Fragments of the Reflections (Skemmata) preserved in Barb. Gr. 515, edited by Muyldermans
tag:kalvesmaki.com,2014:tan-key:evagrius
General keywords associated with the TAN collection for Evagrius of Pontus
Started file
Εἴ τις βούλοιτο ἰδεῖν τὴν τοῦ νοῦ κατάστασιν, στερησάτω ἑαυτὸν πάντων τῶν νοημάτων, καὶ
τότε ὄψεται ἑαυτὸν σαπφείρῳ ἢ οὐρανίῳ χρώματι παρεμφερῆ· τοῦτο δὲ ποιῆσαι ἄνευ ἀπαθείας,
τῶν ἀσυνάτων ἐστί· Θεοῦ γὰρ χρεία συνεργοῦντος τοῦ ἀναπνέοντος αὐτῷ τὸ συγγενὲς φῶς:-
Ἀπάθειά ἐστι κατάστασις ἠρεμαῖα ψυχῆς λογικῆς, ἐκ πραύτητος καὶ σωφροσύνης
συνισταμένη:-
Οὐ κατάστασίς ἐστιν ὕψος νοητὸν οὐρανίῳ χρώματι παρεμφερές· ᾧ καὶ τὸ τῆς ἁγίας Τριάδος
κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς ἐπιγίνεται φῶς:-
Θυμιατήριόν ἐστι νοῦς καθαρὸς κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς, μὴ ἐφαπτόμενος πράγματος
αἰσθητοῦ:-
Κυνικός ἐστι νοῦς θεωρητικὸς διὰ τῆς κινήσεως τοῦ θυμοῦ, πάντας ἀποδιώκων τοὺς ἐμπαθεῖς
λογισμούς:-
Κυνικός ἐστι νοῦς πρακτικὸς, πάντας τοὺς ἀδίκους καθυλακτῶν
λογισμούς:-
Παιδεία ἐστὶν ἄρνησις ἀσεβείας καὶ κοσμικῶν ἐπιθυμιῶν:-
Νοῦς ἐστι πρακτικὸς, ὁ τοῦ κόσμου τούτου ἀπαθῶς ἀεὶ δεχόμενος τὰ νοήματα:-
Τέσσαρες τρόποι εἰσὶ δι' ὧν ὁ νοῦς λαμβάνει νοήματα· καὶ πρῶτος μὲν τρόπος, ὁ διὰ τῶν
ὀφθαλμῶν· δεύτερος, ὁ διὰ τῆς ἀκοῆς· τρίτος, ὁ διὰ τῆς μνήμης· τέταρτος, ὁ διὰ τῆς
κράσεως· καὶ διὰ μὲν τῶν ὀφθαλμῶν, μορφοῦντα μόνον λαμβάνει νοήματα· διὰ δὲ τῆς ἀκοῆς, καὶ
μορφοῦντα καὶ μὴ μορφοῦντα, τῷ τὸν λόγον σημαίνειν πράγματα αἰσθητὰ καὶ θεωρητά· ἡ δὲ
μνήμη καὶ ἡ κράσις ἀκολουθοῦσι τῇ ἀκοῇ· ἑκάτερα γὰρ μορφοῦσι τὸν νοῦν καὶ οὐ μορφοῦσι
μιμούμενα τὴν ἀκοήν:-
Ἐπειδὴ ἐκ τῶν πέντε αἰσθήσεων λαμβάνει ὁ νοῦς λογισμοὺς, τηρητέον ἐκ ποίας μᾶλλον
γίνονται χαλεπώτεροι· φανερὸν μὲν οὖν ὅτι ἐκ τῆς ἀκοῆς, εἴγε καὶ λυπηρὸς λόγος ταράσσει
καρδίαν ἀνδρὸς, κατὰ τὴν παροιμίαν:-
Τῶν πειρασμῶν οἱ μὲν ἡδονάς· οἱ δὲ λύπας· οἱ δὲ ὀδύνας σωματικὰς τοῖς ἀνθρώποις
προσάγουσιν:-
Οὐκ ἂν ἴδοι ὁ νοῦς τὸν τοῦ Θεοῦ τόπον ἐν ἑαυτῷ, μὴ πάντων τῶν ἐν
τοῖς πράγμασι νοημάτων ὑψηλότερος γεγονώς· οὐ γενήσεται δὲ ὑψηλότερος, μὴ τὰ πάθη
ἀπεκδυσάμενος τὰ συνδεσμοῦντα αὐτὸν διὰ τῶν νοημάτων τοῖς πράγμασι τοῖς αἰσθητοῖς· καὶ τὰ
μὲν πάθη ἀποθήσεται διὰ τῶν ἀρετῶν, τοὺς δὲ ψιλοὺς λογισμοὺς διὰ τῆς πνευματικῆς θεωρίας·
καὶ ταύτην πάλιν, ἐπιφανέντος αὐτῷ τοῦ φωτός.
Παρὰ δὲ τοῦ ἁγίου Δαυὶδ σαφῶς μεμαθήκαμεν τίς ὁ τόπος τοῦ Θεοῦ· ἐγενήθη γάρ, φησὶν, ἐν
εἰρήνῃ ὁ τόπος τοίνυν αὐτοῦ, καὶ τὸ κατοικητήριον αὐτοῦ ἐν Σιών· τόπος τοίνυν ἐστὶ Θεοῦ,
ψυχὴ λογική· κατοικητήριον δὲ νοῦς φωτοειδὴς τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας ἀρνησάμενος, τοὺς τὴς
γῆς λόγους ἀποσκοπεύειν δεδιδαγμένος:-
Νοῦς ἐστι ναὸς τῆς ἁγίας Τριάδος:-
Νοῦς ἐνσώματός ἐστιν, ὁ πάντων τῶν αἰώνων θεατής:-
Νοῦς ἀκάθαρτός ἐστιν, ὁ ἐγκρονίζων μετὰ πάθους ψεκτοῦ τοῖς πράγμασι τοῖς
αἰσθητοῖς:-
Ψυχή ἐστιν ὑπόσχεσις ἀγαθῶν ἑκούσιος:-
Προσευχή ἐστι κατάστασις νοῦ, φθαρτικὴ παντὸς ἐπιγείου νοήματος·
ὑπὸ φωτὸς μόνου γινομένη τῆς ἁγίας Τριάδος:-
Δέησίς ἐστιν ὁμιλία νοῦ πρὸς Θεὸν μεθ' ἱκεσίας, βοήθειαν ἢ αἴτησιν ἀγαθῶν
περιέχουσα:-
Ἔντευξίς ἐστι παράκλησις ὑπὸ μείζονος προσαγομένη Θεῷ περί σωτηρίας ἑτέρων:-
Γνωστικός ἐστιν αὐθημερινὸς μίσθιος:-
Πρακτικός ἐστι μισθωτὸς, ἀναμένων τὸν μισθὸν αὐτοῦ:-
Καὶ ὁ ἐν τῷ κατὰ διάνοιαν κόσμῳ συνισταμένῳ εὐσεβῶς καὶ δικαίως πολιτευόμενος:-
Θεωρητικός ἐστιν, ὁ πλάττων τὸν αἰσθητὸν κόσμον κατὰ διάνοιαν, τῆς αὐτοῦ μόνον γνώσεως
ἕνεκεν:-
Θυμός ἐστι δύναμις ψυχῆς, φθαρτικὸς λογισμῶν:-
Ἄνθρωπός ἐστι πρακτικὸς, ὁ τοῖς παρὰ Θεοῦ δοθεῖσι κεχρημένος ὀρθῶς:-
Λογισμὸς δαιμονιώδης ἐστὶν εἰκὼν τοῦ αἰσθητοῦ ἀνθρώπου, συνισταμένη κατὰ διάνοιαν, μεθ'
ἧς ὁ νοῦς κινούμενος ἐμπαθῶς λέγει τί ἢ πράττει ἀνόμως ἐν τῷ κρυπτῷ, πρὸς τὸ παρεμπεσὸν
εἴδωλον ἐκδιωχθεὶς ὑπ' αὐτοὺ:-
Οἱ δαιμονιώδεις λογισμοὶ τὸν εὐώνυμον ὀφθαλμὸν τῆς ψυχῆς ἐκτυφλοῦσι, τὸν ἐπιβαλλοντα τῇ
θεωρίᾳ τῶν γεγονότων:-
Τῶν λογισμὼν οἱ μὲν, ὡς ζώοις ἡμῖν ἐπισυμβαίνουσιν· οἱ δὲ, ὡς ἀνθρώποις· καὶ ὡς ζώοις
μὲν, ὅσοι ἀπὸ ἐπιθυμίας εἰσὶ καὶ θυμοῦ· ὡς ἀνθρώποις δὲ, ὅσοι ἀπὸ λύπης εἰσὶ καὶ καὶ
κενοδοξίας και ὑπερηφανίας· οἱ δὲ ἐκ τῆς ἀκηδίας, καὶ ὡς ζώοις καὶ ὡς ἀνθρώποις μικτοὶ
ὄντες:-
Τῶν λογισμὼν οἱ μὲν ἡγοῦνται, οἱ δὲ ἕπονται· καὶ ἡγοῦνται μὲν οἱ ἐκ τῆς ὑπερηφανίας,
ἕπονται δὲ οἱ ἐκ τοῦ θυμοῦ:-
Τῶν ἡγουμένων λογισμῶν οἱ μὲν πάλιν προηγοῦνται, οἱ δὲ ἕπονται· καὶ προηγοῦνται μὲν οἱ
ἐκ τῆς γαστριμαργίας, ἕπονται δὲ οἱ τῆς πορνείας:-
Τῶν ἑπομένων λογισμῶν τοῖς πρώτοις οἱ μὲν ἡγοῦνται, οἱ δὲ ἕπονται· καὶ ἡγοῦνται μὲν οἱ
εκ τῆς λύπης, ἕπονται δὲ οἱ ἐκ τῆς ὀργῆς· εἴγε, κατὰ τὴν παροιμίαν, λόγος λυπηρὸς ἐγείρει
ὀργάς:-
Τῶν λογισμῶν οἱ μὲν ἄϋλοι εἰσίν· οἱ δὲ ὀλιγόϋλοι· οἱ δὲ πολύϋλοι· καὶ ἄϋλοι μὲν, οἱ ἀπὸ
τῆς πρώτης ὑπερηφανίας· ὀλιγόϋλοι δὲ, οἱ τῆς πορνείας· πολύϋλοι δὲ,
οἱ τῆς κενοδοξίας:-
Τῶν λογισμων οἱ μὲν, ἀπὸ χρόνου βλάπτουσιν· οἱ δὲ, ἀπὸ τῆς συγκαταθέσεως· οἱ δὲ, ἀπὸ
τῆς κατ' ἐνέργειαν ἁμαρτίας· καὶ ἐκ τοῦ χρόνου μὲν μόνου, οἱ φυσικοί· ἐκ τοῦ χρόνου δὲ καὶ
ἐκ τῆς ἐνεργείας, ἡ παρὰ φύσιν, ὅ τε δαιμονιώδης, καὶ ὁ τῆς κακῆς προαιρέσεως:-
Τῷ λογισμῷ τῷ ἀγαθῷ δύο ἀντίκεινται λογισμοὶ, ὅ τε δαιμονώδης καὶ ὁ τῆς κακῆς
προαιρέσεως· τῷ δὲ πονηρῷ, τρεῖς ἐκ φύσεως, ἐκ τῆς ὀρθῆς προαιρέσεως, ἐξ ἀγγέλου:-
Τῶν λογισμῶν οἱ μὲν ἔξωθεν ἔχουσι τὰς ὕλας· οἱ δὲ τῆς πορνείας ἐκ τοῦ σώματος:-
Τῶν λογισμῶν οἱ μὲν ἐκ τῆς ψυχῆς κινουμένης γεννῶνται· οἱ δὲ ἔξωθεν ὑπὸ δαιμόνων
ἐγγίνονται:-
Τῶν ἀκαθάρτων λογισμῶν οἱ μὲν, ἄδικον· οἱ δὲ, προσωπολήπτην· οἱ δὲ, ἀδύνατον· οἱ δὲ,
ἀνελεήμονα δεικνύουσι τὸν Θεόν· ἄδικον μὲν, οἱ τῆς πορνείας καὶ κενοδοξίας· προσωπολήπτην
δὲ, οἱ τῆς δευτέρας ὑπερηφανίας γινόμενοι λογισμοί· ἀδύνατον δὲ, οἱ τῆς πρώτης
ὑπερηφανίας· ἀνελεήμονα δὲ, οἱ λοιποί:-
Τῶν λογισμῶν οἱ μὲν ὡς μοναχοῖς ἡμῖν ἐπισυμβαίνουσιν· οἱ δὲ ὡς
κοσμικοῖς:-
Παντὶ λογισμῷ ἕπεται ἡδονὴ χωρὶς τῶν τῆς λύπης λογισμῶν:-
Τῶν λογισμῶν οἱ μὲν τάς φαντασίας ἔχουσι προτέρας τῶν ἰδίων γνώσεων· οἱ δὲ τὰς
γνώσεις:-
Πρῶτος πάντων λογισμός ἐστιν ὁ τῆς φιλαυτίας, μεθ' ὃν οἱ ὀκτώ:-
Τῶν λογισμῶν οἱ μὲν ἐξ αἰτήσεως· οἰ δὲ ἐκ τοῦ κοινοῦ πολεμίου εἰσί:-
Τῶν λογισμῶν οἱ μὲν μορφοῦσι τὴν διάνοιαν, οἱ δὲ οὐ μορφοῦσι· καὶ μορφοῦσι μὲν ὅσοι ἐξ
ὁράσεως, οὐ μορφοῦσι δὲ ὅσοι ἐκ τῶν λοιπῶν αἰσθήσεων ἡμῖν ἐπισυμβαίνουσι:-
Τῶν λογισμῶν οἱ μὲν εἰσὶ κατὰ φύσιν, οἱ δὲ παρὰ φύσιν· καὶ παρὰ φύσιν μὲν ὅσοι ἐξ
ἐπιθυμίας εἰσὶ καὶ θυμοῦ, κατὰ φύσιν δὲ ὅσοι εἰσὶν ἐκ πατρὸς, ἢ μητρὸς, ἢ γυναικὸς, ἢ
τέχνων:-
Μόνοι τῶν λογισμῶν οἱ τῆς κενοδοξίας καὶ ὑπερηφανίας, μετὰ τὴν ἧτταν τῶν λοιπῶν
λογισμῶν, ἐπισυμβαίνουσι λογισμοί:-
Κοινὸν πάντων τῶν λογισμῶν, τὸ βλάπτειν:-
Τῶν κινουμένων παθῶν, τὰ μὲν ἐκ μνήμης κινεῖται, τὰ δὲ ἐξ αἰσθήσεως, τὰ δὲ ἐκ
δαιμόνων:-
Πάντες οἱ ἀκάθαρτοι λογισμοὶ ἢ ἐξ ἐπιθυ μίας,
ἢ ἐκ θυμοῦ ἢ λύπης δεσμοῦσι τὸν νοῦν:-
Μόνοι τῶν λογισμῶν οἱ τῆς λύπης, φθαρτικοὶ εἰσὶ πάντων τῶν λογισμῶν:-