Kɛ mɛn'n bo i bo'n, Nyanmiɛn yili nglo nin asiɛ'n. I blɛ sɔ nun'n, wuun asiɛ'n ti sukusuku, like fi nun-man su, aosin tritri kpa o nzue bunman dan'n i nyin su, yɛ Nyanmiɛn i Wawɛ'n wlan-wlan sin nzue'n i nyin su. Nyanmiɛn seli kɛ: «Man lika'n kpaja!» Yɛ lika'n kpajali-ɔ. Nyanmiɛn nian lika ng'ɔ kpajali nin-ɔn, ɔ ti kpa, nan ɔ'a ti lika ng'ɔ kpajali nin aosin'n be nun. Nyanmiɛn flɛli lika ng'ɔ kpaja'n kɛ wia nun. Ɔ flɛli aosin'n kusu kɛ kɔnguɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, aliɛ'n sannin kpɛkuun lika'n cɛnnin. Cɛn klikli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Yɛ Nyanmiɛn seli ekun kɛ: «Man nzue nnyɔn'm be afiɛn'n ti nun.» Nyanmiɛn'n sieli like kun. Nzue'n wie o i bo ngua, wie o i ti su nglo. Ndɛ ng'ɔ kannin'n yoli su. Nyanmiɛn flɛli like sɔ'n kɛ nglo. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, aliɛ'n sannin kpɛkuun lika'n cɛnnin. Cɛn nnyɔn su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Yɛ Nyanmiɛn seli kɛ: «Man ngua wa nzue'n kan bo nun lika kunngba nan lika kee'n fite.» Ndɛ ng'ɔ kannin'n yoli su. Nyanmiɛn flɛli lika kee'n kɛ asiɛ, ɔ flɛli nzue ng'ɔ kan boli nun'n kɛ jenvie. Nyanmiɛn wunnin kɛ i sɔ'n ti kpa. Yɛ Nyanmiɛn seli kɛ: «Man nnya-nnya mun nin waka'm be fifi asiɛ'n su. Man nnya-nnya sɔ'm be su mma. Man be mma'n kwla fifi yɛ man waka wafa-wafa kwlaa be kusu be su mma sɛsɛsɛ yɛ man be mma sɔ'm be kwlaa be nyan be klun ba liɛ b'ɔ kwla fifi.» Ndɛ ng'ɔ kannin'n yoli su. Nnya-nnya mun nin waka'm be fin asiɛ'n nun be fifili. Nnya-nnya'm be kwlaa nga be fifi'n be lɛ be mma sɛsɛsɛ. Waka'm be kwlaa nga be fifi'n be mma'm be lɛ be klun mma sɛsɛsɛ. Nyanmiɛn wunnin kɛ i sɔ'n ti kpa. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, aliɛ'n sannin kpɛkuun lika'n cɛnnin. Cɛn nsan su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Yɛ Nyanmiɛn'n seli kɛ: «Man like wie'm be tran nglo lɔ be kpaja nan ngbaciɛ tran wia nun'n nin kɔnguɛ'n be afiɛn. Man like sɔ'm be yo cɛn ɔ nin blɛ, ɔ nin afuɛ'm be nzɔliɛ. Man like sɔ'm bɔ be o nglo lɔ'n be kpaja asiɛ'n su.» Ndɛ ng'ɔ kannin'n yoli su. Nyanmiɛn yili like sɔ'n dandan nnyɔn. Dan kpafuɛ'n wo lɛ wia nun. Kaan'n kusu o lɛ kɔnguɛ. Kpɛkuun ɔ yili nzraama mun. Nyanmiɛn fali ninnge sɔ mun sieli nglo lɔ kɛ be `kpaja asiɛ'n su, nan be `tran lɛ wia nun nin kɔnguɛ nan lika weiin'n nin aosin'n b'a sanngan-man. Nyanmiɛn wunnin kɛ i sɔ'n ti kpa. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, aliɛ'n sannin kpɛkuun lika'n cɛnnin. Cɛn nnan su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Nyanmiɛn'n seli kɛ: «Man nnɛn nin jue kpanngban kpa be wlan sin nzue'n nun. Yɛ man anunman'm be tu nglo lɔ sin asiɛ'n su.» Yɛ Nyanmiɛn'n yili jenvie'n nun nnɛn sroesroe mun nin jue ɔ nin kakaa wafa-wafa'n kwlaa nga be wlan sin nzue'n nun. Yɛ ɔ yili anunman wafa-wafa'n kwlaa. Nyanmiɛn wunnin kɛ i sɔ'n ti kpa. Nyanmiɛn boli muae mannin be. Ɔ seli be kɛ: «Amun `trɛ, amun `sɔn kpanngban, yɛ amun `yi jenvie'n. Anunman'm be kusu, an `sɔn kpanngban asiɛ'n su.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, aliɛ'n sannin kpɛkuun lika'n cɛnnin. Cɛn nnun su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Yɛ Nyanmiɛn seli kɛ: «Man nnɛn fanunfanun'm be tran asiɛ'n su, i klɔ nnɛn mun o, nnɛn nga be cuɛn be wun ase'n mun o, blo nnɛn fanunfanun mun o.» Ndɛ ng'ɔ kannin'n yoli sɔ. Nyanmiɛn'n yili asiɛ'n su nnɛn fanunfanun mun. Ɔ yili klɔ nnɛn fanunfanun mun, ɔ nin nnɛn fanunfanun nga be cuɛn be wun ase'n. Nyanmiɛn wunnin kɛ i sɔ'n ti kpa. Yɛ Nyanmiɛn seli kɛ: «E `yi sran kɛ e bɔbɔ sa cɛ, man ɔ fa e, man ɔ sie jenvie'n nun jue mun nin anunman nga be tu sin'n, nin klɔ nnɛn mun, nin asiɛ'n su nnɛn'm be kwlaa, ɔ nin nnɛn nga be cuɛn be wun ase'n mun.» Yɛ Nyanmiɛn yili sran'n kɛ i bɔbɔ sa-a. Ɔ yili i kɛ i bɔbɔ Nyanmiɛn'n sa. Ɔ yili yasua nin bla. Nyanmiɛn boli muae mannin be. Ɔ seli be kɛ: «An `trɛ, an `sɔn kpa, an `yi asiɛ'n, an `sie i. Jenvie'n nun jue mun nin anunman bɔ be tu sin nglo lɔ'n mun, ɔ nin nnɛn nga be wlan asiɛ'n su'n, amun `sie be kwlakwla.» Nyanmiɛn seli be ekun kɛ: «Asiɛ'n su nnya-nnya kwlaa ng'ɔ su mma'n, ɔ nin waka kwlaa ng'ɔ su b'ɔ lɛ klun mma'n, n fa mannin amun. An `fa yo amun aliɛ di. Nnɛn mun nin anunman mun'n, ɔ nin like kwlakwlakwla nga be wlan asiɛ'n su bɔ be de wunmiɛn'n be kusu be liɛ bɔ m mannin be'n yɛlɛ nnya-nnya mun.» Kpɛkuun ndɛ ng'ɔ kannin'n yoli su. Nyanmiɛn niannin ninnge ng'ɔ yoli'n be kwlaa, ɔ wunnin kɛ ɔ yoli kpa dan. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, aliɛ'n sannin kpɛkuun lika'n cɛnnin. Cɛn nsiɛn su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ nglo nin asiɛ'n, ɔ nin be su ninnge'm be yilɛ'n yoli sa. Kɛ cɛn nso'n ´ju'n, wuun Nyanmiɛn ɔ'a wie junman'n kwlakwla di. Ɔ man cɛn nso su'n ɔ deli wunmiɛn. Nyanmiɛn fali cɛn sɔ'n yoli wunmiɛn-delɛ-cɛn, ɔ sieli i ngunmin. Afin cɛn sɔ'n nun yɛ ɔ yacili mɛn'n i yilɛ junman'n dilɛ yɛ ɔ deli wunmiɛn-ɔn. Nglo nin asiɛ'n be yilɛ'n i wun ndɛ yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ Anannganman Nyanmiɛn ´yi nglo nin asiɛ'n, wuun waka nun-man lɛ'n, wuun nnya-nnya fi nian fifi-man. Afin i blɛ sɔ nun'n, wuun Anannganman Nyanmiɛn nian tɔ-man nzue asiɛ'n su. Yɛ sran fi kusu nun-man lɛ b'ɔ ´di fie-ɔ. Nzue'n fin asiɛ'n bo, ɔ nyrɛn yɛ ɔ lualua asiɛ nin-ɔn. Kpɛkuun Anannganman Nyanmiɛn fali fa nan ɔ'a fa yi sran kun, yɛ ɔ fitali sran'n i bue'n nun yɛ sran'n deli wunmiɛn-ɔn, yɛ ɔ nyannin nguan-an. Kpɛkuun Anannganman Nyanmiɛn dili fie Edɛni wia afiliɛ lɔ lika'n nun, nan ɔ'a fa sran b'ɔ yili'n ɔ'a sie i lɔ. Anannganman Nyanmiɛn yoli man waka nga be wun be-ɔ, be ko klo be'n, bɔ kusu be mma'm be yo fɛ'n, be fifili lɔ. Nguan waka'n, ɔ nin sa tɛ nin sa kpa'n be silɛ waka'n be o fie'n i afiɛn. Nzue ba kun fin Edɛni sonji sin fie'n nun. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, ɔ kpacikpaci sama nnan. I sama klikli'n, be flɛ i Pisɔn, i yɛ ɔ sin yia Avila mɛn'n bɔ sika ɔkwlɛ o lɔ nin-ɔn. Sika ɔkwlɛ sɔ'n i kpa liɛ'n lɛ-man wunsu. Waka bue nzue kun b'ɔ bɔn fannin kpa'n, ɔ nin yɛbuɛ kpakpa kun be o mɛn sɔ'n nun lɔ. Nzue sɔ'n i sama nnyɔn su'n yɛlɛ Giɔn, ɔ sin yia Kis mɛn'n. I nsan su'n yɛlɛ Idekɛl, ɔ sin Azir klɔ'n i bue ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n su. I nnan su'n yɛlɛ Efrat. Yɛ Anannganman Nyanmiɛn fali sran'n sieli Edɛni fie'n nun kɛ ɔ `di nun junman nan ɔ nian su. Anannganman Nyanmiɛn wlali sran'n i su nun kɛ: «Fie'n nun waka mun yɛ be o lɛ-ɔ, be mma kwlaa nga ɔ waan a ´di'n, di. Sanngɛ sa kpa'n nin sa tɛ'n be silɛ waka'n i mma liɛ'n, nán di i li. Sɛ a di'n, san wulɛ cɛ yɛ a ´wu-ɔ.» Kpɛkuun Anannganman Nyanmiɛn'n waan: «Ɔ ti-man kpa kɛ sran ngunmin tran. N wa yo i ukafuɛ kun b'ɔ nin i be ´kwla tran.» Yɛ Anannganman Nyanmiɛn'n fali blo nnɛn nin anunman ng'ɔ fali asiɛ yili be'n be kwlaa bali sran'n i wun lɛ kɛ ɔ tɔn be dunman nan ɔ nian. Dunman kwlaa nga sran'n ko tɔn nnɛn kun'n, i yɛ ɔ ti i dunman-an. Sran'n tɔnnin klɔ nnɛn nin anunman, ɔ nin blo nnɛn'm be dunman. Sanngɛ ɔ'a nyan-man ukafuɛ kun b'ɔ nin i kwla tran-an. Yɛ Anannganman Nyanmiɛn yoli man sran'n ɔ wa lafili kpa sa pɔɔ nan ɔ'a yi i nvɛnma kun. I sin ɔ fɛ i lɛ nnɛn'n sieli i osu'n nun. Yɛ Anannganman Nyanmiɛn fɛli i nvɛnma kun sɔ'n fa yili bla nan ɔ'a fɛ i ɔ'a ɔ yasua'n wun lɔ. Kpɛkuun yasua'n waan: «Ɛn-ɛɛn! Nga li ti kɛ m bɔbɔ min sa. Min nin i e wunnɛn'n ti kun. Man be flɛ i bla, afin ɔ fin yasua'n nun.» I sɔ'n ti yɛ ɔ fata kɛ yasua kpaci i si nin i nin, yɛ ɔ fɛ i wun mɛntɛn i yi nan be nnyɔn'n be kaci sran wunmuan nin-ɔn. Yasua'n nin bla'n bé wun ti kplɛn, sanngɛ nyannzuɛn kaan sa kun-man be. Laa, wuo'n i gblɛ liɛ'n tra bo'n nun nnɛn nga Anannganman Nyanmiɛn yili be'n be kwlaa. Le kun ɔ wa usali bla'n kɛ: «?Nan Nyanmiɛn seli amun sakpa kɛ: ‹Nán amun di fie'n su waka'm be mma'n wie fi?› » Yɛ bla'n tɛli wuo'n su kɛ: «E di fie'n su waka'm be mma mun o! Sanngɛ waka ng'ɔ jin fie'n i afiɛn'n, i su mma liɛ'n yɛ Nyanmiɛn'n seli e kɛ nán e di-ɔ. I kpa'n bɔ ɔ seli e kɛ nán e kɛn i. Sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, e ´wu.» Yɛ wuo'n seli bla'n kɛ: «Amun su wu-man. Nyanmiɛn bɔbɔ si kɛ cɛn nga amun di'n, amún nyin ´ti. Amun ´yo kɛ i bɔbɔ sa, amun ´si sa kpa'n nin sa tɛ'n.» Kɛ bla'n nian waka nin-ɔn, i mma'm be yo nyɛnmɛn. Ɔ wun kɛ be wa yo fɛ nan be man sran ngwlɛlɛ-ɔ ɔ yo ye, yɛ ɔ ´ti wie di-ɔ, yɛ ɔ ´fa wie mɛn i wun b'ɔ o i wun lɛ nin-ɔn, yɛ i kusu ɔ ´di wie-ɔ. Kpɛkuun be nnyɔn'n b'a wun sa wlɛ. Be wunnin kɛ bé wun ti kplɛn, nan b'a kpɛ figie nnya b'a fa yo be bo tannin. Kɛ nnɔsua aunngban'n ´fita'n bɔ Anannganman Nyanmiɛn bali wlan-wlanlɛ fie'n nun lɛ'n, kpɛkuun b'a ti i ngan nan b'a fiɛ i nyrun fie'n nun waka'm bé sin. Yɛ Anannganman Nyanmiɛn ´flɛ yasua nin-ɔn, ɔ usɛli i kɛ: «?A o nin?» Yasua'n tɛli i su kɛ: «N tili ɔ ngan fie'n nun, srɛ kunnin min, afin mín wun ti kplɛn, ɔ man m bali fialɛ.» Nyanmiɛn usɛli i kɛ: «?Wan yɛ ɔ kan kleli wɔ kɛ ɔ́ wun ti kplɛn-ɔn? Kɛlɛ w'a di waka mma bɔ n seli wɔ kɛ nán a di'n!» Yasua'n tɛli i su kɛ: «Bla bɔ a fa sieli min wun wa'n, i yɛ ɔ mannin min wie yɛ n dili-ɔ.» Yɛ Anannganman Nyanmiɛn usali bla'n kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yoli sɔ-ɔ?» Bla'n waan: «Wuo yɛ ɔ lakali min yɛ man n dili-ɔ.» Anannganman Nyanmiɛn seli wuo'n kɛ: «Like nga a yoli i lɛ'n ti, nán yo kpa klɔ nnɛn nin blo nnɛn'm be nun le. A wa cuɛn ɔ wun ase, yɛ a ´di ndutre lele a ´fa ju ɔ wie cɛn. N ´fa kpɔlɛ n wla a nin bla'n be afiɛn, n ´fa wla ɔ osu'n nin bla'n i osu liɛ'n be afiɛn. Bla'n i osufuɛ'm be kpɔtɔ ɔ́ ti'n, yɛ ɔ kusu a ´ka bé ja sin.» Yɛ ɔ se bla'n kɛ: «N ´yo man ɔ wunnzɛlɛ nun afɛ'n wa yo dan. Kɛ a ´wu ba'n, a ´wun nyrɛnnɛn kpa. Wɔ anwlɛn'n wa tran ɔ́ wun su, sanngɛ ɔ ´sie wɔ.» Yɛ ɔ seli yasua'n kusu kɛ: «Sa ti bɔ ɔ́ yi i aniɛn liɛ'n yɛ a tili'n, bɔ a dili waka mma nga n seli wɔ kɛ: ‹Nán di'n,› i ti asiɛ'n ´saci. A ´fɛ kpa nan w'a nyan ɔ́ nuan nun aliɛ. Ɔ ´yo sɔ lele yɛ a ´fa wu-ɔ. Owie-owie mun nin flɔn mun yɛ be ´fu asiɛ'n su-ɔ. A wa di bo'n nun nnya-nnya mun. Nvufle ´tu wɔ kpa nan w'a nyan ɔ́ nuan nun aliɛ w'a di. Ɔ ´yo sɔ lele nan w'a fa sa ɔ sin a kaci fa ekun, afin fa yɛ n fa yili wɔ-ɔ. A ti fa yɛ a wa sa ɔ sin a ´kaci fa ekun.» Be flɛ yasua'n kɛ Adam yɛ ɔ tɔnnin i yi'n i dunman kɛ Ɛv, afin ɔ ti sran'm be kwlaa nga be wu be'n bé nin. Anannganman Nyanmiɛn yoli kplo tralɛ fa wlali yasua'n nin bla'n bé wun. Anannganman Nyanmiɛn seli kɛ: «Sran yɛ ɔ'a yo kɛ e sa yɛ afin ɔ si sa tɛ'n nin sa kpa'n. Nán e mɛn i atin kɛ ɔ ti nguan waka'n i mma'n wie di, ɔ yo sɔ-ɔ, ɔ ko tran nguan nun titi.» Nan Anannganman Nyanmiɛn ɔ'a fuan sran'n Edɛni fie'n nun kɛ ɔ `ko di asiɛ bɔ i nun yɛ ɔ fin'n i su junman. Kɛ Nyanmiɛn fuannin sran'n, ɔ fali anz nga be niɛn i ninnge'm be su mun fa sieli i Edɛni fie'n i wia afiliɛ lɔ. Kue sunman sin taaman o bé sa nun yɛ be fa sasa nguan waka nin-ɔn. Adam nin i yi Ɛv be sili sua nan Ɛv ɔ'a wunnzɛ, ɔ wuli Kaɛn, ɔ seli kɛ: «Anannganman ukali min man m'an nyan sran kun.» I sin ɔ wa wuli Kaɛn i sinma yasua Abɛl. Abɛl yoli nnɛn tafuɛ. Kaɛn yoli fie difuɛ. Kɛ ɔ cɛli lɔuun kan'n, Kaɛn fɛli i fie'n su ninnge'n wie ko mannin Anannganman. Abɛl kusu kunnin i bua'm be nun ba klikli mun, ɔ fali be luilui lika mun mannin Anannganman. Anannganman klun jɔli Abɛl wun, ɔ sɔli i like ng'ɔ fa mɛnnin i'n nun klanman. Sanngɛ ɔ'a nian-man Kaɛn nyrun, ɔ'a sɔ-mɛn i like liɛ'n ng'ɔ fa mɛnnin i'n nun. I sɔ'n ti Kaɛn fali ya dan kpa. Ɔ mlɛnnin i nyrun tritritri. Yɛ Anannganman seli i kɛ: «?Ya dan nga a fa bɔ a mlan ɔ nyrun'n sa'n, ɔ ´yo nguɛ ye yɛ ɔ man wɔ-ɔ? Nian, sɛ a nanti kɛ ɔ fata'n sa'n, a ´nyan kɔmin cɛn wie. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, sa tɛ'n yɛ ɔ sa wɔ anuan'n nun lɛ-ɔ. Ɔ ´kunndɛ tran ɔ su, sanngɛ wɔ yɛ a ti bɔ a kwlɛ i-ɔ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Kaɛn seli i niaan bian Abɛl kɛ: «E `wɔ bo'n nun lɔ.» Kɛ be juli lɔ'n yɛ ɔ tɔli i su kunnin i-ɔ. Yɛ Anannganman usali Kaɛn kɛ: «?Ɔ niaan bian Abɛl o nin?» Kaɛn tɛli i su kɛ: «M'an wun-man kan ɔ ɔli-ɔ. ?I kpa'n min niaan b'ɔ ti'n, be waan min yɛ n ti i su nianfuɛ-ɔ?» Yɛ Nyanmiɛn seli i kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yoli sɔ-ɔ? Abɛl i mmoja bɔ a guɛli i ase'n ɔ ti kɛ sran yɛ ɔ su kpan flɛ min kɛ n tu i klunngbɔ sa. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, sa nga a yoli bɔ man asiɛ'n ɔ'a nɔn ɔ niaan bian'n i mmoja'n ti'n, asiɛ'n nin wɔ b'a nyɛn i. I sɔ'n ti a wa di asiɛ'n su junman lele ngbɛn, a su nyan-man nun like fi. A wa yo finfinfuɛ, a wa wlan-wlan sa daan lika'n nun cɛn'n kwlaa.» Kaɛn seli Anannganman kɛ: «Sa nga n yoli'n i nuan like'n yo nɔnnin ngboko, n su kwla suɛn-mɛn i bo. A fuan min asiɛ kpa'n su, n ´ko fia ɔ nyrun mmua, n ´yo finfinfuɛ, n ´wlan-wlan asiɛ'n su ngbɛn. Sran kwlaa ng'ɔ nin min yia nun'n, ɔ ´kun min.» Yɛ Anannganman seli i kɛ: «Sɛ sran wie kun Kaɛn'n, san be ´kun sran kpɛ nso yɛ be fa sie i osu-ɔ.» Yɛ Anannganman fali nzɔliɛ kun sieli i Kaɛn wun kɛ ɔ ´yo nan sɛ sran wie nin i yia nun'n ɔ'a kun-mɛn i'n ti. Yɛ Kaɛn jasoli Anannganman i wun lɛ ɔli mmua-a. Ɔ ko trannin Nɔd mɛn'n nun lɔ Edɛni fie'n i wia afiliɛ lɔ. Kaɛn nin i yi'n be wa sili sua, yɛ bla'n wunnzɛli-ɔ. Ɔ wuli Enɔk. Kaɛn kplannin klɔ kun, ɔ fɛli i wa Enɔk i dunman'n yɛ ɔ fa sieli i klɔ'n su-ɔ. Enɔk wuli Irad, Irad wuli Mɛizaɛl, yɛ Mɛizaɛl wuli Lemɛk. Lemɛk jali bla nnyɔn, be flɛ kpɛnngbɛn'n kɛ Ada, yɛ be flɛ kasiɛn'n kɛ Zila. Ada wuli Zabal. I yɛ ɔ ti be nga be tran tannin sua nun bɔ be ta nnɛn'n be nannan nin-ɔn. Zabal i niaan bian yɛlɛ Zibal. Zibal ti be kwlaa nga be bo gitar nin awɛ'n be nannan. Zila kusu wuli ba yasua kun, be flɛ i kɛ Tibal-Kaɛn, ɔ yoli blalɛ bofuɛ. I yɛ ɔ yoli blalɛ ninnge nin aaba ninnge mun-ɔn. Tibal-Kaɛn i niaan bla yɛlɛ Naama. Lemɛk seli i yi'm be kɛ: «Ada nin Zila, amun `sie amún su. Lemɛk yi mun, amun `tran koun amun `sie amún su. Sran kun boli min kannin, n kunnin i, gbanflɛn kun boli min fɛ, n kunnin i. Sɛ ɔ fata kɛ be kun sran kpɛ nso be sie Kaɛn osu'n, wuun be ´kun sran kpɛ ableso-nin-nso yɛ be ´fa sie min osu-ɔ.» Adam nin i yi Ɛv be sili sua nan b'a wu ba yasua kun ekun. Ɛv flɛli i kɛ Sɛt. Ɔ seli kɛ: «Nyanmiɛn ɔ'a man min ba yasua kun ekun kɛ n fa sie Abɛl bɔ Kaɛn kunnin i'n i osu.» Sɛt kusu wuli ba yasua kun, ɔ flɛli i kɛ Enɔs. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, kɛ sran'm be ´srɛ Nyanmiɛn siɛn'n, be flɛ i kɛ Anannganman. Adam i mma mun, nin i anunman mun, ɔ nin i anunmannunman mun be dunman mun yɛ. Blɛ nga Nyanmiɛn ´yi sran mun'n ɔ yili be kɛ i bɔbɔ sa. Ɔ yili yasua nin bla, ɔ boli muae mannin be. Kɛ ɔ yili be'n, ɔ flɛli be kɛ klɔ sran mun. Kɛ Adam dili afuɛ ya kun afuɛ ablasan'n, ɔ wuli ba yasua kun. Ba sɔ'n fɛli i kpa, ɔ flɛli i kɛ Sɛt. Kɛ Adam wuli Sɛt'n, ɔ dili afuɛ ya mɔcuɛ ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Adam dili afuɛ ya ngwlan nin afuɛ ablasan yɛ ɔ wuli-ɔ. Sɛt dili afuɛ ya kun afuɛ nnun nan ɔ'a wu ba yasua kun, be flɛ i kɛ Enɔs. Kɛ Sɛt wuli Enɔs'n, ɔ dili afuɛ ya mɔcuɛ nin afuɛ nso ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Sɛt dili afuɛ ya ngwlan afuɛ blu-nin-nnyɔn yɛ ɔ wuli-ɔ. Enɔs dili afuɛ ablangwlan nan ɔ'a wu ba yasua kun, be flɛ i kɛ Kenan. Kɛ Enɔs wuli Kenan'n, ɔ dili afuɛ ya mɔcuɛ afuɛ blu-nin-nnun ekun. I blɛ sɔ nun'n, Enɔs wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Enɔs dili afuɛ ya ngwlan nin afuɛ nnun yɛ ɔ wuli-ɔ. Kenan dili afuɛ ableso nan ɔ'a wu ba yasua kun, be flɛ i kɛ Maalaleɛl. Kɛ Kenan wuli Maalaleɛl'n, ɔ dili afuɛ ya mɔcuɛ afuɛ ablanan ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Kenan dili afuɛ ya ngwlan afuɛ ablanan yɛ ɔ wuli-ɔ. Maalaleɛl dili afuɛ ablesiɛn-nin-nnun nan ɔ'a wu ba yasua kun, be flɛ i kɛ Zerɛd. Kɛ Maalaleɛl wuli Zerɛd'n, ɔ dili afuɛ ya mɔcuɛ afuɛ ablasan. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Maalaleɛl dili afuɛ ya mɔcuɛ afuɛ ablangwlan-nin-nnun yɛ ɔ wuli-ɔ. Zerɛd dili afuɛ ya kun afuɛ ablesiɛn-nin-nnyɔn nan ɔ'a wu ba yasua kun, be flɛ i kɛ Enɔk. Kɛ Zerɛd wuli Enɔk'n ɔ dili afuɛ ya mɔcuɛ ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Zerɛd dili afuɛ ya ngwlan afuɛ ablesiɛn-nin-nnyɔn yɛ ɔ wuli-ɔ. Enɔk dili afuɛ ablesiɛn-nin-nnun nan ɔ'a wu ba yasua kun, be flɛ i kɛ Mɛtisela. Kɛ Enɔk wuli Mɛtisela'n, ɔ dili afuɛ ya nsan ekun. Ɔ nin Nyanmiɛn be nantili klanman. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Blɛ'n kwlaa ng'ɔ dili'n yoli afuɛ ya nsan afuɛ ablesiɛn-nin-nnun. Enɔk nin Nyanmiɛn be nantili klanman kpɛkuun b'a wun-mɛn i kun, afin Nyanmiɛn fɛli i. Mɛtisela dili afuɛ ya kun afuɛ ablaɔcuɛ-nin-nso nan ɔ'a wu ba yasua kun, be flɛ i kɛ Lemɛk. Kɛ Mɛtisela wuli Lemɛk'n, ɔ dili afuɛ ya nso afuɛ ablaɔcuɛ-nin-nnyɔn ekun. I blɛ sɔ nun'n ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Mɛtisela dili afuɛ ya ngwlan afuɛ ablesiɛn-nin-ngwlan yɛ ɔ wuli-ɔ. Lemɛk dili afuɛ ya kun afuɛ ablaɔcuɛ-nin-nnyɔn nan ɔ'a wu ba yasua kun. Ɔ flɛli i kɛ Noe, yɛ ɔ seli kɛ: «Ba nga yɛ ɔ ´yo man e wa de wunmiɛn kan junman dilɛ nun-ɔn. Afin kɛ Anannganman boli asiɛ'n i sannzan'n, junman dilɛ'n ɔ'a yo ya, ɔ ti afɛ.» Kɛ Lemɛk wuli Noe'n, ɔ dili afuɛ ya nnun afuɛ ablangwlan-nin-nnun ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Lemɛk dili afuɛ ya nso afuɛ ableso-nin-nso yɛ ɔ wuli-ɔ. Noe dili afuɛ ya nnun kwlaa nan ɔ'a wu ba yasua nsan. Be flɛ kun kɛ Sɛm. Be flɛ kun ekun kɛ Kam. Yɛ be flɛ kun ekun kɛ Zafɛt. Kɛ sran'm be ´trɛ asiɛ'n su'n bɔ be ´wu ba bla mun'n, Nyanmiɛn mma mun be wunnin kɛ sran'm bé wa bla sɔ'm be ti nglanman kpa nan b'a kunndɛ wie b'a ja. Yɛ Anannganman seli kɛ: «Ɔ fata-man kɛ nguan nga n fa mannin sran mun'n ɔ cɛ be nun ngboko, afin kannzɛ ɔ yo sɛ be ´wu. Siɛn'n sɛ be waan b'a cɛ o yɛlɛ afuɛ ya ablaɔn.» I blɛ sɔ nun'n, wuun sran jajraajra'm be o mɛn'n nun. Be cɛli lɛ kpa bɔ nan b'a wie. Nyanmiɛn i mma yasua mun nin sran'm bé wa bla bɔ be jali'n be mma mun-ɔn. Be yɛ be dunman fuli lalafuɛ nun nin-ɔn. Anannganman ´nian-an, sran'm be klunwi'n kɔ i nyrun cɛn'n kwlaa. Kɛ aliɛ'n ´cɛn b'ɔ ´san'n, wuun be klun akunndan'n ´yo tɛ kɔ i nyrun. Ɔ yoli Anannganman i ya dan, i sran yilɛ b'ɔ yili'n, ɔ yoli i nsisɔ. Yɛ ɔ seli kɛ: «Sran bɔ n yili be'n, n ´nunnun be nin nnɛn mun kwlaa, be kanngan o, be dandan o, be ngba ɔ nin anunman mun. Yilɛ nga n yili be'n, ɔ'a yo min nsisɔ.» Sanngɛ Noe liɛ'n, i wun yoli Anannganman fɛ. I blɛ sɔ nun'n, wuun mɛn wunmuan'n nun sran'm b'a saci mlɔnmlɔn. Sa kekleekle mun yɛ sran'm be yo-ɔ. Nyanmiɛn ´nian asiɛ nin-ɔn, ɔ wunnin kɛ ɔ'a wie saci. I su sran'm be kwlakwla b'a wie saci kpan. Yɛ Nyanmiɛn seli Noe kɛ: «E nin sran mun e liɛ'n ɔ'a wie. Sa tɛtɛ nga b'a yo i asiɛ'n su'n ɔ'a sɔn ngboko. N wa nunnun be. Ɔ man fa siprɛs waka fa bobo like kun kɛ mmeli sa. Kpɛkpɛ mmeli sɔ'n nun sua ba sua ba, fa gudrɔn kɛn i klun nin i sin'n. Man n kle wɔ i yowlɛ'n. Man i tɛnndɛn nun'n yo mɛtri ya kun nin mɛtri ablenun. I tɛtrɛ nun'n `yo mɛtri ablaɔn-nin-nnun. I nglo-nglo su'n `yo mɛtri blu-nin-nnun. Kɛtɛ i ti su'n, yaci mɛtri sin sɛsɛ i ti su nin i bue'm be nglo'n be afiɛn. Kpɛ anuan i bue kun su. I sin, man i klun lɔ'n nyan etazi nsan. Afin n wa tɔ anannganman su nzue kun asiɛ'n su, n ´fa nunnun ninnge nga be wo asiɛ'n su'n be kwlaa. N ´kun asiɛ'n su ninnge'm be kwlaa. Sanngɛ n ta wɔ nda kɛ n ´yaci wɔ lɛ. A nin ɔ́ yi, nin ɔ mma mun, ɔ nin ɔ mma'm bé yi mun, an ´wlu mmeli'n nun. Fa nnɛn wafa-wafa'n kwlaa be nyɔnnyɔn fa wlu mmeli'n nun wie, fa be bla kun nin yasua kun, bla kun nin yasua kun kɛ ɔ ´yo nan b'a nunnun-man'n ti. Nnɛn wafa-wafa mun nin anunman mun, i nnɛn kanngan mun o, i nnɛn dandan mun o, be kwlaa be ´ba ɔ́ sin bla kun nin yasua kun, bla kun nin yasua kun nan b'a nunnun-man. Ɔ man fa ndidiɛ like wafa'n kwlaa fa sie amun sin lɔ nan w'a nyan like w'a di nan be kusu b'a nyan wie b'a di.» Noe yoli i kwlakwla ng'ɔ o lɛ'n kpan! Ndɛ nga Nyanmiɛn fa sieli i nyrun'n, ɔ niannin i kwlaa su yoli. Anannganman seli Noe kɛ: «A nin wɔ awlofuɛ mun an `wlu mmeli'n nun afin ɔ blɛ sufuɛ'm be kwlakwla be nun'n, wɔ kunngba yɛ n wun kɛ a nin min mantan-an. Fa nnɛn nga be di'n be akpasua kunngun'n kwlaa be nun yasua kun nin bla kun sɔ fa nso. Be nga be di-man'n be liɛ'n be akpasua kun nun'n, fa bla kun nin yasua kun cɛ. Fa anunman akpasua kunngun'm be kwlaa be nun yasua kun nin bla kun sɔ fa nso. I liɛ'n, be osu'n su nunnun-man asiɛ'n su. Ɔ ka le mɔcuɛ kun n ´tɔ nzue asiɛ'n su cɛn ba klonglo ablanan kɔnguɛ nin wia nun. N ´nunnun like nga n yili be'n be kwlaa asiɛ'n su.» Noe niannin ndɛ nga Anannganman fa sieli i nyrun'n i kwlaa su yoli. Kɛ anannganman su nzue sɔ'n ´tɔ'n, wuun Noe ɔ'a di afuɛ ya nsiɛn. Noe nin i yi, nin i wa yasua mun, ɔ nin i wa'm bé yi mun be wluli mmeli'n nun kɛ ɔ ´yo nan anannganman su nzue'n ɔ'a di-man be'n ti. Nnɛn nga be di mun nin nga be di-man mun, anunman mun nin nnɛn nga be cuɛn be wun ase mun, bé bla kunngun nin be yasua kunngun nga Nyanmiɛn kleli kɛ be `wlu Noe sin'n, be wluli i sin. Kɛ le mɔcuɛ'n juli'n, nzue'n tɔli dan kpa asiɛ'n su. Noe i afuɛ ya nsiɛn'n i anglo nnyɔn'n su i le blu le nso su'n su yɛ nzue ng'ɔ wo asiɛ'n i bo lɔ'n kpukeli-ɔ, yɛ nyanmiɛn su lɔ nzue'n kusu i anuan'n tikeli-ɔ. Nzue'n boli asiɛ'n su tɔlɛ bo. Ɔ tɔli cɛn ba klonglo ablanan kɔnguɛ nin wia nun. Cɛn sɔ'n nun yɛ Noe nin i yi, nin i wa Sɛm nin Kam nin Zafɛt ɔ nin bé yi mun be wluli mmeli'n nun-ɔn. Be nin blo nnɛn akpasua kunngun mun, nin klɔ nnɛn akpasua kunngun mun, nin nnɛn kanngan'm be akpasua kunngun mun, ɔ nin anunman mun nin kakaa'm be kwlaa yɛ be wluli-ɔ. Nnɛn akpasua'n kwlaa be yasua kun nin bla kun be bali Noe sin. Be yasua kun nin bla kun nga Nyanmiɛn kleli kɛ be wlu Noe sin'n be wluli. Nan Anannganman ɔ'a nyin Noe su anuan. Anannganman su nzue sɔ'n tɔli cɛn ablanan. Kɛ nzue'n ´yi'n, ɔ mannin mmeli'n su. Nzue'n yi ɔli i nyrun lɔuun kpa, siɛn'n mmeli'n la nzue'n i nyin su. Nzue'n yi tratrali su, ɔ man ɔ katali oka nglo-nglo kpa'm be kwlaa be su. Nzue'n trali oka sɔ'm be su mɛtri nso. Ɔ man asiɛ'n su ninnge'm be kwlaa be wieli wu, i sran mun o, i klɔ nnɛn mun o, i blo nnɛn mun o, i anunman mun o, i waka mun o, be kwlaa be wieli wu. Like nga be de wunmiɛn bɔ be o asiɛ'n su be kwlaa be wuli. Anannganman nunnunnin asiɛ'n su ninnge'm be ngba. I sran o, i nnɛn dandan o, i nnɛn kanngan o, i anunman o, be kwlaa sɔ'm be nunnunnin. San Noe nin be nga be nin i wo mmeli'n nun'n be ngunmin cɛ yɛ be fiteli nun-ɔn. Nzue'n kali asiɛ'n su cɛn ya cɛn ablenun. Nyanmiɛn buli Noe nin nnɛn nga be wo i sin lɔ'n be kwlaa be akunndan. Ɔ man ɔ fitali aunngban kun asiɛ'n su kpɛkuun nzue'n su kan ase. Asiɛ'n bo lɔ nzue'n nin nyanmiɛn su lɔ liɛ'n be kpɛli. Nzue'n yacili tɔlɛ. Nzue'n wiewieli kanngankanngan. Kɛ nzue'n kpɛli'n i cɛn ya cɛn ablenun su'n, wuun nzue'n ɔ'a kan ase. I anglo nso'n i le blu le nso'n su'n, mmeli'n ko jrannin Ararat oka'm be nun kun su. Nzue'n kannin ase lele juli anglo blu'n su. Anglo blu'n su'n, i cɛn klikli'n, oka'm be ti'n be fiteli. Le ablanan'n su'n, Noe tikeli fenɛtri ng'ɔ kpɛli i mmeli'n su'n nan ɔ'a yaci kɔkɔkuankuan'n kun nun. Ɔ tu ko kpɛ i wun ba sɔ lele san nzue'n wieli asiɛ'n su. I sin Noe yacili auble kun nun kɛ ɔ ´nian sɛ nzue'n ɔ'a kan ase o. Sanngɛ auble'n ɔli-ɔ nzue'n tɛ o asiɛ'n su, ɔ'a nyan-man tranwlɛ, nan ɔ'a sɛ i sin mmeli'n wun lɛ nan Noe ɔ'a tinngɛ i sa'n ɔ'a fɛ i ɔ'a wlu mmeli'n nun. Ɔ minndɛli le nso nan ɔ'a yaci auble'n nun ekun. Nnɔsua auble'n ´ba-a, olivie nnya mɔnnɛn kun wo i nuan nun. Noe wunnin kɛ kannzu nzue'n ɔ'a kan ase. Ɔ minndɛli le nso ekun nan ɔ'a yaci auble'n nun ekun. Kpɛkuun auble'n ɔ'a ba-man kun. Noe i afuɛ ya nsiɛn afuɛ kun'n i anglo klikli'n i cɛn ba klikli'n su yɛ nzue'n wieli asiɛ'n su-ɔ. Noe yili mmeli'n i su tre'n. Ɔ ´nian-an, asiɛ'n ɔ'a fafa. Anglo nnyɔn su'n i le ablaɔn-nin-nso su'n, wuun asiɛ'n ɔ'a wu. Yɛ Nyanmiɛn seli Noe kɛ: «A nin ɔ́ yi, nin ɔ́ wa yasua mun, nin bé yi mun an `fin mmeli'n nun fite. Man nnɛn wafa-wafa kwlaa nga be o ɔ sin lɔ'n be fite. Anunman mun, nnɛn kanngan mun, ɔ nin dandan mun, man be kwlaa be fite be tru asiɛ'n su nan be `trɛ.» Yɛ Noe nin i yi, nin i mma yasua mun nin bé yi mun be fin mmeli'n nun be fiteli-ɔ. Kpɛkuun nnɛn dandan nin asiɛ'n su nnɛn kanngan mun ɔ nin anunman'm be kwlaa be fiteli akpasua-akpasua. Noe kplannin Nyanmiɛn i sɔwlɛ kun mɛnnin i. Ɔ fali nnɛn nga be di'n be nun kunngun fa yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n mannin Anannganman. Nnɛn'n i fannin'n b'ɔ bɔn'n, ɔ wluli Anannganman bue nun kpɛkuun ɔ seli i klun lɔ kɛ: «Ɔ fin ndɛ, n nian-man sran'n i sa tɛ'n su n saci-man asiɛ'n kun. Afin kɛ ɔ fin i bakan nun'n, i nyin'n wo sa tɛ'n su titi. Ɔ man n kun-man ninnge mun kɛ m'an fa yo i yɛ'n sa kun. Kɛ asiɛ'n tɛ o lɛ'n, like lualɛ nin i tilɛ, aunyɛyɛ nin ayrɛ, wawa nin munngun, wia nun nin kɔnguɛ'n, be ´ka lɛ tititi.» Nyanmiɛn boli muae klanman mannin Noe nin i mma mun. Ɔ seli be kɛ: «An `trɛ, an `yi asiɛ wunmuan'n. Man asiɛ'n su nnɛn'm be kwlakwla nin anunman mun, ɔ nin jue'm be kwlaa be sro amun. M'an fa be m'an wla amún sa nun. An `di be kwlaa. N fa mannin amun kɛ n dun mmua n fali nnya-nnya mun m mannin amun'n sa. Sanngɛ nán an di nnɛn nin i mmoja'n afin i nun yɛ i nguan'n wo-ɔ. Amun kusu amun mmoja i nun yɛ amun nguan'n wo-ɔ, i ti nán an gua mmoja ase. Sɛ nnɛn yɛ ɔ kun sran o, sɛ sran kusu yɛ ɔ kun i wiengu sran o, be `kun i wie. Sran ng'ɔ guɛ i wiengu mmoja ase'n, sran uflɛ ´guɛ i mmoja liɛ'n i ase yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn yili sran kɛ i bɔbɔ sa. Amun liɛ an `wu ba kpanngban, an `trɛ, an `yi asiɛ'n i lika'n kwlaa.» Nyanmiɛn kan guali su kleli Noe nin i mma'm be kɛ: «Min kusu nda yɛ n ´ta amun yɛ. Amun nin amun osu'n nunfuɛ mun nin nnɛn kwlaa nga be o amun wun yɛ'm be kwlaa, i anunman o, i klɔ nnɛn o, i blo nnɛn o, be kwlaa, be nga be fin mmeli'n nun fiteli'n, ɔ nin asiɛ'n su nnɛn nga be wa ba kasiɛn'n be ngba. Nda sɔ'n bɔ n ta'n yɛ. N su fa-man anannganman su nzue kɛ nga sa n fa nunnun-man nnɛn nin sran mun asiɛ'n su kun. N tɔ-mɛn i sɔ nzue b'ɔ ´nunnun asiɛ'n nin ninnge mun kun-ɔn. Nda sɔ'n bɔ n ta amun nin nnɛn nga be nin amun wo'n, ɔ nin amun osu'n nunfuɛ nga be ´ba kasiɛn'n, i nzɔliɛ yɛlɛ min nyanngondin bɔ n fa sie i nyanmiɛn ble'n nun'n. Ɔ ti e nin asiɛ'n sufuɛ mun e aenguɛ nga e trali'n i nzɔliɛ. Kɛ n ko yo bɔ nyanmiɛn'n ko mlan ble tuun bɔ nyanngondin'n ko fite'n, wuun mín wla ɔ'a kpɛn nda nga n tali amun nin nnɛn'm be kwlaa'n i su, kpɛkuun anannganman su nzue sɔ'n su tɔ-man asiɛ'n su kun ɔ su kun-man sran mun nin nnɛn'm be kwlaa kun. Kɛ n nian nyanngondin b'ɔ o nyanmiɛn ble'n nun'n, mín nyin ´kpɛn nda nga n tali sran nin nnɛn'm be kwlaa bɔ be o asiɛ'n su i su. Nda sɔ'n, ɔ lɛ-man awieliɛ.» Nyanmiɛn seli Noe kɛ: «Nda nga n tali sran nin asiɛ'n su nnɛn'm be kwlaa'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Noe i mma nga be fin mmeli'n nun fiteli'n, yɛlɛ Sɛm, nin Kam ɔ nin Zafɛt. Kam ti Kanaanfuɛ'm be nannan. Noe i mma nsan mun be osufuɛ mun yɛ be wa trɛli asiɛ wunmuan'n su-ɔ. Noe dili fie. I yɛ ɔ kpɛli vinyi talɛ'n i ba-a, ɔ nɔnnin nzan nan ɔ'a bo, kpɛkuun ɔ yili i wun kplɛn i tannin sua'n nun lɔ. Kanaanfuɛ'm be nannan Kam ko wunnin i si i wun kplɛn'n, kpɛkuun ɔ ko kan kleli i niaan nnyɔn mun gua'n su lɔ. Yɛ Sɛm nin Zafɛt be fali Noe i kondro'n be sieli be wati su yɛ be kɔ bé sin bé sin be ko fa kɛtɛli i su-ɔ. Kɛ be ´kɔ'n, bé nyin kaci lika uflɛ i ti b'a wun-man bé si i wun kplɛn'n. Kɛ nzan'n titili Noe i nyin su b'ɔ tinngeli'n, ɔ tili sa nga i wa kasiɛn'n yoli'n, nan ɔ'a se kɛ: «Nán Kanaan yo kpa! Man ɔ yo i niaan'm be kanga klun kanga.» Noe kan ukali su kɛ: «N la Anannganman b'ɔ ti Sɛm i Nyanmiɛn'n i ase. Man Kanaanfuɛ'm be yo Sɛmfuɛ'm be akua. Nyanmiɛn man Zafɛt i sa nun ninnge'm be yo ye. Man ɔ tran Sɛm i tannin sua'm be bo, man Kanaan yo i akua.» Kɛ anannganman su nzue'n tɔli'n, Noe dili afuɛ ya nsan afuɛ ablenun ekun. Noe i afuɛ'n kwlakwla yoli afuɛ ya ngwlan afuɛ ablenun nan ɔ'a wu. Kɛ nzue dan'n tɔli sinnin'n, Noe i wa Sɛm nin Kam, nin Zafɛt be wuli ba mun. Be mma sɔ'm be osu mun yɛ: Zafɛt wuli Gɔmɛr, nin Magɔg, nin Madai, nin Zavan, nin Tibal, nin Mesɛk yɛ Tiras. Gɔmɛr wuli Askenaz, nin Rifat yɛ Tɔgarma. Zavan wuli Elisa, nin Tarsis, nin Kitim yɛ Dɔdanim. Be bo mma mun yɛ be ko trannin mɛn nga be o jenvie'n nuan'm be nun nin-ɔn. Kɛ be ´tran'n, be trantrannin nvle-nvle nin akpasua-akpasua. Kam wuli Kis, nin Mizraim, nin Pit yɛ Kanaan. Kis wuli Seba, Avila, Sabta, Raɛma yɛ Sabtɛka. Raɛma wuli Seba yɛ Dɛdan. Kis i wa ekun yɛlɛ Nimrɔd. Nimrɔd yɛ ɔ yoli asiɛ'n su sran b'ɔ yoli famiɛn klikli nin-ɔn. Nimrɔd yoli koniɛn difuɛ dan kpa Anannganman nyrun. I ti yɛ be ´kan ndɛ-ɔ, be se kɛ: «Sran nga ti koniɛn difuɛ kpa Anannganman nyrun kɛ Nimrɔd sa» nin-ɔn. Klɔ nga ɔ dun mmua sieli be'n yɛlɛ Babɛl, nin Erɛk, nin Akad yɛ Kalne. Klɔ sɔ'm be o Babilɔni mɛn'n nun lɔ, ɔ fɛ i mɛn sɔ'n nun lɔ ɔli Asiri, ɔ ko kplannin Niniv nin Reobɔt-Ir, ɔ nin Kalak. Yɛ ɔ kplannin Rezɛn. Ɔ ti klɔ dan, ɔ o Niniv nin Kalak be afiɛn. Mizraim yoli Lidfuɛ mun nin Anamfuɛ mun nin Leabfuɛ mun, nin Naftifuɛ mun, nin Patrɔsfuɛ mun, nin Kaslifuɛ mun, ɔ nin Kaftɔrfuɛ'm be nannan. Be anunman mun yɛlɛ Filistifuɛ mun. Kanaan i wa klikli ng'ɔ wuli i'n yɛlɛ Sidɔn, i sin ɔ wa wuli Ɛt. I anunman mun yɛlɛ Zɛbisfuɛ mun, nin Amɔrfuɛ mun, nin Girgazfuɛ mun, nin Evfuɛ mun, nin Arkfuɛ mun, nin Sinfuɛ mun, nin Arvadfuɛ mun, nin Zamarfuɛ mun, ɔ nin Amatfuɛ mun. Kɛ ɔ ´kɔ i nyrun kan'n, Kanaanfuɛ'm be tu ko trantrannin lika'm be nun. Ɔ man Kanaanfuɛ'm be lika'n fɛ i Sidɔn kɔ Gerar bue liɛ'n su lɔ lele ju Gaza. Kpɛkuun ɔ kɔ Sodɔm, nin Gomɔr, nin Adma, nin Zɛbɔim bue liɛ'n su lɔ lele ju Lesa. Kam i bo mma mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be trannin akpasua-akpasua nin nvle-nvle bé mɛn'm be nun sɛsɛsɛ. Zafɛt i nyrun kpɛnngbɛn Sɛm kusu wuli ba. Ɔ ti Ebɛrfuɛ'm be kwlakwla be nannan. Sɛm wuli Elam, nin Azir, nin Arpaksad, nin Lid yɛ Aram. Aram wuli Iz, nin Il, nin Getɛr, yɛ Mas. Arpaksad wuli Sela, yɛ Sela kusu wuli Ebɛr. Ebɛr wuli ba yasua nnyɔn: be flɛ kun Pelɛg (nun titilɛ). Sa ti bɔ be flɛ i sɔ'n yɛlɛ kɛ i blɛ su yɛ asiɛ'n sufuɛ'm be titili nun-ɔn. I niaan'n suan Zɔktan. Zɔktan wuli Almɔdad, nin Selɛf, nin Azarmavɛt, nin Zerak, nin Adɔram, nin Izal, nin Dikla, nin Ɔbal, nin Abimaɛl, nin Seba, nin Ɔfir, nin Avila yɛ Zɔbab. Zɔktan i mma mun yɛlɛ be kwlakwla. Be trannin Mesa nin Sɛfar be afiɛn lɛ. Sɛfar ti oka lika, ɔ o wia afiliɛ lɔ. Sɛm i osu'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Noe i mma'm be akpasua-akpasua'n kɛ be afiliɛ nin be nvle'n be ti'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ anannganman su nzue'n tɔ sinnin'n, nvle-nvle nga b'a trɛ asiɛ'n su yɛ'n, be fin be. Laa, sran'm be kwlaa be kan aniɛn kunngba, ɔ kpaci-man. Be fɛli i wia afiliɛ lɔ be ko juli lika kpɛkplɛkpɛ kun nun Babilɔni i bo ngua lɔ nan b'a tran lɛ. Be seli be wiengu kɛ: «Man e wɔ e ko kpɛ bliki e nyintɔn.» Yɛ bliki sɔ'n yoli kɛ be yɛbuɛ sa be fa kplannin sua, gudrɔn'n kusu yoli kɛ be laso sa. Be seli kɛ: «An man e kplan klɔ kun nin sua mlomlo kun. Man i sɔ sua liɛ'n i ti'n to nyanmiɛn'n lɔ. E `yo sɔ nan e dunman'n fu nan kusu y'a bo y'a sanndi-man asiɛ wunmuan'n su.» Anannganman fin nglo lɔ jra niannin klɔ nin sua sɔ'n bɔ sran'm be su kplan'n. Yɛ ɔ seli kɛ: «Be ti nvle kun, be kan aniɛn kunngba yɛ nian be bo bolɛ bɔ b'a bo-ɔ. Nga, like kwlaa bɔ be gugu kɛ be ´yo'n, like fi nun-man lɛ b'ɔ kwlaa jran be-ɔ. Ɔ man e `wɔ e ko sanngan be aniɛn'n nun, nan nán be ti be wun aniɛn kun.» Yɛ Anannganman man be bo sanndili asiɛ wunmuan'n su nan b'a yaci klɔ sɔ'n i kplanlɛ. I sɔ'n ti yɛ be flɛli klɔ sɔ'n kɛ Babɛl nin-ɔn. Afin lɛ yɛ Anannganman sanngannin asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa be aniɛn nun-ɔn. Lɛ yɛ ɔ man be boli be bo sanndilɛ'n bo asiɛ wunmuan'n su-ɔ. Sɛm i osu'n yɛ. Kɛ Sɛm ´di afuɛ ya'n, wuun nzue dan'n tɔli ɔ'a di afuɛ nnyɔn. I blɛ sɔ'n nun yɛ Sɛm wuli Arpaksad-ɔ. Kɛ Sɛm wuli Arpaksad'n, ɔ dili afuɛ ya nnun ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Arpaksad dili afuɛ ablasan-nin-nnun nan ɔ'a wu Sela. Kɛ Arpaksad wuli Sela'n, ɔ dili afuɛ ya nnan nin afuɛ nsan ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Sela dili afuɛ ablasan yɛ ɔ wuli Ebɛr-ɔ. Kɛ Sela wuli Ebɛr'n, ɔ dili afuɛ ya nnan nin afuɛ nsan ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Ebɛr dili afuɛ ablasan-nin-nnan yɛ ɔ wuli Pelɛg-ɔ. Kɛ Ebɛr wuli Pelɛg'n, ɔ dili afuɛ ya nnan afuɛ ablasan ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Pelɛg dili afuɛ ablasan yɛ ɔ wuli Rɛi-ɔ. Kɛ Pelɛg wuli Rɛi'n, ɔ dili afuɛ ya nnyɔn nin afuɛ ngwlan. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Rɛi dili afuɛ ablasan-nin-nnyɔn yɛ ɔ wuli Sɛrig-ɔ. Kɛ Rɛi wuli Sɛrig'n, ɔ dili afuɛ ya nnyɔn nin afuɛ nso. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Sɛrig dili afuɛ ablasan yɛ ɔ wuli Nakɔr-ɔ. Kɛ Sɛrig wuli Nakɔr'n, ɔ dili afuɛ ya nnyɔn ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Nakɔr dili afuɛ ablaɔn-nin-ngwlan yɛ ɔ wuli Terak-ɔ. Kɛ Nakɔr wuli Terak'n, ɔ dili afuɛ ya afuɛ blu-nin-ngwlan ekun. I blɛ sɔ nun'n, ɔ wuli ba yasua wie mun nin ba bla wie mun ekun. Terak dili afuɛ ableso yɛ ɔ wuli Abram nin Nakɔr, ɔ nin Aran-an. Abram nin Nakɔr yɛ Aran bé si Terak i osu'n yɛ. Aran wuli Lɔt kpɛkuun Aran wuli kan be wuli i lɔ'n i si Terak i nyin su. Ɔ wuli klɔ nga be flɛ i Ir'n su. Klɔ sɔ'n wo Babilɔni mɛn'n nun. Abram nin Nakɔr be wa jali bla. Abram yi'n be flɛ i kɛ Sarai. Nakɔr liɛ'n yɛlɛ Aran i wa bla Milka. Aran i wa ekun yɛlɛ Ziska. Sarai i klun ti kpan, ɔ wu-man ba. Terak fɛli i wa Abram nin i anunman Lɔt b'ɔ ti Aran i wa'n, ɔ fɛli i wa Abram i yi Sarai wie nan b'a jaso Ir b'ɔ o Babilɔni mɛn'n nun lɔ'n b'a to bé ti Kanaan. Be ko juli Aran nan b'a tran lɛ. Terak dili afuɛ ya nnyɔn afuɛ nnun nan ɔ'a wu Aran lɛ. Anannganman seli Abram kɛ: «Jaso ɔ́ mɛn'n nun, jaso ɔ osufuɛ'm be afiɛn ɔ́ si i awlo'n nun kɔ mɛn nga n wa kle wɔ'n nun. N ´yo man ɔ osu'n wa yo nvle dan kun, n ´yo wɔ ye, n ´yo man ɔ dunman'n ´fu. Ɔ dunman nun ti n ´yo sran'm be ye. Sran ng'ɔ bu ɔ wun akunndan kpa'n, n ´yo i ye. Sran nga kusu b'ɔ bo wɔ sannzan'n, m ´bo i sannzan wie. Ɔ dunman nun yɛ n ´yo nvle-nvle'm be kwlaa be ye-ɔ.» Kpɛkuun Abram ɔli kan Anannganman kleli i kɛ ɔ wɔ lɔ'n. Kɛ Abram ´jaso Aran lɔ'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ableso-nin-nnun. Kɛ Abram ´jaso Aran kɔ'n, ɔ nin i yi Sarai nin i niaan wa Lɔt yɛ be ɔli-ɔ. Be toli bé ti Kanaan bue liɛ'n su lɔ yɛ be ɔli-ɔ. Be ´kɔ'n be fali bé bo ninnge mun, ɔ nin bé sa nun sran nga be toli be Aran lɛ'n be ngba yɛ be ɔli-ɔ. Kɛ Abram nin sran nga be nin i kɔ'n be juli Kanaan mɛn'n nun lɔ'n, be sinnin mɛn sɔ'n nun, be ɔli lele be juli Sisɛm, be toli Mɔre lɔ sɛni waka'n. I blɛ sɔ nun'n, wuun Kanaanfuɛ mun yɛ be tran lɛ-ɔ. Kpɛkuun Anannganman fiteli Abram nyrun nan ɔ'a se i kɛ: «N ´fa mɛn nga m ´man ɔ osu'n.» Nan Abram ɔ'a kplan Nyanmiɛn sɔwlɛ kun ɔ'a man Anannganman kan ɔ fiteli i nyrun lɛ'n. Kpɛkuun ɔ tuli i nanmue'n nun lɛ ɔli oka-oka'm be nun Betɛl i bue ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n nun. Ɔ ko kplɛnnin i tannin sua'n Betɛl nin Ai be afiɛn: Betɛl'n wo wia atɔliɛ, yɛ Ai'n kusu wo wia afiliɛ. Ɔ wa kplannin Nyanmiɛn i sɔwlɛ uflɛ lɛ mɛnnin i nan ɔ'a bo a flɛ i ɔ'a srɛ i. Abram tu trantrannin lele kpɛkuun ɔ mantannin Negɛb wun lɔ. Awe kun ɔ wa kpɛnnin mɛn sɔ'n nun. Ɔ'a kpɛn-man blɛblɛ, nan Abram ɔ'a ɔ Ezipt lɔ tranlɛ. Kɛ be wa ju Ezipt lɔ'n, ɔ seli i yi Sarai kɛ: «A ti bla klanman yɛ a o lɛ-ɔ. N si kɛ sɛ Eziptfuɛ'm be wun wɔ'n, be ´se kɛ: ‹I yi-ɔ!› Kpɛkuun be ´kun min be ´yaci wɔ lɛ. I sɔ'n ti, n ´srɛ wɔ, se kɛ a ti min niaan bla nan be yo min kpa ɔ dunman nun, nan b'a kun-man min.» Kɛ Abram juli Ezipt lɔ'n, Eziptfuɛ'm be wunnin i yi'n, be kloli i kekleke. Ezipt famiɛn'n i awlo lɔ sran dan'm be wunnin Abram i yi'n wie, nan b'a kɛn i ndɛ a kle famiɛn'n nan b'a fɛ i b'a ɔ i awlo lɔ. Bla'n i dunman nun ti, kɛ Ezipt famiɛn'n ko di Abram nɛnnɛn'n yɛ ɔ dili-ɔ. Ɔ mɛnnin i bua mun nin boli mun, nin nannin mun, nin kanga yasua mun, nin kanga bla mun, ɔ nin aflunmun yasua nin bla mun, ɔ nin nyɔnngɔnmɛn mun. Sanngɛ Anannganman kleli Ezipt famiɛn'n nin i awlofuɛ'm be nyrɛnnɛn dan kpa Abram i yi Sarai ti. Yɛ Ezipt famiɛn'n flɛli Abram-ɔ, ɔ usɛli i kɛ: «?Nzu ti yɛ a yoli min sɔ-ɔ? ?Nzu ti yɛ a se-man min kɛ ɔ́ yi-ɔ? ?Nzu ti yɛ a seli min kɛ ɔ niaan bla bɔ m'an fɛ i m'an yo mín yi-ɔ? Ɔ yi'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Fɛ i nan an `wɔ.» Ezipt famiɛn'n seli i sonja'm be kɛ be fɛ i ko sie mɛn'n i anyialiɛ su lɔ, ɔ nin i yi nin i bo ninnge'm be kwlaa. Kɛ Abram fin Ezipt lɛ'n, ɔ wa sɛli i sin Negɛb ɔ nin i yi, ɔ fɛli i bo ninnge'n kwlakwla. Lɔt ɔli wie. Abram ti anyanbeunfuɛ dan. Ɔ lɛ nnɛn nin jɛtɛ ufue, ɔ nin sika ɔkwlɛ kpanngban. Kɛ ɔ fɛ i Negɛb lɛ'n ɔ tu trantrannin lele nan ɔ'a ju Betɛl kan ɔ dun mmua trannin lɛ b'ɔ kplannin Nyanmiɛn sɔwlɛ kun lɛ'n. Lika ng'ɔ trannin lɛ'n wo Betɛl nin Ai be afiɛn. Ɔ bo flɛli Anannganman lika sɔ'n nun lɛ. Lɔt b'ɔ su i su'n, i kusu lɛ i bua mun nin i boli mun, ɔ nin i nannin liɛ mun. Ɔ lɛ i bɔbɔ i tannin sua liɛ. Lika'n ju-man be. Ɔ man be sran nnyɔn'n be tran likawlɛ-ɔ ɔ yo-man ye, afin bé sa nun ninnge'm be sɔnnin. Utre wie wa tɔli Abram nin Lɔt be nnɛn kankanfuɛ'm be afiɛn. Kanaanfuɛ mun nin Ferezfuɛ'm be kusu be tran be bue. Ɔ man Abram seli Lɔt kɛ: «E nin wɔ e kpaci-man. Ɔ fata-man kɛ ndɛ tran min nin wɔ ye afiɛn, yɛ ɔ fata-man kusu kɛ ndɛ tran min nnɛn kankanfuɛ'm be nin wɔ liɛ'm be afiɛn. Nian, lika'n yɛ ɔ la lɛ-ɔ, man e tran ngunmin-ngunmin. Sɛ bɛ su yɛ a kɔ'n, n ´kɔ n liɛ fama su, sɛ kusu fama su yɛ a kɔ'n, n ´kɔ n liɛ bɛ su.» Lɔt mɛnnin i nyin'n su. Ɔ wunnin kɛ Zurdɛn lika kpɛkplɛkpɛ'n ɔ ti nzue bo lika. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Anannganman nian nunnun-man Sodɔm nin Gomɔr. Kɛ ɔ fɛ i lika sɔ'n nun lele b'ɔ fa ju Zɔar'n, lika'n ti klanman kɛ Anannganman i fie wie sa, i kunngba'n ɔ ti kɛ Ezipt lika'n sa. Yɛ Lɔt fali Zurdɛn lika kpɛkplɛkpɛ nin-ɔn. Ɔ toli i ti wia afiliɛ lɔ lika'n nun. Kɛ be nun tilɛ'n yoli sa. Abram kali Kanaan mɛn'n nun. Lɔt kusu trannin Zurdɛn lika'n nun klɔ'm bé wun koko lɔ. Ɔ kplɛnnin i tannin sua mun lele juli Sodɔm klɔ kpa'n su. Sodɔmfuɛ'm be ti sa tɛtɛ yofuɛ dan. Be fɔn Anannganman i wun. Kɛ Lɔt nin Abram be kpacili'n, Anannganman seli Abram kɛ: «Jran kan a o lɛ'n, man ɔ́ nyin'n su nian mɛn'n i nglo lɔ lika'n nin i ngua lɔ lika'n, nin wia afiliɛ lɔ, ɔ nin wia atɔliɛ lɔ. Lika wunmuan nga a wun i lɛ'n, m'an fa man wɔ. Ɔ ti wɔ nin wɔ anunman mun amun liɛ titi. N ´yo man wɔ anunman'm be ´sɔn kaka kpa kɛ asiɛ wun ndutre sa. Be ka be-ɔ ɔ su yo-man ye. Jaso, ko kpla lika sɔ'n i tɛnndɛn nun'n nin i ngbinngbin nun'n nian, afin n ´fa man wɔ.» Abram tuli i nanmue'n bo ko trannin Mamre sɛni waka'm be bo lɔ Ebrɔn lika liɛ'n nun lɔ, nan ɔ'a kplan Nyanmiɛn i sɔwlɛ kun lɔ ɔ'a mɛn i. I blɛ sɔ nun'n, Babilɔni famiɛn Amrafɛl, nin Ɛlazar famiɛn Arzɔk, nin Elam famiɛn Kɛdɔrlaɔmɛr, ɔ nin Gɔzim famiɛn Tideal, be nin Sodɔm famiɛn Bera, nin Gomɔr famiɛn Birsa, nin Adma famiɛn Sineab, nin Zɛbɔim famiɛn Semɛebɛr, ɔ nin Bela famiɛn'n, be kunnin alɛ. Bela klɔ'n i dunman'n kun ekun yɛlɛ Zɔar. Sidim kongo bɔ andɛ ɔ'a kaci i dunman'n ɔ'a yo jenvie ng'ɔ ti njin nzue klakla i nun yɛ famiɛn nnun sɔ'm be kan boli nun-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun b'a su Kɛdɔrlaɔmɛr lele afuɛ blu-nin-nsan. I afuɛ blu-nin-nnan su'n, be waan be su-mɛn i kun. Yɛ i afuɛ blu-nin-nnun su'n, Kɛdɔrlaɔmɛr nin famiɛn nga be ukɛ i'n be bali kɛ be nin Rɛfafuɛ'm be ´kun alɛ nan b'a kwla Rɛfafuɛ sɔ mun Astɛrɔt-Karnaim lɛ. I sin be kwlali Zizfuɛ mun Am lɛ. I sin be kwlali Emfuɛ mun Kiriataim kongo'n nun lɛ. I sin be kwlali Ɔrfuɛ'm be bɔbɔ bé mɛn'n nun lɔ Seir oka'm be su. Be suli be su lele juli Ɛl-Paran aawlɛ flɛnnɛn'n wun lɔ. I sin be sali be sin bali An-Mispat bɔ yɛlɛ Kadɛs'n, nan b'a kwla Amalɛkfuɛ mun. Be sacili be fie'm be kwlaa. I sin be kwlali Amɔrfuɛ nga be tran Azazɔn-Tamar'n. Kpɛkuun Sodɔm famiɛn'n nin Gomɔr famiɛn'n, nin Adma famiɛn'n, nin Zɛbɔim famiɛn'n, ɔ nin Bela klɔ'n bɔ i dunman'n kun ekun yɛlɛ Zɔar'n i famiɛn'n, be fin be klɔ'm be nun be fiteli, be jranjrannin Sidim kongo'n nun. Be fali alɛ'n wlali Elam famiɛn Kɛdɔrlaɔmɛr i sin, ɔ nin Gɔzim famiɛn'n Tideal, nin Babilɔni famiɛn'n Amrafɛl, ɔ nin Ɛlazar famiɛn'n Arzɔk. Famiɛn nnun'n be ju guali famiɛn nnan'n be su. Gudrɔn yiwlɛ kunman kpanngban o Sidim kongo'n nun. Kɛ Sodɔm famiɛn'n nin Gomɔr famiɛn'n be fuɛ'm be ´wanndi be kpɔfuɛ'm be nyrun'n, be tɔli kunman sɔ'm be nun. Be nga be kali lɛ'n, be wanndi ko fiali oka'n wun lɔ. Sodɔmfuɛ mun nin Gomɔrfuɛ'm be kwlafuɛ'm be fɛnnin bé bo ninnge'n nin be aliɛ'n kwlakwla, kpɛkuun be kɔlɛ nun-ɔn. Be fali Abram i niaan wa Lɔt b'ɔ tran Sodɔm ɔ nin i bo ninnge mun. Be nga be wanndili'n be nun kun wa boli jasin sɔ'n kleli Abram b'ɔ ti Ebre'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Abram tran Mamre b'ɔ ti Amɔrfuɛ'n i sɛni waka'n bo lɛ. Mamre nin Ɛskɔl, ɔ nin Anɛr be ti niaan. Be nin Abram be trali aenguɛ. Kɛ Abram tili i kɛ b'a trɛ i niaan wa'n b'a wɔ'n, ɔ fɛli i sufuɛ nga be wuli be i awlo'n nun'n be nun sran ya nsan nin sran blu-nin-mɔcuɛ. Ɔ wlali bé sa nun alɛ ninnge, yɛ be suli bé su lele be juli Dan. Ɔ buli i sufuɛ'm be nun akpasua-akpasua nan ɔ nin be b'a fa alɛ'n b'a wla famiɛn sɔ'm be sin kɔnguɛ nan b'a kwla be. Abram nin i sran'm be suli be su lele juli Sɔba b'ɔ o Damas i nglo lɔ'n su lɔ. Ninnge nga be sua ɔli'n, ɔ fali be ngba bali. Ɔ fɛli i niaan wa Lɔt nin i bo ninnge mun, nin bla mun, ɔ nin be mɛn'n nun sran nga be trali be'n mun. Kɛ Abram nin i sran'm be ɔli bɔ be kwlali Kɛdɔrlaɔmɛr nin famiɛn nga be ukɛ i'n b'ɔ be ´ba'n, Sodɔm famiɛn'n ɔ wa kpali be atin Save kongo'n bɔ be flɛli i kɛ famiɛn'n i kongo'n nun lɛ. Mɛlkizedɛk b'ɔ ti Salɛm famiɛn'n, bɔ i kunngba'n ti Nyanmiɛn b'ɔ o like'n kwlaa ti su'n i nyrun jranfuɛ'n, ɔ blɛli i kpaun nin nzan, nan ɔ'a yrɛ i nuan klanman ɔ'a man Abram, ɔ seli kɛ: «Man Nyanmiɛn b'ɔ o like'n kwlaa ti su'n, b'ɔ yili nglo nin asiɛ'n, ɔ yo man a nyan muae. Man manmanlɛ'n yo Nyanmiɛn b'ɔ o like'n kwlaa ti su'n i liɛ. Afin i yɛ ɔ fali ɔ kpɔfuɛ mun wlali ɔ́ sa nun-ɔn.» Nan Abram ɔ'a fa ninnge ng'ɔ nyɛnnin i'n i kwlaa i blusu'n ɔ'a mɛn i. Sodɔm famiɛn'n seli Abram kɛ: «Yaci, fa sran mun man min, ɔ li fa ninnge fuɛ'n.» Yɛ Abram se i kɛ: «Mín sa'n yɛ m'an man su m'an kle Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ o like'n kwlaa ti su'n, b'ɔ yili nglo nin asiɛ'n yɛ. N su fa-man ɔ ninnge'm be nun like bɔ kaan sa, kannzɛ ɔ wie jese nyanman annzɛ ngbabua nyanman bɔbɔ o, n su fa-man. Ɔ yo sɔ-ɔ, a wa se kɛ: ‹Abram i anyanbeun'n fin min.› N su fa-man like fi, min like bɔ n ko fa'n yɛlɛ aliɛ nga min sran'm be dili'n. Anɛr, nin Ɛskɔl, ɔ nin Mamre bɔ be ko sunmannin min'n, be like liɛ nga be ko fa'n yɛ ɔ ti n liɛ-ɔ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Anannganman fiteli Abram nyrun aolia nun nan ɔ'a se i kɛ: «Abram, nán srɛ kun wɔ. N ti wɔ sasafuɛ, ɔ mo yolɛ'n ɔ wa yo dan mín sa nun.» Kpɛkuun Anannganman waan: «Nɛ́n i yɛ ɔ ´yo wɔ aja difuɛ-ɔ.» Yɛ ɔ fɛ i fiteli nan ɔ'a se i kɛ: «Man ɔ nyin'n su nian nglo lɔ. Sɛ a kwla ka nzraama mun'n, ka be man n nian. Kɛ wɔ anunman'm be wa sɔn kpanngban sɔ-ɔ.» Ndɛ nga Anannganman kɛnnin i lɛ'n, Abram lafili su, ɔ man Anannganman buli i sran kpa. Yɛ Anannganman seli i kɛ: «Min yɛ n fali wɔ Babilɔni nvle'n nun klɔ nga be flɛ i Ir'n su lɔ m bali wa kɛ n ´fa mɛn nga m ´man wɔ nin-ɔn.» Abram usɛli i kɛ: «?Anannganman min Min, nguɛ like yɛ man n ´kwla wun kɛ mɛn nga ´yo n liɛ-ɔ?» Yɛ Anannganman waan: «Fa nannin talua kun, boli nin kun, ɔ nin bua nene kun bɔ b'a di afuɛ nsan-nsan, ɔ nin ablioso nin okunmomo ba kun, fa be bla.» Yɛ Abram ´fa nnɛn nga Anannganman kleli'n ´ba-a, yɛ ɔ ´kpaci be nun nnyɔn-nnyɔn sɛsɛsɛ-ɔ. Ɔ fali be bue nnyɔn-nnyɔn sɔ'n bé nyin'n wɔwɔli su. Sanngɛ anunman'm be liɛ'n ɔ'a kpaci-man be nun. Anunman nga be di nnɛn'n be bali nnɛn sɔ'm be dilɛ nan Abram ɔ'a fuan be. Kɛ wia'n ´tɔ'n, lafilɛ wie b'ɔ wa kunnin Abram'n, be flɛ-mɛn i lafilɛ. Lika'n dunnin tritri kpa, kpɛkuun srɛ kunnin i. Yɛ Anannganman seli i kɛ: «Se kɛ sɛ, wɔ anunman'm be wa tran nvle wie nun. Be ´yo akua, be ´kle be yalɛ afuɛ kpakpa ya nnan. Sanngɛ n ´tu i sɔ nvle liɛ nga be ´fa wɔ anunman'm be ´yo be akua'n be fɔ. Kɛ be ´jaso lɛ be ´kɔ'n, be ´nyan ninnge kpanngban. Ɔ kusu ɔ liɛ'n, a wa di alaje, ɔ́ ti'n ´bo je fitafita. A ´wu wɛtɛɛ, be ´sie wɔ. Wɔ anunman siansian mun yɛ be ´ba wa-a, afin Amɔrfuɛ'm bé sa tɛ bɔ be yo'n ɔ nian bobo-man su bɔ man n ´fuan be-ɔ.» Kɛ wia'n tɔli'n, lika'n dunnin dan kpa, kpɛkuun sin wie jueli nnɛn bɔ Abram kpacili be nun nnyɔn-nnyɔn'm be afiɛn. Le kun sɔ nun'n, Anannganman nin Abram be trali aenguɛ. Anannganman seli i kɛ: «Mɛn ng'ɔ o yɛ'n, kɛ ɔ fɛ i Ezipt nzue ba kan'n i nuan lɛ b'ɔ ´fa ju Efrat nzue ba dan'n i nuan'n, m'an fa man wɔ anunman mun. Kenfuɛ mun, nin Kɛnazfuɛ mun, nin Kadmɔnfuɛ mun, nin Ɛtfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Rɛfafuɛ mun, nin Amɔrfuɛ mun, nin Kanaanfuɛ mun, nin Girgazfuɛ mun, ɔ nin Zɛbisfuɛ'm be liɛ yɛlɛ mɛn sɔ'n.» Abram i yi Sarai ɔ'a wu-man ba, kusu i afanniɛn bla kun o lɛ, ɔ ti Eziptfuɛ, be flɛ i kɛ Agar. Le kun Sarai seli Abram kɛ: «Kɛ bɔ Anannganman man m'an wu-man min ku sɛ nun ba nin-ɔn, kɔ min afanniɛn bla i wun, sɛ ɔ ´wu ba yasua kun man min o.» Abram fali ndɛ nga Sarai kan kleli i'n su. Ɔ man Sarai fɛli i Ezipt afanniɛn bla Agar mɛnnin i wun Abram kɛ ɔ fa yo i yi. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Abram ɔ'a di Kanaan mɛn'n nun lɔ afuɛ blu. Abram nin Agar be sili sua, kpɛkuun Agar wunnzɛli. Kɛ b'ɔ ´nian-an ɔ'a wunnzɛ'n ti, siɛn'n, ɔ yo i min bla'n i finfin. Yɛ Sarai seli Abram kɛ: «Fiaan nga be ´yo min lɛ'n, e sran nnyɔn'n yɛ be ´yo e lɛ-ɔ. M bɔbɔ min yɛ n fali min afanniɛn bla'n m mannin wɔ kɛ amun si sua nan ɔ `wunnzɛ-ɔ, kpɛkuun ɔ bu-man min like fi kun. Man Anannganman bɔbɔ di e nin wɔ e sran nnyɔn'n ye afiɛn jɔlɛ.» Abram kusu tɛli Sarai su kɛ: «Ɔ bɔbɔ wɔ afanniɛn bla-a, ɔ o ɔ́ sa nun. Like kwlaa nga a klo kɛ a fa yo i'n, yo.» Ɔ man Sarai yoli Agar i tɛtɛ lele ɔ wanndili i. Anannganman i anz'n ko toli Agar aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ nzue ti ng'ɔ o Sir atin'n su'n i nuan lɔ. Nan ɔ'a flɛ i: «Agar, Sarai i afanniɛn bla. ?A fin nin ko nin?» Agar tɛli i su kɛ: «N su wanndi min min bla Sarai.» Yɛ Anannganman i anz'n waan: «Sa ɔ sin kɔ ɔ min bla'n i sin nan kan ɔ wun ase i bo.» Anz'n seli i ekun kɛ: «Anannganman man ɔ osu'n ɔ wa trɛ dan. Be ka i nun sran mun-ɔn ɔ su yo-man ye. Wunnzɛlɛ nga w'a wunnzɛ yɛ'n, a wa wu ba yasua kun. A ´tɔn i dunman kɛ Ismaɛl yɛlɛ kɛ Anannganman tili wɔ aunnvuɛ sunlɛ'n. Ba sɔ'n ɔ ´yo kɛ blo aflunmun sa. Ɔ nin sran'm be kwlaa be ´kun, sran'm be kwlaa kusu be nin i be ´kun. Ɔ ´trɛn i ngunmin, ɔ nin i niaan'm be su tran-man likawlɛ.» Agar waan: «?Nán wa yɛ n wunnin Nyanmiɛn b'ɔ wunnin min nin-ɔn?» I ti ɔ flɛli Anannganman b'ɔ nin i ijɔli'n kɛ: Ɛl-Rɔi «A suan Nyanmiɛn'n b'ɔ wun min'n.» I ti yɛ be flɛ gbo ng'ɔ o Kadɛs nin Barɛd be afiɛn'n kɛ Lasai-Rɔi gbo nin-ɔn. Agar nin Abram be wuli ba yasua kun, nan Abram ɔ'a flɛ ba sɔ'n kɛ Ismaɛl. Kɛ Agar ´wu Ismaɛl'n, wuun Abram lɛ afuɛ ablaɔcuɛ-nin-nsiɛn. Kɛ Abram dili afuɛ ablangwlan-nin-ngwlan'n, Anannganman fiteli i nyrun nan ɔ'a se i kɛ: «Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n yɛlɛ min. Bo manndrɛn su min titi. Nán fiɛn kaan sa tran ɔ wun. N wa tra wɔ aenguɛ. N ´yo man ɔ osu'n trɛ lele tratra su.» Abram bubu guali asiɛ wun gblo! Ɔ utuli i nyin ase nan Nyanmiɛn'n ɔ'a se i kɛ: «Aenguɛ nga e nin wɔ e ´tra'n, a wa yo nvle-nvle kpanngban be nannan. Be su flɛ-man wɔ Abram kun, siɛn'n ɔ dunman yɛlɛ Abraam yɛlɛ kɛ a ´yo nvle-nvle kpanngban be nannan. N ´yo man ɔ osu'n ɔ wa trɛ ɔ ´yo trutrɛɛ. Ɔ wa yo nvle-nvle kpanngban. Wɔ anunman wie'm be ´yo famiɛn. Aenguɛ nga e nin wɔ e ´trɛ i yɛ'n, ɔ osu'n kwlakwla o nun. Aenguɛ sɔ'n ɔ lɛ-man awieliɛ. N ´yo a nin ɔ osu'n amun Nyanmiɛn. N ´fa mɛn nga a ti nun aofuɛ yɛ'n m ´man wɔ nin ɔ osu'n. N ´fa Kanaan mɛn wunmuan'n m ´man be. Ɔ ti be liɛ titi, yɛ kusu n ´yo be Nyanmiɛn.» Nyanmiɛn seli Abraam ekun kɛ: «A nin wɔ anunman mun nin wɔ anunmannunman mun amun kwlaa, an `fa aenguɛ nga e nin wɔ e trali'n i mmla'n su. Aenguɛ sɔ'n i su mmla'n yɛlɛ amun yasua'm be kwlaa be klɛn wlalɛ. Klɛn wlalɛ sɔ'n ti aenguɛ nga e nin amun e ´tra'n i nzɔliɛ. Amun osu-osu'n kwlaa nun ba yasua kwlaa ng'ɔ ko di le mɔcuɛ'n man be wlɛ i klɛn. Sɛ ɔ ti awlo ba o, sɛ sran wie yɛ a toli i b'ɔ ti-man wɔ akpasua sufuɛ o, be `wlɛ i klɛn. Kanga nga be wuli i wɔ awlo'n nun annzɛ kusu nga a toli i'n, wla be klɛn nan min aenguɛ b'ɔ lɛ-man awieliɛ'n i nzɔliɛ'n ɔ `ka amun wun. Sran yasua nga b'a wlɛ-mɛn i klɛn'n, i sɔ sran liɛ'n ɔ nin min nvle'n nun tranlɛ fata-man, afin i sɔ'n ti min aenguɛ'n i su mmla'n i sacilɛ.» I sin ɔ seli i ekun kɛ: «Nán flɛ ɔ́ yi kɛ Sarai kun. Ɔ fin ndɛ i dunman'n yɛlɛ Sara. M ´mɛn i muae, n ´yo man ɔ wa wu ba yasua kun man wɔ. Yɛ ɔ ´kaci nvle-nvle'm be nannan. Yɛ i anunman wie'm be ´yo nvle sunman be famiɛn.» Abraam bubu guali asiɛ wun gblo, ɔ utuli i nyin ase, yɛ ɔ srili-ɔ. Ɔ seli i klun lɔ kɛ: «?Sran yasua kun di afuɛ ya kwlaa'n, ɔ kwla wu ba ekun? ?Yɛ Sara kusu bɔ ɔ'a di afuɛ ablangwlan'n, ɔ kwla wu ba ekun?» Yɛ ɔ seli Nyanmiɛn kɛ: «Ismaɛl yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Man ɔ tran ɔ nyrun.» Yɛ Nyanmiɛn waan: «N se kɛ ɔ́ yi Sara ɔ wa wu ba yasua kun. Sɛ ɔ wu i'n, tɔn i dunman kɛ Izaak. E nin i nin i anunman mun yɛ e ´tra aenguɛ b'ɔ lɛ-man awieliɛ nin-ɔn. Ismaɛl liɛ nga a usali'n, n tili. M ´mɛn i muae, m ´mɛn i ba kpanngban, i osu'n ´trɛ lele tratra su, ɔ ´wu wlengbi blu-nin-nnyɔn. I osu'n ´kaci nvle dan kpa. Sanngɛ sran nga e nin i e tra aenguɛ'n yɛlɛ Izaak, Sara i wa nga afuɛ ng'ɔ ´ba lɔ bikisa'n, wuun ɔ'a wu i ɔ'a man wɔ'n.» Kɛ Nyanmiɛn nin Abraam be wieli ijɔ'n yɛ ɔ jasoli Abraam wun lɛ ɔli-ɔ. Kpɛkuun Abraam wlɛli i wa Ismaɛl i klɛn. Kanga ba nga be wuli be lɛ'n be kwlaa, ɔ nin be ng'ɔ toli be'n, ɔ wlali be klɛn wie. I awlo'n nun yasua'm be kwlakwla yɛ ɔ wlali be klɛn cɛn kunngba'n nun kɛ Nyanmiɛn fa kan kleli i'n sa nin-ɔn. Kɛ be ´wla Abraam klɛn'n, wuun ɔ'a di afuɛ ablangwlan-nin-ngwlan. I wa Ismaɛl kusu, kɛ be ´wlɛ i klɛn'n, wuun ɔ'a di afuɛ blu-nin-nsan. Be wlali Abraam nin Ismaɛl be klɛn cɛn kunngba'n nun. Ɔ nin i awlo ba mun nin kanga ng'ɔ toli be'n aofuɛ'm be sa nun be kwlakwla yɛ be wlali be klɛn-ɔn. Anannganman fiteli Abraam i nyrun Mamre i sɛni waka'm be bo lɛ wia fiaan kpa'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Abraam ti i tannin sua'n i anuan'n nun lɛ. Kɛ ɔ ´mɛn i nyin su nian-an sran nsan be jinjin lɛ, nan ɔ'a wanndi ɔ'a ko kpa be atin. Kɛ ɔ nin be yiali'n, ɔ kotoli be bo nan ɔ'a se kɛ: «Nannan, yaci, ju min awlo lɔ nan w'a ɔ. Yɛ Abraam ´kɔ tannin sua'n nun lɔ ndɛndɛ ´ko se Sara kɛ: «Kan ɔ wun fɔtɔ sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn'n i sunnzunliɛ nsan, fa yo kpaun nga be gua-man nun kpaun ayre'n.» Yɛ ɔ wanndi ɔli nnɛn'm be tuin'n nun lɔ ko fali nannin bɔ b'a kpɛ cro bɔ be nnɛn'n nian tin-man'n be nun kun, nan ɔ'a fa mɛn i gbanflɛn'n kun nan ɔ'a yo i ndɛndɛ. Kpɛkuun ɔ fali nɔnnɔn nga ɔ'a lafi'n nin nɔnnɔn mɔnnɛn, ɔ nin nnɛn bɔ be tɔnnin'n, nan ɔ'a fa man be. Abraam bɔbɔ jin bé wun waka'n bo lɛ. Yɛ be dili-ɔ. Nan b'a usɛ i kɛ: «?Ɔ yi Sara o nin?» Ɔ tɛli be su kɛ: «Ɔ o tannin sua'n nun lɔ.» Yɛ be nun kun seli i kɛ: «Afuɛ ng'ɔ ´ba lɔ bikisa'n, m ´ba wa ekun. Kɛ m ´ba'n, wuun ɔ́ yi Sara ɔ'a wu ba yasua kun.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Sara o tannin sua'n i anuan'n nun lɛ Abraam i kɔminsin lɔ, kannzu ɔ tili. I blɛ sɔ nun'n, wuun Abraam nin Sara b'a yo kpɛnngbɛn, wuun b'a yo oke. Sara lafi-man su kɛ ɔ ´wu ba kun. Ɔ man Sara srili, ɔ seli i klun lɔ kɛ: «?Oke nga m'an yo i yɛ'n, min konvi tɛ sɔ bian ekun? Yɛ kusu mín wun'n ɔ'a yo oke.» Yɛ Anannganman usali Abraam kɛ: «?Nguɛ ti yɛ Sara sri b'ɔ se kɛ: ‹?Min oke nga m'an yo i yɛ'n, n wu ba sɛ ekun yɛ ɔ tɛ yo ye-ɔ?› ?Like kun wo lɛ bɔ i yolɛ ti kekle man Anannganman nin-ɔn? N se kɛ afuɛ ng'ɔ ´ba lɔ bikisa'n, kɛ m ´ba'n, wuun Sara ɔ'a wu ba yasua kun.» Srɛ b'ɔ kun Sara'n ti ɔ sali, ɔ seli kɛ: «M'an sri-man o.» Nan Anannganman ɔ'a tɛ i su kɛ: «Ato-ɔ, a srili.» Kɛ sran sɔ'm be jasoli bɔ be ´kɔ'n, be niannin Sodɔm bue liɛ'n su lɔ. Abraam ɔli be atin gualɛ. Yɛ Anannganman seli kɛ: «N fa sa nga n wa yo'n n fia Abraam wun-ɔn ɔ yo-man ye. Afin i osu'n ɔ wa trɛ dan yɛ ɔ ´nyan kwlalɛ. Abraam dunman nun yɛ n ´yo asiɛ'n su nvle'm be kwlaa be ye-ɔ. M'an kpɛ i kɛ ɔ kan kle i mma mun nin be anunman nga be ´wu be'n be kɛ be `fa min atin'n su be nanti sɛsɛ, nan m'an yo like nga n kan kleli i kɛ n ´yo'n.» Yɛ ɔ seli Abraam kɛ: «Sa nga n ti i kɛ Sodɔmfuɛ mun nin Gomɔrfuɛ'm be yo'n, ɔ yo sro. Bé sa tɛ'n yo nɔnnin. Ɔ man ɔ ti bɔ n `jra n nian sɛ sa nga be yo'n nin be wun ndɛ nga n ti'n sɛ ɔ ti nanwlɛ o.» Kɛ sran'm be fɛli i lɛ bɔ be ´kɔ Sodɔm'n, wuun Abraam kusu nin Anannganman be tɛ o lɛ. Abraam wunngeli Anannganman wun lɔ, ɔ usɛli i kɛ: «?Nan a ´kan sran kpa mun nin sran tɛ mun bo nun a ´nunnun be ngba? ?Wienun-ɔn, sɛ sran kpa ablenun be o klɔ'n nun'n, a ´nunnun klɔ'n? ?A su yaci-man klɔ sɔ'n i lɛ sran kpa ablenun sɔ'm be dunman nun? N si kɛ a su nunnun-man klɔ'n. Kɛ a ´kan sran kpa mun nin sran tɛ mun bo nun a ´kun be'n nan sa nga ɔ ´ju sran kpa'm be su nin ng'ɔ ´ju sran tɛ'm be su'n be yo kun liɛ'n, a su yo-mɛn i sɔ mlɔnmlɔn. ?Wɔ bɔ a di asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa be jɔlɛ'n, sɛ a di-man nanwlɛ'n, wan yɛ ɔ di i ekun-ɔn?» Anannganman tɛli i su kɛ: «Sɛ n wun sran kpa ablenun Sodɔm klɔ'n nun'n, n ´yaci klɔ'n i lɛ be dunman nun.» Yɛ Abraam waan: «Nannan, n ti asiɛ wun fa, sanngɛ n tu wɔ kpli kaflɛ, man n kan kun ekun. ?Sɛ sran kpa'm be ju-man ablenun kpa nan nnun kpɛ su nin? ?Be nnun bɔ be kpɛ su'n ti a ´nunnun klɔ wunmuan'n?» Yɛ Anannganman waan: «Sɛ n wun sran kpa ablanan-nin-nnun'n, n su nunnun-man klɔ'n.» Yɛ Abraam usɛli i ekun kɛ: «?Yɛ sɛ be ti ablanan'n nin?» Anannganman waan: «Sɛ be ti ablanan-an, be ablanan sɔ'n be ti n su saci-mɛn i.» Yɛ Abraam waan: «Nannan, n tu wɔ kpli, nán fa ya, man n kan kun ekun. ?Sɛ sran kpa ablasan yɛ be o lɔ'n nin?» Anannganman waan: «Sɛ be ti ablasan-an, n su saci-man klɔ'n.» Yɛ Abraam seli ekun kɛ: «N tu kpli o, kaflɛ, man n kan kun ekun. ?Sɛ sran kpa ablaɔn yɛ be o lɔ'n nin?» Anannganman waan: «Sɛ be ti ablaɔn-ɔn, n su nunnun-man klɔ'n.» Abraam waan: «Nannan, nán fa ya o, kɛ n kan nga-a, n su kan-man wie kun. ?Sɛ sran kpa blu yɛ be o lɔ'n nin?» Anannganman waan: «Sɛ be ti blu-ɔ, n su saci-man klɔ'n.» Kɛ Anannganman nin Abraam be wieli ijɔ'n yɛ ɔ ɔli-ɔ. Abraam kusu sɛli i sin i awlo. Anz nnyɔn'm be juli Sodɔm lɔ nnɔsua nun. Kɛ be ´ju lɔ'n, wuun Lɔt ti Sodɔm klɔ i anuan'n nun lɛ. Kɛ Lɔt wunnin be'n yɛ ɔ jaso ko kpali be atin-ɔn, yɛ ɔ kotoli be bo yɛ ɔ kplɛnnin i ti ase-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Nannan mun, amun `yaci, an `ju min awlo lɔ. An `ko wunnzin amun ja wun nan e la. Ainman nglɛmun wuun amu'an `wɔ kan an ´kɔ'n.» Be tɛli i su kɛ: «Cɛcɛ, man e la gua'n su.» Nan Lɔt ɔ'a kpata be lele nan b'a ju i awlo lɔ. Ɔ tɔnnin aliɛ mannin be. Ɔ tɔnnin kpaun nga be gua-man nun kpaun ayre'n mannin be nan b'a di. Be nian ɔ-man lalɛ kpɛkuun Sodɔm klɔ'n su yasua mun, i gbanflɛn mun o, i kpɛnngbɛn mun o, ɔ lɛ-man be nun kun, be kwlakwla'n b'a a bo b'a sin b'a yia sua'n. Yɛ be flɛli Lɔt-ɔ, be usɛli i kɛ: «?Sran nga be bali wɔ awlo wa kɔnguɛ'n, be o nin? Fa be fite wa man e nin be e la.» Yɛ Lɔt ´fite jran i sua'n i anuan'n nun-ɔn. Ɔ nyinnin anuan'n i sin nan ɔ'a se be kɛ: «Nja mun, nán an bo tete nga. N wa talua nnyɔn be o wa, be nin yasua nian si-man sua le. Man n fa be n fite wa nan nga amun waan amun ´yo'n amun nin be yo. Nan sran nga an kan be ndɛ lɛ liɛ'n, kɛ bɔ b'a sike min awlo'n, nán amun nin be yo.» Yɛ be tɛli i su kɛ: «Fɛ i li sɔ'n jaso lɛ.» Wie waan: «Nin i li i aofuɛ'n, ɔ cici-mɛn i wun atin nuan, ɔ'a yo i wun jɔlɛ difuɛ. Jran ke, nyrɛnnɛn nga e wa kle wɔ'n, ɔ ´tra be liɛ'n.» Kɛ e ijɔ wa-a, b'a su Lɔt bo be su wa bu anuan'n. Yɛ sran nnyɔn'm be toli bé sa be trali Lɔt-ɔ, be fɛ i wluli be sin lɔ nan b'a nyin anuan'n. Be sili sran nga be o anuan'n nun'n be nyinma'n, i gbanflɛn o, i kpɛnngbɛn o, ɔ man b'a kwla wun-man anuan'n kun. Sran nnyɔn'm be usali Lɔt kɛ: «?Ɔ wan yɛ ɔ o wa ekun-ɔn? Ɔ sran kwlaa nga be o wa'n, sɛ ɔ sia o, sɛ ɔ́ wa yasua o, sɛ ɔ́ wa bla o, fa be kwlaa sɔ'n klɔ'n nun fite. E wa nunnun i. Sa nga klɔ'n sufuɛ'm be yo bɔ Anannganman ti'n, ɔ ti-man blɛblɛ. I sɔ'n ti, ɔ sunmannin e kɛ e wa nunnun klɔ'n.» Yɛ Lɔt fiteli-ɔ, ɔ ko toli i wa bla'm bé wun mun nan ɔ'a se be kɛ: «Anannganman su wa nunnun klɔ'n, an `jaso su ndɛndɛ.» Sanngɛ ng'ɔ ´kɛn i lɛ'n ti be nyrun ndɛ finfin. Kɛ lika'n ´yo muaan'n, anz'm be jin Lɔt wun, be waan: «Jaso, a nin ɔ́ yi yɛ ɔ́ wa bla nnyɔn mun, an `fite. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, kɛ klɔ'n ´saci'n, amun ´wu wie.» Be ´nian-an, ɔ tɛ kpɛkpɛ i wun, sanngɛ kɛ Anannganman waan ɔ fite nun'n ti man be trɛli i ɔ nin i yi nin i mma mun bé sa nan b'a fa be b'a ko sie be klɔ'n i sin lɔ. Kɛ be fali be ko sieli i lɔ'n, kun seli Lɔt kɛ: «Wanndi kɔ nan w'a nyan ɔ́ ti. Ɔ kɔlɛ su'n, nán nian ɔ sin, nán jran lika fi wa asa'n su. Wanndi kɔ oka'n bo lɔ nan w'a wu-man.» Lɔt usɛli i kɛ: «?Nannan n ju lɔ sɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ? A sili min aunnvuɛ, a yoli min ye dan. Ɔ waan n ka nguan nun. Sanngɛ kusu, n su kwla wanndi ju-man oka'n bo lɔ nan nyrɛnnɛn sa'n ɔ'a ju. San n ´wu. Klɔ kaan kun yɛ ɔ o lɔ lɛ-ɔ, ɔ nun-man mmua ngboko, n wanndi n ju lɔ-ɔ ɔ yo ye. Ɔ ti kaan sɔ, sanngɛ n fia lɔ-ɔ ɔ yo ye.» Yɛ anz'n seli i kɛ: «N tili, n ´si wɔ aunnvuɛ ekun, n su nunnun-man klɔ nga a ´kɛn i ndɛ lɛ sɔ'n. Sanngɛ kɔ ndɛndɛ ko fia lɔ. Sɛ a nian ju-man lɔ'n, like nga n waan n ´yo'n n nian yo-man.» I ti yɛ be flɛli klɔ sɔ'n kɛ Zɔar nin-ɔn. Kɛ Lɔt ´ju Zɔar lɔ'n, wuun wia'n ɔ'a man su. Yɛ Anannganman yoli man Sufru fin nglo lɔ jue guali Sodɔm klɔ'n nin Gomɔr klɔ'n be su. Ɔ guali be su dan. Ɔ nunnunnin klɔ sɔ mun nin be asa'n kwlaa su sran mun, ɔ nin be bo'm be kwlakwla. Lɔt i yi'n niɛnnin i sin, kpɛkuun ɔ kacili njin yɛbuɛ. Nglɛmun tutu kpa'n, Abraam ɔli kan ɔ nin Anannganman be jrannin lɔ'n. Ɔ ´nian Sodɔm nin Gomɔr be asa'n su lɔ'n, sin wɛnsrɛn su fite lɔ kɛ lika wie yɛ ɔ su yra sa. Kɛ Nyanmiɛn ´nunnun lika sɔ'm be nun klɔ mun'n, i nyin ɔ'a tra-man Abraam su. Ɔ yili Lɔt klɔ sɔ bɔ i waan ɔ ´nunnun be'n be nun fiteli. Kɛ Lɔt o Zɔar lɛ'n, srɛ b'ɔ kun i'n ti ɔ nin i wa bla nnyɔn'm be tuli lɛ be ko trannin oka'n bo lɔ. Be ko trannin yɛbuɛ buɛ wie nun. Yɛ i wa bla kpɛnngbɛn'n seli i sinma'n kɛ: «E si yɛ ɔ'a yo kpɛnngbɛn yɛ, kusu yasua nun-man wa nan ɔ'a ja e kɛ be fa yo i lika'n kwlaa'n sa. I sɔ'n ti, man e mɛn i nzan nan ɔ bo, i liɛ'n, ɔ nin e la yɛ i osu'n ɔ su nunnun-man.» Yɛ be ´man bé si i nzan kɔnguɛ sɔ'n yɛ ɔ ´bo-ɔ, nan ba bla kpɛnngbɛn'n nin i b'a la. Kɛ talua'n wa la o, kɛ ɔ ´jaso o, bian'n ɔ'a wun-man nun. Kɛ aliɛ'n cɛnnin'n, kpɛnngbɛn'n seli i sinma'n kɛ: «Anunman e nin baba e lali. E `mɛn i nzan ekun ndɛ kɔnguɛ man ɔ bo nan a nin i be ko la nan i osu'n ɔ'a nunnun-man.» Yɛ kɔnguɛ sɔ'n be ´man bé si'n i nzan ɔ ´bo yɛ ba bla kasiɛn'n nin i be ´ko la-a. Kɛ talua'n wa la o, kɛ ɔ ´jaso o, bian'n ɔ'a wun-man nun. Ɔ fa yoli Lɔt wa bla nnyɔn'm be wunnzɛlɛ. Kpɛnngbɛn'n wuli ba yasua kun nan ɔ'a tɔn i dunman kɛ Moab. I yɛ ɔ ti Moabfuɛ nga be o lɛ ndɛ yɛ'n be nannan nin-ɔn. Kaan'n kusu wuli ba yasua kun nan ɔ'a tɔn i dunman kɛ Bɛn-Ami. I yɛ ɔ ti Amɔnfuɛ nga be o lɛ ndɛ yɛ'n be nannan nin-ɔn. Abraam ɔli Negɛb lika'n nun lɔ. Ɔ ko trannin Kadɛs nin Sir be afiɛn, i sin ɔ ko trannin Gerar lɔ kan. Abraam waan i yi Sara ti i niaan bla. Abimelɛk b'ɔ ti Gerar famiɛn'n, ɔ man be ko fali Sara. Kpɛkuun kɔnguɛ laliɛ nun Nyanmiɛn fiteli Abimelɛk nyrun. Nyanmiɛn seli i laliɛ sɔ'n nun kɛ: «Bla nga wɔ man be ko fɛli i lɛ'n ti, a wa wu, afin ɔ lɛ bian.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Abimelɛk nin i be nian si-man sua. Yɛ ɔ usali Anannganman kɛ: «?Bɔ e nin min nvlefuɛ mun y'a yo-man sa'n, yɛ a ´kun ye-ɔ? ?Abraam bɔbɔ ɔ'a se-man min kɛ i niaan bla-a? ?Bla'n kusu ɔ'a se-man kɛ i niaan bian-an? ?Yɛ wuun nzu akunndan tɛ yɛ m buli-ɔ? ?Nzu sa yɛ n yoli-ɔ?» Yɛ laliɛ kunngba sɔ'n nun Nyanmiɛn tɛli i su kɛ: «M bɔbɔ n si kɛ w'a bu-man akunndan tɛ yɛ w'a yo-man sa tɛ bɔ n waan nán a yo'n i ti yɛ m'an kplin-man su kɛ a nin Sara be si sua nin-ɔn. Ɔ man fa bian'n i yi'n mɛn i. Man ɔ srɛ min man wɔ nan w'a wu-man. Ɔ ti min nuan ijɔfuɛ. Sɛ a fa mɛn-mɛn i'n, a nin ɔ́ wun sran'm be kwlakwla, amun ´wu.» Abimelɛk jasoli nglɛmun ndɛ nan ɔ'a flɛ i mantanfuɛ mun nan ɔ'a koko ndɛ sɔ'n ɔ'a kle be. Srɛ kunnin be dan. Yɛ ɔ flɛli Abraam nan ɔ'a usɛ i kɛ: «?Nzu ti yɛ a yo e sɔ-ɔ? ?Nzu sa yɛ n yoli wɔ ti yɛ ɔ waan a ´yo nan e nin min nvlefuɛ mun e yo sa tɛ dan kɛ nga sa-a? Nán sa bɔ be fa yo sran yɛlɛ nga a nin min ´yo i lɛ'n.» Abimelɛk usɛli i kɛ: «?Nzu akunndan yɛ ɔ o ɔ klun ti yɛ a yoli sɔ-ɔ?» Yɛ Abraam tɛli i su kɛ: «N waan wuun mɛn nga nun wa sran'm be nyin yi-man Nyanmiɛn kaan sa nan be ´kun min mín yi'n dunman nun. Sanngɛ sɛ n se kɛ min niaan'n, m'an bua-man ato. E nin i é si ti kun, é nin yɛ ɔ ti ngunmin-ngunmin-ɔn, yɛ n jɛli i-ɔ. Kɛ Nyanmiɛn man n ´jaso mín si i awlo'n nun'n, n seli Sara kɛ: ‹Lika kwlaa nga e ´kɔ lɛ'n, srɛlɛ yɛ n srɛ wɔ-ɔ, se kɛ ɔ niaan yɛlɛ min.› » Yɛ Abimelɛk fali bua mun nin boli mun, ɔ nin nannin mun, ɔ nin kanga yasua mun, nin kanga bla mun mannin Abraam-ɔ, nan ɔ'a fɛ i yi Sara ɔ'a mɛn i. Kpɛkuun ɔ seli Abraam kɛ: «Mín mɛn'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, tran kan a klo kɛ a ´tran'n.» Yɛ ɔ seli Sara kɛ: «Jɛtɛ ufue akpi yɛ n ´fa man ɔ niaan bian yɛ. Ɔ ti nzɔliɛ b'ɔ kle be kwlaa bɔ be mantan wɔ'n be kɛ w'a yo-man sa, i sɔ'n nun bé nyin ɔ'a yi wɔ.» Anannganman sili Sara i aunnvuɛ. Ɔ yiali ndɛ ng'ɔ kan kleli i'n i nuan mɛnnin i. Ɔ nin Abraam bɔ ɔ'a yo oke'n be wunnzɛli nan ɔ'a wu ba yasua kun ɔ'a mɛn i blɛ nga Nyanmiɛn kleli'n nun. Abraam tɔnnin ba nga Sara wuli i'n i dunman kɛ Izaak. Kɛ ba'n dili le mɔcuɛ'n, ɔ wlɛli i klɛn kɛ Nyanmiɛn waan ɔ yo'n sa. Kɛ be ´wu Izaak'n, wuun Abraam lɛ afuɛ ya. Sara seli kɛ: «Ee! Min yɛ Nyanmiɛn man m'an kwla sri yɛ. Sran kwlaa ng'ɔ ti ndɛ nga'n ɔ ´kle i srilɛ.» Ɔ seli kɛ: «?Laa'n, wan yɛ ɔ se Abraam kɛ Sara ´man ba nyɔnflɛn le-ɔ ɔ ´fa su-ɔ? Sanngɛ ɔ nin kpɛnngbɛn nga ɔ'a yo lɛ'n bɔbɔ, m'an wu ba yasua kun m'an mɛn i.» Ba'n yoli kpa, be kpɛli i nyɔnflɛn. I nyɔnflɛn kpɛlɛ nun'n, Abraam man be dili cɛn dan kpa. Le kun Sara ´nian-an, Agar b'ɔ fin Ezipt'n i wa ng'ɔ nin Abraam be wuli i'n ɔ su to i wa Izaak i mma. Yɛ ɔ seli Abraam kɛ: «Kan afanniɛn bla ng'ɔ o lɛ'n ɔ nin i wa'n be bo wa! Nán ɔ nin mín wa Izaak yɛ be ´di aja nin-ɔn.» Ndɛ sɔ'n ɔ'a yo-man Abraam fɛ mlɔnmlɔn, afin i wa yɛlɛ Ismaɛl. Sanngɛ Nyanmiɛn seli i kɛ: «Wɔ afanniɛn bla'n nin i wa yasua'n be ti nán koko. Ndɛ nga Sara kɛnnin i lɛ'n yɛ yo-ɔ. Afin osu nga n kɛnnin i kɛ m ´man wɔ'n ɔ fin Izaak. Sanngɛ wɔ afanniɛn bla'n i wa'n i osu liɛ'n kusu ɔ wa trɛ wie, ɔ ´kaci nvle kun, afin ɔ wa wie-ɔ.» Yɛ Abraam jasoli nglɛmun tutu kpa'n, ɔ fali like diwa nin nzue kplo kun mannin Agar, ɔ fali ba'n sieli i sin nan ɔ'a se i kɛ be wɔ. Agar toli i ti Beɛr-Seba aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Kɛ nzue'n wieli kplo'n nun'n, ɔ lali ba'n waka kaan wie bo. Kpɛkuun ɔ ko trannin klɛ nun. Ɔ nin ba'n be afiɛn'n ti kɛ ta nga be to'n i juwlɛ kun sa, afin i waan: «Nán mín wa'n wu min nyrun,» ɔ ko trannin klɛ nun yɛ ɔ sun-ɔn. Nyanmiɛn tili ba'n i sunlɛ'n. Nyanmiɛn i anz'n wo nyanmiɛn su lɔ ɔ flɛli Agar. Ɔ usɛli i kɛ: «?Agar, nguɛ sa-a? Nán srɛ kun wɔ. Nyanmiɛn tili ba'n i sunlɛ'n kan i bɔbɔ o lɔ'n. Jaso ko man ba'n su nan trɛ i sa. N ´yo man i osu'n ɔ ´trɛ ɔ ´kaci nvle dan.» Yɛ Nyanmiɛn tikeli Agar i nyinma kpɛkuun ɔ ´nian-an, gbo yɛ, nzue o nun. Nan ɔ'a fa kplo'n ɔ'a ko sa wie nan ba'n ɔ'a nɔn. Nyanmiɛn man ba'n nyinnin. Ba'n trannin Paran aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Ɔ yoli ta tofuɛ. Ɔ trannin Paran aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. I nin kunndɛli Ezipt bla mɛnnin i. I blɛ sɔ nun'n, Abimelɛk nin i sonja'm be su kpɛnngbɛn Pikɔl be bali Abraam i wun wunlɛ. Abimelɛk seli Abraam kɛ: «Like kwlaa nga a yo'n, Nyanmiɛn jin ɔ sin. I sɔ'n ti, fa Nyanmiɛn dunman'n fua kle min ndɛ kɛ a su yo-man m bɔbɔ annzɛ min mma mun, annzɛ min anunman mun e tɛ, nan kpa nga n fa yoli wɔ'n, a ´nian su yo min nin mín mɛn nga a o nun yɛ'n e wie.» Abraam seli i kɛ: «N kan Nyanmiɛn.» Sanngɛ gbo wie bɔ Abimelɛk i sufuɛ'm be deli i be wue kekle su bɔ ɔ'a yo-mɛn i fɛ'n, ɔ kɛnnin i ndɛ kleli i. Yɛ Abimelɛk waan: «M'an ti-mɛn i mlɔnmlɔn. Ɔ kusu a nian kan kle-man min le, san ndɛkɛn.» Yɛ Abraam fali bua mun nin boli mun, ɔ nin nannin mun ɔ fa mannin Abimelɛk nan be sran nnyɔn'm b'a tra aenguɛ. I sin'n, Abraam fali bua bla nso sieli be ngunmin. Yɛ Abimelɛk usɛli i kɛ: «?A ´fa bua bla nso nga a ´sie be ngunmin yo i sɛ?» Nan Abraam ɔ'a tɛ i su kɛ: «N waan n ´fa man wɔ. Ɔ ti nzɔliɛ kun b'ɔ kle kɛ min yɛ n kpɛli gbo nga-a.» I sɔ'n ti yɛ be flɛli lika sɔ'n kɛ Beɛr-Seba nin-ɔn, afin lɛ yɛ be sran nnyɔn'm be tatali be wun nda nin-ɔn. Be trali aenguɛ Beɛr-Seba lɛ, nan Abimelɛk nin i sonja'm be su kpɛnngbɛn'n Pikɔl b'a jaso, nan b'a sa be sin Filistifuɛ'm bé mɛn'n nun lɔ. Abraam tali tamaris waka kun Beɛr-Seba lɛ nan ɔ'a bo Anannganman b'ɔ ti adudua'n i dunman ɔ'a srɛ i. Abraam trannin Filistifuɛ'm bé mɛn'n nun lɛ cɛli. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Nyanmiɛn sali Abraam niannin. Ɔ flɛli Abraam. Abraam tɛli i su kɛ: «M'an sro!» Yɛ Nyanmiɛn'n seli i kɛ: «Ɔ wa Izaak b'ɔ ti ɔ́ wa kunngba'n bɔ a klo i kpa'n, fɛ i kɔ Moriza mɛn'n nun lɔ ko yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n man min. N ´kle wɔ oka nga a ´yi tɛ sɔ'n su'n.» Yɛ Abraam ´jaso nglɛmun ndɛ yɛ ɔ ´fa aflunmun i su tranlɛ like'n ɔ ´fa sie i su-ɔ. Ɔ fɛli i sufuɛ'm be nun nnyɔn nin i wa Izaak. Yɛ ɔ ´kpaci yie ng'ɔ ko yi tɛ'n su nin-ɔn. Yɛ ɔ ´fa lika nga Nyanmiɛn kleli i'n i atin nin-ɔn. I le nsan'n su'n, Abraam ´mɛn i ti'n su-ɔ, lika'n yɛ ɔ o mmua lɔ-ɔ. Yɛ ɔ seli i sufuɛ'm be kɛ: «Amun nin aflunmun'n an `ka wa, e nin gbanflɛn'n e ´fu oka'n su lɔ e ´ko sɔ Nyanmiɛn e ´ba.» Yɛ Abraam ´fa yie'n tɛkɛ i wa Izaak ti su-ɔ, yɛ i bɔbɔ ´fa sin'n nin laliɛ nin-ɔn, yɛ be sran nnyɔn'n be ´nanti be ´kɔ-ɔ. Kpɛkuun yɛ Izaak flɛli i si Abraam-ɔ. Ɔ usɛli i kɛ: «?Sin'n yɛ, yie'n kusu yɛ ɔ o yɛ, yɛ bua nga e ´ko fa yi tɛ'n, ɔ o nin?» Abraam tɛli i su kɛ: «Mín wa, Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ ´man e bua nin-ɔn.» Yɛ be ´kɔ-ɔ. Be ko juli lika nga Nyanmiɛn kleli'n nun. Abraam siesieli Nyanmiɛn sɔwlɛ kun, ɔ fali yie'n siesieli su, kpɛkuun ɔ cili i wa Izaak yili i Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su yie'n su. Kpɛkuun Abraam toli i sa fali laliɛ'n kɛ ɔ ´fa kpɛ i wa'n kɔmin. Yɛ Anannganman i anz'n wo nyanmiɛn su lɔ yɛ ɔ flɛli i-ɔ: «Abraam, Abraam!» Abraam waan: «M'an sro!» Yɛ anz'n seli kɛ: «Nán ɔ́ sa'n kan ba'n, nán yo i sa fi, afin m'an wun kɛ ɔ́ nyin yi min sakpa. Kɛ n seli wɔ kɛ a fa ɔ́ wa ba kunngba cenje'n man min'n, w'a kaci-man ɔ́ nuan.» Abraam ´to i nyin ´nian-an, bua nene kun yɛ i wɛ'n ɔ'a sata yisrɛ'n nun yɛ. Yɛ ɔ ko fali bua sɔ'n nan ɔ'a fa sie i wa'n osu ɔ'a fa yi tɛ'n. Abraam tɔnnin lika sɔ'n i dunman kɛ: «Anannganman bɔbɔ ´man.» I ti yɛ lele ndɛ nin ndɛ be ´kan ndɛ-ɔ, be se kɛ: «Oka'n su lɔ'n e Min'n bɔbɔ ´man» nin-ɔn. Anannganman i anz'n jrannin nyanmiɛn'n su lɔ flɛli Abraam ekun. Ɔ seli i kɛ: «Ɔ nyin b'ɔ yi min'n ti'n, ɔ́ wa ba kunngba bɔ n srɛli wɔ'n, w'a se-man kɛ a man-man min, i ti n ´yo man ɔ osu'n ɔ ´trɛ. I nunfuɛ'm be ´sɔn kɛ nyanmiɛn su nzraama mun sa annzɛ kɛ jenvie nuan aunnyan'n sa. Wɔ anunman'm be ´fa be kpɔfuɛ'm be klɔ mun. Mín nuan ndɛ bɔ a fali'n ti, n ´sin wɔ anunman'm be nun n ´yo asiɛ'n su nvle-nvle'm be kwlaa be ye.» Yɛ Abraam wa toli i sufuɛ'm be lɛ nan b'a fɛ i lɛ b'a sa bé sin Beɛr-Seba. Abraam trannin Beɛr-Seba lɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, be wa kan kleli Abraam kɛ: «Milka nin ɔ niaan bian liɛ Nakɔr be kusu b'a wu ba yasua wie. Bé wa klikli'n, be flɛ i kɛ Iz, i sinma yɛlɛ Biz. Be wuli Aran i si Kɛmiɛl. Yɛ be wuli Kesɛd, nin Azo, nin Pildas, nin Zidlaf, ɔ nin Bɛtiɛl.» Bɛtiɛl yɛ ɔ wuli Rebeka-a. Ba mɔcuɛ nga Milka nin Abraam i niaan bian Nakɔr be wuli be'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Nakɔr nin i soman Reima kusu be wuli ba: Be yɛlɛ Tebak, nin Gaam, nin Taas yɛ Maaka. Sara dili afuɛ ya kun afuɛ ablaɔn-nin-nso yɛ ɔ wuli-ɔ. Ɔ wuli Kanaan mɛn'n nun Kirzat-Arba lɔ. Kirzat-Arba'n i kunngba'n yɛlɛ Ebrɔn. Abraam i yi'n i wie ndɛ'n ɔ wluli i wun dan, ɔ sunnin i, kpɛkuun ɔ yacili saka'n lɛ ɔ ɔli kɛ ɔ ´ko kan ndɛ kle Ɛt i anunman mun. I waan: «N ti aofuɛ yɛ m'an sike amun wun wa yɛ. I ti n ´srɛ amun, an `man min asiɛ nan n sie mín yi i saka'n.» Yɛ Ɛt i anunman'm be tɛli i su kɛ: «Nannan, man ɔ́ su ti o, kɛ a nin ye o wa'n, a ti e kpɛnngbɛn kun yɛ a o lɛ-ɔ. Nyanmiɛn nin wɔ o nun, ɔ man asieliɛ nga a wun i bɔ a klo i'n, sie ɔ́ yi fuɛn'n nun. E wie fi su ko se-man kɛ ɔ fɛ-mɛn i asieliɛ b'ɔ kpɛli'n ɔ man-man wɔ.» Yɛ Abraam jaso lali klɔfuɛ'm be ase-ɔ. Kpɛkuun ɔ seli be kɛ: «Sɛ sakpa amun waan n `sie mín yi Sara'n wa'n, an `yaci, an `srɛ Zosar i wa Efrɔn be man min. Man ɔ fa Makpela yɛbuɛ buɛ b'ɔ o i lika'n i nuan su lɔ'n ɔ man min. Ɔ `bo i gua kpa'n amun nyrun wa.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Efrɔn nin i niaan Ɛtfuɛ'm be titi lɛ. Efrɔn tɛli Abraam su Ɛtfuɛ nga be bali klɔ'n i anuan'n nun ndɛ kanwlɛ lɛ'n be nyrun lɛ kɛ: «Nannan, nán man ɔ yo sɔ, sie ɔ́ yi'n. Lika'n nin yɛbuɛ buɛ'n n fa mannin wɔ. N fa cɛli wɔ e nvle'n nunfuɛ'm be kwlakwla be nyrun, sie ɔ saka'n nun.» Yɛ Abraam kotoli nan ɔ'a la ɔnvuɛ'm be ase ekun. Nan ɔnvuɛ'm be kwlaa be nyrun lɛ ɔ'a kan kle Efrɔn kɛ: «Srɛlɛ yɛ n ´srɛ wɔ-ɔ, man n tannin lika'n i kalɛ. Ɔ li sɔ sika'n nun man n sie min saka'n.» Efrɔn tɛli Abraam su kɛ: «?Nannan, kaflɛ o, jɛtɛ ufue ya nnan lika nin-ɔn, nguɛ yɛ man ndɛnngan ´tran ye afiɛn-ɔn? Sie ɔ́ yi i saka'n.» Abraam tili Efrɔn i ndɛ'n nan ɔ'a sunnzun sika ng'ɔ boli'n ɔ'a mɛn i Ɛtfuɛ'm be nyrun. Ɔ mɛnnin i jɛtɛ ufue ya nnan, jɛtɛ nga aata difuɛ'm be di su blɛ sɔ'n nun'n, i wie yɛ ɔ fa mɛnnin i-ɔ. Ɔ man Efrɔn i lika ng'ɔ o Makpela lɔ Mamre ndɛnman'n lɛ'n, ɔ nin yɛbuɛ buɛ nin waka nga be o lika sɔ nun'n kwlaa, be kacili Abraam liɛ. Ɔ yoli Ɛtfuɛ nga be bali klɔ'n i anuan'n nun lɛ'n be kwlaa be nyrun. Yɛ Abraam ko sieli i yi Sara i fuɛn'n Makpela lika'n nun yɛbuɛ buɛ ng'ɔ o Mamre ndɛnman'n nun-ɔn. Lika sɔ'n wo Ebrɔn lɔ Kanaan mɛn'n nun. Lika sɔ'n ɔ nin yɛbuɛ buɛ ng'ɔ o nun'n be kacili Abraam i asieliɛ titi. Abraam yoli oke kɛsɛkɛsɛkɛsɛ. Anannganman man i sa nun ninnge'n kwlaa yoli ye. Le kun, Abraam seli i sufuɛ'm be su kpɛnngbɛn b'ɔ niɛn i bo ninnge'm be su'n kɛ: «Fa ɔ́ sa'n wla min sɔwa'n bo, nan fa Anannganman b'ɔ ti nglo nin asiɛ'n be Nyanmiɛn'n i dunman ta min nda kɛ a su ja-man Kanaanfuɛ nga e nin be tran wa yɛ'n bé sa nun bla a su man-man mín wa'n. Ta min nda kɛ san min awuliɛ mɛn'n nun lɔ yɛ a ´ko ja bla a ´man mín wa Izaak-ɔ.» I sufuɛ'n tɛli i su kɛ: «Sɛ n kunngba n kɔ'n, atrɛkpa-a, bla'n ´se kɛ ɔ nin min su ba-man mɛn nga nun wa. ?I ti sɛ e nin ɔ́ wa'n e kɔ'n, ɔ ti-man kpa?» Abraam tɛli i su kɛ: «Nán fa mín wa'n kɔ lɔ mlɔnmlɔn. Anannganman b'ɔ ti nglo lɔ Nyanmiɛn'n ɔ flɛli min, ɔ fali min mín si i awlo'n nun kan min osufuɛ'm be tran lɔ'n, ɔ kannin ndɛ kleli min. Ɔ tali min nda seli kɛ: ‹N ´fa mɛn nga m ´man wɔ anunman mun.› Ɔ man i bɔbɔ ɔ wa sunmɛn i anz'n kɛ ɔ dun mmua ɔ nyrun nan a ko fa lɔ bla blɛ mín wa'n. Sɛ bla'n waan ɔ nin wɔ ba-man'n, n su se-man kɛ a tali min nda nan w'a yo-mɛn i su sa'n. Nan kɛ a ´fa mín wa'n kɔ lɔ'n, i liɛ n su kplin-man su.» Yɛ Abraam i sufuɛ'n fɛli i sa'n wlɛli i min Abraam i sɔwa'n bo-ɔ nan ɔ'a tɛ i nda kɛ ɔ ´yo nga Abraam kannin'n. Ɔ fɛli i min bian'n i nyɔnngɔnmɛn be nun blu nan ɔ'a ɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, ɔ fɛli i min'n i ninnge'm be nun kpakpa'n wie. Ɔ fali Nakɔr klɔ b'ɔ o Mezopotami i nglo lɔ'n i atin'n. Ɔ ko toli nzue gbo wie b'ɔ mantan klɔ'n nan ɔ'a yo man nyɔnngɔnmɛn mun b'a koto. Kɛ ɔ ´ju lɔ'n, wuun lika'n su san'n, wuun bla'm be nzue nun balɛ ɔ'a ju. Yɛ ɔ srɛli Nyanmiɛn seli kɛ: «Anannganman, min min Abraam i Nyanmiɛn, n ´srɛ wɔ, like nga m bɛli i kunndɛlɛ'n, yo man e nin i e yia nun andɛ man n wun kɛ a nin min min Abraam be o nun. Gbo'n yɛ n jin i wun yɛ, klɔ'n sufuɛ'm bé wa talua'm be wa ba nzue salɛ. Talua nga n se i kɛ: ‹Cia ɔ́ sɛ'n man n nɔn nzue kan,› b'ɔ se kɛ: ‹Nɔn, nan n `sa wie m man ɔ nyɔnngɔnmɛn mun'n,› wuun i yɛ a kpɛli i kɛ ɔ yo ɔ sufuɛ Izaak liɛ-ɔ. Sɛ a yo sɔ'n yɛ n ´wun i kɛ a nin min min Abraam be o nun sakpa-a.» I nuan nian tɔ-man kpɛkuun Abraam i niaan bian Nakɔr ɔ nin Milka bé wa yasua Bɛtiɛl i wa bla liɛ Rebeka yɛ ɔ ba yɛ, i nzue sɛ'n wo i kɔmin su. Ɔ ti talua klanman kpa, talua mɔnnɛn-ɔn, ɔ nian si-man bian le. Ɔ'a ba gbo'n su lɛ. Ɔ wa sali nzue, ɔ su kɔ. Yɛ Abraam i junman difuɛ'n ɔ ´wanndi wa to i-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Yaci, man min ɔ́ sɛ'n nun nzue kan man n nɔn.» Talua'n seli i kɛ: «Nannan, nɔn.» Yɛ ɔ ´sike sɛ'n ɔ ´sie i i sa'n su yɛ bian'n ´nɔn nzue'n wie-ɔ. Kɛ ɔ nɔnnin wieli'n, talua'n seli kɛ: «Man n sa nzue m man ɔ nyɔnngɔnmɛn mun man be kwlaa be nɔn nan be ku yi.» Yɛ ɔ kacili i sɛ'n nun nzue'n guɛli i nnɛn'm be nzue nɔnwlɛ'n nun ndɛndɛ nan ɔ'a wanndi ɔ'a ɔ nzue'n wie salɛ ekun. Ɔ sali nzue mannin nyɔnngɔnmɛn'm be kwlaa. Bian'n niɛnnin i siin, kɛ i nuan'n bo i wun sa, ɔ'a kle-mɛn i ijɔlɛ. Ɔ usɛli i wun kɛ: «?Nan Anannganman yɛ ɔ'a yo man m'an nanti ye sakpa yɛ annzɛ sɛ?» Kɛ nyɔnngɔnmɛn'm be nɔnnin nzue'n wieli'n, bian'n fali bé sama ti nga kun, ɔ ti sika ɔkwlɛ, ɔ ti gram nsiɛn, yɛ ɔ fali bé sa kɔmin nun nga nnyɔn, kun ti gram ya tra su, kun ti gram ya tra su ɔ fa be mɛnnin i. Kpɛkuun ɔ usɛli i kɛ: «?Wan wa yɛlɛ wɔ? N waan n ´srɛ wɔ like kun. ?Ɔ si i awlo lɔ e ´kwla nyan sikewlɛ lɔ?» Talua'n tɛli i su kɛ: «Milka nin Nakɔr bé wa Bɛtiɛl i wa yɛlɛ min.» Yɛ ɔ seli i ekun kɛ: «Ijre wafa-wafa nga nnɛn'm be di'n, be di-mɛn i yalɛ e lika lɔ. Lawlɛ kusu o lɔ.» Kpɛkuun bian'n kotoli Anannganman bo, ɔ lɛli i ase. Ɔ seli kɛ: «Ee! Anannganman min min Abraam i Nyanmiɛn, n ´la wɔ ase, nanwlɛ a yaci-man min min'n i nɛnnɛn dilɛ le, a nian kpɔci-mɛn i le. Afin a kleli min min bian'n i osufuɛ'm bé sin atin. Ajalɛ bɔ n tuli'n nun'n wɔ man m'an fite min min'n i osufuɛ'm be su.» Talua'n wanndi ko kan kleli i nin. Yɛ Rebeka lɛ i niaan bian kun, be flɛ i kɛ Laban. Laban wanndili ko toli bian'n gbo'n su lɔ. Ɔ dun mmua wunnin nga ng'ɔ o i niaan bla'n i sa'n, i niaan bla kusu kannin ndɛ nga bian'n kan kleli i'n kleli i. I ti yɛ man ɔ ɔli ko toli bian'n nin i nyɔnngɔnmɛn mun gbo'n su lɔ nin-ɔn. Nan ɔ'a se i kɛ: «Nja, Anannganman ɔ'a yo ɔ ye. E `wɔ awlo e `ko sie like. M'an siesie lika awlo lɔ m'an man wɔ nin ɔ nyɔnngɔnmɛn mun.» Yɛ bian'n ɔli Laban i awlo lɔ-ɔ. Laban man be yili nyɔnngɔnmɛn'm bé sin trɔ mun, yɛ be mannin be ijre wafa-wafa mun be dili. Be mannin bian'n nin i sunmanfuɛ'm be nzue be wunnzinnin bé ja wun. Be blɛli i like, kpɛkuun bian'n seli be kɛ: «Ndɛ nga ti yɛ m bali'n, san n ´kan nan sɛ n ´di like-ɔ, m'an di.» Laban waan: «Yoo kan e!» Yɛ bian'n fali ndɛ nan ɔ'a se kɛ: «Abraam i gbanflɛn yɛlɛ min. Anannganman yoli man min min sɔ'n ɔ'a yo anyanbeunfuɛ. Ɔ mɛnnin i bua nin boli nin nannin, nin sika nin sika ɔkwlɛ, nin sran mun, yasua mun o, bla mun o, nin nyɔnngɔnmɛn mun, ɔ nin aflunmun mun. I yi Sara yoli oke kwlaa kpɛkuun ɔ nin i be wa wuli ba yasua kun. Abraam fɛli i bo ninnge'n kwlaa mannin i wa yasua sɔ'n. Min min'n man n tɛli i nda kɛ n su fɛ-mɛn i tranwlɛ Kanaan lɔ bla n su mɛn-mɛn i wa'n. Ɔ seli min kɛ: ‹Ta min nda kɛ a ´kɔ mín si i awlo lɔ yɛ a ´ko fa bla kun blɛ mín wa nin-ɔn.› Yɛ n usɛli i kɛ: ‹?Sɛ bla'n waan ɔ nin min ba-man'n nin?› I waan: ‹Anannganman bɔ i yɛ n su i'n, ɔ ´yi i anz'n kɛ ɔ ko sunman wɔ. Ɔ ´yo man a ´nanti ye, a ´fa min osu'n nun bla kun mín si i awlo'n nun a ´blɛ mín wa'n. Sɛ a kɔ min osu'n nun nan be waan be man-man wɔ bla'n, i liɛ'n, n su se-man kɛ a tali min nda nan w'a yo-mɛn i su sa'n.› Andɛ, kɛ n juli gbo'n wun lɛ'n, n srɛli Nyanmiɛn. N seli kɛ: ‹Anannganman, min min Abraam Nyanmiɛn, sɛ ɔ waan a ´di min nɛnnɛn nan n nanti ye'n, min yɛ n wo gbo'n su wa yɛ, talua ng'ɔ ´ba nzue salɛ, bɔ n se i kɛ: Man min ɔ́ sɛ'n nun nzue kan man n nɔn, b'ɔ se min kɛ: Nɔn, man n sa wie m man ɔ nyɔnngɔnmɛn mun'n, wuun i yɛ a kpɛli i kɛ ɔ yo min min'n i wa'n i liɛ-ɔ.› N klun lɔ yɛ n kan i sɔ ndɛ nin-ɔn. Mín nuan'n ɔ'a tɔ-man kpɛkuun Rebeka yɛ ɔ ´ba yɛ, i nzue sɛ'n wo i wati su. Ɔ'a ɔ gbo'n su lɔ ɔ'a ko sa nzue. Yɛ n seli i kɛ: ‹Talua, man min nzue kan man n nɔn.› Kpɛkuun ɔ sikeli i sɛ'n ndɛndɛ, i waan: ‹Nɔn nan n `sa wie m `man ɔ nyɔnngɔnmɛn mun.› Yɛ n ´nɔn nzue'n yɛ ɔ ´sa wie man min nyɔnngɔnmɛn mun-ɔn. N usɛli i kɛ: ‹?Wan wa yɛlɛ wɔ?› Ɔ tɛli min su kɛ: ‹Milka nin Nakɔr bé wa Bɛtiɛl i wa yɛlɛ min.› Yɛ n fali nga'n n wlɛli i bue'n nun yɛ n fali bé sa kɔmin nun nga n wlɛli i sa-a. Nan m'an koto Anannganman b'ɔ ti min min Abraam i Nyanmiɛn'n i bo m'an lɛ i ase. Afin i ti man m'an nanti ye m'an fa to min min'n i niaan wa'n. Nan i ti'n, sɛ an ´di min min'n i nɛnnɛn o, sɛ kusu ɔ su yo-man ye o, man n ti nan sɛ n ´kɔ-ɔ, m'an wɔ.» Yɛ Laban nin Bɛtiɛl be waan: «Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ siesieli sa nga kwlaa-a. E si i akplowa-a ɔ yo-man ye. Rebeka yɛ, fɛ i kɔ, man ɔ yo ɔ min'n i wa yasua'n i yi kɛ Anannganman kannin'n sa.» Kɛ Abraam i sufuɛ'n tili bé nuan ndɛ'n, ɔ kotoli nan ɔ'a la Anannganman'n i ase. Nan ɔ'a yi sika nin sika ɔkwlɛ ninnge mun, ɔ nin tralɛ mun ɔ'a fa man Rebeka, nan ɔ'a mɛn i niaan bian nin i nin be ninnge kpakpa kpanngban. Yɛ ɔ nin sunmanfuɛ mun be dili like be nɔnnin nzan nan b'a la. Nglɛmun kɛ be jasoli'n, ɔ seli be kɛ: «An `man min atin man n sa min sin min min'n i wun lɔ.» Yɛ Rebeka i niaan bian'n nin i nin be waan: «Man ba'n ɔ ka wa kan, man ɔ di cɛn blu kun nan ɔ'a ɔ.» Yɛ bian'n seli kɛ: «Anannganman man m'an nanti ye, i ti nán amun tra min ase lele.» Yɛ be waan: «E `flɛ talua'n e usɛ i e nian e!» Yɛ be ´flɛ Rebeka be ´usɛ i-ɔ. Be waan: «?A klo kɛ a nin bian'n be ´kɔ?» I waan: «Ɛɛn, n ´kɔ!» Yɛ be mannin Rebeka ɔ nin Abraam i sran'n nin i sunmanfuɛ'm be atin-ɔn. Bla ng'ɔ tali Rebeka'n, be mɛnnin i atin ɔ ɔli wie. Be yrali Rebeka i nguan be seli kɛ: «E niaan bla, fiaa! Nyanmiɛn man ɔ osu'n trɛ, man i nunfuɛ'm be ju akpingbingbi kaka kpa. Yɛ man be de be kpɔfuɛ'm be klɔ mun.» Yɛ Rebeka nin i afanniɛn bla'm be fuli nyɔnngɔnmɛn'm be su nan b'a su Abraam i sufuɛ'n su b'a ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Izaak ɔ'a tu Lasai-Rɔi gbo'n wun lɔ ɔ'a tran Negɛb bue liɛ'n su lɔ. Le kun nnɔsua, ɔ ɔli wlan-wlanlɛ bo'n nun ɔ su ba. Ɔ ´to i nyin-ɔn, nyɔnngɔnmɛn mun yɛ ´be ba yɛ. Rebeka kusu ɔ ´nian-an Izaak yɛ, yɛ ɔ fin nyɔnngɔnmɛn'n su jrali-ɔ. Nan ɔ'a usa Abraam i sran'n kɛ: «?Sran ng'ɔ fin bo'n nun lɔ nanti ba lɔ'n, wan-an?» Bian'n tɛli i su kɛ: «Min min bian nin-ɔn.» Nan Rebeka ɔ'a fɛ i luku fɛtɛfɛtɛ'n ɔ'a kɛtɛ i nyrun. Bian'n boli lɔ jasin'n kwlaa kleli Izaak. Izaak sikeli Rebeka i nin Sara i tannin sua laa'n nun. Ɔ fɛ i yoli i yi. Izaak kloli i, ɔ man i nin i wie'n i ya'n wieli i klun, i wla fili i wun. Abraam jali bla kun ekun, be flɛ i kɛ Kɛtira. Ɔ nin i be wuli Zimran, nin Zɔksan, nin Mɛdan, nin Madian, nin Zisbak yɛ Sua. Zɔksan wuli Seba nin Dɛdan, i anunman mun yɛlɛ Asirfuɛ mun, nin Lɛtusfuɛ mun, ɔ nin Lɛmifuɛ mun. Madian kusu wuli Efa, nin Efɛr, nin Enɔk, nin Abida, yɛ Ɛlda. Be kwlaa sɔ'm be ti Kɛtira i anunman mun. Abraam fɛli i bo ninnge'n kwlakwla mannin Izaak. I soman'm be mma'm be liɛ'n, ɔ cɛcɛli be ninnge kpɛkuun ɔ man be jasoli Izaak wun lɛ be ɔli wia afiliɛ lɔ mɛn kun nun. Abraam dili afuɛ ya afuɛ ableso-nin-nnun, nan ɔ'a wu. Ɔ yoli oke, ɔ cɛli kpa. Ɔ dili ye lele guɛli i ti nin i bo. Yɛ ɔ wu toli i nannan'm be lɔ-ɔ. I wa Izaak nin Ismaɛl be sieli i Makpela yɛbuɛ buɛ'n nun Zosar b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n i wa Efrɔn i asiɛ b'ɔ o Mamre ndɛnman lɛ'n i nun. Asiɛ sɔ'n yɛ Abraam toli i Ɛtfuɛ'm bé sa nun nin-ɔn. Be sieli Abraam i yi Sara i wun lɛ. Kɛ Abraam wuli'n, Nyanmiɛn yoli i wa Izaak i kpa. Izaak trannin Lasai-Rɔi gbo'n wun lɛ. Ismaɛl b'ɔ ti Abraam nin Sara i afanniɛn bla Agar b'ɔ fin Ezipt'n bé wa'n, i osu yɛ. Ismaɛl i mma mun, kɛ ɔ fɛ i kpɛnngbɛn'm be nun b'ɔ fa ´ju kanngan'm be nun'n be yɛ: klikli'n, be flɛ i kɛ Nɛbazɔt. I sin liɛ mun yɛlɛ Kedar, Adbeɛl, Mibsam, Misma, Dima, Masa, Adad, Tema, Zɛtir, Nafis, yɛ Kɛdma. Ismaɛl i wa blu-nin-nnyɔn'm be dunman mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti wlengbi blu-nin-nnyɔn. Be dunman'm be o be klɔ nin be nanmue'm be su. Ismaɛl dili afuɛ ya afuɛ ablasan-nin-nso nan ɔ'a wu nan b'a sie i. I bo mma'm be trannin Avila nin Sir be afiɛn'n nun. Sir nin Ezipt be mantan su. Ɔ o Asiri i ndɛnman lɛ. Be nin be niaan'm be mantan-man. Abraam i wa Izaak i ndɛ'n yɛ. Izaak dili afuɛ ablanan yɛ ɔ jali Bɛtiɛl b'ɔ ti Aramfuɛ'n i wa bla Rebeka-a. Aram lika'n wo Mezopotami mɛn'n i nglo lɔ. Rebeka i niaan bian yɛlɛ Laban. Rebeka i klun ti kpan, nan i wun Izaak ɔ'a srɛ Anannganman ɔ'a mɛn i. Anannganman tili i srɛwa'n nan Rebeka ɔ'a wunnzɛ nda nnyɔn. Ba'm be tu ngondin i klun lɔ yɛ Rebeka se kɛ: «?Sɛ ɔ ko yo sa'n, wuun ɔ yo sɛ ti yɛ m'an ka-man lɛ-ɔ?» Nan ɔ'a ko usa Anannganman. Anannganman seli i kɛ: «Akpasua nnyɔn be o ɔ klun. A wa wu nvle nnyɔn. Kun ´kwla kun, ba kpɛnngbɛn'n ɔ ´su i sinma'n.» Rebeka i ba wulɛ cɛn ´ju-ɔ, ɔ'a wu ba nda nnyɔn sakpa. Klikli'n i wunnɛn'n ti zoun. I wun ndrɛ kpa'n sa ɔ waan tralɛ nga be fa nnɛn ndrɛ be yo nin-ɔn. I sɔ'n ti be flɛli i kɛ Ezau. I osu b'ɔ cɛ kan'n yɛ be wuli i niaan bian nin-ɔn. I sa'n ɔ lɛ Ezau i ja sin nanndi'n nun. I sɔ'n ti be flɛli i kɛ Zakɔb. Kɛ be ´wu be'n, wuun Izaak ɔ'a di afuɛ ablesiɛn. Ba'm be nyinnin. Ezau yoli koniɛn difuɛ dan kpa. Ɔ ti bo nun sran. Zakɔb kusu ti diin, tannin sua'n nun yɛ ɔ o i liɛ-ɔ. Izaak klo Ezau afin blo nnɛn'n yo i fɛ kpa. Rebeka kusu klo Zakɔb. Le kun Zakɔb o lɛ ɔ tɔn i akpesi kpɛkuun Ezau fin blo ɔ'a ba, afɛ'n ɔ'a ti i kpa sakpa. Ɔ seli Zakɔb kɛ: «Zakɔb, yaci man n di wɔ akpesi nyrun zoun nga wie, m'an fɛ ngboko.» (I ti yɛ be flɛli i kɛ Edɔm nin-ɔn.) Zakɔb tɛli i su kɛ: «Sɛ a ´wun kɛ m ´man wɔ wie'n, wuun w'a yo wɔ awuliɛ kpɛnngbɛn'n i atɛ mín sa nun.» Yɛ Ezau waan: «?N su wa wu ɔ waan kpɛnngbɛn, n ´yo awuliɛ kpɛnngbɛn'n sɛ?» Yɛ Zakɔb waan: «Yoo, ta min nda e.» Nan Ezau ɔ'a ta Zakɔb nda kɛ ɔ'a yo i awuliɛ kpɛnngbɛn i atɛ i sa nun. Yɛ Zakɔb mannin Ezau i kpaun nin lanti akpesi'n wie-ɔ. Ezau dili, ɔ nɔnnin nzan nan ɔ'a jaso ɔ'a ɔ. Kɛ Ezau yoli i awuliɛ kpɛnngbɛn'n i finfin sa. Abraam blɛ su awe liɛ'n i sin awe uflɛ wa kpɛnnin mɛn'n nun ekun. Nan Izaak ɔ'a ɔ Gerar, Filistifuɛ'm be famiɛn Abimelɛk i mɛn'n nun lɔ. Anannganman fiteli i nyrun nan ɔ'a se i kɛ: «Nán kɔ Ezipt. Lika nga n wa kle wɔ lɛ'n, lɛ yɛ tran-an. Tran mɛn sɔ'n nun lɔ, n ´jran ɔ sin, n ´yo wɔ kpa. N ´fa lika nga kwlaa m man wɔ nin wɔ anunman mun. Nda nga n tali ɔ́ si Abraam'n, n ´yiɛ i nuan. N ´yo man ɔ osu nunfuɛ'm be ´sɔn kpanngban kɛ nglo lɔ nzraama mun sa. Kpɛkuun n ´fa lika nga kwlaa m ´man be. Be ti yɛ n ´yo asiɛ'n su nvle-nvle'm be kwlaa be ye-ɔ. Yɛlɛ kɛ Abraam fali mín nuan ndɛ'n su. Ɔ niannin min mmla fanunfanun'm be su.» Yɛ Izaak trannin Gerar lɛ-ɔ. Kɛ lɛfuɛ'm be ´usɛ i yi i wun ndɛ'n, ɔ se kɛ: «Min niaan bla-a.» Srɛ kun i. I waan sɛ ɔ se be kɛ ɔ ti i yi'n, sran sɔ'm be ´kun i Rebeka dunman nun, afin Rebeka ti klanman. Kɛ ɔ cɛli lɛ lɔun kan'n, le kun Filistifuɛ'm be famiɛn Abimelɛk ɔ ´niɛn i fenɛtri'n nun-ɔn, Izaak yɛ ɔ nin i yi Rebeka be su tra ndalie yɛ. Yɛ Abimelɛk flɛli Izaak nan ɔ'a se i kɛ: «Ɔ yi cɛ yɛlɛ bla'n! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ waan ɔ niaan bla-a?» Izaak waan: «Min waan wuun sɛ m'an se-man sɔ-ɔ, be ´kun min i dunman nun.» Yɛ Abimelɛk waan: «?Nzu ti yɛ a yo e sɔ-ɔ? Ɔ kali kan nan e wa sran wie nin ɔ́ yi'n b'a la. A wa yo man nzue flɔlɔ ´wlu e bo ngbɛn.» Nan Abimelɛk ɔ'a kan kle i sran mun kɛ: «Sran ng'ɔ kan bian nga annzɛ i yi'n, san ɔ ´wu.» Afuɛ sɔ'n nun'n, Izaak guali ble nin ɔrz kpɛkuun ɔ nyannin mma ng'ɔ luali'n i wunsu sɔ fa ya, afin Anannganman mɛnnin i muae. Ɔ nyɛnnin i wun, i ninnge'm be ɔli be nyrun, ɔ man ɔ yoli anyanbeunfuɛ dan. B'ɔ ti kɛ klɔ nnɛn sa'n, i bua o, i boli o, i nannin o, ɔ nyannin wie kpa. Yɛ i sa nun sran'm be sɔnnin. Filistifuɛ'm be nyin bloli Izaak i ninnge'm bé wun. Gbo nga bɔ kɛ i si Abraam i nyin o su'n i sran'm be kpɛli'n, Filistifuɛ'm be tanninnin be nin fa. Yɛ Abimelɛk seli Izaak kɛ: «W'a yo dan a tra e ngboko, i ti, jaso wa kɔ.» Nan Izaak ɔ'a jaso lɛ. Ɔ ko boli i nanmue Gerar kongo'n nun lɔ, nan ɔ'a tran lɛ. I si blɛ su gbo nga be kpɛli nan ɔ'a wu'n bɔ Filistifuɛ'm be tanninnin be'n, ɔ wa kpɛli be nun ekun. Dunman kunngba nga i si fa tɔnnin be'n yɛ ɔ fa flɛli be-ɔ. Izaak i sufuɛ'm be kpɛli gbo kongo'n nun. Kɛ be ´kpɛ gbo sɔ'n be ko tɔli nzue ti kun nun. Gerar lɔ nnɛn kankanfuɛ'm be nin Izaak liɛ'm be kpɛli ndɛ. Be waan: «E liɛ yɛlɛ nzue'n.» Ndɛ bɔ be nin Izaak kpɛli'n ti ɔ flɛli gbo sɔ'n kɛ Esɛk. Esɛk i bo'n yɛlɛ utre. I sran'm be kpɛli gbo'n kun ekun, akplowa tɔli su ekun. Izaak flɛli i gbo sɔ'n kɛ Sitna. Sitna i bo'n yɛlɛ akplowa. Ɔ yacili i lɛ ko kpɛli gbo kun ekun, b'a kɛn-mɛn i li su ndɛ kun nan ɔ'a flɛ i kɛ Reobɔt. Reobɔt i bo'n yɛlɛ lika tɛtrɛ. I waan: «Anannganman ɔ'a yo man y'a kpɛn lika gbaun nun, ɔ man e wa nyan ye lika nga nun.» Ɔ fɛli i lɛ ɔli Beɛr-Seba. Kɔnguɛ Anannganman fiteli i nyrun. Ɔ seli i kɛ: «N ti ɔ́ si Abraam i Nyanmiɛn, e nin wɔ e o nun, nán srɛ kun wɔ. N ´yo wɔ kpa. N ´yo man ɔ osu'n ɔ trɛ min sufuɛ Abraam dunman nun.» Izaak kplannin Nyanmiɛn sɔwlɛ kun lɛ, ɔ bo guali Anannganman wun, nan ɔ'a kplɛn i tannin sua'n lɛ. Kpɛkuun i sran'm be kpɛli gbo kun ekun. Abimelɛk fɛli i Gerar lɔ wa toli Izaak. Ɔ ´ba-a, ɔ nin i janvuɛ Aizat, ɔ nin i sonja'm bé su kpɛnngbɛn Pikɔl yɛ be bali-ɔ. Izaak usali be kɛ: «?Amun bɔ amun nyin ci min bɔ an fuannin min amún mɛn'n nun'n, nzu yɛ an bɛ i yolɛ min wun wa-a?» Be tɛli i su kɛ: «E wun kɛ Anannganman nin wɔ o nun, ɔ man e waan e nin wɔ e ´tra aenguɛ. Sɛ e tra'n, e `ta su nda e fa cici i bo. Nan i ti, ta e nda kɛ a su yo-man e tɛ, afin y'a yo-man wɔ tɛ, sa kpa cɛ yɛ e yoli wɔ-ɔ. Kɛ a ´kɔ'n, e yacili ɔ nun a ɔli fɔuun. Yɛ Anannganman kusu ɔ'a man wɔ muae klanman yɛ.» Izaak man be tɔnnin aliɛ kpa mannin be. Be dili be nɔnnin nzan, be jasoli nglɛmun ndɛ be tatali be wun nda. I sin Izaak jasoli atin'n su mannin be klanman nan b'a ɔ. Le kunngba sɔ nun'n, Izaak i sran'm be wa kannin gbo wie bɔ be su kpɛ'n i nun jasin'n kleli i. Be waan: «Y'a tɔ nzue nun.» Izaak tɔnnin gbo sɔ'n i dunman kɛ Siba. Siba i bo'n yɛlɛ nda talɛ. I sɔ'n ti yɛ lele ndɛ be flɛli klɔ'n kɛ Beɛr-Seba nin-ɔn. Kɛ Ezau dili afuɛ ablanan'n, ɔ jali Beri b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n i wa Zidit nin Elɔn i wa Basmat. Elɔn kusu ti Ɛtfuɛ wie. Bla sɔ'm be wlali Izaak nin Rebeka be klunngbɔ. Izaak yoli oke. I ase wunlɛ'n kpɛli su lele siɛn'n ɔ wun-man ase kun mlɔnmlɔn. Yɛ le kun ɔ flɛli i wa kpɛnngbɛn Ezau, ɔ seli kɛ: «Mín wa.» Yɛ Ezau waan: «M'an sro.» Izaak waan: «M'an yo kpɛnngbɛn, yɛ ɔ bɔbɔ a wun i yɛ. N si-man cɛn bɔ n ´wu-ɔ. I ti fa ɔ koniɛn ninnge mun, ɔ ta'n nin ɔ ta mma mun. Kɔ bo'n nun lɔ ko kun nnɛn, fa tɔn aliɛ nga n klo i kpa'n blɛ min man n di nan n `yra ɔ nguan nan m'an wu.» Yɛ Ezau ´kɔ blo i si i nnɛn'n i kunndɛlɛ-ɔ. Kannzu kɛ Izaak ´kan ndɛ sɔ'n ´kle Ezau'n, Rebeka sieli i su tili. Yɛ i kusu ko seli Zakɔb kɛ: «Ɔ si flɛli ɔ niaan bian Ezau icra'n, ɔ seli i kɛ: ‹Ko kun blo nnɛn fa tɔn aliɛ fɛfɛ man n di nan n `yra ɔ nguan Anannganman nyrun nan m'an wu.› Nan i ti mín wa, nian ndɛ nga n wa kan kle wɔ'n su yo i cɛ. Kɔ nnɛn'm be tuin'n nun lɔ, nan tra boli nga b'a kpɛ cro'n i so nglanman nglanman nnyɔn blɛ min nan n `fa tɔn aliɛ fɛfɛ nga ɔ́ si klo i'n nan fa ko mɛn i man ɔ di nan ɔ `yra ɔ nguan nan ɔ'a wu.» Zakɔb seli i nin kɛ: «Ezau lɛ ndrɛ kpanngban, n kusu n lɛ-man wie. Sɛ baba fɛ i sa fua min wun nan ɔ wun kɛ gblɛ yɛ n kpɛ'n, ɔ ´yaci min nguan yralɛ'n, ɔ ´bo min sannzan.» Yɛ i nin waan: «Man i sɔ sannzan liɛ'n tɔ n su. Ɔ li n se wɔ kɛ, ko tra boli mun bla.» Yɛ Zakɔb ɔli ko trali be blɛli i-ɔ. Nan i nin ɔ'a fa tɔn aliɛ nga Izaak klo i'n. Kpɛkuun ɔ fɛli i wa kpɛnngbɛn Ezau i tralɛ nga be o awlo lɛ'n be nun klanman kpa'n wlali Zakɔb i wun. Ɔ fali boli'm bé kplo'n katali Zakɔb i sa'n su. Ɔ fali wie katali i kɔmin'n wun. Yɛ ɔ fali aliɛ'n nin kpaun mɛnnin i kɛ ɔ fa ɔ. Zakɔb ko toli i si nan ɔ'a flɛ i, i waan: «Baba.» Izaak waan: «?M'an sro, mín wa, wan li-ɔ?» Zakɔb waan: «M bɔbɔ min Ezau, ɔ́ wa kpɛnngbɛn nin-ɔn, m'an fa like nga ɔ waan n tɔn'n, m'an ba. Jaso, bla nan tran ase di min blo nnɛn'n nan yra min nguan.» Izaak seli Zakɔb kɛ: «Ee, mín wa, a nyannin nnɛn'n ndɛ o.» Yɛ Zakɔb waan: «Ɔ yoli min Nyanmiɛn sa. Kɛ n fɛ i wa n ´kɔ cɛ'n, yɛ sa yɛ e nin nnɛn kun e yiali nun-ɔn.» Izaak waan: «Mín wa, wunnge wa man n kan wɔ n nian sɛ mín wa Ezau yɛlɛ wɔ sakpa o.» Yɛ Zakɔb ´wunnge i si i wun lɔ yɛ i si ´fɛ i sa fuɛ i wun-ɔn. Ɔ seli kɛ: «Ɔ nɛn'n fa Zakɔb liɛ'n, sanngɛ ɔ́ sa'n ti kɛ Ezau liɛ'n sa.» Ɔ'a wun-man Zakɔb wlɛ yɛlɛ kɛ ndrɛ o i sa'm be wun kɛ i niaan bian Ezau liɛ'n sa. I sin nan ɔ'a yrɛ i nguan'n, ɔ usɛli i kɛ: «?Mín wa Ezau yɛlɛ wɔ sakpa?» Zakɔb waan: «Ɛɛn, min-ɔn.» Yɛ Izaak waan: «Man min ɔ blo nnɛn nga a sɔkɔli'n wie man n di nan n yra ɔ nguan.» Yɛ Zakɔb tili aliɛ'n wie mɛnnin i-ɔ, ɔ dili, ɔ suli i nzan'n, ɔ nɔnnin. Yɛ Izaak waan: «Mín wa, wunnge wa tɔ min nun.» Yɛ Zakɔb wunngeli lɔ yɛ ɔ tɔli i nun-ɔn. Izaak tili i tralɛ'n i bɔnlɛ'n nan ɔ'a yrɛ i nguan ɔ'a se kɛ: «Ee! Mín wa'n i wun bɔn klanman kɛ fie wie bɔ Anannganman man ɔ'a yo ye'n sa.» Nyanmiɛn man bɔlɛ ufue `gua man wɔ, nan ɔ fie su ninnge'm be `yo ye. Man ɔ ble fie'n yo ye kpa, man ɔ nzan'n sɔn. Man nvle wie'm be nunfuɛ'm be su wɔ, man mɛn wie'm be nunfuɛ'm be koto ɔ bo. Sie ɔ niaan mun. Man ɔ́ nin i mma'm be koto ɔ bo. Sran ng'ɔ bo wɔ sannzan'n, man nyrɛnnɛn tɔ i su. Sran ng'ɔ yra wɔ nguan'n, Nyanmiɛn man i wun sa `yo ye. Kɛ Izaak wieli Zakɔb i nguan yra'n, b'ɔ Zakɔb fin wun lɔ fiteli cɛ'n, yɛ Ezau fin i koniɛn'n bali-ɔ. Yɛ i kusu ko tɔnnin i aliɛ fɛfɛ liɛ ko mɛnnin i si-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Baba, jaso di blo nnɛn bɔ ɔ waan n tɔn blɛ wɔ'n nan yra min nguan.» I si Izaak usɛli i kɛ: «?Ɔ waan-an?» Yɛ i waan: «Ɔ wa kpɛnngbɛn Ezau-ɔ.» Izaak kpitili kpli, ɔ usali kɛ: «?Yɛ wan yɛ ɔ kunnin blo nnɛn blɛli min nin-ɔn? M'an di ɔ'a wie, yɛ w'a ba yɛ. M'an yrɛ i nguan, n kaci i-ɔ ɔ yo-man ye kun san ɔ ´nyan muae.» Ezau waan nán ɔ ti ndɛ nga Izaak kannin'n, ɔ wluwluli i wun nan ɔ'a kpan fiaan. Ɔ seli i si kɛ: «Baba, yra min nguan wie.» Izaak waan: «Ɔ niaan'n fali gblɛ ɔ wa deli ɔ muae nga a ko nyɛn i'n.» Ezau waan: «?Yoo i ti yɛ be flɛ i Zakɔb nin-ɔn? Min lakalɛ'n i kpɛ nnyɔn b'ɔ ´laka min yɛ. Ɔ deli kpɛnngbɛn'n ń sa nun, kpɛkuun ɔ'a de min muae mín sa mun ekun. ?Nan i ti a su yra-man ɔ́ nuan klanman bɔ kaan sa man-man min?» Izaak seli Ezau kɛ: «?Ɔ bɔbɔ nian, n seli kɛ i yɛ ɔ ´sie wɔ-ɔ, n fɛli i niaan'm be kwlaa n yoli i sufuɛ. N fali ble'n nin nzan'n, m mɛnnin i. ?Nguɛ cɛ yɛ n ´yo man wɔ ekun b'ɔ ´yo ye-ɔ, mín wa?» Ezau usɛli i si kɛ: «?Be nuan yralɛ kunngba ng'ɔ o ɔ́ sa nun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, baba? Yra ɔ́ nuan man min wie, baba.» Ezau mɛnnin i nɛn'n su, ɔ sunnin yɛ i si Izaak waan: «A su nyan-man asiɛ kpa tran-man su, kɛ a tran lɛ bɔlɛ su gua-man lɛ. Sɛ a ´nyan like di'n, ɔ fin ɔ tokofi'n. A ´su ɔ niaan'n, sanngɛ kɛ a kpli lele'n, a ´yi ɔ́ ti i bo cɛn wie.» Bé si i nuan b'ɔ yrali mannin Zakɔb'n ti, Ezau i nyin cili Zakɔb. Ɔ seli i klun lɔ kɛ: «Baba su cɛ-man kun. Sɛ ɔ wu'n, n ´kun Zakɔb.» Rebeka tili i kɛ Ezau ɔ'a gugu kɛ ɔ ´yo Zakɔb like, yɛ ɔ flɛli Zakɔb-ɔ, ɔ seli i kɛ: «Ɔ niaan Ezau waan ɔ ´kun wɔ ´fa tu i klunngbɔ. I ti mín wa, jaso wa ko fia min niaan bian Laban sin Aran lɔ. Cɛ i wun lɔ kan man ɔ niaan'n i ya'n go nun ka. Sɛ n ´nian nan ɔ fua-man ɔ ti kɛ siɛn'n sa kun'n, nan i wla ɔ'a fi sa nga a yoli i'n su'n, n ko to wɔ ngaliɛ nan a ko ba. Kɛ be se kɛ amun nnyɔn'n amu'an fi min sa kpɛ kunngba'n, n su kwlɛ-mɛn i bo suan.» Yɛ Rebeka seli Izaak kɛ: «Ɛt bla'm be liɛ'n ɔ'a flan min. Sɛ Zakɔb ja Ɛt bla kɛ nga be o yɛ'm be sa'n, wuun be flɛ kɛ n liɛ'n a wie.» Yɛ Izaak flɛli Zakɔb nan ɔ'a yrɛ i nguan nan ɔ'a wlɛ i su nun kɛ: «Nán n wun kɛ a su ja Kanaan bla. Jaso kɔ Mezopotami i nglo lɔ, kɔ Bɛtiɛl b'ɔ ti ɔ́ nin i si'n i awlo lɔ ko fa ɔ́ nin i niaan bian Laban i mma'm be nun kun. Man Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n ɔ jran ɔ sin, man ɔ man ɔ ba kpanngban, man ɔ osu'n trɛ dan kpa. Man ɔ fa muae ng'ɔ mannin Abraam'n i wie man wɔ nin ɔ osu'n. Man mɛn nga a ti nun aofuɛ yɛ'n, bɔ Nyanmiɛn fa mannin Abraam'n ɔ `yo ɔ liɛ.» Izaak yoli man Zakɔb ɔli Mezopotami. Ɔ ɔli Zakɔb bɔbɔ nin Ezau be nin Rebeka i niaan bian Laban b'ɔ ti Bɛtiɛl i wa'n i sin. Ezau tili kɛ Izaak nin Zakɔb be dili ngaliɛ nan ɔ wlɛli i su nun kɛ nán ɔ ja Kanaan bla nan Mezopotami i nglo lɔ bla yɛ ɔ ko ja-a. Ɔ wunnin kɛ Zakɔb fali ndɛ nga i si nin i nin be kan kleli i'n su nan ɔ ɔli Mezopotami i nglo lɔ. I lɛ nun'n, Ezau wunnin kɛ i si klo-man Kanaan bla mun. Yɛ Ezau ɔli Abraam i wa Ismaɛl i sin-ɔn. Ɔ ko fali Ismaɛl i wa bla Maalat b'ɔ ti Nɛbazɔt i niaan bla'n, ɔ fa ukɛli i yi klikli'm be su. Kɛ Zakɔb tuli i bo Beɛr-Seba lɛ'n, ɔ ɔli Aran. Ɔ ko juli lika kun lɛ, ɔ ´nian-an, wia'n ɔ'a tɔ nan ɔ'a la lɛ. Ɔ fali yɛbuɛ kun suɛnnin i ti yɛ ɔ lali-ɔ. Kpɛkuun, ɔ ´cɛn laliɛ-ɔ, yrɛyrɛ kun yɛ, i bo'n taka asiɛ'n wun, i ti'n ju nyanmiɛn'n su lɔ. Nyanmiɛn i anz'm be fu su be jra. Anannganman jin yrɛyrɛ i ti su nglo lɔ, ɔ seli Zakɔb kɛ: «Anannganman ɔ nannan Abraam, nin Izaak be Nyanmiɛn'n yɛlɛ min. Asiɛ nga a la su lɛ'n, n ´fa man wɔ ɔ nin ɔ osu'n. Ɔ osu'n nunfuɛ'm be wa sɔn kpanngban kɛ asiɛ'n su ndutre'n sa. Be wa trɛ kɔ wia atɔliɛ bue liɛ'n su lɔ nin wia afiliɛ bue liɛ'n su lɔ, be ´trɛ kɔ mɛn ng'ɔ o yɛ'n i nglo lɔ nin i ngua lɔ. Wɔ nin ɔ osu'n amun ti yɛ n ´yo mɛn i wunmuan i nun nvle-nvle'n kwlaa be ye-ɔ. Nian e nin wɔ e o nun, ajalɛ nga a ´tu i yɛ'n, i kwlakwla nun e nin wɔ-ɔ. N ´fa wɔ n ´sa ɔ sin mɛn nga nun. N yi-man wɔ ase. Ndɛ nga n kan kleli wɔ'n, san n ´yiɛ i kwlaa nuan.» Kɛ Zakɔb tinngeli'n, i waan: «Yoo! Anannganman o wa yɛ n si-man sɔ-ɔ!» Srɛ kunnin i, nan ɔ'a se kɛ: «Lika nga yo sro ngboko. Kannzu Nyanmiɛn sua-a, nyanmiɛn su lɔ anuan-an.» Zakɔb jasoli nglɛmun ndɛ kpa nan ɔ'a fa yɛbuɛ ng'ɔ fa suɛnnin i ti'n ɔ'a taka ɔ'a man Nyanmiɛn, nan ɔ'a gua su ngo. Ɔ flɛli lika sɔ'n kɛ Betɛl, sanngɛ laa be flɛ lika sɔ'n kɛ Liz. Zakɔb tali nda, i waan: «Sɛ Nyanmiɛn nin min o nun'n, sɛ ɔ yo man n nanti ye'n, sɛ ɔ man min aliɛ n di'n, sɛ ɔ man min tralɛ n wla'n, sɛ n sa n sin m ba mín si i awlo klanman'n, n ´fa Anannganman n ´yo min Nyanmiɛn. Yɛbuɛ nga n tɛkɛli i yɛ'n ɔ ´kaci Nyanmiɛn i sɔwlɛ, yɛ like kwlaa ng'ɔ man min'n n ´fɛ i blusu'n m ´mɛn i.» Zakɔb fali wia afiliɛ lɔfuɛ'm be atin'n. Ɔ ko fiteli gbo kun su bo'n nun lɔ. Bua akpasua nsan be o gbo sɔ'n i wun lɛ. Gbo sɔ'n ti nnɛn'm be nzue nɔnwlɛ. Yɛbuɛ ng'ɔ nannan su'n yo nɔnnin. Nnɛn akpasua'm be kwlaa be ti yia lɛ yɛ nnɛn kankanfuɛ'm be kondo yɛbuɛ'm be man be nnɛn'm be nzue be nɔn-ɔn. Kɛ nnɛn'm be ko nɔn ko wie'n, kpɛkuun nnɛn kankanfuɛ'm be fa yɛbuɛ sɔ'n sie i osu nun. Zakɔb usali nnɛn kankanfuɛ'm be kɛ: «?Aniaan mun, an fin e sɛ?» Be waan: «E fin Aran.» I waan: «?An si Nakɔr i wa Laban?» Be waan: «Ɛɛn! E si i.» Ɔ usali be kɛ: «?I wun lɔun?» Be waan: «Ɛɛn, i wa Rasɛl bɔbɔ yɛ ɔ nin i nnɛn mun be ´ba lɔ lɛ-ɔ.» Zakɔb waan: «Wia'n tɛ o nun. Ɔ nian ju-man nnɛn'm be nuan yialɛ. An `man nnɛn'm be nzue man be nɔn nan an fa be wɔ didilɛ e!» Be waan: «Sɛ nnɛn'm be kwlaa be ti nian yia-man'n, e kwla yo-man. Kɛ bé ti yia'n yɛ e kondo yɛbuɛ ng'ɔ nannan gbo'n su'n yɛ e man be nzue be nɔn-ɔn.» Zakɔb i nuan nian tɔ-man, kpɛkuun Rasɛl nin i si i nnɛn mun b'a ju lɛ. Kɛ Zakɔb wunnin i nin i niaan bian Laban wa bla Rasɛl nin i si i nnɛn mun'n, ɔ ɔli ko kondoli gbo'n su yɛbuɛ'n nan ɔ'a man Laban i nnɛn'm be nzue b'a nɔn. Zakɔb tɔli Rasɛl nun, kpɛkuun i kɔnviabo boli i kpɔlɛ nan ɔ'a sun. Zakɔb seli Rasɛl kɛ: «Ɔ si i aosua yɛlɛ min, Rebeka wa yɛlɛ min.» Nan Rasɛl ɔ'a wanndi ɔ'a ko kan kle i si. Kɛ Laban tili kɛ i niaan bla wa Zakɔb su ba'n, ɔ wanndi ko kpɛli i atin. Ɔ tɔli i nun. Ɔ fɛli i ɔli awlo. Zakɔb boli i jasin'n kwlaa kleli Laban. Laban waan: «Min mmoja yɛlɛ wɔ, e ti sran wunmuan.» Zakɔb dili anglo kun Laban wun lɛ. Laban seli Zakɔb kɛ: «N nian-man kɛ a ti min osufuɛ'n ti n se-man kɛ a `di min junman'n sa ngbɛn. Ɔ man kalɛ nga ɔ waan n tannin wɔ'n, kan man n ti.» Laban lɛ ba bla nnyɔn. Be flɛ kpɛnngbɛn kɛ Lea, yɛ be flɛ i sinma'n kɛ Rasɛl. Lea i nyinma ti cɛnjɛiin, Rasɛl kusu ɔ fɛ i klanman lele ɔ guɛ i ngua. Rasɛl yɛ Zakɔb klo i-ɔ, ɔ man ɔ tɛli Laban su kɛ: «N waan n ´di junman afuɛ nso m ´man wɔ nan a fa ɔ́ wa bla kasiɛn'n a man min man n jɛ i.» Yɛ Laban waan: «Kɛ n `fɛ i man sran uflɛ'n, ɔ flunman kɛ n `fɛ i man wɔ. Ɔ man ka min wun wa.» Zakɔb dili Rasɛl sin sia afuɛ nso. Kɛ ɔ klo Rasɛl'n ti, afuɛ nso sɔ'n sinnin i nyrun ndɛndɛ kɛ le nnyɔn sa. Kpɛkuun Zakɔb seli Laban kɛ: «Min junman blɛ'n ɔ'a wie siɛn'n, fa bla'n man min man e ja.» Yɛ Laban yiɛyiɛli i tranfuɛ mun kɛ be wa di atɔnvlɛ aliɛ nin-ɔn. Kpɛkuun kɔnguɛ ɔ fɛli i wa Lea yɛ ɔ fa ko mannin Zakɔb-ɔ, nan ɔ nin i b'a si sua. Laban fɛli i afanniɛn bla Zilpa mannin i wa Lea kɛ ɔ yo i afanniɛn bla. Nglɛmun Zakɔb ´nian-an, Lea yɛ. Yɛ ɔ usali Laban kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yoli min sɔ-ɔ? ?Nán Rasɛl ti yɛ n dili ɔ junman nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a lakali min-ɔn?» Laban tɛli i su kɛ: «E wa'n, be man-man bé wa bla kasiɛn'n i bian kwlaa nan b'a man kpɛnngbɛn'n i bian. A nin kun'n be di le mɔcuɛ kun nan y'a fa kun ekun'n y'a man wɔ. Sanngɛ a ´di min junman afuɛ nso ekun.» Zakɔb kplinnin su. Ɔ nin Lea be dili le mɔcuɛ kpɛkuun Laban fali i wa Rasɛl mɛnnin i kɛ ɔ jɛ i. Ɔ fɛli i afanniɛn bla Bila mannin Rasɛl kɛ ɔ yo i afanniɛn bla. Zakɔb nin Rasɛl be sili sua. Ɔ kloli i trali Lea. Ɔ dili Laban i junman afuɛ nso ekun. Anannganman wunnin kɛ Zakɔb klo-man Lea i ti ɔ mɛnnin i ba. Rasɛl kusu i klun ti kpan. Lea wunnzɛli, ɔ wuli ba yasua kun nan ɔ'a flɛ i kɛ Ribɛn. Ɔ seli kɛ: «Anannganman wunnin min nyrun nyannzuɛn'n. Siɛn liɛ'n, min wun'n ɔ wa klo min.» Ɔ wunnzɛli ekun, ɔ wuli ba yasua kun ekun. Ɔ seli kɛ: «Anannganman si kɛ be klo-man min. I ti yɛ ɔ mannin min ba nga ekun-ɔn.» Nan ɔ'a tɔn i dunman kɛ Simeɔn. Ɔ wunnzɛli ekun, ɔ wuli ba yasua kun ekun. I waan: «Siɛn liɛ'n, min wun'n ɔ wa klo min afin ba yasua'n i nsan su bɔ n ´wu i m mɛn i'n yɛ ɔ o yɛ.» Ɔ man Zakɔb flɛli i kɛ Levi. Ɔ wunnzɛli ekun, ɔ wuli ba yasua ekun. I waan: «M ´manman Anannganman siɛn'n. Ɔ man, ɔ flɛli i kɛ Zida.» Kpɛkuun ɔ'a wu-man ba kun. Kɛ Rasɛl wunnin kɛ ɔ wu-man ba man-man Zakɔb'n, i nyin bloli i niaan bla'n wun, ɔ seli Zakɔb kɛ: «Yo man n wu ba. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, n ´wu.» Nan Zakɔb ɔ'a fɛ i wun ya kpa, i waan: «?Nyanmiɛn bɔ i waan nán a wu ba'n, be wan min-ɔn?» Rasɛl waan: «Min afanniɛn bla Bila yɛ ɔ o lɛ-ɔ. A nin i be `si sua nan ɔ wu ba yasua man min wie.» Yɛ ɔ fɛli i afanniɛn bla Bila mannin Zakɔb-ɔ. Zakɔb nin i be sili sua, kpɛkuun Bila wunnzɛli ɔ wuli ba yasua kun mannin Zakɔb. Rasɛl seli kɛ: «Nyanmiɛn jin min sin. Ɔ tili min srɛlɛ'n ɔ man ɔ'a man min ba yasua kun.» Nan ɔ'a flɛ i Dan. Rasɛl i afanniɛn bla Bila wunnzɛli ekun, ɔ wuli ba yasua kun ekun mannin Zakɔb. Rasɛl seli ekun kɛ: «Kɛ e nin min niaan bla e tuli anyinbloɛ ngondin'n, min yɛ n kwlɛli i-ɔ.» Ɔ man ɔ tɔnnin ba'n i dunman kɛ Nɛftali. Kɛ Lea wunnin kɛ ɔ wu-man ba kun'n, ɔ fɛli i afanniɛn bla Zilpa mannin Zakɔb kɛ ɔ jɛ i. Zilpa nin Zakɔb be wuli ba yasua kun. Lea waan: «Muae bla o!» Ɔ flɛli ba'n kɛ Gad. Zilpa nin Zakɔb be wuli ba kun ekun. Yɛ Lea waan: «N klun ɔ'a jɔ! Siɛn'n liɛ bla'm be se kɛ min liɛ su ti ye.» Ɔ flɛli ba'n kɛ Azɛr. Ble i kpɛlɛ blɛ'n nun'n, Ribɛn ɔli bo'n nun, ɔ ko fiteli mandragɔr wie su. Yɛ ɔ kpɛ wie blɛli i nin Lea-a. Kpɛkuun Rasɛl seli Lea kɛ: «Yaci, man min ɔ́ wa'n i mandragɔr'n wie.» Lea tɛli i su kɛ: «Ɔ li sa! ?Kɛ a fali mín wun'n ɔ ju-man wɔ, kpɛkuun a ´ba mín wa'n i mandragɔr'n i falɛ ekun?» Yɛ Rasɛl waan: «Yoo, man ɔ la ɔ sin ndɛ nan n fa ɔ́ wa'n i mandragɔr'n.» Nnɔsua kɛ Zakɔb fin fie su ´ba'n, Lea ko kpɛli i atin. Ɔ seli kɛ: «Min sin yɛ a ´la ndɛ-ɔ, n fali mín wa'n i mandragɔr'n n toli wɔ.» Ɔ man le kun sɔ'n, Zakɔb nin i yɛ be lali-ɔ. Nyanmiɛn tili Lea i srɛlɛ'n. Ɔ wunnzɛli nan ɔ'a wu i wa yasua'm be nnun su'n. Yɛ Lea seli kɛ: «N fali min afanniɛn bla'n m mannin mín wun'n, Nyanmiɛn kusu ɔ'a tannin min kalɛ.» Ɔ tɔnnin ba'n i dunman kɛ Isakar. Lea wunnzɛli ekun nan ɔ'a wu i wa yasua'n i nsiɛn su'n. Ɔ seli kɛ: «Nyanmiɛn ɔ'a cɛ min like klanman. Siɛn liɛ'n, mín wun'n ɔ wa nian min nyrun, afin m'an wu ba yasua nsiɛn m'an mɛn i.» Ɔ flɛli ba'n kɛ Zabilɔn. I sin ɔ wa wuli ba bla kun nan ɔ'a tɔn i dunman kɛ Dina. Kpɛkuun Nyanmiɛn buli Rasɛl i akunndan, ɔ tili i srɛwa'n nan ɔ'a tike i klun'n. Ɔ wunnzɛli, ɔ wuli ba yasua kun. Kpɛkuun i waan: «Nyanmiɛn ɔ'a titi min nyrun nyannzuɛn'n.» Ɔ tɔnnin ba'n i dunman kɛ Zozɛf, afin ɔ seli kɛ: «Man Anannganman man min ba yasua kun ekun.» Kɛ Rasɛl wuli Zozɛf'n, Zakɔb seli Laban kɛ: «Man min atin man n wɔ mín mɛn'n nun kan n fin lɔ'n. N ´fa min mma nin mín yi bɔ n dili be ti sia lele mun n ´kɔ.» Laban waan: «Mín sin ninnge'm be waan wɔ ti yɛ Anannganman yo man min ninnge'm be yo ye-ɔ. Ɔ man srɛlɛ yɛ n ´srɛ wɔ-ɔ, kalɛ nga ɔ waan n tannin wɔ'n, kle man n fa man wɔ.» Zakɔb waan: «Ɔ bɔbɔ a si junman nga n dili m mannin wɔ'n. Kɛ m bali'n, a si kɛ ɔ nnɛn'm b'a trɛ b'a ju'n. Kɛ m ´ba'n, wuun ɔ nnɛn'm be ti kaan sa, yɛ b'a trɛ lɛ-ɔ. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ mín ja tiali wɔ awlo wa'n, Anannganman ɔ'a yo ɔ ninnge'm be ye dan. ?Yɛ nan cɛn onin yɛ n ´di junman m man mín yi nin min mma mun-ɔn?» Laban waan: «?M `man wɔ nguɛ?» Zakɔb waan: «M'an se-man kɛ wɔ yɛ a tannin min kalɛ-ɔ. Sɛ a kplin ndɛ nga n wa kan kle wɔ yɛ'n su'n, n ´kankan ɔ nnɛn mun ekun, n ´nian be su kɛ laa'n sa. Ndɛkɛn n wa nian-nian ɔ nnɛn'm be kwlaa be nun. Bua nga be wunnɛn'n tata nun'n nin nga be ti ble'n, ɔ nin boli nga be wunnɛn'n tata nun'n, n ´fa be ngba. Akatua nga a ko fa ko man min'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sɛ ɔ waan a ´kpɛ min ato bo'n, ainman bla nan nian nga n ´fa'n. Boli nga a wun i b'ɔ ti-man tata nun'n, ɔ nin bua ng'ɔ ti-man ble'n, wuun wualɛ yɛ n wuali-ɔ.» Laban waan: «N tili, e yo i kɛ a kannin'n sa.» Sanngɛ kpɛkuun le kun sɔ'n, Laban kpali boli kpakpuɛ nga be wunnɛn'n tata nun'n nin boli bla nga bleble o be wunnɛn'n su'n, ɔ nin bua nga be ti ble annzɛ bɔ ufue-ufue o be wunnɛn'n su'n, kpɛkuun ɔ fali be li mannin i wa yasua mun. Kan i waan ba sɔ'm be wɔ'n nin kan Zakɔb kankan bua nga mun'n, be afiɛn'n ti cɛn nsan nantilɛ atin. Yɛ Zakɔb fali peplie sama mɔnnɛn nin amandie sama mɔnnɛn, ɔ nin platani sama mɔnnɛn, ɔ klɛklɛli bé wun, ɔ man waka sama sɔ'n be wunnɛn su totoli nun ufue nin ble, ufue nin ble. Waka sama sɔ bɔ be ti ufue tata nun'n, ɔ fa be sieli i nnɛn'm be nyrun nnɛn'm be nzue nɔnwlɛ'n nun. Kɛ nnɛn'm be ba nzue nɔnlɛ'n, be ta be wun fu kpa. Nnɛn'm be fuli be wun waka nga Zakɔb klɛklɛli bé wun'n be wun lɛ. Ɔ man ba nga boli bla'm be wuli be'n be wunnɛn'n tatali nun. Bua'm be kusu, Zakɔb fali be sieli i lika uflɛ. Ɔ fali be sieli i Laban i nnɛn nga be wunnɛn'n tata nun nin nga be ti ble'n be nyrun ndɛnman su lɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ yɛ ɔ nyɛnnin i nnɛn liɛ-ɔ. Ɔ fɛli i nnɛn liɛ mun sieli be ngunmin. Ɔ'a fa-man be ɔ'a sanngan-man Laban liɛ'm be nun. Kɛ nnɛn nga be wunnɛn o be wun'n be ´fu be wun'n, Zakɔb fa waka sama ng'ɔ klɛklɛli bé wun'n sie be nyrun be nzue nɔnwlɛ'n nun nan be fu bé wun waka sɔ'm bé wun lɛ. Sɛ nnɛn'm be ti kokloo'n, ɔ sie-man waka sama sɔ'm be nyrun lɛ, ɔ man nga be ti kokloo mun yɛ be yoli Laban liɛ-ɔ. Nnɛn kpinndin-kpinndin'm be yoli Zakɔb liɛ. Ɔ man Zakɔb ɔ wa nyɛnnin i wun kpa. Ɔ wa nyannin bua nin boli kpanngban kpa. Ɔ nyannin afanniɛn bla mun nin yasua mun, nin nyɔnngɔnmɛn mun, ɔ nin aflunmun mun. Zakɔb tili i kɛ Laban i mma'm be waan: «Zakɔb fali é si i ninnge'm be kwlakwla yɛ ɔ fa nyannin i wun lɛ-ɔ.» Kusu kɛ Zakɔb nian Laban i nyrun'n, ɔ wun kɛ ɔ nin i be yo-man kɛ laa'n sa. Yɛ Anannganman seli Zakɔb kɛ: «Sa ɔ sin kɔ ɔ́ si'm bé mɛn'n nun lɔ, kɔ wɔ awlo. N ´jran ɔ sin.» Yɛ Zakɔb flɛli Rasɛl nin Lea fie su lɔ kan i nnɛn'm be o lɔ'n, nan ɔ'a se be kɛ: «Kɛ n nian amún si'n, n wun kɛ ɔ nin min yo-man kɛ laa'n sa, sanngɛ mín si i Nyanmiɛn'n ɔ'a yi-man min ase. Amun bɔbɔ an si kɛ n kplinnin min nyin n dili junman m mannin amún si. Sanngɛ amún si buli min lufle, ɔ kpɛli min akatua'n wun kpɛ blu. Nyanmiɛn kusu ɔ'a kplin-man su kɛ ɔ `yo min tɛ. Sɛ ɔ se kɛ nnɛn nga be wunnɛn'n tata nun'n be ti wɔ akatua'n, kpɛkuun nnɛn'm be kwlaa be mma'm be wunnɛn'n ɔ tata nun. Sɛ ɔ se kɛ: ‹Nnɛn nga be wunnɛn'n klɛklɛ nun'n be ti wɔ akatua'n,› kpɛkuun nnɛn'm be kwlaa be mma nga be wu be'n be wunnɛn'n klɛklɛ nun. Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ deli amún si i nnɛn mun i sa nun fa mannin min-ɔn. Kɛ nnɛn'm bé wun fulɛ blɛ'n juli'n, laliɛ nun n ´to mín nyin-ɔn, bua yasua nin boli kpakpuɛ nga be fu bla mun'n, wie'm be wunnɛn'n klɛklɛ nun, wie'm be wunnɛn'n tata nun. Laliɛ sɔ'n nun'n, Nyanmiɛn i anz'n flɛli min kɛ: ‹Zakɔb!› Min waan: ‹M'an sro.› I waan: ‹Man ɔ́ nyin su nian bua yasua nin boli kpakpuɛ nga be fu bla mun'n, be kwlaa be wunnɛn'n klɛklɛ nun, wie'm be kusu be wunnɛn'n tata nun. N wunnin sa nga Laban fa yo wɔ'n, i ti yɛ n yo i sɔ-ɔ. Betɛl lɔ'n, Nyanmiɛn ng'ɔ yili i wun nglo kleli wɔ'n, bɔ a takali yɛbuɛ mɛnnin i bɔ a tɛli i nda'n, Nyanmiɛn sɔ'n yɛlɛ min. Ɔ man yo nan jaso mɛn nga nun nan sa ɔ sin wɔ awuliɛ mɛn'n nun lɔ.› » Rasɛl nin Lea be tɛli i su kɛ: «?Kɛ e o yɛ'n, e lɛ aja annzɛ like kun é si i awlo wa? ?E li, e ti-mɛn i nyrun kɛ aofuɛ mun sa? Afin ɔ'a yo e atɛ, ɔ'a di e ti sika'n. E si i bo ninnge nga Nyanmiɛn deli'n, ɔ ti e nin e mma mun e liɛ. Nan i ti'n, sa kwlaa nga Nyanmiɛn waan a yo'n, yo.» Yɛ Zakɔb siesieli i wun-ɔn, ɔ fɛli i yi mun nin i mma mun sieli be nyɔnngɔnmɛn'm be su. Ɔ fali nnɛn nin ninnge ng'ɔ nyɛnnin i Mezopotami i nglo lɔ'n kwlaa kpɛkuun i kɔlɛ nun-ɔn. Ɔ su kɔ i si Izaak sin Kanaan mɛn'n nun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Laban ɔ'a ɔ i bua'm be ndrɛ'n i kpɛkpɛlɛ. Kpɛkuun Rasɛl wuɛli i si i awlo amuɛn mun. Zakɔb kusu fiali Laban wun. Ɔ ´kɔ-ɔ, ɔ'a kale-mɛn i. Ɔ fɛli i bɔbɔ i ninnge'm be kwlaa wanndili. Ɔ kpɛli nzue ba nga be flɛ i kɛ Efrat ndɛndɛ, kpɛkuun ɔ kleli i ti Galaad oka'm bé wun lɔ. I le nsan su'n, Laban tili i kɛ Zakɔb a wanndi. Yɛ Laban nin i niaan mun be suli i su-ɔ. Be nantili cɛn nso nan b'a to Zakɔb Galaad oka'm bé wun lɔ. Kwlaa nan b'a to i'n, kɔnguɛ Nyanmiɛn fiteli Laban nyrun laliɛ nun. Ɔ seli i kɛ: «Nán yo Zakɔb sa fi.» Kɛ Laban ´to Zakɔb'n, wuun Zakɔb ɔ'a kplɛn i tannin sua'n Galaad oka'n su. Yɛ Laban kusu kplannin i liɛ'n oka'n su wie-ɔ. Laban usali Zakɔb kɛ: «?Nzu ti yɛ a yoli sɔ-ɔ? ?Nzu ti yɛ a kale-man min bɔ a fa ń wa bla mun a kɔ kɛ a tra be lomuɛn sa nin-ɔn? ?Nzu ti yɛ a laka min bɔ a fia bali, bɔ a kale-man min-ɔn? Sɛ ɔ ti kɛ a kaleli'n, wuun n guali amun atin'n, wuun e toli jue e boli klɛn nin jru'n, wuun e sili able yɛ m mannin wɔ atin-ɔn. A yoli man m'an kale-man mín wa bla mun nin min anunman mun. A yoli sinnzin dan. N yo amun sa-a ɔ yo ye, sanngɛ ndɛ kɔnguɛ ɔ́ si i Nyanmiɛn'n seli min kɛ: ‹Nán yo Zakɔb like fi.› Ɔ wla lo ɔ́ si i awlo lɔ ti yɛ a su kɔ-ɔ. ?Yɛ sanngɛ nzu sa ti yɛ a wuali min amuɛn mun-ɔn?» Yɛ Zakɔb waan: «Srɛ kunnin min, n waan sɛ n kale wɔ-ɔ, a wa de ɔ mma mun o. Nian-nian e trɔ'm be nun'n, sran nga a wun wɔ amuɛn i sa nun'n, man i sɔfuɛ'n ɔ wu. Ɔ'a yo ye bɔ ɔ'a yo e niaan be nyrun-ɔn. Nian-nian min ninnge'm be nun, ng'ɔ ti ɔ liɛ, fa.» Zakɔb si-man kɛ Rasɛl wuali amuɛn sɔ mun. Laban wluli Zakɔb i tannin sua'n nun, ɔ wluli Lea liɛ'n nin afanniɛn bla nnyɔn'm be liɛ'n nun, ɔ'a wun-man like fi. Ɔ fin Lea lɔ fiteli, ɔ wluli Rasɛl tannin sua liɛ'n nun. Kannzu Rasɛl fali amuɛn sɔ mun sieli be nyɔnngɔnmɛn'n i sin bia'n i bo kpɛkuun ɔ trannin su. Laban nian-niannin i sua'n nun lɔ lele ngbɛn, ɔ'a wun-man like fi. Kpɛkuun Rasɛl seli i si kɛ: «Baba, nán fa ya, m'an yo bla ti yɛ kɛ a bali'n, m'an kwla jaso-man nin-ɔn.» Laban kunndɛli amuɛn mun lele ɔ'a wun-man be. Zakɔb wa fali ya dan kpa Laban wun, ɔ usɛli i kɛ: «Like nga n yoli wɔ'n, kan man n ti. ?Sa nga n yoli wɔ bɔ i ti yɛ a kplin ɔ nyin su min su sa'n yɛlɛ onin?» ?Kɛ a nian-niannin min ninnge'n be kwlakwla be nun'n, ɔ ninnge nga a wunnin i be nun'n yɛlɛ onin? Fa kle min sran mun nin ɔ liɛ mun man be siesie e nnyɔn'n e afiɛn. Afuɛ ablaɔn nga n dili ɔ́ sa nun lɔ nun'n, ɔ bua nin ɔ́ boli wie fi ɔ'a kpɔ-man ba le. Yɛ kusu m'an di-man ɔ kuku'n nun bua nene mun. Sɛ nnɛn wlɛfuɛ wie tra ɔ nnɛn'n wie titi i nun'n, n fa kle-man wɔ, n fa m bɔbɔ n liɛ'n wie n sie i osu. Sɛ be wua nnɛn'n wie wia nun o, sɛ kɔnguɛ o, a yo man n yi m man wɔ. Wia'n ɔ bo min wia nun lele, kɔnguɛ kusu ayrɛ'n ɔ kun min lele kpe nun. N bu min nyinma-a ɔ yo-man ye. N dili afuɛ ablaɔn ɔ́ sa nun. N dili ɔ́ wa nnyɔn'm bé sin sia afuɛ blu-nin-nnan. I sin n niannin ɔ nnɛn'm be su afuɛ nsiɛn ekun. A kacili min akatua'n kpɛ blu. Sɛ min nannan Abraam i Nyanmiɛn bɔ min si Izaak sro i'n ɔ'a uka-man min'n, sɛ ɔ nin min nun-man nun'n, wuun m'an nyan-man like fi yɛ a yacili min nun m bali-ɔ. Nyanmiɛn wunnin min wun ase nga n kannin'n nin junman dan nga n dili'n, ɔ man ndɛ kɔnguɛ ɔ seli min kɛ ɔ o min sin. Laban kusu tɛli Zakɔb su kɛ: «Bla nga'm be ti mín wa, ba'm be ti min liɛ, nnɛn'm be kusu min liɛ mun-ɔn. Ninnge nga a wun be wa'n, min liɛ yɛlɛ i kwlakwla'n. ?Nguɛ sa cɛ yɛ n ´fa yo mín wa bla mun annzɛ kusu ba nga be wuli be mun-ɔn? I sɔ'n ti, man e nin wɔ e tra aenguɛ lalofuɛ kun nyrun.» Yɛ Zakɔb fali yɛbuɛ kun takali-ɔ. Kpɛkuun ɔ seli i sran'm be kɛ: «An `isa yɛbuɛ.» Yɛ be isali yɛbuɛ be tiɛnnin i nuan nan b'a di like yɛbuɛ sɔ'm be su lɛ. Laban flɛli lika sɔ'n kɛ Zɛgar-Saadita. I bo'n yɛlɛ yɛbuɛ kwle. Zakɔb kusu flɛli i kɛ Galɛd. Yɛ Laban waan: «Yɛbuɛ kwle nga ti ye afiɛn lalofuɛ.» I ti yɛ be flɛli i Galɛd nin-ɔn. Be flɛli i ekun kɛ Mizpa. Afin Laban waan kɛ e ´ti nun bɔ e su wun-man e wun kun'n, man Anannganman nian e nin wɔ e su. Sɛ a fa bla uflɛ nan a yo min mma'm be tɛtɛ'n, nian ɔ wun kpa, afin nán sran yɛ ɔ ti e afiɛn lalofuɛ-ɔ, Nyanmiɛn-ɔn. Laban seli ekun kɛ: «Yɛbuɛ kwle nga n fa sieli ye afiɛn'n, ɔ nin yɛbuɛ nga a takali'n, be yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti e lalofuɛ. N lɛ-man atin kɛ n ´tra be su e nin wɔ e ´ba kunlɛ. Wɔ kusu a lɛ-man atin kɛ a ´tra be su a wa yo min sa. Man Abraam nin Nakɔr be Nyanmiɛn'n ɔ yo ye afiɛn ndɛ siesiefuɛ.» Yɛ Zakɔb fali Nyanmiɛn nga i si Izaak sro i'n i dunman'n tali nda-a. Nan ɔ'a yi tɛ oka'n su. Ɔ tɔnnin aliɛ, ɔ flɛli i fuɛ mun, be dili, kpɛkuun be lali oka'n su lɛ. Laban jasoli nglɛmun ndɛ kpa'n, ɔ sunman-sunmannin i mma mun nin i anunman'm be nun, ɔ yrali be nguan, i sin ɔ kaleli be nan ɔ'a sɛ i sin ɔ'a ɔ. Zakɔb kusu ɔli i nyrun, kpɛkuun ɔ nin Nyanmiɛn i anz mun b'a yia. Kɛ Zakɔb wunnin be'n, ɔ kpan seli kɛ: «Yoo! Nyanmiɛn i ngblaliɛ yɛ!» Nan ɔ'a tɔn lika sɔ'n i dunman kɛ Maanaim. I bo'n yɛlɛ ngblaliɛ nnyɔn. Zakɔb sunmannin sran i niaan bian Ezau sin Edɔm bo'n nun lɔ Seir mɛn'n nun. Ɔ seli be kɛ: «An `se min min Ezau kɛ: ‹Ɔ sufuɛ Zakɔb waan e wa se wɔ kɛ ɔ ko sikeli Laban wun lɔ, ɔ trannin lɔ lele andɛ. Ɔ nyannin nannin nin aflunmun nin bua nin boli, ɔ nin afanniɛn bla nin yasua mun. Ɔ sunmannin ye kɛ e wa kan kle wɔ kɛ a yaci nan a sɔ i nun klanman.› » Be ng'ɔ sunmannin be be ɔli bali, be wa seli Zakɔb kɛ: «E ko toli ɔ niaan bian Ezau. I bɔbɔ su ba wɔ atin kpalɛ, ɔ nin sran ya nnan yɛ be ba-a.» Srɛ kunnin Zakɔb dan kpa. Ɔ buli i sa nun sran'm be nun akpasua nnyɔn. Ɔ buli bua, nin boli, nin nannin, ɔ nin nyɔnngɔnmɛn'm be nun nnyɔn-nnyɔn wie. Kpɛkuun i waan: «Sɛ n yo kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa'n, i liɛ sɛ Ezau kwla akpasua kun'n, kun ng'ɔ ka lɛ'n ɔ ´wanndi.» I sin Zakɔb srɛli Nyanmiɛn seli kɛ: «Nannan Abraam i Nyanmiɛn, mín si Izaak i Nyanmiɛn, Anannganman, a seli min kɛ: ‹Sa ɔ sin ɔ́ mɛn'n nun wɔ awuliɛ klɔ'n su. N ´yo wɔ ye.› N ti kaan ngboko. Nɛnnɛn nga a dili min'n nin nantilɛ klanman nga a nin min nantili'n, nannan, ɔ nin min fata-man. I nun bɔ n ´kpɛ Zurdɛn'n n ´kɔ'n, like ng'ɔ o ń sa nun'n yɛlɛ kpɔnman. Yɛ andɛ yɛ mín sa nun sran'm b'a ju akpasua nnyɔn yɛ. Yaci, de min min niaan bian Ezau sa nun. Nanwlɛ, n sro i. Srɛ kun min, sɛ ɔ wa kun min nin bla ta mun nin ba mun o. A seli min kɛ: ‹N ´yo wɔ ye, n ´yo man ɔ osu'n ɔ ´trɛ kɛ jenvie nuan aunnyan sa, be ka be-ɔ, ɔ su yo-man ye.› » Zakɔb lali lɛ le kun sɔ'n nun. Ɔ fɛli i sa nun ninnge'n wie kɛ ɔ ´fa ko cɛ i niaan bian Ezau. Ɔ man ɔ fali boli bla ya nnyɔn nin boli kpakpuɛ ablaɔn, ɔ fali bua bla ya nnyɔn nin bua nene ablaɔn, ɔ fali nyɔnngɔnmɛn bla nga ba o be sin'n nin be mma mun, ɔ fali nannin bla ablanan nin nannin tola blu, yɛ ɔ fali aflunmun bla ablaɔn nin aflunmun yasua blu. Ɔ siesieli nnɛn sɔ mun akpasua-akpasua, ɔ fali be wlɛli i sran'm bé sa nun. Ɔ seli be kɛ: «An `dun mmua min nyrun. Nán nnɛn'm be mantan su, an `yaci lika be akpasua kunngun'm be afiɛn.» Ɔ seli i sufuɛ klikli'n kɛ: «Sɛ a nin min niaan bian Ezau be yia'n nan ɔ usa wɔ kɛ: ‹?Wan liɛ yɛlɛ wɔ? ?A su ko nin? ?Nnɛn nga be o ɔ nyrun lɛ'n, wan liɛ mun-ɔn?› Tɛ su kɛ: ‹E nannan Ezau, ɔ sufuɛ Zakɔb yɛ ɔ fa man e kɛ e fa e blɛ wɔ-ɔ. I bɔbɔ o siɛn, ɔ su ba.› » Ɔ kannin ndɛ kunngba sɔ'n kleli i sufuɛ'n i nnyɔn su'n, ɔ nin i nsan su'n nin be kwlaa nga be kankan nnɛn mun'n. Ɔ seli be kɛ: «Sɛ amun nin Ezau be yia'n, an `kɛn i sɔ kle i. An `kan gua su kɛ: ‹Ɔ sufuɛ Zakɔb o siɛn, ɔ su ba.› » Zakɔb seli i klun lɔ kɛ: «N ´fa nnɛn nga be dun mmua min nyrun, n ´fa luɛluɛ i ka nan i nyinma ɔ'a gua mín wun. ?I liɛ sɛ ɔ ´sɔ min nun klanman o?» Be fali ninnge sɔ'm be dunnin mmua. Le kun sɔ i bɔbɔ kusu lali ngblaliɛ'n nun lɔ. Kɔnguɛ sɔ'n, ɔ yoli man i yi nnyɔn'n nin i afanniɛn bla nnyɔn mun, ɔ nin i mma blu-nin-kun'm be kpɛli Zabɔk nzue'n. Ɔ fali be kpɛli, kpɛkuun ɔ fɛli i bo ninnge'n kwlaa kpɛli. I kunngba yɛ ɔ kali lɛ-ɔ, kpɛkuun sran kun nin i be wa srali su, be kplili lele aliɛ njɛnniɛn. Sran sɔ'n ´nian-an, ɔ kwla-man Zakɔb, nan ɔ'a blɛ i like i bo lengle'n nun, nan i sɔwa owie'n i takawlɛ'n ɔ'a fɔnndɔn. Yɛ sran sɔ'n seli i kɛ: «Lika'n su titi, yaci min nun man n wɔ.» Zakɔb tɛli i su kɛ: «Sɛ a nian yra-man min nguan'n, n nian yaci-man ɔ nun.» Sran'n usɛli kɛ: «?Be flɛ wɔ sɛ?» Ɔ tɛli i su kɛ: «Be flɛ min Zakɔb.» Sran'n sɔ'n seli i kɛ: «Be su flɛ-man wɔ Zakɔb kun, be wa flɛ wɔ kɛ Izraɛl siɛn'n, afin a nin Nyanmiɛn nin sran mun tuli, wɔ yɛ a kwlali-ɔ.» Yɛ Zakɔb usɛli i kɛ: «?Yɛ ɔ li, be flɛ wɔ sɛ?» Ɔ tɛli i su kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a usa min dunman-an?» I sin ɔ yrali i nguan. Zakɔb waan: «N wunnin Nyanmiɛn i nyrun'n weiin sa, sanngɛ m'an wu-man.» I sɔ'n ti, ɔ flɛli lika sɔ'n kɛ Peniɛl. Peniɛl i bo'n yɛlɛ Nyanmiɛn i nyrun'n. Kɛ Zakɔb ´kpɛ Peniɛl'n, wuun wia'n su tu i bo. I sɔwa b'ɔ fɔnndɔnnin'n ti, ɔ kiti. Lele ndɛ kɛ e ´se yɛ'n, Izraɛlfuɛ'm be di-man nnɛn sɔwa nun owie'n i takawlɛ'n i wun lɛ nnɛn'n like bɔ Nyanmiɛn finnin Zakɔb lɛ'n ti. Zakɔb ´mɛn i nyin'n su-ɔ, Ezau yɛ ɔ ´ba yɛ, ɔ nin sran ya nnan yɛ be ba-a. Zakɔb fali ba'n wie mannin Lea, ɔ fali wie mannin Rasɛl. Ɔ fali wie kusu mannin afanniɛn bla nnyɔn mun. Afanniɛn bla'm be nin be mma'm be dun mmua, Lea nin i mma'm be su be su. Kpɛkuun Rasɛl nin Zozɛf be o siɛn. I bɔbɔ dunnin be kwlaa be mmua, ɔ kotoli kpɛ nso kwlaa ka nan ɔ nin i niaan bian'n b'a yia. Ezau wanndi wa kpɛli i atin, ɔ tɔli i nun. Kpɛkuun be sran nnyɔn'm be su sun. Kɛ Ezau wunnin bla nin ba mun'n, ɔ usali kɛ: «?Wan mun yɛlɛ be nga be su wɔ su yɛ'n?» Zakɔb waan: «Ba nga Nyanmiɛn fa mannin min mun-ɔn.» Yɛ afanniɛn bla'm be nin be mma mun be wunngeli i wun lɛ be kotoli-ɔ. Lea kusu nin i mma liɛ'm be wunngeli lɛ be kotoli, kpɛkuun Rasɛl nin Zozɛf be wunngeli lɛ be kotoli. Ezau usali Zakɔb kɛ: «?Nnɛn beblebe nga e nin be e yiali lɛ'n a ´fa yo nguɛ?» Zakɔb waan: «N waan n ´fa man wɔ nan a si min aunnvuɛ.» Yɛ Ezau waan: «Min niaan, n like liɛ nga n lɛ i'n ɔ sɔnnin, fa ɔ liɛ'n.» Zakɔb kusu waan: «Cɛcɛ, yaci, sɛ ɔ waan a ´si min aunnvuɛ'n, ɔ li sɔ min ninnge bɔ n fa be man wɔ'n be nun. Ɔ nyrun wa julɛ'n yoli kɛ Nyanmiɛn nyrun julɛ sa. Kɛ n toli wɔ bɔ ɔ kusu a sɔ min nun klanman'n, yaci, sɔ min ninnge nga n fa be man wɔ'n be nun. Nyanmiɛn ɔ'a yo min ye lele ɔ'a tratra su. Like fi mian-man min.» Ɔ kɛnnin i lele, ɔ man Ezau sɔli nun. Kpɛkuun Ezau waan: «E `san nun e wɔ.» Zakɔb tɛli i su kɛ: «Ɔ bɔbɔ a si kɛ ba'm be nantilɛ yo ya. Bua nin nannin nga ba o bé sin'n, n kwla fa be kɔ-man ndɛndɛ. Sɛ e waan e ´kpli e ´ju lɔ andɛ'n, nnɛn'm be kwlaa be ´wie wu mín sa nun. I sɔ'n ti, dun mmua, n ´su nnɛn mun nin mantuan'm be su m ´ba min liɛ blɛblɛ, e ko to wɔ Seir mɛn'n nun lɔ.» Yɛ Ezau waan: «Yoo, man n yaci sran nga be bali min sunmanlɛ'n, wie ɔ́ wun wa e!» Zakɔb waan: «?Nguɛ sa ti-ɔ? ?A sɔ min nun klanman kwlaa nin-ɔn, nguɛ yɛ n kunndɛ ekun-ɔn?» Nan le kunngba sɔ nun'n, Ezau ɔ'a fa Seir atin'n ɔ'a ɔ. Zakɔb kusu ɔli Sikɔt. Ɔ kplannin sua, i bɔbɔ i liɛ. Ɔ sisili i nnɛn'm bé kuku. I ti yɛ be flɛli lika sɔ'n kɛ Sikɔt nin-ɔn. Sikɔt i bo'n yɛlɛ kuku. Kɛ Zakɔb fin Mezopotami i nglo lɔ ´ba'n, like fi ɔ'a yo-mɛn i yɛ ɔ juli Kanaan mɛn'n nun lɔ klɔ nga be flɛ i Sisɛm su-ɔ. Ɔ boli nanmue klɔ'n wun lɛ. Ɔ toli lika ng'ɔ kplannin i nanmue'n lɛ'n. Ɔ toli i Amɔr nga i liɛ yɛlɛ Sisɛm klɔ'n i osu'n nunfuɛ'm bé sa nun jɛtɛ ufue ya. Ɔ kplannin Nyanmiɛn sɔwlɛ kun lɛ. Ɔ tɔnnin i dunman kɛ Ɛl-Elɔe-Izraɛl. Be flɛ ba bla nga Lea nin Zakɔb be wuli i'n kɛ Dina. Cɛn kun Dina ɔli mɛn sɔ'n nun lɛ talua wie mun bé wun wunlɛ. Kpɛkuun Amɔr b'ɔ ti Evfuɛ'm be kpɛnngbɛn'n i wa Sisɛm ɔ'a wun i. Ɔ trɛli i, ɔ nin i be lali kekle nun. Ɔ kloli Zakɔb wa sɔ'n dan, ndɛ ng'ɔ ko kan nan ɔ'a nyɛn i'n, ɔ kan kleli i. Ɔ seli i si Amɔr kɛ: «Ja talua sɔ'n man min.» Kɛ Zakɔb ´ti i kɛ Sisɛm ɔ'a sokpɛ i wa'n, wuun i mma yasua'm b'a ɔ blo, nnɛn'm be kankanlɛ, i ti ɔ'a tɛ-man su ka nan b'a ba. Kpɛkuun Sisɛm i si Amɔr ɔ'a a to Zakɔb kɛ ɔ ´bo aja ndɛ'n su kle i. Kɛ Zakɔb i mma yasua'm be fin blo lɔ bali bɔ be tili sa nga Sisɛm yoli'n, ɔ'a yo-man be fɛ mlɔnmlɔn. Afin wafa nga Sisɛm nin Zakɔb i wa bla'n be lali'n, nán i atin su-ɔ. Ɔ ti tete yɛ ɔ'a bo i Izraɛl mɛn'n nun-ɔn, i ti be fali ya dan kpa. Amɔr seli be kɛ: «Mín wa Sisɛm ɔ klo amun niaan bla'n dan. An `yaci, an `fɛ i be mɛn i man ɔ jɛ i. Amun man e nuan sɛ ndɛ nga e wa kɛn i yɛ'n su: Man e ja amun mma bla mun, man amun kusu an ja e liɛ mun. Amun nin e `tran wa. E mɛn'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. An `tran wa, an `di aata, nan an `to amun bɔbɔ amun asiɛ.» Sisɛm bali-ɔ, ɔ wa seli Dina i si nin i niaan'm be kɛ: «An `yaci, like kwlaa nga amun waan an ´de min'n, n ´fa man amun. Amun li, an `fa talua'n be man min. An `bo i aja like'n dan kpa, man i sin ninnge'n sɔn, ngasi nun-man nun, n ´fɛ i kwlaa m ´man amun.» Kpɛkuun Zakɔb i mma'm be fali gblɛ be fa tɛli Sisɛm nin i si Amɔr be su sokpalɛ bɔ Sisɛm sokpali be niaan bla Dina'n ti. Be seli be kɛ: «E fa e niaan bla'n e man yasua nga b'a wlɛ-mɛn i klɛn nin-ɔn, ɔ yo-man ye. Ɔ ti é nyin ase gualɛ. Sɛ an ´wun kɛ e ´fa ndɛ nga an kan'n su'n, wuun amun nvle'n nun lɔ yasua'm be kwlaa b'a wla klɛn kɛ e sa. I liɛ'n, e ´fa é wa bla mun e ´man amun an ´ja be, yɛ kusu e ´ja amun lɔ bla. Yɛ e nvle nnyɔn'n e ´tran likawlɛ, e ´kaci nvle kun. Nan sɛ amu'an wla-man klɛn'n, e ´fa e niaan bla'n e ´kɔ.» Amɔr nin i wa Sisɛm be kplinnin ndɛ nga be kannin'n su. Klolɛ bɔ gbanflɛn'n klo Zakɔb i wa bla'n ti, ɔ'a sisi-mɛn i bo sa sɔ'n i yolɛ nun. Kusu i si i awlo'n nun'n, i yɛ ɔ lɛ nyrun tra be ngba-a. Amɔr nin Sisɛm be ɔli klɔ'n i anuan'n nun lɔ kan be kan ndɛ lɛ'n, nan b'a se be klɔ sufuɛ'm be kɛ: «Minniɛn sɔ'm be klo e sa. Man be ka é mɛn'n nun wa be di aata. E `yaci e lika'n lɛ e `man be. Man e `ja be lɔ bla nan be kusu be `ja é wa bla. Sanngɛ be waan sɛ e waan e nin be e ´kaci nvle kun'n, wuun é wa yasua'm be kwlakwla b'a wla klɛn kɛ be sa. I liɛ'n be nnɛn nin bé bo ninnge'm be ´yo e liɛ mlɔnmlɔn. Nan i ti-ɔ, amun man e kplin nga be kannin'n su nan be nin e tran.» Be kwlaa nga be ɔli ndɛ kanwlɛ lɔ klɔ'n i anuan'n nun lɔ'n, be kplinnin Amɔr nin Sisɛm be ndɛ'n su, ɔ man klɔ'n su yasua'm be kwlaa be wlali klɛn. I le nsan'n su'n, bɔ be keje be wun-ɔn ɔ yo-man ye'n, Zakɔb i mma'm be nun nnyɔn, Simeɔn nin Levi bɔ be nin Dina bé nin ti kun'n, kun fali tokofi kun, kun fali tokofi kun, be wluli klɔ'n nun blɛlɛlɛ kpɛkuun be kunnin yasua'm be kwlaa. Be kunnin Amɔr nin i wa Sisɛm wie nan b'a fa Dina b'a ba. Be fɛli i Sisɛm i sua'n nun lɔ. Zakɔb i mma nga mun be fali be nga be kunnin be'n bé bo ninnge mun. Be fɛnnin klɔ'n su ninnge'm be kwlaa be niaan bla bɔ be sokpɛli i'n ti. Be fali be bua nin bé boli nin be nannin ɔ nin be aflunmun mun. Be fali klɔ wa ninnge nin blo lɔ liɛ mun. Be fali bé bo ninnge kpakpa'm be ngba. Be fali bé yi nin be mma mun, ɔ nin sua'm be nun ninnge mun. Zakɔb seli Simeɔn nin Levi be kɛ: «Amun man m'an mian. Amun ti man mɛn nga nun sran mun, Kanaanfuɛ nin Ferezfuɛ mun bé nyin wa ci min. Mín sa nun sran'm be ti ba nnyɔn cɛ. Mɛn nga nun sran sɔ'm be wa ju gua mín wun, be ´kwla min, yɛ be ´nunnun min nin min awlofuɛ mun.» Kpɛkuun be tɛli i su kɛ: «?Wuun tekle bla yɛlɛ e niaan bla'n yɛ man be yo i sɔ-ɔ?» Nyanmiɛn seli Zakɔb kɛ: «Kɛ a ´wanndi ɔ niaan bian Ezau nyrun a ´kɔ'n, Nyanmiɛn ng'ɔ fiteli ɔ nyrun'n yɛlɛ min. Ɔ man jaso kɔ Betɛl ko tran lɔ, kplan min sɔwlɛ kun lɔ man min.» Yɛ Zakɔb seli i yi nin i mma nin i sa nun sran'm be kwlaa kɛ: «An `gua amuɛn nga be o amún sa nun'n be ase. An `yo bé wun saun. An `kaci amun tralɛ mun. An `siesie amún wun man e wɔ Betɛl. N ´ko kplan Nyanmiɛn sɔwlɛ kun lɔ m ´man Nyanmiɛn nga min asamian blɛ'n nun ɔ tɛli min su'n, bɔ kusu ɔ ukali min ajalɛ bɔ n tuli'n nun'n.» Yɛ be fali amuɛn ng'ɔ o bé sa nun'n kwlaa nin be asunmanndi mun mannin Zakɔb-ɔ. Nan Zakɔb ɔ'a fa ninnge sɔ mun ɔ'a wla be ase sɛni waka ng'ɔ o Sisɛm lɛ'n i bo. Kɛ Zakɔb nin i mma'm be ´tu lɛ be kɔ'n, Nyanmiɛn man srɛ kunnin klɔ nga be mantan lɛ'n be sufuɛ mun. Ɔ man b'a kan-man be su sulɛ ndɛ. Zakɔb nin i sa nun sran'm be juli Kanaan mɛn'n nun klɔ nga be flɛ i kɛ Liz bɔ i dunman yɛlɛ Betɛl siɛn'n, i su. Zakɔb kplannin Nyanmiɛn sɔwlɛ kun lɛ, kpɛkuun ɔ flɛli lika sɔ'n kɛ Betɛl Nyanmiɛn. Afin kɛ ɔ wanndi i niaan bian'n nyrun kɔ'n, lɛ yɛ Nyanmiɛn fiteli i nyrun nin-ɔn. Bla ng'ɔ tali Rebeka bɔ be flɛ i kɛ Debora'n, ɔ wa wuli. Be sieli i Betɛl i ja ngua sɛni waka kun bo lɛ. Be flɛli sɛni kɛ i sunwlɛ sɛni. Kɛ Zakɔb fin Mezopotami i nglo lɔ ´ba'n, Nyanmiɛn fiteli i nyrun ekun nan ɔ'a yrɛ i nguan. Ɔ seli i kɛ: «Wɔ dunman laa'n yɛlɛ Zakɔb, sanngɛ be flɛ-man wɔ sɔ kun. Siɛn'n, ɔ dunman yɛlɛ Izraɛl.» Nyanmiɛn flɛli i kɛ Izraɛl. Nyanmiɛn seli i kɛ: «Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n yɛlɛ min. Wu ba kaka man ɔ osu'n ɔ trɛ ɔ kaci nvle wunmuan kun. I kpa'n ɔ ´kaci nvle sunman. Wɔ anunman sɔ'm be wie ´yo famiɛn. Mɛn nga n fa mannin Abraam nin Izaak'n, n ´fa man wɔ nin wɔ anunman mun.» Nyanmiɛn jasoli lika ng'ɔ ijɔ kleli Zakɔb lɛ'n nun ɔli. Kpɛkuun Zakɔb takali yɛbuɛ lika sɔ'n nun lɛ. Ɔ guali yɛbuɛ sɔ'n i su ngo nin nzan. Ɔ man yɛbuɛ sɔ'n yoli Nyanmiɛn i yɛbuɛ. Ɔ tɔnnin lika sɔ'n bɔ Nyanmiɛn ijɔ kleli i lɛ'n i dunman kɛ Betɛl. Betɛl i bo'n yɛlɛ Nyanmiɛn i sua. Kɛ be fɛ i Betɛl lɛ bɔ be wa ju Efrata'n, yɛ Rasɛl wuli ba-a. I ba wulɛ sɔ'n yoli kekle. Kɛ Rasɛl ´fɛ dan'n, bla ng'ɔ ukɛ i be wu ba'n seli i kɛ: «Nán srɛ kun wɔ, ba yasua-a.» Kɛ Rasɛl wa ka nun'n, ɔ tɔnnin ba'n i dunman kɛ Bɛn-Ɔni. Bɛn-Ɔni i bo'n yɛlɛ nyrɛnnɛn nun ba. Sanngɛ i si flɛli i kɛ Bɛnzamɛn. Bɛnzamɛn i bo'n yɛlɛ bé sa fama su ba. Kɛ Rasɛl i wie'n yoli sa. Be sieli i atin ng'ɔ kɔ Efrata bɔ i dunman uflɛ'n yɛlɛ Bɛtleɛm'n i nuan. Zakɔb takali yɛbuɛ kun i ndia'n su. Ndɛ nin ndɛ be tɛ flɛ i kɛ Rasɛl i ndia su yɛbuɛ. Izraɛl fɛli i lɛ ko boli i nanmue'n Migdal-Edɛr i kɔmin sin lɔ. Be o lɛ kpɛkuun Ribɛn wa wluli i si i soman Bila sin, ɔ nin i be lali, kpɛkuun i si Izraɛl tili. Zakɔb wuli ba yasua blu-nin-nnyɔn. Ɔ nin Lea be liɛ kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Ribɛn, i sin liɛ mun yɛlɛ Simeɔn, nin Levi, nin Zida, nin Isakar, yɛ Zabilɔn. Ɔ nin Rasɛl be wuli Zozɛf yɛ Bɛnzamɛn. Ɔ nin Rasɛl i afanniɛn bla Bila be wuli Dan yɛ Nɛftali. Yɛ ɔ nin Lea i afanniɛn bla Zilpa be wuli Gad yɛ Azɛr. Zakɔb i mma ng'ɔ wuli be Mezopotami lɔ'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Zakɔb juli i si Izaak i wun Mamre lɔ. Mamre'n wo Kirzat-Arba nga i dunman uflɛ'n yɛlɛ Ebrɔn'n i wun lɔ. Abraam nin Izaak be trannin lɔ laa. Izaak dili afuɛ ya afuɛ ablaɔcuɛ nan ɔ'a wu. Kpɛnngbɛn'n tili i kpa nan ɔ'a wu ɔ'a ɔ i nannan'm be sin. I wa Ezau nin Zakɔb be sieli i. Ezau bɔ i suan dunman yɛlɛ Edɔm'n, i osu nunfuɛ'm be dunman mun yɛ: Ezau jali Kanaan bla nnyɔn, kun yɛlɛ Elɔn b'ɔ fin Ɛt'n i wa Ada, kun ekun yɛlɛ Zibɛɔn b'ɔ fin Ɛv'n i wa Ana i klun ba liɛ Ɔɔlibama. Ɔ jali Ismaɛl wa Basmat bɔ i niaan bian yɛlɛ Nɛbazɔt'n. Ezau nin Ada be wuli Elifaz, ɔ nin Basmat be wuli Reiɛl. Ɔɔlibama kusu wuli Zeis, nin Zaɛlam yɛ Kɔre. Ezau i mma ng'ɔ wuli be Kanaan mɛn'n nun'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Kpɛkuun Ezau fɛli i yi mun nin i mma yasua mun nin i bla mun ɔli i nyrun. Ɔ fɛli i nnɛn nga be sua trɔ mun, ɔ nin ninnge ng'ɔ nyannin be Kanaan mɛn'n nun'n be kwlakwla ɔli wie. Ɔ yacili i niaan bian Zakɔb ɔ ko trannin mɛn uflɛ nun. Afin be ninnge'm be sɔnnin dan, be tran likawlɛ-ɔ ɔ yo-man ye. Be nnɛn'm be ti lika nga be o nun'n ɔ ju-man be. Kɛ Ezau i Seir oka'n su tranlɛ'n yoli sa. Ezau kunngba'n yɛ be flɛ i kɛ Edɔm nin-ɔn. Ezau b'ɔ ti Edɔmfuɛ'm be nannan'n, i anunman mun yɛ: Edɔmfuɛ'm be tran Seir oka'n su. Ezau i mma'm be dunman mun yɛ: ɔ nin Ada be wuli Elifaz, ɔ nin Basmat be wuli Reiɛl. Elifaz kusu wuli Teman, nin Ɔmar, nin Zɛfo, nin Gaɛtam yɛ Kɛnaz. Elifaz i soman yɛlɛ Timna. Ɔ nin i be wuli ba kun, be flɛ i kɛ Amalɛk. Ada nin Ezau be mma mun nin be anunman mun yɛ be o lɛ-ɔ. Reiɛl kusu wuli Naat, nin Zerak, nin Sama, yɛ Miza. Ezau nin i yi Basmat be anunman mun yɛ be o lɛ-ɔ. Zibɛɔn wa Ana i klun ba Ɔɔlibama ɔ nin Ezau be wuli Zeis nin Zaɛlam yɛ Kɔre. Ezau i osu'n nun awlobo kpɛnngbɛn mun yɛ: nannan Teman, nannan Ɔmar, nannan Zɛfo, nannan Kɛnaz, nannan Kɔre, nannan Gaɛtam yɛ nannan Amalɛk. Be kwlaa nga lɛ'n, be ti Elifaz nga i nin yɛlɛ Ada'n i liɛ mun. Be trannin Edɔm. Nannan Naat, nannan Zerak, nannan Sama, yɛ nannan Miza, be kusu be ti Reiɛl nga i nin yɛlɛ Basmat'n i liɛ mun. Be trannin Edɔm. Nannan Zeis, nannan Zaɛlam yɛ nannan Kɔre, be ti Ɔɔlibama nga i nin yɛlɛ Ana'n i liɛ mun. Ezau i anunman nga be ti Edɔm awlo bo kpɛnngbɛn mun yɛ be o lɛ-ɔ. Lɔtan i mma mun yɛlɛ Ɔri nin Eman. I niaan bla yɛlɛ Timna. Sɔbal kusu i wa liɛ mun yɛlɛ Alvan, Manaat, Ebal, Sɛfo, ɔ nin Ɔnam. Zibɛɔn i mma mun yɛlɛ Aza yɛ Ana. Ana sɔ'n yɛ kɛ ɔ ´kɛnkɛn i si Zibɛɔn i aflunmun mun ɔ ko fiteli nzue ti wie su aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ nin-ɔn. Ana i wa yasua yɛlɛ Disɔn, i wa bla yɛlɛ Ɔɔlibama. Disɔn kusu i wa liɛ mun yɛlɛ Ɛmdan, Ɛsban, Zitran yɛ Kɛran. Ɛzɛr kusu i wa liɛ mun yɛlɛ Bilan, Zavan yɛ Akan. Disan i mma mun yɛlɛ Iz nin Aran. Ɔrfuɛ'm be kpɛnngbɛn nga be sie be Seir mɛn'n nun lɔ mun, yɛlɛ nannan Lɔtan, nannan Sɔbal, nannan Zibɛɔn, nannan Ana, nannan Disɔn, nannan Ɛzɛr, yɛ nannan Disan. Famiɛn nga be sieli Edɔm ka nan Izraɛlfuɛ'm b'a nyan be famiɛn liɛ'n yɛlɛ Bɛɔr i wa Bela, i klɔ'n yɛlɛ Dinaba. Kɛ Bela wuli'n, Zerak Zɔbab yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. I klɔ'n yɛlɛ Bɔzra. Kɛ Zɔbab wuli'n, Isam b'ɔ fin Temanfuɛ'm be akpasua'n su'n yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Isam wuli'n, Bɛdad i wa Adad yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Adad yɛ ɔ kwlali Madianfuɛ mun Moab mɛn'n nun lɔ nin-ɔn. I klɔ'n yɛlɛ Avit. Kɛ Adad wuli'n, Samla b'ɔ fin Masreka'n yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Samla wuli'n, Sail b'ɔ fin Reobɔt nzue ba'n i nuan'n yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Sail wuli'n Akbɔr i wa Baal-Anan yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Baal-Anan wuli'n, Adar yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. I klɔ'n i dunman yɛlɛ Pai. Be flɛ i yi'n kɛ Mɛetabeɛl. Mezaab i wa bla Matrɛd i klun ba-a. Ezau i anunman nga be ti awlobo kpɛnngbɛn lika kunngun'm be nun'n be dunman mun yɛ: nannan Timna, nannan Alva, nannan Zɛtɛt, nannan Ɔɔlibama, nannan Ela, nannan Pinɔn, nannan Kɛnaz, nannan Teman, nannan Mibzar, nannan Magdiɛl, yɛ nannan Iram. Edɔmfuɛ'm be tranwlɛ kunngun'm be su kpɛnngbɛn mun yɛ be o lɛ-ɔ. Edɔmfuɛ'm be nannan Ezau i wun ndɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Zakɔb trannin i si i tranwlɛ laa'n nun Kanaan mɛn'n nun lɔ. Zakɔb i mma'm bé wun ndɛ'n yɛ. Kɛ Zozɛf dili afuɛ blu-nin-nso'n, ɔ nin i niaan mun yɛ be kankan bua nin boli mun-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Zozɛf tɛ yo gbanflɛn kan, ɔ nin i si i yi Bila nin Zilpa be mma mun yɛ be wo-ɔ. Ndɛ tɛtɛ nga be kan, Zozɛf kan kle bé si. Izraɛl kusu klo Zozɛf tra i mma'm be kwlakwla. Kɛ b'ɔ Zozɛf ti Izraɛl i kpɛnngbɛn nun ba'n ti'n, ɔ kpali wlengbi tralɛ klanman kpa kun mɛnnin i. Kɛ i niaan'm be wun kɛ bé si klo i tra be'n ti bé nyin cili i. Be nin i kwla kan-man ndɛ wɛtɛɛ su. Kpɛkuun Zozɛf cɛnnin laliɛ kun ɔ kan kleli i niaan mun. Laliɛ sɔ'n ti bé nyin cili i trali su. I waan: «An `sie bé su be `tie laliɛ nga n cɛnnin'n. E ɔli ble kpɛlɛ, e cicili i sɔlɛ-sɔlɛ kpɛkuun min ble sɔlɛ liɛ'n ɔ'a jaso ɔ'a jran nglo. Amun liɛ'm be bo sin yiali min liɛ'n nan b'a koto i bo.» Yɛ i niaan'm be usɛli kɛ: «?Wɔ kpa'n, a bu i kɛ wuun a wa yo famiɛn nan a ´sie e ti-ɔ?» I laliɛ mun nin ndɛ ng'ɔ kan be gua su ti be kpɔli i trali su. Zozɛf cɛnnin laliɛ kun ekun nan ɔ'a kan kle i niaan mun. Ɔ seli be kɛ: «M'an cɛn laliɛ kun ekun. Wia nin anglo'n, ɔ nin nzraama blu-nin-kun be kotoli mín bo.» Ɔ kannin laliɛ sɔ'n kleli i si nan i si ɔ'a kpɛn i su. Ɔ usɛli i kɛ: «?Laliɛ nga a cɛnnin i lɛ'n, i bo'n kle sɛ? ?Nan wuun min nin ɔ́ nin, nin ɔ niaan mun e wa koto ɔ li ɔ́ bo?» I niaan'm bé nyin bloli i wun. I si kusu fali sa sɔ'n sieli i klun. Zozɛf i niaan'm be ɔli Sisɛm lika'n nun lɔ bé si i bua nin boli'm be kankanlɛ. Yɛ be si Izraɛl seli Zozɛf kɛ: «Ɔ niaan'm be ɔli nnɛn'm be kankanlɛ Sisɛm, n wa sunman wɔ bé sin.» Zozɛf waan: «Yoo, n tili!» Izraɛl waan: «Ko nian be osu sɛ be ti juejue o. Nian kɛ nnɛn'm be ti'n, nan bla wa kan kle min.» Kɛ Izraɛl ´sunman Zozɛf'n, wuun be o Ebrɔn kongo'n nun lɔ. Zozɛf juli Sisɛm tiwa lɔ. Sran kun ´wun Zozɛf-ɔ, ɔ'a mlin ɔ wun-man kɔwlɛ, ɔ su wlan-wlan aawlɛ nun daan. Nan ɔ'a usɛ i kɛ: «?Nguɛ yɛ a kunndɛ-ɔ?» Zozɛf tɛli i su kɛ: «N su kunndɛ min niaan mun. Yaci, kle min kan be kankan nnɛn mun kɔ'n.» Sran sɔ'n seli i kɛ: «Be fin wa, n tili be kɛ: ‹E `wɔ Dotan.› » Zozɛf ɔli be kunndɛlɛ nan ɔ'a to be Dotan lɔ. Kɛ be wunnin i mmua lɔ'n lele b'ɔ fa ju bé wun lɛ'n, wuun b'a cici kɛ be `kun i. Be seli be wiengu kɛ: «An `nian laliɛ cɛnfuɛ'n yɛ ɔ ´ba lɔ lɛ-ɔ. Sɛ ɔ ju wa'n, man e kun i. I sin e `fɛ i fuɛn'n e yi i kunman nga'm be nun kun nun nan e se kɛ nnɛn wlɛfuɛ wie dili i. I liɛ'n, kɛ i laliɛ'n i bo ´fa gua'n yɛ e wa wun i-ɔ.» Be ´kan-an, Ribɛn ɔ'a ti. I yɛ ɔ deli i bé sa nun-ɔn. Ɔ seli be kɛ: «Nán e se kɛ e ´kun i.» Ribɛn seli be kɛ: «Nán an kun i, an `fɛ i be yi i kunman ng'ɔ o aawlɛ flɛnnɛn'n nun yɛ'n i nun. Nán amún sa kɛn i.» I waan ɔ ´yo sɔ nan ɔ ´de i bé sa nun nan ɔ ´fɛ i ´sɛ i sin i si wun lɔ. Kɛ Zozɛf juli i niaan'm bé wun lɛ cɛ'n, yɛ be trɛli i be yili i wun tralɛ klanman b'ɔ wlɛ i wun nin-ɔn. Kpɛkuun be fɛli i be yili i kunman'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun kunman sɔ'n nun ɔ'a wu kee nzue nun-man nun kun. Kɛ be wa trannin ase bɔ be ´di like'n, be ´nian-an, Ismaɛlfuɛ wie'm be nin be nyɔnngɔnmɛn mun yɛ be fin Galaad mɛn'n nun b'a kpɛ aawlɛ flɛnnɛn'n yɛ be su sin kɔ Ezipt yɛ. Ayre fannin, nin kpakpalɛ ninnge, nin mir o nyɔnngɔnmɛn'm bé sin. Yɛ Zida seli i niaan'm be kɛ: «?Sɛ e kun e niaan bian'n, nan e fɛ i fuɛn'n e fia'n, e ´nyan nun nzu? Man e yo i atɛ Ismaɛlfuɛ'm bé sa nun, nán é sa kɛn i. Afin kannzɛ ɔ yo sɛ é niaan-an, e nin i e ti sran kunngba.» I niaan'm be fɛli i ndɛ'n su. Kɛ Madian aata difuɛ'm be ´sin'n, Zozɛf i niaan'm be yili i kunman'n nun fiteli nan b'a yo i atɛ Ismaɛlfuɛ sɔ'm bé sa nun. Sran sɔ'm be toli i jɛtɛ mma ablaɔn nan be nin i b'a ɔ Ezipt. Ribɛn ko nian gbo'n nun-ɔn, vlein, Zozɛf nun-man nun kun, yɛ ɔ titili i wun tralɛ'n nun-ɔn. Ɔ ko toli i niaan mun, ɔ seli be kɛ: «?Ba'n nun-man kunman'n nun kun, yɛ n ´yo nga sɛ?» Nan b'a kun boli kpakpuɛ kun b'a fa Zozɛf i tralɛ'n b'a fa wlɛ i mmoja'n nun. Kpɛkuun be sunmannin sran kun bé si wun lɔ ɔ nin tralɛ klanman'n kɛ be se i kɛ: «Like bɔ e wunnin i'n yɛ. Nian sɛ ɔ́ wa'n i tralɛ liɛ nin a o.» Zakɔb wunnin i wlɛ, i waan: «Uuu! Mín wa'n i tralɛ nin-ɔn. Nnɛn wlɛfuɛ wie cɛ yɛ ɔ ´di i-ɔ. Kɛlɛ ɔ titili Zozɛf nun.» Yɛ Zakɔb ´titi i tralɛ'n nun yɛ ɔ ´wla bajɛ tralɛ-ɔ. Ɔ yoli i wa'n i sɛ'n cɛli lɔun kpa. I mma'm be kwlakwla be sɔli i kpatalɛ lele ngbɛn. I waan: «N ´sun lele san n ´to i blɔlɔ lɔ.» Ɔ man ɔ'a yaci-mɛn i sunlɛ le. Madianfuɛ'm be kusu be fali Zozɛf be ɔli Ezipt, be yoli i atɛ Ezipt famiɛn'n i mantanfuɛ kun i sa nun. Be flɛ bian sɔ'n kɛ Potifar. Ɔ ti gladi difuɛ'm be su kpɛn. I blɛ sɔ nun'n, Zida jasoli i niaan'm bé wun lɛ ɔli Adilamfuɛ kun i wun lɔ. Be flɛ i Ira. Ɔ ko wunnin Kanaanfuɛ kun bɔ be flɛ i Sua i wa bla'n nan ɔ'a jɛ i, ɔ nin i be sili sua. Bla'n wunnzɛli, ɔ wuli ba yasua kun nan Zida ɔ'a tɔn i dunman kɛ Ɛr. Ɔ wunnzɛli ekun, ɔ wuli ba yasua kun ekun, nan bla'n ɔ'a flɛ i Ɔnan. Ɔ wuli ba yasua kun ekun nan ɔ'a flɛ i Sela. Kɛ be ´wu i'n, wuun Zida o Zib. Zida fali bla kun mannin Ɛr b'ɔ ti i wa kpɛnngbɛn'n, be flɛ bla'n kɛ Tamar. Ɛr i nzuɛn'n ti-man kpa Anannganman nyrun nan Anannganman man ɔ'a wu. Yɛ Zida seli Ɔnan kɛ: «A nin ɔ niaan bian'n i yi'n be `ja, jɛ i nan i osu'n ɔ'a nunnun-man.» Sanngɛ, Ɔnan si kɛ sɛ ɔ nin i niaan bian'n i angboti'n be ´wu ba'n, ɔ su yo-mɛn i liɛ. I sɔ'n ti kɛ ɔ nin i be la, ɔ biebie asiɛ wun kɛ ɔ yo nan ɔ'a wu-man ba ɔ'a mɛn-mɛn i niaan bian'n ti. Sa sɔ'n b'ɔ yoli'n ti Anannganman fali ya i wun nan ɔ man ɔ'a wu wie. Yɛ Zida seli i sewi Tamar kɛ: «Tran ɔ́ si i awlo lɔ di angboti'n man mín wa Sela nyin ka.» Zida seli i wun kɛ: «N ko kwla-man nun nan Sela ɔ'a wu kɛ i niaan mun sa.» Tamar ɔli ko trannin i si i awlo lɔ. I osu cɛli lɔun, kpɛkuun Sua i wa bla b'ɔ ti Zida i yi'n ɔ'a wu. Kɛ Zida yoli i sɛ'n wieli'n, ɔ ɔli i bua ndrɛ kpɛkpɛfuɛ'm be sin Timna lɔ, ɔ nin i janvuɛ Ira b'ɔ fin Adilam'n yɛ be ɔli-ɔ. Sran wie kan kleli Tamar kɛ: «Ɔ wun i si'n su kɔ Timna i bua'm be ndrɛ'n kpɛkpɛlɛ.» Yɛ ɔ ´yi i wun angboti tralɛ'n ɔ ´kɛtɛ i ti luku fɛtɛfɛtɛ yɛ ɔ ´ko tran Enaim klɔ'n i anuan'n nun lɛ-ɔ. Lɛ yɛ be sin be kɔ Timna nin-ɔn. Afin ɔ ´nian-an, Sela ɔ'a nyin, sanngɛ be nian se-mɛn i kɛ: «Ɔ yi yɛ ɔ o lɛ-ɔ, nan jɛ i.» Kɛ Zida wunnin i bɔ luku kɛtɛ i nyrun'n, ɔ'a bu i kɛ tekle bla-a. Ɔ si-man kɛ i sewi nin-ɔn. Yɛ ɔ ko toli i atin nuan lɔ nan ɔ'a se i kɛ: «E `wɔ ko la n sin.» Bla'n usɛli i kɛ: «?Sɛ n ko la ɔ sin'n, a ´man min nguɛ?» I waan: «N ´fa min nnɛn'm be nun boli bɔ b'a kpɛ cro'n be nun kun m ´man wɔ.» Bla'n waan: «Yoo, dun mmua fa like kun wla min aowa ka nan w'a fa boli w'a ba.» Zida usali bla'n kɛ: «?Kɛ nguɛ like sa yɛ n `fa wla ɔ aowa nin-ɔn?» Bla'n se i kɛ: «Fa ɔ nzɔliɛ like nin i nuan nyanman'n, ɔ nin ɔ́ sa nun kpɔnman'n fa wla min aowa.» Yɛ ɔ ´fa mɛn i yɛ ɔ nin i be ´la-a. Bla'n i kuɛ falɛ nun-ɔn. Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ Tamar jaso ɔli-ɔ. Ɔ yili i nyrun luku'n, ɔ wlɛli i angboti tralɛ'n. Zida sunmɛnnin i janvuɛ Adilamfuɛ'n kɛ ɔ fa boli'n ko man bla'n nan ɔ fa ninnge ng'ɔ fa wlɛli i aowa mun bla. I janvuɛ'n ɔli, ɔ'a wun-man bla'n. Ɔ usali Enaimfuɛ'm be kɛ: «?Tekle bla ng'ɔ o Enaim wa, b'ɔ jran atin nuan'n, ɔ o nin?» Be tɛli i su kɛ: «Tekle bla fi nian ba-man wa le.» Zida i janvuɛ'n sɛli i sin Zida wun lɔ, ɔ seli i kɛ: «M'an wun-mɛn i. Lika sɔ'n nunfuɛ'm be waan i kpa'n bɔ kɛ be nian'n, be nian wun-man tekle bla lɔ le.» Zida waan: «N fali boli'n kɛ n ko fa mɛn i bɔ a to-mɛn i nin-ɔn, wuun man like ng'ɔ o i sa nun'n ɔ kɛ i sa nun lɔ. Nán be bu e finfinfuɛ ngbɛn.» Anglo ko yo nsan kun sinnin kpɛkuun be wa seli Zida kɛ: «Ɔ sewi Tamar yoli i wun kɛ tekle bla sa, ɔ nin bian be lali nan ɔ'a wunnzɛ.» Zida waan: «Be `fɛ i be bla, be `trɔ i wun sin man ɔ wu.» Kɛ be ´fɛ i kɔ'n, i waan be ko se i wun i si'n kɛ: «Sran ng'ɔ wunnzɛli min'n, i liɛ yɛlɛ ninnge ng'ɔ o yɛ'n. Nian nzɔliɛ like nin i nuan nyanman'n, ɔ nin kpɔnman sɔ mun nian, sɛ a si i min nin o.» Zida wunnin kɛ i liɛ-ɔ, nan ɔ'a se kɛ: «Ɔ fali mmla'n su trali min, afin m'an fɛ-mɛn i m'an man-man mín wa Sela.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Zida nin i b'a si-man sua kun. Kɛ i ba wulɛ juli'n, be wa wunnin kɛ ba'm be ti nda. Ba'n kun i sa'n fiteli, yɛ ba wufuɛ'n waan: «Nga be ´wu i klikli'n yɛ. Nan ɔ'a trɛ i ɔ'a fa nyanman ɔkwlɛ ɔ'a bo i kpɔlɛ i sa'n wun.» Kpɛkuun ɔ cuɛnnin i sa'n nan b'a wu i niaan'n. Ba wufuɛ'n waan: «Yoo, wɔ atin yɛ a yili-ɔ!» Ɔ flɛli ba'n i kɛ Perɛs. I sin nan b'a wu kun nga nyanman ɔkwlɛ'n cici i sa'n. Be flɛli i kɛ Zerak. Ismaɛlfuɛ nga be fali Zozɛf ɔli Ezipt'n, be ko yoli i atɛ Ezipt bian kun b'ɔ ti Ezipt famiɛn'n i mantanfuɛ'n i sa nun. Be flɛ bian sɔ'n kɛ Potifar. Anannganman nin Zozɛf be o nun, ɔ man ninnge ng'ɔ yo'n be yo kpa. Zozɛf trannin i min'n bɔbɔ i awlo lɔ. Potifar wunnin kɛ Anannganman nin Zozɛf be o nun. Ɔ wunnin kɛ Zozɛf ti i sa nun ninnge'm be kwlaa be yo kpa kpan. I wun yoli i min'n fɛ. Bian'n fɛli i yoli i gbanflɛn. Ɔ fɛli i awlo'n nin i bo ninnge mun kwlaa mɛnnin i kɛ ɔ nian be su. Kɛ Ezipt bian'n yoli sɔ'n, Anannganman kali lɛ yoli i awlo'n kpa Zozɛf ti. Anannganman yoli bian sɔ'n i ye i ninnge'm be kwlaa be nun, i awlo'n nun o, i fie'm be su o. Kpɛkuun bian'n yacili i ninnge mun kwlaa Zozɛf sa nun. I bɔbɔ ɔ'a kan-man like fi kun. I like b'ɔ yo i siɛn'n yɛlɛ i aliɛ dilɛ kunngba. Zozɛf nyinnin klanman, i nyrun waka'n ti klanman. Be o lɛ kpɛkuun-ɔn, le kun Zozɛf i min'n i yi'n ɔ nian Zozɛf siin, kpɛkuun ɔ seli i kɛ: «A nin min `la.» Zozɛf ɔ'a kplin-man su. Ɔ seli bla'n kɛ: «Ɔ bɔbɔ a si kɛ like nga n yo i awlo'n nun'n, min min'n usa-man min nun. Ɔ fɛli i sa nun ninnge'n kwlaa wlali mín sa nun. Awlo'n nun wa'n, ɔ lɛ-man dunman tra-man min. Ɔ'a tannin-man min kɛ nán n kan like'n wie fi, san ɔ bɔ a ti i yi'n yɛ ɔ fata-man kɛ n kan wɔ-ɔ. Ɔ mɛn i ti, n yo sa tɛ dan nga-a ɔ yo-man ye. Sɛ n yo sɔ-ɔ, wuun Nyanmiɛn yɛ m'an wɔ i safle-ɔ.» Cɛn kwlaa bla'n jin Zozɛf wun, sanngɛ Zozɛf ɔ'a kplin-man su cɛn kun sa le kɛ ɔ nin i be ´la. Le kun Zozɛf wluli sua lɔ kɛ ɔ ´ko di junman, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun awlo'n nun junman difuɛ'm be wie fi nun-man lɛ. Kpɛkuun bla'n ko sɔli i tralɛ'n ba, ɔ seli Zozɛf kɛ: «A nin min `la.» Zozɛf yacili tralɛ'n nun mɛnnin i nan ɔ'a wanndi ɔ'a bo nun gua su lɔ. Kɛ bla'n nian bɔ ɔ'a yaci i tralɛ'n i sa nun ɔ'a wanndi ɔ'a fite'n, kpɛkuun ɔ flɛli awlo'n nun junman difuɛ mun, ɔ seli be kɛ: «An `nian, Ebre niɛn nga mín wun ko fa blɛli ye'n, ɔ bali e finfin yolɛ. I waan ɔ nin min la nan m'an kpan. Kɛ ɔ nian bɔ n ´kpan kekle'n, kpɛkuun ɔ'a yaci i tralɛ'n mín wun lɛ ɔ'a wanndi ɔ'a ɔ.» Bla'n sieli Zozɛf i tralɛ'n i wun lɛ lele i wun bali awlo. Kɛ bian'n juli lɛ'n, ɔ kannin ndɛ kunngba'n kleli i. Ɔ seli kɛ: «Ebre kanga nga a ko fa bali'n, ɔ bali min finfin yolɛ. Kɛ ɔ ´nian bɔ n su ´kpan kekle'n, kpɛkuun ɔ yacili i tralɛ'n mín wun lɛ, ɔ fin sua'n nun fiteli.» Kɛ bla'n kannin ndɛ'n, b'ɔ seli kɛ: «Sa bɔ ɔ kanga'n yoli min'n yɛ» bɔ i wun'n tili'n, bian'n fali ya kekle kpa. Nan ɔ'a tra Zozɛf ɔ'a wlɛ i bisua kan famiɛn'n i bisuafuɛ'm be o lɔ'n. Kɛ Zozɛf i bisua kɔlɛ'n yoli sa. Anannganman nin Zozɛf o nun. Ɔ yoli i kpa, ɔ man i wun yoli bisua su kpɛn'n i fɛ. Kpɛkuun bisua su kpɛn sɔ'n fɛli i sieli bisuafuɛ'm be su nianfuɛ. Like kwlaa nga be ´yo'n, ɔ fin Zozɛf. Bisua su kpɛnngbɛn'n ɔ bo-man wɛ nian-man junman ng'ɔ fa wlɛli i Zozɛf sa nun'n kun, yɛlɛ kɛ Anannganman nin Zozɛf be o nun, ɔ yo man like kwlaa ng'ɔ yo, ɔ yo ye. Be o lɛ kpɛkuun Ezipt famiɛn'n i nzan sufuɛ'n nin i kpaun tɔnfuɛ'n b'a yo be min bian'n i sa kun. Famiɛn'n ɔ fali ya i mantanfuɛ nnyɔn sɔ'm bé wun. Yɛ ɔ wlali be bisua i gladi difuɛ'm be kpɛnngbɛn'n i sua lɔ kan be wlali Zozɛf lɛ'n. Bisua su kpɛn'n fali be wlali Zozɛf sa nun. I yɛ ɔ nian be lika-a. Be cɛli lɛ kan. Le kun kɔnguɛ Ezipt famiɛn'n i nzan sufuɛ'n nin i kpaun tɔnfuɛ'n be o bisua lɔ be cɛnnin laliɛ. Be laliɛ nnyɔn'm bé bo ti kunngun. Nglɛmun Zozɛf wa nian be-ɔ, be nyrun'n ti sukusuku. Yɛ ɔ usali famiɛn'n i mantanfuɛ sɔ'm be kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun nyrun'n ti sukusuku sɔ andɛ-ɔ?» Yɛ be waan: «E cɛnnin laliɛ e nyan-man sran nan ɔ'a tu i bo ɔ'a man ye.» Yɛ Zozɛf waan: «?Nán Nyanmiɛn sa nun yɛ ninnge kwlaa be bo tulɛ'n fin-ɔn? An `kan kle min man n nian e.» Yɛ nzan sufuɛ'm be su kpɛnngbɛn'n kɛnnin i laliɛ'n kleli Zozɛf-ɔ. I waan: «Laliɛ nun n ´nian-an, vinyi waka kun yɛ ɔ o yɛ. Vinyi waka sɔ'n ɔ lɛ sama nsan, be fɛfɛli, be boli nnyrɛ, kpɛkuun be sɔsɔwa'm be su mma'm be bloli. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Ezipt famiɛn'n i klowa'n wo ń sa nun. Yɛ n tili vinyi mma'n wie nan m'an cuɛn i nzue'n m'an gua nun. Kpɛkuun n fa wlali Ezipt famiɛn'n i sa nun.» Yɛ Zozɛf waan: «Ɔ laliɛ sɔ'n i bo'n yɛ ɔ o yɛ. Vinyi sama nsan'n ɔ ti cɛn nsan. Ɔ'a ka cɛn nsan Ezipt famiɛn'n wa yo man a ´nyan kɔmin. A wa di ɔ junman laa'n ekun. A ´fa Ezipt famiɛn'n i klowa'n a ´wlɛ i sa nun kɛ a fa yo i laa bɔ be nian yi-man ɔ junman nun'n sa. Sanngɛ n ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, cɛn nga be yi wɔ bɔ a ´di alaje'n, nán ɔ́ wla fi min. Yo min ye, kan min ndɛ kle Ezipt famiɛn'n. Yo man n fin sua nga nun wa n fite. Be ko trali min Ebre'm bé mɛn'n nun lɔ. M bali wa, kusu m'an yo-man sa yɛ b'a wla min bisua wa yɛ.» Kɛ kpaun tɔnfuɛ'm be su kpɛn'n nian bɔ laliɛ'n i bo'n yoli fɛ'n, ɔ seli Zozɛf kɛ: «N kusu, laliɛ nun'n, kpaun gbogbo nsan jin mín ti su. Gbogbo ng'ɔ o nglo'n, i nun kpaun nin gato fanunfanun'n kwlaa nga Ezipt famiɛn'n klo i'n wo nun. Sanngɛ anunman'm be wa di be ń ti su.» Zozɛf tɛli i su kɛ: «Laliɛ sɔ'n i bo'n yɛ ɔ o yɛ. Gbogbo nsan'n ti cɛn ba nsan. Ɔ ka cɛn ba nsan Ezipt famiɛn'n ´man wɔ su nglo, ɔ ´bo ɔ kɔmin waka kun su. Kpɛkuun anunman'm be wa di wɔ.» Le nsan'n su'n, kɛ Ezipt famiɛn'n di i awuliɛ cɛn'n, ɔ flɛli i mantanfuɛ'm be kwlaa kɛ be wa di like, nan ɔ'a man nzan sufuɛ'm be su kpɛnngbɛn'n nin kpaun tɔnfuɛ'm be su kpɛnngbɛn'n bé sa su i mantanfuɛ'm be nyrun. Ɔ fali nzan sufuɛ'm be su kpɛn'n sieli i junman laa'n su kɛ ɔ su i nzan'n mɛn i. Kpɛkuun ɔ boli kpaun tɔnfuɛ'm be su kpɛn'n i kɔmin. Ɔ man nga Zozɛf kannin'n kpɛnnin su. Sanngɛ nzan sufuɛ'm be su kpɛnngbɛn'n i wla ɔ'a kpɛn-man Zozɛf su. I wla fili i su. Afuɛ nnyɔn sinnin kpɛkuun Ezipt famiɛn'n cɛnnin laliɛ kun. Ɔ ´cɛn laliɛ nin-ɔn, ɔ o nzue ba nga be flɛ kɛ Nil'n i nuan. Ɔ ´nian-an, nannin bla nso be ti mlanmlan sa, be fin nzue'n nun lɔ b'a fite. Be o nzue'n nuan lɛ be ´didi. I sin, nannin bla kokloo kainkain nso be fin nzue'n nun lɔ wie, be wa toli klikli mun nzue'n i nuan su lɛ. Kpɛkuun nannin kokloo kainkain nso sɔ mun b'a di nannin dandan nglanman nso mun. Yɛ kpli, yɛ Ezipt famiɛn'n tinngeli-ɔ! Ɔ wa lafili ekun nan ɔ'a cɛn laliɛ kun ekun. Ɔ ´nian-an, ble ja kunngba ɔ'a wlɔ dandan nglanman-nglanman sɔ nso. Kpɛkuun ɔ wlɔli kainkain nso, wia afiliɛ lɔ aunngban klakla'n b'ɔ ´fita'n ɔ man ble mma kasiɛn sɔ'm be kpeseli. Kpɛkuun ble mma kainkain sɔ'm b'a mɛn dandan bɔ ba o be nun'n. Yɛ kpli, yɛ Ezipt famiɛn'n tinngeli-ɔ! Kannzu laliɛ yɛ ɔ'a cɛn-ɔn. Kɛ aliɛ'n cɛnnin'n, Ezipt famiɛn'n i akunndan'n sanngannin nan ɔ'a flɛ Ezipt lɔ atrɛ yifuɛ nin sa sifuɛ'm be kwlakwla, nan ɔ'a kɛn i laliɛ'n ɔ'a kle be. Sanngɛ be wie fi ɔ'a kwla tu-mɛn i bo ɔ'a kle-mɛn i. Yɛ nzan sufuɛ'm be kpɛnngbɛn'n seli Ezipt famiɛn'n kɛ: «Nannan, n wa bo n fɔnlɛ bɔ n fɔnnin'n su kle wɔ. Kɛ a fali min nin kpaun tɔnfuɛ'm be kpɛnngbɛn'n é wun ya, bɔ a wlali ye ɔ gladi difuɛ'm be kpɛnngbɛn'n i sua'n nun lɔ'n, e sran nnyɔn'n e cɛnnin laliɛ kɔnguɛ kunngba nun, e laliɛ'm bé bo'n ti kunngun. E nin Ebre kanga gbanflɛn kun yɛ e o lɛ-ɔ. Ɔ ti gladi difuɛ'm be kpɛn'n i kanga. E kannin e laliɛ mun e kleli i, kpɛkuun ɔ tuli bé bo kleli ye. E sran nnyɔn'n e laliɛ'm bé bo'n yoli kunngun. Ng'ɔ kannin'n kpɛnnin su. A fali min sieli min osu, a boli kun'n i kɔmin.» Yɛ Ezipt famiɛn'n man be ko flɛli Zozɛf-ɔ. Be yili i bisua'n nun ndɛndɛ fiteli. Ɔ yili i akanza'n, ɔ wlali tralɛ uflɛ, yɛ ɔ ɔli Ezipt famiɛn'n nyrun lɔ-ɔ. Famiɛn'n seli Zozɛf kɛ: «N cɛnnin laliɛ kun, sran fi kwla tu-mɛn i bo kle-man min. N tili i kɛ sɛ be kan laliɛ be kle wɔ'n, a tu i bo.» Zozɛf seli famiɛn'n kɛ: «Nannan, nán min yɛ n kwla tu i bo-ɔ. Nyanmiɛn yɛ ɔ kwla tu i bo klanman man wɔ-ɔ.» Yɛ famiɛn'n waan: «Laliɛ nun'n, n wo nzue ba'n nuan, kpɛkuun nannin bla dandan nglanman nso be fin nzue'n nun b'a ba didilɛ i nuan su lɛ. I sin nannin bla nso uflɛ be fin lɔ be bali. Be ti kokloo kainkain kpa. N nian wun-man nannin kainkain kɛ be sa le Ezipt mɛn'n nun wa. Kpɛkuun nannin kokloo kainkain'm b'a di nannin klikli dandan mun. Sanngɛ a wun be sa a si-man kɛ b'a di like nan ɔ o be klun. Be tɛ yo kainkain kɛ laa'n sa. Yɛ kpli, yɛ n tinngeli-ɔ! N ´cɛn laliɛ uflɛ-ɔ, m'an wun ble kun bɔ ɔ'a wlɔ nso i ja kunngba'n su. Ba o ble mma nga ble ja'n wlɔli'n be nun. Be ti nglanman. I sin, ble ja kunngba'n wlɔli nso ekun. Ble mma kasiɛn'm be ti be liɛ tɛtɛ feklefekle sa. Wia afiliɛ lɔ aunngban klakla'n b'ɔ ´fita man be kpeseli. Kpɛkuun kanngan tɛtɛ sɔ'm be mɛnnin nglanman mun. N kannin laliɛ sɔ'n n kleli atrɛ yifuɛ mun, be wie fi ɔ'a kwla tu-mɛn i bo ɔ'a kle-man min.» Yɛ Zozɛf seli famiɛn'n kɛ: «Nannan, ɔ laliɛ'n ti-man nnyɔn, ɔ ti kunngba. Nyanmiɛn waan ɔ ´yi sa ng'ɔ wa yo'n i nglo kle wɔ. Nannin nglanman nso'm be ti afuɛ nso, ble ja b'ɔ wlɔli nso bɔ i su ba'm be ti nglanman nso'n be kusu be ti afuɛ nso, sanngɛ laliɛ kunngba nin-ɔn. Nannin koklo kainkain nso nga be ka siɛn bali'n be ti afuɛ nso, ble ja b'ɔ wlɔli nso bɔ wia afiliɛ lɔ aunngban klakla'n yrɛli i'n bɔ i ti i mma'm be ti fekle'n, ɔ ti afuɛ nso. Afuɛ nso sɔ'm be ti awe afuɛ nso. Nan famiɛn, yɛ n kɛnnin i icra nin-ɔn. Nyanmiɛn waan ɔ ´fa like ng'ɔ wa yo'n kle wɔ. Afuɛ nso wa ba. I sɔ afuɛ nso liɛ'n nun'n, ninnge'm be ´yo ye kpa Ezipt mɛn'n nun. I sin, afuɛ nso ng'ɔ wa ba'n, ɔ ti awe blɛ. I blɛ sɔ nun'n, bé wla ɔ ´fi afuɛ nga ninnge'm be yoli ye dan Ezipt mɛn'n nun'n be su. Awe sɔ'n ɔ ´saci mɛn'n. Kɛ afuɛ nso sɔ'n ko ju'n, sɛ be se sran kun kɛ aliɛ ɔ'a tɔ nvati Ezipt mɛn'n nun le'n, ɔ su fa-man, awe ng'ɔ wa kpɛn'n i kekle b'ɔ ´yo'n ti. Kɛ a cɛnnin laliɛ kunngba'n kpɛ nnyɔn lɛ'n, ɔ kle kɛ Nyanmiɛn kaci i-ɔ ɔ yo-man ye, nan ɔ su sisi-mɛn i bo i yolɛ'n nun. I sɔ'n ti nannan, kunndɛ sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ kpa'n fa sie i Ezipt mɛn'n su. Sie sran mun Ezipt mɛn'n nun. Afuɛ nso bɔ aliɛ'n ´tɔ nvati'n, man be dede wie be sie. Sran kun i aliɛ ng'ɔ nyɛnnin i'n, be `bubu nun nnun nan be `fɛ i nun bubuwa'n kun be sie nan be fa nnan be man sran'n. Man be tian blɛ sɔ'n nun aliɛ i nuan. Ɔ bɔbɔ nian ble nin aliɛ fanunfanun nga be ´tiɛntiɛn i nuan klɔ'm be su'n i su. Man aliɛ tran mɛn'n nun minndɛ afuɛ nso awe ng'ɔ wa kpɛn Ezipt su'n, nan awe'n ɔ'a saci-man Ezipt mɛn'n.» Ndɛ nga Zozɛf kan guali su'n, ɔ yoli Ezipt famiɛn'n nin i mantanfuɛ'm be fɛ. Famiɛn usali be kɛ: «?Sran nga Nyanmiɛn wawɛ'n wo i nun kɛ gbanflɛn nga sa'n, ninfan cɛ yɛ e ´nyan uflɛ-ɔ?» Famiɛn'n seli Zozɛf kɛ: «Wɔ bɔ Nyanmiɛn yili sa nga i kwlakwla i nglo kleli wɔ'n, m'an wun-man sran fi b'ɔ si ngwlɛlɛ dan kɛ wɔ sa-a. Ɔ man wɔ yɛ a ´nian mín mɛn'n su-ɔ. Ndɛ nga a kan'n yɛ min nvlefuɛ'm be ´ti-ɔ. Famiɛn bia bɔ n ti su'n, i kunngba cɛ yɛ man ngbaciɛ tran e nin wɔ ye afiɛn-ɔn.» Famiɛn'n seli Zozɛf kɛ: «M'an fa wɔ m'an sie Ezipt mɛn wunmuan'n su.» Famiɛn'n yili i sama ti nga'n ɔ fa wlali Zozɛf sa. Ɔ fali lɛn tralɛ kplɔkɔɔ fa wlɛli i wun. Ɔ wlɛli i njuaba. Ɔ fɛli i trannin kakaklolo ng'ɔ ti i mantanfuɛ'n i liɛ'n nun, be dun mmua i nyrun, be kpan kɛ: «Be `jaso atin'n nun, siefuɛ'n ba.» Zozɛf i sielɛ bɔ Ezipt famiɛn'n sie i Ezipt wunmuan'n su'n, kɛ ɔ yoli sa. Famiɛn'n seli Zozɛf kɛ: «Min yɛ n ti Ezipt famiɛn nin-ɔn, sanngɛ sran fi kwla yo-man like kun Ezipt mɛn wunmuan'n nun sɛ a mɛn-mɛn i wun atin'n.» Ezipt famiɛn'n tɔnnin Zozɛf dunman kɛ Zafnat-Paɛneak. Ɔ fali Potifera b'ɔ ti Eliopolis amuɛn i nyrun tranfuɛ i wa bla'n bɔ be flɛ i kɛ Asnat'n, mɛnnin i kɛ ɔ jɛ i. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Zozɛf wlannin Ezipt mɛn wunmuan'n nun siɛn'n. Kɛ Zozɛf ´kɔ famiɛn'n i nyrun'n, wuun ɔ'a di afuɛ ablasan. Afuɛ nga be nyannin aliɛ kaka'n, ninnge'm be yoli ye kekleke. Zozɛf man be tiantiannin afuɛ nso sɔ'm be nun aliɛ'n i nuan Ezipt klɔ dandan'm be su. Klɔ kun i asa'n su fie'm be su ninnge liɛ'n, ɔ man be tiɛntiɛnnin i nuan klɔ sɔ'n su. Ble nga Zozɛf man be tiɛnnin i nuan'n, i like bɔ be fa sunnzun i ɔ yo ye'n yɛlɛ jenvie nuan aunnyan'n. Sɔnlɛ dan bɔ ble sɔ'n sɔnnin'n ti be yacili i kalɛ siɛn'n, b'a kwlɛ-mɛn i ka kun. Zozɛf nin i yi Asnat b'ɔ ti Eliopolis amuɛn nyrun tranfuɛ Potifera i wa bla'n be wuli ba yasua nnyɔn ka nan awe'n ɔ'a kpɛn. Zozɛf tɔnnin kpɛnngbɛn'n i dunman kɛ Manase. Afin ɔ seli kɛ: «Nyanmiɛn man mín wla ɔ'a fi min afɛ'n kwlakwla nin nun tilɛ nga e nin min osufuɛ mun e tili nun'n be su.» Yɛ ɔ flɛli i sinma'n kɛ Efraim. I waan: «Nyanmiɛn man m'an nyan ba mɛn nga m'an wun nyrɛnnɛn nun yɛ'n i nun.» Aliɛ blɛ afuɛ nso'n i nuan'n sinnin Ezipt lɔ. Awe blɛ afuɛ nso'n boli balɛ bo kɛ Zozɛf fa kannin'n sa. Awe'n kpɛnnin mɛn'm be kwlaa be nun, san Ezipt mɛn'n nun yɛ be nyan aliɛ-ɔ. Kɛ awe'n kpɛnnin Ezipt mɛn'n nun'n, Eziptfuɛ'm be sun kleli Ezipt famiɛn'n kɛ ɔ man be aliɛ. Ezipt famiɛn'n seli be kɛ: «An `wɔ Zozɛf sin. Ng'ɔ kan'n, wuun yɛ ɔ ti i-ɔ.» Kɛ awe'n kpɛnnin mɛn wunmuan'n nun'n yɛ Zozɛf tikeli aliɛ sua'm be anuan-an. Ɔ yoli ble atɛ Eziptfuɛ'm bé sa nun. Awe'n yoli dan ɔli i nyrun titi Ezipt lɔ. Kusu sran'm be fin mɛnmɛn'm be nun be ba ble tolɛ Zozɛf sa nun. Afin ɔ lɛ-man mɛn nga awe'n kun-man sran mun kekle lɔ-ɔ. Zakɔb ´ti-ɔ, be waan be nyan ble Ezipt lɔ, yɛ ɔ usali i mma'm be kɛ: «?Kɛ an ´tran be nian-nian be wiengu sa? N tili i kɛ be nyan ble Ezipt lɔ. An `wɔ lɔ be ko to wie nan awe ɔ'a kun-man ye.» Yɛ Zozɛf i niaan'm be nun blu be ɔli Ezipt ble tolɛ-ɔ. Zakɔb yoli man Zozɛf i niaan Bɛnzamɛn ɔ'a ɔ-man wie. I waan: «Ɔ cɛ-man nan like wie ɔ'a ko yo i.» Izraɛl i mma'm be nin sran uflɛ wie'm be yiali ble atɛ yowlɛ lɔ. Afin awe'n kpɛnnin Kanaan mɛn wunmuan'n nun. Zozɛf yɛ ɔ sie mɛn sɔ nin-ɔn. Ble nga be yo i atɛ sran'm bé sa nun'n, i yɛ ɔ niɛn i kwlaa su-ɔ. I niaan'm be wa kotoli i bo klo! Kɛ Zozɛf wunnin be'n, ɔ wunnin be wlɛ. Sanngɛ ɔ yoli i wun kɛ sran b'ɔ si-man be sa, ɔ nin be kannin ndɛ kekle. Ɔ usali be kɛ: «?An fin nin?» Be tɛli i su kɛ: «E fin Kanaan mɛn'n nun. E bali aliɛ tolɛ.» Zozɛf wun be wlɛ sanngɛ be liɛ'n b'a wun-mɛn i wlɛ. Zozɛf i wla kpɛnnin laliɛ ng'ɔ cɛnnin be'n be su, kpɛkuun ɔ seli be kɛ: «An bali é mɛn'n i kpla nianlɛ. An bali mɛn'n i lika nga an sin lɛ be yo sa-a ɔ yo ye'n i nzɔliɛ sielɛ.» Be waan: «Cɛcɛ, nannan, aliɛ tolɛ yɛ e bali-ɔ. E kwlaa nga e o yɛ'n é si ti kun. E di nanwlɛ. Nán mɛn'n i kpla nianlɛ yɛ e bali-ɔ.» Zozɛf waan: «Ato-ɔ! An bali mɛn'n i lika nga be sin nun be yo sa-a ɔ yo ye'n i nzɔliɛ sielɛ.» Be tɛli i su kɛ: «Nannan, é si wuli e blu-nin-nnyɔn. E fin Kanaan mɛn'n nun lɔ yɛ e ba-a. E nun kaan'n kali é si i wun lɔ. Kun kusu nun-man nun.» Zozɛf waan: «?Nɛ́n i ti yɛ n seli kɛ an ti mɛn'n i kpla nianfuɛ mun nin-ɔn? Sanngɛ n wa sa amun n nian. N kan Ezipt famiɛn'n ti, sɛ amun sinma'n ɔ'a to-man amun wa'n, n su yaci-man amun nun amun kɔ-man. An `sunman amun nun kun man ɔ ko fa amun niaan bian'n bla, amun nga mun n ´wla amun bisua. N ´nian sɛ an di nanwlɛ o. N kan Ezipt famiɛn'n ti, sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, wuun an ti mɛn'n i kpla nianfuɛ.» Nan ɔ'a wla be bisua cɛn nsan. I cɛn nsan'n su'n, Zozɛf seli be kɛ: «Min nyin yi Nyanmiɛn, i ti, n wa kle amun sa kun. Sɛ amun nian su yo'n, amun ´fite nun. Sɛ an di nanwlɛ sakpa'n, man amun nun kun ka bisua wa nan amun nga mun an `wɔ. Awe'n ti an `fa aliɛ'n be ko man amun osufuɛ mun. Nan an `fa amun sinma kan'n be blɛ min. I liɛ'n e ´wun kɛ an di nanwlɛ sakpa, yɛ be su kun-man amun.» Be kplinnin su. Be seli be wiengu kɛ: «Tɛ nga e yoli e niaan'n, i su afɛ yɛ e su fɛ i yɛ. E wunnin i wla b'ɔ boli blɛ b'ɔ se e kɛ e yaci'n nan e si i aunnvuɛ'n, sanngɛ y'a si-mɛn i aunnvuɛ. Siɛn'n, awlaboɛ kunngba ng'ɔ tɔli i su'n, i wie yɛ ɔ'a tɔ e su yɛ.» Yɛ Ribɛn waan: «?Kɛ n seli amun kɛ nán an yo ba sɔ'n i tɛ'n, an fali amún su tieli? Siɛn'n yɛ e su wa tannin i wie'n i kalɛ yɛ.» Be si-man kɛ Zozɛf ti, afin sɛ ɔ ´kan ndɛ kle be'n, ɔ fa sran yɛ ɔ ijɔ i nuan-an. Zozɛf jasoli bé wun lɛ ɔli sunlɛ. Ɔ ɔli bali, ɔ wa seli be kɛ ɔ ´tra Simeɔn ase. Ɔ man be cili Simeɔn be nyrun lɛ. Zozɛf man be guɛli i niaan'm be bajɛ'm be nun ble be yili. Kpɛkuun Zozɛf man be fali be sika mun sieli be trɔ'm be nun sɛsɛsɛ. Yɛ i waan be `man be aliɛ nga be ´kɔ-ɔ be ko di i atin nun, nan b'a yo i sɔ b'a man be. Yɛ be cicili ble'n be aflunmun'm be su yɛ be ɔli-ɔ. Kan be lali lɛ'n, be nun kun tikeli i bajɛ'n su kɛ ɔ ´mɛn i aflunmun'n i ijre, ɔ ´nian-an, i sika'n yɛ ɔ o i bajɛ'n nun yɛ. Ɔ seli i niaan'm be kɛ: «Min sika'n yɛ ɔ o min bajɛ'n nun yɛ. B'a fa-man.» Kpɛkuun bé sa sin bubuli be, be akunndan sanngannin, be usali bé wun kɛ: «?Nguɛ sa yɛlɛ nga Nyanmiɛn nin e yo i yɛ'n?» Be juli Kanaan mɛn'n nun lɔ, be kokoli sa ng'ɔ juli be su'n kleli bé si Zakɔb. Be seli kɛ: «Bian ng'ɔ sie lɔ mɛn'n, ɔ nin e tali su sa kpan, i waan y'a ɔ bé mɛn'n i kpla nianlɛ. E seli i kɛ: ‹Sran kpa yɛlɛ e, e ti-man mɛn kpla nianfuɛ. E si wuli ye yasua blu-nin-nnyɔn. Kun nun-man nun kun. Kaan'n kusu kali é si wun Kanaan lɔ.› Kpɛkuun mɛn'n i siefuɛ sɔ'n waan: ‹N wa nian amun ato nuan. Man amun nun kun ka wa. Awe'n ti an `fa like'n ko man amun osufuɛ mun. Nan sɛ an ´ba ekun'n, an `fa amun sinma kan'n be bla. Sɛ an yo sɔ'n, n ´wun kɛ sran kpa yɛlɛ amun sakpa nan nán mɛn kplafuɛ yɛlɛ amun. I liɛ'n, n ´fa amun niaan'n m ´man amun, kpɛkuun siɛn'n like nga amun waan amun ´yo i é mɛn'n nun wa'n, atin la nun.› » Kɛ be ´yi be trɔ mun'n, be ´nian-an be sika'n wo be nun sɛsɛsɛ. Kɛ be wunnin sika sɔ'n, srɛ kunnin be. Srɛ kunnin bé si Zakɔb wie. Yɛ Zakɔb waan: «Amun dunman nun ti man min mma'm be kwlaa b'a fi mín sa. Zozɛf fili mín sa, Simeɔn ekun, kpɛkuun Bɛnzamɛn i falɛ ndɛ yɛ an su kɛn i ekun-ɔn. Min yɛ n fɛ i kwlaa sɔ'n i su afɛ nin-ɔn.» Ribɛn waan: «Sɛ m'an fa-man Bɛnzamɛn m'an blɛ-man wɔ cɛ'n, mín wa yasua nnyɔn mun yɛ be o lɛ-ɔ, kun be. Fɛ i wla mín sa nun, n ´fɛ i n ´sa min sin m ´blɛ wɔ.» Zakɔb waan: «Cɛcɛ kun, nán mín wa liɛ'n yɛ ɔ nin amun ´kɔ-ɔ. I niaan'n wuli, i kunngba yɛ ɔ ka mín sa nun-ɔn. Kɛ an ´kɔ lɛ nan like wie ko yo i atin'n nun'n, oke nga m'an yo i yɛ'n, san klunngbɔ'n ´kun min.» Awe'n yoli kekle kpa Kanaan mɛn'n nun. Ɔ man kɛ be wieli ble nga be ko fɛli i Ezipt bali'n di'n, Zakɔb seli i mma'm be kɛ: «An `wɔ lɔ ekun, an `ko to aliɛ kan bla.» Yɛ Zida tɛli i su kɛ: «Bian'n kaleli ye kpongbogbo, i waan sɛ e nin e niaan'n y'a ɔ-man'n, nán i nyinma gua é wun. Ɔ man sɛ ɔ waan ɔ nin e wɔ'n, i liɛ e ´ko to aliɛ e ´blɛ wɔ. Nan sɛ kusu a kplin-man su'n, e kɔ-man, afin bian'n seli ye kɛ sɛ e nin e niaan'n y'a ɔ-man'n, nán i nyinma gua é wun.» Izraɛl kusu usali be kɛ: «?Sanngɛ nguɛ ti yɛ an yoli min tɛ sɔ bɔ an seli bian sɔ'n kɛ an lɛ niaan uflɛ wa nin-ɔn?» Be tɛli i su kɛ: «Ɔ usali ye sa sunman, ɔ usali é wun ndɛ nin e osufuɛ'm bé wun ndɛ. Ɔ usali ye kɛ: ‹?Amún si i nyin tɛ o su? ?An lɛ niaan uflɛ?› ?Kɛ ɔ ´usa e bɔ e ´tɛ su lɛ'n, e si kɛ ɔ wa se e kɛ e fa e niaan'n e bla?» Yɛ Zida seli i si kɛ: «Ɔ li yaci ba'n m bɔbɔ mín sa nun, man e nin i e wɔ nan awe'n ɔ'a kun-man wɔ nin e bɔbɔ nin e mma mun, nan y'a wu-man. Fɛ i wla mín sa nun. Sɛ m'an fɛ-mɛn i m'an blɛ-man wɔ nan ɔ nyinma ɔ'a guɛ-mɛn i wun'n, a nin min ko kan. I liɛ'n, sɛ a nin min ´nyan ndɛ tititi'n, wuun ɔ ndɛ'n yo fɛ. Sɛ ɔ ti kɛ y'a bo-man kokowa sa'n, wuun kɛ e ´se yɛ'n y'a ɔ y'a ba kpɛ nnyɔn bɔbɔ.» Zakɔb waan: «Afin bɔ e lɛ-mɛn i yowlɛ uflɛ nin-ɔn, n ´yo i sɛ. Sɛ an ´kɔ'n, an `fa é mɛn'n nun wa ninnge kpakpa'n wie ko man bian sɔ'n. An `fa nyanngo nin ayre fannin, nin awɛma nzue, nin wlɛwlɛ mma, ɔ nin amandie mma ko mɛn i. Amun `fa sika nga be fa wlali amun trɔ nun'n be `wɔ, atrɛkpa-a, bé sa fɔnnin. Yɛ amun `fa sika uflɛ tra nun ekun. An `jaso, amun nin amun niaan'n be wɔ be ko to bian sɔ'n. Man Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, ɔ `lualua bian sɔ'n nan ɔ `si amun aunnvuɛ ɔ yaci amun niaan'n Simeɔn nin Bɛnzamɛn be nun nan be nin amun bla. N liɛ, min mma'm be yaci-man mín sa filɛ le, n lɛ-man ndɛ.» Be fali ninnge nga be ´fa cɛ Zozɛf nin sika akpasua nnyɔn'n, yɛ be siesie bé wun nan be nin Bɛnzamɛn b'a ɔ Ezipt'n. Kɛ be juli lɔ'n, be ɔli Zozɛf wun lɔ. Kɛ Zozɛf wunnin kɛ be nin Bɛnzamɛn bali'n, ɔ seli i awlo'n i su nianfuɛ'n kɛ: «Fa sran ngalɛ mun kɔ awlo. Kun nnɛn kun fa tɔn like. Be nin min yɛ be ´di like ndɛ midi su-ɔ.» Yɛ bian'n niannin nga Zozɛf kannin'n su yoli-ɔ. Ɔ fali be wluli Zozɛf i awlo lɔ. Kɛ be ´fa be ´wlu Zozɛf i awlo lɔ'n, srɛ kpa'n kɛ ɔ kun be sa. Be waan: «Kɛlɛ e klikli balɛ nun'n, sika nga be fa wlali e bajɛ'm be nun'n ti yɛ be su fa e be ´kɔ yɛ. Nga, be wa tɔ e su be ´yo e kpokokpoko, be ´fa e be ´yo be kanga, be ´de ye aflunmun mun.» Yɛ be wunngeli Zozɛf i awlo'n i su nianfuɛ'n i wun lɔ awlo'n i anuan'n nun lɔ-ɔ, nan b'a se i kɛ: «Nja, yaci, y'a ba aliɛ tolɛ wa kun laa. Kɛ e ´kɔ bɔ e juli kan e ´ko la atin'n nun lɛ'n, e ´tike e bajɛ'm be su o, e sika'n yɛ ɔ o bajɛ'm be nun sɛsɛsɛ yɛ. Sika'n i kilo kunngba'n bɔ cɛ yɛ ɔ o bajɛ'm be nun-ɔn. E fa bali, yɛ ɔ o yɛ. E fali sika uflɛ e bali, aliɛ nga e wa to'n i liɛ-ɔ. E si-man sran ng'ɔ fali sika'n wlali e bajɛ'm be nun'n.» Bian'n tɛli be su kɛ: «An `gua amún wla ase, nán srɛ kun amun. Amun Nyanmiɛn'n, amún si i Nyanmiɛn'n yɛ ɔ fali sika sɔ'n sieli amun bajɛ'm be nun-ɔn. Amun sika'n kannin mín sa.» Kpɛkuun yɛ ɔ yili Simeɔn ɔ fiteli-ɔ. Simeɔn wa trannin bé wun lɛ. Bian'n fa be wluli Zozɛf i awlo lɔ. Ɔ mannin be nzue be wunnzinnin bé ja. Ɔ mannin be aflunmun'm be ijre. Yɛ be siesieli be like nga be ´fa cɛ Zozɛf. Be siesieli ka nan midi ɔ'a ju, afin Zozɛf ba midi su. Be dun mmua tili i kɛ be ´di like lɛ. Kɛ Zozɛf juli awlo lɛ'n, be fali ninnge'm be mɛnnin i, be kotoli i bo. Zozɛf usali be kɛ: «?Amún wun ti kpa? ?Amún si oke bɔ an kɛnnin i ndɛ'n i wun lɔun? ?Ɔ tɛ o lɛ?» Be tɛli i su kɛ: «E si'n wo lɛ, ɔ ti juejue.» Kpɛkuun be kotoli i bo ekun. Zozɛf ´nian-an, i niaan bian Bɛnzamɛn b'ɔ nin i be nin ti kun'n yɛ. Yɛ ɔ usali kɛ: «?Amun sinma kan nga amun kɛnnin i ndɛ'n yɛ?» Kpɛkuun Zozɛf seli i kɛ: «Mín wa, man Nyanmiɛn man a nyan muae klanman!» Kɛ Zozɛf wunnin i niaan Bɛnzamɛn'n, ayrɛ nzinma ka lɛ guɛli i wun, ɔ jran lɛ-ɔ ɔ yo-man ye kun, nan ɔ'a wlu i sua ba'n nun lɔ ndɛndɛ ɔ'a ɔ sunlɛ. Ɔ wunnzinnin i nyrun yɛ ɔ bali-ɔ. Kɛ i nyin muɛn nzue'n waan ɔ ´ba'n, ɔ trɛli i anwlɛn. Kpɛkuun i waan: «An `cɛ aliɛ'n.» Be tili i liɛ ngunmin, be tili i niaan'm be liɛ ngunmin, kpɛkuun be tili Eziptfuɛ ng'ɔ nin be di like'n be liɛ ngunmin. Afin Eziptfuɛ'm be nin Ebre'm be di-man like likawlɛ. I sɔ'n ti tete Eziptfuɛ'm be nyrun. Zozɛf i niaan'm be trantrannin i nyrun ndɛnmansu, be trantran kpɛnngbɛn nun yɛ be ba-a. Kɛ bé nuan'n bo bé wun sa, be wun-man ndɛ nga be `kan be kle be wiengu-ɔ. Zozɛf man be fɛli i tabli'n su ninnge'n wie mannin be. Bɛnzamɛn liɛ ng'ɔ kpɛ mɛnnin i'n, i dan tra be kwlaa be liɛ'n kpɛ nnun. Be nin i be nɔnnin nzan lele ɔ tili be. Zozɛf seli i awlo'n i su nianfuɛ'n kɛ: «Gua minniɛn sɔ'm be bajɛ'm be nun aliɛ nga be sua-a ɔ yo ye'n, sanngɛ gua nun pɛ kpɛkuun fa be sika'n sie i bajɛ'm be nun. Fa min sika klowa'n fa wlɛ i gbanflɛn kan'n i bajɛ liɛ'n nun nan fɛ i ble sika'n nannan su.» Bian'n niannin ndɛ nga Zozɛf kannin'n su yoli. Be lali, kɛ i aliɛ cɛnnin cɛ'n, yɛ be mannin be atin yɛ be nin be aflunmun mun be ɔli-ɔ. Kɛ be fin klɔ'n nun fiteli'n, be nian ju-man mmua bɔbɔ, kpɛkuun Zozɛf seli i awlo'n su nianfuɛ'n kɛ: «Jaso su minniɛn sɔ'm be su ko to be, nan usa be kɛ: ‹?Nguɛ ti yɛ an fa tɛ be tua kpa'n kalɛ nin-ɔn? ?Klowa nga i nun yɛ min min'n nɔn'n, bɔ i kunngba'n yɛ ɔ fa yi wunnzue'n, kpɛkuun i yɛ an wunnin i be fali-ɔ? ?Sa kpa yɛ amun yoli i lɛ-ɔ? Nga an yoli i lɛ'n, amu'an yo-mɛn i kpa mlɔnmlɔn.› » Kɛ bian'n ko toli be'n, yɛ ɔ kɛn i sɔ kle be-ɔ. Nan b'a tɛ i su kɛ: «?Aa, baba, ɔ yo sɛ ti yɛ a kan e ndɛ sa-a? E ti-man sa kɛ nga sa i yofuɛ mlɔnmlɔn. ?Sɛ e ko wua sika annzɛ sika ɔkwlɛ ɔ min'n i awlo lɔ'n, wuun le kun wie sika nga e wunnin i e trɔ'n be nun'n Kanaan mɛn'n nun lɔ'n, wuun e ´fa blɛ wɔ? Sran kwlaa nga be wun klowa'n i trɔ'n nun'n, man be kun i, nan e kusu e ´kaci e min'n i kanga.» Bian'n waan: «Yoo, n tili, e ´yo i kɛ nga an kɛn i lɛ'n sa. Sran nga n wun klowa'n i trɔ'n nun'n, ɔ ´yo min kanga. Amun nga mun e nin amun lɛ-man ndɛ.» Yɛ ndɛndɛ yɛ be ´sike bajɛ mun yɛ be ´nyannji bé ti-ɔ. Bian'n boli be trɔ'n be nian-nianlɛ bo be kpɛnngbɛn'm be su yɛ ɔ kɔ-ɔ. Ɔ ´ju Bɛnzamɛn b'ɔ ti be sinma kaanfuɛ'n i bajɛ liɛ'n su-ɔ, klowa'n yɛ. Yɛ be ´titi bé wun tralɛ'n be nun yɛ be ´cici be trɔ mun be ´sa be sin klɔ'n nun lɔ-ɔ. Kɛ Zida nin i niaan'm be ´ju Zozɛf i awlo lɔ'n, wuun ɔ tɛ o lɛ. Yɛ be bubu guali asiɛ wun gblo i nyrun lɛ-ɔ. Zozɛf usali be kɛ: «?Nguɛ sa yɛ an yoli i sɔ-ɔ? ?An si-man kɛ kɛ n wo yɛ'n, sa ng'ɔ wa ju'n n kwla si i?» Zida waan: «?Nannan, e ´kan sɛ yɛ e ´kle wɔ-ɔ? ?E ´ijɔ e se sɛ? ?E ´kan sɛ nan w'a wun kɛ y'a yo-man sa? Afin Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ yili é sa tɛ'n i nglo-ɔ. Ɔ man e nin sran nga be wunnin klowa'n i trɔ'n nun'n, e kwlakwla e ti ɔ kanga e yɛ e o yɛ.» Zozɛf waan: «Nyanmiɛn dunman nun ti, n yo sɔ-ɔ ɔ yo-man ye. Sran nga be wunnin klowa'n i sa nun'n, i kunngba yɛ ɔ ti min kanga-a. Amun nga mun an `wɔ amún si sin blɛlɛlɛ.» Yɛ Zida wunngeli i wun lɔ nan ɔ'a se i kɛ: «Nannan, n tu wɔ kpli, kaflɛ, n su wa kan ndɛ, nán ɔ lo wɔ ngasi. Afin a ti kɛ Ezipt famiɛn'n sa yɛ a o lɛ-ɔ. Nannan, a usali ye kɛ: ‹?Amún si o lɛ? ?An lɛ niaan uflɛ lɔ?› E tɛli wɔ su kɛ: ‹E si'n ɔ'a yo oke. E lɛ e sinma kun, ɔ ti é si i kpɛnngbɛn nun ba. I niaan'n wuli, ɔ man i nin i mma'm be nun i kunngba yɛ ɔ'a ka-a. I si kusu klo i kpa.› Kpɛkuun a seli ye kɛ: ‹An `fɛ i be bla man min nyinma guɛ i wun.› E seli wɔ kɛ: ‹Ba'n ɔ jaso i si wun lɔ-ɔ ɔ yo-man ye, sɛ ɔ yo sɔ'n, i si'n ɔ ´wu.› Ɔ kusu a waan: ‹Sɛ amun nin amun sinma'n b'a ba-man'n, nán n wun amun wa kun.› E ko toli é si lɔ, e waan famiɛn'n i ndɛ bɔ ɔ'a kan yɛ. Kɛ é si'n seli e kɛ: ‹An `wɔ be `ko to aliɛ kan be bla'n› e tɛli i su kɛ: ‹E lɛ-man atin bɔ e kɔ-ɔ. Sɛ a wun kɛ e ´kɔ'n, wuun e sinma'n nin ye yɛ e kɔ-ɔ. Afin bian'n waan sɛ nán e nin e sinma'n yɛ e kɔ'n, nán ɔ wun e lɔ kun.› Yɛ é si'n i waan: ‹An si kɛ mín yi'n ɔ wuli ba kunngun nnyɔn. Kun tuli anunman. Kɛ n wun i lɛ'n, nnɛn wie cɛ yɛ ɔ ´di i-ɔ, afin m'an wun-mɛn i kun yɛ ɔ'a fa ju yɛ. Sɛ an fa nga ekun'n nan sa wie ko nyɛn i'n, oke nga m'an yo i yɛ'n, klunngbɔ'n ´kun min.› N seli mín si'n kɛ ɔ fa ba'n wla mín sa nun nan sɛ m'an fɛ-mɛn i m'an sa-man min sin'n, nán mín wun sa wie i klun le nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo. Ɔ man i ti yaci, man m bɔbɔ n sin ba'n i ajalɛ nun n yo wɔ kanga nan ɔ nin be nga'm be wɔ. ?Sɛ nán e nin ba'n yɛ e kɔ'n, n ´ju mín si i nyrun lɔ sɛ yɛ ɔ ´yo ye-ɔ? N kwla tran-man lɛ n nian-man sa yalɛ sa ɔ tɔ-man mín si'n i su.» Zozɛf trɛ i anwlɛn siɛn'n sran nga be o i wun lɛ'n be nyrun-ɔn, ɔ yo-man ye kun. Yɛ ɔ kpan seli kɛ: «Amun kwlaa amun `fite.» Ɔ man ɔ nin i niaan'm be ngunmin yɛ be kali lɛ nan ɔ'a fɛ i wun ɔ'a kle be. Sanngɛ ɔ sunnin kekle, ɔ man Eziptfuɛ'm be tili. Ezipt famiɛn'n i awlo lɔfuɛ'm be kusu be tili. Zozɛf seli i niaan'm be kɛ: «Zozɛf'n yɛlɛ min. ?Mín si tɛ o lɛ?» I niaan'm be tɛ i su-ɔ ɔ yo-man ye, be akunndan'n bɔ ɔ'a sanngan dan'n ti. Zozɛf waan: «An `wunnge mín wun wa.» Yɛ be wunngeli i wun lɔ-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Amun niaan bian Zozɛf bɔ an yoli i atɛ bɔ be toli i be bali Ezipt wa'n, min-ɔn. Sanngɛ nán amun akunndan sanngan, nán an koko se kɛ: ‹?Nguɛ ti yɛ e yoli i atɛ bɔ be fɛli i bali wa-a?› Afin kɛ ɔ ´yo nan amu'an wu-man'n i ti yɛ Nyanmiɛn yoli man n dunnin mmua amun nyrun wa-a. Afin kɛ awe'n kpɛnnin mɛn'n nun'n, ɔ'a di afuɛ nnyɔn. Ɔ tɛ ka afuɛ nnun ekun bɔ be di fie-ɔ, ɔ su yo-man kpa nan se kɛ like yɛ be ´nyɛn i-ɔ. Nyanmiɛn yoli man n dunnin amun nyrun mmua wa nan ɔ'a de amun, nan amu'an fite nun, nan amu'an kwla tran mɛn nga nun. Nanwlɛ, nán amun yɛ man m bali wa-a. Nyanmiɛn-ɔn. I fanngan nun m'an kaci Ezipt famiɛn'n i anwlɛn su sran. Min yɛ n sie i awlo nin-ɔn. N kunngba'n n ti Ezipt mɛn wunmuan'n su kpɛn. Ɔ man an `wɔ mín si sin ndɛndɛ an ko se i kɛ: ‹Ɔ wa Zozɛf waan: Nyanmiɛn'n sieli min Ezipt wunmuan'n i siefuɛ i ti nán sisi ɔ́ bo bla. N ´sie wɔ Gozɛn nvle'n nun mín wun koko wa. Ɔ mma mun nin wɔ anunman mun, nin ɔ bua mun, nin ɔ boli mun, nin ɔ nannin mun, ɔ nin ɔ́ sa nun ninnge'n kwlaa, n ´sie be min wun koko wa wie. Sɛ a ba'n, m ´man wɔ aliɛ a ´di. Ɔ man a nin ɔ osufuɛ mun, ɔ nin ɔ nnɛn mun'n, like fi su mian-man amun awe afuɛ nnun ng'ɔ tɛ ka'n nun.› » Amun bɔbɔ amún nyin ta min, min niaan Bɛnzamɛn kusu i nyin ta nun jrɛiin kɛ min-ɔn. Nán be waan-an, m bɔbɔ min waan-an. An `kan sa su nga m'an nyɛn i Ezipt wa'n nin like nga amun bɔbɔ amun wunnin i'n i nun ndɛ kle mín si, nan amun nin i be bla wa ndɛndɛ. Yɛ ɔ ´tɔ Bɛnzamɛn nun yɛ ɔ ´sun-ɔn. Bɛnzamɛn kusu lɛ sunlɛ. Ɔ tɔli i niaan'm be kwlaa be nun wie, ɔ sunnin, yɛ kpɛkuun i niaan'm be nin i kokoli yalɛ-ɔ. Kɛ e ´ijɔ wa yɛ'n, Ezipt famiɛn'n i awlo lɔfuɛ'm be kwlaa b'a ti i kɛ Zozɛf i niaan'm b'a ba. Kɛ Ezipt famiɛn'n tili ndɛ sɔ'n, ɔ yoli i nin i mantanfuɛ'm be fɛ. Ezipt famiɛn'n seli Zozɛf kɛ: «Se ɔ niaan'm be kɛ be cici be nnɛn'm be sin trɔ'm nan be sa bé sin wɔ Kanaan mɛn'n nun lɔ, nan be nin bé si nin be osufuɛ'm be bla mín wun wa. Ezipt wa lika klanman'n ´yo be liɛ. Aliɛ kpakpa ng'ɔ o wa'n, be ´nyan wie be ´di. Se be kɛ be `fa Ezipt wa kakaklolo'n wie be fa sua bé yi nin be mma mun, ɔ nin bé si be bla. Nán be koko be ninnge nga be ´ka lɔ'n be ti. Kan be wa tran lɛ'n yɛ ɔ ti Ezipt lika'n i nun kpa nin-ɔn.» Izraɛl i mma'm be niannin ndɛ nga be kleli be'n su yoli. Zozɛf mannin be kakaklolo kɛ Ezipt famiɛn'n fa kannin'n sa. Ɔ mannin be ninnge nga be ko di i atin'n nun'n. Ɔ cɛcɛli be tralɛ kpakpa'm be ti nun ti nun. Kpɛkuun ɔ mannin Bɛnzamɛn jɛtɛ ufue ya nsan nin tralɛ kpakpa nnun. Ɔ fali Ezipt lɔ ninnge kpakpa wie mun wlali trɔ, nan ɔ'a fa sie aflunmun yasua blu bé sin, kpɛkuun ɔ wlali ble nin kpaun, ɔ nin aliɛ fanunfanun trɔ, nan ɔ'a fa sie aflunmun bla blu bé sin. I waan be `fa ko mɛn i si kɛ i atin'n nun aliɛ-ɔ. Yɛ ɔ mannin be atin be ɔli-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Nán an kpɛ ndɛ atin'n nun.» Yɛ be fɛli i Ezipt lɛ be ɔli Kanaan mɛn'n nun be ko toli bé si Zakɔb-ɔ. Be seli i kɛ: «Zozɛf i nyin tɛ o su! Kannzu i yɛ ɔ sie Ezipt mɛn wunmuan nin-ɔn.» Sanngɛ ndɛ nga be kɛnnin i lɛ'n ɔ'a yo-man Zakɔb i like fi, afin ndɛ nga be ´kɛn lɛ'n, ɔ lafi-man su. Nan b'a kan ngaliɛ nga Zozɛf kaleli'n b'a kle i. Zakɔb ´nian-an, kakaklolo nga Zozɛf fa bali kɛ be fɛ i nun be bla'n yɛ. Kɛ ɔ wunnin i sɔ'n yɛ ɔ wunnin i wlɛ sakpa-a. Yɛ ɔ seli kɛ: «Aa, sɛ mín wa Zozɛf i nyin tɛ o su'n, wuun n kpa'n n koko-man kun. N kɔ n ´ko wun i wun ka nan m'an wu.» Yɛ Izraɛl ´fɛ i sa nun ninnge'n kwlaa ´kɔ-ɔ. Ɔ ko juli Beɛr-Seba nan ɔ'a sɔ i si Izaak i Nyanmiɛn'n. Kpɛkuun Nyanmiɛn kannin ndɛ aolia nun kleli i. Ɔ flɛli i, i waan: «Zakɔb! Zakɔb!» Zakɔb waan: «M'an sro!» Yɛ Nyanmiɛn seli kɛ: «Nyanmiɛn'n yɛlɛ min. Ɔ si i Nyanmiɛn'n yɛlɛ min. Nán srɛ kun wɔ Ezipt kɔlɛ nun. Lɔ yɛ n ´yo man ɔ osu'n ´kaci nvle dan-an. Min yɛ n ´ko sunman wɔ lɔ-ɔ. Min yɛ n ´ko fa wɔ yɛ a ´tu lɔ ´ba-a. Sɛ a wu'n, Zozɛf yɛ ɔ ´kata ɔ́ nyinma nin-ɔn.» Yɛ Zakɔb tuli i bo Beɛr-Seba lɛ-ɔ. I mma'm be fɛli i nin bé yi mun, ɔ nin be mma mun kakaklolo nga Ezipt famiɛn'n yoli man be fa ɔli kɛ be fa fa be'n nun. Be fali be nnɛn nin ninnge nga be nyannin be Kanaan mɛn'n nun lɔ'n. Zakɔb nin i osu wunmuan'n yɛ be ɔli Ezipt nin-ɔn. Ɔ fɛli i mma yasua mun nin i anunman yasua mun, ɔ nin i mma yasua mun nin i anunman mmla mun. Ɔ fɛli i osu wunmuan'n. Izraɛl i osu'n nun sran nga be ɔli Ezipt'n be dunman mun yɛ. Zakɔb bɔbɔ, i mma mun, yɛ i anunman mun. Zakɔb i wa kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Ribɛn. Ribɛn wuli Enɔk, Pali, Ɛzrɔn yɛ Karmi. I wa'n kun ekun yɛlɛ Simeɔn. Simeɔn wuli Zɛmiɛl, Zamɛn, Ɔad, Zakɛn, Zosar, yɛ Sial. Ɔ nin Kanaan bla yɛ be wuli Sial-ɔ. Kun ekun yɛlɛ Levi. Levi wuli Gɛrsɔn, Keat, yɛ Mɛrari. Kun ekun yɛlɛ Zida. Zida wuli Ɛr, Ɔnan, Sela, Perɛs yɛ Zerak. Sanngɛ Ɛr nin Ɔnan be wuli Kanaan mɛn'n nun lɔ. Perɛs wuli Ɛzrɔn yɛ Amil. Kun ekun yɛlɛ Isakar. Isakar wuli Tola, Piva, Zɔb yɛ Simrɔn. Kun ekun yɛlɛ Zabilɔn. Zabilɔn wuli Serɛd, Elɔn, yɛ Zaleɛl. Ba nga Zakɔb nin Lea be wuli be Mezopotami lɔ mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be mma yasua nin bla mun be ti ablasan-nin-nsan, b'a ka-man Dina b'a wla-man nun. Zakɔb i wa'n kun ekun yɛlɛ Gad. Gad wuli Zifzɔn, Agi, Sini, Ɛsbɔn, Eri, Arɔdi, yɛ Areeli. Kun ekun yɛlɛ Azɛr. Azɛr wuli Zimna, Zisva, Zisvi, Bɛria yɛ be niaan bla Serak. Bɛria wuli Ebɛr yɛ Malkiɛl. Lea i afanniɛn bla bɔ be flɛ i kɛ Zilpa'n, bɔ Laban fa mɛnnin i, ɔ nin Zakɔb be mma mun nin be anunman mun bɔ be wuli be'n yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti sran blu-nin-nsiɛn. Zakɔb nin i yi Rasɛl be mma liɛ mun yɛlɛ Zozɛf yɛ Bɛnzamɛn. Zozɛf wuli Manase nin Efraim Ezipt lɔ. Ɔ nin Eliopolis i amuɛn i nyrun tranfuɛ bɔ be flɛ i kɛ Potifera i wa bla Asnat yɛ be wuli be-ɔ. Bɛnzamɛn kusu wuli Bela, Bekɛr, Asbɛl, Gera, Naaman, Ei, Rɔs, Mipim, Ipim yɛ Ard. Zakɔb nin Rasɛl be mma mun nin be anunman mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be kwlakwla be ti sran blu-nin-nnan. Zakɔb i wa'n kun ekun yɛlɛ Dan. Dan wuli Isim. Kun ekun yɛlɛ Nɛftali. Nɛftali wuli Zazɛɛl, Gini, Zezɛr yɛ Silɛm. Afanniɛn bla bɔ be flɛ i kɛ Bila'n, bɔ Laban fa mannin Rasɛl'n, ɔ nin Zakɔb be mma mun nin be anunman mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be kwlaa be ti sran nso. Zakɔb i klun ba mun nin i anunman mun bɔ be nin i bali Ezipt'n be kwlakwla be ti sran ablesiɛn-nin-nsiɛn. B'a kɛ-mɛn i mma'm bé yi mun b'a wla-man nun. Kɛ be fa ba nga Zozɛf wuli be Ezipt lɔ mun uka su'n, wuun Zakɔb i osu'n nunfuɛ'm be kwlakwla b'a yo sran ableso. Zakɔb sunmannin Zida kɛ ɔ dun mmua be nyrun ko se Zozɛf kɛ man ɔ nin i be yia Gozɛn lɔ. Yɛ Zakɔb nin i fuɛ'm be ɔli be juli Gozɛn lɔ-ɔ. Yɛ Zozɛf siesieli i kakaklolo'n nan ɔ'a fu nun ɔ'a ɔ nan ɔ nin i si b'a yia Gozɛn. Kɛ ɔ juli lɛ cɛ'n yɛ ɔ tɔli i si nun-ɔn, nan ɔ'a sun kpa. Yɛ Zakɔb seli Zozɛf kɛ: «Kɛ ɔ́ nyin tɛ o su bɔ m'an wun wɔ'n, sɛ n wu siɛn nin-ɔn ɔ yo-man sa fi kun.» Zozɛf seli i niaan mun nin i si i awlo nunfuɛ'n m be kɛ: «N ´kɔ, n ´ko se Ezipt famiɛn'n kɛ: ‹Min niaan mun nin mín si i awlofuɛ bɔ be o Kanaan mɛn'n nun lɔ'n b'a ju wa. Be ti nnɛn tafuɛ. Be ta boli nin bua. Be ´ba-a, be fali be bua, nin bé boli, nin be nannin mun, ɔ nin bé sa nun ninnge'n kwlakwla bali.› Cɛn nga Ezipt famiɛn'n flɛ amun usa amun kɛ nguɛ junman yɛ an di'n, an `tɛ su kɛ: ‹Kɛ ɔ fɛ i e kaan nun lele b'ɔ ´fa ju andɛ'n, e ti nnɛn tafuɛ kɛ é si'm be sa.› I liɛ'n kpɛkuun an ´tran Gozɛn mɛn'n nun. Afin Eziptfuɛ'm be nin boli nin bua tafuɛ'm be tran-man likawlɛ, ɔ ti be ciliɛ.» Yɛ Zozɛf ɔli-ɔ, ɔ ko seli Ezipt famiɛn'n kɛ: «Min niaan'm be nin mín si be fin Kanaan mɛn'n nun, be nin be bua nin bé boli nin be nannin mun, ɔ nin bé sa nun ninnge'n kwlaa b'a ba, be o Gozɛn akpasua'n su lɔ.» Ɔ fɛli i niaan'm be nun nnun kleli Ezipt famiɛn'n. Yɛ Ezipt famiɛn'n usali be kɛ: «?Nguɛ junman yɛ an di-ɔ?» Be tɛli i su kɛ: «E ti nnɛn tafuɛ kɛ é si'm be sa.» Yɛ be seli Ezipt famiɛn'n kɛ: «E bali kɛ e wa tran ɔ́ mɛn'n nun wa. E boli nin e bua'm be lɛ-man didiwlɛ kun awe'n bɔ ɔ'a kpɛn Kanaan mɛn'n nun lɔ'n ti. I ti-ɔ, nannan, e waan a fa Gozɛn lika'n man e man e tran nun.» Kpɛkuun Ezipt famiɛn'n seli Zozɛf kɛ: «Ɔ niaan mun yɛ b'a ba ɔ́ wun yɛ. Ezipt mɛn wunmuan'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, nian lika ng'ɔ ti kpa'n nan fa be sie nun. Gozɛn akpasua'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, man be tran nun. Sɛ a nian nan sran nanndoliɛfuɛ o be nun'n, man be nian min nnɛn'm be su.» Kɛ Zozɛf fɛli i si Zakɔb bali'n, ɔ fɛli i ko kleli Ezipt famiɛn'n nan Zakɔb ɔ'a yo i like. Ezipt famiɛn'n usali Zakɔb kɛ: «?W'a di afuɛ nnyɛ?» Zakɔb tɛli i su kɛ: «M'an tu m'an tran mɛnmɛn wie'm be nun lele afuɛ ya afuɛ ablasan. Sa yalɛ sunman nyannin min, i ti m'an yo oke ndɛ. N su cɛ-man kɛ mín si'm be sa, kusu be yoli wlan-wlan sinfuɛ wie kɛ min sa.» Yɛ Zakɔb kaleli Ezipt famiɛn'n nan ɔ'a jaso ɔ'a ɔ. Zozɛf sieli i si nin i niaan mun Ezipt i lika kpa'n nun. Ɔ sieli be Ramsɛs nvle'n nun kɛ Ezipt famiɛn'n fa kannin'n sa. Zozɛf niannin i si nin i niaan'm bé nuan su mannin be like diwa. Awe'n jrannin kekle kpa Eziptfuɛ nin Kanaanfuɛ'm be su, be nyan-man like be di-mɛn kun. Eziptfuɛ nin Kanaanfuɛ'm be sika nga be fa ba ble'n tolɛ'n, Zozɛf yɛ be fa mɛn i-ɔ. I kusu fa sika sɔ'n sie i Ezipt famiɛn'n i awlo lɔ. Sika'n wieli Eziptfuɛ nin Kanaanfuɛ'm bé sa nun. Kpɛkuun Eziptfuɛ'm be ko toli Zozɛf be seli i kɛ: «Man ye aliɛ. ?Sika bɔ e lɛ-mɛn i'n ti e ´wu ɔ nyrun lɛ sa?» Zozɛf tɛli be su kɛ: «Sɛ an lɛ-man sika kun'n, an `fa amun nnɛn mun bla nan m man amun aliɛ.» Yɛ be ´fa be nnɛn'm be ´ba yɛ Zozɛf ´man be aliɛ-ɔ. Afuɛ sɔ'n nun be fali be nnɛn kpanngɔ mun, nin be bua mun, nin bé boli mun, nin be nannin mun, nin be aflunmun mun, be kwlakwla bali, kpɛkuun Zozɛf mannin be aliɛ. Kɛ afuɛ nuan'n yiali'n, be ko toli Zozɛf ekun be seli i kɛ: «Nannan, e laka-man wɔ, sika'n ɔ'a wie é sa nun, nnɛn'm be kusu e fali be kwlakwla e mannin wɔ. Like kunngba nga e lɛ i siɛn'n yɛlɛ e bɔbɔ nin ye asiɛ'n. ?A ´yaci e lɛ e ´wu yɛ e asiɛ'm be ´ka lɛ sa ngbɛn? To e nin e asiɛ mun, man e yo Ezipt famiɛn'n i sran nan man ye aliɛ. Man e like man e lua nan awe'n ɔ'a kun-man ye nan e asiɛ'm b'a ka-man lɛ ngbɛn.» Yɛ Zozɛf toli Ezipt asiɛ'n kwlaa mannin Ezipt famiɛn nin-ɔn. Kɛ awe'n ´kle Eziptfuɛ'm be yalɛ'n, be yoli be asiɛ'm be atɛ, ɔ man Ezipt asiɛ'n kwlaa yoli Ezipt famiɛn'n i liɛ. Sran'm be kusu, kɛ ɔ fɛ i Ezipt i bue kun lele fa kpɛn i bue kun ekun lɔ'n, Zozɛf man be yoli kanga. Asiɛ nga ɔ'a to-man'n yɛlɛ amuɛn nyrun tranfuɛ'm be asiɛ'n, afin Ezipt famiɛn'n bɔbɔ yɛ ɔ ta sran sɔ mun-ɔn. I yɛ ɔ man be like yɛ be di-ɔ. I ti yɛ b'a yo-man be asiɛ'n i atɛ nin-ɔn. Zozɛf seli sran'm be kɛ: «M'an to amun nin amun asiɛ mun andɛ m'an man Ezipt famiɛn'n. Like yɛ, an `lua, nan sɛ i kpɛlɛ ju'n, an `bu nun nnun nan an `fɛ i bue kun fa man Ezipt famiɛn'n. I bue nnan ng'ɔ ka amún sa nun'n, amun nin amun mma nin amun awlofuɛ mun an `lua wie, yɛ an `di wie.» Be tɛli i su kɛ: «Nannan, ɔ li bɔ a de ye sa'n, man e yo Ezipt famiɛn'n i kanga, nga e ´srɛ wɔ'n yɛlɛ kɛ a `yo e ye titi.» Zozɛf fali ng'ɔ yoli i lɛ'n kacili mmla bɔ ndɛ nin ndɛ be tɛ di su: Ezipt lɔ fie nga be di'n, i su like be bu nun nnun, kun ti Ezipt famiɛn'n i liɛ. San amuɛn nyrun tranfuɛ'm be asiɛ liɛ'n yɛ ɔ'a yo-man Ezipt famiɛn'n i liɛ-ɔ. Izraɛl trannin Ezipt lɔ. Kɛ ɔ wo Ezipt lɔ'n ɔ trannin Gozɛn akpasua'n su. Ɔ nin i fuɛ'm be nyannin asiɛ. Be wuli ba kpanngban. Be trɛli kpa. Zakɔb dili afuɛ blu-nin-nso Ezipt lɔ. I afuɛ'n kwlakwla yoli afuɛ ya afuɛ ablanan-nin-nso. Kɛ ɔ ´nian b'ɔ su wa wu'n, ɔ flɛli i wa Zozɛf, ɔ seli i kɛ: «Sɛ min ndɛ lo wɔ'n, yaci fa ɔ́ sa'n wla min sɔwa'n bo b'ɔ kle kɛ a su ta min nda kɛ a ´yo min ye nan a su yi-man min ase. Srɛlɛ yɛ n ´srɛ wɔ-ɔ, nán sie min Ezipt wa. Sɛ n wu'n, fa min fuɛn'n kɔ ko sie min mín si'm be asieliɛ liɛ'n nun.» Yɛ Zozɛf waan: «N tili, n ´nian nga a kannin'n su n ´yo.» Zakɔb waan: «Ta min nda.» Nan Zozɛf ɔ'a tɛ i nda. Kpɛkuun Zakɔb kplɛnnin i ti ase i bɛ'n su kan i ti'n kaci lɔ'n, ɔ lali Zozɛf ase. I osu b'ɔ ´cɛ kan'n, be wa seli Zozɛf kɛ: «Ɔ si i wunnɛn yo i ya.» Nan ɔ'a fɛ i wa nnyɔn mun, Manase nin Efraim, nan b'a ɔ. Kɛ be seli Zakɔb kɛ: «Ɔ wa Zozɛf ɔ'a ba ɔ nianlɛ'n» ɔ miɛnnin i nyin mɛnnin i wun su, yɛ ɔ trannin ase i bɛ'n su-ɔ. Kpɛkuun ɔ seli Zozɛf kɛ: «Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n fiteli min nyrun Liz lɔ, Kanaan mɛn'n nun lɔ, ɔ bo muae klanman mannin min.» Ɔ seli min kɛ: «N wa man wɔ ba nin anunman kpanngban, n ´yo man ɔ osu'n ɔ ´trɛ dan kpa, kpɛkuun n ´fa mɛn nga m ´man ɔ osu'n kɛ ɔ `fa yo i liɛ titi.» Zakɔb kɛnnin i ekun kɛ: «Ba nnyɔn nga a wuli be Ezipt wa ka nan m'an ba ɔ́ wun wa'n, be ti mín wa. Efraim nin Manase be ti min liɛ kɛ Ribɛn nin Simeɔn be ti min liɛ'n sa. Ba nga a wa wuli be kasiɛn'n, be liɛ'n be ti ɔ liɛ. Lika nga be nyrun kpɛnngbɛn'm be nyɛn i'n, i nun yɛ kasiɛn sɔ'm be ´nyan be liɛ nin-ɔn. Kɛ n fin Mezopotami m ´ba'n, Rasɛl wuli mín sa nun Kanaan mɛn'n nun lɔ Efrata wun koko lɔ, nan m'an sie i Efrata bɔ siɛn'n be flɛ i kɛ Bɛtleɛm'n i atin'n i nuan lɛ.» Kɛ Zakɔb ´ijɔ'n, kpɛkuun ɔ'a wun Zozɛf i mma mun. Ɔ usali kɛ: «?Wan mun yɛlɛ nga?» Zozɛf tɛli i su kɛ: «Ba nga Nyanmiɛn mannin min Ezipt wa mun-ɔn.» Yɛ Zakɔb waan: «Fa be wunnge wa man n yra mín nuan klanman m man be ke.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun kpɛnngbɛn'n ɔ'a ti Zakɔb dan, i ti ɔ wun-man ase kpa kun. Yɛ Zozɛf fali be wunngeli i wun lɛ nan ɔ'a se be kɛ be `tɔ i nun. Yɛ ɔ seli Zozɛf kɛ: «Min bɔ n si-man kɛ n ko wun ɔ ekun'n, yɛ Nyanmiɛn man m'an wun ɔ mma mun yɛ.» Kpɛkuun Zozɛf man be fin i si ja su be jrali nan ɔ'a kɛn i wun ase lele i ti'n ɔ'a to asiɛ'n. I sin'n, Zozɛf fali ba nnyɔn sɔ mun wunngeli Zakɔb wun lɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Efraim o Zozɛf bɔbɔ i sa fama su yɛ ɔ o Zakɔb kusu i bɛ su, wuun Manase o i sa bɛ su yɛ ɔ o Zakɔb kusu i fama su. Kpɛkuun Zakɔb fɛli i sa fama'n sieli Efraim b'ɔ ti kaan'n i ti'n su, yɛ ɔ fɛli i sa bɛ'n kusu sieli i Manase i ti'n su-ɔ. I nyinfu yɛ ɔ yoli i sɔ-ɔ, afin ɔ si kɛ Manase yɛ ɔ ti kpɛnngbɛn nin-ɔn. Yɛ ɔ yrɛli i nuan klanman mannin Zozɛf-ɔ, ɔ seli kɛ: «Man Nyanmiɛn bɔ min nannan Abraam nin mín si Izaak be suli i'n, Nyanmiɛn b'ɔ niannin min su kɛ bua kankanfuɛ fa niɛn i bua'm be su sa lele yɛ ɔ'a fa ´ju yɛ'n, nan anz ng'ɔ deli min sa yalɛ'n kwlakwla nun'n ɔ `yo ba nga'm be ye. Man n dunman'n ka be su. Man min nannan Abraam nin mín si Izaak be dunman'n ka be su. Man be trɛ kpa mɛn'n nun.» Kɛ Zakɔb fɛli i sa fama'n sieli i Efraim i ti su'n, ɔ'a yo-man Zozɛf fɛ. I waan ɔ ´trɛ i si i sa'n nan ɔ ´fa sie i Manase ti'n su. Ɔ seli i si kɛ: «Baba, nɛ́n i-ɔ, kpɛnngbɛnfuɛ'n yɛ.» Sanngɛ i si ɔ'a di-man su. I waan: «N si sɔ mín wa, n si sɔ. Manase i osu liɛ'n ɔ ´trɛ wie, ɔ ´yo sran dan, sanngɛ i sinma'n ɔ ´yo sran dan trɛ i. I osu'n ɔ ´trɛ dan kpa.» Ɔ yrali be nguan cɛn sɔ'n nun, ɔ seli kɛ: «Sɛ Izraɛlfuɛ'm be ´yra sran nguan'n, man be ´bo amun dunman'n be ´se kɛ: ‹Nyanmiɛn man a yo kɛ Efraim nin Manase be sa.› » Ɔ fali Efraim dunnin Manase i nyrun. I sin'n, ɔ seli Zozɛf kɛ: «N su wa wu, sanngɛ Nyanmiɛn nin amun ´tran, man ɔ fa amun sa amun sin amun nannan'm bé mɛn'n nun. N ´uka ɔ lika liɛ'n su, ɔ man a ´nyan wie tra ɔ niaan mun. M'an fa lika nga n deli i Amɔrfuɛ'm bé sa nun alɛ nun'n m'an man wɔ.» Zakɔb flɛli i mma mun, ɔ seli be kɛ: «An `yia man n kan sa nga ɔ wa ju amun su cɛn wie'n n kle amun. Min mma mun, an `yia nan an `sie amún su, an `tie ndɛ nga n wa kan'n. Ribɛn, wɔ yɛ a ti min mma'm be kpɛnngbɛn nin-ɔn, n ´wu wɔ'n, wuun n tɛ yo juejuejue. A ti min gbanflɛn nun ba. Ɔ nyrun ba nyan tra be nga mun. Ɔ ta'n kwla be liɛ'n. Ɔ like yolɛ yo ya kɛ nzue ba b'ɔ kpalo'n viavia'n sa. Sanngɛ nán wɔ yɛ a ´nyan kpɛn nin-ɔn. Sa ti'n, yɛlɛ kɛ a wluli mín yi'n kun sin a nin i be lali. A sokpali min. Simeɔn nin Levi be ti kun: be sran nnyɔn'n bé bo ti kun yɛ be fa be tokofi mun be yo nzaje sa nin-ɔn. Akunndan tɛ nga be ´bu'n, nán e nin be yɛ e bu-ɔ. Be ´yia be anyia'n, nán e nin be yɛ e yia-a. Afin be ya falɛ nun be kunnin sran, be anwlɛn fufu'n ti be kpɛli nannin yasua'm bé ja sin ndin'm be nun. Be ya tɛ sɔ'n ti, be yako. Be anwlɛn tɛ sɔ'n ti, be yako. N ´titi be nun Zakɔb i nvle'n nun, n ´yo man be osu'n, ɔ bo sanndi Izraɛl nvle'n nun. Zida, wɔ yɛ ɔ niaan'm be ´bo flɛ wɔ-ɔ. A ´kwla ɔ kpɔfuɛ mun, ɔ man be su man-man bé ti su. Ɔ bɔbɔ ɔ niaan'm be ´koto ɔ bo. Mín wa Zida, a ti kɛ jra gbanflɛn kun b'ɔ fin i nnɛn dilɛ ɔ'a ba i lawlɛ, bɔ ɔ'a koto i ja'n su ɔ'a la'n sa. ?Kɛ jra yasua annzɛ bla ɔ ko la'n, be ´yo i sɛ bɔ cɛ yɛ ɔ ´jaso-ɔ? Famiɛn kpɔnman'n ɔ ti Zida awlo'n i liɛ mlɔnmlɔn, kpɛnngbɛn kpɔnman'n ɔ ti i osu'n i liɛ titi lele san sran ng'ɔ lɛ i bo'n ɔ'a ba, nan nvle'm be kwlaa b'a su i. Vinyi i wun yɛ ɔ ´minndɛ i aflunmun nin-ɔn, vinyi'm be nun kpa'n i wun yɛ ɔ ´minndɛ i aflunmun nin-ɔn. Ɔ ´fa nzan yɛ ɔ ´kpu i tralɛ nin-ɔn. Ɔ ´fa nzan nzue'n yɛ ɔ ´kpu i kondro nin-ɔn. Nzan'n ɔ ´yo man i nyinma'n ɔ ´blo kpa sa, yɛ nɔnnɔn'n ɔ ´yo man i je'n ɔ ´fɛn fuaii. Zabilɔn liɛ'n ɔ ´tran jenvie'n nuan, kan mmeli'm be si lɛ'n yɛ ɔ tran-an. I lika'n ɔ ´kɔ lele ju Sidɔn. Isakar ti kɛ aflunmun kun b'ɔ ti kpinndin-kpinndin b'ɔ la i kuku nun'n sa. Ɔ wunnin kɛ lika ng'ɔ o nun'n ti kpa, nan i nun tranlɛ yo fɛ. Yɛ ɔ fɛli i sin mannin kɛ be sie su trɔ. Yɛ ɔ kplinnin su kɛ ɔ ´di junman kɛ akua wie sa. Dan ɔ ´sie i akpasua sufuɛ mun kɛ Izraɛl akpasua nga'm be sie be sran mun'n sa. Dan ti kɛ wuo b'ɔ o atin nuan'n sa, ɔ ti kɛ ɔnda b'ɔ wo atin nuan'n sa. Ɔ ´ka nnɛn kpanngɔ'n i ja sin, kpɛkuun sran ng'ɔ fu su'n ɔ'a tɔ ɔ'a lɛngɛ i nyin aanga. Ee! Anannganman, n lafi su kɛ a ´de min. Gad i kpɔfuɛ'm be akpasua'm be su i su nin alɛ, kpɛkuun bé nyin bɔ be ´bo i-ɔ, Gadfuɛ'm b'a yia be su su be su. Azɛr i akpasua su lɔ aliɛ'n ´yo sro, famiɛn'm be aliɛ'm be nun kpakpa'n, lɔ yɛ ɔ ´fin-ɔn. Nɛftali ti kɛ flete kun b'ɔ ti i tiaun tilɛ'n sa. I wa ng'ɔ wu be'n be ti nglanman. Zozɛf ti kɛ waka b'ɔ su mma'n sa. Ɔ ti kɛ waka b'ɔ fifi nzue ti'n nuan sa. I sama'm be fu lele tra talɛ'n su. Ta tofuɛ'm be nin i nyɛnnin i, be toli be ta'n i wun, be klɔklɔli i. Sanngɛ kɛ ɔ lɛ i ta'n nun'n yɛ ɔ lɛ nun-ɔn, i sa'n ɔ'a kpɔ-man le. Zakɔb Nyanmiɛn'n i kwlalɛ'n b'ɔ lɛ i'n ti, Nyanmiɛn b'ɔ ti Izraɛl i tafuɛ kɛ be ta bua'n kpa sa'n, Nyanmiɛn b'ɔ ti kɛ Izraɛl i yɛbuɛ b'ɔ kisa su'n sa'n, ɔ si i Nyanmiɛn b'ɔ suan ɔ́ bo'n, Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n b'ɔ yo wɔ ye'n, man ɔ man wɔ nyanmiɛn su lɔ nzue ɔ nin asiɛ'n bo lɔ nzue'n wie. Man ɔ yo man ɔ nnɛn'm be wu ba nan wɔ akpasua su bla'm be wu ba. Zozɛf, min bɔ n ti ɔ́ si'n, mín nuan yralɛ'n ɔ flunman tra oka nga be o lɛ titi'n be su ninnge nga be yo ye'n, ɔ nin kpɔlɛ nga be o lɛ lalaa'n be su ninnge kpakpa mun. Zozɛf, wɔ bɔ a ti ɔ niaan'm be kwlaa be su kpɛn'n, man mín nuan yralɛ klanman nga n yra man wɔ yɛ'n ɔ ka ɔ su tititi. Bɛnzamɛn ti kɛ blo alua wlɛfuɛ sa. Nglɛmun ɔ di nnɛn ng'ɔ trɛli i'n. Nnɔsua ɔ cɛcɛ like ng'ɔ nyɛnnin i'n nun.» Izraɛl akpasua blu-nin-nnyɔn'm be yɛ be o lɛ-ɔ. Ndɛ nga bé si kannin b'ɔ fa yrali be nguan'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sran kun lɛ i liɛ, sran kun lɛ i liɛ. I sin Zakɔb kaleli be, ɔ seli kɛ: «N su wa wu. Sɛ n wu'n, an `ko sie min min nannan'm be asieliɛ'n nun. An `sie min yɛbuɛ buɛ ng'ɔ o Efrɔn b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n i lika'n nun Mamre wun lɛ Kanaan mɛn'n nun lɔ. Abraam toli lika sɔ'n nin yɛbuɛ buɛ'n sɔ'n Efrɔn sa nun. Ɔ toli i kɛ ɔ ´fa yo i asieliɛ. Lɛ yɛ be sieli Abraam nin i yi Sara-a. Lika kunngba'n nun yɛ be sieli Izaak nin i yi Rebeka-a. Lɛ yɛ n sieli Lea-a. Lika sɔ'n nin yɛbuɛ buɛ'n, be toli be Ɛtfuɛ'm bé sa nun.» Kɛ Zakɔb wieli i ndɛ kasiɛn'n i kan'n, ɔ lali nan ɔ'a ka nun, ɔ ɔli blɔlɔ i nannan'm be sin. Kpɛkuun Zozɛf ko tɔli i si su, ɔ sunnin. Zozɛf seli i dɔɔtrɔ'm be kɛ be siesie i si i fuɛn'n ye be mɛn i man be ko sie i. Nan dɔɔtrɔ'm b'a kpakpa fuɛn'n i wun ayre. Be dili i wun junman cɛn ba ablanan. Cɛn ba ablanan yɛ be fa di fuɛn'm bé wun junman titi-ɔ. Eziptfuɛ'm be sunnin Zakɔb cɛn ba ableso. Kɛ be sunnin Zakɔb lele wieli'n, Zozɛf seli famiɛn'n i awlofuɛ'm be kɛ: «Sɛ mín wun yo amun fɛ'n, ndɛ yɛ n su wa kɛn i yɛ, an `yaci amun `kan kle Ezipt famiɛn'n. An `se i kɛ mín si man n tali nda, ɔ seli min kɛ: ‹Sɛ n wu'n, sie min asieliɛ kunman nga n kpɛli i Kanaan mɛn'n nun lɔ'n nun.› I sɔ'n ti, man min atin man n wɔ lɔ n ko sie mín si'n nan m'an ba.» Yɛ Ezipt famiɛn'n tɛli i su kɛ: «Nian nda nga a tali ɔ si'n su, kɔ ko sie i.» Yɛ Zozɛf ɔli i si i sielɛ-ɔ. Famiɛn'n i mantanfuɛ mun nin i awlo'n nun sran kaklaakla mun, nin Ezipt sran kaklaakla'm be ko sunmɛnnin i. Zozɛf bɔbɔ i awlofuɛ mun nin i niaan mun, ɔ nin i si i awlofuɛ'm be kwlakwla be ɔli wie. San be mma kanngan mun nin be bua mun, nin bé boli mun, ɔ nin be nannin mun yɛ be yacili be Gozɛn lɛ-ɔ. Kɛ Zozɛf ´kɔ'n, ɔ fali kakaklolo nin nnɛn kpanngɔ nga be cuɛn kakaklolo sɔ mun'n be su fufuɛ mun. Sran nga be ɔli'n be sɔnnin kpa. Kɛ be juli Gɔrɛn-Atad b'ɔ o Zurdɛn'n i bue kun lɔ'n su'n, sɛ nga be yoli'n, ɔ ti-man blɛblɛ. Zozɛf yoli i si i sɛ'n le mɔcuɛ kun. Kɛ Kanaanfuɛ mun bɔ be ti mɛn sɔ'n i nunfuɛ'm be wunnin Gɔrɛn-Atad sɛ sɔ'n, be waan: «Eziptfuɛ'm bé sɛ dan kpa kun bɔ yɛ be ´yo i lɛ-ɔ.» I ti yɛ be flɛli Zurdɛn'n sin lɔ lika sɔ'n kɛ: Abɛl-Mizraim nin-ɔn. Zakɔb i mma'm be niannin ndɛ nga bé si kan kleli be'n su be yoli. Be fɛli i be ɔli Kanaan mɛn'n nun, be sieli i Makpela lika'n nun lɔ yɛbuɛ buɛ'n nun. Lika sɔ yɛ Abraam toli i Efrɔn b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n i sa nun kɛ ɔ ´fa yo i asieliɛ'n nun nin-ɔn. Ɔ mantan Mamre lɛ. Kɛ Zozɛf sieli i si'n, ɔ nin i niaan mun nin be kwlaa nga be ɔli i sunmanlɛ'n be sali be sin Ezipt lɔ. Kɛ Zozɛf i niaan'm be ´nian bɔ bé si ɔ'a wu'n, be waan: «Sɛ Zozɛf wa se kɛ ɔ nin e ´nyɛn i o, sɛ ɔ ´se kɛ ɔ ´yi sa nga e yoli i'n kwlakwla man ye o!» Nan b'a ko mɛn i ngaliɛ kɛ: «Kɛ ɔ́ si ´wu'n, ɔ kannin ndɛ kleli ye. I waan be `se Zozɛf kɛ: ‹N ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, yaci sa nga ɔ niaan'm be yoli wɔ'n cɛ be, tɛ nga be yoli wɔ'n yaci cɛ be. Be ti ɔ́ si i Nyanmiɛn'n i sufuɛ!› » Kɛ be wa boli jasin sɔ'n kleli Zozɛf'n, ɔ sunnin. I niaan'm be bɔbɔ be wa kotoli be trɛli i ja be waan: «E yɛ e o yɛ. Fa e yo ɔ sufuɛ.» Yɛ Zozɛf seli be kɛ: «Nán srɛ kun amun. N fa mín wun n sunnzun Nyanmiɛn-ɔn ɔ yo-man ye. An guguli kɛ an ´yo min tɛ kpɛkuun Nyanmiɛn'n fali tɛ sɔ'n kacili ye, yɛ man e o ye nga e o nun andɛ yɛ nun nin-ɔn, yɛ man sran beblebe nga be fiteli nun-ɔn. Nan i sɔ'n ti, nán srɛ kun amun. N ´nian amun nin amun mma mun amun lika.» Kɛ ɔ kɛnnin i sɔ kleli be'n, ɔ man be anwlɛn'n tɔli nzue nun. Zozɛf nin i osufuɛ'm be trannin Ezipt lɔ. Ɔ dili afuɛ ya afuɛ blu nan ɔ'a wu. Zozɛf sili Efraim i anunman sian mun nan ɔ'a wu. Ɔ fali Manase i wa Makir i mma liɛ mun yoli i liɛ. Le kun Zozɛf seli i niaan'm be kɛ: «N su wa wu, sanngɛ n si kɛ Nyanmiɛn ɔ ´uka amun, ɔ ´fa amun kɔ mɛn ng'ɔ tali Abraam nin Izaak nin Zakɔb be nda kɛ ɔ ´fa man be'n nun.» Zozɛf seli i niaan'm be kɛ: «N si kɛ Nyanmiɛn ɔ ´uka amun. An `ta min nda kɛ sɛ an ´kɔ'n, an ´tu min owie'n be ´fa kɔ.» Zozɛf dili afuɛ ya afuɛ blu yɛ ɔ wuli-ɔ. Be fali ayre be kpɛkpɛli i saka'n wun nan ɔ'a saci-man. Be sieli i yɛbuɛ alaka kun nun Ezipt lɔ. Kɛ Zakɔb bɔ be flɛ i Izraɛl'n ba Ezipt'n, ɔ nin i mma'm be yɛ be bali-ɔ. Kɛ be ba'n, be kwlaa be fali be yi nin be mma mun. Zakɔb mma'm be dunman'm be yɛ: Ribɛn, Simeɔn, Levi, Zida, Isakar, Zabilɔn, Bɛnzamɛn, Dan, Nɛftali, Gad yɛ Azɛr. Sran nga be fin Zakɔb osu nun'n be kwlaa be ti ableso. I blɛ sɔ nun'n, wuun i wa kun nga be flɛ i Zozɛf'n wo i liɛ Ezipt lɔ laa. I sin'n, Zozɛf wa wuli. I niaan mun nin i sɔ blɛ liɛ nun sran'm be kwlaa be wuli. Sanngɛ Izraɛlfuɛ'm be wuli ba mun kaka kpa nan b'a trɛ trɛlɛ kpa. I sɔ'n ti, be nyannin wunmiɛn kpa, be trannin Ezipt mɛn'n i lika'n kwlaa. Yɛ famiɛn uflɛ kun bɔ i liɛ'n ɔ'a si-man Zozɛf mlɔnmlɔn'n, ɔ wa jasoli su nan ɔ'a sie Ezipt mɛn'n. Ɔ seli i nvlefuɛ'm be kɛ: «Amun `nian, Izraɛlfuɛ'm be yɛ b'a sɔn b'a tra e yɛ, kpɛkuun be kekle ɔ'a tra ye. Man e kunndɛ wafa nga e ko yo nan b'a yaci trɛlɛ'n, afin sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, sɛ alɛ wie wa fu e nun'n, be ´uka e kpɔfuɛ mun be nin ye ´kun, kpɛkuun be ´jaso e mɛn'n nun wa be ´kɔ.» Eziptfuɛ'm be sieli Izraɛlfuɛ'm be su junman kpɛnngbɛn mun. Be waan be `man Izraɛlfuɛ'm be junman kekle man be di. Kɛ be yoli sɔ yɛ be fa kplannin Pitɔm nin Ramsɛs b'ɔ be ti Ezipt famiɛn'n i ninnge siewlɛ klɔ mun-ɔn. Kɛ be ´kle be nyrɛnnɛn dan be kɔ be nyrun'n, wuun blɛ li yɛ b'a se be kɛ be trɛ nan be fa lika nin-ɔn. I sɔ'n ti, Eziptfuɛ'm be wa kpɔli Izraɛlfuɛ'm be kpɔlɛ kpa. Eziptfuɛ'm be fa be kacili be kanga nan b'a yo be tɛtɛ kpa. Junman'n i kekle b'ɔ yoli'n ti'n, Izraɛlfuɛ'm b'a wun-man be wun fɛ, afin be si fa, be kpɛ bliki, be di blo junman'n kwlakwla kpan. E `kpɛ kpo e `se kɛ be dili junman tɛtɛ'n kwlaa. B'a si-man be aunnvuɛ mlɔnmlɔn. Ebre'm be lɛ ba wufuɛ nnyɔn. Be flɛ kun kɛ Sifra, yɛ be flɛ kun ekun kɛ Pia. Ezipt famiɛn'n wlali bé su nun kpa kɛ: «Blɛ bɔ amun ´uka Ebre bla mun be ´wu ba'n, amun `nian ba nga be wu i'n kpa. Sɛ ɔ ti yasua'n, amun `kun i, sɛ kusu ɔ ti bla'n, amun `yaci i lɛ.» Sanngɛ ba wufuɛ sɔ mun bé nyin yi Nyanmiɛn i ti, b'a yo-man like nga famiɛn'n seli be kɛ be yo'n. Ɔ man be yacili ba yasua'm be lɛ, b'a kun-man be. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, famiɛn'n wa flɛli be, ɔ usali be kɛ: «?Ɔ yoli sɛ ti yɛ amu'an kun-man ba yasua mun bɔ amun yacili be lɛ-ɔ?» Be tɛli i su kɛ: «Sa nga ti bɔ be kali lɛ sɔ'n yɛlɛ kɛ Ebre bla'm be ti-man kɛ Ezipt bla'm be sa. Be liɛ be ti juejue, i sɔ'n ti, kɛ ba wufuɛ'm be ´fa ju lɛ'n, wuun b'a wu be wa'n lalaa.» Izraɛlfuɛ'm be wa trɛli kpa, be wunmiɛn'n yoli dan. Yɛ Nyanmiɛn yoli ba wufuɛ'm be kpa. Kɛ bé nyin yili Nyanmiɛn'n ti, Nyanmiɛn man be bɔbɔ be wuli ba kaka kpa. Siɛn liɛ'n, Ezipt famiɛn wlali i nvlefuɛ'm be kwlaa be su nun kɛ: «Ebre'm be wa yasua nɔnman kwlaa nga be wu be'n, amun `to be gua Nil nzue'n nun lɔ, sanngɛ amun `yaci ba bla'm be lɛ.» Bian kun o lɛ, ɔ ti Levi osu'n nunfuɛ, ɔ jali Levi osu'n nun bla kun. Bla'n wunnzɛli, ɔ wuli ba yasua kun. Bla sɔ'n wunnin kɛ ba'n ti klanman nan ɔ'a fɛ i a fia lele anglo nsan. I sin b'ɔ wunnin i kɛ ɔ fa bakan'n fia-a, ɔ yo-man ye kun'n, ɔ fali gbogbo bɔ papirus ja yɛ be fa yoli'n, ɔ wɛsɛli i wun nin gudrɔn nin waka bue nzue wie nan ɔ'a la bakan'n i nun. I sin kpɛkuun ɔ fali ko wlɛli i ndɛ'm be afiɛn Nil nzue nuan lɔ. Bakan'n i niaan bla'n jran mmua lɔ niɛn i su nan ɔ ´wun sa nga ɔ ´ju bakan'n su'n. I sin b'ɔ ´cuɛn nun kan'n, kpɛkuun Ezipt famiɛn'n i wa bla'n ɔ'a ba nzue dan sɔ'n nun wunnzinlɛ. Kɛ ɔ ´wunnzin'n, bla nga be su i su'n be ɔli wlan-wlanlɛ nzue'n i nuan su, kpɛkuun famiɛn'n i wa bla'n ɔ'a wun gbogbo b'ɔ o ndɛ'm be afiɛn lɔ'n, yɛ ɔ sunmɛnnin i afanniɛn bla'n kɛ ɔ ko fa. Ɔ tike su b'ɔ ´nian-an, ba nɔnman yasua kun yɛ ɔ la nun yɛ ɔ sun yɛ. Ɔ yoli i annvɔ kpɛkuun i waan: «Ato-ɔ, Ebre'm be wa-a!» Yɛ bakan'n i niaan bla'n bali-ɔ, ɔ usali famiɛn'n i wa bla'n kɛ: «? A klo kɛ n ko kunndɛ bla ta kun Ebre'm be nun lɔ nan ɔ wa man ba'n i nyɔnflɛn man wɔ?» Ɔ tɛli i su kɛ: «Ɛɛn, ko kunndɛ.» Yɛ talua kan'n ´ko flɛ bakan'n i awuliɛ niɛn nin-ɔn. Bla'n bali, famiɛn'n i wa bla'n seli i kɛ: «Fa bakan nga kɔ, nan ko mɛn i nyɔnflɛn, n ´tua wɔ kalɛ.» Bla'n fali bakan nan ɔ'a ɔ i nyɔnflɛn manlɛ. Kɛ bakan'n yoli kaklaka'n, i nin'n fɛli i ko mannin famiɛn'n i wa bla'n. Ɔ kacili kɛ i klun ba sa, kpɛkuun famiɛn'n i wa bla sɔ'n waan: «Kɛ bɔ n fɛli i nzue nun'n ti'n, n ´tɔn i dunman kɛ Moiz.» Kɛ Moiz yoli kpɛnngbɛn'n, le kun ɔ ɔli i niaan Ebre'm bé wun lɔ. Ɔ wunnin plɔtrɔ junman nga be fa mian be kɛ be di'n. Ɔ wunnin Eziptfuɛ kun b'ɔ su bo i niaan Ebre'm be nun kun. Ɔ nian wa nian wa b'ɔ wun-man sran'n, nan ɔ'a kun Eziptfuɛ'n nan ɔ'a fɛ i saka'n ɔ'a fiɛ i aunnyan'n nun. Kɛ i aliɛ cɛnnin b'ɔ ´kɔ Ebre'm bé wun lɔ ekun'n, ɔ ´nian-an, be nun nnyɔn be su di utre. Ɔ usali sran nga i ndɛ liɛ'n yo-man fɛ'n kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a bo ɔ niaan nin-ɔn?» Sran sɔ'n usɛli i kɛ: «?Wan li yɛ ɔ fali wɔ sieli i é su kpɛn nin e jɔlɛ difuɛ-ɔ? ?A kunndɛ kɛ a ´kun min kɛ a fa kunnin Eziptfuɛ'n sa?» Ɔ man srɛ kunnin Moiz nan ɔ'a se i klun lɔ kɛ: «Ndɛ sɔ'n ɔ'a tru sakpa.» Ezipt famiɛn tili sa sɔ'n, kpɛkuun ɔ kunndɛli kɛ ɔ ´kun Moiz, kpɛkuun yɛ Moiz wanndili Ezipt famiɛn'n nyrun ɔli Madian mɛn'n nun lɔ-ɔ. Kɛ ɔ ɔli'n, ɔ ko trannin nzue gbo kun wun lɛ. Madian lɔ sraka yifuɛ'n lɛ ba bla nso. I wa bla nso'm be bali nzue salɛ kɛ be ´fa guɛ i bé si i nnɛn'm be nzue nɔnwlɛ ninnge'm be nun, nan nnɛn'm be `nɔn. Kpɛkuun kɛ nnɛn kankanfuɛ'm be juli lɛ'n, be kannin bé bo. Yɛ Moiz kusu tinnin i wun ase-ɔ, ɔ jrannin talua'm be sin nan ɔ'a man be nnɛn'm be nzue. Kɛ be sali be sin bé si Zetro wun lɔ'n, ɔ usali be kɛ: «Ai! ?Ɔ yoli sɛ bɔ ndɛ amun ba ndɛ sɔ-ɔ?» Be tɛli i su kɛ: «Eziptfuɛ kun deli e nnɛn kankanfuɛ'm bé sa nun, kpɛkuun ɔ sali nzue mannin e nnɛn mun bɔbɔ.» Ɔ usɛli i mma'm be kɛ: «?Yɛ bian sɔ'n wo nin? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun yacili i lɔ-ɔ? Amun `ko flɛ i man ɔ wa di like.» Moiz kplinnin su kɛ ɔ nin bian sɔ'n be ´tran. Zetro fɛli i wa bla kun mɛnnin i kɛ ɔ jɛ i. Be flɛ i kɛ Sefora. Bla'n wuli ba yasua kun. Yɛ Moiz waan: «Afin bɔ m'an kaci aofuɛ mɛn uflɛ wie nun nin-ɔn, n ´tɔn i dunman kɛ Gɛrsɔm, i bo'n yɛlɛ kɛ: M'an Fia Wa.» I sin b'ɔ cɛ lele'n, Ezipt famiɛn'n wa wuli, sanngɛ i blɛ sɔ nun'n, wuun Izraɛlfuɛ'm be tɛ o kanga'n nun. Be kplin, be sun. Be kpanlɛ'n toli Nyanmiɛn lɔ. Nyanmiɛn kusu tili be sun flɛlɛ nga be sun flɛli i'n. Kɛ ɔ tili i sɔ'n, ɔ man i wla kpɛnnin aenguɛ ng'ɔ nin Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be trali'n su. Kɛ Nyanmiɛn niannin Izraɛlfuɛ mun'n, kpɛkuun be yoli i annvɔ. Moiz kɛnkɛn i sia Zetro b'ɔ ti Madian lɔ sraka yifuɛ'n i bua mun nin i boli mun. Cɛn kun ɔ kankannin nnɛn mun ɔli aawlɛ flɛnnɛn'n i sin lɔ, kpɛkuun ɔ ɔli Nyanmiɛn i oka nga be flɛ i Orɛb'n su lɔ. Anannganman i anz'n yili i wun nglo kleli i lɛ kɛ sin taaman sa susrɛ kun i afiɛn. Moiz ´nian susrɛ nin-ɔn, sin taaman o nun, sanngɛ susrɛ sɔ'n yra-man bɔ kaan sa. Moiz waan: «N wa kpɛ min nyin nan n ´nian abonuan sa nga, yɛ n ´wun sa nga ti bɔ susrɛ'n yra-man'n.» Kɛ Anannganman wunnin kɛ ɔ su kpɛ i wun nan ɔ ´nian'n, kpɛkuun ɔ o susrɛ'n nun lɔ ɔ'a flɛ i, i waan: «Moiz! Moiz!» Moiz tɛli i su kɛ: «Nannan!» Anannganman seli i kɛ: «Nán mantan susrɛ'n wa. Yi ɔ ja ngbabua'n, afin lika nga a o nun yɛ'n ti min Nyanmiɛn min lika. N ti ɔ si i Nyanmiɛn, n ti Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be Nyanmiɛn.» Moiz kɛtɛli i nyrun, afin ɔ kwla nian-man Nyanmiɛn srɛ b'ɔ kun i'n ti. Anannganman seli i ekun kɛ: «N wunnin min sran nga be o Ezipt lɔ'n be nyrɛnnɛn nga be fa kle be'n. Kɛ be kle be nyrɛnnɛn'n, kpanlɛ nga be kpannin'n, n tili. N si afɛ ng'ɔ o be su'n. M'an jra kɛ n wa de be Eziptfuɛ'm bé sa nun nan n ´fa be Ezipt mɛn'n nun n ´kɔ mɛn klanman b'ɔ ti tɛtrɛ kpa'n nun lɔ. Lɔ asiɛ'n yo like ye kpa, i kunngba'n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman. Be nga be tran mɛn sɔ nun'n be yɛ: Kanaanfuɛ mun, Ɛtfuɛ mun, Amɔrfuɛ mun, Ferezfuɛ mun, Evfuɛ mun, ɔ nin Zɛbisfuɛ mun. N tili Izraɛlfuɛ'm be kpanlɛ'n b'ɔ toli min wa'n, kpɛkuun n wunnin wafa nga Eziptfuɛ'm be fa yo be tɛtɛ'n. Siɛn'n, n ´sunman wɔ Ezipt famiɛn'n i wun lɔ. Ko fa Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti min sran mun, man be tu Ezipt mɛn'n nun lɔ.» Moiz seli Nyanmiɛn kɛ: «?Wan yɛlɛ min bɔ n wɔ n ko to Ezipt famiɛn'n lɔ nan n `yo man Izraɛlfuɛ'm be tu Ezipt lɔ-ɔ?» Nyanmiɛn tɛli i su kɛ: «N jin ɔ́ sin, yɛ nian, nzɔliɛ b'ɔ kle kɛ min yɛ n sunman wɔ'n yɛ. Kɛ a ko fa Izraɛlfuɛ mun ko fite'n, amun wa su min oka nga su.» Sanngɛ Moiz seli Nyanmiɛn kɛ: «Kɛ n wa ko to Izraɛlfuɛ'm be lɔ bɔ n ´se kɛ: ‹Amun nannan'm be Nyanmiɛn'n yɛ ɔ sunmannin min amún sin'n,› be wa usa min kɛ: ‹?Yɛ be flɛ i sɛ?› ?N ´tɛ be su sɛ?» Nyanmiɛn waan: «Min ti Nyanmiɛn bɔ n wo lɛ titi'n. Ndɛ nga a wa kan kle Izraɛlfuɛ mun'n yɛ: ‹Nyanmiɛn b'ɔ wo lɛ titi'n sunmannin min amún sin.› » I sin Nyanmiɛn kan guali su kɛ: «Kan kle Izraɛlfuɛ mun kɛ: ‹Anannganman b'ɔ ti amun nannan'm be Nyanmiɛn'n, Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be Nyanmiɛn'n yɛ ɔ sunmannin min amún sin-ɔn.› Min dunman ng'ɔ o lɛ titi'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, dunman nga yɛ blɛ'n kwlaa nun sran'm be ´fa flɛ min-ɔn. Siɛn'n, kɔ ko yia Izraɛl kpɛnngbɛn mun nan se be kɛ: ‹Anannganman b'ɔ ti amun nannan'm be Nyanmiɛn'n, Abraam nin Izaak, nin Zakɔb be Nyanmiɛn'n yili i wun nglo kleli min. Ɔ seli min kɛ ɔ buli afɛ nga amun o nun'n i akunndan, yɛ ɔ wunnin sa nga be fa yo amun Ezipt mɛn'n nun'n. I sɔ'n ti, i waan ɔ ´de amun Eziptfuɛ sɔ'm bɔ be kle amun nyrɛnnɛn'n bé sa nun, nan ɔ ´fa amun kɔ Kanaanfuɛ mun, nin Ɛtfuɛ mun, nin Amɔrfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Evfuɛ mun, ɔ nin Zɛbisfuɛ'm be mɛn liɛ'n nun lɔ. Lɔ asiɛ'n yo like ye kpa, i kunngba'n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman.› Izraɛlfuɛ'm be ´fa ɔ nuan ndɛ'n su. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, a nin be kpɛnngbɛn mun, amun ko to Ezipt famiɛn'n. Amun `se i kɛ: ‹Anannganman, Ebre'm be Nyanmiɛn'n, e Nyanmiɛn'n, ɔ yili i wun nglo kleli ye. Man e atin nan e `fa cɛn nsan e `nanti e `wɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, e `ko yi tɛ e man e Nyanmiɛn'n.› N si kɛ Ezipt famiɛn'n su man-man amun atin kɛ amun wɔ. San be ´miɛn i fii kpa. I ti'n, m ´ba yasua su Eziptfuɛ'm be afiɛn, kpɛkuun n ´fa abonuan sa nga n ´yo be'n n ´fa kle be nyrɛnnɛn. I sin famiɛn'n ´yaci amun nun amun ´kɔ. N ´yo man Eziptfuɛ'm be ´yo amun ye, ɔ man amun su fa-man amún sa ngbɛn kɔ-man. Ezipt bla'm be kwlaa nga be trantran amún wun koko lɛ'n, ɔ nin nga be nin amun tran awlo kun'n, man amun nun mmla mun be srɛ be ninnge nga be fa jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ be yoli'n, yɛ be `srɛ be tralɛ mun. Amun `fa ninnge sɔ mun sua amun mma yasua mun nin mma bla mun. Kɛ amun wa de Eziptfuɛ'm bé bo ninnge mun kɛ nga sa.» Moiz seli Nyanmiɛn kɛ: «Nian, be su lafi-man min su, be su fa-man ndɛ nga n ´kan'n su. Be wa se min kɛ: ‹Anannganman ɔ'a yi-mɛn i wun nglo ɔ'a kle-man wɔ›.» Anannganman usɛli i kɛ: «?Nguɛ like yɛ ɔ o ɔ́ sa nun lɛ nin-ɔn?» I waan: «Kpɔnman-an.» Anannganman seli i kɛ: «Yi i ase.» Yɛ ɔ yili i ase-ɔ, kpɛkuun kpɔnman'n ɔ'a kaci wuo. Moiz waan ɔ ´wanndi wuo'n i nyrun. Nan Anannganman ɔ'a se i kɛ: «To ɔ́ sa'n, nan tra wuo'n i lua'n.» Moiz toli i sa'n, nan ɔ'a tra wuo'n, kpɛkuun wuo'n kacili kpɔnman i sa nun ekun. Anannganman waan: «Like nga a wa yo nan b'a lafi su kɛ min Anannganman bɔ n ti be nannan Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be Nyanmiɛn'n, n yili min wun nglo n kleli wɔ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Anannganman seli i ekun kɛ: «Fa ɔ́ sa ngbabua'n wlɛ i ɔ wue'n nun ɔ tralɛ'n bo.» Yɛ Moiz yoli i sɔ-ɔ. Kɛ ɔ ´yi i sa'n, ɔ'a fɛn fitafita kpa. Kokowe ufue ɔ'a yo i sa'n. Anannganman seli i kɛ: «Fa ɔ́ sa'n sie ɔ wue'n su ɔ tralɛ'n bo lɔ ekun.» Yɛ Moiz yoli i sɔ ekun-ɔn. Kɛ ɔ ´yi i sa'n, ɔ'a sin i osu'n nun ɔ'a yo weiin. Anannganman waan: «Sɛ Izraɛlfuɛ'm b'a lafi-man ɔ su blɛ bɔ a yi atrɛ klikli'n, be wa lafi wɔ su atrɛ nnyɔn su bɔ a wa yi'n ti. Sɛ a yi atrɛ'n i nnyɔn su'n nan be waan be lafi-man ɔ su ekun'n, nan be waan be tie-man ɔ ndɛ'n mlɔnmlɔn'n, sa nzue Nil nzue ba'n nun guɛ i asiɛ ba'n su. Nzue nga a sali'n ´kaci mmoja.» Moiz seli Anannganman kɛ: «Min Min, n ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, n ti-man sran b'ɔ ti ijɔfuɛ-ɔ. N ti-man sran bɔ ijɔ nzra nun titi-ɔ, kɛ a nin min ijɔ yɛ'n bɔbɔ n tɛ o min osu'n nun. Mín nuan'n sin-man ndɛndɛ, min ijɔlɛ ti tankantankan.» Anannganman usɛli i kɛ: «?Wan yɛ ɔ man sran'n i nuan kpa nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ yo man sran yo bobofuɛ annzɛ sutrefuɛ nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ yo man sran wun ase annzɛ ɔ yo anyansifuɛ nin-ɔn? ?Nán m bɔbɔ min Anannganman nin-ɔn? Kɔ siɛn'n, kɛ a ´ijɔ'n, n ´uka wɔ, n ´kle wɔ ndɛ nga ɔ fata kɛ a kan'n.» Moiz waan: «N ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, min Min, sunman sran uflɛ.» Kpɛkuun Anannganman fali Moiz wun ya yɛ ɔ seli i kɛ: «?Ɔ niaan bian Aarɔn b'ɔ ti Levifuɛ'n nun-man lɛ? N si kɛ i liɛ ɔ si ijɔ kpa. Ɔ o atin nun ɔ su ba wɔ atin kpalɛ, sɛ ɔ wun wɔ'n ɔ ´yo i fɛ kpa. Kan ndɛ'n kle i, ndɛ nga ɔ fata kɛ ɔ kan'n, kan kle i. Blɛ bɔ amun ´ijɔ'n, m bɔbɔ n ´jran amun sran nnyɔn'n amun sin. N wa kle amun like nga ɔ fata kɛ amun yo'n. I yɛ ɔ wa kan ɔ́ nuan su ndɛ kle nvlefuɛ mun-ɔn. Ɔ ´ijɔ ɔ́ nuan, ɔ kusu a ´kaci kɛ i Nyanmiɛn sa yɛ a ´kan ndɛ'n ´kle i-ɔ. Fa kpɔnman nga, i yɛ a wa fa yi atrɛ mun-ɔn.» Moiz sɛli i sin i sia Zetro wun lɔ, ɔ seli i kɛ: «Ɔ fata kɛ n wɔ min niaan Izraɛlfuɛ nga be o Ezipt lɔ'n be osu nianlɛ. N ´ko nian sɛ be tɛ o nguan nun o.» Zetro seli Moiz kɛ: «N tili. Nanti ye o!» Anannganman seli Moiz Madian mɛn'n nun lɔ kɛ: «Kɔ, sa ɔ́ sin Ezipt lɔ sakpa, afin sran nga be waan be ´kun wɔ'n b'a wie wu.» Moiz fɛli i yi nin i mma mun be fuli aflunmun su, yɛ ɔ sɛli i sin Ezipt lɔ-ɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, ɔ fali kpɔnman nga Nyanmiɛn seli i kɛ ɔ fa'n. Anannganman seli i ekun kɛ: «Abonuan ninnge wafa-wafa nga n yoli man a kwlali be yo lɛ'n, kɛ a ´sa ɔ́ sin Ezipt lɔ yɛ'n, yo i sɔ abonuan sa mun Ezipt famiɛn'n i nyrun. N wa yo man ɔ su sie-mɛn i su ɔ ndɛ'm bé bo, ɔ su yaci-man Izraɛlfuɛ'm be nun kɛ be wɔ. I blɛ sɔ nun'n, se i kɛ: ‹Ndɛ nga Anannganman kan'n yɛ: Izraɛl nvle'n ti kɛ min wa yasua sa, min wa yasua klikli nin-ɔn. N seli wɔ kɛ a yaci i nun nan ɔ ko su min, sanngɛ a kplin-man su. I sɔ'n ti, n wa yo man ɔ klun ba yasua klikli'n ´wu.› » Kɛ be ´kɔ bɔ be juli atin afiɛn'n, Moiz lali lika kun nun kɔnguɛ. Anannganman bali i wun lɛ, i waan ɔ yo nan ɔ wu. Anannganman seli Aarɔn kɛ: «Kɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ ko kpa Moiz i atin.» Aarɔn ɔli, ɔ ko toli i niaan bian'n Nyanmiɛn i oka'n su lɔ, kpɛkuun ɔ tɔli i nun. Moiz kannin jasin nga Nyanmiɛn fa wlɛli i nuan'n kleli Aarɔn, yɛ ɔ kannin atrɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ yi be'n be ndɛ. I sin be nnyɔn'n be sannin nun be ɔli. Be ko yiali Izraɛl kpɛnngbɛn mun. Aarɔn kannin jasin nga Nyanmiɛn fa wlɛli i Moiz nuan kɛ ɔ `bo kle be'n. Yɛ Aarɔn yili atrɛ mun Izraɛlfuɛ'm be nyrun-ɔn. Kpɛkuun sran'm be lafili su, be wunnin i wlɛ kɛ Anannganman wunnin bé su afɛ'n, nan i waan ɔ ´yi i wun nglo nan ɔ ´de be. Be kotoli nan b'a su i. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Moiz nin Aarɔn be ko toli Ezipt famiɛn'n yɛ be seli i kɛ: «Ndɛ nga Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n kan'n yɛ. I waan a yaci i sran'm be nun man be wɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ be ko di cɛn be mɛnmɛn i.» Ezipt famiɛn'n tɛli bé su kɛ: «?Wan yɛlɛ Anannganman bɔ mín nyin ko yi i bɔ i ti yɛ m man Izraɛlfuɛ'm be atin kɛ be wɔ-ɔ? N si-man Anannganman, yɛ n su man-man amun atin kɛ amun wɔ.» Moiz nin Aarɔn be seli i kɛ: «Ebre'm be Nyanmiɛn'n, Anannganman e Nyanmiɛn'n fɛli i wun kleli ye. Man e cɛn nsan man e fa nanti e wɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ nan e ko yi tɛ e mɛn i. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, ɔ ´fa alɛ nin tukpacɛ bɔ sa ndɛndɛ wie nunnun ye.» Famiɛn'n seli be kɛ: «?Moiz nin Aarɔn, nzu ti yɛ amun saci sran'm bé ti nun kɛ nán be di junman'n kun-ɔn? Amun `sa amún sin amun `ko di junman'n. Siɛn liɛ'n, bɔ nvle sɔ nunfuɛ'm b'a sɔn'n, kpɛkuun amun waan amun ´yo nan nán man be di junman'n kun.» Cɛn kunngba sɔ nun'n, Ezipt famiɛn'n wlali Eziptfuɛ nga be ti plɔtrɔ junman difuɛ'm bé su nianfuɛ mun, ɔ nin Izraɛlfuɛ nga be ti junman difuɛ sɔ'm bé su kpɛnngbɛn kanngan'm be su nun kpa, ɔ seli be kɛ: «Nán amun man Izraɛlfuɛ'm be ijre nga be fa kpɛ bliki'n kun kɛ laa'n sa, man be bɔbɔ be ko kunndɛ ijre'n. Sanngɛ amun `mian be man be kpɛ bliki nga be kpɛ titi'n i nuan su. Nán amun ti su. Be ti fuɛnfuɛ, i sɔ'n ti yɛ be waan be man be atin nan be ´ko yi tɛ man be Nyanmiɛn nin-ɔn. Amun `man be junman kekleekle mun. Kɛ junman'n ti be'n, be su nyan-man blɛ bu-man ato ndɛ nga'm be akunndan kun.» Eziptfuɛ nga be ti plɔtrɔ junman difuɛ'm be su nianfuɛ mun, be nin Izraɛlfuɛ nga be ti junman'n su kpɛnngbɛn kanngan'm be fin Ezipt famiɛn'n i awlo lɔ be ɔli Izraɛlfuɛ'm bé sin be ko seli be kɛ: «Ndɛ nga Ezipt famiɛn'n ɔ'a kan'n yɛ: ‹Be su man-man amun ijre kun. Amun bɔbɔ amun `wɔ nan amun ko kunndɛ lika nga amun ko nyan ijre nun'n, sanngɛ nga ɔ fata kɛ amun si'n yɛlɛ kɛ be su ti-man amun junman'n su, bliki nga amun kpɛ titi'n, i nuan su yɛ amun ´kpɛ i ekun-ɔn.› » Nan Izraɛlfuɛ'm b'a sanndi Ezipt mɛn wunmuan'n nun. Be ɔli ijre ng'ɔ ko ju be'n i kunndɛlɛ. Plɔtrɔ junman'n su nianfuɛ'm be jin be su, be mianmian be, be se be kɛ: «Amun `wie amún cɛn kun junman'n di kɛ laa bɔ be tɛ man amun ijre'n sa.» Eziptfuɛ nga be ti plɔtrɔ junman'n su nianfuɛ sɔ'm be bo Izraɛlfuɛ nga be fa be sieli i junman'n su kpɛnngbɛn kanngan mun bɔbɔ. Kpɛkuun be se be kɛ: «?Nzu ti yɛ anunman nin ndɛ bliki liɛ nga amun kpɛli'n ju-man kɛ laa liɛ nga amun kpɛ i titi'n sa kun-ɔn?» Junman'n su kpɛnngbɛn kanngan sɔ'm be ɔli Ezipt famiɛn'n i wun lɔ, be ko seli i kɛ be klun jɔ-man. Be usɛli i kɛ: «?Nannan, nguɛ ti yɛ a yo e sɔ-ɔ? Be kunndɛ-man ijre be man-man e kun, sanngɛ be waan bliki nga e kpɛ'n i nuan ju kɛ laa liɛ nga e kpɛ'n sa. Be bo e bɔbɔ. Nga be ´yo i lɛ'n, nɛ́n i su-ɔ.» Ezipt famiɛn'n tɛli be su kɛ: «Amun ti fuɛnfuɛ, nanwlɛ, amun ti fuɛnfuɛ, i sɔ'n ti yɛ amun se kɛ: ‹E `wɔ nan e ko yi tɛ e man e Nyanmiɛn nin-ɔn!› Siɛn'n amun `wɔ ko di junman'n, be su man-man amun ijre kun, sanngɛ bliki nga amun ´kpɛ'n, man i nuan'n ju kɛ laa liɛ'n sa.» Izraɛlfuɛ nga be ti junman'n su kpɛnngbɛn kanngan'm be wunnin kɛ be su kle be nyrɛnnɛn, afin be seli be kɛ: «Be ti-man bliki'n su, bliki nuan kunngba nga amun kpɛ laa'n i su yɛ amun `kpɛ-ɔ.» Kɛ be fin famiɛn'n i lika lɔ be ´fite'n, be toli Moiz nin Aarɔn gua su lɛ, be su minndɛ be. Yɛ be seli be kɛ: «Man Nyanmiɛn wun nga amun yoli i lɛ'n, nan ɔ `bu amun fɔ. Amun ti'n, famiɛn'n nin i mantanfuɛ'm b'a kpɔ ye. Amu'an man be tokofi kɛ be fa kun ye.» Moiz sɛli i sin Anannganman wun lɔ, ɔ ko seli i kɛ: «?Ee Anannganman, ɔ yo sɛ ti yɛ a yo sran nga'm be tɛ nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a sunmannin min-ɔn? Kɛ ɔ fin cɛn bɔ n ko kannin ndɛ nga ɔ waan n kan kle famiɛn'n, yɛ ɔ sɔli Izraɛlfuɛ'm be nyrɛnnɛn klelɛ-ɔ. Ɔ kusu a o lɛ, a de-man ɔ nvle'n.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Blɛ li yɛ a wa wun like nga n wa fa yo Ezipt famiɛn nin-ɔn. N wa miɛn i kɛ ɔ `yaci Izraɛlfuɛ'm be nun man be wɔ. Kɛ n wa miɛn i'n, ɔ wa kan bé bo kɛ be jaso i mɛn'n nun bɔbɔ.» Nyanmiɛn seli Moiz ekun kɛ: «N ti ‹Anannganman›. Laa, n yili min wun nglo n kleli Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb. Min dunman nga n fa kleli be'n yɛlɛ ‹Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n,› sanngɛ b'a si-man kɛ be flɛ min ekun kɛ: ‹Anannganman›. E nin be e trali aenguɛ. N tali be nda kɛ Kanaan mɛn nga be trannin nun laa kɛ aofuɛ mun sa'n, n ´fa man be. M bɔbɔ n tili Izraɛlfuɛ'm be kplinlɛ nga be kplin Eziptfuɛ'm be yalɛ bɔ be kle be'n ti'n. Mín wla ɔ'a kpɛn aenguɛ nga e nin be e trali'n su. I sɔ'n ti, n ´kan kle wɔ kɛ a `se be kɛ: ‹N ti Anannganman, n wa yo man amun ´nyan amún ti junman kekleekle nga Eziptfuɛ'm be mian amun kɛ amun di'n be nun. Min tinmin dan bɔ sran kwla jrɛn-mɛn i nyrun'n ti'n, m ´bu be fɔ, kpɛkuun n ´de amun. N ´fa amun nvle'n n ´yo min nvle, n ´yo amun Nyanmiɛn, yɛ amun wa wun i wlɛ jrɛin kɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn ng'ɔ ´de amun Eziptfuɛ'm be junman kekleekle nga be mian amun kɛ amun di be'n be nun. N ´fa amun n ´kɔ mɛn nga n tali Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be nda kɛ n ´fa man be'n i nun lɔ. M bɔbɔ min Anannganman, n ´fa mɛn sɔ'n ´man amun.› » Moiz ko kannin ndɛ sɔ mun kleli Izraɛlfuɛ mun, sanngɛ afɛ b'ɔ o bé su'n ti'n, kanga junman dilɛ'n ti'n, b'a sie-man bé su i bo. Anannganman seli Moiz ekun kɛ: «Kɔ nan ko se Ezipt famiɛn'n kɛ ɔ yaci Izraɛlfuɛ'm be nun man be jaso i mɛn'n nun.» Moiz tɛli i su kɛ: «?Izraɛlfuɛ'm bɔbɔ b'a tie-man mín nuan ndɛ'n, yɛ famiɛn'n i li yɛ ɔ wa tie min bɔ n si-man ijɔ'n min ndɛ nin-ɔn?» Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ be `san nun nan be wɔ be ko wun Izraɛlfuɛ mun nin Ezipt famiɛn'n be wun, kɛ ɔ ´yo nan Izraɛlfuɛ'm b'a jaso Ezipt lɔ'n ti. Izraɛlfuɛ'm be awlobo kpɛnngbɛn'm be yɛ. Ribɛn b'ɔ ti Zakɔb i mma'm be kpɛnngbɛn'n, i mma mun yɛ: Enɔk, Pali, Ɛzrɔn, ɔ nin Karmi. Be yɛ be ti Ribɛn akpasua sufuɛ mun-ɔn. Simeɔn i mma mun yɛ: Zɛmiɛl, Zamɛn, Zakɛn, Ɔad, Zosar, yɛ Sail b'ɔ ti Kanaan bla'n i wa'n. Be yɛ be ti Simeɔn akpasua sufuɛ mun-ɔn. Levi i mma'm be nin be mma mun yɛ: Levi wuli ba nsan. Be yɛ: Gɛrsɔn, Keat, Mɛrari. Levi dili afuɛ ya afuɛ ablasan-nin-nso. Gɛrsɔn i mma mun yɛ: Libni, yɛ Simɛi. Be yɛ be ti be akpasua su sran liɛ'm be kpɛnngbɛn mun-ɔn. Keat i mma mun yɛ: Amram, Zizear, Ebrɔn, yɛ Iziɛl. Keat dili afuɛ ya afuɛ ablasan-nin-nsan. Mɛrari i mma mun yɛ: Makli, ɔ nin Misi. Levifuɛ'm be akpasua su kpɛnngbɛn mun nin be mma mun nin be anunman'm be yɛ be o lɛ-ɔ. Amram jali i si i niaan bla Zokebɛd, ɔ nin i be wuli ba nnyɔn. Be yɛlɛ Aarɔn nin Moiz. Ɔ dili afuɛ ya afuɛ ablasan-nin-nso. Zizear i mma mun yɛ: Kɔre, Nefɛg yɛ Zikri. Iziɛl i mma mun yɛ: Mikaɛl, Ɛlzafan, yɛ Sitri. Aarɔn jali Eliseba b'ɔ ti Aminadab i wa bla'n, b'ɔ i kunngba'n ɔ ti Naksɔn i niaan bla'n. Ɔ nin i be wuli ba nnan, be dunman mun yɛ: Nadab, Abii, Eleazar, Itamar. Kɔre i mma mun yɛ: Asir, Ɛlkana, ɔ nin Abiazaf. Be yɛ be ti Kɔre akpasua'n su kpɛnngbɛn mun-ɔn. Aarɔn i wa Eleazar jali Pitiɛl i wa bla'n kun. Ɔ nin i be wuli ba kun, be flɛ i Fine. Be nga e boboli be dunman lɛ mun be yɛ be yoli Levi akpasua'n su awlobo kpɛn mun-ɔn. Aarɔn nin Moiz yɛ Nyanmiɛn seli be kɛ: «Amun `fa Izraɛlfuɛ mun Ezipt lɔ fite awlobo-awlobo sɛsɛsɛ» nin-ɔn. Moiz nin Aarɔn yɛ be ko seli Ezipt famiɛn'n kɛ ɔ yaci Izraɛlfuɛ'm be nun nan be `jaso i mɛn'n nun nin-ɔn. Kɛ Anannganman ´kan ndɛ'n kle Moiz Ezipt lɔ'n, ɔ seli i kɛ: «N ti Anannganman. Ko kan ndɛ nga n ´kan kle wɔ yɛ'n kwlaa kle Ezipt famiɛn'n.» Yɛ Moiz tɛli Anannganman su kɛ: «Min yɛ n wo yɛ, n si-man ijɔ. ?N ´yo sɛ nan famiɛn'n ɔ'a ti min ndɛ nga n ´kan'n?» Anannganman seli Moiz kɛ: «N wa yo man a ´yo kɛ Nyanmiɛn sa Ezipt famiɛn'n nyrun. Ɔ niaan bian Aarɔn yɛ ɔ ´ijɔ ɔ́ nuan-an. Ndɛ kwlaa nga n se wɔ kɛ a kan'n, kan kle Aarɔn nan i kusu ɔ kan kle Ezipt famiɛn'n kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a yaci Izraɛlfuɛ'm be nun nan b'a wɔ'n ti. Yɛ n kusu n wa kete Ezipt famiɛn i anwlɛn'n. N wa yo atrɛ ninnge nin abonuan sa mun kaka kpa i mɛn'n nun. Famiɛn'n su sie-mɛn i su amún nuan bo. N wa yi min tinmin'n i nglo n ´fa kle Ezipt mɛn'n, n ´tu i nunfuɛ'm be fɔ. Kpɛkuun n ´fa Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n n ´fa jaso Ezipt mɛn'n nun. Izraɛlfuɛ'm be ´kɔ nyanman su sɛsɛsɛ kɛ sonja mun sa. N ´yi n tinmin'n i nglo n kle Eziptfuɛ mun. N ´fa Izraɛlfuɛ mun Eziptfuɛ'm be afiɛn n ´fite. Yɛ Eziptfuɛ'm be wa wun i wlɛ weiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Ndɛ nga Anannganman kannin'n i su sa yɛ Moiz nin Aarɔn be yoli-ɔ. Kɛ be ´ko kan ndɛ'n kle Ezipt famiɛn'n, wuun Moiz lɛ afuɛ ablaɔcuɛ yɛ Aarɔn lɛ afuɛ ablaɔcuɛ-nin-nsan. Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: «Sɛ famiɛn'n se amun kɛ amun yi atrɛ'n, Moiz, kan kle Aarɔn man ɔ fɛ i kpɔnman'n nan ɔ `to yi i asiɛ wun famiɛn'n i nyrun lɛ, kpɛkuun kpɔnman'n wa kaci wuo.» Moiz nin Aarɔn be ko toli famiɛn'n nan b'a yo like nga Anannganman seli be kɛ be yo'n. Aarɔn toli kpɔnman'n yili i ase famiɛn'n nin i mantanfuɛ'm be nyrun lɛ, kpɛkuun kpɔnman'n kacili wuo. Famiɛn'n flɛli Ezipt mɛn'n nun akunndanfuɛ mun nin tinwafuɛ mun. Yɛ be kusu, be fali be tinmin'n be yili atrɛ kunngba sɔ'n wie-ɔ. Be kwlaa be yili be kpɔnman'm be ase, kpɛkuun kpɔnman'm be kacili wuo, sanngɛ Aarɔn i kpɔnman liɛ'n mɛnmɛnnin be wuo liɛ mun. Famiɛn'n i anwlɛn'n keteli ti ɔ'a sie-mɛn i su ndɛ nga Moiz nin Aarɔn be kannin'n i bo. Kɛ Nyanmiɛn dun mmua kɛnnin i sɔ-ɔ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Famiɛn'n su yo nyin kekle mín su, yɛ i waan ɔ man-man Izraɛlfuɛ'm be atin kɛ be wɔ. Kɔ nan to i lɔ nglɛmun kɛ ɔ kɔ nzue'n i nuan lɔ'n. Ko jrɛn i nyrun Nil'n i nuan lɔ. Fa kpɔnman ng'ɔ kacili wuo'n tra nun. Kan kle famiɛn'n kɛ: ‹Anannganman b'ɔ ti Ebre'm be Nyanmiɛn'n sunmannin min kɛ n se wɔ kɛ: Yaci min sran'm be nun man be ko su min aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, a klo-man kɛ ɔ́ su ti i sɔ ndɛ'n mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti Anannganman waan ɔ wa kle wɔ siɛn'n kɛ ɔ fa ti'n. Nian, n wa fa waka nga n fin Nil nzue'n i nyin su yɛ nzue'n wa kaci mmoja. Kpatra nga be o nzue'n nun'n be ´wu, yɛ nzue'n i sacilɛ b'ɔ wa saci'n ti Eziptfuɛ'm be su kwlɛ-mɛn i nɔn kun.› » Anannganman seli Moiz kɛ: «Se Aarɔn kɛ ɔ fɛ i kpɔnman'n nan ɔ tinngɛ i sa nzue nga be sonji Ezipt mɛn'n nun'n be kwlaa be su: i nzue ba dandan mun o, i kanngan mun o, i fɛtɛ mun o, be kwlaa be wa kaci mmoja. Mmoja wa tran mɛn wunmuan'n nun, waka sɛ nin yɛbuɛ sɛ'm be nun ´yo mmoja.» Moiz nin Aarɔn be yoli nga Anannganman seli be kɛ be yo'n. Aarɔn mannin i kpɔnman'n su, kpɛkuun ɔ fa finnin Nil nzue'n i nyin su, famiɛn'n nin i mantanfuɛ'm be nyrun lɛ, yɛ nzue'n kwlaa kacili mmoja-a. Kpatra'm be wuli. Nzue'n sacili, Eziptfuɛ'm b'a kwla nɔn-mɛn i kun. Mɛn wunmuan'n i nun ti mmoja'n ngunmin. Ezipt lɔ atrɛ yifuɛ'm be fali be tinmin liɛ'n be yili atrɛ kunngba sɔ'n wie. Famiɛn'n i anwlɛn'n keteli, i sɔ'n ti, atin nga Moiz nin Aarɔn be srɛli'n, i waan ɔ man-man be. Kɛ Nyanmiɛn dun mmua kɛnnin i sɔ-ɔ. Famiɛn kacili i sin sili be, ɔ ɔli i awlo, ɔ'a bu-man ndɛ sɔ'n i ndɛ. Yɛ kɛ ɔ ´yo nan Eziptfuɛ'm b'a nyan nzue kpa b'a nɔn'n ti be kwlaa be tɔli gbo'm be kpɛlɛ su Nil'n wun koko lɛ, afin be kwla nɔn-man Nil nzue'n mlɔnmlɔn. Kɛ Nyanmiɛn i sa kannin Nil nzue'n, nzue'n kali sɔ lele cɛn ba nso. I sin'n, Anannganman seli Moiz kɛ: «Kɔ ko to Ezipt famiɛn'n nan se i kɛ: ‹Anannganman waan a yaci i sran'm be nun nan be ko su i. Sɛ ɔ waan a kplin-man su'n, ɔ wa yo man klɛ'm be tru ɔ mɛn'n nun. Be wa sɔn Nil nzue'n nun, yɛ be ´jaso Nil'n nun lɔ be ´wlu wɔ awlo'n nun lɔ. Ɔ sua ba nga a la nun'n, nin ɔ bɛ nga a la su'n, be ´yo klɛ ngunmin. Be wie'm be ´ko wlu ɔ mantanfuɛ mun nin ɔ nvle'n nunfuɛ'm be awlo'm be nun. Be ´wlu kpaun tɔnwlɛ mun nin ble sanmlɛn yiwlɛ'm be nun. Be ´kɔ lele be ´ko fu wɔ su, be ´fu wɔ mantanfuɛ'm be nin ɔ nvle'n nunfuɛ'm be su.› » Anannganman seli Moiz kɛ: «Kan kle Aarɔn kɛ ɔ fa kpɔnman'n nan ɔ man i sa'n su nzue ba mun nin nzue sama mun, ɔ nin fɛtɛ'm be su kɛ ɔ ´yo nan klɛ'm b'a fa Ezipt mɛn wunmuan'n ti.» Aarɔn tinngɛli i sa Ezipt lɔ nzue nga be sonji'n be su, kpɛkuun klɛ'm be fiteli, be truli mɛn wunmuan'n nun gbee. Ezipt lɔ atrɛ yifuɛ'm be fali be tinmin'n be yili atrɛ kunngba sɔ'n wie. Be yoli man klɛ'm be fiteli Ezipt mɛn'n i lika'n kwlaa. Famiɛn'n yiali Moiz nin Aarɔn nan ɔ'a se be kɛ: «Amun `kpata Nyanmiɛn nan ɔ yo man klɛ'm be jaso e nin min nvlefuɛ mun é wun lɛ be wɔ mmua, kpɛkuun n wa man amun sran'm be atin nan be ko yi tɛ be man Anannganman.» Moiz seli famiɛn'n kɛ: «Nannan, kle min blɛ nga i nun yɛ n `srɛ Nyanmiɛn m `man wɔ nin ɔ mantanfuɛ mun ɔ nin ɔ nvle'n. N ´srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ nunnun klɛ nga be o wɔ awlo'n nin ɔ́ sua'm be nun'n. San klɛ nga be o Nil nzue'n nun'n yɛ be ´ka lɛ-ɔ.» Ezipt famiɛn'n tɛli i su kɛ: «Yo i ainman.» Yɛ Moiz waan: «M'an ti, n wa yo kɛ a fa usali'n sa nan a wun kɛ be kwla fa-man sran fi sunnzun-man Anannganman e Nyanmiɛn'n. Klɛ'm be wa jaso ɔ́ wun lɛ, be ´jaso ɔ́ sua'm be nun, be ´jaso ɔ mantanfuɛ mun nin ɔ nvlefuɛ'm be wun lɛ be kɔ. San Nil nzue'n nun lɔ liɛ'm be yɛ be ´ka lɛ-ɔ.» Moiz nin Aarɔn be fin Ezipt famiɛn'n i awlo'n nun lɔ fiteli. Moiz ko srɛli Anannganman kɛ ɔ de famiɛn'n klɛ'm be yalɛ bɔ be kle i'n nun. Anannganman yoli nga Moiz usɛli i'n. Klɛ'm be wuli awlo'm be nun, be wuli sua'm be nun nin fie'm be su. Sran'm be tiantiannin klɛ'm be nuan kwlekwle dandan kpa, yɛ be nvan'n fali mɛn wunmuan'n. Kɛ famiɛn'n ´nian bɔ lika'n ɔ'a tɔ fɔun kan'n, kpɛkuun ɔ yoli nyin kekle ekun kɛ Nyanmiɛn dun mmua kannin'n sa. Ɔ'a sie-mɛn i su Moiz nin Aarɔn be ndɛ'n bo. Anannganman seli Moiz kɛ: «Se Aarɔn kɛ ɔ man i kpɔnman'n su nan ɔ fa fin asiɛ wun ndutre'n nun. Asiɛ'n su ndutre'n wa kaci kplekple Ezipt mɛn wunmuan'n nun.» Be yoli i sɔ. Aarɔn mannin i kpɔnman'n su, ɔ fa finnin asiɛ wun ndutre'n nun. Kpɛkuun ndutre'n kacili kplekple, be truli sran nin nnɛn'm be su sa woo. Ezipt mɛn wunmuan'n nun'n, asiɛ wun ndutre'n kwlakwla kacili kplekple. Ezipt lɔ atrɛ yifuɛ'm be nin be tinwa bɔ be waan b'a tin'n i ngba'n, b'a kwla yi-man kplekple'n wie. Kplekple'm be trannin sran nin nnɛn'm be su. Blɛ sɔ'n nun yɛ atrɛ yifuɛ'm be seli Ezipt famiɛn'n kɛ: «Nyanmiɛn i tinmin'n yɛ ɔ su di junman ng'ɔ o lɛ nin-ɔn.» Sanngɛ kɛ Nyanmiɛn fa dun mmua kannin'n i su yɛ ɔ yoli-ɔ. Famiɛn'n i anwlɛn'n keteli, ɔ'a sie-mɛn i su Moiz nin Aarɔn be ndɛ'n bo. Anannganman seli Moiz kɛ: «Jaso ainman nglɛmun ndɛ kpa'n nan ko to famiɛn'n kɛ ɔ ´fite kɔ nzue nuan lɔ'n. Se i kɛ Anannganman wan yoo: ‹Man min sran'm be atin nan be ko su min. Sɛ w'a yaci-man min sran'm be nun'n, n wa yaci ngɔnsiɛn wie bɔ be nuan yo ya'n be nun, be ´kle wɔ nin ɔ mantanfuɛ mun nin ɔ nvle nunfuɛ mun, ɔ nin wɔ awlo'n nunfuɛ'm be nyrɛnnɛn. Eziptfuɛ'm be sua'm be nun wa yo ngɔnsiɛn sɔ'm be ngunmin kokoko. Be su di-man be yalɛ asiɛ nga amun nanti su'n i su. Sanngɛ cɛn sɔ'n nun'n, n ´yi Gozɛn i lika'n nun, afin lɔ yɛ min nvle nunfuɛ'm be tran-an. Ngɔnsiɛn'm be su tran-man lɔ wie. N ´yo i sɔ nan a si kɛ min Anannganman n wo mɛn nga nun. N wa yo man nyrɛnnɛn ng'ɔ ´ju amún su'n, ɔ su ju-man min sran liɛ'm be su wie. Abonuan sa sɔ'n wa ju ainman.› » Anannganman yoli i kɛ ɔ fa kannin'n sa. Ngɔnsiɛn bɔ be nuan yo ya'n be bali kaka kpa, be fali Ezipt mɛn wunmuan'n, be wluli famiɛn'n i sua'n nun lɔ, ɔ nin i mantanfuɛ'm be liɛ'm be nun. Ngɔnsiɛn sɔ'm be sacili Ezipt mɛn'n. Famiɛn'n flɛli Moiz nin Aarɔn nan ɔ'a se be kɛ: «Amun `kɔ yi tɛ'n be man amun Nyanmiɛn'n, sanngɛ amun `yi i Ezipt mɛn'n nun wa.» Moiz tɛli i su kɛ: «Cɛcɛ, e kwla yo-mɛn i sɔ, afin nnɛn nga bɔ e fa yi tɛ man e Nyanmiɛn'n ti tete like Eziptfuɛ'm be nyrun. ?Yɛ sɛ e yi i sɔ tɛ ng'ɔ ti be nyrun tete like'n be nyrun wa'n, be su to-man e yɛbuɛ? Ɔ fata kɛ e fa cɛn nsan e nanti aawlɛ flɛnnɛn'n nun nan y'a ko yi tɛ nga e Nyanmiɛn'n ´kle ye'n y'a mɛn i.» Ezipt famiɛn'n waan: «M'an ti, n wa yaci amun nun amun ko yi tɛ'n be man amun Nyanmiɛn'n aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, sanngɛ nán amun wɔ mmua ngboko. Amun `srɛ Nyanmiɛn kusu be man min.» Moiz seli i kɛ: «Kɛ n ´jaso ɔ́ wun wa n ´kɔ yɛ'n, n ko srɛ Anannganman. Ainman, wɔ o, ɔ mantanfuɛ mun o, ɔ nvlefuɛ mun o, amun su wun-man ngɔnsiɛn'm be kun, be ´kɔ. Sanngɛ nán laka e kun. Nán tannin Izraɛlfuɛ'm be atin kɛ nán be wɔ be ko yi tɛ'n be man be Nyanmiɛn'n.» Moiz tuli i bo famiɛn'n i wun lɛ, ɔ ko kpatali Nyanmiɛn. Anannganman yoli nga Moiz srɛli i kɛ ɔ yo'n. Ɔ fuannin ngɔnsiɛn sɔ mun be jasoli famiɛn'n nin i mantanfuɛ mun, ɔ nin be nvle'n nunfuɛ'm bé wun lɛ be ɔli mmua. Ngɔnsiɛn tɛtɛ sɔ'n, ba kun sa ɔ'a ka-man lɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, famiɛn'n wa keteli i anwlɛn'n ekun. I waan ɔ yaci-man Izraɛlfuɛ'm be nun nan be kɔ-man. Anannganman seli Moiz kɛ: «Kɔ ko to famiɛn'n lɔ nan se i kɛ: ‹Anannganman b'ɔ ti Ebre'm be Nyanmiɛn'n waan a yaci i sran'm be nun nan be wɔ be ko su i. Sɛ ɔ waan a yaci-man be nun be kɔ-man nan a tra be ase ekun'n, Anannganman i sa wa kan ɔ nnɛn nga be didi blo lɔ'n mun. Tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ wie wa tɔ i nnɛn kpanngɔ o, i aflunmun o, i nyɔnngɔnmɛn o, i nannin o, i bua o, i boli o, be kwlakwla be su. Sanngɛ ɔ wa sie nnɛn nga be ti Izraɛlfuɛ'm be liɛ'n ɔ nin nga be ti Eziptfuɛ'm be liɛ'n be afiɛn ngbaciɛ. Izraɛlfuɛ'm be nnɛn'm be nun kun sa su wu-man. Ng'ɔ o su ekun'n yɛlɛ kɛ Anannganman kleli blɛ'n, i waan ainman yɛ ɔ ´yo i sɔ abonuan sa liɛ nin-ɔn.› » Kɛ aliɛ cɛnnin cɛ'n, Nyanmiɛn yoli nga i waan ɔ ´yo'n. Eziptfuɛ'm be nnɛn'm be kwlaa be wieli wu, sanngɛ Izraɛlfuɛ'm be nnɛn'm be nun kun sa ɔ'a wu-man. Famiɛn'n sunmannin sran ko niannin Izraɛlfuɛ'm be wun lɔ, be wunnin kɛ Izraɛlfuɛ'm be nnɛn ba kun sa ɔ'a wu-man. Sanngɛ famiɛn'n i anwlɛn'n keteli ekun, kpɛkuun i waan ɔ yaci-man be nun nan be kɔ-man. Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: «Amun `fa gbo nun nzuɛn, man amún sa buɛ'm be yi piɛ, kpɛkuun man Moiz sanndi nun nglo famiɛn'n nyrun lɛ. Nzuɛn sɔ'n ´kaci ndutre, ɔ ´tru Ezipt mɛn wunmuan'n nun. Mɛn'n i lika kwlaa nun'n, ndutre sɔ'n ´man sran nin nnɛn'm be tukpacɛ wie b'ɔ ti kɛ yra sa, kɛ ɔ ´kɔ i nyrun'n, yra sɔ'n ´kaci kannin.» Moiz nin Aarɔn be fali nzuɛn'n nan b'a ko to famiɛn'n. Moiz sanndili nzuɛn'n nun nglo. Yɛ ɔ yoli sran nin nnɛn'm bé wun tukpacɛ wie kɛ yra sa, kpɛkuun kɛ ɔ kɔ i nyrun'n ɔ kacili kannin. Ezipt lɔ atrɛ yifuɛ'm b'a kwla fite-man Moiz nyrun yra sɔ'n dunman nun ti. Afin yra'n yoli be wie. Anannganman yoli man Ezipt famiɛn'n i anwlɛn'n keteli kɛ Anannganman bɔbɔ dun mmua kan kleli Moiz'n sa. Ɔ'a fɛ-mɛn i su ɔ'a sie-mɛn i Moiz nin Aarɔn be ndɛ'n bo. Anannganman seli Moiz kɛ: «Ainman nglɛmun ndɛ kpa'n, jaso ko to famiɛn'n lɔ nan se i kɛ: ‹Anannganman b'ɔ ti Ebre'm be Nyanmiɛn'n, i waan a yaci i sran'm be nun nan be ko su i. Afin siɛn liɛ'n, ɔ wa fa nyrɛnnɛn wafa'n kwlaa ɔ ´fa yi wɔ nin ɔ mantanfuɛ mun, ɔ nin ɔ nvle'n nunfuɛ mun amun kwlaa amún su, kɛ ɔ ´yo nan w'a wun kɛ be kwla fa-man sran fi sunnzun-mɛn i asiɛ wunmuan'n su'n ti. Sɛ ɔ ti kɛ ɔ mɛnnin i sa'n su yɛ ɔ fali tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ wie yoli wɔ nin ɔ sran mun'n, wuun amun nunnunnin asiɛ'n su wa mlɔnmlɔn. Sanngɛ ɔ yacili wɔ lɛ kɛ ɔ ´yo nan w'a wun i tinmin'n, nan kusu i dunman'n ɔ'a fu asiɛ'n su'n ti. Sanngɛ, ɔ nin i sɔ'n ngba'n, a tɛ si i nvle'n i nyrun ce, ɔ waan a yaci-mɛn i sran'm be nun man be kɔ-man. I sɔ'n ti'n, ainman dɔ kɛ nga sa su'n, ɔ wa gua nzraama bɔ kɛ nzue tɔ-ɔ ɔ gua'n i ase. Ɔ wa yo dan kpa. Kɛ be yili Ezipt mɛn'n lele b'ɔ ´fa ju ndɛ yɛ'n, i sɔ nzraama nian gua-man wa le.› » Moiz seli Ezipt famiɛn'n ekun kɛ: «Siɛn liɛ'n, sunman sran mun nan be ko sie ɔ nnɛn'm be kpa, nan be yiayia ɔ ninnge nga be o fie'm be su lɔ'n be su: i sran mun o, i nnɛn mun o, sɛ b'a fia-man sua'm be nun'n, nan be ka fie'm be su lɔ'n, kɛ nzraama'n ´gua'n, ɔ ´kun be.» Famiɛn'n i mantanfuɛ'm be nun wie'm be buli be jɔ bɔ Nyanmiɛn boli be'n i nanwlɛ, nan b'a se be sufuɛ'm be kɛ be nin nnɛn mun be fia sua'm be nun. Be nga b'a bu-man Anannganman i ndɛ'n kɛ ɔ ti ndɛ'n, be yacili be sufuɛ'm be nin nnɛn mun fie'm bé su lɔ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Man ɔ́ sa'n su nglo man nzraama gua Ezipt mɛn wunmuan'n su. Man ɔ tɔ, i sran o, i nnɛn o, i ninnge nga be luali mun o, annzɛ nga be tali mun o, be kwlaa bé su.» Moiz mɛnnin i kpɔnman'n su nglo. Anannganman yacili ngblannan'n nin nzraama'n nun, ngblannan'n dun mmua kpɛnnin asiɛ'n su, i sin, Nyanmiɛn yoli man nzraama guali. Kɛ Ezipt mɛn'n takali lele b'ɔ ´fa ju cɛn sɔ nun'n, b'a wun-man nzraama b'ɔ gua dan kɛ nga sa bɔ ngblannan ´kpɛn tɛtɛ kɛ nga sa le. Ezipt mɛn wunmuan'n nun'n, nzraama guali sran'm be kwlaa nga be o fie'm bé su lɔ'n, ɔ nin nnɛn'm bé su. Ɔ sacili ninnge nga sran'm be luali annzɛ be tali'n. Ɔ bubuli waka mun. San Gozɛn lika liɛ'n, kan Izraɛlfuɛ'm be tran lɔ'n cɛ yɛ ɔ kali lɛ-ɔ. Ezipt famiɛn yiali Moiz nin Aarɔn nan ɔ'a se be kɛ: «Nga liɛ'n, m'an fɔn, e nin min nvle'n yɛ y'a fɔn-ɔn. Anannganman liɛ'n, sa ng'ɔ yo'n ɔ ti i su. Amun `kpata Nyanmiɛn be man min nan ngblannan nin nzraama'n be jran. N su tra-man amun ase kun. M ´man amun atin amun ´kɔ.» Moiz tɛli i su kɛ: «Kɛ n fin klɔ'n nun n ´fite cɛ'n, m ´manman mín sa'm bé su n ´srɛ Anannganman. Ngblannan'n nin nzraama'n be ´jran, kɛ ɔ ´yo nan w'a si kɛ asiɛ'n ti Anannganman liɛ'n ti. Sanngɛ n si kɛ a nin ɔ mantanfuɛ mun amun nyin su yi-man Anannganman Nyanmiɛn'n ka.» Ɔrz nin lɛn'n be sacili, afin i blɛ sɔ nun'n, wuun ɔrz'n ɔ'a su mma yɛ lɛn'n ɔ'a bo nyrɛ. Ble i mma mun, yɛ alowa'n, be liɛ bɔ be kali siɛn, b'a saci-man wie. Moiz tuli i bo famiɛn'n i wun lɔ, ɔ fin klɔ'n nun fiteli. Ɔ ko mannin i sa'm bé su, ɔ srɛli Nyanmiɛn. Kpɛkuun fɔuun ngblannan'n ɔ'a tɛ-man kun, yɛ nzraama'n yacili gualɛ-ɔ. Nzue'n kusu kpɛli kpe. Kɛ famiɛn'n wunnin kɛ nzue'n ɔ'a kpɛ nan nzraama ɔ'a yaci gualɛ'n, ɔ yoli sa tɛ kunngba ng'ɔ yoli i laa'n. Ɔ nin i mantanfuɛ'm be keteli be anwlɛn'n. Kɛ Anannganman man Moiz fa dun mmua kannin'n sa, famiɛn'n keteli i anwlɛn. I waan ɔ man-man Izraɛlfuɛ'm be atin kɛ be wɔ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Kɔ famiɛn'n i wun lɔ. Min yɛ n keteli i nin i mantanfuɛ'm be anwlɛn nin-ɔn, kɛ ɔ ´yo nan m'an yo min abonuan sa mun be afiɛn'n ti. N ´yo i sɔ nan w'a kwla kan klelɛ nga n kleli Eziptfuɛ'm be nun'n ɔ nin abonuan sa nga n yoli be Ezipt mɛn'n nun'n w'a kle ɔ mma mun nin wɔ anunman mun'n ti. Kpɛkuun amun wa si kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Moiz nin Aarɔn be ko toli Ezipt famiɛn'n nan b'a se i kɛ: «Anannganman b'ɔ ti Ebre'm be Nyanmiɛn'n, ɔ usa wɔ kɛ: ‹?Ɔ wun ase nga ɔ waan a kɛn-mɛn i lɛ'n, a ´yo i sɔ lele ´fa ju cɛn onin? Man min sran'm be atin nan be kɔ su min. Sɛ ɔ waan a kplin-man su'n, ainman, n wa sunman lalo mun ɔ mɛn'n i wunmuan'n nun. Be wa kata asiɛ wunmuan'n su sa tuun, ɔ man be su wun-man asiɛ ba kpa'n kun, ninnge nga be luali annzɛ nga be tali'n, nga bɔ nzraama'n ɔ'a saci-man be'n, lalo'm be wa saci i kaan sɔ'n ngba. Be wa di bo nun waka'm be nnya'n kwlakwla. Be wa yi wɔ awlo'n sa piɛ. Be ´yi ɔ mantanfuɛ mun nin Eziptfuɛ'm be kwlaa bé sua mun sa piɛ. Kɛ ɔ fɛ i ɔ nannan'm be blɛ su lele b'ɔ fa ju ndɛ yɛ'n, be nian wun-mɛn i sɔ nyrɛnnɛn kɛ nga sa le.› » Moiz jasoli famiɛn'n wun lɛ, yɛ ɔ ɔli-ɔ. Famiɛn'n i mantanfuɛ'm be seli famiɛn'n kɛ: «?Mantuan sɔ'n ´kle e nyrɛnnɛn sa lele ´ju cɛn onin? ?Sɛ ɔ ti sɔ-ɔ, wuun yaci Izraɛl yasua'm be nun nan be ko su Anannganman be Nyanmiɛn sɔ'n? ?A wun-man kɛ Ezipt mɛn'n su saci?» Be flɛli Moiz nin Aarɔn famiɛn'n i lika lɔ. Ɔ seli be kɛ: «Amun `wɔ Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n i sulɛ. ?Wan mun li yɛ be ´kɔ-ɔ?» Moiz tɛli Ezipt famiɛn'n su kɛ: «E kwlakwla yɛ e ´kɔ-ɔ, i ba kanngan mun o, i kpɛnngbɛn mun o, i yasua mun o, i bla mun o, e nin e bua mun nin e nannin mun ɔ nin é boli mun, afin ɔ fata kɛ e ko di cɛn e fa manman Anannganman.» Ezipt famiɛn'n yoli be fiaan, i waan: «Man Anannganman nin amun nanti, afin n wa man amun atin, amun nin amun mma mun amun ´kɔ. Sanngɛ e wun i wein kɛ amun klun akunndan'n ti-man kpa. N su kplin-man su kɛ amun kwlaa amun wɔ. San amun yasua'm be ngunmin yɛ be ´kɔ Anannganman i sulɛ-ɔ. I kwlaa nga amun kwla usa kɛ n ´yo man amun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Kpɛkuun be kannin bé bo famiɛn'n i awlo'n nun. Yɛ Anannganman seli Moiz kɛ: «Man ɔ́ sa'n su, tinngɛ nun Ezipt mɛn'n su, nan lalo'm be bla. Be wa di waka nin ijre nga nzraama'n ɔ'a saci-man be'n be kwlaa be nnya'n.» Moiz mannin kpɔnman'n su, ɔ tinngɛli i Ezipt mɛn'n su, yɛ Anannganman yoli man aunngban kun fin wia afiliɛ lɔ wa fitali Ezipt mɛn'n nun. Ɔ fitali wia nun nin kɔnguɛ wunmuan'n nun. Nglɛmun kɛ aliɛ'n ´cɛn'n, aunngban'n ɔ'a fa lalo mun ɔ'a ba. Be truli Ezipt mɛn wunmuan'n nun, kpɛkuun be trantrannin lika'n kwlaa nun. Be sɔnnin kaka kpa, be nian wun-man be kaka sɔ le, yɛ be su wun-man be kaka kɛ nga sa kun le. Be katali asiɛ wunmuan'n su, kpɛkuun asiɛ'n su dunnin tuun. Be dili ijre nin waka mma nga nzraama'n ɔ'a saci-man be'n be kwlaa. I sɔ'n ti Ezipt mɛn wunmuan'n nun'n, nnya wie fi ɔ'a ka-man waka'm be su, yɛ ijre wie fi ɔ'a ka-man fie'm be su. Famiɛn'n flɛli Moiz nin Aarɔn be trɛlɛlɛ, yɛ ɔ seli be kɛ: «M'an fɔn Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n i wun, yɛ m'an fɔn amun kusu amún wun. Sanngɛ amun `yaci mín sa tɛ'n be cɛ min ndɛ liɛ'n, nan amun `srɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n man ɔ fuan nyrɛnnɛn sa nga man ɔ jaso mín wun wa wɔ mmua ekun.» Moiz tuli i bo famiɛn'n wun lɛ, ɔ ko srɛli Anannganman. Anannganman yoli man aunngban dan kpa kun fitali, ɔ fin wia atɔliɛ lɔ, ɔ wa fali lalo mun ɔli ɔ ko guali jenvie'n nun lɔ. Sanngɛ Anannganman yoli man famiɛn'n i anwlɛn'n keteli, ɔ man i waan ɔ yaci-man Izraɛlfuɛ'm be nun be kɔ-man. Anannganman seli Moiz kɛ: «Man ɔ́ sa'n su nglo! Man aosin wla Ezipt mɛn'n nun, man ɔ wla kpa tritri ɔ ´yo kpikplikpi kpa kɛ like bɔ be kɛn i-ɔ ɔ yo ye'n sa.» Moiz mɛnnin i sa'n su nglo. Aosin tuun kpa wlali Ezipt mɛn'n nun cɛn ba klonglo nsan. Cɛn nsan sɔ nun'n, Eziptfuɛ'm be kwla wun-man be wiengu, i sɔ'n ti sran fi tu-mɛn i bo i awlo'n nun. Sanngɛ kan Izraɛlfuɛ'm be tran lɛ'n ti weiin. Famiɛn'n flɛli Moiz nan ɔ'a se i kɛ: «Amun `ko su Anannganman. Amún yi mun nin amun mma mun bɔbɔ be `wɔ wie, san amun nannin mun, nin amun bua mun, ɔ nin amun boli mun yɛ be ´ka wa-a.» Moiz tɛli i su kɛ: «N kplin-man su. Ɔ bɔbɔ a wa man e nnɛn nga e ´fa yi bo kun yolɛ i su tɛ mun nin tɛ nga be yra be nnɛn kɔlikɔli'n be fa man Anannganman'n. Kannzɛ a fa man ye'n, e ´fa e liɛ laa mun e `kɔ, kun sa su ka-man wa. E wa fa e liɛ laa sɔ'm be nun wie mun e man Nyanmiɛn, sanngɛ kɛ bɔ e nian ju-man lɔ'n, e si-man nga e ´fa'n.» Anannganman yoli man famiɛn'n keteli i anwlɛn'n, ɔ man i waan ɔ man-man be atin be kɔ-man. Ɔ seli Moiz kɛ: «Jaso min awlo'n nun, nian ɔ́ wun kpa, nán ɔ ja kpɛn min nyrun wa kun, sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, san a ´wu.» Moiz seli i kɛ: «M'an ti. Yɛ ɔ nuan'n wo su a kɛn i lɛ-ɔ, n su ba-man ɔ nyrun wa kun.» Anannganman seli Moiz kɛ: «N wa fa nyrɛnnɛn kasiɛn'n n ´fa yi i Ezipt famiɛn'n nin Eziptfuɛ'm be su. Kɛ ɔ yo sɔ'n, ɔ ´yaci amun nun amun ´kɔ. Ɔ ´fuan amun wa mlɔnmlɔn. Kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ man yasua'm be srɛ Ezipt yasua nga be nin be tran mantan su'n be sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue ninnge mun. Man bla'm be kusu be srɛ Ezipt bla nga be nin be tran mantan su'n be sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue ninnge mun.» Anannganman yoli man Eziptfuɛ'm bé nyin yili Izraɛlfuɛ mun. Moiz bɔbɔ kpa'n yoli sran dan kpa kun Ezipt mɛn'n nun Ezipt famiɛn'n i mantanfuɛ'm be nyrun, ɔ nin nvle wunmuan'n i nyrun. Moiz seli famiɛn'n kɛ: «Ndɛ nga Anannganman kan'n yɛ: ‹Kɔnguɛ kɛ lika'n wa bu nun'n, n wa sinsin Ezipt mɛn'n nun. Ezipt mɛn'n nun ba klikli'm be kwlaa be wa wu. Ɔ bɔbɔ kpa bɔ a o famiɛn bia'n su'n, ɔ́ wa klikli nin o, ɔ junman difuɛ bla ng'ɔ si ble'n i wa klikli nin o, ɔ nnɛn'm be mma klikli mun o, be kwlaa be ´wu. I sɔ blɛ'n nun'n, be ´ti kpanlɛ. I sɔ kpanlɛ liɛ'n, be nian ti-mɛn i wunsu le, yɛ be su ti-mɛn i wunsu nganniɛn kun le mlɔnmlɔn. Sanngɛ Izraɛlfuɛ'm be tranwlɛ liɛ'n nun lɔ'n, be su ti-man alua kun bolɛ, ɔ nin nnɛn uflɛ wie kpanlɛ nan se kɛ sran yɛ be ti i kpanlɛ-ɔ. I sɔ'n nun'n, amun wa wun i wlɛ kɛ m bɔbɔ min Anannganman n sie Izraɛlfuɛ mun nin Eziptfuɛ'm be afiɛn ngbaciɛ.› Kpɛkuun ɔ mantanfuɛ nga be o yɛ'n be kwlaa be wa koto mín bo sa klo, yɛ be ´se min kɛ: ‹A nin ɔ sran mun amun `wɔ,› kpɛkuun, wuun n su kɔ.» Moiz fali ya dan kpa nan ɔ'a jaso famiɛn'n i awlo lɔ ɔ'a ɔ. Anannganman seli Moiz ekun kɛ: «Sɛ famiɛn'n waan ɔ fɛ i ti de-man ndɛ'n, kɛ ɔ ´yo nan m'an yi atrɛ kpanngban i mɛn'n nun'n i ti-ɔ.» Moiz nin Aarɔn b'a dun mmua b'a yi atrɛ kpanngban kpa famiɛn'n nyrun, sanngɛ Anannganman yoli man i anwlɛn'n keteli. I sɔ'n ti, ɔ'a yaci-man Izraɛlfuɛ'm be nun kɛ be wɔ. Anannganman seli Moiz nin Aarɔn Ezipt mɛn'n nun lɔ kɛ: « Anglo ng'ɔ o yɛ'n, ɔ wa yo amun afuɛ nuan'n i bo bolɛ anglo, ɔ ´yo amun afuɛ nuan'n i nun anglo'm be klikli'n. Amun `ko kan kle Izraɛlfuɛ'm be kwlaa kɛ: ‹Anglo nga i le blu su'n, man awlobo kunngun'm be nun annzɛ sua kunngun'm be nun be `yi bua nga b'a kpɛ cro'n kun annzɛ boli nga b'a kpɛ cro'n kun. Sɛ awlo kun nun sran liɛ'm b'a sɔn-man nan be kwla di-man nnɛn wunmuan kun'n, man be nin awlo ng'ɔ mantan be'n bé bo yo kun be fa nnɛn kun. Kɛ be awlo'n nun sran'm be nuan'n fa ti'n, i su yɛ be `nian nan b'a fa nnɛn sɔ nin-ɔn, yɛ be `nian sran kun i nnɛn liɛ ng'ɔ kwlɛ di'n su ekun. Man bua nga ɔ'a kpɛ cro'n annzɛ boli nga ɔ'a kpɛ cro'n bɔ be ´fa'n, ɔ yo nga ɔ'a di afuɛ kun bɔ lɛ fi nun-mɛn i wun'n. Be `sie i lɛ lele anglo'n i le blu le nnan su. Cɛn sɔ'n, i nnɔsua nun'n, man Izraɛl nvle'n nunfuɛ'm be kwlaa be kpɛ be nnɛn nga be kpali be'n be kɔmin. Man be sɔ i mmoja'n wie nan be fa klikli sua kwlaa nga be di nnɛn sɔ'n nun'n i anuan'n i kadri'n i fama su nin i bɛ su, ɔ nin i ti su nglo. Amun `wlɛ nnɛn sɔ'n sin su, kpɛkuun kɔnguɛ amun `di i nin kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n nin ijre wiwi mun. Nán amun di nnɛn sɔ'n i nga ɔ'a be-man kpa'n nin i tɔnwa'n, san nnɛn nga be wlɛli i wunmuan'n sin su'n yɛ amun `di-ɔ. Amun `di i nin i ti'n, nin i ja mun, ɔ nin i klun lɔ ninnge mun. Nán amun yaci wie lɛ man aliɛ cɛn su. Sɛ i wie ka lɛ'n nglɛmun'n, man be yrɛ i. Wafa nga ɔ fata kɛ amun di i'n yɛ: amun `fa amun bo kplo'n be ci amun afiɛn, man amun ngbabua'm be tran amún ja, yɛ man amun kpɔnman'm be tran amún sa nun. Amun `di i ndɛndɛ.› Delɛ-cɛn yɛ ɔ o lɛ-ɔ, i yɛ be di be manman min-ɔn. Kɔnguɛ nga, n wa sinsin Ezipt mɛn'n nun'n, n ´kun sran'm bé wa klikli mun, n ´kun nnɛn'm bé wa klikli'm be wie. N wa bu amuɛn nga be wo Ezipt mɛn'n nun'n be fɔ. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Mmoja b'ɔ o sua nga an tran be nun'n be anuan'm be su'n ti nzɔliɛ. Kɛ n ´wun mmoja'n, n ´tu tra amun, kpɛkuun kɛ n ´fa nyrɛnnɛn n yi i Eziptfuɛ'm bé su'n, ɔ su ju-man amún su wie. Amun `fa cɛn sɔ'n amun `fa kpɛn amún wun wla. Kɛ ɔ ko ju'n, amun kwlaa amun `yia, amun `manman min Anannganman sa nga n yoli'n ti. Kɛ ɔ fɛ i blɛ nga nun'n, amun nin amun osu nunfuɛ mun amun `di i sɔ cɛn'n titi. Ɔ ti mmla kun bɔ be kwla kaci-mɛn i.» Anannganman waan: «Amun `di kpaun nga b'a gua-man nun kpaun ayre lele le nso. Kɛ ɔ bo i bo cɛn klikli'n su'n, nán be wun kpaun ayre amún sua'm be nun kun. Kɛ ɔ fɛ i cɛn klikli'n su b'ɔ fa ju cɛn nso su'n, sɛ sran kun di kpaun bɔ kpaun ayre o nun'n, be `fuɛn i Izraɛlfuɛ'm be afiɛn. Cɛn klikli'n nin cɛn i nso su'n, amun `yia be `su min. Nán amun di junman fi, san amun aliɛ fuɛ'n yɛ amun kwla tɔn-ɔn. Amun `di kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn'n, nan amún wla `kpɛn cɛn bɔ min man amun tuli Ezipt lɔ'n su. Kɛ ɔ fɛ i blɛ nga nun'n, amun nin amun osu nunfuɛ mun amun `di i sɔ cɛn'n titi be `fa kpɛn amún wun wla. Ɔ ti mmla kun bɔ be kwla kaci-mɛn i. Kɛ ɔ fɛ i anglo klikli'n i le blu le nnan su'n i nnɔsua nun'n, b'ɔ ´fa ju anglo'n i le ablaɔn-nin-kun'n i nnɔsua nun'n, amun `di kpaun nga kpaun ayre nun-man nun'n. Nán man be wun kpaun ayre amún sua'm be nun sɔ lele cɛn ba nso. Sɛ sran kun, aofuɛ annzɛ kusu Izraɛlfuɛ kun ng'ɔ di kpaun nga kpaun ayre o nun'n, be `fuɛn i Izraɛl nvle'n nun. Nán amun di kpaun nga kpaun ayre o nun. Kan kwlaa nga amun tran lɛ'n, an `di kpaun nga kpaun ayre nun-man nun'n.» Moiz yiali Izraɛlfuɛ'm be awlobo kpɛnngbɛn mun nan ɔ'a se be kɛ: «Amun `ko fa bua nga b'a kpɛ cro'n annzɛ boli nga b'a kpɛ cro'n mun, amun `kpɛ be kɔmin nan amun nin amun awlofuɛ mun amun `fa di Delɛ-cɛn'n. Amun `fa waka nga be flɛ i izɔp'n i sama nin i su nnya'n, amun `fa bo nnɛn mmoja b'ɔ o kpongbo nun'n i nun, amun `fa mmoja'n be klikli i anuan'n i kadri i bue nnyɔn'm bé su, ɔ nin anuan'n i ti su nglo. Kɛ ɔ fɛ i blɛ sɔ nun'n lele bɔ aliɛ'n ´fa cɛn'n, nán sran fi fite gua'n su kun. Anannganman wa sinsin Ezipt mɛn'n nun, ɔ ´kle Eziptfuɛ'm be nyrɛnnɛn. Sɛ ɔ wun mmoja'n anuan'n i kadri i bue nnyɔn'm bé su, ɔ nin anuan'n i ti su nglo'n, ɔ ´sin, yɛ ɔ man like sacifuɛ'n su wlu-man amún sua'm be nun kɛ ɔ saci like. Amun nin amun osu nunfuɛ mun amun `fa mmla nga'm be su tititi. Blɛ bɔ amun wlu mɛn nga Anannganman seli kɛ ɔ ´fa man amun'n i nun'n, amun `yo i sɔ titi. Sɛ amun mma'm be usa amun cɛn wie kɛ: ‹?Like nga amun ´yo i lɛ'n, i bo'n yɛlɛ onin?› Amun `tɛ bé su kɛ: ‹Ɔ ti tɛ kun bɔ be yi be fa man Anannganman Delɛ-cɛn'n nun. Afin kɛ bɔ Izraɛlfuɛ'm be tɛ o Ezipt lɔ'n, Anannganman fali wie'n yili i Eziptfuɛ'm bé su, sanngɛ kɛ ɔ ´sin'n, ɔ'a jran-man e sua liɛ'm be su wie, ɔ yacili ye awlo'm be lɛ.› » Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Izraɛlfuɛ'm be kotoli nan b'a su Anannganman'n. I sin be ɔli be ko yoli sa nga Anannganman'n kan kleli Moiz nin Aarɔn'n i kwlaa. Kɔnguɛ afiɛn'n, Anannganman yoli man ba klikli nga be o Ezipt mɛn'n nun'n be wuli. Kɛ ɔ fɛ i famiɛn'n b'ɔ o famiɛn bia'n su'n i wa klikli'n i su'n lele fa ju i bisuafuɛ'm be wa klikli liɛ'm be su'n be kwlaa be wuli. Nnɛn'm bé wa klikli liɛ'm be wuli wie. Kɔnguɛ sɔ nun'n, famiɛn'n i mantanfuɛ'm be nin Eziptfuɛ'm be kwlaa be jasoli. Be tili awuyomo bolɛ mɛn wunmuan'n nun, afin ɔ lɛ-man awlo kun bɔ sran ɔ'a wu-man nun-ɔn. Kɔnguɛ, famiɛn'n flɛli Moiz nin Aarɔn nan ɔ'a se be kɛ: «Amun `jaso min mɛn'n nun wa, amun nin Izraɛlfuɛ mun amun `wɔ, amun `wɔ be ko su Anannganman kɛ amun fa usali'n sa. Amun `fa amun nnɛn'm be ngba kɛ amun fa kannin'n sa nan amun `wɔ. An `srɛ Nyanmiɛn kusu man ɔ yo min wun sa ye.» Eziptfuɛ'm be buli i kɛ wuun be kwlaa be su wa wie wu, i sɔ'n ti, be suli Izraɛlfuɛ'm bé bo kɛ be jaso be mɛn'n nun. I sɔ'n ti yɛ Izraɛlfuɛ'm be fali ble sanmlɛn bɔ be boli b'ɔ nian kwla wla-man'n nan b'a fa b'a ɔ nin-ɔn. Be cicili ble sanmlɛn bolɛ like'n ɔ nin ble sanmlɛn i bɔbɔ'n be tralɛ'm be nun, yɛ be suɛli be wati'n su. Like nga Moiz waan Izraɛlfuɛ'm be yo'n, be yoli. Be srɛli Eziptfuɛ'm be sika ɔkwlɛ ninnge mun nin jɛtɛ ufue ninnge mun, ɔ nin tralɛ mun. Anannganman man Eziptfuɛ'm be yoli Izraɛlfuɛ'm be ye. Be fali ninnge nga be srɛli i bé sa nun'n be mannin be. Kɛ be deli bé bo ninnge'n kɛ nga sa. Izraɛlfuɛ'm be tuli bé bo Ramsɛs klɔ'n su lɛ be nanti ɔli Sikɔt. Be yasua'm be ngunmin'n, sɛ b'a ka-man bla nin ba kanngan, ɔ nin oke mun'n, be kwla ju sran kɔe akpi-akpi ya nsiɛn (600.000). Sran sunman bɔ be ti nvle uflɛ wie'm be nun sran'n be nin Izraɛlfuɛ mun yɛ be ɔli-ɔ. Be bua mun nin be boli mun, ɔ nin be nannin'm be sɔnnin kpa. Ble sanmlɛn nga be nin i fin Ezipt lɔ bali'n, bɔ be boli i lɔ sanngɛ ɔ'a kwla wla-man'n, be fa tɔnnin kpaun paplaapla nga be gua-man nun kpaun ayre'n, afin be kannin bé bo Ezipt lɔ. Kɛ be balɛ'n yoli kplilɛ'n ti, b'a kwla nyan-man blɛ b'a minndɛ-man kɛ ble sanmlɛn'n wla ka. B'a kwla fa-man ndidiɛ ninnge b'a tra-man nun. Izraɛlfuɛ'm be trannin Ezipt lɔ afuɛ ya nnan afuɛ ablasan. Kɛ afuɛ ya nnan afuɛ ablasan'n wieli'n, cɛn kasiɛn'n su sɛsɛ'n, Anannganman i sran'm be tuli Ezipt lɔ. Be ´kɔ'n, be lɔngɔ su sɛsɛsɛ kɛ sonja mun sa. Kɛ Anannganman niannin Izraɛlfuɛ'm be su kɔnguɛ sɔ'n nun'n b'ɔ fali be Ezipt lɔ fiteli'n, i ti, afuɛ kwlaa nun'n, kɛ kɔnguɛ sɔ'n i blɛ'n ko ju'n, Izraɛlfuɛ'm be nian su be fa di cɛn be man Anannganman, afin ɔ ti i liɛ klonglo. Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: « Delɛ-cɛn'n i dilɛ'n i su mmla nga n ´fa man amun'n yɛ: Aofuɛ fi lɛ-man atin kɛ ɔ di Delɛ-cɛn aliɛ'n wie. Kanga nga be toli i'n, man be wlɛ i klɛn, nan ɔ'a kwla di wie. Aofuɛ nga ɔ tran amún wun lɛ le nnyɔn kun'n, annzɛ junman difuɛ nga be tuɛ i kalɛ'n, be lɛ-man atin kɛ be di Delɛ-cɛn'n aliɛ'n wie. Amun `di nnɛn'n sua klun lɔ, nán amun fa wie fite gua su lɔ. Nán amun bobo nnɛn'n i owie mun. Man Izraɛl nvle'n nunfuɛ'm be kwlakwla be di cɛn sɔ'n. Sɛ aofuɛ kun b'ɔ tran amun wun'n klo kɛ ɔ ´di Delɛ-cɛn'n Anannganman i manmanlɛ'n ti'n, man be wla yasua nga be o i awlo'n nun'm be kwlaa be klɛn. I sin ɔ ´kwla di wie kɛ Izraɛlfuɛ'm be sa. Nán man sran nga be nian wlɛ-mɛn i klɛn'n di aliɛ'n wie. Mmla sɔ'm be ti amun Izraɛlfuɛ mun amun liɛ, yɛ be ti aofuɛ nga be tran amun mɛn'n nun be liɛ wie kusu.» Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be yoli nga Anannganman kan kleli Moiz nin Aarɔn'n. Be niannin su sɛsɛ be yoli. Cɛn sɔ nun'n, Anannganman yoli man Izraɛlfuɛ'm be tuli Ezipt lɔ. Be kɔ'n be lɔngɔ su sɛsɛsɛ kɛ sonja'm be sa. Anannganman seli Moiz kɛ: «Ba klikli mun'n, fa be wla mín sa nun, afin bla kun i wa yasua klikli'n ɔ nin nnɛn kun i wa yasua klikli'n, be ti min liɛ.» Moiz seli nvlefuɛ'm be kɛ: «Man amún wla kpɛn cɛn nga su, afin cɛn sɔ'n nun yɛ Anannganman i tinmin dan bɔ sran fi kwla jrɛn-mɛn i nyrun'n ti ɔ fali amun Ezipt lɔ bali nin-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun amun tɛ o kanga'n nun. Kɛ amun ´di cɛn sɔ'n, nán amun di kpaun bɔ kpaun ayre o nun'n. Abib anglo'n nun yɛ amun fiteli-ɔ. Kɛ Anannganman ko fa amun ko wɔ mɛn bɔ Kanaanfuɛ mun, nin Ɛtfuɛ mun, nin Amɔrfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Evfuɛ mun, yɛ Zɛbisfuɛ'm be tran nun lɔ'n i nun'n, afuɛ kwlaa nun anglo kunngba nga nun'n, amun `di cɛn sɔ'n. Mɛn sɔ'n yɛ Anannganman kan kleli amun nannan'm be kɛ ɔ ´fa man amun nin-ɔn. Lɔ asiɛ'n ɔ yo like ye kpa. I kunngba'n, ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman. Amun `di kpaun nga b'a gua-man nun kpaun ayre'n sɔ lele cɛn ba nso, yɛ i le nso'n su'n, amun `di cɛn be fa manman Anannganman. Cɛn sɔ'm be nun, nán amun di kpaun bɔ kpaun ayre o nun'n. Nán be wun kpaun bɔ kpaun ayre o nun'n annzɛ kpaun ayre amun awlo'm be nun mɛn wunmuan'n nun. Kɛ a nin ɔ wa'n be di cɛn sɔ'n, tu i bo kle i kɛ: ‹Sɛ n yo sa nga mun'n, ɔ fin like nga Nyanmiɛn yo mannin min i nun bɔ n ´tu m bo Ezipt lɔ'n.› Cɛn sɔ'n wa yo amún wla kpɛnlɛ like kɛ amún sa'n i su annzɛ amun ngban su nzɔliɛ wie sa. Man ɔ kpɛn amún wla kɛ ɔ fata kɛ amun kan Anannganman i mmla'n i ndɛ. Afin i yɛ ɔ fali i tinmin bɔ be jrɛn i nyrun-ɔn ɔ yo-man ye'n, ɔ fali amun Ezipt lɔ bali. Afuɛ kwlakwla nun kɛ i blɛ ko ju'n, amun `di cɛn sɔ'n.» Moiz seli ekun kɛ: «Kɛ Anannganman ko fa amun ko wɔ Kanaan mɛn'n nun b'ɔ ko fa ko man amun kɛ ɔ fa boli i kasiɛ kleli amun nannan mun ɔ nin amun bɔbɔ'n sa'n, amun `fa amún wa yasua klikli'm be mɛn i. Amun nnɛn'm bé wa yasua klikli'm be kusu be ti i liɛ. Aflunmun'm be wa yasua klikli'm be liɛ'n, amun `fa bua nga b'a kpɛ cro'n annzɛ boli nga b'a kpɛ cro'n kaci be, annzɛ kusu amun `fa like fin be kɔmin sin `kun be. Amun mma yasua klikli nga be o amun nvle'n nun'n be liɛ'n, amun `kpɔ bé ti. Sɛ cɛn kun amun mma'm be usa amun kɛ: ‹?Ɔ yo sɛ ti yɛ be yo sa nga-a?› Amun `tɛ bé su kɛ: ‹Anannganman i tinmin bɔ be jrɛn i nyrun-ɔn, ɔ yo-man ye'n ti ɔ fali e Ezipt lɔ bali. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun e o kanga nun. Ezipt famiɛn'n waan be wu be bla, ɔ su kplin-man su kɛ e wɔ, i ti Anannganman yoli man Ezipt lɔ ba klikli'm be ngba be wuli. Kɛ ɔ fɛ i sran'm bé wa yasua klikli'm be su lele b'ɔ ´fa wlu nnɛn'm be liɛ nun be wuli. Sa nga ti bɔ e fa nnɛn'm bé wa yasua klikli mun e fa man Anannganman i bo yɛ ɔ o lɛ-ɔ, sanngɛ sran'm be liɛ'n, e kpɔ bé wa klikli'm bé ti.› Tɛ sɔ'n bɔ amun ´yi'n, ɔ ´yo amún wla kpɛnlɛ like kɛ amún sa i su annzɛ amun ngban su nzɔliɛ wie sa. Man ɔ kpɛn amún wla kɛ Anannganman i tinmin bɔ be jrɛn i nyrun-ɔn yo-man ye ti'n, ɔ fali e Ezipt lɔ bali.» Kɛ Ezipt famiɛn'n yacili Izraɛlfuɛ'm be nun kɛ be wɔ'n, Nyanmiɛn ɔ'a fa-man be ɔ'a sin-man Filistifuɛ'm be mɛn'n i atin'n su, sanngɛ atin sɔ'n yɛ ɔ ti koko-ɔ. Nyanmiɛn seli i klun lɔ kɛ: «Sɛ be ko tɔ alɛ nun nan srɛ kun be'n, be ´sa bé sin Ezipt lɔ.» I sɔ'n ti yɛ ɔ fali be sinnin atin klɛklɛ wie b'ɔ o aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n su nin-ɔn. Atin sɔ'n kɔ ndɛma jenvie'n su lɔ'n. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be ´jaso Ezipt lɔ'n, be siesieli bé wun alɛ kunlɛ'n ti. Moiz fali Zozɛf i saka'n. Afin Zozɛf seli i niaan'm be kɛ: «Nyanmiɛn wa uka amun sakpa. Amun `ta min nda kɛ amun ´fa min saka'n amun ´kɔ.» Izraɛlfuɛ'm be jasoli Sikɔt lɔ be kɔ kpɛli be ngblaliɛ Etam lɔ aawlɛ flɛnnɛn'n i awieliɛ lɔ. Anannganman dun mmua be nyrun, sin wɛnsrɛn wie ja sa tiaan yɛ ɔ fa kle be atin'n wia nun-ɔn. Kɔnguɛ ɔ dun mmua be nyrun, sin taaman wie ja sa tiaan yɛ ɔ kpaja be su-ɔ, i ti Izraɛlfuɛ'm be kwla nantili kɔnguɛ nin wia su. Sin wɛnsrɛn'n b'ɔ ja tiaan wia nun'n nin sin taaman b'ɔ ja tiaan kɔnguɛ'n b'a yaci-man be nyrun mmua dunlɛ le. Anannganman seli Moiz kɛ: «Kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ be sa bé sin nan be wa kpɛ be ngblaliɛ klɔ nga be flɛ i Pi-Airɔt'n i nyrun lɛ, Migdɔl nin ndɛma jenvie'n be afiɛn. Lika sɔ'n nun lɛ yɛ amun `kpɛ amun ngblaliɛ'n yɛ amun `tran-an. Amun `tran klɔ nga be flɛ i Baal-Zefɔn'n i nyrun lɛ ndɛma jenvie'n i wun lɛ. Famiɛn'n wa bu i kɛ wuun amun su wlan lika'n nun daan sa nan amun ´mlin aawlɛ flɛnnɛn'n nun. N wa kete famiɛn'n i anwlɛn'n, ɔ wa su amun su. Min kwlalɛ bɔ n ´fa kwla famiɛn'n nin i alɛ kunfuɛ mun'n ti, sran'm be wa manman min. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, Eziptfuɛ'm be wa si kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Izraɛlfuɛ'm be yoli nga Moiz kan kleli be kɛ be yo'n. Kɛ Ezipt famiɛn'n tili i kɛ Izraɛlfuɛ'm b'a wanndi'n, ɔ nin i mantanfuɛ'm be akunndan'n kacili, be waan: «?Nguɛ sa li yɛ y'a yo i yɛ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ e yacili be lɛ be ɔli bɔ y'a tra-man be ase kɛ be yo e kanga-a?» Famiɛn'n man be fɛli i nnɛn kpanngɔ be minndali i kakaklolo'n, ɔ yiali i sonja'm bé nuan, yɛ fuauun yɛ ɔ nin be ɔli-ɔ. Ɔ fali Ezipt kakaklolo'n i ngba yɛ ɔ fa ɔli-ɔ. Kakaklolo sɔ'm be nun ya nsiɛn be ti kpakpa dan. Kakaklolo'm be kwlaa'n, kun lɛ i su sran liɛ mun, kun lɛ i su sran liɛ mun. Anannganman yoli man famiɛn'n i anwlɛn keteli, kɛ bɔ Izraɛlfuɛ'm be ´kɔ'n, be jasoli Ezipt lɔ kɛ b'a dun mmua b'a nyan be ti sa. Eziptfuɛ'm be alɛ kunfuɛ'm be fali be nnɛn kpanngɔ mun nin be alɛ kunlɛ kakaklolo mun, be nin nnɛn kpanngɔ su fufuɛ mun be suli Izraɛlfuɛ'm bé su. Be wa toli be Pi-Airɔt, Baal-Zefɔn'n nyrun ndɛnman su lɛ kan be kpɛli be ngblaliɛ'n lɛ'n, jenvie wun lɛ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be wunnin kɛ famiɛn'n nin Eziptfuɛ'm be su be su'n, srɛ kunnin be dan kpa. Be kpan flɛli Anannganman. Yɛ be seli Moiz kɛ: «?Asieliɛ nun-man Ezipt lɔ-ɔ? ?Nzu ti yɛ a fali ye bali aawlɛ flɛnnɛn'n nun wa kɛ e wa wu-ɔ? ?Nzu like yɛlɛ nga a yoli e yɛ'n, bɔ a fali e Ezipt lɔ bali-ɔ? ?Nán ndɛ nga yɛ e kan kleli wɔ Ezipt lɔ nin-ɔn? ?Y'a se-man wɔ kɛ a yaci e lɛ nan e yo Eziptfuɛ'm be kanga, nan kɛ e ko wu aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, ɔ flunman kɛ e su Eziptfuɛ mun?» Moiz tɛli bé su kɛ: «Nán srɛ kun amun. Amun `jran kan amun o lɛ'n, an wa wun wafa nga Anannganman wa fa de amun ndɛ'n. Afin Eziptfuɛ nga amun wun be ndɛ yɛ'n, amun su wun-man be kun mlɔnmlɔn. Anannganman'n wa kun amún ti alɛ. I ti amun `gua bliin.» Anannganman usali Moiz kɛ: «?Nguɛ ti yɛ a su flɛ min kɛ n wa uka wɔ nin-ɔn? Se Izraɛlfuɛ'm be kɛ be fa atin'n. Ɔ liɛ'n, man ɔ kpɔnman'n su tinngɛ i jenvie'n su, kpɛ jenvie'n nun nan Izraɛlfuɛ'm be nanti aunnyan siɛ'n su be sin. Min liɛ kusu, n wa kete Eziptfuɛ'm be anwlɛn'n, nan be wlu amún sin jenvie'n nun. Kwlalɛ bɔ n wa kwla Ezipt famiɛn'n nin i alɛ kunfuɛ mun, ɔ nin i nnɛn kpanngɔ su fufuɛ mun'n, yɛ sacilɛ bɔ n wa saci i kakaklolo mun'n i dunman nun ti sran'm be wa manman min. Kɛ n ko kwla be'n, bɔ sran'm be ko manman min'n, Eziptfuɛ'm be wa si kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Nyanmiɛn i anz ng'ɔ dun mmua be nyrun laa'n, ɔ ko trannin bé sin lɔ. I kunngba'n, sin wɛnsrɛn ng'ɔ o be nyrun'n sinnin bé sin lɔ. Sin wɛnsrɛn sɔ'n wo Eziptfuɛ'm be nin Izraɛlfuɛ'm be afiɛn. I bue kun ti aosin, yɛ i bue kun kusu kpaja kɔnguɛ, ɔ man be bue nnyɔn b'a kwla mantan-man be wiengu kɔnguɛ wunmuan'n nun. Moiz tinngɛli i sa'n jenvie'n su. Anannganman yoli man aunngban dan kun b'ɔ fin wia afiliɛ lɔ'n fitali kɔnguɛ wunmuan'n nun. Ɔ suli nzue'n ɔli wa, ɔ suli ɔli wa, nan nzue'n i nun ɔ'a kpɛ, kpɛkuun i osu'n yoli wisiwisi. Izraɛlfuɛ'm be nantili aunnyan siɛ'n su be sinnin, afin nzue'n i wie jrannin be sa fama su yɛ i wie jrannin be sa bɛ su kɛ talɛ wie sa. Eziptfuɛ'm be suli bé su. Famiɛn'n i nnɛn kpanngɔ'm be kwlaa yɛ i kakaklolo tinngɛfuɛ'm be nin be alɛ kakaklolo mun, yɛ i nnɛn kpanngɔ su fufuɛ'm be wluli bé sin jenvie'n nun lɔ-ɔ. Kɛ aliɛ'n wa cɛn'n, Anannganman b'ɔ o sin taaman nin sin wɛnsrɛn'n be afiɛn lɔ'n, ɔ niannin Ezipt alɛ kunfuɛ mun, nan ɔ'a sanngan be nun. Be kakaklolo'm bé ja'm b'a kpɛ-man bé wun kun, be kɔ-ɔ, ɔ yo-man ye kun. Kpɛkuun Eziptfuɛ'm be kpannin be seli kɛ: «Amun man e wanndi Izraɛlfuɛ'm be nyrun, afin Anannganman b'ɔ o bé sin'n nin e su kun.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Tinngɛ ɔ́ sa'n nzue'n su nan ɔ yi sin i osu'n nun man ɔ kata Eziptfuɛ'm be nin be kakaklolo mun, ɔ nin be nnɛn kpanngɔ su fufuɛ'm be su.» Yɛ Moiz tinngɛli i sa'n nzue'n su-ɔ. Aliɛ njɛnniɛn su'n, jenvie'n sɛli i sin yili i osu'n nun ekun. Kɛ Eziptfuɛ'm be ´wanndi'n, be ´wun be wun-ɔn, nzue'n nin be ti kun, nan Anannganman ɔ'a kan be ɔ'a guɛ i jenvie'n i afiɛn. Nzue'n katali alɛ kakaklolo'm be nin famiɛn'n i alɛ kunfuɛ bɔ be fuan Izraɛlfuɛ mun'n be kwlaa bé su. Sran ba kun sa ɔ'a nyɛn-mɛn i ti. Sanngɛ Izraɛlfuɛ'm be liɛ be kpɛli jenvie'n bé ja nun. Be sinnin nzue ng'ɔ jrannin kɛ talɛ sa bé sa fama su nin bé sa bɛ su'n i afiɛn. Cɛn sɔ nun'n, Anannganman deli Izraɛlfuɛ mun Eziptfuɛ'm bé sa nun, yɛ Izraɛlfuɛ'm be wunnin Eziptfuɛ'm be fuɛn mun jenvie'n nuan lɛ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be wunnin Anannganman i tinmin dan bɔ i ti ɔ kwlali Eziptfuɛ mun'n, bé nyin yili i. Be lafili i su, yɛ be lafili i sufuɛ Moiz su wie. Moiz nin Izraɛlfuɛ'm be toli jue ng'ɔ o yɛ'n be manmannin Anannganman: «N ´to jue m ´manman Anannganman, afin kwlalɛ nga ɔ'a kwla yɛ'n, ɔ lɛ-man wunsu. Ɔ toli nnɛn kpanngɔ'm be nin bé su fufuɛ mun yili jenvie'n nun lɔ. Min wunmiɛn nga n lɛ i'n fin Anannganman. Anannganman ti yɛ n to jue nin-ɔn. I yɛ ɔ deli min-ɔn. Ɔ ti min Nyanmiɛn, m ´mɛnmɛn i. Ɔ ti min si i Nyanmiɛn, m ´mɛnmɛn i sakpa. Anannganman ti alɛ kunfuɛ, ɔ ti safunyrɛn. I dunman'n yɛlɛ Anannganman. Ɔ toli Ezipt famiɛn'n i alɛ kakaklolo mun nin i sonja kpakpa mun guali be jenvie'n nun. Be mlɔnnin nzue'n nun piɔɔ kpa kɛ yɛbuɛ wie mun sa, kpɛkuun nzue'n katali bé su sa kplu. Anannganman, ɔ́ sa fama'n lɛ wunmiɛn o! A bubuli ɔ kpɔfuɛ'm be nun sa kpokpokpo. Ɔ dan bɔ a ti'n ti, be nga be jaso ɔ́ wun'n, be tu be langa be nyin aanga lɔ. Kɛ ɔ ya'n jue kɛ sin sa'n, ɔ yra be kɛ ijre sa. Kɛ a fitali ɔ bue'n nun sa'n, kpɛkuun nzue'm be tiannin bé nuan, nzue ng'ɔ bo'n keteli kɛ talɛ sa, yɛ jenvie'n i bunman'm be keteli. E kpɔfuɛ'm be waan: ‹E ´fuan be lele e ´to be kpɔ, e ´cɛcɛ bé bo ninnge'm be nun, e ´fɛ i kwlaa nga e klo'n, e ´fa tratra su, e ´cuɛn e tokofi mun nan e ´nunnun be.› Sanngɛ wɔ Anannganman a fitali wɔ aunngban'n, kpɛkuun jenvie'n katali bé su kplu. Be mlɔnnin kɛ sunmun sa nzue sroesroe sɔ'n nun. ?Anannganman, amuɛn'm be nun'n, onin yɛ ɔ ti kɛ wɔ sa-a? ?Wan yɛ ɔ ti kɛ wɔ sa b'ɔ yo-man sa tɛ fi mlɔnmlɔn-ɔn, b'ɔ yo sro-ɔ, b'ɔ nin manmanlɛ fata-a, b'ɔ kwla yo abonuan sa mun kɛ wɔ sa-a? A mannin ɔ́ sa fama'n su, kpɛkuun asiɛ'n ɔ'a mɛn be nga be fuan ye mun. A deli ɔ sran mun wɔ aunnvuɛ silɛ dan'n ti, ɔ nin ɔ tinmin bɔ a lɛ i'n ti. A su tinngɛ be nan a ´fa be kɔ mɛn ng'ɔ ti ɔ liɛ klonglo'n, bɔ a kan kleli be kɛ a ´fa man be'n i nun lɔ. Kɛ nvlefuɛ nga be mantan lɛ'n be ti jasin sɔ'n, bé wun usu be. Srɛ dan kpa kun Filistifuɛ mun. Srɛ'n kun Edɔm lɔ kpɛnngbɛn mun kpo. Srɛ b'ɔ kun Moab sran dandan mun'n ti'n, be usu sa tututu. Kanaanfuɛ'm be kwlaa bé wla'n boli bé wun mlɔnmlɔnmlɔn. Srɛ kun be, srɛ dan kpa kun be. Kɛ be wunnin ɔ wunmiɛn'n, Anannganman, srɛ b'ɔ kun be kpo'n ti, bé nuan ´muan lele san ɔ sran nga a deli be kanga'n nun'n be ´wie sin. A su fa be kɔ ɔ oka'n su nan be ko tran lɔ. Lika sɔ'n yɛ wɔ Anannganman, a siesieli i kɛ ɔ bɔbɔ a ´kplan ɔ́ sua nun nin-ɔn. Anannganman, ɔ liɛ'n, a ti famiɛn titi.» Blɛ bɔ Ezipt famiɛn'n i nnɛn kpanngɔ mun, nin i kakaklolo tinngɛfuɛ mun, nin be kakaklolo mun, yɛ i nnɛn kpanngɔ su fufuɛ'm be wluli jenvie'n nun'n, Anannganman yoli man nzue'n katali bé su kplu, sanngɛ Izraɛlfuɛ'm be liɛ'n, be fali bé ja be kpɛli jenvie'n. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bla bɔ be flɛ i Mari, b'ɔ ti Aarɔn i niaan bla'n, ɔ fali klɛn ba kun. Kɛ ɔ ´bo'n, wuun Izraɛl mmla'm be kwlaa be ´si able be su i su. Mari sɔ jue'n su kɛ: «Amun `to jue be `manman Anannganman, afin kwlalɛ ng'ɔ kwlali yɛ'n, kwlalɛ sɔ'n ɔ yoli dan sakpa. Ɔ toli nnɛn kpanngɔ nin bé su fufuɛ mun yili jenvie'n nun lɔ!» Moiz fali Izraɛlfuɛ mun ndɛma jenvie su lɔ ɔli Sir aawlɛ flɛnnɛn'n i ndɛnman. Be nantili aawlɛ flɛnnɛn'n nun cɛn ba nsan, b'a nyan-man nzue b'a nɔn-man. Kɛ be juli lika nga be flɛ i Mara'n nun lɛ'n, nzue nga be wunnin i lɛ'n, b'a kwlɛ-mɛn i nɔn i wi b'ɔ yo'n ti. I sɔ ti yɛ be tɔnnin lika'n i dunman kɛ Mara nin-ɔn. Mara i bo'n yɛlɛ: Like Wi. Nzrafuɛ'm be trikili Moiz su, be seli i kɛ: «?Nzu yɛ e ´nɔn-ɔn?» Moiz kpan flɛli Anannganman, yɛ Anannganman kleli i waka sin kan kun. Moiz toli yili i nzue'n nun, nan nzue'n ɔ'a yo fɛ. Lɛ yɛ Anannganman mannin Izraɛlfuɛ'm be mmla fanunfanun wie mun nin-ɔn. Lɛ yɛ ɔ sali be niannin nin-ɔn. Ɔ seli be kɛ: «Sɛ amún nyin yi min Anannganman bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n nan amun yo like nga be ti kpa min nyrun'n, sɛ amun sie amún su min mmla'm bé bo nan amun kwlaa amun fa bé su'n, tukpacɛ nga n fa yili i Eziptfuɛ'm bé su lɔ'n, n su fa yi-man amún su wie. Afin min yɛ n ti Anannganman bɔ n yo amun juejue nin-ɔn.» Izraɛlfuɛ'm be juli Elim. Be wunnin nzue ti blu-nin-nnyɔn nin mme ableso lika sɔ'n nun. Be kpɛli be ngblaliɛ nzue'n i wun lɛ. Izraɛl nvle wunmuan'n tuli i bo Elim lɔ. Kɛ be tuli Ezipt lɔ'n i anglo nnyɔn su'n i cɛn ba blu-nin-nnun su'n, be juli Sin aawlɛ flɛnnɛn ng'ɔ o Elim lika nin Sinai oka'n be afiɛn'n nun lɔ. Aawlɛ sɔ'n nun lɛ'n, Izraɛlfuɛ'm be wa plannin Moiz nin Aarɔn bé su. Izraɛlfuɛ'm be waan: «Sɛ ɔ ti kɛ Anannganman kunnin ye Ezipt lɔ i nun bɔ e ti nnɛn sɛ'm be sin'n, bɔ e nyan aliɛ kpa e di'n, wuun ɔ yoli kpa. Kpɛkuun amun fali e bali aawlɛ flɛnnɛn nga nun wa kɛ awe'n nunnun e ngba.» Anannganman'n seli Moiz kɛ: «N wa yo nan kpaun ´fin nglo lɔ gua man amun. Cɛn kun sran'm be ko isa ng'ɔ ju bé cɛn kun dilɛ'n. N wa sa amun n nian sɛ amun ´fa min mmla'm bé su o, sɛ kusu amun su fa-man bé su o. Cɛn ba nsiɛn su liɛ'n, kɛ amun wa tɔn nga amun isali'n, amun wa wun i kɛ ɔ ´ju cɛn nnyɔn liɛ.» Moiz nin Aarɔn be seli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be kɛ: «Ndɛ nnɔsua amun wa wun i wlɛ kɛ Anannganman yɛ ɔ fali amun Ezipt lɔ bali-ɔ. Ainman nglɛmun kusu amun wa wun Anannganman i nyrun nyannyan'n, afin ɔ tili trikilɛ nga amun trikili i su'n. ?Wan yɛlɛ e bɔ amun triki e su-ɔ?» Moiz waan: «Anannganman wa man amun nnɛn amun ´di ndɛ nnɔsua. Ainman nglɛmun kusu'n, ɔ ´man amun kpaun nga ɔ ko ju amun dilɛ'n. Anannganman tili trikilɛ nga amun trikili i su lɛ'n. ?Afin waan yɛlɛ ye? Nán e su yɛ amun trikili-ɔ, sanngɛ Anannganman i su yɛ amun trikili-ɔ.» Moiz seli Aarɔn kɛ: «Kan kle Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla kɛ be bla Anannganman nyrun, afin ɔ tili trikilɛ nga be trikili i su'n.» Kɛ bɔ Aarɔn i nuan tɛ o ndɛ ng'ɔ ´kan kle Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla'n i su'n, be kpɛli bé nyin aawlɛ flɛnnɛn lika liɛ'n nun lɔ. Be ´nian-an, Anannganman i nyrun nyannyan'n yɛ ɔ o sin wɛnsrɛn'n nun yɛ. Yɛ Anannganman seli Moiz kɛ: «N tili Izraɛlfuɛ'm be trikilɛ nga be trikili'n. Kan ndɛ nga kle be man min, se be kɛ: ‹Ndɛ nnɔsua amun ´di nnɛn, ainman nglɛmun kusu amun ´nyan kpaun ng'ɔ ko ju amun'n, kɛ ɔ ko yo sɔ'n, amun ´wun i wlɛ kɛ min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn.› » Nnɔsua nun'n, aoko'm be bali be wa trantrannin ngblaliɛ'n i lika'n kwlaa nun, yɛ nglɛmun kusu'n, bɔlɛ ufue'n guali sin yiali ngblaliɛ'n. Kɛ bɔlɛ ufue'n i nzue'n nɔnnɔnnin, i osu nun lɛ like wie'm be ti nyɛnklɛn-nyɛnklɛn kɛ ijre mma kanngan sa, be kali asiɛ'n su lɛ. Izraɛlfuɛ'm be wunnin i, sanngɛ be si-mɛn i, be usali be wiengu kɛ: «?Nzu like yɛlɛ nga?» Moiz tɛli bé su kɛ: «Aliɛ nga Anannganman fa mannin amun kɛ amun di'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I su mmla nga Anannganman mannin'n yɛ: ‹Man sran kun isɛ i liɛ ng'ɔ ko ju i'n i su sɛsɛsɛ. Man sran kun liɛ ng'ɔ isa'n yo kɔe litri nnan'n, kɛ sran'm bé nuan fa ti amun awlo'm be nun'n, i su yɛ amun `nian be `isa-a.› » Izraɛlfuɛ'm be yoli i sɔ, wie'm be isɛli i kaka, wie'm be isɛli i kaan sa. Sanngɛ kɛ be sunnzunnin'n, sran ng'ɔ isali i kpanngban'n ɔ'a nyan-man wie ɔ'a tra-man su, yɛ sran ng'ɔ isali i kaan sa'n, ɔ'a kpɛ-man su. Sran kun liɛ ng'ɔ ko ju i'n yɛ ɔ nyɛn i-ɔ. Moiz seli be kɛ: «Nán sran fi yaci wie lɛ nan aliɛ cɛn su.» Sanngɛ be kannin-ɔn, sran wie'm b'a fa-man su. Be sieli wie lele aliɛ cɛnnin su. Kakaa wie'm be wa loli nun, be sacili i, i ti ɔ bɔnnin sa fiaan siɛn'n. Nan Moiz ɔ'a fa bé wun ya. Kɛ ɔ fɛli i lɛ'n, nglɛmun kwlaa'n, ng'ɔ ko ju be cɛn kun dilɛ'n, yɛ be isɛ i siɛn nin-ɔn. Kɛ wia'n ´bo'n, i onga ng'ɔ kali lɛ'n, ɔ kloli. Cɛn'n i nsiɛn su liɛ'n, be isali cɛn ba nnyɔn liɛ nga be ko di'n. Sran kun ti nun liɛ'n, ɔ ju litri kɔe mɔcuɛ. Izraɛl kpɛnngbɛn'm be kwlaa be ko kannin i ndɛ kleli Moiz. Yɛ Moiz seli be kɛ: «I sɔ yɛ Anannganman waan be yo-ɔ. Ainman ti cɛn bɔ i nun yɛ be de wunmiɛn-ɔn. Ɔ ti Anannganman liɛ klonglo. I sɔ'n ti, like nga amun waan amun ´nyintɔn'n, amun `nyintɔn, yɛ like nga amun waan amun ´tɔn'n, amun `tɔn. Kpɛkuun man i onga'n ka lɛ lele aliɛ cɛn su.» Be yacili wie lɛ aliɛ cɛnnin su kɛ Moiz kan kleli be'n sa. Kakaa'm b'a lo-man nun kpɛkuun ɔ'a bɔn-man kusu. Moiz seli be kɛ: «Amun `di i ndɛkɛn, afin ndɛ ti wunmiɛn-delɛ-cɛn bɔ e fa man Anannganman, amun su nyan-man wie ngblaliɛ'n sin lɔ. Amun `fa cɛn ba nsiɛn be isa aliɛ sɔ'n, sanngɛ cɛn'n i nso su'n ti wunmiɛn-delɛ-cɛn, amun su nyan-man wie.» Ɔ nin i sɔ'n ngba, cɛn'n i nso su'n, Izraɛlfuɛ wie'm be fiteli be ɔli aliɛ'n i isalɛ, b'a nyan-man wie. Anannganman seli Moiz kɛ: «?Min mmla bɔ amun waan amun fa-man su'n, amun ´yo i sɔ lele cɛn onin? Amun si jrɛiin kɛ n fali wunmiɛn-delɛ-cɛn'n m mannin amun kɛ an fa de wunmiɛn. I sɔ'n ti yɛ cɛn'n i nsiɛn su'n, m man amun cɛn nnyɔn aliɛ nga amun ko di nin-ɔn. Cɛn'n i nso su'n, sran kun trɛn i bɔbɔ i awlo lɔ, nán sran fi fite.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Izraɛlfuɛ'm be deli wunmiɛn cɛn'n i nso'n su. Izraɛlfuɛ'm be flɛli aliɛ sɔ'n kɛ mani. Ɔ ti kɛ koriandri mma sa. Ɔ ti ufue, yɛ ɔ ti mlɛn-mlɛn kɛ gato bɔ wɛma nzue o nun'n sa. Moiz waan: «Ndɛ nga Anannganman kan'n yɛ: ‹Amun `fa mani'n be sie like wie nun, be `sie i lɛ be sie amun mma nga amun ´wu be mun. Kɛ ɔ yo sɔ liɛ'n, be ´wun kpaun nga n fa tali amun aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n kɛ amun fin Ezipt lɔ ba'n.› » I sin Moiz seli Aarɔn kɛ: «Fa sɛma conjronjo kun nan fa mani'n i cɛn kun dilɛ liɛ fa gua nun. Fa sie i Nyanmiɛn nyrun kɛ ɔ ´yo nan mani'n wie ɔ'a ka lɛ nan amun mma nin amun anunman'm b'a kwla wun i'n ti.» Aarɔn yoli i kɛ Anannganman kan kleli Moiz'n sa. Ɔ jinnin sɛma'n nin i nun mani'n Anannganman i alaka'n nyrun lɛ, nan ɔ ´ka lɛ titi. Izraɛlfuɛ'm be dili mani'n lele afuɛ ablanan, nan b'a ju mɛn bɔ sran'm be tran nun'n i kun nun. Mani'n yɛ be dili lele nan b'a fa ju Kanaan mɛn'n i anyialiɛ'n su lɔ-ɔ. Cɛn kun mani nga sran kun di'n, ɔ ti litri kɔe nnan. Izraɛlfuɛ'm be nvle wunmuan'n, be tuli be bo Sin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɛ, be jaso lika kun nun, be kɔ uflɛ nun, be jaso lika kun nun, be kɔ uflɛ nun kɛ Anannganman kan kleli be'n sa. I sin be ko yoli be ngblaliɛ Refidim lɔ, be nyan-man nzue be nɔn-man. Be kunndɛli Moiz i utre, be seli i kɛ: «Man e nzue, man e nɔn.» Moiz usali be kɛ: «?Nzu ti yɛ amun kunndɛ min utre nin-ɔn? ?Nzu ti yɛ amun sa Anannganman be nian nin-ɔn?» Nzue we'n b'ɔ kun be dan'n ti be trikili Moiz su ekun, be waan: «?Nzu ti yɛ a fali e Ezipt lɔ bali wa-a? ?A fali e bali kɛ nzue we'n kun ye nin e mma mun, ɔ nin e nnɛn mun?» Moiz sun flɛli Anannganman kɛ: «?Nguɛ yɛ n ´yo m man sran nga mun-ɔn? Ɔ cɛ kan be ´toto min yɛbuɛ be ´kun min.» Anannganman tɛli Moiz su kɛ: «Sin sran'm be nyrun lɔ, kpa kpɛnngbɛn be nun sran wie mun kɛ be ko sunman wɔ. Kɛ a ´kɔ'n, man kpɔnman nga a fa finnin Nil nzue ba'n i nyin su'n ɔ tran ɔ́ sa nun. Min kusu, n wa jran ɔ nyrun lɛ Orɛb oka'n i yɛbuɛ'n kun su. Fa kpɔnman fin yɛbuɛ sɔ'n, yɛ nzue wa fin nun fite, kpɛkuun be ´nɔn.» Moiz fali Nyanmiɛn i ndɛ ng'ɔ kannin'n su, kpɛnngbɛn'm be nyin ta nun. Be tɔnnin lika sɔ'n i dunman kɛ: Masa nin Mɛriba, i bo'n yɛlɛ Sa Nianlɛ nin Utre, afin Izraɛlfuɛ'm be kunndɛli Moiz i utre, kpɛkuun be sali Anannganman be niannin, be usali kɛ: «?Anannganman o e afiɛn annzɛ ɔ nun-man e afiɛn?» Amalɛkfuɛ'm be wa tɔli Izraɛlfuɛ'm bé su Refidim lɛ. Moiz seli Zozie kɛ: «Kpa sran yasua kpakpa mun, nan amun nin Amalɛkfuɛ'm be ko kun. Ainman, n ko jran kpɔlɛ'n su lɔ. Nyanmiɛn i kpɔnman'n, ɔ ´tran mín sa nun.» Zozie nin i sran mun be ɔli kɛ be nin Amalɛkfuɛ mun be ko kun alɛ kɛ Moiz seli i kɛ ɔ `yo'n sa. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Moiz, nin Aarɔn, ɔ nin Ir be o kpɔlɛ'n su lɔ. Kɛ Moiz mɛn i sa'n su'n, Izraɛlfuɛ'm bé sa ti Amalɛkfuɛ mun, sanngɛ kɛ ɔ kɛn i sa'n i ase'n, Amalɛkfuɛ mun yɛ bé sa ti be-ɔ. Kɛ Moiz i sa nnyɔn'm be kpɔli'n, Aarɔn nin Ir be fali yɛbuɛ be sieli i bo nan ɔ'a tran su. Aarɔn nin Ir, kun jin i bue kun wa, kun jin i bue kun wa, be trɛtrɛ i sa'm be nun. I sa sɔ'm be kali nglo lele san wia'n tɔli. Zozie nin i sran mun be kwlali Amalɛk alɛ kunfuɛ mun tɛtɛ kpa. Anannganman seli Moiz kɛ: «Klɛ i kwlaa sɔ'n fluwa'n nun nan bé wla ɔ'a fi-man su. Kan kle Zozie kɛ n wa nunnun Amalɛkfuɛ mun. Sran fi wla su kpɛn-man bé su asiɛ'n su wa kun.» Moiz kplannin Nyanmiɛn sɔwlɛ kun, ɔ tɔnnin i dunman kɛ: Alɛ Nun'n, Anannganman Ti Min Nyrun Mmua Dunfuɛ. Kɛ bɔ Amalɛkfuɛ'm be jasoli Anannganman i famiɛn bia'n i wun ti'n, Anannganman nin be ´kun alɛ tititi. Moiz i sia Zetro b'ɔ ti sraka yifuɛ Madian lɔ'n tili junman nga Anannganman Nyanmiɛn'n dili mannin Moiz nin Izraɛl b'ɔ ti i nvle'n be ndɛ'n. Ɔ tili i kɛ Anannganman fali Izraɛlfuɛ mun Ezipt lɔ bali. Moiz i sia Zetro bɛli i sin, ɔ nin Moiz i yi Sefora b'ɔ sɛli i sin i si wun lɔ'n, yɛ be bali-ɔ. Sefora i wa nnyɔn'm be kusu be bali wie. Moiz tɔnnin kpɛnngbɛnfuɛ'n i dunman kɛ Gɛrsɔm. I bo'n yɛlɛ kɛ: M'an Fia Wa. Afin i waan: «M'an kaci aofuɛ nvle wie nun.» Ɔ tɔnnin kasiɛnfuɛ'n i dunman kusu kɛ Eliezɛr, afin i waan: «Mín si i Nyanmiɛn'n bali min delɛ, nan ɔ'a de min Ezipt famiɛn bɔ i waan ɔ ´kun min'n i sa nun.» Zetro nin Moiz i yi'n, ɔ nin Moiz i mma mun be toli Moiz aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ Nyanmiɛn i oka'n i wun lɔ kan be kpɛli be ngblaliɛ'n lɛ'n. Ɔ sunmannin sran kɛ be ko se Moiz kɛ: «N bɔbɔ min Zetro, ɔ sia'n yɛ n su ba ɔ́ wun wunlɛ-ɔ. Min nin ɔ́ yi nin ɔ mma nnyɔn mun yɛ e ba-a.» Nan Moiz ɔ'a ko kpa be atin. Ɔ kotoli Zetro nyrun nan ɔ'a tɔ be nun. Moiz tili be jasin, yɛ be bo kleli i-ɔ, yɛ Moiz kɛnnin i liɛ'n kle be-ɔ. I sin be ɔli Moiz i tannin sua'n nun lɔ. Moiz kannin sa nga Anannganman fa yili i Ezipt famiɛn'n nin Eziptfuɛ'm be su Izraɛlfuɛ'm be dunman nun'n kwlaa. Ɔ kannin nyrɛnnɛn nga be wunnin i atin nun'n, ɔ nin delɛ nga bɔ Anannganman fa deli be'n. Zetro klun jɔli, sa kpakpa nga bɔ Anannganman yoli mannin Izraɛlfuɛ mun, ɔ nin delɛ nga ɔ deli be Eziptfuɛ'm be sa nun'n ti. Kpɛkuun i waan: «Man manmanlɛ'n yo Anannganman b'ɔ deli amun Ezipt famiɛn'n nin Eziptfuɛ'm bé sa nun'n i liɛ! Man be manman Anannganman b'ɔ deli i sran mun Eziptfuɛ'm be sa nun'n! Siɛn liɛ'n, m'an si kɛ Anannganman ti dan tra amuɛn'm be kwlakwla. Ɔ yili i dan b'ɔ ti'n i nglo blɛ bɔ Eziptfuɛ'm be ´kle Izraɛlfuɛ'm be nyrɛnnɛn'n.» Zetro yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ mun. Ɔ yili be mannin Nyanmiɛn. Yɛ Zetro, nin Moiz, nin Aarɔn, ɔ nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be kwlaa be wa dili like Nyanmiɛn nyrun lɛ-ɔ. Kɛ i aliɛ cɛnnin'n, Moiz trannin i bia'n su kɛ ɔ ´di nvlefuɛ'm be jɔlɛ mun. Kɛ ɔ fɛ i nglɛmun lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun sran wie'm be tɛ minndɛ kɛ Moiz kan be ndɛ liɛ'n. Kɛ i sia'n wunnin junman ng'ɔ wo i su b'ɔ fata kɛ ɔ di man sran mun'n, ɔ seli i kɛ: «?Nguɛ yɛlɛ nga a nin sran mun ´yo i yɛ'n? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ ngunmin yɛ a di be jɔlɛ bɔ man sran'm be jran ɔ nyrun lɛ be minndɛ nglɛmun lele nnɔsua kɛ a kan be ndɛ mun nin-ɔn?» Moiz tɛli i sia'n su kɛ: «Sa nga ti yɛ n yo i sɔ'n yɛlɛ kɛ sran'm be ba mín sin nan be ´wun nun weiin kɛ Nyanmiɛn yɛ o bu be ndɛ mun ti-ɔ. Sɛ ndɛ tɔ sran nnyɔn be afiɛn'n, be ba mín sin, n siesie be afiɛn, kpɛkuun n fa Nyanmiɛn i mmla mun nin i atin'n sie be nyrun.» Moiz i sia Zetro seli i kɛ: «Like nga a ´yo i lɛ'n ɔ ti-mɛn i su. Ɔ wunmiɛn'n wa wie, yɛ nvlefuɛ nga be gua yɛ'n be kusu be wunmiɛn liɛ'n wa wie. Junman'n ti dan. Ɔ tra ɔ wunmiɛn'n su, ɔ kunngba a su kwla di-man. Sie ɔ́ su tie afɔtuɛ nga n wa fa man wɔ yɛ'n, man Nyanmiɛn jran ɔ́ sin. Ɔ liɛ'n jran sran'm be nuan Nyanmiɛn wun lɔ, fa be ndɛ mun nan kan kle Nyanmiɛn. Fa Nyanmiɛn i mmla mun nin i atin'n kle sran mun. Kle be nantilɛ ng'ɔ fata kɛ be nanti'n, ɔ nin like ng'ɔ fata kɛ be yo'n. Kpa sran nga be lɛ nyrun'n, bɔ bé nyin yi Nyanmiɛn kpa'n, bɔ be klo nanwlɛ'n, bɔ be ti-man sika tɛ kunndɛfuɛ mun. Man wie'm be yo sran akpi su kpɛnngbɛn, wie'm be yo sran ya su kpɛn, wie'm be yo sran ablenun su kpɛn, yɛ wie'm be yo sran blu su kpɛn. Man be yɛ be siesie ndɛ ng'ɔ tɔ nvlefuɛ'm be afiɛn nin-ɔn. Ndɛ nga be ti dandan bɔ be kwla-man be kan'n, man be fa be blɛ wɔ. Ndɛ nga be ti kanngan'n, man be bɔbɔ be kan be. Sɛ ɔ yo sɔ'n, ɔ junman'n i su ´kpɛ kan, afin be wa uka wɔ i dilɛ nun. Sɛ a nian su sɔ yo'n, i liɛ sɛ Nyanmiɛn kle wɔ like wie kɛ a `yo'n, ɔ wunmiɛn'n su wie-man wɔ nun. Sran'm be kusu, kɛ be ´sa bé sin be awlo'm be nun'n, wuun be afiɛn ɔ'a sɛ.» Moiz fɛli i sia'n i afɔtuɛ'n su. Ɔ kpali Izraɛlfuɛ'm be nun sran nga be lɛ nyrun mun'n, nan ɔ'a sie wie mun sran akpi su kpɛn, wie mun sran ya su kpɛn, wie mun sran ablenun su kpɛn, yɛ wie mun sran blu su kpɛn. Be yɛ be siesie ndɛ nga be tɔ Izraɛlfuɛ'm be afiɛn nin-ɔn. Ndɛ nga i kanlɛ ti kekle'n, be fa blɛ Moiz, sanngɛ be bɔbɔ be di jɔlɛ kannganfuɛ mun. Moiz yoli i sia Zetro i blandɛ nan Zetro ɔ'a sɛ sin i mɛn'n nun. Moiz fuli oka'n su kɛ ɔ ´ko wun Nyanmiɛn wun. Nyanmiɛn o oka'n i ti su lɔ, ɔ flɛ Moiz seli i kɛ: «Ndɛ ng'ɔ fata kɛ a kan kle Zakɔb i awlo'n bɔ yɛlɛ Izraɛlfuɛ mun'n yɛ: ‹Amun wunnin sa nga n yoli Eziptfuɛ mun'n yɛ amun wunnin wafa nga n fa fali amun m bali mín wun wa'n. Kɛ anunman nyin fa lolo i mma mun, kɛ n kusu n lololi amun sɔ-ɔ. Siɛn liɛ'n, sɛ amun ti ndɛ nga n kan kle amun'n i kpa'n, sɛ amun nian aenguɛ nga e nin amun e tra'n su kpa'n, amun ´yo min nvle b'ɔ ti min liɛ klonglo nvle kun nga'm be afiɛn, afin asiɛ wunmuan'n ti min liɛ. Sanngɛ amun liɛ'n, amun wa yo min nyrun jranfuɛ'm be nvle. Amun nvle sɔ'n ´yo min liɛ klonglo.› Ndɛ nga a wa kan kle Izraɛlfuɛ mun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Moiz sɛli i sin ngblaliɛ'n nun lɔ, ɔ flɛli Izraɛl kpɛnngbɛn mun nan ɔ'a kan ndɛ nga Anannganman kan kleli i'n i kwlaa ɔ'a kle be. Nvlefuɛ'm be kwlaa be tɛli su kɛ: «Like kwlaa nga Anannganman waan e yo'n, e ´yo.» Moiz ko kannin i su nga be tɛli i'n kleli Anannganman. Kpɛkuun Anannganman seli Moiz kɛ: «N wa ba ɔ́ wun lɔ. Sin wɛnsrɛn kpikplikpi kun nun yɛ n ´fia-a kɛ ɔ ´yo nan kɛ n ijɔ kle wɔ'n, Izraɛlfuɛ'm b'a ti nan b'a lafi ɔ su titi'n ti.» Moiz kannin i su nga nvlefuɛ'm be tɛli'n kleli Anannganman. Anannganman seli Moiz ekun kɛ: «Sa ɔ́ sin sran'm bé wun lɔ nan se be kɛ be `yo bé wun saun ndɛ nin ainman. Be `kpu be tralɛ mun. Man be siesie bé wun be minndɛ ainman sin, afin cɛn sɔ'n nun n wa jra Sinai oka'n su sran'm be kwlaa be nyrun. Ja awɛ tɛɛn man ɔ́ sin yia oka'n nan se be kɛ: ‹Nán amun fu oka'n su, nán amun mɛntɛn i'n bɔbɔ. Like kwlaa ng'ɔ mɛntɛn i'n be ´kun i. Sɛ sran o, sɛ nnɛn o, sɛ ɔ mɛntɛn i'n, be su yaci-mɛn i lɛ. Be su fa-man bé sa be kɛn-mɛn i, sanngɛ be ´to yɛbuɛ be fin i annzɛ kusu be ´to ta mma mun be sɛnsɛn i. Kɛ awɛ'n ko tɛ'n yɛ sran wie'm be ´fu oka'n su lɔ-ɔ.› » Moiz fin oka'n su lɔ jrali nvlefuɛ'm be wun wa. Ɔ yoli man be yoli bé wun saun. Be kpuli be tralɛ mun. I sin ɔ seli be kɛ: «Amun `siesie amun wun amun `minndɛ ainman. Nán amun nin amun yi'm be la nna tɛ.» Cɛn ba nsan su'n, i nglɛmun nun'n, be tili kɛ nyanmiɛn su kpan kplannan kplannan oka'n su lɔ. Be wunnin kɛ nyanmiɛn'n kpa sin piapiapia lɔ, yɛ be wunnin sin wɛnsrɛn kpikplikpi kun lɔ ekun. Be tili awɛ kun tɛlɛ kekle kpa. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be o ngblaliɛ'n nun lɔ'n, be usuli kpa'n sa tututu. Moiz fali be ngblaliɛ'n nun lɔ fiteli kɛ be wunnge Nyanmiɛn wun lɔ. Be jrannin oka'n i bo lɛ. Sin wɛnsrɛn'n fali oka wunmuan'n, afin Anannganman jrali sin'n i afiɛn. Sin wɛnsrɛn'n jaso mlemlemle kɛ ngbɛ nun sin wɛnsrɛn sa, yɛ oka wunmuan'n kejeli kpa. Awɛ'n i tɛlɛ ng'ɔ su tɛ ba siɛn'n, laa li wuun ɔ'a tɛ-man. Kɛ Moiz ´ijɔ'n, wuun Anannganman tɛ su, ɔ tɛ su kekle kpa, wuun nyanmiɛn'n kpla. Anannganman jrali Sinai oka'n i ti su nglo lɔ, ɔ flɛli Moiz, nan Moiz ɔ'a fu oka'n su lɔ. Anannganman seli i kɛ: «Ko kan kle sran'm be kɛ nán be wanndi bla min nianlɛ. Sɛ be yo i sɔ'n, be nun kpanngban kpa be ´wu. I kpa'n bɔ man min nyrun jranfuɛ bɔ be lɛ atin be mantan min'n, be `yo bé wun saun kɛ ɔ ´yo nan m'an saci-man be'n ti.» Moiz tɛli su kɛ: «Sran'm be su kwla fu-man Sinai oka'n su, afin ɔ bɔbɔ a seli e kɛ e `ja awɛ tɛɛn sin yia oka'n nan nán sran fi mɛntɛn i lɔ.» Nan Anannganman ɔ'a se i kɛ: «Kɔ, jra ngblaliɛ'n nun lɔ, i sin a nin Aarɔn be `fu wa. Sanngɛ nán min nyrun jranfuɛ'm be nin nvlefuɛ'm be se kɛ be kpli be ´fu ba mín sin wa, kɛ ɔ ´yo nan m'an saci-man be'n ti.» Moiz jrali, yɛ ɔ ɔli nvlefuɛ'm bé wun lɔ ko kannin ndɛ sɔ'n kleli be-ɔ. Ndɛ nga Anannganman kannin'n i kwlaa'n yɛ: «N ti Anannganman ɔ Nyanmiɛn, min yɛ man a tuli Ezipt lɔ blɛ bɔ a tɛ o kanga nun nin-ɔn. Nán su like uflɛ fi, san min kunngba cɛ. Nán yo amuɛn fi, nán yo like wie fi b'ɔ fa nglo lɔ like, annzɛ asiɛ'n su wa like, annzɛ b'ɔ fa nzue b'ɔ o asiɛ'n i bo lɔ'n i nun like. Nán koto bé bo, nán su be, afin n ti Anannganman ɔ Nyanmiɛn yɛ n si kwla. Sɛ sran kun jaso mín wun'n, n tu i fɔ, n tu i nin i mma mun be fɔ lele n fa wlu i anunman'm be mma liɛ'm be nun. Sanngɛ sran nga be klo min'n, bɔ be fa min ndɛ'm bé su'n, n klo be lele n fa wlu be anunman'm be mma liɛ'm be nun lele ju be akpasua akpi su. Nán bo min Anannganman bɔ n ti ɔ Nyanmiɛn'n min dunman'n ngbɛn, afin sran ng'ɔ bo min dunman ngbɛn'n, n su yaci-mɛn i lɛ, san n ´tu i fɔ. Man ɔ́ wla kpɛn wunmiɛn-delɛ-cɛn'n su, man ɔ yo min liɛ klonglo. Fa cɛn ba nsiɛn fa di junman. Junman nga a ko di'n, di i kwlaa cɛn nsiɛn sɔ'm be nun. Sanngɛ cɛn ba'n i nso'n su fuɛ'n, ɔ ti min Anannganman bɔ n ti ɔ Nyanmiɛn'n min wunmiɛn-delɛ-cɛn. Nán di junman fi cɛn sɔ'n nun. Sɛ wɔ bɔbɔ o, sɛ ɔ́ wa bla o, ɔ́ wa yasua o, ɔ́ sa nun junman difuɛ bla o, ɔ́ sa nun junman difuɛ yasua o, ɔ nnɛn o, aofuɛ ng'ɔ tran wɔ awlo o, nán amun wie fi di junman cɛn sɔ'n nun mlɔnmlɔn. Afin n fali cɛn ba nsiɛn yɛ n fa yili nglo'n, nin asiɛ'n, nin jenvie'n, ɔ nin ninnge nga be o lɛ'n be kwlaa-a, kpɛkuun cɛn ba nso'n su fuɛ'n, n fa deli wunmiɛn. I sɔ'n ti yɛ m bɔbɔ min Anannganman n yrali min nuan klanman kɛ cɛn sɔ'n `yo kpa, yɛ n klo kɛ ɔ `yo min liɛ klonglo nin-ɔn. Bu ɔ́ si nin ɔ nin be sran, kɛ ɔ ´yo nan ɔ nguan nyanman'n ɔ'a yo tɛnndɛn mɛn nga min Anannganman Nyanmiɛn n fa man wɔ'n i nun'n ti. Nán kun sran. Nán kunndɛ bla ɔ́ yi bo, annzɛ bian ɔ́ wun bo. Nán wua. Nán tɔn ɔ wiengu suɛn. Nán man ɔ́ nyin blo ɔ wiengu like su, i sua o, i yi o, i sa nun junman difuɛ bla o, i sa nun junman difuɛ yasua o, i nannin o, i aflunmun o, nán man ɔ nyin blo i wie fi su.» Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tili nyanmiɛn b'ɔ kpan kplannan kplannan i ngan ɔ nin awɛ b'ɔ tɛ'n. Be kwlaa be wunnin nyanmiɛn'n i sin b'ɔ kpa piapia'n, ɔ nin oka'n b'ɔ ti sin wɛnsrɛn ngunmin'n, yɛ be tɔli usulɛ'n su-ɔ srɛ b'ɔ kun be'n ti. Be jran mmua lɔ. Be seli Moiz kɛ: «Ɔ bɔbɔ kan ndɛ'n kle ye. Nán Nyanmiɛn bɔbɔ kan ndɛ'n kle ye kun. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, e ´wu.» Moiz tɛli bé su kɛ: «Nán srɛ kun amun. Nyanmiɛn waan ɔ ´sa amun nian, i ti yɛ ɔ mantannin amun-ɔn. Ɔ kunndɛ kɛ amún nyin yi i kɛ ɔ ´yo nan amu'an yo-man sa tɛ'n ti.» Izraɛlfuɛ'm be kali mmua lɔ, sanngɛ Moiz liɛ'n, ɔ wunngeli sin wɛnsrɛn kpikplikpi bɔ i nun yɛ Nyanmiɛn wo'n i wun lɔ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Kan ndɛ nga kle Izraɛlfuɛ mun: ‹Amun wunnin i kɛ nyanmiɛn su lɔ yɛ n wo yɛ n ijɔli n kleli amun-ɔn. Nán amun yo jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ amuɛn kɛ amun su i be ´fa uka min su. Amun `fa asiɛ be kplan min sɔwlɛ kun, yɛ amun `fa bua mun, nin boli mun, ɔ nin nannin mun be fa yi tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ mun be man min. Yɛ n wa yra amun nguan lika kwlaa nga n ´yi mín wun nglo lɛ'n. Sɛ amun waan amun ´fa yɛbuɛ be ´kplan min sɔwlɛ'n, nán amun sɛ be. Afin sɛ amun sɛ be'n, wuun b'a yo fiɛn, be kwla fa su-man min kun. Nán amun yo min sɔwlɛ'n kɛ be fu asikalie su nan b'a ju i su lɔ, kɛ ɔ ´yo nan sran ng'ɔ fu su'n, b'a niɛn-mɛn i bo'n ti.› » Anannganman seli ekun kɛ: «Mmla wie mun ekun yɛ, fa be kle Izraɛlfuɛ mun: ‹Sɛ amun to Ebre kanga kun'n, man ɔ yo kanga lele afuɛ nsiɛn. I afuɛ nso'n su'n, amun `yaci i nun, nán ɔ tua kalɛ fi man sran. Sɛ i kunngba yɛ ɔ bali'n, man i kunngba yɛ ɔ sɛ i sin-ɔn. Sɛ kusu ɔ ´ba-a, ɔ nin i yi yɛ be bali'n, man ɔ nin i yi'n be wɔ. Sɛ i min'n yɛ ɔ mɛnnin i bla'n, sɛ ɔ nin bla'n be wuli ba bla mun annzɛ ba yasua mun'n, bla'n bɔbɔ o, ba mun o, be `ka i min'n i sa nun, yɛ yasua'n i kunngba cenje yɛ ɔ wɔ-ɔ. Sɛ kusu ɔ se kɛ ɔ klo i min'n nin i yi'n nin i mma mun'n, nan ɔ klo-man kɛ ɔ kɔ nan ɔ nyɛn i ti'n, i min'n `fa Nyanmiɛn yo i lalofuɛ, ɔ `fa sran'n mantan anuan'n annzɛ anuan'n i waka'n. Kpɛkuun ɔ `fiti i su'n nin tulie. Kɛ ɔ fin lɛ'n, sran sɔ'n ´su i tititi. Sɛ sran kun yo i wa talua kun atɛ kɛ kanga sa'n, ɔ su kɔ-man kɛ kanga kun nga'm be fa kɔ'n sa. Sɛ i min'n toli i kɛ ɔ ´fɛ i yo i yi'n, nan sɛ ɔ klo-mɛn i kun'n, man ɔ sɛ i sin yo bla'n i atɛ bla'n i si'n sa nun. Ɔ lɛ-man atin kɛ ɔ ´yo i atɛ aofuɛ'm bé sa nun. Sɛ ɔ toli i kɛ ɔ ´fa mɛn i wa nan ɔ jɛ i'n, ɔ `yo i kɛ be fa yo ba bla mun'n sa. Sɛ bla i min'n fa bla uflɛ'n, nán man ɔ kpɛ i b'ɔ ti bla klikli'n i like liɛ b'ɔ fata kɛ ɔ fa mɛn i'n su: i aliɛ o, i tralɛ o, i sin lalɛ nin o. Sɛ i min'n yo-man like nsan sɔ mun mɛn-mɛn i'n, bla'n ɔ kwla kɔ, ɔ tua-man kalɛ fi.› » «Sran ng'ɔ bo sran kun lele nan ɔ kun i'n, be ´kun i wie. Sanngɛ sɛ ɔ'a bu-man ɔ'a sɛ-mɛn i nyrun'n nan sanvuɛsa yɛ ɔ nyɛnnin i'n, sran ng'ɔ kunnin sran sɔ'n, ɔ `ko fia lika nga n wa kle amun'n i nun. Sanngɛ sɛ sran kun i nyinfu kun sran abɔlɛ su'n, sɛ ɔ ko fia min sɔwlɛ'n wun lɔ bɔbɔ o, amun `trɛ i nan amun `ko kun i. Sran ng'ɔ bo i si annzɛ i nin'n, man be kun i. Sɛ sran kun tra sran je'n, sɛ ɔ yoli i atɛ o, sɛ kusu ɔ wo i sa nun kɛ kanga sa o, man be kun sran sɔ'n b'ɔ trali je'n. Sran ng'ɔ bo i si annzɛ i nin i sannzan'n, man be kun i.» «Sɛ sran nnyɔn be ´tu ngondin nan kun fin i wiengu'n i acɔliɛ annzɛ yɛbuɛ'n, sɛ sran sɔ'n ɔ'a wu-man nan ɔ la'n, sɛ ɔ kwla jaso nan ɔ nanti kpɔnman su'n, be su kun-man sran ng'ɔ boli i'n. Sanngɛ man ɔ yi sran ng'ɔ boli i'n i junman bɔ ɔ'a di-man'n i ti sika mɛn i, yɛ man ɔ yo i ayre lele san ɔ ´yo juejue. Sɛ sran kun fa waka bo i kanga yasua annzɛ i kanga bla nan ɔ kun i'n, man be tu i fɔ. Sanngɛ sɛ kanga nga be boli i'n, ɔ di cɛn kun annzɛ cɛn nnyɔn nan ɔ'a wu'n, be su tu-mɛn i min'n i fɔ, afin i bɔbɔ i sran-an. Sɛ sran yasua wie'm be su tu ngondin nan be ko si bla wunnzɛfuɛ bɔ i ba wulɛ cɛn nian ju-man nan ɔ wu ba'n, kannzɛ bɔ kekle ɔ'a ju-man bla'n su'n, bla'n i wun'n ɔ `de be like jɔlɛ difuɛ'm be nyrun. Sanngɛ sɛ kekle wie ju i su'n, be `tu sran sɔ'm be fɔ. Sɛ sran kun ɔ kun sran'n, be `kun i wie sie i osu. Sɛ ɔ bo sran kun nyinma'n, be `bo i liɛ'n wie sie i osu. Sɛ ɔ tu sran kun je'n, be `tu i liɛ'n wie sie i osu. Sɛ ɔ bu sran wie sa'n, be `bu i liɛ'n wie sie i osu. Sɛ ɔ bu sran wie ja'n, be bu i liɛ wie sie i osu. Sɛ ɔ fa sin yra sran wie'n, be `fa sin yrɛ i wie sie i osu. Sɛ ɔ bo sran wie kannin'n, be `bo i wie sie i osu. Sɛ ɔ yo sran wie like yaya'n, be `yo i wie sie i osu. Sɛ sran kun bo i kanga bla annzɛ i kanga yasua nan ɔ bo i nyinma kun'n, ɔ `yaci i nun man ɔ nyɛn i ti, i sɔ'n ti i nyinma'n i kalɛ tualɛ. Sɛ ɔ tu i je kun'n, ɔ `yaci i nun man ɔ nyɛn i ti, i sɔ'n ti i je'n i kalɛ tualɛ. Sɛ nannin kun si sran kun'n, sɛ bla o, sɛ yasua o nan ɔ kun i'n, man be to nannin sɔ'n i yɛbuɛ be kun i. Yɛ nán man be di i nnɛn'n. Nán be man sran ng'ɔ lɛ i'n i ndɛ kun. Sɛ nannin sɔ'n si sran'm be sɔ titi yɛ sɛ sran ng'ɔ lɛ i'n ɔ ti sanngɛ ɔ niɛn-mɛn i su'n, sɛ nnɛn sɔ'n kun sran'n, man be kun i nin yɛbuɛ, kpɛkuun be `kun nannin sɔ'n i fuɛ'n wie. Sɛ be kplin su kɛ ɔ yi sika nan ɔ fa to i nguan liɛ'n, sika kwlaa nga be kle i kɛ ɔ `yi'n, yɛ ɔ yi-ɔ. Sɛ nannin'n si ba kaan kun'n, ba bla o, annzɛ yasua o, mmla kunngba'n su yɛ be `di-ɔ. Sɛ nannin'n ko si kanga bla annzɛ kanga yasua nan ɔ kun i'n, sran ng'ɔ lɛ nnɛn'n, ɔ `man kanga'n i min'n i jɛtɛ ufue ablasan, yɛ man be fa yɛbuɛ be kun nannin'n. Sɛ sran kun kpɛ kunman nan ɔ'a kata-man su'n, nan nannin annzɛ aflunmun tɔ nun'n, sran ng'ɔ fuli kunman sɔ'n, ɔ `tannin nnɛn'n i kalɛ `man sran ng'ɔ lɛ nnɛn'n. Kpɛkuun nnɛn'n i fuɛn'n ti i liɛ. Sɛ sran kun i nannin si i wiengu kun i nannin liɛ'n nan ɔ kun i'n, man be yo nannin nga i nyin wo su'n i atɛ, nan be sran nnyɔn'n be cɛ i sika'n nun. Be `cɛ nannin ng'ɔ wuli'n i nnɛn'n nun kusu. Sɛ kusu sran'm be si kɛ nannin sɔ'n ɔ si sɔ titi yɛ i fuɛ'n niɛn-mɛn i su'n, i fuɛ'n `sie nannin ng'ɔ wuli'n i osu, kpɛkuun ɔ fɛ i fuɛn'n.» «Sɛ sran kun ko wua nannin kun annzɛ bua kun annzɛ boli kun'n, nan sɛ ɔ kun i annzɛ kusu ɔ yo i atɛ'n, man ɔ su nannin'n i bo nin nannin nnun, man ɔ su bua'n i bo nin bua nnan, yɛ man ɔ su boli'n i bo nin boli nnan, ɔ fa man sran ng'ɔ lɛ i'n.» «Sɛ be fu awiefuɛ kun nun kɔnguɛ'n, b'ɔ su bu anuan ´ko wua'n, nan sɛ be finfin i like nan ɔ wu'n, ɔ ti-man sran kunlɛ. Sanngɛ sɛ wia'n ɔ'a jaso yɛ i sɔ sa'n ju'n, ɔ ti sran kunlɛ. Sɛ awiefuɛ kun wua like kun'n, ɔ `sie like sɔ'n i osu. Sɛ ɔ lɛ-man like fi'n, be `yo i atɛ kɛ kanga sa awie'n b'ɔ wuali'n ti. Sɛ ɔ ko wuali nannin annzɛ aflunmun, annzɛ bua, annzɛ boli nan ɔ tɛ o i sa nun'n, ɔ `yi nnɛn sɔ'n man nan ɔ `su i bo nin nnɛn kun ekun. Sɛ sran kun yaci i nnɛn'm be lɛ be ko di sran wie i fie su like'n, annzɛ be ko saci vinyi fie kun'n, man ɔ fɛ i fie liɛ'n su lɔ ninnge kpakpa ng'ɔ nyɛnnin i'n, annzɛ i vinyi mma kpakpa ng'ɔ titili be i vinyi fie'n nun lɔ'n, ɔ `fa sie sran sɔ'n i liɛ'n i osu. Sɛ sran kun wɔ susrɛ kun nun'n, nan sin'n ko tɔ ble kwle'm be nun, annzɛ ble nga be nian kpɛ-man, annzɛ ble nga b'a cici i sɔlɛ-sɔlɛ'n be nun'n, ɔ fata kɛ i sɔfuɛ'n tuɛ i kalɛ man sran ng'ɔ lɛ fie sɔ'n. Sɛ sran kun man i wiengu kun sika annzɛ like kpa wie kɛ ɔ `sie, nan awiefuɛ kun wa wua sika sɔ'n annzɛ like sɔ'n sran'n i sua'n nun'n, sɛ be tra awiefuɛ'n, man ɔ yi sika'n annzɛ like'n i wunsu kpɛ nnyɔn fa mɛn i fuɛ'n. Sɛ b'a tra-man awiefuɛ'n kusu'n, man sran ng'ɔ sie like sɔ'n ɔ fa Nyanmiɛn yo i lalofuɛ ɔ ta nda kɛ nɛ́n i yɛ ɔ wuali i wiengu'n i like nin-ɔn. Ndɛ kwlaa nga ɔ'a tɔ akplowa'n, nannin su ndɛ o, aflunmun su ndɛ o, bua su ndɛ o, boli su ndɛ o, tralɛ su ndɛ o, man be fa ndɛ sɔ'n be to Nyanmiɛn lɔ. Man sran nga i ndɛ yo-man fɛ'n yi like sɔ'n i wunsu nnyɔn fa man i wiengu kun'n. Sɛ sran kun man i wiengu nnɛn wie kɛ ɔ tɛ i, sɛ aflunmun o, sɛ nannin o, sɛ bua o, sɛ boli o, sɛ nnɛn uflɛ wie o, nan sɛ nnɛn sɔ'n wu'n, annzɛ like wie bu i ja'n, annzɛ kusu ɔ tu anunman nan sran fi ɔ'a wun-man nun'n, man sran ng'ɔ ta nnɛn'n fa Anannganman i dunman ta nda nun kɛ nɛ́n i yɛ ɔ wuali i wiengu kun'n i nnɛn nin-ɔn. Man sran ng'ɔ lɛ nnɛn'n lafi nda nga i niaan'n tali'n su, nán man i wiengu'n sie i nnɛn'n i osu. Sanngɛ sɛ nnɛn'n i tafuɛ'n i bɔbɔ yɛ man be wuɛli i'n, ɔ `tuɛ i kalɛ `man nnɛn'n i fuɛ'n. Sɛ blo nnɛn wlɛfuɛ wie yɛ ɔ kunnin nnɛn sɔ'n, man nnɛn'n i tafuɛ'n fɛ i onga ng'ɔ kali lɛ'n ko kle nnɛn'n i fuɛ'n. Kɛ ɔ ko yo i sɔ liɛ'n, ɔ su tua-man kalɛ fi. Sɛ sran kun ko srɛ i wiengu kun i nnɛn wie kɛ ɔ ´ta nan i lika wie bu'n, annzɛ nnɛn'n wu'n nan nnɛn'n i fuɛ'n nun-man lɛ'n, man sran ng'ɔ ko srɛli nnɛn'n ɔ tannin i kalɛ. Sɛ kusu nnɛn'n i fuɛ'n wo lɛ yɛ i sɔ sa'n juli'n, sran ng'ɔ ko srɛli nnɛn'n su tuɛ-mɛn kalɛ. Sɛ be lueli nnɛn'n, i luelɛ sika'n yɛ ɔ ti i kalɛ bɔ be ´tua-a.» «Sɛ sran kun ko laka talua ng'ɔ nian si-man bian, bɔ be nian trɛ-mɛn i ase'n, nan ɔ nin i be la'n, ɔ fata kɛ ɔ man talua'n i si'n i aja ninnge, nan ɔ `ja talua'n. Sɛ talua'n i si'n waan ɔ kplin-man su'n, sanngɛ man talua'n i lakafuɛ'n yi aja like nga be yi nan talua ng'ɔ nian si-man bian'n ɔ'a ja bian'n. Man ɔ yi i sika nun. Nán yaci baefuɛ bla kun sa nguan nun. Sran ng'ɔ nin nnɛn be la'n, man be kun sran sɔ'n. Sran ng'ɔ yi tɛ man amuɛn mun'n, b'ɔ yi-man tɛ man-man Nyanmiɛn i ngunmin'n, man be kun i. Nán amun kle aofuɛ'm be yalɛ, yɛ nán amun bo be akpo, afin man amun wla kpɛn su kɛ amun yoli aofuɛ Ezipt mɛn'n nun lɔ wie. Nán amun yo angboti bla nin aika'm be tɛtɛ. Sɛ amun yo be tɛtɛ'n, be ´flɛ min kɛ min Anannganman n de be, yɛ n kan kle amun kɛ n ´ti bé flɛlɛ'n. N ´fa ya amun wun, kpɛkuun n ´yo man alɛ ´di amun, yɛ amun yi'm be ´yo angboti, amun mma'm be kusu be ´ka aika. Sɛ min nvle'n i nunfuɛ kun b'ɔ ti yalɛfuɛ'n ɔ wa usa bosia ɔ sa nun'n, nán yo i kɛ sran bɔ sran sika wo i su'n sa, nán se i kɛ ɔ su i bo. Sɛ a fa ɔ wiengu kun i tralɛ kɛ aowa sa'n, dun mmua fa mɛn i nan wia'n ɔ'a tɔ, afin i wun katalɛ like bɔ ɔ lɛ i'n yɛlɛ kunngba ng'ɔ o lɛ'n. Sɛ be de i sa nun'n, nzu yɛ ɔ ´fa kɛtɛ i su nan ɔ'a la-a? Sɛ ɔ kpan flɛ min'n, n ´tɛ i su, afin n ti aunnvuɛsifuɛ. Nán amun kpɛ min bɔ n ti amún Nyanmiɛn'n min nzowa. Nán amun bo amun nvle'n i su kpɛnngbɛn'n i sannzan. Amun fie'm be su ninnge be mma klikli'n, ɔ nin amun vinyi mma klikli'n, amun `fa blɛ min ndɛndɛ, nán man ɔ cɛ. Amun `fa amún wa yasua klikli mun be wla min sa nun. Nannin mun, nin bua mun, ɔ nin boli'm bé wa klikli nga be wu be'n, kɛ be ko di cɛn ba nso be nin bo wun'n, amun `fa be yi tɛ man min be le mɔcuɛ'n su. Amun `yo min liɛ klonglo, ɔ man nán amun di nnɛn nga i wiengu nnɛn tɛ wie ɔ'a kun i fie su lɔ'n, amun `fa man alua mun man be di.» «Nán kan ndɛ ng'ɔ ti ato ndɛ'n sin lika'm be nun. Nán jran sa tɛ yofuɛ'm bé sin, nán yo ato lalofuɛ. Sran wie bé bo yo kun be yo sa tɛ. Nán nian kɛ be ti kpanngban ti a se kɛ a su be su yo wie. Sran wie'm be kusu be di ndɛ i wafa b'ɔ ti-man su'n. Nán jran bé sin. Sɛ sran kun ti yalɛfuɛ bɔbɔ nan i ndɛ yo-man fɛ'n, nán nian kɛ ɔ ti yalɛfuɛ'n ti a se kɛ a jran i sin. Sɛ a nin sran ng'ɔ kpɔ wɔ'n i nannin annzɛ i aflunmun bɔ ɔ'a mlin'n amun yia'n, trɛ i ko mɛn i. Sɛ a wun sran ng'ɔ kpɔ wɔ'n i aflunmun bɔ trɔ'n ɔ'a tin i su'n, nán yaci i lɛ, uka ɔ kpɔfuɛ'n nan amun mɛn i nnɛn'n su man ɔ jaso jran. Sɛ sran wie waan a `di i jɔlɛ'n, sɛ ɔ ti yalɛfuɛ bɔbɔ'n, nán niɛn i yalɛ'n ti bu i ndɛ kwlɛ. Nán sie ɔ́ su ato ndɛ'm bé bo. Nán kun sran nga ɔ'a yo-man sa tɛ'n, ɔ nin sran kpa'n. Sran ng'ɔ yo i sɔ sa tɛ liɛ'n, n ´tu i fɔ. Nán sɔ adi ninnge nun, afin i sɔ ninnge bɔ be fa man'n, be si sran be nyin, kannzɛ sran'n ti sa sifuɛ kpa bɔbɔ o, be si i nyin. Yɛ be saci nanwlɛ difuɛ'm be ndɛ kanlɛ'n. Nán kle aofuɛ bɔ be tran amun afiɛn'm be yalɛ. Afin amun si aofuɛ yolɛ'n i nun ndɛ'n kwlaa yɛlɛ kɛ amun bɔbɔ amun yoli aofuɛ Ezipt mɛn'n nun lɔ.» «Fa afuɛ nsiɛn lua asiɛ'n su ninnge nan ti be su mma. Sanngɛ afuɛ'n i nso'n su'n, yaci asiɛ'n lɛ man ɔ de wunmiɛn kpa. Ɔ nvle'n nun yalɛfuɛ'm be ´nyan like nun be fa ta bé wun, yɛ blo nnɛn'm be kusu be ´di ng'ɔ ka lɛ'n. Yo ɔ vinyi nin ɔ olivie'm be sɔ wie. Fa cɛn ba nsiɛn fa di ɔ junman mun. Sanngɛ cɛn'n i nso su'n, ɔ ti wunmiɛn-delɛ-cɛn. Nán di junman, kɛ ɔ ´yo nan ɔ nannin mun, nin aflunmun mun, nin ɔ sa nun junman difuɛ mun, ɔ nin aofuɛ'm b'a kwla de wunmiɛn'n ti. Amun `fa ndɛ nga min Anannganman n kan kle amun'n su kpa. Amun `nian amún wun kpa. Nán amun bo flɛ amuɛn mun kɛ amun srɛ be like, nán be dunman bɔ sa tɛ amún nuan nun mlɔnmlɔn.» «Afuɛ kwlaa nun amun `di cɛn kpɛ nsan be `manman min. Cɛn klikli ng'ɔ fata kɛ amun di'n yɛlɛ kpaun bɔ b'a gua-man nun kpaun ayre'n i cɛn'n. Afin anglo sɔ'n nun yɛ an jasoli Ezipt lɔ-ɔ. Anglo nga be flɛ i Abib'n nun'n, amun `di cɛn sɔ'n lele cɛn ba nso kɛ n seli amun kɛ an fa yo'n sa. Nán amun fa amún sa ngbɛn bla min lika saun'n nun. Ble kpɛlɛ cɛn'n i sin kɛ amun ´bo like nga amun luali'm be kpɛlɛ i bo'n, amun `di like kpɛlɛ sɔ'n i cɛn'n. Munngun'n nun afuɛ'n i awieliɛ'n, kɛ bɔ amun ko wie amun fie nga amun dili'n be su ninnge'm be su yiayia'n, amun `di cɛn. Afuɛ kwlaa nun'n, amun nvle'n nun yasua'm be kwlaa be `bla min Anannganman min nyrun kpɛ nsan. Blɛ bɔ amun ´fa nnɛn nga amun kunnin i'n blɛ min'n, nán amun fa kpaun nga kpaun ayre o nun'n fa sie su. Nán amun fa nnɛn nga amun fa yi tɛ nnɔsua nun'n i lui'n be sie lɛ lele man aliɛ cɛn su. Amun `fa amun fie'm bé su ninnge'm be mma klikli'n be fa bla min Anannganman mín sua'n nun. Nán amun fa boli'n i nin i nyɔnflɛn nzue fa tɔn i wa'n i nnɛn'n.» «N ´sunman min anz kun, ɔ ´dun mmua amun nyrun yɛ ɔ ´sasa amun atin'n nun. Ɔ ´fa amun trilili ´ju mɛn nga m'an siesie i lɔ m'an sie amun'n nun. Amun `nian amún wun kpa man amún nyin yi i. Nán amun jaso i wun. Ɔ su yaci-man amún nyin kekle'n su cɛ-man amun, afin min yɛ n sunmɛn i-ɔ. Sɛ amún nyin yi i kpa'n, nan amun yo like nga n se amun kɛ amun yo'n, amun kpɔfuɛ'm be ´yo min kpɔfuɛ wie, yɛ e nin be nga be nin amun be kun alɛ'n e ´kun. Min anz'n ´dun mmua amun nyrun, ɔ ´fa amun kɔ Amɔrfuɛ mun, nin Ɛtfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Kanaanfuɛ mun, nin Evfuɛ mun, ɔ nin Zɛbisfuɛ'm be mɛn'n nun lɔ, yɛ n ´nunnun nvle sɔ mun. Nán amun koto nvle sɔ'm be amuɛn'm be bo, nán an sɔ be. Nán amun nian be aeliɛ'm bé su yo wie. Amun `bubu be waka sran'm be nun, yɛ amun `saci yɛbuɛ nga be takali be'n mun. M bɔbɔ min Anannganman bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n yɛ amún `su min-ɔn. N ´yra min nuan klanman man amun, i ti amun ´nyan aliɛ diwa nin nzue nɔnwa. N ´yo man amun su tɔ-man tukpacɛ. Amun mɛn'n nun lɔ'n, be su wun-man bla kun kɛ ɔ'a kpɔ kuɛ annzɛ bla kun b'ɔ ti klun kpanfuɛ-ɔ. N ´yo man amun nguan nyanman'n ´yo tɛnndɛn. Srɛ dan kpa ´kun nvle nga be ´ti i kɛ amun su ba'n be nunfuɛ mun. N ´sanngan nvle nga amun ´wlu nun'm be nun. Amun kpɔfuɛ'm be kɔmin sin'n yɛ amun ´wun i-ɔ, afin be ´wanndi amun nyrun. N ´sunman abɔn dandan mun amun nyrun lɔ, be ´fuan Evfuɛ mun, nin Kanaanfuɛ mun, ɔ nin Ɛtfuɛ'm be kwlaa nan amu'an ju lɔ bɔbɔ. Sanngɛ n su kan-man be kwlakwla bé bo afuɛ kunngba nun. Afin sɛ ɔ yo sɔ'n, mɛn'n ´tɔ koun ngboko, kpɛkuun nnɛn tɛtɛ'm be ´sɔn be kle amun yalɛ. N ´kan amun kpɔfuɛ'm bé bo kanngankanngan, i liɛ'n, kɛ amun ko trɛ'n, wuun amun su fa mɛn'n i ngba siɛn'n. Amun mɛn liɛ'n ´bo i bo ndɛma jenvie'n su lele ´fa ju Mediterane jenvie'n su, yɛ ɔ ´fɛ i Sinai aawlɛ flɛnnɛn'n su lele fa ju Efrat nzue ba'n su. Afin n wa fa be nga be o lika sɔ'm be nun'n n ´wla amún sa nun nan amun kan bé bo. Nán amun nin be tra aenguɛ, nán amun fa be amuɛn mun. Nán amun kplin be su kɛ be tran amun mɛn'n nun kɛ ɔ ´yo nan b'a laka-man amun nan amu'an fɔn-man mín wun'n ti. Afin sɛ amun su be amuɛn mun'n, wuun amu'an tɔ amuɛn sɔlɛ aya'n nun.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Fu mín sin oka'n su wa, a nin Aarɔn, nin Nadab, nin Abii, ɔ nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be nun ableso. Amun `jran mmua lɔ nan amun `koto mín bo. I sin ɔ ngunmin a wa mantan min wa. Nán be nga'm be mantan min wa, yɛ nvlefuɛ'm be kusu nán be fu oka'n su wa wie.» Moiz ko kannin ndɛ nga Anannganman kan kleli i'n i kwlaa nin like nga i waan be `yo'n kleli nvlefuɛ mun. Bé kwlaa be kɛnnin i likawlɛ kɛ: «E ´fa Anannganman i mmla'm be kwlaa be su.» Moiz klɛli ndɛ nga Anannganman kan kleli i'n i kwlaa. Kɛ aliɛ'n cɛnnin'n, ɔ jasoli nglɛmun ndɛ kpa, ɔ kplannin Nyanmiɛn i sɔwlɛ kun oka'n i bo wun lɛ. Yɛ ɔ siesieli yɛbuɛ blu-nin-nnyɔn, be ti Izraɛl akpasua blu-nin-nnyɔn'm be nzɔliɛ. Be kpali Izraɛl gbanflɛn wie mun kɛ be yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n be fa man Anannganman, nan be `fa nannin tola mun be `yi bo kun yolɛ i su tɛ mun be mɛn i. Moiz sɔli nnɛn'm be mmoja'n, ɔ fɛli i bue guɛli i kpongbo'm be nun, yɛ ɔ fɛli i bue utuli i Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su. Ɔ fali aenguɛ nga Nyanmiɛn nin be trali'n i wun fluwa'n nan ɔ'a kanngan nun nvlefuɛ'm be nyrun. Izraɛlfuɛ'm be seli kɛ: «Like kwlaa nga Anannganman waan e `yo'n, e ´nian su e ´yo i sekeseke kpan.» Moiz fali mmoja'n kpɛntɛn-kpɛntɛnnin Izraɛlfuɛ'm bé su, kpɛkuun i waan: «Mmoja ng'ɔ o yɛ'n, o ti aenguɛ nga Anannganman nin amun trali'n blɛ b'ɔ ´man amun mmla nga'm be kwlaa'n, i nzɔliɛ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Moiz, Aarɔn, Nadab, Abii yɛ Izraɛl kpɛnngbɛn ableso'm be fuli oka'n su lɔ. Be wunnin Izraɛl Nyanmiɛn'n, i ja'm bé siesie like su. Like sɔ'n ti kɛ like wie yɛ be fali yɛbuɛ kpakpa nga be flɛ i Safir b'ɔ ti nglannglan'n be yoli sa. Ɔ ti ble klanman kɛ nyanmiɛn ble'n sa. Nyanmiɛn ɔ'a yo-man Izraɛl awlobo kpɛnngbɛn sɔ'm bé sa fi. Be wunnin Nyanmiɛn weiin, i sin be dili like yɛ be nɔnnin nzan. Anannganman seli Moiz kɛ: «Fu mín sin oka'n su wa nan jran lɛ. N wa fa yɛbuɛ paplapa bɔ n klɛli mmla'm bé su'n n ´fa man wɔ, nan `fa mmla sɔ mun kle Izraɛlfuɛ mun.» Moiz nin Zozie b'ɔ ti i sufuɛ'n be fuli Nyanmiɛn i oka'n su lɔ. Ɔ seli kpɛnngbɛn'm be kɛ: «Amun `minndɛ e wa, e ´kɔ nan e ´ba, man e to amun wa. Aarɔn nin Ir be ´ka amún wun wa, sɛ sran wie waan be di i ndɛ wie be mɛn i'n, ɔ `kan kle be.» Kɛ Moiz ´fu oka'n su'n, sin wɛnsrɛn kɛtɛli i su bliblibli. Anannganman i nyrun nyannyan'n wo Sinai oka'n su. Yɛ sin wɛnsrɛn'n katali oka'n su lele cɛn ba nsiɛn. Cɛn ba nso su'n, kɛ Anannganman o sin wɛnsrɛn'n i afiɛn lɔ'n, ɔ flɛli Moiz. Anannganman i nyrun nyannyan'n yoli Izraɛlfuɛ'm be nyrun kɛ sin dan wie yɛ ɔ su jue oka'n su lɔ sa. Moiz wluli sin wɛnsrɛn'n nun, nan ɔ'a fu oka'n su lɔ. Moiz dili oka'n su lɔ kɔnguɛ ablanan nin wia su ablanan. Anannganman seli Moiz kɛ: «Kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ be `man min like. Like kwlaa nga sran'm be ´man'n nan be mɛn i klun-ufue su'n, amun `sɔ nun. Ninnge ng'ɔ fata kɛ amun sɔ be nun'n be yɛ: sika ɔkwlɛ, jɛtɛ ufue yɛ aaba, tannin ɔkwlɛ srosrowa nin nga ɔkwlɛ kankankan o nun'n, ɔ nin nga i nyin'n ti ɔkwlɛ youun'n, lɛn tannin kplɔkɔɔ, boli ndrɛ, bua nene kplo nga be kɛn i ayre ɔkwlɛ'n, nnɛn uflɛ kplo b'ɔ sɔ kpa'n, akasia waka, kannin ngo, waka bue nzue fanninfannin bɔ be fa flanflan bé ti su gualɛ ngo'n nun'n, ɔ nin ansans bɔ be yrɛ i'n, yɛbuɛ kpakpa nga be flɛ be oniks bɔ be fa ta min nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i efɔd nin i pata kaan b'ɔ cici i wue nun'n su'n. Man Izraɛlfuɛ'm be yo sua kun be man min, b'ɔ ti min liɛ klonglo, kɛ ɔ ´yo nan m'an tran amun afiɛn'n ti. Kɛ amun ´yo tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n nin i klun lɔ ninnge mun'n, amun `nian jajalɛ nga n wa fa kle amun yɛ'n su yɛ amun yo-ɔ.» «Man be fa akasia waka be bobo alaka kun. Man i tɛnndɛn nun'n yo mɛtri kun ɔ nin i su santimɛtri ablaɔn-nin-nnun. Man i tɛtrɛ nun'n ɔ nin i nglo-nglo'n be yo santimɛtri ableso-nin-nnun. Man be klo sika ɔkwlɛ jrɛiin be guɛ i klun lɔ nin i sin, man be klo sika ɔkwlɛ be `guɛ i nuan su tɛɛn'n sin yia nun. Man be fa sika ɔkwlɛ be yo like kukluuklu kɛ nga sa sɔ nnan, nan be `fa be `tɛtɛ i alaka'n i cɔnjɔ nnan'm bé su, man i bue kun su wa nyan nnyɔn, yɛ man i bue kun ekun'n su lɔ nyan nnyɔn. Man be sɛ akasia waka tɛnndɛn nnyɔn, nan be klo sika ɔkwlɛ be gua bé wun. Man be fa waka sɔ'm be wlɛ i like kukluuklu'm be nun, man kun trɛn i bue kun su, yɛ man kun kusu trɛn i bue kun ekun'n su, kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla sua Nyanmiɛn i alaka'n ti. Man waka floloflolo sɔ'm be tran like kukluuklu sɔ'm be nun lɛ, nán be yi be. Fa yɛbuɛ paplaapla nga Nyanmiɛn i mmla blu'n wo su bɔ n wa fa man wɔ'n sie i alaka'n nun. Man be fa sika ɔkwlɛ jrɛiin fa yo alaka'n i su tre'n. Man i tɛnndɛn nun'n yo santimɛtri ya ablaɔn-nin-nnun yɛ i tɛtrɛ nun'n yo santimɛtri ableso-nin-nnun. Man be fa sika ɔkwlɛ bɔ be boli i kɛ blalɛ sa'n be yo anz nga be sasa Nyanmiɛn i ninnge mun'n be nzɔliɛ sɔ nnyɔn. Man be yo be alaka'n i tre'n i bue nnyɔn'm be su. Man anz sɔ'm be nin alaka'n i su tre'n be sa su kunngba, man kun trɛn i bue kun su wa, yɛ man kun kusu trɛn i bue kun ekun'n su lɔ. Man anz nnyɔn'm be ndɛwa'm be nun trɛ wɔ nglo nan be `fa kata alaka'n i tre'n su. Man be nyrun nnyɔn'n wɔ su, yɛ man be nyin kpɛ alaka'n i tre'n su wa. Man be fa alaka'n i tre'n kata alaka'n su'n, kpɛkuun yɛbuɛ paplaapla nnyɔn nga Nyanmiɛn i mmla blu'n wo su bɔ n wa fa man wɔ'n, man be fa sie i alaka'n nun. Alaka'n i su tre'n i su lɛ yɛ e nin wɔ e wa yia-a, e ´yia anz nnyɔn'm be afiɛn'n nun lɛ. Lɛ yɛ n ´kan mín nuan su ndɛ n ´kle wɔ yɛ a ´kan kle Izraɛlfuɛ mun-ɔn.» «Man be fa waka be bobo tabli kun, man i tɛnndɛn nun'n yo mɛtri kun, man i tɛtrɛ nun'n yo santimɛtri ablenun, yɛ man i nglo-nglo'n yo santimɛtri ableso-nin-nnun. Man be klo sika ɔkwlɛ jrɛiin'n be fa gua su. Be `fa sika ɔkwlɛ'n be `ci i nuan su tɛɛn sin yia nun. Be `yo kadri i bue nnan'm bé su. Man i kadri sɔ'n i kpikplikpi'n yo santimɛtri mɔcuɛ, yɛ man be fa sika ɔkwlɛ be ci i nuan su tɛɛn wie. Man be fa sika ɔkwlɛ be yo like kluklu kɛ nga sa sɔ nnan, nan be `fa tata i cɔnjɔ nnan'm bé su tabli'n i ja nnan'm bé wun lɛ. Man like kluklu sɔ'm be mantan kadri'n. Be `fa waka floloflolo nnyɔn'n be wla be nun nan b'a fa sua tabli'n. Be `sɛsɛ akasia waka nnyɔn, be `klo sika ɔkwlɛ be gua bé wun. Be yɛ be `fa be `sua tabli nin-ɔn. Be `yo tabli'n i asiɛti mun, nin klowa mun, nin kpongbo cɛcrɛcɛ mun, ɔ nin tasi bɔ be fa gua nzan ase'n mun, i kwlaa sɔ'n sika ɔkwlɛ jrɛiin ngunmin kokoko yɛ be fa `yo be-ɔ. Tabli sɔ'n su yɛ be ´sie kpaun nga be ´fa man min nin-ɔn. Nán kpaun sɔ'n i bo tu le.» «Man be fa sika ɔkwlɛ jrɛiin be `yo kannin'm be siewlɛ kun. Man be bo sika ɔkwlɛ'n kɛ be fa bo blalɛ'n sa. Kannin siewlɛ sɔ'n i bɔbɔ i ja o, i afiɛn flolo nin o, klowa nzɔliɛ'm bɔ be o su mun o, i su like kpɔlɛ kpɔlɛ mun o, waka nyrɛ nzɔliɛ bɔ be o su mun o, man be kwlaa be sa su kunngba. Man be yo i sama nsiɛn i afiɛn flolo'n su. Man nsan tran bue kun su, yɛ man nsan ekun tran bue kun'n su. Be `yo klowa nzɔliɛ nsan i sama kun su. Man klowa sɔ'm be yo kɛ waka bɔ be flɛ i amandie'n i mma'n sa. Man be yo like kpɔlɛ kpɔlɛ mun nin waka nyrɛ nzɔliɛ mun i sama'n su ekun. Ninnge wafa kunngba sɔ mun'n, be `yo be kannin siewlɛ'n i sama nsiɛn'm be su. Kannin siewlɛ'n i afiɛn flolo'n su'n, be `yo klowa nzɔliɛ mun bɔ be ti kɛ amandie i mma'n sa'n sɔ nnan. Be `yo i su like kpɔlɛ kpɔlɛ mun nin waka nyrɛ nzɔliɛ mun. Man klowa kun nyɛn i like kpɔlɛ kun nin i waka nyrɛ kun. Kan kannin siewlɛ'n i sama nnyɔn be bo'n taka likawlɛ afiɛn flolo'n su'n lɛ'n, man be yo like kpɔlɛ kun lɛ. Man be yo kannin siewlɛ'n i sama nsiɛn'm be bo'n sɔ: nnyɔn be bo lɛ, be `yo like kpɔlɛ kun, nnyɔn be bo lɛ, be `yo like kpɔlɛ kun. Man kannin siewlɛ'n nin i sama mun nin like kpɔlɛ kpɔlɛ mun be sa su kunngba. Be `fa sika ɔkwlɛ jrɛiin yɛ be `yo kannin siewlɛ'n i wunmuan nin-ɔn. Be `bo sika ɔkwlɛ'n kɛ be fa bo blalɛ'n sa. Man be yo kannin siewlɛ'n i kannin nso mun. Be `sie be kannin siewlɛ'n su nglo, man be trɛn i nyrun wa. Man be fa sika ɔkwlɛ jrɛiin be yo kannin siewlɛ'n i like nga be fa tu nzuɛn'n nin nzuɛn guawlɛ'n. Be `sunnzun sika ɔkwlɛ kilo ablasan yɛ be fa `yo kannin siewlɛ'n nin i wun ninnge mun-ɔn. Moiz, nian su man be yo i kɛ nga n fa kleli wɔ oka'n su lɔ'n sa.» «Man tannin wufuɛ'm be yo tannin sua'n nin tannin tanmue blu bɔ lɛn nyanman b'ɔ sɔ kpa'n yɛ be fa yoli'n, ɔ nin tannin ɔkwlɛ srosrowa nin ng'ɔ ti ɔkwlɛ kankankan, ɔ nin nga i nyin ti ɔkwlɛ youun, man be yo anz nga be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be su'n be nzɔliɛ tannin tanmue nin tannin'm be su. Man tannin tanmue kun i tɛnndɛn nun'n yo mɛtri blu-nin-nnan, yɛ man i tɛtrɛ nun'n yo mɛtri nnan. Man tanmue'm be kwlaa be sɛ. Man be sasa tannin tanmue nnun'm be su, yɛ i nnun kun ekun'n, be sasa be su kusu. Man be yo nzasa klikli'n i tanmue kasiɛn'n i nuan su kaa kaa ɔkwlɛ ɔkwlɛ srosrowa. Man be yo nzasa nnyɔn su'n i tanmue klikli'n i nuan su kaa kaa ble ble. Man nzasa nnyɔn'n be nuan su'n kaa'm be yo ablenun-ablenun. Man be nuan su kaa sɔ'm be wɔ su nnyɔn-nnyɔn. Man be yo sika ɔkwlɛ tianman-tianman sɔ ablenun be blibli be ti'n nin be bo'n, nan be `fa tra nzasa nnyɔn'm be ase, nan be nnyɔn'm be `sa su. I liɛ'n, min tannin sua'n ´yo wunmuan kunngba. Man be fa boli ndrɛ be fa wu tannin tanmue wie mun. Man tanmue sɔ'm be yo tɛnndɛn nan b'a ju Nyanmiɛn i tannin sua'n i su katalɛ. Be `yo i sɔ blu-nin-kun. Man tanmue kun i tɛnndɛn nun'n yo mɛtri blu-nin-nnun, yɛ man i tɛtrɛ nun'n yo mɛtri nnyɔn. Man tanmue blu-nin-kun sɔ'm be kwlaa be sɛ. Man be fa tanmue nnun be sasa su likawlɛ yɛ be `fa nsiɛn kun mun kusu be sasa su likawlɛ. Man be bli tanmue nsiɛn'n su liɛ'n be bla tannin sua'n i nyrun lɛ. Man be yo nzasa klikli'n i tanmue kasiɛn'n i nuan su kaa kluklu ablenun. Man be yo nzasa nnyɔn su'n i nuan'n su kaa kluklu ablenun wie. Man be bo aaba tianman-tianman sɔ ablenun be `blibli be ti'n nin be bo'n, nan be `fa wla kaa'm be nun, nan tannin sua'n `sa su wunmuan kunngba. Kɛ bɔ tanmue sɔ'm be tɛnndɛn wa tra tannin sua'n su'n, tannin'n i bue ng'ɔ ko tɔ su'n, ɔ ´bu gua tannin sua'n i sin lɔ. I sa su sa su'm bé su'n, i ng'ɔ tra su mɛtri kun'n, man be bu nun, be fɛ i sin be guɛ i tannin sua'n i bue kun wa, yɛ be `fɛ i sin'n kun'n be guɛ i i bue kun ekun'n su lɔ. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, Nyanmiɛn i tannin sua'n i su ´kata kpa. Man be fa bua nene kplo bɔ b'a kan be ayre ɔkwlɛ'n be kata tannin sua'n su, yɛ man bé fa nnɛn uflɛ i kplo b'ɔ sɔ kpa'n be fa utu su. Man be sɛ akasia waka paplaapla mun nan be `kplan be fa suan tannin sua'n i bo. Man waka paplaapla sɔ'm be kwlaa be tɛnndɛn nun'n yo mɛtri nnun, yɛ man be tɛtrɛ nun'n yo santimɛtri ableso nin nnun. Man waka paplaapla kun i ngua'n nyan ja tianman-tianman nnyɔn. Man i ja nnyɔn'm be nyin wɔ su. Man be yo waka paplaapla'm be kwlaa wafa kunngba. Man tannin sua'n i bue kun ng'ɔ kpɛ ngua lɔ'n i waka paplaapla liɛ'm be yo ablaɔn. Man be klo jɛtɛ ufue be fa yo waka paplaapla'm be ja'm be takawlɛ. Man waka paplapa kun nyan ja takawlɛ nnyɔn bɔ i nun yɛ i ja nnyɔn be ´wlu-ɔ. Man tannin sua'n i bue ng'ɔ kpɛ nglo lɔ'n i waka paplaapla'm be yo ablaɔn. Man waka paplaapla'm be nyan ja takawlɛ ablanan bɔ be fa jɛtɛ ufue be yoli'n. Kun `nyan nnyɔn, kun `nyan nnyɔn. Man be yo waka paplaapla nsiɛn, ɔ ti tannin sua'n i bue ng'ɔ o i sin lɔ wia atɔliɛ lɔ'n i liɛ. Man be yo i cɔnjɔ su waka paplaapla liɛ'm be wafa ngunmin, be `yo i sɔ nnyɔn. Kɛ waka paplaapla nnyɔn sɔ'm be fɛ i be ngua lɔ ba'n, man be afiɛn'n ti nun, sanngɛ be nglo-nglo lɔ, man be mantan su. Sika ɔkwlɛ tianman-tianman'n i wun lɛ yɛ be `mantan su-ɔ. Man waka nnyɔn sɔ'm be wafa'n yo kunngba. Be yɛ be wa yo sua'n i cɔnjɔ su waka mun-ɔn. Man tannin sua'n i bue ng'ɔ o i sin lɔ'n, i waka liɛ'm be `yo mɔcuɛ, yɛ man be takawlɛ'm bɔ be fa jɛtɛ ufue yoli'n be yo blu-nin-nsiɛn. Waka kun `nyɛn i takawlɛ nnyɔn, kun `nyɛn i takawlɛ nnyɔn. Man be sɛ akasia waka nnun, nan be fa ja tannin sua'n i bue kun su waka paplaapla'm bé su nan be `tra waka paplaapla'm be nun. Man bue kun'n su lɔ'n akasia waka'n yo nnun ekun, yɛ man wia atɔliɛ lɔ liɛ'n yo nnun ekun. Kɛ ɔ fɛ i tannin sua'n i bue kun su b'ɔ ´fa ju i bue kun'n su lɔ'n, man akasia waka ng'ɔ o afiɛn'n, ɔ kpɛ waka paplaapla'm be afiɛn sɛsɛ. Waka paplaapla nga be kplannin be'n, ɔ nin waka nga be fa jaja nun'n, man be klo sika ɔkwlɛ be gua be wun. Man be bo sika ɔkwlɛ kluklu kɛ nga sa. Be nun yɛ waka nga be fa jaja nun'm be `sin-ɔn. Moiz, kplan tannin sua'n kɛ n fa jajali n kleli wɔ oka'n su wa'n sa. Man be yo rido kun, b'ɔ i nun klɛklɛwa'n ´yo ɔkwlɛ srosrowa, nin ɔkwlɛ kankankan, ɔ nin ɔkwlɛ youun. Man be yo i nin lɛn nyanman b'ɔ sɔ kpa. Man be fa jese nyanman be yo anz'm be nzɔliɛ nun. Man be fa akasia be sɛ waka mlomlo nnan nan be klo sika ɔkwlɛ gua bé wun. Be `bobo be nun sika ɔkwlɛ kpɛngbɛ yɛ be `fa rido'n `sende be su. Man be klo jɛtɛ ufue be fa yo waka sɔ'm bé bo takawlɛ. Man rido'n tran sɔtɔwlɛ sɔtɔwlɛ'm bé bo. Rido sɔ'n i sin lɔ yɛ be ´sie min alaka nga yɛbuɛ paplaapla nnyɔn nga mmla blu'm be klɛ su nin-ɔn. Man rido sɔ'n kpɛ min lika'n nin lika kpa tra su'n be afiɛn. Man be fa min alaka'n i su tre'n be kata su min lika kpa tra su'n nun lɔ. Man be fa tabli'n be sie min lika kpa'n nun wa min tannin sua'n i bue ng'ɔ kpɛ nglo lɔ'n nun. Man be fa kannin'm be takawlɛ like'n be `sie i tabli'n i ndɛnman su sua'n i lika ng'ɔ kpɛ ngua lɔ'n nun. Man be nga be di tannin nun aba'n be `yo rido kun bɔ be fa lɛn nyanman ng'ɔ sɔ kpa'n, ɔ nin bua ndrɛ ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun be yoli'n, be `sie min tannin sua'n i anuan'n nun. Man be fa akasia be sɛ waka mlomlo nnun, nan be `klo sika ɔkwlɛ gua bé wun. Man be bobo bé wun sika ɔkwlɛ kpɛngbɛ nga bé su yɛ be ´sende rido'n. Man be klo aaba be gua waka sɔ'm bé bo nan ɔ `yo bé takawlɛ.» «Man be fa akasia waka yo min sɔwlɛ'n. Man i bue nnan'm be ngba be sɛ. Man i bue sɔ'm be yo mɛtri nnyɔn nin sin, mɛtri nnyɔn nin sin. Man i nglo-nglo su'n yo mɛtri kun nin sin. Man be yo i cɔnjɔ nnan'm bé su like kɛ nnɛn wɛ sa, man like sɔ'm be nin min sɔwlɛ'n be sa su kunngba. Man be klo aaba be guɛ i kwlaa'n su. Man be fa aaba yo min sɔwlɛ'n i wun ninnge nga be o yɛ mun: like nga be fa tu nzuɛn'n, peli mun, kpongbo dandan mun, atiɛ je mun, ɔ nin like nga be gua ansans nun'n. Man be wlɛ i cɔnjɔ nnan'm bé su aaba nga kunngun. Man be yo aaba griazi. Man be fa griazi sɔ'n wla min sɔwlɛ'n i nuan ciwlɛ'n i bolɛ kan'n su sin yia nun, man ɔ ju min sɔwlɛ'n i afiɛn sɛsɛsɛ. Man be sɛ akasia waka floloflolo mun nan be klo aaba gua bé wun. Man be fa waka floloflolo sɔ'm be wla sika ɔkwlɛ nga'm be nun. Be `fa kun wla i bue kun su, yɛ be fa kun'n kusu wla i bue kun'n su kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla sua min sɔwlɛ'n ti. Man be fa waka paplaapla yɛ be yo min sɔwlɛ'n nin-ɔn, yɛ man kunman tran min sɔwlɛ sɔ'n i klun, man be yo i kɛ n fa kleli wɔ oka'n su wa sa.» «Man min tannin sua nga n yi mín wun nglo nun'n nyan awlo klun. Man tannin tanmue nga be fali lɛn b'ɔ sɔ kpa yɛ be yoli'n be sin yia awlo klun'n. Man awlo klun sɔ'n i bue ng'ɔ kpɛ ngua lɔ'n `yo mɛtri ablenun. Man awa'n i waka ablaɔn mun nin be takawlɛ ablaɔn'm be yo aaba ngunmin. Man like nga be fa tra tannin'm be ase'n nin nga be fa suan bé bo'n be yo jɛtɛ ufue. Man be yo like kunngba'n i bue ng'ɔ kpɛ nglo lɔ'n su. Man lɔ tannin'm be tɛnndɛn nun'n yo mɛtri ablenun. Man waka ablaɔn mun nin be takawlɛ ablaɔn'n be yo aaba. Like nga be fa tra tannin'm be ase nin nga be fa suan bé bo'n, man be fa jɛtɛ ufue yɛ be fa yo be-ɔ. Man tannin sua'n i awlo klun'n i tɛtrɛ nun ng'ɔ kpɛ wia atɔliɛ lɔ'n i tannin'm be tɛnndɛn nun'n yo mɛtri ablaɔn-nin-nnun, yɛ man lɔ waka'm be yo blu, man be takawlɛ'm be kusu be yo blu. Wia afiliɛ lɔ bue liɛ'n su kan be wlu lɛ'n, man i tɛtrɛ nun'n yo mɛtri ablaɔn-nin-nnun. Man anuan'n i bue ng'ɔ o fama su'n i tannin tanmue'm be tɛnndɛn nun'n yo mɛtri nso nin sin, man be kplan waka nsan nin be takawlɛ nsan lɛ. Anuan'n i bue ng'ɔ o bɛ su lɔ'n, man i tannin tanmue'm be tɛnndɛn nun'n yo mɛtri nso nin sin. Man be kplan waka nsan nin be takawlɛ nsan lɛ. Man be nga be di tannin nun aba'n be sende rido kun awlo'n i anuan'n nun. Rido sɔ'n i tɛnndɛn nun'n `yo mɛtri blu. Lɛn ng'ɔ sɔ kpa'n bɔ i nyanman'n ti kanngan plili'n yɛ be `fa yo-ɔ. Be `fa bua ndrɛ b'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun be fa flanflan lɛn nun. Be `yo rido nun nzɔliɛ mun. Man i waka'm be yo nnan, yɛ man be takawlɛ'm be yo nnan kusu. Awa ng'ɔ sin yia awlo klun'n i waka mun'n, be `fa jɛtɛ ufue ninnge nga be fa tra tannin'm be ase'n be `siesie be su. Yɛ be `fa jɛtɛ ufue kpɛngbɛ nga be fa sɔtɔ tannin'm be nun'n be `tata waka'm be su ekun. Man waka'm be takawlɛ'm be yo aaba. Man awlo klun'n i tɛnndɛn nun'n yo mɛtri ablenun, yɛ man i tɛtrɛ nun'n yo mɛtri ablaɔn-nin-nnun. Man lɛn tannin'n be nglo-nglo su'n yo mɛtri nnyɔn nin sin. Man waka'm be takawlɛ'm be yo aaba. Min tannin sua'n i nun ninnge nga be fa di i nun junman mun'n, man be fa aaba yɛ be yo be-ɔ. Man be fa aaba yɛ be fa yo tannin sua'n i kpɛngbɛ mun nin awa'n i liɛ mun-ɔn.» «Wɔ, Moiz, kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ be blɛ wɔ olivie ngo jrɛin kpa kɛ ɔ ´yo nan kannin'm b'a kwla jue nnɔsua kwlaa'n ti. Man Aarɔn nin i mma'm be jin like nga be taka kannin'm bé su'n tannin sua'n nun lɔ. Be `jin i rido ng'ɔ kpɛ min alaka'n i nyin'n i nyrun lɛ. Man kannin'm be jue min nyrun lɛ nnɔsua lele nglɛmun. Man i sɔ mmla liɛ'n yo Izraɛlfuɛ nga be o lɛ ndɛkɛn kɛ e ´se yɛ'n nin be nga be wa jaso su'n be kwlakwla be liɛ. Ɔ fata kɛ be osu'n nunfuɛ'm be fa su tititi.» «Moiz, fa ɔ niaan bian Aarɔn nin i wa Nadab, nin Abii, nin Eleazar, ɔ nin Itamar man be bla ɔ́ wun wa. Sie be ngunmin man be di min nyrun jranlɛ junman'n. Yo Aarɔn i tralɛ mun wafa ngunmin, man be yo nyɛnmɛn, man be yo man i nyrun ba nyan. I sɔ'n ti, se tannin wufuɛ'm be kwlaa nga n fali min ngwlɛlɛ'n n wlali be nun'n man be kpa Aarɔn i tralɛ ng'ɔ wa wla be'n blɛ bɔ be ´fɛ i wla min junman'n nun'n. Yɛ kɛ ɔ ´di junman'n, tralɛ sɔ'n yɛ ɔ wa wla-a. Tralɛ ng'ɔ fata kɛ be yo be'n yɛ: pata kaan b'ɔ be fa cici be wue nun'n kun, Efɔd kun, tralɛ tɛnndɛn kun, yɛ tralɛ tɛnndɛn uflɛ bɔ be di nun aba'n, kle kun, yɛ cisu kun. Man ɔ niaan bian Aarɔn nin i mma mun be wlɛ i sɔ tralɛ mun nan be fa di min nyrun jranlɛ junman'n. Man be nga be ´yo'n, be `fa bua ndrɛ. Man wie yo ɔkwlɛ, wie yo ɔkwlɛ srosrowa, wie yo ɔkwlɛ kankankan, yɛ wie yo ɔkwlɛ youun. Be `fa lɛn tannin kplɔkɔɔ'n nin sika ɔkwlɛ ekun.» «Be fa lɛn nyanman b'ɔ sɔ kpa'n yɛ be fa yo efɔd nin-ɔn. Man be fa bua ndrɛ be flanflan lɛn nun. Man bua ndrɛ'n wie yo ɔkwlɛ srosrowa, wie `yo ɔkwlɛ kankankan, yɛ wie `yo ɔkwlɛ youun. Man be fa sika ɔkwlɛ be yo i nun nzɔliɛ mun. Man be yo i bue nnyɔn nga be sin be wati su'n be su nyanman nnyɔn. Nyanman sɔ mun yɛ be ´fa tra efɔd i ase-ɔ. Cisu nga be fa ci efɔd'n su'n, man be wafa'n yo kɛ efɔd'n bɔbɔ sa. Nyanman nga be fa yo cisu sɔ'n, man wie yo ɔkwlɛ srosrowa, wie `yo ɔkwlɛ kankankan, yɛ wie `yo ɔkwlɛ youun. Yɛ man be nin efɔd'n be sa su kunngba. Man be fa oniks yɛbuɛ nnyɔn nan klɛ Zakɔb i wa yasua'm be dunman su. Man dunman nsiɛn tran yɛbuɛ klikli'n su, yɛ man dunman nsiɛn kun'm be tran yɛbuɛ nnyɔn su'n i su. Kɛ ɔ fɛ i be kpɛnngbɛn'm be nun b'ɔ ´fa ju be kanngan'm be nun'n, be awuliɛ'n i su yɛ be ´nian be ´klɛ-ɔ. Yɛbuɛ sɛfuɛ'n yɛ ɔ ´klɛ dunman sɔ mun yɛbuɛ'm bé su-ɔ. Be ´klɛ yɛbuɛ sɔ'm be su kɛ be fa klɛ nzɔliɛ'm be su'n sa. I sin be `fa be wla sika ɔkwlɛ buati nnyɔn nun. Be `fa yɛbuɛ nnyɔn sɔ'm be `sie efɔd'n i nyanman b'ɔ sin be wati su'n bé su. Be ti yɛbuɛ bɔ be ti Izraɛl akpasua blu-nin-nnyɔn'm be nzɔliɛ. Be ti wla kpɛnlɛ yɛbuɛ mun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, Aarɔn ´sua be dunman mun i wati su ´fa kɔ min tannin sua'n nun lɔ, kpɛkuun min Anannganman mín wla su fi-man amún su le. Like nnyɔn nga be nun yɛ be ´sie yɛbuɛ sɔ mun'n, man be yo sika ɔkwlɛ ninnge mun. Man be fa sika ɔkwlɛ jrɛiin'n yo jrɔkɔ nnyɔn. Man be wɔ be kɛ nyanman sa. Be `fa sika ɔkwlɛ jrɔkɔ sɔ mun sende sika ɔkwlɛ ninnge nnyɔn nga be ´fa yɛbuɛ mun be ´sie nun'n bé su.» «Man ajuin difuɛ'm be yo jɔlɛ dilɛ pata kaan bɔ be fa cici be wue nun'n kun. Junman kunngba nga be dili i efɔd'n su'n yɛ be `di i pata kaan'n su-ɔ. Be `fa lɛn b'ɔ sɔ kpa'n yɛ be `fa yo-ɔ. Man be fa bua ndrɛ be flanflan lɛn'n nun. Man bua ndrɛ'n wie yo ɔkwlɛ srosrowa, wie yo ɔkwlɛ kankankan, yɛ wie yo ɔkwlɛ youun. Man be fa sika ɔkwlɛ be yo nun nzɔliɛ mun. Man ɔ yo kɛ pɔsu sa. Man i bue nnan'm be ngba be sɛ. Man bue kun yo santimɛtri ablaɔn-nin-nnun, bue kun yo santimɛtri ablaɔn-nin-nnun. Man be fa yɛbuɛ kpakpa mun be fa mantan-mantan pata kaan'n su. Be `yo i sɔ nyanman nnan. Nyanman klikli'n, be `yo i nin sarduani kun, topaz kun, emɛrɔd kun. Nyanman nnyɔn su'n, be `yo i nin grenat kun, safir kun, yɛ diaman kun. Nyanman nsan su'n, be `yo i nin yasɛnt kun, agat kun, yɛ ametist kun. Nyanman nnan su'n, be `yo i nin krisɔlit kun, kɔrnalin kun, yɛ zasp kun. Yɛbuɛ wafa-wafa sɔ mun'n, man kun tran sika ɔkwlɛ buati kun nun, kun tran sika ɔkwlɛ buati kun nun. Be `klɛ Zakɔb i mma blu-nin-nnyɔn'm be dunman yɛbuɛ sɔ'm bé su. Be `klɛ bé su kɛ be fa klɛ nzɔliɛ'm be su'n sa. Be `klɛ dunman kun yɛbuɛ kun su, be `klɛ kun yɛbuɛ kun su. Yɛbuɛ sɔ'm be wa yo Izraɛl akpasua blu-nin-nnyɔn'm be nzɔliɛ. Man be yo sika ɔkwlɛ jrɔkɔ nnyɔn. Sika ɔkwlɛ jrɛiin'n yɛ be `fa yo-ɔ. Man be wɔ jrɔkɔ sɔ mun kɛ nyanman sa. Be ti pata kaan'n i liɛ. Man be yo like kukluuklu nnyɔn kɛ nga sa ɔ nin sika ɔkwlɛ, yɛ be `fa sika ɔkwlɛ nga sɔ mun be wla pata kaan'n i cɔnjɔ nnyɔn nga be o nglo'n bé su. Man be fa sika ɔkwlɛ nyanman nnyɔn'm be cici pata kaan'n i sika ɔkwlɛ nga nnyɔn'm bé su. Man be fa nyanman mun bé ti kun mun be cici sika ɔkwlɛ buati nnyɔn nga be o efɔd'n i nyanman'n su'n bé su. Kɛ ɔ yo sɔ'n liɛ'n, pata kaan'n kwla tran be nyrun wa. Man be yo sika ɔkwlɛ nga nnyɔn nan be fa be wla pata kaan'n i nuan nnyɔn nga be o ngua'm bé su. Man be trɛn i bue ng'ɔ kan efɔd'n i su. Man be yo sika ɔkwlɛ nga nnyɔn ekun, nan be `fa sie efɔd'n i nyanman nnyɔn bɔ be sin be wati su'n bé bo ngua efɔd'n i nyrun wa kan be sali su lɛ'n. Man sika ɔkwlɛ nga sɔ'm be tran efɔd'n i cisu'n su. Man be fa nyanman ɔkwlɛ srosrowa'm be cici pata kaan'n su sika ɔkwlɛ nga nin efɔd'n su sika ɔkwlɛ nga liɛ'n, kɛ ɔ ´yo nan pata kaan'n ɔ'a ka efɔd'n i cisu'n su, nan ɔ nin efɔd'n be nun ɔ'a ti-man'n ti. Blɛ bɔ Aarɔn ´wlu min lika kpa nun'n, man ɔ wla jɔlɛ dilɛ pata kaan'n bɔ Izraɛl akpasua'm be dunman'm be o su'n, man ɔ trɛn i wue'n su. Kɛ ɔ yo sɔ'n, min Anannganman mín wla ´kpɛn amún su. Wɔ Moiz, fa ninnge nga be fa si min klun sa'n sie be jɔlɛ dilɛ pata kaan'n nun, i liɛ'n, blɛ bɔ Aarɔn o min nyrun'n, be ´trɛn i anwlɛn ba'n su tititi. Afin ɔ fata kɛ Aarɔn sua Izraɛlfuɛ'm be jɔlɛ mun i anwlɛn ba'n su tititi blɛ b'ɔ o min nyrun'n kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a si min klun sa nga n yi i nglo Izraɛlfuɛ'm be lika'n ti.» «Man be yo tralɛ tɛnndɛn kun bɔ i su yɛ Aarɔn ´wla efɔd nin-ɔn. Man i kwlaa'n yo ɔkwlɛ srosrowa. Man bé ti wlawlɛ'n trɛn i afiɛn sɛsɛ. Man be bu bé ti wlawlɛ sɔ'n i nuan `sin yia nun kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a titi-man'n ti. Man be fa bua ndrɛ ɔkwlɛ srosrowa, yɛ ɔkwlɛ kankankan, ɔ nin ɔkwlɛ youun, be fa yo like kɛ grenadie mma'n sa. Be `fa siesie tralɛ'n i nuan buwlɛ'n su `sin yia nun. Man be fa glein bɔ be ti sika ɔkwlɛ'n be wlawla grenadie mma'm be afiɛn. Kɛ be sie sika ɔkwlɛ glein kun'n, be `sie grenadie mma kun mɛntɛn i. Be `yo i sɔ trilili `sin yia tralɛ dan'n i nuan buwlɛ ng'ɔ kpɛ ngua'n su. Man Aarɔn wla tralɛ sɔ'n blɛ b'ɔ ´di min nyrun jranlɛ junman'n. Blɛ b'ɔ ´wlu lika kpa'n nun b'ɔ ´kɔ min Anannganman min nyrun'n annzɛ kusu kɛ ɔ fin lɔ ´fite'n, man be ti glein'n i tɛlɛ. Kɛ ɔ yo sɔ'n liɛ'n, ɔ su wu-man. Man be klo sika ɔkwlɛ jrɛiin'n, be fa yo like kun kɛ waka nyrɛ sa. Be `klɛ like sɔ'n su kɛ: ‹Ɔ ti Anannganman i liɛ klonglo›. Be `klɛ i kɛ be fa klɛ tanpɔn'm be su'n sa. Man be fa sie nyanman ɔkwlɛ srosrowa'n kun su, nan be fa sie kle'n i nyrun lika'n su. Man ɔ tran Aarɔn i ngban su blɛ b'ɔ o min Anannganman min nyrun'n. Sɛ ɔ yo sɔ'n, i liɛ'n, n ´sɔ Izraɛlfuɛ be sraka nga be fa man min'n nun. Kannzɛ bɔ be fɔn yɛ be fa man min o, n ´si be aunnvuɛ. Man be yo Aarɔn i tralɛ tɛnndɛn kun ekun ɔ nin lɛn tannin kplɔkɔɔ, be `yo i su kle'n nin lɛn tannin kplɔkɔɔ, yɛ man be yo i su cisu, man be di cisu sɔ'n be nun aba. Aarɔn i mma'm be liɛ'n, man be yo tralɛ tɛnndɛn mun be man be. Be `yo cisu mun, nin kle mun be man be ekun. Be like-ɔ, be `wla be. I sɔ'n ´kle kɛ be lɛ nyrun. Wɔ, Moiz, fa ɔ niaan bian Aarɔn nin i mma'm be tralɛ mun wla be, nan fa ngo gua bé ti su. I sin fa junman'n wla bé sa nun. Sie be ngunmin kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa kɛ ɔ ´yo nan b'a su min nan b'a yo min nyrun jranfuɛ mun'n ti. Kɛ ɔ ´yo nan sran'm b'a wun-man bé bo'n ti'n, yo cɛkoto man be, man ɔ fɛ i be bo lengle nun lele ju be sɔwa'n su. Man Aarɔn nin i mma'm be wla cɛkoto sɔ mun blɛ bɔ be ´wlu tannin sua'n nun lɔ'n, annzɛ blɛ bɔ be ´mantan min sɔwlɛ'n be ´di min nyrun jranlɛ junman'n min lika kpa'n nun'n. Kɛ ɔ yo sɔ'n, i liɛ'n, fɔ su tran-man bé wun, yɛ be su wu-man. Ɔ ti mmla kun b'ɔ ti Aarɔn nin i osu'n nunfuɛ'm be liɛ b'ɔ ´ka lɛ tititi.» Nian, kɛ a ´fa Aarɔn nin i mma mun wla mín sa nun kɛ be `di min nyrun jranlɛ junman'n, like nga a wa yo'n yɛ: «Fa nannin tola bɔ b'a kpɛ cro'n kun nin bua nene nnyɔn bɔ lɛ fi sa nun-man bé wun'n. Fa ble sanmlɛn nan yo kpaun nga be gua-man nun kpaun ayre nin gato nga be tɔn be nin ngo'n, bɔ b'a gua-man nun kpaun ayre'n, ɔ nin kpaun paplaapla nga be gua-man be nun kpaun ayre'n bɔ b'a fa ngo b'a lualua be lɛklɛɛ'n. Fa be gua gbogbo kun nun nan fa be kɔ min sua'n nun lɔ. Fa nannin tola'n bɔ ɔ'a kpɛ cro'n nin bua nene nnyɔn mun kɔ wie. Fa Aarɔn nin i wa yasua mun kɔ tannin sua nga n yi mín wun nglo nun'n i anuan nun lɛ, yɛ man be fa nzue be wunnzin. Fa Aarɔn i ninnge mun wlɛ i wun. Be yɛ: tralɛ tɛnndɛn'n, tralɛ tɛnndɛn kun'n, efɔd'n, yɛ pata kaan bɔ be fa cici be wue nun'n. I sin fa cisu'n fa ci i efɔd'n su. Fa kle'n wlɛ i ti, kpɛkuun fa nzɔliɛ'n bɔ ti kɛ waka nyrɛ sa'n sie i kle'n su. Fa bé ti su gualɛ ngo'n guɛ i ti su nan ɔ `kaci min liɛ mlɔnmlɔn. I sin se i mma'm be kɛ be wunnge ɔ́ wun lɛ, nan wla be tralɛ tɛnndɛn'n. Fa be cisu mun ci be afiɛn, fa bé kle mun wla bé ti. Kpɛkuun min nyrun jranlɛ junman'n ɔ ´ka bé sa nun titi. I sɔ mmla liɛ'n su kaci-man le. Wafa nga a ´fa Aarɔn nin i mma mun a ´sie kɛ be yo min nyrun jranfuɛ mun'n yɛ ɔ o yɛ: be `fa nannin tola sɛsɛ'n be `wɔ tannin sua'n i nyrun lɔ. Man Aarɔn nin i mma'm be fa bé sa sie i nannin tola'n i ti'n su. I sin kpɛ nannin tola'n i kɔmin min nyrun lɛ tannin sua'n i anuan'n nun lɛ. Sɔ i mmoja'n gua like nun, fa ɔ́ sama kun bo nun nan fa klikli min sɔwlɛ'n i cɔnjɔ-cɔnjɔ'm bɔ be ti kɛ nnɛn wɛ sa'n be su. I sin fa mmoja ng'ɔ ka lɛ'n guɛ i min sɔwlɛ'n i bo lɛ. Fa nnɛn lui ng'ɔ o nnɛn'n i klun ninnge'm bé su'n, fɛ i buɛ wunmuan'n nin i aklɛnzia nnyɔn mun, yɛ fa be lui ng'ɔ o bé wun'n nan yrɛ i kwlaa sɔ'n min sɔwlɛ'n su. Fa nannin i nnɛn ba'n nin i kplo'n, ɔ nin i klun ninnge'n, fa be kɔ nanmue'n i sin lɔ nan ko yra be. Ɔ ti tɛ kun b'ɔ tu min nyrun jranfuɛ'm bé sa tɛ mun. Man be fa bua nene klikli'n be bla, man Aarɔn nin i mma'm be fa be sa sie i ti'n su. I sin kpɛ bua nene'n i kɔmin, sɔ i mmoja'n gua like kun nun, nan fa guagua min sɔwlɛ'n i nuan su sin yiɛ i. Kpɛkpɛ nnɛn'n nun sinsin, wunnzin i klun ninnge mun nin i ja mun, nan fa be sie i nnɛn sinsin'n nin bua i ti'n bé su. Yra nnɛn wunmuan'n min sɔwlɛ'n su. Ɔ ti tɛ kun b'ɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n b'ɔ bɔn fannin min Anannganman min bue nun. I sin'n, man be fa bua nene'n i nnyɔn su'n bla, man Aarɔn nin i mma'm be fa bé sa sie i ti'n su. I sin kpɛ bua nene'n i kɔmin, sɔ i mmoja'n gua like kun nun, fɛ i mmoja sɔ'n wie klikli Aarɔn nin i mma'm bé su fama'm be pɛkɛpɛkɛ'n su, fa wie ekun klikli bé sama kokotre fama'm be su, yɛ fa wie ekun klikli bé ja mma kokotre fama'n be su. Kpɛkuun mmoja ng'ɔ ka lɛ'n, fa guagua min sɔwlɛ'n i nuan'n su tɛɛn sin yiɛ i. Fa mmoja ng'ɔ o min sɔwlɛ'n su'n kan, ɔ nin min ngo'n, fa kpɛntɛn-kpɛntɛn Aarɔn su, yɛ fa wie kpɛntɛn-kpɛntɛn i tralɛ'm bé su. I sin, kpɛntɛn-kpɛntɛn wie Aarɔn i mma'm be su, yɛ kpɛntɛn-kpɛntɛn wie be tralɛ'm bé su. Kɛ ɔ fin i lɛ'n, Aarɔn nin i mma'm be ´yo min liɛ klonglo, yɛ be tralɛ'm be ´yo min liɛ klonglo wie. Tɛ bɔ be fa bua nene nnyɔn su sɔ'n be yi'n yɛ Aarɔn nin i mma'm be ´fa wlu be junman'n nun-ɔn. Fa bua nene i lui'n nin i lua'n, nin i buɛ wunmuan'n, nin i aklɛnzia nnyɔn mun ɔ nin bé wun lui'n, yɛ i walɛ fama'n, fa kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n, b'ɔ o gbogbo b'ɔ jin min nyrun lɛ nun'n wie, ɔ nin gato nga be fali ngo be kɛɛnnin'n kun, ɔ nin kpaun paplapa nga be gua-man nun kpaun ayre'n kun. Fa ninnge sɔ'm be kwlaa wla Aarɔn nin i mma'm bé sa nun. Yɛ toto ninnge sɔ mun Anannganman i nyrun kɛ be fa yo i titi'n sa. I sin fa ninnge sɔ mun bé sa nun, nan yra be min sɔwlɛ su. Yra be nin tɛ nnɛn nga be yrɛ i kɔlikɔli'n. Ɔ ti tɛ kun bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli min nyrun, b'ɔ bɔn fannin min Anannganman min bue nun. Fa bua nene nnyɔn su'n i wue'n nan toto i min Anannganman min nyrun. I yɛ ɔ ti ɔ liɛ lika nin-ɔn. Kɛn i weiin kɛ bua nene i wue'n bɔ be toto i Anannganman i nyrun'n, ɔ nin i walɛ bɔ be fa kleli i'n, be ti i liɛ klonglo. I sɔ'n ti, blɛ kwlaa nun'n, kɛ Izraɛlfuɛ'm be ´yi bo kun yolɛ i su tɛ'n, man be yi nnɛn i lika sɔ mun be fa man Aarɔn nin i osu'n nunfuɛ mun tititi, afin be ti be liɛ. Sɛ Aarɔn wu'n, man be fɛ i tralɛ ng'ɔ wla fa jran min nyrun'n be mɛn i mma mun, nan be wla be cɛn nga be fa be wla min sa nun'n bɔ be bo be junman'n bo'n. Man Aarɔn i mma'm be nun kun ng'ɔ ko kaci i si'n, b'ɔ ´yo min nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn i si i ajalɛ nun'n, ɔ `wla tralɛ sɔ'n lele cɛn ba nso. Kɛ ɔ ´ko di junman'n n lika kpa'n nun tannin sua'n nun lɔ'n man ɔ wla be. Man be fa bua nene i nnyɔn su'n, be tɔn i nnɛn'n lika ng'ɔ ti saun'n nun. Tɛ nga be fa bua sɔ'n yi'n, ɔ kle kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su bo be junman'n i bo. Man Aarɔn nin i mma'm be di nnɛn nin kpaun nga bɔ kali gbogbo'n nun. Be `di i tannin sua'n i anuan'n nun lɛ. Be ngunmin cɛ yɛ be kwla di min kpatalɛ tɛ nnɛn sɔ'n nin-ɔn. Ɔ ti be junman'n nun wlulɛ nin min sa nun bɔ be fa be wla'n i tɛ. Nán sran uflɛ fi di wie, afin ɔ ti min aliɛ. Sɛ lika cɛn nglɛmun nan nnɛn'n nin kpaun'n wie kali lɛ'n, man be yra be, nán man be di be kun, afin be ti min aliɛ. Like nga n fa kleli wɔ'n, nian su fa yo Aarɔn nin i mma mun. Man be junman nun wlulɛ'n i ti cɛn dilɛ'n ɔ di cɛn ba nso. Cɛn kwlaa fa nannin tola kun fa yi sa tɛ'n i ti kpatalɛ tɛ. I sɔ yɛ a ´fa yo min sɔwlɛ'n i saun-ɔn. I sin fa olivie ngo gua min sɔwlɛ sɔ'n su nan ɔ `yo min liɛ klonglo. Yi tɛ sɔ'n lele cɛn ba nso. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun w'a yo min sɔwlɛ'n saun kpa. I liɛ'n, sran kwlaa annzɛ like kwlaa ng'ɔ kan n sɔwlɛ'n ɔ ´yo saun.» «Man cɛn kwlakwla be fa bua nga b'a kpɛ cro'n sɔ nnyɔn bɔ be lɛ afuɛ kunngun'n be fa yi tɛ min sɔwlɛ'n su be man min tititi. Man be fa kun be man min nglɛmun, kun'n kusu be `fa man min nnɔsua. Kɛ be ´fa nglɛmun nun bua liɛ'n be ´kɔ yi tɛ'n, man be fa ble sanmlɛn kilo nsan. Man be bo sanmlɛn'n nin olivie ngo litri kun nin sin. Man be fa nzan litri kun nin sin. Ɔ ti ase gualɛ liɛ. Kɛ be ´fa nnɔsua nun bua liɛ be ´kɔ tɛ'n i yilɛ'n, man be fa like nga be fa man'n, ɔ nin nzan, kɛ be fa yoli i nglɛmun nun'n sa. Man be yra tɛ sɔ'n, ɔ ´bɔn min bue nun fannin. Kɛ ɔ fin ndɛ b'ɔ ´fa kɔ'n, nán be yaci tɛ sɔ'n b'ɔ ti min liɛ klonglo'n i yilɛ. Man be yi i tannin sua'n i anuan'n nun min nyrun lɛ. Lɛ yɛ min nin amun e ´yia yɛ n ´kan ndɛ n ´kle wɔ-ɔ. Lika sɔ'n nun lɛ yɛ e nin Izraɛlfuɛ mun e ´yia-a, kpɛkuun lika'n ´yo min liɛ klonglo kɛ bɔ min nyrun nyannyan'n wo lɛ'n ti. M bɔbɔ n ´sie tannin sua sɔ'n nin min sɔwlɛ'n be ngunmin. Kɛ n ´sie Aarɔn nin i mma'm be sɔ-ɔ. Be ´su min yɛ be ´yo min nyrun jranfuɛ mun. N wa tran Izraɛlfuɛ'm be afiɛn, n ´yo be Nyanmiɛn. I sɔ'n nun be ´wun i wlɛ jrɛiin kɛ min Anannganman, bɔ n ti be Nyanmiɛn'n, min yɛ n fali be Ezipt lɔ n bali kɛ ɔ ´yo nan m'an tran be afiɛn'n ti. N ti Anannganman be Nyanmiɛn.» «Man be yo min sɔwlɛ kun bɔ be ´yra ansans su. Man be fa akasia waka yɛ be `fa yo-ɔ. Man i tɛnndɛn nun'n nin i tɛtrɛ nun'n be `sɛ, man kun yo santimɛtri ablenun, kun yo santimɛtri ablenun, yɛ man i nglo-nglo su'n yo mɛtri kun. Man be yo i cɔnjɔ'm be su like kɛ nnɛn wɛ sa. Man nnɛn wɛ sɔ'm be nin i sa su kunngba. Man be fa sika ɔkwlɛ jrɛiin'n, be klo i. Man be fa kata min sɔwlɛ'n su, i nglo lɔ o, i sin i sin'n be su o, nnɛn wɛ'm be su o. Man be ci i nuan'n su sika ɔkwlɛ tɛɛn `sin yia nun. Man be fa sika ɔkwlɛ jrɛiin, be fa yo nga kukluuklu mun, nan be fa wla min sɔwlɛ'n i nuan ciwlɛ'n i bo. Be `wlɛ i bue kun su nnyɔn, i bue kun su nnyɔn. I sa sɔ'm be nun yɛ be ´wla waka floloflolo nga be ´fa sua nin-ɔn. Man be fa akasia yɛ be `sɛ waka floloflolo mun-ɔn. Be `sɛ nnyɔn nan be klo sika ɔkwlɛ gua bé wun. Man be sie min sɔwlɛ sɔ'n rido ng'ɔ kpɛ min alaka'n i nyrun'n i nyrun lɛ, be `sie i alaka'n i su tre nga be fa kata su'n i nyrun lɛ kan e nin wɔ e ´yia lɛ'n. Man Aarɔn yra ansans b'ɔ bɔn fannin'n i su. Man ɔ yrɛ i sɔ nglɛmun kwlakwla blɛ b'ɔ wa nunnun kannin'm be nun'n. Ɔ `yrɛ i nnɔsua kwlakwla blɛ b'ɔ wa sɔ kannin'm bé nuan'n. Nán be yaci ansans sɔ i yralɛ le, ɔ ti min manmanlɛ like. Nán be fa ansans uflɛ b'ɔ ti-man min liɛ'n be yrɛ i su. Nán be yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n i su. Nán be fa ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa'n be yi sraka su. Nán be gua nzan bɔ be fa man'n i ase min sɔwlɛ nga fuɛ'n su. Afuɛ nuan kun nun'n, man Aarɔn yo min sɔwlɛ'n i saun kpalɛ kun. I ti nnɛn nga be kun i'n i mmoja'n bɔ man be nyan sa tɛ i yaci cɛlɛ'n, ɔ fa wasa min sɔwlɛ'n i wɛ'm be su. Afuɛ nuan kwlakwla'n, man amun osu nunfuɛ'm be yo i sɔ tititi. Min sɔwlɛ nga, be ´sie i ngunmin'n, ɔ ti min liɛ klonglo.» Anannganman seli Moiz ekun kɛ: «Blɛ bɔ a ´ka Izraɛlfuɛ mun bɔ a ´klɛ be dunman'n, man sran kun fɛ i nguan'n i ti tolɛ like man min. Kɛ ɔ yo sɔ'n liɛ'n, sran'm be kalɛ'n nun'n, nyrɛnnɛn sa fi su tɔ-man amun su. Like ng'ɔ fata kɛ be nga be ´tran sran nga be ´ka be'n be nun'n be yi'n yɛ: sran kun ´yi jɛtɛ ufue gram nnun. Be `nian min tannin sua'n nun lɔ sika'n i sunnzunliɛ'n su yɛ be `sunnzun-ɔn. Be `bu lɔ sunnzunliɛ nun sɛsɛ yɛ be `fa-a. Sran kwlakwla ng'ɔ o dunman klɛlɛ sɔ'n nun wie'n, kɛ ɔ fɛ i be nga be lɛ afuɛ ablaɔn'n su b'ɔ ´fa ju be nga be tra afuɛ ablaɔn'n bé su'n, man ɔ yi i sɔ sika liɛ'n man min. Anyanbeunfuɛ'm be liɛ nga be ´yi'n, nán man ɔ tra nga n kleli'n su, yalɛfuɛ'n kusu i liɛ ng'ɔ ´yi'n, nán man gram nnun'n i su kpɛ. Man sran kun yi nga n kleli'n su sɛsɛ kɛ ɔ ´yo nan m'an yaci i nguan nun'n ti. Blɛ bɔ ɔ́ sa ko kan Izraɛlfuɛ'm bé sa nuan sika bɔ be ´fa to be nguan'n i ti'n, fa di min tannin sua'n i nun junman. I sɔ'n nun mín wla wa kpɛn Izraɛlfuɛ'm bé su, yɛ n ´sasa be nguan'n.» Anannganman seli Moiz ekun kɛ: «Man be yo aaba kpongbo kun bɔ i takawlɛ'n ti aaba. I nun yɛ be ´kplo fiɛn'n nin-ɔn. Man be sie i tannin sua'n nin min sɔwlɛ'n be afiɛn'n nun, yɛ man be gua nun nzue. Nzue sɔ'n yɛ Aarɔn nin i mma'm be ´fa wunnzin bé sa nin bé ja mun-ɔn. Be `yo i sɔ kwlaa nan b'a wlu tannin sua'n nun, annzɛ kwlaa nan b'a mantan min sɔwlɛ'n kɛ be ´yi tɛ be ´man min'n. Kɛ ɔ yo sɔ'n, i liɛ be su wu-man. Ɔ fata kɛ be wunnzin bé sa nin bé ja mun nan b'a wu-man. Mmla sɔ'n ´ka lɛ tititi, ɔ ti be nin bé osu'n nunfuɛ'm be liɛ.» Anannganman seli Moiz ekun kɛ: «Fa parfɛn nga be ti kpakpa mun: mir kilo nnun, sinamɔm b'ɔ bɔn fannin'n i kilo nnyɔn nin sin, kanɛl b'ɔ bɔn fannin'n i kilo nnyɔn nin sin, kas kilo nnun. Man be sunnzun be min sua'n nun lɔ like'm be sunnzunliɛ'n nun. Fa olivie ngo litri nsiɛn. Sran ng'ɔ ti parfɛn yifuɛ'n, man ɔ fa parfɛn sɔ mun nin olivie ngo sanngan-sanngan nun, nan ɔ `yo ngo nga kɛ be ´fa sran annzɛ like be wlɛ min sa nun'n be fa guɛ i ti su'n annzɛ be fa gua su'n. Fa guɛguɛ i tannin sua'n su, ɔ nin min alaka'n su. Guagua wie min tabli nin i wun ninnge'm be kwlakwla bé su. Guagua wie kannin'm be siewlɛ nin i wun ninnge'm be kwlaa bé su, guagua wie ansans yrawlɛ'n su. Guagua wie min sɔwlɛ nin i wun ninnge'm be kwlaa bé su. Guagua wie kpongbo dan'n nin i takawlɛ'n bé su. Blɛ bɔ a ko gua bé su ngo ko wie'n, be ´yo min liɛ klonglo, ɔ man like kwlaa annzɛ sran kwlaa ng'ɔ kan be'n, ɔ ´fɛ i su afɛ'n. Fa ngo kunngba sɔ'n wie gua Aarɔn nin i mma'm bé su, sie be ngunmin kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla yo min nyrun jranfuɛ'n ti. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, kan kle Izraɛlfuɛ mun kɛ: ‹Nyanmiɛn i ngo nga kɛ be ´fa sran kun annzɛ like kun be wla Nyanmiɛn sa nun'n, be fa guɛ i ti'n su'n annzɛ be fa gua su'n yɛ ɔ o yɛ. Man Anannganman i junman'n i ngunmin cɛ yɛ be fa di-ɔ. Nán sran kun sa fa kpakpa i wunnɛn'n su, yɛ nán sran fi nian su nan ɔ sɛnngɛn i liɛ kɛ nga sa. Ɔ ti min liɛ klonglo, yɛ man amún si kɛ ɔ ti like dan, afin min liɛ-ɔ. Sɛ sran kun nian ngo nga su sɛnngɛn i liɛ'n nan ɔ fa gua sran ngbɛn wie su'n, be `kɛn i bo i nvlefuɛ'm be afiɛn.› » Anannganman seli Moiz ekun kɛ: «Fa waka nzue bɔ be bɔn fannin bɔ be o yɛ mun: storaks, oniks, ɔ nin galbanɔm. Gua be nun ansans kpakpa man ɔ nin like klikli liɛ sɔ mun sɛ sɛsɛsɛ. Sran ng'ɔ ti ansans yifuɛ'n, man ɔ fa njin gua nun, nan ansans sɔ'n `yo ansans kun b'ɔ ti jrɛiin, b'ɔ ti min liɛ klonglo. Man be yo wie sanmlɛn nan be fa sanndi min alaka'n nyrun tannin sua'n nun lɛ kan e nin wɔ e ´yia lɛ'n. Man ayre sɔ'n yo amun nyrun like kun b'ɔ ti saun kpa. Nán sran kun nian ansans nga su yo i liɛ kɛ ɔ `guagua. Ɔ ti like kun b'ɔ ti min Anannganman min liɛ klonglo, min ngunmin min liɛ-ɔ. Sɛ sran kun nian ansans nga su yo i wunsu kɛ nga sa'n, nan ɔ fa fuɛnfuɛn i bue'n, man be kɛn i bo i nvlefuɛ'm be afiɛn.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Nian, n kpali Bɛzaleɛl b'ɔ ti Iri i wa'n nin Ir i anunman'n. Ɔ fin Zida akpasua'n su'n. N fali min wawɛ'n m mɛnnin i kɛ ɔ `sie i yɛ ɔ `mɛn i akunndan nin ngwlɛlɛ, ɔ nin sa silɛ kɛ ɔ `si junman wafa-wafa kwlaa di. Ɔ si like nga be o yɛ'm be yo: ninnge'm be yilɛ, sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue nin aaba'm bé su ajuin dilɛ, yɛbuɛ kpakpa'm be sɛlɛ, nin be like nun fa wlalɛ, waka sɛlɛ, ɔ nin junman wafa-wafa'm be kwlaa be dilɛ. Ɔɔliab b'ɔ ti Aizamak i wa'n, b'ɔ ti Dan akpasua'n sufuɛ'n, n fɛli i ukɛli i su. Yɛ amun ajuin difuɛ'm be kwlaa nga be si like yo'n, min bɔbɔ yɛ m mannin be i sɔ ngwlɛlɛ nin-ɔn, kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla yo i kwlaa nga n seli wɔ kɛ a yo'n ti. Like nga min waan a `se be man be yo'n be yɛ: tannin sua, nin min alaka'n nin i su tre'n, ɔ nin tannin sua'n i nun ninnge'm be kwlaa, tabli'n, ɔ nin i su ninnge'm be ngba, kannin'm be siewlɛ bɔ sika ɔkwlɛ jrɛiin yɛ be ´fa yoli'n, ɔ nin i wun ninnge'm be kwlaa, min sɔwlɛ nga be ´yra ansans su'n, min sɔwlɛ nga be ´yra nnɛn nin ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa'n be su'n, ɔ nin i wun ninnge mun, kpongbo dan'n nin i takawlɛ'n, ɔ nin tralɛ nga be ti wafa ngunmin bɔ be ´fa di min sua nun junman'n, ɔ nin min nyrun jranfuɛ Aarɔn nin i mma'm be tralɛ nga be ´wla fa di min junman'n, ɔ nin ngo nga be ´fa gua sran'm bé ti su'n nin ninnge'm be su'n, ɔ nin min tannin sua'n nun lɔ parfɛn b'ɔ bɔn fannin'n. Man be nian nga n seli kɛ a `yo'n su be yo.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ yoo: Amun `bu wunmiɛn-delɛ-cɛn i akunndan nan amun `nian su. Afin blɛ kwlaa nun'n, wunmiɛn-delɛ-cɛn sɔ'n yɛ ɔ wa yo aenguɛ nga e nin amun nin amun osu'n nunfuɛ mun e trali'n i nzɔliɛ-ɔ. I sɔ nun'n sran'm be ´si kɛ min Anannganman yɛ n fali amun kɛ amun `yo min nvle-ɔ. Amun `bu wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i akunndan nan amun `nian su, afin ɔ ti min liɛ klonglo. Sran ng'ɔ di-man wunmiɛn-delɛ-cɛn su'n, man be kun i. Sran kwlaa ng'ɔ di junman cɛn sɔ'n nun'n, man be fuɛn i i nvlefuɛ'm be afiɛn, kpɛkuun be `kun i. Man be fa cɛn ba nsiɛn be di junman, sanngɛ cɛn ba'n i nso su fuɛ'n, ɔ ti wunmiɛn-delɛ-cɛn. Ɔ ti min cɛn klonglo. Sran kwlaa ng'ɔ di junman cɛn sɔ nun'n, man be kun i. Man Izraɛlfuɛ'm be bu wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i akunndan nan be `nian su. Blɛ kwlaa nun'n man be nin be osu'n nunfuɛ'm be si kɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn sɔ'n ti aenguɛ nga e nin be e tra'n i su like, ɔ ´ka lɛ tititi. Ɔ ti nzɔliɛ kun b'ɔ o e nin Izraɛlfuɛ mun ye afiɛn b'ɔ ´tran lɛ tititi. Afin min Anannganman, n fali cɛn ba nsiɛn yɛ n fa yili nglo'n nin asiɛ nin-ɔn, sanngɛ i cɛn ba nso'n su n jrannin min junman'n, yɛ n deli wunmiɛn.» Blɛ bɔ Anannganman kannin ndɛ kleli Moiz Sinai oka'n su lɔ wieli'n, ɔ mɛnnin i yɛbuɛ paplaapla nnyɔn, bé su yɛ Nyanmiɛn bɔbɔ fɛli i sama klɛli i mmla mun nin-ɔn. Kɛ nvlefuɛ'm be wunnin i kɛ Moiz su cɛ oka'n su lɔ ngboko'n, be ko sin yiali Aarɔn nan b'a se i kɛ: «Jaso, yo amuɛn kun man ye, man ɔ dun mmua e nyrun. Afin Moiz'n, bian sɔ'n b'ɔ fali ye Ezipt lɔ bali'n, e si-man like nga ɔ'a yo i-ɔ.» Aarɔn seli be kɛ: «Amun `yiyi sika ɔkwlɛ asunmanndi bɔ be o amún yi mun, nin amun mma yasua, ɔ nin amun mma bla'm bé su'm be nun'n mun, nan amun `fa be blɛ min.» Yɛ nvle'n i nunfuɛ'm be kwlaa be yiyili bé su'm be nun asunmanndi mun nan b'a fa be b'a blɛ Aarɔn. Kɛ be fali asunmanndi sɔ'm bɔ be ti sika ɔkwlɛ be mɛnnin i'n, ɔ kloli be yɛ ɔ fa guali like wie nun, nan ɔ'a fa yi sika ɔkwlɛ nannin ba kun. Kpɛkuun nvlefuɛ'm be waan: «Izraɛlfuɛ mun, amun like ng'ɔ fali amun Ezipt lɔ bali'n yɛ!» Kɛ Aarɔn wunnin i sɔ'n, ɔ kplannin sraka yiwlɛ kun nannin ba'n i nyrun lɛ, yɛ ɔ kpannin, ɔ seli kɛ: «Ainman e ´di cɛn e ´man Anannganman.» Nglɛmun ndɛ kpa'n, kɛ aliɛ cɛnnin'n, be yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n nin bo kun yolɛ'n i su tɛ mun. Nvle'n i nunfuɛ'm be trannin ase be dili like be nɔnnin nzan, i sin be jasoli kannin ngowa. Blɛ sɔ nun'n, Anannganman seli Moiz kɛ: «Jra nan kɔ, afin ɔ sran nga a fa be fin Ezipt lɔ bali'n, b'a yo sa tɛ dan. B'a yaci atin nga n kleli be'n lɛ lalaa, b'a klo sika ɔkwlɛ b'a yo nannin ba kun, b'a koto i bo, b'a yi sraka mun b'a mɛn i, kpɛkuun be seli kɛ: ‹Izraɛlfuɛ mun, amun like ng'ɔ fa amun Ezipt lɔ bali'n yɛ.› » Anannganman seli Moiz kɛ: «M'an wun kɛ nvle nga nunfuɛ mun be nyin ti kekle dan. Siɛn liɛ'n, yaci min nun man n yo sa wie. Min ya'n wa jue bé su kɛ sin sa, yɛ n ´nunnun be mlɔnmlɔn. Sanngɛ ɔ liɛ'n, wɔ osu'n wa trɛ, ɔ ´yo nvle dan kun.» Moiz sun flɛli Anannganman i Nyanmiɛn'n, ɔ seli i kɛ ɔ yaci ya, i waan: «?Anannganman, ɔ sran bɔ ɔ wunmiɛn nin ɔ tinmin bɔ like fi kwla jrɛn-mɛn i nyrun'n i ti yɛ a fali be bali'n, ɔ yo sɛ ti yɛ man ɔ waan ɔ ya'n jue bé su kɛ sin sa nin-ɔn? Ɔ man Eziptfuɛ'm be wa se kɛ: ‹Izraɛlfuɛ'm be nyrɛnnɛn klelɛ ti yɛ Anannganman fali be e mɛn'n nun wa ɔli-ɔ. Be kunlɛ oka'n su lɔ ti-ɔ, be asiɛ'n su wa nunnunlɛ ti-ɔ.› Gua ɔ ya'n i ase. Nán yo ɔ nvlefuɛ'm be tɛ nga ɔ waan a ´yo be'n kun. Man ɔ́ wla kpɛn ɔ sufuɛ Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be su. A tali nda, a seli be kɛ: ‹N wa yo man amun osu'n wa trɛ kɛ nzraama nga be o nglo'n sa. Mɛn nga n seli kɛ n ´fa man amun osufuɛ mun'n, n ´fa man be, yɛ be ´tran nun tititi.› » Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Anannganman yacili nyrɛnnɛn ng'ɔ guguli kɛ ɔ ´fa yi i nvle'n su'n i ndɛ nun. Moiz fin oka'n su lɔ sɛli i sin, ɔ jrali asiɛ wun wa, yɛbuɛ paplaapla nnyɔn bɔ mmla'n o su'n be o i sa nun. Be klɛli be nyrun nin bé sin. Yɛbuɛ paplaapla sɔ'm be ti Nyanmiɛn i sa nuan like, yɛ Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ klɛli bé su-ɔ. Zozie tili nvlefuɛ'm be nɛn b'ɔ tɛ'n, yɛ ɔ seli Moiz kɛ: «Alɛ nganniɛn tɛ ngblaliɛ'n nun lɔ.» Moiz tɛli i su kɛ: «Nán sran bɔ b'a kwla be kpɔfuɛ'm be kpanlɛ'n yɛ ɔ ´tɛ lɛ-ɔ, kusu nán sran bɔ be kpɔfuɛ'm b'a kwla be'n yɛ be ´kpan lɛ-ɔ. Min liɛ'n, n ti jue tolɛ.» Kɛ Moiz nin Zozie be mantannin ngblaliɛ'n, Moiz wunnin nannin ba'n nin nvlefuɛ mun bɔ be su si able'n. Ɔ fali ya dan kpa, nan ɔ'a tɛ yɛbuɛ paplaapla'm be ase ɔ'a bubu be nun oka'n i bo lɛ. Ɔ fali nannin ba nga be yoli'n, nan ɔ'a yrɛ i sin'n nun. I osu ng'ɔ kali'n, ɔ nunkunnin i ɔ kacili sanmlɛn. Ɔ fa guali nzue'n nun, yɛ ɔ fa mannin Izraɛlfuɛ'm be kɛ be nɔn, nan b'a nɔn. Moiz usali Aarɔn kɛ: «?Nzu yɛ nvlefuɛ nga'm be yoli wɔ bɔ i ti yɛ a fa be a wla sa tɛ dan kɛ nga sa'n nun-ɔn?» Aarɔn tɛli i su kɛ: «Yaci, nán fa ya. Ɔ bɔbɔ a si kɛ sran nga be o yɛ mun, be sa tɛ yolɛ fin'an wa ju'a wa. Be wa toli min, yɛ be seli min kɛ: ‹Yo ye amuɛn kun man ɔ dun mmua e nyrun. Afin Moiz'n, bian sɔ'n b'ɔ fali ye Ezipt lɔ bali'n, e si-man sa nga ɔ'a ju i su'n.› Yɛ n kusu n seli be kɛ: ‹Sran ng'ɔ lɛ sika ɔkwlɛ'n, ɔ `yi blɛ min.› Yɛ be fa blɛli min-ɔn. N kloli i nan m'an fa yi nannin ba nga.» Moiz wunnin i kɛ Aarɔn yacili Izraɛlfuɛ'm be lɛ man be yoli nga be klun klo'n. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, be ti-man like fi be kpɔfuɛ'm be nyrun kun. Moiz jrannin ngblaliɛ'n i anuan'n nun yɛ ɔ seli kɛ: «Be kwlaa nga be ti Anannganman liɛ'n, man be bla mín sin!» Yɛ Levi akpasua sufuɛ'm be kwlaa be wa yiɛli wun lɛ-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Man sran kun fɛ i tokofi'n sɛn i bo, man sran kun fɛ i liɛ'n sɛn i bo nan amun `wlan-wlan ngblaliɛ'n nun, amun `sinsin ngblaliɛ'n i lika'n kwlaa nun. Amun `kun amun niaan, nin amun janvuɛ, ɔ nin amun osufuɛ mun.› » Levi akpasua sufuɛ'm be niannin nga Moiz seli be kɛ be yo'n su be yoli. I cɛn sɔ nun'n, Izraɛlfuɛ'm be nun sran akpi nsan (3.000) be wuli. Moiz seli Levi akpasua sufuɛ'm be kɛ: «Ndɛkɛn'n, amu'an klɛn amún wun b'a man Anannganman kɛ amun yo i junman difuɛ, afin amu'an kun amun mma mun nin amun niaan mun. I sɔ'n ti ndɛkɛn bɔbɔ'n, man Nyanmiɛn yo amun liɛ ye.» Kɛ aliɛ cɛnnin'n, Moiz seli nvlefuɛ'm be kɛ: «Amu'an yo sa tɛ dan kpa. N su fu oka'n su lɔ Nyanmiɛn wun lɔ. Wienun-ɔn, sɛ ɔ ´yaci amún sa tɛ'n ´cɛ amun o!» Moiz sɛli i sin Anannganman wun lɔ. Ɔ srɛli i kɛ: «Ee! Anannganman, sran sɔ'm be yoli sa tɛ dan kpa. Be yoli sika ɔkwlɛ amuɛn. Yaci bé sa tɛ'n cɛ be. Sɛ w'a yo-man sɔ'n, wuun kpɛ i kpo nunnun min dunman'n ɔ fluwa nga a klɛli'n nun.» Anannganman tɛli i su kɛ: «Sran ng'ɔ fɔnnin min wun'n yɛ n ´nunnun i dunman min fluwa'n nun-ɔn. Siɛn'n, kɔ, dun mmua Izraɛlfuɛ'm be nyrun, nan fa be kɔ kan n waan a `fa be wɔ lɔ'n. Min anz'n ´dun mmua ɔ nyrun. Min liɛ'n, n wa yi mín wun nglo cɛn kun, yɛ n ´tu be fɔ bé sa tɛ'm be ti.» Anannganman tuli Izraɛlfuɛ'm be fɔ kɛ bɔ be seli Aarɔn kɛ ɔ yo nannin ba'n man be'n ti. Anannganman seli Moiz kɛ: «A nin Izraɛlfuɛ'm bɔ a fali be Ezipt lɔ bali'n, amun `jaso lika nga nun wa, nan amun `wɔ mɛn nga n tali nda kleli Abraam nin Izaak, nin Zakɔb kɛ n ´fa man be osu nunfuɛ mun'n, i nun. N ´sunman min anz'n ɔ ´dun mmua amun nyrun, yɛ n ´fuan Kanaanfuɛ mun, nin Ɛtfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Zɛbisfuɛ mun, ɔ nin Evfuɛ mun. N ´fa amun n ´kɔ mɛn bɔ lɔ asiɛ'n yo like ye kpa'n, bɔ i kunngba'n ti nnɛn tawlɛ klanman'n i nun lɔ. Sanngɛ m bɔbɔ e nin amun e su kɔ-man, n su tran-man amun afiɛn, afin amún nyin su ti kekle dan. Ɔ cɛ-man nan m'an nunnun amun atin afiɛn.» Kɛ sran'm be tili nyrɛnnɛn ndɛ sɔ'n, be yoli kɛ sɛnvuɛ mun sa. Awlaboɛ'n kunnin be kpo. Sran fi ɔ'a kwla wlɛ-mɛn i blɛ dilɛ ninnge mun kun. Anannganman seli Moiz kɛ: «Kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ: ‹Amun ti sran bɔ amun nyin su ti kekle. Sɛ e nin amun e kɔ kaan sa-a, n ´wie amun nunnun. Amun `yiyi amun blɛ dilɛ ninnge mun nan m'an wun nga n ´fa yo amun'n.› » Kɛ Izraɛlfuɛ'm be jasoli Orɛb oka'n wun lɛ bɔ be ´kɔ'n, be yiyili be wun blɛ dilɛ ninnge mun. Kɛ be yoli ngblaliɛ'n, Moiz fali Nyanmiɛn i tannin sua'n nan ɔ'a ko kplɛn i klɔ'n sin mmua lɔ kan. Be flɛ i kɛ tannin sua nga Nyanmiɛn yi i wun nglo nun'n. Sran kwlaa nga i waan ɔ ´si Anannganman i klun sa'n, ɔ jaso ngblaliɛ'n nun lɔ kɔ tannin sua sɔ'n i wun lɔ. Yɛ kɛ Moiz ´kɔ i liɛ'n, sran'm be kwlaa be jaso, be jranjran bé tannin sua kunngun'm be anuan'm be nun yɛ be niɛn i-ɔ. Be niɛn i lele san ɔ ´wlu tannin sua'n nun. Blɛ bɔ Moiz ko wlu tannin sua'n nun'n, wɛnsrɛn tianman kun fɛ i nglo lɔ wa jran tannin sua'n i anuan'n nun. Kpɛkuun Anannganman nin Moiz be su koko yalɛ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be wun wɛnsrɛn'n, anyinyiɛ'n ti be kwlaa be kan be wun ase lele asiɛ wun be bɔbɔ bé tannin sua'm bé wun lɛ. Moiz o sa, Anannganman o sa, yɛ be ijɔ kɛ sran kun nin i janvuɛ be su koko yalɛ sa. I sin kpɛkuun Moiz su sɛ i sin ngblaliɛ'n nun lɔ. Sanngɛ Nɛn i wa Zozie b'ɔ ti gbanflɛn kan'n, b'ɔ ti Moiz i sufuɛ'n, ɔ tu-mɛn i bo tannin sua'n nun lɔ. Moiz seli Anannganman kɛ: «Anannganman, a seli min kɛ n dun mmua sran nga'm be nyrun, sanngɛ w'a kle-man min sran nga a ´sunmɛn i b'ɔ ´uka min'n. I kusu a seli min kɛ a si min dunman'n, yɛ a ´yo min ye. Sɛ ɔ ti sɔ'n, wuun yi wɔ akunndan'm be nglo kle min. I sɔ nun yɛ n ´si wɔ yɛ n ´nyan ye ɔ́ sa nun-ɔn. Nian, nvle nga nunfuɛ'm be ti ɔ sran mun.» Anannganman tɛli i su kɛ: «M bɔbɔ e nin wɔ e ´nanti yɛ n ´yo man a ´de wunmiɛn.» Yɛ Moiz waan: «Sɛ ɔ bɔbɔ a nin e su kɔ-man'n, nán se e kɛ e `tu e bo wa. ?Ɔ ´yo sɛ nan sran'm b'a si kɛ a su yo min nin min nvlefuɛ mun e ye? ?Nán kɛ a nin ye ´nanti bɔ ngbaciɛ tran min nin min nvle'n e nin nvle kun nga mun ye afiɛn nin-ɔn?» Anannganman seli Moiz kɛ: «Like nga a srɛli'n, n ´yo i su sɛsɛ yɛlɛ kɛ n waan n ´yo wɔ ye, yɛ n si wɔ dunman'n.» Yɛ Moiz waan: «N ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, yi ɔ wun nglo kle min.» Anannganman tɛli i su kɛ: «N ´sin ɔ nyrun lɛ, n ´yi min aklunye'n i nglo n ´kle wɔ, yɛ m ´bo min dunman'n kɛ: Anannganman, Sran nga n waan n ´yo i ye'n, n ´yo i ye. Sran nga n waan n ´si i aunnvuɛ'n, n ´si i aunnvuɛ.» Kpɛkuun Anannganman kan guali su kɛ: «Sanngɛ a su kwla wun-man min nyrun fuɛ'n, afin sɛ klɔ sran kun sa wun min nyrun'n, ɔ su kwla tran-man nguan nun kun.» Anannganman seli i ekun kɛ: «Nian, lika kun yɛ ɔ o mín wun koko wa yɛ, jran yɛbuɛ'n su lɛ. Kɛ bɔ n ´sin bɔ n ´yi min dunman dan'n i nglo'n, n ´fa wɔ n ´fia yɛbuɛ'n i buɛ'n nun, n ´fa mín sa n ´kata ɔ́ su lele san n ´wie sin. I sin n ´yi mín sa'n, kpɛkuun a ´kwla wun min kɔminsin fuɛ'n, sanngɛ a su kwla wun-man min nyrun'n.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Sɛ yɛbuɛ paplaapla nnyɔn kɛ klikli liɛ'm be sa, yɛ n wa klɛ bé su ndɛ kunngba nga n fa klɛli klikli liɛ nga a bubuli be nun'n bé su'n. Siesie ɔ́ wun ye ainman nglɛmun ndɛ kpa'n. Aliɛ njɛnniɛn su'n, fu Sinai oka'n su nan to min lɔ. Nán sran fi nin wɔ be fu lɔ, nán be wun sran fi oka'n i lika fi. Nán man bua, annzɛ boli, annzɛ nannin'm be didi oka'n wun koko lɛ.» Moiz sɛli yɛbuɛ paplaapla nnyɔn kɛ klikli liɛ'm be sa. Ɔ jasoli nglɛmun ndɛ kpa'n, yɛ ɔ fuli Sinai oka'n su kɛ Anannganman fa kan kleli i'n sa. Ɔ ´kɔ'n, ɔ fali yɛbuɛ paplaapla nnyɔn mun. Anannganman jrali sin wɛnsrɛn tianman kun nun, ɔ wa jrannin Moiz i wun lɛ. Yɛ ɔ boli i dunman seli kɛ: «Anannganman nin-ɔn.» I sin ɔ sinnin Moiz i nyrun lɛ, ɔ seli i ekun kɛ: «N ti Anannganman. N ti Nyanmiɛn aklunyefuɛ, nin aunnvuɛ sifuɛ, n fa-man ya ndɛndɛ. Min aklunye'n ti dan, yɛ sa nga n kan kɛ n ´yo be'n, n ´yo be. N yi min aklunye'n i nglo sran'm be lika lele n fa wlu be anunman'm be anunman liɛ'm be nun lele ju be akpasua akpi su. N yaci bé sa tɛ mun, nin bé nyin kekle, ɔ nin be fɔnlɛ mun n cɛ be. Sanngɛ sran ng'ɔ yo sa tɛ'n, n se-mɛn kɛ ɔ'a yo-man like fi. N tu siɛ'm be fɔ lele fa wlu be mma nin be anunman'm be nun, kpɛkuun ɔ wlu be anunman siansian'm be nun.» Moiz kɛnnin i wun ase ndɛndɛ, ɔ kotoli yɛ ɔ utuli i nyin ase. I sin ɔ seli kɛ: «Sɛ ɔ waan a ´yo min ye sakpa'n, Anannganman, n ´srɛ wɔ, ɔ bɔbɔ a nin e wɔ. Ɔ ti nanwlɛ kɛ minniɛn nga'm be nyin ti kekle kpa. Sanngɛ yaci é wun sa'n nin é fɔnlɛ mun cɛ ye, sɔ e nun kɛ ɔ sran mun sa.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Nian, e nin amun e wa tra aenguɛ. Nvlefuɛ'm be kwlaa be nyrun'n, n wa yo abonuan sa bɔ be nian wun-mɛn i asiɛ wunmuan'n su wa, ɔ nin mɛn'm be kwlaa be nun le'n. Izraɛlfuɛ nga a o be afiɛn yɛ'n be kwlaa, be ´wun min Anannganman min sa nuan junman mun. Wɔ yɛ n ´fa wɔ n ´di junman sroesroe sɔ mun-ɔn. Amun `nian nga n se amun kɛ amun yo i ndɛkɛn yɛ'n su kpa amun `yo. N wa dun mmua amun nyrun, n ´fuan Amɔrfuɛ mun, nin Kanaanfuɛ mun, nin Ɛtfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Evfuɛ mun, ɔ nin Zɛbisfuɛ mun. Nán amun nin mɛn nga amun wa wlu nun lɔ lɛ'n i nunfuɛ mun be tra aenguɛ, kɛ ɔ ´yo nan b'a kaci-man kɛ aya sa, nan amu'an tɔ-man nun'n ti. Amun `bubu be amuɛn sɔwlɛ mun. Amun `bubu be yɛbuɛ nga be takali be'n, ɔ nin be waka nga be sɔ be'n. Nán amun koto amuɛn'm bé bo, afin min Anannganman, n ti Nyanmiɛn kun bɔ n klo kɛ be su min kunngba cɛ. N si kwla. Nán amun nin mɛn sɔ'n nunfuɛ'm be tra aenguɛ wie fi, kɛ ɔ ´yo nan blɛ bɔ be ´sɔ be amuɛn mun'n, b'a flɛ-man amun kɛ amun ko sɔ wie nan amu'an di-man be amuɛn nnɛn'n wie'n ti. I kunngba'n, kɛ ɔ ´yo nan amu'an fa-man lɔ bla amu'an man-man amun wa yasua mun, nan bla sɔ'm be kusu kɛ be ´sɔ be amuɛn mun'n, b'a cuɛn-man amun mma liɛ mun b'a wla-man amuɛn sɔ'm be sɔlɛ nun wie'n ti. Nán amun klo like kɛ jɛtɛ ufue, annzɛ sika ɔkwlɛ, annzɛ aaba fa kaci amun amuɛn. Amun `di kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn'n. Amun `di i cɛn ba nso Abib anglo'n nun. Afin anglo sɔ'n nun yɛ amun tuli Ezipt lɔ-ɔ. Amun `di kpaun nga kpaun ayre nun-man nun'n kɛ n kan kleli amun kɛ amun `di'n sa. Ba yasua klikli nga be wu i'n ti min liɛ. Nnɛn'm bé wa yasua klikli mun: sɛ nannin ba o, sɛ bua ba o, sɛ boli ba o, be ti min liɛ wie. Amun `fa bua yasua nga ɔ'a kpɛ cro'n `fa kpɔ aflunmun ba yasua klikli'n i ti. Sɛ amun waan amun kpɔ-mɛn i'n, amun `fa like wie fin i kɔminsin `kun i. Amun `kpɔ amun nvle'n nun ba yasua klikli'm bé ti. Nán amun ba min nyrun nin amún sa ngbɛn. Amun `di junman cɛn ba nsiɛn, sanngɛ amun `fa cɛn nso su'n de wunmiɛn. Kannzɛ junman dilɛ blɛ o, sɛ kacɛ tulɛ blɛ o, sɛ ble kpɛlɛ blɛ o, amun `yo i sɔ. Amun `di ble mma klikli'n i kpɛlɛ blɛ'n i cɛn'n, yɛ afuɛ nuan'n i awieliɛ'n, kɛ bɔ amun ko wie amun fie nga amun dili i su ninnge be su yiayia'n, amun `di i su cɛn'n. «Afuɛ kwlaa nun'n, man yasua'm be kwlaa be bla min Anannganman bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n min nyrun kpɛ nsan. Afin n ´dun mmua amun nyrun, yɛ n ´kan nvle sɔ'm be nunfuɛ'm bé bo, kpɛkuun amun asiɛ liɛ'n ɔ ´cɛn. Sɛ afuɛ nuan kun nun amun ba min Anannganman amun Nyanmiɛn'n min sua'n nun wa kpɛ nsan bɔbɔ'n, sran fi nyin su blo-man amun mɛn i wun kɛ ɔ fɛ i amun sin. Blɛ bɔ amun ´fa nnɛn nga amun ´kun i'n be ´blɛ min'n, nán an fa kpaun bɔ kpaun ayre o nun'n sie su. Nán amun sie Delɛ-cɛn i nnɔsua nun tɛ'n i nnɛn'n lɛ lele nglɛmun. Amun `fa amun fie'm bé su lɔ ninnge'm be mma klikli mun fa blɛ min Anannganman bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n. Amun `fa be blɛ min mín sua'n nun lɔ. Nán amun tɔn boli ba'n i nin i nyɔnflɛn nzue'n nun.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Klɛ ndɛ nga n kannin be lɛ mun! Afin bé su yɛ n ´jran n ´siesie min nin wɔ yɛ Izraɛlfuɛ mun ye aenguɛ nga e ´tra nin-ɔn.» Moiz nin Anannganman be kali lɛ lele cɛn ba ablanan nin kɔnguɛ ablanan, i nuan sa ɔ'a kan-man like fi, yɛ ɔ'a nɔn-man nzue kusu. Anannganman klɛli aenguɛ nga ɔ nin Izraɛlfuɛ mun trali'n i nun ndɛ mun. Be ti mmla blu. Ɔ klɛli be yɛbuɛ paplaapla'm bé su. Moiz fin oka'n su lɔ jrali. Kɛ ɔ ´ba'n, yɛbuɛ paplaapla nnyɔn bɔ mmla blu'n wo bé su'n, be o i sa nun. Ɔ si-man kɛ kɛ ɔ nin Anannganman be ijɔli'n ti i nyrun'n ti nyannyannyan. Kɛ Aarɔn nin Izraɛlfuɛ'm be wunnin i nyrun b'ɔ ti nyannyannyan'n, srɛ kunnin be, i ti be kwla wunnge-mɛn i wun lɔ. Moiz flɛli be, nan Aarɔn nin Izraɛl kpɛnngbɛn mun b'a kwla bɛ i wun lɛ, nan ɔ'a kan ndɛ ɔ'a kle be. I sin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be wunngeli i wun lɛ nan ɔ'a kan mmla nga Anannganman fa mɛnnin i Sinai oka'n su lɔ'n ɔ'a kle be. Kɛ Moiz nin be wieli ijɔ'n, ɔ fali tannin kɛtɛli i nyrun. Blɛ b'ɔ ´kɔ Anannganman nyrun lɔ bɔ be ´ko koko yalɛ'n, ɔ tike i nyrun'n su. Kɛ ɔ fin lɔ ba'n, ɔ wa kan ndɛ nga Nyanmiɛn kan kleli i'n kle Izraɛlfuɛ mun. Izraɛlfuɛ'm be nian Moiz i nyrun'n, be wun i kɛ i nyrun'n ti nyannyannyan. Kpɛkuun Moiz kɛtɛ i nyrun'n su ekun lele san kɛ ɔ ´kɔ Nyanmiɛn sin be ´ko koko yalɛ'n yɛ ɔ tike su ekun-ɔn. Moiz yiali Izraɛlfuɛ'm be kwlaa nan ɔ'a se be kɛ: «Like nga Anannganman waan e yo'n yɛ. Amun `fa cɛn ba nsiɛn fa di junman, sanngɛ cɛn ba'n i nso su'n liɛ'n, ɔ ti Nyanmiɛn cɛn klonglo, be `de wunmiɛn. Sran kwlaa ng'ɔ di junman cɛn sɔ'n nun'n, man be kun i. Nán amun trɔ sin awlo wie fi nun wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun.» Moiz kan kleli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa kɛ: «Amun `yi like man Anannganman. Sran kwlaa ng'ɔ ti klun-ufuefuɛ'n, ɔ `yi like wafa-wafa nga be o yɛ mun `man Anannganman: sika ɔkwlɛ, jɛtɛ ufue, aaba, bua ndrɛ ng'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun'n, lɛn nyanman kanngan plili, boli ndrɛ, bua nene'm bé kplo nga be kan be ayre ɔkwlɛ'n, ɔ nin kplo b'ɔ sɔ kpa, akasia waka, kannin'm be ngo, waka bue nzue fanninfannin nga be fa guɛ i bé ti su gualɛ ngo nin ansans nga be yrɛ i'n be nun'n, oniks yɛbuɛ nin yɛbuɛ kpakpa uflɛ nga be fa siesie i efɔd nin pata kaan'n bé su'n. Man amun nun sran nga bé sa si ngwlɛlɛ kpa'n be bla be wa yo like nga Anannganman waan be yo be yɛ mun: Nyanmiɛn i tannin sua'n, nin i su katalɛ like'n, i ase tratralɛ ninnge mun nin i kadri mun, i nun jajalɛ waka mun, i ja'm be takawlɛ mun, Nyanmiɛn alaka'n nin i waka floloflolo mun nin i su tre'n, rido nga be fa kpɛ Nyanmiɛn alaka'n i nyrun'n, tabli'n nin i waka floloflolo mun nin i wun ninnge mun, ɔ nin kpaun nga be fa man Nyanmiɛn'n, like bɔ be fa kannin'm be takataka su'n nin i wun ninnge mun, kannin mun, ngo nga be fa sɔ kannin'm bé nuan'n, ansans yrawlɛ'n nin i waka floloflolo mun, ngo nga be fa gua bé ti su'n, ansans nga be yrɛ i'n, Nyanmiɛn tannin sua'n i anuan nun rido'n, Nyanmiɛn sɔwlɛ'n nin i griazi nga be fa aaba yoli'n, ɔ nin i waka floloflolo mun, be wun fiɛn kplolɛ kpongbo dan'n nin i takawlɛ'n, awa'n i ja mun, tannin tanmue dandan nga be sin yia awlo klun'n, ɔ nin awa'n i ja mun, ɔ nin awa'n i ja'm be takawlɛ mun, ɔ nin awa'n i anuan'n nun rido'n, ɔ nin Nyanmiɛn tannin sua'n i kpɛngbɛ mun, yɛ awlo klun'n i wun siwlɛ'n i kpɛngbɛ mun nin be nyanman mun, tralɛ nga be ti wafa ngunmin bɔ be fa di Nyanmiɛn i sua'n nun junman'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Aarɔn i tralɛ mun, i mma nga be jran Nyanmiɛn nyrun wie'n be tralɛ mun. » Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be yacili Moiz lɛ, be cuɛnnin bé wun kan. I sin, be nga be ti klun-ufuefuɛ'm be kwlaa be tuli be klun be bali. Ninnge nga be fa man Anannganman'n be fa be blɛli i kɛ be fa wie di tannin sua'n i wun junman mun, nan be fa wie kusu di junman nga be o lɛ'n be kwlaa, yɛ be fa wie kpa Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be tralɛ. Be kwlaa nga be klun ti ufue'n be bali: i bla o, i yasua o. Be fali ninnge nga be o yɛ mun bali: asunmanndi mun, nga wie mun, be sama ti nga mun, be sa kɔmin nun nga mun, ɔ nin ninnge wafa-wafa kwlaa nga be fa sika ɔkwlɛ yoli'n mun. Be ninnge nga be sieli be kɛ be ´fa man Anannganman'n, be kwlaa be fa be bali. Be kwlaa nga be lɛ bua ndrɛ b'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa, annzɛ ɔkwlɛ kankankan'n, annzɛ ɔkwlɛ youun'n, ɔ nin be bɔ be lɛ lɛn nyanman kanngan plili'n, nin boli ndrɛ'n, nin bua nene kplo nga be kɛn i ayre ɔkwlɛ'n, annzɛ nnɛn uflɛ kplo b'ɔ sɔ kpa'n, be fa be bali. Be nga be fali jɛtɛ ufue annzɛ aaba be sieli kɛ ɔ ti Anannganman liɛ'n, be fa bali. Be nga be lɛ akasia waka nga be kwla fa di junman'n, be fa bali. Bla nga be sa si ngwlɛlɛ'n, be toli lɛn nyanman plili'n kɛ be fa to jese'n sa be fa bali. Yɛ be toli bua ndrɛ ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan, ɔ nin ɔkwlɛ youun, be fa bali ekun. Bla wie'm be kusu bɔ be sa si ngwlɛlɛ ekun'n, be toli boli ndrɛ kɛ be fa to jese'n sa, be fa bali. Nvle'n nun kpɛnngbɛn'm be fali oniks yɛbuɛ nin yɛbuɛ nga be fa sie efɔd nin pata kaan'n bé su'n be bali, ɔ nin parfɛn ng'ɔ bɔn fannin'n, ɔ nin ngo nga be fa gua kannin'm be nun'n, ɔ nin ayre nga be fa gua be ti su gualɛ ngo nun'n, yɛ nga be fa gua ansans bɔ be yrɛ i'n nun'n. Izraɛlfuɛ kwlaa nga be klun ti ufue'n, bla o, yasua o, be tuli be klun be fali be klun klo ninnge mun be blɛli Anannganman kɛ be `fa di junman nga Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `di'n. Moiz seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Amun `nian, Anannganman kpali Bɛzaleɛl, b'ɔ fin Zida akpasua'n su'n, Iri i wa-a, yɛ ɔ ti Ir i anunman. Ɔ fɛli i wawɛ'n mɛnnin i kɛ wawɛ'n sɔ'n `sie i, yɛ ɔ `mɛn i akunndan nin ngwlɛlɛ nin sa silɛ, kɛ ɔ `si junman wafa'n kwlaa di. Ɔ mɛnnin i ngwlɛlɛ kɛ ɔ `si ninnge nga be wa klekle be yɛ'n be yo: junman'm be jajalɛ, sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue nin aaba'm bé su junman dilɛ, yɛbuɛ kpakpa'm be sɛlɛ nin be wlawlalɛ, ɔ nin waka sɛlɛ. E `kpɛ kpo e `se kɛ ɔ si junman wafa-wafa kwlaa di. Anannganman fali Ɔɔliab b'ɔ ti Aizamak i wa'n, b'ɔ fin Dan akpasua liɛ'n su'n ukɛli i su. Ɔ mannin be nnyɔn sɔ'n be sran like klelɛ'n i cɛlɛ. Ɔ mannin be ninnge wafa-wafa'm be yolɛ i wun cɛlɛ kɛ be `fa di junman kwlaa. Junman sɔ'm be wie yɛ: yɛbuɛ kpakpa'm be sɛlɛ, ninnge uflɛ wie'm be sɛlɛ, tannin ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan, ɔ nin ɔkwlɛ youun, yɛ lɛn nyanman kanngan plili'n be wulɛ nin be nun klɛklɛlɛ. Ɔ mannin be ngwlɛlɛ kɛ be fa di junman wafa-wafa'm be kwlaa, nan be bɔbɔ be `kwla kpɛ bé ti nun like be yo.» «Bɛzaleɛl yɛ Ɔɔliab nin junman difuɛ kun nga mun bɔ be si junman di'n, bɔ Anannganman mannin be akunndan nin ngwlɛlɛ kɛ be fa di junman'n, be dili tannin sua nga Anannganman yi i wun nglo nun'n su junman'n i kwlaa kɛ Anannganman kan kleli be kɛ be `yo'n sa'n.» Moiz yiali Bɛzaleɛl, nin Ɔɔliab, yɛ junman difuɛ'm be kwlaa bɔ Anannganman mannin be ngwlɛlɛ'n bɔ be waan be ´tu be klun di be junman'n i kpa'n. Ninnge nga Izraɛlfuɛ'm be yi bali kɛ be `fa di Nyanmiɛn i tannin sua'n i wun junman mun'n, Moiz fa mannin junman difuɛ mun. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun nglɛmun kwlaa sran'm be tɛ tu be klun be tɛ fa ninnge mun tɛ blɛ Moiz. Yɛ be kwlaa nga be o junman'n su be di'n, be jrannin junman nin-ɔn. Be ko toli Moiz be seli i kɛ: «Ninnge nga sran'm bé sua bali yɛ'n, ɔ ju junman nga Anannganman waan e di'n i dilɛ lele i wie ka.» Kpɛkuun Moiz sunmannin sran kɛ be bo ndolo ngblaliɛ wunmuan'n nun se kɛ: «Nán sran fi, i yasua o, i bla o, ɔ se kɛ ɔ ´kunndɛ like fa ba kɛ be `fa di Anannganman i sua'n su junman kun.» Kɛ ɔ fin i lɛ'n, b'a fa-man like b'a ba-man kun, yɛlɛ kɛ ninnge nga be nyɛnnin i'n, ɔ ju junman'n i dilɛ lele i wie ka bɔbɔ. Junman difuɛ nga be si junman di kpa'n be yoli tannin sua'n. Be yoli tannin tanmue blu. Be fali lɛn nyanman ng'ɔ sɔ kpa'n yɛ be yoli-ɔ. Bua ndrɛ ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan, nin ɔkwlɛ youun flanflan nun. Be yoli anz nga be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be su'n be nzɔliɛ tannin'm be su. Tannin tanmue sɔ'm be kwlaa be sɛ, be tɛnndɛn nun'n ti mɛtri blu-nin-nnan, yɛ be tɛtrɛ nun'n ti mɛtri nnyɔn. Be sasali tannin tanmue nnun su, i sin be sasali tanmue nnun kun su. Nzasa klikli'n, be yoli i tanmue kasiɛn'n i nuan su kaa kaa ble mun, yɛ be yoli nzasa nnyɔn su'n i tanmue klikli'n i nuan su kaa kaa sɔ wie. Be yoli nzasa klikli'n i tanmue kasiɛn'n i nuan su kaa ablenun. Nzasa nnyɔn su'n i nuan su kaa'n kusu ti ablenun. Nzasa nnyɔn sɔ'm bé nuan su kaa'm be wɔ su nnyɔn nnyɔn nnyɔn. Be yoli sika ɔkwlɛ tianman tianman sɔ ablenun be bliblili be ti nin be bo'n, nan b'a kan tannin nnyɔn'm b'a bo nun. Kpɛkuun tannin sua'n sali su kunngba. I sin, be yoli tanmue blu-nin-kun. Be fali boli ndrɛ yɛ be yoli-ɔ. Tanmue sɔ mun yɛ be ´fa kata Nyanmiɛn i tannin sua'n su-ɔ. Tanmue blu-nin-kun sɔ'm be kwlaa be sɛ: be tɛnndɛn nun'n ti mɛtri blu-nin-nnun, yɛ be tɛtrɛ nun'n ti mɛtri nnyɔn. Be dun mmua fali tanmue nnun be sasali be wiengu su, i sin be fali nsiɛn kun nga mun be sasali be wiengu su. Be yoli nzasa klikli'n i tanmue kasiɛn'n i nuan su kaa kaa ablenun, yɛ be yoli nzasa nnyɔn su'n i nuan su kaa kaa ablenun wie. Be yoli aaba tianman tianman sɔ ablenun, be bliblili bé ti nin be bo'n, kpɛkuun be fali nzasa nnyɔn sɔ mun be sasali su nan tannin sua'n `yo klonglo kunngba. Be fali bua nene kplo bɔ be kɛnnin i ayre ɔkwlɛ'n katali tannin sua'n su, yɛ be fali kplo ng'ɔ sɔ kpa'n be fa katali kun'n su. Be sɛli akasia waka paplaapla mun yɛ be kplankplannin be-ɔ. Kɛ ɔ ´yo nan b'a suan Nyanmiɛn i tannin sua'n i bo'n ti-ɔ. Waka paplaapla sɔ'm be tɛnndɛn nun'n ti mɛtri nnun, yɛ be tɛtrɛ nun'n ti santimɛtri ableso-nin-nnun. Waka paplaapla'm be kwlaa be ngua lika'n be lɛ ja tianman tianman nnyɔn, be kan-man be wiengu. Be yoli waka paplaapla ablaɔn, be ti Nyanmiɛn i tannin sua'n i bue ng'ɔ kpɛ ngua lɔ'n i liɛ. Be kloli jɛtɛ ufue be fa yoli waka paplaapla'm be takawlɛ ablanan. Waka paplapa kun bo nnyɔn, kun bo nnyɔn. Tannin sua'n i bue ng'ɔ kpɛ nglo lɔ'n i waka paplaapla liɛ'm be ti ablaɔn. Bé bo takawlɛ'm be ti sɔ ablanan. Waka kun bo nnyɔn, kun bo nnyɔn. Nyanmiɛn i tannin sua'n i bue ng'ɔ kpɛ wia atɔliɛ lɔ'n, be yoli i waka paplaapla liɛ'n nsiɛn. Be yoli i cɔnjɔ nga'm be o i sin lɔ'm be waka paplaapla nnyɔn. Cɔnjɔ'm bé su waka paplaapla nnyɔn sɔ mun, bé bo lika lɔ'n ti nun kan, sanngɛ be nglo-nglo lɔ'n mantan su kpa, sika ɔkwlɛ nga kun yɛ ɔ man be mantan su-ɔ. Waka nnyɔn sɔ'm bɔ be ti wafa kunngba, be yɛ be ti sua'n i cɔnjɔ'm bé su waka mun-ɔn. Nyanmiɛn i tannin sua'n i bue ng'ɔ o siɛn lɔ'n i waka paplaapla'm be ti mɔcuɛ, yɛ waka sɔ'm be takawlɛ bɔ be fa jɛtɛ ufue yɛ be yoli'n, be ti blu-nin-nsiɛn. Waka kun i takawlɛ'n be ti nnyɔn, kun i takawlɛ'n be ti nnyɔn. Be sɛli akasia waka nnun, be fa be jɛjɛli i Nyanmiɛn i tannin sua'n i bue kun su waka paplaapla'm bé su kɛ be `tra be nun. Bue kun'n su lɔ'n, akasia waka nnun o lɔ. Wia atɔliɛ i bue liɛ'n su lɔ'n, akasia waka nnun kusu o lɔ. Akasia waka ng'ɔ sin afiɛn sɛsɛ'n, ɔ kpɛ waka paplaapla'm be afiɛn sɛsɛ kɛ ɔ fɛ i tannin sua'n i bue kun lɔ b'ɔ ´fa ju bue kun'n su lɔ'n. Be kloli sika ɔkwlɛ guali waka paplaapla nga be kplannin be'n nin nga be kpɛ kun'm be nun'n bé su. Be yoli sika ɔkwlɛ kukluuklu kɛ nga sa, be nun yɛ waka nga be fa jaja nun'n be sin-ɔn. Be kloli sika ɔkwlɛ guɛli i waka sɔ'm bé wun. Be yoli rido kun. Lɛn nyanman ng'ɔ sɔ kpa'n yɛ be fa yoli-ɔ. Be fali bua ndrɛ ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun be flanflannin nun. Be yoli rido sɔ nun anz'm be nzɔliɛ mun. Be sɛli akasia waka mlomlo nnun, be kloli sika ɔkwlɛ guali bé su. Be yoli bé su sika ɔkwlɛ kpɛngbɛ mun, bé su yɛ be sendeli rido nin-ɔn. Be kloli jɛtɛ ufue be fa yoli waka mlomlo'm be takawlɛ nnan. Tannin sua'n i anuan nun lɛ'n, be nga be di tannin nun aba'n be yoli rido kun. Lɛn nyanman ng'ɔ sɔ kpa'n yɛ be fa yoli-ɔ. Be fa bua ndrɛ b'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun be flanflannin nun. Be sɛli akasia waka mlomlo nnun uflɛ nga be ´fa rido'n sie su'n, be yoli kpɛngbɛ nga bé su yɛ be ´sende rido'n. Be yoli blalɛ floloflolo nga be ´fa suan rido'n i bo'n, be yoli waka mlomlo'm be ti su gbagblagba mun, be kloli sika ɔkwlɛ be guali bé wun. Be kloli aaba yɛ be fa yoli waka mlomlo'm be takawlɛ nnun mun-ɔn. Bɛzaleɛl fali akasia waka yoli Nyanmiɛn i alaka'n. I tɛnndɛn nun'n ti mɛtri kun nin santimɛtri ablaɔn-nin-nnun, yɛ i tɛtrɛ nun'n nin i nglo-nglo'n be ti santimɛtri ableso-nin-nnun. Ɔ kloli sika ɔkwlɛ jrɛiin guɛli i klun nin i sin. Ɔ fali sika ɔkwlɛ cili i nuan su tɛɛn sin yiali nun. Ɔ fali sika ɔkwlɛ yoli like kukluuklu nnan, kpɛkuun ɔ fali like sɔ mun tatali i cɔnjɔ nnan'm bé su, bue kun su wa nnyɔn yɛ bue kun ekun'n su lɔ nnyɔn. Ɔ sɛsɛli akasia waka floloflolo nnyɔn, yɛ ɔ kloli sika ɔkwlɛ guali bé wun. Kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla sua Nyanmiɛn i alaka'n ti, ɔ fali waka floloflolo mun wlali like kukluuklu'm bɔ be fali sika ɔkwlɛ be yoli'n be nun, kun wlɛ i bue kun su, yɛ kun wlɛ i bue kun ekun'n su. Ɔ fali sika ɔkwlɛ jrɛiin'n yoli alaka'n i su tre'n. I tɛnndɛn nun'n ti mɛtri kun nin santimɛtri ablaɔn-nin-nnun. I tɛtrɛ nun'n ti santimɛtri ableso-nin-nnun. Ɔ yoli anz'm be nzɔliɛ nnyɔn. Sika ɔkwlɛ bɔ be boli'n, yɛ ɔ fa yoli-ɔ, kun wo i su tre'n i bue kun wa, yɛ kun wo i bue kun ekun'n su. Anz nnyɔn sɔ'm be nin alaka'n i su tre'n be sa su kunngba i bue nnyɔn'm bé su. Anz nnyɔn'm be trɛ be ndɛwa'm be nun kɔ nglo, be fa kata alaka tre'n su. Be nyrun nnyɔn'n wɔ su, yɛ bé nyin kpɛ alaka tre'n su. Be fali akasia waka be yoli tabli kun. I tɛnndɛn nun'n ti mɛtri kun yɛ i tɛtrɛ nun'n nin i nglo-nglo'n be ti santimɛtri ableso-nin-nnun. Be kloli sika ɔkwlɛ jrɛiin'n be guɛli i wun. Be cili i nuan su nin sika ɔkwlɛ tɛɛn sin yiali nun. Be yoli kadri'n i bue nnan'm bé su. Kadri sɔ'n i kpikplikpi'n ti santimɛtri mɔcuɛ, yɛ be fali sika ɔkwlɛ cili i nuan su tɛɛn sin yiali nun wie. Be fali sika ɔkwlɛ be yoli like kukluuklu nnan, kpɛkuun be fali like sɔ mun tatali i cɔnjɔ nnan'm bé su i ja nnan'm bé wun lɛ. Like kukluuklu sɔ'm be mantan kadri'n. Be fali waka floloflolo'm be wlali be nun kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla sua tabli'n ti. Be sɛsɛli akasia waka nnyɔn, be kloli sika ɔkwlɛ guali bé wun. Be ´tra be nun sua tabli'n. Be yoli tabli'n i su asiɛti mun nin klowa mun, nin kpongbo cɛcrɛɛcrɛ mun, ɔ nin tasi mun bɔ be fa gua nzan ase'n. Be kwlaa sɔ'm be ti sika ɔkwlɛ jrɛiin kokoko. Be fali sika ɔkwlɛ jrɛiin'n be yoli kannin'm be siewlɛ. Be boli sika ɔkwlɛ sɔ'n kɛ be fa bo blalɛ'n sa. Kannin siewlɛ sɔ'n nin o, i ja nin o, i afiɛn flolo nin o, klowa nzɔliɛ'm bɔ be o su mun o, i su like kpɔlɛ kpɔlɛ mun o, waka nyrɛ nzɔliɛ bɔ be o su mun o, be kwlaa be sa su kunngba. Be yoli i sama nsiɛn i afiɛn flolo'n su. Nsan o i bue kun su, yɛ nsan o i bue kun'n su ekun. I sama kun su'n, be yoli klowa nzɔliɛ nsan. Be yoli klowa sɔ'm be kɛ amandie mma'n sa. Be yoli like kpɔlɛ kpɔlɛ mun ɔ nin waka nyrɛ nzɔliɛ mun i sama'n su ekun. Kannin siewlɛ'n i sama nsiɛn'm be su ninnge'm be ti wafa kunngba. Kannin siewlɛ'n i afiɛn flolo'n su'n, be yoli klowa nzɔliɛ mun bɔ be ti kɛ amandie mma sa'n sɔ nnan. Klowa kun lɛ i like kpɔlɛ kun nin i waka nyrɛ kun, kun lɛ i like kun nin i waka nyrɛ kun. Kan kannin siewlɛ'n i sama nnyɔn'm be bo'n taka likawlɛ afiɛn flolo'n su lɛ'n, be yoli like kpɔlɛ kun lɛ. Be yoli kannin siewlɛ'n i sama nsiɛn'm be bo'n sɔ: nnyɔn be bo lɛ'n, be yo like kpɔlɛ kun, nnyɔn be bo lɛ'n, be yo like kpɔlɛ kun. Kannin siewlɛ'n i su like kpɔlɛ kpɔlɛ mun nin i sama'm be sa su kunngba. Sika ɔkwlɛ jrɛiin'n yɛ be fa yoli kannin siewlɛ'n i wunmuan nin-ɔn. Sika ɔkwlɛ sɔ'n be boli i kɛ be fa bo blalɛ'n sa. Be yoli kannin siewlɛ'n i kannin nso mun nin i like nga be fa tu nzuɛn'n, ɔ nin i nzuɛn guawlɛ. Be fali sika ɔkwlɛ jrɛiin'n yɛ be fa yoli be-ɔ. Be sunnzunnin sika ɔkwlɛ kilo ablasan yɛ be fa yoli kannin siewlɛ'n nin i wun ninnge mun-ɔn. Be yoli ansans yrawlɛ'n nin akasia waka. I bue nnan'm be kwlaa be sɛ. Kun ti santimɛtri ablenun, kun ti santimɛtri ablenun, yɛ i nglo-nglo su'n ti mɛtri kun. Ansans yrawlɛ'n i su like nga be ti kɛ nnɛn wɛ sa'n be nin i sali su kunngba. Be kloli sika ɔkwlɛ jrɛiin be fa guɛli i wunmuan'n su: i ti'n su o, nnɛn wɛ'm bé su o. Be fali sika ɔkwlɛ cili i nuan su tɛɛn sin yiali nun. Be yoli i sa kukluuklu nnan. Sika ɔkwlɛ yɛ be fa yoli-ɔ. Be fali i sa kukluuklu sɔ mun tatali i nuan bui'n i bo ngua lɛ kan. Be yoli nnyɔn bue kun wa, yɛ nnyɔn bue kun lɔ. Be nun yɛ be wla waka floloflolo nga be fa sua mun-ɔn. Be sɛli waka floloflolo nnyɔn sɔ mun ɔ nin akasia waka, yɛ be kloli sika ɔkwlɛ guali bé wun. Ansans yifuɛ kun yoli bé ti su gualɛ ngo'n, yɛ ɔ yoli ansans fanninfannin b'ɔ ti Anannganman liɛ'n bɔ be yrɛ i ansans yrawlɛ'n su'n. Be fali akasia waka yoli Nyanmiɛn i sɔwlɛ kun. I bue nnan'm be kwlaa be sɛ, be ti mɛtri nnyɔn nin sin. I nglo-nglo su'n ti mɛtri kun nin sin. Be yoli like kɛ nnɛn wɛ sa i cɔnjɔ nnan'm bé su. Nnɛn wɛ sɔ'm be nin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n be sa su kunngba. Be kloli aaba be guɛli i Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i wun. Be yoli Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ'n i wun ninnge nga be o yɛ mun: kpongbo nga be fa tu nzuɛn'n, peli mun, klowa mun, atiɛ je mun, ɔ nin like nga be gua ansans nun be yrɛ i'n. Be fali aaba yɛ yoli be kwlaa sɔ mun-ɔn. Be fali aaba yoli griazi, be fa sieli i Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i nuan bui'n i bo lɛ kan sin yia nun. Kɛ ɔ fɛ i i bo ngua lɛ'n, ɔ ju Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i afiɛn sɛsɛsɛ. Be yoli i sa kukluuklu nnan, be fa tɛtɛli i aaba griazi'n i cɔnjɔ nnan'm bé su, kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla fa waka floloflolo mun b'a wla be nun'n ti. Be sɛli akasia waka floloflolo nnyɔn. Be kloli aaba guali bé wun. Be fali waka sɔ'm be wlɛli i sa kukluuklu'm be nun. Waka'n kun o bue kun su, yɛ kun o bue kun ekun'n su lɔ. Waka sɔ mun yɛ be ´fa sua Nyanmiɛn sɔwlɛ nin-ɔn. Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ'n bɔ waka paplaapla yɛ be fa yoli'n, i klun lɛ kunman. Be yoli aaba kpongbo dan'n, i bo'n ti aaba. Bla nga be di junman tannin sua nga Anannganman yi i wun nglo nun'n i anuan'n nun lɛ'n bé niannun'n yɛ be fa yoli-ɔ. Nyanmiɛn i tannin sua'n lɛ awlo klun. Tannin tanmue nga lɛn b'ɔ sɔ kpa'n yɛ be fa yoli'n, be sin yia awlo klun sɔ'n. I ngua lɔ bue liɛ'n ti mɛtri ablenun. Awa'n i ja ablaɔn'm be nin bé bo takawlɛ ablaɔn'm be ti aaba ngunmin. Like nga be fa tra tanmue'm be ase'n nin nga be fa suan bé bo'n be ti jɛtɛ ufue ngunmin. Like kunngba'n yɛ ɔ wo i bue ng'ɔ kpɛ nglo lɔ'n su-ɔ: lɔ tannin tanmue'm be kusu be tɛnndɛn nun'n ti mɛtri ablenun. Awa'n i ja ablaɔn'n be nin bé bo takawlɛ ablaɔn'n be ti aaba. Like nga be fa tra tanmue'm be ase'n nin nga be fa suan bé bo'n be ti jɛtɛ ufue. I bue ng'ɔ kpɛ wia atɔliɛ lɔ'n, i tannin tanmue'm be tɛnndɛn nun'n ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun. Be kplannin sua ja blu ɔ nin be takawlɛ blu. Like nga be fa tra tannin tanmue'm be ase'n nin nga be fa suan bé bo'n be ti jɛtɛ ufue. Wia afiliɛ lɔ bue liɛ'n su kan be wlu lɛ'n, i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun. Anuan'n i bue ng'ɔ o fama su'n, ɔ lɛ tannin tanmue mun, be sasa su lele mɛtri nso nin sin. Sua ja nsan be o lɛ, be nin bé bo takawlɛ nsan mun. Anuan'n i bɛ su lika liɛ'n nun'n, tannin tanmue'm be o lɛ wie, be kusu be sasa su lele mɛtri nso nin sin. Sua ja nsan nin bé bo takawlɛ nsan be o lɛ kusu. Tannin tanmue ng'ɔ sin yia awlo'n be ti lɛn tannin b'ɔ sɔ kpa. Sua ja nga be o awa'n nun'n be ti aaba. Tanmue'm be ase tralɛ like nin bé bo suanlɛ like'm be ti jɛtɛ ufue. Be nga be di tannin nun aba'n be sieli rido awlo'n i anuan'n nun, be fali lɛn nyanman ng'ɔ sɔ kpa'n yɛ be fa yoli-ɔ, be fali bua ndrɛ b'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun flanflannin nun. Rido sɔ'n i tɛnndɛn nun'n ti mɛtri blu, yɛ i nglo-nglo su'n ti mɛtri nnyɔn nin sin. I nglo-nglo nin awa'n i tannin tanmue'm be sɛ. Rido i ja nnan'm be nin bé bo takawlɛ nnan'm be ti aaba. Like nga be fa tra tanmue'm be ase'n nin nga be fa suan bé bo'n be ti jɛtɛ ufue. Rido i ja'm bé ti su nglo gbagblagba'm be ti jɛtɛ ufue. Nyanmiɛn i tannin sua'n i ja'm be nin awa'n i ja'm be ti aaba. Nyanmiɛn i tannin sua b'ɔ ti i bɔbɔ i alaka'n i siewlɛ'n i kplanlɛ'n wun ninnge'n kwlaa bé nuan'n yɛ: Moiz yɛ ɔ seli Levifuɛ'm be kɛ be `ka ninnge sɔ mun nan be `si bé nuan-an. Aarɔn i wa yasua Itamar b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n yɛ ɔ ti ninnge'm be kalɛ sɔ'n i su kpɛnngbɛn nin-ɔn. Iri i wa Bɛzaleɛl b'ɔ ti Ir i anunman'n, b'ɔ fin Zida akpasua'n su'n, ɔ dili junman nga Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `di'n. Sran ng'ɔ ukɛli i su'n yɛlɛ Aizamak i wa Ɔɔliab b'ɔ fin Dan akpasua'n su'n. Ɔ ti yɛbuɛ sɛfuɛ nin ninnge'm be su klɛklɛfuɛ, yɛ tannin nga be fa bua ndrɛ b'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun be wu'n, ɔ di nun aba. Ɔ di lɛn nun aba wie. Sika ɔkwlɛ'n i kwlakwla nga Izraɛlfuɛ'm be yili bɔ be fa dili Nyanmiɛn i tannin sua'n i wun junman'n ti kilo ya mɔcuɛ kilo ableso-nin-nso ɔ nin i su gram ya nsan. Be sunnzunnin i tannin sua'n i ninnge sunnzunliɛ'n nun. Jɛtɛ ufue'n kwlakwla nga kɛ be ´klɛ sran'm be dunman bɔ be yili'n i nuan'n yɛ: ɔ ti kilo akpi nsan kilo blu-nin-nso (3.017) ɔ nin i su gram ya nso gram ablenun, be niannin Nyanmiɛn i tannin sua'n nun lɔ ninnge sunnzunliɛ'n su yɛ be sunnzunnin-ɔn. Sran kun i jɛtɛ ufue ng'ɔ yili kɛ be ´klɛ sran'm be dunman'n ɔ ti gram nnun. Sran nga be klɛli be dunman'n be ti sran akpi-akpi ya nsiɛn sran akpi nsan sran ya nnun sran ablenun (603.550). Be kloli sika ɔkwlɛ kilo akpi nsan yɛ be fa yoli tannin sua'n ɔ nin rido ng'ɔ o i klun lɔ'm be ja'm be takawlɛ ya mun-ɔn. Be ja'm be takawlɛ sɔ'n, kun i wun jɛtɛ ufue'n ti kilo ablasan, kun i wun jɛtɛ ufue'n ti kilo ablasan. Jɛtɛ ufue kilo blu-nin-nso ɔ nin gram ya nso nin gram ablenun ng'ɔ kali lɛ'n, be fa yoli sua ja'm be pɔndi mun nin bé ti su gbagblagba'm bé wun katalɛ like'n, ɔ nin like floloflolo nga be o sua ja'm be afiɛn'n. Izraɛlfuɛ'm be aaba nga be yili'n i nuan'n ti kilo akpi nnyɔn kilo ya kun kilo ablaɔn-nin-nnan (2.124). Be fali aaba sɔ'n yoli tannin sua i anuan'n nun waka'm bé takawlɛ mun, ɔ nin Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n i wun griazi'n nin i wun ninnge mun, nin awa'n i waka'm be takawlɛ mun, ɔ nin anuan'n nun waka'm be takawlɛ mun, ɔ nin Nyanmiɛn i tannin sua'n nin awa'n i kpɛngbɛ'n be kwlaa. Be fali bua ndrɛ b'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun be yoli tralɛ nga be wla be di Nyanmiɛn sua nun junman'n. Be yoli Aarɔn i tralɛ mun b'ɔ fa jran Anannganman i nyrun'n kɛ Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `yo'n sa. Lɛn nyanman ng'ɔ sɔ kpa'n nin bua ndrɛ nyanman b'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan, ɔ nin ɔkwlɛ youun yɛ be fa yoli efɔd nin-ɔn. Be fali sika ɔkwlɛ nyanman be yoli nun nzɔliɛ mun. Be kpɛkpɛli sika ɔkwlɛ fɛtɛfɛtɛ kpa'n nun tianman-tianman, be fa flɛnflɛnnin i bua ndrɛ nyanman b'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun, ɔ nin lɛn nyanman plili'm be nun. Be yoli efɔd'n i sa nnyɔn i nuan'n su kɛ ɔ ´yo nan b'a kwlɛ wla'n ti. Like kunngba'n nga be fa yoli Efɔd'n yɛ be fa yoli i nyanman nga be fa ci su mun-ɔn. I nyanman sɔ'm be nin i be sa su kunngba kɛ Anannganman fa kleli Moiz'n sa. Be dili oniks yɛbuɛ wie'm be su junman yɛ be fa wlali sika ɔkwlɛ buati'm be nun. Yɛ be klɛklɛli Zakɔb i mma'm be dunman yɛbuɛ sɔ'm be su kɛ be fa klɛ nzɔliɛ su'n sa. Be fa yɛbuɛ sɔ mun tatali efɔd'n i nyanman nga be o be wati su'n bé su kɛ Anannganman seli Moiz kɛ ɔ ´yo'n sa. Yɛbuɛ sɔ'n ɔ kle kɛ Izraɛl akpasua blu-nin-nnyɔn'm be o lɛ. Be dili pata kaan b'ɔ cici be wue nun'n i su junman kpa kɛ be fa dili i efɔd'n su'n sa. Be yoli i nin lɛn nyanman nga be sɔ kpa'n. Bua ndrɛ nyanman b'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun'n, be fa flanflannin lɛn'n nun. Be fali sika ɔkwlɛ nyanman be yoli pata kaan'n nun nzɔliɛ mun. Pata kaan sɔ'n i bue nnan'm be ngba be sɛ. I bue kun ti santimɛtri ablaɔn-nin-nnun. Be siesieli su yɛbuɛ kpakpa nyanman nnan. Be yoli i nyanman klikli'n nin sarduani kun, nin topaz kun, ɔ nin emɛrɔd kun. Be yoli i nyanman nnyɔn su'n nin grenat kun, nin safir kun, ɔ nin diaman kun. Be yoli i nyanman nsan su liɛ'n nin yasɛnt kun, agat kun, ɔ nin ametist kun. I nyanman nnan su liɛ'n, be yoli i nin krisɔlit kun, nin kɔrnalin kun, ɔ nin zasp kun. Be klɛli Zakɔb i wa blu-nin-nnyɔn'm be dunman yɛbuɛ sɔ'm be su. Be klɛli be su kɛ be fa klɛ nzɔliɛ su'n sa. Be klɛli dunman kun yɛbuɛ kun su, kun yɛbuɛ kun su. Yɛbuɛ sɔ'm be ti Izraɛl akpasua blu-nin-nnyɔn'm bé nzɔliɛ. Be wɔli sika ɔkwlɛ jrɛiin'n jrɔkɔ mun kɛ nyanman sa. Be fali jrɔkɔ sɔ mun sendeli pata kaan'n su. Be yoli sika ɔkwlɛ buati nnyɔn nin sika ɔkwlɛ nga kukluuklu nnyɔn. Yɛ be fa be sieli pata kaan'n i nuan nnyɔn nga be o nglo'n be su. Be fali sika ɔkwlɛ nyanman nnyɔn'm be cicili nga kukluuklu'm bɔ be o pata kaan'n i nuan nnyɔn'm be su'n be su. Yɛ be fali bé ti kun nga mun be cicili sika ɔkwlɛ buati nnyɔn nga be o efɔd'n i sa'm be su'n be su, kɛ ɔ ´yo nan pata kaan'n ɔ'a ka bé nyrun wa'n ti. Be yoli sika ɔkwlɛ nga kukluuklu nnyɔn, nan b'a fa be b'a sie pata kaan'n i nuan nnyɔn nga be o ngua'n be su, be o pata kaan'n i bue ng'ɔ kan efɔd'n i su. Be yoli sika ɔkwlɛ nga kukluuklu nnyɔn ekun, nan b'a fa be b'a sie efɔd'n i nyanman nnyɔn bɔ be sin be wati su'n be bo ngua efɔd'n i nyrun wa, i ngbaliɛ'n su lɛ. Nga sɔ'm be o efɔd i cisu'n su. Be fali nyanman ɔkwlɛ srosrowa kun be cicili pata kaan'n i nuan nga kukluuklu mun nan b'a fa cici efɔd'n i liɛ mun. Kɛ be cici be sɔ'n, i liɛ'n efɔd'n nin pata kaan'n be nun su ti-man. Nga Anannganman'n kan kleli Moiz kɛ ɔ `yo'n i su yɛ be yoli-ɔ. Tralɛ tɛnndɛn ng'ɔ o efɔd'n i bo'n ti bua ndrɛ ɔkwlɛ srosrowa. Bé ti wluwlɛ'n wo i afiɛn sɛsɛ. Be buli i nuan'n kpa sin yiali nun kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a titi-man'n ti. Be yoli grenadie i mma nzɔliɛ ɔ nin bua ndrɛ ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun. Be fali nzɔliɛ sɔ mun siesieli tralɛ'n i ngua lɔ i nuan buwlɛ'n su tɛɛn sin yiali nun. Be yoli sika ɔkwlɛ glein mun. Be fa be wlawlali grenadie mma'm be afiɛn tɛɛn sin yia nun. Be sie glein'n kun kpɛkuun be sie grenadie mma kun, be sie glein'n kun kpɛkuun be sie grenadie mma kun. Be yoli i sɔ trilili tralɛ dan'n i ngua lɔ sin yiali nun kɛ Anannganman'n kan kleli Moiz kɛ ɔ `yo'n sa. Be yoli Aarɔn i lɛn tralɛ tɛnndɛn kplɔkɔɔ'n ɔ nin i mma'm be liɛ'n. Be fali lɛn tannin kplɔkɔɔ be yoli kle, yɛ be fali lɛn tannin kplɔkɔɔ be yoli kle kanngan mun nin cɛkoto mun. Be fali lɛn nyanman plili ng'ɔ sɔ kpa'n be wuli cisu, be dili nun aba, bua ndrɛ b'ɔ ti ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nin ɔkwlɛ youun'n flanflan nun. Be yoli i kɛ Anannganman kan kleli Moiz kɛ be `yo'n sa. Be kloli sika ɔkwlɛ jrɛiin'n be fa yoli like kɛ waka nyrɛ sa. Be klɛli su kɛ: «Anannganman i liɛ klonglo-ɔ.» Be klɛli su kɛ be fa klɛ tanpɔn su'n sa. Be fali nyanman ɔkwlɛ srosrowa be fa trali waka nyrɛ sɔ'n i ase kle dan'n i nyrun lika'n su kɛ Anannganman kan kleli Moiz kɛ ɔ `yo'n sa. Kɛ Nyanmiɛn i tannin sua bɔ be flɛ i tannin sua nga Nyanmiɛn yi i wun nglo nun'n i wun junman'n kwlaa wieli kɛ nga sa. Like nga Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `yo'n, Izraɛlfuɛ'm be niannin su be yoli i sekeseke kpan. Be fali Nyanmiɛn i tannin sua'n nin i wun ninnge'm be kwlaa blɛli Moiz. Like nga be fa bali mun'n yɛ: tannin'n bɔbɔ, i ase tralɛ ninnge mun, i waka paplaapla mun, waka nga be fa jaja nun'n mun, i kofiaja'm be nin be takatakawlɛ mun, bua nene kplo dan nga be fa kata su bɔ be kɛnnin i ayre ɔkwlɛ'n, nnɛn uflɛ kplo b'ɔ sɔ kpa'n bɔ be fa kata i su wie'n, yɛ rido b'ɔ kpɛ sua'n nun nnyɔn'n, Nyanmiɛn i alaka'n nin i waka floloflolo mun ɔ nin i su tre'n, Nyanmiɛn i tabli'n nin i su ninnge mun, yɛ kpaun nga be fa man Nyanmiɛn'n, like nga be fa kannin mun siesie su'n, bɔ sika ɔkwlɛ jrɛiin yɛ be fa yoli'n, ɔ nin kannin siesiewlɛ sɔ'n i kannin mun nin bé wun ninnge mun, yɛ ngo nga be fa sɔ kannin mun'n, ansans yrawlɛ bɔ sika ɔkwlɛ yɛ be fa yoli'n, bé ti su gualɛ ngo'n, ansans nga be yrɛ i'n, yɛ tannin sua'n i anuan'n nun rido'n, Nyanmiɛn sɔwlɛ b'ɔ ti aaba'n nin i su aaba griazi'n, ɔ nin i waka floloflolo mun, kpongbo nga be gua nun nzue kplo bé wun fiɛn'n nin kpongbo sɔ'n i bo'n, awlo'n i wun sisilɛ tannin mun, awa'n i waka'm be takawlɛ mun, ɔ nin awlo'n i anuan'n nun rido'n, nin i nyanman mun, yɛ i kpɛngbɛ mun, ɔ nin ninnge'm be kwlaa bɔ be fa di Nyanmiɛn i tannin sua b'ɔ yi i wun nglo nun'n i nun junman'n, tralɛ nga be sieli be ngunmin kɛ be `fa di Nyanmiɛn i sua'n nun junman'n, yɛ Aarɔn b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ be su kpɛn'n i tralɛ nin i mma'm be tralɛ nga be wla di Nyanmiɛn nyrun jranlɛ junman'n. Junman nga Anannganman seli Moiz kɛ be di'n, Izraɛlfuɛ'm be niannin i kwlaa'n su be dili. Kɛ Moiz wunnin i kɛ i kwlaa'n ɔ'a wie kɛ Anannganman fa kleli be'n sa'n, ɔ yrali Izraɛlfuɛ'm be nguan. Anannganman seli Moiz kɛ: « Anglo klikli'n i cɛn klikli'n su, yo man be kplan min tannin sua nga n ´yi mín wun nglo nun'n bɔ i nun yɛ be ´yia'n. Man be fa min alaka'n be sie i nun lɔ, nan be kɛtɛ i nyin nin rido'n. Man be fa min tabli'n be bla wie, be `fa kpaun nga be ´fa man min'n be `sie su. Man be fa like nga be fa kannin mun be siesie su'n be bla nan be sɔ kannin'm bé nuan. Ansans yrawlɛ bɔ sika ɔkwlɛ yɛ be fa yoli'n, man be fa sie min alaka'n i nyrun lɛ. Man be sende min tannin sua'n i rido'n anuan'n nun. Man be sie min sɔwlɛ'n tannin sua'n i nyrun lɛ. Man be fa bé wun fiɛn kplolɛ nzue'n i kpongbo'n be sie i tannin sua'n nin min sɔwlɛ'n be afiɛn. Man be gua nun nzue nan ɔ `yi i. Man be siesie awlo'n i wun tannin tanmue mun. Man be fa rido'n be sende i awlo klun'n i anuan'n nun. Fa bé ti su gualɛ ngo'n guagua min tannin sua'n su. Guagua wie ninnge nga be o nun lɔ'n bé su. Kɛ a ko yo i sɔ'n, wuun min sa nun yɛ w'a fa tannin sua'n w'a wlɛ i lɛ-ɔ, kpɛkuun kɛ ɔ fɛ lɛ'n, ɔ ti min liɛ klonglo. Fa ngo'n wie gua min sɔwlɛ'n nin i wun ninnge'm bé su. Kɛ a ko yo i sɔ'n, wuun min sa nun yɛ w'a fa wlɛ i lɛ-ɔ. Kɛ ɔ fɛ lɛ'n, ɔ ti min liɛ klonglo kpa. Fa ngo kunngba sɔ'n wie guagua bé wun fiɛn kplolɛ nzue'n i kpongbo'n nin i bo'n bé su nan ɔ `kaci min liɛ klonglonglo. Fa Aarɔn nin i mma mun kɔ tannin sua bɔ n yi min wun nglo nun'n i anuan'n nun lɔ, nan man be wunnzin. Aarɔn i tralɛ ng'ɔ wla fa jran min nyrun'n, fa wlɛ i wun nan guɛ i ti su ngo. Fɛ i wlɛ mín sa nun nan ɔ `yo min nyrun jranfuɛ nan ɔ `di min junman'n. Se Aarɔn i mma'm be kɛ be bla ɔ wun lɛ. Kɛ be ba'n, fa be tralɛ mun wla bé wun. Fa ngo gua bé ti su kɛ a fa guali bé si i ti liɛ'n su'n sa. Yɛ be wa yo min nyrun jranfuɛ mun, be ´di min junman'n. Ngo sɔ bɔ a ´fa gua bé ti su'n ti, be nin bé osu nunfuɛ'm be wa yo min nyrun jranfuɛ tititi, ɔ lɛ-man kpɛ bo.» Like nga Anannganman seli Moiz kɛ ɔ yo'n, ɔ niannin i kwlaa'n su yoli be cɛ, i kun sa ɔ'a ka-man lɛ. Afuɛ nnyɔn su'n, i anglo klikli'n i cɛn ba klikli'n su yɛ be kplannin Nyanmiɛn i tannin sua nin-ɔn. Moiz yoli man be kplannin Nyanmiɛn i tannin sua'n: be yoli waka'm be takatakawlɛ mun, be kplannin waka paplaapla mun, yɛ be fali wie be jajali nun, be kplannin kofiaja'm be kusu. Tannin tanmue nga be sasali be su'n, be tinngɛli be nun yɛ be fa yoli Nyanmiɛn i sua nin-ɔn. Kpɛkuun be fali sua'n i su katalɛ like'n be katali su kɛ Anannganman kan kleli Moiz kɛ ɔ `yo'n sa. I sin Moiz fali yɛbuɛ paplaapla nga mmla blu'm be klɛ su'n wlɛli i Nyanmiɛn i alaka'n nun. Be fali waka floloflolo mun wlali alaka'n i sa'm be nun, yɛ be fɛli i su tre'n be katali su. Be fali alaka'n be wlɛli i tannin sua'n nun lɔ, i sin be sendeli rido nga b'ɔ kata alaka'n i nyrun'n kɛ Anannganman kan kleli Moiz kɛ ɔ `yo'n sa. Be fali Anannganman i tabli'n be sieli i tannin sua'n nun lɔ i bue ng'ɔ kpɛ nglo lɔ'n su. Be sieli i rido ng'ɔ kpɛ lika'n nun'n i nyrun lɛ. Be fali kpaun nga be fa man Anannganman'n be siesieli su kɛ Anannganman kan kleli Moiz kɛ ɔ `yo'n sa. Be fali kannin'm be siewlɛ'n be sieli tannin sua'n nun lɔ i bue ng'ɔ kpɛ ngua lɔ'n su, tabli'n i nyrun sɛsɛ. Be sɔli kannin'm bé nuan Anannganman nyrun kɛ Anannganman kan kleli Moiz kɛ ɔ `nian su yo'n sa. Be fali ansans yrawlɛ b'ɔ ti sika ɔkwlɛ'n be sieli i rido ng'ɔ kpɛ lika nun'n i nyrun lɛ. Be yrali Anannganman i ansans i su kɛ ɔ kan kleli Moiz kɛ ɔ `yo'n sa. Be sendeli tannin sua'n i anuan'n nun rido'n. I sin be sieli Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n tannin sua'n i nyrun koko lɛ. Yɛ be yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n i su. Be yrali ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa nga be fa yi sraka'n i su ekun. Nga Anannganman kan kleli Moiz'n, i su yɛ be niannin be yoli-ɔ. Be takali kpongbo dan'n tannin sua'n nin Nyanmiɛn sɔwlɛ'm be afiɛn lɛ, yɛ be guali nun nzue kɛ be `fa kplo bé wun fiɛn. Moiz nin Aarɔn, ɔ nin i mma mun, be fa nzue sɔ'n be wunnzin bé sa nin bé ja mun. Blɛ kwlaa nun kɛ be ´wlu tannin sua nga Nyanmiɛn yi wun nglo nun'n nun, annzɛ kɛ be ´mantan Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n, be kplo bé wun fiɛn kɛ nga sa. Nga Nyanmiɛn kan kleli Moiz'n, i su yɛ be nian be yo-ɔ. Moiz yoli man be sili awa ng'ɔ sin yia awlo klun'n nin tannin sua'n nin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n. Be sendeli rido'n awlo klun'n i anuan'n nun. Kɛ be guaguali junman'm bé bo kɛ nga sa. I blɛ sɔ nun'n, sin wɛnsrɛn'n wa katali tannin sua nga Nyanmiɛn yi i wun nglo nun'n su. Anannganman i nyrun nyannyan'n deli tannin sua wunmuan'n. I sɔ'n ti Moiz kwla wlu-man tannin sua nga Nyanmiɛn yi wun nglo nun'n i nun lɔ, afin sin wɛnsrɛn'n wo nun yɛ Anannganman i nyrun nyannyan'n ɔ'a de i wunmuan'n. Kan kwlaa nga be ju lɛ'n, sɛ sin wɛnsrɛn'n nian jaso-man Nyanmiɛn i tannin sua'n i ti su'n, Izraɛlfuɛ'm be kɔ-man be nyrun. Sɛ sin wɛnsrɛn'n tu-mɛn i bo'n, be kɔ-man. Be minndɛ cɛn nga b'ɔ ´jaso'n. Sin wɛnsrɛn ng'ɔ kata tannin sua'n su wia nun'n, ɔ nin sin ng'ɔ jue kɔnguɛ'n, be nun yɛ Anannganman yi i wun nglo kle Izraɛlfuɛ mun lele yɛ be fa juli be juwlɛ-ɔ. Anannganman o tannin sua'n ng'ɔ yi i wun nglo nun lɔ'n nun, ɔ flɛli Moiz, ɔ kan ndɛ kleli i. Ɔ seli i kɛ ɔ se Izraɛlfuɛ'm be kɛ yoo: «Sɛ cɛn wie amun nun kun waan ɔ ´kunndɛ nnɛn kun yi tɛ man min'n, man ɔ fa nannin, wie kusu-ɔ, ɔ `fa boli annzɛ bua. Sɛ nannin yɛ ɔ ´fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, man ɔ yo nannin tola, kusu nán man lɛ trɛn i wun. Ɔ `fa ko man min tannin sua'n i anuan nun lɔ nan m'an sɔ nun klanman. Nnɛn nga b'ɔ ´fa man min kɛ n kpatalɛ nnɛn'n, ɔ `fɛ i sa'n fuɛ i ti'n su. Ɔ `kpɛ nnɛn'n i kɔmin min nyrun lɛ. Min sɔwlɛ ng'ɔ o tannin sua'n i nyrun lɛ'n, man Aarɔn i wa yasua'm bɔ be ti min nyrun jranfuɛ'n be `fɛ i mmoja'n be `fa guɛguɛ i nvɛn wun nvɛn wun'm bé su tɛɛn `sin yia nun. Ɔ `yi nnɛn'n i kplo'n nan ɔ `bia. Man min nyrun jranfuɛ Aarɔn i mma'm be fa yie be trɔ sin min sɔwlɛ'n su. Nnɛn nga be biali'n, i ti nin i lui'n be `fa siesie su. Kpɛkuun nnɛn'n i klun ninnge'n nin i ja mun, be `fa nzue salo bé wun yɛiin. Kpɛkuun min nyrun jranfuɛ'n ɔ `yrɛ i ngba'n min sɔwlɛ'n su. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ bɔn min bue nun fannin. Sɛ sran kun waan ɔ ´fa bua, wie kusu-ɔ, ɔ ´fa boli yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, man nnɛn sɔ'n yo yasua, yɛ nán man lɛ trɛn i wun. Ɔ `kpɛ i kɔmin min nyrun lɛ min sɔwlɛ'n i nglo lɔ lika liɛ'n nun. Kpɛkuun man Aarɔn i wa yasua'm bɔ be ti min nyrun jranfuɛ'n be fɛ i mmoja'n guagua min sɔwlɛ'n i nvɛn wun nvɛn wun'm bé su tɛɛn `sin yia nun. Man sran sɔ'n bia nnɛn'n, ɔ `kpɛ i ti'n, ɔ `kpɛkpɛ i luilui lika mun. Nnɛn i sinsin'n nin i ti'n, ɔ nin i luilui lika mun, man min nyrun jranfuɛ'n kun fa be `siesie sin nga be trɔli i min sɔwlɛ'n su'n i su. Nnɛn'n i klun ninnge'n nin i ja mun, man sran'n ɔ salo bé wun yɛiin, nan min nyrun jranfuɛ'n ɔ `man su kle min nan ɔ'a yrɛ i ngba'n sin nga be trɔli i min sɔwlɛ'n su'n i su. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ bɔn min bue nun fannin. Sɛ anunman yɛ sran kun waan ɔ ´fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n man min'n, man ɔ fa okunmomo, wie kusu-ɔ, ɔ `fa ablioso. Man min nyrun jranfuɛ'n fa anunman sɔ'n wɔ min sɔwlɛ'n su lɔ. Ɔ `fɛ i sa bui'n tu i ti nan ɔ `yrɛ i min sɔwlɛ'n su, kpɛkuun ɔ `fɛ i mmoja'n gua min sɔwlɛ'n i bue kun su. Ɔ `tu i cenjeku'n, nan ɔ `to yi i min sɔwlɛ'n i lika ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ nun kan be gua tɛ nnɛn nga be yrɛ'n i nzuɛn'n lɔ'n. Ɔ `tu i ndɛwa mun sanngɛ nán man ɔ kpaci be nun. Yɛ man min nyrun jranfuɛ'n yra anunman'n min sɔwlɛ'n su yie'n su. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ bɔn min bue nun fannin.» «Sɛ sran kun waan ɔ ´fa ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa ´fa yi sraka'n ´man min'n, ɔ `fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n, ɔ `gua su ngo nan ɔ `fa ansans sie su, nan ɔ `fa ko to min nyrun jranfuɛ Aarɔn i mma mun. Ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa nga b'a fa ngo b'a sɛnngɛn i'n, man be fla bé sa buɛ kun, man be fa ansans, nan min nyrun jranfuɛ'n kun `yrɛ i min sɔwlɛ'n su. Ɔ ti sraka'n i nzɔliɛ kan. Be flɛ i kɛ Be Wla Kpɛnlɛ Like. Be `yrɛ i kɔlikɔli, ɔ bɔn min bue nun fannin. Ninnge'n i onga'n ti Aarɔn nin i wa yasua mun be liɛ. Fiɛn nun-man bé wun mlɔnmlɔn, afin min ninnge nga be mannin min'n i wie-ɔ. Sɛ like wie bɔ be tɔn i kpaun tɔnwlɛ nun yɛ be waan be ´fa blɛ min'n, san kpaun nga b'a gua-man nun kpaun ayre'n bɔ be fɔtɔ i nin ngo'n, yɛ be `fa-a. Wie kusu'n, kpaun paplapa nga b'a gua-man nun kpaun ayre'n bɔ be fa ngo be kɛnkɛn i'n, i yɛ be `fa-a. Kpaun wafa nnyɔn sɔ'n, man be fa sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n yɛ be `tɔn-ɔn. Like nga be waan be ´fa man min'n, sɛ ɔ ti kpaun nga b'a gua-man nun kpaun ayre'n bɔ be kɛɛn i puali nun'n, man be fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa be fɔtɔ i nin ngo. Sanngɛ nán man be gua nun kpaun ayre. Man be bubu kpaun sɔ nun nan be `fa ngo'n be guagua su ekun. Ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa bɔ be fa man min'n i wie yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Like nga be waan be ´fa man min'n, sɛ ɔ ti like bɔ be nyintɔn i griazi su'n, man be fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa be fɔtɔ i nin ngo. Be `fɛ i sɔ like mun be ko man min. Be `fa man min nyrun jranfuɛ mun nan be `fa ɔ min sɔwlɛ lɔ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa Be Wla Kpɛnlɛ Like'n nan ɔ `yrɛ i min sɔwlɛ'n su. I sɔ sraka liɛ'n nga be yrɛ i kɔlikɔli'n, ɔ bɔn min bue nun fannin. Ninnge'n i onga'n ti Aarɔn nin i wa yasua'm be liɛ. Fiɛn nun-man bé wun mlɔnmlɔn, afin min ninnge nga be mannin min'n i wie-ɔ. Like nga be ´fa man min'n, ɔ fata-man kɛ kpaun ayre tran ba kun sa nun. Like nga be fa man min bɔ be ti yralɛ liɛ'n, kɛ be ´yo'n, nán man be sɛnngɛn i nin kpaun ayre annzɛ awɛma nzue. Fie su ninnge nga be nyɛn i'n, blɛ bɔ be ´fɛ i klikli'n be ´fa ko man min'n, i liɛ'n, be yrɛ-mɛn i wie kɛ be fa yra ninnge nga mun min sɔwlɛ'n su bɔ be bɔn min bue nun fannin'n sa. Ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa bɔ be ´fa man min'n, be `gua su njin. Aenguɛ nga min nin amun e trali'n, i nzɔliɛ like'n yɛlɛ njin'n. Man njin ɔ tran ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa'n bɔ amun ´fa yi sraka ´man min'n i nun titi. Amun fie su ninnge klikli nga amun nyan be'n, bɔ amun ´fa ko man min'n, bɔ be ti kɛ ble sa'n, amun `kɛɛn wie yɛ amun `si wie. Kɛ amun ´fa ko man min'n, amun `dun mmua be `fa ngo be guagua su yɛ amun `fa ansans be sie su. Ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa bɔ be fa man min'n, i wie yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa ble mma nga be sili'n i wie, ɔ nin ngo'n, ɔ nin ansans i ngba'n, i kwlaa sɔ bɔ be flɛ i kɛ Be Wla Kpɛnlɛ Like'n, ɔ `yrɛ i. I sɔ sraka liɛ'n, be `yrɛ man min.» «Sɛ nnɛn dan kɛ nannin tola, wie kusu-ɔ nannin bla, yɛ sran kun waan ɔ ´fa yi bo kun yolɛ i su tɛ man min'n, nán man lɛ trɛn i wun. Ɔ `fa ɔ tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i anuan'n nun lɔ. Ɔ `fɛ i sa'n fua nnɛn'n i ti'n su nan ɔ `kpɛ i kɔmin, nan Aarɔn i wa yasua mun bɔ be ti min nyrun jranfuɛ'n be `fɛ i mmoja'n guagua min sɔwlɛ'n i nvɛn wun nvɛn wun'm bé su tɛɛn `sin yia nun. I sɔ tɛ nnɛn liɛ'n, i lika nga be `fa man min'n be yɛ: i lui ng'ɔ o i aya'n nin i fle'n bé wun'n, i aklɛnzia nnyɔn'n nin bé wun lui'n b'ɔ o i asi nun'n, nin i buɛ i kpa lika'n. I buɛ sɔ'n nin i aklɛnzia mun'n, be `yi be likawlɛ. Aarɔn i wa yasua'm be `yrɛ i ngba ng'ɔ o lɛ'n min sɔwlɛ'n su, ɔ nin nnɛn'n bɔbɔ nga be fa yili tɛ'n. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ bɔn min bue nun fannin. Sɛ bua o annzɛ boli o yɛ sran kun waan ɔ ´fa yi i sɔ tɛ man min'n, nnɛn ng'ɔ ´fa'n, sɛ bla o, sɛ yasua o, nán man lɛ trɛn i wun. Sɛ ɔ ti bua bɔ ɔ'a kpɛ cro yɛ ɔ fa'n, man ɔ fa bla min nyrun lɔ ko `kle min. Ɔ `fɛ i sa'n fuɛ i nnɛn'n i ti'n su, nan be `kpɛ i kɔmin tannin sua'n nyrun lɛ, nan Aarɔn i wa yasua'm be `fɛ i mmoja'n guagua min sɔwlɛ'n i nvɛn wun nvɛn wun'm be su tɛɛn `sin yia nun. I sɔ tɛ nnɛn liɛ'n, i lika ng'ɔ ti min liɛ bɔ be `yrɛ i be `man min'n yɛ: i lua wunmuan'n, be `tu i lua kpue'n nun lɔ, i aya nin i fle'n bé wun lui'n, ɔ nin i aklɛnzia nnyɔn'n nin bé wun lui'n b'ɔ o i asi nun'n, ɔ nin i buɛ i kpa lika'n. Be `yi i buɛ'n nin i aklɛnzia'm be likawlɛ. Man min nyrun jranfuɛ'n kun ɔ yrɛ i min sɔwlɛ'n su. I sɔ aliɛ liɛ'n ti min liɛ, be `yrɛ i be `fa man min. Sɛ boli bla yɛ sran kun fa ba tɛ i yilɛ'n, man ɔ fa bla min nyrun lɔ ko kle min. Ɔ `fɛ i sa'n fuɛ i nnɛn'n i ti'n su nan ɔ `kpɛ i kɔmin tannin sua'n nyrun lɛ, nan Aarɔn i wa yasua'm be `fɛ i mmoja'n guagua min sɔwlɛ'n i nvɛn wun nvɛn wun'm be su tɛɛn `sin yia nun. I sɔ tɛ nnɛn liɛ'n, i lika ng'ɔ ti min liɛ'n yɛlɛ i aya'n nin i fle'n bé wun lui'n, ɔ nin i aklɛnzia nnyɔn'n nin bé wun lui'n bɔ o i asi nun'n, ɔ nin i buɛ'n i kpa lika fuɛ'n. Be `yi i buɛ'n nin i aklɛnzia mun likawlɛ. Min nyrun jranfuɛ'n kun `yrɛ i min sɔwlɛ'n su lɛ. Ɔ bɔn min bue nun fannin. Min aliɛ-ɔ. Be `yrɛ i be man min. Nnɛn lui'n kwlaa ti min liɛ. I sɔ'n ti'n, ɔ fin ndɛ, kan kwlaa bɔ amun wo'n, mmla nga n wa ´klekle amun yɛ'n, amun nin amun osu nunfuɛ mun amun `fa su: nán amun di nnɛn lui nin nnɛn mmoja. Nán amun di be le nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo-ɔ.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ ng'ɔ yɛ'n kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Like nga min mmla'n tannin kɛ nán be yo i mlɔnmlɔn'n, bɔ sran kun ɔ'a sunnzun-man kɛ ɔ ´yo i sɔ sa'n, bɔ ɔ'a yo'n, like ng'ɔ fata kɛ ɔ yo'n yɛ: Sɛ min nyrun jranfuɛ'm be kpɛnngbɛn'n yɛ ɔ yo i sɔ sa liɛ'n b'ɔ man sa tɛ sɔ'n ɔ'a sa mɛn mma'm be kwlaa'n, man ɔ fa nannin tola kun bɔ lɛ nun-mɛn i wun'n, ɔ `fa kpata min i sa tɛ b'ɔ yoli'n ti. Ɔ `fa nannin tola'n wɔ tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i anuan'n nun min nyrun lɔ, ɔ `fɛ i sa'n fuɛ i nnɛn'n i ti'n su nan ɔ `kpɛ i kɔmin. Ɔ `fɛ i mmoja'n wie wlu tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n nun lɔ. Ɔ `fɛ i sama'n kun bo i nnɛn i mmoja'n nun, nan ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn tannin ng'ɔ kpɛ min sua'n nun i bue ng'ɔ fite weiin nun wa'n i nun. Ɔ `yo i sɔ kpɛ nso min nyrun lɛ. Ɔ `fa mmoja'n wie siesie ansans yrawlɛ ng'ɔ o min nyrun lɛ tannin sua'n nun lɔ'n i cɔnjɔ-cɔnjɔ bɔ be ti kɛ nnɛn wɛ sa'm bé su. Kpɛkuun ɔ `ko utu mmoja'n i onga'n min sɔwlɛ'n b'ɔ jin tannin sua'n i nyrun lɛ'n i bo lɛ. Nnɛn i luilui lika'n, ɔ `yiyi i kwlaa'n, i aya nin i fle'n bé wun lui, ɔ `yiyi, i aklɛnzia nnyɔn'n nin bé wun lui'n bɔ o i asi nun'n, ɔ `yiyi be. Kpɛkuun ɔ `yi i buɛ i kpa lika fuɛ'n. I buɛ'n nin i aklɛnzia'n, be `yi be likawlɛ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ yiyi i lika sɔ mun kɛ be fa yiyi bo kun yolɛ i su tɛ nnɛn'n i liɛ'n sa nan ɔ `yra be min sɔwlɛ'n su. «Sɛ kusu Izraɛlfuɛ'm be ngba yɛ like nga min mmla'n tannin kɛ nán be yo i mlɔnmlɔn'n, bɔ b'a sunnzun-man kɛ be ´yo i sɔ sa'n, kpɛkuun b'a wun-man nun b'a yo'n, wuun b'a yo tɛ. Kɛ be ko wun i kɛ b'a yo i sɔ sa'n, man be fa nannin tola kun be fa ko kpata min. Be `fa be wɔ tannin sua'n nyrun lɔ. Man klɔ'n su kpɛnngbɛn'm be fa bé sa fua nnɛn'n i ti su nan b'a kpɛ i kɔmin min nyrun lɛ. Man min nyrun jranfuɛ kpɛnngbɛn'n ɔ fɛ i mmoja'n wie wlu tannin sua'n nun lɔ. Ɔ `fɛ i sama'n kun bo i nnɛn'n i mmoja'n nun, nan ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn tannin ng'ɔ kpɛ min sua'n nun'n i bue ng'ɔ fite weiin nun wa'n i nun sɔ kpɛ nso. Ɔ `fa mmoja'n wie `siesie min sɔwlɛ'n i cɔnjɔ-cɔnjɔ bɔ be ti kɛ nnɛn wɛ sa'n su min nyrun lɛ tannin sua'n nun lɔ. Kpɛkuun ɔ `ko utu mmoja'n i onga'n min sɔwlɛ b'ɔ jin tannin sua'n i anuan'n nun lɛ'n i bo lɛ. Nnɛn'n i nun luilui'n, ɔ `yiyi i ngba'n nan ɔ `yrɛ i lui sɔ'n min sɔwlɛ'n su. Ninnge nga bɔ min nyrun jranfuɛ'n fa yoli i bɔbɔ i tɛ nnɛn liɛ'n su'n, ɔ `nian bé su tɛɛn yo be. Like ng'ɔ fata kɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ yo nan m'an yaci Izraɛlfuɛ'm bé wun sa'n m'an cɛ be'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ ɔ ko yo i sɔ'n, kpɛkuun n kusu n ´yaci bé wun sa'n cɛ be. I sin man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa nnɛn i onga'n ɔ `jaso nanmue'n nun lɛ. Ɔ `ko yrɛ i kɛ nannin ng'ɔ fa yili i bɔbɔ i tɛ liɛ'n sa. Ɔ ti nzrafuɛ'm bé ti tɛ yɛ ɔ yili fa kpatali min-ɔn.» «Sɛ siefuɛ kun yɛ like nga min Anannganman b'ɔ n ti i Nyanmiɛn'n min mmla'n tannin kɛ nán be yo i mlɔnmlɔn'n, b'ɔ sunnzun-man kɛ ɔ ´yo, kpɛkuun i sɔ sa liɛ'n ɔ'a yo'n, wuun ɔ'a yo sa tɛ. Kɛ ɔ ko wun i kɛ ɔ'a yo sa tɛ'n, man ɔ fa boli kpakpuɛ kun yɛ ɔ `fa yi tɛ kpata min-ɔn. I sɔ nnɛn liɛ'n, nán man lɛ trɛn i wun. Ɔ `fɛ i sa'n fua boli kpakpuɛ'n i ti'n su nan ɔ `kpɛ i kɔmin kan be kpɛ nnɛn nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i kɔmin lɛ'n. Ɔ ti i ti kpatalɛ tɛ. Man min nyrun jranfuɛ'n fɛ i sama'n kun bo i nnɛn mmoja'n nun nan ɔ `fa klikli min sɔwlɛ nga be yi tɛ su'n i cɔnjɔ-cɔnjɔ bɔ be ti kɛ nnɛn wɛ sa'm bé su nan ɔ ko utu i onga'n min sɔwlɛ'n i ja wun lɛ. Man ɔ yra nnɛn'n i lui'n i ngba min sɔwlɛ'n su kɛ bo kun yolɛ i su tɛ nnɛn liɛ'n sa. Like ng'ɔ fata kɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ yo nan m'an yaci kpɛn sɔ'n i wun sa m'an cɛ i'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, kpɛkuun n ´yaci i wun sa'n n ´cɛ i.» «Sɛ klɔ'n su sran ngbɛn wie yɛ like nga min mmla'n tannin kɛ nán be yo, bɔ ɔ'a sunnzun-man kɛ ɔ ´yo i sɔ sa liɛ'n, kpɛkuun-ɔn ɔ'a yo'n, wuun ɔ'a yo sa tɛ. Kɛ ɔ ko wun i kɛ ɔ'a yo sa tɛ'n, ɔ `fa boli bla kun yɛ ɔ `fa yi tɛ nin-ɔn. I sɔ boli bla liɛ'n, nán man lɛ trɛn i wun. Ɔ `fɛ sa'n fua nnɛn nga be ´fa yi tɛ'n i ti su nan ɔ `kpɛ i kɔmin kan be kpɛ tɛ nnɛn nga be yrɛ i kɔlikɔli'n i kɔmin lɛ'n. Man min nyrun jranfuɛ'n fɛ i sama'n kun bo i nnɛn'n i mmoja'n nun nan ɔ `fa klikli min sɔwlɛ'n i cɔnjɔ-cɔnjɔ bɔ be ti kɛ nnɛn wɛ sa'm bé su, nan ɔ `utu i onga'n min sɔwlɛ'n i ja wun lɛ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ yi nnɛn i lui'n kɛ be fa yi bo kun yolɛ i su tɛ i nnɛn'n i liɛ'n sa nan ɔ `yrɛ i min sɔwlɛ'n su. Ɔ bɔn min bue nun fannin. Like ng'ɔ fata kɛ min nyrun jranfuɛ ɔ yo nan m'an yaci Izraɛlfuɛ'm bé wun sa'n m'an cɛ be'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ ɔ ko yo i sɔ'n, kpɛkuun n kusu n ´yaci i wun sa n cɛ i. Sɛ ɔ ti bua sɛsɛ kan wie yɛ i waan ɔ ´fa yi tɛ'n, man ɔ fɛ i bla nga lɛ nun-mɛn i wun'n nan m'an yaci i wun sa'n m'an cɛ i. Ɔ `fɛ i sa'n fua nnɛn'n i ti'n su. Ɔ `kpɛ i kɔmin kan be kpɛ nnɛn nga be yra be kɔlikɔli'n be kɔmin lɛ'n. Man min nyrun jranfuɛ'n fɛ i sama'n kun bo i nnɛn i mmoja'n nun, ɔ `fa klikli min sɔwlɛ'n i cɔnjɔ-cɔnjɔ bɔ be ti kɛ nnɛn wɛ sa'm bé su, nan ɔ `ko utu i onga'n min sɔwlɛ'n i bo lɛ. Nnɛn'n i luilui lika'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ yiyi be. Ɔ `yiyi be kɛ be fa yiyi bo kun yolɛ i su tɛ'n nnɛn'n i liɛ'n sa, nan ɔ `yrɛ i min sɔwlɛ'n su sin nga be trɔli i lɛ'n su. Like ng'ɔ fata kɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ yo nan m'an yaci ngbata sefuɛ'n i wun sa'n m'an cɛ i'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» «Sɛ sa wie tɔ bɔ be wun-mɛn i wun lalofuɛ'n, sɛ be bo ndolo sin klɔ'n nun kɛ be le lalofuɛ awuliɛ kpongbogbo'n, sran ng'ɔ wunnin i sɔ sa'n nun bɔ ɔ'a ba-man'n, i sɔfuɛ'n, sa tɛ sɔ'n i trɔ'n kwlakwla jin i ti su. Sɛ sran wie ´kan fiɛn-ɔn ɔ'a wun-man nun'n, fiɛn sɔ'n yɛlɛ kɛ wie-ɔ, nnɛn nga be di-man'n sa: sɛ blo nnɛn o, sɛ klɔ nnɛn o, sɛ nnɛn nga be cuɛn bé wun ase nin o, kɛ ɔ ko kɛn i sɔ'n, wuun i bɔbɔ'n ɔ'a wlu fiɛn nun, wuun ɔ'a yo sa tɛ. Sɛ sran kun ´ko kɛn i wiengu b'ɔ si-man kɛ i wiengu sɔ'n fiɛn o i wun'n nan be kɛn i wuun b'a kan fiɛn'n, sɛ ɔ wa si sɔ kasiɛn'n, wuun ɔ'a wlu fiɛn nun. Sɛ sran wie ɔ'a bu-man akunndan kpɛkuun ɔ ta nda ngbɛn kɛ ɔ ´yo sa kpa wie annzɛ kusu ɔ ´yo sa tɛ wie'n, nan sɛ i kasiɛn nun ɔ wa si kɛ kannzu ndɛ kun yɛ ɔ'a kɛn i lɛ'n, wuun ɔ'a yo sa tɛ. Sran nga b'ɔ yo sa nga b'a bobo be su yɛ'n i wie'n, san ɔ ´yi i su aniɛn. I sɔ sa tɛ liɛ b'ɔ yoli'n i ti man ɔ `fa bua bla kun, wie kusu-ɔ boli bla kun nan be fa ko yi tɛ man min kɛ n `yaci i wun sa'n n cɛ i. Min nyrun jranfuɛ'n ɔ `fa yi tɛ man n yaci ngbata sefuɛ'n i wun sa n cɛ i.» «Sɛ like fi nun-mɛn i sa nun bɔ i ti ɔ kwla to-man bua bla'n annzɛ boli bla'n, ɔ `fa okunmomo nnyɔn, wie kusu-ɔ ablioso nnyɔn. Be `fa kun be fa kpata min. Kun'n kusu ti tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i liɛ. Ɔ `fa be ko man min nyrun jranfuɛ man ɔ dun mmua kun ng'ɔ ti ngbata liɛ'n. Ɔ `fɛ i sa tɛtɛ i kɔmin, sanngɛ nán man ɔ tu i ti'n. Ɔ `fɛ i mmoja'n wie `gua min sɔwlɛ'n i bue kun su nan ɔ `fɛ i onga'n utu min sɔwlɛ'n i bo lɛ. Ɔ ti min kpatalɛ tɛ. Kpɛkuun man min nyrun jranfuɛ'n fa anunman kun ng'ɔ kali lɛ'n man min, be `yrɛ i. Like ng'ɔ fata kɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ yo nan m'an yaci ngbata sefuɛ'n i wun sa m'an cɛ i'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sran nga bɔ i sa ɔ'a fua-man okunmomo annzɛ ablioso su'n, ɔ `kunndɛ ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n i kilo nnan nan ɔ wa fa kpata min. Sanngɛ nán man ɔ gua su ngo, yɛ nán man ɔ fa ansans sie su, afin ɔ ti ngbata like yɛ ɔ man-an. Ɔ `fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n man min nyrun jranfuɛ'n, nan i kusu flɛ i sa buɛ kun gua min sɔwlɛ'n su nan ɔ `yrɛ i kɛ tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n sa. Ble sanmlɛn sa buɛ kun sɔ'n, be flɛ i kɛ: ‹Be wla kpɛnlɛ like›. Ngbata like yɛ be mannin-ɔn. Like ng'ɔ fata kɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ yo nan m'an yaci ngbata sefuɛ'n i wun sa m'an cɛ i'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I sɔ like liɛ'n, min nyrun jranfuɛ'n `yo i kɛ nga be fa yo ble annzɛ like b'ɔ ti kɛ ble sa'n i su sa'n.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Sɛ sran kun ɔ'a sunnzun-man kɛ ɔ ´yo sa tɛ, kpɛkuun ninnge nga be fa mannin min'n i wie a kɛ i sa nun'n, like ng'ɔ fata kɛ ɔ yo'n yɛ: man ɔ fa bua nene kun blɛ min. Ɔ ti i nin min e afiɛn siesielɛ like. I sɔ nnɛn liɛ'n, nán lɛ kan sa trɛn i wun. N sua nun lɔ sika'n bɔ be di su'n, man bua nene'n sɔ'n i gua'n ɔ ju nun. Man ɔ yi i sɔ like ng'ɔ fali'n, yɛ sɛ be bu i gua nun nnun'n, ɔ `fɛ i bue kun uka su nan ɔ `fɛ i kwlakwla sɔ'n man min nyrun jranfuɛ'n. Kɛ min nyrun jranfuɛ'n ko fa nnɛn'n ko yi tɛ'n, kpɛkuun min nyrun jranfuɛ'n ɔ `yo i yowlɛ nga be yo i titi'n su'n nan n `yaci sran sɔ'n i wun sa'n n cɛ i. Like nga bɔ be klɛli i min mmla'n nun kɛ nán be yo'n, bɔ sran kun ɔ'a sunnzun-man kɛ ɔ ´yo i sɔ sa liɛ'n kpɛkuun ɔ'a yo'n, i sɔ'n ti tɛ. Ɔ ´suɛ i su afɛ'n. Man ɔ fa bua nene kun blɛ min nyrun jranfuɛ'n. I sɔ bua liɛ'n, nán lɛ kan sa trɛn i wun, yɛ kusu man n sua nun lɔ sika nga be di su'n, man bua nene sɔ'n i gua'n ɔ ju nun. Afiɛn siesielɛ tɛ-ɔ. Kɛ ɔ'a fa ba sɔ'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ yo i yowlɛ nga be yo i titi'n su, kɛ ɔ ko yo sɔ'n, sa tɛ nga sran'n ´yo-ɔ ɔ'a si-man nun'n, n ´yaci n ´cɛ i. Afiɛn siesielɛ tɛ-ɔ, afin yɛlɛ kɛ sran sɔ'n kannin min sakpa.» Anannganman seli Moiz kɛ yoo: «Sɛ sran kun yo i wiengu kun sa'n, wuun min yɛ ɔ'a yo min-ɔn. Sɛ wienun-ɔn, sran kun i wiengu kun fa like mɛn i kɛ ɔ fa sie nan ɔ kpɛ su gblɛ'n, sran ng'ɔ ko srɛ i wiengu i like wie nan i sin ɔ kpɛ su gblɛ kle i wiengu sɔ'n, sran ng'ɔ wua like wie nan be usɛ i-ɔ ɔ bua su ato'n, sran ng'ɔ di i wiengu i lufle like wie su'n, sran ng'ɔ wunnin like wie b'ɔ mlinnin bɔ sɛ be usɛ i-ɔ ɔ sa'n, annzɛ kusu ɔ blu su ta ato nda'n, sran wafa-wafa nga be o lɛ'n be kwlakwla be ti fɔnfuɛ min wun. Be sa tɛ trɔ'n jin bé ti su. Like nga sran kun wuali'n, man ɔ yi i ngba'n man. Like nga sran kun dili i wiengu i lufle nun'n, man ɔ yi i ngba man. Like nga be fa man sran kun kɛ ɔ fa sie b'ɔ kpɛ su gblɛ'n, man ɔ yi man. Like ng'ɔ mlinnin bɔ sran'n ɔ wunnin i'n, man ɔ yi man. Like kwlakwla nga bɔ sran kun wunnin i'n, b'ɔ yo i wun kɛ ɔ'a wun-mɛn sa'n, b'ɔ blu su ta ato nda'n, man ɔ yi i ngba'n man. Like kwlakwla ng'ɔ yi man'n, ɔ `su i bo. Sɛ be bu like sɔ nun nnun'n, ɔ `fɛ i bue kun uka su. Man ɔ fa sran'n i like'n ɔ mɛn i yɛ ɔ `su i bo. Cɛn kunngba sɔ nun'n, man ɔ yi i sa tɛ'n i ti tɛ ɔ man min. Ɔ kle kɛ ɔ si kɛ ɔ'a yo sa tɛ. Ɔ `fa bua nene kun blɛ min nyrun jranfuɛ'n. Kɛ afiɛn siesielɛ tɛ nga be yi be man min'n i su mmla'n fa ti'n, i su yɛ ɔ `nian fa nnɛn mɛn i-ɔ. Nán lɛ kaan sa tran nnɛn'n i wun, yɛ man i gua'n ɔ ju nga be sieli'n nun. Kpɛkuun min nyrun jranfuɛ'n ɔ `yo i yowlɛ nga be yo i titi'n min nyrun lɛ nan n `yaci sran sɔ'n i wun sa n cɛ i.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Aarɔn nin i mma mun. I waan: «Tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i su mmla yɛ: i sɔ nnɛn liɛ'n, man ɔ ka min sɔwlɛ'n su kɔnguɛ lele man aliɛ'n fa cɛn. Kusu nán man min sɔwlɛ'n su sin'n ɔ nuan. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ wlɛ i tralɛ tɛnndɛn'n nga be fa lɛn be wuli'n, nin i alakun nga be fa lɛn be wuli'n, nan ɔ `isa nnɛn luilui nga be wɔli nun min sɔwlɛ'n su'n i nzuɛn'n nan ɔ `guɛ i min sɔwlɛ'n i wun lɛ. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, ɔ `ko kaci i wun tralɛ mun, kpɛkuun ɔ wa `fɛ i sɔ nzuɛn liɛ'n nanmue'n nun fite, ɔ `fa ɔ min lika uflɛ kun nun. Sin ng'ɔ o min sɔwlɛ'n su b'ɔ jue'n, nán man ɔ nuan. Nglɛmun kwlaa man min nyrun jranfuɛ'n gua su yie, i su yɛ ɔ `dun mmua sie nnɛn nga be ´fa yi tɛ-ɔ be yrɛ i'n, kwlaa nan ɔ'a yra bo kun yolɛ i su tɛ'n i nnɛn lui'n. Man min sɔwlɛ'n su sin'n la nun cɛn kwlaa, nán man ɔ nuan le.» «Ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa bɔ be fa yi sraka man min'n, i kusu i su mmla'n liɛ'n yɛ: Aarɔn i wa yasua'm be yɛ be `fa like sɔ'n man min min sɔwlɛ'n i nyrun lɛ-ɔ. Min nyrun jranfuɛ'n ɔ `fla ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n nga be sɛnngɛnnin nin ngo'n i sa buɛ kun. Kpɛkuun ɔ `fa ansans ng'ɔ o su'n i kwlaa nan ɔ `yrɛ i min sɔwlɛ'n su. Sraka wunmuan'n i nzɔliɛ kan-an, be flɛ i kɛ: Bé Wla Kpɛnlɛ Like. I sɔ sraka liɛ'n bɔn min bue nun fannin. I ng'ɔ ka'n, ɔ ti Aarɔn nin i wa yasua mun be liɛ, man be di, sanngɛ kɛ be ´di'n, nán man be gua nun kpaun ayre. Tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n b'ɔ o min lika i awlo klun nun'n, lɛ yɛ be `di i-ɔ. Kɛ be ´tɔn'n, nán be gua nun kpaun ayre, ninnge nga be mannin min bɔ be wɔli be nun'n, be liɛ bɔ m mannin be'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ ti min like mlɔnmlɔn kɛ min kpatalɛ tɛ'n ɔ nin afiɛn siesielɛ tɛ'm be sa. San Aarɔn i wa yasua mun be nin i anunman yasua mun, ɔ nin i osu nunfuɛ'm be nun yasua'm be yɛ be kwla di wie-ɔ, afin ninnge nga be ko man min'n, bɔ be wɔ nun'n, i nga b'ɔ ka'n, ɔ ti be liɛ tititi. Sran ngbɛn kwlaa ng'ɔ di wie'n, i sɔ fuɛ'n yɛ ɔ fɛ i su afɛ nin-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ yoo: «Cɛn nga bɔ be ko gua Aarɔn nin i mma'm bé ti su ngo'n kɛ be ti min sufuɛ'n, like nga be `fa man min'n yɛ: aliɛ ba kun nun'n, be `man min ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n i kilo nsan, be `mɛn i bue nglɛmun nan be `mɛn i bue nnɔsua. I sɔ ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa liɛ'n, kɛ be ´bo'n, be `gua nun ngo, kpɛkuun be `kɛɛn i tɔlɛ'n puali nun. Kɛ be ko kɛɛn bɔ ɔ'a wie'n, be `bubu nun nan b'a fa man min. Ɔ bɔn min bue nun fannin. Aarɔn i osu nunfuɛ kun nga be ko fɛ i be ko jrɛn i ajalɛ nun'n, ɔ ´yi sraka kunngba'n. I sɔ like liɛ'n ti min kunngba min liɛ tititi, be `yrɛ i kɔlikɔli. Min nyrun jranfuɛ'n i sraka liɛ kwlaa ng'ɔ fa ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa fa yi'n, be yrɛ i ngba, be di-man wie mlɔnmlɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ kan ndɛ yɛ mun kle Aarɔn nin i mma mun. I waan: «Be ti kpatalɛ tɛ'n i su mmla'n yɛ ɔ o yɛ: lika nga be kpɛ nnɛn nga be ´fa yi tɛ-ɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli min nyrun lɛ'n i kɔmin'n, lɛ yɛ be `kpɛ min kpatalɛ tɛ'n i nnɛn'n i kɔmin-ɔn: i sɔ tɛ nnɛn liɛ'n ti min liɛ mlɔnmlɔn. Be ti kpatalɛ tɛ i nnɛn'n, san min nyrun jranfuɛ nga be fa tɛ sɔ'n be wlɛli i sa nun kɛ ɔ `yi'n, yɛ ɔ kwla di-ɔ, kusu sɛ ɔ ´di'n, man ɔ di i kan n wo lɛ'n. Ɔ di i tannin sua nga n yi min wun nglo nun lɔ nun. Sran ngbɛn kwlaa ng'ɔ kan nnɛn sɔ'n, ɔ ´fɛ i su afɛ'n. Sɛ kusu i mmoja'n yɛ ɔ guali sran wie i tralɛ nun'n, tralɛ'n i lika nga bɔ mmoja'n guali nun lɛ'n, san lika nga n wo lɛ'n, i nun yɛ be ´kpu i-ɔ. Sɛ talie wie nun yɛ be tɔnnin nnɛn'n, ɔ fata kɛ sɛ ɔ yo-ɔ be bo talie sɔ'n. Sɛ kusu aaba talie wie nun yɛ be tɔnnin i'n, ɔ fata kɛ be wunnzin i yɛiin, yɛ be salo nun. Min nyrun jranfuɛ'm be awlo nun yasua'm be kwlaa be `di i sɔ nnɛn liɛ'n wie, afin ɔ ti min liɛ mlɔnmlɔn. Sanngɛ nnɛn nga be fa yi min kpatalɛ tɛ'n, bɔ yɛ be fɛ i mmoja be wlu tannin sua'n nun be fa se min yaci'n, i li fuɛ'n, nán be di wie fi, be `guɛ i sin nun, be `yrɛ i.» «Afiɛn siesielɛ tɛ'n i su mmla'n yɛ ɔ o yɛ: Afiɛn siesielɛ tɛ'n i nnɛn'n ɔ ti min liɛ mlɔnmlɔn. Kan be kpɛ nnɛn nga sɛ be ´fa yi tɛ-ɔ be yra be kɔlikɔli lɛ'n, lɛ yɛ ɔ ti tɛ nnɛn'n i kɔmin kpɛwlɛ-ɔ. Kpɛkuun be `fɛ i mmoja'n be guagua min sɔwlɛ'n i nvɛn wun nvɛn wun'm be su tɛɛn be `sin yia nun. Nnɛn'n i luilui lika nga bɔ be `fa man min'n yɛ: i lua'n, i aya'n nin i fle i wun lui'n, i aklɛnzia nnyɔn'n nin bé wun lui'n nin lui'n ng'ɔ o i asi nun'n, nin i buɛ wunmuan'n. I buɛ nin i aklɛnzia mun'n, be `yi be likawlɛ. Min nyrun jranfuɛ'n ɔ `yra be min sɔwlɛ'n su min nyrun lɛ. Afiɛn siesielɛ tɛ nnɛn'n, be `yrɛ i kɔlikɔli. Min nyrun jranfuɛ'm be osu nun yasua'm be kwlaa be le atin be di nnɛn sɔ'n wie. Lika nga b'ɔ ti min tranwlɛ'n, lɛ yɛ be `di i-ɔ, afin i sɔ like liɛ'n ti min liɛ mlɔnmlɔn. Afiɛn siesielɛ tɛ'n i su mmla'n i kunngba'n yɛlɛ min kpatalɛ tɛ'n i su mmla'n. Nnɛn'n ti min nyrun jranfuɛ ng'ɔ yili min kpatalɛ tɛ'n i liɛ.» «Tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, sɛ be yi i sɔ tɛ'n, i kplo'n ti min nyrun jranfuɛ'n ng'ɔ yili tɛ'n i liɛ. Ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa bɔ be fa yi sraka'n, bɔ be tɔn i fur nun'n, ɔ nin nga be kɛɛn i puali nun'n, ɔ nin nga bɔ be wlɛ i zɛnngɛn-zɛnngɛn'n su'n, i kwlaa sɔ'n ti min nyrun jranfuɛ ng'ɔ yili sraka'n i liɛ. Sanngɛ ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa b'ɔ ti-man bewa'n, sɛ be sɛnngɛnnin i nin ngo o, sɛ b'a sɛnngɛn-mɛn i nin ngo o be liɛ'n, Aarɔn i wa yasua'm be kwlakwla be `cɛ nun sɛsɛ be fa.» «Bo kun yolɛ i su tɛ nga be yi be man min'n i su mmla mun yɛ: sɛ sran kun fa nnɛn kɛ ɔ ´ko fa la min ase'n, man ɔ fa kpaun nga b'a gua-man nun kpaun ayre'n, bɔ be fali ngo yɛ be kɛɛnnin'n, ɔ `fa sie su. Kpaun paplapa nga kpaun ayre nun-man nun'n, ɔ nin kpaun wafa uflɛ bɔ be fɔtɔli i nin ngo'n, be `fɛ i kwlaa sɔ'n be `sie su. Kpaun nga be gua nun kpaun ayre'n, be fa sie i bo kun yolɛ i su tɛ'n i su ekun. Tɛ sɔ'n ɔ ti min wun ye silɛ tɛ. I sɔ ninnge fanunfanun nga be fa bali'n, be `fa nga su wie be `fa nga su wie, be `fa man min. Nan be `fɛ i onga'n be man min nyrun jranfuɛ ng'ɔ fali nnɛn'n i mmoja guaguali min sɔwlɛ'n i nvɛn wun nvɛn wun'n. Nnɛn'n nga be fa yili tɛ'n be mannin min'n, i kusu'n, man be di i ngba le kunngba'n nun. Nán be yaci wie lɛ nan aliɛ cɛn su. Sɛ sran kun yi i klun klo bo kun yolɛ i su tɛ man min'n, sɛ wie kusu-ɔ, ɔ tali min nda wie yɛ ɔ yi su tɛ man min'n, tɛ sɔ'm be nnɛn'n, be `di i bue kun cɛn kunngba nga be yili tɛ'n i nun'n, kpɛkuun kɛ i aliɛ'n cɛn'n, be `di i bue kun ng'ɔ ka lɛ'n ekun. Sɛ i wie ka lɛ ekun'n, i cɛn nsan su'n, be `guɛ i sin nun be `yrɛ i. I cɛn nsan sɔ'n su'n, sɛ be di i sɔ nnɛn liɛ'n ekun'n, tɛ sɔ'n ɔ su di-man, afin i nnɛn'n ɔ'a yo fiɛn Nyanmiɛn nyrun. Sran ng'ɔ yili i sɔ tɛ liɛ'n, wuun ɔ'a kle i wun yalɛ ngbɛn, yɛ fɔ bulɛ o sran ng'ɔ dili nnɛn'n i su. Sɛ fiɛn wie kan nnɛn'n, ɔ fata-man kɛ be di i kun. Be `guɛ i sin nun be yrɛ i. Tɛ kɛ ng'ɔ o lɛ sa'n, sran kwlaa nga fiɛn nun-mɛn i wun'n, ɔ lɛ atin ɔ di. Sran ng'ɔ o fiɛn nun nan ɔ di bo kun yolɛ i su tɛ'n i nnɛn nga be fa man min wie'n, i sɔfuɛ'n, be `tu i Izraɛl nvle'n nun. Sɛ fiɛn o sran wie wun annzɛ nnɛn wie wun annzɛ kusu like uflɛ wie wun'n, nan ɔ min kun nga a kɛn i sɔ ninnge liɛ mun be nun kun nan a di bo kun yolɛ i su tɛ'n i nnɛn'n wie'n, be ´tu wɔ Izraɛl nvle'n nun.» Anannganman flɛli Moiz, ɔ seli i kɛ ɔ kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Like nga be flɛ i kɛ nnɛn lui'n, sɛ ɔ wie nannin lui o, bua lui o, boli bla lui o, nán amun di i mlɔnmlɔn. Nnɛn nga bɔ sɛ ɔ wuli i sa su o, sɛ kusu i wiengu nnɛn wie yɛ ɔ kunnin i o, like kwlaa nga amun waan amun fɛ i lui'n be ´yo'n, amun `fa yo. Sanngɛ nán amun di. Nnɛn nga be yra be be man min'n, sran ng'ɔ di be lui'n, i sɔ sran liɛ'n, be `fuɛn i Izraɛl nvle'n nun. Kan kwlaa bɔ amun tran'n, ɔ fata-man kɛ amun di anunman kun sa i mmoja, ɔ fata-man kɛ amun di nnɛn kun sa i mmoja. Sɛ sran kun di mmoja'n, i sɔ sran liɛ'n, be `fuɛn i Izraɛl nvle'n nun wie.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Sɛ sran kun yi bo kun yolɛ i su tɛ'n, nnɛn'n i lika lika ng'ɔ ti min liɛ'n, ɔ `fa be man min. Nnɛn'n i luilui lika'n nin i wue'n, bɔ be ti min liɛ'n, man i bɔbɔ fa be blɛ min. Man be toto nnɛn i wue'n min nyrun lɛ. Nnɛn'n i luilui lika'n, min nyrun jranfuɛ'n ɔ `yra be min sɔwlɛ'n su lɛ. I wue'n kusu, ɔ ti Aarɔn nin i mma'm be liɛ. Nnɛn nga be fa yili tɛ'n, i sɔwa fama'n, amun yi be man min nyrun jranfuɛ'n ekun. Aarɔn i mma'm be nun nga b'ɔ sua nnɛn mmoja'n nin nnɛn nin i luilui lika'n ba min nyrun lɛ'n, i nnɛn liɛ nga be `mɛn i'n, yɛlɛ i sɔwa fama sɔ'n. Nnɛn nga be fa yi bo kun yolɛ i su tɛ'n, i wue'n nin i sɔwa fama'n be ti min Anannganman min liɛ, n fa mannin min nyrun jranfuɛ Aarɔn nin i osu'n nunfuɛ mun, ɔ ti be liɛ tititi.» Nnɛn'n i wue nin i sɔwa fama nga be yili be mannin Anannganman, be ti Aarɔn nin i wa yasua mun be liɛ. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ be fa be sieli i Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, ɔ ti be liɛ. Anannganman yɛ ɔ kleli kɛ cɛn nga bɔ be sie be kɛ be ti i nyrun jranfuɛ'n, Izraɛlfuɛ'm be `fɛ i sɔ nnɛn liɛ mun be man be-ɔ. I sɔ mmla liɛ'n be `nian su yo i sɔ tititi. Tɛ nga bɔ sɛ be yi-ɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin sraka nga be fa ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa be yi be man Anannganman'n, ɔ nin i kpatalɛ tɛ'n, ɔ nin afiɛn siesielɛ tɛ'n, ɔ nin tɛ nga be ´fa sran wla Anannganman sa nun-ɔn be yi'n, ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ'n, bé su mmla'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I le kunngba nga bɔ Anannganman seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ be `yi tɛ be mɛn i Sinai aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, i nun yɛ Anannganman bɔbɔ kɛnnin i sɔ mmla liɛ mun kleli Moiz-ɔ. Ɔ kan be kleli i Sinai oka'n su lɔ. Anannganman seli Moiz kɛ yoo: «Flɛ Aarɔn nin i wa yasua mun man be wɔ tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i nyrun lɔ. Tralɛ nga min nyrun jranfuɛ'm be wla'n, ɔ nin ngo nga be fa gua bé ti su'n, fa be bla. Nannin tola nga be fa yi min kpatalɛ tɛ'n, fa bla. Bua nene nnyɔn'n nin gbogbo nga kpaun nga b'a gua-man nun kpaun ayre'n o nun'n, fa be bla. Yia Izraɛlfuɛ'm be kwlaa tannin sua'n i nyrun lɛ.» Moiz niannin Anannganman i nuan ndɛ'n nga i waan ɔ yo'n su yoli. Kɛ ɔ flɛli be lɔ'n, ɔ seli be kɛ: «Sa nga Anannganman waan n `yo'n yɛ n su wa yo i yɛ.» Yɛ ɔ ´flɛ Aarɔn nin i mma mun-ɔn, yɛ ɔ ´se be kɛ be ko wunnzin-ɔn. Kpɛkuun ɔ fali tralɛ tɛnndɛn dan'n wlali Aarɔn wun, ɔ cili i klun nin cisu, ɔ fali tralɛ tɛnndɛn kaan kun wlɛli i, kpɛkuun ɔ fali efɔd'n ɔ wlali su, yɛ ɔ fali efɔd i nuan nyanman'n sinnin i sin lɔ nan ɔ'a bo i kpɔlɛ. Kɛ ɔ boli i kpɔlɛ'n, kpɛkuun ɔ fali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be pata kaan'n cicili Aarɔn i wue nun, kpɛkuun ɔ fali ninnge nga be fa si Nyanmiɛn i klun sa'n wlali nun. Kpɛkuun ɔ fali kle'n wlɛli i ti. Ndɛ nga Anannganman kan kleli i'n, ɔ niannin su yoli i su sa'n, ɔ man sika ɔkwlɛ nga be boli i kɛ waka nnyrɛ sa'n, ɔ fa tali Aarɔn i nyrun ndɛnman su kle ng'ɔ wlɛ i ti'n i su. Ngo nga be fa gua sran nin ninnge'm bé su'n, Moiz fa ko guaguali tannin sua'n nun ɔ nin ninnge nga be o nun'n bé su. Ɔ fali ngo'n kpɛntɛn-kpɛntɛnnin Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n nin i wun ninnge mun, ɔ nin kpongbo suanuɛn dan nin i bo bia'm bé su sɔ kpɛ nso. Ngo kunngba'n, ɔ fa guali Aarɔn ti su kɛ ɔ ´fɛ i wla Anannganman sa nun'n. I sin ɔ flɛli Aarɔn i wa yasua mun nan b'a wunnge i wun lɛ, nan ɔ'a fa be tralɛ tɛnndɛn kanngan liɛ'n ɔ'a wla be, nan ɔ'a fa be cisu liɛ'n ɔ'a ci su, nan ɔ'a fa bé kle liɛ'n ɔ'a wla bé ti. Ndɛ nga Anannganman kan kleli Moiz'n, i su yɛ ɔ niannin tɛɛn yoli-ɔ. Kɛ i sɔ liɛ'n wieli'n, ɔ man be fali nannin tola nga b'ɔ ti ti kpatalɛ tɛ nnɛn'n be bali. Nan Aarɔn nin i mma'm b'a fa bé sa b'a fua nnɛn sɔ'n i ti'n su. Kpɛkuun yɛ Moiz kpɛli nnɛn'n i kɔmin-ɔn, nan ɔ'a sɔ i mmoja. Ɔ fɛ i sama'n kun boli nun ɔ fa siesieli Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n i cɔnjɔ-cɔnjɔ'm bé su. I sɔ ng'ɔ ´yo i lɛ'n, ɔ ti Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n i wun fiɛn kplolɛ. Kpɛkuun ɔ utuli mmoja'n i onga'n Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n bo lɛ. Kɛ ɔ ko yo nan sɛ be ´yi sa tɛ i yaci cɛlɛ i tɛ nin-ɔn b'a kwla b'a yi i Nyanmiɛn i sɔwlɛ su'n, i ti yɛ man be kpɛntɛn-kpɛntɛnnin su mmoja nin-ɔn. Moiz yili nnɛn'n i klun ninnge'm bé wun luilui'n nin i buɛ'n, ɔ nin i aklɛnzia nnyɔn'n nin bé wun lui'n nan ɔ'a yrɛ i kwlaa sɔ'n Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su. Nnɛn'n i kplo'n nin i nnɛn ba kpa'n, ɔ nin i klun ninnge mun, be sua be fiteli nan b'a ko yra be nanmue'n i sin lɔ. Ndɛ nga Anannganman kan kleli Moiz'n, i su yɛ be niannin tɛɛn be yoli-ɔ. Yɛ Moiz man be nin tɛ nga sɛ be yi-ɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i bua nene liɛ'n be bali ekun-ɔn. Kɛ be nin i be bali'n, Aarɔn nin i wa yasua mun be fa bé sa be fuali nnɛn sɔ'n i ti'n su. Kpɛkuun yɛ Moiz kpɛli nnɛn'n i kɔmin-ɔn. Yɛ ɔ fɛli i mmoja'n guaguali Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i nvɛn wun nvɛn wun'm be su tɛɛn sin yiali nun-ɔn. Ɔ kpɛkpɛli nnɛn'n nun, kpɛkuun i sinsin'n nin i ti'n, ɔ nin i luilui lika mun, ɔ yrali be. Ɔ wunnzinnin bua'n i klun ninnge'n nin i ja mun, yɛ ɔ fali be ɔ nin nnɛn'n onga ng'ɔ kali lɛ'n nan ɔ'a ko yra be Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su lɔ. Ndɛ nga Anannganman kan kleli Moiz'n, i su yɛ ɔ niannin tɛɛn yoli-ɔ. Tɛ nga sɛ be ´yi-ɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n yɛlɛ ng'ɔ o lɛ'n. I sɔ tɛ liɛ'n bɔn Nyanmiɛn i bue nun fannin fannin. Kpɛkuun yɛ ɔ man be nin bua nene'n i nnyɔn su liɛ'n be bali-ɔ. Bua nnyɔn su sɔ'n, kɛ be fa yi tɛ'n, wuun b'a kaci Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ. Kɛ be fa bali'n, Aarɔn nin i mma mun be fa bé sa fuali nnɛn sɔ'n i ti'n su. Yɛ Moiz kpɛli nnɛn'n i kɔmin-ɔn. Kɛ ɔ kpɛli i kɔmin'n, kpɛkuun yɛ ɔ fɛli i mmoja'n wie kpɛnnin i Aarɔn i su fama'n i pɛkɛpɛkɛ'n su-ɔ. Yɛ ɔ fa wie kpɛnnin i sama kokotre fama'n nin i ja mma kokotre fama'm bé su-ɔ. Yɛ ɔ man Aarɔn i mma mun be wunngeli i wun lɛ-ɔ, yɛ ɔ fali mmoja kunngba'n wie kpɛnkpɛnnin be su fama i pɛkɛpɛkɛ'n su-ɔ, ɔ fali wie ekun kpɛnkpɛnnin bé sama kokotre fama'n nin bé ja mma kokotre fama'm bé su. Moiz fali bua'n i luilui lika mun. Ɔ fali i lua'n, ɔ fali i klun ninnge'm bé wun lui'n. Ɔ fali i buɛ'n wunmuan'n, ɔ nin i aklɛnzia nnyɔn'n nin bé wun lui'n. Kpɛkuun ɔ fɛli i sɔwa fama'n ekun. Kpaun nga be ´tɔn-ɔn be gua-man nun kpaun ayre'n, ɔ o gbogbo kun nun, be jinnin i Anannganman bo lɔ. Moiz ko yili kpaun nga be gua-man nun kpaun ayre'n kun, ɔ nin kpaun nga be kɛɛn nin ngo'n kun, ɔ nin kpaun paplapa nga be gua-man nun kpaun ayre'n kun. Ɔ fali be ko guali nnɛn'n i luilui lika'n nin i sɔwa fama'n bé su. Kpɛkuun ɔ fa be ko guali Aarɔn nin i mma'm bé sa'n su. Yɛ ɔ totoli ninnge sɔ mun Anannganman'n i nyrun-ɔn. Kpɛkuun Moiz fali ninnge sɔ mun bé sa nun. Ɔ fa be ko guali tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n su nan ɔ'a yra be. Sɛ be ´yo Anannganman i nyrun jranfuɛ'n, kɛ be yi i su tɛ'n sa. I sɔ tɛ'n bɔn Anannganman i bue nun fannin. Moiz fali nnɛn'n i wue'n. Ɔ fa kleli Anannganman, ɔ totoli i. Nnɛn'n i wue sɔ'n, ɔ ti Moiz liɛ, afin kɛ Anannganman sieli i sɔ-ɔ. Nyanmiɛn i ngo'n, ɔ nin mmoja ng'ɔ o Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su'n, Moiz fali kan, ɔ fa kpɛntɛn-kpɛntɛnnin Aarɔn wun ɔ nin i tralɛ'm bé su. Kɛ ɔ yoli Aarɔn liɛ'n b'ɔ wieli'n, kpɛkuun ɔ fa kpɛntɛn-kpɛntɛnnin Aarɔn i mma'm bé wun ɔ nin be tralɛ'm bé su wie. Ɔ man Aarɔn nin i mma mun, ɔ nin bé wun tralɛ'n be kwlaa be kacili Nyanmiɛn liɛ klonglonglo. Moiz seli Aarɔn nin i wa yasua mun be kɛ: «Amun `fa bua nga e kunnin i kasiɛn'n nan amun tɔn i tannin sua'n i anuan'n nun lɛ. I sɔ nnɛn'n, ɔ nin kpaun ng'ɔ o gbogbo'n nun'n, amun bɔbɔ amun `di i lika kunngba sɔ'n nun lɛ kɛ n kan kleli amun'n sa. Sɛ nnɛn'n nin kpaun'n wie ka'n, amun `isa be gua sin'n nun. Amun `gua tannin sua'n i anuan'n nun lɛ lele cɛn ba nso, man amún Nyanmiɛn i sa nun fa wlalɛ blɛ'n ɔ wie. Sɛ cɛn ba nso'n nian ju-man'n, nán amun tu amún bo lɛ. Ninnge nga y'a yo be ndɛ yɛ'n, kɛ ɔ ko yo nan sa tɛ nga amun yoli'n Anannganman ɔ'a yaci ɔ'a cɛ amun'n, i ti yɛ i bɔbɔ klekleli-ɔ. Amun `gua tannin sua'n i anuan'n nun lɛ lele man aliɛ'n cɛn amun ɔ san amun sɔ cɛn nso. Mmla nga Anannganman fa mannin amun'n, amun `fa su, sɛ ɔ ti-mɛn ti-ɔ, wie'n ´kun amun. Ndɛ nga bɔ Anannganman kan be kleli min'n, be yɛ be o lɛ-ɔ.» Ndɛ nga bɔ Anannganman fa wlali Moiz nuan kɛ ɔ kan kle Aarɔn nin i mma mun, be niannin su yoli. I le mɔcuɛ su'n, Moiz flɛli Aarɔn nin i mma mun, ɔ nin Izraɛl klɔ'n su kpɛnngbɛn mun. Ɔ seli Aarɔn kɛ yoo: «Aarɔn, kunndɛ nannin nga ɔ'a kpɛ cro'n fa yi Anannganman i kpatalɛ tɛ, kpɛkuun kunndɛ bua nyin kun fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. Fa be wa yi tɛ man Anannganman. I sɔ nnɛn liɛ mun'n, nán lɛ kaan sa tran wie fi wun. Nan se Izraɛlfuɛ'm be kɛ be `fa boli kpakpuɛ kun be wa fa yi Anannganman i kpatalɛ tɛ, be `fa nannin sɛsɛ kun bɔ ɔ'a di afuɛ kun'n, ɔ nin bua kun bɔ ɔ'a kpɛ cro'n nga ɔ'a di afuɛ kun'n, be `fa be bla be wa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. I sɔ nnɛn liɛ mun'n, nán lɛ kaan sa tran wie fi wun. Yɛ be `fa nannin tola kun, ɔ nin bua nene kun be wa fa yi bo kun yolɛ'n su tɛ be man Anannganman. Be ´ba'n, be `kunndɛ ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa, be sɛnngɛn i nin ngo, be `fa be sie su, afin andɛ Anannganman ɔ ´yi i wun nglo kle amun.» Ninnge nga Moiz klekleli be'n, be fɛli i ngba be ɔli tannin sua'n i nyrun lɔ. Izraɛlfuɛ'm be juli Anannganman nyrun lɛ nan b'a jranjran lɛ. Yɛ Moiz seli be kɛ yoo: «N wa kle like nga Anannganman waan amun yo nan ɔ'a yi i wun nglo nyannyannyan ɔ'a kle amun'n.» Kpɛkuun Moiz seli Aarɔn kɛ: «Ɔ Nyanmiɛn kpatalɛ tɛ i nnɛn'n nin tɛ nga be yi-ɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i nnɛn'n fa be wunnge Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n wun lɔ, nan fa be yi tɛ wɔ nin Izraɛlfuɛ'm be dunman nun. Kpɛkuun like nga be yo bɔ Anannganman yaci bé wun sa tɛ'n cɛ be'n, yo ɔ bɔbɔ ɔ liɛ'n, yɛ yo mɛn mma'm bé liɛ'n kusu man be. Kɛ a ko yo i sɔ'n, kpɛkuun yi mɛn mma'm bé tɛ liɛ'n. Kpɛkuun like nga be yo bɔ Anannganman yaci bé wun sa tɛ'n cɛ be'n, fa yo i bé su ekun. Nian Anannganman i mmla'n su yo i kɛ ɔ fa kleli wɔ'n sa.» Aarɔn fali i nannin liɛ'n kpɛnnin Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n i nyrun lɛ, kpɛkuun yɛ ɔ kpɛ i kɔmin fa yili Nyanmiɛn kpatalɛ tɛ nin-ɔn. Aarɔn i mma'm be mannin nnɛn i mmoja'n su be kleli i: ɔ fɛli i sama'n boli nun yɛ ɔ fa wie siesieli Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n i cɔnjɔ-cɔnjɔ'm bé su. Kpɛkuun ɔ utuli i onga'n Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n bo lɛ. Nnɛn'n i luilui lika'n nin i aklɛnzia mun'n, ɔ nin i buɛ gbagblagba'n, ɔ yrali be Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su kɛ nga Anannganman kan kleli Moiz'n sa. Nnɛn'n i nnɛn ba nin i kplo'n, be fa be ɔli nanmue'n i sin lɔ be ko yrali be. Bua nene nga Aarɔn fa bali tɛ nga sɛ be yi-ɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i yilɛ'n, kɛ Aarɔn kpɛli i kɔmin'n, i mma'm be fɛli i mmoja'n be mɛnnin i. Yɛ i kusu fɛli i sama'n boli nun yɛ ɔ fa kpɛntɛn-kpɛntɛnnin Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n i sin i sin'n be su-ɔ. Nnɛn'n i ti'n nin i nnɛn ba nga be kpɛkpɛli nun'n, be fali be be mɛnnin i ekun nan ɔ'a yra be Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su lɛ. Nnɛn'n i klun aya'n nin i fle'n, ɔ nin i ja mun'n, ɔ wunnzinnin bé wun. Kpɛkuun ɔ fali be guali nnɛn sinsin'm bé su Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su yɛ ɔ yrali be-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Aarɔn fali mɛn mma'm bé tɛ ninnge liɛ mun kleli Anannganman. Boli kpakpuɛ nga mɛn mma'm be fa bali bé tɛ'n i yilɛ'n, Aarɔn kpɛli i kɔmin, ɔ fa yili tɛ'n kɛ ɔ fa nannin yoli'n sa. Kpɛkuun nnɛn nnyɔn nga be fa bali tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i yilɛ'n, ɔ fa be kleli Anannganman. Kɛ i sɔ tɛ liɛ'n i su mmla'n fa ti'n yɛ ɔ nian su yili-ɔ. Kpɛkuun sraka'n b'ɔ i liɛ ɔ ti ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble'n sa'n, ɔ fa kleli Anannganman, nan ɔ'a flɛ i sa buɛ kun ɔ'a yrɛ i Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su ɔ'a fa uka tɛ nga be yi-ɔ be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n su. Nannin tola nin bua nene nga mɛn mma'm be nin be bali kɛ be `fa yi bo kun yolɛ i su tɛ'n, Aarɔn kpɛli be kɔmin. Yɛ i mma'm be fali nnɛn sɔ'm be mmoja'n be mɛnnin i-ɔ. I kusu fa guaguali Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n i sin i sin'n bé su. Nannin tola'n nin bua nene'm be lui nin o, bé lua nin o, be luilui ng'ɔ o be aya nin be fle'n bé wun nin o, be aklɛnzia mun o, ɔ nin be buɛ gbagblagba nin o, be fali be be mɛnnin i ekun. Be fali nnɛn lui sɔ'n guali nnɛn'm be wue'n su, yɛ Aarɔn yrali be Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su lɛ-ɔ. Mmla nga bɔ Moiz kan kleli Aarɔn'n, ɔ nian su yoli i su sa'n, ɔ man ɔ fali nnɛn'm be wue'n, ɔ nin nnɛn sɔwa fama'n ɔ totoli be Anannganman i nyrun lɛ. Kɛ Aarɔn wieli Nyanmiɛn i kpatalɛ tɛ nin tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n, ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ'm be yi'n, kpɛkuun ɔ mɛnnin i sa'n su nglo mɛn mma'm bé su, ɔ fa yrali be nguan. Kɛ ɔ yoli i sɔ'n, kpɛkuun yɛ ɔ fin Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su lɔ jrali-ɔ. I sin Moiz nin Aarɔn be ko wluli tannin sua nga Anannganman yi i wun nglo nun lɔ'n nun. Kɛ be wluli lɔ be fiteli'n, kpɛkuun yɛ be yrali mɛn mma'm be nguan-an. Kɛ be yrali be nguan b'ɔ wieli'n, Anannganman wa yili i wun nglo kleli be kwlaa sɔ'n. Be ´nian-an sin yɛ ɔ'a kpɛn Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su yɛ. Ɔ yrali tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n nin tɛ nnɛn kun'm be lui'n. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be wunnin i sɔ'n, kpɛkuun yɛ be bo be sroli woo-ɔ! Kpɛkuun yɛ be utuli bé nyin'n i ase-ɔ. Aarɔn i wa yasua'm be nun nnyɔn Nadab nin Abii, likɛ sunman pɔpɔti nga be yra ansans nun'n, be nnyɔn'n, nga fɛ i liɛ nga fɛ i liɛ, kpɛkuun be guali be nun sin. Be fali ansans be guali su. I sɔ sin liɛ b'ɔ ti-man Anannganman liɛ'n, bɔ nán nga b'ɔ kleli kɛ be fa'n, kpɛkuun b'a fa ju Anannganman nyrun. Bé ja nun lɛ kpɛkuun vlauun, sin fin Anannganman nyrun lɛ ɔ su jue, ɔ ka lɛ yrali be nnyɔn'n Anannganman nyrun lɛ, ɔ man be wuli. Nan Moiz ɔ'a se Aarɔn kɛ: «Anannganman kan ndɛ yɛ'n kleli amun. Ɔ seli amun kɛ yoo: ‹N klo kɛ be nga be waan be ´fa bé wun mantan min'n, bé nyin `yi min, yɛ be `manman min mɛn mma'm be nyrun.› » Kɛ Moiz kɛnnin i sɔ'n kleli Aarɔn'n, ɔ'a kle-man Aarɔn i ijɔlɛ mlɔnmlɔn. Yɛ Moiz flɛli Misaɛl ɔ nin Elizafan b'ɔ ti Aarɔn i si i niaan bian Iziɛl i wa'n. Ɔ seli be kɛ bé si niaan mma'm be saka ng'ɔ jaja Anannganman nyrun lɔ'n, be ko `fa be ɔ nanmue'n i sin lɔ. Kɛ Moiz kɛnnin i sɔ'n, be wa fali saka mun Anannganman nyrun lɛ be ɔli. Be fali be nin bé wun tralɛ ndɛnndɛn mun. Moiz wa seli Aarɔn nin i klun ba yasua nnyɔn uflɛ Eleazar nin Itamar be kɛ yoo: «Nán amun yaci amún ti ndrɛ'n lɛ man ɔ yo sukusuku, yɛ nán amun titi amún wun tralɛ'm be nun. Sɛ amun yo i sɔ-ɔ, wuun amun su kunndɛ amun bɔbɔ amun wie, yɛ amun su klɔklɔ Anannganman nan ɔ `fɛ i ya'n gua Izraɛlfuɛ'm bé su. Amun `yaci amun niaan mun ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be nun man be sun be bɔ Anannganman fa sin kunnin be'n. Sɛ amun kunndɛ-man kɛ amun bɔbɔ amun wu'n, nán amun jaso tannin sua nga Anannganman yi wun nglo nun'n i anuan'n nun lɛ. Afin ngo nga be fa guali amun su lɛ'n, ɔ kle kɛ amun wo Anannganman sa nun yɛ amun ti i junman difuɛ.» Aarɔn nin i mma'm be fali ndɛ nga Moiz kannin'n su. Anannganman seli Aarɔn kɛ yoo: «Wɔ, a nin ɔ mma mun, nán amun nɔn nzan ng'ɔ bo'n i wie fi nan amu'an wlu tannin sua nga n yi min wun nglo nun lɔ'n nun. Sɛ amun yo i sɔ'n, wuun amun su kunndɛ amun wie. Mmla nga m'an kan m'an kle amun yɛ'n, ɔ fata kɛ amun osu'n nunfuɛ'm be kwlaa be nanti su tititi. Kɛ ɔ ko yo nan amu'an si kɛ like nga ti min liɛ annzɛ nga kusu ti-man min liɛ'n, yɛ like nga ti saun nan fiɛn nun-mɛn i wun yɛ nga kusu fiɛn o i wun'n, i ti nán amun nɔn nzan ng'ɔ bo'n i wie fi nan amu'an wlu min sua'n nun. Yɛ mmla nga bɔ n kleli Moiz'n, bɔ i kusu ɔ kleli amun'n, i blɛ nga bɔ sɛ amun wa ´kan kle Izraɛlfuɛ mun'n, nán amún nuan kan nzan ng'ɔ bo'n i wie fi.» Moiz seli Aarɔn nin i klun ba yasua nnyɔn'm bɔ bé nyin tɛ o su'n Eleazar nin Itamar be kɛ yoo: « Ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa nga be fa blɛli Anannganman'n, kɛ be ko fɛ i liɛ'n, i onga ng'ɔ ka'n, amun `fa nan amun `fa tɔn kpaun be `di. Kpaun sɔ'n, sɛ amun ´tɔn-ɔn nán amun gua nun kpaun ayre. Sɛ amun ´di kusu-ɔ amun `di i Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n wun koko lɛ, afin i sɔ aliɛ liɛ'm be ti Anannganman liɛ mlɔnmlɔn. San kan Anannganman o lɛ'n, lɛ yɛ amun kwla di be-ɔ. Mmla nga Anannganman fa mannin min'n kɛ ɔ kɛnnin i nun sɔ-ɔ.» I waan: «Ninnge nga be fa blɛ i Anannganman'n i onga sɔ'n, ɔ ti wɔ Aarɔn, a nin ɔ mma mun amun liɛ. Nnɛn mun bɔ be fa yi bo kun yolɛ i su tɛ'n be wue'n bɔ be dun mmua totoli be Anannganman i nyrun'n, ɔ nin be sɔwa'n bɔ be mannin su kleli i'n, be diwlɛ'n yɛlɛ kan Anannganman o lɛ'n. I sɔ nnɛn liɛ mun be ti wɔ, a nin ɔ mma yasua mun nin ɔ mma mmla mun amun nnɛn. Nnɛn'n i luilui lika ng'ɔ ti bɔ be yra be'n, kɛ be ´ba'n, man be fa nnɛn sɔ'n i sɔwa'n ɔ nin i wue be nannan su. Kɛ be fa ba, bɔ b'a toto i Anannganman'n i nyrun'n, kpɛkuun amun fa amun liɛ lika'n. Nnɛn i lika sɔ'm be ti amun liɛ tititi, Anannganman i mmla'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ.» Boli kpakpuɛ nga mɛn mma'm be nin i bali kɛ be wa fa srɛ bé ti'n, Moiz usali tɛ nga be fa yili'n i nun ndɛ. Ɔ ´ti-ɔ be waan be yrali boli sɔ'n i nnɛn'n. Ɔ man Moiz fali ya Aarɔn i wa nnyɔn nga be ka'n, Eleazar nin Itamar bé wun. Moiz usali be kɛ yoo: «?Nguɛ ti yɛ amu'an di-man tɛ'n i nnɛn'n kan Anannganman o lɛ nin-ɔn? Afin ɔ ti Anannganman liɛ. Anannganman i bɔbɔ i nnɛn b'ɔ mannin amun kɛ amun fa yi tɛ nan amun sua Izraɛlfuɛ'm bé sa tɛ'n, nan amun `fa de bé nin-ɔn. ?Nguɛ ti yɛ amu'an di-mɛn i kan Anannganman o lɛ nin-ɔn? Mmla nga n kleli amun'n, ɔ fata kɛ amun nian su, afin nnɛn'n i mmoja'n ɔ'a ju-man Anannganman i sua'n nun lɔ. Kɛ ɔ'a ju-man lɔ'n ti'n, ɔ fata kɛ amun di nnɛn'n i kan Anannganman o lɛ nin e!» Aarɔn tɛli Moiz su kɛ yoo: «Nian, ndɛkɛn bɔ Izraɛlfuɛ'm be fali bé ti srɛlɛ nnɛn'n nin tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n be bali'n, ɔ bɔbɔ a si ndɛ ng'ɔ nyannin min'n. ?Yɛ ndɛkɛn cɛn kunngba nga nun'n, sɛ n dili nnɛn sɔ'n ng'ɔ o lɛ nin-ɔn, kɛ ɔ o lɛ'n, ɔ ´yo Anannganman i fɛ?» Kɛ Aarɔn kannin sɔ'n, Moiz wunnin kɛ ndɛ nanwlɛ yɛ ɔ kannin-ɔn. Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ be `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Nnɛn nga bɔ asiɛ wun wa yɛ be tran'n, bɔ amun kwla di'n be yɛ be o yɛ: be nga bé ja bui i nun ti kpaciwa'n, ɔ nin be nga be di like ɔ wie kwlaa, kpɛkuun be kpu be di i ekun'n. Sanngɛ be nga bɔ bé ja bui'n nun ngunmin yɛ ɔ ti kpaciwa b'ɔ be kpu-man like be di-man'n, nán be di. Nga kusu bɔ be kpu like'n be di ngunmin, sanngɛ bɔ bé ja bui nun ti-man kpaciwa'n, nán be di. Ɔ man nnɛn nga b'ɔ fata-man kɛ be di'n be yɛ: nyɔnngɔnmɛn, afin nyɔnngɔnmɛn'n ɔ kpu like di, sanngɛ i ja bui nun ti-man kpaciwa. I sɔ'n ti man ɔ yo amun ciliɛ. Nán amun di oya: oya'n ɔ kpu like di, sanngɛ i ja bui nun ti-man kpaciwa. I sɔ'n ti man ɔ yo amun ciliɛ. Nán amun di gbanmlɔ: gbanmlɔ'n ɔ kpu like di, sanngɛ i ja bui nun ti-man kpaciwa. I sɔ'n ti man ɔ yo amun ciliɛ. Nán amun di kɔkɔti: kɔkɔti'n i ja bui nun ti kpaciwa, sanngɛ ɔ kpu-man like di-man. I sɔ nnɛn liɛ nga be o lɛ'n, nán amun di be, sɛ be wuli be nannan lɛ'n, nán amun kan be fuɛn'n. Amun `bu be like fiɛn. Jue nga be o fɛtɛ nun nin jenvie nun, ɔ nin nzue ba'm be nun bɔ amun kwla di be'n, yɛlɛ be nga bɔ be kunngba'n be lɛ mmɛ kpɛkuun be lɛ wun bui'n. Sanngɛ be nga bɔ be lɛ-man mmɛ bɔ be kunngba'n be lɛ-man wun bui'n, amun `fa yo amun ciliɛ, nán amun di be. Kakaa wlawla nga be tru nzue'n nun'n, ɔ nin nzue'n nun nnɛn fanunfanun nga be o nun bɔ be lɛ-man wun bui'n, bɔ be kunngba'n be lɛ-man mmɛ'n, amun `fa yo amun ciliɛ. Amun `bu be kɛ tete like sa. Nán amun di be, sɛ be wu'n, amun `bu be fuɛn'n i tete like, nán amun kɛn i. Nzue nun nnɛn ng'ɔ lɛ-man mmɛ ɔ nin wun bui'n, amun `bu be like fiɛn. Anunman'm be nun kusu'n, nga bɔ amun `bu be like fiɛn'n b'ɔ fata-man kɛ amun di be'n be yɛlɛ: anunman nyin, apɛtɛkuasi, nzue su kɔliɛ, kotoklo, apɛtɛkuasi'm be akpasua liɛ mun, ɔ nin kɔkɔkuankuan'm be akpasua liɛ mun. ɔ nin awieman, nin wɔngɔ nin i wafa'n kwlaa, nin beyra'n, ɔ nin akpannin'n. Kakaa nga be lɛ ndɛwa bɔ be kunngba'n be lɛ ja kpanngban'n, amun bu be like fiɛn. Sanngɛ i sɔ kakaa liɛ'm be nun'n, amun kwla di nga bɔ be lɛ ja bɔ be ´nanti-ɔ be wlɔ be kpɛnkpɛn asiɛ'n su'n. I sɔ kakaa liɛ'm be yɛlɛ kɛ aɛcɛ ngbli'm be akpasua liɛ'n sa, ɔ nin kɛ lalo'm be akpasua'n sa. Be nga be o lɛ siɛn'n, bɔ be lɛ ja kpanngban nin ndɛwa'n, amun `bu be like fiɛn.» «I sɔ nnɛn liɛ mun'n, sɛ amun kan be-ɔ wuun amu'an kan fiɛn. Sran ng'ɔ kan be fuɛn'n, kɛ ɔ fɛ i lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun i sɔ sran liɛ'n ɔ tɛ o fiɛn nun. Sran kwlaa nga b'ɔ sua nnɛn sɔ'm be fuɛn'n, man ɔ kpu i wun tralɛ mun. I kusu kɛ ɔ ko suɛ i sɔ'n, lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun fiɛn tɛ o i wun. Nnɛn nga b'ɔ fata kɛ amun bu be like fiɛn'm be yɛ: nga bɔ bé ja bui'n i nun ti-man kpaciwa, bɔ be kpu-man like be di-man'n. Sran kwlaa ng'ɔ kan be'n, wuun ɔ'a kan fiɛn. Ɔ nin ajannan kwlaa ng'ɔ nanti i ja ngbabua'n su'n. Sran kwlaa ng'ɔ kan be fuɛn'n, kɛ ɔ fɛ i lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun i sɔ sran liɛ'n tɛ o fiɛn nun. Sran kwlaa nga b'ɔ sua nnɛn sɔ'm be fuɛn'n, ɔ fata kɛ ɔ kpu i wun tralɛ mun. I kusu kɛ ɔ ko suɛ i sɔ'n, lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun fiɛn tɛ o i wun wie. Nnɛn nga bɔ be tru asiɛ'n su'n, nga b'ɔ fata kɛ amun bu be like fiɛn'm be yɛ: gbekle'n be akpasua liɛ mun, ɔ nin wonze'm be akpasua liɛ mun, jukunin, kongo klɛ, aicre, buye, ɔ nin lolowlɛ. I sɔ nnɛn liɛ mun'n, amun `bu be like fiɛn. Sran kwlaa ng'ɔ kan bé fuɛn'n, kɛ ɔ fɛ i lele bɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ o fiɛn nun. Sɛ nnɛn nga be o lɛ mun be nun kun wu'n, like kwlaa nga i fuɛn'n ɔ kɛn i'n, like kɛ kɔlɛ sa o, ɔ nin kɛ tralɛ sa o, kɛ kplo sa o, sɛ kusu kɛ pata sa o, sɛ i sɔ nnɛn'n i fuɛn'n ɔ kɛn i'n, lele bɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ o fiɛn nun. Kɛ nnɔsua ko ju'n, wuun fiɛn nun-mɛn i wun kun. Sɛ i sɔ nnɛn liɛ'n be nun kun tɔ talie wie nun nan like o talie'n nun'n, i sɔ like liɛ'n, wuun fiɛn ɔ'a kɛn i. Talie sɔ'n, man be bobo i. Like kwlaa bɔ ti dilɛ liɛ'n, bɔ i sɔ talie liɛ nun nzue guali su'n, wuun fiɛn ɔ'a kɛn i. Sɛ nzan wie o sɛ wie nun nan i sɔ nzue liɛ'n kpɛn nun'n, wuun fiɛn ɔ'a kan nzan sɔ'n. Sɛ i sɔ nnɛn liɛ'm be nun kun i fuɛn tɔ like kun su'n, wuun fiɛn ɔ'a kan like sɔ'n. Sɛ ɔ ti kpaun tɔnwlɛ o, sɛ kusu nzue gbo o, amun `bubu i sɔ like liɛ'n. Afin fiɛn ɔ'a kɛn i. Sanngɛ sɛ nnɛn sɔ'm be nun kun i fuɛn'n tɔ sɛ nzue ba wie nun o, sɛ kusu nzue gbo wie nun o, nán amun se kɛ fiɛn ɔ'a kan nzue'n. Sran ng'ɔ yi nnɛn sɔ'n i fuɛn'n, i yɛ i sɔ fiɛn liɛ'n ´kan i-ɔ. Sɛ like mma wie o lɛ nan be waan be ´ko lua nan sɛ nnɛn sɔ'm be nun kun fuɛn kɛn i'n, like mma sɔ'n nian saci-man. Sanngɛ sɛ be sieli i sɔ like mma liɛ'n lɛ kɛ be ´luɛ i nzue nan be ´di yɛ nnɛn fuɛn sɔ'n kɛnnin i'n, wuun fiɛn ɔ'a kɛn i. Nnɛn nga b'ɔ ti dilɛ liɛ'n, b'ɔ wu i sa su'n, sran kwlaa nga b'ɔ kɛn i fuɛn'n, i sɔ sran liɛ'n, kɛ ɔ fɛ i lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, ɔ tɛ o fiɛn nun. Sran nga b'ɔ di i sɔ nnɛn liɛ'n, ɔ fata kɛ ɔ kpu i wun tralɛ mun. Sanngɛ lele bɔ lika'n ´fa jɔ'n, wuun ɔ́ tɛ o fiɛn nun. I kunngba'n, sran nga b'ɔ sua nnɛn sɔ'n i fuɛn'n, ɔ fata kɛ ɔ kpu i wun tralɛ mun wie. I kunngba'n, kɛ ɔ fɛ i lele bɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn nun wie ekun. Nnɛn kanngan wlawla nga be tru asiɛ'n su'n, amun `tra amun anwlɛn, nán amun di be. Ɔ fata-man kɛ amun di nga bɔ be cuɛn bé wun ase mun, ɔ nin nga be lɛ ja nnan'n sanngɛ bɔ be fa kɛ be nanti be ku su sa'n, ɔ nin nga bɔ bé ja'n tra nnan'n. Amun `sasa amún wun kpa, nán amun kɛn i sɔ nnɛn liɛ mun. Nán amun tran lɛ nan i sɔ nnɛn liɛ'm be kan amun. I sɔ nnɛn liɛ mun'n, amun `bu be like fiɛn. M bɔbɔ min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn, amun `siesie amun nin min ye afiɛn. Min nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. I sɔ'n ti man amun nzuɛn liɛ'n ɔ ´fa min liɛ'n. I sɔ'n ti nnɛn nga bɔ be cuɛn be wun ase'n, nán amun kan be nan fiɛn ɔ'a kan-man amun. M bɔbɔ min Anannganman'n, min yɛ n fali amun Ezipt mɛn'n nun lɔ m bali-ɔ. Min waan n ´fa amun m ´ba nan n ´yo amun Nyanmiɛn. Min nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. I sɔ'n ti man amun nzuɛn liɛ'n ɔ fa min liɛ'n.» Nnɛn mun, nin anunman mun, nin nzue nun nnɛn mun, ɔ nin kakaa nga be tru asiɛ'n su'n, bé su mmla liɛ mun yɛ be o lɛ-ɔ. I sɔ mmla liɛ'n man amun ´kwla si nnɛn ng'ɔ ti kpa b'ɔ nin dilɛ fata'n, ɔ nin nga kusu b'ɔ ti-man kpa b'ɔ nin dilɛ fata-man'n. Anannganman seli Moiz kɛ ɔ kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Sɛ bla kun wu ba'n, wuun fiɛn ɔ'a kɛn i. Fiɛn sɔ'n, sɛ ba'n ti yasua'n, ɔ o nun lele cɛn ba nso kɛ blɛ nga bɔ yɛ i sa kan ase'n sa. I le mɔcuɛ'n su'n, kpɛkuun b'a wla ba'n i klɛn. Bla'n wa di cɛn ba ablasan-nin-nsan ekun kwlaa nan i fiɛn'n ɔ'a tu i wun. Mmoja b'ɔ tuli i awuliɛ blɛ nun'n ti'n, i sɔ blɛ liɛ'n nun'n, ɔ fata-man kɛ i sa kan like ng'ɔ ti min liɛ'n. Ɔ fata-man kɛ i ja tia min sua'n nun lɔ. Sɛ ba'n ti bla'n, i nin'n wo fiɛn nun kɛ i sa ɔ'a kan ase sa. Fiɛn sɔ'n, ɔ o i wun lele le mɔcuɛ nnyɔn. Kpɛkuun ɔ wa di cɛn ba ablesiɛn-nin-siɛn ekun kwlaa nan i fiɛn'n ɔ'a tu i wun mmoja b'ɔ tuli i awuliɛ blɛ nun'n ti. Kɛ i wun fiɛn kplolɛ blɛ'n ko sin'n, sɛ ɔ ti ba yasua yɛ ɔ wuli i o, sɛ kusu ba bla yɛ ɔ wuli i o, man bla'n ɔ ko to min nyrun jranfuɛ'n tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i nuan lɔ. Ɔ ´kɔ'n, ɔ `fa bua bɔ ɔ'a kpɛ cro'n, bɔ ɔ'a di afuɛ kun'n, ɔ ti tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i nnɛn. Ɔ fa ablioso kun, wie kusu-ɔ okunmomo kun. Be liɛ be ti min kpatalɛ tɛ'n i liɛ. Kpɛkuun min nyrun jranfuɛ'n ɔ `fa nnɛn sɔ mun ɔ `yi tɛ nan bla'n i fiɛn'n `tu i wun. Kɛ min nyrun jranfuɛ'n ko yo i yowlɛ su'n, wuun ba wulɛ fiɛn'n ɔ'a tu i wun. Bla nga bɔ be wu ba'n bé su mmla liɛ'n yɛ o lɛ-ɔ. Bla ng'ɔ lɛ-man like fi to-man bua'n, ɔ `fa okunmomo nnyɔn, wie kusu-ɔ ablioso nnyɔn. Be `fa anunman'n kun be yi tɛ nga be yi-ɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. Kpɛkuun be `fa kun'n be `yi min kpatalɛ tɛ'n. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n bɔ min nyrun jranfuɛ'n ɔ'a yo i yowlɛ su'n, kpɛkuun fiɛn'n ɔ tu bla'n i wun.» Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ yoo: «Sɛ sran kun wunnɛn wunwun'n, sɛ wie kusu-ɔ awlowlɛ o i wun'n, annzɛ kusu sɛ i wunnɛn'n blo bɔ i wafa fa kokowe'n, be `fɛ i sɔ sran liɛ'n be ko man min nyrun jranfuɛ Aarɔn, wie kusu-ɔ, man i osu nunfuɛ'n kun ɔ niɛn i. I wunnɛn'n i lika kun nga tukpacɛ'n wo lɛ'n, man mín nyrun jranfuɛ'n nian, ɔ `nian nan sɛ i nun ndrɛ mun b'a fɛn fuai nan sɛ lika'n sɔ'n ɔ'a kpɛ kunman'n, wuun kokowe-ɔ. Kpɛkuun ɔ `ka lɛ se kɛ fiɛn ɔ'a tɔ sran sɔ'n i wun. Sɛ like ng'ɔ o i wun'n ti fuai nan ɔ'a kpɛ-man kunman'n nan kusu i nun ndrɛ'm be ti-man ufue-ufue'n, man min nyrun jranfuɛ'n fa sran nga bɔ like'n wo i wun sɔ'n ɔ sie i ngunmin klɛ nun le mɔcuɛ kun. I cɛn ba nso'n su'n, ɔ `niɛn i ekun. Sɛ ɔ nian nan like sɔ'n ɔ'a trɛ-man ɔ'a ɔ-mɛn i nyrun'n, man ɔ sie sran sɔ'n i ngunmin klɛ nun le mɔcuɛ kun ekun. Kɛ i le mɔcuɛ sɔ'n ju ekun'n, ɔ `niɛn i ekun. Sɛ like ng'ɔ tɛ i wun sɔ'n i nyrun'n ɔ'a kpa nan ɔ'a trɛ-man ɔ'a ɔ-mɛn i nyrun'n, ɔ `se i kɛ i wun ɔ'a sa nan nán fiɛn yɛ ɔ kɛnnin i-ɔ, kannzu awlowlɛ ngbɛn-ɔn. Kɛ i sɔ sran liɛ'n ko kpu i wun ninnge'n, wuun fiɛn nun-mɛn i wun kun. Sanngɛ kɛ min nyrun jranfuɛ'n ko niɛn i b'ɔ ko se i kɛ i wun ɔ'a kpla nan fiɛn nun-mɛn i wun'n, sɛ awlowlɛ'n ɔ sɛ i sin ɔ wa di i wunnɛn'n ekun'n, man i sɔ sran liɛ'n ɔ sɛ i sin min nyrun jranfuɛ'n i wun lɔ. Min nyrun jranfuɛ ɔ `niɛn i uflɛ ekun. Sɛ ɔ wun kɛ awlowlɛ'n ɔ'a de i wunnɛn'n, ɔ `se kɛ fiɛn ɔ'a tɔ sran sɔ'n wun. Fiɛn sɔ'n yɛlɛ kɛ kokowe sa. Sran kwlaa nga kokowe tɔ i wun'n, be `fɛ i be `wɔ min nyrun jranfuɛ'n i wun lɔ. Man ɔ niɛn i, sɛ ɔ niɛn i nan kannin mɔnnɛn mɔnnɛn wie ɔ'a tu i nan i kplo'n ti ufue'n kpɛkuun i su ndrɛ ndrɛ'm be ti ufue-ufue'n, wuun sran'n i kplo'n nun tukpacɛ sɔ'n wo i wun laa. I liɛ'n, nán man be `kle bé wun yalɛ be `se kɛ be sie i ngunmin klɛ nun be ´nian. Afin i liɛ'n akplowa nun-man nun, ɔ o fiɛn nun. I kusu sɛ min nyrun jranfuɛ'n nian-an like'n ɔ'a fite sran'n i wunnɛn'n su nan ɔ fɛ i nglo guɛ i ngua'n, min nyrun jranfuɛ'n ɔ `niɛn i kpa. Sɛ sakpa-sakpa ɔ wun kɛ like'n guɛ i wunnɛn wunmuan'n su'n, ɔ `se i kɛ i sɔ like liɛ'n ɔ fa-man be wlɛ-mɛn i fiɛn nun. Fiɛn nun-man sran'n sɔ'n i wun, afin i wunnɛn'n kwlaa ɔ'a yo ufue. Sanngɛ kusu cɛn nga bɔ yɛ i wunnɛn'n ko tutu kanninkannin'n, wuun fiɛn ɔ'a kɛn i sɔ sran liɛ'n. I wunnɛn'n i kan bɔ kannin'n wo lɛ'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ `nian nan ɔ `se i kɛ fiɛn ɔ'a kɛn i. Kannin ng'ɔ tutu i sɔ'n ti fiɛn like. Fiɛn like sɔ'n, yɛlɛ kɛ kokowe sa. Sɛ kannin tuwlɛ lika'n yo fuai'n, man ɔ `sɛ sin mín nyrun jranfuɛ'n i wun lɔ ekun. Man ɔ niɛn i. Sɛ ɔ niɛn i nan sakpa-sakpa ɔ wun kɛ kannin'n i nyrun'n ɔ'a fɛn'n, ɔ `se i kɛ ɔ nun-man fiɛn nun kun, nan i wun ɔ'a sa. Sɛ yra yo sran kun nan yra sɔ'n ɔ wu'n nan i osu'n yo kɛ ɔ ´fɛfɛ'n, wie kusu-ɔ, i osu'n kpa fuaii'n, man i sɔ sran'n ko to min nyrun jranfuɛ'n. Man ɔ niɛn i lika kun nga bɔ like'n wo'n. Sɛ i sɔ kannvuɛn liɛ'n ɔ'a kpɛ kunman nan i nun ndrɛ'm b'a yo ufue-ufue'n, man min nyrun jranfuɛ'n se sran sɔ'n kɛ fiɛn ɔ'a kɛn i. Kokowe yɛ ɔ su yo kannin i kannvuɛn'n nun-ɔn. Sanngɛ sɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ nian kannvuɛn'n nan ɔ'a wun-man kɛ ndrɛ ufue o nun'n nan i nun ɔ'a kpɛ-man kunman'n, sanngɛ man ɔ sie sran sɔ'n i ngunmin klɛ nun le mɔcuɛ kun. Sɛ ɔ ´ju kɔ nan tukpacɛ'n de i wunnɛn wunmuan'n, wuun kokowe-ɔ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ kan man nzrafuɛ ti. Sanngɛ sɛ like sɔ'n ɔ'a ɔ-mɛn i nyrun'n, wuun nán like fi-ɔ, kannin i kannvuɛn nin-ɔn. Kpɛkuun man min nyrun jranfuɛ'n se i kɛ fiɛn nun-mɛn i wun. Sɛ sin yra sran kun nan i osu'n yo mlanmlan'n, wie kusu-ɔ ɔkwlɛ kan'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ nian lika kun nga bɔ yɛ tukpacɛ'n wo'n. Sɛ i nun ndrɛ mun b'a yo ufue-ufue nan kannin ɔ'a tu i lɛ'n, wuun kokowe yɛ ɔ su yo i kannin kannvuɛn'n nun-ɔn. Ɔ man i ti man min nyrun jranfuɛ'n se i kɛ fiɛn yɛ ɔ'a kɛn i-ɔ. Sanngɛ sɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ nian kannvuɛn'n nan ɔ'a wun-man kɛ ndrɛ ufue o lɛ annzɛ kusu kannin wie o lɛ'n, nan sɛ ɔ wun kɛ i nun ɔ'a kpa fuaii'n, ɔ `fa sran sɔ'n man ɔ cuɛn i wun kan, man ɔ nyan le mɔcuɛ kun. Sɛ i cɛn ba nso'n su nan tukpacɛ'n de i wunnɛn wunmuan'n, wuun kokowe-ɔ. Man min nyrun jranfuɛ'n kan man nzrafuɛ ti. Sanngɛ sɛ like sɔ'n ɔ'a ɔ-mɛn i nyrun nan i nyrun'n ti kpawa fu aii'n, wuun nán like fi-ɔ, sin'n b'ɔ yrɛli i'n i osu'n yɛlɛ like wunwa sɔ'n. Ɔ man min nyrun jranfuɛ'n ɔ `kan kle i kɛ fiɛn nun-mɛn i wun nán sin kannin kannvuɛn ngbɛn-ɔn. Sɛ bé kplo su tukpacɛ yo sran'n, sɛ yasua kun o, sɛ wie kusu-ɔ bla kun o, sɛ i ti su o annzɛ i aoje'n bo yɛ ɔ yoli i'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ niɛn i lika kun nga bɔ yɛ tukpacɛ'n wo lɛ'n. Sɛ kannin wo i lika sɔ'm bé su'n nan be nun ndrɛ'n ti fliflaii'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ se i kɛ fiɛn ɔ'a tɔ i wun. Kongonglele ng'ɔ di bé ti'n, ɔ nin be aoje'n i bo nin-ɔn. Sɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ nian tukpacɛ'n nan ɔ wun kɛ kannin'n ti-man kploun'n, nan ndrɛ cekancekan nun-man nun'n, man ɔ fa tukpacɛfuɛ'n man ɔ `cuɛn i wun kan le mɔcuɛ kun. Sɛ i cɛn ba nso'n su'n, min nyrun jranfuɛ'n niɛn i uflɛ ekun, nan ɔ wun kɛ tukpacɛ'n ɔ'a trɛ-man, sɛ ɔ'a wun-man kannin sran sɔ'n i kplo'n su'n, yɛ sɛ ɔ wun kɛ ndrɛ ng'ɔ o lɛ'n ti-man fliflaii'n, sanngɛ ɔ fata kɛ tukpacɛfuɛ'n yi i ti'n. Sanngɛ kɛ kongonglele'n wo lɛ'n, man ɔ kpɛ lɛ'n yaci, nán man ɔ yi lɛ'n wie. Kpɛkuun man min nyrun jranfuɛ'n ɔ `sie sran sɔ'n i ngunmin klɛ nun le mɔcuɛ kun ekun. Kɛ i le mɔcuɛ sɔ'n sin ekun'n, man ɔ nian tukpacɛ'n ekun. Sɛ tukpacɛ'n ɔ'a trɛ-man'n, man ɔ se i kɛ i wun ɔ'a sa nan fiɛn ɔ'a kɛn-mɛn i. Sanngɛ ɔ fata kɛ sran sɔ'n kpu i wun ninnge mun nan i wun fiɛn'n ɔ'a tu. Sanngɛ kɛ min nyrun jranfuɛ'n ko niɛn i b'ɔ ko se i kɛ i wun ɔ'a kpla nan fiɛn nun-mɛn i wun'n, sɛ kongonglele'n ɔ wa sɛ i sin di i dan ekun'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ niɛn i uflɛ ekun. Sɛ ɔ niɛn i ekun nan sakpa-sakpa kongonglele'n ɔ'a de i ti kplo'n, nán man ɔ kle i wun yalɛ se kɛ ɔ ´nian nan sɛ i nun ndrɛ'n ti fliflaii o, man ɔ kpɛ i kpo se sran'n kɛ fiɛn o i wun. Sɛ kusu kan kannin'n wo lɛ'n, sɛ be niɛn i siin-ɔn ɔ'a kaci-man nan like uflɛ ɔ'a yo-man nun ekun nan sɛ i nun ndrɛ ng'ɔ ´fi ekun'n, ɔ fi ɔkwlɛ bioun'n, wuun ɔ ti kɛ tukpacɛ'n ɔ'a wie'n, wuun sran'n kusu, fiɛn'n ɔ'a tu i wun. Kpɛkuun man min nyrun jranfuɛ'n se i kɛ fiɛn'n ɔ'a wie i wun. Sɛ sran yasua kun, sɛ wie kusu-ɔ bla kun ɔ ´niɛn i bɔbɔ i wunnɛn'n su nan ɔ wun kɛ like ufue-ufue ɔ'a tɛtɛ wun'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ niɛn i. Sɛ ɔ nian nan like nga be tɛtɛ i wun ufue-ufue sɔ'm be nyrun'n ti kpawa fuaii'n i'n, wuun tukpacɛ ng'ɔ yili i wun nglo sɔ'n ti-man tukpacɛ kekle, i ti man fiɛn nun-man sran'n i wun. Sɛ sran kun i ti ndrɛ'n tutu nan i ti'n kpa'n, ɔ nun-man nun kɛ be se kɛ fiɛn yɛ ɔ'a kɛn i-ɔ. Fiɛn nun-mɛn i wun. Sɛ i ti'n ɔ ´kpa nan ɔ kpɛ i nyrun wa yɛ ɔ kɔ'n, bɔ ndrɛ nun-mɛn i nyrun lɛ kun'n, ɔ nun-man nun kɛ be se kɛ fiɛn yɛ ɔ'a kɛn i-ɔ. Fiɛn nun-mɛn i wun. Sanngɛ sɛ i ti afiɛn lɔ i ti'n i kpawlɛ'n nun be wun kɛ like ɔkwlɛ nglannglan wie o lɛ'n, wuun kokowe yɛ ɔ su yo i-ɔ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ nian. Sɛ ɔ nian nan i ti'n i kpawlɛ nun ɔ wun kɛ i nun ti wunwunwa, nan i wunwunwa sɔ'm be ti ɔkwlɛ nglannglan kɛ kokowe sa'n, wuun kokowe yɛ ɔ'a tɔ sran sɔ'n i wun-ɔn, fiɛn ɔ'a kɛn i. Tukpacɛ nga bɔ ɔ'a tɔ i ti'n su'n ti'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ se i kɛ fiɛn ɔ'a tɔ i wun. Sran nga bɔ kokowe'n ɔ'a yo i'n, ɔ fata kɛ tralɛ tafuɛn yɛ ɔ wla-a, ɔ fata-man kɛ ɔ toli i ti'n nun. Man ɔ kɛtɛ i nuan'n su nan ɔ `kpan sin kɛ yoo: ‹Fiɛn ɔ'a kan min o! Fiɛn ɔ'a kan min o!› Sɛ kannin'n nian wu-man'n, wuun fiɛn'n kusu tɛ o i wun. I sɔ'n ti ɔ fata kɛ ɔ nyɛn i tranwlɛ liɛ lika uflɛ. Nán man ɔ nin i wiengu kun nga mun be tran likawlɛ kun. Man ɔ jaso min nanmue'n nun ko kplɛn i kpata liɛ lika uflɛ.» «Sɛ tralɛ wie yɛ be fa bua ndrɛ annzɛ lɛn be fa wuli o, sɛ tɔfu o, sɛ kusu triko yɛ be fa bua ndrɛ annzɛ lɛn be fa wuli o, sɛ kplo o, sɛ kusu like wie yɛ be fa kplo be fa yoli o, sɛ like nga be o lɛ'n be nun wie di atre'n, nan sɛ atre ng'ɔ dili'n i nyin'n ti ɔkwlɛ annzɛ sɛ ɔ yo kɛ ɔ ´lu'n, wuun ɔ fata kɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ niɛn i sɔ atre liɛ nga like'n dili'n. Like sɔ'n nga b'ɔ dili atre'n, kɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ nian wie'n, man ɔ fa sie i ngunmin le mɔcuɛ kun. I cɛn ba nso'n su'n, man ɔ niɛn ekun. Ɔ nian nan sɛ ɔ'a di atre'n ekun ɔ'a uka laa liɛ'n su'n, wuun i sɔ like liɛ'n be kwla bu-mɛn i nyrun, fiɛn ɔ'a kɛn i. Kpɛkuun sɛ tralɛ o, sɛ tannin o, sɛ triko o, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ wɔ like sɔ'n nun. Sɛ ɔ ti like wie kusu bɔ kplo yɛ be fa yoli'n, man ɔ `yrɛ i. Afin i sɔ atre liɛ'n bɔ like'n ɔ'a di'n, be kwla be bu-mɛn nyrun. I sɔ'n ti ɔ fata kɛ like sɔ'n be wlɛ i nun sin nan sin'n `saci i ngba. Sanngɛ sɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ nian nan ɔ wun i kɛ like'n ɔ'a di-man atre ɔ'a uka-man laa liɛ'n su'n, man ɔ se like sɔ'n i fuɛ'n kɛ ɔ kpu nan min nyrun jranfuɛ'n ɔ `fa sie i le mɔcuɛ kun ekun. Kɛ be ko kpu'n, sɛ ɔ wa niɛn i kasiɛn nan ɔ wun kɛ atre bɔ like sɔ'n dili'n tɛ o lɛ nan ɔ'a kaci-man'n, kannzɛ ɔ'a trɛ-man ɔ'a ɔ-mɛn i sin'n, sanngɛ fiɛn o like sɔ'n wun. Sɛ i sin o, sɛ i nyrun o yɛ ɔ dili atre sɔ'n, i kwlaa bɔ yoli-ɔ, atre yɛ ɔ dili-ɔ, man be yrɛ i. Sanngɛ sɛ be kpuli like sɔ'n ɔ wieli, nan min nyrun jranfuɛ'n ɔ ´nian i atre diwlɛ lika nin-ɔn i nyin'n ɔ'a kpa fuaii'n, sɛ ɔ ti tralɛ o, sɛ kplo o, sɛ tannin o, sɛ kusu triko o, man ɔ kpɛ lɛ lika'n yi. Sɛ tralɛ nin o, sɛ tannin nin o, sɛ triko nin o, sɛ kusu like nga be fa kplo be yoli nin o, sɛ ɔ sɛ i sin di atre ekun'n, wuun tukpacɛ-ɔ, man be yrɛ i. Sɛ be kpu tralɛ nin o annzɛ tannin nin o, sɛ triko nin o annzɛ like nga be fa kplo be yoli nin o, nan sɛ ɔ'a di-man atre kun'n, man be kpu i kpɛ nnyɔn su ekun'n, kpɛkun wuun fiɛn ɔ'a tu.» Tralɛ mun, nin tannin nga be fa bua ndrɛ annzɛ lɛn be wuli be'n, ɔ nin triko mun, ɔ nin like nga be fa kplo be yoli be'n, sɛ be di atre'n, be su mmla'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I sɔ mmla liɛ'n i ti ɔ man e wun like nga fiɛn ɔ'a kɛn i annzɛ fiɛn ɔ'a kɛn-mɛn i'n. Anannganman kannin ndɛ kleli Moiz. Ɔ seli i kɛ yoo: «Cɛn nga bɔ be ´bo kokowefuɛ kun i wun aso'n, ninnge ng'ɔ fata kɛ be yo'n yɛ: man be fa kokowefuɛ'n be ko kle min nyrun jranfuɛ'n. Man min nyrun jranfuɛ'n jaso nanmue'n nun lɔ bla, ɔ wa niɛn i, sɛ ɔ nian bɔ kokowe'n ɔ'a wie sran'n i wun'n, man ɔ se nan anunman nga m mannin atin kɛ be di'n, be fa i sɔ nnyɔn be blɛ i, be `fa nga be nyin o su'n, yɛ be `fa sɛdri waka nin bua ndrɛ tannin b'ɔ ti ɔkwlɛ youun, ɔ nin izɔp sama kun be uka su be blɛ i. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ man atin man be kpɛ anunman'n kun kɔmin. Sɛ be ´kpɛ'n, be `fa sie i fa talie kun su nglo. Talie sɔ'n, man be dun mmua fa bla nun nzue be gua nun. Anunman kun nga i nyin o su'n kusu, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa, yɛ sɛdri waka'n nin bua ndrɛ tannin'n bɔ ti ɔkwlɛ youun nin izɔp sama, man ɔ fa be ngba'n ɔ bo i anunman kun nga be kpɛli i kɔmin'n i mmoja'n nun, ɔ nin nzue'n nun. Kpɛkuun kokowefuɛ nga be bo i wun aso'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa kpɛntɛn-kpɛntɛn i su kpɛ nso. Kɛ ɔ ko yo i sɔ'n, ɔ `se i kɛ fiɛn'n ɔ'a jaso i wun, yɛ man min nyrun jranfuɛ'n ɔ yaci anunman nga i nyin o su'n i nun man ɔ tu ɔ bo nun lɔ. Kpɛkuun man sran nga bɔ be boli i wun aso'n ɔ kpu i wun ninnge mun, yɛ ɔ `yi i wun ndrɛ'n ngba nan ɔ `fa nzue wunnzin. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n siɛn'n, ɔ kɔ nanmue'n nun lɔ-ɔ ɔ yo ye. Sanngɛ i lele b'ɔ ´fa di le mɔcuɛ kun'n, nán man ɔ wlu i sua'n nun. I cɛn nso'n su'n, ɔ `yi i wun ndrɛ mun ekun, ɔ `yi be ngba'n: i ti nin o, i akanza nin o, i nyinma sin ndrɛ nin o. I sin ɔ `kpu i wun ninnge mun nan ɔ `fa nzue wunnzin. Kɛ ɔ ko yo i sɔ'n, wuun i wun ɔ'a sa. I le mɔcuɛ'n su'n, ɔ `fa bua bɔ b'a kpɛ cro'n i sɔ'n nnyɔn, ɔ nin bua ba bla kun bɔ ɔ'a nyan afuɛ kun'n, sanngɛ nán lɛ kaan sa tran bé wun, nan ɔ `fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n i kilo ngwlan, ɔ sɛnngɛn i nin ngo, yɛ ɔ fa ngo litri sin kun. Min nyrun jranfuɛ nga bɔ i yɛ ɔ ´bo sran wun aso'n, ɔ `fa sran'n nin i ninnge mun, ɔ sie be tannin sua'n i anuan nun min nyrun lɛ. Bua'n bɔ ɔ'a kpɛ cro'n ng'ɔ ti afiɛn siesielɛ tɛ'n i bua liɛ'n, sɛ ɔ ´fa yi tɛ'n, ɔ `fa ngo litri sin kun'n, nan ɔ toto be fa kle min. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i kunwlɛ'n nun lɛ kan n wo lɛ'n, lɛ yɛ ɔ `kpɛ bua'n i kɔmin-ɔn. Afiɛn siesielɛ tɛ i nnɛn'n, nin min kpatalɛ tɛ i nnɛn'n, be ti min liɛ mlɔnmlɔn, ɔ man be ti min nyrun jranfuɛ'n i liɛ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa nnɛn i mmoja'n wie ɔ `kpɛn sran ng'ɔ ɔli i wun aso bolɛ'n i su fama'n i pɛkɛpɛkɛ'n su. Ɔ `fa wie kpɛn sran sɔ'n i sama kokotre fama'n nin i ja mma kokotre fama'n bé su. Kpɛkuun ɔ `bu ngo'n wie guɛ i bɔbɔ i sa bɛ'n nun, nan ɔ `fɛ i sama tafitro fama'n bo nun nan ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn min nyrun lɛ sɔ kpɛ nso. Kpɛkuun ɔ `fa kan kpɛn sran ng'ɔ ɔli i wun aso bolɛ'n i su fama'n i pɛkɛpɛkɛ'n su. Ɔ `fa wie kpɛn sran sɔ'n i sama kokotre fama'n nin i ja mma kokotre fama bé su. Sanngɛ sran i wunnɛn su lika ng'ɔ o lɛ mun'n, kan b'ɔ dun mmua fali mmoja'n siesieli i lɛ'n, lika kunngba sɔ'm be nun yɛ ɔ `fa kpɛnkpɛn-ɔn. Ngo ng'ɔ kɛ i sa nun'n, ɔ `fa gua sran'n i ti'n su nan like nga be ´bo sran i wun aso be yo'n, ɔ `fa yo i sran sɔ'n su min nyrun lɛ. Kpɛkuun man min nyrun jranfuɛ'n ɔ yi min kpatalɛ tɛ'n, nan like nga be yo-ɔ wuun fiɛn ng'ɔ o be wun'n ɔ'a kplo'n, ɔ `fa yo i su nan fiɛn'n tu i wun. Kɛ ɔ ko yo i sɔ ng'ɔ o lɛ'n i ngba ko wie'n, kpɛkuun tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ `yrɛ i wunmuan'n ɔ nin ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n min sɔwlɛ'n su, kpɛkuun atubo like nga be yo-ɔ wuun b'a jaso fiɛn nun'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa yo sran sɔ'n.» «Sɛ sran'n ti yalɛfuɛ nan i sa ju-man ninnge nga be fa yi tɛ'n be ngba su'n, ɔ `fa bua bɔ ɔ'a kpɛ cro'n kunngba cenje. I sɔ bua liɛ'n ti afiɛn siesielɛ tɛ'n i bua. Be `toto i min nyrun lɛ. Be `fa man min nan be `fa bo sran'n i wun aso'n. Ɔ `fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n i kilo nsan nan ɔ sɛnngɛn i nin ngo, nan ɔ `sie su ngo litri sin kun. Ɔ `fa okunmomo nnyɔn, wie kusu-ɔ ablioso nnyɔn. Nga i sa ju su'n yɛ ɔ `fa-a. Kun ti min kpatalɛ liɛ, kpɛkuun kun ti tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i liɛ. I le mɔcuɛ'n su'n, ɔ `fɛ i sɔ ninnge mun ko man min nyrun jranfuɛ'n tannin sua'n nga n yi min wun nglo nun'n i anuan'n nun lɔ min nyrun lɛ, nan be `fa bo i wun aso'n. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa bua'n ɔ nin ngo'n, ɔ `toto be min nyrun lɛ. Ɔ `kpɛ bua'n i kɔmin nan ɔ fɛ i mmoja'n wie kpɛn sran'n i su fama'n i pɛkɛpɛkɛ'n su. Ɔ `fa wie kpɛn i sama kokotre fama'n nin i ja mma kokotre fama'n bé su. Kpɛkuun ɔ `bu ngo'n wie guɛ i bɔbɔ i sa bɛ'n nun nan ɔ `fɛ i sama tafitro fama'n ɔ bo nun nan ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn i min nyrun lɛ sɔ kpɛ nso. Kpɛkuun ɔ `fa kan kpɛn sran'n i su fama'n i pɛkɛpɛkɛ'n su. Ɔ `fa wie kpɛn i sama kokotre fama'n nin i ja mma kokotre fama'n su. Sanngɛ kan nga b'ɔ dun mmua fali bua'n i mmoja'n siesieli i lɛ'n, lika kunngba sɔ'm be nun yɛ ɔ `fa kpɛnkpɛn-ɔn. Ngo ng'ɔ kɛ i sa nun'n, ɔ `fa gua sran'n i ti'n su, nan like nga be ´bo sran wun aso-ɔ be yo'n, ɔ fa yo i su min nyrun lɛ. I sin'n, like nga sran'n i sa juli su b'ɔ nin bali'n, sɛ okunmomo nin o, i kusu sɛ ablioso nin o, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa nan ɔ `fa yi min kpatalɛ tɛ'n. Kpɛkuun anunman kun'n, ɔ `fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, kpɛkuun like nga be ´bo sran wun aso-ɔ be yo'n, ɔ `fa yo i sran i su min nyrun lɛ. Kokowefuɛ nga b'ɔ ti yalɛfuɛ'n, bɔ ninnge ng'ɔ fata kɛ be fa bo bé wun aso'n ɔ lɛ-mɛn i tolɛ'n i wun alaje'n, i su mmla liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ yoo: « Kanaan mɛn'n yɛ n wa fa man amun lɛ-ɔ. Blɛ nga amun ko tran lɔ ko wie'n, nan sɛ amun wun kɛ m'an fa senzeble m'an to a yi amun sua'n kun nun'n, man sran ng'ɔ lɛ i sɔ sua'n ɔ ko kan kle min nyrun jranfuɛ'n kɛ yoo: ‹M'an wun fiɛn wie mín sua'n nun.› Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ se nan be `yi ninnge ng'ɔ o sua nun'n kwlaa nan i bɔbɔ ɔ'a ju lɔ ɔ'a ko nian fiɛn sɔ'n. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, fiɛn ɔ ´kan ninnge ng'ɔ o sua'n nun'n. Kɛ b'a yi ninnge'n ɔ'a wie'n, kpɛkuun min nyrun jranfuɛ'n ɔ su wlu sua'n nun lɔ ko kpla fiɛn sɔ'n nian siɛn'n. Sɛ fiɛn sɔ'n i nun ti kunmankunman ɔkwlɛ-ɔkwlɛ annzɛ ble nnya-nnya'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fite gua su wa, kpɛkuun ɔ `nyin sua'n i anuan'n le mɔcuɛ kun. I cɛn ba nso'n su'n, man ɔ `sɛ i sin ɔ wa `niɛn i uflɛ ekun: sɛ fiɛn'n ng'ɔ o talɛ'n i wun'n ɔ'a trɛ'n, man ɔ se nan be `yiyi yɛbuɛ nga bɔ i sɔ fiɛn liɛ'n wo bé su'n, nan be ko gua be blo klɔ'n i sin lɔ ofuɛ'n su lɔ. Ɔ ´yo man be kpu sua'n i klun lɔ talɛ liɛ'm bé wun. Kpɛkuun i sɔ wla'n, man be ko guɛ i blo klɔ'n i sin lɔ ofuɛ'n su lɔ. Kpɛkuun be `fa yɛbuɛ uflɛ be ko kaci klikli liɛ mun nan be `fa fa uflɛ be `wɛsɛ i. Kɛ bɔ b'a yiyi yɛbuɛ nga be sacili sɔ mun'n, bɔ b'a kpu talɛ'm bé wun'n, bɔ b'a wasa be uflɛ'n, sɛ b'a yo i sɔ'n kwlaa ɔ'a wie nan sɛ fiɛn kunngba'n ɔ sɛ i sin kpɛn sua nun lɛ ekun'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ ko kpla sua'n nian ekun. Sɛ sakpa-sakpa fiɛn kunngba'n ɔ sɛ i sin bali ekun'n, ɔ ti kɛ wuun be kwla yo-man fiɛn sɔ'n i sa fi kun, yɛ wuun fiɛn ɔ'a kan sua'n. Ng'ɔ ka nin i sɔ sua liɛ'n, yɛlɛ i bulɛ. I yɛbuɛ lika mun o, i waka lika mun o, man be bu be nan be sua be buebue'n be ko guɛ i blo klɔ'n sin lɔ ofuɛ su lɔ. I fa nga be fa wɛsɛli'n kwlaa, be `sua ko guɛ i lɔ. Sran kwlaa nga bɔ sɛ i cɛn nga bɔ be nyin sua'n i nuan'n ɔ tike ɔ wlu lɔ'n, wuun fiɛn ɔ'a kɛn i sɔ sran'n. Kɛ ɔ fɛ i lele bɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn nun. Sran kwlaa ng'ɔ ko la sua sɔ'n nun'n, sɛ wie kusu-ɔ ɔ ko di like nun'n, ɔ fata kɛ ɔ kpu i wun tralɛ mun. Sanngɛ sɛ kɛ be wasali sua'n i uflɛ ekun'n, sɛ min nyrun jranfuɛ'n ɔ ko nian nan sɛ ɔ'a wun-man fiɛn sɔ'n i talɛ wun kun'n, man ɔ se kɛ fiɛn'n ɔ'a tu, yɛ sua'n ɔ'a yo kpa afin fiɛn'n ɔ'a ba-man kun. B'ɔ ti sua'n i wun fiɛn kplolɛ'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa anunman nnyɔn, nin sɛdri waka, ɔ nin bua ndrɛ tannin ɔkwlɛ youun ɔ nin Izɔp sama kun. Man ɔ kpɛ anunman'n kun kɔmin. Sɛ ɔ ´kpɛ'n, ɔ `fa anunman'n sie i talie kun su nglo. Talie sɔ'n, be `dun mmua fa bla nun nzue be gua nun. Anunman kun nga i nyin o su'n kusu, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa, yɛ ɔ `fa sɛdri waka'n ekun nin bua ndrɛ tannin b'ɔ ti ɔkwlɛ youun, ɔ nin izɔp sama'n, nan ɔ `fa be ngba'n ɔ bo i anunman ng'ɔ kpɛli i kɔmin'n i mmoja'n nun, ɔ nin nzue'n nun nan ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn i sua'n wun kpɛ nso. Anunman'n i mmoja'n nin bla nun nzue'n, ɔ nin anunman nga b'a kun-mɛn i'n, ɔ nin sɛdri waka'n nin izɔp sama'n, ɔ nin tannin ng'ɔ ti ɔkwlɛ youun'n, ɔ `fa be tu sua'n i wun fiɛn'n kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Anunman nga ɔ'a kun-mɛn i'n, man ɔ fa kpɛn klɔ'n i sin lɔ nan ɔ `yaci i nun nan ɔ tu wɔ aawlɛ dan'n nun lɔ. Kpɛkuun like nga be yo be kplo fiɛn'n, ɔ `fa yo i sua'n wun nan sua'n i wun sa.» I sɔ mmla liɛ'n yɛ man be si kɛ sran nga annzɛ like nga fiɛn ɔ'a kɛn i wie kusu-ɔ fiɛn nun-mɛn i wun-ɔn. Kɛ kokowe'n i su mmla'n ti kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. I sɔ nzue liɛ'n sɛ ɔ bu o, sɛ ɔ bu-man o, sanngɛ i kwlaa b'ɔ yoli'n, ɔ wla sran'n i fiɛn nun. I ti man bɛ kwlaa nga bɔ yɛ i sɔ sran liɛ'n la su'n, wuun fiɛn ɔ'a kɛn i. Bia kwlaa nga bɔ yɛ i sɔ sran liɛ'n tran su'n, wuun fiɛn ɔ'a kɛn i. Sran nga b'ɔ ko kɛn i sɔ bɛ liɛ'n, wuun ɔ'a kan fiɛn. I sɔ'n ti ɔ fata kɛ ɔ kpu i wun tralɛ mun yɛ ɔ wunnzin, sanngɛ lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn'n nun. Bia nga bɔ loliɛfuɛ'n trannin su'n, sran nga b'ɔ ko trɛn i sɔ bia kunngba liɛ'n su wie'n, wuun ɔ'a kan fiɛn. Ɔ fata kɛ ɔ kpu i wun tralɛ mun yɛ ɔ wunnzin, sanngɛ lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn'n nun. Sran nga b'ɔ kan loliɛfuɛ sɔ'n, ɔ fata kɛ ɔ kpu i wun tralɛ mun, yɛ man i bɔbɔ'n wunnzin. Sanngɛ lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn'n nun. Sɛ loliɛfuɛ'n i nuan nzue gua sran nga like fi yo-mɛn'n i wun'n, ɔ fata kɛ i sɔ sran liɛ'n ɔ kpu i wun tralɛ mun, yɛ man i bɔbɔ'n wunnzin. Sanngɛ lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn'n nun. Bia kwlaa nga tukpacɛfuɛ'n kɔ lika-a ɔ tran su'n, wuun fiɛn'n ɔ'a kɛn i wie. Like nga be fa sie i tukpacɛfuɛ'n i bo'n, sran kwlaa ng'ɔ ko kɛn i'n, i sɔ sran liɛ'n, lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun fiɛn'n tɛ o i wun. Sran nga b'ɔ suɛ i sɔ like liɛ'n wie'n, ɔ fata kɛ ɔ kpu i wun tralɛ mun, yɛ man i bɔbɔ'n wunnzin. Sanngɛ lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn nun. Sɛ loliɛfuɛ'n ɔ'a wunnzin-mɛn i sa nun'n, sran kwlaa ng'ɔ fɛ sa kɛn i'n, ɔ fata kɛ i sɔfuɛ'n kpu i wun tralɛ mun, yɛ man i bɔbɔ'n wunnzin. Sanngɛ lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn'n nun. Like kwlaa nga be fali fa yɛ be wuli'n, sɛ loliɛfuɛ kɛn i'n, be `bobo i. Sɛ kusu waka yɛ be fa sɛli'n, be `wunnzin nun kpa. Sɛ i sɔ loliɛ liɛ'n ko wie b'ɔ bu-man nzue kun'n, bɔ loliɛ sɔ'n i ti yɛ ɔ ti kɛ sran'n o fiɛn nun'n, sɛ ɔ ko kpɛ'n, man ɔ minndɛ le mɔcuɛ kun nan fiɛn'n ɔ'a tu i wun. I cɛn nso'n su'n, ɔ `kpu i wun ninnge mun. Ɔ `fa nzue nga be ko sɛli i nzue ti kun nun'n ɔ `wunnzin. Kɛ ɔ ko yo i sɔ'n, wuun fiɛn'n ɔ'a tu i wun. I le mɔcuɛ'n su'n, ɔ `fa okunmomo nnyɔn, wie kusu-ɔ ablioso nnyɔn, ɔ `fa ko man min nyrun jranfuɛ'n m bɔbɔ min nyrun lɔ tannin sua'n nga n yi mín wun nglo nun'n i anuan nun lɛ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa anunman'n kun `yi min kpatalɛ tɛ, kpɛkuun ɔ `fa kun'n yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. Kpɛkuun like nga be fa yo i sran su b'ɔ ti be wun aso bolɛ like'n, be `yo i yasua sɔ'n su nan i loliɛ i fiɛn'n ɔ `tu i wun. Sɛ sran yasua kun i wun nzue ɔ gua sa ngbɛn'n, ɔ fata kɛ i bɔbɔ wunmuan'n ɔ wunnzin, sanngɛ lele'n b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn'n nun. Tralɛ kwlaa nin kplo kwlaa bɔ be la su annzɛ be tran su bɔ i yasua lika nzue'n ɔ kpɛnnin nun'n, man ɔ kpu i ngba ng'ɔ o lɛ mun. Sanngɛ san aliɛ'n ´jɔ yɛ i sɔ fiɛn liɛ'n ɔ ´tu ninnge'm bé nun-ɔn. Sɛ bla kun nin yasua kun be la'n, ɔ fata kɛ be nnyɔn'n be wunnzin. Sanngɛ lele'n b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun be tɛ o fiɛn nun.» «Sɛ bla kun sa bu bɔ i wun mmoja'n gua'n, i le mɔcuɛ ng'ɔ lɛ nun'n, fiɛn o i wun. Sran kun ng'ɔ kɛn i'n, wuun i bɔbɔ ɔ'a wlu fiɛn'n nun wie. I lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun fiɛn tɛ o i wun. Bɛ kwlaa nga bɔ bla nga i sa'n ti buwa'n ɔ la su'n, ɔ nin bia nga b'ɔ tran su'n, wuun like sɔ'm b'a wlu fiɛn nun. Sɛ like ng'ɔ sɛ bɛ ng'ɔ lali su i su nin o, sɛ bia ng'ɔ trannin su nin o, i sɔ like liɛ'n, ɔ min kun nga a kɛn i'n, wuun w'a wlu fiɛn nun. Ɔ man san aliɛ'n jɔ'n yɛ i sɔ fiɛn liɛ'n ´tu ɔ́ wun-ɔn. Sɛ i sɔ blɛ liɛ'n nun yasua kun nin i sɔ bla liɛ'n be la'n, wuun fiɛn'n nga bɔ o bla'n i wun'n ɔ'a sa yasua'n. Kɛ ɔ ´fa nyan le mɔcuɛ kun'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn sɔ'n nun wie. Ɔ man bɛ kwlaa ng'ɔ la su'n, fiɛn'n ɔ'a kan bɛ'n sɔ'n wie. Sɛ bla kun i sa ɔ'a bu-man nan sɛ mmoja tu i'n nan sɛ ɔ su cɛ'n, wie kusu-ɔ sɛ i sa'n buli nan ɔ ju i cɛn-ɔn ɔ'a wie-man'n nan ɔ su cɛ'n, wuun i sɔ bla liɛ'n wo fiɛn nun lele san cɛn nga mmoja'n ɔ'a yaci i tulɛ'n yɛ ɔ jao fiɛn nun-ɔn. Bɛ kwlaa ng'ɔ la su'n, yɛ bia kwlaa ng'ɔ tran su'n, wuun fiɛn ɔ'a kan be kɛ blɛ nga i sa'n bu nun'n sa. Sran kun ng'ɔ kɛn i sɔ bɛ nin o, sɛ i sɔ bia liɛ nin o, ɔ fata kɛ ɔ kpu i wun tralɛ mun, yɛ man i bɔbɔ'n ɔ `wunnzin. Sanngɛ lele'n b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn nun. Kɛ mmoja'n ko kpɛ'n, san le mɔcuɛ kun ´sin yɛ fiɛn'n ɔ ´tu i wun-ɔn. I le mɔcuɛ'n su'n, man ɔ fa okunmomo nnyɔn, wie kusu-ɔ ablioso nnyɔn ko man min nyrun jranfuɛ'n m bɔbɔ min nyrun lɔ tannin sua'n i anuan'n nun lɛ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa anunman'n kun ɔ yi min kpatalɛ tɛ, nan ɔ `fa kun'n ɔ `yi tɛ nga bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. Kpɛkuun bé wun aso bolɛ like nga be yo'n, ɔ `yo nan bla'n i sa bulɛ fiɛn'n ɔ `tu i wun. Amun `wla Izraɛlfuɛ'm bé su nun kpa kɛ cɛn nga fiɛn kan be'n, nán be ju min nyrun wa. Sɛ be ju min nyrun wa nan fiɛn kan mín tannin sua ng'ɔ o be afiɛn wa yɛ'n, be ´wu.» Yasua nga bɔ loliɛ yo i'n, ɔ nin nga bɔ i wun nzue ɔ gua sa ngbɛn'n, ɔ nin bla nga i sa bu'n, ɔ nin yasua nga b'ɔ nin i sɔ bla liɛ'n be la'n, be su mmla'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ Aarɔn i wa yasua nnyɔn mun be dili wlɛwlɛ be fali like ng'ɔ ti-man Anannganman'n i liɛ'n be kpɛnnin Anannganman nyrun lɔ bɔ be ko wu'n, Anannganman wa seli Moiz kɛ yoo: «Se ɔ niaan Aarɔn kɛ nán man ɔ wlu min lika kpa tra su'n i nun lɔ ngbɛn-ngbɛn, yɛ nán man ɔ sin tannin dan ng'ɔ o min alaka'n nin i su tre'n be nyrun lɛ'n i sin lɔ finfin. Sɛ ɔ wlu lɔ sɔ'n, ɔ ´wu. Afin i blɛ nga wɛnsrɛn'n ɔ ´jaso alaka tre'n su'n, i sɔ blɛ liɛ'n nun yɛ n ´yi mín wun nglo-ɔ. Min lika kpa tra su'n, sɛ Aarɔn ´wlu lɔ'n, man ɔ fa nannin tola kun tra nun nan ɔ wa yi min kpatalɛ tɛ man min, nan n kusu m'an yaci i wun sa m'an cɛ i, kpɛkuun man ɔ fa bua nene kun ekun nan ɔ ´fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n man min. Tralɛ tɛnndɛn'n nin nga be fali lɛn yɛ be wuli'n, man ɔ wla be. Be klun nyanman nga be fa lɛn yɛ be yoli'n, man ɔ fa ci i klun. Kpɛkuun kle bɔ lɛn yɛ be fa yoli'n, man ɔ fa wlɛ i ti. I sɔ ninnge bɔ be ti min sulɛ liɛ'n, kɛ ɔ wa ´wla be'n, blɛ kwlaa nga b'ɔ wa fa min ninnge sɔ mun, man ɔ dun mmua wunnzin. Man Izraɛlfuɛ'm be mɛn i boli nnyɔn nan ɔ fa yi min kpatalɛ tɛ'n, yɛ man be mɛn i bua nene kun ekun nan ɔ fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. Aarɔn i bɔbɔ i sa tɛ ng'ɔ yoli'n i su yɛlɛ nannin tola'n b'ɔ fa yi tɛ'n. Like nga be yo bɔ n yaci bé wun sa'n n cɛ be'n, ɔ `fa yo i bɔbɔ, ɔ nin i awlofuɛ'm bé su. Kɛ ɔ ko yo i sɔ'n, kpɛkuun man ɔ fa boli nnyɔn'n wɔ min nyrun lɔ tannin sua'n nga n yi min wun nglo nun'n i anuan'n nun lɔ. Yɛ ɔ `tu nnɛn sɔ'm bé wun fɔtɔ nan ɔ `wun ng'ɔ ti min liɛ'n, nan ɔ `wun nga kusu b'ɔ ti Azazɛl i liɛ'n. Nnɛn nga b'ɔ ti min liɛ'n, ɔ `fa kle min nan be `fa yi min kpatalɛ tɛ'n. Azazɛl i boli liɛ'n, be kun-mɛn i, be dun mmua be fɛ i be ko sie min nyrun be yi sraka'n kwlaa nan b'a fɛ i a wɔ aawlɛ dan'n nun lɔ b'a fa ko man Azazɛl. Man Aarɔn fa nannin'n yi i bɔbɔ i ti tɛ liɛ'n. Kpɛkuun like nga bɔ sɛ be yo-ɔ n yaci bé wun sa'n n cɛ be'n, man ɔ fa yo i bɔbɔ nin i osufuɛ'm bé su. Kpɛkuun man ɔ kpɛ nannin tola'n i kɔmin. Sɛnmlɛn ng'ɔ o min sɔwlɛ'n su min nyrun lɔ'n, ɔ `ko fa wie ɔ `wa guɛ i sɛnmlɛn guawlɛ like'n nun, ɔ `fla ansans nzuɛn'n i sa buɛ nnyɔn, kpɛkuun kɛ n wo lɛ'n bɔ tannin dan'n ɔ kpɛ lɛ'n, ɔ `fa ninnge sɔ'm be ngba wlu lɔ. Man ɔ fa ansans nzuɛn'n ɔ guɛ i sɛnmlɛn su min nyrun lɛ. Kpɛkuun i wɛnsrɛn ng'ɔ fite lukuu'n, ɔ ´kata min alaka'n bɔ i nun yɛ min mmla blu'n wo'n ɔ nin i tre'm bé su. Sɛ Aarɔn yo i sɔ'n, wie'n su kun-mɛn i. Ɔ `fɛ i sama'n kun bo nannin'n i mmoja'n nun, nan ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn alaka'n i tre'n i bue ng'ɔ kaci wia afiliɛ lɔ'n su kpalɛ kun. Kpɛkuun ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn alaka'n i nyrun wa kpɛ nso. Kpɛkuun boli'n b'ɔ ti mɛn mma'm bé tɛ i ti srɛlɛ liɛ'n, ɔ `kpɛ i kɔmin, nan ɔ `fa boli'n i mmoja'n wlu kɛ tannin dan'n ɔ kpɛ lɛ'n i sin lɔ, nan like kunngba nga b'ɔ fali nannin tola'n i mmoja'n yoli'n, ɔ `fa yo i sɔ, ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn alaka tre'n i bue ng'ɔ kaci wia afiliɛ lɔ'n su, yɛ ɔ fa kpɛntɛn-kpɛntɛn alaka'n i nyrun wa'n su. Izraɛlfuɛ'm be sa tɛ fanunfanun nga be yo'n b'ɔ ti fiɛn b'ɔ o bé wun'n, bɔ i sɔ fiɛn liɛ'n ɔ'a sa min lika kpa tra su'n, lika sɔ'n i fiɛn salolɛ like'n, man ɔ yo. Kpɛkuun ɔ `yo i sɔ ekun tannin sua'n i onga'n nun lɔ. Afin sran nga sua sɔ'n ɔ jin be afiɛn'n, be ti fiɛn, ɔ man i sɔ fiɛn'n ɔ sali sua'n. Blɛ nga bɔ Aarɔn ɔ ´kpɛn min nyrun'n, b'ɔ ´yi bé wun fiɛn salolɛ tɛ'n, lele b'ɔ ´fa fite'n, ɔ fata-man kɛ sran kun sa tran tannin sua'n nun lɔ. Like nga be yo-ɔ n yaci bé wun sa n cɛ be'n, kɛ Aarɔn ko fa ko yo i bɔbɔ nin i awlofuɛ mun, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa bé su'n, kpɛkuun man ɔ jaso tannin sua'n nun lɔ bla sua sɔ'n i nyrun lɛ. Yɛ like nga be yo be fa salo bé wun fiɛn'n, man ɔ fa yo min sɔwlɛ'n su. Ɔ `fa nannin tola'n i mmoja'n kan, ɔ nin boli yasua'n i mmoja liɛ'n kan, nan ɔ `fa kpɛnkpɛn min sɔwlɛ'n i cɔnjɔ-cɔnjɔ'm bé su. Man ɔ fɛ i sama'n kun bo mmoja'n nun nan ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn min sɔwlɛ'n su kpɛ nso. Kɛ ɔ ´yo i sɔ lɛ'n, wuun fiɛn'n bɔ Izraɛlfuɛ'm be fa kannin min sɔwlɛ sɔ'n, i kplolɛ yɛ ɔ ´kplo i lɛ-ɔ. Kpɛkuun wuun ɔ'a sin i osu laa'n nun ekun. Kɛ Aarɔn ko wie min lika kpa tra su'n nin tannin sua'n i onga'n, ɔ nin min sɔwlɛ'n be wun fiɛn'n i kplo'n, ɔ `se be nan be `fa boli kpakpuɛ kun nga b'a kun-mɛn i'n be bla. Kɛ be fɛ i sɔ boli kpakpuɛ liɛ'n ba'n, man Aarɔn fɛ i sa nnyɔn'n gua boli sɔ'n i ti'n su, yɛ Izraɛlfuɛ'm bé sa tɛ'n nin bé nyin bɔ ɔ'a yi-man min'n, ɔ nin fɔnlɛ nga be fɔnnin'n, man Aarɔn kɛnngɛn i ngba guɛ i boli'n su. Kpɛkuun sran nga bɔ be yili i kɛ ɔ `fa boli'n wɔ aawlɛ flɛnnɛn i afiɛn lɔ'n, ɔ `fa mɛn i nan ɔ `fa wɔ. Boli'n i aawlɛ'n nun lɔ fa kɔlɛ'n, ɔ kle kɛ Izraɛlfuɛ'm bé sa tɛ nga be yoli'n, i fa kɔlɛ yɛ boli'n ɔ'a fa ɔ aawlɛ flɛnnɛn wie i afiɛn lɔ lɛ-ɔ. Man Aarɔn sɛ i sin tannin sua'n nun lɔ nan lɛn tralɛ ng'ɔ wlali be'n nan ɔ'a wlu mín sua'n nun lɔ'n, ɔ `yi be guɛ lɔ. Man ɔ wunnzin lika kun b'ɔ ti min liɛ nun, kpɛkuun ɔ `wla tralɛ uflɛ. Kpɛkuun ɔ `fite nan tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ `yi i bɔbɔ liɛ'n, yɛ ɔ yi mɛn mma'm be liɛ'n. I sin, like nga be yo bɔ n yaci bé wun sa'n n cɛ be'n, ɔ `fa yo i bɔbɔ nin mɛn mma'm bé su. Kpɛkuun nnɛn nga be fali be be yili min kpatalɛ tɛ'n, Aarɔn `fa be luilui lika mun, ɔ `ko gua be min sɔwlɛ'n su lɛ, nan ɔ `yra be. Sran nga b'ɔ fali Azazɛl i boli yasua'n ɔli aawlɛ flɛnnɛn'n dan'n nun lɔ'n kusu, man ɔ kpu i wun tralɛ mun nan ɔ `wunnzin kwlaa nan ɔ'a kpɛn min nanmue'n nun lɔ. Nannin tola'n nin boli yasua nga be fali be be yili min kpatalɛ tɛ'n, bɔ be fali be mmoja'n be kploli bé wun fiɛn'n, man be fɛ i sɔ nnɛn liɛ mun be jaso min nanmue'n nun lɛ, be fa wɔ nanmue'n i sin lɔ nan be `yra bé kplo'n nin be nnɛn ba'n, ɔ nin be klun ninnge mun. Sran nga b'ɔ wɔ i sɔ nnɛn liɛ'm be nun'n, man ɔ kpu i wun tralɛ mun, ɔ `wunnzin nan ɔ'a sɛ i sin min nanmue'n nun lɔ. Nian, mmla kun yɛ ɔ o yɛ, amun `di su titi: afuɛ kwlaa kɛ anglo nso'n ko ju'n, i cɛn ba blu'n su'n, amun Izraɛlfuɛ mun, ɔ nin aofuɛ ng'ɔ o Izraɛl asiɛ'n su'n, amun kwlakwla, amun `ci nglɛmun, yɛ nán amun di junman fi. I sɔ cɛn liɛ'n nun yɛ sa tɛ nga amun yoli'n, yɛ be ´yo i su sa nin-ɔn. I sin be ´kplo amún wun fiɛn'n. Kpɛkuun min nyrun lɛ yɛ amún sa tɛ'n kwlakwla ɔ ´tu amún wun-ɔn. Cɛn sɔ'n, amun `fa yo amun wunmiɛn-delɛ-cɛn mlɔnmlɔn, yɛ amun `fa yo amun nglɛmun cilɛ cɛn. I sɔ mmla liɛ'n, amun `di su tititi. Ɔ ´cɛ kɔ'n, sran nga bɔ be guɛli i ti su ngo kɛ ɔ `kaci min nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn, sa nga be yo-ɔ sɛ ɔ ti sa tɛ i yaci cɛlɛ-ɔ be yaci be cɛ'n, ɔ nin bé wun fiɛn kplolɛ'n, i yɛ ɔ ´yo be-ɔ. M bɔbɔ min sulɛ tralɛ liɛ nga be fa lɛn yɛ be wuli'n, ɔ ´wla be. Ɔ ´salo min lika kpafuɛ i wun fiɛn'n. Ɔ ´salo tannin sua'n i onga'n i wun fiɛn'n kusu wie, kpɛkuun ɔ ´salo min sɔwlɛ i wun fiɛn'n. Min nyrun jranfuɛ'm bé wun fiɛn'n, ɔ ´salo i kusu wie, kpɛkuun ɔ ´salo Izraɛlfuɛ'm be wunmuan'n be wun fiɛn'n. I sɔ mmla liɛ'n, amun `nanti su titi. Amun `fa su nan afuɛ nuan kun nun'n, sa tɛ nga amun Izraɛlfuɛ mun amun yoli'n, n ´kan bo nun nan n ´yaci n cɛ amun.» Aarɔn niannin ndɛ nga Anannganman kan kleli Moiz'n i kwlakwla su yoli! Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Aarɔn nin i mma mun, ɔ nin Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Sɛ Izraɛlfuɛ kun waan ɔ ´kun nannin o, sɛ bua o, sɛ wie kusu-ɔ boli o, sɛ ɔ wie nanmue'n nun lɛ o, sɛ nán nanmue'n nun lɛ o, man ɔ dun mmua fa nnɛn'n ɔ bla tannin sua'n nga n yi min wun nglo nun'n i anuan'n nun lɛ, ɔ `fa man min kɛ min nnɛn-ɔn. Sɛ ɔ'a yo-mɛn i sɔ'n, wuun ɔ'a yo sa tɛ, afin b'a mɛn-mɛn i atin kɛ like ng'ɔ de wunmiɛn asiɛ'n su'n, ɔ gua wie mmoja ase. Kɛ bɔ ɔ'a guɛ i ase'n ti'n, be ´fuɛn i Izraɛl nvle nun. Kɛ ɔ ko yo nan Izraɛlfuɛ'm b'a kun-man bé tɛ nnɛn mun bo'n nun lɔ kwlaa nan b'a fa blɛ min nyrun jranfuɛ'n tannin sua'n i anuan nun lɛ'n kɛ ɔ `fa yi bo kun yolɛ i su tɛ man min'n, i ti yɛ m mɛn i sɔ mmla nin-ɔn. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fɛ i sɔ nnɛn liɛ'n i mmoja'n ɔ guagua min sɔwlɛ'n su tannin sua'n i anuan nun lɛ, nan ɔ `yrɛ i luilui lika mun nan ɔ `bɔn min bue nun fannin. I sɔ mmla liɛ'n, ɔ man tɛ nga be yi man amuɛn nga be yo be kɛ boli kpakpuɛ sa'n, b'ɔ man Izraɛlfuɛ'm be su min kun nin bue'n, be su yi-mɛn i kun. Mmla ng'ɔ ti bɔ Izraɛlfuɛ mun ɔ nin be osu nunfuɛ'm be `fa su tititi'n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Nan i ti'n, sɛ Izraɛl awlo nunfuɛ kun, sɛ wie kusu-ɔ aofuɛ wie b'ɔ tran Izraɛl wa'n i waan ɔ ´yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n annzɛ tɛ uflɛ ɔ ´man min'n, ɔ fata kɛ ɔ fa nnɛn'n ɔ kpɛn tannin sua'n i anuan nun lɛ nan ɔ fa man min. Sɛ ɔ'a yo-mɛn sɔ'n, be `fuɛn i min nvle'n nun. Sɛ Izraɛl nvle'n nunfuɛ kun, sɛ wie kusu-ɔ aofuɛ wie b'ɔ tran Izraɛl wa'n ɔ di nnɛn wie mmoja'n, i wafa kwlaa wie b'ɔ di'n, i sɔ sran'n liɛ'n, min nin i y'a nyɛn i. N ´fuɛn i min nvle liɛ'n nun. Afin like kwlaa ng'ɔ de wunmiɛn'n, i mmoja'n nun yɛ i nguan'n wo-ɔ. I sɔ'n ti yɛ man m mannin amun atin kɛ mmoja yɛ amun fa be `se min yaci min sɔwlɛ'n su nan m'an kplin amun ngbata'n su nin-ɔn. Mmoja'n yɛ man sɛ be kpata-a be kplin su-ɔ, afin mmoja'n, i yɛ ɔ ti nguan nin-ɔn. I sɔ'n ti yɛ man n seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: i Izraɛlfuɛ o, i aofuɛ ng'ɔ tran Izraɛl asiɛ'n su wa o, amun wie fi be lɛ-man atin be di-man mmoja nin-ɔn. Sɛ Izraɛlfuɛ kun, sɛ wie kusu-ɔ aofuɛ wie b'ɔ tran Izraɛl wa'n ɔ kɔ koniɛn nan ɔ ko nyan nnɛn annzɛ kusu anunman wie bɔ be kwla `di i nnɛn'n, ɔ `guɛ i mmoja'n i ase nan ɔ `bo fa kata su. Afin nguan ng'ɔ o sran nin nnɛn'm be nun'n, be flɛ kɛ yɛlɛ be mmoja'n. I sɔ'n ti yɛ man n waan nán Izraɛlfuɛ'm be di mmoja nin-ɔn. Afin ninnge nga be de wunmiɛn'n, be mmoja'n nun yɛ be nguan'n wo-ɔ. Sran ng'ɔ di-ɔ, be `fuɛn i. Sɛ nnɛn wie wuli i sa su'n, sɛ wie kusu-ɔ blo nnɛn wie kunnin nnɛn'n, nan Izraɛlfuɛ kun annzɛ kusu aofuɛ wie b'ɔ tran Izraɛl wa'n, ɔ di i nnɛn'n, man i sɔ sran'n ɔ kpu i wun tralɛ mun nan i bɔbɔ'n ɔ `wunnzin. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ tɛ o fiɛn nun lele sɛnzɛ'n ´fa tɔ kwlaa nan i wun ɔ'a sa. Sɛ ɔ'a kpu-mɛn i wun tralɛ mun nan i bɔbɔ ɔ'a wunnzin-man'n, sa tɛ ng'ɔ yoli'n nian tu-mɛn i wun.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Ezipt mɛn'n nun kan amun trannin lɔ laa'n, nán amun yo lɔ like mlɔnmlɔn kun. Like nga be yo i Kanaan mɛn'n nun kan min nin amun su kɔ lɔ'n, nán amun yo wie. Mɛn sɔ'n nunfuɛ'm be mmla nga be nanti su'n, nán amun nanti su wie. Min ndɛ liɛ nga n kan n kle amun'n, i su yɛ amun `fa-a, yɛ min mmla'm bé su yɛ amun `di-ɔ. Afin min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Amun `di min mmla'm bé su, yɛ amun `fa mín nuan ndɛ'm bé su. Sran ng'ɔ nanti bé su'n, ɔ ´nyan nguan be dunman nun. Afin min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Nán man Izraɛlfuɛ kun nin i osu nun bla kun sa be si sua. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Nán man amun nin amún nin be si sua nan amun gua amún si nyin ase. Sɛ ɔ ti nyin ase gualɛ-ɔ, amun gua amun nin bɔbɔ i nyin ase wie, afin i yɛ ɔ ti amún nin nin-ɔn. Nán man sɛ amún si i yi uflɛ o lɛ-ɔ, amun nin i si sua. Ɔ ti-mɛn ti-ɔ, ɔ ti amún si i nyin ase gualɛ. Nán man amun nin amun niaan bla nga amún si ti kun bɔ amún nin ti ngunmin-ngunmin'n, be si sua. Nán man amun nin amun niaan bla nga amún nin ti kun bɔ amún si ti ngunmin-ngunmin'n, be si sua. Kannzɛ b'a ta-man amun awlo kunngba nun'n, nán amun nin i be si sua. Nán man amun nin amun anunman bla be si sua. Ɔ ti amun bɔbɔ amún nyin ase gualɛ. Nán man amun nin amún si i yi kun sa i wa bla be si sua, afin amun niaan bla-a. Nán man amun nin amún si i niaan bla wie be si sua, afin amún si i osufuɛ-ɔ, be mantan dan. Nán man amun nin amún nin i niaan bla wie be si sua, afin amun nin i osufuɛ-ɔ, be mantan dan. Nán man amun nin amún si i niaan bian wie i bo bla be si sua nan amun gua amun si i niaan bian sɔ'n i nyin ase, afin bla sɔ'n ɔ ti kɛ amun nin sa yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Nán man amun nin amun wa yasua wie i yi be si sua, afin bla'n sɔ'n ti amun sewi. Amun nin i be si sua-a ɔ nin i sɔ'n fata-man. Nán man amun nin amun niaan bian kun i yi'n be si sua, ɔ ti amun niaan sɔ'n i nyin ase gualɛ. Nán man amun nin bla kun be si sua kpɛkuun amun nin i klun ba bla b'a si sua ekun, kusu nán amun nin bla sɔ'n i anunman bla be si sua ekun. Afin bla sɔ'm be ti bla'n i osufuɛ. Be mantan kpa. I sɔ'n ti tete like. Blɛ nga bɔ amún yi'm be nyin tɛ o su'n, nán man amun ja be niaan bla mun ekun. Sɛ amun yo i sɔ-ɔ, wuun ɔ ti kɛ amun waan amun klɔklɔ be nan be nin be niaan bla mun be `si kwla. Kɛ bla kun i sa kan ase'n, nán man amun nin i be si sua, afin min nyrun'n, ɔ o fiɛn nun. Nán man amun nin amun wiengu wie i yi be si sua. I sɔ'n ti amún wun fiɛn nun wlalɛ. Nán man amun fa amun mma mun be ko yi tɛ be man amuɛn nga be flɛ i Mɔlɔk'n, afin sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, ɔ ti min dunman'n i sacilɛ. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Nán man amun nin amun wiengu yasua kun be la kɛ be nin bla be fa la'n sa. I sɔ'n ti tete like dan. Nán man yasua annzɛ bla ɔ nin nnɛn be la. I sɔ'n ti tete. Ninnge nga m'an kan be ndɛ lɛ'n, nán amun yo i nun wie fi nan fiɛn kan amun. Mɛn nga n su wa kɛnkɛn i nunfuɛ'm bé bo amun nyrun lɔ lɛ'n, i sɔ sa liɛ'n yɛ be yoli be yɛ man fiɛn kannin be nin-ɔn. I sɔ fiɛn liɛ'n, ɔ sacili be mɛn'n, ɔ man min nin mɛn sɔ'n i nunfuɛ mun y'a nyɛn i lele san n ´kan bé bo be mɛn sɔ'n nun. I sɔ'n ti'n, Izraɛlfuɛ mun, yɛ aofuɛ nga bɔ amun tran Izraɛl asiɛ'n su'n, amun `fa ndɛ nga n kan n kle amun'n su, yɛ amun `di mmla nga n fa man amun'n su, nán amun yo i sɔ tete sa liɛ'n be wie. Be nga be dun mmua trannin mɛn nga nun'n, be yoli tete sa sɔ mun, ɔ man fiɛn'n kannin be. Kɛ ɔ ko yo nan m'an kan-man amun bo mɛn sɔ'n nun kɛ n kannin be nga be dunnin mmua amun nyrun'n bé bo sa'n ti'n, nán amun kan fiɛn'n i uflɛ ekun. Ɔ man i ti'n, be nga be yo i sɔ tete sa liɛ'n, be ´fuan be Izraɛl mɛn'n nun. Nan i yɛ m'an kɛn i lɛ-ɔ. Mmla nga n kan n kle amun'n, amun `nian su be `yo. Tete sa nga be dunnin mmua be yoli nan amu'an ba'n, nán amun nian su be yo wie, ɔ ti-mɛn ti-ɔ, sa tɛ kunngba'n ɔ ´kan amun wie. Min Anannganman amun Nyanmiɛn'n yɛ n kɛn i sɔ n kle amun-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Man amun nzuɛn'n ɔ fa min liɛ'n. Afin min nzuɛn liɛ'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Man amún nyin yi amún si nin amún nin. Mín wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun'n, nán amun di junman. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Nán amun su amuɛn'm be kun. Amun `yaci amuɛn nga be fa blalɛ annzɛ like ng'ɔ ti kɛ blalɛ sa be yo be mun. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Sɛ amun waan amun ´yi bo kun yolɛ'n i su tɛ be ´man min'n, amun `yo i i yowlɛ'n su nan min kusu m'an yaci amún wun sa'n m'an cɛ amun. Nnɛn nga amun fa yili i sɔ tɛ liɛ'n, amun `di i le kunngba'n nun man ɔ wie. Sɛ ɔ'a wie-man kusu nan aliɛ cɛn'n, amun `di man ɔ wie. Sɛ ɔ'a wie-man ekun'n, i ng'ɔ ka lɛ'n, bɔ ɔ'a di cɛn ba nsan'n, nán amun di i kun, amun `guɛ i sin nun be yrɛ i. I cɛn nsan su'n, wuun be flɛ kɛ nán tɛ nnɛn kun-ɔn. Ɔ man sran ng'ɔ di'n, n su niɛn-mɛn i nyrun. Sran ng'ɔ di'n, wuun ɔ'a tɔn, wuun ɔ ti kɛ ɔ'a yo min like'n i finfin. I sɔ sran liɛ'n, n ´kɛn bo i nvle liɛ'n nun. Sɛ ble o annzɛ sɛ like b'ɔ ti kɛ ble sa bɔ amun su kpɛ'n, nán amun kpɛ nga b'ɔ fifili fie'n i nuan su'n. Yɛ kusu i nga bɔ amun ´kpɛ b'ɔ gua'n, nán amun sa amun sin be isɛ i kun. Amun vinyi fie'n i nun vinyi mma'n kusu, sɛ amun ´ti nan sɛ amún wla fili i sɔsɔwa wie i nyanman'n su'n, nán amun sa amun sin be ti be kun. Sɛ i kusu i mma'n wie tɔli asiɛ wun'n, nán amun bli amún nyin be isa. Amun `yaci i lɛ be `man yalɛfuɛ mun nin aofuɛ mun. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Nán amun wua, nán amun kpɛ gblɛ, nán amun di amun wiengu Izraɛlfuɛ kun lufle. Sɛ amun ´kan ndɛ-ɔ, nán an bo min dunman liɛ'n sa ngbɛn kɛ wie-ɔ: n kan Nyanmiɛn, bɔ amun fa i sɔ'n kpɛ gblɛ-ɔ. I sɔ'n ti min dunman'n i finfin yolɛ. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Nán amun di sran lufle, nán amun wua like fi. Nán amun tra kpa difuɛ'n i akatua'n i ase man aliɛ cɛn su. Nán amun kpɛ sutrefuɛ'n i nzowa, nán amun sie like anyansifuɛ wie bo man ɔ tɛnndɛn i ja nun nan ɔ tɔ. Amun `bu min akunndan titi. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Nán amun bu ndɛ kwlɛ. Nán amun nian kɛ sran nga ti yalɛfuɛ'n ti amun ´bu ndɛ yi i su. Nán amun nian kɛ sran nga kusu ti sikafuɛ'n ti amun ´jrɛn i sin. Sanngɛ kɛ ndɛ'n fa ti'n, yɛ amun `fa kan man amun wiengu mun-ɔn. Nán amun tɔn amun osufuɛ'm be suɛn. Nán amun fua amun wiengu kun i ti nan amun tɔn i suɛn man be fa ndɛ be yi i su nan be kun i ngbɛn. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Nán amun niaan i kpɔlɛ ndɛ sa ɔ tran amun klun. Kɛ ɔ ko yo nan i dunman nun ti amu'an yo-man tɛ'n, sɛ ɔ yo amun sa'n, nán amun sisi amún bo, ndɛ nga amun wun i'n, amun kan kle i. Nán amun se kɛ sran nga sa ɔ'a yo amun sa ti amun ´yo i wie. Nán amun fa amun wiengu wun ndɛ be sie amun klun. Ɔ fata kɛ sran kun klo i wiengu kɛ ɔ fa klo i bɔbɔ wun'n sa. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Amun `di mmla yɛ'm bé su ekun: nnɛn nga amun ta be'n, nga bɔ be wafa ti ngunmin ngunmin'n, nán amun yo man be fu be wiengu. Ninnge nga be ti-man wafa kun'n, nán amun lua be fie kunngba'n su. Tralɛ nga be fa jese wafa nnyɔn yɛ be wuli'n, nán amun wla. Sɛ afanniɛn bla kun ɔ o lɛ bɔ be nian kpɔ-mɛn i ti'n, b'ɔ nian si-man bian'n, sɛ yasua kun trɛ i ase'n nan yasua uflɛ kunndɛ i'n, ɔ fata kɛ be guɛ i bla yalɛ. Be nnyɔn nga be yoli be sa'n, nán be kun be, afin bla'n tɛ yo afanniɛn. Man yasua'n ɔ fa bua nene kun bla min tannin sua nga n yi mín wun nglo nun'n i anuan'n nun lɛ. Ɔ wa fa yi tɛ man min. Sa ng'ɔ yoli'n i siesielɛ tɛ-ɔ. Like nga bɔ be yo bɔ n yaci bé wun sa n cɛ be'n, man min nyrun jranfuɛ'n fa yo sa tɛ yofuɛ'n su min nyrun lɛ nan m'an yaci i sa tɛ bɔ yoli'n m'an cɛ i. Sɛ amun ju Kanaan mɛn'n nun lɔ'n, waka kwlaa nga amun ta be'n, sɛ be su'n, nán amun di bé su mma'n. Nán amun di i sɔ lele afuɛ nsan. Afin i afuɛ nsan nga lɛ'm be nun'n, wuun fiɛn tɛ o bé wun, be nin min fata-man. I afuɛ nnan su sulɛ liɛ nga be su'n, ɔ ti m bɔbɔ min liɛ, be `di su cɛn be `fa man min. I afuɛ nnun'n su'n mma liɛ'n, amun kwla di. Sɛ amun nian nga n kle amun'n su yo i sɔ'n, waka sɔ'm be ´su kpa titi. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Kan bɔ amun kunnin nnɛn lɛ bɔ i mmoja'n ɔ guali lɛ'n, nán amun di i lika kunngba sɔ'n nun lɛ. Nán amun yo bae dilɛ ninnge mun, nán amun yi wunnzue. Nán amun bu amún ti'n i bo kluklu, nán amun yi amun srɔ su ndrɛ mun. Sɛ amun o sɛ nun'n, nán amun bobo amún wun kannin nan b'a si kɛ amun o sɛ nun. Nán amun klɛklɛ like amun wunnɛn'n su. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Kɛ ɔ ko yo nan ɔ mma mmla'm b'a yo-man finfin'n ti, nán kle be tekle silɛ. Sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan klɔfuɛ'm b'a nian su b'a yo nan ɔ'a sa nvle wunmuan'n. Wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nga n mannin amun'n, nán amun fa di junman. Lika nga n wo nun lɛ'n kusu'n, amun `bu i like. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Sran nga be nin wunmiɛn be ijɔ'n, ɔ nin wunnzue yifuɛ mun'n, nán amun nin be di mɛn. Sɛ ɔ ti-mɛn i ti-ɔ, fiɛn ɔ ´kan amun. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Amun wun sran oke mun-ɔn, man amún nyin yi be. Amun `bu min sran titi. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Sɛ aofuɛ wie ɔ wa tran amun klɔ'n su'n, nán amun di i lufle. Amun `trɛ i nun kɛ wie-ɔ ɔ ti amun niaan wie sa. Amun `klo i kɛ amun fa klo amun bɔbɔ amun wun'n sa. Nán amun wla fi kɛ amun bɔbɔ amun yoli aofuɛ'n wie Ezipt mɛn'n nun lɔ. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Sɛ be ´kan ndɛ'n, nán amun di ndɛ kwlɛ. Like wafa kwlaa nga amun ´sunnzun'n, nán amun sunnzun i gblɛ nun, man amun toe mun nin amun ja yɛbuɛ mun, ɔ nin amun ninnge'm be suliɛ mun be di nanwlɛ. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Min yɛ n fali amun Ezipt mɛn'n nun m bali nin-ɔn. Min mmla'n, ɔ nin min ndɛ nga n kan be n kleli amun'n, amun `tra be nun, yɛ amun `nanti su. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Sɛ Izraɛlfuɛ kun, sɛ wie kusu-ɔ aofuɛ wie b'ɔ tran Izraɛl wa'n ɔ fɛ i wa kun ko yi tɛ man amuɛn nga be flɛ i Mɔlɔk'n, ɔ fata kɛ be kun i sɔ sran liɛ'n. Man mɛn mma'm be finfin i yɛbuɛ be kun i. M bɔbɔ min e nin i sɔ sran liɛ'n e lɛ i. N ´kɛn i bo Izraɛlfuɛ'm be afiɛn i mma'm be nun kun b'ɔ fa ko yili tɛ mannin Mɔlɔk'n ti. Ɔ'a yo min tranwlɛ'n i finfin, yɛ kusu ɔ'a saci min dunman klanman'n. Sɛ klɔfuɛ'm be yo kɛ b'a wun-mɛn i sɔ sa liɛ'n, yɛ sɛ b'a kun-man sran sɔ'n, m bɔbɔ min e nin i e ´nyɛn i, yɛ e nin i osufuɛ mun e ´nyɛn i. I bɔbɔ kun, yɛ be nga be ukɛ i su bɔ be ko yo bé wun wannzo be fa bé wun be man Mɔlɔk'n, n ´fuan be n sran'm be afiɛn. Sran nga ɔ nin wunmiɛn'n ijɔ annzɛ ɔ yi wunnzue'n, i sɔfuɛ ɔ ti amuɛn sɔfuɛ, i sɔfuɛ'n, e nin i e lɛ i. N ´kɛn i bo Izraɛl nvle'n nun. Man amun nantilɛ'n ɔ yo weiin, nán fiɛn fi ɔ tran amun wun, afin min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn.» «Min mmla nga n fa mannin amun'n, amun `nian su kpa amun fa nanti. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn, min yɛ n fali amun kɛ n ´sie amun ngunmin nin-ɔn. Sɛ sran kun bo i si nin i nin be sannzan'n, ɔ fata kɛ be kun i. I bɔbɔ yɛ ɔ kunnin i wun-ɔn, afin ɔ wuali i si nin i nin be amuɛn. Sɛ sran kun kunndɛ i wiengu kun yi'n, ɔ fata kɛ be kun be nnyɔn'n bɔ be yoli sa'n. Sɛ sran kun kunndɛ i si i yi'm be nun kun'n, ɔ ti i si'n i sokpalɛ. Ɔ fata kɛ be kun be nnyɔn'n bɔ be yoli sa'n. Be bɔbɔ yɛ be kunndɛli bé wie nin-ɔn. Sɛ sran kun kunndɛ i wa i yi'n, ɔ fata kɛ be kun be nnyɔn'n, afin b'a wla plɔplɔ. Be bɔbɔ yɛ be kunndɛli bé wie nin-ɔn. Sɛ sran yasua kun nin i wiengu sran yasua kun be la kɛ yasua nin bla be fa la'n sa'n, wuun be nnyɔn'n b'a yo sa tɛ dan. Ɔ man i ti ɔ fata kɛ be kun be. Be bɔbɔ yɛ be kunndɛli bé wie nin-ɔn. Sɛ yasua kun ja ba bla kun nin i nin'n, wuun ɔ'a bo tete. I ti ɔ fata kɛ be yra yasua sɔ'n ɔ nin bla nnyɔn'm be mɔnnɛn mɔnnɛn. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, kpɛkuun i sɔ tete like liɛ'n amun `yaci i yolɛ amun nvle liɛ'n nun wa. Sɛ sran yasua kun kunndɛ nnɛn'n, ɔ fata kɛ be kun i nan be bobo nnɛn'n i ti. Sɛ bla kun fɛ i wun man nnɛn nan nnɛn'n kunndɛ i'n, be kun bla'n nin nnɛn'n. Be bɔbɔ yɛ be kunndɛli bé wie nin-ɔn. Sɛ sran yasua kun nin bla kun bé si kun annzɛ bé nin kun'n, bɔ kpɛkuun be kunndɛ bé wun'n, nga ɔ ti tete dan. I ti ɔ fata kɛ be kle be nun be wiengu'm be nyrun. Yasua'n kunndɛli i niaan bla, i ti i sa tɛ trɔ'n wo i bɔbɔ ti su. Sɛ yasua kun kunndɛ bla kun i mannza nun'n, man be kan be nnyɔn'n bé bo Izraɛl mɛn'n nun, afin be nnyɔn'n bé bo yoli kun be wunnin kɛ bla'n i wun mmoja'n fin ba'n. Ɔ fata-man kɛ amun nin amún nin i niaan bla, wie kusu-ɔ amún si i niaan bla be si sua. Sɛ yasua kun kunndɛ i osufuɛ nga be mantan dan sɔ'n, be nnyɔn'n yɛ be ´suɛ i sɔ sa tɛ trɔ liɛ nin-ɔn. Sɛ yasua kun kunndɛ i si i niaan bian yi'n, ɔ ti i si i niaan sɔ'n i nyin ase gualɛ. Be sran nnyɔn'n bɔ be yoli bé sa tɛ sɔ'n, be yɛ be ´sua sa tɛ sɔ'n i trɔ nin-ɔn, kpɛkuun be su wu-man ba le nan wie'n ɔ'a kun be. Sɛ sran kun fɛ i niaan bian yi'n, ɔ ti-man klanman. Be nnyɔn'n be su wu-man ba, afin yasua sɔ'n ɔ guɛli i niaan bian nyin ase. Mmla nga n fa man amun'n, amun `nian bé su, yɛ amun `di bé su kpa. Sɛ an fa su'n, mɛn nga n su fa amun kɛ amun ko tran lɔ'n, n su yi-man n sa amún su. Nvle nga n wa ´tu be nunfuɛ'm bé bo amun nyrun'n lɛ'n, nán amun nian be like liɛ nga be yo'n su be yo wie. Sa tɛ nga be yoli'n, i ti yɛ man min konvi tuli bé su nin-ɔn. I sɔ'n ti yɛ n seli amun kɛ: Be asiɛ nga be o su lɔ'n, ɔ ti amun liɛ nan min yɛ n fa n wlali amún sa nun nin-ɔn. Asiɛ sɔ'n ɔ yo like ye kpa. I kunngba'n, ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Min yɛ man amun nin nvle kun nga mun b'a sanngan-man nin-ɔn. Nan i ti'n, sɛ nnɛn nga be di nin o, sɛ anunman ng'ɔ ti bɔ be di nin o, amun `sie be nzɔliɛ, nga kusu bɔ be di-man'n, amun `sie be nzɔliɛ. Anunman nin nnɛn bɔ be ti fiɛn'n, ɔ nin nnɛn nga be nanti be wue su'n, n seli amun kɛ nán amun kan be kɛ ɔ ´yo nan fiɛn ɔ'a kan-man amun'n i ti-ɔ. Kɛ ɔ ´yo nan amu'an wun be ngbaciɛ'n, i ti yɛ n klekleli amun nun nin-ɔn. Man amun nzuɛn'n ɔ fa min liɛ'n. Afin min Anannganman, min nzuɛn'n liɛ'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Min waan amun yo min liɛ ti yɛ n waan nán amun nin nvle uflɛ nunfuɛ mun be sanngan nin-ɔn. Sɛ yasua kun annzɛ kusu bla kun nin wunmiɛn be ijɔ'n, sɛ wie kusu-ɔ ɔ ti wunnzue yifuɛ'n, ɔ fata kɛ be kun i. Be `finfin i yɛbuɛ be `kun i. I bɔbɔ yɛ ɔ kunndɛli i wun wie nin-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Aarɔn i wa yasua mun bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n. I waan: «Min nyrun jranfuɛ'n, ɔ lɛ-man atin ɔ kan-man fuɛn, kannzɛ i osufuɛ bɔbɔ yɛ ɔ wuli o. Yɛlɛ kɛ sɛ ɔ kɛn i-ɔ, wuun min nyrun'n, ɔ'a wlu fiɛn nun. Sanngɛ sran nga b'ɔ nin i be mantan kpa'n, i liɛ'n ɔ lɛ atin ɔ kɛn i fuɛn'n. I sɔfuɛ'm be yɛlɛ: i nin, i si, i klun ba yasua nin i klun ba bla, yɛ i niaan yasua. B'ɔ ti kɛ i niaan bla b'ɔ lɛ-man bian'n, ɔ kwla kɛn i, afin ɔ tɛ o i awlo buɛ liɛ'n nun, yɛlɛ kɛ ɔ nian wlu-man yasua uflɛ i osu liɛ'n nun. Kɛ b'ɔ ti mɛn mma'm be kpɛnngbɛn'n ti'n, ɔ fata-man kɛ ɔ wlu fiɛn nun, sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, i nyin ɔ ´gua ase. Sɛ sran wu'n, ɔ fata-man kɛ min nyrun jranfuɛ'm be yi bé ti'n i bue kun, wie kusu-ɔ be yi be srɔ su ndrɛ mun, wie kusu-ɔ be bobo bé wun kannin. Ɔ fata-man kɛ min dunman b'ɔ o bé su'n, be yo i finfin. Ɔ man i ti nán be kan fiɛn, man be yo saun be man min, afin be yɛ be yi tɛ'n be man min-ɔn, yɛ be yɛ be fa min aliɛ'n be man min-ɔn. Ɔ man i ti ɔ fata-man kɛ fiɛn kan be. Bla nga b'ɔ kunndɛ bian faa sin'n, annzɛ bla nga b'ɔ nin bian uflɛ be lali laa'n, b'ɔ ti kɛ ɔ'a yo finfin'n, ɔ nin bla nga i wun ɔ'a yrɛ i'n, ɔ nun-man nun kɛ min nyrun jranfuɛ kun jɛ i. Afin ɔ ti min junman difuɛ klonglo. Ɔ fata kɛ Izraɛlfuɛ kun nyin yi min nyrun jranfuɛ mun, afin aliɛ nga bɔ amun waan amun ´fa man min bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n, be yɛ be fa man min-ɔn. Nán sran fi i nuan to be. M bɔbɔ min bɔ n ti Anannganman'n, n fali Izraɛl mɛn'n kɛ nán sa tɛ tran nun. M bɔbɔ min kusu fiɛn nun-man mín wun. Sɛ min nyrun jranfuɛ kun i wa bla bo tekle saci i bɔbɔ i dunman'n, wuun i si'n yɛ ɔ'a saci i dunman-an. I sɔ'n ti ɔ fata kɛ be yrɛ i sɔ ba bla liɛ'n mɔnnɛn mɔnnɛn. Min nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n yɛ ɔ sie be-ɔ. Kɛ b'a guɛ i ti su ngo'n, bɔ b'a fɛ i b'a sie i wiengu'm bé su'n, bɔ b'a wlɛ i tralɛ ng'ɔ fa di i sɔ junman'n, i sɔ sran liɛ'n, sɛ sran wu'n, ɔ lɛ-man atin yaci-mɛn i ti'n sa, ɔ ´toli nun, i kunngba'n, ɔ lɛ-man atin ɔ titi-mɛn i wun tralɛ'm be nun. Yɛ kusu ɔ wunnge-man fuɛn wun. Kannzɛ sɛ i si yɛ ɔ wuli o, annzɛ i nin yɛ ɔ wuli o, ɔ fata-man kɛ ɔ wunnge be fuɛn wun, ɔ ti-mɛn ti-ɔ fiɛn ´kɛn i. I ti lika nga n wo be nun lɛ'n, nán man ɔ tu i bo lɛ. Ɔ ti-mɛn ti-ɔ ɔ ´fa fiɛn ´wlu min sua'n nun. I ti yɛ man be fali min ngo'n be guɛli i ti su nin-ɔn. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Bla nga bɔ min nyrun jranfuɛ'm bé su kpɛn'n ɔ kwla jɛ i'n, yɛlɛ nga bɔ kɛ ɔ nyinnin lele'n ɔ nian si-man bian le'n. Bla nga ɔ'a di angboti le nin o, ɔ nin nga bɔ ɔ'a ja bian bɔ b'a yaci i nin o, ɔ nin nga bɔ ɔ'a bo tekle le bɔ ɔ'a dun mmua ɔ'a saci i dunman'n nin o, ɔ kwla ja-man wie fi. San bla ng'ɔ nin bian nian si-man sua le'n kunngba cɛ yɛ ɔ kwla jɛ i-ɔ. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, fiɛn ´wlu i awlo'n nun. N ti Anannganman, min yɛ n fɛli i n sieli i kɛ ɔ `di min nyrun jranlɛ junman nin-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Aarɔn. I waan: «Ɔ osu'n i nunfuɛ nga bɔ lɛ o i wun'n, ɔ lɛ-man atin ɔ jran-man min sɔwlɛ'n nun ɔ yi-man tɛ man-man min. Sran ng'ɔ ti tukpacɛfuɛ'n, ɔ lɛ-man atin ɔ di-mɛn i sɔ junman liɛ'n. I sɔfuɛ'n yɛlɛ: anyansifuɛ, cɛcɛwafuɛ, sran nga bɔ i bue ti-man kpa'n, sran nga i wun ninnge mun be ngba sɛ-man'n, ja buwafuɛ, annzɛ sa buwafuɛ, afunfuɛ, akluwi, sran nga bɔ tukpacɛ tɔ i nyinma'n su, sran nga bɔ tukpacɛ o i kplo'n su, ɔ nin yasua nga i ndɔnman mma'm be ti bowa'n. Aarɔn i mma mun nin i anunman'm be nun sran nga i lika wie ti saciwa'n, ɔ lɛ-man atin sin jran-man kɛ ɔ ´yi tɛ. Like nga be fa yi tɛ be man min'n, ɔ kwla di wie. Aliɛ nga be fa man min'n i kwlakwla: ng'ɔ ti min nanndoliɛ kpa o, ɔ nin aliɛ nga mun o, ɔ kwla di wie. Sanngɛ i wun tukpacɛ'n ti'n, tannin dan ng'ɔ kpɛ min sua nun'n, ɔ fata-man kɛ ɔ wunnge i wun lɔ. Ɔ fata-man kɛ ɔ wɔ lele ju kɛ be yi tɛ lɛ'n. Ɔ fata-man kɛ ɔ yo min lika'n i finfin, afin min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn, min yɛ n siesie min nyrun jranfuɛ mun yɛ be di min junman nin-ɔn.» Kɛ ɔ kɛnnin i sɔ'n, nan Moiz kusu ɔ'a kan ndɛ sɔ mun ɔ'a kle Aarɔn nin i mma mun, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa. Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Aarɔn nin i mma mun. I waan: «Ninnge nga Izraɛlfuɛ'm be fa blɛ min'n i diwlɛ nun'n, nán be yo min finfin. Nan yoo: min nyrun jranfuɛ'm be awlo'n nunfuɛ kun nga bɔ fiɛn o i wun'n, ninnge nga Izraɛlfuɛ'm be fa mannin min'n, sɛ i sa kan wie, nán be mɛn i atin nan ɔ di min junman'n wie kun. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Min ninnge nga be man min'n, sɛ kokowe o, sɛ kusu loliɛ o ɔ o min nyrun jranfuɛ'n wie wun'n, sɛ i sɔ fiɛn liɛ'n ɔ nian wie-mɛn i wun'n, nán man i nuan kan wie fi. Be nga be o yɛ'n be kusu, nán be nuan kan min ninnge sɔ'm be wie: sran ng'ɔ kan i wiengu kun bɔ i kusu ɔ'a dun mmua ɔ'a kan saka wie'n, b'ɔ man fiɛn ɔ'a kɛn i'n, ɔ nin sran ng'ɔ kan nnɛn nga be di-man'n i wie'n b'ɔ man i bɔbɔ'n ɔ'a yo fiɛn'n, yɛ sran ng'ɔ kɛn i wiengu kun bɔ i bɔbɔ ti fiɛn laa'n b'ɔ man i kusu ɔ'a yo fiɛn'n, sran ng'ɔ kɛn i sɔ ninnge liɛ mun'n, i lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, wuun fiɛn tɛ o i wun. A ´wun kɛ i nuan ɔ ´kan ninnge nga be mannin min'n wie'n, wuun i bɔbɔ wunmuan'n ɔ'a wunnzin. I liɛ'n kɛ be ´se kɛ wia'n ɔ'a tɔ cɛ'n, wuun fiɛn'n ɔ'a wie i wun. Ɔ kwla di ninnge nga be mannin min'n wie, afin ninnge diwa sɔ'm be ti i liɛ. Nnɛn nga b'ɔ wu i sa su'n, wie kusu-ɔ bɔ blo nnɛn wie yɛ ɔ kunnin i'n, ɔ fata-man kɛ min nyrun jranfuɛ kun di i nnɛn nan ɔ fɛ i wun wla fiɛn nun. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Kɛ ɔ ko yo nan aliɛ ndɛ ti min nyrun jranfuɛ'm b'a kan-man fiɛn'n nan ɔ'a yo-man bé wie'n ti'n, ɔ fata kɛ mmla nga n fa mannin be'n, be `tu be klun be `nanti su sɛsɛsɛ. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Min yɛ n fa be n sieli kɛ be `di min nyrun jranlɛ junman nin-ɔn. Sran ng'ɔ ti-man min nyrun jranfuɛ'm be awlo buɛ liɛ'n nun sran'n, ɔ fata-man kɛ min aliɛ nga be man min'n, ɔ di wie. Sɛ kannzɛ aofuɛ wie yɛ ɔ tran min nyrun jranfuɛ'n i sa nun'n, bɔ wie kusu-ɔ ɔ di i sa nun junman'n, b'ɔ tannin i kalɛ'n, ɔ lɛ-mɛn i wun atin di-man wie. Sanngɛ afanniɛn nga b'ɔ min nyrun jranfuɛ'n toli i'n, ɔ nin nga be wuli i awlo'n nun lɛ'n, i sɔfuɛ'm be kwla di i sɔ ninnge'n wie. Aliɛ nga bɔ be ti min nyrun jranfuɛ'm be liɛ'n, be lɛ atin be di wie. Sɛ min nyrun jranfuɛ kun i wa bla ɔ'a ja-man min nyrun jranfuɛ wie'n, nan ɔ ja sran uflɛ'n, i sɔ ba bla liɛ'n, ɔ lɛ-man atin di-man ninnge nga be mannin min'n wie. Sanngɛ sɛ i sɔ bla liɛ'n i wun'n ɔ'a wu i sa nun, sɛ wie kusu-ɔ ɔ jali bian'n yɛ be yrɛli i'n, sanngɛ bɔ ɔ'a wu-man ba'n, sɛ ɔ sɛ i sin ɔ wa trɛn i si i awlo'n lɔ kɛ laa nga ɔ nian ja-man bian'n sa'n, aliɛ kunngba nga i si di'n, ɔ kwla di wie. Sran ng'ɔ nun-man min nyrun jranfuɛ'm be awlo buɛ nun'n yɛ ɔ lɛ-man atin di-man aliɛ nga be fa man min'n i wie-ɔ. Sɛ sran ng'ɔ si-man nun nan ɔ di'n, like ng'ɔ dili'n, ɔ `nian su yi i nuan like fa `man min nyrun jranfuɛ'n. Sɛ be bu like'n i gua'n nun kpɛ nnun'n, man ɔ fa bue kun ɔ yi nga b'ɔ tannin'n su. Nan i yɛ ɔ o lɛ-ɔ: ninnge nga bɔ Izraɛlfuɛ'm be fa blɛli min'n, ɔ fata-man kɛ min nyrun jranfuɛ'm be yo be finfin. Sɛ be fa man sran ngbɛn-ngbɛn'm be kɛ be di'n, wuun b'a kuku sa tɛ trɔ b'a jin i Izraɛlfuɛ'm bé ti su. M bɔbɔ min Anannganman'n, min yɛ n yi like nga be fa blɛ min'n i nun fiɛn'n nin-ɔn.» kɛ ɔ ´yo nan m'an sɔ nun klanman'n ti'n, man ɔ fa nannin yasua, wie kusu-ɔ bua ng'ɔ ɔ'a kpɛ cro'n, wie kusu-ɔ boli yasua kun yɛ ɔ fa yi tɛ nin-ɔn. Ɔ fa nga lɛ nun-mɛn i wun'n. I sɔ nnɛn ng'ɔ ´fa man min'n, ɔ nun-man nun kɛ nga ɔ'a kpɛn-man su'n yɛ ɔ ´fa-a. Sɛ be fa nnɛn bɔ like o i wun'n be blɛ min'n, n su sɔ-man nun. Sɛ bo kun yolɛ i su tɛ yɛ sran'n i waan ɔ ´yi'n, b'ɔ ti i klun klo tɛ'n, annzɛ nda wie b'ɔ tali min'n i su tɛ yɛ ɔ ´yi'n, nnɛn nga i nyin ɔ'a si'n, annzɛ bɔ i ja annzɛ i sa ti sin'n, nnɛn nga bɔ kannin kannin annzɛ klele o i wun'n, ɔ nin nga tukpacɛ uflɛ wie o i kplo'n su'n, nán man be fa be wa yrɛ i nnɛn'n min sɔwlɛ'n su wa be man min. Sɛ ɔ ti i klun klo tɛ yɛ i waan ɔ ´yi man min'n, ɔ kwla fa nnɛn kɛ nannin sa, annzɛ bua, wie-ɔ kɛ boli sa. Kannzɛ nnɛn'n i ja, sɛ kusu i sa kun ti tika annzɛ tɛnndɛn tra be nga mun'n, man ɔ fa. Sanngɛ be kwla fa yi-man nda talɛ'n i su tɛ. Nnɛn nga bɔ be sɛli i'n, ɔ nin nga bɔ be fufuli i ndɔnman mma'n, ɔ nin nga bɔ be tili i ndɔnman mma'n be yili'n annzɛ be kpɛli'n, nán amun fɛ i sɔ nnɛn liɛ'n be `yi tɛ man min mlɔnmlɔn. Nán amun fɛ i sɔ nnɛn liɛ'n yi tɛ amun nvle'n nun mlɔnmlɔn. I sɔ nnɛn liɛ mun, sɛ aofuɛ wie waan ɔ ´fa yi tɛ man min bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n, nán amun kplin su. Afin i sɔ nnɛn'm b'a kpɛn-man su annzɛ like o bé wun. Ɔ fa man min-ɔn n su sɔ-man nun.» Anannganman seli Moiz ekun kɛ yoo: «Sɛ nannin ba o, sɛ bua ba o, sɛ i kusu boli ba o, kɛ be wu i'n, man ɔ kɛ i nin bo wun cɛn ba nso, i cɛn ba mɔcuɛ'n su'n, sɛ be waan be ´fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, n ´sɔ nun. Sanngɛ i nannin o, i bua o, i boli o, nán amun kun niɛn'n be ukɛ i klun ba'n su cɛn kunngba nun. Sɛ bo kun yolɛ i su tɛ yɛ amun waan amun ´yi be ´man min'n, like nga amun ko yo nan tɛ'n ɔ'a di'n, yɛ amun `yo-ɔ. I le kunngba'n nun amun `di tɛ sɔ'n i nnɛn'n man ɔ wie. Nán amun yaci wie lɛ nan aliɛ cɛn su. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Min mmla nga n fa be mannin amun lɛ'n, amun `nian bé su kpa. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Nán amun saci min dunman bɔ fiɛn kaan sa nun-mɛn i wun'n, afin n klo kɛ amun Izraɛlfuɛ mun amun `si kɛ kɛ n wo lɛ'n fiɛn kaan sa nun-man mín wun. N kpali amun kɛ amun `yo min bɔbɔ min Anannganman'n min nvlefuɛ mun. Min waan n ´kaci amun Nyanmiɛn ti yɛ n fali amun Ezipt mɛn nun m bali nin-ɔn. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Sɛ cɛn nga be di be min dunman nun'n be blɛ'n ju'n, man amun ti yia nan amun su min cɛn nga n kleli amun'n bé su. Le mɔcuɛ kun nun amun `fa cɛn ba nsiɛn be `di junman. I cɛn ba nso'n su'n, ɔ ti wunmiɛn-delɛ-cɛn, amun fa be `yia min dunman nun. Kan kwlaa bɔ amun wo'n, i sɔ wunmiɛn-delɛ-cɛn liɛ nun'n, nán man amun di junman, amun `fɛ i sɔ cɛn liɛ'n be man min.» «Cɛn dandan uflɛ nga bɔ sɛ be ju-ɔ amun `yia min dunman nun'n be blɛ'n yɛ ɔ o yɛ: Afuɛ kun nun sra klikli'n i le blu-nin-nnan su'n, nnɔsua nun amun `di Delɛ-cɛn min dunman nun be `man min. Sra kunngba'n i le blu-nin-nnun'n su'n, be `bo kpaun nga be gua-man nun kpaun ayre'n i cɛn dilɛ'n i bo. Kɛ ɔ fɛ i sɔ lele b'ɔ ´fa di cɛn ba nso'n, kpaun nga be ´di'n, nán be gua nun kpaun ayre. Le mɔcuɛ sɔ'n, i cɛn ba klikli'n su'n, man bé ti yia nan be `su min. I sɔ cɛn liɛ nun'n nán be di junman. Le mɔcuɛ sɔ'n nun'n, tɛ nga be yi-ɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, be `yi i sɔ cɛn kwlaa be `man min. I cɛn nso'n su'n, be `yia nan be `su min ekun. I sɔ cɛn liɛ nun'n, nán be di junman.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Mɛn nga n ´fa man amun kɛ amun ko tran nun'n, sɛ amun kɔ nan amun gua like kɛ ble sa nan ɔ ju i kpɛlɛ'n, i sɔlɛ klikli nga amun kpɛ'n, amun `fa ko man min nyrun jranfuɛ'n. Min nyrun jranfuɛ'n kusu, kɛ ɔ ko yo nan m'an yaci amún wun sa m'an cɛ amun'n ti'n, man ɔ toto i min nyrun lɛ mín wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i sin lɛ cɛn liɛ'n nun. I le kunngba'n nun'n, amun `fa bua nga ɔ'a kpɛ cro'n bɔ ɔ'a di afuɛ kun'n be yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n `man min. Nán man lɛ kun sa trɛn i wun. Amun `sie su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n i kilo nsiɛn, nán be `fɔtɔ i nin ngo. I sɔ like liɛ'n, man be yrɛ i, afin ɔ bɔn min bue nun fannin fannin. Man be sie su nzan litri kun nin sin. Amun fie'n su ninnge mun'n, nán amun dun mmua di wie nan cɛn nga be ´fa ble sɔlɛ'n be ´blɛ min'n ɔ'a ju. Ninnge sɔ mun yɛlɛ nga be fa tɔn kpaun'n nin nga be kɛɛn'n, ɔ nin ble uflɛ-uflɛ'n. I sɔ mmla liɛ'n, kan kwlaa bɔ amun wo'n, amun `di bé su.» «Cɛn nga bɔ i nun yɛ amun fali like kɛ ble sa i sɔlɛ klikli'n be mannin sran'm be kwlaa be nyrun'n, kɛ i aliɛ cɛn'n, amun `bo le mɔcuɛ'n i kalɛ bo. Amun `ka le mɔcuɛ klonglo nso. Kɛ amun kɛ i lele b'ɔ ´fa ju wunmiɛn-delɛ-cɛn nso su'n, bɔ i sin aliɛ uflɛ ɔ ´fa cɛn ekun'n, wuun cɛn ba ablenun ɔ'a ju. I cɛn sɔ'n nun'n, amun wa man min like ekun. Amun `fa kpaun nnyɔn nnyɔn amun awlobo-awlobo'm be nun, nan amun `toto be min nyrun lɛ. Sɛ amun ´tɔn kpaun kun-ɔn, amun `fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n i kilo nsan. Amun `gua nun kpaun ayre. Man ɔ yo amun fie'm bé su ninnge klikli mun. Kɛ be ´fa kpaun'n be ´ba'n, be fa bua bɔ b'a kpɛ cro'n bɔ be lɛ afuɛ kunngun'n, be `nian nga bɔ lɛ nun-man bé wun'n, be `fa nso, be `fa nannin yasua kun nin bua nene nnyɔn be `yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n be `man min. Ninnge sanmlɛn nin nzan nga be fɛ i titi'n, be `fa uka su ekun. I sɔ ninnge liɛ mun, kɛ be yra be'n, be bɔn min bue nun fannin. Amun `fa boli yasua kun be `yi min kpatalɛ tɛ'n. Bua ba nga be lɛ afuɛ kunngun'n, be `fa nnyɔn be `yi bo kun yolɛ i su tɛ'n. Kɛ be ´fa kpaun'm be ´man min'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa nnɛn sɔ mun uka su. Nán man bua bɔ b'a kpɛ cro'm be ka siɛn. Man ɔ toto ninnge sɔ mun min nyrun. I sɔ ninnge liɛ'm be kwlakwla be ti min nyrun jranfuɛ'n i liɛ. Min liɛ yɛ n fa mannin i-ɔ. Junman nga amun di i titi'n, i cɛn sɔ'n nun nán man amun di. Amun `yia min dunman nun nan amun `su min. Mmla ng'ɔ o lɛ'n, kan kwlaa nga bɔ amun wo'n, amun `di bé su titi, nán amun `yi be ase. Cɛn nga bɔ amun ´kpɛ like kɛ ble sa'n, i ng'ɔ fifili fie'n i nuan su'n, nán amun kpɛ. I nga amun ´kpɛ b'ɔ kali'n, nán amun sa amún sin amun kpɛ nun kun. Amun `yaci i kwlaa sɔ'n i lɛ be man yalɛfuɛ mun nin aofuɛ mun. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: « Anglo nso su'n i cɛn ba klikli'n, man be bo awɛ, kɛ awɛ'n tɛ'n, amun `yia min dunman nun nan amun `manman min. Junman nga amun di i titi'n, i cɛn sɔ'n nun nán amun di, amun `yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n be man min.» Anannganman seli Moiz kɛ yoo: « Anglo nso'n i cɛn ba blu'n su'n, man ɔ `yo sa tɛ i ti srɛlɛ cɛn dan. Amun `yia min dunman nun, yɛ amun `ci nglɛmun nan tɛ nga be yi-ɔ be yrɛ i nnɛn'n, amun `yi be man min. Ɔ fata-man kɛ amun di junman wie fi. Afin cɛn dan sɔ'n nun'n, like nga be yo bɔ n yaci bé wun sa n cɛ be'n, man be yo i amun su min bɔ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn'n min nyrun. I cɛn sɔ'n nun'n, sran nga bɔ ɔ'a ci-man nglɛmun'n wie'n, be `kɛnkɛn i bo Izraɛl nvle'n nun. Nan i sɔ cɛn liɛ'n, amun `fa de wunmiɛn kɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i liɛ'n sa, amun `ci nglɛmun. Anglo'n i le ngwlan'n su'n, amun `bo wunmiɛn'n delɛ i bo nnɔsua nun lele aliɛ fa `cɛn amun nan ɔ `fa ju nnɔsua ekun.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Kɛ anglo nso'n ɔ ju'n, i cɛn ba blu-nin-nnun'n su'n, amun `di kpata'm be cɛn'n lele le mɔcuɛ kun min dunman nun. I cɛn ba klikli'n, amun `yia min dunman nun nan amun `su min. Junman nga amun di i titi'n, nán amun di. Le mɔcuɛ sɔ'n i aliɛ ba kun nun'n, amun `yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n be man min. I le mɔcuɛ'n su'n, amun `yia min dunman nun uflɛ ekun, nan tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n, amun `yi be `man min ekun. I cɛn sɔ'n b'ɔ ti anyia'n i atubo'n, junman nga be di i titi'n, nán amun di. Min cɛn dandan nga bɔ be yia be nun be su min'n yɛ be o lɛ-ɔ. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n, ɔ nin sraka nga be fa ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa'n be yi'n, ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ'n, ɔ nin nzan'n, kɛ amun ´di i sɔ cɛn mun'n, amun `fa be man min. Cɛn kun nga be di sa'n, i su like nga be yo'n, i su yɛ amun `nian be yo man min-ɔn. Wunmiɛn-delɛ-cɛn'n kusu, an `nian su. Like kwlaa nga amun kwla fa be man min'n, sɛ amun klunklo aliɛ o, sɛ amun klunklo nnɛn o, sɛ kusu nda wie yɛ amun tali yɛ amun ´fɛ i su ninnge'n be ba o, nán amun yaci be yolɛ. Ninnge nga amun tali be'n, ɔ nin nga amun luali be'n, ɔ nin nga amun boli be'n, sɛ amun tu'n annzɛ sɛ amun ti'n, annzɛ sɛ amun kpɛ'n, sra nso'n su'n, i cɛn ba blu-nin-nnun'n su'n, amun `bo cɛn dilɛ'n i bo. Amun `di cɛn'n i le mɔcuɛ kun. Cɛn'n i klikli su'n, ɔ nin cɛn ba mɔcuɛ'n i su'n, be ti wunmiɛn-delɛ-cɛn. Le kunngba nga amun ´bo cɛn'n i bo'n, waka mma nga be ti nglanman'n, amun `fa wie. Amun `fa mme nnya, yɛ amun bubu waka nga be lɛ nnya kpa'n be nnya'n wie. Amun `fɛ i kwlaa sɔ'n nan amun tra nun, yɛ amun `yi amun aklunjuɛ i nglo min bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n min nyrun lele le mɔcuɛ kun. Afuɛ kwlaa nun'n, i sra nso'n su'n, amun `di cɛn le mɔcuɛ kun be man min. I sɔ mmla liɛ'n, amun `di su titi. I sɔ le mɔcuɛ kun sɔ nun'n, ɔ fata kɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa'n be gua kpata'm bé bo. Nan be nga be ´wu be kasiɛn'n b'a si kɛ i nun bɔ n ´yi be nannan mun Ezipt mɛn'n nun n ´fite'n, be trannin kpata'm bé bo. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn.» Cɛn nga Anannganman waan be `di be mɛn i'n, i tretre'n, kɛ Moiz kannin bé wun ndɛ kɛ nga sa yɛ ɔ kleli Izraɛlfuɛ mun-ɔn. Anannganman seli Moiz kɛ yoo: «Se Izraɛlfuɛ mun man be blɛ wɔ olivie ngo b'ɔ ti klanman kpa'n nan nnɔsua kwlaa `fa sɔ kannin mun. Man Aarɔn taka kannin siewlɛ'n tannin sua'n nga n yi mín wun nglo nun lɔ'n i nun, man ɔ tɛkɛ i tannin dan ng'ɔ kpɛ min alaka'n i nyrun'n i wun lɛ. Man kannin'm be jue nnɔsua lele aliɛ'n `cɛn be min nyrun lɛ. I sɔ mmla liɛ'n, amun nin amun osu nunfuɛ mun amun `di bé su tititi. Man Aarɔn siesie kannin mun kannin siewlɛ b'ɔ ti sika ɔkwlɛ jrɛiin'n i su, nan kɔnguɛ kwlakwla kannin'm be `jue.» «Fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa `tɔn kpaun paplapa nga be gua-man nun kpaun ayre'n blu-nin-nnyɔn. I blu-nin-nnyɔn'n, fa kilo nsiɛn-nsiɛn yɛ fa tɔn be-ɔ. Fa be ko gua min nyrun lɛ tabli nga i wunmuan'n ɔ ti sika ɔkwlɛ'n i su lɛ. Gua be nsiɛn-nsiɛn sɔ kwle nnyɔn. Ansans i klonglonglo bɔ like fi sanngan nun'n, fa sie i kpaun paplapa kwle nnyɔn'm bé su lɛ, kpɛkuun man be yrɛ i sɔ ansans liɛ'n be man min, ɔ ti be wla kpɛnlɛ like. I sɔ kpaun paplapa nga be gua-man nun kpaun ayre'n liɛ mun'n, man be fa be siesie min nyrun min wunmiɛn-delɛ-cɛn'n kwlaa nun kpan. I sɔ mmla liɛ'n, man Izraɛlfuɛ'm be nanti su titi. Kpaun paplapa sɔ'm be ti Aarɔn nin i mma'm be liɛ. Lika nga n wo lɛ'n, lɛ yɛ be `di kpaun paplapa sɔ mun-ɔn. Kɛ be fali be be mannin min'n ti, be ti min liɛ. M bɔbɔ min yɛ n fɛ i sɔ like liɛ'n m mannin be-ɔ. Ɔ ti be liɛ tititi.» Kɛ be fɛli i be ko mɛnnin i'n, be wlɛli i bisua. Be ´yo i sɔ nan be ´minndɛ kɛ sa nga be ko yo i'n ɔ `fin Anannganman bɔbɔ nuan `fite. Yɛ Anannganman seli Moiz kɛ yoo: «Amun `fɛ i sɔ sran liɛ'n be `fite ɔ nanmue'n i sin lɔ! Nan be nga bɔ kɛ ɔ ´kpɛ min nzowa be tili'n, be `fa be sa be sie i ti'n su, nan Izraɛlfuɛ'm be `toto yɛbuɛ be `fin i be `kun i. Kpɛkuun fa mmla yɛ mun man Izraɛlfuɛ mun nan `se be kɛ yoo: ‹Sɛ sran kun i nuan tɛ to min bɔ n ti i Nyanmiɛn'n, i su sa'n, ɔ ti i bɔbɔ liɛ. Sran kwlaa nga i nuan tɛ to min'n, ɔ fata kɛ be kun i: man Izraɛlfuɛ'm be toto yɛbuɛ be fin i be kun i. Sɛ ɔ ti aofuɛ o, sɛ ɔ ti Izraɛl ba o, kɛ i nuan tɛ ɔ'a to min'n, i ti be `kun i. Sɛ sran kun ɔ kun i wiengu sran'n, ɔ fata kɛ be kun i wie. Sɛ ɔ kun i wiengu uflɛ i nnɛn'n, ɔ fata kɛ ɔ fa uflɛ sie i osu. Sɛ sran kun di i wiengu kun lɛ'n, be nian like ng'ɔ fa yoli i'n i su be yo i wie: sɛ i lika wie yɛ ɔ buli i'n, be `bu i liɛ'n wie. Sɛ i nyinma yɛ ɔ boli i'n, be `bo i liɛ'n wie. Sɛ i je yɛ ɔ buli i'n annzɛ ɔ tuli i'n, be `bu i liɛ'n wie annzɛ be tu i liɛ'n wie. Sa ya nga ɔ fa wlɛli i i niaan kun'n nun'n, be `fa wlɛ i nun wie. Sran ng'ɔ kun nnɛn kun'n, ɔ fata kɛ ɔ sie i osu. Sanngɛ sran nga kusu b'ɔ kun sran'n, ɔ fata kɛ be kun i wie. Aofuɛ mun o, amun Izraɛlfuɛ mun amun bɔbɔ o, amun kwlaa amun mmla'n ɔ ti kunngba. Afin min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn'n nin-ɔn.› » Sa nga Anannganman waan Izraɛlfuɛ'm be yo'n, Moiz kan kleli be. Be kusu be niannin su be yoli i su sa'n. Ɔ man be fali ba yasua'n be ɔli nanmue'n i sin lɔ. Be finfinnin i yɛbuɛ nan b'a kun i. Anannganman ijɔ kleli Moiz Sinai oka'n su lɔ. I waan: «Kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun: ‹Sɛ amun ju mɛn nga n wa ´fa man amun i nun lɔ'n, ɔ ju i blɛ'n, amun `yaci asiɛ'n nun man ɔ de wunmiɛn min dunman nun. Kɛ ɔ fɛ lele bɔ ´fa ´ju afuɛ nsiɛn'n, amun kwla lualua amun ninnge mun, amun kwla kpɛkpɛ amun vinyi'n bé su, amun kwla ti be su mma lele afuɛ nsiɛn'n. Sanngɛ i afuɛ nso su'n i liɛ'n, amun `yaci blɛ sɔ'n be `man min. Man i afuɛ sɔ'n ɔ ´yo asiɛ'n i wunmiɛn delɛ afuɛ. Ɔ fata-man kɛ amun di fie annzɛ kusu amun kpɛkpɛ amun vinyi'n bé su. Kusu i blɛ sɔ'n nun'n, afuɛ kun ng'ɔ sinnin i nun ninnge nga bɔ nán sran yɛ ɔ luali be'n, bɔ be bɔbɔ yɛ be fifili'n, nán amun titi be mma'n wie fi. Vinyi nga b'a kpɛkpɛ-man bé su'n, sɛ be su'n, nán amun ti be su mma mun. Afin i sɔ afuɛ liɛ'n, ɔ ti asiɛ'n i wunmiɛn delɛ afuɛ mlɔnmlɔn. I sɔ wunmiɛn delɛ afuɛ'n nun'n, like kwlaa ng'ɔ fifi'n, ɔ ti amun nin amun afanniɛn yasua nin amun afanniɛn mmla mun, ɔ nin amun kpafuɛ mun nin aofuɛ nga be o amún sa su'n be aliɛ. I sɔ ninnge'm be ti amun nnɛn mun, ɔ nin amun mɛn'n nun blo nnɛn'm be aliɛ wie.› » «Amun `yaci afuɛ nso-nso fa nso lɛ, man ɔ sin. Kɛ amun yaci sɔ'n, wuun i kwlaa'n ɔ'a yo afuɛ ablanan nin ngwlan. Kɛ ɔ sin sɔ'n, anglo nso'n su'n i cɛn ba blu'n su'n, b'ɔ ti sa tɛ i ti srɛlɛ cɛn dan'n, amun `bo awɛ be sin mɛn wunmuan'n nun. Kɛ amun ´bo awɛ'n be ´sin'n, wuun amun ´talo. Amun `yo kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa nan amun fa yi afuɛ ablenun b'ɔ ti min liɛ'n i nglo. Yɛ be `yaci mɛn mma'm be diin, ɔ ti be alaje dilɛ afuɛ. Dunman ng'ɔ ko trɛn i sɔ afuɛ liɛ'n su'n yɛlɛ: afuɛ ablenun'n i cɛn dilɛ. I sɔ blɛ liɛ'n nun'n, amun nun be nga be asiɛ liɛ'n fili bé sa'n, ɔ ´sɛ i sin ´yo be liɛ ekun. Be nga bɔ be o kalɛ nuan'n, be ´yaci be nun be ´sa bé sin be awlo'm be nun. Afuɛ ablenun kwlaa ng'ɔ yia'n, kɛ amun yo kɛ nga sa: ɔ fata-man kɛ amun di fie, ninnge nga bɔ nán sran yɛ ɔ luali be'n, bɔ be bɔbɔ yɛ be fifili'n, nán amun titi be mma'n wie fi. Vinyi nga b'a kpɛkpɛ-man bé su'n, sɛ be su'n, nán amun ti be su mma mun, afin i sɔ afuɛ'n ɔ ti ti kpɔlɛ afuɛ, ɔ ti afuɛ ablenun'n i cɛn dilɛ, ɔ ti min liɛ. Sanngɛ i sɔ afuɛ liɛ'n nun'n, aliɛ kwlaa ng'ɔ fite fie'm bé su'n, amun kwla di. I sɔ afuɛ liɛ nun'n, sran nga i asiɛ liɛ'n fili i sa'n, asiɛ'n sɔ'n ɔ ´sɛ i sin ɔ ´yo i liɛ ekun. Sɛ amun ´yo like kɛ asiɛ sa atɛ amun niaan kun sa nun, sɛ wie kusu-ɔ amun ´to like amun niaan kun sa nun'n, nán amun di amun wiengu lufle. Sɛ ɔ ti like tolɛ wie sa yɛ amun su to'n, sɛ kusu i atɛ yolɛ wie yɛ amun su yo'n, amun `nian afuɛ ablenun i ti cɛn kasiɛn nga be dili'n i blɛ nga ɔ'a di'n, ɔ nin afuɛ ablenun uflɛ nga be wa di i ti cɛn'n i blɛ ng'ɔ tɛ ka lɛ'n nan ɔ'a ju'n, amun `nian su yɛ amun `di gua nin-ɔn. Sɛ afuɛ ng'ɔ ka'n tɛ sɔn'n, gua'n kusu ´yo dan. Sɛ afuɛ ng'ɔ ka'n ɔ'a sɔn-man'n, gua'n su yo-man dan. Afin ninnge nga be tɛ kwla yo i asiɛ'n su'n, i su yɛ be `nian be `di gua nin-ɔn. Nán amun di amun niaan kun lufle, amun nyin `yi min. Afin min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Amun `nanti min mmla'm bé su, yɛ min ndɛ nga n kan be'n, amun `fa bé su. Sɛ amun yo sɔ'n, i liɛ kɛ amun ´tran mɛn nga nun'n, amun wun ´jɔ amun fɔuun. Yɛ like nga amun ´yo i asiɛ'n i su'n, ɔ ´yo ye. Ɔ ´yo ye man amun ´nyan aliɛ kaka kpa be di, yɛ amun ´tran lɛ fɔuun, sa tɛ fi su nyan-man amun. Bɔ amun kwla usa bé wun kɛ yoo: ‹?Kɛ bɔ yɛ afuɛ nso kwlaa nun'n, e lɛ-man atin e di-man fie nan se kɛ like yɛ ɔ ´yo ye nin-ɔn, e ´kwla e ´nyan e klun aliɛ e ´di?› Afuɛ'n i siɛn'n su'n, m ´man amun aliɛ kaka kpa, m ´man amun afuɛ nsan nuan aliɛ. Amun fie'm be ´yo ye min dunman nun. I afuɛ mɔcuɛ su'n, kɛ amun ´di fie ekun'n, wuun laa ninnge liɛ'n wie tɛ o lɛ. Amun ´di i lele afuɛ ngwlan'n su like liɛ'm be ´to su.» «Be kwla yo-man asiɛ kun atɛ sran kun sa nun sa mlɔnmlɔn. Afin asiɛ'n ti m bɔbɔ min liɛ. Amun kusu amun ti kɛ aofuɛ sa, amun ti kɛ kpe-nun-sinfuɛ sa mín sa nun. I sɔ'n ti'n, mɛn'n nga n ´fa m ´man amun'n i nun asiɛ mun'n, amun `kpɛ mmla sie bé su. Mmla ng'ɔ ´kle kɛ sɛ sran kun yoli i asiɛ wie i atɛ'n ɔ ´kwla kpɔ'n, amun `kpɛ i sɔ mmla'n. Sɛ yalɛ di amun niaan kun nan ɔ yo i asiɛ'n i bue kun atɛ'n, i osufuɛ ng'ɔ mɛntɛn i koko bɔ i yɛ ɔ kpɔ asiɛ sɔ nin-ɔn ɔ yo ye'n, man ɔ kpɔ mɛn i. Sɛ sran sɔ'n lɛ-man fuɛ wie b'ɔ kpɔ-ɔ ɔ yo ye'n, sɛ ɔ nyɛn i wun alaje'n nan i waan i bɔbɔ ɔ ´ko kpɔ'n, man ɔ ka afuɛ ng'ɔ tɛ ka nan b'a di afuɛ ablenun'n ekun'n nan ɔ `yi i ti sika'n ɔ man sran ng'ɔ toli'n. Kɛ ɔ ko yi i sɔ'n, wuun asiɛ'n ɔ'a yo i liɛ ekun. Sɛ kusu ɔ'a nyan-man sika ɔ'a man-man sran ng'ɔ toli asiɛ'n, wuun asiɛ'n tɛ yo sran ng'ɔ toli'n i liɛ lele san be ´di afuɛ ablenun'n i ti cɛn'n ekun. Kɛ i sɔ blɛ'n ko ju'n, kpɛkuun sran ng'ɔ lɛ i asiɛ'n ɔ su ´fɛ i siɛn'n. Klɔ nga talɛ sisi i wun'n, sɛ sran kun yo i sua ng'ɔ tran nun'n i atɛ klɔ sɔ nun'n, ɔ fata-man kɛ i atɛ yolɛ blɛ'n nin i kpɔlɛ blɛ'n be afiɛn'n ɔ tra afuɛ kun. Sɛ ɔ ´di afuɛ nuan kun nan be nian kpɔ-man sua'n, sua sɔ'n ´ka sran ng'ɔ toli'n ɔ nin i fuɛ mun be sa nun mlɔnmlɔn. Ɔ nun-man nun kun kɛ sɛ ti kpɔlɛ afuɛ'n ɔ ju-ɔ, be ´fa man kun. Sanngɛ mmla kunngba nga be kpɛ sieli i mɛn'n nun asiɛ'm bé su'n, i kunngba'n yɛ ɔ o klɔ nga b'a sisi-man bé wun'n bé sua'm bé su-ɔ. I sɔ sua liɛ'n i kpɔlɛ'n ɔ lɛ-man nuan. Sɛ sran ng'ɔ yoli i atɛ'n ɔ'a kwla kpɔ-man'n, kɛ like kpɔlɛ afuɛ'n ko ju'n, ɔ ´sɛ i sin ɔ ´yo i liɛ. Sanngɛ ng'ɔ ti kɛ Levifuɛ'm bé sua liɛ nga be o Levifuɛ'm be klɔ'm bé su'n, ɔ lɛ-man kɛ be sisili klɔ'm bé wun. Be kwla kpɔ be sua mun blɛ kwlaa nun kpan. I sɔ sua liɛ'n, kannzɛ man Levifuɛ uflɛ kun ɔ to kun'n, sanngɛ like kpɔlɛ afuɛ'n nun'n, ɔ ´yo sran ng'ɔ yoli i atɛ'n i liɛ. Afin i sɔ sua liɛ'n, be yɛ be ti Levi i osufuɛ nga be o Izraɛl mɛn'n nun'n be like liɛ'n sa crololo-ɔ. Fie nga be mantan-mantan Levifuɛ'm be klɔ'm be lɛ'n, ɔ fata-man kɛ be yo be atɛ, afin be ti Levifuɛ'm be liɛ mlɔnmlɔn.» «Sɛ yalɛ di amun niaan kun nan i sa ɔ'a mian'n, ɔ fata kɛ amun ukɛ i nan ɔ'a kwla di alaje nan ɔ'a tran amún wun lɛ. Sɛ aofuɛ wie o amún wun lɛ'n nan ɔ nin amun yɛ be tran lɛ'n, nantilɛ kunngba ng'ɔ o lɛ'n yɛ amun nin i be `nanti-ɔ. Nán amun se kɛ amun ´kunndɛ mmlusuɛ i su annzɛ amun ´bo i akpo. Man amun nzuɛn klanman'n ɔ kle kɛ amun nyin yi min. Amun `man amun niaan sɔ'm be atin man be tran amún wun lɛ. Sɛ amun boli i bosia'n, sɛ ɔ ´yi'n, nán amun `se kɛ ɔ su i bo. Sɛ amun mɛnnin i aliɛ wie b'ɔ ti yilɛ liɛ'n, cɛn nga b'ɔ ´yi'n, nán amun se kɛ ɔ fa wie gua su. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Min yɛ n fali amun Ezipt mɛn'n nun lɔ m bali-ɔ. Min yɛ n fali Kanaan nvle'n m mannin amun-ɔn. N fa mannin amun sɔ kɛ n ´yo amun Nyanmiɛn.» «Sɛ yalɛ di amun niaan kun nan ɔ yo i wun atɛ amún sa nun nan ɔ yo amun afanniɛn'n, junman ng'ɔ ti kanga junman'n, nán amun fa mɛn kɛ ɔ di. Sanngɛ amun `yo i kɛ kpafuɛ sa wie kusu-ɔ kɛ aofuɛ wie yɛ ɔ'a sike amun sa. Man ɔ su amun lele nan ti nyanlɛ afuɛ'n ju. I sɔ blɛ'n nun'n, amun `yaci i nin i mma'm be nun, man be sa be sin i awlo'n nun nan asiɛ nga be ti i liɛ'n, ɔ `fa be. Min sufuɛ mun yɛlɛ Izraɛlfuɛ mun, afin min yɛ n fali be Ezipt mɛn'n nun lɔ m bali-ɔ. I sɔ'n ti ɔ fata-man kɛ be yo be atɛ kɛ be fa yo kanga'm be atɛ'n sa wie. Nán amun yo be kpokokpoko. Man amun nzuɛn'n ɔ kle kɛ amun nyin yi min bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n. Sɛ amun waan amun ´kunndɛ kanga nin afanniɛn'n, amun ko kunndɛ be nvle nga be mantan amun kokolɛ'm be nun. Aofuɛ nga be nin amun o lɛ'n, amun kwla to be mma'm be wie, wie kusu-ɔ, sran nga bɔ be nannan'm be ti aofuɛ lɛ'n bɔ be wuli be'n, amun kwla to be wie ekun. Be liɛ'n sɛ an to be'n, be ti amun liɛ. Be ti aja, amun ´yaci be amun mma bé sa nun. Be kwla yo amun kanga lele nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo-ɔ. Sanngɛ, b'ɔ ti kɛ Izraɛlfuɛ'm be ngunmin-ngunmin be afiɛn'n, nán man sran kun yo i niaan kun tɛtɛ. Sɛ aofuɛ nga amun nin be be o lɛ'n be nun kun ɔ nyɛn i wun'n, nan sɛ yalɛ di amun niaan wie nan ɔ ko yo i wun atɛ i sa nun'n annzɛ aofuɛ sɔ'n i akpasua sufuɛ wie sa nun'n, i sɔ sran yalɛfuɛ liɛ'n, i niaan'm be nun kun kwla ko kpɔ i. Sɛ i si i niaan wie o lɛ'n, ɔ kwla yo. Wie kusu-ɔ, i si i niaan bian sɔ'n i wa yasua wie kwla yo. Wie kusu ekun'n, sɛ i akpasua'n su sran uflɛ o lɛ b'ɔ nin i be mantan kpa'n, ɔ kwla yo. I bɔbɔ kusu sɛ ɔ nyɛn i wun alaje'n, ɔ kwla kpɔ i wun. I ti kpɔlɛ sɔ nun'n, man ɔ nin sran nga b'ɔ yoli i wun atɛ i sa nun'n be ka afuɛ nga be o afuɛ ng'ɔ yoli i wun atɛ i sa nun'n, ɔ nin ti nyanlɛ afuɛ'n be afiɛn'n nun'n. Afuɛ nga be o afiɛn lɛ sɔ'n, ɔ nin cɛn ba kun nun junman nga ɔ'a di ɔ'a mɛn i lele'n, i su yɛ ɔ ´nian tannin kalɛ nin-ɔn. Kɛ be ´bubu sika ng'ɔ ko tannin'n, be `nian cɛn kun junman difuɛ'm be akatua'n su yɛ be `bubu-ɔ. Sɛ afuɛ ng'ɔ ka'n tɛ sɔn nan ti nyanlɛ afuɛ'n ɔ'a ju'n, wuun sika nga be fa toli i'n, ɔ `yi i bue kaka kpa mɛn i min'n. I kusu nja, sɛ afuɛ ng'ɔ ka'n ɔ'a sɔn-man kun'n, ɔ `nian afuɛ ng'ɔ ka'n i su `yi i nuan sika mɛn i min'n. Blɛ nga b'ɔ tɛ o i min'n i sa nun'n, man be fɛ i be bu kɛ afuɛ nuan kpafuɛ sa. Kɛ ɔ ko yo nan i min'n ɔ'a yo-mɛn i tɛtɛ'n ti'n, amun `niɛn i lika. Sɛ amu'an kwla kpɔ-man amun niaan'n, sanngɛ like kpɔlɛ afuɛ'n nun'n, man i min bian'n ɔ yaci i nin i mma'm be nun.» «Izraɛlfuɛ'm be min'n ti-man nnyɔn nin nsan, be min'n yɛlɛ m bɔbɔ min. Kɛ bɔ min yɛ n fali be Ezipt mɛn'n nun lɔ m bali'n ti'n, be ti min sufuɛ mun. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn.» «Nán amun kpɛ amuɛn ba. Waka sran nga be taka'n, ɔ nin yɛbuɛ amuɛn nga be taka'n, nán amun yo wie. Nán amun fa yɛbuɛ be sɛ amuɛn be klɛ i wun wɛnkɛɛn kɛ amun ´fa sie amun mɛn'n nun wa nan amun sɔ i. Afin min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Wunmiɛn-delɛ-cɛn'n ju'n, amun `de wunmiɛn, nán amun di junman. Mín sua'n, nán amun yo i finfin. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» «Sɛ amun fa min mmla'm bé su'n, ndɛ nga n kan n kle amun'n, sɛ amun fa bé su'n, min kusu sɛ nzue'n i tɔlɛ'n ju-ɔ, n ´tɔ i m ´man amun nan fie'm be `yo ye nan waka'm be kusu be `su kpa. Ɔ man Izraɛl wa'n, kɛ vinyi i mma'n i tilɛ'n ɔ ´ju'n, wuun amun tɛ bo ble'n, yɛ kɛ ɔ ´ju kɛ amun `lua fie uflɛ'm bé su like'n, wuun amun tɛ ti vinyi be su mma mun. Aliɛ'n ɔ ´bobo amun su, yɛ amun ´tran amun mɛn'n nun fɔuun. M ´man amun fɔundi amun mɛn'n nun. Blɛ nga amun ´lafi'n, like fi su wa kle-man amun yalɛ. N ´nunnun nnɛn tɛtɛ mun. Sran fi su fa-man alɛ wlawla-man amún sin. Be nga be nin amun be kun'n, be ´wanndi amún bo. Sɛ amun nin be nyɛn i-ɔ be su nyan-man jranwlɛ. Be nga be nin amun be kun'n, kannzɛ man be yo sran ya kun, yɛ sɛ amun kusu amun ti sran nnun'n, san be ´wanndi amún bo. Be nun akpi blu (10.000) be ´wanndi amun nun sran ya bo. Be nin amun be jran kun alɛ-ɔ ɔ su yo-man ye. N ´jran amún sin, amun ´wu ba kaka, amun ´sɔn. N su yi-man amun ase. Aenguɛ nga min nin amun e trali'n, n ´di su titi. Aliɛ'n ɔ ´bobo amún su, nga bɔ amun fa sieli'n, amun ´kwla di i lelee. I kpa'n, amun ´se kɛ amun ´gua laa liɛ'n i blo nan amun fa uflɛfuɛ'n be ´sie i osu. E nin amun e wa tran lɛ, n su kaci-man n sin n si-man amun. E nin amun e ´nanti. N ´yo amun Nyanmiɛn, yɛ amun kusu amun ´yo min sran. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. Min yɛ n fali amun Ezipt mɛn'n nun lɔ m bali-ɔ. Min waan n ´yi amun n ´fite sɔ nan nán amun yo kanga kun. Wunmiɛn nga Eziptfuɛ'm be lɛ i'n, bɔ i ti yɛ be tin amun su kplɔlɔlɔ'n, n sacili i. Ɔ man siɛn'n, sɛ amun ´nanti'n, amun ´kwla man amun ti su.» «Sɛ amún nyin ɔ'a yi-man min'n nan amu'an nanti-man min mmla nga m mannin amun'n bé su'n, aenguɛ nga e nin amun e trali'n, sɛ amun waan amun di-man i mmla'n su kun'n, yɛ min mmla fanunfanun nga m mannin amun'n, sɛ amun kaci amun sin si be'n, sa nga n ´fa wla amun nun'n yɛ o yɛ: sa sroesroe mun bɔ be kun srɛ'n, ɔ nin nzisi koklo'n, ɔ nin ayrɛ ng'ɔ gua bé wun'n yɛ n ´to n yi amún su-ɔ. I sɔ ninnge liɛ mun'n, be man sran'n ɔ tu i ba nun, yɛ be man ngokoɛ ɔ kun i. Amun ´di fie ngbɛn, san be nga be nin amun be kun'n, be yɛ be ´fɛ i su ninnge'm be ´di-ɔ. E nin amun e ´nyɛn i: be nga be nin amun be kun'n, be yɛ be ´kwla amun-ɔn. Sɛ sran fi fuan-man amun bɔbɔ'n, sanngɛ amun ´wanndi. Sɛ i sɔ sa liɛ nga n ´fa wla amun nun'n ɔ'a ju-man amun'n, fɔnlɛ nga amun fɔn'n, i su fɔ nga n ´fa tu amun ekun'n, i kekle'n ɔ ´tra laa liɛ'n i sɔ kpɛ nso. N ´nunn un amun wun tulɛ'n su. Ɔ man nyanmiɛn su lɔ ɔ ´tannin, nzue su fin-man lɔ tɔ-man kun. I sɔ ti man asiɛ'n ɔ ´mantan, ɔ ´yo kekleke kɛ blalɛ wafa wie sa. Amun ´kle amún wun yalɛ amun ´di junman ngbɛn: asiɛ'n ´su yo-man like fi ye, yɛ waka'm be su su-man mma. Sɛ amun waan amun ´yo nyin kekle mín su nan amún ti-man min nuan ndɛ'n, fɔ nga n wa tu amun'n, ɔ ´tra ng'ɔ o lɛ'n i sɔ kpɛ nso. N ´fa blo nnɛn mun n gua amun nvle'n nun be ´kun amun mma mun, yɛ be ´kun amun nnɛn mun. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, kpɛkuun amun ´ka kaan, yɛ amun atin mma'm be ´tɔ srololo. Sɛ i sɔ fɔ liɛ bɔ n tu amun'n ɔ ju-man amun'n nan se kɛ amun ´lo'n, nan amun tɛ yo nyin kekle mín su ekun'n, min kusu e nin amun e wa si su ekun. Fɔ nga n ´fa tu amun'n, ɔ ´tra ng'ɔ o lɛ'n i sɔ kpɛ nso. Aenguɛ nga min nin amun e trali bɔ amun sacili i'n ti'n, n ´to alɛ n ´yi amun mɛn'n nun. Man amun ´ko fia klɔ wie'm bé su, sanngɛ n ´fa tukpacɛ bɔ sa ndɛndɛ kun n ´yi i klɔ sɔ'm bé su, yɛ kpɛkuun be nga bɔ be nin amun be kun'n, be yɛ be ´sie amun-ɔn. N ´to amun awe. Kpaun tɔnwlɛ kunngba nun sa yɛ bla blu be ´kwla be tɔn kpaun-ɔn. Kpɛkuun kpaun kanngan sa yɛ bla sɔ'm be ´fa blɛ amun-ɔn. Sɛ amun di bɔbɔ'n, ɔ su kata-man amun ku bo. Sɛ i sɔ ngba ng'ɔ o lɛ'n ɔ kle-man amun kɛ amún nyin ´yi min'n, nan akplowa'n yɛ amun waan amun ´si i kekle nun'n, min kusu kɛ n ko fa ya'n, min nin amun e ´yia nun. Fɔ nga n ´tuli amun'n, n ´uka su, ɔ ´tra laa liɛ'n i sɔ kpɛ nso. Siɛn'n, amun ´di amun bɔbɔ amun mma'm be nnɛn. Amún wun tɛ bɔ ´yo min'n ti'n, n ´saci amun sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n, m ´bubu amun ansans yrawlɛ mun, kpɛkuun sran nga be wu'n be fuɛn'n, n ´fa be n ko tian amun amuɛn'm bé su. N ´nunnun amun klɔ mun, m ´bubu amun sraka yiwlɛ lika sua mun. Ansans nga amun yra be man min'n amún tɛ nga amun yi-ɔ amun yrɛ i nnɛn'n, kannzɛ man be bɔn fannin sɛ, sanngɛ n su fa gua-man min anwlɛn su nzue kun. Amun mɛn'n i nunnunlɛ tɛ bɔ n ´nunnun i'n ti, ɔ ´yo amun kpɔfuɛ'm be koun. N ´fa alɛ n yi amún su, yɛ n ´yo man amun bo sanndi mɛn uflɛ'm be nun. N ´nunnun amun klɔ mun, m ´bo amun mɛn'n. I liɛ'n, afuɛ nga amun ´di i amun kpɔfuɛ'm be nvle'n nun lɔ'n, amun asiɛ'm be kusu be ´fa de wunmiɛn. Blɛ nga b'ɔ fata kɛ asiɛ sɔ'm be fa de wunmiɛn nun'n, bɔ amu'an di-man su'n, bɔ b'a yaci-man be lɛ man b'a de-man wunmiɛn'n, be ´fɛ i sɔ blɛ liɛ'n be ´de wunmiɛn ´sie i osu. Asiɛ'm be ´de wunmiɛn sie i laa blɛ liɛ'n i osu. Kɛ ɔ juli be wunmiɛn delɛ afuɛ'n, amu'an yaci-man be lɛ man b'a de-man wunmiɛn. I ti i sɔ blɛ liɛ'n, be ´fa de wunmiɛn sie i laa liɛ'n i osu. Amun nun be nga bɔ be ´nyan nguan amun kpɔfuɛ sɔ'm be nvle'n nun lɔ'n, akluntitiɛ yɛ n ´fa yi be su-ɔ. Nnya kee ngbɛn bɔ aunngban'n ´keje wɛkɛ sa'n, san be ´wanndi. Be ´wanndi kpa kɛ be nin sran yɛ bé su kun yɛ ɔ'a cuɛn tokofi wie bé wun sa. Sɛ sran fuan-man be bɔbɔ'n, sanngɛ be ´wanndi lele be ´tɔ sa gbuɔ. Be ´tu be ´si be wiengu kɛ be su wanndi be kwlafuɛ wie nyrun sa, i kusu wuun sran fi su-man bé su. Be su kwla jran-man be nga be nin be be kun'n be nyrun. I agualiɛ b'ɔ ´gua'n, yɛlɛ kɛ be ´wu nvle wie nun. Be ´wu be kwlafuɛ'm be mɛn'n nun lɔ. Amun nun be nga b'a wu-man lɔ'n, ´yo kokloo amun bɔbɔ ɔ nin amun nannan mun amún sa tɛ nga amun yoli'n ti.» «Sanngɛ i agualiɛ su'n, be nga b'a wu-man'n, be wa wun i wlɛ kɛ kannzu be bɔbɔ nin be nannan mun be yoli sa tɛ. Sa tɛ bɔ be yoli'n yɛlɛ kɛ be dili fɔ min lika, bé nyin ɔ'a yi-man min. Be ´wun sa ti bɔ n kacili mín sin n sili be'n, ɔ nin sa ti bɔ n kannin bé bo n ko guali be be kpɔfuɛ'm be nvle liɛ'n nun lɔ'n. Nyin kekle ajalɛ nga be tuli'n, be ´wun kɛ nɛ́n i-ɔ. Be ´koko be sa tɛ'n bɔ be yoli'n i ti, yɛ be sa tɛ sɔ'n i su sa'n, be ´kplin su kɛ be ´sua. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, kpɛkuun mín nyin wa kpɛn aenguɛ nga min nin amun nannan Zakɔb, nin Izaak, ɔ nin Abraam e trali'n su. Yɛ like nga n jrannin su kɛ n ´yo man amun mɛn'n, n wla ´kpɛn su ekun. I blɛ nga be fa ´tran lɔ'n, be mɛn liɛ nga be jasoli nun'n kusu ɔ ´fa de wunmiɛn. I sɔ blɛ liɛ nun'n, n ´kle be nyrɛnnɛn, afin min mmla nga n kleli be'n, be kacili bé sin be sili be, yɛ ndɛ nga n kan kleli be'n, b'a fa-man bé su. Sanngɛ kusu i blɛ nga be ´fa tran be kwlafuɛ'm be nvle liɛ nun lɔ'n, n su yi-man be ase mlɔnmlɔn, n su kaci-man mín sin n si-man be mlɔnmlɔn, n su nunnun be. Min aenguɛ bɔ e nin be ye tra'n, n su yi-mɛn i ase, afin min yɛ n ti Anannganman be Nyanmiɛn nin-ɔn. Aenguɛ bɔ e nin be nannan mun e trali'n, mín wla ɔ ´kpɛn su yɛ n ´de be. Be nannan mun'n, n fali be Ezipt mɛn'n nun m bali kɛ n ´yo be Nyanmiɛn. Nvle kun nga'm be wunnin nun. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Mmla nga Anannganman fa mannin Izraɛlfuɛ mun i ngba yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Anannganman fɛli i sɔ ndɛ liɛ mun wlali Moiz nuan Sinai oka'n su lɔ. Yɛ Moiz kan be kleli Izraɛlfuɛ mun-ɔn. Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Sɛ sran kun jran su kɛ ɔ ´fa sran man min'n, yɛ sɛ i sin ɔ bu akunndan kɛ ɔ ´fa sika sin sran sɔ'n i osu'n, man ɔ yo. Sika'n i nuan'n yɛ ɔ o yɛ: sran nga be lɛ afuɛ ablaɔn lele b'ɔ fa ju afuɛ ablesiɛn'n be gua liɛ'n yɛ: sɛ ɔ ti yasua'n, i gua'n ɔ ti jɛtɛ mma ufue ablenun. Gua nga be kpɛli i min tannin sua nga n yi mín wun nglo nun'n nun lɔ'n, i su yɛ be `nian-an. Sɛ ɔ ti bla'n, ɔ ti jɛtɛ mma ufue ablasan. Ba kanngan nga be lɛ afuɛ nnun lele b'ɔ fa ju afuɛ ablaɔn'n, bé gua liɛ'n yɛ: sɛ ɔ ti ba yasua'n, i gua'n ɔ ti jɛtɛ ufue ablaɔn. Sɛ ɔ ti bla kusu'n, ɔ ti jɛtɛ ufue blu. Ba kanngan nga be lɛ anglo kun lele b'ɔ fa ju afuɛ nnun'n, bé gua liɛ'n yɛ: sɛ ɔ ti yasua'n, ɔ ti jɛtɛ ufue nnun. Sɛ ɔ ti bla kusu'n, ɔ ti jɛtɛ ufue nsan. Sran nga b'a di afuɛ ablesiɛn b'a gua su'n, bé gua liɛ'n yɛ: sɛ ɔ ti yasua'n, ɔ ti jɛtɛ mma ufue blu-nin-nnun. Sɛ bla kusu'n, ɔ ti jɛtɛ mma ufue blu. Sɛ sran kun ti yalɛfuɛ dan nan gua nga be kpɛli'n ɔ kwla tannin-man'n, man ɔ fa sran nga bɔ i waan ɔ ´fɛ i man min'n wɔ min nyrun jranfuɛ'n i nyrun lɔ. Sika nga bɔ sran nga i waan ɔ ´yi tɛ man min'n i sa ko ju su'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ ´kpɛ mɛn i. Sɛ nnɛn nga be fa yi tɛ be man min'n i wie yɛ be waan be fa ´man min'n, i sɔ nnɛn'n ɔ ti min liɛ. Sɛ ɔ ti kpa o, sɛ i kusu ɔ ti-man kpa ngboko o, sran fi lɛ-man atin ɔ fa-man nnɛn uflɛ ɔ kaci-mɛn i. Sɛ kekle nun sran kun fa nnɛn uflɛ kaci klikli liɛ'n, ɔ ti kɛ wuun nnɛn nnyɔn sɔ'm b'a yo min liɛ. Sɛ nnɛn nga bɔ be waan be ´fa man min'n ɔ ti nnɛn bɔ be di-man'n, b'ɔ fata-man kɛ be fa yi tɛ be man min'n, man sran ng'ɔ mannin nnɛn'n, ɔ fa kpɛn min nyrun jranfuɛ'n i nyrun lɔ. Kɛ bɔ nnɛn'n fa ti'n, sɛ ɔ ti kpa o, sɛ ɔ ti-man kpa o, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ nian nan ɔ kpɛ i gua'n. I gua ng'ɔ kpɛ'n i su yɛ be `di-ɔ. Sɛ sran ng'ɔ lɛ nnɛn'n ɔ klo kɛ ɔ ´kpɔ nnɛn'n, nnɛn'n i gua nga min nyrun jranfuɛ'n ɔ kpɛli'n, sɛ be bu nun nnun'n, ɔ `tannin kun fa `yi gua sɔ'n su. Sɛ sran kun fɛ i sua'n man min'n, kɛ sua'n fa ti ju'n, sɛ ɔ ti kpa o, sɛ ɔ ti-man kpa o, min nyrun jranfuɛ'n ɔ `nian nan ɔ `kpɛ i gua'n. I gua ng'ɔ kpɛ'n i su yɛ be `di-ɔ. Sɛ sran ng'ɔ lɛ sua'n ɔ klo kɛ ɔ ´kpɔ i sua'n, sua'n i gua nga min nyrun jranfuɛ'n ɔ kpɛli'n, sɛ be bu nun nnun'n, ɔ `tannin kun fa `yi gua sɔ'n su nan ɔ'a fa sua'n. Sɛ sran kun fɛ i fie'n kun man min'n, fie'n i gua nga be ´kpɛ'n, ɔ ´fin like kɛ ɔrz sa bɔ be ´fa guɛ i fie nun'n, sɛ ɔ sɔnnin o, sɛ i kusu ɔ'a sɔn man o, i su yɛ be nian be di gua nin-ɔn. Ɔrz kilo ya nsan'n ti jɛtɛ mma ufue ablenun. Sɛ kɛ like kpɔlɛ afuɛ'n ɔ juli cɛ'n yɛ be fali fie'n be mannin min'n, wuun gua i wunmuan'n i su yɛ be ´nian be ´tannin-ɔn. Sɛ like kpɔlɛ afuɛ'n sinnin kwlaa nan b'a fa fie'n b'a man min'n, wuun man min nyrun jranfuɛ'n ɔ ka afuɛ nga ɔ'a ka nan like kpɔlɛ afuɛ'n ɔ'a ju ekun'n, yɛ ɔ `nian su ti i gua'n su. Sɛ sran ng'ɔ lɛ fie'n klo kɛ ɔ ´kpɔ fie'n, ɔ fata kɛ gua nga min nyrun jranfuɛ'n ɔ kpɛli'n, sɛ be bu nun nnun'n, ɔ `tannin kun nannan gua sɔ'n su nan ɔ'a fa fie'n. Sɛ ɔ'a kwla-man fie'n i kpɔ'n nan be yo fie'n i atɛ sran uflɛ sa nun'n, ɔ kwla kpɔ-mɛn i kun. Like kpɔlɛ afuɛ'n nun fie'n, ɔ ´yo min liɛ, kpɛkuun ɔ'a kaci min nyrun jranfuɛ'm be liɛ. Ɔ ti kɛ b'a fa man min mlɔnmlɔn sa. Sɛ ɔ ti fie b'ɔ ti-man aja liɛ'n, bɔ sran kun toli yɛ ɔ fa mannin min'n, afuɛ ng'ɔ ka nan like kpɔlɛ afuɛ'n ɔ'a ju'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ ka, yɛ ɔ `nian su nan ɔ `kpɛ i gua'n mɛn i. Kɛ ɔ kpɛ mɛn i'n, i le kunngba nun ɔ ´jran lɛ ´tannin i kalɛ. I sɔ sika liɛ'n ɔ ti min liɛ. Sanngɛ kɛ like kpɔlɛ afuɛ'n ɔ ju bɔ be ´di'n, fie'n ´sɛ sin yo sran klikli nga be toli fie'n i sa nun'n, bɔ fie'n ɔ ti i aja like'n i liɛ. Sika nga be di su min tannin sua nun'n, i su yɛ be `nian be `kpɛ gua nin-ɔn. I sɔ sika liɛ'n i jɛtɛ ufue kun ti gram blu.» «Klɔ nnɛn kɛ nannin sa wie kusu-ɔ kɛ bua sa annzɛ kɛ boli sa, ng'ɔ ti talua ba'n, be bo-man wɛ be se-man kɛ b'a fa man min'n. Afin nnɛn'm be talua ba'm be kwlaa be ti min liɛ laa. Sɛ ɔ ti nnɛn bɔ be di-man'n i talua ba'n, sran ng'ɔ lɛ nnɛn'n ɔ kwla kpɔ i. I kpɔlɛ b'ɔ ´kpɔ'n, gua nga min nyrun jranfuɛ'n ɔ kpɛ i nnɛn'n su'n, ɔ tannin, yɛ be `bu gua sɔ'n nun nnun, nan ɔ fa kun nannan su. Sɛ ɔ'a kwla kpɔ-man nnɛn'n, min nyrun jranfuɛ'n ɔ kwla yo i atɛ sran uflɛ sa nun i gua ng'ɔ kpɛli'n i su. Like nga bɔ sran kun ko fa ko man min mlɔnmlɔn'n, i sɔ like liɛ'n, be kwla yo-mɛn i atɛ kun, kusu be kwla kpɔ-mɛn i kun. Sɛ klɔ sran o, sɛ nnɛn o, sɛ wie kusu fie o, b'ɔ ti aja like'n, sɛ be ko fɛ i sɔ like'n be ko man min'n, wuun ɔ'a yo min liɛ mlɔnmlɔn. Sɛ bɔ man ɔ yo klɔ sran, sanngɛ be kwla kpɔ-mɛn i kun: i kunlɛ yɛ ɔ'a ka-a. Fie su like nga be tɔn be di'n, ɔ nin waka mma mun'n, sɛ be nyan blu'n, kun ti min liɛ. Ng'ɔ ti min liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I sɔ blusu like liɛ'n, sɛ sran kun waan ɔ ´kpɔ wie'n, sɛ be bu nun nnun'n, man ɔ fa kun su i bo. Like kɛ nannin sa annzɛ kɛ bua nin boli'm be sa'n, be blusu'n, man be sie i nzɔliɛ, afin ɔ ti min liɛ. Nán nnɛn i fuɛ'n ɔ siesie nnɛn'm be wafa wie bɔ nga ɔ ´fa be man min'n be yo tɛtɛ. Sɛ ɔ fa uflɛ sie kun ajalɛ nun'n, ɔ ti kɛ wuun i sɔ nnɛn nnyɔn liɛ'm b'a yo min liɛ. Kpɛkuun nnɛn nnyɔn sɔ'n, be kwla kpɔ-man wie fi kun.» Mmla nga Anannganman kan kleli Moiz Sinai oka'n su lɔ kɛ ɔ kan kle Izraɛlfuɛ mun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tuli Ezipt lɔ'n, i afuɛ nnyɔn'n su i anglo nnyɔn su, i cɛn ba klikli'n su'n, Anannganman kannin ndɛ kleli Moiz Sinai aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ tannin sua bɔ Nyanmiɛn yi i wun nglo nun'n i nun. Ɔ seli i kɛ: «A nin Aarɔn amun `ka Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla. Kɛ amun ´klɛ yasua'm be kwlaa be dunman'n, amun `klɛ be awlobo-awlobo nin kɛ be afiliɛ'n fa ti'n. Amun `ka yasua'm be kwlaa nga b'a di afuɛ ablaɔn nin afuɛ ablaɔn gua su'n, bɔ be kwla di sonja, bɔ be o Izraɛl sonja akpasua-akpasua'm be nun'n. Man akpasua kun su awlobo kpɛnngbɛn kun, akpasua kun su awlobo kpɛnngbɛn kun, be uka amun. Sran sɔ'm bɔ be wa uka amun'n be dunman mun yɛ. Ribɛn akpasua liɛ'n su'n, amun `fa Sɛdeir i wa yasua bɔ be flɛ i Elizir. Simeɔn akpasua'n su'n, amun `fa Zirisadai i wa yasua Sɛlimiɛl. Zida akpasua'n su'n, amun `fa Abinadab i wa yasua Naksɔn. Isakar akpasua'n su'n, amun `fa Ziar i wa yasua Nɛtaneɛl. Zabilɔn akpasua'n su'n, amun `fa Elɔn i wa yasua Eliab. Zozɛf i mma'm be liɛ'n, Efraim akpasua'n su'n, amun `fa Amiid i wa yasua Elisama. Manase akpasua'n su'n, amun `fa Pɛdazir i wa yasua Gamliɛl. Bɛnzamɛn akpasua'n su'n, amun `fa Gidɛɔni i wa yasua Abidan. Dan akpasua'n su'n, amun `fa Amisadai i wa yasua Aiezɛr. Azɛr akpasua'n su'n, amun `fa Ɔkran i wa yasua Pagiɛl. Gad akpasua'n su'n, amun `fa Deiɛl i wa yasua Eliazaf Nɛftali akpasua'n su'n, amun `fa Enan i wa yasua Aira.» Awlobo kpɛnngbɛn nga be kpali be sɔ'n be kunngba'n be ti Izraɛl sonja'm bé su kpɛn. Moiz nin Aarɔn be fali sran nga be boboli be dunman'n be ukali bé wun su. Anglo nnyɔn su'n, i cɛn ba klikli'n su'n, be yiali sran'm be kwlaa. Be klɛli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa nga b'a di afuɛ ablaɔn nin afuɛ ablaɔn a gua su'n be dunman. Be klɛli be dunman kɛ be awlobo'n nin be afiliɛ'n fa ti'n. Be niannin nga Anannganman kleli Moiz'n su yoli. Sinai aawlɛ flɛnnɛn'n nun yɛ Moiz kali sran mun-ɔn. Kɛ Moiz nin Aarɔn, yɛ awlobo kpɛnngbɛn blu-nin-nnyɔn bɔ be jrannin be akpasua'm bé ja nun'n be kali sran mun'n, bé nuan nga be wunnin i'n yɛlɛ ng'ɔ o lɛ'n. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa nga b'a di afuɛ ablaɔn nin afuɛ ablaɔn gua su'n, bɔ be kwla di sonja'n, kɛ be kali be'n, be ti sran akpi-akpi ya nsiɛn sran akpi nsan sran ya nnun sran ablenun. (603.550) Kɛ be ´ka Izraɛlfuɛ kun nga mun'n, b'a ka-man Levifuɛ'm be wie. Afin Anannganman dun mmua seli Moiz kɛ: «Kɛ a ´ka Izraɛlfuɛ kun nga mun bɔ a ´klɛ be dunman'n, nán fa Levi osu'n nunfuɛ mun wla nun. Tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n bɔ min alaka'n wo nun'n, ɔ nin i wun ninnge'n kwlaa, fa wlɛ i Levifuɛ'm bé sa nun. Sɛ amun su tu amun bo kɔ lika uflɛ'n, be yɛ be ti tannin sua'n nin i wun ninnge'm be suafuɛ-ɔ. Be ´di sua sɔ'n i nun junman yɛ be ´yo be ngblaliɛ liɛ'n sin yiɛ i. Sɛ amun su tu amun bo kɔ lika uflɛ'n, be yɛ be ti i tutufuɛ-ɔ. Blɛ bɔ amun ´kplan amun ngblaliɛ mun'n, be yɛ be ti tannin sua'n i kplanfuɛ-ɔ. Sɛ ɔ min kun bɔ a ti-man Levifuɛ a ko mantan mín tannin sua'n, be ´kun wɔ. Man Izraɛlfuɛ'm be tran be ngblaliɛ kunngun'm be nun, be tran be sonja akpasua kunngun'm be nun be flanga'n i wun lɛ. San Levifuɛ'm be ngunmin yɛ be ngblaliɛ liɛ'n ɔ `sin yia tannin sua bɔ min alaka'n wo nun nin-ɔn. Be `di nun junman. I liɛ'n, n su fa-man Izraɛlfuɛ'm bé wun ya.» Izraɛlfuɛ'm be niannin Anannganman i nuan su ndɛ b'ɔ kan kleli Moiz'n su be yoli i sekeseke. Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: «Man Izraɛlfuɛ'm be yo be ngblaliɛ kunngun mun be sonja akpasua'n i flanga'n wun koko lɛ, ɔ nin be akpasua'n i nzɔliɛ'n wun lɛ. Nán man ngblaliɛ'n mantan tannin sua bɔ n yi mín wun nglo nun'n bɔ min alaka'n wo nun'n i koko dan, sanngɛ man be yo ngblaliɛ'n sin yiɛ i. Zida sonja akpasua akpasua'm be kwlaa bé sonja'm be ti akpi-akpi ya sonja akpi-akpi ablaɔcuɛ-nin-nsiɛn sonja ya nnan (186.400). Be yɛ be dun Izraɛl nvle'n i nyrun mmua-a. I sin, kɛ Levifuɛ'm be ´kɔ'n, man be fa tannin sua bɔ n yi mín wun nglo nun'n. Kɛ be ´kɔ'n, man akpasua nnyɔn dun mmua be nyrun, yɛ akpasua nnyɔn `ka bé sin, be kusu be `ka afiɛn. Kɛ be fa trantrannin be ngblaliɛ'm be nun'n, i su yɛ be `nian be wɔ-ɔ, sran kun trɛn i lika liɛ nun, be su be akpasua'n i flanga'n su. Kɛ be kan be kwlaa be bo nun'n, be ti sran akpi-akpi ya sran akpi mɔcuɛ sran ya. (108.100) Kɛ be ´nanti'n, be yɛ be tran sonja akpasua'm be nsan su-ɔ, be su Levifuɛ'm bé su. Kɛ be kan sonja nga be o Dan i akpasua'n su'm be bo nun'n, be ti sonja akpi-akpi ya sonja akpi ablenun-nin-nso sonja ya nsiɛn. (157.600) Be yɛ be cuɛn be kwlaa bé bo-ɔ. Be kwlaa be fali atin'n, kɛ be ´kɔ'n, be flanga'n wo be afiɛn.» Izraɛlfuɛ'm be kwlaa nga be kali be akpasua'm be su'n, ɔ nin be sonja akpasua akpasua'm be nun'n, kɛ be kan be kwlaa be bo nun'n, bé nuan'n ti sran akpi-akpi ya nsiɛn sran akpi nsan sran ya nnun sran ablenun (603.550). Kɛ Anannganman fa kan kleli Moiz'n i su yɛ be niannin be yoli-ɔ. I sɔ'n ti, blɛ bɔ be ´ka Izraɛlfuɛ'm bé onga mun'n, b'a ka-man Levifuɛ'm be wie. Anannganman i nuan su ndɛ ng'ɔ kan kleli Moiz'n i su yɛ Izraɛlfuɛ'm be niannin be yoli i sɛsɛsɛ-ɔ. Ɔ man be yoli be ngblaliɛ'm be flanga'm bé wun lɛ, yɛ kɛ be ´kɔ'n, be kɔ nyanman su kɛ be seli be kɛ be yo'n sa, kpɛkuun kɛ be awlobo nin be afiliɛ be fa ti'n yɛ be fa kɔ-ɔ. I nun bɔ Anannganman ´kɛn i nuan su ndɛ kle Moiz Sinai oka'n su lɔ'n, wuun Aarɔn nin Moiz be awlo'n nunfuɛ nga be o lɛ'n be yɛ. Aarɔn lɛ ba yasua nnan. Be kpɛnngbɛn'n suan Nadab, yɛ be nsan nga'm be kusu be flɛ kun Abii, be flɛ kun Eleazar, yɛ Itamar. Aarɔn i mma mun yɛ be o lɛ-ɔ, be guali bé ti su ngo, yɛ be sieli be ngunmin kɛ be `yo Nyanmiɛn i nyrun jranfuɛ. Be wluli junman sɔ'n nun. Kɛ bɔ be o Sinai aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, Nadab nin Abii be ko fali sin b'ɔ ti-man Anannganman'n liɛ, bɔ nán ng'ɔ kleli kɛ be fa'n, be fa ɔli Anannganman sua'n nun lɔ. I ti man be kali lɛ be wuli sua sɔ'n nun lɛ Anannganman i nyrun lɛ. B'a wu-man ba. Eleazar nin Itamar yɛ be kali lɛ bé si Aarɔn i nyin su, yɛ be dili Nyanmiɛn i nyrun jranlɛ junman nin-ɔn. Anannganman seli Moiz kɛ: «Fa Levifuɛ mun wunnge wa man min nyrun jranfuɛ Aarɔn nian bé su, nan be `di junman be `mɛn i. Man be di junman min tannin sua bɔ n yi mín wun nglo nun'n i nyrun lɛ. Be `di junman sɔ'n be `man Aarɔn nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa. Man be `di min tannin sua'n i wun junman. Man be nian tannin sua'n i nun ninnge'm be lika. Man be di mín tannin sua'n i wun junman man Izraɛlfuɛ mun. Fa Levifuɛ mun fa man Aarɔn nin i mma mun. Man be yo i liɛ mlɔnmlɔn, yɛ man be di Izraɛlfuɛ kun nga'm bé nuan junman. Sie Aarɔn nin i mma'm be ngunmin, man be di min nyrun jranlɛ junman'n. Sɛ sran kun ti-man min nyrun jranfuɛ, nan ɔ fɛ i wun wla be nun'n, man be kun i.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Nian, m bɔbɔ min yɛ n fali Levifuɛ mun Izraɛlfuɛ'm be nun-ɔn. Be yɛ be ´sin Izraɛl talua ba'm be ajalɛ nun be ´di n sua'n nun junman nin-ɔn. Afin talua ba'm be kwlaa be ti min liɛ, kɛ ɔ fin cɛn bɔ n yoli man Eziptfuɛ'm be wa klikli'm be kwlaa be wuli'n, n sieli Izraɛlfuɛ'm be talua ba liɛ'm be nin be nnɛn'm be wa klikli liɛ'm be ngunmin kɛ be `yo min liɛ. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Sinai aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, Anannganman seli Moiz kɛ: «Klɛ Levifuɛ'm be dunman kɛ be awlobo, nin be afiliɛ'n fa ti'n. Klɛ yasua'm be kwlaa nga b'a di anglo kun nin anglo kun gua su'n be dunman.» Kɛ Anannganman fa kannin'n, yɛ Moiz niannin su klɛli be dunman nin-ɔn. Levi i mma'm be dunman mun yɛ: Gɛrsɔn, Keat, ɔ nin Mɛrari. Gɛrsɔn i wa Libni nin Simɛi yɛ be yoli akpasua nga be dunman o bé su'm be nannan mun-ɔn. Levi osu nun'n, Keat i wa Amram, nin Zizear, nin Ebrɔn nin Iziɛl be kusu be ti be akpasua liɛ'm bé nannan. Mɛrari i wa Makli, nin Misi be o Levi awlo'n nunfuɛ'm be nannan'm be nun wie. Sran sɔ mun yɛ be dunman'n wo Levi akpasua'n su-ɔ. Gɛrsɔn yoli Gɛrsɔnfuɛ'm be nannan. Be buli Gɛrsɔnfuɛ'm be nun nnyɔn: Libnifuɛ mun ɔ nin Simɛifuɛ mun. Blɛ bɔ be ´klɛ be dunman'n, be ti sran yasua akpi nso sran yasua ya nnun. (7.500) Yasua nga bɔ b'a di anglo kun nin anglo kun gua su'n be o nun wie. Gɛrsɔnfuɛ'm be akpasua'm be trantrannin sua'n i bue ng'ɔ kpɛ wia atɔliɛ lɔ'n i sin lɔ. Laɛl i wa Eliazaf yɛ ɔ ti Gɛrsɔnfuɛ'm be awlobo kpɛn nin-ɔn. Anannganman i tannin sua ng'ɔ yi i wun nglo nun'n, i lika nga be fa wlali Gɛrsɔnfuɛ'm bé sa nun kɛ be `nian su'n yɛ: tannin sua'n i klun nin i sin'n, ɔ nin like nga be fa kata tannin sua'n su'n, ɔ nin rido ng'ɔ o tannin sua'n i anuan'n nun'n, ɔ nin tanmue dandan nga be fa si awa'n, ɔ nin tannin sua'n nin Nyanmiɛn i sɔwlɛ'm be awlo klun'm be anuan nun rido'n, ɔ nin tannin sua'n i nyanman mun. Be yɛ be sieli be kɛ be `nian ninnge sɔ'm be lika-a. Keat yɛ ɔ ti Keatfuɛ'm be nannan nin-ɔn. Be bubuli Keatfuɛ'm be nun akpasua nnan: Amramfuɛ mun, nin Zizearfuɛ mun, nin Ebrɔnfuɛ mun, ɔ nin Iziɛlfuɛ mun. Kɛ be ka sran yasua'm be kwlaa, ɔ nin be nga b'a di anglo kun nin anglo kun gua su'n mun, be ti sran akpi mɔcuɛ sran ya nsiɛn (8.600). Be yɛ be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be lika-a. Keatfuɛ'm be akpasua'n i ngblaliɛ'n wo Nyanmiɛn i lika'n i ngua lɔ. Iziɛl i wa Elizafan yɛ ɔ ti bé su kpɛn nin-ɔn. Nyanmiɛn i alaka'n nin i tabli'n, ɔ nin kannin siewlɛ'n, ɔ nin Nyanmiɛn sɔwlɛ lika mun, ɔ nin ninnge nga be fa di junman Nyanmiɛn i lika'n nun'n, nin rido ng'ɔ o Nyanmiɛn i lika'n i klun lɔ'n, Keatfuɛ'm be yɛ be nian ninnge sɔ'm be lika-a. Levifuɛ'm be kpɛn'n yɛlɛ Eleazar, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Aarɔn i wa-a. I yɛ ɔ nian be kwlaa nga be di junman Nyanmiɛn i lika nun'n bé su-ɔ. Mɛrari yɛ ɔ ti Mɛrarifuɛ'm be nannan nin-ɔn. Be buli Mɛrarifuɛ'm be nun akpasua nnyɔn: Maklifuɛ mun, yɛ Misifuɛ mun. Kɛ be klɛli sran yasua mun ɔ nin ba yasua nga b'a di anglo kun nin anglo kun gua su'n be dunman'n, bɔ be kali be'n, be ti sran akpi nsiɛn sran ya nnyɔn. (6.200) Mɛrarifuɛ'm bé su kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Abiail i wa Ziriɛl. Be ngblaliɛ liɛ'n wo Nyanmiɛn i lika'n i bue ng'ɔ kpɛ nglo lɔ'n i nun. Nyanmiɛn i lika'n i waka paplaapla nin waka nga be fa jaja nun'n, ɔ nin sua'n i ja'm be takawlɛ mun, yɛ ninnge'm bé onga'm be kwlaa, be yɛ be nian bé su-ɔ. Awlo klun'n i awa'n ja mun nin be takawlɛ mun, ɔ nin kpɛngbɛ mun, yɛ nyanman mun, be nian bé su wie. Moiz, nin Aarɔn nin i mma'm be ngblaliɛ liɛ'n wo wia afiliɛ lɔ kan be sin be wlu Anannganman i tannin sua ng'ɔ yi i wun nglo nun'n nun lɔ'n. Be yɛ be ´di Nyanmiɛn i lika'n i nun junman Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be dunman nun-ɔn. Sɛ sran wie b'ɔ ti-man Nyanmiɛn i nyrun jranfuɛ'n, i waan ɔ ´di i sɔ junman'n wie'n, be `kun i. Levifuɛ nga Moiz nin Aarɔn be kali be'n, sran yasua mun ɔ nin ba yasua bɔ b'a di anglo kun nin anglo kun gua su'n, be ti sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn (22.000). Nyanmiɛn yɛ ɔ mannin mmla kɛ be ka be akpasua-akpasua sɔ mun-ɔn. Anannganman seli Moiz kɛ: «Ka Izraɛl talua ba nga be ti yasua'n, bɔ b'a di anglo kun nin anglo kun gua su'n, nan be klɛ be dunman. I sin, sie Levifuɛ'm be ngunmin man be yo min Anannganman min liɛ klonglo. Man be sin Izraɛl talua ba'm be ajalɛ nun. Kpɛkuun man Levifuɛ'm be nnɛn'm be sin Izraɛlfuɛ'm be nnɛn'm bé wa klikli'm be ajalɛ nun.» Anannganman i nuan su ndɛ ng'ɔ kan kleli Moiz kɛ ɔ `yo'n, yɛ Moiz niannin su yoli-ɔ. Ɔ man ɔ kali Izraɛl talua ba yasua'm be kwlakwla. Kɛ be klɛli talua ba nga be ti yasua bɔ b'a di anglo kun nin anglo kun gua su be dunman'n, bé nuan ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn sran ya nnyɔn sran ableso-nin-nsan (22.273). Anannganman seli Moiz kɛ: «Sie Levifuɛ'm be ngunmin man be yo min Anannganman min liɛ klonglo. Man be sin Izraɛl talua ba'm be ajalɛ nun. Man Levifuɛ'm be nnɛn'm be kusu be sin Izraɛlfuɛ'm be nnɛn'm be mma klikli'm be ajalɛ nun. Kɛ bɔ Izraɛlfuɛ'm be mma klikli'm be sɔnnin tra Levifuɛ'm be lele sran ya nnyɔn sran ableso-nin-nsan'n ti, man be kpɔ sran ya nnyɔn sran ableso-nin-nsan sɔ'm be ti. I sɔ'n ti, fa sran sɔ'm be kwlaa be ti sika jɛtɛ ufue mma nnun-nnun. Jɛtɛ mma kun ti gram blu. Man bé sunnzun sika sɔ'n min sua'n nun lɔ like sunnzunliɛ'n nun. Fɛ i sɔ sika'n fa man Aarɔn nin i mma mun. Ɔ ti be nga be tɔli su'n be ti kpɔlɛ sika.» Moiz man be yili sran nga be tɔli su bɔ Levifuɛ'm b'a kwla sin-man be ajalɛ nun'n bé ti kpɔlɛ sika. Sika ng'ɔ fɛli i Izraɛl talua ba'm bé sa nun'n, ɔ ti jɛtɛ ufue akpi kun jɛtɛ ya nsan jɛtɛ ufue ablesiɛn-nin-nnun (1.365). Be niannin Nyanmiɛn i tannin sua'n nun lɔ sika sunnzunliɛ'n su yɛ be sunnzunnin-ɔn. Moiz fali ti kpɔlɛ sika'n wlali Aarɔn nin i mma'm bé sa nun kɛ Anannganman fa kan kleli i kɛ ɔ yo'n sa. Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: «Amun `klɛ Keat i mma mun bɔ be ti Levifuɛ'm be dunman. Kɛ be awlobo'n nin be afiliɛ'n fa ti'n, be su yɛ amun nian be klɛ-ɔ. Be nga be ´klɛ be dunman sɔ'n yɛlɛ sran nga b'a di afuɛ ablasan nin afuɛ ablasan gua su'n lele b'ɔ ´fa ju afuɛ ablenun'n. Be kwlaa be kwla di junman tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i nun. Be yɛ be wa nian ninnge nga be ti min liɛ'n bɔ be o min lika kpa tra su nun lɔ'n su-ɔ. Blɛ bɔ Izraɛlfuɛ'm be wa tu bé bo be kɔ'n, man Aarɔn nin i mma'm be dun mmua yi rido b'ɔ kpɛ min lika nun'n, nan be `fa kata min alaka'n su. Yɛ man be fa nnɛn kplo ng'ɔ sɔ kpa'n be fa kata su, kpɛkuun be fa tannin ble nzue-nzue kun be `sɛ su. I sin, man be fa waka floloflolo nnyɔn nga be fa sua alaka'n, be fa wlɛwlɛ i sa'm be nun. Be `fa tannin ble nzue-nzue be `sɛ i tabli nga be sie su kpaun be man min'n i su. Man be fa pla mun, nin klowa mun, nin satro mun, ɔ nin klowa nga be fa gua nzan ase'n mun sie su. Man kpaun tran su tititi. Be `fa tannin bɔ i nyin ti ɔkwlɛ youun'n, be `sɛ ninnge sɔ'm be su. Be `fa nnɛn kplo ng'ɔ sɔ kpa'n be `kata su. I sin, be `wla tabli'n i sa floloflolo mun. Be `fa tannin ble nzue-nzue'n be `kata kannin siewlɛ'n su, man ɔ kata kannin'm be bɔbɔ nin bé wun ninnge mun, ɔ nin like nga be fa tu nzuɛn'n, ɔ nin ngo guawlɛ'm bé su wie. Man be fɛ i kwlaa sɔ'n be cici i nnɛn kplo'n ng'ɔ sɔ kpa'n nun nan be `fa sie i suanuɛn kun nun. Be `fa tannin ble nzue-nzue be kɛtɛ i sɔwlɛ'n b'ɔ ti sika ɔkwlɛ'n su. Be `kɛtɛ i wun nnɛn kplo ng'ɔ sɔ kpa'n. I sin'n, be `wlɛwlɛ i sa floloflolo mun. Ninnge nga be fa di min lika kpa nun lɔ junman mun'n, man be fɛ i kwlaa be sie i tannin ble nzue-nzue kun nun, nan be fa nnɛn kplo ng'ɔ sɔ kpa'n be fa `cici i wun. I sin, be `fa be sie suanuɛn kun nun. Man be yi nzuɛn ng'ɔ o min sɔwlɛ'n su'n. Man be fa tannin ɔkwlɛ kun be sɛ min sɔwlɛ'n su. Be `fa ninnge nga be fa yi tɛ'n be kwlaa be `sie su, nzuɛn tulɛ like mun o, atiɛ je mun o, peli mun o, kpongbo dandan mun o. Man be cici i kwlaa sɔ'm bé wun nin nnɛn kplo ng'ɔ sɔ kpa'n, yɛ man be fa min sɔwlɛ'n i waka floloflolo'm be wla i sa'm be nun. Kɛ Aarɔn nin i mma mun be ko wie min ninnge nga be o min lika nun'n bé wun cici'n, bɔ Izraɛlfuɛ'm be ´tu bé bo be ´kɔ'n, Keatfuɛ mun yɛ be wa sua ninnge sɔ mun-ɔn. Sanngɛ nán be kan like bɔ be ti min liɛ klonglo mun kɛ ɔ ´yo nan b'a wu-man'n ti. Junman ng'ɔ ti Keatfuɛ'm be liɛ tannin sua'n nun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Min nyrun jranfuɛ Aarɔn i wa Eleazar yɛ ɔ wa nian ngo nga be fa gua kannin'm be nun'n, nin ansans nga be yrɛ i'n, nin ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa bɔ be fa yi sraka cɛn kwlakwla'n, ɔ nin bé ti su gualɛ ngo'n bé su-ɔ. Ɔ ´nian min tannin sua'n nin i nun ninnge'm bé su. Ninnge nga be ti min liɛ klonglo'n nin be wun ninnge mma mma mun'n, ɔ ´nian bé su.» Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: «Levifuɛ kun nga'm be nun'n, nán amun ti Keatfuɛ mun yi. Kɛ ɔ´yo nan b'a wu-man, nan b'a tran nguan nun blɛ bɔ be nian ninnge nga be ti min liɛ klonglo be lika'n ti'n, like nga amun `yo man be'n yɛ: Aarɔn, a nin ɔ mma mun, amun `fa Keatfuɛ sɔ'm be nun kunngun `sie be be junman'm be su, yɛ amun `kle be like ng'ɔ fata kɛ be `yo'n. Nán man be se kɛ be ´ko sa nian min ninnge bɔ be su cici bé wun kaan sa. Afin sɛ be wun min ninnge sɔ mun-ɔn, be ´wu.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Klɛ Gɛrsɔn i mma'm be dunman. Kɛ be awlobo'n nin be afiliɛ'n fa ti'n, be su yɛ be `nian be `klɛ be dunman nin-ɔn. Be nga be `klɛ be dunman sɔ'n yɛlɛ sran nga b'a di afuɛ ablasan annzɛ afuɛ ablasan ɔ'a gua su'n lele fa ju afuɛ ablenun'n. Be `fa be kɛ be `di junman wie mun tannin sua nga bɔ n yi min wun nglo nun'n i nun. Be junman nga be wa di be mun'n yɛ: be ´sua min tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i su tannin nin i su katalɛ like'n, ɔ nin nnɛn kplo ng'ɔ sɔ kpa'n bɔ be fa utu su'n, ɔ nin rido ng'ɔ o i anuan nun'n, ɔ nin awlo'n i wun silɛ tannin dandan mun, ɔ nin rido ng'ɔ o awlo klun b'ɔ sin yia tannin sua'n nin min sɔwlɛ'm be anuan nun'n, ɔ nin awa'n i nyanman mun, ɔ nin ninnge nga be fa di junman'm be kwlakwla. Aarɔn nin i mma mun yɛ be ´man Gɛrsɔnfuɛ'm be junman ng'ɔ fata kɛ be di nin-ɔn, sɛ ɔ ti ninnge'm be sualɛ nun o annzɛ junman kwlaa ng'ɔ ti bɔ be di nin o. Junman bɔ be fa mannin Gɛrsɔn i osu nunfuɛ'm be kɛ be di i tannin sua bɔ Nyanmiɛn yi wun nglo nun'n i nun'n yɛ be o lɛ-ɔ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Aarɔn i wa Itamar yɛ ɔ ´nian be su be junman'n i dilɛ nun-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Klɛ Mɛrari mma'm be dunman. Kɛ be awlobo'n nin be afiliɛ'n fa ti'n, be su yɛ amun nian be klɛ-ɔ. Ka be kwlaa nga b'a di afuɛ ablasan annzɛ afuɛ ablasan gua su'n lele fa ju afuɛ ablenun'n, nan be `man be junman wie mun tannin sua bɔ n yi mín wun nglo nun lɔ'n i nun man be di. Junman nga be wa di'n be mun yɛ: be `sua min lika'n i waka paplaapla mun nin waka nga be fa jaja nun'n, nin sua ja mun, nin bé takawlɛ mun, nin awa'n i waka mun, nin i kpɛngbɛ mun, nin i nyanman mun, ɔ nin ninnge sɔ'm bé wun ninnge nga be fa di bé wun junman'n. Man min nyrun jranfuɛ'm be klɛ ninnge nga sran kun ´sua'n be dunman fluwa su. Junman nga be fa mannin Mɛrari i osu nunfuɛ mun kɛ be di i tannin sua nun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Aarɔn i wa Itamar yɛ ɔ nian bé su be junman'n i dilɛ nun-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Kokowefuɛ'm be kwlaa nin sran kwlaa b'ɔ lɛ loliɛ'n, annzɛ sran kwlaa ng'ɔ kannin fuɛn b'ɔ man fiɛn ɔ'a kɛn i'n, man Izraɛlfuɛ'm be mmla kɛ be kan bé bo nanmue'n nun. Sɛ ɔ wie yasua o, sɛ bla o, man be kan bé bo, kɛ ɔ ´yo nan nanmue bɔ min Nyanmiɛn'n n wo nun'n ɔ'a yo-man fiɛn'n ti. Izraɛlfuɛ'm be niannin Anannganman i nuan ndɛ b'ɔ kan kleli Moiz'n su, be yoli i su sa'n. Be kannin sran sɔ'm bé bo nanmue'n nun.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Sɛ yasua wie annzɛ bla wie yo i wiengu kun sa'n, wuun min yɛ ɔ'a yo min sa sɔ nin-ɔn, wuun sa sɔ'n ti dan. Sa ng'ɔ yoli'n, ɔ fata kɛ ɔ di i nanwlɛ. Like ng'ɔ wuali'n, man ɔ yi i ngba fa man like'n i fuɛ'n. Yɛ sɛ be bu like sɔ'n i gua'n nun nnun'n, man ɔ fɛ i bue kun su i bo. Sɛ sran ng'ɔ lɛ like sɔ'n ɔ'a wu'n, nan ɔ lɛ-man osufuɛ ng'ɔ mɛntɛn i'n nan b'a yi like'n b'a sie i osu b'a mɛn i'n, man be fa man min, be `fa wla min nyrun jranfuɛ'n i sa nun. Man sran ng'ɔ yoli sa'n ɔ fa bua nene kun uka su nan be `fa yi min kpatalɛ tɛ nan min nyrun jranfuɛ ɔ yo like nga ɔ fata kɛ ɔ yo nan m'an yaci sran sɔ'n i wun sa m'an cɛ i. Like kwlaa nga Izraɛlfuɛ'm be yi i ninnge nga be ti min liɛ klonglo'n bé su, bɔ be fa man min nyrun jranfuɛ'n, ɔ ti i liɛ. Sran kun i ninnge nga ɔ fa man min'n be ti i liɛ, like nga be fa man min nyrun jranfuɛ'n ɔ ti i liɛ ekun.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Sɛ bla kun lɛ bian nan ɔ tran-man diin i wun'n i bo'n, nan yasua uflɛ wlu i sin'n, sɛ i wun'n ɔ'a wun-man be'n, bɔ kusu ɔ lɛ-man sa kun nan ɔ'a jran su kɛ b'a kunndɛ i yi'n yɛlɛ kɛ sran fi a wun-man nun'n, yɛ kusu b'a trɛ-mɛn i nin bian'n, bɔ kwla silɛ bɛ i nun, nan sɛ ɔ ti be-wan-be-wan, sɛ yasua wie kusu se kɛ i yi ɔ'a kunndɛ bian i bo'n sanngɛ wuun ɔ'a yo-man sɔ'n, man sran sɔ'n ɔ fɛ i yi'n ɔ to min nyrun jranfuɛ'n lɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, ɔ `fa cɛlɛ ng'ɔ ti i su'n, bɔ yɛlɛ ɔrz sanmlɛn kilo nsan'n. Nán man ɔ fa ngo guɛ i ɔrz sanmlɛn'n su, nán be fa ansans be sie su afin ɔ ti kwla silɛ su sraka like b'ɔ kle kɛ atrɛkpa-a, sa wie trannin lɛ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa bla'n wɔ min sua'n nun lɔ, nan ɔ fɛ i ko jran min nyrun lɔ. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa nzue ng'ɔ ti min liɛ klonglo'n wie ɔ `guɛ i nyannzɛ kun nun, nan ɔ `fa min lika'n nun asiɛ wun ndutre'n wie `gua nzue'n nun. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ kpu bla b'ɔ fɛli i bali min nyrun'n i ti'n su, ɔ `fa kwla silɛ nnɛn'n wlɛ i bla'n i sa nun. Man min nyrun jranfuɛ'n i bɔbɔ tra nzue wiwi b'ɔ man wunnzue'n nun. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ yo man bla'n wunnzin i klun. Man min nyrun jranfuɛ'n se sran'm be kwlaa be nyrun lɛ kɛ: ‹Kɛ a o ɔ́ wun i bo'n, sɛ a nian kunndɛ-man yasua uflɛ le'n, nán man nzue nga a wa nɔn'n ɔ yo wɔ wunnzue. Sanngɛ sɛ kɛ a o ɔ́ wun i bo'n, sɛ w'a yaci i lɛ w'a yo fiɛn le'n, sɛ yasua uflɛ nin wɔ lali'n, man Anannganman tu wɔ fɔ. Man ɔ yo man ɔ klun'n ɔ yo kpan, man ɔ ku'n ɔ wla ɔ́ wun. Yɛ man i sɔ'n ti sɛ ɔ nvle'n nunfuɛ'm be waan be ´bo sran wie sannzan nzra nun'n, be `nian ɔ liɛ'n su yɛ be bo-ɔ. Man nzue yɛ'n b'ɔ man wunnzue'n, ɔ wlu ɔ wunnɛn'n wunmuan nun, nan ɔ `wla ɔ ku'n, yɛ man ɔ klun yo kpan.› Kpɛkuun man bla'n ɔ tɛ su kɛ: ‹Ɛɛn, man ɔ yo sɔ. Ɛɛn, man ɔ yo sɔ.› » «Sannzan sɔ nga be ko bo i sɔ'n, man min nyrun jranfuɛ'n ɔ klɛ i fluwa kun nun, yɛ man ɔ fa sannzan nzue'n fa salo ng'ɔ klɛli'n. Nzue wiwi b'ɔ ti sannzan nzue b'ɔ fa saloli fluwa ng'ɔ klɛli'n, ɔ `fa man bla'n man ɔ nɔn. Kpɛkuun sannzan nzue'n ɔ wa yo man i wla su gua-man ase kun. I sin, man min nyrun jranfuɛ'n fa bla i sa nun like nga i waan ɔ fa man min'n, ɔ `toto i mín nyrun lɛ, kpɛkuun ɔ `fa like sɔ'n man min, ɔ `fa sie min sɔwlɛ'n su. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fla like sɔ'n kan i sa buɛ kun, ɔ ti wla kpɛnlɛ like. Ɔ `yrɛ i min sɔwlɛ'n su. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, ɔ `fa nzue'n man bla'n kɛ ɔ nɔn. Sɛ bla'n nɔn nzue sɔ'n, sa ng'ɔ wa ju'n yɛ. Sɛ ɔ yoli i bɔbɔ i wun finfin'n i wun bo bian kunndɛlɛ nun'n, sannzan nzue'n ɔ ´wlu i klun lɔ, ɔ ´wlɛ i ku'n, kpɛkuun i klun ´yo kpan. I wla'n su gua-man ase kun. Kɛ ɔ fin lɛ'n, sɛ i wiengu'm be ´bo sran sannzan'n, be ´nian ng'ɔ juli i su'n i su yɛ be ´bo-ɔ. Sanngɛ sɛ bla'n ɔ'a kunndɛ-man bian i wun i bo'n, sɛ sa sɔ'n ɔ ti-man i nzuɛn'n, sa fi su ju-mɛn i su yɛ ɔ ´wu ba ekun. Kwla silɛ'n i su mmla liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ ti bla kun b'ɔ kunndɛ bian i wun bo'n, annzɛ bla kun bɔ kwla silɛ bɛ i wun nun bɔ i ti ɔ bu i kɛ ɔ'a kunndɛ bian i bo'n bé wun mmla. Man bian'n ɔ fa bla'n ɔ fa bla min nyrun, yɛ man min nyrun jranfuɛ'n ɔ yo i kwlaa ng'ɔ fata kɛ ɔ yo'n. Be su kputu-man yasua'n, sanngɛ sɛ bla'n yoli i sɔ sa sakpa'n, bla sɔ'n ɔ ´fɛ i su afɛ'n.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Sɛ yasua wie o, sɛ bla wie o, ɔ jaso nan ɔ cuɛn i wun i wiengu'm be nun'n, nan ɔ ta nda kɛ ɔ ´yo min liɛ klonglo'n nan ɔ ´su min'n, nzan ng'ɔ bo'n nin vinɛgri nga be fa nzan be yo'n, ɔ nin nzan kwlaa nga be fa vinyi mma be yo'n, nán man wie fi kɛn i nuan. Nán man ɔ di vinyi mma mɔnnɛn annzɛ i mma kee. Blɛ b'ɔ tɛ o i sɔ blɛ'n nun'n, nán man ɔ di vinyi i wun like fi kɛ ɔ bo i bo i klun mma'm be su lele b'ɔ ´fa ju i wun bui'n su nin o. Sɛ blɛ ng'ɔ kleli i kɛ ɔ ´tran nun nan ɔ ´yo min liɛ klonglo'n nian wie-man'n, nán man laliɛ lɛman ɔ kɛn i timuɛn nin i akanza'n mlɔnmlɔn. Afin ɔ ti min liɛ klonglo, yɛ min junman'n yɛ ɔ di-ɔ. I sɔ'n ti, ɔ `yaci i timuɛn nin i akanza'm be lɛ man be fu lele fa ju blɛ ng'ɔ kleli'n i awieliɛ. Blɛ b'ɔ ti min liɛ klonglo sɔ'n, nán man ɔ mantan fuɛn. Kannzɛ ɔ wie i si bɔbɔ yɛ ɔ wuli o, sɛ i nin o, sɛ i niaan bian annzɛ i niaan bla wie yɛ ɔ wuli o, ɔ lɛ-man atin kɛ ɔ ´kan be kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a yo-man fiɛn'n ti. Afin ɔ ti min liɛ klonglo, yɛ n junman yɛ ɔ di-ɔ. I ti bɔ be yi-man'n ɔ ti i sɔ nzɔliɛ. Blɛ'n i kwlaa nga ɔ ´fa di i nda sɔ ng'ɔ tali'n i nun'n, ɔ ´yo min liɛ klonglo. Blɛ bɔ ɔ tɛ yo min liɛ klonglo'n, sɛ wie wa fu sran wie nun kun i i nyrun lɛ'n, wuun fiɛn wa kɛn i. Blɛ bɔ be kplo i wun fiɛn'n, man be yi i ti'n. Be `yi i ti'n i cɛn ba nso'n su. Cɛn ba'n i mɔcuɛ'n su'n, ɔ `fa auble nnyɔn annzɛ okunmomo nnyɔn ko man min nyrun jranfuɛ'n tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i anuan'n nun lɔ. Min nyrun jranfuɛ'n ɔ `kun anunman'n kun `fa kpata min. Ɔ `kun kun'n kusu, ɔ `yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli. I sin man min nyrun jranfuɛ ɔ yo like ng'ɔ fata kɛ ɔ yo'n nan sran ng'ɔ kan fuɛn i wun fiɛn ɔ'a kplo'n. Kɛ cɛn sɔ nun'n sran ng'ɔ fɛ i wun man min'n ɔ kplo i wun fiɛn kɛ nga sa. Ɔ `fɛ i wun wla mín sa nun ekun, ɔ `man bua kaan kun bɔ ɔ'a di afuɛ kun'n, ɔ `fa yi tɛ `fa siesie ɔ nin min e afiɛn. Blɛ ng'ɔ dun mmua dili i laa'n, be ka wlɛ-mɛn i cɛn nun kun, yɛlɛ kɛ i sɔ blɛ'n sacili. Sran ng'ɔ fɛ i wun man min mlɔnmlɔn'n, i su mmla'n yɛ. Sɛ blɛ nga be kleli'n ju'n, man be fɛ i wɔ tannin sua'n i anuan'n nun lɔ. Man ɔ fa nnɛn nsan bɔ lɛ fi nun-man bé wun'n man min: bua kaan kun bɔ ɔ'a di afuɛ kun, ɔ ti tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i yilɛ liɛ'n, bua talua kun bɔ ɔ'a di afuɛ kun, ɔ ti min kpatalɛ tɛ'n i yilɛ liɛ, yɛ bua nene kun, ɔ ti bo kun yolɛ i su tɛ'n i yilɛ liɛ. Ɔ `fa gbogbo, ɔ `gua nun kpaun nga bɔ b'a gua-man nun kpaun ayre'n, bɔ be kɛɛnnin i ngo nun'n, ɔ nin kpaun paplapa nga bɔ b'a gua-man nun kpaun ayre'n bɔ b'a gua su ngo'n, ɔ nin ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n b'ɔ ti like cɛlɛ liɛ'n, yɛ nzan ng'ɔ uka tɛ nnɛn'm bé su'n, ɔ `fa blɛ min ekun. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa ninnge sɔ'n kwlaa ɔ `ju min nyrun, ɔ `yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n nin kpatalɛ tɛ'n. Ɔ `fa bua nene yi bo kun yolɛ'n i su tɛ'n man min. I sin kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n nin ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n b'ɔ ti like cɛlɛ liɛ'n, ɔ nin nzan'n, ɔ `fa be man min. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, wuun sran ng'ɔ fɛli i wun mannin min kɛ ɔ ´di min junman'n, ɔ su yi i ti'n tannin sua'n i anuan'n nun lɛ. Ɔ `fɛ i timuɛn'n gua sin nga be yra bo kun yolɛ i su tɛ'n i nun'n nun. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ fa bua nene i walɛ nga be tɔnnin'n, nin kpaun nga b'a gua-man nun kpaun ayre b'ɔ o gbogbo nun'n, ɔ `fa kun nin gbofloto nga b'a gua-man nun kpaun ayre'n kun, kpɛkuun kɛ be wie sran ng'ɔ fɛli i wun mannin min i ti'n i yi'n, ɔ `fa be sie i sran sɔ'n i sa'n su. I sin man min nyrun jranfuɛ'n i bɔbɔ fa be wla mín sa nun, man ɔ dun mmua toto be mín nyrun lɛ. Nnɛn sɔ'm be ti min nyrun jranfuɛ'n i liɛ, ɔ ´fa ukɛ i walɛ nin i sɔwa'n bé su. Kpɛkuun i sɔ sran ng'ɔ fɛli i wun mannin min'n, ɔ kwla nɔn nzan siɛn'n. Sran ng'ɔ cuɛn i wun i wiengu be nun kɛ ɔ ´di min junman'n, i wun mmla'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ninnge ng'ɔ fata kɛ ɔ man be'n be yɛ be o lɛ-ɔ.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ kan ndɛ yɛ mun kle Aarɔn nin i mma mun. I waan: «Sɛ amun ´yra Izraɛlfuɛ'm be nguan'n, ndɛ nga ɔ fata kɛ amun kan'n yɛ: ‹Man Anannganman yo amun wun sa ye, yɛ man ɔ sasa amun! Man Anannganman nian amun nyrun, yɛ man ɔ sɔ amun nun klanman! Man Anannganman yo amun kpa, yɛ ɔ yo man amun wun jɔ amun fɔuun.› Sɛ min nyrun jranfuɛ'm be fa min dunman'n sie Izraɛlfuɛ'm be su kɛ nga sa'n, yɛ n wa yo be wun sa ye-ɔ.» Kɛ Moiz wieli Nyanmiɛn i lika'n i kplan'n, ɔ guali su ngo yɛ ɔ fa wlali Anannganman bɔbɔ sa nun. Ɔ fali lika sɔ'n i nun ninnge mun wlɛli i sa nun. I sin ɔ fali Nyanmiɛn sɔwlɛ'n nin i wun ninnge mun wlali Anannganman bɔbɔ sa nun ekun. Ɔ guali ninnge sɔ'm be kwlaa be su ngo. Izraɛl mɛn i nun sran'm bɔ be ti bé si'm be awlobo kpɛnngbɛn'n, be mannin cɛlɛ ninnge mun. Kpɛnngbɛn sɔ'm be yɛ be yoli dunman klɛlɛ junman'n i su kpɛn mun-ɔn. Be fali be cɛlɛ ninnge mun fa blɛli Anannganman. Ninnge sɔ mun yɛ: kakaklolo bɔ nnɛn yɛ ɔ cuɛn be'n bɔ be su ti katawa'n i sɔ nsiɛn, ɔ nin nannin blu-nin-nnyɔn. Kakaklolo sɔ'n, kun ti kpɛnngbɛn nnyɔn be liɛ, kun ti kpɛnngbɛn nnyɔn be liɛ, yɛ nannin'm be ti kpɛnngbɛn sɔ'm be ti nun kunngun. Be fa be ɔli tannin sua'n i nyrun lɔ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Sɔ cɛlɛ ninnge sɔ'm be nun. Man be fa kakaklolo sɔ mun be nin nannin sɔ mun be fa di tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i su junman'n. Nian kɛ Levifuɛ'm be junman'n ɔ fa ti'n su man be.» Moiz fali kakaklolo mun nin nannin mun bɔ be fa bali'n mannin Levifuɛ mun. Gɛrsɔnfuɛ'm be junman wafa bɔ be di'n ti, ɔ fali kakaklolo nnyɔn nin nannin nnan mannin be. Ɔ mannin Mɛrarifuɛ'm be kakaklolo nnan ɔ nin nannin mɔcuɛ, kɛ be junman'n ɔ fa ti ju'n, i su yɛ be niannin be mannin be-ɔ. Be junman sɔ'n i dilɛ nun'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Aarɔn i wa Itamar yɛ ɔ nian bé su-ɔ. Sanngɛ ɔ'a man-man Keatfuɛ'm be wie. Sa ti bɔ ɔ'a man-man be wie'n yɛlɛ kɛ be yɛ be nian ninnge nga be ti Nyanmiɛn liɛ'n bé su-ɔ. Ninnge sɔ'm be kusu be wati su yɛ be sua be-ɔ. Le kun nga bɔ be wa yi Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n i nglo'n, kpɛnngbɛn'm be fali cɛlɛ ninnge'm be bali. Kɛ be guali be su ngo'n, be fa be bali Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i nyrun lɛ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Man kpɛnngbɛn'm be bla kunngun nan be wa yi be cɛlɛ ninnge nga be ´fa yi min sɔwlɛ'n i nglo'n.» Man cɛn kun sran kun blɛ i liɛ, cɛn kun sran kun blɛ i liɛ. Ninnge nga awlobo kpɛnngbɛn'm be yili i nun bɔ be ´fa Nyanmiɛn sɔwlɛ'n be wlɛ i sa nun'n i kwlaa'n yɛ: pla dandan nga jɛtɛ ufuɛ yɛ be fa yoli'n, i sɔ blu-nin-nnyɔn, klowa nga be fa kpɛntɛn-kpɛntɛn nzue'n, bɔ jɛtɛ ufue yɛ be fa yoli'n, i sɔ blu-nin-nnyɔn, yɛ sika ɔkwlɛ klowa blu nin nnyɔn. Pla dan kun ti gram akpi kun gram ya nsan (1.300) yɛ klowa kun ti gram ya nso. I kwlaa sɔ'n ɔ ju jɛtɛ ufue kilo ablaɔn-nin-nnan, Nyanmiɛn sua'n nun lɔ sika sunnzunliɛ'n su yɛ be sunnzunnin-ɔn. Sika ɔkwlɛ klowa kun ti gram ya. Be blu-nin-nnyɔn'm be ti gram akpi gram ya nnyɔn (1.200), ansans bɔ be yrɛ i'n ɔ yi be piɛ. Be fali nannin tola blu-nin-nnyɔn, ɔ nin bua nene blu nin nnyɔn, ɔ nin bua bɔ b'a kpɛ cro-cro'n i sɔ blu-nin-nnyɔn, be ti tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n be yilɛ liɛ. Be fali ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa bɔ be fa yi sraka man Anannganman'n be ukali su. Be fali boli kpakpuɛ blu-nin-nnyɔn kɛ be `fa kpata Nyanmiɛn, be fali nannin tola ablaɔn-nin-nnan, ɔ nin bua nene ablesiɛn, ɔ nin boli kpakpuɛ ablesiɛn, yɛ bua bɔ b'a di afuɛ kunngun'n i sɔ ablesiɛn, be ti bo kun yolɛ'n i su tɛ'n i yilɛ liɛ. Blɛ bɔ be fa Nyanmiɛn sɔwlɛ'n be wlali Nyanmiɛn sa nun'n, ninnge nga be mannin'n be yɛlɛ nga be o lɛ'n. Sɛ Moiz wlu tannin sua'n nun lɔ kɛ ɔ nin Anannganman be ´ko koko yalɛ'n, ɔ ti aniɛn kun, ɔ tɛ Nyanmiɛn i alaka'n i ti tre i su, anz nnyɔn'm be afiɛn lɛ. Kpɛkuun Moiz nin Anannganman be koko yalɛ. Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ nga kle Aarɔn. I waan ɔ `se i kɛ: «Blɛ bɔ a ´fa kannin mun siesie'n, nian su kpa man be kpaja kannin siewlɛ'n i nyrun.» Aarɔn niannin su yoli i sɔ. Ɔ siesieli kannin mun kannin siewlɛ'n i nyrun lɛ kɛ Anannganman kan kleli Moiz kɛ ɔ `kan kle i'n sa. Be boli sika ɔkwlɛ yɛ be fa yoli kannin siewlɛ nin-ɔn. Kɛ ɔ fɛ i i bo ngua lɔ lele b'ɔ fa ju i ti'n su, waka nyrɛ'm be nzɔliɛ'm be nun'n, sika ɔkwlɛ yɛ be boli be fa yoli-ɔ. Nga Anannganman fa kleli Moiz kɛ ɔ `yo'n, i su yɛ be niannin be yoli-ɔ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Flɛ Levifuɛ mun man be jaso Izraɛlfuɛ onga'm be afiɛn nan kplo be fiɛn nan siesie be nin min e afiɛn. Wafa nga a wa fa kplo be wun fiɛn'n yɛ. Kpɛntɛn-kpɛntɛn bé su nzue b'ɔ salo sa tɛ'n. Man be bɔbɔ be fa laliɛ lɛman be yiyi be wunnɛn wunmuan'n su ndrɛ'n, man be kpu be tralɛ mun, man bé wun ɔ sa. Man be fa nannin tola bɔ b'a kpɛ cro'n kun nin i su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n bɔ be fa ngo be fɔtɔli'n, kpɛkuun ɔ bɔbɔ fa nannin tola uflɛ nga be fa yi min kpatalɛ tɛ'n. Flɛ Levifuɛ mun man be mantan min tannin sua'n i nyrun lɛ, nan yia Izraɛlfuɛ'm be kwlakwlakwla. Flɛ Levifuɛ mun man be bla min nyrun lɛ. Man Izraɛlfuɛ'm be fa bé sa fua Levifuɛ'm bé su. Man Aarɔn yo nzɔliɛ ng'ɔ kle kɛ ɔ su fa Levifuɛ mun wla min sa nun'n, man ɔ yo i Izraɛlfuɛ'm bé nuan, nan Levifuɛ'm be wlu min junman'n nun. Man Levifuɛ'm be fa bé sa sie nannin tola bé ti'm bé su. Man Aarɔn fa nannin tola'n kun yi min kpatalɛ tɛ'n, yɛ ɔ fa kun'n kusu yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, i sin nan ɔ'a yo like ng'ɔ fata kɛ ɔ yo nan m'an yaci Levifuɛ'm be wun sa m'an cɛ be. Yo man Levifuɛ'm be jran nglo Aarɔn nin i mma'm be nyrun lɛ, nan yo nzɔliɛ ng'ɔ kle kɛ be su fa Levifuɛ mun wla min sa nun'n. Yo man Levifuɛ'm be jaso Izraɛlfuɛ'm be afiɛn nan be `yo min liɛ klonglo. I sin, man Levifuɛ'm be wa di junman tannin sua'n nun. Wafa nga bɔ a ´fa kplo be wun fiɛn'n bɔ a ´yo nzɔliɛ ng'ɔ kle kɛ be su fa be be wlɛ mín sa nun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Afin be liɛ'n, Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be nun'n, be ti min liɛ klonglo. N fali be kɛ be `yo min liɛ nan be sin Izraɛlfuɛ'm be talua ba yasua'm be osu. Afin talua ba nga be wu be'n, be ti min liɛ, sɛ sran o, sɛ nnɛn o, be ti min liɛ. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ n yoli man Eziptfuɛ'm be talua ba yasua'm be wuli'n, Izraɛlfuɛ'm be talua ba yasua'm be ti min liɛ klonglo. I kwlaa sɔ'n ti yɛ n kpali Levifuɛ mun kɛ be sin Izraɛlfuɛ'm be talua ba yasua'm be ajalɛ nun nin-ɔn. N fali Levifuɛ mun m mannin Aarɔn nin i mma mun kɛ be `jran Izraɛlfuɛ'm be nuan be `di min junman'n tannin sua'n nun. Be yɛ n kpali be Izraɛlfuɛ'm be afiɛn kɛ be `yi Izraɛlfuɛ'm be ti tɛ mun-ɔn. Kɛ ɔ yo sɔ'n, Izraɛlfuɛ'm be su wun-man nyrɛnnɛn dandan ng'ɔ fata kɛ be wun be'n, afin be su wunnge-man lika ng'ɔ ti min liɛ klonglo'n i wun kun.» Moiz nin Aarɔn, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be yoli like nga Anannganman kan kleli Moiz kɛ be yo be man Levifuɛ mun'n. Levifuɛ'm be kploli bé wun fiɛn, kpɛkuun be kpuli bé wun ninnge mun. I sin Aarɔn yoli nzɔliɛ ng'ɔ kle kɛ be su fa be wlɛ Anannganman i sa nun, yɛ ɔ yoli like ng'ɔ fata kɛ ɔ yo nan Nyanmiɛn ɔ'a yaci be wun sa a cɛ be nan be wun fiɛn'n ɔ'a kplo'n. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Levifuɛ'm be wa dili junman tannin sua'n nun. Kɛ be ´di junman sɔ'n, Aarɔn nin i mma mun yɛ be nian be su-ɔ. Kɛ Anannganman kan kleli Moiz kɛ be `fa yo Levifuɛ mun'n, i su yɛ be yoli-ɔ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Levifuɛ'm be junman'n i wun ndɛ yɛ: Levifuɛ kwlaa ng'ɔ ko nyan afuɛ ablaɔn-nin-nnun'n, man ɔ wlu min junman'n nun sua'n nun lɔ. Kɛ be ´se kɛ ɔ'a di afuɛ ablenun'n, nán ɔ di min junman'n kun, nán ɔ su min mín sua'n nun lɔ kun. I liɛ ng'ɔ kwla yo i siɛn'n, yɛlɛ Levifuɛ nga be tɛ o junman'n nun'n be ukalɛ. Sanngɛ i bɔbɔ lɛ-mɛn i tiaun junman kun sa. Mmla nga a wa jran su bɔ Levifuɛ'm be fa di min junman'n yɛ be o lɛ-ɔ.» Anannganman kannin ndɛ kleli Moiz Sinai aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tuli bé bo Ezipt lɔ'n, be afuɛ nnyɔn su'n i anglo klikli'n nun'n, ɔ seli i kɛ: «Cɛn nga n kleli su'n, man Izraɛlfuɛ'm be di Delɛ-cɛn'n. Amun `di cɛn sɔ'n i blɛ nga n kleli'n su. Amun `di i anglo ng'ɔ o yɛ'n i le blu-nin-nnan'n i nnɔsua nun. Amun `niɛn i mmla'n nin i siesielɛ nga be fa siesieli'n su be yo.» Moiz seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ be `di Delɛ-cɛn'n, nan b'a di cɛn sɔ'n anglo klikli'n i cɛn ba blu-nin-nnan'n su i nnɔsua nun Sinai aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Nga Anannganman fa kleli Moiz'n i su yɛ Izraɛlfuɛ'm be niannin be yoli-ɔ. Sanngɛ sran wie'm be kannin fuɛn, i ti be yoli fiɛn cɛn sɔ'n nun. Ɔ man b'a kwla di-man Delɛ-cɛn'n wie. Be ko toli Moiz nin Aarɔn, yɛ be seli be kɛ: «E kannin fuɛn i ti y'a yo fiɛn. ?Nguɛ ti yɛ blɛ nga be kleli'n su'n, be kplin-man su kɛ e `ko yi e cɛlɛ ninnge mun kɛ Izraɛlfuɛ kun nga'm be sa-a?» Moiz seli be kɛ: «Amun `jran man n usa nan n si sa nga Anannganman waan amun `yo'n ka.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ: Sɛ amun nun sran wie'm annzɛ amun osu nunfuɛ wie be kan fuɛn'n, wuun b'a yo fiɛn'n, sɛ wie kusu be ɔli lika mmua wie'n, sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, man be di Delɛ-cɛn'n be `fa manman min. Sanngɛ anglo i nnyɔn su'n, i le blu-nin-nnan'n i nnɔsua nun yɛ be `di be cɛn liɛ nin-ɔn. Man be di bua bɔ b'a kpɛ cro'n bɔ be fa yili tɛ'n nin kpaun bɔ b'a gua-man nun kpaun ayre'n, yɛ ijre wiwi mun. Nán be yaci wie lɛ man aliɛ cɛn su, nán be fufu nnɛn'n i owie'n. Man be nian Delɛ-cɛn'n su be `di i kɛ be kleli be kɛ be `di'n sa. Sɛ sran kun ti saun'n, sɛ kusu ɔ'a ɔ-man lika nan i waan ɔ di-man Delɛ-cɛn'n wie'n, man be tu i min nvlefuɛ'm be afiɛn, kɛ bɔ sran sɔ'n ɔ'a yi-mɛn i cɛlɛ ninnge nga be kleli i blɛ kɛ be `yi'n ti'n, ɔ wa sua i tɛ trɔ'n. Sɛ aofuɛ wie'm be o amun mɛn'n nun nan be waan be ´di Delɛ-cɛn'n wie be ´manman min'n, man be yo i kɛ n fa siesieli bɔ n kleli kɛ be fa `di'n sa. Kɛ ɔnvuɛ'm be fa di be liɛ'n yɛ aofuɛ'm be kusu be `fa di be liɛ nin-ɔn.» Cɛn kunngba nga be kplannin Nyanmiɛn i sua'n, sin wɛnsrɛn'n ɔ wa katali tannin sua sɔ'n bɔ i nun yɛ yɛbuɛ paplapa nga be klɛli Nyanmiɛn i mmla blu'n i su'n ɔ o nun'n i su. Kɔnguɛ'n, sin wɛnsrɛn sɔ'n kpaja lele aliɛ'n fa cɛn weiin. Kɛ ɔ fin lɛ'n, kɛ ɔ yo sɔ tititi-ɔ. Sin wɛnsrɛn'n kata Nyanmiɛn i lika'n su. Yɛ kɔnguɛ'n sin wɛnsrɛn'n ɔ kpaja. Kɛ sin wɛnsrɛn'n ko tu i bo tannin sua'n su'n, wuun Izraɛlfuɛ'm be su tu bé bo be ´kɔ lika uflɛ. Kan sin wɛnsrɛn'n ko jran lɛ'n, wuun be su jran. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be ´tu bé bo'n, Anannganman yɛ ɔ se be yɛ be kɔ-ɔ, yɛ kɛ be jran'n bɔ be ´bo be nanmue uflɛ'n, Anannganman yɛ ɔ se be kɛ be bo-ɔ. Sɛ sin wɛnsrɛn'n tɛ o tannin sua'n su'n, be tu-man bé bo. Blɛ bɔ sin wɛnsrɛn'n tɛ o tannin sua'n i ti su'n, Izraɛlfuɛ'm be nian Nyanmiɛn i mmla'n su, be tu-man bé bo. Wienun-ɔn sin wɛnsrɛn'n ɔ di-man cɛn pɛ nan ɔ'a tu i bo, sɛ Anannganman kan kle be kɛ be tran lɛ'n, be tran lɛ, sɛ kusu Anannganman kan kle be kɛ be tu be bo'n, kpɛkuun be su tu bé bo. Sɛ sin wɛnsrɛn'n ka sua'n su lɛ kɔnguɛ, nan kpɛkuun kɛ aliɛ'n ´cɛn-ɔn, ɔ tu i bo'n, be kusu be tu bé bo. Sɛ sin wɛnsrɛn'n di kɔnguɛ kun nin wia su kun nan ɔ tu i bo'n, Izraɛlfuɛ'm be tu bé bo wie. Sɛ sin wɛnsrɛn'n ka Nyanmiɛn tannin sua'n su lɛ sɛ cɛn ba nnyɔn o, sɛ anglo kun o, annzɛ afuɛ kun o, Izraɛlfuɛ'm be tran lɛ, be kɔ-man lika. Kɛ ɔ ´tu i bo'n, wuun be kusu be su tu bé bo wie. Kɛ Anannganman ko se be kɛ be `sua be ngblaliɛ'n i wun ninnge mun'n, wuun be su sua. Sɛ i waan be tu bé bo'n, wuun be su tu bé bo. Anannganman i mmla ng'ɔ fa wla Moiz nuan'n, i su yɛ be nanti-ɔ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Yo man be fa jɛtɛ ufue bɔ be boli'n be `fa yi awɛ nnyɔn, nan be `bo be fa flɛ sran'm be kwlaa. Kɛ be tutu bé tannin sua'n bé bo bɔ be ´kɔ'n, man be bo nan sran'm be wɔ be nyrun. Sɛ be bo awɛ nnyɔn'n be likawlɛ'n, man sran'm be kwlaa be yia tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i anuan'n nun lɛ. Sɛ kusu awɛ kunngba cɛ yɛ be bo'n, man wlengbi mun nin sran akpi su kpɛn bɔ be o Izraɛlfuɛ'm be afiɛn'n be ngunmin yɛ be sin yia wɔ-ɔ. Sanngɛ kɛ be bo awɛ'n kɛ sran'm be `yia'n, be bo-mɛn su ndɛ. Aarɔn i osu'n nun sran'm be ngunmin cɛ yɛ be lɛ atin be bo awɛ nin-ɔn. Ɔ ti mmla kun bɔ amun bɔbɔ nin amun mma mun amun `fa su tititi. Blɛ bɔ amun o amun mɛn'n nun bɔ amun kpɔfuɛ'm be ´fa alɛ wla amun sin'n bɔ amun nin be ´ko kun'n, amun `bo sro yɛ amun `bo awɛ'n, i liɛ'n min bɔ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn'n, mín wla ´kpɛn amún su, kpɛkuun n ´de amun amun kpɔfuɛ'm bé sa nun. Amun aklunjuɛ cɛn'm be nun'n, bɔ yɛlɛ amun cɛn dilɛ mun nin amun anglo le kun cɛn dilɛ mun'n, kɛ amun ´yi tɛ nga be yrɛ be nnɛn'n kɔlikɔli'n nin bo kun yolɛ i su tɛ'n, amun `bo awɛ'n. I sɔ'n nun yɛ mín wla ´kpɛn amún su-ɔ. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn.» Afuɛ nnyɔn su'n i anglo nnyɔn'n i le ablaɔn su'n, sin wɛnsrɛn'n jasoli Nyanmiɛn tannin sua bɔ yɛbuɛ paplaapla nnyɔn nga mmla blu'm be klɛ be su'n be o nun'n su. Izraɛlfuɛ'm be tuli bé bo Sinai aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɛ kɛ Nyanmiɛn kleli be kɛ be yo'n sa. Sin wɛnsrɛn'n ko jrannin Paran aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Bé bo tulɛ nga Anannganman mannin Moiz mmla kɛ be `tu'n i klikli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Be nga be kan be boli nun bɔ be o Zida i flanga'n i sin'n, be yɛ be dun mmua-a. Zida i akpasua su sonja'm be su kpɛn'n yɛlɛ Aminadab i wa yasua Naksɔn. Yɛ Isakar akpasua'n i su sonja'm be liɛ'n yɛlɛ Ziar i wa Nɛtaneɛl. Zabilɔn akpasua liɛ'n i su sonja'm be kusu be liɛ'n yɛlɛ Elɔn i wa Eliab. Be tutuli Nyanmiɛn i sua'n, sran nga be sua ɔli mun yɛlɛ Gɛrsɔn i osu'n nunfuɛ mun nin Mɛrari i osu'n nunfuɛ mun. I sin be nga be mantan be'n yɛlɛ be nga be nin Ribɛn i akpasua'n be yoli kun bɔ be o Ribɛn i flanga liɛ'n i sin'n. Ribɛn i akpasua su sonja'm bé su kpɛn'n yɛlɛ Sɛdeir i wa Elizir. Simeɔn i akpasua su sonja liɛ'm bé su kpɛn'n yɛlɛ Zirisadai i wa Sɛlimiɛl. Gad i akpasua su sonja liɛ'm bé su kpɛn'n yɛlɛ Deiɛl i wa Eliazaf. Levifuɛ nga be fin Keat osu nun'n, bɔ be sua ninnge nga be ti Nyanmiɛn liɛ klonglo'n be suli bé su. Levifuɛ'm bé onga'm be dun mmua ko kplannin Nyanmiɛn i lika'n be fa minndɛli Keatfuɛ mun. Be nga be nin Efraimfuɛ mun be yoli kun bɔ be nin be o Efraim i flanga liɛ'n i sin'n yɛ be suli bé su-ɔ. Sran ng'ɔ ti Efraim i akpasua su sonja'm be kpɛn'n yɛlɛ Amiid i wa Elisama. Manasefuɛ'm be sonja liɛ'm bé su kpɛn'n yɛlɛ Pɛdazir i wa Gamliɛl. Bɛnzamɛnfuɛ'm be sonja su kpɛn liɛ'n yɛlɛ Gidɛɔni i wa Abidan. Be nga be nin Danfuɛ'm be yoli kun bɔ be nin be o Dan i flanga liɛ'n i sin'n be suli bé su. Be yɛ be cuɛn be kwlaa bé bo-ɔ. Dan i akpasua su sonja su kpɛn'n yɛlɛ Amisadai i wa Aiezɛr. Azɛr i akpasua'n su sonja'm bé su kpɛn'n yɛlɛ Ɔkran i wa Pagiɛl. Nɛftali i akpasua'n su sonja'm bé su kpɛn'n yɛlɛ Enan i wa Aira. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be lɔngɔli su kɛ nga sa yɛ be ɔli-ɔ. Be ɔli akpasua-akpasua. Moiz kannin ndɛ kleli Ɔbab b'ɔ ti Moiz i sia Reiɛl i wa yasua'n. Reiɛl ti Madianfuɛ. Moiz seli Ɔbab kɛ yoo: «Lika nga bɔ Anannganman seli kɛ ɔ ´fa man ye'n, i nun yɛ e su kɔ lɛ. Bla man e wɔ, e ´yo wɔ kpa, afin Anannganman kannin kɛ ɔ wa yo Izraɛlfuɛ'm be kpa.» Ɔbab tɛli i su kɛ: «N kɔ-man, min mɛn liɛ'n nin min awlo liɛ'n nun yɛ n ´kɔ-ɔ.» Moiz seli i kɛ: «N ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, nán yaci e ngunmin, yɛlɛ kɛ ɔ liɛ'n a si aawlɛ flɛnnɛn nga nun lika nga e kwla kpɛ e ngblaliɛ mun'n, yɛ a kwla klekle e atin mun. Sɛ a nin ye san nun'n, sa kpa nga Anannganman ´yo ye'n, ɔ ´yo wɔ wie.» Be tuli be bo Anannganman i oka'n wun lɛ be nantili cɛn ba nsan. Be fa Nyanmiɛn i alaka'n dun mmua be nyrun nan ɔ ´kunndɛ lika kpa kun nga be ko tran nun'n. Anannganman i sin wɛnsrɛn'n wo bé ti su wia nun kɛ be ´kɔ'n. Kɛ be ´fa alaka'n be ´kɔ'n, Moiz seli kɛ: «Anannganman, jaso kɛ ɔ ´yo nan ɔ kpɔfuɛ'm b'a bo b'a sanndi'n ti. Man be kwlaa nga be kpɔ wɔ'n be wanndi ɔ nyrun.» Yɛ kɛ be taka alaka'n i ase'n, ɔ seli kɛ: «Anannganman, bla wa tran Izraɛl awlobo kpanngban nga'm be afiɛn.» Cɛn kun Izraɛlfuɛ'm be ijɔli Nyanmiɛn tɛtɛ kpa. Kɛ Anannganman tili i sɔ'n, ɔ fali ya nan sin ɔ'a nunnun ngblaliɛ'n i bue kun. Sran'm be kpannin kekle, be sun flɛli Moiz, nan Moiz a kpata Nyanmiɛn, kpɛkuun fɔun yɛ sin'n nuannin-ɔn. Be tɔnnin lika sɔ'n i dunman kɛ Tabeera. I bo'n yɛlɛ Sin Dan afin lɛ yɛ Anannganman wɔli be ngblaliɛ'n nun nin-ɔn. Cɛn kun, be o lɛ kpɛkuun aofuɛ bɔ be fin lika fanunfanun'm be nun bɔ be nin Izraɛlfuɛ mun be o lɛ'n be konvi sɔli nnɛn dilɛ dan kpa, yɛ Izraɛlfuɛ'm be bɔbɔ kusu be wa triki-ɔ. Be waan: «?Wan yɛ ɔ ´man e nnɛn nan y'a di-ɔ? Ee! E wla kpɛn ninnge nga e di be Ezipt lɔ'n bé su: kpatra bɔ e ´di-ɔ e yi-man dein'n, e di kɔnkɔmbru, nin melɔn, nin puaro nin lai mun. Siɛn'n e yɛ e su yo kokloo yɛ, e nyan-man like sɔ'm be wie fi e di-mɛn i kun. Mani'n yɛ e wun i sa bɔ tititi-ɔ.» Mani'n ti kɛ awie mma sa, kpɛkuun ɔ ti ufue kɛ bdeliɔm sa. Moiz tili trikilɛ bɔ nvlefuɛ'm be trikili'n, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be kwlaa be o be awlo kunngun be nun be tannin sua'n i anuan'n nun. Anannganman fali ya dan kpa, i sɔ'n ti man Moiz i wun fɔli. Moiz seli Anannganman kɛ: «?Nguɛ ti yɛ a yo min sɔ-ɔ, Anannganman? ?Nguɛ ti yɛ ɔ waan a yo-man min ye nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a fali nvle nga i nyrun mmua dunlɛ b'ɔ ti kɛ trɔ sa'n a fa sieli mín ti su-ɔ? ?Min yɛ n wunnzɛli nvle nga nunfuɛ mun-ɔn? ?Min yɛ n wuli be-ɔ? ?Nguɛ ti yɛ ɔ waan n `ju be kɛ bla ta b'ɔ ju i wa nɔnman'n sa, nan n `fa be n wɔ mɛn nga a seli be nannan'm be kɛ a ´fa man be'n i nun nin-ɔn? ?Ninfan yɛ n ´ko nyan min nnɛn liɛ nan m'an fa man sran nga be ´sun gua mín wun yɛ'n, bɔ be ´se n kɛ m `man be nnɛn man be di yɛ mun-ɔn? Min ngunmin n kwla suan-man sran nga'm be kwlaa bé bo, afin be yo nɔnnin ngboko kɛ trɔ sa, trɔ sɔ'n ɔ tra min fanngan'n su. Sɛ ɔ waan a ´yo min sɔ'n, wuun kun min kpɛkun. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, wuun ndɛ ti a kpɛ, wuun w'a yo min ye, kpɛkuun n su wun-man min nyrun kun.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Yia sran yasua ableso bɔ be ti Izraɛlfuɛ'm be nun kpɛnngbɛn bɔ be nian Izraɛl nvle'n su'n. Fa be kɔ tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i bo lɔ man be jran nglo ɔ nyrun lɛ. N wa jra nan e nin wɔ e wa koko yalɛ lɛ. N ´fa wawɛ ng'ɔ o ɔ́ su'n wie n ´fa wla be nun. Kpɛkuun be ´uka wɔ nvle'n b'ɔ ti kɛ trɔ sa'n i sualɛ nun nan ɔ ngunmin w'a sua-man trɔ sɔ'n kun. Se nvlefuɛ'm be kɛ: ‹Amun `yo amún wun saun sie ainman, nan amun wa di nnɛn, afin n tili amun sunlɛ nga amun sunnin i wun'n. Amun seli kɛ: ?Wan yɛ ɔ ´man e nnɛn nan y'a di-ɔ? Afin e nyan like kpakpa e di Ezipt lɔ. N wa man amun nnɛn amun ´di. Nán cɛn kunngba yɛ an ´di nnɛn sɔ nin-ɔn, nán cɛn nnyɔn ndɛ-ɔ, nán cɛn nnun annzɛ cɛn blu, annzɛ cɛn ablaɔn ndɛ-ɔ. Amun ´di i lele anglo klonglo kun, ɔ ´flan amun siɛn'n, lele ɔ ´bɔn amun bue nun. Kɛ bɔ amun yoli min bɔ n wo amun afiɛn'n min finfin, bɔ amun sun guali min wun, bɔ amun seli kɛ: ?Nguɛ ti yɛ e fin Ezipt lɔ e bali'n? Sa nga amun yoli'n i nuan fɔ nga n ´tu amun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ? › » Moiz seli kɛ: «Sran nga be sin yia min yɛ'n be ju sran akpi-akpi ya nsiɛn. Kpɛkuun ɔ waan a ´man be nnɛn lele anglo klonglo kun. Sɛ e kun é bua nin e nannin'm be kwlakwla'n ɔ su ju-man lika fi. Sɛ e waan e ko tra kpatra nga be o jenvie'n nun'n be kwlaa bɔbɔ'n, ɔ su ju-man be.» Anannganman tɛli i su kɛ: «?A bu i kɛ wuun n su kwla-man ndɛ nga n kannin'n i yo? Tran lɛ nian, sɛ nga n kɛn i lɛ'n ɔ ´yo su o, sɛ kusu ɔ su yo-man su o.» Moiz ɔli ko kannin ndɛ nga Anannganman kan kleli i'n kleli nvlefuɛ mun. I sin ɔ flɛli sran ableso bɔ be ti Izraɛl kpɛnngbɛn mun. Ɔ siesieli be tɛɛn sin yiali tannin sua'n. Anannganman jrali sin wɛnsrɛn'n nun kpɛkuun ɔ nin Moiz be ijɔli. Nyanmiɛn fali Wawɛ ng'ɔ o Moiz i su'n wie mannin kpɛnngbɛn ableso sɔ mun. Kɛ Wawɛ'n jrali bé su'n yɛ be tɔli Nyanmiɛn i nuan ijɔlɛ'n su-ɔ. Sanngɛ i sɔ'n ɔ'a cɛ-man. Sran nnyɔn, be flɛ kun Ɛldad yɛ be flɛ kun ekun Medad, be kali be liɛ ngblaliɛ'n nun lɔ. Wawɛ'n jrali bé su wie, afin be o sran ableso nga be klɛli be dunman'n be nun wie, kusu wuun b'a ɔ-man tannin sua'n wun lɔ wie, yɛ be tɔli Nyanmiɛn i nuan ijɔlɛ'n su-ɔ. Gbanflɛn kun wanndili ko seli Moiz kɛ: «Ɛldad nin Medad be su ijɔ Nyanmiɛn nuan ngblaliɛ'n nun lɔ.» Yɛ Nɛn i wa yasua liɛ Zozie bɔ kɛ ɔ fin i kaan nun'n ɔ uka Moiz be di junman'n, ɔ seli kɛ: «Moiz min min, nán kplin bé su kɛ be `ijɔ Nyanmiɛn nuan kun.» Moiz tɛli i su kɛ: «?A su si mín ti kwla? ?Sɛ i li Anannganman fɛ i Wawɛ'n sie i nvlefuɛ'm be kwlaa be su nan be ijɔ i nuan'n, nán ndɛ fɛ-ɔ?» Moiz nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be cuɛnnin bé wun be ɔli ngblaliɛ'n nun lɔ. Anannganman yoli man aunngban kun fin jenvie'n su lɔ, ɔ fali aoko mun wa guali ngblaliɛ'n nun. Be sin yia ngblaliɛ'n. Sɛ sran kun waan ɔ ´nanti be nun'n, kɛ ɔ fɛ i bue kun su sa'n, ɔ ´nanti lele cɛn ba klonglo kun nan ɔ'a kpɛ be. I bue kun ekun su lɔ'n i kunngba nin-ɔn. Kɛ be tian be wiengu su sa, be fleiin su ju mɛtri kun. Izraɛlfuɛ mun be fali cɛn wunmuan nin i kɔnguɛ wunmuan'n ɔ nin kɛ aliɛ'n cɛnnin'n i nglɛmun'n wunmuan'n fa isali aoko'n wie. Sran nga bɔ be waan ɔ'a isa-man wie mlɔnmlɔn'n, yɛlɛ kilo akpi kun. Be wlɛli be sin yiali ngblaliɛ'n. Sanngɛ kwlaa nan be je a kan nnɛn sɔ'n, Anannganman fali ya dan kpa nan ɔ'a fa nyrɛnnɛn ɔ'a yi bé su. Be tɔnnin lika sɔ'n i dunman kɛ Kibrɔt-Atava. I bo'n yɛlɛ Konvi Asieliɛ, afin lɛ yɛ be sieli be nga nnɛn'n i dilɛ'n i konvi kpli'n ɔ trannin be nun nin-ɔn. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tuli bé bo Kibrɔt-Atava lɛ'n, be ɔli Azerɔt lɔ nan b'a yo be ngblaliɛ'n lɔ. Moiz jali Kis lɔ bla kun. Mari nin Aarɔn be kannin i wun ndɛ tɛtɛ i bla aja sɔ'n ti. Be seli kɛ: «?Moiz i ngunmin li yɛ Anannganman ijɔ kle i-ɔ? ?Ɔ'a ijɔ-man ɔ'a kle-man e bɔbɔ nga e wie?» Anannganman tili be ndɛ nga be kannin'n. Moiz kusu ti sran kun b'ɔ ti wun ase kanfuɛ dan, asiɛ nga su wa sran fi to-mɛn i wun ase kanlɛ'n nun. Kpɛkuun Anannganman seli Moiz, nin Aarɔn, ɔ nin Mari be kɛ: «Amun sran nsan'n amun `wɔ tannin sua'n nun lɔ.» Yɛ be nsan'n be fiteli ngblaliɛ'n nun be ɔli-ɔ. Anannganman jrali sin wɛnsrɛn tiaan kun nun, kpɛkuun ɔ jrannin tannin sua'n nyrun lɛ. Ɔ flɛli Aarɔn nin Mari, yɛ be nnyɔn'n be wunngeli i wun lɔ-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Amun `tie min ndɛ'm be kpa. Mín nuan ijɔfuɛ kun b'ɔ o amun afiɛn sa'n, aolia nun yɛ n yi mín wun nglo n kle i-ɔ, laliɛ nun yɛ n kan ndɛ n kle i-ɔ. Sanngɛ min sufuɛ Moiz liɛ'n, ɔ ti-man sɔ. I liɛ'n, ɔ nian min awlo'n su kpa. N kan min ndɛ mun weiin n kle i. N yi mín wun nglo weiin n kle i, n yo-mɛn i nyanndra nun, ɔ wun wafa nga n fa ti'n. ?Yɛ ɔ yo sɛ ti yɛ an kan min sufuɛ sɔ'n i wun ndɛ tɛtɛ bɔ srɛ kaan sa kun-man amun nin-ɔn?» Anannganman i ya'n jueli bé su kɛ sin sa, yɛ ɔ ɔli i nyrun-ɔn. Kɛ sin wɛnsrɛn'n jasoli tannin sua'n su wieli'n, kpɛkuun fuaii, kokowe ufue yɛ ɔ'a yo Mari yɛ, kokowe sɔ'n ti ufue kɛ jese fɔkɔ sa. Aarɔn ´kpɛ i nyin nian Mari-ɔ, kokowe yɛ ɔ'a yo i yɛ. Aarɔn seli Moiz kɛ: «Ee, min min, y'a fɔn, n ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, nán yo man sa tɛ nga e fali sinnzin e yoli'n i nuan nyrɛnnɛn tɔ é su. Nán man Mari kaci kɛ ba bɔ ɔ'a wu i nin klun bɔ kɛ ɔ ´flo tɔ-ɔ, i bue kun a saci'n sa.» Yɛ Moiz sun flɛli Anannganman-an, ɔ seli kɛ: «Ee Anannganman, n ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, yo i juejue.» Anannganman tɛli i su kɛ: «?Sɛ i si guɛli i nyrun'n nun ngɔsrɛ bɔbɔ'n, nán cɛn ba nso yɛ ɔ tran nyannzuɛn nun-ɔn? I sɔ'n ti, man be kɛn i bo ngblaliɛ'n nun nan ɔ ko di cɛn ba nso nan ɔ'a sɛ i sin i wiengu'm be afiɛn wa ekun.» Be kannin Mari bo ngblaliɛ'n nun lele cɛn ba nso. Sran'm be minndɛli kɛ ɔ `sɛ i sin be afiɛn, nan b'a tu bé bo b'a ɔ lika uflɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Izraɛlfuɛ'm be tuli bé bo ɔli Azerɔt, be ko kpɛli be ngblaliɛ Paran aawlɛ flɛnnɛn'n nun. Anannganman seli Moiz kɛ: «Sunman sran Kanaan mɛn'n bɔ n su fa man Izraɛlfuɛ mun'n i nun lɔ, man be ko nian-nian lɔ. Man akpasua'm be kwlakwla be yi sran kunngun, yɛ man sran sɔ'm be yo akpasua su kpɛnngbɛn mun.» Moiz niannin ndɛ nga Anannganman kannin'n su yoli. Ɔ sunmannin sran sɔ mun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be tɛ o Paran aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɛ. Sran sɔ'm be kwlaa be ti Izraɛlfuɛ'm be su kpɛn mun. Be dunman mun yɛ: Ribɛn akpasua'n su'n, Zakir i wa Samia yɛ ɔ ɔli-ɔ, Simeɔn akpasua'n su'n, Ɔri i wa Safat yɛ ɔ ɔli-ɔ, Zida akpasua'n su'n, Zɛfine i wa Kalɛb yɛ ɔ ɔli-ɔ, Isakar akpasua'n su'n, Zozɛf i wa Zigal yɛ ɔ ɔli-ɔ, Efraim akpasua'n su'n, Nɛn i wa Oze yɛ ɔ ɔli-ɔ, Bɛnzamɛn akpasua'n su'n, Rafi i wa Palti yɛ ɔ ɔli-ɔ, Zabilɔn akpasua'n su'n, Sɔdi i wa Gadiɛl yɛ ɔ ɔli-ɔ, Zozɛf akpasua'n su'n, Manasefuɛ'm be nun'n, Sizi i wa Gadi yɛ ɔ ɔli-ɔ, Dan akpasua'n su'n, Gɛmali i wa Amiɛl yɛ ɔ ɔli-ɔ, Azɛr akpasua'n su'n, Mikaɛl i wa Sɛtir yɛ ɔ ɔli-ɔ, Nɛftali akpasua'n su'n, Vɔfsi i wa Nakbi yɛ ɔ ɔli-ɔ, Gad akpasua'n su'n, Maki i wa Geiɛl yɛ ɔ ɔli-ɔ. Sran nga Moiz yili be kɛ be ko nian Kanaan mɛn mun yɛ be o lɛ-ɔ. Moiz mannin Nɛn i wa Oze i suan dunman, ɔ flɛli i kɛ Zozie. Moiz sunmannin sran sɔ mun Kanaan mɛn'n nun lɔ kɛ be ko nian-nian lɔ. Ɔ seli be kɛ: «Amun `sin mɛn'n i ngua lɔ lika liɛ'n nun, kpɛkuun i sin amun `fu oka'n su. Amun `nian kɛ mɛn'n fa ti'n, yɛ amun `nian kɛ i nunfuɛ'm be fa ti'n, sɛ be lɛ wunmiɛn o, sɛ be lɛ-man wunmiɛn o, sɛ be sɔnnin o, sɛ b'a sɔn-man o. Amun `nian sɛ mɛn nga be tran nun'n ti kpa o, sɛ kusu ɔ ti tɛ o, sɛ be klɔ'm be ti klɔ dandan bɔ be sili bé wun nin o, annzɛ kusu sɛ be o nanmue kanngan'm be nun o. Amun `nian kɛ be asiɛ'n fa ti'n, sɛ be yo su like-ɔ ɔ yo kpa o, sɛ kusu be yo su like-ɔ ɔ yo-man kpa o, sɛ waka o lɔ o, sɛ kusu waka nun-man lɔ o. Amun `tra amun anwlɛn nan amun `ko fa mɛn sɔ'n nun lɔ waka mma'n wie bla.» Afin kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be o vinyi mma klikli'n i tilɛ blɛ'n nun. Be ko niannin mɛn'n, be fɛli i Zin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɛ lele fa juli Rɛɔb, Amat i wun koko lɛ. Be ´kɔ'n, be sinnin ngua lɔ lika'n nun, be ɔli lele be juli Ebrɔn, kan Anak i mma Aiman nin Sesai, ɔ nin Talmai be osu'n nunfuɛ'm be tran lɛ'n. Ba sɔ'm be ti blamiɛn. Sran nga be kplannin Ebrɔn klɔ'n be dun mmua kplannin ɔ dili afuɛ nso kwlaa nan sran uflɛ'm b'a kplan Zɔan b'ɔ wo Ezipt lɔ'n. Be ɔli lele be ko toli Ɛskɔl kongo'n lɔ, yɛ be kpɛli vinyi sama kun bɔ vinyi mma kpatrɛ kun wo su'n, be fa sieli waka floloflolo wie su, kpɛkuun sran nnyɔn suali. Be tili grenadie mma nin figie mma be ukali su. Kɛ bɔ Izraɛlfuɛ'm be kpɛli vinyi mma kpatrɛ kun lika sɔ'n nun'n ti'n, be tɔnnin i dunman kɛ Ɛskɔl kongo. Be ko dili cɛn ba ablanan lika'n i nian-nianlɛ'n nun, nan b'a sa bé sin. Kɛ be sali bé sin'n, be toli Moiz nin Aarɔn, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla Kadɛs lɔ Paran aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɛ. Be kannin like nga be wunnin i lɔ'n i ndɛ kleli be, kpɛkuun be fali lɔ waka mma'n kleli be. Ndɛ nga be kan kleli Moiz'n yɛ: «E ɔli lele e juli mɛn nga a sunmannin e lɔ'n i nun lɔ kpɔ. Nanwlɛ o, ɔ ti mɛn kun bɔ lɔ asiɛ'n ɔ yo like ye kpa sakpa, i kunngba'n ti nnɛn tawlɛ klanman. Lɔ waka mma'n wie yɛ. Sanngɛ mɛn sɔ'n nun sran'm be ti tinwa yɛ be klɔ'm bé wun ti siwa. Klɔ sɔ'm be cɛncɛnnin kpa. Anak i osu'n nunfuɛ mun bɔ be ti blamiɛn'n e wunnin be lɛ bɔbɔ. Amalɛkfuɛ'm be tran ngua lɔ lika'n nun, Ɛtfuɛ'm be nin Zɛbisfuɛ mun, ɔ nin Amɔrfuɛ mun be tran oka-oka lika'm be nun, yɛ Kanaanfuɛ'm be tran be liɛ jenvie'n wun koko lɛ Zurdɛn nzue ba'n i nuan.» Kalɛb seli be nga be ijɔ Moiz tɛtɛ'm be kɛ be `muan bé nuan, nan ɔ'a kan ɔ'a gua su kɛ: «E `wɔ e `ko fa mɛn'n, afin san e ´nyan kwlalɛ le.» Sanngɛ be nga be nin i ɔli lika'n i nian-nianlɛ'n be seli kɛ: «E nin nvle sɔ nunfuɛ mun kwla kun-man, afin be wunmiɛn'n tra e liɛ fatifati.» Be nga be ɔli Kanaan lɔ be bali'n, be kannin mɛn sɔ'n i wun ndɛ tɛtɛ be kleli Izraɛlfuɛ mun. Be seli be kɛ: «Mɛn nga e ɔli nun lɛ'n, ɔ ti mɛn kun bɔ sɛ e waan e ´ko tran nun'n, e su nyan-man alaje. Afin sran nga e wunnin be lɔ'n be kwlaa be ti sran jajraajra ngunmin. Be ti Anak i osu nunfuɛ mun. Kɛ e nin be e jran sa'n, be tra é su fatifati, e ti bé bo kɛ ijrewa mun sa. Be nyrun kusu kɛ e ti sɔ-ɔ.» Sran'm be kwlakwla be mannin be nɛn'n su be sunnin kɔnguɛ sɔ'n lele aliɛ'n fa cɛnnin be weiin. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ijɔli Moiz nin Aarɔn bé tɛtɛ, be waan: «?Nguɛ sa yɛlɛ nga? Sɛ e wuli Ezipt mɛn'n nun lɔ'n annzɛ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, wuun ɔ flunman! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ man Anannganman waan ɔ ´fa e ´kɔ mɛn sɔ'n nun lɔ nan alɛ ko di ye nan é yi nin e mma kanngan mun e ko kaci alɛ nnɛn nin-ɔn? ?Sɛ e sa é sin Ezipt lɔ bɔbɔ'n, ɔ flunman-man? » Yɛ be seli be wiengu kɛ: «E `sie e kpɛnngbɛn kun nan e `sa é sin Ezipt lɔ.» Moiz nin Aarɔn be kotoli sa klo, bé nyin utu asiɛ wun Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be nyrun lɛ. Yɛ be nga be ko kplali lika'n be niannin'n be nun nnyɔn: Nɛn i wa Zozie nin Zɛfine i wa Kalɛb, be titili bé wun tralɛ'm be nun, nan b'a kan kle Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be kɛ: «Mɛn nga e ɔli e ko niɛnnin i lɛ'n, ɔ ti mɛn kun b'ɔ ti kpa dan. Sɛ Anannganman jran é sin-ɔn, ɔ ´fa e kɔ mɛn sɔ'n nun lɔ yɛ ɔ ´fa man ye. Mɛn sɔ'n, i asiɛ'n ɔ yo like ye kpa. I kunngba'n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman. Sanngɛ like kunngba ng'ɔ fata-man kɛ amun yo'n, yɛlɛ Anannganman su nyin kekle yolɛ'n. Nán amun sro mɛn sɔ'n nun sran mun. Be su ju-man e lika fi, e ´kwla be ndɛndɛ kpa. Afin be amuɛn nga be sasa be'n b'a wanndi be, sanngɛ Anannganman jin é sin. I ti nán man srɛ kun amun.» Sran'm be kwlakwla be waan be ´finfin Zozie nin Kalɛb be yɛbuɛ nan be ´kun be. Kpɛkuun Anannganman yili i wun nglo sa nyannyan tannin sua'n su Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be nyrun lɛ. Anannganman seli Moiz kɛ: «?Finfin nga nvlefuɛ'm be yo min yɛ'n, cɛn onin ko yɛ be ´yaci i yolɛ-ɔ? ?Yɛ atrɛ nga n yi be be nyrun'n cɛn kwlaa bɔ be lafi-man su lɛ'n, cɛn onin ko yɛ be ´lafi min su-ɔ? N wa fa tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ kun n ´fa nunnun be kwlaa, i sin n wa yo man ɔ osu liɛ'n ´kaci nvle dan kun b'ɔ ´nyan wunmiɛn tra nvle nga.» Moiz seli Anannganman kɛ: «Eziptfuɛ'm be sili kɛ ɔ wunmiɛn'n ti yɛ a fali nvle nga be mɛn'n nun lɔ bali-ɔ. Be kɛnnin i sɔ kleli be lɔfuɛ mun. Be wunnin i kɛ wɔ Anannganman yɛ a jin ɔ nvle'n i sin-ɔn, nan a yi ɔ́ wun nglo a kle ɔ nvlefuɛ mun weiin. Be tili i kɛ wɔ yɛ a sasa be-ɔ. Afin a dun mmua be nyrun, wia nun, a o sin wɛnsrɛn tiaan kun nun, yɛ kɔnguɛ, a o sin tiaan kun nun. ?Yɛ siɛn'n, sɛ a nunnun be kpalɛ kunngba'n, mɛn nga bɔ be tili sa nga a yoli be'n, be su se-man kɛ: ‹Anannganman ɔ'a kwla fa-man i nvle'n ɔ'a ɔ-man mɛn nga ɔ seli i kɛ ɔ ´fɛ i kɔ nun'n i nun kun, i sɔ'n ti yɛ ɔ nunnunnin be aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ nin-ɔn›? I sɔ'n ti, n ´srɛ wɔ kpa, Anannganman, yi ɔ tinmin'n i nglo. Ndɛ nga a kan kleli ye'n, yiɛ i nuan. A seli kɛ: ‹N ti Anannganman, n ti amlin difuɛ, yɛ min klun ti ufue kpa liɛ su. N di sa nga be yo min'n nin nyin kekle nga be yo i min su'n bé wun amlin. N jran-man sa tɛ yofuɛ'n i sin, n se-man kɛ ɔ'a yo-man sa tɛ. Kɛ sran kun yo sa tɛ'n n tu i fɔ lele fa wlu i anunman sian nin i anunman siansian'm be nun.› Anannganman, ɔ klun kpa'n ti, yaci ɔ nvle'n i sa tɛ'n cɛ i, kɛ a fa sɔli bé sa tɛ'm be yaci cɛlɛ Ezipt lɔ lele bɔ ɔ'a fa ju yɛ'n sa.» Anannganman tɛli i su kɛ: «Kɛ bɔ a kpatali min'n ti m'an yaci. Sanngɛ n ti Nyanmiɛn bɔ n lafi-man, yɛ min anyrunnyan'n ɔ yi asiɛ wunmuan'n. Be kwlaa nga be wunnin min anyrunnyan'n nin min atrɛ nga n yili be Ezipt lɔ'n nin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, bɔ b'a dun mmua b'a klɔklɔ min kpɛ blu'n, bɔ bé nyin a yi-man min'n, be kwlaa sɔ'n be nyinma sa su ta-man mɛn nga n seli be kɛ be `wɔ nun lɔ'n. Be kwlaa nga be yoli min finfin'n be su wun-man mɛn sɔ'n. Kɛ bɔ min sufuɛ Kalɛb fali akunndan kpa, b'ɔ yoli min klun sa'n ti, i liɛ'n, n ´yo man lika nga i ja tiali lɔ lɛ'n, ɔ ´kaci i ɔ nin i mma'm be liɛ. Kɛ e ´se yɛ'n, Amalɛkfuɛ'm be nin Kanaanfuɛ'm be tran lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ. Ainman'n, amun `sa amún sin be `wɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ ndɛma jenvie'n i bue liɛ'n su lɔ.» Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: «?Mín wun ndɛ tɛtɛ nga nvlefuɛ klunwifuɛ nga'm be kan'n, cɛn onin ko yɛ be yaci-ɔ? M'an ti mín wun ndɛ tɛtɛ sɔ'n wie be nuan nun pɛ. Se be kɛ m bɔbɔ min Anannganman n wan yoo: ‹N ti Nyanmiɛn bɔ n lafi-man, yɛ wafa nga amun fa kannin min ndɛ bɔ n tili'n, i su sa yɛ n fa ´yo amun-ɔn. Amun fuɛn'm be ´ka aawlɛ flɛnnɛn nga nun wa. Amun kwlaa nga be kali amun'n, kɛ ɔ fɛ i be bɔ be lɛ afuɛ ablaɔn'n be nun b'ɔ ´fa ju be bɔ be lɛ afuɛ ablaɔn tra'n be nun'n, bɔ amun kannin mín wun ndɛ tɛtɛ, amún ja sa su tia-man mɛn nga n seli amun kɛ amun ´tran nun'n i nun wie. San Zɛfine i wa Kalɛb nin Nɛn i wa Zozie be ngunmin yɛ be ´ju lɔ-ɔ. Amun mma kanngan mun bɔ amun waan be wa kaci alɛ nnɛn'n, n ´fa be n ´kɔ mɛn sɔ'n nun lɔ. Kpɛkuun be wa wun mɛn nga amun nyin tuli su'n. Amun fuɛn liɛ'm be ´ka aawlɛ flɛnnɛn'n nun wa. Yɛ amun mma'm be wa wlan-wlan aawlɛ flɛnnɛn'n nun sa daan lele afuɛ ablanan. Amún nyin kekle nga amun yoli'n, be yɛ be wa fɛ i su afɛ nin-ɔn. Ɔ ´yo sɔ lele san amun fuɛn'm be kwlaa be ´ka aawlɛ flɛnnɛn'n nun wa. Amun fali cɛn ba ablanan yɛ amun fa nian-niannin mɛn nin-ɔn. N kusu n ´fa afuɛ ablanan n ´fa tu amun fɔ, afuɛ kun afɛ'n ɔ ti cɛn kun nun nyin kekle'n i akatua. Kpɛkuun amun ´si kɛ sɛ bé nyin yi-man min'n ɔ ti like tɛ. M bɔbɔ min Anannganman, min ndɛ nga n ko kan'n yɛ m'an kɛn i lɛ-ɔ. Nga n wa fa yo sran klunwifuɛ bɔ be jasoli mín wun mun'n, yɛ m'an kɛn i lɛ-ɔ. Be kwlaa be fuɛn'm be wa ka aawlɛ flɛnnɛn nga nun, amun ´wu wa sekeseke kpan.› » Sran nga bɔ Moiz sunmannin be kɛ be ko kpla mɛn'n be nian'n, bɔ kɛ be sali bé sin'n be yoli man sran'm be kwlaa be kannin mɛn sɔ'n i wun ndɛ tɛtɛ'n, bɔ be yoli man sran'm bé nyin tuli mɛn sɔ'n i nun lɔ kɔlɛ'n su'n, Anannganman boli be nan b'a wu. Sran nga be ɔli mɛn sɔ'n i nianlɛ be bali'n, be kwlaa sɔ'n be wuli kpan, san Nɛn i wa Zozie nin Zɛfine i wa Kalɛb yɛ be kali lɛ-ɔ. Moiz ko kannin ndɛ sɔ'n kleli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa. Bé wla boli bé wun dan kpa. I sɔ'n ti be jasoli nglɛmun ndɛ kpa, be ɔli oka'n su lɔ nan b'a se kɛ: «E yoli sa tɛ, ɔ man i ti lika nga Anannganman kleli ye'n, e waan e ´kɔ lɔ siɛn'n.» Moiz usali be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ amun kaci Anannganman i nuan ndɛ nin-ɔn? Kannzɛ amun yo i sɛ, ɔ su yo-man ye kun. Nán amun wɔ, afin Anannganman nun-man amun afiɛn kun. Nán amun wɔ nan amun kpɔfuɛ'm be kɔ kwla amun lɔ ngbɛn. Amalɛkfuɛ'm be nin Kanaanfuɛ'm be yɛ be o amun nyrun lɛ-ɔ, alɛ'n wa di amun. Afin kɛ bɔ amun kacili amún sin sili Anannganman'n ti'n, ɔ su jran-man amún sin.» Be fali bé nyin kekle kɛ be ´kɔ oka-oka lika'n nun lɔ. Sanngɛ Moiz nin Nyanmiɛn i alaka'n b'a tu-man bé bo ngblaliɛ'n nun lɛ. Amalɛkfuɛ nin Kanaanfuɛ bɔ be tran oka-oka lika'n nun lɔ'n be jrali nan b'a kwla be kwlalɛ tɛtɛ kpa. Be fuannin be lele be ko sieli be Ɔrma lika liɛ'n nun lɔ. Anannganman seli Moiz kɛ ɔ kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Blɛ bɔ amun ko ju mɛn nga bɔ n wa fa man amun'n nun lɔ'n, bɔ amun ko tran nun'n, amun `yi tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, annzɛ bo kun yolɛ'n i su tɛ mun be man min. Man tɛ sɔ'm be yo kɛ sran wie tali min nda wie yɛ ɔ su yi i su tɛ-ɔ, annzɛ man be yo amun klun klo tɛ, annzɛ amun cɛn dilɛ wie su tɛ. Man i sɔ tɛ liɛ nga amun ´yi be man min'n be yo nannin, annzɛ bua, annzɛ boli, ɔ bɔn min bue nun fannin. Sran ng'ɔ ´fa nnɛn'n blɛ min'n, ɔ `sie su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n i sɔ kilo nsan annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa'n bɔ be fa yi sraka'n, ɔ `fa ngo litri kun nin sin fa fɔtɔ ble'n. Yɛ be `fa nzan litri kun nin sin be `fa sie i bua nga ɔ'a kpɛ cro b'ɔ ti tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n annzɛ b'ɔ ti bo kun yolɛ i su tɛ'n su. Sɛ kusu bua nene kun yɛ be ´fa blɛ min'n, man be sunnzun ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa kilo nsiɛn, be `fɔtɔ i nin ngo litri nnyɔn, nan be ´fa `sie su. Kpɛkuun be `sie su nzan litri nnyɔn. Ɔ bɔn min bue nun fannin. Sɛ nannin yɛ be ´fa yi tɛ man min'n, sɛ tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n nin o, sɛ bo kun yolɛ i su tɛ nin o, sɛ nda wie yɛ be tali min i su tɛ nin o, tɛ kwlaa nga be yi'n, man be fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa kilo ngwlan bɔ be fali ngo litri nsan yɛ be fɔtɔli'n, be `fa sie su, kpɛkuun, man be uka su nzan litri nsan. Kɛ be yrɛ i'n, ɔ bɔn min bue nun fannin. Blɛ kwlaa nga bɔ sɛ be ´fa nannin o, sɛ bua nene o, sɛ bua bɔ ɔ'a kpɛ cro o, annzɛ boli bɔ ɔ'a kpɛ cro o, be ´fa yi tɛ be ´man min'n, kɛ be `yo i sɔ-ɔ. Sɛ nnɛn nga amun ´kun be be ´fa man min'n be ti nnyɛ o, sɛ be ti nnyɛ o, man be fa cɛlɛ ninnge'm be sie bé su kunngunngun kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be di i sɔ mmla'n su blɛ bɔ be ´yi tɛ ng'ɔ bɔn min bue nun fanninfannin'n be `man min'n. Sɛ ɔ wie aofuɛ wie b'ɔ tran amun afiɛn lɛ titi o, sɛ kusu ɔ ´tran lɛ kan nan ɔ ´kɔ o, sɛ i waan ɔ ´yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli b'ɔ bɔn min bue nun fannin'n, man ɔ fa mmla sɔ'n su wie. Mmla kunngba nga Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be di su'n, yɛ aofuɛ'm be kusu be `di su-ɔ. M bɔbɔ min Anannganman n kpa-man sran'm be nun. Wafa nga n fa bu Izraɛlfuɛ mun'n yɛ n fa bu aofuɛ mun-ɔn. Mmla nga amun `di su'n, i kunngba'n yɛ be di su wie-ɔ.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Sɛ amun ju mɛn nga n ´fa amun kɔ lɔ'n i nun lɔ'n, sɛ amun ´di mɛn sɔ'n nun lɔ kpaun'n, amun `fɛ i bue man min. Amun ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa bɔ amun fɔtɔ be fa tɔn gato'n, i gato klikli'n, amun `fa yi sraka be man min. Ɔ ti kɛ ble mma klikli nga be fa yi sraka man min'n sa. Amun `fa gato klikli nga an dun mmua kɛɛn'n fa man min. Ba nga be wa wu be'n, be ´di i sɔ mmla'n su wie.» sɛ nán amun nyinfu yɛ amun yoli sa sɔ'n, amun kwlaa amún bo `yo kun, amun `man min nannin tola kun, amun `fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n b'ɔ bɔn min bue nun fannin'n. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ yo like ng'ɔ fata kɛ ɔ yo nan m'an yaci Izraɛlfuɛ nga be yiali'n be kwlaa bé sa m'an cɛ be'n, kpɛkuun n ´yaci bé wun sa'n n ´cɛ be, afin sanvuɛsa-a, yɛ kusu b'a yi i ti tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n nin n kpatalɛ tɛ'n. N ´yaci sran'm be kwlaa bé wun sa'n n ´cɛ be, i aofuɛ o, i ɔnvuɛ o, afin sran'm be kwlaa bé ti su ndɛ-ɔ. Sɛ sran kunngba yɛ sanvuɛsa'n nyɛnnin i yɛ ɔ yoli sa tɛ'n, ɔ `man boli bla kaan kun bɔ ɔ'a di afuɛ kun'n, ɔ `fa kpata min. Man min nyrun jranfuɛ'n yo sran ng'ɔ yoli sa tɛ'n i su nzɔliɛ b'ɔ kle kɛ b'a yaci i wun sa b'a cɛ i'n, man ɔ yo nzɔliɛ sɔ'n min nyrun lɛ. Sran kwlaa bɔ sanvuɛsa nyɛn i b'ɔ yo sa tɛ'n, mmla kunngba'n nga su yɛ be `di-ɔ, i ɔnvuɛ o, i aofuɛ o. Sanngɛ sɛ sran kun, sɛ ɔnvuɛ o, sɛ aofuɛ o, bɔ nán sanvuɛsa yɛ ɔ nyɛnnin i-ɔ, nan ɔ yo nyinfu sa'n, be `kɛn i bo min mma'm be afiɛn. Kɛ b'ɔ yoli min ndɛ'n i finfin b'ɔ fɔnnin min mmla'n, i sɔ ti yɛ be `kɛn i bo-ɔ. I bɔbɔ yɛ ɔ ´fɛ i sa tɛ'n i su afɛ nin-ɔn.» Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tɛ o aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, wie'm be ko trali sran kun, ɔ su isa yie wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun. Be fɛli i be bali Moiz nin Aarɔn nin sran'm be kwlaa be nyrun. Be trɛli i ase, yɛ be man be niɛnnin i su kpa, be ´minndɛ kɛ Anannganman kle fɔ ng'ɔ fata kɛ be fa tu i'n. Anannganman seli Moiz kɛ: «Man be fɛ i ngblaliɛ'n nun fite nan sran'm be kwlaa be `finfin i yɛbuɛ nan ɔ wu.» Be fali ndɛ nga Anannganman kannin'n su nan b'a fa sran sɔ'n ngblaliɛ'n nun lɔ b'a fite nan b'a ko finfin i yɛbuɛ b'a kun i. Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Amun nin amun osu nunfuɛ mun amun `yo amun tralɛ'm bé nuan njɔlɛ, amun `sinsin su nin jese ble nzue-nzue. Tralɛ ng'ɔ lɛ nuan su njɔlɛ'n yɛ amun `wla-a. I liɛ'n, kɛ amun wun be'n, amún wla ´kpɛn min mmla'm bé su, kpɛkuun amun ´fa bé su. Nán amun yo amun klun klo ninnge nin konvi ninnge bɔ be fa sran wla amuɛn sɔlɛ nun mun. An `bu min mmla'm bé su falɛ'n i akunndan, i sɔ'n yɛ ɔ kle kɛ amun ti min liɛ-ɔ. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn. N fali amun Ezipt lɔ m bali kɛ n ´yo amun Nyanmiɛn. Min yɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn nin-ɔn.» Zizear i wa Kɔre b'ɔ ti Levifuɛ, b'ɔ fin Keat akpasua'n su'n, ɔ suli Datan nin Abiram bɔ be ti Eliab i wa'n, ɔ nin Pelɛt i wa Ɔn bé bo kɛ be `jaso Moiz wun. Be nsan sɔ'm be fin Ribɛn akpasua'n su. Izraɛlfuɛ'm be nun sran ya nnyɔn sran ablenun bɔ be ti sran kaklaakla nin awlobo kpɛnngbɛn, bɔ be flɛ be be anyia'm bé bo'n, be jrannin bé sin. Be wa kpɛ sin yiali Moiz nin Aarɔn yɛ be seli be kɛ: «Amun liɛ'n ɔ'a flan ye ngboko, sran nga be ti Izraɛlfuɛ'n be kwlaa be ti Anannganman liɛ klonglo, yɛ Anannganman o e kwlaa e afiɛn. ?Yɛ wuun ɔ yo sɛ ti yɛ amun bu amún wun kɛ amun kpa tra Anannganman i sran'm be kwlaa nin-ɔn?» Kɛ Moiz tili ndɛ tɛtɛ sɔ mun'n, ɔ tɔli asiɛ wun, ɔ utuli i nyin ase nan ɔ'a se Kɔre nin be nga be su i su'n be kɛ: «Ainman nglɛmun'n, Anannganman wa kle sran ng'ɔ ti i liɛ klonglo b'ɔ fata kɛ ɔ mɛntɛn i'n. Ɔ wa yo man sran nga i bɔbɔ kpɛli i'n, sran sɔ'n ɔ wa mɛntɛn i. I sɔ'n ti, Kɔre a nin ɔ su sufuɛ mun, amun `yo like nga: amun `fa sɛnmlɛn guawlɛ ninnge mun, nan ainman amun `gua be nun sɛnmlɛn, yɛ amun `fa ansans be `gua be su nan amun `fa be `sie Anannganman nyrun. Kpɛkuun e wa wun sran nga Anannganman kpɛli i'n. I yɛ ɔ ti i liɛ klonglo nin-ɔn. Amun Levifuɛ mun amun liɛ'n, ɔ'a flan min ngboko siɛn'n.» I sin Moiz seli Kɔre kɛ: «Amun Levifuɛ mun, amun `tie: ?Kɛ amun yɛ Anannganman Nyanmiɛn kpali amun Izraɛlfuɛ'm be nun kɛ amun `mɛntɛn i nan amun `niɛn i sɔwlɛ sua'n i lika'n, nan amun `jran i bɔbɔ Nyanmiɛn i nyrun sran'm be kwlaa bé nuan'n, ɔ ju-man amun? Wɔ Kɔre, a nin ɔ niaan Levifuɛ'm be kwlaa, Anannganman fali amun kɛ amun mɛntɛn i, kpɛkuun amun waan amun ´yo i nyrun jranfuɛ. Sa nga ti yɛ a nin ɔ minniɛn mun amun cicili Anannganman wun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. ?Afin waan yɛlɛ Aarɔn bɔ amun kɛn i ndɛ tɛtɛ nin-ɔn?» Moiz yili sran kɛ be ko flɛ Datan nin Eliab i wa Abiram kɛ be bla. Sanngɛ be seli sran'n kɛ ɔ ko se Moiz kɛ: «E kɔ-man lika fi. A fa e jasoli mɛn kun bɔ i asiɛ'n ɔ yo like ye kpa, bɔ i kunngba'n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman'n i nun. A fali e bali kɛ e wa wu aawlɛ flɛnnɛn nga nun wa. Ɔ nyin a yi-mɛn i sɔ liɛ bɔ a yoli'n, kpɛkuun ɔ waan a ´tran é su kpɛnngbɛn a ´uka su ekun. Nanwlɛ, a fa-man ye a ba-man lika bɔ be yo like nun-ɔn ɔ yo ye'n nun, a man-man e fie nin vinyi. ?A bu i kɛ wuun e ti anyansifuɛ mun ti-ɔ? E kɔ-man lika fi.» Wafa nga be fa tɛli Moiz su'n ti, ɔ fali ya dan kpa. Yɛ ɔ seli Anannganman kɛ: «Nán sɔ be cɛlɛ like'n nun. N nian de-man be like fi le, nnɛn kpanngɔ kun bɔ sa n nian de-man be le, n nian yo-man be nun kun sa i tɛ le.» Moiz seli Kɔre kɛ: «A nin ɔ sran mun, ainman amun bla min nyrun. Aarɔn `bla wie. Amun `fa amun sɛnmlɛn guawlɛ mun, amun `gua be nun ansans nan sran kun fɛ i liɛ'n blɛ Anannganman. Ɔ su sufuɛ sran ya nnyɔn sran ablenun'm be `fa be liɛ kunngun'n be bla. Aarɔn nin wɔ kusu an `fa amun liɛ mun blɛ Anannganman wie.» Kɔre nin i su sufuɛ'm be niannin su be yoli: be fali be sɛnmlɛn guawlɛ kunngun mun sɛsɛsɛ, be guaguali be nun sɛnmlɛn sɛsɛsɛ, be fali ansans sieli su, yɛ be nin Moiz nin Aarɔn be wa jranjrannin tannin sua'n i anuan'n nun lɛ-ɔ. Kɔre yiali Izraɛlfuɛ'm be kwlaa, be wa jranjrannin be nyrun ndɛnman su lɛ tannin sua'n i anuan'n wun lɛ. Kpɛkuun sran'm be kwlaa be nyrun lɛ'n, Anannganman yili i nyrun nyannyan'n i nglo. Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: «Amun `jaso sran sɔ'm be nun lɛ, afin n wa saci be kpɛ kunngba.» Moiz nin Aarɔn be tɔli asiɛ wun, bé utuli be nyin ase, yɛ be sun flɛli Anannganman kɛ: «?Ee Nyanmiɛn, wɔ bɔ a mannin ninnge nga a yili be'm be nguan'n, sran kunngba b'ɔ yoli sa tɛ'n, i ti a ´fa ya sran'm be kwlakwla bé wun?» Anannganman tɛli Moiz su kɛ: «Se Izraɛlfuɛ'm be kɛ be cuɛn bé wun be wɔ lika nga Kɔre nin Datan nin Abiram be tran lɛ'n i wun mmua.» Moiz jasoli, ɔ ɔli Datan nin Abiram be wun lɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, Izraɛl nvle'n nun kpɛnngbɛn'm be suli i su. Ɔ seli nvlefuɛ'm be kɛ: «Amun `jaso sa tɛ yofuɛ nga'm bé tannin sua'm bé wun lɛ. Nán amun kan bé sa nun like fi, afin sɛ amun kan be'n, amun nin be be ´wu bé sa tɛ'm bé ti.» Yɛ nvlefuɛ'm be jasoli kan Kɔre, nin Datan, ɔ nin Abiram be tran lɛ nin-ɔn. Datan nin Abiram, be nin bé yi mun nin be mma mun, ɔ nin be osufuɛ mun, be fiteli be wa trantrannin bé tannin sua'm be nyrun lɛ. Moiz seli kɛ: «Amun wa wun kɛ Anannganman yɛ ɔ sunmannin min sakpa kɛ n wa yo sa'n kwlaa nga n yo be lɛ mun-ɔn, nan nán m bɔbɔ min fanngan nun yɛ n yo be-ɔ. Sɛ sran nga be o yɛ'n be wu kɛ sran'm be kwlaa be fa wu'n sa'n, wuun nán Anannganman yɛ ɔ sunmannin min-ɔn. Sanngɛ sɛ Anannganman yo sa kekle kun nan asiɛ'n kpaci nan ɔ mɛn be nin be osufuɛ mun'n mɔnnɛn-mɔnnɛn sa'n nan be kɔ blɔlɔ, amun wa si kɛ sran sɔ'm be yoli Anannganman i finfin.» Kɛ Moiz nuan'n tɔli cɛ'n, kpɛkuun kplalala asiɛ'n nun ɔ'a kpaci Datan nin Abiram bé bo. Kɛ asiɛ'n kpacili'n, ɔ mɛnnin be nin be osufuɛ mun, yɛ Kɔre nin i minniɛn liɛ mun, ɔ nin bé bo ninnge'n kwlaa. B'a wu-man nan b'a jra blɔlɔ lɔ, be nin bé sa nun ninnge mun, asiɛ'n katali bé su kplu, kpɛkuun be kali lɛ be mlinnin kpɛ kunngba Izraɛlfuɛ'm be afiɛn. Izraɛlfuɛ nga be mantan koko lɛ'n be kwlaa be wanndili srɛ b'ɔ kunnin be'n ti, afin be bu i kɛ wuun asiɛ'n wa mɛn be wie. Kpɛkuun Anannganman yoli man sin taaman kun fin i wun lɔ wa jrali sran ya nnyɔn sran ablenun bɔ be su fa ansans be ´mɛn i'n be su nan ɔ'a yra be sekeseke kpan. Anannganman seli Moiz kɛ: «Se min nyrun jranfuɛ Aarɔn i wa Eleazar kɛ ɔ `yiyi sɛnmlɛn guawlɛ ninnge bɔ be o sin'n i afiɛn'n nan ɔ `sanndi sɛnmlɛn ng'ɔ o be nun'n guɛ i mmua lɔ. Afin sɛnmlɛn guawlɛ ninnge'm bé ti min liɛ klonglo. Yɛlɛ kɛ be fa be mannin min, kannzɛ bɔ be ti sran nga be yoli sa tɛ bɔ be wuli'n be liɛ'n, man be fa yo like paplaapla mun, bɔ be ´fa kata min sɔwlɛ'n i wun, kpɛkuun i sɔ'n ɔ ´yo Izraɛlfuɛ'm be wla kpɛnlɛ like.» Sɛnmlɛn guawlɛ ninnge bɔ be fali aaba yɛ be yoli'n, bɔ be nga sin yrali be'n be fa bali Anannganman i manlɛ'n, Nyanmiɛn i nyrun jranfuɛ Eleazar fa yoli like paplaapla mun bɔ be ´fa kata Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i wun'n. I sɔ'n, ɔ ´kpɛn Izraɛlfuɛ'm bé wla kɛ sran ng'ɔ ti-man Aarɔn i osu'n nun sran'n, ɔ lɛ-man atin kɛ ɔ yra ansans Anannganman i nyrun. Sran nga bɔ ɔ'a di-man su nan ɔ ko yo i sɔ sa'n, sa kunngba ng'ɔ juli Kɔre nin i minniɛn'm bé su'n, ɔ ´ju i su wie kɛ Anannganman man Moiz kan kleli Aarɔn'n sa. Kɛ aliɛ'n cɛnnin cɛ'n, yɛ sran'm be kwlaa be tɔli Moiz nin Aarɔn be ndɛ tɛtɛ kanlɛ su-ɔ. Be kan se kɛ: «Amu'an kun Anannganman i sran mun.» Izraɛlfuɛ'm be wa kpɛ sin yiali Moiz nin Aarɔn nan b'a fa ndɛnngan b'a wla bé sin. Kpɛkuun be ´nian tannin sua'n wun lɔ-ɔ, sin wɛnsrɛn'n ɔ'a kata su, kpɛkuun nyannyannyan Anannganman su yi i wun nglo. Moiz nin Aarɔn be ɔli ko jrannin tannin sua'n i nyrun lɛ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Amun `jaso sran nga'm be afiɛn man n nunnun be kpɛ kunngba.» Moiz nin Aarɔn be tɔli yɛ be utuli be nyin ase. Moiz seli Aarɔn kɛ: «Ko fa sɛnmlɛn guawlɛ'n nan fa sin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su lɔ nan gua nun sɛnmlɛn, kpɛkuun fa ansans sie su, nan kɔ sran'm bé wun lɔ trɛlɛlɛ ko yo like nga be yo bɔ Nyanmiɛn yaci bé wun sa tɛ'n cɛ be'n. Afin Anannganman i ya'n ɔ'a jaso, yɛ nyrɛnnɛn'n ɔ'a bo i bo.» Aarɔn fali sɛnmlɛn guawlɛ'n kɛ Moiz seli i'n sa, yɛ ɔ wanndi ɔli sran'm be afiɛn lɔ-ɔ. Ɔ ´ju lɔ o, sakpa nyrɛnnɛn'n ɔ'a bo i bo nvlefuɛ'm be afiɛn. Ɔ yili ansans sraka'n, yɛ ɔ yoli like ng'ɔ fata kɛ ɔ yo'n nan Nyanmiɛn ɔ'a yaci bé wun sa tɛ'n ɔ'a cɛ be'n. Ɔ jrannin be nga be wuli'n nin be nga be nyin tɛ o su'n be afiɛn. Kpɛkuun kpe yɛ nyrɛnnɛn'n kpɛli-ɔ. Be nga be wuli'n, sɛ b'a fa-man be nga be wuli Kɔre i nyin kekle yolɛ blɛ nun'n b'a wla-man nun'n, be ti sran akpi-akpi blu-nin-nnan sran ya nso. Be kwlaa sɔ'm be wuli. Nyrɛnnɛn'n ɔ jrannin, yɛ Aarɔn sɛli i sin ɔli Moiz wun lɔ tannin sua'n nyrun lɔ-ɔ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Se Izraɛlfuɛ mun man akpasua su kpɛnngbɛn'm be man ɔ kpɔnman kunngun be tinun tinun. Kpɔnman'n kwlaa ɔ ´yo blu-nin-nnyɔn, klɛ akpasua kun dunman i kpɔnman liɛ'n su. Levi akpasua'n i kpɔnman liɛ'n, Aarɔn i dunman yɛ fa klɛ su-ɔ. Akpasua su kpɛn kun i kpɔnman kun. Fa kpɔnman sɔ mun sie be kan n yi mín wun nglo n kle amun lɛ'n. Sie be min alaka bɔ mmla blu'n wo nun'n i nyrun lɛ tannin sua'n nun lɔ. Sran nga n ´fɛ i'n, yɛlɛ sran nga i kpɔnman liɛ'n ɔ fɛfɛ'n. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, i liɛ'n, ijɔlɛ tɛtɛ nga Izraɛlfuɛ'm be ijɔ amun'n, ɔ ´wie.» Moiz kannin ndɛ sɔ'n kleli Izraɛlfuɛ mun. Yɛ akpasua'm bé su kpɛn'm be fali be tinun kpɔnman kunngun be mɛnnin i-ɔ. Kpɔnman'n kwlaa ng'ɔ nyɛnnin i'n ti blu-nin-nnyɔn. Aarɔn liɛ'n wo nun wie. Moiz fali be sieli tannin sua'n nun lɔ Anannganman i alaka'n i nyrun lɛ. Kɛ aliɛ'n cɛnnin bɔ Moiz fɛ i wa ´kɔ tannin sua'n nun lɔ'n, ɔ ´nian-an, Aarɔn b'ɔ ti Levi i akpasua sufuɛ'n i kpɔnman'n ɔ'a fɛfɛ ɔ'a bo nyrɛ yɛ ɔ'a su mma bɔbɔ. Moiz fali kpɔnman'm be kwlaa nan ɔ'a fa be ɔ'a kle Izraɛlfuɛ mun. Sran'm be kwlaa be wunnin be. Yɛ akpasua su kpɛn'm be fafali be kpɔnman mun kunngunngun-ɔn. Anannganman seli Moiz ekun kɛ: «Fa Aarɔn i kpɔnman liɛ'n sa ɔ́ sin, fa ko sie i min alaka'n i wun lɔ. Man be fa sie i lɛ nan kɛ Izraɛlfuɛ'm be wun i'n, bé wla kpɛn su kɛ bé nyin ti kekle. Kɛ a ko yo i sɔ'n, kpɛkuun be ijɔlɛ tɛtɛ nga be ijɔ mín'n ɔ ´wie, yɛ be su wu-man kun.» Moiz niannin nga Anannganman seli i kɛ ɔ `yo'n su yoli i sekeseke kpan. Izraɛlfuɛ'm be seli Moiz kɛ: «?A wun-man kɛ e su wa wie wu nan e kwlaa e su wa nunnun'n? Sran kwlaa ng'ɔ mantan sua nga Anannganman yi i wun nglo nun, ɔ wu. ?Nan kɛ awieliɛ'n wa wie e ngba kɛ nga sa?» Yɛ Anannganman seli Aarɔn kɛ: «Wɔ, a nin ɔ mma mun, ɔ nin wɔ osufuɛ mun, amun yɛ amun wa fa sa tɛ kwlaa nga sran'm be yo i sua nga n yi min nglo nun'n i su afɛ nin-ɔn. Sanngɛ a nin ɔ mma mun amun ngunmin yɛ amun ´sua sa tɛ kwlaa nga amun yo i amun junman'n i dilɛ nun'n i su afɛ nin-ɔn. Flɛ ɔ niaan bɔ be fin ɔ si Levi i akpasua'n su mun man be mantan wɔ. Kɛ bɔ a nin ɔ mma mun amun ´kɔ tannin sua bɔ min alaka'n wo nun'n nun lɔ'n, be ´yo amun ukafuɛ nin amun sufuɛ. Be ´di junman be ´man amun, yɛ be ´di junman min tannin sua'n nun. Kɛ ɔ ´yo nan b'a wu-man nan amun bɔbɔ kusu amu'an wu-man'n ti, nán be mantan ninnge nga be ti min liɛ klonglo'n mun annzɛ min sɔwlɛ'n. Be yɛ be ´uka amun junman'm be kwlaa be dilɛ nun tannin sua'n nun lɔ-ɔ. Nán sran uflɛ fi mantan amun. Kɛ ɔ ´yo nan m'an fa-man amún wun ya kun'n ti, amun bɔbɔ amun `di junman sua nga n yi min wun nglo nun'n nin min sɔwlɛ su. Amun `nian, n nian-niannin Izraɛlfuɛ'm be nun yɛ n kpali Levifuɛ mun-ɔn, be ti min liɛ, yɛ n fali be m mannin amun kɛ be `di junman tannin sua'n nun. Sanngɛ wɔ Aarɔn, ɔ liɛ'n, a nin ɔ mma mun amun `di min nyrun jranlɛ junman'n min sɔwlɛ'n su nin min lika kpa i nun rido'n i sin lɔ. M bɔbɔ min yɛ n fɛli i sɔ junman'n m mannin amun-ɔn. Sɛ sran uflɛ wunnge mín wun wa'n, man be kun i.» Anannganman seli Aarɔn kɛ: «Nian, cɛlɛ ninnge kwlaa nga Izraɛlfuɛ'm be fa man min'n, bɔ be yra-man be'n, wɔ yɛ a ti be sunianfuɛ-ɔ. N fa be m mannin wɔ, ɔ liɛ lika'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I sɔ ninnge'm be ti a nin wɔ osu nunfuɛ mun amun liɛ tititi. Kɛ be ko yra min liɛ lika'n, ninnge nga be ´yo ɔ liɛ'm be yɛ: ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa bɔ Izraɛlfuɛ'm be fa yi sraka man min'n, tɛ nga be fa kpata min'n be nnɛn'n nin afiɛn siesielɛ tɛ'm be nnɛn'n. I sɔ ninnge bɔ be ti min liɛ klonglo sɔ'n be ti a nin ɔ mma mun amun liɛ. Ninnge sɔ mun yɛ be ´yo amun aliɛ yɛ amun di-ɔ. Sanngɛ amun awlo'm be nun san yasua be ngunmin yɛ be kwla di wie-ɔ, afin ɔ ti aliɛ b'ɔ ti min liɛ klonglo. Amun `fa cɛlɛ ninnge nga Izraɛlfuɛ'm be fa man min sran'm be kwlakwla be nyrun'n i bue be uka amun liɛ'n su. Amun liɛ lika nga n ´fa man amun, a nin ɔ osu nun sran mun tititi'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Be kwlaa nga be ti saun'n, be yɛ be `di-ɔ. Fie su ninnge klikli'n, n ´fa man amun: sɛ ngo o, sɛ nzan o, sɛ ble o, ninnge sɔ'm be klikli'n bɔ Izraɛlfuɛ'm be fa man min'n, n ´fa man amun. Ninnge kwlaa nga be fa blɛ min'n, be ti amun liɛ. Sran kwlaa ng'ɔ ti saun'n wɔ awlo nun'n, ɔ kwla di wie. Like kwlaa nga Izraɛlfuɛ'm be fa man min mlɔnmlɔn'n ɔ ti amun liɛ wie. Like kwlaa i wa klikli nga be fa blɛ min'n, sɛ sran o, sɛ nnɛn o, ɔ ti amun liɛ. Sanngɛ amun `kpɔ sran'm be wa klikli'm be ti, amun `kpɔ nnɛn nga be ti fiɛn'n bé wa klikli'm bé ti wie. Kɛ bɔ ba klikli'n ɔ'a di anglo kun'n, man be tannin i ti jɛtɛ ufue nnun, min sulɛ sua'n nun lɔ sika sunnzunliɛ'n su yɛ be `sunnzun-ɔn, jɛtɛ ufue kun ti gram blu. Be kpɔ-man nannin ba klikli'n nin bua nga ɔ'a kpɛ cro'n nin boli nga ɔ'a kpɛ cro'n be ti wie, afin be ti min liɛ klonglo. Sɛ amun kun be'n, amun `fa be mmoja'n utu min sɔwlɛ'n su. Yɛ amun `fa be lui lika'n be yi tɛ bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, nan ɔ `bɔn min bue nun fannin. Be `toto be mín nyrun lɛ ka. Be nnɛn'n ti amun liɛ kɛ bo kun yolɛ i su tɛ nga i wue ti'n nin i sɔwa'n be ti amun liɛ'n sa. Cɛlɛ ninnge nga be ti min liɛ klonglo'n bɔ Izraɛlfuɛ'm be fa man min'n i kwlaa'n, n ´fa man wɔ, ɔ ti wɔ nin ɔ wa bla mun nin ɔ wa yasua mun amun liɛ tititi. Aenguɛ nga e nin wɔ nin wɔ osu'n nunfuɛ mun e ´trɛ i yɛ'n, ɔ ´ka lɛ tititi.» Yɛ Anannganman seli Aarɔn kɛ: «Asiɛ nga n wa fa man Izraɛlfuɛ mun, n su man-man wɔ wie. Min yɛ n ti ɔ lika liɛ bɔ a ko nyɛn i nin-ɔn, min yɛ n ti wɔ anyanbeun like liɛ Izraɛlfuɛ'm be afiɛn-ɔn.» Anannganman kan guali su kɛ: «Nian, kalɛ nga n ´fa tua Levifuɛ mun be junman nga be di i tannin sua nun'n ti'n, yɛlɛ blusu bɔ Izraɛlfuɛ'm be yi'n. Nán man Izraɛlfuɛ uflɛ mantan lika b'ɔ ti min liɛ klonglo'n. Afin sɛ be yo i sɔ'n, wuun b'a fɔn, kpɛkuun be ´wu. Levifuɛ'm be ngunmin yɛ be `di junman tannin sua'n nun-ɔn, yɛ sa tɛ kwlaa nga be yo i lɔ'n, be ngunmin yɛ be ´fɛ i su afɛ nin-ɔn. Amun `nian mmla nga su kpa tititi. Asiɛ nga n wa fa man Izraɛlfuɛ kun nga mun'n, n su man-man Levifuɛ'm be wie. Be like liɛ nga m ´man be'n yɛlɛ blusu nga Izraɛlfuɛ kun nga'm be ´fa blɛ min'n. I sɔ'n ti yɛ n se kɛ be su nyan-man asiɛ kɛ Izraɛlfuɛ'm bé nga'm be sa nin-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan kle Levifuɛ'm be kɛ: «Kɛ bɔ Izraɛlfuɛ'm be yi blusu'm be blɛ min bɔ n fa man amun'n, amun kusu amun `yi i su blusu'n be man min. Amun liɛ lika ng'ɔ ti bɔ amun `yi man min'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ ti kɛ ble nin nzan bɔ amun wiengu kun'm be yi be fa cɛ min'n sa. Kɛ amun ´man amun cɛlɛ ninnge liɛ mun kɛ nga sa. Amun `yi amun blusu liɛ'n blusu nga Izraɛlfuɛ'm be fa blɛ min'n i nun, amun `fa wla min nyrun jranfuɛ Aarɔn sa nun. Cɛlɛ like kwlaa nga amún sa kɛn i'n, amun `fɛ i kpakpa ng'ɔ ti min liɛ'n be `man min. Kɛ bɔ amun ko yi i sɔ'n, i onga'n ti amun liɛ, kɛ Izraɛlfuɛ kun nga'm be ble'n nin be nzan'n, ɔ nin be ngo'n i onga'm be fa ti be liɛ'n sa. Amun nin amun awlofuɛ'm be kwlaa amun `di i sɔ like liɛ'n lika kwlaa nga amun wo'n, afin ɔ ti amun junman nga amun dili'n i nuan akatua. Kɛ amun ko fa min liɛ lika ng'ɔ o nun'n ko man min'n, sɛ amun di ng'ɔ ka lɛ'n siɛn'n, amu'an yo-man tɛ. Sɛ amun yo i sɔ'n, amun su yo-man Izraɛlfuɛ'm be sraka nga be yi man min'm be fiɛn, yɛ wie'n su kun-man amun.» Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: «Ndɛ kun yɛ min Anannganman n su kɛn i yɛ: amun `kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ be `kunndɛ nannin bla ɔkwlɛ bɔ lɛ fi nun-mɛn i wun b'ɔ nian sua-man kɔmin su waka le'n, amun `fa wla min nyrun jranfuɛ Eleazar sa nun. Man i kusu ɔ fɛ i wɔ ngblaliɛ'n i sin lɔ nan be `kpɛ i kɔmin i nyrun lɛ. Man min nyrun jranfuɛ Eleazar fɛ i sama kun `fa nannin'n i mmoja'n kan, nan ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn tannin sua'n i nyrun lika'n i ndɛnman. Man be yra nannin'n i nyrun lɛ. Man be yrɛ i kplo'n nin i nnɛn ba'n, nin i mmoja'n, ɔ nin i wakasu'n. Man min nyrun jranfuɛ'n fa sɛdri waka nin izɔp waka, ɔ nin bua ndrɛ tannin kun b'ɔ ti ɔkwlɛ youun, ɔ `fa be gua sin'n i afiɛn nannin bla'n su. Man min nyrun jranfuɛ'n ɔ kpu i wun ninnge mun, yɛ man i bɔbɔ wunmuan kpa'n ɔ fa nzue `wunnzin. I sin, man ɔ sɛ i sin ngblaliɛ'n nun lɔ. Sanngɛ ɔ o fiɛn nun lele nnɔsua. Man sran ng'ɔ yrali nannin'n ɔ kpu i wun ninnge'm be wie, yɛ ɔ `wunnzin. I kusu ɔ o fiɛn nun lele nnɔsua. Man sran ng'ɔ ti-man fiɛn'n wie'n, ɔ isa nannin'n i nzuɛn'n guɛ i lika b'ɔ ti min liɛ klonglo'n kun nun ngblaliɛ'n sin lɔ. Be `sie nzuɛn sɔ'n lɛ, ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be liɛ, be fa gua nzue bɔ be fa kplo bé wun fiɛn'n i nun. I sɔ nzue'n ti kɛ tɛ bɔ be yi be fa kpata min'n sa. Sran ng'ɔ isa nannin'n i nzuɛn'n, man ɔ kpu i wun ninnge'm be wie, ɔ o fiɛn nun lele nnɔsua. Man Izraɛlfuɛ'm be nin aofuɛ nga be tran be afiɛn'm be di mmla sɔ'n su titi.» «Sran kwlaa ng'ɔ kan fuɛn'n, ɔ ´yo fiɛn lele cɛn ba nso. Man ɔ fa nzue sɔ'n wie fa kplo i wun fiɛn'n cɛn ba nsan'n su nin cɛn ba nso'n su, yɛ ɔ ´yo saun-ɔn. Sɛ ɔ'a kplo-mɛn i wun fiɛn'n cɛn ba nsan'n su'n nin cɛn ba nso'n su'n, ɔ su yo-man saun. Sran ng'ɔ kan fuɛn nan i waan ɔ wunnzin-man'n, ɔ yo min tranwlɛ'n i fiɛn. Be `kɛn i sɔ sran'n i bo Izraɛlfuɛ'm be afiɛn. Afin kɛ b'a fa-man nzue ng'ɔ tu fiɛn'n wie b'a guɛ-mɛn i su'n ti ɔ tɛ o fiɛn nun. Mmla uflɛ wie mun ekun yɛ: sɛ sran kun wu i tannin sua'n nun'n, sran kwlaa ng'ɔ wlu i sin lɔ'n, wuun ɔ'a yo fiɛn, ɔ ´ka sɔ lele cɛn ba nso. Like kwlaa nga be tikeli su bɔ i su tre'n nun-man su'n, ɔ ´yo fiɛn wie. Sran kwlaa ng'ɔ kɔ blo b'ɔ ko kan sran wie bɔ be kunnin i'n annzɛ sran wie b'ɔ wuli i sa su'n, annzɛ b'ɔ kan sran owie'n annzɛ asieliɛ'n, sran sɔ'n ɔ ´yo fiɛn lele cɛn ba nso. Sɛ be waan be ´tu sran ng'ɔ yoli fiɛn'n i wun fiɛn'n, man be fa nannin nga be fa yili tɛ'n i nzuɛn'n wie be gua kpongbo kun nun, nan be `fa nzue ng'ɔ fin nzue ti kun nun'n wie be `gua su. Sɛ sran yɛ ɔ wuli'n, man sran saun kun fa waka nga be flɛ i izɔp'n i sama kun fa wla nzue'n nun, nan ɔ `fa kpɛntɛn-kpɛntɛn tannin sua nga sran'n wuli nun'n i su. Man ɔ fa nzue sɔ'n wie kpɛntɛn-kpɛntɛn tannin sua sɔ'n i nun ninnge'm be kwlaa nin sran nga be o nun lɛ'm bé su. Sran ng'ɔ kannin sran owie'n annzɛ fuɛn annzɛ asieliɛ'n, man sran ng'ɔ ti saun sɔ'n ɔ fa kpɛntɛn-kpɛntɛn i wun nan ɔ tu i wun fiɛn'n wie. Man sran b'ɔ ti saun'n ɔ tu sran ng'ɔ ti fiɛn'n i wun fiɛn'n, cɛn ba nsan'n su nin cɛn ba nso'n su. I sin, man sran ng'ɔ ti fiɛn'n ɔ kpu i tralɛ mun nan ɔ `wunnzin, kpɛkuun nnɔsua ɔ'a yo saun. Sran ng'ɔ yo fiɛn nan ɔ'a yo-mɛn i wun saun'n, be `kɛn i bo min sran'm be afiɛn. Afin ɔ sacili min sua'n. Kɛ bɔ nzue bɔ be fa kplo fiɛn'n ɔ'a kɛn-mɛn i kplo'n ti, ɔ tɛ o i fiɛn'n nun. Man Izraɛlfuɛ'm be di mmla nga su tititi. Sran ng'ɔ fa fiɛn kplolɛ nzue fa kplo sran ng'ɔ o fiɛn nun'n i fiɛn'n, man i bɔbɔ kusu ɔ kpu i wun ninnge mun. Sran ng'ɔ kan nzue nga be fa tu fiɛn'n, ɔ ´yo fiɛn lele fa ju nnɔsua. Like kwlaa nga bɔ sran ng'ɔ ti fiɛn'n kɛn i'n, like sɔ'n ɔ ´yo fiɛn. Sran ng'ɔ ko kɛn i sɔ like liɛ'n, ɔ ´yo fiɛn lele fa ju nnɔsua.» Anglo klikli'n nun'n, Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be juli Zin aawlɛ flɛnnɛn'n nun, be trannin Kadɛs lɛ. Lɛ yɛ Mari wuli-ɔ, be sieli i lɛ. Kɛ bɔ nvlefuɛ'm be nyan-man nzue'n, be kpɛ sin yiali Moiz nin Aarɔn, nan b'a fa ndɛnngan b'a wla bé sin. Be kunndɛli Moiz i utre, be seli i kɛ: «Sɛ ɔ ti kɛ kɛ Anannganman ´kun e niaan mun'n yɛ ɔ ka lɛ kunnin e kwlakwla'n, wuun man i li flunman. ?Nzu ti yɛ amun fali e bɔ e ti Anannganman i sran mun'n bali aawlɛ flɛnnɛn nga nun wa-a? ?E nin e nnɛn mun e kunlɛ ti yɛ amun fali ye bali wa-a? ?Nzu ti yɛ amun fali ye Ezipt lɔ bali lika tɛ kain nga nun wa-a? Be kwla lua-man like wa, be nyan-man figie wa, be nyan-man vinyi, ɔ nin grenadie wa. Be nyan-man nzue bɔbɔ be nɔn-mɛn wa.» Moiz nin Aarɔn be cuɛnnin bé wun, be jasoli Izraɛlfuɛ'm be afiɛn lɛ be ɔli tannin sua'n nun lɔ. Be kotoli, be utuli bé nyin ase. Yɛ Anannganman i nyrun nyannyan'n fiteli be nyrun-ɔn. Anannganman seli Moiz kɛ: «Fa kpɔnman'n nan a nin ɔ niaan bian Aarɔn amun `yia sran'm be kwlaa. Yɛ be nyrun lɛ'n, amun `kan ndɛ kle yɛbuɛ nga nan ɔ `man amun nzue. A wa yo man nzue ´fin yɛbuɛ nga nun ´fite, kpɛkuun a ´fa man Izraɛlfuɛ'm be nin be nnɛn'm be ´nɔn.» Kɛ Anannganman seli Moiz sa, Moiz kusu ko fali kpɔnman ng'ɔ o Anannganman i nyrun'n. Moiz nin Aarɔn be yiali sran'm be kwlakwla yɛbuɛ'n i nyrun lɛ, kpɛkuun be seli be kɛ: «Amun `sie amún su, nyin keklefuɛ mun! ?E kwla yo man nzue fin yɛbuɛ nga nun ´fite man amun?» Moiz mɛnnin i sa'n su, ɔ fali kpɔnman'n finnin yɛbuɛ'n kpɛ nnyɔn, kpɛkuun kpu, piaa nzue fin yɛbuɛ'n nun fiteli dan kpa, nan Izraɛlfuɛ'm be nin be nnɛn mun b'a nɔn. Sanngɛ Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: «Amu'an lafi-man min su, amu'an yaci-man min lɛ nan m'an yi-man min wun nglo m'an kle-man Izraɛlfuɛ mun be kɛ min nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. I sɔ'n ti, nán amun yɛ amun ´fa min sran mun ´kɔ mɛn nga n ´fa man be'n nun lɔ-ɔ.» Mɛriba nzue'n i bo'n yɛlɛ Utre, afin i blɛ sɔ'n nun yɛ Izraɛlfuɛ'm be kunndɛli Anannganman i utre, yɛ ɔ kleli be kɛ i nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun nin-ɔn. Kɛ be tɛ o Kadɛs lɛ'n, Moiz sunmannin sran kɛ be `ko se Edɔm famiɛn'n kɛ: «Tie ɔ niaan Izraɛlfuɛ'm be ndɛ nga be kan'n. A si afɛ'n kwlaa nga e fɛli'n. Laa, e nannan'm be ko trannin Ezipt mɛn'n nun lɔ, e nvle'n cɛli lɔ kpa. Eziptfuɛ'm be yoli é nannan mun nin e bɔbɔ e tɛtɛ. E sun flɛli Anannganman kɛ ɔ wa de ye. Ɔ tili e sunlɛ'n, yɛ ɔ sunmannin anz kun ko fali e Ezipt lɔ-ɔ. Siɛn'n, e yɛ y'a ju Kadɛs yɛ, klɔ sɔ b'ɔ nin ɔ mɛn'n mantan koko yɛ'n su. Yaci, man ye atin man e sin ɔ mɛn'n nun. E su sin-man fie nin vinyi fie'm be nun. E su nɔn-man amun gbo'm be nun nzue. Atin dan'n yɛ e ´sin su-ɔ. E su sin-man bɛ su e su sin-man fama su. E ´sin atin'n su trelele e ´fa kpɛ ɔ mɛn'n.» Edɔm famiɛn'n tɛli be su kɛ: «Sɛ amun klo-man kɛ e nin amun e kun alɛ'n, nán amun sin min mɛn'n nun.» Izraɛlfuɛ'm be jrannin su cinnjin kpa, be waan: «Atin'n nun yɛ e ´sin-ɔn! Sɛ e bɔbɔ e waan e ´nɔn nzue'n, annzɛ sɛ nzue we kun e nnɛn mun'n, e ´to nzue amún sa nun. Nga e ´srɛ wɔ'n yɛlɛ kɛ ɔli a `man e atin man e sin ɔ mɛn'n nun.» Edɔm famiɛn'n tɛli be su ekun kɛ: «Atin sin-man lɛ, amun su sin-man wa.» Kpɛkuun Edɔmfuɛ'm be fali be sonja'm be wa buli Izraɛlfuɛ'm be nyrun. B'a kplin-man su kɛ be `sin be mɛn'n nun, yɛ Izraɛlfuɛ'm be sinnin lika uflɛ-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be tuli bé bo Kadɛs be ko juli Ɔr oka'n su. Ɔr oka'n wo Edɔm mɛn'n i anyialiɛ'n su. Anannganman seli Moiz nin Aarɔn be kɛ: « Aarɔn su wa wu, afin ɔ su ju-man mɛn nga n ´fa man Izraɛlfuɛ mun'n i nun, yɛlɛ kɛ amún nyin a yi-man min Mɛriba nzue ti'n su lɔ. I sɔ'n ti wɔ Moiz, fa Aarɔn nin i wa Eleazar nan amun wɔ Ɔr oka'n i ti su lɔ. Yiyi Aarɔn i wun min nyrun jranlɛ tralɛ mun nan fa be wla i wa Eleazar wun. Lika sɔ'n nun lɛ yɛ Aarɔn wa wu-ɔ.» Moiz fali Anannganman i nuan ndɛ'n su. Sran'm be kwlaa be nyrun lɛ be sran nsan'n be fuli oka'n su. Moiz yili Aarɔn i wun Nyanmiɛn nyrun jranlɛ tralɛ'n, ɔ fa wlali i wa Eleazar wun. Oka'n ti su lɛ yɛ Aarɔn wuli-ɔ. Moiz nin Eleazar be fin oka'n su lɔ be jrali. Sran'm be kwlakwla be wunnin kɛ Aarɔn wuli. I sɔ'n ti nan Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla b'a sun Aarɔn lele cɛn ba ablasan. Kanaan famiɛn b'ɔ tran Arad b'ɔ o mɛn i gua lɔ'n, ɔ tili i kɛ Izraɛlfuɛ'm b'a fa Atarim atin'n su be su ba. Ɔ nin be kunnin, kpɛkuun ɔ trali wie mun lomuɛn. Yɛ Izraɛlfuɛ'm be tali Anannganman i nda, be seli kɛ: «Sɛ a fa nvle nga nunfuɛ mun wla é sa nun nan e kwla be'n, e ´saci be klɔ mun mlɔnmlɔn, e su yaci-man like fi lɛ.» Anannganman tili ndɛ nga Izraɛlfuɛ'm be kannin'n nan ɔ'a fa Kanaanfuɛ mun ɔ'a wla bé sa nun. Izraɛlfuɛ'm be nunnunnin be, yɛ be sacili be klɔ mun mlɔnmlɔn. Be flɛli lika sɔ'n kɛ Ɔrma, i bo'n yɛlɛ Sacilɛ. Izraɛlfuɛ'm be jasoli Ɔr oka'm be wun lɛ, be ɔli ndɛma jenvie'n i wun lɔ kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla san Edɔm mɛn'n i wun'n ti. Kɛ be juli atin afiɛn'n, sran'm b'a kwla-man be anwlɛn tra kun, yɛ be tɔli Moiz nin Nyanmiɛn bé wun ndɛ tɛtɛ kanlɛ'n su-ɔ. Be waan: «?Nzu ti yɛ amun fali e Ezipt lɔ bali wa-a? ?E kunlɛ ti yɛ amun fali e bali aawlɛ flɛnnɛn'n nun wa-a? Be nyan-man aliɛ be di-mɛn i wa, yɛ be nyan-man nzue be nɔn-mɛn i wa, yɛ nyrɛnnɛn aliɛ nga ɔ'a flan ye.» Yɛ Anannganman sunmannin wuo bo be lɛ bɔyre tɛtɛ kpa'n kɛ be wa ka be. Be kakali Izraɛlfuɛ kpanngban kpa, yɛ sran sɔ'm be wuli. Be nga b'a wu-man wie'n be ɔli ndɛndɛ be ko toli Moiz, be seli i kɛ: «Y'a yo tɛ, afin e kannin Anannganman nin wɔ amún wun ndɛ tɛtɛ. Kpata Anannganman man e nan ɔ fuan wuo nga mun.» Yɛ Moiz tɔli Anannganman i kpatalɛ su-ɔ, i waan: «Anannganman, si Izraɛlfuɛ'm be aunnvuɛ.» Anannganman tɛli i su kɛ: «Fa aaba yo wuo kun nan fa sie i waka kun su. Sran kwlaa nga wuo kɛ i nan ɔ nian aaba wuo sɔ'n, ɔ ´nyan nguan.» Moiz fali aaba yoli wuo kun. Yɛ ɔ fa sieli i waka kun su-ɔ. Sran kwlaa nga wuo kɛ i'n, nan ɔ nian aaba wuo'n, ɔ nyan nguan. Izraɛlfuɛ'm be fali atin'n be ɔli Ɔbɔt. Kɛ be fɛli Ɔbɔt lɛ'n, be ɔli Ize-Abarim ɔ o Moab i wia afiliɛ lɔ aawlɛ flɛnnɛn kun nun. I sin'n, be ɔli Zerɛd nzue'n i nuan lɔ. Kɛ be fɛ i lɛ'n, be ɔli nzue ba nga be flɛ i Arnɔn bɔ i ti'n wo Amɔrfuɛ'm be mɛn'n nun lɔ'n i sin lɔ. Nzue ba sɔ'n sin aawlɛ flɛnnɛn kun nun nan ɔ'a ju Moab mɛn'n nin Amɔrfuɛ'm be mɛn'n be anyialiɛ'n su. I sɔ'n ti yɛ be klɛli i Anannganman i alɛ'm be wun ndɛ fluwa'n nun-ɔn. Be klɛli kɛ: «Vaɛb lika'n wo Sifa mɛn'n nun. Arnɔn nzue ba'n, ɔ nin i sama mun, be cenje nga be o Ar klɔ'n i bue'n su lɔ'n, be ti Moab mɛn'n i nuan su.» Kɛ be fɛ i lɛ'n, be ɔli Beɛr. Beɛr lɛ'n, Anannganman seli Moiz kɛ: «Yia nvlefuɛ mun, n wa man be nzue.» Kpɛkuun Izraɛlfuɛ'm be sroli jue ng'ɔ o yɛ'n: «Man nzue fin gbo'n nun ɔ nyrɛn fite wa, man be bo su ndɛ, be `to su jue! Famiɛn i awlo lɔ sran dan mun yɛ be kpɛli gbo sɔ nin-ɔn, nvle'n nun kpɛnngbɛn'm be yɛ be fuli nzue kunman sɔ nin-ɔn. Be fali be kpɔnman nga be fa sie sran'n, ɔ nin famiɛn kpɔnman mun yɛ be fa kpɛli-ɔ.» Kɛ be fɛ i aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, be ɔli Matana, i sin be ɔli Naaliɛl, i sin be ɔli Bamɔt. Kɛ be fɛli i Bamɔt lɛ'n, be juli kongo ng'ɔ o Moab mɛn'n nun lɔ Pisga oka'n su aawlɛ flɛnnɛn'n i ndɛnman lɛ nun. Izraɛlfuɛ'm be sunmannin sran kɛ be ko se Siɔn b'ɔ ti Amɔrfuɛ'm be famiɛn'n kɛ: «E waan e ´sin ɔ mɛn'n nun. E su yaci-man atin dan'n lɛ e su sin-man amun fie'm be nun. E su nɔn-man amun gbo'm be nun nzue'n. E ´fa atin dan'n su lele e ´kpɛ amun asiɛ'n.» Siɔn ɔ'a kplin-man su kɛ Izraɛlfuɛ'm be sin i mɛn'n nun. Ɔ yiɛli i sonja mun, be ko buli Izraɛlfuɛ'm be nyrun nan be nin be ´kun alɛ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Be juli Zaaz yɛ be nin Izraɛlfuɛ mun be kunnin-ɔn. Izraɛlfuɛ'm be kwlali be, be fali be mɛn wunmuan b'ɔ fɛ i Arnɔn nzue'n su fa ju Zabɔk nzue'n su'n, lele ɔ fa ju Amɔnfuɛ'm be anyialiɛ'n su lika ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n b'ɔ ti talɛ tɛɛn'n su. Be fali Amɔrfuɛ'm be klɔ'm be kwlaa. Be fali Ɛsbɔn klɔ'n nin klɔ nga be o i asa'n su'n, nan b'a tran be su. Ɛsbɔn ti Siɔn b'ɔ ti Amɔrfuɛ'm be famiɛn'n i klɔ. Siɔn nin Moab famiɛn'n be kunnin. Siɔn deli Moab famiɛn'n i mɛn'n kwlaa i sa nun lele fa juli Arnɔn nzue ba'n su lɔ. I sɔ'n ti yɛ jue kpɛfuɛ'm be seli kɛ: «Amun `bla Ɛsbɔn wa, man be kplan Siɔn i klɔ'n i uflɛ nan ɔ kpɛn i osu laa'n nun. Afin sin kun fiteli Siɔn i klɔ'n su lɔ, sin taaman kun fiteli Siɔn i klɔ'n su lɔ. Ɔ yrali Ar-Moab. Ɔ yiali be nga be sie Arnɔn oka-oka lika'n. Ɔo, Moab yako! W'a mlin. Kɛmɔs i sufuɛ mun, amun lɛ-man manndran kun. Moab yacili i mma'm be lɛ be yoli Siɔn b'ɔ ti Amɔr famiɛn'n i bisuafuɛ mun. E toli e ta mma mun bé wun. Kɛ ɔ fɛ i Ɛsbɔn lele b'ɔ ´fa ju Dibɔn'n, ninnge'n kwlaa ɔ'a saci. E sacili i kwlaa lele fa juli Nɔfak, yɛ ɔ juli Medɛba lɔ.» Izraɛlfuɛ'm be trannin Amɔrfuɛ'm be mɛn'n nun. Moiz sunmannin sran kɛ be ko kpla Zaɛzɛr klɔ'n be nian. Izraɛlfuɛ'm be fali klɔ'n nin klɔ nga be o i asa'n su mun'n. Be kannin Amɔrfuɛ'm bé bo be klɔ sɔ'm bé su. Be fali atin uflɛ, be fali Bazan atin'n. Kpɛkuun Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'n, ɔ nin i sonja'm be kwlaa be buli Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Be waan be nin be be ´kun alɛ Edrei lɛ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Nán sro i. N wa yo man a ´kwlɛ nin i alɛ kunfuɛ mun, ɔ nin i mɛn wunmuan'n bɔbɔ. Kɛ a fa yoli Amɔrfuɛ'm be famiɛn'n b'ɔ tran Ɛsbɔn'n, i sɔ yɛ a wa fa yo i-ɔ.» Izraɛlfuɛ'm be kwlali Ɔg nin i bo mma mun, ɔ nin i alɛ kunfuɛ'm be kwlaa. B'a yaci-man ba kun sa nun, be fɛli i mɛn'n. Izraɛlfuɛ'm be ɔli be ko kpɛli be ngblaliɛ Moab i lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun. Be kpɛli i Zurdɛn nzue ba'n i bue kun ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n Zeriko klɔ'n i nyrun ndɛnman su lɛ. Famiɛn'n ɔ yili sran kɛ be `ko yia Bɛɔr i wa Balaam b'ɔ o Pɛtɔr lɔ'n kɛ ɔ bla. Pɛtɔr klɔ'n ɔ o Efrat nzue ba'n i nuan. I waan be `se i kɛ: «Nvle kun fin Ezipt lɔ bali. I nun sran'm be sɔnnin kpa, be de asiɛ wunmuan'n. Be tranwlɛ'n wo mín liɛ'n i wun koko kpa. I sɔ'n ti, n ´srɛ wɔ kɛ a bla nan a wa bo nvle sɔ'n i sannzan man min. Yɛlɛ kɛ be wunmiɛn liɛ'n tra min nvle'n i liɛ'n. Sɛ a kplin su'n, wie nun-ɔn n ´kwla be yɛ n ´fuan be min mɛn'n nun. Afin n si kɛ sran nga a yra ɔ́ nuan a mɛn i'n, ɔ nyan muae klanman, yɛ sran nga kusu bɔ a bo i sannzan'n, nyrɛnnɛn tɔ i su.» Kɛ Moab kpɛnngbɛn nin Madian kpɛnngbɛn'm be ´kɔ'n, be fali like kɛ be ´ko di Balaam b'ɔ ti wunnzue yifuɛ'n i nɛnnɛn. Kɛ be toli Balaam lɔ'n, be kannin Balak i nuan su ndɛ'n kleli i. Balaam seli be kɛ: «Amun `la, ainman'n, nga Anannganman bua min'n, n ´kan kle amun.» Moab famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be kali Balaam wun lɛ. Nyanmiɛn wa usali Balaam kɛ: «?Sran onin mun yɛ a sikeli be ɔ lika lɔ nin-ɔn?» Balaam tɛli i su kɛ: «Zipɔr i wa Balak b'ɔ ti Moab famiɛn'n i sran mun-ɔn. Ɔ sunmannin be kɛ be wa se min kɛ: ‹Nian, nvle kun fin Ezipt lɔ bali. Nvle sɔ'n i nun sran'm be sɔnnin kpa, be kpanngban bɔ be ti ti'n, be de asiɛ wunmuan'n. Bla nan bo be sannzan man min. Wie nun-ɔn sɛ n wa kwla be nan n ´kan bé bo o.› » Nyanmiɛn seli Balaam kɛ: «Nán a nin be wɔ. Nán bo nvle sɔ'n i sannzan afin m'an dun mmua m'an yo i nunfuɛ'm be ye.» Balaam jasoli nglɛmun nan ɔ'a se Balak i sran dandan ng'ɔ sunmannin be'n be kɛ: «Amun `sa amun sin amún mɛn'n nun, afin Anannganman waan ɔ kplin-man su kɛ min nin amun e wɔ.» Moab famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be sali be sin Balak wun lɔ, be ko seli i kɛ Balaam waan ɔ nin e ba-man. Balak sunmannin sran uflɛ mun ekun. Kasiɛn liɛ'n be sɔnnin tra klikli liɛ mun, yɛ be nyrun ba nyan tra be. Be toli Balaam, yɛ be seli i kɛ: Zipɔr i wa Balak i nuan su ndɛ yɛ, i waan: «Nán man sran fi tannin wɔ min wun wa balɛ'n i atin. Afin n wa yo man a nyan nyrun dan kpa. Like kwlaa nga ɔ waan n `yo man wɔ'n, n ´yo. Bla, n ´srɛ wɔ, bla wa bo nvle nga i sannzan man min.» Balaam tɛli Balak i sran'm be su kɛ: «Kannzɛ bɔ Balak fɛ i sua bɔ jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ yi i piɛ'n man min'n, n kwla yi-man Anannganman i ndɛ ng'ɔ kannin'n i wie fi ase. Sanngɛ amun `la. Ndɛ kɔnguɛ'n, n wa ti ndɛ nga Anannganman wa kɛn i ekun kle min'n.» Kɔnguɛ Nyanmiɛn wa seli Balaam kɛ: «Kɛ bɔ sran nga'm be bali wɔ flɛlɛ'n ti, jaso nan a nin be wɔ. Sanngɛ like nga n se wɔ kɛ a yo'n yɛ yo-ɔ.» Nglɛmun Balaam fɛli i aflunmun'n i wun ninnge wlɛwlɛli i, yɛ fuauun yɛ ɔ nin Moab famiɛn i awlo lɔ sran dan'm be ´kɔ-ɔ. Kannzu kɔlɛ ng'ɔ ɔli lɛ'n ɔ'a jɔ-man Nyanmiɛn klun mlɔnmlɔn, i sɔ'n ti Anannganman i anz kun ko jrannin atin'n nun kɛ ɔ kɛtɛ i atin. Balaam ti i aflunmun'n su yɛ i sufuɛ nnyɔn be nin i yɛ be kɔ-ɔ. Aflunmun'n wunnin Anannganman i anz b'ɔ jin atin'n nun'n, tokofi o i sa nun, ɔ nun-mɛn i bua nun. Aflunmun'n yacili atin i lɛ ɔ su sin bo'n nun. Balaam boli aflunmun'n, i waan o ´yo i sɔ nan ɔ `fa atin'n su. Anannganman i anz'n ko jrannin vinyi fie kun nun lika fii wie nun, awa o i bue nnyɔn'n su. Aflunmun'n wunnin Anannganman i anz'n, yɛ aflunmun'n ɔ fɛli i wun miannin talɛ'n fii, nan talɛ'n ɔ'a mian Balaam i ja'n. Balaam boli i ekun. Anannganman i anz'n ɔli i nyrun ekun. Ɔ ko jrannin lika kun b'ɔ ti mianwa fii kpa'n nun, be kwla nyan-man sinwlɛ bɛ su annzɛ fama su. Kɛ aflunmun'n wunnin Anannganman i anz'n, ɔ tɔli asiɛ wun gblo Balaam i bo. Balaam fali ya dan kpa, ɔ fɛli i waka'n nan ɔ'a bo i. Yɛ Anannganman man aflunmun'n ɔ ijɔli-ɔ, ɔ seli Balaam kɛ: «?Nzu like yɛ n yoli wɔ ti yɛ man a bo min lele kpɛ nsan nin-ɔn?» Balaam tɛli i su kɛ: «A beli min anwlɛn ti-ɔ. Sɛ ɔ ti kɛ tokofi o mín sa nun bɔbɔ'n, wuun n kpɛli ɔ kɔmin lalaa.» Aflunmun'n seli i kɛ: «?Sanngɛ wuun wɔ aflunmun yɛlɛ min, a fu mín su titi, m'an yo wɔ kɛ nga sa le?» Balaam tɛli i su kɛ: «Cɛcɛ.» Bé ja nun lɛ, Anannganman tikeli Balaam i nyinma'n nan ɔ'a wun anz b'ɔ jin atin'n i afiɛn'n nin i sa nun tokofi b'ɔ nun-mɛn i bua nun'n. Kpɛkuun ɔ tɔli asiɛ wun, ɔ utuli i nyin ase. Anz'n usɛli i kɛ: «?Nguɛ ti yɛ w'a bo wɔ aflunmun'n lele kpɛ nsan sɔ nin-ɔn? Nian m buli ɔ nyrun, yɛlɛ kɛ atin nga a fa su yɛ'n ɔ ´fa wɔ kɔ mlinlɛ nun. Aflunmun'n wunnin min, yɛ ɔ ciɛli i wun min nyrun kpɛ nsan. Sɛ ɔ ti kɛ ɔ'a ciɛ-mɛn i wun'n, wuun n kunnin wɔ lalaa n yacili i lɛ.» Balaam seli Anannganman i anz'n kɛ: «M'an fɔn, n si-man kɛ a jin min nyrun atin'n nun. I sɔ'n ti siɛn'n, sɛ ɔ waan nán n wɔ kun'n, n ´sa mín sin n ´kɔ min awlo.» Anannganman i anz'n seli Balaam kɛ: «Ɔ li a nin sran sɔ mun amun `wɔ. Sanngɛ ndɛ nga n se wɔ kɛ a kan'n yɛ kan-an.» Yɛ Balaam nin Balak i awlo lɔ sran dan'm be ɔli-ɔ. Balak tili i kɛ Balaam su ba. Ɔ ɔli i atin kpalɛ lele juli Moab klɔ ng'ɔ o Arnɔn nzue ba'n i wun lɛ'n. Klɔ sɔ'n wo be mɛn'n anyialiɛ'n su. Balak seli Balaam kɛ: «?M'an yi-man sran kɛ be ko flɛ wɔ? ?Nzu ti yɛ w'a ba-man nin-ɔn? ?A bu i kɛ n su kwlaa yo-man nan ɔ nyrun'n ɔ ba-man nyan ti-ɔ?» Yɛ ɔ tɛli i su kɛ: «?Siɛn'n bɔ m'an ba'n, nguɛ ndɛ yɛ n ´kan kle wɔ-ɔ? Ndɛ nga Nyanmiɛn fa wla mín nuan'n, yɛ n ´kan kle wɔ-ɔ.» Balaam nin Balak be ɔli yɛ be ko juli Kirzat-Izɔt. Balak kunnin nannin mun nin bua mun, ɔ fa yili tɛ. Yɛ ɔ mannin Balaam liɛ, nan ɔ'a man i awlo lɔ sran dan nga be su i su'n be liɛ. Kɛ aliɛ cɛnnin nglɛmun'n, Balak nin Balaam be fu ɔli Bamɔt Baal lɔ. Kan be o lɔ'n, bé nyin ta Izraɛlfuɛ'm be bue. Balaam seli Balak kɛ ɔ `kplan tɛ yiwlɛ nso mɛn i, nan ɔ kunndɛ i su nannin tola nso nin bua nene nso. Balak niannin Balaam i nuan ndɛ'n su yoli. Be fali nannin tola kun nin bua nene kun be fa yili tɛ tɛ yiwlɛ'm be su sɔ kunngun lele kpɛnnin lɔ. Balaam seli Balak kɛ: «Jran ɔ tɛ'm bé wun wa, n cia mín wun kan. Wienun-ɔn, sɛ Anannganman wa yi i wun nglo kle min o. I nuan su ndɛ kwlaa ng'ɔ kan kle min'n, n ´kan kle wɔ.» Yɛ Balaam ko fuli kpɔlɛ kun ti su-ɔ. Nyanmiɛn bali Balaam wun lɛ, nan Balaam ɔ'a se i kɛ: «M'an kplan tɛ yiwlɛ nso yɛ m'an yi be su tɛ, kun su nannin tola kun, nin bua kun, kun su nannin tola kun nin bua kun.» Ndɛ ng'ɔ fata kɛ Balaam kan'n, Nyanmiɛn fa wlɛli i nuan, nan ɔ'a se i kɛ ɔ `sɛ i sin Balak wun lɔ. Yɛ Balaam ko toli Balak lɔ-ɔ. Kɛ ɔ ´to i lɔ'n, wuun ɔ tɛ jin nglo, nnɛn nga be fa yili tɛ'n bé wun lɛ, ɔ nin Moab famiɛn i awlo lɔ sran dan mun yɛ be o lɛ-ɔ. Balaam seli kɛ: «Moab famiɛn Balak ko flɛli min Siri mɛn'n nun lɔ oka-oka lika'n nun lɔ kɛ m bla wa. Ɔ seli min kɛ: Bla nan w'a bo Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti Zakɔb i osu'n nunfuɛ'm be sannzan. Yo nan nyrɛnnɛn `tɔ bé su. ?N ´sin nin yɛ n ´kwla bo nvle kun i sannzan b'ɔ ´yo ye-ɔ, sɛ Nyanmiɛn bɔbɔ ɔ'a bo-mɛn i'n? ?N ´sin nin yɛ n ´kwla se kɛ man nyrɛnnɛn tɔ nvle kun bɔ Anannganman bɔbɔ kle-mɛn i nyrɛnnɛn'n i su-ɔ? Kɛ n wo kpɔlɛ'n su wa'n, n nian nvle sɔ'n i nun sran mun. Kɛ n wo kpɔlɛ'm bé ti su wa bɔ n nian be'n, be ti nvle kun bɔ be o be ngunmin, be nin nvle kun nga'm be ti-man kun. ?Wan yɛ ɔ kwla ka Izraɛlfuɛ kpanngban nga mun-ɔn? ?Wan yɛ ɔ kwla si Zakɔb i osu'n nunfuɛ'm bé nuan-an? Sɛ Nyanmiɛn di su nan n wu kɛ sran kpa sɔ'm be wie wulɛ liɛ'n sa'n, sɛ min awieliɛ'n gua min kɛ be liɛ'n sa'n, ɔ ´yo min fɛ o!» Balak seli Balaam kɛ: «?Nga a yoli min yɛ'n i bo yɛlɛ onin? N yiali wɔ kɛ a wa bo min kpɔfuɛ'm be sannzan kpɛkuun a su yra be nguan.» Balaam tɛli i su kɛ: «?Min liɛ nga n yo'n, nán i yɛlɛ ndɛ nga Anannganman fa wla mín nuan'n i kanlɛ?» Balak seli Balaam ekun kɛ: «Bla e wɔ lika uflɛ. Lɔ liɛ'n a ´kwla wun Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla. Afin wa liɛ'n, be bue yɛ a wun i-ɔ. Lɔ sa liɛ'n, a wa bo be sannzan a ´man min.» Balak fali Balaam ɔli sasawlɛ sua'n nun lɔ Pisga oka'n su. Balak yoli tɛ yiwlɛ nso, ɔ yili be su tɛ ɔ nin nannin tola nin bua nene kunngun sɔ trilili sin yiali nun. Balaam seli Balak kɛ: «Jran ɔ tɛ nga a yili be'n bé wun wa, n ´ko ti Nyanmiɛn i nuan su ndɛ'n.» Anannganman yili i wun nglo kleli Balaam, ɔ fɛli i ndɛ'n wlɛli i nuan, nan ɔ'a se i kɛ ɔ `sɛ i sin Balak wun lɔ. Kɛ Balaam ´to Balak lɔ'n, wuun ɔ tɛ jin nglo nnɛn ng'ɔ fa yili tɛ'n bé wun lɛ. Ɔ nin Moab famiɛn i awlo lɔ sran dan mun yɛ be o lɛ-ɔ. Balak usɛli i kɛ: «?Nguɛ ndɛ yɛ Anannganman kan kleli wɔ-ɔ?» Balaam seli kɛ: «Zipɔr wa Balak, jaso nan sie ɔ su kpa, Nán klɔ sran yɛlɛ Nyanmiɛn nan ɔ'a bua ato. Nán bla yɛ ɔ wuli i nan ɔ'a kaci aniɛn. ?Ndɛ ng'ɔ kan'n, ɔ su yo-mɛn i nuan sa? ?Like nga i waan ɔ ´yo'n, ɔ su yo-man? Nian, Nyanmiɛn waan n `yra Izraɛlfuɛ'm be nguan. Kɛ bɔ Nyanmiɛn mannin be muae klanman'n ti, n kusu n kan-man ndɛ uflɛ. Anannganman wun-man sa tɛ fi Zakɔb wun. Ɔ wun-man sa nga Izraɛlfuɛ'm be yo b'ɔ ti-mɛn i su-ɔ. Ɔ ti be Nyanmiɛn, ɔ nin be yɛ ɔ tran-an yɛ be mɛnmɛn i kɛ be fa manman famiɛn sa. I yɛ ɔ fali be Ezipt lɔ bali-ɔ, i fanngan bɔ like fi kwla jrɛn-mɛn i nyrun b'ɔ ti kɛ awɛ'n i fanngan sa'n ti. Wunnzue nin bae ninnge'm be ti-man Izraɛlfuɛ'm be nyrun like fi. Kɛ i blɛ ko ju'n, be ´fa ninnge nga Nyanmiɛn yo'n mun `kle be. Nvle sɔ'n, ɔ jaso kɛ asɔmɔli wie bɔ sɛ ɔ nian di-man nnɛn b'ɔ trɛli i'n, sɛ ɔ nian nɔn-mɛn i mmoja'n, wuun ɔ nian la-man'n sa.» Balak seli Balaam kɛ: «Sɛ ɔ li ɔ waan a bo-man be sannzan'n, nán bo muae klanman man be kusu e!» Balaam tɛli i su kɛ: «?M'an dun mmua kan kle-man wɔ kɛ Anannganman i nuan su ndɛ kwlaa ng'ɔ fa wla mín nuan'n yɛ n ´kan-an?» Balak seli i ekun kɛ: «Bla man e wɔ lika uflɛ, sɛ wienun-ɔn lɔ liɛ'n, Nyanmiɛn ´kplin su kɛ a bo nvle sɔ'n i sannzan a man min o.» Ɔ fali Balaam ɔli Pɛɔr oka'n su lɔ kan lika'n ti kpɛtɛkplɛɛ lɔ'n. Balaam seli Balak kɛ: «Kplan tɛ yiwlɛ nso wa man min, nan kunndɛ bé su nannin tola nso nin bua nene nso bla.» Balak niannin nga Balaam kannin'n su yoli, i sin ɔ fali nannin tola nin bua nene mun yili tɛ. Ɔ yoli i sɔ tɛ yiwlɛ'm be kwlaa bé su kunngun sin yiali nun. Kɛ bɔ Balaam wunnin kɛ Anannganman klo kɛ ɔ ´yra Izraɛlfuɛ'm be nguan'n ti'n, ɔ'a ɔ-mɛn i sa usalɛ kɛ ɔ fa yo i titi'n sa. Ɔ kali lɛ kpɛli i nyin aawlɛ flɛnnɛn'n su lɔ. Kɛ ɔ niannin lɔ sɔ'n, ɔ wunnin Izraɛlfuɛ'm bɔ be o be ngblaliɛ'n nun lɔ'n, nan Nyanmiɛn Wawɛ'n ɔ'a jrɛ i su, nan ɔ'a kan ndɛ nga mun: «Ndɛ nga m bɔbɔ Bɛɔr wa Balaam bɔ n wun aolia nun sa mun'n n kan'n yɛ ɔ o yɛ: Min bɔ Nyanmiɛn kɛn i nuan su ndɛ mun kle min'n, bɔ kpɛkuun n kwla wun nvialiɛ nun sa mun'n, afin kɛ n su i'n, ɔ yi i wun nglo kle min, ndɛ nga n kan'n yɛ ɔ o yɛ: Izraɛl nvlefuɛ mun, amun bɔ Zakɔb i osu'n nunfuɛ yɛlɛ amun'n, amún tannin sua nga amun tran nun'n be ti nglanman o! Ɔ waan nzue wie yɛ ɔ su sonji kɔ-ɔ. Be ti kɛ fie b'ɔ o nzue ba nuan'n sa. Be ti kɛ waka bɔ be flɛ i aloɛs bɔ ɔ waan Anannganman yɛ ɔ tali'n sa. Be ti kɛ sɛdri waka bɔ ɔ waan Anannganman tali'n be nzue nuan'n sa. A wun be-ɔ, ɔ waan nzue b'ɔ fin nzue ti lika wie nun lɔ ɔ wa lualua fie mun'n sa. Izraɛlfuɛ'm be famiɛn'n ɔ kwla Agag, be nvle liɛ'n ɔ su nyan wunmiɛn dan kpa. Anannganman yɛ ɔ fali be Ezipt lɔ bali-ɔ, i fanngan bɔ like fi kwla jrɛn-mɛn i nyrun'n b'ɔ ti kɛ awɛ'n i fanngan'n sa'n ti. Be nunnun nvle nga be waan be nin be ´kun'n mun kpɛ kunngba, be bubu be owie mun, yɛ be fa be ta mma mun san-san be. Be ti kɛ asɔmɔli mun sa, be koto, kpɛkuun b'a la. ?Wan yɛ ɔ kwla mian be kɛ be jaso-ɔ? Izraɛlfuɛ mun, man sran ng'ɔ yra amun nguan'n ɔ nyan muae klanman, yɛ sran ng'ɔ bo amun sannzan'n, man nyrɛnnɛn tɔ i su.› » Balak fali Balaam i wun ya tɛtɛ kpa, ɔ boli ndɛ kplo, i sin ɔ seli Balaam kɛ: «N yiali wɔ kɛ a wa bo min kpɔfuɛ'm be sannzan kpɛkuun nian, i kpɛ nsan yɛ, muae klanman yɛ a bo a man be-ɔ. Kɔ siɛn'n, kɔ ɔ klɔ. N seli wɔ kɛ n wa man wɔ anyrunnyan, sanngɛ Anannganman ɔ'a kplin-man su kɛ a nyan nyrun sɔ'n.» Balaam tɛli Balak su kɛ: «?M'an kan-man ndɛ nga m'an kle-man ɔ sran nga a sunmannin be mín sin'n mun? ?M'an se-man be kɛ sɛ bɔ Balak fa jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ bɔ ɔ'a yi i sua'n piɛ'n fa man min'n, m bɔbɔ n su kwla kpɛ-man mín ti nun n yo-man sa kun sa, sɛ ɔ ti tɛ o, sɛ ɔ ti kpa o, nan san ndɛ nga Anannganman kan kle min'n yɛ n ´kan-an? Siɛn'n, n su sa mín sin n kɔ min mɛn'n nun, sanngɛ kwlaa nan m'an wɔ'n, bla nan n wa bo sa nga Izraɛlfuɛ'm be wa fa yo ɔ nvle'n cɛn kun'n su n kle wɔ.» Nan Balaam ɔ'a se kɛ: «Ndɛ nga m bɔbɔ min Bɛɔr i wa Balaam bɔ n wun aolia nun sa mun'n n kan'n yɛ ɔ o yɛ: Min bɔ Nyanmiɛn kɛn i nuan su ndɛ mun kle min b'ɔ tike aolia nun ninnge'm bé su kle min'n, bɔ kpɛkuun n kwla wun nvialiɛ nun sa mun'n, afin kɛ n su i'n, ɔ yi i wun nglo kle min, ndɛ nga n kan'n yɛ ɔ o yɛ: N wun sa nga ɔ wa ju'n, sanngɛ nán ndɛkɛn yɛ i sɔ sa'n ɔ ´ju-ɔ. N wun kɛ sa dan kun su wa yo, sanngɛ i blɛ nian ju-man ka. Nzraama kun ´fite Zakɔb i osu'n nunfuɛ'm be afiɛn, famiɛn dan kun wa fite Izraɛlfuɛ'm be afiɛn. Famiɛn sɔ'n ɔ ´fɛ i kpɔnman'n fin Moabfuɛ'm be papla nun, ɔ ´fa fin Sɛt i mma'm be kwlaa bé ti'n su. Ɔ fa Seir ekun, i kpɔfuɛ Edɔmfuɛ'm be klɔ sɔ'n. Izraɛlfuɛ be ´nyan kwlalɛ. Zakɔb i osu'n nunfuɛ'n ɔ ´sie i kpɔfuɛ mun, ɔ ´nunnun klɔ'm be sufuɛ nga be kali'n mun.» I sin Balaam wa wunnin Amalɛkfuɛ mun, ɔ seli be kɛ: «Amalɛk, nvle dan b'ɔ lɛ fanngan'n yɛ. Sanngɛ i agualiɛ'n yɛlɛ sacilɛ b'ɔ wa saci mlɔnmlɔn'n.» Ɔ wunnin Kenfuɛ mun yɛ ɔ seli kɛ: «Kenfuɛ mun, kɛ amun wo amun mɛn'n nun'n, amun wun ti amun fɔuun, amun ti fiawa kɛ anunman bɔ i sua'n wo yɛbuɛ nun'n sa. Sanngɛ sin wa saci amun tranwlɛ mun, Asirifuɛ'm be wa tra amun lomuɛn.» Balaam seli ekun kɛ: «?Kɛ Nyanmiɛn ko tin i wun ase'n, wan yɛ ɔ kwla tran nguan nun-ɔn? Kitim bue liɛ'n su lɔ alɛ mma'm be su ba Be nga be fa mɛn'n, be ´yo Asirifuɛ mun be nin Ebɛr i osu'n nunfuɛ'm be tɛtɛ, sanngɛ be bɔbɔ kusu be su kɔ mlinlɛ.» Kɛ Balaam wieli i sɔ ndɛ'n kan'n, ɔ sɛli i sin ɔli i mɛn'n nun, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Balak kusu su kɔ i liɛ nun. Izraɛlfuɛ'm be trannin Sitim lɛ, be nin Moab bla'm be trannin tekle bolɛ'n nun. Bla sɔ'm be yoli man Izraɛlfuɛ'm be sɔli be amuɛn mun. Be dili be amuɛn su aliɛ'n wie, yɛ be kotoli be amuɛn sɔ'm be bo, be suli be. Be nin be bé bo yoli kun be sɔli amuɛn nga be flɛ i Baal-Pɛɔr'n, ɔ man Anannganman fali bé wun ya dan kpa. Anannganman seli Moiz kɛ: «Tra Izraɛl kpɛnngbɛn nga be o Izraɛlfuɛ'm bé su'n be kwlaa, man be kpɛ bé nyin wia'n su lɔ, yɛ man be bo be kɔmin min nyrun. Kɛ ɔ ko yo sɔ liɛ'n, n ´gua min ya dan nga n fɛli amún wun'n i ase.» Moiz seli be nga be dun mmua Izraɛlfuɛ'm be nyrun'n be kɛ: «Man sran kun ɔ kun i sran liɛ'm be nun sran nga be sɔli amuɛn nga be flɛ i Baal-Pɛɔr'n.» Be ´nian-an, Izraɛlfuɛ kun nin Madian bla kun yɛ be su ba i niaan Izraɛlfuɛ'm be afiɛn yɛ. Moiz nin Izraɛlfuɛ nga be yiali bɔ be su sun tannin sua bɔ Anannganman yi wun i nglo nun'n nun'n, be wunnin be. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Fine b'ɔ ti Eleazar i wa b'ɔ ti Aarɔn i osu'n nunfuɛ'n, ɔ jasoli sran'm be afiɛn, kpɛkuun ɔ fali cua, ɔ fa wluli sran sɔ'n i sin i tannin sua'n nun kan ɔ nin Madian bla'n be ɔli lɔ'n, nan ɔ'a fa cua'n ɔ'a wɔwɔ be nnyɔn'n be klun nan ɔ'a kun be. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, yɛ nyrɛnnɛn ng'ɔ tɔli Izraɛlfuɛ'm bé su'n ɔ kpɛli-ɔ. Sanngɛ be nga be wuli nyrɛnnɛn sɔ'n ti'n be ti sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Anannganman seli Moiz kɛ: «Eleazar i wa Fine b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n b'ɔ ti Aarɔn i osu'n nunfuɛ'n, i dunman nun ti min ya nga n fɛli Izraɛlfuɛ'm bé wun ɔ'a wie. Ɔ kplili mín ti amun afiɛn. I sɔ'n ti yɛ man m'an nunnun-man Izraɛlfuɛ mun kɛ n fali ya nin-ɔn. Siɛn'n, se i kɛ e nin i e wa tra aenguɛ kun b'ɔ ti aunjuɛ aenguɛ. Aenguɛ sɔ'n, ɔ ti kɛ e nin i nin i osu'n nunfuɛ'm be kwlaa yɛ e trali-ɔ. Ɔ ´yo man be ´yo min nyrun jranfuɛ manndimaan. Afin i wun mantanlɛ ng'ɔ fa mantan min Nyanmiɛn'n, ɔ yili i nglo weiin. Ɔ ti kɛ ɔ kpatali Izraɛlfuɛ'm bé ti, ɔ man n yacili.» Izraɛlfuɛ nga be kunnin i nin Madian bla'n likawlɛ'n, be flɛ i Zimri, Sali i wa-a. Ɔ ti Simeɔn akpasua'n su awlobo kpɛn. Madian bla'n kusu be flɛ i Kɔzbi, be flɛ i si'n kɛ Sir. Sir sɔ'n ti Madian mɛn'n nun lɔ akpasua kun su awlobo kpanngban kpa bé su kpɛn. Anannganman seli Moiz kɛ: «Amun `utu Madianfuɛ mun, amun `nunnun be. Pɛɔr ndɛ'n nun'n, be yoli amun kpɔfuɛ bɔ be toli amun gblɛ, yɛ Kɔzbi b'ɔ ti be kpɛnngbɛn kun'n i wa talua'n i ndɛ liɛ'n nun kusu'n be yoli sɔ ekun. Kɔzbi sɔ'n yɛ kɛ nyrɛnnɛn'n bali Pɛɔr lɔ'n, be kunnin i nin-ɔn.» Kɛ nyrɛnnɛn sɔ'n kwlaa wieli'n, Anannganman seli Moiz nin Aarɔn i wa Eleazar b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n be kɛ: «Amun `klɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be dunman awlobo-awlobo. Yasua nga b'a di afuɛ ablaɔn nin afuɛ ablaɔn gua su bɔ be kwla di sonja'n, be kwlaa be yɛ be `klɛ be dunman nin-ɔn.» Moiz nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar be kannin ndɛ kleli Izraɛlfuɛ mun Moab lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ. Be kannin ndɛ kleli be Zurdɛn nzue ba'n wun kokolɛ Zeriko klɔ'n i nyrun lɛ. Be kan kleli be kɛ Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `klɛ yasua nga be lɛ afuɛ ablaɔn nin afuɛ ablaɔn gua su'n be kwlaa be dunman. Izraɛl akpasua nga be fin Ezipt lɔ'n be yɛ: Zakɔb i wa kpɛnngbɛn Ribɛn i akpasua liɛ'n i nun sran mun be yɛ: Enɔkfuɛ mun bɔ be ti Enɔk i osu nun mma mun'n, Palifuɛ mun bɔ be ti Pali i osu nun mma mun'n, Ɛzrɔnfuɛ mun bɔ be ti Ɛzrɔn i osu nun mma mun'n, yɛ Karmifuɛ mun bɔ be ti Karmi i osu nun mma mun'n. Osu-osu nga be fin Ribɛn akpasua'n su'n yɛ be o lɛ-ɔ. Be nun sran'm be kwlaa be ti akpi-akpi ablanan-nin-nsan sran ya nso sran ablasan (43.730). Eliab ti Pali i wa, Eliab i wa liɛ ng'ɔ wuli be'n yɛlɛ Nɛmiɛl, nin Datan, ɔ nin Abiram. Datan nin Abiram yɛ be ti nvle'n nun kpɛnngbɛn bɔ be jasoli Moiz nin Aarɔn bé wun nin-ɔn. Be jrannin Kɔre i minniɛn nga be jasoli Anannganman i wun'n bé sin. Kpɛkuun asiɛ'n nun kpacili nan ɔ'a mɛn be nin Kɔre i minniɛn sɔ nga be jasoli Anannganman i wun'n yɛ Kɔre bɔbɔ, nan b'a wu. Cɛn kunngba sɔ'n nun yɛ Kɔre i minniɛn'm be wuli, bɔ sin yrali be sran ya nnyɔn sran ablenun nin-ɔn. I sɔ sa'n yoli nan be nga mun b'a fa tu bé wun fɔ nun. Sanngɛ Kɔre i mma'm b'a wu-man blɛ kunngba sɔ'n nun. Simeɔn akpasua'n su osu-osu mun yɛ: Nɛmiɛlfuɛ mun bɔ be ti Nɛmiɛl nun osu mma mun'n, Zamɛnfuɛ mun bɔ be ti Zamɛn i osu'n nun mma mun'n, Zakɛnfuɛ mun bɔ be ti Zakɛn i osu'n nun mma mun'n, Zerakfuɛ mun bɔ be ti Zerak i osu'n nun mma mun'n, Sailfuɛ mun bɔ be ti Sail i osu'n nun mma mun'n. Simeɔn i akpasua'n su osu-osu mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn sran ya nnyɔn (22.200). Gad akpasua'n su osu-osu mun yɛ: Zɛfɔnfuɛ mun bɔ be ti Zɛfɔn i osu'n nun mma mun'n, Agifuɛ mun bɔ be ti Agi i osu'n nun mma mun'n, Sinifuɛ mun bɔ be ti Sini i osu'n nun mma mun'n, Ɔznifuɛ mun bɔ be ti Ɔzni i osu'n nun mma mun'n, Erifuɛ mun bɔ be ti Eri i osu'n nun mma mun'n, Arɔdfuɛ mun bɔ be ti Arɔd i osu'n nun mma mun'n, Areelifuɛ mun bɔ be ti Areeli i osu'n nun mma mun'n Gad akpasua'n su osu-osu mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti sran akpi-akpi ablanan sran ya nnun (40.500). Zida akpasua'n su osu-osu mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti sran akpi-akpi ableso-nin-nsiɛn sran ya nnun (76.500). Isakar akpasua'n su osu-osu mun yɛ: Tolafuɛ mun bɔ ti Tola osu'n i mma nun mun'n, Pivafuɛ mun bɔ be ti Piva i osu'n nun mma mun'n, Zasibfuɛ mun bɔ be ti Zasib i osu'n nun mma mun'n, Simrɔnfuɛ mun bɔ be ti Simrɔn i osu'n nun mma mun'n. Isakar akpasua'n su osu-osu mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be nun sran'm be ti akpi-akpi ablesiɛn-nin-nnan sran ya nsan (64.300). Zabilɔn akpasua'n su osu-osu mun yɛ: Serɛdfuɛ mun bɔ be ti Serɛd i osu'n nun mma mun'n, Elɔnfuɛ mun bɔ be ti Elɔn i osu'n nun mma mun'n, Zaleɛlfuɛ mun bɔ be ti Zaleɛl i osu'n nun mma mun. Zabilɔn akpasua'n su osu-osu'm be nun sran mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti sran akpi-akpi ablesiɛn sran ya nnun (60.500). Manase akpasua'n nin Efraim akpasua'n be su yɛ Zozɛf i osu nun mma'm be kwlaa be wo-ɔ. Manase akpasua'n su osu-osu mun yɛ: Makirfuɛ mun bɔ be ti Makir i osu'n nun mma mun'n, yɛ Galaadfuɛ mun bɔ be ti Galaad i osu'n nun mma mun'n. Galaad akpasua'n su osu-osu mun yɛ: Zezɛrfuɛ mun bɔ be ti Zezɛr i osu'n nun mma mun'n, yɛ Elɛkfuɛ mun bɔ be ti Elɛk i osu'n nun mma mun'n, Asriɛlfuɛ mun bɔ be ti Asriɛl i osu'n nun mma mun'n, Sisɛmfuɛ mun bɔ be ti Sisɛm i osu'n nun mma mun'n, Sɛmidafuɛ mun bɔ be ti Sɛmida i osu'n nun mma mun'n, Efɛrfuɛ mun bɔ be ti Efɛr i osu'n nun mma mun'n. Efɛr i wa Zɛlɔfsad ɔ'a wu-man ba yasua, ba bla mun yɛ ɔ wuli be-ɔ. Be flɛ be Makla, Nɔa, Ɔgla, Milka, Tirza. Manase akpasua'n su osu-osu mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti sran akpi-akpi ablenun-nin-nnyɔn sran ya nso (52.700). Efraim akpasua'n su osu-osu mun yɛ: Sitelakfuɛ mun bɔ be ti Sitelak i osu'n nun mma mun'n, Bekɛrfuɛ mun bɔ be ti Bekɛr i osu'n nun mma mun'n, Takanfuɛ mun bɔ be ti Takan i osu'n nun mma mun'n. Yɛ Eranfuɛ mun bɔ be ti Eran i osu'n nun mma mun'n, Eran ti Sitelak i wa. Efraim akpasua'n i su osu-osu'm be nun sran mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti sran akpi-akpi ablasan-nin-nnyɔn sran ya nnun (32.500). Be kwlaa sɔ'm be ti Zozɛf i osu'n nun mma mun. Bɛnzamɛn akpasua'n su osu-osu mun yɛ: Belafuɛ mun bɔ be ti Bela i osu'n nun mma mun'n, Asbɛlfuɛ mun bɔ be ti Asbɛl i osu'n nun mma mun'n, Asiramfuɛ mun bɔ be ti Asiram i osu'n nun mma mun'n, Sifamfuɛ mun bɔ be ti Sifam i osu'n nun mma mun'n. Ardfuɛ mun bɔ be ti Ard i osu'n nun mma mun'n, yɛ Naamanfuɛ mun bɔ be ti Naaman i osu'n nun mma mun'n. Naaman nin Ard be ti Bela i mma mun. Bɛnzamɛn akpasua'n su osu-osu'm be nun sran mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti sran akpi-akpi ablanan-nin-nnun sran ya nsiɛn (45.600). Dan akpasua liɛ'n fin osu kunngba nun, yɛlɛ Sikamfuɛ mun, be ti Sikam i osu nun mma mun. Be ti sran akpi-akpi ablesiɛn-nin-nnan sran ya nnan. Azɛr akpasua'n su osu-osu mun yɛ: Zimnafuɛ mun bɔ be ti Zimna i osu'n nun mma mun'n, Zisvifuɛ mun bɔ be ti Zisvi i osu'n nun mma mun'n, Bɛriafuɛ mun bɔ be ti Bɛria i osu'n nun mma mun'n, Ebɛrfuɛ mun bɔ be ti Ebɛr i osu'n nun mma mun'n, ɔ nin Malkiɛlfuɛ mun bɔ be ti Malkiɛl i osu'n nun mma mun'n. Ebɛrfuɛ nin Malkiɛlfuɛ'm be o Bɛria osu kunngba'n nun. Azɛr lɛ ba talua kun, be flɛ i Serak. Azɛr akpasua'n su osu-osu'm be nun sran mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be ti sran akpi-akpi ablenun-nin-nsan sran ya nnan (53.400). Nɛftali akpasua'n su osu-osu mun yɛ: Zazɛɛlfuɛ mun bɔ be ti Zazɛɛl i osu'n nun mma mun'n, Ginifuɛ mun bɔ be ti Gini i osu'n nun mma mun'n, Zɛzɛrfuɛ mun bɔ be ti Zɛzɛr i osu nun mma mun'n, Silɛmfuɛ mun bɔ be ti Silɛm i osu'n nun mma mun'n. Nɛftali akpasua'n su osu-osu mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be nun sran'm be ti akpi-akpi ablanan-nin-nnun sran ya nnan. Izraɛlfuɛ nga be klɛli be dunman'n be kwlaa be ti sran akpi-akpi ya nsiɛn sran akpi kun sran ya nso sran ablasan (601.730). Anannganman seli Moiz kɛ: «Ɔ fata kɛ be cɛ mɛn'n nun nan be `fa man akpasua-akpasua mun. Kɛ akpasua kun i nun sran'm be nuan'n fa ti'n, i su yɛ be `nian yɛ be `mɛn i asiɛ liɛ nin-ɔn. Akpasua nga i nun sran'm be sɔnnin'n, man i lika liɛ'n yo dan, akpasua nga i nun sran'm b'a sɔn-man'n, man i lika liɛ'n yo kaan. Kɛ sran'm bé nuan fa ti'n yɛ be ´fa man be asiɛ nin-ɔn. Sanngɛ fɔtɔ yɛ be ´tu yɛ be ´fa cɛ mɛn sɔ'n nun-ɔn. Kɛ be si'm be akpasua'm be dunman'n fa ti'n i su yɛ be ´fa nyan be asiɛ nin-ɔn. Fɔtɔ yɛ be ´tu yɛ be ´fa cɛ mɛn'n nun-ɔn. Kɛ akpasua'm be su sran'm be nuan fa ti'n i su yɛ be `nian man be asiɛ nin-ɔn.» Osu-osu nga be o Levi akpasua'n su bɔ be klɛli be dunman'n mun yɛ: Gɛrsɔnfuɛ mun bɔ be ti Gɛrsɔn i osu'n nun mma mun'n, Keatfuɛ mun bɔ be ti Keat i osu'n nun mma mun'n, Mɛrarifuɛ mun bɔ be ti Mɛrari i osu'n nun mma mun'n. Osu kanngan wie'm be o osu sɔ'm be nun. Osu kanngan sɔ mun yɛ: Libnifuɛ mun, Ebrɔnfuɛ mun, Maklifuɛ mun, Misifuɛ mun, Kɔrefuɛ mun. Amram i si'n yɛlɛ Keat. Amram jali Zokebɛd, Levi i wa bla bɔ be wuli i Ezipt lɔ nin-ɔn. Zokebɛd nin Amram be wuli Aarɔn nin Moiz yɛ be niaan bla Mari. Aarɔn bɔbɔ wuli ba yasua nnan: Nadab, nin Abii, nin Eleazar, ɔ nin Itamar. Sanngɛ Nadab nin Abii be ko fali sin b'ɔ ti-man Anannganman i liɛ'n, bɔ nán ng'ɔ kleli kɛ be fa'n, be wa yrali ansans mannin Anannganman nan b'a wu. Yasua nga b'a di anglo kun nin anglo kun gua su bɔ be klɛli be dunman'n, be kwlaa be ti sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nsan (23.000). B'a klɛ-man be dunman Izraɛlfuɛ'm be nun wie, afin b'a man-man be asiɛ kɛ Izraɛlfuɛ kun nga'm be sa. Izraɛlfuɛ bɔ Moiz nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar be klɛli be dunman lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ Zurdɛn nzue ba'n wun lɛ Zeriko klɔ'n i nyrun lɛ'n, be yɛlɛ nga be o lɛ'n. Be nga bɔ Moiz nin Aarɔn be klɛli be dunman Sinai aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, be wie fi nun-man be nun. Afin Anannganman dun mmua seli be kɛ be nun kun sa su ka-man lɛ, nan be kwlaa be ´wu aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, san Zɛfine i wa Kalɛb nin Nɛn i wa Zozie yɛ be kali lɛ-ɔ. Zɛlɔfsad lɛ ba bla mun, be yɛlɛ: Makla, nin Nɔa, nin Ɔgla, nin Milka, ɔ nin Tirza, be fin Manase osu'n nun. Osu sɔ'n fin Zozɛf i osu'n nun. Zɛlɔfsad i si'n yɛlɛ Efɛr, Efɛr kusu si'n yɛlɛ Galaad, Galaad i si'n yɛlɛ Makir, Makir i si'n yɛlɛ Manase, Manase kusu i si'n yɛlɛ Zozɛf. Bla nnun sɔ'm be ko toli Moiz nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar, nin wlengbi mun ɔ nin sran'm be kwlaa tannin sua'n i nyrun lɛ. Be seli kɛ: «E si wuli aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Ɔ nun-man be nga be nin Kɔre i minniɛn'm be jasoli Anannganman i wun'n be nun wie. I bɔbɔ i sa tɛ b'ɔ yoli'n ti yɛ ɔ wuli-ɔ. Ɔ'a wu-man ba yasua yɛ ɔ fa wuli-ɔ. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ é si liɛ'n i dunman'n wa nunnun i osu liɛ'n nun sa-a? ?Ba yasua b'ɔ lɛ-mɛn i'n ti-ɔ? Man e tranwlɛ liɛ é si i niaan'm be wun lɛ.» Moiz kannin ndɛ sɔ'n kleli Anannganman. Yɛ Anannganman seli Moiz kɛ: «Zɛlɔfsad i mma mmla'm be ndɛ yo fɛ. Man be asiɛ liɛ bé si niaan bian'm be afiɛn. Man bé si i asiɛ liɛ'n ɔ yo be liɛ. I sin, kan ndɛ nga kle Izraɛlfuɛ mun: ‹Sɛ sran kun ´wu kɔ'n nan ɔ'a yaci-man ba yasua lɛ'n, amun `fɛ i aja'n be `mɛn i wa bla'n. Yɛ sɛ ɔ lɛ-man ba bla'n, amun `fɛ i aja'n be mɛn i niaan yasua mun. Sɛ kusu ɔ lɛ-man niaan bian'n, amun `fɛ i aja'n be mɛn i si i niaan yasua mun. Sɛ i si lɛ-man niaan yasua'n, amun `fɛ i aja'n be mɛn i osufuɛ ng'ɔ mɛntɛn i koko b'ɔ nin i be awlobo ti kun'n. Man Izraɛlfuɛ'm be fa mmla sɔ'n su tititi kɛ n fa kleli wɔ'n sa.› » Anannganman seli Moiz kɛ: «Fu Abarim oka nga su nan nian mɛn nga n su fa man Izraɛlfuɛ mun'n. Niɛn i kpa, sanngɛ ɔ kusu a wa wu kɛ ɔ niaan bian Aarɔn sa. Sa ti b'ɔ ´yo sɔ'n yɛlɛ kɛ amun kacili mín nuan su ndɛ nga n kɛnnin i Zin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n. Amun kacili min nuan ndɛ'n blɛ nga Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be kunndɛli min nin utre'n nun. Amu'an yo-man man min dunman'n ɔ'a fu-man be nyrun blɛ bɔ be waan be `man be nzue Kadɛs lɔ'n. Amun ti man n dunman ɔ'a fu-man Zin aawlɛ'n nun lɔ Mɛriba nzue bɔ be flɛ i Utre nzue'n i ndɛ'n su.» Moiz seli Anannganman kɛ: «Anannganman, ɔ bɔ a man like kwlaa nga a yili be'n be nguan'n, fa sran kun sie nvle'n i ti su. Man ɔ yo sran'm bé su kpɛnngbɛn kun b'ɔ kwla ´sie bé sa kwlaa nun kɛ ɔ ´yo nan ɔ nvle'n ɔ'a yo-man kɛ nnɛn wie bɔ be lɛ-man sunianfuɛ sa'n ti.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Flɛ Nɛn i wa Zozie b'ɔ ti yasua kun bɔ min Wawɛ'n wo i nun'n, nan fa ɔ́ sa'n fuɛ i su. Fɛ i kɔ min nyrun jranfuɛ'n i nyrun sran'm be kwlaa be nyrun. Fɛ i yo ɔ kacifuɛ'm be kwlaa be nyrun. Nyrun nga bɔ a lɛ i bɔ a fa sie Izraɛlfuɛ mun'n, man ɔ nyan wie nan bé nyin yi i. Sanngɛ man i bɔbɔ wɔ min nyrun jranfuɛ Eleazar sin. I yɛ ɔ wa fa like nga be fa si min klun sa'n ´fa usa min klun sa mun ´mɛn i-ɔ. Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be `fɛ i nuan ndɛ'n su sa kwlaa nun.» Moiz fali Anannganman i ndɛ'n su. Ɔ flɛli Zozie yɛ ɔ fɛli i jrannin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar nin nzrafuɛ'm be kwlaa be nyrun. Ɔ fɛli i sa'n sieli i su, yɛ ɔ fɛli i kacili i wun kɛ Anannganman fa seli i kɛ ɔ `yo'n sa. Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Amun `nian su kpa nan sɛ i blɛ'n ju'n, amun `fa tɛ ng'ɔ ti min liɛ'n i aliɛ nga be yrɛ i b'ɔ bɔn min bue nun fannin be man min. Cɛn kwlakwla amun `fa bua nga b'a kpɛ cro'n bɔ b'a di afuɛ kun'n, i sɔ nnyɔn be blɛ min. Bua nga b'a kpɛ cro'n sɔ'n, bɔ lɛ fi nun-man bé wun'n, man be yra be wunmuan'n. Ɔ ti tɛ kun bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. Man be yi i tititi be man min. Man be fa bua bɔ ɔ'a kpɛ cro klikli'n be yi tɛ nglɛmun, yɛ i nnyɔn su'n, be `fa yi tɛ nnɔsua. Man be sie su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa, be fa olivie ngo b'ɔ ti litri kun nin sin'n be fa fɔtɔ i. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n bɔ be yili i Sinai oka'n su lɔ'n, i kunngba nin-ɔn. Ɔ ti tɛ kun bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli, kpɛkuun ɔ bɔn min bue nun fannin. Man be fa nzan litri kun nin sin be `uka bua bɔ ɔ'a kpɛ cro nga be fa yi nglɛmun nun tɛ'n i su. Nzan sɔ'n, man be guɛ i ase man min, be guɛ i ase min lika kpa i nun. Yɛ man be `fa bua'n i nnyɔn su'n be man min nnɔsua nun. Cɛlɛ ninnge kunngba nga be fa ukali nglɛmun bua'n su'n, yɛ be `fa uka nnɔsua nun liɛ'n su-ɔ, ɔ ti tɛ bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli b'ɔ bɔn min bue nun fannin.» « Wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun'n, man be fa bua nga b'a kpɛ cro'n bɔ b'a di afuɛ kun'n, bɔ lɛ fi nun-man bé wun'n, i sɔ nnyɔn, be `fa yi tɛ be man min. Man be sie su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa kilo nsiɛn bɔ be fɔtɔli i nin ngo'n, yɛ man be sie su nzan nga be guɛ i ase'n. Wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Be `fa tɛ sɔ'n uka tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n cɛn'n kwlakwla'n nin nzan nga be guɛ i ase cɛn kwlakwla nun'n be su.» « Anglo kwlakwla i cɛn ba klikli'n, amun `fa nannin tola bɔ b'a kpɛ cro'n sɔ nnyɔn, bua nene kun, yɛ bua nga b'a kpɛ cro'n bɔ b'a di afuɛ kun bɔ lɛ fi nun-man bé wun'n, i sɔ nso, amun `fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n be man min. Kɛ be man nnɛn kun'n, man be fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa nga be fa ngo be fɔtɔli i'n be sie su, nannin tola kun liɛ'n ti kilo mɔcuɛ, bua nene kun liɛ'n ti kilo nsiɛn. Bua nga ɔ'a kpɛ cro'n kun liɛ'n ti kilo nsan. Yɛ ɔ ti tɛ nga bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n b'ɔ bɔn min bue nun fannin nin-ɔn. Nzan nga be guɛ ase'n kusu, litri nsan yɛ be `fa sie i nannin tola kun su-ɔ, litri nnyɔn yɛ be `fa sie i bua nene kun su-ɔ, yɛ litri kun yɛ be `fa sie i bua nga ɔ'a kpɛ cro'n kun su-ɔ. Kɛ amun wlu anglo uflɛ kwlaa nun'n, tɛ ng'ɔ fata kɛ amun yi'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Amun `yi i sɔ afuɛ nuan kun nun anglo'n kwlaa nun. Man be fa boli kpakpuɛ kun be yi tɛ be fa kpata min. I li nun-man tɛ nga be yrɛ i titi'n nin nzan nga be guɛ i ase manndimaan'n be nun wie.» « Anglo klikli'n, i cɛn ba blu-nin-nnan su'n ɔ ti Delɛ-cɛn'n b'ɔ ti min liɛ'n i dilɛ blɛ. Anglo kunngba sɔ'n, i le blu-nin-nnun su'n, ɔ ti cɛn dilɛ'n i le kun. Be `di kpaun bɔ b'a gua-man nun kpaun ayre'n sɔ lele cɛn ba nso. Cɛn ba klikli'n su'n, amun `yia nan amun `su min. Nán amun di amun junman nga amun di i titi'n. Amun `fa nannin tola nga b'a kpɛ cro'n sɔ nnyɔn, nin bua nene kun, ɔ nin bua nga b'a kpɛ cro'n bɔ b'a di afuɛ kun'n i sɔ nso bɔ lɛ fi nun-man be wun. Amun `fa be yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n man min. Nnɛn nga be ´fa yi tɛ'n, man be sie su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa bɔ be fa ngo fɔtɔli'n, nannin tola kun su ble sanmlɛn kilo ngwlan, bua nene kun su kilo nsiɛn, yɛ bua nga ɔ'a kpɛ cro kun su kilo nsan. Amun `fa boli kpakpuɛ kun be `yi tɛ fa kpata min, nan be yo nzɔliɛ b'ɔ kle kɛ m'an yaci amún wun sa'n m'an cɛ amun'n. Man be yi tɛ sɔ'n be fa uka nglɛmun kwlaa tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n su. Amun `yi tɛ sɔ'n lele cɛn ba nso, ɔ ti aliɛ bɔ be fa yi sraka nga be yrɛ i kɔlikɔli'n b'ɔ bɔn min bue nun fannin'n. Man be yi tɛ sɔ'n be fa uka tɛ nga be yi i titi bɔ be yrɛ i'n, ɔ nin nzan nga be guɛ i ase manndimaan'n bé su. Cɛn ba nso'n su'n, amun `yia ekun, yɛ amun `manman min, nán amun di junman fi.» «Cɛn ng'ɔ ti ninnge'm be mma klikli'n i cɛn'n, bɔ i nun yɛ amun fa amun fie'n su ninnge'm be mma uflɛ-uflɛ'm be man min'n, amun le mɔcuɛ cɛn dilɛ blɛ'n nun'n, amun `yia nan amun `su min, nán amun di junman fi. Amun `fa nannin tola nga b'a kpɛ cro'n sɔ nnyɔn, nin bua nene kun, ɔ nin bua nga b'a kpɛ cro'n bɔ b'a di afuɛ kun'n, i sɔ nso, amun `fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n b'ɔ bɔn min bue nun fannin'n. Kɛ amun yi nnɛn kun'n, amun `sie su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa bɔ be fa ngo be fɔtɔli'n. Man be sie nannin tola kun su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa kilo ngwlan, be `sie bua nene kun su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa kilo nsiɛn. Kpɛkuun man be sie bua nga b'a kpɛ cro'n kun su kilo nsan. Amun `fa boli kpakpuɛ kun be yi tɛ man min, nan be `yo nzɔliɛ b'ɔ kle kɛ m'an yaci amun wun sa'n m'an cɛ amun'n. Tɛ sɔ nga amun yi be lɛ'n be uka tɛ nga amun yrɛ i nnɛn'n titi'n, nin sraka nga amun fa ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa be yi'n be su. Nnɛn nga amun fa yi tɛ'n, nán lɛ fi tran bé wun, yɛ amun fa nzan nga be kleli'n amun `fa uka bé su.» « Anglo nso su'n i cɛn ba klikli'n su'n, amun `yia, amun `su min. Nán amun di junman fi. Ɔ ti bo srolɛ cɛn. Amun `yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, b'ɔ bɔn min bue nun fannin'n, amun `man nannin tola nga ɔ'a kpɛ cro sɔ kun, nin bua nene kun, ɔ nin bua nga b'a kpɛ cro'n bɔ be lɛ afuɛ kun'n, i sɔ nso. Nán lɛ fi tran nnɛn sɔ'm bé wun. Amun `sie nnɛn kun su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa bɔ be fa ngo be fɔtɔli'n: amun `sie nannin tola kun su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa kilo ngwlan, yɛ amun sie bua nene'n su kilo nsiɛn. Man be sie bua nga ɔ'a kpɛ cro'n kun su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa kilo nsan. Amun `fa boli kpakpuɛ kun kusu `yi tɛ nga be fa kpata min'n, nan be `yo like ng'ɔ fata be yo nan m'an yaci amun wun sa'n m'an cɛ amun'n. Man be yi tɛ sɔ'n be fa uka tɛ ng'ɔ o yɛ'n bé su: anglo kwlaa i cɛn klikli'n su tɛ'n bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, nin tɛ nga be yi i cɛn kwlakwla'n, ɔ nin bé su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa bɔ ngo yɛ be fa fɔtɔli'n, yɛ be `su nzan nga be kleli bɔ be guɛ i ase'n. Tɛ sɔ'm be ti tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n bɔ be bɔn min bue nun fannin.» « Anglo nso su'n i le blu su'n, amun `yia nan amun su min. Amun `ci nglɛmun, nán amun di junman fi. Amun `fa nannin tola nga b'a kpɛ cro'n sɔ kun, nin bua nene kun, ɔ nin bua nga b'a kpɛ cro'n sɔ nso bɔ b'a di afuɛ kun'n, nán lɛ fi tran nnɛn sɔ'm bé wun. Kɛ amun man nnɛn kun'n, amun `sie su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa bɔ be fa ngo fɔtɔli'n. Amun `sie nannin tola kun su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa kilo ngwlan, yɛ amun `sie bua nene'n kun su kilo nsiɛn, yɛ amun `sie bua nga b'a kpɛ cro'n nso'n be su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa kilo nsan-nsan. Amun `fa boli kpakpuɛ kun be `yi tɛ nga be fa kpata min'n. Tɛ nga be fa nunnun tɛ mun'n nin tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli titi'n, nin sraka nga amun fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa be yi'n, ɔ nin nzan nga be guɛ i ase'n, amun `fa uka bé su.» « Anglo nso su'n i cɛn ba blu-nin-nnun su'n, amun `yia nan amun `su min, nán amun di junman fi. Amun `di cɛn, amun `manman min lele cɛn ba nso. Cɛn klikli'n su'n, amun `fa nannin tola nga b'a kpɛ cro'n sɔ blu-nin-nsan, nin bua nene nnyɔn, ɔ nin bua nga b'a kpɛ cro bɔ b'a di afuɛ kun'n, i sɔ blu-nin-nnan, nán man lɛ fi tran nnɛn sɔ'm bé wun. Amun `fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n b'ɔ bɔn min bue nun fannin'n. Kɛ amun man nnɛn kun'n, amun `sie su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa nga be fa ngo be fɔtɔli'n: amun `sie nannin tola blu-nin-nsan'm be su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kilo ngwlan-ngwlan. Amun `sie bua nene nnyɔn'm be su kilo nsiɛn-nsiɛn, yɛ amun `sie bua nga b'a kpɛ cro sɔ blu-nin-nnan'n be su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa kilo nsan-nsan. Amun `fa boli kpakpuɛ kun be `yi tɛ nga be fa kpata min'n. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n bɔ amun yi i tititi'n, nin sraka nga amun fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa be yi'n, ɔ nin nzan nga be guɛ i ase'n, amun `fa uka tɛ sɔ'm be kwlaa be su. Cɛn ba mɔcuɛ su'n, amun `yia yialɛ kasiɛn'n, nán amun di junman fi. Amun `fa nannin tola kun, nin bua nene kun, ɔ nin bua nga b'a kpɛ cro'n bɔ b'a di afuɛ kun'n sɔ nso. Nán man lɛ fi tran nnɛn sɔ'm be wun. Amun `fa be yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, b'ɔ bɔn min bue nun fannin be man min. Amun `sie nnɛn kun su sraka nga amun fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa be yi'n, yɛ amun `sie su nzan nga be guɛ i ase'n. Amun `fa boli kun amun `yi tɛ nga be fa kpata min'n. Tɛ nga be yi i cɛn'n kwlakwla bɔ be yrɛ i'n, bɔ be sie su ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa nin nzan bɔ be guɛ i ase'n, tɛ sɔ'm be kwlaa be uka su. Tɛ ng'ɔ fata kɛ amun yi be amún cɛn dilɛ blɛ'm be nun'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli ɔ nin sraka nga be fa ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa be yi'n, ɔ nin nzan nga be guɛ i ase'n be uka bé su. Be uka bo kun yolɛ i su tɛ nga amun klun klo amun yi'n su. Yɛ be uka nda nga amun ta min'n i su tɛ'n i su wie.» Moiz kannin Anannganman i nuan su ndɛ'n kwlaa kleli Izraɛlfuɛ mun. Moiz kannin Anannganman i nuan su ndɛ mun kleli Izraɛl akpasua-akpasua'm bé su kpɛn mun. Ɔ seli be kɛ Anannganman wan yoo: «Sɛ sran kun ta Anannganman nda kɛ ɔ ´cɛ i like annzɛ ɔ tɛ i nda kɛ ɔ yo-man like wie'n, ng'ɔ kannin'n, man ɔ nian su yo. Nán man ɔ `yaci i lɛ sa ngbɛn. Sɛ talua wie tɛ o i si awlo, kpɛkuun ɔ se Anannganman kɛ ɔ ´yo like wie mɛn i annzɛ ɔ tɛ i nda'n, sɛ i si ti ndɛ'n nan ɔ'a tɛ-man su'n, ndɛ nga talua'n kannin'n, man ɔ nian su yo i su sa'n. Sɛ i si ti nan i cɛn kunngba sɔ'n nun ɔ se kɛ nán man i su ti'n, talua'n su yo-mɛn i su sa'n kun. Anannganman ´yaci cɛ i, afin i si ɔ'a kplin-man su i ti yɛ man ɔ'a yia-man nda ng'ɔ tali'n i nuan-an. Sɛ talua wie kusu ta nda wie nan ɔ'a bu-mɛn i akunndan kpɛkuun i sin ɔ'a ko ja bian'n, sɛ cɛn nga i wun ti ndɛ'n nan ɔ'a tɛ-man su'n, nga talua'n kannin'n, man talua sɔ'n yiɛ i nuan. Sɛ kusu cɛn kunngba nga bian'n ti'n nan ɔ se kɛ nán man i su ti'n, wuun nda nga talua'n tali i sɔ'n yɛ yasua'n ɔ'a nunnun su lɛ-ɔ. Anannganman ´yaci bla'n i wun sa'n cɛ i. Sɛ angboti bla kun annzɛ bla bɔ be yrɛli i'n ɔ ta nda'n, man ɔ yiɛ i nuan. Sɛ bla kun b'ɔ lɛ bian'n, ɔ ta nda annzɛ ɔ se kɛ ɔ ´yo like kun'n, sɛ i wun ti nan ɔ'a tannin-mɛn i atin'n, man ɔ yiɛ i nuan. Sɛ kusu cɛn kunngba nga i wun'n ti'n nan ɔ nunnun su'n, bla'n su yia-man nda ng'ɔ tali'n i nuan kun. Anannganman ´yaci i wun sa'n cɛ i, afin i wun'n yɛ ɔ nunnunnin su-ɔ. Sɛ bla kun ta nda annzɛ ɔ se kɛ ɔ yo-man like wie'n, i wun kwla kplin su annzɛ ɔ kwla nunnun su. Sɛ i wun ti nan ɔ'a kan-man ndɛ'n, wuun ɔ kle kɛ i klun su-ɔ. Sɛ kusu ɔ cɛ lele kpɛkuun ɔ wa kpiti kpli kpɛkuun i waan ɔ su nunnun su'n, kusu wuun ɔ'a dun mmua ɔ'a ti i laa'n, i bɔbɔ yɛ ɔ'a fɔn siɛn nin-ɔn, i yɛ ɔ wa sua i yi i sa'n i su afɛ nin-ɔn.» Nda nga bla ng'ɔ lɛ bian annzɛ bla ng'ɔ nian ja-man bian b'ɔ tɛ o i si i awlo'n ɔ ta'n, i su mmla nga Anannganman fa mannin Moiz'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Tu Izraɛlfuɛ'm be klunngbɔ guɛ i Madianfuɛ'm bé su. I sin, a wa wu, a ´to ɔ́ si'm be lɔ.» Moiz seli nvlefuɛ'm be kɛ: «Man amun nun sran wie'm be fa be alɛ ninnge mun nan be `ko tɔ Madianfuɛ'm bé su, nan be `tu Anannganman i klunngbɔ gua bé su. Amun `fa akpasua'm be kwlaa bé su sran, amun `fa akpasua kun su sran akpi trilili sin yia nun.» Be kpali akpasua'm be kwlaa be su sran. Be kpali akpasua kun su sran akpi lele sin yiali nun, kpɛkuun be sonja'm be kwlaa be yoli akpi-akpi blu-nin-nnyɔn. Moiz sunmannin be kɛ be wɔ alɛ'n i kunlɛ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Fine b'ɔ ti Eleazar i wa'n ɔ ɔli be sunmanlɛ. Kɛ be ´kɔ'n, Fine yɛ ɔ sua Nyanmiɛn i ninnge mun nin awɛ nga kɛ be kɔ alɛ kunlɛ'n be bo nin-ɔn. Ndɛ nga Anannganman seli Moiz kɛ ɔ kan kle be'n, be niannin su be yoli i su sa'n. Be ko tɔli Madianfuɛ'm be mɛn'n su, be kunnin i nun sran mun sekeseke kpan. Be kunnin Madian lɔ famiɛn nnun'n mun. Be dunman mun yɛ: Evi, Rekɛm, Zir, Ir, yɛ Reba. Be kunnin Bɛɔr i wa Balaam wie. Izraɛlfuɛ'm be trali Madian lɔ bla mun nin ba kanngan mun be fa be yoli be kanga. Be fali be nnɛn nga be sua trɔ'n nin be nnɛn nga be ta be'n, ɔ nin bé bo ninnge mun. Be wɔli be klɔ mun nin be nanmue'm be kwlaa be nun. Be fali ninnge nga be nyɛnnin i'n. Sran mun o, nnɛn mun o, be fali be ɔli. Sran nga be trali be bɔ b'a kaci be kanga'n nin ninnge nga be nyannin be alɛ'n nun lɔ'n, be fali be blɛli Moiz nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Moiz'm be o Moab lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ Zurdɛn'n wun lɛ Zeriko klɔ'n nyrun lɛ. Moiz nin Eleazar, ɔ nin Izraɛl kpɛnngbɛn nga'm be fin ngblaliɛ'n nun lɛ be ɔli be atin kpalɛ. Moiz fali sonja'm be su kpɛnngbɛn mun nin sonja akpi su kpɛnngbɛn mun, ɔ nin sonja ya su kpɛnngbɛn mun bɔ be fin alɛ'n i kunlɛ'n bé wun ya. Moiz usali be kɛ: «?Nzu yɛlɛ nga? ?Amun yacili bla'm be kwlaa be lɛ amu'an kun-man be? Amun si jrɛiin kɛ Madian bla mun yɛ Pɛɔr ndɛ'n nun'n Balaam mannin be afɔtuɛ yɛ be suli Izraɛlfuɛ'm bé bo bɔ be yoli sa tɛtɛ kpa Anannganman i wun nin-ɔn. Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ nyrɛnnɛn'n wa tɔli Anannganman i nvle'n su nin-ɔn. I sɔ'n ti, amun `kun yasua kanngan'm be kwlaa nin bla nga b'a si bian mun. Amun `yaci bla nga be nian si-man bian'm be lɛ nan be yo amun liɛ. Amun nun sran nga be kunnin sran'n annzɛ be kannin fuɛn'n, man be tran ngblaliɛ'n sin lɔ lele cɛn ba nso. Man be kplo be wun fiɛn cɛn ba nsan'n su nin cɛn ba nso'n su. Be nga amun trali be'n, bɔ b'a yo amun kanga'n, be kusu be `yo i sɔ'n wie. Amun `kpu amún wun ninnge mun, ɔ nin ninnge nga be fali kplo annzɛ boli ndrɛ be yoli'n be kwlaa, yɛ amun wunnzin ninnge nga be fa waka be yoli'n.» I sin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar seli be nga be ko kunnin alɛ'n be kɛ: «Mmla nga Anannganman fa mannin Moiz'n yɛ. Ninnge nga be fali sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue, nin aaba, nin blalɛ, nin etɛn, ɔ nin sunmun be yoli'n, ninnge sɔ mun bɔ be kwla yra-man'n, amun `gua be sin nun nan be yo saun, kpɛkuun amun `wla be fiɛn kplolɛ nzue'n nun. Amún cɛn ba nso su'n, kɛ amun ko kpu amún wun ninnge mun'n, wuun amu'an yo saun siɛn'n, kpɛkuun amun su wlu ngblaliɛ'n nun lɔ.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Eleazar nin wɔ, yɛ man Izraɛl awlobo kpɛnngbɛn'm be uka amun nan amun `ka ninnge nga amun ko fali be alɛ kunwlɛ lɔ'n, i sran o, i nnɛn o. Bu ninnge nga amun nyɛnnin i alɛ kunlɛ nun'n i nun nnyɔn sɛsɛ, i bue kun ti be nga be ko kunnin alɛ'n be liɛ, yɛ i bue kun ti be nga b'a ɔ-man wie'n be liɛ. Be nga be ko kunnin alɛ'n, be ninnge liɛ'm be nun'n, man be yi min liɛ lika'n be man min. Sran ya nnun su'n, man be man min sran kun, nnɛn ya nnun su'n, man be man min nnɛn kun. Sɛ nannin o, sɛ aflunmun o, sɛ bua o, sɛ boli o, min liɛ o nun. Min liɛ lika nga be yi'n, fa man Eleazar b'ɔ ti min nyrun jranfuɛ'n. Izraɛlfuɛ'm bé onga'm be liɛ lika'n nun kusu'n, min liɛ ng'ɔ o nun'n yɛlɛ nga: sran ablenun su'n, min liɛ ti kun, nnɛn ablenun su'n, min liɛ ti kun. Sɛ nannin o, sɛ aflunmun o, sɛ bua o, sɛ boli o, nnɛn uflɛ kwlaa o, sɛ be fa ablenun'n, min liɛ kun o nun. Fa min liɛ lika sɔ'n man Levifuɛ nga be di mín sua bɔ n yi min wun nglo nun'n i nun junman'n.» Moiz nin Eleazar be yoli nga Anannganman seli be kɛ be `yo'n i kwlaa. Ninnge nga Izraɛl alɛ kunfuɛ'm be ko fɛli i be kpɔfuɛ'm bé sa nun'n, kɛ be kali'n, bé nuan'n yɛ: bua nin boli'm be ti akpi-akpi ya nsiɛn akpi-akpi ableso-nin-nnun (675.000), nannin akpi-akpi ableso-nin-nnyɔn (72.000), aflunmun akpi-akpi ablesiɛn-nin-kun (61.000), nnɛn kpanngɔ akpi. Bla nga be nian si-man bian'n be ti akpi-akpi ablasan-nin-nnyɔn (32.000). Nga be fa mannin be nga be ko kunnin alɛ'n yɛ: bua nin boli akpi-akpi ya nsan akpi-akpi ablasan-nin-nso ɔ nin ya nnun (337.500). Anannganman liɛ nga be yili i nun be mɛnnin i'n ti ya nsiɛn ɔ nin ableso-nin-nso. Alɛ kunfuɛ'm be nannin'n be ti akpi-akpi ablasan-nin-nsiɛn (36.000). Anannganman liɛ ng'ɔ o nun'n ti ableso-nin-nnyɔn. Be aflunmun'm be ti akpi-akpi ablasan aflunmun ya nnun (30.500). Anannganman liɛ'n ti ablesiɛn-nin-kun. Be sran'm be yoli akpi-akpi blu-nin-nsiɛn (16.000). Anannganman liɛ ng'ɔ o nun'n ti ablasan-nin-nnyɔn. Moiz fali Anannganman liɛ lika ng'ɔ o nun'n mannin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar kɛ Anannganman kan kleli i kɛ ɔ `yo'n sa. nannin'm be ti akpi-akpi ablasan-nin-nsiɛn (36.000), aflunmun'm be ti akpi-akpi ablasan aflunmun ya nnun (30.500), klɔ sran'm be ti akpi-akpi blu-nin-nsiɛn (16.000). Izraɛlfuɛ'm be liɛ lika nga be nyɛnnin i'n, Moiz yili Anannganman liɛ ng'ɔ o nun'n: sran ablenun su sran kun, nnɛn ablenun su nnɛn kun. Ɔ fa mannin Levifuɛ'm bɔ be di Anannganman i tannin sua b'ɔ yi i wun nglo nun'n i nun junman'n, kɛ Anannganman fa kannin'n sa'n. Sonja su kpɛnngbɛn mun, nin sonja akpi su kpɛnngbɛn mun, be nin sonja ya su kpɛnngbɛn'm be ko toli Moiz. Be seli i kɛ: «Kɛ e kali sonja nga e sie be mun'n, be wie fi ɔ'a tu-man nun. I sɔ'n ti, e su fa like e wa cɛ Anannganman nan ɔ `sasa ye. E kwlaa e sika ɔkwlɛ ninnge nga e nyɛnnin i'n, e ´fa cɛ: kɔmin nyanman o, be sa nga o, bé sama ti nga o, asunmanndi o, be kɔmin afle o.» Moiz nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar be sɔli sika ɔkwlɛ ninnge sɔ'm be nun. Ninnge nga sonja'm bé su kpɛnngbɛn'm be fa blɛli Anannganman'n, i kwlaa yoli kilo kɔe ya kilo ableso. Sonja nga be lɛ-man sa su'n be liɛ nga be fali'n, ɔ kali bé sa nun. Moiz nin Eleazar be fali sika ɔkwlɛ ninnge sɔ bɔ sonja su kpɛnngbɛn'm be mannin'n, be ko sieli be tannin sua'n nun lɔ kɛ ɔ ´yo nan Anannganman i wla a fi-man Izraɛlfuɛ'm bé su'n ti. Ribɛn osu'n nin Gad osu'n be nunfuɛ'm be lɛ nnɛn kpanngban kpa. Be wunnin kɛ Zaɛzɛr mɛn'n nin Galaad mɛn'n be ti nnɛn tawlɛ klanman. I sɔ ti be ko toli Moiz nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla nan b'a se be kɛ: «Klɔ nga mun: Atarɔt, Dibɔn, Zaɛzɛr, Nimra, Ɛsbɔn, Eleale, Sɛbam, Nɛbo yɛ Bɛɔn, be o lika nga Anannganman yoli man Izraɛlfuɛ'm be nyɛnnin i'n nun. Lika bɔ klɔ sɔ'm be o su'n, sɛ be ta nnɛn nun-ɔn ɔ ´yo kpa, yɛ e kusu e lɛ nnɛn.» Be seli Moiz kɛ: «Sɛ ɔ ti ɔ klun su'n, e ´srɛ wɔ kɛ a fɛ i sɔ asiɛ liɛ'n man ye. Nán fa e kɔ Zurdɛn nzue ba'n i bue kun'n su lɔ.» Moiz tɛli be su kɛ: «Ai! ?Amun niaan'm be ´ko kun alɛ'n kpɛkuun amun ´ka amun liɛ wa? ?Nzu ti yɛ amun waan amun ´bubu Izraɛlfuɛ'm bé sa sin nan nán man be wɔ mɛn nga Anannganman fa mannin be'n nun lɔ nin-ɔn? ?Nán like kunngba nga amún si'm be yoli i Kadɛs-Barnea lɔ'n yɛlɛ nga amun su yo i yɛ'n? N sunmannin be kɛ be ko nian Kanaan mɛn'n. Be ɔli lele be juli Ɛskɔl kongo'n nun lɔ, be wunnin kɛ ɔ fa ti'n. Kɛ be sali bé sin bali'n, be wa bubuli Izraɛlfuɛ'm bé sa sin kɛ nán man be wɔ mɛn nga Anannganman fa mannin be'n nun kun. I cɛn sɔ'n nun'n, Anannganman fali ya dan kpa nan ɔ'a ta nda ɔ'a se kɛ: ‹Be nga be fin Ezipt lɔ be bali bɔ be lɛ afuɛ ablaɔn nin afuɛ ablaɔn gua su'n, be nun kun sa su wun-man mɛn nga min waan n ´fa man Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb'n. Afin bé nyin a yi-man min. San Zɛfine i wa Kalɛb b'ɔ fin Kɛnaz osu nun'n nin Nɛn wa Zozie yɛ be ´ju lɔ-ɔ. Afin be liɛ'n be fali mín nuan ndɛ'n su.› » Moiz kɛnnin i ekun kɛ: «Ya bɔ Anannganman fɛli i Izraɛlfuɛ'm bé wun'n ti ɔ miannin be man be dili aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ afuɛ ablanan, lele san be nga be yoli nyin kekle i su'n be blɛ sufuɛ'm be kwlaa be wieli wu. ?Siɛn'n, amun bɔ amun ti sa tɛ yofuɛ'n, amun waan amun ´fa amún si'm be ajalɛ kunngba sɔ'n nan amun ´yo nan Anannganman fa ya dan Izraɛlfuɛ'm bé wun? Sɛ amun Ribɛnfuɛ nin Gadfuɛ mun, amun waan amun su-man Anannganman i su kun'n, Anannganman wa yo man Izraɛlfuɛ'm be wa cɛ aawlɛ flɛnnɛn'n nun wa ekun'n, wuun mlinlɛ yɛ amun mlinnin be-ɔ.» Be wunngeli Moiz wun lɛ nan b'a se i kɛ: «E ´kplan e nnɛn'm be klangla mun nin e awlofuɛ'm be klɔ mun, e si bé wun wa. I sin e ´fa e alɛ ninnge mun e dun mmua Izraɛlfuɛ'm be nyrun lele e ´fa be kɔ be lika liɛ'm be nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun é yi nin e mma'm be o klɔ nga e sisili bé wun'n be nun, sran fi sa su kan-man be. Sɛ Izraɛlfuɛ kun nga mun be nian nyan-man be lika liɛ'n, e nian sa-man é sin e lika liɛ'n nun. E su fa-man asiɛ bé wun lɔ Zurdɛn'n i sin lɔ bue liɛ'n su annzɛ be sin mmua lɔ, afin e asiɛ liɛ'n yɛlɛ ng'ɔ o Zurdɛn'n i wia afiliɛ bue liɛ'n su wa yɛ'n.» Moiz seli be kɛ: «Sɛ amun yo i sɔ'n, sɛ amun fa amun alɛ ninnge mun nan amun kɔ alɛ'n i kunlɛ kɛ Anannganman fa kannin'n sa'n, sɛ amun kwlaa nga amun wlawla amun alɛ ninnge mun'n nan amun kɔ Zurdɛn'n i bue kun'n su lɔ kɛ Anannganman klo su'n sa'n, nan amun ko kun alɛ'n lele nan Anannganman ɔ wie i kpɔfuɛ'm bé bo kan'n, sɛ Anannganman fa lika wunmuan'n kwlaa ka nan amu'an sa amún sin'n, Anannganman nin amun su nyan-man ndɛ, yɛ Izraɛlfuɛ'm be kusu be nin amun su nyan-man ndɛ, kusu kpɛkuun lika nga ɔ ´yo amun liɛ kɛ Anannganman fa kannin'n sa. Sanngɛ sɛ amu'an yo-mɛn i sɔ'n, wuun amu'an fɔn Anannganman'n i wun. Kusu man amun si jrɛiin kɛ, sa tɛ nga amun yoli'n, amun wa fɛ i su afɛ'n. Amun `kplan klɔ mun `man amun mma mun, yɛ amun `si amun nnɛn'm be klangla mun. Like nga kusu bɔ amun kannin kɛ amun ´yo'n, amun `nian nun yo.» Gadfuɛ mun nin Ribɛnfuɛ'm be seli Moiz kɛ: «Nannan, kɛ a fa kannin'n i su yɛ e ´yo-ɔ. E mma mun, é yi mun, e nnɛn mun, yɛ e nnɛn kpanngɔ mun, nin e aflunmun'm be kwlaa be ´ka Galaad klɔ'm bé su wa, yɛ e bɔ e ti ɔ sufuɛ mun'n, e ´fa e alɛ ninnge mun, kpɛkuun kɛ a fa kannin'n sa yɛ kɛ Anannganman fa kannin'n sa, e ´kɔ alɛ'n i kunlɛ.» Moiz fali sran sɔ'm bé su mmla mannin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar nin Nɛn i wa Zozie, ɔ nin awlobo kpɛnngbɛn mun. Ndɛ nga Moiz kan kleli be'n yɛ: «Sɛ Gadfuɛ nin Ribɛnfuɛ'm be fa alɛ ninnge mun nan be nin amun kpɛ Zurdɛn'n, nan be ko kun alɛ'n kɛ Anannganman fa kannin'n sa'n, sɛ be uka amun nan amun fa mɛn'n, amun `fa Galaad mɛn'n be `fa man be. Sanngɛ sɛ b'a yo-mɛn i sɔ'n, man be asiɛ liɛ nga be nyɛn i'n ɔ `tran amun afiɛn Kanaan mɛn'n nun lɔ.» Gadfuɛ mun nin Ribɛnfuɛ'm be jrannin su kpa be kɛnnin i ekun kɛ: «E ´yo nga Anannganman seli ye kɛ e yo'n. Kɛ ɔ ´yo nan y'a kwla nyan e lika liɛ'n Zurdɛn nzue ba'n i bue nga su wa'n ti'n, e ´fa alɛ ninnge mun e ´wlu Kanaan mɛn'n nun lɔ kɛ Anannganman fa kannin'n sa.» Moiz fali Amɔrfuɛ'm be famiɛn'n i lika'n nin Ɔg b'ɔ ti Bazan i famiɛn'n i lika'n, ɔ nin klɔ nga be mantan be lɛ'n, be nin be asiɛ mun, ɔ fa mannin Gadfuɛ mun nin Ribɛnfuɛ mun, ɔ nin Zozɛf i wa Manase i akpasua'n i bue kun. Gad i osu nunfuɛ'm be kplannin klɔ nga'm be uflɛ: Dibɔn, Atarɔt, Arɔɛr, Atrɔt-Sɔfan, Zaɛzɛr, Zɔgbea, Bɛt-Nimra, yɛ Bɛt-Aran. Be sisili klɔ sɔ'm bé wun kpa. Be sili be nnɛn'm be siewlɛ klangla mun. Ribɛn i osu'n nun sran'm be kplannin klɔ nga'm be uflɛ: Ɛsbɔn, Eleale, Kiriataim, Nɛbo, Baal-Mɛɔn, yɛ Sibma. Be tɔnnin wie'm be dunman uflɛ. Manase i wa Makir i osu'n nunfuɛ'm be nin Galaadfuɛ'm be kunnin, nan b'a fa be lika'n, yɛ be kannin Amɔrfuɛ nga be tran lɛ'n bé bo. I sɔ ti yɛ Moiz fali lika sɔ'n mannin Makir i osu'n nunfuɛ'm be kɛ be tran nun nin-ɔn. Zair b'ɔ ti Manase i wa kun ekun'n, i osu nunfuɛ'm be ko fali Amɔrfuɛ'm be klɔ kanngan mun, nan b'a flɛ be kɛ «Zair i klɔ mun.» Nɔbak ko fali Kɛnat klɔ'n nin klɔ kanngan nga be mɛntɛn i lɛ'n mun, ɔ fɛli i bɔbɔ i dunman sieli klɔ sɔ'n su. Ɔ flɛli i Nɔbak. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tuli bé bo Ezipt lɔ'n, lika nga be sinsinnin be nun mun be yɛ. Kɛ be ´kɔ'n, Moiz nin Aarɔn yɛ be ti be su kpɛn mun-ɔn, be kɔ akpasua-akpasua. Moiz klɛklɛli lika nga Anannganman seli be kɛ be `jran be nun bɔ be jrannin be nun'n, ɔ nin lika ng'ɔ seli be kɛ be `jaso lɛ be wɔ nan b'a wɔ'n. Lika sɔ mun be yɛ: Izraɛlfuɛ'm be tuli bé bo Ramsɛs klɔ'n su lɔ anglo klikli'n i le blu-nin-nnun su. Kɛ be dili Delɛ-cɛn'n bɔ i aliɛ cɛnnin'n yɛ be ɔli sɔ nin-ɔn. Be ɔli Eziptfuɛ'm be nyrun lɛ kɛ sran bɔ b'a nyan bé ti laa sa. Kɛ be ´kɔ'n, wuun Eziptfuɛ'm be su sie be talua ba nga Anannganman boli be bɔ be wuli bé sa nun'n mun. Talua ba'm be wulɛ sɔ'n, Anannganman fa guali Eziptfuɛ'm be amuɛn'm be nyin ase. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tuli bé bo Ramsɛs lɔ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ Sikɔt lɔ. Kɛ be fɛli i Sikɔt lɛ'n, be ko jrannin Etam lɔ aawlɛ flɛnnɛn'n i nuan su lɔ. Kɛ be fɛli i Etam lɛ'n, be blili be ɔli Pi-Airɔt lika liɛ'n nun lɔ, be ko kpɛli be ngblaliɛ Migdɔl nyrun lɛ. Kɛ be fɛli i Pi-Airɔt lɛ'n, be sinnin ndɛma jenvie'n i afiɛn aawlɛ flɛnnɛn'n i wun lɔ. Be fali cɛn nsan be nantili Etam aawlɛ flɛnnɛn'n nun. Be kpɛli be ngblaliɛ'n Mara lɛ. Kɛ be fɛli i Mara lɛ'n, be ɔli Elim, be wunnin nzue ti blu-nin-nnyɔn nin mme ableso Elim lɛ, lɛ yɛ be kpɛli be ngblaliɛ nin-ɔn. Kɛ be fɛli i Elim lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ ndɛma jenvie'n i nuan lɛ. Kɛ be fɛli i ndɛma jenvie'n i nuan lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ Sin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Kɛ be fɛli i Sin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɛ'n, be ɔli Dɔfka be ko kpɛli be ngblaliɛ'n lɔ. Kɛ be fɛli i Dɔfka lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Alis lɔ. Kɛ be fɛli i Alis lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Refidim lɔ, lɛ yɛ Izraɛlfuɛ'm b'a nyan-man nzue b'a nɔn-man nin-ɔn. Kɛ be fɛli i Refidim lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Sinai aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Kɛ be fɛli i Sinai aawlɛ flɛnnɛn nun lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Kibrɔt-Atava. Kɛ be fɛli i Kibrɔt-Atava lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Azerɔt. Kɛ be fɛli i Azerɔt lɛ, be ko kpɛli be ngblaliɛ Ritma lɔ. Kɛ be fɛli i Ritma lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ Rimɔn-Ferez. Kɛ be fɛli i Rimɔn-Ferez lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ Libna lɔ. Kɛ be fɛli i Libna lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ Risa lɔ. Kɛ be fɛli i Risa lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ Kɛelata. Kɛ be fɛli i Kɛelata lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Safɛr oka'n su lɔ. Kɛ be fɛli i Safɛr oka'n su lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Arada lɔ. Kɛ be fɛli i Arada lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Makelɔt. Kɛ be fɛli i Makelɔt lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Taat. Kɛ be fɛli i Taat lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Tarak. Kɛ be fɛli i Tarak lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Mitka. Kɛ be fɛli i Mitka lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Asmɔna. Kɛ be fɛli i Asmɔna lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Mɔzerɔt. Kɛ be fɛli i Mɔzerɔt lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Bɛne-Zakan. Kɛ be fɛli i Bɛne-Zakan lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Ɔr-Gidgad. Kɛ be fɛli i Ɔr-Gidgad lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ Zɔtbata. Kɛ be fɛli i Zɔtbata lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Abrɔna, kɛ be fɛli i Abrɔna lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Ɛzɔn-Gebɛr. Kɛ be fɛli i Ɛzɔn-Gebɛr lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Zin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, be flɛ lɛ lika sɔ'n kɛ Kadɛs. Kɛ be fɛli i Kadɛs lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Ɔr oka'n su Edɔm mɛn'n i tiwa su lɔ. Anannganman seli Aarɔn kɛ ɔ `fu Ɔr oka'n su, yɛ ɔ fuli su-ɔ. Lɛ yɛ ɔ wuli-ɔ. Kɛ be fin Ezipt lɔ bali'n, be afuɛ ablanan'n su'n i anglo nnun su'n i cɛn ba klikli'n su yɛ ɔ wuli-ɔ. Kɛ ɔ ´wu Ɔr oka'n su lɛ sɔ'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ya afuɛ ablaɔn-nin-nsan. Kanaan famiɛn b'ɔ o Arad'n, b'ɔ tran Kanaan mɛn'n i ngua lɔ'n ɔ tili kɛ Izraɛlfuɛ'm be su ba. Kɛ be fɛli i Ɔr oka'n su lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ Zalmɔna. Kɛ be fɛli i Zalmɔna lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Pinɔn lɔ. Kɛ be fɛli i Pinɔn lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Ɔbɔt. Kɛ be fɛli i Ɔbɔt lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ Ize-Abarim, Moab mɛn'n i nuan su lɔ. Kɛ be fɛli i Ize-Abarim lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Dibɔn-Gad lɔ. Kɛ be fɛli i Dibɔn-Gad lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Almɔn-Diblataim lɔ. Kɛ be fɛli i Almɔn-Diblataim lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n abarim oka-oka'n nun Nɛbo i ndɛnman lɛ. Kɛ be fɛli i Abarim oka-oka'n nun lɛ'n, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Moab lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun. Be kpɛli ngbaliɛ sɔ'n Zurdɛn nzue ba'n i wun lɛ Zeriko klɔ'n nyrun lɛ. Be kpɛli be ngblaliɛ'n Zurdɛn'n i nuan lɛ. Be ngblaliɛ'n fɛ i Bɛt-Zɛsimɔt lɛ lele ju Abɛl-Sitim Moab lika kpɛtɛpklɛɛ'n nun lɔ. Moab lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ Zurdɛn'n wun lɛ Zeriko klɔ'n i nyrun ndɛnman su lɛ'n, Anannganman kannin ndɛ kleli Moiz. I waan ɔ `se Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Sɛ amun kpɛ Zurdɛn nzue'n nan amun ju Kanaan mɛn'n nun lɔ'n, amun `kan lɔfuɛ nga be o amun nyrun'n bé bo, amun `bubu amuɛn nga be fali yɛbuɛ annzɛ blalɛ yoli'n mun, amun `saci be sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su mun. Amun `de be lika'n bé sa nun nan amun `tran nun, afin min yɛ n fa mannin amun-ɔn, ɔ ti amun liɛ. Kɛ amun ´cɛcɛ asiɛ'n nun'n, amun `tu fɔtɔ. Amun `nian kɛ amun akpasua nin amun osu-osu'm be dan'n ɔ fa ti'n su yɛ amun `yo-ɔ. Be nga be sɔnnin'n, man be lika liɛ nga amun ´man be'n ɔ cɛn, be nga b'a sɔn-man'n, man be lika liɛ nga amun ´man be'n `yo kaan. Nga fɔtɔ'n kle'n, i su yɛ amun `di-ɔ. Kɛ amún si'm be akpasua'm be fa ti'n, i su yɛ be ´nian yɛ be ´man amun asiɛ nin-ɔn. Sɛ kusu amu'an kan-man mɛn'n i nun sran nga be o amun nyrun'n bé bo'n nan amun yaci be lɛ'n, be ´kaci kɛ owie sa, be ´wɔ amun nyinma su, annzɛ be ´kaci kɛ kpɛngbɛ piembie sa, be ´wɔ amun nvɛn mma'n. Be ´kaci amun kpɔfuɛ mɛn nga amun wa tran nun'n i nun. Kpɛkuun nyrɛnnɛn nga n waan n ´fa kle be'n, amun yɛ n wa fa kle amun-ɔn.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Amun su wa wlu Kanaan mɛn'n nun. Mɛn sɔ b'ɔ ti amun liɛ'n i nuan su lika mun yɛ: sɛ amun kpɛ amún nyin wia afiliɛ lɔ'n, amun sa fama su lika'n nun lɔ'n, amun asiɛ'n i nuan su yɛlɛ Zin aawlɛ flɛnnɛn'n nin Edɔm mɛn'n. Anyialiɛ'n fɛ i wia afiliɛ lɔ lele fa ju jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n i fama su lɔ. Ɔ ko bli nyannglan kpɔlɛ'n i fama su lɔ Zin lika'n su lɔ, ɔ sin Kadɛs-Barnea lika'n i fama su lɔ ɔ sin Azar-Adar nin Azmɔn lika'm be nun. Kɛ ɔ ko ju Azmɔn'n, ɔ bli ekun ko to Ezipt nzue ba'n, kpɛkuun ɔ ju jenvie nga be flɛ i Mediterane'n su lɔ. Wia atɔliɛ lɔ'n, mɛn'n i nuan su yɛlɛ Mediterane jenvie'n. Sɛ amun kpɛ amún nyin wia afiliɛ lɔ'n, amún sa bɛ su lika'n nun lɔ'n anyialiɛ'n sin Mediterane jenvie'n nin Ɔr oka'n be afiɛn. Kɛ ɔ fɛ i Ɔr oka'n su lɛ'n, man awɛ'n sin Amat, yɛ Zɛdad. Kpɛkuun man ɔ wɔ i nyrun lɔ ɔ ko sin Zifrɔn lika'n nun lɔ, nan ɔ `ju Azar-Enan lɔ. Fama su lɔ awɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Wia afiliɛ lɔ'n, man amun anyialiɛ'n fɛ i Azar-Enan lɔ nan ɔ to i ti ɔ Sɛfam lika'n su lɔ. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, man ɔ wɔ Ribla bue liɛ'n su lɔ, Ain i wia afiliɛ lɔ. Kpɛkuun man ɔ wɔ mmua lɔ nan ɔ ko sin ndroliɛ ng'ɔ o Kinerɛt fɛtɛ'n i wia afiliɛ lɔ'n i nuan su tɛɛn. Ɔ ko to Zurdɛn nzue ba'n kpɛkuun ɔ ju jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n su lɔ. Amun mɛn'n i anyialiɛ mun yɛ be o lɛ-ɔ.» Moiz kannin ndɛ sɔ'n kleli Izraɛlfuɛ mun. Kpɛkuun ɔ seli be kɛ: «Amun `nian, mɛn nga Anannganman waan e `tu i wun fɔtɔ nan y'a wun i cɛwlɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ ti akpasua ngwlan nin bue be liɛ. Afin Ribɛn i awlo'n, Gad i awlo'n nin Manase i awlo'n i bue b'a nyan be lika liɛ laa. Akpasua nnyɔn nin bue sɔ'm be lika liɛ'n wo Zeriko lika'n nun wia afiliɛ lɔ Zurdɛn'n i bue kun'n su lɔ.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Eleazar b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n nin Nɛn i wa Zozie yɛ be wa cɛ asiɛ nin-ɔn. Be nga be wa uka bé su be junman sɔ'n i dilɛ nun'n yɛlɛ akpasua-akpasua'm bé su kpɛnngbɛn kunngun bɔ amun wa kpa be'n: Sran sɔ'm be yɛ: Zida akpasua'n su'n, Zɛfine i wa Kalɛb, Simeɔn akpasua'n su'n, Samiɛl b'ɔ ti Amiid i wa'n, Bɛnzamɛn akpasua'n su'n, Kislɔn i wa Elidad, Dan akpasua'n su'n, Zɔgli i wa Biki, Manase b'ɔ ti Zozɛf i wa'n i akpasua liɛ'n su'n, Efɔd i wa Aniɛl, Efraim, Zozɛf i wa kun ekun'n i akpasua liɛ'n su'n, Siftan i wa Kɛmiɛl, Zabilɔn akpasua'n su'n, Parnak i wa Elizafan, Isakar akpasua'n su'n, Azan i wa Paltiɛl, Azɛr akpasua'n su'n, Sɛlɔmi i wa Aiid, Nɛftali akpasua'n su'n, Amiid i wa Pɛdaɛl. Be nga bɔ n kpali be kɛ be `cɛ Kanaan asiɛ'n nun bɔ be fin akpasua-akpasua'm bé su'n, be yɛ be o lɛ-ɔ.» Moab lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ'n, Zeriko klɔ'n i nyrun lɛ'n, Anannganman kannin ndɛ kleli Moiz. Ɔ kannin ndɛ sɔ'n Zurdɛn'n i nuan lɛ. I waan: «Se Izraɛlfuɛ'm be kɛ be man Levifuɛ'm be klɔ'm be wie man be tran su. Man be man klɔ sɔ mun asiɛ nga be ti be bɔbɔ be liɛ'n be su. Kpɛkuun be `fa asiɛ ng'ɔ mantan Levifuɛ'm be klɔ'n man be ekun. Man be tran klɔ dandan'm bé su. Asiɛ ng'ɔ mantan be lɛ'n, be ti be nnɛn'm be didiwlɛ lika, i nnɛn kanngan mun o, i nnɛn dandan mun o. Klɔ nga amun ´fa man Levifuɛ mun'n, man be nun nsiɛn yo fiawlɛ klɔ bɔ sɛ sanvuɛsa nyan sran wie nan ɔ kun sran'n, ɔ kwla ko fia be nun. Levifuɛ'm be klɔ onga'm be ti ablanan-nin-nnyɔn. Man klɔ'm be kwlaa be yo ablanan-nin-mɔcuɛ, man bé nnɛn didiwlɛ lika'm be mantan klɔ sɔ mun. Kɛ akpasua kun i dan fa ti'n yɛ be ´nian su cɛ be klɔ mun-ɔn. Akpasua ng'ɔ cɛnnin'n, amun mɛn i klɔ kpanngban, akpasua nga ɔ'a cɛn-man'n i liɛ nga amun man'n, man ɔ yo kaan.» Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `kan ndɛ yɛ mun kle Izraɛlfuɛ mun. I waan: «Kɛ amun ko kpɛ Zurdɛn'n bɔ amun ko ɔ Kanaan mɛn'n nun'n, amun `kpa klɔ wie mun nan amun `fa yo fiawlɛ klɔ. I liɛ'n, sran nga sanvuɛsa nyɛn i nan ɔ kun sran'n, bɔ nán i nyinfu'n, ɔ ´ko fia be su. Sɛ sran wie waan ɔ ´tu i klunngbɔ nan ɔ ´kun sran kunfuɛ'n i wie'n, man sran kunfuɛ sɔ'n ɔ ko fia lɔ, kɛ ɔ ´yo nan b'a dun-man mmua b'a kun-man sran kunfuɛ'n kwlaa nan b'a di i jɔlɛ nzrafuɛ'm be nyrun'n ti. Fiawlɛ klɔ'n `yo nsiɛn. Amun `fa klɔ nsan Zurdɛn nzue ba'n i bue kun'n su lɔ, yɛ amun `fa klɔ nsan Kanaan mɛn'n nun. Klɔ sɔ'm be ´yo fiawlɛ klɔ. Sran kwlaa nga sanvuɛsa nyɛn i nan ɔ kun sran'n, Izraɛlfuɛ o, aofuɛ o, ɔ kwla fia klɔ sɔ'm be nun kun su. Sɛ sran kun fa blalɛ like wie fin sran nan ɔ wu'n, ɔ ti sran kunfuɛ, man be kun i wie. Sɛ ɔ fa yɛbuɛ fin sran nan ɔ kun i'n, ɔ ti sran kunfuɛ, man be kun i wie. Sɛ waka yɛ ɔ fa finnin sran yɛ ɔ kunnin i'n, ɔ ti sran kunfuɛ, man be kun i wie. Sɛ sran ng'ɔ ti sran nga be kunnin i'n i klunngbɔ tufuɛ'n ɔ wun sran kunfuɛ'n, man ɔ kun i. Sɛ sran kun su i wiengu kun bo nan ɔ kun i kpɔlɛ ti'n, annzɛ sɛ ɔ fa like wie b'ɔ buli i akunndan laa'n ɔ fa fin i nan ɔ kun i'n, sɛ kusu ɔ fɛ i sa finfin i like abɔlɛ su nan sran sɔ'n wu'n, ɔ ti sran kunfuɛ. Sɛ sran ng'ɔ wuli'n i klunngbɔ tufuɛ'n ɔ wun sran kunfuɛ sɔ'n, man ɔ kun i. Sanngɛ sɛ sran kun su i wiengu kun bo nan ɔ wu'n, bɔ nán kɛ ɔ fuali i ti yɛ ɔ kunnin i'n, annzɛ sɛ ɔ to like wie fin i wiengu'n nan ɔ kun i'n, bɔ sanvuɛsa yɛ ɔ nyɛnnin i'n, sɛ kusu ɔ fa yɛbuɛ wie yi i su nan ɔ wu'n bɔ nán kɛ ɔ fuɛli i ti annzɛ ɔ kpɔ i ti'n, wafa ng'ɔ fata kɛ nvlefuɛ'm be siesie ndɛ ng'ɔ juli sran ng'ɔ kunnin sran'n nin sran nga be kunnin i'n i klunngbɔ tufuɛ'n be afiɛn'n, i su mmla'n yɛ. Man be fa sran ng'ɔ kunnin sran'n be ko fia klɔ nga ɔ ko fiali su lɔ'n su kɛ ɔ ´yo nan klunngbɔ tufuɛ'n ɔ'a kun-mɛn i'n ti. Sran ng'ɔ kunnin sran'n, ɔ ´ka fiawlɛ klɔ'n su lɔ lele san min nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n bɔ be fali ngo ng'ɔ ti min liɛ klonglo'n be guɛli i ti su'n ɔ'a wu. Sɛ sran ng'ɔ kunnin sran'n ɔ fin i fiawlɛ klɔ'n nun lɔ fite'n, nan sran ng'ɔ kunnin i'n i klunngbɔ tufuɛ'n nin i ko yia nan ɔ nun-man fiawlɛ klɔ'n i asiɛ'n su'n, sɛ ɔ kun i'n, be su fa-man ndɛ be su su-mɛn i su kɛ ɔ'a kun sran. Yɛlɛ kɛ sran ng'ɔ kunnin sran'n, ɔ fata kɛ ɔ ka fiawlɛ klɔ'n nun lɔ lele san min nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n ɔ'a wu. Sɛ min nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n wu'n, i liɛ sran ng'ɔ kunnin sran'n kwla sɛ i sin i tranwlɛ. Lika kwlaa nga amun tran lɛ'n, amun `di mmla nga su tititi. Sɛ sran kun ɔ kun sran'n, bɔ a ´wun kɛ be ´kun i wie'n, wuun b'a ti i wun ndɛ lalofuɛ kaka be nuan nun. Lalofuɛ kunngba cɛ i ndɛ'n ju-man. Nán amun sɔ sran b'ɔ kunnin sran b'ɔ fata kɛ be kun i wie'n i ti kpatalɛ like'n nun, ɔ fata kɛ ɔ wu. Sɛ sran kun kunnin sran nan sɛ ɔ ko fiali, kpɛkuun sɛ ɔ jaso i fiawlɛ klɔ'n su, nan sɛ i waan ɔ ´ko trɛn i mɛn'n nun lɔ min nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i nyin su'n, nan sɛ ɔ man adi'n, nán amun sɔ adi'n sɔ nun. Nán amun yo mɛn nga amun tran nun'n i fiɛn. Sran kunlɛ'n kusu saci mɛn. Sɛ be kun sran kun'n, wuun mɛn'n ɔ'a saci. A ´wun kɛ mɛn sɔ'n ɔ ´kpɛn su ekun'n, wuun b'a kun sran ng'ɔ kunnin sran'n wie. I sɔ'n ti amun nian amún wun kpa, nán amun yo mɛn nga amun tran nun'n bɔ m bɔbɔ kusu n tran nun wie'n i fiɛn. Afin min nin Izraɛlfuɛ mun yɛ e tran-an.» Zozɛf i osu nun mma'm be nun'n, Galaad lɔ awlobo kpɛnngbɛn mun bɔ be ti Makir wa'n, be nin Manase i osu nunfuɛ mun be wa toli Moiz nin Izraɛl akpasua-akpasua'm bé su kpɛnngbɛn mun. Be waan: «Moiz, kɛ bɔ Anannganman seli wɔ kɛ a `tu fɔtɔ nan a fa cɛ asiɛ'n nun a `man Izraɛl akpasua mun'n, ɔ seli wɔ ekun kɛ a `fa e niaan bian Zɛlɔfsad i lika liɛ'n a mɛn i wa bla mun. Siɛn'n, sɛ be ko ja Izraɛl akpasua uflɛ su bian'n, be fa be lika liɛ e liɛ'n nun be ko uka akpasua uflɛ nga be wluli nun'n i lika liɛ'n su. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, kpɛkuun e lika liɛ nga be mannin ye'n i su ɔ'a kpɛ. I sɔ nun'n, afuɛ nga i nun yɛ Izraɛlfuɛ'm be di-man junman mlɔnmlɔn'n, bla sɔ'm be lika liɛ bɔ be fɛli i é sa nun'n, ɔ ´ka akpasua uflɛ i liɛ'n nun.» Anannganman kannin i nuan su ndɛ kleli Moiz. I waan ɔ `se Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Zozɛf i osu nunfuɛ'm be ndɛ yo fɛ. Zɛlɔfsad i mma bla'm bé wun mmla nga m mannin'n yɛ. Yasua kwlaa nga be klo i'n yɛ be jɛ i-ɔ. Sanngɛ man yasua nga be ´jɛ i'n ɔ fin bé si i osu'n nun. Kɛ ɔ yo sɔ'n liɛ'n, Izraɛl akpasua kun i asiɛ liɛ'n su kɔ-man akpasua uflɛ sa nun. Akpasua kun i asiɛ liɛ'n ti i su sran'm be liɛ. Sɛ akpasua'm be nun kun su bla kun di i si i aja'n, ɔ fata kɛ ɔ ja bian i si i osu'n nun kɛ ɔ ´yo nan Izraɛl akpasua kun i asiɛ liɛ'n ɔ'a kɛ i sa nun titi'n ti. Kɛ ɔ yo sɔ'n liɛ'n, nvle kun i asiɛ liɛ'n su kɔ-man nvle uflɛ sa nun. Kpɛkuun nvle kun ´trɛ i asiɛ'n nun kekle.» Zɛlɔfsad i mma bla'm be fali Anannganman i ndɛ ng'ɔ kan kleli Moiz'n su. Makla, Tirza, Ɔgla, Milka yɛ Nɔa be jali bé si niaan bian'm be mma yasua mun Manase b'ɔ ti Zozɛf i wa'n i osu nunfuɛ mun. Kpɛkuun be asiɛ'n kali bé si i akpasua'n su. Mmla nin atin kleklelɛ ninnge nga bɔ Anannganman man Moiz kan kleli Izraɛlfuɛ mun Moab lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun, Zurdɛn'n i nuan lɛ Zeriko klɔ'n nyrun ndɛnman su lika'n nun lɔ'n, be yɛ be o lɛ-ɔ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tɛ o Zurdɛn'n i bue kun lɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ ng'ɔ mantan Zif klɔ'n lɛ'n, Moiz kan ndɛ kleli be kwlakwla. Ndɛ sɔ mun yɛ be o fluwa nga nun-ɔn. Kɛ ɔ ´kɛn i sɔ'n, wuun be o Paran, nin Tɔfɛl, nin Laban, nin Azerɔt, ɔ nin Di-zaab be afiɛn'n nun. Kɛ a fɛ i Orɛb oka'n su lɔ bɔ a ´fa ju Kadɛs-Barnea lɛ'n, sɛ a fa Seir oka'm be atin'n, ɔ ti cɛn ba blu-nin-kun nantilɛ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be fin Ezipt mɛn'n nun lɔ bali'n, i afuɛ ablanan'n i anglo blu-nin-kun'n su anglo'n i cɛn ba klikli'n su'n, yɛ Moiz kannin ndɛ nga Anannganman fa wlɛli i nuan'n kleli Izraɛlfuɛ mun-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ'a kwla Siɔn b'ɔ ti Amɔr famiɛn'n b'ɔ tran Ɛsbɔn'n, ɔ nin Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'n b'ɔ tran Astarɔt nin Edrei'n. Zurdɛn'n i bue kun lɔ Moab mɛn'n nun lɔ yɛ Moiz boli mmla sɔ'n i nun yiyilɛ'n bo-ɔ. Moiz waan: «Kɛ e o Orɛb oka'n su lɔ'n, Anannganman e Nyanmiɛn'n seli e kɛ: Amu'an tran oka nga bo wa b'a cɛ dan. Amun `jaso be wɔ siɛn'n. Amun `wɔ Amɔrfuɛ'm be lika'n b'ɔ ti oka-oka'm be nun lɔ. Kanaanfuɛ'm be lika nga be mantan-mantan lɛ'n, amun `wɔ lɔ. Be lika kpɛtɛkplɛɛ'm be nun o, be lika bɔ be ti oka-oka'm be nun o, be lika tɔnun'm be nun o, ngua lɔ lika'm be nun o, ɔ nin jenvie nuan lɔ lika'm be nun o, amun `wɔ lɔ. Amun `wɔ lele ju Liban lɔ, amun `ju Efrat nzue ba dan'n i nuan lɔ. Amun `nian, n fali mɛn ng'ɔ o yɛ'n i kwlakwla mannin amun. Mɛn nga n seli kɛ n ´fa man amun nannan Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb, ɔ nin be osu'n nunfuɛ mun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, amun `ko fa.» Moiz kɛnnin ekun kɛ: «I blɛ sɔ nun'n, n seli amun kɛ: N kunngba n dun amun nyrun-ɔn ɔ yo-man ye. Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a yo man amu'an trɛ, amu'an sɔn kɛ nglo lɔ nzraama'm be sa. Man Anannganman amun nannan'm be Nyanmiɛn'n yo nan amun ´trɛ tra nga su kpɛ akpi, nan ɔ `yo amun ye kɛ ɔ kan kleli amun'n sa. N kunngba n kwla suan-man amun afiɛn ndɛ'm be siesielɛ'n i bo. N kunngba n kwla suan-man like nga amun waan be `yo man amun'n nin amun utre-utre'm be bo. Ɔ man amun `nian amun akpasua'm be su nan amun `man min sran nga be si ngwlɛlɛ, bɔ be si sa, bɔ sran'm be bo be dunman kpa'n, nan n `fa be n `sie amún su kpɛnngbɛn. Amun tɛli min su kɛ: ‹Nga a kɛn i lɛ'n ɔ ti kpa.› I ti nan m'an fa amun akpasua'm bé su kpɛnngbɛn mun, afin be ti ngwlɛlɛfuɛ, yɛ be bo be dunman kpa, nan m'an fa be m'an sie amún su kpɛnngbɛn. N fali wie mun n sieli sran akpi su kpɛn, n fali wie'm be kusu n sieli sran ya su kpɛn, n fali wie mun n sieli sran ablenun su kpɛn, yɛ n fali wie mun n sieli sran blu su kpɛn. Wie'm be kusu n sieli be amun akpasua kunngun'm bé su kɛ be `nian amun su. Yɛ n seli amun jɔlɛ difuɛ'm be kɛ: Sɛ ndɛ tɔ amun niaan'm be afiɛn nan be wa kan kle amun'n, amun `tie be ndɛ'n. Sɛ be ti sran nnyɔn'n nan kun ti Izraɛlfuɛ o, nan kun ekun'n ti aofuɛ o, amun `di be ndɛ mun nanwlɛ su. Nán amun nian sran'm be nyrun be bu ndɛ. Amun `tie sran ng'ɔ lɛ-man nyrun'n i ndɛ'n kɛ amun fa tie sran dan'n i liɛ'n sa. Nán amun yo srongble. Nyanmiɛn dunman nun yɛ amun di ndɛ mun-ɔn. Ndɛ nga amun nian nan amun kwlɛ-mɛn i di'n, amun wa `kan kle min. I blɛ sɔ nun'n, n kannin i kwlaa nga amun ko yo'n n kleli amun.» «I sin e jasoli Orɛb lɔ, e nantili aawlɛ flɛnnɛn dan sroesroe nga amun wunnin i lɛ'n nun, e fali Amɔrfuɛ'm be oka'n i wun lɔ atin'n kɛ Anannganman e Nyanmiɛn'n kan kleli ye'n sa. Yɛ e juli Kadɛs-Barnea lɔ-ɔ. Nan m'an se amun kɛ: ‹Amɔrfuɛ'm be oka nga Anannganman fa mannin ye'n yɛ amu'an ju i bo yɛ. Amun `nian, mɛn'n yɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa sie amun nyrun yɛ. Amun `nian ndɛ nga Anannganman amun nannan'm be Nyanmiɛn'n kannin'n su, amun `ko fa. Nán srɛ kaan sa kun amun. Nán amun usu.› Kpɛkuun amun wa toli min nan amu'an se min kɛ: ‹E `sunman sran nan be dun mmua ko nian mɛn sɔ'n, nan be `wa kan atin nga e ko fa su'n nin klɔ nga e ko sin be su'n be wun ndɛ `kle ye.› Akunndan nga amun fa bali sɔ'n, ɔ jɔli min klun. Nan m'an kpa amun nun sran blu-nin-nnyɔn, akpasua kun su sran kun, akpasua kun su sran kun. Yɛ be ´kɔ-ɔ. Be ko kpɛli oka'n, be ko juli Ɛskɔl tɔnun'n nun, be kplali mɛn'n be niannin. Be ´sa bé sin be ´ba-a, be fali mɛn sɔ'n nun lɔ waka mma'n wie be wa kleli ye. Be seli ye kɛ: ‹Mɛn nga Anannganman e Nyanmiɛn'n fa mannin ye'n ti mɛn kpa.› Sanngɛ amun waan amun kɔ-man mɛn sɔ'n nun. Amun yoli nyin kekle Anannganman amun Nyanmiɛn'n i su. Amun ijɔli Anannganman amún tannin sua'm be nun. Amun waan: ‹Kpɔlɛ yɛ Anannganman kpɔ é ti yɛ ɔ fali e Ezipt mɛn'n nun lɔ bali-ɔ, i waan ɔ ´fa e wla Amɔrfuɛ'm bé sa nun kɛ be `kun e ti-ɔ. ?Ninfan cɛ yɛ e ´sin bɔ e ´kpɛn lɔ-ɔ?› E niaan'm be bubuli é sa sin. Be waan: ‹Lɔ sran'm be tɛnndɛn tra ye, yɛ be lɛ wunmiɛn tra ye. Be klɔ'm be ti dandan, talɛ ng'ɔ si klɔ sɔ'm bé wun'n be ti nglo-nglo kpa, be to nyanmiɛn'n lɔ. Yɛ e wunnin Anak i anunman'm bɔ be ti sran blamiɛn'n be lɔ wie bɔbɔ.› » N seli amun kɛ: «Nán srɛ kun amun. Nán an sro be. Anannganman amun Nyanmiɛn b'ɔ dun mmua amun nyrun'n, i bɔbɔ ɔ ´kun amún ti alɛ kɛ ɔ fa yoli i Eziptfuɛ'm bé su amun bɔbɔ amun nyrun'n sa, ɔ nin kɛ ɔ fa yoli amun aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n sa. Amun bɔbɔ amun wunnin kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n lololi amun kɛ sran fa lolo i wa'n sa, ɔ yoli i sɔ atin nga amun nantili nun lele fa juli lika nga nun wa'n. Sanngɛ i blɛ sɔ nun'n, amu'an fa-man amún wla b'a gua-man Anannganman amun Nyanmiɛn'n su. Kusu wuun i yɛ ɔ dun mmua amun nyrun yɛ ɔ kunndɛ amun ngblaliɛ kpɛwlɛ mun-ɔn. Kɔnguɛ'n, ɔ fa sin'n kpaja amún bo nan amun wun atin nga amun ko sin nun'n. Wia'n nun'n, ɔ fa sin wɛnsrɛn'n kle amun atin'n. Anannganman tili ijɔlɛ tɛtɛ bɔ amun ijɔli'n, nan ɔ'a fa ya. Ɔ tali nda seli kɛ: ‹Akpasua tɛ nga nun sran wie fi nyinma su ta-man mɛn nga n seli be nannan'm be kɛ n ´fa man be'n. Sanngɛ Zɛfine i wa Kalɛb i liɛ'n, ɔ ´wun mɛn sɔ'n. Kɛ bɔ ɔ'a kpɔci-man min'n ti'n, lika ng'ɔ sinnin lɛ'n, n ´fa mɛn i nin i mma mun.› Amun dunman nun ti Anannganman fali ya mín wun. Ɔ seli min kɛ: ‹Ɔ kusu a su ju-man mɛn sɔ'n nun lɔ wie. Ɔ sufuɛ Zozie b'ɔ ti Nɛn i wa'n i liɛ ɔ ´ju lɔ. Cici i wla, afin i yɛ man Izraɛlfuɛ'm be ´fa mɛn sɔ nin-ɔn. Amun mma kanngan bɔ amun waan be wa ka aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ nan alɛ ´di be'n, ɔ nin amun mma nga kɛ e ´se yɛ'n be nian wun-man tɛ'n nin kpa'n be ngbaciɛ'n, be yɛ be ´ju mɛn sɔ'n nun lɔ-ɔ, be yɛ n ´fa man be-ɔ. Be yɛ be ´fa-a. Nan amun liɛ'n, amun `sa amun sin amun `fa ndɛma jenvie'n i atin'n, amun `wɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ.» Kpɛkuun amun tɛli min su kɛ: «Fɔnlɛ yɛ e fɔnnin Anannganman i wun-ɔn. Nan sɛ ɔ ti alɛ nin-ɔn, e wa ko kun i kɛ Anannganman e Nyanmiɛn'n waan e yo'n sa.» Amun fali amun alɛ ninnge mun, amun fa be san-sannin amun bo, amun buli i kɛ wuun oka fuɛ'n i falɛ ti pɔpɔ. Anannganman seli min kɛ: «Se be kɛ, nán be wɔ alɛ'n kunlɛ, e nin be e nun-man nun. Sɛ be kɔ-ɔ, be kpɔfuɛ'm be ´kwla be.» N kɛnnin sɔ n kleli amun, sanngɛ amu'an fa-man amun ti b'a de-man. Amun yoli nyin kekle Anannganman su. Amun sili amun wue nun be ɔli oka-oka lika'n nun lɔ, nan Amɔrfuɛ nga be tran oka sɔ'm be nun'n be nin amun b'a yia nun Seir lika'n nun lɔ. Be suli amun su kɛ awɛma'm be su fuan sran sa lele be kpɛnnin Ɔrma. Be kwlali amun. Amun sali amun sin be bali, amun wa sun kleli Anannganman. Anannganman ɔ'a tɛ-man amun su, ɔ'a bua-man amun ndɛ nun. Amun trannin Kadɛs lɛ cɛli lɛ lɔuun kpa. Kpɛkuun e sali é sin e fali ndɛma jenvie i atin'n, e ɔli aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ kɛ Anannganman fa kan kleli min'n sa. E sinnin Seir oka'n wun lɛ, e cɛli lɛ lɔuun kpa. Yɛ Anannganman seli min kɛ: «Amu'an cɛ oka'n wun lɛ lɔun, amun `sin be wɔ nglo lɔ bue liɛ'n su. Se Izraɛlfuɛ'm be kɛ: ‹Amun niaan Ezau i osu nunfuɛ bɔ be tran Seir'n be mɛn'n nun yɛ amun wa sin-ɔn. Be ´sro amun, sanngɛ amun `nian amún wun kpa. Nán amun se kɛ amun nin be ´kun alɛ. Afin n su fa-man be mɛn'n i lika fi man-man amun, n su man-man amun lika bɔ kaan sa bɔ amun taka be ja su-ɔ. Seir oka'n ti Ezau liɛ, n fa mɛnnin i. Aliɛ nga amun ko di'n, amun ´yi sika be ´to nan amu'an di. Nzue nga amun ko nɔn'n bɔbɔ, amun ´yi sika be ´to i bé sa nun nan amu'an nɔn.› » Afin like nga amun yoli bɔ Anannganman amun Nyanmiɛn'n man ɔ'a yo-man ye'n ɔ nun-man lɛ. Ɔ niannin amun su aawlɛ flɛnnɛn dan nga i kpɛlɛ'n nun. Afuɛ ablanan nga amun dili'n nun'n, Anannganman amun Nyanmiɛn ɔ'a kpɔci-man amun le. Like fi ɔ'a mian-man amún sa. Ɔ man y'a sin-man e niaan Ezau i osu nunfuɛ bɔ be tran Seir lɛ lika'n nun'n bé wun koko. Y'a fa-man kongo'n nun atin'n, yɛ y'a sin-man Elat nin Ɛzɔn-Gebɛr klɔ'm bé wun koko. E sali e sin nan y'a kpɛ Moab aawlɛ flɛnnɛn'n. Yɛ Anannganman seli min kɛ: «Nán amun klɔklɔ Moabfuɛ mun. Nán amun se kɛ amun nin be ´kun alɛ. N su man-man amun lika fi be mɛn'n nun. Afin Ar mɛn'n ti Lɔt i osu nunfuɛ'm be liɛ, n fa mannin be.» Laa Emfuɛ mun yɛ be tran lɛ-ɔ. Emfuɛ'm be ti nvle dan kun. Be sɔnnin, kpɛkuun be ti sran jajraajra kpa kɛ Anakfuɛ'm be sa. Sran wie'm be bu i kɛ be ti Rɛfafuɛ mun kɛ Anakfuɛ mun sa. Sanngɛ Moabfuɛ'm be flɛ be kɛ Emfuɛ. Seir lika'n kusu Ɔrfuɛ mun yɛ be tran nun laa-a, i sin Ezau i osu nunfuɛ'm be wa deli lika sɔ'n bé sa nun, be nunnunnin be nan b'a tran be osu. Lika nga bɔ Anannganman fa mannin Izraɛlfuɛ mun'n, i nun bɔ be ´ko tran nun'n, sa kunngba sɔ'n yɛ be yoli-ɔ, be tuli lɔfuɛ mun yɛ be nunnunnin be. Anannganman seli e kɛ: «Siɛn'n, amun `jaso be `kpɛ Zerɛd nzue ba'n,» yɛ e kpɛli i-ɔ. Kɛ e fɛli i Kadɛs-Barnea lɔ bɔ e ´fa kpɛ Zerɛd nzue ba'n, e dili afuɛ ablasan-nin-mɔcuɛ. Kɛ ɔ ´ju sɔ'n, wuun alɛ kunfuɛ nga be o lɛ i sɔ blɛ'n nun'n be akpasua liɛ'n ɔ'a wie kɛ Anannganman kan kleli be'n sa. Anannganman bɔbɔ yoli man be kwlaa sɔ'n be wieli wu be tuli lɛ. Kɛ wie'n kunnin alɛ kunfuɛ akpasua sɔ'n bɔ be tuli lɛ'n, Anannganman seli min kɛ: «Amun `kpɛ Moab awɛ'n siɛn'n, amun `sin Ar mɛn'n nun. Amun ´kpɛn Amɔnfuɛ'm be mɛn'n i nyrun ndɛnman su, sanngɛ nán amun klɔklɔ be, nán amun se kɛ amun nin be ´kun alɛ. N su fa-man be osu nunfuɛ'm be mɛn'n nun lika'n wie m man-man amun. Lika sɔ'n ɔ ti Lɔt i osu nunfuɛ'm be liɛ, n fa mannin be.» Lika sɔ'n, sran'm be waan ɔ ti Rɛfafuɛ'm be liɛ laa, afin lalafuɛ nun'n Rɛfafuɛ'm be trannin lɛ. Amɔnfuɛ'm be flɛ be kɛ Zamzimfuɛ. Be nvle'n ti dan, be sɔnnin, kpɛkuun be ti jajraajra kɛ Anakfuɛ'm be sa. Anannganman nunnunnin be mannin Amɔnfuɛ mun. Amɔnfuɛ'm be deli sran sɔ'm be lika'n be trannin be osu. Like nga Anannganman yoli mannin Ezau i osu nunfuɛ bɔ be o Seir'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ nunnunnin Ɔrfuɛ mun mannin be. Yɛ be kusu be fuannin Ɔrfuɛ sɔ mun, nan b'a tran be osu. Lele ndɛ be tɛ o lɛ. Avafuɛ'm be kusu bɔ be tran Gaza bue liɛ'n su'n, sran wie'm be fin Kaftɔr be wa nunnunnin be, nan b'a tran be osu. Anannganman seli e kɛ: «Amun `jaso amun `wɔ, amun `kpɛ Arnɔn nzue ba'n. An `nian, Siɔn b'ɔ ti Amɔrfuɛ'n b'ɔ ti Ɛsbɔn famiɛn'n ɔ nin i mɛn'n, m'an fa be m'an wla amún sa nun. Amun `bo i falɛ bo. Amun `fa alɛ wla be sin. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, n wa yo man asiɛ wunmuan'n su nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa be ´sro amun. Kɛ be ti amun ngan'n, be ´usu, be wla'n ´bo.» Kɛ e o Kɛdemɔt aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, n sunmannin sran Siɔn b'ɔ ti Ɛsbɔn famiɛn'n i sin kɛ be `ko se i wɛtɛɛ su kɛ: «Man e atin man e sin ɔ mɛn'n nun. Atin'n su trelele yɛ e ´sin-ɔn, e su sin-man bɛ su, e su sin-man fama su. Aliɛ nga e ko di'n, e ´yi sika e ´to yɛ e ´di-ɔ. Nzue nga e ko nɔn'n, e ´yi sika e ´to yɛ e ´nɔn-ɔn. Atin'n bɔ kunngba yɛ e waan a `fa man e nan e `sin su-ɔ. Like nga Ezau i osu nunfuɛ bɔ be tran Seir'n nin Moabfuɛ bɔ be tran Ar mɛn'n nun'n be yo mannin ye'n, i kunngba'n yɛ e waan a `yo man ye-ɔ. I liɛ'n, e ´kpɛ Zurdɛn'n e ´kpɛn lika nga Anannganman e Nyanmiɛn'n fa mannin ye'n nun.» Sanngɛ Siɔn b'ɔ ti Ɛsbɔn famiɛn'n waan nán i yɛ ɔ ko yaci e nun e ko sin-ɔn. Kannzu Anannganman amun Nyanmiɛn'n yɛ ɔ keteli i anwlɛn nin-ɔn, kɛ ɔ ´yo nan amu'an kwlɛ i nan amu'an fɛ i mɛn nga amun o nun ndɛkɛn yɛ'n ti. Anannganman seli min kɛ: «Nian, kɛ ɔ fin ndɛ'n, m'an fa Siɔn nin i mɛn'n m'an man amun. An `bo be lika'n i falɛ bo.» Siɔn nin i alɛ kunfuɛ'm be fali alɛ buli e nyrun Zaaz lɔ. Anannganman e Nyanmiɛn'n fɛli i wlali é sa nun, nan y'a kwlɛ i, nin i mma mun, ɔ nin i alɛ kunfuɛ mun. E kali é ja osu kunngba'n nun lɛ e fali be klɔ'm be ngba. E nunnunnin be su sran mun. I yasua o, i bla o, i bakan o, e nunnunnin be kwlakwla kpan. Y'a yaci-man sran ba kun sa lɛ. Sanngɛ e fali be su nnɛn mun, yɛ e fɛnnin be nun ninnge mun, e fali be ekun. Kɛ ɔ fɛ i Arɔɛr b'ɔ o Arnɔn nzue ba'n i nuan'n, ɔ nin klɔ ng'ɔ o kongo nun'n lɔ lele b'ɔ ´fa ju Galaad mɛn'n nun'n, klɔ ba kun sa ɔ'a kwla jran-man e nyrun. Anannganman e Nyanmiɛn'n fali be kwlakwla mannin ye. Sanngɛ y'a kan-man Amɔnfuɛ'm be mɛn'n, y'a kan-man lika ng'ɔ o Zabɔk nzue ba'n i wia afiliɛ lɔ'n nin oka'm bé su klɔ mun. Lika nga Anannganman e Nyanmiɛn'n waan nán e kan be'n, y'a kan-man wie fi. I sin, e blili e ko fali Bazan atin'n. Kpɛkuun Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'n nin i sonja'm be kwlakwla be fali alɛ be wa buli e nyrun Edrei lɛ. Yɛ Anannganman seli min kɛ: «Nán sro i, m'an fɛ i, nin i sonja mun, ɔ nin i mɛn'n m'an wla ɔ́ sa nun. Sa nga a fa yoli Siɔn b'ɔ ti Amɔr famiɛn'n b'ɔ tran Ɛsbɔn'n laa'n, i kunngba'n yɛ a wa fa yo i-ɔ.» Ɔ man Anannganman e Nyanmiɛn'n ɔ fali Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'n nin i sonja'm be kwlakwla wlali é sa nun. E kwlali be, yɛ y'a yaci-man sran be nun ba kun sa lɛ. E ja kunngba'n nun lɛ'n, e fali be klɔ'm be kwlaa, ba kun sa ɔ'a ka-man lɛ. E fali Argɔb nvle'n nun klɔ ablesiɛn'm bɔ be o Bazan mɛn'n nun bɔ Ɔg yɛ ɔ sie be'n. Klɔ sɔ'm be kwlakwla bé wun ti sisiwa, bé wun talɛ'm be ti nglo-nglo kpa, kpɛkuun be to be anuan'm be nun nin gboklo dandan mun. Klɔ nga bé wun ti-man sisiwa'n be liɛ be kan-man, be sɔnnin kpa. E sacili be kwlakwla kɛ e fa yoli Siɔn b'ɔ ti Ɛsbɔn famiɛn'n i liɛ'n sa. E nunnunnin be su sran mun. I yasua o, i bla o, i bakan o, e nunnunnin be ngba. Sanngɛ e fali nnɛn mun, yɛ e fɛnnin klɔ'n be nun ninnge mun e fali be ekun. Ɔ man i blɛ sɔ nun'n, e fali Amɔr famiɛn nnyɔn'm be lika'm be sa nun. Be tran Zurdɛn'n i wia afiliɛ lɔ Arnɔn nzue ba'n nin Ɛrmɔn oka'n be afiɛn lɛ. Sidɔnfuɛ'm be flɛ Ɛrmɔn oka'n kɛ Siriɔn. Amɔrfuɛ'm be kusu be flɛ i kɛ Sɛnir. E deli lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun klɔ'm be kwlaa nin Galaad mɛn'n, ɔ nin Bazan'n i kwlaa lele fa ju Salka nin Edrei bɔ be ti famiɛn Ɔg i mɛn'n nun klɔ mun'n. Klɔ sɔ'm be o Bazan mɛn'n nun. Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'n yɛ ɔ ti Rɛfafuɛ'm be kasiɛn b'ɔ kali-ɔ. I li bɔ be sieli i su'n ɔ ti blalɛ. Kɛ e se yɛ'n, ɔ o Raba b'ɔ ti Amɔnfuɛ'm be famiɛn klɔ'n su lɔ. I tɛnndɛn nun'n ti mɛtri nnan, yɛ i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri nnyɔn. I blɛ sɔ'n nun yɛ e fali lika ng'ɔ o Arɔɛr i nglo lɔ Arnɔn nzue ba'n i nuan lɔ nin-ɔn. N kpacili Galaad b'ɔ ti oka-oka lika'n i nun kpla, n fɛli i bue kun m mannin Ribɛnfuɛ mun nin Gadfuɛ'm be osu nunfuɛ mun. N fali lɛ klɔ mun m mannin be. Galaad mɛn'n i bue ng'ɔ ka lɛ'n, ɔ nin Ɔg i mɛn'n bɔ yɛlɛ Bazan'n, n fɛli i ngba m mannin Manase akpasua'n i bue. Argɔb lika wunmuan'n nin Bazan lika wunmuan'n, be flɛ be Rɛfafuɛ'm be mɛn. Manase i wa Zair i osu nunfuɛ'm be fali Argɔb lika wunmuan'n Bazan lika'n nun lɔ lele kpɛn Gesirfuɛ mun nin Maakatfuɛ'm be awɛ'n su. Be fali be dunman sieli lɛ klɔ'm be su. Be flɛ be kɛ Zair klɔ, lele ndɛ be tɛ flɛ be sɔ. N fali Galaad mɛn'n m mannin Manase i wa Makir i osu nunfuɛ mun. N fali lika ng'ɔ o Galaad nin Arnɔn nzue ba'n be afiɛn'n m mannin Ribɛnfuɛ mun nin Gadfuɛ'm be osu nunfuɛ mun. Be lika'n i nuan su yɛlɛ Arnɔn nzue ba'n. Zabɔk nzue ba'n kusu ti be nin Amɔnfuɛ'm be awɛ. Wia atɔliɛ lɔ awɛ liɛ'n yɛlɛ Zurdɛn'n i kongo'n. Ɔ sin Kinerɛt fɛtɛ'n nin jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n be afiɛn lele fa ju Pisga oka b'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n i bo lɔ. I blɛ sɔ nun'n, n kannin ndɛ kleli amun, n jrannin su, n seli amun kɛ: «Anannganman amun Nyanmiɛn'n fali lika nga mannin amun. Sonja mun, amun kwlakwla amun `fa amun alɛ ninnge mun nan amun `dun mmua amun niaan Izraɛlfuɛ kun nga'm be nyrun. Amún yi mun nin amun mma kanngan mun, ɔ nin amun nnɛn mun yɛ be ´ka klɔ nga n fa mannin amun'n bé su-ɔ. N si kɛ amun nnɛn'm be sɔnnin. Amun `uka amun niaan mun man Anannganman `man be manndran, man be `nyan mɛn bɔ Anannganman amun Nyanmiɛn'n wa fa man be Zurdɛn'n i bue kun lɔ'n ka nan amu'an sa amun sin lika kunngun nga n fa mannin amun'n be nun.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n nan m'an se Zozie kɛ: «Sa kwlaa nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa yoli famiɛn nnyɔn nga be o lɛ mun'n, ɔ yoli ɔ nyrun. Sa kunngba sɔ'n yɛ ɔ ´fa yo mɛn nga a nin be nun famiɛn'm be ´kun mun be kwlaa-a. Nán amun sro be. Anannganman amun Nyanmiɛn'n bɔbɔ yɛ ɔ ´kun amún ti alɛ-ɔ.» I blɛ sɔ'n nun'n nan m'an kpata Anannganman'n, n seli i kɛ: «Anannganman, a kleli min weiin kɛ a ti dan nan a kwla sa kwlaa yo. Kɛ n nian nglo lɔ nin asiɛ'n su wa'n, n wun-man amuɛn kun b'ɔ yo sa dandan nga a yo'n wie-ɔ ɔ yo ye-ɔ. Yaci man n kpɛ Zurdɛn nzue ba'n, nan mín nyin mma `gua mɛn klanman ng'ɔ o Zurdɛn'n i bue kun lɔ'n i wun, man n wun i nun oka nglanman mun ɔ nin Liban mɛn'n.» Sanngɛ ya nga Anannganman fɛli i mín wun amun dunman nun'n ti, ɔ seli min kɛ: «Yaci ndɛ ng'ɔ o lɛ'n i kanlɛ man n ti sa. Fu Pisga oka'n su nan nian wia atɔliɛ lɔ lika'n, nian wia afiliɛ lɔ lika'n nin nglo lɔ lika'n, ɔ nin ngua lɔ lika'n, nian be kpa. Sanngɛ Zurdɛn'n liɛ'n, a su kpɛ-man. Sa nga Zozie ko yo'n kan kle i. Wlɛ i fanngan man ɔ yo yakpa, afin i yɛ ɔ wa dun mmua Izraɛlfuɛ'm be nyrun yɛ ɔ ´fa mɛn nga a wa wun i lɛ'n ´man be-ɔ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, e kali kongo nun lɛ Bɛt-Pɛɔr klɔ'n i nyrun lɛ. Siɛn'n, Izraɛlfuɛ mun, amun `tie mmla fanunfanun nga n fa kle amun'n, amun `fa be su. I liɛ, amun ´tran nguan nun, kpɛkuun mɛn nga Anannganman amun nannan'm be Nyanmiɛn'n fa mannin amun'n, amun ´ko fa. Ndɛ nga n fa sie amun nyrun'n, nán amun kpɛ wie gua nun, nán amun yi wie ase. Sanngɛ amun `nian Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nuan ndɛ nga n fa sie amun nyrun'n su. Like nga Anannganman yoli i Baal-Pɛɔr i ndɛ'n nun'n, amun bɔbɔ amun wunnin i. Ɔ kunnin sran nga be sɔli Baal-Pɛɔr'n mun. Amun nga kusu bɔ amun fali bé wun mantannin Anannganman amun Nyanmiɛn'n, amun kwlakwla yɛ amun tɛ o nguan nun yɛ. Amun si kɛ mmla fanunfanun nga Anannganman min Nyanmiɛn'n fa mannin min'n yɛ n kusu n fa kleli amun-ɔn. Sɛ amun ju mɛn nga amun ´kɔ i falɛ yɛ'n nun lɔ'n, amun `nian be su `fa nanti. Sɛ amun fa bé su nan amun nian bé su fa nanti'n, sɛ nvle kun nga'm be nunfuɛ'm be ti mmla sɔ'm be nun ndɛ mun'n, be ´si kɛ amun ti ngwlɛlɛfuɛ nin akunndanfuɛ mun. Nga be ´se'n yɛlɛ kɛ: «Nvle dan nga i nunfuɛ'm be si ngwlɛlɛ o, be si sa o!» ?Nvle nga be ti dandan bɔbɔ'n, be nun onin cɛ yɛ i amuɛn'm be mɛntɛn i dan kɛ Anannganman e Nyanmiɛn'n bɔ blɛ kwlaa nga e flɛ i'n ɔ mantan ye'n sa-a? ?Nvle dan onin cɛ yɛ i mmla fanunfanun'm be kpa ti kɛ mmla nga n ´fa sie amun nyrun ndɛkɛn yɛ'n sa-a? Sanngɛ amun `nian amún wun kpa cɛn kwlakwla kɛ ɔ ´yo nan amún wla ɔ'a fi-man sa nga amun bɔbɔ amun wunnin be'n ti. Nán man be fin amun akunndan nun fite le. Amun `fa kle amun mma mun nin amun anunman mun. Nán amún wla fi cɛn nga amun jrannin Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun Orɛb lɔ'n i su. Ɔ seli min kɛ: «Flɛflɛ sran mun man be bla min wun wa. N ´kan ndɛ kle be nan be nyin ɔ'a yi min titi kɛ be o Kanaan asiɛ'n su wa'n. Be kusu ndɛ nga n kan'n, ɔ fata kɛ be fa kle be osu nunfuɛ mun.» Amun bali amun wa jrannin Orɛb oka'n i bo lɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun oka'n ti sin ngunmin, sin sɔ'n ɔ jaso lele ju nyanmiɛn su lɔ. Aosin tritri kpa nin nyanmiɛn ble tuun kpa be sin yia oka'n. Anannganman ijɔ kleli amun sin sɔ'n nun. Amun tili i ijɔlɛ'n, sanngɛ amu'an wun-mɛn i nyrun'n, i nɛn'n kunngba yɛ amun tili-ɔ. Ɔ kannin aenguɛ nga ɔ nin amun trali'n i ndɛ kleli amun. I waan amun `nian su, nan amun `niɛn i mmla blu b'ɔ klɛli be yɛbuɛ paplaapla nnyɔn su'n be su `nanti. I blɛ sɔ'n nun yɛ Anannganman waan n `kle amun mmla fanunfanun nga amun ju mɛn nga amun ´kɔ i falɛ lɛ'n nun lɔ'n amun ko nanti su mun-ɔn. Blɛ bɔ Anannganman jrannin sin'n nun ɔ ijɔ kleli amun Orɛb lɔ'n, amu'an wun-mɛn i nyrun'n. I sɔ'n ti kusu, amun `nian amún wun su. Nán amun yo like wie b'ɔ ti like wie nzɔliɛ amun fa saci amún wun. Nán amun yo like b'ɔ ti amuɛn'm be nzɔliɛ. Nán amun yo like wie b'ɔ ti sran yasua annzɛ bla wie nzɔliɛ, annzɛ nnɛn'm be nzɔliɛ, annzɛ anunman bɔ be tu be sin'n be nzɔliɛ, annzɛ nnɛn nga be cuɛn bé wun ase'n be nzɔliɛ, annzɛ jue bɔ be o nzue nun'n be nzɔliɛ. Amun `nian amún wun su. Sɛ amun man amun nyin su nian nglo lɔ nan amun wun wia'n nin anglo'n, ɔ nin nzraama mun, ɔ nin nyanmiɛn su lɔ ninnge wafa-wafa uflɛ mun'n, nán amun koto bé bo yɛ nán amun su be. Ninnge sɔ'm be ti asiɛ'n su nvle nga'm be kwlaa be liɛ. Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa mannin be. Amun liɛ'n, Anannganman bɔbɔ ko fali amun nyrɛnnɛn dan nun Ezipt lɔ bali. I waan ɔ ´fa amun ´fa yo i nvle b'ɔ ti i liɛ klonglo kɛ amun fa ti ndɛ yɛ'n sa. Amun dunman nun ti Anannganman fali ya mín wun. Ɔ tali nda kɛ n su kpɛ-man Zurdɛn nzue ba'n nan n su ju-man mɛn klanman bɔ ɔ'a fa man amun'n nun lɔ. Ɔ man n ´wu mɛn nga nun wa, n su kpɛ-man Zurdɛn'n. Sanngɛ amun liɛ'n, amun ´kpɛ Zurdɛn'n amun ko fa mɛn klanman sɔ'n. I sɔ'n ti, amun `nian amún wun su kpa, nán amún wla fi aenguɛ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n nin amun trali'n su. Nán amun yo like wie b'ɔ ti kɛ like wie nzɔliɛ sa. Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ tannin amun kɛ nán amun yo sɔ. Afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n jue kɛ sin sa, ɔ yra, ɔ ti Nyanmiɛn kun b'ɔ si kwla. Kannzɛ amun cɛ mɛn nga nun wa bɔ amun ´wu ba mun, bɔ amun ´nyan anunman mun'n, sanngɛ nán amun yo like wie b'ɔ ´yo like wie nzɔliɛ b'ɔ ´saci amun-ɔn. Yɛ nán amun yo like fi bɔ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ klo-mɛn i b'ɔ fɔkɔ i anwlɛn. Sɛ amun yo i sɔ sa tɛ liɛ'n, amun ´wu ndɛndɛ kpa mɛn nga amun wa kpɛ Zurdɛn'n be ´kɔ i falɛ lɛ'n nun lɔ, n kan nyanmiɛn nin asiɛ'n. Amun su cɛ-man mɛn sɔ'n nun, amun ´nunnun treketreke. Anannganman ɔ ´yo man amun ´bo sanndi nvle kun nga'm be nun. Amun ´ka kaan sa mɛn nga Anannganman ´fa amun ´kɔ nun sɔ'n i nun lɔ. Kpɛkuun amun ´sɔ amuɛn bɔ sran yɛ ɔ yili be mun. Amuɛn sɔ'm be ti waka annzɛ yɛbuɛ bɔ be wun-man ase, be ti-man sa, be kwla di-man like, be bue ti-man nvan'n. Amun ´sɔ be mɛn sɔ'm be nun. Kpɛkuun amun wa kunndɛ kɛ amun ´mantan Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Sɛ amun tu amun klun amun fa amun wun mɛntɛn i kpa'n, yɛ sɛ amun fa amun wla'n kwlaa guɛ i su'n, ɔ ´fɛ i wun ´kle amun. Kɛ sa nga n kannin be ndɛ'n be ´ju amún su, bɔ nyrɛnnɛn ´tɔ amun su'n, amun ´sa amun sin Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sin. Amun ´fɛ i ndɛ'm bé su. Afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n ti Nyanmiɛn kun b'ɔ si aunnvuɛ dan kpa. Ɔ su yi-man amun ase le. Ɔ su nunnun-man amun le. I wla su fi-man aenguɛ ng'ɔ nin amun nannan mun be trali'n su, ɔ tali su nda. Amun `bu sa nga be juli lalafuɛ nun'n i sin nan b'a wu amun'n i akunndan. ?Kɛ ɔ fin cɛn bɔ Nyanmiɛn boli sran jrɛli i asiɛ'n su'n, yɛ kɛ ɔ fɛ i asiɛ'n i bue kun lele b'ɔ ´fa guɛ i bue kun ekun lɔ'n, sa dan kɛ nga sa ɔ'a ju le? ?B'a kɛn i sɔ ndɛ amu'an ti i le? ?Nvlefuɛ wie'm be o lɛ bɔ b'a ti Nyanmiɛn i nɛn'n sin afiɛn kɛ nga amun fa tili lɛ'n sa kpɛkuun b'a wu-man-an? ?Amuɛn onin yɛ ɔ'a ko de nvle kun nvle uflɛ sa nun kanga nun le-ɔ? Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ko fali amun Ezipt lɔ kanga nun bali. I sin nan ɔ'a ko yi amun ɔ'a fite'n, ɔ fali sa kekle mun yili Eziptfuɛ'm be su, ɔ nin be kunnin kunlɛ kpa, ɔ yili atrɛ mun, ɔ yoli abonuan sa mun nin sa sroesroe mun. Sa sɔ'm be yoli amun nyrun. I waan amun `wun i sɔ nan amun si kɛ i kunngba cɛ yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nan be fa like fi sunnzun i-ɔ ɔ yo-man ye. Ɔ jrannin nyanmiɛn su lɔ ijɔ kleli amun, yɛ ɔ tikeli sa wie'm be su kleli amun. Asiɛ'n su wa kusu ɔ fɛli i sin dan'n kleli amun. Ɔ ijɔli sin sɔ'n nun amun tili. Ɔ kloli amun nannan mun, yɛ ɔ buli be osu nunfuɛ'm be akunndan sieli, i wunmiɛn b'ɔ lɛ i'n ti ɔ yili amun Ezipt lɔ fiteli. Ɔ fuannin nvle wie'm be nun sran mun, yɛ ɔ fali be mɛn'n mannin amun kɛ amun tran nun. Amun bɔbɔ amun nyinma ta sa sɔ mun kɛ e se yɛ'n. Nvle sɔ'm be dan tra amun liɛ yɛ be nunfuɛ'm be kekle tra amun. I sɔ'n ti, man amun wun i wlɛ ndɛkɛn, yɛ man ɔ tran amun akunndan nun titi kɛ Anannganman kunngba yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn, man amun wun i wlɛ kɛ nyanmiɛn su lɔ o, asiɛ'n su wa o, like fi nin i sɛ-man. Ɔ man i mmla nin i ndɛ bɔ n ´fa man amun yɛ'n, amun `fa bé su. I liɛ'n, amun nin amun osu nunfuɛ nga be wa jaso su'n, amun ´nyan ye, yɛ amun nguan nyanman'n ɔ ´yo tɛnndɛn mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun mlɔnmlɔn'n i nun. Yɛ Moiz kpali klɔ nsan sieli be ngunmin Zurdɛn'n i bue kun lɔ wia afiliɛ lɔ-ɔ. I liɛ'n, sran nga sanvuɛsa nyɛn i nan ɔ kun sran'n, b'ɔ nán i nyinfu'n, ɔ `wanndi wɔ klɔ sɔ'm be nun kun su nan ɔ `nyɛn i ti. Klɔ sɔ mun'n, kun yɛlɛ Bɛzɛr b'ɔ o aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ nun'n, ɔ o Ribɛnfuɛ'm be lika'n nun. Kun ekun yɛlɛ Galaad klɔ nga be flɛ i Ramɔt'n, ɔ o Gadfuɛ'm be lika'n nun. Yɛ kun ekun yɛlɛ Bazan klɔ nga be flɛ i Golan'n, ɔ o Manasefuɛ'm be lika'n nun. Moiz fali mmla'n sieli i Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Mmla'n nin atin klelɛ mmla mun, ɔ nin sa'm be nuan su yolɛ mmla mun, Moiz fa be sieli Izraɛlfuɛ'm be nyrun kɛ be fin Ezipt lɔ bali'n. Kɛ ɔ ´fa sie be nyrun sɔ'n, wuun be o Zurdɛn'n i bue kun ng'ɔ o Baal-Pɛɔr i nyrun ndɛnman lɛ'n i su. Lika sɔ'n wo Amɔrfuɛ'm be famiɛn nga be flɛ i Siɔn b'ɔ tran Ɛsbɔn'n i mɛn'n nun. Kɛ Moiz nin Izraɛlfuɛ'm be fin Ezipt lɔ bali'n, be kwlali famiɛn sɔ'n. Be fɛli i lika'n. Be fali Ɔg b'ɔ ti Bazan'n i famiɛn'n i lika liɛ'n kusu wie. Amɔrfuɛ'm be famiɛn nnyɔn sɔ'm be o Zurdɛn'n sin lɔ wia afiliɛ lɔ lika'n nun laa. Izraɛlfuɛ'm be fali lika ng'ɔ fɛ i Arɔɛr b'ɔ o Arnɔn nzue ba'n i nuan lɔ'n lele fa juli Siɔn oka bɔ be flɛ i Ɛrmɔn'n i wun lɔ. Lika sɔ'n, ɔ fɛ i Zurdɛn'n sin lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ b'ɔ o wia afiliɛ bue liɛ su lɔ'n lele ɔ fa ju jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n wun lɔ, ɔ ju Pisga oka'n i bo. Moiz flɛli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa, nan ɔ'a se be kɛ: Izraɛlfuɛ mun, amun `tie mmla fanunfanun nga n ´kan be n ´kle amun ndɛ yɛ'n. Amun `suan be, yɛ amun `nian bé su `nanti. Anannganman e Nyanmiɛn'n ɔ nin e trali aenguɛ Orɛb lɔ. Aenguɛ sɔ b'ɔ trali'n, nán é si'm be ngunmin yɛ ɔ nin be trali-ɔ, sanngɛ ɔ nin e nga e o wa yɛ'n bɔ kɛ e ´se yɛ'n é nyin tɛ o su'n, ɔ nin e kwlakwla yɛ ɔ trali-ɔ. Oka'n su lɔ'n, Anannganman o sa, amun kusu amun wo sa, yɛ ɔ ijɔli sin'n i afiɛn lɔ kleli amun-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun n jin Anannganman nin amun be afiɛn, yɛ n kan i nuan ndɛ'n n kle amun-ɔn. Afin kɛ amun wunnin sin'n, srɛ kunnin amun. Amun waan amun fu-man oka'n su lɔ. Anannganman seli amun kɛ: «N ti Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n. Min yɛ man a tuli Ezipt lɔ blɛ bɔ a tɛ o kanga nun nin-ɔn. Nán su like uflɛ fi, san min kunngba cɛ. Nán yo amuɛn fi nin like wie fi b'ɔ fa nglo lɔ like, annzɛ b'ɔ fa asiɛ'n su wa like, annzɛ b'ɔ fa nzue b'ɔ o asiɛ'n i bo lɔ nun like. Nán koto bé bo, nán su be. Afin n ti Anannganman ɔ Nyanmiɛn yɛ n si kwla. Sɛ sran kun jaso min wun'n, n ´tu i fɔ, n ´tu i nin i mma'm be fɔ lele n fa wlu i anunman'm be mma liɛ'm be nun. Sanngɛ sran nga be klo min'n, bɔ be fa min mmla'm bé su'n, n ´klo be lele n fa wlu be anunman'm be mma liɛ'm be nun lele fa ju be akpasua akpi su. Nán bo min Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n min dunman'n ngbɛn, afin sran ng'ɔ bo min dunman ngbɛn'n, n su yaci-mɛn i lɛ, san n ´tu i fɔ. Man ɔ wla kpɛn wunmiɛn-delɛ-cɛn'n su, man ɔ yo min liɛ klonglo kɛ n kan kle wɔ'n sa. Fa cɛn ba nsiɛn di junman. Junman kwlakwla nga a ko di'n, di i cɛn nsiɛn sɔ'n nun. Sanngɛ cɛn ba'n i nso sufuɛ'n, ɔ ti min Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n min wunmiɛn-delɛ-cɛn. Nán di junman fi cɛn sɔ'n nun. Sɛ wɔ o, sɛ ɔ́ wa yasua o, ɔ́ wa bla o, ɔ́ sa nun junman difuɛ yasua o, ɔ́ sa nun junman difuɛ bla o, ɔ nannin o, wɔ aflunmun o, ɔ nnɛn'm be kwlaa o, aofuɛ ng'ɔ tran wɔ awlo o, nán amun wie fi di junman cɛn sɔ'n nun mlɔnmlɔn. Man ɔ sa nun junman difuɛ, sɛ bla o, sɛ yasua o, be de wunmiɛn kɛ ɔ bɔbɔ sa. Nán ɔ́ wla fi kɛ a yoli kanga Ezipt mɛn'n nun lɔ yɛ min Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n n fali wɔ lɔ n bali-ɔ. Afin sran fi kwla jran-man min nyrun. I sɔ'n ti yɛ min Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n n waan a de wunmiɛn wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun nin-ɔn. Bu ɔ́ si nin ɔ́ nin be sran kɛ min Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n n kan kleli wɔ'n sa, nan ɔ nguan nyanman'n ɔ'a yo tɛnndɛn nan ɔ wun ɔ'a jɔ wɔ fɔuun mɛn nga min Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n fa man wɔ'n i nun'n ti. Nán kun sran. Nán kunndɛ bla ɔ́ yi bo, annzɛ bian ɔ́ wun bo. Nán wua. Nán tɔn ɔ wiengu suɛn. Nán man ɔ́ nyin blo ɔ wiengu i like wie su, i yi o, i sua o, i fie o, i sa nun junman difuɛ yasua o, i sa nun junman difuɛ bla o, i nannin o, i aflunmun o, nán man ɔ́ nyin blo wie fi su.» Ndɛ nga Anannganman kan kleli amun kwlakwla oka'n su lɔ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ jrannin sin nin nyanmiɛn ble, ɔ nin aosin ble tuun nun yɛ ɔ kannin-ɔn. Ɔ'a kan-man uflɛ ɔ'a uka-man su. Kɛ ɔ ´kan'n, ɔ kɛnnin i kekle kpa. I sin ɔ klɛli i yɛbuɛ paplaapla nnyɔn su nan ɔ'a fa man min. Kɛ sin'n fali oka wunmuan'n, bɔ amun tili Anannganman i nɛn'n aosin tuun nun'n, kpɛkuun amun awlobo kpɛnngbɛn mun nin amun kpɛnngbɛn mun be ko toli min, be seli min kɛ: «Kɛ Anannganman e Nyanmiɛn'n i dan fa ti ju'n, ɔ'a fa kle ye, yɛ ɔ'a yi i wun nglo nyannyannyan ɔ'a kle ye. E tili i nɛn'n sin'n nun. Ndɛkɛn y'a wun kɛ kannzu Nyanmiɛn kwla ijɔ kle sran kpɛkuun sran sɔ'n ɔ wu-man. ?Sanngɛ e ´tran lɛ man sin dan nga ɔ di ye? Afin nga, sɛ e ka Anannganman e Nyanmiɛn'n i nɛn'n i tilɛ'n su'n, e ´wu yɛ ɔ o lɛ-ɔ. ?Sran onin bɔ cɛ yɛ ɔ'a ti Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n i nɛn'n sin nun kɛ e sa bɔ ɔ'a wu-man-an? Nan i ti'n, wunnge Anannganman e Nyanmiɛn'n i wun lɔ, tie ndɛ ng'ɔ ´kan'n, nan i kwlaa ng'ɔ kan kle wɔ'n, kan kle ye. Sɛ e ti'n, e ´fa su.» Anannganman tili ndɛ nga amun kan kleli min'n nan ɔ'a se min kɛ: «N tili ndɛ nga Izraɛlfuɛ'm be kan kleli wɔ'n. Be ndɛ yo fɛ dan. Sɛ ɔ ti kɛ bé nyin yi min sa titi yɛ be fa mín nuan ndɛ'm be kwlaa su'n, wuun nga, be nin be osu nunfuɛ'm be ´nyan ye sa tititi. Kɔ ko se be kɛ be `sa be sin be tannin sua'm be nun. Sanngɛ ɔ liɛ'n, tran mín wun wa, n ´kan ndɛ nin mmla fanunfanun nga a ko kle be'n n ´kle wɔ. Sɛ be ju mɛn nga m'an fa man be kɛ be fa'n i nun lɔ'n, man be nanti su.» Moiz seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Amun `fa ndɛ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa mannin amun'n i su kpa. Nán amun yi i ase. Amun `fa atin nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n kleli amun'n su seiin nan amu'an wu-man, nan amun wun ɔ'a jɔ amun fɔuun, nan amun nguan nyanman'n ɔ'a yo tɛnndɛn mɛn nga amun wa fa'n nun.» «Mmla fanunfanun ng'ɔ o yɛ'n kwlaa Anannganman amun Nyanmiɛn'n waan n `kle amun nan sɛ amun ju mɛn nga amun su kɔ nun yɛ'n nun lɔ'n, amun `fa be su. I waan amun nin amun osu nunfuɛ mun amun `fa be kwlakwla be su titi lele fa ju amun wie cɛn, nan amun nguan nyanman'n ɔ'a yo tɛnndɛn. Izraɛlfuɛ mun, amun `fa amun su sie mmla sɔ'm be su nan amun `fa bé su. I liɛ'n, amun wun ´jɔ amun fɔuun, kpɛkuun amun ´trɛ dan kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n kannin'n sa. Ɔ seli amun kɛ mɛn ng'ɔ ´fa man amun'n, i asiɛ'n ɔ ´yo like ye kpa, yɛ i kunngba'n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman. Izraɛlfuɛ mun, amun `tie. Anannganman e Nyanmiɛn'n i kunngba cɛ yɛ ɔ ti Anannganman nin-ɔn. Amun `klo Anannganman amun Nyanmiɛn'n kpa, amun `fa amún wla'n kwlaa guɛ i su, amun `fa amun wunmiɛn'n kwlaa yo like ng'ɔ kle kɛ amun klo i'n. Man mmla nga n su fa man amun ndɛkɛn yɛ'n be ka amun klun. Amun `fa kle amun mma mun, sɛ amun ti amun awlo lɔ, amun `kan, sɛ amun wo atin su amun su kɔ lika o, amun `kan, sɛ amun wa la o, sɛ amun tinnge o, amun `kan. Amun `fa cici amún sa kɛ nzɔliɛ sa, amun `fa wie sie amun ngban su amun nyinma nnyɔn'm be afiɛn. Amun `fa be klɛ amun anuan'm be kadri'm bé su, ɔ nin amun klɔ'm be anuan'm bé su.» Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´fa amun kɔ mɛn nga ɔ seli amun nannan Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb kɛ ɔ ´fa man amun'n i nun lɔ. Amun ko fa klɔ dandan, nin klɔ kpakpa bɔ nán amun yɛ amun kplannin'n. Amun ´fa sua bɔ amu'an kunndɛ-man ninnge b'a wla-man be nun sanngɛ bɔ ninnge kpakpa'm b'a yi be piɛ'n, amun ´fa nzue gbo bɔ nán amun yɛ amun kpɛli'n, amun ´fa vinyi fie mun nin olivie fie mun bɔ nán amun yɛ amun dili be'n. Amun ´nyan aliɛ kaka kpa amun ´di. Sanngɛ amun `nian amún wun kpa, nán amún wla fi Anannganman su. Afin i yɛ ɔ yili amun kanga'n nun fiteli Ezipt mɛn'n nun lɔ-ɔ. Amun `nyin yi Anannganman amun Nyanmiɛn'n, amun `su i. Sɛ amun ´ta nda'n, amun `fɛ i dunman'n yɛ amun fa ta-a. Nán amun koto like wie fi bo, nán amun fa nvle nga be mantan amun'n be amuɛn mun. Afin Anannganman amun Nyanmiɛn b'ɔ nin amun wo nun'n, ɔ ti Nyanmiɛn kun b'ɔ si kwla. Sɛ amun yo nan Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa ya'n, ɔ ´nunnun amun asiɛ'n su. Nán amun kunndɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nuan kɛ amun fa kunndɛli i nuan Masa lɔ'n sa. Amun `fa Anannganman amun Nyanmiɛn'n i ndɛ nin i mmla fanunfanun ng'ɔ fa mannin amun'n bé su kpa. Amun yo sa kpa'n. Amun `yo like ng'ɔ yo Anannganman fɛ'n nan amun wun a jɔ amun fɔuun, nan amu'an kwla fa mɛn klanman ng'ɔ tali amun nannan'm be nda kɛ ɔ ´fa man amun'n. Ɔ ´dun mmua fuan amun kpɔfuɛ mun kɛ ɔ fa kannin'n sa. Sɛ cɛn wie amun mma'm be usa amun kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ Anannganman e Nyanmiɛn'n fali mmla fanunfanun nga mun mannin amun-ɔn?» Amun `tɛ bé su kɛ: «E yoli Ezipt famiɛn'n i kanga, yɛ Anannganman i tinmin bɔ be jrɛn i nyrun-ɔn ɔ yo-man ye'n ti, ɔ fali e Ezipt lɔ bali. Anannganman yili atrɛ mun, ɔ yoli abonuan ninnge sroesroe mun e nyrun. Ɔ fali sa yalɛ yili i Eziptfuɛ mun nin famiɛn'n i bɔbɔ, ɔ nin i awlofuɛ'm bé su. Nan ɔ'a yi e be mɛn sɔ'n nun lɔ, nan ɔ nin e a ba mɛn nga ɔ tali e nannan'm be nda kɛ ɔ ´fa man ye'n nun. I ti yɛ Anannganman waan e nian mmla sɔ'm bé su e nanti nin-ɔn. I waan e nyin `yi i Anannganman e Nyanmiɛn'n, nan e wun a jɔ e fɔuun cɛn'n kwlakwla, nan y'a tran nguan nun kɛ e fa o yɛ'n sa. Sɛ e fa Anannganman e Nyanmiɛn'n i mmla sɔ mun sie'n kɛ ɔ kan kleli e sa'n, ɔ ´wun kɛ e nanti seiin i nyrun.» Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´fa amun wlu mɛn nga amun wa ko fa'n nun. Ɔ ´kankan nvle nga be o yɛ'n be bo amun nyrun: Ɛtfuɛ, Girgazfuɛ, Amɔrfuɛ, Kanaanfuɛ, Ferezfuɛ, Evfuɛ, yɛ Zɛbisfuɛ mun. Be sɔnnin tra amun, yɛ be lɛ wunmiɛn tra amun. Sɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa be man amun nan amun kwla be'n, amun `nunnun be mlɔnmlɔn. Nán amun nin be tra aenguɛ, nán amun si be aunnvuɛ. Nán amun nin nvle sɔ nunfuɛ mun amun ja amun afiɛn bla. Nán amun fa amún wa bla man bé wa yasua kɛ ɔ jɛ i. Yɛ nán amun ja bé sa nun bla man amún wa yasua. Sɛ amun yo sɔ'n, be ´cuɛn amun mma bla nin amun mma yasua mun, be ´fa be wlɛ i amuɛn sɔlɛ nun, kpɛkuun be ´kaci be sin si Anannganman. Yɛ sɛ ɔ yo sɔ kusu'n, Anannganman'n ´fa ya dan kpa amun wun, kpɛkuun ɔ ´nunnun amun ndɛndɛ kpa. Ng'ɔ fata kɛ amun yo'n yɛ: amun `bubu be amuɛn sɔwlɛ mun, amun `bubu be yɛbuɛ nga be takali mun'n, ɔ nin be ninnge nga be sɔ be mun'n, yɛ amun `yra be amuɛn mun. Afin amun ti nvle kun bɔ Anannganman amun Nyanmiɛn'n kpali amun sieli amun ngunmin. Ɔ kpali amun nvle nga be o asiɛ wunmuan'n su'n be kwlakwla be nun kɛ amun yo i liɛ klonglo. Nán kɛ amun sɔnnin tra nvle'm be kwlakwla ti yɛ Anannganman fali amun mɛntɛnnin i wun-ɔn. I kpa'n bɔ amun yɛ amun ti nvle'm be nun kaan nin-ɔn. Sanngɛ kɛ Anannganman klo amun'n ti'n, yɛ aenguɛ ng'ɔ nin amun nannan'm be trali'n i su bɔ i waan ɔ ´nian'n ti, ɔ yili amun Ezipt lɔ fiteli. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun amun wo kanga nun, i tinmin bɔ be jrɛn i nyrun ɔ yo-man ye'n ti, ɔ deli amun Ezipt famiɛn'n i sa nun. I sɔ'n ti, amun `si kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn. Nyanmiɛn sɔ'n ɔ ti nanwlɛfuɛ, ɔ nin sran mun tra aenguɛ. Sɛ be klo i nan be fɛ i mmla'm be su'n, i kusu ɔ nian aenguɛ ng'ɔ nin be trali'n su yɛ ɔ si be aunnvuɛ lele fa wlu be anunman'm be mma liɛ'm be nun lele ju be akpasua akpi su. I kpɔfuɛ'm be kusu ɔ ka lɛ tu be fɔ, ɔ sisi-mɛn i bo, ɔ `yo man be wu. Sran ng'ɔ kpɔ i Anannganman'n, ɔ yaci cɛ-mɛn i, ɔ ka lɛ tu i fɔ. I sɔ'n ti, ndɛ nin mmla fanunfanun nga n ´fa man amun ndɛkɛn yɛ'n, amun `nian be su, yɛ amun `fa bé su. Sɛ amun fa amún su sie mmla sɔ'm bé bo nan amun nian be su, nan amun fa bé su'n, Anannganman kusu ɔ ´nian aenguɛ ng'ɔ nin amún si'm be trali'n su, yɛ ɔ ´yo amun ye, afin ɔ tali be nda. Ɔ ´klo amun, ɔ ´yo amun ye, ɔ ´yo man amun ´nyan ninnge kpanngban. Ɔ ´man amun ba kpanngban yɛ amun ´trɛ, amun fie'm be su ninnge'm be ´yo ye, amun ´nyan ble, nin nzan, nin ngo kpanngban. Amun nannin mun, nin amun bua mun, nin amun boli mun be ´trɛ mɛn ng'ɔ tali amun nannan'm be nda kɛ ɔ ´fa man amun'n nun. Ɔ ´man amun muae ´tra nvle'm be kwlakwla. Yasua ng'ɔ wu-man ba'n, annzɛ bla klun kpanfuɛ'n, annzɛ nnɛn nga be wu-man ba'n, be su wun-mɛn i sɔ amun mɛn'n nun. Anannganman ´yo man tukpacɛ fi su nyan-man amun, yɛ ɔ ´yo man sa sroesroe nga be juli Eziptfuɛ'm bé su bɔ amun bɔbɔ amun wunnin be'n, be su nyan-man amun, amun kpɔfuɛ'm bé su yɛ be ´tɔ-ɔ. Amun `nunnun nvle nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa be man amun'n be kwlakwla. Nán amun si be aunnvuɛ. Nán amun sɔ be amuɛn'm be wie. Sɛ amun yo sɔ-ɔ, amuɛn sɔlɛ ɔ ´tra amun kɛ aya sa. Wienun-ɔn amun wa se kɛ: «?Nvle nga bɔ be nun sran'm be sɔnnin tra e yɛ nin-ɔn, e ´yo sɛ nan y'a de be lika'n bé sa nun?» Nán amun sro be. Sa nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa yoli Ezipt famiɛn'n nin Ezipt mɛn wunmuan'n, man amun wla kpɛn su. Kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´yi amun Ezipt lɔ fite'n, amun wunnin nyrɛnnɛn sa dandan ng'ɔ fa yili Eziptfuɛ'm be su'n, amun wunnin atrɛ ng'ɔ yili be mun nin abonuan sa ng'ɔ yoli be mun'n, amun wunnin kɛ sran fi ɔ'a kwla jrɛn-mɛn i nyrun. Sa kunngba sɔ'm be yɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ wa fa yo nvle nga amun sro be yɛ'n be kwlakwla-a. Amun kpɔfuɛ nga be ka lɛ bɔ be fia amun nyrun'n, ɔ ´fa abɔn dandan mun ´kle be nyrɛnnɛn lele be ´wie wu. Nán srɛ kun amun bé wun, afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n nin amun o nun. Ɔ ti Nyanmiɛn kun b'ɔ ti dan yɛ ɔ yo sro. Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´fuan nvle sɔ mun amun nyrun kanngankanngan. Amun su kwla bo-man be mɛn'n kpɛ kunngba sa. Ɔ yo sɔ-ɔ, bo nun nnɛn wlɛfuɛ'm be ´sɔn ngboko. Sanngɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´fa nvle sɔ mun ´wla amún sa nun. Be su wun-man bé wun yowlɛ srɛ b'ɔ ´kun be'n i dunman nun, lele san be ´wie nunnun mlɔnmlɔnmlɔn. Anannganman ´fa be famiɛn mun ´wla amún sa nun. Amun ´yo man be dunman ´mlin asiɛ'n su, be wie fi su jran-man amun nyrun, san amun ´nunnun be. Be amuɛn nga be yoli be mun'n, amun `yi be sin nun, amun `wɔ be nun. Nán amun nyin blo jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ nga be o bé amuɛn sɔ'm be wun'n be su. Nán amun fa amuɛn sɔ mun sie amún wun. Sɛ amun yo sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan amu'an sɔ be, afin be ti tete like Anannganman nyrun. Tete like b'ɔ nunnunlɛ yɛ ɔ nin i fata'n, nán amun fa sie amun sua'm be nun, sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, be ´nunnun amun wie kɛ i sa. Amun `bu ninnge sɔ mun kɛ be ti fiɛn, nán amun bu be like mlɔnmlɔn, be nin nunnunlɛ yɛ ɔ fata-a. Ndɛ nga n ´kan kle amun yɛ'n, amun `fa be kwlaa sie, amun `fa bé su nan amu'an ka nguan nun nan amu'an trɛ, nan amu'an ko fa mɛn nga Anannganman tali nda kɛ ɔ ´fa man amun nannan mun'n. Nán amún wla fi atin tɛnndɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fali amun sinnin nun aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ afuɛ ablanan'n. I waan ɔ ´gua amun nyin ase nan ɔ ´sa amun nian. I waan ɔ ´si amun klun lɔ akunndan mun. I waan ɔ ´nian sɛ amun ´fɛ i nuan ndɛ'n su o, annzɛ sɛ o. Ɔ kannin amun ase, ɔ fali awe kleli amun nun. Kpɛkuun mani bɔ amun si-mɛn i laa'n, ɔ fa tali amun. Amun nannan'm b'a si-mɛn i bɔbɔ. I waan ɔ ´yo sɔ nan amu'an si kɛ nán aliɛ kunngba yɛ ɔ man sran nguan-an, nan ndɛ kwlaa ng'ɔ fin Anannganman'n nuan fite'n yɛ ɔ man sran nguan-an. Amun tralɛ'm b'a titi-man amún wun le. Amún ja'm b'a wun-man amún bo afuɛ ablanan sɔ'n nun le. Ɔ man sɛ Anannganman tu amun fɔ'n, man amun wun i wlɛ kɛ ɔ yo i kɛ sran su tu i wa fɔ sa. Amun `fa Anannganman amun Nyanmiɛn'n i ndɛ'm be sie. Amun `fɛ i atin'n su, yɛ amún nyin `yi i. Mɛn nga Anannganman su fa amun kɔ nun lɛ'n, ɔ ti mɛn klanman. Nzue ba mun nin fɛtɛ'm be o lɔ, nzue ti'm be o lɔ be nyrɛn gua kongo'm be nun nin oka'm bé su. Mɛn sɔ'n ti ble, nin ɔrz, nin vinyi, nin figie, nin grenadie, nin olivie, ɔ nin awɛma nzue mɛn. Ɔ ti-man mɛn kun bɔ be ´sunnzun aliɛ'n yɛ be ´fa man amun lɔ-ɔ. Like fi su mian-man amun lɔ. Mɛn sɔ'n nun yɛbuɛ'm be nun ti blalɛ ngunmin, yɛ i oka'm bé nun ti aaba ngunmin. Sɛ amun di like nan amun ku yi'n, amun `la Anannganman amun Nyanmiɛn'n i ase mɛn klanman sɔ'n b'ɔ mannin amun'n ti. Amun `nian amún wun kpa. Nán amún wla fi Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Nán amun kpa i ndɛ nin i mmla fanunfanun nga n ´fa man amun ndɛ yɛ'n bé su falɛ'n su. Sɛ amun nyan like amun di nan amun ku yi'n, sɛ amun kplan sua kpakpa mun be la nun'n, sɛ amun nannin mun, nin amun bua mun, nin amun boli'm be trɛ'n, sɛ amun nyan jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ kaka'n, sɛ amún sa nun ninnge'm be kwlaa be yo ye'n, amun `nian amun wun, nán amun tu amún wun. Nán amún wla fi Anannganman amun Nyanmiɛn'n b'ɔ fali amun kanga nun Ezipt lɔ bali'n. Ɔ fali amun sinnin aawlɛ flɛnnɛn dan sroesroe ɔ nin nun wuo bɔ be lɛ bɔyre kpa ɔ nin nyannglan'm be nun. Ɔ fali amun sinnin lika kee sɔ bɔ nzue nun-man nun'n i nun, sanngɛ ɔ yoli man nzue fin yɛbuɛ kekleke'n nun fiteli yɛ amun nɔnnin. Mani bɔ amún si'm be si-mɛn i'n, ɔ fa tali amun. Amun Nyanmiɛn i waan ɔ ´gua amun nyin ase nan ɔ ´sa amun nian, yɛ i waan ɔ ´yo amun ye cɛn wie. Nán amún wla fi i su. Nán amun si amun wue nun se kɛ: «E bɔbɔ e wunmiɛn nin é sa kekle yɛ man e kwla nyannin e wun-ɔn.» Nán amún wla fi Anannganman amun Nyanmiɛn'n, afin i kunngba cɛ yɛ ɔ kwla man amun wunmiɛn kɛ amun `fa di junman nan amun `nyan like-ɔ. I waan ɔ ´yo i sɔ nan aenguɛ nga ɔ nin amun nannan mun be trali'n ɔ'a taka kɛ ɔ fa taka ndɛ yɛ'n sa. Sɛ amún wla fi Anannganman amun Nyanmiɛn'n nan amun su amuɛn'm bé su amun sɔ be'n, nan amun koto bé bo'n, n ´kan kle amun ndɛkɛn weiin kpa kɛ amun ´wie wu. Sɛ amu'an ti-man Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nuan ndɛ'n, amun ´wu kɛ nvle nga kɛ amun ´ba'n Anannganman yoli man be wuli'n sa. Izraɛlfuɛ mun, amun `sie amún su! Zurdɛn'n yɛ amun su wa kpɛ i lɛ-ɔ. Amun ´ko fa nvle bɔ be dandan tra amun liɛ'n, bɔ be nun sran'm be kekle tra amun. Nvle sɔ'm be nun klɔ'm be ti dandan, yɛ bé wun talɛ'm be ti cinnjin kpa, yɛ be ti nglo-nglo. Nvle dan sɔ'm be nunfuɛ'm be wie yɛlɛ Anakfuɛ mun, be ti sran jajraajra. Amun si be. Be yɛ be kan be ndɛ kɛ: «?Anak i mma mun'n, wan yɛ ɔ jran be nyrun-ɔn ɔ yo ye-ɔ?» Amu'an ti ndɛ sɔ'n le. Ndɛkɛn'n, man amun si kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´dun mmua amun nyrun, ɔ ti kɛ sin sa, ɔ yra. I yɛ ɔ wa nunnun be-ɔ. I yɛ ɔ ´gua be nyin ase-ɔ. Ɔ man amun wa fuan be, amun wa kun be ndɛndɛ kpa kɛ Anannganman kan kleli amun'n sa. Sɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ fuan be amun nyrun'n, nán amun di amún nuan se kɛ: «E kpa bɔ e ti'n ti yɛ Anannganman fali e bali kɛ e wa tran mɛn nga nun-ɔn.» Afin nvle sɔ'm be aeliɛ tɛtɛ'n ti yɛ Anannganman ´fuan be amun nyrun-ɔn. Nán kɛ amun ti kpa annzɛ amun ti sɛsɛ ti yɛ amun su wa fa be mɛn nin-ɔn. Ɔ ti-man sɔ. Nvle sɔ'm be aeliɛ tɛtɛ'n ti yɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ´fuan be amun nyrun-ɔn. I waan ɔ ´yo sɔ nan ɔ ´yia nda ng'ɔ tali amun nannan Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb'n i nuan. Man amun si kɛ sɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa mɛn klanman nga man amun kɛ amun tran nun'n, nán kpa yɛ amun ti i ti yɛ ɔ fa mannin amun-ɔn, afin amun ti nyin keklefuɛ. Nán amún wla fi wafa nga amun fa klɔklɔli Anannganman amun Nyanmiɛn'n aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ b'ɔ ko fa ya'n su. Man ɔ ka amun klun. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ amun fin Ezipt mɛn'n nun lɔ bali'n, bɔ amun ´fa ju lika nga nun wa'n, amu'an yaci-man nyin kekle yolɛ Anannganman su le. Orɛb lɔ amun klɔklɔli Anannganman nan ɔ'a fa amún wun ya dan kpa, i osu ti i waan ɔ ´nunnun amun. N fuli oka'n su lɔ yɛbuɛ paplaapla nnyɔn'm be falɛ. Aenguɛ nga Anannganman nin amun trali'n, i nun ndɛ'm be klɛ guali yɛbuɛ sɔ'm be su. N trannin lɔ kɔnguɛ nin wia nun cɛn ba ablanan, m'an di-man like, m'an nɔn-man nzue. Nan Anannganman ɔ'a fa yɛbuɛ paplaapla nnyɔn sɔ mun ɔ'a man min. I bɔbɔ fɛli i sama klɛli be su. Ndɛ nga ɔ jrannin sin nun kɛnnin i oka'n su lɔ'n i nun b'ɔ yiali amun'n, i kwlaa o yɛbuɛ sɔ'm be su. Kɛ cɛn ba klonglo ablanan sɔ'm be sinnin'n yɛ Anannganman fali yɛbuɛ paplaapla mun mannin min-ɔn. Yɛbuɛ sɔ'm be su yɛ aenguɛ nga Anannganman nin amun trali'n i nun ndɛ be o-ɔ. Ɔ seli min kɛ: «Jaso, kan ɔ́ wun jra, afin ɔ sran nga a fa be Ezipt lɔ bali'n, b'a yo sa tɛ dan. B'a yaci atin nga n kleli be'n lɛ lalaa, b'a klo sika ɔkwlɛ b'a yo amuɛn.» Anannganman seli min ekun kɛ: «M'an wun kɛ nvle nga nunfuɛ'm be nyin ti kekle. Jran man n nunnun be, nan be dunman'm be wie mɛn'n nun. Yɛ n yo man nvle kun ´fin ɔ nun fite. I nunfuɛ'm be ´nyan wunmiɛn tra sran nga mun, yɛ be ´sɔn tra be.» Yɛ n ´fin oka'n su lɔ n ´jrali-ɔ. M ´ba-a, aenguɛ nga Anannganman nin e trali'n i yɛbuɛ paplaapla nnyɔn'm be o n sa nnyɔn'm be nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun sin'n ´jue oka'n su lɔ. N wunnin kɛ amu'an fɔn Anannganman amun Nyanmiɛn'n i wun sakpa. Afin amun kloli sika ɔkwlɛ amun fa yoli amuɛn, i wafa'n ti kɛ nannin ba sa. Atin nga Anannganman kleli amun'n, amun yacili i lɛ ndɛndɛ kpa, amu'an fa-man su. Yɛ n fali n sa nnyɔn'n m mannin yɛbuɛ paplaapla nnyɔn'm be su, yɛ n tɛli be ase m bubuli be nun amun nyrun lɛ-ɔ. Kpɛkuun n tɔli nan m'an utu mín nyin ase Anannganman nyrun kɔnguɛ nin wia nun cɛn ba ablanan ekun, m'an di-man like, m'an nɔn-man nzue, afin amun klɔklɔli Anannganman, ɔ man ɔ fali ya amun sa tɛ bɔ amun yoli'n ti. Afin kɛ n wunnin ya dan nga Anannganman ɔ'a fa bɔ man i waan ɔ ´nunnun amun'n, srɛ kunnin min dan. Sanngɛ Anannganman tili min srɛwa'n cɛn sɔ'n nun ekun. Anannganman fali ya dan kpa Aarɔn wun, i waan ɔ ´kun i, nan m'an srɛ m'an mɛn i wie le kun sɔ'n nun. Yɛ sika ɔkwlɛ nannin ba'n b'ɔ ti amún sa tɛ'n i nzɔliɛ'n, n fa yili i sin nun. Kpɛkuun n fufuli nun, n nunkunnin i, nan m'an fɛ i sanmlɛn'n m'an gua nzue b'ɔ fin oka'n su lɔ sonji jra'n nun. Amun klɔklɔli Anannganman Tabeera lɔ, nin Masa lɔ, yɛ Kibrɔt-Atava lɔ, ɔ man ɔ fali ya. Kadɛs-Barnea lɔ'n, kɛ Anannganman seli amun kɛ amun `wɔ ko fa mɛn nga ɔ'a fa man amun'n, amun yoli nyin kekle. Amu'an fa-man Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nuan ndɛ'n su, amu'an lafi-mɛn i su. Kɛ n si amun lele'n, amun nian yaci-man nyin kekle yolɛ'n Anannganman su le. Kɛ Anannganman kannin amun nunnunlɛ ndɛ bɔ n tili'n, n tɔli i nyrun lɛ n utuli mín nyin ase. N kali lɛ kɔnguɛ nin wia nun cɛn ba ablanan. Nan m'an srɛ Anannganman m'an se kɛ: «Anannganman Nyanmiɛn, nán nunnun ɔ sran mun. Be ti ɔ liɛ, a kpɔli be ti afin a ti dan, ɔ tinmin bɔ be jrɛn i nyrun-ɔn ɔ yo-man ye'n ti, a fali be Ezipt lɔ bali. Man ɔ́ wla kpɛn ɔ sufuɛ Abraam, nin Izaak, ɔ nin Zakɔb bé su. Nán nian sran nga'm be nyin kekle, nin be aeliɛ tɛtɛ, ɔ nin be sa tɛ mun. Ɔ yo sɔ-ɔ, mɛn nga a fali e i nun lɔ bali'n, i nun lɔfuɛ'm be wa se kɛ: ‹Anannganman kwla fa-man be kɔ-man mɛn ng'ɔ kɛnnin i ndɛ kleli be'n nun lɔ. Kpɔlɛ yɛ ɔ kpɔ bé ti yɛ i waan ɔ ´fa be ´fite nan be ko wu aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ-ɔ.› Be ti ɔ sran mun, be ti ɔ liɛ. A fali be Ezipt lɔ bali, sran fi ɔ'a jran-man wɔ.» I blɛ sɔ nun'n, Anannganman seli min kɛ: «Sɛ yɛbuɛ paplaapla nnyɔn kɛ klikli liɛ'm be sa, nan yo waka alaka kun, kpɛkuun fu oka'n su. Mmla nga n klɛli i yɛbuɛ paplaapla klikli nga a bubuli be nun'n be su'n, n wa klɛ i kunngba sɔ'n yɛbuɛ nga a wa sɛ be lɛ'n bé su, kpɛkuun fa be sie alaka'n nun.» Yɛ n fali akasia waka n `fa yoli alaka nin-ɔn. Yɛ n sɛli yɛbuɛ paplaapla nnyɔn kɛ klikli liɛ'm be sa-a, nan m'an fu oka'n su lɔ. Kɛ n ´fu'n, yɛbuɛ paplaapla nnyɔn'm be o n sa nun. Nan Anannganman ɔ'a klɛ yɛbuɛ paplaapla nnyɔn'm bé su kɛ ɔ fa klɛli klikli liɛ'm bé su'n sa. Ɔ klɛli mmla blu yɛbuɛ sɔ'm be su. Kɛ amun yiali'n, mmla sɔ'n yɛ ɔ jrannin sin nun kan kleli amun nin-ɔn. Kɛ ɔ ´kan'n, wuun ɔ o oka'n su lɔ. I sin ɔ fali be mannin min. Yɛ n fin oka'n su lɔ n jrali nan m'an fa yɛbuɛ paplaapla nnyɔn mun m'an sie be alaka'n nun. Be kali alaka'n nun lɛ kɛ Anannganman kan kleli min'n sa. I sin'n, Izraɛlfuɛ'm be fɛli i Zakanfuɛ'm be nzue gbo i wun lɛ be ɔli Mɔzera. Lɛ yɛ Aarɔn wuli-ɔ. Be sieli i lɛ, nan i wa Eleazar ɔ'a sin i ajalɛ nun, ɔ yoli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ. Izraɛlfuɛ'm be jasoli lɛ be ɔli Gidgɔda, kpɛkuun be fɛli i Gidgɔda lɛ be ɔli Zɔtbata kan nzue ba kpanngban o lɔ'n. I blɛ sɔ'n nun yɛ Anannganman sieli Levi akpasua'n sufuɛ'm be ngunmin kɛ be `sua i alaka nin-ɔn. I waan be jrɛn i nyrun be `su i. Yɛ i waan be `fɛ i dunman'n be yra sran'm be nguan. Lele ndɛ be tɛ di i sɔ junman mun. I sɔ'n ti yɛ Levifuɛ'm b'a nyan-man asiɛ kɛ be niaan'm be sa nin-ɔn. Be like liɛ nga be nyɛnnin i'n yɛlɛ Anannganman i sulɛ kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n kan kleli be'n sa. N kali oka'n su lɔ cɛn ba ablanan kɔnguɛ nin wia su kɛ klikli liɛ'n sa. Anannganman tili min srɛlɛ'n, ɔ man ɔ'a nunnun-man amun. Anannganman seli min kɛ: «Jaso, dun Izraɛlfuɛ'm be nyrun mmua, man be ko fa mɛn nga n tali be nannan'm be nda kɛ n ´fa man be'n.» ?Izraɛlfuɛ mun, like nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n waan amun `yo'n yɛlɛ onin? ?Ɔ'a se-man kɛ amun nyin yi i? ?Ɔ'a se-man kɛ amun fɛ i atin su? ?Ɔ'a se-man kɛ amun klo i? ?Ɔ'a se-man kɛ amun su i nan amun fa amun wla kwlaa'n guɛ i su nan amun akunndan'n kwlaa trɛn i su? ?Nán i ndɛ nin i mmla nga n ´fa man amun ndɛkɛn yɛ'n i su falɛ yɛ i waan amun fa nan amun wun jɔ amun fɔuun-ɔn? Afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n i liɛ yɛlɛ nglo lɔ lika wunmuan'n nin asiɛ'n nin i su ninnge'n ngba. Amun nannan'm be kunngba cɛ yɛ Anannganman fɛli i wun mantannin be-ɔ. Be kunngba cɛ yɛ ɔ kloli be-ɔ. Ɔ man nvle'm be kwlaa be nun'n, ɔ fali amun bɔ amun wo lɛ ndɛkɛn yɛ'n, bɔ amun ti be anunman mun'n. Amun si sɔ. Ɔ man i ti'n, amun `fa amun wun mɛn i mlɔnmlɔn. Nán amun yo nyin kekle i su kun. Yɛlɛ kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ti dan tra amuɛn'm be ngba. Ɔ ti miɛn'm be Miɛn. Ɔ ti Nyanmiɛn Kpli, ɔ lɛ wunmiɛn, ɔ yo sro, ɔ kpa-man sran nun, be cɛ i like kɛ ɔ jran bé sin-ɔn ɔ yo-man ye. Ɔ kan aika mma mun nin angboti bla'm bé ti ndɛ, ɔ klo aofuɛ mun, ɔ man be aliɛ be di, ɔ man be tannin be kla. I sɔ'n ti, amun kusu amun `klo aofuɛ mun, afin amun bɔbɔ amun yoli aofuɛ Ezipt mɛn'n nun lɔ. Amun `nyin yi Anannganman amun Nyanmiɛn'n, amun `su i, amun `fa amún wun `mɛntɛn i. Amun `fɛ i dunman yɛ amun fa ta nda-a. I yɛ ɔ ti bɔ amun `mɛnmɛn i-ɔ. Nyanmiɛn ng'ɔ yoli sa dandan'n, Nyanmiɛn ng'ɔ yoli sa sroesroe mun amun bɔbɔ amun nyrun'n, i-ɔ. Kɛ amun nannan'm be ´kɔ Ezipt mɛn'n nun lɔ'n, be ti sran ableso. Yɛ Anannganman Nyanmiɛn'n ɔ'a yo man amu'an sɔn kɛ nyanmiɛn su lɔ nzraama'm be sa yɛ. Amun `klo Anannganman amun Nyanmiɛn'n, amun `fɛ i mmla fanunfanun'm be kwlaa bé su tititi. Siɛn'n, nán ba kanngan nga be si-man sa nga Anannganman fa kleli amun'n, bɔ sa sɔ'm be ´ju-ɔ, b'a wun-man nun mun'n yɛ n kan ndɛ nga mun n kle be-ɔ, amun kpɛnngbɛn mun yɛ n kan man amun-ɔn. Amun liɛ'n, amun wunnin fɔ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ buli sran mun'n, amun wunnin kɛ Anannganman i dan'n fa ti ju'n, amun wunnin kɛ sran fi kwla jrɛn-mɛn i nyrun. Amun wunnin atrɛ ng'ɔ yili mun nin junman ng'ɔ dili be Ezipt lɔ'n. Amun wunnin sa ng'ɔ fa yoli Ezipt famiɛn'n nin i mɛn wunmuan'n. Amun wunnin sa ng'ɔ fa yoli Ezipt sonja mun, nin be nnɛn kpanngɔ mun, ɔ nin be kakaklolo mun'n. Amun wunnin kɛ ɔ yoli man ndɛma jenvie ɔ katali be su, yɛ ɔ nunnunnin be i nun bɔ be fuan be'n. Amun si nga kusu b'ɔ yoli amun aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ lele bɔ amu'an fa ju lika nga nun wa yɛ'n. Amun si sa ng'ɔ fa yoli Eliab i wa Datan nin Abiram'n. Be ti Ribɛn akpasua'n sufuɛ mun. Asiɛ'n nun kpacili, ɔ mɛnnin be nin be awlofuɛ mun, nin bé tannin sua mun, ɔ nin sran nga be jin be sin'n be kwlakwla kpan. Sa dandan nga Anannganman yoli'n, amun wunnin be. Ɔ man ndɛ nga n ´kan kle amun ndɛ yɛ'n, amun `fa be sie nan amu'an nyan fanngan, nan amu'an ɔ mɛn nga amun su kɔ i falɛ'n nun lɔ. Amun `fa ndɛ sɔ'n be sie, nan amu'an cɛ mɛn nga Anannganman tali nda kɛ ɔ ´fa man amun nannan'm be nin be osu nunfuɛ mun'n nun. Mɛn sɔ'n i asiɛ'n ɔ yo like ye kpa. I kunngba'n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman. Mɛn nga amun su wa fɛ i yɛ'n, i asiɛ'n ɔ ti-man kɛ Ezipt mɛn bɔ amun fin nun lɔ'n i asiɛ'n sa. Ezipt lɔ liɛ'n, kɛ a kɔ lua ninnge mun'n, san a ´kpɛ nzue mmuɛ a ´fa nzue ba, nan w'a nyan wie w'a guagua ninnge'm be su kɛ tro fie wie sa. Asiɛ nga amun su wa ko fɛ i yɛ'n, ɔ ti oka-oka lika nin kongo lika ngunmin, yɛ nzue tɔ su titi. Ɔ ti asiɛ kun bɔ Anannganman amun Nyanmiɛn'n nian su. Kɛ ɔ fɛ i afuɛ'n i bo bolɛ nun lele b'ɔ ´fa ju i awieliɛ'n, Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyin tu-man su. Sɛ sakpa amun fa mmla nga n ´fa man amun ndɛkɛn yɛ'n su'n, nan amun klo Anannganman amun Nyanmiɛn'n, nan amun fa amun wla'n kwlaa guɛ i su, nan amun akunndan'n kwlaa trɛn i su'n, ɔ ju i blɛ-ɔ, ɔ ´tɔ nzue amun asiɛ'n su. Ɔ ´tɔ junman yolɛ blɛ nzue'n, nin wawa nzue'n. Ɔ man amun ´nyan ble, nin nzan, nin ngo kaka. Ɔ ´yo man ijre nga amun nnɛn'm be di'n, ɔ ´fu amun fie'm bé su. Amun ´nyan aliɛ be di amun ku ´yi. Amun `nian amún wun kpa. Nán amún ti nun saci, nán amun yaci atin kpa'n lɛ amun ko su amuɛn mun, nán amun koto bé bo. Sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, Anannganman ´fa amún wun ya. Ɔ ´tannin nzue'n, nyanmiɛn su nzue'n su tɔ-man, kpɛkuun fie'm bé su yo-man ye, yɛ mɛn klanman bɔ Anannganman fa mannin amun'n, amun su cɛ-man nun. An `fa ndɛ sɔ mun `sie amun klun, man be tran amun anwlɛn'n nun tititi. Amun `fa cici amún sa kɛ nzɔliɛ sa, amun `fa sie amun ngban su amun nyinma nnyɔn'm be afiɛn. Amun `fa kle amun mma mun sɛ an ti amun awlo lɔ o, amun `kan, sɛ amun o atin'n su amun su kɔ lika o, amun `kan, sɛ amun wa la o, sɛ amun tinnge o, amun `kan. Amun `fa be klɛ amun anuan'm be kadri'm be su nin amun klɔ'm be anuan'm bé su. I liɛ'n, amun nin amun osu nunfuɛ mun amun ´cɛ mɛn nga Anannganman tali amun nannan'm be nda kɛ ɔ ´fa man be'n i nun. Sɛ nyanmiɛn ng'ɔ la nglo lɔ plaii yɛ'n ɔ nian sin-man'n, wuun amun nian sin-man. Afin sɛ amun fa mmla nga n ´fa man amun yɛ bé sie'n, nan amun fa su'n, sɛ amun klo Anannganman amun Nyanmiɛn'n, nan amun fɛ i atin'n su'n, nan amun fa bé wun mɛntɛn i'n, Ɔ ´fuan nvle nga be o amun nyrun lɔ'n i nunfuɛ mun, yɛ amun ko fa nvle bɔ be dandan tra amun liɛ'n bɔ i nunfuɛ'm be kekle tra amun'n. Lika kwlaa bɔ amun ja tia lɛ'n, ɔ ti amun liɛ. Amun mɛn'n ´fɛ i aawlɛ flɛnnɛn b'ɔ o ngua lɔ'n nun lele fa ju nglo lɔ lika nun Liban lɔ. Kpɛkuun ɔ ´fɛ i wia afiliɛ lɔ nzue ba dan bɔ be flɛ Efrat'n i nuan lɔ lele ɔ fa ju wia atɔliɛ lɔ jenvie bɔ be flɛ i Mediterane'n i nuan. Sran fi su kwla jran-man amun nyrun. Lika kwlaa nga amun ´kɔ lɛ'n, Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´yo man be ´sro amun yɛ be ´usu amun nyrun kɛ ɔ kan kleli amun'n sa. Muae'n nin sokpalɛ'n yɛ n ´fa sie amun nyrun ndɛkɛn yɛ. Sɛ amun fa Anannganman amun Nyanmiɛn'n i mmla nga n fa man amun ndɛ yɛ'n bé su'n, amun ´nyan muae. Sɛ kusu amu'an ti-man Anannganman amun Nyanmiɛn'n i mmla'n, nan amun yaci atin nga n ´kle amun ndɛkɛn yɛ'n i lɛ amun ko sɔ amuɛn bɔ amun si-man be laa'n, amun ´sokpa. Kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko fa amun ko wɔ mɛn nga amun su ko fa'n nun lɔ'n, amun `jran Garizim oka'n su amun `kan muae ndɛ mun, yɛ amun `jran Ebal oka'n su kusu, amun `kan sokpalɛ ndɛ mun. Oka sɔ'm be o Zurdɛn'n i sin lɔ wia atɔliɛ lɔ atin'n i sin lɔ. Kanaanfuɛ nga be tran Zurdɛn'n i lika kpɛtɛkplɛɛ nun'n be mɛn'n nun lɔ-ɔ. Yɛ be o Gilgal nyrun ndɛnman su lɛ Mɔre oka'm bé wun koko lɔ. Zurdɛn'n yɛ amun su wa kpɛ amun ´ko fa mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun'n lɛ-ɔ. Kɛ amun fa mɛn sɔ'n, amun ´tran nun lɛ'n, amun `nian nun be nanti mmla fanunfanun nga n ´fa sie amun nyrun ndɛ yɛ'm bé su. Amun wa ko tran mɛn nga Anannganman amún nannan'm be Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun'n nun lɔ. Mmla fanunfanun b'ɔ fata kɛ amun nian nun nanti bé su titi lele fa ju amun wie cɛn, be yɛ be o yɛ. Sran nga amun su ko fa be mɛn'n lɛ'n, be lika nga be sɔ be amuɛn nun'n, amun `bubu be kwlaa. Lika nga be o oka'm bé su o, nin kpɔlɛ'm bé su o, ɔ nin nga be o waka mɔnnɛn'm bé bo o, amun `bubu be. Amun `bubu be amuɛn sɔwlɛ mun, amun `bubu be yɛbuɛ nga be takali be mun, amun `yra be waka nga be sɔ be'n, amun `bubu be amuɛn nga be yoli be mun, yɛ amun `nunnun be dunman'n lika nga be o nun lɛ'n be nun. Anannganman amun Nyanmiɛn'n i liɛ'n, nán amun su i kɛ nvle sɔ'm be nunfuɛ'm be fa sɔ be amuɛn mun'n sa. Lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko kle amun kɛ lɛ yɛ be `bo i dunman nan lɛ yɛ ɔ ´tran'n, lɛ kunngba yɛ amun `ko su i-ɔ. Amún tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, nin amun sraka mun, nin amun blusu mun, nin amun fie su ninnge klikli mun, nin nda talɛ nuan ninnge mun, nin amun klun klo ninnge nga amun ´fa man'n, ɔ nin amun nannin mun, nin amun bua mun, nin amun boli mun nnɛn sɔ'm be talua ba mun, lɛ yɛ amun `fa be bla-a. Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun lɛ yɛ amun nin amun osufuɛ mun amun `di sraka aliɛ mun-ɔn. Amun `di amun junman nuan like nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n yoli man amun nyɛnnin i'n, amun `di i aklunjuɛ nun. Nán amun yo kɛ e fa yo i ndɛkɛn wa yɛ'n sa, bɔ sran kun yo nga i klun klo'n, sran kun yo nga i klun klo'n. Kɛ amun nian ju-man amun aja'n bɔ yɛlɛ wunmiɛn delɛ lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n wa fa man amun'n nun lɔ'n, i ti yɛ amun yo i sɔ-ɔ. Sanngɛ amun wa kpɛ Zurdɛn'n amun ´ko tran lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ´fa man amun'n nun. Amun ´de wunmiɛn amun kpɔfuɛ nga be sin yia amun'n bé sa nun, amún wun ´jɔ amun fɔuun. Kpɛkuun lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko kle kɛ lɛ yɛ ɔ ´tran'n, amun `fa ninnge nga n su bobo be yɛ mun bla lɛ. Ninnge sɔ'm be yɛ: tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, nin sraka mun, nin blusu mun, nin amun fie su ninnge klikli mun, ɔ nin amun nnɛn'm be mma klikli mun, ɔ nin nda nga amun ta Anannganman i nuan'n ninnge mun. Lɛ yɛ amun ´yi amun aklunjuɛ i nglo Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun-ɔn. Amun nin amun mma yasua mun, nin amun mma bla mun, nin amun kanga yasua mun, nin amun afanniɛn bla mun, ɔ nin Levifuɛ nga be nin amun tran lɛ mun, yɛ amun ´yi amun aklunjuɛ i nglo sɔ nin-ɔn, afin Levifuɛ'm be liɛ nun-man asiɛ nga amun ´nyɛn i'n nun wie. Nán amun yi amun tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n lika nga amun klo'n nun. Lika nga Anannganman bɔbɔ nian akpasua'm be lika'm be nun kle'n, i nun yɛ amun `yi tɛ sɔ mun-ɔn. I nun yɛ amun `yo like nga n kan kleli amun kɛ amun yo'n i kwlaa-a. Sanngɛ sɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a yo man amun ninnge'm b'a yo ye, nan amun klun klo amun waan amun ´kun nnɛn di'n, amun kwla kun i kan amun tran lɛ'n. Sran ng'ɔ ti saun o, sran ng'ɔ ti-man saun o, be kwlaa be di wie-ɔ ɔ yo ye. Ɔ ti kɛ wannzannin annzɛ flete wie yɛ be su di sa. Mmoja fuɛ'n yɛ nán amun di-ɔ. Amun `guɛ i ase kɛ nzue sa. Nán amun tran amun klɔ'm be su be di amun ble'm be blusu mun nin amun ngo'm be blusu mun. Nán amun tran lɔ be nɔn amun nzan lɔflɛ'm be blusu mun. Amun nannin mun, nin amun bua mun, ɔ nin amun boli'm be mma klikli mun, nán amun tran lɔ kun be di. Nda nga amun ta Anannganman'n i nuan ninnge mun, nin amun klun klo sraka mun, ɔ nin amun fie'n su ninnge klikli mun, nán amun tran lɔ di be. Kan amun `di be'n yɛlɛ lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko kle'n i nun. Amun `di be Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun lɛ. Amun nin amun mma yasua mun nin amun mma bla mun, nin amun kanga mun, nin amun afanniɛn bla mun, ɔ nin Levifuɛ nga be nin amun tran lɛ'n yɛ amun `di be sɔ nin-ɔn. Amun junman nuan like nga amun nyannin be'n, amun `di be Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun lɛ aklunjuɛ nun. Sɛ an tɛ kpɛ tɛ di'n, nán amun yi Levifuɛ'm be ase amun mɛn'n nun mlɔnmlɔn. Blɛ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko trɛ amun lika'n nun ko man amun kɛ ɔ kan kleli amun sa'n, blɛ kwlaa nga amun konvi sɔ nnɛn'n, amun `di nga amun klo'n. Sɛ lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n kle kɛ ɔ ´tran lɛ'n nin amun tranwlɛ'n wo mmua dan'n, amun kwla kun nannin, nin bua, nin boli nga Anannganman fa mannin amun'n wie be di kɛ n kan kleli amun'n sa. Amun `di amun klun klo liɛ'n kan amun tran lɛ'n. Amun `di i kɛ be fa di wannzannin annzɛ flete sa. Sran nga be ti saun o, nga be ti-man saun o, be kwlakwla be lɛ atin be di wie. Sanngɛ mmoja fuɛ'n, nán amun di i mlɔnmlɔn. Afin mmoja nun yɛ nguan'n wo-ɔ. Nán amun di nnɛn i ba'n nin nnɛn i nguan'n. Nán amun di mmoja'n, amun `guɛ i ase kɛ nzue sa. Sɛ amun waan amun nin amun osu nunfuɛ amun wun jɔ amun fɔuun nán amun di mmoja. Amun `yo sa ng'ɔ ti kpa Anannganman nyrun'n. Amun ninnge nga amu'an sie be ngunmin kɛ amun ´fa man Nyanmiɛn'n, ɔ nin nda nga amun ta Nyanmiɛn'n i nuan ninnge'm be liɛ'n, amun `fa ko man Anannganman lika ng'ɔ ko kle'n i nun lɔ. Sɛ tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n yɛ amun yi'n, amun `fa nnɛn ba'n be sie i Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sɔwlɛ'n su, yɛ amun `fa nnɛn'n i mmoja'n be guɛ i Nyanmiɛn sɔwlɛ kunngba'n su. Sɛ tɛ uflɛ yɛ amun yi'n, amun `fa nnɛn'n i mmoja'n be guɛ i Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sɔwlɛ'n su kpɛkuun amun `di nnɛn ba'n. Amun `tie ndɛ nga n ´kan kle amun yɛ'n kpa, amun `fa sie nan amun nin amun osu nunfuɛ mun amun wun jɔ amun fɔuun tititi. Afin sɛ amun yo i sɔ'n, wuun amu'an yo sa kpa ng'ɔ nin Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun fata'n. Kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko nunnun mɛn nga amun su ko i falɛ'n i nunfuɛ mun'n, sɛ amun fuan be nan amun tran be osu'n, amun `nian amun wun kpa. Nán be aya'm be tra amun, nán amun fa be nzuɛn mun. Kɛ be ko wie nunnun bɔ be ko jaso amun nyrun lɛ'n, nán amun kpɛ be amuɛn'm bé sin atin, nán amun se kɛ: «?Nvle sɔ'm be sɔ be amuɛn sɔ'm be sɛ li? E ´nian su e `sɔ be.» Nán amun su Anannganman amun Nyanmiɛn'n kɛ be fa sɔ be amuɛn'm be sa. Afin tete sa nga Anannganman klo-mɛn i'n yɛ be yo man be amuɛn mun-ɔn. Be yi be mma yasua nin bla mun sin nun be fa yi sraka man be amuɛn sɔ mun bɔbɔ. Amun `fa ndɛ nga n ´kan kle amun yɛ'n be su. Amun `nian su `nanti. Nán amun kpɛ wie gua nun, nán amun yi wie ase. Sɛ amun nun sran wie waan ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n annzɛ sɛ i ti wun ase'n, sɛ ɔ ´kan aolia nun sa nga be wa ju'n be ndɛ kle amun'n, sɛ sa ng'ɔ kannin'n ɔ ju sakpa'n, yɛ sɛ i ti i waan amun sɔ amuɛn bɔ amun si-man be laa'n nan amun su be'n, nán amun tie sran nga i waan ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ'n, annzɛ i ti'n wuun ase'n i ndɛ mun. Amun si kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n yɛ ɔ su sa amun nian-an, sɛ amun klo i kpa kɛ ɔ fata'n sa o, sɛ amun fa amun wla'n kwlaa guɛ i su o, yɛ sɛ amun akunndan kwlaa o i su o. Anannganman amun Nyanmiɛn'n yɛ amun `su i-ɔ. Amun nyin `yi i, amun `fɛ i mmla'm bé su, amun `tie i aniɛn'n, amun `su i, yɛ amun `fa amún wun mɛntɛn i kpa. Sran nga i waan ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ'n, annzɛ i ti wun ase'n, man be kun i. Afin Anannganman amun Nyanmiɛn b'ɔ ko yili amun kanga nun Ezipt mɛn'n nun lɔ'n, sran sɔ i waan amun jaso i wun. I waan amun yaci Anannganman amun Nyanmiɛn'n i atin ng'ɔ kleli amun kɛ an fa su'n. I sɔ'n ti, sɛ be kun i'n, sa tɛ'n ´tu amun afiɛn. Amun `finfin i sɔ sran'm be yɛbuɛ be `kun be. Sran nga be lɛkɛ i'n yɛ ɔ dun mmua fin be yɛbuɛ-ɔ, yɛ sran'm be nian su finfin be wie kun be. Amun `fin be yɛbuɛ kun be, afin be waan amun kaci amun sin si Anannganman amun Nyanmiɛn'n b'ɔ yili amun kanga nun Ezipt mɛn'n nun lɔ bali'n. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be ´ti, kpɛkuun srɛ ´kun be sa tɛ kɛ nga sa i yolɛ nun amun afiɛn. Klɔ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa man amun kɛ amun tran be nun'n, sɛ amun ti kun wun ndɛ kɛ i nun finfinfuɛ wie'm be o amun nun nan b'a cuɛn be klɔfuɛ mun kɛ be ko sɔ amuɛn bɔ amun si-man be laa'n, amun `usa ndɛ sɔ nun, amun `usa-usa kpa. Sɛ ndɛ sɔ'n ti nanwlɛ nan be yoli tete sa sɔ'n sakpa amun afiɛn'n, amun `kun klɔ sɔ'n i su sran'm be ngba. Amun `bo klɔ'n mlɔnmlɔnmlɔn. Amun `nunnun i nun ninnge nin i nun nnɛn'm be sekeseke kpan. Amun `tian sran sɔ'm bé bo ninnge'm bé nuan gua'n su, nan amun `wɔ i kwlaa nun man Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Amun `wɔ klɔ'n nun wie. Sacilɛ nga klɔ sɔ'n fa sacili'n, man klɔ sɔ'n ɔ ka sɔ, nán man be kplɛn i uflɛ kun. Amun ti Anannganman amun Nyanmiɛn'n i mma mun. Sɛ amun sran wu'n, nán amun bobo amun wun kannin, nán amun yi amun ti'n i bue kun amun ngban su wa. Afin amun ti Anannganman amun Nyanmiɛn i sran mun klonglo. Anannganman niannin mɛn'n nun nvle'm be kwlaa be nun ɔ kpali amun kɛ amun yo i liɛ mlɔnmlɔn. Nán amun di like b'ɔ ti fiɛn Anannganman i nyrun'n. Nnɛn nga an kwla di be'n be yɛ: nannin, bua, boli, wannzannin, yɛ flete'm be akpasua liɛ mun, yɛ janne. Amun `di nnɛn kwlaa nga bɔ i ja bui'n nun ti kpaciwa'n, kpɛkuun ɔ kpu like di'n. Sanngɛ nán amun di nnɛn nga i ja bui'n nun ti kpaciwa sanngɛ b'ɔ kpu-man like di-man'n, annzɛ nnɛn ng'ɔ kpu like di kpɛkuun i ja bui'n nun ti-man kpaciwa'n. Nnɛn sɔ'm be yɛ: nyɔnngɔnmɛn, gbanmlɔ, yɛ oya'n. Be kpu like be di, sanngɛ bé ja bui'n nun ti-man kpaciwa, be ti fiɛn. Nán amun di kɔkɔti'n kusu, i ja bui'n nun ti kpaciwa, sanngɛ ɔ kpu-man like di-man. I kusu ɔ ti fiɛn. Nnɛn fiɛn sɔ mun, nán amun di be, nán amun kan bé fuɛn'n. Nnɛn nga be o nzue nun'n, nga amun `di'n yɛlɛ be nga be lɛ mmɛ nin wun bui'n. Sanngɛ nán amun di be nga be lɛ-man mmɛ nin wun bui'n. Be ti fiɛn. Amun kwla di anunman nga be ti saun'n. Be nga nán amun di be'n be yɛ: anunman nyin'n be akpasua liɛ mun, apɛtɛkuasi'm be akpasua liɛ mun, kɔkɔkuankuan'm be akpasua liɛ mun, Kakaa nga be lɛ ndɛwa'n be kusu be ti fiɛn, nán amun di be. Sanngɛ kakaa nga be ti saun'n, amun kwla di be. Nán amun di nnɛn fuɛn. Amun `fa man aofuɛ nga be tran amun afiɛn mun man be di, annzɛ kusu amun `yo i atɛ aofuɛ wie'm bé sa nun. Amun liɛ'n, amun ti Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nvle nun sran mun, amun ti i liɛ klonglo. Nán amun tɔn boli ba i nin i nyɔnflɛn nzue'n nun. Afuɛ kwlakwla amun `yi amun fie su lɔ ninnge'm be blusu'n. Lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n kle kɛ lɛ yɛ ɔ ´tran'n, amun `wɔ lɔ. Amun `ko di amun ble, nin amun nannin mun, nin amun bua mun, ɔ nin amun boli'm be mma klikli mun. Amun `ko nɔn amun nzan lɔflɛ'n nin amun ngo'n be blusu'n i nyrun lɔ. Kpɛkuun amun nyin `yi Anannganman amun Nyanmiɛn'n titi. Sɛ amun ju lɔ'n, like kwlaa nga amun waan amun ´to'n amun su to. Amun `to nannin mun, nin bua mun, nin nzan, ɔ nin nzan kekleekle mun. Yɛ amun nin amun osufuɛ mun amun `fa ninnge sɔ mun `di cɛn Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun lɛ. Kɛ amun ´yo sɔ'n, nán amún wla tra Levifuɛ nga amun nin be tran lɛ'n bé su, afin be lɛ-man asiɛ'n wie kɛ amun sa. Afuɛ nsan kwlaa ng'ɔ ju'n, amun `fa amun fie su ninnge'm be blusu'm be `tian be nuan amun klɔ'n su lɛ, nan Levifuɛ'm bɔ be lɛ-man asiɛ'n wie kɛ amun liɛ'n sa'n, nin aofuɛ nga be sike amun'n, nin aika ba mun, ɔ nin angboti bla nga be o amun klɔ'n su'n, be wa fa wie be `di nan be ku `yi. Nan Anannganman amun Nyanmiɛn'n kusu ɔ'a yo nan like kwlaa nga amun yo'n ɔ'a yo ye'n ti. Afuɛ nso kwlaa ng'ɔ ju'n, amun `yaci amun kalɛ ng'ɔ o sran'm bé su'n `cɛ be. Kalɛ'n i yaci cɛlɛ'n i wun ndɛ yɛ. Kɛ be ko bo ndolo kɔ sin kɛ afuɛ nga Anannganman waan be yaci kalɛ'm be cɛ'n yɛ ɔ o yɛ'n, sran kwlaa nga i kalɛ o i wiengu su'n, man ɔ yaci cɛ i. Nán man ɔ miɛn i wiengu'n annzɛ i niaan'n kɛ ɔ tannin i kalɛ b'ɔ o i su'n. Sɛ sran'n ti aofuɛ'n, i liɛ amun kwla miɛn i kɛ ɔ tannin i kalɛ'n, sanngɛ amun niaan'm be liɛ'n, amun `yaci cɛ be. Yalɛfuɛ su tran-man amun afiɛn, afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ wa yo amun ye mɛn nga ɔ'a fa man amun kɛ amun ko fa'n nun. Sanngɛ ɔ fata kɛ amun ti Anannganman amun Nyanmiɛn'n i aniɛn, nan amun `fa mmla nga m ´man amun ndɛ yɛ'n be su. Sɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko yo amun ye kɛ ɔ kan kleli amun'n sa'n, amun ´bo nvle sunman be bosia, sanngɛ amun liɛ'n, amun su usa-man afɛ. Amun ´sie nvle sunman, sanngɛ amun liɛ'n, be wie fi su sie-man amun. Sɛ amun niaan yalɛfuɛ kun wo amun afiɛn mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun'n nun'n klɔ wie su'n, sɛ ɔ usa amun afɛ'n, nán amun kete amun anwlɛn'n, amun `bo i bosia ng'ɔ usa'n. Amun `bo i bosia klun-ufue su. Amun `fa ng'ɔ miɛn i sa'n kwlakwla mɛn i. Amun `nian amún wun kpa, nán amun bu akunndan tɛ se kɛ: «Afuɛ'n i nso su b'ɔ ti kalɛ'n i yaci cɛlɛ afuɛ'n ɔ'a mantan.» Sɛ ɔ yo sɔ'n, amun su si-man amun niaan yalɛfuɛ'm be aunnvuɛ, kpɛkuun sɛ be srɛ amun like'n, amun su man-man be. Be kusu be ´kpan flɛ Anannganman be ´kan kle i, kpɛkuun Anannganman ɔ ´bu amun fɔ. Sɛ be usa amun afɛ sɔ'n, amun `fa man be. Amun ´fa man be kusu-ɔ, man ɔ yo amun klun su klanman. Sɛ amun yo i sɔ'n, Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´yo man like kwlaa nga amun yo'n nin junman kwlaa nga amun di'n, ɔ ´yo ye amun sa nun. Yalɛfuɛ sa'n, ɔ ti-man kɛ be ´tu amun mɛn'n nun mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti yɛ n kan kle amun kɛ sɛ amun mɛn'n nun yalɛfuɛ annzɛ aunnvuɛfuɛ wie i sa mian like wie wun'n, amun `fa mɛn i nin-ɔn. Sɛ amun niaan Ebre wie, sɛ bla o, sɛ yasua o, be yo be wun atɛ amun sa nun'n, man be su amun afuɛ nsiɛn. I afuɛ nso su'n, amun `yaci be nun man be wɔ. Sanngɛ kɛ amun ´yaci be nun sɔ'n, nán man be toto bé sa be wɔ. Like nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n yoli man amun nyannin be'n, amun `man be wie, amun `man be amun nannin mun, nin bua mun, nin boli mun, nin amun ble, ɔ nin amun nzan'n wie. Nán amún wla fi kɛ laa amun ti kanga Ezipt mɛn'n nun lɔ yɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n kpɔli amún ti-ɔ. I sɔ'n ti yɛ n fa ndɛ nga n fa sie amun nyrun ndɛkɛn nin-ɔn. Sɛ amun kanga wie waan ɔ klo amun nin amun osufuɛ'm be sa, sɛ i waan kɛ ɔ nin amun tran'n i klun jɔ ti ɔ ´ka amun wun lɛ'n, amun `fɛ i mantan anuan'n, kpɛkuun amun `fiti i su'n nin tulie. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, ɔ ´kaci amun kanga tititi. Sɛ ɔ ti bla o, amun `yo i sɔ wie. Nán man kanga kun nun yacilɛ'n yo amun ya. Kɛ bɔ ɔ'a su amun afuɛ nsiɛn'n, nga amun nyɛn i su'n, ɔ tra nga bɔ be nyɛn i junman difuɛ bɔ be tannin i kalɛ'n i su'n sɔ kpɛ nnyɔn. Yɛ kusu sɛ amun yaci be nun be kɔ'n, Anannganman amun Nyanmiɛn'n ´yo man like kwlaa nga amun yo'n ɔ ´yo ye amun sa nun. Amun nannin mun, nin amun bua mun, nin amun boli'm be talua ba yasua mun'n, amun `fa be sie be ngunmin nan amun `fa man Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Nán amun fa amun nannin tola ng'ɔ ti talua ba'n be fa di junman. Amun bua nga be ti talua ba yasua'n kusu, nán amun kpɛkpɛ be ndrɛ'n. Afuɛ nuan kwlaa ng'ɔ ju'n, amun nin amun osufuɛ mun amun `wɔ lika nga Anannganman kle nun lɔ nan amun `ko di i sɔ nnɛn mun. Sanngɛ sɛ wie ja ti saciwa'n, annzɛ sɛ i nyin ti siwa'n, annzɛ sɛ lɛ uflɛ wie o i wun'n, nán amun fa yi tɛ man Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Amun `di i kan amun tran lɔ'n. Sran ng'ɔ ti saun nin o, ng'ɔ ti-man saun nin o, be di wie-ɔ ɔ yo ye. Ɔ ti kɛ wannzannin annzɛ flete wie yɛ be su di sa. Sanngɛ nán amun di i mmoja fuɛ'n. Amun `guɛ i ase kɛ nzue sa. Kɛ Abib anglo'n ju'n, amun `di Delɛ-cɛn'n amun `fa manman Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Afin Abib anglo'n i kɔnguɛ kun nun yɛ amun Nyanmiɛn'n fali amun Ezipt lɔ bali-ɔ. Delɛ-cɛn dilɛ nun'n, amun `wɔ lika nga Anannganman kle kɛ lɛ yɛ ɔ ´tran'n i nun lɔ, amun `kun bua nin boli, ɔ nin nannin be fa man Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Nán amun fa kpaun nga be fali kpaun ayre wlali nun'n be di cɛn sɔ'n. Amun `di i nin kpaun nga kpaun ayre nun-man nun'n. Ɔ ti amun ndawlɛ kpaun. Amun `di i sɔ cɛn ba nso. Afin kɛ amun ´fin Ezipt mɛn'n nun lɔ amun ´ba'n, ɔ yoli kplilɛ su. Amun `di i sɔ nan amún wla kpɛn su kɛ amun fin Ezipt mɛn'n nun lɔ bali cɛn kun. Cɛn ba nso ng'ɔ o lɛ'n be nun'n, nán be wun kpaun ayre amun mɛn wunmuan'n nun. Nnɛn nga kusu bɔ amun kun i cɛn klikli'n i nnɔsua'n, nán man aliɛ cɛn su. Amun lɛ-man atin be di-man Delɛ-cɛn'n mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa mannin amun'n i klɔ'n wie fi su. Klɔ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko kle kɛ lɛ yɛ ɔ ´tran'n, i su yɛ amun `kun Delɛ-cɛn'n i nnɛn'n nan amun di-ɔ. Amun `kun nnɛn'n nnɔsua kɛ sɛnzɛ'n ɔ'a tɔ'n, afin dɔ kunngba sɔ'n su yɛ amun tuli Ezipt lɔ-ɔ. Kpɛkuun amun `tɔn be di i lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ kle'n i nun lɔ. Kpɛkuun nglɛmun amun `sa amún sin wɔ amun tranwlɛ. Amun `di kpaun nga kpaun ayre nun-man nun'n cɛn ba nsiɛn. I le nso'n su'n, amun `yia be manman Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Cɛn sɔ'n nun nán amun yo junman fi. Kɛ amun ko bo ble i kpɛlɛ'n i bo'n, amun bo cɛn'n i kalɛ bo lele man ɔ ju le mɔcuɛ nso, kpɛkuun amun `di Pantkɔt'n be `manman Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Amun klun klo like nga amun ´man'n, amun `nian ye nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n yo amun'n su yɛ amun `mɛn i-ɔ. Amun nin amun mma yasua mun, nin amun mma bla mun, nin amun kanga yasua mun, nin amun afanniɛn bla mun, nin Levifuɛ nga amun nin be tran lɛ mun'n, nin aofuɛ nga be sike amun'n, nin aika mma mun, ɔ nin angboti bla nga be nin amun o likawlɛ lɛ'n, amun `wɔ lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko kle kɛ lɛ yɛ ɔ ´tran'n nun lɔ, nan amun `ko di cɛn i nyrun lɔ. Nán amún wla fi su kɛ laa amun ti kanga Ezipt lɔ. Amun `fa mmla nga be `sie, yɛ amun `nian su be nanti. Kɛ amun ko kpɛ amun ble nin amun ɔrz mun, bɔ amun ko wie amun vinyi mma nzue'n i cuɛn'n, amun `di kpata bo tranlɛ cɛn'n lele cɛn ba nso. Amun nin amun mma yasua mun, nin amun mma bla mun, nin amun kanga yasua mun nin amun afanniɛn bla mun, nin Levifuɛ mun, nin aofuɛ nga be sike amun'n, nin aika mma mun, ɔ nin angboti bla nga be nin amun tran likawlɛ'n, man cɛn sɔ'n yo amun aklunjuɛ cɛn. Amun `di cɛn sɔ'n le nso lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ kle'n nun, amun `di fa mɛnmɛn i. Amun `yi amun aklunjuɛ i nglo yɛlɛ kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n yo man amun fie'm be yo kpa, yɛ like kwlaa nga amun yo'n ɔ ´yo ye. Afuɛ nuan kwlakwla man amun nvle'n nun yasua'm be kwlakwla be wɔ Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun kpɛ nsan lika ng'ɔ kle'n nun. Be ko di cɛn nga be o yɛ mun: kpaun nga kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn'n dilɛ'n, Pantkɔt, kpata bo tranlɛ i cɛn'n dilɛ'n. Nán amun bla Anannganman i nyrun ɔ nin amun sa ngbɛn. Sran kun i klun klo like ng'ɔ man'n, ɔ `nian like nga Anannganman i Nyanmiɛn'n mɛnnin i'n su yɛ ɔ `fa man-an. Klɔ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa man amun'n, amun `sie be kwlaa su jɔlɛ difuɛ mun, nin mmla su nianfuɛ mun amun akpasua kunngun'm bé su. Man be di sran'm be ndɛ mun nanwlɛ su. Nán amun bu sran fi ndɛ kwlɛ. Nán amun nian sran nyrun nan amu'an bu ndɛ. Nán amun sɔ adi ninnge'm be nun. Afin ninnge sɔ'm be si akunndanfuɛ'm be nyinma. Yɛ be saci nanwlɛ difuɛ'm be ndɛ kanlɛ'n. Man nanwlɛ dilɛ'n yo cinnjin amún sa nun nan amu'an ka nguan nun, nan amu'an kwla mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun'n i fa. Nán amun taka amuɛn b'ɔ ti waka'n i wie fi Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sɔwlɛ nga amun kplan'n i wun lɛ. Nán amun taka amuɛn wie i yɛbuɛ. Anannganman amun Nyanmiɛn'n klo-mɛn i sɔ like'n mlɔnmlɔnmlɔn. Nannin annzɛ bua, annzɛ boli nga lɛ o i wun'n, nán amun fa yi tɛ man Anannganman amun Nyanmiɛn'n. I sɔ'n ti tete like i nyrun. Klɔ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa man amun'n, sɛ amun kɔ lɔ'n, atrɛkpa-a, amun nun yasua wie, annzɛ bla wie ɔ ´yo sa tɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n i wun, yɛ ɔ ´saci aenguɛ ng'ɔ nin amun trali'n. Atrɛkpa-a, ɔ ko sɔ amuɛn wie mun, ɔ ´koto bé bo, annzɛ ɔ ´koto wia, annzɛ anglo, annzɛ nzraama'm bé bo. Nán nga Anannganman kan kleli amun kɛ amun yo'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sɛ amun ti i sɔ'n, amun `usa-usa nun kpa. Sɛ sran nga amun tili i wun ndɛ sɔ'n ɔ yoli sɔ sakpa'n, sɛ ɔ yoli i sɔ tete sa liɛ'n Izraɛl mɛn'n nun'n, sɛ ɔ ti yasua o, sɛ ɔ ti bla o, amun `fɛ i wɔ klɔ'n i anuan nun lɔ, nan amun `finfin i yɛbuɛ man ɔ wu. Sran nga be ´kun i'n man i wun lalo difuɛ'n yo nnyɔn annzɛ nsan. Sɛ sran kunngba yɛ ɔ di i wun lalo'n, be kun i-ɔ ɔ yo-man ye. Sɛ ɔ ti i kunlɛ'n, lalofuɛ'm be yɛ be `dun mmua fin i yɛbuɛ nan sran'm be kwlaa b'a fin i wie-ɔ. Amun `yi sa tɛ'n amun afiɛn kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Sɛ ndɛ tɛ tɔ klɔ kun su nan be kwla di-man'n, sɛ be kunnin sran, sɛ kannin yɛ be boli sran, annzɛ sɛ ndɛ uflɛ wie yɛ ɔ tɔ'n, amun `fɛ i sɔ ndɛ liɛ'n be `wɔ lika nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko kle'n nun lɔ. Amun `ko wun Levifuɛ bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun'n ɔ nin jɔlɛ difuɛ ng'ɔ o lɛ'n be wun. Amun `kan ndɛ'n be kle be man be kle amun i buwlɛ. Kpɛkuun ndɛ nga be kan kleli amun lika nga Anannganman kleli'n nun lɔ'n, amun `niɛn i kwlaa su kan. Amun `nian mmla nga be kleli amun'n nin ndɛ'n i buwlɛ nga be kleli amun'n i su be `yo. Nán amun yi wie fi ase. Ndɛ nga Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ b'ɔ di junman Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sua'n nun'n annzɛ jɔlɛ difuɛ'n be kan'n, sɛ wun tufuɛ wie fa-man su'n, man be kun i sɔfuɛ'n. Amun `yi sa tɛ'n Izraɛl mɛn'n nun kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be ´ti'n, srɛ wa kun be, kpɛkuun sran uflɛ su tu-mɛn i wun sɔ kun. Blɛ bɔ amun ko ju mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun i nun'n, bɔ amun ko tran nun'n, amun wa se kɛ amun ´sie amun famiɛn kɛ nvle nga be sin yia amun'n be liɛ'n sa. Sɛ amun ´sie famiɛn'n, amun `fa sran nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ko kpa'n. Man amun niaan'm be nun kun yɛ ɔ yo amun famiɛn-ɔn. Nán amun fa aofuɛ b'ɔ ti-man amun nvle nunfuɛ'n. Sanngɛ nán man ɔ nyan nnɛn kpanngɔ kpanngban, nán ɔ sunman sran Ezipt lɔ kɛ be ko to wie nan ɔ nyan wie kpanngban. Anannganman seli amun kɛ nán amun sa amún sin be ɔ Ezipt lɔ kun. Nán ɔ ja bla kaka nan i ti nun saci. Nán man jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ kaka trɛn i sa nun. Kɛ ɔ ko yo famiɛn'n, man ɔ nian mmla fluwa ng'ɔ o Levifuɛ bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be sa nun'n i su, ɔ `klɛ mmla ng'ɔ o yɛ'n fluwa kun nun. Man ɔ trɛn i sa nun nan ɔ kanngan nun cɛn kwlakwla, nan i nyin ɔ'a yi Anannganman i Nyanmiɛn'n titi, nan ɔ'a fa mmla sɔ'n i nun ndɛ'm be kwlaa bé su, nan ɔ'a nian bé su ɔ'a nanti. I liɛ'n, ɔ su tu-mɛn i wun guɛ-mɛn i wiengu'm bé su, kpɛkuun ɔ su fɔn-man mmla'n i nun ndɛ'm be nun. Ɔ man ɔ nin i osu nunfuɛ mun be ´cɛ Izraɛl bia'n su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be ti Levifuɛ'n, be nin Levi akpasua sufuɛ'm be kwlakwla, be liɛ nun-man Izraɛl asiɛ'n nun wie. Be like liɛ nga be ´nyɛn i'n, yɛlɛ ndidiɛ ninnge nga be o yɛ mun'n: tɛ nga be yi be man Anannganman, ɔ nin ninnge uflɛ nga be ti Anannganman liɛ mun. Be su nyan-man asiɛ'n wie Izraɛlfuɛ'm be nun. Be like liɛ bɔ be lɛ i'n, yɛlɛ Anannganman i sulɛ kɛ ɔ fa kan kleli be'n sa. Like ng'ɔ ti bɔ Izraɛlfuɛ'm be `fa man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be yɛ: sɛ be kun nannin tola, annzɛ bua, annzɛ boli be fa yi tɛ be man Anannganman'n, i walɛ'n nin i aoje'n, ɔ nin i fle'n be ti be liɛ. Amun ble klikli, nin amun nzan lɔflɛ klikli, nin amun ngo klikli nga amun nyɛn i'n, ɔ nin amun bua ndrɛ klikli nga amun kpɛkpɛ'n, amun `fa man be. Afin be yɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ niannin amun akpasua'm be nun, nan ɔ'a kpa be nin be osu nunfuɛ'm be kɛ be jrɛn i nyrun nan be su i titi nin-ɔn. Sɛ Levifuɛ kun tran Izraɛl klɔ wie su nan i waan ɔ ´tu lɛ kɔ lika nga Anannganman i Nyanmiɛn'n kleli i'n nun lɔ'n, man ɔ su Anannganman i Nyanmiɛn'n kɛ i niaan Levifuɛ nga be jran Anannganman nyrun lika sɔ'n nun lɔ'n sa. Like nga be nyɛn i lɔ be di'n, i kunngba'n yɛ ɔ ´nyɛn i-ɔ, sanngɛ sɛ ɔ lɛ i aja like wie nan ɔ yo i atɛ'n, i sika'n ti i liɛ. Sɛ amun ju mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun'n i nun lɔ'n, tete sa nga lɔ sran'm be yo'n, nán amun nian su yo wie. Nán amun nun wie fɛ i wa yasua annzɛ i wa bla ɔ yi i sin nun kɛ ɔ fa sɔ amuɛn. Nán amun nun wie di bae annzɛ ɔ yi wunnzue. Nán amun nun wie cici sran annzɛ ɔ nin wunmiɛn be ijɔ. Nán amun yo fuɛn kannganfuɛ. Sran nga be yo i sɔ sa'n, wuun b'a bo tete Anannganman nyrun. I sɔ tete sa'm be ti yɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´fa nvle nga'm be mɛn'n ´man amun nin-ɔn. Amun liɛ'n, amun `nanti Anannganman amun Nyanmiɛn'n i atin'n su seiin. Sran nga amun wa fa be mɛn'n be liɛ'n, be lafi wunnzue yifuɛ'm be su. Amun liɛ'n, Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ kplin-man su kɛ amun yo i sɔ sa mun. Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ wa man amun i nuan ijɔfuɛ kun kɛ min sa b'ɔ ti amun nvle'n nunfuɛ. Amun `fa ndɛ ng'ɔ ´kan'n su. Kɛ e yiali Orɛb lɔ'n, ndɛ nga amun bɔbɔ amun kan kleli Anannganman amun Nyanmiɛn'n yɛ ɔ lɛ-ɔ. Amun seli i kɛ: «E su kwla tie-man Anannganman i nɛn'n sa cɛn'n kwlakwla. E su kwla nian-man sin dan nga sa titi. Ɔ ´yo sɔ san e ´wu.» Nan Anannganman ɔ'a se min kɛ: «Ng'ɔ fin bé nuan fiteli lɛ'n ti kpa. N wa man be min nuan ijɔfuɛ kun kɛ wɔ sa. Ɔ ´yo be nvle'n nunfuɛ kun. N ´fa min ndɛ'n n ´wlɛ i nuan. Ndɛ kwlaa nga n fa mɛn i kɛ ɔ kan'n, ɔ ´kan kle be. Sran nga i waan ɔ ti-man min ndɛ ng'ɔ kɛn i min dunman nun'n, e nin i e ´kan. Sran nga kusu b'ɔ di wlɛwlɛ ɔ fa min dunman'n fa kan ndɛ nga m'an se-mɛn i kɛ ɔ kan'n, annzɛ b'ɔ kan ndɛ amuɛn wie dunman nun'n, i sɔfuɛ'n be ´kun i.» Wienun-ɔn, amun ´usa amún wun kɛ: «?E ´yo sɛ nan y'a si kɛ nán Anannganman yɛ ɔ kannin ndɛ nga-a, annzɛ i yɛ ɔ kannin-ɔn? Sran nga i waan ɔ ti Anannganman nuan ijɔfuɛ b'ɔ fa Anannganman dunman fa kan ndɛ wie kpɛkuun ndɛ sɔ'n ɔ'a kpɛn-man su'n, wuun nán Anannganman yɛ ɔ kannin-ɔn. Sran sɔ'n bɔbɔ yɛ ɔ dili wlɛwlɛ kannin ndɛ sɔ nin-ɔn. Nán srɛ kun amun i wun.» Kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko nunnun sran nga ɔ'a fa be mɛn'n ɔ'a man amun'n, bɔ amun ko tran be klɔ'm be su nin bé sua'm be nun'n, amun `sie mɛn sɔ'n nun klɔ nsan be ngunmin. Amun `kpɛ mɛn'n nun nsan, amun `yi klɔ nsan sɔ'm bé su atin. Kɛ ɔ ´yo nan sran kwlaa ng'ɔ kun sran'n ɔ'a wanndi ɔ'a ɔ bé su ɔ'a ko fia'n ti. Sran ng'ɔ kun i wiengu b'ɔ ´wanndi b'ɔ ´nyɛn i ti'n, yɛlɛ sran nga i sran kunlɛ sɔ'n yoli sanvuɛsa, bɔ ɔ'a bu-man sran'n i wun akunndan tɛ laa'n. Wienun-ɔn, sran nnyɔn b'a ɔ blo waka kpɛlɛ. Be nun kun mɛn i kpɛliɛ su kɛ ɔ ´kpɛ waka, kpɛkuun i kpɛliɛ ba'n ɔ'a flo ɔ'a ko kpɛ i wiengu'n, kpɛkuun i wiengu ɔ'a wu. Man sran ng'ɔ kunnin sran sɔ'n ɔ wanndi ɔ klɔ sɔ'n kun su nan ɔ'a nyɛn i ti. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, sɛ sran ng'ɔ kunnin sran'n i atin'n wali ngboko, ɔ cɛ-man nan sran ng'ɔ tu sran ng'ɔ wuli'n i klunngbɔ'n ɔ'a fa ya ɔ'a su sran ng'ɔ kunnin sran'n i su. Sɛ ɔ to i-ɔ, ɔ ´kun i ngbɛn, kusu wuun ɔ'a bu-mɛn i wiengu'n i wun akunndan tɛ ɔ'a sie-man ti yɛ ɔ kunnin i-ɔ. Ɔ nin wulɛ fata-man. I ti n kan kle amun, amun `sie klɔ nsan ngunmin nan be `yo fiawlɛ klɔ. Kɛ ɔ ´yo nan sran nga ɔ'a yo-man sa tɛ'n, b'a kun-mɛn i mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun kɛ amun tran nun'n i nun, nan ɔ'a yo-man kɛ amun ti yɛ b'a kun i'n ti. Sanngɛ sran ng'ɔ bu i wiengu kun wun akunndan tɛ sie'n, b'ɔ bu sa i nyrun nan ɔ yo i like wie nan ɔ wu'n, sɛ i sɔ sran'n ɔ wanndi ko fia klɔ sɔ'm be nun kun su'n, klɔ'n su kpɛnngbɛn'm be `sunman sran kɛ be ko trɛ i, kpɛkuun be `fɛ i wla sran ng'ɔ wuli'n i klunngbɔ tufuɛ'n i sa nun, nan ɔ kun i. Nán amun si i sɔfuɛ'n i aunnvuɛ. Sran nga i wiengu ɔ'a yo-man sa, b'ɔ kun i'n, amun `kun i wie man ɔ tu Izraɛl mɛn'n nun, nan amu'an di alaje. Mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun kɛ amun tran nun'n, i nun asiɛ nga sran kun nyɛnnin i kɛ be ´cɛcɛ i klikli nun'n, nán ɔ tu i awɛ'n `wɔ i sin. Sɛ sran kun ɔ kun sran annzɛ sɛ ɔ yo sa tɛ uflɛ wie'n, nan sran kunngba yɛ ɔ di i wun lalo'n, be kwla jran-man su be bu-mɛn i fɔ. San sɛ sran nnyɔn, annzɛ sran nsan yɛ be di i wun lalo'n, yɛ be kwla jran su-ɔ. Sɛ sran kun jaso di i wiengu kun wun lalo kɛ ɔ'a yo sa tɛ wie'n nan akplowa tɔ be afiɛn'n, man be sran nnyɔn'm be wɔ Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ, nan be kan be ndɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin jɔlɛ difuɛ nga be o lɛ'n be nyrun. Man jɔlɛ difuɛ'm be usa-usa ndɛ sɔ nun kpa sran'm be sa nun, sɛ be wun i kɛ lalofuɛ'n ɔ tɔnnin i wiengu'n i suɛn'n, sa nga i waan ɔ ´tɔn i niaan'n i suɛn nan be `fa yo i'n, yɛ be `fa yo i bɔbɔ-ɔ. Amun `yo man sa tɛ'n tu amun afiɛn kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Kɛ be nga'm be ´ti'n, srɛ wa kun be. Kpɛkuun be su yo-mɛn i sɔ sa tɛ'n amun afiɛn kun. Nán amun si i sɔ abɔlɛfuɛ'm be aunnvuɛ. Amun `tu be fɔ. Sɛ sran kun ɔ kun sran'n, be `kun i wie sie i osu. Sɛ ɔ bo sran kun nyinma'n, be `bo i liɛ'n wie sie i osu. Sɛ ɔ tu sran je'n, be `tu i liɛ'n wie sie osu. Sɛ ɔ bu sran sa'n, be `bu i liɛ'n wie sie osu. Sɛ ɔ bu sran ja'n, be `bu i liɛ'n wie sie osu. Sɛ amun ´kɔ alɛ kunlɛ'n, nan amun ´nian-an, amun kpɔfuɛ'm be nnɛn kpanngɔ mun, nin be kakaklolo'm be kpanngban ɔ tra amun liɛ'n, nán amun sro be, afin Anannganman amun Nyanmiɛn b'ɔ fali amun Ezipt mɛn'n nun lɔ bali'n, ɔ nin amun wo nun. Kɛ alɛ'n wa bo i bo'n, man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n ɔ jran amun nyrun ɔ kan ndɛ kle amun. Man ɔ se kɛ: «Izraɛlfuɛ mun, amun `sie amun su. Alɛ'n yɛ amun nin amun kpɔfuɛ'm be su wa kun i ndɛ yɛ. Nán srɛ kun amun, nán amún wun usu-usu amun, nán amún sa sin bubu amun, nán amun wawɛ'n ɔ wanndi amún sin. Afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ nin amun yɛ ɔ ´kɔ-ɔ. Sɛ amun nin amun kpɔfuɛ mun amun ´kun'n, ɔ ´uka amun, ɔ ´man amun kwlalɛ.» Kpɛkuun man alɛ su kpɛnngbɛn'm be usa alɛ kunfuɛ'm be kɛ: «?Wan yɛ ɔ'a kplɛn i sua uflɛ-uflɛ b'ɔ nian la-man nun-ɔn? Man ɔ sɛ i sin wɔ i awlo. Nán man alɛ'n ɔ di i nan sran uflɛ yɛ ɔ tran nun-ɔn. ?Wan yɛ ɔ dili i vinyi fie b'ɔ nian ti-man i vinyi i su mma nin-ɔn? Man ɔ sɛ i sin wɔ i awlo. Nán man alɛ'n ɔ di i nan sran uflɛ yɛ ɔ ti i vinyi'n i su mma'n. ?Wan kusu yɛ ɔ'a sie bla wie ja su yɛbuɛ b'ɔ nian jɛ-mɛn i-ɔ? Man ɔ sɛ i sin ɔ wɔ i awlo. Nán man alɛ'n ɔ di i nan sran uflɛ yɛ ɔ fa bla sɔ nin-ɔn.» Man alɛ su kpɛnngbɛn'm be usa ekun kɛ: «?Wan yɛ srɛ kun i-ɔ? ?Yɛ wan yɛ i klun titi i-ɔ? Man ɔ sɛ i sin ɔ wɔ i awlo, nán man ɔ bubu i wiengu'm bé sa sin.» Kɛ alɛ su kpɛnngbɛn'm be ko wie ndɛ'n kan'n, man be siesie sran nga be ko nian sonja akpasua'm be su'n. Sɛ amun nin klɔ kun amun su wa kun alɛ'n, kɛ amun ju i wun lɔ'n, amun `dun mmua se lɔfuɛ'm be kɛ: «Amun man e siesie e afiɛn.» Sɛ be se amun kɛ be tili'n nan be tike be anuan'n man amun'n, wuun klɔ'n sufuɛ'm be kwlaa be ti amun liɛ. Be ´yo amun kanga. Sɛ be waan be kplin-man nan alɛ'n yɛ be nin amun ´kun'n, amun `taka amun ngblaliɛ'n klɔ'n wun lɛ. Kpɛkuun Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´fa klɔ sɔ'n man amun. Kpɛkuun amun `kun yasua'm be kwlakwla kpan. Bla mun, nin ba kanngan mun'n, nin nnɛn mun'n, ɔ nin klɔ'n nun ninnge'm be liɛ'n, amun `fa be. Amun kpɔfuɛ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa be man amun'n, an `fa bé bo ninnge mun, be ti amun liɛ. Klɔ nga be nun-man sran nga Anannganman fali be mɛn'n mannin amun'n be lika'm be nun'n, bɔ be o amún wun mmua'n, sɛ amun nin be kun'n, amun `yo be sɔ. Sanngɛ mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa mannin amun kɛ amun fa be'n, be liɛ'n, sɛ amun nin klɔ kun sufuɛ'm be kun alɛ'n, nán amun yaci like ba kun sa nguan nun. Ɛtfuɛ mun, nin Amɔrfuɛ mun, nin Kanaanfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Evfuɛ mun, nin Zɛbisfuɛ mun'n, amun `bo be mɛn'n kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n kan kleli amun'n sa. Sɛ ɔ yo sɔ'n, i liɛ'n, be su kle-man amun tete sa bɔ be yo be man be amuɛn mun'n, yɛ amun su yo-man sa tɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n i wun. Sɛ amun waan amun nin klɔ kun amun ´kun'n nan amun ´fa'n, kɛ amun ´kpɛ i wun ngblaliɛ'n, nán amun saci i fie'm bé su waka mun. Nán amun bu be. Amun `di bé su mma mun, sanngɛ nán amun kpɛ bé bo. ?Waka b'ɔ o fie'n su lɔ'n, sran-an nan se kɛ a nin i be ´kun alɛ? Waka nga amun si kɛ be di-man bé su mma'n, be yɛ amun `kpɛ be bo-ɔ. Amun `fa kplan klɔ nga amun nin i kun'n i wun like wie bɔ amun fu su nan amu'an nyɛn i. Sɛ amun wo mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun kɛ amun fa'n i nun'n, nan amun ´nian-an, fuɛn yɛ ɔ la asiɛ wun yɛ'n, bɔ wienun-ɔn be si-man sran ng'ɔ kunnin i'n, man amun klɔ kpɛnngbɛn mun nin jɔlɛ difuɛ'm be wɔ be ko sunnzun kan fuɛn'n la lɛ'n nin klɔ nga be mantan lɛ'n be afiɛn'n. Kpɛkuun man klɔ ng'ɔ mantan fuɛn'n i koko'n i su kpɛnngbɛn'm be fa nannin bla kun bɔ be nian fa di-man junman le, bɔ be nian sie-mɛn i kɔmin su waka le'n. Man klɔ'n i su sran kpɛnngbɛn'm be fa nannin bla sɔ'n be wɔ nzue ba wie nuan. Man ɔ yo nzue ba bɔ i nun nzue'n wie-man nun, bɔ kusu be nian di-mɛn i nuan su fie le'n. Kpɛkuun man be fin i kɔmin su like be bu i. Kpɛkuun man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be ti Levi i osu nunfuɛ mun'n be bla. Afin be yɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ kpali be kɛ be su i nan be yra sran'm be nguan i dunman nun nin-ɔn. Sɛ akplowa tɔ'n, annzɛ sɛ be yo sran wie like'n, be yɛ be ´kɛn i nun ndɛ nin-ɔn. Man klɔ sɔ'n b'ɔ mantan fuɛn'n koko'n i su kpɛnngbɛn'm be kwlaa be wunnzin bé sa nun `gua nannin bla bɔ be fali like finnin i kɔmin sin nzue ba'n i nuan su lɛ'n i su. Kpɛkuun be `se kɛ: «Nán e yɛ e kunnin sran nin-ɔn. Be ´kun i-ɔ y'a wun-man nun. Anannganman, yaci Izraɛl b'ɔ ti ɔ nvle'n i wun sa'n cɛ. Afin wɔ yɛ a deli i-ɔ. Sɛ sran sɔ'n ɔ'a yo-man sa yɛ be kunnin i'n, nán bu ɔ sran'm be fɔ i dunman nun ti.» Kpɛkuun Nyanmiɛn ɔ ´yaci be wun sa'n cɛ be. I sɔ nun'n, wuun amun ´yo ng'ɔ ti sɛsɛ Anannganman nyrun'n, amun ´yi sran ng'ɔ kunnin sran nga ɔ'a yo-man sa'n, i fɔ'n amún su. Sɛ amun nin amun kpɔfuɛ mun amu'an ɔ alɛ kunlɛ'n, bɔ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa be ɔ'a man amun bɔ amu'an tra be lomuɛn'n, kpɛkuun amun nun kun ɔ ´nian bla'm be nun-ɔn, ɔ'a wun klanman kun, kpɛkuun ɔ'a klo i'n, yɛ i waan ɔ ´fɛ i yo i yi'n, man ɔ fɛ i wɔ i awlo lɔ, man bla'n ɔ yi i ti'n, yɛ ɔ kpɛkpɛ i sa bui'm bé su. Kpɛkuun man ɔ yi i wun kanga tralɛ'n. Man ɔ ka yasua'n i awlo lɛ, man ɔ sun i si nin i nin anglo kun. Kɛ yasua'n nin i be ko si sua'n, wuun ɔ su fɛ i fa yo i yi. Sɛ yasua'n waan ɔ klo-mɛn i kun'n, ɔ `yaci i nun man ɔ wɔ. Sanngɛ ɔ lɛ-man atin ɔ yo-mɛn i atɛ fa nyan-man sika su, kusu ɔ lɛ-man atin fɛ-mɛn i yo-mɛn i kanga, afin ɔ'a dun mmua ɔ'a miɛn i ɔ'a jɛ i kekle nun. Sɛ sran kun lɛ bla nnyɔn nan ɔ klo kun kpɛkuun ɔ klo-man kun'n, sɛ ɔ nin bla nnyɔn sɔ'm be wu ba yasua'n, sɛ bla ng'ɔ lɛ-man klolɛ'n i wa liɛ'n yɛ ɔ ti kpɛnngbɛn'n, cɛn nga yasua'n ɔ ´fɛ i sa nun ninnge mun ´man i mma mun'n, ɔ lɛ-man atin ɔ fa-man aja ng'ɔ ti ba yasua kpɛnngbɛn'n i liɛ'n ɔ fa man-man bla ng'ɔ klo i'n i wa liɛ'n. Man ɔ si kɛ bla ng'ɔ klo-mɛn i'n i wa liɛ'n yɛ ɔ ti kpɛnngbɛn-ɔn. Sɛ ɔ bu i sa nun ninnge'm be nun'n, man ɔ fɛ i bue nnyɔn mɛn i, afin i yɛ ɔ ti i gbanflɛn'n nun ba nin-ɔn. Ɔ man ba yasua kpɛnngbɛn'n i aja'n ti i bɔbɔ i liɛ. Sɛ sran kun i wa'n i nyin ti kekle'n, bɔ i nyin yi-man sran'n, bɔ i si nin i nin be kan ndɛ kle i-ɔ ɔ ti-man'n, bɔ be tu i fɔ-ɔ ɔ fa-man'n, man i si nin i nin be trɛ i nan be fɛ i be wɔ klɔ'n su kpɛnngbɛn'm be ja su klɔ'n i anuan'n nun lɔ ndɛ kanwlɛ lɔ. Nan be `se klɔ'n su kpɛnngbɛn'm be kɛ: «E wa nga i nyin ti kekle, i nyin yi-man sran, wlaka nin nzanboɛ'n yɛ i waan be fa mɛn i-ɔ.» Kpɛkuun man klɔ'n su sran'm be kwlaa be finfin i yɛbuɛ be kun i. Amun `tu sa tɛ'n amun afiɛn kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ´ti, kpɛkuun srɛ ´kun be. Sɛ sran kun yo sa tɛ nan ɔ nin kunlɛ fata bɔ amu'an bo i kɔmin'n, nán man i fuɛn'n ka waka'n su lɛ. Amun `ka lɛ be `sie i le kunngba'n nun, afin sran nga be bo i kɔmin'n, wuun Nyanmiɛn boli i sannzan. Ɔ man nán amun fa saci asiɛ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun'n. Sɛ ɔ wiengu kun i nannin wie annzɛ i bua wie, annzɛ kusu i boli wie ɔ'a mlin nan a ko fite su'n, nán sɛn i wun kɔ, trɛ i blɛ ɔ wiengu'n. Sɛ ɔ wiengu sɔ'n i lika'n ɔ o mmua'n annzɛ kusu sɛ a si-mɛn i'n, fa nnɛn'n bla wɔ awlo, man ɔ ka ɔ́ wun lɛ. Cɛn nga i min'n usɛ i osu'n fa mɛn i. Sɛ ɔ wiengu wie i aflunmun annzɛ i kondro mlin'n, like kwlaa ng'ɔ ti ɔ wiengu liɛ bɔ ɔ'a mlin'n, sɛ a ko fite su'n, yo i sɔ sa kunngba'n, nán sɛn i wun kɔ. Sɛ a wun kɛ ɔ wiengu kun i aflunmun annzɛ i nannin ɔ'a tɔ'n, nán san bé wun kɔ, ukɛ i amun man su. Nán man bla ɔ wla yasua tralɛ. Yasua kusu nán man ɔ wla bla tralɛ. Be kwlaa nga be yo i sɔ like'n, wuun b'a bo tete Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun. Sɛ a ´kɔ lika nan a ko fite anunman sua wie su waka su annzɛ asiɛ wun'n, sɛ anunman ba annzɛ anunman klenzua o nun, nan sɛ anunman nin'n utu bé su'n, nán fa anunman nin'n nin i mma mun. Sɛ ɔ waan a fɛ i mma mun'n, a ko fa be sanngɛ yaci be nin'n i nun man ɔ wɔ. Sɛ a yo sɔ'n, ɔ wun ɔ ´jɔ wɔ fɔuun yɛ ɔ nguan nyanman'n ɔ ´yo tɛnndɛn. Sɛ amun kplan sua uflɛ'n, amun kplan talɛ kaan kun i ti su aunngban fawlɛ i nuan su tɛɛn man ɔ sin yiɛ i. Ɔ'a yo-man sɔ'n, sɛ sran wie flo lɔ tɔ ɔ wu'n, kpɛkuun be ´se kɛ wɔ yɛ a kunnin i-ɔ. Nán fa like uflɛ ta ɔ vinyi fie nun, sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, fie'n nun ninnge'n ngba ´yo Anannganman liɛ, i vinyi mma o, i like nga a fa tali i vinyi fie'n nun'n nin o. Nán fa nannin kun nin aflunmun kun cici be saru kun su likawlɛ kɛ be tutu lika. Nán wla tralɛ nga be fa nnɛn ndrɛ ɔ nin lɛn be sanngannin nun yɛ be wuli'n. Yo kondro nga a fa kata ɔ wun'n i cɔnjɔ nnan'm be nuan su njɔlɛ. Sɛ sran kun ja bla, nan sɛ ɔ nin i be si sua kwlaa, kpɛkuun ɔ klo-mɛn i kun'n, sɛ ɔ kpɛ suɛn tɛ i wun'n, sɛ ɔ saci i dunman se kɛ: «Kɛ n jali bla nga bɔ e nin i e sili sua'n, n wunnin i kɛ ɔ nin bian b'a la le'n,» man talua'n i si nin i nin be fa like ng'ɔ kle kɛ ɔ nin bian ɔ'a la-man laa le'n, man be fa wɔ klɔ'n i anuan'n nun lɔ kan be di jɔlɛ lɔ'n, be `fa like sɔ'n ko kle klɔ'n su kpɛnngbɛn mun. Man bian'n se kpɛnngbɛn'm be kɛ: «N fali mín wa'n m mannin bian nga kɛ ɔ jɛ i, kpɛkuun ɔ klo-mɛn i kun. I ti ɔ kpɛ suɛn tɛ i wun kɛ yoo: ‹N wunnin i kɛ ɔ́ wa'n ɔ nin bian b'a la le.› Yɛ kusu like ng'ɔ kle kɛ ɔ nin bian ɔ'a la-man laa'n yɛ.» Kpɛkuun man be tra yasua'n be bo i. Izraɛl talua kun bɔ ɔ'a saci i dunman'n ti be `de i like, be `de i jɛtɛ mma ya. Be `fɛ i sɔ sika'n be `man talua'n i si'n. Man ɔ jɛ i. Kɛ b'a ja lɛ yɛ b'a ja-a, ɔ yaci i-ɔ ɔ yo-man ye kun. Sanngɛ sɛ ɔ nin bian lali sakpa'n, nan b'a kwla wun-mɛn i jrɛiin kɛ ɔ nin bian b'a la-man'n, man be fɛ i wɔ i si i sua'n nyrun lɔ, nan klɔ'n sufuɛ'm be `finfin i yɛbuɛ be `kun i. Kɛ b'ɔ o i si awlo lɔ bɔ tekle yɛ ɔ bo'n, b'ɔ yo tete sa Izraɛl mɛn'n nun'n, i ti man ɔ wu. Amun `tu sa tɛ'n amun afiɛn kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Sɛ yasua kun kunndɛ bla kun b'ɔ lɛ bian'n nan be ko fite bé su'n, man be kun be sran nnyɔn'n, bian ng'ɔ kunndɛ bla'n nin o, bla'n nin o. Amun `tu sa tɛ'n Izraɛl mɛn'n nun kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Sɛ talua b'ɔ nian si-man bian bɔ b'a trɛ i ase, sɛ yasua kun wun i klɔ nun nan ɔ nin i be la'n, amun `fa be sran nnyɔn'n be wɔ klɔ'n i anuan'n nun lɔ, amun `finfin be yɛbuɛ man be wu. Talua'n i kunlɛ liɛ'n, i bo yɛlɛ kɛ ɔ'a kpan-man man klɔ'n nunfuɛ'm b'a ti-man. Yasua'n i liɛ'n yɛlɛ kɛ ɔ'a sokpa i wiengu kun i bla'n bɔ ɔ'a trɛ i ase'n. Amun `tu sa tɛ'n amun afiɛn kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Sanngɛ sɛ yasua'n wunnin talua sɔ'n, bɔ wienun-ɔn ɔ trɛli i nan ɔ nin i b'a la kekle nun'n, yasua'n i kunngba yɛ amun `kun i-ɔ. Nán amun yo talua'n i like fi. Talua'n nin kunlɛ fata-man, ɔ ti kɛ sran kun bɔ i wiengu kun tɔ i su kun i'n sa. Yasua'n toli talua'n i blo lɔ. Wienun-ɔn talua'n ɔ kpannin yɛ ɔ'a nyan-man sran ɔ'a de-mɛn i-ɔ. Sɛ yasua kun wun talua wie b'ɔ nian si-man bian bɔ kusu be nian trɛ-mɛn i ase'n, sɛ ɔ trɛ i ɔ miɛn i kpɛkuun ɔ nin be la nan be wun be'n, man sran ng'ɔ nin i be lali'n, ɔ `fa jɛtɛ mma ablenun man talua'n i si'n. Man ɔ `ja bla'n. Kɛ ɔ nin i lali kekle nun'n ti, kɛ b'a ja lɛ'n yɛ b'a ja-a, ɔ yaci i-ɔ ɔ yo-man ye. Sran kun lɛ-man atin b'ɔ ´jɛ i si i yi-ɔ. Ɔ ti kɛ ɔ'a kpaja i si i bo kondro'n sa. Sran nga i ndɔnman'n ti kpɔtɔwa'n, ɔ nin sran nga i yasua lika'n ti kpɛwa kpo'n, nán man ɔ tran Anannganman i nvle'n nun. Tekle ba'n, nán man ɔ wlu Anannganman i nvle'n nun. I osu nunfuɛ nga be ´jaso su lele b'ɔ ´fa ju i anunmannunman'm be akpasua blu su'n, nán be tran Anannganman i nvle'n nun. Amɔnfuɛ mun nin Moabfuɛ mun'n, nán be wlu Anannganman i nvle'n nun. Nán be wlu nun lele nan kɛ ɔ yo-ɔ ɔ'a yo-ɔ. Be osu nunfuɛ nga be ´jaso su lele b'ɔ ´fa ju be anunmannunman'm be akpasua blu su'n, nán be wlu nun. Afin i nun nga amun fin Ezipt lɔ amun ´ba'n, kɛ be `fa aliɛ nin nzue be `kpa amun atin nan be `sɔ amun nun'n, b'a yo-mɛn i sɔ. Be tuli Bɛɔr i wa Balaam b'ɔ o Pɛtɔr'n Mezopotami mɛn'n nun lɔ'n, kɛ ɔ wa bo amun sannzan. I ti be mɛnnin i sika. Sanngɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n, kɛ b'ɔ klo amun'n ti ɔ'a kplin-man Balaam su. Sannzan bɔ be waan Balaam ɔ bo'n, ɔ'a bo-man. Sanngɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n man ɔ yrɛli i nuan klanman mannin amun. Afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ klo amun. Ɔ mɛn i ti'n, sɛ Amɔnfuɛ nin Moabfuɛ sɔ'm be wun ´jɔ be o, sɛ be ´di alaje o, nán man i sɔ'n ɔ mian amun sa nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo-ɔ. Sanngɛ nán amun yo Edɔmfuɛ'm be finfin. Be ti amun niaan. Nán amun yo Eziptfuɛ'm be finfin, afin be sikeli amun i nun bɔ amun trannin be mɛn'n nun lɔ'n. Sɛ nvle nnyɔn sɔ'm be nunfuɛ o amun mɛn'n nun'n, be anunman sian'm be kwla wlu Anannganman i nvle'n nun. Sɛ amun nin amun kpɔfuɛ mun amun ´ko kun'n nan sɛ amun kpɛ amun ngblaliɛ'n, nán amun yo man like fiɛn wie fi kan amun. Sɛ amun nun kun i wun nzue gua kɔnguɛ'n, wuun fiɛn ɔ'a kɛn i, nán man ɔ tran amun ngblaliɛ'n nun lɛ, man ɔ fite. Nnɔsua nun'n, man ɔ sa nzue wunnzin, kɛ wia'n ko tɔ'n, wuun ɔ su sɛ i sin ba. Amun `sie lika kun ngblaliɛ'n i tiwa su lɔ. Lɔ yɛ amun wɔ atin nun-ɔn. Sɛ amun ´kɔ alɛ kunlɛ'n, amun `fa sue kan amun `sie amun trɔ'n nun. I liɛ sran kwlaa nga i waan ɔ ´kɔ atin nun'n, ɔ ´fɛ i sue'n kpɛ kunman. Kpɛkuun sɛ ɔ wie atin nun kɔ'n, ɔ ´kata i waka su'n su. Man amun ngblaliɛ'n yo saun, afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n nin amun yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I yɛ ɔ sasa amun-ɔn, i yɛ ɔ yo man amun nyan kwlalɛ amun kpɔfuɛ'm bé su-ɔ. Sɛ ɔ wun like ng'ɔ yo-man nyɛnmɛn'n, ɔ ´jaso amún sin. Sɛ sran wie i kanga'n ɔ wanndi ɔ ba amun mɛn'n nun wa'n nan ɔ wa talo amun'n, nán amun trɛ i mɛn i min'n. Man ɔ tran amún wun lɛ, man ɔ sike lika ng'ɔ klo kɛ ɔ sike lɛ'n, man ɔ tran klɔ ng'ɔ klo kɛ ɔ ´tran su'n su. Nán amun yo i tɛtɛ. Nán Izraɛl yasua fi bo tekle. Bla'm be kusu nán man be bo tekle. Sɛ yasua wie annzɛ bla wie, ɔ seli kɛ ɔ ´man Anannganman amun Nyanmiɛn'n i like wie'n, nán amun kplin su kɛ ɔ fa tekle bolɛ'n i nuan like yɛ ɔ fa man-an. Afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun'n, i sɔ sran'm be ti tete bofuɛ. Sɛ amun niaan Izraɛlfuɛ wie usa amun afɛ'n, sɛ sika o, sɛ aliɛ o, sɛ like uflɛ wie o, nán amun se kɛ ɔ su i bo. Aofuɛ mun yɛ sɛ be usa afɛ amun sa nun'n, amun se be kɛ be su i bo-ɔ. Sanngɛ sɛ amun niaan Izraɛlfuɛ'm be usa afɛ amun sa nun'n, amun lɛ-man atin se-man be kɛ be su i bo. I liɛ'n, Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´yo man junman kwlaa nga amun ´di i lika nga amun ´ko fɛ i lɔ'n nun'n, ɔ ´yo ye amún sa nun. Sɛ a ta Anannganman i nda kɛ a ´cɛ i like wie'n, nán man ɔ cɛ nan w'a yiɛ i nuan. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n ɔ usa wɔ nun, kpɛkuun wuun sa tɛ yɛ w'a yo i lɛ-ɔ. Sɛ a ta-man Nyanmiɛn i nda'n, ɔ ti-man tɛ. Sanngɛ sɛ ɔ klun klo a ta Nyanmiɛn nda'n, nian ng'ɔ fin ɔ́ nuan fiteli'n su yo i cɛ. Sɛ a ´kɔ lika wie nan a wlu ɔ wiengu kun i vinyi fie nun'n, sɛ ɔ waan a ´di vinyi mma'n lele nan ɔ ku yi'n, a kwla di. Sanngɛ nán fa wie gua ɔ trɔ nun kɔ. Sɛ kusu a kɔ ɔ wiengu wie i ble fie nun'n, sɛ ɔ waan a ´kpɛ wie'n, fa ɔ́ sa ngbɛn kpɛ. Sanngɛ nán fa ble kpɛlɛ laliɛ'n fa kpɛ. Sɛ sran kun ja bla nan cɛn kun ju kpɛkuun i waan bla'n ɔ'a yo sa wie b'ɔ ti-man su'n, nan i ti ɔ klo-mɛn i kun'n, man ɔ klɛ fluwa wlɛ i sa nun kɛ ɔ'a yrɛ i. I sin man ɔ kan bla'n i bo i awlo'n nun. Kɛ bla'n ɔ jaso yasua i awlo'n nun ɔ kɔ'n, sɛ i waan ɔ ko ja bian uflɛ-ɔ ɔ yo ye. Sɛ i sɔ bian liɛ'n waan ɔ klo-mɛn i kun'n, nan ɔ klɛ fluwa wlɛ i sa nun kɛ ɔ'a yrɛ i'n, sɛ ɔ kan bla'n i bo i awlo'n nun'n, wie kusu sɛ bian kasiɛn'n sɔ'n ɔ wu'n, bian klikli ng'ɔ dun mmua yrɛli i'n, ɔ lɛ-man atin kɛ ɔ ko fɛ i yo i yi ekun. Kɛ bɔ sran uflɛ nin i b'a la'n, ɔ'a yo fiɛn. Sɛ ɔ yo sɔ'n ɔ ti tete Anannganman nyrun. Nán amun saci asiɛ bɔ Anannganman amun Nyanmiɛn'n wa fa man amun'n. Sran nga ɔ'a ja bla uflɛ-uflɛ'n, nán man ɔ wɔ sonja. Nán be miɛn i kɛ ɔ yo junman uflɛ. Man ɔ trɛn i awlo lɔ afuɛ nuan kun nan ɔ yo man i yi i klun jɔ. Be kwla fa-man sran kun i ble silɛ yɛbuɛ nin'n wla-man aowa, yɛbuɛ ba'n bɔbɔ be kwla fa-man. Sran ng'ɔ fɛ i sɔ'n, wuun be se kɛ ɔ'a fa sran sɔ'n i nguan'n bɔbɔ ɔ'a wla aowa. Sɛ amun wun sran kun kɛ ɔ'a trɛ i niaan Izraɛlfuɛ kun je, nan ɔ'a fɛ i ɔ'a yo i kanga'n annzɛ kusu ɔ'a yo i atɛ'n, amun `kun i sɔfuɛ'n. Amun `yi sa tɛ'n amun afiɛn kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Like nga Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be ti Levifuɛ'm be kle amun kɛ sɛ kokowe yo amun-ɔn, amun `yo'n, man ɔ yo amun cinnjin. Nga n kan kleli be'n, amun `nian su yo. Nán amún wla fi sa nga kɛ e fin Ezipt lɔ e fiteli'n bɔ e ´ba atin'n su'n Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa yoli Mari'n. Sɛ amun wiengu wie usa afɛ amún sa nun'n, nán amun wlu i awlo lɔ ko fa afɛ sɔ'n i su aowa'n. Amun `jran gua su wa man sran ng'ɔ usali bosia'n i bɔbɔ ɔ fa aowa'n blɛ amun. Sɛ sran sɔ'n ti yalɛfuɛ'n, nan ɔ fɛ i kondro'n ɔ wla aowa'n, nán aliɛ cɛn i aowa'n su. Kɛ sɛnzɛ'n ɔ tɔ cɛ'n, amun `fɛ i kondro'n `ko mɛn i man ɔ la fa kɛtɛ i su nan ɔ yra amun nguan. Sɛ amun yo i sɔ'n, sa kpa dan kun yɛ amu'an yo i Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun lɛ-ɔ. Nán amun nian kɛ amun junman difuɛ'n ti yalɛfuɛ b'ɔ lɛ-man nyrun'n ti amun bu i lufle. Sɛ ɔ ti Izraɛlfuɛ o, sɛ ɔ ti aofuɛ wie b'ɔ tran amun mɛn'n nun klɔ kun su o, nán amun bu i lufle. Amun `fɛ i akatua'n be `mɛn i cɛn kwlakwla. Amun `fa mɛn i, nan wia'n ɔ'a tɔ, afin ɔ lɛ-man wie, sɛ i sa kɛn i ndɛndɛ'n, ɔ ´yo i fɛ. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ nan ɔ sanman amun Anannganman sa nun'n, wuun amu'an yo sa tɛ. Ɔ fata-man kɛ sa tɛ bɔ sran kun ɔ'a yo'n ti, be kun i si, annzɛ sɛ siɛ'n kusu yɛ ɔ yoli sa'n, ɔ fata-man kɛ be kun i wa'n i ti. Sran ng'ɔ yo sa tɛ'n, i bɔbɔ yɛ ɔ fata kɛ be kun i-ɔ. Nán amun bu aofuɛ annzɛ aika ba'n i ndɛ kwlɛ. Nán amun fa angboti bla'n i kondro'n wla aowa. Nán amún wla fi kɛ amun yoli kanga Ezipt lɔ yɛ Anannganman deli amún-ɔn. I sɔ'n ti yɛ n fa mmla nga man amun kɛ amun nian su amun nanti nin-ɔn. Sɛ amun kpɛ amun ble'n annzɛ amun ɔrz'n nan amún wla fi sɔlɛ kun fie su lɔ'n, nán amun sa amún sin ko fa. Man ɔ ka lɔ nan aofuɛ mun nin aika ba mun, ɔ nin angboti bla mun be fa. I liɛ'n, Anannganman amun Nyanmiɛn'm ɔ ´yo man junman kwlaa nga amun di'n ɔ ´yo kpa. Kɛ amun ko ti amun olivie mma mun ko sin'n, nán amun sa amún sin kɔ titi kunngun ng'ɔ kali amún sin'n i kun. Man i nga'n ɔ ka lɛ'n, aofuɛ mun nin aika mma mun, ɔ nin angboti bla mun be ti be fa. Kɛ amun ko ti amun vinyi mma mun ko sin'n, nán amun sa amún sin nian-nian nun kun. Man i nga ɔ ka lɛ'n, aofuɛ mun, nin aika mma mun, nin angboti bla mun be ti be fa. Nán amún wla fi kɛ amun yoli kanga Ezipt mɛn'n nun lɔ. I sɔ'n ti yɛ n fa mmla nga man amun kɛ amun nian su amun nanti nin-ɔn. Sɛ ndɛ tɔ sran nnyɔn be afiɛn'n nan be fa kɔ jɔlɛ difuɛ'm be ja su'n, nán be bu sran nga i ndɛ'n ɔ yo fɛ'n i fɔ, sanngɛ man be bu ndɛ be yi sran nga i ndɛ yo-man fɛ'n i su. Sɛ ɔ fata kɛ be bo sran nga i ndɛ yo-man fɛ'n, man jɔlɛ difuɛ'n ɔ yo man sran sɔ'n ɔ la asiɛ wun, nan be `nian sa ng'ɔ yoli'n su be `bo i bo su i nyrun lɛ. Sanngɛ nán be bo i tra ngble nuan ablanan. Sɛ be tra su'n, wuun sokpalɛ yɛ amun niaan'n ɔ'a sokpa amun afiɛn lɛ-ɔ. Nannin b'ɔ ´bo ble'n, nán be cici i nuan'n su. Sran yasua nnyɔn bɔ be ti aniaan bɔ be tran likawlɛ'n, sɛ kun ɔ'a wu-man ba nan ɔ wu'n, nán man i angboti'n ɔ ko ja awlo uflɛ nun sran. Sanngɛ man yasua'n i niaan bian'n yɛ ɔ jɛ i angboti nin-ɔn. Kpɛkuun ba klikli nga be wu i'n, man ɔ yo bian ng'ɔ wuli'n i wa nan be `fɛ i dunman'n be tɔn i. I liɛ'n, sran ng'ɔ wuli'n i dunman'n su nunnun-man Izraɛl mɛn'n nun. Sɛ sran ng'ɔ wuli'n i niaan'n waan ɔ jɛ-mɛn i angboti'n, man bla'n ɔ wɔ klɔ'n i anuan'n nun lɔ kan be kan ndɛ lɔ'n, ɔ `ko to kpɛnngbɛn mun nan ɔ `se be kɛ: «Min bian'n waan i niaan'n i dunman'n ɔ mlin. I waan ɔ sin-man i niaan'n i ajalɛ nun ja-man min.» Sɛ kpɛnngbɛn'm be flɛ i be kan, nan ɔ fite i nuan kɛ: «Ɛɛn! N waan n fɛ-mɛn i'n,» man bla'n wunnge i wun lɔ. Ɔ `yi bian'n i ja ngbabua'n, nan ɔ ti i nuan nzue tɛ i nyrun kpɛnngbɛn'm be nyrun lɛ, kpɛkuun ɔ kan sie su kɛ: «Sran nga i waan i niaan'n i osu'n ɔ nunnun'n, kɛ be yo i sa.» Kpɛkuun man be flɛ sran sɔ'n i awlo'n kɛ: «Sran bɔ be yili i ja ngbabua'n i awlo.» Sɛ sran yasua nnyɔn be su tu ngondin, nan kun nga be su bo i'n i yi'n ba i delɛ'n, sɛ ɔ to i sa'n tra bian'n kun'n i yasua lika'n, man be kpɛ bla sɔ'n i sa'n, nán be si i aunnvuɛ. Jayɛbuɛ b'ɔ ti-man su'n, bɔ be fa di ndrunmun'n, nán man wie tran amun pata nun. Nán amun ninnge sunnzunliɛ'n yo nnyɔn-nnyɔn, nán kun yo dan tra kun. Man amun jayɛbuɛ'n ɔ yo sɛsɛ, man amun ninnge sunnzunliɛ'n ɔ yo sɛsɛ nan amu'an cɛ asiɛ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ´fa man amun'n su. Be kwlaa nga be di ndrunmun'n, Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyin ci be. Nán amún wla fi sa nga amun fin Ezipt lɔ amun ´ba atin'n su'n bɔ Amalɛkfuɛ'm be yoli amun'n. Kɛ be nian bɔ afɛ'n ɔ'a ti amun'n, be ko bu sali atin'n nun, be fali alɛ'n wlali kokowa bofuɛ bɔ be kasiɛn lɔ'n be sin. B'a sro-man Nyanmiɛn. I sɔ'n ti'n, amun wa ju mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun'n i nun lɔ. Cɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n yo man amun di alaje amun kpɔfuɛ nga be mantan amun lɛ'n bé sa nun'n, amun `nunnun Amalɛk i osu'n mɛn'n nun. Nán be bo bé su be di jɔlɛ kun. Nán amun wla fi ndɛ nga. Cɛn nga amun ju mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun kɛ amun fa'n i nun'n bɔ amu'an tran nun'n, amun kwlaa amun `fa asiɛ nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa man amun'n i su mma klikli mun `sie gbogbo kun nun, nan amun `wɔ lika nga Anannganman ko kle kɛ lɛ yɛ ɔ tran'n i nun lɔ. Amun `ko to Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ ng'ɔ o lɛ'n, nan amun `se i kɛ: «Mɛn nga Anannganman e Nyanmiɛn'n tali e nannan'm be nda kɛ ɔ ´fa man ye'n, y'a ju nun wa, yɛ e bali Anannganman i kan klelɛ ndɛkɛn-ɔn.» Kpɛkuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n ɔ ´fa gbogbo b'ɔ o sran ng'ɔ ɔli'n i sa nun'n, ɔ wa fa jin i Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sɔwlɛ'n i nyrun lɛ. Kpɛkuun man sran'n ɔ jran Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun lɛ, nan ɔ `se kɛ: «Min nannan'n ɔ ti Aramfuɛ, ɔ wlan-wlannin lika'm be nun, ɔ tu tran wa, ɔ tu tran wa. Ɔ wa ɔli Ezipt mɛn'n nun lɔ ɔ nin i sran mun. Kɛ be ´kɔ'n, be ti sran ba nnyɔn kun cɛ, b'a sɔn-man. Be ko trannin lɔ, be trɛli, be yoli nvle dan kun b'ɔ lɛ wunmiɛn. Eziptfuɛ'm be kleli e yalɛ, be mianmiannin e. Be fali e yoli be kanga, be man e dili junman kekleekle mun. Yɛ e kpan flɛli Anannganman e nannan'm be Nyanmiɛn'n. Anannganman kusu tili e aniɛn'n, ɔ wunnin afɛ nga e o nun'n, ɔ wunnin yalɛ nin nyrɛnnɛn bɔ be ´kle ye'n. Ɔ man Anannganman fali e Ezipt lɔ bali. Ɔ ´fa e ´ba'n, sran fi ɔ'a kwla jrɛn-mɛn i nyrun. Ɔ yoli sa sroesroe mun. Ɔ yoli abonuan sa mun. Ɔ yili atrɛ mun. Nan ɔ'a fa e ɔ'a ba mɛn nga nun wa. Mɛn sɔ'n i asiɛ'n ɔ yo like ye kpa'n, yɛ i kunngba'n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman. Ɔ man kusu Anannganman, asiɛ nga a fa mannin min'n i su mma klikli'n yɛ n ´fa blɛ wɔ yɛ.» Kpɛkuun man sran'n ɔ fa ninnge sɔ mun sie Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun lɛ, nan ɔ `koto Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun. Kpɛkuun amun nin Levifuɛ mun, ɔ nin aofuɛ nga be nin amun tran lɛ mun'n, amun `di cɛn, ye nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ yoli amun nin amun awlofuɛ mun'n ti. Afuɛ nuan nsan kwlaa ng'ɔ ju'n, b'ɔ ti blusu yilɛ afuɛ'n, kɛ amun ´yi amun fie su ninnge'm be blusu'n, amun `fa man Levifuɛ mun, nin aika mma mun, ɔ nin angboti bla nga be o amun klɔ'n su'n man be di nan be ku yi. Kpɛkuun amun `jran Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun, nan amun `se kɛ: «Anannganman, like ng'ɔ ti wɔ liɛ'n, m'an fa-man wie fi m'an sie-man min awlo lɔ. Like nga a kleli kɛ n `fa man Levifuɛ mun, nin aofuɛ mun, nin aika mma mun, ɔ nin angboti bla mun'n, n fa mannin be. M'an yi-man ndɛ nga a kan kleli min'n i wie fi blo, mín wla ɔ'a fi-man wie fi su. M'an se-man kɛ sɛ ɔ'a tɔ mín su ti nan n ´di. Kɛ fiɛn'n kannin min'n, m'an kan-man blusu sɔ'n. M'an fa-man wie m'an sie-man nziɛ. Anannganman min Nyanmiɛn, n fali ɔ́ nuan su ndɛ'n su, n niannin i kwlaa nga a kannin'n su n yoli. Ɔ man kɛ a o ɔ tranwlɛ nun nyanmiɛn su lɔ'n, kpɛ ɔ́ nyin nian Izraɛl b'ɔ ti ɔ nvle'n, nan yo i ye. Yo man asiɛ nga a fa mannin ye'n, ɔ yo kpa kɛ a fa tali e nannan'm be nda'n sa. Afin ɔ waan asiɛ sɔ'n, ɔ ´yo like ye kpa, yɛ i kunngba'n ɔ ´yo nnɛn tawlɛ klanman.» «Mmla fanunfanun bɔ ndɛkɛn Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun kɛ amun fa su'n yɛ be o lɛ-ɔ. Amun `fa be sie, amun `fa amún wla'n kwlaa gua su, yɛ man amun akunndan'n kwlaa tran su. Ndɛkɛn amu'an yo man Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a ta amun nda kɛ sɛ amun fɛ i atin'n su'n, sɛ amun fɛ i mmla fanunfanun'n kwlaa amun sie, nan amun ti i aniɛn'n, ɔ ´yo amun Nyanmiɛn. Ndɛkɛn'n, amun kusu amu'an ta nda kɛ amun ´yo i nvle klonglonglo kɛ ɔ fa kannin'n sa, nan amun ´fɛ i mmla'm bé su. Anannganman amun Nyanmiɛn'n, ɔ klo kɛ amun nyan nyrun. Ɔ klo kɛ amun nvle'n yo dan nan i dunman'n fu, nan i nyrun ba nyan tra nvle ng'ɔ jrali be asiɛ'n su'n be kwlakwla. I liɛ'n, amun ´yo i nvle klonglonglo kɛ ɔ fa kannin'n sa.» Moiz nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be bo ti kun yɛ ɔ kannin ndɛ nga mun kleli Izraɛlfuɛ mun-ɔn, i waan: «Amun `nian mmla nga n ´fa man amun ndɛkɛn yɛ'n su amun `nanti. Cɛn nga amun kpɛ Zurdɛn'n nan amun wlu mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun yɛ'n nun lɔ'n, amun `kplankplan yɛbuɛ dandan mun, amun `kan be ayre ufue. Kpɛkuun mmla nga n fa sieli amun nyrun'n, i ndɛ'n kwlaa amun `fa klɛ bé su. Kɛ amun ko ju mɛn bɔ Anannganman amun nannan'm be Nyanmiɛn'n seli kɛ ɔ ´fa man amun i nun lɔ'n, amun `yo sɔ. Ɔ ti mɛn kun bɔ i asiɛ'n ɔ yo like ye kpa, i kunngba'n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman. Kɛ amun ko kpɛ Zurdɛn'n, amun `fa yɛbuɛ nga n waan amun kplankplan'n, amun `kplan be Ebal oka'n su, kpɛkuun amun `kan be ayre ufue. Kpɛkuun amun `kplan Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sɔwlɛ kun lɔ. Amun `fa yɛbuɛ nga blalɛ ɔ'a kɛn-mɛn i'n yɛ amun `fa kplan Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ nin-ɔn. Amun `fa yɛbuɛ bɔ b'a sɛsɛ-mɛn i wun'n yɛ amun `fa kplan Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sɔwlɛ sɔ nin-ɔn. Kpɛkuun amun `yi su tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n be man Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Yɛ amun `yi bo kun yolɛ i su tɛ mun nan amun `di. Yɛ amun `di cɛn Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun lɛ. Kpɛkuun amun `fa mmla nga i nun ndɛ'n kwlaa amun `klɛ be yɛbuɛ sɔ'm bé su, man ɔ fite kpa weiin.» Moiz nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be ti Levifuɛ mun'n, be bo ti kun. Moiz jrannin be kwlaa be nuan ɔ kannin ndɛ ng'ɔ o yɛ mun kleli Izraɛlfuɛ'm be ngba. I waan: «Izraɛlfuɛ mun, amun `gua bliin nan amun `sie amun su tie Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nuan ndɛ'n, nan i mmla nga n ´fa man amun ndɛ yɛ'n amun `nian bé su nanti. Amun nyin `yi Anannganman amun Nyanmiɛn'n, yɛ amun `fɛ i nuan ndɛ'n nin i mmla nga n fa sieli amun nyrun ndɛkɛn'n be su.» Le kunngba sɔ'n nun'n, Moiz kan kleli Izraɛlfuɛ'm be ekun kɛ: «Sɛ amun kpɛ Zurdɛn'n, man Simeɔn, nin Levi, nin Zida, nin Isakar, nin Zozɛf, ɔ nin Bɛnzamɛn be jran Garizim oka'n su, nan be yra Izraɛlfuɛ'm be nguan. Kpɛkuun man Ribɛn, nin Gad, nin Azɛr, nin Zabilɔn, nin Dan, ɔ nin Nɛftali be kusu be jran Ebal oka'n su, be kan nyrɛnnɛn sa nga be wa ju mun.» Man Levifuɛ'm be kusu be man be nɛn'n su be kan kle Izraɛlfuɛ'm be kwlaa kɛ: «Sran ng'ɔ yo waka sran, annzɛ ɔ klo blalɛ fa yi like wie, nan ɔ fa fia lika wie nan ɔ su i'n, nán man ɔ wun ye le. Afin like sɔ bɔ ajuin difuɛ'm be yo'n, Anannganman nyin ci i.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran ng'ɔ bu-mɛn i si nin i nin be sran'n, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran ng'ɔ tra awɛ'n su ko ja uflɛ i wiengu kun lika liɛ nun'n, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran ng'ɔ yo man anyansifuɛ kun to fuɛn i atin'n, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran ng'ɔ bu aofuɛ annzɛ aika ba, annzɛ angboti bla be lufle'n, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran ng'ɔ nin i si i yi be la'n, b'ɔ ti kɛ ɔ'a kuakua i si sa'n, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran ng'ɔ nin nnɛn wie be la kɛ bian nna nin bla nna sa'n, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran ng'ɔ nin i niaan bla be la'n, sɛ ɔ ti i si i wa o, sɛ ɔ ti i nin wa o, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran ng'ɔ nin i sia bla be la'n, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran ng'ɔ fia kun i wiengu'n, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran nga be cɛ i like kɛ ɔ `fa nan ɔ `kun sran wie bɔ ɔ'a yo-man sa fi'n, b'ɔ sɔ nun'n, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» «Sran nga ɔ'a fa-man mmla nga i nun ndɛ'm bé su'n, nan ɔ'a nian-man su ɔ'a nanti-man'n, nán man ɔ wun ye le.» Kpɛkuun man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tɛ su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» Sɛ amun nyin yi Anannganman amun Nyanmiɛn'n, nan amun fa mmla nga n ´fa man amun ndɛ yɛ'n be su'n, sɛ amun nian bé su nanti'n, Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´yo man amun nvle'n i dan ´tra mɛn'n nun nvle'm be kwlaa kpan. Sɛ amún nyin yi Anannganman amun Nyanmiɛn'n, ye fanunfanun ng'ɔ ´yo amun'n be yɛ: Sran ng'ɔ tran klɔ'n, ɔ ´yo i ye, sran ng'ɔ tran blo'n, ɔ ´yo i ye. Amun ´wu ba kaka, amun fie'm be ´yo kpa, amun nnɛn'm be kusu, i nannin o, i bua o, i boli o, be ´wu ba kpanngban. Ndidiɛ ninnge nga amun fa be sie amun gbogbo nin kpongbo be nun'n, be su wie-man le. Amun ninnge'm be kwlaa bé bo bolɛ nin be agualiɛ'n ɔ ´yo ye. Anannganman ɔ ´yo man amun kpɔfuɛ nga be nin amun ´ba alɛ kunlɛ'n, be su nyan-man jranwlɛ. Be balɛ'n su be ´fa atin kunngba, sanngɛ be kɔlɛ'n su'n, be wanndi be fa atin nso. Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´nian amun tanngannin'm bé nun ninnge'm be su. Yɛ kusu like kwlaa nga amún yo'n, ɔ ´yo ye amun sa nun. Ɔ ´yo amun ye mɛn nga ɔ'a fa man amun'n nun. Sɛ amun fa mmla nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ fa mannin amun'n bé su'n, nan amun nanti atin ng'ɔ kle amun'n bé su'n, ɔ ´fa amun nvle'n ´yo i liɛ klonglo, afin ɔ tali nda sɔ. Kɛ mɛn'n nun nvle'm be ´wun kɛ Anannganman i dunman'n yɛ ɔ o amún su'n, kpɛkuun be ´sa amun nyan. Anannganman ɔ ´yo man amun nyan ninnge kpanngban lika ng'ɔ tali amun nannan'm be nda kɛ ɔ ´fa man amun'n i nun. Amun ´trɛ, amun nnɛn'm be ´trɛ, amun fie'm be ´yo kpa. Anannganman ´tike i ninnge kpakpa'm bé su ´man amun. Ɔ ´tike nyanmiɛn su nzue'n, kpɛkuun kɛ nzue tɔlɛ blɛ'n ɔ ju'n, ɔ ´tɔ i nan ninnge nga amun ´yo be'n be yo ye. Amun ´bo nvle sunman be bosia, sanngɛ amun liɛ'n, amun su usa-man afɛ le. Sɛ amun fa Anannganman amun Nyanmiɛn'n i mmla nga n ´fa man amun ndɛ yɛ'n bé su'n, nan amun nian bé su nanti'n, Anannganman man amun yɛ amun ´dun mmua nvle'm be kwlaa be nyrun-ɔn, amun su ka-man siɛn. Amun ´tran nvle'm be ti su, amun su tran-man bé bo. Nán amun yaci mmla nga n ´fa man amun ndɛ yɛ'm be lɛ kɛ amun ´nian bɛ nin fama. Nán amun fa bé wun ko man like uflɛ kɛ amun ´sɔ be. Sɛ kusu amu'an ti-man Anannganman amun Nyanmiɛn'n i aniɛn'n, sɛ amu'an fɛ-mɛn i mmla nga n ´fa man amun ndɛ yɛ'n bé su'n, sɛ amu'an nian-man be su b'a nanti-man'n, nyrɛnnɛn sa ng'ɔ wa ´ju amún su'n yɛ: Sran ng'ɔ tran klɔ'n, sa yalɛ ´nyɛn i, sran ng'ɔ tran blo'n, sa yalɛ ´nyɛn i kusu. Amun su nyan-man ndidiɛ ninnge sie-man amun gbogbo nin amun kpongbo'm be nun. Amun su wu-man ba kaka, amun fie'm be su yo-man ye, amun nannin mun, nin amun bua mun, ɔ nin amun boli'm be su trɛ-man. Ninnge nga amun ´yo be'n, bé bo bolɛ nin be agualiɛ'n ɔ ´yo tɛ man amun. Like kwlaa nga amun fɛ i ajalɛ kɛ amun ´yo'n, Anannganman ɔ ´fa nyrɛnnɛn, nin afɛ, ɔ nin sannganlɛ ɔ ´yi nun, lele san amun ´wie nunnun sa tɛ yolɛ'n dunman nun nin amun sin bɔ amun kaci sili i'n ti. Anannganman ɔ ´yo man tukpacɛ ng'ɔ sa ndɛndɛ su yaci-man amun yolɛ. Tukpacɛ sɔ'n ɔ ´tru gua amun wun lele san ɔ ´kun amun mɛn nga amun ´ko fa'n nun lɔ. Anannganman ɔ ´yo man amun ´yo kokloo. Amun wunnɛn ´trɔ fiaan, ayrɛ ´gua amun wun, jɛkuajo ´tra amun. Amun wunnɛn'n ´kaka amun, ɔ ´susu. Ɔ ´yo man lika'n ɔ ´wu kee, ble nin ɔrz'n be ´wu kee, be ´kplɔ. Sa sɔ'm be kwlakwla be ´tɔ amún su lele san amun ´wie nunnun. Nzue su tɔ-man kun, asiɛ'n ´yo kekleke kɛ blalɛ sa. Anannganman su tɔ-man nzue'n asiɛ'n su, ndutre nin aunnyan fuɛ'n yɛ Anannganman ´fita gua amún su-ɔ, lele san amun ´wie nunnun. Anannganman ´yo man amun kpɔfuɛ'm be ´kwla amun. Kɛ amun nin be ´ko kun'n, amun ´fa atin kunngba, sanngɛ balɛ'n su amun ´wanndi be ´fa atin nso. Kɛ mɛn'n nun nvle'm be ´wun sa ng'ɔ ´ju amún su'n, ɔ ´yo be sro. Amun fuɛn'm be ´kaci anunman nin nnɛn'm be aliɛ. Kɛ be ´di i sa'n, sran fi su kan-man bé bo. Anannganman ɔ ´yo man yra ng'ɔ tru guali Eziptfuɛ'm be wun'n, i wie ɔ ´yo amun, koko ´yo amun, asiɛn ´gua amun, kpɛkuun klele b'ɔ lɛ-man ayre'n ɔ ´gua amun. Anannganman ɔ ´yo man amun ´bo fia, amun su wun-man sa wlɛ kun, Anannganman ɔ ´wla amun sinnzin. Wia klakla kpa nun'n, amun ´fuafua amún sa kɛ anyansifuɛ'm be sa. Like nga amun ´yo'n, ɔ su yo-man ye amún sa nun. Yalɛ yɛ be ´kle amun sa lelele-ɔ, amún bo ninnge'n yɛ be ´fɛn i sa tititi-ɔ, amun su nyan-man sran b'ɔ ´de amun-ɔn. Sɛ amun nun sran wie tra bla wie ase kɛ ɔ ´jɛ i'n, yasua uflɛ yɛ ɔ ´kunndɛ i-ɔ. Amun ´kplan sua, sanngɛ amun su tran-man nun. Amun ´ta vinyi, sanngɛ amun su ti-mɛn i su mma. Be ´kpɛ amun nannin'm be kɔmin amun nyrun lɛ, sanngɛ amun su di-man wie. Be ´wua amun aflunmun mun amun nyrun lɛ, be su yi man-man amun. Amun kpɔfuɛ'm be ´fa amun bua mun, amun su nyan-man sran b'ɔ ´uka amun ɔ de be bé sa nun-ɔn. Be ´fa amun mma yasua mun nin amun mma bla mun be ´man nvle wie nunfuɛ mun amun bɔbɔ amun nyrun lɛ. Amun wa minndɛ be balɛ'n lele ngbɛn, amun su kwla-man sa fi yo. Nvle nga amun si-man be'n be nunfuɛ'm be ´di amun fie'm be su ninnge nin amun junman'n i nuan ninnge'm be kwlaa. Yalɛ yɛ be ´kle amun sa tititi-ɔ, yɛ mianmianlɛ yɛ be ´mianmian amun-ɔn. Sa sɔ bɔ amun wa wun be'n, be ´wla amun sinnzin. Anannganman ɔ ´yo man yra kannin bɔ be fua-a ɔ wu-man'n, ɔ ´yo amun nannglunman nin amun sɔwa'm bé su. Kpɛkuun yra sɔ'n ɔ ´fa amun wunnɛn wunmuan'n. Anannganman ɔ ´yo man amun bɔbɔ nin amun famiɛn nga amun ´fa sie amún su'n, be ´fa amun kɔ nvle kun bɔ amun nannan'm be si-mɛn i laa nan se kɛ amun bɔbɔ'n, i nun. Amun ´sɔ amuɛn bɔ be ti waka annzɛ yɛbuɛ. Nvle nga Anannganman ´fa amun ´kɔ be nun'n, be nunfuɛ'm bé nuan ´bo bé wun. Be ´srisri amun, be ´yo amun finfin. Amun ´di fie dandan, sanngɛ lalo'm be wie i nun ninnge'm be ´di. Like nga amun ´nyɛn i fie sɔ'm be su'n, ɔ ´yo kaan sa. Amun ´ta vinyi, amun ´niɛn i lika, sanngɛ kakaa'm be ´wie i ngba di, amun su nyɛn-mɛn i mma wie yo-man nzan nan se kɛ amun ´fa wie sie. Amun ´ta olivie mun lika'n nun tɔɔn, sanngɛ be mma'm be ´yo akpɔkuɛ, amun su nyɛn i ngo kpakpa-man. Amun ´wu ba yasua mun nin ba bla mun, sanngɛ be ´tra be, be ´fa be ´yo kanga, be su yo-man amun liɛ. Amun fie'm bé su waka nin aliɛ'm be ´yo aɛcɛ'm be liɛ. Aofuɛ nga be ´sike amun'n, be ´nyan nyrun tra amun tititi. Sanngɛ amun liɛ'n, amun ´kan ase tititi. Be bɔ amun ko bo be bosia'n, amun yɛ amun wa usa be afɛ-ɔ. Be yɛ be ´sie amun-ɔn, yɛ amun ´yo be sufuɛ. Sɛ amu'an ti-man Anannganman amun Nyanmiɛn'n i aniɛn'n, sɛ amu'an fɛ-mɛn i mmla fanunfanun b'ɔ fa mannin amun'n bé su'n, sa yalɛ nga be o lɛ'n be kwlaa be ´ju amún su lele san amun nvle'n ´nunnun. Sa sɔ'm be ´yo amun nin amun osu nunfuɛ mun amun sa nun kɛ nzɔliɛ sa mlɔnmlɔnmlɔn. Blɛ bɔ like kwlakwla ti sin yia amun'n, sɛ amun waan amun tu-man amun klun amun su-man Anannganman amun Nyanmiɛn'n aklunjuɛ su'n, amun wa su amun kpɔfuɛ nga Anannganman man be nin amun wa kun'n. Awe nin nzue we ´kun amun. Amún wun tralɛ'n kwlakwla ´wie titi, yalɛ ´di amun. Anannganman ɔ ´sie amun kɔmin'n su blalɛ trɔ lele san ɔ ´wie amun nunnun. Anannganman ´yo man nvle wie nunfuɛ'm bɔ amun ti-man be aniɛn'n, be ´fɛ i mɛn'n i bue kun lɔ lele be wa tɔ amún su. Be ´jra amún su kɛ anunman nyin su jra like su sa. Sran sɔ'm be like yolɛ ´yo ya kpa. Bé nyin su yi-man kpɛnngbɛn mun. Yɛ kusu be su si-man bakan aunnvuɛ. Be ´di amun nnɛn mun nin amun fie'm bé su aliɛ mun lele san amun ´wie nunnun. Amun ble, nin amun nzan lɔflɛ, nin amun ngo, nin amun nannin'm be mma mun, nin amun bua'm be mma mun, ɔ nin amun boli'm be mma mun'n, be su yaci-man wie fi lɛ. Yɛ amun bɔbɔ amun ´wie wu. Be ´taka be ngblaliɛ mun amun klɔ'm bé sin, yɛ be ´tran lɛ lele be bubu amun klɔ'm bé wun talɛ kpakpa nga be ti nglo-nglo bɔ amun lafi bé su amun mɛn'n nun'n. Be ´yo i sɔ mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n fa mannin amun'n i wunmuan'n nun. Kɛ amun kpɔfuɛ'm be ko kata amun anuan'n, bɔ amun wla ko bo amun wun'n, kpɛkuun amun wa di amun ku sɛ nun ba mun. Ba yasua mun, nin ba bla mun bɔ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa man amun'n, amun ´di be. Amun nun yasua kpa ng'ɔ ti wɛtɛɛfuɛ bɔbɔ'n, b'ɔ klo sran'n, i bɔbɔ i niaan'n, nin i bo bla'n, ɔ nin i mma nga be ´kɛ i sa nun'n, bé wun ɔ ´yo i tɛ. I wa'm be nnɛn b'ɔ su man-man i fuɛ'm be wie'n i ti yɛ i nyin ɔ ´ci be nin-ɔn. Afin kɛ amun kpɔfuɛ'm be ko kata amun anuan'n, aliɛ kunngba ng'ɔ ko nyɛn i ko di'n i ngba yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Bla kpa ng'ɔ ti wɛtɛɛfuɛ'n, b'ɔ klo sran'n, bɔ i ja sa kan-man asiɛ'n, i bɔbɔ i wun b'ɔ jɛ i'n, nin i wa yasua, ɔ nin i wa bla'n, bé wun ɔ ´yo i tɛ. Kɛ amun kpɔfuɛ'm be ko kata amun anuan'n, bɔ bla'n ɔ nyan-man like di-man'n, ɔ ´fia di ba nɔnman bɔ ɔ'a wu i'n, ɔ nin i sin ninnge'n. Sɛ amu'an fa-man mmla bɔ be ti klɛwa fluwa nga nun'n i nun ndɛ mun, sɛ amu'an fa-man be amun sie-man'n, sɛ amun nian-man su b'a nanti-man'n, sɛ amun nyin a yi-man sran nga b'ɔ lɛ nyrun, b'ɔ yo sro'n, b'ɔ i dunman yɛlɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n, Anannganman ´fa sa kekle mun yi amun nin amun osu nunfuɛ mun amun su. Ɔ ´fa tukpacɛ tɛtɛ kpa mun yi amun su, be su kwla yo-man be ayre. Sa ng'ɔ fa yili Eziptfuɛ'm bé su bɔ be yo amun sro'n, ɔ ´fa yi amun su wie, yɛ be ´ka amun wun. Tukpacɛ nin sa nga Anannganman ɔ ´fa yi amún su'n, i ngba nun-man mmla fluwa nga nun. Ɔ ´fa yi amun su lele san amun ´wie nunnun. Amun kpanngban bɔ amun ti kɛ nyanmiɛn su lɔ nzraama'm be sa'n, amun wa ka kaan sa Anannganman amun Nyanmiɛn'n i aniɛn bɔ amu'an ti-man'n ti. Anannganman yoli amun kpa, ɔ man amun trɛli. Ɔ wa wlu amun nun, amun ´wie nunnun, kpɛkuun amu'an jaso mɛn nga amun ´ko fa'n nun. Anannganman ´fa amun ´sanndi nvle'm be kwlaa be nun kɛ ɔ fɛ i asiɛ'n i bue kun b'ɔ fa ju i bue kun ekun lɔ'n. Kpɛkuun amun wa sɔ amuɛn wie mun bɔ amun nannan'm b'a si-man be nan ´se kɛ amun bɔbɔ'n. Amuɛn sɔ'm be ti waka nin yɛbuɛ. Kɛ amun wo nvle sɔ'm be nun lɔ'n, amún wla su gua-man ase. Amun su nyan-man lika kun bɔ amun ´tran nun amun ´de wunmiɛn-ɔn. Anannganman ɔ ´yo man kokolɛ'n yɛ amun ´koko-ɔ, amun ´nian ninnge mun sa saa, amun wla'n ɔ ´bo. Amun ´sende wie'n nin nguan'n be afiɛn. Amun klun'n ´titi amun kɔnguɛ nan ɔ'a titi amun wia nun. Amun su wun-man nga amun o nun-ɔn. Sa nga amun ´wun be'n, ɔ nin srɛ b'ɔ ´kun amun dan'n ti'n, nglɛmun amun ´se kɛ: «Man aliɛ san sɔ!» Nnɔsua kusu amun ´se kɛ: «Man lika cɛn sɔ!» Anannganman ɔ ´yo man amun ´fu mmeli nun amun ´kɔ Ezipt mɛn'n nun lɔ. Ezipt atin sɔ b'ɔ seli amun kɛ nán amun fɛ kun'n, yɛ amun ´fa su-ɔ. Sɛ amun ju lɔ'n, i yasua o, i bla o, amun ´ko yo amún wun atɛ amun kpɔfuɛ'm bé sa nun nan amun ´kaci kanga, sanngɛ sran fi su to-man amun. Anannganman nin Izraɛlfuɛ'm be trali aenguɛ Moab mɛn nun. Ɔ seli Moiz kɛ ɔ siesie aenguɛ sɔ'n i nun sa mun. Aenguɛ klikli nga Anannganman nin be trali Orɛb oka'n su lɔ'n, ɔ nun-man nun. Kasiɛn liɛ'n i nun ndɛ mun yɛ. Moiz flɛli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa nan ɔ'a se be kɛ: «Like nga Anannganman yoli i Ezipt mɛn'n nun lɔ'n, like ng'ɔ fa yoli Ezipt famiɛn'n nin i mantanfuɛ mun'n, ɔ nin i mɛn'n nunfuɛ mun'n amun wunnin be. Sa kekleekle ng'ɔ fa yili be su nin abonuan sa ng'ɔ yoli be'n, ɔ nin atrɛ ng'ɔ yili be'n, amun wunnin be. Sanngɛ kɛ ɔ fɛ i lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, Anannganman nian man-man amun ngwlɛlɛ kɛ amun fa wun sa sɔ'm be wlɛ. Amun nian wun-man ase, amún su'm be nian ti-man sa. Ɔ dunnin amun nyrun mmua aawlɛ flɛnnɛn'n nun, amun tralɛ'm b'a titi-man amún wun, amun ngbabua'm b'a kpɛkpɛ-man amun ja bo. Amu'an di-man kpaun, amu'an nɔn-man nzan nin nzan kekle. Anannganman bɔbɔ niannin amun lika kɛ ɔ ´yo nan amu'an si kɛ i yɛ ɔ ti amun Nyanmiɛn'n ti. Kɛ e juli lika nga nun wa'n, Siɔn b'ɔ ti Ɛsbɔn famiɛn'n nin Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'n be nin e bali alɛ kunlɛ nan y'a kwla be. E fali be lika'n e fa mannin Ribɛn akpasua'n, nin Gad akpasua'n, ɔ nin Manase akpasua'n i bue. Ɔ man amun `fa aenguɛ nga ɔ nin amun ´trɛ i yɛ'n i nun ndɛ'm bé su, amun `nian su be `nanti nan like kwlaa nga amun ´yo'n ɔ'a yo kpa ɔ'a man amun.» Ndɛkɛn Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ nin amun wa tra aenguɛ ng'ɔ tali su nda laa'n. Ndɛkɛn, ɔ ´fa amun yo i nvle nunfuɛ mun, yɛ i kusu ɔ ´yo amun Nyanmiɛn kɛ ɔ kan kleli amun'n sa yɛ kɛ ɔ tali nda kleli amun nannan Abraam, nin Izaak, ɔ nin Zakɔb be sa. Aenguɛ sɔ'n, nán ɔ nin amun kunngba yɛ ɔ ´tra-a, nda ng'ɔ ta'n, nán amun kunngba yɛ ɔ ´ta amun-ɔn. Ɔ ti amun bɔ amun wo Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun wa ndɛ'n, ɔ nin be nga be nun-man wa ndɛ yɛ'n be liɛ. E Ezipt lɔ tranlɛ'n yoli amun nyrun. Kɛ e ´sin nvle-nvle'm be nun'n ɔ yoli amun nyrun. Amun wunnin be tete ninnge mun, amun wunnin be amuɛn bɔ be fa waka, annzɛ yɛbuɛ, annzɛ jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ yɛ be fa yi be'n. Ɔ man nán amun nun sran kun, yasua annzɛ bla, nán awlo bo fi, nán akpasua fi, ɔ yaci Anannganman e Nyanmiɛn'n ɔ ko su nvle sɔ'm be amuɛn mun. Nán amun nun sran fi yo kɛ waka bɔ i mma'm be ti duwlɛ'n sa. Sran ng'ɔ ti ndɛ nga'n, nán ɔ lɛkɛ i wun se kɛ: «Kannzɛ sɛ n yo nyin kekle lele n guɛ i ti nin i bo'n, sa fi su nyan-man min,» afin sɛ sran kun saci sran uflɛ ti nun'n fa ukɛ i bɔbɔ su'n, Anannganman su yaci cɛ-mɛn i. Ɔ ´fɛ i wun ya dan kpa, ɔ ´fa sa yalɛ nga be kan be ndɛ fluwa nga nun'n ɔ ´yi i su. Ɔ ´nunnun i dunman asiɛ'n su. Anannganman ɔ ´yo man ɔ ´wun nyrɛnnɛn. Ɔ ´yi i Izraɛl akpasua'm be nun. Sa yalɛ nga be kan be ndɛ mmla bɔ be ti klɛwa fluwa nga nun'n, Anannganman ´fa yi i su. Kɛ Anannganman nin be nuan sɛli su sɔ-ɔ. Amun mma'm be akpasua nga be wa jaso su kasiɛn'n, ɔ nin aofuɛ nga be fin mmua'n, be wa wun sa kekleekle nga be ju mɛn nga su'n. Be ´wun kɛ lika'n ɔ'a yo kɛ ɔ'a yra sa sufru nin njin'n ti. Ɔ man be di nun fie-ɔ ɔ yo-man ye, nan ´se kɛ aliɛ yɛ be ´nyɛn i nun-ɔn. Be ´wun kɛ ijre fi su fi-man kɛ Sodɔm, nin Gomɔr, nin Adma, ɔ nin Zɛbɔim bɔ Anannganman fali ya nunnunnin be'n be blɛ su sa. Nvle kun nga'm be nunfuɛ'm be usa bé wun kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ Anannganman yoli mɛn nga sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ fɛli i nunfuɛ'm bé wun ya dan kɛ nga sa-a?» Kpɛkuun be ´tɛ bé su kɛ: « Aenguɛ nga be nannan'm be Nyanmiɛn'n nin be trali blɛ nga b'ɔ yi be Ezipt lɔ ´fite'n, b'a di-man su. Be ko sɔli amuɛn mun, be kotoli bé bo, kusu wuun be si-man amuɛn sɔ mun laa. Anannganman kusu ɔ'a man-man be atin kɛ be sɔ be. I ti yɛ ɔ fali ya mɛn sɔ'n i wun nan ɔ'a fa sa yalɛ nga be kɛn i wun ndɛ fluwa nga nun'n wa yi i su nin-ɔn. Ɔ fuannin i nunfuɛ'm be mɛn liɛ'n nun ya su. Ya'n ɔ yoli dan, ɔ man ɔ fali be yili i mɛn uflɛ nun, yɛ be tɛ o nun ndɛ lɛ.» Nvialiɛ nun like mun'n, Anannganman e Nyanmiɛn'n i kunngba cɛ yɛ ɔ si be-ɔ. Like nga kusu b'ɔ tikeli bé su kle ye'n, be ti e nin e osu nunfuɛ mun e liɛ tititi kɛ ɔ ´yo nan y'a nanti mmla nga nun ndɛ'm bé su'n ti. Muae nin sa yalɛ'n bé wun ndɛ mun yɛ m'an fa sie amun nyrun lɛ-ɔ. Kɛ sa sɔ'n kwlaa ko ju amún su'n, bɔ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ko fa amun ko ɔ mɛn uflɛ'm be nun'n, kpɛkuun muae nin sa yalɛ ndɛ nga n fa sieli amun nyrun lɛ'n ɔ wa kpɛn amun klun. Amun wa sa amún sin amun ´ba Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sin ekun, amun ´ti i aniɛn'n. Ndɛ nga n ´kan kle amun ndɛ yɛ'n, amun nin amun osu nunfuɛ mun, amun ´fa amun wla'n guɛ i kwlaa'n su, yɛ amun akunndan'n ɔ ´tran su. Anannganman amun Nyanmiɛn'n kusu ɔ man amun wa jaso kanga nun amun ´ba, ɔ ´si amun aunnvuɛ. Mɛn nga ɔ man amun bo sanndili be nun'n, ɔ ko fa amun lɔ ´ba. Sɛ bɔ be trali amun ɔli mɛn'n i tiwa lɔ'n, Anannganman Nyanmiɛn'n ɔ ko yia amun lɔ, amun ´ba. Ɔ ´fa amun ´ba amun nannan'm be lika'n nun, yɛ amun ´fa. Ɔ ´yo amun kpa, ɔ ´yo man amun ´sɔn tra amun nannan mun. Anannganman amun Nyanmiɛn'n i bɔbɔ, ɔ ´yo man amun nin amun osu nunfuɛ mun amun anwlɛn'n ɔ ´yo kpa. Ɔ man amun wa klo i kpa, amun wa fa amun wla'n kwlaa guɛ i su, yɛ amun akunndan'n kwlaa wa trɛn i su, kpɛkuun amun ´tran nguan nun. Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´yo man sa yalɛ sɔ'm be kwlaa be ´tɔ amun kpɔfuɛ fanunfanun bɔ be yaci-man amun diin'n bé su. Kpɛkuun, amun wa sa amun sin amun ´ba Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sin ekun, amun nyin ´yi i yɛ amun ´fɛ i mmla nga n ´fa man amun ndɛ yɛ'n i kwlaa su. Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´yo amun kpa, ɔ man amún sa nun ninnge'm be kwlaa be ´yo ye. Amun ´wu ba kpanngban, amun nnɛn'm be ´trɛ, amun fie'm be ´yo kpa. Ye kunngba nga Anannganman yoli amun nannan mun'n, yɛ ɔ ´yo amun-ɔn. Ɔ ´yo i sɔ sɛ amun sa amun sin bɛ i sin o, yɛ sɛ amun fɛ i nuan ndɛ nin i mmla bɔ be ti klɛwa fluwa nga nun'n be su'n. Ɔ ´yo i sɔ sɛ amun fa amun wla'n kwlaa guɛ i su'n, yɛ sɛ amun akunndan'n kwla trɛn i su'n. Mmla nga n ´fa sie amun nyrun ndɛ yɛ'n, ɔ ti-man kekle ngboko tra-man amún wunmiɛn su bɔ amun kwla fa-man su-ɔ. Ɔ nun-man nyanmiɛn su lɔ nan amu'an se kɛ: «?Wan yɛ e ´nyɛn i b'ɔ ´fu nyanmiɛn su lɔ, nan ɔ'a ko fa ɔ'a blɛ e nan y'a kwla ti y'a fa su-ɔ?» Kusu ɔ nun-man jenvie'n i bue kun lɔ nan amu'an se kɛ: «?Wan yɛ e ´nyɛn i b'ɔ ´kpɛ jenvie'n, nan ɔ'a ko fa ɔ'a blɛ e nan y'a kwla ti y'a fa su-ɔ?» Ɔ ti-man sɔ, ndɛ sɔ'n wo amún wun koko lɛ. Ɔ o amún nuan, ɔ o amun anwlɛn'n nun, i su falɛ'n ti-man lele. Amun `nian, nguan nin muae'n yɛ m'an fa sie amun nyrun lɛ-ɔ. Wie'n nin sa yalɛ'n kusu yɛ m'an fa sie amun nyrun lɛ-ɔ. Ndɛ nga n ´kan kle amun ndɛkɛn yɛlɛ kɛ amun `klo Anannganman amun Nyanmiɛn'n, nan amun `fɛ i atin'n su, nan amun `fɛ i mmla fanunfanun'm bé su. I liɛ'n, amun ´nyan nguan, amun ´trɛ, yɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´yo amun ye lika nga amun su kɔ i falɛ'n nun lɔ. Sanngɛ sɛ amun kaci amún sin si i'n, sɛ amun nyin ɔ'a yi-mɛn i'n, yɛ sɛ amun ko koto like uflɛ'm bé bo amun sɔ be'n, i liɛ'n, man n kan kle amun ndɛ, san wulɛ yɛ amun ´wu-ɔ. Amun su cɛ-man lika nga amun su wa kpɛ Zurdɛn'n nzue ba nan amun ko fɛ i lɛ'n nun. Ndɛ nga n wa kan kle amun ndɛkɛn yɛ'n, nguan'n nin wie'n yɛ m'an ´fa sie amun nyrun lɛ-ɔ. Muae nin sa yalɛ'n yɛ m'an ´fa sie amun nyrun lɛ-ɔ. N bua-man ato. N kan nyanmiɛn nin asiɛ'n. Amun nin amun osu nunfuɛ mun, amun `fa nguan'n nan amun tran nguan nun. Amun `klo Anannganman amun Nyanmiɛn'n, amun `fɛ i nuan ndɛ'n su, amun `fa amún wun mɛntɛn i. I liɛ'n, amun ´kwla tran mɛn ng'ɔ tali amun nannan Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be nda kɛ ɔ ´fa man be'n i nun, yɛ amun ´cɛ. Moiz kannin ndɛ nga kleli Izraɛlfuɛ'm be ekun. I waan: «Min afuɛ ya kun afuɛ ablaɔn yɛ m'an di i yɛ. N su kwla dun-man mmua amun nyrun kun. Anannganman kusu seli min kɛ n su kpɛ-man Zurdɛn'n. Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ ´dun mmua amun nyrun. Ɔ ´nunnun sran nga be o amun nyrun lɔ mun, ɔ ´fa be mɛn'n ´man amun. Sran ng'ɔ ´dun mmua amun nyrun ekun'n yɛlɛ Zozie kɛ Anannganman fa kannin'n sa. Sa nga Anannganman fa wlali Siɔn nin Ɔg bɔ be ti Amɔrfuɛ'm be famiɛn'n be nun'n, b'ɔ fa wlali be mɛn'n i nun'n, i kunngba'n yɛ ɔ wa fa wla nvle sɔ'm be nun-ɔn. Ɔ ´nunnun be. Anannganman ´fa be ´man amun. Mmla nga m mannin amun'n, amun `nian su sɛsɛ amun ´yo be. Amun `jran kekle, amun `tra amun anwlɛn. Nán amun usu be nyrun, nán srɛ kun amun afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ nin amun wo nun, ɔ su kpɔci-man amun. Ɔ su yi-man amun ase.» Yɛ Moiz flɛli Zozie Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be nyrun lɛ nan ɔ'a se i kɛ: «Jran kekle, tra ɔ anwlɛn, afin wɔ yɛ a wa fa Izraɛl nvle'n a ´wlu mɛn nga Anannganman tali be nannan'm be nda kɛ ɔ ´fa man be'n i nun-ɔn. Wɔ yɛ a ´cɛ nun ´man be-ɔ. Anannganman bɔbɔ ɔ ´dun ɔ nyrun mmua. Ɔ ´jran ɔ́ sin. Ɔ su kpɔci-man wɔ, ɔ su yi-man wɔ ase. Ɔ man, nán srɛ kun wɔ, nán usu.» Moiz klɛli Nyanmiɛn i mmla'n, ɔ fa mannin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bɔ be ti Levifuɛ'n, bɔ be sua Anannganman i alaka'n. Ɔ fa mannin be ɔ nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be kwlaa. Moiz seli be kɛ: «Afuɛ nuan nso kwlakwla'n, ɔ ti kalɛ yaci cɛlɛ afuɛ'n b'ɔ ti kpata'm be ti cɛn dilɛ blɛ'n, kɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ko ba Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nyrun lika ng'ɔ ´kle i nun lɛ'n, amun `kanngan mmla'n kle be man be ti. Amun `yiayia sran mun, i yasua mun o, i bla mun o, i bakan mun o, ɔ nin aofuɛ nga amun sike be'n, man be ti. Amun `kle be kɛ be `sro Anannganman amun Nyanmiɛn'n, yɛ be `fa mmla'n nun ndɛ'm be sie be klun, yɛ be `nian su be `nanti. Kɛ ba nga be nian ti-mɛn i le'n be ´ti'n, ɔ ´kle be kɛ be `sro Anannganman amun Nyanmiɛn'n blɛ kwlaa nga amun ´di i Zurdɛn'n i bue kun lɔ lika nga amun su ko fɛ i lɛ'n i nun.» Anannganman seli Moiz kɛ: «Ɔ wie cɛn'n ɔ'a mantan koko, i ti flɛ Zozie nan amun `ko jran min tannin sua nga n yi min wun nglo nun'n i nyrun lɔ man n kan ndɛ n kle i.» Yɛ Moiz nin Zozie be ko jrannin tannin sua'n i nyrun lɔ-ɔ. Kpɛkuun Anannganman yili i wun nglo sin wɛnsrɛn kun b'ɔ jaso tiaan sa'n nun. Sin wɛnsrɛn sɔ'n ɔ wa jrannin tannin sua'n i anuan'n nun lɛ. Anannganman seli Moiz kɛ: «Nian a su wa wu. Kɛ a ko wu'n, Izraɛlfuɛ'm be ´ko tu lika nga be wa ko tran nun lɛ'n i nun lɔ amuɛn mun, be sɔ be. Be ´kaci be sin si min. Be ´saci aenguɛ nga e nin be e trali'n. Kɛ be ko yo sɔ'n, n wa fa ya bé wun, n ´yi be ase, n ´kaci mín sin n ´si be. Nvle kun nga'm be ´nunnun be. Sa yalɛ sunman kpa nin nyrɛnnɛn sa'm be wa tɔ bé su. Kpɛkuun be wa wun i wlɛ kɛ Nyanmiɛn b'ɔ nun-man be afiɛn'n i ti yɛ sa sɔ'm be tɔ bé su nin-ɔn. Sa tɛ kwlaa nga be yoli'n, bɔ man be yacili min lɛ be fali ninnge wie mun'n ti'n, n ´kaci mín sin n ´si be mlɔnmlɔnmlɔn. Amun `klɛ jue nga n wa kle amun yɛ'n. Amun `kle Izraɛlfuɛ mun, man be fa yo be jue be to. Man jue sɔ'n ɔ yo min nin Izraɛlfuɛ mun e afiɛn lalofuɛ. N wa fa be n ´kɔ lika nga n tali be nannan'm be nda kɛ n ´fa man be'n i nun lɔ. Lɔ asiɛ sɔ'n ɔ yo like kpa, i kunngba'n o ti nnɛn tawlɛ klanman. Be ´di like be ku ´yi, be ´cɛn cɛn luklɔ-luklɔɔ, be ´tu amuɛn'm be ´sɔ be, kpɛkuun be su bu-man min like kun. Be ´saci aenguɛ nga e nin be trali'n. Kɛ be ko yo sɔ bɔ sa yalɛ nin nyrɛnnɛn sa'm be ko tɔ bé su'n, jue nga yɛ ɔ ´yo min nin be e afiɛn lalofuɛ-ɔ. Afin jue sɔ'n ɔ su jaso-man be osu nunfuɛ'm bé nuan nun. Kɛ e ´se yɛ'n bɔbɔ, sa nga bɔ be ju mɛn nga n tali be nda kɛ n ´fa man be'n i nun lɔ-ɔ be ´yo'n, i akunndan ng'ɔ o bé ti nun'n, n si i.» Cɛn sɔ nun'n Moiz kali lɛ klɛli jue sɔ'n, yɛ ɔ fa kleli Izraɛlfuɛ mun. Kpɛkuun Anannganman seli Nɛn i wa Zozie kɛ: «Jran kekle, tra ɔ anwlɛn, afin wɔ yɛ a ´dun Izraɛlfuɛ'm be mmua yɛ a ´fa be wlu mɛn nga n tali be nda kɛ n ´fa man be'n nun lɔ-ɔ. E nin wɔ e o nun.» Kɛ Moiz wieli mmla wunmuan'n klɛ fluwa kun nun'n, ɔ seli Levifuɛ nga be sua Anannganman i alaka'n be kɛ: «Amun `fa mmla fluwa nga sie Anannganman amun Nyanmiɛn'n i alaka'n i wun lɛ. Man ɔ yo min nin Izraɛlfuɛ mun e afiɛn lalofuɛ. Afin n si kɛ be ti nyin keklefuɛ dan kpa, be bli be-ɔ ɔ bli-man. Nian sunnzun bɔ min nyin tɛ o su'n, nian jasolɛ bɔ be ´jaso Anannganman wun-ɔn. ?Yɛ sɛ be waan m'an wu nin? Amun `yia amun akpasua'm be kwlaa bé su kpɛnngbɛn mun nin amun siefuɛ mun, man n fa ndɛ sɔ mun n sie be nyrun. N kan nyanmiɛn nin asiɛ'n. N si jrɛiin kɛ sɛ n wu'n, ɔ lɛ-man kɛ amun su saci-man. Amun ´yaci atin nga n kleli amun'n i lɛ, amun ´fa uflɛ. Amun ´yo sa tɛtɛ mun Anannganman i nyrun amun ´fa kun i ya. Ɔ man sa yalɛ'n kusu ´tɔ amún su le.» Moiz kanngannin jue'n i nun ndɛ'n ngba kleli Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla. Jue sɔ'n yɛ: Nyanmiɛn su lɔ lika mun, amun `sie amún su amun `tie ndɛ bɔ n su wa kan'n. Asiɛ, ɔ kusu tie mín nuan ndɛ'n. Man like nga n kle sran mun'n, ɔ yo kɛ nzue yɛ ɔ su tɔ sa. Man min ndɛ nga n kan be mun'n, be yo kɛ nglɛmun bɔlɛ'n b'ɔ gua'n sa. Man be yo kɛ nzue b'ɔ gua nnya'm be su'n sa. Man be yo kɛ nzue b'ɔ gua ijre'm be su'n sa. N wa yi Anannganman i dunman'n nglo. Amun `manman e Nyanmiɛn'n. I yɛ ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa i yɛ n talo i-ɔ, sa ng'ɔ yo be'n be ti kpa lele tra su. I atin'm be ti seiin. Ɔ ti Nyanmiɛn kun b'ɔ kaci-man, ɔ di-man ndɛ kwlɛ. Ɔ yo sa'n i nuan su sɛsɛsɛ, ɔ di nanwlɛ. Sɛ b'a saci'n, ɔ fin-mɛn i, ɔ fin be lika. Be ti nvle kun bɔ be ti tɛ lele tra su, gblɛ'n ɔ'a yi be piɛ. ?Amun waan amun fa amun sa tɛ sɔ'n guɛ i Anannganman su? Amun lɛ-man akunndan. ?Nzu sran yɛ be sinnzin'n cɛnnin sɔ-ɔ? ?Ɔ ti-man amun si? ?Nán i yɛ ɔ jrali amun-ɔn? ?Nɛ́n i yɛ ɔ fali amun fa yoli i nvle nin-ɔn? Man amún wla kpɛn sa ng'ɔ juli laa'n bé su. Amun `bu lalafuɛ blɛ'n i akunndan. Amun `usa amún si mun man be koko lalafuɛ nun sa mun kle amun. Amun `usa kpɛnngbɛn mun man be kan wie kle amun. Kɛ Nyanmiɛn b'ɔ o like kwlakwla ti su'n ɔ cɛcɛli asiɛ'n nun mannin nvle-nvle mun'n, ɔ klekleli be awɛ mun tɔuun. Ɔ niannin Izraɛlfuɛ'm be nuan'n su yɛ ɔ fa cɛcɛli be-ɔ. Anannganman i like liɛ ng'ɔ nyɛnnin i'n yɛlɛ Izraɛlfuɛ mun. Ɔ fali Zakɔb i osu nunfuɛ mun yoli i bɔbɔ liɛ. Aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ yɛ ɔ ko fiteli Izraɛl'n i su-ɔ, lika sɔ'n nun lɔ'n, nnɛn mun yɛ be ti be kpanlɛ-ɔ. Ɔ ko fali Izraɛl, ɔ niɛnnin i lika, ɔ sɛsɛli i. Ɔ niɛnnin i su kpa kɛ be fa nian be nyinma ba'n su sa. Kɛ anunman nyin'n fa tu sin i sua'n su, b'ɔ kle i mma'm be tulɛ'n, kɛ ɔ tinngɛ i ndɛwa'n nun b'ɔ fa be sie su'n, i kunngba'n yɛ Anannganman fa yoli Izraɛl-ɔ. Anannganman kunngba yɛ ɔ dunnin mmua i nyrun-ɔn, amuɛn fi ɔ'a ukɛ-mɛn i. Ɔ man ɔ trannin lika kpɔlɛkpɔlɛ'm be su ɔ man ɔ dili fie'm bé su aliɛ'n, ɔ man ɔ nɔnnin yɛbuɛ'm be nun awɛma nzue'n, ɔ man ɔ nyannin ngo dili. Ngo sɔ'n, ɔ fin kpangba'm be nun. Ɔ nɔnnin nannin mun nin bua'm be nyɔnflɛn nzue'n. Ɔ dili bua nga b'a kpɛ cro nin Bazan lɔ bua nene mun, ɔ nin boli nga be ti lowa kpa'n be nnɛn'n. Ɔ dili ble'n i kpafuɛ'n. Ɔ nɔnnin vinyi mma'n i nzue'n b'ɔ yɛlɛ nzan'n. Kɛ Izraɛl dili i sɔ like'n, bɔ i ku'n yili'n, b'a sɔn-mɛn i su kun. Kɛ ɔ wa cɛnnin b'ɔ yoli mlanmlan'n, kpɛkuun i Nyanmiɛn i ase yilɛ nun-ɔn, kusu wuun Nyanmiɛn yɛ ɔ yili i-ɔ. Ɔ yoli Nyanmiɛn i finfin, kusu wuun i yɛ ɔ sɛsɛ i-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be fali nvle wie'm be nun amuɛn mun fɔkɔli i anwlɛn, be yoli tete sa mun ɔ man ya kunnin i. Mmusu bɔ nán Nyanmiɛn yɛlɛ be'n, yɛ be sɔ be-ɔ. Amuɛn uflɛ nga b'a ju su bɔ bé si'm b'a si-man be laa'n, bɔ be bɔbɔ kusu be si-man be'n, yɛ be sɔ be-ɔ. «Izraɛl, ɔ́ wla fili ɔ sasafuɛ bɔ i yɛ ɔ wuli wɔ'n. Ɔ wla fili Nyanmiɛn bɔ i yɛ ɔ mannin ɔ nguan'n.» Kɛ Anannganman wunnin kɛ i wa yasua mun, nin i wa bla sɔ'm be fɔkɔ i anwlɛn'n, kpɛkuun bé wun ɔ yoli i tɛ. Yɛ i waan: «N ´kaci n sin si be, yɛ n wa nian sa ng'ɔ wa ju be su'n. Be nyin yi-man min. Kɛ bɔ be fali like ngbɛn-ngbɛn nga be ti-man Nyanmiɛn'n be fa fɔkɔli min anwlɛn b'ɔ man ya kunnin min'n ti'n, n kusu n ´yo man be nyin ´ci nvle kun b'ɔ ti-man nvle kpa'n, yɛ n ´yo man nvle bɔ i nunfuɛ'm be si-man ngwlɛlɛ'n be ´fita be anwlɛn su. Min ya'n ɔ'a jue kɛ sin sa. Ɔ yra like mun lele ɔ kpɛn blɔlɔ lɔ. Ɔ yra asiɛ'n nin aliɛ b'ɔ fin nun fite'n. Ɔ yra lele kpɛn oka'm be takawlɛ'n i bo lɔ. N ´fa sa yalɛ sunman n ´yi bé su. N ´wie min ta mma'n kwlakwla bé wun to. Awe'n ɔ ´kpɛn bé su, be ´glɔ, jɛkuajo nin tukpacɛ tɛtɛ'm be ´yo be. Kpɛkuun n ´yo man nnɛn wlɛfuɛ wie'm be wlu be nun, yɛ wuo nga be lɛ bɔyre'm be ´ka be. Be ´fa tokofi be ´kun sran mun klɔ nun atin'm be nun. Sran nga be o awlo'm be nun'n, be kusu, srɛ'n ɔ ´kun be kpo. Wie'n su yaci-man sran fi lɛ, i gbanflɛn mun o, i talua mun o, i ba nɔnman mun o, i oke mun o, ɔ ´wlu be kwlakwla be nun. N waan wuun n ´nunnun be mlɔnmlɔn nan be dunman'n mlin mɛn'n nun. Like ng'ɔ jrannin min'n, yɛlɛ be kpɔfuɛ'm be finfin bɔ be yo min'n. Be kwla-man be kpɔfuɛ mun. Kɛ ɔ wa yo lɛ'n, kpɛkuun be kpɔfuɛ sɔ mun be ´si be wue nun be ´se kɛ: ‹Anannganman ɔ'a yo-man like fi, e bɔbɔ yɛ e kwlali be-ɔ.› Izraɛlfuɛ'm be di ngwlɛlɛ'n i yalɛ, be lɛ-man akunndan fi. Sɛ ɔ ti kɛ be si ngwlɛlɛ'n, wuun be ´fa sunnzun ase be ´wun sa ng'ɔ wa ju'n. ?Sran kunngba cenje kwla fuan sran akpi? ?Sran nnyɔn cɛ be kwla fuan sran akpi blu? N ´tɛ su kɛ: Ɛɛn! Sɛ min Anannganman bɔ n ti kɛ yɛbuɛ sa bɔ be talo min'n, sɛ n fa be n wla be kpɔfuɛ'm be sa nun'n, be kwla yo be sɔ. Afin be kpɔfuɛ'm be bɔbɔ be si kɛ be sasafuɛ'n nin be liɛ'n be ti-man kun. Be sran bɔ be fali be'n yɛlɛ Sodɔmfuɛ mun nin Gomɔrfuɛ mun. Be ti kɛ vinyi bɔ i mma'm be yo wi, bɔ duwlɛ o nun'n sa. Be nzan'n ɔ ti kɛ wuo bɔyre sa, ɔ ti kɛ poponde bɔyre sa. Sa nga m'an gugu kɛ n ´fa yo be'n, m bɔbɔ min kunngba yɛ n si-ɔ. Cɛn nga be nunnunlɛ blɛ'n ko ju'n, m bɔbɔ n ´tu n klunngbɔ'n, yɛ n ´tua be kalɛ. Sa yalɛ blɛ sɔ'n nun-man mmua kun. Be tɔlɛ blɛ'n ɔ'a mantan koko.» Anannganman wa jrɛn i nvle'n i sin. Ɔ wa si i sran'm be aunnvuɛ. Afin ɔ wun i kɛ be lɛ-man fanngan kun, yɛ be lɛ-man sran b'ɔ ´jran be sin-ɔn. Ɔ ´usa be kɛ: «?Amun amuɛn bɔ be sasa amun'n, be o ninfan siɛn'n? Amuɛn sɔ mun'n, be yɛ amun yi tɛ man be nin-ɔn, be yɛ amun gua nzan man be nin-ɔn. ?Be o nin? Be `jaso nan be `de amun e! Be `jaso nan be `sasa amun e! Siɛn'n, amun `nian, m bɔbɔ min kunngba cɛ yɛ n de sran-an ɔ yo ye-ɔ. Like wie fi nun-man lɛ, san min. M bɔbɔ min yɛ n yo man sran wu-ɔ. M bɔbɔ min yɛ n yo man sran nyan nguan-an. M bɔbɔ min yɛ n yo man sa yalɛ nyan sran-an. Min bɔbɔ min yɛ n yo man ɔ jaso i su-ɔ. Sran fi kwla de-man sran kun mín sa nun. M man mín sa'n su nglo yɛ n se kɛ: N wo nguan nun tititi. N wa si min kue'n, n ´fa tu min kpɔfuɛ'm be fɔ. N wa tu min klunngbɔ bé su, like nga be yoli min'n, n wa yi m ´man be. Min tokofi'n ɔ wa di nnɛn. Min cua'm be ´nɔn mmoja'n lele ɔ ´bo be kɛ nzan sa. Be bɔ m boli be kannin'n, be bɔ n trali be lomuɛn'n, ɔ nin kpɛnngbɛn bɔ n ´kpɛ bé ti'n, be mmoja'n yɛ be ´nɔn i sɔ-ɔ. Nvle-nvle mun, amun `bo ndɛ man Anannganman i nvle'n. Anannganman su tu i sufuɛ nga be kunnin be'n bé klunngbɔ'n. Ɔ su tu i kpɔfuɛ'm be fɔ. Ɔ'a yaci i mɛn'n i nunfuɛ'm bé wun sa'n ɔ'a cɛ be.» Moiz nin Nɛn i wa Zozie be wa toli Izraɛlfuɛ mun, nan b'a kanngan jue sɔ'n i nun ndɛ mun b'a kle be. Kɛ Moiz kannin Anannganman i nuan ndɛ'n i kwlaa kleli Izraɛlfuɛ mun wieli'n, ɔ seli be kɛ: «Ndɛ nga m'an kɛn i ndɛ yɛ'n, man ɔ yo amun cinnjin. Amun `kan kle amun osu nunfuɛ mun. Man be nian mmla nga su be nanti. Nán ndɛ sɔ'n yo amun nyrun ndɛ finfin, afin i yɛ ɔ´yo man amun ´nyan nguan-an, i yɛ ɔ ´yo man amun ´cɛ mɛn nga amun wa kpɛ Zurdɛn'n amun ´ko fa'n i nun lɔ-ɔ.» Cɛn kunngba sɔ nun'n, Anannganman seli Moiz kɛ: «Fu Abarim'm be oka nga be flɛ i Nɛbo'n, b'ɔ o Moabfuɛ'm be mɛn'n nun Zeriko ndɛnman'n i su. Fu su nan nian Kanaan mɛn'n bɔ m'an fa man Izraɛlfuɛ mun kɛ be fa yo be liɛ'n. Kɛ a ko fu oka sɔ'n su'n, a wa wu a ´ko to wɔ nannan'm be lɔ kɛ ɔ niaan bian Aarɔn fa wuli Ɔr oka'n su lɔ'n bɔ kɔ toli i nannan'm be lɔ'n sa. Amun yoli nyin kekle mín su Izraɛlfuɛ'm be nyrun Kadɛs lɔ Mɛriba nzue'n wun lɛ Zin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Amun yoli man m'an yi-man min wun m'an kle-man Izraɛlfuɛ'm be kɛ min nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. I sɔ'n ti, ɔ nyinma'n ɔ ´gua mɛn sɔ'n i wun, sanngɛ ɔ́ ja su tia-man mɛn sɔ bɔ n ´fa man Izraɛlfuɛ mun'n i nun lɔ.» Muae nga Moiz b'ɔ ti Nyanmiɛn i sufuɛ'n ɔ bo mannin Izraɛlfuɛ mun ka nan ɔ'a wu'n yɛ. I waan: «Anannganman fin Sinai oka'n su lɔ bali. Ɔ fin Seir lɔ jasoli kɛ wia'n sa. Kɛ ɔ o Paran oka'n su lɔ'n, ɔ kpaja weiin i sran'm be su. Kɛ ɔ ´fin lɔ ´ba'n, ɔ nin anz kpanngban yɛ be bali-ɔ. Mmla b'ɔ fa blɛ be'n ɔ jue kɛ sin sa, ɔ o i sa fama nun. Anannganman klo Izraɛl akpasua-akpasua be sufuɛ mun. Ɔ sasa be bɔ be ti i liɛ mlɔnmlɔn'n, ɔ sasa be bɔ be trɛn i bo lɛ kɛ be ´ti i ndɛ'n. Mmla nga Moiz fa mannin ye'n, ɔ ti Zakɔb i osu nunfuɛ'm be aja like. I nun bɔ Izraɛl kpɛnngbɛn'm be yiali'n, bɔ Izraɛl akpasua-akpasua be sufuɛ'm be yiali'n, yɛ ɔ yoli Izraɛl'n i famiɛn nin-ɔn. Moiz kan guali su ekun kɛ: «Man Ribɛn akpasua'n ɔ ka nguan nun. Kannzɛ bɔ i nun sran'm b'a sɔn-man'n, sanngɛ nán man be nunnun.» Ɔ kan mannin Zida akpasua liɛ'n kɛ: «Anannganman, tie flɛlɛ bɔ Zida kpan flɛ wɔ'n. Yo man ɔ nin i niaan'm be siesie be afiɛn. B'a fa anwlɛn be su kpli be ti. Sɛ be kpɔfuɛ'm be fa alɛ wla be sin'n, uka be.» Ɔ kan mannin Levi akpasua liɛ'n kɛ: «Anannganman a fali ɔ ninnge nga be fa si ɔ klun sa'n a wlali Levi osu nunfuɛ'm bé sa nun. A dun mmua sali be Masa lɔ niannin. A dun mmua buli be fɔ Mɛriba nzue'n nuan lɔ. Be si mun nin be nin mun, nin be niaan mun, ɔ nin be mma mun'n, be ndɛ ɔ'a yo-man be cinnjin kɛ ɔ sa. Kɛ bɔ a ti cinnjin bé sa nun'n ti be trali ɔ ndɛ'n nun kpa. Be niannin aenguɛ nga a nin be trali'n su be nantili. Be yɛ be fa ɔ mmla'n nun ndɛ mun be kle Izraɛlfuɛ mun-ɔn. Ansans b'ɔ bɔn ɔ bue nun fanninfannin'n, be yɛ be fa sie ɔ nyrun nin-ɔn. Be yɛ be yi tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n ɔ sɔwlɛ'n su nin-ɔn. Anannganman, nán man be fanngan'n i su kpɛ le. Junman kwlaa nga be fa be sa wla nun'n, man ɔ yo ye. Nán man be nga be jaso bé wun'n be nyan jranwlɛ be nyrun. Sɛ be kpɔfuɛ'm be tɔ'n, nán be kwla bé wun su man kun.» Ɔ kan mannin Bɛnzamɛn akpasua liɛ'n kɛ: «Bɛnzamɛn ti Anannganman i klofuɛ kpa. Ɔ o Anannganman sa nun, sran fi kwla yo-mɛn i sa. Anannganman niɛn i su titi, ɔ nin i yɛ be tran-an.» Ɔ kan mannin Zozɛf akpasua liɛ'n kɛ: «Anannganman yo man Zozɛf i asiɛ'n yo like ye. Bɔlɛ su yaci-man su gualɛ le. Asiɛ'n i bo lɔ nzue'n kusu lualua lika'n. Wia'n ɔ bo su klanman man fie su ninnge'm be yo ye. Anglo kwlaa i fie'm be ti kpa, waka'm be su. I lika'n nun oka mun nin kpɔlɛ'm be dunman nun ti i asiɛ'n ɔ yo kpa titi. Man i asiɛ'n i nun ninnge'm be yo kpa lele tra su. Zozɛf b'ɔ ti i niaan'm be su kpɛn'n, man Nyanmiɛn b'ɔ yili i wun nglo susrɛ nun'n, ɔ yo man ɔ nyan ye. Zozɛf ti kpinndin-kpinndin kɛ nannin tola wie sa. Ɔ lɛ wunmiɛn kɛ awuɛ sa. I wɛ nnyɔn'n yɛ ɔ fa bo nvle mun-ɔn. Ɔ bo be kwlaa lele fa kpɛn mɛn'n i awieliɛ lɔ. I wɛ sɔ'n, kun yɛlɛ Efraim i akpasua su sran kpanngban mun. Kun kusu yɛlɛ Manase i osu nun sran kaka mun.» Ɔ kan mannin Zabilɔn akpasua liɛ'n kɛ: «Zabilɔn, alɛ kwlaa nga a kun'n man a kwla wɔ kpɔfuɛ mun, nan ɔ klun `jɔ. Isakar kusu, tran ɔ tannin sua'n nun, man ɔ́ wun jɔ wɔ fɔuun. Amun ´flɛ nvle mun oka'n su. Amun ´nian tɛ yilɛ mmla'n su amun ´yi tɛ. Jenvie'n nun yɛ amun anyanbeun ninnge'm be wa fite-ɔ. Ninnge kpakpa nga amun ´nyan be'n, be fia aunnyan'n nun.» Ɔ kan mannin Gad akpasua liɛ'n kɛ: «Be `la Anannganman b'ɔ mannin Gad i lika tɛtrɛ'n i ase. Gad ti kɛ asɔmɔli bɔ ɔ'a la'n sa. Ɔ nyan nnɛn'n, ɔ ´biɛ i ja ngua wa lele kpɛn i ti lɔ. Lika ng'ɔ nyɛnnin i'n, i kpafuɛ'n yɛ ɔ fali-ɔ. Ɔ fali lika ng'ɔ ti bɔ siefuɛ yɛ ɔ `fa'n. Kpɛkuun ɔ dunnin mmua i niaan'm be nyrun. Ɔ yoli sa kpa Anannganman nyrun, ɔ yoli like nga Anannganman kan kleli Izraɛl kɛ ɔ yo'n.» Ɔ kan mannin Dan akpasua liɛ'n kɛ: «Dan ti kɛ asɔmɔli bɔ ɔ'a kpɛ cro'n sa. Kɛ ɔ ´fin Bazan lɔ fite'n, ɔ tu kpɛn.» Ɔ kan mannin Nɛftali akpasua liɛ'n kɛ: «Anannganman yoli Nɛftali i ye lele bobo su. Ɔ yoli i kpa tra su. Man i lika'n ɔ trɛ lele ju wia atɔliɛ lɔ nin mɛn'n i ngua lɔ lika'n nun.» Ɔ kan mannin Azɛr akpasua liɛ'n kɛ: «Zakɔb i mma'm be nun'n, man Azɛr nyan muae. Man i niaan'm be klo i. Man i olivie ngo'n ɔ sɔn lele nan ɔ nanti nun. Man i klɔ'm be anuan'm be yo blalɛ nin aaba anuan, nan ɔ tran bé sin lɔ fɔun. Ɔ nguan wunmuan'n nun'n, nán man ɔ wunmiɛn'n i su kpɛ.» Moiz kan guali su kɛ: «Izraɛl, like fi nin ɔ Nyanmiɛn'n be sɛ-man. Ɔ fa nyanmiɛn ble'n yo i nnɛn kpanngɔ, kpɛkuun ɔ fu su, ɔ ba ɔ ukalɛ. Ɔ ba kɛ famiɛn sa. Kɛ ɔ fin lalafuɛ nun lele'n, Nyanmiɛn yɛ ɔ ti ɔ fiawlɛ nin-ɔn. I fanngan b'ɔ o lɛ titi'n ti, ɔ sasa wɔ. Ɔ fuan ɔ kpɔfuɛ mun ɔ nyrun. Ɔ se wɔ kɛ: ‹Nunnun be.› Izraɛlfuɛ'm be o be olɛ lɛ bɔ cɛ, sa nyan-man be. Zakɔb i osu nunfuɛ'm be o be liɛ ngunmin. Mɛn nga be o nun'n, ble nin vinyi'n be yo ye lɔ kpa, afin bɔlɛ'n ɔ gua su tititi. Izraɛlfuɛ mun amun liɛ su ti ye. ?Wan yɛ ɔ nin amun sɛ-ɔ? Amun ngunmin yɛ Anannganman deli amun-ɔn. Ɔ ti kɛ amun nyrɛn sa. Ɔ ti kɛ amun tokofi sa bɔ man amun nyan kwlalɛ-ɔ. Sɛ amun kpɔfuɛ'm be ba amun yaci selɛ'n, amun wa tia be amuɛn sɔwlɛ'm be su.» Moiz fɛli i Moab lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɛ ɔ fuli Nɛbo oka'n su. Oka sɔ'n i kpɔlɛ bɔ be flɛ i Pisga b'ɔ o Zeriko i ndɛnman su'n i li su yɛ ɔ fuli-ɔ. Anannganman fali mɛn'n b'ɔ o lɛ'n i wunmuan kleli i. Lika ng'ɔ fa be kleli i mun be yɛ: lika ng'ɔ fɛ i Galaad b'ɔ fa kpɛn Dan'n, Nɛftali lika wunmuan'n, ɔ nin Efraim nin Manase be lika'n, ɔ nin Zida lika b'ɔ fɛ i lele fa ju Mediterane jenvie'n wun lɔ'n, ɔ nin mɛn i ngua lɔ lika'n, ɔ nin Zeriko asa'n b'ɔ o Zurdɛn'n i kongo'n nun lɔ'n lele fa ju Zɔar'n. Zeriko i dunman kun ekun yɛlɛ Mme Klɔ. Anannganman seli i kɛ: «Mɛn nga n tali Abraam, nin Izaak, ɔ nin Zakɔb be nda kɛ n ´fa man be osu nunfuɛ mun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. M'an fa kle wɔ, sanngɛ a su ju-man lɔ.» Anannganman i sufuɛ Moiz wuli Moab mɛn'n nun lɛ kɛ Anannganman fa kannin'n sa. Nan Anannganman ɔ'a sie i Moab lɔ kongo'n kun nun Bɛt-Pɛɔr ndɛnman lɛ. Sran fi ɔ'a wun-mɛn i asieliɛ'n lele ndɛ. Moiz dili afuɛ ya afuɛ ablaɔn yɛ ɔ wuli-ɔ. Kɛ ɔ ´wu sɔ'n, wuun ɔ tɛ wun ase kpa. I wunmiɛn ɔ'a kpɛ-man su le. Izraɛlfuɛ'm be sunnin Moiz cɛn ba ablasan Moab lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ, i sin yɛ i sɛ'n wieli-ɔ. Ngwlɛlɛ wawɛ'n ɔ trannin Nɛn i wa Zozie i nun afin Moiz fɛli i sa'n fuɛli i su. Ɔ man Izraɛlfuɛ'm bé nyin yili i. Be niannin ndɛ nga Anannganman kan kleli Moiz'n su be yoli. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bɔ Anannganman jran sa ɔ nin i koko yalɛ kɛ Moiz liɛ'n sa'n, b'a wun-mɛn i sɔ Izraɛl mɛn'n nun kun. Abonuan sa mun nin atrɛ nga Anannganman sunmɛnnin i kɛ ɔ ko yo be Ezipt mɛn'n nun lɔ'n be yoli dan. Ɔ yoli be Ezipt famiɛn'n, nin i mantanfuɛ mun, ɔ nin sran'm be kwlaa be nyrun. Moiz yili i tinmin i nglo Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be nyrun. Kɛ Anannganman i sufuɛ Moiz wuli'n, Anannganman seli Nɛn i wa Zozie b'ɔ ti Moiz i gbanflɛn'n kɛ: «Min sufuɛ Moiz yɛ ɔ'a wu yɛ. I ti, siesie ɔ wun nan a nin Izraɛl nvle'n amun `kpɛ Zurdɛn nzue'n b'ɔ o yɛ'n, amun `wɔ mɛn nga n su wa fa man Izraɛlfuɛ mun'n i nun. Lika kwlaa nga bɔ amún ja tia lɛ'n, n ´fa man amun kɛ n kan kleli Moiz'n sa. Amun lika'n ɔ ´fɛ i aawlɛ flɛnnɛn b'ɔ o ngua wa yɛ'n lele ´fa ju Liban b'ɔ o nglo lɔ lika'n nun'n i nun. Ɔ ´sin nzue ba dan bɔ be flɛ i Efrat i nuan wia afiliɛ lɔ ´fa sin Ɛtfuɛ'm be mɛn'n nun lele ´fa ju wia atɔliɛ lɔ jenvie dan, bɔ be flɛ i Mediterane'n i nuan. I kwlaa ng'ɔ o lɛ'n ti amun liɛ. Sran fi su kwla jran-man ɔ nyrun lele san ɔ́ wie. N wa jran ɔ́ sin kɛ n jrannin Moiz i sin'n sa. N su kpɔci-man wɔ le. N ´jran ɔ́ sin titi. Jran kekle, yo yakpafuɛ, afin wɔ yɛ man nvle ng'ɔ wa nyan like nga m boli amun nannan'm be kasiɛ kɛ n ´fa man be nin-ɔn. Jran kekle, ?A ti? Yo yakpafuɛ. Nian mmla nga min sufuɛ Moiz fa mannin wɔ'n i kwlaa su. Nán nian bɛ, nán nian fama. Sɛ a yo sɔ'n, like kwlaa nga bɔ a yo'n ɔ ´yo ye. Mmla ng'ɔ ti klɛwa fluwa nga nun'n, kan flan nun. Bu i akunndan wia su nin kɔnguɛ, kɛ ɔ ´yo nan w'a fa su sɛsɛsɛ'n ti. Sɛ a yo sɔ'n yɛ like nga a yo'n ɔ ´yo ye-ɔ. Nán ɔ́ wla fi ndɛ nga n kan kleli wɔ'n su: jran kekle, yo yakpafuɛ, nán srɛ kun wɔ, nán ɔ klun titi wɔ, afin min Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n lika kwlaa nga a ´kɔ'n n jin ɔ́ sin.» Yɛ Zozie seli sonja kpɛnngbɛn mun kɛ be `wlan nanmue nun be `se Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Amun `tɔn aliɛ be sie, afin ɔ ka le nsan amun wa kpɛ Zurdɛn'n, amun ´ko fa mɛn nga Anannganman amun Nyanmiɛn'n waan ɔ ´fa man amun'n.» Yɛ Zozie seli Ribɛn akpasua sufuɛ mun nin Gad akpasua sufuɛ mun'n, nin Manase akpasua'n i bue kun sufuɛ mun be kɛ: «Man amun wla kpɛn su kɛ Anannganman i sufuɛ Moiz seli amun kɛ: ‹Anannganman amun Nyanmiɛn'n fali mɛn ng'ɔ o yɛ'n mannin amun kɛ amun tran nun.› Amún yi mun, amún bo mma mun, amun nnɛn'm be wa ka lika nga Moiz mannin amun Zurdɛn i bue kun wa'n nun. Sanngɛ amun kwlaa nga b'a jran alɛ kunlɛ'n, amun `fa be alɛ ninnge mun, amun `dun amun niaan'm be nyrun nan amun `uka be, lele san be ´fa mɛn nga Anannganman fa man be nzue i bue kun lɔ'n. Bé wun ´jɔ be wie kɛ amun sa ka nan amu'an sa be sin mɛn nga Anannganman i sufuɛ Moiz fa mannin amun Zurdɛn'n i bue nga su'n nun.» Be tɛli Zozie su kɛ: «Ndɛ kwlaa nga a kan'n, e ´fa su. Kan kwlaa nga a sunman ye'n, e ´kɔ. Kɛ é nyin fa yili Moiz'n, yɛ é nyin ´fa yi wɔ-ɔ. Nga e srɛ'n, yɛlɛ kɛ man Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n jran ɔ́ sin kɛ ɔ jrannin Moiz sin'n sa. Sran kwlaa ng'ɔ yo nyin kekle ɔ su'n, bɔ a se i sa-a, ɔ ti-man'n, e ´kun i. Ɔ li, jran kekle, yo yakpafuɛ.» I sin, Nɛn i wa Zozie sunmannin sran nnyɔn nvialiɛ nun kɛ be `fɛ i Sitim lɛ be ko kpla Kanaan mɛn'n ɔ nin Zeriko klɔ'n be nian. Nan b'a wɔ. Kɛ be juli Zeriko lɔ'n, tekle bla wie be flɛ i Raab, i awlo yɛ be ko wlu lali-ɔ. Zeriko famiɛn'n tili i kɛ Izraɛlfuɛ wie mun b'a ba Zeriko lɛ kɔnguɛ mɛn'n i kplalɛ. Nan ɔ'a sunman sran Raab awlo lɔ kɛ be se i kɛ: «Sran nga be lali wɔ awlo wa'n be bali mɛn'n i kplalɛ. I ti n klo kɛ n ´wun bé wun.» Be suli be su Zurdɛn'n i bue liɛ'n su lɔ kan be kpɛ Zurdɛn bé ja nun lɛ'n. Kɛ be fiteli cɛ'n yɛ be nyinnin anuan'n bé sin-ɔn. Raab kusu, ka nan i aofuɛ'm b'a la'n, ɔ fuli bé sin lɔ nan ɔ'a se be kɛ: «N si kɛ Anannganman fali mɛn nga mannin amun. Kɛ e kwlaa e ti amun ngan'n, kɛ e usu sa. Srɛ'n kun-man ye blɛblɛ. E tili i kɛ blɛ nga amun fin Ezipt ´ba'n, Anannganman kpɛli Ndɛma jenvie'n nun mannin amun. Yɛ i ng'ɔ o su ekun, Amɔrfuɛ'm be famiɛn nnyɔn'n: Siɔn nin Ɔg nga be o Zurdɛn'n i lika ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ nun'n, be kunlɛ nga amun ko kun be'n, i nganniɛn guali e su wa. Kɛ e tili i sɔ nganniɛn'n, ayrɛ guali e wun. E kwlaa e wawɛ'n wanndili e wun. Nanwlɛ Anannganman amun Nyanmiɛn yɛ ɔ ti nglo lɔ nin asiɛ'n su wa Famiɛn nin-ɔn. I sɔ'n ti, amun `ta nda Anannganman nyrun kɛ ye nga n yoli amun'n, amun kusu amun ´fa yo min nin min awlofuɛ mun e wie. Amun `kle min nzɔliɛ kun bɔ n kwla lafi su. Amun `ta min nda kɛ amun ko kun-man mín si ɔ nin mín nin, nin min niaan mun ɔ nin bé sa nun sran mun.» Yɛ be tɛli i su kɛ: «Ndɛ nga a kɛnnin i lɛ'n e ´nian su. Sɛ ɔ ti wulɛ bɔbɔ yɛ ɔ fata kɛ e wu'n, e ´wu, se w'a bo-man e wa balɛ'n su w'a di-man jɔlɛ'n. I sɔ'n ti, kɛ Anannganman ko fa mɛn nga ko man ye'n, e ´yo wɔ kpa.» Raab i sua'n ɔ nin talɛ ng'ɔ si be klɔ wun'n be ti kun. Kɛ be tatali nda sɔ'n nan ɔ'a minnda nyanman nan b'a sin fenɛtri nun b'a jra. Ɔ seli be kɛ: «Amun ko fia oka ng'ɔ o lɔ'n su kɛ ɔ ko yo nan be nga be ɔli amun kunndɛlɛ'n b'a wun-man amun'n ti. Amun `la lɛ le nsan. Kɛ ɔ ´ju sɔ'n, wuun b'a sa be sin, kpɛkuun amun `fa atin'n siɛn'n.» Yasua nnyɔn sɔ'm be seli i kɛ: «Kɛ ɔ ko yo nan y'a fa nda nga wɔ man e tali'n su'n, kɛ a wun i kɛ y'a kpɛn amun mɛn'n nun wa'n, fa nyanman ɔkwlɛ nga cici fenɛtri nga a jra e nun yɛ'n nun. Kpɛkuun man ɔ́ si nin ɔ́ nin, nin ɔ niaan mun, ɔ nin ɔ osufuɛ'm be kwlaa be wa tran wɔ awlo wa. Sɛ be nun wie fin awlo'n nun fite nan be kun i-ɔ, i bɔbɔ yɛ ɔ kunnin i wun-ɔn, nán e yɛ e yoli-ɔ. Sanngɛ be kwlaa nga be nin wɔ be o wɔ awlo nun'n, sɛ be kun be'n, man i sannzan'n tɔ e su. Sɛ kusu a bo e wa balɛ'n i jɔ sin'n, nda nga e tali'n, wuun e tɛli i ngbɛn, e su di-man su.» Raab tɛli su kɛ: «Muae bla o! Man ɔ yo kɛ amun kɛnnin i lɛ'n sa.» Yɛ ɔ mannin be atin be ɔli-ɔ. Kɛ be ɔli cɛ'n, yɛ ɔ cicili nyanman ɔkwlɛ'n i fenɛtri'n nun-ɔn. Klɔ kpla nianfuɛ'm be ko fiali oka'n su lɔ le nsan. Be nga be suli be su'n be kunndɛli be lele ngbɛn. Be sali be sin. Yɛ yasua nnyɔn'm be fin be fiawlɛ nun kpɔlɛ'n su lɔ jrali-ɔ. Be ko kpɛli Zurdɛn'n nan b'a sa be sin Zozie wun lɔ. Be boli jasin'n kwlaa kleli Zozie. Be seli kɛ: «Nanwlɛ, Anannganman fali mɛn wunmuan sɔ'n mannin ye. Lɔ sran'm be kwlaa bé sa sin a bubu be. Be jran e nyrun-ɔn, ɔ jran-man.» Nglɛmun ndɛ kpa'n, Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be fɛli i Sitim lɛ be ɔli Zurdɛn nuan lɔ. Be lali lɛ ka nan b'a kpɛ. Sonja kpɛnngbɛn'm be fali le nsan be wlannin ngblaliɛ'n nun. Be seli sran mun kɛ: «Kɛ amun wun kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be ti Levi akpasua sufuɛ mun b'a sua Anannganman amun Nyanmiɛn'n i alaka'n, amun `fɛ i kan amun wo lɛ'n be `su bé su, kɛ ɔ ´yo nan amu'an wun atin nga e ´fa su'n ti, afin atin sɔ'n, amun nian fɛ-mɛn i le. Sanngɛ nán amun wunnge alaka'n wun koko ngboko. Man kilo kun tran amun afiɛn.» Zozie seli sran'm be kɛ: «Amun `yo amun wun saun afin ainman Anannganman wa yi atrɛ amun afiɛn.» Kɛ i aliɛ cɛnnin'n, Zozie seli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun kɛ be `sua Anannganman i alaka'n nan be `dun sran'm be nyrun mmua. Yɛ be suali alaka'n nan b'a dun mmua. Anannganman seli Zozie kɛ: «Kɛ ɔ fin ndɛ'n, n wa man ɔ dunman'n su Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Be wa si kɛ n jin ɔ́ sin kɛ n fa jrannin Moiz i sin'n sa. Se Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be sua min alaka'n be kɛ, kɛ be ko jra Zurdɛn nun cɛ'n, be `jran nun lɛ.» Yɛ Zozie seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Amun `wunnge wa, amun `tie Anannganman amun Nyanmiɛn i nuan su ndɛ'n. Amun wa wun i jrɛiin kɛ Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n, ɔ o amun afiɛn nan ɔ wa fuan Kanaanfuɛ mun, nin Ɛtfuɛ mun, nin Evfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Girgazfuɛ mun, nin Amɔrfuɛ mun, ɔ nin Zɛbisfuɛ mun amun nyrun sakpa. Amun `se kɛ sɛ: asiɛ wunmuan'n i Min'n, i alaka'n be wa fa kpɛ Zurdɛn'n amun nyrun. Amun `kpa amun nun sran blu-nin-nnyɔn, akpasua kun su sran kun akpasua kun su sran kun. Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be sua Nyanmiɛn i alaka'n bé ja ´tia Zurdɛn nun cɛ'n, nzue'n ɔ wa kpɛ. Nzue i bue ng'ɔ fin nglo lɔ'n, ɔ wa jran, ɔ ´bo kofie kunndunngluun'n kɛ b'a si i nyrun ce sa.» Izraɛlfuɛ'm be fɛli i ngblaliɛ nun lɛ be ɔli Zurdɛn'n i kpɛlɛ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be sua Nyanmiɛn i alaka'n be o be nyrun. I blɛ sɔ'n nun'n, wuun munngun'n ɔ'a kpɛn, Zurdɛn'n ɔ'a yi ɔ'a fu ce'n su. Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be juli Zurdɛn nuan bɔ bé ja'n kpɛnnin nzue nun cɛ'n, nzue'n i bue ng'ɔ fin nglo lɔ'n, ɔ jrannin, ɔ boli kofie kunndunngluun'n mmua lɔ, klɔ nga be flɛ i Adam b'ɔ mantan Zartan'n i kokolɛ'n i ndɛnman. Kpɛkuun i bue ng'ɔ sonji kɔ jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n nun lɔ'n, ɔ wieli nun weiin, nan Izraɛlfuɛ'm b'a kpɛ i be ja nun Zeriko ndɛnman lɛ. Kɛ nzrafuɛ'm be ´sin'n, wuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be sua Nyanmiɛn i alaka'n be jin Zurdɛn'n i afiɛn aunnyan siɛ'n su, b'a keje-man be wun lele san sran'm be kwlaa be sinnin. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be wieli Zurdɛn'n kpɛ'n, Anannganman seli Zozie kɛ: «Amun `kpa sran blu-nin-nnyɔn, akpasua kun su sran kun akpasua kun su sran kun. Amun `se be kɛ be `fa yɛbuɛ blu-nin-nnyɔn Zurdɛn'n i afiɛn kan Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be jrannin lɛ'n, nan be `fɛ i sɔ yɛbuɛ liɛ mun be `guɛ i kan amun ´la lɛ ndɛ kɔnguɛ'n.» Yɛ Zozie flɛli sran blu-nin-nnyɔn nga be kpali be nin-ɔn, nan ɔ'a se be kɛ: «Amun `sin Anannganman amun Nyanmiɛn'n i alaka'n i nyrun, Zurdɛn i afiɛn lɔ, nan amun kwlaa amun `fa yɛbuɛ kunngun amun wati su, akpasua kun yɛbuɛ kun akpasua kun yɛbuɛ kun. Yɛbuɛ sɔ'm be ti kɛ nzɔliɛ sa amun afiɛn. Sɛ cɛn wie amun mma'm be usa kɛ: ‹?Yɛbuɛ nga be siesie i yɛ'n i bo'n kle sɛ?› Amun `se be kɛ: ‹Kɛ be ´fa Anannganman i alaka'n kpɛ Zurdɛn nzue'n, nzue nun'n kpɛli. Nzue'n nun kpɛli sakpa Nyanmiɛn i alaka'n i nyrun. I sɔ'n ti, yɛbuɛ sɔ'm be ti Izraɛlfuɛ'm be wla kpɛnlɛ like tititi.› » Be nga be kpali be'n be niannin ndɛ nga Zozie kan kleli be'n su. Be fali yɛbuɛ blu-nin-nnyɔn Zurdɛn'n i afiɛn kɛ Anannganman fa kan kleli Zozie'n sa. Be fali yɛbuɛ'm be ɔli kan be ´la lɛ kɔnguɛ'n, akpasua kun yɛbuɛ kun akpasua kun yɛbuɛ kun. Zozie man be fali yɛbuɛ blu-nin-nnyɔn ekun, nan b'a fa be a siesie be wiengu su Zurdɛn'n i afiɛn kan Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be suali Nyanmiɛn i alaka'n be jrannin lɛ'n, yɛbuɛ sɔ'm be tɛ o lɛ ndɛ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be sua Nyanmiɛn i alaka'n, be jrannin Zurdɛn ba'n i afiɛn lele san ndɛ nga Anannganman fa wlali Zozie nuan kɛ ɔ `kan kle nzrafuɛ mun'n, be niannin i kwlaa su yoli. Ɔ man Zozie fali ndɛ nga Moiz kan kleli i'n su. Izraɛlfuɛ'm be kannin bé wun be kpɛli Zurdɛn'n. Kɛ be kwlaa be fuli cenje'n su'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be sua Nyanmiɛn i alaka'n, be sin ko fali mmua'n ekun. Ribɛn i akpasua'n, nin Gad i akpasua'n, nin Manase i akpasua bue'm be sonja'm be nin be alɛ ninnge mun be dun mmua Izraɛlfuɛ'm be nyrun be kpɛli Zurdɛn'n kɛ Moiz kan kleli be'n sa. Sonja akpi-akpi ablanan (40.000) be tanndannin, be alɛ ninnge'n wo be sa nun sɛsɛsɛ, be sinnin Anannganman i nyrun lɛ, nan b'a fa Zeriko lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ i ndɛnman. I le kun sɔ'n nun Anannganman mannin Zozie kɔmin su Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Kɛ ɔ fin i lɛ'n, bé nyin yili i tititi kɛ be nyin fa yili Moiz'n sa. Anannganman seli Zozie kɛ: «Se Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be sua alaka bɔ aenguɛ fluwa'n wo nun'n be kɛ be fin Zurdɛn'n nun fite.» Yɛ Zozie seli be-ɔ. Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be fuli cenje'n cɛ'n, kpɛkuun yɛ Zurdɛn'n yi sinnin i osu-ɔ, ɔ su sonji kɛ laa'n sa. Anglo klikli'n i le blu'n su yɛ Izraɛlfuɛ'm be kpɛli Zurdɛn nin-ɔn. Be boli be nanmue'n Gilgal lɛ, Zeriko i wia afiliɛ lɔ. Zozie man be fali yɛbuɛ blu-nin-nnyɔn nga be fali be Zurdɛn nun'n be fa be siesieli be wiengu su Gilgal lɛ. Nan ɔ'a se Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Sɛ cɛn wie, amun mma'm be ´usa amun kɛ: ‹?Yɛbuɛ nga be siesie be yɛ'n i bo kle sɛ?› Amun `kan Izraɛl nvle'n i Zurdɛn kpɛlɛ'n i ndɛ'n kle be. Afin amun `nian, Anannganman amun Nyanmiɛn'n kpɛli Zurdɛn'n nun kɛ ɔ fa kpɛli Ndɛma jenvie'n nun e nyrun bɔ e sinnin'n sa, kɛ ɔ ko yo nan amu'an kwla kpɛ'n ti. Anannganman e Nyanmiɛn'n kunndɛ kɛ asiɛ'n su nvle'm be nunfuɛ mun be kwlaa be si kɛ i dan'n lɛ-man wunsu. Yɛ ɔ kunndɛ kɛ e nyin yi i tititi, i ti yɛ ɔ yoli sa sɔ nin-ɔn.» Kɛ Amɔrfuɛ nga be o Zurdɛn i bue kun lɔ'n nin Kanaanfuɛ nga be o be liɛ jenvie nga be flɛ i Mediterane i nuan'n, be famiɛn'm be tili i kɛ Anannganman jrannin Zurdɛn'n nan ɔ mannin Izraɛlfuɛ'm be atin be kpɛli'n, be wawɛ'n wanndili bé wun. B'a nyan-man anwlɛn kun kɛ be nin Izraɛlfuɛ'm be ´jran be ´kun alɛ. I blɛ kunngba sɔ nun'n Anannganman seli Zozie kɛ: «Sɛsɛ yɛbuɛ san fa yo laliɛ mun fa wla Izraɛl gbanflɛn nga b'a jao su'n be klɛn kɛ be fa yoli i laa'n sa.» Ɔ man Zozie sɛsɛli yɛbuɛ fa yoli laliɛ nan ɔ'a fa wla Izraɛlfuɛ'm be klɛn kpɔlɛ kun su. I sɔ'n ti be wa tɔnnin lika sɔ i dunman kɛ: « Klɛn wlalɛ kpɔlɛ.» Izraɛlfuɛ'm be nantili aawlɛ flɛnnɛn'n nun afuɛ ablanan. Be kwlaa nga kɛ be fin Ezipt be ´ba'n, wuun b'a jran alɛ kunlɛ sɔ'n, kɛ afuɛ ablanan'n ´wie'n, wuun b'a wie wu nyin kekle bɔ be yoli i Anannganman su'n ti. I sɔ'n ti kusu ɔ tali be nda kɛ ɔ su ko man-man be atin kɛ be wun mɛn fɛfɛ ng'ɔ fua kleli be nannan mun kɛ ɔ ´fa man be'n. Be mma nga be fali mɛn sɔ'n, be yɛ Zozie wlali be klɛn nin-ɔn, yɛlɛ kɛ i blɛ sɔ nun'n, wuun be nian wla-man be klɛn. Kɛ be yoli i sɔ'n, be trannin nanmue nun lɛ lele san bé kannin'm be wuli. Yɛ Anannganman seli Zozie kɛ: «Ndɛkɛn'n nyannzuɛn nga amun fa fin Ezipt'n, m'an yi i amun su.» I ti yɛ be flɛli lika sɔ'n kɛ Gilgal nin-ɔn. Dunman sɔ'n yɛ ɔ tɛ o i su lele ndɛ-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be kali Gilgal i nanmue nun lɛ be dili Delɛ-cɛn'n anglo'n i le blu le nnan su, nnɔsua nun, lika kpɛtɛkplɛɛ ng'ɔ mantan Zeriko lɛ'n nun. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, be dili Kanaan mɛn'n nun lɔ like, ɔ nin kpaun bɔ b'a gua-man nun kpaun ayre'n, yɛ be nyintɔnnin ble mma be dili. Kɛ ɔ fin lɛ'n, mani'n yacili gualɛ. Ɔ man i afuɛ sɔ nun'n, mɛn sɔ'n nun aliɛ yɛ be dili-ɔ. Le kun kɛ bɔ Zozie kɔ Zeriko b'ɔ mantannin lɔ koko'n, ɔ ´nian-an, sran kun yɛ ɔ jin i nyrun ndɛnman su yɛ, tokofi o i sa nun. Zozie wunngeli i wun lɛ yɛ ɔ usɛli i kɛ: «?A ti e sinfuɛ annzɛ a ti e kpɔfuɛ'm be nun wie?» Sran sɔ'n tɛli i su kɛ: «N ti-man be wie fi, n ti Anannganman i alɛ kunfuɛ'm be su kpɛnngbɛn. N julɛ yɛ.» Yɛ Zozie tɔli utuli i nyin ase nan ɔ'a se i kɛ: «Min Min, ń su o ɔ nuan'n bo.» Anannganman i alɛ kunfuɛ'm be su kpɛnngbɛn'n seli Zozie kɛ: «Yi ɔ ja ngbabua'n, afin lika nga a o nun yɛ'n ti Nyanmiɛn liɛ.» Yɛ Zozie yili i ngbabua nin-ɔn. Zerikofuɛ'm be nyinnin be anuan'n be toli nun Izraɛlfuɛ'm be ti. Be kwlaa be o klɔ'n klun lɔ, be lɛ-man fitewlɛ, yɛ be lɛ-man wlulɛ. Anannganman seli Zozie kɛ: «Nian, m'an fa Zeriko nin i famiɛn'n, ɔ nin i sonja mun m'an man wɔ. A nin ɔ sonja'm be kwlaa amun `bo sin yia klɔ'n, cɛn kun amun `yo i sɔ kpalɛ kun, lele cɛn nsiɛn. Man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nso be fa awɛ nso be dun mmua Nyanmiɛn i alaka'n nyrun. I le nso su'n, amun `bo sin yia klɔ'n kpɛ nso. Kɛ amun ´nanti'n, wuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be ´fita awɛ nun. Sɛ be fita nun cuɛn i bo'n, man sran'm be kpan alɛ kpanlɛ kekle kpa! Kpɛkuun talɛ ng'ɔ sin yia klɔ'n ɔ ´bu gua. Kɛ ɔ ko bu'n, man Izraɛlfuɛ'm be wlu klɔ'n nun, sran kun `wɔ i nyrun ndɛnman su, sran kun `wɔ i nyrun ndɛnman su!» Nɛn i wa Zozie flɛli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nan ɔ'a se be kɛ: «Amun `sua Anannganman i alaka'n amun wati su. Man amun nun sran nso be fa awɛ nso be dun mmua alaka'n i nyrun!» Yɛ ɔ seli nzrafuɛ'm be kɛ: «Amun `sin! Amun `bo sin yia klɔ'n, man be nga be fa mmua'n be sin Nyanmiɛn i alaka'n nyrun!» Be niannin ndɛ nga Zozie kan kleli be'n su be yoli. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nso nga awɛ'n wo be sa nun'n be sinnin Nyanmiɛn i alaka'n i nyrun. Kɛ be ´nanti kɔ'n, wuun be ´bo awɛ'n. Sran wie'm be dun mmua be nyrun, yɛ wie'm be su alaka'n su. Kɛ be ´nanti kɔ'n, wuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be ´bo awɛ'n. Zozie seli sran'm be kɛ: «Nán n ti kɛ amun wie su kpan annzɛ ɔ su ijɔ. Sɛ m bɔbɔ n se kɛ: ‹Amun `kpan'n!› Amun ko kpan.» Be nga be sua Anannganman i alaka'n, be fali alaka'n yɛ be nin Izraɛlfuɛ kun nga'm be bo sin yiali klɔ'n kpɛ kun. I sin be ɔli nanmue nun ko lali. Zozie jasoli nglɛmun ndɛ kpa, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be suali Nyanmiɛn i alaka'n be wati su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nso nga awɛ'n wo bé sa nun'n be sinnin Nyanmiɛn i alaka nyrun. Kɛ be ´kɔ'n, wuun be ´fita awɛ'n nun. Sran wie'm be dun mmua be nyrun, yɛ be wie'm be su alaka'n su. Kɛ be ´nanti kɔ'n, wuun awɛ'n ´tɛ. I le nnyɔn sɔ'n su'n, be bo sin yiali klɔ'n kpɛ kun. I sin be ɔli nanmue nun. Be yoli i sɔ lele cɛn nsiɛn. I le nso'n su'n be jasoli ndɛ kpa, yɛ be bo sin yiali klɔ'n kɛ be fa yo i titi'n sa, sanngɛ le kun sɔ'n liɛ'n be bo sin yiali klɔ'n kpɛ nso. I kpɛ nso'n su'n, kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be fitali awɛ nun'n, Zozie seli nzrafuɛ'm be kɛ: «Amun `kpan! Anannganman fali klɔ'n mannin amun. Klɔ sɔ'n ti Anannganman liɛ. I sɔ'n ti amun `nunnun i ɔ nin i nun ninnge'n kwlaa. Amun `yaci Raab b'ɔ ti tekle bla ɔ nin sran nga be o i awlo nun'n be kwlaa be lɛ, yɛlɛ kɛ be nga e sunmannin be kɛ be wa kpla klɔ'n, ɔ fa be fiali. Sanngɛ yo, nán amun fa like nga Anannganman waan be saci be'n be wie fi kɛ ɔ ´yo nan i sannzan ɔ'a tɔ-man Izraɛl nvle'n su'n ti. I jɛtɛ ufue o, i sika ɔkwlɛ o, blalɛ fanunfanun mun o, be kwlaa be ti Anannganman liɛ. Be `fa guɛ i sika bɔlɛ'n nun.» Kɛ be boli awɛ'n bɔ nzrafuɛ'm be tili'n, be kpannin alɛ kpanlɛ kekle kpa, kpɛkuun talɛ'n tu tɔli. E ´ijɔ wa-a, Izraɛlfuɛ'm b'a wlu klɔ'n nun lalaa. Sran kun kɔ i nyrun ndɛnman su sran kun kɔ i nyrun ndɛnman su, yɛ be fali klɔ nin-ɔn. Be kunnin klɔfuɛ'm be kwlaa, i yasua o, i bla o, i bakan o, i kpɛnngbɛn o, be kunnin ɔ liɛ nannin, nin bua, ɔ nin aflunmun'm be kwlakwla kpan. Zozie seli sran nnyɔn nga be ko kplali klɔ'n be kɛ: «Amun `wɔ tekle bla'n i awlo lɔ nan amun man ɔ nin i awlofuɛ'm be fite kɛ amun fua kleli i'n sa.» Be ɔli nan b'a yi Raab nin i si nin i nin, nin i niaan mun, ɔ nin i awlofuɛ'm be kwlaa b'a fite. Be ko sieli be Izraɛl nanmue'n i wun koko lɔ. I sin be wɔli klɔ'n nin i nun ninnge'n kwlaa be nun, san jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ, ɔ nin blalɛ mun yɛ be kali lɛ-ɔ. Be liɛ'n, be sieli be Anannganman i bɔlɛ siewlɛ'n nun. Zozie man be yacili Raab b'ɔ ti tekle bla ɔ nin i osufuɛ'm be lɛ. Sran nga Zozie sunmannin be kɛ be ko kpla Zeriko klɔ'n be nian'n, be fialɛ b'ɔ fali be fiali'n ti. Ɔ kali Izraɛlfuɛ'm be afiɛn, yɛ lele ndɛ i anunman'm be tɛ o be afiɛn. I blɛ sɔ'n nun yɛ Zozie boli sannzan kɛ: «Sran kwlaa ng'ɔ jaso kɛ ɔ ´kplan klɔ nga ekun'n, san i wa yasua klikli'n yɛ ɔ ´fa wlɛ i bo ase-ɔ! Yɛ i wa yasua kasiɛn'n yɛ ɔ ´fa wlɛ i anuan mun-ɔn! » Anannganman jrannin Zozie sin. Ɔ man Zozie i dunman'n fuli nvle wunmuan sɔ'n nun. Izraɛlfuɛ'm b'a fa-man Anannganman i ndɛ'n su. Like ng'ɔ seli be kɛ nán be fa'n, be fali. Zida i awlofuɛ kun, be flɛ i Akan, Karmi wa-a. Karmi i si'n yɛlɛ Zabdi, Zabdi kusu liɛ yɛlɛ Zerak. Akan sɔ'n yɛ ɔ fali ninnge sɔ mun-ɔn, nan Anannganman ɔ'a fa ya Izraɛlfuɛ'm be wun. Kɛ Zozie'm be o Zeriko lɔ'n, ɔ sunmannin sran mun Ai lɔ. Klɔ sɔ'n wo Betɛl i wia afiliɛ lɔ, Bɛt-Avɛn klɔ'n i wun lɛ. Ɔ sunmannin be kɛ be ko kpla lika'n nian. Be ɔli, be bali. Be seli Zozie kɛ: «Ɔ fata-man kɛ sonja'm be kwlaa be wɔ kɛ be nin Aifuɛ mun be ´ko kun. Sran akpi nnyɔn (2.000) annzɛ akpi nsan (3.000) ju. Ai klɔ'n i su sran'm b'a sɔn-man, ɔ fata-man kɛ be kle alɛ kunfuɛ'm be kwlaa be yalɛ.» Yɛ sran kɔe akpi nsan (3.000) be ɔli-ɔ. Be ɔli kpɛkuun b'a wanndi Aifuɛ'm be nyrun. Aifuɛ'n be kunnin be nun sran kɔe ablasan-nin-nsiɛn, be su be nga'm be su be klɔ'n i anuan nun lele ko guɛli i Sɛbarim ndroliɛ'n nun. Izraɛlfuɛ'm bé sa sin bubuli be kpa, srɛ kunnin be. Zozie nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be titili be wun tralɛ'm be nun, be fali ndutre guali be ti'n su yɛ be kotoli, be utuli bé nyin ase Anannganman i alaka'n nyrun lele nnɔsua, bé wla b'ɔ boli'n ti. Yɛ Zozie waan: «Ee! Anannganman, min Min! ?A kunndɛ kɛ a ´fa e wlɛ Amɔrfuɛ'm bé sa nun nan be kun ye? Aa! Sɛ e si sɔ'n, wuun e kali nzue'n sin lɔ! ?Ee e Min, kɛ Izraɛlfuɛ'm b'a wanndi be kpɔfuɛ'm be nyrun'n n ´se sɛ? Kɛ Kanaanfuɛ nin mɛn kun nga'm be nunfuɛ'm be wa ti ndɛ nga'n be wa ju be ´kun ye. Be wa nunnun ye mlɔnmlɔn. ?Kɛ ɔ yo sɔ'n, a ´yo sɛ nan ɔ dunman dan'n ɔ'a fite nglo ekun?» Anannganman tɛli Zozie su kɛ: «Jaso! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a utu ɔ nyin ase sɔ-ɔ? Izraɛlfuɛ'm be yoli sa tɛ, b'a fa-man ndɛ nga n kan kleli be'n su. Be fali like nga n tanninnin be kɛ nán be fa'n. Be wuali ninnge sɔ'm be fa fiali be bɔlɛ nun. Sɛ be ka sa nga be yoli'n su'n, be su kwla jran-man be kpɔfuɛ'm be nyrun kun. Be ´wanndi sa tititi, sɛ amu'an saci-man ninnge nga n seli amun kɛ nán amun fa'n, n su jran-man amún sin kun. Jaso, ko se Izraɛlfuɛ'm be kɛ be siesie bé wun nan e nin be `yia ainman. Se be kɛ be yo bé wun saun nan m bɔbɔ min Anannganman bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n min wan yoo: ‹Ninnge nga n seli amun kɛ nán amun fa'n, ɔ o amun trɔ'n nun. Ɔ man amun su kwla-man amun kpɔfuɛ'm be nyrun jran, san amu'an yi ninnge sɔ mun. Ainman nglɛmun amun `bla min ja su akpasua akpasua. Akpasua nga n kle'n, man i nun osu'n be bla kunngun'n be wa sin jranjran. Osu nga n kle'n, man i nun awlo mun be bla kunngun'n be wa sin jranjran. N wa kle be nun sran nga ninnge'n wo i sa nun'n. I sɔ sran liɛ'n be wa fɛ i yi sin nun, be `yrɛ i ɔ nin i sa nun ninnge mun min ndɛ nga n kannin'n i su bɔ ɔ'a fa-man'n, ɔ nin tete b'ɔ boli i Izraɛlfuɛ'm be afiɛn'n ti.»› Nglɛmun ndɛ kpa'n, Zozie man Izraɛlfuɛ'm be wa sin jranjrannin akpasua akpasua. Zida akpasua'n yɛ Nyanmiɛn kleli-ɔ. Yɛ Zida i osu kwlaa be wa sin jranjrannin-ɔn, nan ɔ'a kle Zerak i osu'n. Osu sɔ'n i nun awlo'm be wa sin jranjrannin, nan ɔ'a kle Zabdi i awlo'n. Zabdi i awlo nun yasua'm be sin jranjrannin, nan Nyanmiɛn a kle Karmi i wa Akan. Akan i nannan yɛlɛ Zabdi. Zabdi i si'n yɛlɛ Zerak. Be kwlaa'n be ti Zida akpasua sufuɛ. Zozie seli Akan kɛ: «N wa, manman Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n. Nian nanwlɛ di, kan sa nga a yoli'n, nán fia wie fi su.» Akan tɛli i su kɛ: «Sakpa min yɛ n yoli Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i tɛ sɔ nin-ɔn. Nian, sa nga n yoli'n yɛ. N wunnin Mezopotami lɔ tralɛ klanman kpa kun, ɔ nin jɛtɛ ufue b'ɔ tra kilo nnyɔn, ɔ nin sika ɔkwlɛ kpɔlɛ kun b'ɔ ju kilo kun nin bue e kpɔfuɛ'm be bɔlɛ nun. Nanwlɛ, kɛ n wunnin ninnge sɔ mun'n, m'an kwla tra-man min anwlɛn yɛ n fali-ɔ. N fuli kunman yɛ n fa be n fa fiali min tannin sua'n nun lɔ, jɛtɛ ufue'n wo i bo.» Zozie sunmannin sran Akan sua lɔ. Be kannin bé wun ɔli, be wunnin ninnge sɔ mun sua'n i klun lɔ, jɛtɛ ufue'n wo i bo. Be tuli be, nan b'a fa blɛ Zozie nin Izraɛlfuɛ mun Anannganman nyrun. Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be fali Akan, ɔ nin tralɛ'n, ɔ nin jɛtɛ ufue'n nin sika ɔkwlɛ kpɔlɛ'n, nin Akan i mma yasua mun, nin i mma bla mun, nin i nannin mun ɔ nin i aflunmun mun, nin i bua nin i boli mun, nin i tannin sua'n, ɔ nin i bo ninnge mun kwlakwla, be fali be kwlaa'n ɔli Nyrɛnnɛn kongo'n nun lɔ. Zozie seli Akan kɛ: «?Ɔ yo sɛ yɛ a kleli e nyrɛnnɛn sɔ-ɔ? Anannganman kusu wa kle wɔ nyrɛnnɛn ndɛ.» Yɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be finnin i yɛbuɛ ɔ nin i awlofuɛ mun kwlaa be kunnin be, i sin be yrali be yɛ be wɔli bé bo ninnge mun kwlaa be nun. I sin be fali yɛbuɛ kpanngban kpa be guɛli i su kunndunngluun. Yɛbuɛ kwle sɔ'n tɛ o lɛ ndɛ. I sɔ'n ti yɛ be flɛli lɛ lika sɔ'n kɛ Nyrɛnnɛn kongo nin-ɔn. Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ Anannganman yacili i ya nin-ɔn. Anannganman seli Zozie kɛ: «Nán srɛ kun wɔ, nán ɔ klun titi wɔ. A nin wɔ alɛ kunfuɛ'm be kwlaa amun nin Aifuɛ'm be `ko kun. Nian, Ai famiɛn nin i sran mun, nin i klɔ'n nin i nvle'n, n fa be wlali ɔ sa nun. Sa nga a fa yoli Zeriko nin i famiɛn'n yɛ a ´fa yo Ai klɔ'n nin i famiɛn nin-ɔn. Sanngɛ klɔfuɛ'm bé bo ninnge nin be nnɛn'm be ti amun liɛ. Ko bu sa klɔ'n i sin lɛ.» Zozie nin i sonja'm be kwlaa be siesieli bé wun kɛ be nin Aifuɛ'm be ´ko kun. Zozie kpali alɛ kunfuɛ akpi-akpi ablasan (30.000), ɔ seli be kɛ: «Amun `ko sa klɔ'n i sin lɛ, nán amun trɛn i wun mmua ngboko. Amun `tran amún nyin su. E nin sran nga be nin min o wa'n e ´wunnge klɔ'n wun lɔ. Kɛ klɔ'n sufuɛ'm be ´fite kɛ be nin e be ´kun'n, e ´wanndi be nyrun kɛ klikli nun'n liɛ'n sa. Be wa wanndi su e su, kpɛkuun e ´cuɛn be e kɔ klɔ wun mmua. Be wa bu i kɛ e su wanndi be nyrun kɛ klikli liɛ'n sa. Kɛ ɔ yo sɔ'n, amun kusu amun `fin amun fiawlɛ'n nun fite, kpɛkuun amun `ko fa klɔ'n. Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa be ɔ'a man amun. Kɛ amun fa klɔ'n cɛ'n, amun `wɔ nun kɛ Anannganman kannin'n sa. Amun `niɛn i kwlaa nga n ´kɛn yɛ'n su yo.» Zozie man sonja'm be ɔli kan ɔ kleli be kɛ be ko fia lɛ'n: Ai i wia atɔliɛ, Betɛl nin Ai be afiɛn. Le kun sɔ'n Zozie kusu nin be nga'm be lali. Nglɛmun ndɛ kpa'n, Zozie sinsinnin i sonja'm be su ɔ nian-niannin be. I sin ɔ nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be dunnin mmua be nyrun kɛ be nin Ai ´ko kun. Sonja'm be kwlaa be nin i ɔli, be juli klɔ'n i ndɛnman lɛ. Be ko jrannin klɔ'n i nglo lɔ lika'n nun. Kongo'n wo be nin klɔ'n be afiɛn. Zozie kpali be nun sran kɔe akpi nnun (5.000) kɛ be ko sa klɔ'n i wia atɔliɛ lɔ, Betɛl nin Ai be afiɛn. Kan alɛ kunfuɛ'm bé sunman be takali be ngblaliɛ'n yɛlɛ klɔ'n i nglo lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun wie'm be kusu b'a fia klɔ'n i wia atɔliɛ lɔ. Aliɛ cɛnnin Zozie kongo nun lɛ. Kɛ nglɛmun Ai famiɛn'n wunnin Izraɛlfuɛ mun'n, ɔ nin i sonja'm be fiteli ndɛndɛ kɛ be nin be ´ko kun lika kunngba nga be nin be kunnin klikli lɔ'n, b'ɔ kɔ Zurdɛn i kongo wun lɔ'n. Ɔ si-man kɛ sran wie'm b'a bu b'a sa be kɔmin sin lɔ nan b'a siesie bé wun kɛ be nin be wa kun. Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be yoli bé wun kɛ like bɔ be kwla jran-man lɛ sa. Be wanndi ɔli aawlɛ flɛnnɛn'n i atin'n su lɔ. Aifuɛ'm be seli be kwlaa be kɛ be su be su. Ɔ man Izraɛlfuɛ'm be cuɛnnin be ɔli klɔ'n wun mmua. Sran ba kun ɔ'a ka-man Ai lɔ b'ɔ sasa klɔ nin-ɔn. Be kwlaa be suli Izraɛlfuɛ'm be su. Yɛ Anannganman seli Zozie kɛ: «Tinngɛ ɔ cua'n Ai ndɛnman afin n su wa fa man wɔ.» Yɛ Zozie tinngɛli i cua'n klɔ'n i ndɛnman-an. Kɛ ɔ tinngɛli cua'n klɔ'n i ndɛnman sa cɛ'n, yɛ Izraɛlfuɛ nga be fiali'n be fin be fiawlɛ nun ndɛndɛ be fiteli-ɔ. Be wanndi wluli klɔ'n nun lɔ, be fali klɔ'n nan b'a wɔ nun. Aifuɛ'm be ´nian bé sin-ɔn, wɛnsrɛn yɛ ɔ fin be klɔ'n nun fite yɛ. Be cuɛn bé wun kusu-ɔ, ɔ yo-man ye kun, afin Izraɛlfuɛ nga be wanndi kɔ aawlɛ'n wun lɔ'n be sali bé sin kɛ be nin be nga be su be su'n be ´kun. Kɛ Zozie nin i sran liɛ'm be wunnin kɛ sonja nga be fiali klɔ'n sin lɔ'n be fali klɔ'n bɔ be wunnin sin wɛnsrɛn'n, be sali be sin kɛ be nin Aifuɛ'm be ´kun. Be nga'm be kusu be fɛ i klɔ'n nun lɔ kɛ be ´su Aifuɛ'm be su, kpɛkuun be kpɔfuɛ'm be kali be afiɛn'n nun. Ɔ man Izraɛlfuɛ'm be kunnin be kwlakwla. Be nun kun sa ɔ'a nyan-man wanndiwlɛ, be wie fi nyin a ka-man su, san be famiɛn'n. I liɛ'n, be trɛli i nan b'a fɛ i a blɛ Zozie. Kan Izraɛlfuɛ'm be kpɔfuɛ'm be fuannin be juli lɛ'n, lɛ yɛ be nunkunnin be klɔfuɛ sɔ mun-ɔn. Kɛ be kunnin be kwlakwla'n, be sali bé sin be klɔ'n nun lɔ nan b'a kun klɔfuɛ nga be kali lɔ'n. Aifuɛ'm be bla nin be yasua'm be ju sran akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000). Be kunnin be kwlaa sɔ'n le kun sɔ'n nun. Zozie i cua ng'ɔ tinngɛli i Ai ndɛnman'n, ɔ sieli i lɛ lele san be wieli be kwlakwla be nunnun. Izraɛlfuɛ'm be fali be kpɔfuɛ'm bé bo ninnge mun nin nnɛn nga be o klɔ'n nun'n, kɛ Anannganman fa kan kleli Zozie'n sa. Zozie wɔli Ai klɔ'n nun, ɔ kacili klɔ nvuɛn, sran fi a tran-man su kun lele ndɛ. Be boli Ai famiɛn'n i kɔmin waka kun su. Ɔ kali lɛ lele nnɔsua. Kɛ wia'n tɔli'n, Zozie man be yili i fuɛn'n, be to yili i anuan nga be fa wlu klɔ nun lɔ'n i wun lɔ, nan b'a fa yɛbuɛ kpanngban b'a guɛ i su. Yɛbuɛ sɔ'n tɛ o lɛ ndɛ. Zozie kplannin Izraɛl Nyanmiɛn'n i sɔwlɛ kun oka nga be flɛ i Ebal'n su. Ɔ kplɛnnin i kɛ Anannganman i sufuɛ Moiz kan kleli Izraɛlfuɛ mun'n sa. Be klɛli ndɛ sɔ'n Moiz i fluwa'n nun kɛ: «Be `fa yɛbuɛ nga blalɛ nian kɛn-mɛn i'n yɛ be fa kplan Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ nin-ɔn!» Be yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n kwlaa ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ'n. Izraɛlfuɛ'm be nyrun lɛ'n, mmla nga Moiz klɛli be laa'n, Zozie klɛli be yɛbuɛ wie'm be su ekun. Izraɛlfuɛ be kwlaa nin be kpɛnngbɛn mun, be sunianfuɛ nin be jɔlɛ difuɛ mun, ɔ nin aofuɛ nga be o be afiɛn'n be jrannin Anannganman i alaka'n i bue nnyɔn'n su. Bé nyin ta Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be sua alaka'n. Izraɛlfuɛ'm be bue o Garizim oka'n i bo lɔ, yɛ be bue kusu o Ebal oka'n i bo lɔ. Moiz waan i sɔ yɛ be yo nan b'a yra Izraɛl nvle'n i nguan-an. Zozie kanngannin ndɛ nga be klɛli mmla fluwa nun'n kwlakwla, yɛ ɔ kanngannin be nuan yralɛ, ɔ nin muae bolɛ, nin sannzan bolɛ ndɛ mun. Zozie kanngannin mmla nga Moiz mannin be'n i ngba kleli nzrafuɛ'm be kwlakwla. Ɔ'a yaci-man ba kun sa lɛ. Kɛ ɔ ´kanngan'n kle be'n, bla mun, ba kanngan mun, ɔ nin aofuɛ nga be o Izraɛlfuɛ'm be afiɛn'n be o be nun wie. Famiɛn nga be o Zurdɛn i bue ng'ɔ kpɛ wia atɔliɛ lɔ'n su'n: oka'n su lɔfuɛ mun o, be nga be tran lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun mun o, be nga be o Mediterane jenvie nuan su lele fa ju Liban wun lɔ mun o, be kwlaa be tili Ai i nunnunlɛ ndɛ'n. I sɔ'n ti Ɛtfuɛ mun, nin Amɔrfuɛ, nin Kanaanfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Evfuɛ mun, ɔ nin Zɛbisfuɛ'm be famiɛn'm be fali akunndan kɛ be ´ju gua Zozie nin Izraɛlfuɛ mun be su. Kɛ Gabaɔnfuɛ'm be tili sa nga Zozie fa wlali Zeriko nin Ai be nun'n, yɛ be liɛ'n be fali gblɛ. Be fali bajɛ nvuɛn mun ɔ nin nzan guawlɛ kplo nga b'a titi'n bɔ b'a kpa nun'n. Be wlali tralɛ titiwa mun, ɔ nin ngbabua nvuɛn nga b'a tanndan nun'n, yɛ be fali kpaun kee nga ɔ'a bubu'n. Be ɔli Gilgal nanmue nun lɔ nan b'a se Zozie nin Izraɛlfuɛ mun kɛ: «E fin mɛn kun b'ɔ o mmua kpa'n nun. E klo kɛ e nin amun ´tra aenguɛ.» Izraɛlfuɛ'm be tɛli be su kɛ: «Atrɛkpa-a, amun fin e wun koko wa, yɛ e nin amun e wa tra aenguɛ-ɔ!» Yɛ be seli Zozie kɛ: «Sɛ a klo'n, e ´yo ɔ sufuɛ.» Zozie kusu usali be kɛ: «?Nvle onin nunfuɛ yɛlɛ amun? ?Amun fin ye sɛ?» Be tɛli i su kɛ: «Nannan, e fin mɛn mmua kpa kun nun. Sa nga ti bɔ e ba'n, yɛlɛ Anannganman ɔ Nyanmiɛn i ngan bɔ e tili'n. E tili atrɛ ng'ɔ yili i Ezipt lɔ'n, ɔ nin sa ng'ɔ fa wlali Amɔr famiɛn nnyɔn nga be o Zurdɛn i bue kun lɔ'n be nun'n: Siɔn b'ɔ ti Ɛsbɔn famiɛn'n, ɔ nin Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn ng'ɔ tran Astarɔt lɔ'n. E kpɛnngbɛn mun nin e klɔfuɛ'm be kwlaa be seli e kɛ: ‹Amun `wla trɔ nan amun `wɔ, amun `ko to be. Amun `se be kɛ e ti amun sufuɛ, amun nin be `tra aenguɛ.› Sɛ amun waan amun ´kpɛ ye ato bo'n, amun nian e kpaun'n, kɛ e fɛ i lɔ e ´ba'n, wuun ɔ tɛ lo, sanngɛ yɛ ɔ'a kete ɔ'a bubu yɛ. Nzan kplo nga'm be kusu, kɛ e ´fa nzan e ´gua nun lɔ'n, wuun be tɛ yo uflɛ, sanngɛ be yɛ b'a titi yɛ! E tralɛ nin e ngbabua'm b'a yo nvuɛn atin i tɛnndɛn'n ti.» Izraɛlfuɛ'm be fali aliɛ sɔ'n wie be dili be niannin sanngɛ b'a usa-man Anannganman. Yɛ Zozie nin be trali aenguɛ-ɔ, b'ɔ kle kɛ be ko kun-man be. Kpɛnngbɛn'm be kusu be tali be nda sɔ wie. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ dili le nsan, kpɛkuun Izraɛlfuɛ'm be tili i kɛ sran sɔ'm be fin be wun koko lɛ. Izraɛlfuɛ'm be fɛ lɛ be nantili le nsan, be ´nian-an, be klɔ mun yɛ: Gabaɔn, nin Kɛfira, nin Beerɔt, ɔ nin Kirzat-Zearim. Be kun be-ɔ, ɔ yo-man ye afin kpɛnngbɛn'm b'a dun mmua ta be nda Anannganman i nyrun. Ɔ man Izraɛlfuɛ'm be ijɔli kpɛnngbɛn mun. Yɛ be kusu be tɛli su kɛ: «E kwla yo-man be like fi, yɛlɛ kɛ y'a dun mmua y'a ta be nda Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i nyrun. Amun li, man e yaci be lɛ, sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, Anannganman ´fa ya e wun. E `yaci be lɛ sɔ, sanngɛ be yɛ be wa kpɛ e yie'n be man ye-ɔ. Be yɛ be ´sa nzue nin-ɔn.» Kɛ kpɛnngbɛn'm be seli sɔ'n, Zozie flɛli Gabaɔnfuɛ mun nan ɔ'a se be kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun kpɛli e gblɛ bɔ amun seli e kɛ amun fin mmua nin-ɔn? Ato nga amun buali i lɛ'n ti, sannzan wo amun su. Amun ´ka kanga nun tititi. Amun yɛ amun ´kpɛ e yie'n, yɛ amun yɛ amun ´sa nzue nga be fa di min Nyanmiɛn'n i sua'n nun junman nin-ɔn.» Be tɛli i su kɛ: «Sa ti bɔ e yoli sɔ'n yɛlɛ kɛ e tili i kɛ Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n ɔ seli i sufuɛ Moiz kɛ ɔ ´fa mɛn nga kwlaa man amun. E tili i ekun kɛ, sɛ amun ba'n, amun wa nunnun mɛn nga nunfuɛ'm be kwlaa. Kɛ e tili i sɔ'n, srɛ dan kpa kunnin ye amun wun. Kɛ ɔ kɔ yo nan y'a nyan nguan'n ti yɛ e yoli sɔ-ɔ. Ɔ man ɔ liɛ yɛlɛ ye. Like nga ɔ waan a ´fa yo ye'n, fa yo ye.» Kɛ Zozie man Izraɛlfuɛ'm b'a kun-man be'n, nga be yoli'n yɛ ɔ o yɛ: ɔ seli be kɛ be kpɛ yie nan be sa nzue man Izraɛl nvle'n, ɔ seli be ekun kɛ be `sa nzue nan be fa kplan Anannganman i sɔwlɛ'n kan Anannganman bɔbɔ ´kle kɛ be kplɛn i lɛ'n. Lele nin ndɛ be anunman'm be tɛ di i sɔ junman liɛ'n. Adɔni-Zedɛk b'ɔ ti Zerizalɛm famiɛn'n, ɔ tili i kɛ Zozie kwlali Aifuɛ mun nan ɔ nunnunnin klɔ'n mlɔnmlɔnmlɔn, yɛ ɔ kunnin i famiɛn'n kɛ ɔ fa kunnin Zeriko liɛ'n sa. Ɔ tili i ekun kɛ Gabaɔnfuɛ'm be nin Izraɛlfuɛ'm b'a tra aenguɛ nan be nin be yɛ be tran-an. Sa sɔ'm be sanngannin Zerizalɛmfuɛ'm be akunndan afin Gabaɔn i dan tra Ai, kusu famiɛn klɔ'm be nyrun ba-man nyan trɛ-mɛn i. Yɛ Gabaɔn sonja'm be ti alɛ kunfuɛ kpakpa ngunmin. Adɔni-Zedɛk b'ɔ ti Zerizalɛm famiɛn'n ɔ sunmannin sran Ɔam b'ɔ ti Ebrɔn famiɛn'n, ɔ nin Piream b'ɔ ti Zarmit famiɛn, ɔ nin Zafia b'ɔ ti Lakis famiɛn'n, ɔ nin Debir b'ɔ ti Eglɔn famiɛn'n bé sin. Ɔ fali ndɛ nga wlali bé nuan: «Gabaɔnfuɛ'm be nin Zozie b'a tra aenguɛ. I sɔ'n ti, amun bla wa uka min nan e nin be e kun.» Yɛ Amɔr famiɛn nnun'n: Zerizalɛm famiɛn'n, nin Ebrɔn famiɛn'n, nin Zarmit famiɛn'n, nin Lakis famiɛn'n, ɔ nin Eglɔn famiɛn'n, be kan boli nun, be nin be alɛ kunfuɛ mun kwlaa be ɔli kɛ be nin Gabaɔnfuɛ'm be ´ko kun. Gabaɔnfuɛ'm be mannin Zozie ngaliɛ Gilgal lɔ kɛ: «E bɔ e ti ɔ sran mun'n, e yɛ Amɔr famiɛn nga be tran oka'm be su'n b'a ju b'a gua é su yɛ. Bla ndɛndɛ bla wa uka ye, bla wa de ye!» Zozie ɔ'a jranjran-man, ɔ fɛli i sonja kpakpa mun nin i alɛ kunfuɛ'm be kwlaa. Anannganman seli i kɛ: «Nán sro be, m'an fa be m'an man wɔ, be wie fi su jran-man ɔ nyrun.» Zozie nin i alɛ kunfuɛ'm be nantili kɔnguɛ wunmuan'n, kpɛkuun be wa fuli Amɔrfuɛ'm be nun. Anannganman man b'a jran-man Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Be kwlali be kwlalɛ kpa Gabaɔn wun lɛ. Be suli be su Bɛt-Ɔrɔn kpɔlɛ'n su lele fa juli Azeka nin Makeda. Kɛ be ´kɔ'n, wuun be ´kun be. Amɔrfuɛ'm be wie'm be wanndi kpɛnnin Bɛt-Ɔrɔn sin lɔ. Kɛ be fɛ lɛ lele ´ju Azeka'n, Anannganman man nzraama dandan kpa bɔ kɛ nzue tɔ'n be gua'n be guali be su lele fa juli Azeka. Ɔ man sran nga nzraama sɔ'm be kunnin be'n, be sɔnnin tra be nga Izraɛlfuɛ'm be kunnin be tokofi nun'n. Kɛ Anannganman fali Amɔrfuɛ mun wlali Izraɛlfuɛ'm bé sa nun, cɛn sɔ nun'n, yɛ Zozie srɛli Anannganman Izraɛlfuɛ'm be nyrun lɛ, ɔ seli kɛ: «Wia, jran Gabaɔn ti su nglo lɛ! Anglo, nán tu ɔ bo Azalɔn kongo'n su!» Wia'n nin anglo'n be jrannin lele san Izraɛl nvle'n kwlali i kpɔfuɛ mun. Kɛ ɔ ti klɛwa Sran Kpa'n i fluwa nun'n sa, wia'n yacili nantilɛ lele cɛn wunmuan kun, ɔ'a tɔ-man. Anannganman nian nian-man sran nuan ndɛ su nian yo-man sa kɛ nga sa le, yɛ kɛ ɔ fin i lɛ b'ɔ fa ju ndɛ'n, cɛn kɛ nga lɛ sa i wun su nian ju-man le yɛ ɔ su ju-man le. Anannganman nian yo-man i sɔ like kun. Nanwlɛ, le kun sɔ'n Anannganman ukali Izraɛlfuɛ mun yɛ be kunnin alɛ nin-ɔn. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be sali be sin Gilgal nanmue nun lɔ. I blɛ sɔ nun'n, wuun Amɔr famiɛn nnun'm b'a wanndi b'a ko fia Makeda lɔ yɛbuɛ buɛ nun. Be ko kan kleli Zozie kɛ: «Famiɛn nnun'm be fia Makeda yɛbuɛ buɛ nun lɔ.» Yɛ Zozie waan: «Amun `kondo yɛbuɛ dandan be sie i yɛbuɛ buɛ sɔ'n i anuan nun nan amun `sie sran lɛ man be nian su. Nán amun jranjran lɛ. Amun su amun kpɔfuɛ'm be su! Kɛ amun nin be ´kun'n, amun `sin bé sin wa, ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, be ´nyan atin wlu be klɔ'm be nun, afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n ɔ'a fa be ɔ'a man amun.» Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be kwlali be kwlalɛ kpa. Be kwlali be mlɔnmlɔn. Be kunngun nga be kwla wanndili'n, be ɔli klɔ nga be si bé wun'n be su. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, yɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be sali bé sin Zozie wun lɔ nanmue nga be kplɛnnin i Makeda wun lɔ'n nun-ɔn. Like fi ɔ'a yo-man be wie fi. Kɛ ɔ fin i lɛ'n, sran fi ɔ'a uke-mɛn i nuan bé wun kun. Kɛ be sali bé sin'n, Zozie seli be kɛ: «Amun `ko yi yɛbuɛ nga be fa tanninnin kunman i nuan'n nan amun `tra Amɔr famiɛn nnun sɔ'm be blɛ min.» Yɛ be yoli kɛ Zozie fa kannin'n sa-a. Be fali Zerizalɛm, nin Ebrɔn, nin Zarmit, nin Lakis, ɔ nin Eglɔn be famiɛn'm be blɛli i. Kɛ famiɛn'm be juli Zozie nyrun lɛ cɛ'n, ɔ flɛli Izraɛlfuɛ mun nan ɔ'a se alɛ'n su kpɛnngbɛn nga be ukɛli i be kunnin alɛ'n be kɛ: «Amun `wunnge wa nan amun `fa amún ja `tiatia famiɛn nga'm be kɔmin'm be su.» Yɛ kpɛnngbɛn'm be wunngeli lɛ nan b'a fa bé ja b'a tiatia be kɔmin'm be su. Zozie seli be kɛ: «Nán srɛ kaan sa kun amun! Nán amun akunndan'n sanngan! Amun `jran kekle! Amun `tra amun anwlɛn! Sa kunngba nga Anannganman fa yoli be nga be o yɛ'n, yɛ ɔ ´fa yo amun kpɔfuɛ'm be kwlaa-a.» I sin yɛ Zozie kunnin famiɛn sɔ mun-ɔn. Ɔ man be boli be kɔmin waka nnun su. Kɛ wia'n wa tɔ'n, ɔ man be yili be fuɛn'n nan b'a gua be yɛbuɛ buɛ nga be fiali nun'n nun, nan b'a fa yɛbuɛ dandan b'a tannin i nuan'n. Yɛbuɛ sɔ'm be tɛ o lɛ ndɛ. Le kunngba sɔ'n nun Zozie fali Makeda klɔ'n. Ɔ kunnin i famiɛn'n ɔ nin i su sran'm be kwlaa. Sran ba kun a ka-man lɔ. Sa ng'ɔ fa yoli Zeriko famiɛn'n, i kunngba'n yɛ ɔ fa yoli Makeda famiɛn nin-ɔn. Kɛ Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be fɛ i Makeda lɛ'n, be ɔli Libna. Be fali alɛ'n wlali lɛfuɛ'm bé sin. Anannganman fali klɔ sɔ'n nin i famiɛn'n mannin be ekun. Be kunnin i sufuɛ mun. Be nun kun a ka-man. Sa kunngba nga be fa yoli Zeriko famiɛn'n yɛ be fa yoli Libna famiɛn nin-ɔn. Kɛ Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be fɛ i Libna lɛ'n, be ɔli Lakis be ko boli be nanmue klɔ'n wun lɛ. Yɛ be fali alɛ'n wlali lɛfuɛ'm bé sin-ɔn. Be kunnin le kun. I le nnyɔn'n su'n Anannganman fali Lakis mannin Izraɛlfuɛ mun. Izraɛlfuɛ'm be kunnin Lakisfuɛ mun, b'a yaci-man sran bɔ kun sa lɛ kɛ be fa yoli Libna'n sa. Ɔram b'ɔ ti Gezɛr famiɛn'n bali Lakis ukalɛ, Zozie kwlali i nin i alɛ kunfuɛ mun. Be wie fi a ka-man lɛ. Kɛ Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be fɛ i Lakis lɛ'n be ɔli Eglɔn. Be boli be nanmue klɔ wun lɛ, yɛ be fali alɛ'n wlali lɛfuɛ'm bé sin. Be yrali klɔ'n le kunngba sɔ'n nun nan b'a kun klɔfuɛ mun kɛ Lakis lɔ'n sa. Kɛ Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be fɛ i Eglɔn lɛ'n be ɔli Ebrɔn. Be fali alɛ'n wlali klɔfuɛ'm bé sin, nan b'a fa klɔ'n. Be kunnin i su famiɛn'n ɔ nin i su sran mun. Be fali klɔ nga be mantan lɛ'n nan b'a kun i su sran mun. Zozie nunnunnin klɔ'n mlɔnmlɔn, yɛ ɔ nunnunnin i su sran'm be kwlakwla kɛ Eglɔn lɔ'n sa. I sin, Zozie nin Izraɛlfuɛ'm be sali bé sin nan b'a ɔ Debir. Be fali alɛ'n wlali lɛfuɛ'm bé sin. Be fali klɔ'n yɛ be trɛli i su famiɛn'n. Be fali klɔ nga be o i asa'n su'n wie. Be kunnin klɔ'm be su sran mun. B'a yaci-man sran kun lɛ. Like nga Zozie fa yoli Ebrɔn annzɛ Libna nin i famiɛn'n yɛ ɔ fa yoli Debir ɔ nin i famiɛn nin-ɔn. Zozie fali mɛn'n i ngba. Ɔ kwlali famiɛn nga be o oka-oka lika'm be nun'n, nin be nga be o ngua lɔ lika'm be nun'n, nin be nga be o lika kpɛtɛkplɛɛ nun'n, ɔ nin be nga be o kpɔlɛ nga be o jenvie i nuan lɔ'n. Ɔ'a yaci-man sran fi lɛ, ɔ nunnunnin sran'm be ngba kɛ Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n seli kɛ be yo'n sa. Zozie boli alɛ'n kunlɛ bo Kadɛs-Barnea ɔ nin Gaza nin ngua wa lika nun lele fa juli Gozɛn ɔ nin Gabaɔn bɔ be o nglo lɔ lika nun'n nun. Ɔ fali lika sɔ'm be ngba. Ɔ kwlali be famiɛn mun likawlɛ afin Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ uka Izraɛl-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Zozie, ɔ nin Izraɛlfuɛ mun be kwlaa be sali be sin Gilgal nanmue'n nun lɔ. Kɛ Zabɛn'n b'ɔ ti Azɔr famiɛn'n tili i kɛ Zozie ɔ'a fa mɛn'n, ɔ sunmannin sran Ɔbab b'ɔ ti Madɔn famiɛn'n, ɔ nin Simrɔn famiɛn'n ɔ nin Aksaf famiɛn'n bé sin. Ɔ sunmannin sran ekun famiɛn nga be o oka-oka lika'm be nun lɔ mɛn i nglo-nglo lɔ'n ɔ nin Zurdɛn kongo nun Kinerɛt fɛtɛ'n i bo ngua lɔ'n bé sin. Ɔ sunmannin wie ekun be nga be o lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ'n ɔ nin be nga be o Dɔr lika bɔ o nzue nuan lɔ'n i wia afiliɛ lika lɔ'n nun bé sin. Dɔr klɔ'n wo oka-oka lika'm be nun. Ɔ wunnin Kanaanfuɛ nga be o Zurdɛn'n i lika ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ nin i lika ng'ɔ kpɛ wia atɔliɛ lɔ'n bé wun. Amɔrfuɛ, nin Ɛtfuɛ, nin Ferezfuɛ, nin Zɛbisfuɛ nga be tran oka-oka lika'm be nun'n, ɔ nin Evfuɛ nga be tran Ɛrmɔn bo lɔ Mizpa lika nun lɔ'n, ɔ wunnin be wun ekun. Famiɛn sɔ'm be nin be alɛ kunfuɛ'm be sɔnnin kɛ jenvie nuan aunnyan sa, yɛ be nnɛn kpanngɔ nin be kakaklolo'm be sɔnnin kpa. Be kan boli nun nan b'a ko bo be nanmue Merɔm nzue ti wun lɛ, be waan be nin Izraɛlfuɛ'm be ´kun. Anannganman seli Zozie kɛ: «Nán sro be, ainman dɔ kunngba nga su'n, wuun m'an yi be kwlaa m'an man wɔ, wuun Izraɛlfuɛ'm bé sa ɔ'a kan be, be lɛ-man nguan. Kpɛ be nnɛn kpanngɔ'm be ja nun ndin'm be nun! Wɔ be kakaklolo'm be nun!» Zozie nin i sonja'm be ko fuli be nun Merɔm nzue ti wun lɔ. Anannganman fali be wlali Izraɛlfuɛ'm bé sa nun, be kwlali be, be suli be su lele juli Sidɔn klɔ dan'n i nglo lɔ, ɔ nin Misrɛfɔt Maim lɔ, ɔ nin Mizpa kongo nun lɔ wia afiliɛ lika'n nun lɔ. Be kwlali be mlɔnmlɔn, b'a yaci-man sran ba kun sa lɛ. Nga Anannganman kan kleli Zozie'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Ɔ kpɛli nnɛn kpanngɔ'm be ja nun ndin'm be nun, yɛ ɔ wɔli kakaklolo'm be nun. Kɛ Zozie ´sɛ i sin'n, ɔ fali Azɔr b'ɔ ti mɛn nga be o nglo lɔ lika nun'n be famiɛn klɔ'n. Ɔ kunnin i su famiɛn'n. Yɛ ɔ man be nunnunnin klɔ'n sufuɛ'm be ngba, sran ba kun sa ɔ'a ka-man lɛ, yɛ be wɔli Azɔr klɔ'n nun. Zozie kwlali famiɛn nga be ju guɛli i su'n be kwlakwla. Ɔ fali be klɔ mun. Ɔ kunnin famiɛn mun nin klɔfuɛ mun kɛ Moiz b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n seli be kɛ be yo'n sa. Sanngɛ Izraɛlfuɛ'm b'a wɔ-man klɔ nga be o kpɔlɛ'm be su'n be nun san Azɔr. I liɛ'n Zozie man be wɔli nun. Izraɛlfuɛ'm be fali ninnge ɔ nin nnɛn nga be wunnin i klɔ sɔ'm bé su'n, sanngɛ be kunnin klɔ'n sufuɛ mun, sran fi a ka-man. Alɛ nun'n, ndɛ nga Anannganman kan kleli Moiz'n, Zozie niannin su yoli i kɛ ɔ fata'n sa. Zozie fali be mɛn sɔ'n i ngba: oka-oka lika nin o, ngua lɔ lika nin o, Gozɛn lɔ lika nin o, lika kpɛtɛkplɛɛ nin o, Zurdɛn i kongo lika nun lɔ nin o, ɔ nin nglo lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ nin o, nin nglo lɔ oka-oka lika nin o. Ɔ kwlali famiɛn nga bé mɛn'n wo oka ti su trɔnmintrɔnmin ɔ nin Baal-Gad lika'm be afiɛn nun'n. Oka sɔ'n mantan Seir lika'n b'ɔ o ngua lɔ'n. Baal-Gad kusu o Liban kongo nun lɔ, Ɛrmɔn oka'n i bo ngua nglo lɔ lika'n nun lɔ. Ɔ kunnin i sɔ famiɛn liɛ'm be kwlakwla. Alɛ ng'ɔ nin be kunnin'n ɔ cɛli. Alɛ kunlɛ nun yɛ be kwlali klɔ nga be o lɛ'n be kwlakwla-a, san Evfuɛ nga be tran Gabaɔn lɔ'n be yɛ be nin Izraɛlfuɛ'm be dili anuansɛ-ɔ. Afin Anannganman man mɛn sɔ nunfuɛ'm be waan san alɛ yɛ be nin Izraɛlfuɛ'm be ´kun-ɔn. I sɔ'n ti, Izraɛlfuɛ'm be kusu be kunnin be kwlakwla kɛ Anannganman fa kan kleli Moiz'n sa. I blɛ kunngba'n nun, Zozie nin Anakfuɛ nga be tran oka'm be su Ebrɔn lɔ'n, nin Debir lɔ'n, ɔ nin Anab lɔ'n, nin Zida'n, ɔ nin Izraɛl oka-oka lika'm be nun'n be kunnin. Ɔ nunnunnin be klɔ'n mlɔnmlɔnmlɔn. Anakfuɛ ba kun sa ɔ'a ka-man Izraɛl mɛn'n nun san Gaza, nin Gat, ɔ nin Asdɔd lɔ yɛ wie kali-ɔ. Wafa nga Anannganman kan kleli Moiz kɛ ɔ `fa mɛn sɔ'n, i su yɛ Zozie nian fali-ɔ. Ɔ fa cɛcɛli Izraɛl akpasua'm be kwlaa, i sin yɛ Izraɛlfuɛ'm be deli wunmiɛn alɛ kunlɛ nun-ɔn. Izraɛlfuɛ'm be dun mmua kwlali famiɛn nnyɔn nga be o Zurdɛn i lika ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n nun. Be fali be mɛn'n b'ɔ fɛ i Arnɔn nzue ba nuan lɔ lele fa ju Ɛrmɔn oka'm bo lɔ'n. Zurdɛn i lika ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n wo nun. I klikli'n yɛlɛ Siɔn, Amɔrfuɛ'm be famiɛn ng'ɔ tran Ɛsbɔn lɔ'n. Lika ng'ɔ sie'n, ɔ fɛ i Arnɔn i kongo'n i bue, ɔ bo i bo Arɔɛr klɔ'n su lɛ, i kunngba'n, ɔ fa Galaad mɛn'n i bue, ɔ kɔ lele ju Zabɔk nzue ba'n i nuan. Nzue sɔ'n yɛ ɔ ti be nin Amɔnfuɛ'm be awɛ nin-ɔn. Famiɛn sɔ'n i lika'n wie ekun yɛlɛ Zurdɛn kongo'n, ɔ nin Zenezarɛt fɛtɛ'n b'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n. Ɔ fɛ i nglo lɔ lika'n nun lele fa ju jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n i wun lɔ, ɔ ju Bɛt-Zɛsimɔt i lika ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ. Lika sɔ'n fɛ lele ju ngua lɔ, Pisga oka'n i bo lɔ. Famiɛn sɔ'n kun ekun yɛlɛ Ɔg i yɛ ɔ ti Rɛfafuɛ'm be kasiɛn nga be sieli Bazan mɛn nin-ɔn. Kan ɔ tran'n yɛlɛ Astarɔt annzɛ Edrei. Ɛrmɔn oka'n nin Salka klɔ'n, ɔ nin Bazan mɛn'n kwlaa b'ɔ fa ju Gesirfuɛ nin Maakatfuɛ'm be awɛ'n su'n, ɔ nin Galaad lika'n i bue bɔ i awɛ yɛlɛ famiɛn Siɔn i nvle'n bɔ be flɛ i Ɛsbɔn'n, i kwlaa sɔ'n ti famiɛn sɔ'n i liɛ. Moiz nin Izraɛlfuɛ'm be kwlali famiɛn nnyɔn sɔ mun, nan Moiz b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n ɔ'a fa be mɛn ɔ'a man Ribɛn akpasua'n, ɔ nin Gad akpasua'n, ɔ nin Manase akpasua'n i bue. I sin Izraɛlfuɛ'm be kwlali famiɛn nga be o Zurdɛn i lika bɔ kpɛ wia atɔliɛ lɔ'n. Be mɛn liɛ'n fɛ i nglo lɔ Baal-Gad mɛn'n b'ɔ o Liban i kongo'n nun i wun lɛ lele fa ju ngua lɔ oka ti su trɔnmintrɔnmin ng'ɔ mantan Seir'n i wun lɔ. Zozie fɛli i sɔ lika liɛ'n cɛcɛli Izraɛl akpasua-akpasua mun. Lika sɔ'n yɛlɛ oka lika'n, nin lika kpɛtɛkplɛɛ'n, nin Zurdɛn kongo'n, nin kpɔlɛkpɔlɛ lika'n, nin lika kee, ɔ nin ngua lɔ lika'n. Ɛtfuɛ, nin Amɔrfuɛ, nin Kanaanfuɛ, nin Ferezfuɛ, nin Evfuɛ, ɔ nin Zɛbisfuɛ'm be yɛ be trantrannin mɛn sɔ nun la-a. Famiɛn nga Izraɛlfuɛ'm be kwlali be'n, be klɔ mun yɛ: Zeriko, Ai b'ɔ o Betɛl wun koko lɛ'n, Zerizalɛm, Ebrɔn, Zarmit, Lakis, Eglɔn, Gezɛr, Debir, Gedɛr, Ɔrma, Arad, Libna, Adilam, Makeda, Betɛl, Tapiak, Efɛr, Afɛk, Sarɔn, Madɔn, Azɔr, Simrɔn-Mɛrɔn, Aksaf, Tanak, Megido, Kedɛs, Zɔkneam b'ɔ o Karmɛl lɔ'n, Dɔr b'ɔ mantan jenvie nuan lɔ'n, Gɔzim b'ɔ mantan Gilgal'n, ɔ nin Tirza. Kɛ be kan be kwlaa bo nun'n, be ti famiɛn ablasan-nin-kun. Kɛ Zozie yoli kpɛnngbɛn'n, Anannganman seli i kɛ: «Wɔ yɛ w'a yo kpɛnngbɛn yɛ, yɛ sanngɛ lika ng'ɔ fata kɛ a fa'n b'ɔ tɛ ka lɛ'n ɔ ti lɔun. Lika sɔ mun yɛ: Filistifuɛ'm be lika'm be kwlaa, ɔ nin Gersirfuɛ'm be lika b'ɔ fɛ i Ezipt nuan su, Siɔn nzue ba nuan'n, lele fa ju Ekrɔn b'ɔ o nglo lɔ lika nun'n. Lika sɔ'm be ka be wla Kanaan lika'n nun. Filistifuɛ'm be kpɛnngbɛn nnun'n: Gaza liɛ'n, Asdɔd liɛ'n, Askalɔn liɛ'n, Gat liɛ'n, ɔ nin Ekrɔn liɛ'n, lika sɔ'n ti be liɛ. Kanaanfuɛ'm be lika ng'ɔ fɛ Sidɔnfuɛ'm be asiɛ bɔ yɛlɛ Ara lele fa ju Amɔrfuɛ'm be lika'n i nuan lɔ'n, Afɛk lɔ'n, i kwlakwla ng'ɔ o lɛ'n, ɔ fata kɛ a fa. I Gɛbal nvle nin o, i Baal-Gad lɔ Liban nin o, i wia afiliɛ lɔ Ɛrmɔn oka wun lɔ nin o, lɛfuɛ'm be kwlakwla be ti Sidɔnfuɛ. I kwlakwla ng'ɔ o lɛ'n ɔ fata kɛ a fa be. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be ´kɔ be nyrun'n, wuun n ´fuan nvle sɔ'n nunfuɛ mun n ´kɔ. Tu mɛn'n i wun fɔtɔ! Nan fa man Izraɛlfuɛ mun kɛ n kan kleli wɔ'n sa! Yɛ cɛcɛ nun man akpasua ngwlan nin Manase akpasua bue nga be nian nyan-man lika'n wie'n.» Ribɛn nin Gad akpasua'n ɔ nin Manase akpasua bue klikli'n be nyannin be lika liɛ Zurdɛn i wia afiliɛ lɔ. Moiz b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n yɛ ɔ mannin be-ɔ. Arɔɛr klɔ'n ɔ nin klɔ ng'ɔ o lika tɔnun i afiɛn'n be o be lika liɛ'n i bo ngua lɔ. Lika kpɛtɛkplɛɛ ng'ɔ fɛ i Medɛba fa ju Dibɔn'n ɔ o nun wie. Amɔrfuɛ'm be famiɛn bɔ be flɛ i Siɔn'n i klɔ ng'ɔ sie be kɛ ɔ fɛ i Ɛsbɔn lele fa ju Amɔnfuɛ'm be lika'n i nuan'n, be o nun wie. Galaad mɛn'n, Gesir nin Maaka lika'n, Ɛrmɔn oka'n ɔ nin Bazan'n kwlaa lele fa to Salka klɔ'n, ɔ o lika sɔ'n nun. Astarɔt nin Edrei, kan Ɔg b'ɔ ti Rɛfafuɛ be kasiɛn be nun kun'n dili i famiɛn'n lɛ'n ɔ o be lika'n nun. Moiz kwlali nvle sɔ nunfuɛ mun nan ɔ'a de be lika'n, sanngɛ Izraɛlfuɛ'm b'a fuan-man Gesir nin Maakafuɛ mun. Ɔ man lele ndɛ i sɔ sran'm be tɛ tran Izraɛl lɔ. Levi akpasua'n i ngunmin yɛ b'a mɛn-mɛn i asiɛ'n wie-ɔ. I lika liɛ ng'ɔ ko nyɛn i'n yɛlɛ tɛ nnɛn nga be yrɛ i sin su be man Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, kɛ Anannganman bɔbɔ kannin sɔ-ɔ. Lika nga Moiz fa mannin Ribɛn akpasua su awlobo mun'n i nuan su yɛlɛ Arɔɛr klɔ'n b'ɔ o Arnɔn nzue ba nuan'n ɔ nin klɔ ng'ɔ o kongo i afiɛn'n. Lika kpɛtɛkplɛɛ ng'ɔ sin yia Medɛba'n, ɔ nin Ɛsbɔn'n, nin lika kpɛtɛkplɛɛ i su klɔ ngba: Dibɔn, nin Bamɔt-Baal, nin Bɛt-Baal-Mɛɔn, nin Zaaz, nin Kɛdemɔt, nin Mefat, nin Kiriataim, nin Sibma, ɔ nin Zerɛt-Asasar b'ɔ o kpɔlɛ ng'ɔ o kongo'n su'n, Bɛt-Pɛɔr, Pisga oka'n i ndroliɛ'n ɔ nin Bɛt-Zɛsimɔt, Siɔn b'ɔ ti Amɔr famiɛn'n b'ɔ trannin Ɛzbɔn'n, kan ɔ di i famiɛn liɛ juli'n ɔ uka lika kpɛtɛkplɛɛ'n su klɔ'm be ngba bé su. I kwlaa ng'ɔ o lɛ'n wo Ribɛn lika'n nun. Moiz kwlali Siɔn ɔ nin Madian kpɛnngbɛn nga be su Siɔn'n bɔ be tran Siɔn mɛn'n nun lɔ'n. Be dunman mun yɛ: Evi, Rekɛm, Sir, Ir ɔ nin Reba. Bɛɔr i wa Balaam b'ɔ ti wunnzue yifuɛ'n, be kwlakwla yɛ Izraɛlfuɛ'm be kunnin be i sɔ blɛ nun nin-ɔn. Ribɛn akpasua sufuɛ'm be lika'n i nuan yɛlɛ Zurdɛn nzue ba'n. Klɔklɔ nga b'a bobo be dunman lɛ'n be yɛ be ti Ribɛn akpasua su awlobo kunngun'm be lika liɛ nin-ɔn. Lika nga Moiz fa mannin Gad akpasua su awlobo kunngun mun, yɛlɛ Zaɛzɛr, nin Galaad klɔ'm be ngba, nin Amɔn i osu'n nun sran'm be mɛn'n i bue bɔ i nuan yɛlɛ Arɔɛr b'ɔ o Raba i ndɛnman lɛ'n. Ɔ fɛ i Ɛsbɔn ju Ramat-Mizpe nin Bɛtɔnim, yɛ ɔ fɛ i Maanaim fa ju Lɔdɛbar lika'n nun lɔ. Bɛt-Aram, nin Bɛt-Nimra, nin Sikɔt ɔ nin Zafɔn, klɔ nga lɛ'm be o Zurdɛn'n i kongo'n nun lɔ. Klɔ sɔ'm be kwlaa be ti Siɔn b'ɔ trannin Ɛsbɔn'n, i famiɛn diwlɛ lika. Yɛ i kwlaa sɔ'n wo Gadfuɛ'm be lika nun. Lika sɔ'n wo Zurdɛn i bue ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n nun. Zurdɛn'n ti i awɛ lele fa ju Zenezarɛt fɛtɛ'n nuan nglo lɔ lika'n nun. Klɔklɔ'n kwlaa nga be bobo be dunman lɛ'n be yɛ be ti Gad akpasua su awlobo kunngun'm be liɛ-ɔ. Lika nga Moiz fa mannin Manase akpasua bue'n i awlobo mun, i ngua lɔ'n i nuan yɛlɛ Maanaim, Bazan nin Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'n i mɛn'n wunmuan, ɔ nin Zair i klɔ kanngan ablesiɛn'n be o lika sɔ'n nun. Galaad mɛn'n i bue, ɔ nin Astarɔt klɔ'n nin Edrei klɔ'n, be fa lika sɔ'n kwlaa mannin Manase akpasua nga bé nannan yɛlɛ Makir'n. Astarɔt nin Edrei be ti Bazan mɛn'n i famiɛn'n bɔ be flɛ i Ɔg'n i famiɛn klɔ mun. Moiz fali lika ng'ɔ o lɛ mun kwlakwla mannin, i nun b'ɔ o Zeriko nin Zurdɛn'n be wia afiliɛ lɔ'n. I blɛ sɔ'n nun'n, wuun ɔ o Moab lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ. Ɔ'a fa-man lika fi ɔ'a man-man Levi akpasua sufuɛ mun. Ɔ seli be kɛ be liɛ nga be ko nyɛn i'n yɛlɛ Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i sulɛ. Asiɛ nga be fa mannin Izraɛl nvle'n Kanaan mɛn'n nun lɔ mun'n yɛ: Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar, nin Nɛn i wa Zozie, ɔ nin awlobo kpɛnngbɛn'm be kwlaa be yɛ be fa cɛcɛli Izraɛlfuɛ'm bé ti nun ti nun-ɔn. Kɛ Anannganman fa kan kleli Moiz'n i su yɛ be niannin yɛ be tuli lika sɔ'm bé wun fɔtɔ nan b'a fa cɛcɛ akpasua ngwlan nin bue'n bé ti nun ti nun-ɔn. Moiz dun mmua fali lika ng'ɔ o Zurdɛn i bue ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n fa cɛcɛli akpasua nnyɔn nin bue'n bé ti nun ti nun, ɔ'a man-man Levi akpasua'n sufuɛ'm be wie, yɛlɛ kɛ be liɛ nun-man nun. Zozɛf i mma'm be kpaci akpasua nnyɔn: Manase akpasua'n yɛ Efraim akpasua'n. Levifuɛ'm be liɛ nga be nyɛnnin i'n yɛlɛ klɔ dandan ɔ nin lika ng'ɔ mantan be'n. Lika sɔ'n ti be tranwlɛ, nin be nnɛn'm be didiwlɛ, ɔ nin be ninnge kanngan'm be yowlɛ. Izraɛlfuɛ'm be cɛli mɛn'n kɛ Anannganman fa kan kleli Moiz'n sa. Le kun be o lɛ kpɛkuun Zida osu nunfuɛ wie mun b'a a to Zozie Gilgal lɛ. Zɛfine i wa liɛ Kalɛb b'ɔ ti Kɛnaz i awlo nunfuɛ'n, ɔ seli Zozie kɛ: «Kɛ e o Kadɛs-Barnea lɔ'n, a si kɛ Anannganman kannin e nin wɔ e ndɛ kleli Moiz b'ɔ ti Nyanmiɛn sran'n. I blɛ nga Moiz b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n sunmannin min Kadɛs-Barnea lɔ kɛ n ´ko kpla mɛn'n n nian'n, wuun n lɛ afuɛ ablanan. Kɛ n wɔli m bali kusu'n, m boli jasin fɛfɛ kpa n kleli i. Sran nga be nin min ɔli'n, be bubuli nzrafuɛ'm bé sa sin, sanngɛ n liɛ'n, n nantili Anannganman i atin'n su kɛ ɔ fata'n sa. Le kunngba sɔ nun'n, Moiz boli n kasiɛ nzrafuɛ'n kwlaa be nyrun kɛ mɛn nga n wɔli i nianlɛ'n, be ´fa man min, nan ɔ ´yo e nin min mma nin min anunman mun e liɛ tititi, afin n nantili Anannganman i atin'n su kɛ ɔ fata'n sa. Kɛ ɔ fin i blɛ nga Anannganman kan ndɛ sɔ'n kleli Moiz lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, i afuɛ ablanan nin nnun yɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Izraɛlfuɛ'm be su kpɛ aawlɛ'n. Lele ndɛ Anannganman i fanngan nun min nyin tɛ o su kɛ i bɔbɔ fa kannin'n sa. Kɛ e ´se yɛ'n m'an di afuɛ ablaɔcuɛ-nin-nnun. N tɛ yo kpinndin-kpinndin kɛ blɛ nga Moiz sunmannin min kɛ n ko kpla mɛn'n sa. N tɛ lɛ wunmiɛn kɛ i blɛ sɔ'n nun'n sa. N kun alɛ-ɔ, ɔ yo ye, n di junman-an, ɔ yo ye. I ti oka lika nga Anannganman boli i kasiɛ kleli min kɛ ɔ ´fa man min'n, fa man min. N seli wɔ kɛ Anakfuɛ bɔ be ti blamiɛn'n be tranwlɛ'n yɛlɛ lɛ. Be klɔ'm be ti dandan yɛ be si bé wun talɛ. Sɛ Anannganman jran mín sin'n n ´fuan be lɛ kɛ ɔ fa kannin'n sa.» Zozie yrali Zɛfine i wa Kalɛb i nguan nan ɔ'a fa Ebrɔn klɔ'n ɔ'a mɛn i. Kɛ e ´se yɛ'n, klɔ sɔ'n ti Kɛnaz akpasua sufuɛ Zɛfine i wa Kalɛb'n i osu nunfuɛ'm be liɛ, nantilɛ b'ɔ nantili sein Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i atin su'n ti. Laa, Ebrɔn i dunman yɛlɛ Kirzat-Arba. I bo kle kɛ: Arba klɔ. Laa Anakfuɛ'm be nun'n, Arba yɛ ɔ lɛ nyrun tra be kwlaa-a. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, lika'n tɔli bliin, Izraɛlfuɛ'm be deli wunmiɛn alɛ kunlɛ nun. Lika nga be tuli i wun fɔtɔ be mannin Zida akpasua'n i awlobo-awlobo mun'n, i ngua, wia afiliɛ lɔ lika nun'n, ɔ nin Edɔm nvle'n be yia. Zin aawlɛ flɛnnɛn'n wo i ngua lɔ. Ngua lɔ awɛ'n ɔ bo i bo jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n i ngua lɔ kɛ nzue'n bli kolongo lɛ'n, ɔ sin nyannglan kpɔlɛ'n ɔ nin Zin be ngua, ɔ kpɛn Kadɛs-Barnea bo ngua lɔ, kpɛkuun ɔ sin Ɛzrɔn, ɔ ju Adar, ɔ bli kɔ Karka i ndɛnman. Ɔ sin Azmɔn ɔ ko to nzue ba kun ng'ɔ nin Ezipt be yia'n kpɛkuun ɔ ko kpɛn Mediterane jenvie'n nuan. Kɛ Zida i awɛ'n i bo ngua lɔ'n ti sa. I wia afiliɛ lɔ lika liɛ nun awɛ'n yɛlɛ jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n ɔ nin kan Zurdɛn'n sonji gua nun lɛ'n. Nglo lɔ lika liɛ nun awɛ'n fɛ i Zurdɛn nin jenvie'n be awɛ'n su ɔ fu kɔ Bɛt-Ɔgla, ɔ sin Bɛt-Araba i nglo lɔ, ɔ kpɛn yɛbuɛ nga Ribɛn i wa Bɔan i dunman wo su'n su lɔ. Ɔ sin Nyrɛnnɛn kongo nun lɔ kɔ Debir nglo lɔ lika liɛ nun, kpɛkuun ɔ sin nglo lɔ ekun Gilgal wun lɔ Adɔmim kpɔlɛ'n i ndɛnman kongo'n i bo ngua. Kpɛkuun ɔ sin An-Semɛs nzue ti wun lɛ, ɔ to An-Rɔgɛl. Ɔ fu Inɔm kongo'n i kpɔlɛ'n Zɛbisfuɛ'm be kpɔlɛ'n i ngua lɔ ndroliɛ'n nun kan Zerizalɛm klɔ'n wo lɛ'n, ɔ sin oka ng'ɔ o Inɔm kongo'n i wia atɔliɛ'n i ti su, kpɛkuun ɔ sin Rɛfafuɛ'm be kongo'n i nglo lɔ. Kɛ ɔ fɛ lɛ'n, ɔ bli Nɛftoak nzue ti'm bé wun lɔ, ɔ ko to klɔ nga be o Efrɔn oka'n bé wun lɔ'n, kwlaa nan ɔ'a ɔ Baala ndɛnman. Baala i dunman kun ekun yɛlɛ Kirzat-Zearim. Baala i wia atɔliɛ lɔ awɛ'n ko bli sin Seir oka wun lɔ, ɔ sin oka bɔ i dunman ekun yɛlɛ Kɛsalɔn oka'n, i kongo'n i wia atɔliɛ lɔ, kpɛkuun ɔ jra Bɛt-Semɛs, ɔ san Timna wun. Ɔ kɔ Ekrɔn klɔ'n i kongo'n i ndɛnman, ɔ bli Sikrɔn wun lɔ, kpɛkuun ɔ sin Baala oka wun lɛ kɔ Zabne lɔ lika nun, nan ɔ'a kpɛn Mediterane jenvie'n nuan lɔ. Wia atɔliɛ lɔ awɛ'n yɛlɛ Mediterane jenvie'n. Kɛ lika nga be fa mannin Zida awlobo-awlobo mun'n i nuan'n fa sin yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Zɛfine i wa Kalɛb nyannin Zida i lika'n i bue kɛ Anannganman fa kan kleli Zozie'n sa. Be fali Kirzat-Arba bɔ be flɛ i Arba klɔ'n be fa mɛnnin i. Arba'n ti Anakfuɛ'm be nannan. Dunman ng'ɔ o klɔ sɔ'n su siɛn'n yɛlɛ Ebrɔn. Kalɛb fuannin Anakfuɛ'm b'ɔ be ti blamiɛn'n be akpasua nsan nga be tran lɛ mun: Sesai, nin Aiman, ɔ nin Talmai. Kɛ ɔ fɛ Ebrɔn lɛ'n, ɔ nin Debirfuɛ'm be kunnin, i blɛ sɔ nun'n, wuun be flɛ klɔ sɔ'n kɛ Kirzat-Sefɛr. Kalɛb tali nda, i waan ɔ ´fɛ i wa bla Aksa man sran ng'ɔ ´kwla Kirzat-Sefɛrfuɛ mun'n. Kɛnaz b'ɔ ti Kalɛb bɔbɔ i niaan'n, i wa liɛ Ɔtniɛl yɛ ɔ kwlali klɔ sɔ'n i sufuɛ mun-ɔn. Nan Kalɛb ɔ'a fɛ i wa bla'n ɔ'a mɛn i kɛ ɔ jɛ i. Kɛ talua'n juli Ɔtniɛl awlo lɔ'n, ɔ seli i kɛ: «N klo kɛ a srɛ ń si Kalɛb i fie diwlɛ kun.» Aksa fin i aflunmun'n su jrali, yɛ Kalɛb usɛli i kɛ: «?A klo kɛ a ´kan ndɛ?» Ɔ tɛli i su kɛ: «Min waan n ´srɛ wɔ like kun. Asiɛ nga a fa mannin min ngua lɔ'n ɔ yo-man like ye. I ti min waan a fa nzue'n i ti lika lɔ'n uka su.» Kalɛb fali nglo lɔ nzue'n i ti lika lɔ'n nin ngua lɔ liɛ'n mɛnnin i. Lika nga Zida akpasua su awlobo-awlobo'm be nyɛnnin'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Klɔ nga be o Zida i lika i ngua'n, nin Edɔm i nuan su mun yɛlɛ Kabzeɛl, Edɛr, Zagir, Kina, Dimɔna, Adada, Kedɛs, Azɔr, Itnan, Zif, Telɛm, Bealɔt, Azɔr-Adata, Kɛrizɔt, Ɛzrɔn bɔ be flɛ ekun kɛ Azɔr'n Aman, Sɛma Mɔlada, Azar-Gada, Ɛsmɔn, Bɛt-palɛt, Azar-sial, Beɛr-Seba ɔ nin klɔ nga be mɛntɛn i lɛ'n, Baala, Ize, Azɛm, Ɛltɔlad, Kɛsil, Ɔrma, Ziklag, Madmana, Sansana, Lɛbaɔt, Silim ɔ nin An-Rimɔn. I kwlaa'n ti klɔ dandan ablaɔn-nin-ngwlan. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Klɔ nga be o lika kpɛtɛkplɛɛ nun'n yɛlɛ Ɛstaɔl, Zɔrea, Asna, Zanɔak, An-Ganim, Tapiak, Enam, Zarmit, Adilam, Soko, Azeka, Saaraim, Aditaim, Gɛdera, ɔ nin Gɛderɔtaim. Be ti klɔ dandan blu-nin-nnan. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Zɛnan, Adasa, Migdal-Gad, Sian, Mizpe, Zɔkteɛl, Lakis, Bɔzkat, Eglɔn, Kabɔn Lakmas, Kitlis, Gɛderɔt, Bɛt-Dagɔn, Naama ɔ nin Makeda. Be ti klɔ dandan blu-nin-nsiɛn. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Libna, Etɛr, Asan, Ziftak, Asna, Nɛzib, Kɛila, Akzib ɔ nin Maresa. Be ti klɔ dandan ngwlan. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Ekrɔn ɔ nin lika nin klɔ kanngan nga be mɛntɛn i lɛ'n be o Zida lika nun wie. Klɔ dandan'n kwlaa ɔ nin klɔ kanngan nga be mantan Asdɔd bɔ be o Ekrɔn nin Mediterane jenvie'n be afiɛn'n be uka su. Asdɔd nin Gaza, ɔ nin lika nin klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n lele b'ɔ fa ju Ezipt nzue ba'n ɔ nin Mediterane i nuan su lɔ'n, be uka su. Klɔ dandan nga be o oka lika nun'n mun yɛlɛ Samir, nin Zatir, nin Soko, Dana Kirzat-Sana bɔ be flɛ i ekun kɛ Debir'n, nin Anab, nin Ɛstɛmɔa, nin Anim, nin Gozɛn, nin Ɔlɔn, ɔ nin Gilo. Be ti klɔ dandan blu-nin-kun. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Arab, nin Rima, nin Esean, nin Zanɔm, nin Bɛt-Tapiak, nin Afeka, nin Ɔmta, nin Kirzat-Arba bɔ be flɛ i ekun kɛ Ebrɔn'n, ɔ nin Ziɔr. Be ti klɔ dandan ngwlan. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Maɔn, nin Karmɛl, nin Zif, nin Zita, nin Zizreɛl, nin Zɔkdeam, nin Zanɔak, nin Kain, nin Gibea, ɔ nin Timna. Be ti klɔ dandan blu. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Alul, nin Bɛt-Zir, nin Gɛdɔr, nin Maarat, nin Bɛt-Anɔt, ɔ nin Ɛltɛkɔn. Be ti klɔ dandan nsiɛn. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Kirzat-Baal bɔ be flɛ i ekun kɛ Kirzat-Zearim'n, ɔ nin Raba. Be ti klɔ dandan nnyɔn. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su wie. Klɔ dandan nga be o aawlɛ nun'n yɛlɛ Bɛt-Araba, nin Midim, nin Sɛkaka, nin Nibsan, nin Ir-Amelak, ɔ nin An-Gedi. Be ti klɔ dandan nsiɛn. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Zidafuɛ'm b'a kwla fuan-man Zɛbisfuɛ nga be tran Zerizalɛm lɛ'n. Ɔ man kɛ e ´se yɛ'n, be nin be yɛ be o klɔ'n su lɛ-ɔ. Zozɛf mma'm be lika liɛ nga be tuli i wun fɔtɔ mannin be'n, i bo ngua lɔ'n fɛ i Zurdɛn'n nuan Zeriko wun lɛ kɔ nzue ti nga klɔ nunfuɛ'm be sa'n i wia afiliɛ lɔ. Awɛ'n sin Zeriko lɛ, ɔ kpɛ lika nun, kpɛkuun ɔ fu Betɛl lɔ oka lika'n nun lɔ. Kɛ ɔ fɛ lɛ'n ɔ kɔ Liz ndɛnman, ɔ sin Atarɔt kan Arkfuɛ'm be tran lɛ'n. I sin, ɔ jra wia atɔliɛ lɔ Zaflɛtfuɛ'm be nvle'n nun lɔ. Ɔ sin Bɛt-Ɔrɔn b'ɔ kan ase'n ɔ nin Gezɛr be afiɛn, kpɛkuun ɔ kpɛn Mediterane jenvie'n i nuan. Zozɛf i osu nunfuɛ bɔ be ti Manase nin Efraim akpasua sufuɛ'm be cɛli lika sɔ'n nun be fali. Efraim akpasua'n nyannin lika nga i awɛ'n fɛ i Atrɔt-Adar lɔ ngua lɔ wia afiliɛ lɔ lika nun fa ju Bɛt-Ɔrɔn b'ɔ ti nglo-nglo'n, kpɛkuun ɔ to Mediterane jenvie'n. Nglo lɔ lika liɛ nun'n ɔ sin Mikmɛtat wun koko. Kɛ ɔ ju Mikmɛtat i wia atɔliɛ lɔ'n, ɔ kɔ Tanat-Silo ndɛnman ɔ ko kpaci i afiɛn ɔ kpɛn Zanɔak. Kɛ ɔ fɛ lɛ'n, ɔ jra Atarɔt ɔ nin Naara, ɔ to Zeriko, kpɛkuun ɔ ko kpɛn Zurdɛn nuan. Mikmɛtat i wia atɔliɛ lɔ awɛ'n fɛ Tapiak ju Kana nzue ba'n nuan. Lika nga be fa mannin Efraim akpasua'n i awlo mun'n yɛ be o lɛ-ɔ. Be fali klɔ dandan nin klɔ kanngan nga be mantan be'n, sanngɛ klɔ sɔ'm be o Manase akpasua'n i lika liɛ'n nun. Efraimfuɛ'm b'a fuan-man Kanaanfuɛ nga be tran Gezɛr'n. Ɔ man lele ndɛ Gezɛrfuɛ'm be nin be yɛ be tran-an, sanngɛ be yoli kɛ be kanga sa. Be di be junman. Manase b'ɔ ti Zozɛf i wa kpɛnngbɛn'n i akpasua liɛ'm be kusu be nyannin be lika liɛ. Makir b'ɔ ti Manase i wa kpɛnngbɛn'n ɔ ti alɛ kunfuɛ dan, i si'n yɛlɛ Galaad, i mma liɛ'm be dun mmua nyannin be lika liɛ, yɛlɛ Galaad nin Bazan lika'n, ɔ o Zurdɛn i wia afiliɛ. Manase i akpasua nga be ka lɛ'n be mannin be lika liɛ kusu. Osu sɔ'n be dunman mun yɛlɛ Abiezɛr, Elɛk, Azriɛl, Sisɛm, Efɛr ɔ nin Sɛmida. Be kwlakwla nga be o lɛ'n be ti Zozɛf i wa Manase i bo mma mun. Manase i wa yɛlɛ Makir. Makir wa liɛ'n yɛlɛ Galaad. Galaad kusu liɛ'n yɛlɛ Efɛr. Efɛr i klun ba Zɛlɔfsad ɔ'a wu-man ba yasua, bla ngunmin yɛ ɔ nyɛnnin i-ɔ. Bla sɔ'm be flɛ be Makla, Nɔa, Ɔgla, Milka, Tirza. Be wa toli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar, nin Nɛn i wa Zozie, ɔ nin nvle'n su kpɛnngbɛn mun, nan b'a se be kɛ: «Anannganman seli Moiz kɛ ɔ `man e lika kɛ e akpasua'n su yasua mun sa.» Be niannin Anannganman i nuan su ndɛ'n su be mannin be lika kɛ yasua'm be sa. Ɔ man Manase akpasua'n nyannin lika akpasua blu sanngɛ Galaad nin Bazan bɔ be o be liɛ Zurdɛn i wia afiliɛ lɔ'n be nun-man nun. Manase i mma yasua nin i mma bla'm be kwlakwla be nyannin lika. Galaad kusu ti Manase i mma kun'm be liɛ. Manase i lika'n fɛ i Azɛr ɔ kpɛn Mikmɛtat, Sisɛm i wia afiliɛ lɔ. Kɛ ɔ fɛ i Mikmɛtat lɛ'n, awɛ'n jra ngua lele ju An-Tapiak lɔfuɛ'm be tranwlɛ'n nun. Lɛ lika'n ti Manase akpasua'n liɛ laa, sanngɛ be fali Tapiak klɔ'n b'ɔ o awɛ'n su'n be mannin Efraimfuɛ mun. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, awɛ'n jra Kana nzue ba'n i nuan, ngua lɔ lika nun. Klɔ dandan nga be o nzue'n i bo ngua lɛ'm be yoli Efraimfuɛ'm be liɛ sanngɛ be o Manase lika liɛ'n klun. Awɛ'n fɛ lɛ kpɛn nzue ba'n i nglo lɔ lika liɛ nun kwlaa nan ɔ'a to Mediterane jenvie'n. Efraim akpasua'n wo Manase liɛ'n i bo ngua. Mediterane jenvie'n ɔ ti be nnyɔn'n be wia atɔliɛ lɔ awɛ. Azɛr osu'n wo i liɛ Manase ti su nglo b'ɔ kɔ wia atɔliɛ lɔ lika'n nun, yɛ Isakar osu'n kusu wo i liɛ Manase i ti su nglo b'ɔ ´kɔ wia afiliɛ lɔ'n. Isakar nin Azɛr be lika liɛ nun klɔ dandan nga be flɛ be Bɛt-Sean nin Zibleam ɔ nin lika nga be mantan be lɛ'n, ɔ nin Dɔr, nin An-dɔr, nin Tanak, nin Megido, ɔ nin bé su sran mun, ɔ nin lika nga be mantan be lɛ'n, Dɔr nin i asa'n su'n be kwlakwla nga be o lɛ'n be yoli Manase liɛ. Sanngɛ Manasefuɛ'm b'a kwla fuan-man klɔ sɔ'n sufuɛ mun. Ɔ man Kanaanfuɛ sɔ'm be kali lɛ. Izraɛlfuɛ'm be wa nyannin fanngan, sanngɛ b'a kwla fuan-man be. Be miannin be kɛ be `di be junman. Zozɛf akpasua sufuɛ'm be wa toli Zozie be seli i kɛ: «?E bɔ Anannganman yoli e ye kɛ nga sa'n, bɔ y'a sɔn-man ngowa nin-ɔn, ɔ yo sɛ yɛ a mannin e lika kunngba-a?» Zozie tɛli su kɛ: «Sɛ amun waan amun sɔnnin dan nan Efraim oka'n ju-man amun'n, amun `ko sɔn Ferez nin Rɛfafuɛ'm bé bo'n wie be `fa.» Zozɛf akpasua sufuɛ'm be tɛli i su kɛ: «Oka'n ju-man ye. Kusu Kanaanfuɛ nga be tran lika kpɛtɛkplɛɛ nun'n be nga be o Bɛt-Sean nin o, be nga be o lika nga be mɛntɛn i lɛ'n mun o, annzɛ Zizreɛl kongo'n nunfuɛ'm be kwlakwla be lɛ kakaklolo.» Yɛ Zozie tɛli Zozɛf i mma mun nin Efraim akpasua sufuɛ ɔ nin Manase akpasua liɛ'n bé su kɛ: «Amun sɔnnin, amun lɛ fanngan kpa. I sɔ'n ti amun su nyan-man lika akpasua kunngba. Oka lika ng'ɔ ti bo ngunmin lɛ'n i kwlaa ti amun liɛ. Amun `sɔn nan amun `fɛ i kwlaa. Amun `kan Kanaanfuɛ mun bé bo, kannzɛ be lɛ blalɛ kakaklolo o, kannzɛ be ti sɛ be ti sɛ o san amun ´kwla be!» Kɛ Izraɛlfuɛ'm be fali mɛn'n, be ko yiali Silo lɔ, nan b'a kplan sua nga Anannganman yi i wun nglo nun'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be nun akpasua nso be nian nyan-man be lika liɛ. Nan Zozie ɔ'a se be kɛ: «?Sanngɛ yo, mɛn'n bɔ Anannganman b'ɔ ti amun nannan'm be Nyanmiɛn'n mannin amun'n, nan blɛ'n kwlaa kɛ amun wa kpa i nun tranlɛ'n su sa titi? Amun `kpa akpasua'n kwlaa su sran nsan-nsan. N wa sunman be, be ´ko wlan-wlan mɛn sɔ'n nun, be ´sie be akpasua'n i lika liɛ'n i nzɔliɛ kpɛkuun i kwlaa nga be wun i'n be wa yiyi nun kle min. Be wa kpaci lika nun akpasua nso. Zidafuɛ'm be ´ka be lika liɛ'n nun ngua lɔ, Zozɛf i akpasua sufuɛ'm be kusu be ´ka be liɛ nun Zida i ti su nglo lɔ. Amun `klɛklɛ akpasua nso nga be o lɛ'n be lika'n kɛ be fa ti'n. Nan amun wa fa kle min. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n n wa tu lika sɔ'm bé wun fɔtɔ n ´man akpasua-akpasua mun Anannganman i nyrun. Levifuɛ'm be su nyan-man lika'n wie. Ng'ɔ ti be liɛ'n yɛlɛ Anannganman i nyrun jranlɛ junman'n. Gad nin Ribɛn be akpasua mun ɔ nin Manase i akpasua'n i bue be kusu be dun mmua nyannin be lika liɛ Zurdɛn'n i wia afiliɛ lɔ. Moiz bɔbɔ b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n yɛ ɔ fa mannin be-ɔ.» Sran nga be kpali be kɛ be ko nian lika'n be tanndannin bé wun. Kwlaa nan b'a wɔ'n, Zozie seli be kɛ: «Amun wɔ nan amun `wlan lika'n nun, amun `sie lika'm be nzɔliɛ, nan amun `wa yiyi nun kle min. Anannganman i nyrun Silo wa, n ´tu lika akpasua'n kwlaa bé wun fɔtɔ n ´fa cɛcɛ amun.» Sran sɔ'm be wlannin mɛn'n nun, be cɛli lika'n nun akpasua nso. Be klɛklɛli be awɛ mun, be klɛli klɔ'm be dunman nan b'a sa bé sin Silo, Zozie wun lɔ. Zozie tuli lika sɔ'm bé wun fɔtɔ Anannganman nyrun nan ɔ'a fa cɛcɛ Izraɛlfuɛ mun. Ɔ fa cɛcɛli akpasua'n kwlaa bé ti nun ti nun. Lika klikli nga be tuli i wun fɔtɔ'n yɛlɛ Bɛnzamɛn akpasua i liɛ'n. Lika sɔ'n wo Zida nin Zozɛf osu'n be liɛ'n i afiɛn. I nglo lɔ awɛ liɛ'n fɛ i Zurdɛn'n su fu Zeriko nglo lɔ lika liɛ nun, kpɛkuun ɔ sin wia atɔliɛ lɔ. Ɔ sin oka'm be afiɛn to Bɛt-Avɛn. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, ɔ kɔ Liz ndɛnman, ɔ sin Liz bɔ i dunman ekun yɛlɛ Betɛl'n i bo ngua, kpɛkuun ɔ sin oka ng'ɔ o Bɛt-Ɔrɔn ngua lɔ'n i afiɛn, ɔ jra Atrɔt-Adar. Kɛ awɛ'n ju oka sɔ'n i wia atɔliɛ'n, ɔ kɔ-mɛn i nyrun kun. Ɔ bli kɔ ngua lɔ, ɔ ju Kirzat-Baal bɔ be flɛ i ekun kɛ Kirzat-Zearim'n b'ɔ ti Zidafuɛ'm be lika'n nun lɔ. Kɛ awɛ'n i wia atɔliɛ lɔ'n ti sa. Ngua lɔ awɛ liɛ'n fɛ Kirzat-Zearim kɔ Gazam wun lɔ kpɛkuun ɔ ju Nɛftoak nzue ti'n su lɔ. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, ɔ jra oka nga i kongo yɛlɛ Inɔm kongo'n i bo ngua, ɔ sin Rɛfafuɛ'm be kongo'n i ti su nglo. Ɔ sin Inɔm kongo'n i nuan su Zɛbis kpɔlɛ'n i ngua lɔ kongo'n i afiɛn, kpɛkuun ɔ jra lele ju An-Rɔgɛl. Ɔ bli kɔ nglo lɔ lika nun An-Semɛs ndɛnman nan ɔ'a ju Gilgal Adɔmim kpɔlɛ'n i nyrun sɛsɛ. Kɛ ɔ fɛ lɛ'n, ɔ jra ju yɛbuɛ nga be flɛ i kɛ Bɔan i wun lɔ. Be fali Ribɛn wa'n i dunman'n yɛ be tɔnnin i-ɔ. Kpɛkuun ɔ sin Zurdɛn kongo'n i kpɔlɛ'n i ti su nglo lɔ, yɛ ɔ fa Zurdɛn nzue'n i ndɛnman. Kɛ ngua lɔ awɛ'n ti sa. Ɔ fɛ lele kɔ Bɛt-Ɔgla nglo lɔ, ɔ ko wie jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n i nuan su nglo lɔ kan Zurdɛn nzue ɔ sonji gua lɛ'n. Ngua lɔ awɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Zurdɛn'n yɛ ɔ ti wia afiliɛ lɔ awɛ nin-ɔn. Lika nga be fa mannin Bɛnzamɛn akpasua'n i awlobo-awlobo mun, kɛ i awɛ'n ti sa. Klɔ dandan nga Bɛnzamɛn awlo'm be fali'n yɛlɛ Zeriko, Bɛt-Ɔgla, Emɛk-Keziz, Bɛt-Araba, Zɛmaraim, Betɛl, Avim, Para, Ofra, Kɛfar-Amɔnai, Ɔfni ɔ nin Gɛba. Be ti klɔ dandan blu-nin-nnyɔn. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Klɔ dandan sɔ'n wie yɛlɛ Gabaɔn, Rama, Beerɔt, Mizpe, Kɛfira, Moza, Rekɛm, Zirpeɛl, Tareala, Sela, Elɛf, Zɛbisfuɛ mun be klɔ'n bɔ i dunman'n kun yɛlɛ Zerizalɛm'n, Gibea, ɔ nin Kirzat. Be ti klɔ dandan blu-nin-nnan. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. I kwlaa ng'ɔ o lɛ'n yɛ ɔ ti Bɛnzamɛn i awlobo-awlobo'm be lika liɛ nin-ɔn. Lika'n i nnyɔn su nga be tuli i wun fɔtɔ'n yoli Simeɔn akpasua'n su awlobo-awlobo'm be liɛ. Zida akpasua'n i lika liɛ'n bo sin yia Simeɔn liɛ'n. I nun klɔ mun yɛlɛ Beɛr-Seba, Seba, Mɔlada, Azar-Sial, Baala, Asɛm, Ɛltɔlad, Bɛtil, Ɔrma. Ziklag, Bɛt-Markabɔt, Azar-Siza, Bɛt-Lɛbaɔt, ɔ nin Sarusɛn. Be ti klɔ dandan blu-nin-nsan. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Klɔ wie ekun yɛlɛ Ain, Rimɔn, Etɛr ɔ nin Asan. Be ti klɔ dandan nnan. Klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Klɔ nga be mantan be lɛ'n kwlaa b'ɔ fa ju Baalat-Beɛr nin Ramat Negɛb'n be uka su. Simeɔn awlobo-awlobo'm be lika liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Zidafuɛ'm be lika liɛ'n wie yɛ be fa mannin Simeɔn akpasua su sran mun-ɔn, afin Zidafuɛ'm be lika nga be nyɛnnin i'n ti dan ngboko. I ti yɛ Simeɔn lika'n wo Zida liɛ'n i klun nin-ɔn. Lika'n i nsan su nga be tuli i wun fɔtɔ'n yoli Zabilɔnfuɛ'm be liɛ. Lika sɔ'n i ngua lɔ awɛ'n ju Sarid. Kɛ ɔ fɛ lɛ'n ɔ fu kɔ wia atɔliɛ lɔ lika nun lele ju Mareala. Ɔ fɛ lɛ ju Dabesɛt, kpɛkuun ɔ ko to nzue ba ng'ɔ sonji Zɔkneam nyrun lɛ'n. Kɛ ɔ fɛ Sarid'n, ɔ bli kɔ wia afiliɛ Kislɔt-Tabɔr i awɛ'n su, kpɛkuun ɔ kpɛn Dabrat ɔ fu kɔ Zafia. I sin, ɔ kɔ wia afiliɛ lika nun ekun lele ju Gat-Efɛr ɔ nin Ita-Kazɛn, ɔ to Rimɔn, ɔ bli kɔ Nea lika nun lɔ. Nglo lɔ lika nun awɛ'n bo sin yia Anatɔn, ɔ kpɛn Ziftak-Ɛl kongo nun. Katat, Naalal, Simrɔn, Zideala, ɔ nin Bɛtleɛm lika sɔ'n i nun klɔ dandan'm be ti blu-nin-nnyɔn. Klɔ kanngan nga be o be mantan be lɛ'n be uka su. Klɔ sɔ'm be kwlakwla be ti Zabilɔn awlobo-awlobo'm be liɛ. Lika'n i nnan su nga be tuli i wun fɔtɔ'n yoli Isakarfuɛ'm be liɛ. Be lika liɛ'n i nun klɔ mun yɛlɛ Zizreɛl, Kɛzilɔt, Sinɛm, Afaraim, Siɔn, Anasarat, Rabit, Kiszɔn, Abɛz, Remɛt, An-Ganim, An-Ada, ɔ nin Bɛt-Pazɛz. Awɛ'n to Tabɔr, Sasazima, Bɛt-Semɛs, kpɛkuun ɔ to Zurdɛn'n. Lika sɔ'n i nun klɔ dandan'm be ti blu-nin-nsiɛn. Klɔ kanngan nga be mantan lɛ'n be uka su. Klɔ sɔ'm be kwlakwla be ti Isakar awlobo-awlobo'm be liɛ. Lika'n i nnun su nga be tuli i wun fɔtɔ'n yoli Azɛr akpasua sufuɛ'm be liɛ. Klɔ nga be o be lika liɛ nun'n yɛlɛ Ɛlkat, Ali, Betɛn Aksaf, Alamelɛk, Amead, ɔ nin Miseal. Wia atɔliɛ lɔ lika nun awɛ liɛ'n yɛlɛ Sikɔr-Libnat nzue ba'n, ɔ fɛ lɛ lele fa to Karmɛl oka'n. Wia afiliɛ lɔ lika nun'n, awɛ'n fu kɔ Bɛt-Dagɔn lɔ lika'n nun, ɔ to Zabilɔn be lika'n ɔ nin Ziftak kongo'n, kpɛkuun ɔ kɔ nglo lɔ ɔ ko to Bɛt-Emɛk ɔ nin Nɛiɛl. Ɔ kɔ i nyrun ndɛnman su, ɔ sin Kabil, Abdɔn, Rɛɔb, Amɔn, ɔ nin Kana, kpɛkuun ɔ ju Sidɔn klɔ dan'n wun lɔ. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, ɔ bli kɔ Rama ɔ nin Tir bɔ be sisili i wun kekleke'n, kpɛkuun ɔ kɔ Oza ndɛnman, ɔ sin Akzib lika'n nun, nin Ɔma, nin Afɛk, ɔ nin Rɛɔb lika'n nun, ɔ to Mediterane jenvie'n. Lika'n i nun klɔ dandan'm be ti ablaɔn-nin-nnyɔn. Be klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Klɔ sɔ'm be kwlaa be ti Azɛr awlobo-awlobo'm be liɛ. Lika'n i nsiɛn su nga be tuli i wun fɔtɔ'n ɔ yoli Nɛftali akpasua sufuɛ'm be liɛ. Ngua lɔ awɛ'n fɛ Elɛf ɔ nin Zananim waka dan'n wun lɛ, ɔ sin Adami-Nekɛb ɔ nin Zabneɛl, ɔ kpɛn Lakɔm, kpɛkuun ɔ to Zurdɛn'n. Wia atɔliɛ lɔ awɛ'n ɔ bli kɔ Aznɔt-Tabɔr, ɔ kpɛn Ikɔk, ɔ sin Zabilɔn lika'n nuan su, kpɛkuun ɔ sin Azɛr liɛ'n nuan su wia atɔliɛ lɔ. Wia afiliɛ lɔ awɛ'n yɛlɛ Zurdɛn'n. Klɔ dandan nga be si bé wun'n mun yɛlɛ Sidim, Zɛr, Amat, Rakat, Kinerɛt, Adama, Rama Azɔr, Kedɛs, Edrei, An-Azɔr, Zirɛɔn, Migdal-ɛl, Ɔrɛm, Bɛt-Anat, ɔ nin Bɛt-Semɛs. I kwlakwla'n ti klɔ dandan blu-nin-ngwlan. Be klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be uka su. Klɔ sɔ'm be kwlakwla be ti Nɛftali awlobo-awlobo'm be liɛ. Lika'n i nso su nga be tuli i wun fɔtɔ'n yoli Dan akpasua sufuɛ'm be liɛ. Be lika'n nun klɔ mun yɛlɛ Zɔrea, Ɛstaɔl, Ir-Semɛs, Saalabin, Azalɔn, Zitla, Elɔn, Timnata, Ekrɔn, Ɛltɛke, Gibɛtɔn, Baalat, Zɛid, Bɛne-Bɛrak, Gat-Rimɔn, Me-Zarkɔn nzue'n, Rakɔn, ɔ nin lika nga be o Zafo wun lɛ'n. Dan akpasua'm be lika'n fili bé sa nan be nin Lesɛmfuɛ'm b'a ɔ kunlɛ. Be fali be klɔ'n, be kunnin klɔ sɔ'n i su sran mun. Be fa yoli be liɛ. Be trannin nun nan b'a flɛ i kɛ Dan. Be fali be nannan i dunman'n yɛ be fa tɔnnin i-ɔ. Klɔ nga be boboli be dunman lɛ'n, be kwlaa be nin klɔ kanngan nga be mantan be lɛ'n be ti Dan awlobo-awlobo'm be liɛ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be cɛcɛli mɛn sɔ'n nun wieli'n, nan b'a fa be lika'n wie b'a man Nɛn i wa Zozie. Be niannin nga Anannganman kannin'n su, be fali klɔ dan nga Zozie srɛli'n be mɛnnin. Klɔ sɔ'n yɛlɛ Timnat-Serak, ɔ o Efraim i oka lika'n nun lɔ. Zozie kplannin klɔ sɔ'n uflɛ nan ɔ'a tran nun. Eleazar b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, nin Nɛn i wa Zozie ɔ nin Izraɛl akpasua'n kwlaa be awlobo kpɛnngbɛn'm be tuli lika fanunfanun sɔ'm bé wun fɔtɔ be cɛcɛli nun Silo lɔ, Anannganman i nyrun, i tannin sua ng'ɔ yi i wun nglo nun i anuan'n nun lɛ. Kɛ be wieli lika'n i nun cɛcɛ kɛ nga sa. Sɛ amun nun wie kun sran wie bɔ nɛ́n i nyinfu yɛ ɔ kunnin i'n, ɔ `ko fia klɔ sɔ'm be nun kun su! Kɛ ɔ ´yo nan sran ng'ɔ wuli'n i klunngbɔ tufuɛ ɔ'a nyɛn-mɛn i'n ti. Kɛ sran ng'ɔ kunnin sran'n ju fiawlɛ klɔ'n i anuan nun lɛ'n, ɔ `jran kɛ be siesie ndɛ lɛ'n, man ɔ kan sa ng'ɔ juli'n kle kpɛnngbɛn mun. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, man be mɛn i atin kɛ ɔ wlu klɔ'n nun lɔ, man be sɔ i nun. Sɛ sran ng'ɔ kun sran kunfuɛ mun'n su i su lele ju lɛ'n, nán man klɔ'n sufuɛ'm be fa be aofuɛ'n be wlɛ i sa nun, afin nán i nyinfu yɛ ɔ kunnin sran nin-ɔn. Nán kɛ i nyin cili i wiengu'n ti yɛ ɔ kunnin i-ɔ. I sɔ'n ti, man ɔ tran klɔ sɔ'n su lɛ lele san klɔ sɔ'n sufuɛ'm be di i jɔlɛ. Kpɛkuun man ɔ tran lɛ ekun lele san Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn nga i blɛ su yɛ ɔ kunnin sran'n ɔ'a wu, kwlaa yɛ ɔ kwla sɛ i sin klɔ ng'ɔ wanndili su lɔ bali'n i su-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be kpali Kedɛs klɔ'n b'ɔ o Galile lɔ'n Nɛftali i oka-oka lika nun'n, ɔ nin Sisɛm klɔ'n b'ɔ o Efraim oka-oka lika nun'n, ɔ nin Kirzat-Arba bɔ be flɛ i ekun kɛ Ebrɔn'n b'ɔ o Zida oka-oka lika nun'n. Zurdɛn'n i bue kun ekun lɔ'n, Zeriko i wia afiliɛ lɔ'n be kpali Bɛzɛr b'ɔ ti Ribɛnfuɛ'm be oka lika kpɛtɛkplɛɛ b'ɔ ti okefiɛn'n. Be kpali Ramɔt b'ɔ o Galaad lɔ'n ekun, ɔ ti Gadfuɛ'm be liɛ, ɔ nin Golan b'ɔ o Bazan lɔ'n, ɔ ti Manasefuɛ'm be liɛ. Be kpali klɔ sɔ mun kɛ be `yo Izraɛlfuɛ mun, ɔ nin aofuɛ nga be tran be afiɛn'n be fiawlɛ klɔ. Kɛ ɔ ´yo nan sɛ sanvuɛsa nyan sran wie b'ɔ kun i wiengu'n ɔ'a ko fia lɔ'n ti. I liɛ'n, klunngbɔ tufuɛ'n su nyɛn-mɛn i kun-mɛn lele san be ´di i jɔlɛ.» Levifuɛ'm be awlobo kpɛnngbɛn'm be wa toli Eleazar b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, ɔ nin Nɛn i wa Zozie, ɔ nin Izraɛl akpasua fanunfanun'm be awlobo kpɛnngbɛn mun Silo lɛ Kanaan mɛn'n nun lɔ nan b'a se be kɛ: «Anannganman kan kleli Moiz kɛ be `man e klɔ dandan'n wie nan e tran su, nan be `fa nnɛn'm be didiwlɛ nga be mantan klɔ sɔ'm be lɛ'n be uka su.» Yɛ Izraɛlfuɛ'm be kpali klɔ wie mun, ɔ nin bé wun lɛ nnɛn didiwlɛ lika mun nan b'a fa man Levifuɛ mun kɛ Anannganman fa kannin'n sa. Levi akpasua nga bé nannan yɛlɛ Keatfuɛ mun'n, be yɛ fɔtɔ'n dun mmua tɔli be su-ɔ. Be ti akpasua nnyɔn. Kɛ be tuli fɔtɔ'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Aarɔn i mma'm be nyannin klɔ dandan blu-nin-nsan. Klɔ sɔ'm be o Zida nin Simeɔn, ɔ nin Bɛnzamɛn mun be lika liɛ nun. Keat i mma nga be ka lɛ'n be nyannin klɔ dandan blu. Klɔ sɔ'm be o Efraim nin Dan, ɔ nin Manase akpasua bue'n be lika nun. Akpasua nga be afiliɛ yɛlɛ Gɛrsɔn'n, be nyannin klɔ dandan blu-nin-nsan. Klɔ sɔ'm be o Isakar, nin Azɛr, nin Nɛftali, ɔ nin Manase akpasua bue ng'ɔ o Bazan nvle'n nun lɔ'n be lika nun. Mɛrari i awlo liɛ'm be nyannin klɔ dandan blu-nin-nnyɔn. Klɔ sɔ'm be o Ribɛn nin Gad, ɔ nin Zabilɔn be lika nun. Izraɛlfuɛ'm be tuli klɔ sɔ'm be nin be nnɛn didiwlɛ lika mun be wun fɔtɔ yɛ be fa mannin Levifuɛ mun-ɔn. Ndɛ nga Anannganman kan kleli Moiz'n be niannin su sɛsɛsɛ be yoli. Zida nin Simeɔn akpasua'n be klɔ liɛ nga be fa mannin Levi i wa Aarɔn i klun ba Keat i awlofuɛ mun bɔ fɔtɔ'n dun mmua tɔli bé su'n yɛlɛ: Kirzat-Arba bɔ yɛlɛ Arba klɔ'n. Arba ti Anakfuɛ'm be nannan. Siɛn, klɔ sɔ'n suan Ebrɔn. Ɔ o Zida i oka-oka lika'n nun. Be fali klɔ'n ɔ nin nnɛn didiwlɛ nga be mɛntɛn i lɛ'n be mannin be, sanngɛ fie mun nin klɔ kanngan nga be wo i asa'n su'n be dun mmua fa mannin Zɛfine i wa Kalɛb. Be fali Ebrɔn, fiawlɛ klɔ'n be mannin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Aarɔn i mma mun. Be fali Libna, Zatir, Ɛstɛmɔa, Ɔlɔn, Debir, Asan, Zita, Bɛt-Semɛs, nin be nnɛn didiwlɛ mun. Be ti klɔ ngwlan. Be kwlaa be o Zida nin Simeɔn be lika nun. Bɛnzamɛn lika liɛ'n nun, be nyannin Gabaɔn, Gɛba, Anatɔt, Alemɛt. Be ti klɔ nnan nin be nnɛn didiwlɛ lika mun. Kɛ be kɛn kwlaa ng'ɔ o lɛ'n bo nun'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga bé nannan yɛlɛ Aarɔn'n be nyannin klɔ dandan blu-nin-nsan ɔ nin be nnɛn'm be didiwlɛ mun. Keat i mma nga be kali lɛ'n, kɛ be tuli fɔtɔ'n, be fali klɔ dandan nga be o Efraim lika nun'n mannin be. Klɔ sɔ mun yɛlɛ Sisɛm. Ɔ ti fiawlɛ klɔ. Ɔ o oka-oka'n lika nun yɛ Gezɛr, nin Kibzaim, ɔ nin Ɔrɔn. Be ti klɔ nnan ɔ nin be nnɛn didiwlɛ nga be mantan be lɛ'n. Dan i lika nun be nyannin klɔ dandan nnan ekun ɔ nin be nnɛn didiwlɛ'n, klɔ sɔ mun yɛlɛ Ɛltɛke, Gibɛtɔn, Azalɔn ɔ nin Gat-Rimɔn. Manase i akpasua bue ng'ɔ o wia afiliɛ lɛ lika nun'n be nyannin klɔ dandan nnyɔn lɔ ekun, be yɛlɛ Tanak ɔ nin Zibleam ɔ nin nnɛn didiwlɛ mun. Kɛ be kɛn i kwlaa'n bo nun'n, be nyannin klɔ dandan blu ɔ nin be nnɛn didiwlɛ mun. Levi akpasua su Gɛrsɔn awlo liɛ'm be nyannin klɔ nnyɔn ɔ nin be nnɛn didiwlɛ mun Manase akpasua bue ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n nun. Klɔ sɔ mun yɛlɛ Golan, ɔ o Bazan nvle nun. Ɔ ti fiawlɛ klɔ, ɔ nin Beɛstra. Isakar lika liɛ'n nun'n, be nyannin klɔ dandan nnan ɔ nin be nnɛn didiwlɛ nga be mantan be lɛ'n. Klɔ sɔ mun yɛlɛ Kizɔn, Dabrat, Zarmit, nin An-Ganim. Azɛr lika liɛ'n nun'n, be nyannin klɔ dandan nnan ɔ nin nnɛn didiwlɛ nga be mantan be lɛ'n. Klɔ sɔ mun yɛlɛ Miseal, Abdɔn, Ɛlkat, Rɛɔb, nin Nɛftali lika liɛ nun'n, be nyannin klɔ dandan nsan ɔ nin be nnɛn didiwlɛ mun. Klɔ sɔ mun yɛlɛ Kedɛs, b'ɔ o Galile lɔ'n, ɔ ti fiawlɛ klɔ, nin Amɔt-Dɔr, ɔ nin Kartan. Kɛ be kɛn i kwlaa bo nun'n, Gɛrsɔn awlo'm be nyannin klɔ dandan blu-nin-nsan ɔ nin be nnɛn didiwlɛ mun. Levi i awlo mun, Mɛrari i mma'm be nyannin klɔ dandan nnan ɔ nin be nnɛn didiwlɛ mun Zabilɔn i lika'n nun. Klɔ sɔ mun yɛlɛ Zɔkneam, Karta, Dimna, nin Naalal. Ribɛn lika b'ɔ o Zurdɛn i bue kun lɔ nun'n, be nyannin klɔ dandan nnan ekun ɔ nin be nnɛn didiwlɛ mun. Klɔ sɔ mun yɛlɛ Bɛzɛr, ɔ wo aawlɛ'n nun, fiawlɛ klɔ'n kun-ɔn, nin Zaaz, nin Kɛdemɔt, ɔ nin Mefat. Gad liɛ nun'n, be nyannin klɔ dandan nnan ekun ɔ nin be nnɛn didiwlɛ mun. Klɔ sɔ mun yɛlɛ Ramɔt b'ɔ o Galaad lɔ'n, fiawlɛ klɔ'n kun-ɔn, nin Maanaim, nin Ɛsbɔn, ɔ nin Zaɛzɛr. Kɛ be kɛn i kwlaa'n bo nun'n Levi awlofuɛ nga bé nannan yɛlɛ Mɛrari'n be nyannin klɔ dandan blu-nin-nnyɔn fɔtɔ tulɛ nun. Levifuɛ'm be kwlaa be nyannin Izraɛlfuɛ nga'm be lika nun klɔ ablanan-nin-mɔcuɛ. Klɔ dandan sɔ'm be kwlakwla nin be nnɛn didiwlɛ mun yɛ be fa mannin be-ɔ. Anannganman fali mɛn ng'ɔ boli bé nannan'm be kasiɛ kɛ ɔ ´fa man be'n i ngba mannin be. Be fa yoli be liɛ, be trannin nun. Anannganman man be trannin fɔuun nun be nvle'n kwlaa nun, kɛ ɔ fa boli bé nannan'm be kasiɛ'n sa. Ɔ man be yoli kwlafuɛ be kpɔfuɛ'm be kwlaa be su. Be nun kun sa ɔ'a kwla jran-man be nyrun. Kasiɛ nga Anannganman boli Izraɛl nvle'n i wie fi nun-man lɛ bɔ i nuan ɔ'a yia-man-an. I kwlaa kpɛnnin su. I sin Zozie flɛli Ribɛn akpasua sufuɛ mun, nin Gad akpasua sufuɛ mun, ɔ nin Manase akpasua bue sufuɛ mun nan ɔ'a se be kɛ: «Amun niannin Moiz b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n i nuan su ndɛ'm be kwlaa su nantili. Nga n kan n kleli amun'n, amun yoli i lele guɛli i ti nin i bo. Kɛ ɔ fɛ i lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, amu'an kpɔci-man amun niaan mun. Nanwlɛ, amun fali Anannganman i mmla su. Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n i kusu man amun niaan'm b'a nyan alaje kɛ ɔ fua kleli be'n sa. Siɛn atin'n la nun, amun kwla sa amun sin kɔ mɛn nga Moiz b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n fa cɛcɛli amun Zurdɛn'n i bue ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ nun. Sanngɛ amun `fa mmla nga Moiz b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n, fa mannin amun'n i kwlaa su: amun `klo Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n, amun `fɛ i atin'n su, amun `niɛn i ndɛ'm be su, amun `fa bé wun mɛntɛn i, amun `nian nun be su i kpa kɛ ɔ fata'n sa.» Zozie yrɛli i nuan mannin be, ɔ kaleli be, nan b'a ɔ be tranwlɛ. Moiz fali Bazan nvle'n wie mannin Manase i akpasua'n bue'n. Akpasua bue ng'ɔ ka lɛ'n, ɔ mannin be lika liɛ be niaan'm bé wun lɔ Zurdɛn'n i bue kun lɔ. Kɛ Zozie ´kale be'n, ɔ yrɛli i nuan mannin be, yɛ ɔ seli be kɛ: «Ninnge kpanngban yɛ amu'an nyɛn i amun su fa kɔ amun tranwlɛ yɛ: nnɛn fanunfanun kpanngban, nin jɛtɛ ufue, nin sika ɔkwlɛ, nin aaba, nin blalɛ kpanngban, ɔ nin tralɛ. Sɛ amun ju lɔ'n, amun nin amun niaan'm be `cɛ nun.» Ribɛn akpasua'n, nin Gad akpasua'n, ɔ nin Manase akpasua bue'n be ɔli be nvle liɛ'n nun. Be kaleli Izraɛlfuɛ nga be o Silo lɔ'n, Kanaan mɛn'n nun lɔ. Be ɔli Galaad mɛn bɔ Anannganman man Moiz mannin be'n nun lɔ. Kɛ be juli Zurdɛn'n i nuan'n, be kplannin Nyanmiɛn sɔwlɛ kun nzue ba'n nuan lɛ, be kplɛnnin i dan ɔ man ɔ ti-man fiawa. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be tɛ o Kanaan mɛn'n nun lɔ'n. Izraɛlfuɛ kun nga'm be tili i kɛ Ribɛn nin Gad akpasua'n, ɔ nin Manase akpasua bue'n b'a kplan Nyanmiɛn sɔwlɛ wie Izraɛlfuɛ'm be bue liɛ'n su Kanaan mɛn'n nun lɔ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tili i sɔ'n, be yiali Silo lɛ kɛ be nin wia afiliɛ lɔ akpasua liɛ'm be ´ko kun. Be sunmannin Eleazar i wa liɛ Fine b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n Galaad mɛn'n nun lɔ kɛ ɔ `usa Ribɛn nin Gad akpasua'n, ɔ nin Manase akpasua bue mun bé sa. Kpɛnngbɛn blu yɛ be nin i be ɔli-ɔ, akpasua kun su sran kun, akpasua kun su sran kun. Be kwlakwla be ti Izraɛl awlo'm be nun kpɛnngbɛn mun. Be ɔli Galaad mɛn'n nun lɔ wia afiliɛ lɔ Izraɛl akpasua'm bé sin nan b'a usa be sa, Izraɛlfuɛ kun nga'm be kwlaa bé nuan. Be usali be kɛ: «Sa nga ti bɔ man amun fɔnnin Izraɛl Nyanmiɛn wun kɛ amun fa fɔnnin lɛ'n sa'n, e klo kɛ e ´ti nun. ?Ɔ yo sɛ yɛ man amun kacili amún sin sili i sa-a? ?Kɛ amun kplan amun tiaun Nyanmiɛn sɔwlɛ'n, nán nyin kekle yɛ amu'an yo i i su lɛ-ɔ? ?Sa tɛ nga e yoli i Pɛɔr lɔ bɔ man e nun sunman ko wu'n, bɔ kɛ e ´se yɛ'n i su sa'n tɛ o e su'n, ɔ'a ti-man amun ? Yɛ ndɛ yɛ amu'an kaci amún sin a si Anannganman nin-ɔn. Sɛ ndɛ amun yo nyin kekle Anannganman su'n, ainman Izraɛl nvle wunmuan'n su yɛ i ya'n ɔ ´tɔ-ɔ. Sɛ kusu amun wun kɛ amun tranwlɛ liɛ'n ti-mɛn i su nan Anannganman kwla tran-man nun'n, amun `bla i lika'n nun wa, kan i tranwlɛ'n wo wa'n nan amun nin e tran e lika liɛ'n nun. Ɔ man e ´srɛ amun kpa ti-ɔ, nán amun yo nyin kekle nan amun se kɛ amun ´kplan Anannganman i sɔwlɛ uflɛ uka Anannganman e Nyanmiɛn'n i sɔwlɛ'n su mlɔnmlɔn. Kɛ Akan b'ɔ ti Zerak i anunman'n yoli sa tɛ'n, like ng'ɔ ti-man kɛ be fa'n b'ɔ fali'n, Izraɛl nvle wunmuan'n su yɛ Anannganman i ya'n ɔ tɔli-ɔ. Nán Akan kunngba yɛ ɔ wuli-ɔ.» Ribɛn akpasua'n nin Gad akpasua'n, ɔ nin Manase akpasua bue'n be tɛli Izraɛl akpasua kun nga'm be awlofuɛ'm be su kɛ: «Anannganman Nyanmiɛn'n, Nyanmiɛn Kpli b'ɔ lɛ-man sin'n, b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, ɔ si akunndan nga e buli bɔ man e yoli sɔ'n. Izraɛl nvle'n kusu ɔ wa si sɔ. Sɛ nyin kekle yɛ e yoli'n, sɛ fɔnlɛ dan yɛ e fɔnnin'n, ɔ fata kɛ be kun ye ndɛndɛ. Sɛ e waan e ´kaci é sin si Anannganman ti yɛ man e kplannin Nyanmiɛn sɔwlɛ ng'ɔ o yɛ'n, sɛ e waan e ´yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n su'n, sɛ e waan e ´yi cɛlɛ wie annzɛ bo kun yolɛ i su tɛ i su ti yɛ e kplannin'n, man Anannganman bɔbɔ tu e fɔ! Srɛ b'ɔ kun ye'n ti yɛ e yoli sɔ-ɔ. Atrɛkpa-a, cɛn wie lele amun mma'm be wa se e liɛ'm be kɛ: ‹?Amun li, nguɛ nzɔliɛ yɛ ɔ wo amun nin Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n amun afiɛn-ɔn? Anannganman bɔbɔ fali Zurdɛn'n fa sieli e nin amun Ribɛn nin Gadfuɛ mun e afiɛn awɛ. Amun like fi nun-man Anannganman sa nun.› Kpɛkuun amun mma mun man e liɛ'm be ´kaci bé sin si Anannganman. I sɔ srɛ ti yɛ man e fali akunndan kɛ e ´kplan Anannganman i sɔwlɛ sɔ nin-ɔn. Nán tɛ nnɛn nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n annzɛ tɛ uflɛ fi yilɛ dunman nun-ɔn. E klun wa'n e waan man Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ'n yo kɛ sa nzɔliɛ sielɛ sa e nin amun ye afiɛn, ɔ nin e mma mun nin amun liɛ mun be afiɛn. Nzɔliɛ sɔ'n kle kɛ e lɛ atin e yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli mun, ɔ nin e bo kun yolɛ i su tɛ mun, ɔ nin e tɛ'm be kwlaa. I liɛ'n, amun mma'm be su kwla se-man e liɛ'm be kɛ be like nun-man Anannganman sa nun. Yɛ e seli é wun kɛ sɛ cɛn wie lele'n be kan i sɔ ndɛ be kle e, annzɛ be kan kle e mma mun'n i liɛ, e ´kwla tɛ be su kɛ: ‹Amun `nian, é si'm be niannin Nyanmiɛn sɔwlɛ su yɛ be kplannin nga-a. B'a kplɛn-mɛn i kɛ be ´yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n annzɛ tɛ uflɛ i su. Be kplɛnnin i kɛ ɔ `yo e nin amun e afiɛn lalofuɛ.› Nan y'a bu-mɛn i kɛ e ´kplan Nyanmiɛn sɔwlɛ e ´yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n, annzɛ tɛ uflɛ i su, y'a se-man kɛ e ´yi sraka bɔ be fa ble annzɛ like b'ɔ ti kɛ ble sa'n be yi'n i su, y'a se-man kɛ e yo i sɔ nan e ´kaci é sin e si Anannganman, annzɛ e ´fɔnndɔn i. Y'a se-man kɛ e ´yi tɛ lika uflɛ fi san Anannganman i sɔwlɛ b'ɔ o i tranwlɛ nun'n i su.» Kɛ Fine b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, ɔ nin Izraɛl kpɛnngbɛn nga be nin i be ɔli'n be tili Ribɛn akpasua'n, nin Gad akpasua'n, ɔ nin Manase akpasua'm bé nuan su ndɛ'n, be klun jɔli. Eleazar i wa Fine b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n seli kɛ: «Siɛn'n, y'a wun i wlɛ kɛ Anannganman nin ye o nun, afin amu'an yo-man Anannganman wun tɛ dan nga b'ɔ kun ye srɛ amun lika-a. Amu'an klɔklɔ-man Anannganman kɛ i ya'n `tɔ e su.» I sin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eleazar i wa Fine, ɔ nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be srɛli atin'n Ribɛn akpasua nin Gad akpasua'm be sa nun. Be jasoli nan b'a fɛ i Galaad nvle'n nun b'a ba Kanaan. Be wa boli jasin'n be kleli Izraɛlfuɛ mun. Be kusu be klun jɔli nan b'a la Nyanmiɛn ase. Be yacili alɛ bɔ be waan be nin Ribɛn nin Gad akpasua mun be ´ko kun'n i sa, yɛ be lika'n i sacilɛ bɔ be waan be ´saci i'n be yacili i ndɛ'n nun. Ribɛn akpasua sufuɛ, nin Gad akpasua sufuɛ'm be flɛli Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ'n kɛ Lalofuɛ, afin be waan: «Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ'n di lalo e nin Izraɛlfuɛ kun nga mun e afiɛn kɛ Anannganman ti Nyanmiɛn.» Kɛ Anannganman deli Izraɛlfuɛ'm be kpɔfuɛ nga be bo sin yia be'n be kwlaa bé sa nun'n, b'ɔ man be dili alaje'n, i osu ɔ'a la nun. Zozie a yo oke. Ɔ flɛli Izraɛlfuɛ'm be kpɛnngbɛn mun, nin be jɔlɛ difuɛ mun, ɔ nin sonja'm bé su kpɛn mun nan ɔ'a sɛ be kɛ: «Min yɛ m'an yo oke yɛ. Amun wunnin sa nga Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n fa yoli nvle fanunfanun kwlaa mun amun dunman nun'n, afin Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ kunnin alɛ'n mannin amun-ɔn. Nvle nga m'an dun mmua m'an kwla be nin o, ɔ nin be ng'ɔ fata kɛ amun kwla be Zurdɛn'n b'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n, ɔ nin Mediterane jenvie'n b'ɔ o wia atɔliɛ lɔ'n be afiɛn'n nun mun o, amun wunnin kɛ n tuli bé wun fɔtɔ n fa be cɛcɛli amun akpasua'n kwlaa. Anannganman amun Nyanmiɛn'n bɔbɔ ɔ ´kan bé bo, ɔ ´fuan be amun nyrun. Amun wa fa mɛn sɔ'n kɛ ɔ fa kannin'n sa. Sanngɛ amun `kplin amún nyin kpa, amun `nanti mmla nga be klɛli i Moiz fluwa nun'n su. Nán amun nian bɛ su, nán amun nian fama su. Nán amun nin nvle nga be tɛ o amun afiɛn'n be sanngan. Nán amun bo be amuɛn'm be dunman'n su be di jɔlɛ. Nán amun fa be dunman'm be ta nda. Nán amun koto bé bo, nan amun sɔ be. Amun `fa amún wun fa mantan Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n kɛ amun fa yoli i lele ndɛ'n sa. Anannganman dunman nun nvle dandan bɔ be yo sro'n be wanndili amun nyrun, lele ndɛ be wie fi a kwla jran-man amun nyrun. Amun nun sran kunngba fuan amun kpɔfuɛ akpi, afin Anannganman amun Nyanmiɛn'n kun amún ti alɛ kɛ ɔ fa kannin'n sa. I sɔ'n ti, amun `nian amún wun kpa. Amun `klo Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n. Sɛ amun kaci amún sin si i nan amun fa amun wun fa mantan nvle nga be tɛ o amun afiɛn'n, sɛ amun ja be mma mmla mun'n, sɛ amun sanngan be nun nan amun fa be sanngan amun nun'n, i liɛ'n, amun `si jrɛiin kɛ Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n, ɔ ´yaci be fuanlɛ amun nyrun, kpɛkuun be wa yo kɛ aya wie annzɛ tɛ wie sa be ´tra amun. Be wa kle amun yalɛ kɛ ngble yɛ be su fa bo amún wia sin sa, wie kusu-ɔ, kɛ owie b'ɔ su wɔ amun nyinma'm bé su sa lele san amun ´wu mɛn klanman sɔ'n bɔ Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn mannin amun'n i nun. N liɛ'n, n su wa kɔ nanwlɛ klɔ. Amun bɔbɔ amun si jrɛiin kɛ kasiɛ nga Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n boli amun'n, i wie fi nun-man lɛ b'ɔ kali ngbɛn-ɔn. Be kwlaa bé nuan yiali, wie fi a ka-man. Kɛ Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n fa yiali i kasiɛ kpakpa'm bé nuan'n, i kunngba nin-ɔn, ɔ wa yiɛ i ndɛ wiwi ng'ɔ kan kleli amun'n be kwlakwla bé nuan. Sɛ ɔ ti amun nunnunlɛ-ɔ, ɔ ´nunnun amun mɛn kpa ng'ɔ fa mannin amun'n nun. Sɛ amun yaci aenguɛ nga Anannganman nin amun trali'n i mmla'n, nan sɛ amun koto ninnge'm be bo nan amun sɔ be'n, Anannganman wa fa ya dan kpa amún wun. Ɔ su sisi-mɛn i bo, ɔ ´nunnun amun mɛn klanman ng'ɔ fa mannin amun yɛ'n nun.» Zozie yiali Izraɛl akpasua'm be kwlakwla Sisɛm lɔ. Ɔ flɛli kpɛnngbɛn mun, nin jɔlɛ difuɛ mun, ɔ nin Izraɛl sonja'm be kpɛnngbɛn mun nan b'a ba Nyanmiɛn nyrun. Zozie seli be kwlaa be kɛ: «Amun `tie ndɛ nga Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n kan'n. ‹Laa, amun nannan'm be tran Efrat'n i bue kun lɔ. Abraam nin Nakɔr bé si Terak i awlo nin-ɔn. Be sɔ amuɛn. N yoli man amun nannan Abraam ɔ tuli mɛn sɔ b'ɔ o Efrat i bue kun lɔ'n nun. N fɛli i n wlannin Kanaan mɛn wunmuan nun yɛ m mɛnnin i anunman kpanngban. N fali Izaak m mɛnnin i. N fali Zakɔb nin Ezau m mannin Izaak. Ezau i lika liɛ bɔ m mɛnnin i kɛ ɔ tran nun'n yɛlɛ Seir oka lika'n. Zakɔb nin i bo mma'm be ɔli be liɛ Ezipt. I sin n sunmannin Moiz nin Aarɔn nan m'an fa sa kekle sunman m'an yi i Eziptfuɛ'm be su kwlaa nan m'an fa amun nvle'n m'an fite. Kɛ amun nannan'm be tuli Ezipt lɔ'n be juli Ndɛma jenvie'n nuan. Be fali Eziptfuɛ'm be kakaklolo mun, ɔ nin be nnɛn kpanngɔ fufuɛ mun, be suli bé su lele juli lɛ. Yɛ be kpan flɛli min kɛ n `uka be, nan m'an fa nyanmiɛn ble m'an sie amun nvlefuɛ'm be nin Eziptfuɛ'm be afiɛn. I sin, n yoli man nzue'n katali Eziptfuɛ'm bé su. Ɔ dili be. Amun bɔbɔ amun si sa nga n fa yoli Eziptfuɛ mun'n. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, amun nvle'n cɛli aawlɛ flɛnnɛn nun kpa, kwlaa nan m'an fa be m'an ɔ Amɔrfuɛ'm be mɛn ng'ɔ o Zurdɛn'n i bue ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n nun. Be nin amun kunnin nan m'an fa be m'an man amun. Sa ti bɔ amun kwlali be'n, yɛlɛ kɛ m bɔbɔ n nunnunnin be amun nyrun. Zipɔr i wa Balak, b'ɔ ti Moab famiɛn'n i kusu ɔ nin amun kunnin. Ɔ ko yiali Bɛɔr i wa Balaam kɛ ɔ `wa wua amun amuɛn. M'an kplin-man Balaam su ɔ man ɔ yaci ko yrali amun nguan nan m'an de amun Balak sa nun. Amun kpɛli Zurdɛn'n be bali Zeriko. Zerikofuɛ'm be nin amun kunnin. Amɔrfuɛ nin Ferezfuɛ, nin Kanaanfuɛ, nin Ɛtfuɛ, nin Girgazfuɛ, nin Evfuɛ, ɔ nin Zɛbisfuɛ mun be kusu be nin amun kunnin. N fali be kwlaa m mannin amun. N sunmannin abɔn dandan mun amun nyrun, be fuannin be kɛ be fa fuannin Amɔr famiɛn nnyɔn mun'n sa. Nán amun tokofi annzɛ amun cua mun yɛ be man amun kwlali-ɔ. N fali mɛn kun bɔ amu'an kle-man amún wun yalɛ b'a di-man nun junman'n ɔ nin klɔ bɔ nán amun yɛ amun kplannin'n n fa mannin amun kɛ amun `tran nun. Vinyi fie ɔ nin olivie bɔ nán amun yɛ amun tali'n, n fa mannin amun kɛ amun `di bé su mma mun.› » Zozie kan guali su kɛ: «I sɔ'n ti, amun `nyin yi Nyanmiɛn, amun `tu amún klun be su i. Nán amun kpɔci i mlɔnmlɔn. Amun `gua amuɛn nga amun nannan'm be sɔ be kɛ be o Efrat i bue kun lɔ'n annzɛ Ezipt lɔ'n be ase nan amun `su Anannganman. Sɛ kusu i sɔ'n jɔ-man amun klun'n, ndɛkɛn amun kle like nga amun klo kɛ amun ´su i'n, sɛ amun ´su ninnge nga amun nannan'm be su be Efrat bue kun lɔ nin o, annzɛ sɛ amun su Amɔrfuɛ nga amun wo be mɛn'n nun yɛ'n be liɛ mun o! Sanngɛ n liɛ'n, e nin min osufuɛ mun, e ´su Anannganman.» Nvlefuɛ'm be tɛli i su kɛ: «Ɔ siɛ! Nán e yɛ e ´yi Anannganman i ase e ´su ninnge uflɛ mun-ɔn. Anannganman e Nyanmiɛn'n yɛ ɔ toli e nin é si mun e ti Eziptfuɛ'm bé sa nun-ɔn. Ɔ yili atrɛ dandan mun e bɔbɔ e nyrun, ɔ sasali ye atin wunmuan'n nun. Ɔ sasali e nvle nga e sinnin nun e bali'n be lika. Anannganman yɛ ɔ fuannin nvle beblebe sɔ mun e nyrun-ɔn. I yɛ ɔ fuannin Amɔrfuɛ nga be tran mɛn nga nun laa nin-ɔn. I sɔ'n ti, e kusu e ´su Anannganman. I yɛ ɔ ti e Nyanmiɛn nin-ɔn.» Zozie tɛli be su kɛ: «Amun su kwla-man Anannganman su yɛlɛ kɛ ɔ ti Nyanmiɛn kun bɔ i nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Ɔ su kwla suan-man amun fɔnlɛ nin amun sa tɛ'm bé bo, yɛ ɔ su kplin-man su kɛ amun fa like uflɛ ukɛ i su. Sɛ amun yaci i lɛ be su ninnge wie mun'n, ɔ ´yo amun tɛ. Ɔ ´nunnun amun, ɔ nian-man kɛ ɔ'a yo amun ye sunman'n ti.» Nvlefuɛ'm be tɛli i su kɛ: «Ɔ siɛ! E su yo-man sɔ. E liɛ'n Anannganman yɛ e ´su i-ɔ.» Zozie seli be kɛ: «Amun bɔbɔ amun ti amun lalofuɛ. Amun bɔbɔ yɛ amun waan amun ´su Anannganman nin-ɔn.» Be tɛli i su kɛ: «Ɛɛn! E ti e bɔbɔ e lalofuɛ.» Yɛ Zozie seli be kɛ: «Amun `gua amuɛn nga be o amún sa nun'n be blo nan amun `fa amún wun mantan Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n.» Be tɛli i su kɛ: «E ´su Anannganman e Nyanmiɛn'n. E ´fɛ i ndɛ'm be su.» Le kun sɔ'n nun Zozie man Izraɛlfuɛ'm be tali nda Sisɛm lɔ. Ɔ kpɛli mmla mannin be, ɔ klekleli be wafa nga be ko nanti su'n. Yɛ ɔ klɛli be mmla sɔ mun Nyanmiɛn i mmla fluwa'n nun. I sin, ɔ fali yɛbuɛ dan kun tɛkɛli i waka dan'n bo lɛ Anannganman i lika nun lɛ. I sin ɔ seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Amun `nian yɛbuɛ nga kpa. Ɔ ti lalofuɛ, afin sɛ ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ tili ndɛ nga Anannganman kan kleli ye'n i kwlaa. Ɔ wa yo amun lalofuɛ man amun su yaci-man amun Nyanmiɛn'n i sulɛ.» Yɛ Zozie mannin Izraɛlfuɛ'm be atin nan b'a ɔ be tranwlɛ'm be nun. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, nan Nɛn i wa Zozie b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n ɔ'a wu i afuɛ ya afuɛ blu'n su. Be sieli i lika nga be fa mɛnnin i Timnat-Serak lɔ'n nun Efraim oka lika nun Gaas oka'n i nglo lɔ. Izraɛlfuɛ'm be suli Anannganman Zozie nyin su, ɔ nin kpɛnngbɛn nga be sili Zozie bɔ be wunnin sa nga Anannganman yo mannin Izraɛlfuɛ mun'n be nyin su. Izraɛlfuɛ'm be sieli Zozɛf i owie'n bɔ be fa fin Ezipt bali'n Sisɛm lɛ. Be sieli i lika nga Zakɔb toli i Amɔr ng'ɔ takali Sisɛm klɔ'n i mma'm bé sa nun jɛtɛ ufue ya'n i nun. Lika sɔ'n yoli Zozɛf i mma'm be liɛ. Aarɔn i wa Eleazar kusu wuli i liɛ. Be sieli i kpɔlɛ nga be fa mɛnnin i wa Fine'n i su lɔ Efraim oka lika'n nun. Kɛ Zozie wuli'n, Izraɛlfuɛ'm be usali Anannganman kɛ: «?E nun akpasua onin yɛ ɔ nin Kanaanfuɛ'm be ´dun mmua ko kun-ɔn?» Yɛ Anannganman tɛli be su kɛ: «Zida akpasua'n su sran mun-ɔn. M'an fa nvle sɔ'n m'an wla bé sa nun.» Yɛ Zida akpasua su sran'm be seli Simeɔn b'ɔ ti Zida i niaan'n i akpasua su sran'm be kɛ: «Amun bla wa uka e man e nin Kanaanfuɛ nga be o e lika nun'n e kun. Cɛn nga amun nin amun liɛ'm be ´kun'n, e kusu e ´ko uka amun.» Yɛ Simeɔn i akpasua'n su sran'm be nin be ɔli-ɔ. Zida akpasua'n nin Simeɔn akpasua'n be fali alɛ'n wlali Kanaanfuɛ nin Ferezfuɛ'm bé sin. Anannganman yili sran sɔ mun mannin be nan b'a kun be nun sran akpi blu (10.000) Bezɛk lɔ. Be toli Adɔni-Bezɛk lɛ. Be nin i be kunnin. Be kwlali Kanaanfuɛ nin Ferezfuɛ mun. Adɔni-Bezɛk wanndili. Be suli i su be ko trɛli i, nan b'a kpɛkpɛ i sama kokotre nin i ja mma kokotre'n, kpɛkuun Adɔni-Bezɛk seli kɛ: «N kpɛkpɛli famiɛn ableso bé sama kokotre nin bé ja mma kokotre mun. Tabli nga n di su like'n, be o i bo yɛ aliɛ ng'ɔ flo mín sa nun tɔ'n yɛ be isa be di-ɔ. Nga n yoli'n yɛ Nyanmiɛn ɔ'a yi ɔ'a man min yɛ.» Be fɛli i bali Zerizalɛm, lɛ yɛ ɔ wa wuli-ɔ. Kɛ Zida akpasua'n su sran'm be fɛli i lɛ'n, be ko tɔli Zerizalɛmfuɛ'm be su nan b'a fa klɔ'n. Be kunnin i nun sran'm be kwlaa nan b'a wɔ klɔ'n nun. I sin Zida akpasua'n su sran'm be nin Kanaanfuɛ nga be tran oka-oka lika'm be nun lɔ, ɔ nin be nga be o ngua lɔ lika nun'n, ɔ nin be nga be o lika kpɛtɛkplɛɛ nun'n be ko kunnin. I sin ekun be nin Kanaanfuɛ nga be tran Ebrɔn'n be kunnin. Laa Ebrɔn i dunman yɛlɛ Kirzat-Arba. Zida akpasua'n su sran'm be nin be kunnin nan b'a kwla Sesai, nin Aiman, ɔ nin Talmai. Kɛ Zidafuɛ'm be fɛ i lɛ'n, be nin Debir lɔfuɛ'm be ko kunnin. Debir i dunman laa'n yɛlɛ Kirzat-Sefɛr. Kalɛb seli kɛ: «Sran ng'ɔ kwla Kirzat-Sefɛr lɔfuɛ mun nan ɔ fa be klɔ'n, n ´fa mín wa bla bɔ be flɛ i Aksa'n, n´fa mɛn i kɛ ɔ jɛ i.» Kalɛb bɔbɔ i sinma liɛ bɔ be flɛ i Kɛnaz'n i klun ba bɔ be flɛ i Ɔtniɛl'n yɛ ɔ fali klɔ nin-ɔn, nan Kalɛb ɔ'a fɛ i wa Aksa'n ɔ'a mɛn i kɛ ɔ jɛ i. Kɛ Aksa juli Ɔtniɛl awlo lɔ cɛ'n, ɔ jin Ɔtniɛl i wun kɛ ɔ srɛ asiɛ kun i si Kalɛb i sa nun. Aksa fin i aflunmun'n su jrali nan Kalɛb ɔ'a usɛ kɛ: «?ɔ waan a srɛ like?» Yɛ ɔ tɛli i su kɛ: «Ɛɛn! Min waan n ´srɛ wɔ like. Min waan a man min nzue ti lika'n wie yɛlɛ kɛ lika nga a fa mannin min'n ti kee.» Yɛ Kalɛb fali nzue ti nga be o nglo lɔ ɔ nin nzue ti nga be o ngua wa'n mɛnnin i-ɔ. Moiz i sia b'ɔ ti Kenfuɛ'n, i osu nunfuɛ mun ɔ nin Zida akpasua su sran'm be tuli be bo mme klɔ'n su lɛ. Be ɔli Zida aawlɛ flɛnnɛn b'ɔ o Arad i ngua lɔ'n nun, nan b'a tran lɛfuɛ'm be afiɛn. Zida akpasua su sran mun, nin Simeɔn b'ɔ ti Zida i niaan'n i akpasua su sran mun be fali alɛ'n wlali Kanaanfuɛ nga be tran Zɛfat'n bé sin, nan b'a kwla be. Be nunnunnin klɔ'n mlɔnmlɔn, i sɔ'n ti be flɛli klɔ sɔ'n kɛ Nunnunlɛ. Be fali Ebrɔn klɔ'n be mannin Kalɛb kɛ Moiz kan kleli be'n sa. I sɔ'n ti, Kalɛb fuannin Anak i mma nsan'm be akpasua su sran mun. Bɛnzamɛn i osu nun sran'm b'a fuan-man Zɛbisfuɛ nga be tran Zerizalɛm lɛ'n. Ɔ man lele ndɛ Zɛbisfuɛ'm be nin be yɛ be o Zerizalɛm lɛ-ɔ. Sran sɔ'm be ´nian-an, bian kun fin klɔ nun lɔ su fite. Be seli i kɛ: «Kle ye kan be sin bɔ be wlu klɔ'n nun lɔ'n. Sɛ a kle ye'n, e ´yaci ɔ nun.» Yɛ ɔ kleli be-ɔ. Efraim nin Manase be osu'n nun sran mun bɔ be ti Zozɛf i akpasua sufuɛ'n, be kunnin klɔ'n nun sran'm be kwlaa, san bian sɔ'n nin i osufuɛ mun yɛ be yacili be lɛ-ɔ. Bian sɔ'n ɔ ɔli Ɛtfuɛ'm be mɛn'n nun ko kplannin klɔ kun nan ɔ'a tɔn i dunman Liz. Be tɛ flɛ i sɔ lele ndɛ. Manase i akpasua'n su sran'm b'a fuan-man Bɛt-Sean nin i asa'n su sran mun, nin Tanak nin i asa'n su sran mun, nin Dɔr nin i asa'n su sran mun, nin Zibleam nin i asa'n su sran mun, nin Megido nin i asa'n su sran mun. Kanaanfuɛ sɔ'm be kali lɛ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be wa nyannin fanngan'n, be miannin Kanaanfuɛ mun kɛ be di junman man be. B'a fuan-man be. Efraim i akpasua'n su sran'm be kusu b'a fuan-man Kanaanfuɛ nga be tran Gezɛr'n. Be nin be yɛ be o Gezɛr lɛ-ɔ. Zabilɔn i akpasua'n su sran'm b'a fuan-man Kitrɔnfuɛ mun nin Naalɔlfuɛ mun, yɛ Kanaanfuɛ sɔ'm be nin Zabilɔn akpasua'n be trannin lɛ-ɔ. Be dili junman mannin be. Azɛr i akpasua'n su sran'm b'a fuan-man Akofuɛ mun, nin Sidɔnfuɛ mun, nin Aklalfuɛ mun, nin Akzibfuɛ mun, nin Ɛlbafuɛ mun, nin Afikfuɛ mun, nin Rɛɔbfuɛ mun. Ɔ man Azɛr akpasua'n su sran'm be trannin Kanaanfuɛ mun bɔ be ti ɔnvuɛ'n be wun lɛ, b'a fuan-man be. Nɛftali i akpasua'n su sran'm b'a fuan-man Bɛt-Semɛsfuɛ mun, ɔ nin Bɛt-Anatfuɛ mun. Be trannin Kanaanfuɛ nga be ti ɔnvuɛ'n be wun lɛ, sanngɛ be miannin be kɛ be `di junman man be. Amɔrfuɛ'm be suli Dan i akpasua'n su sran'm bé bo ko sieli be oka-oka lika'n nun. B'a man-man be atin kɛ be jra lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɛ. Amɔrfuɛ'm be kali Erɛs, nin Azalɔn, ɔ nin Saalbim lɛ, sanngɛ Zozɛf i osu nun sran'm be wa kwlali be. I ti be miannin be kɛ be di junman man be. Amɔrfuɛ'm be lika'n i anyialiɛ'n ɔ fɛ i Nyannglan Oka'n ɔ nin Sela klɔ'n bé wun lɔ kɔ. Anannganman i anz'n fɛli i Gilgal lɛ ɔ ɔli Bɔkim. Ɔ seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «N fali amun Ezipt lɔ m bali, mɛn nga n kan kleli amún nannan mun kɛ n ´fa man amun'n nun. Yɛ n seli kɛ aenguɛ nga e nin amun trali'n, ɔ ´tran lɛ titi. Amun kusu n seli amun kɛ nán amun nin nvle nga i nun sran mun be tra aenguɛ. Amun `bubu be amuɛn sɔwlɛ mun. N seli amun sɔ, sanngɛ amu'an ti-man min aniɛn'n. ?Ɔ yoli sɛ ti yɛ amun yoli sɔ-ɔ ? I sɔ'n ti, n ´kan kle amun kɛ, n su fuan-man nvle sɔ'n nun sran mun amun nyrun. Be nin amun ´tran. Be amuɛn'm be wa yo kɛ aya yɛ b'a suɛ i amun bo sa.» Anannganman i anz'n kannin ndɛ sɔ mun kleli Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla. Kɛ be tili'n, yɛ woo be tɔli sunlɛ su-ɔ. Be tɔnnin klɔ sɔ'n i dunman kɛ Bɔkim bɔ i bo yɛlɛ sunfuɛ mun. Be yili tɛ mannin Anannganman. Kɛ Zozie mannin Izraɛlfuɛ'm be atin'n, be ɔli be tranwlɛ fanunfanun'm be nun. Kɛ mɛn'n i falɛ'n ɔ yoli kɛ nga sa. Zozie ɔ nin kpɛnngbɛn nga be wunnin sa dandan nga Anannganman yoli mannin Izraɛlfuɛ mun bé nyin su'n, be suli Anannganman. Nɛn i wa Zozie b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n ɔ wa wuli. Kɛ ɔ ´wu'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ya afuɛ blu. Be sieli i Timnat-Erɛs lɔ lika nga be mɛnnin i'n nun Efraim oka b'ɔ o Gaas oka i nglo lɔ lika'n nun. Zozie i wiengu'm be wa wieli wu. Be sinfuɛ nga be wa jasoli su'n be si-man Anannganman. Be si-man sa ng'ɔ yoli mannin Izraɛl'n. Izraɛlfuɛ'm be yoli sa nga Anannganman klo-mɛn i mlɔnmlɔn'n: be sɔli amuɛn nga be flɛ be kɛ Baal mun. Anannganman b'ɔ ti bé nannan'm be Nyanmiɛn'n, bɔ i yɛ ɔ fali be Ezipt lɔ bali'n, be yacili i lɛ be ɔli nvle nga be o bé wun lɛ'n nun, be ko tuli be amuɛn mun, be kotoli bé bo. Ɔ man Anannganman fali ya. Be yacili Anannganman lɛ be sɔli amuɛn nga be flɛ be kɛ Baal nin Astarte mun. Yɛ Anannganman ɔ wa fali ya dan kpa Izraɛlfuɛ'm bé wun nan ɔ'a man ninnge fɛnfuɛ'm be atin kɛ be `fɛn bé bo ninnge mun. Ɔ yoli man b'a kwla jran-man be kpɔfuɛ nga be mantan be lɛ'n be nyrun kun. Alɛ kwlaa nga be kunnin'n, Anannganman ɔ'a jran-man bé sin kɛ Anannganman bɔbɔ dun mmua kan kleli be'n sa. Ɔ'a jran-man be sin kɛ ɔ tali nda kleli be'n sa. I sɔ'n ti awlaboɛ dan kpa tɔli be su. Anannganman wa mannin be jɔlɛ difuɛ mun. Be yɛ be wa deli be nvle nga be fɛn be bo ninnge'n bé sa nun-ɔn. Sanngɛ kɛ be jɔlɛ difuɛ sɔ'm be kan ndɛ kle be'n, nán tilɛ yɛ be ko ti i kɛ ɔ fata'n sa-a. Be sin ko tu amuɛn nga, be sin ko tu amuɛn nga, be koto bé bo. Be kaci bé sin sili atin nga bé nannan'm be fali su'n. Bé nannan'm be nantili Anannganman i mmla'm bé su, sanngɛ b'a nian-man bé si'm be liɛ'n su. Kɛ Anannganman man be jɔlɛ difuɛ kun ɔ ukɛ i, blɛ nga jɔlɛ difuɛ i nyin tɛ o su'n, Anannganman de be be kpɔfuɛ'm be sa nun. Afin kɛ be ´kle be yalɛ bɔ be ´mianmian be'n, be sun flɛ Anannganman. I kusu ɔ si be aunnvuɛ, sanngɛ kɛ jɔlɛ difuɛ'n ko wu cɛ'n, kpɛkuun be nantilɛ nga be wa nanti'n i tɛ tra bé nannan'm be liɛ'n bɔbɔ. Be fa bé wun fa cici amuɛn mun, be sɔ be, yɛ be koto bé bo. Bé nannan'm bé nyin kekle'n i su cɛ yɛ be nian-an. Anannganman wa fali ya Izraɛlfuɛ'm bé wun nan ɔ'a se kɛ: «Kɛ bɔ sran nga'm be saci min aenguɛ nga e nin bé nannan mun e trali'n, bɔ b'a tie-man min aniɛn'n, i ti n kpa'n, n fuan-man nvle nga Zozie ´wu'n ɔ yacili be lɛ'n be wie fi. N ´fa nvle sɔ mun n fa sa Izraɛlfuɛ mun n ´nian. Sɛ be ´fa Anannganman i atin kɛ be nannan'm be fali'n sa o.» Yɛ Anannganman yacili nvle sɔ mun bɔ ɔ'a kplin-man su kɛ Izraɛl kwla be Zozie nyin su'n be lɛ, ɔ'a bo-man wɛ kɛ ɔ ´kan bé bo. Anannganman yacili be lɛ kɛ ɔ ´fa sa Izraɛlfuɛ nga b'a kun-man Kanaan alɛ'n wie mun nian. Anannganman waan ɔ ´yaci be lɛ nan Izraɛlfuɛ nga be ´kun alɛ'n b'a wun-man nun'n, be fa be a suan alɛ kunlɛ. Nvle sɔ mun yɛ: Filistifuɛ'm be famiɛn diwlɛ nnun mun, Kanaanfuɛ'm be kwlaa, ɔ nin Sidɔnfuɛ mun, ɔ nin Evfuɛ nga be o Liban oka-oka'n nun mun ɔ fɛ i Baal-Ɛrmɔn oka'n su lele fa ju Amat klɔ'n i wun lɔ. Nvle nga be o lɛ mun yɛ Anannganman yacili be lɛ kɛ ɔ ´fa sa Izraɛlfuɛ mun ɔ ´nian sɛ be ´fɛ i mmla ng'ɔ fa wlali Moiz nuan kɛ ɔ `fa kle be'n su o. Izraɛlfuɛ'm be trannin Kanaanfuɛ mun, nin Ɛtfuɛ mun, nin Amɔrfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Evfuɛ mun ɔ nin Zɛbisfuɛ'm be afiɛn. Be jali nvle sɔ'm be nun bla mun, be fali be mma mmla'm be mannin be kɛ be ja be, kpɛkuun be sɔli be amuɛn mun. Izraɛlfuɛ'm be yoli like ng'ɔ kun Anannganman i ya'n. Bé wla fili Anannganman. Be ko sɔli amuɛn nga be flɛ be Baal nin waka nga be taka be bɔ be sɔ be'n. Anannganman wa fali ya Izraɛlfuɛ'm bé wun. Ɔ yili i sa bé su mannin Kisan-Riseataim, b'ɔ ti Mezopotami famiɛn'n. Izraɛlfuɛ'm be suli Kisan-Riseataim afuɛ mɔcuɛ. Yɛ be kpan flɛli Anannganman nan ɔ'a man be jɔlɛ difuɛ kun. Be flɛ i kɛ Ɔtniɛl. Kalɛb i sinma yasua Kɛnaz i wa-a. Anannganman i Wawɛ'n jrɛli i su. Ɔ yoli Izraɛl nvle nun jɔlɛ difuɛ ɔ nin Kisan-Riseataim, b'ɔ ti Mezopotami famiɛn'n be kunnin, nan Anannganman ɔ'a yi famiɛn sɔ'n ɔ'a mɛn i. Izraɛl nvle'n tɔli fɔuun afuɛ ablanan. Yɛ Kɛnaz i wa Ɔtniɛl wuli-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be yoli like nga Anannganman klo-mɛn i ekun. I sɔ'n ti yɛ Anannganman wlali Eglɔn b'ɔ ti Moab famiɛn'n i fanngan kɛ ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kun nin-ɔn. Eglɔn fali Amɔnfuɛ nin Amalɛkfuɛ mun ukali i su nan ɔ nin Izraɛlfuɛ'm b'a ɔ kunlɛ. Be kwlali Izraɛlfuɛ mun, be fali Zeriko. Izraɛlfuɛ'm be suli Eglɔn b'ɔ ti Moab famiɛn'n i afuɛ blu-nin-mɔcuɛ. Yɛ Izraɛlfuɛ'm be kpan flɛli Anannganman ekun nan ɔ'a man bé defuɛ kun b'ɔ yɛlɛ Gera i wa Eid. I si Gera ti Bɛnzamɛn akpasua'n su sran. Eid di bɛ. Izraɛlfuɛ'm be sunmannin Eid kɛ ɔ fa like kun ko cɛ Eglɔn b'ɔ ti Moab famiɛn'n. Eid boli i tokofi kun, ɔ lɛ i nyrun lɛ i sin. I tɛnndɛn'n ju bé sa koko kun. Ɔ fali tokofi sɔ'n sɛnnin i tralɛ'n i bo, i fama su. Ɔ ko fali like sɔ'n mannin famiɛn Eglɔn b'ɔ ti Moab famiɛn'n. Eglɔn i wunnɛn'n wo i wun kpa. Kɛ ɔ fali like'n mannin famiɛn'n wieli'n, ɔ seli be nga be suali like sɔ'n kɛ be `dun mmua. I bɔbɔ ɔli lele juli amuɛn sɔwlɛ wie b'ɔ o Gilgal i wun lɔ'n nun. Kpɛkuun ɔ sɛli i sin ɔ wa seli famiɛn'n kɛ: «Nannan, n klo kɛ n ´tu wɔ aswre.» Yɛ famiɛn'n seli be nga be o i wun lɛ'm be kɛ be `cuɛn bé wun. Yɛ be fiteli-ɔ. Eid wluli i sin lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ ti nglo sua ng'ɔ fa aunngban lɔ'n nun. Ɔ seli i kɛ: «Nyanmiɛn sunmannin min kɛ n kan ndɛ kun kle wɔ.» Yɛ famiɛn'n jasoli i famiɛn bia'n su-ɔ. Eid fɛli i sa bɛ'n fa yili tokofi'n b'ɔ o i fama su lɔ'n, yɛ bi! Yɛ ɔ fa wɔli famiɛn'n i klun-ɔn. Tokofi i ba'n nin i waka'n kwlaa wluli bian'n i klun, kpɛkuun bian'n i klun lui'n bu katali kue'n su. Eid yacili tokofi'n i klun. Eid nyinnin anuan'n nan ɔ'a to nun, kpɛkuun ɔ sinnin sua'n i sin lɔ fiteli. Nan ɔ'a ɔ. Kɛ ɔ ɔli'n, famiɛn'n i sufuɛ'm be wa nian-an, nglo sua'n su lɔ anuan'n i nun ti towa. Be bu i kɛ ɔ su kɔ atin nun nglo sua'n su lɔ. Yɛ be minndɛli kpa bɔ lɔuun, ɔ tike-man anuan'n. Yɛ be fali lakle'n be tikeli anuan nin-ɔn. Be ´nian-an, be min bian'n yɛ ɔ la yɛ. Ɔ'a wu. Blɛ nga be ´minndɛ lɛ'n, wuun Eid ɔ'a wanndi ɔ'a ɔ lalaa. Ɔ sannin amuɛn sɔwlɛ wun ɔ ɔli Sɛira. Kɛ ɔ wluli klɔ nun cɛ'n, yɛ ɔ fitali awɛ nun Efraim oka'n su lɔ-ɔ. Yɛ Izraɛlfuɛ'm be nin i fin oka'n su lɔ jrali-ɔ, ɔ dun be mmua. Ɔ seli be kɛ: «Nanwlɛ Anannganman ɔ'a yi Moabfuɛ mun bɔ be ti amun kpɔfuɛ'n ɔ'a man amun. Amun man e wɔ!» Be suli i su. Be fali kan be nanti bé ja nun kpɛ Zurdɛn lɛ. B'a man-man sran fi atin kɛ ɔ sin. Nan b'a kwla Moabfuɛ mun. Be kunnin sran kɔe akpi blu (10.000). Be kwlaa sɔ'n be ti alɛ kunfuɛ kpakpa mun nin yakpafuɛ mun. Be wie fi ɔ'a fite-man nun. Kɛ ɔ fin le kun sɔ nun'n, Moabfuɛ'm be ti'n wo Izraɛlfuɛ'm bé bo. Lika'n wa tɔli bliin afuɛ ablaɔcuɛ. I sin Anat i wa Samgar yɛ ɔ wa jasoli su-ɔ. Ɔ fali nannin kankanlɛ waka kun kunnin Filistifuɛ'm be nun sran ya nsiɛn. I kusu deli Izraɛlfuɛ'm be wie. Kɛ Eid wuli'n, Izraɛlfuɛ'm be wa yoli like nga Anannganman klo-mɛn i ekun. Yɛ Anannganman fali be wlɛli i Zabɛn b'ɔ ti Kanaan famiɛn ng'ɔ tran Azɔr'n i sa nun-ɔn. Zabɛn i alɛ kunfuɛ'm be kpɛnngbɛn yɛlɛ Sizɛra. Ɔ trɛn i liɛ Arɔsɛt-Gɔim. Izraɛlfuɛ'm be kpan flɛli Anannganman afin Sizɛra lɛ blalɛ kakaklolo ya ngwlan. Ɔ kleli Izraɛlfuɛ'm be nun afuɛ kɔe ablaɔn. I blɛ sɔ nun'n, wuun Lapidɔt i yi Debora b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, ɔ di jɔlɛ Izraɛl mɛn'n nun. Ɔ tran mme kun b'ɔ o Efraim oka'n su'n i bo yɛ ɔ kan ndɛ nin-ɔn. Be tɔnnin mme sɔ'n i dunman kɛ Debora i mme. Ɔ o Rama nin Betɛl be afiɛn. Izraɛlfuɛ'm be kɔ i ja su yɛ ɔ di be jɔlɛ mun-ɔn. Le kun ɔ sunmannin sran kɛ be ko flɛ Barak, Abinɔam ng'ɔ fin Kedɛs b'ɔ o Nɛftali lika nun lɔ'n i wa liɛ'n. Nan ɔ'a se i kɛ: «Ndɛ nga Anannganman b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n kaleli min kɛ n kan kle wɔ'n yɛ: ‹Kɔ Tabɔr oka'n wun lɔ nan fa Nɛftali nin Zabilɔn akpasua'n be su sran akpi blu (10.000). N wa cuɛn Zabɛn i alɛ kunfuɛ'm bé su kpɛnngbɛn Sizɛra, nin i kakaklolo mun, ɔ nin i alɛ kunfuɛ mun, n ´fa be m ´ba ɔ́ wun lɛ Kizɔn nzue ba'n i nuan lɛ. Yɛ n ´fa be m ´man wɔ.»› Barak tɛli i su kɛ: «Sɛ a ´wun kɛ n ´kɔ'n, wuun w'a ɔ min sunmanlɛ. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, n kɔ-man.» Yɛ Debora tɛli i su kɛ: «N wa ko sunman wɔ, sanngɛ a su nyan-man nyrun alɛ sɔ'n nun. Bla sin i sa nun yɛ Anannganman ɔ ´fa Sizɛra wla-a.» Yɛ Debora nin Barak be ɔli Kedɛs-ɔ. Barak flɛli Zabilɔn nin Nɛftali be akpasua'n su sran mun Kedɛs lɔ. Sran akpi blu (10.000) be su i su, Debora su i su wie. Ebɛr b'ɔ ti Kenfuɛ'n, ɔ nin Moiz i sia liɛ Ɔbab i osu'n nunfuɛ mun b'a kwla tran-man. Ɔbab ti Kenfuɛ'm be nannan. Ebɛr ko kplɛnnin i tannin sua liɛ'n Zananim lɔ Sɛni waka'n i wun lɔ, lika sɔ'n ɔ o Kedɛs klɔ i wun koko lɛ. Be seli Sizɛra kɛ Abinɔam i wa Barak ɔ'a fu Tabɔr oka'n su. Yɛ Sizɛra yoli man i blalɛ kakaklolo ya ngwlan'n, nin i alɛ kunfuɛ'm bɔ be o Arɔsɛt-Gɔim be kwlaa bé ti yiali Kizɔn nzue ba'n i nuan lɛ-ɔ. Yɛ Debora seli Barak kɛ: «Jaso, ndɛkɛn yɛ Anannganman ɔ ´yi Sizɛra ´man wɔ-ɔ. Anannganman bɔbɔ ɔ ´dun mmua ɔ nyrun.» Yɛ Barak fin Tabɔr oka'n su jrali-ɔ. I sa nun sran'm be ti akpi blu (10.000). Anannganman man Sizɛra nin i kakaklolo'm b'a nyan-man jranwlɛ, be wanndili Barak bo. Sizɛra fin i kakaklolo nun jrali nan ɔ'a wanndi i ja nun. Barak suli kakaklolo nin alɛ kunfuɛ'm be su lele juli Arɔsɛt-Gɔim. Kɛ be ´ju lɛ'n, wuun b'a wie Sizɛra i alɛ kunfuɛ'm be kwlaa be kun. Be nun kun sa a ka-man lɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Sizɛra ɔ ´wanndi i ja nun ´kɔ. Ɔ ko fiali Ebɛr b'ɔ ti Kenfuɛ'n i yi Zaɛl, i tannin sua'n i bo lɔ, afin Zabɛn b'ɔ ti Azɔr famiɛn'n ɔ nin Ebɛr b'ɔ ti Kenfuɛ'n i awlofuɛ'm be di anuansɛ. Yɛ Zaɛl fiteli-ɔ, ɔ ɔli Sizɛra i atin kpalɛ nan ɔ'a se i kɛ: «Min min bian, bla e sie like, bla wa sike min awlo wa. Nán ɔ klun ti wɔ kaan sa.» Ɔ sikeli bla'n i sua lɔ, nan bla'n ɔ'a fa kondro kun ɔ'a fa kɛtɛ i su. Ɔ seli bla'n kɛ: «Man min nzue kan man n nɔn. Nzue we'n kun-man min ngowa.» Bla'n tikeli nɔnnɔn tonglo'n su fa mɛnnin i. Ɔ nɔnnin, yɛ bla'n katali i su ekun-ɔn. Bian'n seli i kɛ: «Jran anuan'n nun lɛ. Sɛ sran wie wa usa wɔ kɛ: ‹?Sran o wɔ awlo wa'n?› Tɛ i su kɛ: ‹Cɛcɛ.»› Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Sizɛra ɔ'a fɛ saa, ɔ su lafi kpa gbɔɔ! Yɛ Ebɛr i yi Zaɛl fali waka ti piembie kun ɔ nin marto kun, ɔ wunngeli i wun lɛ blɛblɛblɛ. Ɔ fali waka sɔ'n boli i ti'n nun, ɔ boli nun asiɛ'n nun, nan ɔ'a wu. Zaɛl ´nian-an, Barak yɛ ɔ su kunndɛ Sizɛra yɛ. Ɔ ko kpɛli i atin nan ɔ'a se i kɛ: «Bla man n fa sran nga a su kunndɛ i'n n kle wɔ.» Ɔ wluli i sua lɔ, ɔ ´nian-an, Sizɛra yɛ ɔ la yɛ waka'n bo i ti'n nun, ɔ'a wu. Le kun sɔ nun'n, Nyanmiɛn'n boli Zabɛn b'ɔ ti Kanaan famiɛn'n mannin Izraɛlfuɛ mun. Aliɛ'n b'ɔ ´cɛn'n b'ɔ ´san'n, wuun Izraɛlfuɛ'm bé ta'n ɔ ´tin Zabɛn b'ɔ ti Kanaan famiɛn'n su, lele be kunnin i. I le kun sɔ'n, Debora nin Abinɔam i wa Barak be toli jue ng'ɔ o yɛ'n: «Man e la Anannganman'n i ase, afin Izraɛlfuɛ'm be siesieli bé wun kɛ be ´kun alɛ. Sran'm be bali be klun klo kɛ be ´ko kun alɛ sɔ'n. Famiɛn mun nin siefuɛ mun, amun `sie amún su tie. N ´to jue m ´bo n flɛ Anannganman. M ´bo n flɛ Izraɛl Nyanmiɛn'n. Anannganman, kɛ a fin Edɔm aawlɛ'n nun bali'n, kɛ a fin Seir oka'n su jrali'n, asiɛ'n kejeli, nyanmiɛn'n mlannin yɛ nzue'n tɔli dan kpa. Oka'm be jran Anannganman nyrun-ɔn, ɔ jran-man kun. Sinai oka'n kejeli Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i nyrun. Anat i wa Samgar i blɛ su'n, yɛ Zaɛl i blɛ su'n, be nga be sua ninnge'm be sin'n, be kunndɛ be-ɔ, be wu-man be. Lika kɔfuɛ'm be tɔ blo yɛ be kɔ-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be nyan-man kpɛn Izraɛl mɛn'n nun. Lele san m bɔbɔ min Debora n wa jasoli nan m'an yo kɛ Izraɛlfuɛ'm bé nin sa. Laa, kɛ Izraɛlfuɛ'm be ko sɔ amuɛn mun cɛ'n, kpɛkuun alɛ a tɔ. Sran akpi-akpi ablanan (40.000) be nyan-man be wue sasalɛ like, ɔ nin cua ba kun sa Izraɛl mɛn'n nun. N jin Izraɛl kpɛnngbɛn mun ɔ nin be nga be ɔli alɛ kunlɛ be klun klo'n bé sin. Man e la Anannganman i ase. Amun nga be fu aflunmun ufue'm bé su'n, amun nga amun tran tapi nglanman'm bé su'n, ɔ nin amun nga amun kɔ atin sin'n, amun `to jue be manman Anannganman'n. Be nga be jran nzue sawlɛ'm bé su bɔ be cɛ nzue'n, be `yi Anannganman i ayɛ! Ye ng'ɔ yoli kpɛnngbɛn mun'n ti, be `yi i ayɛ! Anannganman i nvlefuɛ'm b'a ko jran klɔ'n i anuan'n nun. Tinnge, tinnge, Debora. Tinnge, man jue'n su. Abinɔam i wa Barak, jaso! Ɔ sran nga be trali be lomuɛn'n, ko fa be bla. Yɛ Izraɛlfuɛ nga be tɛ ka'n be yiali kpɛnngbɛn'm bé wun lɛ-ɔ. Anannganman i nvle'n nun sran'm be bali i wun lɛ. Be ti kɛ safunyrɛn mun sa. Yɛ Efraim i akpasua su sran'm bɔ be kwlali Amalɛkfuɛ mun'n be bali-ɔ. Bɛnzamɛn i akpasua'n su sran'm be suli bé su, be nin be sanngannin nun. Makir osu nun sran'm be kpɛnngbɛn'm be bali, Zabilɔn i osu'n nun sran'm be kpɛnngbɛn'm be bali, Isakar famiɛn i awlo lɔ sran dan'm be suli Debora su. Isakar i akpasua'n su sran'm b'a kpɔci-man Barak, be wanndi suli i su lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ. Sanngɛ Ribɛn i akpasua'n su sran'm be sili akplowa ngboko. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun kali nnɛn'm be tuin wun lɔ-ɔ, bɔ nnɛn'm be kpanlɛ bɔ be kpan'n yɛ amun sieli amun su bé bo nin-ɔn? Ribɛn i akpasua'n su sran'm be sili akplowa ngboko! Galaad i akpasua su sran'm be kusu be kali be liɛ Zurdɛn'n i bue kun lɔ. ?Dan i akpasua sufuɛ'm be kusu, sɛ nguɛ sa ti yɛ be kali be mmeli'm bé wun lɔ a o? Azɛr i akpasua su sran'm be kusu be kali jenvie nuan lɔ, b'a keje-mɛn be wun. Be kali be mmeli'm be jranwlɛ'm bé su lɔ. Zabilɔn i akpasua su sran'm be liɛ'n, b'a kan-man be nguan'n i sasalɛ ndɛ. Nɛftali i akpasua su sran'm be kusu o, be ɔli alɛ kunlɛ kpɔlɛ'm bé su. Famiɛn'm be bali, Kanaan famiɛn'm be wa kunnin alɛ'n Tanak ɔ nin Megido nzue ti'm bé wun lɛ lele ngbɛn. B'a nyan-man be kpɔfuɛ'm bé bo like fi mlɔnmlɔn nan se kɛ sika yɛ be ´nyɛn i-ɔ. Nzraama'm be fin nyanmiɛn su lɔ be nin Sizɛra be wa kunnin. Kizɔn nzue ba'n bɔ nán andɛ sa yɛ ɔ sonji'n, ɔ fali be ɔli. Man n sin n nanti yasua su n wɔ ke! Kɛ e ijɔwa-a, nnɛn kpanngɔ'm be su wanndi kɔ. Bé ja bo'n tɛ-man ngowa. Anannganman i anz waan: ‹Amun `bo Merɔz klɔ'n i sannzan. Sannzan bɔ amun bo Merɔz i su sran mun'n yɛlɛ kɛ b'a ba-man Anannganman ukalɛ. B'a ba-man Anannganman i safunyrɛn'm be ukalɛ.› Ebɛr b'ɔ ti Kenfuɛ'n, i yi Zaɛl i liɛ su ti ye bla'm be nun! Bla nga be tran tannin sua'm be bo'n, Zaɛl i liɛ su ti ye be nun! Sizɛra srɛli i nzue, ɔ mɛnnin i nɔnnɔn. Ɔ fali nɔnnɔn nyin su ngo i aofuɛ klowa'n nun ɔ mɛnnin i ɔ nɔnnin. Kpɛkuun ɔ fali waka piembie kun i sa kun nun. Yɛ ɔ fɛli i sa fama'n ɔ fali junman difuɛ'm be marto'n ɔ fa boli Sizɛra i ti'n nun kpɔkpɔkpɔ, ɔ fitili i ti awa'n kplo boli nun lɔ. Ɔ kluli i bo lɛ nan ɔ'a tɔ. Ɔ ja lɛ. Kɛ ɔ kluli b'ɔ tɔli'n, kpɛkuun fɔuun ɔ'a jɔ. Sizɛra i nin'n wo i fenɛtri nun. Ɔ jin fenɛtri i griazi i sin yɛ ɔ nian-an. I waan: ‹Min wan yo! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ i kakaklolo'n ɔ'a cɛ sa-a? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ndɛ i kakaklolo'm be nanti blɛblɛ sɔ-ɔ?› Kpɛkuun i kunngba o lɛ kan i janvuɛ'm be nun ngwlɛlɛfuɛ'n i su tɛlɛ b'ɔ tɛli'n, ɔ kan flan nun kɛ: ‹Kɛlɛ be su cɛ be kpɔfuɛ'm bé bo ninnge'm be nun, be su cɛ talua nga be tra be lomuɛn'm be nun: sonja kun talua kun annzɛ talua nnyɔn. Sizɛra i liɛ yɛlɛ be kondro bɔ be di nun aba nglanman-nglanman kpa mun. Kwlafuɛ'n i liɛ yɛlɛ tannin nga be di nun aba klanman kpa sakpa bɔ be fa gua be kɔmin nun'n.› Anannganman, man ɔ kpɔfuɛ'm be wu sa tititi! Sanngɛ man be nga be klo wɔ'n be yo kɛ wia bɔ ɔ'a man su b'ɔ su bo kpa'n sa.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, lika'n tɔli bliin afuɛ ablanan. Izraɛlfuɛ'm be yoli like nga Anannganman klo-mɛn i ekun, nan Anannganman ɔ'a fa be a wlɛ i Madianfuɛ'm bé sa nun afuɛ nso. Kɛ Madianfuɛ'm be ko kle Izraɛlfuɛ'm be yalɛ'n yɛ be kleli be-ɔ. Kɛ ɔ ko yo nan Izraɛlfuɛ'm b'a nyan bé ti Madianfuɛ'm bé sa nun'n ti be fia oka'm be kɔtɔka'm be nun, nin yɛbuɛ buɛ'm be nun, ɔ nin oka be su yɛbuɛ godogodo'm be nun. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be ko lua be fie'm be su ninnge'n, wuun Madianfuɛ mun, nin Amalɛkfuɛ mun, ɔ nin be nga be tran wia afiliɛ lɔ'n b'a ba Izraɛlfuɛ'm be klunngbɔ wlalɛ. Be wa bo be nanmue Izraɛlfuɛ'm be lika'n nun. Be saci be ninnge nga be lua be'n lele ɔ fa ju Gaza. Izraɛlfuɛ'm be fie su ninnge mun o, be bua mun o, be nannin mun o, be aflunmun mun o, b'a yaci-man kun sa lɛ! Afin be ´ba'n, be fa be nnɛn mun, ɔ nin bé tannin sua mun yɛ be ba-a. Be kpanngban liɛ'n, a wun be sa-a, ɔ waan lalo mun-ɔn, be nin be nyɔnngɔnmɛn'm be tru lika nun sɔ trutrɛɛ yɛ be saci ninnge mun-ɔn. Nanwlɛ, Madianfuɛ mun man Izraɛlfuɛ'm be wunnin nyrɛnnɛn. Yɛ Izraɛlfuɛ'm be kpan flɛli Anannganman-an. Izraɛlfuɛ'm be kpan flɛli Anannganman kɛ ɔ de be Madianfuɛ'm be sa nun, yɛ Anannganman sunmannin i nuan ijɔfuɛ kun Izraɛlfuɛ'm be wun lɔ-ɔ. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n seli kɛ: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i wan yoo: ‹Min fanngan nun yɛ man amun fin Ezipt kan amun yoli kanga lɔ'n bali-ɔ. N deli amun Eziptfuɛ mun, ɔ nin be nga be kle amun yalɛ'n bé sa nun. N fuannin be amun nyrun m mannin amun, n fali be mɛn'n m mannin amun. Yɛ n seli amun kɛ: N ti Anannganman amun Nyanmiɛn. Amɔrfuɛ nga'm bé mɛn'n nun yɛ amun wo yɛ'n, nán amun sɔ be amuɛn mun. Sanngɛ, amu'an ti-man mín nuan ndɛ'n.› » Anannganman i anz'n bali, ɔ wa trannin Ofra lɔ waka nga be flɛ i terebɛnt'n bo lɛ. Waka sɔ'n ti Zɔas ng'ɔ ti Abiezɛr i osu nunfuɛ'n i liɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun i wa Zedeɔn ɔ o lɛ ɔ ´kpukpu i ble'n vinyi mma cuɛnwlɛ'n nun, nan ɔ ´fa fia Madianfuɛ'm be nyrun, kpɛkuun Anannganman i anz'n fiteli i nyrun lɛ, ɔ seli i kɛ: «Safunyrɛn, Anannganman nin wɔ be o nun.» Zedeɔn tɛli i su kɛ: «?Ai nannan, sɛ Anannganman nin e o nun'n, yɛ wuun ɔ yo sɛ ti yɛ sa nga'm be ju e su-ɔ? ?Abonuan sa nga e si'm be kan kle e bɔ be waan: ‹Anannganman i fanngan nun yɛ e fin Ezipt lɔ e bali'n,› i sɔ abonuan sa liɛ ɔ yo sɛ ti yɛ e wun-man be kun-ɔn? Andɛ e yɛ Anannganman ɔ'a yi e blo yɛ, ɔ'a fa e ɔ'a wlɛ i Madianfuɛ'm bé sa nun.» Anannganman niannin i siin, kpɛkuun ɔ seli i kɛ: «Fanngan ng'ɔ o ɔ nun lɛ'n, fa kɔ, ko de Izraɛl nvle'n Madianfuɛ'm bé sa nun. M bɔbɔ min yɛ n sunman wɔ-ɔ.» Zedeɔn seli i kɛ: «?Nannan, nguɛ bɔ cɛ yɛ n ´fa de Izraɛl nvle nin-ɔn? Min awlo'n yɛ ɔ ti Manase akpasua'm be kasiɛn nin-ɔn. N kusu min yɛ n ti mín si i awlofuɛ'm be nun kaan-an.» Anannganman seli i kɛ: «Ɔ nin i sɔ ngba'n, n wa jran ɔ́ sin, a wa kwla Madianfuɛ mun kɛ sran kunngba yɛ a nin i be su kun sa.» Zedeɔn seli i kɛ: «Sɛ ɔ waan a ´yo min ye sakpa'n, kle min nzɔliɛ kun nan m'an wun i wlɛ kɛ wɔ yɛ a nin min su ijɔ yɛ. Jran wa minndɛ min, man n wa fa sraka bɔ min waan n yi man wɔ'n n kle wɔ.» Anannganman tɛli i su kɛ: «Kɔ nan bla, m ´minndɛ wɔ.» Zedeɔn ɔli i awlo lɔ, ɔ ko kunnin boli bɔ b'a kpɛ cro'n kun, ɔ tɔnnin, ɔ fɛli i nnɛn'n guɛli gbogbo kun nun, yɛ ɔ fɛ i bo tro'n guɛli i talie kun nun. Ɔ fali kpaun nzuɛn kilo ablasan fa tɔnnin kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n. Ɔ fa sieli su, ɔ fa bali waka bɔ be flɛ i terebɛnt'n i bo lɛ, nan ɔ'a fa man Anannganman i anz'n. Anannganman i anz'n seli i kɛ: «Nnɛn nin kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n, fa be sie i yɛbuɛ'n su, nan fa tro'n gua su.» Yɛ ɔ yoli sɔ-ɔ. Kpɔnman kun wo Anannganman i anz'n i sa nun. Ɔ fali waka sɔ'n i ti'n kannin nnɛn nin kpaun'n bɔ kpaun ayre nun-man nun'n, kpɛkuun sin fiteli yɛbuɛ'n nun ɔ yrali nnɛn nin kpaun'n. Kpɛkuun Anannganman i anz'n mlinnin i nyrun lɛ. Kɛ Zedeɔn wunnin i wlɛ kɛ Anannganman i anz'n, ɔ seli kɛ: «M'an wu o! Anannganman Nyanmiɛn Kpli! Wunlɛ nga m'an fa min nyinma m'an wun Anannganman i anz'n yɛ'n, min liɛ a wie.» Anannganman seli i kɛ: «Gua ɔ́ wla ase, nán ɔ́ klun titi wɔ, a su wu-man.» Zedeɔn kplannin Nyanmiɛn sɔwlɛ kun lɛ mannin Anannganman, nan ɔ'a tɔn i dunman kɛ: Anannganman Ti Aunjuɛ. Ɔ tɛ o Abiezɛr'm be lika nga be flɛ i Ofra'n i nun lɛ ndɛ. Kɔnguɛ kunngba sɔ nun'n, Anannganman seli Zedeɔn kɛ: «Fa ɔ́ si i nannin nga ɔ'a kpɛ cro'n, fa nannin tola kun ekun bɔ ɔ'a di afuɛ nso'n uka su. Bubu ɔ́ si i amuɛn nga be flɛ i kɛ Baal i sɔwlɛ'n, kpɛ waka bɔ i amuɛn nga be flɛ i Asera'n i nzɔliɛ'n wo su'n b'ɔ jin i wun lɛ'n. Kplan Nyanmiɛn sɔwlɛ kun yɛbuɛ sɔ'n i ti su fa man Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n. Kpɛkuun fa nannin tola kun'n yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n. Fa Asera waka nga a ´kpɛ'n yo i bo yie.» Yɛ Zedeɔn fɛli i sufuɛ'm be nun sran blu nan ɔ'a yo nga Anannganman kan kleli i'n, sanngɛ i si i awlofuɛ nin klɔfuɛ'm bé wun srɛ ti ɔ'a yo-mɛn i wia nun. Kɔnguɛ yɛ ɔ yoli-ɔ. I aliɛ b'ɔ cɛnnin'n, klɔfuɛ'm be jasoli nglɛmun ndɛ, be ´nian-an, Baal i sɔwlɛ'n yɛ b'a bubu i yɛ, b'a kpɛ waka nga Asera i nzɔliɛ'n wo su'n b'ɔ o i wun lɛ'n, b'a kplan Nyanmiɛn i sɔwlɛ, b'a fa nannin kun b'a yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ'n su. Be usa be wiengu kɛ: «?Wan yɛ ɔ yoli sa nga-a?» Be ´usa-usa-a, b'a wun kɛ Zɔas i wa Zedeɔn yɛ ɔ yoli i sɔ sa nin-ɔn. Be seli Zɔas kɛ: «Yi ɔ wa'n fite man e kun i, afin ɔ́ wa'n ɔ bubuli Baal i sɔwlɛ, ɔ kpɛli waka bɔ Asera i nzɔliɛ'n wo su'n, i ti fɛ i fa fite man e kun i.» Zɔas tɛli be nga be seli i sɔ'n be kwlaa be su kɛ: «?Amun li yɛ amun ´tu Baal ti utre-ɔ? ?Amun yɛ amun ´ba i delɛ-ɔ? Sran kwlaa ng'ɔ tu Baal ti utre-ɔ, be ´kun i nan aliɛ'n ɔ'a cɛn. I bɔ yɛ be bubuli i sɔwlɛ'n, sɛ ɔ ti Nyanmiɛn'n, man i bɔbɔ ɔ kpli i ti e.» Kɛ ɔ fɛ lɛ'n, be flɛli Zedeɔn kɛ Zɛribaal. I bo'n kle kɛ man Baal nin i be kun afin ɔ'a bubu i sɔwlɛ'n. Madianfuɛ'm be kwlaa be nin Amalɛkfuɛ mun, yɛ be nga be tran wia afiliɛ lɔ'n bé ti yiali. Be kpɛli Zurdɛn'n nan b'a bo be nanmue Zizreɛl kongo'n nun. Anannganman i Wawɛ'n jrali Zedeɔn su. Ɔ boli awɛ kɛ ɔ ´fa flɛ Abiezɛr i awlofuɛ mun kɛ be `su i su. Ɔ sunmannin sran Manase i akpasua'n su sran'm bé sin. Be kusu bé nuan yiali. Ɔ sunmannin sran Azɛr i akpasua'n su sran'm bé sin, ɔ nin Zabilɔn i akpasua su sran'm be sin, ɔ nin Nɛftali i akpasua su sran'm bé sin. Be kusu bé ti wa yiali i wun lɛ. Zedeɔn seli Nyanmiɛn kɛ: «Sɛ sakpa ɔ waan a ´wla min fanngan nan n `de Izraɛl mɛn'n, bua ndrɛ tannin yɛ n ´sɛ i asiɛ'n su yɛ. Sɛ bɔlɛ'n yaci asiɛ'n lɛ, nan ɔ gua tannin'n i kunngba su'n, n ´wun kɛ sakpa a klo kɛ a ´fa min de Izraɛlfuɛ mun kɛ a fa kannin'n sa.» Kpɛkuun ɔ yoli su sɔ sɛsɛsɛ. Zedeɔn jasoli nglɛmun ndɛ ɔ cuɛnnin tannin'n nun, kpɛkuun i nun nzue'n yili klowa kun. Zedeɔn seli Nyanmiɛn kɛ: «Nán fa ya mín wun o! N ´srɛ wɔ like kun ekun, yaci. Man n fa tannin'n n sa wɔ ekun, sanngɛ ndɛ liɛ'n man tannin i kunngba yɛ ɔ ka usi-usi-ɔ. Man bɔlɛ'n lua asiɛ'n.» Yɛ Nyanmiɛn man ɔ yoli sɔ kɔnguɛ sɔ nun-ɔn. Tannin'n i kunngba kali usi-usi, sanngɛ bɔlɛ luali i wun lɛ lika kwlaa. Zedeɔn b'ɔ suan Zɛribaal'n, ɔ nin sran nga be yiɛli i wun lɛ'n, be kwlaa be jasoli nglɛmun ndɛ nan b'a ko bo nanmue nzue ti nga be flɛ i kɛ Arɔd'n i wun lɔ. Madianfuɛ'm be nanmue liɛ'n ɔ o Zedeɔn i liɛ'n i ti su nglo, kɛ a fɛ i ´kɔ Mɔre kpɔlɛ i ndɛnman lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ nun lɔ'n. Anannganman seli Zedeɔn kɛ: «Sran nga be o ɔ́ sa nun'n be sɔnnin ngboko. Sɛ n yi Madian m man Izraɛlfuɛ mun'n, be wa fa di bé nuan be ´se kɛ: ‹E bɔbɔ é sa kekle yɛ e fa nyannin e ti-ɔ.› Kpɛkuun be ´kpi min dunman'n i ase. I sɔ'n ti, bo ndolo kan kle Izraɛlfuɛ'm be kwlaa kɛ: ‹Sran nga i klun titi i bɔ i wun usu i'n, man ɔ sɛ i sin ɔ `wɔ Galaad oka'n wun mmua.»› Sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn (22.000) be sali bé sin. Sran akpi-akpi blu (10.000) be kali lɛ. Anannganman seli Zedeɔn kɛ: «Sran nga be o ɔ́ sa nun'n be tɛ sɔn. Fa be kɔ nzue nuan lɔ nan n ko kpa be nun m ´man wɔ. Sran nga n se wɔ kɛ ɔ nin wɔ be wɔ'n, ɔ nin wɔ be ´kɔ. Sran nga n se wɔ kɛ nán ɔ nin wɔ be wɔ'n, i sɔfuɛ'n ɔ nin wɔ be su kɔ-man.» Yɛ Zedeɔn fali sonja mun ɔli nzue nuan lɔ-ɔ. Anannganman seli i kɛ: «Be kwlaa nga be ondo bé sa'n sa nzue nɔn'n, sie be ngunmin. Be nga kusu bɔ be koto be bo bé ti nzue'n nun yɛ be nɔn'n, man be sin bue kun.» Be nga be sa nzue'n bé sa nun nɔnnin'n be ti sran ya nsan. Be onga'm be kotoli, be boli bé ti nzue'n nun yɛ be nɔnnin-ɔn. Yɛ Anannganman seli Zedeɔn kɛ: «Sran ya nsan nga be nɔn nzue'n bé sa nun'n, be yɛ n ´fa be n de amun-ɔn, be yɛ man n ´yi Madianfuɛ mun m ´man wɔ-ɔ. Man be nga'm be kwlaa be sa bé sin be tranwlɛ'm be nun.» Sran ya nsan yɛ Zedeɔn fali be-ɔ. Yɛ ɔ seli sonja nga'm be kɛ be wɔ be awlo. Be fali be nga be ɔli'n be like diwa nin be awɛ mun. Madianfuɛ'm be nanmue'n ɔ o Zedeɔn liɛ'n i bo ngua lika tɔnun'n nun. Kɔnguɛ'n, Anannganman seli Zedeɔn kɛ: «Jaso, ko utu Madianfuɛ'm be nanmue'n, afin m'an yi i m'an man wɔ. Sɛ srɛ kun wɔ lɔ kɔlɛ nun'n, man ɔ sufuɛ Pira ko sunman wɔ. Ndɛ nga a wa ti i lɔ'n, ɔ wa wla wɔ fanngan. Ɔ man kɔ be nanmue nuan lɛ.» Yɛ ɔ nin i sufuɛ Pira be ɔli-ɔ. Be juli Madianfuɛ'm be nanmue nuan, be juli be nga be sasa lika'n bé wun koko lɛ. Madianfuɛ mun, nin Amalɛkfuɛ mun, ɔ nin be nga be tran wia afiliɛ lɔ'n nun be ta oka i kongo nun kɛ lalo mun sa. Be nyɔnngɔnmɛn'm be kusu be sɔnnin kɛ jenvie nuan aunnyan'n sa. Kɛ Zedeɔn ɔ ´ju lɛ'n, wuun bian kun su kɛn i laliɛ b'ɔ cɛnnin'n kle i wiengu kun. I waan: «N ´cɛn laliɛ-ɔ, ɔrz kpaun kun su kondo e nanmue'n nun. Ɔ bali lele ɔ wa sili tannin sua'n nan ɔ'a bu i. Ɔ suli i bo, kpɛkuun tannin sua'n langali i nyin aanga.» Yɛ i wiengu'n seli i kɛ: «Zɔas i wa Zedeɔn b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'n, i tokofi'n su laliɛ cɛ yɛ a cɛnnin i lɛ-ɔ. Nán like uflɛ fi-ɔ. Nyanmiɛn ɔ'a yi Madianfuɛ mun be nin be nanmue kwlaa ɔ'a mɛn i.» Kɛ Zedeɔn tili laliɛ'n nin i bo tulɛ'n, ɔ kotoli Anannganman i bo nan ɔ'a lɛ i ase, yɛ ɔ sɛli i sin Izraɛl nanmue'n nun lɔ-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Amun `jaso! Anannganman ɔ'a yi Madianfuɛ'm be nanmue ɔ'a man amun.» Zedeɔn buli sran ya nsan'm be nun akpasua nsan. Ɔ wlali bé sa nun awɛ sɛsɛsɛ, yɛ ɔ mannin be sɛ mun. Like fi nun-man sɛ sɔ'm be nun. Ɔ fali tɛ sieli sɛ'm be nun. Ɔ seli be kɛ: «Amun `nian nga n yo'n su be yo. Kɛ n wa ju nanmue i wun lɔ'n, like nga n yo'n amun `nian su be `yo. Kɛ min nin min sran mun e ko bo awɛ'n, amun kusu amun `bo awɛ sin yia nanmue'n, kpɛkuun amun `kpan be se kɛ: ‹Anannganman i dunman nun, yɛ Zedeɔn dunman nun.› » Zedeɔn nin i sran ya'm be juli ngblaliɛ wun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun blɛ li yɛ b'a siesie lika sasafuɛ mun-ɔn, wuun lika'n ɔ'a bu nun. Be fitali be awɛ'm be nun, be boli sɛ ng'ɔ o be sa nun'n. Be akpasua nsan'm be fitali be awɛ'm be nun, yɛ be boli sɛ mun-ɔn. Be sɔli tɛ'm be nuan, be o bé sa bɛ'm be nun. Awɛ nga be bo'n kusu o bé sa fama nun. Yɛ be kpannin-ɔn: «Anannganman i tokofi'n, nin Zedeɔn i tokofi'n!» Be kali be osu kunngba nun lɛ nanmue'n i wun lɛ. Kɛ e ijɔwa-a, nanmue i nun sran'm be kwlaa b'a kan nun, be lɛ kpanlɛ ɔ nin wanndilɛ. Yɛ sran ya nsan'm be fitali awɛ'n nun ekun-ɔn. Kpɛkuun Anannganman man Madianfuɛ nga bli i nyin wɔ i wiengu tokofi, nga bli i nyin wɔ i wiengu tokofi, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be ´wanndi. Be wanndi lele juli Bɛt-Sita kɛ a fa kɔ Zɛrera klɔ wun lɔ'n, yɛ be juli Abɛl-Mɛɔla i nuan lɔ ekun Tabat wun lɔ. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tili i sɔ'n, be wie'm be fin Nɛftali i akpasua'n su, be wie'm be fin Azɛr i akpasua'n su, ɔ nin Manase i akpasua'n i asa'n kwlaa su bé ti yiali, yɛ be suli Madianfuɛ'm be su-ɔ. Zedeɔn kusu sunmannin sran kɛ be wɔ Efraim oka i bue'n kwlaa su be `ko se be kɛ: «Amun `jra be wa bu Madianfuɛ'm be nyrun, nan amun `jran nzue'm bé su lele ju Bɛt-Bara klɔ'n nin Zurdɛn nzue ba'n su. Nán amun man be atin man be kpɛ.» Yɛ be trali Madian famiɛn i awlo lɔ sran dan nnyɔn mun-ɔn: Orɛb nin Zeɛb. Kan be kunnin Orɛb'n yɛlɛ Orɛb yɛbuɛ'n su. Yɛ kan be kunnin Zeɛb'n yɛlɛ waka mma nzue cuɛnwlɛ bɔ be flɛ i Zeɛb'n su lɛ. Be suli Madianfuɛ'm be su nan b'a fa Orɛb nin Zeɛb bé ti mun a blɛ Zedeɔn Zurdɛn'n i bue kun lɔ. Efraim i akpasua'n su sran'm be usali Zedeɔn kɛ: «?Nzu ti yɛ a yoli e sɔ-ɔ? ?Kɛ a nin Madianfuɛ'm amun ´kun alɛ'n, nzu ti yɛ a bo-man su a kle-man ye-ɔ?» Be nin i kɛnnin i kekle kpa. Zedeɔn tɛli be su kɛ: «?Nán amun li yɛ amun kunnin alɛ nin-ɔn? Abiezɛr i crolo'n ɔ'a ju-man sɛ'n i lika fi, sanngɛ Efraim i akpasua'n su sran'm be kpɔkpɔ'n ɔ yili sɛ'n. Amún sa nun yɛ Nyanmiɛn fali Madian famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan nga be flɛ be Orɛb nin Zeɛb'n wlali-ɔ! Junman nga n dili'n be kwla fa sunnzun-man amun liɛ'n.» Kɛ Zedeɔn kɛnnin sɔ'n, be guali be ya'n i ase. Zedeɔn nin i sonja ya nsan'm be juli Zurdɛn i nuan lɛ nan b'a kpɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun b'a fɛ, sanngɛ be tɛ su be kpɔfuɛ'm be su. Yɛ ɔ seli Sikɔtfuɛ'm be kɛ: «Amun `yaci, amun `man sran nga e nin be ba mun be kpaun. B'a fɛ, sanngɛ be tɛ fuan Zebak nin Zalmɔna bɔ be ti Madian famiɛn'n.» Sikɔt kpɛnngbɛn'm be tɛli i su kɛ yoo: «?Zebak nin Zalmɔna be li amu'an nyan be nin yɛ e `man wɔ alɛ kunfuɛ'm be kpaun-ɔn?» Zedeɔn kusu seli be kɛ: «Sɛ Anannganman yi Zebak nin Zalmɔna man min'n, n ´fa aawlɛ'n nun lɔ owie'n n ´fa titi amun wunnɛn kplo'n.» Be fɛli lɛ ɔli Peniɛl. Ɔ srɛli Peniɛlfuɛ'm be like kunngba'n. Be kusu be tɛli i su kɛ Sikɔtfuɛ'm bé sa. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Sɛ n nyan jranwlɛ nan n sa mín sin m ba'n, n ´saci amun sasawlɛ sua'n.» Zebak nin Zalmɔna be nin be alɛ kunfuɛ mun be o Karkɔr. Sonja nga be kali'n be ti sran akpi-akpi blu-nin-nnun (15.000), be kwlaa be ti wia afiliɛ lɔ sran mun. Afin be nun akpi-akpi ya ablaɔn (120.000) be tɔli atin nun. Zedeɔn fali tannin sua nun tranfuɛ'm be atin'n su Nɔbak nin Zɔgbea be wia afiliɛ lɔ. Madianfuɛ'm be bu i kɛ wuun b'a nyan fiawlɛ klanman. Zedeɔn ɔli nan ɔ'a kwla be. Zebak nin Zalmɔna be wanndili. Zedeɔn suli bé su nan ɔ'a tra Madian famiɛn nnyɔn sɔ mun. Alɛ kunfuɛ'm be kusu, ɔ sanngannin be nun. Kɛ alɛ'n wieli'n, Zɔas i wa Zedeɔn sɛli i sin. Ɔ fali Erɛs kpɔlɛ'n i atin'n. Ɔ trali Sikɔt gbanflɛn kun nan ɔ'a usɛ i sa. Yɛ gbanflɛn sɔ'n klɛli Sikɔt kpɛnngbɛn'm be dunman mɛnnin i-ɔ. Be ti ableso-nin-nso. Zedeɔn ko toli Sikɔtfuɛ mun, ɔ seli be kɛ: «Zebak nin Zalmɔna be yɛ. Nán be ti yɛ amun srisrili min bɔ amun seli min kɛ: ‹?Ninfan li yɛ a ´nyan Zebak nin Zalmɔna bɔ i ti yɛ a se kɛ ɔ sran'm b'a fɛ nan e man be kpaun nin-ɔn?»› Ɔ trali klɔ'n su kpɛnngbɛn mun nan ɔ'a fa aawlɛ nun lɔ owie ɔ'a fa tu be fɔ. I sin ɔ buli Peniɛl sasawlɛ sua'n. Ɔ kunnin klɔ'n i su sran mun. Kpɛkuun ɔ usali Zebak nin Zalmɔna kɛ: «?Sran nga amun kunnin be Tabɔr lɔ'n, be wafa ti sɛ?» Be tɛli i su kɛ: «Be ti kɛ wɔ sa cɛ! Be kwlaa be wafa ti kɛ famiɛn mma mun sa.» Yɛ Zedeɔn seli kɛ: «Cuekee! Min niaan mun-ɔn, mín nin mma mun-ɔn! N kan Nyanmiɛn ti, sɛ ɔ ti kɛ amun yacili be lɛ'n, wuun n su kun-man amun.» Yɛ ɔ seli Zetɛr b'ɔ ti i wa kpɛnngbɛn'n kɛ: «Jaso nan kun be.» Ba'n ɔ'a kwla yi-mɛn i tokofi'n srɛ'n b'ɔ kun i'n ti. Afin ɔ tɛ yo gbanflɛn. Yɛ Zebak nin Zalmɔna be seli i kɛ: «Ɔ bɔbɔ jaso bla wa kun ye. Kɛ sran'n fa ti'n yɛ i fanngan'n fa ti-ɔ.» Yɛ Zedeɔn ko kunnin Zebak nin Zalmɔna-a, nan ɔ'a fa be nyɔnngɔnmɛn'm be kɔmin nyanman mun. Izraɛlfuɛ'm be seli Zedeɔn kɛ: «Delɛ nga a deli e Madianfuɛ'm be sa nun yɛ'n ti, tran é su nan yo é su kpɛnngbɛn, a nin ɔ́ wa'n ɔ nin wɔ anunman mun amun `sie ye.» Zedeɔn seli be kɛ: «N yo-man amún su kpɛnngbɛn. Mín wa'n kusu su yo-man amún su kpɛnngbɛn, san Anannganman yɛ ɔ ´yo amún su kpɛnngbɛn-ɔn.» Ɔ seli be kɛ: «Sanngɛ n ´srɛ amun like kun. Amun kwlaa amun `fa Madianfuɛ'm bé bo ninnge nga amun nyɛnnin i'n i nun sika ɔkwlɛ be man min.» Madianfuɛ'm be kusu be wla sika ɔkwlɛ nga'n kpa. Sran nga be tran aawlɛ flɛnnɛn nun'n be liɛ su-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be tɛli i su kɛ: «Ɔ ti e klun su.» Be sɛli tralɛ dan kun, nan be kwlaa b'a to be nga'n kunngun b'a yi su. Sika ɔkwlɛ nga bɔ Zedeɔn nyɛnnin i'n, i nɔnnin juli kilo ablaɔn. Sanngɛ kɔmin nyanman kanngan nin asunmanndi mun, ɔ nin tralɛ ɔkwlɛ nga Madian famiɛn'm bé wla'n, ɔ nin be nyɔnngɔnmɛn'm be kɔmin nyanman mun be nun-man nun. Zedeɔn fali sika ɔkwlɛ'n fa yoli sika ɔkwlɛ sran. Ɔ fa sieli i klɔ lɔ, be flɛ i klɔ'n kɛ Ofra. Yɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ko koto i bo be sɔ i-ɔ. Ɔ yoli kɛ Zedeɔn nin i awlofuɛ'm be bɔbɔ bé wun aya sa. Madianfuɛ'm be suli Izraɛlfuɛ mun. B'a kwla man-man be ti su kun. Blɛ bɔ Zedeɔn i nyin tɛ o su'n lele b'ɔ fa wu'n, lika'n tɔli bliin afuɛ ablanan. Yɛ Zɔas i wa Zedeɔn b'ɔ be tɔnnin i Zɛribaal'n, ɔ sɛli i sin ko trannin i awlo lɔ-ɔ. Zedeɔn bɔbɔ i klun ba'm be ti ableso afin i yi'm be sɔnnin. I soman ng'ɔ o Sisɛm lɔ'n i kusu wuli ba yasua kun. Zedeɔn flɛli i kɛ Abimelɛk. Zɔas i wa Zedeɔn ɔ wa wuli. Ɔ yoli kpɛnngbɛn kpa nan ɔ'a wu. Be sieli i si Zɔas i asieliɛ'n nun lɔ Abiezɛr akpasua'n su sran'm be lika b'ɔ suan Ofra'n nun lɛ. Kɛ Zedeɔn wuli'n, Izraɛlfuɛ'm be sali bé sin be ko sɔli Baal. Be takali Baal-Bɛrit, ɔ yoli be amuɛn yɛ be sɔ-ɔ. Izraɛlfuɛ'm bé wla fili Anannganman bɔ i yɛ ɔ ti be Nyanmiɛn'n, i b'ɔ deli be be kpɔfuɛ nga be bo sin yia be'n bé sa nun'n, be wla fili i. Kusu Zedeɔn b'ɔ suan Zɛribaal'n b'ɔ yoli be ye'n, b'a si-mɛn i awlo'n i wun ye. Zedeɔn b'ɔ i suan dunman yɛlɛ Zɛribaal'n i wa Abimelɛk ɔli i nin niaan bian'm bé wun Sisɛm lɔ. Ɔ seli be ɔ nin i nin osufuɛ'm be kɛ: «Amun `fa usa Sisɛm kpɛnngbɛn mun kɛ: ‹?Zɛribaal i wa ableso mun yɛ, sran kunngba yɛ, onin yɛ ɔ ti bɔ ɔ yo amun kpɛnngbɛn nin-ɔn? Nán amún wla fi su kɛ n liɛ'n, amún wa yɛlɛ min.»› Yɛ i nin niaan'm be ko kannin ndɛ sɔ'n kleli Sisɛm lɔ kpɛnngbɛn mun-ɔn. Be kusu be kunman ɔli Abimelɛk su. Nga be kannin'n yɛlɛ kɛ: «I liɛ ɔ ti e niaan.» Yɛ be fali jɛtɛ ufue ableso Baal-Bɛrit i sua nun lɔ be fa mɛnnin i-ɔ. Abimelɛk fa mannin sran finfinfuɛ nin nzajefuɛ mun yɛ be suli i su-ɔ. Yɛ ɔ bali i si i awlo Ofra lɛ ɔ wa kunnin i niaan mun-ɔn, be ti Zɛribaal i klun ba. Ɔ kunnin sran yasua ableso yɛbuɛ kunngba su. San Zɔtam kunngba b'ɔ ti Zɛribaal i wa'm be nun kaan'n, yɛ ɔ'a nyɛn-mɛn i ɔ'a kun-mɛn i-ɔ. Ɔ ko fiali. Sisɛm kpɛnngbɛn'm be kwlaa be nin be nga be tran Bɛt-Milo'n be kwlaa be yiali nan b'a sie Abimelɛk famiɛn sɛni waka b'ɔ kplan Sisɛm lɔ'n i wun lɛ. Zɔtam tili ndɛ sɔ'n, yɛ ɔ ɔli ko fuli Garizim oka'n su nan ɔ'a bo ndolo ɔ'a se kɛ: «Sisɛm kpɛnngbɛn mun, amun `sie amun su bé tie ndɛ wie. Man Anannganman kusu ɔ tie amun aniɛn'n. Le kun o! Bo nun waka'm be ɔli be famiɛn sielɛ, yɛ be seli olivie kɛ: ‹Nja olivie, yo e famiɛn.› Olivie waan: ‹?Min mma bɔ be yi i ngo be fa manman Nyanmiɛn nin sran mun'n, n `yaci i sulɛ nan n ko wlan-wlan waka'm be ti su nglo sa ngbɛn?› Yɛ waka'm be seli figie'n kɛ: ‹Nja figie, bla wa yo e famiɛn!› Yɛ figie kusu tɛli bé su kɛ: ‹?Min mma b'ɔ yo fɛ'n, n `yaci i lɛ nan n `ko wlan-wlan waka'm bé ti su nglo sa ngbɛn?› Yɛ waka'm be seli vinyi waka'n kɛ: ‹Ɔ liɛ bla, bla wa yo e famiɛn.› Vinyi waka'n seli be kɛ: ‹?N `yaci min nzan b'ɔ man amuɛn mun nin sran'm be klun jɔ nan n `ko wlan-wlan waka'm bé su?› Yɛ waka'm be kwlakwla be seli susrɛ kɛ: ‹Nja Susrɛ, ɔliɛ bla wa yo e famiɛn.› Yɛ susrɛ seli be kɛ: ‹Sɛ sakpa yɛ amun klo kɛ amun ´kpa min kɛ n yo amun famiɛn'n, amun `bla be wa fia min fɔnvɔ'n bo. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, man sin fite owie'n nun yra Liban waka dandan mun.»› Zɔtam waan: «I sɔ'n ti n tu amun kpli, n ´usa amun kɛ: ?Abimelɛk i famiɛn bɔ amun sieli i'n, i su-ɔ? ?Amun sili Zɛribaal (Zedeɔn) nin i awlofuɛ'm be wun ye? ?Ng'ɔ yoli mannin amun'n, yɛ amun niannin su yoli i lɛ-ɔ? Mín si kunnin amun ti alɛ, ɔ klɛnnin i wun mannin wie'n ɔ fa deli amun. Ɔ deli amun Madianfuɛ'm bé sa nun, kpɛkuun amun jasoli mín si i awlo'n wun, amun kunnin i mma mun, amun kunnin sran yasua ableso yɛbuɛ kunngba su. Yɛ Abimelɛk b'ɔ ti afanniɛn bla i wa'n yɛ amun fa sieli i Sisɛm famiɛn-ɔn, kɛ b'ɔ ti amun niaan'n ti. I sɔ'n ti, sɛ sa kpa yɛ amun yoli mannin Zɛribaal nin i osu'n, man Abimelɛk ɔ yo man amun klun jɔ, yɛ man amun kusu amun `yo man i liɛ'n jɔ. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, man sin fin Abimelɛk nun ɔ di Sisɛm nin Bɛt-Milo kpɛnngbɛn mun, yɛ man sin fin Sisɛm nin Bɛt-Milo kpɛnngbɛn'm be nun di Abimelɛk!» Zɔtam fɛli i lɛ ɔ ko fiali. Ɔ ɔli Beɛr, ɔ ko trannin i niaan Abimelɛk wun mmua. Abimelɛk sieli Izraɛl nvle'n afuɛ nsan. I sin, Anannganman wa fali sannganlɛ to yili Abimelɛk nin Sisɛmfuɛ'm be afiɛn. Sisɛm kpɛnngbɛn'm bé nyin ɔ'a yi-man Abimelɛk kun. Anannganman yoli sɔ nan abɔlɛ nga be yoli Zɛribaal i mma ableso mun'n, be nyɛn i nuan akatua. I waan Abimelɛk b'ɔ kunnin be'n, ɔ nyɛn i liɛ, nan Sisɛm kpɛnngbɛn'm bɔ be ukɛli i'n be kusu be nyan be liɛ. Sisɛm kpɛnngbɛn'm be fali sran sieli i oka'm be su kɛ sran nga be sin atin su'n, be `de bé bo ninnge mun. Abimelɛk tili sa sɔ'n. Ebɛd nin i wa Gaal, ɔ nin i niaan mun be wa trannin Sisɛm lɛ. Sisɛm kpɛnngbɛn'm be wa lafili i su. Le kun be ɔli fie su be ko tili vinyi mma. Be cuɛnnin i nzue. Be fa dili cɛn su. Be fa dili cɛn be amuɛn'n i sua'n nun. I sin be boli Abimelɛk i sannzan. Ebɛd i wa Gaal seli kɛ: «?Wan li yɛ be flɛ i Abimelɛk nin-ɔn? ?Nzu klɔ yɛlɛ Sisɛm bɔ i ti yɛ e ko su Abimelɛk-ɔ? ?Nán Zɛribaal i wa nin-ɔn? ?Nán klɔ'n i siefuɛ'n yɛlɛ Zɛbil? Sran b'ɔ fata bɔ be su be'n yɛlɛ Amɔrfuɛ mun, afin Amɔr yɛ ɔ takali Sisɛm klɔ nin-ɔn. ?Ɔ ju sɛ ti yɛ man e bɔbɔ e ko su Abimelɛk-ɔ? N liɛ'n, sɛ ɔ ti kɛ min yɛ n ti nvle nga i su kpɛn'n, wuun m'an fuan Abimelɛk lalaa.» Yɛ Gaal seli kɛ: «Abimelɛk, yiayia wɔ alɛ mma'm bé nuan nan e `kun.» Ndɛ sɔ'n bɔ Ebɛd i wa Gaal kannin'n, ɔ guali Zɛbil b'ɔ ti klɔ'n i su kpɛnngbɛn'n i su nun. Ɔ'a yo-mɛn i fɛ mlɔnmlɔn, i ti nan ɔ'a fa ya. Ɔ sunmannin sran wie mun nvialiɛ nun Abimelɛk sin lɔ kɛ be ko se i kɛ: «Ebɛd i wa Gaal nin i niaan'm be bali Sisɛm sran'm be wlawlalɛ. I sɔ'n ti, a nin ɔ sran mun amun `jaso kɔnguɛ nan amun `ko bu sa bo'n nun lɔ. Nan nglɛmun, kɛ wia'n fi cɛ'n, amun `jaso tɔ klɔ'n su. Kɛ Gaal nin i sran'm be wa jaso kɛ be nin amun be ´ko kun'n, like nga an kwla fa yo be'n, an `fa yo be!» Abimelɛk nin i sran'm be jasoli kɔnguɛ. Be buli bé wun nun akpasua nnan. Be ko bu sali Sisɛm wun koko lɛ. Kɛ Ebɛd i wa Gaal fin klɔ'n nun fiteli b'ɔ wa jrannin klɔ'n i anuan nun sa'n, wuun Abimelɛk nin i sran b'a fin be fiawlɛ'm be nun b'a fite. Gaal wunnin be nan ɔ'a se Zɛbil kɛ: «Nian, sran wie mun yɛ be fin oka'm be su be ´jra lɔ-ɔ.» Zɛbil tɛli i su kɛ: «Oka'm be fɔnvɔ'n yɛ ɔ ti ɔ sran nin-ɔn.» Gaal waan: «Sakpa, sran mun yɛ be fin nglo lika nun yɛ be ba lɔ lɛ. Be wie'm be sin kɔmiɛn'm be sɛni waka i atin'n su.» Zɛbil tɛli i su kɛ: «Yoo! ?A di ɔ́ nuan ngbɛn? Nán wɔ yɛ a waan: ‹?Abimelɛk'n yɛlɛ wan bɔ man e su i nin-ɔn? ?Nán sran nga a bu-man be like'n yɛ be o lɛ-ɔ? Ɔ yasua bɔ ɔ waan a ti'n, a nin be `ko kun alɛ'n man e nian.»› Gaal dunnin Sisɛmfuɛ'm be nyrun, be nin Abimelɛk be kunnin. Abimelɛk suli Gaal su nan Gaal ɔ'a wanndi i nyrun. Be kunnin i sran liɛ'm be sunman, be kunnin be lele be wa kunnin wie anuan kpa'n nun lɛ. Abimelɛk jrannin Arima lɛ. Nan Zɛbil ɔ'a fuan Gaal nin i niaan mun, ɔ tanninnin be kɛ nán be tran Sisɛm lɛ kun. Kɛ i aliɛ cɛnnin'n, be nga be kali klɔ'n nun lɛ'n be ɔli blo lɔ. Be kan kleli Abimelɛk. Ɔ fɛli i sran mun, ɔ buli be nun akpasua nsan, yɛ ɔ fali be nan ɔ nin be a ko bu a sa be nyrun, kpɛkuun sran mun yɛ be fin klɔ nun ´fite yɛ. Yɛ ɔ fiteli ɔ nin be ko kunnin, nan ɔ'a kwla be. Abimelɛk nin i akpasua liɛ'n be ɔli ndɛndɛ be ko jrannin klɔ'n i anuan nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun akpasua nnyɔn nga'm be nin be nga be o bo'n nun lɔ'n b'a nyɛn i. Be kwlali be nga be o bo'n nun lɔ sɔ mun. Abimelɛk fali cɛn wunmuan kun sɔ'n, ɔ nin klɔ'n su sran'm be kunnin alɛ nan ɔ'a fa klɔ'n. Ɔ kunnin sran'm be kwlaa nga be o nun'n. Ɔ nunnunnin klɔ wunmuan'n. Ɔ fali njin sanndili klɔ'n nun. Kɛ Sisɛmfuɛ'm be tili ndɛ sɔ'n, be jasoli Sisɛm sasawlɛ sua'n nun, be ɔli amuɛn nga be flɛ i Bɛrit'n i sua fleiin b'ɔ ti fiawlɛ lika'n i nun lɔ. Abimelɛk tili i kɛ Sisɛmfuɛ'm b'a yia'n, yɛ ɔ fuli Salmɔn oka'n su-ɔ, ɔ nin i alɛ mma mun. Yɛ ɔ fali kpɛliɛ kun kpɛli waka sama kun. Ɔ mannin su sieli i kɔmin su. Yɛ ɔ seli sran'm be kɛ: «Amun `kan amun wun amun yo be liɛ.» Be kwlaa be kpɛli waka sama kunngun, be suli Abimelɛk su, be fa siesieli amuɛn sua'n i wun, nan b'a wɔ nun. Migdal-Sisɛm sran'm be kwlaa be yrali nan b'a wu. Be bla nin be yasua'm bɔ be ju sran kɔe akpi kun'n be wuli. I sin Abimelɛk ɔli Tebɛt. Ɔ kpɛli ngblaliɛ Tebɛt i wun lɛ. Ɔ nin Tebɛtfuɛ'm be kunnin yɛ ɔ fali be klɔ nin-ɔn. Klɔ'n i sasawlɛ sua kun bɔ be sili i wun'n ɔ o lɛ. I bla o, i yasua o, i klɔ'n su kpɛnngbɛn o, be kwlaa be wanndi ko fiali nun. Be toli i anuan'n nun yɛ be fuli i ti su lɔ-ɔ. Abimelɛk bali, ɔ wa juli klɔ'n i sasawlɛ sua sɔ'n i wun lɛ, yɛ ɔ tɔli i sacilɛ'n wun-ɔn. Kɛ bɔ i waan ɔ ´wunnge klɔ'n i anuan wun lɔ nan ɔ ´ko wɔ nun'n, bla wie toli yɛbuɛ dan kun yili i su, nan i ti awa'n ɔ'a bo kplo. Abimelɛk flɛli gbanflɛn ng'ɔ trɛ i alɛ ninnge'm be nun'n kɛ ɔ bla ndɛndɛ nan ɔ wa yi i tokofi'n nan ɔ kun i, kɛ ɔ ´yo nan b'a se-man kɛ bla yɛ ɔ kunnin i'n ti. I gbanflɛn'n fɛli i tokofi wɔli i nan ɔ'a wu. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be wunnin kɛ Abimelɛk ɔ'a wu'n, be sali bé sin nan b'a ɔ be awlo kunngun'm be nun. Abɔlɛ nga Abimelɛk yoli i si'n, i niaan ableso b'ɔ kunnin be'n, i sɔ klunwi liɛ'n, Nyanmiɛn fa tɛkɛli i ti su. Yɛ Sisɛmfuɛ'm bé tɛ liɛ nga be yoli'n kusu, Nyanmiɛn tanninnin be kalɛ. Ɔ man Zɛribaal i wa Zɔtam i sannzan ng'ɔ boli'n i su sa'n yoli. Kɛ Abimelɛk wuli'n, sran ng'ɔ wa jasoli su kɛ ɔ ´de Izraɛl nvle'n yɛlɛ Tola, Dɔdo i wa Ipa i klun ba liɛ'n. Ɔ ti Isakar akpasua'n su sran. Ɔ tran Samir b'ɔ o Efraim oka-oka lika'n nun lɔ'n nun. Ɔ sieli Izraɛlfuɛ mun afuɛ ablaɔn-nin-nsan yɛ ɔ wuli-ɔ. Be sieli i Samir lɔ. Sran ng'ɔ sinnin Tola i ajalɛ nun'n yɛlɛ Zair b'ɔ fin Galaad'n. Ɔ sieli Izraɛl afuɛ ablaɔn-nin-nnyɔn. Ɔ wuli ba yasua ablasan. Be lɛ be aflunmun ablasan yɛ be fu su-ɔ. Be lɛ klɔ ablasan Galaad nvle'n nun lɔ. Lele ndɛ be tɛ flɛ be kɛ Zair klɔ. Zair ɔ wa wuli nan b'a sie i Kamɔn lɔ. Izraɛlfuɛ'm be wa yoli like nga Anannganman klo-mɛn i ekun. Be sɔli amuɛn nga be flɛ be Baal nin Astarte mun. Be sɔli Sirifuɛ mun, nin Sidɔnfuɛ mun, nin Moabfuɛ mun, nin Amɔnfuɛ mun, ɔ nin Filistifuɛ'm be amuɛn mun ekun. Be kacili bé sin sili Anannganman, b'a su-mɛn i kun. Anannganman kusu fali bé wun ya dan kpa, nan ɔ'a fa be a wla Filistifuɛ nin Amɔnfuɛ'm bé sa nun. Nvle sɔ'm be yoli be tɛtɛ kpa. Kɛ ɔ fɛ afuɛ sɔ'n nun lele b'ɔ ´fa di afuɛ blu-nin-mɔcuɛ'n, Izraɛlfuɛ nga be tran Zurdɛn i bue kun lɔ'n wia afiliɛ lɔ lika nun Amɔrfuɛ'm be lika ng'ɔ o Galaad lɔ'n, be wunnin nyrɛnnɛn dan. Amɔnfuɛ'm be kpɛli Zurdɛn'n kɛ be nin Zida, nin Bɛnzamɛn, ɔ nin Efraim be akpasua su sran'm be ´ko kun. Izraɛlfuɛ'm be akunndan sanngannin kpa. Yɛ be kpan flɛli Anannganman be seli i kɛ: «E fɔnnin ɔ wun, yɛlɛ kɛ a ti e Nyanmiɛn, kpɛkuun e yacili wɔ lɛ e ko sɔli Baal b'ɔ ti amuɛn'n.» Anannganman seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «?I nun bɔ Eziptfuɛ mun, nin Amɔrfuɛ mun, nin Amɔnfuɛ mun, nin Filistifuɛ mun, nin Sidɔnfuɛ mun, nin Amalɛkfuɛ mun, ɔ nin Maɔnfuɛ'm be ´kle amun nyrɛnnɛn bɔ amun kpan flɛli min'n, m'an de-man amun bé sa nun? Sanngɛ kpɛkuun amu'an kaci amún sin a si min, amu'an wɔ amuɛn'm be sɔlɛ. Nga amun yoli i lɛ'n ti n su de-man amun kun. Amun `wɔ be ko kpan flɛ amuɛn nga amun ɔli bé sin'n, man be de amun blɛ kekle nga nun.» Izraɛlfuɛ'm be seli Anannganman kɛ: «E yoli sa tɛ, like kwlaa nga ɔ waan a ´yo ye'n, yo ye. Sanngɛ yaci, ndɛ liɛ'n de ye.» Be guali nvle uflɛ'm be amuɛn ng'ɔ o be sa nun'n be blo, kpɛkuun be suli Anannganman. Kɛ Anannganman wunnin i sɔ'n, ɔ yaci be nyrɛnnɛn nun-ɔn, ɔ yo-man ye. Amɔnfuɛ'm be yiali, be ko kpɛli be ngblaliɛ'n Galaad nvle'n nun. Izraɛlfuɛ'm be kusu be yiali nan b'a kpɛ be ngblaliɛ Mizpa lɔ. Galaadfuɛ mun be nin be kpɛnngbɛn'm be usali bé wun kɛ: «?Wan yɛ ɔ ´dun mmua ɔ nin Amɔnfuɛ'm be ´ko kun-ɔn? I sɔ sran liɛ'n yɛ ɔ wa yo Galaadfuɛ'm be kwlaa be su kpɛn-ɔn.» Zɛfte fin Galaad akpasua'n su, ɔ ti safunyrɛn. I nin'n ti tekle bla. I si yɛlɛ Galaad. Galaad i bo bla liɛ'n wuli ba mun mɛnnin i. Kɛ ba sɔ'm be nyinnin'n, be fuannin Zɛfte. Be seli i kɛ: «Nán wɔ aja diwlɛ yɛlɛ baba i awlo wa, afin ɔ́ nin liɛ ti i ngunmin.» Yɛ Zɛfte wanndili i niaan'm be nyrun ko trannin Tɔb nvle nun lɔ-ɔ. Kpɛkuun sran wie mun bɔ be ti-man nanndoliɛ'n be yiɛli i wun lɛ, be nin i be ɔli alɛ kunlɛ kanngan. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ'a cɛ-man yɛ Amɔnfuɛ'm be nin Izraɛlfuɛ'm be bali kunlɛ nin-ɔn. Yɛ Galaad lɔ kpɛnngbɛn'm be ɔli Tɔb nvle'n nun lɔ be ko yiali Zɛfte-ɔ. Be seli i kɛ: «Bla wa dun mmua e nyrun man e nin Amɔnfuɛ mun e kun.» Zɛfte tɛli Galaad kpɛnngbɛn'm bé su kɛ: «?Nán amun yɛ amun klo-man mín sa, bɔ amun fuannin min mín si i awlo'n nun nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ndɛ amún sa ɔ'a mian kpɛkuun amu'an ba mín sin-ɔn?» Be tɛli i su kɛ: «I sɔ'n ti yɛ y'a ba ɔ́ sin kɛ a nin ye wɔ man e nin Amɔnfuɛ mun e ko kun nin-ɔn. Kpɛkuun a ´yo Galaad nvle'm be kwlaa be su kpɛn.» Zɛfte seli be kɛ: «?Amun waan, sɛ e nin amun e kɔ nan e nin Amɔnfuɛ mun e ko kun nan Anannganman yi be man min'n, min yɛ n ´yo amun kpɛn-ɔn?» Yɛ be tɛli i su kɛ: «E kan Anannganman ti, sɛ y'a yo-man sɔ cɛ'n, man ɔ bu e fɔ.» Yɛ Zɛfte nin Galaad kpɛnngbɛn'm be ɔli-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be fɛ i sieli kpɛn. I kunngba'n ɔ ti sonja'm be su kpɛn. Ndɛ kunngba nga be kɛnnin i lɔ'n, Zɛfte ko kɛnnin i Anannganman nyrun Mizpa lɔ. Zɛfte sunmannin sran Amɔnfuɛ'm be famiɛn'n sin kɛ be usa i kɛ: «?Nguɛ sa yɛ n yoli bɔ i ti yɛ amu'an ba min mɛn'n nun wa kɛ amun nin min ´kun alɛ nin-ɔn?» Amɔn famiɛn'n tɛli Zɛfte i sran'm bé su kɛ: «Sa ti b'ɔ yoli sɔ'n yɛlɛ kɛ i blɛ nga Izraɛlfuɛ'm be fin Ezipt be ´ba'n, be fali min lika ng'ɔ fɛ i Arnɔn lele fa ju Zabɔk ɔ nin Zurdɛn nuan'n. Nan i sɔ'n ti, fa min lika'n man min wɛtɛɛ su.» Yɛ Zɛfte sunmannin sran Amɔnfuɛ'm be famiɛn sin ekun-ɔn. I waan be ko se i kɛ: «Izraɛlfuɛ'm b'a fa-man Moabfuɛ'm be lika annzɛ Amɔnfuɛ'm be lika. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be fin Ezipt lɔ be ´ba'n, be fali aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ atin'n, be ko toli ndɛma jenvie'n, i sin be juli Kadɛs lɛ. Izraɛlfuɛ'm be sunmannin sran Edɔm famiɛn'n i sin. Be srɛli i atin kɛ be ´sin i mɛn'n nun, sanngɛ famiɛn'n ɔ'a kplin-man su. Be sunmannin sran Moab famiɛn'n i sin ekun. I kusu ɔ'a kplin-man su. Ɔ man Izraɛlfuɛ'm be trannin Kadɛs. Be ko sannin Edɔm mɛn'n ɔ nin Moab mɛn'n bé wun. Be sinnin Moab i wia afiliɛ lɔ yɛ be bali-ɔ, sanngɛ b'a kpɛn-man lɔ. Be wa boli be nanmue Arnɔn nzue ba'n i bue kun lɔ, sanngɛ b'a wlu-man Moab nvle'n nun, afin Arnɔn nzue ba'n wo Moab i nuan su. Yɛ Izraɛlfuɛ'm be sunmannin sran Siɔn b'ɔ ti Amɔn famiɛn'n, b'ɔ tran Ɛsbɔn'n i sin kɛ ɔ man be atin man be ´sin i mɛn'n nun be ɔ be liɛ'n nun. Siɔn ɔ'a kplin-man su kɛ be sin i nvle'n nun, afin ɔ lafi-man be su. Kpɛkuun Siɔn flɛli i nvlefuɛ'm be kwlakwla ɔ man be ko boli be nanmue Zaaz. Be nin Izraɛlfuɛ mun be ko kunnin. Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, ɔ yili Siɔn nin i sran mun mannin Izraɛlfuɛ mun, yɛ Izraɛlfuɛ'm be fali Amɔrfuɛ nga be tran lɛ lika'n nun'n bé mɛn'n kwlaa-a. Izraɛlfuɛ'm be fali Amɔrfuɛ'm be lika ngba. Lika sɔ'n i tɛnndɛn nun'n fɛ i Arnɔn nzue ba'n i nuan su fa ju Zabɔk nzue ba'n nuan su. Yɛ i tɛtrɛ nun'n fɛ i aawlɛ flɛnnɛn'n nun fa ju Zurdɛn'n nuan. ?Lika nga Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n fɛli i Amɔrfuɛ'm bé sa nun fa mannin Izraɛl b'ɔ ti i nvle'n, ɔ yo sɛ ti yɛ wɔ yɛ a wa de e sa nun-ɔn? ?Lika nga Kɛmɔs b'ɔ ti wɔ amuɛn'n fa man wɔ kɛ a tran nun'n, nɛ́n i yɛ a tran nun-ɔn? ?Yɛ e li yɛ lika kwlaa nga Anannganman b'ɔ ti e Nyanmiɛn'n fa man e kɛ e tran nun'n yɛ e su tran-man nun-ɔn? ?Ɔ kpa'n, a bu i kɛ ɔ kpa tra Zipɔr i wa Balak b'ɔ yoli Moab famiɛn'n? Afin nian, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm b'a si-man akplowa, yɛ ɔ nin be b'a kun-man. Izraɛlfuɛ'm be trannin Ɛsbɔn nin i asa'n su, be trannin Arɔɛr nin i asa'n su, yɛ be trannin klɔklɔ nga be o Arnɔn nzue ba'n i nuan lɔ'n be kwlaa be su. Kɛ be trannin lɔ i afuɛ ya nsan yɛ. ?Lalaa'n, ɔ yo sɛ yɛ amu'an de-man lika sɔ mun bé sa nun-ɔn? M'an fɔn-man wɔ lika. Sɛ ɔ ti sa tɛ-ɔ, wɔ yɛ a su yo min-ɔn, afin a nin min a ba alɛ kunlɛ. Anannganman b'ɔ di jɔlɛ'n, ɔ wa bu ndɛ ng'ɔ o Izraɛlfuɛ mun nin Amɔnfuɛ'm be afiɛn'n andɛ.» Amɔnfuɛ'm be famiɛn'n ɔ'a tie-man ndɛ nga Zɛfte sunmannin sran kɛ be ko kan kle i'n. Yɛ Anannganman i Wawɛ'n jrali Zɛfte su-ɔ. Ɔ sinnin Galaad nvle'n nin Manase nvle'n nun. Ɔ sinnin Mizpe, kpɛkuun ɔ fɛli i lɛ nan ɔ nin Amɔnfuɛ'm b'a ɔ kunlɛ. Zɛfte tali Anannganman i nda kɛ: «Sɛ a yi Amɔnfuɛ mun wla mín sa nun'n, kɛ n fin Amɔnfuɛ'm be mɛn'n nun lɔ m ´ba bɔ n klun ti jɔwa'n, sran ng'ɔ dun mmua fin min awlo'n nun lɔ fite ba min atin kpalɛ'n, ɔ ´yo ɔ liɛ mlɔnmlɔn. N ´fɛ i yi tɛ bɔ be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n m ´man wɔ.» Zɛfte ɔli Amɔnfuɛ'm be mɛn'n nun lɛ ɔ nin be ko kunnin alɛ, kpɛkuun Anannganman yili be mɛnnin i. Kɛ a fɛ i Arɔɛr lele bɔ a ´fa ju Minit, klɔ dandan ablaɔn o lɔ, ɔ kwlali be kwlakwla ng'ɔ o lɛ'n. Ɔ kwlali be lele juli Abɛl-Kɛramim. Kwlalɛ'n yoli dan, ɔ man Amɔnfuɛ'm bé nyin guali ase Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Zɛfte ɔ ´sɛ i sin ´bɛ i awlo Mizpa lɔ'n, ɔ ´nian-an, i wa bla'n ɔ'a fite ɔ'a bɛ i atin kpalɛ. Ɔ ´ba'n, wuun ɔ ´bo klɛn ´si able. Zɛfte i wa ng'ɔ lɛ i yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Zɛfte lɛ-man ba yasua fi, ɔ lɛ-man ba bla uflɛ fi. Kɛ ɔ wunnin i cɛ'n, ɔ titili i tralɛ'n nun. I waan: «Ee! Mín wa, w'a kun min, w'a kun min! Amun ngba yɛ amun sanngan min akunndan nin-ɔn. M'an ta nda Anannganman i nyrun. N lɛ-mɛn i yowlɛ fi kun.» Ɔ tɛli i su kɛ: «Mín si, kɛ bɔ a tali nda Anannganman i nyrun'n ti, sa ng'ɔ fiteli ɔ́ nuan kɛ a ´fa yo min'n, fa yo min! Afin Anannganman ɔ'a yo man w'a tu ɔ klunngbɔ Amɔnfuɛ'm bé su. Sanngɛ n ´srɛ wɔ like kun, yaci min nun anglo nnyɔn man n wɔ oka'm bé su lɔ. N ko sun, afin n nian si-man bian le nan se kɛ wie yɛ n ´ja-a. E nin min janvuɛ mun yɛ e ´kɔ-ɔ.» I si waan: «Kɔ!» Nan ɔ'a mɛn i atin kɛ ɔ ko di anglo nnyɔn, ɔ nin i janvuɛ mun be ɔli, ɔ ko sunnin oka'm bé su lɔ, bian b'ɔ nian si-mɛn le'n ti. Efraim akpasua'n su sran'm be wa yiali, be ɔli nglo lɔ lika'n nun. Be ko seli Zɛfte kɛ: «?Ɔ ju sɛ ti yɛ a nin Amɔnfuɛ'm be ´ko kun bɔ a flɛ-man ye-ɔ? I sɔ'n ti e ´wɔ ɔ́ sua'n nin ɔ bɔbɔ amun nun.» Zɛfte tɛli bé su kɛ: «Kɛ akplowa dan'n tɔli Amɔnfuɛ mun ɔ nin min nvlefuɛ'n ye afiɛn'n, n flɛli amun amu'an de-man min bé sa nun. Kɛ n nian bɔ amun ba-man min ukalɛ'n, yɛ n waan wie-o-wie nguan-o-nguan, yɛ e nin Amɔnfuɛ mun e ko kunnin-ɔn. Yɛ Anannganman kusu yili be mannin min-ɔn. Ɔ man alɛ nga amun nin min a bɛ i kunlɛ ndɛ yɛ'n, n wun-mɛn i wlɛ.» Yɛ Zɛfte yiali Galaadfuɛ'm be kwlakwla yɛ ɔ nin Efraim akpasua'n su sran'm be ´kun-ɔn. Galaadfuɛ'm be kwlali Efraim akpasua'n su sran'm bɔ be waan: «Amun Galaadfuɛ mun, amun ti aofuɛ yɛ amun wa fiali Efraim akpasua'n su sran mun nin Manase akpasua'n su sran mun be afiɛn-ɔn.» Galaadfuɛ'm be jrannin Efraim lika nga be nanti bé ja nun be kpɛ Zurdɛn lɛ'n, yɛ kɛ Efraim akpasua'n su sran wie su wanndi'n b'ɔ ju lɛ'n b'ɔ se kɛ: «Amun man min atin man n kpɛ nzue'n.» Galaadfuɛ'm be usɛ i kɛ: «?A ti Efraimfuɛ?» Sɛ ɔ tɛ su kɛ: «Cɛcɛ'n!» Kpɛkuun Galaadfuɛ'm be se i kɛ: «Se kɛ ‹Sibɔlɛt› man e nian e!» Kɛ b'ɔ si-mɛn se'n, kpɛkuun i waan, «Zibɔlɛt.» E ijɔwa-a, b'a tɔ i su b'a kpɛ i kɔmin. Kan be kpɛ nzue'n bé ja nun lɛ'n yɛ be yo i sɔ sa nin-ɔn. Blɛ sɔ nun'n, Efraim akpasua su sran nga be tɔli'n be ti sran akpi-akpi ablanan-nin-nnyɔn (42.000). Zɛfte b'ɔ ti Galaadfuɛ'n, ɔ yoli Izraɛlfuɛ'm be jɔlɛ difuɛ afuɛ nsiɛn. I sin ɔ wa wuli yɛ be sieli i Galaad klɔ'm be nun kun su. Kɛ Zɛfte wuli'n, Ibzan b'ɔ fin Bɛtleɛm'n yɛ ɔ yoli Izraɛlfuɛ'm be jɔlɛ difuɛ-ɔ. Ɔ wuli ba yasua ablasan ɔ nin ba bla ablasan. Ɔ fɛli i mma bla sɔ mun mannin nvle uflɛ nun yasua mun. Kpɛkuun ɔ jali nvle nun bla ablasan fa mannin i mma yasua mun. Ɔ sieli Izraɛlfuɛ mun afuɛ nso nan ɔ'a wu. Be sieli i Bɛtleɛm lɔ. I sin, Elɔn b'ɔ fin Zabilɔn akpasua'n su'n yɛ ɔ sieli Izraɛlfuɛ mun-ɔn. Ɔ dili i kpɛnngbɛn liɛ'n afuɛ blu nan ɔ'a wu. Be sieli i Azalɔn, Zabilɔn nvle'n nun lɔ. I sin ekun, Ilɛl i wa Abdɔn b'ɔ fin Piratɔn'n yɛ ɔ sieli Izraɛl-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be yoli like nga Anannganman klo-mɛn i ekun. Yɛ Anannganman fali be wlɛli i Filistifuɛ'm be sa nun afuɛ ablanan. I blɛ sɔ nun'n, bian wie be flɛ i kɛ Manɔak, ɔ fin Dan i akpasua'n su ɔ tran Zɔrea. I yi'n i klun ti kpan. Ɔ wu-man ba. Anannganman i anz ɔ fiteli bla sɔ'n i nyrun, nan ɔ'a se i kɛ: «Wɔ yɛ ɔ klun ti kpan yɛ, a lɛ-man ba, sanngɛ a wa wunnzɛ yɛ a wa wu ba yasua kun. I sɔ'n ti, nian ɔ́ wun su kpa. Nán nɔn nzan annzɛ nzan kekle fi, nán like fiɛn wie fi kan ɔ́ nuan. A wa wunnzɛ yɛ a wa wu ba yasua kun. Ba nga a wa wu i lɛ'n, nán man like bɔ be fa yi tre'n kɛn i ti'n le, afin ba sɔ'n ɔ ´yo Nyanmiɛn liɛ mlɔnmlɔn. I yɛ ɔ wa bo Izraɛl nvle i delɛ'n bo Filistifuɛ'm bé sa nun-ɔn.» Bla'n ɔli ko kan kleli i wun'n kɛ: «Nyanmiɛn i sran wie wa toli min, sɛ Nyanmiɛn i anz a o, afin i nyrun'n yo sro. M'an usɛ-mɛn kan ɔ fin'n, i kusu ɔ'a bo-mɛn i dunman'n ɔ'a kle-man min. Ɔ seli min kɛ: ‹A wa wunnzɛ, a ´wu ba yasua kun. Ɔ man kɛ ɔ fin ndɛ'n, nán nɔn nzan annzɛ nzan kekle fi, nán di like fiɛn wie fi. Ba nga a wa wu i'n, kɛ ɔ fin i nin klun'n lele nin i wie'n, ɔ ti Nyanmiɛn i liɛ.»› Yɛ Manɔak srɛli Anannganman seli kɛ: «Nannan, yaci, Nyanmiɛn sran nga a sunmɛnnin i'n, man ɔ bla ekun. Man ɔ wa kle e like ng'ɔ fata kɛ e yo e man ba bɔ e wa wu i'n.» Nyanmiɛn tɛli Manɔak i srɛlɛ'n su. I anz wa toli Manɔak i yi'n ekun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ o fie su lɔ, ɔ ti ase. I wun Manɔak nun-mɛn i wun lɛ. Bla'n wanndili ndɛndɛ ko toli i wun'n, ɔ seli i kɛ: «Nian, le kun wie sran'n b'ɔ bali'n, ɔ'a ba ekun.» Yɛ Manɔak jaso suli i yi su, yɛ be wa toli sran nin-ɔn. Nan Manɔak ɔ'a usɛ i kɛ: «?Wɔ yɛ a kannin ndɛ kleli bla nga nin-ɔn?» Bian tɛli i su kɛ: «Ɛɛn, min-ɔn.» Manɔak seli kɛ: «Ndɛ'n yɛ a kɛnnin i lɛ-ɔ. ?Sɛ sa sɔ'n i nuan yia'n, nguɛ yɛ e ´yo e man ba nin-ɔn?» Anannganman i anz'n seli Manɔak kɛ: «Like kwlaa nga n seli bla'n kɛ nán ɔ di'n, man ɔ ci. Like kwlaa b'ɔ fin vinyi i mma nun'n, nán ɔ kɛn i nuan. Nán man ɔ nɔn nzan ng'ɔ bo'n wie fi. Nán man ɔ di like fiɛn fi. Ndɛ nga n kan kleli i'n, man ɔ niɛn i kwla'n su yo.» Manɔak seli Anannganman i anz kɛ: «Minndɛ kan, man n kun boli bɔ b'a kpɛ cro kun nan e fa yo like kan e man wɔ ka.» Yɛ Anannganman i anz'n tɛli i su kɛ: «Kannzɛ a tra min ase'n, n su di-man like nga a tɔn'n, sanngɛ sɛ a klo'n tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n, `yi kun man Anannganman.» Manɔak ɔ'a wun-mɛn i wlɛ kɛ Anannganman i anz nin-ɔn. Manɔak usali Anannganman i anz'n kɛ: «Bo ɔ dunman kle e nan kɛ ɔ ndɛ'n kpɛn su'n y'a manman wɔ.» Anannganman i anz'n tɛli i su kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a usa min dunman-an? Ɔ ti nvialiɛ nun like.» Yɛ Manɔak fali boli bɔ b'a kpɛ cro kun ɔ nin ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa, yɛ ɔ yili sraka kun yɛbuɛ'n su mannin Anannganman-an. Kpɛkuun atrɛ sa wie yoli Manɔak nin i yi be nyrun. Kɛ sin'n ´jue Nyanmiɛn sɔwlɛ su'n, Anannganman i anz'n fuli sin taaman nun ɔli. Kɛ be wunnin i sɔ'n, be tɔli nan b'a utu bé nyin ase. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Anannganman i anz'n ɔ'a yi-mɛn i wun nglo a kle-man Manɔak nin i yi be kun. I sin'n, Manɔak wa wunnin i wlɛ kɛ Anannganman i anz nin-ɔn. Ɔ seli i yi'n kɛ: «Nyanmiɛn nga y'a wun i yɛ'n, e liɛ a wie.» I yi'n tɛli i su kɛ: «Sɛ ɔ ti kɛ Anannganman waan e wu'n, wuun ɔ'a sɔ-man e tɛ nga bɔ e yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n nin e ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa nga e fa mɛnnin i'n be nun. Yɛ kusu wuun ɔ'a yi-man sa nga'm be nglo a kle-man ye, wuun ɔ'a kan-man ndɛ nga mun a kle-man ye.» Bla'n wuli ba yasua kun nan ɔ'a tɔn i dunman kɛ Samsɔn. Ba'n nyinnin, Anannganman man ɔ yoli kpa. Anannganman i Wawɛ'n ɔ boli i su jralɛ bo Zɔrea nin Ɛstaɔl be afiɛn Dan nanmue nun lɔ. Le kun Samsɔn ɔli Timna lɔ. Ɔ ko wunnin bla wie, ɔ ti Filisti bla. Ɔ sɛli i sin ko kan kleli i si nin i nin be kɛ: «M'an wun bla kun Timna lɔ, ɔ ti Filisti bla. Amun `jɛ i be man min.» I si nin i nin be seli i kɛ: «Kpaa! ?Wɔ awlo nun bla nin ɔ nvle nun bla'm be wieli, yɛ Filistifuɛ'm bɔ be wla-man klɛn'n be bla yɛ a ´ko jɛ i-ɔ?» Samsɔn seli i si kɛ: «I yɛ n klo i-ɔ, jɛ i man min.» I si nin i nin be si-man kɛ Anannganman bɔbɔ yɛ man sa sɔ'n ɔ ju-ɔ. Be si-man kɛ Filistifuɛ'm be utre kunndɛlɛ ti yɛ ɔ yo sɔ nin-ɔn, afin i blɛ sɔ nun'n, wuun Filistifuɛ'm be kwla Izraɛlfuɛ mun. Samsɔn nin i si nin i nin be ɔli Timna. Kɛ be juli Timna vinyi fie'n nun lɛ'n, Samsɔn ´nian-an asɔmɔli bɔ b'a kpɛ cro'n kun yɛ ɔ ´kpan bɛ i ndɛnman yɛ. Yɛ Anannganman i Wawɛ'n jrali Samsɔn su-ɔ. Like fi nun-mɛn i sa nun sanngɛ kpɛkuun Samsɔn trɛli i ɔ kpacili i nun kɛ be su kpaci boli bɔ ɔ'a kpɛ cro'n wie nun'n sa, sanngɛ ɔ'a bo-man su ɔ'a kle-mɛn i si nin i nin. Ɔ ɔli, ɔ nin bla'n be ko kokoli yalɛ, kpɛkuun ɔ kloli i. Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun'n yɛ ɔ ɔli i jalɛ-ɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n ɔ ko niannin asɔmɔli fuɛn'n. Ɔ ´wun i-ɔ, awɛma mun yɛ b'a lo nun yɛ. Ɔ yili awɛma nzue'n wie. Kɛ ɔ ´kɔ'n, wuun ɔ ´di. Kɛ ɔ sɛli i sin i si nin i nin bé wun wa'n, ɔ mannin be wie be dili, sanngɛ ɔ'a se-man be kɛ ɔ yili i asɔmɔli'n i fuɛn'n nun. Samsɔn si'n ɔ ɔli i sia'm be klɔ lɔ nan Samsɔn man b'a tɔn like b'a fa di cɛn su. Ɔ ti gbanflɛn'm be nzuɛn, kɛ be yo i sɔ-ɔ. Kɛ Filistifuɛ'm be wunnin i cɛ'n, be flɛli be nun sran ablasan kɛ be ko kɛn i wun yrɛ. Yɛ Samsɔn seli be kɛ: «N wa man amun taletale kun. Wa nin le mɔcuɛ kun, kwlaa nan cɛn dilɛ nga ɔ'a wie'n, sɛ amun tu i bo'n, m ´man amun tannin ablasan ɔ nin tralɛ ablasan. Sɛ kusu amu'an si-mɛn i'n, amun ´man min tannin ablasan ɔ nin tralɛ ablasan.» Yɛ be tɛli i su kɛ: «Bo su man e nian e.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Like ng'ɔ di like'n i nun yɛ like nga be di'n ɔ fin-ɔn. Like ng'ɔ lɛ wunmiɛn'n nun yɛ mlɛn-mlɛn'n ɔ fin-ɔn. ?Nguɛ like-ɔ?» Gbanflɛn sɔ'm be kplili i wun lele cɛn nsan, be tu taletale'n bo-ɔ, ɔ yo-man ye. I le nso'n su'n, be seli Samsɔn i yi'n kɛ: «Yoo! E bo ninnge'n i fɛnlɛ ti yɛ amun flɛli ye-ɔ!» Lakalaka ɔ́ wun man ɔ tu taletale'n bo kle ye. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, e ´trɔ wɔ nin ɔ́ si i awlo'm bé wun sin, e ´wɔ amun nun. Samsɔn i yi'n sunnin i wun, ɔ seli i kɛ: «Mín wun, a kpɔ min yɛ a o lɛ-ɔ, a klo-man min mlɔnmlɔn. A mannin min nvle'n nunfuɛ'm be taletale sanngɛ a tu-mɛn i bo a kle-man min.» Samsɔn tɛli i su kɛ: «Mín si nin mín nin bɔbɔ m'an tu-mɛn i bo m'an kle-man be, yɛ ɔ waan wɔ.» Bla'n sunnin Samsɔn wun cɛn ba nso nga be fa dili cɛn'n i nun. Kɛ ɔ kle-mɛn i yalɛ ngowa'n, i le nso'n su'n nan ɔ'a tu i bo ɔ'a kle i. Yɛ i kusu tuli i bo kleli i klɔfuɛ mun-ɔn. I le nso su'n, kwlaa nan wia'n ɔ'a tɔ'n, klɔfuɛ'm be seli i kɛ: «?Like wie yo fɛ tra awɛma nzue? ?Like wie lɛ wunmiɛn tra asɔmɔli?» Yɛ ɔ tɛli bé su kɛ: «Sɛ amu'an fa-man min nannin bla'n b'a tutu-man lika'n, wuun amun kwla si-man min taletale'n i bo.» Yɛ Anannganman i Wawɛ'n jrali i su-ɔ, nan ɔ'a ɔ Askalɔn lɔ ɔ'a ko kun sran ablasan. Ɔ fali bé bo ninnge mun, nan ɔ'a fa be wun tralɛ mun ɔ'a man be nga be tuli i taletale'n i bo'n. Ɔ fali ya dan kpa nan ɔ'a ɔ i si awlo. Be deli i yi'n be mannin i bɔbɔ i janvuɛ kpa kun kɛ ɔ jɛ i. Kɛ ɔ cɛli kan'n, ble'n i kpɛlɛ blɛ nun'n, Samsɔn ɔli i yi i wun wunlɛ. Ɔ ´kɔ'n, boli bɔ b'a kpɛ cro'n kun wo i sa nun. I waan ɔ ´wlu i yi sin i sua ba nun lɔ sanngɛ i sia yasua'n ɔ'a kplin-man su. Ɔ seli i kɛ: «Ɔ yo min kɛ a klo-mɛn i, i ti m'an fa man ɔ janvuɛ'n. I sinma bla'n i klanman trɛ i, fɛ i fa sie i osu.» Samsɔn seli be kɛ: «Andɛ liɛ'n, sɛ n yo Filistifuɛ'm bé sa ya'n min ndɛ yo fɛ.» Yɛ Samsɔn ɔli nan ɔ'a ko tra nsoso ya nsan. Ɔ fali nsoso'm be lua'n wɔli su nan ɔ'a cici be nnyɔn-nnyɔn. Yɛ ɔ fali tɛ mun sieli nsoso'm be afiɛn kan be lua'n wɔ su lɛ'n. Ɔ sɔli tɛ'm be nuan, yɛ ɔ yacili nsoso'm be nun Filistifuɛ'm be ble fie'm be nun. Ɔ man Samsɔn wɔli be ble sɔlɛ bɔ be tiannin be nuan'n ɔ nin ble nga be nian kpɛ-man'n nun. Ɔliɛ olivie fie'm be kwlakwla, ɔ wɔli be nun ukali su. Filistifuɛ'm be ´usa-a, be waan: «Samsɔn b'ɔ ti bian b'ɔ fin Timna i sia nin-ɔn. I waan ɔ'a fɛ i yi ɔ'a man i janvuɛ'n, i ti yɛ ɔ yoli i sɔ-ɔ.» Yɛ Filistifuɛ'm be ɔli nan b'a ko trɔ bla'n nin i si'n bé wun sin nan b'a yra be. Samsɔn seli be kɛ: «I sɔ nga amun yoli i lɛ'n ti, san n ´tu min klunngbɔ amún su ka nan min anwlɛn'n ɔ'a tɔ nun.» Ɔ boli be bolɛ kpa! Nanwlɛ, kɛ i sa ko ti be'n yɛ ɔ tili be-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, yɛ ɔ ɔli ko trannin Etam yɛbuɛ buɛ'n nun lɔ-ɔ. Filistifuɛ'm be ɔli ko boli be nanmue Zida lɔ. Be ko fali alɛ'n wlali Lesi sin. Zida akpasua'n su sran'm be usali be kɛ: «?Ɔ yoli sɛ ti yɛ amu'an fa alɛ'n b'a wla e sin-ɔn?» Be waan: «E bali Samsɔn cilɛ. Sa ng'ɔ yoli ye'n, e ´yo i wie e ´sie i osu.» Yɛ Zida akpasua'n su sran akpi nsan (3.000) be ɔli Etam yɛbuɛ buɛ'n nun lɔ-ɔ. Be usali Samsɔn kɛ: «?A si-man kɛ Filistifuɛ'm be kwla ye? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yoli e sɔ-ɔ?» Ɔ tɛli bé su kɛ: «Sa nga be yoli min'n, yɛ n kusu n fa yoli be wie-ɔ.» Yɛ be seli i kɛ: «E bali kɛ e wa ci wɔ nan e ´fa wɔ fa wla Filistifuɛ'm be sa nun.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Amun `ta min nda kɛ amun bɔbɔ amun su kun-man min.» Be tɛli i su kɛ: «E kun-man wɔ. E liɛ nga e si i'n yɛlɛ ɔ cilɛ nin wɔ bé sa nun fa wlalɛ. Y'a se-man kɛ e ´kun wɔ.» Yɛ be cili i nin nyanman uflɛ-uflɛ nnyɔn-ɔn, nan b'a fɛ i yɛbuɛ buɛ nun b'a fite. Kɛ ɔ juli Lesi lɛ'n, Filistifuɛ'm be bali i atin kpalɛ. Be ´ba'n, wuun be ´kpan aklunjuɛ kpanlɛ. Yɛ Anannganman i Wawɛ'n jrali i su-ɔ. Kpɛkuun nyanman ng'ɔ o i sa'n yoli kɛ lɛn nyanman bɔ sin ɔ'a kɛn i'n sa. Be ´nian-an, ɔ'a fin i sa ɔ'a gua. Yɛ ɔ wunnin aflunmun aoje uflɛ-uflɛ kun-ɔn, ɔ toli i sa'n fali, nan ɔ'a fa kun sran akpi. Kpɛkuun i waan: «Aflunmun aoje kun kwle kun, kwle nnyɔn. Aflunmun aoje kun'n yɛ m'an fa kun sran akpi yɛ.» Kɛ ɔ wieli ijɔ'n, ɔ toli aflunmun aoje'n yili i blo. I sɔ'n ti yɛ be tɔnnin lika'n i dunman kɛ aoje kpɔlɛ nin-ɔn. Nzue we wie b'ɔ wa kunnin i'n, be flɛ-mɛn nzue we. Yɛ ɔ kpan flɛli Anannganman-an, ɔ seli kɛ: «Anannganman, wɔ yɛ a mannin min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n min kwlalɛ dan nga-a. ?Yɛ nzue we ti n ´wu n ´tɔ Filistifuɛ bɔ be wla-man klɛn'n bé sa nun?» Yɛ Nyanmiɛn'n kpacili Lesi lɛ yɛbuɛ'n i nun-ɔn, kpɛkuun nzue fin yɛbuɛ buɛ nun fiteli. Yɛ Samsɔn nɔnnin nzue sɔ'n wie nan ɔ'a nyan fanngan ekun. I ti yɛ be tɔnnin nzue ti sɔ i dunman kɛ Sran Ng'ɔ Kpan Flɛ Sran'n i Nzue Ti nin-ɔn. Nzue ti sɔ'n tɛ o lɛ lele ndɛ. Filistifuɛ'm be blɛ su Samsɔn sieli Izraɛlfuɛ mun afuɛ ablaɔn. Samsɔn ɔli Gaza lɔ, nan ɔ'a ko wun tekle bla kun. Yɛ ɔ wluli i sin-ɔn. Gazafuɛ'm be tili kɛ Samsɔn ɔ'a ba lɛ. Be bo sin yiɛli. Be ko bu sali klɔ'n i anuan nun. B'a keje-man bé wun. Be waan: «Kɛ wia'n ´tɛ muaan cɛ'n, e ´kun i.» Samsɔn lali lɛ lele kɔnguɛ afiɛn. Yɛ ɔ jasoli kɔnguɛ afiɛn sɛsɛsɛ. Ɔ trali klɔ'n i anuan'n ɔ nin i takawlɛ'n. Ɔ tuli bé bo, ɔ fali be ɔ nin waka nga be fa jɛ i anuan'n sin'n boli i wati su ɔli oka ng'ɔ o Ebrɔn ndɛnman'n su lɔ, nan ɔ'a ko sie be lɔ. I sin Samsɔn wa kloli bla kun b'ɔ tran Sɔrɛk kongo'n nun lɔ. Be flɛ i kɛ Delila. Filistifuɛ'm be kpɛnngbɛn'm be wa toli Delila nan b'a se i kɛ: «Klɔklɔ i nan ɔ kle wɔ kan i wunmiɛn'n fin'n kɛ ɔ ´yo nan y'a kwlɛ i'n ti. I liɛ'n, e ´ci i kpɛkuun e ´kwlɛ i. Sɛ a yo sɔ'n, e ti nun ti nun e ´man wɔ jɛtɛ ufue akpi kun ya kun (1.100).» Yɛ Delila seli Samsɔn kɛ: «Yaci, kle min kan ɔ wunmiɛn dan'n fin'n. Kle min like nga be kwla fa ci wɔ nan b'a nyan wɔ'n.» Samsɔn seli i kɛ: «Sɛ be fa nyanman uflɛ-uflɛ nso nga be nian wu-man kee'n be fa ci min'n, min wunmiɛn dan'n ´wie. N ´kaci kɛ sran kun nga'm be sa.» Yɛ Filisti kpɛnngbɛn'm be fali nyanman uflɛ-uflɛ nso be fa blɛli Delila-a, nan ɔ'a fa ci i. Ɔ kpan seli i kɛ: «Samsɔn, Filistifuɛ'm be yɛ be ´ba lɛ-ɔ!» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun sran wie'm b'a bu b'a sa i sua ba kun nun. Samsɔn kpɛkpɛli nyanman'n nun kɛ nyanman wie yɛ b'a fa sie i sin'n su sa. B'a wun-man kan i wunmiɛn'n fin'n. Delila seli Samsɔn kɛ: «A yoli min finfin. A kpɛli min gblɛ! Ndɛ liɛ'n kle min like nga be kwla fa ci wɔ'n.» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Sɛ be fa nyanman uflɛ-uflɛ nga be nian fa yo-man like fi'n be ci min'n, min wunmiɛn dan'n ´wie yɛ n ´kaci kɛ sran kun nga'm be sa.» Yɛ Delila fali nyanman uflɛ uflɛ fa cili i-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun sran wie'm b'a fiɛ i sua ba kun nun lɔ. Yɛ ɔ kpan seli i kɛ: «Samsɔn, Filistifuɛ'm be yɛ be ´ba lɛ-ɔ!» Samsɔn kpɛkpɛli nyanman'n nun kɛ jese nyanman kan wie sa. Delila seli Samsɔn kɛ: «A yoli min finfin, a tɛ kpɛ min gblɛ lele ndɛ. Kle min like nga n fa ci wɔ'n.» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Sɛ a kpaci min ti nun nso'n, sɛ a fa cici nzalɛ'n su'n, min wunmiɛn dan'n ´wie yɛ n ´kaci kɛ sran kun nga'm be sa.» Delila man Samsɔn lafili, ɔ kpacili i ti nun nso nan ɔ'a fa cici nzalɛ'n. Yɛ ɔ seli i kɛ: «Samsɔn, Filistifuɛ'm be yɛ be ´ba lɛ-ɔ!» Yɛ ɔ tinngeli-ɔ, ɔ tuli nzalɛ'n yɛ ɔ kpɛli tannin b'ɔ o su'n nun. Delila seli i kɛ: «Ɔ waan a klo min, sanngɛ min ndɛ lo-man wɔ. Min finfin yolɛ i kpɛ nsan yɛlɛ nga. A nian kle-man min kan ɔ wunmiɛn dan'n fin'n.» Kɛ ɔ jin Samsɔn yalɛ klelɛ'n su cɔcɔcɔ sa. Kɛ bɔ cɛn kwlaa ɔ klɔklɔ i'n, ɔ flannin i siɛn'n. I waan sɛ ɔ ´wu-ɔ, man ɔ wu. Yɛ ɔ tuli i klun kleli i-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Kɛ n fin min nin klun m ´ba'n, n ti Anannganman i liɛ, i ti like nga be fa yi tre'n wie nian kan-man mín ti'n le. Sɛ be yi mín ti'n, min wunmiɛn dan'n ´jaso min nun yɛ n ´kaci kɛ sran kun nga'm be sa.» Delila wunnin kɛ ɔ'a kɛn i klun ndɛ ɔ'a kle i, yɛ ɔ man be ko flɛli Filisti kpɛnngbɛn mun-ɔn. Ɔ seli be kɛ: «Amun `bla! Ndɛ liɛ'n ɔ'a kɛn i klun ndɛ'n ɔ'a kle min.» Filisti kpɛnngbɛn'm be bali. Kɛ be ´ba sɔ'n, be sika'n wo bé sa nun. Delila man Samsɔn lafili i ja su. Delila flɛli sran kun nan ɔ'a yi i ti bɔ be wɔli i nso'n. Delila ´kɛn i-ɔ, fɛklɛɛ! I fanngan'n ɔ'a wie i nun. Yɛ ɔ kpannin-ɔn: «Samsɔn, Filistifuɛ'm be yɛ be ba lɛ-ɔ!» Samsɔn tinngeli. Ɔ buli i kɛ ɔ wa kwla kpinndin i wun kɛ titi'n sa, afin ɔ si-man kɛ Anannganman ɔ'a jaso i sin. Filistifuɛ'm be trɛli i, be boboli i nyinma nnyɔn'n, be fɛ i be ɔli Gaza. Be cili i nin aaba jrɔkɔ nnyɔn, yɛ be miɛnnin i kɛ ɔ kpɛ be bisua sua lɔ mannzin ng'ɔ si ble'n i wun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Samsɔn i timuɛn b'ɔ be yili'n ɔ su fu. Le kun Filisti kpɛnngbɛn'm be yiali kɛ be ´yi tɛ be man be amuɛn bɔ be flɛ i Dagɔn'n, nan be ´di Samsɔn i tralɛ'n i ti cɛn. Be waan: «Ye amuɛn'n yili Samsɔn b'ɔ ti e kpɔfuɛ'n wlali e sa nun.» Kɛ sran'm be wunnin Samsɔn'n, be manmannin be amuɛn'n, be seli kɛ: «Ye amuɛn'n yili Samsɔn b'ɔ ti e kpɔfuɛ'n mannin e. I yɛ ɔ kle e mɛn'n i yalɛ nin-ɔn, i yɛ man e wu ngboko nin-ɔn.» Kɛ be klun jɔli dan'n ti, be seli kɛ: «Amun `fa Samsɔn bla nan ɔ wa kan ngowa kan kle ye.» Be ko fali Samsɔn bisua lɔ bali. Ɔ wa yili srilɛ kleli be. Yɛ be sieli i sua'n i kuatrɛn nnyɔn'm be afiɛn-ɔn. Samsɔn seli gbanflɛn ng'ɔ trɛ i sa'n kɛ: «Fa min man n ko kan sua'n i kuatrɛn'n nan n kisa su.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun sran'm b'a yia sua sɔ'n nun kaka kpa. Filisti kpɛnngbɛn'm be kwlaa be o lɛ. Kan be fa aunngban lɛ'n, sran kɔe akpi nsan (3.000) be o lɛ be ´nian Samsɔn, wuun be ´fɛ i yiyi bé nyin su. Samsɔn srɛli Anannganman seli kɛ: «Min Min, Anannganman, n ´srɛ wɔ. Man ɔ́ wla kpɛn mín su. Man min fanngan ndɛ ekun nan man n tu min klunngbɔ Filistifuɛ'm bé su, min nyinma nnyɔn bɔ be boli be'n ti.» Samsɔn fɛli i sa fuɛli i sua'n i kuatrɛn nnyɔn'm bé wun. Yɛ ɔ kisali bé su-ɔ. Kun wo i sa fama su, yɛ kun wo i sa bɛ su. I waan: «Man e nin Filistifuɛ mun e wu.» Ɔ fɛli i wunmiɛn'n kwlakwla fa suli sua'n i kuatrɛn'n bo, kpɛkuun kpundungblun! Sua'n tɔli Filisti kpɛnngbɛn mun ɔ nin sran'm be kwlaa nga be o lɛ'n bé su. Be nga Samsɔn kunnin be i wie cɛn nun'n, be sɔnnin tra be ng'ɔ kunnin be blɛ bɔ i nyin o su'n. I niaan mun nin i si i awlofuɛ'm be bali nan b'a fɛ i ba ɔ, nan b'a ko sie i Zɔrea nin Ɛstaɔl be afiɛn lɛ, i si Manɔak i asieliɛ nun. Samsɔn sieli Izraɛlfuɛ mun afuɛ ablaɔn. Efraim oka-oka lika'n nun lɔ'n, sran kun o lɔ bɔ be flɛ i kɛ Mika. Ɔ seli i nin kɛ: «Ɔ jɛtɛ ufue mma akpi kun jɛtɛ ufue mma ya (1.100) nga be wuali'n bɔ a wuali su amuɛn m bɔbɔ min nyrun'n, sika sɔ'n yɛ. Min yɛ n fali-ɔ.» I nin tɛli i su kɛ: «Min wa, man Anannganman yo ɔ wun sa ye.» Ɔ yili jɛtɛ ufue mma akpi kun'n nin ya'n mɛnnin i nin, yɛ i nin seli i kɛ: «Min wa, n waan n ´fa sika nga n wlɛ i Anannganman i sa nun ɔ dunman su. Fa man be fa yo waka sran nan be klo aaba guɛ i wun. I ti'n, de, n su fa man wɔ.» Sanngɛ ɔ fali sika'n mannin i nin ekun, nan i nin ɔ'a fa nun jɛtɛ ufue mma ya nnyɔn. Ɔ fa mannin ajuin difuɛ'n nan ɔ'a fa yi sika sran nan ɔ'a klo aaba a guɛ i wun. Yɛ be fa sieli i Mika i sua lɔ-ɔ. Mika sɔ'n, ɔ lɛ i bɔbɔ i amuɛn sua. Ɔ yili waka sran uflɛ ɔ nin awlo amuɛn wie mun. Yɛ ɔ fɛli i wa'm be nun kun sieli kɛ ɔ yo i amuɛn'm be nyrun tranfuɛ. I blɛ sɔ nun'n, wuun famiɛn nun-man Izraɛl mɛn'n nun mlɔnmlɔn. Sran kun i klunklo like nga i waan ɔ ´yo'n yɛ ɔ yo-ɔ. I blɛ kunngba sɔ nun'n, Levi akpasua'n su gbanflɛn kun b'ɔ tran Bɛtleɛm b'ɔ o Zida mɛn nun'n, ɔ jasoli Bɛtleɛm lɔ kɛ ɔ ´ko kunndɛ lika uflɛ ´tran nun. Yɛ ɔ wa juli Efraim oka wun lɛ-ɔ. Ɔ juli Mika i awlo lɛ. Mika usɛli i kɛ: «?A fin e sɛ?» I waan: «N ti Levifuɛ. N tran Bɛtleɛm, Zida nvle'n nun. N su wlan n ´kunndɛ tranwlɛ.» Mika seli i kɛ: «Tran mín wun wa nan yo mín si ɔ nin min amuɛn'm be nyrun tranfuɛ. Afuɛ nuan kun'n, m ´man wɔ jɛtɛ ufue mma blu, ɔ nin aliɛ, ɔ nin tralɛ.» Levifuɛ'n kplinnin su kɛ ɔ ´tran Mika i awlo lɛ, yɛ bian sɔ'n ɔ nin i be trannin kɛ sran kun nin i wa sa. Mika fali gbanflɛn'n sieli i amuɛn'm be nyrun tranfuɛ. Mika waan: «Kɛ m'an nyan Levifuɛ kun b'ɔ ti min amuɛn'm be nyrun tranfuɛ yɛ'n, siɛn liɛ'n, n si kɛ Anannganman ɔ wa man min muae.» I blɛ sɔ nun'n, wuun famiɛn nun-man Izraɛl mɛn'n nun mlɔnmlɔn. I blɛ kunngba sɔ nun'n, wuun Dan akpasua'n su sran'm be su kunndɛ lika be ´tran nun, wuun be nian nyan-man be lika liɛ kɛ akpasua kun nga'm bé sa. Yɛ Dan akpasua'n su sran'm be sunmannin be akpasua'n su alɛ kunfuɛ kpakpa nnun kɛ be fɛ i Zɔrea nin Ɛstaɔl lɛ be ko kpla mɛn'n be nian. Be seli be kɛ: «Amun `ko kpla mɛn'n be nian.» Kɛ sran sɔ'm be bali Efraim oka-oka lika'n nun lɛ'n bɔ be juli Mika awlo wun lɛ'n, be tili Levi akpasua'n su gbanflɛn'n i nɛn'n, yɛ be ko wluli lɛ-ɔ. Be usɛli i kɛ: «?Wan yɛ ɔ fa wɔ bali wa-a? ?Nguɛ like yɛ a yo i wa-a? ?Nguɛ like yɛ a nyɛn i wa-a?» Ɔ tɛli bé su kɛ: «Like nga Mika yo man min'n yɛ, n ti i amuɛn'm be nyrun tranfuɛ. Ɔ tannin min kalɛ.» Be seli i kɛ: «Yaci, usa Nyanmiɛn man e nian, sɛ e ´nanti ye o.» Amuɛn'm be nyrun tranfuɛ'n tɛli bé su kɛ: «Amun ajalɛ'n ti Anannganman klun su. Amun ´nanti klanman.» Yɛ sran nnun'm be ɔli-ɔ. Be juli Lais. Bé wunnin kɛ lɛfuɛ'm be ti be tilɛ lɛ kɛ Sidɔnfuɛ'm bé sa. Be klun ti-man be. Be o lɛ fɔuun, be nin be siefuɛ'm be lɛ-man ndɛ, kusu be o Sidɔnfuɛ'm bé wun mmua, be ti be tiaun tilɛ. Yɛ be sali bé sin be niaan'm bé wun lɔ Zɔrea nin Ɛstaɔl lɔ-ɔ. Kɛ be usali be jasin'n, be tɛli su kɛ: «E ko wunnin lika'n, nanwlɛ ɔ ti klanman. Nan i sɔ'n ti nán amun tran lɛ bliin sɔ. Amun `jaso man e nin be e ko kun. Nán amun yo ainkuɛnfuɛ lika'n i ko falɛ'n nun sɔ. Sɛ amun ju lɔ'n, amun wa wun kɛ be bu-man akunndan kɛ sran wie ɔ wa fa alɛ wla bé sin cɛn wie le. Lika'n ti tɛtrɛ. Like kwlaa nga sran kun kwla miɛn i wun'n, be nyɛn i lɔ. Nyanmiɛn kusu yili lika sɔ'n mannin amun.» Dan akpasua'n su sran ya nsiɛn be fɛli i Zɔrea nin Ɛstaɔl lɛ be ɔli, be alɛ ninnge'm be o bé sa nun. Be ko boli nanmue Kirzat-Zearim lɔ Zida nvle'n nun. I ti yɛ be tɔnnin Kirzat-Zearim i wia atɔliɛ lɛ lika'n i dunman kɛ: Dan nanmue nin-ɔn. Lele ndɛ'n be tɛ flɛ i sɔ. Ke be tuli bé bo lɛ'n, be ɔli Efraim oka-oka'n nun lɔ, kpɛkuun be juli Mika i awlo i wun lɛ. Kpɛkuun sran nnun nga be ɔli Lais mɛn'n i kpla nianlɛ'n, be seli be niaan'm be kɛ: «?Kɛlɛ amun si kɛ amuɛn kun, nin waka sran mun, ɔ nin amuɛn bɔ be kloli aaba guɛli i wun'n be o sua nga'm be nun? Siɛn'n like nga amun ´ko yo'n, amun `yo.» Be wunngeli Mika i awlo'n i wun lɔ nan b'a wlu kan Levi akpasua'n su gbanflɛn'n tran lɛ'n. Be usɛli i kɛ: «?Ɔ wun lɔun?» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Dan alɛ kunfuɛ ya nsiɛn'm be o anuan'n nun be alɛ ninnge'm be wo bé sa nun. Yasua nnun nga be dun mmua ɔli mɛn i kplalɛ'n, be wluli sua'n nun lɔ nan b'a fa waka sran nga be kloli aaba guɛli i wun'n, nin amuɛn mun, nin amuɛn ninnge mun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun amuɛn'm be nyrun tranfuɛ'n nin alɛ kunfuɛ ya nsiɛn nga be alɛ ninnge'n wo bé sa nun'n be o anuan'n nun lɛ. Kɛ be wluli Mika i awlo lɔ'n bɔ be fali waka sran'n nin amuɛn mun, amuɛn'm be nyrun tranfuɛ'n usali be kɛ: «?Nguɛ yɛ amun yo-ɔ?» Be seli i kɛ: «Muan ɔ́ nuan'n su, nán kan ndɛ fi. ?Kɛ a ti sran kun i amuɛn'm be nyrun tranfuɛ'n ɔ nin kɛ a ´yo Izraɛl akpasua'm be nun kun su amuɛn'm be nyrun tranfuɛ'n, onin yɛ a klo i-ɔ? Bla e wɔ, ko yo e su kpɛn nin e amuɛn'm be nyrun tranfuɛ.» Kɛ amuɛn'm be nyrun tranfuɛ'n tili i sɔ'n, i klun jɔli, ɔ fali amuɛn mun nin waka sran mun, nan ɔ nin be ɔ'a ɔ. Be fali atin'n, ba kanngan mun, nin nnɛn mun, ɔ nin trɔ'm be o be nyrun. Kɛ be nin Mika i awlo'n be afiɛn tili nun kan'n, sran nga be mantan Mika lɛ'n be flɛflɛli bé wun, nan b'a su bé su. Kɛ be ´kpan su Dan akpasua'n su sran'm bé su'n, be kpɛli bé nyin be usali Mika kɛ: «?Nzu ti yɛ a kpan sɔ-ɔ?» Mika waan: «?Kɛ amun usa min kɛ nzu ti yɛ n kpan'n, n wun-mɛn i wlɛ. Min amuɛn'n bɔ n yoli be'n, amun fali be, kpɛkuun amun fali min amuɛn'm be nyrun tranfuɛ'n ekun. ?Yɛ nzu yɛ ɔ ka mín sa nun-ɔn?» Dan akpasua'n su sran'm be tɛli i su kɛ: «Nán e ti wɔ ngan lɛ kun! Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, sran wie'm be ´fa ya be ´ko tɔ amún su. Be ´kun wɔ nin wɔ awlofuɛ mun.» Kɛ Mika nian bɔ be lɛ wunmiɛn be trɛ i'n, i ti ɔ sɛli i sin ɔli i awlo. Dan i akpasua'n su sran'm be kusu be ɔli be kɔlɛ. Dan i akpasua'n su sran'm be fali Mika i amuɛn'm be nin i amuɛn nyrun tranfuɛ'n. Be ko fali alɛ'n wlali Laisfuɛ'm bé sin. Laa be ti be tilɛ fɔuun, be sunnzun-man kɛ be wa kun alɛ. Be kunnin be. Be wɔli klɔ'n nun. Sran fi ɔ'a uka-man be, afin be nin Sidɔnfuɛ'm be afiɛn wali. Be o Bɛt-Rɛɔb i kongo'n nun, kusu be nin nvle fi be ju kun-man alɛ. Dan akpasua'n su sran'm be kplannin klɔ'n i uflɛ, kpɛkuun be tɔnnin i dunman kɛ Dan. Be fa tɔnnin be nannan Dan b'ɔ ti Zakɔb i wa'n, sanngɛ laa klɔ sɔ'n i dunman yɛlɛ Lais. Dan akpasua'n su sran'm be takali waka sran'n. Zonatan b'ɔ ti Moiz i wa Gɛrsɔm i klun ba liɛ'n, ɔ nin i mma mun yɛ be yoli Dan akpasua'n su sran'm be amuɛn'm be nyrun tranfuɛ lele fa juli blɛ nga be trali Izraɛlfuɛ mun lomuɛn ɔli mɛn uflɛ nun nin-ɔn. Kan be takali amuɛn nga Mika yoli'n, ɔ kali lɛ blɛ nga Nyanmiɛn sua'n wo Silo'n lɔ'n. I blɛ sɔ nun'n, wuun Izraɛl mɛn'n nian nyan-man famiɛn, Levi i akpasua'n su sran kun b'ɔ tran Efraim oka-oka'n i tiwa lɔ'n, ɔ nin bla wie be boli soman. Bla'n fin Zida nvle nun klɔ nga be flɛ i kɛ Bɛtleɛm'n su. Le kun ɔ nin i soman'n be kannin ndɛ, nan ɔ'a wanndi a ɔ i si i awlo Bɛtleɛm lɔ. Ɔ ko trannin lɔ anglo nnan. I sin, bla'n i wun'n wa suli i su i sia'm be klɔ lɔ, ɔ kpɛtɛli i yɛ ɔ srɛli i kɛ ɔ bla awlo. Kɛ bian'n ɔ ´kɔ'n, ɔ fɛli i sufuɛ'n nin i aflunmun nnyɔn yɛ be ɔli-ɔ. Bla'n fɛli i ko kleli i si. Kɛ i si wunnin i'n, ɔ sɔli i nun nin aklunjuɛ. I sia trɛli i ase lele cɛn nsan. Ɔ mannin be like be dili. Ɔ mannin be nzan be nɔnnin, yɛ be wlu be lali-ɔ. I le nnan su'n, be jasoli nglɛmun ndɛ. Levi i akpasua'n su sran'n siesieli i wun kɛ ɔ su kɔ, kpɛkuun bla'n i si'n seli i kɛ: «Gua ase, fa aliɛ kan tra wɔ anwlɛn nan amu'an wɔ.» Yɛ be nnyɔn'n be trannin ase-ɔ. Be dili like, be nɔnnin nzan likawlɛ. Bla'n i si'n seli bian'n kɛ: «Yaci, gua ɔ wla ase, e la ekun.» Bian'n jasoli kɛ ɔ ´kɔ, sanngɛ i sia'n srɛli i lele nan ɔ'a la lɛ ekun. I le nnun su'n, ɔ jasoli nglɛmun ndɛ kɛ ɔ ´kɔ. Bla'n i si'n waan: «Fa like kan tra wɔ anwlɛn nan amun minndɛ. Nnɔsua'n, wuun amu'an wɔ.» Yɛ be nnyɔn'n be dili like likawlɛ-ɔ. Bian'n jasoli kɛ ɔ nin i soman'n nin i gbanflɛn'n be ´kɔ, yɛ i sia'n waan: «Lika'n yɛ ɔ'a san yɛ, e la, gua ɔ wla ase. Ainman nglɛmun amun ko wɔ amun tranwlɛ.» Bian'n waan: «Ndɛ liɛ'n n la-man kun.» Yɛ ɔ jaso ɔli-ɔ. Ɔ ko juli Zɛbis, Zerizalɛm yɛ be flɛ i sɔ-ɔ, ɔ nin i aflunmun nnyɔn be nin bé su trɔ'n, nin i soman'n yɛ be kɔ-ɔ. Kɛ be ´ju Zɛbis wun lɔ'n, wuun aliɛ'n ɔ'a san. I gbanflɛn'n seli i si kɛ: «E wɔ Zɛbisfuɛ'm be klɔ ng'ɔ o yɛ'n su lɔ e `ko la lɛ.» I si'n seli i kɛ: «Nán e wlu klɔ nga nun. I su sran'm be ti-man Izraɛlfuɛ. Man e wɔ Gibea lɔ.» Ɔ seli i gbanflɛn'n ekun kɛ: «E wɔ Gibea annzɛ Rama e ko la klɔ nnyɔn sɔ'm be nun kun su.» Yɛ be ɔli-ɔ. Kɛ be ´ju Bɛnzamɛn akpasua'n su klɔ nga be flɛ i kɛ Gibea'n su'n, wuun wia'n su tɔ. Be kpacili nan b'a ko wlu lɔ. Be ko kunndɛli sikewlɛ. Levi akpasua'n su sran'n ko trannin gua'n su lelele, b'a nyan-man sran fi b'ɔ ´sike be-ɔ. Be o lɛ kpɛkuun bian oke kun fin fie su su ba. Bian sɔ'n ti Efraim oka-oka nun lɔfuɛ, ɔ tran Gibea lɛ. Lɛfuɛ'm be kusu be ti Bɛnzamɛn akpasua su sran. Ɔ ´nian-an, aofuɛ yɛ ɔ o gua'n su yɛ, yɛ ɔ usɛli i kɛ: «?A fin ye sɛ, yɛ a su ko nin?» Levifuɛ'n tɛli i su kɛ: «N ti Efraim oka-oka'n i tiwa lɔfuɛ. N ɔli Zida klɔ nga be flɛ i kɛ Bɛtleɛm su lɔ, n su sin n kɔ min mɛn'n nun. N nyan-man sran nan ɔ'a sike min. Sanngɛ ijre nga nnɛn'm be ko di'n wo e sa nun, yɛ kusu min nin min yi nin min gbanflɛn'n e lɛ kpaun nga e ko di'n nin nzan nga e ´ko nɔn'n. Like fi mian-man ye.» Bian kpɛnngbɛn'n seli i kɛ: «Man e ko sie like, nan m bɔbɔ m man amun like diwa. Ɔ nin i fata-man kɛ amun la gua'n su.» Yɛ ɔ nin i be ɔli awlo-ɔ. Ɔ mannin i aflunmun'm be ijre. Be bɔbɔ be wunnzinnin bé ja wun. I sin be dili like be nɔnnin nzan. Be o lɛ be bo nzɛmunndɛ kpɛkuun klɔ nun sran finfinfuɛ'm b'a bo b'a sin b'a yia sua'n. Kɛ be ´ti'n, be su bobo anuan'n. Be seli bian kpɛnngbɛn bɔ i liɛ yɛlɛ sua'n kɛ: «Bian nga a sikeli i'n, fɛ i fite wa man e nin i e la.» Bian'n fiteli gua su lɔ nan ɔ'a se be kɛ: «Aniaan mun, n ´srɛ amun kpa ti-ɔ, nán amun yo sa tɛ nga. Kɛ bɔ bian'n ɔ'a wlu min awlo'n ti, nán amun bo tete nga. Mín wa bla b'ɔ nian si-man yasua le'n, ɔ nin bian'n i soman'n be o wa. Man n fa be m blɛ amun nan amun nin be la, amun nin be yo kwlaa nga amun klo'n, nan sanngɛ nán amun fa bian'n be bo tete nga.» Kɛ bɔ be waan be kplin-man su'n yɛ Levi akpasua su sran'n fɛli i soman'n fiteli-ɔ. Be nin i be lali kɔnguɛ wunmuan'n nun, bla'n ɔ'a lo-man wunmiɛn kaan sa. Aliɛ njɛnniɛn su'n, bla'n ɔ wa tɔli bian kpɛnngbɛn ng'ɔ sikeli be'n i sua'n i anuan'n nun. Ɔ kali lɛ lele nglɛmun. I wun tinngeli nglɛmun, kɛ ɔ ´tike anuan'n nan ɔ ´fite kɔ i nyrun'n, ɔ ´nian-an i soman'n yɛ ɔ la yɛ i sa'n gua anuan'n nun sɛsɛsɛ. Ɔ seli i kɛ: «Jaso man e wɔ.» Bliin! Yɛ bian'n fɛli i fa sieli i aflunmun'n kun su yɛ ɔ ɔli i klɔ-ɔ. Kɛ ɔ juli lɔ'n, ɔ wluli i sua lɔ, ɔ ko fali laliɛ, ɔ trɛli i soman'n i fuɛn'n, ɔ kpɛkpɛli i nun blu-nin-nnyɔn. Ɔ fɛli i nnɛn'n cɛcɛli Izraɛl akpasua blu-nin-nnyɔn mun bé ti nun ti nun be mɛn wunmuan'n nun. Be kwlaa nga be wunnin i'n be waan: «Kɛ ɔ fin cɛn bɔ Izraɛlfuɛ'm be fin Ezipt be bali'n lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, sa kɛ nga sa nian ju-man le. Amun man e bu sa sɔ'n i akunndan, man e wun é wun nan e ti e wun aniɛn.» Izraɛlfuɛ'm bɔ be o kan ɔ fɛ i Dan b'ɔ o nglo lɔ'n b'ɔ fa ju Beɛr-Seba b'ɔ o ngua lɔ'n, be kwlaa be bali. Be nga be o Galaad b'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n be bali wie. Bé nuan yoli kun be yiali Anannganman nyrun Mizpa lɔ. Be kpɛnngbɛn'm be ngba be nin akpasua'm be kwlaa be su sran'm be bali Nyanmiɛn i nvle'n i anyia sɔ'n i bo. Be kwlaa sɔ'm be ti sran akpi-akpi ya nnan (400.000). Be tra tokofi nun-ɔn, ɔ yo ye. Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be kusu be tili i kɛ Izraɛlfuɛ'm b'a ɔ anyia Mizpa lɔ. Izraɛlfuɛ'm be usali kɛ: «?Ndɛ'n yoli sɛ?» Yɛ Levi akpasua'n su sran nga be kunnin i yi'n, ɔ fɛli i nuan wlɛli i ndɛ'n nun yɛ ɔ ´kan-an. Ɔ seli kɛ: «E nin min soman'n e juli Bɛnzamɛn klɔ nga be flɛ i Gibea'n su. E waan e ´la lɛ. Gibeafuɛ'm be jasoli mín wun. Be wa bo sin yiali sua nga n la nun'n kɔnguɛ. Kunlɛ li yɛ be waan be ´kun min-ɔn. Be nin min soman'n be lali kekle nun lele ɔ wuli. N fali min soman'n, n kpɛkpɛli i nun, n fɛli i nnɛn'n n ko cɛcɛli Izraɛl nvle'n kwlaa nun afin sa nga be yoli'n ti tɛ. Be boli tete Izraɛl nvle'n nun. E Izraɛlfuɛ mun e kwlaa'n yɛ y'a yia yɛ. Amun `wun amun wun nan amun ti amun wun aniɛn.» Nzrafuɛ'm be kwlakwla be jasoli likawlɛ nan b'a se kɛ: «E kwlaa nga y'a yia yɛ'n, sran fi su sɛ-mɛn i sin i tranwlɛ. Like nga e ´fa yo Gibeafuɛ mun'n yɛ: man e tu fɔtɔ, nan e ka Izraɛl akpasua'n su sran'm be ngba. Kɛ e ka sran blu'n, e `yi sran kun, kɛ e ka sran ya'n, e `yi sran blu, kɛ e ka sran akpi'n, e `yi sran ya, kɛ e ka sran akpi blu'n (10.000), e `yi sran akpi. I sɔ sran'm be ´ko kunndɛ like diwa blɛ nzrafuɛ nga b'a yia yɛ'n. Kɛ be ju wa cɛ'n, e ´tu Bɛnzamɛn klɔ nga be flɛ i Gibea'n i nunfuɛ'm be fɔ tete bɔ be boli i Izraɛl nvle nun'n ti.» Izraɛlfuɛ'm be kwlaa bé nuan yoli kun be kan boli nun kɛ be nin klɔ'n su fuɛ'm be ´kun. Izraɛl akpasua sufuɛ'm be sunmannin sran Bɛnzamɛn awlo kunngun'm be nun kɛ be usa be kɛ: «?Nguɛ sa tɛ liɛ yɛ amun yoli i sɔ-ɔ? Amun `yi Gibea lɔ finfinfuɛ sɔ mun man e nan e kun be, nan sa tɛ sɔ'n nunnun Izraɛl nvle'n nun.» Sanngɛ Bɛnzamɛn akpasua su sran'm b'a tie-man be niaan Izraɛlfuɛ'm be nuan su ndɛ'n. Be fin be klɔ'm bé su be fiteli, be ti yiali Gibea lɛ kɛ be nin Izraɛlfuɛ'm be ´kun. Bɛnzamɛn akpasua'n su sran nga be fin be klɔ'm bé su be wa yiali Gibea lɛ'n, kɛ be ka be'n, be nga b'a ju alɛ kunlɛ'n be ti sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nsiɛn (26.000). Be nun ya nso be ti safunyrɛn. Gibeafuɛ'm be nun-man nun. Sran'm be kwlaa be nun'n, sran ya nso be di bɛ. Sɛ be sunnzun ti ndrɛ kun wun nan be fa yɛbuɛ to i wun kpafloko'n, ɔ sɛn-mɛn i wun. Be kali Izraɛlfuɛ'm be kusu, kɛ Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be nun-man nun'n, be kwlaa nga b'a ju alɛ kunlɛ'n be ti sran akpi-akpi ya nnan (400.000). Be kwlaa'n be ti alɛ kunfuɛ mun. Be jasoli, be ɔli Betɛl yɛ be usali Nyanmiɛn sa, be waan: «?E nun onin yɛ ɔ ´dun mmua nin Bɛnzamɛnfuɛ'm be ´ko kun-ɔn?» Anannganman waan: «Man Zida akpasua'n yɛ ɔ dun mmua-a.» Izraɛlfuɛ'm be jasoli nglɛmun ndɛ be ko kpɛli be ngblaliɛ Gibea wun lɔ. Izraɛlfuɛ'm be ɔli kɛ be nin Bɛnzamɛnfuɛ'm be ko kun, be ko jranjrannin Gibea ndɛnman. Bɛnzamɛnfuɛ'm be fin Gibea lɔ fiteli, le kun sɔ'n nun nan b'a kun Izraɛlfuɛ'm be nun sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn (22.000). Izraɛl sonja'm be trali be anwlɛn. Be ko jranjrannin kan be jrannin lɛ cɛn klikli nun'n. Be jranjrannin kɛ be ´kun alɛ. Izraɛlfuɛ'm be dun mmua be ko sunnin Anannganman nyrun lele nnɔsua, be usali Anannganman sa. Be usɛli i kɛ: «?E nin e niaan Bɛnzamɛn i akpasua'n su sran mun e `kun ekun?» Anannganman tɛli be su kɛ: «Amun nin be `ko kun ekun.» I le nnyɔn su'n, be fali alɛ wlali Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm bé sin ekun. Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be kusu be fiteli nan b'a kun be nun sran akpi-akpi blu nin mɔcuɛ (18.000), be guali sɔ fɛiin! Be kwlaa sɔ'n be ti alɛ kunfuɛ kpakpa ngunmin. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be ɔli Betɛl nan b'a sun. Be cili nglɛmun, be trannin Anannganman nyrun lɛ lele nnɔsua. Be yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ mun be mannin Anannganman. Yɛ Izraɛlfuɛ'm be ko bu sali Gibea wun lɔ-ɔ. Le nsan'n su'n, Izraɛlfuɛ'm be ko fali alɛ'n wlali Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm bé sin. Be ko jranjrannin Gibea nyrun lɔ kɛ klikli'n liɛ'n sa. Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be fiteli. Be yacili bé wun lɛ man Izraɛlfuɛ'm be cuɛnnin be ɔli klɔ wun mmua, kɛ be ´wanndi atin'm bé su ´kɔ'n, wuun be ´kun Izraɛlfuɛ mun kɛ laa liɛ'n nun'n sa. Kɛ e ijɔwa-a, b'a kun be nun sran ablasan fie'm be su atin ng'ɔ kɔ Betɛl ɔ nin ng'ɔ kɔ Gibea'n bé su lɔ. Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be waan: «Aa! Y'a kwla be ekun kɛ titi'n sa.» Izraɛlfuɛ'm be kusu be waan: «E `wanndi nan e `cuɛn be e wɔ atin'm bé su klɔ'n wun mmua.» Kpɛkuun Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be jasoli kan be jranjrannin lɛ'n be ko yiali Baal-Tamar lɔ nan be nga be bu sali'n, b'a fin Maare-Gibea b'a fite. Izraɛl alɛ kunfuɛ kpakpa akpi blu (10.000) be bali Gibea alɛ kunlɛ. Aa, alɛ'n jrannin. Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be si-man kɛ lika'n ɔ wa yo kekle bé sa nun. Anannganman kwlali Bɛnzamɛnfuɛ mun mannin Izraɛlfuɛ mun. Le kun sɔ nun'n, Izraɛlfuɛ'm be kunnin Bɛnzamɛn akpasua'n su sran mun be nun sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnun sran ya (25.100) alɛ kunfuɛ kpakpa ngunmin. Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be ´nian-an, b'a kwla be. Izraɛlfuɛ'm be lafili be nga be fiali Gibea wun lɔ'n bé su ti yɛ be wanndili Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be nyrun nin-ɔn. Be nga be fiali'n, be wanndili ndɛndɛ be ko tɔli Gibea klɔ'n su, be trali klɔfuɛ mun, be kunnin be ngba ɔ nin tokofi. Izraɛlfuɛ'm be nin be nga be fiali'n bé nuan yiali sa kun su. Sa sɔ'n yɛlɛ kɛ be nga be fiali'n, be wɔ klɔ'n nun nan wɛnsrɛn ng'ɔ ´jaso'n ɔ `yo lɔuun. I ti kɛ Izraɛlfuɛ'm be klɔklɔli alɛ'n cɛ'n, kpɛkuun be kacili bé sin be wanndili. Ɔ man Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be kunnin Izraɛlfuɛ wie mun. Be kunnin sran kɔe ablasan. Be waan: «Nga, y'a kwla be kɛ klikli nun'n sa!» Kɛ e ijɔwa-a, nzɔliɛ nga be kleli'n bɔ yɛlɛ sin wɛnsrɛn'n, ɔ su fin klɔ nun ´fu kɔ. Kɛ Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be ´nian bé sin-ɔn, klɔ wunmuan'n yɛ ɔ su yra yɛ. Yɛ Izraɛlfuɛ'm be kusu be blili bé nyin-ɔn, kpɛkuun Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be yɛ b'a mian yɛ, be wun-man kɔwlɛ, afin be wun i jrɛin kɛ b'a mlin mlɔnmlɔn a wie. Kɛ e ´ijɔwa-a, b'a bli bé nyin b'a fa aawlɛ flɛnnɛn atin'n be su wanndi. Izraɛlfuɛ'm be su bé su. Be nga be fin klɔ'n nun lɔ'n kusu be bue kun be wa miannin bé su, ɔ man be kali gli nun nan b'a kun be mlɔnmlɔn. Kɛ be miannin be su sɔ'n, be suli bé su, b'a jran-man mlɔnmlɔn lele be fa juli Gibea ndɛnman Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be nvle'n i wia afiliɛ lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be ´kun be. Bɛnzamɛn akpasua su sran'm be nun sran akpi-akpi blu-nin-mɔcuɛ (18.000) be tɔli. Be kwlaa sɔ'n be ti alɛ kunfuɛ kpakpa ngunmin. Be kpɛli bé wun ekun, be wanndi ɔli aawlɛ flɛnnɛn'n i wun lɔ Rimɔn yɛbuɛ'n wun lɔ, nan be nun akpi nnun (5.000) b'a tɔ atin'n su. Izraɛlfuɛ'm be suli bé su lele Gidɛɔm nan b'a kun be nun sran akpi nnyɔn (2.000). Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be kwlaa nga be wuli le kun sɔ nun'n be ti sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnun (25.000). Be kwlaa sɔ'm be ti alɛ kunfuɛ kpakpa ngunmin. Sran ya nsiɛn be wanndi ɔli aawlɛ flɛnnɛn'n wun lɔ Rimɔn yɛbuɛ'n wun lɔ. Be trannin Rimɔn yɛbuɛ'n wun lɔ anglo nnan. Izraɛlfuɛ'm be sali be sin be bali Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be klɔ'm be su nan b'a kun klɔfuɛ nin nnɛn'm be ngba, kpɛkuun be wɔli klɔ'm be kwlaa be nun. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be yiali Mizpa lɔ'n, be tali nda be seli kɛ: «Nán e nun sran kun fɛ i wa bla man Bɛnzamɛn akpasua su sran kun kɛ ɔ jɛ i!» Izraɛlfuɛ'm be wa yiali Betɛl, be bo yoli kun be srɛli Nyanmiɛn lɛ lele nnɔsua. Be sunnin sunlɛ kpa, yɛ be seli kɛ: «Ee! ?Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, kɛ Izraɛl akpasua'n kun ɔ'a nunnun'n, nguɛ ndɛ liɛ yɛlɛ nga?» Kɛ i aliɛ'n cɛnnin'n, Izraɛlfuɛ'm be jasoli nglɛmun ndɛ kpa nan b'a kplan Nyanmiɛn i sɔwlɛ kun lɛ. Nan b'a yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ mun. Kpɛkuun be usali kɛ: «?Yialɛ nga y'a yia yɛ'n, Izraɛlfuɛ wie'm b'a yia-man wie?» Afin be tali nda kɛ sran kwlaa bɔ be ´ko yia Mizpa lɔ bɔ ɔ'a ɔ-man wie'n, be ´kun i. Izraɛlfuɛ'm be kokoli kpa bé niaan bɔ be fin Bɛnzamɛn akpasua'n su b'ɔ be tuli Izraɛl nvle nun'n ti. Be usali bé wun kɛ: «?Bé kan nga be kali lɛ'n, nguɛ yɛ e ´yo man be nan b'a nyan bla-a? Afin y'a bo Anannganman dunman y'a ta nda kɛ: ‹E fa-man e wa bla mun e man-man be kɛ be ja be.»› I ti yɛ be usali be wiengu kɛ: «?Akpasua onin yɛ kɛ e ´yia Mizpa lɔ'n, i su sran wie ɔ'a ba-man wie nin-ɔn? Kpɛkuun be ´usa-a, Zabɛs b'ɔ o Galaad lɔ'n i su sran fi ɔ'a ba-man anyia'n i bo wie.» Kɛ be ´ka sran mun'n, Zabɛs b'ɔ o Galaad lɔ'n i su sran fi nun-man be nun. Yɛ Izraɛl nvle'n nunfuɛ'm be sunmannin alɛ kunfuɛ akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), nan b'a se be kɛ: «Amun `fa tokofi be ko kun Zabɛsfuɛ mun Galaad akpasua'n su lɔ. Amun `kun bla mun nin ba kanngan mun wie. Amun `kun yasua'm be kwlakwla ɔ nin bla nga b'a si yasua'n.» Be ɔli nan b'a tra talua mɔnnɛn ya nnan Zabɛs b'ɔ o Galaad akpasua'n su lɔ'n su. Be nin bian nian la-man le. Yɛ be fali be bali Silo b'ɔ o Kanaan nvle'n nun lɛ'n i nanmue nun lɛ-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be sunmannin sran Bɛnzamɛn akpasua'n su sran nga be o Rimɔn yɛbuɛ wun lɔ'm bé sin kɛ be kplin su kɛ be siesie be afiɛn. Kpɛkuun Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be jasoli lɔ be bali, nan Izraɛlfuɛ'm b'a fa Zabɛs lɔ bla nga bɔ be yacili be lɛ'n b'a man be, sanngɛ be ngba b'a nyan-man wie. Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be yoli Izraɛlfuɛ'm be annvɔ Izraɛl akpasua kun sɔ bɔ Anannganman kpɔcili i'n ti. Nvle nun kpɛnngbɛn'm be usali bé wun kɛ: «?E ´yo sɛ nan be nga be kali lɛ'n b'a nyan bla b'a ja? Afin Bɛnzamɛn akpasua su bla'm be wieli wu.» Yɛ be waan: «Man Bɛnzamɛn akpasua'n su sran nga be nyannin bé ti'n, be di be akpasua'n nun aja kɛ ɔ ´yo nan akpasua kun sa ɔ'a tu-man Izraɛl nvle'n nun'n ti. Yɛ sanngɛ e kwla fa-man e mma bla mun e man-man be, afin e tali nda kɛ: ‹Nán Izraɛlfuɛ fi fa bla man Bɛnzamɛnfuɛ kun, nan sran ng'ɔ yo sɔ'n, nán man ɔ wun ye le.»› Yɛ be wla kpɛnnin su kɛ afuɛ nuan kwlaa nun Anannganman i cɛn bɔ be di i Silo lɔ'n, ɔ su wa ju. Silo'n wo Betɛl i nglo, ɔ o Lɛbɔna i ngua, atin ng'ɔ fɛ i Betɛl kɔ Sisɛm i wia afiliɛ lɔ. Yɛ be seli Bɛnzamɛn akpasua su sran'm be kɛ: «Amun `ko fia vinyi fie'm be nun. Kɛ amun ´nian nan Silo talua'm b'a fite nan be su si able'n, amun `fin vinyi fie'm be nun fite, amun `ko tra amun ti nun bla kunngun, nan amun `fa be ɔ amun mɛn'n nun be `ko ja be.» Sɛ bé si nin be niaan mun be wa sanman amun e ja su'n, e ´se be kɛ: «Amun `fa fli ye, yɛlɛ kɛ bla nga e trali be lomuɛn'n b'a ju-man Bɛnzamɛnfuɛ'm bé ti nun kunngun. Sɛ ɔ ti kɛ amun bɔbɔ yɛ amun fali bla mun mannin be'n, wuun sannzan wo amún su.» Kɛ Bɛnzamɛn akpasua'n su sran'm be yoli sɔ-ɔ. Be trali bla nga be si able'n bé ti nun kunngun, yɛ be sali bé sin be tranwlɛ-ɔ. Be kplannin be klɔ mun uflɛ nan b'a tran be nun. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, yɛ Izraɛlfuɛ'm be sali be sin be akpasua'm bé su ɔ nin be awlo'm be nun-ɔn. Be ɔli be tranwlɛ. I blɛ sɔ nun'n, wuun famiɛn nun-man Izraɛl mɛn'n nun mlɔnmlɔn. Sran kun i klunklo like nga i waan ɔ ´yo'n yɛ ɔ yo-ɔ. Laa jɔlɛ difuɛ'm be blɛ su'n, awe kun kpɛnnin Izraɛl mɛn'n nun. Bɛtleɛm klɔ'n b'ɔ o Zida mɛn'n nun'n lɔ, bian kun nin i yi nin i wa yasua nnyɔn mun be tuli ko trannin Moab mɛn'n nun lɔ. Bian sɔ'n, be flɛ i Elimelɛk. I yi'n kusu suan Naomi. Be flɛ i wa'n kun Maklɔn, yɛ be flɛ kun Kilzɔn. Be ti Efrata osu'n nunfuɛ. Bɛtleɛm b'ɔ o Zida mɛn'n nun'n, lɔfuɛ yɛlɛ be. Be ɔli Moab nvle'n nun. Be o lɛ, kpɛkuun Naomi i wun'n Elimelɛk ɔ'a a wu. Naomi nin i wa nnyɔn'm be kali lɔ. Be wa jali Moab bla. Kun yi'n suan Ɔrpa yɛ kun'n i liɛ'n kusu suan Rit. Kɛ be dili afuɛ kɔe blu'n, kpɛkuun yasua nnyɔn'n, Maklɔn nin Kilzɔn b'a a wu. Bla'n i kunngba kali lɛ. I wa nnyɔn'n nin i wun'n b'a fi i sa. Ɔ ´ti-ɔ, be waan Anannganman nin i nvle'n be o nun, nan aliɛ ɔ'a fite lɔ siɛn'n. Yɛ ɔ ´jaso Moab mɛn'n nun lɔ ɔ ´kɔ-ɔ, ɔ nin i sewi mun. Be fali Zida atin'n. Kɛ be juli atin afiɛn'n, Naomi seli i sewi'm be kɛ: «Amun `sa amun sin, amun `wɔ amun nin'm be awlo. Nɛnnɛn nga amun dili min nin be nga b'a wu'n, man Anannganman bɔbɔ nian su di amun wie. Man Anannganman man amun nyan amun anwlɛn su bian ja, nan amún wla gua ase amún wun'm be awlo'n nun.» Kɛ ɔ seli be sɔ'n, yɛ ɔ tɔli bé nun-ɔn, kpɛkuun be konviabo boli be kpɔlɛ nan b'a sun kpa. Be waan: «Cɛcɛ, e nin wɔ e ´kɔ ɔ mɛn'n nun.» Naomi waan: «Min mma mun, amun `sa amun sin. ?Amun nin min kɔ sɛ bɔ cɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ? ?N tɛ wu ba nan se kɛ be wa ja amun? Min mma mun, amun `sa amun sin. M'an yo oke, n su ja-man bian kun. Kannzɛ bɔ sɛ n wu ba ekun-ɔn ɔ yo ye'n, man min li n nyan bian ndɛ kɔnguɛ man n wu ba. ?Amun ´kwla tran lɛ ´minndɛ be, be ´nyin nan b'a ja amun? ?I sɔ blɛ liɛ nun'n, amun su ja-man bian uflɛ mlɔnmlɔn? Cɛcɛ, min mma mun! Nán ɔ yo sɔ. Nyrɛnnɛn nga Anannganman kleli min'n ti m bu amún wun akunndan-an, ɔ yia-man mín sa nun.» Kɛ ɔ kɛnnin i sɔ'n, nan b'a sun sunlɛ kpa ekun, Ɔrpa ko tɔli i sewi'n nun, kpɛkuun i kɔlɛ nun-ɔn, sanngɛ Rit fuɛ'n i waan ɔ kɔ-man wie. Bla'n seli i kɛ: «Ɔ wla'n sɛli i sin i fuɛ mun nin i amuɛn'm bé sin. Nian i liɛ'n su, su i su.» Rit tɛli i su kɛ: «Nán mian min kɛ e nin wɔ e kpaci, nán fuan min. Kan kwlaa nga a ´kɔ'n, e nin wɔ-ɔ. Kan a ´tran lɛ'n, e nin wɔ-ɔ. Ɔ nvle'n ti min nvle. Ɔ Nyanmiɛn'n ti min Nyanmiɛn. Kan a wu lɛ'n, lɛ yɛ n ´wu-ɔ. Be ´sie min lɛ. Sɛ nán wie'n cɛ yɛ ɔ ti e nun'n, man Anannganman wun min.» Naomi ´nian-an, ɔ'a gugu sakpa kɛ ɔ nin i be ´kɔ, ɔ man ɔ'a ijɔ-man kun. Yɛ be sran nnyɔn'n be ɔli-ɔ. Be ɔli lele juli Bɛtleɛm. Klɔ wunmuan'n nunfuɛ'm bé nuan boli bé wun. Bla'm be usali bé wun kɛ: «Ai! ?Naomi li-ɔ?» Yɛ Naomi waan: «Nán amun flɛ min Naomi, amun `flɛ min Mara, afin Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, ɔ'a wla min klunngbɔ. Kɛ n ´fɛ wa n ´kɔ'n, n lɛ wie, sanngɛ Anannganman takali min, ɔ man m'an sa min sin ń sa ngbɛn. ?Anannganman b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, ɔ'a kle min nyrɛnnɛn kwlaa nin-ɔn, min Naomi flɛlɛ liɛ ekun tre?» Kɛ Naomi nin i sewi Rit b'ɔ ti Moab talua'n be bo tulɛ Moab mɛn'n nun ndɛ'n yoli sa. Kɛ be ´ba Bɛtleɛm'n, wuun blɛ yɛ b'a bo ɔrz kpɛlɛ bo-ɔ. Naomi i wun Elimelɛk i osufuɛ kun ti sran dan, ɔ ti anyanbeunfuɛ. Be flɛ i Bɔaz. Rit b'ɔ ti Moab bla'n seli Naomi kɛ: «N waan n ´se wɔ nan n ´kɔ b'ɔ si aunnvuɛ wie fie su nan ɔrz nga be ´kpɛ-ɔ, ɔ gua'n, n ´isa.» Naomi waan: «Kɔ, mín wa.» Yɛ Rit ɔli fie wie su-ɔ. Kɛ be ´kpɛ be ´kɔ'n, wuun ɔ ´isɛ i onga'n su bé su. Nyanmiɛn sa, fie sɔ'n ti Elimelɛk i osufuɛ Bɔaz liɛ. Be o lɛ, kpɛkuun Bɔaz ɔ'a fin Bɛtleɛm lɔ ɔ'a ba. Yɛ ɔ yoli junman difuɛ'm be like-ɔ. I waan: «Man Anannganman nin amun tran.» Be kusu be tɛli i su kɛ: «Man Anannganman yo ɔ liɛ ye.» Yɛ Bɔaz usali junman difuɛ'm bé su kpɛn'n kɛ: «?Wan talua yɛlɛ nga?» Yasua'n tɛli i su kɛ: «Moab talua ng'ɔ nin Naomi fin Moab mɛn'n nun lɔ bali nin-ɔn. Kɛ ɔ bali'n, i waan: ‹Amun `yaci, n ´su ɔrz kpɛfuɛ'm bé su n ´isa ng'ɔ gua'n.› Kɛ ɔ bali nglɛmun lele bɔ ɔ'a ju yɛ'n, be flɛ kɛ ɔ nian tran-man ase kpata'n bo lɔ.» Yɛ Bɔaz seli Rit kɛ: «?Mín wa, nán kɔ fie uflɛ su. ?A tili? Wa yɛ bla titi-ɔ. A nin min talua'm be di junman likawlɛ. Kan ɔrz kpɛfuɛ'm be kɔ lɛ'n, a nin bla nga mun be `isa su bé su'n, be wɔ. N seli min gbanflɛn'm be kɛ nán be kle wɔ yalɛ. Sɛ nzue we kun wɔ'n, kɔ sɛ'm be bo lɔ ko nɔn nzue nga gbanflɛn'm be sa'n wie.» Yɛ Rit kotoli i bo-ɔ, kpɛkuun ɔ seli i kɛ: «Min bɔ n ti aofuɛ'n yɛ a di min nɛnnɛn sɔ-ɔ?» Bɔaz tɛli i su kɛ: «Kɛ ɔ́ wun wuli'n, sa nga a yoli'n ɔ sewi'n i dunman nun, n tili i kwlakwla'n. A yacili ɔ́ si nin ɔ nin, ɔ nin ɔ mɛn nga be wuli wɔ nun'n be lɛ a bali nvle kun bɔ a si-mɛn i laa'n i nun tranlɛ. Man Anannganman b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n, bɔ i fanngan nun ti yɛ man a juli wa'n ɔ `yo ɔ liɛ ye. A kunndɛ-ɔ, man a nyɛn i.» Rit tɛli i su kɛ: «Min min, nɛnnɛn nga a di min yɛ'n ti dan. A kan ndɛ sa man min klun jɔ klanman, kusu e nin wɔ afanniɛn bla'm be wie fi sɛ-man.» Kɛ be ´di like'n, Bɔaz seli i kɛ: «Bla e di like. Fa ɔ kpaun'n bo i vinɛgri'n nun.» Yɛ ɔ trannin junman difuɛ'm bé wun lɛ-ɔ. Bɔaz fali ɔrz mma kɛɛnwa'n wie mɛnnin i. Ɔ dili, i ku yili, ɔ yiali i onga'n su. Kɛ ɔ jaso ɔli ɔrz'n b'ɔ gua'n i isalɛ ekun'n, Bɔaz wlali i sufuɛ'm bé su nun kɛ: «Sɛ ɔ ´isa ɔrz ng'ɔ gua sɔlɛ'm be afiɛn'n, nán amun kɛn i ndɛ. I li bɔ amun `yi sɔlɛ nun liɛ'n wie guɛ i lɛ man ɔ isa uka su. Nán amún nuan to i mlɔnmlɔn.» Rit isali Bɔaz fie nun ɔrz bo'n lele nnɔsua. Ɔ kpukpuli ng'ɔ isali'n, kpɛkuun ɔ yili gbogbo dan kun. Ɔ sua ɔli klɔ. Ɔ fali ng'ɔ isali'n kleli i sewi'n, yɛ ɔ fɛli i aliɛ onga'n mɛnnin i. Naomi usɛli i kɛ: «?Ninfan yɛ a isali nga ngba ndɛ-ɔ? ?Fie onin su yɛ a dili junman nin-ɔn? Sran ng'ɔ sɔli wɔ nun klanman'n, Nyanmiɛn man i liɛ'n yo ye.» Rit seli i sewi'n kɛ: «?Sran nga n wɔli i fie'n su'n, be flɛ i Bɔaz.» Naomi tɛli i sewi'n su kɛ: «Kannzu Anannganman tɛ si be bɔ be wuli'n, ɔ nin be bɔ bé nyin o su'n be aunnvuɛ. Man Anannganman yo i liɛ ye o! Bian sɔ'n ti e osufuɛ. Be nga be sie ye'n, bɔ be kwla kan e ti ndɛ'n be nun kun-ɔn.» Yɛ Rit seli i kɛ: «I waan e nin i gbanflɛn mun e `di junman lele man be wie i ɔrz'n kpɛ.» Naomi seli Rit kɛ: «Mín wa, sɛ a nin i talua'm be yo-ɔ, ɔ ti kpa. Sɛ a kɔ sran uflɛ fie su-ɔ, be ko yo wɔ finfin ngbɛn.» Yɛ ɔ nin Bɔaz i talua mun be sannin nun, be isali ɔrz nin ble'n lele be wieli i kpɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ nin i sewi'n be tɛ tran. Be o lɛ cɛn kun kpɛkuun Naomi seli Rit kɛ: «Mín wa, kɛ ɔ ko yo nan cɛn wie ɔ́ wla ɔ'a gua ase'n, i wun atin yɛ n su wa kunndɛ-ɔ. Kusu a si kɛ Bɔaz bɔ a nin i talua'm be dili junman'n, ɔ ti e osufuɛ. Ɔ ´si i ɔrz'n ndɛ kɔnguɛ. Ɔ man wunnzin, kpakpa, wlawla ɔ́ wun, nan kɔ ɔrz siwlɛ lɔ. Sanngɛ nán man ɔ́ wun wɔ. Yaci i nun man ɔ wie like di, man ɔ wie i nzan'n nɔn. Kɛ ɔ ´ko la'n, nian kan ɔ ´kɔ'n kpa, kpɛkuun sɛ ɔ la'n, kɔ ko uke i kondro'n nan la i ja ngua lɛ. I sin'n, sa ng'ɔ fata kɛ a yo'n i bɔbɔ ɔ ´kle wɔ.» Yɛ Rit waan: «N tili. Nga a kɛnnin i lɛ'n, n ´yo i kwlaa'n kpan!» Yɛ ɔ ɔli ɔrz siwlɛ lɔ-ɔ. Ɔ niannin sa nga i sewi'n kan kleli i'n i kwlaa'n su yoli. Bɔaz dili like, ɔ nɔnnin i nzan'n i klun jɔli, kpɛkuun ɔ ɔli ko lali i ɔrz kwle'n kun wun lɔ. Yɛ Rit bali blɛblɛblɛ ɔ wa ukeli i kondro'n yɛ ɔ lali i ja ngua lɛ-ɔ. Bɔaz kpiti tinngeli kɔnguɛ afiɛn, ɔ ´nian-an, bla yɛ ɔ la i ja ngua yɛ. Ɔ usali kɛ: «?Wan-an?» Bla'n tɛli i su kɛ: «M bɔbɔ min-ɔn, ɔ sufuɛ Rit-ɔ. M bali ɔ talolɛ, afin wɔ yɛ a kwla kan mín ti ndɛ-ɔ.» Yɛ Bɔaz seli i kɛ: «Mín wa, man Anannganman yo ɔ liɛ ye. Sa nga a yo i yɛ'n ɔ'a yo nyɛnmɛn dan ɔ'a tra nga a yoli be laa'n. Ɔ man b'a si kɛ kannzu a klo ɔ sewi'n i sa dan nan a nin i osufuɛ'm be tɛ nanti. W'a su-man gbanflɛn'm bé su, sɛ be ti anyanbeunfuɛ o, sɛ be ti yalɛfuɛ o. Ɔ man i ti'n, mín wa, nán ɔ klun titi wɔ kaan sa, like kwlaa nga a kunndɛ'n, n wa yo m ´man wɔ. Sran'm be kwlaa be si kɛ a ti bla kpa. Nan yoo, n ti ɔ́ ti ndɛ kanfuɛ sɔ, sanngɛ kusu sran kun o lɛ bɔ i yɛ ɔ mantan amun koko kpa tra min-ɔn. La wa man aliɛ'n cɛn wɔ. Ainman nglɛmun sɛ ɔ klo kɛ ɔ kpɔ ɔ́ ti'n, ɔ ´kpɔ. Sɛ kusu i waan ɔ kpɔ-man, m bɔbɔ min n ko kpɔ. Nyanmiɛn lafi-man. Nan i ti'n, la wa man aliɛ'n cɛn.» Yɛ Rit lali i ja ngua lɛ-ɔ. Nglɛmun tutu kpa'n bɔ be nian wun-man bé sa klun'n yɛ ɔ jaso ɔli-ɔ, afin Bɔaz waan nán man sran'm be si kɛ bla'n bali ɔrz siwlɛ lɛ. Bɔaz seli i kɛ: «Yi ɔ tralɛ dan ng'ɔ wla kun'n su'n tra nun.» Yɛ ɔ ´yi tra nun-ɔn, yɛ Bɔaz ´fa ɔrz kilo blu-nin-nnun ´gua nun-ɔn, yɛ ɔ ´fa suɛ i-ɔ, yɛ Rit ´ba klɔ-ɔ. Ɔ juli i sewi'n wun lɔ, yɛ i sewi'n usɛli i kɛ: «?A ɔli-ɔ, ɔ yoli sɛ mín wa?» Yɛ i kusu ɔ ´kan sa nga bian'n yoli mɛnnin i'n kwlaa ´kle i-ɔ, i ɔrz kilo blu-nin-nnun'n b'ɔ fa mɛnnin i nin o, afin Bɔaz waan nán man ɔ sɛ i sin i sewi'n wun lɔ nin i sa ngbɛn. Yɛ Naomi seli i kɛ: «Nán kpli, mín wa, man e wun ndɛ'n i agualiɛ'n ka. N si kɛ sɛ Bɔaz nian kan-man ndɛ nga nian kpɛ-man'n, i klun nian tɔ-man nun.» Bɔaz ɔli ko trannin klɔ'n i anuan'n nun lɛ kan be siesie ndɛ lɛ'n. Ɔ ´nian-an, Elimelɛk i aja difuɛ ng'ɔ kɛnnin i ndɛ'n yɛ ɔ ´sin yɛ, yɛ ɔ flɛli i-ɔ. I waan: «Bla a gua ase.» Yɛ ɔ ´ba ɔ wa tran ase-ɔ. Nan Bɔaz ɔ'a flɛ klɔ'n su kpɛnngbɛn'm be nun blu nan b'a tran ase. Yɛ ɔ fali ndɛ'n mannin bian'n kɛ: «Sa ti bɔ n flɛli wɔ'n yɛlɛ kɛ Elimelɛk i asiɛ'n, kɛ Naomi fin Moab bo'n nun lɔ bali'n, i waan ɔ ´yo i atɛ. I ti n waan n ´usa wɔ, sɛ a ko to-ɔ, kɛn i sran'm bɔ b'a yia yɛ'n, ɔ nin klɔ'n su kpɛnngbɛn'm be nyrun. Sɛ kusu a su kwlɛ-mɛn i to-ɔ, kan man n ti, afin Elimelɛk i aja difuɛ klikli'n yɛlɛ wɔ, yɛ n kusu yɛ n su ɔ su-ɔ.» Bian'n waan: «N tili, n ´tannin asiɛ'n kalɛ.» Bɔaz waan: «Sɛ a to fie'n Naomi sa nun'n, wuun Rit Moab talua'n b'ɔ ti angboti'n, ɔ ti ɔ liɛ. Jɛ i nan ba nga amun wu i'n, ɔ di i si Maklɔn b'ɔ wuli'n i aja.» Bian'n waan: «Sɛ ɔ ti sɔ-ɔ, wuun n to-mɛn i kun. Sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, cɛn wie min asiɛ liɛ'n i lika nianlɛ'n ɔ wa yo kekle man min. Nan i ti jran min ajalɛ nun, n ´ko kwlɛ-mɛn i to.» Laa blɛ sɔ nun'n, Izraɛl nvle nun'n, sɛ sran ng'ɔ fata kɛ ɔ kpɔ sran kun ti nan ɔ yaci man sran uflɛ'n, ɔ yi i ja ngbabua'n man sran sɔ. I sɔ'n ti sa nzɔliɛ sielɛ. Ɔ man kɛ bian'n seli Bɔaz kɛ i bɔbɔ to'n, ɔ yili i ja ngbabua'n mɛnnin i. Yɛ Bɔaz seli kpɛnngbɛn mun nin sran nga be o lɛ'n be ngba kɛ: «M'an to Elimelɛk ɔ nin Kilzɔn, nin Maklɔn bé sa nun ninnge mun Naomi sa nun ndɛ amun kwlaa amun nyrun. Yɛ kusu m'an ja Maklɔn i yi Rit b'ɔ ti Moab bla'n kɛ ɔ ´yo nan Maklɔn ɔ'a nyan aja difuɛ nan i dunman'n ɔ'a nunnun-man i niaan ɔ nin i klɔfuɛ'm be afiɛn'n ti. I kusu n yoli sa sɔ'n amun nyrun.» Be kwlaa nga be o lɛ'n, nin kpɛnngbɛn'm be ngba be waan: «Ɛɛn! Ɔ yoli e nyrun. Anannganman man bla nga ɔ'a wlu wɔ awlo nun yɛ'n ɔ yo kɛ Rasɛl nin Lea bɔ be nnyɔn'n be takali Izraɛl nvle'n sa. Yo sran dan Efrata nvle'n nun man ɔ dunman'n fu Bɛtleɛm wa. Man Anannganman man a nin talua nga be wu ba kaka nan amun osu'n ´trɛ kɛ Zida nin Tamar bé wa yasua Perɛs liɛ'n sa.» Bɔaz jali Rit. Anannganman man ɔ nin i be wunnzɛli. Bla'n wuli ba yasua kun. Bla'm be seli Naomi kɛ: «Ee! Anannganman nin manmanlɛ fata! I yɛ ɔ'a man wɔ su nianfuɛ ndɛ yɛ. Man ba sɔ'n i dunman'n fu Izraɛl nvle'n nun. Ɔ wa wla wɔ fanngan. Sɛ a yo oke'n, i yɛ ɔ wa nian wɔ lika-a, afin ɔ sewi b'ɔ klo wɔ'n, bɔ ba yasua nso bɔbɔ nin i sɛ-man'n, i yɛ ɔ'a wu i ɔ'a man wɔ-ɔ.» Naomi fali ba'n tɛli i wue'n nun. Ba'n yoli i liɛ, i yɛ ɔ wa tɛli i-ɔ. Bla nga be nin be tran lɛ'n be waan: «Ee! Naomi ɔ'a nyɛn i wa kun.» Yɛ be tɔnnin i dunman kɛ Obɛd. Obɛd sɔ'n yɛ ɔ ti David i nannan nin-ɔn. I wa yɛlɛ David i si liɛ Izai. Perɛs wuli Ɛzrɔn. Ɛzrɔn wuli Ram. Ram wuli Aminadab. Aminadab wuli Naksɔn. Naksɔn wuli Salmɔn. Salmɔn wuli Bɔaz. Bɔaz wuli Obɛd. Obɛd wuli Izai, yɛ Izai wuli David. Bian kun fin Zif'm be klɔ nga be flɛ i Rama'n su Efraim oka-oka lika'n nun lɔ. Be flɛ i kɛ Ɛlkana. Bian sɔ'n i si'n yɛlɛ Zɛrɔam, Zɛrɔam i si liɛ'n yɛlɛ Elii, Elii kusu i liɛ'n yɛlɛ Tɔi, yɛ Tɔi liɛ'n yɛlɛ Zif, Zif'n ti Efraimfuɛ. Ɛlkana lɛ bla nnyɔn. Be flɛ kun Ani, yɛ be flɛ kun ekun Pɛnina. Pɛnina lɛ ba, Ani kusu lɛ-man wie. Afuɛ nuan kwlaa bian sɔ'n fɛ i i klɔ lɛ kɔ Silo ko koto Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i bo. Ɔ sɔ i. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Anannganman i nyrun jranfuɛ nga be o lɛ'n yɛlɛ Eli i wa yasua nnyɔn mun: Ɔfni nin Fine. Cɛn nga Ɛlkana yi i tɛ'n, ɔ kpɛ tɛ sɔ'n i nnɛn'n wie mɛn i yi Pɛnina, ɔ nin i mma yasua nin i mma mmla mun be kwlaa. Sanngɛ ng'ɔ man Ani'n ɔ tra kun'n i liɛ'n kpɛ nnyɔn, afin ɔ klo Ani bɔ Anannganman man ɔ'a wu-man ba'n i dan! Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun i wla'n ´di i asanse, ɔ kunndɛ kɛ ɔ guɛ i nyin ase ba bɔ Anannganman man ɔ'a wu-mɛn'n ti. Afuɛ nuan kwlakwla kɛ ɔ ti sɔ-ɔ. Afuɛ kwlakwla'n sɛ Ani jaso kɛ ɔ ´kɔ Anannganman sua'n nun lɔ'n, san Pɛnina kputu i. Afuɛ kun wa juli, kɛ ɔ ´sun b'ɔ di-man like'n, i wun Ɛlkana usɛli i kɛ: «?Ani, nguɛ ti yɛ a sun bɔ a di-man like yɛ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ klun jɔ-man nin-ɔn? ?Sɛ kannzɛ a ´wu ba yasua blu bɔbɔ-ɔ, ɔ nin min ´sɛ?» Kɛ be dili like bɔ be nɔnnin nzan wieli'n, Ani jaso ɔli. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be flɛ i Eli'n ɔ ti i bia'n su Nyanmiɛn sua'n i anuan'n nun. Ani klun'n ɔ'a kpɔtɔ saa! Kɛ ɔ ´srɛ Anannganman'n, wuun ɔ ´sun. Ɔ sunnin kpa. Ɔ fua kleli Anannganman kɛ: «Ee! Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, nian afɛ dan b'ɔ o n su-ɔ. E Min, nán ɔ́ wla fi min su. Sɛ ɔ́ wla kpɛn mín su nan a man min ba yasua kun'n, n ´fa man wɔ, ɔ ´yo ɔ liɛ mlɔnmlɔn. Be su yi-mɛn i ti'n le.» Ani srɛli Anannganman cɛli kpa, Eli niɛn i nuan'n siin, afin Ani srɛ i klun lɔ, i nuan bui'n yɛ ɔ keje-ɔ, be ti-man ndɛ ng'ɔ kan'n. Ɔ man Eli bu i kɛ nzan'n yɛ ɔ'a kun i-ɔ. Yɛ ɔ seli i kɛ: «?Cɛn onin ko yɛ nzan'n titi ɔ́ nyin su-ɔ? Fa ɔ nzanboɛ sɔ'n kɔ ɔ nyrun.» Ani tɛli su kɛ: «Baba nan, nán nzan-an. N wo afɛ nun. Sa ng'ɔ o mín su'n yɛ n fa sie i Anannganman nyrun-ɔn. Nán bu i kɛ n ti bla finfinfuɛ, afɛ dan b'ɔ o mín su'n ɔ nin klunngbɔ'n ti yɛ m'an ijɔ lele ɔ'a fa ju yɛ nin-ɔn.» Yɛ Eli seli i kɛ: «Gua ɔ́ wla ase nan kɔ! Man Izraɛl Nyanmiɛn'n ɔ man wɔ like nga a srɛli i'n.» Ani tɛli i su kɛ: «Ɔ kusu suan mín bo sa titi.» Kɛ bla sɔ'n wɔli'n, ɔ ko dili like siɛn'n, yɛ i nyrun b'ɔ ti mlanwa'n ɔ titili. Kɛ i aliɛ cɛnnin'n, nglɛmun ndɛ kpa'n, Ɛlkana nin i awlofuɛ'm be ko kotoli Anannganman i bo nan b'a sa bé sin b'a ɔ be klɔ Rama lɔ. Ɛlkana nin i yi Ani be sili sua nan Anannganman ɔ'a mɛn i srɛwa'n i nuan like. Afuɛ kunngba'n nun Ani wunnzɛli, ɔ wuli ba yasua. Ɔ tɔnnin i dunman kɛ Samiɛl. Ɔ seli kɛ: «Kɛ bɔ n srɛli i Anannganman sa nun ti, n ´tɔn i dunman kɛ Samiɛl.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Ɛlkana nin i awlofuɛ'm be kwlaa be ɔli Silo ekun afuɛ nuan kun tɛ'n i yilɛ ɔ nin tɛ kun ng'ɔ tali Nyanmiɛn nda kɛ ɔ yi mɛn i'n i yilɛ. Le kun sɔ'n Ani ɔ'a ɔ-man wie, ɔ seli i wun kɛ: «Sɛ n kpɛ ba'n i nyɔnflɛn'n yɛ n ´fɛ n ´ko kle Anannganman-an. I liɛ'n ɔ ´ka lɔ kpɛkun.» Ɛlkana tɛli i su kɛ: «Sɛ a yo i sɔ-ɔ, ɔ ti kpa. Kpɛ i nyɔnflɛn ka. Min nuan nga n yra yɛlɛ kɛ man Anannganman bɔbɔ ɔ yiɛ i ndɛ'n i nuan.» Yɛ Ani kali Rama lɔ ɔ mɛnnin i wa'n i nyɔnflɛn-ɔn. Kɛ ɔ kpɛli i nyɔnflɛn wieli'n, ɔ nin i ɔli Silo lɔ Anannganman sua'n nun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ba'n ti kaan kpa. Be ´kɔ'n, be fali nannin tola kun bɔ ɔ'a di afuɛ nsan, ɔ nin sanmlɛn bajɛ kun, ɔ nin nzan kplo kun. Be kpɛli nannin tola'n i kɔmin, be fa yili tɛ'n, kpɛkuun be fa bakan'n ko kleli Eli. Ani seli Eli kɛ: «Baba nan, bla wie b'ɔ bali le kun ɔ wa srɛli Anannganman ɔ nyrun wa'n, yɛlɛ min. Ba nga n srɛli i Anannganman sa nun'n yɛ. Ɔ tɛli min srɛwa sɔ'n su. Ɔ man n kusu n waan n ´fɛ i man Anannganman. Ɔ ´yo i liɛ lele ɔ ´fa ju i wie cɛn.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, yɛ Ɛlkana i awlofuɛ'm be kwlaa be kotoli Anannganman i bo-ɔ. Yɛ Ani srɛli Nyanmiɛn-ɔn, ɔ seli kɛ: «Anannganman man n klun ɔ'a jɔ dan. Anannganman man m'an kwla man mín ti'n su. E nin min kpɔfuɛ mun e kan-an, ɔ ´kpɛ siɛn'n. Delɛ ng'ɔ deli min'n ti n klun ɔ'a jɔ. Klɔ sran i nzuɛn'n nin Anannganman i liɛ'n ti-man kun. Nyanmiɛn uflɛ nun-mɛn i sin. Like uflɛ nun-man lɛ b'ɔ kwla sasa ye-ɔ. Man be yaci ndɛ dandan'm be kanlɛ beblebe'n! Man be yaci ndɛ tɛtɛ'm be kanlɛ, afin Anannganman ti Nyanmiɛn kun b'ɔ si sa'n ngba, yɛ sɛ n ´kwla se'n, ɔ sunnzun sa'n kwlaa i toe'n su. Be bɔ be kwla'n be ta'n ɔ'a kpɔ, sanngɛ be nga be ti fakafaka laa'n, b'a nyan wunmiɛn. Be nga be ku yili laa'n, be su kunndɛ junman nan b'a nyan aliɛ, sanngɛ be nga awe kunnin be laa'n, be su de wunmiɛn. B'a yaci junman dilɛ. Ɔliɛ bla klun kpanfuɛ'n ɔ'a wu ba kpɛ nso, sanngɛ bla ng'ɔ lɛ ba kaka laa'n, ɔ kwla wu-man ba kun. Anannganman man sran wu, i kunngba'n man sran nyan nguan. I kunngba'n ɔ fa sran kɔ blɔlɔ, i kunngba'n ɔ yi sran blɔlɔ lɔ fite. Anannganman man sran di yalɛ, i kunngba'n man sran ɔ nyɛn i wun. I kunngba'n ɔ man sran su, i kunngba'n ɔ kan sran ase. Nyrɛnnɛnfuɛ ng'ɔ la ndutre nun'n, ɔ nin yalɛfuɛ ng'ɔ o kan be gua wla lɛ'n, ɔ kuku be lɛ, kpɛkuun ɔ man be nin sran dandan'm be tran likawlɛ bia kpakpa'm be su. Afin sɛ n kwla ´se'n, asiɛ'n i ja'm be ti Anannganman'n liɛ. I yɛ ɔ fali mɛn'n takali su-ɔ. Ɔ sasa be bɔ bé nyin yi i mun'n, sanngɛ sran tɛfuɛ'm be wu aosin nun. Afin kɛ a wun kɛ sran kun ´nyan kwlalɛ lɛ'n, wuun nɛ́n i bɔbɔ fanngan nun-ɔn. Anannganman o nglo lɔ yɛ ɔ man nyanmiɛn'n ɔ kpan kplannan kplannan yɛ ɔ fa sɛnngɛn i kpɔfuɛ'm be nun-ɔn. Afin i yɛ ɔ sie mɛn wunmuan nin-ɔn, ɔ fa kwlalɛ mɛn i nvle'n i su famiɛn'n. I yɛ ɔ man sran ng'ɔ kpɛli i'n i kwlalɛ'n yo dan tra su-ɔ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Ɛlkana sɛli i sin ɔli Rama. Samiɛl b'ɔ tɛ yo bakan'n ɔ kali Silo lɔ. Ɔ suli Anannganman, Eli b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i wun lɔ. Eli i mma'm be ti finfinfuɛ. Be bu-man Anannganman like fi. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ sɔ'm bé sa nga be yo sran mun yɛ. Sɛ sran wie yi tɛ'n, kɛ b'a jin nnɛn'n i sin'n su'n Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i sufuɛ'n ´ba'n, atiɛ kun b'ɔ lɛ je nsan'n wo i sa nun, ɔ fa wla blalɛ sɛ'n, annzɛ sɛ wafa uflɛ'n, annzɛ kasrɔ'n nun. Kɛ ɔ ´yi'n, nnɛn kwlaa ng'ɔ sran atiɛ'n su'n ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i liɛ. Izraɛlfuɛ kwlaa nga be ba Silo'n, kɛ Eli i mma'm be nin be yo sɔ-ɔ. Wie liɛ'n, kwlaa nan b'a yra nnɛn lui'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i sufuɛ'n ɔ ba, ɔ wa se sran ng'ɔ yi tɛ'n kɛ: «Fa Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i nnɛn liɛ ng'ɔ ko nyintɔn'n fa man min.» I waan: «Sɛ a mɛn i nnɛn bewa'n ɔ fa-man, san nnɛn mɔnnɛn yɛ ɔ ´fa-a.» Sɛ sran'n i waan: «Man be yra nnɛn lui'n ka nan nga a klo i'n, wuun ɔ'a fa'n», ɔ tɛ i su kɛ: «Fa man min bikisa, sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, n ´fɛ i kekle su!» Eli i mma'm be aeliɛ tɛtɛ nga be yo i Anannganman i nyrun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ ti-man kpa mlɔnmlɔn, afin be yo ninnge nga be fa man Anannganman'n i finfin. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Samiɛl kan'n kusu ´di i junman'n Anannganman i nyrun, i lɛn tannin'n ci i bo. Afuɛ nuan kwlakwla kɛ i nin nin i si be ´kɔ be afuɛ nuan tɛ'n i yilɛ'n, i nin wu tralɛ kun ko mɛn i. Eli yrali Ɛlkana nin i yi be nguan, ɔ seli kɛ: «Anannganman `man a nin bla nga be wu ba ekun, nan be `sin nga a fa cɛli i'n i osu.» Yɛ be ɔli be klɔ-ɔ. Kpɛkuun Anannganman wunnin Ani i aunnvuɛ, nan ɔ'a wu ba yasua nsan nin ba bla nnyɔn ekun. Kɛ Samiɛl ɔ ´di Anannganman i junman kɔ'n, wuun ɔ ´nyin kɔ. Eli ɔ'a yo oke. Ɔ tili sa nga i mma'm be fa yo Izraɛlfuɛ mun'n, yɛ ɔ ti i ekun kɛ be nin bla nga be di junman tannin sua nga Anannganman yi i wun nglo nun'n, i anuan nun'n, be la. Ɔ seli be kɛ: «?Aeliɛ tɛtɛ nga amun yo bɔ sran'm be kan bɔ n ti'n i bo ti sɛ? Min mma mun, sa nga bɔ amun yo bɔ Nyanmiɛn i nvle nunfuɛ'm be kan sin'n, ɔ ti-man kpa mlɔnmlɔn. Nán amun yo sɔ kun. Sɛ sran kun yo i wiengu tɛ'n, Nyanmiɛn nin i be kan. ?Yɛ sɛ sran kun yo Anannganman i sa tɛ'n, wan yɛ ɔ ´kpɛtɛ i-ɔ?» Ba'm b'a fa-man bé su b'a sie-man ndɛ nga bé si kannin'n i bo, afin Anannganman waan be wu ti-ɔ. Samiɛl kan'n kusu ɔ nyin kɔ i nyrun. I wun yo Anannganman ɔ nin sran'm be fɛ. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun wa toli Eli. Ɔ kannin ndɛ nga Anannganman kan kleli i, i waan: «?Blɛ ng'ɔ nannan'm be o Ezipt lɔ famiɛn i awlo lɔ'n, nán min yɛ n yili mín wun nglo n kleli be nin-ɔn? N kpali ɔ nannan Aarɔn Izraɛl akpasua'm be kwlakwla be nun kɛ ɔ yo min nyrun jranfuɛ nan ɔ `kan mín nuan su ndɛ'n kle sran mun, nan ɔ `fu min sɔwlɛ'n su'n, ɔ `yra ansans. N fali Izraɛlfuɛ'm bé tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n n fa mannin i nin i osu nunfuɛ mun. ?Tɛ nga be yi be man min nin like nga be fa cɛ min bɔ n kɛnnin i ndɛ'n, ɔ yo sɛ ti yɛ amun bu be kɛ wla sa nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a bu ɔ mma'm be sran tra min nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun fa nnɛn nga Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti min nvlefuɛ'n be man min'n be lika kpakpa mun be di nin-ɔn? I sɔ'n ti, min Anannganman bɔ n ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n, min waan: ‹Laa n seli kɛ wɔ awlo'n, ɔ nin wɔ akpasua'n be ´jran min nyrun be ´yi tɛ tititi.› Sanngɛ siɛn'n, min Anannganman, min waan: ‹Ɔ su yo-man sɔ kun, afin be nga be bu min sran'n, m ´bu be sran. Sanngɛ be nga be yo min finfin'n, be ´wun nyannzuɛn. Nian, blɛ kun wa ju bɔ n ´nunnun wɔ awlo, ɔ nin wɔ akpasua'n su sran nga be tɛ yo kpinndin-kpinndin'm be kwlaa. Ɔ man sran oke su tran-man wɔ awlo'n nun kun. Sran kun ´sin ɔ osu Nyanmiɛn sua'n nun. Nyanmiɛn wa man Izraɛl nvle'n i muae, sanngɛ wɔ awlo liɛ'n sran oke su tran-man nun kun le. Sanngɛ n ´yaci wɔ awlo'n nun sran kun min sɔwlɛ'n i wun lɛ, kɛ ɔ ´yo nan konvi'n, nin awlaboɛ'n ɔ'a wiewie i'n ti. Wɔ awlo nun sran kun nga'm be kwlaa be ´wu be gbanflɛn nun. Sa ng'ɔ wa ju Ɔfni nin Fine bɔ be ti ɔ mma nnyɔn'n bé su'n, ɔ ti min ndɛ nga n ´kɛn yɛ'n i nzɔliɛ. Ba nnyɔn sɔ'm be ´wu le kunngba. I sin, n wa kpa min nyrun jranfuɛ kun b'ɔ ´yo nanwlɛfuɛ, b'ɔ ´yo min klun sa. N ´yo man i osu'n ´taka kpa, ɔ nin famiɛn nga n ko sie'n be ´nanti. Wɔ awlo nun sran ng'ɔ ka lɛ'n, ɔ wa koto i bo, ɔ ´srɛ i sika mma kan nin kpaun sin kan. Ɔ ´se i kɛ tɛ yilɛ i nun junman ng'ɔ o lɛ'n, ɔ mɛn i wie man ɔ di nan ɔ nyɛn i nuan nun like di.› » Samiɛl kan'n wo Eli sa nun, ɔ su Anannganman. I blɛ sɔ nun'n, Anannganman ijɔ-man kplakpla kle-man sran, yɛ kusu ɔ fa-man aolia nun like kle-man sran kplakpla. Le kun Eli lɛ i lawlɛ nun, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ wun-man ase kpa kun, be flɛ kɛ i nyinma'n ɔ'a si. Samiɛl la Anannganman sua'n nun kan Nyanmiɛn i alaka'n wo lɛ'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun kannin ng'ɔ o Nyanmiɛn i sua nun'n tɛ jue. Anannganman flɛli Samiɛl. Yɛ Samiɛl tɛli su kɛ: «Nannaan.» Yɛ ɔ ´wanndi kɔ Eli wun lɔ-ɔ. I waan: «Nannan, a flɛli min'n m'an ba.» Eli waan: «M'an flɛ-man wɔ. Sa ɔ́ sin ko la.» Yɛ ɔ ɔli ko lali-ɔ. Anannganman flɛli i ekun: «Samiɛl!» Samiɛl jasoli ɔli Eli i wun lɔ. I waan: «Nannan, a flɛli min'n m'an ba.» Eli waan: «Mín wa, m'an flɛ-man wɔ. Sa ɔ́ sin ko la.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Samiɛl nian si-man Anannganman. Anannganman nin i nian ijɔ-man le. Anannganman flɛli i ekun, ɔ'a yo kpɛ nsan. Samiɛl jasoli ko toli Eli, yɛ i waan: «A flɛli min'n m'an ba.» Eli wunnin i kɛ Anannganman yɛ ɔ flɛ ba nin-ɔn. Yɛ ɔ seli i kɛ: «Kɔ ko la. Sɛ be flɛ wɔ ekun'n, se kɛ: ‹Anannganman, sɛ ɔ wan a ´kan ndɛ-ɔ, kan, n ti ɔ sufuɛ'n, n su o ɔ́ nuan'n bo.› » Yɛ Samiɛl ɔli ko lali ekun-ɔn. Anannganman bali wa jrannin lɛ. Ɔ flɛli i kɛ ɔ fa flɛli i klikli'n sa. I waan: «Samiɛl, Samiɛl!» Samiɛl waan: «Sɛ ɔ wan a ´kan ndɛ-ɔ, kan, n ti ɔ sufuɛ, n su o ɔ́ nuan bo.» Anannganman seli Samiɛl kɛ: «Sa nga n wa fa yo Izraɛl nvle'n, sran kwlaa ng'ɔ ti i sɔ sa liɛ'n ɔ ´kpiti. Le kun sɔ nun nyrɛnnɛn sa nga n fuali kɛ n ´fa yi Eli nin i awlofuɛ'm bé su'n, n ´yo be kwlaa kpan, n su yaci-man ba kun lɛ. N seli i kɛ nyrɛnnɛn nga n ´fa yi i awlofuɛ'm bé su'n, be ´ka nun titi, afin kɛ i mma'm be yoli min finfin'n, ɔ tili, sanngɛ ɔ'a tu-man be fɔ. I sɔ'n ti, n fua kleli i awlofuɛ'm be kɛ fɔnlɛ nga Eli i awlofuɛ'm be fɔnnin min wun'n, kannzɛ man be yi tɛ o, annzɛ man be cɛ min like o, n su yaci cɛ-man be le.» Samiɛl lali, kɛ aliɛ cɛnnin'n, ɔ tikeli Anannganman i sua'n i anuan'n. Srɛ kun i, ɔ kwla kan-man aolia nun like ng'ɔ wunnin i'n kle-man Eli. Eli flɛli Samiɛl. Ɔ seli kɛ: «Mín wa Samiɛl» ɔ tɛli su: «Nannaan.» Eli waan: «?Anannganman seli wɔ sɛ? Ndɛ nga Nyanmiɛn kan kleli wɔ'n, nán fia ba kun sa su. Sɛ a fia wie su'n man Nyanmiɛn wun wɔ.» Yɛ Samiɛl kannin i kwlaa'n kleli i-ɔ. Ɔ'a fia-man ba kun su. Eli waan: «I yɛ ɔ ti Anannganman nin-ɔn, sa nga b'ɔ nian-an, ɔ ti sa kpa'n, man ɔ yo.» Samiɛl nyin kɔ i nyrun, yɛ Anannganman nin i o nun. Ndɛ kwlaa nga Samiɛl kan'n, Anannganman yo man i kwlakwla'n i su sa'n yo. Izraɛl mɛn wunmuan nun'n, kɛ ɔ fɛ i Dan lele b'ɔ fa ju Beɛr-Seba'n, sran'm be kwlakwla be si kɛ Samiɛl ti Anannganman i nuan ijɔfuɛ kpa kun b'ɔ di nanwlɛ. Anannganman ɔ'a yaci-mɛn i wun nglo yilɛ Silo lɔ, afin Silo lɔ yɛ ɔ yi i wun nglo kle Samiɛl-ɔ. Ɔ kɛn i ndɛ mun kle i. Samiɛl kan ndɛ nga Anannganman kan kle i'n kwlaa kle Izraɛlfuɛ mun kwlakwla. Cɛn kun Izraɛlfuɛ'm be ɔli kɛ be nin Filistifuɛ'm be ko kun alɛ. Be boli be nanmue Ebɛn-Ezɛr lɔ. Filistifuɛ'm be kusu be boli be nanmue liɛ'n Afɛk lɔ. Filistifuɛ'm be jranjrannin sɛsɛsɛ, yɛ alɛ'n boli i bo-ɔ. Filistifuɛ'm be kwlali Izraɛlfuɛ mun. Be kunnin be nun sran akpi nnan alɛ sɔ'n nun. Be nga be kali lɛ'n be sali be sin nanmue nun lɔ. Izraɛl kpɛnngbɛn'm be waan: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ Anannganman man Filistifuɛ'm be kwlali ye sɔ-ɔ? E `ko fa Anannganman i alaka'n e bla. Sɛ ɔ o wa'n, ɔ ´de e e kpɔfuɛ'm bé sa nun.» Yɛ be sunmannin sran Silo lɔ-ɔ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n b'ɔ tran anz nga be niɛn i ninnge'm be su'n be afiɛn'n, be ko fɛ i alaka'n bali. Eli i mma nnyɔn mun, Ɔfni nin Fine, be ko sunmannin Nyanmiɛn i alaka'n. Kɛ Anannganman i alaka'n juli lɛ cɛ'n, Izraɛlfuɛ'm be ngba be tru sɔ ekeee! Nan asiɛ'n ɔ'a keje. Kɛ Filistifuɛ'm be tili'n, be waan: «?Onin yɛlɛ nganniɛn kekle nga b'ɔ tɛ Ebre'm be nanmue nun lɔ lɛ'n?» Kɛ be tili kɛ Anannganman i alaka'n ɔ'a ba nanmue nun lɛ'n, be lɛ usulɛ. Be waan: «Nyanmiɛn ɔ'a jra be nanmue nun lɔ. Y'a wu o! Ɔ nian jra-man sɔ le! Y'a wu o! Wan yɛ e ´nyɛn i b'ɔ ´de ye Nyanmiɛn sroesroe nga i sa nun-ɔn. Nyanmiɛn sɔ'n yɛ ɔ fali sa kekle sunman yili i Eziptfuɛ'm bé su aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ nin-ɔn. Ɔ man Filistifuɛ mun, amun `tra amun anwlɛn, amun `jran kekle. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, amun wa yo Ebrefuɛ'm be kanga kɛ be yoli amun kanga laa'n sa. Amun `jran kekle. Amun nin be `kun.» Filistifuɛ'm be nin Izraɛlfuɛ'm be kunnin kpɛkuun be kwlali be. Izraɛlfuɛ'm be wanndi ɔli be awlo kunngun'm be nun. Be kwlali Izraɛlfuɛ'm be tɛtɛ kpa. Izraɛlfuɛ'm be nun sran akpi-akpi ablasan (30.000) tɔli. Filistifuɛ'm be fali Nyanmiɛn i alaka'n. Eli i mma nnyɔn'n Ɔfni nin Fine be wuli wie. Bɛnzamɛn akpasua su sran kun fin alɛ kunwlɛ lɔ juli Silo lɛ le kunngba'n nun. Ɔ wanndi yɛ ɔ ba-a, ɔ ba'n, ɔ'a titi i wun tralɛ'm be nun, ɔ'a guɛ i ti su ndutre. Eli ti i bia'n su atin nuan lɛ. Ɔ su minndɛ, i klun titi-mɛn i ngowa. Nyanmiɛn i alaka'n ti ɔ tran-an, ɔ tran-man. Kɛ sran sɔ'n juli klɔ'n nun b'ɔ boli jasin'n yɛ sran'm be tɔ kpanlɛ su-ɔ, woo. Eli tili kpanlɛ sɔ'n. Ɔ usali kɛ: «?Yɛ nganniɛn nga i bo ti sɛ?» Yɛ sran kunngba'n ɔ bali ndɛndɛ ɔ wa kannin jasin'n kleli i-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Eli ɔ'a di afuɛ ablangwlan-nin-mɔcuɛ. I nyin ɔ'a si, ɔ wun-man ase kun. Bian'n seli i kɛ: «Alɛ kunwlɛ nun lɔ yɛ n fin yɛ n wanndi bali ndɛkɛn yɛ nin-ɔn.» Eli usɛli i kɛ: «?Ɔ yoli sɛ, mín wa?» Jasin bofuɛ'n waan: «Izraɛlfuɛ'm be wanndili Filistifuɛ'm be nyrun. Be kwlali e tɛtɛ kpa. Ɔ mma nnyɔn mun, Ɔfni nin Fine, be wuli yɛ Filistifuɛ'm be fali Nyanmiɛn i alaka'n.» Kɛ bian'n kannin Nyanmiɛn i alaka'n ndɛ'n cɛ'n, Eli fin i bia'n su tɔli i kɔminsin anuan nun lɛ. Kɛ bɔ Eli ti sran kpɛnngbɛn kun bɔ i wunnɛn o i wun'n, kɛ ɔ tɔli'n, i kɔminsin'n boli fɛ nan ɔ'a wu. Eli sieli Izraɛl nvle'n afuɛ ablanan. I blɛ sɔ nun'n, i wa Fine i yi liɛ'n ɔ ti wunnzɛfuɛ, i ba wulɛ'n ɔ'a ju. Kɛ ɔ tili i kɛ be fali Nyanmiɛn i alaka'n nan i sia'n nin i wun'n b'a wu'n, i klun'n ka lɛ yoli i ya, ɔ kluli nan ɔ'a wu ba. Bla sɔ nga be ukɛli i wuli ba'n, be ´nian-an, ɔ su wa ka nun. Be seli i kɛ: «Tra wɔ anwlɛn, w'a wu ba yasua.» Sanngɛ ɔ'a sie-mɛn i su, i ti, ɔ'a tɛ-man bé su. Ɔ flɛli ba'n kɛ I-kabɔd, afin Nyanmiɛn i anyrunnyan ng'ɔ fa mannin Izraɛl nvle'n ɔ'a tu be afiɛn. Nyanmiɛn i alaka'n bɔ be fali'n ɔ nin i sia nin i wun bɔ be wuli'n i ti yɛ ɔ flɛli i sɔ-ɔ. I waan: «Nyanmiɛn i anyrunnyan ng'ɔ fa mannin Izraɛl nvle'n, ɔ'a jaso be afiɛn, afin b'a fa Nyanmiɛn i alaka'n.» Filistifuɛ'm be fali Nyanmiɛn i alaka'n Ebɛn-Ezɛr lɛ be ɔli Asdɔd. Be fali Nyanmiɛn i alaka'n be wluli be amuɛn nga be flɛ Dagɔn'n i sua'n nun. Be sieli i Dagɔn wun lɛ. Nglɛmun kɛ Asdɔdfuɛ mun be jaso'n be ´nian-an, Dagɔn ɔ'a tɔ, i nyin utu ase Anannganman i alaka'n i nyrun lɛ. Yɛ be mɛnnin i su be sieli i osu nun-ɔn. Kɛ aliɛ'n cɛnnin nglɛmun'n, be ´nian-an, Dagɔn ɔ'a tɔ, i nyin utu ase Anannganman i alaka'n i nyrun lɛ ekun. I ti'n nin i sa nnyɔn'm b'a bubu be gua anuan nun lɛ. I ba mlomlo yɛ ɔ ka-a. I ti yɛ Asdɔd lɔ'n, lele ndɛ, Dagɔn nyrun jranfuɛ'm be nin be kwlaa nga be wlu Dagɔn sua nun'n, be tia-man anuan nun kun nin-ɔn. Anannganman kleli Asdɔdfuɛ'm be yalɛ kpa, ɔ man be wunnin nyrɛnnɛn. Ɔ yoli man putɛputɛ wun-wunnin Asdɔd nin i asa'n sufuɛ mun bé wun. Kɛ Asdɔdfuɛ'm be wunnin i sɔ'n, be waan: «Izraɛl Nyanmiɛn'n su kle e nin Dagɔn e yalɛ ngboko, nán i alaka'n tran é wun wa kun.» Asdɔdfuɛ'm be yiayiali Filistifuɛ'm be kpɛnngbɛn mun. Kɛ be bali'n, be usali be kɛ: «?E ´yo Izraɛl Nyanmiɛn'n i alaka'n sɛ?» Be tɛli be su kɛ: «Man be fa wɔ Gat.» Yɛ be fali Nyanmiɛn i alaka'n wɔli Gat-ɔ. Kɛ be fa ɔli Gat'n, Anannganman kleli Gat klɔ'n sufuɛ'm be yalɛ. Be wun-mɛn i yowlɛ kunngba. Sɛ e ´kwla se'n, Anannganman sunmannin putɛputɛ ɔ wa yoli be, i sran dan o, i sran nga be lɛ-man nyrun o! Ɔ lɛ-man kun. Yɛ be fali Nyanmiɛn i alaka'n wɔli Ekrɔn-ɔn. Kɛ alaka'n juli Ekrɔn lɔ cɛ'n, lɔfuɛ'm be lɛ kpanlɛ. Be waan: «B'a fa Izraɛl Nyanmiɛn'n i alaka'n b'a ba nan ɔ wa kun ye ngba.» Be sunmannin sran kɛ be ko flɛ Filistifuɛ'm be kpɛnngbɛn'm be ngba. Kɛ be bali'n, be seli be kɛ: «Amun `fa Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n i alaka'n be sɛ i sin i osu, kɛ ɔ yo nan ɔ'a kun-man e nin e nvlefuɛ mun ti.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be wun-mɛn i yowlɛ bɔ kunngba klɔ'n nun, b'a wu be klun sɔ mlɔnmlɔnmlɔn'n, wuun Nyanmiɛn kle-man be yalɛ ngowa. Be nga be wu-man'n, like'n wun-wun be kɛ putɛputɛ sa. Klɔ'n sufuɛ'm be aunnvuɛ sunlɛ'n fu kɔ nyanmiɛn su lɔ. Anannganman i alaka'n kali Filistifuɛ'm be mɛn'n nun lɔ anglo nso. Filistifuɛ'm be flɛli be amuɛn nyrun tranfuɛ ɔ nin be kɔmiɛn difuɛ mun nan b'a usa be kɛ: «?E ´yo Anannganman i alaka'n sɛ? ?E ´yo i sɛ nan y'a fa sɛ i sin i osu lɔ?» Be tɛli bé su kɛ: «Sɛ amun ´fa Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n i alaka'n be ´sɛ i sin, nán amun fa sɛ i sin sa ngbɛn. Amun `yi afiɛn siesielɛ tɛ be man Anannganman. Kpɛkuun sɛ amun tukpacɛ'n wie'n, i liɛ'n amun ´si sa ti b'ɔ kleli amun yalɛ'n.» Be usali kɛ: «?Nguɛ like yɛ e ´fa mɛn i-ɔ?» Yɛ be tɛli bé su kɛ: «Amun `fa sika ɔkwlɛ be yo i kɛ putɛputɛ'n b'ɔ wun be'n sa i sɔ lele nnun. Amun `yo gbekle ba sɔ nnun ekun. Amun `nian Filistifuɛ'm be kpɛnngbɛn'm be nuan'n su, yɛ be `yo-ɔ, afin like kunngba ng'ɔ juli amún su'n, i kunngba'n kusu yɛ ɔ juli amún su kpɛn'm bé su-ɔ. Putɛputɛ'n ɔ nin gbekle nga be saci amun mɛn'n, amun `yi be ba. Amun `manman Izraɛl Nyanmiɛn'n. Sɛ ɔ ´yaci amun nin amun mɛn nunfuɛ mun, nin amun amuɛn'm be yalɛ klelɛ o. Nán amun yo nyin kekle kɛ Eziptfuɛ mun nin be famiɛn'n be yoli'n sa. Be yoli sɔ kusu-ɔ, Anannganman kleli be yalɛ kpa nan b'a yaci Izraɛlfuɛ'm be nun. Amun `yo kakaklolo uflɛ kun. Amun `fa nannin ta nnyɔn bɔ be nian di-man junman le'n amun `fa be minnda kakaklolo'n. Amun `ti bé sin ba mun nan amun `fa be mma sɔ mun sa bé sin be tuin'n nun lɔ. Kpɛkuun amun `fa Anannganman i alaka'n be sie i kakaklolo'n nun. Sika ɔkwlɛ like nga amun ´fa man Anannganman kɛ i kpatalɛ like sa'n, amun `fa sie i gbogbo kun nun be `jin i alaka'n wun lɛ, kpɛkuun man kakaklolo'n wɔ. Sɛ amun ´nian nan ɔ fa Izraɛl atin'n ɔ kɔ Bɛt-Semɛs ndɛnman'n, wuun Izraɛl Nyanmiɛn'n yɛ ɔ yoli e sa yaya sɔ nin-ɔn. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, wuun nɛ́n i yɛ ɔ yoli ye-ɔ. Wuun sa sɔ'n juli sɔ ngbɛn.» Filistifuɛ'm be yoli i sɔ. Be fali nannin ta nnyɔn be minndali kakaklolo'n. Be tili bé sin mma'm be yacili be be tuin'n nun lɔ. Be fali Anannganman i alaka'n sieli i kakaklolo'n nun ɔ nin gbogbo nga sika ɔkwlɛ gbekle nin putɛputɛ'n i ba nga be yoli'n be o nun'n. Nannin'm be fali Bɛt-Semɛs atin'n su seiin, b'a ɔ-man bɛ su annzɛ fama su. Be ´kɔ'n, wuun be ´kpan. Filisti kpɛnngbɛn'm be su bé su lele be juli Bɛt-Semɛs anyialiɛ'n su. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Bɛt-Semɛsfuɛ'm be o lika kpɛtɛkplɛɛ nun be ´kpɛ ble. Be ´man bé nyin su-ɔ, alaka'n yɛ. Nanwlɛ ɔ yoli be fɛ dan. Kɛ kakaklolo'n juli Bɛt-Semɛs lɛ'n bian nga be flɛ i Zozie i fie'n su'n, kpɛkuun ɔ'a jran yɛbuɛ dan kun wun lɛ. Be kpaci kpacili kakaklolo'n i waka'n nun nan b'a fa nannin mun b'a yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n b'a man Anannganman. Levi akpasua sufuɛ'm be yili Anannganman i alaka'n ɔ nin gbogbo nga sika ɔkwlɛ ninnge'm be o nun'n. Be yili be kakaklolo'n nun, yɛ be fa sieli i yɛbuɛ dan'n su. Kpɛkuun le kunngba sɔ nun'n Bɛt-Semɛsfuɛ'm be yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n. Be yili tɛ uflɛ mun ekun be mannin Anannganman. Kɛ Filistifuɛ'm be kpɛnngbɛn'm be wunnin sa sɔ mun'n, be sali bé sin Ekrɔn cɛn kunngba'n nun. Putɛputɛ'n i ba nga Filistifuɛ'm be fa sika ɔkwlɛ be yoli'n, ɔ ti sa nga be yoli'n i ti kpatalɛ like. Be fa mannin Anannganman. Be nga be yoli mun be yɛ: Asdɔdfuɛ mun, Gazafuɛ mun, Askalɔnfuɛ mun, Gatfuɛ mun, yɛ Ekrɔnfuɛ mun. Klɔ kun su be yo kun klɔ kun su be yo kun. Sika ɔkwlɛ gbekle'n kusu bé nuan ju kɛ Filistifuɛ'm be kpɛnngbɛn'm be klɔ'm bé nuan fa ju'n sa, afin Filisti kpɛnngbɛn kun lɛ i klɔ nga be si be wun'n, ɔ nin klɔ nga b'a si-man bé wun'n. Ndɛ nin ndɛ Zozie b'ɔ fin Bɛt-Semɛs i fie nun yɛbuɛ dan nga be jinnin Anannganman i alaka'n su'n, ɔ man bé wla tɛ kpɛn sa sɔ'n su. Bɛt-Semɛsfuɛ'm be niannin Anannganman i alaka'n nun, i ti ɔ nin be nyɛnnin. Ɔ kunnin be nun sran ableso. Klɔ nunfuɛ'm be trannin awlaboɛ nun sa yalɛ dan sɔ'n bɔ Anannganman fa yili bé su'n ti. Be waan: «Nga, sran fi jran Anannganman nyrun-ɔn, ɔ yo-man ye, afin ɔ ti Nyanmiɛn kun bɔ i nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. ?Yɛ wan yɛ e ´fa ko mɛn i nan ɔ'a jaso é wun wa-a?» Ɔ man be sunmannin sran Kirzat-Zearimfuɛ bé sin kɛ be se be kɛ: «Filistifuɛ'm be fali Anannganman i alaka'n be sɛli i sin, amun `bla be `wa fa wɔ.» Kirzat-Zearimfuɛ'm be wa fali Anannganman i alaka'n be ɔli. Be ko sieli i Aminadab i awlo b'ɔ o kpɔlɛ'n su lɔ nun, nan b'a fɛ i wa Eleazar b'a sie i kɛ ɔ nian su. Kɛ be fali alaka'n ɔli Kirzat-Zearim lɔ'n, ɔ cɛli lɔ kpa, ɔ dili afuɛ ablaɔn. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be sun flɛli Anannganman. Yɛ Samiɛl seli be kɛ: «Sɛ amun klo kɛ amun ´sa amún sin amun ´su Anannganman sakpa'n, amun `gua amuɛn nga amun ko tuli be nvle wie be nun bɔ i wie yɛlɛ Astarte be blo. Amun `fa amún wun mantan Anannganman yɛ amun `su i kunngba, kpɛkuun ɔ wa de amun Filistifuɛ'm bé sa nun.» Yɛ Izraɛlfuɛ'm be guali amuɛn nga be flɛ be Baal nin Astarte'm be blo nan b'a su Anannganman i kunngba. Samiɛl waan: «Amun Izraɛlfuɛ mun kwlaa amun `yia Mizpa, nan n `srɛ Anannganman m `man amun.» Yɛ be yiali Mizpa-a. Be sali nzue be guɛli i ase Anannganman i nyrun. Le kun sɔ'n, be cili nglɛmun. Be waan: «E fɔnnin Anannganman i wun.» Mizpa lɛ yɛ Samiɛl yoli Izraɛl nvle'n i siefuɛ nin-ɔn. Kɛ Filistifuɛ'm be tili kɛ Izraɛlfuɛ'm b'a yia Mizpa'n, be kpɛnngbɛn nnun'm be ɔli kɛ be nin Izraɛl'n be ´ko kun. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tili'n, srɛ kunnin be Filistifuɛ'm bé wun. Izraɛlfuɛ'm be seli Samiɛl kɛ: «Nán yaci e ti srɛlɛ. Kpan flɛ Anannganman e Nyanmiɛn'n man ɔ de e Filistifuɛ'm bé sa nun.» Samiɛl fali bua nga b'a kpɛ cro'n kun. Ɔ fɛli i wunmuan'n yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n mannin Anannganman. Izraɛlfuɛ'm be ti, Samiɛl sun flɛli Anannganman. Anannganman kusu tɛli i su. Kɛ Samiɛl ´yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, wuun Filistifuɛ'm be su ba, be su wa fa alɛ'n wla Izraɛlfuɛ'm be sin. Le kun sɔ'n, Anannganman man nyanmiɛn kplali kekle kpa Filistifuɛ'm bé su nun, kpɛkuun Filistifuɛ'm b'a wun-man kɛ be yo be wun-ɔn. Be lɛ wanndilɛ Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Nan Izraɛlfuɛ'm b'a kwla be. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be fin Mizpa be fiteli'n, be suli Filistifuɛ'm bé su lele juli Bɛt-Kar, be ´kɔ'n, wuun be ´kun be. Samiɛl fali yɛbuɛ kun sieli i Mizpa nin Sɛn be afiɛn, kpɛkuun ɔ tɔnnin i dunman kɛ Ebɛn-Ezɛr. I waan: «Kɛ ɔ fɛ i laa lele b'ɔ ´fa ju yɛ'n Anannganman ukali ye.» Filistifuɛ'm bé nyin guali ase. Anannganman i fanngan'n ti be yacili Izraɛl nvle'n i sin alɛ wlalɛ Samiɛl i nyin su. Izraɛl klɔ nga Filistifuɛ'm be fali'n, kɛ ɔ fɛ i Ekrɔn b'ɔ fa ju Gat'n, be wa yoli Izraɛlfuɛ'm be liɛ ekun. Izraɛlfuɛ'm be deli be Filistifuɛ'm bé sa nun, kpɛkuun Izraɛlfuɛ'm be nin Amɔrfuɛ'm be trannin fɔuun. Samiɛl sieli Izraɛl nvle'n lele fa juli i wie cɛn. Afuɛ nuan kwlaa ɔ sin klɔklɔ'm bé su. Ɔ sin Betɛl nin Gilgal nin Mizpa, ɔ di Izraɛlfuɛ'm be jɔlɛ klɔ'n be kwlaa be su, kpɛkuun ɔ sɛ i sin Rama. Lɔ yɛ ɔ tran-an. Lɔ yɛ ɔ o yɛ ɔ sie Izraɛl nvle nin-ɔn. Ɔ kplannin Nyanmiɛn sɔwlɛ kun lɛ mannin Anannganman. Kɛ Samiɛl yoli oke'n, ɔ fɛli i mma yasua mun sieli Izraɛl nvle'n su kpɛn. I wa klikli'n be flɛ i Zoɛl, i nnyɔn su'n be flɛ i Abiza. Be tran Beɛr-Seba, be ti jɔlɛ difuɛ. Sika klolɛ'n ti, ba sɔ'm b'a nanti-man kɛ bé si sa. Be nga be man be like'n, be yɛ be bu be ndɛ klanman-an. Yɛ Izraɛl kpɛnngbɛn'm be sin yiali nan b'a ba Samiɛl i wun wunlɛ Rama lɛ. Be wa seli i kɛ: «Wɔ yɛ w'a yo kpɛnngbɛn yɛ. Ɔ mma'm be kusu be nanti-man kpa kɛ wɔ sa. I sɔ'n ti, kunndɛ famiɛn kun man ye, man ɔ sie ye kɛ nvle kun nga'm be liɛ'n sa.» Kɛ be seli Samiɛl kɛ ɔ kunndɛ famiɛn sie bé su'n, ɔ'a yo-mɛn i fɛ. Ɔ srɛli i ti Nyanmiɛn. Anannganman seli Samiɛl kɛ: «Tie ndɛ nga be kan'n, nian i kwlakwla'n su yo, afin nán wɔ yɛ be yi wɔ blo-ɔ, min yɛ be yi min blo-ɔ. Afin be klo-man kɛ n yo be famiɛn kun. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ n fali be Ezipt mɛn'n nun n bali'n, like kunngba nga be fa yo min'n yɛ be fa yo wɔ-ɔ. Be yaci min lɛ be sɔ like uflɛ mun. I sɔ'n ti'n, nian nga be usa wɔ'n su, yo, sanngɛ kan sa nga famiɛn sɔ'n ɔ wa fa wla be nun'n i weiin kle be.» Samiɛl kannin sa nga Anannganman kan kleli i'n i kwlaa kleli be nga be kunndɛ famiɛn'n. Ɔ seli be kɛ: «Famiɛn ng'ɔ wa sie amun'n, sa ng'ɔ wa fa yo amun'n yɛ. Ɔ ´fa amun mma'm be sonja kɛ be tinngɛ i kakaklolo mun, nan be fu i nnɛn kpanngɔ'm bé su. Be wie'm be ´wanndi dun mmua i bɔbɔ i kakaklolo'n i nyrun. Ɔ ´fa wie mun yo i sonja akpi su kpɛn annzɛ sonja ablenun su kpɛn. Wie'm be kusu be ´tutu i lika, be ´ti i fie'n su ninnge mun. Be wie'm be ´yo i alɛ ninnge nin i kakaklolo'm bé wun ninnge mun. Ɔ ´fa amun mma mmla mun ´fa yo parfɛn yifuɛ. Wie'm be ´tɔn aliɛ, wie'm be ´tɔn kpaun. Ɔ ´de amun fie kpakpa mun nin amun vinyi fie mun, ɔ nin amun olivie fie mun, ɔ ´fa mɛn i sran mun. Ɔ ´de amun fie'm bé su ninnge'm be blusu'n, ɔ ´fa mɛn i sufuɛ wie mun ekun. Ɔ ´fa amun kanga yasua mun, nin amun kanga bla mun, nin amun mma gbanflɛn nga be kwla junman di'n, ɔ nin amun aflunmun mun, ɔ ´fa be kɛ be di i junman liɛ'n. Ɔ ´fa amun bua annzɛ boli'm be blusu'n. E `kpɛ kpo e `se kɛ, amun ´yo i kanga. Cɛn nga amun wa sun flɛ Anannganman amun famiɛn nga amun bɔbɔ amun kunndɛli i'n, i dunman nun ti'n, Anannganman su tɛ-man amun su.» Izraɛlfuɛ'm b'a tie-man Samiɛl nuan ndɛ'n. Be waan: «E ndɛ nun-man nun! Man e famiɛn man ɔ sie ye kɛ nvle kun nga'm be liɛ'n sa. I liɛ'n, e famiɛn'n ɔ ´di e jɔlɛ mun man ye. Kɛ e ´kun alɛ'n, ɔ ´dun mmua e nyrun.» Samiɛl sieli i su tieli ndɛ nga Izraɛlfuɛ'm be kannin'n. Ɔ kan kleli Anannganman. Anannganman seli Samiɛl kɛ: «Like nga be kunndɛ'n, fa man be. Man be famiɛn kun man ɔ sie be.» Yɛ Samiɛl seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Amun `sa amun sin wɔ amun klɔ'm bé su.» I blɛ sɔ nun'n, bian kun o lɛ, be flɛ i kɛ Kis, be flɛ i si kɛ Abiɛl. Abiɛl i si liɛ'n yɛlɛ Zɛrɔr, Zɛrɔr kusu i si liɛ'n yɛlɛ Bɛkɔrat, yɛ Bɛkɔrat liɛ'n yɛlɛ Afiak. Kis sɔ'n ti Bɛnzamɛn akpasua'n sufuɛ. Ɔ ti yasua sran, yɛ kusu ɔ lɛ nyrun. I wa yasua kun suan Sail. Ɔ ti gbanflɛn klanman kpa, Izraɛlfuɛ'm be nun sran fi ju-mɛn i nun. I ti'n tra sran'm be kwlaa be su. Le kun Kis i aflunmun bla'm be mlinnin. Yɛ Kis seli i wa Sail kɛ: «A nin gbanflɛn'm be nun kun be `wɔ be `ko kunndɛ aflunmun mun.» Sail nin gbanflɛn'n be sinnin Efraim oka-oka lika'n nun, be sinnin Salisa nvle'n nun, b'a wun-man be. Kpɛkuun, be sinnin Salɔm nvle'n nun, b'a wun-man be. I sin be sinnin Bɛnzamɛn nvle'n nun, b'a wun-man be ekun. Kɛ be kpɛnnin Zif nvle'n nun'n, Sail seli i gbanflɛn ng'ɔ nin i kɔ'n kɛ: «E `wɔ klɔ. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, mín si ´yaci aflunmun'm be ndɛ, yɛ i akunndan ɔ ´sanngan e ti.» Gbanflɛn'n seli i kɛ: «Nian, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun o klɔ nga su. I dunman'n ɔ'a fu kpa. Ndɛ kwlaa ng'ɔ kan'n, ɔ kpɛn su. E `ko wun i wun sɛ ɔ ´kle ye atin nga e `fa su nin o.» Sail usɛli i gbanflɛn'n kɛ: «?Sɛ e ju lɔ'n, nguɛ yɛ e ´fa man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ nin-ɔn? Kpaun nun-man e bajɛ'n nun kun. E lɛ-man like fi bɔ e ´fa man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nin-ɔn. Like fi nun-man é sa nun.» Gbanflɛn tɛli Sail su ekun kɛ: «Sika mma kaan kun wo ń sa nun. Sɛ n fa man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, ɔ ´kle ye atin nga e `fa su'n.» Talua'm be tɛli be su kɛ: «Ɛɛn, ɔ o lɛ. Ɔ juli wa-a, ɔ nian cɛ-man. Ndɛkɛn klɔ nunfuɛ'm be ´yi tɛ sraka yiwlɛ lika ng'ɔ o kpɔlɛ su lɔ'n nun lɔ. I ti yɛ ɔ bali-ɔ. Amun `kan amún wun. Kɛ amun wlu klɔ'n nun, amun ´to i lɛ. Sɛ amun kan amún wun'n, amun ´to i lɛ ka nan ɔ'a ɔ like dilɛ sraka yiwlɛ lika sɔ nun lɔ. Sɛ ɔ nian ju-man lɔ'n, klɔ nunfuɛ'm be nian di-man like. Afin i yɛ ɔ srɛ su Nyanmiɛn nan be kwlaa bɔ be yia lɛ'n b'a di-ɔ. Ɔ man amun `wɔ icra'n. Amun ´to i lɔ.» Yɛ be ɔli-ɔ. Kɛ be juli klɔ'n nun lɔ'n, be ´nian-an, Samiɛl yɛ ɔ su ba yɛ, ɔ su kɔ kan be yi tɛ lɔ'n. Kannzu cɛn nga bɔ sɛ i aliɛ cɛn-ɔn, yɛ Sail ´ba'n, Anannganman yili i nglo kleli Samiɛl, ɔ seli i kɛ: «Ainman dɔ kunngba nga su, n ´fa Bɛnzamɛn akpasua'n su lɔ sran kun ´blɛ wɔ. Sɛ ɔ ba'n, guɛ i ti su ngo man ɔ sie Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n. Ɔ wa de min nvle'n Filistifuɛ'm bé sa nun, afin mín nyin o min nvle'n sɔ'n su. Kpanlɛ nga min nvle'n nunfuɛ'm be kpan'n toli min wa.» Kɛ Samiɛl wunnin Sail'n, Anannganman seli i kɛ: «Sran nga n seli wɔ kɛ ɔ ´sie min nvle'n yɛ ɔ o yɛ.» Sail wunngeli Samiɛl wun lɔ klɔ'n i anuan nun, ɔ seli i kɛ: «Kle min jeliwafuɛ'n i awlo'n.» Samiɛl tɛli Sail su kɛ: «M bɔbɔ min yɛ n ti jeliwafuɛ nin-ɔn. Dun mmua man e wɔ kan be yi tɛ lɔ'n. E nin amun e di like ndɛ. Ainman nglɛmun n ko man wɔ atin a ko wɔ. I liɛ'n, sa ng'ɔ o ɔ klun bɔ ɔ waan a ´usa min wun ndɛ'n, n ´kɛn i kwlaa'n n ´kle wɔ. Aflunmun bla nga be mlinnin ɔ'a di le nsan'n, nán ɔ sanngan wɔ akunndan. Be wunnin be, sanngɛ kusu wɔ nin ɔ́ si i awlo'n amun yɛ Izraɛlfuɛ'm be wa fa be wla ´gua amun su-ɔ.» Sail tɛli i su kɛ: «N fin Bɛnzamɛn i akpasua'n su. Bɛnzamɛn i akpasua'n yɛ ɔ ti Izraɛl akpasua'm be nun kaan nin-ɔn, yɛ kusu mín si i awlo'n yɛ ɔ ti Bɛnzamɛn awlo'm be nun kaan nin-ɔn. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a kan ndɛ sa kle min-ɔn?» Yɛ Samiɛl fali Sail nin i gbanflɛn'n be ɔli sua lɔ-ɔ. Ɔ fa be sieli i sran dandan'm be tranwlɛ'n nun. Be nga be flɛli be lɛ kɛ be wa di like'n, be ti sran ablasan. Samiɛl seli aliɛ tɔnfuɛ'n kɛ: «Nnɛn nga n fa mannin wɔ'n, bɔ n seli wɔ kɛ a `sie i ngunmin'n, fa bla.» Nnɛn i walɛ'n nin i lua'n b'ɔ aliɛ tɔnfuɛ tɔnnin'n, ɔ fa jinnin Sail bo, kpɛkuun Samiɛl seli Sail kɛ: «Nnɛn nga e fa sieli wɔ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, di! Kɛ e flɛflɛ sran mun kɛ be bla'n yɛ e fa sieli wɔ-ɔ.» Le kun sɔ'n nun Sail nin Samiɛl be dili like. Be fɛli i sraka yiwlɛ lika'n sɔ'n su lɔ jrali, nan ɔ nin Samiɛl b'a koko yalɛ sua'n i ti gbagblagba'n su. Ke i aliɛ cɛnnin'n, be tinngeli ndɛ. Kɛ wia'n ´tu i bo'n, Samiɛl flɛli Sail aunngban fawlɛ lɔ, ɔ seli i kɛ: «E wɔ, man n ko sunman wɔ.» Yɛ Sail jasoli nan ɔ nin Samiɛl b'a fa atin'n. Kɛ be juli klɔ'n i tiwa lɔ'n, Samiɛl seli Sail kɛ: «Se ɔ gbanflɛn'n kɛ ɔ dun mmua.» Yɛ ɔ dunnin mmua-a. Samiɛl waan: «Jran man n kan ndɛ kun bɔ Nyanmiɛn waan n kan kle wɔ'n, n kle wɔ.» Samiɛl fali ngo buteli ba kaan kun nun guɛli i Sail ti'n su nan ɔ'a tɔ i nun, yɛ ɔ seli i kɛ: «Anannganman ɔ'a fa wɔ kɛ a sie i nvle'n. Kɛ a ´fɛ i mín wun wa ´kɔ yɛ'n, a wa wun sran nnyɔn Sɛlsa lɔ Rasɛl i asieliɛ'n wun lɛ Bɛnzamɛn i lika'n i nuan su. Be ´se wɔ kɛ: ‹Be wunnin aflunmun bla nga a bali be kunndɛlɛ'n. Ɔ man ɔ́ si ɔ'a yaci aflunmun'm be ndɛ, i akunndan ɔ'a sanngan amun ti. ?Ɔ usɛ i wun kɛ n ´yo sɛ nan m'an wun ń wa'n?› Kɛ a fɛ i lɛ ´kɔ ɔ nyrun bɔ a ´ju Tabɔr lɔ sɛni waka dan'n i wun lɛ'n, a nin sran nsan bɔ be su kɔ Nyanmiɛn wun wunlɛ Betɛl lɔ'n amun ´yia. Boli bɔ b'a kpɛ cro'n sɔ nsan o kun sa nun, kpaun nsan o kun sa nun, yɛ nzan sɛ jin kun ti su. Be ´yo wɔ like, be ´man wɔ kpaun nnyɔn, sɔ nun. Kpɛkuun kɔ Gibea-Elɔim kan Filisti siefuɛ'm be o lɔ'n. Kɛ a ju klɔ'n i wun lɛ'n, a nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ akpasua kun bɔ be fin Nyanmiɛn sɔwlɛ lɔ ´jra ba'n be ´yia. Jru bofuɛ mun, nin klɛn bofuɛ mun, nin blo bofuɛ mun, ɔ nin aluku bofuɛ'm be dun mmua be nyrun. Kɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ´ba'n, wuun be ´kan Nyanmiɛn nuan ndɛ'n. Kpɛkuun Anannganman Wawɛ'n ´jra ɔ́ su, a nin be amun ´kan Nyanmiɛn nuan ndɛ'n. A ´kaci sran uflɛ. Kɛ nzɔliɛ sɔ'n kwlaa i nuan ko yia'n, si kɛ Nyanmiɛn nin wɔ o nun. Yɛ like ng'ɔ fata kɛ a yo'n, yo. I sin, dun mmua min nyrun Gilgal lɔ, n wa to wɔ lɔ. N ´yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ mun. Minndɛ min le nso man n kan like ng'ɔ fata kɛ a yo'n n kle wɔ.» Kɛ Sail fɛ Samiɛl wun lɛ ɔli cɛ'n, Nyanmiɛn kacili i mlɔnmlɔnmlɔn, ɔ yoli sran uflɛ, kpɛkuun ndɛ nga Samiɛl kannin'n, ɔ kpɛnnin su sɛsɛsɛ le kun sɔ'n nun. Kɛ be juli Gibea'n, be nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ akpasua kun yiali. Nyanmiɛn i Wawɛ'n jrɛli i su nan ɔ nin be b'a kan Nyanmiɛn nuan ndɛ mun. Kɛ be nga be si i laa'n be wunnin kɛ ɔ nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be su kan Nyanmiɛn nuan ndɛ'n, be usa kɛ: «?Nguɛ yɛ ɔ yo Kis i wa nin-ɔn? ?Sail o Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be nun wie?» Sran kun usali kɛ: «?Yɛ be nga'm be li, wan yɛ ɔ ti bé min nin-ɔn?» I ti yɛ be kan ndɛ-ɔ, be se kɛ: «?Sail o Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be nun wie?» Kɛ Sail yacili Nyanmiɛn nuan ndɛ'n i kanlɛ'n, ɔ ɔli sraka yiwlɛ lika sɔ'n su lɔ. Sail i si i niaan bian'n usali Sail nin i gbanflɛn'n be kɛ: «?Ninfan yɛ amun ɔli-ɔ?» Sail tɛli su kɛ: «E ɔli aflunmun bla'm be kunndɛlɛ, sanngɛ y'a wun-man be. Ɔ man e ɔli Samiɛl wun wunlɛ.» Sail i si i niaan bian'n usɛli i kɛ: «Ndɛ nga Samiɛl kannin'n kan kle min.» Sail tɛli i su kɛ: «Ɔ kan kleli e weiin kpa kɛ be wunnin aflunmun bla mun.» Sail ɔ'a kan-man famiɛn dilɛ ndɛ nga Samiɛl kan kleli i'n. Samiɛl yiali Izraɛlfuɛ mun Mizpa lɔ Anannganman sua'n nun lɔ. Ɔ seli be kɛ: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i waan: ‹N fali Izraɛl nvle'n Ezipt lɔ m bali. N deli amun Eziptfuɛ nin nvle nga be kleli amun yalɛ'n be kwlakwla bé sa nun.› I sɔ'n kpɛkuun-ɔn, ndɛ amu'an kaci amun sin amu'an si Nyanmiɛn. I b'ɔ deli amun blɛ kekle nin nyrɛnnɛn blɛ nun'n, amu'an kaci amun sin amu'an si i. Amun seli i kɛ: ‹Sie é su famiɛn kun.› Amun bla Anannganman nyrun akpasua-akpasua, i sin'n, amun `bla awlobo-awlobo.» Samiɛl man Izraɛl akpasua'm be bali kunngun, kpɛkuun ɔ tuli fɔtɔ nan ɔ'a tɔ Bɛnzamɛn akpasua liɛ'n su. Samiɛl man Bɛnzamɛn i awlobo-awlobo'm be bali kunngun, kpɛkuun ɔ tuli fɔtɔ'n nan ɔ'a tɔ Matri awlo liɛ'n su. I sin'n, fɔtɔ'n tɔli Kis i wa Sail su. Be kunndɛ i-ɔ, be wun-mɛn i. Yɛ be usali Anannganman ekun kɛ: «?Sran sɔ'n, ɔ bali wa?» Yɛ Anannganman waan: «Amun `nian trɔ'm be nun lɔ, ɔ fia lɔ.» Yɛ be wanndi ɔli be ko fɛ i lɔ bali-ɔ. Kɛ ɔ wa jrannin nzrafuɛ'm be afiɛn'n, i ti'n tra sran'm be kwlaa bé su. Samiɛl seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Amun `nian, sran nga Anannganman fɛli i'n yɛ. Izraɛlfuɛ fi nin i sɛ-man.» Nzrafuɛ'm be kwlakwla be kpannin kɛ: «Man wie wla fi famiɛn su o!» Samiɛl kannin famiɛn sielɛ'n i su mmla'n kleli Izraɛlfuɛ mun. Ɔ klɛli i fluwa kun nun ɔ fa sieli i Anannganman nyrun, kpɛkuun Samiɛl man Izraɛlfuɛ'm be ɔli be klɔ kunngun'm bé su. Sail kusu ɔli i awlo Gibea lɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, Nyanmiɛn suli sran akpasua kun bo kɛ be ko sunmɛn i. Sran finfinfuɛ'm be liɛ nga be se'n yɛlɛ kɛ: «?Nga li i ɔ ´yo sɛ yɛ ɔ ´de ye-ɔ?» Be yoli i finfin, b'a cɛ-mɛn i like, sanngɛ Sail yoli kɛ ɔ'a wun-mɛn i sa. Nasas b'ɔ ti Amɔnfuɛ'm be famiɛn'n ɔ wa boli i nanmue Galaad klɔ nga be flɛ i Zabɛs'n i wun lɛ. Yɛ Zabɛsfuɛ'm be kwlakwla be seli i kɛ: «Man e tra aenguɛ. Sɛ e nin wɔ e tra aenguɛ'n, e ´su wɔ.» Amɔn famiɛn'n waan: «N tili, sanngɛ m ´bobo amun kwlaa amun nyinma fama'n nan y'a tra aenguɛ sɔ'n. N ´yo i sɔ n fa gua Izraɛl nvle nunfuɛ'm be kwlaa be nyin ase.» Zabɛs kpɛnngbɛn'm be tɛli i su kɛ: «Man e cɛn nso, man e sunman sran Izraɛl nvle wunmuan'n nun. Sɛ y'a nyan-man defuɛ'n, wuun y'a fa é wun y'a man wɔ.» Be nga be sunmannin be'n be juli Gibea b'ɔ ti Sail i klɔ'n nun lɔ. Be kannin ndɛ sɔ'n. Kɛ klɔ'n sufuɛ'm be tili'n, be tikeli be ti be sunnin. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Sail fin i fie su lɔ su ba. Ɔ ´ba'n, wuun ɔ ´kɛnkɛn i nannin mun, yɛ ɔ usali kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ sran'm be sun sɔ-ɔ?» Yɛ be kannin Zabɛsfuɛ'm be jasin'n kleli i-ɔ. Kɛ ɔ tili jasin'n, wuun Nyanmiɛn i Wawɛ'n ɔ'a jrɛ i su, ɔ fali ya dan kpa. Ɔ trali nannin nnyɔn yɛ ɔ kpɛkpɛli be nun-ɔn, nan ɔ'a fa sunman sran kɛ be ko kan kle Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla kɛ: «Sran kwlaa nga ɔ'a su-man Sail nin Samiɛl bé su'n, kɛ be ´yo i nannin liɛ'm be sa.» Anannganman man srɛ dan kpa kunnin Izraɛlfuɛ mun. Ɔ man be yiali ndɛndɛ kpa kɛ sran kunngba yɛ b'a flɛ i sa. Sail kali be Bezɛk lɔ: Izraɛlfuɛ'm be ti sran akpi-akpi ya nsan (300.000) yɛ Zidafuɛ'm be ti sran akpi-akpi ablasan (30.000). Be seli be nga be sunmannin be'n be kɛ be ko se Zabɛsfuɛ'm be kɛ: «Ainman deiin kɛ wia'n ´ju bé ti afiɛn'n, wuun y'a de amun a wie.» Kɛ be nga be sunmannin be'n be ko kan kleli Zabɛsfuɛ mun, be klun jɔli. Kpɛkuun be ko seli Amɔnfuɛ'm be kɛ: «Ainman e ´fa é wun e ´man amun. Like kwlaa nga amun klo kɛ amun ´fa yo ye'n, amun `fa yo ye.» Kɛ i aliɛ cɛnnin'n, Sail bubuli sran'm be nun akpasua nsan. Be wluli Amɔnfuɛ'm be nanmue'n nun aliɛ njɛnniɛn su. Be kunnin be lele fa juli wia jran. Be nga be nyannin bé ti'n be bo sanndili. Sran nnyɔn sa b'a tran-man likawlɛ kun. Izraɛlfuɛ'm be seli Samiɛl kɛ: «?Be nga be se kɛ: ‹Nan kɛ ɔ o yɛ'n, Sail yɛ ɔ wa sie ye-ɔ,› be sɔfuɛ'm be onin?» Yɛ Sail waan: «Delɛ dan nga Anannganman ɔ'a de Izraɛlfuɛ mun ndɛ yɛ'n ti, be su kun-man sran fi wa andɛ.» Yɛ Samiɛl seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Amun man e wɔ Gilgal e kɔ guagua Sail i famiɛn sielɛ'n i bo.» Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be sua bé wun ɔli Gilgal, nan b'a fa Sail b'a sie famiɛn Anannganman sua'n nun, kpɛkuun be yili bo kun yolɛ i su tɛ mannin Anannganman. Sail nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be dili cɛn dan kpa. Yɛ Samiɛl seli Izraɛlfuɛ'm be kɛ: «Like nga amun srɛli'n, n yoli i kwlakwla m mannin amun. M'an sie amún su famiɛn kun. Ɔ man siɛn'n, famiɛn'n yɛ ɔ ´sie amun-ɔn. M'an yo kpɛnngbɛn. N ti'n ɔ'a bo je. Min mma'm b'a yo kaklaakla kɛ amun sa. Kɛ n ´sie amun'n, wuun n ti gbanflɛn kan lele yɛ ɔ'a fa ju ndɛ yɛ. Min yɛ n wo yɛ, Anannganman ɔ nin famiɛn b'ɔ sieli'n be ti min lalofuɛ. Amun `kan sa nga n yoli'n, sɛ n fali sran wie nannin-ɔn, ɔ `kan. Sɛ n fali sran wie i aflunmun-ɔn, ɔ `kan. Sran nga n dili i lufle-ɔ, ɔ `kan. Sran nga n yoli i sa b'ɔ ti-man su-ɔ, ɔ `kan. Sran ng'ɔ mannin min like kɛ n fa nan sɛ ɔ yo sa tɛ-ɔ, n yo kɛ n wun-mɛn i sa'n, sɛ i sɔfuɛ o wa'n man ɔ kan. Like nga n fali'n b'ɔ ti-mɛn i su'n, amun `kan man n yi man amun.» Be tɛli i su kɛ: «W'a di-man e lufle. W'a yo-man e sa b'ɔ ti-mɛn i su-ɔ. W'a de-man like fi sran sa nun.» Yɛ Samiɛl waan: «?Nán Anannganman ɔ nin famiɛn'n b'ɔ sieli'n be nyrun yɛ amun waan m'an yo-man amun sa fi yɛ?» Be waan: «Ɛɛn be nyrun-ɔn.» Samiɛl waan: «Anannganman i nyrun-ɔn. I b'ɔ fali Moiz nin Aarɔn kɛ be fa amun nannan mun Ezipt lɔ bla'n, i nyrun-ɔn. Ɔ man amun `bla Anannganman i ja su man n kan sa kpakpa ng'ɔ yoli mannin amun nin amun nannan mun'n, bé nun ndɛ weiin-weiin n kle amun. Kɛ Zakɔb ɔ nin i osufuɛ'm be ɔli Ezipt, bɔ be ´kle be nun'n, be sun flɛli Anannganman kɛ ɔ de be. Anannganman kusu sunmannin Moiz nin Aarɔn kɛ be ko fa be Ezipt lɔ bla, nan ɔ'a fa be ɔ'a sie mɛn nga nun wa. Kpɛkuun bé wla fili Anannganman b'ɔ ti be Nyanmiɛn'n. I kusu ɔ yoli be atɛ Sizɛra b'ɔ ti Azɔr alɛ kunfuɛ'm bé su kpɛn'n ɔ nin Filistifuɛ mun, ɔ nin Moabfuɛ'm bé sa nun. Be nin Izraɛlfuɛ'm be kunnin. Be kpan flɛli Anannganman ekun, be waan: ‹Y'a yo tɛ. E yacili Anannganman lɛ e ko sɔli Baal nin Astarte mun. De ye e kpɔfuɛ'm bé sa nun nan e ´su wɔ.› Yɛ Anannganman sunmannin Zedeɔn, nin Bɛdan, nin Zɛfte, ɔ nin m bɔbɔ Samiɛl kɛ e de amun, kpɔfuɛ nga be sin yia amun'n bé sa nun. Amun trannin fɔuun! Sanngɛ kɛ amun wunnin kɛ Nasas b'ɔ ti Amɔnfuɛ'm be famiɛn'n ɔ nin amun bali alɛ kunlɛ'n, kpɛkuun amun waan: ‹Man e famiɛn kun man ɔ sie ye.› Kusu wuun Anannganman bɔbɔ ti amun famiɛn. Ɔ man famiɛn nga amun srɛli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Anannganman mannin amun famiɛn'n. Sɛ amún nyin yi Anannganman nan amun su i'n, sɛ amun tie i aniɛn nan amu'an yi-man ndɛ ng'ɔ kannin'n i blo'n, i liɛ'n, amun nin amun famiɛn ng'ɔ sie amun'n, Nyanmiɛn ´sie amun. Sanngɛ sɛ amu'an tie-man Anannganman i aniɛn, sɛ amun yi i nuan ndɛ'n blo'n, ɔ ´kle amun nyrɛnnɛn kɛ ɔ fa kleli amun nannan'm be yalɛ'n sa. Amun `tran wa be nian abonuan sa nga Anannganman ɔ wa yo kle amun'n. ?Kɛ e o yɛ, e nun-man ble kpɛlɛ blɛ bɔ nzue tɔ-man'n i nun? Sanngɛ n wa kpan flɛ Anannganman. Nzue'n wa bo nun. Ɔ wa tɔ nan amu'an wun kɛ famiɛn nga bɔ amun usali'n ɔ ti sa tɛ dan kpa kun yɛ amun yoli Anannganman-an.» Samiɛl kpan flɛli Anannganman, kpɛkuun Anannganman man nzue'n boli nun. Nzue'n tɔli cɛn sɔ'n nun. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be sroli Anannganman ɔ nin Samiɛl. Be kwlakwla be seli Samiɛl kɛ: «Nannan, srɛ Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n man ye nan y'a wu-man, afin y'a fa famiɛn kunndɛlɛ'n y'a uka é tɛ beblebe'm bé su.» Samiɛl seli be kɛ: «Nán srɛ kun amun. N si kɛ amu'an yo sa tɛ dan, sanngɛ nán amun kaci amún sin si Anannganman. Amun `nian nun `su i kɛ ɔ fata'n sa. Nán amun kpaci ko su ninnge finfin'm bé su, afin ninnge sɔ'm be bɔn-man like fi, be de sran-an, ɔ yo-man ye, yɛlɛ kɛ be ti finfin like. Anannganman su yi-mɛn i nvle'n i blo, yɛlɛ kɛ i dunman'n ti dan, afin i bɔbɔ yɛ ɔ guguli kɛ ɔ ´fa amun yo i nvle-ɔ. N kusu n kwla se-man kɛ n srɛ-man Nyanmiɛn m man-man amun kun. Sɛ n se sɔ-ɔ, wuun m'an fɔn Anannganman wun. N ´srɛ m ´man amun, n ´kle amun atin ng'ɔ ti kpa'n, b'ɔ ti seiin'n. Amun kusu amun nyin `yi Anannganman, amun nian nun be su i nanwlɛ su. An `bu sa dandan ng'ɔ yoli mannin amun'n be akunndan. Sɛ amun yo sa tɛ-ɔ, o ´nunnun amun nin amun famiɛn'n.» Kɛ Sail dili afuɛ … yɛ be sieli i famiɛn nin-ɔn, ɔ yoli famiɛn lele afuɛ … nnyɔn Izraɛl mɛn'n nun. Ɔ kpali sonja akpi nsan (3.000) Izraɛlfuɛ'm be nun. Be nun akpi nnyɔn (2.000) be o i sa nun Mikmas lɔ nin Betɛl oka-oka'n nun lɔ. Yɛ akpi kun kusu o Zonatan sa nun Gibea klɔ b'ɔ o Bɛnzamɛn akpasua'n su lɔ'n i su lɔ. Sail mannin be nga'm be atin kɛ be wɔ be tranwlɛ. Le kun Zonatan kunnin Filistifuɛ'm be siefuɛ ng'ɔ tran Gɛba'n. Filistifuɛ'm be tili. Sail kusu boli awɛ sinnin mɛn wunmuan'n nun. I waan: «Man Ebre'm be ti.» Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be tili i kɛ Sail kunnin Filistifuɛ'm be siefuɛ'n nan Filistifuɛ'm be nin Izraɛl b'a nyɛn. Yɛ Izraɛl sonja'm be kwlakwla be yiali Sail wun Gilgal lɔ-ɔ. Filistifuɛ'm be kusu be yiali kɛ be nin Izraɛlfuɛ'm be ´kun. Bé sa nun kakaklolo'n ti akpi-akpi ablasan (30.000), nnɛn kpanngɔ fufuɛ'm be ti akpi nsiɛn (6.000), sonja'm be ka be-ɔ, ɔ ka-man, be sɔnnin kɛ jenvie nuan aunnyan sa. Be bali be wa boli be nanmue Mikmas lɛ. Mikmas klɔ'n o Bɛt-Avɛn i bue ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ nun. Izraɛlfuɛ'm be ´nian-an, Filistifuɛ mun b'a mantan be koko kpa, kɛ be wun-man bé wun fɛ'n, be ko fiali yɛbuɛ buɛ'm be nun, wie'm be ko fiali susrɛ'm be nun, nin yɛbuɛ dandan'm be afiɛn, nin lika nga be sisili bé wun'n be nun, ɔ nin nzue gbo'm be nun lɔ. Ebre wie'm be kpɛli Zurdɛn'n be ɔli Gad nin Galaad nvle'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Sail tɛ o Gilgal, be nga be o i sa nun b'a wie wu kpo. Sail minndɛli cɛn nso nga Samiɛl kleli'n. Nán balɛ yɛ Samiɛl ko ba Gilgal-ɔ. Sran'm be su bo sanndi Sail wun. Yɛ Sail waan: «Amun `fa nnɛn nga be fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin nnɛn nga be fa be yi bo kun yolɛ i su tɛ'n be bla.» Yɛ Sail yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli nin-ɔn. Kɛ ɔ wa wie tɛ i yi'n, kpɛkuun Samiɛl ɔ'a bo nun. Sail ɔli kɛ ɔ ´ko kpɛ i atin nan ɔ ´yo i like. Yɛ Samiɛl usɛli i kɛ: «?Nguɛ yɛlɛ nga a yoli i lɛ'n?» Sail waan: «N ´nian-an, sran'm be su bo sanndi mín wun. Ɔ kusu cɛn nga a kleli'n juli, n wun-man wɔ, kusu Filistifuɛ'm b'a yia Mikmas lɔ. Yɛ n waan: ‹Mín wun nian yo-man Anannganman fɛ yɛ Filistifuɛ'm be su wa to min Gilgal wa yɛ. Yɛ n waan: B'ɔ ti sɔ'n, n ´yi tɛ'n.› » Samiɛl seli Sail kɛ: «A yoli sinnzin, w'a fa-man Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n i nuan ndɛ'n su. Ɔ man klikli nun i waan wuun, ɔ osufuɛ mun yɛ be tran Izraɛl nvle'n su anannganman-an. Sanngɛ sa nga a yo i yɛ'n ti, ɔ sielɛ'n su cɛ-man kun. Anannganman ɔ'a wun sran kun b'ɔ ti i anwlɛn su sran. I yɛ ɔ wa fɛ i kɛ ɔ sie i nvle nin-ɔn, afin w'a fa-man ndɛ nga Anannganman kan kleli wɔ'n su.» Yɛ Samiɛl fɛli i Gilgal lɛ ɔli i bue liɛ'n su lɔ-ɔ. Sonja nga be kali lɛ'n, be ko sunmannin Sail. Be fɛli i Gilgal lɛ be ɔli Gibea b'ɔ o Bɛnzamɛn i akpasua'n su lɔ'n su. Sail kali sonja mun. Be ti kɔe ya nsiɛn. Sail nin i wa Zonatan ɔ nin sran nga be kɛli i wun lɛ'n be trannin Gɛba b'ɔ o Bɛnzamɛn akpasua'n su'n su. Filistifuɛ'm be kusu be boli be nanmue'n Mikmas lɔ. Filistifuɛ'm be sonja'm be nun kpakpa'm be kpacikpacili bé wun nun akpasua nsan: i akpasua kun fali Ofra atin'n su, ɔ o Sial. Akpasua i nnyɔn su'n fali Bɛt-Ɔrɔn atin'n su. Akpasua nsan su fali awɛ su atin'n. Atin sɔ'n wo kongo nga be flɛ i kɛ gboklo'm be kongo'n i ti su nglo yɛ ɔ mantan aawlɛ flɛnnɛn'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be nyan-man blalɛ bofuɛ bɔ kun sa Izraɛl nvle wunmuan'n nun. Filistifuɛ'm be waan: «Nán e man Ebre'm be atin kɛ be bo tokofi annzɛ cua.» Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be ko si be saru'm be tokpo mun, be ko si be sue nin be kpɛliɛ mun, ɔ nin be laliɛ mun Filistifuɛ'm bé wun lɔ. Kɛ be si saru tokpo kun annzɛ sue kun annzɛ tokpo kun annzɛ kpɛliɛ kun, yɛ kɛ be siesie nannin kankanlɛ kpɔnman kun ye'n, be tua sika gram mɔcuɛ. Ɔ man kɛ alɛ kunlɛ cɛn'n juli'n, sran nga be o Sail nin Zonatan bé sa nun'n be wie fi lɛ-man tokofi annzɛ cua, san Sail nin i wa Zonatan be cɛ yɛ be lɛ wie-ɔ. Filistifuɛ'm be sonja akpasua kun wa sali Mikmas oka nnyɔn'm be afiɛn nun. Le kun Sail i wa Zonatan seli i gbanflɛn ng'ɔ suɛ i alɛ ninnge'n kɛ: «Bla e wɔ Filistifuɛ'm be akpasua nga be o e nyrun ndɛnman su lɔ'n bé wun lɔ.» Kɛ Zonatan ´yo sɔ'n, ɔ'a bo-man su a kle-mɛn i si. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Sail ti Gibea awɛ'n su, Migrɔn lɔ waka nga be flɛ grenadie i bo. I sa nun sran kɔe ya nsiɛn be o i wun lɛ. Asitib i wa Asiza yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ ng'ɔ nin be o lɛ nin-ɔn. I sa nun yɛ ninnge nga be fa si Nyanmiɛn i klun sa'n be wo-ɔ. (Eli ng'ɔ ti Anannganman nyrun jranfuɛ Silo lɔ laa'n i wa Fine'n i klun ba liɛ I-kabɔd i niaan yɛlɛ Asitib). Sran'm be si-man kɛ Zonatan ɔ'a ɔ lika. Kan i waan ɔ ´sin nan ɔ nin Filistifuɛ'm b'a kun'n o yɛbuɛ piembie nnyɔn be afiɛn. Kun suan Bozɛz, yɛ kun suan Sene. Yɛbuɛ sɔ'n kun wo nglo lɔ Mikmas ndɛnman, yɛ kun wo ngua lɔ Gɛba ndɛnman. Zonatan seli i gbanflɛn ng'ɔ suɛ i alɛ ninnge'n kɛ: «Bla e wɔ Filistifuɛ nga b'a wla-man be klɛn'm bɔ be nyin yi-man Nyanmiɛn bé wun lɔ. Sɛ Anannganman ´uka ye o! Afin i liɛ'n, sɛ ɔ klo kɛ ɔ ´man sran kwlalɛ'n, ɔ lɛ-man kɛ amun ti kaan, annzɛ amun sɔnnin.» I gbanflɛn'n waan: «I kwlaa ng'ɔ o ɔ klun kɛ a ´yo'n, yo. E wɔ, kɛ a kɔ lɛ'n e nin wɔ-ɔ.» Zonatan waan: «E wɔ bé wun lɔ nan be wun ye. Sɛ be se e kɛ: ‹Amun `jran lɛ man e to amun lɔ'n, e jran yɛ e su kɔ-man bé wun lɔ kun.› Sɛ kusu be se e kɛ: ‹Amun `fu be to e wa'n,› wuun e ´to be lɔ afin i sɔ'n kle kɛ Anannganman ´yi be wla é sa nun.» Yɛ be fali bé wun kleli Filistifuɛ mun-ɔn. Filistifuɛ'm be waan: «Ebre'm be su fin buɛ nga be fiali nun'n be nun ´fite.» Kpɛkuun be seli Zonatan nin i alɛ ninnge suafuɛ'n be kɛ: «Amun `bla man e kan ndɛ kun e kle amun.» Zonatan seli i alɛ ninnge suafuɛ'n kɛ: «Su mín su! Anannganman ɔ'a yi be ɔ'a wla e Izraɛlfuɛ mun e sa nun.» Kɛ Zonatan ´kɔ'n, ɔ fɛ i sa nin i ja mun yɛ ɔ fu kɔ-ɔ, i gbanflɛn'n su i su. Kɛ Zonatan ɔ ´bla be like'n, wuun alɛ ninnge suafuɛ'n ɔ ´wiewie be su i su. Zonatan nin alɛ ninnge suafuɛ'm be kwlali be klikli sɔ nun. Be kunnin sran kɔe ablaɔn lika kluklu kaan sa'n nun. Siɛn'n, srɛ dan kpa kunnin Filistifuɛ nga be o lɛ'n ɔ nin Filistifuɛ'm be ngba. Srɛ kunnin be sonja nga be sasa lika'n nin be safunyrɛn mun. Yɛ kusu asiɛ'n kejeli, ɔ man sannganlɛ'n yoli dan. Lika sasafuɛ nga Sail sieli be Gibea bɔ be ti Bɛnzamɛn akpasua'n sufuɛ'n be ´nian-an, Filistifuɛ mun yɛ b'a bo b'a sanndi yɛ. Wie'm be kɔ wa wie'm be kɔ wa. Sail seli sran nga be o i wun lɛ'm be kɛ: «Amun `flɛflɛ sran mun be nian man é wun sran ng'ɔ nun-man wa'n». Be flɛflɛli sran mun kpɛkuun be ´nian-an, Zonatan nin i alɛ ninnge suafuɛ'n be nun-man lɛ. Yɛ Sail seli Asiza kɛ: «Fa Nyanmiɛn i alaka'n bla.» Le kun sɔ nun'n, wuun Nyanmiɛn i alaka'n wo Izraɛlfuɛ'm bé sa nun. Kɛ Sail ´kan ndɛ kle Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, wuun Filistifuɛ'm be nanmue nun lɔ nganniɛn'n ´yo dan kɔ, yɛ Sail seli i kɛ: «Nán bo wɛ usa Nyanmiɛn sa kun» Yɛ Sail flɛflɛli sran nga be o i sa nun mun'n yɛ be bali alɛ kunwlɛ lɛ-ɔ, be ´nian-an, sannganlɛ'n ɔ'a yo dan, Filistifuɛ'm be su kun be wiengu. Ebre wie'm be su Filistifuɛ mun laa, yɛ be nin be kɔ alɛ kunlɛ. Be sɔfuɛ'm be sali bé sin be bali Izraɛlfuɛ nga be o Sail nin Zonatan bé wun wa'n bé sin. Izraɛlfuɛ nga be fiali Efraim oka-oka nun lɔ'n, kɛ be tili kɛ Filistifuɛ'm be su wanndi'n, be suli bé su, yɛ be nin be kunnin. Kɛ Anannganman man Izraɛlfuɛ'm be kwlali le kun sɔ'n nun sa. Be kunnin alɛ'n lele be kpɛli Bɛt-Avɛn klɔ'n. Le kun sɔ nun'n, kɛ Izraɛlfuɛ'm be ko fɛ'n yɛ be fɛli-ɔ. Afin Sail tali nda ɔ seli kɛ: «Sran ng'ɔ di like kwlaa nan aliɛ'n ɔ'a san'n, sran ng'ɔ di like kwlaa nan m'an tu min klunngbɔ min kpɔfuɛ'm bé su'n, man nyrɛnnɛn tɔ i su.» I sɔ'n ti, man sran fi nuan ɔ'a kan-man like. Be ko juli bo'n nun, lika sɔ'n nun awɛma nzue'n wo asiɛ wun. Kɛ be wluli bo'n nun'n, be ´nian-an, awɛma nzue yɛ ɔ ´sonji yɛ, sanngɛ be wie fi ɔ'a fa kɛn-mɛn i nuan. Nda bɔ Sail tali'n ti, srɛ kunnin be. Zonatan kusu, kɛ i si man sran'm be ´ta nda sɔ'n, ɔ'a wun-man nun, ɔ man ɔ fali waka b'ɔ o i sa nun'n i bue nuan'n fa kplannin awɛma'm be sua'n nun nan ɔ'a fa kɛn i nuan, kpɛkuun i nyinma su ɔ'a klo. Sran'm be nun kun seli i kɛ: «Ɔ si man e tali nda kɛ sran ng'ɔ di like ndɛ'n man nyrɛnnɛn tɔ i su. I ti yɛ sran'm b'a fɛ yɛ.» Zonatan waan: «Mín si yoli e mɛn'n i tɛ. Amun bɔbɔ amun `nian kɛ min nyinma su ɔ'a klo-ɔ, awɛma nzue kan bɔ n dili'n ti. ?Sɛ ɔ ti kɛ ndɛ sran'm be dili e kpɔfuɛ'm bé bo ninnge nga be nyɛnnin'n i wie'n, wuun y'a kwla-man Filistifuɛ mun a tra-man su?» Le kun sɔ nun'n kɛ ɔ fɛ i Mikmas lele fa ju Azalɔn lɔ'n, be kwlali Filistifuɛ mun. Be fɛli dan kpa. I ti be fɛnnin be kpɔfuɛ'm be bo ninnge mun. Be trali bua, nin nannin dandan mun, ɔ nin nga b'a kpɛ cro mun. Be kpɛli be kɔmin asiɛ wun lɛ, be jrannin mmoja'n nun lɛ be dili like. Be ko seli Sail kɛ: «Sran mun yɛ be su fɔn Anannganman wun lɔ lɛ. Kan nnɛn mmoja'n wo lɛ'n, lɛ yɛ be tran be di like nin-ɔn.» Famiɛn'n waan: «Cuekee! ?Nguɛ sa tɛ yɛ amun yoli i sɔ-ɔ? Amun `kondo yɛbuɛ dan kun bla mín wun wa nan n fa yo Nyanmiɛn sɔwlɛ. Nan amun `sinsin sran'm be su be `se be kɛ: ‹Sran'm be kwlaa be `fa be nannin annzɛ be bua mun `bla, be wa kpɛ be kɔmin wa nan b'a di. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, be su jran-man kan mmoja'n guali lɛ'n be su di-man like kun. Be su fɔnndɔn-man Anannganman kun.› » Kɔnguɛ sɔ'n, sran'm be kwlaa be fali be nannin'm be bali lɛ nan b'a kpɛ be kɔmin. Sail i Nyanmiɛn sɔwlɛ klikli'n b'ɔ ´kplan man Anannganman'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sail waan: «E `ko kun Filistifuɛ mun kɔnguɛ nga. E `ko fɛn bé bo ninnge'n lele man aliɛ'n cɛn, nán e yaci sran bɔ kun lɔ.» Be tɛli i su kɛ: «Like kwlaa nga a nian nan a wun i kɛ ɔ ti kpa'n, yo.» Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n waan: «Man e wun Anannganman wun ka.» Yɛ Sail usali Nyanmiɛn kɛ: «?N `su Filistifuɛ'm bé su? ?Sɛ n su bé su'n, a ´fa be wla Izraɛlfuɛ'm bé sa nun?» Sanngɛ le kun sɔ'n, Nyanmiɛn ɔ'a tɛ-mɛn i su. Sail flɛflɛli nvle i su kpɛn mun i wun lɔ nan ɔ'a se be kɛ: «Amun `bu i akunndan kpa be nian sɛ sran wie yoli sa wie o. Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man, bɔ i yɛ ɔ deli Izraɛlfuɛ mun'n, n ´fa i dunman n ta nda kɛ sɛ kannzɛ mín wa Zonatan yɛ ɔ yoli sa tɛ sɔ'n, san wulɛ yɛ ɔ ´wu-ɔ.» Sran fi ɔ'a tɛ-man su, Sail waan: «Man Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be sin bue kun nan e nin mín wa Zonatan e sin bue kun.» Izraɛlfuɛ'm be tɛli i su kɛ: «Like nga a nian nan a wun kɛ ɔ ti kpa'n, yo.» Yɛ Sail seli Anannganman kɛ: «Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn, tɛ é su, man e wun ndɛ ng'ɔ ti nanwlɛ'n.» Kpɛkuun ɔ'a kle Zonatan nin Sail. Izraɛlfuɛ'm b'a nyan bé ti. Sail waan: «Amun `tu e nin mín wa Zonatan e wun fɔtɔ. Yɛ fɔtɔ'n tɔli Zonatan su-ɔ.» Sail seli Zonatan kɛ: «Kan sa nga a yoli'n kle min.» Yɛ Zonatan kan kleli i-ɔ. I waan: «N fa min kpɔnman'n m boli awɛma nzue kan nun n tafili. Man be kun min, n lɛ-man ndɛ.» Sail waan: «Zonatan, sɛ w'a wu-man cɛ'n, man Anannganman wun min.» Sran'm be seli Sail kɛ: «?Zonatan bɔ ɔ'a de Izraɛlfuɛ'm be dan kɛ nga sa'n, ɔ wu sɛ? ?Nguɛ tete sa liɛ yɛlɛ nga? E kan Anannganman ti, sran kun lɛ-man atin b'ɔ ´tu Zonatan i ti ndrɛ bɔ kun sa.» Kɛ be deli Zonatan sa. Sail yacili Filistifuɛ'm bé su sulɛ nan b'a ɔ be tranwlɛ. Kɛ Sail yoli Izraɛlfuɛ'm be su famiɛn'n ɔ nin i kpɔfuɛ nga be sin yiɛ'n be kunnin alɛ: ɔ nin Moabfuɛ mun, nin Amɔnfuɛ mun, nin Edɔmfuɛ mun, nin Sɔba'm be famiɛn'n, ɔ nin Filistifuɛ mun be kunnin. Be kwlaa ng'ɔ nin be kunnin'n, ɔ kwlali be. Le kun nga be wunnin i yakpa nun dan'n yɛlɛ cɛn ng'ɔ kwlali Amalɛkfuɛ mun'n. Ɔ deli Izraɛlfuɛ mun bé bo ninnge fɛnfuɛ'm bé sa nun. Sail i mma yasua mun yɛlɛ Zonatan, Zisvi, ɔ nin Malkisia. I mma mmla'm be ti nnyɔn. Klikli'n, be flɛ i kɛ Merab, kaan fuɛ'n be flɛ i kɛ Mikal. Be flɛ i yi'n kɛ Asinɔam, Asimaaz i wa-a. I alɛ kunfuɛ'm bé su kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Abnɛr, Sail i si niaan bian Nɛr i wa-a. Afin Sail i si Kis, ɔ nin Abnɛr i si Nɛr be nnyɔn'n be ti Abiɛl i mma mun. Blɛ nga bɔ Sail sie Izraɛlfuɛ mun'n, ɔ nin Filistifuɛ mun b'a yaci-man alɛ kunlɛ le. I sɔ'n ti, kɛ ɔ wun kɛ sran kun lɛ anwlɛn nin wunmiɛn'n, ɔ fɛ i wlɛ i sonja'm be nun. Samiɛl seli Sail kɛ: «Anannganman yɛ ɔ sunmannin min kɛ n fa wɔ n sie i nvle'n i su famiɛn-ɔn. I sɔ'n ti, tie Anannganman i nuan ndɛ'n. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan: ‹Kɛ bɔ Izraɛlfuɛ'm be fin Ezipt ´ba bɔ Amalɛkfuɛ'm be buli be nyrun atin'n nun bɔ be waan nán be sin'n ti'n, e nin be y'a nyɛn. I ti kɔ ko kun Amalɛkfuɛ mun, nunnun Amalɛkfuɛ'm bé sa nun ninnge'n kwlaa. Nán kun sa ka lɛ. Kun sran'm be kwlaa, i bla o, i yasua o, i ba kanngan o, i ba nɔnman o! Kun nnɛn'm be kwlaa, i nannin o, i bua o, i nyɔnngɔnmɛn o, i aflunmun o!› » Yɛ Sail flɛli Izraɛlfuɛ mun-ɔn. Ɔ kali be Tɛlaim lɔ. Be ti sonja akpi-akpi-ya-nnyɔn (200.000), Zida sran'm be ti akpi blu (10.000). Kɛ Sail juli Amalɛkfuɛ'm be klɔ'n wun lɛ'n, ɔ ko bu sali kongo'n nun. Yɛ ɔ seli Kenfuɛ'm be kɛ: «Amun `jaso Amalɛkfuɛ'm bé wun wa wɔ mmua. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan m'an kun amun wie. Amun liɛ'n, kɛ Izraɛlfuɛ'm be fin Ezipt ´ba'n, amun yoli be kpa.» Yɛ Kenfuɛ'm be cuɛnnin bé wun-ɔn. Nan Sail ɔ'a kwla Amalɛkfuɛ mun kɛ ɔ fɛ i Avila lele fa ju Sir aawlɛ'n nun lɔ, Ezipt lika ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n. Ɔ trali Agag b'ɔ ti Amalɛk famiɛn'n, ɔ'a kun-mɛn i, sanngɛ ɔ kunnin sran'm be kwlaa. Sail nin i sa nun sran'm be yacili Agag lɛ. Nannin kpakpa mun, nin bua kpakpa mun, nin nnɛn nin nannin ba nga b'a lo mun, nin ninnge nga be ti kpa mun be yacili be lɛ, b'a saci-man be. San nga bɔ be bɔn-man like fi'n, bɔ be fa-a, ɔ fa-man'n, yɛ be nunnunnin be-ɔ. Yɛ Anannganman seli Samiɛl kɛ: «Sail i famiɛn sielɛ nga n fɛ i sieli yɛ'n, ɔ yo min ya kpa. Sail nin min nun-man nun kun, ɔ fa-man min ndɛ'n su kun.» Ndɛ sɔ'n yoli Samiɛl ya kpa. Kɔnguɛ wunmuan'n nun'n, ɔ sun flɛli Anannganman. Nglɛmun ndɛ kpa'n, ɔ jaso ɔli Sail wun wunlɛ. Yɛ be seli i kɛ: «Sail ɔli kɛ ɔ ko ´kplan nzɔliɛ like kun Karmɛl lɔ, kpɛkuun ɔ fɛli i lɛ ɔli Gilgal.» Kɛ Samiɛl juli Sail wun lɛ'n, Sail seli i kɛ: «Man Anannganman yo ɔ liɛ ye! N niannin like nga Anannganman waan n yo su'n n yoli!» Yɛ Samiɛl usɛli i kɛ: «Yɛ onin yɛlɛ bua nin nannin nga n ti be kpanlɛ lɛ'n?» Sail waan: «Sonja mun yɛ be fali be Amalɛk lɔ bali-ɔ. Be waan be ´yaci bua nin nannin kpakpa'm be lɛ nan be ´fa yi tɛ man Anannganman b'ɔ ti ɔ Nyanmiɛn'n. E nunnunnin i onga'n kwlaa kpan.» Samiɛl waan: «Muan ɔ́ nuan lɛ man n kan ndɛ nga Anannganman kan kleli min ndɛ kɔnguɛ'n n kle wɔ.» Sail waan: «Kan.» Samiɛl waan: «Laa'n, a bu-man ɔ́ wun sran dan, sanngɛ ndɛ wɔ yɛ a ti Izraɛl akpasua'm bé su kpɛn nin-ɔn. ?Nán Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ sieli wɔ kɛ a yo Izraɛl famiɛn nin-ɔn? Yɛ Anannganman sunmannin wɔ b'ɔ seli wɔ kɛ: ‹Kɔ ko nunnun Amalɛkfuɛ'm bɔ be ti sa tɛ yofuɛ'n, nan a nin be `kun lele man be nunnun'n.› ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a ti-man Anannganman i nuan ndɛ'n bɔ a fali bé bo ninnge'n wie-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a fɔn Anannganman i mmla nin-ɔn?» Sail tɛli Samiɛl su kɛ: «N tieli Anannganman nuan ndɛ'n. N fali ndɛ ng'ɔ kan kleli min'n su. N fali Agag b'ɔ ti Amalɛk famiɛn'n m bali. Kusu n kunnin Amalɛkfuɛ kun nga'm be ngba. Sonja'm be fali bua nin nannin nga be ko nunnun be'n i nun kpakpa mun, be fa be bali kɛ be wa fa yi tɛ ´man Anannganman b'ɔ ti ɔ Nyanmiɛn'n Gilgal lɔ.» Yɛ Samiɛl waan: «?Tɛ'm be yilɛ'n li yɛ Anannganman kunndɛ-ɔ, annzɛ i ndɛ'm be su falɛ nin-ɔn? Nian, ainyiɛ'n flunman tra tɛ yilɛ'n, yɛ i ndɛ'm be su falɛ'n flunman tra bua'm be lui'n. Nyin kekle nin wunnzue yilɛ'n be sɛ. Bé wun bɔ be kɛn-mɛn i ase'n kusu nin amuɛn sɔlɛ'n be sɛ. Kɛ bɔ a yili Anannganman i ndɛ'n i blo'n, i ti i kusu ɔ'a yi wɔ blo wie. Ɔ man a su yo-mɛn i nvle'n i su famiɛn kun.» Sail tɛli Samiɛl su kɛ: «M'an yo sa tɛ, m'an fa-man Anannganman nin wɔ amún nuan ndɛ'n su. Srɛ kunnin min sran'm bé wun yɛ man n yoli nga be seli min nin-ɔn. Nan i ti yaci mín sa tɛ'n cɛ min, nán yi min ase, man n ko koto Anannganman bo.» Samiɛl tɛli Sail su kɛ: «Min nin wɔ e su san-man nun e kɔ-man. A yili Anannganman i nuan ndɛ'n i blo. Anannganman kusu ɔ'a yi wɔ blo. Ɔ man a su yo-man Izraɛl famiɛn'n kun.» Kɛ Samiɛl waan ɔ ´kpɛ i wun nan ɔ ´kɔ'n, Sail trɛli i tralɛ'n i nuan njɔlɛ'n, kpɛkuun cuaa ɔ'a ti. Yɛ Samiɛl seli kɛ: «Izraɛl'n i su famiɛn b'ɔ a ti'n ɔ ti kɛ tralɛ sa yɛ ɔ wla ɔ́ wun-ɔn, Anannganman ɔ'a ti nun ndɛ, ɔ'a de ɔ sa nun ɔ'a fa man ɔ wiengu uflɛ bɔ i kpa tra wɔ. Anannganman bɔ i yɛ man Izraɛl nyrun ba nyan'n, ɔ ti-man sran kɛ e sa nan se kɛ ɔ ´kan ndɛ kun kpɛkuun ɔ ´sɛ i sin ´se kɛ nɛ́n i-ɔ.» Sail waan: «M'an yo sa tɛ, sanngɛ ɔli nán gua mín nyin ase Izraɛl kpɛnngbɛn nin Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Sa ɔ́ sin bla man n ko koto Anannganman b'ɔ ti ɔ Nyanmiɛn'n i bo.» Yɛ Samiɛl suli Sail su nan Sail ɔ'a ko koto Anannganman bo. Kpɛkuun Samiɛl waan: «Amun `fa Agag b'ɔ ti Amalɛk famiɛn'n be bla.» Yɛ Agag bali-ɔ. Kɛ ɔ ´ba'n, wuun ɔ ´srisri, ɔ bu i kɛ be su kun-mɛn i kun. Yɛ Samiɛl seli i kɛ: «Kɛ a kunnin sran mun bɔ be fili bé nin'm be sa'n, i kunngba nin-ɔn, a wa fi ɔ nin liɛ'n i sa kusu.» Yɛ Samiɛl jɔjɔli i nun Nyanmiɛn sua ng'ɔ o Gilgal lɛ'n nun-ɔn. Samiɛl ɔli Rama, Sail kusu ɔli i awlo Gibea lɔ. Samiɛl ɔ'a wun-man Sail kun le nan ɔ'a wu, afin Anannganman waan Sail i famiɛn nga i bɔbɔ Anannganman sieli i Izraɛl nvle'n su'n yoli i ya kpa. Sail ti Samiɛl kokoli kpa. Anannganman seli Samiɛl kɛ: «?Sail ti a su yaci-man kokolɛ'n? N yili i ase wieli. Ɔ su yo-man Izraɛl famiɛn kun. Fa ɔ nnɛn wɛ'n, gua nun ngo nan kɔ Izai ng'ɔ o Bɛtleɛm i wun lɔ. I wa'm be nun kun yɛ m'an fɛ i kɛ ɔ wa yo famiɛn nin-ɔn.» Samiɛl waan: «?N ´yo sɛ nan m'an wɔ? Sɛ Sail ti'n, ɔ ´kun min.» Anannganman waan: «Fa nannin nga b'a kpɛ cro'n kun nan se kɛ: ‹N wa yi tɛ m ´man Anannganman.› Kpɛkuun flɛ Izai tɛ sɔ'n i yilɛ bo. Like nga a ko yo'n n ´kle wɔ. Sran nga n kle wɔ kɛ a guɛ i ti su ngo'n yɛ guɛ i ti su ngo-ɔ.» Yɛ Samiɛl yoli like nga Anannganman seli i kɛ ɔ yo nin-ɔn. Ɔ ɔli Bɛtleɛm. Bɛtleɛm klɔ'n su kpɛnngbɛn'm be lɛ usulɛ, yɛ be wa toli i-ɔ. Be usɛli i kɛ: «?E wun wunlɛ wɛtɛɛ-ɔ?» I waan: «Ɛɛn! M bali kɛ n wa yi tɛ m man Anannganman. Ɔ mɛn i ti amun `siesie amun nin Nyanmiɛn amun afiɛn nan amun `bla tɛ yilɛ'n bo.» Samiɛl siesieli Izai nin i mma'm be nin Nyanmiɛn be afiɛn nan ɔ'a flɛ be tɛ'n i yilɛ bo. Kɛ be juli lɛ bɔ Samiɛl wunnin Eliab cɛ'n, ɔ seli i klun lɔ kɛ: «Ɛn-ɛɛn! Anannganman i sran ng'ɔ kɛn i ndɛ'n yɛ ɔ o yɛ.» Sanngɛ Anannganman seli Samiɛl kɛ: «Nán niɛn i nyrun waka'n ti, ɔ nin i tɛnndɛn b'ɔ ti'n ti, nɛ́n i yɛ n kɛn i ndɛ nin-ɔn. Min akunndan nin sran'm be liɛ'n ti-man kun, afin sran'm be nian nga be nyinma wun i'n, sanngɛ min liɛ'n, n nian lele ju anwlɛn'n i bo lɔ.» Yɛ Izai flɛli Abinadab kɛ ɔ ko jran Samiɛl i nyrun lɛ. Samiɛl waan: «Nɛ́n i yɛ Anannganman fɛli i-ɔ.» Yɛ Izai man Sama bali-ɔ. Samiɛl waan: «Nɛ́n i yɛ Anannganman fɛli i-ɔ.» Izai man i mma yasua nso'm be wa fa bé wun kleli Samiɛl. Samiɛl seli i kɛ: «Anannganman ɔ'a fa-man be nun wie fi.» I sin ɔ usali Izai kɛ: «?Ɔ mma yasua'm be ngba yɛ?» I waan: «Be nun kaan'n yɛ ɔ ka-a, i yɛ ɔ nian bua'm bé su-ɔ.» Samiɛl seli Izai kɛ: «Man be ko flɛ i. Sɛ ɔ nian ba-man'n, e nian yi-man tɛ'n.» Yɛ Izai man be ko flɛli i-ɔ. Gbanflɛn sɔ'n ti kpinndin-kpinndin, i nyinma'm be ti cɛnjɛiin, i nyrun'n ti saun kpa, yɛ Anannganman seli Samiɛl kɛ: «Jaso guɛ i ti su ngo, i-ɔ.» Samiɛl fɛli i nnɛn wɛ'n nan ɔ'a guɛ i ti su ngo i niaan'm be nyrun lɛ. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, Anannganman i Wawɛ'n jrali David su. Samiɛl kusu jasoli nan ɔ'a ɔ Rama. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Anannganman i Wawɛ'n ɔ'a jaso Sail su. Anannganman sunmannin wawɛ tɛ kun, yɛ wawɛ tɛ sɔ'n ɔ kleli i yalɛ. Sail i sufuɛ'm be seli i kɛ: «Nyanmiɛn yɛ ɔ'a sunman wawɛ tɛ kun yɛ ɔ kle wɔ yalɛ yɛ. Nannan, e ti ɔ sran, sɛ a klo'n, man e ko kunndɛ sran kun b'ɔ si jru bo'n. I liɛ'n, kɛ wawɛ tɛ'n ɔ ba'n, ɔ ´bo jru kpɛkuun ɔ ´yaci wɔ yalɛ klelɛ.» Sail tɛli i sufuɛ'm be su kɛ: «Yoo, n tili! Amun `ko kunndɛ ngowa kanfuɛ sɔ'n nan amun `fɛ i bla.» Sail i sufuɛ kun waan: «M bɔbɔ n si gbanflɛn kun. Izai ng'ɔ o Bɛtleɛm'n i wa-a. Ɔ si ngowa sɔ'n kan kpa. Kusu ɔ ti sran kpa. Ɔ ti yakpafuɛ, ɔ si ijɔ, ɔ ti klanman, yɛ Anannganman nin i o nun.» Yɛ Sail sunmannin sran Izai sin, kɛ ɔ ko se i kɛ ɔ fɛ i wa bɔ be flɛ i David'n ng'ɔ niɛn i bua'm be su'n blɛ i. Yɛ Izai fali kpaun, ɔ nin nzan kplo kun, ɔ nin boli nga b'a kpɛ cro'n kun ɔ fa sieli aflunmun kun su, yɛ ɔ fa be mannin David kɛ ɔ fa man Sail. Kɛ David juli Sail wun lɔ b'ɔ wunnin i'n, Sail kloli i kpa. Ɔ fɛli i fa yoli i alɛ ninnge suafuɛ. Sail ko mannin Izai i ngaliɛ kɛ: «David i wun yo min fɛ. I ti n klo kɛ ɔ tran mín wun wa di min junman.» Kɛ wawɛ tɛ'n bɔ Nyanmiɛn sunmɛnnin i'n ɔ ko tɔ Sail su'n, David fɛ i jru'n ɔ bo, kpɛkuun wawɛ sɔ'n ɔ jaso i su. Ɔ kle-mɛn i yalɛ kun. Filistifuɛ'm be yiali be sonja mun kɛ be ´ko kun alɛ. Be yiali Zida i lika nga be flɛ i kɛ Soko'n nun lɔ. Kpɛkuun be boli be nanmue'n Efɛs-Damim b'ɔ o Soko nin Azeka be afiɛn'n. Sail nin Izraɛlfuɛ'm be kusu be yiali be liɛ, be boli be nanmue'n Terebɛnt i kongo'n nun. Yɛ be jranjrannin kɛ be nin Filistifuɛ'm be ´kun. Filistifuɛ'm be o oka'n kun su. Izraɛlfuɛ'm be kusu be o oka'n kun su, kongo'n wo be afiɛn. Yɛ sonja'n kun fin Filistifuɛ'm be afiɛn fiteli-ɔ, ɔ ko sin jrannin sonja akpasua nnyɔn'm be afiɛn'n nun. Be flɛ i kɛ Goliat, ɔ fin klɔ nga be flɛ i kɛ Gat'n su. I tɛnndɛn'n fuanfuan mɛtri nsan. Aaba kle wo i ti. I blalɛ ng'ɔ fa kɛtɛ i wue su'n ti kilo ablesiɛn. I ja be wun katalɛ like'n, ɔ nin i cua'n b'ɔ o i sa nun'n be ti aaba. I cua'n i waka'n i dan su ti kɛ tannin wufuɛ'm be kondo'n sa. I cua'n i blalɛ'n i nɔnnin'n tra kilo nso. I nyrɛn nun trafuɛ'n dun mmua i nyrun. Ɔ ko sin jrannin, kpɛkuun ɔ se Izraɛl sonja'm be kɛ yoo: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ amu'an jranjran sɛsɛ kɛ amun nin sran be su wa kun yɛ? N ti Filistifuɛ, amun kusu amun ti Sail i kanga mun. Amun `yi sran kun man ɔ nin min bo su. Sɛ e nin i bla nun nan ɔ kwla min nan ɔ kun min'n, e ´yo amun kanga. Sɛ kusu min yɛ n kwlɛ i nan n kun i'n, amun ´yo e kanga. Izraɛl sonja mun, m'an wɔ amun safle ndɛkɛn. I sɔ'n ti amun `yi sran kun man e bla nun.» Kɛ Sail nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tili Filistifuɛ'n i ndɛ'n, kɛ be usu sa, b'a wie wu mlɔnmlɔnmlɔn. David yɛ ɔ ti be kasiɛn nin-ɔn. Kɛ bɔ ba kaklaakla nsan'm be nin Sail ɔli'n, David kusu jasoli Sail awlo lɔ ɔ ɔli Bɛtleɛm i si i bua'm bé su nianlɛ. Filisti bian'n yi i wun nglo kle Izraɛlfuɛ mun nglɛmun nin nnɔsua sɔ lele cɛn ba kunngun ablanan. Cɛn kun Izai seli David kɛ: «Fa ɔrz mma kɛɛnwa bajɛ kun nga, ɔ nin kpaun blu nga fa kɔ ndɛndɛ ko man ɔ niaan mun. Fromaz blu kusu yɛ, fa ko man be sonja akpi i su kpɛn'n. Nian ɔ niaan'm be osu, sɛ be ti juejue o! Sɛ a ´ba'n, fa bé sa nun like kun bla wa kle min nan n si kɛ lɔ ti kpa. Be nin Izraɛlfuɛ'm be ngba be o Terebɛnt i kongo'n nun lɔ be nin Filistifuɛ'm be su kun.» Nglɛmun ndɛ kpa'n, David jasoli nan ɔ'a ko yaci bua mun sran kun sa nun kɛ ɔ nian bé su. Kpɛkuun yɛ ɔ suɛli i trɔ'n ɔli ngaliɛ nga i si mɛnnin i'n i kanlɛ-ɔ. Kɛ ɔ ´ju Izraɛlfuɛ'm be nanmue nun lɔ'n, wuun alɛ kunfuɛ'm be su ko jranjran'n, wuun be su bo be sro. Izraɛlfuɛ'm be jranjrannin bue kun, Filistifuɛ'm be kusu be o bue kun, bé nyin'n wɔ su. David yacili i trɔ'n trɔ su nianfuɛ'n i sa nun. Ɔ wanndi ɔli alɛ kunwlɛ lɔ. Kɛ ɔ juli lɔ'n, ɔ usɛli i niaan'm be kɛ: «?Amún wun ti kpa?» Kɛ bɔ David nin be ´koko yalɛ'n, kpɛkuun Goliat b'ɔ ti Filisti bian'n b'ɔ fin Gat'n, ɔ jasoli be nga'm be nun lɔ, ɔ wa jrannin be nyrun wa, kpɛkuun i safle ng'ɔ wɔ i titi'n, ɔ su wɔ i ekun. David tili. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be wunnin i'n, be kwlakwla be lɛ wanndilɛ, b'a wie wu mlɔnmlɔnmlɔn. Be waan: «?Amun wun sran ng'ɔ ´ba lɛ'n? E klɔklɔlɛ ti yɛlɛ nga b'ɔ ´tiatia ba lɛ'n. Sran ng'ɔ kun i'n, famiɛn'n ´man ɔ nyɛn i wun, ɔ ´fɛ i wa bla'n mɛn i kɛ ɔ jɛ i. Yɛ kusu i osufuɛ'm be ´nyan bé ti lapo tualɛ'n nun.» David usali sran ng'ɔ nin be jin lɛ'n kɛ: «?Amun waan sran ng'ɔ kun Filistifuɛ sɔ'n nan ɔ yi nzowa ng'ɔ kpɛli Izraɛl'n mɛn i'n, be ´mɛn i nguɛ? ?Nzu sran yɛlɛ Filistifuɛ bɔ b'a wlɛ-mɛn i klɛn'n b'ɔ jaso kpɛ Nyanmiɛn Kpli b'ɔ lafi-man'n i alɛ kunfuɛ'm be nzowa sɔ-ɔ?» Like nga be waan be ´man sran ng'ɔ ´kun i sɔ sran liɛ'n, be kan kleli i. Kɛ David ´usa sa'n, i nyrun kpɛnngbɛn yasua'n bɔ be flɛ i Eliab'n, ɔ tili nan ɔ'a fɛ i wun ya. Ɔ usɛli i kɛ: «?A ba nzu yolɛ wa? ?Wan sa nun yɛ a yacili ɔ bua mun aawlɛ'n nun lɔ-ɔ? Man kɛ ɔli a sro-man sa, ɔ gblɛ ba! Alɛ'n i nianlɛ cɛ ti yɛ a bali-ɔ.» David waan: «?Sa ngbɛn bɔ n usali nin, nguɛ yɛ n yoli-ɔ?» Kpɛkuun David jasoli i wun lɛ, ɔ ɔli sran uflɛ wun lɔ. Ɔ usali sa kunngba'n. Be kusu ndɛ nga be kan kleli i klikli nun'n, yɛ be kan kleli i-ɔ. David liɛ ng'ɔ kannin'n, sran'm be tili. Be ko kan kleli Sail, nan Sail ɔ'a yi sran b'a ko flɛ David. David seli Sail kɛ: «Nannan, ɔ ka Filistifuɛ ng'ɔ o lɛ'n ti'n, nán amun klun ti amun. M bɔbɔ min e nin i e ´ko kun.» Sail tɛli David su kɛ yoo: «Ii, cɛcɛ! A nin Filistifuɛ ng'ɔ o lɛ'n be kwla kun-man. A tɛ yo gbanflɛn kan, i kusu i liɛ'n, ɔ nin i alɛ kunlɛ'n fin-man ndɛ, ɔ nin fin i kaan nun.» David seli Sail kɛ: «Nannan, kɛ n ´nian mín si i bua'm bé su'n, sɛ asɔmɔli o, wie kusu nnɛn ngble bɔ be flɛ i urs nin o, sɛ wie fa bua'm be nun kun'n, n fuɛn n ko fin i like, kpɛkuun n de bua'n i nuan nun. Sɛ i waan ɔ ´yo min like'n, n sɔ i kɔmin nun ndrɛ'n, m bo i lele n kun i. Kɛ n fa kunnin asɔmɔli mun nin urs mun'n yɛ n ´fa kun Filistifuɛ bɔ b'a wlɛ-mɛn i klɛn'n nga-a. Kɛ b'ɔ kpɛli Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n i alɛ kunfuɛ'm be nzowa'n ti, Anannganman b'ɔ deli min asɔmɔli mun nin urs'm bé sa nun'n, i bɔbɔ ɔ ´de min Filistifuɛ'n i sa nun.» Kɛ David kannin sɔ'n, Sail seli i kɛ: «Kɔ, man Anannganman ko sunman wɔ!» Sail fɛli i alɛ tralɛ'n wlali David i wun. Ɔ fɛli i aaba kle'n wlɛli i ti, yɛ ɔ fɛli i wue'n su katalɛ like'n wlɛli i-ɔ. Ɔ fɛli i tokofi'n sannin blalɛ ng'ɔ kɛtɛ i wue'n su'n nun. I waan ɔ ´nanti, sanngɛ kɛ ɔ yo-mɛn sɔ titi'n ti'n, ɔ nanti-ɔ, ɔ yo-man ye, afin ɔ nian wlɛ-mɛn i sɔ like'n wie le. Nan ɔ'a se Sail kɛ: «N ´fa nga n nanti-ɔ, ɔ yo-man ye, afin n nian wlɛ-mɛn i sɔ like'n wie le.» Yɛ David yiyili be-ɔ. David fɛli i kpɔnman'n, kpɛkuun ɔ ɔli nzue ba'n i nuan lɔ. Ɔ ko fali yɛbuɛ treketreke nnun. Ɔ fa wlɛli i pata ng'ɔ fa kɔ nnɛn kankanlɛ'n, b'ɔ srɛ i wun'n nun, kpɛkuun ɔ tili Goliat ndɛnman ɔli. I kpafloko'n wo i sa nun. Yɛ Goliat kusu ´ti nyanman lɔ ´ba-a. I nyrɛn nun trafuɛ'n dun mmua i nyrun. Kɛ Filisti bian'n wunnin David'n, ɔ'a bu-mɛn like fi, afin David tɛ yo gbanflɛn kan, ɔ ti kpinndin-kpinndin, i nyrun klanman kan. Filisti bian'n seli David kɛ: «?A bu min alua ti yɛ a nin min ´ba kunlɛ-ɔ, a fa waka-a?» Yɛ ɔ fɛli i amuɛn'n wuɛli i-ɔ. Kpɛkuun ɔ seli i ekun kɛ: «Bla wa man n kun wɔ nan n `fa ɔ fuɛn'n m man anunman nin blo nnɛn mun.» David kusu tɛli i su kɛ: «A nin min ´ba kunlɛ-ɔ, tokofi nin cua, ɔ nin ta yɛ a fa ba-a. N liɛ'n, Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, i dunman'n yɛ n fa ba-a. Anannganman b'ɔ ti Izraɛl'n i ti alɛ kunfuɛ'n bɔ a kpɛli i nzowa'n, i dunman'n yɛ n fa ba-a. Ndɛ aliɛ ba liɛ'n nun'n, Anannganman ´fa wɔ wla min sa nun, n ´kun wɔ, n ´kpɛ ɔ́ ti'n. N ´fa Filisti sonja'm be fuɛn'n m ´man anunman nin blo nnɛn mun ndɛ aliɛ ba liɛ'n nun. Ɔ man mɛn wunmuan'n ´si kɛ, Nyanmiɛn jin Izraɛlfuɛ'm be sin sakpa. Yɛ kusu, sran nga b'a yia kukuku yɛ'n be ´si kɛ nán tokofi, annzɛ kusu cua yɛ Anannganman fa de sran-an, afin Anannganman yɛ ɔ kwla-a. Ɔ ´fa amun wlɛ é sa nun.» Kɛ e ´ijɔ wa-a, wuun Goliat ɔ'a tin i wun ase ekun, ɔ su tiatia kɔ David wun lɔ. Yɛ David kusu ´fa wanndilɛ'n ɔ ´kɔ i atin kpalɛ-ɔ. Kɛ ɔ ´wanndi kɔ'n, ɔ wlɛli i sa i pata'n nun, ɔ yili yɛbuɛ kun nan ɔ'a fa wlɛ i kpafloko'n nun, kpɛkuun flala! Yɛ ɔ toli-ɔ, kpɛkuun kpo! Yɛbuɛ'n ɔ'a ko fin Goliat i ngban kpa'n su, kpɛkuun yɛ pɔɔn yɛ ɔ wluli i ti nun-ɔn! Kpɛkuun gblu! Yɛ ɔ tɔli-ɔ. I nyin'n utuli ase kplu! Kɛ David fa kwlali Goliat yɛ kɛ ɔ kunnin i kɛ nga sa. Ɔ ´kun i'n, ɔ'a fa-man tokofi. Kpafloko nin yɛbuɛ kun yɛ ɔ fa kunnin i-ɔ. Yɛ David wanndi ko jrɛnnin i su-ɔ, yɛ ɔ cuɛnnin Goliat bɔbɔ i tokofi ng'ɔ o i bo i bua'n nun, yɛ kpo, yɛ ɔ ´fa kpɛ i ti nin-ɔn. Kɛ Filistifuɛ'm be ´nian bɔ be safunyrɛn'n ɔ'a wu'n, kpɛkuun be su wanndi. Kɛ be ´wanndi be ´kɔ'n, yɛ Izraɛlfuɛ nin Zidafuɛ'm be jasoli yɛ be kpannin-ɔn. Be bo sroli. Nan b'a su bé su lele b'a ko guɛ i Gat nin Ekrɔn nuan lɔ. Filistifuɛ'm be fuɛn sanndi Saaraim atin'n nun lele fa ju Gat nin Ekrɔn lɔ. Izraɛlfuɛ'm be yacili Filistifuɛ'm bé su sulɛ, nan b'a sa bé sin Filistifuɛ'm be nanmue'n nun wa. Be wa isali bé bo ninnge mun. David fali Filisti bian'n i ti'n wɔli Zerizalɛm, sanngɛ ɔ fɛli i alɛ ninnge mun fa siesieli i bɔbɔ i sua liɛ'n nun. Kɛ David nin Filisti bian'n be ´kɔ tulɛ bɔ Sail wunnin i'n, ɔ usali sonja'm bé su kpɛn bɔ be flɛ i Abnɛr'n i kɛ: «?Wan li wa yɛlɛ gbanflɛn sɔ'n?» Abnɛr waan: «Sɛ n se kɛ n si i'n, wuun m'an bua ato.» Yɛ famiɛn'n seli i kɛ: «Usa man be kle wɔ sran nga i wa yɛlɛ gbanflɛn sɔ'n.» Kɛ David ko kunnin Filisti bian'n bali'n, Abnɛr fɛli i ɔli Sail wun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Goliat i ti'n tɛ o David i sa nun. Yɛ Sail usɛli i kɛ: «?Gbanflɛn, wan wa yɛlɛ wɔ?» David seli i kɛ: «Ɔ sufuɛ bɔ be flɛ i Izai'n, b'ɔ o Bɛtleɛm'n i wa yɛlɛ min.» Kɛ David nin Sail be wieli yalɛ'n koko cɛ'n, yɛ Zonatan, b'ɔ ti Sail i wa'n fɛli i wun fa mantannin David-ɔ. Zonatan kloli i kɛ i bɔbɔ fa klo i wun sa. Kɛ ɔ fɛ le kun sɔ'n, Sail man David trannin i wun lɛ. Ɔ'a mɛn-mɛn i atin kɛ ɔ wɔ i si i awlo. Zonatan liɛ'n ɔ klo David kpa, i sɔ'n ti, ɔ nin i be tatali bé wun nda kɛ be tra janvuɛ. Zonatan yili i wun tralɛ dan'n fa mɛnnin i, ɔ fɛli i alɛ tralɛ'n, nin i tokofi'n, nin i ta'n ɔ nin i bo kplo'n, ɔ fali i kwlakwla sɔ'n fa mɛnnin i. Alɛ kwlaa nga Sail sunman David kɛ ɔ ko kun'n, ɔ nyan jranwlɛ kpan. Ɔ man Sail fɛ i sieli sonja'm bé su kpɛn. Izraɛlfuɛ mun o, i sonja nin Sail i sufuɛ'm be bɔbɔ o i wun yoli be kwlaa be fɛ. Kɛ bɔ David kunnin Filisti bian'n bɔ be ´ba'n, bla'm be fɛ i Izraɛl klɔ'm be kwlaa su bali Sail atin kpalɛ. Be ´ba'n, wuun be ´bo klɛn ɔ nin jru, wuun be ´to jue, be ´si able be bo sro. Wie'm be ´to'n, wuun wie'm be ´sɔ su kɛ: «Sail kwlali sran b'ɔ tra akpi, David kwlali sran b'ɔ tra akpi blu (10.000).» Jue sɔ'n yoli Sail ya lele kpeli nun. I waan: «Be fa akpi blu'n (10.000) be man David, kpɛkuun akpi cɛ yɛ be fa man m bɔbɔ min-ɔn! Atrɛkpa-a, be ´fa famiɛn'n bia'n be mɛn i.» Kɛ ɔ ´fɛ i lɛ'n, Sail buli David i kunlɛ akunndan. I aliɛ b'ɔ ´cɛn'n, wawɛ tɛ nga Nyanmiɛn sunmɛnnin i'n, ɔ jrɛli i su, ɔ fa ndɛ finfin mun wlɛ i nuan. Yɛ ɔ wluli i sua lɔ, kɛ ɔ ´yo sɔ'n wuun David kusu su bo jru'n kɛ titi'n sa. Sail i cua'n wo i sa nun. Sail mannin cua'n su, i waan: «Nga, n ´sɛn i cua sa kpan ɔ ´bo nun fiti talɛ'n.» Ɔ toli i kpɛ nnyɔn, sanngɛ kɛ David kiɛ i wun sa, wuun ɔ'a sin. Sail sro David, afin ɔ wunnin kɛ Anannganman nin i be nun-man nun kun nan ɔ nin David yɛ be o nun-ɔn. Sail man David jasoli i wun lɛ. Ɔ sieli i sonja akpi bé su kpɛn. Siɛn, David nin sonja mun yɛ be kɔ alɛ kunlɛ nin-ɔn. David kusu like kwlaa nga i sa kɛn i'n ɔ yo ye kpan, afin Anannganman nin i o nun. Sail ´nian-an, like kwlaa ng'ɔ yo'n, ɔ yo ye. Ɔ man ɔ sroli i trali laa liɛ'n. Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ'm be liɛ'n be klo David, afin be alɛ kunlɛ nun i yɛ ɔ dun be mmua-a. Sail seli i klun lɔ kɛ: «M bɔbɔ n su n yo-mɛn like. Filistifuɛ'm be ´ko kun i.» Yɛ ɔ seli David kɛ: «Merab b'ɔ ti min wa bla kpɛnngbɛn'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, sɛ a fa yakpa su min nan a nian Anannganman i alɛ'n nun kun'n, n ´fɛ i m ´man wɔ kɛ a jɛ i.» David seli Sail kɛ: «?Nannan, n wolɛ nga n wo yɛ'n bɔ m bɔn-man like fi nin-ɔn, bɔ kusu mín si i afiliɛ nin i awlo'n be lɛ-man nyrun Izraɛl mɛn'n nun nin-ɔn, n yo famiɛn'n i sia-a, ɔ yo ye?» Blɛ b'ɔ juli kɛ be ´fa Merab man David'n, kpɛkuun be fa mannin Adriɛl ng'ɔ fin Abɛl-Mɛɔla'n. Sail i wa bɔ be flɛ i Mikal'n, ɔ wa kloli David. Kɛ Sail tili'n, ɔ yoli i fɛ. Ɔ seli i klun lɔ kɛ: «N ´fa Mikal m ´mɛn i n ´fa suɛ i aya man Filistifuɛ'm be nyɛn be kun i.» Ɔ man Sail seli David i kpɛ nnyɔn su kɛ ɔ yo i sia. Sail seli i sufuɛ'm be kɛ: «Amun `lualua David, amun `se i kɛ: ‹Famiɛn'n klo kɛ ɔ nin wɔ be ´tran, i sufuɛ'm be kwlaa be klo wɔ sa. Nan i sɔ'n ti jɛ i wa'n.› » Sail i sufuɛ'm be kan kleli David. David tɛli be su kɛ: «?Kɛ be se kɛ sran kun nin famiɛn'n be ti sia'n, amun bu i kɛ ɔ ti like pɔpɔ?» Famiɛn'n i sufuɛ'm be ko kannin be su nga David tɛli'n kleli i. Sail kusu waan: «Amun `ko se David kɛ: ‹Famiɛn'n ɔ'a se-man kɛ a mɛn i wa'n i ti aja like. Like nga i waan a `yo'n yɛlɛ kɛ a fa Filistifuɛ ya be yasua lika'm be kplo'n blɛ i, ɔ ´fa tu i klunngbɔ i kpɔfuɛ'm bé su.› » Sail bu i kɛ wuun Filistifuɛ'm be ´nyan David be ´kun i. Famiɛn'n i sufuɛ'm bé kannin i sɔ kleli David. David waan sɛ ɔ ti sɔ'n, wuun ɔ ´kplin su kɛ ɔ ´ja famiɛn'n i wa'n. Cɛn nga famiɛn'n kleli i'n ɔ'a ju-man, David nin i sran'm be ɔli, be ko kunnin Filistifuɛ'm be nun sran ya nnyɔn, ɔ fali be yasua lika'm be kplo mun bali. Be kali, ɔ juli nga famiɛn'n waan David yo nan ɔ'a jɛ i wa'n i su sɛsɛsɛ. Ɔ man Sail fɛli i wa Mikal a mɛnnin i kɛ ɔ `jɛ. Sail ´nian-an, Anannganman nin David be o nun, i wa Mikal kusu klo David. Ɔ man ɔ sroli David trali laa'n, yɛ ɔ kpɔli i mlɔnmlɔnmlɔn siɛn'n. Filisti famiɛn i awlo lɔ sran dan'm be nin Izraɛlfuɛ'm be kunnin alɛ. Alɛ sɔ'n i kwlakwla nun'n David nyan jranwlɛ tra Sail i alɛ su kpɛn nga'm be kwlaa. Ɔ man i dunman'n fuli. Sail kan kleli i wa Zonatan ɔ nin i sufuɛ'm be kɛ be kun David, yɛ Zonatan kan kleli David-ɔ, afin ɔ klo i kpa. I waan: «Mín si klo kɛ ɔ ´kun wɔ, i sɔ'n ti, ainman nglɛmun siesie ɔ́ wun ye. Kunndɛ lika wie fia nun. E nin mín si e ´kɔ lika nga a ´fia lɔ'n nun, n ´kan ɔ ndɛ n ´kle i. N ´wun ng'ɔ ´kan'n, kpɛkuun m ´bo su n ´kle wɔ.» Zonatan kannin David i wun ndɛ klanman kleli i si Sail. Yɛ ɔ seli i kɛ: «A ti famiɛn, ɔ nin fata-man kɛ a yo ɔ sufuɛ David tɛ. Ɔ nian yo-man wɔ tɛ le. Ye yɛ ɔ yo wɔ-ɔ. Ɔ klɛnnin i wun mannin wie'n yɛ ɔ kunnin Filistifuɛ mun-ɔn. Kɛ ɔ yoli sɔ'n kusu Anannganman deli Izraɛl nvle'n. Ɔ bɔbɔ a wunnin i, ɔ yoli wɔ fɛ. David ɔ'a yo-man sa tɛ. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ waan a ´kun i-ɔ?» Sail wunnin kɛ ndɛ nga Zonatan kan kleli i'n ti su. Ɔ tali nda i waan: «N kan Anannganman'n, n su kun-man David.» Yɛ Zonatan ko flɛli David nan ɔ'a kan yalɛ nga be kokoli'n ɔ'a kle i, kpɛkuun ɔ fɛ i bali Sail sin nan David ɔ'a su i kɛ laa'n sa. Alɛ'n tɔli ekun. David nin Filistifuɛ'm be ko kunnin. Ɔ kwlali be tɛtɛ kpa. Be wanndili i nyrun. Cɛn kun wawɛ tɛ b'ɔ Anannganman sunmɛnnin i'n, ɔ jrali Sail su. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ o i sua lɔ i cua'n wo i sa nun. David o lɛ ´bo jru'n. Sail waan ɔ ´wɔ David i cua nan ɔ bo nun fiti talɛ'n. David jasoli lɛ nan cua'n ɔ'a kplan talɛ'n wun. Le kun sɔ'n i kɔnguɛ'n, David wanndili. Kɔnguɛ kunngba sɔ nun'n, Sail sunmannin sran mun David i sua lɔ kɛ be ko sɛsɛ i nan be ´kun i nglɛmun. I yi Mikal seli i kɛ: «Sɛ a wanndi-man kɔnguɛ nga'n, ainman be ´kun wɔ.» Nan Mikal ɔ'a fa David ɔ'a jrɛ fenɛtri'n nun nan David ɔ'a wanndi ɔ'a ɔ. Mikal fali amuɛn ba kun sieli David i bɛ'n su. Ɔ fali like kun bɔ be fa boli ndrɛ yɛ be yoli'n sieli i ti lika, kpɛkuun ɔ fali kondro kɛtɛli i su. Kɛ Sail i sunmanfuɛ'm be bali David tralɛ'n, Mikal seli be kɛ: «I wunnɛn yo i ya.» Sail sunmannin be kɛ be ko nian David. Ɔ seli be kɛ: «Sɛ amun wun i'n, amun `kuku i nin bɛ'n kwlaa be blɛ min man m bɔbɔ n kun i.» Sunmanfuɛ'm be wa nian-an, kannzu amuɛn yɛ ɔ la bɛ'n su-ɔ, boli ndrɛ like wie o i ti lika. Yɛ Sail usali Mikal kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a laka min sa-a? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yacili min kpɔfuɛ'n nun man ɔ ɔli-ɔ?» Mikal waan: «Ɔ seli min kɛ sɛ m'an yaci-mɛn i nun ɔ'a ɔ-man'n, ɔ ´kun min.» David wanndi ko toli Samiɛl Rama lɔ. Ɔ kannin like nga Sail yoli i'n i kwlaa kleli i, kpɛkuun ɔ nin Samiɛl be ko trannin Nazɔt. Sail tili i kɛ David o Nazɔt b'ɔ o Rama klɔ'n i wun lɔ'n. Yɛ Sail yili sran mun kɛ be ko tra David. Be ko toli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun, be nin Samiɛl b'ɔ ti be kpɛn'n be o lɛ be su kan Nyanmiɛn i nuan su ndɛ'n. E ijɔwa-a, Nyanmiɛn i wawɛ'n ɔ'a jra Sail sunmanfuɛ'm bé su, be su kan Nyanmiɛn i nuan su ndɛ'n wie. Kɛ Sail tili'n, ɔ sunmannin sran uflɛ mun, be kusu be wa kannin Nyanmiɛn i nuan su ndɛ'n wie. Sail ɔ'a ka-man ng'ɔ o lɛ su, ɔ sunmannin sran mun ekun. Be kusu be wa kannin Nyanmiɛn nuan ndɛ'n wie. Yɛ Sail bɔbɔ ɔli Rama-a. Ɔ ko juli Seku gbo'n wun lɛ, yɛ ɔ usali kɛ: «?Samiɛl nin David be o nin?» Be waan: «Be o Nazɔt b'ɔ o Rama wun lɔ'n.» Yɛ ɔ ´kɔ Nazɔt-ɔ, kɛ ɔ juli atin afiɛn'n yɛ Nyanmiɛn i Wawɛ'n jrɛli i bɔbɔ su-ɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, wuun ɔ ´kan Nyanmiɛn nuan ndɛ'n, ɔ yoli sɔ lele fa juli Nazɔt lɔ. Ɔ yili i wun tralɛ'n kɛ be nga'm bé sa. Ɔ kannin Nyanmiɛn i nuan su ndɛ mun Samiɛl nyrun lɛ. Ɔ fɛli i wun kplɛn'n lali lɛ le kun sɔ'n nun ɔ nin kɔnguɛ. I sɔ'n ti, be fa di kata flɛnnɛn kɛ: «?Sail li, ɔ o Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be nun wie?» David wanndili Nazɔt b'ɔ o Rama wun lɔ'n, ɔ wa usali Zonatan kɛ: «?Nguɛ yɛ n yoli-ɔ? ?N dili ɔ́ si i nguɛ bɔ i ti yɛ i waan ɔ ´kun min-ɔn?» Zonatan tɛli i su kɛ: «Ɔ su kun-man wɔ mlɔnmlɔn. Mín si i like kwlaa ng'ɔ wa yo'n, ɔ lɛ-man kun ng'ɔ kan kle-man min-ɔn. ?Wuun ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ ´fa nga fuɛ'n ɔ ´fa fia mín wun-ɔn? Ɔ su yo-man sɔ.» David waan: «?Yɛ b'ɔ si kɛ a klo min'n, ɔ ´kan kle wɔ sɛ? Atrɛkpa-a, ɔ kan kɛ: ‹Sɛ Zonatan ti'n, ɔ ´sɛnngɛn i akunndan.› N kan Nyanmiɛn nin wɔ be ti, m'an wu a wie. » Zonatan seli David kɛ: «Like nga a klo kɛ n yo man wɔ'n, kan kle min.» David seli Zonatan kɛ: «Ainman ti anglo le kun. Ɔ fata kɛ e nin famiɛn'n e di like, sanngɛ man min atin man n wɔ lika kun. N ´ko fia bo nun lɔ lele nnɔsua. Sɛ ɔ́ si usa min osu'n, se i kɛ: ‹David srɛli min atin, i waan ɔ ´kɔ i klɔ Bɛtleɛm lɔ ndɛndɛ nan ɔ'a ba. Lɔ afuɛ nuan tɛ yilɛ cɛn'n, yɛlɛ ndɛ.› Sɛ a kɛn i sɔ nan i waan ɔ ti kpa'n, wuun like fi. Sɛ kusu a ´nian nan ɔ yo i ya ɔ bu i owie'n, wuun ɔ kle kɛ i waan ɔ ´kun min sakpa-sakpa. Yaci, n sa bɔ a klo min'n ti, kɛn i sɔ man min, afin ɔ bɔbɔ man e nin wɔ y'a yo sran wunmuan nda bɔ e tɛli i Anannganman i dunman nun'n ti. Sɛ ɔ bɔbɔ a wun kɛ n yoli sa tɛ wie'n, kpɛ i kpo kun min. Ɔ flunman tra kɛ a fa min ko man ɔ́ si kɛ ɔ kun min'n.» Zonatan waan: «Nán kɛn i sɔ man n ti. ?Sɛ m bɔbɔ n wun i kɛ mín si ɔ'a gugu kɛ ɔ ´kun wɔ'n, ɔ yo sɛ ti yɛ n su kan kle-man wɔ-ɔ?» Yɛ David usali Zonatan kɛ: «?Sɛ ɔ́ si nin wɔ be kɛn i kekle'n, wan yɛ ɔ ´ko kan kle min-ɔn?» Zonatan tɛli David i su kɛ: «Bla e `fite e wɔ blo lɔ.» Yɛ be sran nnyɔn'n be fite ɔli-ɔ. Zonatan seli David kɛ: «N kan Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, ainman annzɛ ainman sin'n, dɔ kunngba nga su'n, n ´fin mín si i klun n ´nian. Sɛ ɔ bu-man ɔ́ wun akunndan tɛ'n, n to-man wɔ ngaliɛ. Sɛ m'an yo-mɛn i sɔ cɛ'n man Nyanmiɛn ɔ wun min. Sɛ kusu ɔ bu ɔ́ wun akunndan tɛ kɛ ɔ ´yo wɔ like'n, n ´sunman sran ɔ ´kan kle wɔ, kpɛkuun m ´man wɔ atin kɛ a wɔ alaje su. Sɛ a kɔ'n, man Anannganman nin wɔ tran kɛ ɔ nin mín si fa trannin'n sa. Sɛ ɔ ´yo sɔ nan mín nyin tɛ o su'n, si min aunnvuɛ. Nán kplin su kɛ be kun min. Sɛ bɔ Anannganman ´nunnun ɔ kpɔfuɛ'm be kwlaa'n, si min osu nunfuɛ'm be aunnvuɛ tititi.» Zonatan nin David osu'n be tatali be wun nda. Zonatan waan: «Man Anannganman nin David kpɔfuɛ'm be nyɛn.» Zonatan man David tali nda kɛ ɔ ´klo i titi, afin Zonatan bɔbɔ klo David kɛ ɔ fa klo i bɔbɔ i wun'n sa. Zonatan seli i kɛ: «Ainman ti anglo le kun, kɛ be ´wun ɔ bia'n, be ´usa ɔ osu. Ainman sin wanndi bla wa fia kan a fiali lɛ le kun wie'n. Ko jran yɛbuɛ nga be flɛ i Ezɛl'n i wun lɛ. N ´to cua n san lɛ bue liɛ'n su like kun wun, kpɛkuun n ´sunman min gbanflɛn'n kɛ ɔ ko fa cua bɔ n toli'n. Sɛ n se i kɛ: ‹Cua mun yɛ a san bé wun wa yɛ'n, bla wa fa'n, wuun bla, ndɛ fi.› N kan Nyanmiɛn. Sanngɛ sɛ n se gbanflɛn'n kɛ: ‹Cua'm be o ɔ nyrun lɔ'n,› wuun, kɔ. Wuun Anannganman yɛ i waan a wɔ-ɔ. Nda nga e tatali é wun'n, man Anannganman bɔbɔ fa kpɛn é wla titi.» Yɛ David ko fiali blo lɔ-ɔ. Anglo le kun cɛn dilɛ'n juli, famiɛn'n ko trannin aliɛ'n i wun. Ɔ ti i bia'n su kɛ titi'n sa talɛ'n wun lɔ. Zonatan ti i nyrun ndɛnman su, sonja'm be kpɛnngbɛn bɔ be flɛ i Abnɛr'n, ɔ ti i wun lɛ. David i bia liɛ'n kali lɛ ngbɛn. Le kun sɔ'n Sail ɔ'a kan-man ndɛ, afin ɔ'a bu-mɛn i ndɛ, i waan wienun-ɔn, ɔ ti-man saun Nyanmiɛn nyrun ti-ɔ. Le nnyɔn su'n, David i bia'n wo lɛ ngbɛn ekun. Yɛ Sail usali Zonatan kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ Izai i wa'n ɔ'a ba-man anunman kpɛkuun andɛ ɔ'a ba-man ekun-ɔn?» Zonatan tɛli Sail su kɛ: «David waan n yaci nan m mɛn i atin man ɔ wɔ Bɛtleɛm. Ɔ seli min kɛ: ‹Man min atin man n wɔ. E osu'n nun afuɛ nuan tɛ nga e yi i lɔ'n i cɛn'n ɔ'a ju. Min niaan bian'n kaleli min kpongbogbo kɛ n `trɛn i bo. Nan i ti sɛ a klo min sa sakpa'n, man min atin man n ko wun min osufuɛ'm bé wun.› Sa ti bɔ David ɔ'a di-man like'n wie'n yɛ.» Kɛ Zonatan kɛn i sa'n, wuun Sail ɔ'a plan Zonatan su. I waan: «Ɔ wlaka'n nin ɔ sinnzin trɔ'n cɛnnin kɛ ɔ nin liɛ'n sa. ?Nán Izai i wa'n yɛ ɔ'a kaci ɔ janvuɛ-ɔ? ?Kɛlɛ'n a bu i kɛ min yɛ a su yo min-ɔn? A nin ɔ nin be nyrun nyannzuɛn-ɔn. ?Kɛlɛ a si kɛ sɛ Izai i wa ɔ nian wu-man'n ɔ sielɛ'n nian taka-man? Sunman sran ndɛndɛ man ɔ ko trɛ i bla, afin ɔ fata kɛ be kun i.» Zonatan usɛli i si kɛ: «?Nguɛ sa bɔ cɛ yɛ ɔ yoli i ti yɛ be kun i-ɔ?» E ijɔwa-a, Sail ɔ'a fa cua'n ɔ'a tinngɛ i Zonatan wun kɛ ɔ ´kun i. Zonatan wunnin i kɛ Sail gugu kɛ ɔ ´kun David sakpa. Yɛ Zonatan jasoli aliɛ'n su-ɔ, i anwlɛn kpa'n be i klun saa. David i ndɛ tɛ'n bɔ i si kannin'n ti, i nuan nun ɔ'a yo-mɛn i fɛ kun. Ɔ'a di-man like cɛn dilɛ'n i le nnyɔn sɔ'n nun. Kɛ i aliɛ'n cɛnnin'n, nglɛmun Zonatan ɔli blo lɔ kan ɔ nin David be di be sieli su lɔ'n. Ɔ ´kɔ-ɔ, ɔ nin gbanflɛn kaan kun yɛ be ɔli-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Wanndi kɔ ko fa cua nga n toli be'n.» Kɛ gbanflɛn'n ´wanndi kɔ'n, Zonatan toli cua'n kun, ɔ trɛli i su. Kɛ gbanflɛn'n ɔ wa ju cua nga Zonatan toli'n wun lɔ'n, ɔ kpan seli i kɛ: «Cua'n wo ɔ nyrun lɔ. Kɔ ndɛndɛ ko fa. Nán jran.» Yɛ gbanflɛn'n fali cua mun blɛli i si-ɔ. Gbanflɛn'n si-man nun. Zonatan nin David be ngunmin yɛ be si sa sɔ'n i nyanndra-a. Zonatan fɛli i ninnge mun mannin gbanflɛn'n kɛ ɔ fa be wɔ klɔ. Yɛ gbanflɛn'n bali-ɔ. David kusu fin i fiawlɛ nun yɛbuɛ'n i bo ngua lɔ lika'n nun fiteli. Ɔ tɔli utuli i nyin ase Zonatan nyrun kpɛ nsan, kpɛkuun be tɔli bé wun nun, be sran nnyɔn'n be sunnin kpa. David sunnin trali su. Zonatan seli David kɛ: «Kɔ, nanti ye. Nda nga e tatali é wun Anannganman i dunman nun'n, i kusu yɛ e kɛnnin i lɛ-ɔ: Man Anannganman bɔbɔ kpɛn e nin e mma nin e anunman mun é wla sa sɔ'n su titi.» Yɛ David ɔli-ɔ. Zonatan kusu sɛli i sin klɔ. Kɛ David juli Nɔb Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be flɛ i Asimelɛk wun lɔ'n, Asimelɛk bɛli i atin kpalɛ. Ɔ ´ba'n, wuun ɔ ´usu. Ɔ usali David kɛ: «?Nguɛ sa ti yɛ ɔ kunngba cenje a ba sɔ-ɔ?» David tɛli i su kɛ: «Famiɛn'n sunmannin min kɛ n wa yo like kun. I waan nán sran fi ti sa ti b'ɔ sunman min'n nun. Ɔ man n seli gbanflɛn'm be kɛ e `yia lika'm be nun kun nun. ?A lɛ like diwa wa? Man min kpaun nnun. Sɛ kusu like uflɛ o ɔ́ sa nun lɛ'n, fa man min.» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n waan: «Kpaun ngbɛn nun-man mín sa nun. Kpaun nga be fa tɛkɛ Nyanmiɛn nyrun'n i wie yɛ ɔ o mín sa nun-ɔn. Sɛ gbanflɛn'm be nin bla b'a la-man koko nun wa'n, be kwla di wie.» David tɛli i su kɛ: «Titi kɛ e ´kɔ alɛ kunlɛ'n, e la-man nna tɛ. ?Yɛ ndɛkɛn bɔ famiɛn'n bɔbɔ ɔ'a sunman ye'n, yɛ e ´yo e wun fiɛn-ɔn ?» Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n fali kpaun nga be fa yi sraka'n mɛnnin i-ɔ, afin kpaun uflɛ fi nun-man lɛ san nga be fa mannin Anannganman'n. Kpaun sɔ'n kɛ be yi'n be fa kpaun uflɛ-uflɛ sie i osu le kunngba'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Edɔmfuɛ kun bɔ be flɛ i Dɔɛg ɔ o Anannganman sua'n nun lɛ le kun sɔ'n nun ɔ ´yo like'm be nun kun. Bian sɔ'n ti Sail i sufuɛ'm be nun kun. I bua kankanfuɛ'm bé su kpɛn-ɔn. Yɛ David seli Asimelɛk kɛ: «?Cua annzɛ tokofi wie nun-man ɔ́ sa nun wa? Kɛ famiɛn'n sunmannin min ndɛndɛ bɔ n ´kpli'n ti, m'an fa-man min tokofi ɔ nin min alɛ ninnge'm be wie fi.» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n tɛli su kɛ: «Goliat b'ɔ ti Filistifuɛ'n bɔ a kunnin i Terebɛnt kongo'n nun lɔ'n i tokofi'n wo wa. Ɔ o Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be tralɛ'm bé sin lɔ. Tralɛ kɛtɛ i wun. Sɛ ɔ waan a ´fa'n, fa. Like kunngba b'ɔ o wa'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» David waan: «Ɔ lɛ-man wunsu. Fa man min.» Le kun sɔ nun'n, David jasoli lɛ ɔli. Ɔ su wanndi Sail i nyrun. Ɔ ɔli Akis b'ɔ ti Gat famiɛn'n i mɛn'n nun lɔ. Akis i sufuɛ'm be seli i kɛ: «?Nán David b'ɔ ti Izraɛl mɛn'n i su famiɛn'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ? Nán i yɛ be to jue be bo be flɛ i kɛ: ‹Sail kunnin sran akpi nan David kunnin sran akpi blu (10.000) nin-ɔn?› » Kɛ David tili ndɛ sɔ'n, ɔ lafi-ɔ, ɔ lafi-man, srɛ kunnin i famiɛn Akis i wun. I ti ɔ yo i wun kɛ fiaunfuɛ sa. Ɔ yo ninnge ng'ɔ fata-man mun be nyrun. Ɔ klɛklɛ anuan'm bé su. Ɔ yaci i nuan nzue'n nun ɔ guɛ i akanza'n nun. Akis usɛli i sufuɛ'm be kɛ: «Amun bɔbɔ be wun kɛ ɔ'a bo fia. ?Amun ´fɛ i ba min nyrun kɛ ɔ wa yo nzu? ?Fiaunfuɛ'n wie yɛ n nyɛn-mɛn ti yɛ amun fa nga ba kɛ ɔ wa yo i fia ninnge'n wie kle min-ɔn? ?Sran kɛ nga sa nin min awlo wa wlulɛ fata?» David fɛ i lɛ ko fiali Adilam yɛbuɛ buɛ'n nun. Kɛ i niaan nin i si awlo nunfuɛ'm be kwlaa be tili'n, be ko yiɛli i wun lɔ. Sran nga afɛ o bé su'n, nin be nga kalɛ o bé su'n, ɔ nin be nga klunngbɔ o be klun'n be kusu be ko yiɛli i wun lɔ. Ɔ man i sa nun sran'm be juli ya nnan. I yɛ ɔ yoli be siefuɛ-ɔ. David fɛ i lɛ ɔli Mizpe b'ɔ o Moab mɛn nun lɔ'n. Ɔ kɔ seli lɔ famiɛn'n kɛ: «N waan n ´srɛ wɔ nan mín si nin mín nin be wa tran ɔ́ wun wa, nan sɛ n ko wun like nga Nyanmiɛn waan ɔ ´yo man min'n, n ko ba be falɛ.» Yɛ ɔ fali be ɔli Moab famiɛn'n i awlo lɔ-ɔ. Blɛ'n kwlaa nga David o i fiawlɛ'n nun lɔ'n, i si nin i nin be nin Moab famiɛn'n yɛ be o i lika lɔ-ɔ. Kpɛkuun Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bɔ be flɛ i Gad'n seli David kɛ: «Nán ka fiawlɛ nga nun wa. Kɔ Zida nvle'n nun lɔ.» Yɛ David ɔli-ɔ. Ɔ ko trannin Erɛt bo'n nun lɔ. Sail tili i kɛ b'a wun kan David nin i sa nun sran'm be wo'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Sail o Gibea kpɔlɛ'n su lɔ tamaris'n i bo. I cua'n wo i sa nun. I sufuɛ'm be kwlakwla be o i wun lɛ. Yɛ ɔ usali be kɛ: «Bɛnzamɛnfuɛ mun, amun `tie. ?Amun bu i kɛ Izai i wa David ɔ wa man amun vinyi fie annzɛ fie uflɛ wie? ?Amun bu i kɛ ɔ wa fa amun kwlakwla sie i sonja akpi mun annzɛ i sonja ya'm bé su kpɛn? Kɛ amun bu i sɔ ti yɛ amu'an cici mín wun-ɔn, ɔ lɛ-man amun nun kun bɔ sa b'ɔ ´ti min klɛ kɛ mín wa'n nin Izai i wa'n b'a tata bé wun nda-a. Amun wie fi si-man min aunnvuɛ. Sran fi kan kle-man min kɛ mín wa'n ɔ'a wlawla min sufuɛ'n kɛ ɔ sua min aya.» Yɛ Edɔmfuɛ kun bɔ be flɛ i Dɔɛg b'ɔ ti Sail i sufuɛ'm be nun kun'n, ɔ seli i kɛ: «Le kun wie, Izai i wa'n ɔ ɔli Nɔb lɔ. Ɔ ɔli Asitib i wa Asimelɛk i wun lɔ m bɔbɔ min nyrun. Asimelɛk usali Anannganman sa mɛnnin i. Ɔ mɛnnin i aliɛ, kpɛkuun ɔ fali Goliat Filisti bian'n i tokofi'n mɛnnin i.» Yɛ famiɛn'n sunmannin sran Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Asimelɛk, b'ɔ ti Asitib i wa'n, ɔ nin i si i awlofuɛ mun, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be o Nɔb lɔ'n bé sin-ɔn. Yɛ be wa toli famiɛn nin-ɔn. Sail waan: «Asitib wa, min wan yo!» Asimelɛk waan: «Nannan.» Sail usɛli i kɛ: «?Nzu ti yɛ a nin Izai i wa'n b'a cici bɔ a mɛn i aliɛ nin tokofi bɔ a usa Nyanmiɛn i sa mɛn kɛ ɔ jaso mín wun nan ɔ sua mín wun aya kɛ nga sa-a?» Asimelɛk tɛli famiɛn'n su kɛ: «?Ɔ sufuɛ'm be nun onin yɛ be lafi i su kɛ David sa-a, ɔ yo ye-ɔ? Ɔ ti ɔ sia, i nyin yi wɔ. Wɔ awlo wa sran'm be kwlaa be bo i dunman kpa. N usa Anannganman i sa m mɛn titi, nán andɛ sa yɛ m boli i sɔ yowa'n bo-ɔ. Nan sanngɛ famiɛn, e nin mín si i awlofuɛ mun y'a ti-man ndɛ wie fi nun mlɔnmlɔn. I ti nán fa sa fi gua e su.» Famiɛn'n tɛli i su kɛ: «A nin ɔ́ si i awlofuɛ mun amun ´wu.» Yɛ famiɛn'n seli gladi difuɛ nga be jin i wun lɛ'n be kɛ: «Amun `ko kun Anannganman i nyrun jranfuɛ mun, afin be jin David sin. Be si jrɛiin kɛ ɔ su wanndi, kpɛkuun b'a kan kle-man min.» Sail i sufuɛ'm be jinjin lɛ. B'a kplin-man su kɛ be kun Anannganman i nyrun jranfuɛ mun. Yɛ famiɛn'n seli Dɔɛg kɛ: «Bla wa ko kun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun.» Yɛ Dɔɛg b'ɔ ti Edɔmfuɛ'n ɔ kunnin be-ɔ. Ɔ kunnin sran ablaɔcuɛ-nin-nnun le kun sɔ'n nun. Be kwlakwla sɔ'n be wla Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be tralɛ wie. I sin Sail kunnin Nɔb b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be klɔ'n i nun sran'n kwlakwla, i bla o, i yasua o, i bakan o, i ba nɔnman o, i nannin o, i aflunmun o, i bua o, i boli o, ɔ kunnin be kwlakwla. Sran kunngba yɛ ɔ wanndili-ɔ. Asitib i wa Asimelɛk i klun ba nga be flɛ i Abiatar'n yɛ ɔ wanndili-ɔ, ɔ ɔli David sin. Ɔ kan kleli David kɛ Sail kunnin Anannganman i nyrun jranfuɛ mun. David tɛli Abiatar su kɛ: «Le kun nga n wɔli Nɔb lɔ, n wunnin Dɔɛg b'ɔ ti Edɔmfuɛ'n i lɔ. N seli n klun lɔ kɛ: ‹Nga, n si kɛ, ɔ ´ko kan min ndɛ kle Sail.› Min yɛ man ɔ́ si i awlofuɛ'm be kwlakwla be wuli-ɔ. Tran mín wun wa. Nán srɛ kun wɔ. Sran kunngba ng'ɔ kunndɛ min nin wie'n, ɔ ´kunndɛ wɔ kusu nin wulɛ wie. Sɛ a ka mín wun wa'n, n ´nian wɔ su.» David tili i kɛ Filistifuɛ'm b'a fa alɛ b'a wla Kɛilafuɛ mun bé sin nan be su fɛn be fie'm bé su ninnge mun. Yɛ David usali Anannganman kɛ: «?E nin Filistifuɛ mun e kɔ kun?» Anannganman tɛli i su kɛ: «A nin be ko kun a wa de Kɛilafuɛ mun.» David i sran'm be waan: «Nian, kɛ e o Zida wa'n, srɛ wan ɔ ´kun ye, yɛ kɛ be ´se kɛ e nin Filisti sonja mun e su ko kun'n, i liɛ'n, wuun ɔ'a sreke nun.» Yɛ David usali Anannganman ekun sɛ ɔ wɔ o. Anannganman waan: «Jaso kɔ, n fali Filistifuɛ mun n wlali ɔ́ sa nun.» Yɛ David nin i sa nun sran'm be ɔli Kɛila-a. Be nin Filistifuɛ'm be ko kunnin. Be fali be nnɛn mun. Be kwlali be kwlalɛ kpa. Ɔ man David deli Kɛilafuɛ mun. Kɛ Asimelɛk i wa Abiatar ´wanndi kɔ David sin'n, ɔ fali like nga be fa si Nyanmiɛn klun sa'n ɔ ɔli Kɛila. Kɛ Sail tili kɛ David ɔ'a ɔ Kɛila'n, i waan: «Ɛn-ɛɛn! Anannganman ɔ'a yo i atɛ mín sa nun. Kɛ ɔ'a wlu klɔ nga be to i anuan nun ɔ yo ye nun lɛ'n, nán sran yɛ ɔ yoli-ɔ. I bɔbɔ yɛ ɔ'a wlɛ i wun bisua-a.» Yɛ Sail yiali Izraɛl sonja'm be ngba kɛ be ko utu David nin i sa nun sran bɔ be o Kɛila'n lɔ nin-ɔn. David wunnin kɛ Sail kunndɛ kɛ ɔ ´kun i, i ti yɛ ɔ yo nin-ɔn, yɛ ɔ seli Abiatar b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kɛ ɔ fa like nga be fa si Nyanmiɛn klun sa'n ɔ bla. David waan: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn, n tili kɛ Sail su kunndɛ kɛ ɔ ba Kɛila wa nan ɔ ´nunnun klɔ'n min ti. ?Sɛ ɔ ba'n, Kɛila kpɛnngbɛn'm be ´tra min mɛn i? ?Sail ´ba sakpa kɛ n fa tili'n sa?» Yɛ Anannganman b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n tɛli i sufuɛ'n su-ɔ. I waan: «Ɔ ´ba.» David usali kɛ: «Kɛila kpɛnngbɛn'm be ´kplin su kɛ Sail tra e nin min sran mun?» Anannganman waan: «Ɛɛn! Be ´kplin su.» Yɛ David nin i sran kɔe ya nsiɛn'n be tuli be bo Kɛila lɛ be ɔli kan be waan be ´kɔ nin-ɔn. Kɛ Sail tili i kɛ David fin Kɛila wanndi ɔli'n, ɔ'a ɔ-man alɛ'n su kun. David ko trannin Zif aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ nin oka-oka lika'm be nun ndroliɛ dan wie nun. Sail ɔ'a yaci-mɛn i kunndɛlɛ. Nyanmiɛn kusu ɔ'a fɛ-mɛn i ɔ'a mɛn-mɛn i. David tili i kɛ Sail nin sonja'm be o i kunndɛlɛ, sanngɛ i kusu ɔ o Zif aawlɛ'n nun lɔ, Ɔrsa lɔ. Sail i wa Zonatan ɔli David wun wunlɛ Ɔrsa lɔ. Ɔ yoli man David i Nyanmiɛn sulafilɛ'n ɔ wa yoli dan. I waan: «Nán srɛ kun wɔ. Mín si su nyan-man wɔ. Wɔ yɛ a ´yo Izraɛl famiɛn nin-ɔn. N kusu n ´yo wɔ mantanfuɛ. Mín si Sail bɔbɔ si sɔ.» Be sran nnyɔn'n be tali nda Anannganman i dunman nun. Yɛ Zonatan ɔli i awlo-ɔ. David kusu kali Ɔrsa lɛ. Ziffuɛ'm be ko toli Sail Gibea lɔ. Be seli i kɛ: «David yɛ ɔ fia e bue liɛ'n su lɔ oka'm be ndroliɛ lika'n nun lɔ lɛ-ɔ. Ɔ o Ɔrsa lɔ Akila kpɔlɛ'n su aawlɛ flɛnnɛn'n i bo ngua lɔ. Nannan, sɛ a klo'n, bla! E ´trɛ i e ´man wɔ.» Sail waan: «Man Anannganman yo amun liɛ ye o. Amun liɛ'n amun koko min. Nan yo, amun `ko usa ekun amun `nian kan ɔ wo'n. Amun `si sran ng'ɔ wunnin i'n. Be blɔ kɛ ɔ si gblɛ-ɔ. Kɛ amun ko si i fiawlɛ mun nan amun ko sie be kwlaa be nzɔliɛ'n, amun wa se min, kpɛkuun e nin amun e su kɔ. Sɛ ɔ tɛ o lɛ'n, n ´kunndɛ i Zida i kɔtɔkakɔtɔka'n kwlaa nun.» Yɛ be jasoli Sail wun lɛ be ɔli Zif-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun David nin i sa nun sran'm be o Maɔn aawlɛ'n nin lika kee'n bé bo ngua lɔ. Yɛ Sail nin i sa nun sran'm be ɔli i kunndɛlɛ-ɔ. Kɛ David tili'n, ɔ ɔli kpangba'n i wun lɔ. Ɔ kali Maɔn aawlɛ'n nun lɛ. Kɛ Sail tili'n, yɛ ɔ ɔli i sin Maɔn aawlɛ'n nun lɔ-ɔ. Kɛ Sail ´sin oka'n i bue kun su'n, wuun David kusu nin i sran'm be ´sin oka'n i bue kun su lɔ. David'm be kunndɛ kɛ be ´wanndi Sail nyrun ndɛndɛ be ´kɔ. Sail nin i sran'm be kusu be waan be ´bo sin yia be nan be ´tra be. Kpɛkuun be sunmannin sran kun ɔ'a to Sail, ɔ seli i kɛ: «Be waan a bla ndɛndɛ, Filistifuɛ'm be nin Izraɛlfuɛ'm b'a ba kunlɛ.» Yɛ Sail yacili David i su sulɛ nan ɔ nin Filistifuɛ'm b'a ɔ kunlɛ. I ti yɛ be flɛli lika sɔ'n kɛ be nun titiwlɛ yɛbuɛ nin-ɔn. David jasoli lɛ ko trannin An-Gedi akpasua'n su lɔ oka-oka'm be nun. Kɛ Sail nin Filistifuɛ'm be kunnin alɛ'n guali'n, ɔ tili i kɛ David o An-Gedi aawlɛ'n nun lɔ. Sail fali Izraɛl sonja kpakpa'm be nun akpi nsan (3.000). Yɛ ɔ nin be ɔli David nin i sran'm be kunndɛlɛ-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be kusu be o blo boli'm be kpangba'n i nyrun ndɛnman su lɔ. Sail nin i sran'm be sinnin bua'm be lawlɛ ng'ɔ o atin nuan lɛ'n wun lɛ. Sail wunnin yɛbuɛ buɛ kun kpɛkuun ɔ ɔli atrun lɛ, kannzu David nin i sran'm be o yɛbuɛ buɛ sɔ'n i kɔtɔka'n nun lɔ. David i sran'm be tuli i aswre kɛ: «Cɛn nga Anannganman seli ɔ kɛ ɔ ´yi ɔ kpɔfuɛ'n ɔ ´wla ɔ́ sa nun'n nan like kwlaa nga a klo kɛ a ´fa yo i'n, a fa yo i'n, cɛn sɔ'n yɛ ɔ o yɛ.» David ko kpɛli Sail i tralɛ'n i nuan njɔlɛ'n. Kɛ ɔ kpɛli Sail i tralɛ i nuan njɔlɛ'n, i klun tili i tri. Ɔ seli i sran'm be kɛ: «? Anannganman i sran b'ɔ sieli i'n b'ɔ ti min min'n yɛ m bɔbɔ n ´kun i-ɔ? N sa su kan-man Anannganman i sran'n mlɔnmlɔn.» Kɛ David kɛn i kɛ nga sa'n, i ti man b'a kwla kun-man Sail. Yɛ Sail fin yɛbuɛ buɛ'n nun fiteli nan ɔ'a kpɛn atin'n su lɔ. I osu'n b'ɔ ´cɛ kaan yɛ David kusu fin yɛbuɛ buɛ'n nun fiteli-ɔ. Yɛ ɔ kpan flɛli Sail kɛ: «Nannan, min min!» Yɛ Sail niannin i sin lɔ-ɔ, kpɛkuun David kotoli, ɔ utuli i nyin ase. Nan ɔ'a usɛ i kɛ: «Kɛ sran'm be se wɔ kɛ: ‹?David bu ɔ́ wun akunndan tɛ'n› ɔ yo sɛ ti yɛ a fa su nin-ɔn? Ɔ bɔbɔ nian, ndɛkɛn Anannganman fali wɔ wlali mín sa nun yɛbuɛ buɛ nga nun wa. Sran'm be se min kɛ n kun wɔ, sanngɛ n sili wɔ aunnvuɛ, min waan: ‹Cɛcɛ, n kun-man min min'n, afin Anannganman fɛ i sieli famiɛn.› Nannan, ɔ li nian. Ɔ tralɛ'n i nuan njɔlɛ'n yɛ ɔ o mín sa nun yɛ. N kpɛli ɔ tralɛ nuan njɔlɛ sanngɛ m'an kun-man wɔ. ?Kɛlɛ sɛ m bu ɔ́ wun akunndan tɛ'n, sɛ n waan n ´yo nyin kekle ɔ́ su'n, wuun kɛ n ´yo sɔ-ɔ? M'an yo-man wɔ tɛ. Sanngɛ kpɛkuun kunlɛ cɛ yɛ ɔ waan a ´kun min-ɔn, i ti a su mín su sa cɔcɔcɔ. Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ ´bu ndɛ sɔ nin-ɔn. Mín wun akunndan tɛ'n bɔ a bu'n ti Anannganman ɔ ´tu mín ti ngondin. M bɔbɔ n su ´yo-man wɔ like fi. Kpɛnngbɛn'm be bu nyanndra kɛ: ‹Sran b'ɔ ti-man kpa'n yɛ ɔ yo klunwi sa-a.› Ɔ man n yo-man wɔ sa fi. ?Wan yɛ Izraɛl famiɛn'n nin i be su ko kun yɛ? ?Alua fuɛn kɛ min sa'n, sɔsɔwa kan kɛ min sa'n, min-ɔn? Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ ´siesie ye afiɛn ndɛ sɔ nin-ɔn. I bɔbɔ ɔ ´tu mín ti ngondin, ɔ ´de min ɔ́ sa nun.» Kɛ David wieli ijɔ'n, Sail seli i kɛ: «?Mín wa, David, wɔ yɛ a kan ndɛ nin-ɔn?» Kpɛkuun ploploploplo Sail su sun. Sail seli David kɛ: «Ɔ ndɛ'n yo fɛ min wun. A yoli min kpa, n kusu n yoli wɔ wlɛ. Ndɛkɛn, m'an wun i kɛ a ti klun-ufuefuɛ dan nan a klo min sa sakpa. Anannganman yili min wlali ɔ́ sa nun sanngɛ kpɛkuun w'a kun-man min. ?Wan yɛ ɔ nin i kpɔfuɛ be yia kpɛkuun ɔ yo-mɛn i like fi b'ɔ yaci i nun ɔ kɔ kɛ nga sa-a? Sa nga a yo mannin min ndɛ yɛ'n ti man Anannganman man a nyan muae! N si jrɛiin kɛ cɛn wie lele wɔ yɛ a ´yo famiɛn nin-ɔn. Izraɛl famiɛn bia'n ɔ ´ka wɔ awlo'n nun. Nan i ti ta min nda Anannganman i dunman nun kɛ a su nunnun-man min dunman mín si i awlo nun nan a su kun-man min mma nin min anunman mun.» Yɛ David tali Sail nda-a. Yɛ Sail ɔli i awlo-ɔ. David nin i sran'm be kusu be ɔli be fiawlɛ lɔ. Samiɛl wa wuli. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be yiali, be yoli i sɛ'n nan b'a sie i Rama lɔ i awlo'n nun. I sin David ɔli Paran aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. David o aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, ɔ tili i kɛ Nabal su kpɛkpɛ i bua'm be ndrɛ'n. Yɛ ɔ sunmannin gbanflɛn blu, ɔ seli be kɛ: «Amun `wɔ Karmɛl, amun `ko to Nabal, amun `se i kɛ n ´yo i like. Amun `se i kɛ: ‹Man afuɛ nga yo kpa man wɔ. Man wɔ awlo'n nin ɔ́ sa nun ninnge'n kwlaa yo ye. N tili i kɛ be su kpɛkpɛ ɔ bua'm be ndrɛ'n, e nin bua kankanfuɛ'm be yɛ e trannin wa-a. Y'a kle-man be yalɛ, be nnɛn'm be wie fi ɔ'a mlin-man blɛ nga be dili i Karmɛl wa'n i kwlaa nun. Sɛ ɔ waan m ´bua ato-ɔ usa, be ´kan kle wɔ. Nan i sɔ'n ti nian min gbanflɛn'm be nyrun. Nyanmiɛn sa, y'a to wɔ cɛn dilɛ cɛn nun, like kwlaa nga a nyɛn i'n, fa man be ɔ nin ɔ sufuɛ David.› » Yɛ David i gbanflɛn'm be ɔli-ɔ. Be ko kannin jasin sɔ'n be kleli Nabal David i dunman nun. Be trannin lɛ be minndɛli. Kpɛkuun Nabal liɛ ng'ɔ ´fa tɛ bé su'n yɛlɛ kɛ: «?Wan yɛ be flɛ i David nin-ɔn? ?Wan yɛlɛ Izai i wa'n? Le nnyɔn nun kanga nga be wanndi bé si'm bé sa nun'n be di-man be yalɛ. ?Yɛ m bɔbɔ min yɛ n fa min kpaun, nin min nzue'n, ɔ nin min bua ndrɛ yifuɛ'm be nnɛn'n bɔ n kunnin'n n fa man sran wie bɔ n si-man be finwlɛ nin-ɔn?» Yɛ David i gbanflɛn'm be fali atin'n be sali bé sin be ko kannin ndɛ sɔ'n kleli David. Yɛ David waan: «Amun kwlakwla amun `fa be tokofi mun.» Yɛ be fali-ɔ. David kusu fɛli i liɛ'n. Be su David su, be sran kɔe ya nnan. Be nun ya nnyɔn kusu be kali be trɔ'm bé wun lɔ. Nabal i gbanflɛn'n be nun kun ko seli Abigail b'ɔ ti Nabal i yi'n kɛ: «Nian, David o aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, ɔ sunmannin sran kɛ be wa yo e min'n i like, kpɛkuun ɔ yoli be finfin. Sanngɛ sran sɔ'm be yoli e kpa saa. B'a kle-man e yalɛ. Kɛ e o blo lɔ'n, e nin be yɛ e sin tititi-ɔ. Ɔ man nnɛn'n kun sa ɔ'a mlin-man. Blɛ'n kwlaa nga e nin nnɛn mun e dili bé wun lɔ'n, kɔnguɛ nin wia su be yoli kɛ talɛ b'ɔ sisi é wun sa. I sɔ'n ti, bu akunndan nan nga a ´yo'n, yo. N si kɛ be su yaci cɛ-mɛn i ɔ nin i awlo'n, kusu i anwlɛn tɛ'n ti be kwla kan-man ndɛ kle-mɛn i.» Yɛ ndɛndɛ kpa'n Abigail fali kpaun ya nnyɔn, nin nzan sɛ nnyɔn, nin bua bɔ b'a tɔn'n sɔ nnun, nin ɔrz mma kɛɛnwa kɔe kilo ablanan, nin vinyi mma kee otre ya, ɔ nin figie mma gato ya nnyɔn. Ɔ fɛli i kwlaa'n sɔ'n sieli i aflunmun wie'm be su. Yɛ ɔ seli i gbanflɛn'm be kɛ: «Amun `dun mmua, min yɛ m ´ba lɛ-ɔ.» Sanngɛ ɔ'a bo-man su ɔ'a kle-mɛn i wun Nabal. Kɛ ɔ fuli i aflunmun'n su'n, b'ɔ ´tro oka'n kɔ'n, wuun David nin i sran'm be kusu be su bɛ i nyrun ndɛnman su lɔ. Oka'n kata Abigail nyrun man ɔ'a dun mmua wun-man be laa. Kpɛkuun b'a yia nun. Kwlaa nan b'a yia'n, David waan: «Kpaa! Sasalɛ nga n sasali sran sɔ'n i ninnge mun aawlɛ nun lɔ bɔ man ba kun sa ɔ'a mlin-man'n, kannzu mín wun yalɛ yɛ n kleli sa ngbɛn-ɔn. Ɔ fa tɛ'n tua kpa'n i kalɛ! Sɛ lele nin ainman nglɛmun n yaci sran kaan bɔ kun Nabal i awlo nun'n, man Nyanmiɛn wun min.» Kɛ Abigail wunnin David'n, yɛ ndɛndɛ yɛ ɔ fin aflunmun'n su jrali-ɔ, nan ɔ'a utu i nyin ase David i nyrun. Yɛ ɔ seli David kɛ: «Nannan, yaci, min yɛ n yoli wɔ tɛ nin-ɔn, nan sanngɛ n klo kɛ n ´kan ndɛ. Sie ɔ su tie. Kɛ Nabal'n i dunman fa ti'n yɛ i bɔbɔ ti-ɔ. I dunman i bo yɛlɛ sinnglinfuɛ. N kusu m'an wun-man gbanflɛn nga a sunmannin be'n. I ti nannan, n kan Nyanmiɛn, Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ sieli kɛ nán a kun i nan a tu ɔ klunngbɔ-ɔ. Nannan, man ɔ kpɔfuɛ nga be bu ɔ́ wun akunndan tɛ'n be yo kɛ Nabal sa. Nannan, like yɛ n fa blɛli wɔ yɛ, sɔ nun fa cɛcɛ gbanflɛn nga be su wɔ su mun. Nannan, yaci mín wun sa cɛ min. Anannganman fa sielɛ'n man wɔ awlo'n titi yɛlɛ kɛ a kun i alɛ'n, i sɔ'n ti ɔ fata-man kɛ be wun sa tɛ ɔ nun kɛ ɔ́ nyin o su'n lele b'ɔ ´fa ju ɔ wie cɛn'n. Sɛ sran kun jaso ɔ su ɔ́ su nan i waan ɔ ´kun wɔ'n, Anannganman ´sasa wɔ. Yɛ ɔ ´finndin ɔ kpɔfuɛ'n yi i lɔ kɛ be fa kpafloko to yɛbuɛ'n sa. Blɛ bɔ Anannganman ko yo like kpakpa ng'ɔ kan kleli wɔ kɛ ɔ ´yo man wɔ'n, b'ɔ ko fa ɔ ko sie Izraɛl nvle su'n, nán man ɔ yo kɛ wɔ akunndan ɔ sanngan nan a koko bɔ a se kɛ: ‹M'an kun sran bɔ b'a yo-man sa fi, yɛ m bɔbɔ m'an tu n klunngbɔ.› Baba, cɛn nga Anannganman man wɔ muae klanman'n, man ɔ́ wla kpɛn mín su.» David tɛli Abigail su kɛ: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n, b'ɔ sunmannin wɔ kɛ a wa kpa min atin'n, i mmo! N ´yo wɔ mmo ɔ ngwlɛlɛ'n ti. N ´yo wɔ mmo, afin a yo man m'an kun-man sran m'an fa tu-man min klunngbɔ. N kan Anannganman b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n bɔ man m'an yo-man wɔ like tɛ'n ti. Sɛ a kan-man ɔ́ wun a wa kpa-man min atin'n, wuun kɛ ainman aliɛ'n ´cɛn'n, sran fi su ka-man Nabal i awlo'n nun kun.» Yɛ David sɔli like nga Abigail fa blɛli i'n nun-ɔn, nan ɔ'a se i kɛ: «Kɔ wɔ awlo, nán srɛ kun wɔ. M'an ti nga a kannin'n, n su bua-man wɔ tɛ.» Kɛ Abigail ´sɛ i sin Nabal wun lɔ'n, wuun cɛn nga be su di i awlo nun'n ɔ ti kɛ famiɛn wie yɛ ɔ su di cɛn sa. Nabal klun ti jɔwa dan, ɔ'a nɔn nzan'n lele ɔ'a tratra su, ɔ'a bo i. Ɔ man Abigail ɔ'a kan-man ndɛ fi ɔ'a kle-mɛn i lele san aliɛ'n cɛnnin. Nglɛmun kɛ nzan'n titili i nyinma su'n yɛ i yi kannin ndɛ sɔ mun kleli i-ɔ. Kɛ Nabal tili ndɛ sɔ'n, ɔ wluli i wun kpa, ɔ kali lɛ yoli dunmlaan. I le blu su'n, Anannganman man ɔ wuli. Kɛ David tili Nabal i wie'n, i waan: «N ´la Anannganman ase, afin ɔ'a yi nzowa nga Nabal kpɛli min'n ɔ'a mɛn i. Ɔ man m'an yo-man tɛ. Anannganman fali Nabal klunwi trɔ'n jinnin i bɔbɔ i ti su.» I sin David sunmannin sran Abigail sin kɛ ɔ ´fɛ i yo i yi. Yɛ David i sufuɛ'm be ko toli Abigail Karmɛl lɔ-ɔ. Be seli i kɛ: «David waan e wa se wɔ kɛ ɔ ´fa wɔ ´yo i yi.» Yɛ Abigail jasoli nan ɔ'a koto, ɔ'a utu i nyin ase bé bo, ɔ seli kɛ: «Min min-ɔn, man n yo i sufuɛ nan n wunnzin i sufuɛ'm bé ja wun.» Yɛ ndɛndɛ yɛ ɔ jasoli-ɔ. Ɔ fuli i aflunmun'n su, i talua'n nnun be su i su. Ɔ suli David i sunmanfuɛ'm bé su, kpɛkuun ɔ yoli David yi. David dun mmua jali Asinɔam ng'ɔ fin Zizreɛl'n. Be nnyɔn'm be yoli i yi. Mikal b'ɔ ti David i yi klikli'n, Sail b'ɔ ti i si'n ɔ fɛli i mannin Lais i wa Palti'n b'ɔ fin klɔ nga be flɛ Galim'n su'n. Ziffuɛ'm be wa toli Sail Gibea lɛ nan b'a se i kɛ: «David fia Akila kpɔlɛ'n su lɔ aawlɛ flɛnnɛn'n i ndɛnman.» Yɛ Sail ´jaso ɔ ´kɔ David kunndɛlɛ Zif aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ-ɔ. Ɔ ´kɔ'n, ɔ nin Izraɛl sonja kpakpa'm be nun sran akpi nsan (3.000) yɛ be ɔli-ɔ. Sail kpɛli i ngblaliɛ'n Akila kpɔlɛ'n su aawlɛ flɛnnɛn'n ndɛnman akpɔ'n nuan. David kusu o aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Ɔ tili i kɛ Sail ´su su i su ba aawlɛ flɛnnɛn'n nun. Yɛ David sunmannin sran kɛ be ko kpla nian. Be wunnin kɛ Sail su ba sakpa. Yɛ David bali Sail i ngblaliɛ'n nun lɛ-ɔ. Ɔ wunnin kan Sail la'n, yɛ ɔ wunnin kan Nɛr i wa Abnɛr b'ɔ ti sonja'm be kpɛn'n ɔ la'n. Sail la afiɛn yɛ be bo sin yiɛ i. Yɛ David flɛli Asimelɛk b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n, ɔ nin Abisai b'ɔ ti Zɛriza i wa'n nin Zoab i niaan'n. Ɔ usali be kɛ: «?Wan yɛ ɔ klo kɛ ɔ ´ko sunman min Sail ngblaliɛ nun lɔ-ɔ?» Abisai waan: «Min yɛ e nin wɔ e ´kɔ-ɔ.» Kɔnguɛ David nin Abisai be ɔli Izraɛl sonja'm bé wun lɔ. Be ´nian-an, Sail yɛ ɔ la be afiɛn yɛ, ɔ su lafi. I cua'n kplan asiɛ wun i ti bo lɛ, Abnɛr nin sonja'm be la bo sin yiɛ i. Abisai seli David kɛ: «Nyanmiɛn ɔ'a fa ɔ kpɔfuɛ'n ɔ'a wla ɔ́ sa nun ndɛ. Jran, n ´fa n cua'n kplɛn i ti'n nun ɔ ´bo nun asiɛ wun. N ´fa kplɛn i ti nun kpɛ kunngba cɛ, kpɛkuun ɔ'a wie.» David seli Abisai kɛ: «Nán kun i. ?Sɛ sran kun kun Anannganman i sran b'ɔ fɛli i sieli famiɛn'n, be ´yaci cɛ? N kan Nyanmiɛn, i bɔbɔ ko kun i. Sɛ i nyanmiɛn su wie yɛ ɔ ´kun i o, sɛ kusu ɔ ´wu alɛ'n nun o, i kwlaa o Nyanmiɛn sa nun. Nán min yɛ n ´kun Anannganman i sran ng'ɔ sieli i nin-ɔn! Fa cua'n b'ɔ o i ti bo lɛ'n ɔ nin nzue towa'n, nan e wɔ.» Yɛ David fali cua'n ɔ nin nzue towa nga be o Sail ti bo lɛ'n nan b'a ɔ. Sran fi ɔ'a tinnge-man, be kwlaa'n be su lafi, afin Anannganman man lafilɛ'n kunnin be dan. David kpɛli kongo'n, ɔ ko jrannin oka'n su nglo lɔ, ɔ nin Sail be afiɛn ti nun kpa lɔuun. David kpannin ɔ seli sonja mun ɔ nin Nɛr i wa Abnɛr be kɛ: «Abnɛr man yo!» Yɛ Abnɛr sroli-ɔ. Ɔ usali kɛ: «?Wan li yɛ ɔ kpan nannan i su nun sɔ-ɔ?» David seli Abnɛr kɛ: «?Sran kun o lɛ bɔ i yasua nin wɔ sɛ-ɔ? ?Yɛ ɔ yo sɛ yɛ a nian-man famiɛn'n b'ɔ ti ɔ min'n su-ɔ? Sran kun bali ɔ min'n i kunlɛ. Like nga a yoli i lɛ'n ti-man kpa. Nanwlɛ, amun nin wie fata, afin amu'an nian-man amun min'n bɔ Anannganman sieli i'n i su. ?Nian lɔ nian, famiɛn'n i cua'n wo lɛ? ?Yɛ nzue towa ng'ɔ o i ti bo lɛ'n ɔ o nin?» Sail wunnin kɛ David yɛ ɔ ´ijɔ lɛ-ɔ. Yɛ ɔ usɛli i kɛ: «?Mín wa, David, wɔ yɛ a ijɔ nin-ɔn?» David waan « Ɛɛn! Min-ɔn, nannan.» David usɛli i kɛ: «?Nannan, ɔ yo sɛ ti yɛ a su min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n min su sa-a? ?Nguɛ sa yɛ n yoli-ɔ? ?Sa tɛ nga n yoli'n yɛlɛ onin? Nannan, sie ɔ́ su, min waan n kan ndɛ kle wɔ. Sɛ Anannganman yɛ ɔ su ɔ bo kɛ a yo min like'n, man ɔ sɔ tɛ nga n yi mɛn i nun'n, sɛ kusu klɔ sran mun yɛ be wlawla wɔ'n, man Anannganman man nyrɛnnɛn tɔ bé su afin be waan be ´fuan min nan n jaso Anannganman i mɛn'n nun. Be klo kɛ n wɔ n ko sɔ amuɛn mun. N ´srɛ, nán n wu mɛn wie nun, sanngɛ man min nguan'n wie Anannganman i mɛn liɛ'n nun. Sɔsɔwa kɛ mín sa'n ti Izraɛl famiɛn'n ɔ'a ba alɛ kunlɛ. Ɔ su min su kɛ cinndalo wie yɛ be su fuɛn i oka'm be su sa.» Yɛ Sail seli kɛ: «Mín wa David, m'an yo sa tɛ. Bla, n yo-man wɔ sa tɛ kun, afin a buli min sran. Nanwlɛ m'an yo sinnzin, m'an fɔn dan.» David tɛli i su kɛ: «Nannan, ɔ cua'n yɛ, man gbanflɛn kun wa fa. Kɛ é sa nuan su yolɛ nin e nanwlɛ dilɛ'n fa ti ju'n, i su like yɛ Anannganman fa yo ye-ɔ. Ndɛkɛn, Anannganman fali wɔ wlali mín sa nun, sanngɛ m'an se-man kɛ n ´kun wɔ afin Anannganman yɛ ɔ sieli wɔ famiɛn-ɔn. Kɛ bɔ m buli wɔ sran'n ti'n, Anannganman ɔ ´bu min sran wie, ɔ ´de min nyrɛnnɛn'n kwlaa nun.» Yɛ Sail seli kɛ: «Mín wa David, man Anannganman yo ɔ́ wun sa ye. A wa yo sa dandan. Man like nga ɔ waan a ´yo'n ɔ yo ye.» Kɛ David ´kɔ i liɛ bue kun wa'n, wuun Sail kusu su ´sɛ i sin kɔ i klɔ. David seli i klun lɔ kɛ: «Sɛ n ka nga su'n, Sail ´kun min cɛn kun. I sɔ'n ti, n ´kpɛ i kpo n ´wanndi n ´kɔ Filistifuɛ'm be nvle'n nun. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, wuun Sail ɔ'a yaci min su sulɛ Izraɛl mɛn nun'n, wuun m'an nyan ń ti i sa nun.» Yɛ David nin i sa nun sran ya nsiɛn mun be jasoli be ko toli Maɔk i wa Akis b'ɔ ti Gat famiɛn nin-ɔn. David nin i sran'm be o Akis wun Gat lɔ. Be nin be osufuɛ mun yɛ be ɔli-ɔ. David kusu nin i yi nnyɔn'm be yɛlɛ Asinɔam b'ɔ fin Zizreɛl'n ɔ nin Abigail b'ɔ ti Nabal i angboti'n b'ɔ fin Karmɛl'n yɛ be ɔli-ɔ. Kɛ Sail tili i kɛ David wanndi ɔli Gat'n, ɔ yacili i su sulɛ. Le kun David seli Akis kɛ: «Nannan, sɛ a klo min nzuɛn'n, man min atin man n ko tran klɔ nga'm be nun kun su lɔ, afin ɔ nin i fata-man kɛ e nin wɔ e tran famiɛn klɔ'n su wa.» I le kunngba sɔ nun'n, Akis fali Ziklag klɔ'n mɛnnin i. I ti yɛ ndɛ nin ndɛ Ziklag ti Zida famiɛn'm be liɛ nin-ɔn. Blɛ nga David dili i Filistifuɛ'm be nvle'n nun lɔ'n ti afuɛ kun anglo nnan. David nin i sran'm be ko wlu nvle wie nun be nin be ko kun alɛ, be kɔ be ba be kɔ be ba. Nvle sɔ mun yɛlɛ Gersir, nin Gerzɛr, ɔ nin Amalɛk. Kɛ ɔ fin lalafuɛ nun'n nvle sɔ'm, be tran Sir ndɛnman lele ´fa ju Ezipt mɛn'n i nuan. Kɛ David ko kwla be'n, ɔ yaci-man sran fi lɛ, i bla o, i yasua o, ɔ kun be! Ɔ fa bua mun, nin nannin mun, nin aflunmun mun, nin nyɔnngɔnmɛn mun, nin tralɛ mun, ɔ nin tannin mun, kpɛkuun ɔ sɛ i sin wa to Akis. Yɛ Akis a usɛ i kɛ: «?Ninfan yɛ amun kunnin alɛ'n ndɛ-ɔ?» Cɛn wie David waan: «Zida i ngua lika'n nun-ɔn.» Cɛn wie kusu i waan: «Zɛrakmeɛl i ngua lika'n nun,» annzɛ «Kenfuɛ'm be lika ng'ɔ o ngua lɔ'n.» David yaci-man bla annzɛ yasua bɔ kun sa lɛ nan se kɛ ɔ fa ´ba Gat. Afin ɔ bu i akunndan se kɛ, sɛ n fa be n kɔ'n, be ko yiyi e bo kɛ: «Kɛ David yo sa yo sa.» Blɛ kwlaa nga David dili i Filistifuɛ'm be nvle'n nun lɔ'n, kɛ ɔ yoli sɔ tititi-ɔ. Akis kusu lafi-mɛn i su ngowa. Ɔ se i klun lɔ kɛ: «David ɔ'a klɔklɔ Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti i nvlefuɛ mun'n, nga, ɔ wa yo min akua titi.» I blɛ sɔ nun'n, Filistifuɛ'm be yiayiali be sonja akpasua fanunfanun'n kwlaa lika kun kɛ be nin Izraɛlfuɛ'm be ko kun. Yɛ Akis seli David kɛ: «A nin ɔ sran'm be `ko uka ye alɛ sɔ'n nun. ?A ti?» David seli Akis kɛ: «M'an ti, nannan, a wa wun like nga n wa yo'n.» Akis waan: «N ´fa wɔ n ´sie n ti sasafuɛ tititi.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Samiɛl ɔ'a wu, wuun Izraɛlfuɛ'm be kwlaa b'a yo i sɛ'n. Be sieli i i klɔ Rama lɔ. Sail kusu tanninnin kɛ nán sran fi nin wunmiɛn'm be ijɔ, yɛ nán sran fi yi wunnzue Izraɛl mɛn'n nun. Sran ng'ɔ yo sɔ'n be ´kun i. Filisti sonja nga be yiali'n be kpɛli be ngblaliɛ Sinɛm. Sail kusu yiali Izraɛl sonja'm be kwlaa, be wa kpɛli be ngblaliɛ liɛ Gilboa. Kɛ Sail wunnin Filistifuɛ'm be nanmue'n i klun tili i. Srɛ kunnin i kpa. Sail usali Anannganman sa, sanngɛ ɔ'a tɛ-mɛn i su, i laliɛ nun o, annzɛ ninnge nga be fa si Nyanmiɛn bɔbɔ klun sa'n i nun o, ɔ nin i nuan ijɔfuɛ'm be nun o. Yɛ Sail seli i sonja kpɛn'm be kɛ: «Amun `kunndɛ bla ng'ɔ nin wunmiɛn'm be ijɔ'n kun man n ko wun i wun.» Yɛ be tɛli i su kɛ: «Kun o An-Dɔr.» Yɛ Sail yoli i wun kɛ sran ngbɛn wie sa. Ɔ wlɛli i wun tralɛ kɛ sran kun nga'm be sa, yɛ ɔ nin sran nnyɔn be ɔli-ɔ. Be ko toli bla'n kɔnguɛ yɛ Sail seli i kɛ: «N klo kɛ a usa wunmiɛn kun sa a man min. N ´kle wɔ sran nga a ´usɛ i sa'n nan flɛ i.» Bla'n seli i kɛ: «Ɔ bɔbɔ a si kɛ Sail kunnin be nga be nin wunmiɛn'm be ijɔ'n ɔ nin wunnzue yifuɛ mun. ?A klo kɛ a ´sua mín nganzua nan a ´kun min ti-ɔ?» Yɛ Sail tali i nda Anannganman dunman nun, i waan: «N kan Anannganman, sa fi su ju-man ɔ su.» Yɛ bla'n usɛli i kɛ: «?Wan yɛ n flɛ i-ɔ?» Sail waan: «Flɛ Samiɛl man min.» Kɛ bla'n wunnin Samiɛl'n, ɔ boli awuyomo, ɔ seli Sail kɛ: «Sail yɛlɛ wɔ! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a lakali min-ɔn?» Famiɛn'n waan: «Nán srɛ kun wɔ. Kan like nga a wunnin i'n kle min.» Bla'n seli i kɛ: «N wun wunmiɛn kun bɔ i wafa'n ti kɛ nyanmiɛn su lɔ sran sa, ɔ fin asiɛ'n bo lɔ fiteli.» Sail usɛli i kɛ: «?Ɔ ti wafa sɛ?» I waan: «Bian oke wie-ɔ, tralɛ dan kun wlɛ i wun.» Sail wunnin kɛ Samiɛl-ɔ. Yɛ ɔ kɛnnin i wun ase, ɔ kotoli utuli i nyin ase-ɔ. Samiɛl usɛli i kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ man a fa min fiteli bɔ a kle min yalɛ sa-a?» Sail waan: «Min akunndan'n ɔ'a sanngan dan. Filistifuɛ'm be nin mín su kun alɛ, kpɛkuun Nyanmiɛn nin min nun-man nun kun. N usɛ i sa-a, ɔ tɛ-man su. Ɔ fɛ-mɛn i ngaliɛ wlɛ-mɛn i nuan ijɔfuɛ'm bé nuan ɔ man-man min kun, kusu ɔ kan-man ndɛ kle-man min laliɛ kun, i ti yɛ n flɛ wɔ nan a `kan like ng'ɔ fata kɛ n yo'n kle min-ɔn.» Samiɛl waan: «?Yɛ Anannganman nin wɔ nun-man nun kun bɔ ɔ'a kaci ɔ kpɔfuɛ'n, a ba mín wun wunlɛ nan sɛ? Ndɛ ng'ɔ fa wlali mín nuan bɔ n kan kleli wɔ'n i su sa'n yɛ ɔ su yo-ɔ. Anannganman deli famiɛn bia'n ɔ́ sa nun ɔ fa mannin sran uflɛ, ɔ fa mannin David. Kɛ a ti-man Anannganman i aniɛn bɔ a tu-mɛn i klunngbɔ'n Amalɛkfuɛ'm be su'n ti yɛ Anannganman kusu yo wɔ sɔ ndɛ-ɔ. Anannganman wa yi wɔ nin Izraɛl nvle'n ɔ ´man Filistifuɛ mun. Ainman a nin ɔ mma mun amun ´to min wa. Anannganman wa yi Izraɛl alɛ kunfuɛ mun ´man Filistifuɛ mun.» Kɛ Sail tili ndɛ nga Samiɛl kannin'n cɛ'n, i klun tili i sa kplalala! E ´ijɔwa-a, sran tɛnndɛn sɔ'n ɔ'a tɔ ɔ nannan asiɛ wun, afin ɔ lɛ-man wunmiɛn yɛlɛ kɛ kɛ ɔ fɛ nglɛmun lele bɔ aliɛ'n ´fa san b'ɔ ´fa cɛn, ɔ'a di-man like. Bla'n wunngeli Sail wun lɛ, ɔ ´nian-an, ɔ su yi cin, yɛ ɔ seli i kɛ: «Nannan nian, n klɛnnin mín wun mannin wie'n, n yoli like nga a seli min kɛ n yo'n. Ndɛ nga n wa kan kle wɔ yɛ'n, fa su. Man m blɛ wɔ like kan nan ´fa tra wɔ anwlɛn nan w'a nyan wunmiɛn a sa ɔ́ sin.» Sail waan: «Cɛcɛ, n di-man.» Yɛ i sufuɛ'm be nin bla'n be srɛli i lele nan ɔ'a fa be liɛ'n su. Ɔ jasoli asiɛ wun nan ɔ'a tran bɛ'n su. Yɛ ndɛndɛ yɛ bla'n kpɛli i nannin bɔ ɔ'a kpɛ cro b'ɔ tɛ i i sa nun'n i kɔmin-ɔn. Yɛ ɔ fali ble sanmlɛn, ɔ fɔtɔli nan ɔ'a fa tɔn kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n. Ɔ fɛli i kwlaa'n fa jinnin Sail nin i su sufuɛ'm bé bo nan b'a di. Kɔnguɛ sɔ nun'n be srɛli atin nan b'a ɔ. Filistifuɛ'm be yiali be sonja akpasua'm be kwlaa Afɛk lɔ, Izraɛlfuɛ'm be kusu be boli be nanmue'n nzue ti ng'ɔ mantan Zizreɛl'n i wun lɔ. Kɛ Filisti akpasua'm be ´nanti kɔ'n, be kɔ sran yaya, sran akpi-akpi, bé su kpɛn'm be dun mmua be nyrun. David kusu nin i sran liɛ mun be nin Akis be su bé su. Yɛ Filisti famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be usa kɛ: «?Nguɛ ti yɛ Ebre nga'm be o wa-a?» Akis seli be kɛ: «?Nán David-ɔ? Ɔ ti Sail b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n i sufuɛ, sanngɛ ɔ nin min o wa ɔ'a di afuɛ kun annzɛ nnyɔn bɔbɔ. Kɛ ɔ fɛ i wun mannin min lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, n nian wun-man kɛ ɔ'a fɔn le.» Yɛ Filisti famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be fa ya Akis wun-ɔn, be waan: «Se i kɛ ɔ ɔ, ɔ `sɛ i sin klɔ nga a fa mɛnnin i'n su. Nán man ɔ nin e ɔ alɛ'n kun. Ɔ cɛ-man nan alɛ nun lɔ'n, ɔ'a kaci a tɔ ye su. ?Afin sɛ ɔ'a kun-man ye wafuɛ wie'n, ɔ ´yo sɛ nan i min'n i klun ɔ'a jɔ i wun? Nán David sɔ'n yɛ be ´si able be bo be flɛ i kɛ: ‹?Sail kunnin sran akpi, David kusu kunnin sran akpi blu (10.000) nin-ɔn?› » Yɛ Akis flɛli David nan ɔ'a se i kɛ: «N kan Nyanmiɛn, Anannganman bɔbɔ si kɛ n lafi ɔ́ su. N klun klo su sakpa kɛ a nin min wɔ alɛ'n, afin kɛ ɔ fi cɛn bɔ a bali mín wun wa lele b'ɔ fa ju ndɛ'n, m'an wun-man kɛ w'a fɔn le, sanngɛ Filisti sran dandan'm be klo-man ɔ sa. I sɔ'n ti, kɛ ɔ ´yo nan w'a kun-man Filistifuɛ mun ti'n, sa ɔ́ sin, ndɛ fi nun-man e afiɛn.» David usɛli i kɛ: «?Nannan, kɛ n sɔtɔ ɔ sulɛ lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, nguɛ sa yɛ n yoli bɔ i ti yɛ e nin ɔ kpɔfuɛ mun e kun-ɔn, ɔ yo-man ye-ɔ?» Akis tɛli David su kɛ: «M bɔbɔ min n si kɛ ɔ nzuɛn'n ti kpa kɛ Nyanmiɛn i sunmanfuɛ sa, sanngɛ Filisti famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be waan nán a nin ye wɔ alɛ'n. I sɔ'n ti, a nin ɔ sufuɛ nga a nin be bali'n amun `jaso nglɛmun ndɛ kpa'n kɛ lika'n ´uke'n muaan nan amun wɔ.» Yɛ David nin i sran'm be tinngeli nglɛmun ndɛ kpa nan b'a sa bé sin Filistifuɛ'm be mɛn'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Filistifuɛ'm be kusu be su kɔ Zizreɛl. I le nsan su'n, kɛ David nin i sran'm be ´ju Ziklag'n, wuun Amalɛkfuɛ'm b'a ba, be nin Zida nvle i bo ngua lɔfuɛ mun, ɔ nin Ziklag lɔfuɛ mun b'a kun, b'a saci Ziklag klɔ'n, b'a wɔ klɔ'n nun. Be trali bla mun ɔ nin klɔ'n su sran ngba be lomuɛn, i bakan o, i kpɛnngbɛn o! B'a kun-man sran fi. Be fali be kwlaa'n kpɛkuun be kɔlɛ nun-ɔn. Kɛ David nin i sran'm be ´ju lɔ'n, klɔ'n yɛ b'a wɔ nun yɛ, bé yi nin be mma yasua mun nin be mma bla mun, b'a tra be lomuɛn b'a ɔ. Yɛ David nin i sran'm be tikeli bé ti nan b'a sun lelele, siɛn'n be lɛ-man fanngan sun-man kun. Be trali David i yi nnyɔn'm be lomuɛn wie, be yɛlɛ: Asinɔam b'ɔ fin Zizreɛl'n, ɔ nin Abigail b'ɔ ti Nabal b'ɔ fin Karmɛl'n i angboti'n. David i wla ɔ boli i wun dan, afin sran'm be su kan kɛ be ´kun i yɛbuɛ nun. Afin sran'm be kwlakwla be fali ya be mma yasua nin be mma bla mun be liɛ'n ti, sanngɛ kɛ David fɛ i wla guɛli Anannganman i Nyanmiɛn'n su'n ti'n, Anannganman kusu wlɛli i fanngan. David seli Asimelɛk b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i wa Abiatar'n kɛ: «Fa Anannganman i ninnge bɔ be fa si i klun'n sa'n bla.» Yɛ Abiatar fali be blɛli i-ɔ. David fa usali Anannganman kɛ: «?N su alɛ kunfuɛ sɔ'm bé su? ?Sɛ n kɔ'n n ´to be?» Anannganman waan: «Su bé su, a ´to be yɛ a ´de sran nga be trali be lomuɛn'n.» Yɛ David nin i sran ya nsiɛn'm be ´kɔ-ɔ. Be ko toli Bɛzɔr nzue ba'n, be wie'm be kali lɛ. Sran nga fɛlɛ'n ti b'a kwla kpɛ-man Bɛzɔr nzue ba'n ndɛndɛ'n, be ti sran ya nnyɔn. David nin be ya nnan nga mun be suli Amalɛkfuɛ'm be su. Be ko toli Eziptfuɛ kun blo lɔ nan b'a fɛ i b'a blɛ David. Be mɛnnin i kpaun ɔ dili, be mɛnnin i nzue ɔ nɔnnin. Be mɛnnin i figie mma i gato bue kun, ɔ nin vinyi mma kee sɔlɛ nnyɔn ɔ dili. Kpɛkuun ɔ nyannin wunmiɛn, afin ɔ'a di cɛn klonglo nsan ɔ di-man like ɔ nɔn-man nzue. David usɛli kɛ: «?Wan liɛ yɛlɛ wɔ? ?A fin ye sɛ?» I waan: «N ti Ezipt gbanflɛn, Amalɛk bian kun i kanga yɛlɛ min. Min wunnɛn b'ɔ yo min ya'n ti, min min yacili min wa ɔli i le nsan yɛ. Ɔ nian cɛ-man ngboko, e ko tɔli Keretfuɛ'm be lika ng'ɔ o ngua lɔ'n, nin Zidafuɛ mun, yɛ Kalɛbfuɛ mun be su. E wɔli Ziklag klo'n nun.» David seli i kɛ: «Yaci ko kle ye kan alɛ kunfuɛ sɔ'm be o'n.» Yɛ Eziptfuɛ'n seli i kɛ: «Sɛ a ta min nda Nyanmiɛn dunman nun kɛ a su kun-man min'n nan a su fa-man min ko wlɛ-mɛn min min i sa nun'n, n ´ko kle wɔ kan be o'n.» Yɛ ɔ nin David be ɔli-ɔ. Be ´nian-an, alɛ kunfuɛ sɔ'm be yɛ be tru lika'n nun yɛ, ninnge kpanngban nga be nyɛnnin Filistifuɛ nin Zidafuɛ'm be mɛn'n nun lɔ'n, be su di be ´nɔn'n, wuun be ´si able. David kunnin be aliɛ njɛnniɛn su lele aliɛ fa cɛnnin fa sannin. Sran fi ɔ'a ka-man, san gbanflɛn ya nnan yɛ be fuli nyɔnngɔnmɛn'm be su be wanndili-ɔ. Like nga Amalɛkfuɛ'm be fali'n, David deli i ngba bé sa nun. Ɔ deli i yi nnyɔn mun. Sran fi ɔ'a mlin-man, ba kanngan o, kpɛnngbɛn o, yasua o, bla o! Ninnge nga be fali'n, David deli i kwlakwla sɔ'n bé sa nun. David fali be bua nin be nannin mun. Be nga be kankan nnɛn sɔ'm be ´ba'n, wuun be ´se kɛ: «David i ninnge ng'ɔ nyɛnnin i alɛ nun'n yɛ.» David wa toli sran ya nnyɔn nga b'a kwla su-mɛn i su'n bɔ be kali Bɛzɔr nzue ba'n nuan lɛ'n. Be wa kpali David ɔ nin sran nga ɔ nin be ɔli'n be atin. Kɛ David nin be yiali'n, ɔ yoli be like. Ɔ usali be kɛ: «?Amún wun lɔuun?» Kpɛkuun sran nga be nin David ɔli'n be nun sran tɛtɛ bɔ be ti anwɛnfuɛ'n be waan: «Be nga be nin ye b'a ɔ-man'n, be liɛ'n, be su nyan-man ninnge nga e deli e kpɔfuɛ'm bé sa nun'n wie, e ´fa bé yi nin be mma mun e ´man be, wuun ɔ'a wie, kpɛkuun man be wɔ.» David waan: «Aniaan mun, nán amun yo sɔ. Like nga Anannganman ɔ'a man ye'n ti dan, ɔ'a nian é su, i kunngba'n ɔ'a yi alɛ kunfuɛ nga be bali e kunlɛ'n ɔ'a wla é sa nun. ?Wan yɛ ɔ kwla jran amun sin ndɛ nga nun-ɔn? Sran ng'ɔ kunnin alɛ'n, ɔ nin sran ng'ɔ niannin trɔ'm bé su'n, kun su nyan-man like tra-man kun. Be kwlakwla'n be ´cɛ nun sɛsɛsɛ.» Kɛ ɔ fɛ i le kun sɔ nun'n, David fa kacili mmla Izraɛl lɔ. Kɛ e ´se ndɛ yɛ'n be tɛ di su. Kɛ David juli Ziklag klɔ'n su lɔ'n, ɔ fali ninnge ng'ɔ nyɛnnin i alɛ'n nun'n i wie ko mannin Zida kpɛnngbɛn mun ɔ nin i janvuɛ mun. I waan: «Ninnge nga e nin Anannganman i kpɔfuɛ mun e kunnin bɔ n nyɛnnin i bé sa nun'n, amun liɛ kan yɛ ɔ o yɛ.» Ɔ ko mannin Betɛl, nin Ramɔt Negɛb, nin Zatir, nin Arɔɛr, nin Sifmɔt, nin Ɛstɛmɔa, nin Rakal klɔ'm be kpɛnngbɛn'm be wie. Ɔ ko mannin Zɛrakmeɛl, nin Kenfuɛ'm be klɔklɔ'm be su kpɛnngbɛn mun be wie. Ɔ ko mannin Ɔrma, nin Kɔr-Azan, nin Atak, nin Ebrɔn klɔ'm be su kpɛnngbɛn'm be wie, ɔ nin lika kwlaa ng'ɔ nin i sran'm be sinnin be su'n be kpɛnngbɛn'm be wie. Filistifuɛ'm be nin Izraɛlfuɛ'm be kunnin. Izraɛlfuɛ'm be wanndili be nyrun, be wie'm be wuli Gilboa oka'n su. Filistifuɛ'm be suli Sail nin i mma'm bé su nan b'a kun Zonatan, nin Abinadab, ɔ nin Malkisia bɔ be ti famiɛn'n i mma mun'n. Kpɛkuun alɛ'n kunman ɔli Sail su. Be nga be to ta'n be ´nian-an, i yɛ ɔ o yɛ. Be toli i ta, ta mma sɛnnin i tɛ kpa. Yɛ Sail seli i alɛ ninnge'n suafuɛ'n kɛ: «Yi ɔ tokofi'n fa kun min, ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, sran nga b'a wla-man be klɛn yɛ'n be yɛ be wa kun min sa ngbɛn-ɔn, kpɛkuun be ´yo min finfin,» sanngɛ srɛ'n b'ɔ ´kun i alɛ ninnge suafuɛ'n ti'n ɔ'a di-man su. Yɛ Sail bɔbɔ kplɛnnin i tokofi'n asiɛ wun yɛ ɔ tu tɔli su-ɔ. Kɛ i alɛ ninnge suafuɛ'n wunnin kɛ ɔ'a wu'n, i kusu ɔ tu tɔli i tokofi'n liɛ'n su, ɔ nin Sail be wuli. Sail nin i wa nsan'n, nin i alɛ ninnge'm be nun trafuɛ'n, ɔ nin i sran'm be kwlaa be wuli likawlɛ. Kɛ Izraɛlfuɛ nga be o kongo'n i bue kun lɔ'n, ɔ nin be nga be o Zurdɛn i bue kun lɔ'n be tili i kɛ Izraɛlfuɛ'm be su wanndi'n nan Sail nin i mma'm be wuli'n, be yacili be klɔ'n lɛ be wanndili nan Filistifuɛ'm b'a ko fa b'a tran lɛ. Kɛ i aliɛ'n cɛnnin bɔ Filistifuɛ'm be bali be kpɔfuɛ'm bé bo ninnge'n be falɛ'n, be ´nian-an, Sail nin i wa nsan mun yɛ be gua Gilboa oka'n su yɛ. Be kpɛli Sail ti'n, be yili i alɛ ninnge mun. Be fali ninnge sɔ'm be sinnin be klɔ'm bé su, yɛ be boli jasin fɛ sɔ'm be amuɛn'm bé sua'n nun, ɔ man Filistifuɛ'm be kwlakwla be tili. I sin, be sieli ninnge sɔ mun amuɛn nga be flɛ i Astarte'n i sua'n nun. Kpɛkuun be fali Sail i fuɛn'n be boboli i talɛ ng'ɔ sisi Bɛt-Sean klɔ'n wun'n su. Zabɛsfuɛ nga be o Galaad akpasua'n su'n be tili sa nga Filistifuɛ'm be fa yoli Sail'n. Yɛ be nun yakpafuɛ'm be kwlaa be ɔli Bɛt-Sean kɔnguɛ afiɛn. Be ko yili Sail nin i mma'm be fuɛn'm bɔ be sende-sende be klɔ i talɛ'n wun'n. Be fa bali Zabɛs nan b'a yra be. I sin be fali be owie'n be ko sieli be Zabɛs lɔ tamaris waka'n bo lɔ. Nan b'a kpɛ srɛ nun le nso. Kɛ Sail wuli'n, David b'ɔ ko kwlali Amalɛkfuɛ mun'n, ɔ sɛli i sin bali Ziklag nan ɔ'a di lɛ le nnyɔn. I le nsan su'n, sran kun fin Sail i alɛ ngblaliɛ'n nun lɔ bali. Kɛ ɔ ´ba'n ɔ titili i wun tralɛ'm be nun, ɔ yoli i wun kɛ sɛnvuɛ sa, ndutre o i ti'n su. Kɛ ɔ juli David wun lɛ'n, ɔ kotoli nan ɔ'a utu i nyin ase. David usɛli i kɛ: «?A fin nin?» I waan: «N fin Izraɛlfuɛ'm be ngblaliɛ'n nun lɔ yɛ n wanndi m ba-a.» David usɛli kɛ: «?Yɛ nguɛ sa-a? Kan man n ti.» Ɔ tɛli i su kɛ: «Izraɛlfuɛ'm be wanndili alɛ'n bo. Be nun sunman be tɔli, yɛ be nun sunman be wuli. Sail nin i wa Zonatan be wuli wie bɔbɔ.» Yɛ David usali gbanflɛn ng'ɔ wa boli jasin sɔ'n kɛ: «?Ɔ yo sɛ yɛ a si kɛ Sail nin i wa Zonatan be wuli-ɔ?» Gbanflɛn'n tɛli i su kɛ: «N wo Gilboa oka'n su lɛ, kpɛkuun n ´nian-an, Sail kisɛ i cua'n su. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun i kpɔfuɛ'm be kakaklolo nin nnɛn kpanngɔ fufuɛ'm be su i su. Yɛ ɔ ´kpɛ i wun-ɔn, nan ɔ'a wun min, yɛ ɔ flɛli min-ɔn. N tɛli i su kɛ: ‹Nannan!› Ɔ usali min kɛ: ‹?Ninfan fuɛ yɛlɛ wɔ?› N tɛli i su kɛ: ‹N ti Amalɛkfuɛ.› Yɛ i waan: ‹Bla wa wiewie min, n tɛ de wunmiɛn, sanngɛ min nyinma su kpɛ min.› Kɛ ɔ seli min sɔ'n yɛ n ɔli n ko wiewieli i-ɔ, afin n wunnin kɛ kwlalɛ nga Filistifuɛ'm be kwlɛli i lɛ'n ti ɔ ´wu. I sin min min, n tuli i ti famiɛn kle'n, n yili i sa nga'n, yɛ n ´fa blɛ wɔ yɛ.» Yɛ David sɔli i wun tralɛ'm bé nun yɛ ɔ titi be nun-ɔn. Be nga be o i wun lɛ'n be kusu be titili be liɛ'm be nun. Sail nin i wa Zonatan, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti Anannganman i nvle'n nun sran'm bɔ be wuli alɛ nun'n ti, David nin sran nga be o i wun lɛ sɔ'n be trannin awlaboɛ tranlɛ, be sunnin, b'a di-man like lele nnɔsua. David usali gbanflɛn nga ɔ wa boli sɛ'n kɛ: «?A fin ye sɛ?» Ɔ tɛli su kɛ: «Amalɛkfuɛ kun b'ɔ tran Izraɛl wa'n i wa yɛlɛ min.» David usɛli i kɛ: «?A kwla kunnin Anannganman i sran ng'ɔ sieli famiɛn'n sa bɔ cɛ, ɔ klun a ti-man wɔ?» Yɛ David flɛli i gbanflɛn'm be nun kun-ɔn, nan ɔ'a se i kɛ: «Kɔ, ko kun i.» Yɛ kpɔ, yɛ gbanflɛn'n kunnin i-ɔ. David seli i kɛ: «Ɔ wie'n fin ɔ bɔbɔ, afin ɔ fin ɔ́ nuan fiteli kɛ a kunnin Anannganman i sran ng'ɔ sieli i famiɛn'n, ɔ bɔbɔ yɛ a buli ɔ wun fɔ-ɔ.» David kpɛli sɛ jue Sail nin i wa Zonatan bé su. I waan be fa kle Zidafuɛ mun. Be flɛ jue sɔ'n kɛ «Ta'n i su jue.» Ɔ klɛ sran kpa'n i fluwa'n nun. Jue sɔ'n yɛ: Izraɛlfuɛ mun, amun safunyrɛn mun yɛ b'a kun be oka'm be su yɛ. ?Ɔ yo sɛ yɛ man alɛ kunfuɛ kpakpa'm be tɔ sa-a? N ´srɛ, nán be bo jasin nga Gat lɔ. Nán be kan sin Askalɔn akpɔ'm bé su, sɛ ɔ yo sɔ'n, Filisti talua'm be klun ´jɔ, sɛ ɔ yo sɔ'n, be nga b'a wla-man be klɛn sɔ'n be mma bla'm be ´bo sro. Gilboa oka mun, nán bɔlɛ gua amun su nan se kɛ nzue yɛ ɔ ´tɔ-ɔ. Nán fie nga be o amun su'n be yo ye. Nán man be nyan be su mma klikli bɔ be fa yi sraka'n, afin lɔ yɛ alɛ kunfuɛ kpakpa'm be nyrɛn'm be tɔli-ɔ. Ɔ man be su kankan-man Sail i nyrɛn'n nin ngo kun. Sɛ Zonatan i ta'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ kannzɛ i kpɔfuɛ'm be ti wunmiɛnfuɛ sɛ, sanngɛ ɔ'a wanndi-man be bo le. Yɛ Sail kusu, sɛ i tokofi'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ'a sɛ-mɛn i sin ngbɛn sa le. Sail nin Zonatan be kloli bé wun lele b'a ti-man nun le. Be wie'n nun bɔbɔ b'a kpɔci-man. Bé wun yo nnyra tra anunman nyin. Be lɛ wunmiɛn tra asɔmɔli. Izraɛl talua mun, amun `sun Sail bɔ man amun wla tralɛ klanman nin tralɛ kpakpa mun'n, b'ɔ fa sika ɔkwlɛ ninnge mun sie su'n. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ safunyrɛn'm be wuli alɛ nun sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ be wɔli Zonatan cua oka'm bé su sɔ-ɔ? Zonatan min niaan, min anwlɛn'n ɔ'a kpɛ min klun wɔ ti. Wɔ yɛ man min klun jɔ-ɔ. Klolɛ nga a fa klo min'n, be fa-man bla'm be klolɛ'n fa sunnzun-mɛn i. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ safunyrɛn'm be tɔli sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ be alɛ kunlɛ ninnge'm be mlinnin sɔ-ɔ? Kɛ ɔ yoli sɔ'n, David usali Anannganman kɛ: «?N wɔ Zida klɔ'm be nun kun su?» Anannganman waan: «Ɛɛn, kɔ.» David usali kɛ: «?Ninfan yɛ n wɔ-ɔ?» Anannganman tɛli su kɛ: «Kɔ Ebrɔn.» Yɛ David nin i yi nnyɔn'm be ɔli-ɔ. Kun yɛlɛ Asinɔam ng'ɔ fin Zizreɛl'n, yɛ kun ekun yɛlɛ Abigail b'ɔ ti Nabal ng'ɔ fin Karmɛl'n i angboti'n. Ɔ ´kɔ'n, ɔ nin i sin sran mun nin be awlofuɛ mun yɛ be ɔli-ɔ. Be ko trannin Ebrɔn asa'n su. Yɛ Zidafuɛ'm be wa fali David sieli i Zida akpasua'n su famiɛn-ɔn. Kɛ David tili i kɛ Galaad-Zabɛsfuɛ'm be sieli Sail'n, ɔ sunmannin sran kɛ be ko la be ase. I waan be `se be kɛ: «Nɛnnɛn nga amun dili amun min Sail'n, i sielɛ bɔ amun sieli i'n ti'n, man Anannganman yo amun ye. Man Anannganman yo amun wun sa ye. Yɛ n bɔbɔ kusu n ´yo amun kpa sa sɔ'n bɔ amun yoli'n ti. Nan kusu, amun `jran kekle, amun `yo yasua sran mun. Amun min Sail wuli, yɛ Zida akpasua'n sufuɛ'm b'a kpa min kɛ n yo be famiɛn.» Nɛr i wa Abnɛr b'ɔ ti Sail i sonja'm bé su kpɛnngbɛn'n, ɔ fali Sail i wa Is-Bosɛt ɔli Maanaim. Ɔ ko sieli i Galaad akpasua'n, nin Asɛr akpasua'n, nin Zizreɛl akpasua'n, nin Efraim akpasua'n, ɔ nin Bɛnzamɛn akpasua'n, be su famiɛn. Sɛ be ´kwla se'n, ɔ ti Izraɛl wunmuan'n su famiɛn. Kɛ Sail i wa Is-Bosɛt ´tran Izraɛl famiɛn bia'n su'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablanan. Ɔ trannin bia'n su afuɛ nnyɔn, sanngɛ i blɛ sɔ nun'n, Zida akpasua'n wo David sin. David yoli Zida famiɛn afuɛ nso anglo nsiɛn. Ebrɔn lɔ yɛ ɔ trannin-ɔn. Nɛr i wa Abnɛr nin Sail i wa Is-Bosɛt i sonja mun, alɛ kunlɛ ti be fɛ i Maanaim lɔ be ɔli Gabaɔn. Zɛriza i wa Zoab nin David i sran'm be kusu be tuli bé bo be bue liɛ'n su lɔ. Be akpasua nnyɔn'm be ko yiali Gabaɔn fɛtɛ'n nuan lɔ. Bue kun wo fɛtɛ'n i bue kun su. Bue kun'n kusu o bue kun lɔ. Yɛ Abnɛr seli Zoab kɛ: «Man gbanflɛn'm be kun man e nian.» Zoab waan: «M'an ti, man be yo.» Yɛ be jasoli-ɔ. Bɛnzamɛnfuɛ'm be nin Sail i wa Is-Bosɛt be sran'm be ti blu-nin-nnyɔn, yɛ David kusu i sran liɛ'm be ti blu-nin-nnyɔn wie. Nga sɔ i wiengu'n i ti'n, i wiengu'n kusu sɔ i liɛ'n, kpɛkuun b'a fa tokofi b'a wɔ be wiengu ku nvɛn'n nun. Ɔ man be kwlaa be tɔli likawlɛ. Be flɛli Gabaɔn lika sɔ'n kɛ: Yɛbuɛ Yɛbuɛ lika. Le kunngba sɔ'n nun be kunnin alɛ'n kekle kpa. David i sonja'm be kwlali Abnɛr nin Izraɛlfuɛ mun. Zɛriza i wa nsan mun, Zoab nin Abisai nin Azaɛl be o lɛ wie. Azaɛl kwla wanndi kpa kɛ wannzannin sa. Ɔ suli Abnɛr su seiin ɔ'a nian-man bɛ su, ɔ'a nian-man fama su. Abnɛr kpɛli i nyin, ɔ usɛli i kɛ: «?Azaɛl, wɔ-ɔ?» I waan: «Ɛɛn, min-ɔn.» Abnɛr seli i kɛ ɔ kpaci wɔ bɛ su annzɛ fama su, nan ɔ kun gbanflɛn'm be nun kun nan ɔ fɛ i sa nun ninnge mun. Azaɛl waan nán i yɛ ɔ ko kpaci-ɔ. Abnɛr seli Azaɛl ekun kɛ: «Yaci mín su sulɛ'n, nán yo man n kun wɔ ngbɛn. Sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, n su kwla-man ɔ niaan bian Zoab nyrun nian.» Azaɛl waan ɔ kɔ-man lika uflɛ. Yɛ Abnɛr kacili i cua'n i bue nuan'n i su nan ɔ'a fa wɔ i klun. Cua'n fiteli i wia sin lɔ. Azaɛl tɔli, ɔ kali i osu kunngba'n nun lɛ wuli. Be kwlaa nga be juli kan Azaɛl tɔli lɛ'n, be jrannin. Sanngɛ Zoab nin Abisai be suli Abnɛr su. Kɛ sɛnzɛ'n wa tɔ'n, be juli Gibea-Ama b'ɔ o Giak ndɛnman Gabaɔn aawlɛ flɛnnɛn'n i atin'n su'n. Bɛnzamɛnfuɛ'm be ko yiali Abnɛr wun lɛ, be kan bo nun akpasua kunngba. Be ko jrannin kpɔlɛ kun ti afiɛn. Yɛ Abnɛr flɛli Zoab-ɔ, nan ɔ'a se kɛ: «?Kɛ be fa tokofi'n kun sran sa'n, be de-man wunmiɛn mlɔnmlɔn? ?B'a de-man wunmiɛn-ɔn, awlaboɛ'n su yo-man dan? ?A su se-man ɔ sran'm be kɛ be jran, nan kɛ amun ´su amun niaan'm bé su cɔcɔcɔ sa?» Zoab tɛli i su kɛ: «N kan Nyanmiɛn! Sɛ a kan-man sɔ'n, wuun san lele ainman nglɛmun yɛ sonja'm be ´yaci be niaan'm be su sulɛ-ɔ.» Yɛ Zoab fitali awɛ'n nun nan i sonja'm b'a jran. Be yacili Izraɛlfuɛ'm be su sulɛ, yɛ alɛ'n wieli-ɔ. Kɔnguɛ sɔ'n Abnɛr nin i sran'm be sinnin lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun, be kpɛli Zurdɛn'n nin Bitrɔn wunmuan'n nan b'a ɔ Maanaim. Zoab kusu, kɛ ɔ yacili Abnɛr su sulɛ'n, ɔ ko yiɛli i sonja mun. Sɛ b'a ka-man Azaɛl b'a wla-man David i sran'm be nun'n, sran blu-nin-ngwlan yɛ be nun-man lɛ-ɔ. Sanngɛ David i sonja'm be kunnin Bɛnzamɛnfuɛ nin Abnɛr i sran'm be nun sran ya nsan sran ablesiɛn. David i fuɛ'm be ko fali Azaɛl be ko sieli i i si i asieliɛ'n nun Bɛtleɛm lɔ. I sin Zoab nin i sran'm be nantili kɔnguɛ wunmuan'n, kɛ be ´ju Ebrɔn'n, wuun aliɛ'n ɔ'a cɛn. Sail i sran mun nin David i sran'm be kunnin alɛ'n cɛli. Kɛ David ´nyan wunmiɛn kɔ'n, wuun Sail i sran'm be kusu be fanngan'n ´kpɛ su. David wuli ba mun Ebrɔn lɔ. I wa klikli'n yɛlɛ Amnɔn, ɔ nin Asinɔam b'ɔ fin Zizreɛl'n yɛ be wuli i-ɔ. I nnyɔn su'n yɛlɛ Kileab, ɔ nin Nabal i angboti Abigail b'ɔ fin Karmɛl'n yɛ be wuli i-ɔ. I nsan su'n yɛlɛ Absalɔm, ɔ nin Talmai b'ɔ ti Gesir famiɛn'n i wa Maaka yɛ be wuli i-ɔ. I nnan su'n yɛlɛ Adɔniza, ɔ nin Agit yɛ be wuli i-ɔ, i nnun su'n yɛlɛ Sɛfatia, ɔ nin Abital yɛ be wuli i-ɔ. I nsiɛn su'n yɛlɛ Zitream, ɔ nin i yi Egla yɛ be wuli i-ɔ. Ba nga David wuli be Ebrɔn lɔ'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Kɛ Sail i sran'm nin David i sran'm be ´kun alɛ'n ´kɔ'n, wuun Abnɛr ´nyan nyrun Sail i awlo'n nun. Sail i soman kun o lɛ, be flɛ i Rizpa, i si'n suan Aza. Is-Bosɛt usali Abnɛr kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a nin n si i yi'n be lali-ɔ?» Kɛ Abnɛr tili ndɛ sɔ'n, ɔ fali ya dan kpa. Yɛ i waan: «Be waan n ti Zidafuɛ'm be alua? N yoli Sail osufuɛ mun, nin i niaan mun, ɔ nin i janvuɛ'm be ye. Lele ndɛ bɔbɔ n tɛ yo. I sin, m'an yi-man wɔ m'an wla-man David sa nun. ?Yɛ wɔ yɛ ndɛkɛn a jaso kan ndɛ tɛ kle min bla nga ti nin-ɔn? Sɛ m'an yia-man sa nga Anannganman kan kleli David kɛ ɔ ´yo mɛn i'n i nuan'n, man Nyanmiɛn wun min. Anannganman kannin kɛ Sail i osufuɛ'm be bia su tranlɛ'n ɔ ´wie nan David ´sie Izraɛl nin Zida kɛ ɔ fɛ i Dan b'ɔ ju Beɛr-Seba'n.» Is-Bosɛt ɔ'a kwla-man i nuan uke afin ɔ sro Abnɛr srolɛ kpa. Yɛ Abnɛr sunmannin sran David sin kɛ be usɛ i kɛ: «?Wan liɛ yɛlɛ mɛn'n?» I waan be `se i ekun kɛ ɔ klo kɛ ɔ nin i bé bo'n `yo kun nan ɔ ´ukɛ i man Izraɛl wunmuan'n ɔ yo i liɛ. David tɛli su kɛ: «N tili, e nin wɔ é bo'n ɔ wa yo kun. Sa kunngba yɛ n ´usa wɔ kɛ a yo-ɔ, sɛ a nian fa-man Sail i wa Mikal nian blɛ-man min'n, nán min nyinma wun wɔ.» David sunmannin sran Sail i wa Is-Bosɛt sin kɛ be se i kɛ ɔ fa David i yi Mikal blɛ i, afin ɔ fali Filistifuɛ'm be yasua lika'n i ti kplo ya yɛ ɔ fa jɛli i-ɔ. Yɛ Is-Bosɛt man be ko fɛli i i wun Paltiɛl sa nun bali-ɔ. Paltiɛl ti Lais i wa. Ɔ ´ba'n, i wun su i su. Bian'n sun lele juli Basirim. Yɛ Abnɛr seli i kɛ: «Sa ɔ́ sin kɔ.» Nan ɔ'a sɛ i sin. Abnɛr kannin ndɛ kleli Izraɛl kpɛnngbɛn mun. Ɔ seli be kɛ: «Amun waan David sie amun nán ndɛ-ɔ. Amun `fɛ i sie famiɛn siɛn'n, afin Anannganman seli kɛ: ‹Min sufuɛ David yɛ n yo man ɔ ´de Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n Filistifuɛ mun nin be kpɔfuɛ'm be kwlaa bé sa nun-ɔn.› » Abnɛr kannin ndɛ kunngba'n kleli Bɛnzamɛnfuɛ'm be wie. I sin ɔ ɔli Ebrɔn nan ɔ'a ko se David kɛ ɔ nin Izraɛlfuɛ mun, nin Bɛnzamɛnfuɛ'm be kokoli yalɛ be nuan sɛli bé wun. Kɛ Abnɛr ´ko wun David wun Ebrɔn lɔ'n, ɔ nin sran ablaɔn yɛ be ɔli-ɔ. David siesieli cɛn dilɛ kun, ɔ man be tɔnnin like kpanngban nan ɔ nin Abnɛr nin i sran'm b'a di. Abnɛr seli David kɛ: «Nannan, man min atin man n wɔ n ko yia Izraɛlfuɛ'm be kwlaa nan be su wɔ su. Man be nin wɔ be nuan yo kun, nan sie be kɛ a klo'n sa.» Yɛ David mannin Abnɛr atin man ɔ ɔli klanman. I sin b'ɔ ´cɛ kan'n, Zoab nin David i sonja'm be fin alɛ wie kunlɛ be bali. Be nyannin be kpɔfuɛ'm bé bo ninnge kpanngban kpa. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Abnɛr nun-man Ebrɔn lɛ kun, afin David mɛnnin i atin man ɔ ɔli klanman. Kɛ Zoab nin i sonja'm be juli lɛ'n, Zoab tili i kɛ Nɛr i wa Abnɛr ɔ wa wunnin famiɛn'n i wun, nan famiɛn'n yacili i nun ɔ ɔli klanman. Yɛ Zoab ko toli famiɛn nin-ɔn. Ɔ seli i kɛ: «?Nga a yoli i lɛ'n, i bo yɛlɛ onin? ?Kɛ Abnɛr wa toli wɔ'n, ɔ yo sɛ ti yɛ a yacili i nun ɔ ɔli sa-a? A si Nɛr i wa Abnɛr. Ɔ lakalɛ yɛ ɔ bali-ɔ. Ɔ bali kɛ ɔ ´si lika nga a kɔ'n ɔ nin like nga a yo'n.» Kɛ Zoab fin famiɛn'n sin fiteli'n, ɔ sunmannin sran Abnɛr sin. Be ko toli i Sira nzue gbo'n wun lɔ. Be man ɔ sɛli i sin. David si-man nun. Kɛ Abnɛr juli Ebrɔn lɛ'n, Zoab flɛli i klɛ nun klɔ'n i anuan'n nun lɔ. Ɔ yo kɛ wuun ɔ ´kan ndɛ kle i sa. Yɛ bi! Yɛ ɔ wɔli i klun tokofi-ɔ. Ɔ kunnin i sieli i niaan bian Azaɛl osu. Kɛ David tili'n, i waan: «Anannganman kwla bu-man min nin min nvlefuɛ mun e fɔ le Nɛr i wa Abnɛr i wie'n ti. Zoab nin i si awlo'n yɛ ɔ bu be fɔ-ɔ. Man loliɛfuɛ, annzɛ kokowefuɛ, annzɛ kpɔnman nun trafuɛ, annzɛ sran b'ɔ ´wu alɛ nun, annzɛ sran bɔ awe kun i'n, ɔ tran Zoab i osu'n nun tititi.» Sa ti bɔ Zoab nin Abisai be kunnin Abnɛr'n, yɛlɛ be niaan Azaɛl b'ɔ kunnin i Gabaɔn alɛ'n nun'n. David seli Zoab nin sran nga be o i wun lɛ'n be kɛ: «Amun `titi amun wun tralɛ'm be nun, amun `wla bajɛ tralɛ. Amun `sun Abnɛr.» Famiɛn David suli fuɛn'n su. Be sieli Abnɛr Ebrɔn lɔ. Famiɛn'n tikeli i ti sunnin Abnɛr i asieliɛ'n su. Sran'm be kwlaa be sunnin wie. Famiɛn'n kpɛli Abnɛr i wie'n su jue. I waan: «Ee! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ Abnɛr wuli kɛ sran kunfuɛ wie sa-a? B'a ci-man ɔ́ sa'n, b'a wla-man ɔ́ ja jrɔkɔ, kpɛkuun a wuli kɛ sran bɔ ɔ'a tɔ sa tɛ yofuɛ'm be afiɛn bɔ be fu i nun be kun i'n sa.» Yɛ sran'm be sunnin Abnɛr ekun-ɔn. I sin be ko mannin David aliɛ kɛ ɔ di. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun wia'n tɛ o nun. Yɛ David tali nda seli kɛ: «Sɛ n di kpaun annzɛ sɛ like uflɛ kan min nuan nan sɛnzɛ'n ɔ'a tɔ'n, man Nyanmiɛn wun min.» Kɛ sran'm be wunnin sa sɔ'n, be klun jɔli su. I kpa'n bɔ sa nga famiɛn'n yoli'n, i kwlaa yoli sran'm be klanman. Le kun sɔ'n nun'n, sran sɔ'm be kwlaa, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be sili kɛ nán famiɛn'n yɛ i waan be kun Nɛr i wa Abnɛr-ɔ. David seli i mantanfuɛ'm be kɛ: «?Amun si-man kɛ Izraɛl mɛn'n nun kpɛnngbɛn kun b'ɔ ti sran dan yɛ ɔ'a wu ndɛkɛn lɛ-ɔ? B'a sie min famiɛn sɔ, sanngɛ mín sa'n nian tin-man. E nin Zɛriza i mma mun e sɛ-man. Man Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ fa sran ng'ɔ yo sa tɛ'n i nuan akatua'n mɛn i-ɔ.» Kɛ Sail i wa'n tili i kɛ Abnɛr wuli Ebrɔn lɔ'n, i sa sin bubuli i. Srɛ kunnin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa dan kpa. Sail i wa'n i sonja su kpɛn nnyɔn be o lɛ. Be flɛ kun Baana, yɛ be flɛ kun ekun Rekab. Rimɔn b'ɔ fin Bɛnzamɛn akpasua'n su'n, i mma mun-ɔn. Rimɔn fin Beerɔt. Be ka Beerɔt be wlɛ i Bɛnzamɛn nvle'n nun, afin kɛ Beerɔtfuɛ'm be wanndi ko trannin Gitaim'n, lele ndɛ be tɛ o lɔ. Sail i wa Zonatan i wa yasua kun o lɛ. I ja'm be ti saciwa, ɔ kwla-man nanti. Kɛ be wa kan Sail nin Zonatan be wulɛ'n i ndɛ'n, wuun ɔ'a di afuɛ nnun. Jasin sɔ'n fin Ziriɛl yɛ ɔ bali-ɔ. Bla nga ɔ tɛ i'n mɛnnin i su kɛ ɔ ´wanndi ndɛndɛ ´kɔ, nan ba'n ɔ'a tɔ, kpɛkuun ɔ'a kwla nanti-man kun. Be flɛ i kɛ Mɛfibɔsɛt. Rimɔn ng'ɔ fin Beerɔt'n i wa Rekab nin i wa Baana be ɔli Is-Bosɛt i sua lɔ wia klakla kpa'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ su lafi. Rekab nin Baana be wluli i sua'n klun lɔ. Be yoli bé wun kɛ be su ko fa ble sa, kpɛkuun be wɔli Is-Bosɛt klun tokofi be kunnin i. Yɛ be wanndi ɔli-ɔ. Kɛ be ´wlu sua'n nun lɔ'n, wuun Is-Bosɛt la i bɛ'n su i sua ba'n nun lɔ, yɛlɛ nga be kunnin lɛ'n. Be kpɛli i ti'n. Be fa fali atin ng'ɔ kɔ lika kpɛtɛkplɛɛ nun lɔ'n su, be nantili kɔnguɛ wunmuan'n nun. Be fali Is-Bosɛt i ti'n be ko mannin David Ebrɔn lɔ. Be seli i kɛ: «Nannan, ɔ kpɔfuɛ Sail nga i waan ɔ kun wɔ laa'n i wa Is-Bosɛt i ti'n yɛ. Anannganman ɔ'a yi tɛ nga Sail nin i osu nunfuɛ'm be yoli wɔ'n ɔ'a man be.» David tɛli Rekab nin i niaan Baana bɔ be ti Rimɔn b'ɔ fin Beerɔt i mma mun'n be su kɛ: «N kan Anannganman b'ɔ deli min sa yalɛ'n kwlaa nun'n! Sran ng'ɔ wa kannin kɛ Sail wuli'n, ɔ bu i kɛ jasin kpa yɛ ɔ su bo-ɔ. N trɛli i n kunnin i Ziklag lɔ. I jasin kpa'n i nuan akatua bɔ m mɛnnin i'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. ?Yɛ a ´se kɛ sran tɛfuɛ'n bɔ b'a ko wlu sran kpa kun i sua'n nun b'a kun i i bɛ'n su'n, yɛ n su man-man be sran kunlɛ'n i nuan like-ɔ? N ´yo man amun su tran-man mɛn'n nun kun.» Yɛ David flɛli i gbanflɛn mun nan b'a kun be. Be kpɛli bé sa nin bé ja mun, yɛ be sendeli be nglo Ebrɔn nzue'n nuan lɛ. Yɛ be fali Is-Bosɛt i ti'n be ko sieli i Abnɛr i asieliɛ'n nun Ebrɔn lɔ. Izraɛl akpasua'm be kwlaa bé su sran'm be wa toli David Ebrɔn lɛ, be seli i kɛ: «Nian, e nin wɔ e ti kun, e kpaci-man. Laa bɔbɔ nga Sail ti famiɛn'n, wɔ yɛ a dun mmua Izraɛl sonja'm be nyrun-ɔn. Anannganman seli wɔ kɛ: ‹Wɔ yɛ a ´sie Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti min nvlefuɛ mun nin-ɔn. Wɔ yɛ a ´yo be su kpɛn nin-ɔn.› » Kɛ Izraɛl kpɛnngbɛn'm be wa wunnin famiɛn David i wun Ebrɔn lɛ kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Ɔ nin be nuan sɛli bé wun Anannganman i nyrun. Yɛ be fɛ i sieli Izraɛlfuɛ'm bé su famiɛn-ɔn. Kɛ David ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablasan. Ɔ trannin bia'n su afuɛ ablanan. Ɔ yoli Zida mɛn'n i su famiɛn Ebrɔn lɔ afuɛ nso anglo nsiɛn. I sin ɔ yoli Izraɛl nin Zida mɛn'n be su famiɛn Zerizalɛm lɔ afuɛ ablasan-nin-nsan. Famiɛn'n nin i sran'm be ɔli Zerizalɛm kɛ be nin Zɛbisfuɛ mun bɔ be tran lɔ akpasua'n su'n be ´ko kun. Zɛbisfuɛ'm be seli David kɛ: «A su kwla wlu-man wa. Sɛ a wlu wa bɔbɔ'n, anyansifuɛ nin cɛcɛwafuɛ mun be yɛ be ´fuan wɔ-ɔ.» Kɛ be kan sɔ'n ɔ kle kɛ: «David su kwla fa-man klɔ'n.» Sanngɛ David fali Siɔn fiawlɛ lika sɔ'n, be tɔnnin i dunman ekun kɛ David Klɔ. Le kun sɔ'n nun'n David seli kɛ: «Sɛ sran kun waan ɔ ´kwla Zɛbisfuɛ mun'n, man ɔ fa atin ng'ɔ o asiɛ'n bo lɔ'n, nan ɔ `to be lɔ. N kpɔ cɛcɛwafuɛ nin anyansifuɛ sɔ mun!» I sɔ'n ti yɛ be ´kan ndɛ-ɔ, be se kɛ: «Anyansifuɛ nin cɛcɛwafuɛ'm be su wlu-man Anannganman i sua'n nun nin-ɔn.» David trannin fiawlɛ lika'n nun lɛ. Ɔ tɔnnin i dunman kɛ David Klɔ. Ɔ kplannin sua mun Milo b'ɔ ti fiawlɛ'n i klun lɔ. Ɔ kplannin wie kusu sin yiɛli i. David yo dan kɔ i nyrun titi, afin Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n nin i be o nun. Iram b'ɔ ti Tir famiɛn'n ɔ sunmannin sran David sin, kɛ be ´kɔ'n, be fali sɛdri waka, ɔ nin waka sɛfuɛ mun, ɔ nin yɛbuɛ nga be fa kplan sua'n i sɛfuɛ mun ɔli. Be ko kplannin sua mannin David. David wunnin i sakpa kɛ Anannganman kpɛli i kɛ ɔ yo Izraɛl famiɛn, afin Anannganman yoli man David i sielɛ i nyin fiteli kpa, Izraɛl b'ɔ ti i nvle'n ti. Kɛ David fɛli i Ebrɔn lɔ bali'n, ɔ wa boli Zerizalɛm bla wie'm be soman, yɛ ɔ jali wie mun ekun. Yɛ ɔ wuli ba yasua nin ba bla mun ekun. Ba nga ɔ wuli be Zerizalɛm lɔ'm be yɛ: Samia, Sɔbab, Natan, Salomɔn, Zibar, Elisia, Nefɛg, Zafia, Elisama, Eliada, ɔ nin Elifelɛt. Filistifuɛ'm be tili i kɛ b'a fa David b'a sie i Izraɛl mɛn'n i su famiɛn, yɛ be kwlaa be ɔli kɛ be nin i be ´ko kun. Kɛ David tili'n, ɔ ko fiali fiawlɛ'n nun lɔ. Filistifuɛ'm be bali, be wa guali Rɛfafuɛ'm be kongo'n nun lɛ. Yɛ David usali Anannganman kɛ: «?E nin Filistifuɛ mun e ko kun? ?A ´yi be wla mín sa nun?» Anannganman seli i kɛ: «Kɔ, n ´yi be m ´man wɔ.» Yɛ David ɔli Baal-Pɛrazim nan ɔ'a kwla be lɛ. Yɛ David waan: «Anannganman ɔ'a sanndi min kpɔfuɛ'm be nun, be nun-man min nyrun lɛ kun, b'a ɔ kɛ nzue b'ɔ sonji kɔ'n sa.» I ti yɛ be tɔnnin lika sɔ'n i dunman kɛ Baal-Pɛrazim nin-ɔn. I bo yɛlɛ kɛ: «Lika bɔ be bo sanndili'n.» Filistifuɛ'm be yacili be amuɛn'm be lɛ nan David nin i sran'm b'a isa be b'a wɔ. Filistifuɛ'm be wa guali Rɛfafuɛ'm be kongo'n nun lɛ ekun. David usali Anannganman, nan ɔ'a tɛ i su kɛ: «Nán sin be nyrun ndɛnman su. Bu be kɔmin sin lɔ nan a nin be `yia mirie bo'n i ndɛnman lɛ. Sɛ a ti like b'ɔ tɛ mirie waka'm be ti su lɔ kɛ sran su nanti sa'n, kan ɔ́ wun kɔ, afin n dun mmua ɔ nyrun n ko fuan Filistifuɛ mun.» David niannin ndɛ nga Anannganman kannin'n su yoli. Ɔ kwlali Filistifuɛ mun Gɛba lele fa juli Gezɛr. David yiali Izraɛlfuɛ'm be nun sonja kpakpa mun ekun. Be ti sran akpi-akpi ablasan (30.000). David nin sran sɔ'm be ɔli Baale-Zida, Nyanmiɛn i alaka'n i falɛ. Alaka sɔ'n dunman ng'ɔ o su'n yɛlɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i dunman'n. Anz nga be o alaka'n su'n, Anannganman o be afiɛn lɛ. Be fali Anannganman i alaka'n Abinadab i sua ng'ɔ o kpɔlɛ'n su lɔ'n nun. Be fɛli i kakaklolo uflɛ kun nun yɛ be ɔli-ɔ. Abinadab i mma mun, Iza nin Akzo yɛ be nian kakaklolo'n su yɛ ɔ kɔ-ɔ. Kɛ be fali Nyanmiɛn i alaka'n Abinadab i sua lɔ kpɔlɛ'n su lɔ bɔ be ´fa kɔ'n, Iza o i bue kun su, yɛ Akzo dun mmua. Be ´kɔ'n, wuun David nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ´kan ngowa Anannganman nyrun. Ngowa kanlɛ ninnge nga be fa siprɛs waka be yo'n, nin jru mun, nin aluku mun, nin klɛn mun, nin sɛkɛsɛkɛ mun, nin aaba ndɛ mun, i kwlaa o bé sa nun. Kɛ be juli Nakɔn asiɛ'n su'n, nannin'm be boli tanngan, ɔ man Nyanmiɛn i alaka'n ciali, wuun ɔ wa tɔ. Iza toli i sa trali nun. Yɛ Anannganman fɛli i wun ya-a. Nan ɔ'a bu i fɔ i osu kunngba'n nun lɛ, afin ɔ fata-man kɛ ɔ kan Anannganman i alaka'n, kpɛkuun ɔ kɛnnin i. Iza wuli lɛ, alaka'n wun lɛ. Kunlɛ bɔ Anannganman kunnin Iza'n ɔ'a yo-man David i fɛ. Ɔ tɔnnin lika sɔ'n i dunman kɛ Iza i Fɔ Bulɛ. Lele ndɛ be tɛ flɛ i sɔ. David sroli Anannganman le kun sɔ'n nun. I waan: «?N fa Anannganman i alaka'n n kɔ min wun lɔ sɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ?» Ɔ man ɔ'a fa-man Anannganman i alaka'n ɔ'a ɔ-man David Klɔ lɔ kun. Ɔ fa ko sieli i Gat bian nga be flɛ i Obɛd-Edɔm'n i sua'n nun lɔ. Anannganman i alaka'n kali Obɛd-Edɔm i sua'n nun lɔ anglo nsan, Anannganman yoli Obɛd-Edɔm nin i awlofuɛ'm be kwlaa be ye. David tili i kɛ Anannganman ɔ'a yo Obɛd-Edɔm i awlo'n i ye, nan i sa nun ninnge'n kwlaa ɔ'a yo kpa Anannganman i alaka b'ɔ o lɔ'n ti. Yɛ David ɔli ko fali Anannganman i alaka'n Obɛd-Edɔm i sua'n nun lɔ bali David Klɔ-ɔ. Be ´ba'n, wuun be ´si able. Kɛ sran nga be sua Anannganman i alaka'n be tuli bé ja koko nsiɛn'n, David fali nannin yasua b'ɔ b'a kpɛ cro'n kun, bɔ ɔ'a lo kpa'n yili tɛ. Kpɛkuun David wlɛli i wun ase sili able Anannganman nyrun. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bé tannin kan'n yɛ ɔ ci i bo-ɔ. Kɛ David nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ´fa Anannganman i alaka'n be ´ba'n, wuun be ´kpan be klun b'ɔ ti jɔwa'n ti'n, wuun awɛ'n ´tɛ. Kɛ be ´fa Anannganman i alaka'n ´ju David Klɔ lɛ'n, wuun Sail i wa bla Mikal jin fenɛtri'n nun lɔ, i nyin ta be. Ɔ ´nian-an, famiɛn David yɛ ɔ su si able ´tu kpɛn Anannganman nyrun yɛ, ɔ yoli i tɛ nan ɔ'a yo i finfin. Be fali Anannganman i alaka'n be sieli i siewlɛ'n nun, yɛlɛ tannin sua nga David kplɛnnin i kɛ be fa `sie nun'n. I sin David yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ mun Anannganman nyrun. Kɛ David wieli tɛ sɔ'm be yi'n, ɔ yrɛli i nuan klanman mannin nzrafuɛ mun Anannganman b'ɔ sie Izraɛl mɛn'n i dunman nun. Yɛ ɔ mannin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa nga be yiali'n be like kɛ be di, i bla o, i yasua o. Sran kun kpaun kun, nin nglesia gato kun, nin vinyi mma kee gato kun. I sin be ɔli be tranwlɛ'm be nun. David kusu ɔli i lika, i waan ɔ ´ko yrɛ i nuan man i awlofuɛ mun. Kpɛkuun Sail i wa Mikal fiteli, ɔ ko kpɛli i atin yɛ ɔ seli i kɛ: «Izraɛl famiɛn'n i wun kpalɛ ng'ɔ kpɛli i i sufuɛ bla nin yasua'm be nyrun lɛ'n man ɔ nyannin nyrun ndɛkɛn dan o! Ɔ kpɛli i wun kɛ sran ngbɛn wie sa!» David tɛli Mikal su kɛ: «Anannganman b'ɔ buli min sran trali ɔ́ si nin i awlofuɛ'm be kwlaa'n, bɔ i ti yɛ ɔ fali min kɛ n sie i nvle Izraɛl'n, Anannganman i nyrun yɛ n sili able sɔ nin-ɔn. N ´yo ngbɛn tra ng'ɔ o lɛ'n su nan n yo mín wun kɛ finfinfuɛ sa bɔbɔ'n, ɔ nin i sɔ'n ngba'n, afanniɛn bla nga a kan be ndɛ lɛ'n, be su yaci-man min ayɛ yilɛ le.» Sail i wa Mikal sɔ'n ɔ'a wu-man ba le nan ɔ'a wu. Famiɛn'n trannin i sua'n nun lɛ. Anannganman deli i i kpɔfuɛ nga be mɛn'm be mɛntɛn i liɛ'n lɛ be kwlaa bé sa nun. Ɔ man i wla guali ase. Yɛ ɔ seli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Natan kɛ: «N la sɛdri waka sua nun, kpɛkuun Nyanmiɛn i alaka'n wo tannin sua nun.» Natan seli famiɛn'n kɛ: «Like kwlaa ng'ɔ o ɔ klun kɛ a ´yo'n, yo. Afin Anannganman jin ɔ́ sin.» Kɔnguɛ Anannganman kan ndɛ kleli Natan. I waan: «Ko se min sufuɛ David kɛ: ‹Anannganman wan yoo: Nán wɔ yɛ a ´kplan sua nga n ko tran nun nin-ɔn. Kɛ n fali Izraɛlfuɛ mun Ezipt m bali'n lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, n nian tran-man sua nun le. Kan Izraɛlfuɛ'm be ´kɔ'n, e nin be yɛ e kɔ-ɔ, yɛ tannin sua kunngba nga n trannin nun'n, i nun yɛ n tɛ wo-ɔ. Nantilɛ kwlaa nga e nin Izraɛlfuɛ mun e ´nanti lɛ'n, n nian se-man Izraɛlfuɛ nga be dun mmua min nvle'n nunfuɛ'm be nyrun'n be kɛ: Ɔ yo sɛ ti yɛ amun kplan-man sɛdri waka sua man-man min-ɔn.› » «I ti kan kle min sufuɛ David kɛ: ‹Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i waan: N ko fali wɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun bua'm bé sin kɛ a `dun mmua min nvle'n bɔ yɛlɛ Izraɛl'n i nyrun. Like kwlaa nga a ´yo'n, e nin wɔ-ɔ. N nunnunnin ɔ kpɔfuɛ'm be kwlaa ɔ nyrun. N yoli man ɔ dunman'n ɔ'a fu kɛ asiɛ'n su sran dandan'm be liɛ'n sa. M'an man min nvle'n bɔ yɛlɛ Izraɛl'n i lika kun. M'an tɛkɛ i lɛ, be su tu-mɛn i bo, sa fi su kun-mɛn i srɛ kun. Sran tɛtɛ'm be su kle-mɛn i yalɛ kun kɛ klikli nun bɔ n waan jɔlɛ difuɛ'm be `sie min nvle sɔ'n sa. N yoli man w'a de wunmiɛn ɔ kpɔfuɛ'm bé sa nun. I sin kusu, min Anannganman, n ´kan kle wɔ kɛ n ´yo man a ´nyan sran ɔ osu'n nun. Sɛ ɔ́ wie cɛn'n ju'n, bɔ w'a wu'n, n ´yo man ɔ klun ba kun ɔ wa tran ɔ ja nun. N ´yo man i sielɛ ɔ ´taka. I sɔfuɛ'n yɛ ɔ ´kplan sua man min-ɔn. N ´tɛkɛ i sielɛ'n tititi. N ´yo i si, ɔ ´yo mín wa. Sɛ ɔ yo sa tɛ'n, n ´tu i fɔ, n ´fa ngble m ´bo i kɛ be fa bo sran'n sa, sanngɛ n su yi-mɛn i ase kɛ n fa yili Sail ase bɔ a trannin i osu'n sa. Wɔ awlo'n nin ɔ sielɛ'n be ´taka a nin wɔ osufuɛ mun amun sa nun tititi, a ´tran famiɛn bia'n su yɛ ɔ sielɛ'n su kan-man ase le.› » Natan kannin ndɛ'n ng'ɔ tili i aolia nun sɔ'n i kwlaa kleli David. I sin, famiɛn David ɔli Anannganman nyrun, nan ɔ'a se i kɛ: «Anannganman min Nyanmiɛn, kɛ n nian wafa nga e nin min osufuɛ mun e fa ti laa'n, n wun kɛ w'a man é su dan. Yɛ sanngɛ min Min Anannganman, kan w'a fa ye a ju lɛ'n, ɔ ti kaan ɔ nyrun. ?Sa nga a wa yo man min osu'n nunfuɛ mun cɛn wie'n yɛ a su kɛn i ndɛ ekun-ɔn? ?Yɛ m bɔ n ti klɔ sran'n, yɛ a bo ndɛ nga su kle min-ɔn? ?N ´se sɛ ekun, min Min Anannganman? Ɔ bɔbɔ a si min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n. Ɔ ndɛ'n bɔ a kannin'n ti, ɔ nin ɔ klun-ufue su yɛ a yoli sa dandan nga mun-ɔn, kpɛkuun a fa be kleli min. Nanwlɛ Anannganman Nyanmiɛn, a ti dan. A lɛ-man wunsu. Nyanmiɛn fi nun-man lɛ, san wɔ. Be kan kleli ye sɔ. Nvle fi nun-man lɛ bɔ be kwla fa sunnzun Izraɛl nvle nin-ɔn. Izraɛl mɛn'n kunngba yɛ a ko kpɔli i Eziptfuɛ mun nin be amuɛn'm be sa nun-ɔn. A fɛ i yoli ɔ nvle. Yɛ wɔ man i dunman'n ɔ fuli, afin a yoli sa dandan mun, nin abonuan sa mun mɛnnin i mɛn nga nun wa. A yoli man Izraɛl nyannin wunmiɛn yɛ a fɛli i yoli ɔ nvle tititi, yɛ wɔ Anannganman a yoli i Nyanmiɛn. I ti'n, Anannganman Nyanmiɛn, e nin min osu'n e liɛ nga a kannin'n, yiɛ i nuan tititi. Man be manman ɔ dunman'n tititi. Man be se kɛ: ‹Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn nin-ɔn.› Yɛ man min osu'n nyan wunmiɛn titi. Anannganman wɔ bɔ a sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn, ɔ bɔbɔ a kan kleli min kɛ: ‹M ´man wɔ osu kun.› I ti kusu yɛ man n nyannin anwlɛn srɛli wɔ sa-a. Min Min Anannganman, ɔ liɛ'n a ti Nyanmiɛn, a kan ndɛ nanwlɛ. Yɛ w'a kan ndɛ fɛ nga a kle min. Ɔ man, yo min osufuɛ'm be ye, man be tran ɔ́ sa nun tititi, yɛ kɛ a fa kannin'n sa, min Min Anannganman, man ɔ́ sa kpa'n ɔ tran min awlo'n su tititi.» I sin David kwlali Filistifuɛ'm bɔ be yɛ be sie lika'n laa'n. Ɔ guali bé nyin ase. Ɔ deli sielɛ sɔ'n bé sa nun. David kwlali Moabfuɛ mun. Ɔ man be lali asiɛ wun. Ɔ man be lali be ngbinngbin nun. Yɛ ɔ fali nyanman kun sie i kpalɛ kun, yɛ kpalɛ nnyɔn. Be kwlaa nga be la lɛ'n, ɔ kunnin be. I sin ɔ sie i kpɛ nsan su, be kwlaa nga be la lɛ ɔ yacili be lɛ. Moabfuɛ'm be suli David, be tua lapo be mɛn i. David kwlali Rɛɔb i wa Adadezɛr b'ɔ ti Sɔba famiɛn'n nin i sonja mun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Adadezɛr waan ɔ ko fa lika bɔ Efrat nzue ba'n wo nun'n ekun. David trɛli i nnɛn kpanngɔ fufuɛ akpi-kun-nin-ya nso (1.700), ɔ trɛli i alɛ kunfuɛ nga be nanti be ja nun'n akpi-akpi ablaɔn (20.000) ekun. Ɔ kpɛli nnɛn kpanngɔ nga be cuɛn kakaklolo'm be kwlaa be jasin ndin'n nun, san kakaklolo ya be nnɛn kpanngɔ liɛ nga be cuɛn be'n yɛ ɔ yacili be lɛ nan ɔ'a fa be. Damas lɔ Sirifuɛ'm be bali Adadezɛr b'ɔ ti Sɔba famiɛn'n i ukalɛ, nan David ɔ'a kun be nun sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn (22.000). David sieli siefuɛ mun Damas lɔ Sirifuɛ'm be su. Sirifuɛ'm be suli David, be tua lapo be mɛn i. Kan kwlaa nga David kɔ lɛ'n, Anannganman man ɔ nyan jranwlɛ kpan. David fali Adadezɛr i gladi difuɛ'm be sika ɔkwlɛ nyrɛn mun bali Zerizalɛm. David fali aaba kpanngban kpa Adadezɛr i klɔ nga be flɛ be Betak nin Berɔta'n bé su bali. Tɔi b'ɔ ti Amat famiɛn'n tili i kɛ David ɔ'a kwla Adadezɛr i alɛ kunfuɛ'm be ngba. Yɛ ɔ sunmannin i wa Zɔram kɛ ɔ wa yo famiɛn David like nan ɔ yo i mmo kwlalɛ b'ɔ kwlali Adadezɛr nin i sonja mun ti. Afin alɛ o Adadezɛr nin Tɔi be afiɛn. Kɛ Zɔram ´ba'n, ɔ fali jɛtɛ ufue ninnge mun, sika ɔkwlɛ ninnge mun, nin aaba ninnge mun. Famiɛn David fali be mannin Anannganman kɛ nvle ng'ɔ kwlali be'n, b'ɔ fali be jɛtɛ ufue mun, ɔ nin be sika ɔkwlɛ mun mannin Anannganman'n sa. Nvle sɔ be yɛ: Siri, nin Moab, nin Amɔn osu'n, nin Filisti, yɛ Amalɛk. Ɔ fali ninnge ng'ɔ deli be Adadezɛr sa nun'n kusu fa mannin Anannganman. David nin Sirifuɛ'm be ko kunnin, ɔ kwlali be. Kɛ ɔ ´sɛ sin ba'n, ɔ nin Edɔmfuɛ'm be wa kunnin nan ɔ'a kwla be ekun. Ɔ kunnin Edɔmfuɛ akpi-akpi blu-nin-mɔcuɛ (18.000) Njin Kongo'n nun. Ɔ nyannin dunman. Ɔ fali siefuɛ mun sieli i Edɔm lɔ, ɔ sieli be Edɔm mɛn wunmuan'n nun. Edɔmfuɛ'm be suli David. Kan kwlaa nga David kɔ'n, Anannganman man ɔ nyan jranwlɛ. David yoli Izraɛl nvle wunmuan'n su famiɛn. Ɔ di nanwlɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be jɔlɛ dilɛ'n nun. Zɛriza i wa Zoab ti sonja'm be kpɛnngbɛn. Asilid i wa Zozafat ti famiɛn'n i nuan ijɔfuɛ. Asitib i wa Zadɔk, ɔ nin Abiatar i wa Asimelɛk be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ. Sɛraza ti fluwa klɛfuɛ. Zɛozada i wa Bɛnaza ti Keretfuɛ mun nin Pelɛtfuɛ'm bɔ be ti famiɛn David i gladi difuɛ'm bé su kpɛn. David i wa yasua'm be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ wie. Cɛn kun David usali kɛ: «?Sail osu'n nunfuɛ kun nyin tɛ o su bɔ n ´kwla yo i ye Zonatan dunman nun-ɔn ?» Sail i sa nun junman difuɛ kun kali i awlo'n nun lɛ. Be flɛ i kɛ Siba. Yɛ be flɛli i David wun lɔ-ɔ. David usɛli i kɛ: «?Wɔ yɛ be flɛ wɔ Siba nin-ɔn?» I waan: «Ɛɛn, nannan.» Yɛ famiɛn'n usɛli i kɛ: «?Sran uflɛ fi nun-man Sail osu'n nun bɔ n ´kwla n yo i ye kɛ Nyanmiɛn fa yo sran ye'n sa-a?» Siba tɛli i su kɛ: «Nannan, Zonatan i wa kun o lɛ, i ja'm be ti saciwa.» Famiɛn'n usɛli i kɛ: «?Ɔ o nin?» Siba tɛli i su kɛ: «Nannan, ɔ o Amiɛl i wa Makir i awlo lɔ, Lɔdɛbar lɔ.» Yɛ famiɛn David man be ko fɛli i Amiɛl i wa Makir i awlo lɔ Lɔdɛbar lɔ-ɔ. Kɛ Sail i wa Zonatan i klun ba liɛ Mɛfibɔsɛt wa toli David'n, ɔ kotoli ɔ utuli i nyin ase. David flɛli i, ɔ seli kɛ: «Mɛfibɔsɛt.» Ɔ sroli kɛ: «Nannaan.» David seli i kɛ: «Nán srɛ kun wɔ. N wa yo wɔ ye ɔ́ si Zonatan dunman nun. N ´fa ɔ nannan Sail i asiɛ'n kwlaa n ´man wɔ. Yɛ kusu min nin wɔ e ´di like tititi.» Yɛ Mɛfibɔsɛt kotoli-ɔ, i waan: «?Nannan, ɔliɛ alua fuɛn kɛ min sa'n yɛ min ndɛ ti wɔ cinnjin sa-a?» Yɛ David flɛli Sail i gbanflɛn Siba-a. Ɔ seli i kɛ: «N fali ɔ min Sail nin i osufuɛ'm bé bo ninnge'n kwlaa n mannin i anunman'n. A nin ɔ mma mun nin ɔ sufuɛ mun, amun `di junman i fie'm be su. Amun `fa like nga amun nyɛn i'n wie bla nan man ɔ nyan like di. Siɛn'n, min nin Mɛfibɔsɛt e ´di like tititi.» Siba lɛ ba blu-nin-nnun, yɛ i sa nun junman difuɛ'm be ti ablaɔn. Siba tɛli famiɛn'n su kɛ: «Nannan, kwlaa nga wɔ bɔ a ti min min'n ɔ waan n yo'n, n ´yo.» Mɛfibɔsɛt yoli kɛ famiɛn'n i wa'm be wie sa. Ɔ nin famiɛn'n yɛ be di like-ɔ. Mɛfibɔsɛt lɛ i wa kaan kun, be flɛ i kɛ Mika. Siba i awlo'n nunfuɛ'm be kwlakwla be ti Mɛfibɔsɛt i sa nun junman difuɛ. Mɛfibɔsɛt trannin Zerizalɛm, afin ɔ nin famiɛn'n yɛ be di like titi-ɔ. I ja nnyɔn'm be ti saciwa. I sin Amɔnfuɛ'm be famiɛn'n ɔ wa wuli. I wa Anɛn trannin i ja nun. David seli i wun kɛ: «N ´yo Nasas i wa Anɛn i kpa kɛ i si fa yoli min kpa'n sa.» David sunmannin i sran mun kɛ be ko yo i yako i si i wie'n ti. Yɛ David i sran'm be ko juli Amɔnfuɛ'm be mɛn'n nun lɔ-ɔ. Amɔn famiɛn i awlo lɔ sran dan dan'm be seli be min Anɛn kɛ: «?Ɔ yo wɔ kɛ ɔ́ si i nɛnnɛn dilɛ ti yɛ David yi sran bali ɔ yako yolɛ yɛ nin-ɔn? ?Nán klɔ'n i nzɔliɛ sielɛ nin i kplalɛ kɛ ɔ ko yo nan b'a utu i cɛn wie'n, i ti yɛ be bali-ɔ?» Yɛ Anɛn trali David i sran mun nan ɔ'a yi be akanza'n i bue, yɛ ɔ kpɛli be tralɛ'n i afiɛn'n yili, ɔ kpɛli i bé bo ndrɛ'n su, nan ɔ'a se be kɛ be wɔ. Kɛ David tili'n, ɔ sunmannin sran mun kɛ be ko kpa be atin. Nanwlɛ David i sran klikli sɔ'm be wunnin nyannzuɛn dan. Famiɛn'n man be ko seli be kɛ be `ka Zeriko lɔ lele man be akanza'n fu nan b'a ba. Kɛ Amɔnfuɛ'm be wunnin i kɛ b'a wɔ David safle'n, be fali sika be ko yiali Bɛt-Rɛɔb lɔ Sirifuɛ mun, ɔ nin Sɔba lɔ Sirifuɛ'm be sonja akpi-akpi ablaɔn (20.000), ɔ nin Maaka famiɛn'n i sonja akpi, ɔ nin Tɔbfuɛ'm be sonja akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000). David kusu tili i sɔ, nan ɔ'a sunman Zoab nin sonja kpakpa'm be ngba. Amɔnfuɛ'm be fiteli be wa jrannin klɔ'n i anuan'n nun alɛ'n i kunlɛ ti. Sirifuɛ nga be fin Sɔba nin Rɛɔb'n be nin Tɔbfuɛ nin Maakafuɛ'm be o be liɛ aawlɛ flɛnnɛn i lika uflɛ nun. Zoab wunnin kɛ i kpɔfuɛ'm be ti akpasua nnyɔn. Kun wo i sin, yɛ kun wo i nyrun. Yɛ ɔ kpali Izraɛl sonja kpakpa mun nan ɔ nin be b'a jranjran kɛ be nin Sirifuɛ'm be ´kun. Ɔ yacili sonja kun nga mun i niaan Abisai sa nun, be kusu be jranjrannin kɛ be nin Amɔnfuɛ'm be ´kun. Ɔ seli Abisai kɛ: «Sɛ Sirifuɛ'm be kwla min'n, bla wa de min. Sɛ kusu Amɔnfuɛ'm be kwla wɔ'n, n ko de wɔ. Jran kekle. E `fa yakpa e `kun alɛ'n e `man e nvle'n ɔ nin e Nyanmiɛn'n i klɔ mun! Man Anannganman i klun sa'n yo!» Zoab nin i sran'm be ɔli kɛ be nin Sirifuɛ'm be ko ta su, nan Sirifuɛ'm b'a wanndi bé bo. Amɔnfuɛ'm be ´nian-an, Sirifuɛ'm be su wanndi, yɛ be kusu be wanndili Abisai'm be bo wluli klɔ'n nun-ɔn. Zoab nin Amɔnfuɛ'm b'a kun-man alɛ'n kun, nan ɔ'a ba Zerizalɛm. Sirifuɛ'm be wunnin kɛ Izraɛlfuɛ'm b'a kwla be, yɛ be yiali be sonja mun-ɔn. Adadezɛr ko yiali Sirifuɛ nga be o nzue'n sin lɔ'n, nan b'a ba Elam. Sɔbak b'ɔ ti Adadezɛr i sonja'm bé su kpɛn'n yɛ ɔ dun mmua be nyrun-ɔn. Kɛ David tili'n, ɔ yiali Izraɛlfuɛ'm be kwlaa nan b'a kpɛ Zurdɛn'n b'a ba Elam. Sirifuɛ'm be jranjrannin, be nin David nin i sran'm be kunnin. Sirifuɛ'm be wanndili Izraɛlfuɛ'm bé bo. David nin i sran'm be kunnin be kakaklolo ya nso bé su nnɛn kpanngɔ mun, ɔ nin be nnɛn kpanngɔ fufuɛ akpi-akpi ablanan (40.000). Be boli Sɔbak b'ɔ ti be sonja kpɛnngbɛn'n i kannin nan ɔ'a wu lɛ. Kɛ famiɛn nga be su Adadezɛr su'n be wunnin kɛ Izraɛlfuɛ'm b'a kwla be'n, be nin Izraɛlfuɛ'm be siesieli be afiɛn, nan b'a su be. Kɛ ɔ fin i lɛ'n, Sirifuɛ'm b'a uka-man Amɔnfuɛ'm be alɛ kunlɛ'n nun kun. Kɛ afuɛ nuan yiali bɔ be ´wlu uflɛ nun'n, kpɛkuun famiɛn'm be alɛ kunlɛ blɛ'n juli, yɛ David man Zoab, ɔ nin sonja'm bé su kpɛn mun, ɔ nin Izraɛl sonja'm be kwlaa be ɔli kɛ be nin Amɔnfuɛ'm be ko kun. Be sacili Amɔnfuɛ'm be mɛn'n. Be kpɛ sin yiali Raba klɔ'n, sanngɛ David kali Zerizalɛm lɔ. Le kun nnɔsua wia'n nun David jasoli i bɛ'n su, ɔ ɔli i sua'n i ti gbagblagba'n su lɔ, ɔ ɔli nanti-nantilɛ kanngan. Kɛ ɔ o nglo lɔ'n, ɔ ´nian-an, bla kun su wunnzin. Bla sɔ'n ti klanman kpa. David man be usali bla'n i wun ndɛ. Be seli David kɛ: «Be flɛ bla'n i kɛ Bat-Seba. I si yɛlɛ Eliam. I wun yɛlɛ Iri b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n.» Yɛ David sunmannin sran kɛ be ko se i kɛ ɔ `bla. Yɛ ɔ bali-ɔ, nan David nin i b'a la. I sin, bla'n yoli i wun saun yɛ ɔ sɛli i sin ɔli i awlo-ɔ. Bat-seba wa wunnzɛli yɛ ɔ sunmannin sran kɛ ɔ ko se David kɛ ɔ'a wunnzɛ. Yɛ David toli Zoab ngaliɛ kɛ: «Se Iri b'ɔ ti Ɛtfuɛ kɛ n lɛ i awuliɛ.» Yɛ Zoab man Iri bali-ɔ. Kɛ ɔ juli lɔ'n, David usɛli i bɔbɔ Zoab, nin sonja mun, ɔ nin alɛ'n be wun ndɛ. Yɛ David seli Iri kɛ: «Kɔ wɔ awlo ko de wunmiɛn.» Yɛ Iri fin famiɛn'n i sua nun lɔ fiteli-ɔ. I sin, famiɛn'n mannin like kɛ be fa ko cɛ Iri. Kannzu Iri a ɔ-mɛn i awlo. Ɔ lali famiɛn'n i sua'n i nyrun lɛ kan famiɛn'n i sran'm be la lɛ'n. Be seli David kɛ: «Iri a ɔ-mɛn i awlo.» Yɛ David seli Iri kɛ: «?A fin lika mmua nin-ɔn, ɔ yo sɛ ti yɛ a kɔ-man wɔ awlo-ɔ?» Yɛ Iri tɛli David su kɛ: « Anannganman i alaka'n, ɔ nin Izraɛlfuɛ mun, ɔ nin Zidafuɛ'm be la tannin sua'n nun. Min min Zoab ɔ nin sonja'm be su kpɛnngbɛn'm be la aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. ?Yɛ min yɛ n wɔ awlo n ko nɔn nzan, n ´di like, nan e nin mín yi e la-a? N kan Nyanmiɛn ti, n kwla yo-mɛn i sɔ ndɛkɛn, n kwla yo-mɛn i sɔ ainman.» Yɛ David seli i kɛ: «Yoo! Ka wa ndɛ, ainman wuun m'an man wɔ atin nan w'a wɔ.» Iri kali Zerizalɛm le kun sɔ'n nun lele aliɛ'n cɛnnin. David flɛli i, ɔ mɛnnin i aliɛ nin nzan, ɔ dili ɔ nɔnnin. David man nzan boli i, sanngɛ nnɔsua ɔ'a ɔ-mɛn i awlo, ɔ ko lali kan famiɛn'n i sran'm be la lɛ'n. Nglɛmun David klɛli fluwa fa mannin Iri kɛ ɔ `fa ko man Zoab. Ɔ klɛli fluwa'n nun kɛ: «Amun `fa Iri `sie i sonja'm be nyrun kan alɛ'n yri kpa lɛ'n nan amun `yaci i ngunmin, man bé sa kɛn nan ɔ wu.» Kɛ Zoab nin i fuɛ'm be jranjrannin klɔ'n i sin'n, ɔ fali Iri sieli i kan ɔ si kɛ be kpɔfuɛ'm be sonja kpakpa'm be o lɛ'n. Klɔfuɛ'm be nin Zoab nin i fuɛ'm be kunnin. David i sonja kpɛnngbɛn wie mun, ɔ nin i sonja kun nga'm be wie'm be wuli. Iri b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n, ɔ wuli wie. Zoab sunmannin sran kɛ ɔ ko bo alɛ'n nun jasin'n kle David. Ɔ seli sunmanfuɛ'n kɛ: «Kɛ a wie alɛ'n nun jasin'n kwlaa bo'n, sɛ a ´nian nan famiɛn'n ɔ'a fa ya nan ɔ se wɔ kɛ: ‹?Nzu ti yɛ amun kunnin alɛ'n amun wunngeli klɔ'n wun koko sɔ-ɔ? ?Amun si-man kɛ be jran klɔ wun talɛ'n su be to like yi i asiɛ wun? ?Wan yɛ ɔ kunnin Zɛribaal i wa Abimelɛk-ɔ? ?Nán bla kun yɛ ɔ jran talɛ'n su toli yɛbuɛ dan kun yili i su Tebɛz lɔ yɛ ɔ wuli-ɔ ? ?Nzu ti yɛ amun wunngeli talɛ wun lɔ-ɔ?› Sɛ ɔ se sɔ'n, se i kɛ: ‹Iri b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n, b'ɔ ti ɔ sonja su kpɛn'n, i kusu wuli wie.› » Yɛ sunmanfuɛ'n wɔli-ɔ. Ɔ ko kannin nga Zoab fa wlɛli i nuan'n kleli David. Ɔ seli David kɛ: «Be ta'n kwlali ye, sran sɔ'm be nin ye ko kunnin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, sanngɛ e kpɛli e nyin yɛ e suli bé su lele juli klɔ'n i anuan'n nun. Kpɛkuun ta tofuɛ'm be jrannin talɛ'n su be toli ɔ sonja kpɛn'm be ta nan b'a wu. Iri b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n, b'ɔ ti ɔ sonja su kpɛn'n, i kusu wuli wie.» David seli sunmanfuɛ'n kɛ: «Kan kle Zoab kɛ nán ng'ɔ o lɛ'n sɛnngɛn i akunndan tra su. Alɛ'n, kɛ ɔ ti sɔ-ɔ, ɔ kun-man sran bue kunngba. Kɛ ɔ kun bue kun su wa fuɛ be nun wie mun'n, ɔ kun bue kun ng'ɔ o lɔ'n i sufuɛ'm be nun wie mun. Ɔ `kpinndin i wun, ɔ nin klɔ'n sufuɛ'm be `kun nan ɔ `saci klɔ'n.» Kɛ Iri i yi'n tili i wun'n i wie'n, ɔ sunnin i. Kɛ be wieli sɛ'n yo'n, David man be ko fɛ bali i awlo lɛ, ɔ jɛli i, yɛ ɔ nin i be wuli ba yasua kun. Anannganman sunmannin Natan David wun lɔ. Ɔ ko toli i nan ɔ'a se i kɛ: «Sran nnyɔn be o klɔ kun su. Kun ti anyanbeunfuɛ, yɛ kun ti yalɛfuɛ. Anyanbeunfuɛ'n lɛ bua nin nannin kpanngban kpa. Yalɛfuɛ'n i bua'n ti kaan kunngba cɛ. Ɔ ko toli, ɔ tɛli i ɔ nin i bɔbɔ i mma mun, be nyinnin i sa nun likawlɛ. Aliɛ ng'ɔ di'n, i wie yɛ ɔ mɛn i-ɔ. Ɔ nin i be nɔn klowa kunngba nun. Kɛ ɔ la sa'n, ɔ lɛ i i wun lɛ, ɔ yoli kɛ i wa bla sa. Le kun aofuɛ kun wa sikeli anyanbeunfuɛ'n. Kɛ ɔ ´fa i bua nin i nannin'n wie wlɛ i tro nun'n, ɔ'a yo-mɛn i sɔ. Ɔ ko fali yalɛfuɛ'n i bua'n yɛ ɔ fa wlɛli i aofuɛ'n i tro nun-ɔn.» David fali ya kpa bian sɔ'n wun. Ɔ seli Natan kɛ: «N kan Nyanmiɛn, sran ng'ɔ yoli i sɔ sa'n, ɔ nin wie wulɛ yɛ ɔ fata-a. Ɔ fata kɛ ɔ fa bua nnan sie kun'n i osu aunnvuɛ b'ɔ si-man'n b'ɔ yo sa sɔ'n ti.» Yɛ Natan seli David kɛ: «Sran sɔ'n yɛlɛ wɔ. Anannganman Izraɛl Nyanmiɛn'n waan: ‹M bɔbɔ n kpali wɔ kɛ a yo Izraɛlfuɛ'm be famiɛn, n deli wɔ Sail sa nun. N fɛli i awlo'n m mannin wɔ, n fɛli i yi mun m mannin wɔ. N fali Izraɛl akpasua'n nin Zida akpasua'n m mannin wɔ. Sɛ nga m mannin wɔ'n ɔ ti kaan'n, n kwla uka su. ?Yɛ ɔ yo sɛ ti yɛ a yoli min ndɛ'm be finfin, bɔ a yoli sa nga n klo-mɛn i nin-ɔn? A kunnin Iri b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n. A yoli man Amɔnfuɛ'm be kunnin i alɛ'n nun, kpɛkuun a fɛli i yi'n yoli ɔ liɛ. I sɔ'n ti, alɛ su jaso-man wɔ awlo'n nun le nan kɛ ɔ ´yo-ɔ, ɔ'a yo-ɔ, ɔ finfin bɔ a yoli min bɔ a fali Iri b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n i yi'n yoli ɔ liɛ'n ti. Min wan yo, sa yalɛ nga n ´fa yi ɔ su'n, ɔ ´fin wɔ awlo'n nun. N ´fa ɔ́ yi mun ɔ nyrun lɛ, n ´fa man ɔ osufuɛ'n kun, ɔ nin be wa la wia klakla kpa'n nun. Nga a yoli i nvialiɛ nun'n, n wa yo i Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be nyrun wia'n nun.› » Yɛ David seli Natan kɛ: «N yoli sa tɛ Anannganman wun.» Natan tɛli David su kɛ: «Anannganman ɔ'a yaci ɔ sa sɔ'n ɔ'a cɛ wɔ. A su wu-man, sanngɛ wɔ man Anannganman i kpɔfuɛ'm be yoli i finfin. I sɔ'n ti ba nga w'a wu i yɛ'n ɔ ´wu.» Yɛ Natan ɔli i awlo-ɔ. Anannganman man ba nga David nin Iri i angboti'n be wuli i'n, ɔ wa tɔli tukpacɛ kekle kpa. David srɛli Nyanmiɛn mannin bakan'n. Ɔ cili nglɛmun. Kɔnguɛ kɛ ɔ ju i sua lɔ'n, ɔ la asiɛ wun. I awlo'n nun kpɛnngbɛn'm be ko seli i kɛ ɔ mɛn i wun su, sanngɛ ɔ'a kplin-man su. Ɔ nin be ɔ'a di-man like likawlɛ. I le nso su'n, bakan'n wuli. David i mantanfuɛ'm be wun-man kɛ be ´yo nan b'a kan kle i kɛ ba'n wuli-ɔ. Be waan: «Kɛ bakan'n i nyin tɛ o su'n bɔbɔ'n, ndɛ nga e kan kle i'n, ɔ fa-man. ?Yɛ sɛ e se i kɛ ba'n wuli'n, ɔ su yo-mɛn i wun like?» David ´nian-an, i mantanfuɛ'm b'a wɔ bé nuan ase bé su tu aswre, kpɛkuun ɔ wunnin i wlɛ kɛ ba'n ɔ'a wu. Yɛ ɔ usali be kɛ: «?Ba'n wuli?» Be tɛli su kɛ: «Ɛɛn, ɔ wuli.» Yɛ David jasoli nan ɔ'a wunnzin, ɔ kpakpali, yɛ ɔ wlali tralɛ uflɛ. Kpɛkuun ɔ ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ, ɔ ko kotoli i bo. Kɛ ɔ sɛli i sin i awlo lɔ'n, i waan be `mɛn i like man ɔ di. Be mɛnnin i, ɔ dili. I mantanfuɛ'm be usɛli i kɛ: «?Sa nga a yo i yɛ'n, i bo ti sɛ? Kɛ ba'n i nyin o su'n, a cili nglɛmun, a sunnin. Ɔ wuli siɛn'n, kpɛkuun a jaso asiɛ wun, a di like.» David waan: «Kɛ ba'n i nyin tɛ o su'n, n cili nglɛmun n sunnin. N waan sɛ wienun-ɔn, Anannganman ´si min aunnvuɛ nan ba'n ko wu-man o! ?Siɛn'n bɔ ɔ'a wu kwlaa nin-ɔn, n ´ci nglɛmun sɛ? N kwla fɛ-mɛn i n sɛ-man i sin wa kun. M bɔbɔ min yɛ n ´kɔ kan ɔ o lɔ nin-ɔn. I liɛ'n, ɔ sɛ i sin wa ekun-ɔn, ɔ yo-man ye.» David fɔnvɔli i yi Bat-Seba. Ɔ nin i be lali. Bat-Seba wuli ba yasua kun. Ɔ flɛli i kɛ Salomɔn. Anannganman kloli ba sɔ'n. Ɔ sunmannin Natan kɛ ɔ ko kɛn i sɔ kle David, nan Natan ɔ'a tɔn ba'n i dunman kɛ Zɛdidza, klolɛ bɔ Anannganman klo i'n ti. Zoab nin Amɔnfuɛ'm be klɔ nga be flɛ i Raba'n i su fuɛ'm be kunnin, nan ɔ'a fa akpasua nga famiɛn'n tran lɛ'n. Yɛ ɔ sunmannin sran David sin kɛ be ko se i kɛ: «E nin Rabafuɛ mun e kunnin, m'an fa klɔ'n i kan nga nzue'n wo lɔ'n. Nan i ti flɛflɛ sonja nga be ka lɔ'n, nan amun nin klɔ'n i su fuɛ'm be wa kun, nan ɔ bɔbɔ fa klɔ sɔ'n. Sɛ min yɛ n fa'n, min yɛ n ´nyan su dunman-an.» Yɛ David flɛflɛli sonja'm be kwlaa, nan ɔ'a ɔ Raba. Ɔ nin klɔ'n i su fuɛ'm be kunnin nan ɔ'a fa. Ɔ yili amuɛn nga be flɛ i Milkɔm i ti kle'n. Kle sɔ'n i nɔnnin'n tra kilo ablasan. Yɛbuɛ kpakpa wie'm be tata su. Be fa wlali David i ti. David isali klɔ'n nun ninnge kpanngban kpa ɔli. Ɔ fali klɔ'n nun sran mun bali Izraɛl. Ɔ fa be wlali plɔtrɔ nun: wie'm be dili waka junman, wie'm be kpacili yɛbuɛ, wie'm be kpɛli waka, wie'm be kpɛli bliki. Amɔnfuɛ'm be klɔ'n kwlaa su ɔ yoli be sɔ. Yɛ ɔ nin i sonja'm be sali bé sin Zerizalɛm-ɔ. I sin'n, sa ng'ɔ juli'n yɛ: David i wa Absalɔm i niaan bla kun o lɛ, ɔ ti klanman kpa, be flɛ i kɛ Tamar. Kannzu David i wa Amnɔn klo i sa. I niaan bla Tamar dunman nun ti ɔ la-a, ɔ lafi-man, ɔ'a tɔ i ti tukpacɛ. Amnɔn wun-man kɛ ɔ ko yo nan ɔ'a nyɛn i-ɔ, afin ɔ tɛ yo talua mɔnnɛn. Amnɔn lɛ i janvuɛ kun, David i niaan Simea i wa-a. Be flɛ i kɛ Zɔnadab, ɔ si gblɛ kpɛ kpa. Zɔnadab usɛli i kɛ: «?Ɔ bɔbɔ bɔ a ti famiɛn wa'n, ɔ yo sɛ ti yɛ kɛ aliɛ'n ´cɛn b'ɔ ´san kɔ'n, wuun a ´yo kokloo sɔ-ɔ? Kan sa'n kle min.» Amnɔn tɛli i su kɛ: «N klo min niaan Absalɔm i niaan bla Tamar.» Yɛ Zɔnadab seli i kɛ: «La ɔ bɛ'n su nan yo kɛ ɔ wunnɛn yo wɔ ya sa. Sɛ ɔ́ si ba ɔ yako yolɛ'n, se i kɛ: ‹N klo kɛ min niaan bla Tamar wa yo like kan man min man n di. Man ɔ wa tɔn i min nyrun wa nan i bɔbɔ fa man min man n di.› » Yɛ Amnɔn lali-ɔ. Ɔ yoli kɛ i wunnɛn yo i ya sa. Famiɛn'n bali i yako yolɛ. Yɛ Amnɔn seli i kɛ: «N klo kɛ min niaan bla Tamar bla wa tɔn gato nnyɔn, nan i bɔbɔ fa man min man n di.» Yɛ David man be ko seli Tamar sua lɔ kɛ ɔ wɔ i niaan bian Amnɔn i sua lɔ ko tɔn like mɛn i-ɔ. Yɛ Tamar ɔli i niaan bian Amnɔn i sua lɔ-ɔ, kɛ ɔ ´kɔ'n wuun ɔ'a la. Tamar guali sanmlɛn'n nun nzue, ɔ fɔtɔli. Ɔ tɔnnin gato'n i nyrun lɛ, gato'n beli. Kpɛkuun ɔ yili gato'n sɛ nga be fa tɔn'n nun. Ɔ fa mɛnnin i, kpɛkuun i waan ɔ di-man. I waan: «Man sran'm be kwlaa be fite.» Yɛ sran'm be kwlaa be fiteli-ɔ. Yɛ ɔ seli Tamar kɛ: «Fa gato'n bla sua ba'n nun wa man n di.» Yɛ Tamar fali gato ng'ɔ yoli'n ɔ fa ko mannin i niaan bian Amnɔn i sua ba'n nun lɔ-ɔ. Kɛ ɔ ´fa mɛn i kɛ ɔ `di'n yɛ ɔ trɛli i-ɔ. I waan: «E `la, min niaan bla.» Tamar seli kɛ: «Aa! Min niaan, nán mian min kɛ a nin min la. Be yo-man nga Izraɛl wa. Nán bo tete nga. ?N ´fɛ i sɔ nyannzuɛn liɛ'n n ´kɔ nin? Ɔ kusu sɛ a yo sɔ'n, a ´kaci finfinfuɛ Izraɛl mɛn'n nun. N ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, ɔ li kan kle famiɛn'n. Ɔ su se-man kɛ ɔ fa-man min man-man wɔ.» Amnɔn ɔ'a fɛ-mɛn i su ɔ'a tie-man nga Tamar kannin'n. Ɔ miɛnnin i nan ɔ nin i b'a la kekle nun, kpɛkuun ɔ wa kpɔli i tɛtɛ kpa. Kpɔlɛ sɔ'n, i dan trali klolɛ nga ɔ dun mmua kloli i'n. Yɛ ɔ seli i kɛ: «Sin fite.» Yɛ Tamar waan: «Nán yo sɔ, afin sɛ a fuan min'n, i sɔ sa tɛ liɛ'n tra nga a dun mmua yoli min'n.» Sanngɛ Amnɔn ɔ'a tie-man. Ɔ flɛli gbanflɛn nga ɔ di i junman'n nan ɔ'a se i kɛ: «Fuan bla nga man ɔ wɔ, nán n wun i, ɔ `fite nan nyin anuan'n i sin.» Gbanflɛn'n fɛli i fiteli yɛ ɔ toli anuan'n nun-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Tamar i tralɛ dan jaja nun'n wo i wun, afin yɛ ɔ ti famiɛn'm bé mma mmla nga be tɛ yo talua mɔnnɛn'm bé tralɛ-ɔ. Tamar fali nzuɛn guɛli i ti'n su. Ɔ titili i tralɛ tɛnndɛn jaja nun'n nun, kpɛkuun ɔ fɛ i sa guɛli i ti, ɔ ´kɔ'n, wuun ɔ ´sun. I niaan bian Absalɔm usɛli i kɛ: «?Ɔ niaan bian Amnɔn nin wɔ lali? Min niaan bla muan ɔ́ nuan, ɔ niaan-an! Nán fa sa sɔ'n yo ndɛ kan.» Yɛ Tamar fɛli i awlaboɛ'n trannin i niaan bian Absalɔm awlo lɔ-ɔ. Kɛ famiɛn David tili sa sɔ'n, ɔ fali ya dan. Kɛ ɔ fin lɛ'n, Absalɔm nin Amnɔn b'a ijɔ-man kun. I nyin cili i, afin ɔ yoli i niaan bla'n i finfin. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, i afuɛ nnyɔn sinnin. Le kun bua ndrɛ kpɛfuɛ'm be ɔli Absalɔm sin Baal-Azɔr lɔ, lika sɔ'n mantan Efraim. Yɛ Absalɔm flɛli famiɛn'n i mma'm be kwlaa. Absalɔm ko toli David. I waan: «Nannan, bua ndrɛ kpɛfuɛ'm b'a ba mín sin lɔ, yɛ n waan n ´se wɔ nan a nin ɔ mantanfuɛ'm be bla min wun lɔ.» Yɛ famiɛn'n seli i kɛ: «Nán man ɔ yo sɔ mín wa, sɛ e kwlakwla e ko gua ɔ́ sa su ɔklɔɔ sɔ'n, ɔ ´yo ɔ su trɔ.» Ɔ kɛnnin lelele famiɛn'n ɔ'a kplin-man su. Nan famiɛn'n ɔ'a yrɛ i nguan. Absalɔm waan: «Yoo, sɛ ɔ waan a kɔ-man'n, man min niaan bian Amnɔn i atin man ɔ ko sunman ye.» Famiɛn'n usɛli i kɛ: «?Ɔ `ko yo nzu ɔ lika lɔ?» Absalɔm srɛli i lelele yɛ famiɛn'n man i mma'm be kwlaa be ɔli-ɔ. Amnɔn ɔli wie. Absalɔm seli i gbanflɛn'm be kɛ: «Amun `nian Amnɔn su kpa, sɛ nzan'n ti i kpa'n, kɛ n ´se kɛ: ‹Amun `kun Amnɔn,› kpɛkuun amun `kun i. M bɔbɔ min dunman nun amun `jran kekle, amun `tra amun anwlɛn. Nán srɛ kun amun.» Absalɔm i gbanflɛn'm be niannin nga be min'n kan kleli be'n su be yoli. Kpɛkuun famiɛn'n i mma'm be kwlaa be fuli nnɛn bɔ be flɛ i milɛ'n be su, nan b'a wanndi b'a ɔ. Kɛ be ´kɔ'n, bɔ be tɛ o atin nun'n, wuun David ɔ'a dun mmua ɔ'a ti i lɔ lalaa kɛ: «Absalɔm ɔ'a kun famiɛn'n i mma'm be kwlaa, kun sa ɔ'a ka-man lɛ.» Yɛ famiɛn'n jasoli-ɔ, ɔ titili i wun tralɛ'm be nun, kpɛkuun yɛ ɔ lali asiɛ wun-ɔn. I mantanfuɛ'm be kwlaa be o i wun lɛ. Be titili be wun tralɛ'm be nun wie. Nan David i niaan Simea i wa Zɔnadab ɔ'a se kɛ: «Nannan nan, nán bu i kɛ be kunnin ɔ mma yasua'm be kwlaa. Amnɔn kunngba yɛ ɔ wuli-ɔ. Kɛ ɔ fin cɛn b'ɔ nin Absalɔm i niaan bla Tamar be lali kekle nun'n, yɛ Absalɔm fuali kɛ ɔ ´kun i-ɔ. Famiɛn,, nán ɔ wa yasua'm be kwlaa yɛ be wuli-ɔ. Amnɔn kunngba yɛ ɔ wuli-ɔ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Absalɔm wanndili. Gbanflɛn nga ɔ nian klɔ'n su'n ɔ ´nian-an, sran kaka kpa be fin Ɔrɔnfuɛ'm be atin'n ng'ɔ o kpɔlɛ'n su lɔ'n i nun lɔ be su ba. Yɛ Zɔnadab seli famiɛn'n kɛ: «Nannan, ɔ mma mun yɛ be ´ba yɛ. Nga n kannin'n kpɛnnin su.» I nuan'n b'ɔ ´tɔ cɛ'n, famiɛn'n i mma'm be yɛ b'a ba yɛ. Be tikeli bé ti be sunnin. Famiɛn'n nin i mantanfuɛ'm be kusu be sunnin kpa. Famiɛn'n sunnin i wa'n cɛn'n kwlakwlakwla. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Absalɔm ɔ'a wanndi ɔ'a ko talo Amiir b'ɔ ti Gesir famiɛn'n i wa Talmai. Absalɔm wanndi ɔli Gesir, ɔ dili afuɛ nsan lɔ. Ya nga famiɛn David fɛli i Absalɔm wun'n Amnɔn i wulɛ'n ti'n, ɔ kannin ase, afin i wla fili i wun. Zɛriza i wa Zoab wunnin kɛ famiɛn'n i wla su lo Absalɔm. Yɛ ɔ sunmannin sran Tekoa lɔ kɛ ɔ ko fa bla ngwlɛlɛfuɛ kun bla. Kɛ bla'n bali'n, ɔ seli i kɛ: «Yo kɛ ɔ sran ɔ'a wu sa. Wla sɛnvuɛ tralɛ nán kpakpa nyanngo. Yo kɛ bla wie b'ɔ o sɛ nun ɔ'a cɛ sa. Ko to famiɛn'n nan kan ndɛ nga n wa kan kle wɔ yɛ'n kle i.» Yɛ Zoab fali ndɛ ng'ɔ ´ko kan'n wlɛli i nuan-an. Yɛ Tekoa bla'n ɔli famiɛn'n i nyrun lɔ-ɔ, ɔ kotoli, ɔ utuli i nyin ase, nan ɔ'a se i kɛ: «Nannan, de min!» Famiɛn'n usɛli i kɛ: «?Nguɛ sa-a?» Ɔ tɛli i su kɛ: «Nian, n ti angboti, mín wun'n wuli. Nannan, n lɛ ba nnyɔn, ngondin ko tɔli be afiɛn fie su lɔ. Sran fi nun-man lɛ nan ɔ'a ti be nun, kpɛkuun kun kunnin i wiengu kun'n. Kpɛkuun min osufuɛ'm b'a jaso mín wun kpan. Be waan: ‹Fa ba ng'ɔ kunnin i niaan'n fa bla man e kun i e sie i osu, nan aja difuɛ sɔ'n tu lɛ.› Ɔ ti kɛ min osu kan'n yɛ be waan be ´nunnun i-ɔ. Be klo kɛ mín wun i dunman'n nunnun mlɔnmlɔn asiɛ'n su.» Famiɛn'n seli bla'n kɛ: «Kɔ wɔ awlo, n wa siesie m man wɔ.» Yɛ Tekoa bla'n seli famiɛn'n kɛ: «Min min, man i sɔ sannzan liɛ'n tɔ min nin min awlo'n su, nán ɔ tɔ wɔ annzɛ ɔ sielɛ'n su.» Famiɛn'n waan: «Sran ng'ɔ kan ɔ ndɛ'n, fɛ i bla mín ja su wa. Sɛ be se i kɛ ɔ `kan wɔ ekun'n, ɔ ´se kɛ cɛcɛ.» Bla'n waan: «Nannan, nian Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n ti ta min nda man n wun nun kɛ sran ng'ɔ ti sran nga be kunnin i klunngbɔ tufuɛ'n ɔ su kun-man mín wa'n, kɛ ɔ ´yo nan min nyrɛnnɛn'n ɔ'a uka-man su'n ti.» Famiɛn waan: «N kan Nyanmiɛn, ɔ́ wa'n i ti ndrɛ bɔ kun sa su tɔ-man asiɛ wun.» Yɛ bla'n waan: «Nannan, yaci n lɛ ndɛ kun ekun n ´kan.» Famiɛn'n waan: «Kan.» Yɛ bla waan: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ w'a yo-mɛn i sɔ w'a man-man Nyanmiɛn i nvle nin-ɔn? Ndɛ nga a kannin be lɛ'n, be buli wɔ fɔ, afin ɔ waan a man-man ɔ wa ng'ɔ wanndi ɔli mɛn uflɛ nun'n i atin man ɔ ba-man. Ɔ lɛ-man e nun kun b'ɔ su ko wu-man-an. Kɛ e ko wu'n, e ti kɛ nzue bɔ ɔ'a utu'n sa, be isa-a, ɔ yo-man ye kun, sanngɛ Nyanmiɛn ɔ'a sie-man ba ng'ɔ wanndi ɔli mɛn wie nun i liɛ'n sɔ kɛ ɔ ka lɔ. Ɔ'a sie-mɛn kɛ ɔ trɛn i bɔbɔ Nyanmiɛn'n i wun mmua. Sɛ m bali kɛ n wa kan ndɛ nga n kle wɔ'n, sran'm be wlan-wlannin min ti-ɔ, sanngɛ n seli mín wun kɛ: ‹N ´kan kle i, wienun-ɔn, ɔ ´nian nga bɔ min bɔ n ti i afanniɛn bla'n n kan'n su ´yo.› N seli min wun kɛ: ‹Sakpa-sakpa, famiɛn'n ɔ ´le min sran nga i waan ɔ ´nunnun min nin mín wa'n, nan nán e tran Nyanmiɛn i nvle'n nun wie kun'n, i sa nun.› N seli min wun ekun kɛ: ‹N lafi su kɛ ndɛ nga famiɛn'n b'ɔ ti min min'n ´kan'n, ɔ ´gua n wla ase yɛlɛ kɛ famiɛn'n b'ɔ ti min min'n, ɔ ti kɛ Nyanmiɛn i anz sa. Ɔ si tɛ nin kpa'n be ngbaciɛ. Man Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n nin wɔ tran.› » Yɛ famiɛn'n seli bla'n kɛ: «N wa usa ɔ́ sa kun. Nán kpɛ min gblɛ.» Bla'n waan: «Usa, famiɛn min min.» Famiɛn'n usɛli i kɛ: «?A nin Zoab amu'an cici-man yɛ ɔ o lɛ-ɔ?» Bla'n waan: «Nannan, n kan ɔ ti, nán ato sa yɛ a usali-ɔ. Sakpa, Zoab b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n yɛ i waan n kan-an. Ndɛ nga n kɛnnin lɛ'n kwlaa i yɛ ɔ fa wlali mín nuan-an. Zoab waan ɔ ´yo sɔ nan ndɛ'n i nyin'n fia kan ti-ɔ. Sanngɛ min min, ɔ ngwlɛlɛ'n ti kɛ Nyanmiɛn i anz'n i liɛ'n sa. A si mɛn'n nun sa'n ngba.» Famiɛn'n wa seli Zoab kɛ: «N kplinnin ndɛ nga a kannin'n su. Ko fa Absalɔm bla.» Yɛ Zoab kotoli utuli i nyin ase-ɔ, nan ɔ'a la famiɛn'n i ase. I waan: «Nannan, ndɛkɛn m'an wun kɛ min wun yo wɔ fɛ, afin min ndɛ nga n kannin'n w'a fa su.» Yɛ Zoab ɔli Gesir nan ɔ'a fa Absalɔm ɔ'a ba Zerizalɛm. Sanngɛ famiɛn'n waan: «Man ɔ wɔ i awlo. Nán ɔ bla min nyrun wa.» Yɛ Absalɔm ɔli i awlo-ɔ. Ɔ'a ju-man famiɛn'n nyrun lɔ. Izraɛl mɛn nun'n, sran fi i klanman nin Absalɔm sɛ-man. Kɛ ɔ fɛ i ja'n bo lele fa ´ju i ti su'n, ɔ lɛ-mɛn i lika kun b'ɔ yo-man nyɛnmɛn-ɔn. Sran kwlaa yi i ayɛ. Afuɛ nuan'n kwlaa ɔ yi i ti'n, afin i ti muɛn'n yo nɔnnin. Kɛ ɔ ko yi'n, kpɛkuun ɔ sunnzun i toe su. I nɔnnin ɔ trɛ i liɛ kilo nnyɔn. Wafa nga famiɛn'n fa kleli, i su yɛ ɔ nian sunnzun-ɔn. Absalɔm wuli ba yasua nsan yɛ ba bla kun. Be flɛ ba bla kɛ Tamar. Tamar ti bla klanman kpa. Absalɔm trannin Zerizalɛm afuɛ nnyɔn, ɔ'a ju-man famiɛn'n i nyrun le. Cɛn kun ɔ sunmannin sran Zoab sin. I waan ɔ ´sunmɛn i famiɛn'n wun lɔ. Zoab waan ɔ ba-man. Ɔ sunmannin sran i sin ekun, i waan ɔ ba-man. Yɛ Absalɔm seli i sufuɛ'm be kɛ: «Amun `nian, Zoab i ɔrz fie'n yɛ ɔ mantan min liɛ'n lɛ-ɔ. Amun `fa sin yi nun.» Yɛ Absalɔm i sufuɛ'm be to sin yili nun-ɔn. Yɛ Zoab ko toli Absalɔm i awlo lɔ-ɔ. Ɔ usɛli i kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ sufuɛ'm be wɔli min fie'n nun-ɔn?» Absalɔm tɛli i su kɛ: «N sunmannin sran ɔ sin kɛ be se wɔ kɛ a bla nan a ko usa famiɛn'n kɛ: ‹?Ɔ yo sɛ ti yɛ n fin Gesir m bali yɛ? Sɛ n tɛ o lɔ'n, wuun ɔ flunman.› I ti'n n klo kɛ n ´wun i wun. Sɛ n yoli sa tɛ'n, man ɔ kun min.» Zoab ko toli famiɛn'n nan ɔ'a kan kle i. Famiɛn'n flɛli Absalɔm. Absalɔm ɔli famiɛn'n nyrun lɔ. Ɔ kotoli i bo, ɔ utuli i nyin ase. Nan famiɛn'n ɔ'a tɔ i nun. I sin b'ɔ la nun kan'n, Absalɔm kunndɛli i bɔbɔ i kakaklolo nin i nnɛn kpanngɔ mun. Yɛ ɔ fali sran ablenun kɛ be wanndi dun mmua i nyrun. Nglɛmun'n Absalɔm jaso ndɛ kpa'n. Ɔ ko jran atin nga be fa wlu klɔ'n nun'n i nuan lɛ. Sran kwlaa ng'ɔ lɛ ndɛ bɔ i waan ɔ ´ba nan famiɛn'n di mɛn i'n, Absalɔm flɛ i usɛ i kɛ: «?A fin é sɛ?» Sɛ sran'n tɛ i su kɛ Izraɛl akpasua nga sa su yɛ n fin'n, kpɛkuun Absalɔm se i kɛ: «Ɔ ndɛ'n yo fɛ, sanngɛ sɛ a fa kɔ famiɛn'n i ja su lɔ'n, sran fi su jran-man ɔ́ sin.» Absalɔm waan: «Nanwlɛ, sɛ be sie min mɛn'n su jɔlɛ difuɛ'n, sran kwlaa ng'ɔ lɛ ndɛ b'ɔ fata kɛ be di'n, sɛ ɔ ba mín ja su'n, n ´nian nun n ´kɛn i ndɛ'n kpa.» Sɛ sran'n wunnge i wun lɛ nan ɔ koto i bo'n, ɔ trɛ i sa'n, kpɛkuun ɔ tɔ i nun. Izraɛlfuɛ nga be ba kɛ famiɛn'n wa di be ndɛ man be'n, kɛ Absalɔm yo be kwlaa be sɔ-ɔ. Ɔ kacili Izraɛlfuɛ'm be anwlɛn'n. I afuɛ nnan su'n, Absalɔm seli famiɛn'n kɛ: «Man min atin man n wɔ Ebrɔn n ko yia like nga n kan kleli Anannganman'n kɛ n ´yo n mɛn i'n i nuan. Kɛ n wo Gesir b'ɔ o Siri mɛn'n nun lɔ'n, n seli Anannganman kɛ: ‹Sɛ wɔ man n sa n sin Zerizalɛm'n, n ´yi tɛ m man wɔ.› » Famiɛn'n waan: «Kɔ, atin la nun.» Yɛ Absalɔm ɔli Ebrɔn-ɔn. Yɛ Absalɔm sunmannin i sran mun nvialiɛ nun Izraɛl akpasua'm be kwlaa be su-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Sɛ amun ti awɛ'n i bolɛ'n, amun `se kɛ: ‹Absalɔm ɔ'a yo famiɛn Ebrɔn lɔ.› » Absalɔm flɛli Zerizalɛm sran ya nnyɔn nan b'a ko sunmɛn i, sanngɛ be su i su sa ngbɛn, be si-man ndɛ'n nun. Kɛ Absalɔm ´yi tɛ'n, ɔ sunmannin sran Gilo kɛ ɔ ko flɛ Asitɔfɛl b'ɔ ti David i afɔtuɛ manfuɛ'n. Sran nga be jin Absalɔm sin'n be su sɔn, kpɛkuun cicilɛ nga be cicili'n, ɔ yoli dan ɔli i nyrun tititi. Sran kun ɔ'a seli David kɛ: «Izraɛlfuɛ'm b'a sin Absalɔm sin.» Yɛ David seli i mantanfuɛ nga be nin i o Zerizalɛm lɛ'n be kɛ: «Amun man e wanndi, afin sɛ Absalɔm nyan ye'n, e su fite-man nun. Amun `kan amun wun ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan ɔ'a to e wa icra'n nan ɔ'a kle e nyrɛnnɛn, ɔ ´fa tokofi ´kun klɔ'n nun sran'm be kwlaa.» Famiɛn'n i mantanfuɛ'm be tɛli i su kɛ: «E ti ɔ sufuɛ mun, kwlaa nga ɔ waan a yo'n e nin wɔ-ɔ.» Yɛ famiɛn'n nin i awlofuɛ'm be kwlaa be nantili be ɔli-ɔ. Famiɛn'n yacili i soman blu lɛ kɛ be nian sua'n su. Kɛ famiɛn'n nin sran'm be kwlaa be ´fite kɔ'n, be jrannin sua kasiɛn'n i wun lɛ. I sufuɛ'm be kwlaa be nantili be sinnin i nyrun lɛ. Keretfuɛ mun, nin Pelɛtfuɛ nga be di famiɛn'n i gladi mun, ɔ nin Gatfuɛ mun, yɛ sonja ya nsiɛn nga be fin Gat bali'n, be kwlaa'm be nantili famiɛn'n i nyrun lɛ be sinnin. Yɛ famiɛn'n seli Itai b'ɔ fin Gat'n kɛ: «Ɔ liɛ nán a nin e wɔ wie. Sa ɔ́ sin, kɔ famiɛn uflɛ'n i sin, afin a ti aofuɛ, nán ɔ mɛn yɛlɛ wa. A juli wa'n ɔ nian cɛ-man, kpɛkuun n `fa wɔ n `wlan daan sa, kusu wuun n si-man kan n kɔ'n. Sa ɔ́ sin a nin ɔ niaan'm be wɔ. Man Anannganman yo wɔ ye, man ɔ nin wɔ tran titi.» Itai tɛli famiɛn'n su kɛ: «N kan Nyanmiɛn ɔ nin wɔ be ti, Nannan, kan kwlaa nga a ´kɔ'n, n ´kɔ wie. Sɛ a ´tran nguan nun o, sɛ a ´wu o, min nin wɔ-ɔ.» Yɛ famiɛn'n seli i kɛ: «Yoo, sin dun mmua.» Nan Itai b'ɔ ti Gatfuɛ'n ɔ nin i sran mun, ɔ nin ba kanngan nga be o i sa nun'n b'a sin. Kɛ sran'm be ´sin be ´kɔ'n, be sunnin kekle kpa. Famiɛn'n kpɛli Sedrɔn nzue'n. Ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be fali aawlɛ flɛnnɛn'n i atin'n. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Zadɔk nin Levifuɛ'm be kwlaa be o lɛ wie, Nyanmiɛn i alaka'n wo bé sa nun. Be takali i lɛ, kɛ sran'm be ´fin klɔ'n nun lɔ fite'n, wuun Abiatar ´yi tɛ'n. Famiɛn'n seli Zadɔk kɛ: «Fa Nyanmiɛn i alaka'n sa ɔ sin klɔ lɔ. Sɛ Anannganman si min aunnvuɛ'n, ɔ ´fa min sa n sin, ɔ man n ´wun i alaka'n nin i sua'n ekun. Sɛ kusu ɔ se kɛ E nin wɔ e liɛ'n wieli'n, min yɛ n wo yɛ'n, nga ɔ nian siin ɔ fata kɛ ɔ fa yo min'n, ɔ `yo min.» Famiɛn'n seli Zadɔk ekun kɛ: «Nian, sa ɔ́ sin klɔ lɔ wɛtɛɛ, a nin ɔ́ wa Asimaaz, ɔ nin Abiatar nin i wa Zonatan, amun nin amun mma nnyɔn mun amun `sa amun sin. N ´tran aawlɛ flɛnnɛn'n nun kan be kpɛ Zurdɛn'n bé ja nun lɔ'n m ´minndɛ, san amun wa jasin ɔ ´to min lɔ nan m'an tu min bo.» Yɛ Zadɔk nin Abiatar be fali Nyanmiɛn i alaka'n be ɔli Zerizalɛm-ɔ, nan b'a ka lɔ. David ´fu Olivie Oka'n kɔ'n, wuun ɔ ´sun. Tannin kɛtɛ i ti, ɔ nanti i ja ngbɛn. Tannin kata be kwlaa nga be nin i fu kɔ'n bé ti. Be ´kɔ'n, wuun be ´sun. Be wa seli David kɛ: «Asitɔfɛl o Absalɔm sin, ɔ o be nga be jaso ɔ wun be nun.» Yɛ David waan: «Anannganman n ´srɛ wɔ, nán man Asitɔfɛl i afɔtuɛ'n ng'ɔ ´man be'n be yo ye.» Kpɛkuun kɛ ɔ wa ju kpɔlɛ nga be sɔ Nyanmiɛn lɛ'n i ti su nglo lɔ'n, ɔ ´nian-an, Isai b'ɔ ti Arkfuɛ'n yɛ ɔ ba yɛ. Ɔ'a titi i wun tralɛ'n nun, yɛ ndutre o i ti su. David seli i kɛ: «Sɛ a nin min tran wa'n, a wa uka n trɔ'n su. Sanngɛ sɛ a sa ɔ sin klɔ lɔ'n, a kwla se Absalɔm kɛ: ‹Nannan, n klo kɛ n ´yo ɔ sufuɛ wie, laa n suli ɔ́ si, siɛn'n n klo kɛ n ´su wɔ.› I liɛ'n, Asitɔfɛl i afɔtuɛ ng'ɔ ´man'n, wuun a ´yo man ɔ ´to fuan. Kpɛkuun a nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Zadɔk nin Abiatar amun o lɔ. Ndɛ nga a ti i famiɛn'n i awlo lɔ'n, wuun a wa kan kle be. Zadɔk i wa Asimaaz nin Abiatar i wa Zonatan be o lɔ. Ndɛ kwlaa nga amun ti i lɔ'n, amun `sunman be man be wa kan kle min.» Yɛ David janvuɛ Isai ɔli Zerizalɛm-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Absalɔm kusu ɔ'a ju lɛ wie. Kɛ David fuli kpɔlɛ'n cɛ'n, kpɛkuun ɔ nin Ziba b'ɔ ti Mɛfibɔsɛt i gbanflɛn'n b'a yia. Aflunmun nnyɔn o i sa nun, yɛ trɔ sualɛ like o aflunmun'm bé sin. Aflunmun'm bé sin kpaun ya nnyɔn, nin vinyi mma kee sɔsɔwa ya, nin wawa nun waka mma ya, ɔ nin nzan kplo kun. Famiɛn'n usɛli i kɛ: «?A wa yo nga sɛ?» Ziba waan: «Aflunmun'm be ti a nin ɔ osufuɛ mun amun liɛ, amun `fu be su. Kpaun nin wawa nun waka mma'n be ti dilɛ liɛ, gbanflɛn'm be liɛ-ɔ. Nzan'n ti be nga aawlɛ flɛnnɛn'n nun nantilɛ'n ɔ man b'a fɛ'n be liɛ.» Famiɛn'n waan: «?Yɛ ɔ min'n i wa'n wo nin?» Ziba tɛli famiɛn'n su kɛ: «Ɔ kali Zerizalɛm lɔ, afin i waan: ‹Ndɛ Izraɛlfuɛ'm be ´fa mín si i bia'n be ´man min.› » Yɛ famiɛn'n seli Ziba kɛ: «N ´fa Mɛfibɔsɛt i ninnge'n kwlaa m man wɔ.» Yɛ Ziba waan: «N koto ɔ́ bo. Nannan, w'a nian min nyrun dan.» David juli Basirim lɛ, sran kun b'ɔ nin Sail i osufuɛ'm be awlobo ti kun'n wo lɛ. Be flɛ i kɛ Simɛi, Gera i wa-a. Ɔ fin lɛ fiteli, nan ɔ'a bo David sannzan. Ɔ totoli famiɛn David nin i mantanfuɛ'm be yɛbuɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ wuun sran mun nin sonja wie'm be o famiɛn'n i fama su nin i bɛ su. Simɛi kpɛli famiɛn'n i nzowa, ɔ boli i sannzan, ɔ seli kɛ: «Jaso wa kɔ! Jaso wa kɔ! Sran kunfuɛ, finfinfuɛ! Sail i osufuɛ nga a kunnin be'n, be ti Anannganman ɔ'a bu wɔ fɔ. A deli bia'n i sa nun, yɛ Anannganman kusu ɔ'a fa bia sɔ'n ɔ'a man ɔ́ wa Absalɔm, yɛ a su wun nyrɛnnɛn yɛ, a nin i sɔ'n fata, nja b'ɔ ti sran kunfuɛ!» Zɛriza i wa Abisai seli famiɛn'n kɛ: «?Alua fuɛn nga yɛ ɔ bo wɔ sannzan sa-a? Jran man n ko kpɛ i ti'n ke.» Yɛ famiɛn'n waan: «?Zɛriza mma mun, amun li amun ndɛ o nun sɛ? Sɛ Anannganman ɔ'a se-mɛn i kɛ: ‹Ko bo David sannzan'n,› wuun ɔ kwla bo-man. ?Kɛ ɔ o lɛ'n, sran kun kwla se i kɛ: ‹?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yo sɔ-ɔ?› » David kan kleli Abisai nin i mantanfuɛ'm be kɛ: «Kɛ m bɔbɔ n klun ba'n kunndɛ kɛ ɔ ´kun min'n, yɛ a ´se kɛ Bɛnzamɛnfuɛ. Amun `yaci i nun man ɔ bo min sannzan. Anannganman yɛ ɔ mɛnnin i i wun atin-ɔn. Sɛ nja, Anannganman ´wun min awlaboɛ'n nan ɔ ´fa min su sannzan'n kaci muae ´man min o.» David nin i sran'm be ´kɔ'n, wuun Simɛi kusu ´sin oka'n i bue kun, ɔ nin David be afiɛn nun-man mmua. Ɔ ´kɔ wuun ɔ ´bo sannzan'n, wuun ɔ ´to famiɛn'n i yɛbuɛ'n, wuun ɔ ´tru ndutre'n. Famiɛn'n nin i sran'm be kwlaa be ko juli Zurdɛn'n nuan, nan b'a de wunmiɛn lɛ. Absalɔm nin Izraɛlfuɛ'm be juli Zerizalɛm. Asitɔfɛl su Absalɔm su wie. Kɛ Isai b'ɔ ti Arkfuɛ, b'ɔ ti David i janvuɛ'n ko toli Absalɔm'n, ɔ seli i kɛ: «Nannan, man wie wla fi wɔ su o! Nannan, man wie wla fi wɔ su o!» Yɛ Absalɔm usɛli i kɛ: «A si ɔ janvuɛ'n i wun ye klanman nja! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a nin ɔ janvuɛ'n b'a san-man nun kun-ɔn?» Yɛ Isai tɛli Absalɔm su kɛ: «?Sran nga Anannganman nin sran nga be o yɛ'n, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be kpɛli i'n, nán i yɛ e nin i e san nun-ɔn? N ti sran sɔ'n i liɛ. Kusu nán sran ngbɛn junman yɛ n ´di-ɔ. I wa'n yɛ n ´su i-ɔ. Sulɛ kunngba nga n fa suli ɔ si'n, yɛ n ´fa su wɔ-ɔ.» Absalɔm seli Asitɔfɛl kɛ: «Amun `wun amun wun nan amun `bu nga e ko yo'n i akunndan.» Asitɔfɛl seli Absalɔm kɛ: «A nin ɔ́ si i soman ng'ɔ yacili be wa kɛ be nian sua'n su'n be `ko la. Kɛ a wɔ ɔ́ si i safle sɔ'n, bɔ Izraɛlfuɛ'm be ti'n, ɔ ´wla ɔ sinfuɛ'm be fanngan.» Yɛ be siesieli tannin sua kun sua'n i ti su nglo lɔ-ɔ, nan Absalɔm nin i si i soman mun b'a la Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be nyrun. I blɛ sɔ nun'n, afɔtuɛ kwlaa nga Asitɔfɛl man'n, be nian su be yo i kɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ'a kan sa. I David o, i Absalɔm o, kɛ be nian Asitɔfɛl i afɔtuɛ'n be su sɔ-ɔ. Asitɔfɛl seli Absalɔm kɛ: «Man n fa sran akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000) nan n su David su ndɛ kɔnguɛ. Kɛ n ´fa alɛ n wlɛ i sin'n, wuun ɔ'a fɛ, i sa sin ɔ'a bubu i. N ´wlɛnwlɛn i, sran nga be o i sa nun'n be ´wanndi, kpɛkuun n ´kun i kunngba. N ´fa sran sɔ'm be kwlaa m ´ba ɔ́ sin. Kɛ sran nga a nin i lɛ i'n ko wu'n, sran'm be ´sa bé sin, kpɛkuun lika'n ´tɔ fouun.» Ndɛ sɔ'n jɔli Absalɔm nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be klun, sanngɛ Absalɔm waan: «Man e flɛ Isai b'ɔ ti Arkfuɛ'n nan e nian nga ɔ ´kan'n.» Yɛ Isai bali-ɔ, nan Absalɔm ɔ'a kan ndɛ nga Asitɔfɛl kannin'n ɔ'a kle i. Yɛ ɔ usali Isai kɛ: «?E yo ng'ɔ kannin'n annzɛ nán e yo? Nga a wun i'n, kan.» Isai tɛli Absalɔm su kɛ: «Ndɛ liɛ'n afɔtuɛ nga Asitɔfɛl mannin'n, ɔ ti-mɛn i su. A si ɔ́ si nin i sran mun. Be ti yasua sran mun, i ti be yo sro kɛ nnɛn ngble wie b'ɔ be flɛ i urs bɔ b'a fɛ i wa'n sa. Ɔ si ti alɛ kunfuɛ. Ɔ nin sran kun nga'm be su la-man likawlɛ. Kɛ e ´se yɛ'n, ɔ fia yɛbuɛ buɛ annzɛ lika uflɛ wie nun. Sɛ alɛ'n i bo bolɛ nun e fuɛ'm be wie tɔ'n, be wa kan sin kɛ: ‹Absalɔmfuɛ'm be lɛ-man jranwlɛ,› kpɛkuun ɔ sran'm be nun'n, ng'ɔ ti yakpafuɛ tra be ngba'n, kannzɛ man ɔ nyan anwlɛn sɛ, sanngɛ san i sa sin ´bubu i. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be si kɛ ɔ́ si ti safunyrɛn, nan i sa nun sran'm be kusu be ti yakpafuɛ mun. N liɛ nga n wun i'n, min waan a yiayia Izraɛlfuɛ nga be o Dan lele b'ɔ fa ju Beɛr-Seba'n. Man be sɔn kɛ jenvie nuan aunnyan sa, nan ɔ bɔbɔ a nin be wɔ alɛ'n i kunlɛ'n. Kan David wo'n, e ´ko to i lɛ. E ´ko tɔ i su kɛ bɔlɛ'n su gua asiɛ'n su sa. I liɛ'n, ɔ nin i sa nun sran'm be wie fi su fite-man nun. Sɛ ɔ fia klɔ wie nun'n, Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ´fa nyanman be ´ba klɔ sɔ'n nun, e ´fa cuɛn klɔ sɔ'n i nun ninnge'n kwlaa e ko yi be nzue ba'n nun. Yɛbuɛ ba kun su ka-man klɔ'n nun.» Absalɔm nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be waan: «Isai i afɔtuɛ liɛ'n ti kpa tra Asitɔfɛl liɛ'n.» Anannganman bɔbɔ man Asitɔfɛl i afɔtuɛ kpa'n b'a fa-man, afin Anannganman waan ɔ ´fa nyrɛnnɛn yi i Absalɔm su. Afɔtuɛ nga Asitɔfɛl mannin Absalɔm nin Izraɛl kpɛnngbɛn mun'n, Isai kan kleli Zadɔk nin Abiatar bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n. Ɔ kannin i bɔbɔ liɛ'n kleli be ekun. Isai ɔ kɛnnin ekun kɛ: «Amun `sunman sran David sin ndɛndɛ, man be se i kɛ: ‹Ndɛkɛn, nán be la aawlɛ flɛnnɛn'n i lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun, sanngɛ man be kpɛ Zurdɛn'n. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ nin i sa nun sran'm be su fite-man nun.› » Zonatan nin Asimaaz be sasa An-Rɔgɛl lɔ. Be kwla wlu-man klɔ'n nun lɔ. Afanniɛn bla kun yɛ ɔ ko kannin ndɛ'n kleli be-ɔ. Yɛ be kusu ɔ fata kɛ be ko kan be kle famiɛn David. Gbanflɛn kun wunnin be nan ɔ'a ko kan kle Absalɔm, sanngɛ sran nnyɔn'm be ɔli ndɛndɛ. Be ko juli Basirim bian kun i awlo, nzue gbo kun o i awlo'n nun, nan b'a jra nun. Bian'n i yi'n fali bɛ kun sɛli i nzue gbo'n su, kpɛkuun ɔ wlɛli ninnge mma wie su. Ɔ man be kwla wun-mɛn i wlɛ kɛ like o nzue gbo nun. Absalɔmfuɛ'm be juli bla'n i awlo lɛ, be usɛli i kɛ: «?Asimaaz nin Zonatan be o nin?» Bla'n tɛli be su kɛ: «Be kpɛli nzue'n.» Absalɔm i sran'm be ko kunndɛli be lele b'a wun-man be, yɛ be sali bé sin Zerizalɛm-ɔ. Kɛ be ɔli'n, yɛ Asimaaz nin Zonatan be fin nzue gbo'n nun be fiteli-ɔ. Nan b'a ko kan jasin'n b'a kle famiɛn David. Be kannin ndɛ nga Asitɔfɛl kannin'n be kleli i. Yɛ be seli i kɛ: «Amun `jaso nan amun `kpɛ nzue'n ndɛndɛ.» Yɛ David nin i sa nun sran'm be jasoli-ɔ. Kɛ aliɛ'n ´cɛn'n, wuun be kwlaa b'a wie Zurdɛn'n kpɛ. Sran fi ɔ'a ka-man nzue'n i nyrun wa. Kɛ Asitɔfɛl wunnin kɛ b'a fɛ-mɛn i ndɛ'n su'n, yɛ ɔ fuli i aflunmun'n su ɔli i klɔ-ɔ. Kɛ ɔ juli lɔ'n, ɔ siesieli i awlo'n, kpɛkuun ɔ boli i kɔmin. Be sieli i i si i asieliɛ'n nun. David ɔli Maanaim. Absalɔm kusu nin Izraɛl sonja'm be kwlaa be kpɛli Zurdɛn'n. Absalɔm fali Amaza fa sieli i Zoab osu kɛ ɔ yo sonja'm be su kpɛnngbɛn. Amaza ti Izraɛlfuɛ kun bɔ be flɛ i Zitra'n i wa. Zitra jali Nasas i wa Abigail. Abigail ti Zoab i nin yɛ ɔ ti Zɛriza i niaan bla. Absalɔm nin Izraɛlfuɛ'm be boli be nanmue Galaad mɛn'n nun. Kɛ David juli Maanaim'n, Nasas i wa Sɔbi b'ɔ fin Amɔnfuɛ'm be klɔ nga be flɛ i Raba'n, ɔ nin Amiɛl i wa Makir b'ɔ fin Lɔdɛbar'n, ɔ nin Barzilai b'ɔ ti Galaadfuɛ'n, b'ɔ fin Rɔgelim'n, be blɛli David nin i sa nun sran'm David nian-niannin i sa nun sran mun, nan ɔ'a sie sran akpi su kpɛn mun nin sran ya su kpɛn mun sɛsɛsɛ. Ɔ buli sran'm be nun akpasua nsan. Kun su kpɛn yɛlɛ Zoab b'ɔ ti Zɛriza i wa'n, kun ekun su kpɛn yɛlɛ Zoab i niaan bian Abisai, yɛ kun ekun liɛ yɛlɛ Itai b'ɔ ti Gatfuɛ'n. Famiɛn'n seli sonja'm be kɛ: «M bɔbɔ min nin amun e ´kɔ alɛ'n i kunlɛ'n wie.» Yɛ be tɛli i su kɛ: «Nán kɔ alɛ kunlɛ'n wie, afin e liɛ sɛ e wanndi be nyrun'n, ɔ ti-man be ndɛ. Sɛ e bue kun wu, ɔ ti-man be ndɛ, sanngɛ ɔ liɛ'n, a nin e nun sran akpi blu (10.000) sɛ. Ɔ man sɛ a ka klɔ nun wa'n, a kwla uka e kasiɛn.» Yɛ famiɛn'n waan: «Yoo, nga amun waan n yo'n n ´yo.» Famiɛn'n jrannin klɔ'n i anuan'n wun koko lɛ. Yɛ sonja'm be fiteli akpasua-akpasua, wie'm be ti ya, wie'm be ti akpi. Yɛ Famiɛn'n seli Zoab, nin Abisai, nin Itai be kɛ: «Amun `yo mín wa Absalɔm i blɛblɛ.» Kɛ famiɛn'n ´kan ndɛ sɔ'n kle kpɛnngbɛn mun'n, ɔ yoli sran'm be kwlaa be nyrun. David i sran'm be ɔli kɛ be nin Izraɛlfuɛ'm be ´ko kun. Efraim bo'n nun yɛ be kunnin-ɔn. David i sran'm be kwlali Izraɛlfuɛ mun. Kwlalɛ'n yoli dan. Le kun sɔ'n nun sran akpi-akpi ablaɔn (20.000) be wuli. Alɛ'n sali nvle wunmuan'n. Sran nga bo'n dili be'n be sɔnnin tra be nga be kunnin be tokofi nun'n. Absalɔm nin David i sran'm be wa kpanzali su. Absalɔm o nnɛn bɔ be flɛ i milɛ'n kun su. Kɛ milɛ'n ´sin waka dan kun bɔ i sama'm be sɔtɔ-sɔtɔ nun'n i bo lɛ'n, kpɛkuun Absalɔm i ti'n ɔ'a sata waka dan'n nun. Ɔ sende afiɛn lɛ sa, kpɛkuun milɛ i ngunmin wɔli. Sran kun wunnin i nan ɔ'a ko kan kle Zoab. Ɔ seli i kɛ: «N wunnin kɛ Absalɔm sende waka kun su le sa.» Zoab seli sran ng'ɔ boli jasin'n kɛ: «?Yɛ kɛ a wunnin i'n, ɔ yo sɛ ti yɛ a ka-man lɛ a kun-mɛn i-ɔ? Sɛ a kunnin i'n, wuun m ´man wɔ jɛtɛ ufue mma blu ɔ nin bé bo kplo kun.» Sanngɛ sran sɔ'n tɛli i su kɛ: «Sɛ kannzɛ ɔ wie jɛtɛ ufue akpi bɔbɔ yɛ a man min'n, n kwla n kun-man famiɛn'n i wa'n. Kɛ famiɛn'n ´kan kle wɔ nin Abisai, nin Itai kɛ: ‹Amun `nian n wa Absalɔm su'n,› e kwlaa e tili. Sɛ n waan n ´kun i nan n ´fia su'n, kannzɛ ɔ yo sɛ ɔ yo sɛ, san famiɛn'n ´ti. Yɛ ɔ bɔbɔ'n, a ´fa min wun ya wie.» Zoab waan: «Nán bo min kokowa ngbɛn.» Yɛ ɔ fali cua nsan fa wɔli Absalɔm i anwlɛn ba lika-a. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Absalɔm sata waka'n nun sanngɛ i nyin tɛ o su. Yɛ Zoab i alɛ ninnge suafuɛ blu'm be sin yiali Absalɔm nan b'a kun i. Yɛ Zoab fitali awɛ'n nun-ɔn, nan b'a yaci Izraɛlfuɛ'm be su sulɛ'n. Be fali Absalɔm saka'n be yili i kunman dan kun nun bo'n nun lɔ. Be guɛli i su yɛbuɛ kwle dan kpa kun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Izraɛlfuɛ'm b'a wanndi b'a ɔ be tranwlɛ kunngun'm be nun. Kɛ Absalɔm nyin tɛ o su'n, ɔ kplannin yɛbuɛ kun famiɛn'n kongo'n nun lɔ. I waan: «N lɛ-man ba bɔ i yɛ man min dunman'n ´ka lɛ-ɔ.» I ti ɔ fɛli i dunman'n sieli yɛbuɛ sɔ'n su. Lele nin ndɛ be tɛ flɛ i Absalɔm i Yɛbuɛ. Zadɔk i wa Asimaaz waan: «N ´wanndi n ´ko se famiɛn'n kɛ Anannganman ɔ'a tu i klunngbɔ'n ɔ'a mɛn i, yɛ ɔ'a de i i kpɔfuɛ'm bé sa nun.» Zoab waan: «Ndɛ liɛ kɛ bɔ jasin'n yo-man fɛ'n, nán wɔ yɛ a ´ko bo-ɔ, cɛn uflɛ a ko bo. Nán wɔ yɛ a kɛn i sɔ ndɛ liɛ nin-ɔn, afin famiɛn'n i wa yɛ ɔ'a wu-ɔ.» Yɛ Zoab seli Etiopifuɛ kun kɛ: «Kɔ, ko kan nga a wunnin i'n kle famiɛn'n.» Etiopifuɛ'n kotoli Zoab nyrun yɛ ɔ ɔli-ɔ, kɛ ɔ ´kɔ'n, wuun ɔ ´wanndi. Zadɔk i wa Asimaaz seli Zoab ekun kɛ: «Ɔli man n wanndi n su Etiopifuɛ'n su.» Zoab waan: «?Min wa, ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ waan san fii nan a ´kɔ nin-ɔn? ?Jasin nga, a wa nyan nun nguɛ?» Asimaaz waan: «Ɔli man n wanndi n wɔ.» Yɛ Zoab waan: «Kɔ e!» Yɛ Asimaaz wanndi sinnin Zurdɛn'n i lika kpɛtɛkplɛɛ'n i atin su-ɔ, nan ɔ'a bu Etiopifuɛ'n wun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun David ti anuan nnyɔn'm be afiɛn. Sran ng'ɔ sasa klɔ'n ko jrannin klɔ'n i wun talɛ'n su sua'n i ti su nglo. Ɔ ´nian-an, sran kun yɛ ɔ ´wanndi ba yɛ, i kunngba. Klɔ'n i sasafuɛ'n, kpannin kan kleli famiɛn'n. Famiɛn'n waan: «Sɛ i kunngba yɛ ɔ ba'n, wuun jasin fɛ o i nuan.» Yɛ ɔ bali lele ɔ'a mantannin klɔ nin-ɔn. Klɔ'n i sasafuɛ'n ´nian-an, sran kun ekun su wanndi ba, i kunngba. Yɛ ɔ kpan seli sran ng'ɔ jran anuan'n nun'n kɛ: «Sran kun ekun wanndi ba, i kunngba.» Famiɛn'n waan: «I kusu jasin fɛ o i nuan.» Klɔ'n i sasafuɛ'n waan: «Klikli'n i ajalɛ'n fa Zadɔk i wa Asimaaz liɛ'n.» Famiɛn'n waan: «Sran kpa-a, ndɛ fɛ cɛ yɛ ɔ o i nuan-an.» Asimaaz kpan seli famiɛn'n kɛ: «E wun ti kpa!» Yɛ ɔ kotoli nan ɔ'a utu i nyin ase famiɛn'n i bo. I waan: «Nannan, man manmanlɛ'n ɔ yo Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n i liɛ. Ɔ'a yi be nga be jasoli ɔ wun mun ɔ'a man wɔ.» Famiɛn'n waan: «?Yɛ gbanflɛn kan nga be flɛ i Absalɔm'n li, i wun lɔun?» Asimaaz waan: «Kɛ Zoab sunmannin min nin ɔ sufuɛ kun'n, n wunnin kɛ sran'm b'a yia kpanngban, sanngɛ m'an ti-man sa ti bɔ be yiali sɔ.» Famiɛn waan: «Sin jran wa.» Yɛ ɔ sin ko jrannin bue kun lɔ-ɔ. Yɛ Etiopifuɛ'n bali-ɔ. I waan: «Nannan, sie ɔ́ su tie ndɛ fɛ wie. Anannganman tuli wɔ klunngbɔ mannin wɔ. Ɔ deli wɔ be nga be jasoli ɔ́ wun'n bé sa nun.» Famiɛn'n usɛli kɛ: «?Gbanflɛn kan nga be flɛ i Absalɔm'n li, i wun lɔun?» Etiopifuɛ'n waan: «Nannan, man nga ɔ juli gbanflɛn sɔ'n su'n yɛ ɔ ju ɔ kpɔfuɛ nin be kwlaa nga be jaso ɔ́ wun'n bé su-ɔ.» Famiɛn'n i wun usuli i, kpɛkuun ɔ fuli klɔ'n wun talɛ'n su nglo sua'n su lɔ. Ɔ sunnin, ɔ ´nanti'n, wuun ɔ ´yi ngwlɛ se kɛ: «Mín wa Absalɔm ee, ɔ o mín wa, mín wa Absalɔm ee! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ m bɔbɔ m'an wu-man nan w'a ka-man lɛ-ɔ? Cuekee, Absalɔm mín wa, mín wa.» Be wa kan kleli Zoab kɛ: «Famiɛn'n wo lɔ ´sun'n, wuun ɔ ´yi ngwlɛ Absalɔm ti.» Ɔ man le kun sɔ'n, kwlalɛ bɔ be kwlali be kpɔfuɛ mun'n, ɔ kacili sɛ mannin sran'm be kwlaa. Afin be tili i kɛ famiɛn'n i wa'n i wie'n ti awlaboɛ'n ɔ'a kun i kpo. Be ´sa be sin be ´ba klɔ'n, be fia kɛ sran wie bɔ b'a wanndi alɛ i bo nan nyannzuɛn kun be sa. Famiɛn'n kusu, tannin kɛtɛ i nyrun'n, wuun ɔ ´kpan kpa: «Mín wa Absalɔm ee, Absalɔm mín wa, ɔo mín wa.» Yɛ Zoab ko toli famiɛn'n i sua'n nun lɔ-ɔ. I waan: «Sran nga be deli wɔ, nin ɔ mma yasua mun, nin ɔ mma mmla mun, nin ɔ́ yi mun, ɔ nin ɔ soman mun'n, nian kɛ a gua bé nyin ase sa! Afin a klo ɔ kpɔfuɛ mun, kpɛkuun a kpɔ ɔ klofuɛ mun. Ndɛkɛn w'a kle e kɛ wɔ alɛ kpɛn mun, ɔ nin ɔ sran'm be ti-man like fi ɔ nyrun. N wun i wlɛ kɛ sɛ e kwlaa'n e wuli yɛ Absalɔm kunngba kali lɛ'n, wuun i li yoli ɔ fɛ. Nan yoo, jaso, fite nan ko gua ɔ sran'm be anwlɛn su nzue. Sɛ a ka sua'n nun wa'n, n kan Nyanmiɛn, sran fi su ka-man ɔ́ wun wa ndɛ kɔnguɛ nga. Ɔ man nyrɛnnɛn nga ɔ'a tɔ ɔ́ su'n kɛ ɔ fɛ i ɔ bakan nun lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, sɛ be kɛn i kwlakwla sɔ'n bo nun'n, ɔ nin nyrɛnnɛn nga a wun i'n be su sɛ-man.» Yɛ famiɛn'n wɔli ko trannin klɔ'n i anuan'n nun lɔ-ɔ. Sonja'm be tili i kɛ famiɛn'n ɔ'a ko tran klɔ'n i anuan'n nun lɔ. Yɛ be kwlaa be ko yiɛli i nyrun lɛ-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Izraɛlfuɛ'm b'a wanndi b'a ɔ be tranwlɛ kunngun'm be nun. Izraɛl akpasua'n kwlaa su sran'm be ndɛ bɔ be kan'n yɛ, be waan: «Famiɛn David deli ye e kpɔfuɛ'm bé sa nun, ɔ deli ye Filistifuɛ'm bé sa nun. Yɛ Absalɔm ti yɛ ɔ wanndili-ɔ. Absalɔm kusu bɔ e fa sieli e famiɛn'n, ɔ'a ko wu alɛ'n nun. ?Yɛ nzu yɛ e su minndɛ nan y'a fa famiɛn David y'a sie i osu laa'n nun-ɔn?» David kusu toli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Zadɔk nin Abiatar be ngaliɛ kɛ be usa Zida kpɛnngbɛn'm be kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun ka siɛn m bɔ n ti amun famiɛn'n min sin salɛ ndɛ'n i kanlɛ'n nun-ɔn? Nga Izraɛlfuɛ kun nga'm be kwlaa be kan'n, famiɛn'n nin i awlofuɛ'm be tili. ?Amun bɔ amun ti min niaan bɔ e nin amun kpaci-man'n, ɔ yo sɛ ti yɛ amun ka siɛn m bɔ n ti amun famiɛn'n min sin salɛ ndɛ'n i kanlɛ'n nun-ɔn?» I sin David seli Zadɔk nin Abiatar be kɛ be `ko se Amaza kɛ: «E nin wɔ e kpaci-man. Sɛ m'an fa-man wɔ m'an sie-mɛn i alɛ su kpɛn Zoab i osu'n, nan w'a ka-man lɛ titi'n, man Nyanmiɛn wun min.» David i ndɛ'm be jɔli Zidafuɛ'm be kwlaa be klun. Be kwlaa bé nuan yoli kun. Be toli famiɛn'n i ngaliɛ kɛ: «A nin ɔ sufuɛ'm be kwlaa amun `bla.» Yɛ famiɛn'n fali atin nin-ɔn. Ɔ ko toli Zurdɛn'n. Zidafuɛ'm be bali Gilgal famiɛn'n i atin kpalɛ nan be ´fɛ i kpɛ nzue'n. Gera i wa Simɛi b'ɔ ti Bɛnzamɛn osu nunfuɛ'n, b'ɔ fin Basirim'n, ɔ kɛnnin i wun bali nan ɔ nin Zidafuɛ'm b'a ɔ David i atin kpalɛ. Ɔ ´kɔ'n, ɔ nin Bɛnzamɛnfuɛ akpi, ɔ nin Ziba b'ɔ ti Sail i awlo'n nun gbanflɛn'n, ɔ nin Ziba i mma blu-nin-nnun, ɔ nin i sufuɛ ablaɔn mun yɛ be ɔli-ɔ. Be wanndi be kpɛli Zurdɛn'n be toli famiɛn'n lɔ. Alie'n fali famiɛn'n i awlofuɛ mun kpɛli nzue'n. Kɛ famiɛn'n ɔ wa kpɛ i liɛ'n cɛ'n, kpɛkuun Simɛi bali wa kotoli i bo. Ɔ seli i kɛ: «Nannan, yaci, nán bu sa nga n yoli wɔ'n i akunndan kun. Fɔnlɛ nga n fɔnnin ɔ wun le kun nga a ´fin Zerizalɛm fite'n, nán bo su di jɔlɛ kun, nán fa sie ɔ klun. Nannan, n si kɛ n yoli sa tɛ. Nannan, i ti kusu yɛ Zozɛf i awlo nunfuɛ'm be nun min yɛ m'an dun mmua m'an ba wɔ atin kpalɛ yɛ nin-ɔn.» Yɛ Zɛriza i wa Abisai waan: «?Nan wuun, kɛ bɔ Simɛi boli sran nga Anannganman fɛ i sieli famiɛn i sannzan'n, be su kun-mɛn i?» Yɛ David waan: «?Zɛriza mma mun, amun li amun ndɛ o nun sɛ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ le nnyɔn nun amun nin mín bo sɛ-man nin-ɔn? ?Ndɛ cɛn nga nun be wa kun Izraɛlfuɛ kun? ?Nán ndɛkɛn yɛ m'an wun i sakpa kɛ n ti Izraɛl famiɛn-ɔn?» Yɛ famiɛn'n seli Simɛi kɛ: «A su wu-man.» Yɛ famiɛn'n tali nda-a. Sail i anunman Mɛfibɔsɛt kusu bali famiɛn'n i atin kpalɛ'n wie. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ famiɛn'n wɔli'n lele b'ɔ ´fa sɛ i sin aunjuɛ nun'n, Mɛfibɔsɛt ɔ'a wunnzin-mɛn i ja, ɔ'a kpɛkpɛ-mɛn i akanza'n, yɛ ɔ'a kpu-mɛn i tralɛ mun. Kɛ ɔ juli Zerizalɛm famiɛn'n i nyrun lɛ'n, famiɛn'n usɛli i kɛ: «?Mɛfibɔsɛt, ɔ yo sɛ ti yɛ n ´kɔ bɔ w'a ɔ-man wie-ɔ?» Mɛfibɔsɛt waan: «Nannan, min sufuɛ'n yɛ ɔ lakali min-ɔn. Kɛ mín ja'n ti-man kpa'n ti'n, n waan n ´fa min aflunmun'n i wun ninnge mun n ´wlɛwlɛ i wun nan n ´fu su nan e nin wɔ e ´kɔ. Kpɛkuun ɔ ko kpɛli mín wun gblɛ kleli wɔ. Yɛ sanngɛ Nannan, a ti kɛ Nyanmiɛn i anz sa. Ɔ man nga a wun i'n, yo. Min nannan Sail i awlo'n nunfuɛ'm be nun kun nun-man lɛ bɔ ɔ'a yo-man kunlɛ like ɔ́ wun-ɔn. Sanngɛ a sɔli min nun yɛ ɔ waan min nin wɔ e `di like. ?Yɛ nguɛ like yɛ n usɛ ɔ́ sa nun ekun-ɔn?» Famiɛn'n waan: «Yaci ijɔlɛ beblebe'n, n waan a nin Ziba be `cɛ Sail i asiɛ'm be nun be `fa.» Mɛfibɔsɛt waan: «Nannan, kɛ ɔli a sa ɔ́ sin a ba wɔ awlo aunjuɛ nun'n, sɛ bɔ Ziba fɛ i ngba'n, ngasi nun-man nun.» Barzilai b'ɔ ti Galaadfuɛ'n, ɔ fin Rɔgelim lele bali. Ɔ ko sunmannin famiɛn'n lele kpɛli Zurdɛn'n. Barzilai ti sran oke. Ɔ lɛ afuɛ ablaɔcuɛ, ɔ ti anyanbeunfuɛ kpa. Blɛ nga famiɛn'n dili Maanaim lɔ nun'n, i yɛ ɔ tɛli i-ɔ. Famiɛn'n seli i kɛ: «Bla e wɔ Zerizalɛm. N ´nian ɔ lika.» Barzilai waan: «?Nannan, n tɛ di le nnyɛ nguan nun bɔ man e nin wɔ e kɔ Zerizalɛm-ɔ? ?Min afuɛ ablaɔcuɛ yɛ ɔ o yɛ, n tɛ wun sa kpa nin sa tɛ'n be ngbaciɛ? ?Aliɛ nga n di'n, ɔ nin nzan nga n nɔn'n, n tɛ wun i fɛ? ?Jue tofuɛ bla annzɛ yasua'm be nɛn'n tɛ yo min fɛ? Nannan, nán n ko kle wɔ yalɛ ngbɛn. Zurdɛn'n cɛ yɛ e nin wɔ e ´kpɛ-ɔ. ?I kpa nin-ɔn, nguɛ li yɛ n yoli bɔ man a yo nga kwlaa man min-ɔn? Man min atin man n sa n sin n klɔ, man n wu n si nin n nin'm be asieliɛ'n wun lɔ. N wa Kimam yɛ. Nannan, man ɔ nin wɔ be wɔ. Like kwlaa nga a wun kɛ ɔ ti kpa'n, yo mɛn i.» Famiɛn'n waan: «Yoo, e nin Kimam e ´kɔ. Nga ɔ waan n yo mɛn i'n, n ´yo mɛn i. Like kwlaa nga a usa min'n, n ´fa man wɔ.» Sran'm be kwlaa be kpɛli Zurdɛn'n. Famiɛn'n kusu kpɛli Zurdɛn'n wie. Ɔ tɔli Barzilai nun nan ɔ'a yrɛ i nuan klanman ɔ'a mɛn i. Yɛ Barzilai sɛli i sin i tranwlɛ-ɔ. Famiɛn'n wɔli Gilgal. Kimam ko sunmɛnnin i. Zidafuɛ'm be kwlaa, be nin Izraɛlfuɛ'm be bue nga o nglo lɔ'n be ukali famiɛn'n ɔ kpɛli Zurdɛn'n. Yɛ Izraɛlfuɛ'm be wa toli famiɛn'n be usɛli i kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ e niaan Zidafuɛ'm be fa wɔ yoli be liɛ nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ be nin wɔ, nin wɔ awlofuɛ mun, ɔ nin ɔ sran'm be kpɛli Zurdɛn nin-ɔn?» Yɛ Zidafuɛ'm be tɛli Izraɛlfuɛ'm bé su kɛ: «E nin i e mantan ti-ɔ. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ yo amun ngasi-ɔ? ?I kpa'n, be waan famiɛn'n yɛ ɔ tali ye-ɔ, annzɛ kusu be waan ɔ cɛli e like?» Izraɛlfuɛ'm be tɛli be su kɛ: «Famiɛn'n ti e liɛ kpɛ blu tra amun, David ti e liɛ tra amun. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun gua é nyin ase sɔ-ɔ? ?Nán e yɛ e dun mmua kannin e famiɛn'n i sin salɛ'n i wun ndɛ-ɔ?» Zidafuɛ'm be kɛnnin i kekle trali Izraɛlfuɛ mun. Sran finfinfuɛ wie o Gilgal lɛ, be flɛ i Seba, Bikri i wa-a. Ɔ ti Bɛnzamɛn akpasua sufuɛ. Ɔ boli awɛ'n. I waan: «E ndɛ nun-man David ndɛ nun. E nin Izai i wa'n e di-man aja kunngba. Izraɛlfuɛ mun, amun kwlaa amun `sa amun sin amun tranwlɛ.» Yɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be yacili David be suli Bikri wa Seba i su-ɔ. San Zidafuɛ'm be yɛ b'a kpɔci-man be famiɛn'n nin-ɔn. Be sunmɛnnin i Zurdɛn'n nuan lɔ lele juli Zerizalɛm. Kɛ David juli i sua'n nun Zerizalɛm lɛ'n, ɔ fɛli i soman blu ng'ɔ yacili be kɛ be nian awlo'n su'n, ɔ fali be ko sieli sua kun nun kɛ be nian bé su. Ɔ niannin be lika, sanngɛ ɔ'a la-man bé sin kun. Be yoli kɛ angboti sa. Be kali be ngunmin lele bé wie. Famiɛn'n seli Amaza kɛ: «Fa le nsan yiayia Zidafuɛ mun nan a nin be bla.» Yɛ Amaza ɔli Zidafuɛ'm be yiayialɛ-ɔ, sanngɛ cɛn nga famiɛn'n kleli'n sinnin. Yɛ David seli Abisai kɛ: «Bikri i wa Seba liɛ ng'ɔ su yo i yɛ'n, ɔ wa kle e yalɛ tra Absalɔm liɛ'n. I ti fa sonja nga be di min gladi mun kɔ, su i su kɛ ɔ yo nan ɔ'a ko fia-man klɔ nga be sisili be wun'n i wie nun'n ti. Sɛ ɔ yo sɔ'n, e su nyɛn-mɛn kun.» Yɛ Zoab i sonja mun, nin Keretfuɛ mun, nin Pelɛtfuɛ mun, ɔ nin alɛ kunfuɛ kpakpa'm be nin Abisai be ɔli-ɔ. Be fɛ i Zerizalɛm lɛ be ɔli Bikri i wa Seba i kunndɛlɛ. Kɛ be juli Gabaɔn lɔ yɛbuɛ dan'n wun lɔ'n, yɛ Amaza toli be-ɔ. Zoab i alɛ tralɛ'n wo i wun. Kplo kun ci su, yɛ tokofi kun b'ɔ o i bua nun ɔ san nun. Kɛ Zoab ´kɔ'n tokofi'n tɔli. Zoab seli Amaza kɛ: «?Aniaan, ɔ wun ti kpa?» Yɛ ɔ fɛli i sa fama'n trali Amaza i akanza'n nan ɔ'a tɔ i nun. Amaza ɔ'a nian-man tokofi ng'ɔ o Zoab i sa bɛ'n nun'n su. Yɛ bi, yɛ Zoab fa wɔli i klun-ɔn. Amaza i klun aya'n fiteli nan ɔ'a gua asiɛ wun. Zoab a wɔ-mɛn i tokofi uflɛ kun. Yɛ ɔ wuli-ɔ. I sin'n, Zoab nin i niaan bian Abisai be suli Seba su. Zoab i gbanflɛn'n kun jrannin Amaza wun lɛ. I waan: «Sran ng'ɔ o Zoab sin ɔ nin sran ng'ɔ o David sin'n be `su Zoab su.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Amaza ɔ'a kondo i mmoja'n nun ɔ la atin mma kpa nun. Sran ng'ɔ jin i wun lɛ'n wun i kɛ be kwlaa nga be ba'n be jran. Yɛ ɔ cuɛnnin Amaza atin'n nun lɛ ko yili i bo'n nun lɔ-ɔ, nan ɔ'a fa tralɛ kun ɔ'a kɛtɛ i su. Kɛ ɔ kukuli i atin'n nun'n sɔ'n, siɛn'n be kwlaa nga be ba'n, be su Zoab su be kɔ Bikri i wa Seba kunndɛlɛ. Zoab sinnin Izraɛl akpasua'm be kwlaa bé su. Ɔ ko juli Abɛl-Bɛt-Maaka. Berifuɛ'm be ngba bé bo yoli kun be suli i su. Be ko boli be nanmue Abɛl-Bɛt-Maaka wun lɛ Seba ti. Be tiannin fa nuan klɔ'n i wun talɛ'n wun. Yɛ Zoab sa nun sran'm be tɔli talɛ'n wun-ɔn, be waan be ´bu i. Yɛ klɔ'n nun bla ngwlɛlɛfuɛ kun kpannin kɛ: «Amun `sie bé su, amun `sie bé su, amun `se Zoab kɛ ɔ `wunnge wa man n kan ndɛ n kle i.» Yɛ Zoab wunngeli i wun lɔ-ɔ. Bla'n usɛli kɛ: «?Wɔ yɛ be flɛ wɔ Zoab nin-ɔn?» Ɔ tɛli bla'n su kɛ: «Ɛɛn, min-ɔn.» Bla'n waan: «Nannan, sie ɔ́ su tie ndɛ nga n wa kan'n.» Zoab waan: «M'an sie n su'n.» Bla'n waan: «Laa be kan ndɛ kun kɛ yo: ‹Amun `ko usa ngwlɛlɛ afɛ Abɛl-Bɛt-Maaka lɔ nan ndɛ'n ɔ'a kpɛ ke.› E klɔ'n b'ɔ ti aunjuɛ klɔ bɔ sɛ ɔ ti sran'n, wuun e ´se kɛ ɔ kpɔci-man Izraɛl mɛn'n mlɔnmlɔn'n, yɛ a ba i nunnunlɛ-ɔ! ?Wɔ, ɔ waan a ´nunnun klɔ ng'ɔ o yɛ b'ɔ ti kɛ Izraɛl klɔ'm bé nin sa'n? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ waan a ´nunnun Anannganman i lika nin-ɔn?» Zoab waan: «Ɔ si'ɛ, m'an ba-man like fi sacilɛ mlɔnmlɔn. Nán i sɔ ti yɛ m bali-ɔ. Efraim oka-oka'n nun lɔfuɛ kun be flɛ i Seba, Bikri i wa-a. Ɔ jasoli famiɛn David wun. Sɛ amun yi i be man min'n, n ´yaci klɔ'n diin n ´kɔ.» Bla'n waan: «Yoo, e wa to i ti'n e yi i talɛ'n sin lɔ e ´man wɔ.» Bla'n sɛli i sin i klɔfuɛ'm bé wun lɔ. Akunndan klanman ng'ɔ nyɛnnin i'n, ɔ ko kan kleli be, nan b'a kpɛ Seba ti'n b'a to b'a man Zoab. Yɛ Zoab boli awɛ'n nan i sonja'm b'a jaso klɔ i wun lɛ b'a ɔ be tranwlɛ kunngun'm be nun. Zoab sɛli i sin famiɛn'n wun Zerizalɛm lɔ. Zoab ti Izraɛl sonja'm bé su kpɛn. Zɛozada i wa Bɛnaza ti Keretfuɛ mun nin Pelɛtfuɛ mun bɔ be di famiɛn'n i gladi'n bé su kpɛn. Adɔram ti plɔtrɔ su kpɛn. Asilid i wa Zozafat ti famiɛn'n i nuan ijɔfuɛ. Sɛza ti fluwa klɛfuɛ, Zadɔk nin Abiatar be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ. Zair i anunman Ira kusu ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ wie. Ɔ di junman man David. David i blɛ su'n, awe kun kpɛnnin. Ɔ dili afuɛ klonglo nsan, nan David ɔ'a srɛ Anannganman, yɛ Anannganman tɛli i su kɛ: «Sail nin i awlofuɛ'm be sran kunlɛ'n ti-ɔ. Gabaɔnfuɛ'm bɔ be kunnin be'n i ti-ɔ.» Famiɛn'n flɛli Gabaɔnfuɛ mun kɛ ɔ ´kan ndɛ ´kle be. Gabaɔnfuɛ'm be ti-man Izraɛlfuɛ. Be ti Amɔrfuɛ'm be onga. Izraɛlfuɛ'm be tali be nda laa kɛ be su kun-man be, kpɛkuun Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ mun bɔ Sail klo be dan'n ti i waan ɔ ´nunnun Gabaɔnfuɛ sɔ mun. David usali Gabaɔnfuɛ'm be kɛ: «?Nguɛ yɛ n yo m man amun-ɔn? ?N `yo sɛ nan sa nga be yoli amun'n ɔ'a wie, nan amu'an yra bé nuan klanman b'a man Anannganman i nvle'n?» Gabaɔnfuɛ'm be waan: «Y'a se-man kɛ Sail annzɛ i awlofuɛ'm be man e jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ. Y'a se-man kɛ e ´kun Izraɛlfuɛ fi.» David waan: «Nga amun klo'n, amun `kan man n yo n man amun.» Yɛ be seli famiɛn'n kɛ: «Bian sɔ'n ɔ wieli e kun, i waan ɔ ´nunnun ye nan nán e wie fi e tran Izraɛl mɛn'n nun. Man be fɛ i osu nun sran nso be man e man e bo be kɔmin Anannganman nyrun Gibea lɔ kan Anannganman fɛ i sieli famiɛn'n b'ɔ trannin lɛ laa'n.» Famiɛn'n waan: «N wa fa be m man amun.» Famiɛn'n sili Sail i anunman Mɛfibɔsɛt b'ɔ ti Zonatan i wa'n i aunnvuɛ nda bɔ David nin Zonatan be fali Anannganman i dunman be tali bé wiengu'n ti. Famiɛn'n man be flɛli Armɔni nin Mɛfibɔsɛt. Ba nnyɔn sɔ'n, Sail nin Aza i wa Rizpa yɛ be wuli be-ɔ. Yɛ be flɛli ba nnun nga Barzilai ng'ɔ fin Mɛɔla'n i wa Adriɛl nin Sail i wa bla Mikal be wuli be'n. David fali be mannin Gabaɔnfuɛ mun, nan b'a bo be kɔmin oka'n su Anannganman nyrun lɛ. Be sran nso'm be wuli likawlɛ. Kɛ be ´kun be sɔ'n, wuun blɛ liɛ yɛ be su bo ɔrz i kpɛlɛ'n bo-ɔ. Aza i wa bla Rizpa fali bajɛ ng'ɔ wla'n sɛli i yɛbuɛ'n su. Ɔ trannin lɛ ɔrz i kpɛlɛ blɛ'n nun lele nzue'n i tɔlɛ blɛ nun. Wia nun ɔ fuan anunman mun ɔ man be tran-man fuɛn'm be su. Yɛ kɔnguɛ ɔ fuan blo nnɛn'm be kusu. David tili sa nga Sail i soman Rizpa yoli'n, nan ɔ'a ɔ Galaad-Zabɛs kpɛnngbɛn'm bé sin, nan ɔ'a ko fa Sail nin i wa Zonatan be owie'n. Afin kɛ Filistifuɛ'm be kwlali Sail Gilboa lɔ'n, be ko boli Sail nin Zonatan be kɔmin Bɛt-Sean kan lika gbaun'n ju lɛ'n, yɛ Zabɛsfuɛ'm be ko wuali be fuɛn'n. David fali Sail nin i wa Zonatan be owie'n wɔli, kpɛkuun sran nso nga be boli be kɔmin'n be tiannin be owie'n nuan. I sin be ko sieli Sail nin i wa Zonatan be owie'n Bɛnzamɛn nvle'n nun Sela lɔ Sail i si Kis i asieliɛ'n nun. I kwlaa nga famiɛn'n kannin'n, be niannin su be yoli. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, yɛ Nyanmiɛn nin mɛn sɔ nunfuɛ'm be dili-ɔ. Alɛ tɔli Filistifuɛ mun nin Izraɛlfuɛ'm be afiɛn ekun. David nin i sran'm be ɔli alɛ'n i kunlɛ. Be nin Filistifuɛ'm be kunnin, kpɛkuun David yɛ ɔ'a fɛ yɛ. Zisbi-Bɛnɔb b'ɔ ti Rafa i osu'n nunfuɛ'n kun'n, i sa nun cua kun ɔ ti aaba, cua sɔ'n i ti'n tra kilo nsan, tokofi uflɛ-uflɛ kun sɛn i bo. I waan ɔ ´kun David, sanngɛ Zɛriza i wa Abisai ɔ ukali David nan ɔ'a kun Filistifuɛ'n. David i sran'm be seli David kɛ: «Kɛ ɔ fin ndɛ'n, nán a nin ye wɔ alɛ kunlɛ kun. Ɔ'a yo-man sɔ'n, a ´yo man Izraɛl i sin'n ´nuan ngbɛn.» I sin Izraɛlfuɛ'm be nin Filistifuɛ'm be kunnin ekun Gɔb lɔ. Yɛ Sibɛkai b'ɔ fin Isa'n, ɔ kunnin Saf b'ɔ ti Rafa osu'n nunfuɛ kun'n ekun-ɔn. Izraɛlfuɛ mun nin Filistifuɛ'm be kunnin alɛ Gɔb lɔ ekun, nan Zaare-Ɔrɛgim b'ɔ fin Bɛtleɛm'n i wa Ɛlkanan ɔ'a kun Goliat b'ɔ fin Gat'n. Goliat sɔ'n i cua'n i waka'n ti kɛ tannin wufuɛ'm be kondo'n sa. Alɛ'n kun ekun tɔli Gat lɔ, Filistifuɛ kun o lɛ, ɔ ti utre klofuɛ kpa. Sran sɔ'n ɔ ti kpandangblauun kpa, i sama nin i ja mma'm be ti nsiɛn-nsiɛn. Be kɛn i kwlaa'n bo nun'n ɔ ti ablaɔn-nin-nnan. I kusu ti Rafa osu nunfuɛ. Ɔ kpɛli Izraɛlfuɛ'm be nzowa, nan David i niaan bian Simea i wa Zonatan ɔ'a kun i. Sran nnan sɔ'm be ti Rafa b'ɔ ti Gatfuɛ'n i osu nunfuɛ. David nin i sran mun be yɛ be kunnin be-ɔ. Kɛ Anannganman deli David i kpɔfuɛ'm be kwlaa, ɔ nin Sail be sa nun'n, kpɛkuun David toli jue mɛnmɛnnin i. I waan: «Anannganman ti kɛ yɛbuɛ sa, yɛ n talo i-ɔ, ɔ ti min sasafuɛ, yɛ ɔ ti min defuɛ. Min Nyanmiɛn'n ti kɛ yɛbuɛ sa, yɛ n talo i-ɔ, i nun yɛ n fia-a. Ɔ ti kɛ nyrɛn sa, i nun yɛ n nyan wunmiɛn-ɔn, i yɛ man n fite nun-ɔn. Ɔ ti min fiawlɛ dan ɔ man sa nyan-man min. Ee min Defuɛ! A de min sran wlɛfuɛ'm bé sa nun. N kpan n se kɛ: ‹Manmanlɛ'n ti Anannganman liɛ,› kpɛkuun m'an nyan mín ti min kpɔfuɛ'm bé sa nun. Wie'n sin yia min kɛ nzue b'ɔ bo'n sa. Ɔ wlanwlan min. Ɔ ti kɛ nzue ba b'ɔ su kpalo like'n sa, kɛ ɔ ´ba'n, wuun ɔ ´saci ninnge mun. Blɔlɔ'n i nyanman'n ɔ sin yiali min, wie'n ɔ fuli min nun, ɔ toli i tɛ'n guali min su. I nun bɔ n wo nyrɛnnɛn nun'n, n kpan flɛli Anannganman, n kpan flɛli min Nyanmiɛn'n. I kusu kɛ ɔ o i famiɛn sua'n nun lɔ'n, ɔ tili min aniɛn'n. Min kpanlɛ'n guɛli i su nun. Kpɛkuun asiɛ wunmuan'n nin nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n be su keje, afin Anannganman fali ya dan. Wɛnsrɛn fin Anannganman i bue nun fiteli. Sin b'ɔ di ninnge mun kɔlikɔli'n fin i nuan nun fiteli. Sɛnmlɛn ba nyannyannyan o sin sɔ nun. Yɛ Anannganman kannin nyanmiɛn su lɔ'n i ase-ɔ, yɛ ɔ jrali-ɔ. I ja bo'n ti ble tritritri kɛ nzue ɔ'a mlan sa. Ɔ fuli anz'm be nun kun su nan ɔ'a tu. Be ´wun i-ɔ, ɔ yo kɛ aunngban'n lɛ ndɛwa nan ɔ ti su ɔ su ba sa. Ɔ fali aosin kɛtɛli i wun kɛ tannin sua yɛ ɔ'a kplan sa. Like'n ti kɛ nyanmiɛn ble'n sa, ɔ ti kɛ nzue bɔ ɔ'a mlan tritritri'n sa, ɔ fa kɛtɛli i su. Like kun kpaja weiin kpa dun mmua i nyrun, sɛnmlɛn mma nyannyannyan fin nun fite. Anannganman man nyanmiɛn'n kplali. Nyanmiɛn'n i nɛn'n tɛli kekle kpa nglo mmua lɔ. Kɛ ɔ toli ta mma'n sa'n, min kpɔfuɛ'm be bo sanndili. Kɛ ɔ man nyanmiɛn'n kpa sin sa'n, be wanndi sa. Kɛ Anannganman ´wlanwlan be'n, kɛ ɔ ´fitɛ i bue nun bɔ i nun aunngban'n ´fite'n, kpɛkuun jenvie'n nzue'n ɔ'a wie nun, be nyin tɛ i bo lɔ ninnge mun, kpɛkuun asiɛ'n i ase wlawlɛ'n ɔ'a fite su. Ɔ jrannin nglo lɔ toli i sa'n blali min wa, nan ɔ'a yi min nzue dan b'ɔ mɛnnin min'n i nun ɔ'a fite. Ɔ deli min min kpɔfuɛ sroesroe'm bé sa nun. Ɔ deli min min kpɔfuɛ bɔ be fanngan'n tra min liɛ'n bé sa nun. I nun bɔ n wo nyrɛnnɛn nun'n, n kpɔfuɛ'm be wa fuli min nun, sanngɛ Anannganman suannin mín bo. Ɔ yili min mianlɛ nun fiteli. Klolɛ b'ɔ klo min'n ti, ɔ deli min. Sa ti bɔ Anannganman yoli min kpa'n yɛlɛ kɛ n kpɔci-mɛn i, sa tɛ bɔ n yo-man'n i ti yɛ ɔ nian min nyrun nin-ɔn. Afin n fa Anannganman i atin'n su seiin, m'an fɔn-man min Nyanmiɛn'n i wun. N fɛ i ndɛ'm be kwlaa n sie. I mmla'm be kpɔci-man min. Ɔ nyan-man min wun ndɛ fi kan-man, n nian mín wun su kɛ ɔ yo nan m'an yo-man sa tɛ'n ti. Kɛ n kpɔci-man Anannganman'n, kɛ bɔ n ti saun i nyrun'n ti'n, ɔ nian min nyrun. Sran ng'ɔ ti sran ndɛnman su'n, a nin i be nanti ye. Sran ng'ɔ ti kpa'n, a yo i kpa. Sran ng'ɔ yo-man sa tɛ'n, a yo-mɛn i tɛ, sanngɛ sran nga i waan sa tɛ'n yɛ ɔ ´yo'n, a nin i be lɛ i. Sran nga be kan bé wun ase'n, a de be nvle'n. Yɛ be nga be tu bé wun'n, a kan be ase. Anannganman, a ti kɛ kannin sa, a kpaja min nyrun aosin'n nun. Wɔ yɛ man min nin min kpɔfuɛ mun e kwla kun-ɔn. Min Nyanmiɛn, wɔ yɛ man n tu tra klɔ kun b'ɔ o sa'n i wun talɛ nin-ɔn. Nyanmiɛn'n i atin'n ti kpa ngboko. I nuan nun ndɛ mun'n, fiɛn nun-man bé wun. Be nga be fa be wla guɛ i su'n ɔ ti kɛ be nyrɛn sa. Anannganman kunngba cɛ yɛ ɔ ti Nyanmiɛn-ɔn. E Nyanmiɛn'n i kunngba cɛ yɛ ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa, yɛ e talo i-ɔ. Nyanmiɛn ti min sasafuɛ dan. Ɔ dun mmua min nyrun atin'n seiin'n su. Anannganman man min wun yo mmlɛ kɛ flete sa. Ɔ fa min sie oka'm be ti su. I yɛ ɔ kle min alɛ kunlɛ-ɔ. Ɔ man n cuɛn ta'm be nun kekleke-ɔ, ɔ yo ye. Anannganman, a ti kɛ nyrɛn sa, a sasa min, yɛ a de min. Ɔ klun-ufue'n ti man min dunman'n fu. Wɔ man min wun yo mmlɛ. I ti man n ja'n kpɛnkpɛn-man cucu. N su n kpɔfuɛ'm bé su, n fuan be, n nunnun be. Sɛ n nian nunkun-man be'n, n nian sa-man n sin. N nunkun be, n kpɛkpɛ be nun. Be kwla jaso-man kun. Be tɔ, yɛ n tiatia bé su. Wɔ man min alɛ kunlɛ'n i wun fanngan. Be nga be kunndɛ kɛ be ´kun min'n, a yo man be tɔ mín bo lɛ. A man min kpɔfuɛ'm be wanndi min bo. Yɛ n kun be nga be klo-man min sa'n mun. Be nian-nian, be wun-man sran fi b'ɔ ´de be-ɔ. Be kpan flɛ Anannganman, ɔ tɛ-man bé su. N nunkun be man be yo kɛ asiɛ wun ndutre sa. N tiatia bé su kɛ atin nun nnɔtiɛ'n sa. A de min min nvlefuɛ'm bɔ b'a jaso mín wun'n bé sa nun. Wɔ man n tɛ sie nvle mun. Sran nga n si-man be'n, be su min. Aofuɛ'm be manman min, kɛ n ´uke mín nuan'n cɛ'n, wuun be su yo like nga min waan be yo'n. Aofuɛ'm b'a wie kpɔnzɔ. Kɛ be fin bé fiawlɛ'm be nun ´fite'n, bé usu sa tututu. Man Nyanmiɛn'n tran lɛ tititi o. N la Anannganman b'ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa'n bɔ i yɛ n talo i i ase! Man Nyanmiɛn b'ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa'n b'ɔ de mín'n, i dunman'n yo dan. Nyanmiɛn'n yɛ ɔ tu min klunngbɔ nin-ɔn. I yɛ ɔ kwla nvle mun man min-ɔn. Anannganman, wɔ yɛ man min kpɔfuɛ'm be nyan-man min-ɔn, wɔ yɛ man n kwla be-ɔ. A de min sran wlɛfuɛ'm bé sa nun. I sɔ'n ti, wɔ Anannganman, m ´manman wɔ mɛnmɛn'm be nunfuɛ'm be nyrun. N ´to jue m ´manman wɔ dunman'n. Anannganman de famiɛn ng'ɔ sieli'n. Ɔ yo sran ng'ɔ sieli i famiɛn'n i ye titi. Ɔ yo David nin i osu nunfuɛ'm be ye tititi.» Izai i wa David ɔ ti sran b'ɔ nyannin nyrun, ɔ ti sran bɔ Zakɔb i Nyanmiɛn'n kpɛli i kɛ ɔ yo famiɛn, yɛ ɔ ti sran b'ɔ ti Izraɛl jue fɛfɛ'm be kpɛfuɛ. I nuan ndɛ kasiɛn'n yɛ: «Anannganman i Wawɛ'n su mín bo kɛ n `kan ndɛ. Ɔ fɛ i ndɛ'n wla mín nuan. Izraɛl Nyanmiɛn'n ijɔli. Nyanmiɛn b'ɔ ti kɛ Izraɛl i yɛbuɛ'n sa'n b'ɔ talo i'n, ɔ seli min kɛ: ‹Sran ng'ɔ sie sran mun'n, sɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ'n yɛ sɛ i nyin yi min'n, ɔ ti kɛ nglɛmun wia b'ɔ ´fite'n, wuun nyanmiɛn ble'n nun-man lɛ'n sa'n. Ɔ kpaja weiin. Kɛ nzue'n ɔ'a tɔ ɔ'a kpɛ'n, i sɔ wia liɛ'n yɛ man ijre nga be o asiɛ'n bo'n be fu-ɔ.› Kɛ Nyanmiɛn nin min awlo'n be nanti sɔ-ɔ. Ɔ tali min nda kun b'ɔ lɛ-man awieliɛ. Nda sɔ'n ti weiin, i bɔbɔ ɔ nian su. Ɔ de min, like kwlaa nga n kunndɛ'n, ɔ yo man min. Klunwifuɛ'm be liɛ'n, be kwlaa be ti kɛ owie bɔ be kpɛ to yi i blo'n sa, be fa-man bé sa be trɛ-mɛn i. Kɛ be ´kɛn i'n, be fa blalɛ annzɛ cua waka. Be fa yi i sin nun, yɛ i kwlaa'n yra.» David i sonja kpakpa'm be dunman be yɛ. Zɔsɛb-Basebɛt b'ɔ ti Takɛmɔnfuɛ'n, ɔ ti safunyrɛn nsan'n bé su kpɛn. Kɛ ɔ cuɛnnin i cua'n kpɛ kunngba sa'n, ɔ kunnin sran ya mɔcuɛ. Zɔsɛb-Basebɛt i sin liɛ'n yɛlɛ Asosi i anunman'n bɔ be flɛ i kɛ Eleazar'n, Dɔdo i wa-a. Safunyrɛn nsan nga be ukali David be nin Filistifuɛ'm be kunnin'n, be nun kun-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Izraɛl alɛ kunfuɛ'm b'a cuɛn bé wun b'a ɔ kpɔlɛ'm bé su lɔ. Yɛ Eleazar jasoli-ɔ, ɔ kunnin Filistifuɛ mun lele i sa'n nyɛnnin i wun ɔ man ɔ kwla yaci-man tokofi'n nun kun. Le kun sɔ'n, Anannganman deli Izraɛlfuɛ mun dan. Sran'm be sa bé sin Eleazar wun lɛ, be nga be wuli'n bé bo ninnge i falɛ ngunmin ti. Eleazar i sin liɛ'n yɛlɛ Agie b'ɔ fin Arar'n i wa Sama. Filistifuɛ'm be yiali Lesi kan lanti fie kun o lɛ'n. Izraɛlfuɛ'm be wanndili be nyrun, sanngɛ Sama jrannin fie'n i afiɛn lɛ, ɔ nin Filistifuɛ'm be kunnin, nan ɔ'a fuan be fie nun. Anannganman deli Izraɛlfuɛ mun dan. Ble kpɛlɛ blɛ'n nun'n, kpɛnngbɛn ablasan be nun nsan be wa toli David Adilam yɛbuɛ buɛ'n nun lɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Filistifuɛ'm be sonja akpasua wunmuan kun b'a kpɛ be ngblaliɛ Rɛfafuɛ'm be kongo'n nun lɛ. I blɛ sɔ nun'n, wuun David o i fiawlɛ bɔ be sili i wun'n nun, yɛ kusu wuun Filistifuɛ'm be akpasua wunmuan kun b'a fa Bɛtleɛm'n. Kpɛkuun David nyin a tran like kun su, yɛ i waan: «?Wan yɛ ɔ ´ko sa nzue gbo ng'ɔ o Bɛtleɛm anuan'n nun lɔ'n i nun nzue'n wie man n nɔn-ɔn?» Sonja kpakpa nsan sɔ'm be wluli Filistifuɛ'm be ngblaliɛ nun lɔ. Be ko sali Bɛtleɛm lɔ anuan'n nun lɔ nzue gbo'n i nun nzue'n wie, be fa blɛli David. Sanngɛ David waan ɔ nɔn-man. Ɔ guɛli i ase mannin Anannganman. I waan: «Anannganman, n lɛ-man atin n nɔn-man, afin nzue nga ti kɛ be nga be klɛnnin bé wun mannin wie'n be ɔli i salɛ'n be mmoja sa.» Ɔ'a nɔn-man nzue sɔ'n. Yakpa like nga sonja kpakpa nsan sɔ'm be yoli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Zɛriza i wa Zoab i niaan Abisai'n ti sran ablasan'm be akpasua kun sɔ'n bé su kpɛn. Le kun ɔ fɛli i cua'n wɔwɔli be kpɔfuɛ'm be nun sran ya nsan nan ɔ'a kun be. Be nsan'n be nun'n, ɔ nyannin dunman kpa. Ɔ nyannin nyrun trali be kwlakwla. Ɔ yoli bé kpɛn sanngɛ ɔ'a ju-man sran nsan klikli'm be nun. Zɛozada i wa Bɛnaza b'ɔ fin Kabzeɛl bɔ i nannan ti sonja kpa kun'n, laa i kusu yoli yakpa like sunman. I yɛ ɔ kunnin Moab sonja'm be nun kpakpa nnyɔn nga be lɛ wunmiɛn kɛ asɔmɔli sa mun nin-ɔn. Le kun'n ayrɛ blɛ nun'n, kɛ like wie b'ɔ fin nyanmiɛn su lɔ gua minndi-minndi fuaii kɛ nyanmiɛn ufue fitafita'n sa ɔ ´gua'n, ɔ jrali nzue gbo kun nun nan ɔ'a kun asɔmɔli kun. Ɔ kunnin Eziptfuɛ sroesroe kun ekun. Cua o Eziptfuɛ sɔ'n i sa nun, Bɛnaza kusu'n, waka ɔ o i sa nun yɛ ɔ nin i ɔli kunlɛ nin-ɔn. Ɔ deli Eziptfuɛ sɔ'n i cua'n i sa nun, nan ɔ'a fɛ i bɔbɔ i cua sɔ'n ɔ'a kun i. Zɛozada i wa Bɛnaza i yakpa like b'ɔ yoli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ nyannin dunman sonja kpakpa nsan'm be nun. Ɔ nyannin nyrun trali sran ablasan mun, sanngɛ ɔ'a ju-man sonja nsan klikli'm be nun. David fɛ i sieli i sonja nga be niɛn i su'n be nun. Be nga be o yɛ'n, be o sran ablasan'm be nun: Zoab i niaan bian Azaɛl, nin Dɔdo i wa Ɛlkanan, ɔ fin Bɛtleɛm, nin Sama, ɔ fin Arɔd, nin Elika, ɔ fin Arɔd, nin Elɛz, ɔ fin Pelɛt, nin Ikɛs i wa Ira, ɔ fin Tekoa, nin Abiezɛr, ɔ fin Anatɔt, nin Mɛbinai, ɔ fin Isa, nin Zalmɔn, ɔ fin Asɔak, nin Maarai, ɔ fin Nɛtofa, nin Baana i wa Elɛb, ɔ fin Nɛtofa, nin Ribai i wa Itai, ɔ fin Gibea, ɔ ti Bɛnzamɛn osu nunfuɛ, nin Bɛnaza, ɔ fin Piratɔn, nin Idai, ɔ fin Gaas-Naale, nin Abi-Albɔn, ɔ fin Bɛt-Araba, nin Azmavɛt, ɔ fin Barsɔm, nin Eliasba, ɔ fin Saalbɔn, Bɛne-Zasɛn i mma'm be nun kun-ɔn, nin Zonatan, nin Sama, ɔ fin Arar, nin Sarar i wa Asiam, ɔ fin Arar, nin Asasbai i wa Elifelɛt, ɔ ti Maaka bian kun i anunman, nin Asitɔfɛl i wa Eliam, ɔ fin Gilo, nin Ɛzrai, ɔ fin Karmɛl, Parai, ɔ fin Arab, nin Natan i wa Zigeal, ɔ fin Sɔba, nin Bani, ɔ ti Gad akpasua sufuɛ, nin Zelɛk, ɔ ti Amɔnfuɛ, nin Naarai, ɔ fin Beerɔt, ɔ ti Zɛriza i wa Zoab i alɛ ninnge nun trafuɛ, nin Ira, ɔ ti Zetɛr osu nunfuɛ, nin Garɛb, ɔ ti Zetɛr osu nunfuɛ, nin Iri, ɔ ti Ɛtfuɛ. Be kwlaa'm be ti ablasan-nin-nso. Anannganman fali ya Izraɛlfuɛ'm bé wun ekun, ɔ man David cuɛnnin sa yili bé su. Anannganman suli i bo kɛ ɔ ka Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ mun. Zoab b'ɔ ti sonja su kpɛn'n wo famiɛn'n i wun lɛ, nan famiɛn'n ɔ'a se i kɛ: «Wlan-wlan Izraɛl nvle'n kwlaa nun. Bo i bo Dan lele fa ju Beɛr-Seba. Yɛ amun `ka sran mun man n si bé nuan.» Zoab seli famiɛn'n kɛ: «N ´srɛ kɛ man Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n yo man sran'm be sɔn tra nga su kpɛ ya, yɛ man ɔ yo ɔ bɔbɔ ɔ nyrun. ?Sanngɛ Nannan, ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ waan be yo i sɔ like nin-ɔn?» Famiɛn'n jrannin ndɛ ng'ɔ kannin'n su kpa. Ɔ man ɔ fata kɛ Zoab nin sonja kpɛnngbɛn'm be yo. Be fɛli i famiɛn'n nyrun lɛ be ɔli Izraɛlfuɛ'm be kalɛ. Be kpɛli Zurdɛn'n. Be boli junman'n i bo Arɔɛr lɛ, ɔ nin klɔ ng'ɔ o kongo'n nun lɔ'n su. Be sinnin Gad, be ɔli Zaɛzɛr. Be ɔli Galaad mɛn'n nun, i sin be ɔli Taktim-Ɔdsi mɛn'n nun, yɛ be ɔli Dan-Zaan. I sin be ɔli Sidɔn asa'n su. Be sinnin Tir bɔ talɛ si i wun'n su, yɛ be sinnin Evfuɛ mun nin Kanaanfuɛ'm be klɔ laa'm be su. I sin be sinnin Zida nvle'n i ngua lɔ klɔ nga be flɛ i Beɛr-Seba'n su. Kɛ be wieli mɛn'n nun wlan'n, be sali bé sin Zerizalɛm. Be dili anglo ngwlan nin cɛn ablaɔn yɛ be bali-ɔ. Zoab boli sran'm bé nuan kleli famiɛn'n. Izraɛl sonja nga be kun alɛ-ɔ ɔ yo ye'n, be ti sran akpi-akpi ya mɔcuɛ (800.000). Zidafuɛ'm be ti akpi-akpi ya nnun (500.000). Kɛ be kali sran mun wieli'n, srɛ kunnin David, yɛ ɔ seli Anannganman kɛ: «Sa nga n yoli'n, sa tɛ dan yɛ n yoli-ɔ. Anannganman, yaci mín wun sa'n cɛ min. N yoli sinnzin.» Kɛ David ´jaso nglɛmun'n, wuun Anannganman ɔ'a kan ndɛ ɔ'a kle i nuan ijɔfuɛ Gad b'ɔ ti David i jeliwafuɛ'n. I waan: «Ko se David kɛ n ´kle sa nsan nan ɔ `nian kun fa man n fa yo i.» Yɛ Gad ko toli David yɛ ɔ boli jasin'n kleli i-ɔ. I waan: «?A klo kɛ awe kpɛn ɔ mɛn'n nun afuɛ nso, annzɛ a klo kɛ a ´wanndi ɔ kpɔfuɛ'm be nyrun anglo nsan, annzɛ a klo kɛ tukpacɛ bɔ sa ndɛndɛ wie tɔ ɔ mɛn'n nun cɛn nsan? Bu i akunndan nan kan kun kle min man n ko se sran ng'ɔ sunmannin min'n.» David waan: «Min akunndan ɔ'a sanngan ɔ'a tra su. Sɛ e tɔ Anannganman sa nun'n, ɔ flunman tra kɛ e tɔ sran sa nun'n. Anannganman liɛ i aunnvuɛ silɛ'n lɛ-man sin.» Yɛ Anannganman man tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n yoli Izraɛlfuɛ mun-ɔn. Kɛ ɔ boli i bo nglɛmun'n, ɔ yoli be lele san blɛ nga Anannganman kleli'n ɔ juli. Sran akpi-akpi ableso (70.000) be wuli Izraɛl mɛn'n nun. Be wuli Dan lele fa ju Beɛr-Seba. Kɛ anz'n mɛnnin i sa'n su bɔ i waan ɔ saci Zerizalɛm'n, Anannganman kacili aniɛn. Ɔ seli anz b'ɔ su kun sran mun kɛ: «Ɔ'a yo kpa, kan ɔ́ sa'n i ase.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Anannganman i anz'n wo Aravna b'ɔ ti Zɛbisfuɛ'n i ble bowlɛ'n wun lɛ. Kɛ David nian bɔ anz'n su ´saci sran mun'n, ɔ seli Anannganman kɛ: «Min yɛ n fɔnnin-ɔn, min yɛ n yoli sa nin-ɔn. Minniɛn nga'm b'a yo-man sa fi. E nin min osufuɛ mun yɛ ɔ fata kɛ a nin e nyɛn i-ɔ.» Le kun sɔ'n, Gad wa toli David, ɔ seli i kɛ: «Kɔ Aravna b'ɔ ti Zɛbisfuɛ'n i ble bowlɛ'n su lɔ, ko kplan Anannganman i sɔwlɛ kun mɛn i.» David fali nga Anannganman fa wlali Gad nuan kɛ ɔ `kan kle i'n su, ɔ ɔli. Aravna ´nian-an, famiɛn'n nin i mantanfuɛ'm be su bɛ i wun lɛ. Yɛ ɔ ɔli ko kotoli famiɛn'n bo-ɔ, ɔ utuli i nyin ase. I waan: «?Nannan, nguɛ sa bɔ yɛ a ba min sin-ɔn?» David waan: «N klo kɛ n to wɔ asiɛ'n, nan n ´kplan Anannganman i sɔwlɛ kun m ´mɛn i kɛ ɔ ´yo nan sa ng'ɔ fa yili i Izraɛlfuɛ'm be su'n ɔ'a wie'n ti.» Yɛ Aravna seli David kɛ: «Nannan, fa nan fa yi sraka nga a klo'n i su. Nannin yɛ, fa be `yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n, yɛ saru'm be waka'n ɔ nin waka nga nnɛn be fa cuɛn saru'm be yɛ, fa be yo i bo yie. N fɛli kwlaa ng'ɔ o lɛ'n m mannin wɔ. Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n yɛ n srɛ kɛ ɔ `sɔ tɛ sɔn'n nun-ɔn.» David waan: «Nán man ɔ yo sɔ, man n to. Kɛ n yi tɛ bɔ be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n m man Anannganman min Nyanmiɛn'n bɔ n yi-man nun like fi'n, ɔ nin i sɔ'n fata-man.» David toli asiɛ'n nin nannin mun jɛtɛ ufue ablenun. David kplannin Anannganman i sɔwlɛ kun lɛ. Nan ɔ'a yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ'n ɔ'a mɛn i. Yɛ Anannganman sili Izraɛl mɛn'n i aunnvuɛ nan sa yalɛ'n ɔ'a cuɛn i wun. Famiɛn David yoli oke kpa yɛ ayrɛ guɛ i wun tititi. Be kɛtɛ i wun like-ɔ, ɔ ju-mɛn i. Yɛ i sufuɛ'm be seli i kɛ: «Nannan, man be kunndɛ talua kun ng'ɔ nian si-man bian'n, nan ɔ `nian ɔ lika, ɔ `nyintɔn wɔ, ɔ `la ɔ klun, yɛ ɔ `yo ɔ wun yrɛyrɛ». I blɛ kunngba'n nun, David nin Agit bé wa Adɔniza jasoli, ɔ sili i wue'n nun kɛ i bɔbɔ yɛ ɔ ´yo famiɛn nin-ɔn. Yɛ ɔ kunndɛli kakaklolo kun nin nnɛn kpanngɔ fufuɛ mun. Ɔ kunndɛli sran ablenun ekun. Ɔ sie be kɛ be yɛ be wanndi dun mmua i kakaklolo'n i nyrun titi-ɔ. Kɛ be wuli i lele'n, i si nian ijɔ-mɛn i cɛn kun sa le. Ɔ nian usɛ-mɛn i cɛn kun kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yo sa-a?» Absalɔm i sinma-a. Adɔniza i nyrun lika'n ti klanman dan. Ɔ nin Zɛriza i wa Zoab, yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Abiatar be wunnin bé wun, kpɛkuun be suli i su, sanngɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Zadɔk, nin Zɛozada i wa Bɛnaza, nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Natan, nin Simɛi, nin Rei, ɔ nin David i sonja nga be di i gladi'n, be liɛ b'a su-mɛn i su. Le kun Adɔniza fali bua wie mun, nin nannin tola wie mun, ɔ nin nannin bɔ b'a kpɛ cro'n bɔ b'a lo kpa'n, ɔ ko kunnin be fa yili tɛ yɛbuɛ nga be flɛ i Yɛbuɛ Ng'ɔ Seli'n i wun lɔ, Ninnge Kpufuɛ'm be nzue'n i wun lɔ. Ɔ flɛli i niaan bɔ be ti i si i mma'm be ngba, ɔ nin Zida lɔ sran nga be ti i si i mantanfuɛ'm be ngba kɛ be wa di cɛn, sanngɛ ɔ'a flɛ-man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Natan, nin Bɛnaza, nin i si i sonja nga be di i gladi mun, ɔ nin i niaan Salomɔn. Yɛ Natan wa toli Salomɔn i nin Bat-Seba-a. Ɔ seli i kɛ: «?A nian ti-mɛn i kɛ Agit i wa Adɔniza ɔ'a yo famiɛn nan sanngɛ e min David bɔbɔ si-man nun?» N wa man wɔ ngwlɛlɛ kun kɛ ɔ ´yo nan a nin ɔ́ wa Salomɔn amu'an fite nun'n ti. Kɔ ko to famiɛn David nan se i kɛ: «?Nannan, w'a ta-man min nda kɛ mín wa Salomɔn yɛ ɔ ´di wɔ aja-a, nan i yɛ ɔ ´tran ɔ bia'n su-ɔ? ?Yɛ ɔ yo sɛ yɛ man Adɔniza yɛ ɔ'a yo famiɛn nin-ɔn?» Kɛ a nin famiɛn'n be ´kɛn i sɔ'n, kpɛkuun n ´to wɔ famiɛn'n i sin lɔ, yɛ n ´guagua ɔ ndɛ'n su. Bat-Seba wluli famiɛn'n sin i sua ba'n nun lɔ. Famiɛn'n ɔ'a yo oke kpa. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun talua'n bɔ be flɛ i Abisag b'ɔ fin Sinam'n ɔ wo i sin lɔ. I yɛ ɔ niɛn i lika-a. Bat-Seba kluli, kpɛkuun ɔ kotoli famiɛn'n i bo. Famiɛn'n usɛli i kɛ: «Nguɛ sa kan-an?» Yɛ Bat-seba seli i kɛ: «Nannan, ɔ bɔbɔ a tali min nda kɛ sɛ a nun-man nun'n, mín wa Salomɔn ɔ ´di wɔ aja, nan i yɛ ɔ ´tran famiɛn bia'n su-ɔ. Yɛ sanngɛ nian, Adɔniza yɛ ɔ'a fa bia'n yɛ, kpɛkuun a si-man nun. Ɔ'a fa nannin tola kpanngban, nin nannin bɔ b'a kpɛ cro'n bɔ b'a lo kpa'n kpanngban, ɔ nin bua kpanngban kpa ɔ'a fa yi tɛ. Ɔ flɛflɛli ɔ mma'm be kwlaa, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Abiatar, ɔ nin Zoab b'ɔ ti sonja'm bé su kpɛnngbɛn'n kɛ be wa di cɛn, sanngɛ ɔ'a flɛ-man ɔ́ wa Salomɔn wie. Nan i ti Nannan, Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be su minndɛ kɛ a kle sran ng'ɔ wa sin ɔ osu b'ɔ ´tran bia'n su'n. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, sɛ a nun-man nun kun'n, e nin mín wa Salomɔn e su fite-man nun.» Bla'n i nuan nian tɔ-man, kpɛkuun yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Natan juli famiɛn'n i awlo lɛ-ɔ. Be seli famiɛn'n kɛ: «Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Natan ɔ'a ba wa.» Natan wluli kan nga famiɛn'n wo lɛ'n. Ɔ kotoli, ɔ utuli i nyin ase famiɛn'n i nyrun lɛ. Yɛ ɔ seli kɛ: «Ee! Nannan, ?Wɔ yɛ a seli kɛ sɛ a nun-man nun'n Adɔniza ɔ di wɔ aja nan i yɛ ɔ `tran famiɛn bia'n su-ɔ? Nian, ɔ'a ɔ Ninnge Kpufuɛ'm be nzue'n su lɔ ndɛkɛn, ɔ'a fa nannin tola kpanngban, ɔ nin nannin bɔ b'a kpɛ cro'n bɔ b'a lo kpa'n kpanngban, ɔ nin bua kpanngban kpa ɔ'a fa yi tɛ. Ɔ flɛflɛli ɔ mma'm be kwlaa, nin sonja'm bé su kpɛnngbɛn mun, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Abiatar. Be yɛ be wo i wun lɔ lɛ-ɔ. Be ´di'n, wuun be ´nɔn, wuun be ´kpan kɛ: ‹Fiaa! Man wie wla fi famiɛn Adɔniza su o!› Sanngɛ ɔ'a flɛ-man m bɔ n ti ɔ sufuɛ'n min wie, ɔ'a flɛ-man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Zadɔk nin Zɛozada i wa Bɛnaza be wie, ɔ'a flɛ-man ɔ́ wa Salomɔn wie. ?Nannan, sakpa wɔ yɛ man sa sɔ'n ɔ yo sɔ bɔ sanngɛ w'a kan kle-man ɔ wa'n b'ɔ wa sin ɔ osu ɔ ´tran famiɛn bia'n su nin-ɔn?» Famiɛn David waan: «Amun `flɛ Bat-Seba.» Yɛ Bat-Seba wluli wa jrannin famiɛn'n i nyrun-ɔn. Nan famiɛn'n ɔ'a tɛ i nda kɛ: «N kan Anannganman b'ɔ deli min sa kekle'n kwlaa nun fiteli'n. Nda nga n tali wɔ Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i nyrun kɛ sɛ n nun-man nun'n ɔ́ wa Salomɔn yɛ ɔ `di min aja nan i yɛ ɔ `tran famiɛn bia'n su'n, n ´yiɛ i nuan ndɛkɛn.» Bat-Seba kotoli, ɔ utuli i nyin ase famiɛn'n i nyrun, kpɛkuun i waan: «Fiaa! Famiɛn David, man wie wla fi ɔ su tititi.» I sin famiɛn David man be flɛli Zadɔk b'ɔ ti Nyanmiɛn i nyrun jranfuɛ'n, nin Natan b'ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n, ɔ nin Zɛozada i wa Bɛnaza. Yɛ be bali-ɔ. Famiɛn'n seli be kɛ: «Amun `yiayia min gladi difuɛ mun, nan amun `fa mín wa Salomɔn tran min milɛ bla'n su, nan amun `wɔ nzue ti nga be flɛ i Giɔn'n su lɔ. Kɛ amun ju lɔ'n, man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Zadɔk, nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Natan be guɛ i ti su ngo, ɔ kle kɛ ɔ ti Izraɛl famiɛn. Amun `bo awɛ, yɛ amun `kpan kɛ: ‹Famiɛn Salomɔn, man wie wla fi ɔ su o!› I sin amun `sa amun sin bla klɔ wa. Man ɔ ko tran min famiɛn bia'n su, nan ɔ `sin min osu ɔ `sie sran mun. I yɛ n kpɛli i kɛ ɔ dun mmua Izraɛlfuɛ nin Zidafuɛ'm be nyrun-ɔn.» Bɛnaza seli famiɛn'n kɛ: «Man ɔ yo sɔ! Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n i bɔbɔ yɛ ɔ fali ndɛ nga a kɛnnin i lɛ'n wlali ɔ nuan-an. Man Anannganman jran Salomɔn sin kɛ ɔ fa jrannin ɔ́ sin'n sa. Man i fanngan nun'n, Salomɔn i sielɛ'n ɔ tra ɔ liɛ'n!» Yɛ Zadɔk b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, nin Natan b'ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n, nin Zɛozada i wa Bɛnaza, ɔ nin Keretfuɛ mun nin Pelɛtfuɛ mun bɔ be ti famiɛn'n i gladi difuɛ mun'n be ko toli Salomɔn-ɔn. Be fɛ i fuli famiɛn David i milɛ bla'n su nan b'a fɛ i b'a ɔ Giɔn nzue ti'n i su lɔ. Zadɔk b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, ɔ fali Nyanmiɛn i tannin sua'n nun lɔ nnɛn wɛ nga ngo'n wo nun'n, yɛ ɔ fa ngo'n guali Salomɔn i ti'n su-ɔ. Yɛ be boli awɛ nin-ɔn, yɛ nzrafuɛ'm be kpannin kɛ: «Famiɛn Salomɔn, man wie wla fi ɔ su o!» Yɛ be kwlaa be sali bé sin be bali klɔ-ɔ. Salomɔn o be nyrun, yɛ be su i su-ɔ. Be ´kɔ'n, wuun be ´bo blo'n, wuun ´be kpan, afin be klun jɔli dan kpa asiɛ'n kejeli. Adɔniza nin be kwlaa ng'ɔ flɛli be'n be tili nganniɛn sɔ'n, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun b'a wie like di. Zoab tili awɛ bɔ be bo'n, yɛ ɔ usali kɛ: «?Nguɛ yɛlɛ kpankpanlɛ nga be kpankpan klɔ'n nun lɔ'n?» I nuan nian tɔ-man, kpɛkuun Abiatar i wa Zonatan ɔ'a bo nun. Adɔniza seli i kɛ: «Bla, a ti sran kpa, n si kɛ jasin fɛ o ɔ́ nuan.» Zonatan seli Adɔniza kɛ: «Ndɛ liɛ'n, ɔ ti-man sɔ! E min famiɛn David ɔ'a fa Salomɔn ɔ'a sie famiɛn i ja nun. Ɔ seli Zadɔk b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, nin Natan b'ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n, nin Zɛozada i wa Bɛnaza, ɔ nin Keretfuɛ mun nin Pelɛtfuɛ mun kɛ be nin Salomɔn be wɔ. Be fɛ i fuli famiɛn'n i milɛ bla'n su. I sin Zadɔk b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, ɔ nin Natan b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n be guɛli i ti su ngo be sieli i famiɛn Giɔn nzue ti'n i nuan lɔ. Be fin lɔ be ´ba'n, be klun b'ɔ jɔ dan'n ti be kpan sin klɔ'n nun. Be klun jɔli dan, yɛlɛ nganniɛn nga amun ti i wa'n. Salomɔn trannin famiɛn bia'n su bɔbɔ, kpɛkuun famiɛn David i sran dandan'm be wa yrali famiɛn David i nguan. Be waan: ‹Man ɔ Nyanmiɛn'n i fanngan nun, Salomɔn i dunman liɛ'n fu tra ɔ liɛ'n. Man i sielɛ'n ɔ tra ɔ liɛ'n!› Kpɛkuun famiɛn'n kotoli i bɛ'n su. Ɔ seli kɛ: ‹N la Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i ase. Ɔ'a man min n ja nunfuɛ. Min nyinma ɔ'a wun i.› » Kɛ be nga Adɔniza flɛli be kɛ be wa di cɛn'n be tili jasin'n, srɛ kunnin be. Nga jaso kɔ, nga jaso kɔ. Adɔniza bɔbɔ'n, Salomɔn i wun srɛ ti ɔ ko taloli Nyanmiɛn sɔwlɛ'n, ɔ fɛ i sa to blali like nga be ti kɛ nnɛn wɛ sa mun. Be wa kan kleli Salomɔn kɛ: «Ɔ wun srɛ ti, Adɔniza ɔ'a ko to ɔ'a bla Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su lɔ like nga be ti kɛ nnɛn wɛ sa mun.» I waan: «San famiɛn Salomɔn ɔ ta min nda kɛ ɔ su kun-man min yɛ n ´jaso wa-a.» Salomɔn waan: «Sɛ i nzuɛn'n ɔ kle kɛ ɔ ti sran kpa'n, i timuɛn bɔ kun sa su tɔ-man asiɛ wun. Nan sanngɛ sɛ i nantilɛ'n ti-man kpa'n, san wulɛ cɛ yɛ ɔ ´wu-ɔ.» Famiɛn Salomɔn sunmannin sran kɛ be ko se i kɛ ɔ `fin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su jra. Yɛ ɔ jrali-ɔ, ɔ bali, ɔ wa kotoli famiɛn Salomɔn i bo. Yɛ Salomɔn seli i kɛ: «Kɔ wɔ awlo!» David wun i kɛ i wie cɛn'n nun-man mmua kun. I ti ɔ kannin i klun ndɛ mun kleli i wa Salomɔn. Ɔ seli i kɛ: «N su wa kɔ nanwlɛ klɔ. Jran kekle, yo like kɛ sran yasua fa yo'n sa. Nanti Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n i atin'n su sɛsɛsɛ. Niɛn i nuan ndɛ'n su yo ng'ɔ kan kle wɔ'n. Fɛ i mmla fanunfanun'm bɔ be ti klɛwa Moiz i fluwa nun'n bé su. I liɛ'n, lika kwlaa nga a wo'n, sɛ a gugu kɛ a ´yo like wie'n, ɔ wa yo kpa man wɔ. Kpɛkuun Anannganman ɔ wa yia ndɛ ng'ɔ kan kleli min'n i nuan. Ɔ seli min kɛ: ‹Sɛ ɔ osu nunfuɛ'm be nanti kɛ ɔ fata'n sa'n, sɛ be nian nanwlɛ'n su be nanti'n, sɛ be fa be wla'n kwlaa gua min su'n, yɛ sɛ be akunndan'n kwlaa tran min su'n, ɔ osu'n nun sran su tu-man Izraɛl famiɛn bia'n su le.› A si sa nga Zɛriza i wa Zoab yoli min'n. Yɛ a si sa ng'ɔ yoli Nɛr i wa Abnɛr, nin Zetɛr i wa Amaza bɔ be ti sonja su kpɛn'n. Ɔ kunnin be. Ɔ guali be mmoja ase blɛ ng'ɔ ti-man alɛ blɛ'n i nun. I sɔ fɔ liɛ'n ɔ tɛkɛ i ti su. Ɔ man ɔ kusu kɛ a o lɛ'n, a si ngwlɛlɛ. Nán yaci i nun man ɔ wu wɛtɛ su. Blɛ nga n ´wanndi ɔ niaan Absalɔm nyrun'n, Barzilai ng'ɔ fin Galaad'n i mma mun yɛ be buli min nyrun be bali min delɛ-ɔ. I sɔ'n ti yo be kpa, man be nin wɔ be di like likawlɛ titi. Gera i wa Simɛi b'ɔ ti Bɛnzamɛn akpasua'n su klɔ nga be flɛ i Basirim'n i sufuɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Le kun nga n ´kɔ Maanaim'n, ɔ boli min sannzan tɛ kpa. Sanngɛ kɛ n ´sa n sin ba'n, ɔ ko kpali min atin Zurdɛn'n nuan lɔ nan m'an fa Anannganman m'an tɛ i nda kɛ n su kun-mɛn i. I sɔ'n ti, ngwlɛlɛfuɛ yɛlɛ wɔ, nán yaci i lɛ kɛ sran bɔ ɔ'a yo-man sa tɛ sa. A si sa ng'ɔ fata kɛ a fa yo i'n. Nán yaci i nun man ɔ wu i kpɛnngbɛn wie. Kun i man ɔ la kondo i mmoja'n nun.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, David wa wuli. Be sieli i David i Klɔ'n su lɛ. Ɔ yoli Izraɛl famiɛn afuɛ ablanan. Ɔ yoli famiɛn Ebrɔn lɔ afuɛ nso. I sin ɔ yoli famiɛn Zerizalɛm lɔ afuɛ ablasan-nin-nsan. I wa Salomɔn sinnin i osu. I sielɛ'n ɔ takali. Agit i wa Adɔniza wa toli Salomɔn nin Bat-Seba. Yɛ bla'n usɛli i kɛ: «?A wa wun mín wun wɛtɛ su?» I waan: «Ɛɛn!» Ɔ seli i ekun kɛ: «N klo kɛ n ´kan ndɛ kun n kle wɔ.» Bla'n waan: «Kan» Yɛ i waan: «A si kɛ min yɛ ɔ fata kɛ n yo famiɛn nin-ɔn. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be lafi su kɛ min yɛ n ´yo famiɛn nin-ɔn, kpɛkuun lika'n ɔ'a sin min niaan'n i sa nun. Anannganman bɔbɔ yɛ man ɔ yoli sɔ-ɔ. Ɔ man n klo kɛ n ´usa wɔ like kun, srɛlɛ yɛ n ´srɛ wɔ-ɔ, nán kpɛ min.» Bla'n waan: «Usa.» Adɔniza seli i kɛ. «N srɛ wɔ kpa ti-ɔ, kan kle famiɛn Salomɔn kɛ ɔ `fa Abisag ng'ɔ fin Sinam'n ɔ `man min man n jɛ i. N si kɛ ɔ liɛ sɛ a srɛ i'n, ɔ ´fa man.» Bat-Seba waan: «N tili, n ´ko se famiɛn'n m ´man wɔ.» Bat-Seba ɔli Salomɔn wun lɔ kɛ ɔ ko kan Adɔniza i ndɛ'n kle i. Salomɔn jasoli i famiɛn bia'n su, ɔ ɔli ko kotoli i nyrun, nan ɔ'a sɛ i sin ɔ'a ko tran ase. Ɔ man be fali famiɛn bia'n be blɛli i nin, be fa tɛkɛli i sa fama su. Yɛ bla'n waan: «M bali like kaan kun srɛlɛ ɔ́ sa nun, nán kpɛ min.» Famiɛn'n waan: «Manmin, usa like nga a klo'n, n su kpɛ-man wɔ.» Bla'n seli i kɛ: «Fa Abisag ng'ɔ fin Sinam'n fa man ɔ niaan Adɔniza man ɔ jɛ i.» Yɛ famiɛn Salomɔn seli i nin kɛ: «Kɛ a se min kɛ n `fa Abisag m `man Adɔniza'n, wuun kpɛ i kpo se kɛ n `fa famiɛn diwlɛ'n m `mɛn i e, afin ɔ ti min nyrun kpɛn. Kpɛ kpo se min kɛ n `fa mɛn i ɔ nin Abiatar b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n ɔ nin Zɛriza i wa Zoab.» Yɛ Salomɔn fali Anannganman i dunman'n tali nda kɛ: «Like nga Adɔniza usɛli i lɛ'n ti'n, sɛ m'an kun-mɛn i'n, man Anannganman wun min. N kan Nyanmiɛn b'ɔ kpali min kɛ n `tran mín si David i osu'n, b'ɔ tali min nda kɛ min osu'n nunfuɛ nga be wa jaso su'n be yɛ be kaci min'n, ndɛkɛn san Adɔniza ´wu.» Yɛ Salomɔn sunmannin Zɛozada i wa Bɛnaza kɛ ɔ ko kun i-ɔ, nan ɔ'a ko kun i. Famiɛn'n seli Abiatar b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n kɛ: «Kɔ Anatɔt ɔ lika'n nun lɔ. A nin wulɛ fata, sanngɛ be su kun-man wɔ ndɛkɛn, afin a suali Anannganman i alaka'n mín si i blɛ su, yɛ kusu afɛ kwlaa nga min si fɛli'n, a nin i yɛ be fɛli-ɔ. » Yɛ Salomɔn fuannin Abiatar-ɔ. Ɔ'a yo-man Anannganman i nyrun jranfuɛ kun. Ɔ man Eli i osu'n nunfuɛ'm bé wun ndɛ nga Anannganman kɛnnin i Silo lɔ'n, i nuan yiali. Zoab ɔ'a jran-man Absalɔm sin, sanngɛ ɔ kunman ɔli Adɔniza su, ɔ man kɛ ɔ tili nga b'ɔ juli Adɔniza nin Abiatar bé su'n, ɔ wanndi ɔli Anannganman i tannin sua'n wun lɔ, ɔ ko taloli Nyanmiɛn sɔwlɛ'n, ɔ fɛ i sa to blali like nga be ti kɛ nnɛn wɛ sa mun. Be kan kleli Salomɔn kɛ Zoab ɔ'a wanndi ɔ'a ɔ Anannganman i sua'n wun lɔ ɔ'a ko talo Nyanmiɛn sɔwlɛ'n. Salomɔn sunmannin Zɛozada i wa Bɛnaza kɛ ɔ ko kun i. Bɛnaza ɔli Anannganman i tannin sua'n i wun lɔ. Ɔ seli Zoab kɛ: «Famiɛn'n waan a fite.» Ɔ tɛli i su kɛ: «N fite-man, sɛ i waan n wu'n, wa yɛ n ´wu-ɔ.» Bɛnaza sɛli i sin famiɛn'n i wun lɔ. Ɔ ko kannin ndɛ nga Zoab kannin'n. Famiɛn'n seli i kɛ: «Yoo! Kun i e, kun i nan sie i. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, wuun sran nnyɔn nga b'a fɔn-man b'ɔ kunnin be'n be sannzan liɛ'n ɔ'a tu e nin mín si e osu'n i su. Anannganman man Nɛr i wa Abnɛr b'ɔ ti Izraɛl sonja'm be su kpɛnngbɛn'n, ɔ nin Zetɛr i wa Amaza b'ɔ ti Zida sonja'm bé su kpɛnngbɛn'n bé wie ndɛ'n ɔ ´kɛ i su. Kɛ ɔ ´kun be'n, min si David ɔ'a wun-man nun. Be ti sran nanwlɛfuɛ mun, yɛ be kpa tra Zoab bɔbɔ lele. Man i sɔ sannzan liɛ'n ɔ trɛn i nin i osu'n nunfuɛ'm bé su, sanngɛ David nin i osu'n nunfuɛ mun'n, ɔ nin i awlofuɛ mun'n, ɔ nin i sielɛ'n, be liɛ'n, aunjuɛ'n ɔ ´yo be liɛ tititi.» Yɛ Zɛozada i wa Bɛnaza sɛli i sin Zoab wun lɔ-ɔ, yɛ kpɔ! Yɛ ɔ kunnin i-ɔ. Be sieli i i bɔbɔ i asiɛ'n nun, lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ. Famiɛn'n fali Bɛnaza sieli i Zoab osu. Ɔ yoli sonja'm bé su kpɛnngbɛn, kpɛkuun ɔ fali Zadɔk sieli i Abiatar osu. Ɔ yoli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ. I sin famiɛn'n flɛli Simɛi, ɔ seli i kɛ: «Kplan ɔ́ sua kun Zerizalɛm wa, lɛ yɛ tran-an, nán kɔ lika fi. Cɛn kwlaa nga a fɛ lɛ a kpɛ Sedrɔn nzue ba'n, ɔ ti ɔ wie cɛn, wuun ɔ bɔbɔ yɛ a kunndɛli ɔ wie sɔ nin-ɔn.» Simɛi tɛli famiɛn'n su kɛ: «Nannan, n tili, n ´nian nga a kannin'n su.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n Simɛi cɛli Zerizalɛm lɛ kpa bɔ lɔun. Afuɛ nsan sinnin. Le kun be o lɛ kpɛkuun Simɛi i kanga'm be nun nnyɔn b'a wanndi b'a ɔ Maaka i wa Akis b'ɔ ti Gat lɔ famiɛn'n i sin. Simɛi tili kɛ i kanga'm be o Akis wun lɔ. Yɛ ɔ ´jaso-ɔ, yɛ ɔ ´tanndan i aflunmun nin-ɔn, yɛ ɔ kɔ Akis sin Gat lɔ-ɔ. Ɔ ´sɛ i sin ´ba'n, i kanga'm be su i su. Be seli Salomɔn kɛ Simɛi ɔli Gat, sanngɛ ɔ'a sɛ i sin ɔ'a ba Zerizalɛm. Famiɛn'n man be ko flɛli Simɛi. Kɛ ɔ bali'n, ɔ usɛli i kɛ: «?Nán wɔ yɛ n yoli man a tali nda Anannganman nyrun kɛ a su fin-man klɔ nga nun su fite-man nin-ɔn? ?M'an se-man wɔ kɛ cɛn kwlaa nga a kɔ lika wie'n, a ´wu? ?A tɛ-man mín su kɛ a tili? ?Yɛ ɔ yo sɛ yɛ a nian-man nda nga a tali i Anannganman nyrun'n su-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a fa-man ndɛ nga n kan kleli wɔ'n su-ɔ? Sa nga a fa yoli mín si David'n, ɔ wla o i kwlaa'n su kusu. Anannganman bɔbɔ ɔ ´tua ɔ klunwi'n i akatua'n man wɔ, sanngɛ min liɛ'n, Anannganman ɔ ´yo min ye. Yɛ David i sielɛ'n ɔ ´taka tititi Anannganman nyrun.» Yɛ famiɛn'n seli Zɛozada i wa Bɛnaza kɛ ɔ `fa Simɛi famiɛn sua'n nun lɔ fite nan ɔ ko kun i. Bɛnaza fɛ i fiteli nan ɔ'a kun i. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Salomɔn i famiɛn diwlɛ'n ɔ takali. Salomɔn jali Ezipt famiɛn'n i wa bla kun, ɔ man ɔ yoli i sia. Kɛ be jali'n, ɔ fali bla'n ɔli David klɔ lɔ, afin i blɛ sɔ nun'n, wuun ɔ nian wie-mɛn i bɔbɔ i famiɛn sua liɛ'n, ɔ nin Anannganman i sua'n, ɔ nin talɛ ng'ɔ sin yia Zerizalɛm'n be kplan. I blɛ sɔ nun'n, wuun be nian kplan-man sua be nian man-man Anannganman. Izraɛlfuɛ'm be yi be tɛ mun sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n be su. Kɛ Salomɔn klo Anannganman Nyanmiɛn'n ti'n ɔ nian nga i si David kan kleli i'n su, sanngɛ i kusu ɔ yi i tɛ mun, ɔ nin ansans sraka mun sraka yiwlɛ lika sɔ'm bé su. Le kun famiɛn'n ɔli tɛ yilɛ Gabaɔn lɔ. Lɔ yɛ sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n i nun dan'n ɔ wo-ɔ. Salomɔn kunnin nnɛn akpi sraka yiwlɛ lika sɔ'n su lɛ. Kɛ Salomɔn o Gabaɔn lɛ'n, kɔnguɛ Anannganman fɛli i wun kleli i laliɛ nun. Nyanmiɛn seli i kɛ: «Like nga a klo kɛ n fa m man wɔ'n, usa min.» Salomɔn waan: «Kɛ a ko yo mín si David b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n i kpa'n yɛ a yoli-ɔ. Yɛ i kusu ɔ yoli sran nanwlɛfuɛ, i nantilɛ'n yoli sɛsɛ, ɔ'a fɔn-man wɔ atin'n su. Ɔ man a kpɔci-mɛn i, a mɛnnin i ba yasua kun b'ɔ su di i aja kɛ e ´se yɛ'n. Anannganman min Nyanmiɛn, ɔ bɔbɔ yɛ a fali min sieli famiɛn mín si David i osu-ɔ. N kusu n tɛ yo bakan, n si-man mɛn sie. Nvle nga a kpali'n, i nun sran'm be sɔnnin, be si-man bé nuan, be ka be-ɔ, ɔ yo-man ye, yɛ e nin be yɛ e o yɛ. I ti nga n ´usa'n yɛlɛ kɛ a man min ngwlɛlɛ nga n ko fa n ko sie ɔ nvle sɔ'n. Sɛ n lɛ ngwlɛlɛ'n, i liɛ n ´kwla si like ng'ɔ ti kpa ɔ nin ng'ɔ ti-man kpa'n be ngbaciɛ. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, sran fi nun-man lɛ b'ɔ kwla sie ɔ nvle nin-ɔn, afin nvle sɔ'n ti dan.» Like nga Salomɔn srɛli'n, ɔ yoli Anannganman i fɛ. Nyanmiɛn tɛli i su kɛ: «W'a usa-man nguan tɛnndɛn, annzɛ anyanbeun. Yɛ w'a usa-man kɛ ɔ kpɔfuɛ'm be `wu. Kɛ bɔ ngwlɛlɛ nga a ko fa ko sie min nvle'n yɛ a usali'n, i ti like nga a usali'n, n wa yo man wɔ. N wa man wɔ ngwlɛlɛ, a ´yo akunndanfuɛ dan. Sran fi nian nyɛn-mɛn i sɔ ngwlɛlɛ'n le, yɛ sran fi su nyɛn-mɛn i sɔ le nan kɛ ɔ ´yo ɔ'a yo-ɔ. Yɛ like nga w'a usa-man'n, n ´fa uka su: m ´man wɔ anyanbeun, ɔ nin anyrunnyan, ɔ ´tra ɔ blɛ su famiɛn'm be kwlakwla be liɛ'n. Yɛ sɛ a yo min klun su like'n, sɛ a nanti min ndɛ nin min mmla'm bé su kɛ ɔ́ si David fa yoli'n sa'n, m ´man wɔ nguan tɛnndɛn.» Salomɔn tinngeli, ɔ wunnin i kɛ ndɛ yɛ Nyanmiɛn ɔ'a kan kle i laliɛ nun lɛ-ɔ. Ɔ sɛli i sin Zerizalɛm, nan ɔ'a ɔ Anannganman nyrun kan Anannganman i alaka'n wo lɔ'n. Ɔ yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, nin bo kun yolɛ i su tɛ mun, kpɛkuun ɔ flɛli i sufuɛ'm be kwlakwla kɛ be wa di like. Le kun be o lɛ, kpɛkuun tekle bla nnyɔn be bali Salomɔn ja su. Kun waan: «Nannan, n ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, tie ndɛ nga n wa kan kle wɔ'n. E nin bla nga e la sua kunngba nun. N wuli ba yasua kun, ɔ yoli i bɔbɔ i nyrun. I le nsan su'n, i kusu wa wuli ba yasua kun. E sran nnyɔn cɛ yɛ e o sua'n nun-ɔn, sran uflɛ fi nun-man é wun lɛ. Kɔnguɛ ɔ lali i wa liɛ'n su, kpɛkuun ba'n wuli. I sin, kɛ n wo lɛ n lafi'n, ɔ jasoli kɔnguɛ afiɛn, ɔ fali min wa liɛ'n b'ɔ la mín klun lɛ'n, ɔ fa lɛli i klun, kpɛkuun ɔ fɛli i wa liɛ'n bɔ ɔ'a wu'n, ɔ fa lali min klun lɛ. Nglɛmun n jasoli nan m ´man mín wa'n i nyɔnflɛn-ɔn, ba fuɛn yɛ. Yɛ n niɛnnin i siin, kpɛkuun n wunnin i kɛ nán mín wa bɔ n wuli i nin-ɔn.» Bla kun'n waan: «Ato-ɔ, mín wa'n yɛ i nyin o su nin-ɔn, ɔ liɛ'n yɛ ɔ wuli-ɔ.» Yɛ klikli liɛ'n waan: «Ato-ɔ, ɔ́ wa liɛ'n yɛ ɔ wuli-ɔ, min liɛ'n yɛ i nyin o su-ɔ.» Kɛ be sili akplowa famiɛn'n i nyrun kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Famiɛn'n waan: «Kun waan: ‹Ba nga i nyin o su'n ti min liɛ, ɔ liɛ'n yɛ ɔ wuli-ɔ.› Kun'n kusu waan: ‹Cɛcɛ, ɔ́ wa'n yɛ ɔ wuli-ɔ, min liɛ'n yɛ i nyin o su-ɔ.› » Yɛ famiɛn'n waan: «Amun `fa tokofi kun blɛ min.» Yɛ be fa bali-ɔ. Famiɛn'n waan: «Amun `kpɛ ba nga i nyin o su'n nun nnyɔn, amun `fa i sin kun man bla'n kun, yɛ amun `fɛ i sin kun'n man bla kun'n.» Kɛ bla nga i wa'n i nyin o su'n tili'n, i wa'n yoli i annvɔ. I waan: «Nannan, n ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, man be fa ba nga i nyin o su'n be `mɛn i, nán be kun i.» Sanngɛ kun'n i waan: «Man be kpɛ i nun! I liɛ'n, ba'n ɔ su yo-man min liɛ, kusu ɔ su yo-mɛn i liɛ.» Yɛ famiɛn'n waan: «Nán amun kun ba'n, amun `fa man bla klikli'n. I yɛ ɔ ti ba'n i nin nin-ɔn.» Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tili ndɛ sɔ'n bɔ famiɛn'n ɔ kpɛli nun klanman'n, ɔ man bé nyin yili i, afin be wunnin i kɛ Nyanmiɛn i ngwlɛlɛ'n yɛ ɔ ukɛli i jɔlɛ sɔ'n i dilɛ nun-ɔn. Salomɔn yoli Izraɛl nvle wunmuan'n i su famiɛn. I awlo lɔ sran dandan'm be dunman mun yɛ. Zadɔk i wa Azaria, ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ. Sisa i wa Eliɔrɛf nin Asiza, be ti fluwa klɛfuɛ. Asilid i wa Zozafat, ɔ ti famiɛn'n i nuan ijɔfuɛ. Zɛozada i wa Bɛnaza, ɔ ti sonja'm bé su kpɛn. Zadɔk nin Abiatar, be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ. Natan i wa Azaria, ɔ ti prefe'm be su kpɛn. Natan i wa Zabid, ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ, yɛ ɔ ti famiɛn'n bɔbɔ i afɔtuɛ manfuɛ. Asisar, ɔ ti famiɛn'n i awlo'n i su nianfuɛ, Abda i wa Adɔniram, ɔ ti plɔtrɔ junman'm bé su kpɛn. Salomɔn lɛ prefe blu-nin-nnyɔn. Ɔ siesieli be lika'm be nun kunngun Izraɛl mɛn wunmuan'n nun. Be yɛ be kunndɛ aliɛ man famiɛn'n nin i awlofuɛ mun-ɔn. Sran kun di i junman liɛ anglo kun, wuun sran uflɛ ɔ'a sin i osu, sɔ lele afuɛ nuan'n fa yia. Prefe sɔ'm be yɛ. Ir i wa'n, i lika liɛ'n yɛlɛ Efraim oka mun. Dekɛr i wa'n, i lika liɛ mun yɛlɛ Makaz, nin Saalbim, nin Bɛt-Semɛs, nin Elɔn, ɔ nin Bɛt-Anan. Ezɛd i wa'n, ɔ o Aribɔt, i lika liɛ'n yɛlɛ Soko, ɔ nin Efɛr nvle'n. Abinadab i wa'n, i lika liɛ'n yɛlɛ Dɔr kpɔlɛ'm be kwlakwla. Ɔ jali Tafat, Salomɔn i wa bla'n kun-ɔn. Asilid i wa Baana, i liɛ'n yɛlɛ Tanak, nin Megido, ɔ nin Bɛt-Sean lika'n kwlaa. Bɛt-Sean lika'n to Zartan b'ɔ o Zizreɛl'n i bo ngua lɔ'n, ɔ fɛ i Bɛt-Sean ɔ fa sin Abɛl-Mɛɔla, lele ɔ fa ju Zɔkmeam. Ɔ tra Zɔkmean'n su bɔbɔ. Gebɛr i wa'n, ɔ fin Ramɔt. Ramɔt'n ɔ o Galaad akpasua'n su. Gebɛr i lika liɛ'n yɛlɛ Manase i wa Zair i klɔ kanngan nga be o Galaad akpasua'n su'n. Gebɛr i lika'n wie ekun yɛlɛ Argɔb lika'n ng'ɔ o Bazan'n. Bazan lika'n ɔ ti kpɛtɛkplɛɛ. Klɔ dandan kpa ablesiɛn be o Gebɛr i lika'n nun, talɛ sisi bé wun, be anuan'n be ti aaba. Ido i wa Asinadab, i liɛ'n yɛlɛ Maanaim lika'n. Asimaaz, i liɛ'n yɛlɛ Nɛftali lika'n. I kusu jali Salomɔn i wa bla'n kun, be flɛ i kɛ Basmat. Isai i wa Baana i liɛ'n yɛlɛ Azɛr nin Bealɔt lika mun. Pariak i wa Zozafat, i lika liɛ'n yɛlɛ Isakar lika'n. Ela i wa Simɛi, i lika liɛ'n yɛlɛ Bɛnzamɛn lika'n. Iri i wa Gebɛr, i lika liɛ'n yɛlɛ Galaad nvle'n, ɔ nin Siɔn b'ɔ ti Amɔrfuɛ'm be famiɛn, ɔ nin Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'm be nvle mun. Prefe kunngba yɛ ɔ o Zida nvle'n nun-ɔn. Zida mɛn'n ɔ nin Izraɛl mɛn'n nun sran'm be sɔnnin kpa, be sɔnnin kɛ jenvie nuan aunnyan sa, sanngɛ be kwlaa be nyan aliɛ be di, yɛ be nyan nzan be nɔn. Be kwlaa be klun jɔ. Famiɛn kanngan nga be o nzue ba bɔ be flɛ i Efrat'n ɔ nin Filistifuɛ'm be mɛn'm, be afiɛn lele ɔ fa to Ezipt mɛn'n, Salomɔn sieli be. Be kwlakwla nga be o lɛ'n be o Salomɔn bo. Be suli lapo be mɛnnin i lele yɛ ɔ fa wuli-ɔ. Like nga Salomɔn nin i awlofuɛ'm be di i cɛn kun'n yɛ: sanmlɛn ng'ɔ fie-man kpa'n, ɔ ti tɔnun ngwlan, sanmlɛn ng'ɔ fie kpa'n, ɔ ti tɔnun blu-nin-mɔcuɛ, yɛ nannin bɔ be ta be bé sa nun bɔ b'a lo kpa'n i sɔ blu, ɔ nin nannin nga be didi be sin'n ablaɔn, yɛ bua ya, ɔ nin wannzannin mun, yɛ flete mun, ɔ nin anunman nga be ta be bé sa nun mun. Salomɔn sieli lika ng'ɔ o Efrat'n i sin lɔ'n, kɛ ɔ fɛ i Tifsak b'ɔ fa ju Gaza'n. Famiɛn nga be o afiɛn sɔ'n nun lɛ'n be o i bo. Sran fi ɔ'a jaso-mɛn i wun. Salomɔn blɛ su'n kɛ ɔ fɛ i Dan b'ɔ ´fa ju Beɛr-Seba'n, Izraɛl nvle wunmuan'n nun'n, Zidafuɛ mun nin Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be o be vinyi fie mun, ɔ nin be figie fie'm bé su sɛsɛsɛ, be klun ti-man be. Salomɔn lɛ nnɛn kpanngɔ akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), ɔ nin nnɛn kpanngɔ'm bé sua mun bɔ be kwla fa nnɛn kpanngɔ akpi-akpi ablanan (40.000) sie be nun. Nnɛn kpanngɔ sɔ'm be cuɛn i alɛ kakaklolo mun. Salomɔn i prefe blu-nin-nnyɔn mun, be yɛ be mɛn i aliɛ ng'ɔ nin i awlofuɛ'm be di nin-ɔn. Prefe kun man like anglo kun, prefe kun man like anglo kun. Kɛ ɔ ko to sran kun'n, i wafa ng'ɔ ko yo nan ninnge'n kwlakwla ti ɔ'a yia'n yɛ ɔ yo-ɔ. Prefe'm be fa ɔrz nin ijre be fa ba kan nga be kle be lɛ'n. Ɔrz nin ijre sɔ'n yɛ be fa man nnɛn kpanngɔ mun, ɔ nin nnɛn uflɛ nga be cuɛn kakaklolo mun nin-ɔn. Nyanmiɛn mannin Salomɔn ngwlɛlɛ dan, ɔ nin silɛ dan kpa. Like ng'ɔ kannin bé su ndɛ'n be sɔnnin kpa kɛ jenvie nuan aunnyan sa. Salomɔn i ngwlɛlɛ liɛ'n ɔ tra wia afiliɛ lɔfuɛ mun, ɔ nin Ezipt lɔfuɛ mun be kwlakwla be liɛ'n. Sran fi i ngwlɛlɛ nin i liɛ'n sɛ-man. I ngwlɛlɛ'n ɔ tra Etan b'ɔ ti Ɛzrafuɛ'n i liɛ'n. Ɔ tra Eman, nin Kalkɔl, ɔ nin Darda b'ɔ be ti Masɔl i mma mun be liɛ'n. I ngwlɛlɛ dan'n ti'n, i dunman'n ɔ truli mɛn nga be mantan be lɛ'n be nun. Ɔ buli nyanndra akpi nsan (3.000), yɛ ɔ kpɛli jue akpi kun ɔ nin jue nnun. Ɔ kannin waka'm bé wun ndɛ. Ɔ kannin waka dandan bɔ be ti kɛ Liban lɔ sɛdri'n sa'n bé wun ndɛ. Ɔ kannin waka kanngan nga be ti kɛ waka nga be fifi talɛ'm be bo sa'n bé wun ndɛ. Ɔ kannin nnɛn mun, nin anunman mun, nin nnɛn nga be cuɛn bé wun ase mun, ɔ nin jue'm bé wun ndɛ. Sran'm be fɛli i mɛn'n kwlakwla nun be bali Salomɔn i ngwlɛlɛ ndɛ'm be tielɛ. Famiɛn nga be tili Salomɔn i ngwlɛlɛ'n i ngan'n, be kwlaa be sunmannin be sran be bali. Iram b'ɔ ti Tir i famiɛn'n, i janvuɛ yɛlɛ David. Kɛ ɔ tili kɛ Salomɔn yɛ be fa sieli i si David i osu'n, ɔ sunmannin i sran'm be nun wie mun kɛ be ko yo i mo. Salomɔn kusu sunmannin sran Iram sin kɛ be se i kɛ: «A si kɛ mín si David'n, kɛ i kpɔfuɛ nga be bo sin yiɛ i'n be ko kle i yalɛ'n yɛ be kleli i-ɔ. Ɔ man ɔ'a kwla kplan-man sua ɔ'a man-man Anannganman i Nyanmiɛn'n, sanngɛ Anannganman i fanngan nun'n, ɔ man i agualiɛ su'n, ɔ nyannin kwlalɛ bé su. Yɛ Anannganman min Nyanmiɛn'n, ɔ man m'an di alaje. E kpɔfuɛ'm bɔ a ´ti-ɔ, be waan b'a ba bue nga su o e, b'a bo nun wa o e, be nun-man lɛ kun. Be kle-man e nyrɛnnɛn kun. I sɔ'n ti, m'an fa akunndan kɛ n ´kplan sua kun m ´man Anannganman min Nyanmiɛn'n, afin i bɔbɔ seli mín si David kɛ: ‹Ɔ wa bɔ n ´kpɛ i kɛ ɔ sin wɔ ajalɛ nun'n, i yɛ ɔ ´kplan sua ´man min-ɔn.› I ti'n, n ´srɛ wɔ kpa, se ɔ sufuɛ'm be kɛ be `wɔ Liban oka'n su lɔ be ko kpɛ sɛdri waka be man min. Ɔ bɔbɔ a si kɛ waka kpɛlɛ nun'n, sran fi to-man amun Fenisifuɛ mun. Ɔ sufuɛ'm be akatua nga a bo'n, n ´tannin i kwlakwla'n m ´man wɔ. Min sufuɛ liɛ'm be ´uka ɔ liɛ mun.» Kɛ famiɛn Iram tili ngaliɛ nga Salomɔn ko mɛnnin i'n, i klun jɔli. I ti ɔ seli kɛ: «Ndɛ aliɛ ba nga nun n ´la Anannganman ase, ba ngwlɛlɛfuɛ dan b'ɔ fa mannin David kɛ ɔ sie Izraɛlfuɛ kpanngban nga mun'n ti!» Yɛ Iram sunmannin sran kɛ be ko se Salomɔn kɛ: «Ngaliɛ nga a wlali'n, n tili. Sɛdri nin siprɛs waka nga a klo'n, n ´fa man wɔ. Min sufuɛ'm be ´fa waka mun oka'n su lɔ be ´fa ba jenvie'n nuan lɔ, kpɛkuun e ´cici be fiɛnfiɛn e ´fa yi i jenvie'n nyin su. E ´fa be kɔ lele ju kan a kle ye lɛ'n. Kɛ ɔ ko ju lɛ'n, e ´nyannji be, kpɛkuun amun su wa fa. Nga n ´usa wɔ'n, yɛlɛ kɛ a man e nin min awlofuɛ mun e like diwa. Yɛ ɔ ti min akatua nin-ɔn.» Iram fa sɛdri waka, nin siprɛs waka kwlaa nga Salomɔn usali'n ɔ fa mɛnnin i. Salomɔn kusu, afuɛ nuan kwlakwla ɔ fa ble tɔnun akpi nsiɛn (6.000), ɔ nin olivie ngo kpafuɛ'n i litri akpi mɔcuɛ (8.000) fa man Iram. Ɔ ti i awlo'n i liɛ. Anannganman mannin Salomɔn i ngwlɛlɛ kɛ ɔ kan kleli i'n sa. Ɔ man ɔ nin Iram be afiɛn a fɔn-man, be trali aenguɛ. Salomɔn fali Izraɛlfuɛ akpi-akpi ablasan (30.000) kɛ be di plɔtrɔ junman. Anglo kwlakwla sran akpi blu (10.000) be kɔ Liban, i sin be wa di anglo nnyɔn be awlo. Adɔniram yɛ ɔ ti junman'n i su kpɛn nin-ɔn. Salomɔn lɛ sran akpi-akpi ableso (70.000) uflɛ. Be yɛ be sua i trɔ mun-ɔn. Yɛ sran akpi-akpi ablaɔcuɛ (80.000) be sɛ yɛbuɛ oka'n su lɔ be man Salomɔn. Sran akpi nsan sran ya nsan (3.300) be o be liɛ lɛ kusu. Prefe'm be sieli be kɛ be nian sran tandra sɔ'm be junman'n su. Salomɔn seli kɛ be `nian yɛbuɛ kpakpa mun be `yi nan be `sɛ be nan be `yo nglannglan. I waan be sɛ be dandan nan b'a fa wla sua'n i ase. Salomɔn nin Iram be junman difuɛ mun, be nin Giblifuɛ'm be wieli yɛbuɛ'n sɛ. Be yoli man yɛbuɛ nin waka nga be ko fa ko kplan sua'n i ngba ti yiali. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be fin Ezipt lɔ bali'n, i afuɛ ya nnan afuɛ ablaɔcuɛ su yɛ Salomɔn boli Anannganman i sua'n i kplanlɛ bo-ɔ. Afuɛ sɔ'n i anglo nnyɔn su yɛ be boli sua'n i junman'n i bo-ɔ. Be flɛ anglo sɔ'n kɛ Ziv. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Salomɔn yoli famiɛn ɔ'a di afuɛ nnan. Sua nga Salomɔn kplannin mannin Anannganman'n i tɛnndɛn nun'n ti mɛtri ablasan. I tɛtrɛ nun'n ti mɛtri blu, yɛ i nglo-nglo su'n ti mɛtri blu-nin-nnun. Sua'n i nyrun ala bo'n i tɛnndɛn nun'n ti mɛtri blu kɛ sua'n i tɛtrɛ nun'n sa, kpɛkuun i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri nnun. Famiɛn'n yoli sua'n i fenɛtri mun. Ɔ fali griazi wlawlali be nun. Be kplannin etazi be fa mantannin sua ba dan'n ɔ nin sua ba nga be o siɛn lɔ'n be talɛ'n. Etazi'n i sua ba ng'ɔ o asiɛ wun'n, i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri nnyɔn nin sin, ng'ɔ o afiɛn'n, i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri nsan, yɛ ng'ɔ o nglo kpa'n, i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri nsan nin sin. Nyanmiɛn i sua'n i talɛ'n, kɛ ɔ fɛ i ngua lele b'ɔ ´fa ju nglo lɔ'n, i kpikplikpi'n ɔ sɛ-man. Kɛ ɔ ´nyin kɔ'n, wuun ɔ yo fɛtɛfɛtɛ kɔ. I sɔ'n ti, sua'n i su bolɛ waka'n ɔ wlu-man Nyanmiɛn i sua'n i talɛ'n nun. Kɛ be ´kplan sua'n, b'a ti-man kɛ be fali marto, annzɛ kpɛliɛ, annzɛ blalɛ be fa kannin like bɔ kaan sa. Yɛbuɛ'n i sɛlɛ wafa nga be sɛli i fawlɛ lɔ'n, i su yɛ ɔ kali-ɔ. Anuan kun wo Nyanmiɛn i sua'n i bue ng'ɔ o ngua lɔ'n su. Lɛ yɛ be sin be wlu sua ba ng'ɔ o asiɛ wun'n i nun-ɔn. Kɛ be fɛ i lɛ'n, be fu asikalie wie'm be su yɛ be kpɛn etazi'n i nnyɔn su'n su lɔ-ɔ, kpɛkuun kɛ be fɛ i lɛ'n, wuun be su fu i nsan su'n su lɔ. Kɛ sua'n wieli'n, be fali sɛdri waka yoli i plafɔn'n. Waka sɔ'n, wie'm be ti paplaapla, yɛ wie'm be ti floloflolo. Etazi nga be kplan mantannin Nyanmiɛn i sua'n i talɛ'n, ɔ bo sin yia sua'n. Etazi sɔ mun'n, kun i nglo-nglo su'n ti mɛtri nnyɔn nin sin, kun i nglo-nglo su'n ti mɛtri nnyɔn nin sin. Be kuatrɛn bɔ be ti sɛdri waka'n, be lala sua'n i talɛ'n su. Anannganman kannin ndɛ kleli Salomɔn, ɔ seli i kɛ: «Mín sua'n yɛ a su kplɛn i yɛ. Sɛ a fa min mmla fanunfanun'm bé su kpa'n, i liɛ'n ndɛ nga n kan kleli ɔ́ si David'n, n ´yo i nuan like m ´man wɔ. N ´tran Izraɛlfuɛ'm be afiɛn, n su kpɔci-man min nvle sɔ'n le.» Kɛ Salomɔn wieli sua'n i kplan'n, ɔ fali sɛdri waka fa katali i klun lɔ talɛ'n su. Ɔ yoli talɛ'n i sɔ i ngua lele fa ju i nglo lɔ, kpɛkuun ɔ fali siprɛs waka fa yoli i asiɛ wun'n. Kɛ be wlu sua'n nun lɔ'n, sua ba kun o be nyrun ndɛnman su lɛ. Salomɔn fali sɛdri waka yɛ ɔ fa yoli-ɔ. I tɛtrɛ nun'n ti mɛtri blu, ɔ fɛ i sɔ asiɛ wun lele to plafɔn'n. Be yoli sua ba sɔ'n i klun'n klanman. Be fa yoli Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n. Lɛ yɛ be fali Nyanmiɛn i alaka'n be sieli-ɔ. Ɔ man sua ba'n i tɛnndɛn nun'n kali mɛtri ablaɔn. Waka ng'ɔ kata talɛ'n su'n, be yoli su nzɔliɛ mun. Wie ti kɛ sɔkɔ sa, wie kusu ti kɛ waka nyrɛ bɔ ɔ'a kpuke'n sa. Sua'n i klun lɔ'n, be fali sɛdri waka be katali talɛ'm be su, ɔ man yɛbuɛ bɔ kun sa ɔ fite-man. Kɛ be wlu sua'n i klun lɔ'n, sua ba ng'ɔ o be nyrun ndɛnman su lɛ'n, Salomɔn siesieli i kɛ ɔ ´fa Anannganman i alaka'n ɔ ´sie nun. Sua ba sɔ'n i tɛnndɛn nun'n ti mɛtri blu. I tɛtrɛ nun'n ti mɛtri blu, yɛ i nglo-nglo su'n ti mɛtri blu. Salomɔn kloli sika ɔkwlɛ guɛli i talɛ'n kwlakwla wun. Ɔ yoli Nyanmiɛn sɔwlɛ kun sua ba'n i anuan'n i wun lɛ. Be fali sɛdri waka yɛ be fa yoli-ɔ. Be kloli sika ɔkwlɛ guali Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ'n i wun. Ɔ kloli sika ɔkwlɛ guali sua'n i gbaun'n i talɛ'n i wun. Ɔ fali sika ɔkwlɛ jrɔkɔ mun jali Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n i nyrun lɛ. Ɔ man sua'n i talɛ'n i wun ti sika ɔkwlɛ ngunmin. Nyanmiɛn sɔwlɛ'n b'ɔ o kɛ a ´fa wlu Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n nun lɔ'n, i kusu sika ɔkwlɛ o i wun bioun. Ɔ fali blo olivie waka yoli anz'm be nzɔliɛ sɔ nnyɔn, ɔ fa be sieli i Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n nun. Be nglo-nglo su'n ti mɛtri nnun. Ɔ fali anz mun sieli i sua ba'n i afiɛn. Be tinngɛ-tinngɛ be ndɛwa'n nun, ɔ man kun i ndɛwa kun kan talɛ'n kun, kun ekun'n i ndɛwa kun kan talɛ kun'n, kpɛkuun be ndɛwa nnyɔn nga'm be wɔ su. Salomɔn kloli sika ɔkwlɛ guali anz nnyɔn'm bé wun. Be yoli anz mun, nin mme sa mun, ɔ nin waka nyrɛ bɔ ɔ'a kpuke'n be nzɔliɛ mun. Be yoli nzɔliɛ sɔ mun Nyanmiɛn i sua'n i talɛ'n i klun nin i sin'n kwlaa su. Ɔ kloli sika ɔkwlɛ guali sua ba nnyɔn'm be asiɛ wun'n su. Anuan nga be fa nyin Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n i anuan'n, be yoli i nda ɔ nin blo olivie. Anuan i kadri'n, be fali waka bue nnun yɛ be fa yoli-ɔ. Be fali blo olivie waka yɛ be sɛli anuan nda nnyɔn mun-ɔn. Be yoli anz mun, nin mme sa mun, ɔ nin waka nyrɛ nga ɔ'a kpuke'n be nzɔliɛ anuan nda sɔ'n su. Be kloli sika ɔkwlɛ guali anuan sɔ'n wun ekun. Ɔ man sika ɔkwlɛ'n wo anz nin mme sa'm bé wun wie. Be fali siprɛs waka yɛ be fa yoli Nyanmiɛn i sua'n i anuan nin-ɔn. Anuan sɔ'n ɔ ti nda nnyɔn. I kadri'n ti blo olivie waka. Be fali waka bue nnan yɛ be yoli kadri sɔ nin-ɔn. Be fali waka paplaapla nnyɔn yɛ be yoli anuan'n i bue kun-ɔn. Kɛ be yoli i bue nnyɔn'n be sɔ-ɔ. Be yoli anz mun, nin mme sa mun, ɔ nin waka nyrɛ nga ɔ'a kpuke'n be nzɔliɛ anuan sɔ'n su. Ɔ kloli sika guali i wun. Ɔ man sika ɔkwlɛ'n wo nzɔliɛ'm be su wie. I sin ɔ sisili awlo klun'n i wun. Ɔ fali yɛbuɛ nga be sɛli'n i wie yɛ ɔ fa sili talɛ nin-ɔn. Ɔ sili talɛ sɔ nsan mantan su. I nnan su'n ti sɛdri waka. Kɛ Salomɔn yoli famiɛn'n, i afuɛ nnan su yɛ be wlali Anannganman i sua'n i bo ase-ɔ. Anglo nga be flɛ i Ziv'n i nun yɛ be yoli-ɔ. Yɛ kɛ Salomɔn yoli famiɛn sɔ'n i afuɛ blu-nin-kun su yɛ be wieli i kplan-an. Anglo nga be flɛ i Bil b'ɔ ti anglo'n i mɔcuɛ su'n i nun yɛ be wieli i kplan-an. Be niannin sua'n i jajalɛ nga be jajali'n i kwlaa su yɛ be kplannin-ɔn. Sua'n i kplanlɛ'n dili afuɛ nso. Salomɔn man be kplɛnnin i famiɛn sua'n. Sua sɔ'n, ɔ nin sua nga be mɛntɛn-mɛntɛn i'n, be fali afuɛ blu-nin-nsan nan b'a wie i kwlaa'n kplan. Be kplannin sua nga be flɛ i kɛ Liban Bo'n, i tɛnndɛn nun'n ti mɛtri ablenun, i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun, yɛ i nglo-nglo su'n ti mɛtri blu-nin-nnun. Sa ti bɔ be flɛ i sɔ'n, yɛlɛ kɛ i kofiaja nyanman nnan'm be ti sɛdri waka. Yɛ plafɔn i waka bɔ be o kofiaja'm be su'n, be kusu be ti sɛdri waka ekun. Plafɔn'n ti sɛdri waka ekun. Plafɔn'n i waka'm bɔ be jaja kofiaja'm bé su'n, be ti ablanan-nin-nnun. Be ti nyanman nsan. Nyanman kun su blu-nin-nnun, kun su blu-nin-nnun. Fenɛtri nyanman nsan-nsan o sua'n i bue'm be su. Nga be o bue kun su'n, ɔ nin nga be o bue kun'n su lɔ'n, bé nyin wɔ su. Anuan'm be kwlaa, ɔ nin be kadri mun'n, be tɛtrɛ nun'n nin be nglo-nglo su'n be sɛ-man. Nga be o bue kun su'n, ɔ nin nga be o bue kun'n su lɔ'n, bé nyin wɔ su. I sin be yoli lika gbaun nga be flɛ i kɛ Sua Ja'm Be Sua'n. I tɛnndɛn nun'n ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun, yɛ i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri blu-nin-nnun. Ɔ ti kɛ ala sa. Ɔ lɛ kofiaja mun, yɛ be yoli like kun be fa kpɛli i nyin nglo lɔ, ɔ o Liban Bo'n i nyrun. Be yoli lika gbaun nga be flɛ i kɛ «Famiɛn bia'n i sua'n.» Be flɛ i ekun kɛ «Jɔlɛ dilɛ sua,» afin lɛ yɛ Salomɔn di jɔlɛ nin-ɔn. I talɛ'n kwlaa, kɛ ɔ fɛ i ngua b'ɔ ´ju nglo'n, be fa sɛdri waka be fa katali su. Sua nga Salomɔn trannin nun'n, ɔ o awlo uflɛ nun. Ɔ o i ngunmin Liban Bo'n i wun mmua lɔ kan, sanngɛ be kplɛnnin i wafa'n kɛ «Liban bo'n» sa. Kpɛkuun sua nga b'ɔ ti Ezipt famiɛn'n i wa bla bɔ Salomɔn jɛli i i liɛ'n, be kplɛnnin kɛ «Liban bo'n» i ala'n sa. Be fali yɛbuɛ kpakpa nga be sɛli be'n yɛ be fa kplannin sua sɔ mun-ɔn. Kɛ be ´sɛ be'n, be sunnzunnin be. Be bue nnyɔn nga be fite su'n yɛ be sɛli-ɔ. Si yɛ be fa sɛli-ɔ. Be fa wlali sua'n i bo ase lele fa kpɛli. Be fa kplannin sua nga be o gua su lɔ'n, ɔ nin awlo dan i talɛ'n. Sua'm be ase wlalɛ liɛ'n, be fali yɛbuɛ nglannglan mun bɔ be cɛncɛnnin'n. Be tɛnndɛn nun'n ju mɛtri nnan annzɛ nnun. Bé su yɛ be takali yɛbuɛ nga be sɛli be'n, ɔ nin janvlɛ bɔ be ti sɛdri waka nin-ɔn. Awlo dan'n i wun talɛ'n ti nyanman nsan. Be fali yɛbuɛ nga be sɛli be'n yɛ be fa yoli-ɔ. Be fali sɛdri waka be yoli nyanman kun ekun. Be yoli i kɛ Anannganman i sua'n i awlo klun'n nin i sua'n i ala'n sa. Iram kloli aaba fa yoli sua ja mlomlo nnyɔn. Be nglo-nglo su'n ti mɛtri ngwlan, yɛ be mlomlo sa'n ti mɛtri nsiɛn. Ɔ kloli aaba ekun fa yoli like gbagblagba nnyɔn. Be nglo-nglo su'n ti mɛtri nnyɔn nin sin. Be ´fa sie sua ja mlomlo sɔ'm bé ti'n su. Ɔ fali aaba yoli ninnge nglanman mun. Ɔ yoli wie kɛ tɛ sa, yɛ wie ti kɛ jrɔkɔ sa. Be ´fa to bla like gbagblagba mun. Like gbagblagba sɔ mun, kun liɛ nso, kun liɛ nso. Ɔ yoli like wie ekun kɛ grenadie mma sa. Ɔ yoli tɛ kun liɛ grenadie mma nyanman nnyɔn, tɛ kun liɛ nyanman nnyɔn. Yɛ ɔ yoli sua ja mlomlo'm bé su like gbagblagba nnyɔn ekun. Be nglo-nglo su'n ti mɛtri nnyɔn. Be wafa'n ti kɛ lis i nyrɛ'n sa. Be yoli like lokloo wie sua ja mlomlo'n be su. Tɛ'n ɔ nin grenadie mma'n be o like lokloo'n i ngua. Be srannin grenadie mma be fa to blali like gbagblagba mun. Grenadie mma ya nnyɔn o kun su, ya nnyɔn o kun su. Ɔ kplannin sua ja mlomlo sɔ nnyɔn mun Nyanmiɛn i sua'n i ala'n i nyrun lɛ. Kun o fama su, be flɛ i kɛ Zakim, i bo'n yɛlɛ kɛ: «Nyanmiɛn ɔ man wunmiɛn.» Yɛ kun'n wo bɛ su, be flɛ i kɛ Bɔaz, i bo'n yɛlɛ kɛ: «Nyanmiɛn i nun yɛ wunmiɛn'n wo-ɔ». Kɛ Iram wieli sua ja mlomlo'm be yo kɛ nga sa. Iram fali aaba yoli like kluklu kɛ kpongbo dan wie sa. I klun'n i tɛtrɛ'n ti mɛtri nnun. I nglo-nglo su'n ti mɛtri nnyɔn nin sin, i kluklu sa'n, sɛ be sunnzun sin yia nun'n, ɔ ti mɛtri blu-nin-nnun. Kpongbo sɔ'n i nuan su tɛɛn i bo'n, be yoli nzɔliɛ kɛ sɔkɔ sa. Be yoli nzɔliɛ sɔ'n i nyanman nnyɔn. Be sunnzun mɛtri kun, be yo sɔkɔ ablaɔn, be sunnzun mɛtri kun, be yo sɔkɔ ablaɔn. Kɛ be yo ´kpongbo'n, be yoli i nin nzɔliɛ mun kunngba sra su. Be fali aaba be yoli nannin tola blu-nin-nnyɔn. Be nun nsan bé nyin kaci nglo lɔ, nsan bé nyin kaci wia atɔliɛ lɔ, yɛ nsan bé nyin kaci ngua lɔ, yɛ nsan bé nyin kaci wia afiliɛ lɔ. Kpongbo'n taka nannin tola'm bé su. Be kwlaa bé bo'n wo kpongbo'n i bo. Kpongbo'n i nuan su'n i kpikplikpi'n ti santimɛtri mɔcuɛ. I nuan su'n ti kɛ klowa nga be yo i nuan su kɛ Lis nyrɛ sa'n sa. Be kwla gua nun like b'ɔ ´ju litri akpi-akpi ablaɔcuɛ (80.000). I sin'n, Iram fali aaba yoli kakaklolo blu. Kun i tɛnndɛn nun'n ti mɛtri nnyɔn, yɛ i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri nnyɔn, yɛ i nglo-nglo su'n ti mɛtri kun nin sin, kɛ be kwlaa be ti sɔ-ɔ. Wafa nga be fa yoli kakaklolo mun'n yɛ. Be fali aaba be yoli like paplaapla mun, be ti crɛlɛ-crɛlɛ. Be kplankplannin like wie mun kakaklolo'm bé su. Yɛ be fali like paplaapla mun be siesieli like nga be kplankplannin'n be afiɛn. Be yoli asɔmɔli mun, nin nannin tola mun, ɔ nin anz'm be nzɔliɛ like paplaapla'm bé su. Be yoli wie like nga be kplankplannin be kakaklolo'm be su'n be su. Be yoli be bé nglo nin bé ngua. Asɔmɔli nin nannin tola'm bé bo ngua'n, be yoli nyanman nglanman-nglanman kpa mun, be sende-sende lɛ. Be fali aaba yɛ be yoli kakaklolo'm bé ja mun-ɔn. Be lɛ ja nnan-nnan. Yɛ aaba tiaantiaan wie mun yɛ be tra bé ja sɔ'm be nun-ɔn. Be fali aaba tiaantiaan sɔ mun siesieli like wie'm bé su. Like sɔ'm be o kakaklolo'm be bue nnan be ngba su, yɛ be o kpongbo'n i bo. Be o nyanman nglanman-nglanman'm bé su nglo. Kakaklolo'm be nglo lɔ'n ti klukluklu, ɔ la nun gbauun. Be nuan gbaun sɔ mun'n, be ukali be su santimɛtri ablenun. Be nuan gbaun'm be tɛtrɛ ti santimɛtri ableso, be su yɛ kpongbo'n ɔ taka-a. Be nuan gbaun sɔ'm be nuan su'n ti-man kluklu, be ti paplapa, be yoli nzɔliɛ nglanman-nglanman bé su. Be tratrali kakaklolo'm be ja nnan'm be ase like paplaapla'm bé bo lɔ. Be o cɔnjɔ-cɔnjɔ'm be su. Yɛ aaba tiaantiaan nga be tra be ase'n, be sin kakaklolo'm bé klun lɔ. Bé ja'm be nglo-nglo su'n be ti santimɛtri ableso. Bé ja sɔ mun be ti kɛ kakaklolo kpakpa'm be liɛ'n sa. Like floloflolo bɔ be tra bé ja'm be nun'n, nin like sunman kondokaa mun'n, nin rɛyɔn mun, ɔ nin bé ja'm be afiɛn ponbloonblo mun, be kwlaa be ti aaba. Like nga be fa aaba tiaantiaan'm be tra be ase bé su'n, be o kakaklolo'm be cɔnjɔ-cɔnjɔ nnan'm be su. Be nin kakaklolo'm be bɔbɔ be sa su kunngba. Kakaklolo'm be nglo lɔ'n, be yoli like klukluklu nglanman nglanman mun bé nuan su sin yia nun. Kun i tɛtrɛ nun'n ti santimɛtri ablaɔn-nin-nnun. Be yoli kakaklolo'm bé sa'm be nglo lɔ. Yɛ be fali aaba be yoli like paplaapla'm be nglo lɔ ekun. Bé sa mun'n, ɔ nin like paplaapla sɔ mun'n be nin kakaklolo'm be bɔbɔ be sa su kunngba. Be yoli anz mun, nin asɔmɔli mun, ɔ nin mme nnya'm be nzɔliɛ kakaklolo'm bé sa'm bé su, ɔ nin like paplaapla'm bé su. Be yoli kakaklolo blu'm be kwlaa wafa kunngba. Be dan su'n ti kunngba, be wafa'n ti kunngba. Kun i wun ninnge'm be sa su kunngba. Kɛ be kwlaa be ti sɔ-ɔ. Iram fali aaba yoli kpongbo blu ekun. Be fa be sieli kakaklolo blu'm bé su. Kpongbo kun i nglo-nglo su'n ti mɛtri nnyɔn. Kɛ be kwlaa be ti sɔ-ɔ. Be kwla gua kun nun like b'ɔ ´ju litri akpi kun litri ya nsiɛn (1.600). Be fali kakaklolo nnun be sieli Nyanmiɛn i sua'n i fama su, yɛ be fali nnun kun nga mun sieli i bɛ su. Kpongbo kluklu danfuɛ'n, be fa sieli Nyanmiɛn i sua'n i fama su ngua lɔ wia afiliɛ bue liɛ'n su lɔ. Iram yoli kpongbo mun, nin peli mun, ɔ nin klowa nga be fa gua nzan mun. Ɔ wieli junman nga famiɛn Salomɔn fa mɛnnin i kɛ ɔ `di i Anannganman i sua'n su'n i di. Ɔ yoli: Sua ja mlomlo nnyɔn'n, sua ja mlomlo'm bé ti su like gbagblagba kluklu nnyɔn'n, like bɔ be ti kɛ tɛ sa'n nnyɔn'n, be ´fa be sie like gbagblagba nga be o sua ja mlomlo'm bé su'n bé su, grenadie mma ya nnan mun'n, be sende-sende tɛ'm bé su, tɛ'm be kata like gbagblagba'm bé su, tɛ'n kun lɛ grenadie mma nyanman nnyɔn, yɛ kun'n kusu lɛ i sɔ wie, kakaklolo blu mun'n, kpongbo blu nga be fa taka kakaklolo'm bé su'n, kpongbo kluklu dan kun'n, nannin tola blu'n, be suan aaba kpongbo kluklu dan'n i bo, nzuɛn guawlɛ like mun, peli mun, ɔ nin klowa nga be fa gua nzan mun. Anannganman i sua'n nun ninnge sɔ nga bɔ famiɛn Salomɔn man Iram yoli be'n, ɔ fali aaba nglannglannglan yɛ ɔ yoli be kwlaa-a. Be kpɛli buɛ mun asiɛ wun. Be kloli aaba'n buɛ sɔ'm be nun yɛ be fa yili ninnge sɔ mun-ɔn. Be yili be Zurdɛn'n i kongo'n nun lɔ Sikɔt nin Zartan klɔ'n be afiɛn lɛ. Salomɔn man be fali ninnge sɔ mun sieli Anannganman i sua'n nun. Ninnge sɔ'm be sɔnnin kpa. I ti Salomɔn man b'a sunnzun-man be. Ɔ man b'a si-man aaba nga be fa yoli be'n i nɔnnin'n i nuan. Salomɔn man be yili ninnge nga be fa di Nyanmiɛn i sua'n nun junman'n. Be yɛ: like nga be fa ansans be yi su sraka man Nyanmiɛn'n, ɔ ti sika ɔkwlɛ, tabli nga be sie kpaun su man Nyanmiɛn'n, ɔ ti sika ɔkwlɛ, kannin siewlɛ blu bɔ be fali sika ɔkwlɛ jrɛiin be yoli'n, kannin siewlɛ sɔ'm be o Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n i nyrun lɛ, nnun o fama su, yɛ nnun o bɛ su, waka nnyrɛ nzɔliɛ mun, kannin mun, ninnge nga be fa tu nzuɛn'n, be ti sika ɔkwlɛ, kpongbo mun, laliɛ mun, klowa nga be gua nun like bɔ be fa kpɛntɛn-kpɛntɛn ninnge'm be su, klowa mun, nzuɛn guawlɛ bɔ be fali sika ɔkwlɛ jrɛiin be yoli'n, like nga be fa tra Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n i anuan'm be ase'n, ɔ nin like nga be fa tra Nyanmiɛn i sua'n i anuan'm be ase'n, ninnge sɔ'm be ti sika ɔkwlɛ. Famiɛn Salomɔn wieli Anannganman i sua'n su junman'n di. Ɔ man be fali ninnge nga i si David fa mannin Anannganman'n bali. Be yɛ: jɛtɛ ufue, sika ɔkwlɛ, ɔ nin ninnge wie mun ekun. Ɔ fɛli i kwlaa'n sieli kan be sie Anannganman i sua'n nun ninnge kpakpa'm be lɛ'n. Salomɔn yiali Izraɛl kpɛnngbɛn mun, ɔ nin akpasua su kpɛnngbɛn mun, ɔ nin Izraɛl awlo bo kpɛnngbɛn mun. Ɔ yiali be Zerizalɛm i bɔbɔ wun lɛ. I waan be fa Anannganman i alaka'n David i klɔ'n bɔ yɛlɛ Siɔn i su lɛ fa ɔ Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ. Yɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be yiali famiɛn Salomɔn i wun lɛ-ɔ. Be yiali anglo nga be flɛ i kɛ Etanim b'ɔ ti anglo'n i nso su'n i nun. Be yiali cɛn dilɛ cɛn'n nun. Izraɛl kpɛnngbɛn'm be kwlaa be bali, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be suali alaka'n. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ'm be suali Anannganman i alaka'n, ɔ nin Anannganman i tannin sua'n, ɔ nin Anannganman i ninnge nga be wo i tannin sua'n nun'n be ngba ɔli. Famiɛn Salomɔn nin Izraɛlfuɛ nga be yiɛli i wun lɛ'n be kwlaa be jrannin alaka'n i nyrun lɛ. Be fali bua kpanngban, ɔ nin nannin kpanngban kpa be yili tɛ. Nnɛn sɔ'm be sɔnnin dan, ɔ man b'a kwla ka-man be. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be fali alaka'n be ko sieli i Nyanmiɛn i lika kpa tra su nun lɔ. Be fa sieli anz nga be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be su'n be nzɔliɛ'm bé bo lɛ. Ɔ o be ndɛwa'm bé bo, afin lɛ yɛ be kleli be kɛ be sie i-ɔ. Anz'm be ndɛwa'm be nun ti tinngɛwa. Be o lika nga Nyanmiɛn i alaka'n wo lɛ'n i nglo. Ɔ man be kata alaka'n ɔ nin waka floloflolo nga be fa man su'n bé su. Waka sɔ'm be ti tɛnndɛn. Kɛ a o Nyanmiɛn i lika kpa'n nun lɔ'n, a wun bé ti mun, sanngɛ sɛ a o gua su wa'n, a wun-man be. Lele ndɛ be tɛ o be osu'n nun lɛ. Like ng'ɔ wo alaka nun'n, yɛlɛ yɛbuɛ paplaapla nnyɔn nga Moiz fali be sieli nun'n Orɛb lɔ'n. Be ngunmin cɛ yɛ be o nun-ɔn. Kɛ be fin Ezipt mɛn'n nun bali'n yɛ Anannganman fali yɛbuɛ paplaapla sɔ mun mannin be-ɔ. I blɛ sɔ'n nun yɛ Anannganman nin be trali aenguɛ nin-ɔn. Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be ´fin Nyanmiɛn i sua'n nun ´fite'n, nyanmiɛn ble'n wa yili sua'n. Nyanmiɛn ble sɔ'n ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm b'a kwla tran-man lɔ b'a di-man be junman'n kun. Anannganman i nyrun nyannyan'n yili i sua'n. Yɛ Salomɔn kpan seli kɛ: «Anannganman, ɔ waan a ´tran lika tuun nun. Siɛn'n, m'an kplan tranwlɛ sroesroe kun m'an man wɔ. M'an kplan lika kun bɔ a ´kwla tran nun tititi.» Famiɛn'n kpɛli i nyin Izraɛlfuɛ'm bé su, nan ɔ'a yra be nguan. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun sran'm be kwlaa be jinjin nglo. I sin ɔ seli kɛ: «N ´la Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i ase, afin ɔ'a yia ndɛ ng'ɔ kan kleli mín si David'n i nuan. Anannganman seli kɛ: ‹Kɛ n ko fali Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti min liɛ'n Ezipt lɔ m bali'n, n nian kle-man Izraɛl akpasua'm be nun klɔ kun kɛ klɔ nga su yɛ be `kplan mín sua nan n ´yi min wun nglo lɛ-ɔ, sanngɛ n kpali David kɛ ɔ `yo Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n i su famiɛn.› » Salomɔn waan: «Min si David fali akunndan klanman kɛ ɔ ´kplan sua kun man Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n.» Sanngɛ Anannganman seli i kɛ: «Kɛ ɔ klun-ufue su a buli akunndan klanman kɛ a ´kplan sua kun man min'n, a buli akunndan klanman dan, sanngɛ nán wɔ yɛ a ´kplan sua sɔ nin-ɔn. Ɔ bɔbɔ ɔ klun ba yasua kun yɛ ɔ wa kplan-an.» Yɛ Salomɔn waan: «Ndɛ sɔ bɔ Anannganman kannin'n, ɔ'a yiɛ i nuan. M'an sin min si i osu, m'an yo famiɛn. Min yɛ n ti famiɛn bia'n su kɛ Anannganman kannin'n sa-a, yɛ kusu m'an kplan sua nga m'an mɛn i. M'an siesie lika kun sua sɔ'n nun bɔ i nun yɛ n ´fa Anannganman i alaka'n n ´sie-ɔ. Kɛ Anannganman ko fali e nannan mun Ezipt mɛn'n nun lɔ bali'n, ɔ nin be trali aenguɛ. Aenguɛ sɔ'n i wun ndɛ bɔ be klɛli'n, ɔ wo alaka sɔ'n nun.» Salomɔn ko jrannin Anannganman i sɔwlɛ'n i nyrun lɛ, ɔ kpɛli i nyin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa bɔ b'a yia'n bé su. Ɔ mannin i sa'm be su nglo. Yɛ ɔ seli kɛ: «Anannganman, Izraɛl Nyanmiɛn, like fi nin wɔ sɛ-man nyanmiɛn su lɔ nin asiɛ'n su wa. Ɔ sufuɛ nga be fa bé wla gua wɔ su'n, bɔ be fa wɔ atin'n su seiin'n, aenguɛ nga a nin be trali'n ti'n, a kpɔci-man be. Ndɛ nga a kan kleli min si David b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n, a yiɛli i nuan. Ndɛ ng'ɔ fin ɔ nuan fiteli'n, w'a yo i su sa'n ndɛkɛn. Anannganman, Izraɛl Nyanmiɛn, yia ndɛ nga a kan kleli min si David b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n i nuan. A seli i kɛ: ‹Sɛ ɔ osu nunfuɛ'm be nanti min atin'n su klanman kɛ a fa nantili'n sa'n, sɛ be fa min mmla su kɛ wɔ sa'n, ɔ osu nun sran su tu-man Izraɛl famiɛn bia'n su le.› I sɔ'n ti, Izraɛl Nyanmiɛn, ɔ ndɛ sɔ bɔ a kan kleli mín si David b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n, nian su yo i su sa'n. ?Sakpa nan ɔ Nyanmiɛn a tran asiɛ'n su-ɔ, ɔ yo ye? Nyanmiɛn su lɔ dan ng'ɔ o lɔ lɛ'n, a sɔn-man lɔ nan se kɛ sua nga m'an kplɛn i yɛ'n, yɛ a ´sɔn nun-ɔn. Sanngɛ Anannganman min Nyanmiɛn, kpɛ ɔ́ nyin wa nan tie min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n min srɛwa'n. N jran min srɛwa sɔ'n su kpa. Tie kpanlɛ bɔ n su kpan flɛ wɔ ndɛkɛn'n. Kɔnguɛ o, wia nun o, nán ɔ́ nyin tu sua nga su, afin a dun mmua kannin kɛ: ‹N ´yi min wun nglo lɛ.› Tie min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n min srɛwa bɔ n su srɛ wɔ lika nga nun wa'n. Kɛ a o ɔ tranwlɛ'n nun nyanmiɛn su lɔ'n, tie min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti ɔ nvle'n nunfuɛ mun ye aunnvuɛ srɛlɛ'n nga e ´jran lika nga nun e ´srɛ wɔ'n. Tie nan yaci é wun sa mun cɛ ye. Sɛ be waan sran wie ɔ'a yo i wiengu sa'n nan be miɛn i kɛ ɔ ta nda'n, sɛ ɔ wa ta nda sɔ'n ɔ sɔwlɛ'n nyrun lɛ sua nga nun wa'n, kɛ a o Nyanmiɛn su lɔ'n, sie ɔ su nan di ɔ sufuɛ'm be jɔlɛ sɔ'n, yɛ yo ng'ɔ fata'n. Sran ng'ɔ yoli sa'n, bu i fɔ, man i sa tɛ'n kaci tɔ i bɔbɔ su. Yɛ sran kun'n kusu, man be wun kɛ ɔ ti sran kpa. Sɛ Izraɛlfuɛ mun bɔ be ti ɔ nvle'n nunfuɛ'n be yo sa, nan be kpɔfuɛ'm be kwla be'n, sɛ be kpɛ bé nyin ɔ́ wun nan be bo ɔ dunman'n, sɛ be srɛ wɔ nan be jran su'n, kɛ a o Nyanmiɛn su lɔ'n, tie! Yaci bé wun sa'n cɛ be. Yɛ yo man be sa bé sin lika nga a fa mannin be nannan mun laa'n i nun. Sɛ be yo wɔ sa nan i ti nyanmiɛn'n ɔ tannin nan nzue tɔ-man'n, sɛ a tu be fɔ nan i ti be kpan flɛ wɔ'n, sɛ be ba lika nga nun wa be wa srɛ wɔ'n nan be yaci bé sa tɛ'n be yolɛ'n, kɛ a o nyanmiɛn su lɔ'n, tɛ be su, yɛ yaci bé wun sa'n cɛ be, afin be ti ɔ sufuɛ mun nin ɔ nvle nunfuɛ mun. I sin, kle be atin kpa'n man be fa su. Yɛ yo man nzue tɔ asiɛ bɔ a fa mannin be'n su, afin ɔ ti bé aja like yɛ a fa mannin be-ɔ. Sɛ awe kpɛn wa'n, sɛ tukpacɛ bɔ sa ndɛndɛ tɔ wa'n, sɛ tukpacɛ ng'ɔ saci fie su ninnge mun'n ɔ kpɛn wa'n, sɛ aɛcɛ nin lalo'm be ba wa'n, sɛ ɔ nvle'n nunfuɛ'm be kpɔfuɛ'm be wa utu bé mɛn'n, sɛ sa kekle fanunfanun ju bé su'n, sɛ tukpacɛ fanunfanun yo be'n, sɛ i kwlaa sɔ nun be kwlaa be wun sa nga be yoli'n nan be srɛ wɔ kpa sakpa'n, yɛ sɛ be man bé sa'm be su nan be tinngɛ be sua nga i ndɛnman'n, kɛ a o ɔ tranwlɛ nun nyanmiɛn su lɔ'n, tɛ be su, yaci bé wun sa'n cɛ be. Yɛ sran kun i like ng'ɔ yoli'n, nian su yo ng'ɔ nin i fata'n, afin wɔ kunngba yɛ a si sran kun i anwlɛn'n nun lɔ sa mun-ɔn. Kɛ a ko yo sɔ'n, blɛ nga be wa di i lika nga a fa mannin e nannan mun'n i nun'n, bé nyin wa yi wɔ. kɛ a o ɔ tranwlɛ'n nun nyanmiɛn su lɔ'n, tɛ i su. Yɛ like kwlaa nga aofuɛ sɔ'n ɔ srɛ wɔ'n fa mɛn i. I liɛ'n, asiɛ'n su nvle-nvle'n kwlaa be nunfuɛ'm be ´ti ɔ ngan, yɛ bé nyin ´yi wɔ kɛ Izraɛlfuɛ'm be liɛ'n sa. Be ´si kɛ ɔ dunman'n yɛ ɔ o sua nga su-ɔ. Sɛ a man Izraɛlfuɛ'm be atin kɛ be nin be kpɔfuɛ'm be kun alɛ lika wie'n, sɛ be o lɔ nan be kpɛ bé nyin klɔ nga a kpali'n, nin sua nga n kplan m mannin wɔ'n bé wun wa nan be srɛ wɔ'n, Anannganman, kɛ a o nyanmiɛn su lɔ'n, tie be aunnvuɛ srɛlɛ'n, yɛ yo ng'ɔ nin be fata'n man be. Sran kun nun-man lɛ b'ɔ yo-man sa tɛ-ɔ. I sɔ'n ti, sɛ Izraɛlfuɛ'm be yo wɔ sa'n, atrɛkpa-a, a ´fa bé wun ya, yɛ a ´fa be ´wla be kpɔfuɛ'm bé sa nun. Yɛ be kpɔfuɛ sɔ'm be ´fa be kɔ bé mɛn nun mmua lɔ annzɛ koko lɛ. Kɛ be o kanga nun mɛn sɔ'n nun lɔ'n, atrɛkpa-a, be ´kaci akunndan, yɛ be ´fa bé wun wla ɔ sa nun ekun. Atrɛkpa-a, be ´se kɛ: ‹E yoli sa tɛ. Atin nga e nantili su'n, ti-man sein. E fɔnnin.› Kɛ be o be kpɔfuɛ nga be trali be lomuɛn'n be mɛn'n nun lɔ'n, sɛ be tu be klun be kpata wɔ sakpa'n, sɛ be kpɛ bé nyin mɛn nga a fa mannin be nannan mun'n, nin klɔ nga a kpali'n, ɔ nin sua nga n kplan m mannin wɔ'n bé wun wa nan be srɛ wɔ'n, kɛ a o ɔ tranwlɛ nun nyanmiɛn su lɔ'n, tie be aunnvuɛ srɛlɛ'n, yɛ yo ng'ɔ nin be fata'n man be. Yaci bé sa nga be yoli wɔ'n, ɔ nin be nyin bɔ ɔ'a yi-man wɔ'n kwlaa cɛ be. Yo man be kpɔfuɛ'm be si be aunnvuɛ. Ɔ liɛ yɛlɛ be, be ti ɔ nvle nunfuɛ mun. Wɔ yɛ a ko yili be Ezipt lɔ afɛ dan'n nun fiteli-ɔ. Anannganman Nyanmiɛn, kpɛ ɔ́ nyin e nin ɔ nvlefuɛ mun é wun wa. Yɛ sie ɔ su e srɛlɛ nga e ´srɛ wɔ'n i kwlaa i bo, afin Anannganman Nyanmiɛn, wɔ yɛ a fali e yoli ɔ liɛ mun-ɔn. Yɛ wɔ yɛ a fali e sieli e ngunmin kɛ nán e nin nvle uflɛ sanngan-an. Kɛ a kan kleli Moiz b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n i sɔ-ɔ blɛ nga a fa e nannan mun Ezipt lɔ fite'n.» Kɛ Salomɔn ´srɛ aunnvuɛ srɛlɛ sɔ'n, wuun ɔ koto Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i nyrun lɛ. Ɔ mannin i sa'n su nglo. Anannganman yɛ ɔ srɛli i sɔ nin-ɔn. Kɛ ɔ wieli srɛ'n, ɔ jasoli. Ɔ jrannin nglo lɛ, ɔ boli muae klanman mannin Izraɛlfuɛ mun. Ɔ mannin i aniɛn'n su kekle kpa. Ɔ seli kɛ: «N ´la Anannganman b'ɔ man Izraɛlfuɛ'm bɔ bé ti i sran mun'n bé wun ɔ'a jɔ be fɔun'n kɛ ɔ kan kleli be sa'n i ase. Anannganman i ndɛ b'ɔ fa wlali Moiz nuan kɛ ɔ ´kan'n ɔ yoli i su sa'n ngba, i nun kaan sa ɔ nun-man lɛ bɔ ɔ'a yiɛ-mɛn i nuan-an. Man Anannganman e Nyanmiɛn'n ɔ nin ye tran kɛ ɔ nin e nannan mun fa trannin'n sa. Nán ɔ kpɔci ye, nán ɔ yi ye ase. Man ɔ yo nan e kunman e wɔ i su kɛ ɔ ´yo nan y'a nian i mmla fanunfanun'm be su'n ti. Man Anannganman i wla kpɛn min aunnvuɛ srɛlɛ bɔ n srɛli i yɛ'n su kɔnguɛ nin wia nun. Yɛ aliɛ ba kwlaa b'ɔ ´cɛn b'ɔ ´san'n, man ɔ yo like ng'ɔ nin ye fata'n man ye, afin min nin amun e ti i nvle'n nunfuɛ mun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, asiɛ'n su nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa be wa wun kɛ Anannganman yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn, nan like uflɛ fi nun-mɛn i sin. Man amun anwlɛn'n yo Anannganman e Nyanmiɛn'n i liɛ tititi. Yɛ amun `fɛ i mmla fanunfanun'n kwlaa su.» Famiɛn'n nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be yili tɛ mannin Anannganman. Salomɔn fali nannin akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn (22.000) nin bua nin boli akpi-akpi ya ablaɔn (120.000) fa yili bo kun yolɛ i su tɛ mannin Anannganman. Anannganman i sua'n i nglo yilɛ ti yɛ be yili tɛ sɔ mun-ɔn. Le kun sɔ nun'n, famiɛn'n fali awlo klun ng'ɔ wo Anannganman i sua'n i nyrun lɛ'n fa wlali Anannganman sa nun. Lɛ yɛ ɔ yili sraka fanunfanun mun-ɔn: tɛ nga be yra be nnɛn kɔlikɔli'n, sraka nga be fa ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa be yi'n, yɛ bo kun yolɛ i su tɛ bɔ be fa nnɛn lui be yi'n. Sa ti bɔ lɛ yɛ be yili sraka sɔ mun'n, yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn sɔwlɛ nga be fa aaba be yoli'n, b'ɔ o Anannganman i sua'n i nyrun lɛ'n, ɔ ti kaan ngboko, ɔ ju-man. I blɛ kunngba sɔ nun'n, Salomɔn nin Izraɛlfuɛ'm be ngba be dili kpata'm be cɛn'n ekun. Sran'm b'a yia-man ngowa. Be fin bé mɛn'n i lika'n kwlakwla. Kɛ ɔ fɛ i Amat lɔ lele fa ju Ezipt nzue ba'n i nuan'n, lɔfuɛ be kwlaa be bali. Be kwlakwla be yiali Anannganman e Nyanmiɛn'n i nyrun cɛn nso, i sin be dili cɛn nso ekun. I ngba'n yoli cɛn blu nin nnan. Nan ɔ'a man be atin nan b'a ɔ. Be yrali be nuan klanman be mannin famiɛn'n, nan b'a ɔ be lika'm be nun. Kɛ be ´kɔ'n, bé wun kpaja be, yɛ be klun ti jɔwa kpa, afin Anannganman yoli David b'ɔ ti i sufuɛ'n nin Izraɛl b'ɔ ti i nvle'n be ye. Kɛ famiɛn Salomɔn wieli Anannganman i sua'n nin i bɔbɔ i sua'n, ɔ nin like uflɛ wie'm be kplan'n, Anannganman fɛli i wun kleli i ekun kɛ ɔ fɛli i wun kleli i Gabaɔn lɔ'n sa. Anannganman seli i kɛ: «Aunnvuɛ srɛlɛ nga a srɛli'n, n tili. Sua bɔ a kplannin'n, m'an sie i ngunmin. N ´tran nun tititi. Mín nyin ´ta su yɛ n ´yo amun ye tititi. Sɛ a nanti sein min atin'n su kɛ ɔ́ si David fa nantili'n sa'n, sɛ a yo sran nanwlɛfuɛ'n, sɛ a nian nga n kan kleli wɔ'n su a yo i sɛsɛsɛ'n, sɛ a fa min mmla fanunfanun'm bé su'n, N yo man ɔ sielɛ nga a sie Izraɛl'n, ɔ ´taka mlɔnmlɔn kɛ n kan kleli ɔ si David'n sa. N seli i kɛ: ‹Ɔ osu'n nunfuɛ su tu-man Izraɛl famiɛn bia'n su le,› sanngɛ sɛ amun nin amun osu'n nunfuɛ mun amun kaci amún sin si min'n, sɛ amu'an fa-man min mmla fanunfanun nga n fa mannin amun'n be su'n, sɛ amun ko tu amuɛn'n nan amun kotokoto bé bo'n, i liɛ'n, n ´kan amun bo mɛn nga n fa mannin amun'n i nun, yɛ sua nga n fali min dunman sieli su'n, n su bu-mɛn i like fi kun, kpɛkuun nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa be ´yo amun finfin, be ´srisri amun. Sua sɔ'n bɔ i dunman'n ɔ fu'n, sran nga be ´sin i wun lɛ'n, be kwlaa be ´kpiti yɛ bé nuan'n ´bo bé wun. Be ´usa kɛ: ‹AI! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ Anannganman yo mɛn nga nin sua nga'm be sɔ-ɔ ?› Kpɛkuun be wa tɛ bé su kɛ: ‹Anannganman be Nyanmiɛn'n b'ɔ ko fali be nannan mun Ezipt lɔ bali'n, be yili i ase, be ko fali amuɛn'm be kotoli bé bo, be suli be. I ti yɛ Anannganman fali nyrɛnnɛn nga kwlaa yili bé su nin-ɔn.› » Salomɔn fali afuɛ ablaɔn yɛ ɔ fa kplannin Anannganman i sua'n nin i bɔbɔ i famiɛn sua nin-ɔn. I blɛ sɔ nun'n, Iram b'ɔ ti Tir famiɛn'n mannin Salomɔn i sɛdri nin siprɛs waka nin sika ɔkwlɛ. I kwlakwla nga Salomɔn usali'n, ɔ fa mɛnnin i. Yɛ famiɛn Salomɔn kusu fali Galile klɔ dandan ablaɔn mɛnnin i. Iram fɛli i Tir lɛ ɔli klɔ nga Salomɔn fa mɛnnin i'n be nian-nianlɛ. Ɔ ɔli-ɔ, ɔ'a klo-man be. Ɔ seli Salomɔn kɛ: «Kpaa! ?Klɔ yɛlɛ nga a fa be mannin min lɛ'n?» I ti ɔ flɛli lika sɔ'n kɛ Kabil mɛn. Dunman sɔ'n tɛ o lika sɔ'n su lele ndɛ. Kusu wuun Iram mannin Salomɔn sika ɔkwlɛ tɔnun nsan nin sin. Sa nga ti yɛ Salomɔn sieli kɛ be `di junman kekle nun'n yɛ: ɔ kplannin Anannganman i sua'n nin i bɔbɔ i famiɛn sua'n, ɔ nin lika nga be flɛ i Milo'n, ɔ nin talɛ ng'ɔ sin yia Zerizalɛm'n, ɔ nin Azɔr, nin Megido, nin Gezɛr klɔ mun. Laa Ezipt famiɛn'n wa tɔli Gezɛr klɔ laa liɛ'n su. Ɔ wɔli nun, yɛ ɔ kunnin Kanaanfuɛ nga be tran lɛ'n, kpɛkuun kɛ Salomɔn nin Ezipt famiɛn'n i wa bla'n bé jali'n, famiɛn sɔ'n fali klɔ sɔ'n cɛli i wa bla'n jalɛ bɔ be jɛli i'n ti. I ti yɛ Salomɔn kplannin Gezɛr nin-ɔn. Bɛt-Ɔrɔn klɔ'n b'ɔ o lika tɔnun nun lɔ'n, ɔ kplɛnnin i ekun. Baalat klɔ'n, nin Tamar klɔ'n, bɔ be wo aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, ɔ kplannin be wie. Yɛ kusu ɔ kplannin klɔ ng'ɔ tian fie su ninnge nga be nyan be'n be nuan be su'n, ɔ nin klɔ ng'ɔ fɛ i kakaklolo ng'ɔ fa kun alɛ'n, ɔ nin i nnɛn kpanngɔ mun sie be su mun'n. Ɔ kplannin lika kwlaa ng'ɔ o i klun kɛ ɔ ´kplan'n. Ɔ kplannin be Zerizalɛm lɛ, annzɛ Liban oka'n, ɔ nin mɛn ng'ɔ ti su kpɛn'n i wunmuan'n nun. sanngɛ Salomɔn ɔ'a wla-man Izraɛlfuɛ fi kanga nun. Be liɛ'n, ɔ fali wie'm be sonja, wie'm be yoli sonja'm bé su kpɛn, wie'm be yoli awa junman difuɛ mun, wie'm be yoli i sufuɛ mun, wie'm be yoli kakaklolo ng'ɔ fa kɔ alɛ kunlɛ'n be tinngɛfuɛ mun, yɛ wie'm be yoli i nnɛn kpanngɔ'm bé su fufuɛ mun. Be nga mɛn siefuɛ'm be fali be sieli i kɛ be `nian Salomɔn i junman difuɛ'm bé su'n, be ti ya-nnun-ablenun. Kɛ Ezipt famiɛn'n i wa bla'n fɛli i David i klɔ lɔ b'ɔ ko trannin famiɛn sua nga Salomɔn kplan mɛnnin i'n nun'n, i sin yɛ Salomɔn kplannin lika nga be flɛ i Milo nin-ɔn. Salomɔn yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ mun. Ɔ yili tɛ sɔ mun Nyanmiɛn sɔwlɛ ng'ɔ kplan mannin i'n i su, kpɛkuun ɔ fali ansans yrɛli i fa yili sraka. Ɔ yrɛli i Anannganman i sɔwlɛ ng'ɔ o Anannganman i bɔbɔ i nyrun lɔ'n su. Ɔ yili sraka sɔ mun kpɛ nsan afuɛ kun nun. Ɔ man ninnge fanunfanun kwlaa ng'ɔ fata kɛ be yo i sua'n nun'n, be yoli i kwlakwla. Salomɔn man be yoli mmeli mun be mɛnnin i. Be yoli be Ɛzɔn-Gebɛr klɔ'n nun lɔ, ɔ mantan Elat klɔ'n i wun koko lɔ. Ɔ o ndɛma jenvie i nuan Edɔm mɛn'n nun. Iram i sufuɛ nga be si jenvie'n su junman di kpa'n, ɔ yoli man be bali kɛ be wa uka Salomɔn i sufuɛ liɛ'm be su. Bé bo yoli kun be ɔli Ɔfir mɛn'n nun, be ko nyannin sika ɔkwlɛ b'ɔ ju tɔnun blu-nin-nnyɔn, be fa blɛli famiɛn Salomɔn. Seba famiɛn bla'n tili Salomɔn i anyrunnyan ng'ɔ fin Anannganman'n i ngan. Bla'n bali kɛ ɔ wa usɛ i sa kekleekle mun ´fa kpɛ i ngwlɛlɛ'n i bo nian sɛ sakpa ɔ si ngwlɛlɛ o. Ɔ bali Zerizalɛm. Ɔ ´ba'n, ɔ man sran kpanngban kpa be wa sunmɛnnin i. Nyɔnngɔnmɛn ng'ɔ nin be bali'n, be sua ayre fannin nin sika ɔkwlɛ kpanngban kpa yɛ yɛbuɛ kpakpa mun. Ɔ wa toli Salomɔn nan ɔ'a usɛ i kosan kwlaa ng'ɔ o i klun lɔ'n kwlakwla. Salomɔn kusu yiyili i kwlakwla'n nun mɛnnin i. Kosan fi ɔ'a ka-man bɔ ɔ'a wun-mɛn i su tɛwlɛ-ɔ. Seba famiɛn bla'n wunnin kɛ Salomɔn i ngwlɛlɛ'n i dan'n fa ti ju'n. Ɔ niannin sua bɔ Salomɔn kplannin'n. Ɔ wunnin aliɛ nga be tɔn be mɛn i b'ɔ di'n. Ɔ wunnin siesielɛ wafa ng'ɔ fa siesie i sran kaklaakla mun'n. Ɔ wunnin be nga be mɛn i aliɛ'n bɔ be su i nzan'n be tralɛ kpakpa ng'ɔ wla bé wun'n. Ɔ wunnin sraka ng'ɔ yi be Anannganman i sua'n nun lɔ'n. Kɛ bla'n wunnin i sɔ ninnge mun'n, i nuan'n boli i wun dan, ɔ si-man wie se kun. Yɛ ɔ seli famiɛn'n kɛ: «Kannzu ɔ ndɛ nga a kan be'n, ɔ nin ɔ ngwlɛlɛ'n bé wun ndɛ nga n tili min mɛn'n nun lɔ'n, ɔ ti nanwlɛ. N tili i lɔ m'an fa-man. Min bɔbɔ m'an ba. M'an wun i nin min nyinma. Kɛ n bali'n, nanwlɛ, n wunnin kɛ i kpa'n b'a kan-man ɔ́ wun ndɛ'n i bue bɔbɔ. Ɔ ngwlɛlɛ'n, ɔ nin ɔ́ sa nun ninnge mun be tra bé wun ndɛ nga n tili'n fatifati. Ɔ sran mun, ɔ nin ɔ sufuɛ nga be tran ɔ́ wun wa titi'n, bɔ be ti ɔ ngwlɛlɛ ndɛ mun'n be liɛ su ti ye o. Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n, bɔ ɔ́ wun yoli i fɛ b'ɔ kpali wɔ kɛ a yo Izraɛl famiɛn'n, n ´yo i mo. Anannganman i klolɛ ng'ɔ fa klo Izraɛlfuɛ mun'n, ɔ lɛ-man awieliɛ. I ti yɛ ɔ fali wɔ sieli famiɛn kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a di sran'm be jɔlɛ kɛ ɔ fata sa'n ti.» Seba famiɛn bla'n fali sika ɔkwlɛ b'ɔ ´ju tɔnun nsan nin sin, ɔ nin parfɛn kpanngban kpa, ɔ nin yɛbuɛ kpakpa mun, ɔ fa mannin famiɛn'n. Kɛ ɔ fin lɛ'n, be nian wun-mɛn i kɛ be blɛli famiɛn Salomɔn i parfɛn kpanngban kɛ nga Seba famiɛn bla'n fa bali'n sa. Iram i mmeli'm be ɔli Ɔfir lɔ be ko fali sika ɔkwlɛ be bali. Kɛ be ´ba'n, be fali waka nga be flɛ i santal'n i kaka kpa, ɔ nin yɛbuɛ kpakpa mun kaka kpa be bali. Famiɛn Salomɔn fali santal waka sɔ'n wie yoli like wie bɔ be kwla kisa su. Ɔ yoli i sɔ Nyanmiɛn i sua'n nun ɔ nin i bɔbɔ i sua'n nun lɔ. Ɔ fa wie ekun yoli jru nin sanngo mun mannin jue tofuɛ mun. Kɛ ɔ fin lɛ'n, lele ndɛ be nian wun-man kɛ b'a fa santal waka kpanngban b'a ba Izraɛl mɛn'n nun kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa le. Famiɛn Salomɔn kusu fali like nga Seba famiɛn bla'n ɔ klo i'n, ɔ nin like ng'ɔ srɛli'n kwlaa mɛnnin i. I sin ɔ mɛnnin i like ng'ɔ ti bɔ famiɛn kɛ Salomɔn sa'n ɔ fa cɛ sran'n. I sin famiɛn bla'n nin i sufuɛ'm be sali be sin ɔli be mɛn'n nun. Afuɛ nuan kwlaa sika ɔkwlɛ nga be fa blɛ Salomɔn'n ti tɔnun ablaɔn. Nga b'ɔ fɛ i sika ɔkwlɛ atɛ yofuɛ bé sa nun'n, ɔ nin lapo nga mɛn uflɛ nun famiɛn'm be tannin'n, ɔ nin sika nga mɛn siefuɛ'm be de'n, i kwlakwla ng'ɔ o lɛ'n, be ka wla-man nun. Famiɛn Salomɔn yoli nyrɛn dandan ya nnyɔn. Be boli sika ɔkwlɛ'n kɛ blalɛ sa yɛ be fa yoli be-ɔ. Nyrɛn kun nun sika ɔkwlɛ'n ti kilo nsiɛn, nyrɛn kun nun sika ɔkwlɛ'n ti kilo nsiɛn. Ɔ boli nyrɛn kanngan ya nsan. Be boli sika ɔkwlɛ'n kɛ blalɛ sa yɛ be fa yoli be-ɔ. Kun nun sika ɔkwlɛ'n ti kilo kun nin sin, kun nun sika ɔkwlɛ'n ti kilo kun nin sin. Ɔ fali be sieli i sua nga be flɛ i «Liban bo'n» i nun lɔ. Salomɔn man be fali sui je be yoli bia dan kun kpɛkuun be kloli sika ɔkwlɛ be guɛli i wun. Be yoli like gbagblagba kun. I su yɛ famiɛn bia'n ɔ taka-a. Be yoli i wun asikalie nsiɛn. Be su yɛ be fu be ju bia'n i wun lɔ-ɔ. Bia'n i kisawlɛ'n, be yoli i nglo lɔ'n klukluklu. Be yoli bé sa siewlɛ nnyɔn, kun wo i bue kun su, yɛ kun wo i bue kun'n su, kpɛkuun be yoli asɔmɔli nnyɔn be nzɔliɛ, be o bia'n i sa'm bé wun lɛ. Yɛ be yoli asɔmɔli blu-nin-nnyɔn, be o asikalie'm be su sɛsɛsɛ. Nsiɛn o bue kun, yɛ nsiɛn o bue kun. Be nian yo-mɛn i sɔ like mɛn uflɛ fi nun le. Salomɔn i klowa'm be kwlaa be ti sika ɔkwlɛ. Yɛ i ninnge nga be o «Liban bo'n» nun lɔ'n, atiɛ o, ninnge nga be ti kɛ i kpongbo sa o, be kwlaa be ti sika ɔkwlɛ jrɛiin. Wie fi ti-man jɛtɛ ufue. Salomɔn blɛ su'n, be bu-man jɛtɛ ufue'n i like. Famiɛn'n lɛ mmeli mun, ɔ man be nin famiɛn Iram i liɛ mun be kɔ mmua, be kɔ Tarsis. Afuɛ nsan kwlaa be ba kpalɛ kun. Be ´ba'n, be fa sika ɔkwlɛ, nin jɛtɛ ufue, nin sui je mun, nin ndo mun, ɔ nin anunman fanunfanun mun ba. Anyanbeun nun o, ngwlɛlɛ nun o, famiɛn Salomɔn yoli dan trali asiɛ'n su famiɛn'm be ngba. Sran'm be fin asiɛ'n i lika kwlaa nun be ba Salomɔn wun wunlɛ, be ba kɛ be wa ti ndɛ ng'ɔ kan be mun, afin ngwlɛlɛ nga Nyanmiɛn fa mɛnnin i'n yɛ ɔ fa kan-an. Kɛ be ´ba'n, like o bé sa nun sɛsɛsɛ, kɛ be wa fa cɛ i. Wie'm be fa like nga be fa jɛtɛ ufue be yo be mun, annzɛ like nga be fa sika ɔkwlɛ be yo be mun. Wie'm be man tralɛ mun annzɛ alɛ ninnge mun, annzɛ parfɛn mun, annzɛ kusu nnɛn kpanngɔ mun, ɔ nin milɛ mun. Afuɛ kwlakwla kɛ be yo i sɔ-ɔ. Salomɔn kunndɛli kakaklolo nga be fa kun alɛ'n, ɔ nin nnɛn kpanngɔ mun. Ɔ nyannin kakaklolo akpi kun kakaklolo ya nnan (1.400), yɛ nnɛn kpanngɔ akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000). Ɔ fa be siesieli klɔ'm bé su. Yɛ ɔ sieli wie i bɔbɔ i wun lɛ Zerizalɛm lɛ. Salomɔn man Zerizalɛm lɔ sika'n truli kɛ yɛbuɛ sa. Yɛ ɔ man sɛdri waka'n kusu truli kɛ sikomɔr waka'm bɔ be o lika kpɛtɛkplɛɛ nun lɔ'n sa. Salomɔn nin i nnɛn kpanngɔ'm be fin Ezipt. I aata difuɛ'm be ko to be yɛ be fa blɛ i-ɔ. Ezipt lɔ kakaklolo kun i gua'n ti jɛtɛ ufue mma ya nsiɛn, nnɛn kpanngɔ kun kusu i gua'n ɔ ti jɛtɛ ufue mma ya kun jɛtɛ ufue ablenun. Aata difuɛ kunngba sɔ'm be fa wie blɛ Ɛtfuɛ'm be famiɛn mun, ɔ nin Sirifuɛ'm be famiɛn mun. Famiɛn Salomɔn jali nvle uflɛ'm be nun bla mun sa kakaka. Kɛ ɔ jali Ezipt famiɛn i wa bla'n, i sin ɔ wa jali Moab, nin Amɔn, nin Edɔm, nin Sidɔn, ɔ nin Ɛt mmla wie mun. Anannganman dun mmua kannin nvle sɔ'm be ndɛ kleli Izraɛlfuɛ mun. Ɔ seli be kɛ: «Nán amun wɔ be wun lɔ, nán be kusu be bla amun wun wa. Sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, be ´yo man amun anwlɛn'n kunman kɔ be amuɛn'm be su,» sanngɛ bla klolɛ'n ti, nvle sɔ mun yɛ Salomɔn fɛli i wun mantannin be-ɔ. I bo bla'm be ti ya nso. I soman'm be ti ya nsan. Be kwlakwla sɔ'n be kacili i anwlɛn'n. Kɛ Salomɔn yoli kpɛnngbɛn'n, i yi'm be cuɛnnin i kɛ ɔ sɔ ninnge mun. Ɔ man i Anannganman klolɛ'n yoli kun nin bue. Ɔ'a klo-mɛn i kɛ i si David yoli'n sa. Salomɔn ko sɔli Sidɔnfuɛ'm be amuɛn bɔ be flɛ i Astarte'n, ɔ nin Amɔnfuɛ'm be amuɛn nga be flɛ i Milkɔm'n. Amɔnfuɛ'm be amuɛn sɔ'n ti tete like dan. Salomɔn yoli sa nga Anannganman klo-mɛn i'n. I nyin ɔ'a yi-mɛn i kɛ i si David yoli'n sa. Salomɔn kplannin sraka yiwlɛ lika kun oka ng'ɔ o Zerizalɛm i ndɛnman lɛ'n i su. Ɔ kplan mannin Moabfuɛ'm be amuɛn bɔ be flɛ i Kɛmɔs'n. Amuɛn sɔ'n ti tete like dan. Ɔ kplannin kun ekun mannin Amɔnfuɛ'm be amuɛn bɔ be flɛ i Mɔlɔk'n. I kusu ti tete like dan. Ɔ kplannin nvle uflɛ nun bla'm b'ɔ jali be'n be amuɛn'm be kwlakwla be lika. Yɛ bla'm be fa ansans, ɔ nin nnɛn mun be fa yi sraka man be amuɛn mun lika sɔ'm be nun. Kɛ Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n fiteli Salomɔn kpɛ nnyɔn, bɔ sanngɛ i nyin ɔ'a yi-mɛn i'n, bɔ kpɛkuun ɔ kpɔcili i'n, i ti Anannganman fɛli i wun ya kpa. Anannganman tanninnin i kɛ nán ɔ sɔ ninnge mun, sanngɛ ɔ'a fa-man ndɛ nga Anannganman kannin'n su. Anannganman seli Salomɔn kɛ: «Kɛ bɔ aenguɛ nga e nin wɔ e trali'n w'a yo-mɛn i su sa'n, kɛ bɔ w'a fa-man min mmla'm be su'n, i ti n ´de famiɛn diwlɛ'n ɔ́ sa nun, n ´fa man ɔ sufuɛ'm be nun kun, sanngɛ n su yo-mɛn i sɔ ɔ blɛ su ɔ́ si David i ti. Ɔ wa'n i blɛ su yɛ n ´de-ɔ. N su de-man famiɛn diwlɛ sɔ'n i ngba i sa nun David b'ɔ ti min sufuɛ'n, ɔ nin Zerizalɛm klɔ'n bɔ n kpali'n be ti. N ´yaci akpasua kun i sa nun.» Anannganman man Salomɔn nyannin kpɔfuɛ kun. Be flɛ i kɛ Adad, ɔ fin Edɔm. Ɔ ti Edɔm lɔ famiɛn'n i osu'n nunfuɛ. Kɛ David nin Edɔmfuɛ mun be kunnin'n, i sin i sonja'm bé su kpɛnngbɛn bɔ be flɛ i kɛ Zoab'n wɔli Izraɛlfuɛ nga be wuli'm be sielɛ, nan ɔ'a kun Edɔm lɔ yasua'm be ngba. Zoab nin Izraɛlfuɛ'm be trannin lɔ lele anglo nsiɛn Edɔm yasua'm be kunlɛ ti. Yɛ Adad nin Edɔmfuɛ wie mun bɔ be ti i si i sufuɛ'n, be wanndi ɔli Ezipt-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Adad ti gbanflɛn kan. Be fɛli i Madian nvle'n nun lɛ be ɔli Paran. Be fali Paran lɛ sran wie mun, nan b'a ɔ Ezipt lɔ famiɛn'n sin. Ezipt famiɛn'n sikeli be. Ɔ niannin be lika, ɔ mannin be asiɛ. Ezipt famiɛn'n niannin Adad nyrun kɛ be fa nian sran nyrun'n sa. Ɔ fɛli i yi Taspɛnɛs i niaan bla'n mɛnnin i kɛ ɔ jɛ i. Ɔ nin bla sɔ'n be wuli ba kun, be flɛ i kɛ Gɛnibat. Taspɛnɛs man be tali ba sɔ'n Ezipt famiɛn'n i awlo'n nun. Ɔ man Gɛnibat nin Ezipt famiɛn'n i mma mun yɛ be wo-ɔ. Kɛ Adad tili i Ezipt lɔ kɛ David nin Zoab b'ɔ ti alɛ kunfuɛ'm bé su kpɛnngbɛn'n b'a wu'n, ɔ seli Ezipt famiɛn'n kɛ ɔ mɛn i atin man ɔ sɛ i sin i mɛn'n nun. Ezipt famiɛn'n usɛli i kɛ: «Kɛ a o wa'n, nguɛ yɛ ɔ mian wɔ ti yɛ a su srɛ atin ´kɔ ɔ mɛn'n nun-ɔn?» I waan: «Nán kɛ like mian min ti-ɔ, sanngɛ ɔ li man min atin man n wɔ.» Nyanmiɛn yoli man Salomɔn nyannin kpɔfuɛ uflɛ kun ekun. Be flɛ i kɛ Rɛzɔn. Ɔ ti Eliada i wa. Rɛzɔn sɔ'n wanndili i min Adadezɛr b'ɔ ti Zɔba famiɛn'n i sa nun. David nin Adadezɛr i sonja'm be kunnin nan ɔ'a kwla be. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Rɛzɔn flɛli sran kpanngban i wun lɛ nan ɔ'a yo be su kpɛnngbɛn. I sin ɔ nin be ko trannin Damas, kpɛkuun be deli lika'n Damas famiɛn'n i sa nun. Rɛzɔn yoli Siri'n i famiɛn. Blɛ ng'ɔ ti famiɛn sɔ'n, ɔ kpɔli Izraɛlfuɛ mun Salomɔn i nyin su. Ɔ kleli be yalɛ kɛ Adad kusu fa kleli be yalɛ'n sa. Zeroboam sɔ'n ti yasua sran, yɛ ɔ ti juejue. Kɛ Salomɔn wunnin kɛ ɔ ti junman yofuɛ'n, ɔ man ɔ sieli i kpɛn Zozɛf i akpasua'n su junman difuɛ'm be su. Le kun Zeroboam fin Zerizalɛm lɛ su fite nan ɔ nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nga be flɛ i kɛ Asiza'n b'ɔ fin Silo'n b'a yia atin'n nun. Tralɛ uflɛ kun wo Asiza wun. Ɔ nin Zeroboam be nnyɔn cɛ yɛ be o blo lɔ-ɔ. Asiza sɔli i tralɛ uflɛ sɔ'n b'ɔ o i wun'n, ɔ titili nun buebue blu-nin-nnyɔn. Yɛ ɔ seli Zeroboam kɛ: «Fa tralɛ buebue'n nun blu, afin Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yo: ‹N wa de famiɛn diwlɛ'n Salomɔn sa nun'n, yɛ n ´fa akpasua blu m ´man wɔ, sanngɛ David b'ɔ ti min sufuɛ'n, ɔ nin Zerizalɛm klɔ bɔ n kpɛli i Izraɛl akpasua'm be kwlaa be nun'n ti, akpasua kun ´kɛ i sa nun. Sa ti bɔ n ´yo sɔ'n, yɛlɛ kɛ be kacili be sin sili min, be ko sɔli Astarte b'ɔ ti Sidɔnfuɛ'm be amuɛn'n, ɔ nin Kɛmɔs b'ɔ ti Moabfuɛ'm be amuɛn'n, ɔ nin Milkɔm b'ɔ ti Amɔnfuɛ'm be amuɛn'n. B'a fa-man min atin'n su b'a yo-man nga n klo i'n. B'a fa-man min mmla fanunfanun'm bé su kɛ Salomɔn i si David liɛ'n sa, sanngɛ n su de-man mɛn'n kwlaa i sa nun. N ´yo man ɔ ´yo famiɛn lele i nguan'n i awieliɛ David b'ɔ ti min sufuɛ'n bɔ n kpɛli i'n, b'ɔ fali min mmla fanunfanun'm bé su'n ti. Sran nga n ´de mɛn'n i sa nun'n, yɛlɛ i wa'n. Yɛ n ´fa akpasua blu m ´man wɔ. Yɛ n ´fa akpasua kun m ´mɛn i wa'n, kɛ ɔ ´yo nan David b'ɔ ti min sufuɛ'n i osu'n nunfuɛ kun ɔ'a yo famiɛn Zerizalɛm lɛ blɛ kwlaa'n ti. Zerizalɛm klɔ sɔ'n yɛ n kpɛli i kɛ i nun yɛ n ´tran-an. Ɔ kusu, m'an kpa wɔ kɛ a yo famiɛn nan like kwlaa nga ɔ konvi sɔ i'n a `nyɛn i. A wa yo Izraɛl famiɛn. Sɛ a tie i kwlaa nga n kan kleli wɔ'n, sɛ a fa min atin'n su nan a yo sa ng'ɔ ti i su'n, sɛ a fa min mmla fanunfanun'm be su kɛ David b'ɔ ti min sufuɛ'n fa yoli'n sa'n, i liɛ'n, e nin wɔ e ´tran. N ´yo man wɔ awlo'n ´taka kɛ n fa takali David liɛ'n sa. Kpɛkuun n ´fa Izraɛl'n man wɔ, kpɛkuun n ´gua David i osu'n i nyin ase, sanngɛ n su guɛ-mɛn i nyin ase tititi.› » Salomɔn waan wuun ɔ ´kun Zeroboam, nan Zeroboam ɔ'a wanndi ɔ'a wɔ Ezipt. Ɔ ko taloli Sisak b'ɔ ti Ezipt famiɛn'n. Ɔ kali Ezipt lɔ lele san Salomɔn wuli. Salomɔn i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, ɔ nin i ngwlɛlɛ'n i wun ndɛ'n, i kwlakwla sɔ'n wo fluwa ng'ɔ kan Salomɔn i wun ndɛ'n i nun. Salomɔn yoli Izraɛl nvle'n kwlaa su famiɛn Zerizalɛm lɔ afuɛ ablanan. Kɛ ɔ wuli'n, be sieli i i si David i klɔ lɔ. Be sieli i i si wun lɛ. Yɛ i wa Rɔbɔam trɛnnin i osu-ɔ. Rɔbɔam ɔli Sisɛm. Lɔ yɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be yiali kɛ be ´sie i famiɛn nin-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Nɛbat i wa Zeroboam tɛ o Ezipt lɔ. Kɛ ɔ wanndili famiɛn Salomɔn bo'n, Ezipt lɔ yɛ ɔ ɔli-ɔ. Be toli i ngaliɛ kɛ ɔ bla. Yɛ ɔ bali-ɔ. Ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa bé bo yoli kun nan b'a se Rɔbɔam kɛ: «Ɔ si nin ye trannin kɛ sran nin i kanga mun sa. I ti'n, junman kekle ng'ɔ mannin ye'n, ɔ nin trɔ ng'ɔ fa jinnin e ti su'n, yi wie. I liɛ'n, e ´su wɔ.» Ɔ seli be kɛ: «Amun `man min blɛ man m bu akunndan ka. Amun `wɔ. Wa nin cɛn nsan'n amun bla wa wun mín wun.» Yɛ be ɔli-ɔ. Yɛ famiɛn Rɔbɔam usali kpɛnngbɛn nga be nin i si Salomɔn trannin'n be ngwlɛlɛ afɛ-ɔ. Ɔ usali be kɛ: «?N `tɛ bé su sɛ?» Be seli i kɛ: «Sɛ a kan ɔ́ wun ase bé bo ndɛ'n, nan a bua be klanman'n, be ´yo ɔ sufuɛ tititi.» Sanngɛ famiɛn'n yacili kpɛnngbɛn'm be afɔtuɛ'n i lɛ. Ɔ ko usali ngwlɛlɛ afɛ ekun gbanflɛn kanngan nga be ti i wiengu bɔ be nin i nyinnin likawlɛ'n bé sa nun. Ɔ usali be kɛ: «?N `tɛ sran sɔ'm bé su sɛ? Afin be seli min kɛ onga nga mín si fa mannin be kɛ be `sua'n, n `yi wie man ɔ yo sɔsɔ.» Gbanflɛn nga be nin i be ti wiengu'n be seli i kɛ yoo: «Sran sɔ'm be waan ɔ́ si nin be trannin kɛ sran nin i kanga mun sa, nan i ti trɔ nga ɔ́ si fa suali be'n, a `yi su man ɔ yo sɔsɔ. Tɛ bé su kɛ yoo: ‹Mín sama kun i dan tra mín si i afiɛn'n. Mín si sieli amun kɔmin'n su waka nɔnnin-nɔnnin. N waka liɛ'n nga n ´fa sie amun kɔmin'n su'n, ɔ ´yo nɔnnin ´trɛ i liɛ'n. Mín si fali ngble yɛ ɔ fa boli amun-ɔn. N liɛ'n, n ´fa ngble nga i ti'n ti blalɛ bɔ i nuan'n yo ya kpa'n yɛ n ´fa bo amun-ɔn.› » Le nsan su'n, Zeroboam nin Izraɛlfuɛ'm be wa toli Rɔbɔam, afin kɛ ɔ seli be sɔ-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Sɛ ɔ di le nsan'n, amun bla be wa wun mín wun.» Kɛ be bali'n, wafa nga famiɛn'n fa tɛli be su'n, ɔ'a yo-man blɛblɛ. Ɔ yacili afɔtuɛ nga kpɛnngbɛn'm be mɛnnin i'n lɛ, gbanflɛn'm be afɔtuɛ liɛ'n yɛ ɔ fali-ɔ. I waan: «Mín si sieli amun kɔmin'n su waka nɔnnin-nɔnnin. N waka liɛ nga n ´fa sie amun kɔmin su'n, ɔ ´yo nɔnnin trɛ i liɛ'n. Mín si fali ngble yɛ ɔ fa boli amun-ɔn. N liɛ'n, n ´fa ngble nga i ti'n ti blalɛ bɔ i nuan'n yo ya kpa'n yɛ n ´fa bo amun-ɔn.» Famiɛn'n ɔ'a kplin-man like nga nvlefuɛ'm be usɛli'n i su. Anannganman yɛ man ɔ yoli sɔ-ɔ, kɛ ɔ ´yo nan ndɛ ng'ɔ fa wlali Asiza b'ɔ ti Silofuɛ'n i nuan kɛ ɔ kan kle Nɛbat i wa Zeroboam'n i nuan ɔ'a yia'n ti. Izraɛlfuɛ'm be wunnin kɛ famiɛn'n ɔ'a tie-man bé nuan ndɛ'n, yɛ be seli kɛ: «E ndɛ nun-man David ndɛ nun! E nin Izai i wa sɔ'n e di-man aja kunngba! Izraɛlfuɛ mun, amun man e sa e sin e wɔ e tannin sua'm be nun! Siɛn'n, David i osu'n nunfuɛ mun, amun famiɛn diwlɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, amun `niɛn i lika!» Yɛ Izraɛlfuɛ'm be jasoli lɛ be ɔli-ɔ. Izraɛlfuɛ nga be tran Zida klɔ'm bé su'n, be kunngba cɛ yɛ Rɔbɔam yoli be famiɛn-ɔn. Famiɛn Rɔbɔam sunmannin Adɔram b'ɔ ti plɔtrɔ junman'n i su kpɛn'n kɛ ɔ ko nian junman'n su, kpɛkuun Izraɛlfuɛ'm be finfinnin i yɛbuɛ be kunnin i. Yɛ Rɔbɔam fuli i kakaklolo'n nun ndɛndɛ ɔli Zerizalɛm-ɔ. Kɛ Izraɛlfuɛ nga be o mɛn'n nglo lɔ lika nun'n be yili David osu'n i blo kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Lele ndɛ be tɛ jaso osu sɔ'n wun. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be tili i kɛ Zeroboam ɔ'a sɛ i sin ɔ'a ba'n, be ko yiɛli i kɛ ɔ wa tran be anyia'n i bo. Yɛ be fɛ i sieli Izraɛl mɛn wunmuan'n i su-ɔ. San Zida akpasua'n kunngba cɛ yɛ ɔ nin David i osu'n kali-ɔ. Kɛ Rɔbɔam juli Zerizalɛm'n, ɔ yiali Zida akpasua'n ɔ nin Bɛnzamɛn akpasua'n be sonja kpakpa akpi-akpi ya sonja akpi-akpi ablaɔcuɛ (180.000). I waan be nin Izraɛl akpasua liɛ mun be `ko kun, nan i b'ɔ ti Salomɔn i wa'n, ɔ `yo be famiɛn. Yɛ Nyanmiɛn nuan toli Sɛmaɛza b'ɔ ti i nuan ijɔfuɛ nin-ɔn. Ɔ seli i kɛ: «Se Salomɔn i wa Rɔbɔam b'ɔ ti Zida famiɛn'n, ɔ nin Zida akpasua'n, nin Bɛnzamɛn akpasua'n, ɔ nin be kwlaa nga be ka'n, se be kɛ Anannganman wan yoo: ‹Nán amun wɔ, nán amun nin amun niaan Izraɛlfuɛ'm be ko kun. Amun `sa amun sin amun awlo'm be nun sɛsɛsɛ, afin m bɔbɔ min yɛ man sa ng'ɔ juli lɛ'n i kwlaa yoli-ɔ.› » Be fali Anannganman i ndɛ'n. Be sali bé sin be ɔli kɛ Anannganman fa kannin'n sa. Zeroboam sili Sisɛm klɔ'n i wun talɛ Efraim oka'n su lɔ nan ɔ'a tran lɔ. I sin ɔ fɛli i lɛ ko sili Peniɛl klɔ'n i wun wie. Zeroboam seli i wun kɛ: «Nga, min nvle'n nunfuɛ'm be ´sa bé sin be ´kɔ David osu'n nunfuɛ'm bé sin, afin sɛ be ko yi sraka Anannganman i sua'n nun Zerizalɛm lɔ'n, be anwlɛn'n ɔ ´kaci kɔ Rɔbɔam b'ɔ ti Zida famiɛn'n i su, kpɛkuun be ´kun min, yɛ be ´sa bé sin Rɔbɔam sa nun.» Famiɛn'n fali akunndan kun. Ɔ fali sika ɔkwlɛ fa yoli nannin ba nnyɔn yɛ ɔ seli nvle nunfuɛ'm be kɛ: «Izraɛlfuɛ mun, amu'an ɔ Zerizalɛm wie ala! Amun ninnge nga be ko fali amun Ezipt lɔ bali'n be yɛ be o yɛ.» Ɔ fali kun sieli i Betɛl, yɛ ɔ fali kun sieli i Dan. Like nga Zeroboam yoli be'n be ti sran'm be yoli sa tɛ. Izraɛlfuɛ'm be ɔli Dan nan b'a ko sɔ nannin ba ng'ɔ o lɔ'n. Zeroboam kplannin sua mun sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su bé wun lɛ. Ɔ sieli sraka yifuɛ mun. Sran nga be ti-man Levi akpasua sufuɛ'n, be nun wie yɛ ɔ fa be sieli-ɔ. Ɔ sieli cɛn kun. I waan anglo mɔcuɛ su'n, kɛ i cɛn blu-nin-nnun ko ju'n, be ´di cɛn, yɛ be ´yo i sɔ tititi. Cɛn dilɛ sɔ'n ti kɛ Zida lɔ liɛ'n sa. I bɔbɔ yili sraka mun. Kɛ ɔ yoli i sɔ Betɛl lɔ-ɔ. Ɔ yili sraka'n mannin nannin ba b'ɔ yoli be'n. Ɔ fali sraka yifuɛ ng'ɔ kpali be'n sieli be Betɛl lɔ. Kɛ anglo mɔcuɛ i le blu-nin-nnun b'ɔ ti cɛn nga Zeroboam kleli'n juli'n, ɔ ɔli Betɛl kan ɔ kplannin sraka yiwlɛ'n lɔ'n, nan ɔ'a ko kpɛ cɛn dilɛ'n i ba ɔ'a man Izraɛlfuɛ mun. Ɔ fuli sraka yiwlɛ'n su lɔ. Ɔ yrali ansans. Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ kun fɛli i Zida ɔli Betɛl. Anannganman'n yɛ ɔ sunmɛnnin i-ɔ. Kɛ ɔ ´ju lɛ'n, wuun Zeroboam ɔ'a yra ansans i sraka yiwlɛ'n su. Yɛ ɔ kannin ndɛ nga Anannganman fa wlɛli i nuan kɛ ɔ kɛn i sraka yiwlɛ'n i wun kɛ sran sa nin-ɔn. I waan: «Sraka yiwlɛ! Sraka yiwlɛ! Tie ndɛ nga Anannganman kan'n. I waan: ‹Be wa wu ba kun David osu'n nun, be ´flɛ i kɛ Zozias. Ba sɔ'n, sraka yifuɛ nga be yi tɛ ɔ́ su'n, ɔ ´fa be bɔbɔ yi tɛ ɔ́ su. Yɛ be wa yra sran owie ɔ́ su.› » Le kunngba sɔ nun'n, Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n kan guali su kɛ: «Nzɔliɛ ng'ɔ kle kɛ Anannganman'n yɛ ɔ kannin ndɛ sɔ'n sakpa'n yɛ ɔ o yɛ: sraka yiwlɛ'n i nun wa kpaci, kpɛkuun nzuɛn ng'ɔ o su'n wa sanndi lika'n nun.» Kɛ famiɛn Zeroboam tili Betɛl i sraka yiwlɛ i wun ndɛ bɔ Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n kannin'n, ɔ tinngɛli i sa'n sraka yiwlɛ'n su yɛ ɔ seli kɛ: «Be `trɛ i!» Kpɛkuun i sa b'ɔ tinngɛli nun'n kali lɛ wuli. I waan ɔ ´yi i sa nin-ɔn, ɔ yo-man ye, kpɛkuun sraka yiwlɛ i nun kpacili, yɛ nzuɛn b'ɔ o su'n sanndili lika'n nun. Nzɔliɛ nga Anannganman kannin i ndɛ kleli i nuan ijɔfuɛ'n, ɔ yoli su sɛsɛsɛ. Yɛ famiɛn'n seli Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n kɛ: «Kpata Anannganman ɔ Nyanmiɛn man min. Srɛ i man n kwla yi mín sa'n.» Yɛ Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n kpatali Anannganman-an, kpɛkuun famiɛn'n kwla yili i sa'n. I sa sɔ'n sinnin i osu. Famiɛn'n seli Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n kɛ: «Bla e wɔ awlo nan ko di like. I sin n ´cɛ wɔ like kun.» Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n tɛli famiɛn'n su kɛ: «Kannzɛ ɔ wie ɔ́ bo ninnge'n i bue yɛ a fa man min'n, n su wlu-man ɔ lika lɔ, n su di-man like, yɛ n su nɔn-man nzue lika nga nun wa, afin Anannganman wlali mín su nun kpa kɛ nán n di like nán n nɔn nzue. I waan atin nga n fa m bali'n, nán n fa su n wɔ.» Yɛ ɔ fali atin uflɛ-ɔ, ɔ'a fa-man atin ng'ɔ fa bali Betɛl'n yɛ ɔ ɔli-ɔ. Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ kun tran Betɛl. Ɔ'a yo kpɛnngbɛn. I wa'm be wa kannin sa nga Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n ɔ yoli i Betɛl lɔ'n kwlaa'n kleli i. Yɛ be kannin ndɛ ng'ɔ kan kleli famiɛn'n kleli i ekun. Bé si usali be kɛ: «?Atin onin yɛ ɔ fa ɔli-ɔ?» I mma'm be kusu be wunnin atin nga Zida lɔ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n fa ɔli'n. Yɛ bé si seli be kɛ: «Amun `tanndan aflunmun'n be man min.» Yɛ i mma'm be tanndannin aflunmun nin-ɔn, yɛ ɔ fuli su ɔli-ɔ. Ɔ suli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n su. Ɔ ko toli i terebɛnt waka dan kun bo. Yɛ ɔ usɛli i kɛ: «?Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ ng'ɔ fin Zida'n yɛlɛ wɔ?» I waan: «Ɛɛn! Min-ɔn.» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Bla e wɔ awlo ko di like.» Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n tɛli i su kɛ: «N sa n sin-ɔn, ɔ yo-man ye, n wlu wɔ awlo lɔ-ɔ, ɔ yo-man ye, kusu n kwla di-man like wa, yɛ n kwla nɔn-man nzue wa, afin Anannganman kan kleli min kɛ: ‹Nán di like lɔ, nán nɔn nzue lɔ, yɛ nán fa atin nga a fa ɔli'n su'n sa ɔ́ sin.› » Yɛ bian'n seli i kɛ: «M bɔbɔ n ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kɛ wɔ sa. Anannganman fali ndɛ wlali anz kun nuan kɛ ɔ se min kɛ: ‹Ko fɛ i bla wɔ awlo wa nan ɔ di like ɔ nɔn nzue.› » Kannzu gblɛ yɛ ɔ kpɛ-ɔ. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n ɔ nin i be sali bé sin. Ɔ ko dili like, ɔ nɔnnin nzue bian'n i awlo lɔ. Kɛ be ti tabli'n sin be ´di like'n, Anannganman kannin ndɛ kleli i nuan ijɔfuɛ ng'ɔ ko fali kun'n bali'n. Yɛ ɔ seli Zida lɔ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n kɛ: «Anannganman kannin ndɛ kleli wɔ, a fa-man, a bu-mɛn i ndɛ. A sali ɔ́ sin, a wa dili like, a nɔnnin nzue lika bɔ n seli wɔ kɛ nán a di like lɛ, nán a nɔn nzue lɛ'n nun. I sɔ'n ti, be su sie-man ɔ́ fuɛn'n ɔ́ si'm be asieliɛ'n nun.» Kɛ be dili like bɔ be nɔnnin nzue wieli'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kpɛnngbɛn'n tanndannin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ ng'ɔ ko fɛ bali'n i aflunmun'n mɛnnin i. Nan Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun sɔ'n ɔ'a ɔ. Asɔmɔli kun nin i ko yiali atin'n nun, nan ɔ'a kun bian sɔ'n. I fuɛn'n nannan atin'n nun, aflunmun'n jin i wun lɛ yɛ asɔmɔli'n kusu jin i wun lɛ wie. Sran wie'm be ´sin lɛ'n, be wunnin kɛ fuɛn'n nannan atin'n nun, yɛ asɔmɔli'n jin i wun lɛ. Be ko kɛnnin i klɔ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kpɛnngbɛn'n wo su'n i su lɔ. Kɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ b'ɔ ko flɛli i atin'n nun lɔ bali'n tili ndɛ sɔ'n, i waan: «Nga, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ b'ɔ fin Zida'n i cɛ yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ yoli nyin kekle Anannganman su. Ɔ'a fɛ-mɛn i nuan ndɛ'n su. Anannganman ɔ'a fɛ i ɔ'a man asɔmɔli'n ɔ'a bubu i nun, ɔ'a kun i, afin kɛ Anannganman kan kleli i sɔ-ɔ.» Yɛ ɔ seli i mma'm be kɛ: «Amun `tanndan aflunmun'n be man min.» Yɛ be tɛnndɛnnin i-ɔ. Nan ɔ'a ɔ. Ɔ ´kɔ-ɔ, fuɛn'n nannan atin'n nun, aflunmun'n nin asɔmɔli'n be wo i wun lɛ. Asɔmɔli'n ɔ'a di-man fuɛn'n, yɛ kusu ɔ'a yo-man aflunmun'n i like fi. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kpɛnngbɛn'n mannin kun'n i fuɛn'n su, ɔ fa sieli i aflunmun'n su nan ɔ'a fɛ i a fa ba klɔ. Ɔ yoli i sɛ, nan ɔ'a sie i. Ɔ sieli i i bɔbɔ i asieliɛ'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be ´yi ngwlɛ. Be se kɛ: «Ɔo min niaan bian nin o!» «Ɔo min niaan bian nin o!» Kɛ ɔ sieli i wieli'n, ɔ seli i mma'm be kɛ: «Sɛ n wu'n, amun `sie min kan n sieli Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n lɛ'n. Amun `fa min saka'n be sie i liɛ'n wun lɛ, afin ndɛ nga Anannganman fa wlɛli i nuan kɛ ɔ `kɛn i sraka yiwlɛ ng'ɔ o Betɛl lɔ'n, ɔ nin Samari klɔ'm bé su sraka yiwlɛ sua nga be o kpɔlɛ'm bé su bé wun'n, san ndɛ sɔ'n ɔ ´kpɛn su.» Sa ng'ɔ juli lɛ'n, ɔ'a kle-man Zeroboam kɛ ɔ `yaci i atin tɛ'n. Ɔ fali sran mun sieli be sraka yiwlɛ lika sɔ'm bé su ekun kɛ be yo sraka yifuɛ. Sran kwlaa ng'ɔ klo kɛ ɔ ´yo sraka yifuɛ'n, ɔ fɛ i fa sie sraka yiwlɛ lika sɔ'm bé su. Nantilɛ tɛ sɔ'n man Zeroboam i awlo'n nunfuɛ'm be tɔli sa tɛ'n nun. I sɔ'n ti yɛ man osu sɔ'n i dunman'n nunnunnin mlɔnmlɔnmlɔn asiɛ'n su nin-ɔn. I blɛ kunngba sɔ nun'n, tukpacɛ tɔli Zeroboam i wa Abiza su. Yɛ Zeroboam seli i yi kɛ: «Wlawla ɔ́ wun tralɛ nan nán be si kɛ a ti min yi. Kɔ Silo lɔ. Lɔ yɛ Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ bɔ be flɛ i kɛ Asiza'n ɔ tran-an. I yɛ ɔ kan kleli min kɛ n ´yo Izraɛl nvle'n i famiɛn nin-ɔn. Kɛ a ´kɔ'n, fa kpaun blu ɔ nin gato yɛ awɛma nzue sɛ ba kun fa tra nun. Ko to i lɔ. Ɔ wa kan sa ng'ɔ wa ju bakan'n su'n kle wɔ.» Zeroboam i yi'n yoli nga i wun'n kan kleli i'n. Ɔ ɔli Silo, Asiza i awlo lɔ. Blɛ sɔ nun'n, wuun Asiza ɔ'a yo kpɛnngbɛn, ɔ kwla wun-man ase kun, sanngɛ Anannganman dun mmua kan kleli i kɛ: «Zeroboam i yi'n yɛ ɔ ´ba lɛ-ɔ. Ɔ ba ɔ wun wunlɛ. I wa yasua'n ti yɛ ɔ ba-a. Ba'n i wunnɛn yo i ya. Ndɛ nga n ´kan kle wɔ'n, yɛ fa tɛ i su-ɔ. Ɔ fa tralɛ wlɛ-wlɛli i wun nan nán be si kɛ i-ɔ.» I sɔ'n ti, kɛ ɔ wa ju anuan'n nun sɛsɛsɛ bɔ Asiza tili i ja bo'n, ɔ seli i kɛ: «Zeroboam yi, wlu wa. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yo ɔ́ wun kɛ sran uflɛ yɛlɛ wɔ sa nin-ɔn? N lɛ jasin tɛ kun, n wa bo n ´kle wɔ. Kɔ ko se Zeroboam kɛ Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n waan: ‹A ti-man sran nanndoliɛ laa yɛ n fa wɔ n yoli min nvle Izraɛl i su kpɛn-ɔn. N deli famiɛn diwlɛ'n David i osu'n nun m mannin wɔ, sanngɛ w'a yo-man kɛ David b'ɔ ti min sufuɛ'n sa. Ɔ fali min ndɛ'm bé su, ɔ fɛli i wun mantannin min, ɔ fɛli i wla'n kwlaa guali min su. Like ng'ɔ jɔ min klun'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Yɛ a nantili tɛ trali be kwlaa nga be dunnin mmua ɔ nyrun mun. A yili ninnge mun, yɛ a kloli aaba fa yoli amuɛn ba mun kɛ a ´fa klɔklɔ min, kpɛkuun a kacili ɔ sin sili min. I sɔ'n ti, n ´fa nyrɛnnɛn n ´to yi i wɔ awlo'n su. N ´nunnun ɔ osu'n nun sran'm be ngba. Ɔ osu'n nunfuɛ nga be ti kanga o, nga be ti diewa o, n ´nunnun be ngba Izraɛl nvle'n nun. N ´nunnun ɔ osu'n kɛ wla yɛ b'a kuankuan sa. Wɔ awlo'n nunfuɛ kwlaa ng'ɔ wu klɔ'n su wa'n, alua'm be ´di i. Nga kusu b'ɔ wu blo'n, anunman'm be ´di i.› Anannganman yɛ ɔ kan sɔ-ɔ.» Asiza seli bla'n kɛ: «Jaso kɔ wɔ awlo! Kɛ ɔ ja ´kpɛn klɔ'n nun cɛ'n, kpɛkuun ba'n ɔ'a ´wu. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ´yo i sɛ, yɛ be ´sie i. Zeroboam i awlo'n nun'n, i kunngba cɛ yɛ be ´sie i asieliɛ'n nun-ɔn, afin i awlo nun'n, i kunngba yɛ Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wunnin i kɛ ɔ yoli sa kpa-a. Anannganman wa kpa Izraɛlfuɛ'm be famiɛn uflɛ. Famiɛn sɔ'n, ɔ wa nunnun Zeroboam awlo'n cɛn sɔ'n nun. I kpa'n bɔbɔ, i nunnunlɛ sɔ'n ɔ'a bo i bo. Anannganman ´bo Izraɛlfuɛ mun, kpɛkuun be ´usu kɛ ndɛma b'ɔ jin nzue nuan'n ɔ keje'n sa. Anannganman ´tu Izraɛlfuɛ'm bé bo asiɛ klanman b'ɔ fa mannin bé si mun'n su. Ɔ ´fa be ko gua nzue'n i bue kun lɔ, afin be takali waka nga be sɔ be'n be fa klɔklɔli i. Ɔ ´yi Izraɛl'n i ase, afin Zeroboam i bɔbɔ yoli sa tɛ, yɛ ɔ man Izraɛl kusu yoli sa tɛ wie.» Yɛ Zeroboam i yi'n jaso ɔli-ɔ. Ɔ ko juli Tirza. Kɛ ɔ juli sua'n i anuan'n nun sa cɛ'n, yɛ ba'n wuli-ɔ. Yɛ be sieli i-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be yoli i sɛ'n kɛ Anannganman fa wlali Asiza b'ɔ ti i sufuɛ'n nin i nuan ijɔfuɛ'n i nuan kɛ ɔ kan'n sa. Zeroboam i wun ndɛ'n i onga'n nin i alɛ ng'ɔ kunnin'n, nin wafa ng'ɔ fa trannin bia'n su'n, i kwlakwla sɔ'n ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Zeroboam dili famiɛn afuɛ ablaɔn-nin-nnyɔn yɛ ɔ wuli-ɔ. I wa Nadab trannin i ja nun. Kɛ Salomɔn nin Naama b'ɔ ti Amɔnfuɛ'n bé wa Rɔbɔam ɔ ´yo Zida famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablanan-nin-kun. Ɔ dili famiɛn afuɛ blu-nin-nso Zerizalɛm. Klɔ sɔ'n, Anannganman kpɛli i Izraɛl nvle'n nun kɛ ɔ ´yi i wun nglo nun. Zidafuɛ'm be yoli sa bɔ Anannganman klo-man be'n. Be sa tɛ yolɛ nun'n, be kunnin i ya trali be nannan mun. Be kusu be kplannin sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su mun. Be takali waka sran, ɔ nin Astarte waka nga be sɔ be kpɔlɛkpɔlɛ'm be kwlaa su, ɔ nin waka bɔ nnya o be su'n bé bo. Yasua wie'm bɔ be si tekle be o mɛn'n nun. Nvle nga Anannganman fuannin be be bɔbɔ be nyrun'n, be tete sa bɔ be yoli'n yɛ be niannin be su be yoli-ɔ. Kɛ Rɔbɔam trannin bia'n su'n, i afuɛ nnun su'n, Sisak b'ɔ ti Ezipt lɔ famiɛn'n fali alɛ wlali Zerizalɛmfuɛ'm bé sin. Ɔ fali Anannganman i sua'n nin famiɛn'n i sua'n be nun ninnge kpakpa mun. Ɔ fɛli i ngba. Ɔ fali sika ɔkwlɛ nyrɛn nga Salomɔn yoli'n be ngba. Famiɛn Rɔbɔam wa yoli aaba nyrɛn fa sieli be osu. Ɔ fa be wlali sonja'm bé su kpɛnngbɛn nga be jran famiɛn i sua'n i anuan'n nun'n bé sa nun kɛ be nian su. Blɛ kwlakwla bɔ famiɛn'n ´kɔ Anannganman i sua'n nun'n, gladi difuɛ sɔ'm be fa nyrɛn sɔ mun tra nun. I sin'n, be fa be ko sie kan be di gladi'n lɛ'n. Rɔbɔam i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, i kwlaa ti klɛwa Zida famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa i nun. Rɔbɔam nin Zeroboam b'a yaci-man alɛ kunlɛ le. Rɔbɔam wuli nan b'a sie i i si'm be asieliɛ'n nun David i klɔ lɔ. Be flɛ i nin kɛ Naama. Bla sɔ'n ti Amɔnfuɛ. Famiɛn Rɔbɔam i wa Abizam yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Nɛbat i wa Zeroboam trannin bia'n su'n, i afuɛ blu-nin-mɔcuɛ su yɛ Abizam yoli Zida famiɛn-ɔn. Ɔ dili afuɛ nsan Zerizalɛm. Be flɛ i nin'n kɛ Maaka, Abizalɔm i wa-a. Sa tɛ nga i si yoli be'n, ɔ yoli i kunngba'n wie. Ɔ suli Anannganman i Nyanmiɛn'n kun nin bue. Ɔ'a yo-man kɛ i nannan David sa, sanngɛ David dunman nun ti Anannganman i Nyanmiɛn'n mɛnnin i ba kun kɛ ɔ `sin i osu, kɛ ɔ ´yo nan i osu'n ɔ'a nunnun-man nan Zerizalɛm'n ɔ'a ka lɛ'n ti, afin David nantili seiin Anannganman nyrun. Ɔ'a yi-man ndɛ ng'ɔ kan kleli i'n wie fi ase i nguan'n kwlaa nun. I sa tɛ kunngba b'ɔ yoli'n yɛlɛ Iri b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n i ndɛ'n su'n. Rɔbɔam nin Zeroboam b'a yaci-man alɛ kunlɛ le. Abizam i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n i kwlakwla ti klɛwa Zida famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Abizam nin Zeroboam be kunnin. Abizam wuli nan b'a sie i David klɔ lɔ. I wa Aza yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Zeroboam trannin bia'n su'n, i afuɛ ablaɔn su yɛ Aza yoli Zida famiɛn-ɔn. Ɔ dili afuɛ ablanan-nin-kun Zerizalɛm. Be flɛ i nannan bla'n kɛ Maaka, Abizalɔm i wa-a. Aza yoli Anannganman klun sa kɛ i nannan David sa. Ɔ kannin be nga be si tekle'n be bo mɛn sɔ'n nun, yɛ ɔ guali amuɛn nga i nannan'm be yoli'n be kwlakwla be blo. I nannan bla bɔ be flɛ i kɛ Maaka'n takali waka kun bɔ be sɔ i. Sa sɔ'n ti, ɔ yoli man i nannan bla sɔ'n ɔ'a nyan-man nyrun kun, b'a bu-mɛn i wlengbi bla kun. Aza tuli amuɛn ba'n i bo, ɔ ko wɔli nun Sedrɔn nzue ba'n nuan lɔ. Kannzɛ Aza kloli Anannganman sɛ'n, sanngɛ sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n, ɔ'a saci-man be. Ninnge nga i si sieli be ngunmin mannin Anannganman'n, ɔ nin nga i bɔbɔ sieli be ngunmin'n, ɔ fali be bali Anannganman i sua'n nun. Ninnge sɔ mun'n, wie ti jɛtɛ ufue, wie ti sika ɔkwlɛ. Yɛ ninnge uflɛ wie'm be o lɛ ekun. Aza nin Baɛsa b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n b'a yaci-man alɛ kunlɛ le. Le kun Baɛsa b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n fali alɛ wlali Zida sin. Ɔ sisili Rama klɔ'n i wun talɛ'n, kɛ ɔ ´yo nan Aza nin i sran'm b'a nyan-man kɔwlɛ'n ti. Aza fali jɛtɛ ufue, nin sika ɔkwlɛ ng'ɔ ka Nyanmiɛn i sua'n nun'n, ɔ nin ng'ɔ o i bɔbɔ i sua'n nun'n mannin i sufuɛ'm be kɛ be fa ko man Bɛn-Adad b'ɔ ti Siri famiɛn'n. Be flɛ Bɛn-Adad i si'n kɛ Tabrimɔn, yɛ be flɛ i nannan yasua'n kɛ Ɛzɔn. Ɔ tran Damas. I waan be `se i kɛ: «N klo kɛ e nin wɔ e ´tra aenguɛ kɛ é si'm be trali'n sa. Ɔ jɛtɛ ufue nin ɔ sika ɔkwlɛ yɛ. I ti nán a nin Baɛsa b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n be di kun. I liɛ'n ɔ ´jaso min mɛn'n nun wa.» Bɛn-Adad kplinnin nga famiɛn Aza usɛli i kɛ ɔ yo'n su. Ɔ sunmannin i sonja kpɛnngbɛn'm be kɛ be nin Izraɛl klɔ'm be sufuɛ'm be ko kun. Be ɔli nan b'a kwla Izɔn klɔ'n, nin Dan klɔ'n, ɔ nin Abɛl-Bɛt-Maaka klɔ'n be sufuɛ mun. Yɛ be fali Kinerɛt akpasua wunmuan'n, ɔ nin Nɛftali mɛn wunmuan'n. Kɛ Baɛsa tili'n, ɔ yacili Rama i wun silɛ'n, yɛ ɔ sɛli i sin Tirza-a. Aza flɛli Zidafuɛ'm be kwlaa, be bali nan b'a isa yɛbuɛ nin waka nga Baɛsa fa bali Rama i wun silɛ'n. Aza fa sisili Bɛnzamɛn Gɛba klɔ'n nin Mizpa klɔ'n bé wun. Aza i wun ndɛ'n i onga'n, nin i yakpa b'ɔ yoli'n i wun ndɛ'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, ɔ nin klɔ ng'ɔ sili bé wun'n, i kwlakwla ti klɛwa Zida famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Kɛ Aza yoli kpɛnngbɛn'n, tukpacɛ kun yoli i ja mun. Aza wuli. Be sieli i i si'm be asieliɛ'n nun i nannan David i klɔ lɔ. I wa Zozafat yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Aza yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ nnyɔn su yɛ Zeroboam i wa Nadab yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ yoli Izraɛl famiɛn afuɛ nnyɔn. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. I si i atin'n b'ɔ fali'n, ɔ nin i sa tɛ b'ɔ yoli be'n, bɔ i ti yɛ man Izraɛl nvle'n fɔnnin'n, sa tɛ kunngba'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Asiza i wa Baɛsa b'ɔ ti Isakar akpasua'n sufuɛ'n cicili i wun sa kɛ ɔ ´kun i. Nadab nin Izraɛlfuɛ'm be ko takali be ngblaliɛ Gibɛtɔn klɔ b'ɔ ti Filistifuɛ'm be liɛ'n i sin, nan Baɛsa ɔ'a kun i. Kɛ Aza yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ nsan su yɛ Baɛsa kunnin Nadab-ɔ, kpɛkuun ɔ trannin i osu. Kɛ ɔ yoli famiɛn cɛ'n, yɛ ɔ nunnunnin Zeroboam osu nin-ɔn. Ɔ'a yaci-man sran bɔ kun sa lɛ. Ɔ kunnin be ngba. Ɔ yoli nga Anannganman fa wlali Asiza b'ɔ ti i nuan ijɔfuɛ'n i nuan kɛ ɔ kan'n. Nga ti bɔ sa sɔ'n juli'n, yɛlɛ Zeroboam i sa tɛ b'ɔ yoli b'ɔ man Izraɛl fɔnnin'n, afin sa sɔ'n fɔkɔli Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i anwlɛn dan. Nadab i ndɛ'n i onga'n ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Aza nin Baɛsa b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n b'a yaci-man alɛ kunlɛ le. Kɛ Aza yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ nsan su yɛ Asiza i wa Baɛsa kusu yoli Izraɛl wunmuan'n i su famiɛn-ɔn. Ɔ yoli famiɛn afuɛ ablaɔn-nin-nnan. Ɔ trannin Tirza. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Zeroboam i atin b'ɔ fali'n, ɔ nin sa tɛ b'ɔ yoli be'n, bɔ i ti yɛ man Izraɛl nvle'n fɔnnin'n, sa tɛ kunngba'n yɛ Baɛsa yoli-ɔ. Anannganman seli Anani i wa Zei kɛ ɔ `ko se Baɛsa kɛ: «Wɔ yɛ n kukuli wɔ ndutre'n nun yɛ n fa wɔ n sieli i Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n i su kpɛn nin-ɔn, sanngɛ ajalɛ tɛ nga Zeroboam fali'n, i kunngba'n yɛ w'a fa-a. Wɔ yɛ man Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n ɔ'a fɔn-ɔn. Be sa tɛ bɔ be yoli'n, ɔ fɔkɔ min anwlɛn'n. Nga a yoli i lɛ'n ti, n ´nunnun wɔ nin wɔ awlo'n, n ´yo wɔ awlo'n kɛ n fa yoli Nɛbat i wa Zeroboam i liɛ'n sa. Ɔ osu'n nun sran kwlaa ng'ɔ wu klɔ wa'n, alua'm be ´di i. Nga kusu b'ɔ wu blo lɔ'n, anunman'm be ´di i.» Baɛsa i wun ndɛ i onga'n, nin sa ng'ɔ yoli'n, ɔ nin i yakpa b'ɔ yoli i wun ndɛ'n, i kwlaa ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm be wun ndɛ fluwa'n nun. Baɛsa wuli, nan b'a sie i Tirza. Yɛ i wa Ela sinnin i osu-ɔ. Sa ti bɔ Anannganman fali ndɛ wlali Anani i wa Zei b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i nuan kɛ ɔ kan kle Baɛsa nin i awlo'n, i klikli su'n, yɛlɛ Baɛsa i sa tɛ ng'ɔ yoli b'ɔ kunnin Anannganman i ya'n, afin Zeroboam i nyoliɛ'n i wie yɛ ɔ yoli-ɔ. I nnyɔn su'n, yɛlɛ Zeroboam i osu b'ɔ nunnunnin i'n. Kɛ Aza yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ ablaɔn-nin-nsiɛn su yɛ Baɛsa i wa Ela yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ yoli famiɛn afuɛ nnyɔn. Kan ɔ trannin'n yɛlɛ Tirza. I sonja'm bé su kpɛn ng'ɔ ti kakaklolo'm be bue kun su kpɛn'n cicili i wun sa. Be flɛ i kɛ Zimri. Ela o Tirza lɛ. Le kun ɔ ɔli Arsa b'ɔ ti i awlo'n i su nianfuɛ'n i awlo lɔ. Ɔ o lɛ ɔ ´nɔn nzan. Nzan'n ɔ'a ti i kpa. Kpɛkuun Zimri wluli i sin lɔ nan ɔ'a kun i. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Aza boli Zida sielɛ'n bo ɔ'a di afuɛ ablaɔn-nin-nso. Yɛ Zimri sinnin Ela i osu-ɔ. Kɛ ɔ yoli famiɛn cɛ'n, yɛ ɔ kunnin Baɛsa i osufuɛ'm be kwlaa-a. Ɔ'a yaci-mɛn i awlo'n nun sran fi lɛ. Ɔ kunnin i janvuɛ'm be kwlaa. Zimri kunnin Baɛsa i awlofuɛ'm be kwlaa kɛ Anannganman fa wlali i nuan ijɔfuɛ Zei nuan kɛ ɔ kan'n sa. Sa ti b'ɔ yoli sɔ'n, yɛlɛ sa tɛ nga Baɛsa nin i wa Ela be yoli bɔ man Izraɛl fɔnnin'n, i kunngba'n be fali amuɛn sɔlɛ'n be fa fɔkɔli Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i anwlɛn. Ela i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Kɛ Aza yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ ablaɔn-nin-nso su yɛ Zimri yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ yoli famiɛn cɛn nso Tirza lɔ. Izraɛlfuɛ'm be ko takali be ngblaliɛ'n Gibɛtɔn klɔ'n i ndɛnman lɛ. Klɔ sɔ'n ti Filistifuɛ'm be liɛ. Sonja'm bɔ be o ngblaliɛ'n nun lɛ, be ´ti-ɔ, be waan Zimri ɔ'a cici famiɛn'n i wun ndɛ nan ɔ'a kun i. Le kunngba sɔ nun'n, be fali Ɔmri b'ɔ ti sonja kpɛnngbɛn'n sieli i Izraɛl famiɛn. Ngblaliɛ'n nun lɛ yɛ be yoli i sɔ nin-ɔn. Ɔmri nin Izraɛlfuɛ'm be ngba be fɛli i Gibɛtɔn lɛ be wa ɔli Tirza. Be boli be ngblaliɛ'n Tirza klɔ'n i sin. Kɛ Zimri wunnin kɛ b'a fa klɔ'n, ɔ ko wluli famiɛn sua'n i ba kun nun. Ɔ fali sin wlali sua'n nun nan sua'n ɔ'a yra. I bɔbɔ wuli sin sɔ'n nun. Nga ti bɔ sa sɔ'n juli'n yɛlɛ kɛ Zimri yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Ɔ fali Zeroboam i ajalɛ kunngba ng'ɔ fali'n b'ɔ man Izraɛl fɔnnin'n. Zimri i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin famiɛn'n i wun ndɛ'n b'ɔ cicili'n, i kwlakwla sɔ'n ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Kɛ Zimri wuli'n, Izraɛl nvle'n kpacili bue nnyɔn. Bue kun o Ginat i wa Tibni sin. Be waan i yɛ ɔ `yo famiɛn nin-ɔn. Bue kun'n kusu wo Ɔmri sin. Be nga be wo Ɔmri sin'n, be kwlali be nga be o Ginat i wa Tibni i sin'n. Tibni wuli, yɛ Ɔmri yoli famiɛn-ɔn. Kɛ Aza yoli Zida famiɛn'n i afuɛ ablasan-nin-kun su yɛ Ɔmri yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ sieli'n Izraɛl afuɛ blu-nin-nnyɔn. Ɔ dun mmua yoli famiɛn Tirza lɔ afuɛ nsiɛn. I sin, ɔ toli Samari oka'n Semɛr sa nun jɛtɛ ufuɛ mma akpi nsiɛn (6.000) nan ɔ'a kplan klɔ kun oka sɔ'n su. Ɔ flɛli klɔ sɔ'n kɛ Samari. Semɛr bɔ i liɛ yɛlɛ oka sɔ'n laa'n, i dunman'n yɛ Ɔmri fa flɛli i-ɔ. Ɔmri yoli sa nga be yo-man Anannganman fɛ'n. I sa tɛ liɛ ng'ɔ yoli'n, ɔ trali be kwlaa nga be dunnin mmua i nyrun'n be liɛ'n. Atin nga Nɛbat i wa Zeroboam fali'n, i kunngba'n yɛ ɔ fali-ɔ. Ɔ yoli sa tɛ, ɔ man Izraɛl fɔnnin. Be fali amuɛn'm be fa fɔkɔli Anannganman bɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i anwlɛn. Ɔmri i wun ndɛ i onga'n, ɔ nin i yakpa b'ɔ yoli'n i wun ndɛ'n, i kwlaa ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Ɔmri wuli. Be sieli i Samari. Yɛ i wa Akab sinnin i osu-ɔ. Kɛ Ɔmri i wa Akab ´sie Izraɛl'n, wuun famiɛn Aza kusu ɔ'a sie Zida ɔ'a di afuɛ ablasan-nin-mɔcuɛ. Akab sieli Izraɛl afuɛ ablaɔn-nin-nnyɔn. Ɔ trannin Samari lɔ. Ɔ yoli sa nga be yo-man Anannganman fɛ'n. I sa tɛ liɛ ng'ɔ yoli'n, ɔ trali be kwlaa nga be dunnin mmua i nyrun'n be liɛ'n. Nɛbat i wa Zeroboam i sa tɛ b'ɔ yoli'n, i kunngba'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Ɔ'a ka-man ng'ɔ o lɛ'n su, ɔ jali Ɛtbaal b'ɔ ti Sidɔnfuɛ'm be famiɛn'n i wa bla bɔ be flɛ i Zezabɛl'n, kpɛkuun ɔ ko kotoli Baal bo, yɛ ɔ sɔli i. Ɔ takali sraka yiwlɛ kun Baal sua ng'ɔ kplɛnnin i Samari lɔ'n nun. Ɔ takali waka bɔ be sɔ be'n ekun. Sa nga Akab yoli b'ɔ fa fɔkɔli Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i anwlɛn'n sɔnnin. I kpanngban tra Izraɛl famiɛn nga be dunnin mmua i nyrun'n be kwlaa be liɛ bɔ be yoli'n. Blɛ kunngba sɔ'n nun yɛ Iɛl b'ɔ fin Betɛl'n kplannin Zeriko klɔ'n i uflɛ nin-ɔn, kpɛkuun ndɛ nga Anannganman fa wlali Nɛn i wa Zozie nuan kɛ ɔ kan'n kpɛnnin su. Kɛ be ´wla klɔ'n i ase'n, Iɛl i wa kpɛnngbɛn bɔ be flɛ i kɛ Abiram'n wuli. Yɛ kɛ be ´wlawla anuan mun'n, i wa kasiɛn'n bɔ be flɛ i kɛ Sɛgib i kusu wuli. Eli b'ɔ fin Galaad i klɔ nga be flɛ i Tisbɛ'n su'n, ɔ seli Akab kɛ: «N kan Nyanmiɛn! Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn, bɔ n su i'n, i dunman nun n ´kan kle wɔ kɛ afuɛ nga be ´ba yɛ'n, bɔlɛ su gua-man nan se kɛ nzue yɛ ɔ tɔ-ɔ. San m'an srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ `tɔ, yɛ ɔ ´tɔ-ɔ.» Anannganman kan ndɛ kleli Eli. Ɔ seli i kɛ: «Jaso wa, to ɔ́ ti wia afiliɛ lɔ nan ko fia nzue ba nga be flɛ i Kɛrit'n i nuan lɔ. Nzue ba sɔ'n wo Zurdɛn'n ndɛnman lɛ. Sɛ nzue we kun wɔ-ɔ, nɔn nzue sɔ'n wie. N seli kɔkɔkuankuan'm be kɛ be ko man wɔ like diwa.» Yɛ ɔ niannin nga Anannganman kan kleli i'n su yoli-ɔ. Ɔ ɔli ko trannin Kɛrit nzue ba'n wun lɛ Zurdɛn'n i ndɛnman lɛ. Kɔkɔkuankuan'm be blɛ i kpaun nin nnɛn nglɛmun nin nnɔsua, kpɛkuun ɔ nɔn nzue ba'n i nzue'n wie. Kɛ ɔ cɛli kaan'n, kpɛkuun nzue ba'n i nun nzue'n wieli nun, afin nzue'n ɔ'a tɔ-man mɛn sɔ'n nun. Yɛ Anannganman i nuan toli Eli-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Jaso kɔ Sidɔn mɛn'n nun klɔ nga be flɛ i Sarɛpta'n su lɔ. Ko tran lɔ. M'an se angboti bla kun kɛ ɔ man ɔ like diwa.» Yɛ Eli jaso ɔli Sarɛpta-a. Kɛ ɔ juli klɔ'n i tiwa lɛ'n, ɔ ´nian-an, angboti bla kun yɛ. Ɔ su bu yie. Ɔ flɛli i, yɛ ɔ seli i kɛ: «Ko sa nzue klowa kun blɛ min man n nɔn.» Kɛ bla'n kpɛli i wun b'ɔ kɔ nzue'n i salɛ'n, yɛ Eli flɛli i ekun-ɔn, i waan: «Fa kpaun kan tra nun blɛ min.» Bla'n tɛli i su kɛ: «N kan Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n! N lɛ-man kpaun bewa lɛ. N like nga n lɛ i'n yɛlɛ sanmlɛn kan. Ɔ ti bé sa buɛ kun, ɔ o sɛ'n i bo lɔ. Yɛ n lɛ ngo kaan sa sɛ mma kun nun. M bali kɛ n wa bu yie kan nan n ´fa ko tɔn sanmlɛn kan sɔ'n nan e nin mín wa'n e ´di, kpɛkuun wie'n yɛ e su minndɛ i siɛn nin-ɔn.» Eli seli i kɛ: «Nán ɔ klun ti wɔ. Ko yo i kɛ a kannin'n sa, sanngɛ dun mmua tɔn kpaun kaan kun fa blɛ min ka nan w'a tɔn a nin ɔ́ wa'n amun liɛ'n, afin Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Sanmlɛn'n su wie-man sɛ'n nun, yɛ ngo'n su wie-man sɛ mma'n nun le ka nan Anannganman ɔ'a tɔ nzue asiɛ'n su.› » Bla'n wɔli, ɔ niannin ndɛ nga Eli kannin'n su yoli. Kpɛkuun ɔ nin i wa'n nin Eli be nyannin like be dili tititi, ɔ cɛli kpa. Sanmlɛn ɔ'a wie-man sɛ'n nun, ngo'n kusu ɔ'a wie-man sɛ mma'n nun. Ɔ yoli kɛ nga Anannganman fa wlali Eli nuan kɛ ɔ kan'n sa. Be o lɛ kpɛkuun bla b'ɔ sɔli Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n nun'n i wa'n i wunnɛn ɔ'a yo i ya. I wunnɛn ya sɔ'n ɔ'a yo-man blɛblɛ, kpɛkuun ɔ fa yoli i wie. Bla'n seli Eli kɛ: «? Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ, n yoli wɔ sɛ? ?Yoo, ɔ waan a ´yo nan mín wla kpɛn mín sa tɛ nga n yoli'n su ti yɛ a bali min awlo wa-a?» Eli seli i kɛ: «Fa ɔ́ wa'n man min.» Yɛ ɔ fɛli i bla'n i sa nun nan ɔ'a fɛ i ɔ'a fu nglo sua'n nun kan i bɔbɔ la lɔ nin-ɔn. Ɔ fɛ i lali i bɔbɔ i bɛ'n su. Yɛ ɔ srɛli Anannganman seli kɛ: «?Bla bɔ n wa sikeli i yɛ'n sɔli min nun klanman. ?A ´kun i wa'n nan ɔ wun nyrɛnnɛn sakpa?» I sin Eli lali ba'n su kpɛ nsan, nan ɔ'a kpan flɛ Anannganman ɔ'a se kɛ: «Anannganman min Nyanmiɛn, cɛn ba nga, n ´srɛ wɔ.» Anannganman tieli Eli i srɛwa'n, ba'n sɛli i sin nyannin nguan ekun. Eli fali ba'n nglo lɔ jrali ngua lɛ, yɛ ɔ fa wlɛli i nin sa nun-ɔn. Ɔ seli i kɛ: «Nian, ɔ́ wa'n i nyin o su.» Yɛ bla'n seli Eli kɛ: «Nanwlɛ, kannzu a ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sakpa. Ndɛ nga a kan'n ɔ fin Nyanmiɛn sakpa.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ cɛli kpa bɔ lɔun, kpɛkuun Anannganman wa kan ndɛ kleli Eli. Kɛ nzue'n jrannin'n, i afuɛ nsan su yɛ Anannganman i nuan toli Eli-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Kɔ, fa ɔ́ wun kle Akab, afin n su wa tɔ nzue asiɛ'n su.» Yɛ Eli ɔli Akab wun lɔ-ɔ. I blɛ sɔ nun'n, wuun awe'n nun-man Samari lɔ blɛblɛ. Akab flɛli Abdias b'ɔ ti i awlo'n su kpɛn'n. Abdias sɔ'n i nyin yi Anannganman kpa. Blɛ nga famiɛn'n i yi Zezabɛl man be kunnin Anannganman i nuan ijɔfuɛ mun'n, Abdias fali be nun ya fiali. Ɔ fali ablenun fiali yɛbuɛ buɛ kun nun, yɛ ɔ fali ablenun fiali yɛbuɛ buɛ kun ekun nun. I bɔbɔ tali be, yɛ ɔ mannin be nzue nɔnwa. Akab seli Abdias kɛ: «E `ko wlan-wlan e mɛn'n nun, e `sinsin nzue ti mun, nin nzue ba'm be kwlakwla bé su. Wienun-ɔn, e ´nyan ijre nga nnɛn kpanngɔ mun nin milɛ'm be ´di nan b'a nyan nguan, nan y'a kun-man be o.» Yɛ be cɛli mɛn'n nun-ɔn, be klekleli lika nga be ko sin'n. Akab kunngba ɔli i liɛ bue kun su, Abdias kusu ɔli i liɛ bue uflɛ su. Kɛ Abdias ´kɔ'n, kpɛkuun ɔ nin Eli b'a ko yia. Kɛ ɔ wunnin i wlɛ kɛ Eli'n, yɛ ɔ kotoli i bo-ɔ. Yɛ ɔ usɛli i kɛ: «?Nannan Eli, wɔ-ɔ?» Eli tɛli i su kɛ: «Min-ɔn! Ko se ɔ́ si kɛ Eli su ba.» Abdias usɛli i kɛ: «?Nguɛ sa tɛ yɛ n yoli bɔ i ti yɛ a ´fa min man Akab kɛ ɔ kun min-ɔn? N kan Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n, nvle fi annzɛ mɛn fi nun-man lɛ bɔ mín min'n ɔ'a sunman-man sran nun kɛ be ko kunndɛ wɔ-ɔ. Sɛ be se i kɛ a nun-man lika kun'n, ɔ yo man famiɛn nin mɛn sɔ'n nun sran'm bɔ be kan sɔ'n be di amuɛn kɛ b'a wun-man wɔ. Yɛ siɛn'n ɔ waan n ko se i kɛ a su ba! Kɛ n ´fin ɔ́ wun wa bɔ n ´kɔ cɛ'n, wienun-ɔn, Anannganman i Wawɛ'n ɔ wa man ɔ́ su kɔ lika wie bɔ n si-mɛn'n, kusu wuun m'an dun mmua se min min'n kɛ wɔ yɛ a ba lɛ-ɔ. Ɔ man be wa kunndɛ wɔ lele ngbɛn. Yɛ ɔ man be ´kun min. Kɛ ɔ fin n bakan nun lele'n, min nyin yi Anannganman'n. ?Kɛ Zezabɛl ´kun Anannganman i nuan ijɔfuɛ mun'n, sa nga n yoli'n, b'a kan kle-man wɔ? N fali be nun ya n fiali. N fali ablenun n fiali yɛbuɛ buɛ kun nun, yɛ n fali ablenun ekun n fiali yɛbuɛ bue uflɛ nun. Yɛ n tali be, m mannin be nzue nɔnwa. ?I sɔ'n yɛ ɔ waan n ko se min min'n kɛ a su ba-a? Sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, ɔ ´kun min.» Eli tɛli i su kɛ: «N kan Anannganman b'ɔ sie like kwlaa'n! N ti i sufuɛ. Ndɛ o ndɛ, n ´ju Akab nyrun.» Abdias ko toli Akab nan ɔ'a kan kle i. Yɛ Akab ɔli Eli i atin kpalɛ-ɔ. Kɛ i nyinma guali Eli wun cɛ'n, ɔ usɛli i kɛ: «Nán wɔ yɛ man nyrɛnnɛn tɔ Izraɛlfuɛ'm be su nin-ɔn?» Eli tɛli i su kɛ: «Nán min yɛ man Izraɛlfuɛ'm be wun nyrɛnnɛn nin-ɔn. Wɔ a nin ɔ si i osufuɛ mun, amun ti-ɔ, afin amun yacili Anannganman i mmla'm be lɛ, amun ko suli Baal mun. I sɔ'n ti sunman sran man be ko sese Izraɛlfuɛ'm be kwlaa kɛ e `yia Karmɛl oka'n su lɔ. Baal i nuan ijɔfuɛ ya-nnan-ablenun, ɔ nin waka nga be taka bɔ be sɔ'n i nuan ijɔfuɛ ya nnan bɔ bé nin Zezabɛl be yia be di like'n, man be bla wie.» Akab sunmannin sran be ko flɛflɛli Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla, nan be nin Baal i nuan ijɔfuɛ'm be kwlakwla b'a ko yia Karmɛl oka'n su lɔ. Eli jrannin nzrafuɛ'm be nyrun, ɔ seli kɛ: «?Nan kɛ amun ´fa atin nnyɔn su tititi sa? Sɛ Anannganman yɛ ɔ ti Nyanmiɛn'n, amun `su i e! Sɛ kusu Baal yɛ ɔ ti Nyanmiɛn'n, amun `su i e!» Nzrafuɛ'm b'a tɛ-mɛn i su. Eli seli be kɛ: «N kunngba yɛ m'an ka Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ-ɔ, yɛ sanngɛ Baal i nuan ijɔfuɛ'm be ti ya-nnan-ablenun. Be `man e nannin tola nnyɔn, nan Baal i nuan ijɔfuɛ'm be `nian kun be `fa. Be `kun i nan be `bia, nan be `fɛ i nnɛn'n siesie yie'n su, sanngɛ nán be fa sin wla nun. N kusu n ´kun nannin kun'n yɛ n ´fɛ i nnɛn'n n ´siesie yie'n su. N su fa-man sin n wla-man nun. Be `flɛ be amuɛn'n, n kusu n ´flɛ Anannganman. Be nun kun ng'ɔ fa sin ´tɛ flɛlɛ'n su'n, wuun i yɛ ɔ ti Nyanmiɛn-ɔn.» Nzrafuɛ'm be kwlaa be tɛli su kɛ be tili. Eli seli Baal i nuan ijɔfuɛ'm be kɛ: «Amun `fa nannin'n kun, amun `dun mmua yo amun liɛ'n, afin amun yɛ amun sɔnnin-ɔn. Amun `flɛ amun amuɛn'n. Nán amun wla yie'n nun sin.» Be fali nannin nga be fa mannin be'n, be kunnin i, be biali, nan b'a fɛ i nnɛn'n b'a siesie yie'n su, kpɛkuun be flɛli Baal nglɛmun lele wia jran. Be waan: «Baal, tɛ é su!» Sanngɛ be ti-man be `fuɛn, be ti-man be `trɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be ´si able be ´bo sin yia sraka yiwlɛ nga be yoli'n. Kɛ wia'n juli bé ti afiɛn'n, Eli yoli be fiaan, ɔ seli be kɛ: «Amun `kpan kekle! Ɔ ti amun amuɛn'n, wienun-ɔn, ɔ su bu like wie akunndan, annzɛ i sa ti mianwa, annzɛ kusu ɔ'a tu ajalɛ. Wienun-ɔn, ɔ su lafi, yɛ ɔ fata kɛ be tinnge i.» Yɛ be kpannin kekle kpa trali laa liɛ'n. Be fali tokofi, nin cua be kpɛkpɛli bé wun, afin ɔ ti be nzuɛn. Mmoja'n sonjili bé wunnɛn'n su. Kɛ midi sinnin'n, be kpan flɛli Baal kekle kpa trali laa'n. Be yoli i sɔ lele fa ju blɛ nga be yi nnɔsua wia nun sraka'n, sanngɛ b'a ti-man be `fuɛn, b'a ti-man be `trɛ. Yɛ Eli seli sran'm be kwlaa kɛ be wunnge i wun lɛ. Kɛ be bali'n, Eli siesieli Anannganman i sɔwlɛ b'ɔ sacili'n i ye. Yɛ ɔ niannin Zakɔb i wa'm bé nuan'n su fali yɛbuɛ blu-nin-nnyɔn. Zakɔb yɛ Anannganman seli i kɛ: «Be wa flɛ wɔ Izraɛl » nin-ɔn. Ɔ fali yɛbuɛ sɔ mun fa kplannin Anannganman i sɔwlɛ'n, yɛ ɔ kpɛli kunman kun sin yiɛli i. Kunman sɔ'n, be ´gua nun nzue litri ablasan yɛ ɔ ´yi-ɔ. Ɔ fali yie'n siesieli su, ɔ kpɛkpɛli nannin'n nun guali yie'n su. Kpɛkuun i waan: «Amun `sa nzue sɛ nnan be fa guɛ i nnɛn'n nin yie'n su.» Yɛ be yoli-ɔ. I waan: «Amun `gua su ekun.» Yɛ be yoli-ɔ. I waan: «Amun `gua su ekun man ɔ ju kpɛ nsan.» Yɛ be guali su ekun-ɔn. Nzue'n jranjrannin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n wun lɛ sa gbanngouun! Yɛ kunman bɔ be kpɛli'n yili. Kɛ blɛ nga be yi nnɔsua wia'n nun sraka'n juli'n, Eli ko jrannin nzrafuɛ'm be nyrun lɛ, yɛ ɔ seli kɛ: «Anannganman, Abraam Nyanmiɛn, Izaak Nyanmiɛn yɛ Zakɔb Nyanmiɛn, yo man ndɛkɛn be si kɛ wɔ yɛ a ti Izraɛl Nyanmiɛn nin-ɔn, nan n kusu n ti ɔ sufuɛ, nan wɔ yɛ man n yoli like nga kwlaa-a. Tɛ mín su Anannganman, tɛ mín su nan nvle nga nunfuɛ'm be `si kɛ wɔ Anannganman wɔ yɛ a ti Nyanmiɛn nin-ɔn, nan wɔ yɛ a ´yo man be ´mantan wɔ ekun kɛ laa'n sa-a.» Yɛ Anannganman man sin'n jrali-ɔ, ɔ nɔnnɔnnin nzue'n b'ɔ yi kunman'n. Ɔ'a yrali i sraka o, i yie o, i yɛbuɛ nin o, i asiɛ ba nin o. Kɛ nzrafuɛ'm be wunnin i sɔ'n, be kwlaa be tɔli, be utuli bé nyin ase, kpɛkuun be kpannin be seli kɛ: «Anannganman'n yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn! Anannganman'n yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn!» Yɛ Eli seli be kɛ: «Amun `tra Baal i nuan ijɔfuɛ mun, nán ba kun sa wanndi!» Yɛ be trali be-ɔ. Eli fali be ɔli Kizɔn nzue ba'n nuan lɔ nan ɔ'a kpɛ be kɔmin. Eli seli Akab kɛ: «Kɔ ko di like nan nɔn nzue, afin n ti nzue'n i ngan.» Yɛ Akab ɔli-ɔ. Eli kusu fuli Karmɛl oka'n i ti'n lɔ. Ɔ kluli lele ɔ toli asiɛ'n, ɔ fɛli i ti'n wlali i nannglunman'm be afiɛn. Yɛ ɔ seli i sufuɛ'n kɛ: «Fu wa nan nian jenvie'n i bue liɛ'n su lɔ.» Yɛ ɔ fuli-ɔ, ɔ niannin. I waan: «N wun-man like fi.» Eli man ɔ niannin lɔ lele sɔ kpɛ nso. I kpɛ nso su'n, Eli i sufuɛ'n seli i kɛ: «N wun kɛ nyanmiɛn'n ɔ'a mlan kan, nyanmiɛn ble'n ti kaan kɛ bé sa ngbabua sa fin jenvie'n i bue liɛ'n su lɔ ba.» Yɛ Eli seli i kɛ: «Ko se Akab kɛ ɔ tanndan i nnɛn kpanngɔ mun nan ɔ wɔ, afin sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, nzue'n ɔ ´tannin i.» Kɛ ɔ cɛ kan'n, nyanmiɛn'n yɛ ɔ'a mlan tritritri yɛ, aunngban fita-man ngowa, kpɛkuun nzue'n tɔli dan kpa. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Akab ɔ'a fu kakaklolo'n nun ɔ'a ɔ Zizreɛl. Anannganman wlali Eli nun wunmiɛn. Eli cili i afiɛn nan ɔ'a wanndi Akab i kakaklolo'n i nyrun lele ɔ'a fa ju Zizreɛl lɔ. Akab kannin sa nga Eli yoli'n i kwlaa kleli Zezabɛl. Ɔ seli i kɛ Eli kunnin Baal i nuan ijɔfuɛ'm be kwlakwla. Zezabɛl sunmannin sran kun kɛ ɔ ko se Eli kɛ: «Sɛ ainman dɔ kunngba nga su'n, m man b'a kun-man wɔ kɛ a fa kunnin Baal i nuan ijɔfuɛ'm be sa'n, man amuɛn'm be kun min.» Kɛ Eli tili i sɔ'n, srɛ kunnin i, ɔ tuli i bo lɛ ɔli kɛ ɔ ´yo nan b'a kun-mɛn i'n ti. Kɛ ɔ juli Beɛr-Seba b'ɔ o Zida nvle'n nun'n, ɔ yacili i sufuɛ gbanflɛn kan'n lɛ. I bɔbɔ ɔli aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, ɔ nantili cɛn kun. Yɛ ɔ ko trannin waka bɔ be flɛ i genɛ'n i kun bo-ɔ. Siɛn'n, like ng'ɔ kunndɛ'n yɛlɛ wie'n. I waan: «Anannganman, ɔ'a yo kpa sɔ. Fa min nguan'n. N ti-man kpa n tra-man mín si mun.» Yɛ ɔ lali-ɔ, nan ɔ'a lafi waka sɔ'n i bo lɛ, kpɛkuun anz kun wa kɛnnin i. Ɔ seli i kɛ: «Jaso, di like.» Ɔ ´nian-an, kpaun kun yɛ, nzue klowa kun jin i wun lɛ. Kpaun paplapa nga be nyintɔn i yɛbuɛ nglɛnglɛ su'n i wie-ɔ. Ɔ dili kpaun'n, ɔ nɔnnin nzue'n, yɛ ɔ lali ekun-ɔn. Anannganman i anz'n bali ekun. Ɔ wa kɛnnin i. Ɔ seli i kɛ: «Jaso, di like, afin atin ng'ɔ wo ɔ nyrun'n ti tɛnndɛn kpa.» Yɛ ɔ jasoli, ɔ dili like, ɔ nɔnnin nzue-ɔ. Ɔ man ɔ fali fanngan. Ɔ nantili cɛn ba ablanan, kɔnguɛ nin wia'n nun. Ɔ juli Orɛb, Nyanmiɛn i oka'n su lɔ. Kɛ ɔ juli lɛ'n, ɔ wluli yɛbuɛ'n i buɛ'n nun, nan ɔ'a la lɛ kɔnguɛ. Yɛ Anannganman i nuan toli i-ɔ, ɔ usɛli kɛ: «?Eli, ɔ yo sɛ ti yɛ a o wa-a?» Eli tɛli i su kɛ: «Anannganman, a ti mɛn wunmuan'n i Nyanmiɛn. Kɛ n klo wɔ'n, i ti n kwla suan-man sa nga Izraɛlfuɛ'm be yo'n i bo kun. Aenguɛ nga a nin be trali'n, b'a yi i ase, be bubuli wɔ sɔwlɛ mun, be kunnin ɔ nuan ijɔfuɛ mun. N kunngba bɔ m'an ka'n, be kunndɛ kɛ be ´kun min.» Yɛ Anannganman seli i kɛ: «Fite ko jran oka'n su min nyrun lɛ. N wa sin.» Yɛ aunngban dan kpa kun fitali-ɔ. I kekle liɛ'n, be kan-man! Ɔ kpacili oka'm be nun, yɛ ɔ kpukeli yɛbuɛ'm be nun, ɔ dun mmua Anannganman nyrun. Anannganman nun-man nun. Kɛ aunngban sɔ'n sinnin, asiɛ'n kejeli, sanngɛ Anannganman nun-man asiɛ kejelɛ sɔ'n nun. Kɛ asiɛ'n kejeli sinnin'n, sin jueli, sanngɛ Anannganman nun-man sin sɔ'n nun. Kɛ sin'n wieli'n, aunngban fɛfɛ kan wie fitali. Kɛ Eli tili aunngban sɔ'n i ngan'n, ɔ fɛli i tralɛ dan'n katali i nyrun. Ɔ fiteli, ɔ wa jrannin yɛbuɛ buɛ i nuan lɛ, kpɛkuun ɔ tili aniɛn kun b'ɔ seli i kɛ: «?Eli, ɔ yo sɛ ti yɛ a o wa-a?» Eli tɛli i su kɛ: «Anannganman, a ti mɛn wunmuan'n i Nyanmiɛn. Kɛ n klo wɔ'n, i ti n kwla suan-man sa nga Izraɛlfuɛ'm be yo'n i bo kun. Aenguɛ nga a nin be trali'n, b'a yi i ase, be bubuli wɔ sɔwlɛ mun, be kunnin ɔ nuan ijɔfuɛ mun. N kunngba bɔ m'an ka'n, be kunndɛ kɛ be ´kun min.» Anannganman seli i kɛ: «Fa atin nga a fa bali'n su sa ɔ́ sin, sin aawlɛ flɛnnɛn'n nun nan kɔ Damas. Sɛ a ju lɔ'n, gua Azaɛl i ti su ngo min dunman nun, nan ɔ `yo Siri famiɛn. I sin'n, gua Nimsi i wa liɛ Zei i ti su ngo, nan ɔ `yo Izraɛl famiɛn, kpɛkuun gua Safat ng'ɔ fin Abɛl-Mɛɔla'n i wa Elize i ti su ngo, nan ɔ `sin wɔ osu ɔ `yo min nuan ijɔfuɛ. I liɛ'n, sran nga Azaɛl ɔ'a nyɛn-mɛn ɔ'a kun-mɛn i'n, Zei ɔ ´kun i. Sran nga Zei ɔ'a nyɛn-mɛn ɔ'a kun-mɛn i'n, Elize ɔ ´kun i, sanngɛ n ´yaci sran akpi nso (7.000) Izraɛl mɛn'n nun. Sran sɔ'm be liɛ'n b'a koto-man Baal nyrun, yɛ b'a tafi-mɛn i wun.» Yɛ Eli fɛ i lɛ ɔli-ɔ. Ɔ ´ko to Safat i wa Elize-ɔ, ɔ su tu kacɛ. Nannin nnyɔn-nnyɔn fa blu-nin-nnyɔn be wo i nyrun. Ɔ o be fa blu-nin-nnyɔn su'n be wun lɛ. Eli sinnin i wun lɔ, kpɛkuun ɔ fɛli i tralɛ dan'n guɛli i su kɛ ɔ yo nan ɔ'a su i su'n ti. Elize yacili i nannin'm be lɛ. Ɔ wanndi suli Eli su. Yɛ ɔ seli i kɛ: «Man n ko kale mín si nin min nin nan m'an su ɔ su.» Eli tɛli i su kɛ: «Kɔ nan bla, afin a wunnin like nga n yoli i lɛ'n.» Elize sɛli i sin fie'n su lɔ. Yɛ nannin nnyɔn'n b'ɔ fa be di junman'n, ɔ fali be yili tɛ. Saru'n waka'n yɛ ɔ fa trɔli sin nin-ɔn. Ɔ nyintɔnnin nannin'm be nnɛn'n. Ɔ fa mannin sran b'ɔ nin be o lɛ mun, be dili. Yɛ ɔ jaso suli Eli su nan ɔ'a yo i sufuɛ. Bɛn-Adad b'ɔ ti Siri famiɛn'n, ɔ yiali i sonja'm be kwlakwla bé nuan. Famiɛn ablasan-nin-nnyɔn be wo i sin. Ɔ lɛ nnɛn kpanngɔ mun kpanngban nin kakaklolo mun kpanngban. Ɔ nin i sran'm be ko takali be nanmue Samari klɔ'n i wun lɛ kɛ ɔ ´yo nan b'a fa alɛ'n b'a wla Samarifuɛ'm bé sin'n ti. Ɔ sunmannin sran kɛ be ko se Akab b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n kɛ: «Bɛn-Adad sunmannin ye kɛ e wa se wɔ kɛ ɔ jɛtɛ ufue'n nin ɔ sika ɔkwlɛ'n be ti i liɛ. Yɛ ɔ́ yi mun, ɔ nin ɔ mma'm be nun nglaannglaan kpa'm be ti i liɛ.» Izraɛl famiɛn'n tɛli i su kɛ: «Nannan, kɛ a fa kannin'n sa, ɔ liɛ yɛlɛ min nin min sa nun ninnge'n kwlaa.» Be nga be wa kannin ndɛ'n, be bali ekun be wa seli i kɛ: «Bɛn-Adad waan e wa se wɔ kɛ a `fa ɔ jɛtɛ ufue'n, nin ɔ sika ɔkwlɛ'n, nin ɔ bo bla mun, ɔ nin ɔ mma mun mɛn i. Nan i ti ainman dein, dɔ kunngba nga su'n, ɔ ´sunman i sufuɛ'm be kɛ be wa nian-nian ɔ́ sua'n nun, yɛ be ´nian-nian ɔ sufuɛ'm bé liɛ'm be nun wie, be ´yi like kpakpa nga a klo be'n be ´fa blɛ i.» Yɛ Izraɛl famiɛn'n flɛli Izraɛl kpɛnngbɛn'm be kwlakwla, nan ɔ'a se be kɛ: «Man amun wun i wlɛ kɛ sa yɛ bian'n su fa wla é sin lɛ-ɔ. Ɔ sunmannin sran kɛ be wa se min kɛ n fa min yi mun, nin min mma mun, nin min jɛtɛ ufue'n, ɔ nin min sika ɔkwlɛ'n n fa mɛn i. N kusu m'an kaci-man min nuan.» Kpɛnngbɛn mun, nin nzrafuɛ'm be seli Akab kɛ: «Nán tɛ i su ke! Nán kplin ng'ɔ usa'n su.» Yɛ ɔ seli sran nga Bɛn-Adad sunmannin be'n be kɛ: «Amun `ko se min min'n kɛ sa ng'ɔ dun mmua kan kleli min'n, n ´yo! Sanngɛ nga ɔ'a kɛn i kasiɛn yɛ'n, n su kwlɛ-mɛn i yo!» Yɛ be ɔli be ko kan kleli Bɛn-Adad-ɔ. Yɛ i kusu toli Akab ngaliɛ kɛ: «Sɛ Samari lɔ ndutre'n yi min sran nga be su min su'n be kwlaa bé sa buɛ'n cɛ'n, man amuɛn'm be kun min.» Izraɛl famiɛn'n tɛli i su kɛ: «Sɛ be kun alɛ nan be kwla'n, yɛ be di be nuan-an.» Kɛ be wa kan ndɛ sɔ'n be kle Bɛn-Adad'n, wuun ɔ nin famiɛn nga'm be o tannin sua'm bé bo lɔ be su nɔn nzan. Kɛ ɔ tili'n, ɔ seli i alɛ su kpɛn'm be kɛ be ko jranjran klɔ'n sin nan be nin i nunfuɛ'm be kun! Yɛ be ko jranjrannin-ɔn. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun wa toli Akab b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n. Ɔ seli i kɛ: «Anannganman wan yoo: ‹Sran tandra nga a wun be yɛ'n, n wa yi be m man wɔ ndɛkɛn kɛ ɔ ´yo nan w'a si kɛ min yɛ n ti Anannganman n ti.› » Akab usali kɛ: «?Wan mun yɛ man a ´yi be man mín nin-ɔn?» Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ waan: «Anannganman waan n `tɛ ɔ́ su kɛ gbanflɛn nga famiɛn i awlo nun sran dandan'm be ´fa be sonja mun-ɔn.» Akab usali ekun kɛ: «?Wan yɛ ɔ ´bo alɛ'n bo-ɔ?» Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ waan: «Wɔ-ɔ!» Akab yiali gbanflɛn nga i awlo nun sran dandan'm be fali be'n. Be ti gbanflɛn ya nnyɔn gbanflɛn ablasan-nin-nnyɔn. I sin ɔ yiali Izraɛl sonja'm be kwlakwla. Be ti akpi nso (7.000). Kɛ wia'n juli bé ti afiɛn'n, yɛ be tinnin bé wun ase-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Bɛn-Adad nin famiɛn ablasan-nin-nnyɔn nga be bali i ukalɛ'n, be ti tannin sua'm bé bo lɔ be tɛ nɔn nzan'n. Gbanflɛn'm be yɛ be dun mmua ɔli alɛ'n i kunlɛ-ɔ. Yɛ Bɛn-Adad sunmannin sran kɛ be ko nian. Be wa seli i kɛ: «Sran wie'm b'a fin Samari lɔ b'a fite.» Yɛ ɔ seli kɛ: «Sɛ be bali e srɛlɛ kɛ nán e kun alɛ'n, amun `tra be nán amun kun be. Sɛ kusu alɛ kunlɛ yɛ be ba'n, amun `tra be, nan amun `kun be.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun gbanflɛn nga be kpali be'n, be nin sonja mun b'a fin klɔ nun b'a fite. Sran kun tra i kpɔfuɛ'm be nun kun, ɔ kun i, nga trɛ i sran liɛ ɔ kun i, kpɛkuun Sirifuɛ'm be yɛ be su wanndi yɛ. Izraɛlfuɛ'm be suli bé su. Bɛn-Adad b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n, ɔ fuli nnɛn kpanngɔ kun su nan ɔ nin nnɛn kpanngɔ fufuɛ wie'm b'a wanndi. Izraɛl famiɛn'n nin i sran'm be kunnin Sirifuɛ'm be nnɛn kpanngɔ mun, yɛ be sacili be kakaklolo mun. Be kwlali Sirifuɛ'm be tɛtɛ kpa. Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n wa toli Izraɛl famiɛn'n nan ɔ'a se i kɛ: «Tra wɔ anwlɛn yɛ bu like ng'ɔ fata kɛ a yo'n i akunndan, afin afuɛ ng'ɔ ´ba lɔ'n, Sirifuɛ'm be famiɛn'n ´fa alɛ wla ɔ́ sin.» Siri famiɛn'n i sufuɛ'm be seli i kɛ: «Izraɛl Nyanmiɛn'n ti oka'm be su Nyanmiɛn ti yɛ be kwlali ye nin-ɔn. Sɛ e nin be e kun lika kpɛtɛkplɛɛ nun'n, i liɛ'n, e si wein kɛ e ´kwla be. I sɔ'n ti, nian ndɛ nga e wa kan kle wɔ yɛ'n su yo. Famiɛn nga be ukali wɔ'n, yi be. Fa mɛn su kpɛn mun sie be osu. Yɛ ɔ bɔbɔ fa alɛ kunfuɛ mun kpanngbangban kɛ be nga be wuli'n be sa. Kunndɛ nnɛn kpanngɔ kpanngban, yɛ yo kakaklolo kpanngban kɛ laa liɛ'n sa. Yɛ man e nin be e ko kun lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun. Sɛ e yo i sɔ'n, i liɛ'n, e si wein kɛ e ´kwla be.» Bɛn-Adad fali nga be kannin'n su. I afuɛ nuan b'ɔ ´yia'n, Bɛn-Adad kali Siri alɛ kunfuɛ mun, ɔ sili be nuan. Ɔ man be ɔli Afɛk kɛ be nin Izraɛlfuɛ'm be ´ko kun. Akab kali Izraɛlfuɛ'm be kusu. Ɔ sili be nuan. Ɔ mannin be like diwa kɛ be fa tra nun. Yɛ be kpali Sirifuɛ'm be atin-ɔn. Be takali be ngblaliɛ'n Sirifuɛ'm be ndɛnman su. A wun be sa-a, ɔ waan boli fa kanngan nnyɔn yɛ be gualɛ-ɔ. Sirifuɛ'm be kusu be le lika'n wunmuan'n. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n wa toli Izraɛl famiɛn'n nan ɔ'a se i kɛ: «Anannganman waan: ‹Kɛ bɔ Sirifuɛ'm be waan n ti oka'm bé su Nyanmiɛn'n, nan n ti-man lika kpɛtɛkplɛɛ'm be nun Nyanmiɛn'n, i ti n ´yi be sonja kpanngban nga be o lɛ'n m ´man wɔ. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, amun wa si kɛ min yɛ ti Anannganman nin-ɔn.› » Sirifuɛ'm be o be ngblaliɛ'n nun Izraɛlfuɛ'm be o be liɛ'n nun kusu. Be o lɛ sɔ lele cɛn nso. I le nso su yɛ alɛ'n boli i bo-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be kwlali Sirifuɛ mun. Sirifuɛ'm be sonja nga be nanti be ja'n be nun sran akpi-akpi ya (100.000) be tɔli cɛn kunngba'n nun. Be akpi-akpi ablaɔn-nin-nso (27.000) nga be kali'n be wanndi ɔli Afɛk lɔ, kpɛkuun talɛ b'ɔ sisi klɔ sɔ'n i wun'n bu tɔli bé su. Bɛn-Adad wanndi wluli klɔ'n nun. Ɔ ko fiali sua kun i nun ba kun i longo kpa'n nun. I sufuɛ'm be seli i kɛ: «E tili i kɛ Izraɛl famiɛn'm be si aunnvuɛ kpa! E `wla bajɛ tralɛ nan e `wla e kɔmin nyanman e ko to Izraɛl famiɛn'n, sɛ wienun-ɔn, ɔ ´yaci e lɛ o.» Be wlali bajɛ tralɛ, yɛ be wlali be kɔmin nyanman. Be ko toli Izraɛl famiɛn'n. Be seli i kɛ: «Bɛn-Adad b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n waan e se wɔ kɛ a yaci i lɛ.» Ɔ usali be kɛ: «?Ɔ tɛ o lɛ? Min niaan-an.» Bɛn-Adad i sran'm be wunnin i kɛ be kwla nyan jranwlɛ. Ɔ man b'a sisi-man bé bo, be seli i kɛ: «Bɛn-Adad ti ɔ niaan sakpa.» Akab seli be kɛ: «Amun `ko se i kɛ ɔ bla.» Bɛn-Adad bali Akab wun lɛ, kpɛkuun Akab fɛli i fuli i bɔbɔ i kakaklolo'n nun. Bɛn-Adad seli i kɛ: «Klɔ nga mín si fali be ɔ́ si sa nun'n, n ´wlɔ be m man wɔ. Sɛ a klo'n, kplan ɔ like atɛ yowlɛ Damas lɔ kɛ mín si yoli i Samari lɔ'n sa.» Akab waan: «E nin wɔ e wa tra aenguɛ, kpɛkuun m ´man wɔ atin a ´kɔ.» Yɛ ɔ nin i be trali aenguɛ sakpa, nan ɔ'a mɛn i atin. Anannganman seli i nuan ijɔfuɛ'm be nun kun kɛ ɔ se i wiengu'n kun kɛ: «Fin min like!» Kun'n waan ɔ yo-man. Yɛ ɔ seli i wiengu sɔ'n kɛ: «Kɛ bɔ a fa-man Anannganman i nuan ndɛ su'n ti, kɛ a ´fɛ mín wun wa kɔ'n, asɔmɔli kun wa kun wɔ.» Sakpa sakpa, kɛ ɔ fin i wiengu'n i wun lɛ b'ɔ kɔ'n, ɔ nin asɔmɔli wie ko yiali nan asɔmɔli'n ɔ'a kun i. Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ kunngba sɔ'n, ɔ ko toli sran uflɛ, nan ɔ'a se i ekun kɛ: «Fin min like!» Yɛ sran sɔ'n finnin i like-ɔ. I wunnɛn lika ng'ɔ finnin i like lɛ'n ɔ kpukeli. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ'n ko fiali atin nga famiɛn'n ɔ sin su'n i nuan lɛ. Ɔ fali tannin kɛtɛli i nyin, kɛ ɔ yo nan b'a wun-mɛn i wlɛ kɛ ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n ti. Kɛ famiɛn'n ´sin'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n kpan seli i kɛ: «E o alɛ'n su, kpɛkuun sran kun wa toli min. Ɔ ´ba-a, ɔ'a tra sran kun lomuɛn, ɔ nin i yɛ be bali-ɔ. Yɛ ɔ seli min kɛ: ‹Nian sran nga su. Sɛ ɔ wanndi'n, a ´sin i osu a ´yo kanga, annzɛ kusu a ´tua min jɛtɛ ufue mma akpi nsan (3.000).› Kpɛkuun kɛ bɔ mín nyin o like uflɛ su n su yo'n, sran'n wanndili.» Izraɛl famiɛn'n tɛli i su kɛ: «Yɛ ɔ bɔbɔ w'a di jɔlɛ ng'ɔ fata kɛ be ´di wɔ'n ɔ'a wie kwlaa nin-ɔn!» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, yɛ ndɛndɛ yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n ´yi tannin b'ɔ kɛtɛ i nyin nin-ɔn, kpɛkuun Izraɛl famiɛn'n wunnin i wlɛ kɛ kannzu Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be nun kun-ɔn. Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n seli i kɛ: «Anannganman waan yoo: ‹Kɛ bɔ a yacili sran nga n seli kɛ ɔ nin nguan nun tranlɛ fata-man'n i lɛ'n ti'n, a ´sin i osu a ´wu, yɛ ɔ nvle'n nunfuɛ'm be ´sin i liɛ'm be osu be ´wu.› » Izraɛl famiɛn'n fali ya, yɛ ɔ ɔli i awlo Samari lɔ-ɔ. Ɔ mlannin i nyrun'n. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, sa ng'ɔ juli'n yɛ. Zizreɛl lɔ sran kun o lɛ, be flɛ i kɛ Nabɔt. Ɔ lɛ i vinyi fie kun. Fie sɔ'n wo Akab b'ɔ ti Samari famiɛn'n i sua'n i wun koko lɛ. Akab seli Nabɔt kɛ: «Fa ɔ vinyi fie man min man n fa yo min tro fie. Ɔ o mín sua'n i wun koko ti-ɔ. Yɛ n ´fa vinyi fie b'ɔ ti kpa tra ɔ liɛ ng'ɔ o yɛ'n m ´man wɔ. Sɛ kusu a klo'n, n ´fɛ i ti sika m ´man wɔ.» Nabɔt tɛli Akab su kɛ: «Sɛ m bu akunndan bɔbɔ kɛ n ´fa mín nannan'm be aja'n m man wɔ'n, Anannganman man nán man ɔ yo ye.» Kɛ bɔ Nabɔt b'ɔ ti Zizreɛlfuɛ'n seli Akab kɛ ɔ kwla fɛ-mɛn i nannan'm be aja'n mɛn-mɛn i ti'n, ɔ fali ya dan kpa, ɔ mlɛnnin i nyrun, kpɛkuun i awlo kɔlɛ nun-ɔn. Ɔ ko lali, ɔ kacili i nyin talɛ lɔ. Ɔ'a di-man like. I yi Zezabɛl wa toli i, ɔ usɛli i kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ nyrun'n ti mlanwa sɔ bɔ ɔ waan a di-man like-ɔ?» Akab tɛli i su kɛ: «N seli Nabɔt b'ɔ ti Zizreɛlfuɛ'n kɛ ɔ fɛ i vinyi fie'n man min man n to, annzɛ sɛ ɔ klo'n, n ´fa vinyi fie uflɛ n ´sie i osu, kpɛkuun ɔ tɛli mín su kɛ: ‹N fa-man min vinyi fie'n n man-man wɔ.› » Zezabɛl seli i kɛ: «A yo sa-a, ɔ waan nán wɔ yɛ a ti Izraɛl famiɛn nin-ɔn. Titi ɔ nyrun, jaso nan di like. Min bɔbɔ n ´fa Nabɔt b'ɔ ti Zizreɛlfuɛ'n i vinyi fie'n m ´man wɔ.» Yɛ ɔ klɛli fluwa Akab dunman nun-ɔn. Ɔ fali Akab i nzɔliɛ'n sieli su. Ɔ fa ko mannin klɔ nga Nabɔt tran su'n i su kpɛnngbɛn mun nin i su sran lɔuun-lɔuun mun. Ɔ klɛli fluwa sɔ'n nun kɛ: «Amun `flɛ klɔ'n sufuɛ'm be kɛ be yia nan be ci nglɛmun. Man Nabɔt jran anyia i nyrun. Man finfinfuɛ nnyɔn be trɛn i nyrun ndɛnman su lɛ, yɛ man be tɔn i suɛn be se kɛ: ‹A boli Nyanmiɛn nin famiɛn'n be sannzan.› Kpɛkuun amun `yi i klɔ'n nun fite, yɛ man be finfin i yɛbuɛ be kun i.» Klɔ nga Nabɔt tran su'n i su sran kpɛnngbɛn mun nin i su sran lɔuun-lɔuun'm be yoli sa nga Zezabɛl klɛli i fluwa'n nun ko mannin be'n. Be flɛli sran mun kɛ be wa ci nglɛmun. Be fali Nabɔt jrannin anyia'n i nyrun. Sran finfinfuɛ nnyɔn be bali be wa trannin i nyrun ndɛnman su lɛ, kpɛkuun be tɔnnin i suɛn nzrafuɛ'm be nyrun. Be waan: «Nabɔt boli Nyanmiɛn nin famiɛn'n be sannzan.» Yɛ be fali Nabɔt klɔ'n nun fiteli, nan b'a ko finfin i yɛbuɛ b'a kun i. I sin be sunmannin sran kɛ ɔ ko se Zezabɛl kɛ be finfinnin Nabɔt yɛbuɛ be kunnin i. Kɛ Zezabɛl tili i kɛ be finfinnin Nabɔt yɛbuɛ be kunnin i'n, ɔ ko seli Akab kɛ: «Nabɔt b'ɔ fin Zizreɛl'n wuli, ko fa vinyi fie nga i waan ɔ yo-mɛn i atɛ ɔ́ sa nun'n.» Kɛ Akab tili i kɛ Nabɔt a wu'n, ɔ ɔli i vinyi fie'n nun lɔ. Ɔ ɔli kɛ ɔ ´ko fa yo i liɛ. Yɛ Anannganman nuan toli Eli b'ɔ fin Tisbɛ nin-ɔn. I waan: «Akab b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n, b'ɔ tran Samari lɔ'n, ɔ'a ɔ Nabɔt i vinyi fie'n nun lɔ. Kɔ nan a nin i be `yia lɔ. Ɔ'a ɔ fie'n i falɛ. Ko se i kɛ Anannganman wan yoo: ‹?A kun sran'n, kpɛkuun ɔ kunngba'n a su wa fɛ i bo ninnge'n?› Se i ekun kɛ Anannganman waan: ‹Lika kunngba nga alua'm be tafili Nabɔt i mmoja'n, lika kunngba sɔ'n nun'n, alua'm be wa tafi ɔ mmoja liɛ'n wie.› » Eli ɔli, ɔ ko kannin ndɛ'n kleli Akab. Yɛ Akab seli i kɛ: «Nja b'ɔ kpɔ min, e nin wɔ y'a yia ekun.» Eli kusu waan: «Ɛɛn! Kɛ bɔ like ng'ɔ kun Anannganman i ya'n i cɛ yɛ ɔ waan a ´yo'n, i ti yɛ m bali-ɔ. Anannganman wan yoo: ‹N ´fa nyrɛnnɛn n ´to yi wɔ su. N ´yi wɔ mɛn'n nun. N ´nunnun ɔ osu'n nun sran'm be ngba. Ɔ osu'n nunfuɛ nga be ti kanga o, nga be ti diewa o, n ´nunnun be ngba Izraɛl mɛn'n nun. Sa nga n fa yoli Nɛbat i wa Zeroboam nin Asiza i wa Baɛsa be awlo'n, i kunngba'n yɛ n ´fa yo wɔ awlo nin-ɔn, afin a klɔklɔli min ɔ man ya kunnin min. Yɛ wɔ man Izraɛl fɔnnin.› » Eli kɛnnin i ekun kɛ: «Zezabɛl liɛ nga Anannganman fa nannan su'n yɛ, i waan: ‹Alua'm be ´di Zezabɛl i nnɛn'n talɛ ng'ɔ sisi Zizreɛl wun'n i bo lɛ.› Akab, wɔ awlo'n nun fuɛ kwlaa ng'ɔ wu klɔ'n su wa'n, alua'm be ´di i. Nga kusu b'ɔ wu blo'n, anunman'm be ´di i.» Nanwlɛ, be nian wun-man sran kɛ Akab sa le bɔ i waan san like ng'ɔ kun Nyanmiɛn i ya'n i cɛ yɛ i waan ɔ ´yo-ɔ! I yi Zezabɛl yɛ ɔ wlɛwlɛli i kɛ ɔ yo sa tɛ sɔ nin-ɔn. Sa tɛ kpa b'ɔ ti tete like'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Ɔ sɔli amuɛn mun. Sa nga Amɔrfuɛ'm be yoli bɔ i ti yɛ Anannganman fuannin be Izraɛlfuɛ'm be nyrun'n, i kunngba'n yɛ ɔ niannin su yoli-ɔ. Kɛ Akab tili i sɔ ndɛ'n, ɔ titili i wun tralɛ'm be nun. Ɔ wlali bajɛ tralɛ, kpɛkuun ɔ kpɛli srɛ nun. Ɔ fa bajɛ'n yɛ ɔ la-a. Ɔ nanti sa blɛblɛblɛ. Anannganman nuan toli Eli b'ɔ fin Tisbɛ'n, i waan: «Nian kɛ Akab ɔ'a kɛn i wun ase mín bo-ɔ. Kɛ b'ɔ kɛnnin i wun ase mín bo'n ti'n, n su fa-man nyrɛnnɛn n yi-mɛn i awlo'n su i nyin su. I wa'n i blɛ su yɛ nyrɛnnɛn sɔ'n wa tɔ i awlo'n su-ɔ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Izraɛl nin Siri b'a kun-man. Be trannin sɔ lele afuɛ nsan. I afuɛ nsan'n su'n, Zozafat b'ɔ ti Zida famiɛn'n wɔli Izraɛl famiɛn'n i wun wunlɛ. Izraɛl famiɛn'n usɛli i mantanfuɛ'm be kɛ: «?Amun si kɛ Ramɔt ng'ɔ o Galaad lɔ'n ti e liɛ kɛ? Sanngɛ e kɛn-mɛn i Siri famiɛn'n i sa nun delɛ ndɛ.» Yɛ ɔ usali Zozafat kɛ: «Sɛ min waan a ko sunman min Galaad lɔ nan e nin Ramɔtfuɛ mun e `ko kun'n, a ´kɔ?» Zozafat tɛli i su kɛ: «Ɛɛn! Min nin wɔ e ti kun. Min nvle'n nin ɔ nvle'n be ti kun. Min nnɛn kpanngɔ'm be nin ɔ liɛ'm be ti kun.» Zozafat seli Izraɛl famiɛn'n ekun kɛ: «Dun mmua usa Anannganman ka.» Izraɛl famiɛn'n yiali i wunnzue yifuɛ ko ju ya nnan mun. Ɔ usali be kɛ: «?N wɔ Galaad mɛn'n nun lɔ n ko kun alɛ Ramɔt lɔ annzɛ nán n wɔ?» Be tɛli i su kɛ: «Kɔ! Anannganman ´fa Ramɔt klɔ'n man wɔ!» Sanngɛ Zozafat usali kɛ: «? Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ uflɛ fi nun-man wa bɔ be kwla sin i sin be usa Anannganman sa-a?» Izraɛl famiɛn'n tɛli Zozafat su kɛ: «Kun tɛ o lɛ, sanngɛ i wun yo-man min fɛ, afin min wun ndɛ liɛ ng'ɔ kan kle min'n, wie fi ti-man kpa. Be flɛ i kɛ Mise, Zimla i wa-a.» Zozafat tɛli i su kɛ: «Famiɛn, ɔ li nán kan sɔ.» Yɛ famiɛn'n sunmannin i sufuɛ'n kun kɛ ɔ wɔ ndɛndɛ ko se Mise kɛ ɔ bla. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Izraɛl famiɛn'n nin Zozafat b'ɔ ti Zida famiɛn'n be o lika gbaun ng'ɔ o Samari anuan'n wun lɛ'n nun, be ti be famiɛn bia'm bé su, be famiɛn tralɛ'm be o bé wun. Lɛ yɛ wunnzue yifuɛ be kleli be-ɔ. Be nun kun suan Sedesias, Kɛnana i wa-a. Ɔ fali blalɛ fa boli like kɛ nnɛn wɛ sa, kpɛkuun ɔ seli kɛ: «Anannganman waan: ‹A ´fa nnɛn wɛ nga ´bo Sirifuɛ mun lele a ´nunnun be.› » Wunnzue yifuɛ'm be kwlaa be ndɛ'n yoli kunngba, be waan: «Kɔ Ramɔt b'ɔ o Galaad mɛn'n nun lɔ'n su. A wa kwla lɔfuɛ mun. Anannganman ´yi klɔ sɔ'n sufuɛ mun ´wla ɔ́ sa nun.» Sran nga be sunmɛnnin i kɛ ɔ ko flɛ Mise'n seli Mise kɛ: «Wunnzue yifuɛ'm be kan ndɛ fɛ yɛ be kle famiɛn nin-ɔn. Be kwlaa be ndɛ'n ti kunngba. I sɔ'n ti, ɔ kusu, kan nga be kan'n wie, kan ndɛ fɛ kle famiɛn'n.» Mise tɛli i su kɛ: «N kan Anannganman! Ndɛ ng'ɔ fa wla mín nuan'n yɛ n ´kan-an.» Kɛ ɔ juli famiɛn'n i nyrun lɔ'n, famiɛn'n usɛli kɛ: «?Mise, e wɔ Galaad mɛn'n nun lɔ e ko kun alɛ Ramɔt lɔ annzɛ nán e wɔ?» Mise waan: «Kɔ, a wa kwla lɔfuɛ mun! Anannganman wa yi lɔfuɛ mun man wɔ.» Famiɛn'n seli i kɛ: «?Kpɛ nnyɛ yɛ n ´se wɔ kɛ a `ta min nda kɛ Anannganman i nuan ndɛ nanwlɛ'n yɛ a kan kle min-ɔn?» Mise waan: «N wunnin Izraɛl nvle'n kwlaa, b'a bo b'a sanndi oka'm bé su kɛ bua bɔ be lɛ-man sunianfuɛ sa. Yɛ Anannganman waan: ‹Sran nga'm be lɛ-man min kun'n, man be sa bé sin be awlo'm be nun aunjuɛ nun.› » Izraɛl famiɛn'n seli Zozafat kɛ: «M'an se-man wɔ! I ndɛ liɛ ng'ɔ kan be min wun'n, i wie fi ti-man kpa! I kwlaa ti tɛtɛ kpan.» Mise kɛnnin i ekun kɛ: «N wunnin Anannganman, ɔ ti i famiɛn bia'n su. Nyanmiɛn su lɔfuɛ'm be wo i wun lɛ. Be wie'm be wo i sa fama su, yɛ wie'm be wo i sa bɛ su. Tie ndɛ nga Nyanmiɛn kannin'n. Ɔ usali kɛ: ‹?Wan yɛ n ´nyɛn i b'ɔ ´ko laka Akab kɛ ɔ wɔ Galaad mɛn nun lɔ ɔ ko kun alɛ Ramɔt lɔ nan ɔ ´wu-ɔ?› Nga waan: ‹Min-ɔn, n ´yo i sa.› Nga waan: ‹Min-ɔn, n ´yo i sa.› Yɛ wawɛ kun kpɛnnin Anannganman nyrun lɛ-ɔ. Ɔ seli Anannganman kɛ: ‹M bɔbɔ n ´ko lɛkɛ i man ɔ ´kɔ.› Anannganman usɛli kɛ: ‹?A ´yo i wafa sɛ?› I waan: ‹N ´ko yo ato wawɛ, n ´wlu famiɛn'n i wunnzue yifuɛ'm be nun, ɔ man be ´bua ato.› Yɛ Anannganman seli i kɛ: ‹Sakpa, sɛ a yo i sɔ'n, a ´nyɛn i mlɔnmlɔnmlɔn. Kɔ nan yo i sɔ.› Nian, Anannganman ɔ'a fa ato wawɛ ɔ'a wla wɔ wunnzue yifuɛ'm be kwlaa be nun. Anannganman ɔ'a gugu kɛ ɔ ´fa nyrɛnnɛn ´yi wɔ su.» Kɛ e ´ijɔwa-a, Kɛnana i wa Sedesias ɔ'a wunnge Mise wun lɔ, kpɛkuun kpaun, ɔ'a kpaci i nyrun. Ɔ usali Mise kɛ: «?Anannganman i Wawɛ b'ɔ o min nun'n, ɔ sinnin ninfan yɛ ɔ ko kannin ndɛ'n kleli wɔ-ɔ?» Mise tɛli i su kɛ: «Cɛn nga a wa wanndi ko fia ɔ sua ba'n kun i longo kpa nun'n yɛ a ´wun i wlɛ-ɔ.» Izraɛl famiɛn'n seli sran'm be nun kun kɛ: «Fa Mise wlɛ i Amɔn b'ɔ ti klɔ'n i su kpɛn nin min wa Zɔas bé sa nun. Nan se be kɛ: ‹Famiɛn'n waan: Amun `wla bian nga bisua. Amun `mɛn i kpaun kan tititi nin nzue nɔnwa lele man n fɛ i alɛ'n nun lɔ m ´bla juejuejue.› » Yɛ Mise waan: «Sɛ a sa ɔ́ sin ba juejuejue'n, wuun nán Anannganman yɛ ɔ fa ndɛ wlali mín nuan yɛ n kannin-ɔn.» Izraɛl famiɛn'n nin Zozafat b'ɔ ti Zida famiɛn'n be ɔli Galaad mɛn'n nun lɔ. Be ɔli Ramɔt klɔ'n i falɛ. Izraɛl famiɛn'n seli Zozafat kɛ: «N ´wlawla mín wun kɛ sonja ngbɛn wie sa nan y'a wɔ alɛ'n i kunlɛ'n. Ɔ liɛ'n, wla ɔ famiɛn tralɛ'n.» Yɛ famiɛn'n yoli i wun kɛ sonja ngbɛn wie sa, yɛ be ɔli-ɔ. Kannzu Siri famiɛn'n seli i kakaklolo su kpɛnngbɛn ablasan-nin-nnyɔn'm be kɛ: «Sonja nga be lɛ nyrun o, nga be lɛ-man nyrun o, nán amun sa kan be wie fi. Izraɛl famiɛn'n yɛ amun `kun i-ɔ.» Kɛ kakaklolo su kpɛnngbɛn'm be wunnin Zozafat'n, be waan: «Izraɛl famiɛn'n cɛ yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Be tili i ndɛnman kɛ be ko kun i, nan Zozafat ɔ'a kpan kɛ «Be de min o!» Kakaklolo su kpɛnngbɛn'm be wunnin kɛ nán Izraɛl famiɛn nin-ɔn, nan b'a yaci Zozafat su sulɛ. Yɛ Sirifuɛ'm be nun kun cuɛnnin i ta'n, ɔ toli i sa ngbɛn, kpɛkuun ta'n ko wɔli Izraɛl famiɛn'n i lika bɔ i wun sasalɛ like'n ɔ'a ju-man lɛ'n. Sonja sɔ'n i bɔbɔ kpa'n, ɔ si-man kɛ Izraɛl famiɛn nin-ɔn. Yɛ famiɛn'n seli i kakaklolo tinngɛfuɛ'n kɛ: «Kpɛ ɔ́ wun, fa min alɛ nun wa fite, b'a nyan min.» Le kun sɔ'n, alɛ'n yrili kpa. Ɔ man famiɛn'n kali i kakaklolo'n nun, ɔ jin nglo, ɔ o Sirifuɛ'm be ndɛnman lɛ. Sran kun yɛ ɔ suɛn i bo-ɔ, kpɛkuun nnɔsua ɔ kali nun. Kannin bɔ be boli i'n, i mmoja'n guɛli i kakaklolo'n nun. Kɛ wia'n wa tɔ'n, be kan sinnin ngblaliɛ'n nun kɛ: «Amun `sa amun sin amun klɔ'm be su! Amun `sa amun sin amun mɛn'n nun o!» Famiɛn'n i wafa ng'ɔ fa wuli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Be fɛli i ɔli Samari nan b'a sie i lɔ. Be wunnzinnin Akab i kakaklolo'n Samari fɛtɛ'n i nuan lɛ. Alua'm be tafili i mmoja'n, yɛ tekle mmla'm be wunnzinnin fɛtɛ sɔ'n nun kɛ Anannganman fa kannin'n sa. Akab i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin like ng'ɔ yoli'n kwlaa, ɔ nin sua ng'ɔ fali sui je kplannin'n, ɔ nin i klɔklɔ ng'ɔ kplannin be'n, i kwlaa ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Akab wuli, yɛ i wa Akazia sinnin i su-ɔ. Kɛ Akab yoli Izraɛl famiɛn'n, i afuɛ nnan su yɛ Aza i wa Zozafat kusu yoli Zida famiɛn-ɔn. Kɛ Zozafat ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablasan-nin-nnun. Ɔ dili famiɛn afuɛ ablaɔn-nin-nnun Zerizalɛm lɔ. Be flɛ i nin'n kɛ Aziba. Silki i wa yɛlɛ Aziba. Zozafat nantili klanman kɛ i si Aza fa nantili'n sa. Ɔ'a yi-mɛn i si i atin'n i ase. Nga bɔ Anannganman klo i'n yɛ ɔ yoli-ɔ, sanngɛ ɔ'a bubu-man sraka yiwlɛ mun, i ti man sran'm be fali nnɛn be yili tɛ mun lika sɔ'm be nun, yɛ be yrali ansans. B'a yaci-mɛn i sɔ'n i yolɛ. Zozafat nin Izraɛl famiɛn'n be trannin klanman. Zozafat i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin ninnge ng'ɔ fa yakpa yoli be'n, ɔ nin alɛ ng'ɔ kunnin be'n, i kwlakwla ti klɛwa Zida famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Yasua nga be si tekle bɔ be o lɛ kɛ ɔ fɛ i si Aza nyin su lele'n, ɔ man be jasoli i mɛn'n nun. I blɛ sɔ nun'n, famiɛn nun-man Edɔm. Prefe kun yɛ famiɛn'n fa sieli i lɔ-ɔ. Zozafat man be yoli mmeli nga be fa kɔ lika mmua-a, ɔ yo ye'n kɛ ɔ ´fa kɔ Ɔfir ko kunndɛ sika ɔkwlɛ, sanngɛ ɔ'a kwla ɔ-man. Mmeli sɔ'm be sacili Ɛzɔn-Gebɛr lɛ. Yɛ Akab i wa Akazia seli Zozafat kɛ: «Man min sufuɛ'm be ko sunman ɔ liɛ mun kɛ be fa mmeli mun kɔ lika'n!» Sanngɛ Zozafat ɔ'a kplin-man su. Zozafat wuli, be sieli i i si'm be asieliɛ'n nun i nannan David i klɔ lɔ. Yɛ i wa Zɔram sinnin i osu-ɔ. Kɛ Zozafat yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-nso su yɛ Akazia kusu yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ trannin Samari lɔ. Ɔ yoli famiɛn afuɛ nnyɔn. Sa ng'ɔ kun Anannganman ya'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Ɔ nantili tɛ kɛ i si nin i nin sa. Ɔ nantili kɛ Zeroboam b'ɔ fali Izraɛlfuɛ mun wlali sa tɛ nun'n ɔ nantili'n sa. Ɔ kotoli Baal bo, ɔ suli i. Ɔ fɔkɔli Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i anwlɛn kɛ i si fa yoli'n sa. Kɛ Akab wuli'n, Moabfuɛ'm be jasoli Izraɛlfuɛ'm bé wun. Le kun Akazia fin i nglo sua ng'ɔ o Samari lɔ'n i fenɛtri nun tɔli. Like yaya yoli i, yɛ ɔ sunmannin i sufuɛ wie'm be kɛ be ko usa Ekrɔnfuɛ'm be amuɛn'n bɔ be flɛ i Baal-Zɛbib'n kɛ like nga ɔ'a yo i yɛ'n, ɔ ´jaso. Yɛ Anannganman i anz kun wa seli Eli b'ɔ fin Tisbɛ'n kɛ: «Samari famiɛn'n i sunmanfuɛ mun be yɛ be ´ba lɛ-ɔ. Ko bu be nyrun, nan usa be kɛ: ‹?Nyanmiɛn nun-man Izraɛl wa ti yɛ amun su ko usa Baal-Zɛbib b'ɔ ti Ekrɔnfuɛ'm be amuɛn'n i sa-a?› I ti Anannganman waan be se Akazia kɛ li ng'ɔ la su lɛ'n, ɔ su fin-man su jra-man kun, ɔ ´wu.» Yɛ Eli ko kannin ndɛ nga Anannganman kan kleli i nin-ɔn. Yɛ sunmanfuɛ'm be sali bé sin famiɛn'n wun lɔ-ɔ. Ɔ usali be kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun sa amun sin-ɔn?» Be tɛli i su kɛ: «Kɛ e ´kɔ'n, sran kun nin ye yiali. Ɔ seli ye kɛ: ‹Amun `sa amun sin famiɛn b'ɔ sunmannin amun'n i sin lɔ, nan amun `se i kɛ: Anannganman waan: ?Nyanmiɛn nun-man Izraɛl wa ti yɛ a sunman sran Baal-Zɛbib b'ɔ ti Ekrɔnfuɛ'm be amuɛn'n i sin-ɔn? I ti'n, li nga a la su lɛ'n, a su fin-man su jra-man kun, a ´wu.› » Famiɛn'n usali be kɛ: «?Sran ng'ɔ nin amun yiali b'ɔ kannin ndɛ sɔ'n kleli amun'n, i wafa ti sɛ?» Be tɛli i su kɛ: «Sran sɔ'n, nyɔnngɔnmɛn ndrɛ tralɛ wlɛ i wun, kpɛkuun kplo kun ci i afiɛn.» Yɛ famiɛn'n waan: «Eli b'ɔ fin Tisbɛ nin-ɔn.» Famiɛn'n sunmannin sonja ablenun su kpɛn kun nin i sonja ablenun mun be kɛ be ko tra Eli. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Eli ti oka kun ti afiɛn. Be fuli oka sɔ'n su be ko toli i lɔ. Bé su kpɛn'n seli i kɛ: «Nyanmiɛn sran, famiɛn'n waan a fin oka'n su wa a `jra.» Eli tɛli i su kɛ: «Sɛ n ti Nyanmiɛn sran'n, wuun man sin fin nyanmiɛn su lɔ wa yra wɔ nin ɔ sonja ablenun mun.» Kpɛkuun sin fin nyanmiɛn su lɔ wa dili sonja ablenun nin bé su kpɛn'n. Famiɛn'n sunmannin sonja ablenun su kpɛn uflɛ nin i sonja ablenun mun Eli wun lɔ. Bé su kpɛn'n seli Eli kɛ: «Nyanmiɛn sran, famiɛn'n waan a fin oka'n su wa a `jra icra'n.» Eli tɛli i su kɛ: «Sɛ n ti Nyanmiɛn sran'n, wuun man sin fin nyanmiɛn su lɔ wa yra wɔ nin ɔ sonja ablenun mun.» Yɛ Nyanmiɛn i sin'n fin nyanmiɛn su jrali-ɔ, ɔ wa dili i nin i sonja ablenun mun. Akazia sunmannin sonja ablenun su kpɛn uflɛ ekun nin i sonja ablenun mun. Ɔ'a yo kpɛ nsan. Sonja ablenun su kpɛn nsan sufuɛ sɔ'n fuli oka'n su lɔ. Ɔ ko kotoli Eli i bo. Ɔ seli i aunnvuɛ su kɛ: «Nyanmiɛn sran, n ´srɛ wɔ o! Nán kun ye o! E nin min sonja ablenun mun'n, ɔ liɛ yɛlɛ ye o! Sin'n b'ɔ fin lɔ'n, ɔ dili sonja ablenun fa nnyɔn klikli mun, nin bé su kpɛn mun, i ti n ´srɛ wɔ kpa, nán kun ye o, ɔ liɛ yɛlɛ ye o.» Yɛ Anannganman i anz kun seli Eli kɛ: «A nin i be wɔ, nán srɛ kun wɔ mlɔnmlɔn.» Yɛ Eli nin i be ɔli famiɛn'n wun lɔ-ɔ. Ɔ seli famiɛn'n kɛ: «Anannganman waan: ‹Sa ti bɔ a sunmannin sran Baal-Zɛbib b'ɔ ti Ekrɔnfuɛ'm be amuɛn'n i sin'n, kɛ wienun-ɔn, Nyanmiɛn nun-man Izraɛl wa bɔ be wun i-ɔ, ɔ yo ye'n, i ti'n, li nga a la su yɛ'n, a su fin-man su jra-man kun, a ´wu.› » Akazia wuli kɛ Anannganman fa wlali Eli i nuan b'ɔ kannin'n sa. Akazia ɔ'a wu-man ba yasua, ɔ man i niaan Zɔram yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Zozafat i wa Zɔram ti Zida famiɛn ɔ'a di afuɛ nnyɔn. Akazia i wun ndɛ onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli be'n, be o Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Kɛ Anannganman man seke kun wa mannin Eli su'n, wafa ng'ɔ fa yoli'n yɛ. Le kun Eli nin Elize be fin Gilgal be su kɔ lika, kpɛkuun Eli seli Elize kɛ: «N ´srɛ wɔ, ka wa, afin Anannganman ɔ'a sunman min Betɛl.» Elize tɛli i su kɛ: «N kan Anannganman, yɛ n kan ɔ bɔbɔ ti, n su kpɔci-man wɔ mlɔnmlɔn.» Yɛ be ɔli Betɛl-ɔ. Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ nga be o Betɛl lɛ'n be wa usali Elize kɛ: «?Kɛlɛ a si kɛ Anannganman wa fa ɔ klefuɛ'n ´fu nyanmiɛn su ndɛ?» Elize tɛli be su kɛ: «Ɛɛn! N si sɔ wie, man n ti sa, nán amun kan ndɛ sɔ'n kle min kun.» Eli seli Elize ekun kɛ: «N ´srɛ wɔ, ka wa, afin Anannganman ɔ'a sunman min Zeriko.» Elize tɛli i su kɛ: «N kan Anannganman, yɛ n kan ɔ bɔbɔ ti, n su kpɔci-man wɔ mlɔnmlɔn.» Yɛ be ɔli Zeriko-ɔ. Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'm bɔ be o Zeriko lɛ'n, be wa toli Elize lɛ, be usɛli i kɛ: «?Kɛlɛ a si kɛ Anannganman wa fa ɔ klefuɛ'n ´fu nyanmiɛn su ndɛ?» Elize tɛli be su kɛ: «Ɛɛn! N si sɔ wie, man n ti sa, nán amun kan ndɛ sɔ'n kle min kun.» Eli seli Elize ekun kɛ: «N ´srɛ wɔ, ka wa, afin Anannganman ɔ'a sunman min Zurdɛn'n i nuan lɔ.» Yɛ Elize tɛli i su kɛ: «N kan Anannganman, yɛ n kan ɔ bɔbɔ ti, n su kpɔci-man wɔ mlɔnmlɔn.» Yɛ be sran nnyɔn'n be ɔli-ɔ. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be akpasua'n su sran ablenun be suli be su. Be ko jrannin kan Eli nin Elize be jrannin lɛ'n, sanngɛ be nin be be afiɛn'n ti nun. Bé nyin ta Zurdɛn'n. Eli nin Elize be ko jrannin Zurdɛn'n i nuan. Yɛ Eli fɛli i tralɛ dan'n, ɔ nyɔnnyɔnnin i nan ɔ'a fa fin nzue'n su. Yɛ nzue'n nun kpacili-ɔ, bue kun o wa, bue kun o wa. Eli nin Elize be sinnin aunnyan siɛ'n su be ja nun ɔli. Kɛ be kpɛli Zurdɛn'n, Eli seli Elize kɛ: «Like nga a klo kɛ n yo man wɔ'n, kan ka nan Anannganman ɔ'a fa min nan m'an jaso ɔ́ wun wa.» Elize tɛli i su kɛ: «N klo kɛ n ´nyan Nyanmiɛn Wawɛ ng'ɔ wo ɔ su'n i sɔ kpɛ nnyɔn.» Eli tɛli i su kɛ: «Like nga a usa'n, i nyanlɛ ti kekle, sanngɛ blɛ nga Anannganman ´fa min fu'n, sɛ a ´wun min'n, a ´nyɛn i, sanngɛ sɛ a wun-man min'n, a su nyɛn-mɛn i.» Kɛ be ´kɔ bɔ be ´koko yalɛ'n, kpɛkuun kakaklolo kun, ɔ ti sin ngunmin, ɔ nin nnɛn kpanngɔ mun, be ti sin ngunmin, be fin lɔ be wa tili be nun, kpɛkuun seke kun wa mannin Eli su ɔli nyanmiɛn su lɔ. Kɛ ɔ ´fu kɔ'n, Elize niɛnnin i, nan ɔ'a kpan kɛ: «Baba, baba! A lɛ nyrun kɛ Izraɛl mɛn'n nun kakaklolo'm be kwlaa, ɔ nin i nnɛn kpanngɔ'm be kwlaa nin be su fufuɛ'm be kwlaa be sa.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ'a wun-mɛn i kun, kpɛkuun ɔ trɛli i tralɛ'n kpacili nun nnyɔn i wla b'ɔ boli i wun'n ti. I sin ɔ kukuli Eli i tralɛ b'ɔ yili i ase'n. Ɔ sɛli i sin Zurdɛn'n su lɔ. Kɛ ɔ juli lɛ'n, ɔ jrannin i nuan lɛ. Yɛ ɔ fali Eli i tralɛ ng'ɔ yili i ase'n finnin nzue'n su. I waan: «?Anannganman b'ɔ ti Eli i Nyanmiɛn'n wo nin?» Kɛ ɔ fali tralɛ'n finnin nzue'n su'n, kpɛkuun nzue'n nun kpacili bue nnyɔn wie, bue kun o wa, bue kun o wa. Yɛ Elize sinnin-ɔn. Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ nga be o Zeriko lɔ'n, be o mmua lɔ be wunnin like nga Elize yoli'n. Be seli be afiɛn kɛ: «Eli i wawɛ'n wo Elize su.» Be ko kpɛli i atin, be koto utuli be nyin ase i nyrun lɛ. Yɛ be seli i kɛ: «Nian, e nun sran ablenun be o wa, be ti yakpa kpa, man e se be nan be ko kunndɛ ɔ klefuɛ'n, atrɛkpa-a, Anannganman i Wawɛ'n fɛli i ko jrɛli i oka wie su, annzɛ kongo wie nun yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Ɔ tɛli be su kɛ: «Nán amun sunman be.» Sanngɛ be srɛli i lele, be jrannin su kpa, ɔ man ɔ kplinnin su. Ɔ seli be kɛ: «Man be wɔ.» Yɛ be sunmannin be sran ablenun sɔ mun-ɔn. Be kunndɛli Eli cɛn nsan, b'a wun-mɛn i. Yɛ be sali be sin-ɔn. Be wa toli Elize. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ tɛ o Zeriko lɛ. Ɔ seli be kɛ: «?M'an se-man amun kɛ nán amun wɔ?» Zeriko lɛfuɛ'm be seli Elize kɛ: «Nannan, nian, e klɔ'n i takawlɛ'n ti kpa, sanngɛ nzue'n ti-man kpa, asiɛ'n kusu yo-man like ye.» Elize seli be kɛ: «Amun `blɛ min talie uflɛ kun, amun `gua nun njin kan.» Yɛ be fa blɛli i-ɔ. Elize ɔli kan nzue'n i ti'n wo lɛ'n. Ɔ fali njin'n guɛli i nzue'n nun, nan ɔ'a se kɛ: «Anannganman waan: ‹M'an yo nzue nga kpa. Siɛn'n, ɔ su kun-man sran fi annzɛ nnɛn fi kun, yɛ ɔ su tannin-man asiɛ'n kɛ nán ɔ yo ninnge'm be ye kun.› » Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Elize i ndɛ b'ɔ kannin'n ti'n, nzue sɔ'n yoli kpa lele ndɛ. Elize fɛ i Zeriko ɔli Betɛl. Kɛ ɔ ´kɔ'n, gbanflɛn kanngan wie'm be fin klɔ'n nun fiteli, kpɛkuun be srili i. Be seli i kɛ: «Ti kpawa, kɔ! Ti kpawa, kɔ!» Ɔ kpɛli i nyin niannin be, nan ɔ'a fa Anannganman i dunman'n ɔ'a bo be sannzan, kpɛkuun nnɛn sroesroe bɔ be flɛ be urs'n, be nun nnyɔn be fin bo'n nun lɔ fiteli, be wa titili ba kanngan sɔ'm be nun ablanan-nin-nnyɔn be nun. Kɛ ɔ fɛ i lika sɔ'n nun lɛ'n, ɔ ɔli Karmɛl oka'n su lɔ, kpɛkuun ɔ sɛli i sin ɔli Samari. Kɛ Zozafat yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-mɔcuɛ su yɛ Akab i wa Zɔram kusu yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ dili famiɛn Samari lɔ afuɛ blu-nin-nnyɔn. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n, sanngɛ i liɛ'n yoli sɔsɔ trali i si nin i nin be liɛ'n, afin ɔ tuli yɛbuɛ nga i si tɛkɛli i amuɛn nga be flɛ i Baal'n i dunman nun'n i bo, sanngɛ sa tɛ kunngba nga Nɛbat i wa Zeroboam yoli'n, bɔ man Izraɛlfuɛ'm be fɔnnin'n, ɔ yoli wie, ɔ'a yaci-man. Mesa b'ɔ ti Moab famiɛn'n, ɔ ta bua kpanngban. Afuɛ nuan kwlaa ɔ su lapo man Izraɛl famiɛn'n. Bua ba akpi-akpi ya (100.000), ɔ nin bua nene akpi-akpi ya (100.000), ɔ nin bé wun ndrɛ'n yɛ ɔ fa man afuɛ kwlakwla-a. Kɛ Akab wuli'n, Moab famiɛn sɔ'n wa jasoli Izraɛl famiɛn'n wun. Famiɛn Zɔram jasoli Samari lɔ, ɔ ko kali Izraɛlfuɛ'm be kwlaa, ɔ sili be nuan. I sin ɔ sunmannin sran Zozafat b'ɔ ti Zida famiɛn'n i sin. I waan be se i kɛ: «Moab famiɛn'n ɔ'a jaso mín wun, nan i ti bla wa uka min man e nin i e kun.» Zozafat tɛli i su kɛ: «E nin wɔ e ti kun, min nvle nin ɔ nvle'n be kpaci-man, ɔ nnɛn kpanngɔ nin min liɛ'm be ti kun, nan i ti n tili.» Yɛ Zozafat usali kɛ: «?Ninfan yɛ e ´sin-ɔn?» Zɔram man be tɛli i su kɛ: «E ´sin Edɔm aawlɛ flɛnnɛn'n i atin'n su lɔ.» Yɛ Izraɛl famiɛn'n nin Zida famiɛn'n, ɔ nin Edɔm famiɛn'n be ɔli-ɔ. Be nantili cɛn nso, kpɛkuun nzue nga alɛ kunfuɛ mun, nin nnɛn nga be nin be kɔ'n be ko nɔn'n yɛ ɔ'a wie yɛ. Izraɛl famiɛn'n waan: «Cuekee! ?Nan Anannganman flɛli e famiɛn nsan nga kɛ ɔ ´fa e wla Moabfuɛ'm bé sa nun?» Yɛ Zozafat usali kɛ: «?Anannganman i nuan ijɔfuɛ fi nun-man wa b'ɔ ´wun Anannganman wun ´man ye-ɔ?» Izraɛl famiɛn'n i sonja'm bé su kpɛn'n kun waan: «Safat i wa Elize bɔ laa ɔ gua Eli sa su nzue'n wo wa.» Zozafat waan: «Ɛn-ɛɛn! Bian sɔ'n kwla kan Nyanmiɛn i nuan ndɛ'n kle ye.» Yɛ Izraɛl famiɛn'n nin Zozafat, ɔ nin Edɔm famiɛn'n be ɔli Elize wun wunlɛ-ɔ. Elize seli Izraɛl famiɛn'n kɛ: «?Nguɛ yɛ a bɛli i yolɛ mín wun wa-a? Kɔ ko wun ɔ si nin ɔ nin be kɔmiɛn difuɛ'm bé wun.» Izraɛl famiɛn'n waan: «Cɛcɛ! Anannganman'n yɛ ɔ flɛli famiɛn nsan nga kɛ ɔ ´yi be ´wla Moabfuɛ'm bé sa nun-ɔn.» Elize waan: «N kan Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n. N ti i sufuɛ. Sɛ mín nyin yi-man Zozafat b'ɔ ti Zida famiɛn'n, wuun n su nian-man wɔ bɔ ngbɛn nan se kɛ n ´bua wɔ wie. Amun `fa jru bofuɛ kun blɛ min.» Kɛ jru bofuɛ'n bali'n b'ɔ ´kan ngowa'n, yɛ Anannganman i Wawɛ'n jrali Elize su-ɔ. Nan ɔ'a se kɛ: «Anannganman waan: ‹Amun `kpɛ kunman kpanngban kongo nga nun! Amun su wun-man kɛ aunngban su fita, yɛ amun su wun-man kɛ nzue su tɔ, sanngɛ nzue ´yi kongo nga. Amun nin amun nnɛn'm be ´nyan nzue be nɔn.› » Elize kan guali su ekun kɛ: «Ng'ɔ o lɛ'n ti-man like fi Anannganman nyrun. Ɔ wa yi Moabfuɛ mun ´wla amún sa nun. Amun ´kwla klɔ nga be sisili bé wun'n, ɔ nin klɔ nga be lɛ nyrun'n be nun sran'm be ngba. Amun `kpɛ waka kpakpa nga be di bé su mma'm be kwlaa bé bo. Amun `tannin nzue ti'm be ngba. Amun `isa yɛbuɛ guɛ i be fie kpakpa'm be nun amun `saci be.» Nglɛmun'n, kɛ dɔ nga be yi sraka'n su'n juli'n, be ´nian-an, nzue yɛ ɔ fin Edɔm mɛn'n nun lɔ yɛ ɔ ´sonji ba yɛ. Nzue'n jranjrannin lika'n nun sa gbanngouun. Kɛ Moabfuɛ'm be tili i kɛ famiɛn nsan'm be su ba kɛ be nin be be wa kun'n, be yiali sran yasua nga b'a ju alɛ kunlɛ'n be kwlaa, yɛ be ko jrannin awɛ'n su-ɔ. Be jasoli nglɛmun ndɛ kpa'n, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun wia'n ɔ'a jaso, ɔ bo nzue'n su. Moabfuɛ'm be wunnin nzue'n, ɔ ti ɔkwlɛ kɛ mmoja sa. Be waan: «Mmoja-a! Famiɛn mun be nin sran mun b'a bu nun b'a kun. Mbukɛ nun-man nun! Moabfuɛ mun, amun man e ko fɛn bé bo ninnge'n!» Kɛ be bali bɔ be juli Izraɛlfuɛ'm be nanmue'n wun lɛ'n, Izraɛlfuɛ'm be jasoli, be tɔli be su, bé sa tili be kpa. Moabfuɛ'm be wanndili bé bo. Izraɛlfuɛ'm be ko wluli Moabfuɛ'm be mɛn'n nun, nan b'a kun be. Be sacili klɔ mun. Be kwlakwla be fali yɛbuɛ fa guali fie kpakpa'm be kwlaa be su, ɔ man yɛbuɛ'n truli fie'm be nun sɔ trutrɛɛ. Be tanninnin nzue ti'm be ngba. Be kpɛli waka kpakpa nga be di be su mma'm be kwlaa bé bo. Klɔ kunngba nga i talɛ'm be kali lɛ'n yɛlɛ Kir-Erɛs, sanngɛ kpafloko tofuɛ'm be sin yiɛli i nan b'a bubu i. Klɔ sɔ'n, yɛbuɛ ngunmin yɛ ɔ kali su-ɔ. Moab famiɛn'n wunnin kɛ alɛ'n ɔ'a yo kekle ɔ'a mɛn i. Ɔ fali tokofi nun trafuɛ ya nso. I waan ɔ ´kunndɛ atin nan ɔ ´wunnge Edɔm famiɛn'n wun lɔ, sanngɛ ɔ'a yo-man ye. Yɛ ɔ fɛli i wa yasua klikli'n b'ɔ ti i aja difuɛ'n, ɔ fa yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli nin-ɔn. Klɔ'n i wun talɛ'n i ti su nglo yɛ ɔ yili tɛ sɔ nin-ɔn. Izraɛlfuɛ'm be fali ya dan kpa, nan b'a jaso be nanmue'n nun b'a ɔ bé mɛn'n nun. Le kun Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'm be nun kun i angboti'n ko sun kleli Elize. I waan: «A si kɛ mín wun'n suli Anannganman kpa, yɛ ndɛ ɔ nun-man nun kun. Kpɛkuun sran nga e fali like i sa nun'n, ɔ'a ba mín mma'm be falɛ. I waan ɔ ´fa be ko yo i kanga mun.» Elize usɛli i kɛ: «?Nguɛ like yɛ a klo kɛ n yo m man wɔ-ɔ, yɛ nguɛ yɛ a lɛ i awlo lɔ-ɔ?» Bla'n tɛli i su kɛ: «N lɛ-man like fi. N like kunngba bɔ n lɛ i awlo lɔ'n yɛlɛ ngo sɛ kun.» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Kɔ, ko srɛ sɛ sran nga be mantan wɔ lɛ'n bé sa nun, srɛ sɛ nga like fi nun-man be nun'n, srɛ i kaka. Kɛ a ju wɔ awlo lɔ'n, a nin ɔ mma mun amun `wlu sua lɔ, nan amun `nyin amun su anuan. Kpɛkuun fa ngo'n guɛ i sɛ'm be kwlaa be nun. Ng'ɔ yi'n fa sie i ngunmin, ng'ɔ yi'n fa sie i ngunmin.» Yɛ bla'n ɔli-ɔ. Kɛ ɔ juli i awlo lɔ'n, ɔ nin i mma'm be wluli sua lɔ, nan b'a nyin be su anuan. Kɛ ba'm be ´fa sɛ'n be ´blɛ i'n, wuun ɔ ´gua nun ngo'n, kɛ be ´fa blɛ i'n, wuun ɔ ´gua nun ngo'n. I kasiɛn su'n, ɔ seli i wa'n kun kɛ: «Fa sɛ'n kun ekun bla.» Ba'n tɛli i su kɛ: «Sɛ'n ɔ'a wie.» Kpɛkuun kpe, yɛ ngo'n yacili gualɛ-ɔ. Nan bla'n ɔ'a ko kan sa ng'ɔ juli'n ɔ'a kle Nyanmiɛn i sran'n. Nyanmiɛn i sran'n seli i kɛ: «Kɔ, ko yo ngo'n i atɛ. Fɛ i sika'n tannin kalɛ b'ɔ wo ɔ su'n, nan a nin ɔ mma mun amun `fa sika i onga'n amun `fa to like be di.» Le kun Elize su sin Sinɛm, nan bla anyanbeunfuɛ kun ɔ'a flɛ i, ɔ srɛli i kɛ ɔ wa di like. Kɛ ɔ fin lɛ'n, cɛn kwlaa ng'ɔ sin lɛ'n, ɔ wlu awlo sɔ'n nun lɔ ko di like. Bla sɔ'n seli i wun'n kɛ: «Nian, bian ng'ɔ ba ye awlo wa titi lɛ'n, n wun i jrɛin kɛ ɔ ti Nyanmiɛn sran. I ti man e yo sua ba kaan kun sua'n i ti su nglo lɔ, e `fa li kun, nin tabli kun, nin bia kun, ɔ nin kannin kun e sie nun, nan sɛ ɔ ba'n, ɔ la nun.» Le kun Elize bali Sinɛm lɛ, nan ɔ'a fu nglo sua'n nun lɔ ɔ'a ko la. Yɛ ɔ seli i sufuɛ Geazi kɛ: «Se Sinɛm bla'n kɛ ɔ bla.» Yɛ Geazi ko flɛli i yɛ ɔ bali-ɔ. Elize seli Geazi kɛ ɔ se bla'n kɛ: «Kɛ a ko yo e ye'n yɛ w'a yo-ɔ, i ti like nga a klo kɛ e yo e man wɔ'n, kan. ?A klo kɛ e usa like wie famiɛn'n annzɛ alɛ su kpɛn'm bé sa nun e man wɔ?» I waan: «Cɛcɛ, n wo min nvlefuɛ'm be afiɛn, like fi mian-man min.» Elize usali Geazi kɛ: «?Kɛ nguɛ sa yɛ e ´yo e mɛn i-ɔ?» Geazi tɛli i su kɛ: «Ɔ lɛ-man ba, i wun kusu ɔ'a yo kpɛnngbɛn.» Yɛ Elize seli i kɛ: «Se i kɛ ɔ bla.» Geazi flɛli i, ɔ bali wa jrannin anuan'n nun lɛ. Yɛ Elize seli i kɛ: «Afuɛ ng'ɔ ´ba lɛ'n, blɛ kunngba nga nun'n, a ´ju ba yasua.» Bla'n waan: «Aa! Min min, a ti Nyanmiɛn sran, nán laka min.» Ndɛ nga Elize kannin'n kpɛnnin su. Kɛ i afuɛ nuan yiali'n, bla sɔ'n wunnzɛli ɔ wuli ba blɛ kunngba sɔ'n nun. Ba'n nyinnin. Le kun i si nin ble kpɛfuɛ'm be o fie su lɔ, ɔ ko toli be lɔ, kpɛkuun i waan: «Baba! Min ti o! Min ti'n yo min ya!» I si seli i sufuɛ'n kun kɛ: «Fɛ i kɔ i nin sin.» Yɛ ɔ fɛ i ko mɛnnin i nin-ɔn. Ba'n lali i nin ja su lele midi, kpɛkuun ɔ wuli. Bla'n fali ba'n ko lɛli i Nyanmiɛn sran'n i li'n su, kpɛkuun ɔ fiteli, ɔ nyinnin anuan'n ba'n i su. I sin ɔ flɛli i wun yɛ ɔ seli i kɛ: «Man gbanflɛn'm be nun kun fa aflunmun bla'n kun blɛ min. N ´ko wun Nyanmiɛn sran'n i wun ndɛndɛ m ´ba.» Bian'n usɛli i kɛ: «?Nguɛ sa ti yɛ a kɔ i wun wunlɛ ndɛkɛn-ɔn? Ndɛ ti-man anglo le kun annzɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn.» Bla'n tɛli i su kɛ: «Nán sa su-ɔ!» Ɔ man be tanndannin aflunmun'n yɛ ɔ seli gbanflɛn'n kɛ: «E `wɔ. Kɛ e ´kɔ'n, sɛ m'an se-man wɔ kɛ a jran'n, nán jran.» Ɔ ɔli, ɔ ko toli Nyanmiɛn sran'n Karmɛl oka'n su lɔ. Kɛ Nyanmiɛn sran'n wunnin bla'n mmua lɔ'n, ɔ seli i gbanflɛn Geazi kɛ: «Nian, Sinɛm bla'n yɛ ɔ ´ba lɛ-ɔ! Wanndi ko kpɛ i atin, nan usɛ i kɛ: ‹?Ɔ wun ti kpa? ?Ɔ wun'n nin wɔ́ wa'n bé wun ti be kpa?› » Bla'n tɛli i su kɛ: «Ɛɛn! E wun ti kpa.» Kɛ ɔ juli Nyanmiɛn sran'n wun lɔ oka'n su lɔ'n, ɔ trɛli i ja'n. Geazi waan wuun ɔ ´ko su i bo, nan Elize ɔ'a se i kɛ: «Yaci i nun, i wla a bo i wun dan. Sanngɛ Anannganman ɔ'a yi-man sa nga ti yɛ i wla a bo i wun'n i nglo ɔ'a kle-man min. Ɔ fa fiali mín wun.» Bla'n waan: «?Min min bian, kɛ n wo lɛ'n, n usali ba ɔ́ sa nun? ?M'an se-man wɔ kɛ nán a laka min?» Elize seli Geazi kɛ: «Ci ɔ cisu'n, nan fa min kpɔnman'n tra nun nan kɔ. Sɛ a to sran wie atin nun'n, nán yo i like. Sɛ sran wie yo wɔ like'n, nán tɛ i su. Sɛ a ju lɔ'n, fa min kpɔnman'n sie bakan'n i nyrun lika'n su.» Ba'n i nin'n waan: «N kan Anannganman, yɛ n kan ɔ bɔbɔ ti, sɛ a ´wun kɛ n ´kɔ'n, san ɔ́ ja min ja.» Yɛ Elize nin i be ɔli-ɔ. Geazi dunnin mmua be nyrun, ɔ ko fali kpɔnman'n sieli i bakan'n i nyrun lika'n su, sanngɛ ɔ'a ti-man kɛ ba'n su kpan bɔ kaan sa annzɛ ɔ su keje i wun bɔ kan. Ɔ sɛli i sin, nan ɔ nin Elize b'a kɔ yia. Ɔ seli i kɛ: «Ba'n ɔ'a jaso-man.» Kɛ Elize juli awlo lɔ'n, ɔ ´wun ba nin-ɔn, ɔ'a wu, ɔ lɛ i bɛ'n su. Yɛ ɔ wluli sua ba'n nun lɔ-ɔ, ɔ nyinnin be nnyɔn'n bé su anuan, nan ɔ'a srɛ Anannganman'n. I sin, ɔ fuli li'n su, ɔ ko lali ba'n su, ɔ fɛli i nuan'n sieli ba'n i nuan liɛ'n su. Ɔ fɛli i nyinma'n sieli i nyinma liɛ'm be su. Yɛ ɔ fɛli i sa mun sieli i sa liɛ'm be su. Kɛ ɔ la ba'n su lɛ'n, kpɛkuun ba'n i wunnɛn'n loli fɛfɛfɛ. Elize jasoli ba'n su. Ɔ wlan-wlannin sua'n nun, ɔ nanti kɔ, ɔ nanti ba. Ɔ nanti kɔ, ɔ nanti ba, kpɛkuun ɔ ko lali ba'n su ekun. Nan ba'n ɔ'a kpɛ bɛ kpɛ nso, kpɛkuun ɔ tikeli i nyinma'n. Elize flɛli Geazi, ɔ seli i kɛ: «Se Sinɛm bla'n kɛ ɔ bla!» Geazi flɛli i nan ɔ'a ba. Elize seli i kɛ: «Bla wa fa ɔ́ wa'n.» Ɔ bali, ɔ wa trali Elize i ja'n, ɔ koto utuli i nyin ase. Ɔ fɛli i wa'n, nan ɔ'a fite. Elize sɛli i sin Gilgal, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun awe'n ɔ'a kpɛn mɛn'n nun. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be bali i wun lɛ, yɛ ɔ seli i gbanflɛn'n kɛ: «Jin sɛ dan'n sin'n su nan tɔn tro man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun.» Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be nun kun ɔli blo lɔ, ɔ ɔli nnya titilɛ. Ɔ ko wunnin blo vinyi waka wie, nan ɔ'a ti sɔkɔ ng'ɔ bua vinyi sɔ'n su'n i mma'n wie. Waka mma sɔ'n, ɔ fa guɛli i tralɛ'n i pɔsu'n nun, ɔ yili i pɔsu'n piɛ. Yɛ ɔ bali klɔ-ɔ. Ɔ kpɛkpɛli sɔkɔ'n nun fa guali sɛ nga tro'n wo nun'n nun, sanngɛ be wie fi si-mɛn i sɔ like liɛ ng'ɔ ko titili'n. Kɛ bé nuan kannin tro sɔ'n cɛ'n, wuun be o kpanlɛ, be waan: «Nyanmiɛn sran, kannzu duwlɛ-ɔ!» Sakpa kusu, be di-ɔ, ɔ di-man. Yɛ Elize waan: «Amun `blɛ min ble sanmlɛn.» Be fa blɛli i. Yɛ ɔ fali wie guɛli i tro'n nun-ɔn. Ɔ seli i sufuɛ'n kɛ: «Sasa tro'n man be man be nɔn.» Like tɛ ng'ɔ o sɛ'n nun'n, bɔ i ti yɛ be di-ɔ, ɔ di-man'n, ɔ tuli nun. Le kun bian kun fin Baal-Salisa bali. Ɔ blɛli Nyanmiɛn sran'n i ɔrz kpaun ablaɔn, be fali ɔrz sanmlɛn uflɛ-uflɛ yɛ be fa yoli-ɔ. Ɔ fali ble nga b'a kpɛ i uflɛ'n i mma bajɛ kun ekun ukali su bali. Elize seli i sufuɛ'n kɛ ɔ cɛ nun man sran bɔ be o lɛ mun. I sufuɛ'n usɛli i kɛ: «?Like kɛ nga sa'n, n ´yo sɛ yɛ n ´cɛcɛ nun m ´man sran ya b'ɔ ´yo ye-ɔ?» Elize waan: «Cɛcɛ nun fa man be kwlaa man be di, afin Anannganman waan be wa di yɛ i wie ´ka.» Nan i sufuɛ'n ɔ'a fa man be. Be dili, i wie kali kɛ Anannganman kannin'n sa. Naaman b'ɔ ti Siri lɔ famiɛn'n i sonja'm be su kpɛn'n, i wun yo i min'n i fɛ kpa, yɛ ɔ lɛ nyrun i sa nun, yɛlɛ kɛ i yɛ man Anannganman deli Sirifuɛ mun-ɔn. Sanngɛ sran dan sɔ'n b'ɔ ti safunyrɛn'n, ɔ ti kokowefuɛ. Kɛ Siri sonja'm be nin Izraɛlfuɛ'm be ko kunnin alɛ bɔ be ´ba'n, be trali Izraɛl lɔ talua kaan kun i lomuɛn be nin i bali. Naaman i yi'n fɛli i yoli i talua. Ɔ seli i min bla'n kɛ: «Sɛ ɔ ti kɛ min min bian'n ɔ o Samari lɔ Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ i wun lɔ'n, wuun ɔ ´yo man i kokowe'n ´wie.» Ndɛ nga talua kan'n b'ɔ fin Izraɛl'n kannin'n, Naaman ko kan kleli famiɛn'n. Siri famiɛn'n seli i kɛ: «Kɔ Samari, m ´man wɔ fluwa a ´ko fa man lɔ famiɛn'n.» Yɛ Naaman ɔli-ɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, ɔ fali jɛtɛ ufue kilo ya nsan, nin sika ɔkwlɛ kilo ablesiɛn, ɔ nin bé wun kacilɛ tralɛ blu. Ɔ fali fluwa'n ko mannin Izraɛl famiɛn'n. Siri famiɛn'n klɛli nun kɛ: «Sɛ a kanngan fluwa nga nun'n, a wa wun sa nga ti yɛ n fa Naaman b'ɔ ti min sufuɛ'n m blɛli wɔ'n. Min waan a yo man i kokowe'n wie.» Blɛ bɔ Izraɛl famiɛn'n kanngannin fluwa'n nun cɛ'n, ɔ titili i wun tralɛ'm be nun. Yɛ i waan: «?Nyanmiɛn yɛlɛ min bɔ n yo man sran wu annzɛ ɔ nyan nguan-an, bɔ i ti yɛ ɔ se min kɛ n yo man i sran'n i kokowe'n wie-ɔ? Amun `nian, utre bɔ cɛ yɛ ɔ su fa wla min sin lɛ-ɔ.» Kɛ Elize b'ɔ ti Nyanmiɛn i sran'n tili i kɛ Izraɛl famiɛn'n ɔ'a titi i wun tralɛ'm be nun'n, ɔ sunmannin sran kɛ ɔ ko se i kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a titili ɔ́ wun tralɛ'm be nun-ɔn? Se i man ɔ bla ń sin. Ɔ wa wun i kɛ Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ kun wo Izraɛl mɛn'n nun wa sakpa.» Naaman fɛli i kakaklolo'n, ɔ nin i nnɛn kpanngɔ mun, nan ɔ'a ba. Ɔ wa jrannin Elize i sua'n i anuan'n nun. Elize yili sran kɛ ɔ ko se i kɛ: «Ko wunnzin Zurdɛn'n nun kpɛ nso, yɛ a ´yo juejue, kpɛkuun a ´yo saun.» Naaman fali ya kpa, ɔ su kɔ, ɔ ijɔli kpa. I waan: «Kɛ m ´ba'n, n bu i kɛ Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n ´fite ba min wun wa, nan ɔ ´bo Anannganman i Nyanmiɛn'n i dunman, nan ɔ ´fɛ i sa ´sie n tukpacɛ'n su, yɛ ɔ ´yo man kokowe'n ´wie. ?I kpa'n, nzue ba nga be o Damas lɔ'n, Abana'n, ɔ nin Parpar'n, be ti-man kpa tra-man nzue ba nga be o Izraɛl mɛn'n nun wa'n be kwlaa? N kwla wunnzin-man nzue sɔ'm be nun nan n yo-man juejue?» Ɔ fali ya kpa. Ɔ su sɛ i sin kɔ. Yɛ i sran'm be wunngeli i wun lɔ-ɔ. Be seli i kɛ: «?Nannan, sɛ like kekle wie yɛ Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n waan a yo'n, a su yo-man? I sɔ'n ti, like ng'ɔ seli wɔ kɛ a yo'n, mian ɔ nyin yo. Ɔ ti bɔ like saa kaan sa, i waan a ko wlu nzue'n nun, nan a yo saun.» Naaman ɔli Zurdɛn'n su lɔ, ɔ jrali nun kpɛ nso ɔ wunnzinnin kɛ Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n seli i kɛ ɔ yo'n sa. Yɛ i wunnɛn'n yoli weiin, ɔ kacili kɛ bakan wunnɛn sa. Naaman nin i sran nga be bali'n be sali bé sin Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n wun lɔ. Kɛ be juli lɔ'n, Naaman ko jrɛnnin i nyrun lɛ, nan ɔ'a se i kɛ: «Siɛn'n, m'an wun i wlɛ kɛ asiɛ wunmuan'n su'n, Nyanmiɛn fi nun-man lɛ san Izraɛl wa yɛ Nyanmiɛn wo-ɔ. I sɔ'n ti, n nin like kan bali kɛ n ´fa man wɔ, yɛ ɔ o yɛ'n. N ´srɛ wɔ, sɔ nun.» Elize tɛli i su kɛ: «N kan Anannganman bɔ n su i'n i ti! N su sɔ-man nun.» Naaman jrannin su kpa kɛ ɔ `fa, sanngɛ ɔ'a sɔ-man nun. Kpɛkuun Naaman seli i kɛ: «Sɛ ɔ waan a fa-man'n, sanngɛ kplin su man n fa wa fa'n wie. N ´fa nga milɛ nnyɔn be kwla sua'n n ´fa kɔ, afin tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin tɛ uflɛ bɔbɔ, n klo-man kɛ n yi wie fi m man amuɛn mun kun. San Anannganman yɛ n ´yi mɛn i-ɔ. N ´srɛ Anannganman kɛ ɔ yaci sa kun cɛ min. Sa sɔ'n yɛlɛ kɛ, kɛ min min'n wlu i amuɛn bɔ be flɛ i Rimɔn'n i sua'n nun b'ɔ ´koto'n, n kusu n koto wie, afin ɔ kisa min sa'n su. Sɛ n ko koto Rimɔn i sua'n nun sɔ'n, man Anannganman yaci cɛ min.» Elize seli i kɛ: «Kɔ, man ɔ wun jɔ wɔ!» Yɛ ɔ ɔli-ɔ. Naaman ɔ'a ɔ ɔ'a ju i nyrun bɔ kpa. Kpɛkuun Geazi b'ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ Elize i gbanflɛn'n seli i klun lɔ kɛ: «Kpaa, min min'n ɔ'a yaci Naaman b'ɔ ti Sirifuɛ'n i nun ɔ'a ɔ. Ɔ'a sɔ-man like ng'ɔ fa bali kɛ ɔ ´fa man'n nun. N kan Anannganman ti! N ´wanndi n ´su i su, nan n ´se i kɛ ɔ man min like.» Yɛ Geazi wanndi suli Naaman su-ɔ. Kɛ Naaman wunnin kɛ ɔ wanndi su i su'n, ɔ fin i kakaklolo'n nun jrali. Ɔ ɔli i atin kpalɛ. Yɛ ɔ usɛli i kɛ: «?Nguɛ sa kan-an?» Yɛ Geazi tɛli i su kɛ: «Sa fi! Min min'n yɛ ɔ sunmannin min-ɔn. I waan n wa se wɔ kɛ Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'm bé nun sran nnyɔn be fin Efraim oka'n su lɔ b'a ju i wun lɛ icra'n. I ti i waan n wa to wɔ, nan n srɛ wɔ kɛ a mɛn i jɛtɛ ufue kilo ablasan, ɔ nin bé wun kacilɛ tralɛ nnyɔn, nan ɔ `fa man be.» Naaman seli i kɛ: «M ´man jɛtɛ ufue kilo ablesiɛn. Kplin su nan fa.» Naaman jrannin su kpa kɛ ɔ `fa. Ɔ man ɔ fali jɛtɛ ufue kilo ablesiɛn'n, ɔ wlɛli i bajɛ nnyɔn nun fa mɛnnin i. Ɔ fali tralɛ bɔ be fa kaci bé wun'n sɔ nnyɔn mɛnnin i ekun. Ɔ fali ninnge sɔ mun mɛnnin i sufuɛ nnyɔn kɛ be fa ko sunmɛn i. Be sua dunnin mmua Geazi nyrun be ɔli. Kɛ be juli kpɔlɛ'n su'n, Geazi fali ninnge'n ko sieli i bɔbɔ sua lɔ. Nan ɔ man sran sɔ'n b'a sa be sin. Yɛ Geazi ɔli i min'n i wun lɔ-ɔ. Elize usɛli i kɛ: «?Geazi, a fin nin?» Ɔ tɛli i su kɛ: «Min min, m'an ɔ-man lika fi!» Elize seli i kɛ: «?Kɛ bian'n ´fin i kakaklolo'n nun ´jra, b'ɔ ´ko kpa wɔ atin'n, be waan min wawɛ'n nun-man lɔ? ?Tralɛ'n i falɛ wafa nga a ko fɛli i lɛ'n, i su-ɔ? Yɛ sika nga a ´fa to olivie fie, nin vinyi fie, nin bua, nin nannin, nin kanga yasua, ɔ nin kanga mmla mun'n, i falɛ wafa nga a ko fɛli i lɛ'n, ɔ ti kpa? Nian, Naaman i kokowe'n, ɔ ´yo wɔ nin wɔ osu'n nunfuɛ mun, yɛ ɔ ´ka amún wun sɔ tititi.» Yɛ Geazi fiteli-ɔ. Kɛ ɔ fɛ i Elize wun lɛ b'ɔ ´kɔ'n, kokowe'n ɔ'a yo i. I wunnɛn'n yoli ufue fuaii. Le kun Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'm be seli Elize kɛ: «Lika nga e nin wɔ e o nun yɛ'n, ɔ ti fii. Man e wɔ Zurdɛn'n nuan lɔ. Sɛ e ju lɔ'n, sran kun `kpɛ waka kun, sran kun `kpɛ waka kun. Kpɛkuun e ´fa kplan anyia lika uflɛ.» Elize tɛli be su kɛ: «Amun `wɔ.» Yɛ be nun kun waan: «Min min bian, yaci, a nin ye wɔ.» Elize waan: «Yoo! N tili.» Yɛ Elize nin be ɔli-ɔ. Kɛ be juli Zurdɛn'n nuan lɔ'n, be kpɛli anyia sua'n i kplanlɛ waka'n. Kɛ be nun kun ´kpɛ i waka liɛ'n, kpɛkuun i kpɛliɛ ba'n ɔ'a tɔ nzue'n nun. Yɛ ɔ kpannin-ɔn. I waan: «M'an wu o min min! N ko srɛli!» Nyanmiɛn i sran'n usɛli i kɛ: «?Ninfan yɛ ɔ tɔli-ɔ?» Yɛ ɔ kleli i lika nin-ɔn. Elize kpɛli waka sin kun. Ɔ fa to yili i lika sɔ'n nun lɛ. Kpɛkuun yɛ kpɛliɛ ba'n tu fiteli su-ɔ. Yɛ Elize seli i kɛ: «Yi.» Yɛ ɔ tinngɛli i sa fali-ɔ. Alɛ tɔli Sirifuɛ mun nin Izraɛlfuɛ'm be afiɛn. Sirifuɛ'm be famiɛn'n wunnin i alɛ kunfuɛ'm bé su kpɛn mun bé wun. Ɔ kleli be lika ng'ɔ nin i alɛ kunfuɛ'm be `bo be nanmue'n. Elize man be seli Izraɛl famiɛn'n kɛ nán ɔ sin lika ng'ɔ ´kle i'n nun, afin lɛ yɛ Sirifuɛ be wo-ɔ. Izraɛl famiɛn'n sunmannin sran kɛ be ko sa lika sɔ'n nun lɛ be nian. Nán kpalɛ kun annzɛ kpalɛ nnyɔn yɛ Elize seli famiɛn'n sɔ-ɔ. Ɔ seli i sɔ kpalɛ sunman yɛ kɛ ɔ ´yo sɔ'n kusu'n ɔ buɛbuɛ i wun. Ɔ man Sirifuɛ'm be famiɛn'n i akunndan sanngannin. Ɔ yiɛli i sonja'm bé su kpɛn mun. Ɔ seli be kɛ: «Amun `kle min e nun wa sran ng'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n i sran'n.» I sonja su kpɛn'n kun waan: «Nannan, i sɔ sran nun-man ye afiɛn wa. Elize b'ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n b'ɔ o Izraɛl'n yɛ ɔ yo i sɔ sa nin-ɔn. Ndɛ kwlaa nga a kɛn i ɔ́ sua ba'n nun lɔ kan a la lɔ'n, ɔ kan kle Izraɛl famiɛn'n.» Famiɛn'n seli be kɛ: «Amun `ko nian kan ɔ wo'n nan be `ko trɛ i.» Be wa seli i kɛ ɔ o Dotan. Yɛ ɔ man sonja kpanngban kpa be ɔli lɔ. Kɛ be ´kɔ'n, be fali nnɛn kpanngɔ mun ɔ nin kakaklolo mun. Be juli lɔ kɔnguɛ. Kpɛkuun be jranjrannin klɔ'n sin sɛsɛsɛ sin yiali nun. Nglɛmun ndɛ kpa'n, kɛ Nyanmiɛn i sran'n i sufuɛ'n jasoli b'ɔ fiteli'n, ɔ ´nian-an, sonja mun yɛ b'a sin b'a yia klɔ'n yɛ. Be nnɛn kpanngɔ mun nin kakaklolo mun be o bé wun lɛ. Gbanflɛn'n usali Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n kɛ: «?Ee min min, e ´yo i sɛ?» Ɔ tɛli gbanflɛn'n su kɛ: «Nán srɛ kun wɔ. Be nga be wo e sin'n, be sɔnnin tra be sran liɛ mun.» Yɛ Elize srɛli Nyanmiɛn-ɔn. I waan: «Anannganman, tike i nyinma'n man ɔ wun ase.» Yɛ Anannganman tikeli i nyinma nin-ɔn. Ɔ ´nian-an, nnɛn kpanngɔ bɔ be ti sin ngunmin, ɔ nin kakaklolo bɔ be ti sin ngunmin'n be yi oka mun, be sin yia Elize. Sirifuɛ'm be sonja'm be tili Elize i ndɛnman. Yɛ Elize srɛli Anannganman-an. Ɔ seli i kɛ: «Anannganman, yo man sran nga'm be nyinma'n si.» Yɛ Anannganman man be nyinma'n sili kɛ Elize srɛli i'n sa-a. Elize seli be kɛ: «Nán atin'n yɛ, nán klɔ'n yɛlɛ nga. Amun `su mín su man n fa amun n wɔ sran nga amun kunndɛ i'n i wun lɔ.» Yɛ ɔ fali be ɔli Samari-ɔ. Kɛ be juli Samari lɔ'n, Elize srɛli Anannganman. Ɔ seli i kɛ: «Anannganman, tike sran nga'm be nyinma'n man be wun ase.» Anannganman tikeli be nyinma nan b'a wun ase. Be ´nian-an, be yɛ be o Samari klɔ'n i afiɛn sɛsɛsɛ yɛ. Kɛ Izraɛl famiɛn'n wunnin be'n, ɔ usali Elize kɛ: «?Baba, n `kun be? ?N `kun be?» Elize tɛli i su kɛ: «Nán kun be! ?I kpa'n, be nga a kɔ alɛ kunlɛ bɔ a tra be yo ɔ kanga'n, a kun be? Man be aliɛ man be di, man be nzue man be nɔn, nan yaci be nun man be wɔ be min'n sin.» Famiɛn'n man be tɔnnin aliɛ kaka mannin be, be dili. Be nɔnnin nzan. Yɛ ɔ yacili be nun be ɔli be min'n i sin-ɔn. Kɛ ɔ fin i lɛ'n, Sirifuɛ'm b'a ba-man Izraɛlfuɛ'm be mɛn'n nun kɛ be wa utu be kun. Cɛn kun Bɛn-Adad b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n yiɛli i sonja mun. I sin'n, ɔ nin be ko boli nanmue Samari klɔ'n wun lɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, awe dan kpa wa kpɛnnin Samari klɔ'n nun. Samarifuɛ'm be nyan-man fitewlɛ mlɔnmlɔn. Ɔ ´cɛ kɔ'n, be yo aflunmun tre kun atɛ jɛtɛ ufue mma ablaɔcuɛ, yɛ be yo okunmomo sewie kilo sin kun atɛ jɛtɛ ufue mma nnun. Le kun famiɛn'n su sin talɛ ng'ɔ sisi klɔ'n wun'n su, kpɛkuun bla kun kpan flɛli i. Ɔ seli i kɛ: «Nannan, de min!» Famiɛn'n tɛli i su kɛ: «?Sɛ Anannganman ɔ'a de-man wɔ'n, n ´fa nguɛ yɛ n ´fa de wɔ-ɔ? N lɛ-man aliɛ kun, n lɛ-man nzan kun.» Yɛ ɔ usali bla'n kɛ: «?Nguɛ sa-a?» Bla'n tɛli i su kɛ: «Le kun wie bla ng'ɔ o yɛ'n seli min kɛ: ‹Man e di ɔ́ wa'n ndɛ, ainman n ´fa n liɛ'n man nan e di.› E tɔnnin mín wa'n e dili. Aliɛ cɛnnin'n, ɔ `fɛ i wa'n bla man e di'n, kpɛkuun ɔ'a fɛ i ɔ'a fia.» Kɛ famiɛn'n tili bla'n i ndɛ sɔ b'ɔ kannin'n, ɔ titili i wun tralɛ'm be nun. Kɛ ɔ ´nanti talɛ'n su sin'n, klɔ'n nunfuɛ'm be wunnin kɛ bajɛ tralɛ o i tralɛ titiwa b'ɔ o i wun'n i bo. Famiɛn'n kpannin kekle kpa. I waan: «Sɛ Safat i wa Elize i ti'n ka i ti'n su ndɛ cɛ'n, man Nyanmiɛn wun min!» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Elize nin klɔ'n su kpɛnngbɛn'm b'a yia i awlo lɔ. Famiɛn'n sunmannin sran kun Elize sin. Sunmanfuɛ'n nian ju-man lɔ, sanngɛ Elize seli klɔ'n su kpɛnngbɛn'm be kɛ: «Amun `nian, ɔliɛ sran kunfuɛ sɔ'n, ɔ'a sunman sran kun kɛ ɔ wa kpɛ mín ti'n. Amun `nian su, sɛ sran sɔ'n ba'n, amun `nyin anuan'n gbanwun be `fa su i bo. I si bɔbɔ su i su, n ti i ja bo ngan.» Elize nuan'n ɔ'a tɔ-man, be ´nian-an, sunmanfuɛ'n yɛ ɔ'a ba yɛ, kpɛkuun sunmanfuɛ sɔ'n waan: «Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ man nyrɛnnɛn nga tɔ é su-ɔ. ?Ɔ man nguɛ like uflɛ yɛ n ´usɛ i kɛ ɔ yo man min-ɔn?» Elize tɛli i su kɛ: «Amun `sie bé su be tie. Anannganman wan yoo: ‹Ainman'n, Samari gua bo lɔ'n, dɔ kunngba ng'ɔ o yɛ'n su'n, be ´nyan ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n i kilo blu-nin-nnyɔn jɛtɛ ufue mma kun, yɛ be ´nyan ɔrz'n i kilo ablaɔn-nin-nnan kusu jɛtɛ ufue mma kun.› » Famiɛn'n i sonja'm bé su kpɛn ng'ɔ mantan famiɛn'n kpa'n, b'ɔ famiɛn'n kisɛ i sa su'n, tɛli Nyanmiɛn i sran'n su kɛ: «?Kannzɛ Anannganman kpɛ toklo nyanmiɛn su lɔ bɔbɔ'n, i sɔ like'n kwla yo?» Yɛ Elize seli i kɛ: «Ɔ nyinma'n ´wun i, sanngɛ ɔ́ nuan su kɛn-mɛn i.» Kokowefuɛ nnan be o klɔ'n i anuan'n sin. Be seli bé wun kɛ: «?E ´ka wa sa lele wie'n ´kun ye? Sɛ e waan e ´wlu klɔ'n nun lɔ'n, awe'n ´kun ye. Sɛ kusu e waan man e tran wa'n, e ´wu. I ti, man e wɔ Sirifuɛ'm be nanmue'n nun lɔ. Man e ko fa e wun e man be. Sɛ b'a kun-man ye-ɔ, e ´nyan nguan, sɛ kusu be kun ye-ɔ, wuun yɛ ɔ ti i-ɔ.» Nnɔsua nun kɛ sɛnzɛ'n wa tɔ'n, be fali Sirifuɛ'm be nanmue'n i atin'n. Be ɔli lele ko juli nanmue'n i nuan, sanngɛ b'a wun-man sran fi. Kannzu Anannganman man nganniɛn wie tɛli Sirifuɛ'm be nanmue'n nun lɔ. Nganniɛn sɔ'n ti kɛ alɛ kunfuɛ kpanngban kpa wie be kakaklolo mun, ɔ nin be nnɛn kpanngɔ'm be nganniɛn sa. Yɛ Sirifuɛ'm be seli kɛ: «Kɛlɛ, Izraɛl famiɛn'n ɔ'a ko yia Ɛtfuɛ mun nin Eziptfuɛ'm be famiɛn mun kɛ be nin ye wa kun!» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, kpɛkuun nnɔsua nun be jasoli nan b'a wanndi. Kɛ be ´kɔ'n, be nguan'n i sasalɛ ti be yacili bé tannin sua, nin be nnɛn kpanngɔ mun, nin be aflunmun mun, ɔ nin be nanmue'n lɛ cɛ yɛ be ɔli-ɔ. Kɛ kokowefuɛ'm be juli nanmue'n nun lɛ'n, be wluli tannin sua kun nun. Be dili like nga be wunnin i lɛ'n, yɛ be nɔnnin like nga be wunnin i lɛ'n kusu. Be fali jɛtɛ ufue, nin sika ɔkwlɛ, ɔ nin tralɛ nga be o sua'n nun'n ko fiali. I sin'n, be wa wluli sua kun ekun nun, be fɛli i nun ninnge mun ekun. Yɛ be fa be ko fiali-ɔ. Yɛ be seli bé wun kɛ: «Nán sa kpa yɛ e su yo i yɛ'n! Y'a fite like kpa kun su ndɛkɛn, yɛ y'a muan é nuan yɛ. Sɛ e minndɛ kɛ aliɛ'n cɛn kwlaa nan y'a kan'n, wuun y'a fɔn, ɔ su yo-man é wun kpa. Nyanmiɛn ´bu e fɔ. I sɔ'n ti, man e ko bo su e kle famiɛn'n i awlofuɛ mun.» Yɛ be ɔli-ɔ. Kɛ be juli lɔ'n, be flɛli anuan nun gladi difuɛ mun, nan b'a bo jasin'n b'a kle be. Be waan: «E ɔli Sirifuɛ'm be nanmue'n nun lɔ. Sran fi nun-man lɔ, y'a ti-man sran fi ngan. Like nga be o lɔ'n, yɛlɛ nnɛn kpanngɔ mun, ɔ nin aflunmun mun, be minnda-minnda lɛ. Yɛ tannin sua'm be o lɛ bɔ cɛ.» Gladi difuɛ'm be flɛli sran kun kɛ ɔ ko bo jasin'n famiɛn'n i awlo lɔ. Famiɛn'n jasoli kɔnguɛ, nan ɔ'a se i mantanfuɛ'm be kɛ: «?Kɛlɛ, amun wun sa nga Sirifuɛ'm be yo'n i wlɛ? Kɛ bɔ be si kɛ awe'n su kun ye'n, b'a fin be nanmue'n nun b'a fite, b'a ko fia bo'n nun. Be waan sɛ e fin klɔ'n nun fite'n, be ´tra ye, kpɛkuun be ´fa klɔ'n.» I mantanfuɛ'm be nun kun seli i kɛ: «Man e sunman sran, man be fu nnɛn kpanngɔ nga be o klɔ'n nun'n bɔ bé nyin tɛ o su'n be su nan be ko nian sa ng'ɔ o lɔ'n. Izraɛlfuɛ nga bé nyin tɛ o su'n, bɔ be flɛ kɛ b'a wie wu'n, be dunman nun yɛ be wa kɔ lɛ-ɔ.» Famiɛn'n man be fali kakaklolo nnyɔn nin nnɛn kpanngɔ nga be fa minnda be su'n. Nan famiɛn'n ɔ'a sunman sran kɛ be ko nian-nian atin nga Sirifuɛ'm be fali su'n. Ɔ seli be kɛ: «Amun `wɔ be ko nian.» Be ɔli, be ko kunndɛli be lele be juli Zurdɛn'n i nuan. Kɛ be ´kɔ'n, be wunnin kɛ tralɛ mun, ɔ nin ninnge wie mun be tru atin'n nun kɔ. Kɛ Sirifuɛ'm be ´wanndi kɔ'n, bé wun b'ɔ usu-usu be'n ti, yɛ ninnge sɔ'm be guali atin'n nun-ɔn. Be nga be sunmannin be'n be sali bé sin, be wa kannin sa nga be wunnin i'n kleli famiɛn'n. Yɛ Samarifuɛ'm be ɔli nan b'a ko fɛn Sirifuɛ'm be nanmue'n nun ninnge mun. Ɔ man kɛ ɔ yoli sɔ'n, be nyan ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n i kilo blu-nin-nnyɔn jɛtɛ ufue mma kun, yɛ be nyan ɔrz'n i kilo ablaɔn-nin-nnan jɛtɛ ufue mma kun kɛ Anannganman kannin'n sa. Sonja'm bé su kpɛn ng'ɔ mantan famiɛn'n kpa'n, bɔ famiɛn'n kisɛ i sa'n su'n, ɔ fɛli i kɛ ɔ nian anuan'n su, kpɛkuun kɛ sran'm be ´kpli be kɔ like tolɛ'n, be tiatiali i su, nan ɔ'a wu kɛ Nyanmiɛn i sran'n kannin i nun bɔ famiɛn'n bali i wun lɛ'n sa. Kɛ famiɛn'n bali sɔ'n, Nyanmiɛn i sran'n seli i kɛ: «Ainman'n, Samari gua bo lɔ'n, dɔ kunngba ng'ɔ o yɛ'n su'n, be ´yo ɔrz kilo ablaɔn-nin-nnan jɛtɛ ufue mma kun, yɛ be ´yo ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n kilo blu-nin-nnyɔn atɛ jɛtɛ ufue mma kun.» Yɛ sonja'n tɛli Nyanmiɛn sran'n su kɛ: «?Kannzɛ Anannganman kpɛ toklo nyanmiɛn'n su lɔ bɔbɔ'n, i sɔ like'n kwla yo?» Elize kusu tɛli i su kɛ: «Ɔ nyinma'n ɔ ´wun i, sanngɛ ɔ́ nuan su kɛn-mɛn i.» Ndɛ'n bɔ be kannin'n, ɔ kpɛnnin su sɛsɛsɛ, nzrafuɛ'm be tiatiali i su anuan'n nun lɔ, nan ɔ'a wu. Le kun Elize seli bla ng'ɔ cɛnnin i wa'n kɛ: «A nin wɔ awlofuɛ mun amun `kunndɛ lika uflɛ nan amun ko tran lɔ, afin Anannganman su wa fa awe'n yi Izraɛl mɛn'n nun. Sɛ awe sɔ'n kpɛn'n, ɔ ´ka mɛn'n nun lele afuɛ nso nan ɔ'a wie.» Yɛ bla'n niannin Nyanmiɛn i sran'n i ndɛ'n su yɛ ɔ nin i awlofuɛ'm be ɔli-ɔ. Ɔ ko trannin Filistifuɛ'm be mɛn'n nun, ɔ dili afuɛ nso lɔ. Kɛ i afuɛ nso'n juli'n, bla'n fin Filistifuɛ'm be mɛn'n nun lɔ bali, yɛ ɔ ko kannin i sua'n, ɔ nin i fie'm be ndɛ'n kleli famiɛn nin-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun famiɛn'n nin Geazi b'ɔ ti Nyanmiɛn i sran'n i gbanflɛn'n be su ijɔ. Famiɛn'n seli i kɛ: «Sa dandan nga Elize yoli'n, kan be kle min.» Kɛ Geazi ´kɛn i kɛ sran kun wuli nan Elize cɛnnin i'n, kpɛkuun be ´nian-an, bla'n ɔ'a bo nun. Ɔ bali kɛ ɔ wa kan i sua'n, nin i fie'n be ndɛ kle famiɛn'n. Yɛ Geazi waan: «Nannan nan, ba nga Elize cɛnnin i'n, ɔ nin i nin'n yɛ be o lɛ-ɔ.» Yɛ famiɛn'n usali bla'n, nan ɔ'a kan kɛ ɔ yoli bɔ ba'n cɛnnin'n i ndɛ'n kwlaa ɔ'a kle i. Yɛ famiɛn'n seli i sran lɔun-lɔun'm be nun kun kɛ: «A nin i be wɔ, nan ko fa ninnge nga be ti i liɛ laa'n mɛn i. Yɛ kɛ ɔ ɔli lele b'ɔ ´fa ju yɛ'n, i fie'n su ninnge'm be nuan like bɔ be nyannin be'n, man be fɛ i kwlaa be mɛn i.» Elize wa ɔli Damas. I blɛ sɔ nun'n, wuun Bɛn-Adad b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n i wunnɛn yo i ya. Be seli i kɛ: «Nyanmiɛn i sran'n ɔ'a ba klɔ nga su wa.» Famiɛn'n seli Azaɛl kɛ: «?Kunndɛ like fa ko cɛ Nyanmiɛn i sran'n n dunman nun. Yɛ se i kɛ ɔ usa Anannganman kɛ: ‹?Tukpacɛ nga m'an tɔ i yɛ'n, n ´jaso?› » Yɛ Azaɛl ɔli Elize wun lɔ-ɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, ɔ fali like kpakpa nga be nyɛn i Damas lɔ'n i wafa-wafa'n kwlaa wie ɔli. Ɔ fali ninnge sɔ mun sieli nyɔnngɔnmɛn ablanan sin yɛ ɔ ɔli-ɔ. Kɛ ɔ juli Elize nyrun lɔ'n, ɔ seli i kɛ: «Ɔ wa Bɛn-Adad b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n yɛ ɔ sunman min ɔ́ sin-ɔn. I waan n usa wɔ kɛ yoo: ‹?Tukpacɛ nga m'an tɔ i yɛ'n, n ´jaso?› » Elize seli i kɛ: «Kɔ, ko se i kɛ ɔ ´yo juejue, sanngɛ Anannganman seli min weiin kɛ ɔ ´wu.» Nyanmiɛn i sran'n niannin Azaɛl. Ɔ niɛnnin i siin lele ɔ cɛli kpa, kpɛkuun ɔ sunnin. Azaɛl usɛli i kɛ: «?Baba, ɔ yo sɛ ti yɛ a sun-ɔn?» Elize tɛli i su kɛ: «Sa ti bɔ n sun'n yɛlɛ kɛ yalɛ nga a ´fa kle Izraɛlfuɛ mun'n, n si i kwlakwla'n. Be klɔ nga be sili bé wun'n, a ´wɔ be nun, be gbanflɛn mun, a ´fa tokofi kun be, be mma mun, a ´wɛtɛ be, be wunnzɛfuɛ mun, a ´kpaci be ku'n nun.» Azaɛl waan: «Aa! ?N ti nzu, alua sran ngbɛn kɛ min sa'n yɛ n kwla yo sa kekleekle kɛ nga sa mun-ɔn?» Elize tɛli i su kɛ: «Anannganman yili i nglo kleli min kɛ a wa yo Sirifuɛ'm be famiɛn.» Yɛ Azaɛl fɛ i Elize wun lɛ ko toli i si-ɔ. I si usɛli i kɛ: «?Elize seli wɔ sɛ?» Azaɛl seli i kɛ: «Ɔ seli min kɛ a ´yo kpekpe, mbukɛ nun-man nun.» Kɛ i aliɛ'n cɛnnin'n, Azaɛl fali bɛ kun wlɛli i nzue nun. Ɔ fa sieli famiɛn'n i nyin'n nun, yɛ famiɛn'n wuli-ɔ, nan Azaɛl ɔ'a sin i osu. Kɛ Akab b'ɔ sieli Izraɛl'n i wa Zɔram yoli famiɛn'n, i afuɛ nnun'n su yɛ Zozafat b'ɔ sieli Zida'n i wa Zɔram kusu yoli famiɛn-ɔn. Kɛ ɔ ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablasan-nin-nnyɔn. Ɔ dili afuɛ mɔcuɛ Zerizalɛm lɔ. Ɔ fali atin kunngba nga Izraɛl famiɛn'm be fali'n wie. Ɔ yoli sa nga Akab nin i awlofuɛ'm be yoli'n wie. Ɔ jali Akab i wa bla kun. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Sanngɛ Anannganman ɔ'a kan-man Zida'n i nunnunlɛ ndɛ i sufuɛ David ti, afin ɔ fua kleli i kɛ i osu'n nun sran kun ´tran lɛ titi. Zɔram blɛ su yɛ Edɔmfuɛ'm be yili bé ti Zida i sielɛ'n i bo-ɔ. Be kpali famiɛn kun kɛ ɔ sie be. Zɔram fɛli i kakaklolo'm be kwlaa ɔli Seir. Edɔmfuɛ'm be bo sin yiali Zida famiɛn'n nin i sran mun. Kɔnguɛ Zidafuɛ'm be jasoli, be kunnin Edɔmfuɛ bɔ be bo sin yiali be'n. Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ Zida sonja'm be nyannin bé ti-ɔ, nan b'a wanndi b'a ɔ be tranwlɛ'm be nun. Ɔ man Edɔmfuɛ'm be yili be ti Zida famiɛn'n i bo. Lele ndɛ be tɛ ti be tiaun tilɛ. I blɛ kunngba sɔ nun'n, Libnafuɛ'm be kusu be yili bé ti Zida famiɛn'n i sielɛ'n bo wie. Zɔram i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Zɔram wuli, be sieli i i si'm be asieliɛ'n nun David i klɔ lɔ. Yɛ i wa Akazia sinnin i osu-ɔ. Kɛ Zɔram i wa Akazia yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-nnyɔn'n su yɛ Akab b'ɔ sieli Izraɛl'n i wa Zɔram yoli famiɛn-ɔn. Kɛ Akazia ´yo famiɛn'n, wuun ɔ'a nyan afuɛ ablaɔn-nin-nnyɔn. Ɔ trannin Zerizalɛm lɔ afuɛ kun. Be flɛ i nin'n kɛ Atali. Ɔ ti Izraɛl famiɛn'n bɔ be flɛ i Ɔmri'n i osu'n nunfuɛ. Ɔ fali atin kunngba nga Akab i awlo nunfuɛ'm be fali'n wie. Ɔ yoli sa nga be yo-man Anannganman fɛ'n kɛ Akab i awlo nunfuɛ'm be yoli'n sa. Ɔ jali Akab i awlo nun bla. Ɔ nin Akab i wa Zɔram be ɔli kɛ be nin Azaɛl b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n be ´ko kun Ramɔt-Galaad lɔ. Sirifuɛ'm be boli Zɔram kannin. Zɔram sɛli i sin Zizreɛl. Ɔ ɔli kannin bɔ Sirifuɛ'm be boli i Rama lɔ kɛ ɔ nin Azaɛl be ´kun alɛ'n i ayre yolɛ. Zɔram i wa Akazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n ɔli i wun wunlɛ Zizreɛl lɔ. Ɔ ɔli i yako yolɛ. Le kun Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ Elize flɛli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be nun kun. Ɔ seli i kɛ: «Tanndan ɔ́ wun. Fa ngo panndu nga nan kɔ Ramɔt-Galaad.» Kɛ a ju lɔ'n, kunndɛ Nimsi i wa Zozafat i klun ba Zei. Flɛ i man ɔ jaso i wiengu'm be afiɛn lɛ. Fɛ i kɔ sua'n i klun lɔ sua ba'n kun nun nan fa ngo'n guɛ i ti'n su. Yɛ se i kɛ: «Anannganman waan: ‹M'an sie wɔ Izraɛl famiɛn.› I sin'n, tike anuan'n nan wanndi kɔ, nán sisi ɔ́ bo. » Yɛ Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n i gbanflɛn'n ɔ ´kɔ Ramɔt-Galaad nin-ɔn. Ɔ ´ju lɔ'n, sonja'm bé su kpɛn'm be su yo be anyia. Yɛ ɔ seli kɛ: «Nja, n klo kɛ n ´kan ndɛ n kle wɔ!» Zei usɛli i kɛ: «?E nun onin-ɔn?» Ɔ tɛli i su kɛ: «Ɔ bɔbɔ-ɔ.» Yɛ Zei jaso wluli sua lɔ-ɔ. Nan gbanflɛn'n ɔ'a fa ngo'n ɔ'a guɛ i ti'n su. Ɔ seli i kɛ: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n waan: ‹M'an sie wɔ Izraɛl b'ɔ ti Anannganman i nvle'n i su famiɛn. A ´kun ɔ́ min Akab i awlofuɛ mun. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, wuun min nuan ijɔfuɛ mun, ɔ nin min sufuɛ'm be kwlaa nga Zezabɛl kunnin be'n, i klunngbɔ ng'ɔ o min klun'n, m'an tu. Akab i awlofuɛ'm be kwlaa be ´wu, n ´nunkun i osu'n nunfuɛ'm be kwlakwla. I sa nun kanga mun, ɔ nin i sran bɔ be ti diewa, bɔ be o Izraɛl wa'n, n ´kun be kwlaa. Sa nga n fa yoli Nɛbat i wa Zeroboam, ɔ nin Asiza i wa Baɛsa be awlo'n, yɛ n ´fa yo Akab i awlo nin-ɔn. Zezabɛl liɛ'n, alua'm be ´di i fuɛn'n Zizreɛl fie'n nun lɔ, sran fi su sie-mɛn i.› » Kɛ gbanflɛn'n wieli ndɛ'n i kan'n, ɔ tikeli anuan'n, nan ɔ'a wanndi ɔ'a ɔ. Zei fiteli ɔ ko toli sonja su kpɛn kun nga'm be lɔ. Yɛ be usɛli i kɛ: «?Nguɛ sa-a? ?Fiaunfuɛ sɔ'n i waan nzɛ ti yɛ ɔ ba ɔ́ wun wunlɛ-ɔ?» Ɔ tɛli be su kɛ: «Amun si sran sɔ'n i wafa'n, yɛ amun si i nuan nun ndɛ'n.» Be tɛli i su kɛ: «Ato yɛ a ´buɛ i lɛ-ɔ. Kan sa ng'ɔ juli'n kle ye.» Yɛ i waan: «Ndɛ'n yɛ. Ɔ seli min kɛ: ‹Anannganman waan: M'an kpa wɔ kɛ a yo Izraɛl famiɛn.› » Yɛ ndɛndɛ, nga yi i tralɛ'n, nga yi i tralɛ'n, be fa be sɛli Zei bo asikalie'n su nglo kɛ ɔ tran su. I sin be boli awɛ, yɛ be kwlaa be kpannin kɛ: «Zei ti famiɛn! Zei ti famiɛn!» Nimsi i wa Zozafat i klun ba Zei ɔ nin sran wie'm be cicili Zɔram wun ndɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Azaɛl b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n ɔ nin i sran mun b'a ɔ Ramɔt-Galaadfuɛ'm be su tɔlɛ. Yɛ kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Zɔram nin Izraɛl sonja'm b'a ɔ Ramɔt-Galaad i sasalɛ. Kɛ be ɔli'n, Sirifuɛ'm be boli Zɔram kannin, nan ɔ'a ɔ Zizreɛl i wun ayre yolɛ. Zei seli sonja su kpɛn kun nga'm be kɛ: «Sɛ amun waan amun ´uka min'n, amun `yo man nán sran fi fɛ i wa kɛ ɔ ´ko bo jasin'n Zizreɛl lɔ.» Zei fuli i kakaklolo'n nun ɔli Zizreɛl. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Zɔram o lɔ i wunnɛn'n yo i ya, ɔ'a la. Akazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n kusu ɔ ɔli i nianlɛ. Sran ng'ɔ o nglo sua'n su lɔ b'ɔ nian klɔ'n su'n, ɔ ´nian-an, Zei nin i su sufuɛ mun yɛ be ´ba yɛ. Yɛ ɔ kpannin-ɔn: «N wun kɛ sran wie'm be ba.» Yɛ Zɔram waan: «Sunman nnɛn kpanngɔ fufuɛ kun man ɔ ko kpa be atin, nan ɔ `usa be kɛ: ‹?Amun ba wɛtɛɛ su?› » Yɛ nnɛn kpanngɔ fufuɛ'n ko kpali be atin-ɔn. I waan: «Famiɛn'n waan n `usa amun kɛ: ‹?Amun ´wun é wun wɛtɛɛ su?› » Zei tɛli i su kɛ: «?Sɛ e ba wɛtɛɛ su o, sɛ e ba-man wɛtɛɛ su o, ɔ fata wɔ nzu? Sin é sin lɔ!» Yɛ sran ng'ɔ o nglo sua'n su lɔ b'ɔ nian klɔ'n su'n kannin ng'ɔ juli nin-ɔn. I waan: «Sunmanfuɛ'n nin be yiali, sanngɛ ɔ sɛ-mɛn i sin.» Yɛ Zɔram sunmannin nnɛn kpanngɔ fufuɛ uflɛ-ɔ. Ɔ ko toli be nan ɔ'a se be kɛ: «Famiɛn'n waan n `usa amun kɛ: ‹?Wɛtɛɛ su-ɔ?› » Zei tɛli i su kɛ: «?Sɛ e ba wɛtɛɛ su o, sɛ e ba-man wɛtɛɛ su o, ɔ fata wɔ nzu? Sin é sin lɔ.» Sran ng'ɔ o nglo sua'n su lɔ b'ɔ nian klɔ'n su'n kannin sa ng'ɔ juli'n ekun'n. I waan: «Sunmanfuɛ'n ko toli be lɔ, sanngɛ ɔ sɛ-mɛn i sin. Yɛ sran ng'ɔ dun mmua be nyrun'n ba kekle kpa, ɔ waan fiaunfuɛ-ɔ, ɔ yo n kɛ Nimsi i wa Zei-ɔ.» Yɛ Zɔram waan: «Man be tanndan min kakaklolo'n.» Yɛ be tɛnndɛnnin i-ɔ. Yɛ Zɔram b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n fuli i kakaklolo'n nun-ɔn. Akazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n kusu fuli i liɛ'n nun, yɛ be ɔli Zei i atin kpalɛ-ɔ. Be nin i be yiali Nabɔt b'ɔ ti Zizreɛlfuɛ'n i fie'n nun. Kɛ Zɔram wunnin Zei cɛ'n, ɔ usɛli i kɛ: «Zei, wɛtɛɛ su-ɔ?» Zei waan: «?Wɛtɛɛ su sɛ? A kan aunjuɛ ndɛ, sanngɛ wuun ɔ́ nin Zezabɛl tɛ sɔ amuɛn mun'n, wuun blɛ li yɛ b'a se i kɛ ɔ `di bae nin-ɔn.» Yɛ Zɔram kpɛli i wun-ɔn, ɔ su wanndi. Ɔ kpannin. Ɔ seli Akazia kɛ: «B'a laka ye o!» Zei wlɛli i ta'n nun, ɔ cuɛnnin fa wɔli Zɔram i walɛ nnyɔn'm be afiɛn'n nun. Ta'n fitili i anwlɛn ba'n boli nun. Yɛ Zɔram tɔli i kakaklolo'n nun-ɔn. Yɛ Zei seli Bidkar b'ɔ ti i sonja kpɛn'n kɛ: «Fɛ i fuɛn'n to yi Nabɔt b'ɔ ti Zizreɛlfuɛ'n i fie nun lɔ. Nán man ɔ wla fi fualɛ nga Anannganman fua kleli i si Akab'n su. Kɛ ɔ ´fua kle i sɔ'n, wuun e nin wɔ e o nnɛn kpanngɔ su e su i su. Cɛn sɔ'n nun'n, Anannganman seli i kɛ: ‹Anunman'n, kɛ a ´kun Nabɔt nin i mma mun'n, n wunnin nun. I ti'n, n ´yi sa kunngba sɔ'n m ´man wɔ cɛn wie fie kunngba nga nun. Min Anannganman min yɛ n kan sɔ-ɔ.› I sɔ'n ti'n, to i yi i fie'n nun kɛ Anannganman fa kannin'n sa.» Kɛ Akazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n wunnin i sɔ'n, ɔ fali fie'n su atin'n, i kɔlɛ nun-ɔn. Zei suli i su. I waan: «Amun `kun i wie, amun `kun i kakaklolo'n nun.» Kɛ be juli Gir kpɔlɛ'n su Zibleam wun koko lɔ'n yɛ bé sa kɛnnin i-ɔ, sanngɛ ɔ wanndi ɔli Megido lɔ, lɔ yɛ ɔ ko wuli-ɔ. I sufuɛ'm be fɛli i kakaklolo kun nun ɔli Zerizalɛm, nan b'a sie i i asieliɛ'n b'ɔ man be kpɛli be sieli laa'n i nun. Be sieli i i si'm bé wun lɛ David i klɔ lɔ. Kɛ Akab i wa Zɔram yoli famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-kun'n su yɛ Akazia kusu yoli Zida famiɛn-ɔn. Zei sɛli i sin bali Zizreɛl. Kɛ Zezabɛl tili i kɛ Zei ɔ'a ju lɛ'n, ɔ fali like jɛli i nyin sin ndrɛ'n su klanman kpa, ɔ dili talua kpa. Kpɛkuun ɔ wa jrannin fenɛtri'n nun. Kɛ Zei wluli klɔ'n nun cɛ'n, Zezabɛl seli i kɛ: «Zimri uflɛ nin-ɔn! ?Wɛtɛɛ su-ɔ, nja b'ɔ kunnin i min'n ?» Zei mɛnnin i ti'n su niannin fenɛtri'n nun lɔ. Ɔ usɛli i kɛ: «?Amun nun onin yɛ ɔ o mín sin-ɔn? ?Wan-an?» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun famiɛn'n i awlo'n nun sran kpakpa wie'm be jinjin fenɛtri'n nun lɔ be ´nian. Be ti nnyɔn annzɛ nsan. Zei seli be kɛ: «Amun `su i bo man ɔ fin fenɛtri'n nun lɔ tɔ!» Yɛ be suli i bo-ɔ. Ɔ fin fenɛtri'n nun lɔ tɔli. Kɛ ɔ tɔli'n, i mmoja'n guali talɛ'n nin nnɛn kpanngɔ'm bé wun. Zei fɛli i kakaklolo'n sinnin i su ɔli. Ɔ ɔli i awlo. Ɔ ko wluli awlo. I sin ɔ seli kɛ: «Amun `ko nian baefuɛ sɔ'n nan amun `ko sie i, afin ɔ ti famiɛn ba.» Yɛ be ɔli kɛ be ´ko sie i-ɔ. Kɛ be ´kɔ i falɛ'n, i ti awa'n, nin i sa ngbabua mun, ɔ nin i ja mun yɛ be wunnin be-ɔ. Yɛ be ko kan kleli Zei-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Ndɛ nga Anannganman fa wlɛli i sufuɛ Eli b'ɔ fin Tisbɛ'n i nuan'n yɛ ɔ'a kpɛn su lɛ-ɔ. Ɔ seli kɛ: ‹Alua'm be ´di Zezabɛl. I waan be ´di i Zizreɛl i fie'n nun lɔ, yɛ i fuɛn'n ´yo kɛ angrɛ sa lika sɔ'n nun. Ɔ man be su kwla se-man kɛ: Zezabɛl yɛ ɔ o yɛ.› » Akab lɛ ba ableso Samari klɔ'n su. Zei klɛli fluwa ɔli Samari, ɔ fa ko mannin Zizreɛl lɔ sonja kpɛnngbɛn mun, ɔ nin kpɛnngbɛn mun, ɔ nin be nga be kle Akab i mma'm be ngwlɛlɛ'n. Ɔ klɛli i fluwa'n nun kɛ: «Amún sa nun yɛ famiɛn'n i mma mun, nin i kakaklolo mun, ɔ nin i nnɛn kpanngɔ'm be wo-ɔ. Alɛ ninnge'm be kwlaa be o amún sa nun. Be sisili amun klɔ'n i wun. I ti kɛ fluwa nga kan amún sa cɛ'n, amun `nian famiɛn'n i mma'm be nun ng'ɔ ti kpa'n, b'ɔ yo famiɛn-ɔn, o yo ye'n, amun `fɛ i sie famiɛn bia'n su. Yɛ amun `jran famiɛn'n i awlo'n nuan amun `kun i ti alɛ mun.» Srɛ dan kpa kunnin be. Be waan: «?Ɔliɛ famiɛn nnyɔn b'a jrɛn-mɛn i nyrun, yɛ e li yɛ e jrɛn i nyrun-ɔn, ɔ ´yo ye-ɔ?» Yɛ famiɛn'n i awlo'n su kpɛnngbɛn'n, ɔ nin klɔ kpɛnngbɛn'n, ɔ nin kpɛnngbɛn mun, ɔ nin be nga be kle famiɛn'n i mma'm be ngwlɛlɛ'n, be nuan toli Zei-ɔ, be seli i kɛ: «Ɔ liɛ yɛlɛ ye, ndɛ kwlaa nga a kan'n e ´yo. E su sie-man sran fi famiɛn, ng'ɔ nin yolɛ fata'n, yo.» Yɛ Zei klɛli fluwa kun ekun ko mannin be-ɔ. Ɔ klɛli i fluwa'n nun kɛ: «Sɛ amun waan amun ti min liɛ'n nan nga n kan'n yɛ amun ´yo'n, min waan amun `kpɛ famiɛn'n i mma'm be ti mun, nan amun `fa be tre sɔ mun to min Zizreɛl wa ainman dɔ kunngba ng'ɔ o yɛ'n su.» Klɔ'n su sran lɔun-lɔun mun yɛ be ta famiɛn'n i wa ableso mun-ɔn. Kɛ fluwa'n toli be'n, be trali famiɛn'n i wa ableso mun be kpɛli be kɔmin, be fa bé ti mun guɛli i gbogbo'm be nun, yɛ be fa ko mannin Zei Zizreɛl lɔ-ɔ. Sunmanfuɛ kun ko kan kleli Zei kɛ: «Be fali famiɛn'n i mma'm bé ti mun bali.» Yɛ Zei waan: «Amun `tian be nuan kwle nnyɔn klɔ'n i anuan'n nun lele ainman.» Kɛ aliɛ'n cɛnnin'n, ɔ ɔli anuan'n wun lɔ, yɛ ɔ seli sran bɔ be yiali'n be kɛ: «Amun liɛ'n, amun ti sran kpa. E nin sran wie mun yɛ e cicili famiɛn'n i wun ndɛ yɛ n kunnin i-ɔ. ?Yɛ sanngɛ be ngba nga be o yɛ'n, wan yɛ ɔ kunnin be-ɔ? Amun `nian, ndɛ nga Anannganman kannin be Akab i osu nunfuɛ'm bé wun'n, ba kun sa su ka-man. Ndɛ nga Anannganman fa wlali Eli nuan kɛ ɔ kan'n, ɔ'a yiɛ i kwlaa nuan.» Zei kunnin Akab i awlo'n nun sran nga be kali'n, bɔ be o Zizreɛl'n be kwlaa. Akab i sran lɔun-lɔun mun, nin i janvuɛ mun, ɔ nin i sraka yifuɛ'm be kwlaa, ɔ'a yaci-man ba kun sa lɛ. I sin Zei ɔli Samari. Kɛ ɔ ´kɔ'n, bɔ juli kan bua tafuɛ'm be anyia sua kun o lɛ'n, ɔ ´nian-an, Akazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n i niaan mun yɛ. Ɔ usali be kɛ: «?Wan mun yɛlɛ amun?» Be tɛli su kɛ: «E ti Akazia i niaan. E su ko yo famiɛn'n i yi i mma mun ɔ nin famiɛn'n i awlo'n nunfuɛ nga be kali lɛ'n be like.» Zei waan: «Amun `tra be!» Be nga be su Zei su'n be trali be, be kpɛli be kɔmin. Yɛ be fa be guɛli i anyia sua'n i nzue gbo'n nun. Be ti sran ablanan-nin-nnyɔn. B'a yaci-man ba kun sa lɛ. Kɛ ɔ tuli i bo lɛ'n, b'ɔ ɔli i nyrun lɔun kan'n, ɔ ´nian-an, Rekab i wa Zɔnadab yɛ ɔ ´ba i nyrun ndɛnman su yɛ. Ɔ yoli Zɔnadab i like nan ɔ'a usɛ i kɛ: «?A bu min wun akunndan kpa kɛ n fa bu i ɔ wun'n sa?» Zɔnadab tɛli i su kɛ: «Ɛɛn!» Yɛ Zei waan: «Sɛ ɔ ti sɔ'n, sunman min nun!» Yɛ ɔ sunmɛnnin i nun-ɔn. Yɛ ɔ fɛli i fuli i kakaklolo'n nun-ɔn. Zei seli i kɛ: «E `wɔ, a wa wun kɛ n klo Anannganman dan.» Yɛ be ɔli-ɔ. Zɔnadab o Zei i kakaklolo'n nun. Kɛ be juli Samari lɔ'n, Zei kunnin Akab i osufuɛ nga be kali lɔ'n mun. Ɔ nunnunnin be ngba kɛ Anannganman dun mmua kan kleli Eli'n sa. Zei yiali klɔfuɛ'm be ngba. Ɔ seli be kɛ: «Akab suli Baal fɛtɛfɛtɛ sa, n liɛ'n, n wa su i dan kpa. I sɔ'n ti, amun `yia Baal i nuan ijɔfuɛ mun, ɔ nin i sufuɛ mun, ɔ nin i nyrun jranfuɛ'm be ngba. Nán amun yaci sran fi lɛ. N wa yi sraka dan kun m ´man Baal, sran nga ɔ'a ba-man'n, be `kun i.» Kannzu ɔ ´laka be nan ɔ ´kun Baal sufuɛ mun. I waan: «Amun `kle cɛn kun man e fa yia e manman Baal» Yɛ be kleli-ɔ. Zei man be toli Baal i sufuɛ'm be ngaliɛ Izraɛl nvle wunmuan'n nun. Yɛ be kwlaa be bali-ɔ. Be nun kun sa ɔ'a kɛ-mɛn i awlo lɔ. Be wa yiali Baal i sua'n nun. Sua'n yili kpɛnkpɛnkpɛn. Zei seli sran ng'ɔ nian tralɛ'm be su'n kɛ ɔ yi tralɛ man Baal sufuɛ'm be ngba. Yɛ ɔ yili-ɔ. Yɛ Zei nin Rekab i wa Zɔnadab be wluli Baal sua'n nun lɔ-ɔ. Zei seli Baal sufuɛ'm be kɛ: «Amun `nian-nian, nán Izraɛl Nyanmiɛn'n i sufuɛ ba kun sa tran amun nun. Man Baal i sufuɛ'm be ngunmin yɛ be tran wa-a.» Be o sua'n nun lɔ be yi sraka mun, ɔ nin tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Zei ɔ'a fa sran ablaɔcuɛ ɔ'a sie i Baal sua'n i sin. Ɔ seli be kɛ: «Sran yɛ n wa yi be n wla amún sa nun lɛ-ɔ. Sran ng'ɔ yaci be nun kun nun nan ɔ wanndi'n, be ´kun i bɔbɔ be sie i osu.» Kɛ be wieli sraka'n yi'n, Zei seli sonja mun nin bé su kpɛn'm be kɛ: «Amun `wlu lɔ be ko kun be. Nán sran bɔ kun sa fite.» Yɛ be fali tokofi ko kunnin be-ɔ, kpɛkuun be fali be fuɛn mun guali gua'n su lɛ. I sin be ko wluli Baal i lika kpafuɛ'n nun. Waka nga be o Baal i sua'n nun'n be yili be fiteli, nan b'a wɔ be nun. Be bubuli Baal i yɛbuɛ nga be takali'n nun, kpɛkuun be buli i sua'n. Be kplannin atin nun kɔwlɛ sua mun i osu'n nun. Ndɛ nin ndɛ atin nun kɔwlɛ sua sɔ'm be tɛ o lɛ. Kɛ Zei nunnunnin Baal sulɛ'n Izraɛl nvle'n nun kɛ nga sa. Sanngɛ Nɛbat i wa Zeroboam i sa tɛ ng'ɔ yoli bɔ man Izraɛlfuɛ'm be fɔnnin'n, Zei ɔ'a kaci-mɛn i sin ɔ'a si-mɛn. Amuɛn bɔ be fali sika ɔkwlɛ be yoli be kɛ nannin sa'n, Izraɛlfuɛ'm be suli be. Kun o Betɛl, yɛ kun o Dan. Be fɔnlɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Anannganman seli Zei kɛ: «Sa nga n wunnin i kɛ ɔ ti kpa'n, yɛlɛ nga a yoli i lɛ'n, afin akunndan nga m buli i min klun wa'n, yɛ a fa yoli Akab i awlofuɛ mun lɛ-ɔ. I ti'n, ɔ osu'n nunfuɛ mun'n, kɛ ɔ fɛ i ɔ mma'm be su b'ɔ ´fa ju wɔ anunman siansiansian'm be su lɔ'n, be ´tran Izraɛl famiɛn bia'n su.» Ɔ nin i sɔ ngba'n, Zei ɔ'a nian-man Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i mmla'n su ɔ'a nanti-man kɛ ɔ fata'n sa. Ɔ'a kaci-mɛn i sin ɔ'a si-man sa tɛ nga Zeroboam yoli bɔ man Izraɛl fɔnnin'n. I blɛ sɔ nun'n, Anannganman man Izraɛl mɛn'n i su kpɛli. Azaɛl b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n ɔ nin i sran'm be kwlali Izraɛlfuɛ mun. Be fali lika ng'ɔ o be nin Izraɛlfuɛ'm be anyialiɛ'n su'n lele guɛ i lɔ gɔ. Galaad mɛn'n nin Bazan mɛn'n, be o Zurdɛn'n i wia afiliɛ'n lɔ. Be kunngba'n be o Arɔɛr b'ɔ o Arnɔn i nuan'n i nglo lɔ'n nun. Lika sɔ'm be kwlaa be ti Ribɛn akpasua'n, ɔ nin Gad akpasua'n, ɔ nin Manase akpasua'm be liɛ. I kwlakwla sɔ'n fili Izraɛlfuɛ'm bé sa. Zei i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n kwlaa, ɔ nin i yakpa b'ɔ ti'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Zei wuli, be sieli i Samari. Yɛ i wa Zɔakaz sinnin i osu-ɔ. Zei sieli Izraɛl mɛn'n afuɛ ablaɔn-nin-mɔcuɛ. Ɔ trannin Samari lɔ. Kɛ Atali b'ɔ ti Akazia i nin'n wunnin kɛ i wa'n ɔ'a wu'n, ɔ nunnunnin famiɛn'n i mma'm be ngba. Sanngɛ Zoseba b'ɔ ti famiɛn Zɔram i wa bla'n, bɔ i kunngba'n ti Akazia i niaan'n, ɔ ɔli blɛlɛlɛ ko fali Akazia i wa bɔ be flɛ i Zɔas'n ɔ nin bla ng'ɔ tɛ i'n, ɔ fa be fiali Atali nyrun. Ɔ fali be sieli sua ba kun nun. Ɔ man kɛ be ´kun be nga mun'n, b'a kun-mɛn i wie. Ɔ nin bla ng'ɔ tɛ i sɔ'n be fiali Anannganman i sua'n nun lɔ afuɛ klonglo nsiɛn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Atali yɛ ɔ sie mɛn nin-ɔn. I afuɛ nso su'n, Zɛozada flɛli i gladi difuɛ'm bé su kpɛn mun nin famiɛn'n i sonja wie mun kɛ be bla Anannganman i sua'n nun lɛ. Ɔ nin be bé nuan sɛli ndɛ kun su, ɔ man be tali nda, nan ɔ'a fa famiɛn'n i wa'n ɔ'a kle be. I sin ɔ seli be kɛ: «Sa nga min waan amun yo'n yɛ. Titi'n, kɛ amun ´di gladi'n, akpasua nsan yɛ be fa junman'n wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun-ɔn. Akpasua kun di famiɛn'n i sua'n i gladi, kun ekun nian Sir anuan'n su, yɛ i nsan su'n jran anuan ng'ɔ o famiɛn'n i sonja'm bé sin lɔ'n i nun. Siɛn'n, amun akpasua nsan'n, amun `di famiɛn i sua'n i gladi. Kɛ akpasua kun jra'n, wuun kun ɔ'a kaci i. Man akpasua nnyɔn nga be jra junman wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, be `di Nyanmiɛn i sua'n i gladi kan famiɛn'n i wa kan'n wɔ lɔ'n. Man amun alɛ ninnge'm be tran amún sa nun sɛsɛsɛ. Amun `bo sin yia famiɛn'n. Kan kwlaa ng'ɔ ´kɔ'n, amun nin i wɔ. Sran kwlakwla bɔ i waan ɔ ´wlu amun nun'n, amun `kun i.» Sonja ya su kpɛn'm be yoli sa nga Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n kan kleli be'n i kwlaa. Be kwlakwla be fali be sran mun, nan b'a ɔ Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i wun lɔ: be nga be fa junman'n wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun mun o, be nga be jra junman mun o! Famiɛn David i cua mun ɔ nin i nyrɛn mun bɔ be ´wo Anannganman i sua'n nun lɔ'n, Zɛozada fa mannin be. Sonja'm be jranjran sua'n i fama su lele fa ju i bɛ su. Be mantan Nyanmiɛn i sua'n nin i sɔwlɛ'n. Be niannin famiɛn'n su. I sin Zɛozada fɛli i fiteli. Ɔ fali famiɛn kle'n, ɔ nin Moiz mmla fluwa'n mɛnnin i. Ɔ guɛli i su ngo b'ɔ kle kɛ ɔ'a sie i famiɛn. Yɛ be boli ndɛ-ɔ, kpɛkuun be kpannin kɛ: «Man wie wla fi famiɛn su o!» Atali tili sonja mun nin nzrafuɛ'm be nɛn'n. Ɔ ko toli nzrafuɛ mun Anannganman i sua'n nun lɔ. Ɔ ´nian-an, famiɛn'n jin famiɛn'm be jranwlɛ'n nun Nyanmiɛn i sua'n i ja wun lɛ. Sonja nin awɛ bofuɛ'm be jin i wun lɛ. Sran'm be kwlaa be yili aklunjuɛ'n i nglo yɛ sonja'm be boli awɛ. Yɛ Atali titili i wun tralɛ'm nun-ɔn. Ɔ kpannin kɛ: «B'a cici min wun ndɛ o! B'a cici min wun ndɛ o!» Zɛozada waan ɔ ´yo nan nán be kun Atali Anannganman i sua'n nun lɔ. I sɔ'n ti, ɔ seli famiɛn'n i sonja ya su kpɛn'm be kɛ: «Amun `yi i sran'm be nun fite. Yɛ sran nga i waan ɔ ´su i su'n, amun `kun i.» Yɛ be trɛli i be fɛ i ɔli famiɛn'n i sua'n wun lɔ-ɔ. Kɛ be juli Nnɛn Kpanngɔ'm be anuan'n nun lɛ'n yɛ be kunnin i-ɔ. Yɛ Zɛozada man famiɛn Zɔas nin nzrafuɛ'm be tali nda b'ɔ kle kɛ be ´yo Anannganman i sran tititi. Yɛ kusu ɔ kpɛli anuansɛ sa kun sieli famiɛn'n nin nzrafuɛ'm be afiɛn. Nzrafuɛ'm be wluli Baal i sua'n nun lɔ, be bubuli sua'n, be buli i sraka yiwlɛ mun nin i nzɔliɛ nga be takali be'n, kpɛkuun be kunnin Matan b'ɔ ti Baal i nyrun jranfuɛ'n. Be kunnin i sraka yiwlɛ'm be nyrun lɛ. I sin Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n sieli sran wie'm be kɛ be nian Anannganman i sua'n su. I sin Zɛozada yiali sonja ya su kpɛn mun, nin gladi difuɛ mun, ɔ nin nzrafuɛ'm be kwlaa. Ɔ man be ko fali famiɛn'n Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ ɔli famiɛn sua'n nun lɔ. Kɛ be ´kɔ'n, be sinnin gladi difuɛ'm be anuan'n nun. Zɔas trannin famiɛn bia'n su. Sran'm be kwlaa be klun jɔli. Kɛ be kunnin Atali famiɛn sua'n nun lɔ'n, klɔ'n tɔli fɔuun. Zɔas nantili sɛsɛ Anannganman i atin'n su lele yɛ ɔ fa wuli-ɔ. Afin Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n ɔ kleli i Nyanmiɛn i atin'n, sanngɛ ɔ'a nunnun-man sraka yiwlɛ bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n. Ɔ man i blɛ sɔ nun'n, sran'm be tɛ fa nnɛn be tɛ yi tɛ, yɛ be tɛ yra ansans amuɛn sua sɔ'm be nun. Sanngɛ kɛ ɔ ´fa ju Zɔas i sielɛ'n i afuɛ ablaɔn-nin-nsan su'n, wuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be nian yo-man Nyanmiɛn i sua'n i lika nga be sacili'n. I sin'n, famiɛn Zɔas flɛli Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kun nga mun. Ɔ seli be kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun wlawla-man Nyanmiɛn sua'n nun-ɔn? Sɛ ɔ ti sɔ'n, nán amun fa sika nga amun sifuɛ'm be fa man amun'n kun. Siɛn'n, amun `yaci sika sɔ'n lɛ, man ɔ yo sua'n i nun wlawlalɛ liɛ.» Be kplinnin su kɛ be su sɔ-man sika nga sran'm be man'n nun kun. Zɔas seli be kɛ nán be se kɛ be bɔbɔ be ´wlawla sua'n nun kun. Be kplinnin su. Yɛ Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n fali alaka kun nan ɔ'a kpɛ i su tre'n nun toklo. Ɔ fali alaka sɔ'n sieli i Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i wun lɛ. Kɛ a ´wlu Anannganman i sua'n nun'n, ɔ o ɔ́ sa fama su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be nian Anannganman i sua'n i anuan'n su'n be yɛ be fa sika nga sran'm be fa man Anannganman'n be gua nun-ɔn. Kɛ be wun kɛ sika ng'ɔ wo alaka'n nun'n ɔ'a sɔn'n, kpɛkuun famiɛn'n i fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kpɛnngbɛn'm be ba, be fa guɛ i bajɛ kun nun, kpɛkuun be ko ka. Kɛ be ko ka'n, be fa man sua'n su junman difuɛ'm bé su nianfuɛ mun. Be kusu be fɛ i bue man sua su bofuɛ mun, be fɛ i bue man sran nga be di Anannganman i sua'n su junman'n. Be fɛ i bue man sua kplanfuɛ nin yɛbuɛ sɛfuɛ mun. Wie nun kusu be fa to waka nin yɛbuɛ nga b'a sɛ'n b'ɔ ju'n. Yɛ be fa wie ekun to sua'n nun wlawlalɛ ninnge uflɛ mun. B'a fa-man sika sɔ'n b'a yo-man kpongbo dandan nga be fa jɛtɛ ufue be yo'n. B'a fa-man wie b'a yo-man laliɛ, annzɛ klowa, annzɛ awɛ annzɛ like uflɛ bɔ be fa jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ be yo'n. Sanngɛ be fɛli i kwlakwla'n be mannin Anannganman i sua'n su junman difuɛ mun kɛ be fa wlawla sua'n nun. Sran nga be fa sika'n wla bé sa nun kɛ be fa man sua'n i su junman difuɛ mun'n, be usa-man be kɛ be kan sika i wun ndɛ, afin be si kɛ sran sɔ'm be ti nanwlɛfuɛ. Afiɛn siesielɛ tɛ mun, ɔ nin Anannganman i kpatalɛ tɛ'm bé ti sika'n, be fa ba-man Anannganman i sua'n nun. I sɔ sika liɛ'n ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be liɛ. I blɛ sɔ nun'n, Azaɛl b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n, ɔ nin Gatfuɛ'm be kunnin, nan ɔ'a fa be klɔ'n. I waan wuun ɔ nin Zerizalɛmfuɛ'm be ´ko kun. Yɛ Zɔas b'ɔ ti Zida famiɛn'n tiantiannin ninnge nga i si Akazia nin i nannan Zɔram, ɔ nin Zozafat be fa mannin Anannganman'n i kwlaa nuan. Ɔ tiantiannin ninnge nga i bɔbɔ fa mannin'n, ɔ nin sika ɔkwlɛ ng'ɔ wo Anannganman i sua'n nun nin famiɛn sua'n nun'n be ngba be nuan. Ɔ fɛli i kwlakwla sɔ'n ko mannin Azaɛl b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n. Ɔ man Azaɛl ɔ'a ɔ-man Zerizalɛm kun kɛ ɔ ´ko kun alɛ. Zɔas i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. I sonja'm bé su kpɛn'm be cicili i wun sa, nan b'a kun i Bɛt-Milo b'ɔ o Sila ndroliɛ'n nun lɛ'n nun. Be nga be kunnin i sɔ'n yɛlɛ Simeat i wa Zozakar, ɔ nin Sɔmɛr i wa Zozabad. Kɛ ɔ wuli'n, be sieli i i si'm be asieliɛ'n nun David klɔ lɔ. Yɛ i wa Amazia sinnin i osu-ɔ. Kɛ Akazia i wa Zɔas yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ ablaɔn-nin-nsan'n su yɛ Zei i wa Zɔakaz yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ yoli Izraɛl famiɛn afuɛ blu-nin-nso Samari lɔ. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Nɛbat i wa Zeroboam i sa b'ɔ yoli'n, b'ɔ man Izraɛlfuɛ'm be fɔnnin'n, ɔ niannin su sɛsɛsɛ yoli. Ɔ'a yi-man wie fi ase. Anannganman fali ya Izraɛlfuɛ'm bé wun, nan ɔ'a yi be ɔ'a man Azaɛl b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n. I sin ɔ yili be mannin Azaɛl i wa Bɛn-Adad ekun. Ɔ yoli i sɔ cɛli kpa. Zɔakaz kpatali Anannganman. Anannganman tieli i srɛlɛ'n, afin ɔ wunnin yalɛ nga Siri famiɛn'n kleli Izraɛlfuɛ mun'n. Ɔ mannin Izraɛlfuɛ'm be defuɛ kun. Ɔ man Izraɛlfuɛ'm be nyannin be ti Sirifuɛ'm bé sa nun, nan b'a tran be tannin sua'm be nun kɛ laa'n sa. Sanngɛ Zeroboam nin i osufuɛ'm bé sa tɛ bɔ be yoli b'ɔ man Izraɛlfuɛ'm be fɔnnin'n, b'a yaci-man. Be yoli sa tɛ sɔ'n wie. Be fali atin tɛ sɔ'n wie. Waka nga be tɛkɛli i Samari lɔ'n bɔ be sɔ i'n, ɔ tɛ o lɛ. Sran nga be kali Zɔakaz sa nun'n be ti sonja akpi blu (10.000), be nanti bé ja, yɛ nnɛn kpanngɔ fufuɛ ablenun. Like ng'ɔ yacili i bé sa nun ekun'n yɛlɛ kakaklolo blu. Siri famiɛn'n nunkunnin be nga'm be ngba. Be flɛ kɛ ɔ nantili be su, be yoli kɛ ndutre sa. Zɔakaz i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, ɔ nin i yakpa b'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Ɔ wuli, be sieli i Samari. Yɛ i wa Zɔas sinnin i osu-ɔ. Kɛ Zɔas yoli Zida famiɛn'n i afuɛ ablasan-nin-nso'n su yɛ Zɔakaz i wa Zɔas kusu yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ trannin Samari lɔ afuɛ blu-nin-nsiɛn. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Ɔ'a kaci-mɛn i sin ɔ'a si-man sa tɛ nga Nɛbat i wa Zeroboam yoli bɔ man Izraɛl fɔnnin'n. Ɔ fali atin kunngba nga Zeroboam fali'n. Zɔas i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n nin i yakpa b'ɔ yoli'n, ɔ nin alɛ ng'ɔ nin Amazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n be kunnin'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Zɔas wuli, be sieli i Samari kan be sieli Izraɛl famiɛn'm be lɛ'n. Yɛ Zeroboam sinnin i osu-ɔ. Elize wunnɛn yoli i ya. I sin nan ɔ'a wu'n, Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n ko wunnin i wun, ɔ kluli i su, ɔ sunnin. Kɛ ɔ ´sun'n, ɔ seli kɛ: «Baba, baba! A lɛ nyrun kɛ Izraɛl mɛn'n nun kakaklolo'm be kwlaa, ɔ nin i nnɛn kpanngɔ mun, ɔ nin be su fufuɛ'm be kwlaa be sa!» Elize seli i kɛ: «Fa ta kun, yɛ fa ta mma mun!» Yɛ ɔ fali ta'n nin ta mma nin-ɔn. Elize seli Izraɛl famiɛn'n kɛ: «Fa ɔ́ sa'n sie i ta'n su nan cuɛn.» Yɛ ɔ fɛli i sa'n sieli su-ɔ. Elize fɛli i sa'n sieli famiɛn'n i sa'm be su. Ɔ seli i ekun kɛ: «Tike fenɛtri'n wia afiliɛ lɔ.» Yɛ ɔ tikeli-ɔ. Elize seli i ekun kɛ: «To!» Yɛ ɔ toli-ɔ. Elize waan: «Ta mma nga kle kɛ Anannganman man amun ´nyan amún ti Sirifuɛ'm bé sa nun. Amun ´kwla Sirifuɛ mun Afɛk lɔ, yɛ a ´wiewie be.» Elize seli i ekun kɛ: «Fa ta mma mun.» Yɛ ɔ fali-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Fa be bo asiɛ'n.» Ɔ fa be boli asiɛ'n kpɛ nsan, kpɛkuun ɔ jrannin. Nyanmiɛn i sran'n fɛli i wun ya kpa. Ɔ seli i kɛ: «Sɛ a boli asiɛ'n i kpɛ nnun annzɛ kpɛ nsiɛn'n, wuun a ´kwla Sirifuɛ mun yɛ a ´nunkun be mlɔnmlɔnmlɔn, sanngɛ siɛn'n a ´kwla be kpɛ nsan cɛ.» Elize wuli. Be sieli i. I afuɛ nuan b'ɔ ´yia'n, Moabfuɛ'm be wa wluli Izraɛl mɛn'n nun. Le kun sran wie'm be ɔli fuɛn sielɛ. Be ´nian-an, Moabfuɛ wie mun yɛ be ´ba yɛ. Be toli fuɛn'n yili i Elize i asieliɛ'n nun, fuɛn'n ko kannin Elize i owie'n, kpɛkuun ɔ'a cɛn. Ɔ jaso jrannin. Azaɛl b'ɔ ti Sirifuɛ'm be famiɛn'n kleli Izraɛlfuɛ'm be yalɛ Zɔakaz i nyin su lele fa juli Zɔakaz i wie cɛn. Sanngɛ Anannganman sili be aunnvuɛ, yɛ aenguɛ b'ɔ nin Abraam, nin Izaak, ɔ nin Zakɔb be trali'n ti ɔ'a nunnun-man be, ɔ yacili bé wun sa'n cɛli be. Ɔ'a fuan-man be lele yɛ ɔ'a fa ju yɛ. Azaɛl b'ɔ ti Siri famiɛn'n wuli nan i wa Bɛn-Adad ɔ'a sin i osu. Yɛ Zɔakaz i wa Zɔas fali klɔ nga Azaɛl i wa Bɛn-Adad, nin Zɔas i si Zɔakaz be ´kun alɛ b'ɔ deli i i sa nun'n. Zɔas kwlali i kpɛ nsan. Yɛ ɔ fali Izraɛl klɔ mun. Kɛ Zɔakaz i wa Zɔas yoli Izraɛl famiɛn'n, i afuɛ nnyɔn'n su yɛ Zɔas i wa Amazia kusu yoli Zida famiɛn-ɔn. Kɛ ɔ ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnun. Ɔ dili famiɛn afuɛ ablaɔn-nin-ngwlan Zerizalɛm lɔ. I nin suan Zɔadan, ɔ fin Zerizalɛm. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo Anannganman fɛ'n. Sanngɛ i nantilɛ'n ɔ'a ju-mɛn i nannan David liɛ'n nun. Nga i si Zɔas yoli'n i kunngba'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Ɔ'a nunnun-man sraka yiwlɛ nga be o kpɔlɛ'm be su'n, ɔ man i blɛ sɔ nun'n, wuun Izraɛlfuɛ'm be tɛ yi sraka lika sɔ'm be nun, yɛ be tɛ yra ansans lɛ ekun. Kɛ i sielɛ'n takali'n, ɔ kunnin i sufuɛ nga be kunnin i si Zɔas b'ɔ ti famiɛn'n, sanngɛ ɔ'a kun-man sran kunfuɛ sɔ'm be mma mun. Ɔ niannin ng'ɔ ti klɛwa Moiz i mmla fluwa'n nun'n su. Fluwa sɔ nun'n, Anannganman kɛnnin i kɛ: «Sɛ ba'm be yo sa tɛ'n, nán be kun bé si mun, sɛ kusu siɛ'm be yo sa tɛ'n, nán be kun be mma mun. Sanngɛ man sran kun wu i bɔbɔ i sa tɛ'n i nuan.» Amazia kunnin Edɔm sonja akpi blu (10.000) Njin Kongo'n nun lɔ. Alɛ sɔ'n nun'n, ɔ fali klɔ nga be flɛ i Sela'n, nan ɔ'a tɔn i dunman kɛ Zɔkteɛl. Dunman sɔ'n tɛ o i su lele ndɛ. I sin Amazia sunmannin sran Zei i wa Zɔakaz i klun ba Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n i sin. I waan be `ko se i kɛ ɔ bla man be nian bé wun kaan sa. Yɛ Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n, ɔ man be ko seli Amazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n kɛ: «Liban lɔ susrɛ kun waan be `ko se Liban lɔ waka nga be flɛ i sɛdri'n kɛ ɔ `fɛ i wa bla'n mɛn i wa yasua'n man ɔ jɛ i. Kpɛkuun kɛ Liban bo'n nun lɔ nnɛn'm be ´sin'n, be sinnin susrɛ'n su. Nan yoo, kɛ a kwlali Edɔmfuɛ mun'n ti, a yo ɔ wun kpakpa. Ka ɔ klɔ lɔ, nan ɔ nyrun bɔ a nyɛnnin i'n, fa di ɔ nuan. ?A su wa kunndɛ-man ndɛnngan yi-man a nin Zidafuɛ mun amún su yɛ ɔ o lɛ-ɔ? ?A nin Zidafuɛ mun, amun su wa wu yɛ a ´yo i lɛ-ɔ?» Amazia ɔ'a tie-man ndɛ nga Zɔas kan kleli i'n. Yɛ Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n nin i sonja'm be ´ba-a. Be nin Amazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n i sonja liɛ'm be kunnin Bɛt-Semɛs lɔ. Klɔ sɔ'n wo Zida nvle'n nun. Zidafuɛ'm b'a kwla jran-man Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Be wanndili be ɔli bé tannin sua'm be nun sɛsɛsɛ. Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n trali Akazia i wa Zɔas i klun ba Amazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n, ɔ trɛli i Bɛt-Semɛs lɔ. I sin'n, ɔ ɔli Zerizalɛm. Kɛ ɔ fɛ i Efraim anuan'n nun b'ɔ ´fa ju cɔnjɔ'n su anuan'n nun lɔ'n, ɔ bubuli klɔ'n i wun talɛ'n mɛtri ya nnyɔn. Ɔ fali sika ɔkwlɛ, ɔ nin jɛtɛ ufue, ɔ nin ninnge kpakpa nga be o Anannganman i sua'n nin famiɛn sua'n nun'n. Yɛ ɔ trali sran wie mun lomuɛn, nan ɔ'a sɛ i sin Samari. Zɔas i wun ndɛ i onga'n, nin sa ng'ɔ yoli'n, nin yakpa b'ɔ yoli'n, ɔ nin alɛ ng'ɔ nin Amazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n be kunnin'n, i kwlakwla sɔ'n ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Zɔas wuli. Be sieli i Samari lɔ kan be sie Izraɛl famiɛn'm be lɛ'n. Yɛ i wa Zeroboam sinnin i osu-ɔ. Kɛ Zɔakaz i wa Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n wuli'n, Zɔas i wa Amazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n dili afuɛ blu-nin-nnun ekun. Amazia i wun ndɛ'n i onga'n ti klɛwa Zida famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Be cicili Zerizalɛm lɔ kɛ be ´kun i. Ɔ wanndi ɔli Lakis, nan b'a sunman sran b'a ko kun i lɔ. Be fɛli i fuɛn'n nnɛn kpanngɔ su bali, nan b'a sie i Zerizalɛm David i klɔ lɔ i si'm be asieliɛ'n nun. Zidafuɛ'm be kwlaa be fali Azaria be sieli famiɛn i si osu. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ lɛ afuɛ blu-nin-nsiɛn. Kɛ i si wuli'n, i yɛ ɔ wa deli Zida klɔ nga be flɛ i kɛ Elat'n be kpɔfuɛ'm bé sa nun nin-ɔn. Ɔ fali klɔ sɔ'n nan ɔ'a kplan. Kɛ Zɔas i wa Amazia yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-nnun'n su yɛ Zɔas i wa Zeroboam kusu yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ yoli famiɛn Samari lɔ afuɛ ablanan-nin-kun. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Ɔ'a kaci-mɛn i sin a si-man Nɛbat i wa Zeroboam i sa tɛ b'ɔ man Izraɛlfuɛ'm be fɔnnin'n. Izraɛl nvle'n nun lika nga be kpɔfuɛ'm be fali'n, b'ɔ fɛ i Amat wun lɛ lele fa ju jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n i nuan'n, Zeroboam deli i ngba. Ɔ man ndɛ nga Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n fa wlali Zonas b'ɔ ti i sufuɛ'n i nuan kɛ ɔ kan'n, ndɛ sɔ'n kpɛnnin su. Zonas fin Gat-Efɛr, i si yɛlɛ Amitai. Anannganman wunnin afɛ dan nga Izraɛlfuɛ'm be o nun'n, i kanga o, i diewa o. Sran fi nun-man lɛ nan ɔ'a de be! Yɛ kusu Anannganman ɔ'a se-man kɛ ɔ ´nunnun Izraɛl nvle'n asiɛ'n su. I ti yɛ ɔ deli be Zɔas i wa Zeroboam fanngan nun nin-ɔn. Zeroboam i wun ndɛ'n i onga'n, nin sa ng'ɔ yoli'n, nin i yakpa b'ɔ yoli i alɛ nun'n, ɔ nin Damas nin Amat klɔ b'ɔ deli be Zidafuɛ'm bé sa nun fa mannin Izraɛlfuɛ mun'n, i kwlaa sɔ'n ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Zeroboam wuli, nan b'a sie i kan be sie Izraɛl famiɛn'm be lɛ'n. Yɛ i wa Zakari sinnin i osu-ɔ. Kɛ Zeroboam yoli Izraɛl famiɛn'n, i afuɛ ablaɔn-nin-nso'n su yɛ Amazia i wa Azaria kusu yoli Zida famiɛn-ɔn. Kɛ ɔ ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ blu-nin-nsiɛn. Ɔ trannin Zerizalɛm lɔ afuɛ ablenun-nin-nnyɔn. Be flɛ i nin'n kɛ Zɛkɔlia, ɔ fin Zerizalɛm. Azaria yoli sa nga be yo Anannganman fɛ'n kɛ i si Amazia fa yoli'n sa. Sanngɛ ɔ'a nunnun-man sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n. Ɔ man i blɛ sɔ nun'n, wuun sran'm be tɛ yi sraka lika sɔ'm be nun yɛ be tɛ yra ansans lɛ ekun. Anannganman fali tukpacɛ tɛ kpa kun yili famiɛn'n su. Kokowe yoli i. Ɔ kɛli i wun lele ɔ fa wuli. I ti, i ngunmin trannin sua kun nun. I wa Zɔtam yoli i awlo'n su kpɛn, yɛ i kunngba'n sieli mɛn'n. Azaria i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Azaria wuli. Be sieli i i si'm be asieliɛ'n nun David i klɔ lɔ. Yɛ i wa Zɔtam sinnin i osu-ɔ. Kɛ Azaria yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ ablasan-nin-mɔcuɛ'n su yɛ Zeroboam i wa Zakari kusu yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ trannin Samari lɔ anglo nsiɛn. Zakari yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n kɛ i nannan'm be yoli'n sa. Ɔ'a kaci-mɛn i sin ɔ'a si-man sa tɛ nga Nɛbat i wa Zeroboam yoli bɔ man Izraɛlfuɛ'm be fɔnnin'n. Zabɛs i wa Salɔm nin sran wie'm be cicili i wun ndɛ, nan b'a kun i Zibleam klɔ'n su. Yɛ Salɔm sinnin i osu-ɔ. Zakari i wun ndɛ'n i onga'n, ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Ndɛ nga Anannganman kan kleli Zei'n, ɔ kpɛnnin su. Ɔ seli i kɛ: «Ɔ mma'm be ´yo famiɛn lele ´fa ju wɔ anunman siansiansian'm be su.» Kɛ Ozias yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ ablasan-nin-ngwlan'n su yɛ Zabɛs i wa Salɔm yoli famiɛn-ɔn. Ɔ trannin Samari lɔ anglo kun. Gadi i wa Mɛnaɛm fɛli i Tirza lɔ bali Samari. Ɔ wa kunnin Zabɛs i wa Salɔm, kpɛkuun ɔ trɛnnin i osu. Salɔm i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin Zakari b'ɔ ti famiɛn'n i wun ndɛ b'ɔ cicili'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Mɛnaɛm nin Tifsakfuɛ'm be kunnin. Ɔ kwlali be nan ɔ'a kun be kwlakwla. Yɛ ɔ sacili mɛn'n ng'ɔ fɛ i Tirza lele ba'n. Sa ti b'ɔ nin be kunnin'n yɛlɛ kɛ b'a sɔ-mɛn i nun. Ɔ kpacili wunnzɛfuɛ'm be kwlaa be klun. Kɛ Azaria yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ ablasan-nin-ngwlan'n su yɛ Gadi i wa Mɛnaɛm yoli Izraɛl famiɛn-ɔn. Ɔ trannin Samari afuɛ blu. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Nɛbat i wa Zeroboam i sa tɛ b'ɔ yoli'n, bɔ man Izraɛlfuɛ'm be fɔnnin'n, Mɛnaɛm ɔ'a yaci-mɛn i yolɛ le. Be o lɛ kpɛkuun Pil b'ɔ ti Asiri famiɛn'n ɔ'a wlu Izraɛlfuɛ'm be mɛn'n nun. Yɛ Mɛnaɛm fali sika tɔnun ablasan mɛnnin i kɛ ɔ ukɛ i nan i sielɛ'n `taka. Sika sɔ'n i dedelɛ su'n, ɔ man sran lɔun-lɔun'm be kwlaa be mannin jɛtɛ ufue ablenun bé ti nun ti nun. Kɛ sika sɔ'n kannin Asiri famiɛn'n i sa'n, ɔ jasoli Izraɛl nvle'n nun ɔli i mɛn'n nun, ɔ'a sisi-mɛn i bo. Mɛnaɛm i wun ndɛ'n i onga'n ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Mɛnaɛm wuli, yɛ i wa Pɛkasia sinnin i osu-ɔ. Kɛ Azaria yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ ablenun'n su yɛ Mɛnaɛm i wa Pɛkasia yoli Izraɛl famiɛn Samari lɔ-ɔ. Ɔ dili afuɛ nnyɔn. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Ɔ'a yaci-man sa tɛ nga Zeroboam yoli bɔ man Izraɛlfuɛ'm be fɔnnin'n. Rɛmalia i wa Pekak b'ɔ ti i alɛ kunfuɛ'm be kpɛnngbɛn'm be nun kun'n, ɔ nin Galaadfuɛ wie mun be cicili i wun ndɛ, nan ɔ nin be nun ablenun b'a kun i Samari famiɛn sua'n nun. Yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Ɔ kunnin Argɔb nin Arie be wie. Pɛkasia i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Kɛ Azaria yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ ablenun-nin-nnyɔn'n su yɛ Rɛmalia i wa Pekak yoli Izraɛl famiɛn Samari lɔ-ɔ. Ɔ dili afuɛ ablaɔn. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Ɔ'a yaci-man sa tɛ nga Nɛbat i wa Zeroboam yoli bɔ man Izraɛlfuɛ'm be fɔnnin'n. Pekak blɛ su'n, Tilgat-Pilnezɛr b'ɔ ti Asiri famiɛn'n wa fali klɔ nga be o yɛ mun: Izɔn, nin Abɛl-Bɛt-Maaka, nin Zanɔak, nin Kedɛs, ɔ nin Azɔr. Ɔ fali Galile mɛn'n, nin Galaad mɛn'n, ɔ nin Nɛftali lika wunmuan'n. Ɔ fali lika sɔ'm be nun sran mun ɔli Asiri. Ela i wa Oze nin sran wie mun be cicili Rɛmalia i wa Pekak i wun ndɛ. Be kunnin i nan Oze ɔ'a trɛn i osu. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Azaria i wa Zɔtam ɔ'a yo Zida famiɛn ɔ'a di afuɛ ablaɔn. Pekak i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Kɛ Rɛmalia i wa Pekak yoli Izraɛl famiɛn'n, i afuɛ nnyɔn'n su yɛ Azaria i wa Zɔtam kusu yoli Zida famiɛn-ɔn. Kɛ ɔ ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnun. Ɔ trannin Zerizalɛm lɔ afuɛ blu-nin-nsiɛn. I nin'n suan Zɛriza, Zadɔk i wa-a. Zɔtam yoli sa nga be yo Anannganman fɛ'n. Ɔ nantili kɛ i si Azaria fa nantili'n sa, sanngɛ ɔ'a nunnun-man sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n. Ɔ man blɛ sɔ nun'n, wuun Zidafuɛ'm be tɛ yi sraka lika sɔ'm be nun. Yɛ be tɛ yra ansans lɛ ekun. Zɔtam yɛ ɔ yoli Anannganman i sua'n i nglo lɔ anuan nin-ɔn. Zɔtam i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. I blɛ sɔ'n nun yɛ Anannganman suli Siri famiɛn'n bɔ be flɛ i Rɛzɛn'n, ɔ nin Pekak b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n be bo kɛ be nin Zida mɛn'n be ko kun nin-ɔn. Zɔtam wuli nan b'a sie i i si'm be asieliɛ'n nun David i klɔ lɔ. Yɛ i wa Akaz sinnin i osu-ɔ. Kɛ Rɛmalia i wa Pekak yoli famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-nso'n su yɛ Zɔtam i wa Akaz yoli Zida famiɛn-ɔn. I blɛ sɔ nun'n, wuun Akaz lɛ afuɛ ablaɔn. Ɔ yoli famiɛn afuɛ blu-nin-nsiɛn Zerizalɛm. Ɔ'a yo-man sa nga be yo Anannganman Nyanmiɛn'n fɛ'n kɛ i nannan David sa. Ɔ niannin Izraɛl famiɛn'm be nantilɛ'n su yɛ ɔ nantili-ɔ. Ɔ yoli nvle nga Anannganman fuannin be Izraɛlfuɛ'm be nyrun'n be tete ninnge'm be wie. Ɔ fɛli i wa'n yili tɛ. Be yrɛli i. Ɔ yili sraka sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n be nun. Yɛ ɔ fali ansans ɔ yrɛli i lika sɔ'm be nun ekun. Ɔ yili sraka kunngba sɔ mun kpɔlɛ'm be su, ɔ nin waka bɔ nnya o be su'n be bo. Rɛzɛn b'ɔ ti Siri famiɛn'n, ɔ nin Rɛmalia i wa Pekak b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n be bali kɛ be nin Zerizalɛmfuɛ'm be ´kun. Be takali be nanmue'n Akaz i klɔ'n i sin, sanngɛ b'a kwlɛ-mɛn i. I blɛ sɔ'n nun yɛ Rɛzɛn b'ɔ ti Siri famiɛn'n deli Elat mannin Sirifuɛ mun nin-ɔn. Ɔ fuannin Zidafuɛ mun Elat lɔ. Yɛ Edɔmfuɛ'm be wa trannin lɛ, lele ndɛ be tɛ o lɛ. Yɛ Akaz sunmannin sran Tilgat-Pilnezɛr b'ɔ ti Asiri famiɛn'n i sin. I waan be se i kɛ: «N ti ɔ sufuɛ, n ti ɔ wa, i ti bla wa de min Siri famiɛn'n nin Izraɛl famiɛn'n bé sa nun. B'a fa alɛ b'a wla min sin.» Yɛ Akaz fali jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ ng'ɔ o Anannganman i sua'n nun nin famiɛn'n sua'n nun'n. Ɔ fɛli i bɔlɛ siewlɛ'n nun, ɔ fa ko mannin Asiri famiɛn'n. Asiri famiɛn'n kplinnin flɛlɛ bɔ Akaz flɛli i'n su. Ɔ ɔli Damas. Ɔ ko fali alɛ wlali lɔfuɛ'm be sin, ɔ kwlali be, yɛ ɔ trali be lomuɛn ɔli Kir, kpɛkuun ɔ kunnin Rɛzɛn. I sin, famiɛn Akaz ɔli Damas. Ɔ ɔli Tilgat-Pilnezɛr b'ɔ ti Asiri famiɛn'n i wun wunlɛ. Kɛ ɔ wunnin Damas lɔ sraka yiwlɛ'n, ɔ klɛklɛli sraka yiwlɛ sɔ'n i wafa ng'ɔ fa ti'n i wun ndɛ blɛli Iri b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n. Yɛ Iri b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n niannin sraka yiwlɛ nga kɛ Akaz o Damas lɔ'n ɔ klɛli i wun ndɛ blɛli i'n su kplannin sraka yiwlɛ kun sɛsɛsɛ kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Ɔ wieli i kplan nan Akab ɔ'a fin Damas ɔ'a ba. Kɛ famiɛn'n fin Damas bali'n, b'ɔ wunnin sraka yiwlɛ'n, ɔ wunngeli i wun lɔ, kpɛkuun ɔ fuli su. Ɔ yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ fali ble sanmlɛn yili sraka, ɔ guali nzan. Kpɛkuun ɔ yili bo kun yolɛ'n i su tɛ'n. Ɔ fɛli i mmoja'n guali sraka yiwlɛ'n su. Nyanmiɛn sɔwlɛ bɔ be fali aaba yɛ be yoli'n, wo Anannganman bɔbɔ nyrun lɛ. Ɔ o i sua'n i nyrun lɛ, i sɔwlɛ uflɛ'n nin i sua'n be afiɛn'n nun. Akaz ko sieli i Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i sin lɔ nglo lɔ lika'n nun. Akaz seli Iri b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n kɛ: «Kɛ ɔ fin ndɛ'n, sraka nga a wa yi be bɔ a ´yra be Nyanmiɛn sɔwlɛ dan'n su'n mun yɛ: nglɛmun nun tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, nnɔsua nun sraka nga be fa ble sanmlɛn be yi'n, famiɛn'n i tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin i ble sanmlɛn b'ɔ fa yi sraka'n, nzrafuɛ'm be tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin be ble sanmlɛn bɔ be fa yi sraka'n. Be nzan nga be ´gua'n, man be guɛ i Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ'n su. Yɛ nnɛn nga be fa yi tɛ'n, man be fa be mmoja'n kwlakwla be gua su.» Iri b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n niannin i kwlaa nga famiɛn Akaz kannin'n su yoli. Akaz kpɛkpɛli aaba paplaapla nga be o kakaklolo nzɔliɛ nga be yoli'n bé wun'n. Ɔ yili kpongbo nga be o kakaklolo sɔ'm bé su'n. Kpongbo dan b'ɔ o nannin tola'm be nzɔliɛ'm be su'n, ɔ sike jinnin. Ɔ fa takali asiɛ bɔ be fa yɛbuɛ paplaapla'm be sieli su'n i su. I sin Asiri famiɛn'n i ti ɔ nunnunnin Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ sinwlɛ nga be flɛ i Wunmiɛn-delɛ-cɛn Atin'n. Yɛ ɔ nunnunnin wluwlɛ ng'ɔ o gua su wa'n bɔ be flɛ i Famiɛn'n i Wluwlɛ'n. Akaz i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Akaz wuli, be sieli i i si'm be asieliɛ'n nun David i klɔ lɔ. Yɛ i wa Ezekias sinnin i osu-ɔ. Kɛ Akaz yoli Zida famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-nnyɔn'n su yɛ Ela i wa Oze yoli Izraɛl famiɛn Samari lɔ-ɔ. Ɔ dili afuɛ ngwlan. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n, sanngɛ i sa tɛ liɛ b'ɔ yoli'n, ɔ'a to-man Izraɛl famiɛn nga be dunnin mmua i nyrun'n be liɛ'n. Salmanazar b'ɔ ti Asiri famiɛn'n fali alɛ'n wlɛli i sin. Oze trɛnnin i sielɛ'n i bo. Ɔ tannin lapo mɛn i. Sanngɛ blɛ kun juli, ɔ cicili Salmanazar i wun ndɛ. Ɔ sunmannin sran So b'ɔ ti Ezipt famiɛn'n i sin, kpɛkuun ɔ'a tua-man lapo ɔ'a man-man Asiri famiɛn'n kɛ afuɛ titi'n sa. Kɛ Asiri famiɛn'n wunnin i kɛ Oze bu i wun akunndan tɛ'n, ɔ trɛli i, ɔ cili i, yɛ ɔ wlɛli i bisua. I sin ɔ wlan sinnin Izraɛl mɛn wunmuan'n nun. Ɔ nin i sran'm be bali kɛ be nin Samarifuɛ'm be ´kun. Be wa boli be nanmue Samari klɔ'n i sin. Be trannin lɛ lele afuɛ nsan. Kɛ Oze yoli famiɛn'n, i afuɛ ngwlan'n su yɛ Salmanazar fali Samari klɔ nin-ɔn. Ɔ fali Izraɛlfuɛ mun ɔli Asiri. Ɔ man be trannin Ala. Klɔ sɔ'n wo Gɔzan lɔ nzue ba bɔ be flɛ i Kabɔr'n i nuan. Yɛ ɔ man wie'm be trannin Medifuɛ'm be klɔ'm bé su. Sa ti bɔ nyrɛnnɛn tɔli Izraɛlfuɛ'm be su'n, yɛlɛ kɛ be fɔnnin Anannganman be Nyanmiɛn'n i wun. Yɛ be sɔli amuɛn wie mun, sanngɛ wuun i fanngan nun yɛ man be fin Ezipt famiɛn'n i sa nun fiteli-ɔ. I yɛ ɔ ko fali be Ezipt mɛn'n nun lɔ bali-ɔ. Nvle nga Anannganman fuannin be be nyrun'n be nzuɛn tɛ mun, ɔ nin Izraɛl famiɛn'm be nzuɛn tɛ mun yɛ be fali-ɔ. Be fiali be yoli sa nga be ti-man su'n, bɔ be kun Anannganman be Nyanmiɛn'n i ya'n. Be kplannin sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su be klɔ'm be kwlaa su. Be kplannin wie mun klɔ nga be sisi bé wun'n be su. Yɛ be kplannin wie lika fleiinfleiin nga be jran be su be sasa klɔ mun'n be su. Be takali yɛbuɛ sran mun, be takali waka nga be sɔ be kpɔlɛ nglo-nglo nin waka nga nnya o bé su'n be kwlaa bé bo. Be yrali ansans amuɛn sɔwlɛ sɔ'm be kwlaa be su kɛ nvle nga Anannganman fuannin be be nyrun'n be yoli'n sa. Be yoli sa tɛtɛ nga be kun Anannganman ya'n. Be suli amuɛn mun, sanngɛ Anannganman dun mmua seli be kɛ nán be yo i sɔ ninnge mun. Anannganman fa ndɛ wlɛli i nuan ijɔfuɛ fanunfanun'm be kwlaa bé nuan. I waan be kan kle Izraɛlfuɛ mun, nin Zidafuɛ'm be kɛ be yaci be nzuɛn tɛtɛ mun, nan be fɛ i mmla fanunfanun'm bé su. I mmla sɔ'n, ɔ fa mannin Izraɛlfuɛ'm be nannan mun. I sin ɔ fa wlɛli i nuan ijɔfuɛ bɔ be ti i sufuɛ'n bé nuan kɛ be fa man be kusu be wie. Sanngɛ b'a tie-man ndɛ nga be kan kleli be'n. Be yoli nyin kekle kɛ bé nannan'm bɔ b'a lafi-man Anannganman be Nyanmiɛn'n i su'n be sa. Anannganman i mmla'n, ɔ nin aenguɛ ng'ɔ nin be nannan'm be trali'n, ɔ nin i afɔtuɛ ng'ɔ mannin be'n, be guɛli i kwlakwla i ase. Be fali bé wun wlali ninnge ngbɛn-ngbɛn'm bé sa nun, ɔ man be bɔbɔ be yoli ngbɛnfuɛ. Nvle nga be mantan be lɛ'n, bɔ Anannganman seli be kɛ nán be sɔnnzɔn be'n, be fali be nzuɛn'n. Be yili Anannganman be Nyanmiɛn'n i ndɛ'n kwlaa i ase. Be kloli sika ɔkwlɛ be fa yoli nannin ba nnyɔn. Be takali waka nga bɔ be sɔ'n, be suli nglo lɔ ninnge'm be kwlaa. Be suli Baal. Be fali be mma'm be yili tɛ, be yrali be. Be yili wunnzue wafa-wafa'n kwlaa. Be fali bé wun mannin ninnge nga be yo-man Anannganman fɛ'n be yolɛ. Ɔ man be kunnin i ya. Anannganman wa fali ya dan kpa Izraɛlfuɛ'm bé wun, nan ɔ'a fuan be. San Zida akpasua'n kunngba cɛ yɛ ɔ kali lɛ-ɔ. Zidafuɛ mun bɔbɔ b'a fa-man Anannganman b'ɔ ti be Nyanmiɛn'n i ndɛ'm bé su. Be nantili atin nga Izraɛlfuɛ'm be kpɛli'n su. Anannganman yili Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ase. Ɔ guali bé nyin ase. Ɔ fali be wlali nvle wie'm bé sa nun kɛ be fɛn bé bo ninnge mun. I sin ɔ fuannin be. Kɛ Anannganman yili Izraɛlfuɛ mun David osufuɛ'm be nun'n, be fali Nɛbat i wa Zeroboam be sieli famiɛn. Yɛ Zeroboam man Izraɛlfuɛ'm be yacili Anannganman. Ɔ man Izraɛlfuɛ'm be yoli sa tɛ dan kpa. Izraɛlfuɛ'm be niannin Zeroboam i sa tɛ'n kwlaa su be yoli. B'a kaci-man bé sin b'a si-man wie fi. I sɔ'n ti, Anannganman niannin ndɛ ng'ɔ fa wlɛli i sufuɛ bɔ be kɛn i nuan su ndɛ'n, ɔ fuannin Izraɛlfuɛ mun. Be fali be ɔli Asiri. Mɛn sɔ'n wo be liɛ'n i wun mmua kpa. Be tɛ o lɔ lele ndɛ. Asiri famiɛn'n fali sran mun Babilɔni, nin Kita, nin Ava, nin Amat, ɔ nin Sɛfarvaim lɔ bali. Ɔ man be trannin Izraɛlfuɛ'm be osu Samari klɔ'm bé su. Samari klɔ'n nin i sasu'n kwlaa be yoli be liɛ. Kɛ be wa trannin lɛ'n, klikli nun'n, bé nyin ɔ'a yi-man Anannganman. Yɛ Anannganman man asɔmɔli'm be bali, be wa kunnin be nun sran sunman. Sran wie'm be seli Asiri famiɛn'n kɛ: «Nvle nga a tuli be wa'n, bɔ be ko trannin Samari klɔ'm be su'n, be si-man wafa nga be sɔ mɛn sɔ'n nun amuɛn mun'n. I sɔ'n ti, amuɛn sɔ'n man asɔmɔli'm be su kun be.» Yɛ Asiri famiɛn'n waan: «Amun `fa Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga e trali be lomuɛn lɔ e bali'n be nun kun man ɔ ko tran lɔ, nan ɔ kle be kɛ be fa sɔ mɛn sɔ'n nun amuɛn'n.» Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be fali be Samari ɔli'n be nun kun bali Betɛl-ɔ. Yɛ ɔ wa kleli be kɛ bé nyin `yi Anannganman `ju nin-ɔn. Sanngɛ nvle kun yoli i amuɛn liɛ, nvle kun yoli i liɛ, be fa be sieli sraka yiwlɛ sua nga Samarifuɛ'm be kplannin'n be nun. Nvle-nvlefuɛ'm be kwlakwla be yoli i sɔ klɔ kunngun nga be tran nun'n bé su. Be nga be fin Babilɔni'n, be yoli amuɛn nga be flɛ i Sikɔt-Bɛnɔt'n i nzɔliɛ. Kitafuɛ'm be yoli Nɛrgal i nzɔliɛ. Amatfuɛ'm be yoli Asima i nzɔliɛ. Avafuɛ'm be yoli Nibkaz nin Tartak be nzɔliɛ. Sɛfarvaimfuɛ'm be yrali be mma mun be fa yili sraka be mannin be amuɛn nga be flɛ be kɛ Adramelɛk'n ɔ nin Anamelɛk'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be ´su Anannganman. Be kpali be nun sran wie mun kɛ be yo Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ, nan be yi sraka sraka yiwlɛ sua'm be nun. Be yɛ be ´yo i sɔ junman liɛ'n ´man be-ɔ. Be kpali sran sɔ mun lika'n kwlakwla. Be kunngba'n be su Anannganman'n, be kunngba'n be sɔ mɛn nga be fin nun lɔ bali'n be nun amuɛn mun. Lele ndɛ be like nga be yoli be laa'n, be tɛ yo. Be su-man Nyanmiɛn. Be di-man be bɔbɔ be mmla'm bé su, kusu be fa-man Anannganman i mmla fanunfanun'm be su. I mmla sɔ'n, ɔ fa be mannin Zakɔb b'ɔ kacili i dunman'n kɛ Izraɛl'n i osu'n nunfuɛ mun. Anannganman nin be trali aenguɛ. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Nán amun sro amuɛn mun, nán amun koto be nyrun, nán amun su be, yɛ nán amun yi sraka man be. Amun nyin `yi min kunngba, amun `koto min kunngba min bo, amun `yi sraka man min kunngba. Afin min yɛ n ko fali amun Ezipt lɔ n bali-ɔ. Min wunmiɛn'n, nin min tinmin bɔ like fi kwla jrɛn-mɛn i nyrun'n be ti yɛ n kwlaa n ko fali amun m bali-ɔ. Mmla fanunfanun nga n klɛ mannin amun'n, amun `fa su cɛn kwlakwla. Nán amun sro amuɛn mun. Nán amun wla fi aenguɛ nga e nin amun trali'n. Nán amun sro amuɛn mun, sanngɛ amun nyin `yi min bɔ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Afin min yɛ n ´de amun amun kpɔfuɛ'm be kwlaa bé sa nun-ɔn.» B'a ti-man ndɛ sɔ'n. Like nga be yoli i bo bolɛ nun'n, yɛ be yoli-ɔ. Nvle sɔ'n nunfuɛ'm be kunngba'n be su Anannganman, yɛ be kunngba'n be su be amuɛn mun. Be mma mun nin be anunman'm be kusu be yoli sa kunngba nga bé si'm be yoli'n wie. Lele ndɛ be tɛ yo i sɔ. Kɛ Ela i wa Oze yoli Izraɛl famiɛn'n, i afuɛ nsan'n su yɛ Akaz i wa Ezekias kusu yoli Zida famiɛn-ɔn. Kɛ ɔ ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnun. Ɔ yoli famiɛn afuɛ ablaɔn-nin-ngwlan Zerizalɛm lɔ. I nin suan Abi, Zakari i wa-a. Ɔ nantili klanman Anannganman i atin'n su kɛ i nannan David sa. Ɔ bubuli sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n. Ɔ bubuli yɛbuɛ nga be takali be'n. Ɔ kpɛli waka nga be takali bɔ be sɔ be'n. Ɔ fufuli aaba wuo nga Moiz yoli i laa'n nun, afin kɛ ɔ ´fa ju blɛ sɔ'n nun'n, wuun Izraɛlfuɛ'm be yra ansans man aaba wuo sɔ'n. Be tɔnnin i dunman kɛ Nɛistan. Ezekias fɛli i wla guali Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i su. Famiɛn nga be dunnin mmua i nyrun mun o, be nga be bali i sin mun o, be wie fi nin i a sɛ-man. Ɔ mantannin Anannganman, ɔ'a kpɔci-mɛn i le. Ɔ fali mmla nga Anannganman fa mannin Moiz'n su. Anannganman kusu jrɛnnin i sin. Like ng'ɔ yoli be'n, be kwlaa be yoli ye i sa nun. Ɔ jasoli Asiri famiɛn'n i wun, ɔ'a su-mɛn i kun. Ɔ kwlali Filistifuɛ mun lele juli Gaza nvle'n nun. Ɔ fali lika fleiinfleiin bɔ be jran be su be sasa klɔ'n. Ɔ kwlali klɔ nga be sisili bé wun'n be nunfuɛ mun. Kɛ Ezekias yoli famiɛn'n, i afuɛ nnan'n su'n, Salmanazar b'ɔ ti Asiri famiɛn'n fali alɛ wlali Samarifuɛ'm bé sin. Ɔ nin i sran'm be wa boli be nanmue Samari klɔ'n i sin. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Ela i wa Oze yoli Izraɛl famiɛn ɔ'a di afuɛ nso. Kɛ be boli nanmue'n, i afuɛ nsan'n su'n, be fali Samari klɔ'n. Ezekias i afuɛ nsiɛn'n su'n b'ɔ ti Oze b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n i afuɛ ngwlan su'n, yɛ Samari klɔ'n tɔli-ɔ. Asiri famiɛn'n trali Izraɛlfuɛ'm be lomuɛn yɛ ɔ fali be ɔli Asiri. Ɔ ko sieli wie mun Kalak nvle'n nun. Ɔ ko sieli wie mun nzue ba bɔ be flɛ i Kabɔr'n i nuan. Nzue ba sɔ'n wo Gɔzan nvle'n nun. Yɛ ɔ ko sieli wie mun ekun Medifuɛ'm be klɔ'm bé su. Sa sɔ'n juli be su yɛlɛ kɛ b'a tie-man Anannganman be Nyanmiɛn'n i aniɛn'n. Sa sɔ'n i bo'n i wie yɛlɛ kɛ aenguɛ nga Anannganman nin be trali'n, b'a bu-mɛn i like fi, yɛ b'a fa-man ndɛ nga Anannganman i sufuɛ Moiz kan kleli be'n su. I ti b'a nian-man su b'a nanti-man. Kɛ Ezekias yoli famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-nnan'n su'n, Sankerib b'ɔ ti Asiri famiɛn'n fali alɛ wluli Zida klɔ nga be sisili bé wun'n be kwlaa be nun, nan ɔ'a fa be. Ezekias sunmannin sran Asiri famiɛn'n i wun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun famiɛn'n wo Lakis lɔ. I waan be ko se i kɛ: «Fɔnlɛ yɛ n fɔnnin-ɔn. Yaci, nán se kɛ a ´fa alɛ wla min sin. Like nga ɔ waan n `fa man wɔ'n, n ´fa man wɔ.» Asiri famiɛn'n waan sɛ ɔ ti sɔ'n, wuun man Ezekias mɛn i jɛtɛ ufue tɔnun ngwlan, yɛ sika ɔkwlɛ kilo ya ngwlan. Nan Ezekias ɔ'a fa sika ng'ɔ o Anannganman i sua'n nun'n nin ng'ɔ o famiɛn sua'n nun lɔ bɔlɛ'n nun'n ɔ'a man. Famiɛn Ezekias tutuli sika ɔkwlɛ b'ɔ man be klo guali Nyanmiɛn i sua'n i anuan nin i kadri'm bé wun'n, nan ɔ'a fa man Asiri famiɛn'n. Asiri famiɛn'n sunmannin sonja kpɛnngbɛn'm be su kpɛn'n, nin i mantanfuɛ'n, ɔ nin safunyrɛn b'ɔ dun alɛ'n i mmua'n Ezekias sin Zerizalɛm. Kɛ be ´kɔ'n, be nin sonja kpanngban kpa yɛ be ɔli-ɔ. I blɛ sɔ nun'n, wuun i bɔbɔ o Lakis. Be ɔli. Kɛ be juli Zerizalɛm klɔ'n nun lɛ'n, be jrannin nglo lɔ fɛtɛ'n i mmuɛ'n bɔ be yili'n i wun lɛ. Lika sɔ'n wo ble wlafuɛ'm be lika'n i wun lɛ. Be waan be ´kan ndɛ kle famiɛn'n. Ilkiza i wa Eliakim b'ɔ ti famiɛn'n i awlo'n i su kpɛn'n, ɔ nin Sɛbna b'ɔ ti famiɛn'n i fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin Azaf i wa Zɔas b'ɔ ti famiɛn'n i nuan ijɔfuɛ'n be ɔli be ko toli be kan be jrannin lɔ'n. Safunyrɛn'n seli be kɛ: «Amun `ko se Ezekias kɛ famiɛn dan'n b'ɔ ti Asiri famiɛn'n waan e usa wɔ kɛ: ‹?Nguɛ su liɛ a fa ɔ wla'n gua-a? ?Kɛlɛ a bu i kɛ be nuan nun ndɛ kanlɛ ngbɛn'n yɛ be fa kun alɛ nin-ɔn? Be dun mmua jaja alɛ'n, kpɛkuun be tra be anwlɛn yɛ be kun-ɔn! ?Nan wan su yɛ a fa ɔ wla'n gua bɔ i ti yɛ a jaso mín wun nin-ɔn? ?Nán Ezipt'n i su yɛ a fa ɔ wla'n gua-a? Ezipt'n ti kɛ ndɛma nga bɔ ɔ'a bu'n sa. Sɛ a kisa su-ɔ, ɔ wɔ ɔ́ sa klun fiti i bo nun lɔ. Be nga be fa bé wla gua Ezipt famiɛn'n su'n, kɛ ɔ ti sɔ man be-ɔ. Wienun-ɔn, amun wa tɛ min su kɛ: Anannganman e Nyanmiɛn'n i su yɛ e fa é wla'n gua-a. ?Nán i yɛ Ezekias bubuli i sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n nin i sɔwlɛ mun nin-ɔn? ?Ezekias ɔ'a se-man Zidafuɛ mun, nin Zerizalɛmfuɛ'm be kɛ san Nyanmiɛn sɔwlɛ ng'ɔ o Zerizalɛm lɔ'n i kunngba i wun lɔ yɛ be `su Anannganman-an? Nan yoo! Asiri famiɛn'n b'ɔ ti min min'n, i waan amun `kpɛkpɛ. Sɛ wɔ yɛ a fali atin klanman'n, ɔ ´fa nnɛn kpanngɔ akpi nnyɔn (2.000) ´man wɔ, sɛ a kwla nyan sran fu be su'n. ?I kpa nin-ɔn, min min i sonja'm be nun kaan kpa'n bɔbɔ'n, a jrɛn i nyrun-ɔn, ɔ yo ye? ?Yɛ ɔ yo sɛ ti yɛ a lafi Ezipt famiɛn'n su bɔ a bu i kɛ ɔ ´man wɔ kakaklolo nin nnɛn kpanngɔ nin-ɔn? Sɛ nán Anannganman bɔbɔ fanngan nun yɛ min min'n ba mɛn nga i nunnunlɛ'n, wuun ɔ wa yo nzu wa? Anannganman seli i kɛ: A nin be `ko kun, ko nunnun be.› » Ilkiza i wa Eliakim, ɔ nin Sɛbna, ɔ nin Zɔas be seli safunyrɛn'n kɛ: «E ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, kɛn i Aram aniɛn'n nun, e ti. Nán kɛn i Ebre nun, ɔ yo sɔ-ɔ, nzrafuɛ'm bɔ be o klɔ'n i wun talɛ'n su'n be ´ti.» Safunyrɛn'n tɛli be su kɛ: «?Amun bu i kɛ amun nin amun min'n amun ngunmin yɛ e min liɛ'n sunmannin ye kɛ e wa kan ndɛ nga e kle amun-ɔn? Sran nga be o klɔ'n i wun talɛ'n su'n, be ti yɛ m bali i kanlɛ-ɔ. Ɔ cɛ kan-an, amun nin sran sɔ mun amun sewie'n yɛ amun wa di-ɔ, yɛ amun mmie'n yɛ amun wa nɔn-ɔn!» Safunyrɛn'n wa sin jrannin. Ɔ kpannin kekle Ebre'n nun kɛ: «Amun `sie amun su be tie ndɛ nga Asiri famiɛn dan'n kan'n. Famiɛn'n wan yoo: ‹Sɛ Ezekias laka amun'n, nán amun fa su. Afin ɔ kwla de-man amun mín sa nun! Sɛ ɔ se amun kɛ amun `fa amun wla'n gua Anannganman su nan Anannganman ɔ ´de amun yɛ Asiri famiɛn'n su fa-man klɔ nga'n, nán amun fa su. Nán amun tie Ezekias i ndɛ ng'ɔ kan'n!› Asiri famiɛn'n wan yoo: ‹Amun man e siesie ye afiɛn, amun `fa amun wun man min, i liɛ'n amun ´kwla di amun bɔbɔ amun vinyi'n ɔ nin amun bɔbɔ amun figie'm be su mma, yɛ amun ´kwla nɔn amun bɔbɔ amun nzue gbo'n be nun nzue'n. Cɛn nga m ba'n, n ´fa amun n ´kɔ mɛn kun b'ɔ ti kɛ amun liɛ sa'n nun. Mɛn sɔ'n i asiɛ'n ti kpa. Ble nga be fa yo kpaun'n, nin vinyi nga be fɛ i mma'n yi nzan'n, ɔ nin olivie nga be fɛ i mma'n yi ngo'n, ninnge sɔ'm be yo ye lɔ kpa. Awɛma nzue o lɔ ekun. Amun su wu-man, sanngɛ amun ´nyan nguan. I ti nán amun tie Ezekias b'ɔ kpɛ amun gblɛ'n i nuan ndɛ'n. Ɔ se amun kɛ: Anannganman ´de ye! Gblɛ yɛ ɔ kpɛ-ɔ! ?Mɛn onin cɛ yɛ i nunfuɛ'm be amuɛn'm be kwla deli be min sa nun-ɔn? ?Amatfuɛ mun nin Arpadfuɛ'm be amuɛn'm be o nin ndɛ? ?Sɛfarvaimfuɛ mun, nin Enafuɛ mun, ɔ nin Ivafuɛ'm be amuɛn'm be o nin ndɛ? ?Amuɛn sɔ'm be kwla deli Samari mín sa nun? ?Amuɛn sɔ'm be nun onin cɛ yɛ ɔ kwla deli i mɛn'n mín sa nun-ɔn? ?Yɛ Anannganman'n ´yo sɛ yɛ ɔ ´kwla de Zerizalɛm'n min sa nun-ɔn?› » Sran nga be o lɛ'n be guali bliin, b'a tɛ-man su, afin famiɛn Ezekias seli be kɛ nán be kan ndɛ fi. Yɛ Ilkiza i wa Eliakim b'ɔ ti famiɛn'n i awlo'n su kpɛn'n nin Sɛbna b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin Azaf i wa Zɔas b'ɔ ti famiɛn Ezekias i nuan ijɔfuɛ'n be titili bé wun tralɛ'm be nun-ɔn, nan b'a ko kan ndɛ nga safunyrɛn'n kannin'n b'a kle i. Kɛ famiɛn Ezekias tili ndɛ sɔ'n, ɔ titili i wun tralɛ'm be nun, ɔ wlali bajɛ tralɛ nan ɔ'a ɔ Anannganman i sua'n nun lɔ. Eliakim b'ɔ ti famiɛn sua'n i su kpɛn'n nin Sɛbna b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be nun kaklaakla mun, Ezekias sunmannin be Amɔz i wa Ezai b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i sin. Kɛ be ´kɔ'n, bajɛ tralɛ wla bé wun. Be ko seli i kɛ: «Ezekias waan e se wɔ kɛ: ‹Ndɛ cɛn'n ti awlaboɛ nin fɔ tulɛ, ɔ nin nyannzuɛn cɛn. Ɔ ti kɛ ba bɔ b'a sie wulɛ, bɔ sanngɛ fanngan nga be ko fa ko wu be'n nun-man lɛ'n sa. Atrɛkpa-a, Anannganman ´ti nzowa nga Asiri famiɛn'n sunmannin i sufuɛ safunyrɛn'n kɛ ɔ wa kpɛ i bɔbɔ Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man nin o! Sɛ ɔ nin i be ´kan o! Ɔ man srɛ Nyanmiɛn man be nga be ka lɛ'n mun.› » Ezekias i sunmanfuɛ'm be ko toli Ezai. Ezai seli be kɛ: «Amun `ko se amun si kɛ Anannganman waan: ‹Nzowa nga Asiri famiɛn'n i sran'm be kpɛli min bɔ a tili'n, nán man ɔ kun wɔ srɛ. Nian, Asiri famiɛn'n wa ti ndɛ kun, kpɛkuun n ´fa akunndan kun n ´wlɛ i ti nun. Ɔ ´sɛ i sin i mɛn'n nun, kpɛkuun n ´yo man be ´fa tokofi be ´kun i lɔ.› » Safunyrɛn'n tili i kɛ Asiri famiɛn'n ɔ'a jaso Lakis ɔ'a ɔ Libna. Kɛ safunyrɛn'n wa to i'n, wuun ɔ'a fa alɛ'n ɔ'a wla Libnafuɛ'm be sin. Be wa kan kleli Sankerib kɛ Etiopi famiɛn nga be flɛ i kɛ Tiraka'n ɔ'a ti nyanman lɔ, ɔ su ba kɛ ɔ nin i be wa kun, yɛ ɔ sunmannin sran Ezekias sin ekun. I waan: «Amun `ko se Ezekias b'ɔ ti Zida famiɛn'n kɛ: ‹Nán yaci ɔ wun lɛ man Nyanmiɛn nga a fa ɔ wla'n guɛ i su'n, ɔ laka wɔ. Sɛ be se wɔ kɛ: Asiri famiɛn'n su fa-man Zerizalɛm'n, nán fa su. Sa kekleekle nga Asiri famiɛn'm be yoli i mɛn'n kwlakwla nun'n, ɔ nin sacilɛ nga be fa sacili be'n, a si i kwlakwla sɔ'n. ?A bu i kɛ a ´fin nun ´fite? Kɛ famiɛn nga be dun mmua min nyrun'n be bubuli Gɔzan, nin Aran, nin Resɛf, nin Edɛnifuɛ'm be klɔ ng'ɔ ti be famiɛn klɔ'n, ɔ nin Tɛlasar, nvle sɔ'm be amuɛn'm b'a kwla sasa-man be. Bu sa ng'ɔ juli Amat, nin Arpad, nin Sɛfarvaim, nin Ena, ɔ nin Iva famiɛn'm bé su'n i akunndan.› » Ezekias fali fluwa'n sunmanfuɛ'm bé sa nun. Ɔ kanngannin nun. I sin ɔ ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ, ɔ trɛli nun kleli Anannganman. I sin Ezekias srɛli Anannganman seli kɛ: «Anannganman, Izraɛl Nyanmiɛn, wɔ yɛ a ti anz'm be su kpɛn nin-ɔn. Wɔ kunngba yɛ a ti asiɛ'n kwlaa su Nyanmiɛn nin-ɔn. Wɔ yɛ a yili nglo'n nin asiɛ nin-ɔn. Anannganman, sie ɔ́ su tie. Anannganman, tike ɔ nyinma'n nan nian. Tie nzowa nga Sankerib ɔ'a sunman safunyrɛn'n kɛ ɔ wa kpɛ wɔ Nyanmiɛn bɔ a lafi-man'n. Anannganman, Asiri famiɛn'm be nunnunnin nvle kun nga mun, yɛ be sacili be mɛn mun. Be guali be amuɛn'm be sin nun be wɔli be nun, yɛlɛ kɛ be ti-man Nyanmiɛn, afin sran sa yɛ ɔ yoli be-ɔ, waka nin yɛbuɛ yɛ be fa yoli be-ɔ. Anannganman e Nyanmiɛn, de ye Sankerib sa nun, man asiɛ'n su famiɛn diwlɛ'm be nunfuɛ'm be kwlaa be si kɛ wɔ Anannganman ɔ kunngba cɛ yɛ a ti Nyanmiɛn nin-ɔn!» Yɛ Amɔz i wa Ezai sunmannin sran kɛ be ko se Ezekias kɛ: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n waan: ‹N tili srɛlɛ nga a srɛli Sankerib i ndɛ b'ɔ kannin'n ti'n. Nan nga m bɔbɔ n ´fa tɛ i su'n yɛ: Sankerib, Siɔnfuɛ'm be bu-man wɔ like fi, srilɛ yɛ be sri wɔ-ɔ! Kɛ be wun wɔ'n, be keje be ti'n sɛkɛsɛkɛ. ?Wan li yɛ a kɛnnin i ndɛ tɛtɛ bɔ a kpɛli i nzowa nin-ɔn? ?Wan yɛ a ´kɛn i ndɛ bɔ a man ɔ nɛn'n su nin-ɔn? ?Wan yɛ a kpɛli i kannglɛ gaan nin-ɔn? ?Izraɛl Nyanmiɛn bɔ fɔ nun-mɛn i wun nin-ɔn, nɛ́n i-ɔ? A sunmannin sran kɛ be wa kpɛ m bɔbɔ min Anannganman min nzowa. Yɛ a se kɛ: M bɔbɔ min Sankerib, min kakaklolo kpanngban'n, n fa be n fuli oka'm bé su. N fa be n wɔli Liban mɛn'n i bo'n nun lɔ crɔcrɔcrɔ, n kpɛli sɛdri waka'm be nun ndɛnndɛn kpa mun, ɔ nin siprɛs waka'm be nun nglaannglaan kpa mun. N wɔli lele n juli Liban oka nga be o mmua-mmua kpa'n bé wun lɔ, n fuli be su. N fu n wɔli lele n wluli i bo ble kpa'm be nun. N wɔli lele n ko kpɛli nzue gbo mɛn kun nga'm be nun. Sɛ n fa min ja n taka Ezipt asiɛ'n su sa ngbɛn'n, Nil b'ɔ ti nzue ba dan'n ɔ nin i sama mun be ´ka lɛ be ´wie nun wein yɛ be ´wu kee. Sankerib, ɔ kpa'n, a si-man kɛ n siesieli sa sɔ mun lalaa ɔ'a cɛ. Nán ndɛ yɛ m'an gugu kɛ be `ju-ɔ. Sa nga n sieli be laa'n, be su ju ndɛkɛn. Min yɛ man a fa klɔ nga be si bé wun talɛ bɔ yɛbuɛ ngunmin yɛ ɔ ka be osu lɛ nin-ɔn. Klɔ sɔ'm be nun sran'm be yo like fi-ɔ, ɔ yo-man ye. Be wawɛ'n wanndi bé wun, nyannzuɛn'n kun be kpo. Be ti kɛ blo lɔ ijre, annzɛ nnya mɔnnɛn flɛkpɛ-flɛkpɛ wie sa. Be ti kɛ ijre ng'ɔ fu sua'n i ti'n su'n sa. Kɛ ɔ fite cɛ bɔ wia'n ´bo'n, kpɛkuun ɔ'a wu. N liɛ'n, n wun i kwlaa nga a yo'n, sɛ a ´tran ase o, n wun wɔ, sɛ a ´fite gua su lɔ o, n wun wɔ, sɛ a ´ba awlo o, n wun wɔ, sɛ a ´fa ya mín wun o, n wun wɔ. Kɛ bɔ a fali mín wun ya'n, bɔ a kannin min wun ndɛ tɛtɛ'n ti, n wa wla ɔ bue nun nga, yɛ n ´wla ɔ́ nuan nun nga. N ´fa wɔ n sin atin kunngba nga a fa bali'n su, n ´fa wɔ n sa ɔ́ sin. Ezekias, n ´kan sa nga be wa ju'n n ´kle wɔ. Afuɛ'n, ninnge nga be fifi fie'm be su ngbɛn sa'n, bé su mma'n yɛ amun ´fa yo aliɛ be ´di-ɔ. Afuɛ ng'ɔ ´ba lɛ'n, amun ´di i sɔ ekun, sanngɛ afuɛ ng'ɔ ´su i su'n, amun ´lua ble, amun ´ta vinyi waka, amun ´di i su mma'n. Zida akpasua'n sufuɛ nga be kali lɛ'n, be ´yo kɛ waka bɔ be lɛ olui bɔ mma o be su'n sa. Sran onga kaan nga be wa ka lɛ'n be ´trɛ Zerizalɛm wa, yɛ be kaan nga be fiteli nun'n, be ´sɔn kaka kpa Siɔn oka'n su. Like nga bɔ Anannganman i klolɛ dan b'ɔ klo amun'n ti ɔ ´yo'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Anannganman kan ndɛ ng'ɔ o yɛ'n ekun man Asiri famiɛn'n, i wan yoo: Asiri famiɛn'n su wlu-man klɔ nga nun, ɔ su to-man ta wa, ɔ su kplan-man nyrɛn wa, ɔ su kplan-man like kendengleiin nga be jran su be kun alɛ'n wa. Atin ng'ɔ fali su bali'n, i kunngba'n i su yɛ ɔ ´fa yɛ ɔ ´sɛ i sin-ɔn. Klɔ nga, ɔ su wlu-man nun. M bɔbɔ min Anannganman yɛ n se sɔ-ɔ. M bɔbɔ min dunman'n ti, ɔ nin min sufuɛ David ti, n ´sasa klɔ nga, yɛ n ´de i nun sran mun.› » Le kun sɔ'n i kɔnguɛ'n, Anannganman i anz'n ɔli Asirifuɛ'm be nanmue'n nun lɔ. Ɔ ko kunnin sran akpi-akpi ya sran akpi-akpi ablaɔcuɛ-nin-nnun (185.000). Be ´jaso nglɛmun'n, nanmue nun ti fuɛn ngunmin. Yɛ Sankerib b'ɔ ti Asiri famiɛn'n jasoli lɛ-ɔ. Ɔ sɛli i sin ɔli Niniv, ɔ ko trannin lɔ. Le kun'n, ɔ koto i amuɛn bɔ be flɛ i kɛ Nisrɔk'n i sua'n nun lɔ, kpɛkuun i wa Adramelɛk nin Sarɛzɛr be ko kunnin i nin tokofi, nan b'a wanndi b'a ɔ Ararat mɛn'n nun lɔ. I wa Ezar-Adɔn yoli famiɛn, ɔ sinnin i osu. I blɛ sɔ nun'n, Ezekias tɔli tukpacɛ, ɔ ti-man nguan liɛ. Yɛ Amɔz i wa Ezai b'ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n wa toli i nan ɔ'a se i kɛ: «Anannganman waan a siesie wɔ aja'n, afin a su nyan-man nguan, a ´wu.» Ezekias kpɛli i nyin talɛ lɔ, yɛ ɔ srɛli Anannganman, ɔ seli i kɛ: «Ee! Anannganman, yaci! Nán ɔ wla fi kɛ m'an fɔn-man. Yɛ n nantili wɔ atin'n su kɛ ɔ fata'n sa. N yoli sa nga be yo wɔ fɛ'n.» Ezekias sunnin sunlɛ kpa. Ezai fiteli, ɔ su kɔ, ɔ'a ju-man famiɛn'n i awlo klun'n i afiɛn bɔbɔ, kpɛkuun yɛ Anannganman i nuan toli i-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Sa ɔ́ sin ko se Ezekias b'ɔ ti min nvle'n i su kpɛn'n kɛ: ‹Anannganman b'ɔ ti ɔ nannan David i Nyanmiɛn'n waan: N tili ɔ srɛwa'n, n wunnin ɔ nyinmuɛn'n, ɔ man i ti n wa yo wɔ juejue. Ainman sin'n a wa kɔ min sua'n nun lɔ. N wa sa ɔ nguan'n su afuɛ blu-nin-nnun. N ´de wɔ a nin klɔ nga sufuɛ mun Asiri famiɛn'n sa nun. N ´sasa klɔ nga m bɔbɔ min dunman'n ti nin min sufuɛ David ti.› » Ezai waan: «Amun `tin figie mma'n wie.» Be tinnin nan b'a fa ta kannin'n nun. Yɛ famiɛn'n yoli juejue-ɔ. I sin nan Ezekias ɔ'a yo juejue'n ɔ usali Ezai kɛ: «?Nguɛ yɛ ɔ kle kɛ Anannganman man n ´yo juejue nan ainman sin n ´kɔ i sua'n nun lɔ nin-ɔn?» Ezai tɛli i su kɛ: «Nzɔliɛ nga Anannganman ´fa man wɔ b'ɔ kle kɛ ng'ɔ kannin'n i nuan ´yia'n yɛ. Asikalie nga ɔ́ si Akaz yoli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. ?A klo kɛ fɔnvɔ'n fu asikalie su, nan ɔ wɔ lele ju i kan be tiatia lɛ'n i blu su'n su lɔ, annzɛ a klo kɛ ɔ wɔ i sin, nan ɔ ju asikalie i kan be tiatia lɛ'n i blu su'n lɔ?» Ezekias tɛli i su kɛ: «Kɛ fɔnvɔ'n `wɔ i nyrun nan ɔ fu asikalie'n, ɔ ti pɔpɔ. N klo kɛ ɔ sɛ i sin.» Yɛ Ezai b'ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n srɛli Anannganman, nan Anannganman ɔ'a fa fɔnvɔ'n ɔ'a sɛ i sin Akaz i asikalie'n su. I blɛ sɔ nun'n, Baladan i wa Bɛrɔdak-Baladan b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n tili i kɛ Ezekias wunnɛn yo i ya. Ɔ blɛli i fluwa, ɔ fali like sieli su kɛ be `fa mɛn i. Ezekias sɔli Babilɔni famiɛn'n i sran'm be nun, ɔ tili be jasin. I sin ɔ fali sua nga i ninnge kpakpa'm be o nun'n i nun ninnge wunmuan'n kleli be. Jɛtɛ ufue, nin sika ɔkwlɛ, nin ayre fannin, nin ngo kpakpa, nin alɛ ninnge mun, ɔ nin i bɔlɛ nun ninnge'n kwlaa. Like fi nun-man lɛ bɔ Ezekias ɔ'a fa kle-man be-ɔ. Ninnge nga be o i bɔbɔ i sua'n nun nin o, ɔ nin nga be o i nvle'n kwlakwla nun nin o, ɔ fɛli i kwlakwla sɔ'n kleli be. Yɛ Ezai b'ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n wa toli Ezekias-ɔ. Ɔ usɛli i kɛ: «?Sran sɔ'm be waan nzɛ? ?Ninfan mɛn liɛ'n nun yɛ be fin-ɔn?» Ezekias tɛli i su kɛ: «Be fin mɛn mmua kpa kun nun, be fin Babilɔni.» Ezai usɛli i ekun kɛ: «?Nguɛ yɛ be wunnin i ɔ́ sua'n nun-ɔn?» Ezekias tɛli i su ekun kɛ: «Be wunnin mín sua'n nun ninnge'm be ngba. Min ninnge kpakpa be nun kun nun-man lɛ bɔ m'an fa kle-man be-ɔ.» Yɛ Ezai seli Ezekias kɛ: «Sie ɔ́ su tie Anannganman i nuan ndɛ'n. I wan yoo: ‹Ninnge ng'ɔ o ɔ sua'n nun'n, ɔ nin nga ɔ nannan'm be tiantiannin be nuan lele fa ju ndɛ'n, cɛn kun wa ju bɔ ba kun sa su ka-man lɛ. Be ´fɛ i kwlaa sɔ'n kɔ Babilɔni. Be wa fa ɔ bɔbɔ ɔ osu'n nun ba wie mun, be ´sɛ be, be ´fa be kɔ Babilɔni famiɛn i awlo lɔ, yɛ be ´su i.› » Ezekias tɛli Ezai su kɛ: «Jasin nga Anannganman fa wlali ɔ́ nuan kɛ a bo kle min'n ti jasin fɛ.» Ɔ seli i klun lɔ kɛ: «?Min blɛ su'n aunjuɛ cɛ yɛ e ´nyɛn i-ɔ, yɛ alaje cɛ yɛ e ´di-ɔ!» Ezekias i wun ndɛ'n i onga'n, nin i yakpa ninnge ng'ɔ yoli be'n, nin kɛ ɔ yoli b'ɔ kpɛli fɛtɛ'n, nin kɛ ɔ yoli b'ɔ yili nzue mmuɛ bɔ man Zerizalɛm klɔ'n nunfuɛ'm be nyannin nzue'n, i kwlakwla sɔ'n ti klɛwa Zida famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Ezekias wuli. Yɛ i wa Manase sinnin i osu-ɔ. Kɛ Manase ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ blu-nin-nnyɔn. Ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ ablenun-nin-nnun. I nin suan Ɛfziba. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Nvle nga Anannganman fuannin be nun sran mun b'ɔ fali be lika'n mannin Izraɛl'n, Manase niannin be tete sa nga be yo be'n be su yoli wie. Sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su nga i si Ezekias bubuli be'n, ɔ wa kplannin be uflɛ. Ɔ kplannin sraka yiwlɛ mun mannin Baal, ɔ takali waka nga be sɔ'n kɛ nga Izraɛl famiɛn bɔ be flɛ i Akab'n yoli'n sa. Ɔ kotoli nglo lɔ ninnge'm bé bo, ɔ suli be. Anannganman dun mmua kɛnnin i laa kɛ: «Zerizalɛm wa yɛ n ´yi mín wun nglo-ɔ.» Sanngɛ Manase kplannin amuɛn sɔwlɛ mun Anannganman i sua'n nun. Ɔ kplannin nglo lɔ ninnge'm be sɔwlɛ mun sɛsɛsɛ mannin be. Ɔ kplannin be Anannganman i sua'n i awlo klun nnyɔn'm be su. Ɔ fɛli i wa'n yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ yili wunnzue fanunfanun mun. Ɔ lɛ i sran mun yɛ be nin wunmiɛn mun be ijɔ-ɔ. Ɔ yoli sa sunman bɔ Anannganman klo-man be'n fa fɔkɔli i anwlɛn. Ɔ takali waka nga be sɔ'n Anannganman i sua'n nun. Sanngɛ wuun Anannganman dun mmua seli David nin i wa Salomɔn be laa kɛ: «Sua nga yɛ n niannin n fali-ɔ, Zerizalɛm klɔ'n yɛ n fɛli i Izraɛl nvle'n kwlaa nun kɛ n ´yi mín wun nglo lɛ tititi-ɔ. Sɛ Izraɛlfuɛ'm be fa min mmla fanunfanun nga Moiz b'ɔ ti min sufuɛ'n fa sieli be nyrun'n su'n, n su kan-man bé bo mɛn nga n fa mannin be nannan mun'n nun. Be su wlan-wlan-man mɛn'n nun daan be sin-man kun.» Sanngɛ b'a fa-man ndɛ nga Anannganman kannin'n su. Manase fali be ɔli atin tɛ su, bé sa tɛ liɛ'n wa trali nvle nga Anannganman nunnunnin be mannin Izraɛlfuɛ mun'n be liɛ'n. I ti Anannganman fali ndɛ wlɛli i sufuɛ nga be ti i nuan ijɔfuɛ'm bé nuan. I waan be `se kɛ: «Kɛ bɔ Manase b'ɔ ti Zida famiɛn'n yoli tete sa mun'n, b'ɔ yoli sa bɔ be tɛ tra Amɔrfuɛ'm be liɛ'n, b'ɔ cuɛnnin Zidafuɛ mun ɔli amuɛn sɔlɛ'n, i ti min Anannganman bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, min wan yoo: ‹N wa fa nyrɛnnɛn'n n ´yi Zerizalɛmfuɛ nin Zidafuɛ'm bé su. Nyrɛnnɛn sɔ'n, sran nga be ti i ndɛ'n, bé ´kpiti kpli. N wa nunnun Zerizalɛm kɛ n fa nunnunnin Samari nin Akab i awlo'n sa. N wa utu Zerizalɛm'n nyin ase kɛ kpongbo bɔ be wunnzin nun wie kpɛkuun be utu i nyin ase'n sa. N ´yi min sa min nvlefuɛ nga be kali lɛ'n be su, n ´yi be n ´wlɛ i be kpɔfuɛ'm bé sa nun. Be kpɔfuɛ sɔ'm, be ´fɛn bé bo ninnge mun. Sa ti bɔ n ´yo sɔ'n, yɛlɛ kɛ, kɛ ɔ fin cɛn bɔ be nannan'm be fin Ezipt lɔ bali lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, sa ng'ɔ yo-man min fɛ'n, b'ɔ kun min ya'n, yɛ be yo-ɔ.› » Sran nga b'a yo-man sa bɔ Manase kunnin be'n, be sɔnnin kpa. Sɛ e ´kwla se'n, sran sɔ'm be mmoja'n yili Zerizalɛm klɔ'n i bue kun lele fa kpɛn i bue kun lɔ. Sa tɛ ng'ɔ yoli b'ɔ fali Zidafuɛ mun yili nun'n, bɔ ɔ'a yo-man Anannganman fɛ i li wo i ngunmin. Manase i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa tɛtɛ ng'ɔ yoli be'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Manase wuli. Be sieli i i sua'n wun lɛ fie'n nun. Be flɛ fie sɔ'n kɛ Iza i fie. Yɛ i wa Amɔn sinnin i osu-ɔ. Kɛ Amɔn ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnyɔn. Ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ nnyɔn. I nin suan Mɛsilemɛt. Ɔ ti Ariz b'ɔ fin Zɔtba'n i wa. Amɔn yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n, kɛ i si Manase sa. I si i ajalɛ kunngba ng'ɔ fali'n yɛ ɔ fali-ɔ. Ɔ sɔli amuɛn nga i si kotoli be bo b'ɔ sɔli be'n. Ɔ yili Anannganman b'ɔ ti i nannan'm be Nyanmiɛn'n i ase. Ɔ'a nanti-mɛn i atin'n su. Famiɛn Amɔn i sonja su kpɛn'm be cicili i wun ndɛ, nan b'a kun i i bɔbɔ i sua'n nun lɔ. Zidafuɛ'm be kusu be kunnin be kwlaa nga be cicili famiɛn'n i wun ndɛ'n, nan b'a fɛ i wa Zozias b'a sie i ja nun. Amɔn i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin sa ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Be sieli i i bɔbɔ i asieliɛ'n nun. Asieliɛ sɔ'n wo Iza i fie'n nun. Yɛ i wa Zozias sinnin i osu-ɔ. Kɛ Zozias ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ mɔcuɛ. Ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ ablasan-nin-kun. I nin suan Zɛdida. Adaza ng'ɔ fin Bɔzkat'n i wa-a. Like nga Anannganman klo i'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Ajalɛ klanman nga i nannan David fali'n i kunngba'n yɛ ɔ fali-ɔ, ɔ'a kaci-mɛn i. Kɛ Zozias yoli famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-mɔcuɛ'n su'n, ɔ sunmannin i fluwa klɛfuɛ'n Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ. Be flɛ i kɛ Safan, ɔ ti Mɛsilam i wa Azalia i klun ba. Kɛ ɔ ´sunmɛn i'n, ɔ seli i kɛ: «Kɔ ko to Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n bɔ be flɛ i Ilkiza'n. Se i kɛ ɔ `ka sika nga be yi i Anannganman i sua'n nun'n, bɔ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be nian Nyanmiɛn i sua'n i anuan'n su'n be sɔ nun'n. Man be fa man be nga be ti Anannganman i sua'n nun junman difuɛ'm bé su kpɛn mun. Nan be kusu be fa man be nga be di junman Nyanmiɛn i sua'n nun'n, nan be `fa wlawla sua'n nun. Be `fa wie tannin sua'n su tufuɛ mun, nin sua kplanfuɛ mun, ɔ nin junman difuɛ kun nga mun be kalɛ. Yɛ be `fa wie to waka nin yɛbuɛ nga b'a sɛ'n, nan be `fa wlawla sua'n nun, sanngɛ nán be usa sika nga be fa mannin be'n i osu, afin be di nanwlɛ.» Kɛ Safan ko toli Ilkiza b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ be su kpɛn'n lɔ'n, ɔ boli famiɛn'n i jasin'n kleli i. Ɔ seli Safan kɛ: «M'an wun mmla fluwa'n Anannganman i sua'n nun wa.» Ilkiza fa mɛnnin i nan ɔ'a kanngan. Safan sɛli i sin famiɛn'n wun lɔ, nan ɔ'a ko bo jasin ng'ɔ nyɛnnin i'n ɔ'a kle i. I waan: «Ɔ sufuɛ'm be yili sika ng'ɔ o Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ'n be fa mannin be nga be di Anannganman i sua'n su junman'n bé su kpɛn mun.» Safan seli famiɛn'n ekun kɛ: «Ilkiza b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n mannin min fluwa kun.» Yɛ ɔ kanngannin fluwa sɔ'n kleli famiɛn nin-ɔn. Kɛ famiɛn'n tili mmla fluwa'n i nun ndɛ'n, ɔ titili i wun tralɛ'm be nun. I sin ɔ flɛli Ilkiza b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, nin Safan i wa Asikam nin Mise i wa Akbɔr, ɔ nin Safan b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin Azaza b'ɔ ti i sufuɛ'm be nun kun'n. Ɔ seli be kɛ: «Amun `wɔ be ko wun Anannganman wun, man ɔ kan fluwa nga be wunnin i'n i wun ndɛ kle amun. Amun `wɔ min nin Zidafuɛ mun e dunman nun, afin kɛ n niɛn i sa'n, e nannan'm b'a fa-man fluwa nga nun ndɛ'm be su. B'a nian-man ndɛ sɔ'm be su b'a nanti-man. I ti Anannganman i ya nga ɔ'a fɛ i é wun'n ti-man blɛblɛ.» Ilkiza b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, nin Asikam, nin Akbɔr, nin Safan, ɔ nin Azaza be ɔli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bla nga be flɛ i kɛ Ilda'n i sin. Bla sɔ'n, i wun yɛlɛ Aras i wa Tikva i klun ba Salɔm b'ɔ nian Nyanmiɛn i sua'n nun tralɛ'm be su'n. Bla sɔ'n tran Zerizalɛm klɔ uflɛ'n su lɔ. Be kannin ndɛ'n be kleli i. Yɛ Ilda waan be ko se famiɛn'n kɛ yoo: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹N wa yo man nyrɛnnɛn nga be kɛn i ndɛ fluwa nga Zida famiɛn'n kanngannin nun'n i nun'n, ɔ ´tɔ lika ng'ɔ o yɛ'n ɔ nin i nunfuɛ'm bé su. Ya dan nga n fɛli i klɔ nga wun'n, ɔ ti kɛ sin kun bɔ ɔ'a jue bɔ be kwla nuɛn-mɛn i'n sa. Afin kɛ be kaci be sin sili min, be yrali ansans mannin amuɛn mun, ɔ man be kunnin min ya. Amun `ko se Zida famiɛn'n b'ɔ sunmannin amun mín sin'n kɛ min Anannganman bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n min waan yoo: A tili ndɛ ng'ɔ o fluwa nga nun'n. A tili i kɛ min waan m ´bo klɔ nga nin i nun sran'm be sannzan nan n ´nunnun be. Ndɛ sɔ'n wluli ɔ́ wun, ɔ man a titili ɔ wun tralɛ'm be nun, a kannin ɔ́ wun ase min bo, a sunnin. I sɔ'n ti, m'an ti ndɛ nga a kannin'n. Min Anannganman yɛ n kan sɔ-ɔ. Nan yoo, a ´wu, sanngɛ ɔ nyanmiɛn su wie yɛ ɔ ´kun wɔ-ɔ. Be ´sie wɔ wɔ asieliɛ bɔ a dun mmua kpɛli'n kun nun. A ´la lɔ diin. Nyrɛnnɛn nga n wa fa yi i lika nga su'n su yo-man ɔ nyrun.› » Ilkiza b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin be nga'm be ɔli ko boli i sɔ jasin'n kleli famiɛn'n. Famiɛn'n yiali Zida kpɛnngbɛn mun, ɔ nin Zerizalɛm kpɛnngbɛn'm be kwlaa i wun lɛ. I sin ɔ nin Zidafuɛ'm be kwlaa, nin Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa be ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ. I Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun o, i Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun o, sran kaklaakla mun o, sran kanngan mun o, sran'm be kwlakwla be nin famiɛn'n yɛ be ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ nin-ɔn. Aenguɛ nga Anannganman nin be trali'n i nun ndɛ'n b'ɔ o fluwa nga be wunnin i Anannganman i sua'n nun lɔ'n nun'n, ɔ kɛnngɛnnin i ngba kleli be. Famiɛn'n jrannin nglo Nyanmiɛn i sua'n i ja mlomlo'n i wun lɛ. Ɔ tali nda Anannganman nyrun kɛ ɔ ´fɛ i mmla fanunfanun'n kwlaa su. Ɔ tali nda ekun kɛ aenguɛ nga Anannganman nin be trali'n, bɔ i wun ndɛ'n wo fluwa nun'n, ɔ ´nian su. Yɛ ɔ kɛnnin i ekun kɛ ɔ ´klo Anannganman kpa, yɛ ɔ ´fɛ i wla'n kwlaa guɛ i su. Sran'm be kwlaa be tali nda sɔ wie. Famiɛn'n flɛli Ilkiza b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, ɔ nin be nga be mɛntɛn i'n, ɔ nin be nga be nian Anannganman i sua'n i anuan'n su'n. Like nga be yoli be kɛ be fa sɔ Baal, nin waka nga be takali'n, ɔ nin nglo lɔ ninnge mun'n, ɔ seli be kɛ be `yi be Anannganman i sua'n nun fite. Yɛ ɔ fali be Zerizalɛm lɛ ɔli Sedrɔn kongo'n nun lɔ-ɔ. Nan ɔ'a wɔ be nun, kpɛkuun ɔ fali be nzuɛn'n ɔli Betɛl. Ɔ fuannin sraka yifuɛ nga Zida famiɛn'm be sieli be'n, bɔ be yra ansans sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su Zida nvle'n nun nin Zerizalɛm asa'n su'n be nun'n. Ɔ fuannin be nga be yra ansans be man Baal, nin wia'n, nin anglo'n, ɔ nin nglo lɔ ninnge mun'n. Waka nga be takali bɔ be sɔ i'n, ɔ yili i Anannganman i sua'n nun fiteli. Ɔ fɛli i Zerizalɛm ɔli Sedrɔn kongo'n nun lɔ, nan ɔ'a wɔ nun. Ɔ kacili nzuɛn. Ɔ fali nzuɛn sɔ'n ko guɛli i ndia'm be su asieliɛ lɔ. Ɔ bubuli yasua bɔ be si tekle ɔ nin bla bɔ be wu tralɛ be man waka nga be sɔ i'n bé sua bɔ be mantan Anannganman i sua'n mun. Zozias yiayiali Zida klɔklɔ'm bé su sraka yifuɛ mun bɔ be o kɛ ɔ fɛ i Gɛba fa ju Beɛr-Seba'n. Be bali Zerizalɛm. Ɔ sacili sraka yiwlɛ lika bɔ sraka yifuɛ'm be yra ansans nun'n. Ɔ bubuli amuɛn sɔwlɛ nga be o anuan'm be wun lɛ'n. Ɔ bubuli amuɛn sɔwlɛ ng'ɔ o anuan nga be flɛ i Zozie i anuan'n wun lɛ'n. Zozie ti klɔ'n i su kpɛn. Kɛ a ´wlu klɔ'n nun'n, anuan sɔ'n wo bɛ su. I sɔ sraka yifuɛ liɛ'm be lɛ-man atin be yi-man tɛ Anannganman i sɔwlɛ b'ɔ o Zerizalɛm lɔ'n nun wie. Sanngɛ be di kpaun nga kpaun ayre nun-man nun bɔ be wiengu Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be di'n i wie. Zozias sacili Tɔfɛt b'ɔ o Inɔm i wa'n i lika b'ɔ o kongo'n nun lɔ'n, kɛ ɔ ´yo nan sran fi ɔ'a fa-man i wa bla annzɛ yasua ɔ'a yrɛ-mɛn i ɔ'a yi-man sraka ɔ'a man-man Mɔlɔk'n ti. Ɔ sacili nnɛn kpanngɔ'm be nzɔliɛ nga Zida famiɛn'm be yoli'n, bɔ be taka mannin wia'n. Nnɛn kpanngɔ sɔ'm be o Anannganman i sua'n i anuan'n nun. Be o Nɛtan-Melɛk b'ɔ ti famiɛn'n i junman difuɛ'n i sua ba'n i wun lɔ. Bian sɔ'n tran sua nga be mantan Nyanmiɛn i sua'n be sua ba'n kun nun. Ɔ wɔli kakaklolo nga be yoli be mannin wia'n be nun. Ɔ bubuli amuɛn sɔwlɛ nga be o Akaz i nglo sua'n i ti su gbagblagba'n su'n. Zida famiɛn mun yɛ be yoli amuɛn sɔwlɛ sɔ mun-ɔn. Ɔ bubuli amuɛn sɔwlɛ nga Manase kplannin be Anannganman i sua'n i awlo klun nnyɔn'm be nun'n. Ɔ fufuli be nun kan be kplan lɛ'n, kpɛkuun ɔ isali ninnge nga be fufuli be nun'n, ɔ ko guali be Sedrɔn kongo'n nun lɔ. Sraka yiwlɛ lika'n bɔ be o Zerizalɛm ndɛnman'n, bɔ Salomɔn b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n kplannin be Olivie Oka'n su'n, Zozias sacili be. Salomɔn kplannin amuɛn sua sɔ mun mannin Astarte b'ɔ ti Sidɔnfuɛ'm be amuɛn'n, ɔ nin Kɛmɔs b'ɔ ti Moabfuɛ'm be amuɛn'n, ɔ nin Milkɔm b'ɔ ti Amɔnfuɛ'm be amuɛn'n. Amuɛn sɔ'm be kwlaa be ti tete like ngunmin. Ɔ bubuli yɛbuɛ nga be takali'n be nun, ɔ kpɛkpɛli waka nga be takali be bɔ be sɔ be'n be nun. Yɛ ɔ fali sran owie tiantiannin be osu lɛ. Sraka yiwlɛ ng'ɔ o Betɛl'n, ɔ nin Nɛbat i wa Zeroboam bɔ man Izraɛlfuɛ'm be fɔnnin'n i sraka yiwlɛ lika'n b'ɔ yoli i kpɔlɛ'n su'n, Zozias bubuli be. Ɔ wɔli amuɛn sɔwlɛ'n nun ɔ kacili nzuɛn, yɛ ɔ wɔli waka nga be takali bɔ be sɔ i'n nun ekun. Kɛ Zozias kpɛli i nyin'n, ɔ wunnin asieliɛ ng'ɔ o oka'n su'n. Ɔ seli sran'm be kɛ be yi ndia'm be nun owie mun. Be yili, nan ɔ'a ko yra be sraka yiwlɛ'n su. Sraka yiwlɛ'n yoli fiɛn. Ɔ man Anannganman i ndɛ ng'ɔ fa wlɛli i sran'n i nuan b'ɔ kannin'n, ɔ kpɛnnin su. Zozias usali kɛ: «?Wan asieliɛ liɛ'n yɛlɛ ng'ɔ o lɔ'n bɔ yɛbuɛ kplan su'n?» Klɔfuɛ'm be tɛli i su kɛ: «Nyanmiɛn sran ng'ɔ fin Zida bali'n, b'ɔ wa kannin sraka yiwlɛ b'ɔ o Betɛl'n i wun ndɛ'n, i asieliɛ nin-ɔn. Ndɛ'n b'ɔ kannin'n yɛ w'a yiɛ i nuan ndɛkɛn yɛ.» Yɛ Zozias waan: «Amun `yaci i asieliɛ liɛ'n lɛ. Nán amun kɛn i owie'n.» Ɔ man be yacili i owie'n, ɔ nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun ng'ɔ fin Samari bali'n be owie'm be lɛ. Zozias bubuli Samari klɔ'n nun sraka yiwlɛ sua mun. Izraɛl famiɛn'm be yɛ be kplannin sua sɔ mun-ɔn. Kɛ be kplannin'n, ɔ yoli Anannganman ya kpa. I ti like kunngba nga Zozias yoli i Betɛl lɔ'n, i kunngba'n yɛ ɔ yoli i Samari lɔ-ɔ. Be nga be yi sraka sraka yiwlɛ lika sɔ'm bé nun'n, Zozias kpɛli be kwlaa be kɔmin sraka yiwlɛ'm bé su. I sin ɔ wɔli sran uflɛ wie'm be owie'm be nun sraka yiwlɛ sɔ'm be su. Kpɛkuun ɔ sɛli i sin ɔli Zerizalɛm. Famiɛn'n seli Zidafuɛ'm be kwlaa kɛ: «Amun `di Delɛ-cɛn'n be `fa manman Anannganman amun Nyanmiɛn'n, kɛ ɔ ti klɛwa aenguɛ nga Anannganman nin ye trali'n i fluwa ng'ɔ o yɛ nun'n sa.» Delɛ-cɛn sɔ'n i dilɛ nga be dili'n, kɛ ɔ fin cɛn bɔ jɔlɛ difuɛ'm be sieli Izraɛl'n lele b'ɔ ´fa ju Izraɛl famiɛn mun nin Zida famiɛn'm be blɛ su'n, be nian di-mɛn i sɔ le. Sanngɛ kɛ Zozias yoli famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-mɔcuɛ'n su yɛ be dili Delɛ-cɛn'n i wafa kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa be fa manmannin Anannganman Zerizalɛm lɔ-ɔ. Zozias nunnunnin be bɔ be nin wunmiɛn'm be ijɔ'n, nin wunnzue yifuɛ mun, nin awlo amuɛn mun, nin amuɛn uflɛ mun, ɔ nin tete ninnge bɔ be o Zida mɛn'n nun nin Zerizalɛm klɔ'n su'n be kwlaa. Mmla b'ɔ ti klɛwa fluwa nga Ilkiza b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n wunnin i Anannganman i sua'n nun lɔ'n, i su yɛ Zozias niannin nunnunnin i kwlaa sɔ nin-ɔn. Famiɛn nga be dunnin mmua Zozias nyrun'n, wie fi nun-man lɛ b'ɔ kacili i ajalɛ nin-ɔn, b'ɔ kloli Anannganman kpa-a, b'ɔ fɛli i wun mɛntɛnnin i-ɔ, b'ɔ fɛli i wla'n kwlaa guɛli i su-ɔ, b'ɔ fɛli i wunmiɛn'n kwlaa yoli like ng'ɔ kle kɛ ɔ klo Anannganman'n kɛ Zozias liɛ'n sa-a. Be nga be bali kasiɛn'n kusu, be nun wie fi ɔ'a yo-man sɔ. Be nga be dunnin mmua o, be nga be kali siɛn o, be nun wie fi ɔ'a yo-man nga Moiz i mmla'n kannin'n. I ti ya dan nga Anannganman fɛli i Zidafuɛ'm bé wun'n, ɔ'a yaci-man nun, afin like nga Manase yoli'n, ɔ fɔkɔli i anwlɛn dan. Yɛ Anannganman waan: «N ´fuan Zidafuɛ mun kɛ n fa fuannin Izraɛlfuɛ mun laa'n sa. Be ´jaso min nyrun lɛ. Zerizalɛm klɔ'n bɔ n fa n yoli kɛ min bɔbɔ min klɔ sa'n, ɔ nin sua nga n seli kɛ n ´yi mín wun nglo nun'n, n su bo-man be su n ´di-man jɔlɛ kun.» Zozias i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin like ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. I blɛ su'n, Ezipt famiɛn'n bɔ be flɛ i Neko'n fɛli i alɛ mma mun ɔli Efrat nzue ba'n i bue liɛ'n su lɔ Asiri famiɛn'n i ukalɛ. Famiɛn Zozias ɔli ko buli i nyrun Megido lɔ. Kɛ Ezipt famiɛn'n wunnin Zozias cɛ'n, yɛ ɔ kunnin i-ɔ. I sufuɛ'm be fɛli i fuɛn'n kakaklolo kun nun Megido lɔ bali Zerizalɛm, nan b'a sie i i bɔbɔ i asieliɛ b'ɔ dun mmua kpɛli'n nun. I sin, Zidafuɛ'm be guɛli i wa Zɔakaz su ngo, nan b'a fɛ i b'a sie famiɛn i si osu. Kɛ Zɔakaz ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nsan. Ɔ dili anglo nsan Zerizalɛm lɛ. I nin suan Amital, Zeremi ng'ɔ fin Libna'n i wa bla-a. Zɔakaz yoli like ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Like kunngba nga i nannan'm be yoli'n, i kunngba'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Ezipt famiɛn bɔ be flɛ i Neko'n trɛli i ɔli Ribla. Amat mɛn'n nun lɔ klɔ kun-ɔn. Ɔ cicili i nin jrɔkɔ. Ɔ man ɔ'a yo-man famiɛn kun, i ti ɔ'a tran-man Zerizalɛm kun. I sin'n, Ezipt famiɛn'n miannin Zidafuɛ mun kɛ be tannin lapo be mɛn i. Lapo sɔ'n i nuan'n yɛ: jɛtɛ ufue tɔnun nsan nin sika ɔkwlɛ kilo ablasan. Ezipt famiɛn'n bɔ be flɛ i Neko'n fali Zozias i wa Eliakim sieli i si osu. Ɔ kacili i dunman'n, ɔ flɛli i Zozakim. Ɔ fali Zɔakaz ɔli Ezipt. Zɔakaz ko wuli lɔ. Ezipt famiɛn'n bɔ be flɛ i Neko'n miannin Zozakim kɛ ɔ mɛn i jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ. Kɛ ɔ ´yo nan Zozakim ɔ'a nyɛn i sɔ sika liɛ'n ɔ'a fa man'n ti'n, ɔ man sran'm be kwlaa be tuali lapo be tinun tinun. Kɛ Zozakim ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnun. Ɔ dili afuɛ blu-nin-kun Zerizalɛm lɛ. I nin suan Zɛbida, Pɛdaza ng'ɔ fin Rima'n i wa-a. Ɔ yoli like ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Like kunngba nga i nannan'm be yoli'n, i kunngba'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Zozakim blɛ su'n, Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n nin i sonja'm be fali Zida mɛn'n, nan Zozakim ɔ'a su i afuɛ nsan. I sin'n Zozakim jasoli famiɛn'n i wun. Yɛ Anannganman man Babilɔni sonja akpasua wie mun, nin Siri sonja akpasua wie mun, ɔ nin Amɔn sonja akpasua wie'm be fali alɛ wlali Zozakim nin Zidafuɛ'm be sin. Be sacili Zida mɛn'n kɛ Anannganman fa wlɛli i sufuɛ bɔ be ti i nuan ijɔfuɛ'm be nuan bɔ be kannin'n sa. Like ti bɔ Nyanmiɛn yoli man sa sɔ'n juli Zida mɛn'n su'n yɛlɛ kɛ i waan ɔ ´fuan Zidafuɛ mun, afin famiɛn Manase yoli sa tɛ sunman. Sran nga b'a yo-man like fi, b'ɔ Manase kunnin be'n, sɛ e ´kwla se'n, be mmoja'n yili Zerizalɛm'n klɔ'n. I sɔ'n ti, Anannganman waan ɔ yaci cɛ-man be. Zozakim i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin like ng'ɔ yoli'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Zozakim wuli, nan i wa Zozakin ɔ'a sin i osu. Ezipt famiɛn'n ɔ'a fin-mɛn i mɛn'n nun lɔ ɔ'a fite-man ɔ'a ɔ-man lika fi kun, afin i lika'n nga be o Ezipt nzue ba'n nin nzue ba nga be flɛ i Efrat'n be afiɛn'n nun'n, Babilɔni famiɛn'n fɛli i ngba. Kɛ Zozakin ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ blu-nin-mɔcuɛ. Ɔ dili anglo nsan Zerizalɛm lɛ. I nin suan Nɛista. Ɛlnatan ng'ɔ fin Zerizalɛm'n i wa-a. Ɔ yoli like ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Like kunngba nga i nannan'm be yoli, i kunngba'n yɛ ɔ yoli-ɔ. I blɛ sɔ nun'n, Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n, i sonja'm be bali kɛ be wa fa alɛ wla Zerizalɛmfuɛ'm bé sin. Be wa takali be nanmue'n Zerizalɛm klɔ'n i sin. Kɛ sonja'm be o klɔ'n i sin lɛ sɔ'n, Nɛbikadnɛzar bɔbɔ bali lɛ wie. Zozakin fin klɔ'n nun fiteli, ɔ nin i nin, nin i sufuɛ mun, nin i sonja'm bé su kpɛn mun, ɔ nin i awlo lɔ sran dandan mun. Be wa fali bé wun mannin Babilɔni famiɛn'n. Yɛ ɔ trali be yoli i kanga-a. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Nɛbikadnɛzar yoli famiɛn ɔ'a di i afuɛ mɔcuɛ. Nɛbikadnɛzar fali Anannganman i sua'n nin famiɛn sua'm be nun ninnge kpakpa mun, kɛ Anannganman fa kannin'n sa. Ɔ sacili sika ɔkwlɛ ninnge nga Salomɔn yoli bɔ be fa be sieli Anannganman i sua'n nun kɛ be fa su Anannganman'n. Ɔ trali Zerizalɛm sran'm be kwlaa nin famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun, nin sran kaklaakla mun bɔ be nuan'n ɔ ju akpi blu (10.000), be lomuɛn. Yɛ ajuin difuɛ mun, ɔ nin blalɛ bofuɛ bɔ be yo anuan'm be nun lakle mun'n, ɔ fali be kwlaa ɔli. Sran nga be ti-man nanndoliɛ'n be yɛ be kali lɛ-ɔ. Famiɛn Zozakin, nin i nin, nin i yi mun, nin sran ng'ɔ lafi bé su'n, ɔ nin Zida kpɛnngbɛn mun, Nɛbikadnɛzar fali be Zerizalɛm ɔli Babilɔni. Sran ng'ɔ fali be ɔli'n, sran kaklaakla bɔ bé nyin ti tiwa'n be o be nun. Be ti akpi nso (7.000). Yɛ blalɛ bofuɛ mun, nin be nga be yo anuan'm be nun lakle'n be o be nun wie. Be ti akpi kun. Be fa sran sɔ'm be kwlakwla sonja-a, ɔ yo ye. I sin'n Babilɔni famiɛn'n fali Matania b'ɔ ti Zozakin i si niaan bian'n, sieli Zozakin osu, kpɛkuun ɔ kacili i dunman kɛ Sedesias. Kɛ Sedesias ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-kun. Ɔ dili afuɛ blu-nin-kun Zerizalɛm lɛ. I nin suan Amital. Zeremi ng'ɔ fin Libna'n i wa-a. Ɔ yoli like ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Like kunngba nga Zozakim yoli'n, i kunngba'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Sa ti bɔ sa kekle'm be tɔli Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm be su'n yɛlɛ kɛ Anannganman fali ya dan kpa. Ɔ man ɔ fuannin be, ɔ klo-man kɛ ɔ wun be kun. Sedesias jasoli Babilɔni famiɛn'n wun. Ɔ man Nɛbikadnɛzar nin i sonja'm be kwlakwla be bali kɛ be nin Zerizalɛmfuɛ be ´kun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Sedesias yoli famiɛn ɔ'a di afuɛ ngwlan. Afuɛ ngwlan su'n i anglo blu'n su yɛ be bali-ɔ, wuun anglo'n ɔ'a di le blu. Be takali be nanmue'n klɔ'n sin. Lika gbagblagba nga be ko jran su ko kun alɛ'n, be kplɛnnin i sɔ kpanngban bo sin yiali klɔ'n. Be trannin lɛ lele Sedesias i sielɛ'n i afuɛ blu-nin-kun'n su. Awe kpɛnnin yɛ ɔ yoli dan klɔ'n nun. Siɛn'n, be nyan-man like be di-mɛn i kun. Anglo nnan'n i le ngwlan su'n, Babilɔnifuɛ'm be kpɛli klɔ'n wun talɛ'n nun toklo. Kɔnguɛ'n, famiɛn Sedesias nin i alɛ kunfuɛ'm be kwlaa be fin klɔ'n nun fiteli, nan b'a wanndi. Be sinnin anuan ng'ɔ o famiɛn'n i fie'n i wun lɛ'n nun. Ɔ o talɛ nnyɔn'm be afiɛn'n nun. Be fali lika kpɛtɛkplɛɛ'n i atin'n, sanngɛ kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Babilɔnifuɛ'm b'a sin b'a yia klɔ'n. Babilɔni sonja'm be suli famiɛn'n su, be ko toli i i lika kpɛtɛkplɛɛ ng'ɔ o Zeriko wun lɔ'n nun. I sonja'm be yacili i lɛ be bo sanndili. Babilɔnifuɛ'm be trɛli i. Be fɛli i ko mannin Nɛbikadnɛzar Ribla lɔ. Yɛ be dili i jɔlɛ-ɔ. Be kunnin i mma mun i bɔbɔ nyrun lɛ, kpɛkuun Nɛbikadnɛzar man be boli i nyinma'n. Ɔ man be fali jrɔkɔ be cili i nan ɔ'a fɛ i ɔ'a ɔ Babilɔni. Nɛbizaradan ti gladi difuɛ'm be su kpɛn, i kunngba'n ti famiɛn'n i sonja'm be su kpɛn'n kun. Le kun ɔ wa wluli Zerizalɛm klɔ'n nun. Kɛ ɔ ´ba sɔ'n, wuun Nɛbikadnɛzar yoli Babilɔni famiɛn ɔ'a di afuɛ blu-nin-ngwlan. Afuɛ blu-nin-ngwlan su'n i anglo nnun su yɛ ɔ bali sɔ nin-ɔn, wuun anglo'n ɔ'a di le nso. Ɔ wɔli Anannganman i sua'n nin famiɛn sua'n, ɔ nin Zerizalɛm sua'm be ngba be nun. Ɔ'a yaci-man sran kpakpa'm bé sua'n wie fi lɛ. Babilɔni sonja nga be nin gladi difuɛ'm be su kpɛn bali'n, be bubuli talɛ ng'ɔ si Zerizalɛm klɔ'n i wun'n. Sran nga be kali klɔ'n nun'n, ɔ nin be nga be fa bé wun ko mannin Babilɔni famiɛn'n, ɔ nin ajuin difuɛ nga be kali'n, Nɛbizaradan trali be lomuɛn ɔli Babilɔni. Sanngɛ ɔ yacili yalɛfuɛ wie'm be lɛ kɛ be nian vinyi fie ɔ nin fie kun nga'm be lika. Babilɔnifuɛ'm be sacili Nyanmiɛn i sua'n i ja mlomlo nga be fali aaba yoli be mun. Sua ja sɔ'm be o Nyanmiɛn i sua'n i nyrun lɛ. Be sacili kakaklolo'm be nzɔliɛ mun, ɔ nin aaba kpongbo dan ng'ɔ o Nyanmiɛn i sua'n i awlo'n i klun lɛ'n, kpɛkuun be fali aaba'n kwlaa ɔli Babilɔni. Be fali aaba ninnge nga be fa su Nyanmiɛn'n i kwlakwla. Ninnge sɔ mun yɛlɛ blalɛ sɛ mun, peli mun, laliɛ mun, yɛ klowa mun. Gladi difuɛ'm bé su kpɛn'n fali ninnge nga be fa tu nzuɛn'n nin klowa mun. Ninnge sɔ'm be kwlaa be ti sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue. Nyanmiɛn i sua'n i ja nnyɔn'n bɔ be ti mlomlo'n, nin aaba kpongbo dan kluklu'n, ɔ nin kakaklolo'm be nzɔliɛ'n, bɔ Salomɔn fa be sieli Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ'n, b'a kwla sunnzun-man be. Ɔ man b'a si-man kɛ be nɔnnin'n fa ti'n. Sua ja'm be nglo-nglo su'n ti mɛtri ngwlan. Kun i ti su gbagblagba'n ti aaba, kun ekun ti sɔ ekun. Bé ti su gbagblagba sɔ'n be nglo-nglo su'n ti mɛtri kun nin sin. Be fali like kɛ tɛ sa be fa katali like gbagblagba'm bé wun. Be fali aaba yɛ be fa yoli tɛ sɔ mun-ɔn. Be fali like wie bɔ be yoli be kɛ grenadie mma sa'n be sende-sendeli tɛ'm be nuan su tɛɛn sin yiali nun. Be fali aaba yɛ be fa yoli grenadie mma sɔ mun-ɔn. Sua ja nnyɔn'm be wafa'n ti kun, yɛ tɛ nnyɔn'm be wafa'n ti kun kusu. Gladi difuɛ'm bé su kpɛn'n trali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bé su kpɛn bɔ be flɛ i Sɛraza'n, ɔ nin i mantanfuɛ bɔ be flɛ i Sofoni'n, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nsan nga be nian anuan'n su'n. Ɔ trali sonja'm be su kpɛn'n kun, ɔ nin famiɛn'n i mantanfuɛ nnun. Ɔ trali sonja'm bé su kpɛn'n i fluwa klɛfuɛ'n, bian sɔ'n yɛ ɔ fa sran'm be sonja Zida mɛn'n nun nin-ɔn. Ɔ trali Zida sran ablesiɛn ekun. Kɛ ɔ ´tra sran sɔ mun'n, wuun be kwlaa be o klɔ'n nun lɛ. Nɛbizaradan b'ɔ ti gladi difuɛ'm bé su kpɛn'n fali be kwlaa sɔ'n ɔli Babilɔni famiɛn'n i nyrun Ribla lɔ. Babilɔni famiɛn'n boli be lele, yɛ ɔ man be kunnin be Ribla lɔ. Ribla'n wo Amat mɛn'n nun. Kɛ Zidafuɛ'm be tuli bé bo be mɛn'n nun lɔ, kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Sran nga Nɛbikadnɛzar yacili be Zida mɛn'n nun'n, ɔ fali Safan i wa Asikam i klun ba Gɛdalia fa sieli bé su kɛ ɔ yo bé su kpɛn. Sonja'm bé su kpɛn nga b'a fa-man bé wun b'a man-man Babilɔnifuɛ mun'n, be tili i kɛ Babilɔni famiɛn'n ɔ'a sie Gɛdalia kpɛn. Be nin be sonja'm be ɔli Gɛdalia wun lɔ Mizpa lɔ. Be nga be ɔli sɔ'n be dunman mun yɛ: Nɛtania i wa Ismaɛl, nin Kareak i wa Zosanan, nin Tanimɛt b'ɔ fin Nɛtofa'n i wa Sɛraza, yɛ Maakat bian'n i wa Zazania. Be kwlaa sɔ'n, be nin be sran mun yɛ be ɔli-ɔ. Gɛdalia tali be nda, yɛ ɔ kan kleli be nin bé sa nun sran'm be kɛ: «Nán srɛ kun amun Babilɔnifuɛ'm bé ti. Amun `ka Zida mɛn'n nun wa, amun `su Babilɔni famiɛn'n, yɛ amun ´di alaje.» Sanngɛ afuɛ'n i anglo nso su'n, Elisama i wa Nɛtania i klun ba liɛ Ismaɛl'n, b'ɔ ti famiɛn'n i osu nunfuɛ'n, ɔ fali sran blu ukɛli i bɔbɔ su. Be ɔli Mizpa lɔ be ko kunnin Gɛdalia, nin Zidafuɛ mun, ɔ nin Babilɔnifuɛ nga be nin i be o lɔ'n, kpɛkuun mɛn sɔ'n nunfuɛ'm be kwlaa, be kanngan o, be kaklaakla o, sonja'm bé su kpɛnngbɛn mun o, be kwlaa be mannin bé wun su be Ezipt kɔlɛ nun-ɔn. Babilɔnifuɛ'm bé wun srɛ ti yɛ be ɔli-ɔ. Kɛ be trali Zozakin b'ɔ ti famiɛn'n i lomuɛn bɔ be fɛli i ɔli'n i afuɛ ablasan-nin-nso'n su'n, Babilɔni famiɛn bɔ be flɛ i Evil-Mɛrɔdak'n sili i aunnvuɛ, nan ɔ'a yi i bisua'n nun ɔ'a fite. Afuɛ sɔ'n i anglo blu-nin-nnyɔn'n su yɛ ɔ yili i-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun anglo'n ɔ'a di le ablaɔn-nin-nso. Afuɛ kunngba nga Evil-Mɛrɔdak yoli famiɛn'n, i nun yɛ ɔ yili Zozakin nin-ɔn. Evil-Mɛrɔdak kannin ndɛ fɛfɛ mun kleli i. Yɛ ɔ yoli man ɔ nyannin nyrun trali famiɛn nga be nin i o Babilɔni lɔ'n. Evil-Mɛrɔdak fali tralɛ uflɛ kacili Zozakin bisua tralɛ mun. Zozakin nin i be dili like likawlɛ lele ´fa juli i nguan'n i awieliɛ. Yɛ kusu lele b'ɔ ´fa ju i nguan'n i awieliɛ'n, famiɛn'n mɛnnin i like kwlaa ng'ɔ miɛn i sa'n. Adam wuli Sɛt, Sɛt wuli Enɔs, Enɔs wuli Kenan, Kenan wuli Maalaleɛl, Maalaleɛl wuli Zerɛd. Zerɛd wuli Enɔk, Enɔk wuli Mɛtisela, Mɛtisela wuli Lemɛk. Lemɛk wuli Noe. Noe wuli Sɛm, nin Kam, ɔ nin Zafɛt. Zafɛt wuli Gɔmɛr, nin Magɔg, nin Madai, nin Zavan, nin Tibal, nin Mesɛk, ɔ nin Tiras. Gɔmɛr wuli Askenaz, nin Difat, ɔ nin Tɔgarma. Zavan wuli Elisa, nin Tarsiza, nin Kitim, ɔ nin Rɔdanim. Kam wuli Kis, nin Mizraim, nin Pit, ɔ nin Kanaan. Kis wuli Seba, nin Avila, nin Sabta, nin Raɛma, ɔ nin Sabtɛka. Raɛma wuli Seba ɔ nin Dɛdan. Kis wuli Nimrɔd. Nimrɔd yɛ ɔ yoli asiɛ'n su famiɛn klikli nin-ɔn. Mizraim osu'n yɛlɛ Lidfuɛ mun, nin Anamfuɛ mun, nin Leabfuɛ mun, nin Naftifuɛ mun, nin Patrɔsfuɛ mun, nin Kaslifuɛ mun, ɔ nin Kaftɔrfuɛ mun. Be anunman mun yɛlɛ Filistifuɛ mun. Kanaan i wa klikli'n yɛlɛ Sidɔn, i sin ɔ wuli Ɛt. Ɔ ti Zɛbisfuɛ mun, nin Amɔrfuɛ mun, nin Girgazfuɛ mun, nin Evfuɛ mun, nin Arkfuɛ mun, nin Sinifuɛ mun, nin Arvadfuɛ mun, nin Zɛmarfuɛ mun, ɔ nin Amatfuɛ'm bé nannan. Sɛm wuli Elam, nin Asir, nin Arpaksad, nin Lid, nin Aram, nin Iz, nin Il, nin Getɛr, ɔ nin Mesɛk. Arpaksad wuli Selak, Selak wuli Ebɛr. Ebɛr wuli ba yasua nnyɔn. I klikli'n suan Pelɛg, afin i blɛ su yɛ asiɛ'n nun kpacili-ɔ. I niaan kun'n suan Zɔktan. Zɔktan wuli Almɔdad, nin Selɛf, nin Azarmavɛt, nin Zerak, nin Adɔram, nin Izal, nin Dikla, nin Ebal, nin Abimaɛl, nin Seba, nin Ɔfir, nin Avila, ɔ nin Zɔbab. Zɔktan i wa yɛlɛ be kwlaa sɔ mun. Sɛm wuli Arpaksad, Arpaksad wuli Selak, Selak wuli Ebɛr, Ebɛr wuli Pelɛg, Pelɛg wuli Rɛi, Rɛi wuli Sɛrig, Sɛrig wuli Nakɔr, Nakɔr wuli Terak, Terak wuli Abram. I kunngba'n yɛlɛ Abraam'n. Abraam wuli Izaak nin Ismaɛl. Be osu'n nunfuɛ mun yɛ be su wa klekle be yɛ: Ismaɛl i wa klikli'n yɛlɛ Nɛbazɔt, i sin ɔ wuli Kedar nin Adbeɛl, nin Mibsam, nin Misma, nin Dima, nin Masa, nin Adad, nin Tema, nin Zɛtir, nin Nafis, ɔ nin Kɛdma. Ismaɛl i wa liɛ mun yɛ be o lɛ-ɔ. Abraam i soman bɔ be flɛ i Kɛtira'n wuli Zimran, nin Zɔksan, nin Mɛdan, nin Madian, nin Zisbak, ɔ nin Siak. Zɔksan kusu i wa yɛlɛ Seba nin Dɛdan. Madian wuli Efa, nin Efɛr, nin Enɔk, nin Abida, ɔ nin Ɛlda. Kɛtira osu'n nunfuɛ mun yɛlɛ be kwlaa sɔ mun. Abraam wuli Izaak. Izaak i wa liɛ mun yɛlɛ Ezau nin Izraɛl. Ezau i wa liɛ mun yɛlɛ Elifaz, nin Reiɛl, nin Zeis, nin Zaɛlam, ɔ nin Kɔre. Elifaz i mma mun yɛlɛ Teman, nin Ɔmar, nin Zɛfo, nin Gaɛtam, nin Kɛnaz, nin Timna, ɔ nin Amalɛk. Reiɛl i mma mun yɛlɛ Naat, nin Zerak, nin Sama, ɔ nin Miza. Seir i mma mun yɛlɛ Lɔtan, nin Sɔbal, nin Zibɛɔn, nin Ana, nin Disɔn, nin Ɛzɛr, ɔ nin Disan. Lɔtan i mma mun yɛlɛ Ɔri, nin Ɔmam. Lɔtan i niaan bla yɛlɛ Timna. Sɔbal i mma mun yɛlɛ Alzan, nin Manaat, nin Ebal, nin Sɛfi, ɔ nin Ɔnam. Zibɛɔn i mma mun yɛlɛ Aza, nin Ana. Ana i wa yɛlɛ Disɔn. Disɔn i mma mun yɛlɛ Amran, nin Ɛsban, nin Zitran, ɔ nin Kɛran. Ɛzɛr i mma mun yɛlɛ Bilan, nin Zavan, ɔ nin Zakan. Disan i wa yɛlɛ Iz nin Aran. Famiɛn nga be dun mmua sieli Edɔm ka nan Izraɛl nvle'n ɔ'a nyan famiɛn'n be dunman mun yɛ. Bɛɔr i wa Bela, ɔ ti Dinabafuɛ. Kɛ ɔ wuli'n, Zerak i wa Zɔbab b'ɔ fin Bɔzra'n sinnin i osu. Kɛ Zɔbab wuli'n, Isam b'ɔ fin Teman nvle'n nun'n sinnin i osu. Kɛ Isam wuli'n, Bɛdad i wa Adad sinnin i osu. I yɛ ɔ kwlali Madianfuɛ mun Moab mɛn'n nun lɔ nin-ɔn. I klɔ'n yɛlɛ Avit. Kɛ Adad wuli'n, Samla b'ɔ fin Masreka'n sinnin i osu. Kɛ Samla wuli'n, Sail b'ɔ fin nzue nuan lɔ klɔ nga be flɛ i Reobɔt'n su'n sinnin i osu. Kɛ Sail wuli'n, Akbɔr i wa Baal-Anan sinnin i osu. Kɛ Baal-Anan wuli'n, Adad sinnin i osu. I klɔ'n yɛlɛ Pai. I yi'n suan Mɛetabeɛl. Mɛetabeɛl i nin'n suan Matrɛd. Yɛ Matrɛd kusu i nin'n suan Mezaab. Adad wuli. Be nga be wa yoli Edɔm kpɛnngbɛn'n be yɛ: Timna, nin Alza, nin Zɛtɛt, nin Ɔɔlibama, nin Ela, nin Pinɔn, nin Kɛnaz, nin Teman, nin Mibzar, nin Magdiɛl, ɔ nin Iram. Kpɛnngbɛn nga be sieli Edɔm'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Izraɛl bɔ be flɛ i Zakɔb'n i mma mun yɛ: Ribɛn, nin Simeɔn, nin Levi, nin Zida, nin Isakar, nin Zabilɔn, nin Dan, nin Zozɛf, nin Bɛnzamɛn, nin Nɛftali, nin Gad, ɔ nin Azɛr. Zida nin Sia i wa bla b'ɔ ti Kanaanfuɛ'n be wuli ba yasua nsan. Be dunman mun yɛ: Ɛr, Ɔnan, yɛ Sela. Ɛr b'ɔ ti ba klikli'n yoli sa tɛ wie mun. I ti Anannganman man ɔ wuli. Zida nin Tamar b'ɔ ti i sewi kan'n be wuli Perɛs nin Zerak. Ɔ man Zida i mma yasua'm be ngba be yoli nnun. Perɛs i mma mun yɛlɛ Ɛzrɔn nin Amil. Zerak i mma liɛ mun yɛlɛ Zimri, nin Etan, nin Eman, nin Kalkɔl, ɔ nin Dara. Be kwlaa be ti nnun. Karmi i wa liɛ'n yɛlɛ Akar b'ɔ fali like nga Nyanmiɛn waan nán be fa'n. I ti man sa tɔli Izraɛl su. Etan i wa liɛ'n yɛlɛ Azaria. Ɛzrɔn wuli Zɛrakmeɛl, nin Ram, ɔ nin Kalɛb bɔ i dunman ekun yɛlɛ Kɛlibai'n. Ram wuli Aminadab. Aminadab wuli Naksɔn bɔ i yɛ ɔ yoli Zida akpasua'n su kpɛnngbɛn'n. Naksɔn wuli Salma, Salma wuli Bɔaz, Bɔaz wuli Obɛd. Yɛ Obɛd wuli Izai. Izai wuli ba nso. I klikli'n yɛlɛ Eliab, i nnyɔn su'n yɛlɛ Abinadab, i nsan su'n yɛlɛ Simea, i nnan su'n yɛlɛ Nɛtaneɛl, i nnun su'n yɛlɛ Radai, i nsiɛn su'n yɛlɛ Ɔzɛm, i nso su'n yɛlɛ David. Be niaan bla mun yɛlɛ Zɛriza, ɔ nin Abigail. Zɛriza wuli ba nsan, be yɛlɛ Abisai, nin Zoab, ɔ nin Azaɛl. Abigail kusu wuli ba yasua kun. Be flɛ i Amaza. Amaza i si yɛlɛ Zetɛr b'ɔ ti Ismaɛl osu'n nunfuɛ'n. Ɛzrɔn i wa Kalɛb nin Aziba b'ɔ ti i yi'n be wuli ba mun. Yɛ ɔ nin Zɛriɔt be wuli ba. Ɔ nin Aziba be mma mun yɛ: Zesɛr, nin Sɔbab, ɔ nin Ardɔn. Kɛ Aziba wuli'n, Kalɛb jali Efrat. Ɔ nin i be wuli Ir. Ir wuli Iri, yɛ Iri wuli Bɛzaleɛl. Ɛzrɔn fali Makir i wa bla'n nan ɔ nin i b'a wu Sɛgib. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Ɛzrɔn ɔ'a di afuɛ ablesiɛn. Makir i wa kun ekun yɛlɛ Galaad. Sɛgib yɛ ɔ wuli Zair ng'ɔ nyannin klɔ ablaɔn-nin-nsan Galaad nvle'n nun nin-ɔn. Gesirfuɛ mun, nin Aramfuɛ'm be fali Zair i klɔ kanngan mun. Yɛ be fali klɔ dan nga be flɛ i kɛ Kɛnat'n nin klɔ nga be o i asa'n su'n. Klɔ nga be fali'n be ti klɔ ablesiɛn. Be nga be tran klɔ sɔ'm be su'n, be kwlaa be ti Makir b'ɔ ti Galaad i si'n i mma mun. Kɛ Ɛzrɔn wuli'n, i wa Kalɛb fali Efrata b'ɔ ti i si i yi'n nan ɔ nin i b'a wu Askir. Askir sɔ'n yɛ ɔ takali Tekoa klɔ nin-ɔn. Zɛrakmeɛl b'ɔ ti Ɛzrɔn i wa klikli'n i mma mun yɛ: i klikli'n yɛlɛ Ram, i sin liɛ mun yɛlɛ Bina, nin Ɔrɛn, nin Ɔzɛm, ɔ nin Asiza. Zɛrakmeɛl fali bla kun ekun, be flɛ i kɛ Atara, i yɛ ɔ ti Ɔnam i nin nin-ɔn. Ram b'ɔ ti Zɛrakmeɛl i wa klikli'n i mma mun yɛlɛ Maaz, nin Zamɛn, ɔ nin Ekɛr. Ɔnam i mma mun yɛlɛ Samai nin Zada. Samai i mma mun yɛlɛ Nadab nin Abisir. Abisir jali Abiail, ɔ nin i be wuli Akban nin Mɔlid. Nadab i mma mun yɛlɛ Selɛd nin Apaim. Selɛd ɔ'a wu-man ba yɛ ɔ wuli-ɔ. Apaim i wa yɛlɛ Zisɛi. Zisɛi i wa yɛlɛ Sesan. Sesan wa yɛlɛ Aklai. Samai niaan Zada i mma mun yɛlɛ Zetɛr nin Zonatan. Zetɛr ɔ'a wu-man ba yɛ ɔ wuli-ɔ. Zonatan i mma mun yɛlɛ Pelɛt nin Zaza. Zɛrakmeɛl osu'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sesan ɔ'a wu-man ba yasua, ɔ wuli ba bla ngunmin. Ɔ lɛ i kanga kun, be flɛ i kɛ Zarka, ɔ ti Eziptfuɛ. Sesan fɛli i wa bla'n kun mannin Zarka b'ɔ ti i kanga'n kɛ ɔ jɛ i. Zarka nin bla'n be wuli ba. Be flɛ i Atai. Atai wuli Natan, Natan wuli Zabad, Zabad wuli Ɛflal, Ɛflal wuli Obɛd, Obɛd wuli Zei, Zei wuli Azaria, Azaria wuli Alɛz, Alɛz wuli Elaza, Elaza wuli Sismai, Sismai wuli Salɔm, Salɔm wuli Zɛkamza, Zɛkamza wuli Elisama. Zɛrakmeɛl i niaan bian Kalɛb i wa klikli'n yɛlɛ Mesa. Mesa wuli Zif nin Maresa. Yɛ Maresa kusu wuli Ebrɔn. Ebrɔn i mma mun yɛlɛ Kɔre, nin Tapiak, nin Rekɛm, ɔ nin Sema. Sema i wa yɛlɛ Rasam, yɛ Rasam kusu wuli Zɔrkeam. Rekɛm wuli Samai. Samai i wa yɛlɛ Maɔn. Maɔn yɛ ɔ takali Bɛt-Zir klɔ nin-ɔn. Kalɛb nin i soman Efa be wuli Aran, nin Moza ɔ nin Gazɛz. Aran wuli ba kun fa tɔnnin Gazɛz. Zadai i mma mun yɛlɛ Regɛm, nin Zɔtam, nin Gesan, nin Pelɛt, nin Efa, ɔ nin Saaf. Kalɛb nin i soman Maaka be wuli Sebɛr nin Tirkana. I sin be wuli Saaf nin Seva. Saaf yɛ ɔ dun mmua trannin Madmana lika'n nun-ɔn. Sɛza kusu yɛ ɔ takali Makbena klɔ'n nin Gibea klɔ nin-ɔn. Kalɛb wuli ba bla kun. Be flɛ i kɛ Aksa. Kalɛb osu'n nunfuɛ wie mun yɛ. Kun yɛlɛ Ir b'ɔ ti Kalɛb nin i yi Efrata be wa klikli'n. Ir wuli Sɔbal. Sɔbal yɛ ɔ takali Kirzat-Zearim klɔ nin-ɔn. Ba'n kun ekun yɛlɛ Salma. I yɛ ɔ takali Bɛtleɛm klɔ nin-ɔn. Kun ekun yɛlɛ Arɛf. I yɛ ɔ takali Bɛt-Gadɛr klɔ nin-ɔn. Sɔbal b'ɔ takali Kirzat-Zearim klɔ'n, i wa yɛlɛ Arɔe. Yɛ i osu'n nunfuɛ mun yɛlɛ be nga be tran Azi-Amɛniɔt lɔ'n be bue. Akpasua nga be ti Kirzat-Zearimfuɛ mun'n yɛlɛ Zetɛrfuɛ mun, nin Pitfuɛ mun, nin Simafuɛ mun, yɛ Misrafuɛ mun. Be osu'n nunfuɛ mun yɛlɛ Zɔreafuɛ mun nin Ɛsetaɔlfuɛ mun. Salma osu'n nunfuɛ mun yɛlɛ Bɛtleɛmfuɛ mun, nin Nɛtofafuɛ mun, nin Atrɔt-Bɛt-Zoabfuɛ mun, nin be nga be tran Azi-Amanakti'n be bue, nin Zɔreafuɛ mun, ɔ nin akpasua nga be ti fluwa klɛfuɛ bɔ be tran Zaɛbɛz'n. Fluwa klɛfuɛ sɔ mun yɛlɛ Tireatfuɛ mun, nin Simeatfuɛ mun, ɔ nin Sikatfuɛ mun. Be ti kɛnfuɛ mun. Be ti Amat b'ɔ ti Rekabfuɛ'm be nannan'n i osu'n nunfuɛ mun. Ba nga David wuli be Ebrɔn lɔ'n mun yɛ. I wa klikli'n yɛlɛ Amɔn b'ɔ nin Asinɔam b'ɔ fin Zizreɛl'n be wuli i'n. I nnyɔn su'n yɛlɛ Daniɛl b'ɔ nin Abigail b'ɔ fin Karmɛl'n be wuli i'n. I nsan su'n yɛlɛ Absalɔm b'ɔ nin Talmai b'ɔ ti Gesir famiɛn'n i wa Maaka be wuli i'n. I nnan su'n yɛlɛ Adɔniza b'ɔ nin Agit be wuli i'n. I nnun su'n yɛlɛ Sɛfatia b'ɔ nin Abital be wuli i'n, i nsiɛn su'n yɛlɛ Zitream b'ɔ nin i yi Egla be wuli i'n. Ba nsiɛn sɔ'n, Ebrɔn lɔ yɛ ɔ wuli be-ɔ. Famiɛn David trannin Ebrɔn lɔ afuɛ nso nin anglo nsiɛn, kpɛkuun ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ ablasan-nin-nsan. Ba ng'ɔ wuli be Zerizalɛm lɔ'n mun yɛ: Simea, nin Sɔbab, nin Natan, ɔ nin Salomɔn. Ɔ nin Amiɛl i wa Bat-Seba yɛ be wuli be nnan mun-ɔn. Be kwlaa sɔ'm be ti David i wa. Ɔ nin i soman'm be mma'm be nun-man nun. Ɔ wuli ba bla kun. Be flɛ i kɛ Tamar. Salomɔn i wa yɛlɛ Rɔbɔam. Rɔbɔam kusu wuli Abiza, Abiza wuli Aza, Aza wuli Zozafat, Zozafat wuli Zɔram, Zɔram wuli Akazia, Akazia wuli Zɔas, Zɔas wuli Amazia, Amazia wuli Azaria, Azaria wuli Zɔtam, Zɔtam wuli Akaz, Akaz wuli Ezekias, Ezekias wuli Manase, yɛ Manase wuli Amɔn nin Zozias. Zozias i mma mun yɛlɛ be nga be o yɛ mun: i klikli'n yɛlɛ Zosanan, i nnyɔn su'n yɛlɛ Zozakim, i nsan su'n yɛlɛ Sedesias, i nnan su'n yɛlɛ Salɔm. Zozakim wuli Zekɔnias nin Sedesias. Zekɔnias bɔ be trɛli i ɔli Babilɔni'n i mma mun yɛlɛ Sealtiɛl, nin Malkiram, nin Pɛdaza, nin Senazar, nin Zɛkamia, nin Osama, ɔ nin Nɛdabia. Pɛdaza i mma mun yɛlɛ Zorobabɛl, ɔ nin Simɛi. Zorobabɛl wa yasua mun yɛlɛ Mɛsilam nin Anania. Ɔ wuli ba bla kun. Be flɛ i kɛ Sɛlɔmit. Ɔ wuli ba nnun ekun. Ba sɔ mun yɛlɛ Asiba, nin Ɔɛl, nin Berekia, nin Azadia, ɔ nin Zisab-Ezɛd. Anania i mma mun yɛlɛ Pɛlatia nin Ezai. I osu'n nunfuɛ mun yɛlɛ Rɛfaza i mma mun, nin Arnan i mma mun, nin Abdias i mma mun, ɔ nin Sɛkania i mma mun. Sɛkania i wa yɛlɛ Sɛmaɛza. Sɛmaɛza i mma mun yɛlɛ Atis, nin Zigeal, nin Bariak, nin Nearia, ɔ nin Safat. Be kwlaa be yoli ba nsiɛn. Nearia wuli ba nsan. Be yɛlɛ Ɛlzɔenai, nin Ezekias, ɔ nin Azrikam. Ɛlzɔenai wuli ba nso. Be yɛlɛ Ɔdavia, nin Eliasib, nin Pɛlaza, nin Akib, nin Zosanan, nin Dɛlaza, ɔ nin Anani. Zida i mma mun yɛlɛ Perɛs, nin Ɛzrɔn, nin Karmi, nin Ir, ɔ nin Sɔbal. Sɔbal i wa Reaza wuli Zasat, Zasat kusu wuli Asimai nin Laad. Be yɛ be ti Zɔrea osu'n nunfuɛ'm be nannan nin-ɔn. Askir b'ɔ takali Tekoa klɔ'n, i yi'm be yoli nnyɔn: Elea nin Naara. Ɔ nin Naara be wuli ba yasua nnan. Be wa sɔ mun yɛlɛ Asizam, nin Efɛr, nin Temɛni, ɔ nin Asastari. Ɔ nin Elea kusu wuli Zeret nin Zosar, ɔ nin Ɛtnan. Kɔz wuli Anib nin Azɔbeba. I osu'n nunfuɛ mun yɛlɛ Arim i wa Asarsɛl i akpasua'n. Zaɛbɛz nyannin nyrun trɛli i niaan mun. I nin waan kɛ ɔ ´wu i'n ɔ fɛli, i ti yɛ ɔ tɔnnin i Zaɛbɛz nin-ɔn. Zaɛbɛz kpan flɛli Izraɛl Nyanmiɛn'n, ɔ seli i kɛ: «N ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, man min muae, yo man min asiɛ'n cɛn, sasa min. Nán sa tɔ min su, nán man n wun nyrɛnnɛn!» Kpɛkuun Nyanmiɛn tɛli i srɛlɛ'n su klanman. Sisa i niaan bian Kɛlib wuli Mɛsir. Mɛsir kusu wuli Ɛstɔn. Ɛstɔn kusu wuli Rafa, nin Paseak, ɔ nin Tɛsina. Tɛsina yɛ ɔ takali Nasas klɔ nin-ɔn. Reka lɔfuɛ'm be yɛ be o lɛ-ɔ. Kɛnaz i mma mun yɛlɛ Ɔtniɛl nin Sɛraza. Ɔtniɛl kusu i mma mun yɛlɛ Atat nin Mɛɔnɔtai. Mɛɔnɔtai wuli Ofra. Sɛraza kusu wuli Zoab. Zoab ti lika nga be flɛ i kɛ Ajuin Difuɛ'm be Kongo'n i su kpɛn. Be nga be tran lɛ'n be ti ajuin difuɛ. Zɛfine i wa Kalɛb i mma mun yɛlɛ Iri, nin Ela, ɔ nin Naam. Ela wuli Kɛnaz. Zealeleɛl i mma mun yɛlɛ Zif, nin Zifa, nin Tirza, ɔ nin Azareɛl. Ɔdiza jali Nakam i niaan bla'n kun. Be mma mun yɛlɛ Kɛila b'ɔ ti Garmfuɛ'm be nannan'n, ɔ nin Ɛstɛmɔa b'ɔ ti Maakatfuɛ'm be nannan'n. Simɔn i mma mun yɛlɛ Amnɔn, nin Rina, nin Bɛn-Anan, ɔ nin Tilɔn. Zisɛi i anunman mun yɛlɛ Zosɛt nin Bɛn-Zosɛt. Zida i wa Sela i mma mun yɛlɛ Ɛr b'ɔ takali Leka klɔ'n, ɔ nin Laɛda b'ɔ takali Maresa klɔ'n. Sela i osu'n nunfuɛ'm be yɛlɛ be nga be fa lɛn mma plili'n be wu tannin'n, be ti Asbea i awlo nunfuɛ mun. Sela osu'n nunfuɛ wie mun yɛlɛ Zɔkim, nin Kɔzebafuɛ mun, ɔ nin Zɔas, ɔ nin Saraf. Kasiɛn nnyɔn nga'm be sieli Moab. Sela i osu'n nunfuɛ yɛlɛ Zasibi-Lesɛm ekun. Ndɛ nga'm b'a cɛ kpa. Be osu'n nunfuɛ'm be ti sɛ wufuɛ. Be tran nnɛn'm be kuku'm be wun lɔ nin fie'm be su. Be di junman man famiɛn'n. Simeɔn i mma mun yɛlɛ Nɛmiɛl, nin Zamɛn, nin Zarib, nin Zerak, ɔ nin Sail. Sail wuli Salɔm, Salɔm wuli Mibsam, Mibsam wuli Misma. Misma wuli Amiɛl, Amiɛl wuli Zakir, Zakir wuli Simɛi. Simɛi wuli ba yasua blu-nin-nsiɛn ɔ nin ba bla nsiɛn, sanngɛ i niaan'm b'a wu-man ba kpanngban. Ɔ man Simeɔn i akpasua sufuɛ'm b'a trɛ-man kɛ Zida i akpasua sufuɛ'm be sa. Ɔ man be ɔli lele juli Gɛdɔr kongo'n i bue ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n nun. Be ɔli kɛ be ko kunndɛ didiwlɛ man be nnɛn mun. Be ko nyannin nnɛn'm be didiwlɛ klanman. Lɔ ijre'n ti kpa dan. Lika'n kusu ti gbaun, yɛ ɔ ti fɔuun. Kam osu nunfuɛ'm be yɛ be tran lɛ laa-a. Ezekias b'ɔ ti Zida famiɛn'n blɛ su'n, sran nga be boboli be dunman lɛ'n, be ko bubuli be nga be o lɛ'n bé tannin sua mun nin be tranwlɛ mun, be nunnunnin be kwlaa, kɛ e ´se yɛ'n, be wun-man be osu bɔ kaan sa. Be nunnunnin be, kpɛkuun be trannin be osu, afin be nyannin be bua'm be didiwlɛ lɛ. Simeɔn akpasua sufuɛ wie'm be ɔli Seir i oka-oka lika'n nun lɔ. Be ti sran ya nnun. Be nga be dunnin be mmua'n, yɛlɛ Pɛlatia, nin Nearia, nin Rɛfaza, ɔ nin Iziɛl. Be ti Zisɛi i mma mun. Be kunnin Amalɛkfuɛ nga be kali'n bɔ be wanndi ɔli lɔ'n, nan b'a tran lɔ. Be tɛ o lɔ lele ndɛ. Ribɛn ti Izraɛl i wa klikli. Ribɛn ti ba klikli sɔ, sanngɛ ɔ nin i si i yi'n be lali, ɔ man aja ng'ɔ fata kɛ ba klikli'n nyɛn i'n, ɔ'a nyɛn-mɛn i. Aja sɔ'n yoli Zozɛf liɛ. Izraɛl i wa kun ekun-ɔn. Ɔ man b'a bu-man Ribɛn kɛ ɔ ti ba kpɛnngbɛn kun. Zida yɛ ɔ nyannin nyrun dan i niaan'm be nun-ɔn, i osu nunfuɛ'm be nun kun yɛ ɔ yoli kpɛnngbɛn nin-ɔn, sanngɛ Zozɛf yɛ ɔ nyannin ba klikli'n i aja nin-ɔn. Ribɛn b'ɔ ti Izraɛl i wa klikli'n i mma mun yɛlɛ Enɔk, nin Pali, nin Ɛzrɔn, ɔ nin Karmi. Zoɛl wuli Sɛmaɛza, Sɛmaɛza wuli Gɔg, Gɔg wuli Simɛi, Simɛi wuli Mise, Mise wuli Reaza, Reaza wuli Baal, Baal wuli Beera. Beera yɛ Tilgat-Pilnezɛr b'ɔ ti Asiri famiɛn'n trɛli i lomuɛn ɔli i mɛn'n nun nin-ɔn. Ɔ ti Ribɛn akpasua'n su kpɛnngbɛn. Beera niaan nga be ti awlobo kpɛnngbɛn'n be dunman'm be o be nannan'm be fluwa dan'n nun. Klikli'n yɛlɛ Zɛiɛl, i sin liɛ'n yɛlɛ Zakari, yɛ kasiɛn'n yɛlɛ Azaz i wa Bela. Bela ti Sema anunman, yɛ ɔ ti Zoɛl anunman sian. Ribɛn osu'n nunfuɛ'm be lika'n fɛ i Arɔɛr lele to Nɛbo nin Baal-Mɛɔn. Wia afiliɛ lɔ'n, be lika'n to aawlɛ flɛnnɛn'n b'ɔ o be lika'n nin Efrat nzue'n be afiɛn'n, afin be ta nnɛn kpanngban Galaad mɛn'n nun. Sail blɛ su'n, be nin Agarenfuɛ'm be kunnin nan b'a kwla Agarenfuɛ sɔ mun. Be trannin bé tannin sua'm be nun Galaad i bue wunmuan ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n nun. Gadfuɛ'm be trannin Ribɛnfuɛ be nyrun ndɛnman su lɛ lika'n nun. Be trannin Bazan lika'n nun lele fa ju Salka. Akpasua nga be o lɛ'n mun yɛ: i klikli su'n yɛlɛ Zoɛl akpasua'n, i nnyɔn su'n yɛlɛ Safam akpasua'n, i sin Zaɛnai nin Safat be akpasua'n yɛ be to i-ɔ. Be niaan nga be dunman o akpasua uflɛ'm bé su'n yɛlɛ Mikaɛl, nin Mɛsilam, nin Seba, nin Zɔrai, nin Zaɛkan, nin Zia, ɔ nin Ebɛr. Be ti nso. Be si yɛlɛ Abisail, Abisail i si yɛlɛ Iri, Iri liɛ'n yɛlɛ Zarɔak, Zarɔak liɛ'n yɛlɛ Galaad, Galaad liɛ'n yɛlɛ Mikaɛl, Mikaɛl liɛ'n yɛlɛ Zɛsisai, Zɛsisai liɛ'n yɛlɛ Zakdo, Zakdo liɛ'n yɛlɛ Biz. Gini i wa Abdiɛl i klun ba liɛ Asi yɛ ɔ yoli akpasua sɔ'm bé su kpɛnngbɛn-ɔn. Gadfuɛ'm be trannin Galaad mɛn'n nin Bazan mɛn'n nun. Be trannin lika nga be o Galaad nin Bazan be asa'n su'n be nun. Yɛ be trannin Sarɔn lɔ nnɛn'm be didiwlɛ lika'm be nun lele fa ju lika sɔ'm be awieliɛ lɔ. Be klɛli be kwlakwla be dunman be nannan'm be fluwa dan nun. Zɔtam b'ɔ ti Zida famiɛn'n nin Zeroboam b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n be blɛ su yɛ be klɛli be dunman mun-ɔn. Sɛ alɛ tɔ Ribɛn akpasua'n nin Gad akpasua'n, nin Manase akpasua bue kun'n bé su'n, be kwla yi sonja kpakpa akpi-akpi ablanan-nin-nnan sonja ya nso sonja ablesiɛn (44.760) bɔ be si nyrɛn, nin tokofi, ɔ nin ta nun tra'n. Be nin Agarenfuɛ mun, nin Zɛtir, nin Nafis, ɔ nin Nɔdab be kunnin. Alɛ sɔ'n i kunlɛ nun'n, be kpan flɛli Nyanmiɛn nan ɔ'a tɛ be su, afin be fa be wla'n be guɛli i su. Ɔ ukali be, ɔ man be kwlali Agarenfuɛ mun nin be mantanfuɛ mun. Be fali be nnɛn mun. Nyɔnngɔnmɛn o nnɛn sɔ'm be nun, be ti akpi-akpi ablenun (50.000), bua nin boli'm be ti akpi-akpi ya nnyɔn akpi-akpi ablenun (250.000), aflunmun'm be ti akpi nnyɔn (2.000). Be trali sran akpi-akpi ya (100.000). Be kunnin sran sunman, afin alɛ sɔ'n fin Nyanmiɛn. Be trannin be kpɔfuɛ'm be osu'n nun lɛ lele. I sin yɛ be kpɔfuɛ uflɛ'm be wa fali be ko yoli be kanga-a. Manase akpasua bue kun'n i sufuɛ'm be trannin mɛn sɔ'n nun lɛ. Be trannin Bazan nin Baal-Ɛrmɔn be afiɛn lɛ, ɔ nin Sɛnir nin Ɛrmɔn oka'n be afiɛn lɛ. Be sɔnnin kpa. Awlobo kpɛnngbɛn'm be dunman mun yɛ: Efɛr, nin Zisɛi, nin Eliɛl, nin Azriɛl, nin Zeremi, nin Ɔdavia, ɔ nin Zakdiɛl. Awlobo kpɛnngbɛn sɔ'm be lɛ nyrun, be lɛ like, yɛ be lɛ dunman. Sanngɛ Ribɛn, nin Gad, ɔ nin Manase akpasua bue kun'n be kacili be sin sili be nannan'm be Nyanmiɛn'n. Be fali bé wun mannin nvle nga be o lɛ laa bɔ Nyanmiɛn nunnunnin be mannin be'n be amuɛn mun. Anannganman suli Asiri famiɛn nga be suan Pil nin Tilgat-Pilnezɛr'n bé bo kɛ be tra be wɔ be mɛn'n nun. Be fa be ɔli Kalak, nin Kabɔr, nin Ara, ɔ nin Gɔzan nzue'n nuan lɔ. Lele ndɛ be tɛ tran lɔ. Levi i mma mun yɛlɛ Gɛrsɔm, nin Keat, ɔ nin Mɛrari. Keat i mma mun yɛlɛ Amram, nin Zizear, nin Ebrɔn, ɔ nin Iziɛl. Amram i mma mun yɛlɛ Aarɔn, nin Moiz, ɔ nin Mari. Aarɔn i mma mun yɛlɛ Nadab, nin Abii, nin Eleazar, ɔ nin Itamar. Eleazar wuli Fine, Fine wuli Abisia. Abisia wuli Biki, Biki wuli Izi, Izi wuli Zɛrakza, Zɛrakza wuli Mɛrazɔt, Mɛrazɔt wuli Amaria, Amaria wuli Asitib, Asitib wuli Zadɔk, Zadɔk wuli Asimaaz, Asimaaz wuli Azaria, Azaria wuli Zosanan, Zosanan wuli Azaria. Azaria yoli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Zerizalɛm lɔ Nyanmiɛn sua nga Salomɔn kplannin'n nun. Azaria wuli Amaria, Amaria wuli Asitib, Asitib wuli Zadɔk, Zadɔk wuli Salɔm, Salɔm wuli Ilkiza, Ilkiza wuli Azaria, Azaria wuli Sɛraza, yɛ Sɛraza wuli Zɛɔzadak. Kɛ Anannganman man Nɛbikadnɛzar ´tra Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ mun be lomuɛn'n, Zɛɔzadak trannin be nun wie. Levi i mma mun yɛlɛ Gɛrsɔm, nin Keat, ɔ nin Mɛrari. Gɛrsɔm i mma'm be dunman yɛlɛ Libni nin Simɛi. Keat i mma mun yɛlɛ Amram, nin Zizear, nin Ebrɔn, ɔ nin Iziɛl. Mɛrari mma mun yɛlɛ Makli nin Misi. Levi akpasua'n su awlobo mun yɛ be o lɛ-ɔ. Gɛrsɔm osu'n nunfuɛ mun yɛ: Gɛrsɔm wuli Libni, Libni wuli Zasat, Zasat wuli Zima, Zima wuli Zɔak, Zɔak wuli Ido, Ido wuli Zerak, Zerak wuli Zeatrai. Keat osu'n nunfuɛ mun yɛ: Keat wuli Aminadab, Aminadab wuli Kɔre, Kɔre wuli Asir, Asir wuli Ɛlkana, Ɛlkana wuli Ɛbzazaf, Ɛbzazaf wuli Asir, Asir wuli Tasat, Tasat wuli Iriɛl, Iriɛl wuli Ozias, yɛ Ozias wuli Sail. Ɛlkana i wa ekun yɛlɛ Amazai nin Asimɔt. Amazai wuli Ɛlkana, i kusu wuli Zɔfai, Zɔfai wuli Nasat, Nasat wuli Eliab, Eliab wuli Zɛrosam, yɛ Zɛrosam wuli Ɛlkana. Samiɛl i wa klikli'n yɛlɛ Zoɛl. I sin ɔ wuli Abiza. Mɛrari osu'n nunfuɛ mun yɛ: Mɛrari wuli Makli, Makli wuli Libni, Libni wuli Simɛi, Simɛi wuli Iza, Iza wuli Simea, Simea wuli Agiza, yɛ Agiza wuli Azaza. Kɛ Anannganman i alaka'n nyɛnnin i tiaun sua'n, be nga David seli be kɛ be jran jue tofuɛ'm be nyrun'n Anannganman i sua nun'n, be junman liɛ bɔ be di'n yɛlɛ jue tolɛ. Be to jue tannin sua'n nyrun lɛ tititi lele kwlaa nan Salomɔn ɔ'a kplan Zerizalɛm lɔ Nyanmiɛn i sua'n. Be niannin jue tolɛ'n su mmla nga be kpɛ mannin be'n i su yɛ be dili be junman nin-ɔn. Be nga be dili i sɔ junman'n be nin be sran'm be dunman mun yɛ: Keat awlo nun'n, Eman yɛ ɔ ti jue tofuɛ'm bé su kpɛn nin-ɔn, i si'n yɛlɛ Zoɛl, Zoɛl liɛ'n yɛlɛ Samiɛl, Samiɛl liɛ'n yɛlɛ Ɛlkana, Ɛlkana liɛ'n yɛlɛ Zɛrosam, Zɛrosam liɛ'n yɛlɛ Eliɛl, Eliɛl liɛ'n yɛlɛ Tɔak, Tɔak liɛ'n yɛlɛ Zif, Zif liɛ'n yɛlɛ Ɛlkana, Ɛlkana liɛ'n yɛlɛ Masat, Masat liɛ'n yɛlɛ Amazai, Amazai liɛ'n yɛlɛ Ɛlkana, Ɛlkana liɛ'n yɛlɛ Zoɛl, Zoɛl liɛ'n yɛlɛ Azaria, Azaria liɛ'n yɛlɛ Sofoni, Sofoni liɛ'n yɛlɛ Tasat, Tasat liɛ'n yɛlɛ Asir. Asir liɛ'n yɛlɛ Ɛbzazaf, Ɛbzazaf liɛ'n yɛlɛ Kɔre, Kɔre liɛ'n yɛlɛ Zizear, Zizear liɛ'n yɛlɛ Keat, Keat liɛ'n yɛlɛ Levi, yɛ Levi liɛ'n yɛlɛ Izraɛl. Azaf b'ɔ ti Eman niaan'n trɛn i sa fama su tititi. Azaf si'n yɛlɛ Berekia, Berekia liɛ'n yɛlɛ Simea, Simea liɛ'n yɛlɛ Mikaɛl, Mikaɛl liɛ'n yɛlɛ Baazeza, Baazeza liɛ'n yɛlɛ Malkiza, Malkiza liɛ'n yɛlɛ Ɛtni, Ɛtni liɛ'n yɛlɛ Zerak, Zerak liɛ'n yɛlɛ Adaza, Adaza liɛ'n yɛlɛ Etan, Etan liɛ'n yɛlɛ Zima, Zima liɛ'n yɛlɛ Simɛi, Simɛi liɛ'n yɛlɛ Zasat, Zasat liɛ'n yɛlɛ Gɛrsɔm, yɛ Gɛrsɔm liɛ'n yɛlɛ Levi. Mɛrari akpasua'n sufuɛ'm be ti Eman nin Azaf be akpasua sufuɛ'm be niaan mun. Mɛrari nin i jue tofuɛ'm be tran Eman nin Azaf be jue tofuɛ'm bé sa bɛ su tititi. Etan yɛ ɔ ti bé su kpɛn nin-ɔn. Etan i si'n yɛlɛ Kisi, Kisi liɛ'n yɛlɛ Abdi, Abdi liɛ'n yɛlɛ Malik, Malik liɛ'n yɛlɛ Asabia, Asabia liɛ'n yɛlɛ Amazia, Amazia liɛ'n yɛlɛ Ilkiza, Ilkiza liɛ'n yɛlɛ Amzi, Amzi liɛ'n yɛlɛ Bani, Bani liɛ'n yɛlɛ Semɛr, Semɛr liɛ'n yɛlɛ Makli, Makli liɛ'n yɛlɛ Misi, Misi liɛ'n yɛlɛ Mɛrari, Mɛrari liɛ'n yɛlɛ Levi. Be niaan Levifuɛ kun nga'm be di Nyanmiɛn i tannin sua'n nun junman'n kwlakwla. Aarɔn nin i osu'n nunfuɛ'm be yi tɛ mun Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su, yɛ be fa ansans be yi sraka kan be yi sraka lɛ'n. Be yɛ be di Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n nun lɔ junman'n kwlakwla-a. Be yɛ be yi Izraɛlfuɛ'm be sa tɛ'm be ti tɛ nin-ɔn. Be nian ndɛ nga Moiz b'ɔ ti Nyanmiɛn i sran'n kannin'n su yɛ be yo-ɔ. Aarɔn osu'n nunfuɛ mun yɛ: Aarɔn wuli Eleazar, Eleazar wuli Fine, Fine wuli Abisia, Abisia wuli Biki, Biki wuli Izi, Izi wuli Zɛrakza, Zɛrakza wuli Mɛrazɔt, Mɛrazɔt wuli Amaria, Amaria wuli Asitib, Asitib wuli Zadɔk, yɛ Zadɔk wuli Asimaaz. Kɛ be tuli fɔtɔ'n, sran nga be dun mmua nyannin be lika liɛ'n yɛlɛ Aarɔn osu'n nunfuɛ mun bɔ be ti Keat akpasua sufuɛ mun'n. Be mannin be Ebrɔn klɔ'n b'ɔ o Zida lika nun'n nin i wun lɛ lika mun, sanngɛ be fali fie mun nin klɔ kanngan nga be o Ebrɔn asa'n su'n mannin Zɛfine i wa Kalɛb. Klɔ nga be fa mannin Aarɔn osu'n nunfuɛ mun yɛ: Ebrɔn b'ɔ ti fiawlɛ klɔ'n, Libna nin lika nga be o i asa'n su'n, Zatir nin Ɛstɛmɔa nin lika nga be o be asa'n su'n, Ilɛn nin lika nga be o i asa'n su'n, Debir nin lika nga be o i asa'n su'n, Asan nin lika nga be o i asa'n su'n, Bɛt-Semɛs nin lika nga be o i asa'n su'n. Bɛnzamɛnfuɛ'm be lika'n nun'n, be mannin akpasua sɔ'n be Gɛba, nin lika nga be o i asa'n su'n, Alemɛt nin lika nga be o i asa'n su'n, yɛ Anatɔt nin lika nga be o i asa'n su'n. Osu sɔ'm be klɔ'm be kwlaa be ti blu-nin-nsan. Kɛ be akpasua'n fa ti'n yɛ be niannin su be mannin be-ɔ. Kɛ be tuli fɔtɔ'n, Keat i osu'n nunfuɛ kun nga'm be nyannin be lika liɛ'n Efraim nin Dan be akpasua'n su lɔ, ɔ nin Manase akpasua bue kun'n su lɔ. Be nyannin klɔ blu. Gɛrsɔm osu'n nunfuɛ'm be nyannin klɔ blu-nin-nsan. Be klɔ sɔ'n be o Isakar nin Asan, nin Nɛftali, ɔ nin Manase ng'ɔ tran Bazan'n be akpasua'n su lɔ. Kɛ be akpasua'n fa ti'n yɛ be niannin su be mannin be klɔ sɔ mun-ɔn. Kɛ be tuli fɔtɔ'n, Mɛrari i osu'n nunfuɛ'm be nyannin klɔ blu-nin-nnyɔn. Be klɔ sɔ'n be o Ribɛn nin Gad, ɔ nin Zabilɔn be akpasua'n su lɔ. Izraɛlfuɛ'm be fali klɔ sɔ mun, ɔ nin lika nga be o klɔ sɔ'm be asa'n su'n mannin Levifuɛ mun. Zida nin Simeɔn, nin Bɛnzamɛn akpasua'n bé klɔ nga be boboli be dunman lɛ'n, be tuli bé wun fɔtɔ yɛ be fa mannin-ɔn. Keat osu'n nunfuɛ'm be klɔ liɛ nga be nyannin be'n, be o Efraim i akpasua'n su. Sisɛm b'ɔ ti fiawlɛ klɔ'n, ɔ nin lika nga be ti i asa'n su liɛ bɔ be o Efraim oka-oka'n nun lɔ'n, be fa mannin be. Be fali lika nga be o yɛ'm be mannin be ekun: Gezɛr nin lika nga be o i asa'n su'n, Zɔkmeam nin lika nga be o i asa'n su'n, Bɛt-Ɔrɔn nin lika nga be o i asa'n su'n, Azalɔn nin lika nga be o i asa'n su'n, Gat-Rimɔn nin lika nga be o i asa'n su'n. Manase akpasua bue kun'n i lika liɛ nun'n, be mannin be Anɛr nin lika nga be o i asa'n su'n, yɛ be mannin be Bileam nin lika nga be o i asa'n su'n. Keat osu'n nunfuɛ kun nga'm be lika liɛ mun yɛ be o lɛ-ɔ. Gɛrsɔm osu'n nunfuɛ'm be liɛ nga be mannin be'n yɛ: Golan b'ɔ o Bazan'n, ɔ nin lika nga be o i asa'n su'n, yɛ Astarɔt nin lika nga be o i asa'n su'n. Lika sɔ'm be o Manase akpasua bue kun'n nun lɔ. Isakar i akpasua'n nun lɔ'n, be mannin be Kedɛs nin lika nga be o i asa'n su'n, Dɔbrat nin lika nga be o i asa'n su'n, Ramɔt nin lika nga be o i asa'n su'n, Anɛm nin lika nga be o i asa'n su'n. Asan akpasua'n su lɔ'n, be mannin be Masal nin lika nga be o i asa'n su'n, Abdɔn nin lika nga be o i asa'n su'n, Ikɔk nin lika nga be o i asa'n su'n, Rɛɔb nin lika nga be o i asa'n su'n, Nɛftali i akpasua'n su lɔ'n, be mannin be Kedɛs b'ɔ o Galile lɔ'n, nin lika nga be o i asa'n su'n, Amɔn nin lika nga be o i asa'n su'n, Kiriataim nin lika nga be o i asa'n su'n. Mɛrari osu'n nunfuɛ kun nga'm be liɛ, nga be mannin be'n yɛ: Rimɔno nin lika nga be o i asa'n su'n, Tabɔr nin lika nga be o i asa'n su'n. Lika sɔ'n be o Zabilɔn i akpasua'n su lɔ. Gad i akpasua'n su'n, be mannin be Ramɔt b'ɔ o Galaad lɔ'n nin lika nga be o i asa'n su'n, Maanaim nin lika nga be o i asa'n su'n, Ɛzbɔn nin lika nga be o i asa'n su'n, Zaɛzɛr nin lika nga be o i asa'n su'n. Isakar i mma mun yɛlɛ Tola, nin Pia, nin Zasib, ɔ nin Simrɔn. Be ti nnan. Tola i mma mun yɛlɛ Izi, nin Rɛfaza, nin Zɛriɛl, nin Zakmai, nin Zibsam, ɔ nin Samiɛl. Be kwlakwla sɔ'm be ti Tola osu'n nun awlo bo kpɛnngbɛn mun. Be osu nun'n, be ti safunyrɛn, be ti waka-waka kpa. David blɛ su'n be osu'n nunfuɛ'm be ti sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn sran ya nsiɛn (22.600). Izi i wa yɛlɛ Zizrakza. Zizrakza i mma mun yɛlɛ Mikaɛl, nin Abdias, nin Zoɛl, nin Zisiza. Be sran nnun'n be ti awlobo kpɛnngbɛn. Bé yi nin be i mma yasua'm be sɔnnin kpa. Ɔ man be awlo'm be nun'n, be kwlaa nga b'a ju alɛ kunlɛ'n, be ti sran yasua akpi-akpi ablasan-nin-nsiɛn (36.000). Kɛ be ka be niaan nga be ti Isakar akpasua sufuɛ'm be kwlaa'n, be ti yasua sran kpakpa akpi-akpi ablaɔcuɛ-nin-nso (87.000). Be klɛli be dunman be nannan'm be fluwa dan'n nun. Bɛnzamɛn i mma mun yɛlɛ Bela, nin Bekɛr, ɔ nin Zɛdiaɛl. Be ti yasua nsan. Bela i mma mun yɛlɛ Ɛsbɔn, nin Izi, nin Iziɛl, nin Zɛrimɔt, ɔ nin Iri, be sran nnun'n be ti awlobo kpɛnngbɛn. Bé sa nun yasua sran bɔ be klɛli be dunman be nannan'm be fluwa dan'n nun'n, be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn sran ablasan-nin-nnan (22.034). Bekɛr i mma mun yɛlɛ Zɛmira, nin Zɔas, nin Eliezɛr, nin Ɛlzɔenai, nin Ɔmri, nin Zɛremɔt, nin Abiza, nin Anatɔt, ɔ nin Alemɛt. Bekɛr yɛ ɔ wuli yasua sɔ'm be kwlakwla-a. Be ti awlo bo kpɛnngbɛn, bé sa nun yasua sran nga be klɛli be dunman'n be ti sran akpi-akpi ablaɔn sran ya nnyɔn (20.200). Zɛdiaɛl i mma mun yɛlɛ Zeis, nin Bɛnzamɛn, nin Eid, nin Kɛnana, nin Zetan, nin Tarsis, ɔ nin Asisakar. Zɛdiaɛl i mma sɔ'm be ti awlobo kpɛnngbɛn. Be ti yasua sran mun ngunmin kokoko. Be akpasua'n su'n, sran bɔ be kun alɛ-ɔ, ɔ yo ye'n, be ti sran akpi-akpi blu-nin-nso sran ya nnyɔn (17.200). Sipim nin Ipim be ti Ir i mma mun. Isim ti Asɛr i wa. Nɛftali i mma mun yɛlɛ Zaziɛl, nin Gini, nin Zesɛr, ɔ nin Salɔm. Bila i anunman mun-ɔn. Manase nin i soman Siri bla'n be wuli Asriɛl nin Makir. Makir ti Galaad i si. Makir jali Ipim, nin Sipim be awlo'n nun bla. I niaan bla'n suan Maaka. Ɔ nin i bé wa nnyɔn su'n suan Zɛlɔfsad. Zɛlɔfsad wuli ba bla ngunmin. Makir nin i yi Maaka be wuli ba yasua kun, be flɛli i Perɛs. Perɛs niaan'n suan Serɛs, yɛ i wa yɛlɛ Ilam ɔ nin Rekɛm. Ilam i wa yɛlɛ Bɛdan. Manase i wa Makir i klun ba Galaad i osu'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Galaad i niaan bla Amɔlekɛt wuli Isɔd, nin Abiezɛr, ɔ nin Makla. Sɛmida i mma mun yɛlɛ Akzan, nin Sisɛm, nin Liksi, ɔ nin Aniam. Efraim wuli Sitelak, Sitelak wuli Berɛd, Berɛd wuli Tasat, Tasat wuli Eleada, Eleada wuli Tasat, Tasat wuli Zabad yɛ Zabad wuli Sitelak, Efraim wa nnyɔn ekun yɛlɛ Ezɛr nin Elead. Be sran nnyɔn sɔ'm be ɔli Gatfuɛ bɔ be ti mɛn ng'ɔ o lɛ'n nun ba'n be nnɛn'm be wualɛ nan b'a kun be. Bé si Efraim sunnin be cɛli. I niaan'm be wa fɔnvɔli i. I sin ɔ nin i yi be sili sua, bla'n wunnzɛli, ɔ wuli ba yasua kun, nan Efraim ɔ'a tɔn i dunman kɛ Bɛria, afin nyrɛnnɛn tɔli i awlo'n su. Efraim wuli ba bla kun, be flɛ i kɛ Seera. Seera yɛ ɔ kplannin Bɛt-Ɔrɔn b'ɔ o ngua lɔ'n nin Bɛt-Ɔrɔn b'ɔ o nglo lɔ nin-ɔn. I kunngba'n yɛ ɔ kplannin Izɛn-Seera nin-ɔn. Bɛria wuli Refak, Refak wuli Resɛf, Resɛf wuli Telak, Telak wuli Takan, Takan wuli Laɛdan, Laɛdan wuli Amiid, Amiid wuli Elisama, Elisama wuli Nɛn, yɛ Nɛn wuli Zozie Lika nga Efraimfuɛ'm be nyɛnnin i bɔ be trannin nun'n, yɛlɛ Betɛl nin klɔ nga be o i asa'n su'n, nin Naaran b'ɔ o wia afiliɛ lɔ lika'n nun'n, nin Gezɛr b'ɔ o wia atɔliɛ lɔ lika'n nun'n nin klɔ nga be o i asa'n su'n, nin Sisɛm nin klɔ nga be o i asa'n su'n. Be trannin lele juli Gaza nin klɔ nga be o i asa'n su'n be su. Manase i osu'n nunfuɛ'm be liɛ yɛlɛ Bɛt-Sean, nin Tanak, nin Megido, nin Dɔr, ɔ nin klɔ nga be mantan be lɛ'n. Klɔ nga Izraɛl i wa Zozɛf i osu'n nunfuɛ'm be trannin nun'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Azɛr i mma mun yɛlɛ Zimna, nin Zisva, nin Zisvi, ɔ nin Bɛria. Be niaan bla yɛlɛ Serak. Bɛria i mma mun yɛlɛ Ebɛr nin Malkiɛl. Malkiɛl yɛ ɔ takali Birsavit klɔ nin-ɔn. Ebɛr wuli Zaflɛt, nin Sɔmɛr, nin Ɔtam, ɔ nin be niaan bla Sia. Zaflɛt i mma mun yɛlɛ Pazak, nin Bimal, ɔ nin Asvat. Samɛr i mma mun yɛlɛ Asi, nin Rɔɛga, nin Iba, ɔ nin Aram. I niaan bian Ɔtam i mma mun yɛlɛ Zɔfak, nin Zimna, nin Selɛs, ɔ nin Amal. Zɔfak i mma mun yɛlɛ Sua, nin Arnefɛr, nin Sial, nin Beri, nin Zimra, nin Bɛzɛr, nin Ɔd, nin Sama, nin Silsa, nin Zitran, ɔ nin Beera. Zitran i mma mun yɛlɛ Zɛfine, nin Pispa, ɔ nin Ara. Ila wuli Ara, nin Aniɛl, nin Rizza. Azɛr i osu'n nunfuɛ yɛlɛ be kwlaa sɔ'n. Be ti awlobo kpɛnngbɛn, be lɛ nyrun. Be ti alɛ kunfuɛ kpakpa mun. Be o kpɛnngbɛn nga be ti lɔuun-lɔuun'n be nun. Bé akpasua'n su'n, sran nga be klɛli be dunman bɔ be kwla alɛ kun'n be ti sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nsiɛn (26.000). Bɛnzamɛn wuli Bela, ɔ ti i wa klikli. I nnyɔn su'n yɛlɛ Asbɛl, i nsan su'n yɛlɛ Ara, i nnan su'n yɛlɛ Nosa, i nnun su'n yɛlɛ Rafa. Bela i mma mun yɛlɛ Adar, nin Gera, nin Abiid, nin Abisia, nin Naaman, nin Asɔak, nin Gera, nin Sɛfifan, ɔ nin Iram. Esid i mma mun bɔ be ti Gɛbafuɛ'm be awlobo kpɛnngbɛn'n, be yoli man be awlo nunfuɛ'm be tuli kan be tran lɛ'n ko trannin Manasat. Esid i mma sɔ'm be dunman'm be yɛ: Naaman, nin Asiza, ɔ nin Gera. Gera yɛ man be tu ko trannin lɔ-ɔ. I mma mun yɛlɛ Iza nin Asisid. Sasaraim yacili i yi nnyɔn'n be nun. Be flɛ be kɛ Isim nin Baara. I sin Sasaraim ɔli Moab mɛn'n nun lɔ. Ɔ fali bla kun lɔ. Be flɛ i kɛ Ɔdɛs. Ɔ nin i be wuli Zɔbab, nin Zibza, nin Mesa, nin Malkam, nin Zɛiz, nin Sɔkza, ɔ nin Mirma. I wa sɔ'm be yoli awlobo kpɛnngbɛn. Ɔ nin Isim be dun mmua wuli Abitib nin Ɛlpal. Ɛlpal i mma mun yɛlɛ Ebɛr, nin Miseam, ɔ nin Semɛr. Semɛr yɛ ɔ kplannin Ɔno, nin Lɔd, ɔ nin klɔ nga be o be asa'n su nin-ɔn. Bɛria nin Sema be ti Azalɔnfuɛ'm be awlobo kpɛnngbɛn. Be yɛ be fuannin Gatfuɛ mun nin-ɔn. Akzo, nin Sasak, nin Zɛremɔt, nin Zɛbadza, nin Arad, nin Edɛr, nin Mikaɛl, nin Zisfa, ɔ nin Zɔak be ti Bɛria i mma mun. Zɛbadza, nin Mɛsilam, nin Izki, nin Ebɛr, nin Zismɛrai, nin Zizlia, ɔ nin Zɔbab be ti Ɛlpal i mma mun. Zakim, nin Zikri, nin Zabdi, nin Elienai, nin Ziltai, nin Eliɛl, nin Adaza, nin Bɛraza, ɔ nin Simrat be ti Simɛi i mma mun. Zispan, nin Ebɛr, nin Eliɛl, nin Abdɔn, nin Zikri, nin Anan, nin Anania, nin Elam, nin Antɔtiza, nin Zifdɛza, ɔ nin Peniɛl be ti Sasak i mma mun. Samsɛrai, nin Sɛsaria, nin Atalia, nin Zaaresia, nin Eliza, ɔ nin Zikri be ti Zɛrosam i mma mun. Be kwlaa nga be o lɛ'n be ti awlobo kpɛnngbɛn be akpasua'm bé su. Be tran Zerizalɛm. Sran ng'ɔ takali Gabaɔn'n tran Gabaɔn. I yi'n suan Maaka. I wa klikli'n yɛlɛ Abdɔn, i sin liɛ mun yɛlɛ Zir, nin Kis, nin Baal, nin Nadab, nin Gɛdɔr, nin Akzo, ɔ nin Zekɛr. Miklɔt wuli Simea. Be liɛ be nin be osufuɛ'm b'a tran-man. Be nin be niaan mun be trannin be liɛ Zerizalɛm. Nɛr wuli Kis, Kis wuli Sail, Sail wuli Zonatan, nin Malki-Sia, nin Abinadab, ɔ nin Ɛsbaal. Zonatan i wa yɛlɛ Mɛrib-Baal. Mɛrib-Baal wuli Mise. Mise i mma mun yɛlɛ Pitɔn, nin Melɛk, nin Taɛrea, ɔ nin Akaz. Akaz wuli Zɛɔada, Zɛɔada wuli Alemɛt, nin Azmavɛt, ɔ nin Zimri. Zimri wuli Moza. Moza wuli Binea, Binea wuli Rafa, Rafa wuli Eleaza, yɛ Eleaza wuli Azɛl. Azɛl wuli ba nsiɛn. Be dunman mun yɛ: Azrikam, Bɔkri, Ismaɛl, Searia, Abdias, ɔ nin Anan. Azɛl niaan bian Esɛk i wa klikli'n yɛlɛ Ilam, i nnyɔn su'n yɛlɛ Zeis, i nsan su'n yɛlɛ Elifelɛt. Ilam i mma'm be ti yasua sran mun, be si ta to kpa. Be mma nin be anunman'm be sɔnnin. Be ti ya ablenun. Be kwlaa nga be o lɛ'n be ti Bɛnzamɛn akpasua sufuɛ mun. Be kali Izraɛlfuɛ'm be kwlaa, be klɛli be dunman Izraɛl famiɛn'm be fluwa'n nun. Be trali Zidafuɛ mun lomuɛn ɔli Babilɔni, afin be kacili be sin sili Anannganman. Be nga be dun mmua sali bé sin be klɔ'm bé su'n, bɔ be ko fali be asiɛ mun ekun'n, yɛlɛ Izraɛlfuɛ wie mun nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, ɔ nin Nyanmiɛn sua'n nun junman difuɛ mun. Zidafuɛ mun, nin Bɛnzamɛnfuɛ mun, nin Efraimfuɛ mun, nin Manasefuɛ mun be wie'm be wa trannin Zerizalɛm. Itai b'ɔ ti Zidafuɛ'n trannin lɛ wie. Itai i si yɛlɛ Amiid, Amiid liɛ'n yɛlɛ Ɔmri, Ɔmri liɛ'n yɛlɛ Imri, Imri liɛ'n yɛlɛ Bani, Bani ti Zida i wa Perɛs osu'n nunfuɛ. Azaza b'ɔ ti Silɔni i akpasua'n su ba klikli'n, ɔ nin i mma'm be trannin lɛ wie. Zɛiɛl b'ɔ ti Zerak osu'n nunfuɛ'n, ɔ nin i niaan'm be trannin lɛ wie. Zida i akpasua sufuɛ nga be trannin Zerizalɛm'n, be ti sran ya nsiɛn sran ablangwlan. Bɛnzamɛn osu nun'n, Sali trannin lɛ wie. Sali i si'n yɛlɛ Mɛsilam, Mɛsilam liɛ'n yɛlɛ Ɔdavia, yɛ Ɔdavia liɛ'n yɛlɛ Asɛnia. Bɛnzamɛn osu kunngba nun'n, Zɛrosam i wa Zibnɛza trannin lɛ wie. Mikri i wa Izi klun ba liɛ Ela trannin lɛ wie. Zibniza wa Reiɛl i wa liɛ Sɛfatia klun ba liɛ Mɛsilam kusu trannin lɛ wie. Be kwlaa sɔ'm be ti be awlobo kunngun'm be su kpɛnngbɛn. Bɛnzamɛn akpasua sufuɛ nga be trannin Zerizalɛm'n be ti sran ya ngwlan sran ablenun-nin-nsiɛn. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be nun'n, Zɛdaɛza, nin Zɛozarib, nin Zakɛn, ɔ nin Azaria be trannin lɛ wie. Azaria i si'n yɛlɛ Ilkiza, Ilkiza liɛ'n yɛlɛ Mɛsilam, Mɛsilam liɛ'n yɛlɛ Zadɔk, Zadɔk liɛ'n yɛlɛ Mɛrazɔt, yɛ Mɛrazɔt liɛ'n yɛlɛ Asitib. Asitib ti Nyanmiɛn i sua'n su kpɛn. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kunngba'm be nun'n, Adaza trannin lɛ wie. Adaza i si'n yɛlɛ Zɛrosam, Zɛrosam liɛ'n yɛlɛ Pasir, yɛ Pasir liɛ'n yɛlɛ Malkiza. Maɛzai kusu trannin lɛ wie. Maɛzai i si'n yɛlɛ Adiɛl, Adiɛl liɛ'n yɛlɛ Zakzera, Zakzera liɛ'n yɛlɛ Mɛsilam, Mɛsilam liɛ'n yɛlɛ Mɛsilemit, yɛ Mɛsilemit liɛ'n yɛlɛ Imɛr. Be kwlaa sɔ'n be ti awlobo kpɛnngbɛn mun. Be ti sran akpi kun sran ya nso sran ablesiɛn (1.760). Be kwlaa'm be lɛ nyrun, be yɛ be di Nyanmiɛn i sua'n nun junman nin-ɔn. Levifuɛ'm be nun'n, Sɛmaɛza trannin lɛ wie. Sɛmaɛza i si'n yɛlɛ Asib, Asib liɛ'n yɛlɛ Azrikam, Azrikam liɛ'n yɛlɛ Asabia b'ɔ ti Mɛrari akpasua'n sufuɛ'n. Levifuɛ kunngba'm be nun'n, Bakbakar, nin Erɛs, nin Galal, ɔ nin Matania be trannin lɛ wie. Matania i si'n yɛlɛ Mise, Mise liɛ'n yɛlɛ Zikri, yɛ Zikri liɛ'n yɛlɛ Azaf. Abdias trannin lɛ wie. Abdias si'n yɛlɛ Sɛmaɛza, Sɛmaɛza liɛ'n yɛlɛ Galal, Galal liɛ'n yɛlɛ Zɛditɛn. Berekia trannin lɛ wie. Berekia i si'n yɛlɛ Aza, Aza liɛ'n yɛlɛ Ɛlkana ng'ɔ tran Nɛtofa klɔ'n i asa'n su'n. Anuan su nianfuɛ'm be nun'n, Salɔm, nin Akib, nin Talmɔn, nin Aiman be trannin lɛ wie. Salɔm ti be su kpɛnngbɛn. Lele ndɛ, be osufuɛ mun yɛ be nian famiɛn i anuan'n su wia afiliɛ lɔ-ɔ. Be yɛ be yoli Levifuɛ'm be akpasua'n su anuan su nianfuɛ mun laa nin-ɔn. Kɔre i wa Salɔm nin i si i mma mun yɛ be nian tannin sua'n i anuan'n su-ɔ. Salɔm i si'n yɛlɛ Kɔre, Kɔre liɛ'n yɛlɛ Ɛbzazaf, yɛ Ɛbzazaf i si liɛ'n, be flɛ i kɛ Kɔre. Be nannan mun yɛ be niannin Anannganman i nvle'n nunfuɛ'm be nanmue'n su laa nin-ɔn. Eleazar i wa Fine yɛ ɔ ti be kpɛn blɛ sɔ'n nun-ɔn. Anannganman jrɛnnin i sin. Mɛselemia i wa Zakari kusu yoli Anannganman i tannin sua'n i anuan'n su nianfuɛ laa wie. Be kwlaa nga be kpali be kɛ be nian anuan'n su'n, be ti sran ya nnyɔn sran blu-nin-nnyɔn. Be toli be be klɔ'm bé su lɔ yɛ be ko klɛli be dunman-an. David nin Samiɛl b'ɔ ti jeliwafuɛ'n yɛ be fali be sieli i junman sɔ'n su-ɔ. Be sieli be kɛ be nin be osu'n nunfuɛ'm be nian Anannganman i tannin sua'n i anuan'm be su. Be jran wia afiliɛ lɔ anuan'n, nin wia atɔliɛ lɔ liɛ'n, nin mɛn'n i nglo lɔ liɛ'n, ɔ nin ngua lɔ liɛ'n be nun. Be nian be nnan'm be su. Blɛ wie ju'n, be niaan nga be tran be klɔ kunngun'm bé su'n, be wa uka be. Be di le mɔcuɛ kpɛkuun b'a sa bé sin b'a ɔ, sanngɛ Levifuɛ nnan nga be ti anuan nun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, be liɛ be tu-man bé bo. Be kunngba'n mun yɛ be nian Nyanmiɛn i sua'n nun bɔlɛ'n nin i wun lɛ sua ba'm bé su-ɔ. Be la Nyanmiɛn i sua'n wun lɛ, afin be yɛ be sieli be kɛ be nian su-ɔ. Nglɛmun kwlaa be yɛ be tike anuan mun-ɔn. Be wie'm be junman liɛ bɔ be di'n, yɛlɛ Nyanmiɛn i sulɛ ninnge'm bé su nianlɛ. Kɛ be ´fa be kɔ'n, be ka be. Kɛ be fa be ba'n, be ka be. Be wie'm be kusu be nian Nyanmiɛn i lika kpa'n nun lɔ kpongbo'm be su. Yɛ be nian ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn'n, nin nzan'n, nin ngo'n, nin ansans'n, ɔ nin parfɛn'n be su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun yɛ be sanngan-sanngan parfɛn mun-ɔn. Be flɛ Levifuɛ kun kɛ Matitia. I yɛ ɔ ti Salɔm b'ɔ ti Kɔrefuɛ'n i wa klikli nin-ɔn. Kpaun nga be gua-man nun kpaun ayre bɔ be fa yi sraka'n, i yɛ ɔ tɔn-ɔn, ɔ kɛɛn. Keat osu'n nunfuɛ'm be wie mun be yɛ be tɔn kpaun nga be fa sie Nyanmiɛn nyrun lɛ nin-ɔn. Be tɔn i wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun titi. Levifuɛ nga be ti awlobo kpɛnngbɛn bɔ be to jue'n, be la Nyanmiɛn i sua'n i sua ba'm be nun. Be di-man junman uflɛ. Kɔnguɛ nin wia su be o be junman liɛ sɔ'n su. Levifuɛ nga be yoli be awlobo kunngun'n be su kpɛnngbɛn'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Be trannin Zerizalɛm. Sran ng'ɔ takali Gabaɔn klɔ'n, be flɛ i kɛ Zɛiɛl. Ɔ trannin Gabaɔn lɛ. Be flɛ i yi'n kɛ Maaka. I wa klikli'n yɛlɛ Abdɔn, i sin liɛ mun yɛlɛ Zir, nin Kis, nin Baal, nin Nɛr, nin Nadab, nin Gɛdɔr, nin Akzo, nin Zakari, ɔ nin Miklɔt. Miklɔt wuli Simeam. Be nin be osufuɛ'm b'a tran-man. Be nin be niaan wie'm be trannin be liɛ Zerizalɛm. Nɛr wuli Kis, Kis wuli Sail, Sail wuli Zonatan, nin Malki-Sia, nin Abinadab, ɔ nin Ɛsbaal. Zonatan i wa yɛlɛ Mɛrib-Baal. Mɛrib-Baal wuli Mise. Mise i mma mun yɛlɛ Pitɔn, nin Melɛk, ɔ nin Takrea. Akaz wuli Zaɛra. Zaɛra wuli Alemɛt, nin Azmavɛt, ɔ nin Zimri. Zimri wuli Moza. Moza wuli Binea, Binea wuli Rɛfaza, Rɛfaza wuli Eleaza, yɛ Eleaza wuli Azɛl. Azɛl wuli ba nsiɛn. Be dunman mun yɛ: Azrikam, Bɔkri, Ismaɛl, Searia, Abdias, yɛ Anan. Filistifuɛ'm be fali alɛ wlali Izraɛlfuɛ'm bé sin. Izraɛlfuɛ'm be wanndili be nyrun. Filistifuɛ'm bé sa kannin be sunman, yɛ be sɔfuɛ'm be wuli Gilboa oka'n su. Filistifuɛ'm be suli Sail nin i mma'm be su. Be kunnin Zonatan, nin Abinadab, ɔ nin Malki-Sia bɔ be ti Sail i mma mun'n, kpɛkuun alɛ'n kunman ɔli Sail su. Be nga be to ta'n be ko fiteli i su. Kɛ Sail wunnin be'n, srɛ dan kpa kunnin i. Yɛ ɔ seli i alɛ ninnge suafuɛ'n kɛ: «Yi ɔ tokofi'n fa kun min, sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, Filistifuɛ sɔ'n bɔ be si-man Nyanmiɛn'n be ´yo min finfin, kpɛkuun be yɛ be ´kun min-ɔn.» Srɛ b'ɔ kun i alɛ ninnge suafuɛ'n ti'n, ɔ'a di-man su. Yɛ Sail bɔbɔ kplannin tokofi'n i asiɛ wun, yɛ ɔ tu tɔli su-ɔ. Kɛ i alɛ ninnge suafuɛ'n wunnin kɛ ɔ'a wu'n, i kusu tu tɔli i tokofi liɛ'n su nan ɔ'a wu wie. Kɛ Sail nin i wa nsan'm be wuli kɛ nga sa. Ɔ man i osu'n nunnunnin le kun sɔ'n nun. Izraɛlfuɛ nga be tran kongo'n nun lɔ'n, be wunnin kɛ Sail nin i mma'm b'a wu, nan Izraɛl sonja'm be su wanndi. Be kusu be yacili be klɔ'm be lɛ be wanndili, nan Filistifuɛ'm b'a ko fa klɔ sɔ mun b'a tran nun. Kɛ i aliɛ'n cɛnnin bɔ Filistifuɛ'm be bali be kpɔfuɛ nga be wuli'n bé wun ninnge'm be falɛ'n, be ´nian-an, Sail nin i mma mun yɛ b'a wu be gua Gilboa oka'n su yɛ. Be yili i wun ninnge mun, nan b'a fɛ i ti'n nin i alɛ ninnge'm b'a ɔ, kpɛkuun be sunmannin sran bé mɛn'n wunmuan'n nun kɛ be ko kan jasin fɛ sɔ'n kle be amuɛn nin bé mɛn'n nunfuɛ mun. Be fali Sail i alɛ ninnge mun sieli be amuɛn kun sua'n nun, kpɛkuun be fɛli i ti'n sieli be amuɛn'n bɔ be flɛ i Dagɔn i sua'n nun, be fa sendeli sua'n i talɛ wun. Kɛ Zabɛsfuɛ nga be tran Galaad bue liɛ'n su'n be kwlaa be tili nga Filistifuɛ'm be yoli Sail'n, be nun sran yakpafuɛ'm be kwlaa be ɔli be ko fali Sail nin i mma'm be fuɛn'n bali Zabɛs. Be sieli be Zabɛs lɛ Terebɛnt waka'n i bo lɛ, nan b'a ci nglɛmun cɛn nso. Sa ti bɔ Sail wuli'n yɛlɛ kɛ ɔ kacili i sin sili Anannganman. Ɔ'a fɛ-mɛn i ndɛ'n su. Yɛ ɔ ɔli be nga be nin wunmiɛn'm be ijɔ'n bé sin bɔbɔ. Ɔ'a ɔ-man Anannganman sin. I ti Anannganman man ɔ wuli, yɛ ɔ fali sielɛ'n mannin Izai i wa David. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ko yiali David wun lɔ Ebrɔn lɔ. Be seli i kɛ: «Nian, e nin wɔ e ti kun, e kpaci-man. Laa bɔbɔ'n, kɛ Sail tɛ yo famiɛn'n, sɛ Izraɛlfuɛ'm be ´kɔ alɛ kunlɛ'n, wɔ yɛ a dun be mmua-a. Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n kusu seli wɔ kɛ: ‹Wɔ yɛ a ´yo Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n i su kpɛnngbɛn-ɔn.› » Izraɛl kpɛnngbɛn'm be kwlaa be ɔli David wun Ebrɔn lɔ. Nan David nin be b'a di anuansɛ. Be guali David su ngo, be fɛ i sieli Izraɛl famiɛn kɛ Anannganman fa wlali Samiɛl nuan b'ɔ kannin'n sa. David nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be fali alɛ'n wlali Zerizalɛmfuɛ'm bé sin. Laa be flɛ Zerizalɛm klɔ'n kɛ Zɛbis. Lɛ yɛ Zɛbisfuɛ'm bɔ be ti ɔnvuɛ'n be o laa-a. Zɛbisfuɛ'm be seli David kɛ: «E kplin-man su kɛ a wlu wa.» Sanngɛ David fali fiawlɛ lika'n bɔ be flɛ i kɛ Siɔn'n. Be wa tɔnnin i dunman kɛ David Klɔ. David seli kɛ: «Sran ng'ɔ dun mmua kwla Zɛbisfuɛ mun'n, n ´sie i sonja'm bé su kpɛnngbɛn.» Zɛriza i wa Zoab yɛ ɔ dun mmua kwlali be-ɔ, nan ɔ'a yo sonja'm be su kpɛnngbɛn. David trannin fiawlɛ lika'n nun, i ti yɛ be flɛli lɛ'n kɛ David Klɔ nin-ɔn. I sin'n, kɛ ɔ fɛ i Milo lɛ'n, ɔ wa kplannin lika mun sin yiali klɔ'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Zoab ´wlawla klɔ'n nun sua kun nga'm be nun. David yoli dan ɔli i nyrun titi, afin Anannganman nin i o nun. David i sonja kpakpa'm bé su kpɛn'm be nin Izraɛlfuɛ mun be kwlaa bé bo yoli kun be fali be sa be guɛli David i sin kɛ ɔ yo be famiɛn. Ɔ man ndɛ nga Anannganman kan kleli Izraɛlfuɛ mun'n kpɛnnin su. David i sonja kpakpa sɔ'm be dunman mun be yɛ: Zasɔbeam b'ɔ ti Akmɔnifuɛ'n, ɔ ti sonja akpasua kun su kpɛn. Le kun alɛ kun nun'n, ɔ fɛli i cua'n nan ɔ'a kun sran ya nsan. I sin liɛ'n yɛlɛ Dɔdo i wa Eleazar, ɔ fin Asɔak. Ɔ o sonja kpakpa nsan'm be nun wie. Blɛ nga Filistifuɛ'm be yiali Pa-Damim lɛ kɛ be nin Izraɛlfuɛ'm be ´kun alɛ'n, bɔ Izraɛlfuɛ'm be ko wanndi be nyrun'n, wuun ɔ o David wun lɛ wie. Ɔrz fie kun o lɛ. Eleazar nin i sran mun be ko jrannin fie'n i afiɛn, be fuannin Filistifuɛ mun fie'n nun, yɛ be kwlali be. Anannganman deli Izraɛlfuɛ mun be dan. Cɛn kun kpɛnngbɛn ablasan'm be nun nsan be wa toli David Adilam lɛ yɛbuɛ buɛ'n nun lɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Filistifuɛ'm be akpasua kun nunfuɛ'm b'a bo be nanmue Rɛfafuɛ'm be kongo'n nun lɛ. I blɛ sɔ nun'n, wuun David o i fiawlɛ bɔ be sisili i wun'n nun, wuun Filistifuɛ'm be kusu be akpasua kun wo Bɛtleɛm. David konvi sɔli like kun, nan ɔ'a se kɛ: «?Wan yɛ ɔ ´man min nzue gbo ng'ɔ o Bɛtleɛm anuan'n nun lɔ'n nun nzue'n wie bɔ n ´nɔn-ɔn?» Yɛ sonja kpakpa nsan sɔ'm be wluli Filistifuɛ'm be nanmue'n nun lɔ-ɔ. Be ko sali Bɛtleɛm anuan'n nun lɔ gbo'n nun nzue'n blɛli David, sanngɛ David waan ɔ nɔn-man. Ɔ guɛli i ase mannin Anannganman. I waan: «Min Nyanmiɛn'n ti n yo sa nga-a, ɔ yo-man ye. Sɛ n nɔn nzue nga'n, wuun ɔ ti kɛ be nga be ko sali'n be mmoja'n yɛ m'an nɔn-ɔn, afin be klɛnnin bé wun mannin wie'n yɛ be ko sa blɛli min-ɔn.» Ɔ man ɔ'a nɔn-man. Sonja kpakpa nsan sɔ'm be like nga be yoli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Zoab i niaan Abisai ti be nsan'm be su kpɛnngbɛn. Le kun'n, ɔ fɛli i cua'n fa sran-srannin sran ya nsan kunnin be. Ɔ nyannin dunman kpa kɛ be nsan'm be sa. I sa su liɛ'n trali be nga'm be liɛ'n, ɔ man ɔ yoli bé su kpɛn, sanngɛ ɔ'a ju-man klikli nsan'm be nun. Zɛozada i wa Bɛnaza b'ɔ fin Kabzeɛl'n bɔ laa i nannan'n ti sonja waka-waka kpa'n, i kusu yoli yakpa ninnge mun. I yɛ ɔ kunnin Moab sonja'm be nun kpakpa nnyɔn bɔ be tra be ngba nin-ɔn. Le kun ayrɛ blɛ nun'n, bɔ like wie fin nyanmiɛn'n su lɔ gua minndi-minndi-minndi fuaii kɛ nyanmiɛn ufue fitafita'n sa, ɔ jrali gbo kun nun nan ɔ'a kun asɔmɔli kun. I kunngba'n kunnin Eziptfuɛ sroesroe kun bɔ i tɛnndɛn'n ti mɛtri nnyɔn nin sin. Eziptfuɛ sɔ'n i sa nun cua'n i dan'n ti kɛ tannin wufuɛ'm be kondo'n sa. Ɔ ´wunnge i wun lɔ-ɔ, waka yɛ ɔ o i sa nun-ɔn. Ɔ deli Eziptfuɛ'n i cua'n i sa nun, nan ɔ'a fa bian sɔ'n i bɔbɔ i cua'n ɔ'a kun i. Zɛozada i wa Bɛnaza i yakpa like b'ɔ yoli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ nyannin dunman sonja kpakpa nsan'm be nun. Ɔ nyannin nyrun trali sonja ablasan mun, sanngɛ ɔ'a ju-man sonja klikli nsan'm be nun. David fɛli i wlɛli i sonja nga be niɛn i su'n be nun. Alɛ kunfuɛ kpakpa wie mun ekun yɛ: Zoab niaan bian Azaɛl, ɔ nin Dɔdo i wa Ɛlkanan b'ɔ fin Bɛtleɛm'n, Samɔt b'ɔ fin Arɔd'n, Elɛz b'ɔ fin Palɔn'n, Ikɛs i wa Ira b'ɔ fin Tekoa'n, Abiezɛr b'ɔ fin Anatɔt'n, Sibɛkai b'ɔ fin Isa'n, Ilai b'ɔ fin Asɔak'n, Maarai b'ɔ fin Nɛtofa'n, Baana b'ɔ fin Nɛtofa'n wa Elɛd. Ribai b'ɔ fin Gibea'n i wa Itai b'ɔ ti Bɛnzamɛn osu nunfuɛ'n. Bɛnaza b'ɔ fin Piratɔn'n, Irai b'ɔ fin Gaas nzue ba'n nuan lɔ'n, Abiɛl b'ɔ fin Bɛt-Araba'n, Azmavɛt b'ɔ fin Basarɔm'n, Eliasba b'ɔ fin Saalbɔn'n, Asɛm b'ɔ fin Gizɔn'n i mma mun, Sage i wa Zonatan b'ɔ fin Arar'n, Sakar i wa Asiam b'ɔ fin Arar'n, Ir i wa Elifal, Efɛr b'ɔ fin Mɛkera'n, Asiza b'ɔ fin Palɔn'n, Ɛzro b'ɔ fin Karmɛl'n, Ɛzbai i wa Naarai, Natan niaan bian Zoɛl, Agri i wa Mibkar, Zelɛk b'ɔ ti Amɔnfuɛ'n, Zɛriza i wa Naarai b'ɔ fin Berɔt'n, b'ɔ sua Zoab alɛ ninnge mun'n, Ira b'ɔ fin Zetɛr i osu nun'n, Garɛb b'ɔ fin Zetɛr osu nun'n wie'n, Iri b'ɔ ti Ɛtfuɛ'n, Aklai i wa Zabad, Siza i wa Adina, Siza b'ɔ ti Ribɛn akpasua'n su kpɛnngbɛn'n kun'n i sa nun sran'm be ti ablasan, Maaka i wa Anan, Zozafat b'ɔ fin Mitni'n, Ozias b'ɔ fin Astarɔt'n, Ɔtam i wa Sama nin Zɛiɛl bɔ be fin Arɔɛr'n, Simri i wa Zɛdiaɛl, ɔ nin i niaan bian Zosa b'ɔ fin Tiz'n, Eliɛl b'ɔ fin Masavim'n, Zɛribai nin Zosavia bɔ be ti Ɛlnam i mma mun'n. Zitma b'ɔ fin Moab'n, yɛ Eliɛl, nin Obɛd, ɔ nin Zaaziɛl bɔ be fin Mɛzɔbaza'n. Laa nga David ko fiali Kis i wa Sail i nyrun Ziklag lɔ'n, sran wie'm be ko toli i lɔ. Be ti sonja kpakpa mun, be ukɛli i alɛ'n nun. Be ti ta tofuɛ, be to yɛbuɛ annzɛ ta bé sa nnyɔn'n nun. Be ti Bɛnzamɛn osu'n nunfuɛ mun. Sail bɔbɔ i niaan'm be wie-ɔ. Be dunman mun yɛ: Asiezɛr b'ɔ ti be kpɛnngbɛn'n, ɔ nin Zɔas, bé si yɛlɛ Sɛma b'ɔ fin Gibea'n, Zɛziɛl nin Pelɛt bɔ bé si yɛlɛ Azmavɛt'n, Bɛraka nin Zei bɔ be fin Anatɔt'n, Zismaɛza b'ɔ fin Gabaɔn'n, b'ɔ o sonja ablasan'm be nun'n, b'ɔ ti be kpɛnngbɛn'n, Zeremi, nin Zaziɛl, nin Zosanan, yɛ Zozabad be fin Gɛdera'n, Elizai, nin Zɛrimɔt, nin Bealia, nin Sɛmaria, yɛ Sɛfatia b'ɔ fin Arɔf'n, Ɛlkana, nin Zisiza, nin Azareɛl, nin Zɔezɛr, yɛ Zasɔbeam bɔ be ti Kɔre osu'n nunfuɛ'n, Zɔela, nin Zɛbadia bɔ be ti Zɛrosam b'ɔ fin Gɛdɔr'n i mma mun'n. Gadfuɛ wie'm be ɔli David sin kan ɔ fia aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, be ti sonja kpakpa mun, be si alɛ kun kpa. Be si nyrɛn nin cua nun tra. Be yo sro kɛ asɔmɔli mun sa, bé wun yo mmlɛ, be ti kɛ wannzannin bɔ be su wanndi oka'm bé su'n sa. Be klikli'n yɛlɛ Ezɛr, Abdias ti be nnyɔn su, Eliab ti be nsan su, Mismana ti be nnan su, Zeremi ti be nnun su, Atai ti be nsiɛn su, Eliɛl ti be nso su. Zosanan ti be mɔcuɛ su. Ɛlzabad ti be ngwlan su, Zeremi ti be blu su, yɛ Makbanai ti be blu-nin-kun su. Gad osu'n nunfuɛ mun-ɔn. Be ti sonja kpɛnngbɛn mun. Be nun kaan'n nin sran ya sɛ. Yɛ be nun kekle kpafuɛ'n nin sran akpi sɛ. Anglo klikli'n su'n, be yɛ be kpɛli Zurdɛn nin-ɔn. I blɛ sɔ'n nun yɛ Zurdɛn'n yi tratrali su nin-ɔn. Be yɛ be fuannin kongo'n nunfuɛ nga be o wia afiliɛ lɔ'n nin be nga be o wia atɔliɛ lɔ nin-ɔn. Be kwlaa sɔ'n be wanndili be nyrun. Le kun Bɛnzamɛnfuɛ mun nin Zidafuɛ'm be ɔli David sin kan ɔ fia lɔ'n. David kpali be atin, yɛ ɔ seli be kɛ: «Sɛ wɛtɛɛ su yɛ amun wa toli min'n, yɛ sɛ min ukalɛ yɛ amun bali'n, n ´sɔ amun nun klanman. Sɛ kusu amun ba kɛ amun wa laka min nan min kpɔfuɛ'm be `nyan min'n, kusu wuun m'an yo-man sa fi'n, man e nannan'm be Nyanmiɛn'n wun amun, yɛ ɔ nin amun `kan.» Yɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n wluli Amazai b'ɔ ti sonja kpakpa ablasan'm be su kpɛnngbɛn'n nun-ɔn. Nan ɔ'a se kɛ: «David, Izai wa, ɔ liɛ yɛlɛ ye. E o ɔ sin. Man ɔ́ wun jɔ wɔ fɔuun. Yɛ sran nga be uka wɔ'n, man be kusu bé wun jɔ be fɔuun, afin Nyanmiɛn'n deli wɔ.» David sɔli be nun. Ɔ fali be wlali i alɛ kunfuɛ'm bé su kpɛn'm be nun. Manasefuɛ wie'm be sinnin David sin blɛ ng'ɔ nin Filistifuɛ'm bé bo yoli kun kɛ be nin Sail be ´ko kun'n, sanngɛ b'a kwla uka-man be, afin kɛ Filistifuɛ'm be ko yiali'n, be kpɛnngbɛn'm be waan nán David nin i fuɛ'm be wɔ wie. Be waan: «Nga, ɔ ´sin i min Sail sin ´kun ye ´mɛn i.» Kɛ David sɛli i sin Ziklag lɔ'n, Manasefuɛ nga be bɛli i sin'n, be dunman mun yɛ: Adnak, Zozabad, Zɛdiaɛl, Mikaɛl, Zozabad, Elii yɛ Ziltai. Be ti Manase sonja akpi'n bé su kpɛn. Be kwlaa be ti alɛ kunfuɛ kpakpa. Be ukali David, be yoli i alɛ kunfuɛ'm be nyrun dunfuɛ. Be yoli i sonja'm bé su kpɛn. Kɛ aliɛ'n ´cɛn b'ɔ ´san'n, wuun sran'm be ´ba David ukalɛ, kpɛkuun David i sonja'm be wa sɔnnin kpa. A wun be-ɔ, ɔ waan Nyanmiɛn i sonja akpasua kun-ɔn. Alɛ kunfuɛ'm bé su kpɛnngbɛn nga be wa toli David Ebrɔn lɛ, bɔ be fɛli i sieli famiɛn Sail osu kɛ Anannganman fa kannin'n sa'n, be nuan'n yɛ. Zidafuɛ nga be tra nyrɛn nin cua nun'n be ti sonja akpi nsiɛn sonja ya mɔcuɛ (6.800). Simeɔnfuɛ nga be ti sonja kpakpa'n, be ti akpi nso sonja ya (7.100). Levifuɛ'm be ti sran akpi nnan sran ya nsiɛn. Zɛozada b'ɔ ti kpɛn Aarɔn osu'n nun'n, i sa nun sran'm be ti sran akpi nsan sran ya nso (3.700). Zadɔk b'ɔ ti gbanflɛn kun b'ɔ ti sonja waka-waka kpa'n, i si awlo'n nun sonja kpɛnngbɛn'm be ti ablaɔn-nin-nnyɔn. Sail bɔbɔ niaan Bɛnzamɛnfuɛ'm be ti akpi nsan (3.000). Kɛ ɔ ´fa ju blɛ ng'ɔ o lɛ nun'n, wuun Bɛnzamɛnfuɛ'm be sunman be tɛ fa bé wun tɛ wla Sail osu'n nunfuɛ'm be nun. Efraimfuɛ bɔ be ti sonja waka-waka kpa'n be ti sran akpi-akpi ablaɔn sran ya mɔcuɛ (20.800). Be kwlaa be lɛ dunman. Be siesieli be awlobo-awlobo. Manase akpasua bue kun'n nun'n sran'm be ti akpi-akpi blu-nin-mɔcuɛ (18.000). Be kpali be wafa ngunmin kɛ be ko sie David famiɛn. Isakarfuɛ'm be liɛ'n, be sonja kpɛnngbɛn'm be nin bé sa nun sran'm be ti ya nnyɔn. Sɛ ɔ fata kɛ Izraɛlfuɛ'm be yo sa kun'n, Isakarfuɛ'm be si blɛ nin wafa nga be fa yo'n. Zabilɔnfuɛ'm be sonja'm be ti akpi-akpi ablenun (50.000). Be si alɛ kun kpa, alɛ ninnge'n kwlaa o be sa nun. Bé wun yo mmlɛ kpa. Be nian nun kun alɛ'n kɛ ɔ fata'n sa. Nɛftali akpasua'n su sonja kpɛnngbɛn'm be ti akpi. Bé sa nun sonja'm be ti akpi-akpi ablasan-nin-nso (37.000), nyrɛn nin cua o bé sa nun. Danfuɛ'm be sonja'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-mɔcuɛ sonja ya nsiɛn (28.000). Be alɛ ninnge'm be o bé sa nun. Azɛrfuɛ'm be sonja nga be kɔ alɛ-ɔ, ɔ yo ye'n be ti akpi-akpi ablanan (40.000). Alɛ nun'n, be si jranjran kpa. Zurdɛn'n i wia afiliɛ lɔ'n, Ribɛnfuɛ mun, nin Gadfuɛ mun, ɔ nin Manase akpasua bue'n kun'n be o lɔ. Be ti akpi-akpi ya ablaɔn (120.000). Alɛ ninnge wafa'n kwlaa o bé sa nun. Sonja nga be o lɛ'n be kwlaa, bɔ sɛ alɛ tɔ-ɔ, be su sisi-man bé bo nan b'a wla bé wun nun'n, be bali Ebrɔn kɛ be ´sie David famiɛn Izraɛl nvle wunmuan'n su. Ɔ ti Izraɛlfuɛ kun nga'm be kwlaa be klun su kɛ be `sie David famiɛn. Be trannin David wun lɛ le nsan, be dili like, be nɔnnin nzan, afin be niaan'm be tɔnnin like diwa mannin be. Be nga be mantan lɛ'n, lele b'ɔ fa ju Isakar, nin Zabilɔn, ɔ nin Nɛftali'n, be fali like bali. Be fɛli i aflunmun, nin nyɔnngɔnmɛn, nin milɛ, ɔ nin nannin'm be su yɛ be fa bali-ɔ. Sanmlɛn, nin figie mma gato, nin vinyi mma kee, nin nzan, nin ngo, nin nannin, nin bua, nin boli yɛ be fa bali-ɔ. Ninnge'n sɔnnin kpanngban kpa, afin Izraɛlfuɛ'm be klun jɔli dan. David nin sonja akpi su kpɛn mun, nin sonja ya su kpɛn mun, ɔ nin kpɛnngbɛn'm be kwlaa, be yiali be kokoli bé wun. David seli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa kɛ: «Man e sunman sran Izraɛl lika'n kwlaa nun e niaan'm bé sin. E `sunman wie Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ'm bé sin klɔ nga be tran nun'n be su. E `yia be kɛ be bla é sin. Sɛ amun nian nan e yo i sɔ-ɔ, ɔ ti kpa'n, yɛ sɛ e nian nan ɔ ti Nyanmiɛn klun su'n, man e yo i sɔ. I sin'n, man e fa e Nyanmiɛn'n i alaka'n sɛ i sin e mɛn'n nun wa. Afin Sail blɛ su'n, y'a niɛn-mɛn i lika.» Nzrafuɛ'm be kwlaa be kplinnin su kɛ be ´yo i sɔ, afin be kwlaa be wunnin i kɛ sɛ be yo i sɔ-ɔ, ɔ ti kpa. David yiali Izraɛlfuɛ'm be ngba kɛ ɔ fɛ i Ezipt anyialiɛ'n su lɔ lele b'ɔ fa ju Amat i anuan'n nun lɔ'n. I waan be ko fa Anannganman i alaka'n Kirzat-Zearim lɔ bla. David nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ɔli Baala. Be flɛ klɔ sɔ'n ekun kɛ Kirzat-Zearim, ɔ ti Zidafuɛ'm be liɛ. Be ɔli Nyanmiɛn i alaka'n i falɛ. Anannganman'n tran anz'm be afiɛn alaka sɔ'n su. I su lɛ yɛ be bo flɛ i-ɔ. Be fali Anannganman i alaka'n Abinadab sua'n nun lɔ. Be fa sieli kakaklolo uflɛ kun nun. Kɛ be ´kɔ'n, Iza nin Akzo yɛ be nian su-ɔ. Kɛ be ´kɔ'n, wuun David nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ´bo jru mun, nin aluku mun, nin klɛn mun, nin aaba ndɛ mun, ɔ nin awɛ mun. Be fa be wunmiɛn'n kwlaa yɛ be yo-ɔ. Be ´yo'n, wuun be to jue. Kɛ be juli Kidɔn lika'n nun'n, kpɛkuun nannin'm be ja'n selili, ɔ man Nyanmiɛn i alaka'n ciali, wuun ɔ wa tɔ. Iza toli i sa'n trali nun. Anannganman fɛli i wun ya dan kpa nan ɔ'a yo i like i sa b'ɔ fa kannin Nyanmiɛn i alaka'n ti. I ti Iza wuli Anannganman nyrun lɛ lika sɔ'n nun. Kunlɛ bɔ Anannganman kunnin Iza'n ɔ'a yo-man David fɛ. Ɔ tɔnnin lika sɔ'n i dunman kɛ Iza Fo Bulɛ. Lele ndɛ be tɛ flɛ i sɔ. David sroli Anannganman le kun sɔ'n nun. I waan: «?N fa Anannganman i alaka'n n kɔ min wun lɔ sɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ?» Ɔ man ɔ'a fa-man Anannganman i alaka'n ɔ'a ɔ-mɛn i klɔ lɔ kun. Ɔ fa ko sieli i Gat bian nga be flɛ i Obɛd-Edɔm'n i sua lɔ. Nyanmiɛn i alaka'n kali Obɛd-Edɔm awlo lɔ sra nsan. Anannganman yoli i awlofuɛ'm be ye. Yɛ ɔ man i sa nun ninnge'm be yoli kpa. Iram b'ɔ ti Tir famiɛn'n sunmannin sran mun David sin. Kɛ be ´ba'n, be fali sɛdri waka nin sua kplanfuɛ mun, ɔ nin waka sɛfuɛ mun bali. I waan be wa kplan famiɛn sua kun man David. David wunnin i kɛ Anannganman b'ɔ fɛli i sieli famiɛn'n man ɔ ´nyan jranwlɛ nan i sielɛ'n ´yo kpa kɔ i nyrun tititi. Yɛ ɔ si kɛ Izraɛl b'ɔ ti Nyanmiɛn i nvle'n i ti yɛ man i sielɛ'n ti sɔ-ɔ. David wa jali bla mun ekun Zerizalɛm lɛ, yɛ ɔ wuli ba yasua mun, nin ba bla mun ekun. Ba ng'ɔ wuli be Zerizalɛm lɔ'n be dunman mun yɛ: Samia, Sɔbab, Natan, Salomɔn, Zibar, Elisia, Ɛlfelɛt, Nɔga, Nefɛg, Zafia Elisama, Beeliada, yɛ Elifelɛt. Filistifuɛ'm be tili i kɛ b'a gua David su ngo nan b'a sie i Izraɛl wunmuan'n i su famiɛn, yɛ be kwlaa be ɔli kɛ be ´ko kunndɛ i nan be ´trɛ i. Kɛ David tili'n, ɔ ɔli be atin kpalɛ. Filistifuɛ'm be bali be wa guali Rɛfafuɛ'm be kongo'n nun lɛ. Yɛ David usali Anannganman kɛ: «?E nin Filistifuɛ mun e ko kun? ?A ´yi be ´wla mín sa nun?» Anannganman waan: «Kɔ, n ´yi be m ´man wɔ.» Filistifuɛ'm be bali lele juli Baal-Pɛrazim, nan David nin i sran'm be nin be b'a kun nan b'a kwla be lɛ. Yɛ David waan: «Anannganman man m'an sanndi min kpɔfuɛ'm be nun, b'a ɔ kɛ nzue b'ɔ sonji kɔ'n sa.» I ti yɛ be tɔnnin lika sɔ'n i dunman kɛ Baal-Pɛrazim nin-ɔn. I bo'n yɛlɛ Lika Bɔ Be Bo Sanndili'n. Kɛ Filistifuɛ'm be ´wanndi kɔ'n, be amuɛn'm be kali lɛ, nan David ɔ'a se i sran'm be kɛ be `wɔ be nun. Filistifuɛ'm be bali alɛ kunlɛ ekun, be wa guali Rɛfafuɛ'm be kongo'n nun lɛ. David wunnin Anannganman wun ekun, yɛ Anannganman seli i kɛ: «Nán bu be kɔmin sin lɔ. Ko bli sin mmua lɔ nan fa be ndɛnman bla, wunnge mirie bo'n i nuan lɛ. Sɛ a ti i kɛ like su tɛ waka'm be ti su lɔ kɛ sran su nanti sa'n, fite nan a nin be kun, afin n ´dun mmua ɔ nyrun m ´bo Filistifuɛ'm be alɛ kunfuɛ mun m ´man wɔ.» David niannin nga Anannganman kannin'n su yoli. Izraɛlfuɛ'm be kwlali Filistifuɛ mun Gɛba lele fa juli Gezɛr. Kɛ ɔ fin lɛ'n, David dunman'n fuli lele juli mɛn'm be kwlaa be nun, kpɛkuun Anannganman yoli man mɛnmɛn'm be nunfuɛ'm be kwlaa be sroli i. David kplannin i bɔbɔ i sua mun i klɔ lɔ. Ɔ siesieli kan be ko sie Anannganman i alaka'n, i ti ɔ kplannin tannin sua kun, kpɛkuun i waan: «Sran fi su sua-man Nyanmiɛn i alaka'n san Levifuɛ mun, afin be yɛ Anannganman kpali be kɛ be sua nan be di i wun junman titi-ɔ. » David yiayiali Izraɛlfuɛ'm be kwlaa Zerizalɛm lɛ kɛ ɔ ´yo nan b'a fa Anannganman i alaka'n b'a ba lika nga David bɔbɔ siesieli'n nun'n ti. David man Aarɔn osu'n nunfuɛ mun, ɔ nin Levifuɛ'm be yiali. Keat osu'n nunfuɛ'm be kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Iriɛl. Iriɛl nin i niaan'm be ti ya ablaɔn. Mɛrari osu'n nunfuɛ'm be kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Azaza, ɔ nin i niaan'm be ti sran ya nnyɔn sran ablaɔn. Gɛrsɔm osu'n nunfuɛ'm be kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Zoɛl, ɔ nin i niaan'm be ti ya ablasan. Elizafan osu'n nunfuɛ'm be kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Sɛmaɛza, ɔ nin i niaan'm be ti ya nnyɔn. Ebrɔn osu'n nunfuɛ'm be kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Eliɛl, ɔ nin i niaan'm be ti ablaɔcuɛ. Yɛ Iziɛl osu'n nunfuɛ'm be kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Aminadab, ɔ nin i niaan'm be ti sran ya kun sran blu-nin-nnyɔn. David flɛli Zadɔk nin Abiatar bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n. Ɔ flɛli Iriɛl, nin Azaza, nin Zoɛl, nin Sɛmaɛza, ɔ nin Aminadab be wie. Be ti Levifuɛ. Ɔ seli be kɛ: «Amun ti Levifuɛ'm be awlobo kpɛnngbɛn. Amun nin amun niaan mun, amun `yo amun wun saun, nan amun `ko fa Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i alaka'n be bla lika nga n siesieli'n nun. Kɛ e ´ko fɛ i i klikli su'n, amu'an ɔ-man wie. I ti Anannganman'n e Nyanmiɛn'n i sa kannin ye, afin y'a nian-man nga mmla'n kannin'n su yɛ e ko fali-ɔ.» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ'm be yoli bé wun saun kɛ be ´ko fa Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i alaka'n be ´ba. Levifuɛ'm be suali Nyanmiɛn i alaka'n. Be fɛli i sa floloflolo mun sieli be wati su. Be niannin nga Anannganman kan kleli Moiz kɛ be yo'n su yɛ be yoli-ɔ. David seli Levifuɛ'm be kpɛnngbɛn'm be kɛ be siesie be niaan jue tofuɛ'm be sɛsɛsɛ. I waan be kan kle be kɛ be fa be ngowa kanlɛ ninnge mun. Ɔ seli be kɛ be bo be jru mun, nin be aluku mun, ɔ nin be aaba ndɛ mun. I waan be bo i kekle kpa be fa yi be aklunjuɛ'n i nglo. Levifuɛ'm be fali Zoɛl i wa Eman be sieli i i jranwlɛ titi'n nun, be fɛli i niaan Azaf b'ɔ ti Berekia wa'n be sieli i i jranwlɛ titi'n nun. Yɛ Mɛrari osu nun'n, be fali Kisaza i wa Etan be sieli i i jranwlɛ liɛ'n nun. Be mantanfuɛ'm be jrannin bé wun lɛ. Be mantanfuɛ sɔ'm be ti anuan nun jranfuɛ. Be dunman mun yɛ: Zakari, Bɛn-Aziɛl, Sɛmiramɔt, Zɛiɛl, Ini, Eliab, Bɛnaza, Maazeza, Matitia, Elifɛle, Mikneza, Obɛd-Edɔm yɛ Zɛiɛl. Eman, nin Azaf, ɔ nin Etan bɔ be ti jue tofuɛ'n, be lɛ aaba ndɛ mun. Be bo be kekle kpa. Zakari, nin Aziɛl, nin Sɛmiramɔt, nin Zɛiɛl, nin Ini, nin Eliab, nin Maazeza, ɔ nin Bɛnaza be bo aluku bɔ be tɛ kɛ sran'm be aniɛn bɔ be yo i kaan'n sa'n. Matitia, nin Elifɛle, nin Mikneza, nin Obɛd-Edɔm, nin Zɛiɛl, ɔ nin Azazia be bo jru nga be nyanman'n ti mɔcuɛ bɔ be tɛ kɛ sran'm be aniɛn bɔ be yo i dan'n sa'n. Be bo be fa uka jue tofuɛ mun. Kɛnania ti be nga be sua Nyanmiɛn i alaka'n be su kpɛn. Kɛ be ´sua be kɔ'n, i yɛ ɔ nian be su-ɔ, afin ɔ si i nun ndɛ'n kpa. Berekia nin Ɛlkana be ti Nyanmiɛn i alaka'n i su nianfuɛ. Be nin Obɛd-Edɔm, nin Zɛsiza yɛ be nian su-ɔ. Sɛbania, nin Zozafat, nin Nɛtaneɛl, nin Amazai, nin Zakari, nin Bɛnaza, ɔ nin Eliezɛr bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n be o Nyanmiɛn i alaka'n i nyrun be bo awɛ. David nin Izraɛl kpɛnngbɛn mun, ɔ nin sonja akpi su kpɛn nga be ɔli Anannganman i alaka'n i falɛ'n, kɛ be fin Obɛd-Edɔm awlo lɔ be ´ba'n, wuun be ´bo be sro. Nyanmiɛn jrannin Levifuɛ'm bé sin man be kwla suali i alaka'n, i ti be fali nannin tola nso, nin bua nene nso yili tɛ. David wlali tralɛ dan kun. Be fali lɛn nyanman plili yɛ be wuli-ɔ. Levifuɛ nga be sua alaka'n be kwlaa, ɔ nin jue tofuɛ mun, ɔ nin Kɛnania b'ɔ ti alaka'n suafuɛ nin jue tofuɛ'm be su kpɛn'n, be wlali tralɛ wafa kunngba sɔ'n wie. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be tralɛ'n bɔ be fa lɛn nyanman plili be wu'n, kun wla David wun ekun. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ´fa Anannganman i alaka'n be ´ba'n, wuun be ´bo be sro, wuun be ´fita nnɛn wɛ'n nun, wuun be ´bo awɛ nin aaba ndɛ mun, wuun be ´bo aluku nin jru mun. Kɛ Anannganman i alaka'n juli David Klɔ lɔ'n, Mikal b'ɔ ti Sail i wa bla'n ´nian fenɛtri'n nun-ɔn, famiɛn David yɛ ɔ ´si able tu kpɛn yɛ. I ti David wun yoli i tɛ. Kɛ be fali Nyanmiɛn i alaka'n be bali'n, be fa sieli tannin sua nga David yoli i kɛ be fa sie nun'n i nun. Nan b'a yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ mun b'a man Nyanmiɛn. Kɛ David wieli tɛ sɔ'm be yi'n, ɔ yrali sran'm be kwlaa be nguan Anannganman dunman nun. Sran kun nyannin kpaun kluklu kun, nin nglesia mma gato kun, yɛ vinyi mma gato kun. Be yasua o, be bla o, be kwlaa be nyannin wie. Levifuɛ nga Nyanmiɛn junman'n ɔ'a to be'n, David fali be sieli Anannganman i alaka'n i nyrun lɛ kɛ be manman Anannganman b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn, be yi i ayɛ, yɛ be bo be flɛ i. Azaf yɛ ɔ jin be nyrun-ɔn. Yɛ Zakari mɛntɛn i. Zɛiɛl, nin Sɛmiramɔt, nin Zɛiɛl, nin Matitia, nin Eliab, nin Bɛnaza, nin Obɛd-Edɔm, ɔ nin Zɛiɛl be lɛ ngowa kanlɛ ninnge mun. Be bo jru nin sanngo. Azaf kusu bo aaba ndɛ. Bɛnaza nin Zasaziɛl bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, be bo awɛ Nyanmiɛn i alaka'n nyrun blɛ'n kwlaa. Le kun sɔ'n nun yɛ David sieli Azaf nin i niaan'm be kɛ be to Nyanmiɛn manmanlɛ jue nin-ɔn. I waan: Amun `manman Anannganman'n, amun `bo flɛ i! Amun `kan sa dandan ng'ɔ yo be'n kle nvle-nvle'm be nunfuɛ mun. Amun `sro jue be mɛnmɛn i, amun `to jue be bo flɛ i. Amun `kan abonuan sa ng'ɔ yo be mun. Amun `fɛ i dunman'n be `fa di amun nuan! Man be nga be fa be wun mantan Anannganman'n be klun jɔ. Amun `fa amun wun mantan Anannganman, afin ɔ kwla sa'n kwlaa yo. Amun `kpɛ kan Anannganman o lɛ'n i wun atin titi. I Anannganman'n yɛ ɔ ti e Nyanmiɛn nin-ɔn. Ɔ di mɛn wunmuan'n i nunfuɛ'm be jɔlɛ. Man amún wla kpɛn aenguɛ ng'ɔ nin ye trali'n su. Ndɛ ng'ɔ kannin'n, ɔ ti e nannan'm be osu'n nunfuɛ'm be liɛ lele fa ju be anunmannunman akpi su'm be su. Man amún wla kpɛn sa nga i waan ɔ ´yo man Abraam'n su. Yɛ man amún wla kpɛn nda ng'ɔ tali Izaak'n su. Ɔ tali Zakɔb i nda kunngba sɔ'n wie, nda sɔ'n kacili kɛ mmla sa. Nda sɔ'n i su yɛ aenguɛ b'ɔ lɛ-man awieliɛ bɔ Anannganman nin Izraɛl be trali'n ɔ taka-a. Ɔ seli kɛ: «N ´fa Kanaan mɛn'n m ´man wɔ, ɔ ´yo kɛ wɔ aja sa.» I blɛ sɔ nun'n, wuun Nyanmiɛn i sran'm be ti ba nnyɔn cɛ, b'a sɔn-man, wuun be ti aofuɛ mɛn sɔ'n nun. Be sin kɔ nvle annzɛ famiɛn diwlɛ nga nun ndɛkɛn, ainman be ´nian-an, b'a sin b'a ɔ nvle annzɛ famiɛn diwlɛ uflɛ nun. Sanngɛ Nyanmiɛn ɔ'a kplin-man sran fi su kɛ ɔ kle be yalɛ. Ɔ tuli famiɛn wie'm be fɔ be dunman nun. Ɔ seli kɛ: «Nán amun kan be nga n kpali be'n, nán amun yo mín nuan ndɛ kanfuɛ'm be tɛ!» Asiɛ wunmuan'n su sran mun, amun `to jue be manman Anannganman! Ɔ ti defuɛ, amun `kɛn i jasin fɛ'n cɛn kwlaa. Amun `kɛn i nyrun b'ɔ lɛ i'n i ndɛ sin nvle-nvle'm be kwlaa nun. Amun `kɛn i abonuan sa mun kle sran'm be kwlaa, afin ɔ ti dan, ɔ nin manmanlɛ fata. Ɔ yo sro tra amuɛn'm be kwlaa, afin mɛn'n nunfuɛ'm be amuɛn'm be ti ato ninnge mun. Anannganman yɛ ɔ yili nglo lɔ nin-ɔn. Ɔ ti dan kpa sakpa, ɔ nin sulɛ fata. Aklunjuɛ o kan ɔ tran lɛ'n, yɛ ɔ yi i fanngan'n i nglo lɛ. Asiɛ'n sufuɛ mun kwlaa, amun `manman Anannganman, amun `kɛn i nyrun b'ɔ lɛ i'n nin i tinmin'n bé ndɛ man sran'm be ti. Amun `bo flɛ i! Amun `fa ninnge nga an ´fa cɛ i'n ko mɛn i. Kɛ ɔ yi i wun nglo'n, amun `koto i bo. Asiɛ'n sufuɛ mun kwlaa, kɛ amun wo i nyrun lɛ'n, amun `usu. Asiɛ'n ti takawa kpa, ɔ su keje-man le. Man nglo lɔfuɛ'm be klun jɔ, yɛ man asiɛ'n sufuɛ'm bé wun kpaja be. Man be kan sin nvle-nvle'n kwlaa nun kɛ sielɛ'n ti Anannganman liɛ. Man jenvie'n nin i nun ninnge kwlaa be tɛ. Man bo mun nin kacɛ'm be nin be nun ninnge'n kwlaa be yi be aklunjuɛ'n i nglo. Man bo'n nun waka'm be kpan aklunjuɛ kpanlɛ Anannganman nyrun, afin ɔ su ba, ɔ wa di asiɛ'n sufuɛ'm be jɔlɛ. Amun `manman Anannganman'n, afin ɔ ti kpa, yɛ i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Amun `se kɛ: «Nyanmiɛn, wɔ bɔ a ti e Defuɛ'n, de ye. Kan e bo nun. De ye nvle-nvle'm be nunfuɛ'm bé sa nun man e bo flɛ wɔ, afin ɔ dunman'n lɛ-man wunsu, yɛ man e fa ɔ manmanlɛ bɔ e manman wɔ'n di é nuan.» Amun `la Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i ase titi! Sran'm be kwlaa be tɛli su kɛ: «Man ɔ yo sɔ! E manman Anannganman!» David seli Azaf nin i niaan'm be kɛ be ka Anannganman i alaka wun lɛ nan be di junman nga be fa wlali bé sa nun kɛ be di'n. I waan be `nian nga be siesie i cɛn ba kun nun'n su be yo i sɔ titi, nán man ɔ kpɛ. Ɔ sieli Zɛditɛn i wa Obɛd-Edɔm, nin Oza, ɔ nin be niaan ablesiɛn-nin-mɔcuɛ mun kɛ be `yo anuan'n nun jranfuɛ. Zadɔk b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n nin i niaan mun bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ wie'n, David fali be sieli kɛ be di Anannganman i tannin sua b'ɔ o Gabaɔn lɔ'n nun junman. Gabaɔn lɔ yɛ Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n wo-ɔ. I waan be yɛ be yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli nin-ɔn. I waan be yi tɛ sɔ mun Nyanmiɛn sɔwlɛ'n nun be man Anannganman nglɛmun nin nnɔsua. Mmla nga Anannganman fa mannin Izraɛlfuɛ mun'n, i nun sa'n kwlaa, i waan be yɛ be `yo-ɔ. Eman nin Zɛditɛn, ɔ nin be nga bɔ kɛ be ´bo flɛ Anannganman'n be mantan lɛ'n, be waan be `manman Anannganman, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Eman nin Zɛditɛn yɛ be nian awɛ mun nin aaba ndɛ'm be su-ɔ. Be nian ngowa kanlɛ ninnge bɔ be fa to Nyanmiɛn manmanlɛ jue'n be su ekun. Zɛditɛn i mma'm be ti anuan nun jranfuɛ. Sran'm be kwlaa be ɔli be tranwlɛ kunngun'm be nun. David kusu ɔli i lika. I waan ɔ ´ko yrɛ i nuan mɛn i awlofuɛ mun. David trannin i famiɛn sua'n nun. Cɛn kun ɔ seli Natan b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n kɛ: «Nian, n tran sɛdri sua nun, kpɛkuun Anannganman i alaka'n kusu o tannin sua nun.» Natan tɛli David su kɛ: «Kwlaa ng'ɔ o ɔ klun kɛ a ´yo'n, yo. Nyanmiɛn jin ɔ́ sin.» Kannzu kusu kɔnguɛ Nyanmiɛn kannin ndɛ kleli Natan, i waan: «Ko se David b'ɔ ti min sufuɛ'n kɛ: ‹Anannganman waan yoo: Nán wɔ yɛ a ´kplan sua nga n ko tran nun nin-ɔn. Kɛ n fali Izraɛlfuɛ mun Ezipt m bali'n lele b'ɔ fa ju ndɛ'n, n nian tran-man sua nun le. Tannin sua nun yɛ n tu n tran n tu n tran tititi-ɔ. ?Ajalɛ kwlaa nga e nin Izraɛlfuɛ mun e ´tu i lɛ'n, m'an se kpɛnngbɛn nga n fa sieli be su'n be nun kun le kɛ: ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun kplan-man sɛdri sua man-man min-ɔn?› Nan i ti'n, kan kle David b'ɔ ti min sufuɛ'n kɛ: ‹Anannganman b'ɔ sie mɛn'n wunmuan'n wan yoo: N ko fali wɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ bua'm bé sin kɛ a dun mmua Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n i nyrun. Lika kwlaa nga a ´kɔ'n, e nin wɔ-ɔ. N nunnunnin ɔ kpɔfuɛ'm be kwlaa ɔ nyrun. N yoli man ɔ dunman'n ɔ'a fu kɛ asiɛ'n su sran dandan'm be liɛ'n sa. M'an man Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n i lika kun, m'an tɛkɛ i lɛ, be ko tu-mɛn i bo. Sa fi su kun-mɛn i srɛ kun. Sran tɛtɛ'm be su kle-mɛn i yalɛ kun, kɛ klikli nun bɔ min waan jɔlɛ difuɛ'm be sie min nvle sɔ'n sa. M'an tia ɔ kpɔfuɛ'm bé su. M bɔbɔ min Anannganman, n ´kan kle wɔ ekun kɛ a ´nyan sran ɔ osu'n nun. Kɛ ɔ́ wie cɛn'n ko ju'n bɔ w'a wu'n, n ´yo man ɔ klun ba kun ´tran ɔ ja nun. N ´yo man i sielɛ'n ´taka. I sɔ ba liɛ'n, i yɛ ɔ ´kplan sua man min-ɔn. N ´taka i sielɛ'n tititi. N ´yo i si, yɛ i kusu ´yo mín wa. N su yi-mɛn i ase kɛ n yili famiɛn bɔ a trɛnnin i osu'n i ase'n sa. N ´fɛ i n ´sie min nvle'n su famiɛn, ɔ ´tran lɛ titi. Ɔ ´tran famiɛn bia'n su, yɛ i sielɛ'n ´ka lɛ titi.› » Natan kannin ndɛ ng'ɔ tili i aolia nun sɔ'n i kwlaa kleli David. Famiɛn David ɔli Anannganman nyrun, nan ɔ'a se i kɛ: «?Min Min Nyanmiɛn, e nin min osufuɛ mun e ti sɛ b'ɔ man a man e kɔmin su dan sɔ-ɔ? Yɛ sanngɛ Anannganman, kan a fa ye a ju lɛ'n ti kaan ɔ nyrun! Nga a wa yo man min osu'n nunfuɛ mun cɛn wie'n yɛ a su kɛn i ndɛ ekun-ɔn. Anannganman Nyanmiɛn, a yo min kɛ sran dan wie yɛlɛ min sa. ?Wɔ man m'an nyan nyrun, yɛ nguɛ ndɛ cɛ yɛ n ´kan n ´kle wɔ ekun-ɔn? Ɔ bɔbɔ a si min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n. Anannganman, klolɛ bɔ a klo min'n ti yɛ a yoli ninnge dandan sɔ mun-ɔn. Ɔ waan a ´yo be nan a ´fa yi ɔ dunman'n nglo. Anannganman, a lɛ-man wunsu. Nyanmiɛn fi nun-man lɛ, san wɔ. Be kan kleli ye sɔ. Nvle fi nun-man lɛ bɔ be kwla fa sunnzun Izraɛl-ɔ. Izraɛl kunngba yɛ a ko deli i, yɛ a fa yoli ɔ nvle-ɔ. A yoli sa dandan mun nin sa sroesroe mun, ɔ man ɔ dunman'n fuli. Ɔ sran bɔ a deli be Ezipt lɔ'n be ti a fuannin mɛn wie nun sran mun. Anannganman, a fali Izraɛl yoli ɔ nvle tititi, yɛ a yoli i Nyanmiɛn. Ɔ man Anannganman, sa nga a kɛnnin i kɛ a ´yo man min nin min osufuɛ mun'n, man i nuan yia tititi. Ndɛ nga a kannin'n, yo i su sa'n. Man ɔ yo sɔ nan ɔ dunman'n fu tititi, nan be se kɛ: ‹Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, yɛ ɔ ti i Nyanmiɛn sakpa-a.› Yɛ yo man min osu'n taka sakpa, afin min Nyanmiɛn, ɔ bɔbɔ yɛ a kan kleli min kɛ a ´yo man n ´nyan osufuɛ mun nin-ɔn, i ti kusu yɛ man n nyannin anwlɛn n srɛli wɔ sa-a. Anannganman wɔ yɛ a ti Nyanmiɛn nin-ɔn, yɛ wɔ yɛ w'a kan ndɛ fɛ nga a kle min-ɔn. Ɔ bɔbɔ ɔ klun-ufue su a yrali min osufuɛ'm be nguan. Ɔ waan be yɛ be ´sie e mɛn'n tititi-ɔ. Anannganman, like nga a ko yra ɔ nuan klanman ko mɛn i'n, ɔ yo kpa tititi.» I sin'n, sa ng'ɔ juli'n yɛ: David kwlali Filistifuɛ mun, ɔ man bé nyin guali ase. Ɔ deli Gat nin klɔ nga be o Gat i asa su'n bé sa nun. David kwlali Moabfuɛ mun, kpɛkuun be kacili i kanga, ɔ man be tua lapo'n be mɛn i. David kwlali Adarezɛr b'ɔ ti Zɔba famiɛn'n Amat wun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Adarezɛr ɔ'a bu akunndan kɛ ɔ ´ko fa lika nga Efrat nzue ba'n sin lɔ'n. David fali Adarezɛr i kakaklolo akpi kun, ɔ trɛli i nnɛn kpanngɔ fufuɛ akpi nso (7.000), yɛ ɔ trɛli i alɛ kunfuɛ nga be nanti bé ja'n akpi-akpi ablaɔn (20.000). Ɔ kpɛli nnɛn kpanngɔ nga be cuɛn kakaklolo'n be kwlaa be jasin nanndi'n nun. Be nun ya yɛ ɔ yacili be lɛ, yɛ i bɔbɔ fali-ɔ. Sirifuɛ nga be o Damas lɔ'n be bali Adarezɛr ukalɛ, nan David ɔ'a kun be nun sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn (22.000). David fali sran mun sieli Damas lɔ kɛ be yo lɔfuɛ'm be su kpɛn. Sirifuɛ'm be yoli i kanga. Ɔ man be tua lapo'n be mɛn i. Kan kwlaa nga David ´kɔ lɛ'n, Anannganman man ɔ nyan kwlalɛ kpan. David fali Adarezɛr junman difuɛ'm be nyrɛn bɔ be ti sika ɔkwlɛ'n. Ɔ fa bali Zerizalɛm. Adarezɛr i klɔ nga be flɛ be Tibkat nin Kɛn'n, David fali aaba kpanngban kpa klɔ sɔ'm be su. Salomɔn wa fali be yoli kpongbo dan'n, nin sua ja mlomlo mun, ɔ nin ninnge nga be fa aaba be yo be'n. Tɔi b'ɔ ti Amat famiɛn'n tili i kɛ David kwlali Adarezɛr b'ɔ ti Zɔba famiɛn'n i alɛ kunfuɛ'm be ngba. Yɛ ɔ sunmannin i wa yasua bɔ be flɛ i Adɔram kɛ ɔ wa yo famiɛn David like, nan ɔ ´yo i mo, kwlalɛ b'ɔ kwlali Adarezɛr'n ti. Afin alɛ o i bɔbɔ nin Adarezɛr be afiɛn. Kɛ Adɔram ´ba'n, ɔ fali jɛtɛ ufue ninnge mun nin sika ɔkwlɛ ninnge mun, ɔ nin aaba ninnge fanunfanun mun blɛli David. Famiɛn David fali be mannin Anannganman. Jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ ng'ɔ fɛli i nvle ng'ɔ kwlali be'n bé sa nun'n, ɔ fa mannin Anannganman ekun. Nvle sɔ mun yɛlɛ Edɔm, nin Moab, nin Amɔn, nin Filisti, ɔ nin Amalɛk. Zɛriza i wa Abisai kwlali Edɔmfuɛ mun, ɔ kunnin be nun sran akpi-akpi blu-nin-mɔcuɛ (18.000) Njin Kongo'n nun lɔ. Ɔ fali sran mun sieli Edɔm mɛn'n nun lɔ kɛ be yo lɔfuɛ'm be su kpɛn. Edɔm mɛn wunmuan'n nunfuɛ'm be kacili David i kanga. Lika kwlaa nga David sin lɛ'n, Anannganman man ɔ nyan kwlalɛ kpan. David yoli Izraɛl nvle wunmuan'n su famiɛn. Ɔ nian Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ndɛ be su yɛ ɔ di jɔlɛ nin-ɔn. Zɛriza i wa Zoab ti sonja'm be kpɛnngbɛn. Asilid wa Zozafat ti famiɛn'n nuan ijɔfuɛ. Asitib i wa Zadɔk nin Abiatar i wa Abimelɛk be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ. Savsa ti fluwa klɛfuɛ. Zɛozada i wa Bɛnaza ti Keretfuɛ mun nin Pelɛtfuɛ'm bé su kpɛn. David mma'm be yɛ be mantan famiɛn'n koko-ɔ. I sin'n Amɔnfuɛ'm be famiɛn'n Nasas wa wuli. I wa Anɛn trannin i ja nun. David seli i wun kɛ: «N ´yo Nasas i wa Anɛn kpa kɛ i si fa yoli min kpa'n sa.» Yɛ David sunmannin i sran'm be nun wie kɛ be ko yo i yako. David i sran'm be juli Amɔnfuɛ'm be mɛn'n nun lɔ, yɛ be ɔli Anɛn wun lɔ i yako yolɛ-ɔ. Sanngɛ Amɔn i awlo lɔ sran dandan'm be seli be min Anɛn kɛ: «?Ɔ yo wɔ kɛ ɔ si i nɛnnɛn dilɛ ti yɛ David yi sran bali ɔ yako yolɛ-ɔ? ?Nán klɔ'n i nzɔliɛ sielɛ nin i kplalɛ kɛ ɔ ko yo nan b'a utu i cɛn wie'n, i ti yɛ be bali-ɔ?» Yɛ Anɛn trali David i sran mun nan ɔ'a yi be akanza'n i bue, yɛ ɔ kpɛli be tralɛ'n i afiɛn yili, ɔ kpɛli i bé bo ndrɛ'n su sɛsɛ, nan ɔ'a se be kɛ be wɔ. Kɛ David tili'n, ɔ sunmannin sran kɛ be ko kpa be atin. Nanwlɛ, sran sɔ'n bé nyin guali ase dan. Famiɛn'n man be ko seli be kɛ be `ka Zeriko lɔ lele man be akanza'n fu nan b'a ba. Kɛ Anɛn nin Amɔnfuɛ'm be wunnin i kɛ b'a wɔ David i safle'n, be yili sika. Kɛ be sunnzun sika sɔ'n, i nɔnnin-nɔnnin'n ju tɔnun ablasan. Be fa ko yiali Mezopotami, nin Maaka, ɔ nin Zɔba lɔ Sirifuɛ nga be fu nnɛn kpanngɔ'n be wie, yɛ be fali sika sɔ'n wie srɛli kakaklolo mun, Sirifuɛ'm bé sa nun ekun. Be srɛli kakaklolo akpi-akpi ablasan-nin-nnyɔn (32.000). Be yiali Maaka lɔ famiɛn'n, ɔ nin i sonja mun. Famiɛn sɔ'n nin i sran'm be wa kpɛli be ngblaliɛ Medɛba klɔ'n nyrun lɛ. Amɔnfuɛ'm be fin be klɔ'm be nun be fiteli, be wa yiali lika kun, yɛ be fali atin'n be ɔli alɛ'n kunlɛ-ɔ. David tili nga be yoli'n, nan ɔ'a sunman Zoab nin sonja kpakpa'm be ngba kɛ be wɔ nan be nin be ko kun. Amɔnfuɛ'm be fiteli, be wa jranjrannin klɔ'n i anuan'n nun alɛ'n kunlɛ ti. Famiɛn nga be bali be ukalɛ'n, be kusu be o be liɛ aawlɛ flɛnnɛn'n i lika uflɛ wie nun. Zoab wunnin kɛ be kpɔfuɛ'm be ti akpasua nnyɔn. Akpasua kun wo i nyrun, yɛ kun wo i sin. Yɛ ɔ kpali Izraɛl sonja kpakpa mun, nan ɔ nin be b'a jranjran Sirifuɛ'm be nyrun ndɛnman su. Ɔ yacili sonja kun nga mun i niaan bian Abisai sa nun. Be kusu be jranjrannin Amɔnfuɛ'm be nyrun ndɛnman su. Ɔ seli Abisai kɛ: «Sɛ Sirifuɛ'm bé sa kwla min'n, bla wa uka min. Sɛ kusu Amɔnfuɛ'm bé sa kwla wɔ'n, n ´ko uka wɔ. Jran kekle! E `fa yakpa e kun alɛ'n e man e nvle'n nin e Nyanmiɛn'n i klɔ mun! Man Anannganman klun sa'n yo!» Zoab nin i sran'm be nin Sirifuɛ'm be tali su, nan Sirifuɛ'm b'a wanndi be nyrun. Amɔnfuɛ'm be ´nian-an, Sirifuɛ be su wanndi, yɛ be kusu be wanndili Zoab niaan bian Abisai nin i sran'm be nyrun be wluli klɔ'n nun lɔ-ɔ. Yɛ Zoab ɔli Zerizalɛm-ɔ. Kɛ Sirifuɛ'm be wunnin kɛ Izraɛlfuɛ'm b'a kwla be'n, be sunmannin sran Sirifuɛ nga be o nzue ba'n i bue kun lɔ'n bé sin kɛ be bla. Sɔfak b'ɔ ti Adarezɛr i sonja'm bé su kpɛn'n yɛ ɔ dun mmua be nyrun-ɔn. Kɛ David tili'n, ɔ yiali Izraɛlfuɛ'm be kwlaa bé nuan, nan b'a kpɛ Zurdɛn'n b'a ju Sirifuɛ'm bé wun lɔ. Ɔ nin i sran'm be jranjrannin kɛ be nin Sirifuɛ mun be ´kun. Be nin David nin i sran'm be kunnin. Be wanndili Izraɛlfuɛ'm be nyrun. David kunnin be kakaklolo akpi nso (7.000) be su nnɛn kpanngɔ mun, ɔ kunnin sonja nga be nanti bé ja'n be nun sran akpi-akpi ablanan (40.000), yɛ ɔ kunnin Sɔfak b'ɔ ti sonja'm bé su kpɛnngbɛn'n. Kɛ famiɛn nga be su Adarezɛr'n be wunnin kɛ Izraɛlfuɛ'm b'a kwla be'n, be kwlaa be nin David be dili anuansɛ, kpɛkuun be suli i. Kɛ ɔ fin i lɛ'n, Sirifuɛ'm b'a kplin-man su kɛ be ´uka Amɔnfuɛ mun be kun. Kɛ afuɛ'n nuan yiali bɔ be ´wlu uflɛ nun'n, kpɛkuun famiɛn'm be alɛ kunlɛ blɛ'n juli. Zoab dunnin sonja kpanngban kpa be nyrun mmua, be ɔli kɛ be nin Amɔnfuɛ'm be ´ko kun. Be sacili Amɔnfuɛ'm be mɛn'n. Be kpɛli ngblaliɛ sin yiali Raba klɔ'n, sanngɛ David kali Zerizalɛm lɔ. Zoab nin i sonja'm be kwlali Rabafuɛ mun, nan b'a saci klɔ'n. David fali amuɛn nga be flɛ i Milkɔm'n i ti kle'n. Kle sɔ'n i nɔnnin-nɔnnin'n tra kilo ablasan. Yɛbuɛ ng'ɔ lɛ gua'n kun wo su. Be fali kle sɔ'n be wlɛli i David ti. David isali klɔ'n nun ninnge kpanngban kpa fa ɔli. Ɔ fali klɔ'n nun sran mun ɔli, ɔ man wie'm be dili plɔtrɔ junman, wie'm be kpaci yɛbuɛ yɛ be sɛ, yɛ wie'm be kpɛ waka. Amɔnfuɛ'm be klɔ'm be kwlaa yɛ David yoli be sɔ-ɔ. Yɛ David nin i sonja'm be kwlaa be sali be sin Zerizalɛm-ɔ. I sin'n, Izraɛlfuɛ'm be nin Filistifuɛ'm be kunnin alɛ Gezɛr lɔ, nan Sibɛkai b'ɔ fin Isa'n ɔ'a kun Sipai b'ɔ ti Rafa i osu'n nunfuɛ'n. Ɔ man Filistifuɛ'm bé nyin guali ase. Filisti alɛ'n tɔli ekun, nan Zair i wa Ɛlkanan ɔ'a kun Goliat b'ɔ fin Gat'n i niaan bian Lakmi. Lakmi i cua'n waka'n ti kɛ tannin wufuɛ'm be kondo'n sa. Alɛ'n kun ekun tɔli Gat lɔ. Filistifuɛ kun wo lɛ, ɔ ti kpandangblauun kpa, i sama nin i ja mma'm be ti nsiɛn-nsiɛn. Kɛ be kɛn i kwlaa'n bo nun'n, ɔ ti ablaɔn-nin-nnan. I kusu ti Rafa osu'n i nunfuɛ. Ɔ kpɛli Izraɛlfuɛ'm be nzowa, nan David i niaan bian Simea i wa Zonatan ɔ'a kun i. Sran sɔ'm be ti Rafa b'ɔ ti Gatfuɛ'n i osu'n nunfuɛ. David nin i sran mun yɛ be kunnin be-ɔ. Satan jasoli Izraɛl'n i wun, yɛ ɔ suli David bo kɛ ɔ ka Izraɛlfuɛ mun. David seli Zoab nin nvle'n su kpɛnngbɛn'm be kɛ: «Amun `wɔ ko ka Izraɛlfuɛ mun kɛ ɔ fɛ i Beɛr-Seba b'ɔ fa ju Dan'n. Sɛ amun wie junman sɔ'n di'n, amun `wa kan nun ndɛ kle min, kpɛkuun n ´si sran'm bé nuan.» Zoab seli famiɛn'n kɛ: «N ´srɛ kɛ man Anannganman yo man i sran'm be sɔn tra nga su kpɛ ya. ?Nannan, be kwlaa sɔ'm be ti-man ɔ sufuɛ? ?I kpa nin-ɔn, nannan, ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ waan be yo i sɔ like liɛ nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a fa Izraɛlfuɛ mun wla sa tɛ kɛ nga sa nun-ɔn?» Famiɛn'n jrannin ndɛ ng'ɔ kannin'n su kpa. Ɔ man ɔ fata kɛ Zoab yo. Yɛ Zoab ɔli mɛn wunmuan'n nun-ɔn, ɔ wlan sinnin lika'n kwlaa, nan ɔ'a sɛ i sin ɔ'a ba Zerizalɛm. Zoab boli sran'm bé nuan kleli David: Izraɛl sonja nga be kun alɛ-ɔ, ɔ yo ye'n be ti sran miliɔn kun sran akpi-akpi ya (1.100.000), yɛ Zidafuɛ nga be kun alɛ-ɔ, ɔ yo ye'n be ti sran akpi-akpi ya nnan sran akpi-akpi ableso (470.000). Zoab ɔ'a ka-man Levifuɛ mun nin Bɛnzamɛnfuɛ'm be wie, afin famiɛn'n i akunndan ng'ɔ fɛli i lɛ'n kunnin i srɛ dan kpa. Ndɛ sɔ'n ɔ'a yo-man Nyanmiɛn fɛ, nan i sa ɔ'a kan Izraɛlfuɛ mun. David seli Nyanmiɛn kɛ: «Sa nga n yoli'n, ɔ ti sa tɛ dan. I ti'n, n ´srɛ wɔ kɛ a yaci mín sa tɛ sɔ'n cɛ min, afin n yoli sinnzin.» Anannganman kannin ndɛ kleli Gad b'ɔ ti David i jeliwafuɛ'n kɛ: «Kɔ ko se David kɛ: ‹Anannganman'n waan ɔ wa fa like nsan ´fa sie ɔ nyrun, nan a nian kun fa man ɔ fa yo wɔ.› » Gad ko toli David, yɛ ɔ boli jasin'n kleli i-ɔ. I waan: «Anannganman waan: ‹Sa nsan yɛ, fa kun: awe ´kpɛn ɔ mɛn'n nun afuɛ nsan, annzɛ a ´wanndi ɔ kpɔfuɛ'm be nyrun anglo nsan yɛ bé sa ´kan wɔ, annzɛ Anannganman ´yo man i anz'n ´fa tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ b'ɔ ti kɛ Anannganman bɔbɔ i tokofi sa'n ´yi Izraɛl mɛn wunmuan'n su ɔ ´saci i. I liɛ'n Anannganman i anz'n ´wlan amun mɛn wunmuan'n nun, ɔ ´fa sa kekle yi nun.› Bu i akunndan nan kan kun kle min man n ko se sran ng'ɔ sunmannin min'n.» David tɛli Gad su kɛ: «Min akunndan'n ɔ'a sanngan ɔ'a tra su. Sɛ n tɔ Anannganman sa nun'n, ɔ flunman tra kɛ n tɔ sran sa nun'n. Anannganman liɛ'n i aunnvuɛ silɛ'n lɛ-man sin.» Yɛ Anannganman man tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ yoli Izraɛlfuɛ mun-ɔn. Sran akpi-akpi ableso (70.000) be wuli Izraɛl mɛn'n nun tukpacɛ sɔ'n ti. Anannganman sunmannin anz kun Zerizalɛm lɔ kɛ ɔ fa tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ sɔ'n fa saci klɔ'n, sanngɛ kɛ anz'n ɔ ´saci klɔ'n kɔ'n, Anannganman'n tran-an, ɔ kwla tran-man, nan ɔ'a kaci aniɛn. Ɔ seli anz b'ɔ su kun sran mun'n kɛ: «Ɔ'a yo kpa sɔ, kan ɔ́ sa'n i ase siɛn'n!» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Anannganman i anz'n wo Ɔrnan b'ɔ ti Zɛbisfuɛ i ble bowlɛ'n wun lɛ. Kɛ David ´nian'n, anz'n o nyanmiɛn'n nin asiɛ'n be afiɛn ɔ'a tinngɛ i tokofi'n Zerizalɛm ndɛnman. Yɛ David nin Izraɛl kpɛnngbɛn mun bɔ bajɛ tralɛ o bé wun, be tɔli nan b'a utu bé nyin ase. David seli Nyanmiɛn kɛ: «?Nán min yɛ n seli kɛ be ka sran mun-ɔn? Min yɛ n yoli sa nin-ɔn, min yɛ n fɔnnin-ɔn. Minniɛn nga'm b'a yo-man sa fi. Anannganman min Nyanmiɛn, e nin min osufuɛ mun yɛ ɔ fata kɛ a kle ye nun-ɔn. Nán fa tukpacɛ tɛ nga kan ɔ nvle'n.» Anannganman i anz'n seli Gad kɛ: «Kan kle David kɛ ɔ `fu wɔ lika nga Ɔrnan b'ɔ ti Zɛbisfuɛ'n bo i ble lɔ'n, nan ɔ `ko kplan min sɔwlɛ kun.» David fali ndɛ nga Anannganman fa wlali Gad nuan kɛ ɔ kan kle i'n su, ɔ ɔli. Ɔrnan o lɛ, ɔ su bo ble. Ɔ ´niɛn i sin lɔ-ɔ, anz kun yɛ. Nan i wa yasua nnan'm b'a wanndi b'a ko fia. Kɛ David juli Ɔrnan wun koko lɛ'n, Ɔrnan mɛnnin i ti'n su nan ɔ'a wun i. Ɔrnan fin ble bowlɛ nun lɔ fiteli, ɔ wa kotoli David bo, yɛ ɔ utuli i nyin ase-ɔ. David seli Ɔrnan kɛ: «N klo kɛ a fa wɔ asiɛ'n man min man n to nan n `kplan Anannganman i sɔwlɛ kun su. I liɛ'n, nyrɛnnɛn sa ng'ɔ fa yili ye su'n ɔ ´wie. Di i gua ng'ɔ ti i su'n, n ´tua.» Ɔrnan seli David kɛ: «Min min, fa asiɛ sɔ'n yo ng'ɔ klun klo'n. Nannin'm be yɛ be o lɛ-ɔ, fa be yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, yɛ saru'n waka'n, fa yo i bo yie, ble'n kusu, fa yi sraka'n. N fɛli i kwlaa ng'ɔ o lɛ'n m mannin wɔ.» Sanngɛ famiɛn David seli Ɔrnan kɛ: «Nán man ɔ yo sɔ, man n to, man n to i gua'n su, afin kɛ n ´yi sraka kun m ´man Anannganman'n, bɔ ɔ́ sa nun ninnge ngunmin yɛ n fa yi'n kpɛkuun m bɔbɔ n sa nun like fite-man nun'n, ɔ nin i sɔ'n fata-man.» David toli asiɛ'n, nan ɔ'a fɛ i ti sika'n b'ɔ ti sika ɔkwlɛ jɛtɛ mma ya nsiɛn'n ɔ'a man Ɔrnan. David kplannin Anannganman i sɔwlɛ kun lɛ, nan ɔ'a yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n nin bo kun yolɛ i su tɛ mun. Ɔ srɛli Anannganman, nan ɔ'a ti i srɛlɛ'n. Anannganman man sin fin nglo lɔ tɔli i sɔwlɛ'n su. Yɛ Anannganman man anz'n fɛli i tokofi'n wlali i bua'n nun-ɔn. David wunnin kɛ Anannganman tɛli i srɛlɛ'n su Ɔrnan b'ɔ ti Zɛbisfuɛ'n i asiɛ'n su lɔ'n, ɔ man kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, ɔ yili sraka lɔ tititi. Kɛ ɔ ´yo sɔ lɛ'n, wuun Anannganman i tannin sua bɔ Moiz kplɛnnin i aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, ɔ tɛ o Gabaɔn lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun i sɔwlɛ'n tɛ o lɔ wie. Kusu David kwla kɔ-man lɔ ko wun-man Nyanmiɛn wun, afin srɛ kun i Anannganman i anz'n i tokofi'n ti. Yɛ David waan: «Wa yɛ Anannganman Nyanmiɛn i sua'n wo-ɔ. Wa yɛ Izraɛlfuɛ'm be tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i yiwlɛ'n wo-ɔ.» David waan be `yia aofuɛ nga be tran Izraɛl mɛn'n nun'n. Ɔ seli be kɛ be yɛ be `sɛ yɛbuɛ nga be wa fa kplan Nyanmiɛn i sua nin-ɔn. Blalɛ nga be ko fa ko yo anuan'n nun kpɛngbɛ mun nin lakle mun'n, David kunndɛli i sɔ'n kpanngban kpa. Ɔ tiannin aaba'n i nuan kpanngban kpa, be sunnzun i toe su-ɔ, ɔ yo-man ye. Ɔ tiannin sɛdri waka kpanngban kpa nuan, afin Sidɔnfuɛ mun nin Tirfuɛ'm be fali wie kpanngban kpa be blɛli i. B'a kwla ka-man. Sa ti bɔ David yoli sɔ'n, yɛlɛ kɛ i waan: «Mín wa Salomɔn tɛ yo gbanflɛn kan, i akunndan'n nian tin-man. Yɛ kusu sua nga be ´kplan man Anannganman'n, ɔ fata kɛ ɔ yo klanman kpa, nan mɛnmɛn'm be nunfuɛ'm be kwlaa be kannvun i i klanman nin i dan b'ɔ ´yo'n ti. I sɔ'n ti, n ´kunndɛ i wun ninnge mun n ´sie.» Ɔ man David kunndɛli ninnge sunman kpa sieli nan ɔ'a wu. David flɛli i wa Salomɔn, ɔ seli i kɛ ɔ `kplan sua kun man Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n. David seli Salomɔn kɛ: «Mín wa nian, m bɔbɔ n waan wuun n ´kplan sua kun m ´man Anannganman min Nyanmiɛn'n. Yɛ Anannganman seli min kɛ: ‹A kunnin sran ngboko alɛ dandan nga a kunnin'n be nun. Ɔ fata-man kɛ wɔ yɛ a kplan sua man min-ɔn, yɛlɛ kɛ a kunnin sran ngboko asiɛ'n su. A wa nyan ba kun, ɔ ´yo sran diinfuɛ. N ´yo man i kpɔfuɛ nga be bo sin yiɛ i'n, be su kle-mɛn i yalɛ. Be ´flɛ i Salomɔn. I blɛ su'n, n ´yo man Izraɛlfuɛ'm bé wun ´jɔ be fɔun yɛ be ´di alaje. I yɛ ɔ ´kplan sua man min-ɔn. N ´fɛ i n ´yo mín wa, yɛ n ´yo i si. N ´yo man i sielɛ'n ɔ ´taka tititi.› Ɔ man mín wa, man Anannganman nin wɔ tran, man ɔ yo nan a kwla kplɛn i sua'n kɛ ɔ fa kɛnnin i kɛ a ´yo'n sa. Sɛ Anannganman fa wɔ sie Izraɛlfuɛ'm be su kɛ a sie be'n, man ɔ man wɔ ngwlɛlɛ nan w'a kwla fa fɛ i mmla'm be su. Sɛ a fa mmla fanunfanun nga Anannganman fa wlali Moiz nuan kɛ ɔ fa man Izraɛlfuɛ mun be su'n, like nga bɔ a yo'n, ɔ ´yo ye. Jran kekle, yɛ tra wɔ anwlɛn, nán srɛ kun wɔ, nán ɔ klun titi wɔ. Nian, junman nga n dili'n yɛ ɔ o yɛ: n nyannin sika ɔkwlɛ tɔnun akpi nsan (3.000), nin jɛtɛ ufue tɔnun akpi-akpi ablasan (30.000), ɔ nin aaba nin blalɛ kpanngban kpa, be si-mɛn i tɔnun'n nuan, yɛ n nyannin waka mun, nin yɛbuɛ mun. Sɛ ɔ yo-ɔ, kunndɛ wie uka su. Junman difuɛ kpanngban wo ɔ́ sa nun. Be wie'm be sɛ yɛbuɛ, yɛ be di waka wun junman. Junman wafa-wafa'n kwlaa difuɛ o lɛ. Sika ɔkwlɛ, nin jɛtɛ ufue, nin aaba, nin blalɛ ng'ɔ o ɔ́ sa nun'n be ka-a, ɔ yo-man ye. Junman'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, di. Man Anannganman jran ɔ sin.» David seli Izraɛl famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be kwlaa kɛ be `ukɛ i wa Salomɔn. Ɔ seli be kɛ: «Amun `nian kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n nin amun wo nun-ɔn. I yɛ man amun nin amun mantanfuɛ mun amun nuan ɔ'a sɛ-ɔ. Ɔ'a fa mɛn nga nunfuɛ'm be kwlaa ɔ'a wla mín sa nun, be lika'n ɔ'a yo Anannganman nin i nvle'n be liɛ. Ɔ man amun `nian nun su Anannganman amun Nyanmiɛn'n kpa sakpa. Amun `siesie amún wun nan amun `kplan Anannganman Nyanmiɛn'n i sua'n. Kɛ amun ko kplɛn i manmanlɛ sua sɔ'n, amun `fa i alaka'n nin i sulɛ ninnge mun fa sie nun.» Kɛ David yoli kpɛnngbɛn kpa'n, ɔ fɛli i wa Salomɔn sieli i Izraɛlfuɛ'm be famiɛn. David yiali Izraɛl i famiɛn awlo lɔ sran dandan mun, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, ɔ nin Levifuɛ mun. Be kali Levifuɛ nga b'a di afuɛ ablasan annzɛ afuɛ ablasan ɔ'a tra su'n. Be kali be kunngunngun. Be ti akpi-akpi ablasan-nin-mɔcuɛ (38.000). David kpali be nun sran akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000) kɛ be nian Nyanmiɛn i sua'n i kplanlɛ junman'n su. Ɔ yili be nun akpi nsiɛn (6.000) kɛ be yo kpɛnngbɛn annzɛ jɔlɛ difuɛ. Ɔ tili akpi nnan kɛ be yo anuan nun jranfuɛ, yɛ be akpi nnan (4.000) kun nga mun'n, i waan be `to jue manman Anannganman ɔ nin ngowa kanlɛ ninnge ng'ɔ yoli'n. David siesieli Levifuɛ'm be akpasua-akpasua. Gɛrsɔm osu liɛ'n lɛ i akpasua, Keat liɛ'n lɛ i akpasua, Mɛrari liɛ'n lɛ i akpasua. Gɛrsɔm wuli Laɛdan nin Simɛi. Laɛdan wuli ba nsan: Zɛiɛl yɛ ɔ ti be kpɛnngbɛn nin-ɔn, i sin liɛ mun yɛlɛ Zetam nin Zoɛl. Simɛi wuli ba nsan: Sɛlɔmit, nin Aziɛl, yɛ Aran. Laɛdan awlo'n nun kpɛnngbɛn mun yɛ be o lɛ-ɔ. Simɛi wuli ba nnan, be yɛ: Zasat, nin Zina, nin Zeis, yɛ Bɛria. Zasat yɛ ɔ ti kpɛnngbɛn nin-ɔn, i nnyɔn su'n yɛlɛ Ziza. Zeis nin Bɛria b'a wu-man ba kaka. Ɔ man kɛ be kali be'n, be kannin be boli nun kɛ awlobo kunngba cɛ nun sran mun sa. Keat wuli ba nnan, be yɛ: Amram, nin Zizear, nin Ebrɔn, yɛ Iziɛl. Amram wuli Aarɔn nin Moiz. Be sieli Aarɔn nin i osu'n nunfuɛ'm be kwlaa be ngunmin kɛ be `di junman Nyanmiɛn i sua'n i lika kpa tra su'n nun tititi, nan be yi sraka nga be yra ansans be man Anannganman'n, nan be su i, nan i sin be fɛ i dunman'n be yra sran'm be nguan. Moiz yoli Nyanmiɛn i sran, sanngɛ be kɛli i mma liɛ mun wlali Levi akpasua'n nun. Moiz i mma mun yɛlɛ Gɛrsɔm nin Eliezɛr, Gɛrsɔm i wa kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Sɛbiɛl. Eliezɛr i wa yɛlɛ Rɛsabia. Ɔ'a wu-man ba uflɛ kun, sanngɛ Rɛsabia wuli ba kpanngban kpa. Zizear i wa kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Sɛlɔmit, Ebrɔn i wa kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Zɛriza, i nnyɔn su'n yɛlɛ Amaria, i nsan su'n yɛlɛ Zasaziɛl, yɛ i nnan su'n yɛlɛ Zɛkameam. Iziɛl i wa kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Mise, i nnyɔn su'n yɛlɛ Zisiza. Mɛrari i mma mun yɛlɛ Makli nin Misi. Makli i mma mun yɛlɛ Eleazar nin Kis. Eleazar ɔ'a wu-man ba yasua yɛ ɔ wuli-ɔ. Ba bla ngunmin yɛ ɔ wuli i-ɔ. Kis b'ɔ ti bé si i niaan'n, i mma mun yɛ be jali be-ɔ. Misi wuli ba nsan: Makli, nin Edɛr, yɛ Zɛremɔt. Levi akpasua sufuɛ nga be kali be awlobo-awlobo'n yɛ be o lɛ-ɔ. Be kali be kunngunngun yɛ be klɛli be dunman-an. Be ti awlobo kpɛnngbɛn mun. Kɛ be di afuɛ ablaɔn'n, annzɛ afuɛ ablaɔn gua su'n yɛ be bo Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ junman'n dilɛ'n i bo-ɔ. David dun mmua seli kɛ: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n man i nvlefuɛ'm b'a di alaje. Yɛ i bɔbɔ'n, ɔ ´tran Zerizalɛm i wa tititi. I liɛ'n, Levifuɛ'm be su sua-man tannin sua'n nin Anannganman sulɛ ninnge'n kun.» David yɛ man be klɛli Levifuɛ nga b'a di afuɛ ablaɔn annzɛ afuɛ ablaɔn ɔ'a tra su'n be dunman-an. David i ndɛ kasiɛn ng'ɔ kannin'n i wie-ɔ. Sran sɔ mun be o Aarɔn osu'n nunfuɛ'm bé sa nun. Anannganman i sua'n nin awlo klun'n, ɔ nin sua ba nga be mantan Nyanmiɛn i sua'n, be nun lɔ yɛ be di junman-an. Be yɛ be yo Nyanmiɛn sulɛ ninnge'm be saun-ɔn. Be di junman fanunfanun ng'ɔ o Nyanmiɛn i sua'n nun'n. Be tɔn kpaun nga be fa sie i Nyanmiɛn nyrun'n, be yi ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa nga be fa yi sraka'n, be yo kpaun paplapa nga be gua-man nun kpaun ayre'n, nin kpaun nga b'a gua-man nun kpaun ayre'n bɔ be kɛɛn i puali nun'n annzɛ bɔ be nyintɔn i griazi su'n. Yɛ be nian ninnge nga be fa sunnzun like'n nin lika'n be su. Nglɛmun kwlaa nin nnɔsua kwlaa be ba be wa to jue manman Anannganman, ɔ ti mmla. Be yɛ be yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n man Anannganman nin-ɔn. Tɛ sɔ'n i nuan ti klɛwa mmla'n nun, i su yɛ be nian be yi-ɔ. Be yi be wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun nin anglo le kun, ɔ nin cɛn dilɛ uflɛ'm be nun. Be nian tannin sua'n nin Nyanmiɛn i lika kpa'n su. Anannganman i sua'n nun junman bɔ Aarɔn osu'n nunfuɛ'm bɔ be ti be niaan'm be kle be'n, be nian su be di. Be bubuli Aarɔn osu'n nunfuɛ'm be nun akpasua-akpasua. Aarɔn i mma mun yɛlɛ Nadab, nin Abii, nin Eleazar, ɔ nin Itamar. Nadab nin Abii be wuli bé si nyrun. B'a wu-man ba. Eleazar nin Itamar yɛ be dili Nyanmiɛn nyrun jranlɛ junman nin-ɔn. David nin Zadɔk b'ɔ ti Eleazar osu'n nunfuɛ'n, yɛ Asimelɛk b'ɔ ti Itamar i osu'n nunfuɛ'n be cɛcɛli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be nun akpasua-akpasua. Be niannin akpasua'm be junman nga be di'n su yɛ be bubuli be nun-ɔn. Be wunnin kɛ Eleazar osu'n nun sran'm be sɔnnin tra Itamar osu'n nun liɛ mun. Ɔ man kɛ be bubuli be nun'n, Eleazar osu'n nun sran'm be awlobo'n yoli blu-nin-nsiɛn, yɛ Itamar sran liɛ'm be awlobo'n yoli mɔcuɛ. Be tuli fɔtɔ yɛ be cɛcɛli be-ɔ. Eleazar nin Itamar osu'n nunfuɛ wie'm be ti Nyanmiɛn sua'n su kpɛn, yɛ wie'm be nian Nyanmiɛn i sulɛ'n su. Nɛtaneɛl i wa Sɛmaɛza ti fluwa klɛfuɛ yɛ ɔ ti Levifuɛ. Ɔ klɛli be dunman famiɛn'n, nin i awlo lɔ sran dandan mun, ɔ nin Zadɔk b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n be nyrun. Abiatar wa Asimelɛk, yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ'm be awlobo kpɛnngbɛn'm be o lɛ wie. Kɛ be tu fɔtɔ'n, be tu kun man Eleazar, kpɛkuun be tu kun man Itamar. Be tuli i sɔ lele guɛli lɔ gɔ. Kɛ be tuli fɔtɔ klikli'n, Zɛozarib yɛ ɔ nyɛnnin i-ɔ, Zɛdaɛza nyɛnnin i nnyɔn su'n, Arim nyɛnnin i nsan su'n, Sɛɔrim nyɛnnin i nnan su'n, Malkiza nyɛnnin i nnun su'n, Mizamɛn nyɛnnin i nsiɛn su'n, Akɔz nyɛnnin i nso su'n, Abiza nyɛnnin i mɔcuɛ su'n, Zozie nyɛnnin i ngwlan su'n, Sɛkania nyɛnnin i blu su'n, Eliasib nyɛnnin i blu-nin-kun su'n, Zakim nyɛnnin i blu-nin-nnyɔn su'n, Ipa nyɛnnin i blu-nin-nsan su'n, Zɛsebeab nyɛnnin i blu-nin-nnan su'n, Bilga nyɛnnin i blu-nin-nnun su'n, Imɛr nyɛnnin i blu-nin-nsiɛn su'n, Ezir nyɛnnin i blu-nin-nso su'n, Apizɛz nyɛnnin i blu-nin-mɔcuɛ su'n, Pɛtakza nyɛnnin i blu-nin-ngwlan su'n, Ezekiɛl nyɛnnin i ablaɔn su'n, Zakɛn nyɛnnin i ablaɔn-nin-kun su'n, Gamil nyɛnnin i ablaɔn-nin-nnyɔn su'n, Dɛlaza nyɛnnin i ablaɔn-nin-nsan su'n, yɛ Maazia nyɛnnin i ablaɔn-nin-nnan su'n. Kɛ be siesieli be kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa yɛ be ba Anannganman i sua'n nun be wa di be junman nin-ɔn. Mmla nga Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n fa mannin be nannan Aarɔn kɛ ɔ fa man be'n, i su yɛ be nian be yo-ɔ. Levi osu'n nunfuɛ wie mun yɛlɛ Amram bɔ i osufuɛ yɛlɛ Sibaɛl'n, yɛ Sibaɛl bɔ i osufuɛ yɛlɛ Zɛkdia'n. I kun yɛlɛ Rɛsabia bɔ i osufuɛ yɛlɛ Zisiza'n. Zisiza yɛ ɔ ti Rɛsabia osu'n nun ba kpɛnngbɛn nin-ɔn. Kun ekun yɛlɛ Zizear bɔ i osufuɛ yɛlɛ Sɛlɔmɔt'n, Sɛlɔmɔt osufuɛ yɛlɛ Zasat. Kun ekun yɛlɛ Ebrɔn. Ebrɔn i wa klikli'n yɛlɛ Zɛriza, i nnyɔn su'n yɛlɛ Amaria, i nsan su'n yɛlɛ Zasaziɛl, i nnan su'n yɛlɛ Zɛkameam. Kun ekun yɛlɛ Iziɛl. Iziɛl i wa yɛlɛ Mise. Mise i wa yɛlɛ Samir. Mise niaan Zisiza i wa yɛlɛ Zakari, kun ekun yɛlɛ Mɛrari. Mɛrari i wa yɛlɛ Makli, nin Misi, ɔ nin Zakari. Mɛrari i wa Zaaziza i mma mun yɛlɛ Sɔam, nin Zakir, ɔ nin Ibri. Makli i wa yɛlɛ Eleazar. Eleazar ɔ'a wu-man ba. Makli i wa ekun yɛlɛ Kis, yɛ Kis i wa yɛlɛ Zɛrakmeɛl. Misi i mma mun yɛlɛ Makli, nin Edɛr, yɛ Zɛrimɔt. Levifuɛ'm be osu'n nunfuɛ mun nin be awlobo-awlobo mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be kusu be yoli kɛ be niaan Aarɔn osu'n nunfuɛ'm be sa. Be tuli fɔtɔ David, nin Zadɔk, nin Asimelɛk be nyrun. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ'm be awlobo kpɛnngbɛn'm be o lɛ wie. Wafa kunngba nga be fa yoli awlo dandan mun'n, i kunngba'n yɛ be fa yoli awlo kanngan mun-ɔn. David nin be nga be nian Nyanmiɛn sulɛ'n su'n be sieli Azaf osu'n nunfuɛ mun, nin Eman osu'n nunfuɛ mun, ɔ nin Zɛditɛn osu'n nunfuɛ'm be ngunmin. Be nga be sieli be sɔ'n, be fa Nyanmiɛn nuan ndɛ'n be kpɛ jue. Kɛ be ´to'n, wuun be ´bo jru, nin aluku, ɔ nin aaba ndɛ mun. Be nga be fa junman sɔ'n wlali bé sa nun'n mun yɛ: Azaf b'ɔ i mma mun yɛlɛ Zakir, nin Zozɛf, nin Nɛtania, yɛ Asareɛla'n. Bé si Azaf yɛ ɔ jran be nyrun-ɔn. Ɔ fa Nyanmiɛn nuan ndɛ'n kpɛ jue yɛ be to-ɔ. Nga famiɛn'n kan'n, i su yɛ ɔ nian yo-ɔ. I kun yɛlɛ Zɛditɛn. I mma liɛ mun yɛlɛ Gɛdalia, nin Zɛri, nin Asabia, nin Simɛi, nin Ezai, yɛ Matitia. Be nsiɛn sɔ'n, bé si Zɛditɛn yɛ ɔ jran be nyrun-ɔn. Ɔ fa Anannganman nuan ndɛ'n kpɛ Anannganman bɔbɔ manmanlɛ jue. Kɛ be ´to'n, wuun ɔ ´bo jru. Kun ekun yɛlɛ Eman. I mma liɛ mun yɛlɛ Bikiza, Matania, Iziɛl, Sɛbiɛl, Zɛrimɔt, Anania, Anani, Eliata, Gidalti, Rɔmamti-Ezɛr, Zɔsbɛkasa, Malɔti, Ɔtir, ɔ nin Masaziɔt. Be kwlaa sɔ'm be ti Eman i mma mun. Eman ti jeliwafuɛ. Ɔ ´kan Nyanmiɛn nuan su ndɛ mun kle famiɛn'n, wuun ɔ ´to jue bo flɛ Nyanmiɛn'n, wuun ɔ ´kɛn i tinmin'n wun ndɛ. Nyanmiɛn mannin Eman ba yasua blu-nin-nnan, ɔ nin ba bla nsan. Sran sɔ'm be kwlaa'n, be si mun yɛ be jran be nyrun to jue Anannganman i sua'n nun-ɔn. Be lɛ aaba ndɛ mun, nin aluku mun, nin jru mun yɛ be fa su Nyanmiɛn i sua'n nun-ɔn. Famiɛn'n yɛ ɔ nian Azaf, nin Zɛditɛn, nin Eman be su-ɔ. Jue tofuɛ sɔ mun'n, be nin be niaan bɔ be suannin Nyanmiɛn manmanlɛ jue mun kpa'n, bɔ be ti jue klefuɛ'n, be kwlaa be ti ya-nnyɔn-ablaɔcuɛ-nin-mɔcuɛ. Be siesieli be junman'n i dilɛ cɛn mun, i ti be tuli fɔtɔ. I kpɛnngbɛn o, i bakan o, i sran ng'ɔ si jue to kpa o, i ng'ɔ tɛ suan o, be tuli fɔtɔ yɛ be fa siesieli be kwlakwla-a. Kɛ be tuli fɔtɔ'n, Azaf i wa Zozɛf yɛ ɔ yoli klikli nin-ɔn. I nnyɔn su'n yɛlɛ Gɛdalia nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I nsan su'n yɛlɛ Zakir nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I nnan su'n yɛlɛ Zizɛri nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I nnun su'n yɛlɛ Nɛtania nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I nsiɛn su'n yɛlɛ Bikiza nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I nso su'n yɛlɛ Zɛzareela nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I mɔcuɛ su'n yɛlɛ Ezai nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I ngwlan su'n yɛlɛ Matania nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I blu su'n yɛlɛ Simɛi nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I blu-nin-kun su'n yɛlɛ Azareɛl nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I blu-nin-nnyɔn su'n yɛlɛ Asabia nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I blu-nin-nsan su'n yɛlɛ Sibaɛl nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I blu-nin-nnan su'n yɛlɛ Matitia nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I blu-nin-nnun su'n yɛlɛ Zɛremɔt nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I blu-nin-nsiɛn su'n yɛlɛ Anania nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I blu-nin-nso su'n yɛlɛ Zɔsbɛkasa nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I blu-nin-mɔcuɛ su'n yɛlɛ Anani nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I blu-nin-ngwlan su'n yɛlɛ Malɔti nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I ablaɔn su'n yɛlɛ Eliata nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I ablaɔn-nin-kun su'n yɛlɛ Ɔtir nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I ablaɔn-nin-nnyɔn su'n yɛlɛ Gidalti nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I ablaɔn-nin-nsan su'n yɛlɛ Masaziɔt nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. I ablaɔn-nin-nnan su'n yɛlɛ Rɔmamti-Ezɛr nin i mma mun, ɔ nin i niaan mun. Be ti sran blu-nin-nnyɔn. Be bubuli anuan nun jranfuɛ'm be nun akpasua-akpasua. Kun yɛlɛ Kɔre osu'n nunfuɛ mun. Azaf i wa Kɔre i wa yɛlɛ Mɛselemia. Mɛselemia wuli ba nso: i klikli'n yɛlɛ Zakari, i nnyɔn su'n yɛlɛ Zɛdiaɛl, i nsan su'n yɛlɛ Zɛbadia, i nnan su'n yɛlɛ Zatniɛl, i nnun su'n yɛlɛ Elam, i nsiɛn su'n yɛlɛ Zosanan, i nso su'n yɛlɛ Ɛlzɔenai. Obɛd-Edɔm kusu wuli ba mɔcuɛ. I klikli'n yɛlɛ Sɛmaɛza, i nnyɔn su'n yɛlɛ Zozabad, i nsan su'n yɛlɛ Zɔak, i nnan su'n yɛlɛ Sakar, i nnun su'n yɛlɛ Nɛtaneɛl, i nsiɛn su'n yɛlɛ Amiɛl, i nso su'n yɛlɛ Isakar, yɛ i mɔcuɛ su'n yɛlɛ Piltai. Nyanmiɛn yoli Obɛd-Edɔm ye kpa. Sɛmaɛza b'ɔ ti i wa klikli'n i mma liɛ'm be yɛ be yoli be osu'n nun awlobo kpɛnngbɛn-ɔn, afin be ti yasua sran mun. Sɛmaɛza i mma sɔ mun yɛlɛ Ɔtni, Rɛfaɛl, Obɛd, Ɛlzabad, ɔ nin be niaan Elii, nin Sɛmaɛza. Be niaan nnyɔn sɔ'm be ti yasua sran mun. Obɛd-Edɔm osu'n nunfuɛ mun yɛlɛ be kwlakwla nga be o lɛ mun. Be nin be klun mma mun, ɔ nin be niaan'm be kwlaa be ti sran ablesiɛn-nin-nnyɔn. Be ti sran waka-waka. Be kwla be junman'n di kpa. Mɛselemia nin i mma mun, ɔ nin i niaan'm be kwlaa be ti sran blu-nin-mɔcuɛ. Be kusu be ti sran waka-waka. Oza b'ɔ ti Mɛrari osu'n nunfuɛ'n wuli ba nnan. I mma'm bé su kpɛn'n yɛlɛ Simri. Nán i yɛ ɔ ti i si i wa klikli nin-ɔn, sanngɛ ɔ fɛli i sieli bé su kpɛn. I nnyɔn su'n yɛlɛ Ilkiza, i nsan su'n yɛlɛ Tɛbalia, i nnan su'n yɛlɛ Zakari. Oza nin i wa nin i niaan'm be ti sran blu-nin-nsan. Anuan su nianfuɛ sɔ'm be nin bé su kpɛn mun be di be junman'n likawlɛ Anannganman i sua'n nun. Be tu anuan'm bé wun fɔtɔ yɛ be fa sran sie be su-ɔ. Be fa be awlobo-awlobo. I kpɛnngbɛn o, i bakan o, be tu fɔtɔ yɛ be fa be si-ɔ. Kɛ be tuli fɔtɔ'n, wia afiliɛ lɔ anuan'n yoli Selemia liɛ, i yɛ ɔ nian su-ɔ. Nglo lɔ anuan'n yoli i wa Zakari liɛ. Zakari man sran'm be afɔtuɛ kpakpa. Ngua lɔ anuan'n yoli Obɛd-Edɔm liɛ. Ninnge siewlɛ'm be yoli i mma'm be liɛ. Wia atɔliɛ lɔ anuan'n yoli Sipim nin Oza be liɛ. Salekɛt anuan'n b'ɔ o atin nga be sin su kɔ nglo lɔ'n i nuan'n yoli be liɛ ekun. Sɛ bue nnyɔn be nun sran'm be jranjran'n, be nyin'n wɔ su. Wia afiliɛ lɔ anuan liɛ nun'n, be sie Levifuɛ nsiɛn lɔ cɛn kun nun. Nglo lɔ be sie Levifuɛ nnan cɛn kun nun, ngua lɔ be sie Levifuɛ nnan cɛn kun nun. Ninnge siewlɛ lɔ'n be sie nnyɔn bue kun, yɛ be sie nnyɔn bue kun ekun. Awlo ng'ɔ kaci wia atɔliɛ lɔ liɛ'n, be sie Levifuɛ nnan atin'n nuan, yɛ be sie nnyɔn awlo klun lɔ. Anuan nun jranfuɛ bɔ be ti Kɔre nin Mɛrari osu'n nunfuɛ'm be yɛ be o lɛ-ɔ. Asiza ti Levifuɛ'm be nun kun. Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ ninnge kpakpa'n nin ninnge nga be fa man Nyanmiɛn'n, i yɛ ɔ nian be su-ɔ. Laɛdan osu nun'n, Gɛrsɔn akpasua sufuɛ mun yɛ be ti awlobo kpɛnngbɛn-ɔn. I akpasua sɔ'n su'n, Zɛiɛl nin Zetam, nin i niaan Zoɛl bɔ be ti Zɛiɛl i mma mun'n, be nian Anannganman i sua'n nun bɔlɛ'n su wie. Amran nin Zizear, nin Ebrɔn, ɔ nin Iziɛl be osu nun'n, Moiz i wa Gɛrsɔm klun ba Sɛbiɛl yɛ ɔ ti ninnge kpakpa nin bɔlɛ'm be sunianfuɛ'm be kpɛnngbɛn nin-ɔn. I niaan Eliezɛr wuli Rɛsabia, Rɛsabia wuli Ezai, Ezai wuli Zɔram, Zɔram wuli Zikri, yɛ Zikri wuli Sɛlɔmit. Ninnge kpakpa nga famiɛn David, nin awlobo kpɛnngbɛn mun, nin sonja akpi, nin sonja ya bé su kpɛn mun, ɔ nin sonja'm bé su kpɛn kun nga mun be sieli be ngunmin mannin Nyanmiɛn'n, Sɛlɔmit nin i niaan mun yɛ be nian su-ɔ. Be kpɔfuɛ'm bé bo ninnge nga be nyɛnnin i'n, i wie yɛ be sieli i ngunmin kɛ be ´fa di Anannganman i sua'n wun junman-an. Ninnge nga Samiɛl b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, nin Kis i wa Sail, nin Nɛr i wa Abnɛr, nin Zɛriza i wa Zoab, ɔ nin sran uflɛ mun be sieli be ngunmin mannin Nyanmiɛn'n, Sɛlɔmit nin i niaan mun yɛ be nian su-ɔ. Zizear osu nun'n, Kɛnania nin i mma'm be liɛ'n, nán Nyanmiɛn i sua'n nun yɛ be di be junman liɛ nin-ɔn. Be nian mmla'n su, yɛ be ti jɔlɛ difuɛ. Ebrɔn osu nun'n, Asabia nin i mma'm be ti sran akpi kun sran ya nso (1.700). Be ti sran waka-waka. Be o Zurdɛn'n sin lɔ be di junman be man Izraɛlfuɛ mun. Be di junman man Anannganman nin famiɛn'n. Ebrɔnfuɛ'm be kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Zɛriza. David sielɛ'n i afuɛ ablanan su'n, kɛ be ´nian-nian Ebrɔnfuɛ'm be afiliɛ'n, be wunnin kɛ be nun sran nga be ti safunyrɛn'n be wie o Zaɛzɛr Galaad mɛn'n nun lɔ. Ɔ man famiɛn David kpali be nun sran akpi nnyɔn sran ya nso (2.700) fa ukali be niaan Zɛriza su. Be kwlaa sɔ'n be ti awlobo kpɛnngbɛn. David fali be sieli i Ribɛn, nin Gad, ɔ nin Manase akpasua bue kun'n su kɛ be nian Nyanmiɛn i junman'n nin famiɛn'n i junman nga be di i mɛn sɔ'n be nun lɔ'n su. Izraɛl awlobo kpɛnngbɛn mun nin sonja akpi nin sonja ya su kpɛn mun, ɔ nin junman difuɛ wie mun bɔ be uka famiɛn'n, be yɛ. Junman difuɛ uflɛ sɔ'm be yɛ be nian sonja akpasua nga afuɛ nuan kun nun anglo kwlaa nun be kacikaci be wiengu'n be su-ɔ: Akpasua sɔ'n kun nun sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000), kun nun sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Akpasua klikli'n bɔ i nun sran'm be ba anglo klikli nun'n, i su kpɛn'n yɛlɛ Zabdiɛl i wa Zasɔbeam, i sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Ɔ ti Perɛs osu'n nunfuɛ. I yɛ ɔ sie sonja kpɛnngbɛn nga be ba anglo klikli'n nun'n be kwlaa-a. Anglo nnyɔn su akpasua liɛ'n i su kpɛn'n yɛlɛ Dɔdai b'ɔ fin Asosi'n. Yɛ sran ng'ɔ dun akpasua sɔ'n i nun sran'm be nyrun'n yɛlɛ Miklɔt. I nun sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Akpasua nsan su'n bɔ i nun sran'm be ba anglo nsan su'n nun'n i su kpɛn'n yɛlɛ Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i wa Bɛnaza. I sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Bɛnaza sɔ'n wo safunyrɛn ablasan'm be nun yɛ ɔ ti be su kpɛn. I wa Amizadab dun i akpasua'n su sran'm be nyrun mmua. Akpasua nnan su'n bɔ i nun sran'm be ba anglo nnan'n su'n, i su kpɛn'n yɛlɛ Zoab niaan Azaɛl. I sin Azaɛl wa Zɛbadia yɛ ɔ yoli kpɛn nin-ɔn. Be sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Akpasua nnun su'n bɔ i nun sran'm be ba anglo nnun'n su'n, i su kpɛn'n yɛlɛ Samɛit, ɔ ti Zizras awlo'n nun sran. I sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Akpasua nsiɛn su'n bɔ i nun sran'm be ba anglo nsiɛn'n su'n, i su kpɛn'n yɛlɛ Ikɛs i wa Ira b'ɔ fin Tekoa'n. I sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Akpasua nso su'n bɔ i nun sran'm be ba anglo nso'n su'n, i su kpɛn'n yɛlɛ Elɛz b'ɔ fin Palɔn'n. Ɔ ti Efraimfuɛ. I sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Akpasua mɔcuɛ su'n bɔ i nun sran'm be ba anglo mɔcuɛ su'n, i su kpɛn'n yɛlɛ Sibɛkai b'ɔ fin Isa'n. Zerak osu'n nunfuɛ-ɔ. I sran'm be ti akpi akpi-ablaɔn-nin-nnan (24.000). Akpasua ngwlan su'n bɔ i nun sran'm be ba anglo ngwlan'n su'n, i su kpɛn'n yɛlɛ Abiezɛr b'ɔ fin Anatɔt'n. Ɔ ti Bɛnzamɛnfuɛ. I sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Akpasua blu su'n bɔ i nun sran'm be ba anglo blu'n su'n, i su kpɛn'n yɛlɛ Maarai b'ɔ fin Nɛtofa'n. Ɔ ti Zerak osu'n nunfuɛ. I sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Akpasua blu-nin-kun su'n bɔ i nun sran'm be ba anglo blu-nin-kun'n su'n, i su kpɛn'n yɛlɛ Bɛnaza b'ɔ fin Piratɔn'n. Ɔ ti Efraimfuɛ. I sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Akpasua blu-nin-nnyɔn su'n bɔ i nun sran'm be ba anglo blu-nin-nnyɔn'n su'n, i su kpɛn'n yɛlɛ Ɛldai b'ɔ fin Nɛtofa'n. Ɔ ti Ɔtniɛl osu'n nunfuɛ. I sran'm be ti akpi-akpi ablaɔn-nin-nnan (24.000). Izraɛl akpasua'm bé su kpɛnngbɛn mun yɛ. Ribɛn akpasua'n su kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Zikri i wa Eliezɛr. Simeɔn akpasua'n su liɛ'n yɛlɛ Maaka i wa Sɛfatia. Levi akpasua'n su liɛ'n yɛlɛ Kɛmiɛl i wa Asabia, Aarɔn osu'n nunfuɛ'm be liɛ'n yɛlɛ Zadɔk. Zida akpasua'n su liɛ'n yɛlɛ Elii, David niaan'm be nun kun-ɔn. Isakar akpasua'n su liɛ'n yɛlɛ Mikaɛl i wa Ɔmri. Zabilɔn i akpasua'n su liɛ'n yɛlɛ Abdias i wa Zisɛmaɛzi, Nɛftali akpasua'n su liɛ'n yɛlɛ Azriɛl i wa Zɛrimɔt. Efraimfuɛ'm be liɛ'n yɛlɛ Azazia i wa Oze. Manase akpasua bue kun'n su liɛ'n yɛlɛ Pɛdaza i wa Zoɛl. Manase akpasua bue'n ng'ɔ o Galaad'n i liɛ'n yɛlɛ Zakari wa Ido. Bɛnzamɛn akpasua'n su liɛ'n yɛlɛ Abnɛr i wa Zasiɛl. Dan akpasua'n su liɛ'n yɛlɛ Zɛrosam i wa Azareɛl. Izraɛl akpasua'm be su kpɛnngbɛn mun yɛ be o lɛ-ɔ. David ɔ'a ka-man gbanflɛn nga b'a di afuɛ ablaɔn nin nga be nian di-man afuɛ ablaɔn mun, afin Anannganman kɛnnin i kɛ ɔ ´yo man Izraɛlfuɛ'm be ´sɔn kɛ nglo lɔ nzraama mun sa. Zɛriza i wa Zoab boli sran'm be kalɛ'n bo, sanngɛ ɔ'a wie-man be ka, afin Nyanmiɛn fali ya dan kpa Izraɛlfuɛ'm bé wun junman sɔ'n ti. Ɔ man Izraɛlfuɛ'm bé nuan'n nun-man famiɛn David wun ndɛ fluwa'n nun. Famiɛn'n i ninnge siewlɛ'm bé su nianfuɛ'n yɛlɛ Adiɛl wa Azmavɛt. Yɛ Ozias i wa Zonatan yɛ ɔ nian ninnge siewlɛ nga be o Izraɛl mɛn wunmuan'n nun'n be su-ɔ. Wie o klɔ dandan'm be su, wie o klɔ kanngan'm be su, yɛ wie o lika nga be tran be nun be sasa mɛn'n be nun. Kɛlib i wa Ɛzri yɛ ɔ nian fie su junman difuɛ'm be su-ɔ. Simɛi b'ɔ fin Rama'n yɛ ɔ nian vinyi fie'm be su-ɔ. Nzan nga be yi b'ɔ o vinyi fie'm be su'n, Zabdi b'ɔ fin Sɛfam yɛ ɔ nian su-ɔ. Baal-Anan b'ɔ fin Gedɛr'n yɛ ɔ nian olivie fie, ɔ nin sikomɔr fie nga be o lika kpɛtɛkplɛɛ nun'n be su-ɔ. Zɔas yɛ ɔ nian ngo'n su-ɔ. Sitrai b'ɔ fin Sarɔn'n yɛ ɔ nian nannin nga be didi Sarɔn lɔ'n be su-ɔ. Adlai i wa Safat yɛ ɔ nian nannin nga be didi kongo'm be nun'n be su-ɔ. Ɔbil b'ɔ ti Ismaɛlfuɛ'n yɛ ɔ nian nyɔnngɔnmɛn'm be su-ɔ. Zɛkdia b'ɔ fin Mɛremɔt'n yɛ ɔ nian aflunmun bla'm be su-ɔ. Zaziz b'ɔ fin Agaren'n yɛ ɔ nian bua nin boli'm be su-ɔ. Famiɛn David i ninnge'm bé su nianfuɛ mun yɛ be o lɛ-ɔ. Zonatan b'ɔ ti David i si i niaan'n, ɔ ti afɔtuɛ manfuɛ, ɔ si ngwlɛlɛ kpa kusu, yɛ ɔ ti fluwa klɛfuɛ. Zɛiɛl b'ɔ ti Akmɔni i wa'n yɛ ɔ nian famiɛn'n i mma'm be su-ɔ. Asitɔfɛl ti famiɛn'n i afɔtuɛ manfuɛ. Isai bɔ ti Arkfuɛ'n ti famiɛn'n i janvuɛ kpa. Bɛnaza i wa Zɛozada nin Abiatar be wa sinnin Asitɔfɛl osu. Sonja'm be kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Zoab. David yiali Izraɛl famiɛn i awlo sran dandan mun, nin akpasua'm bé su kpɛnngbɛn mun, nin awlo lɔ junman difuɛ'm bé su kpɛnngbɛn mun, nin sonja akpi nin sonja ya su kpɛnngbɛn mun, nin i ninnge'm be su nianfuɛ mun, nin i nnɛn'm bé su nianfuɛ mun, nin i mma'm bé su nianfuɛ mun, nin i awlo'n nun sran ng'ɔ lafi be su mun'n, nin sonja kpakpa mun, ɔ nin sran nga be lɛ nyrun'n be kwlakwla Zerizalɛm lɔ. Famiɛn David jaso jrannin nglo, nan ɔ'a se be kɛ: «Min niaan mun, min nvlefuɛ mun, amun `sie bé su! Min waan wuun n ´kplan sua kpa kun nan be `fa Anannganman i alaka'n be sie nun. I liɛ'n, ɔ ´yo e Nyanmiɛn'n i ja takatakawlɛ. N siesieli ninnge nga n ko fa n ko kplan'n, sanngɛ Nyanmiɛn seli min kɛ: ‹Nán wɔ yɛ a ti bɔ a kplan sua nga be ´bo min dunman nun nin-ɔn, afin a ti alɛ kunfuɛ, a kunnin sran kpanngban.› Kusu Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n kpali min mín si awlo'n nun kɛ e nin min mma mun, ɔ nin min anunman mun e yo Izraɛl famiɛn tititi, afin ɔ kpali Zida akpasua'n kɛ i yɛ ɔ `dun mmua Izraɛlfuɛ'm be nyrun-ɔn, kpɛkuun Zida akpasua'n su'n, ɔ kpali min si awlo'n, yɛ min si awlo'n nun'n, i waan min yɛ n `sie Izraɛl wunmuan nin-ɔn. Anannganman mannin min ba kpanngban. Ba sɔ'm be nun'n, ɔ kpali min wa Salomɔn kɛ ɔ tran Izraɛl b'ɔ ti i bɔbɔ Anannganman i nvle'n i famiɛn bia'n su. Ɔ seli min kɛ: ‹Ɔ wa Salomɔn yɛ ɔ ´kplan min sua nin-ɔn. Yɛ i yɛ ɔ ´siesie i awlo klun mun-ɔn. N kpɛli i kɛ ɔ yo min wa. N kusu n ´yo i si. Sɛ ɔ fa min mmla fanunfanun'n be su titi kɛ ɔ'a fa bo i bo yɛ'n sa'n, n ´yo man i sielɛ'n ´taka mlɔnmlɔnmlɔn.› I sɔ'n ti, e bɔ e ti Izraɛlfuɛ'n, bɔ e ti Anannganman i sran'n, y'a yia. E kwlakwla e nyrun wa'n, yɛ kɛ e o Anannganman b'ɔ ti ndɛ nga e kan'n i nyrun wa yɛ'n, amun `ta nda kɛ amun ´fa i mmla'n kwlaa su kpa. I liɛ'n, mɛn kpa ng'ɔ o yɛ'n ´yo amun liɛ, yɛ amun ´yaci man amun osu'n nunfuɛ mun, ɔ yo be liɛ tititi. Min wa Salomɔn, ɔ liɛ'n, kplin ɔ́ nyin nan si Nyanmiɛn nga n su i'n kpa. Gua ɔ wla ase nan su i kpa, nán fa like uflɛ ukɛ i su, afin Anannganman nian kɛ e anwlɛn'n fa ti'n. Ɔ si e klun akunndan'n kwlaa. Sɛ a fa ɔ wun mɛntɛn i'n, ɔ ´yi i wun nglo ´kle wɔ, sanngɛ sɛ a kaci ɔ sin a si i'n, ɔ ´yi wɔ blo mlɔnmlɔnmlɔn. Siɛn'n, ɔ fata kɛ a wun i wlɛ kɛ Anannganman ɔ'a kpa wɔ kɛ a kplan sua kun mɛn i nan ɔ ´fa yo i tranwlɛ. Jran kekle, yɛ kplan sua sɔ'n. » Nyanmiɛn i sua'n, i jajalɛ nga David bɔbɔ jajali i fluwa su fa mannin Salomɔn'n, ɔ kle Nyanmiɛn i sua bɔbɔ kpa'n i kplanlɛ'n i wafa'n. Sua ba nga be ´mantan Nyanmiɛn i sua'n lɛ'n, nin sua ba nga be ´gua ninnge kpakpa'm be nun'n, nin nglo lɔ sua ba mun'n, nin sua ba nga be ´tran sua'n klun lɔ'n, ɔ nin Nyanmiɛn i alaka'n i siewlɛ'n, be kwlaa be yolɛ wafa'n be o fluwa sɔ'n su. Anannganman i sua'n i awlo klun'n bɔ David waan ɔ ´siesie be'n, ɔ fali be jajalɛ b'ɔ o fluwa su'n mannin Salomɔn. Sua ba nga i waan ɔ ´yo be awlo klun lɔ nan ɔ ´fa Nyanmiɛn i ninnge kpakpa mun nin ninnge nga be fa blɛ Nyanmiɛn'n ɔ ´gua nun'n, ɔ fali bé wun fluwa'n mannin Salomɔn ekun. Ɔ klekleli i Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ'm be akpasua-akpasua mun, ɔ nin kɛ be ´fa siesie Anannganman i sua'n nun junman'n, ɔ nin i ninnge nga be o i sua'n nun bɔ be ´fa su i'n. Ninnge nga be ´fa sika ɔkwlɛ be yo be'n, ɔ kleli sika ɔkwlɛ nga be ´fa yo be nun kunngun i nɔnnin-nɔnnin'n i nuan'n. Ninnge nga be ´fa jɛtɛ ufue be yo be'n ɔ kleli jɛtɛ ufue nga be ´fa yo be nun kunngun i nɔnnin-nɔnnin'n i nuan. Ɔ niannin like nga be ´fa ninnge sɔ'm be nun kunngun be ´yo'n i su yɛ ɔ kleli sika ɔkwlɛ'n annzɛ jɛtɛ ufue'n i nɔnnin-nɔnnin'n i nuan-an. Sika ɔkwlɛ kannin'm be takatakawlɛ'n, ɔ nin sika ɔkwlɛ kannin'm be bɔbɔ'n, ɔ kleli be nɔnnin-nɔnnin'n i nuan. Kannin'm be takatakawlɛ'n, ɔ nin kannin'm be bɔbɔ bɔ be ´fa jɛtɛ ufue be ´yo be'n, ɔ kleli be nɔnnin-nɔnnin'n i nuan. Ɔ niannin like nga be ´fa kannin'm be takatakawlɛ'n nin kannin sɔ mun be ´yo'n i su yɛ ɔ kleli sika ɔkwlɛ'n annzɛ jɛtɛ ufue'n i nɔnnin-nɔnnin i nuan-an. Kpaun nga be fa takataka Anannganman nyrun'n, i tabli bɔ be ´fa sika ɔkwlɛ be ´yo'n, ɔ kleli i sika ɔkwlɛ sɔ'n i nɔnnin-nɔnnin'n i nuan. Yɛ tabli bɔ be ´fa jɛtɛ ufue be ´yo'n, ɔ klɛli jɛtɛ ufue'n i nɔnnin-nɔnnin'n i nuan. Sika ɔkwlɛ atiɛ je dandan mun, nin sika ɔkwlɛ kpongbo dandan mun, nin klowa conjronjo nga be ´fa sika ɔkwlɛ jrɛiin be ´yo be'n, ɔ nin klowa mun bɔ be ´fa sika ɔkwlɛ annzɛ jɛtɛ ufue be ´yo be'n, ɔ kleli be wafa'n. Klowa sɔ mun'n, ɔ kleli be nun kunngun be nɔnnin-nɔnnin'n nuan'n. Ɔ kleli sraka yiwlɛ bɔ be ´fa ansans be ´yi sraka su'n i wafa, ɔ nin i nɔnnin-nɔnnin'n i nuan. Be ´fa sika ɔkwlɛ b'ɔ ti jrɛiin yɛ be ´fa yo sraka yiwlɛ sɔ nin-ɔn. Ɔ kleli i kakaklolo i wafa'n. Anz'm be nzɔliɛ'n bɔ be ´fa sika ɔkwlɛ be ´yo'n, ɔ kleli be wafa'n. Be ndɛwa'n nun ´yo trɛwa, yɛ be ndɛwa sɔ'n be ´kata Anannganman i alaka'n su. David waan: «Ninnge'm be jajalɛ nin be wafa kwlaa nga be o lɛ'n, Anannganman yɛ ɔ klekleli min yɛ n klɛli-ɔ. Yɛ i bɔbɔ Anannganman'n yɛ man n wunnin i kplanwlɛ wafa'n kwlaa i wlɛ-ɔ.» David kɛnnin i ekun kleli i wa Salomɔn kɛ: «Jran kekle, yɛ tra wɔ anwlɛn nan di junman sɔ'n. Nán srɛ kun wɔ, nán ɔ klun titi wɔ, afin Anannganman Nyanmiɛn'n b'ɔ ti min Nyanmiɛn'n ´jran ɔ́ sin. Ɔ su yi-man wɔ ase, ɔ su kpɔci-man wɔ lele yɛ i sua'n i su junman'n ´wie-ɔ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ'm be akpasua'm be yɛ be o lɛ-ɔ. Be yɛ be ´yo Nyanmiɛn i sua'n nun junman'n kwla-a. Sran nga be si junman wafa-wafa'n kwlaa di kpa'n, be ´uka wɔ be klun-ufue su. Yɛ famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun nin sran'm be kwlaa, ndɛ kwlaa nga a kan kle be'n, be ´fa su.» Famiɛn David seli sran nga be yiali'n be kɛ: «Min wa Salomɔn bɔ i kunngba yɛ Nyanmiɛn kpɛli i'n, ɔ tɛ yo gbanflɛn kan, yɛ junman'n cɛnnin. Yɛ kusu i akunndan'n nian tin-man. Sua'n ti-man sran sua, Anannganman Nyanmiɛn'n i sua-a. M'an bo manndrɛn, m'an kunndɛ Nyanmiɛn i sua'n i kplanlɛ'n wun ninnge mun m'an sie. N kunndɛli sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue, nin aaba, nin blalɛ, ɔ nin waka. Like nga be ´fɛ i kwlaa sɔ'n be ´yo'n, i ti yɛ n kunndɛli-ɔ. Yɛ n kunndɛli oniks, nin yɛbuɛ nin yɛbuɛ nga be fa yo sua klanman'n mun. N kunndɛli yɛbuɛ ble nin yɛbuɛ wafa-wafa uflɛ mun, ɔ nin yɛbuɛ kpakpa wafa wafa mun. N kunndɛli yɛbuɛ bɔ be flɛ i marbru'n i ufue'n i kpanngban kpa. Yɛ kusu n ´fa m bɔbɔ min sika ɔkwlɛ'n, ɔ nin min jɛtɛ ufue'n kwlaa n ´fa ukɛ i kwlaa nga n kunndɛli'n su n ´fa man, nan be fa kplan Anannganman i sua'n bɔ n klo i kpa'n. M ´man sika ɔkwlɛ bɔ be yi i Ɔfir lɔ'n tɔnun ya, ɔ nin jɛtɛ ufue'n i kpafuɛ'n tɔnun ya nnyɔn tɔnun ablanan, nan be `fa kata sua'm be talɛ'm bé wun. Be `fa sika ɔkwlɛ'n wie yo ninnge nga be fa sika ɔkwlɛ yo'n. Be `fa jɛtɛ ufue'n wie yo ninnge nga be fa jɛtɛ ufue yo'n. Man ajuin difuɛ'm be fa sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue sɔ'n wie di be junman nga be fa mannin be'n. ?Amun nun'n, wan yɛ ɔ ´tu i klun fɛ i sa nun like ´man Anannganman ekun-ɔn?» Yɛ famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun, nin Izraɛl akpasua'm bé su kpɛnngbɛn mun, nin sonja akpi nin sonja ya su kpɛn mun, ɔ nin famiɛn'n i junman difuɛ'm bé su kpɛn mun, be klun-ufue su be waan be ´man like. Be mannin sika ɔkwlɛ tɔnun ya ableso, nin sika ɔkwlɛ mma akpi blu (10.000), nin jɛtɛ ufue b'ɔ tra tɔnun ya nsan, nin aaba tɔnun ko ju ya nsiɛn, ɔ nin blalɛ tɔnun akpi nsan (3.000) gua su. Sran nga be lɛ yɛbuɛ kpakpa'n, be fa mannin Zɛiɛl b'ɔ ti Gɛrsɔn osu'n nunfuɛ'n kɛ ɔ fa be sie Anannganman i sua'n nun ninnge kpakpa'm be nun. Sran'm be kwlaa be klun jɔli afin be klun-ufue su yɛ be fali bé sa nun ninnge'n wie mannin Nyanmiɛn-ɔn. Famiɛn David kusu i wun kpɛjɛli i. David lali Anannganman ase sran nga be yiali'n be kwlaa be nyrun. Ɔ seli kɛ: «Anannganman, e nannan Izraɛl i Nyanmiɛn, e la wɔ ase titi, e su yaci-mɛn i le. Anannganman, a ti dan, a kwla, a yo nyɛnmɛn, a o lɛ tititi, ɔ nyrun'n ti nyannyannyan. Nglo lɔ nin asiɛ'n su wa ninnge'n kwlaa be ti ɔ liɛ. Anannganman wɔ yɛ a ti famiɛn nin-ɔn. A o ninnge'n kwlaa ti su. Anyanbeun nin anyrunnyan'n be fin wɔ, afin wɔ yɛ a sie ninnge'n kwlaa-a. Kwlalɛ nin tinmin'n be ti ɔ liɛ. Sran mun nin ninnge nga ɔ waan be `taka'n be taka, a man be su. I ti e Nyanmiɛn, e ´manman wɔ, yɛ e ´bo flɛ wɔ, afin ɔ dunman'n yo nyɛnmɛn. ?Wan yɛlɛ min nin min nvle'n nunfuɛ mun bɔ i ti yɛ man e kwla tu e klun e fa ninnge nga mun e man e bɔbɔ e fanngan nun-ɔn? Ninnge'n kwlaa fin wɔ, wɔ yɛ a mannin ninnge nga e fa mannin wɔ yɛ nin-ɔn. E ti kɛ aofuɛ sa ɔ nyrun, e tran wa sanngɛ e ti-man wafuɛ. E ti kɛ é si mun sa. Afuɛ nga e di i asiɛ'n su wa'n sin ndɛndɛ kɛ fɔnvɔ sa. E lɛ-man é wla ase guawlɛ. Anannganman e Nyanmiɛn, y'a kunndɛ ninnge kpanngban y'a sie kɛ e ´fa kplan ɔ sua kun bɔ e ´wlu nun e ´manman wɔ, afin ɔ dunman'n lɛ-man wunsu. Ninnge sɔ'n kwlaa fin wɔ, be ti ɔ liɛ. Min Nyanmiɛn, n si kɛ ɔ liɛ'n, a nian sran'm be anwlɛn'n nun, yɛ sa nga be yo i nanwlɛ nun'n yɛ a klo i-ɔ. Ninnge nga m mannin wɔ'n, n klun su yɛ n fa be m mannin-ɔn. Ɔ sran nga b'a yia wa'n kusu, n wun i kɛ like nga be mannin'n ti be klun su, i ti min klun jɔ klanman. Anannganman, e nannan Abraam nin Izaak, ɔ nin Izraɛl be Nyanmiɛn, man ɔ nvle'n nunfuɛ'm be bu akunndan sa titi. Yɛ man be fa be wla'n gua wɔ su sakpa. Yo man min wa Salomɔn fa ɔ mmla fanunfanun'n kwlaa sie, nan ɔ fa be su. Man ɔ kplan sua dan'n bɔ m'an kunndɛ i wun ninnge'n m'an sie'n.» Yɛ David seli sran'm bɔ b'a yia'n be kɛ: «Amun `la Anannganman amun Nyanmiɛn'n i ase!» Yɛ anyia nunfuɛ'm be kwlaa be lali Anannganman b'ɔ ti be si'm be Nyanmiɛn'n i ase-ɔ. Be kotoli nan b'a utu bé nyin ase Nyanmiɛn nin famiɛn'n be nyrun. Kɛ i aliɛ'n cɛnnin'n, be yili sraka mannin Anannganman, yɛ be yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n. Be kunnin nannin tola akpi yɛ bua nene akpi, ɔ nin bua nga b'a kpɛ cro'n akpi. Tɛ sɔ'n be su nzan ng'ɔ fata kɛ be gua'n, be guali. Be yili sraka uflɛ mun kpanngban ekun. Ninnge nga be fa yili sraka sɔ'n, be juli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be like diwa cɛn sɔ'n nun. Be dili like, yɛ be nɔnnin nzan Anannganman nyrun. Be klun jɔli kpa. Le kun sɔ'n nun'n be sieli David i wa Salomɔn famiɛn kpɛ nnyɔn su. Be guɛli i su ngo Anannganman nyrun lɛ, be waan ɔ `yo be nyrun mmua dunfuɛ. Be guali Zadɔk kusu su ngo wie, be waan ɔ `yo Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ. Salomɔn trannin Anannganman i famiɛn bia'n su. Ɔ yoli famiɛn, ɔ trannin i si David ja nun. I dunman'n fuli. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa bé nyin yili i. Famiɛn i awlo sran dandan mun nin sonja mun, ɔ nin David i mma'm be kwlaa be fali bé wun mannin Salomɔn, yɛ bé nyin yili i. Anannganman mannin Salomɔn su dan kpa. I dunman'n fuli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be afiɛn. Yɛ Anannganman yoli man i sielɛ'n takali trali Izraɛl famiɛn nga be dunnin mmua i nyrun'n. Izai i wa David sieli Izraɛl nvle wunmuan'n. Ɔ sieli Izraɛl nvle'n afuɛ ablanan. Ɔ trannin Ebrɔn afuɛ nso, i sin ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ ablasan-nin-nsan. Kɛ ɔ ´wu'n, wuun ɔ'a yo kpɛnngbɛn kpa. I klun jɔli i nguan'n su. Ɔ nyɛnnin i wun, yɛ ɔ nyannin nyrun. I wa Salomɔn yoli famiɛn, ɔ trɛnnin i ja nun. Famiɛn David i ndɛ'n, kɛ ɔ fɛ i i bo bolɛ nun lele b'ɔ fa wie'n, ɔ ti klɛwa Samiɛl b'ɔ ti jeliwafuɛ'n nin Natan, nin Gad bɔ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be fluwa'n nun. David sielɛ'n i wun ndɛ'n kwlaa, nin yakpa ninnge ng'ɔ yoli be mun, nin sa nga be juli Izraɛl mɛn'n nun i blɛ su'n, ɔ nin sa nga be juli mɛn kun nga'm be kwlaa be nun i blɛ su'n, sa sɔ'm be ti klɛwa fluwa sɔ'm be nun. David wa Salomɔn i sielɛ'n takali. Anannganman b'ɔ ti i Nyanmiɛn'n nin i trannin, ɔ man ɔ yoli dan kpa. Salomɔn kannin ndɛ kleli sonja akpi su kpɛn mun nin sonja ya su kpɛn mun, nin jɔlɛ difuɛ mun, nin Izraɛl kpɛnngbɛn mun, ɔ nin awlobo kpɛnngbɛn mun. Ɔ kannin ndɛ kleli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa. Ɔ nin be kwlaa bɔ be yiali'n be ɔli Gabaɔn lɔ kan tɛ yiwlɛ lika ng'ɔ o kpɔlɛ'n su'n wo lɔ'n, afin lɔ yɛ Nyanmiɛn i tannin sua ng'ɔ yi i wun nglo nun'n bɔ i sufuɛ Moiz kplannin i aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n wo-ɔ. David fali Nyanmiɛn i alaka'n Kirzat-Zearim lɔ ko sieli i lika ng'ɔ siesieli i Zerizalɛm lɔ'n nun. Ɔ kplannin tannin sua kun kɛ be fa alaka'n be sie nun. Nyanmiɛn sɔwlɛ nga Iri wa Bɛzaleɛl fali aaba yoli'n wo Gabaɔn lɔ wie, ɔ o Anannganman i tannin sua'n nyrun lɛ. Iri wa yɛlɛ Ir. Salomɔn nin be kwlaa sɔ bɔ be yiali'n be ɔli kɛ be ´ko wun Anannganman wun. Nan Salomɔn ɔ'a kun nnɛn akpi ɔ'a fa yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n Anannganman nyrun lɛ. Ɔ yili tɛ sɔ'n Nyanmiɛn sɔwlɛ bɔ be fali aaba yoli'n, b'ɔ o tannin sua'n nyrun lɛ'n su. Kɔnguɛ Nyanmiɛn'n fɛli i wun kleli i, ɔ seli i kɛ: «Like nga a klo kɛ n yo m man wɔ'n, kan kle min.» Salomɔn tɛli i su kɛ «Kɛ a ko yo min si David kpa'n yɛ a yoli-ɔ. Yɛ a fa min a sie famiɛn i osu. Ɔ man Anannganman Nyanmiɛn, ndɛ nga a kan kleli min si David'n, yiɛ i nuan, afin nvle dan nga bɔ i nun sran'm be sɔnnin kaka kpa kɛ asiɛ wun ndutre sa'n, min yɛ w'a fa min a yo i su famiɛn yɛ. I ti nga n ´usa'n yɛlɛ kɛ a man min ngwlɛlɛ ɔ nin akunndan bɔ be fa wun sa'm be wlɛ'n kɛ ɔ ´yo nan m'an sie nvle sɔ'n ti. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, sran kun kwla sie-man ɔ nvle'n, afin ɔ ti dan. N waan a man min akunndan bɔ be fa wun sa'm be wlɛ'n ekun.» Nyanmiɛn seli Salomɔn kɛ: «A usa-man anyanbeun nin anyrunnyan. A usa-man kɛ ɔ kpɔfuɛ'm be wu. I kpa'n bɔ, a usa-man kɛ ɔ nguan nyanman'n yo tɛnndɛn'n. Kɛ bɔ nga a usali'n yɛlɛ ngwlɛlɛ ɔ nin akunndan nga be fa wun sa'm be wlɛ'n nga a ko fa ko sie min nvle bɔ n fa wɔ n sieli su'n, i sɔ'n ti n ´fa ngwlɛlɛ nin akunndan nga be fa wun sa'm be wlɛ'n m ´man wɔ. M ´man wɔ anyanbeun, nin ninnge kpanngban, ɔ nin anyrunnyan ekun. Ninnge nga n wa fa be man wɔ lɛ'n, famiɛn nga be dunnin mmua ɔ nyrun'n, wie fi nian nyɛn-mɛn i sɔ le, yɛ famiɛn nga be wa ba ɔ sin'n, wie fi su nyɛn-mɛn i sɔ le.» I sin'n, Salomɔn fin Gabaɔn lɔ sraka yiwlɛ lika sɔ'n nun kan Nyanmiɛn i tannin sua'n wo lɔ'n, bali Zerizalɛm yɛ ɔ sieli Izraɛl nvle'n. Salomɔn kunndɛli kakaklolo nga be fa kun alɛ'n, ɔ nin nnɛn kpanngɔ mun. Ɔ nyannin kakaklolo akpi kun kakaklolo ya nnan (1.400) yɛ nnɛn kpanngɔ akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000). Ɔ fa be siesieli klɔ'm be su, yɛ ɔ sieli wie i bɔbɔ wun lɛ, Zerizalɛm lɛ. Famiɛn'n man jɛtɛ ufue'n nin sika ɔkwlɛ'n be truli Zerizalɛm lɔ kɛ yɛbuɛ sa. Yɛ ɔ man sɛdri waka'n kusu truli kɛ sikomɔr waka'n b'ɔ o lika kpɛtɛkplɛɛ nun lɔ'n sa. Salomɔn i nnɛn kpanngɔ mun ɔ man be nin be fin Ezipt lɔ yɛ be fa ba-a. I aata difuɛ'm be ko to be yɛ be fa blɛ i-ɔ. Aata difuɛ sɔ'n be to kakaklolo kun Ezipt lɔ jɛtɛ ufue ya nsiɛn, yɛ be to nnɛn kpanngɔ kun jɛtɛ ufue ya kun jɛtɛ ufue ablenun. Aata difuɛ kunngba sɔ'n be to wie blɛ Ɛtfuɛ'm be famiɛn mun nin Sirifuɛ'm be famiɛn mun. Salomɔn waan ɔ ´kplan sua man Anannganman, nan ɔ ´kplɛn i bɔbɔ i famiɛn sua'n. Salomɔn fali sran akpi-akpi ableso (70.000) kɛ be yo trɔ suafuɛ, ɔ fali sran akpi-akpi ablaɔcuɛ (80.000) kɛ be sɛ yɛbuɛ oka'm be su, yɛ ɔ fali sran akpi nsan sran ya nsiɛn (3.600) kɛ be nian junman'n su. Ɔ sunmannin sran Iram b'ɔ ti Tir famiɛn'n sin kɛ be ko se i kɛ: «Like nga a yoli mannin min si David'n, yo i kunngba'n wie man min. Sɛdri waka nga a kpɛ blɛli i b'ɔ fa kplɛnnin i sua'n, kpɛ i sɔ blɛ min wie. N klo kɛ n kplan sua m ´man Anannganman min Nyanmiɛn'n. Sua sɔ'n ´yo i liɛ mlɔnmlɔn. I liɛ'n, be ´yra ansans be ´mɛn i, be ´fa kpaun nga be fa sie i nyrun blɛ'n kwlaa'n be ´fa sie i nyrun, yɛ be ´yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n. Be ´yi tɛ sɔ mun nglɛmun nin nnɔsua, ɔ nin wunmiɛn-delɛ-cɛn'm be nun, ɔ nin anglo le kun, ɔ nin i bɔbɔ Anannganman e Nyanmiɛn'n i cɛn nga be di'n be nun. Mmla'n kun kɛn i kɛ Izraɛlfuɛ'm be `yo sa sɔ mun tititi. Sua nga n ´kplan'n, ɔ ´yo sua dan, afin e Nyanmiɛn'n i dan tra like nga be su be'n be kwlaa. Sran fi kwla kplan-man i wun su sua mɛn-mɛn i, afin nyanmiɛn ng'ɔ nannan nglo lɔ lɛ yɛ'n bɔbɔ ti kaan, ɔ sɔn-man nun bɔ ngbɛn! ?Wan yɛlɛ min bɔ n kwla kplan sua m ´mɛn i-ɔ? Ansans yrawlɛ kan yɛ n ´kwla kplan mɛn i-ɔ. Nan i ti'n, blɛ min ajuin difuɛ kun b'ɔ si sika ɔkwlɛ, nin jɛtɛ ufue, nin aaba, ɔ nin blalɛ'n be su junman di kpa'n. Tannin nga be wla be ɔkwlɛ kankankan'n annzɛ ɔkwlɛ youun'n nin ble nzue-nzue'n, man ɔ yo sran b'ɔ si be junman'n di ekun, yɛ man ɔ si ninnge'm be nzɔliɛ'm be yi. I liɛ'n, min ajuin difuɛ liɛ nga min si David flɛli be'n, ɔ nin be be ´di junman. E nin wie mun yɛ e o Zerizalɛm wa-a, yɛ wie'm be o Zida mɛn'n i lika uflɛ. Fa sɛdri waka, nin siprɛs waka, ɔ nin santal waka Liban mɛn'n nun lɔ blɛ min, afin n si kɛ ɔ sufuɛ'm be si Liban lɔ waka'n i kpɛ kpa. Min sufuɛ'm be ´ko uka ɔ liɛ mun. Man be kpɛ waka'n kpanngban kpa blɛ min, afin sua nga n waan n ´kplan'n, ɔ ´yo dan, yɛ i kunngba'n ɔ ´yo klanman. Ɔ sufuɛ nga be ´kpɛ waka'n, m ´man be ble mma tɔnun akpi nsiɛn (6.000), nin ɔrz tɔnun akpi nsiɛn (6.000), nin nzan litri ya mɔcuɛ, yɛ ngo litri ya mɔcuɛ.» Iram b'ɔ ti Tir famiɛn'n klɛli fluwa fa ko tɛli Salomɔn su kɛ: «Anannganman klo i nvle'n, i ti yɛ ɔ fali wɔ yoli famiɛn-ɔn. N la Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, b'ɔ yili nglo nin asiɛ'n i ase, afin ɔ man famiɛn David wuli ba kun b'ɔ lɛ akunndan, b'ɔ si ngwlɛlɛ, b'ɔ si sa, b'ɔ wa kplan sua kun man Anannganman, b'ɔ wa kplɛn i bɔbɔ i famiɛn sua kun. Ajuin difuɛ kun yɛ n ´fa blɛ wɔ yɛ. Ɔ si junman kpa. Be flɛ i Iram-Abi. Dan akpasua su bla kun nin Tir bian kun bé wa-a. Sika ɔkwlɛ, nin jɛtɛ ufue, nin aaba, nin blalɛ, nin yɛbuɛ, nin waka, ɔ nin tannin nga be wlɛ i ɔkwlɛ kankankan'n, ɔ nin nga be wlɛ i ble nzue-nzue'n, ɔ nin tannin nga be fa lɛn mma plili be wu'n, ɔ si be junman'n di. Ninnge'm be nzɔliɛ nga be yo'n, ɔ si i wafa'n kwlaa yo. Junman ng'ɔ ti ajuin dilɛ liɛ'n, i kwlaa nga be fa mɛn i'n, ɔ ´si i yo. Wɔ ajuin difuɛ mun nin ɔ si famiɛn David i liɛ ng'ɔ kpali be'n, ɔ nin be ´kwla di junman. I ti'n, nannan, ble nin ɔrz, nin ngo, ɔ nin nzan nga a kannin be ndɛ'n, fa blɛ ye. E kusu, Liban wa waka ng'ɔ ko ju wɔ'n, e ´kpɛ i kwlaa e ´cici e ´guɛ i jenvie'n su e ´blɛ wɔ Zafo lɛ, kpɛkuun ɔ sran'm be su fa kɔ Zerizalɛm.» Aofuɛ nga be o Izraɛl mɛn'n nun'n, bɔ David kali be'n, Salomɔn kali be kwlaa'n ekun. Be ti sran akpi-akpi ya sran akpi-akpi ablenun-nin-nsan sran ya nsiɛn (153.600). Ɔ kpali be nun sran akpi-akpi ableso (70.000) kɛ be yo trɔ suafuɛ, ɔ fali akpi-akpi ablaɔcuɛ (80.000) kɛ be sɛ yɛbuɛ oka'm be su, yɛ akpi nsan sran ya nsiɛn (3.600) kɛ be nian junman bɔ be kwlaa sɔ'm be di'n su. Salomɔn boli Anannganman i sua'n kplanlɛ bo Moriza oka'n b'ɔ o Zerizalɛm lɛ'n su. Lɛ yɛ Anannganman fɛli i wun kleli Salomɔn i si David laa nin-ɔn. Lɛ yɛ David siesieli lika Ɔrnan b'ɔ ti Zɛbisfuɛ'n i asiɛ'n su nin-ɔn. Kɛ Salomɔn yoli famiɛn'n, i afuɛ nnan'n su yɛ ɔ boli sua'n i kplanlɛ bo-ɔ. Afuɛ sɔ'n i anglo nnyɔn'n su'n i le nnyɔn'n su yɛ ɔ boli i bo-ɔ. Nyanmiɛn i sua'n, i tɛnndɛn nun bɔ Salomɔn kleli'n ti mɛtri ablasan, yɛ i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri blu. Ala b'ɔ o sua'n nyrun lɛ'n, i tɛnndɛn nun'n ti mɛtri blu kɛ sua'n i tɛtrɛ nun'n sa, yɛ i nglo-nglo su'n ti mɛtri ablesiɛn. Sua'n i klun lɔ'n kwlaa ti sika ɔkwlɛ jrɛiin. Nyanmiɛn i sua'n i sua ba danfuɛ'n, be fali siprɛs waka yɛ be fa katali i talɛ'n su-ɔ, kpɛkuun be kloli sika ɔkwlɛ'n i kpakpafuɛ'm be guɛli i wun. Yɛ be yoli nun mme nnya nin jrɔkɔ kanngan'm be nzɔliɛ mun. Be fali yɛbuɛ kpakpa mun siesieli talɛ'n wun ekun fa yoli i klanman. Sika ɔkwlɛ nga be fa dili junman sɔ'n, be nin i fin Parvaim. Sua wunmuan'n, nin i janvlɛ mun, nin i anuan nun lɛ'n, nin i talɛ mun, nin i anuan mun, be kloli sika ɔkwlɛ be guɛli i kwlaa sɔ'n wun. Be yoli anz nga be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be su'n be nzɔliɛ talɛ'm be su. Be yoli Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n. I tɛnndɛn nun'n nin sua'n i tɛtrɛ nun'n sɛ, ɔ ti mɛtri blu. Yɛ i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri blu. Sika ɔkwlɛ nga be fa yoli i klun lɔ'n ti sika ɔkwlɛ kpafuɛ'n wie. Ɔ ti tɔnun ablaɔn. Sika ɔkwlɛ yɛ be fa yoli kpɛngbɛ mun-ɔn, sika sɔ'n ti kilo bue. Nglo sua'm be nun ti sika ɔkwlɛ wie. Be yoli anz sɔ'm be nzɔliɛ nnyɔn. Be kloli sika ɔkwlɛ guali bé wun. Yɛ be fa be sieli Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n nun. Anz sɔ'n be ndɛwa'n kwlakwla ti mɛtri blu. Kun i ndɛwa'n kun ti mɛtri nnyɔn nin sin, ɔ to talɛ'n. I ndɛwa'n kun ekun ti mɛtri nnyɔn nin sin, ɔ to anz nnyɔn su'n i ndɛwa liɛ'n. I kusu i ndɛwa'n kun ti mɛtri nnyɔn nin sin, ɔ to talɛ'n, i ndɛwa'n kun ekun ti mɛtri nnyɔn nin sin, ɔ to kun'n i liɛ'n. Anz'm be ndɛwa'm be nun ti tinngɛwa. I kwlakwla'n ti mɛtri blu. Anz'm be jin nglo, bé nyin kaci sua'n su wa. Be fali lɛn mma plili be yoli tannin dan kun. Be wlɛli i ble nzue-nzue, nin ɔkwlɛ kankankan, ɔ nin ɔkwlɛ youun. Be yoli anz'm be nzɔliɛ tannin sɔ'n su. Be yoli like mlomlo nnyɔn sua'n i nyrun lɛ. Be nglo-nglo su'n ti mɛtri blu-nin-nso. Yɛ be yoli like gbagblagba nnyɔn bé ti su lɔ. Be nglo-nglo su'n ti mɛtri nnyɔn nin sin. Be yoli jrɔkɔ kanngan mun kɛ nga be o sua'n nun lɔ'n sa. Be fa be sieli like mlomlo'm be su nglo lɔ, kpɛkuun be yoli like kɛ grenadie mma sa sɔ ya. Be fa be sendeli jrɔkɔ'm be su. Be kplannin like mlomlo nnyɔn sɔ mun Nyanmiɛn i sua'n nyrun lɛ, kun wo fama su, yɛ kun wo bɛ su. Salomɔn tɔnnin fama su liɛ'n i dunman kɛ Zakɛn bɔ i bo'n yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn man wunmiɛn. Ɔ tɔnnin bɛ su liɛ'n i dunman kɛ Bɔaz bɔ i bo'n yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn nun yɛ wunmiɛn'n wo-ɔ. Be fali aaba be yoli Nyanmiɛn sɔwlɛ kun. I bue kun ti mɛtri blu, i bue kun ti mɛtri blu. I nglo-nglo su'n ti mɛtri nnun. Be yoli like kluklu kɛ kpongbo dan wie sa. Be fali aaba yɛ be yoli-ɔ. I klun'n i tɛtrɛ'n ti mɛtri nnun. I nglo-nglo su'n ti mɛtri nnyɔn nin bue. I klukluklu sa'n, sɛ be sunnzun sin yia nun'n, ɔ ti mɛtri blu-nin-nnun. Kpongbo sɔ'n i nuan su tɛɛn i bo lɛ'n, be yoli nannin tola'm be nzɔliɛ mun. Kɛ be sunnzun mɛtri kun'n, be yo nannin tola ablaɔn, be sunnzun mɛtri kun'n, be yo nannin ablaɔn. Nannin'm be nzɔliɛ'm be ti nyanman nnyɔn. Kɛ be ´yo kpongbo'n, be yoli i nin nannin tola'm be nzɔliɛ'n kunngba sa su. Kpongbo'n taka nannin tola nzɔliɛ blu-nin-nnyɔn su. Be nun nsan bé nyin kaci nglo lɔ lika'n nun, nsan bé nyin kaci wia atɔliɛ lɔ, nsan bé nyin kaci ngua lɔ, yɛ nsan bé nyin kaci wia afiliɛ lɔ. Nannin'm be kwlaa bé bo'n wo kpongbo'n i bo. Kpongbo'n i nuan su'n, i kpikplikpi'n ti santimɛtri mɔcuɛ. I nuan su'n ti kɛ klowa nga be yo i nuan su'n kɛ lis nnyrɛ'n sa. I klun'n ti litri akpi-akpi ya ablaɔn (120.000). Be yoli kpongbo uflɛ blu. Be sieli nnun fama su, yɛ be sieli nnun bɛ su. Be ti ninnge'm be saun yolɛ like. Be nun yɛ be wunnzin ninnge nga be fa yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli nin-ɔn. Kpongbo dan'n ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be wun fiɛn kplolɛ liɛ. Be yoli kannin takawlɛ blu, be ti sika ɔkwlɛ. Be yoli be wafa nga be kleli be'n su. Be fa be sieli Nyanmiɛn i sua'n nun, nnun o fama su, nnun ekun o bɛ su. Be yoli tabli blu. Be fa be sieli Nyanmiɛn i sua nun, nnun o fama su, nnun ekun o bɛ su. Be fali sika ɔkwlɛ be yoli klowa conjronjo ya. Be yoli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be awlo klun'n, be yoli awlo klun uflɛ b'ɔ ti dan. Be yoli be anuan mun. Be kloli aaba guali anuan sɔ'm be wun. Be fali kpongbo kluklu dan'm be sieli i fama su. Be fa sieli i cɔnjɔ ng'ɔ o ngua lɔ'n su lɔ, wia afiliɛ bue liɛ'n su lɔ yɛ be sieli i-ɔ. Iram yoli nzuɛn guawlɛ mun, nin peli mun, ɔ nin klowa mun. Kɛ ɔ yoli ninnge sɔ mun'n yɛ Nyanmiɛn i sua'n i wun junman bɔ Salomɔn fa wlɛli i sa nun kɛ ɔ yo'n wieli-ɔ. Ɔ yoli like mlomlo nnyɔn, ɔ yoli bé ti su gbagblagba kluklu nnyɔn, yɛ ɔ yoli like b'ɔ ti kɛ tɛ'n sa bɔ be ´fa kata like gbagblagba'm be su'n i sɔ nnyɔn. Ɔ yoli like sunman kɛ grenadie mma sa'n i sɔ ya nnan. Be ´fa be sende-sende tɛ'm bɔ be o like gbagblagba'm be su'n be nuan. Grenadie mma'm be ti nyanman nnyɔn. Tɛ'n kun lɛ grenadie mma nyanman nnyɔn, yɛ kun'n kusu lɛ i sɔ wie. Ɔ yoli kakaklolo nzɔliɛ mun, ɔ nin kpongbo nga be ´fa sie kakaklolo'm be su'n. Ɔ yoli kpongbo kluklu dan'n, ɔ nin nannin tola blu bɔ be ´sua kpongbo sɔ mun'n. Ɔ yoli nzuɛn guawlɛ like mun, nin peli mun, ɔ nin atiɛ je dandan nga be fa sran nnɛn'n. Ninnge nga Iram-Abi yoli mannin famiɛn Salomɔn Anannganman i sua'n su'n, be kwlaa be ti aaba nglannglannglan. Famiɛn'n man be kpɛli buɛ asiɛ wun. Yɛ ɔ man be kloli aaba'n buɛ sɔ'm be nun yɛ be fa yili ninnge sɔ mun-ɔn. Be yili be Zurdɛn'n i kongo nun lɔ Sikɔt nin Zɛreda klɔ'n be afiɛn lɛ. Salomɔn man be yoli ninnge sɔ mun kpanngban kpa, i ti b'a kwla si-man aaba nga be fa yoli be'n i nɔnnin'n nuan. Salomɔn man be yoli ninnge nga be ti cinnjin Nyanmiɛn i sua'n nun'n be kwlaa. Ninnge sɔ mun yɛ: Nyanmiɛn sɔwlɛ b'ɔ ti sika ɔkwlɛ'n, nin tabli nga be sie kpaun su man Nyanmiɛn'n, nin kannin siewlɛ mun nin be su kannin bɔ be sɔ be Nyanmiɛn i lika kpa'n nun kɛ mmla'n fa kleli'n sa'n, be fa sika ɔkwlɛ jrɛiin yɛ be yoli be-ɔ, ɔ nin waka nnyrɛ'm be nzɔliɛ mun, nin kannin mun, nin pɛnsi kanngan mun bɔ be ti kannin siewlɛ'm be liɛ'n, be ti sika ɔkwlɛ jrɛiin, ɔ nin laliɛ mun, nin klowa mun, nin kpongbo mun, ɔ nin like nga be fa nzuɛn gua nun'n mun, be ti sika ɔkwlɛ jrɛiin, nin Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n b'ɔ o sua'n i klun lɔ'n i anuan b'ɔ ti sika ɔkwlɛ'n, ɔ nin i sua'n i bɔbɔ i anuan'n. Kɛ junman nga Salomɔn dili i Anannganman i sua'n su'n ɔ wieli sa. Jɛtɛ ufue, nin sika ɔkwlɛ, ɔ nin ninnge nga Salomɔn i si David fa wlɛli i Nyanmiɛn sa nun'n, ɔ fɛli i kwlaa bali. Ɔ fali be sieli Nyanmiɛn sua'n nun ninnge kpakpa'm be nun. I sin'n, Salomɔn yiali Izraɛl kpɛnngbɛn mun, nin akpasua su kpɛnngbɛn mun, ɔ nin awlo bo kpɛnngbɛn mun. Ɔ yiali be Zerizalɛm lɛ. I waan be `ko fa Anannganman i alaka'n b'ɔ o David i klɔ'n bɔ yɛlɛ Siɔn'n i su lɔ be wɔ. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be yiali Salomɔn wun lɛ kɛ be ´di cɛn bɔ be di i anglo nso su'n. Izraɛl kpɛnngbɛn'm be kwlaa be bali, nan Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm b'a sua alaka'n. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, ɔ nin Levifuɛ'm be suali Anannganman i alaka'n, ɔ nin Anannganman i tannin sua'n, ɔ nin i ninnge nga be o tannin sua nun'n. Be suali be ngba ɔli. Famiɛn Salomɔn nin Izraɛlfuɛ nga be yiɛli i wun lɛ'n be kwlaa be jrannin alaka'n i nyrun lɛ. Be fali bua, nin boli, ɔ nin nannin kpanngban kpa be yili tɛ. Nnɛn sɔ'm be sɔnnin dan, ɔ man b'a kwla ka-man be. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be fali alaka'n be ko sieli i Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n nun lɔ. Be fa sieli anz nga be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be su'n be nzɔliɛ'm bé bo lɛ. Ɔ o be ndɛwa'm bé bo. Anz'm be ndɛwa'm be nun ti tinngɛwa. Be o lika nga Nyanmiɛn i alaka'n wo lɛ'n i nglo. Ɔ man be kata alaka'n nin waka floloflolo nga be fa man su'n be su. Waka sɔ'm be ti ndɛnndɛn. I ti sɛ a wo alaka'n i wun mmua kɛ Nyanmiɛn i lika kpa'n i anuan wun wa sa'n, a wun bé ti'n. Sanngɛ sɛ a o gua su wa'n, a wun-man be. Alaka'n kali lɛ lele ndɛ. Like ng'ɔ o alaka nun'n yɛlɛ yɛbuɛ paplaapla nnyɔn nga Moiz fali be sieli nun Orɛb lɔ'n. Be ngunmin cɛ yɛ be o nun-ɔn. Kɛ be fin Ezipt mɛn'n nun fiteli'n yɛ Anannganman fali yɛbuɛ paplaapla sɔ mun mannin be-ɔ. I blɛ sɔ'n nun yɛ Anannganman nin be trali aenguɛ nin-ɔn. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be fin Nyanmiɛn lika kpa'n nun fiteli. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be o lɛ cɛn sɔ nun'n, be dun mmua kploli bé wun fiɛn. Be akpasua akpasua'm be nunfuɛ'm b'a minndɛ-man kɛ be cɛn nga be klekleli be kɛ be `di junman nun'n ju ka. Azaf nin Eman, ɔ nin Zɛditɛn, be nin be mma mun, ɔ nin be osu'n nunfuɛ kun nga mun, be ti Levifuɛ, yɛ be ti jue tofuɛ. Be wlali tralɛ nga be fali lɛn mma plili be wuli'n. Aaba ndɛ, nin jru, nin sanngo'm be o bé sa nun, be jin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i wia afiliɛ lɔ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ ya-kun-nin-ablaɔn bɔ be bo awɛ'n, be nin be yɛ be o lɛ-ɔ. Be kwlaa, i awɛ bofuɛ o, i jue tofuɛ o, be o likawlɛ, be sroli jue, be manmannin Anannganman, be bo flɛli i. Kɛ bɔ be ´to jue sɔ'n, wuun be ´bo ninnge nga be tɛ'n: awɛ mun, nin aaba ndɛ mun, ɔ nin like uflɛ mun. Be se kɛ: «Ɔ ti kpa, i aunnvuɛ silɛ'n wo lɛ tititi.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, nyanmiɛn ble'n yili Anannganman i sua'n. Nyanmiɛn ble sɔ'n ti, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm b'a kwla jran-man lɛ b'a di-man be junman'n, afin Nyanmiɛn i nyrun nyannyan'n ɔ de sua'n. Yɛ Salomɔn waan: «Anannganman, a seli kɛ a ´tran aosin nun. Yɛ m bɔbɔ m'an kplan ɔ sua kun bɔ a ´tran nun tititi.» Famiɛn'n kpɛli i nyin Izraɛlfuɛ'm be su nan ɔ'a yra be nguan. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be kwlaa be jinjin nglo. Ɔ seli kɛ: «Man be manman Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, bɔ i bɔbɔ i nuan nun ɔ ijɔ kleli min si David'n, bɔ i bɔbɔ yoli ndɛ b'ɔ kannin'n i su sa'n. Anannganman waan: ‹Kɛ ɔ fin cɛn bɔ n fali min nvle'n nunfuɛ mun Ezipt lɔ m bali'n, m'an kpa-man klɔ kun Izraɛl klɔ'm be nun kɛ n ´kplan sua su nan n dunman ´tran su, yɛ m'an kpa-man sran kɛ ɔ dun mmua Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n i nyrun. Siɛn'n, m'an kpa Zerizalɛm klɔ'n kɛ min dunman'n `tran su, yɛ David yɛ m'an kpɛ i kɛ ɔ tran min nvle'n su nan ɔ dun mmua i nyrun-ɔn.› Min si David fuali kpa kɛ ɔ ´kplan sua kun man Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n. Sanngɛ Anannganman seli min si David kɛ: ‹Kɛ bɔ a fuali kɛ a ´kplan sua kun min dunman nun'n, a fali akunndan kpa. Nian, ng'ɔ o su'n, nán wɔ yɛ a wa kplan sua sɔ nin-ɔn, sanngɛ ɔ bɔbɔ ɔ klun ba yasua kun yɛ ɔ wa kplan sua'n min dunman su-ɔ.› Ndɛ nga Anannganman kannin'n, ɔ yiɛli i nuan. N sinnin min si David osu. M'an tran Izraɛl famiɛn bia'n su kɛ Anannganman kannin'n sa, yɛ m'an kplan sua kun m'an man Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n. N fali Anannganman i alaka'n n sieli i sua sɔ'n nun lɔ. Anannganman nin Izraɛlfuɛ mun be trali aenguɛ. Aenguɛ sɔ'n i wun ndɛ'n ɔ o alaka sɔ'n nun.» Ɔ jrannin nglo Nyanmiɛn sɔwlɛ'n nyrun lɛ, i nyin kpɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa bɔ b'a yia'n be su lɔ. Ɔ mɛnnin i sa'm be su. Salomɔn fali aaba kplannin like kun bɔ be kwla jran su, ɔ fa sieli awlo klun'n i afiɛn. I bue'n kwlaa ti mɛtri nnyɔn nin sin, yɛ i nglo-nglo su'n ti mɛtri kun nin sin. Ɔ fuli su, yɛ ɔ kotoli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be nyrun lɛ. Ɔ mɛnnin i sa'm be su nglo yɛ ɔ seli kɛ: «Anannganman, Izraɛl Nyanmiɛn! Nglo lɔ o, asiɛ'n su wa o, like uflɛ fi nun-man lɛ b'ɔ ti kɛ wɔ sa-a. Ɔ sufuɛ nga be fa bé wla gua ɔ su'n, bɔ be fa wɔ atin'n su seiin'n, aenguɛ nga a nin be tra'n ti, a kpɔci-man be. Ndɛ nga a kan kleli min si David b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n, a yiɛli i nuan. Ndɛ ng'ɔ fin ɔ nuan fiteli'n, w'a yo i su sa ndɛkɛn. Siɛn'n, Anannganman Izraɛl Nyanmiɛn, yia ndɛ nga a kan kleli min si David b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n i nuan. A seli i kɛ: ‹Sɛ ɔ osu'n nunfuɛ'm be nanti min atin'n su klanman kɛ a fa nanti'n sa'n, sɛ be fa min mmla'n su kɛ a fali su'n sa'n, ɔ osu'n nun sran su tu-man Izraɛl famiɛn bia'n su le.› Siɛn'n, Anannganman Izraɛl Nyanmiɛn, man ndɛ nga a kan kleli David b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n i su sa'n yo. Nan sakpa! ?Nyanmiɛn nin klɔ sran'm be ´tran asiɛ'n su wa sakpa? Nian, nyanmiɛn ng'ɔ nannan nglo lɔ plaii lɛ'n, a sɔn-man lɔ nan se kɛ sua nga m'an kplɛn i yɛ'n yɛ a sɔn nun-ɔn. Anannganman min Nyanmiɛn, kpɛ ɔ́ nyin wa nan tie m bɔ n ti ɔ sufuɛ'n min srɛwa'n. N jran min srɛwa sɔ'n su kpa. Tie kpanlɛ bɔ n su kpan flɛ wɔ ndɛkɛn'n. Man ɔ nyin tran sua nga su cɛn kwlaa kɔnguɛ nin wia su, nán ɔ nyin tu lika sɔ'n bɔ ɔ waan ɔ dunman'n ´tran su'n su. Tie srɛlɛ bɔ min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n n su srɛ wɔ lika nga nun wa'n. Kɛ a o ɔ tranwlɛ'n nun nyanmiɛn su lɔ'n, sie ɔ́ su tie aunnvuɛ srɛlɛ bɔ min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n e nin Izraɛlfuɛ mun bɔ be ti ɔ nvle'n nunfuɛ mun e ´jran wa e ´srɛ wɔ'n. Tie nan yaci e wun sa mun cɛ ye. Sɛ be waan sran wie ɔ'a yo i wiengu sa'n, nan be miɛn i kɛ ɔ ta nda'n, sɛ ɔ wa ta nda sɔ'n ɔ sɔwlɛ'n nyrun lɛ sua nga nun wa'n, kɛ a o nyanmiɛn su lɔ'n, sie ɔ su nan di ɔ sufuɛ'm be jɔlɛ sɔ'n, yɛ yo ng'ɔ fata'n. Sran ng'ɔ yoli sa'n, bu i fɔ, man i sa tɛ'n kaci tɔ i bɔbɔ su. Yɛ sran kun'n kusu, man be wun kɛ i wun a sa. Sɛ Izraɛlfuɛ mun bɔ be ti ɔ nvle'n nunfuɛ'n be yo sa'n nan be kpɔfuɛ'm be kwla be'n, sɛ be kpɛ bé nyin ɔ́ wun nan be bo ɔ dunman'n, sɛ be srɛ wɔ nan be jran su'n, kɛ a o nyanmiɛn su lɔ'n, tie! Yaci bé wun sa'n cɛ be. Yɛ yo man be sa bé sin lika nga a fa mannin be nin be nannan mun laa'n nun. Kɛ a ko yo sɔ'n, blɛ nga be ´di i lika nga a fa mannin e nannan mun'n i nun'n, bé nyin wa yi wɔ, yɛ be ´nanti wɔ atin su sein. Kɛ be ´bo wɔ dunman b'ɔ yo nyɛnmɛn'n, bɔ be ´kan ɔ sa kekleekle nga a yo be'n wɔ fanngan ti'n, sran nga be ti-man ɔ nvle'n nunfuɛ bɔbɔ'n, be ´ti ɔ ngan. I sɔ sran'n wie ´ba ɔ dunman b'ɔ fu'n ti. Sɛ ɔ ba ɔ sua nga nun kɛ ɔ wa srɛ'n, kannzɛ ɔ fin mmua yɛ ɔ ba'n, kɛ a o ɔ tranwlɛ'n nun nyanmiɛn su lɔ'n, tɛ i su. Yɛ like kwlaa nga aofuɛ sɔ'n srɛ wɔ'n, fa mɛn i. I liɛ'n, asiɛ'n su nvle-nvle'n kwlaa be nunfuɛ mun be ´ti ɔ ngan, yɛ bé nyin ´yi wɔ kɛ Izraɛlfuɛ'm be liɛ'n sa. Be ´si kɛ ɔ dunman'n yɛ ɔ o sua nga su-ɔ. Sɛ a man Izraɛlfuɛ'm be atin kɛ be nin be kpɔfuɛ'm be kun alɛ lika wie'n, sɛ be o lɔ nan be kpɛ bé nyin klɔ nga a kpali'n nin sua nga n kplan m mannin wɔ'n bé wun wa nan be srɛ wɔ'n, kɛ a o nyanmiɛn su lɔ'n, tie be aunnvuɛ srɛlɛ'n, yɛ yo ng'ɔ nin be fata'n man be. Sran kun nun-man lɛ b'ɔ yo-man sa tɛ-ɔ. I sɔ'n ti, sɛ Izraɛlfuɛ'm be yo ɔ sa'n, atrɛkpa-a, a ´fa be wun ya, yɛ a ´fa be wla be kpɔfuɛ'm bé sa nun. Yɛ be kpɔfuɛ sɔ'm be ´fa be kɔ bé mɛn'n wun mmua lɔ annzɛ koko lɛ. Kɛ be o kanga'n nun mɛn sɔ'n nun lɔ'n, atrɛkpa-a, be ´kaci akunndan, yɛ be ´fa bé wun wla ɔ sa nun ekun. Atrɛkpa-a, be ´se kɛ: ‹E yoli sa tɛ. Atin nga e nantili su'n ti-man sein. E ndɛ yo-man fɛ.› Kɛ be o lɔ'n, sɛ be tu be klun be kpata wɔ sakpa'n, sɛ be kpɛ bé nyin mɛn nga a fa mannin be nannan mun'n, nin klɔ nga a kpali'n, ɔ nin sua nga n kplan m mannin wɔ'n bé wun wa'n nan be srɛ wɔ'n, kɛ a o ɔ tranwlɛ'n nun nyanmiɛn su lɔ'n, tie be aunnvuɛ srɛlɛ'n, yɛ yo ng'ɔ nin be fata'n man be. Ɔ nvle'n nunfuɛ bɔ be fɔnnin ɔ́ wun'n, yaci bé wun sa'n cɛ be. Siɛn'n, min Nyanmiɛn, nán kata ɔ nyin, sie ɔ́ su srɛwa nga n su srɛ wɔ sua nga nun yɛ'n i bo. Siɛn'n, Anannganman Nyanmiɛn, jaso, bla wa tran ɔ́ wunmiɛn delɛ sua'n nun, fa wɔ alaka bɔ ɔ tinmin'n wo nun'n bla. Anannganman Nyanmiɛn, man ɔ wunmiɛn bɔ a fa de sran'n ɔ tran ɔ nyrun jranfuɛ'm be su. Yɛ man ɔ sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be klun jɔ muae klanman bɔ b'a nyɛn i'n ti. Anannganman Nyanmiɛn, nán yi famiɛn bɔ ɔ bɔbɔ a kpɛli i'n i blo. Man ɔ́ wla kpɛn sa kpakpa nga David b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n yoli be'n be su.» Kɛ Salomɔn wieli Nyanmiɛn srɛ'n, sin fin nyanmiɛn su lɔ jrali, ɔ yrali tɛ nga be yi-ɔ be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n be nnɛn'n nin tɛ kun mun be nnɛn'n, kpɛkuun Anannganman i nyrun nyannyan'n deli sua'n. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be kwla wlu-man Anannganman i sua'n nun, afin i nyrun nyannyan'n de i sua'n. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be wunnin sin b'ɔ jra'n nin Anannganman nyrun nyannyan'n b'ɔ o sua'n su'n. Be kotoli yɛ be utuli be nyin ase dalasi'n su, be manmannin Anannganman. Be seli ke: «Ɔ ti kpa, i aunnvuɛ silɛ'n wo lɛ tititi.» Famiɛn'n nin nvlefuɛ'm be kwlaa be yili tɛ Anannganman nyrun lɛ. Famiɛn Salomɔn fali nannin tola akpi-akpi ablaɔn-nin-nnyɔn (22.000), nin bua nin boli akpi-akpi ya ablaɔn (120.000) yili tɛ. Kɛ famiɛn'n nin nvlefuɛ'm be kwlaa be yili Nyanmiɛn i sua'n i nglo kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be jrannin be jranwlɛ'm be nun. Levifuɛ'm be kusu, ngowa kanlɛ ninnge nga David yo mannin Anannganman kɛ be `fa mɛnmɛn i'n, be wo bé sa nun. Be manmannin Anannganman be seli kɛ: «I aunnvuɛ silɛ'n wo lɛ tititi.» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be kpɛ bé nyin bé su lɔ, yɛ be bo awɛ. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be jin nglo. Awlo klun ng'ɔ o Anannganman i sua'n nyrun lɛ'n, Salomɔn fali awlo sɔ'n i afiɛn sɛsɛ'n wlali Anannganman sa nun. Lɛ yɛ ɔ yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n nin bo kun yolɛ'n i su tɛ bɔ be fa nnɛn lui be yi be mun-ɔn. Sa ti b'ɔ yoli sɔ'n, yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn sɔwlɛ ng'ɔ fali aaba yoli'n ti kaan ngboko. Tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n nin sraka nga be fa ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa'n be yi'n, ɔ nin nnɛn'm be lui'n, be sɔn-man Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ'n su. I blɛ sɔ nun'n, Salomɔn nin Izraɛlfuɛ'm be ngba be dili kpata'm be ti cɛn'n. Be dili i cɛn ba nso. Sran'm b'a yia-man ngowa. Sran nga be o Amat lika'm be nun lele b'ɔ fa ju Ezipt nzue ba'n nuan lɔ be bali. I le mɔcuɛ su'n, be yiali yialɛ kpa, afin be fali cɛn ba nso be yili Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i nglo. Yɛ be fali cɛn ba nso be dili cɛn ekun. Anglo nso su'n i cɛn ba ablaɔn-nin-nsan su'n, Salomɔn mannin sran'm be atin kɛ be sanndi be wɔ tannin sua'm be nun. Kɛ be ´ko'n, bé wun kpajali be, yɛ be klun jɔli kpa, afin Anannganman yoli David nin Salomɔn, ɔ nin Izraɛl b'ɔ ti i nvle'n be ye. Salomɔn wieli Anannganman i sua'n nin famiɛn sua'n be kplan. Ninnge ng'ɔ guguli kɛ ɔ ´yo be Anannganman i sua'n nun nin famiɛn sua nun'n b'ɔ yoli'n, i kwlaa sɔ'n yoli kpa. Anannganman yili i wun nglo kleli Salomɔn kɔnguɛ. Ɔ seli i kɛ: «N tili ɔ srɛlɛ'n, m'an fa lika nga kɛ be `yi sraka nun man min. Sɛ n tannin nyanmiɛn su nzue'n nan ɔ tɔ-man kun'n, sɛ n se lalo'm be kɛ be saci mɛn'n i nun waka mun nin ijre mun'n, yɛ sɛ n fa tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ n yi amun su'n, amun bɔ amun ti min nvle nunfuɛ'm bɔ min dunman'n wo amun su'n, sɛ amun kan amun wun ase'n, sɛ amun srɛ min'n, sɛ amun fa amun wun mantan min'n, yɛ sɛ amun yaci amun nzuɛn tɛtɛ'n, kɛ n wo nyanmiɛn su lɔ'n, n ´sie min su n ´tie amun srɛlɛ'n. N ´yaci amún wun sa mun n ´cɛ amun, yɛ n ´yo man amun mɛn'n ´yo kpa sin i osu laa'n nun. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, min nyin wo amun su, yɛ n ´fa min su n ´sie amun srɛlɛ nga amun ´srɛ i lika nga nun wa'n su. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, m'an fa sua nga, ɔ ti min liɛ, min dunman'n ɔ ´tran su titi. Min nyin su tu-man su le, yɛ ɔ ´yo min anwlɛn su like tititi. Yɛ wɔ, sɛ a nanti sein min atin'n su kɛ ɔ́ si David fa nantili'n sa'n, sɛ a nian sa nga n kan kleli wɔ'n su a yo i sɛsɛsɛ'n, sɛ a fa min mmla fanunfanun'm be su'n, n ´yo man ɔ sielɛ'n ɔ ´taka kpa kɛ n kan kleli ɔ́ si David'n sa. N seli i kɛ: ‹A ´nyan ɔ ja nunfuɛ b'ɔ ´sie Izraɛl'n tititi.› Sanngɛ sɛ amun fa atin uflɛ'n, sɛ amun gua min mmla fanunfanun nga n fa mannin amun'n be ase'n, yɛ sɛ amun ko sɔ amuɛn mun nan amun koto bé bo'n, n ´tu amun min mɛn nga n fa mannin amun'n nun, yɛ sua nga n fali min dunman n sieli su'n, n su bu-mɛn i like fi kun. Ɔ ´yo kɛ wannzo nin nyannzuɛn like sa nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa be nyrun. Yɛ sua sɔ'n bɔ i dunman'n ɔ ´fu'n, sran nga bé ´sin i wun lɛ'n be kwlaa be nuan'n ´bo be wun. Be ´usa kɛ: ‹Ai! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ Anannganman yo mɛn nga nin sua nga'm be sɔ-ɔ?› Yɛ be ´tɛ bé su kɛ: ‹Anannganman b'ɔ ti bé si'm bé Nyanmiɛn'n, b'ɔ ko fali be Ezipt mɛn'n nun lɔ bali'n, be kacili be sin sili i, be ko fali bé wun wlali amuɛn sɔlɛ nun, be kotoli amuɛn sɔ'm bé bo, be sɔli be. I sɔ'n ti yɛ man Anannganman fali nyrɛnnɛn nga kwlaa yili be su-ɔ.› » Salomɔn fali afuɛ ablaɔn yɛ ɔ fa kplannin Anannganman i sua'n nin i bɔbɔ i sua liɛ nin-ɔn. Ɔ kplannin klɔ nga Iram fa be mɛnnin i'n be uflɛ, yɛ ɔ man Izraɛlfuɛ'm be trannin be su. Salomɔn nin Amat b'ɔ o Zɔba akpasua'n su'n i nunfuɛ'm be ko kunnin alɛ, yɛ ɔ fali be klɔ'n. Ɔ kplannin Tadmɔr klɔ'n b'ɔ o aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n. Yɛ klɔ nga bɔ be tiantian fie su ninnge'm be nuan be su'n bɔ be o Amat bue liɛ'n su lɔ'n, ɔ kplannin be ekun. Ɔ kplannin Bɛt-Ɔrɔn b'ɔ o nglo lɔ'n, ɔ nin Bɛt-Ɔrɔn b'ɔ o ngua wa'n. Be ti klɔ bɔ be sisili be wun kpa. Be yoli bé wun talɛ'm be nun anuan mun. Be to anuan sɔ'm be nun. Ɔ kplannin Baalat nin klɔ nga be ti i bɔbɔ liɛ mun'n, bɔ be tiantian fie su ninnge'm be nuan be su'n be kwlaa. Ɔ kplannin klɔ nga i kakaklolo mun nin i nnɛn kpanngɔ'm be o su'n be kwlaa. Yɛ ɔ kplɛnnin i klun klo sua mun Zerizalɛm lɛ, nin Liban lɔ, ɔ nin mɛn b'ɔ sie i'n i wunmuan'n nun. Ɛtfuɛ mun nin Amɔrfuɛ mun, nin Ferezfuɛ mun, nin Evfuɛ mun, ɔ nin Zɛbisfuɛ'm bɔ be kali lɛ'n, be kwlaa sɔ'n, be nun-man Izraɛlfuɛ'm be nun. Kɛ be wuli'n, be osu nunfuɛ mun bɔ be kali bé sin lɛ mɛn sɔ'n nun, bɔ Izraɛlfuɛ'm b'a nunnun-man be'n, Salomɔn man be dili plɔtrɔ junman, lele ndɛ be tɛ di i sɔ. Salomɔn ɔ'a fa-man Izraɛlfuɛ mun kɛ i kanga mun sa, ɔ man b'a di-man plɔtrɔ junman'n wie, afin wie'm be yoli i sonja, yɛ wie'm be niannin i kakaklolo nin i nnɛn kpanngɔ'm bé su. Kpɛnngbɛn nga famiɛn Salomɔn sieli be'n be ti ya-nnyɔn-ablenun, be sie nvle'n i nunfuɛ mun. Ezipt famiɛn'n i wa talua'n, Salomɔn fɛli i David Klɔ lɔ ɔli sua b'ɔ kplan mɛnnin i'n nun, afin ɔ seli kɛ: «Ɔ fata-man kɛ min yi'n tran David b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n i sua'n nun, yɛlɛ kɛ lika bɔ Anannganman i alaka'n wluli lɛ'n ti Anannganman liɛ.» Kɛ ɔ fɛ lɛ'n, Salomɔn yi tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n man Anannganman. Ɔ yi be Anannganman bɔbɔ i sɔwlɛ'n b'ɔ kplɛnnin i i sua'n nyrun lɛ'n su. Tɛ ng'ɔ fata kɛ be nian be cɛn'm be su be yi'n, bɔ Moiz kannin be ndɛ'n, Salomɔn yi be. Ɔ yi wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun liɛ'n mun, nin anglo le kun liɛ'n mun, ɔ nin cɛn dandan nsan nga be di be afuɛ kwlakwla'n be liɛ'n mun. Cɛn dandan sɔ mun'n, kun yɛlɛ kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn'n, kun yɛlɛ le mɔcuɛ'n i cɛn'n, yɛ kun ekun yɛlɛ kpata'm bé ti cɛn dilɛ'n. Ɔ siesieli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun akpasua-akpasua kɛ be junman'n fa ti'n sa. Ɔ siesieli Levifuɛ'm be kusu kɛ be junman'n fa ti'n sa. Levifuɛ'm be junman'n yɛlɛ Anannganman manmanlɛ. Be di be junman'n Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be nyrun lɛ kɛ be kleli be kɛ be `fa yo i cɛn kwlaa'n sa. Ɔ siesieli be nga be nian anuan'm be su'n sɛsɛsɛ. Ɔ fa be siesieli anuan'm be kwlaa be su kɛ be akpasua'm be fa ti'n sa. Kɛ David b'ɔ ti Nyanmiɛn i sufuɛ'n waan be yo'n, i su yɛ ɔ niannin yɛ ɔ siesieli be kwlakwla sɔ nin-ɔn. Mmla nga famiɛn David mannin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, ɔ nin ninnge kpakpa'm be su'n, i su yɛ be niannin be siesieli ninnge mun-ɔn. Kɛ ɔ fɛ i Anannganman i sua'n i bo ase wlalɛ'n su lele b'ɔ ´fa ju i kpɛlɛ'n, akunndan nga Salomɔn fɛli i kɛ be fa kplan sua'n sɔ'n, i kwlaa nuan yiali. Anannganman i sua'n wieli klanman. I sin'n, Salomɔn ɔli Ɛzɔn-Gebɛr nin Elɔt. Klɔ sɔ'm be o jenvie'n nuan, Edɔm mɛn'n nun. Iram sunmɛnnin i sufuɛ'm be nun wie mun kɛ be ko man Salomɔn mmeli mun. Be si jenvie'n nyin su junman'n di kpa. Be nin Salomɔn i sufuɛ mun be ɔli Ɔfir. Be fali lɔ sika b'ɔ tra tɔnun blu-nin-nsan blɛli famiɛn Salomɔn. Seba famiɛn bla'n tili Salomɔn ngan, afin i dunman'n fuli. Ɔ bali lele juli Zerizalɛm. I waan ɔ wa usa Salomɔn i akunndan nun sa mun ´fa sɛ i nian sɛ sakpa ɔ si ngwlɛlɛ o. Kɛ ɔ ´ba'n, ɔ man sran kpanngban kpa be wa sunmɛnnin i. Nyɔnngɔnmɛn ng'ɔ nin be bali'n, be sua ayre fannin, nin sika ɔkwlɛ kpanngban kpa, yɛ yɛbuɛ kpakpa mun. Ɔ wa toli Salomɔn nan ɔ'a usɛ i kosan ng'ɔ o i klun lɔ'n kwlakwla. Sa ng'ɔ usali'n, Salomɔn yiyili i kwlakwla nun mɛnnin i. Kosan fi ɔ'a ka-man bɔ ɔ'a wun-mɛn i su tɛwlɛ-ɔ. Seba famiɛn bla'n wunnin kɛ Salomɔn i ngwlɛlɛ'n i dan'n fa ti ju'n. Ɔ niannin sua b'ɔ kplannin'n. Ɔ wunnin aliɛ nga be tɔn be mɛn i b'ɔ di'n. Ɔ wunnin wafa ng'ɔ fa siesie i junman difuɛ'm be junman mun'n. Ɔ wunnin i junman difuɛ sɔ'm be sua mun, ɔ nin be tralɛ nga be wla'n, ɔ nin nzan sufuɛ'm bé wun tralɛ mun. Yɛ ɔ wunnin asikalie nga be fu su kɔ Anannganman i sua'n nun lɔ'n. Kɛ bla'n wunnin i sɔ ninnge mun'n, i nuan boli i wun, ɔ'a si-man wie se kun, kpɛkuun ɔ seli famiɛn'n kɛ: «Kannzu ɔ ndɛ nga a kan be'n bɔ be kan kleli min'n, ɔ nin ɔ ngwlɛlɛ'n i wun ndɛ nga n tili i min mɛn'n nun lɔ'n, ɔ ti nanwlɛ. Kɛ be ´kɛn i lɔ'n n lafi-man su. M bɔbɔ m'an ba, m'an wun i nin min nyinma. Sanngɛ nian, ɔ ngwlɛlɛ dan'n i bue kaan sa yɛ be kan kleli min-ɔn. Wafa nga a fa ti'n, ɔ tra nga n tili lɔ'n fatifati. Ɔ sran mun nin ɔ sufuɛ nga be tran ɔ́ wun wa titi'n, bɔ be ti ɔ ngwlɛlɛ ndɛ mun'n, be liɛ su ti ye o. Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n bɔ ɔ́ wun yoli i fɛ, b'ɔ kpali wɔ kɛ a yo famiɛn i dunman nun'n, n ´yo i mo. Kɛ bɔ ɔ Nyanmiɛn'n klo Izraɛl mɛn'n, bɔ i waan mɛn sɔ'n tran lɛ tititi'n, i ti yɛ ɔ fali wɔ sieli i famiɛn-ɔn, kɛ ɔ ´yo nan w'a di sran'm be jɔlɛ kɛ ɔ fata sa'n ti.» Seba famiɛn bla'n fali sika ɔkwlɛ bɔ ju tɔnun nsan nin sin, ɔ nin parfɛn kpanngban kpa, ɔ nin yɛbuɛ kpakpa mun mannin famiɛn'n. Kɛ ɔ fin lɛ'n, parfɛn nga Seba famiɛn bla'n fa mannin famiɛn Salomɔn'n, b'a wun-mɛn i wunsu sɔ le. Iram i sufuɛ mun nin Salomɔn i sufuɛ mun bɔ be fali sika ɔkwlɛ Ɔfir lɔ bali'n, be fali santal waka nin yɛbuɛ kpakpa mun bali wie. Famiɛn'n fali santal waka'n wie yoli Anannganman i sua'n nin i bɔbɔ i sua'n be asikalie'n. Ɔ fali wie ekun yoli jru nin sanngo mannin jue tofuɛ mun. B'a wun-man waka kɛ nga sa Zida mɛn'n nun laa le. Famiɛn Salomɔn kusu fali like nga Seba famiɛn bla'n klo i'n b'ɔ usali'n i kwlaa mɛnnin i. Ninnge sɔ'm be sɔnnin trɛ i liɛ ng'ɔ fa blɛli famiɛn'n. I sin ɔ nin i sufuɛ mun be sali bé sin ɔli be mɛn nun. Afuɛ nuan kunngba sika ɔkwlɛ nga be fa blɛ Salomɔn'n ti tɔnun ablaɔn. Nga b'ɔ nyɛn i sika ɔkwlɛ atɛ yofuɛ'm be sa nun'n, ɔ nin sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue bɔ Arabfuɛ'm be famiɛn mun, nin mɛn siefuɛ'm be fa blɛ i'n, i kwlakwla ng'ɔ o lɛ'n, be ka wla-man nun. Famiɛn Salomɔn yoli nyrɛn dandan ya nnyɔn. Be boli sika ɔkwlɛ'n kɛ blalɛ sa yɛ be fa yoli be-ɔ. Nyrɛn kun nun sika ɔkwlɛ'n ti kilo nsiɛn. Nyrɛn kun nun sika ɔkwlɛ'n ti kilo nsiɛn. Ɔ yoli nyrɛn kanngan ya nsan. Be boli sika ɔkwlɛ'n kɛ blalɛ sa yɛ be fa yoli be-ɔ. Nyrɛn kun nun sika ɔkwlɛ'n ti kilo nsan. Nyrɛn kun nun sika ɔkwlɛ'n ti kilo nsan. Ɔ fali be sieli i sua nga be flɛ i «Liban bo'n» nun lɔ. Salomɔn man be fali sui je be yoli famiɛn bia dan kun, kpɛkuun be kloli sika ɔkwlɛ jrɛiin be guɛli i wun. Be yoli like gbagblagba kun asiɛ wun. I su yɛ famiɛn bia sɔ'n taka-a. Be yoli asikalie. I su yɛ be fu be ju bia'n i wun lɔ-ɔ. Bé ja tiatiawlɛ nga be fa fu asikalie'n su'n be ti nsiɛn. Bia sɔ'n lɛ bé ja takawlɛ, ɔ ti sika ɔkwlɛ, ɔ nin bia'n be sa su kunngba. Be yoli bé sa siewlɛ nnyɔn, kun wo i bue kun su, yɛ kun wo i bue kun'n su. Kpɛkuun be yoli asɔmɔli nnyɔn be nzɔliɛ, be jinjin bia'n i sa'm bé wun lɛ. Yɛ be yoli asɔmɔli blu-nin-nnyɔn, be o asikalie'n su sɛsɛsɛ. Nsiɛn o bue kun, yɛ nsiɛn o bue kun. Be nian yo-mɛn i sɔ like mɛn uflɛ fi nun le. Salomɔn i klowa'm be kwlaa be ti sika ɔkwlɛ. I ninnge nga be o Liban Bo'n nun lɔ'n, atiɛ mun o, ninnge nga be ti kɛ i kpongbo sa mun o, be kwlaa be ti sika ɔkwlɛ jrɛiin. Wie fi ti-man jɛtɛ ufue. Salomɔn blɛ su'n, be bu-man jɛtɛ ufue'n i like. Famiɛn'n lɛ mmeli mun. Ɔ man Iram i sufuɛ'm be fa be kɔ mmua kpa. Be kɔ Tarsis. Afuɛ nsan kwlaa be fɛ i lɔ be ba kpalɛ kun. Kɛ be ´ba'n, be fa sika ɔkwlɛ, nin jɛtɛ ufue, nin sui je, nin ndo, ɔ nin anunman fanunfanun mun ba. Sika nun o, ngwlɛlɛ nun o, famiɛn Salomɔn i dan trali asiɛ'n su famiɛn'm be ngba. Asiɛ'n su famiɛn'm be kwlaa be ba Salomɔn wun wunlɛ. Be ba kɛ be wa ti ndɛ ng'ɔ kan be'n, afin ngwlɛlɛ nga Nyanmiɛn fa mɛnnin i'n yɛ ɔ fa kan-an. Kɛ be ´ba'n, like o bé sa nun sɛsɛsɛ kɛ be wa fa cɛ i. Wie'm be fa like nga be fa jɛtɛ ufue yo be'n, annzɛ like nga be fa sika ɔkwlɛ yo be'n, annzɛ parfɛn mun, annzɛ kusu nnɛn kpanngɔ mun, ɔ nin milɛ mun. Afuɛ kwlakwla kɛ be yo i sɔ-ɔ. Salomɔn lɛ sua akpi nnan (4.000) b'ɔ fa kakaklolo mun nin nnɛn kpanngɔ mun sie be nun. Ɔ lɛ nnɛn kpanngɔ akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000). Ɔ fali be siesieli klɔ wie b'ɔ ti be siewlɛ'm be su. Yɛ ɔ sieli wie Zerizalɛm, i bɔbɔ wun lɛ. Famiɛn nga be o Efrat nzue'n nuan lele fa ju Filistifuɛ'm be mɛn'n nun'n nin Ezipt anyialiɛ'n su lɔ'n, Salomɔn sie be. Salomɔn yoli man Zerizalɛm lɔ sika'n truli kɛ yɛbuɛ mma sa. Yɛ ɔ yoli man sɛdri waka'n kusu truli kɛ sikomɔr waka'm bɔ be o lika kpɛtɛkplɛɛ nun lɔ'n sa. Salomɔn i nnɛn kpanngɔ'm be nin be fin Ezipt nin mɛn'n kwlaa nun. Salomɔn wun ndɛ'n i onga'n, kɛ ɔ fɛ i i bo bolɛ'n nun lele b'ɔ ´fa ju i agualiɛ'n, ɔ ti klɛwa Natan b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i fluwa'n nun. Ɔ ti klɛwa Asiza b'ɔ fin Silo'n i Nyanmiɛn nuan ndɛ b'ɔ kannin'n i fluwa'n nun. Ɔ ti klɛwa Zeɛdo b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i aolia nun ninnge b'ɔ wunnin i'n b'ɔ o fluwa'n nun'n nun. Fluwa kasiɛn bɔ be fin i ndɛ kanlɛ icra'n yɛ'n, ɔ kan Zeroboam b'ɔ ti Nɛbat wa'n i wun ndɛ. Salomɔn sieli Izraɛl mɛn wunmuan'n afuɛ ablanan. Kɛ ɔ wuli'n, be sieli i David b'ɔ ti i si'n i klɔ lɔ. I wa Rɔbɔam yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Rɔbɔam ɔli Sisɛm, afin Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be bali lɛ kɛ be wa fɛ i sie famiɛn. Kɛ Zeroboam b'ɔ ti Nɛbat i wa'n ´ti i sɔ ndɛ'n, wuun ɔ o Ezipt mɛn'n nun lɔ. Kɛ ɔ wanndili famiɛn Salomɔn bo'n, lɔ yɛ ɔ ɔli-ɔ. Ɔ fin Ezipt lɔ bali. Be sunmannin sran kɛ ɔ ko flɛ i. Yɛ ɔ bali-ɔ. Ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa bé bo yoli kun nan b'a se Rɔbɔam kɛ: «Ɔ si nin ye trannin kɛ sran nin i kanga mun sa. I ti'n junman kekle ng'ɔ mannin ye'n, ɔ nin trɔ ng'ɔ fa jinnin e ti su'n, yi wie. I liɛ'n, e ´su wɔ.» Ɔ seli be kɛ: «Wa nin cɛn nsan amun `bla mín wun wa ekun.» Yɛ be ɔli-ɔ. Yɛ famiɛn Rɔbɔam usali kpɛnngbɛn nga be nin i si Salomɔn trannin'n be ngwlɛlɛ afɛ-ɔ. Ɔ usali be kɛ: «?N tɛ bé su sɛ?» Be seli i kɛ: «Sɛ a yo be kpa'n, sɛ a sɔ be nun klanman'n, nan a bua be kpa'n, be ´yo ɔ́ sufuɛ titi.» Sanngɛ famiɛn'n yacili kpɛnngbɛn'm be afɔtuɛ'n lɛ. Ɔ ko usali ngwlɛlɛ afɛ ekun gbanflɛn kanngan nga be ti i wiengu bɔ be nin i nyinnin likawlɛ'n bé sa nun. Ɔ usali be kɛ: «?N `tɛ sran sɔ'm bé su sɛ? Afin be seli min kɛ: ‹Onga nga mín si fa mannin be kɛ be sua'n, n `yi wie man ɔ yo sɔsɔ.› » Gbanflɛn nga be nin i be ti wiengu'n be seli i kɛ yoo: «Sran sɔ'm be waan ɔ́ si nin be trannin kɛ sran nin i kanga mun sa, nan i ti trɔ nga ɔ́ si fa suali be'n, a yi wie man ɔ yo sɔsɔ. Tɛ bé su kɛ yoo: ‹Mín sama kaan'n i dan tra mín si i afiɛn'n. Mín si sieli amun kɔmin su waka nɔnnin-nɔnnin. N waka liɛ nga n ´fa sie amun kɔmin'n su'n, ɔ ´yo nɔnnin trɛ i liɛ'n. Mín si fali ngble yɛ ɔ fa boli amun-ɔn. N liɛ, n ´fa ngble nga i ti'n ti blalɛ bɔ i nuan'n yo ya kpa'n yɛ n ´fa bo amun-ɔn.› » Le nsan su'n, Zeroboam nin Izraɛlfuɛ'm be wa toli Rɔbɔam, afin kɛ ɔ seli be sɔ-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Wa nin cɛn nsan amun `wa wun mín wun ekun.» Kɛ be bali'n, wafa nga famiɛn'n fa tɛli be su'n, ɔ'a yo-man blɛblɛ. Ɔ yacili afɔtuɛ nga kpɛnngbɛn'm be mɛnnin i'n lɛ, gbanflɛn'm be afɔtuɛ liɛ'n yɛ ɔ fali-ɔ. I waan: «Mín si sieli amun kɔmin'n su waka nɔnnin-nɔnnin. N waka liɛ nga n ´fa sie amun kɔmin'n su'n, ɔ ´yo nɔnnin tra i liɛ'n. Mín si fali ngble yɛ ɔ fa boli amun-ɔn. N liɛ'n n ´fa ngble nga i ti'n ti blalɛ bɔ i nuan'n yo ya kpa'n yɛ n ´fa bo amun-ɔn.» Famiɛn'n ɔ'a kplin-man like nga nvlefuɛ'm be usali'n su. Anannganman yɛ man ɔ yoli sɔ-ɔ. Kɛ ɔ ´yo nan ndɛ ng'ɔ fa wlali Asiza b'ɔ ti Silofuɛ'n i nuan kɛ ɔ kan kle Nɛbat wa Zeroboam'n, i nuan ɔ'a yia'n ti yɛ ɔ yoli sɔ-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be wunnin kɛ famiɛn'n ɔ'a tie-man bé nuan ndɛ'n, yɛ be seli kɛ: «E ndɛ nun-man David ndɛ nun! E nin Izai wa sɔ'n e di-man aja kunngba! Izraɛlfuɛ mun, amun man e sa e sin e wɔ e tannin sua'm be nun! Siɛn'n, David osu'n nunfuɛ mun, amun famiɛn diwlɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, amun `niɛn i lika!» Yɛ Izraɛlfuɛ'm be jasoli lɛ be ɔli-ɔ. Izraɛlfuɛ nga be tran Zida klɔ'm bé su'n, be kunngba cɛ yɛ Rɔbɔam yoli be famiɛn-ɔn. Famiɛn Rɔbɔam sunmannin Adɔram b'ɔ ti junman'm be su kpɛnngbɛn'n Izraɛlfuɛ'm bé sin. Be finfinnin i yɛbuɛ be kunnin i. I sɔ'n ti Rɔbɔam fuli i kakaklolo'n nun ndɛndɛ ɔli Zerizalɛm. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be yili David osu'n i blo kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Lele ndɛ be tɛ jaso osu sɔ'n wun. Kɛ Rɔbɔam juli Zerizalɛm'n, ɔ yiali sonja kpakpa akpi-akpi ya sonja akpi-akpi ablaɔcuɛ (180.000). Be fin Zida nin Bɛnzamɛn akpasua'm bé su. I waan be nin Izraɛlfuɛ nga be o nglo lɔ lika'n nun'n be ko kun. I liɛ'n, Izraɛlfuɛ sɔ'm be ´fɛ i ´yo be famiɛn. Yɛ Anannganman kannin ndɛ kleli Sɛmaɛza b'ɔ ti i nuan ijɔfuɛ'n, ɔ seli i kɛ: «Se Salomɔn wa Rɔbɔam b'ɔ ti Zida famiɛn'n nin Izraɛlfuɛ nga be o Zida nin Bɛnzamɛn be akpasua'm be su'n be kɛ: ‹Anannganman wan yoo: Nán amun nin amun niaan mun be ko kun. Amun `sa amun sin amun awlo'm be nun sɛsɛsɛ, afin sa ng'ɔ juli lɛ'n, min yɛ n seli kɛ ɔ yo sɔ-ɔ.› » Be fali Anannganman i ndɛ'n su, be sali bé sin. Alɛ bɔ be waan be nin Zeroboam be ko kun'n, be yacili i ndɛ. Kɛ Rɔbɔam ko trannin Zerizalɛm'n, ɔ yoli man be sisili Zida klɔ kpanngban kpa bé wun. Klɔ sɔ mun yɛ: Bɛtleɛm, Etam, Tekoa, Bɛt-Zir, Soko, Adilam, Gat, Maresa, Zif, Adɔraim, Lakis, Azeka, Zɔrea, Azalɔn, ɔ nin Ebrɔn. Klɔ sɔ'm bɔ be sili bé wun'n be o Zida nin Bɛnzamɛn akpasua'm be su. Rɔbɔam sili bé wun nin talɛ kekleke kpa. Ɔ sieli be su siefuɛ mun. Ɔ sieli be su ninnge diwa nin ngo nin nzan. Be fali nyrɛn dandan mun nin cua mun sieli klɔ sɔ'm be kwlaa su. Rɔbɔam wa sieli Zida akpasua'n nin Bɛnzamɛn akpasua'n ɔli i nyrun ekun. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin Levifuɛ'm be fin Izraɛl mɛn wunmuan'n nun be bali Rɔbɔam sin. Levifuɛ'm be yacili be tranwlɛ mun nin be asiɛ mun be ɔli Zerizalɛm nin Zida mɛn'n nun, afin Zeroboam nin i mma'm b'a kplin-man su kɛ be `di be Nyanmiɛn nyrun jranlɛ junman'n. Zeroboam kpali sran mun kɛ be jran sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n be nun. I waan be jran amuɛn bɔ be ti kɛ boli kpakpuɛ annzɛ nannin ba mun sa'n be nyrun. Izraɛlfuɛ nga be o mɛn'n i nglo lɔ akpasua'm be kwlaa be su'n, bɔ be waan be ´su Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, be suli Levifuɛ'm be su Zerizalɛm lɔ. I liɛ'n, sɛ be o lɔ'n, be kwla yi tɛ be man Anannganman b'ɔ ti be nannan'm be Nyanmiɛn'n. Be kɔlɛ sɔ'n mannin Zida akpasua sufuɛ'm be fanngan, yɛ ɔ man Salomɔn wa Rɔbɔam i sielɛ'n takali lele afuɛ nsan, afin Izraɛlfuɛ bɔ be suli Levifuɛ'm be su sɔ'n be fali David nin Salomɔn be ajalɛ'n afuɛ nsan. Rɔbɔam jali Maalat. Bla sɔ'n i si'n yɛlɛ David wa Zɛrimɔt. Yɛ i nin'n yɛlɛ Abigail b'ɔ ti Isai klun ba Eliab wa bla'n. Ɔ nin Maalat be wuli ba yasua nsan. Be yɛ: Zeis, Sɛmaria, ɔ nin Zaam. I sin Rɔbɔam jali Absalɔm wa Maaka. Ɔ nin i be wuli ba yasua nnan. Be yɛ: Abiza, Atai, Ziza, ɔ nin Sɛlɔmit. Rɔbɔam kloli Absalɔm wa Maaka sa trɛli i yi nin i soman'm be kwlaa. I yi nga be trannin i bo'n be ti blu-nin-mɔcuɛ, yɛ i soman'm be yoli ablesiɛn. I mma yasua'm be yoli ablaɔn-nin-mɔcuɛ, yɛ bla'm be yoli ablesiɛn. Rɔbɔam fali Maaka wa Abiza yoli ba'm be klikli. Ɔ fɛli i yoli be su kpɛn, afin ɔ kunndɛ kɛ ɔ ´fɛ sie famiɛn. Ɔ sili ngwlɛlɛ titili i mma'm be nun. Ɔ fali be ɔli Zida nin Bɛnzamɛn klɔ nga be sili bé wun'n be su. Ɔ mannin be like diwa kpanngban nin bla kpanngban. Kɛ Rɔbɔam i sielɛ'n takali'n, bɔ i bɔbɔ Rɔbɔam i kwlalɛ'n yoli dan'n, ɔ yacili Anannganman i mmla'm be su falɛ, kpɛkuun Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be niɛnnin i liɛ'n su. Kɛ Rɔbɔam yoli famiɛn'n, i afuɛ nnun su'n, Sisak b'ɔ ti Ezipt famiɛn'n nin i sran mun be ko fali alɛ wlali Zerizalɛmfuɛ'm bé sin. Lɛfuɛ'm bɔ be fɔnnin Anannganman wun'n, i su afɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sisak i alɛ kakaklolo'm be yoli akpi kun kakaklolo ya nnyɔn (1.200), yɛ i nnɛn kpanngɔ su fufuɛ'm be yoli akpi-akpi ablesiɛn (60.000). Sonja nga be fin Libi, nin Sik, ɔ nin Etiopi bɔ be bali i sunmanlɛ'n, be si-man bé nuan. Be fali Zida klɔ nga be sili bé wun'n, be ɔli lele be juli Zerizalɛm. Sɛmaɛza b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n ko toli Rɔbɔam nin i awlo lɔ sran dandan mun Zerizalɛm lɔ, afin kɛ Sisak ´ba'n, be ko yiali lɔ. Ɔ seli be kɛ: «Anannganman wan yoo: ‹Amun kacili amun sin sili min! N kusu n ´fa amun wla Sisak sa nun.› » Famiɛn'n nin i awlo lɔ sran dandan'm be wunnin kɛ b'a yo tɛ. Yɛ be waan: «Anannganman ndɛ yo fɛ.» Kɛ Anannganman wunnin kɛ b'a kan bé wun ase'n, ɔ kannin ndɛ kleli Sɛmaɛza ekun. Ɔ seli i kɛ: «?Kɛ bɔ b'a kan bé wun ase'n ti, n su nunnun-man be kun. Ɔ cɛ kan-an, n wa de be. N su yo-man man Sisak su tu-man min klunngbɔ man-man min kun. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan b'a wun min sulɛ'n nin asiɛ'n su famiɛn'm be sulɛ bɔ be su be'n be ngbaciɛ'n, be ´yo Sisak i kanga.» Sisak b'ɔ ti Ezipt famiɛn'n fali alɛ wlali Zerizalɛmfuɛ'm bé sin. Ɔ fali Anannganman i sua'n nun ninnge kpakpa mun nin famiɛn i sua'n nun lɔ liɛ mun ɔli. Ɔ fɛli i ngba. Ɔ fali sika ɔkwlɛ nyrɛn nga Salomɔn yoli'n be ngba. Famiɛn Rɔbɔam wa yoli aaba nyrɛn mun fa sieli be osu. Ɔ fa be wlali sonja'm bé su kpɛnngbɛn nga be jran famiɛn i sua'n i anuan'n nun'n bé sa nun. Blɛ kwlakwla bɔ famiɛn'n ´kɔ Anannganman i sua'n nun'n, gladi difuɛ sɔ'm be fa nyrɛn sɔ mun tra nun. I sin be fa be ko sie kan be di gladi lɛ'n. Kɛ bɔ Rɔbɔam kɛnnin i wun ase'n ti'n, Anannganman i ya dan ng'ɔ fɛli i i wun'n, ɔ guɛli i ase. Nunnunlɛ nga i waan ɔ ´nunnun be'n, ɔ yacili i sa. I kpa'n bɔ like kpakpa nga be o Zida lɔ laa'n b'a wie-man. Famiɛn Rɔbɔam i sielɛ'n takali kpa Zerizalɛm lɔ, yɛ ɔ ɔli i nyrun. Kɛ ɔ ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablanan-nin-kun, ɔ trannin bia'n su afuɛ blu-nin-nso Zerizalɛm lɔ, afin klɔ sɔ'n yɛ Anannganman fɛli i Izraɛl akpasua akpasua'm be kwlaa be nun kɛ ɔ ´fɛ i dunman sie su nin-ɔn. Be flɛ Rɔbɔam i nin kɛ Naama, ɔ ti Amɔnfuɛ. Rɔbɔam yoli sa tɛ, afin ɔ'a kplin-mɛn i nyin kɛ ɔ ´mantan Anannganman kpa. Rɔbɔam i wun ndɛ'n, kɛ ɔ fɛ i bo bolɛ'n nun'n lele b'ɔ ´fa ju i agualiɛ'n, ɔ ti klɛwa Sɛmaɛza b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i fluwa'n nun. Ɔ ti klɛwa Ido b'ɔ ti jeliwafuɛ'n i fluwa'n nun. Fluwa sɔ'n nun yɛ be wun osu-osu'm be dunman mun-ɔn. Rɔbɔam nin Zeroboam be afiɛn alɛ liɛ'n ɔ'a wie-man le. Kɛ Rɔbɔam wuli'n, be sieli i David Klɔ lɔ. I wa ng'ɔ suan Abiza'n yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Zeroboam trannin anuan'n su'n, i afuɛ blu-nin-mɔcuɛ'n su yɛ Abiza yoli Zida famiɛn-ɔn. Ɔ dili afuɛ nsan Zerizalɛm lɔ. Be flɛ i nin'n kɛ Mikaza. Ɔ ti Iriɛl b'ɔ fin Gibea'n i wa bla. Alɛ tɔli Abiza nin Zeroboam be afiɛn. Abiza i sonja kpakpa ng'ɔ fali be kɛ be ko kun alɛ'n, be ti akpi-akpi ya nnan (400.000). Be si alɛ kun kpa. Zeroboam i sonja liɛ ng'ɔ fa be bali'n, be ti akpi-akpi ya mɔcuɛ (800.000). Be si alɛ kun kpa. Be ti safunyrɛn. Abiza fuli Zɛmaraim oka b'ɔ o Efraim oka-oka lika'n nun'n su, yɛ ɔ kpannin kɛ: «Zeroboam, a nin Izraɛlfuɛ mun, amun `tie! ?Amun si-man kɛ Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n fali Izraɛl i sielɛ'n mannin David nin i mma mun nin i anunman mun tititi? Nda ng'ɔ tali be'n, be kaci i-ɔ ɔ kaci-man. I sɔ'n kpɛkuun Nɛbat wa Zeroboam b'ɔ ti David wa Salomɔn sa nun sran'n jasoli i min'n wun. Finfinfuɛ wie mun bɔ be yo-man sa fi ye'n, be jrɛnnin i sin, yɛ bé ta'n tinnin Salomɔn wa Rɔbɔam su. Kɛ b'ɔ tɛ yo gbanflɛn kan b'ɔ nian si-man sa'n ti, ɔ'a kwla jran-man be nyrun. Siɛn'n, amun waan amun ´jaso Anannganman i sielɛ b'ɔ fa wlali David nin i osu'n nunfuɛ'm bé sa nun'n i wun. Amun sonja'm be sɔnnin kpa. Yɛ amun amuɛn nga Zeroboam fali sika ɔkwlɛ yoli be kɛ nannin ba sa mannin amun'n, be o amun afiɛn. Amun fuannin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kpakpa mun, amun fuannin Aarɔn osu'n nunfuɛ mun nin Levifuɛ mun. Yɛ amun sieli amuɛn'm be nyrun jranfuɛ mun kɛ mɛn kun nga'm be nunfuɛ'm be sa. Sɛ sran kun fa nannin yasua kun b'ɔ ɔ'a kpɛ cro'n, nin bua nene nso ba kɛ be sie i amuɛn nyrun jranfuɛ'n, kpɛkuun amun fɛ i sie amuɛn mun bɔ be ti-man like fi'n be nyrun. E liɛ'n, e Nyanmiɛn'n yɛlɛ Anannganman. Y'a yaci-mɛn i. E liɛ'n, e Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun yɛlɛ Aarɔn i osu'n nunfuɛ mun, yɛ Levifuɛ'm be o be junman'n su. Nglɛmun nin nnɔsua'n, e yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n mun man Anannganman, e yra ansans mɛn i. Kpaun nga be fa be mɛn i'n, e fa be sie i tabli'n su e mɛn i. Yɛ nnɔsua kwlaa e sɔ kannin bɔ be o kannin siewlɛ bɔ be ti sika ɔkwlɛ jrɛiin. E liɛ'n, e nian Anannganman e Nyanmiɛn'n i junman'n nun e di kpa, sanngɛ amun liɛ'n, amu'an kaci amun sin a si Nyanmiɛn bɔ i li yɛ ɔ ti kpa'n. Amun `nian, Anannganman bɔbɔ dun e nyrun mmua. I nyrun jranfuɛ'm be o wa, awɛ'm be o bé sa nun, kɛ be bo'n, wuun e nin amun e su ko kun. Izraɛlfuɛ mun, nán amun nin Anannganman amun nannan'm be Nyanmiɛn'n amun kun, afin amun su nyan-man jranwlɛ.» Zeroboam man i sonja wie'm be ko bu sali Zidafuɛ'm bé sin lɔ. Yɛ kun nga'm be jrannin be nyrun wa. Kɛ Zida sonja'm be kpɛli bé nyin'n, be wunnin kɛ be kpɔfuɛ wie'm be o bé sin lɔ. Kɛ b'ɔ yoli kɛ be nin be nyrun wafuɛ'm be ´kun nan be nin bé sin lɔfuɛ'm b'a kun'n, be kpan flɛli Anannganman, kpɛkuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be boli awɛ'n. Zidafuɛ'm be bo sroli. Kɛ be kpannin sɔ'n, Nyanmiɛn sa kannin Zeroboam nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa Abiza nin Zidafuɛ'm be nyrun lɛ. Izraɛlfuɛ'm be wanndili Zidafuɛ'm be nyrun. Nyanmiɛn yili be mannin Zidafuɛ mun. Kwlalɛ nga Abiza nin Zidafuɛ'm be fa kwlali Izraɛl sonja mun'n yoli dan. Be kunnin be nun sonja kpakpa akpi-akpi ya nnun (500.000). I cɛn sɔ nun'n, Izraɛlfuɛ'm bé nyin guali ase dan. Zidafuɛ'm be liɛ'n, kwlalɛ bɔ be kwlali'n fin Anannganman be nannan'm be Nyanmiɛn'n i su bɔ be kisali'n. Abiza fuannin Zeroboam. Ɔ deli klɔ wie mun i sa nun. Be yɛ: Betɛl nin klɔ nga be mɛntɛn i lɛ'n mun, Zɛsana nin klɔ nga be mɛntɛn i lɛ'n mun, yɛ Efrɔn nin klɔ nga be mɛntɛn i lɛ'n mun. Abiza blɛ su'n, Zeroboam i sielɛ'n ɔ'a yo-man kpa kun. I agualiɛ su'n, Nyanmiɛn man Zeroboam wuli. Abiza liɛ'n, Nyanmiɛn yoli man i sielɛ'n takali. Abiza jali bla blu-nin-nnan. Ɔ wuli ba yasua ablaɔn-nin-nnyɔn, yɛ ɔ wuli ba bla blu-nin-nsiɛn. Abiza wun ndɛ'n i onga'n nin sa ng'ɔ yoli'n, ɔ nin ndɛ ng'ɔ kannin'n, i kwlakwla ti klɛwa Ido b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i fluwa'n nun. Kɛ Abiza wuli'n, be sieli i David Klɔ lɔ. I wa ng'ɔ suan Aza'n yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Aza blɛ su'n, lika'n yoli fouun lele afuɛ blu. Aza yoli like ng'ɔ ti kpa'n. Ɔ yoli sa nga be yo Anannganman i Nyanmiɛn fɛ'n. Ɔ nunnunnin amuɛn'm be sraka yiwlɛ mun nin be sua mun. Ɔ bubuli yɛbuɛ nga be takali be'n, yɛ ɔ kpɛkpɛli waka nga be sɔ be'n mun. Ɔ wlali Zidafuɛ'm bé su nun kpa kɛ be fa bé wun mantan Anannganman b'ɔ ti be nannan'm be Nyanmiɛn'n, nan be `fɛ i mmla fanunfanun'm be su. Klɔ'm be kwlaa su'n, Aza sacili sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n mun nin ansans yrawlɛ mun. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, mɛn'n jɔli fouun. I afuɛ sɔ'm be nun'n, sran fi nin i b'a kun-man alɛ, yɛlɛ kɛ Anannganman bɔbɔ man i wun jɔli i fɔuun. Ɔ fali aunjuɛ blɛ sɔ'n fa sisili Zida klɔ kpanngban bé wun. Ɔ seli Zidafuɛ'm be kɛ: «Kɛ mɛn'n tɛ yo e liɛ'n, e `yo klɔ nga'm be kpa, e `fa talɛ kpakpa e si bé wun, e `yo be sasawlɛ lika mun, yɛ e `yo be anuan mun nin be nun towlɛ mun, afin e fali e wun mantannin Anannganman e Nyanmiɛn'n yɛ ɔ man é wun ɔ'a jɔ ye, yɛ mɛn'n i bue'n kwlaa su ɔ'a yo fɔuun.» Be dili junman, be kwla sili klɔ sɔ'm bé wun. Aza i sonja'm bɔ be ti Zidafuɛ'n be ti akpi-akpi ya nsan (300.000). Nyrɛn dandan mun nin cua mun be o bé sa nun. Yɛ i sonja mun bɔ be ti Bɛnzamɛnfuɛ'n be ti akpi-akpi ya nnyɔn sran akpi-akpi ablaɔcuɛ (280.000). Nyrɛn kanngan'm be o bé sa nun, yɛ be si ta to kpa. Be kwlaa be ti safunyrɛn. Zerak b'ɔ ti Etiopifuɛ'n bali be su tɔlɛ. Ɔ fali sran miliɔn kun ɔ nin alɛ kakaklolo ya nsan yɛ ɔ bali-ɔ. Be ɔli lele be juli Maresa. Aza nin i sran mun be ko buli i nyrun. Be jranjrannin Zɛfata kongo'n nun Maresa wun koko lɛ. Aza kpan flɛli Anannganman i Nyanmiɛn'n kɛ ɔ de be. Ɔ seli i kɛ: «Anannganman, sran b'ɔ ti fakafaka'n, i delɛ ti-man kekle ɔ́ sa nun tra-man sran ng'ɔ lɛ wunmiɛn'n. Anannganman e Nyanmiɛn, bla wa de ye, afin ɔ su yɛ e kisa-a. Yɛ ɔ dunman nun ti yɛ e nin sran kpanngban nga mun e ba kunlɛ-ɔ. Anannganman, a ti e Nyanmiɛn. Nán man sran i ta'n tin wɔ su!» Anannganman man Aza nin Zidafuɛ'm be kwlali Etiopifuɛ mun, nan Etiopifuɛ'm b'a wanndi bé bo. Aza nin i sran mun be suli be su lele juli Gerar. Etiopifuɛ nga alɛ dili be'n be sɔnnin kpa. Be nun kun sa ɔ'a nyɛn-mɛn i ti. Be kwlaa sɔ'm be nunnunnin sekeseke Anannganman nin i alɛ kunfuɛ'm be nyrun lɛ. Zidafuɛ'm be fali bé bo ninnge mun ɔli. Ninnge sɔ'm be ti kaka kpa. I sin'n, be tɔli klɔ nga be mantan Gerar lɛ'n be su, be fali be, afin srɛ dan kpa kunnin klɔ sɔ'm be sufuɛ mun Anannganman ti. Zidafuɛ'm be fɛnnin klɔ sɔ'n be su ninnge mun, be nyannin ninnge kpanngban kpa, afin like o be su dan. Be ko tɔli nnɛn sunianfuɛ'm be nanmue'm be su. Be fali bua kpanngban kpa, nin boli kpanngban kpa, ɔ nin nyɔnngɔnmɛn kpanngban kpa be ɔli. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, be sali be sin ɔli Zerizalɛm. Nyanmiɛn Wawɛ'n wluli Obɛd wa Azaria i nun, yɛ Azaria ko toli Aza-a. Ɔ seli i kɛ: «Nannan Aza, a nin Zidafuɛ mun, nin Bɛnzamɛnfuɛ mun kwlaa, amun `tie, n ´kan ndɛ. Sɛ amun nin Anannganman o nun'n, i kusu nin amun wo nun. Sɛ amun fa amun wun mɛntɛn i'n, ɔ ´yo man amun ´wun i. Sɛ amun kpɔci i'n, ɔ ´kpɔci amun. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be nin Nyanmiɛn tili nun'n, bɔ b'a nyan-man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ b'ɔ kle be like'n, bɔ b'a ti-man Nyanmiɛn i mmla'n kun'n, i osu lali nun kpa. Be nyrɛnnɛn nun'n, be sali bé sin bali Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i sin. Be fa bé wun mɛntɛnnin i, ɔ yoli man be wunnin i. I blɛ sɔ nun'n, sɛ be kɔ lika'n, be klun titi be yɛlɛ kɛ sannganlɛ dan tɔli sran nga be o mɛn'n nun'n be kwlaa be su. Nvle kun saci nvle uflɛ, klɔ kun saci klɔ uflɛ, yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn fali nyrɛnnɛn fanunfanun yili bé su. Amun liɛ'n, amun `jran kekle, nán amún sa sin bubu amun, afin amun wa nyan amun junman nga amun di'n i nuan like.» Kɛ Aza tili ndɛ nga Obɛd wa Azaria b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n kannin'n, ɔ trɛli i anwlɛn fi. Ɔ nunnunnin tete ninnge nga be o Zida mɛn wunmuan'n nun'n nin Bɛnzamɛn mɛn wunmuan'n nun'n. Ɔ yoli sa kunngba sɔ'n klɔ ng'ɔ fali be Efraim oka-oka lika'm be nun lɔ'n be su wie. I sin'n, Anannganman i sɔwlɛ'n b'ɔ jin Anannganman bɔbɔ i sua'n nyrun lɛ'n, ɔ siesieli i ye. Izraɛlfuɛ kpanngban be bali famiɛn Aza sin, be wa trɛnnin i mɛn'n nun lɛ wie, afin be wunnin kɛ Anannganman i Nyanmiɛn'n jin i sin. Be fin Efraim, nin Manase, ɔ nin Simeɔn akpasua'm be su yɛ be bali-ɔ. Famiɛn'n flɛli be nin Zidafuɛ mun, ɔ nin Bɛnzamɛnfuɛ'm be kwlaa. Be yiali Zerizalɛm. Kɛ Aza yoli famiɛn'n i afuɛ blu-nin-nnun su'n i anglo nsan'n su yɛ be yiali-ɔ. Cɛn sɔ nun'n, be fali nnɛn nga be fali be be kpɔfuɛ'm be mɛn nun lɔ'n wie yili tɛ mannin Anannganman. Be fali nannin ya nso, ɔ nin bua akpi nso (7.000) yɛ be fa yili tɛ sɔ'n nin-ɔn. Be tali nda kɛ be ´fa bé wun mantan Anannganman b'ɔ ti be nannan'm be Nyanmiɛn'n kpa. Be tali nda kɛ be fa bé wla'n kwlaa guɛ i su, yɛ be akunndan'n kwlaa ´trɛn i su. Be kɛnnin i kɛ, sɛ sran kun, bakan o, kpɛnngbɛn o, yasua o, bla o, ɔ fɛ-mɛn i wun mantan-man Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, be ´kun i. Kɛ be ´tɛ i sɔ nda'n Nyanmiɛn nyrun'n, be mannin be nɛn'n su kekle kpa, yɛ be bo sroli. Be fitali nnɛn wɛ'm be nun, yɛ be boli awɛ. Kɛ nda sɔ'n bɔ be tali'n fin be klun lɔ'n ti'n, be klun jɔli dan. Be fali bé wun mantannin Anannganman be klun su yɛ ɔ man ɔ yili i wun nglo kleli be. Yɛ Anannganman man be nga be mantan be lɛ'n, be nin be afiɛn sɛli bue'n kwlaa su. Famiɛn Aza i nannan bla bɔ be flɛ i kɛ Maaka'n yili waka nga be taka bɔ be sɔ i'n i ba kun. I sɔ'n ti, Aza yoli man i nannan sɔ'n bɔ laa be flɛ i kɛ Bla Ndre'n, ɔ'a nyan-man nyrun kun. Aza tuli amuɛn ba sɔ'n bo, ɔ fufuli nun, yɛ ɔ ko wɔli nun Sedrɔn nzue ba'n nuan lɔ. Kannzɛ Aza kloli Anannganman dan'n, sanngɛ sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n, ɔ'a saci-man be. Ninnge nga i si sieli be ngunmin mannin Nyanmiɛn'n, ɔ nin nga i bɔbɔ sieli be ngunmin'n, ɔ fali be bali Nyanmiɛn i sua'n nun. Ninnge sɔ mun'n, wie ti jɛtɛ ufue, wie ti sika ɔkwlɛ. Yɛ ninnge uflɛ wie'm be o lɛ ekun. B'a ti-man alɛ ngan kun lele fa juli Aza i sielɛ'n i afuɛ ablasan-nin-nnun su. Kɛ Aza yoli famiɛn'n, i afuɛ ablasan-nin-nsiɛn su'n, cɛn kun Baɛsa b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n bali Zida mɛn'n su tɔlɛ. Ɔ sili Rama klɔ'n wun talɛ kekleke kpa kɛ ɔ ´yo nan Aza nin Zidafuɛ'm b'a kwla sin-man lɛ bue'n su ti. Aza fali jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ ng'ɔ o Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ'n wie, ɔ nin ng'ɔ o famiɛn sua'n nun lɔ'n wie. Ɔ fa sunmannin sran kɛ be fa ko man Bɛn-Adad b'ɔ ti Siri famiɛn'n. Bɛn-Adad tran Damas lɔ. I waan be `se i kɛ: «N klo kɛ e nin wɔ e ´tra aenguɛ kɛ é si'm be trali'n sa. Ɔ jɛtɛ ufue nin ɔ sika ɔkwlɛ yɛ n ´fa sunman sran kɛ be fa blɛ wɔ yɛ. I ti nán a nin Baɛsa b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n be di kun. Man ɔ jaso min mɛn'n nun wa.» Bɛn-Adad kplinnin nga famiɛn Aza usɛli i kɛ ɔ yo'n su. Ɔ sunmɛnnin i sonja kpɛnngbɛn mun kɛ be nin Izraɛl klɔ'm be sufuɛ mun be ko kun. Be ɔli, nan b'a kwla Izɔn klɔ'n, nin Dan klɔ'n, ɔ nin Abɛl-Maim klɔ'n be sufuɛ mun, yɛ be fali Nɛftali akpasua'n su klɔ mun bɔ be sie ninnge diwa'm be lɔ'n. Kɛ Baɛsa tili'n, ɔ yacili junman'm be dilɛ, yɛ ɔ guali Rama klɔ'n wun silɛ'n i ase-ɔ. Yɛbuɛ nin waka nga Baɛsa fa bali Rama wun silɛ'n, famiɛn Aza man Zidafuɛ'm be kwlaa be ko fali be. Aza fa be sisili Gɛba nin Mizpa bé wun. I blɛ sɔ nun'n, Anani b'ɔ ti jeliwafuɛ'n ko toli Aza b'ɔ ti Zida famiɛn'n, ɔ seli i kɛ: «Kɛ bɔ w'a kisa-man Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n su'n, bɔ Siri famiɛn'n su yɛ a kisali'n, i ti Siri alɛ kunfuɛ'm be su tran-man ɔ sielɛ'n bo kun. ?Manndɛ kɛ a nin Etiopifuɛ mun nin Libifuɛ'm bé kun'n, be sonja mun nin be alɛ kakaklolo mun, ɔ nin be nnɛn kpanngɔ su fufuɛ mun be sɔnnin kpa, nɛ́n i-ɔ? Sanngɛ Anannganman yili be mannin wɔ, yɛlɛ kɛ a kisali i bɔbɔ i Anannganman'n su. Afin ɔ nian-nian asiɛ wunmuan'n su nan ɔ ´suan be nga be fa bé wla'n kwlaa guɛ i su'n bé bo. A nin Izraɛl famiɛn'n be afiɛn ndɛ nga nun liɛ'n, a yoli sinnzin. I ti kɛ ɔ fin ndɛ'n, be ´fa alɛ wla wɔ sin sa tititi.» Aza fali ya jeliwafuɛ'n wun. Ɔ wlɛli i bisua, afin ndɛ'n b'ɔ kan kleli i'n, ɔ kunnin i ya dan. I blɛ kunngba sɔ nun'n, Aza kleli i mɛn'n nunfuɛ wie'm be yalɛ kpa. Aza i wun ndɛ'n, kɛ ɔ fɛ i bo bolɛ'n nun lele b'ɔ ´fa ju i agualiɛ'n, ɔ ti klɛwa Zida famiɛn mun nin Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Kɛ ɔ yoli famiɛn'n, i afuɛ ablasan-nin-ngwlan'n su'n, tukpacɛ kekleke kpa kun yoli i ja ngbabua mun. Sanngɛ i tukpacɛ sɔ nun bɔbɔ'n, kɛ ɔ ´fɛ i wun mantan Nyanmiɛn'n, ɔ'a yo-man sɔ. Ayre yofuɛ'm bé sin yɛ ɔ wlannin-ɔn. Kɛ Aza trannin bia'n su'n, i afuɛ ablanan-nin-kun'n su yɛ ɔ wuli-ɔ. Kɛ ɔ wuli'n, be sieli i li kun su. Li sɔ'n ɔ ti ayre fannin nin parfɛn ngunmin. Be nga be si parfɛn'n yo kpa'n be yɛ be yoli ayre fannin'n nin parfɛn sɔ nin-ɔn. Be yrali wie kpanngban kpa i dunman nun. Be sieli i i ndia ng'ɔ kpɛli'n nun David Klɔ lɔ. Aza wa Zozafat yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Ɔ'a fa-man Izraɛlfuɛ mun ɔ'a kan-man ngowa. Ɔ fali sonja akpasua-akpasua mun siesieli Zida klɔ nga be sili bé wun'n be kwlaa be su. Ɔ sieli mɛn siefuɛ mun kan ɔ sie ju lɛ'n kwlaa su, yɛ ɔ sieli wie mun klɔ nga i si Aza fali be Efraimfuɛ'm bé sa nun'n be su. Anannganman jrannin Zozafat sin, afin ɔ nantili kɛ i nannan David fa nantili i bo bolɛ nun'n sa. Ɔ'a ɔ-man amuɛn nga be suan Baal'n bé sin wie. San i nannan'n i Nyanmiɛn'n i klun sa'n yɛ ɔ tuli i klun kunndɛli-ɔ. Ɔ fali Nyanmiɛn i mmla'm be su. Ɔ'a yo-man kɛ be nga be o mɛn'n i nglo-nglo lɔ'n be sa. Anannganman man i sielɛ'n takali. Zidafuɛ'm be kwlaa be wa cɛ i ninnge mun. Ɔ man ɔ nyɛnnin i wun dan, yɛ ɔ nyannin nyrun dan. Ɔ tuli i klun fali Anannganman i atin'n sakpa. Zida lɔ sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n nin waka bɔ be takali be bɔ be sɔ be'n, ɔ nunnunnin be kwlaa kpan. Kɛ ɔ yoli famiɛn'n, i afuɛ nsan su'n, ɔ sunmɛnnin i awlo lɔ sran dandan wie'm be kɛ be ko kle sran'm be like Zida klɔ'm be su. Sran sɔ'm be dunman mun yɛ: Bɛn-Ail, Abdias, Zakari, Nɛtaneɛl, ɔ nin Mise. Levifuɛ ngwlan be ko sunmannin be. Be yɛ: Sɛmaɛza, Nɛtania, Zɛbadia, Azaɛl, Sɛmiramɔt, Zonatan, Adɔniza, Tɔbiza, ɔ nin Tɔb-Adɔniza. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nnyɔn be ɔli wie. Be yɛ: Elisama, ɔ nin Zɔram. Kɛ be ´kɔ'n, be fali Nyanmiɛn mmla fluwa'n be ɔli, be sinsinnin Zida klɔ'm be su be kleli sran'm be kwlaa be like. Nvle-nvle nga be mantan Zida lɛ'n, be sroli Anannganman dan, ɔ man kɛ be nin Zozafat be `kun alɛ'n i sɔ ɔ'a ba-man be klun bɔ fuɛn kaan sa. I kpa'n bɔbɔ, Filistifuɛ wie'm be wa cɛli Zozafat ninnge mun, yɛ be suli lapo be mɛnnin i. Yɛ Arabfuɛ wie'm be kusu be blɛli i bua nene akpi nso bua nene ya nso (7.700) nin boli kpakpuɛ akpi nso boli kpakpuɛ ya nso (7.700). Zozafat i dunman'n fu ɔli i nyrun titi. Ɔ kplannin klɔ nga be si bé wun talɛ kekleke kpa mun nin klɔ nga be fa ninnge diwa sie bé su'n mun. Be dili junman dandan mun Zida klɔ'm be su. Ɔ fɛli i sonja nga be ti safunyrɛn kpa mun sieli be Zerizalɛm. Sonja sɔ mun'n, be niannin be awlo'm be wafa nga be ti'n su yɛ be siesieli be-ɔ. Zida nvle'n liɛ'n nun'n, sonja akpi su kpɛnngbɛn'm be trannin nun. Kun yɛlɛ Adna, i sran'm be yoli akpi-akpi ya nsan (300.000). Be nga be mɛntɛn i'n kun yɛlɛ Zosanan. I sran'm be yoli akpi-akpi ya nnyɔn sran akpi-akpi ablaɔcuɛ (280.000). Kun ekun yɛlɛ Zikri wa Amazia bɔ i bɔbɔ klun su ɔ fɛli i wun mannin Anannganman sulɛ junman'n. Ɔ niannin safunyrɛn akpi-akpi ya nnyɔn (200.000) su. Bɛnzamɛn nvle liɛ'n nun'n, safunyrɛn kun trannin lɛ, be flɛ i kɛ Eliada. Ɔ niannin sonja akpi-akpi ya nnyɔn (200.000) be su. Be lɛ ta mun nin nyrɛn mun. Zozabad b'ɔ mɛntɛn i'n, i sran liɛ'm be yoli akpi-akpi ya sran akpi-akpi ablaɔcuɛ (180.000). Alɛ ninnge trannin bé sa nun. Sonja nga be trannin junman'n su famiɛn'n i wun Zerizalɛm lɔ'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Be nga bɔ famiɛn'n fali be sieli klɔ nga be sili bé wun'n be su'n, be ka-man be wla-man nun. Famiɛn Zozafat nyɛnnin i wun dan, yɛ ɔ nyannin nyrun dan. Ɔ jali Akab i awlo'n nun bla, i ti ɔ nin i be mantannin. Kɛ afuɛ nnyɔn kun sinnin'n, Zozafat ɔli Akab wun lɔ Samari lɔ. Zozafat nin i sran ng'ɔ nin be ɔli'n be nun sɔlɛ ti Akab kunnin bua nin nannin kpanngban kpa, kpɛkuun ɔ seli Zozafat kɛ ɔ `ko ukɛ i nan be ko tɔ Ramɔt klɔ ng'ɔ o Galaad lɔ'n su. Ɔ usɛli i kɛ: «?A kwla ko sunman min nan e ko tɔ Ramɔt klɔ'n b'ɔ o Galaad lɔ'n su?» Zozafat tɛli i su kɛ: «Min nin wɔ y'a kaci sran wunmuan. Ɔ sran mun ɔ nin min liɛ mun b'a yo kun. I ti min nin wɔ e ´kɔ alɛ sɔ'n kunlɛ.» Zozafat seli Izraɛl famiɛn'n ekun kɛ: «Dun mmua usa Anannganman ka.» Izraɛl famiɛn'n yiali i wunnzue yifuɛ mun. Be ti ya nnan. Ɔ usali be kɛ: «?E wɔ Galaad mɛn'n nun lɔ e ko kun alɛ Ramɔt lɔ annzɛ nán e wɔ?» Be tɛli i su kɛ: «Kɔ! Nyanmiɛn ´fa Ramɔt klɔ'n man wɔ!» Zozafat usali kɛ: «? Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ uflɛ fi nun-man wa bɔ be kwla sin i sin be usa Anannganman sa-a?» Izraɛl famiɛn'n tɛli Zozafat su kɛ: «Kun tɛ o lɛ, sanngɛ i wun yo-man min fɛ, afin i ndɛ liɛ ng'ɔ kan be mín wun'n, wie fi ti-man kpa. Be flɛ i kɛ Mise, Zimla i wa-a.» Zozafat tɛli i su kɛ: «Nannan, ɔ li nán kan sɔ.» Yɛ famiɛn'n sunmɛnnin i sufuɛ'n kun kɛ ɔ wɔ ndɛndɛ ko se Mise kɛ ɔ bla. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Izraɛl famiɛn'n nin Zozafat b'ɔ ti Zida famiɛn'n be o lika gbaun ng'ɔ o Samari anuan wun lɛ'n nun. Be ti be famiɛn bia'm bé su, be famiɛn tralɛ'm be o bé wun. Lɛ yɛ wunnzue yifuɛ'm be yili be wunnzue nin-ɔn. Be nun kun suan Sedesias, Kɛnana i wa-a. Ɔ fali blalɛ fa boli like kɛ nnɛn wɛ sa, kpɛkuun ɔ seli kɛ: «Anannganman waan: ‹A ´fa nnɛn wɛ nga bo Sirifuɛ mun lele a ´nunnun be.› » Wunnzue yifuɛ'm be kwlaa be ndɛ'n yoli kunngba, be waan: «Kɔ Ramɔt b'ɔ o Galaad mɛn'n nun lɔ'n su. A wa kwla lɔfuɛ mun. Anannganman ´yi klɔ sɔ'n sufuɛ mun ´wla ɔ́ sa nun.» Sran nga be sunmɛnnin i kɛ ɔ ko flɛ Mise'n, kɛ ɔ juli lɔ'n, ɔ seli i kɛ: «Wunnzue yifuɛ'm be kan ndɛ fɛ yɛ be kle famiɛn nin-ɔn. Be kwlaa be ndɛ'n ti kunngba. I sɔ'n ti, ɔ kusu, kan nga be kan'n wie, kan ndɛ fɛ kle famiɛn'n.» Mise tɛli i su kɛ: «N kan Anannganman! Ndɛ ng'ɔ fa wla mín nuan'n yɛ n ´kan-an.» Kɛ ɔ juli famiɛn'n nyrun lɔ'n, famiɛn'n usɛli i kɛ: «?Mise, e wɔ Galaad mɛn'n nun lɔ e ko kun alɛ Ramɔt lɔ, annzɛ nán e wɔ?» Mise waan: «Kɔ, a wa kwla lɔfuɛ mun! Anannganman wa yi lɔfuɛ mun man wɔ.» Famiɛn'n seli i kɛ: ?Kpɛ nnyɛ yɛ n ´se wɔ kɛ Anannganman nuan ndɛ nanwlɛ'n ngunmin yɛ a `kan kle min-ɔn? Mise waan: «N wunnin Izraɛl nvle'n kwlaa, b'a bo b'a sanndi oka'm bé su kɛ bua bɔ be lɛ-man su nianfuɛ sa. Yɛ Anannganman waan: ‹Sran nga'm be lɛ-man min kun, man be sa bé sin be awlo'm be nun aunjuɛ nun.› » Izraɛl famiɛn'n seli Zozafat kɛ: «?M'an se-man wɔ? Min wun ndɛ liɛ ng'ɔ kan be'n, i wie fi ti-man kpa. I kwlaa'n ti tɛ.» Mise kɛnnin i ekun kɛ: «N wunnin Anannganman, ɔ ti i famiɛn bia'n su. Nyanmiɛn su lɔfuɛ'm be o i fama su nin i bɛ su. Amun `tie ndɛ ng'ɔ kannin'n. Ɔ usali kɛ: ‹?Wan yɛ n ´nyɛn i b'ɔ ´ko laka Akab b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n kɛ ɔ wɔ Galaad mɛn'n nun lɔ ko kun alɛ Ramɔt lɔ nan ɔ wu-ɔ?› Nga waan: ‹Min-ɔn, n ´yo i sa.› Nga waan: ‹Min-ɔn, n ´yo i sa.› Yɛ wawɛ'n kun kpɛnnin Anannganman nyrun lɛ-ɔ. Ɔ seli Anannganman kɛ: ‹M bɔbɔ n ´ko lɛkɛ i man ɔ ´kɔ.› Anannganman usɛli kɛ: ‹?A ´yo i wafa sɛ?› I waan: ‹N ´ko yo ato wawɛ, n ´sin famiɛn'n i wunnzue yifuɛ'm be nun, ɔ man be ´bua ato.› Yɛ Anannganman seli i kɛ: ‹Sakpa, sɛ a yo i sɔ'n, a ´nyɛn i mlɔnmlɔnmlɔn. Kɔ nan yo i sɔ.› Nian, Anannganman ɔ'a fa ato wawɛ ɔ'a wla ɔ wunnzue yifuɛ'm be kwlaa be nun. Anannganman ɔ'a gugu kɛ ɔ ´fa nyrɛnnɛn ´yi ɔ su.» Kɛ e ´ijɔwa-a, Kɛnana wa Sedesias ɔ'a wunnge Mise wun lɔ, kpɛkuun ɔ kpacili i nyrun kpaun. Ɔ usɛli i kɛ: «?Anannganman i wawɛ b'ɔ o min nun'n, ɔ sinnin atin onin su yɛ ɔ ko kannin ndɛ'n kleli wɔ-ɔ?» Mise tɛli i su kɛ: «Cɛn nga a wa wanndi ko fia ɔ sua ba'n kun i longo kpa'n nun'n yɛ a ´wun i wlɛ-ɔ.» Izraɛl famiɛn'n seli i sufuɛ wie'm be kɛ: «Amun `fa Mise ko wlɛ i Amɔn b'ɔ ti klɔ'n su kpɛn'n nin min wa Zɔas bé sa nun. Amun `se be kɛ: ‹Famiɛn'n waan: Amun `wla bian nga bisua. Amun `mɛn i kpaun kan tititi nin nzue nɔnwa lele man n fɛ i alɛ'n nun lɔ m bla juejuejue.› » Yɛ Mise waan: «Sɛ a sa ɔ́ sin ba juejue'n, wuun nán Anannganman yɛ ɔ fa ndɛ wlali mín nuan yɛ n kannin-ɔn.» Izraɛl famiɛn'n nin Zozafat b'ɔ ti Zida famiɛn'n be ɔli Galaad mɛn'n nun lɔ. Be ɔli Ramɔt klɔ'n i falɛ. Izraɛl famiɛn'n seli Zozafat kɛ: «N ´wlawla mín wun kɛ sonja ngbɛn wie sa nan y'a wɔ alɛ'n kunlɛ. Ɔ liɛ'n, wla ɔ famiɛn tralɛ'n.» Yɛ Izraɛl famiɛn'n yoli i wun kɛ sonja ngbɛn wie sa, yɛ be ɔli-ɔ. Kannzu Siri famiɛn'n dun mmua seli i kakaklolo su kpɛnngbɛn'm be kɛ: «Sonja nga be lɛ nyrun o, nga be lɛ-man nyrun o, nán amun sa kan be wie fi. Izraɛl famiɛn'n yɛ amun `kun i-ɔ.» Kɛ kakaklolo su kpɛnngbɛn'm be wunnin Zozafat'n, be waan: «Izraɛl famiɛn'n cɛ yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Be kpɛ sin yiɛli i kɛ be ´kun i, nan Zozafat ɔ'a kpan kɛ: «Be de min o.» Yɛ Anannganman deli i-ɔ. Nan Nyanmiɛn ɔ'a kan sran sɔ'm bé bo ɔ'a ɔ mmua. Kakaklolo su kpɛnngbɛn'm be wunnin kɛ nán Izraɛl famiɛn nin-ɔn, nan b'a yaci Zozafat su sulɛ. Sirifuɛ'm be nun kun cuɛnnin i ta'n, ɔ toli i ngbɛn sa, kpɛkuun ta'n ko wɔli Izraɛl famiɛn'n i lika bɔ i wun sasalɛ like'n ɔ'a ju-man lɛ'n. Sonja sɔ'n i bɔbɔ kpa'n, ɔ si-man kɛ Izraɛl famiɛn nin-ɔn. Yɛ famiɛn'n seli i kakaklolo tinngɛfuɛ'n kɛ: «Kpɛ ɔ́ wun, fa min alɛ'n nun wa fite, b'a nyan min.» Le kun sɔ'n, alɛ'n blili kpa. Ɔ man Izraɛl famiɛn'n kali i kakaklolo'n nun lele nnɔsua. Ɔ jin nglo. Ɔ o Sirifuɛ'm be ndɛnman lɛ. Kɛ wia'n wa tɔ'n yɛ ɔ kali nun-ɔn. Zozafat b'ɔ ti Zida famiɛn'n sɛli i sin Zerizalɛm, nan ɔ'a ɔ i awlo. Like fi a yo-mɛn i. Kɛ ɔ ´ba'n, Anani b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i wa Zei bɛli i atin kpalɛ. Ɔ usali famiɛn Zozafat kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a ɔli klunwifuɛ'n nga i ukalɛ-ɔ? ?A klo be nga be kpɔ Anannganman'n? Ɔ sa nga a yoli i lɛ'n ti Anannganman ɔ'a fa ɔ́ wun ya, sanngɛ a buli sa kpa wie'm be akunndan yɛ a yoli be. Ɔ mɛn'n nun waka nga be sɔ be'n, a wɔli be nun, yɛ a tuli ɔ klun fali ɔ́ wun mantannin ɔ Nyanmiɛn'n kpa.» Zozafat trannin Zerizalɛm. I sin'n, lika ng'ɔ fɛ i Beɛr-Seba lele fa ju Efraim oka-oka lika nun'n, ɔ wa wlan-wlannin i nun sran'm be su ekun. Ɔ fali be bali Anannganman be nannan'm be Nyanmiɛn'n i sin ekun. Ɔ sieli jɔlɛ difuɛ mun klɔ nga be sili bé wun'n be nun. Ɔ lɛ-man be nun kun bɔ ɔ'a sie-man su jɔlɛ difuɛ-ɔ. Ɔ seli jɔlɛ difuɛ'm be kɛ: «Amun `nian amun junman'n nun di i kpa, afin nán sran dunman nun yɛ amun ´di jɔlɛ nin-ɔn. Anannganman dunman nun-ɔn. Sɛ amun su wa di jɔlɛ kun sa'n, ɔ nin amun yɛ ɔ o-ɔ. I sɔ'n ti, amun nyin `yi Anannganman kpa. Like nga amun yo i sa'n, amun `nian su kpa. Yɛlɛ kɛ Anannganman e Nyanmiɛn'n klo-man gblɛgblɛ sa mun nin sran nun kpalɛ'n, ɔ nin adi ninnge nga be fa kaci sran akunndan'n.» Zozafat sieli Levifuɛ mun, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, ɔ nin Izraɛl awlo bo kpɛn mun Zerizalɛm bɔbɔ kpa'n su lɛ ekun kɛ be di jɔlɛ mun Anannganman dunman nun. I waan be `siesie ndɛ nga be tɔ klɔfuɛ'm be afiɛn'n. Ɔ wlali bé su nun, ɔ seli be kɛ: «Wafa nga amun ´fa di junman sɔ'n yɛ: man amun nyin yi Anannganman kpa, amun `yo nanwlɛfuɛ, yɛ amun `yo i sɔ nin anwlɛn kpa. Blɛ bɔ amun niaan nga be o be klɔ'm bé su be wa kan sa wie kle amun'n, sɛ sran kunlɛ ndɛ o, sɛ mmla fanunfanun'n wie su ndɛ o, amun `yiyi sa sɔ'n nun wein-wein kle be. I liɛ'n, be su fɔn-man Anannganman wun, yɛ Anannganman su fa-man amun nin amun niaan'm bé wun ya. Amun `yo kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa, i liɛ'n, amun su fɔn-man. Amaria b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n ´yo amún su kpɛn. I yɛ ɔ ´siesie Anannganman'n i sulɛ'n i nun ndɛ mun-ɔn. Yɛ Ismaɛl wa Zɛbadia b'ɔ ti Zida akpasua'n su wlengbi'n, i kusu ´yo amun su kpɛn wie. I yɛ ɔ ´nian ndɛ nga be ti famiɛn'n i liɛ'n be lika-a. Yɛ Levifuɛ'm be ´yo amun fluwa klɛfuɛ mun. Amun `mian amún nyin amun `di junman, yɛ man Anannganman jran sran ng'ɔ ti kpa'n sin.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Moabfuɛ mun nin Amɔnfuɛ mun, be nin Zozafat be bali alɛ kunlɛ. Maɔnfuɛ'm be uka be su. Be wa kan kleli famiɛn'n kɛ: «Sonja kpanngban kpa be nin wɔ b'a ba alɛ kunlɛ. Be fin jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n i bue kun'n su lɔ Edɔm mɛn'n nun yɛ be ba-a. Kɛ e ´se yɛ'n, be o Azazɔn-Tamar bɔ be flɛ i An-Gedi'n su lɔ.» Srɛ b'ɔ kunnin Zozafat dan'n ti, i waan ɔ ko wun Anannganman wun, i ti i waan be `kpɛ srɛ nun Zida nvle wunmuan'n nun. Zidafuɛ'm be fin Zida klɔ'm be kwlaa be su be wa yiali kɛ be ´srɛ Nyanmiɛn nan ɔ uka be. Zozafat jaso jrannin Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm bɔ be sin yiɛ i'n be afiɛn. Ɔ kacili i nyin Nyanmiɛn i sua'n i awlo uflɛ'n su lɔ. Ɔ srɛli Nyanmiɛn seli kɛ: «Anannganman, e nannan'm be Nyanmiɛn'n, wɔ yɛ a ti famiɛn nyanmiɛn su lɔ-ɔ, wɔ yɛ a sie nvle-nvle mun-ɔn. A lɛ wunmiɛn, a lɛ tinmin, ɔ man sran fi kwla fɛ i ti kplakpla-man wɔ. ?E Nyanmiɛn, nán wɔ yɛ a fuannin mɛn nga nun sran mun Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti ɔ nvle'n nun sran'n be nyrun nin-ɔn? ?Nán wɔ yɛ a fali mɛn nga mannin ɔ janvuɛ Abraam i osu'n nunfuɛ mun nin-ɔn? Be trannin nun, yɛ be kplannin sua kun mannin wɔ. Yɛ be seli kɛ: ‹Sɛ nyrɛnnɛn sa ju e su'n, sɛ be fa alɛ wla e sin'n, sɛ a fa like tɛ b'ɔ saci like kɛ tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ sa annzɛ kɛ awe sa a fa bu ye fɔ'n, e ´ba sua nga nyrun wa, e ´ba ɔ nyrun wa, afin a ´yi ɔ́ wun nglo sua nga nun, yɛ e ´flɛ wɔ kɛ a wa de ye nyrɛnnɛn nun, yɛ a ´tɛ e su, yɛ a ´de ye.› Siɛn'n nian, Amɔnfuɛ mun nin Moabfuɛ mun, ɔ nin Edɔmfuɛ'm be yɛ b'a ba e su tɔlɛ yɛ. Kɛ e nannan'm be jasoli Ezipt lɔ bɔ be ´ba'n, w'a kplin-man su kɛ be sin sran sɔ'm be lika'n nun. E nannan'm be sinnin lika uflɛ, ɔ man e nannan'm b'a nunnun-man be. Kalɛ nga be ´fa tannin ye'n yɛlɛ é bo kanlɛ, be su ba kɛ be wa fuan e lika bɔ a fa mannin ye'n nun. ?Anannganman e Nyanmiɛn, a su fa-man fɔ ng'ɔ nin be fata'n tu-man be? E lɛ-man wunmiɛn, e kwla jran-man sran kpanngban nga be su ba kɛ be wa fa alɛ wla é sin yɛ'n be nyrun. E si-man like ng'ɔ fata kɛ e yo'n, i sɔ'n ti é nyin ta ɔ nyrun.» Zidafuɛ'm be kwlaa, be nin be anunman mun, nin bé yi mun, ɔ nin be mma mun, be jrannin Anannganman nyrun lɛ. Anannganman i Wawɛ'n jrali Bɛnaza wa Zakari i klun ba Zasaziɛl b'ɔ ti Levifuɛ'n su nzrafuɛ'm be afiɛn lɛ. Zasaziɛl ti Azaf osu'n nunfuɛ. Matania wa Zɛiɛl i klun ba yɛlɛ Bɛnaza. Zasaziɛl waan: «Wɔ, famiɛn Zozafat, a nin Zidafuɛ'm be kwlaa nin be nga be tran Zerizalɛm'n, amun `sie amun su kpa. Anannganman kan ndɛ kle amun. I wan yoo: ‹Nán srɛ kun amun yɛ nán amun sro sonja kpanngban nga mun. Afin nán amun yɛ amun nin be ´kun-ɔn, m bɔbɔ min Nyanmiɛn yɛ min nin be e ´kun-ɔn. Ainman'n, amun `wɔ kan be o lɔ'n. Be su fu kpɔlɛ bɔ be flɛ i Waka Nyrɛ'n su. Amun nin be ´yia kongo'n i awieliɛ lɛ Zɛriɛl aawlɛ flɛnnɛn'n i ndɛnman lɛ. Nán amun yɛ amun wa kun alɛ nga-a. Amun li amun ko jranjran, kpɛkuun amun ka amun osu nun lɛ, yɛ amun wa wun delɛ nga Anannganman ´de amun'n. Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ mun, nán amun sro, nán srɛ kun amun. Ainman'n, amun `ko bu be nyrun, Anannganman ´jran amún sin.› » Zozafat kotoli yɛ ɔ utuli i nyin ase. Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa be kotoli yɛ be utuli bé nyin ase Anannganman nyrun wie. I sin'n, Levifuɛ'm bɔ be ti Keat nin Kɔre be akpasua sufuɛ'n be jasoli, be mannin be nɛn'n su kpa be manmannin Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n. Kɛ i aliɛ cɛnnin'n, nglɛmun ndɛ kpa'n, be jasoli be fali Tekoa aawlɛ flɛnnɛn'n i atin'n. Kɛ be wa kɔ'n, Zozafat jaso jrannin nan ɔ'a kan ndɛ ng'ɔ o yɛ'n ɔ'a kle be. I waan: «Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ mun, amun `tie ndɛ nga n kan'n! Amun `fa amún wla'n gua Anannganman amun Nyanmiɛn'n su kpa, yɛ ɔ ´man amun fanngan. Amun `fa amun wla'n guɛ i nuan ijɔfuɛ'm be su, yɛ amun wa kwla amun kpɔfuɛ mun.» Zozafat nin sran'm be kwlaa bé bo yoli kun be fali jue tofuɛ'm be nun wie mun. Be waan be `wla bé wun Nyanmiɛn sulɛ ninnge mun, be `dun mmua sonja'm be nyrun, nan be `sro jue kɛ: «Man e manman Anannganman, afin i aunnvuɛ silɛ'n wo lɛ titi.» Kɛ be boli Anannganman i manmanlɛ jue'm be tolɛ bo'n, Anannganman man sannganlɛ tɔli Amɔnfuɛ mun, nin Moabfuɛ mun, nin Edɔmfuɛ'm bɔ be bali Zidafuɛ'm be su tɔlɛ'n be afiɛn. Be ngunmin-ngunmin be kpɛli bé nyin be kunnin. Amɔnfuɛ mun nin Moabfuɛ'm be tɔli Edɔmfuɛ'm be su be kunnin be lele be wieli weiin. I sin be blili bé nyin be kunnin be bɔbɔ bé wun. Kɛ Zidafuɛ'm be juli kan be jran lɛ-ɔ, be kwla wun aawlɛ flɛnnɛn'n lɛ'n, be ´nian-an, be kpɔfuɛ'm be fuɛn mun yɛ be tru asiɛ'n su yɛ be wunnin kɛ be nun kun sa ɔ'a nyɛn-mɛn i ti. Zozafat nin i sran mun be ɔli sran sɔ'm bé wun ninnge'm be falɛ kan be fuɛn'm be lala lɛ'n. Ninnge'm be sɔnnin dan, be fali cɛn ba nsan be tiantiannin kaka kpa nuan. Be nyannin anyanbeun ninnge kpanngban kpa, nin tralɛ mun, ɔ nin ninnge kpakpa uflɛ mun. I sin'n, ninnge nga be nyɛnnin i'n, be dili i suasi lele ɔ'a wie-man i kpanngban'n ti. I cɛn nnan'n su'n, be yiali Bɛraka kongo'n nun lɔ, be ko lali Anannganman ase. I ti yɛ be flɛli lɛ lika'n kɛ Bɛraka nin-ɔn. Lele ndɛ be tɛ flɛ i sɔ. I sin'n, Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa be suli Zozafat su be sali bé sin ɔli Zerizalɛm. Kɛ be ´kɔ'n, be klun ti jɔwa. Anannganman delɛ b'ɔ deli be be kpɔfuɛ'm bé sa nun'n ti be wun kpajali be. Kɛ be ´ba'n, wuun be ´bo jru, nin aluku, ɔ nin awɛ mun. Kɛ be juli Zerizalɛm'n, be ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ. Kɛ nvle'n kun nga'm be nun lɔ be tili kɛ Anannganman bɔbɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kpɔfuɛ mun be kunnin'n, srɛ kunnin be kwlaa Anannganman ti. I sɔ'n ti Zozafat sieli mɛn'n diin, yɛlɛ kɛ i Nyanmiɛn'n man mɛn'n i bue'n kwlaa su yoli fɔuun. Zozafat sieli Zida mɛn'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablasan-nin-nnun. Ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ ablaɔn-nin-nnun. Be flɛ i nin'n kɛ Aziba, Sili i wa bla-a. Zozafat nantili klanman kɛ i si Aza fa nantili'n sa. Ɔ'a yi-mɛn i si i atin'n i ase. Nga bɔ Anannganman klo i'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Sanngɛ ɔ'a bubu-man sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n mun, i sɔ'n ti sran'm b'a fa-man bé wla'n kwlaa b'a gua-man be nannan'm be Nyanmiɛn'n su. Zozafat i wun ndɛ'n i onga'n, kɛ ɔ fɛ i bo bolɛ'n nun lele b'ɔ ´fa ju i agualiɛ'n, ɔ ti klɛwa Anani i wa Zei i fluwa'n nun. Fluwa sɔ'n, be fa wlali Izraɛl famiɛn'm be fluwa'n nun wie. I kasiɛn su'n, Zozafat b'ɔ ti Zida famiɛn'n nin Izraɛl famiɛn bɔ be flɛ i Akazia'n, bɔ i nzuɛn'n ti-man kpa'n, be wa trali aenguɛ. Kɛ bé bo yoli kun'n ti'n, be man be yoli mmeli mun mannin be. Be waan mmeli sɔ'm be wɔ Tarsis. Ɛzɔn-Gebɛr lɔ yɛ be boboli mmeli sɔ mun-ɔn. Yɛ Dɔdava b'ɔ fin Maresa'n i wa Eliezɛr b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n seli Zozafat kɛ: «Kɛ bɔ a nin Akazia amún bo ɔ'a yo kun'n ti'n, Anannganman ´saci ɔ junman'n.» Mmeli'm be sacili, b'a kwla ɔ-man Tarsis'n. Zozafat wuli, be sieli i i si'm bé wun lɛ David Klɔ lɔ. Yɛ i wa Zɔram sinnin i osu-ɔ. Zɔram lɛ niaan yasua mun. Be kwlaa be ti Famiɛn Zozafat i mma mun. Be dunman mun yɛ: Azaria, Zɛiɛl, Zakari, Azaria, Mikaɛl, ɔ nin Sɛfatia. Bé si Zozafat mannin be jɛtɛ ufue kpanngban, nin sika ɔkwlɛ kpanngban, ɔ nin ninnge kpakpa wie mun ekun. Yɛ ɔ fali be sieli klɔ nga be sili bé wun Zida mɛn nun'n be su. Zɔram liɛ'n, ɔ fɛli i kɛ i yɛ ɔ kaci i-ɔ, yɛlɛ kɛ i yɛ ɔ ti ba kpɛnngbɛn nin-ɔn. Kɛ Zɔram kacili i si'n, b'ɔ nyannin jranwlɛ'n, ɔ fali tokofi kunnin i niaan mun sekeseke kpan, yɛ ɔ kunnin Izraɛl i famiɛn awlo lɔ sran dandan wie mun ekun. Kɛ ɔ ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablasan-nin-nnyɔn. Ɔ dili afuɛ mɔcuɛ Zerizalɛm lɔ. Atin kunngba nga Izraɛl famiɛn'm be fali'n, ɔ fali su wie. Ɔ yoli sa kunngba nga Akab nin i awlofuɛ'm be yoli'n wie, afin ɔ jali Akab i wa bla kun. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Sanngɛ Anannganman ɔ'a kan-man David osu'n i nunnunlɛ ndɛ i aenguɛ b'ɔ nin i be trali'n ti. Afin ɔ kan kleli i kɛ i osu'n nun sran su tu-man bia'n su le. Zɔram blɛ su yɛ Edɔmfuɛ'm be yili bé ti Zida i sielɛ'n bo-ɔ. Be kpali famiɛn kun kɛ ɔ sie be. Zɔram fɛli i alɛ kakaklolo'm be ngba, nan ɔ nin i awlo lɔ sran dandan mun b'a fa atin'n b'a ɔ. Kɔnguɛ be jasoli, be ko tɔli Edɔmfuɛ bɔ be bo sin yia be'n be su nan b'a kwla be. Kɛ ɔ fɛli i blɛ sɔ'n nun'n, Zida ɔ'a sie-man Edɔmfuɛ mun kun lele ndɛ. Klɔ nga be flɛ i Libna'n, i blɛ kunngba sɔ nun'n, i sufuɛ'm be kusu be yili bé ti Zɔram i sielɛ'n bo wie, yɛlɛ kɛ Zɔram yili Anannganman b'ɔ ti i nannan'm be Nyanmiɛn'n i ase. I kpa'n bɔ Zɔram yoli sraka yiwlɛ lika mun Zida oka'm be su. Ɔ suli Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm bé bo kɛ be `su like uflɛ mun. Cɛn kun Zɔram sa kannin fluwa kun, Eli b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n yɛ ɔ klɛ blɛli i-ɔ. Ɔ klɛli i kɛ: «Ndɛ nga Anannganman b'ɔ ti ɔ nannan David i Nyanmiɛn'n kan'n yɛ: ‹Kɛ bɔ w'a nanti-man kɛ ɔ́ si Zozafat nin ɔ nannan Aza b'ɔ ti Zida famiɛn'n be fa nantili'n sa'n, kɛ bɔ Izraɛl famiɛn'm be nzuɛn liɛ'n yɛ a fali'n, kɛ bɔ a suli Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm bé bo kɛ be su like uflɛ mun kɛ Akab osu'n nunfuɛ'm be yoli'n sa'n, kɛ bɔ a kunnin ɔ bɔbɔ ɔ niaan mun bɔ bé kpa tra wɔ'n, i sɔ'n ti, min Anannganman n wa fa sa kekle n ´yi ɔ nvle'n nin ɔ mma mun, ɔ nin ɔ́ yi mun, ɔ nin ɔ ninnge'm be kwlaa be su. Ɔ bɔbɔ kusu, n ´fa tukpacɛ wafa-wafa n ´yi ɔ su. Kun liɛ'n, ɔ ´yo ɔ klun ya tukpacɛ, ɔ ´yo kekle ´kɔ i nyrun titi, lele ɔ klun aya'n ´fite.› » Anannganman man Filistifuɛ mun nin Arab nga be mantan Etiopifuɛ'm be lɛ'n be nin Zɔram be kunnin. Be wluli Zida nvle'n nun, be tɔli be su. Famiɛn i sua'n nun lɔ ninnge kpakpa mun, be fali be, be trɛli i mma mun nin i yi mun lomuɛn ɔli. San i mma'm be nun kaanfuɛ'n bɔ be flɛ i Akazia'n yɛ ɔ kali lɛ-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Anannganman man tukpacɛ kun tɔli Zɔram klun aya'n nun. Tukpacɛ sɔ'n lɛ-man ayre. Tukpacɛ sɔ'n yoli kekle ɔli i nyrun titi. I afuɛ nnyɔn'n su'n, Zɔram klun aya'n fiteli. Ɔ wunnin nyrɛnnɛn kpa nan ɔ'a wu. Kɛ ɔ wuli'n, i nvle'n nunfuɛ'm b'a yra-man ansans i dunman nun kɛ be fa yo mannin i nannan mun'n sa. Kɛ Zɔram ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablasan-nin-nnyɔn. Ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ mɔcuɛ. I wie'n ɔ'a yo-man sran fi ya. Be sieli i David Klɔ lɔ, sanngɛ b'a sie-mɛn i kan be sie famiɛn'm be lɛ'n. Zerizalɛmfuɛ'm be fali famiɛn Zɔram i wa Akazia b'ɔ ti i mma'm be nun kaanfuɛ'n kɛ ɔ kaci i. Afin Arab sonja wie mun bɔ be wluli Zida mɛn'n i sonja klɔ'n nun'n, be kunnin Zɔram wa kpɛnngbɛn'm be kwlaa. Kɛ Zɔram i wa Akazia yoli famiɛn kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Kɛ Akazia ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnyɔn. Ɔ trannin Zerizalɛm lɔ afuɛ kun. Be flɛ i nin'n kɛ Atali. Bla sɔ'n ti Ɔmri osu'n nunfuɛ. Akazia fali atin kunngba nga Akab i awlo'n nunfuɛ'm be fali'n wie, afin i nin mɛn i afɔtuɛ tɛ. Ɔ yoli sa nga be yo-man Anannganman fɛ'n kɛ Akab i awlo'n nunfuɛ'm be yoli'n sa. Kɛ i si wuli'n, Akab i awlo'n nunfuɛ'm be mɛnnin i afɔtuɛ tɛ mun bɔ be yoli i mlinlɛ like. Be mɛnnin i afɔtuɛ kun kɛ Akab b'ɔ yoli Izraɛl famiɛn'n i wa Zɔram i sran'm be uka i liɛ'm be su nan be nin Azaɛl b'ɔ ti Siri famiɛn i sran'm be ko kun Ramɔt lɔ Galaad akpasua'n su. Kɛ be ɔli'n, Sirifuɛ'm bé sa kannin Zɔram. Ɔ sɛli i sin Zizreɛl lɔ. Ɔ ɔli kannin bɔ Sirifuɛ'm be boli i Rama lɔ kɛ ɔ nin Akazia be ´kun'n i ayre yolɛ. Akazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n ɔli i nianlɛ, afin i wunnɛn ya'n tinnin i su kpa. Kɛ ɔ ´yo nan Akazia liɛ'n ɔ'a wie'n ti yɛ Nyanmiɛn kplinnin su kɛ ɔ wɔ Zɔram nianlɛ nin-ɔn. Kɛ ɔ juli lɔ'n, ɔ nin Zɔram be ɔli Nimsi i wa Zei atin kpalɛ. Kannzu Anannganman sieli Zei famiɛn kɛ ɔ ´yo nan Zei ɔ'a nunnun Akab i awlo'n ti. Fɔ nga Nyanmiɛn waan ɔ ´tu Akab awlo'n, Zei yɛ ɔ yiɛli i nuan-an. Kɛ ɔ nin Zida famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun nin Akazia i niaan mma bɔ be su Akazia'n be yiali'n, ɔ kunnin be, kpɛkuun ɔ man be kunndɛli Akazia be sinnin lika'm be nun. Be ko trɛli i Samari lɔ, kannzu ɔ ko fiali lɔ. Be fɛ i blɛli Zei, i sin be kunnin i. Be sieli i, afin be seli kɛ: «Zozafat b'ɔ fɛli i wla'n kwlaa guɛli i Anannganman su'n i wa-a.» Sran fi sa ɔ'a ka-man Akazia i awlo'n nun b'ɔ ´kwla yo famiɛn-ɔn. Kɛ Atali b'ɔ ti Akazia i nin'n wunnin kɛ i wa'n ɔ'a wu'n, ɔ nunnunnin Zida famiɛn'n i mma'm be ngba. Sanngɛ Zosabeat b'ɔ ti famiɛn'n i wa bla'n, ɔ ɔli blɛlɛ ko fali Akazia i wa bɔ be flɛ i Zɔas'n. Ɔ ko fɛli i Akazia i mma bɔ be su kun be'n be afiɛn. Ɔ fɛli i nin bla ng'ɔ tɛ i'n. Ɔ ko sieli be Nyanmiɛn i sua ba nga bɛ'm be o nun'n nun. Zosabeat ti famiɛn Zɔram wa bla, ɔ ti Akazia niaan bla, yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be flɛ i Zɛozada'n i yi. Kɛ ɔ fali Zɔas fiali Atali nyrun kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Ɔ man Atali ɔ'a nyɛn-mɛn i ɔ'a kun-mɛn i wie. Zɔas nin i sunianfuɛ sɔ'n be fiali Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ lele afuɛ nsiɛn. I blɛ sɔ nun'n, wuun Atali yɛ ɔ sie mɛn nin-ɔn. I afuɛ nso su'n, Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n trɛli i anwlɛn yoli sa kun. Sa ng'ɔ yoli'n yɛlɛ kɛ ɔ nin sonja ya su kpɛnngbɛn mun be trali aenguɛ. Sran sɔ'm be yɛ: Zɛrosam wa Azaria, Zosanan wa Ismaɛl, Obɛd wa Azaria, Adaza wa Maazeza, yɛ Zikri wa Elisafat. Be sinsinnin Zida nvle'n nun. Be flɛflɛli Levifuɛ mun nin Izraɛl awlobo kpɛnngbɛn nga be o klɔ'm be kwlaa be su'n. Be nin be be bali Zerizalɛm lɛ. Be kwlaa sɔ'n be yiali Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ, nan b'a ta nda famiɛn'n ti. Zɛozada seli be kɛ: «Famiɛn'n i wa Zɔas yɛ ɔ o yɛ. Kɛ Anannganman dun mmua kɛnnin i David osu'n nunfuɛ'm be su sa'n, i yɛ ɔ wa yo famiɛn nin-ɔn. Like nga amun wa yo'n yɛ: Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ nga be di junman wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, man akpasua klikli'n i nunfuɛ'm be nian Nyanmiɛn i sua'n i anuan'm be su, man akpasua nnyɔn su'n i nunfuɛ'm be nian famiɛn'n i awlo'n su, yɛ man akpasua nsan su'n i nunfuɛ'm be nian Zɛzɔd anuan'n su. Man sran kun nga'm be kwlaa be ka Nyanmiɛn i sua'n i awlo klun'm be nun. Nán sran fi wlu Anannganman i sua'n nun, san Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ'm bɔ junman'n ɔ'a to be'n, yɛlɛ kɛ be ti saun. Sran kun nga mun, be `fa Anannganman i mmla ng'ɔ mannin'n su. Man Levifuɛ'm be alɛ ninnge'm be tran bé sa nun sɛsɛsɛ. Man be bo sin yia famiɛn'n. Kan kwlaa ng'ɔ ´kɔ'n, be nin i `wɔ. Yɛ sran kwlaa ng'ɔ yo kɛ ɔ ´wlu Nyanmiɛn i sua'n nun'n, be `kun i.» Levifuɛ mun nin Zidafuɛ'm be yoli sa nga Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n kan kleli be'n i kwlaa. Be kwlakwla be fali be sran mun, be nga be fa junman wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun mun o, be nga be jra junman mun o be fali be. Zɛozada ɔ'a yaci-man akpasua kun lɛ sa ngbɛn. Famiɛn David i cua mun nin i nyrɛn mun bɔ be o Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ'n, be dandan mun o, be kanngan mun o, ɔ fa be mannin sonja ya su kpɛn mun. Ɔ man sran'm be kwlakwla be jranjrannin sua'n i fama su lele fa juli i bɛ su. Be mantannin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n nin sua'n. Be niannin famiɛn'n su. Yɛ be fali famiɛn'n i wa'n fiteli-ɔ. Be fali famiɛn kle'n be wlɛli i ti, yɛ be fali yɛbuɛ paplaapla b'ɔ mmla'n wo be su'n be mɛnnin i. Be sieli i famiɛn. Zɛozada nin i mma'm be guɛli i ti su ngo, yɛ be kpannin kɛ: «Man wie wla fi famiɛn'n su o!» Atali tili sran bɔ be ´wanndi be ba'n be nɛn'n. Kɛ be ´ba'n, wuun be manman famiɛn'n. Ɔ ko toli nzrafuɛ mun Anannganman i sua'n nun lɔ. Ɔ ´nian-an, famiɛn'n jin i lika gbaun'n nun lɛ kan Nyanmiɛn i sua'n i anuan'n wo lɛ'n, famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be nin awɛ bofuɛ'm be jinjin i wun lɛ. Sran'm be kwlaa be klun jɔli. Awɛ bofuɛ'm bé ´bo awɛ'n, wuun jue tofuɛ'm be ´bo ngowa ninnge mun. Be bo be be fa suan Anannganman manmanlɛ jue'm bé bo. Yɛ Atali titili i wun tralɛ'm be nun-ɔn. Ɔ kpannin kɛ: «B'a cici min wun sa! B'a cici min wun sa!» Zɛozada waan ɔ ´yo nan, nán be kun Atali Nyanmiɛn i sua'n nun. I sɔ'n ti ɔ flɛli famiɛn'n i sonja ya su kpɛn'm be kɛ be mɛntɛn i bɔbɔ lɛ. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Amun `yi i sran'm be nun fite. Yɛ sran nga i waan ɔ ´su i su'n, man be kun i nin tokofi.» Yɛ be trali Atali fa ɔli famiɛn'n i sua'n wun lɔ-ɔ. Kɛ be juli Nnɛn kpanngɔ'm be anuan'n nun lɛ'n, yɛ be kunnin i-ɔ. Zɛozada tali nda kɛ i bɔbɔ nin famiɛn nin nzrafuɛ'm be ´yo Anannganman i sran tititi. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, nzrafuɛ'm be wluli Baal i sua'n nun lɔ, be buli i sua, be buli i sraka yiwlɛ mun, ɔ nin i nzɔliɛ nga be takali be'n mun, kpɛkuun be kunnin Matan b'ɔ ti Baal nyrun jranfuɛ'n. Be kunnin i sraka yiwlɛ'm be nyrun lɛ. I sin Zɛozada fali Anannganman i sua'n i su nianlɛ'n wlɛli i Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ'm bé sa nun. David dun mmua siesieli be akpasua-akpasua laa. Be ´yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n be man Anannganman i bɔbɔ i sua'n nun kɛ ɔ ti klɛwa Moiz mmla nun'n sa. I waan kɛ be ´di junman sɔ'n, man be klun jɔ, yɛ be `to jue mun kɛ David fa kleli'n sa. Zɛozada fali gladi difuɛ mun sieli Anannganman i sua'n i anuan'm be nun kɛ ɔ ´yo nan sran ng'ɔ ti fiɛn'n ɔ'a wlu-man lɔ'n ti. Sonja ya su kpɛn mun, nin sran kaklaakla mun, nin kpɛnngbɛn mun, ɔ nin nvle'n i nunfuɛ'm be kwlaa, Zɛozada yiali be. Ɔ man be ko fali famiɛn'n Anannganman i sua'n nun lɔ ɔli famiɛn sua'n nun lɔ. Kɛ be ´kɔ'n, be sinnin nglo lɔ anuan'n nun. Yɛ be fali Zɔas trannin famiɛn bia'n su-ɔ. Sran'm be kwlaa be klun jɔli. Kɛ be kunnin Atali'n, klɔ'n tɔli fɔuun. Kɛ Zɔas ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ nso. Ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ ablanan. Be flɛ i nin'n kɛ Zibza, ɔ fin Beɛr-Seba. Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i nyin su'n, Zɔas yoli sa nga be yo Anannganman fɛ'n. Zɛozada man Zɔas jali bla nnyɔn. Zɔas nin be wuli ba yasua mun nin ba bla mun. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Zɔas waan ɔ ´yo Anannganman i sua'n i lika nga b'a saci'n mun. Ɔ yiali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ mun nan ɔ'a se be kɛ: «Amun `wɔ Zida klɔ'm be su afuɛ kwlaa nun, amun `dede sika Izraɛlfuɛ'm bé sa nun sin, nan amun `fa siesie amun Nyanmiɛn'n i sua'n i ye. Amun `kan amún wun be `yo.» Sanngɛ Levifuɛ'm be cuɛn-cuɛnnin sa sɔ'n i ase. Ɔ man famiɛn'n flɛli Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, ɔ usɛli i kɛ: «Sika bɔ Moiz b'ɔ ti Anannganman sufuɛ'n nin Izraɛlfuɛ'm be kleli kɛ sran'm be `yi nan be `fa di Anannganman i sua'n su junman'n, ɔ yo sɛ ti yɛ w'a jran-man su kɛ Levifuɛ'm be `dede i Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm bé sa nun-ɔn? Afin Atali b'ɔ ti sa tɛ yofuɛ'n, ɔ nin i mma'm be sacili Nyanmiɛn i sua'n, yɛ be fɛli i nun lɔ ninnge nga be ti Anannganman liɛ'n fa suli Baal.» Ɔ man famiɛn'n waan be yo alaka kun, nan be fa sie Anannganman i sua'n i anuan'n nyrun lɛ. I sin'n, sika nga Moiz b'ɔ ti Anannganman sufuɛ'n kleli i aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ kɛ Izraɛlfuɛ'm be yi'n, be boli ndolo sinnin Zida mɛn wunmuan'n nun nin Zerizalɛm klɔ'n nun kɛ be fa blɛ Anannganman. Famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun nin sran'm be kwlaa be klun jɔli sika sɔ'n i yilɛ'n su. Be fa be sika'n be ba, be fa gua alaka'n nun lele ɔ yi. Kɛ Levifuɛ'm be wun kɛ alaka'n nun sika ɔ'a yo lɔun'n, be fa blɛ famiɛn'n kɛ ɔ `nian. Famiɛn'n i fluwa klɛfuɛ'n kun nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i ukafuɛ'n kun yɛ be ba sika'n i falɛ alaka'n nun-ɔn. Kɛ b'a yi sika'n alaka nun'n, kpɛkuun be fa alaka'n sie i osu'n nun. Kɛ ɔ fin lɛ'n, be yoli i sɔ cɛn kwlaa. Yɛ sika'n yo lɔun tititi. Famiɛn'n nin Zɛozada be fa sika'n be man sua'n su junman difuɛ'm be su nianfuɛ mun, afin be yɛ be fa yɛbuɛ sɛfuɛ mun, nin sua su bofuɛ mun, ɔ nin be nga be si blalɛ nin aaba'n bé su junman di mun-ɔn. Be fa be kɛ be `siesie sua'n i ye, nan ɔ ´jran cinnjinnjin. Be nga be fali sua'n i su junman'n wlali bé sa nun'n, be niannin su. Ɔ man sua'n i ye siesielɛ junman'n wieli, sua'n sinnin i osu'n nun, ɔ jrannin cinnjinnjin. Kɛ be wieli junman'n di'n, be fali sika'n i onga'n blɛli famiɛn'n nin Zɛozada. Be fa wie yoli Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ ninnge nga be fa di i sulɛ junman'n mun. Be fa wie yoli ninnge nga be fa yi tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n. Yɛ be fa wie yoli klowa mun nin ninnge uflɛ bɔ be ti sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue'n. Zɛozada nyin su'n, tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, b'a yaci-man be yilɛ Anannganman i sua'n nun. Zɛozada yoli kpɛnngbɛn kɛsɛ-kɛsɛ kpa nan ɔ'a wu. Kɛ ɔ ´wu kɔ'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ya afuɛ ablasan. Be sieli i David Klɔ lɔ kan be sie famiɛn'm be lɛ'n, yɛlɛ kɛ ɔ yoli sa kpa Izraɛl mɛn'n nun, yɛ ɔ yoli man Nyanmiɛn nin i sua'n be nyannin nyrun. Kɛ Zɛozada wuli'n, Zida i famiɛn awlo lɔ sran dandan'm be wa toli famiɛn'n, be kotoli i bo, yɛ be kannin ndɛ be kleli i. Famiɛn'n kplinnin ndɛ nga be kan kleli i'n su. Ɔ man be yacili Anannganman be nannan'm be Nyanmiɛn'n i sua'n nun kɔlɛ. Be sɔli waka nga be takali be'n nin amuɛn mun. Anannganman fali ya dan kpa Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be wun sa tɛ sɔ bɔ be yoli'n ti. Anannganman sunmɛnnin i nuan ijɔfuɛ mun kɛ be ko yo nan be sa bé sin blɛ i sin. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kannin sa tɛ nga be yo'n i su ndɛ kleli be, sanngɛ sran fi ɔ'a fa-man be ndɛ sɔ'n. Anannganman i Wawɛ'n jrali Zɛozada wa Zakari b'ɔ ti Anannganman bɔbɔ nyrun jranfuɛ'n i su. Ɔ jrannin nzrafuɛ'm be nyrun, nan ɔ'a se be kɛ: «Amun `tie ndɛ nga Anannganman kan'n. I wan yoo: ‹?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun fa-man min mmla'm be su-ɔ? Amun yo like fi-ɔ, ɔ su yo-man ye, afin amu'an kaci amun si b'a si min. I ti'n, n kusu n ´kpɔci amun.› » Nzrafuɛ'm be cicili Zakari wun ndɛ, be totoli i yɛbuɛ nan b'a kun i Nyanmiɛn i sua'n i awlo'n klun lɔ. Famiɛn'n yɛ i waan be `yo i sɔ-ɔ. Zɔas wla fili ye nga bɔ Zɛozada b'ɔ ti Zakari i si'n yoli i'n su. Ɔ kunnin i wa'n. Kwlaa nan Zakari ɔ'a wu'n, ɔ kpannin kɛ: «Man Anannganman wun sa ng'ɔ o yɛ'n, yɛ man ɔ fa usa amun.» Kɛ afuɛ'n wieli'n, Siri sonja'm be wa fali alɛ wlali Zɔas sin. Be wluli Zida mɛn'n nun nin Zerizalɛm klɔ'n nun. Be kunnin famiɛn awlo lɔ sran dandan mun yɛ be fɛnnin sran'm bé bo ninnge mun be fa ko mannin Damas famiɛn'n. Siri sonja'm b'a sɔn-man bɔbɔ. Anannganman yɛ ɔ fali Zida sonja kpanngban mun wlali bé sa nun-ɔn, yɛlɛ kɛ Zidafuɛ'm be kacili be sin be sili Anannganman b'ɔ ti be nannan'm be Nyanmiɛn'n. Kɛ Sirifuɛ'm be tuli Zɔas fɔ kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Kɛ Sirifuɛ'm be fali nyrɛnnɛn dan sɔ'n yili Zɔas su'n, be cuɛnnin bé wun ɔli. I sin'n, Zɔas bɔbɔ i sufuɛ'm be cicili i wun ndɛ Zɛozada b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i wa'n b'ɔ kunnin i'n ti. Be kunnin i. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ la i bɛ'n su. Be sieli i David i klɔ lɔ, sanngɛ b'a sie-mɛn i famiɛn'm be asieliɛ'n nun. Be nga be cicili i wun ndɛ'n mun yɛ: Simea b'ɔ ti Amɔn bla'n i wa Zabad nin Simrit b'ɔ ti Moab bla'n i wa Zozabad. Zɔas mma'm be dunman mun nin i bɔbɔ i wun ndɛ nga Nyanmiɛn man i nuan ijɔfuɛ'm be kannin'n, ɔ nin Nyanmiɛn i sua'n i ye siesielɛ'n i wun ndɛ'n, i kwlaa o fluwa nga be flɛ i kɛ Famiɛn'm Be Fluwa'n i Nun Yiyilɛ'n i nun. I wa Amazia yɛ ɔ sinnin osu-ɔ. Kɛ Amazia ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnun. Ɔ dili famiɛn afuɛ ablaɔn-nin-ngwlan Zerizalɛm lɔ. I nin suan Zɔadan, ɔ fin Zerizalɛm. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo Anannganman fɛ'n, sanngɛ i anwlɛn'n yoli nnyɔn-nnyɔn. Kɛ i sielɛ'n takali'n, ɔ kunnin i sufuɛ nga be kunnin i si Zɔas b'ɔ ti famiɛn'n. Sanngɛ ɔ'a kun-man be mma mun wie. Ɔ niannin mmla ng'ɔ ti klɛwa Moiz i fluwa'n nun'n su. Fluwa sɔ nun'n Anannganman kɛnnin i kɛ: «Sɛ ba'm be yo tɛ'n, nán be kun bé si mun, sɛ kusu siɛ'm be yo sa tɛ'n, nán be kun be mma mun. Sanngɛ man sran kun wu i bɔbɔ i sa tɛ'n i nuan.» Amazia yiali Zidafuɛ mun nin Bɛnzamɛnfuɛ mun. Yɛ kɛ be awlobo'm be fa ti'n, ɔ sieli be su sran akpi su kpɛn mun nin sran ya su kpɛn mun. Ɔ yoli man be kali sran nga b'a nyan afuɛ ablaɔn nin be nga be tra sɔ'n. Sran nga be ti waka-waka bɔ be kwla di sonja'n, bɔ be si cua to'n, bɔ be si nyrɛn nun tra'n, be ti akpi-akpi ya nsan (300.000). Ɔ fali sonja akpi-akpi ya (100.000) ekun bɔ be ti juejue kpa'n Izraɛl lɔ, ɔ mannin be jɛtɛ ufue tɔnun nsan. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun wa seli i kɛ: «Kpli, nán Izraɛl sonja'm be nin wɔ be wɔ. Yɛlɛ kɛ Anannganman nun-man Izraɛlfuɛ'm bé sin, ɔ nun-man Efraim osu'n nunfuɛ sɔ'm bé sin. Sɛ be kɔ wie'n, kannzɛ man a fa ɔ wunmiɛn'n kwlaa kun alɛ'n, Anannganman ´yo man a ´tɔ ɔ kpɔfuɛ'm be nyrun. Afin Anannganman kunngba cɛ yɛ ɔ yo yɛ man be kwla-a, annzɛ be tɔ-ɔ.» Amazia usali Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n kɛ: «?Yɛ jɛtɛ ufue tɔnun nsan nga n fa mannin Izraɛl sonja mun i nun ndɛ liɛ'n ti sɛ?» Ɔ tɛli i su kɛ: «Anannganman kwla yo man a ´nyan uflɛ b'ɔ ´tra ng'ɔ o lɛ'n.» Amazia man sonja nga be fin Efraim'n be sali bé sin be ɔli be mɛn'n nun. Be fali Zidafuɛ'm bé wun ya dan kpa. Yɛ be sali bé sin be ɔli-ɔ. Kɛ be ´kɔ'n, be klun ti-man jɔwa mlɔnmlɔn. Amazia trɛli i anwlɛn, ɔ dunnin mmua i nvle'n nun sran'm be nyrun, be ɔli kongo nga be flɛ i Njin Kongo'n nun lɔ. Be kunnin Edɔmfuɛ'm be nun sran akpi blu (10.000). Yɛ Zidafuɛ'm be trali be nun akpi blu (10.000) ekun bɔ bé nyin o su'n, be fali be ɔli kongo kun nuan, be suli be bo guali kongo'n nun, nan be kwlaa b'a wu. Izraɛlfuɛ nga Amazia kannin bé bo kɛ nán be wɔ alɛ'n kunlɛ wie'n, be ko tɔli Zida klɔ'm bɔ be o Samari nin Bɛt-Ɔrɔn be afiɛn'n be su. Be kunnin sran akpi nsan (3.000), yɛ be fali bé bo ninnge kpanngban kpa. Kɛ Amazia kwlali Edɔmfuɛ mun b'ɔ sɛli i sin bali'n, ɔ man be fali be lɔ amuɛn mun bali. Ɔ fa yoli i bɔbɔ i amuɛn, ɔ koto bé bo, yɛ ɔ man be yra ansans man be. Anannganman fɛli i wun ya. Ɔ sunmɛnnin i nuan ijɔfuɛ'n kun i sin. Anannganman nuan ijɔfuɛ'n usali Amazia kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ w'a kpɛ ɔ́ nyin amuɛn nga b'a kwla de-man be sran mun ɔ́ sa nun'n be su-ɔ?» Famiɛn'n kpaloli i nuan ndɛ'n, yɛ ɔ usɛli i kɛ: «?I kpa'n, e fali wɔ kɛ a yo famiɛn'n i afɔtuɛ manfuɛ? Sɛ a kunndɛ-man kɛ be yo wɔ tɛtɛ'n, nán kan ndɛ fi kun!» Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n mannin ndɛ'n su ekun, ɔ seli kɛ: «Sa nga a yoli'n nin afɔtuɛ nga m mannin wɔ bɔ w'a fa-man ti'n, n si kɛ Nyanmiɛn ɔ'a gugu kɛ ɔ ´kun wɔ.» Amazia ko usali ngwlɛlɛ afɛ sran uflɛ'm bé sa nun. I sin, ɔ sunmannin sran Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n wun lɔ. Zɔas ti Zɔakaz wa yɛ ɔ ti Zei i anunman. Amazia man be ko seli i kɛ ɔ `bla man be kun. Yɛ Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n man be ko seli Amazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n kɛ: «Laa, Liban lɔ susrɛ kun waan be `ko se Liban lɔ waka nga be flɛ i sɛdri'n kɛ ɔ `fɛ i wa bla'n mɛn i wa yasua'n man ɔ jɛ i, kpɛkuun kɛ Liban bo'n nun lɔ nnɛn'm be ´sin'n, be wɛtɛli susrɛ'n. Ɔ waan w'a kwla Edɔmfuɛ mun. I ti a tu wɔ wun, yɛ a di ɔ nuan. Sɛ a ka wɔ awlo lɔ'n, ɔ flunman. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ waan a ´kun alɛ bɔ i bo su gua-man kpa, man-man wɔ nin-ɔn? A nin Zidafuɛ mun amun mlinlɛ atin yɛ amun su kpɛ i lɛ-ɔ.» Sanngɛ Amazia ɔ'a tie-man ndɛ nga Zɔas kan kleli i'n. Kannzu Nyanmiɛn sa o ndɛ sɔ'n nun. Kɛ bɔ Zidafuɛ'm be ko fali Edɔmfuɛ'm be amuɛn'n ti'n, kannzu ɔ'a gugu kɛ ɔ ´fa be wla be kpɔfuɛ'm bé sa nun. Yɛ Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n nin i sonja mun be ´ba-a. Be nin Amazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n i sonja liɛ'm be kunnin alɛ Bɛt-Semɛs lɔ. Klɔ sɔ'n wo Zida nvle'n nun. Zidafuɛ'm b'a kwla jran-man Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Be wanndi ɔli bé tannin sua'm be nun sɛsɛsɛ. Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n trali Akazia wa Zɔas i klun ba Amazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n. Ɔ trɛli i Bɛt-Semɛs lɔ. Kɛ ɔ fɛ i Efraim anuan'n su lɛ b'ɔ fa ju klɛ'n su anuan'n nun lɔ'n, ɔ bubuli klɔ'n i wun talɛ'n lele juli mɛtri ya nnyɔn. Sika ɔkwlɛ, nin jɛtɛ ufue, ɔ nin ninnge kpakpa nga be o Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ bɔ Obɛd-Edɔm nian be su'n, ɔ fɛli i kwlakwla. Ɔ fali ninnge kpakpa nga be o famiɛn sua'n nun lɔ'n. Ɔ trali sran wie'm be lomuɛn ekun, nan ɔ'a sɛ i sin Samari. Kɛ Zɔakaz wa Zɔas b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n wuli'n, Zɔas wa Amazia b'ɔ ti Zida famiɛn'n dili afuɛ blu-nin-nnun ekun nan ɔ'a wu. Amazia i wun ndɛ'n i onga'n, kɛ ɔ fɛ i bo bolɛ'n nun lele b'ɔ fa ju i agualiɛ'n, i kwlaa ti klɛwa Zida famiɛn mun nin Izraɛl famiɛn'm be fluwa'n nun. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ Amazia kacili i sin sili Anannganman'n, sran'm be cicili i wun ndɛ Zerizalɛm lɔ. Cɛn kun ɔ wanndi ɔli Lakis. Be suli i su lele juli lɔ, nan b'a kun i. I sin be fɛli i fuɛn'n kakaklolo bɔ nnɛn kpanngɔ'm be cuɛn'n i su be ɔli Zerizalɛm. Be sieli i i si'm be asieliɛ'n nun. Zidafuɛ'm be kwlaa be fali Ozias sieli i si Amazia osu'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ lɛ afuɛ blu-nin-nsiɛn. Kɛ i si wuli'n, i yɛ ɔ wa deli Zida klɔ nga be flɛ i kɛ Elɔt'n Zidafuɛ'm be kpɔfuɛ'm bé sa nun nin-ɔn. Ɔ fali klɔ sɔ'n nan ɔ'a kplan. Kɛ Ozias ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ blu-nin-nsiɛn. Ɔ dili famiɛn Zerizalɛm lɔ afuɛ ablenun-nin-nnyɔn. I nin fin Zerizalɛm, be flɛ i kɛ Zɛkɔlia. Ozias yoli sa nga be yo Anannganman fɛ'n kɛ i si Amazia fa yoli'n sa. Blɛ bɔ Zakari nyin tɛ o su'n, Ozias miɛnnin i nyin fɛli i wun mantannin Nyanmiɛn kpa, afin Zakari kle i kɛ ɔ sro Nyanmiɛn. I sɔ'n ti, Nyanmiɛn man i ninnge ng'ɔ yoli be'n be yoli ye. Ozias nin Filistifuɛ'm be ko kunnin. Ɔ sacili Gat, nin Zabne, ɔ nin Asdɔd be talɛ mun. Klɔ nga be mantan Asdɔd'n, ɔ sili wie'n be wun. Yɛ ɔ sili Filistifuɛ'm be klɔ wie'n bé wun. Kɛ ɔ nin Filistifuɛ mun, nin Arab mun bɔ be tran Gir-Baal'n, ɔ nin Maɔnfuɛ'm be ´kun'n, Nyanmiɛn ukɛli i. Amɔnfuɛ'm be ko man Ozias ninnge mun. Ɔ nyannin nyrun kpa. I dunman'n fuli lele juli Ezipt anyialiɛ'n su lɔ. Ɔ kplannin klɔ sasawlɛ lika mun Zerizalɛm lɔ. Be ti fleiinfleiin. Ɔ kplannin kun kan Cɔnjɔ su anuan'n wo lɛ'n, ɔ kplannin kun kan Kongo anuan'n wo lɛ'n, yɛ ɔ kplannin kun ekun kan talɛ'n fite piembie lɛ'n. Ɔ sili bé wun. Ɔ kplannin sua bɔ be di nun gladi'n aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Ɔ kpɛli nzue gbo kpanngban mɛn'n i ngua lɔ nin lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ, afin ɔ lɛ nnɛn kpanngban. Ɔ lɛ fie difuɛ mun nin vinyi fie su nianfuɛ mun bɔ be di i junman kpɔlɛ'm be su lɔ nin vinyi fie'm be nun'n, afin ɔ klo asiɛ wun junman bɔ be di'n kpa. Ozias lɛ sonja bɔ be kwla kun alɛ kpa. Be bubuli be nun akpasua-akpasua. Sran'm be dunman bɔ Zɛiɛl b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n nin Maazeza b'ɔ ti famiɛn'n i ukafuɛ'n be klɛli'n, i su yɛ be niannin be siesieli sonja mun-ɔn. Yɛ Anania b'ɔ ti famiɛn'n i sonja'm be su kpɛn'm be nun kun'n, be fɛli i sieli be su. Awlo bo kpɛn akpi-nnyɔn-ya-nsiɛn (2.600) yɛ be nian be su-ɔ. Be ti safunyrɛn. Be sonja nga be nian be su'n, be ti akpi-akpi ya nsan sonja akpi nso sonja ya nnun (307.500). Sonja sɔ'm be lɛ wunmiɛn kpa, yɛ be ti waka-waka. Sɛ famiɛn'n nin i kpɔfuɛ'm be nyan ndɛ'n, be yɛ be ukɛ i yɛ ɔ nin be kun-ɔn. Alɛ kwlaa bɔ be kɔ'n, famiɛn'n man be nyrɛn, nin cua, nin kpongbo kle, nin be wue su katalɛ like, nin ta, ɔ nin kpafloko nun yɛbuɛ. Ɔ yoli man sran kun b'ɔ si ngwlɛlɛ kpa'n yili mannzin wie mun Zerizalɛm lɔ. Be fa be sieli sua fleiin'm bé su nin talɛ'n i cɔnjɔ'm be su kɛ be ´fa to ta nin yɛbuɛ dandan mun. Nyanmiɛn ukali Ozias dan kpa, ɔ man i sielɛ'n takali kpa, yɛ i dunman'n fu ɔli mmua kpa. I nyrun b'ɔ nyɛnnin i'n ti'n, ɔ tuli i wun. Ɔ man ɔ yoli sa tɛ. Ɔ fɔnnin Anannganman b'ɔ ti i Nyanmiɛn'n wun. Cɛn kun ɔ wluli Anannganman i sua'n nun lɔ. I bɔbɔ ko yrali ansans kan be yrɛ i lɛ'n. Azaria b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ ablaɔcuɛ ekun be wluli i sin lɔ. Be ti yakpafuɛ. Be ko jrannin famiɛn'n nyrun lɛ, yɛ be seli i kɛ: «Kpli, a lɛ-man atin kɛ a fa ansans yrɛ i man Anannganman. I sɔ junman liɛ'n ti Aarɔn osu'n nunfuɛ bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n be liɛ, afin be sieli be ngunmin i sɔ yolɛ'n ti. Fin Nyanmiɛn i sua'n nun fite, yɛlɛ kɛ w'a fɔn. A su nyan-man nyrun Anannganman b'ɔ ti Nyanmiɛn'n i sa nun sa sɔ'n ti.» Ozias bɔ ɔ'a siesie i wun kɛ ɔ ´yra ansans'n, ɔ fali ya Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bé wun. Bé ja nun lɛ kokowe yɛ ɔ'a tɛ i ngban su Nyanmiɛn i sua'n nun lɛ yɛ, kan be yra ansans lɛ'n. Ɔ yoli i Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be nyrun lɛ. Azaria b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kun nga mun be ´niɛn i-ɔ, kokowe yɛ ɔ'a fite i ngban su yɛ. Be kɛnnin i bo ndɛ kpa sua'n nun. Yɛ i bɔbɔ kusu, kɛ ɔ wunnin kɛ Anannganman ɔ'a tu i fɔ'n, ɔ kɛnnin i wun fiteli ndɛndɛ kpa. Kokowe'n kali famiɛn Ozias i wun lele ɔ fa wuli. I tukpacɛ sɔ'n ti, ɔ trɛnnin i ngunmin klɛ nun. Ɔ'a nyan-man atin ɔ'a ɔ-man Anannganman i sua'n nun lɔ kun. I wa Zɔtam b'ɔ ti famiɛn'n i awlo'n su kpɛn'n yɛ be seli i kɛ ɔ nian nvle'n su-ɔ. Ozias wun ndɛ'n onga'n, kɛ ɔ fɛ i bo bolɛ'n su lele b'ɔ fa ju i agualiɛ'n, Amɔz wa Ezai b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n ɔ klɛli. Kɛ b'ɔ ti kokowefuɛ'n ti, kɛ ɔ wuli'n, b'a sie-mɛn i famiɛn'm be asieliɛ lɔ. I wa Zɔtam yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Zɔtam ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnun. Ɔ trannin Zerizalɛm lɔ afuɛ blu-nin-nsiɛn. Be flɛ i nin'n kɛ Zɛrisa, Zadɔk i wa-a. Ɔ yoli sa nga be yo Anannganman fɛ'n kɛ i si Ozias yoli'n sa. Sanngɛ i liɛ'n, ɔ'a wlu-man Anannganman i sua'n nun. Ɔ nin i sɔ ngba'n, sran'm be yoli sa tɛ'n be ɔli be nyrun. Zɔtam yɛ ɔ yoli Anannganman i sua'n i anuan'n b'ɔ o nglo nin-ɔn. I yɛ man be wlawlali Ɔfɛl b'ɔ ti Zerizalɛm i akpasua kun'n i talɛ'n nun yɛ man ɔ jrannin cinnjin nin-ɔn. Ɔ kplannin klɔ mun Zida i lika nga be ti oka oka'm be nun. Yɛ ɔ kplannin fiawlɛ lika mun nin sua fleiinfleiin mun bo'm be nun. Zɔtam nin Amɔnfuɛ'm be famiɛn'n be kunnin, ɔ kwlɛli i. Afuɛ sɔ nun'n, Amɔnfuɛ'm be suli lapo mɛnnin i. Lapo sɔ'n i nuan ti jɛtɛ ufue tɔnun nsan nin ble tɔnun akpi nsan (3.000), ɔ nin ɔrz tɔnun akpi nsan (3.000). Afuɛ'n i nnyɔn su'n, nin i nsan su'n, be suli lapo'n i kunngba kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa ekun. Zɔtam nyannin nyrun kpa, yɛlɛ kɛ ɔ trannin cinnjin Anannganman i Nyanmiɛn'n i atin'n su. Zɔtam i wun ndɛ'n i onga'n, nin alɛ b'ɔ kunnin be'n, ɔ nin junman ng'ɔ dili be'n, i kwlakwla ti klɛwa Izraɛl famiɛn mun nin Zida famiɛn'm be fluwa'n nun. Kɛ Zɔtam ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnun. Ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ blu-nin-nsiɛn. Kɛ ɔ wuli'n, be sieli i David Klɔ lɔ. I wa Akaz yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Akaz ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn. Ɔ trannin Zerizalɛm lɔ afuɛ blu-nin-nsiɛn. Ɔ'a yo-man sa nga be yo Anannganman fɛ'n kɛ i nannan David sa. Ɔ niannin Izraɛl famiɛn'm be nantilɛ'n su. I liɛ ng'ɔ yoli'n bɔbɔ tratrali su. Ɔ man be fali aaba yoli amuɛn mma mun mannin Baal. Ɔ yrali ansans fa yili sraka Inɔm i mma'm be kongo'n nun lɔ. Ɔ yoli nvle nga Anannganman fuannin be Izraɛlfuɛ'm be nyrun'n be tete ninnge'm be wie. Ɔ fɛli i mma mun yili tɛ. Be yrali be. Ɔ yili sraka sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n be nun. Yɛ ɔ yrali ansans lika sɔ'm be nun ekun. Ɔ yili sraka kunngba sɔ mun kpɔlɛ'm be su, ɔ nin waka bɔ nnya o be su'n bé bo. Anannganman i Nyanmiɛn'n yili i mannin Siri famiɛn'n. Sirifuɛ'm be kwlɛli i nin i sran mun, be trali be nun sran kpanngban kpa ɔli Damas. Anannganman fɛli i wlali Izraɛl famiɛn'n i sa nun ekun. Ɔ kwlɛli i tɛtɛ kpa. Cɛn kunngba'n nun'n, Pekak b'ɔ ti Rɛmalia wa'n kunnin Zida sonja kpakpa akpi-akpi ya ablaɔn (120.000). Sa nga ti bɔ i sɔ sa'n juli'n, yɛlɛ kɛ be kacili be sin sili Anannganman b'ɔ ti be nannan'm be Nyanmiɛn'n. Zikri b'ɔ ti Efraim lɔ alɛ kunfuɛ dan'n kunnin Maazeza b'ɔ ti famiɛn'n i wa'n, nin Azrikam b'ɔ ti famiɛn'n i awlo'n su kpɛn'n, ɔ nin Ɛlkana b'ɔ ti famiɛn'n i mantanfuɛ kpa'n. I sin'n, Izraɛlfuɛ'm be trali be niaan Zidafuɛ'm be nun bla nin ba kanngan akpi-akpi ya nnyɔn (200.000) ɔli. Be fali bé bo ninnge kpanngban kpa, be fa ɔli Samari. Samari lɔ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun wo lɔ, be flɛ i kɛ Obɛd. Ɔ ko kpali Izraɛl sonja'm bɔ be su sa bé sin be ba Samari'n be atin. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Anannganman amun nannan'm be Nyanmiɛn'n fali ya Zidafuɛ'm bé wun. I sɔ'n ti yɛ ɔ yili be mannin amun nin-ɔn, kpɛkuun amun kusu amun kunnin be nyrɛnnɛn kunlɛ. Be kunlɛ sɔ'n i nganniɛn'n fuli lele juli nyanmiɛn su lɔ. I sin kpɛkuun Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ sɔ mun'n, amun kunndɛ kɛ amun ´fa be kaci amun kanga. ? Sanngɛ amun bɔbɔ kpa nin-ɔn, amun fɔn-man Anannganman amun Nyanmiɛn'n wun wie? Amun `tie ndɛ nga n kan'n, amun `yaci Zidafuɛ bɔ amun trali be'n be nun, afin Anannganman ɔ'a fa amun wun ya.» Yɛ Efraim kpɛnngbɛn wie'm be jasoli be nga be fin alɛ kunlɛ be su ba'n be wun-ɔn. Kpɛnngbɛn sɔ'm be dunman mun yɛ: Zosanan wa Azaria, nin Mɛsilemɔt wa Berekia, nin Salɔm wa Ezekias, ɔ nin Adlai wa Amaza. Kpɛnngbɛn sɔ'n be seli be kɛ: «Nán amun fa kanga nga mun wlu wa. Amun su wa yo man e fɔn Anannganman wun, afin amun su uka e sa tɛ'n bɔ e yoli'n su. E dun mmua e fɔnnin kpa laa, ɔ man Nyanmiɛn ɔ'a fa e wun ya dan kpa.» Sonja'm be yacili be nga be trali be'n be nun, yɛ b'a fa-man bé bo ninnge mun kun. Be yoli sɔ famiɛn awlo lɔ sran dandan mun nin nzrafuɛ'm be nyrun. Be flɛflɛli sran wie mun. Sran sɔ'm be fɔnvɔli be nga be trali be'n. Yɛ be niannin ninnge nga be fali be alɛ'n nun'n be nun, be yili tralɛ wlali be nga bé wun ti ngbɛn'n bé wun, be yili ngbabua wlali be ja. Be mannin be kwlaa be aliɛ be dili. Be mannin be nzue be nɔnnin. Be fuali be nga be boli be kannin'n be kannin mun. Be nga be nanti-ɔ, ɔ yo-man ye'n, be fali be aflunmun su, be fali sran sɔ'm be kwlaa ɔli be klɔfuɛ'm bé sin Zeriko lɔ. Be flɛ Zeriko klɔ'n kɛ Mme klɔ ekun. Be nga be fali be ɔli'n, be sali bé sin bali Samari. Blɛ sɔ nun'n, famiɛn Akaz seli Asiri famiɛn'n kɛ ɔ wa ukɛ i, afin Edɔmfuɛ'm be sali bé sin be wa fali alɛ wlali Zidafuɛ'm bé sin ekun nan b'a tra Zidafuɛ wie mun b'a ɔ. Filistifuɛ'm be kusu be wluli klɔ nga be o lika kpɛtɛkplɛɛ'n nin Zida'n i bo ngua lɔ'n be nun. Be fali Bɛt-Semɛs, nin Azalɔn, nin Gɛdera, nin Soko, nin Timna, nin Gimzo, ɔ nin klɔ nga be mantan lɛ'n, yɛ be trannin klɔ sɔ'm bɔ be fali be'n be nun. Anannganman yoli sɔ nan ɔ ´gua Zidafuɛ'm bé nyin ase, afin Akaz b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n suli i nvle nunfuɛ'm bé bo kɛ bé nyin kpa Anannganman su, yɛ i bɔbɔ kacili i sin sili Anannganman. Tilgat-Pilnezɛr b'ɔ ti Asiri famiɛn'n ɔ'a uka-man Akaz, sanngɛ ɔ wa tɔli i su kɛ i kpɔfuɛ sa. Ninnge kpakpa nga be o Nyanmiɛn i sua'n nun'n lɔ'n nin famiɛn sua'n nun'n, ɔ nin famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan'm be ninnge kpakpa mun'n, Akaz fa mannin Asiri famiɛn'n, sanngɛ ɔ'a nyan-man nun like fi. Kannzɛ bɔ famiɛn Akaz o nyrɛnnɛn dan nun'n, sanngɛ ɔ'a mantan-man Anannganman. Damas amuɛn mun bɔ be ti yɛ man ɔ'a nyan-man jranwlɛ'n, ɔ yili sraka mannin be, afin ɔ seli i wun kɛ: «Siri famiɛn'm be like nga be jran bé sin'n, n ´sɔ be wie nan be jran min sin wie.» Sanngɛ amuɛn sɔ'm be yɛ man Akaz nin Izraɛlfuɛ'm be tɔli mlɔnmlɔn nin-ɔn. Akaz tiantiannin Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ ninnge'm be nuan, kpɛkuun ɔ bubuli i kwlaa nun. Ɔ totoli Anannganman i sua'n i anuan'm be nun. Ɔ yoli amuɛn sɔwlɛ mun Zerizalɛm anngɔnda'm be kwlaa su. Zida klɔ'm be kwlaa su'n, ɔ yoli sraka yiwlɛ lika mun. Be yra ansans sua sɔ'm be nun man amuɛn mun. Be ko fali amuɛn sɔ mun mɛn wie'm be nun. I sɔ yolɛ nun'n, be fɔkɔli Anannganman be nannan'm be Nyanmiɛn'n i anwlɛn. Akaz wun ndɛ'n i onga'n nin i nyoliɛ fanunfanun'n, kɛ ɔ fɛ i bo bolɛ'n nun lele b'ɔ ´fa ju i agualiɛ'n, i kwlakwla ti klɛwa Zida famiɛn mun nin Izraɛl famiɛn'm be fluwa'n nun. Kɛ ɔ wuli'n, be sieli i Zerizalɛm klɔ lɛ, sanngɛ b'a sie-mɛn i kɛ be sie famiɛn'm be lɛ'n. I wa Ezekias yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Ezekias ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnun. Ɔ trannin Zerizalɛm lɔ afuɛ ablaɔn-nin-ngwlan. Be flɛ i nin'n kɛ Abi, Zakari i wa bla-a. Ɔ yoli sa nga be yo Anannganman fɛ'n kɛ i nannan David sa. Kɛ ɔ yoli famiɛn'n, i afuɛ klikli'n i anglo klikli'n su'n, ɔ tikeli Nyanmiɛn i sua'n i anuan mun, nan ɔ'a siesie be ye. Ɔ yiali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ mun gua ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n su. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Levifuɛ mun, amun `sie bé su! Amun `yo amún wun saun siɛn'n, amun `yo Anannganman amun nannan'm be Nyanmiɛn'n i sua'n i saun. Amun `yiyi i nun ninnge nga be ti fiɛn'n mun. E nannan'm b'a mantan-man Anannganman e Nyanmiɛn'n. Be yoli sa ng'ɔ yo-mɛn i fɛ'n, be kacili be sin sili i. Be kacili bé sin sili i sua'n, b'a kpɛ-man bé nyin Anannganman su lɔ kun. I kpa'n bɔ be nyinnin sua'n i anuan mun, be yacili kannin'm be lɛ be nuannin. B'a fa-man ansans b'a man-man Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n i sua sɔ nun kun, yɛ b'a yi-man tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n b'a mɛn-mɛn i lɔ ekun. Ɔ man Anannganman fali ya Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm be wun. Anannganman man be wla boli, be akunndan sanngannin, yɛ ɔ man sran'm be srisrili be. Ndɛ nin ndɛ amun tɛ wun i sɔ. I sɔ'n ti yɛ alɛ dili e mɛn'n nun yasua mun, yɛ be trali bla mun nin ba kanngan'm be lomuɛn nin-ɔn. N klo kɛ e nin Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n e tra aenguɛ siɛn'n kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a guɛ i ya dan b'ɔ fɛli i e wun'n i ase'n ti. Amun liɛ'n, min mma mun, nán amun yo sa su kpafuɛ mun kun. Amun yɛ Anannganman fali amun kɛ amun jrɛn i nyrun nan amun sɔ i, nan amun di i junman'n, nan amun yra ansans be mɛn i nin-ɔn.» I sin'n, Levifuɛ wie'm be bali. Be nga be bali'n mun yɛ: Amazai wa Masat, nin Azaria wa Zoɛl, be ti Keatfuɛ mun, Abdi wa Kis, nin Zealeleɛl wa Azaria, be ti Mɛrari i fuɛ mun, Zima wa Zɔak, nin Zɔak wa Edɛn, be ti Gɛrsɔn i fuɛ mun, Simri nin Zɛiɛl, be ti Elizafan i fuɛ mun, Zakari nin Matania, be ti Azaf i fuɛ mun, Zɛiɛl nin Simɛi, be ti Eman i fuɛ mun, Sɛmaɛza nin Iziɛl be ti Zɛditɛn i fuɛ mun. Be yiali be awlobo'm be nun sran mun, nan be kwlaa b'a yo bé wun saun. I sin be niannin famiɛn'n nin Anannganman be ndɛ'n su be ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ be ko yoli i saun. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be wluli sua'n klun lɔ kɛ be ´yo i saun. Ninnge tɛtɛ nga be wunnin i lɔ'n, be suɛli i kwlaa bali awlo klun lɛ. Yɛ Levifuɛ'm be fali ninnge sɔ mun klɔ lɛ ko guali be Sedrɔn kongo'n nun lɔ. Be boli sua'n i saun yolɛ'n bo anglo klikli'n i cɛn ba klikli'n su. Cɛn mɔcuɛ'n su'n be juli i ala'n bo lɛ. Sua bɔbɔ kpa'n i saun yolɛ'n dili cɛn mɔcuɛ ekun. Cɛn ba blu-nin-nsiɛn su yɛ junman'n i ngba wieli-ɔ. Levifuɛ'm be ɔli famiɛn Ezekias wun lɔ nan b'a se i kɛ: «Nannan, y'a yo Anannganman i sua'n ngba saun. Sraka yiwlɛ'n nin kpaun nga be fa man Nyanmiɛn'n i tabli'n, e yoli be saun. E yoli bé wun ninnge'm be kwlaa be saun wie. I nun bɔ Akaz ti famiɛn'n, ninnge ng'ɔ yoli be fiɛn blɛ b'ɔ yacili Nyanmiɛn'n, e siesieli be kwlaa be ye, yɛ e yoli be saun. Be o Nyanmiɛn sɔwlɛ'n nyrun lɛ.» Nglɛmun ndɛ kpa'n, famiɛn Ezekias yiali klɔ'n su kpɛnngbɛn mun, yɛ ɔ nin be ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ-ɔ. Be fali nannin tola nso nin bua nene nso, nin bua nga b'a kpɛ cro'n sɔ nso, ɔ nin boli kpakpuɛ nso be bali kɛ be ´fa yi Nyanmiɛn i kpatalɛ tɛ. Famiɛn'n i awlo'n, nin Nyanmiɛn i sua'n, ɔ nin Zida nvle'n bé wun tɛ yɛ be yili-ɔ. Famiɛn'n waan Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bɔ be fin Aarɔn osu nun'n be `yi tɛ sɔ'n Anannganman i sɔwlɛ'n su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be kpɛli nannin tola'm be kɔmin. Be sɔli be mmoja'n like kun nun be fa guali Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su. Be kpɛli bua nene nin bua nga b'a kpɛ cro'm be kɔmin, be fali be mmoja'n guali Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su. Boli kpakpuɛ nga be ´fa yi Nyanmiɛn i kpatalɛ tɛ'n, be fali be bali famiɛn nin sran'm be nyrun lɛ, nan b'a fa bé sa b'a sie be su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be kpɛli be kɔmin, yɛ be fali be mmoja'n guɛli i Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su nan Nyanmiɛn yaci Izraɛlfuɛ'm be kwlaa bé sa tɛ'n cɛ be, afin famiɛn'n dun mmua kɛnnin i kɛ Izraɛlfuɛ'm be dunman nun'n, be `yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin Nyanmiɛn kpatalɛ tɛ'n. Famiɛn'n man Levifuɛ'm be ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ. Aaba ndɛ, nin sanngo, ɔ nin jru o bé sa nun kɛ David, nin Gad b'ɔ ti famiɛn'n i jeliwafuɛ'n, ɔ nin Natan b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n be kannin'n sa, afin Anannganman yɛ man i nuan ijɔfuɛ'm be sieli i sɔ-ɔ. Levifuɛ'm be trannin ase. Ngowa kanlɛ ninnge nga David man be yoli'n be o bé sa nun. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be kusu, awɛ'm be o bé sa nun. Ezekias waan be `yi tɛ bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. I waan be `yi i Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su. Kɛ be boli tɛ'n i yilɛ'n bo'n, kpɛkuun yɛ be boli Anannganman i manmanlɛ jue'm be tolɛ i bo-ɔ, wuun be ´bo awɛ'n, wuun be ´bo ninnge nga David b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n man be yoli be'n. Sran'm be kwlaa be kotoli, jue tofuɛ'm be toli jue, awɛ bofuɛ'm be boli awɛ'n lele be wieli tɛ'n yi. Kɛ ɔ wieli'n, famiɛn'n nin be kwlaa nga be o lɛ'n, be kotoli yɛ be utuli bé nyin ase. Yɛ famiɛn'n nin i awlo lɔ sran dandan'm be seli Levifuɛ'm be kɛ be to jue bɔ David nin Azaf b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n be kpɛli'n. Be waan be `to be manman Anannganman. Levifuɛ'm be kpajali bé wun be toli jue'n, i sin be kotoli yɛ be utuli be nyin ase, yɛ be suli Anannganman. Famiɛn Ezekias seli sran'm be ekun kɛ: «Kɛ bɔ amu'an yo Anannganman liɛ weiin siɛn'n, amun `fa nnɛn'n be bla, amun `yi bo kun yolɛ i su tɛ'n Anannganman i sua'n nun wa.» Sran'm be fali nnɛn'm be bali, be yili bo kun yolɛ i su tɛ mun. Be wie'm be yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n i wie. Be klun su yɛ be yili-ɔ. Nnɛn nga be fa bali'n, i kwlaa i nuan'n yɛ: nannin tola ablesiɛn-nin-nsiɛn, bua nene ya kun, yɛ bua nga b'a kpɛ cro'n sɔ ya nnyɔn. Be fɛli i kwlaa sɔ'n be yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n be fa mannin Anannganman. Yɛ tɛ kun'n be liɛ'n, be mannin nannin ya nsiɛn nin bua nin boli akpi nsan (3.000). Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be o lɛ'n b'a sɔn-man. Ɔ man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be o lɛ sɔ'n be kwla yi-man nnɛn nga be fa yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n bé kplo'n i ngba. I sɔ'n ti kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ wie'm be nian wie-man be wun saun yo'n, be nga be o lɛ sɔ'n be niaan Levifuɛ'm be ukali be nnɛn'm be kplo yilɛ sɔ'n nun lele ɔ wieli. Levifuɛ'm bé wun saun yolɛ'n miannin be trali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun. Ng'ɔ o su ekun'n, tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n be sɔnnin dan kusu ɔ fata kɛ be gua tɛ sɔ'n be kwlaa be ti nzan ase. I sin'n, ɔ fata kɛ be fa nnɛn'm be luilui lika'n be yi bo kun yolɛ'n i su tɛ mun. Kɛ be mannin Anannganman i sulɛ bɔ be su i i sua'n nun lɔ'n i su kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Ezekias nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be klun jɔli dan yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ kplinnin su yɛ man sran'm be yoli sa ng'ɔ o lɛ mun-ɔn. Yɛ kusu i yolɛ'n ɔ'a cuɛn-cuɛn-mɛn i ase. Fluwa nga famiɛn'n nin i awlo lɔ sran dandan mun be klɛli'n, be nga be sunmannin be'n be fa ɔli Izraɛl mɛn wunmuan'n nin Zida mɛn wunmuan'n nun. Famiɛn'n mannin be ngaliɛ. I waan be `se kɛ: «Izraɛlfuɛ mun, amun bɔ amun nyannin amún ti Asirifuɛ'm bé sa nun'n, amun `sa amun sin, amun `bla Anannganman b'ɔ ti Abraam, nin Izaak, ɔ nin Zakɔb be Nyanmiɛn'n i sin, yɛ ɔ ´kɔ amún wun ekun. Nán amun yo kɛ amún si nin amun niaan nga be kacili be sin be sili Anannganman b'ɔ ti be nannan'm be Nyanmiɛn'n sa. Nyanmiɛn man awlaboɛ'n yili be, amun bɔbɔ amun nyinma ta nun. Nán amun yo nyin kekle kɛ amun nannan'm be yoli'n sa. Amun `fa amun wun man Anannganman man ɔ sie amun. Amun `bla i sua'n bɔ i bɔbɔ ɔ'a yo i saun'n nun. Sua sɔ'n, ɔ ´yo saun tititi. Yɛ amun `su Anannganman amun Nyanmiɛn'n, kɛ ɔ ´yo nan i ya dan'n b'ɔ fɛli i amún wun'n ɔ'a jɔ'n ti. Sɛ amun sa amún sin ba Anannganman wun'n, be nga be wa trali amún niaan mun nin amun mma mun'n, be ´si be aunnvuɛ, yɛ be ´yaci be nun be ´ba mɛn nga nun wa ekun. Afin sɛ amun sa amún sin ba Anannganman amun Nyanmiɛn'n sin'n, ɔ su kaci-mɛn i sin si-man amun, afin i klun ti kpa, yɛ ɔ si aunnvuɛ.» Be nga be sunmannin be'n, be sinsinnin klɔ'm be su, be ɔli Efraim akpasua'n nin Manase akpasua'n su, i sin be juli Zabilɔn asa'n su, sanngɛ sran'm be toli be mma, be yoli be finfin. Sanngɛ sran wie'm be o Azɛr, nin Manase, ɔ nin Zabilɔn akpasua'm be su, be wunnin bé sa tɛ bɔ be yoli'n i wlɛ, ɔ man be ɔli Zerizalɛm. Zida lɔ kusu'n, Anannganman dili junman sran'm be nun, ɔ man be kwlaa be kplinnin su kɛ be ´yo sa bɔ Nyanmiɛn man famiɛn'n nin i awlo lɔ sran dandan'm be kannin'n i su sa. Sran'm be yiali Zerizalɛm lɔ afuɛ'n i anglo nnyɔn'n su. Be ɔli kɛ be ´ko di kpaun nga kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn'n. Sran'm be sɔnnin sɔnlɛ kpa. Be dun mmua bubuli sraka yiwlɛ nga be o Zerizalɛm klɔ'n nun'n, yɛ be bubuli ansans yrawlɛ mun. Be ko guali be blo Sedrɔn kongo'n nun lɔ. Anglo'n i cɛn ba blu-nin-nnan'n su'n, be kunnin nnɛn nga be fa dili Delɛ-cɛn'n. Nyannzuɛn kunnin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin Levifuɛ mun, be yoli bé wun saun. Yɛ tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, be yili wie Anannganman i sua'n nun lɔ. Be jranjrannin be jranwlɛ titi'm be nun kɛ Moiz b'ɔ ti Nyanmiɛn sran'n i mmla'n kle'n sa. Yɛ Levifuɛ'm be fa nnɛn nga be fa yi tɛ'n be mmoja man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun. Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be fa gua Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su. Sran kpanngban kpa b'a yo-man bé wun saun, be o nzrafuɛ'm be nun. Levifuɛ'm be jrannin be nga be ti-man saun be ja nun be kpɛli nnɛn'm be kɔmin, afin sran sɔ'm b'a siesie-man bé wun kɛ be ´di i sɔ junman'n be man Nyanmiɛn. Sran'm be kpanngban lika kpa b'a yo-man bé wun saun. I li Efraim, nin Manase, nin Isakar, ɔ nin Zabilɔn akpasua sufuɛ mun yɛ be sɔnnin-ɔn, sanngɛ be dili Delɛ-cɛn'n aliɛ'n wie. I sɔ liɛ nga be yoli'n, ɔ nin ng'ɔ ti klɛwa Nyanmiɛn i fluwa'n nun'n sɛ-man. I sɔ'n ti Ezekias srɛli Nyanmiɛn mannin be. Ɔ seli kɛ: «Anannganman, e nannan'm be Nyanmiɛn, wɔ bɔ a ti kpa'n, be nga be miannin bé nyin kɛ be ´fa bé wun mantan wɔ'n, kannzɛ be ti-man saun'n, yaci bé wun sa'n cɛ be.» Anannganman tɛli Ezekias srɛlɛ'n su. Ɔ'a tu-man be fɔ nga i waan ɔ ´tu be'n kun. Ɔ man Izraɛlfuɛ nga be o Zerizalɛm'n bé wun kpajali be kpa, be fali cɛn ba nso dili kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn'n. Cɛn kwlakwla, Levifuɛ mun nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun be bo be ngowa kanlɛ ninnge mun kekle kpa be fa manman Anannganman. Levifuɛ nga be tuli be klun be dili Anannganman i junman'n, Ezekias yoli be mo. Sran'm be dili cɛn dilɛ aliɛ'n lele cɛn ba nso. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be ´yi bo kun yolɛ'n i su tɛ mun, wuun be ´to jue be manman Anannganman b'ɔ ti be nannan'm be Nyanmiɛn'n. Sran'm be kwlaa bé nuan sɛli su kɛ be ´uka cɛn dilɛ'n su le nso ekun. Cɛn nso kasiɛn sɔ nun'n, kɛ be ´di cɛn'n, bé wun kpajali be. Afin famiɛn Ezekias mannin sran'm be nannin tola akpi nin bua akpi nso (7.000). Famiɛn awlo lɔ sran dandan'm be mannin nannin tola akpi yɛ bua akpi blu (10.000). Ng'ɔ o su ekun'n yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be yoli bé wun saun'n be sɔnnin kpa. Zidafuɛ mun, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, ɔ nin be nga be fin mɛn'n i nglo lɔ be bali cɛn'n i dilɛ'n, annzɛ bɔ be o Zida lɔ titi'n, be kwlaa be klun jɔli. I li be nga be klun'n jɔli dan tratrali su'n, yɛlɛ Zerizalɛmfuɛ mun, afin kɛ ɔ fɛ i David wa Salomɔn b'ɔ ti famiɛn'n i blɛ su lele b'ɔ ´fa ju blɛ ng'ɔ o lɛ nun'n, b'a di-man cɛn kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa Zerizalɛm lɛ kun. I sin'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ'm be jasoli, nan b'a yra sran'm be nguan. Be Nyanmiɛn bɔ be srɛli'n ɔli lele juli nglo lɔ, ɔ juli Anannganman bɔbɔ tranwlɛ'n nun lɔ. Yɛ ɔ tɛli be su. Kɛ cɛn dilɛ'n wieli'n, Izraɛlfuɛ nga be o lɛ'n be ɔli Zida klɔ'm be su. Be ko sacili yɛbuɛ nga be takali be'n. Be bubuli waka nga be kplannin be bɔ be sɔ be'n mun. Be sacili be nga be si-man Nyanmiɛn'n be sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n mun nin amuɛn sɔwlɛ mun. Be yoli i sɔ Zida nin Bɛnzamɛn akpasua'n, nin Efraim nin Manase be akpasua'm be su. I sin be sali bé sin be ɔli be klɔ'm be su sɛsɛsɛ. Ezekias sieli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ'm be akpasua-akpasua ekun. Sran kun i junman ng'ɔ di i akpasua'n su'n, ɔ kleli i. Anannganman i sua'n nun'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ'm be junman'n yɛlɛ tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n nin bo kun yolɛ'n i su tɛ'm be yilɛ. Wie'm be kusu'n Anannganman sulɛ'n wafa'n nin jue nga be to be mɛnmɛn i'n, be yɛ be nian su-ɔ. Famiɛn'n fɛli i bo sika'n i bue toli nnɛn nga be fa yi tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n. Be yi tɛ sɔ mun nglɛmun nin nnɔsua. Ɔ fali wie ekun toli nnɛn nga be fa yi tɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun'n nin anglo le kun'n, ɔ nin cɛn dilɛ kun nga'm be nun'n. Anannganman i mmla'n yɛ ɔ kan kɛ be `yi tɛ sɔ mun-ɔn. Famiɛn'n seli Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa kɛ be fa like ng'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ'm be liɛ'n man be, kɛ ɔ ´yo nan b'a fa bé wun b'a man junman nga Anannganman i mmla'n kleli'n i ngunmin'n ti. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be tili ndɛ sɔ'n, be kwlaa be fali be fie'm be su ninnge'm be mma klikli'm be bali kaka kpa: ble nin nzan, nin ngo, nin awɛma nzue, ɔ nin like uflɛ mun. Yɛ be fali be fie kunngba'm be su ninnge nga be nyannin be'n be blusu'n bali ekun. I kunngba'n, nannin nin bua, nin boli, ɔ nin ninnge nga sran'm be fa mannin Anannganman be Nyanmiɛn'n, Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ mun bɔ be tran Zida klɔ dandan'm be su'n, be kusu be fali ninnge sɔ'm be blusu'n bali. Yɛ be tiantiannin be nuan kwlekwlekwle. Kɛ be boli i nuan tiantianlɛ bo anglo nsan su'n, anglo nso su yɛ be wieli i yo-ɔ. Kɛ Ezekias nin i awlo lɔ sran dandan'm be wa wunnin ninnge nga be tiantiannin be nuan'n, be lali Anannganman ase. Yɛ be lali Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti Anannganman i sran'n be ase wie. Famiɛn'n usali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ mun ninnge nga be tiantiannin be nuan sɔ'm bé su ndɛ. Azaria b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, b'ɔ fin Zadɔk awlo nun'n tɛli i su kɛ: «Kɛ ɔ fin cɛn bɔ sran'm be sɔ ninnge nga be fa be be fie'm be su'n i fa balɛ'n su'n, e di like-ɔ, e ku yi, yɛ i wie ka lɛ kpa, yɛlɛ kɛ Anannganman yoli i sran'm be ye dan. Like ng'ɔ kali'n, yɛlɛ ng'ɔ tian yɛ'n.» Famiɛn Ezekias waan be siesie ninnge'm be guawlɛ mun Anannganman i sua'n wun lɛ. Yɛ be siesieli be-ɔ. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, fie su ninnge nga sran'm be yi fa ba'n nin blusu'n, ɔ nin ninnge nga be fa man Anannganman'n, siɛn'n be fɛ i kwlakwla sɔ'n be guɛ i ninnge guawlɛ sɔ'm be nun tititi. Kɔnania b'ɔ ti Levifuɛ'n yɛ be fa sieli su kɛ ɔ nian su-ɔ. I niaan bian Simɛi mɛntɛn i. Famiɛn Ezekias nin Azaria b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dan'n be sieli sran wie'm be kɛ be nian su wie. Be ti Kɔnania nin Simɛi bé bo mma mun. Be yɛ: Zɛiɛl, Azazia, Nabal, Azaɛl, Zɛrimɔt, Zozabad, Eliɛl, Zismakia, Masat, ɔ nin Bɛnaza. Zimna wa Kɔre b'ɔ ti Levifuɛ'n, b'ɔ nian anuan ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n su'n, i yɛ ɔ sɔ be klun klo ninnge nga be fa man Anannganman'n be nun-ɔn. Yɛ fie su ninnge nga be yi man Anannganman'n nin Anannganman i ninnge kpa tra su mun'n, i yɛ ɔ cɛcɛ be nun-ɔn. Klɔ nga Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be o su'n, be nga be uka Kɔre be di junman'n be yɛ: Edɛni, Mɛnzamɛn, Zozie, Sɛmaɛza, Amaria, ɔ nin Sɛkania. Sran sɔ'm be cɛ aliɛ'n be man be niaan kpɛnngbɛn mun nin kanngan mun. Kɛ be junman'n wafa'n fa ti'n, i su yɛ be nian be fa cɛ be aliɛ nin-ɔn. Nán yasua nga be klɛli be dunman be kaan nun kɛ be dili afuɛ nsan annzɛ afuɛ nsan tra su'n be ngunmin yɛ be man be aliɛ nin-ɔn. Sanngɛ be kwlaa nga be wlu Anannganman i sua'n nun be di be junman'n kɛ be cɛn'n ju'n, be man be wie. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be nian be awlobo'm bé su'n nin Levifuɛ nga b'a nyan afuɛ ablaɔn annzɛ afuɛ ablaɔn tra su bɔ be nian be junman nin be akpasua'n be su'n bɔ be klɛ be dunman'n, be man be wie. Sran kun nga'm be nun'n, be nga be klɛ be dunman nin be anunman mun, nin be yi mun, nin be wa yasua mun, ɔ nin be mma bla mun'n, be man be wie, afin be fa bé wun man Nyanmiɛn i sua'n nun junman'n i dilɛ'n tititi. Be klekleli sran mun klɔ dandan'm be su. Be yɛ be cɛ Aarɔn osu'n nunfuɛ bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, bɔ be tran bloblo'n be nun yasua'm be aliɛ liɛ nin-ɔn. Be kunngba'n be yɛ be cɛ Levifuɛ nga be klɛli be dunman'n be aliɛ'n kusu-ɔ. Sa nga Ezekias yoli be Zida mɛn wunmuan'n nun'n, be yɛ be o lɛ-ɔ. Ɔ yoli sa kpa. Ɔ yoli sa bɔ be ti su, ɔ yoli nanwlɛ difuɛ, Anannganman wunnin i sɔ. Ɔ siesieli Nyanmiɛn i sua'n i ye, ɔ suli sran'm be bo kɛ bé fa Nyanmiɛn i mmla fanunfanun'm be su. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun i bɔbɔ ´miɛn i nyin kɛ ɔ ´mɛntɛn i Nyanmiɛn'n. Ɔ tuli i klun yoli ninnge ng'ɔ yoli be nin i anwlɛn'n kwlaa, yɛ Nyanmiɛn man ninnge sɔ'n be yoli kpa. Kɛ Ezekias yili i wun b'ɔ fa mantannin Nyanmiɛn'n i nglo'n, kpɛkuun Sankerib b'ɔ ti Asiri famiɛn'n nin i sran mun be wa wluli Zida nvle'n nun. Be kpɛli ngblaliɛ mun klɔ nga be sisili bé wun'n bé sin, afin Ezekias waan ɔ ´fa be ´yo i liɛ. Kɛ Ezekias wunnin kɛ Sankerib su mantan Zerizalɛm'n nan ɔ su wa tɔ su'n, ɔ nin i awlo lɔ sran dandan'n nin i sonja nga be sɛsɛ i'n be yiali. Yɛ be nuan sɛli su kɛ be ´tannin nzue ti nga be o klɔ'n sin'n. Sran'm be yiali kpanngban kpa, be tanninnin nzue ti'm be ngba, ɔ nin nzue ba nga be yoli b'ɔ sin asiɛ'n i bo'n. Be seli bé wun kɛ ɔ fata-man kɛ sɛ Asirifuɛ'm be ju lɛ'n be nyan nzue kpanngban be nɔn. Ezekias nyannin anwlɛn, ɔ man ɔ wlawlali klɔ'n i wun talɛ'n i lika nga be ti bubuwa'n be nun. Ɔ sali klɔ'n i sasawlɛ lika'm be su be yoli fleiin kpa trali laa'n. Ɔ sili klɔ'n wun nin talɛ kun ekun. Lika nga be flɛ i Milo'n, b'ɔ o David Klɔ lɔ'n, ɔ sili i wun kpa. Yɛ ɔ man be yoli cua nin nyrɛn mun kpanngbangban kpa. I sin'n, ɔ kpali sonja kpɛnngbɛn wie mun, ɔ fali be sieli sran'm be su. Ɔ yiali sran mun lika ng'ɔ mantan klɔ'n i anuan'n i nun lɛ. Ɔ wlali be fanngan, i waan: «Amun `jran kekle, amun `tra anwlɛn, nán srɛ kun amun, nán amun sro Asiri famiɛn'n nin sonja kpanngban ng'ɔ nin be ba'n mun. Sran ng'ɔ jin e sin'n, ɔ ti dan tra like ng'ɔ o i sin'n. I liɛ'n, i sonja'm be ti sran, sanngɛ e liɛ'n, Anannganman e Nyanmiɛn'n yɛ ɔ o é sin-ɔn. Ɔ ´uka ye, ɔ ´kun alɛ'n man ye.» Famiɛn Ezekias i ndɛ sɔ'n wlali klɔ'n sufuɛ'm be kwlaa be fanngan. Kɛ ɔ cɛli kan'n, Sankerib b'ɔ ti Asiri famiɛn'n nin i sonja'm be kwlaa be wa kpɛli be ngblaliɛ Lakis klɔ'n sin. Kɛ be o lɛ'n, Sankerib sunmɛnnin i sonja kpɛnngbɛn wie mun Ezekias b'ɔ ti Zida famiɛn'n ɔ nin be kwlaa nga be ti Zidafuɛ bɔ be o Zerizalɛm'n bé sin. I waan be `se be kɛ: «Sankerib b'ɔ ti Asiri famiɛn'n wan yoo: ‹?Wan su yɛ amun lafi ti yɛ man amun tɛ o afɛ nun Zerizalɛm wa-a? Ezekias seli amun kɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n wa de amun mín sa nun. Lakalɛ yɛ ɔ laka amun-ɔn. Awe nin nzue we wa kun amun lele amun ´wu. ?Nán Ezekias yɛ ɔ bubuli Anannganman i sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n mun nin i sɔwlɛ mun nin-ɔn? ?Nɛ́n i yɛ ɔ seli Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be kɛ be `su Nyanmiɛn Nyanmiɛn sɔwlɛ kunngba wun lɛ nin-ɔn, nan lɛ kunngba cɛ yɛ be `yra ansans nin-ɔn? ?Yɛ amun si-man like nga min nannan mun ɔ nin min bɔbɔ e fa yoli mɛn nga mun'n? ?Yɛ mɛn sɔ nunfuɛ'm be amuɛn'm be kwla deli bé mɛn'n min sa nun? Mɛnmɛn nga min nannan'm be sacili be'n, be nun kun sa nun amuɛn'm b'a kwla de-man mɛn sɔ'n i nunfuɛ mun. ?Yɛ ɔ ´yo sɛ cɛ yɛ amun Nyanmiɛn'n ɔ ´kwla de amun mín sa nun-ɔn? I sɔ'n ti, nán amun yaci Ezekias lɛ man ɔ laka amun, nán man ɔ to amun gblɛ. Nán amun fa amun wla guɛ i su, afin nvle nin mɛn wie fi be nun amuɛn'm b'a kwla de-man be nunfuɛ mun mín sa nun annzɛ min nannan'm bé sa nun. Ɔ man Nyanmiɛn'n su kwla de-man amun mín sa nun kusu.› » Asiri famiɛn'n i sran ng'ɔ sunmannin be'n, be kannin ndɛ tɛtɛ uflɛ mun Nyanmiɛn'n nin i sufuɛ Ezekias bé wun ekun. Asiri famiɛn'n klɛli fluwa kun fa kpɛli Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i nzowa. Ɔ klɛli i kɛ: «Nvle kun nga mun be amuɛn'm b'a kwla de-man be min sa nun, Ezekias i Nyanmiɛn'n kusu su kwla de-man i bɔbɔ Nyanmiɛn i nvle'n mín sa nun.» Be nga Sankerib sunmannin be'n, be kpannin kekle kpa Ebre aniɛn'n nun be kannin ndɛ kleli sran nga be o Zerizalɛm wun talɛ'n su'n. Be waan be ´yo sɔ nan srɛ kun sran sɔ mun. I liɛ'n, kɛ bé sa sin bubu be'n, be ´kwla fa klɔ'n ndɛndɛ. Be kannin Zerizalɛm Nyanmiɛn'n wun ndɛ. Nyanmiɛn'n yɛ be blɔli i sɔ-ɔ. Be ´kɛn i wun ndɛ sa-a, a waan nvle kun'n nga'm be amuɛn'm bé wun ndɛ yɛ be su kan-an. Amuɛn sɔ'm be liɛ'n, sran yɛ ɔ yoli be-ɔ. Yɛ famiɛn Ezekias nin Amɔz wa Ezai b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n be srɛli Nyanmiɛn kɛ ɔ de be. Anannganman sunmɛnnin i anz kun Asiri famiɛn'n i ngblaliɛ'n nun lɔ. Ɔ ko kunnin sonja nga be ti safunyrɛn'm be kwlaa nin sonja'm be nun kaklaakla'm be ngba, ɔ nin kpɛnngbɛn mun. Asiri famiɛn'n fɛli i sɔ nyannzuɛn'n sɛli i sin i mɛn'n nun. Yɛ cɛn kun b'ɔ ɔli i amuɛn sua'n nun lɔ'n, i bɔbɔ i klun ba'm be ko kunnin i. Wafa nga Anannganman deli Ezekias nin Zerizalɛmfuɛ mun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ deli be Sankerib b'ɔ ti Asiri famiɛn'n nin be kpɔfuɛ kun nga mun bé sa nun. Yɛ ɔ sasali be be nga be sin yia be'n be lika. I sin sran kpanngban kpa be bali Zerizalɛm. Like nga be fa man Nyanmiɛn'n, be fa blɛli i. Yɛ be cɛli Ezekias b'ɔ ti Zida famiɛn'n i ninnge mun. Kɛ ɔ fin lɛ'n, Ezekias nyannin kɔmin nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa bé nyrun. I blɛ sɔ nun'n, famiɛn Ezekias tɔli tukpacɛ, ɔ ti-man nguan liɛ. Ɔ srɛli Anannganman, yɛ ɔ tɛli i su kɛ ɔ ´yo i juejue. Sanngɛ sa kpa nga Anannganman yo mannin Ezekias'n, ɔ'a si-mɛn i wun ye. Ɔ tuli i wun dan, i ti Anannganman fɛli i wun ya, yɛ ɔ fali Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm bé wun ya. Ezekias nin i wun tulɛ sɔ'n ngba'n, ɔ nin Zerizalɛmfuɛ'm be wunnin bé fɔnlɛ nga be fɔnnin'n. I sɔ'n ti Anannganman ɔ'a yo-man i ya b'ɔ fali'n i su sa Ezekias nyin su. Ezekias i anyanbeun liɛ'n be flɛ-man, yɛ i anyrunnyan'n yoli dan. Ɔ yoli man be kplannin like siewlɛ mun. I jɛtɛ ufue'n, nin i sika ɔkwlɛ'n, nin i yɛbuɛ kpakpa mun, nin i ayre fannin mun, nin i nyrɛn mun, ɔ nin i ninnge nga be lɛ gua'n be kwlaa, ɔ fa be sieli lika sɔ'm be nun. Ɔ kplannin ble, nin ngo, ɔ nin nzan lɔflɛ'm be siewlɛ mun, yɛ ɔ kplɛnnin i nnɛn wafa'm be kwlaa be lika mun. Ɔ man be kplannin klɔ dandan wie mun. Ɔ nyannin bua mun, nin boli mun, ɔ nin nannin mun kpanngbangban kpa, afin Nyanmiɛn mɛnnin i anyanbeun dan. Ezekias kunngba'n yɛ ɔ tanninnin Giɔn nzue b'ɔ o nglo lɔ'n nan ɔ'a kle i nyin ngua lɔ David Klɔ'n i wia atɔliɛ lɔ nin-ɔn. Like nga Ezekias yoli'n, i kwlaa yoli ye i sa nun. I sɔ'n ti, kɛ Babilɔni famiɛn awlo lɔ sran dandan'm be sunmannin bé nuan ijɔfuɛ'm be kɛ be wa usɛ i abonuan sa ng'ɔ juli i mɛn'n nun'n i wun ndɛ'n, Nyanmiɛn yacili i ngunmin kɛ ɔ kan. Afin i waan ɔ ´sɛ i nian, nan ɔ ´si i klun lɔ sa'n ngba. Ezekias i wun ndɛ'n i onga'n ti klɛwa Amɔz wa Ezai i aolia nun like ng'ɔ wunnin i'n i fluwa'n nun. I kunngba'n wo Zida famiɛn mun nin Izraɛl famiɛn'm bé wun ndɛ fluwa'n nun. Be klɛli wafa nga Ezekias fɛli i wun mantannin Nyanmiɛn'n i wun ndɛ fluwa sɔ'm be nun. Kɛ Ezekias wuli'n, be sieli i David osu nunfuɛ'm be ndia nglo-nglo kpafuɛ'n nun. Kɛ ɔ wuli sɔ'n, Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ kun nga'm be kwlaa be kɛnnin i wun ndɛ klanman, yɛ i wa Manase sinnin i osu-ɔ. Kɛ Manase ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ blu-nin-nnyɔn. Ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ ablenun-nin-nnun. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n. Nvle nga Anannganman fuannin be nun sran mun'n, b'ɔ fali be lika'n mannin Izraɛl'n, Manase niannin be tete sa nga be yo be'n be su yoli wie. Sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su'n bɔ i si Ezekias nunnunnin be'n, ɔ wa yoli be uflɛ. Ɔ kplannin Baal i sɔwlɛ mun, ɔ nin waka bɔ be sɔ be'n mun. Ɔ kotoli nglo lɔ ninnge'm bé bo, ɔ suli be. Anannganman dun mmua kɛnnin i laa kɛ: «Zerizalɛm wa yɛ n ´yi mín wun nglo tititi-ɔ.» Sanngɛ Manase kplannin amuɛn sɔwlɛ mun Anannganman i sua'n nun. Ɔ kplannin nglo lɔ ninnge'm be sɔwlɛ mun sɛsɛsɛ. Ɔ kplannin be Anannganman i sua'n i awlo klun nnyɔn'm be nun. Ɔ fɛli i mma mun yili tɛ Inɔm i wa'n i kongo'n nun lɔ. Be yrali be mlɔnmlɔnmlɔn. Ɔ yili wunnzue fanunfanun mun. Ɔ sieli sran mun yɛ be nin wunmiɛn mun be ijɔ-ɔ. Ɔ yoli sa sunman bɔ Anannganman klo-man be'n, ɔ fa be fɔkɔli i anwlɛn. Ɔ yoli amuɛn kun fa sieli Nyanmiɛn i sua'n nun. Sanngɛ Anannganman dun mmua seli David nin i wa Salomɔn be laa kɛ: «Sua nga yɛ n niannin n fali-ɔ. Zerizalɛm klɔ'n yɛ n fɛli i Izraɛl nvle'n kwlaa nun kɛ n ´yi mín wun nglo lɛ tititi-ɔ. Sɛ Izraɛlfuɛ'm be fa min mmla fanunfanun nga Moiz fa mannin be min dunman nun'n su'n, n su mian-man be kɛ be `tu mɛn nga n fa mannin bé nannan mun'n nun.» Sanngɛ Manase man be fali atin tɛ su. Bé sa tɛ liɛ'n trali nvle nga Anannganman nunnunnin be Izraɛlfuɛ'm be nyrun'n be liɛ'n. Anannganman kannin ndɛ kleli Manase nin i sran mun, sanngɛ b'a fa-man su. Yɛ Anannganman man Asiri famiɛn'n i sonja'm be su kpɛnngbɛn'm be wa tɔli be su-ɔ. Be trali Manase, be fali nga wie mun wlɛli i aoje'n nun, kpɛkuun be cili i klɛnnɛnklɛnnɛn nin aaba bɔ be yoli i tianman-tianman kɛ nyanman sa'n, nan b'a fɛ i b'a ɔ Babilɔni. Kɛ Manase ´wun nyrɛnnɛn'n, ɔ kpan flɛli Anannganman i Nyanmiɛn'n. Ɔ kɛnnin i wun ase i nannan'm be Nyanmiɛn'n nyrun. Ɔ srɛli Anannganman kɛ ɔ si i aunnvuɛ. Anannganman guɛli i ya'n i ase. Ɔ tɛli i srɛlɛ'n su, ɔ fɛli i sɛli i sin Zerizalɛm yɛ ɔ fɛli i sieli famiɛn i osu'n nun. Kɛ ɔ fin lɛ'n, Manase wunnin i wlɛ kɛ Anannganman kunngba yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn. Kɛ sa sɔ'm be sinnin'n, Manase kplannin David Klɔ'n i sin talɛ fleiin kpa kun. Talɛ sɔ'n sin nzue ti bɔ be flɛ i Giɔn'n i lika ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n su, ɔ san Sedrɔn kongo'n lele ju Jue anuan'n su. Ɔ sin yia Ɔfɛl'n. Manase sieli sonja kpɛnngbɛn mun Zida klɔ nga be sili bé wun'n be su. Amuɛn mun nin amuɛn kun wie b'ɔ fali be sieli Anannganman i sua'n nun lɔ'n, ɔ yili be lɔ. Amuɛn sɔwlɛ ng'ɔ kplannin be oka nga Anannganman i sua'n wo su'n i su'n, ɔ nin ng'ɔ kplannin be Zerizalɛm klɔ'n nun'n, ɔ bubuli be kwlaa'n. Ɔ ko guali be buebue'n blo klɔ'n sin lɔ. Ɔ kplannin Anannganman sɔwlɛ'n uflɛ. Ɔ yili bo kun yolɛ'n i su tɛ mun. Ɔ seli Zidafuɛ'm be kɛ be `su Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ lɛ'n, wuun sran'm be tɛ yi sraka sraka yiwlɛ lika sɔ'm be nun, sanngɛ Anannganman b'ɔ ti be Nyanmiɛn'n cɛ yɛ be yi tɛ sɔ mun be mɛn i-ɔ. Manase i wun ndɛ'n i onga'n, ɔ nin Nyanmiɛn b'ɔ srɛli'n, ɔ nin ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kan kleli i Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i dunman nun'n, i kwlaa ti klɛwa Izraɛl famiɛn'm be nyoliɛ fluwa'n nun. I Nyanmiɛn srɛlɛ'n nin wafa nga Anannganman fa tɛli i su'n, i sa tɛ b'ɔ yoli'n, ɔ nin i wun bɔ ɔ'a fa mantan-man Nyanmiɛn'n, sraka yiwlɛ lika mun ng'ɔ yoli be'n, ɔ nin lika ng'ɔ kplannin waka nga be sɔ be'n, yɛ lika ng'ɔ takali amuɛn mun kwlaa nan ɔ'a kɛn i wun ase Nyanmiɛn nyrun'n, i kwlaa sɔ'n wo Ozai fluwa'n nun. Kɛ Manase wuli'n, be sieli i i bɔbɔ lika'n nun. I wa Amɔn yɛ ɔ kacili i-ɔ. Kɛ Amɔn ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-nnyɔn. Ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ nnyɔn. Ɔ yoli sa ng'ɔ yo-man Anannganman fɛ'n kɛ i si Manase sa. Amuɛn nga i si yoli'n, ɔ yili sraka mannin be kwlaa'n, yɛ ɔ suli be. Ɔ'a bu-mɛn i wun fɔ Nyanmiɛn nyrun kɛ i si Manase liɛ'n sa. I sa tɛ ng'ɔ yoli ɔ tratrali i si liɛ'n su. I sonja su kpɛn'm be cicili i wun ndɛ, nan b'a kun i i bɔbɔ i sua'n nun lɔ. Zidafuɛ'm be kusu be kunnin be kwlaa nga be cicili famiɛn'n i wun ndɛ'n, nan b'a fɛ i wa Zozias b'a sie i ja nun. Kɛ Zozias ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ mɔcuɛ. Ɔ trannin Zerizalɛm afuɛ ablasan-nin-kun. Like nga bɔ be yo Anannganman fɛ'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Ajalɛ klanman nga i nannan David fali'n, i kunngba'n yɛ ɔ fali-ɔ, ɔ'a kaci-mɛn i. Kɛ ɔ yoli famiɛn'n, i afuɛ mɔcuɛ su'n, bɔ wuun ɔ tɛ yo gbanflɛn'n, ɔ fɛli i wun mantannin i nannan David i Nyanmiɛn'n. Sraka yiwlɛ lika mun nin waka nga be kplan be bɔ be sɔ be'n, ɔ nin amuɛn wafa-wafa'n kwlaa, i afuɛ nnan su'n, ɔ yili be Zerizalɛm lɔ nin Zida mɛn wunmuan'n nun. Be bubuli amuɛn nga be flɛ be Baal'n be sɔwlɛ mun i bɔbɔ nyrun lɛ. Yɛ ɔ bubuli ansans yrawlɛ mun nin waka nga be kplan be bɔ be sɔ be'n, ɔ nin amuɛn wafa-wafa'n kwlaa. Ɔ fufuli i kwlaa sɔ nun ɔ yoli sanmlɛn. Be nga be yili sraka mannin amuɛn sɔ mun'n, ɔ fali sanmlɛn sɔ'n ko guali be ndia'n su. I sin'n, ɔ yrali amuɛn'm be nyrun jranfuɛ'm be saka mun be amuɛn sɔwlɛ'm be su. Kɛ ɔ yoli Zida mɛn'n nin Zerizalɛm klɔ'n be saun kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. I sin'n, ɔ sinnin Manase, nin Efraim, nin Simeɔn be klɔ'm be su. Ɔ juli Nɛftali klɔ'm be su bɔbɔ, ɔ ɔli lika nga be mantan lɛ'n be nun. Ɔ bubuli amuɛn sɔwlɛ mun. Waka nga be kplan be bɔ be sɔ be'n nin amuɛn mun'n, ɔ bubuli be nun be kacili sanmlɛn. Ɔ bubuli ansans yrawlɛ mun. I sin ɔ sɛli i sin Zerizalɛm. Kɛ Zozias yoli famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-mɔcuɛ su'n, cɛn kun ɔ sunmannin Azalia wa Safan, nin Maazeza b'ɔ ti klɔ'n su kpɛn'n, ɔ nin Zɔakaz wa Zɔak b'ɔ ti famiɛn'n i nuan ijɔfuɛ'n. Ɔ seli be kɛ be ko siesie Anannganman i Nyanmiɛn'n i sua'n i ye. Afin i waan ɔ ´yo mɛn'n nin Nyanmiɛn i sua'n be saun. Sran sɔ'm be ɔli Ilkiza b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n wun lɔ. Yɛ sika nga sran'm be fa bali Nyanmiɛn i sua'n nun'n, be fa mannin. Manasefuɛ mun, nin Efraimfuɛ mun, nin Izraɛlfuɛ onga mun, nin Zidafuɛ'm be kwlaa nin Bɛnzamɛnfuɛ'm be kwlaa, ɔ nin Zerizalɛmfuɛ mun be yɛ be mannin sika sɔ nin-ɔn. Yɛ Levifuɛ'm bɔ be nian Nyanmiɛn sua'n i anuan'n su'n, be yɛ be sɔli nun-ɔn. Sran nga famiɛn'n sunmannin be'n, be nin Ilkiza be fali sika'n be mannin be nga be di Anannganman i sua'n su junman'n bé su kpɛn mun. Be kusu be fa mannin be nga be di Anannganman i sua'n su junman'n kɛ be fa wlawla nun be siesie i ye. Be fali wie mannin sua su bofuɛ mun nin sua kplanfuɛ mun. Be seli be kɛ be `fa to yɛbuɛ nga be sɛli'n wie nin waka mun. Sua nga Zida famiɛn'm be sacili be'n, be `fa waka sɔ'n be bo be su. Junman difuɛ sɔ'm be niannin be junman'n nun be dili i kpa. Be nga be nian bé su'n be yɛ: Zasat nin Abdias bɔ be ti Mɛrari osu'n nunfuɛ mun, yɛ Zakari nin Mɛsilam bɔ be fin Keat osu nun'n. Be kwlaa be ti Levifuɛ. Levifuɛ sɔ'm be kwlaa be si ngowa ninnge'm be bo. Be nian trɔ suafuɛ'm be su. Yɛ be nian junman difuɛ wafa-wafa'n be kwlaa be su. Levifuɛ wie'm be kusu be ti fluwa klɛfuɛ nin like su nianfuɛ, yɛ wie'n be ti anuan su nianfuɛ. Kɛ be ´yi sika nga be fa bali Anannganman i sua'n nun'n be ´fa fite'n, Ilkiza b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n wunnin Anannganman i mmla fluwa'n b'ɔ fa mannin Moiz kɛ ɔ fa man'n. Yɛ Ilkiza kan kleli Safan b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n kɛ: «M'an wun mmla fluwa'n Anannganman i sua'n nun.» Yɛ ɔ fa mannin Safan-an. Safan fali fluwa'n ko mannin famiɛn'n yɛ ɔ seli i kɛ: «Ɔ sufuɛ'm be su di junman nga a fa mannin be kɛ be di'n kwlaa. Be yili sika ng'ɔ o Anannganman i sua'n nun lɔ'n, be fa mannin junman difuɛ'm be su kpɛn mun nin junman difuɛ mun.» Safan b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n seli famiɛn'n ekun kɛ: «Ilkiza b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n mannin min fluwa kun.» Yɛ ɔ kanngannin fluwa sɔ'n nun kleli famiɛn nin-ɔn. Kɛ famiɛn'n tili mmla fluwa'n i nun ndɛ'n, ɔ titili i wun tralɛ'm be nun. I sin ɔ flɛli Ilkiza, nin Safan wa Asikam, nin Mise wa Abdɔn, nin Safan b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin Azaza b'ɔ ti i bɔbɔ i sufuɛ'n. Ɔ seli be kɛ: «Amun `ko gua Anannganman bo nnya e nin Zidafuɛ mun nin Izraɛlfuɛ mun bɔ y'a ka'n e dunman nun, yɛlɛ kɛ fluwa nga y'a wun i yɛ'n i nun ndɛ'n, e nannan'm b'a fa-man i ngba su, b'a di-man su. Ɔ man Anannganman ɔ'a fa e wun ya dan kpa.» Ilkiza nin famiɛn i sran ng'ɔ sunmannin be'n be ɔli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bla nga be flɛ Ilda'n sin. Bla sɔ'n i wun yɛlɛ Aras wa Tɔkeat klun ba Salim b'ɔ nian Nyanmiɛn sua'n nun tralɛ'm be su'n. Ɔ tran Zerizalɛm klɔ uflɛ'n su lɔ. Be ko kannin ndɛ'n be kleli i. Yɛ Ilda waan be ko se famiɛn'n kɛ yoo: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹N wa yo man nyrɛnnɛn ´tɔ lika ng'ɔ o yɛ'n nin i nunfuɛ'm be su. Sannzan nga be klɛli i wun ndɛ fluwa nga be kɛnngɛnnin i famiɛn'n nyrun'n i nun'n, n ´yo man i kwlaa sɔ'n ´ba sakpa. Ya dan nga n fɛli i klɔ nga wun'n ɔ ti kɛ sin kun bɔ ɔ'a jue bɔ be kwla nuɛn-mɛn i'n sa, afin be kacili be sin sili min, be yrali ansans mannin amuɛn mun. Be kunnin min ya.› Amun `ko se Zida famiɛn'n b'ɔ sunmannin amun min sin'n kɛ: ‹Min Anannganman bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n min wan yoo: A tili ndɛ ng'ɔ o fluwa nga nun'n. Kɛ a tili klɔ nga nin i nun sran'm bé wun ndɛ bɔ n kannin'n, ɔ wluli ɔ́ wun. Ɔ man a kannin ɔ wun ase min bo, a titili ɔ́ wun tralɛ'm be nun, yɛ a sunnin. I sɔ'n ti, m'an ti ndɛ nga a kannin'n. Min Anannganman yɛ n kan sɔ-ɔ. Nan yoo, a ´wu, sanngɛ ɔ nyanmiɛn su wie yɛ ɔ ´kun wɔ-ɔ. Be ´sie wɔ wɔ asieliɛ'n nun. A ´la lɔ diin. Nyrɛnnɛn nga n ´fa yi klɔ nga nin i nun sran'm be su'n su yo-man ɔ nyrun.› » Be ɔli be ko boli i sɔ jasin'n be kleli famiɛn'n. Famiɛn'n yiali Zida kpɛnngbɛn mun nin Zerizalɛm kpɛnngbɛn'm be kwlaa. I sin'n, ɔ nin Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ mun be kwlaa be ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ. I Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun o, i Levifuɛ mun o, i sran kaklaakla mun o, i sran kanngan mun o, sran'm be kwlakwla be nin famiɛn'n yɛ be ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ nin-ɔn. Aenguɛ nga Anannganman nin be trali'n i nun ndɛ'n i fluwa nga be wunnin i Anannganman bɔbɔ i sua'n nun lɔ'n, ɔ kɛnngɛnnin i ngba kleli be. Famiɛn'n jrannin nglo Anannganman'n i sua'n nun kɛ ɔ jran lɛ titi'n. Ɔ tali nda Anannganman i mmla fanunfanun'n kwlaa su. Ɔ tali nda ekun kɛ aenguɛ nga Anannganman nin be trali'n, bɔ i wun ndɛ'n wo fluwa'n nun'n, ɔ ´nian su. Yɛ ɔ kɛnnin i ekun kɛ ɔ ´klo Anannganman kpa, yɛ ɔ ´fɛ i wla'n kwlaa ´guɛ i su. Famiɛn'n man be kwlaa nga be o Zerizalɛm'n nin Bɛnzamɛn lɔ'n be tali nda'n wie. Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, Zerizalɛmfuɛ'm be niannin aenguɛ nga be nannan'm be Nyanmiɛn'n nin be trali'n su kpa. Zozias nunnunnin tete sa nga Izraɛlfuɛ'm be yo'n su, be nin sa sɔ mun fin mɛn nga'm be nun. Ɔ miannin sran nga be o Izraɛl asiɛ'n su'n be kwlaa kɛ be `su Anannganman be Nyanmiɛn'n. Zozias nyin su'n, b'a kaci-man bé sin b'a si-man be nannan'm be Nyanmiɛn'n. Zozias man be dili Delɛ-cɛn'n Zerizalɛm lɔ. Anannganman dunman nun yɛ be dili-ɔ. Anglo klikli'n i cɛn ba blu-nin-nnan'n su'n, be kpɛli nnɛn nga be fa di cɛn'n be kɔmin. Zozias fali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun sieli junman'm be su ekun. Ɔ wlali be fanngan kɛ be `nian Anannganman i sua'n nun lɔ junman nun be `di. Levifuɛ'm be ti Nyanmiɛn liɛ. Be junman liɛ bɔ be di'n yɛlɛ sran'm be like klelɛ. Zozias seli be kɛ: «Amun `fa Anannganman i alaka'n be sie sua bɔ David wa Salomɔn b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n kplannin'n nun. Nán amun suɛ i amun wati su kun. Siɛn'n, amun `di Anannganman amun Nyanmiɛn'n i junman'n, yɛ amun `di wie mɛn i sran mun. Amun `bubu amún wun nun kɛ amun awlobo mun nin amun junman akpasua'm be fa ti'n sa. Amun `nian nga bɔ David b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n nin i wa Salomɔn be klɛli'n su be yo. Amun `tran Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ, amun `guagua akpasua-akpasua kɛ amun awlobo'm be fa ti'n sa. Amun Levifuɛ mun amun `gua amun liɛ ngunmin. Yɛ Izraɛlfuɛ kun nga mun, amun `gua amun liɛ ngunmin. Kɛ bɔ amun wa yi tɛ'n ti, amun `yo amun wun saun nan amun `yo ng'ɔ fata'n man amun niaan Izraɛlfuɛ mun. Nga Anannganman kan kleli Moiz'n, amun `nian su.» Bua nga b'a kpɛ cro'n nin boli nga b'a kpɛ cro'n akpi-akpi ablasan (30.000) ng'ɔ fata kɛ sran sɔ'n be nyɛn i nan b'a fa yi Delɛ-cɛn i tɛ'n, Zozias yɛ ɔ mɛnnin i kwlaa sɔ nin-ɔn. Yɛ ɔ mannin nannin akpi nsan (3.000) ekun. I awlo lɔ sran dandan'm be bɔbɔ be klun-ufue su be mannin nvlefuɛ mun nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, ɔ nin Levifuɛ'm be nnɛn mun. Ilkiza, nin Zakari, ɔ nin Zɛiɛl, b'ɔ be ti Nyanmiɛn i sua'n su kpɛnngbɛn'n, be mannin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be bua nga b'a kpɛ cro'n nin boli nga b'a kpɛ cro'n akpi-nnyɔn-ya-nsiɛn (2.600) kɛ be fa yi Delɛ-cɛn'n i tɛ'n. Yɛ be mannin nannin ya nsan ekun. Kɔnania nin Sɛmaɛza, nin Nɛtaneɛl bɔ be ti i niaan mun'n, be nin Asabia, nin Zɛiɛl, ɔ nin Zozabad be mannin Levifuɛ'm be bua nga b'a kpɛ cro'n nin boli nga b'a kpɛ cro'n akpi nnun (5.000) kɛ be `fa yi Delɛ-cɛn i tɛ'n. Yɛ be mannin nannin ya nnun ekun. Sran sɔ'm be ti Levi kpɛnngbɛn mun. Kɛ be siesieli junman'n wieli'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be jranjrannin be junman diwlɛ'm be nun, Levifuɛ'm be kusu be jranjrannin kɛ be akpasua'm be fa ti'n sa. Famiɛn'n yɛ i waan be `yo i sɔ-ɔ. Sran'm be kunnin bua nin boli mun. Levifuɛ'm be fali nnɛn sɔ'm be mmoja'n mannin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, yɛ be kusu be fa guaguali Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su. Levifuɛ'm be yili nnɛn'm bé kplo'n. Nnɛn nga be fa yi tɛ b'ɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, be sieli be ngunmin be fa mannin sran mun kɛ be awlobo'm be fa ti'n sa nan be `fa man Anannganman kɛ be klɛli i Moiz i fluwa'n nun'n sa. Kɛ be yoli nannin'm be sɔ-ɔ. Be nyintɔnnin bua sɔ mun bɔ be fa yili Delɛ-cɛn'n i tɛ'n, sanngɛ tɛ nnɛn kun mun'n, be tɔnnin be blalɛ sɛ nin sɛ uflɛ dandan wie'm be nun, ɔ nin like uflɛ'm be nun. Kɛ be yoli sɔ wieli'n be ko mannin Izraɛlfuɛ'm be wie ndɛndɛ. I sin Levifuɛ'm be tɔnnin ng'ɔ ti be liɛ'n, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be liɛ'n, afin Aarɔn osu'n nunfuɛ'm bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be yrali nnɛn nga be yra be kɔlikɔli'n nin nnɛn kun mun be luilui lika mun lele nnɔsua fɔuun. I sɔ'n ti yɛ Levifuɛ'm be tɔnnin ng'ɔ ti be liɛ'n nin Aarɔn osu'n nunfuɛ bɔ be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be liɛ nin-ɔn. Azaf osu'n nunfuɛ bɔ be ti jue tofuɛ'n be kali be tranwlɛ'n nun. Be yoli i kɛ mmla bɔ David, nin Azaf, nin Eman, ɔ nin Zɛditɛn bɔ be ti famiɛn i afɔtuɛ manfuɛ'm be mannin'n sa. Be nga be nian anuan'm be su'n, be jranjrannin anuan'm be su. Be wie fi ɔ'a tu-mɛn i bo yɛlɛ kɛ be niaan Levifuɛ'm be tɔnnin be like liɛ'n mannin be. Cɛn sɔ nun'n, like nga be yo fa manman Anannganman'n, i Delɛ-cɛn'n i dilɛ nin o, i tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n Anannganman sɔwlɛ'n su nin o, kɛ be yoli i kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Be niannin mmla nga famiɛn Zozias mannin'n su yɛ be yoli-ɔ. Izraɛlfuɛ nga be o lɛ'n, be dili Delɛ-cɛn'n blɛ sɔ'n nun, kpɛkuun be dili kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn'n cɛn ba nso. Kɛ ɔ fɛ Samiɛl b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i blɛ su lele b'ɔ fa ju lɛ'n, be nian di-man Delɛ-cɛn'n kɛ nga sa le kun. Izraɛl famiɛn uflɛ fi nian siesie-man cɛn kɛ nga Zozias, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, nin Zidafuɛ'm be kwlaa, nin Izraɛlfuɛ nga be o lɛ'n, ɔ nin Zerizalɛmfuɛ'm be fa siesieli bɔ be dili'n sa. Kɛ Zozias yoli famiɛn'n i afuɛ blu-nin-mɔcuɛ su yɛ be dili Delɛ-cɛn sɔ nin-ɔn. Kɛ Zozias siesieli Nyanmiɛn i sua'n i ye wieli'n, Neko b'ɔ ti Ezipt famiɛn'n fɛli i sonja mun, ɔ nin be ɔli Karkemis alɛ kunlɛ. Karkemis o Efrat nzue'n nuan. Zozias nin i sran'm be buli Eziptfuɛ'm be nyrun. Be waan be nin be ko kun. Yɛ Neko sunmannin sran i sin kɛ be ko `se i kɛ: «?Zida famiɛn, nzu ti yɛ ɔ waan a ´jran min-ɔn? Nán e nin wɔ yɛ e ba alɛ'n i kunlɛ ndɛkɛn liɛ nin-ɔn, sanngɛ e nin e kpɔfuɛ uflɛ yɛ e lɛ i-ɔ. Nyanmiɛn waan n `kan mín wun. Ɔ jin mín sin, ɔ man nán jaso i wun kun. Sɛ ɔ ti-man i ti-ɔ ɔ wa kun wɔ.» Sanngɛ Zozias waan san ɔ nin Neko be ´kun. Ɔ'a tie-man ndɛ ng'ɔ kannin'n, sanngɛ kusu Nyanmiɛn yɛ man ɔ kannin ndɛ sɔ nin-ɔn. Zozias wlɛwlɛli i wun wafa uflɛ kɛ ɔ ´yo nán b'a wun-mɛn i wlɛ'n ti. Ɔ ɔli Megido kongo'n nun lɔ kɛ ɔ nin Neko be ´ko kun. Kɛ be ´kun alɛ'n, be nga be to ta'n, bé ta mma'n wie sɛnnin i. Yɛ ɔ seli i sufuɛ'm be kɛ: «Amun `fa min wɔ, afin mín wun di kpa.» I sufuɛ'm be yili i alɛ kakaklolo'n su, be fɛli i sieli i i kakaklolo kun'n su, nan b'a fɛ i b'a ɔ Zerizalɛm. Ɔ wuli lɔ, nan b'a sie i i nannan'm be asieliɛ'n nun. Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa be yoli i sɛ. Zeremi b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n kpɛli Zozias wulɛ'n su jue. Jue tofuɛ yasua mun nin bla mun be kannin Zozias wun ndɛ be sɛ jue'm be nun lele ɔ'a fa ju ndɛ. Ɔ kacili be nzuɛn Izraɛl mɛn'n nun. Be klɛli jue sɔ mun sɛ jue fluwa'n nun. Zidafuɛ'm be kpali Zozias wa Zɔakaz kɛ ɔ kaci i si Zerizalɛm lɔ. Kɛ Zɔakaz ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn nin nsan. Ɔ dili anglo nsan Zerizalɛm lɛ. Neko b'ɔ ti Ezipt famiɛn'n tuli i bia'n su Zerizalɛm lɔ, yɛ ɔ miannin Zidafuɛ'm be kɛ be su lapo. Lapo sɔ'n i nuan'n ti jɛtɛ ufue kilo akpi-akpi ablasan (30.000) yɛ sika ɔkwlɛ kilo ablasan. Ezipt famiɛn'n fali Zɔakaz niaan bian Eliakim sieli Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be famiɛn. Ɔ kacili i dunman'n, ɔ flɛli i kɛ Zozakim. Ɔ fɛli i niaan Zɔakaz ɔli Ezipt. Kɛ Zozakim ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn nin nnun. Ɔ trannin Zerizalɛm lɛ afuɛ blu-nin-kun. Ɔ yoli sa nga be yo-man Anannganman i Nyanmiɛn'n i fɛ'n. Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n wa fali Zozakim i mɛn'n. Ɔ cili i klɛnnɛnklɛnnɛn ɔ nin aaba bɔ be yoli i tianman-tianman kɛ nyanman sa'n, yɛ ɔ fɛ i ɔli Babilɔni. Ɔ fali Anannganman i sua'n nun ninnge wafa-wafa wie mun ɔli Babilɔni. Ɔ ko fa be sieli i famiɛn sua'n nun. Zozakim wun ndɛ'n i onga'n nin tete sa ng'ɔ yoli be'n, ɔ nin sa bɔ be juli i su'n, i kwlaa ti klɛwa Izraɛl famiɛn mun nin Zida famiɛn'm be fluwa'n nun. I wa Zozakin yɛ ɔ sinnin i osu-ɔ. Kɛ Zozakin ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ mɔcuɛ. Ɔ trannin Zerizalɛm lɛ anglo nsan nin cɛn ba blu. Ɔ yoli sa nga be yo-man Anannganman fɛ'n. I afuɛ nuan b'ɔ ´yia ekun'n, Nɛbikadnɛzar man be fɛ ɔli Babilɔni. Be fali Nyanmiɛn i sua'n nun ninnge kpakpa mun ɔli wie. Ɔ fali Zozakin niaan Sedesias sieli Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be famiɛn. Kɛ Sedesias ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-kun. Ɔ dili famiɛn Zerizalɛm lɔ afuɛ blu-nin-kun. Ɔ yoli sa nga be yo-man Anannganman fɛ'n. Kɛ Zeremi b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n kannin Nyanmiɛn nuan su ndɛ mun kleli i'n, ɔ'a kɛn-mɛn i wun ase. Famiɛn Nɛbikadnɛzar man ɔ tali nda Anannganman nyrun, sanngɛ ɔ jasoli Nɛbikadnɛzar wun, ɔ keteli i anwlɛn'n, ɔ'a kplin-man su mlɔnmlɔn kɛ ɔ ´sɛ i sin Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n sin. I kunngba'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kpɛnngbɛn mun, be nin sran'm be kwlaa be yoli tete sa nga nvle kun nga mun be nunfuɛ'm be yo'n i kwlaa'n wie. Nyanmiɛn i sua'n b'ɔ o Zerizalɛm lɔ'n, b'ɔ yoli i saun'n, be yoli i fiɛn. Anannganman b'ɔ ti be nannan'm be Nyanmiɛn'n, b'ɔ klo i nvle nunfuɛ mun nin i sua'n, ɔ sunmɛnnin i sran mun kpalɛ sunman kɛ be ko kɛn i nuan su ndɛ'n be kle be. Sanngɛ Izraɛlfuɛ'm be yoli Nyanmiɛn i sran ng'ɔ sunmannin be'n be finfin, b'a bu-mɛn i nuan ndɛ'n like fi, yɛ be toli i nuan ijɔfuɛ sɔ'm be mma. I ti nan Anannganman ɔ'a fa ya bé wun. B'a fin-man nun b'a fite-man. Ɔ yoli man Babilɔni famiɛn'n wa fali be mɛn'n. Ɔ kunnin sonja mun lele wluli Nyanmiɛn sua'n nun lɔ. Gbanflɛn mun o, talua mun o, kpɛnngbɛn mun o, sran oke mun o, Babilɔni famiɛn'n ɔ'a yaci-man wie fi lɛ. Anannganman yili be kwlaa mɛnnin i. Nyanmiɛn i sua'n nun ninnge'm be ngba, i dandan mun o, i kanngan mun o, ɔ nin lɔ ninnge kpakpa mun o, ɔ nin famiɛn'n i ninnge kpakpa mun o, ɔ nin famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan'm bé ninnge kpakpa mun o, Nɛbikadnɛzar fɛli i ngba ɔli Babilɔni. Babilɔnifuɛ'm be wɔli Nyanmiɛn i sua'n nun. Be bubuli Zerizalɛm klɔ'n wun talɛ'n. Be wɔli famiɛn i sua'm be kwlaa be nun, yɛ be sacili klɔ'n nun ninnge kpakpa'm be kwlaa kpan. Be nga tokofi'n ɔ'a nyan-man be bɔ b'a kun-man be'n, Nɛbikadnɛzar trali be ɔli Babilɔni. Ɔ ko fali be yoli i kanga. I sin'n, be yoli i osu'n nunfuɛ'm be kanga lele Pɛrsfuɛ'm be wa fali lika'n. Nyanmiɛn nuan ndɛ nga Zeremi kannin'n, kɛ ɔ kpɛnnin su kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Ɔ kannin kɛ: «Mɛn'n ´ka lɛ ngbɛn lele afuɛ ableso. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun asiɛ'n ´de wunmiɛn kɛ ɔ fata'n sa blɛ'n kwlaa sɔ'n nun.» Kɛ Siris b'ɔ ti Pɛrs mɛn'n i famiɛn'n trannin bia'n su'n, i afuɛ klikli nun'n, Anannganman waan ɔ ´yo nan ndɛ ng'ɔ fa wlali i nuan ijɔfuɛ Zeremi nuan kɛ ɔ kan'n, i nuan `yia. Ɔ dili junman famiɛn Siris i akunndan'n nun. Ɔ suli i bo man ɔ boli ndɛ kun jɔ sinnin kan ɔ sie ju lɛ'n i lika'n kwlaa. I sin'n, ɔ klɛli fluwa nannannin su. Ɔ klɛli i kɛ «M bɔbɔ min Siris bɔ n ti Pɛrs famiɛn'n, min waan yoo: ‹Anannganman b'ɔ ti nglo lɔ Nyanmiɛn'n fali asiɛ'n su famiɛn diwlɛ'm be kwlaa mannin min. Yɛ ɔ seli min kɛ n `kplɛn i sua kun Zerizalɛm lɔ Zida nvle'n nun. Amun nun sran nga be ti Nyanmiɛn i nvle'n nunfuɛ'n, man Nyanmiɛn jran be sɔfuɛ'm bé sin nan be wɔ.› » Kɛ Siris b'ɔ ti Pɛrs mɛn'n i famiɛn'n, ɔ trannin bia'n su'n, i afuɛ klikli nun'n, Anannganman waan ɔ ´yo nan ndɛ ng'ɔ fa wlɛli i nuan ijɔfuɛ Zeremi nuan kɛ ɔ kan'n, i nuan ɔ `yia. Ɔ dili junman famiɛn Siris i akunndan'n nun. Ɔ suli i bo man ɔ boli ndɛ kun jɔ sinnin kan ɔ sie ju lɛ'n i lika'n kwlaa. I sin ɔ klɛli fluwa nannannin su. Ɔ klɛli i kɛ «M bɔbɔ min Siris bɔ n ti Pɛrs famiɛn'n, min wan yoo: Anannganman b'ɔ ti nglo lɔ Nyanmiɛn'n fali asiɛ'n su famiɛn diwlɛ'm be kwlaa mannin min. Yɛ ɔ seli min kɛ n `kplɛn i sua kun Zerizalɛm, Zida nvle nun. Amun nun sran kwlaa nga be ti Nyanmiɛn i nvle nunfuɛ'n, man Nyanmiɛn `jran be sɔfuɛ'm be sin nan be wɔ Zerizalɛm, Zida mɛn'n nun lɔ, be ko kplan Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, bɔ be su i Zerizalɛm lɔ'n, i sua'n. Kan kwlaa nga Izraɛlfuɛ'm be o lɛ'n, man lɛfuɛ'm be man be jɛtɛ ufue, nin sika ɔkwlɛ, nin ninnge uflɛ mun ekun, ɔ nin nnɛn mun. Yɛ man be man be klun klo ninnge mun b'ɔ ti Nyanmiɛn sua ng'ɔ o Zerizalɛm lɔ'n i liɛ.» Zida nin Bɛnzamɛn akpasua'm be nun awlobo kpɛnngbɛn mun, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, ɔ nin be kwlaa nga Anannganman Nyanmiɛn'n suli be bo kɛ be ko kplɛn i sua'n Zerizalɛm'n, be siesieli be wun. Be tranfuɛ'm be kwlaa be ukali be. Be mannin be jɛtɛ ufue, nin sika ɔkwlɛ ninnge mun, nin ninnge uflɛ mun, nin ninnge uflɛ b'ɔ be ti kpakpa mun ekun, ɔ nin nnɛn mun. Be mannin be be klun klo ninnge mun ekun. Anannganman i sua'n nun ninnge kpakpa nga Nɛbikadnɛzar fali be Zerizalɛm ɔ wa sieli be i amuɛn'm bé sua'n nun'n, famiɛn Siris fali be mannin. Famiɛn'n man Mitrɛdat b'ɔ ti bɔlɛ siefuɛ'n ɔ yili be fiteli nan ɔ'a fa be ɔ'a man Sɛsbazar b'ɔ ti Zida kpɛnngbɛn'n. Ninnge sɔ'm be yɛ: sika ɔkwlɛ kpongbo ablasan, jɛtɛ ufue kpongbo akpi kun, laliɛ ablaɔn-nin-ngwlan, sika ɔkwlɛ klowa ablasan, jɛtɛ ufue klowa ya nnan jɛtɛ ufue klowa blu, yɛ ninnge uflɛ akpi. Kɛ be kan sika ɔkwlɛ ninnge nin jɛtɛ ufue ninnge'm be kwlaa bo nun'n, be ti akpi nnun ninnge ya nnan (5.400). Kɛ Izraɛlfuɛ'm b'a yo-man kanga kun, bɔ be fin Babilɔni be ´ba Zerizalɛm'n, Sɛsbazar fɛli kwlaa bali. Be nga Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n ɔ trali be lomuɛn ɔli Babilɔni'n, be sunman be sali be sin Zerizalɛm ɔ nin Zida mɛn nun. Be kwlaa be ɔli be klɔ kunngun'n be su. Kɛ be ba'n, be nga be dun mmua be nyrun mun yɛ: Zorobabɛl, Zozie, Neemi, Sɛraza, Reelaza, Mardose, Bilsan, Mispar, Bigvai, Rɛɔm, ɔ nin Baana. Izraɛl awlobo kunngun'm be dunman mun yɛ: Parɛɔs awlo'n nunfuɛ'm be ti sran akpi nnyɔn sran ya kun sran ableso-nin-nnyɔn (2.172). Sɛfatia awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya nsan sran ableso-nin-nnyɔn. Ara awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya nso sran ableso-nin-nnun. Pasat-Moab awlo'n nunfuɛ'm be nannan yɛlɛ Zozie nin Zoab. I nunfuɛ sɔ'm be ti sran akpi nnyɔn sran ya mɔcuɛ sran blu-nin-nnyɔn (2.812). Elam awlo'n nunfuɛ'm be ti sran akpi kun sran ya nnyɔn sran ablenun-nin-nnan (1.254). Zati awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya ngwlan sran ablanan-nin-nnun. Zakai awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya nso sran ablesiɛn. Bani awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya nsiɛn sran ablanan-nin-nnyɔn. Bebai awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya nsiɛn sran ablaɔn-nin-nsan. Azgad awlo'n nunfuɛ'm be ti sran akpi kun sran ya nnyɔn sran ablaɔn-nin-nnyɔn (1.222). Adɔnikam awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya nsiɛn sran ablesiɛn-nin-nsiɛn. Bigvai awlo'n nunfuɛ'm be ti sran akpi nnyɔn sran ablenun-nin-nsiɛn (2.056). Adɛn awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya nnan sran ablenun-nin-nnan. Atɛr awlo'n nunfuɛ'm be nannan yɛlɛ Ezekias, i nunfuɛ sɔ'm be ti sran ablangwlan-nin-mɔcuɛ. Bɛzai awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya nsan sran ablaɔn-nin-nsan. Zɔra awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya sran blu-nin-nnyɔn. Asɔm awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya nnyɔn sran ablaɔn-nin-nsan. Gibar awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ablangwlan-nin-nnun. Bɛtleɛm klɔ'n sufuɛ'm be ti sran ya sran ablaɔn-nin-nsan. Nɛtofa klɔ'n sufuɛ'm be ti sran ablenun-nin-nsiɛn. Anatɔt klɔ'n sufuɛ'm be ti sran ya sran ablaɔn-nin-mɔcuɛ. Azmavɛt klɔ'n sufuɛ'm be ti sran ablanan-nin-nnyɔn. Kirzat-Zearim, nin Kɛfira yɛ Beerɔt klɔ'm be sufuɛ'm be ti sran ya nso sran ablanan-nin-nsan. Rama nin Gɛba klɔ'm be sufuɛ'm be ti sran ya nsiɛn sran ablaɔn-nin-kun. Mikmas klɔ'n sufuɛ'm be ti sran ya sran ablaɔn-nin-nnyɔn. Betɛl nin Ai klɔ'm be sufuɛ'm be ti sran ya nnyɔn sran ablaɔn-nin-nsan. Nɛbo klɔ'n sufuɛ'm be ti sran ablenun-nin-nnyɔn. Magbis klɔ'n sufuɛ'm be ti sran ya sran ablenun-nin-nsiɛn. Elam kun ekun'n i awlo'n nunfuɛ'm be ti sran akpi kun sran ya nnyɔn sran ablenun-nin-nnan (1.254). Arɔm awlo'n nunfuɛ'm be ti sran ya nsan sran ablaɔn. Lɔd nin Adid, nin Ɔno klɔ'm be sufuɛ'm be ti sran ya nso sran ablaɔn-nin-nnun. Zeriko klɔ'n sufuɛ'm be ti sran ya nsan sran ablanan-nin-nnun. Sɛna klɔ'n sufuɛ'm be ti sran akpi nsan sran ya nsiɛn sran ablasan (3.630). Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun yɛ: Zozie awlo nunfuɛ'm be nannan yɛlɛ Zɛdaɛza, i nunfuɛ sɔ'm be ti sran ya ngwlan sran ableso-nin-nsan. Imɛr awlo'n nunfuɛ'm be ti sran akpi kun sran ablenun-nin-nnyɔn (1.052). Pasir awlo'n nunfuɛ'm be ti sran akpi kun sran ya nnyɔn sran ablanan-nin-nso (1.247). Arim awlo'n nunfuɛ'm be ti sran akpi kun sran blu-nin-nso (1.017). Zozie nin Kadmiɛl bɔ be ti Levifuɛ'm be awlo'n nunfuɛ'm be nannan yɛlɛ Ɔdavia, awlo sɔ'm be nunfuɛ'm be ti sran ableso-nin-nnan. Jue tofuɛ mun yɛlɛ Azaf awlo'n nunfuɛ mun. Be ti sran ya sran ablaɔn-nin-mɔcuɛ. Anuan sunianfuɛ mun yɛlɛ Salɔm, nin Atɛr, nin Talmɔn, nin Akib, nin Atita, ɔ nin Sɔbai. Be awlofuɛ'm be kwlaa be ti sran ya sran ablasan-nin-ngwlan. Nyanmiɛn i sua'n nun junman difuɛ bɔ be lɛ su kpɛn mun'n, yɛlɛ sran nga be o yɛ'm be anunman mun: Zisa, Azifa, Tabaɔt, Kerɔs, Siaa, Padɔn, Lɛbana, Agaba, Akib, Agab, Samlai, Anan, Gidɛl, Gasar, Reaza, Rɛzɛn, Nɛkoda, Gazam, Iza, Pazeak, Bezai, Asna, Mɛinim, Nɛfisim, Bakbik, Akifa, Arir, Bazlit, Mɛida, Arsa, Barkɔs, Sizɛra, Tema, Nɛziak, yɛ Atifa. Salomɔn i sufuɛ'm be awlo'n nun sran mun, yɛlɛ sran nga be o yɛ'n be anunman mun: Sɔtai, Sɔferɛt, Pɛrida, Zaala, Darkɔn, Gidɛl, Sɛfatia, Atil, Pɔkerɛt-Azɛbaim, yɛ Ami. Kɛ be kan junman difuɛ bɔ be lɛ su kpɛn'n nin Salomɔn i sufuɛ liɛ'm be bo nun'n, be ti sran ya nsan sran ablangwlan-nin-nnyɔn. Sran nga be fin Tɛl-Melak, nin Tɛl-Arsa, nin Kɛrib-Adɔn, ɔ nin Imɛr, b'a kwla bobo-man bé si'm be awlo'n nin be nannan'm be dunman. Ɔ man b'a wun-mɛn i wlɛ sɛ be ti Izraɛlfuɛ o. Be sɔfuɛ mun yɛ: Dɛlaza, Tɔbiza, yɛ Nɛkoda be bo mma mun. Be ti sran ya nsiɛn sran ablenun-nin-nnyɔn. Be nun wie ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ: Ɔbaza nin Akɔz, ɔ nin Barzilai bé bo mma mun-ɔn. Sa ti bɔ be flɛ kun Barzilai'n, yɛlɛ kɛ ɔ jali Barzilai ng'ɔ fin Galaad i wa bla kun. Sran sɔ'm be kunndɛli be fluwa nga be nannan'm be dunman klɛ nun mun lele ngbɛn. Ɔ man be niannin be kɛ sran bɔ be ti fiɛn sa, b'a man-man be atin kɛ be di Nyanmiɛn nyrun jranlɛ junman'n wie. Nvle'n i Siefuɛ'n waan nán be di like ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ klonglo'n wie, san Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kun ɔ ´dun mmua fa i ninnge nga be fa si Nyanmiɛn i klun sa ɔ ´fa usa Nyanmiɛn i nun ka. Izraɛlfuɛ nga be bali'n be kwlaa be ti sran akpi-akpi ablanan-nin-nnyɔn sran ya nsan sran ablesiɛn (42.360). Be sufuɛ bla nin yasua'm be ti sran akpi-akpi nso sran ya nsan sran ablasan-nin-nso (7.337). Jue tofuɛ bla nin yasua'm be ti sran ya nnyɔn. Nnɛn kpanngɔ'm be ti ya nso ablasan-nin-nsiɛn. Milɛ'm be ti ya nnyɔn ablanan-nin-nnun. Nyɔnngɔnmɛn'm be ti ya nnan ablasan-nin-nnun. Aflunmun'm be ti akpi nsiɛn aflunmun ya nso aflunmun ablaɔn (6.720). Kɛ be juli Zerizalɛm bɔ lɛ yɛ Nyanmiɛn sua'n wo'n, awlobo kpɛnngbɛn sunman be mannin be klun klo cɛlɛ kɛ be fa kplan Nyanmiɛn sua'n kan be kplɛnnin i lɛ laa'n. Sran kun man ng'ɔ kwla man'n. Be kwlakwla be mannin sika ɔkwlɛ kpɔlɛ akpi-akpi ablesiɛn-nin-kun (61.000), ɔ nin jɛtɛ ufue kilo akpi nnyɔn kilo ya nnun (2.500). Yɛ be mannin Nyanmiɛn nyrun jranlɛ tralɛ ya. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, nin Izraɛlfuɛ kun nga mun, nin jue tofuɛ mun, nin anuan sunianfuɛ mun, ɔ nin Nyanmiɛn sua'n nun junman difuɛ mun be trannin be klɔ'm be su sɛsɛsɛ. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be trannin be klɔ'm be su. Anglo nso su'n, Izraɛlfuɛ mun bɔ be o be klɔ'm be su'n, bé nuan yoli kun yɛ be yiali Zerizalɛm lɔ. Zozadak i wa Zozie, ɔ nin i niaan Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, be nin Sealtiɛl i wa Zorobabɛl nin i niaan mun be bo yoli kun kɛ be ´kplan Izraɛl Nyanmiɛn sɔwlɛ'n. Be waan be ´kplan nan be ´yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i su kɛ Moiz b'ɔ ti Nyanmiɛn i sran'n i mmla fluwa'n waan be yo'n sa. Srɛ kunnin be, be nga be fali be mɛn'n be trannin nun'n be ti, sanngɛ ɔ nin sɔ ngba'n, be kplannin Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n, be kplɛnnin i i takawlɛ laa'n nun. Be yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n be mannin Anannganman. Be yoli i sɔ nglɛmun kwlaa nin nnɔsua kwlaa. I sin be dili tannin sua'm be cɛn'n kɛ be klɛli i kɛ be di'n sa. Cɛn kwlaa, nnɛn nga be kleli'n, be niɛn i nuan'n su be kun be. Be fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. Kɛ ɔ fɛ lɛ'n, cɛn kwlaa be yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin anglo le kun tɛ mun, ɔ nin tɛ nga be yi i Anannganman i cɛn dilɛ'n be kwlaa nun'n, ɔ nin be klun klo tɛ nga be yi'n. Anglo nso su'n i cɛn klikli'n nun yɛ be boli Anannganman i tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n i yilɛ bo-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be nian bo-man Anannganman i sua'n i bo ase wlalɛ'n i bo. Be fali sika mannin yɛbuɛ sɛfuɛ nin sua su bofuɛ mun. Be mannin Sidɔnfuɛ nin Tirfuɛ mun be ninnge diwa, nin nzan, ɔ nin ngo. Be waan be sua sɛdri waka jenvie nyin su Liban lɔ be ko guɛ i Zafo man be. Siris b'ɔ ti Pɛrs famiɛn'n yɛ ɔ mannin be atin kɛ be yo i sɔ-ɔ. Kɛ be sali be sin Zerizalɛm bɔ lɛ yɛ Nyanmiɛn i sua'n wo'n, be afuɛ nnyɔn i anglo nnyɔn su'n, Sealtiɛl i wa Zorobabɛl nin Zozadak i wa Zozie, nin be niaan Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, ɔ nin Levifuɛ mun, ɔ nin be kwlaa nga be trali be lomuɛn bɔ be sali be sin'n, be boli junman'n bo. Be sieli Levifuɛ nga b'a di afuɛ ablaɔn annzɛ afuɛ ablaɔn ɔ'a tra'n kɛ be nian Anannganman i sua kplanlɛ junman'n su. Zozie nin i mma nin i niaan mun, Kadmiɛl nin i mma mun bɔ be ti Zida awlo'n nunfuɛ'm be kwlaa bé bo yoli kun be niannin be nga be di Nyanmiɛn sua'n su junman'n be su. Enadad i mma mun nin i niaan Levifuɛ'm be ukali be. Kɛ sua kplanfuɛ'm be wlali Anannganman i sua'n i bo ase'n, be flɛli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun kɛ be wa trɛn i bo. Be ´ba'n, be tralɛ'n wla be wun, be awɛ'n wo bé sa nun. Levifuɛ nga be ti Azaf awlo'n nunfuɛ'm be kusu be jue tolɛ ninnge ng'ɔ ti kɛ ndɛ sa'n wo bé sa nun. Be wa manmannin Anannganman kɛ Famiɛn David kleli kɛ be `yo'n sa. Nyanmiɛn i ayɛ yilɛ nin i manmanlɛ jue ng'ɔ o yɛ'n, be ´to'n wuun be ´sɔ su. Be se kɛ: «Anannganman ti kpa, afin i klun-ufue'n ng'ɔ yo Izraɛlfuɛ mun'n wo lɛ tititi.» Nzrafuɛ'm be kpannin kekle kpa, afin be klun ti jɔwa, be manmannin Anannganman i sua'n i bo ase bɔ be su wla'n ti. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ, nin Levifuɛ, nin awlobo kpɛnngbɛn bɔ be ti kaklaakla, bɔ be wunnin Nyanmiɛn sua laa liɛ'n, bé sunman be o lɛ, kɛ be wunnin sua'n i bo ase bɔ be su wla'n, be tikeli bé ti be sunnin kekle kpa. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun sran sunman kpa be ´kpan be klun b'ɔ ti jɔwa'n ti. Be aklunjuɛ kpanlɛ nin be sunlɛ'n, be lɛ-man ngbaciɛ, i kwlakwla sanngan nun kunngba. Nganniɛn dan b'ɔ Izraɛlfuɛ'm be yoli'n be ti i mmua lɔ. Zidafuɛ mun nin Bɛnzamɛnfuɛ'm be kpɔfuɛ'm be tili kɛ be nga be trali be lomuɛn bɔ be sali be sin be su kplan Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i sua'n. Be wa toli Zorobabɛl nin Izraɛl awlobo kpɛnngbɛn mun nan b'a se be kɛ: «E klo kɛ e nin amun e ´kplan sua'n, afin Nyanmiɛn kunngba nga amun su i'n yɛ e su i-ɔ. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ Ezar-Adɔn b'ɔ ti Asiri famiɛn'n ɔ fali ye bali wa'n, e yi tɛ e man Nyanmiɛn.» Zorobabɛl nin Zozie nin awlobo kpɛnngbɛn kun nga'm be tɛli be su kɛ: «Kɛ e nin amun e `kplan e Nyanmiɛn i sua'n, ɔ ti-mɛn i su. E kunngba yɛ e ´kplan Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i sua nin-ɔn. Siris, b'ɔ ti Pɛrs famiɛn'n yɛ i waan e `yo i sɔ-ɔ.» Kɛ ɔ fin lɛ'n, sran sɔ'm bɔ be tran Izraɛl mɛn'n nun lɛ'n, be yoli nga be ko yo nan b'a bubu Zidafuɛ'm bé sa sin'n. Be wlan-wlannin be. Kɛ ɔ fɛ i Siris b'ɔ ti Pɛrs famiɛn'n i blɛ su lele b'ɔ ´fa ju Dariis b'ɔ wa yoli Pɛrs famiɛn'n i blɛ su'n, be mannin famiɛn i afɔtuɛ manfuɛ'm be sika kɛ be yo nan Zidafuɛ'm be like sɔ bɔ be waan be ´yo'n, nán man ɔ yo ye. Kɛ famiɛn Asieris trannin bia'n su'n, ɔ'a cɛ-man, kpɛkuun Izraɛlfuɛ'm be kpɔfuɛ mun be klɛli fluwa kun ko mɛnnin i. Fluwa sɔ nun'n, be di Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm bé bo abla. Yɛ Artaksɛrksɛs b'ɔ ti Pɛrs famiɛn'n i blɛ su'n, Bislam, Mitrɛdat, Tabeɛl, ɔ nin be nga be nin be di junman'n, be klɛli fluwa ko mɛnnin i. Fluwa sɔ'n be fali Aramfuɛ'm be aniɛn'n i fluwa mma nga be fa klɛ'n yɛ be klɛli-ɔ. Be klɛli i Aramfuɛ'm be aniɛn'n nun. Rɛɔm b'ɔ ti nvle siefuɛ'n, ɔ nin Simsai b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n, be klɛli Zerizalɛmfuɛ'm be wun fluwa ng'ɔ o yɛ'n ko mannin famiɛn Artaksɛrksɛs. Be klɛli i kɛ: «Min Rɛɔm bɔ n ti nvle siefuɛ'n, min nin Simsai b'ɔ ti min fluwa klɛfuɛ'n, e nin be nga e nin be di junman kunngba'n, bɔ be o Dɛn annzɛ Afarsatak, Tarpɛl, Afaras, Erɛk, Babilɔni, Siz, Dea, ɔ nin Elam, e yɛ e klɛ fluwa nga-a. Ɔsnapar b'ɔ ti sran dan b'ɔ lɛ nyrun'n, ɔ trali sran wie'm be lomuɛn. Ɔ fali be sieli i Samari klɔ'm be su, annzɛ Efrat nzue ba'n i sin lɔ nvle'm be nun. E nin i yɛ e klɛli fluwa sɔ nin-ɔn.» Fluwa sɔ'n i nun ndɛ'n yɛ: «Nannan Artaksɛrksɛs, e bɔ e ti ɔ sufuɛ bɔ e tran Efrat nzue i wia atɔliɛ wa'n, e yɛ e klɛ fluwa nga-a. E waan e ´se wɔ kɛ Zuif nga be fin ɔ wun lɔ toli ye wa'n, be su kplan Zerizalɛm b'ɔ ti nyin kekle nin sa tɛ yolɛ klɔ'n. Klɔ'n i bo ase bɔ be wlali b'ɔ sacili'n b'a yo i uflɛ, be su kplɛn i talɛ ng'ɔ si i wun'n. Nannan, man e kan kle wɔ, sɛ be kplan klɔ nga uflɛ'n, sɛ be kplɛn i talɛ'n, be ko tua-man lapo fanunfanun nga be tua'n, kpɛkuun ɔ sika'n su ´kpɛ. E kusu, sɛ e ´di njin-ɔn, ɔ fin wɔ awlo lɔ, ɔ man e kwla tran-man lɛ sa man be yo-man ɔ finfin'n e nyrun, i ti yɛ e klɛ wɔ fluwa nga kɛ e ´kan wa jasin'n ´kle wɔ-ɔ. Man be nian ɔ́ si'm be bia'n i wun ndɛ fluwa'n nun. Sɛ be nian fluwa sɔ nun'n, be ´wun kɛ klɔ sɔ'n ti nyin kekle klɔ kun b'ɔ kleli famiɛn nin siefuɛ'm be yalɛ kpa. I nunfuɛ'm be boli siefuɛ'm be wun jasolɛ bo-ɔ, nán andɛ sa-a. I sɔ'n ti yɛ klɔ sɔ'n nunnunnin nin-ɔn. Nan i ti'n, nannan, man e kan kle wɔ, klɔ nga, sɛ be kplɛn i uflɛ'n, sɛ be kplɛn i wun talɛ'n, a su nyan-man lika nzue'n sin wa kun.» Famiɛn'n klɛli fluwa ko mannin Rɛɔm b'ɔ ti nvle siefuɛ'n, ɔ nin Simsai b'ɔ ti i fluwa klɛfuɛ'n ɔ nin be nga be nin be di junman kunngba'n, bɔ be o Samari annzɛ nzue'n i bue kun lɔ'n. Ɔ seli be kɛ: «N ´yo amun like. Fluwa nga amun fa blɛli min'n, be kacili i e aniɛn nun weiin. Be kanngan kleli min. N yoli man be nian-niannin fluwa'm be nun. Be wunnin kɛ klɔ sɔ'n, kɛ ɔ fin lalafuɛ nun'n yɛ i sufuɛ'm be boli famiɛn'm be wun jasolɛ bo-ɔ. Nyin kekle nin famiɛn'm bé wun jasolɛ'n ɔ ti be nzuɛn tititi. Famiɛn dandan wie'm be trannin lɔ, be sieli nzue'n i sin lɔ lika wunmuan'n, be deli lapo fanunfanun mun, yɛ be deli be nga be sin be mɛn'n nun lɛ'm be sika. Nan i ti'n, amun `yo man be tannin sran sɔ'm be kɛ nán be di junman sɔ'n kun. Sɛ m bɔbɔ n nian man-man atin'n, nán be kplan klɔ sɔ'n uflɛ. Nán amun kpa sa sɔ'n i yolɛ'n su mlɔnmlɔn kɛ ɔ ´yo nan b'a kle-man e famiɛn'm be yalɛ'n ti.» Kɛ be kannin famiɛn Artaksɛrksɛs i fluwa nun ndɛ mun kleli Rɛɔm nin Simsai b'ɔ ti i fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin be nga be nin be di junman kunngba mun cɛ'n, be ɔli Zerizalɛm ndɛndɛ. Be ko toli Zuif mun, be fa utre wlali be sin, be miannin be fii kpa, nan b'a jran junman'n. Zerizalɛm lɔ Nyanmiɛn sua'n i kplanlɛ'n jrannin. Ɔ jrannin lele juli Dariis b'ɔ ti Pɛrs famiɛn'n i sielɛ'n i afuɛ nnyɔn'n su. Yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Aze ɔ nin Ido i wa Zakari be kannin Nyanmiɛn nuan su ndɛ kleli Zuif nga be o Zerizalɛm nin Zida lɔ'n. Yɛ Sealtiɛl i wa Zorobabɛl, ɔ nin Zozadak i wa Zozie, bé bo yoli kun nan b'a man Nyanmiɛn i sua'n b'ɔ o Zerizalɛm'n i kplanlɛ'n su ekun. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be jrannin be sin yɛ be ukali be. Blɛ kunngba sɔ nun'n, Tatnai b'ɔ ti nzue i bue kun lɔ nvle siefuɛ'n, nin Setar-Bɔznai, nin be nga be nin be di junman kunngba'n, be wa toli be, be usali be kɛ: «?Wan yɛ ɔ mannin amun atin kɛ amun kplan sua nga-a?» Be seli be ekun kɛ: «Amun `fa sran nga be kplan sua'n be dunman man ye.» Zuif kpɛnngbɛn sɔ'm be Nyanmiɛn'n i wla ɔ'a fi-man be. Ɔ man blɛ bɔ be ko bo su kleli Dariis lele nan ɔ'a tɛ be su'n, b'a se-man be kɛ be jran junman'n. Fluwa nga Tatnai b'ɔ ti nzue'n sin lɔ nvle'n i siefuɛ'n, nin Setar-Bɔznai, ɔ nin be nga be o Afarsak bɔ be nin be di junman kunngba'n, bɔ be tran nzue'n i bue kun lɔ'n be fa ko mannin Dariis'n, i nun ndɛ mun yɛ: «Nannan Dariis, e ´yo wɔ like! E ɔli Zida nvle'n nun, kan Nyanmiɛn Kpli'n i sua'n wo lɔ'n. Be su kplan. Be sɛ yɛbuɛ yɛ be fa kplan-an. Be fa waka be wlɛwlɛ i talɛ'n nun. Be su nian nun di junman sɔ'n kpa. Ɔ kɔ i nyrun ndɛndɛ. E usali be kpɛnngbɛn'm be kɛ: ‹?Wan yɛ ɔ mannin amun atin kɛ amun kplan sua nga-a?› E usali be dunman. E waan e ´klɛ be blɛ wɔ nan a si be nga be dun be nyrun mmua'n. Be tɛli e su kɛ: ‹E ti Nyanmiɛn b'ɔ yili nglo nin asiɛ'n i sufuɛ. Nyanmiɛn i sua nga e ´kplɛn i yɛ'n, Izraɛl famiɛn dan kun yɛ ɔ dun mmua kplannin-ɔn. Ɔ wieli i kplan ɔ'a cɛ kpa, kpɛkuun e nannan'm be klɔklɔli nglo lɔ Nyanmiɛn'n, nan ɔ'a yi i sa be su, nan ɔ'a fa be ɔ'a wla Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n i sa nun. Nɛbikadnɛzar ɔ ti Kaldefuɛ. Famiɛn sɔ'n buli sua sɔ'n, ɔ trali sran mun lomuɛn ɔli Babilɔni, ɔ fali be yoli i kanga, kpɛkuun afuɛ nga famiɛn Siris boli Babilɔni i sielɛ bo'n, ɔ mannin atin kɛ be kplan Nyanmiɛn sua sɔ'n. Yɛ Nyanmiɛn i sua b'ɔ o Zerizalɛm lɔ'n i nun sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue ninnge nga Nɛbikadnɛzar yili ko sieli Babilɔni amuɛn sua nun'n, Famiɛn Siris yili be Babilɔni amuɛn sua sɔ'n nun lɔ. Ɔ fali be wlali bian wie bɔ be flɛ i Sɛsbazar'n i sa nun. Ɔ sieli bian sɔ'n kpɛnngbɛn. Ɔ seli i kɛ ɔ fa ninnge sɔ mun ko sie be Nyanmiɛn i sua b'ɔ o Zerizalɛm lɔ'n i nun, yɛ man be kplan Nyanmiɛn sua sɔ'n i kplanwlɛ laa'n nun. Yɛ Sɛsbazar bali nan ɔ'a bo Zerizalɛm Nyanmiɛn sua'n i kplanlɛ bo. Kɛ ɔ fɛli lɛ'n yɛ e sɔli i kplanlɛ-ɔ, lele ndɛ e nian wie-mɛn i kplan.› Ɔ man nannan, sɛ a klo'n, man be nian-nian Babilɔni lɔ fluwa nga be o kan famiɛn'n sie i ninnge kpakpa'm be lɔ'n be nun be nian, sɛ sakpa Famiɛn Siris mannin atin kɛ be kplan Zerizalɛm Nyanmiɛn sua nin o, nan kwlaa nga ɔ waan be `yo'n, famiɛn, man é su ti.» Afuɛ klikli nga famiɛn Siris sieli Pɛrs'n, ɔ kannin Nyanmiɛn sua'n b'ɔ o Zerizalɛm lɔ'n i wun ndɛ ng'ɔ o yɛ'n, i wan yoo: Man be kplan sua'n nan be `yi tɛ nun. Man be kplɛn i kplanwlɛ laa'n nun. Man i bo ase wlalɛ'n ɔ yo kekle kpa. Man i nglo-nglo'n yo mɛtri ablasan, yɛ i tɛtrɛ nun'n yo mɛtri ablasan. Man be sɛ yɛbuɛ yɛ be fa kplan-an. Sɛ be sie yɛbuɛ nyanman nsan'n, be `kplan waka nyanman kun sɔ trilili. Famiɛn'n i sika yɛ be fa kplan-an! Zerizalɛm Nyanmiɛn i sua'n nun sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue ninnge nga Nɛbikadnɛzar fa ɔli Babilɔni'n, man be fɛ i kwlaa'n wɔ i osu Zerizalɛm Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ.» Ɔ man Dariis klɛ fluwa ko mannin be kɛ: «Tatnai, wɔ bɔ a ti Efrat i sin lɔ nvle'n i siefuɛ'n, a nin Setar-Bɔznai, ɔ nin Afarsakfuɛ nga amun nin be di junman'n bɔ be tran nzue'n sin lɔ'n, ndɛ sɔ'n, nán amun ndɛ su-ɔ. Amun `yaci be nun man be kplan Nyanmiɛn sua sɔ'n. Man Zuif'm be nvle'n i siefuɛ mun, ɔ nin be kpɛnngbɛn mun be kplan sua sɔ'n i kplanwlɛ laa'n nun. Nga n usa kɛ amun yo be man Zuif'm be kpɛnngbɛn mun nan b'a kwla kplan sua sɔ'n, yɛlɛ kɛ Efrat sin lɔ lapo nga be tua blɛ min'n, i nun yɛ amun `fa ng'ɔ fata'n fa man be-ɔ. Nán junman'n jran. Yɛ like ng'ɔ fata kɛ be fa yi tɛ man nglo lɔ Nyanmiɛn'n, man i nyrun jranfuɛ'm be klekle amun. Sɛ nannin nga ɔ'a kpɛ cro o, sɛ bua nene annzɛ bua nga ɔ'a kpɛ cro bɔ be fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n nin o, sɛ ble o, sɛ njin o, sɛ nzan annzɛ ngo o, amun `fa man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun cɛn kwlakwla, nán cɛn kun sa tu nun. Man be yi tɛ ng'ɔ bɔn fannin'n fa man nglo lɔ Nyanmiɛn'n, nan be srɛ be man famiɛn nin i mma mun. Sran kwlaa ng'ɔ fa-man ndɛ nga su'n, man be yi i sua'n nun waka'n kun be kplan, nan be `fɛ i sran su. I sin man be bubu i awlo'n, nan ɔ kaci ufuɛ. Famiɛn kwlaa, ɔ nin nvle kwlaa ng'ɔ fa-man ndɛ nga su, b'ɔ jaso kɛ ɔ ´bu Zerizalɛm Nyanmiɛn sua'n, man Nyanmiɛn bɔ Zerizalɛm lɔ yɛ i waan ɔ yi i wun nglo weiin'n, ɔ yi i sɔ famiɛn'n i ase, annzɛ ɔ saci i sɔ nvle liɛ'n. M bɔbɔ min Dariis yɛ m man mmla nga-a. Man be nian su sɛsɛsɛ be yo.» Tatnai b'ɔ ti nzue'n sin lɔ nvle'n i siefuɛ'n, nin Setar-Bɔznai, ɔ nin be nga be nin be di junman kunngba'n, be niannin famiɛn Dariis i ndɛ'n su seiin be yoli. Zuif kpɛnngbɛn'm be kplannin sua'n ɔ wieli weiin. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Aze, ɔ nin Ido i wa Zakari be ndɛ nga Nyanmiɛn fa wlali be nuan'n, ɔ wlali be fanngan. Be wieli sua'n kplan kɛ Izraɛl Nyanmiɛn'n kannin'n sa. Be fali Siris nin Dariis, nin Artaksɛrksɛs bɔ be ti Pɛrs famiɛn'n bé nuan ndɛ'n su. Sua'n wieli Adar anglo'n i le nsan'n su. Kɛ famiɛn Dariis trannin bia'n su'n i afuɛ nsiɛn'n su-ɔ. Izraɛlfuɛ mun nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, ɔ nin be kwlaa nga be fin kanga'n nun bali'n, be yili Nyanmiɛn sua'n i nglo aklunjuɛ nun. Sua'n i nglo yilɛ sɔ nun'n, be kunnin nannin tola ya, bua nene ya nnyɔn'n, bua nga b'a kpɛ cro ya nnan. Yɛ kɛ Izraɛlfuɛ'm be akpasua i nuan'n fa ti'n, be niannin su be kunnin boli blu-nin-nnyɔn bé fa yili Izraɛlfuɛ'm be wunmuan be ti tɛ. Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bé sa su'n fa ti'n, kɛ Levifuɛ'm be akpasua'n fa ti'n, Izraɛlfuɛ'm be niannin su yɛ be siesieli be junman ng'ɔ fata kɛ be di man Nyanmiɛn Zerizalɛm lɔ nin-ɔn. Be niannin ng'ɔ ti klɛwa Moiz i fluwa'n nun'n su yɛ be yoli-ɔ. I afuɛ kun ekun b'ɔ ´ju'n, be kwlaa nga be trali be lomuɛn bɔ be sali be sin, be dili Delɛ-cɛn'n anglo klikli'n i le blu le nnan'n su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin Levifuɛ'm be kwlaa be yoli be wun saun. Sran kun ɔ'a ka-man. Be kunnin Delɛ-cɛn'n i bua bɔ b'a kpɛ cro'm be mannin Izraɛlfuɛ nga be fin lɔ bali'n, ɔ nin be niaan Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, ɔ nin be bɔbɔ. Izraɛlfuɛ nga be trali be lomuɛn bɔ be sali be sin'n, be dili Delɛ-cɛn'n. Be niaan nga be yili bé wun mɛn nunfuɛ'm be sa tɛtɛ bɔ be yo be i nun'n, be kusu be dili wie, afin be nin be nga mun bé bo yoli kun be suli Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n. Be klun ti jɔwa, be dili kpaun nga kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn'n le nso aklunjuɛ nun. Anannganman man be klun jɔli, afin ɔ dili junman Asiri famiɛn'n i anwlɛn'n nun ɔ man ɔ wlali be fanngan blɛ nga be ´kplan Izraɛl Nyanmiɛn'n i sua'n. I sin, Ɛsdras ɔ wa bali Artaksɛrksɛs b'ɔ ti Pɛrs famiɛn'n i blɛ su. Ɛsdras i si'n yɛlɛ Sɛraza, Sɛraza liɛ'n yɛlɛ Azaria, Azaria liɛ'n yɛlɛ Ilkiza, Ilkiza liɛ'n yɛlɛ Salɔm, Salɔm liɛ'n yɛlɛ Zadɔk, Zadɔk liɛ'n yɛlɛ Asitib. Asitib liɛ'n yɛlɛ Amaria, Amaria liɛ'n yɛlɛ Azaria, Azaria liɛ'n yɛlɛ Mɛrazɔt, Mɛrazɔt liɛ'n yɛlɛ Zɛrakza, Zɛrakza liɛ'n yɛlɛ Izi, Izi liɛ'n yɛlɛ Biki, Biki liɛ'n yɛlɛ Abisia, Abisia liɛ'n yɛlɛ Fine, Fine liɛ'n yɛlɛ Eleazar, yɛ Eleazar liɛ'n yɛlɛ Aarɔn b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n. Ɛsdras sɔ'n fin Babilɔni lɔ yɛ ɔ bali-ɔ. Ɔ ti Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i mmla nga Moiz mannin'n i klefuɛ. Ɔ si mmla sɔ'n kpa sakpa. Anannganman b'ɔ ti i Nyanmiɛn'n jin i sin. Ɔ man like kwlaa ng'ɔ usali famiɛn'n, ɔ fa mɛnnin i. Kɛ famiɛn Artaksɛrksɛs trannin bia'n su'n i afuɛ nso su kɛ Izraɛlfuɛ mun nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, nin Levifuɛ mun, nin jue tofuɛ mun, nin anuan su nianfuɛ mun, ɔ nin Nyanmiɛn sua nun junman difuɛ mun be sa be sin Zerizalɛm, Ɛsdras nin be-ɔ. Be juli Zerizalɛm kɛ famiɛn'n trannin bia'n su'n i afuɛ nso'n i anglo i nnun'n su. Anglo klikli'n i cɛn klikli'n su yɛ ɔ tuli i bo Babilɔni lɔ-ɔ, kpɛkuun ɔ juli Zerizalɛm anglo nnun'n i cɛn klikli'n su, afin i Nyanmiɛn'n i sa kpa'n wo i su. Ɛsdras sin bɔ Nyanmiɛn'n ´jran'n yɛlɛ kɛ ɔ nian nun suan Anannganman i mmla'n, yɛ ɔ fa su, yɛ ɔ kle Izraɛlfuɛ mun. Ɛsdras ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ, i kunngba'n ti mmla klefuɛ, ɔ si mmla nga Anannganman fa mannin Izraɛlfuɛ mun'n. Fluwa nga famiɛn Artaksɛrksɛs fa mɛnnin i'n yɛ: «Min Artaksɛrksɛs bɔ n ti famiɛn'm be famiɛn'n, min yɛ n klɛ fluwa nga n blɛ wɔ Ɛsdras bɔ a ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ a si nglo lɔ Nyanmiɛn'n i mmla'n kpa sakpa nin-ɔn. Izraɛlfuɛ mun, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ nga be o min mɛn'n nun'n, bɔ be klo kɛ be ´kɔ Zerizalɛm, m mannin be atin kɛ be nin wɔ be wɔ, afin min bɔbɔ min famiɛn'n, e nin min afɔtuɛ manfuɛ nso'n, y'a man wɔ atin kɛ a ko nian Zerizalɛm nin Zida lɔ nian sɛ be fa ɔ Nyanmiɛn'n i mmla ng'ɔ o ɔ́ sa nun'n su o. Jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ nga e nin min afɔtuɛ manfuɛ mun e klun klo e mannin Izraɛl Nyanmiɛn bɔ i sua'n wo Zerizalɛm'n, kɛ a ´kɔ'n, fa kɔ! Yɛ fa jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ nga a nyɛn i Babilɔni nvle nun'n i kwlaa, ɔ nin be klun klo like nga Izraɛlfuɛ nga be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ annzɛ be ti-man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be mannin kɛ be `fa kplan Zerizalɛm lɔ Nyanmiɛn i sua'n. Fɛ i sɔ sika liɛ'n to nannin tola mun, nin bua nene mun, nin bua nga b'a kpɛ cro'n, nin be su cɛlɛ, ɔ nin be su nzan nga be guɛ i ase'n! Fɛ i kwlakwla sɔ'n yi tɛ amun Nyanmiɛn'n i sɔwlɛ ng'ɔ o Zerizalɛm lɛ'n su. A nin ɔ niaan mun, amun `fa sika ng'ɔ ka'n be `yo nga amun nian siin ɔ fata kɛ amun yo'n. Amun `fa yo like ng'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n i klun su'n. Nyanmiɛn sua nun kpongbo nga be fa mannin wɔ'n, fa be sie i Zerizalɛm Nyanmiɛn'n i nyrun, man be fa di i sua'n nun junman'n. Like uflɛ kwlaa ng'ɔ fata kɛ a yo i Nyanmiɛn i sua'n wun'n, fɛ i ti sika famiɛn'n i bɔlɛ'n nun. M bɔbɔ min famiɛn Artaksɛrksɛs min waan sika siefuɛ nga be o Efrat sin lɔ'n be `fa like kwlaa nga Ɛsdras b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n ɔ nin i mmla'n i klefuɛ'n ɔ usa'n, be `mɛn i. Sɛ bɔ ɔ usa jɛtɛ ufue kilo akpi nsan'n (3.000), annzɛ ble kilo akpi-akpi ablasan'n (30.000), ɔ nin nzan litri akpi nnan'n (4.000), ɔ nin ngo litri akpi nnan'n (4.000), amun `fa mɛn i, sanngɛ njin'n liɛ'n nán amun bo yɛ be sunnzun. Like kwlaa nga nglo lɔ Nyanmiɛn'n waan be yo'n, amun `nian su yo i tɛɛn. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, i ya'n ´tɔ min mɛn'n, ɔ nin min bɔbɔ, nin min mma mun ye su. I kun ekun b'ɔ nannan su'n, yɛlɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, ɔ nin Levifuɛ mun, ɔ nin jue tofuɛ mun, ɔ nin anuan su nianfuɛ mun, ɔ nin Nyanmiɛn i sua nun junman difuɛ kun nga be lɛ su kpɛn mun, ɔ nin Nyanmiɛn i sua nun junman difuɛ nga'm be kwlaa be liɛ'n, nán be de be lapo fanunfanun'n wie fi. Ɛsdras, wɔ kusu Nyanmiɛn i ngwlɛlɛ'n wo ɔ́ nun. Nian su sie jɔlɛ difuɛ mun, ɔ nin mmla su nianfuɛ mun. Be kwlaa nga be o Efrat'n sin lɔ'n, bɔ be si Nyanmiɛn mmla'n, man be jran su di be jɔlɛ. Be nga be si-mɛn'n be kusu, kle be. Sran kwlaa nga ɔ'a fa-man ɔ Nyanmiɛn i mmla'n su sɛsɛ annzɛ min mmla'n su sɛsɛ'n, man be tu i fɔ. Sɛ ɔ ti kunlɛ-ɔ, man be kun i. Sɛ ɔ ti i mɛn'n nun fuanlɛ-ɔ, man be fuɛn i! Sɛ sika yɛ be ´de i-ɔ, man be de i. Sɛ ɔ ti bisua-a, man be wlɛ i.» «N ´la Anannganman, min nannan'm be Nyanmiɛn'n i ase, afin ɔ'a su famiɛn'n bo kɛ ɔ bu i bɔbɔ i Nyanmiɛn'n i sua ng'ɔ o Zerizalɛm lɔ'n i wun akunndan kpa. Anannganman yoli min ye famiɛn nin i afɔtuɛ manfuɛ mun nin i awlo lɔ sran dandan mun be nyrun. Kɛ n nian bɔ Anannganman min Nyanmiɛn'n jin mín sin'n ti, n fali fanngan nan m'an yiayia Izraɛl kpɛnngbɛn mun, nan e nin be y'a ba.» Awlobo kpɛnngbɛn nga be nin min fin Babilɔni bali Zerizalɛm Artaksɛrksɛs blɛ su'n, be nin be osu mun yɛ: Gɛrsɔm, ɔ fin Fine osu'n nun. Daniɛl, ɔ fin Itamar osu'n nun. Atis, ɔ fin David osu'n nun yɛ Sɛkania i osu'n nunfuɛ kun. Zakari, ɔ fin Parɛɔs osu'n nun. Sran yasua ya kun sran ablenun be o i sin. Ɛlzɔenai, ɔ fin Pasat-Moab osu'n nun. Sran yasua ya nnyɔn be o i sin. Zasaziɛl i wa Sɛkania, ɔ fin Zati osu'n nun. Sran yasua ya nsan be o i sin. Zonatan i wa Ebɛd, ɔ fin Adɛn osu'n nun. Sran yasua ablenun be o i sin. Atalia i wa Ezai, ɔ fin Elam osu'n nun. Sran yasua ableso be o i sin. Mikaɛl i wa Zɛbadia, ɔ fin Sɛfatia osu'n nun. Sran yasua ablaɔcuɛ be o i sin. Zɛiɛl i wa Abdias, ɔ fin Zoab osu'n nun. Sran yasua ya nnyɔn sran blu-nin-mɔcuɛ be o i sin. Zozifia i wa Sɛlɔmit, ɔ fin Bani osu'n nun. Sran yasua ya kun sran ablesiɛn be o i sin. Bebai i wa Zakari, ɔ fin Bebai osu'n nun. Sran yasua ablaɔn-nin-mɔcuɛ be o i sin. Akatan i wa Zosanan, ɔ fin Azgad osu'n nun. Sran yasua ya sran blu be o i sin. Elifelɛt nin Zɛiɛl, nin Sɛmaɛza, be nsan'n be ti Adɔnikam i osu'n nunfuɛ kasiɛn mun. Sran yasua ablesiɛn be o be sin. Itai nin Zabid, be fin Bigvai osu'n nun. Sran yasua ableso be o be sin. N yiali bé nzue ba ng'ɔ sonji kɔ Aava'n i wun lɔ. E lali lɛ le nsan. N nian-niannin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin Izraɛlfuɛ kun nga'm be nun, m'an wun-man Levifuɛ ba kun. Yɛ n flɛli kpɛnngbɛn bɔ be o yɛ mun: Eliezɛr, Ariɛl, Sɛmaɛza, Ɛlnatan, Zarib, Ɛlnatan, Natan, Zakari nin Mɛsilam. N flɛli Zozarib nin Ɛlnatan be wie. Be ti mmla nun yiyifuɛ. N sunmannin be Kazifia lɔ Izraɛl kpɛnngbɛn bɔ be flɛ i Ido'n i sin. Ndɛ nga be ko kan ko kle Ido nin i niaan nga be nin i di junman'n, n fa wlali bé nuan. N waan be blɛ e sran nga be ko di e Nyanmiɛn sua'n nun junman'n. Kɛ Nyanmiɛn'n jin e sin'n ti'n, be ´ba-a, be nin Serebia nin i mma nin i niaan mun yɛ be bali-ɔ. Be kwlaa be ti sran yasua blu-nin-mɔcuɛ. Serebia ti sran ngwlɛlɛfuɛ, ɔ ti Makli osu'n nunfuɛ. Makli i nannan yɛlɛ Levi, yɛ Levi kusu i si yɛlɛ Zakɔb. Be nin Asabia b'ɔ ti Mɛrari osu'n nunfuɛ'n, nin i niaan nin be mma mun, nin Ezai be bali. Be ti sran ablaɔn. Be nin Nyanmiɛn sua'n nun junman difuɛ nga David nin Izraɛl famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be sieli be kɛ be uka Levifuɛ mun'n be bali wie. Be ti sran ya nnyɔn sran ablaɔn. Be kwlakwla be dunman'n klɛ fluwa kun nun. Aava nzue ba nuan lɛ'n, n yoli man e kpɛli srɛ nun. E kannin é wun ase e Nyanmiɛn'n i nyrun. Yɛ e srɛli i kɛ ɔ yo nan ye ajalɛ tulɛ nun'n, nán sa fi ju e nin e mma nin e ninnge'm be su. Kɛ n se famiɛn'n kɛ ɔ man ye sonja nga be nanti bé ja'n, ɔ nin nga be fu nnɛn kpanngɔ'n nan be `sasa ye e kpɔfuɛ'm be lika'n, ɔ yo min nyannzuɛn, afin e dun mmua seli famiɛn'n kɛ e Nyanmiɛn'n ti be nga be fa bé wun mantan i'n be sasafuɛ, sanngɛ ya ng'ɔ fɛ i be nga be kaci be sin si i bé wun'n ɔ yo sro. Ɔ man e kpɛli srɛ nun e srɛli e Nyanmiɛn'n kɛ ɔ `sasa ye, kpɛkuun ɔ tili e srɛwa'n. Yɛ n flɛli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kpɛnngbɛn blu-nin-nnyɔn, ɔ nin Serebia nin Asabia, ɔ nin be niaan blu. Be nyrun lɛ n sunnzunnin Nyanmiɛn i sua'n i su cɛlɛ'n nga be mannin toe su. N sunnzunnin jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ, ɔ nin kpongbo nga famiɛn'n nin i afɔtuɛ manfuɛ nin i mma'm be mannin'n. N sunnzunnin nga Izraɛlfuɛ bɔ be o lɛ'n be mannin'n wie. N fali ninnge nga be o yɛ mun n fa wlali bé sa nun: jɛtɛ ufue tɔnun ablaɔn, ninnge nga be fa jɛtɛ ufue kpakpa yɛ be yoli'n tɔnun nsan, sika ɔkwlɛ tɔnun nsan, sika ɔkwlɛ klowa ablaɔn b'ɔ nin sika ɔkwlɛ kpɔlɛ akpi sɛ, nin aaba sɛ nglannglan nnyɔn, be ti klanman kpa kɛ sika ɔkwlɛ sɛ sa. Yɛ n seli be kɛ: «Amun ti Anannganman liɛ mlɔnmlɔn. Ninnge nga'm be ti Nyanmiɛn liɛ klonglo. Jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ'n ti be klun klo cɛlɛ yɛ be fa mannin Anannganman b'ɔ ti amun nannan'm be Nyanmiɛn nin-ɔn. Amun `fa sie kpa, sɛ amun ju Zerizalɛm, amun `sunnzun i Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kpɛnngbɛn mun, nin Levifuɛ mun, nin Izraɛl awlobo kpɛnngbɛn'm be nyrun. Amun `sunnzun i Anannganman i sua'n nun lɔ sua ba'm be nun.» Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin Levifuɛ'm be fali ninnge sɔ'm bɔ be sunnzunnin'n, i jɛtɛ ufue o, i sika ɔkwlɛ o, i kpongbo mun o, be fali be kɛ be ´fa kɔ Zerizalɛm, Nyanmiɛn i sua'n nun. E jasoli Aava nzue ba nuan lɛ anglo klikli'n i le blu le nnyɔn'n su, e fali Zerizalɛm atin'n. E Nyanmiɛn'n jin é sin ɔ man e kpɔfuɛ mun ɔ nin sran'm bé bo ninnge fɛnfuɛ bɔ be fiafia atin nun'n, b'a nyan-man ye. Kɛ e juli Zerizalɛm'n, e deli wunmiɛn le nsan. I le nnan'n su'n, e sunnzunnin jɛtɛ ufue'n nin sika ɔkwlɛ'n, nin kpongbo mun e Nyanmiɛn'n i sua'n nun nan y'a fa be y'a wlɛ i Mɛremɔt b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ b'ɔ ti Iri i wa'n i sa nun. Ɔ yoli Fine i wa Eleazar, ɔ nin Zozie b'ɔ ti Levifuɛ'n i wa Zozabad, nin Binii i wa Nɔadia be nyrun. Be kali ninnge'n kwlaa, be sunnzunnin be nan b'a klɛ be kilo'n fluwa kun nun. Izraɛlfuɛ nga be trali be lomuɛn bɔ be sali be sin'n, be yili tɛ mun be mannin Izraɛl Nyanmiɛn'n. Izraɛl wunmuan'n i dunman nun, be mannin nannin tola blu-nin-nnyɔn, nin bua nene ablangwlan-nin-nsiɛn, nin bua nga b'a kpɛ cro'n ableso-nin-nso, be fa yili tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n. Be mannin boli kpakpuɛ blu-nin-nnyɔn, be fa yili Nyanmiɛn i kpatalɛ tɛ. Nnɛn sɔ'n kwlakwla be yrali be nnɛn kɔlikɔli be mannin Anannganman. I sin be kannin famiɛn'n i ngaliɛ'n kleli be nga be jran famiɛn'n ja nun Efrat'n sin lɔ'n, ɔ nin lɔ nvle siefuɛ'm be kwlaa. Be kusu be yoli i ng'ɔ fata'n be ukali Izraɛl Nyanmiɛn'n i sua'n i kplanlɛ'n. I sin Izraɛl famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be wa seli min kɛ: « Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, nin Izraɛlfuɛ'm be nin nvle nga be tran mɛn nga nun wa'n, ngbaciɛ ɔ'a tran-man be afiɛn, afin tete like nga Kanaanfuɛ nin Ɛtfuɛ, nin Ferezfuɛ, nin Zɛbisfuɛ, nin Amɔnfuɛ, nin Moabfuɛ, nin Eziptfuɛ, nin Amɔrfuɛ'm be yo'n i wie yɛ be yo-ɔ, afin b'a ja nvle sɔ'm be nun mmla mun. B'a ja wie b'a man be mma mun. Ɔ man b'a fa Nyanmiɛn i nvle b'a sanngan nvle sɔ'm be nun. Famiɛn i awlo lɔ sran dandan nin jɔlɛ difuɛ'm be yɛ be kleli be atin tɛ sɔ nin-ɔn.» Kɛ n tili ndɛ nga'n, n titili tralɛ nga be wla mín wun'n be nun. N tutuli mín ti ndrɛ'n ɔ nin min akanza'n, yɛ n trannin ase awlaboɛ b'ɔ kunnin min kpo'n ti. Be kwlaa nga Anannganman i ndɛ'n i wun srɛ o be klun'n, sa tɛ nga Izraɛlfuɛ nga be fin kanga'n nun bali'n be yoli'n ti, be wa yiali min wun lɛ. N trannin sɔ lele nnɔsua tɛ yilɛ dɔ'n juli. Nnɔsua tɛ yilɛ dɔ'n su'n, n fali min wun tralɛ titiwa mun, n fin min awlaboɛ'n nun n jasoli, nan m'an koto m'an man mín sa'n su nglo Anannganman min Nyanmiɛn'n i nyrun. Yɛ n srɛli i n seli kɛ: «Min Nyanmiɛn, nyannzuɛn'n ti dan, m man mín ti'n su n nian ɔ nyrun-ɔn, ɔ yo-man ye. E sa tɛ'm b'a sɔn dan, b'a tra e su fuun! E fɔnlɛ'n ɔ'a tra fɔnlɛ su ɔ'a fu lele ɔ'a ju nyanmiɛn su lɔ. Kɛ ɔ fɛ e nannan'm be blɛ su lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, sa tɛ nga y'a yo i ɔ́ wun'n ti dan. I ti yɛ man mɛn'n nun famiɛn'm be trali ye, nin e famiɛn, nin e Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun e lomuɛn nin-ɔn. Yɛ i ti man alɛ ɔ'a di ye, y'a kaci kanga, e o be nga be fɛn sran'm be bo ninnge'm bé sa nun, nyannzuɛn'n ɔ'a kun ye kpo. I wie yɛ e tɛ o nun ndɛ yɛ. Yɛ ndɛ Anannganman e Nyanmiɛn, w'a si ye aunnvuɛ man e nvle nunfuɛ wie'm b'a nyan atin b'a sa be sin. W'a man e kpata kan kplanwlɛ wɔ lika kpa'n nun, w'a kpaja e nyrun man y'a wun atin'n, w'a man e nguan kan e kanga yolɛ'n nun, afin e ti kanga, sanngɛ e Nyanmiɛn, w'a yi-man ye ase e kanga yolɛ'n nun. A fali wɔ aunnvuɛ silɛ'n wlali Pɛrs famiɛn'm be nun kɛ ɔ ´yo nan y'a wu-man, nan y'a kwla kplan wɔ bɔ a ti e Nyanmiɛn'n ɔ sua b'ɔ buli'n, nan y'a nyan fiawlɛ Zerizalɛm klɔ'n, ɔ nin Zida nvle nun'n ti.» «?E Nyanmiɛn, e ´kɛn sɛ yɛ e ´kle wɔ-ɔ? E yili ɔ mmla'm be blo. Ɔ mmla sɔ'n, a fa wlali ɔ́ nuan ijɔfuɛ'm bɔ be ti ɔ sufuɛ'n be nuan kɛ be kan kle ye. A kannin kɛ: ‹Mɛn nga amun ´wlu nun bɔ amun wa tran nun yɛ'n, ɔ ti fiɛn. Sran nga be tran nun'n be ninnge nga be yo'n be ti fiɛn, be yo tete like mun be fa wlu i kɔtɔkakɔtɔka'n kwlaa nun. I ti nán amun fa amun mma bla'm be man be mma yasua mun, yɛ nán amun ja be mma bla mun man amun mma yasua mun. Nán amun bu be anyanbeun nin be alaje bɔ be di'n i like. I liɛ'n, amun ´nyan fanngan, amun ´di mɛn nga nun ninnge kpakpa mun. Yɛ mɛn sɔ'n ´yo amun osu nunfuɛ'm be liɛ tititi.› E Nyanmiɛn, e nyoliɛ tɛtɛ mun nin e fɔnlɛ ngbli-ngbli'm be ti yɛ sa'm be juli ye su-ɔ, sanngɛ w'a nian-man e sa tɛ sɔ'm be su w'a tu-man e fɔ. ?Yɛ ndɛkɛn bɔ w'a yo man e nun sran wie'm b'a nyan atin b'a sa be sin'n yɛ e wa saci ɔ mmla mun ekun-ɔn? ?E ´fa e wun mantan nvle nga be ti tete bofuɛ mun ekun? ?Sɛ a fa ya'n, a ko nunnun-man ye mlɔnmlɔn siɛn ? Anannganman, Izraɛl Nyanmiɛn, ɔ klun ti ufue ti yɛ e nun wie e nyin tɛ osu-ɔ. E ti sa tɛ yofuɛ yɛ e o ɔ nyrun wa yɛ. E nin ɔ nyrun jranlɛ fata-man.» Kɛ Ɛsdras kotoli Nyanmiɛn i sua'n nyrun lɛ b'ɔ ´srɛ Nyanmiɛn'n, b'ɔ ´kpɛtɛ i, wuun ɔ ´sun. Izraɛlfuɛ kpanngban kpa, yasua nin bla, nin ba kanngan'm be wa yiɛli i wun lɛ. Be kwlaa be sunnin kpa. Yɛ Zɛiɛl i wa Sɛkania b'ɔ ti Elam awlo'n nunfuɛ'n, ɔ seli Ɛsdras kɛ: «Nvle nga be nin ye tran wa'n be nun bla nga e jali'n, ɔ ti fɔnlɛ yɛ e fɔnnin Anannganman wun-ɔn, sanngɛ Izraɛlfuɛ'm be ´kwla fin nun fite. Man e ta Nyanmiɛn i nda kɛ e ´fuan nvle nun bla sɔ mun ɔ nin ba nga e nin be e wuli be'n. Min min, afɔtuɛ nga a nin be nga bé wun blibli be'n Nyanmiɛn i mmla i su falɛ nun amun kan'n, e fa su. Man e yo kɛ i mmla'n kle i sa. Jaso, wɔ yɛ a nin sa sɔ'n i siesielɛ fata-a. Mian ɔ nyin, yo ng'ɔ fata'n, e jin ɔ́ sin.» Ɛsdras jasoli, ɔ yoli man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kpɛnngbɛn mun, nin Levifuɛ kpɛnngbɛn mun, ɔ nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be kwlaa be tali nda kɛ be ´nian nga be kannin'n su be ´yo. Ɛsdras jasoli Nyanmiɛn sua'n nyrun lɛ, ɔ ɔli Eliasib i wa Zosanan i sua lɔ. Kɛ ɔ ɔli'n, ɔ'a di-man like, ɔ'a nɔn-man nzue, afin Izraɛlfuɛ nga be fin kanga nun bali'n be Nyanmiɛn wun fɔnlɛ'n ti i wla'n boli i wun kpa. I sin be boli ndolo sinnin Zerizalɛm nin Zida mɛn'n nun kɛ be kwlaa nga be fin kanga'n nun bali'n be `yia Zerizalɛm lɔ. Nan sran ng'ɔ ´ju cɛn nsan nan ɔ'a ba-man'n, famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun nin siefuɛ'm be waan be `de i bo ninnge mun be `sie. Yɛ be `fuɛn i bɔbɔ'n Izraɛl nvle'n nun. Kɛ cɛn nsan'n juli'n, anglo ngwlan'n i le ablaɔn su'n, Zida nin Bɛnzamɛn nun yasua'm be kwlaa be bali Zerizalɛm. Be kwlaa be yiali Nyanmiɛn sua'n i awlo klun lɔ. Be lɛ usulɛ, sa nga ti bɔ be flɛ be'n ti, ɔ nin nzue b'ɔ tɔ'n ti. Ɛsdras b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n jasoli, nan ɔ'a se be kɛ: «Amu'an fɔn Nyanmiɛn i wun nvle nun bla bɔ amun jali'n ti. Amu'an fa sa tɛ b'a uka Izraɛlfuɛ'm be sa tɛ'n su. Siɛn'n, amun `di amún sa tɛ'm be nanwlɛ kle Anannganman amun nannan'm be Nyanmiɛn'n, nan amun `yo i klun sa. Nán amun nin nvle nga be o wa'm be nunfuɛ'm be nanti kun. Amun `yaci nvle nun bla mun.» Sran'm be kwlaa be mannin be nɛn'n su yɛ be tɛli su kɛ: «I yɛ a ´kɛn lɛ-ɔ, ɔ fata kɛ e fa nga a kan'n su, sanngɛ e sɔnnin, yɛ e o nzue blɛ nun, e tran gua su wa-a, ɔ yo-man ye, kusu nán le kun annzɛ le nnyɔn ndɛ yɛ, afin e nga e yoli sa'n e sɔnnin. Man e kpɛnngbɛn'm be jran e kwlakwla é nuan. Man be kle klɔ kunngun kwlaa bé cɛn nan be kwlaa nga be jali nvle nun bla'n, kɛ cɛn'n ko ju'n, be nin be kpɛnngbɛn mun nin be jɔlɛ difuɛ'm be bla. E ´siesie ndɛ sɔ'n kwlakwla e ´guɛ i lɔ weiin lele san e Nyanmiɛn i ya dan bɔ ɔ'a fa'n ɔ'a kan ase.» Azaɛl i wa Zonatan, nin Tikva i wa Zakzia be kunngba yɛ be waan nán be yo i sɔ-ɔ. Mɛsilam ɔ nin Sabtai b'ɔ ti Levifuɛ'n be jin be sin. Izraɛlfuɛ kun nga'm be kplinnin su. Ɛsdras b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, ɔ fali akpasua'n kwlaa nun awlobo kpɛnngbɛn wie mun, be boboli bé dunman kunngunngun. Nan be sɔfuɛ'm b'a yia anglo blu'n i cɛn klikli'n su, nan b'a siesie sran'm be ndɛ'n. Anglo klikli'n i cɛn klikli'n, be wieli be kwlaa nga be jali nvle nun bla'n be ndɛ'n siesie. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be jali nvle nun bla mun yɛ: Maazeza, Eliezɛr, Zarib, ɔ nin Gɛdalia. Be wie ti Zozadak i wa Zozie i mma mun, be wie kusu ti i niaan mun. Be tali nda kɛ be ´yaci bé yi sɔ mun, nan be ´fa bua nene kun ´yi tɛ be ´kpata Nyanmiɛn. Imɛr i anunman'm be nun'n, Anani nin Zɛbadia, be o nun wie. Arɔm i anunman'm be nun'n, Maazeza, Eli, Sɛmaɛza, Zɛiɛl, ɔ nin Ozias, be o nun wie. Pasir i anunman'm be nun'n, Ɛlzɔenai, Maazeza, Ismaɛl, Nɛtaneɛl, Zozabad, ɔ nin Eleaza, be o nun wie. Levifuɛ nga be o be nun'm be yɛ: Zozabad, Simɛi, ɔ nin Kelaza bɔ be flɛ i ekun kɛ Kɛlita'n, ɔ nin Pɛtakza, nin Zida, ɔ nin Eliezɛr. Jue tofuɛ'm be nun'n, Eliasib o nun wie. Anuan su nianfuɛ'm be nun'n, Salɔm nin Telɛm, ɔ nin Iri, be o nun wie. Izraɛlfuɛ kun nga be o be nun'm be yɛ: Parɛɔs i anunman'm be nun'n, Ramia, Ziziza, Malkiza, Mizamɛn, Eleazar, Malkiza, ɔ nin Bɛnaza, be o nun wie. Elam i anunman'm be nun'n, Matania, Zakari, Zɛiɛl, Abdi, Zɛremɔt, ɔ nin Eli, be o nun wie. Zati i anunman'm be nun'n, Ɛlzɔenai, Eliasib, Matania, Zɛremɔt, Zabad, ɔ nin Aziza, be o nun wie. Bebai i anunman'm be nun'n Zosanan, Anania, Zabai, ɔ nin Atlai, be o nun wie. Bani i anunman'm be nun, Mɛsilam, Malik, Adaza, Zasib, Seal, ɔ nin Ramɔt, be o nun wie. Pasat-Moab i anunman'm be nun'n, Adna, Kɛlal, Bɛnaza, Maazeza, Matania, Bɛzaleɛl, Binii, ɔ nin Manase, be o nun wie. Arɔm i anunman'm be nun'n, Eliezɛr, Zisiza, Malkiza, Sɛmaɛza, Simeɔn, Bɛnzamɛn, Malik, ɔ nin Sɛmaria, be o nun wie. Asɔm i anunman'm be nun'n, Matnai, Matata, Zabad, Elifelɛt, Zɛremai, Manase, ɔ nin Simɛi, be o nun wie. Bani i anunman'm be nun'n, Maadai, Amram, Iɛl, Bɛnaza, Bedia, Kɛlii, Vania, Mɛremɔt, Eliasib, Matania, Matnai, Zaazai, Bani, Binii, Simɛi, Selemia, Natan, Adaza, Maknadbai, Sasai, Sarai, Azareɛl, Selemia, Sɛmaria, Salɔm, Amaria, ɔ nin Zozɛf, be o nun wie. Nɛbo i anunman'm be nun'n, Zɛiɛl, Matitia, Zabad, Zɛbina, Zadai, Zoɛl, ɔ nin Bɛnaza, be o nun wie. Sran nga be o lɛ'm be kwlaa be jali nvle nun bla. Be nun sunman be nin be yi sɔ'm be wuli ba. Akalia i wa Neemi i ndɛ'n. Kɛ Artaksɛrksɛs trannin bia'n su'n i afuɛ ablaɔn su'n, Kisle anglo'n nun'n, wuun min Neemi, n wo famiɛn klɔ nga be flɛ i Siz'n su. Anani b'ɔ ti min niaan'm be nun kun'n, ɔ nin sran wie'm be fin Zida be bali. N usali be nga be fin kanga nun ɔli'n be osu be sa nun. Yɛ n usali Zerizalɛm klɔ'n i wun ndɛ ekun. Be seli min kɛ be nga be fin kanga nun ɔli'n be tran Zida akpasua'n su lɔ, yɛ be o nyrɛnnɛn nin nyannzuɛn'n nun. Be seli min ekun kɛ Zerizalɛm klɔ'n kusu i talɛ'n wie ɔ'a bu, yɛ be wɔli i anuan'm be nun. Kɛ n tili ndɛ sɔ'n, n trannin ase, n sunnin, n trannin awlaboɛ sɔ'n nun n dili le nnyɔn kun. N kpɛli srɛ nun, n srɛli Nyanmiɛn b'ɔ o nglo lɔ'n. N seli i kɛ: «Ee! Anannganman, nglo lɔ Nyanmiɛn, Nyanmiɛn Kpli b'ɔ yo sro, wɔ bɔ a nin sran tra aenguɛ-ɔ, a saci-mɛn i'n, wɔ bɔ sran nga be klo wɔ'n, bɔ be fa ɔ mmla'n su'n, a nin be nanti klanman'n, nian min, sie ɔ́ su tie min srɛlɛ'n. Kɔnguɛ nin wia su n srɛ wɔ m man ɔ sufuɛ Izraɛlfuɛ mun. N kan Izraɛlfuɛ mun ɔ nin e kwlakwla e sa tɛ'n bɔ e yoli wɔ'n i ndɛ kle wɔ, afin e nin min nannan mun e yoli sa tɛ. E fɔnnin ɔ́ wun, y'a fa-man mmla fanunfanun nga a fa mannin ɔ sufuɛ Moiz'n su. Sanngɛ man ɔ́ wla kpɛn ndɛ nga a fa wlali ɔ sufuɛ Moiz nuan kɛ ɔ kan kle ye'n su. Ɔ waan sɛ e yo sa tɛ'n, wɔ man e ´bo sanndi nvle uflɛ'm be nun, sanngɛ sɛ e kaci ajalɛ'n, sɛ e fa ɔ mmla'm be su'n, nan e fa ɔ ndɛ'm be su'n, kannzɛ be tra ye ɔli asiɛ'n i awieliɛ lɔ'n, a ´ko fa ye ba lika nga a kleli kɛ be `bo ɔ dunman lɛ'n nun. Be ti ɔ sufuɛ mun, be ti ɔ nvle i nunfuɛ mun. Ɔ kwlalɛ bɔ a kwla'n ɔ nin ɔ tinmin dan'n yɛ man a deli be-ɔ. Min Min, sie ɔ́ su tie min srɛlɛ'n ɔ nin ɔ sran nga be nyin yi wɔ'n be srɛlɛ'n. Man n nyan muae ndɛkɛn, yo man n nyan jranwlɛ bian sɔ'n i nyrun.» I blɛ sɔ nun'n, wuun n ti famiɛn'n i nzan sufuɛ. Kɛ Artaksɛrksɛs trannin bia'n su'n i afuɛ ablaɔn'n su'n, Nizan anglo nun'n, n fali nzan'n b'ɔ o famiɛn'n i nyrun lɛ'n nan m'an fa su i. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun min nyrun'n ti mlanwa, yɛ min nyrun mlanlɛ klikli bɔ m ´mlan'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Famiɛn'n usali min kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ nyrun'n ti mlanwa sɔ-ɔ? Ɔ wunnɛn yo-man ɔ ya. Kɛlɛ klunngbɔ cɛ yɛ ɔ o ɔ klun-ɔn.» N klun tili min. Yɛ n seli famiɛn'n kɛ: «Nannan, man wie wla fi wɔ! Min nyrun bɔ m mlan'n yɛlɛ kɛ b'a bubu klɔ nga be sieli min nannan'm be su'n. Yɛ b'a wɔ i anuan'm be nun.» Famiɛn'n usali min kɛ: «?Nguɛ yɛ ɔ waan n yo m man wɔ-ɔ?» Yɛ n srɛli nglo lɔ Nyanmiɛn nin-ɔn. N tɛli famiɛn'n su kɛ: «Nannan, n tu kpli, sɛ ɔ ti ɔ klun su'n, yɛ sɛ ɔ klun jɔ min wun'n, man min atin man n wɔ Zida kan min nannan'm be asieliɛ'n wo lɔ'n nan n ko kplan klɔ'n i uflɛ.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun famiɛn'n i yi'n ti i wun lɛ. Yɛ famiɛn'n usali min kɛ: «?A ´di le nnyɛ lɔ? ?Cɛn onin yɛ a ´sa ɔ sin-ɔn?» N kleli cɛn nga n ´ba'n, nan ɔ'a man min atin nan m'an wɔ. N seli i ekun kɛ: «Nannan, min waan n ´se wɔ nan a `klɛ fluwa man n `fa ko man nvle siefuɛ nga be o Efrat sin lɔ'n, nan be man min atin man n wɔ Zida lɔ. Klɛ kun ekun man n `fa ko man Azaf b'ɔ nian ɔ bo'n su'n, nan ɔ `man min waka nga n ko fa ko yo klɔ wun sasalɛ sua b'ɔ mantan Nyanmiɛn i sua'n i anuan mun'n, ɔ nin waka nga n ko fa ko kplan klɔ'n wun talɛ'n, ɔ nin nga n ko fa ko kplan sua nga n ´tran nun'n.» Famiɛn'n klɛ fluwa sɔ mun mannin min afin min Nyanmiɛn'n jin mín sin. Yɛ n ko toli nvle siefuɛ nga be o nzue'n i sin lɔ nin-ɔn, nan m'an fa fluwa'n m'an man be. Famiɛn'n man sonja kpɛnngbɛn wie mun, ɔ nin nnɛn kpanngɔ fufuɛ wie'm be ko sunmannin min. Kɛ Sanbalat b'ɔ fin Ɔrɔn'n, nin Tɔbiza b'ɔ ti Amɔnfuɛ'n b'ɔ ti Sanbalat i ukafuɛ'n be tili kɛ sran kun su wa yo sa kpa ´man Izraɛlfuɛ mun'n, ɔ'a yo-man be fɛ. Kɛ n juli Zerizalɛm'n, n dili le nsan. I sin n jasoli kɔnguɛ e nin sran wie mun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun n nian kan-man sa nga Nyanmiɛn waan n yo m man klɔ'n nian kle-man sran fi. Nnɛn kunngba ng'ɔ o mín sa nun'n yɛlɛ nga n fuli su'n. N sinnin Kongo'n Nun Lɔ anuan'n nun n fiteli kɔnguɛ, n ɔli nzue ti bɔ be flɛ i Dragɔn'n su lɔ, yɛ n juli kan be gua wla lɔ'n i anuan'n nun lɔ. N ´kɔ'n, wuun n ´nian Zerizalɛm klɔ'n i talɛ'n. N wunnin kɛ i lika'n wie ti buwa yɛ i anuan'm be ti yrawa. N ɔli n ko juli nzue ti'n i anuan'n wun lɛ yɛ n juli famiɛn'n i fɛtɛ'n i wun lɛ. Nnɛn nga n fu su'n nyan-man sinwlɛ. I sin n fali Sedrɔn nzue mmuɛ'n kɔnguɛ, n ´kɔ'n, wuun n ´nian talɛ'n, kpɛkuun n sinnin Kongo Nun Lɔ anuan'n nun yɛ n sali n sin-ɔn. Jɔlɛ difuɛ'm b'a si-man kan n ɔli'n, yɛ b'a si-man sa nga n yoli'n, afin kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun n nian kan-man ndɛ fi n nian kle-man Zuif mun, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, ɔ nin kpɛnngbɛn mun, ɔ nin mmla su nianfuɛ mun, ɔ nin sran uflɛ nga be o ju-man'n su'n. Yɛ n seli be kɛ: «Amun `nian nyrɛnnɛn bɔ e o nun-ɔn. Zerizalɛm klɔ'n ɔ'a bubu, i anuan'm b'a yra. Amun man e kplan Zerizalɛm klɔ'n i wun talɛ'n ekun nan e `titi e nyrun nyannzuɛn'n.» N kannin min sin bɔ min Nyanmiɛn'n jin'n n kleli be, n kannin ndɛ nga famiɛn'n kan kleli min'n n kleli be. Nan b'a se kɛ: «Amun man é bo yo kun nan e kplan!» Yɛ be siesieli bé wun kpa sakpa kɛ be ´di junman sɔ'n. Kɛ Sanbalat b'ɔ ti Ɔrɔnfuɛ'n, ɔ nin i ukafuɛ Tɔbiza b'ɔ ti Amɔnfuɛ'n, ɔ nin Gesɛm b'ɔ ti Arab'n be tili ndɛ sɔ'n, be srili ye, yɛ be yoli ye fiaan. Be waan: «?Nguɛ yɛlɛ nga amun ´yo i lɛ'n? ?Kɛ ɔ o yɛ'n amun su jaso famiɛn'n i wun?» N tɛli be su kɛ: «Nglo lɔ Nyanmiɛn'n man nga e sunnzun'n ɔ ´yo ye. I sufuɛ yɛlɛ ye, é bo ti kun, e wa bo talɛ'n i kplanlɛ'n bo. Amun liɛ'n, Zerizalɛm lɔ like ti-man amun like. Amun kwla yo-man like lɔ. Be ´kan Zerizalɛm ndɛ-ɔ, be bo-man amun dunman nun.» Eliasib b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n ɔ nin i wiengu Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bé bo yoli kun. Be kplannin anuan nga be flɛ i kɛ Bua'm be anuan'n i talɛ'n. Be yili i nglo nan b'a wlɛ i anuan'n. I sin be kplannin talɛ'n lele juli klɔ'n i sasawlɛ nga be flɛ i sran ya Sawlɛ'n. Be yili i nglo, kpɛkuun be kplannin talɛ'n lele juli klɔ'n i sasawlɛ kun nga be flɛ i Ananeɛl Sasawlɛ'n i wun lɔ. Zerikofuɛ'm be kplan be talɛ liɛ'n Eliasib mun bé wun lɛ. I sin Imri i wa Zakir yɛ ɔ mantan be-ɔ. Sɛnafuɛ'm be kplannin anuan nga be flɛ i Jue anuan'n. Be dun mmua kplannin anuan'n i wlawlɛ'n, kpɛkuun be fali anuan'n wlali nun, nan b'a wlɛ i sin blalɛ ng'ɔ tra nun'n nin i nun gboklo mun. Akɔz i wa Iri i klun ba Mɛremɔt ɔ mantan be lɛ. Mɛsezabeɛl i wa Berekia i klun ba Mɛsilam kusu mantan Mɛremɔt lɛ, yɛ Baana i wa Zadɔk nin Mɛsilam be yia. Tekoafuɛ'm be nin Zadɔk mantan su lɛ, sanngɛ be kpɛnngbɛn'm bé nyin ɔ'a yi-man be min mun. Pazeak i wa Zozada nin Bɛzɔdia i wa Mɛsilam be yoli Zekana anuan'n i uflɛ. Be dun mmua kplannin i wlawlɛ'n, i sin be wlali anuan'n, nan b'a wlɛ i sin blalɛ ng'ɔ tra nun'n ɔ nin gboklo mun! Mɛlatia b'ɔ ti Gabaɔnfuɛ, nin Zadɔn b'ɔ ti Merɔnɔtfuɛ'n, be nin Gabaɔnfuɛ mun nin Mizpafuɛ'm be o likawlɛ, be mantan Zozada nin Mɛsilam. Be dili be junman liɛ'n juli nvle siefuɛ ng'ɔ o nzue i bue kun lɔ i lika'n i wun lɔ. Araza i wa Iziɛl b'ɔ ti sika ɔkwlɛ ajuin difuɛ'n ɔ mantan lɛ, yɛ Anania b'ɔ ti parfɛn yifuɛ'n i kusu mɛntɛn i lɛ. Be wieli be junman liɛ'n di, be juli kan Zerizalɛm i talɛ'n ti tɛtrɛ lɛ'n. Ir i wa Rɛfaza b'ɔ ti Zerizalɛm asa'n i bue su kpɛnngbɛn'n wo be sa su lɛ. Arimaf i wa Zɛdaza o i sa su lɛ, ɔ di i junman liɛ i sua'n i ndɛnman. Asabnia i wa Atis o i sa su lɛ. Arɔm i wa Malkiza nin Pasat-Moab i wa Asib be wlawla lika uflɛ nin Kpaun Tɔnwlɛ i Sasawlɛ'n nun. Alɔsɛs i wa Salɔm b'ɔ ti Zerizalɛm asa'n i bue kun ekun su kpɛnngbɛn'n ɔ nin i mma mmla mun yɛ be di junman nin-ɔn, be mantan lɛ. Anɛn nin Zanɔakfuɛ'm be yoli Kongo nun lɔ anuan'n. Be kplannin talɛ'n, be wlali anuan'n nin i sin blalɛ nga be fa nyin'n, ɔ nin i gboklo mun. Yɛ be wlawlali talɛ'n nun lele fa juli Wla Guawlɛ anuan'n nun, be yoli i sɔ mɛtri ya nnun. Rekab i wa Malkiza b'ɔ ti Bɛt-Akerɛm asa'n su kpɛnngbɛn'n ɔ wlawlali Wla Guawlɛ anuan'n nun. Ɔ kplannin talɛ'n, ɔ wlali anuan'n ɔ nin i sin blalɛ'n nin i gboklo mun. Kɔl-Oze i wa Salɔm b'ɔ ti Mizpa asa'n su kpɛnngbɛn'n ɔ yoli Nzue ti anuan'n. Ɔ kplannin talɛ'n, ɔ tuli su nan ɔ'a wla anuan'n nin i sin blalɛ'n nin i gboklo mun. I sin ɔ kplannin talɛ ng'ɔ o Silɔe fɛtɛ wun lɛ'n, b'ɔ o famiɛn'n i fie nin asikalie ng'ɔ fin David klɔ'n su lɔ jra'n be afiɛn lɛ. Azbik i wa Neemi b'ɔ ti Bɛt-Zir asa'n i bue'n su kpɛnngbɛn'n, ɔ di i junman liɛ'n kpɛn David i asieliɛ'n i nuan, lele fa to fɛtɛ nga be kpɛli'n, lele fa ju famiɛn'n i sonja'm bé sua i wun lɛ. Levifuɛ'm be di be junman liɛ'n Neemi i sa su lɛ. Levifuɛ sɔ mun yɛlɛ Bani i wa Rɛɔm, nin Asabia b'ɔ ti Kɛila asa'n i bue'n su kpɛnngbɛn'n. Kɛila dili junman i akpasua liɛ'n i nuan. Be niaan Enadad i wa Bavai b'ɔ ti Kɛila asa'n i bue su kpɛnngbɛn'n, ɔ dili i junman liɛ'n be sa su lɛ. Zozie i wa Ezɛr b'ɔ ti Mizpa kpɛnngbɛn'n ɔ o i sa su lɛ. Ɔ wlawla lika ng'ɔ o alɛ ninnge siewlɛ'n i ndɛnman'n, kan talɛ'n ti cɔnjɔ lɛ'n nun. Zabai i wa Barik ɔ kplin i nyin yoli lika uflɛ kɛ ɔ fɛ i talɛ'n i cɔnjɔ'n su lɛ lele ju Eliasib b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn i sua'n i anuan'n nun lɔ'n. Akɔz i wa Iri i wa liɛ Mɛremɔt dili i junman liɛ'n Zabai i sa su lɛ, ɔ dili i Eliasib i awlo'n i anuan'n nin i awieliɛ'n be afiɛn lɛ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be fin Zerizalɛm wun lɛ klɔ'm bé su'n, be dili be junman liɛ Mɛremɔt sa su lɛ. Bɛnzamɛn nin Asib be o bé sa su lɛ. Be dili be junman liɛ be awlo'n i nyrun lɛ. Anania i wa Maazeza i klun ba Azaria o bé sa su lɛ. Ɔ dili i junman liɛ i awlo'n wun lɛ. Enadad i wa Binii wo i sa su lɛ. Kan ɔ dili i junman liɛ'n ɔ fɛ i Azaria i sua'n wun lɛ lele ju talɛ'n i cɔnjɔ'n su lɛ. Izai i wa Palal o i sa su lɛ. I junman diwlɛ'n fɛ i talɛ'n i cɔnjɔ'n su lɛ fa ju klɔ'n i sasawlɛ ng'ɔ o famiɛn'n i sua'n i ndɛnman, bisua'n i wun lɛ'n. Parɛɔs i wa Pɛdaza o i sa su lɛ. Nyanmiɛn i sua'n nun junman difuɛ'm bɔ be tran Ɔfɛl'n, be dili be junman liɛ'n juli klɔ'n i sasawlɛ sua ng'ɔ o Nzue anuan'n i wia afiliɛ lɔ'n i wun lɛ. Tekoafuɛ'm be o bé sa su lɛ. Be junman diwlɛ'n wo klɔ'n i sasawlɛ dan ng'ɔ o talɛ'n i cɔnjɔ'n su lɛ'n lele fa to Ɔfɛl talɛ'n. Kɛ ɔ fɛ i Nnɛn Kpanngɔ anuan'n nun lɛ lele kɔ'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun yɛ be o lɛ-ɔ. Be di be junman liɛ'n bé sua'm be nyrun lɛ. Kun di i liɛ i sua'n i nyrun, kun di i liɛ i sua'n i nyrun. Imɛr i wa Zadɔk o bé sa su lɛ. Ɔ dili i junman liɛ'n i sua'n nyrun lɛ wie. Sɛkania i wa Sɛmaɛza b'ɔ nian Wia Afiliɛ Lɔ anuan'n su'n, ɔ o i sa'n su lɛ. Selemia i wa Anania yɛ Anɛn b'ɔ ti Zalaf i wa nsiɛn su'n be o i sa su lɛ. Berekia i wa Mɛsilam wo be kusu be sa su lɛ. Ɔ dili i junman liɛ'n i sua'n i nyrun lɛ. Malkiza b'ɔ ti sika ɔkwlɛ ajuin difuɛ'n wo i sa su lɛ. I lika liɛ'n to Nyanmiɛn i sua nun junman difuɛ'n ɔ nin like atɛ yofuɛ'm bé sua mun. Ɔ fɛ i Mifkad anuan'n i ndɛnman lɛ fa ju nglo sua ng'ɔ o talɛ'n i cɔnjɔ'n i ti su nglo'n i wun lɛ. Sika ɔkwlɛ ajuin difuɛ nin like atɛ yofuɛ'm be dili be junman nglo sua sɔ'n nin Bua anuan'n be afiɛn lɛ. Kɛ Sanbalat tili kɛ e Zuif mun e su kplan talɛ'n, ɔ'a yo-mɛn i fɛ. Ɔ fali ya dan kpa. Yɛ ɔ srili ye i niaan nin Samari sonja'm be nyrun yɛ ɔ seli kɛ: «?Nguɛ li yɛ Zuif niɛn nga'm be ´yo i yɛ? ?E yaci be nun man be gua junman sɔ'm bo? ?Be ´yi tɛ be man be Nyanmiɛn'n? ?Be ´yi yɛbuɛ nvuɛn nga asiɛ'n katali be su bɔ sin'n yrali be'n be ´fa kplan sua'n?» Yɛ Tɔbiza b'ɔ ti Amɔnfuɛ b'ɔ o i wun lɛ'n waan: «Talɛ nga be ´kplɛn lɛ'n, sɛ nsoso wie fu su'n, be talɛ nga be waan b'a fa yɛbuɛ b'a kplɛn i lɛ'n, ɔ ´bu tɔ.» «E Min Nyanmiɛn, nian kɛ be yo e fiaan-an! Man e finfin nga be ´yo e yɛ'n, ɔ kaci tɔ be bɔbɔ be su. Man be fɛn bé bo ninnge'n, man be tra be lomuɛn wɔ mɛn ng'ɔ ti-man be liɛ'n nun. Nán yaci be fɔnlɛ'n cɛ be. Nán ɔ́ wla fi bé sa tɛ'n su le, afin be wɔli e nga e kplan talɛ'n e safle.» Yɛ e kplannin talɛ nin-ɔn. E wlawlali nun lele e sin yiali nun. E kplannin juli i nglo-nglo su'n i afiɛn. Izraɛlfuɛ'm be niannin junman sɔ'n nun dili. Kɛ Sanbalat nin Tɔbiza, nin Arabfuɛ nin Amɔnfuɛ, nin Asdɔdfuɛ'm be tili kɛ Zerizalɛm klɔ'n i talɛ'n i kplanlɛ'n su kɔ i nyrun, nan e su tannintannin toklo mun'n, ɔ yoli be ya dan. Nan b'a gugu kɛ bé bo `yo kun nan be nin ye bɔ e ti Zerizalɛmfuɛ mun'n e `kun nan be `sanngan e nun. Yɛ e srɛli e Nyanmiɛn'n, nan y'a sie sran kɛ be sasa ye kɔnguɛ nin wia su nan sɛ be nin ye ´ba kunlɛ-ɔ, be kan kle ye. Zidafuɛ'm be waan: «Junman difuɛ'm b'a fɛ. E kplan talɛ nga-a, ɔ su yo-man ye, afin ɔ bubuli dan.» E kpɔfuɛ'm be kusu be bu i kɛ e si-man nga be waan be ´yo'n nun. Be waan: «Kɛ be ´bo bli-ɔ, e yɛ e o yɛ, e wa nunkun be nunkunlɛ kpa, kpɛkuun be ´yaci junman sɔ'n.» Zuif nga be mantan be lɛ'n, be bali kpɛ blu be wa yiyili bé bo kleli ye. Be klekleli ye lika nga b'a ko jranjran nun sɛsɛsɛ nan be wa tɔ e su'n. Yɛ n fali Izraɛlfuɛ mun n siesieli be talɛ'n i sin, lika tɔnun'm be nun, ɔ nin asiɛ kee'm be su. N siesieli be awlobo-awlobo. Be tokofi nin be cua, nin be ta'm be o bé sa nun. Kɛ n wieli kan be wo'n i nian-nian'n, n seli kpɛnngbɛn nin jɔlɛ difuɛ, nin sran'm be kwlaa kɛ: «Nán man amun sro be! Nán amún wla fi kɛ Anannganman ti dan nan ɔ yo sro. Amun `kun amun niaan nin amun mma mun, nin amún yi mun, ɔ nin amun awlo'm be ti alɛ.» E kpɔfuɛ'm be tili i kɛ y'a si ajalɛ nga be fali nun. Be wunnin kɛ Nyanmiɛn'n ɔ'a saci be jajalɛ mun. Ɔ man e kwla sali e sin e osu, e ɔli talɛ kpanlɛ junman'n su. Sanngɛ kɛ ɔ fɛ lɛ'n, min sran'm be bue yɛ be yo junman nin-ɔn, be bue kusu bé sa nun cua, ɔ nin nyrɛn, ɔ nin ta, ɔ nin like kokloko bɔ be fa kata be wue'n su'n. Kpɛnngbɛn'm be ´nian-an, Zidafuɛ'm be kwlaa be o be junman'n su. Be nga be kplan talɛ'n, ɔ nin be nga be wla trɔ annzɛ be sua trɔ'n be fa bé sa kun di junman, yɛ alɛ kunlɛ like o bé sa kun'n nun. Kɛ be ´di junman'n, wuun be tokofi'n san bé bo. Awɛ bofuɛ nin min yɛ ɔ sin-ɔn. N seli kpɛnngbɛn nin jɔlɛ difuɛ, nin sran'm be kwlaa kɛ: «Junman'n ti dan, i diwlɛ'n ti tɛtrɛ. Ɔ man e nun-man lika kunngba, e o talɛ'n su kunngun. Sɛ amun ti awɛ'n, amun `yia kan e o bɔ e bo awɛ'n lɛ'n. E Nyanmiɛn'n ´kun e ti alɛ!» Kɛ e dili junman'n sa, kɛ ɔ fɛ i aliɛ njɛnniɛn b'ɔ ´fa ju kɔnguɛ'n bɔ nzraama'm be ´fite'n, e o su. Cua'n wo e bue sa nun. I blɛ sɔ'n nun'n, n seli sran'm be ekun kɛ be nin bé sa nun sran'm be `la Zerizalɛm, nan e `sasa klɔ'n nan wia nun y'a yo junman'n. E nin min niaan, nin min sufuɛ, nin min sasafuɛ nga be su min su'n, e wie fi e yi-man e tralɛ'n. E alɛ'n ninnge'n nin nzue jaso-man é sa nun. Yasua nin bla wie'm be fali ya be niaan Zuif'm be bue bé wun. Be wie'm be waan: «E nin e mma mun e sɔnnin. Ɔ fata kɛ be man e ble e di nan y'a nyan nguan.» Be wie'm be kusu be waan: «Sɛ awe kpɛn'n, san e ´fa e fie annzɛ e vinyi fie, annzɛ é sua mun e ´wla aowa nan y'a nyan ble.» Yɛ be bue kun waan: «E fie nin vinyi fie'm bé su lapo nga e fa man famiɛn'n, kɛ i tanninlɛ'n ko ju'n, e usa afɛ yɛ e fa tua-a. Kusu wuun e nin e niaan mun e kwlakwla e ti mmoja kun. E mma mun nin be liɛ'm be ti kun'n, sanngɛ wuun ɔ fata kɛ e mma'm be yo kanga. E wa bla wie'm be o kanga'n nun kɛ e ´se yɛ'n bɔbɔ. E lɛ-mɛn i yowlɛ uflɛ, afin e fie nin e vinyi'm be ti sran uflɛ liɛ.» Kɛ n tili be ndɛ sɔ'n, ɔ nin be klun lɔ akpue bɔ be yi fiteli su'n, n fali ya dan kpa. Yɛ m buli akunndan kɛ n ´ijɔ kpɛnngbɛn nin jɔlɛ difuɛ mun trɔ nga be fa jin be niaan'm be ti su'n i dan'n ti. Nan m'an kle anyia cɛn sa sɔ'n ti. Kɛ e yiali'n, n seli be kɛ: «?Kɛ ɔ o yɛ'n, sɛ amun bo amun niaan'm be bosia'n, bɔ be wa yi'n, amun yo man be su i bo? Amun `nian, e niaan Zuif nga be yoli bé wun atɛ aofuɛ'm bé sa nun'n, e miannin e nyin nan e bɔbɔ y'a kpɔ bé ti. ?Yɛ amun bɔbɔ yɛ amun yo amun bɔbɔ amun niaan'm be atɛ e ngunmin-ngunmin é sa nun-ɔn?» Be gua lɛ be wun-man kun kan-man. Yɛ n seli be kɛ: «Amu'an yo-mɛn i kpa. Ɔ fata kɛ amun nantilɛ'n kle kɛ amun nyin yi e Nyanmiɛn'n, man nvle nga bɔ be ti e kpɔfuɛ'm be yaci e nzowa kpɛlɛ'n. E nin min niaan nin min sufuɛ mun e sika kalɛ nin ble kalɛ o be su. Man e yaci kalɛ sɔ'n cɛ be. Amun `yi be fie, nin be vinyi fie, ɔ nin be olivie fie, ɔ nin bé sua mun man be. Yɛ mmlusuɛ ng'ɔ fata kɛ amun nyɛn i sika, annzɛ ble, annzɛ nzan, annzɛ ngo nga be fɛli i amún sa nun'm be su'n, amun `yaci man be.» Be tɛli min su kɛ: «E ´yo nga a kan'n, e ´yi be ninnge nga e fali'n, e usɛ-mɛn i sin like uflɛ.» Yɛ n flɛli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nan m'an yo man sran sɔ'm b'a ta nda be nyrun kɛ ndɛ nga be kannin'n, be nian su yo. Yɛ n kpukpuli min tralɛ dan'n nun-ɔn, nan m'an se kɛ: «Sran nga ɔ'a niɛn-mɛn i ndɛ'n su ɔ'a yo-man'n, man Nyanmiɛn kpukpu i nun kɛ nga sa. Man i bɔbɔ i awlo'n nin i bo ninnge'm be fi i sa. Man Nyanmiɛn kpukpu i nun ɔ jrɛ i sa kli!» Be kwlaa be tɛli su kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» Nan b'a manman Anannganman. I sin be niannin be ndɛ sɔ'n su be yoli. Kɛ be sieli min siefuɛ Zida nvle nun'n, b'ɔ fɛ i Artaksɛrksɛs i famiɛn nga be sieli i'n i afuɛ ablaɔn'n su b'ɔ ´fa ju i afuɛ ablasan-nin-nnyɔn'n su'n, afuɛ blu-nin-nnyɔn sɔ nun'n, e nin min niaan mun y'a fa-man lapo sika y'a fa ta-man e wun le. Be nga be dun mmua yoli nvle siefuɛ'n min nyrun'n, kɛ be ko kle sran'm be yalɛ'n yɛ be kleli-ɔ. Be ´de be aliɛ nan b'a de be nzan, nan b'a de be jɛtɛ ufue mma ablanan. Be sufuɛ mun bɔbɔ be kle sran'm be yalɛ wie. N liɛ'n, n nyin yi Nyanmiɛn i ti m'an yo-man sɔ. I kpa'n bɔ m bɔbɔ n kplannin talɛ'n wie. Y'a to-man fie fi. Min sufuɛ'm be kwlaa be dili junman'n wie. Zuif nin be jɔlɛ difuɛ nga n yi bé nuan nun aliɛ'n be ti ya ablenun. Aofuɛ nga be fin mɛn uflɛ'm be nun ba'n, n ka-man be wla-man nun. Cɛn kwlaa n kun nannin kun, nin bua kpakpa nsiɛn, ɔ nin akɔ mun. Yɛ le blu kwlakwla be blɛ min nzan kaka kpa. Ɔ nin i sɔ'n ngba, cɛn kun sa m'an usa-man like ng'ɔ ti siefuɛ i liɛ'n i osu le, afin junman'n tin sran'm be su. Min Nyanmiɛn, kwlaa nga n yoli m mannin sran nga mun'n, man ɔ́ wla kpɛn su. Nian su yo min ye. Sanbalat nin Tɔbiza, ɔ nin Gesɛm b'ɔ ti Arabfuɛ'n, ɔ nin e kpɔfuɛ nga'm be tili i kɛ m'an kplan talɛ'n, nan m'an tannintannin i toklo'n ngba. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun n nian wla-man anuan mun bɔbɔ, kpɛkuun Sanbalat nin Gesɛm be toli min ngaliɛ kɛ: «Bla man e wun é wun klɔ b'ɔ o Ɔno kongo'n nun lɔ i su lɔ.» Be buli mín wun akunndan tɛ. Yɛ n sunmannin sran kɛ be se be kɛ: «Junman ng'ɔ o min sa nun'n ti-man kaan, n kwla ba-man. Sɛ min waan m ´ba'n, junman'n ´jran.» Be toli min ngaliɛ sɔ kpɛ nnan, yɛ n kusu n ko mannin be su tɛlɛ kunngba'n. I kpɛ nnun su'n, Sanbalat sunmɛnnin i gbanflɛn'n. Ɔ klɛli fluwa wlɛli i sa nun kɛ ɔ fa blɛ min. Ɔ klɛli fluwa kunngba sɔ'n sinnin lika sunman nun. Ɔ klɛli i nun kɛ: «E ti unkun-unkun sran'm be afiɛn kɛ a nin Zuif mun amun klo kɛ amun ´jaso famiɛn'n i wun i ti yɛ a kplan talɛ nin-ɔn. Be waan a klo kɛ a ´yo Zuif'm be famiɛn. E tili ndɛ kunngba'n Gesɛm i nuan nun ekun. Nan i sɔ'n ti, a sieli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun kɛ be `kan sin Zerizalɛm kɛ wɔ yɛ a wa yo Zida famiɛn nin-ɔn. Kannzɛ ɔ yo sɛ famiɛn'n ɔ wa ti ndɛ sɔ'n nun le. I sɔ'n ti bla man e ti é wun aniɛn.» N sunmannin sran ko tɛli i su kɛ: «Nga a ´kɛn i lɛ'n kwlaa ti ato. A kpɛ ɔ klun yɛ a kan-an.» Be kwlaa sɔ'm be waan be ´wlanwlan ye. Be bu kɛ wuun é sa sin ´bubu ye nan e ´yaci junman'n dilɛ. «I ti Nyanmiɛn, wla min fanngan!» Le kun n ɔli Mɛetabeɛl i wa Dɛlaza i klun ba Sɛmaɛza i awlo lɔ, afin ɔ'a kwla fite-man, ɔ'a ɔ-man min wun lɔ. Ɔ seli min kɛ: «E wɔ Nyanmiɛn i sua'n klun lɔ e ko nyin e su anuan, afin be ba ɔ kunlɛ. Kɔnguɛ yɛ be ´ba ɔ kunlɛ-ɔ.» N tɛli i su kɛ: «N ti-man sran nyrun wanndifuɛ. ?Sɛ sran kɛ min sa ɔ wlu Nyanmiɛn i sua nun'n, nán wulɛ cɛ yɛ ɔ ´wu-ɔ? N wlu-man lɔ!» N wunnin kɛ nán Nyanmiɛn yɛ ɔ sunmɛnnin i-ɔ. Ndɛ nga i waan Nyanmiɛn fa wlɛli i nuan kɛ ɔ kan kle min'n, kannzu Sanbalat nin Tɔbiza b'a mɛn i sika. Be waan be ´yo sɔ nan srɛ kun min nan n nian ng'ɔ kannin'n su n yo, nan n fɔn, nan n dunman tɛ'n wɔ, nan be ´fa gua min nyin ase. «Min Nyanmiɛn, nán ɔ wla fi Tɔbiza nin Sanbalat be nyoliɛ'm be su. Nán ɔ wla fi ɔ nuan ijɔfuɛ Nɔadia, ɔ nin ɔ nuan ijɔfuɛ kun nga mun bɔ be kunndɛ kɛ be ´wla min srɛ'n be su.» Talɛ'n wieli Elil anglo'n i le ablaɔn-nin-nnun'n su. I kplanlɛ'n dili cɛn ba ablenun-nin-nnyɔn. Kɛ e kpɔfuɛ'm be kwlaa be tili'n, srɛ kunnin nvle nga be mantan lɛ'n be kwlaa. Bé nyin guali ase. Be wunnin kɛ Nyanmiɛn fanngan nun yɛ junman sɔ'n wieli-ɔ. I blɛ sɔ'n nun'n, Zida kpɛnngbɛn'm be nin Tɔbiza be klɛli be wun fluwa kpanngban kpa, afin Zidafuɛ sunman be nin i bé bo ti kun, be tali be wun nda sa wie su bɔbɔ, afin ɔ ti Arak i wa Sɛkania'n i sia. I klun ba Zosanan kusu jali Berekia i wa Mɛsilam i wa bla'n. Be yi i ayɛ min nyrun bɔbɔ. Be kan ndɛ nga n kan kle be mun kle i. Yɛ Tɔbiza klɛ fluwa mun ɔ wa wlan-wlan min. Kɛ talɛ'n wieli bɔ n wlali anuan mun'n, yɛ e fali anuan su nianfuɛ mun, nin jue tofuɛ mun, nin Levifuɛ mun e sieli be junman'n su-ɔ. N sieli min niaan Anani ɔ nin Anania Zerizalɛm klɔ'n su kpɛnngbɛn. Anania ti sran kun b'ɔ nanti klanman, yɛ i nyin yi Nyanmiɛn tra sran sunman. N seli be kɛ: «Sɛ wia nian tu-mɛn i bo'n, nán be tike Zerizalɛm klɔ'n i anuan mun. Nnɔsua'n, man be nyin ka nan anuan su nianfuɛ'm b'a jra junman. Man Zerizalɛmfuɛ'm be sasa klɔ'n, be `kacikaci bé wun. Be `siesie wie'm be lika'm be nun, wie'm be kusu be `jranjran be awlo'm be nyrun.» Blɛ sɔ nun'n, Zerizalɛm klɔ'n ti dan, sanngɛ sran'm b'a sɔn-man, yɛ sua sunman ti-man kplanwa. Yɛ Nyanmiɛn'n suli min bo kɛ n yia klɔ kpɛnngbɛn mun, nin jɔlɛ difuɛ mun, ɔ nin sran'm be kwlaa nan n ka be. N wunnin fluwa nga be nga be dun mmua bali'n be dunman'n nin be nannan'm be dunman'n wo nun'n. Nga be klɛli i nun'n yɛ. Be nga Babilɔnifuɛ'm be famiɛn Nɛbikadnɛzar trali be lomuɛn ɔli'n, be sunman be sali bé sin bali Zerizalɛm annzɛ Zida nvle'n nun. Be ɔli be klɔklɔ nga be fin su'm be su. Be nin be nga be o yɛ mun yɛ be ɔli-ɔ: Zorobabɛl, Zozie, Neemi, Azaria, Raamia, Nasamani, Mardose, Bilsan, Misperɛt, Bigvai, Nɛɔm, ɔ nin Baana. Izraɛlfuɛ'm be nun yasua'm be nuan'n yɛ: Parɛɔs awlo'n nun sran yasua akpi nnyɔn sran ya kun sran ableso-nin-nnyɔn (2.172), Sɛfatia awlo'n nun, sran yasua ya nsan sran ableso-nin-nnyɔn, Ara awlo'n nun, sran yasua ya nsiɛn sran ablenun-nin-nnyɔn, Zoab nin Zozie be anunman Pasat-Moab i awlo'n nun, sran yasua akpi nnyɔn sran ya mɔcuɛ sran blu-nin-mɔcuɛ (2.818), Elam awlo'n nun, sran yasua akpi kun sran ya nnyɔn sran ablenun-nin-nnan (2.254), Zati awlo'n nun, sran yasua ya mɔcuɛ sran ablanan-nin-nnun, Zakai awlo'n nun, sran yasua ya nso sran ablesiɛn, Binii awlo'n nun, sran yasua ya nsiɛn sran ablanan-nin-mɔcuɛ, Bebai awlo'n nun, sran yasua ya nsiɛn sran ablaɔn-nin-mɔcuɛ, Azgad awlo'n nun, sran yasua akpi nnyɔn sran ya nsan sran ablaɔn-nin-nnyɔn (2.322), Adɔnikam awlo'n nun, sran yasua ya nsiɛn sran ablesiɛn-nin-nso, Bigvai awlo'n nun, sran yasua akpi nnyɔn sran ablesiɛn-nin-nso (2.067), Adɛn awlo'n nun, sran yasua ya nsiɛn sran ablenun-nin-nnun, Ezekias i anunman bɔ be flɛ i Atɛr'n i awlo'n nun, sran yasua ablangwlan-nin-mɔcuɛ, Asɔm awlo'n nun, sran yasua ya nsan sran ablaɔn-nin-mɔcuɛ, Bɛzai awlo'n nun, sran yasua ya nsan sran ablaɔn-nin-nnan, Arif awlo'n nun, sran yasua ya kun sran blu-nin-nnyɔn. Gabaɔn klɔ'n su, sran yasua ablangwlan-nin-nnun. Bɛtleɛm nin Nɛtofa klɔ'n su, sran yasua ya sran ablaɔcuɛ-nin-mɔcuɛ, Anatɔt klɔ'n su, sran yasua ya sran ablaɔn-nin-mɔcuɛ. Bɛt-Azmavɛt klɔ'n su, sran yasua ablanan-nin-nnyɔn, Kirzat-Zearim nin Kɛfira, nin Beerɔt klɔ'n su, sran yasua ya nso sran ablanan-nin-nsan, Rama nin Gɛba klɔ'n su, sran yasua ya nsiɛn sran ablaɔn-nin-kun, Mikmas klɔ'n su, sran yasua ya sran ablaɔn-nin-nnyɔn, Betɛl nin Ai klɔ'n su, sran yasua ya sran ablaɔn-nin-nsan, Nɛbo klɔ'n kun ekun su, sran yasua ablenun-nin-nnyɔn, Elam kun ekun'n i awlo'n nun, sran yasua akpi kun sran ya nnyɔn sran ablenun-nin-nnan (1.254), Arɔm awlo'n nun, sran yasua ya nsan sran ablaɔn, Zeriko klɔ'n su, sran yasua ya nsan sran ablanan-nin-nnun, Lɔd nin Adid, nin Ɔno klɔ'n su, sran yasua ya nso sran ablaɔn-nin-kun, Sɛna klɔ'n su, sran yasua akpi nsan sran ya ngwlan sran ablasan (3.930), Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun: Zozie i anunman Zɛdaɛza i awlo'n nun, sran yasua ya ngwlan sran ableso-nin-nsan, Imɛr awlo'n nun, sran yasua akpi kun sran ablenun-nin-nnyɔn (1.052), Pasir awlo'n nun, sran yasua akpi kun sran ya nnyɔn sran ablanan-nin-nso (1.247), Arɔm awlo'n nun, sran yasua akpi kun sran blu-nin-nso (1.017), Levifuɛ mun: Ɔdavia i anunman Zozie nin Kadmiɛl be awlo'n nun, sran yasua ableso-nin-nnan, Jue tofuɛ mun: Azaf i awlo'n nun, sran yasua ya sran ablanan-nin-mɔcuɛ, Anuan su nianfuɛ mun: Salɔm, Atɛr, Talmɔn, Akib, Atita, ɔ nin Sɔbai be awlo'n nun, sran yasua ya sran ablasan-nin-mɔcuɛ. Nyanmiɛn i sua'n nun junman difuɛ bɔ be lɛ su kpɛn be nannan mun yɛlɛ: Zisa, Azifa, Tabaɔt, Kerɔs, Sia, Padɔn, Lɛbana, Agaba, Salmai, Anan, Gidɛl, Gasar, Reaza, Rɛzɛn, Nɛkoda, Gazam, Iza, Pazeak, Bezai, Mɛinim, Nɛfisim, Bakbik, Akifa, Arir, Bazlit, Mɛida, Arsa, Barkɔs, Sizɛra, Tema, Nɛziak, ɔ nin Atifa. Salomɔn i sufuɛ'm be nannan mun yɛlɛ Sɔtai, Sɔferɛt, Pɛrida, Zaala, Darkɔn, Gidɛl, Sɛfatia, Atil, Pɔkerɛt-Azɛbaim, ɔ nin Amɔn. Kɛ be kan Nyanmiɛn i sua'n nun junman difuɛ mun nin Salomɔn i sufuɛ mun bo nun'n, be ti sran yasua ya nsan sran ablangwlan-nin-nnyɔn. Sran wie'm be fin Tɛl-Melak, nin Tɛl-Arsa, nin Kɛrib-Adɔn, ɔ nin Imɛr be bali. B'a kwla kle-man be awlo'n nin be osu'n i kpa nan b'a kwla wun kɛ sakpa be ti Izraɛlfuɛ. Sran sɔ'm be yɛ: Dɛlaza i awlofuɛ mun, nin Tɔbiza awlofuɛ mun, yɛ Nɛkoda awlofuɛ mun, be ti sran ya nsiɛn sran ablanan-nin-nnyɔn. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be o nun. Be yɛ: Ɔbaza i awlofuɛ mun, ɔ nin Akɔz i awlofuɛ mun, yɛ Barzilai awlofuɛ mun. Bian kasiɛn nga jali Barzilai b'ɔ ti Galaadfuɛ'n i wa bla'n kun nan b'a fɛ i b'a tɔn i sia mun. Be liɛ'n, be kunndɛli be osufuɛ'm bé wun ndɛ'n i fluwa'n lele ngbɛn. Ɔ man be kali be wlɛli i sran ngbɛn'm be nun, b'a man-man be atin kɛ be jran Nyanmiɛn nyrun. Siefuɛ'n tannin be kɛ nán be di aliɛ ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ klonglo'n wie. I waan be minndɛ man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n ɔ fa ninnge nga be fa si Nyanmiɛn i klun sa ɔ usa Nyanmiɛn nun ka. Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ti sran akpi-akpi ablanan-nin-nnyɔn sran ya nsan sran ablesiɛn (42.360). Be sufuɛ bla nin yasua'm be nun-man be nun. Be sufuɛ sɔ'm be ngunmin be ti sran akpi-akpi nso sran ya nsan sran ablasan-nin-nso (7.337). Jue tofuɛ bla nin yasua'm be ti ya nnyɔn sran ablanan-nin-nnun. Izraɛlfuɛ'm bé sa nun nnɛn'm be ti nnɛn kpanngɔ ya-nso-ablasan-nin-siɛn, nnɛn bɔ be flɛ i milɛ be ti ya nnyɔn-ablanan-nin-nun, Nyɔnngɔnmɛn ya nnan nyɔnngɔnmɛn ablasan-nin-nnun, ɔ nin aflunmun akpi siɛn aflunmun ya nso aflunmun ablaɔn (6.720). Awlobo kpɛnngbɛn sunman be mannin like kɛ be `fa di junman'n. Nvle siefuɛ'n mannin sika ɔkwlɛ kpɔlɛ akpi kun, klowa ablenun. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be tralɛ'n ɔ mannin ya nnun ablasan. Awlobo kpɛnngbɛn'm be mannin sika ɔkwlɛ kpɔlɛ akpi-akpi ablaɔn, ɔ nin jɛtɛ ufue kilo akpi kun kilo ya (1.100). Izraɛlfuɛ kun nga'm be mannin sika ɔkwlɛ kpɔlɛ akpi-akpi ablaɔn (20.000), nin jɛtɛ ufue kilo akpi, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be tralɛ ablesiɛn-nin-nso. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, nin anuan su nianfuɛ mun, nin jue tofuɛ mun, ɔ nin Nyanmiɛn i sua'n nun junman difuɛ bɔ be lɛ su kpɛn mun, ɔ nin Izraɛlfuɛ nga mun, be kwlaa be ko trannin klɔ nga be fin su'n be su. Kɛ anglo nso'n ´ju'n, wuun Izraɛlfuɛ'm b'a trantran be klɔ'm be su sɛsɛsɛ. Anglo nso'n i cɛn klikli'n su'n, be kwlaa be yiali anuan nga be flɛ i Nzue anuan'n i nyrun lɛ gbaun'n nun. Be seli Ɛsdras b'ɔ ti mmla klefuɛ'n kɛ ɔ fa mmla fluwa nga Anannganman man Moiz klɛ mannin Izraɛlfuɛ mun'n bla. Ɛsdras b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n ɔ fali mmla'n bali yasua nin bla, nin be kwlaa nga be wun sa wlɛ'n bɔ b'a yia'n be nyrun lɛ. Kɛ ɔ fɛ nglɛmun lele b'ɔ ´fa ju midi su'n, ɔ kanngannin fluwa nun anuan bɔ be flɛ i Nzue anuan i nyrun gbaun'n nun lɛ. Ɔ kanngan kleli yasua nin bla, nin be kwlaa bɔ be wun sa wlɛ'n mun. Sran'm be kwlaa be sieli bé su tieli mmla fluwa i nun ndɛ bɔ Ɛsdras kanngannin'n. Be fali waka be boboli lika nglo-nglo kun. I su'n ti kpɛkplɛkpɛ. I su yɛ Ɛsdras jrannin-ɔn, Matitia nin Sema, nin Anania, nin Iri, nin Ilkiza, nin Maazeza be o i sa fama su, yɛ Pɛdaza, nin Mikaɛl, nin Malkiza, nin Asɔm be o i sa bɛ su. Kɛ Ɛsdras jin like nglo-nglo su ti'n, kɛ ɔ tikeli fluwa'n su'n, sran kwlaa be wunnin i nan b'a jaso nglo. Ɛsdras lali Anannganman Nyanmiɛn kpli'n i ase, kpɛkuun sran'm be kwlaa be mannin bé sa'n su nglo, yɛ be seli kɛ: «Man ɔ yo sɔ! Man ɔ yo sɔ!» I sin be kotoli utuli bé nyin ase Anannganman nyrun. I sin Levifuɛ mun, nin Zozie, Bani, Serebia, Zamɛn, Akib, Sabɛtai, Ɔdiza, Maazeza, Kɛlita, Azaria, Zozabad, Anan, ɔ nin Pɛlaza, be tuli Nyanmiɛn i mmla'n bo kleli sran mun. Be jin nglo yɛ be tie-ɔ. Be kanngannin Nyanmiɛn i mmla fluwa'n nun weiin-weiin, kpɛkuun be tuli i bo kɛ ɔ ´yo nan sran'm be kwlaa b'a ti nga be kanngannin'n ti. Kɛ sran'm be tili ndɛ sɔ'n, kpɛkuun be su sun. Yɛ Neemi b'ɔ ti siefuɛ'n, ɔ nin Ɛsdras b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ i kunngba'n ti mmla klefuɛ'n, ɔ nin Levifuɛ nga be tuli mmla'n i bo'n be seli be kɛ: «Ndɛ cɛn'n ti Anannganman amun Nyanmiɛn i cɛn, man nyrun mlanlɛ nin sunlɛ'n wie.» Be seli be ekun kɛ: «Amun `wɔ amun awlo, amun `di aliɛ kpakpa, yɛ amun `nɔn nzan bɔ be bo-man'n. Amun `ko man be nga b'a tɔn-man like'n be wie. Ndɛ cɛn'n ti e Min'n i liɛ. Nán amun mlan amun nyrun. Aklunjuɛ ng'ɔ fin Anannganman'n, ɔ ´man amun fanngan.» Levifuɛ'm be kusu be fɔnvɔ sran mun, be seli kɛ: «Amun `muan amun nuan. Ndɛ cɛn'n ti Anannganman liɛ. Nán amun mlan amun nyrun.» Yɛ sran'm be kwlaa be ɔli be awlo nan b'a di like nan b'a nɔn nzan. Be ko mannin sran nga be lɛ-man like diwa'n be wie, yɛ be klun jɔli dan kpa, be dili cɛn, afin be wunnin ndɛ nga be tuli i bo kleli be'n i wlɛ kpa. Kɛ i aliɛ'n cɛnnin'n, Izraɛl awlobo kpɛnngbɛn mun, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, ɔ nin Levifuɛ'm be yiali. Ɛsdras o be afiɛn. Be waan ɔ `yiyi mmla nun weiin-weiin kpa kle be. Be wunnin i mmla sɔ'n bɔ Anannganman man Moiz klɛli'n i nun kɛ anglo nso'n i cɛn dilɛ nun'n, man Izraɛlfuɛ'm be tran kpata'm bé bo. Cɛn sɔ'n i bo bolɛ nun'n, ɔ fata kɛ be bo i jɔ sin Zerizalɛm nin klɔ'm be kwlaa su. Be `se sran'm be kɛ be `wɔ oka'm be su be `ko kpɛ olivie nga be tali'n i nnya, nin blo olivie nnya, nin mirt nnya, nin mme nnya, ɔ nin waka kwlaa nga i nnya'n ti klanman'n, nan be fa kplan kpata kɛ ɔ ti klɛwa'n sa. Yɛ sran'm be ɔli-ɔ, nan b'a ko kpɛ nnya-nnya sɔ mun b'a ba. Wie'm be fuli bé sua'm bé ti su nglo gbagblagba'n su yɛ be kplannin be kpata liɛ mun-ɔn. Wie'm be kplannin be liɛ'n be awlo'n i klun lɛ. Wie'm be kplɛnnin i Nyanmiɛn i sua'n i awlo'n nun lɛ Nzue anuan'n i lika gbaun'n nun, annzɛ Efraim Anuan'n i nyrun lɛ gbaun'n nun. Be kwlaa nga be fin kanga nun bali'n, be kplannin kpata be trannin nun. Kɛ ɔ fin Nɛn i wa Zozie blɛ su lele b'ɔ ´fa ju blɛ nga'n, be nian yo-mɛn i sɔ le. Aklunjuɛ'n yoli dan nan b'a di cɛn bɔbɔ. Kɛ ɔ fɛ i cɛn klikli'n lele bɔ be cɛn dilɛ'n ´fa wie'n, be kanngannin Nyanmiɛn mmla fluwa'n nun tititi. Be dili le nso, i le mɔcuɛ'n su'n, be kwlaa be yoli anyia dan kpa kun likawlɛ kɛ mmla'n kannin'n sa. Anglo kunngba'n i le ablaɔn-nin-nnan'n su, Izraɛlfuɛ'm be yiali kɛ be ´ci nglɛmun. Be wlali bajɛ tralɛ, be fali ndutre utuli bé ti'n su. Ɔ man Izraɛlfuɛ sɔ'm be yacili be nga be ti-man Zuif'm be lɛ, be cuɛnnin be wun kɛ be ´ko di be bɔbɔ bé sa tɛ'n ɔ nin be nannan'm be liɛ'n i nanwlɛ. Be kanngannin Anannganman be Nyanmiɛn'n i mmla fluwa'n nun dɔ nsan kleli be. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be jin nglo, kpɛkuun be kotoli Anannganman be Nyanmiɛn'n i nyrun, be dili be sa tɛ'm nanwlɛ'm dɔ nsan ekun. Zozie, Bani, Kadmiɛl, Sɛbania, Bini, Serebia, Bani, yɛ Kɛnani be jaso jrannin Levifuɛ'm bé jranwlɛ'n su lɔ, nan b'a kpan flɛ Anannganman be Nyanmiɛn'n. Yɛ Zozie, Kadmiɛl, Bani Asabnia, Serebia, Ɔdiza, Sɛbania, ɔ nin Pɛtakza bɔ be ti Levifuɛ'n, be seli kɛ: «Amun `jaso be la Anannganman amun Nyanmiɛn'n i ase titi, nán amun yaci i le.» «Man be manman ɔ dunman b'ɔ yo nyɛnmɛn'n. Ɔ dunman'n ti dan tra su, be kwla mɛnmɛn-mɛn i nin bé nuan'n. Ɔ kunngba yɛ a ti Anannganman nin-ɔn. Wɔ yɛ a yili nyanmiɛn ng'ɔ o nglo yɛ nin-ɔn, ɔ nin ng'ɔ o i sin lɔ nglo mmua kpa lɔ nin-ɔn, ɔ nin i su nzraama mun-ɔn. Wɔ yɛ a yili asiɛ'n nin i su ninnge'n kwlaa-a. Wɔ yɛ a yili jenvie'n nin ninnge kwlaa nga be o nun nin-ɔn, wɔ yɛ a man ninnge'm be kwlaa be nguan-an. Nglo lɔ tinminfuɛ'm be koto ɔ bo. Anannganman Nyanmiɛn, wɔ yɛ a kpali Abram-ɔ. Wɔ yɛ man ɔ fin Ir b'ɔ ti Babilɔni* i klɔ'n kun'n i nun fiteli, nan w'a tɔn i dunman kɛ Abraam nin-ɔn. A wunnin kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ nan a nin i b'a tra aenguɛ. A seli i kɛ a ´fa Kanaanfuɛ mun, ɔ nin Ɛtfuɛ mun, ɔ nin Amɔrfuɛ mun, ɔ nin Ferezfuɛ mun, ɔ nin Zɛbisfuɛ mun, ɔ nin Girgazfuɛ mun be mɛn'n ´man i osufuɛ mun. Yɛ nga a seli kɛ a ´yo'n, a yoli, afin a ti kpa. A wunnin fɛlɛ nga e nannan'm be fɛli Ezipt lɔ'n, a tili be nɛn'n kɛ be kpan flɛli wɔ ndɛma jenvie'n wun lɔ'n. A yili atrɛ sunman yɛ a yoli abonuan sa dandan Ezipt famiɛn'n, nin i mantanfuɛ mun, ɔ nin i mɛn nunfuɛ mun be ti, afin a wunnin kɛ be su yo e nannan'm be tɛtɛ. Ɔ dunman'n fuli, lele ndɛ ɔ tɛ fu. A kpɛli jenvie nun mannin be. Be nantili aunnyan siɛ'n su jenvie'n i afiɛn be sinnin. Yɛ be nga be su be su'n, a yoli man be mlɔnnin bunman'n nun kɛ yɛbuɛ bɔ b'a yi i nzue dan nun sa. Wia nun'n, a dun mmua be nyrun, sin wɛnsrɛn'n ɔ ja tiaan yɛ ɔ kle be atin nin-ɔn. Kɔnguɛ a dun mmua be nyrun, sin taaman'n ɔ ja tiaan yɛ ɔ kpaja atin nga be sin su'n su-ɔ. A fin nyanmiɛn su lɔ jrali Sinai oka'n su. A kannin ndɛ kleli be. A kleli be sa nuan su yolɛ mmla mun, ɔ nin mmla nga be ti nanwlɛ mun. A fali atin klelɛ mmla mun, nin ɔ ndɛ kpakpa mun sieli be nyrun. Wɔ man ɔ sufuɛ Moiz kleli be wunmiɛn-delɛ-cɛn* b'ɔ ti wɔ liɛ'n, nin ɔ ndɛ mun, nin wɔ atin klelɛ mmla mun. Kɛ awe kunnin be'n, a mannin be nyanmiɛn su lɔ kpaun be dili. Kɛ nzue we kunnin be'n, wɔ man nzue fin yɛbuɛ nun fiteli, be nɔnnin. Wɔ man be bali mɛn nga a tali nda kɛ a ´fa man be'n, i falɛ. Kpɛkuun e nannan'm b'a kan-man bé wun ase. Be yoli nyin kekle, b'a fa-man ɔ mmla'n su. Bé nyin ɔ'a yi-man wɔ. Bé wla fili atrɛ fanunfanun nga a yili be'n. Be kpali be bɔbɔ bé su kpɛn. Be waan san be ´sa be sin Ezipt lɔ be ko yo kanga ekun. Sanngɛ ɔ liɛ'n, a ti Nyanmiɛn kun bɔ a yaci sa tɛ'n cɛ. A si aunnvuɛ, sran yo wɔ annvɔ. A fa-man ya ndɛndɛ, ɔ klun-ufue liɛ'n be kan-man, ɔ man w'a yi-man be ase. Be kloli sika ɔkwlɛ be fa yoli nannin b'ɔ ɔ'a kpɛ cro'n, kpɛkuun be waan: ‹Izraɛlfuɛ mun, amun Nyanmiɛn ng'ɔ fali amun Ezipt lɔ bali'n yɛ!› Nanwlɛ be wɔli wɔ safle dan. Sanngɛ wɔ aunnvuɛ silɛ dan'n ti w'a yi-man be ase aawlɛ flɛnnɛn'n nun. Wɛnsrɛn b'ɔ kle be atin wia nun'n, ɔ nin sin b'ɔ kpaja be nyrun kɔnguɛ'n b'a kpɔci-man be le. A fali ɔ Wawɛ'n mannin be kɛ ɔ kle be ngwlɛlɛ. W'a yaci-man ɔ mani'n be fa manlɛ le. A mannin be nzue kɛ be nɔn. A niannin be lika aawlɛ flɛnnɛn'n nun afuɛ ablanan. B'a mian-man like fi wun. Be tralɛ'm b'a titi-man, bé ja'm b'a wunwun-man. A fali mɛn nin nvle mun mannin be. Be fali mɛn nga be mantan be lɛ'n mun. Siɔn b'ɔ ti Ɛsbɔn famiɛn'n i mɛn'n, ɔ nin Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'n i mɛn'n. Yɛ a mannin be osu kpanngban kpa kɛ nyanmiɛn su lɔ nzraama mun sa. Yɛ a fali be wluli mɛn nga a seli bé nannan'm be kɛ ɔ ´yo be liɛ'n nun. Be mma'm be wluli mɛn sɔ'n nun nan b'a fa. Wɔ man Kanaanfuɛ mun bɔ be ti mɛn sɔ'n nunfuɛ'n, b'a nyan-man jranwlɛ be nyrun. A fali Kanaanfuɛ sɔ'm be famiɛn nin be bɔbɔ mannin be kɛ be fa nga be klun klo'n yo be. Be fali klɔ nga talɛ si be wun'n mun ɔ nin asiɛ bɔ be yo like ye'n mun. Be fali sua bɔ ninnge kpakpa'm b'a yi be'n mun, nin nzue gbo bɔ b'a dun mmua kpɛ be'n mun, nin vinyi fie mun, nin olivie fie mun, ɔ nin waka nga be di be mma'n i sɔ kpanngbangban. Be dili like kpa be ku yili, be yoli sa lɔklɔlɔklɔɔ, be dili fɛ ɔ klun-ufue'n ti. Sanngɛ be jasoli ɔ wun. Be kaci bé sin sili ɔ mmla'n. Be kunnin ɔ́ nuan ijɔfuɛ nga be se be kɛ be `sa bé sin be bla ɔ sin'n. Be yoli sa tɛ dan ɔ́ wun. Yɛ ɔ kusu a fali be wlali be kpɔfuɛ'm bé sa nun. Be kleli be yalɛ. Kɛ be ´wun be nyrun'n, be kpan flɛli wɔ. Ɔ kusu a o nyanmiɛn su lɔ a tili. A mannin be defuɛ mun, be deli be be kpɔfuɛ'm bé sa nun. Kɛ be fiteli nun cɛ'n, kisie'n ɔ'a yia-man jɔlɛ'n, wuun b'a bo tɛ yolɛ'n bo ɔ́ wun ekun. Yɛ a fa be wlali be kpɔfuɛ'm bé sa nun ekun kɛ be mian be nun. Be kpan flɛli wɔ ekun. Ɔ kusu kɛ a o Nyanmiɛn su lɔ'n, a tili be kpanlɛ'n, wɔ aunnvuɛ silɛ dan'n ti a deli be blɛ sunman. A jrannin bé wun kɛ be sa be sin be fa ɔ mmla'n su sanngɛ wuntulɛ'n ti b'a tie-man ɔ́ nuan ndɛ'n. Ɔ nuan ndɛ b'ɔ man sran ng'ɔ fa su'n i nguan'n, be yili i blo. B'a kan-man be wun ase, be keteli be anwlɛn'n, bé nyin ɔ'a yi-man wɔ. A dili bé wun amlin afuɛ kpanngban. Ɔ Wawɛ'n suli ɔ́ nuan ijɔfuɛ'm be bo kɛ be `kpɛn bé wla, sanngɛ b'a sie-man bé su be nuan bo. A fali be wlali aofuɛ'm bé sa nun. Sanngɛ wɔ aunnvuɛ silɛ dan'n ti w'a nunnun-man be, w'a yi-man be blo, afin a ti Nyanmiɛn kun b'ɔ si aunnvuɛ yɛ ɔ klun ti ufue. Siɛn'n e Min, Nyanmiɛn Kpli b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, b'ɔ yo sro'n, Nyanmiɛn b'ɔ nanti aenguɛ b'ɔ nin ye trali'n su'n, Nyanmiɛn b'ɔ si aunnvuɛ'n, kɛ ɔ fɛ i Asiri famiɛn'm be blɛ su lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, afɛ ng'ɔ tɔli é su e nin e famiɛn mun, nin e famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun, nin e Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin e Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun, nin e nannan mun, nin e nvle'n kwlaa'n, afɛ sɔ'n, nán bu i like kaan. Kɛ e nian sa kwlaa ng'ɔ juli ye su'n, e wun kɛ a yoli ng'ɔ fata'n. E yɛ e fɔnnin-ɔn. E famiɛn mun, nin e famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun, nin e Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin e nannan'm b'a fa-man ɔ mmla'n su. Be kpali ɔ nuan ndɛ'm be su. A mannin be afɔtuɛ, b'a fa-man su. I nun bɔ be lɛ be bɔbɔ be mɛn, bɔ a ´yo be ye wla'n lika tɛtrɛ ɔ nin asiɛ kpa bɔ a fa mannin be'n nun'n, b'a yaci-man be nzuɛn tɛ, b'a su-man wɔ. Asiɛ nga a fa mannin e nannan mun kɛ be di i su ninnge kpakpa mun'n, yɛ y'a yo kanga i nun yɛ. Siɛn'n, e mɛn'n nun ninnge wla'm be ti famiɛn nga wɔ man e su be'n be liɛ, é sa tɛ bɔ e yoli'n ti. Kwlaa nga be klo kɛ be ´yo e nin e nnɛn mun'n, yɛ be yo-ɔ. Y'a wun e nyrun dan.» Sa ng'ɔ juli ye su'n i kwlaa ti, é nuan yiali ndɛ kun su. Ndɛ sɔ'n e klɛli. E famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun, nin e Levifuɛ mun, nin e Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, be fali bé sa nuan nzɔliɛ'n sieli su, nan y'a kata su kpan. Be nga be dunman o fluwa sɔ'n nun'n, bɔ be fali be sa nuan sieli su'n yɛlɛ Akalia b'ɔ ti siefuɛ'n i wa Neemi, Sedesias, Sɛraza, Azaria, Zeremi, Pasir, Amaria, Malkiza, Atis, Sɛbania, Malik, Arɔm, Mɛremɔt, Abdias, Daniɛl, Ginɛtɔn, Barik, Mɛsilam, Abiza, Mizamɛn, Maazia, Bilgai ɔ nin Sɛmaɛza. Be kwlaa be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ. Izraɛlfuɛ kun nga'm be yɛ: Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, nin anuan su nianfuɛ mun, nin jue tofuɛ mun, nin Nyanmiɛn i sua'n nun junman difuɛ bɔ be lɛ su kpɛn mun'n, ɔ nin be kwlaa nga be nin nvle uflɛ'm be tili nun afin be kunndɛ kɛ be ´fa Nyanmiɛn mmla'n su'n, be sɔfuɛ mun nin bé yi, nin be mma bla annzɛ yasua nga be wun sa wlɛ'n. Be ukali e niaan Zuif nga be ti e nun kaklaakla'm be su. E kwlakwla e tali nda yɛ e jrannin su kɛ e ´fa Nyanmiɛn i mmla'm bɔ i sufuɛ Moiz fa mannin ye'n su. E tali nda kɛ e ´fa ndɛ wafa kwlaa nga Anannganman e Min'n kannin'n, yɛ e tali nda ekun kɛ e ´fɛ i mmla'n nin i sa nuan su yolɛ mmla'm be su. E tali nda ekun kɛ e fa-man é wa bla mun e man-man aja nvle uflɛ nun, nan e ja-man nvle uflɛ nun bla e man-man é mma mun. E tɛli i ekun kɛ nvle nga be yo aliɛ annzɛ like uflɛ atɛ'n, sɛ be fa ba wunmiɛn-delɛ-cɛn annzɛ e cɛn dilɛ uflɛ wie nun'n, e su to-man. E tɛli i kɛ e ´di fie afuɛ nsiɛn, nan i afuɛ nso su'n, e ´yaci asiɛ'n man ɔ de wunmiɛn. Sɛ é kalɛ o sran su'n, e ´yaci cɛ. E siesieli kɛ afuɛ nuan'n kwlaa e ´man sika gram nnan, ɔ ti Nyanmiɛn i sua'n i nun junman'n liɛ. Sika sɔ'n, be ´fa wie to kpaun nga be fa sie i Nyanmiɛn nyrun'n, be ´fa wie to sraka annzɛ tɛ nga e su wa bobo be su yɛ be wun ninnge annzɛ be wun nnɛn mun: sraka nga be yi i cɛn kwlaa, tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, wunmiɛn-delɛ-cɛn tɛ'n, ɔ nin anglo le kun tɛ'n, ɔ nin cɛn dilɛ uflɛ nun tɛ'n, ɔ nin sraka uflɛ nga be yi man Nyanmiɛn'n ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be ti kpatalɛ tɛ'n, yɛ be ´fa wie di Nyanmiɛn i sua'n nun siesielɛ junman'n kwlakwla. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, ɔ nin e nga mun, e kwlaa e tuli yie nga mmla'n kle kɛ be trɔ i e Nyanmiɛn'n i sɔwlɛ'n su'n i wun fɔtɔ. Blɛ nga e ko bu yie'n e ko ba'n afuɛ kwlakwla'n, e siesieli i awlobo-awlobo. E waan afuɛ kwlaa e ´fa e fie'n su ninnge klikli'n, ɔ nin e waka'n kwlaa be su mma klikli'n, e ´fa ba Anannganman i sua'n nun. E waan e ´fa e talua ba yasua mun, ɔ nin e nnɛn'm be talua ba mun, e ´fa be ba kɛ ɔ ti klɛwa mmla'n nun'n sa. E ´fa be ba e Nyanmiɛn i sua'n nun, e ´fa be blɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun bɔ be di e Nyanmiɛn i sua'n nun junman'n. E ´fa e nannin mun nin e bua'm be talua ba mun e ba. E waan e ´man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun e sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa'n wie, ɔ nin e ndidiɛ ninnge nga be fa yi sraka'n be wie, ɔ nin e waka'm be kwlaa be mma'm be wie, ɔ nin nzan lɔflɛ'n, nin ngo'n wie. E ´fa kɔ e Nyanmiɛn i sua ba'm be nun lɔ. E fie'm be su blusu'n b'ɔ ti Levifuɛ'm be liɛ'n, e waan be bɔbɔ be `wlan-wlan klɔ'n kwlaa su be `fa e junman'n nuan like'm be blusu'n. Man Aarɔn i osu'n nunfuɛ kun b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n ko sunman Levifuɛ nga be dede blusu'n mun. Levifuɛ'm be `fa blusu sɔ'm be blusu be `fa bla e Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ sua ba'm be nun, kan be sie ninnge kpakpa'm be lɔ'n. Ble, ɔ nin nzan, ɔ nin ngo bɔ be ti sraka ninnge mun'n, man Levifuɛ'm ɔ nin Izraɛlfuɛ kun nga mun be fa be bla sua ba sɔ'm be nun. Lɛ yɛ Nyanmiɛn i sua'n nun ninnge'm be wo-ɔ. Lɛ yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be di i junman'n be wo-ɔ. Lɛ yɛ anuan su nianfuɛ nin jue tofuɛ'm be wo-ɔ. E waan e ´yo sɔ nan y'a kpa-man e Nyanmiɛn i sua'n su. Kpɛnngbɛn'm be trannin Zerizalɛm. Be tuli be kun nga'm be wun fɔtɔ. Kɛ be tu sran blu be wun fɔtɔ'n, kun ´tran Zerizalɛm Nyanmiɛn i klɔ'n su, yɛ be ngwlan kun nga'm be ´tran klɔ uflɛ'm be su. Be kwlaa nga be waan be ´tran Zerizalɛm'n, sran'm be yoli be mo. Zida klɔ kun nga'm be su'n, sran'm be kali be asiɛ nin be klɔ'm be su. Be sɔfuɛ mun yɛlɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ mun, nin Nyanmiɛn i sua'n nun junman difuɛ nga be lɛ su kpɛn mun'n, ɔ nin Salomɔn i sufuɛ mun. Zida kpɛnngbɛn kun nga'm be trannin Zerizalɛm. Zidafuɛ nin Bɛnzamɛnfuɛ wie'm be trannin Zerizalɛm. Zidafuɛ mun yɛ: Ataza, Ataza i si'n yɛlɛ Ozias, Ozias liɛ'n yɛlɛ Zakari, Zakari liɛ'n yɛlɛ Amaria, Amaria liɛ'n yɛlɛ Sɛfatia, Sɛfatia liɛ'n yɛlɛ Maalaleɛl. Perɛs osu nunfuɛ mun-ɔn. Be wie mun ekun yɛlɛ Maazeza, Maazeza i si'n yɛlɛ Barik, Barik liɛ'n yɛlɛ Kɔl-Oze, Kɔl-Oze liɛ'n yɛlɛ Azaza, Azaza liɛ'n yɛlɛ Zozarib, Zozarib liɛ'n yɛlɛ Zakari, Zakari liɛ'n yɛlɛ Silɔni. Perɛs osu'n nunfuɛ nga be trannin Zerizalɛm'n be ti sran kpakpa ya nnan sran ablesiɛn-nin-mɔcuɛ. Bɛnzamɛnfuɛ mun yɛ: Sali, Sali i si'n yɛlɛ Mɛsilam, Mɛsilam liɛ'n yɛlɛ Zɔɛd, Zɔɛd liɛ'n yɛlɛ Pɛdaza, Pɛdaza liɛ'n yɛlɛ Maazeza, Maazeza liɛ'n yɛlɛ Itiɛl, Itiɛl liɛ'n yɛlɛ Ezai. I wie yɛlɛ Gabai yɛ Salai. Be kwlaa'n be ti sran ya ngwlan sran ablaɔn-nin-mɔcuɛ. Zikri i wa Zoɛl yɛ ɔ ti be kpɛnngbɛn-ɔn, yɛ Sɛnia i wa Zida yɛ ɔ ti klɔ kpɛnngbɛn'n i mantanfuɛ-ɔ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun yɛ: Zozarib i wa Zɛdaza ɔ nin Zakɛn, nin Sɛraza Ilkiza i wa'n. Ilkiza i si yɛlɛ Mɛsilam, Mɛsilam liɛ'n yɛlɛ Zadɔk, Zadɔk liɛ'n yɛlɛ Mɛrazɔt, yɛ Mɛrazɔt liɛ'n yɛlɛ Asitib. Asitib yoli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kpɛnngbɛn. Be nin be niaan ya mɔcuɛ ablaɔn-nin-nnyɔn be di Nyanmiɛn i sua'n nun junman. Be wie yɛlɛ Zɛrosam i wa Adaza. Zɛrosam i si yɛlɛ Pɛlalia, Pɛlalia liɛ'n yɛlɛ Amzi, Amzi liɛ'n yɛlɛ Zakari, Zakari liɛ'n yɛlɛ Pasir, Pasir liɛ'n yɛlɛ Malkiza. Adaza nin i niaan nga be ti awlo su kpɛn'm be ti ya nnyɔn sran ablanan-nin-nnyɔn. Be wie yɛlɛ Azareɛl i wa Amasai. Azareɛl i si'n yɛlɛ Akzai, Akzai liɛ'n yɛlɛ Mɛsilemɔt, Mɛsilemɔt liɛ'n yɛlɛ Imɛr. Be niaan sonja kpakpa ya ablaɔn-nin-mɔcuɛ be uka be su. Bé su kpɛn'n yɛlɛ Gedɔlim i wa Zabdiɛl. Levifuɛ mun yɛ: Asib i wa Sɛmaɛza. Asib i si'n yɛlɛ Azrikam, Azrikam liɛ'n yɛlɛ Asabia, Asabia liɛ'n yɛlɛ Bini. Be kpɛnngbɛn nga be nian Nyanmiɛn i sua'n i sin junman'n i su'n yɛlɛ Sabɛtai nin Zozabad. Be wie yɛlɛ Mise i wa Matania. Mise i si'n yɛlɛ Zabdi, Zabdi liɛ'n yɛlɛ Azaf. Kɛ be ´srɛ Nyanmiɛn, Matania yɛ ɔ man Nyanmiɛn i manmanlɛ jue'm be su-ɔ, Bakbikia, b'ɔ ti Matania i niaan be nun kun'n ɔ ukɛ i. Be wie yɛlɛ Samia i wa Abda. Samia i si'n yɛlɛ Galal, Galal liɛ'n yɛlɛ Zɛditɛn. Nyanmiɛn i klɔ'n su Levifuɛ'm be kwlakwla be ti ya nnyɔn sran ablaɔcuɛ-nin-nnan. Anuan su nianfuɛ mun yɛlɛ Akib, Talmɔn ɔ nin be niaan nga be nian anuan'n su'n. Be ti sran ya ableso-nin-nnyɔn. Izraɛlfuɛ kun nga mun, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, ɔ nin Levifuɛ'm be trannin Zida klɔ kun nga'm be su. Be trannin be asiɛ'm be su sɛsɛsɛ. Nyanmiɛn i sua'n nun junman difuɛ nga be lɛ su kpɛn'n be trannin Zerizalɛm i lika nga be flɛ i Ɔfɛl'n nun. Bé su kpɛn mun yɛlɛ Zisa nin Gispa. Zerizalɛm lɔ Levifuɛ'm be kpɛnngbɛn'n yɛlɛ Bani i wa Izi. Bani i si'n yɛlɛ Asabia, Asabia liɛ'n yɛlɛ Matania, Matania liɛ'n yɛlɛ Mise. Izi ti Azaf i osu'n nunfuɛ. Be yɛ be nian Nyanmiɛn i sua'n nun jue tolɛ'n i su-ɔ, afin famiɛn'n kpɛli jue tofuɛ'm bé wun mmla. Be siesieli kɛ be `tannin be kalɛ cɛn'n kwlakwla. Mɛsezabeɛl i wa Pɛtakza b'ɔ ti Zerak osu'n nunfuɛ'n ɔ nin Zida akpasua sufuɛ'n, ɔ jran Izraɛl nvle'n i nuan famiɛn nyrun. Zidafuɛ kun nga'm be trannin klɔ nin be sa su klɔ kanngan'm be su. Klɔ sɔ'm be yɛ: Kirzat-Arba nin klɔ nga be o i asa'n su'n, Dibɔn nin klɔ nga be o i asa'n su'n, Zɛkabzeɛl nin klɔ nga be o i asa'n su'n, Zesia nin Mɔlada, nin Bɛt-Palɛt, nin Azar-Sial, nin Beɛr-Seba nin klɔ nga be o i asa'n su'n, nin Ziklag, nin Mɛkɔna ɔ nin klɔ nga be o i asa'n su'n, nin An-Rimɔn, nin Zɔrea, nin Zarmit, nin Zanɔak, nin Adilam ɔ nin be klɔ nga be o be asa'n su'n, nin Lakis nin i klɔ mun, nin Azeka nin klɔ nga be o i asa'n su'n. Be tran Beɛr-Seba nin Inɔm kongo'n be afiɛn. Bɛnzamɛn akpasua sufuɛ'm be trannin Gɛba, nin Mikmas, nin Aza, nin Betɛl ɔ nin klɔ nga be o i asa'n su'n, nin Anatɔt, nin Nɔb, nin Anania, nin Azɔr, nin Rama, nin Gitaim, nin Adid, nin Zɛbɔim, nin Nɛbalat, nin Lɔd, nin Ɔno, ɔ nin ajuin difuɛ'm be kongo'n nun. Levifuɛ nga be ti Zida nvle'n nunfuɛ'm be nun wie'n, be tu ko trannin Bɛnzamɛn nvle'n nun. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin Levifuɛ nga be nin Sealtiɛl i wa Zorobabɛl, ɔ nin Zozie be bali'n be yɛ: Sɛraza, Zeremi, Ɛsdras, Amaria, Malik, Atis, Sɛkania, Rɛɔm, Mɛremɔt, Ido, Ginɛtɔi, Abiza, Mizamɛn, Maadia, Bilga, Sɛmaɛza, Zozarib, Zɛdaɛza, Sali, Amɔk, Ilkiza, ɔ nin Zɛdaɛza. Be yɛ be ti be niaan Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be kpɛnngbɛn Zozie i blɛ su-ɔ. Levifuɛ'm be yɛ: Zozie, Binii, Kadmiɛl, Serebia, Zida, ɔ nin Matania. Matania ɔ nin i niaan'm be yɛ be jran jue tofuɛ'm be nyrun kɛ be ´to Nyanmiɛn manmanlɛ jue mun nin-ɔn. Bakbikia nin Ini, ɔ nin be niaan'm be yɛ be sɔ jue'n su-ɔ. Be tran Matania'm be nyrun ndɛnman su. Zozie wuli Zozakim, Zozakim wuli Zozada, Zozada wuli Zonatan, Zonatan wuli Zadia. Zozakim blɛ su'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be awlobo kpɛnngbɛn mun yɛ: Sɛraza awlobo liɛ'n yɛlɛ Mɛraza, Zeremi liɛ'n yɛlɛ Anania. Ɛsdras liɛ'n yɛlɛ Mɛsilam, Amaria liɛ'n yɛlɛ Zosanan. Mɛliki liɛ'n yɛlɛ Zonatan, Sɛbania liɛ'n yɛlɛ Zozɛf, Arɔm liɛ'n yɛlɛ Adna. Mɛrazɔt liɛ'n yɛlɛ Ɛlkai. Ido liɛ'n yɛlɛ Zakari. Ginɛtɔn liɛ'n yɛlɛ Mɛsilam. Abiza liɛ'n yɛlɛ Zikri. Mɛnzamɛn nin Mɔadia be liɛ'n yɛlɛ Piltai. Bilga liɛ'n yɛlɛ Samia, Sɛmaɛza liɛ'n yɛlɛ Zonatan. Zozarib liɛ'n yɛlɛ Matnai, Zɛdaɛza liɛ'n yɛlɛ Izi. Salai liɛ'n yɛlɛ Kalai, Amɔk liɛ'n yɛlɛ Ebɛr. Ilkiza liɛ'n yɛlɛ Asabia, Zɛdaɛza liɛ'n yɛlɛ Nɛtaneɛl. Eliasib nin Zozada, nin Zosanan, ɔ nin Zadia be blɛ su yɛ be klɛli Levifuɛ'm be kpɛnngbɛn'm be dunman mun-ɔn. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be liɛ, be klɛli i lele juli Dariis b'ɔ ti Pɛrs famiɛn'n i blɛ su. Be klɛli Levifuɛ'm be awlobo kpɛnngbɛn'm be dunman be nyoliɛ fluwa'n nun lele juli Eliasib i wa Zosanan i blɛ su. Asabia nin Serebia, nin Kadmiɛl i wa Zozie bɔ be ti Levifuɛ'm be kpɛnngbɛn'n, be nin be niaan mun, be yɛ be to Nyanmiɛn i manmanlɛ nin i ayɛ yilɛ jue mun-ɔn. Be tran Levifuɛ kun nga'm be nyrun ndɛnman su. Be niannin nga David b'ɔ ti Nyanmiɛn i sran'n ɔ siesieli'n su yɛ be yoli-ɔ. Matania, Bakbikia, Abdias, Mɛsilam, Talmɔn, ɔ nin Akib be ti anuan su nianfuɛ. Be yɛ be nian ninnge siewlɛ nga be o Nyanmiɛn i sua'n i anuan'm be wun lɛ'n be su-ɔ. Be dili be junman liɛ'n Zozadak i wa Zozie i klun ba Zozakim i blɛ su. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Neemi ɔ ti nvle siefuɛ'n, wuun Ɛsdras kusu ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin mmla klefuɛ. Kɛ be ´yi Zerizalɛm talɛ'n i nglo'n, be ko yiali Levifuɛ'm be lika nga be tran nun'n i kwlaa nun kɛ be bla Zerizalɛm be wa di cɛn'n wie. Be flɛ be kɛ be wa to jue, be bo aaba ndɛ nin jru, nin aluku be manman Nyanmiɛn. Jue tofuɛ'm be fin klɔ nga be mantan Zerizalɛm'n be su be bali. Wie'm be fin Nɛtofa klɔklɔ'm be su, ɔ nin Bɛt-Gilgal, ɔ nin Gɛba, nin Azmavɛt asa'n su be bali. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n nin Levifuɛ'm be yoli bé wun saun. Be yoli Izraɛlfuɛ'm be saun, be yoli anuan'm be saun, yɛ be yoli talɛ'n i saun. N yoli man Zida famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be fuli talɛ'n su, yɛ m buli jue tofuɛ'm be nun akpasua dandan nnyɔn. Akpasua kun fin talɛ'n i fama su, be ɔli Wla Guawlɛ anuan'n i ndɛnman. Ose nin Zida famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan'm be bue su be su. Azaria, Ɛsdras, Mɛsilam, Zida, Bɛnzamɛn, Sɛmaɛza, ɔ nin Zeremi be su be su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su be su, awɛ o be sa nun. Zakari nin i niaan'm be su Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su. Zakari ti Zonatan i wa. Zonatan i si'n yɛlɛ Sɛmaɛza, Sɛmaɛza liɛ'n yɛlɛ Matania, Matania liɛ'n yɛlɛ Mise, Mise liɛ'n yɛlɛ Zakir, Zakir liɛ'n yɛlɛ Azaf. Zakari i niaan mun yɛlɛ Sɛmaɛza, Azareɛl, Milalai, Gilalai, Maai, Nɛtaneɛl, Zida, ɔ nin Anani. David b'ɔ ti Nyanmiɛn i sran'n, i jue tolɛ ninnge nga ɔ man be yoli'n, ɔ o be sa nun. Ɛsdras b'ɔ ti mmla klefuɛ'n, ɔ dun mmua akpasua sɔ'n i nyrun. Kɛ be juli Nzue Ba anuan'n su'n, kpɛkuun David i klɔ'n i fuwlɛ nga be fa kɔ lɔ'n ɔ'a tran be nyrun ndɛnman su. Kɛ be ´sin klɔ'n i talɛ'n su'n, David i famiɛn sua'n wo be ngua. Be nanti juli Nzue anuan'n b'ɔ o wia afiliɛ'n su lɔ. Jue tofuɛ akpasua nnyɔn su'n fin talɛ'n i bɛ su yɛ ɔ ba-a. E nin sran kun nga mun e nanti talɛ'n su yɛ e su be su-ɔ. E sinnin kpaun tɔnwlɛ lɛ klɔ'n i sasawlɛ sua'n b'ɔ o lɛ'n i wun lɛ. E ɔli kan talɛ'n ti gbaun lɛ'n. I sin e sinnin Efraim anuan'n su, ɔ nin Zekana anuan'n su, nin Jue anuan'n su, e buli Ananeɛl i sasawlɛ sua'n, ɔ nin Mea i sasawlɛ sua'n be wun, e juli Bua anuan'n su. E ko jrannin bisua'n i anuan'n nun. Jue tofuɛ akpasua nnyɔn'm be jrannin Nyanmiɛn i sua'n nun. N kusu e nin jɔlɛ difuɛ nga be nin min ba'n e jrannin, kpɛkuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Eliakim, Maazeza, Mɛnzamɛn, Mise, Ɛlzɔenai, Zakari, ɔ nin Anania be boli awɛ'n. Maazeza, Sɛmaɛza, Eleazar, Izi, Zosanan, Malkiza, Elam, ɔ nin Ezɛr, be kusu be o lɛ wie. Jue tofuɛ'm be toli jue. Zizrakza yɛ ɔ jin be nyrun-ɔn. Le kun sɔ'n, e yili sraka kpanngban, yɛ e dili cɛn bɔbɔ, afin sa nga Nyanmiɛn yo mɛnnin i sran mun'n, ɔ man be klun jɔli dan. Bla nin ba kanngan'm be ngba yɛ be klun jɔli sɔ nin-ɔn. Be tili Zerizalɛmfuɛ'm be aklunjuɛ kplanlɛ'n mmua. I blɛ sɔ nun'n, be sieli sran wie mun kɛ be `nian sua nga be fali ndidiɛ ninnge nga be fa yi sraka'n, nin fie'm bé su mma klikli'n, ɔ nin blusu'm be gua nun'n i su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be aliɛ nga mmla'n kleli kɛ be man be'n, kɛ be ko fɛ i klɔ'm be su be ba'n, sran nga be sieli be'n be yɛ be sɔ nun yɛ be fa sie i sua'm be nun-ɔn. Yɛ be yɛ be nian su-ɔ. Zidafuɛ'm be klun jɔli junman nga Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ'm be dili'n su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Levifuɛ'm be dili be Nyanmiɛn i junman'n, yɛ be dili sran nin ninnge'm be saun yolɛ junman'n. Jue tofuɛ mun, nin anuan su nianfuɛ'm be kusu be niannin siesielɛ nga David nin i wa Salomɔn be siesieli'n su. Kɛ ɔ fɛ i lalafuɛ nun'n, David nin Azaf be blɛ su'n, jue tofuɛ'm be nyrun jranfuɛ'm be o lɛ, be tinngɛ Nyanmiɛn i ayɛ yilɛ nin i manmanlɛ jue mun. Zorobabɛl nin Neemi be blɛ su'n, Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be man jue tofuɛ nin anuan su nianfuɛ'm be like liɛ ng'ɔ fata kɛ be fa man be cɛn kwlakwla'n. Be fa ng'ɔ ti bɔ be sie i ngunmin man Nyanmiɛn'n, be fa man Levifuɛ mun yɛ Levifuɛ'm be kusu be fa ng'ɔ ti Aarɔn osu nunfuɛ'm be liɛ'n be fa man be. I blɛ sɔ nun'n, be kanngannin Moiz fluwa'n Izraɛlfuɛ'm be nyrun. Ɔ ti klɛwa i nun kɛ ɔ fata-man kɛ Amɔnfuɛ nin Moabfuɛ'm be wlu Nyanmiɛn i nvle'n nun mlɔnmlɔn le, yɛlɛ kɛ laa kɛ Izraɛlfuɛ'm be ´ba'n, b'a kpa-man be atin, b'a man-man be aliɛ nin nzue. I kpa'n bɔ Moabfuɛ'm be mannin Balaam sika kɛ ɔ bo be sannzan, sanngɛ sannzan sɔ'n Nyanmiɛn man ɔ kacili muae. Kɛ e tili mmla sɔ'n, e fuannin aofuɛ'm be kwlaa Izraɛl nvle'n nun. Kwlaa nan ɔ'a yo sɔ'n, Eliasib b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, bɔ be kpɛli i kɛ ɔ nian Nyanmiɛn i sua'n i sua ba'm be su'n, kɛ ɔ nin Tɔbiza be ti osufuɛ'n ti, ɔ fali sua ba dan kun mɛnnin i. Sua sɔ'n i nun yɛ be sie ndidiɛ ninnge nga be fa yi sraka'n, nin ansans, nin Nyanmiɛn i sua'n nun kpongbo mun-ɔn. I kunngba'n, i nun yɛ be sie ble, nin nzan lɔflɛ, nin ngo'm be blusu nga be fa man Levifuɛ mun, nin anuan su nianfuɛ mun, nin jue tofuɛ, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun n nun-man Zerizalɛm, afin kɛ Artaksɛrksɛs b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n ɔ trannin bia'n su'n, i afuɛ ablasan-nin-nnyɔn'n su'n, n sali n sin i wun lɔ. Kɛ afuɛ'n ɔ wa wie'n, famiɛn'n mannin min atin, nan m'an ba Zerizalɛm. Yɛ n wunnin kɛ Eliasib ɔ'a fa Nyanmiɛn i sua'n nun sua ba'n kun ɔ'a man Tɔbiza. Sa tɛ nga Eliasib yoli i lɛ'n, ɔ kunnin min ya kpa, nan m'an yi Tɔbiza i bo ninnge mun m'an fite. N yoli man be yoli sua ba'm be saun, nan m'an fa Nyanmiɛn i sua'n nun ninnge mun m'an sie be osu'n nun. N fali ndidiɛ ninnge nga be fa yi sraka'n nin ansans'n n sieli be osu'n nun. N tili i ekun kɛ ninnge ng'ɔ fata kɛ be fa man Levifuɛ mun'n, b'a fa man-man be, nan Levifuɛ mun, nin jue tofuɛ'm b'a wanndi b'a ɔ be klɔ'm be su sɛsɛsɛ. N ijɔli jɔlɛ difuɛ mun yɛ n usali be kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ Nyanmiɛn i sua'n ka ngbɛn sa-a?» Nan m'an yia Levifuɛ mun nin jue tofuɛ mun, nan m'an sie be be osu'n nun. Kpɛkuun Zidafuɛ'm be kwlaa be fali ble'n, ɔ nin nzan lɔflɛ'n, ɔ nin ngo'n i blusu'n be bali kan be sie ninnge'm be lɛ'n. N sieli Selemia b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, nin Zadɔk b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin Pɛdaza b'ɔ ti Levifuɛ'n be kɛ be nian sua ba nga be sie ninnge nun'n be su. N fali Matania i wa Zakir i klun ba Anan n ukali be su. Be kwlaa sɔ'n, sran'm be di be wun lalo kɛ be ti sran kpa. Be yɛ n seli be ekun kɛ be cɛ ninnge'n nun be man be niaan mun-ɔn. «Min Nyanmiɛn, man ɔ́ wla kpɛn sa kpa nga n yoli'n su. Nán ɔ́ wla fi sa nga n yoli i ɔ sua'n i ti'n i su le. Nán ɔ wla fi ɔ sulɛ wafa nga n siesieli'n su. Ɔ klolɛ'n ti yɛ n yoli i sɔ-ɔ.» Blɛ kunngba sɔ nun'n, n wunnin kɛ Zida nvle nun sran wie'm be cuɛn be vinyi mma i nzue'n yɛ be sua be ble'n wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun. Wie'm be fa aflunmun'm be sua nzan nin vinyi mma, nin figie mma, annzɛ trɔ uflɛ. Be fa ba Zerizalɛm wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun. Cɛn nga be ´yo be ninnge'm be atɛ sɔ'n, n ijɔli be. Tirfuɛ nga be tran Zerizalɛm'n be kusu, be fa jue annzɛ aata ninnge uflɛ mun ba, be yo be atɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun Zidafuɛ'm bé sa nun Zerizalɛm lɛ. N ijɔli Zida kpɛnngbɛn mun. Yɛ n usali be kɛ: «?Kɛlɛ amun si kɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i finfin nga amun yo'n ɔ ti sa tɛ dan yɛ amun yo-ɔ? ?Nán like nga amun nannan'm be yoli b'ɔ man Nyanmiɛn man sa yalɛ tɔli e nin klɔ nga e su nin-ɔn? ?Yɛ amun ´yo wunmiɛn-delɛ-cɛn'n finfin nan i ya'n `tɔ Izraɛlfuɛ'm be su ekun-ɔn?» Kɛ ɔ fɛ i lɛ'n, n yoli man kɛ lika'n ´yo kɛ ɔ ´dun bɔ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n ɔ'a ju'n, be nyin Zerizalɛm anuan mun. San wunmiɛn-delɛ-cɛn'n sin yɛ be tike be ekun-ɔn. N sieli min gbanflɛn'n wie mun anuan'm be nun kɛ nán be kplin su kɛ be fa trɔ fi wlu klɔ'n nun wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun. Ninnge fanunfanun atɛ yofuɛ'm be lali Zerizalɛm klɔ'n sin kpalɛ kun annzɛ kpalɛ nnyɔn su. N ijɔli be kpa. Yɛ n usali be kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun la talɛ'n sin-ɔn? Sɛ amun yo i sɔ ekun'n, n ´yo man be tra amun.» Kɛ ɔ fɛ lɛ'n, b'a ba-man wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun kun. Yɛ n seli Levifuɛ'm be kɛ be yo bé wun saun nan be nian anuan'm be su wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun. I liɛ'n, sran'm be su yo-man wunmiɛn delɛ cɛn'n i finfin kun. «Min Nyanmiɛn! Man ɔ́ wla kpɛn min su sa nga n yoli i lɛ'n ti. Wɔ bɔ wɔ aunnvuɛ silɛ'n lɛ-man sin'n, nian min lika.» I blɛ sɔ nun'n, n wunnin kɛ Zuif wie'm b'a ja Asdɔd, nin Amɔn, ɔ nin Moab bla mun. Be mma'm be bue be kan Asdɔd aniɛn'n, annzɛ nvle uflɛ'm be aniɛn mun, sanngɛ be si-man Zuif aniɛn'n kan. N ijɔli be nan m'an bo be sannzan. N boli sran sɔ'm be nun wie mun, n tutuli be timuɛn mun. N yoli man be tali Nyanmiɛn i nda be seli kɛ be fa-man bé wa bla be man-man aofuɛ'm bé wa yasua mun kun, be ja-man aofuɛ'm bé wa bla mun be man-man bé wa yasua mun kun, yɛ be bɔbɔ be ja-man aofuɛ'm bé wa bla mun kun. N seli be kɛ: «Nán sa nga b'ɔ man Salomɔn b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n ɔ fɔnnin'n yɛ? Nvle kpanngban nga be o mɛn'n nun'n, famiɛn'n wie fi nin i sɛ-man. I Nyanmiɛn'n klo i, i ti ɔ sieli i Izraɛl'n wunmuan'n i su famiɛn, sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, nvle nun bla mun man ɔ fɔnnin. Nán e ti i kɛ amu'an ja nvle nun bla kun, afin ɔ ti tɛ dan e Nyanmiɛn'n i nyrun.» Eliasib b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, i wa Zozada i wa'm be nun kun i sia yɛlɛ Sanbalat b'ɔ fin Bɛt-Ɔrɔn'n. I ti n fuɛnnin i. «Min Nyanmiɛn, nán ɔ́ wla fi su kɛ be yoli ɔ sɔlɛ junman'n i finfin. Nán ɔ́ wla fi su kɛ aenguɛ nga a nin ɔ nyrun jranfuɛ nin Levifuɛ'm be trali'n be yoli i finfin ekun.» N fuannin aofuɛ'm be kwlaa Izraɛlfuɛ'm be afiɛn. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin Levifuɛ'm be junman wafa nga be siesieli i laa kɛ be ´yo'n, n siesieli i osu'n nun. Be nun kunngun be trannin be osu'n nun. Yie nga be siesieli i kɛ i blɛ ju-ɔ, be ´man'n, ɔ nin fie su aliɛ klikli ng'ɔ fite'n i manlɛ'n, n siesieli be i osu'n nun. «Min Nyanmiɛn, man ɔ́ wla kpɛn min su, nan yo min ye.» Famiɛn Asieris blɛ su yɛ sa ng'ɔ o yɛ'n juli-ɔ. Asieris sɔ'n i sielɛ'n fɛli i Ɛnd lele fa juli Etiopi. Ɔ sieli mɛn akpasua-akpasua ya ablaɔn-nin-nso. Kɛ Asieris trannin Siz b'ɔ ti famiɛn klɔ'n su lɔ famiɛn bia'n su'n, i afuɛ nsan su'n, ɔ flɛflɛli i mɛn'n su kpɛnngbɛn mun, nin Pɛrs nin Medi sonja su kpɛn mun, ɔ nin nvle-nvle'm be siefuɛ mun, ɔ nin i akpasua su kpɛn mun. Ɔ flɛli be kɛ be wa di cɛn. Ɔ fɛli i famiɛn ninnge kpakpa nin ninnge nglanman-nglanman mun kleli be. Ɔ man be wunnin kɛ i sielɛ'n ti sielɛ kun b'ɔ lɛ nyrun. Cɛn dilɛ sɔ'n dili sra nsiɛn. I sin famiɛn'n flɛli Siz b'ɔ ti famiɛn klɔ'n i su lɛ sran wafa-wafa'n kwlaa, i anyanbeunfuɛ o, i yalɛfuɛ o. Cɛn dilɛ sɔ'n kusu dili i liɛ le nso. Be dili cɛn sɔ'n famiɛn'n i awlo'n nun waka'm bé bo. Be fali nyanman ufue-ufue nin ɔkwlɛ-ɔkwlɛ be fa wlawlali jɛtɛ ufue nga'm be nun, yɛ be fa minndali sua ja wie'm be wun. Sua ja sɔ'm be ti yɛbuɛ kpa. Be fali lɛn tannin tanmue ufue-ufue nin ble nzue-nzue be fa sende-sendeli nyanman sɔ'm be su. Be fali bia ndɛnndɛnndɛn wie mun sieli i sua'n nun. Bia sɔ'm be ti sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue. Be wlali sua sɔ'n nun karo fanunfanun, ɔkwlɛ o nun, ufue o nun, ble tritri o nun. Klowa nga be suli nzan nun'm be ti sika ɔkwlɛ klowa, kun lɛ i wafa, kun lɛ i wafa. Famiɛn'n i klun-ufue'n ti, ɔ mannin nzan kpanngban. Ɔ man b'a di-man nzan kpakpa'm be yalɛ. Famiɛn'n waan nán be mian sran fi kɛ ɔ nɔn nzan, kusu nán be yo anwɛn nzan'n su. Ɔ seli i awlo'n nun junman difuɛ'm be kɛ like kwlaa nga sran'm be usa'n, be `fa man be. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun famiɛn'n i yi Vasti kusu nin mmla'm be ´di be like liɛ famiɛn sua'n nun lɔ. Be dili cɛn sɔ'n lele le nsiɛn. I le nso su'n, famiɛn'n nɔnnin nzan ɔ tili i kpa. I klun b'ɔ jɔli'n ti, ɔ flɛli i sran kaklaakla nso nga be niɛn i yi'm be su'n kɛ be bla. Be dunman mun yɛ: Mɛiman, Bizta, Arbɔna, Bigta, Abagta, Zetar, ɔ nin Karkas. Ɔ seli be kɛ be ko fa Vasti b'ɔ ti famiɛn bla'n be bla. I waan sɛ ɔ ´ba'n, ɔ `wlɛ i famiɛn kle'n, afin famiɛn'n waan i mantanfuɛ nin sran'm be kwlaa be wun kɛ i yi'n i klanman'n fa ti ju'n. Nanwlɛ, bla'n kusu ti klanman kekleke. Bla'm be su nianfuɛ sɔ'm be ko kan kleli bla'n, sanngɛ bla'n waan ɔ ba-man, ɔ yoli famiɛn'n ya trali su, ɔ kpɛli i anwlɛn. Yɛ famiɛn'n yiali be nga be ti ngwlɛlɛfuɛ nin be bɔ be si sa mun-ɔn. Sɛ ndɛ tɔ'n, mmla sifuɛ nin sa sifuɛ'm be yɛ famiɛn'n yia be yɛ be kan-an. Be nga famiɛn'n yiali be'n, yɛlɛ Karsɛna, Setar, Admata, Tarsis, Merɛs, Marsɛna, Mɛmikan. Be ti Pɛrs nin Medi sran kaklaakla. Sɛ famiɛn nun-man lɛ'n, be yɛ be o mɛn'n su-ɔ. Famiɛn'n usali be kɛ: «?Kɛ e nian e mmla'n sa'n, nguɛ sa yɛ ɔ fata kɛ e fa yo bla yɛ nin-ɔn? Afin m bɔbɔ min famiɛn'n min yi sa'n, n sunmannin sran kɛ be ko se i kɛ ɔ bla'n, kpɛkuun ɔ'a bu-man min sran, ɔ'a ba-man.» Mɛmikan seli famiɛn nin kpɛnngbɛn nga be o lɛ'n be kɛ: «Nán famiɛn'n kunngba yɛ i yi Vasti ɔ'a bu-mɛn i sran-an. Kpɛnngbɛn'm be kwlaa nin sran'm be kwlaa bɔ be o nannan Asieris i mɛn'n i akpasua-akpasua'm be kwlaa su'n yɛ ɔ'a bu-man be sran-an. Afin nian, sa nga famiɛn'n i yi'n yoli i yɛ'n, bla'm be kwlaa be wa ti, yɛ be wa yo bé wun'm be finfin. Siɛn'n, be ´se kɛ: ‹Man n ti sa lɔ manndɛ kɛ famiɛn Asieris waan be se i yi Vasti kɛ ɔ bla'n ɔ'a ba-man.› Kɛ ɔ fin andɛ'n Pɛrs nin Medi kpɛnngbɛn'm bé yi'm be wa ti sa nga famiɛn'n i yi'n yoli'n, kpɛkuun be nin bé wun'm be ´kpɛ ndɛ siɛn'n, ɔ man ndɛnngan ´ba. Ɔ man i ti'n, nannan, n tu wɔ kpli, sɛ a klo'n, kan ndɛ kun man be bo i jɔ sin, man ɔ kaci Pɛrsfuɛ mun nin Medifuɛ'm be mmla nga be kaci i-ɔ, ɔ yo-man ye'n be nun kun. Ndɛ sɔ'n, klɛ i kɛ nán Vasti ju ɔ nyrun kun nan w'a kunndɛ bla uflɛ b'ɔ ti kpa trɛ i'n w'a fa sin i osu. Kɛ be ko bo ndɛ sɔ'n i jɔ ko sin mɛn tɛtrɛ nga a sie'n nun'n, bla'm be kwlaa bé nyin wa yi bé wun mun, sɛ bian sɔ'm be ti anyanbeunfuɛ o, sɛ kusu be ti yalɛfuɛ o.» Ndɛ nga Mɛmikan kannin'n yoli famiɛn'n nin kpɛnngbɛn'm be fɛ. Famiɛn'n fali ndɛ sɔ'n su. Ɔ klɛli fluwa fa ɔli mɛn ng'ɔ sie'n i nun akpasua-akpasua'n kwlaa su. Ɔ klɛli fluwa sɔ mun aniɛn fanunfanun'm be nun, ɔ klɛli i kɛ yasua'm be kwlaa be `yo be awlo'm be su kpɛn nan be klɔ aniɛn liɛ'n yɛ be `kɛn i be awlo'm be nun-ɔn. Kɛ ɔ yoli sɔ bɔ famiɛn Asieris i ya'n goli nun'n, i wla kpɛnnin Vasti i sa ng'ɔ yoli'n nin i wun akunndan nga be fali'n be su. Be nga be di famiɛn'n i junman'n be waan: «Nannan, man be kunndɛ talua nglanman-nglanman nga be nian si-man bian be man wɔ. Yi sran mɛn nga a sie i'n i akpasua-akpasua'm be kwlaa be su, man be yia talua nglanman-nglanman sɔ mun Siz b'ɔ ti famiɛn klɔ'n nun wa famiɛn'n i yi'm be sua'n nun lɔ. Man Egai b'ɔ ti famiɛn'n i yi'm be su nianfuɛ'n, ɔ `nian be lika, ɔ man be kpakpaliɛ mun. Man be nun talua nga famiɛn'n klo i'n sin Vasti osu.» Ndɛ sɔ'n yoli famiɛn'n fɛ, yɛ ɔ kplinnin su kɛ be yo i sɔ. Zuif bian kun o Siz b'ɔ ti famiɛn klɔ'n nun lɛ, be flɛ i Mardose. Ɔ ti Zair wa, Zair kusu ti Simɛi wa, yɛ Simɛi ti Kis wa. Ɔ fin Bɛnzamɛn akpasua'n su. Be nga Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n fali be ɔli Zerizalɛm kekle su'n be nun kun-ɔn. I blɛ sɔ nun'n, Zekɔnias b'ɔ ti Zida famiɛn'n wo be nun wie. Mardose yɛ ɔ tali Adasa bɔ be flɛ i Ɛstɛr nin-ɔn. I si niaan bian wa-a. Talua sɔ'n ti aika. Kɛ i si nin i nin be wuli'n, Mardose yɛ ɔ tɛli i-ɔ. Ɛstɛr nyinnin klanman kpa liɛ su. I nyrun waka'n kusu ti klanman ekun. Kɛ be boli famiɛn'n i nuan ndɛ'n i jɔ sinnin'n, be yiayiali talua sunman Siz b'ɔ ti famiɛn klɔ'n su lɔ. Ɛstɛr o be nun. Be fa be kɔ famiɛn'n i yi'm i sua'n nun lɔ. Egai yɛ ɔ nian be su-ɔ. Ɛstɛr wun yoli Egai fɛ kpa yɛ ɔ kloli i sa. Ɔ man ɔ fali nyanngo nin wunnzinlɛ ninnge'm be kwlaa, ɔ nin sika ng'ɔ ko fa ko to i ninnge kanngan mun mɛnnin i ndɛndɛ kpa. Ɔ mɛnnin i famiɛn'n i awlo nun talua nso nga be waan be fa be mɛn i'n, kpɛkuun ɔ fali be nin i sieli sua ba kpafuɛ'n nun. Ɛstɛr ɔ'a bo-mɛn i nvle nin i osufuɛ'm be dunman ɔ'a kle-man sran fi, afin Mardose waan nán ɔ kan kle sran fi kɛ ɔ ti Zuif. Cɛn kwlaa Mardose sin mmla'm bé awlo'n nyrun lɛ ɔ usa Ɛstɛr osu, sɛ ɔ ti juejue o, sɛ be yo i kpa o. Talua'm be kɔ famiɛn'n sin kunngun. Kwlaa nan b'a wɔ'n, be dun mmua siesie bé wun anglo blu-nin-nnyɔn. Anglo nsiɛn klikli'n, be fa kpakpa mir ngo. I sin'n, anglo nsiɛn'n ng'ɔ ka'n, be kpakpa nyanngo nga parfɛn o nun'n, yɛ be kpakpa mmla'm be talua dilɛ ninnge mun ekun. Kɛ talua kun ´fɛ i mmla'm bé sua'n nun ´kɔ famiɛn'n i sua'n nun lɔ'n, like kwlaa nga i waan ɔ ´fa kɔ'n, be fa mɛn i. Talua'n kɔ nnɔsua. Kɛ aliɛ'n cɛn'n, ɔ kɔ mmla'm bé sua uflɛ nun. Saasgaz bɔ be sɛli i'n yɛ ɔ niɛn i li su-ɔ. Ɔ ti famiɛn i soman'm be su nianfuɛ. Sɛ a ´wun kɛ bla kun ´kɔ famiɛn'n sin ekun'n, wuun famiɛn'n i konvi o i su, yɛ ɔ'a yi sran kɛ ɔ ko flɛ i. Kɛ Ɛstɛr b'ɔ ti Mardose i si niaan bian Abiail wa'n i famiɛn sin kɔlɛ cɛn'n juli'n, ninnge nga Egai b'ɔ nian i bla'm be su'n kleli i'n cɛ, yɛ ɔ fali-ɔ. Sran kwlaa ng'ɔ nin Ɛstɛr yia'n, san Ɛstɛr wun ´yo i fɛ. Kɛ be sieli Asieris famiɛn'n, i afuɛ nso su anglo blu su yɛ be fa Ɛstɛr ko mɛnnin i-ɔ. Be flɛ anglo sɔ'n kɛ Tebɛt. Famiɛn'n kloli Ɛstɛr trali bla'm be kwlakwla. Ɔ niɛnnin i nyrun, ɔ yoli i kpa trali talua kun nga mun. Ɔ fali famiɛn kle'n wlɛli i ti. Ɔ man famiɛn Asieris jɛli i sieli Vasti osu. Ɔ flɛli i mantanfuɛ nin i sufuɛ'm be kɛ be wa di Ɛstɛr ti cɛn. Ɔ mannin akpasua-akpasua'm be wunmiɛn delɛ cɛn. Yɛ ɔ cɛli sran'm be like kpa kɛ famiɛn fa cɛ sran'm be like'n sa. Be wa yiali talua mun kpɛ nnyɔn su. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Mardose ti famiɛn'n i komin. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Ɛstɛr nian bo-mɛn i nvle nin i finwlɛ'n nian kle-man sran fi. Mardose waan nán ɔ kan. Ɛstɛr nyin tɛ yi i kɛ blɛ ng'ɔ tɛ o i sa nun'n sa. Le kun Mardose o i junman'n su lɛ, kpɛkuun famiɛn'n i sua'm be su nianfuɛ nnyɔn bɔ be flɛ kun Bigtan yɛ be flɛ kun Terɛs bɔ be fali famiɛn'n i wun ya'n, be buli i kunlɛ akunndan. Kpɛkuun Mardose ɔ'a ti, yɛ ɔ kan kleli famiɛn i yi Ɛstɛr nan Ɛstɛr kusu ɔ'a kan kle famiɛn'n ɔ'a man Mardose. Kɛ be usa-usali'n, be wunnin kɛ ndɛ sɔ'n ti nanwlɛ, nan b'a bo sran nnyɔn sɔ'm be kɔmin. Famiɛn'n man be klɛli sa sɔ'n mɛn'n i sielɛ fluwa'n nun. Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun'n, famiɛn Asieris mannin Amɛdata wa Aman b'ɔ ti Agag osu nunfuɛ'n i sa su. Ɔ nyannin nyrun trɛli i wiengu nga be ti famiɛn'n i mantanfuɛ'n mun. Famiɛn'n waan i sran nga be o i anuan nun lɛ'n be koto Aman bo. Be kwlaa be koto i bo sanngɛ Mardose koto-mɛn i bo wie. Yɛ famiɛn'n i sran sɔ'm be usali Mardose kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yo nyin kekle famiɛn'n su-ɔ?» Kɛ be kan kle i titi b'ɔ fa-man'n yɛ be kan kleli Aman-an. Be waan: «Sɛ Mardose i ndɛ kpa'n, e wa wun i wlɛ,» Mardose dun mmua kan kleli be kɛ ɔ ti Zuif. Kɛ Aman wun kɛ Mardose koto-mɛn i bo'n, ɔ yoli i ya lele trali su. Kɛ be kan kleli i kɛ Mardose ti Zuif'n, ɔ buli i kunlɛ akunndan. Sanngɛ i waan sɛ ɔ kun i ngunmin'n, ɔ ju-mɛn i. Yɛ i waan sɛ ɔ ti sɔ'n, ɔ ´nunnun Mardose nin Zuif nga be o kan Asieris sie ju lɛ'n be kwlakwla. Kɛ be sieli Asieris i famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-nnyɔn'n su, i anglo klikli'n bɔ be flɛ Nizan'n, Aman yoli man be tuli fɔtɔ. Be waan be ´kunndɛ anglo nin cɛn nga nun yɛ be ko kun Zuif mun'n. Be tuli anglo nin cɛn'm be kwlaa bé wun fɔtɔ, kpɛkuun ɔ tɔli anglo blu-nin-nnyɔn'n su, be flɛ i kɛ Adar. Aman seli famiɛn Asieris kɛ: «Nvle kun flanflan nvle nga a sie be'n be kwlaa be nun. Nvle sɔ'n nunfuɛ'm be nzuɛn'n ti i ngunmin, be mmla'm be nin be nga'm be liɛ'n ti-man kun. Be di-man ɔ mmla'm be su. Ɔ nin i fata-man kɛ a yaci be lɛ sa ngbɛn. Sɛ a klo'n, man be klɛ bé wun fluwa kɛ be nunnun be kpɛkun. N ´sunnzun sika tɔnun ya nsan m ´man komin mun nan be fa gua ɔ bɔlɛ'n nun.» Famiɛn'n yili i sama ti nga b'ɔ ti nzɔliɛ'n fa mannin Aman b'ɔ ti Zuif'm be kpɔfuɛ'n. Aman ti Amɛdata wa yɛ ɔ fin Agag osu'n nun. Famiɛn'n seli Aman kɛ: «Man ɔ sika'n ka ɔ sa nun. M'an fa nvle nga m'an man wɔ. Like kwlaa nga ɔ waan a ´yo be'n, yo.» Anglo klikli'n i le blu-nin-nsan su'n, be flɛli famiɛn'n i fluwa klɛfuɛ mun nan b'a nian ndɛ nga Aman kannin'n su b'a klɛ fluwa b'a ko man famiɛn i ja nunfuɛ mun nin akpasua'm be su siefuɛ mun, ɔ nin nvle'm be su kpɛnngbɛn mun. Fluwa sɔ mun'n, be niannin akpasua'm be fluwa klɛlɛ wafa'm be su yɛ be klɛli be-ɔ, yɛ be niannin nvle'm be kwlaa be aniɛn'm be su yɛ be klɛli be-ɔ. Fluwa sɔ'n, famiɛn Asieris dunman nun yɛ be klɛli be-ɔ, yɛ i nga'n i nzɔliɛ'n wo su. Be fali fluwa sɔ mun mannin sran wie mun kɛ be `fa wɔ famiɛn'n i siewlɛ'n i akpasua kunngun'm be su. Be klɛli be nun kɛ be `kun Zuif mun, be `nunnun be: i ba kanngan mun o, i kpɛnngbɛn mun o, i bla mun o, be ngba! Be waan anglo blu-nin-nnyɔn su bɔ yɛlɛ Adar anglo'n i le blu-nin-nsan'n su yɛ be ´yo sa sɔ nin-ɔn, yɛ be waan be ´fɛn Zuif'm bé bo ninnge mun. Be klɛli be nun ekun kɛ be `fa fluwa sɔ mun be wɔ akpasua-akpasua kunngun kwlaa su nan man nvle'm be kwlaa be si sɔ nan be `siesie be wun minndɛ cɛn sɔ'n. Be nga be sunmannin be'n, be kannin bé wun ɔli kɛ famiɛn'n kannin'n sa. Be boli ndɛ sɔ'n i jɔ sinnin Siz b'ɔ ti famiɛn klɔ'n su. Kɛ famiɛn'n nin Aman be yiali bɔ be ´nɔn nzan'n, wuun ayrɛ ɔ'a gua Siz klɔ'n sufuɛ'm bé wun. Kɛ Mardose tili ndɛ sɔ'n cɛ'n, ɔ titili i wun tralɛ'm be nun. Ɔ wlali bajɛ tralɛ b'ɔ ti sa yalɛ tralɛ'n, kpɛkuun ɔ guɛli i ti su nzuɛn. Kɛ ɔ ´kpaci klɔ'n nun kɔ'n, wuun ɔ ´sun kɔ. Ɔ sunnin sɔ lele juli famiɛn'n i awlo'n i anuan'n bɔ be fa-man bajɛ tralɛ wlu-man lɔ'n nun. Kan Asieris sie ju lɛ'n, i akpasua kwlaa nun'n, kɛ Zuif'm be ko ti sa nga famiɛn'n waan be `yo be'n cɛ'n, wuun be akunndan'n ɔ'a sanngan, wuun be su sun, wuun be ´yi ngwlɛ, kpɛkuun be ci i wun nglɛmun. Be nun kpanngban be wlali bajɛ tralɛ yɛ be lali nzuɛn nun. Ɛstɛr i afanniɛn bla nin i yasua nga be sali be bɔ be niɛn i su'n be wa kannin ndɛ sɔ'n kleli i. Srɛ kunnin Ɛstɛr kpa. Ɔ fali tralɛ kɛ be fa ko man Mardose nan ɔ kpa bajɛ b'ɔ o i wun'n gua. Mardose ɔ'a kplin-man su. Yɛ Ɛstɛr flɛli Atak-ɔ. Yasua nga be sali be bɔ famiɛn'n sieli be kɛ be nian Ɛstɛr su, be nun kun-ɔn. Ɔ sunmɛnnin i Mardose sin kɛ ɔ ko usɛ sa ng'ɔ juli bɔ i ti yɛ ɔ yo sɔ'n. Yɛ Atak ko toli Mardose klɔ'n nun lika gbaun ng'ɔ o famiɛn'n i sua'n nyrun lɛ'n nun-ɔn, nan Mardose ɔ'a kan sa ng'ɔ juli'n kwlaa ɔ'a kle i. Ɔ boli sika nga Aman waan sɛ be nunnun Zuif mun-ɔn, ɔ ´fa guɛ i famiɛn'n i bɔlɛ'n nun'n i nuan kleli i. Ɔ fali fluwa bɔ famiɛn'n i ndɛ ng'ɔ kannin bɔ be boli i jɔ sinnin Siz lɛ kɛ be `kun Zuif mun'n fa mɛnnin i kɛ ɔ `fa kle Ɛstɛr nan ɔ `si sa sɔ'n. Yɛ Mardose waan ɔ `se i kɛ ɔ `ko to famiɛn'n nan ɔ `srɛ i i nvlefuɛ'm be ti. Yɛ Atak ɔli ko kannin Mardose i ndɛ ng'ɔ kannin be mun kleli Ɛstɛr-ɔ. Ɛstɛr sunmannin Atak Mardose sin ekun kɛ ɔ ko se i kɛ: «Sran'm be kwlaa, i famiɛn'n i sran mun o, i siewlɛ'n i akpasua'm be su sran mun o, be si mmla'n. Be si kɛ sran kwlaa, i bla o, i yasua o, sran kwlaa nga b'a flɛ-mɛn i b'ɔ wlu famiɛn i awlo'n klun lɔ'n, i sɔ sran liɛ'n be kun i. Sɛ a wun kɛ ɔ ´fite nun'n, wuun famiɛn'n ɔ'a fɛ i sika ɔkwlɛ kpɔnman'n ɔ'a tinngɛ i nyrun. N kusu, n cɛn ba ablasan yɛ, be nian flɛ-man min kɛ n wlu famiɛn'n sin lɔ.» Kɛ Mardose tili Ɛstɛr i ndɛ'n, ɔ tɛli i su kɛ: «Sɛ a bu i kɛ a o famiɛn'n i awlo lɔ ti nan ɔ kunngba lekeleke ɔ liɛ a ´nyan ɔ ti'n, a su laka ɔ wun. Sɛ ɔ waan a ko wun-man famiɛn'n wun'n, Zuif'm bé delɛ'n ´fin lika uflɛ ´ba. Be ´fite nun, sanngɛ a nin ɔ́ si i akpasua liɛ'n, amun ´wu. ?I kpa'n, sɛ sa nga ti yɛ man a kacili famiɛn i yi nin a o, e wun i wlɛ sɛ?» Yɛ Ɛstɛr toli Mardose i ngaliɛ kɛ: «Yiayia Zuif nga be o Siz wa'n, amun `kpɛ srɛ nun man min. Nán amun di like, nán amun nɔn nzue cɛn ba klonglo nsan. E nin min afanniɛn bla mun e ´kpɛ é srɛ nun liɛ, kpɛkuun n ´ko to famiɛn'n, kannzɛ be klɛli mmla i nun kɛ nán be yo i sɔ bɔbɔ o. N ´ko wun i wun. Sɛ ɔ fata kɛ n wu'n, n ´wu.» Mardose ɔli ko yoli like nga Ɛstɛr waan ɔ yo'n i kwlaa kpan. I le nsan su'n, Ɛstɛr wlɛli i famiɛn tralɛ'n nan ɔ'a wlu famiɛn'n i awlo'n i klun lɔ. Ɔ ko jrannin famiɛn'n i sua ba'm be ndɛnman su lɛ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, wuun famiɛn'n ti i famiɛn bia'n su i nyin kaci anuan nun lɛ. Kɛ famiɛn'n wunnin i yi Ɛstɛr awlo'n klun lɔ'n, ɔ sili i aunnvuɛ nan ɔ'a fa sika ɔkwlɛ kpɔnman'n ɔ'a tinngɛ i nyrun. Yɛ Ɛstɛr ɔli ko kannin i kpɔnman i ti nin-ɔn. Famiɛn'n usɛli kɛ: «?Nguɛ sa-a, Ɛstɛr, famiɛn bla? ?A klo kɛ a ´srɛ like wie? Sɛ kannzɛ bɔ ɔ waan m bu min siewlɛ'n nun nnyɔn nan n fɛ i bue kun m man wɔ'n, n ´fa man wɔ.» Ɛstɛr waan: «Nannan, m'an tɔn like m'an sie wɔ. N waan andɛ a nin Aman amun bla man e di.» Yɛ famiɛn'n waan: «Amun `ko kan kle Aman ndɛndɛ kɛ ɔ bla nan e yo like nga Ɛstɛr ɔ'a bu i akunndan yɛ'n.» Famiɛn'n nin Aman be ɔli Ɛstɛr i aliɛ ng'ɔ tɔnnin'n i dilɛ. Kɛ be wieli like'n di'n, famiɛn'n seli Ɛstɛr kɛ: «Like nga ɔ waan a ´srɛ'n, srɛ. Sɛ kannzɛ bɔ ɔ waan m bu min siewlɛ'n nun nnyɔn nan n fɛ i bue kun m man wɔ'n, n ´fa man wɔ.» Ɛstɛr tɛli i su kɛ: «Like nga n wa srɛ wɔ'n, nannan, sɛ a wun min aunnvuɛ'n nan like nga n ´srɛ wɔ a ´man min'n, wuun ainman n ´tɔn like ekun. A nin Aman amun bla, n wa kan ndɛ sɔ'n kle wɔ.» Le kun sɔ'n, kɛ Aman fin famiɛn'n i yi'n wun lɔ ´fite'n, ɔ lɛ srisrilɛ, yɛlɛ kɛ i klun jɔli klanman. Sanngɛ kɛ ɔ ko juli famiɛn i awlo'n i anuan nun b'ɔ wunnin kɛ Mardose ɔ'a jaso-man yɛ ɔ'a yo-man like wie b'ɔ kle kɛ i nyin yi i'n, ɔ yoli i ya trali su. Ɔ trɛli i anwlɛn sin ɔli i awlo. Kɛ ɔ juli i awlo lɔ'n, ɔ flɛli i janvuɛ mun nin i yi Zeres. Aman dili i nuan kleli be. I anyanbeun sroesroe'n nin i wa yasua kpanngban'm be ndɛ yɛ ɔ kan kleli be-ɔ, yɛ i sa su nga famiɛn'n mɛnnin i'n b'ɔ man i dan tra mɛn'n su kpɛnngbɛn mun nin sonja kpɛnngbɛn'm be kwlaa'n be ndɛ yɛ ɔ kan kleli be ekun-ɔn! Ɔ kan guali su ekun kɛ: «N kunngba cɛ yɛ famiɛn'n i yi Ɛstɛr man e nin famiɛn'n e ko dili like i wun lɔ-ɔ. I kpa'n bɔ, i waan ainman e nin famiɛn'n e bla ekun. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, kɛ n tɛ wun Zuif niɛn Mardose b'ɔ ti famiɛn i awlo'n i anuan nun'n, n klun'n jɔ-man le.» Yɛ i yi Zeres nin i janvuɛ'm be seli i kɛ: «Man be kplan kɔmin bolɛ waka kun. Man i nglo-nglo'n ju mɛtri ablaɔn-nin-nnun nan ainman ko se famiɛn'n man be bo Mardose kɔmin. I liɛ'n, kɛ a nin famiɛn'n be ´kɔ cɛn dilɛ'n, ɔ klun ´jɔ klanman.» Ndɛ sɔ'n yoli Aman fɛ. Ɔ man be kplannin kɔmin bolɛ waka'n. Kɔnguɛ sɔ nun'n, famiɛn'n lafi-ɔ, ɔ yo-man ye. Kpɛkuun i waan be fa wla kpɛnlɛ fluwa'n bɔ yɛlɛ mɛn'n i sielɛ fluwa nga be klɛ sa dandan nga be ju i famiɛn diwlɛ'n nun'n be nun'n be blɛ i. Be fa bali nan b'a kanngan nun b'a kle i. Kɛ be ´kanngan be kɔ'n, be ko fiteli Mardose wun ndɛ'n su. Be klɛli i kɛ Bigtan nin Terɛs bɔ be ti famiɛn'n i bla'm bé sua'm be su nianfuɛ'n, be waan be ´kun famiɛn Asieris nan Mardose ɔ'a kan. Yɛ famiɛn'n usali kɛ: «?Kɛ ɔ yoli sɔ'n, be manmannin Mardose wafa sɛ? ?Nguɛ sa su yɛ be mɛnnin i-ɔ?» I junman difuɛ'n be waan: «B'a mɛn-mɛn i like fi.» Yɛ famiɛn'n usali kɛ: «?Min afɔtuɛ manfuɛ'm be nun kun wo awlo wa?» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Aman ɔ'a ba famiɛn'n i awlo nga be dun mmua fite su'n nun lɛ. Ɔ bali kɛ ɔ ´wa se famiɛn'n nan ɔ `fa Mardose mɛn i nan ɔ ko bo i kɔmin waka ng'ɔ yoli man be kplannin'n su. Famiɛn i sran'm be waan: «Aman yɛ ɔ o awlo lɛ-ɔ.» Yɛ famiɛn'n waan: «Be `se i kɛ ɔ wlu wa.» Aman wluli kan famiɛn'n wo lɔ'n. Famiɛn'n usɛli i kɛ: «?Sɛ famiɛn waan ɔ ´manman sran kun'n, nguɛ yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo mɛn i-ɔ?» Aman seli i klun lɔ kɛ: «Nga, n si kɛ min cɛ yɛ famiɛn'n kan min manmanlɛ ndɛ lɛ-ɔ, nán sran uflɛ-ɔ.» Yɛ Aman tɛli i su kɛ: «Sɛ famiɛn'n waan ɔ ´manman sran kun'n, man be fa famiɛn'n i tralɛ ng'ɔ wla'n kun nin nnɛn kpanngɔ nga i bɔbɔ fu su'n blɛ sran sɔ'n. Man be fa famiɛn kle'n be wlɛ i nnɛn'n i ti. Man be fa tralɛ'n nin nnɛn kpanngɔ'n be wla famiɛn'n i mantanfuɛ dan'n kun sa nun, nan ɔ fa tralɛ'n wla sran nga famiɛn waan ɔ ´mɛnmɛn i'n, nan man sran sɔ'n nga famiɛn'n waan ɔ mɛnmɛn i'n fu nnɛn kpanngɔ'n su. Man sran kun dun mmua i nyrun nan ɔ kpan kɛ: ‹Sɛ famiɛn'n waan ɔ ´manman sran'n, kɛ ɔ yo i sa.› » Yɛ famiɛn'n seli Aman kɛ: «Kɔ ndɛndɛ ko fa tralɛ nin nnɛn kpanngɔ nga a kɛnnin i ndɛ'n nan yo nga a kannin'n man Zuif bian bɔ be flɛ i kɛ Mardose'n, b'ɔ ti famiɛn'n i awlo'n i anuan'n nun lɛ'n. Yo i kɛ a kannin'n sa cɛ, nán kpa wie fi su.» Yɛ Aman fali tralɛ'n nin nnɛn kpanngɔ nin-ɔn. Ɔ fali tralɛ'n wlali Mardose, ɔ fɛ i wlannin klɔ'n nun, ɔ dun mmua i nyrun yɛ ɔ kpan-an: «Sɛ famiɛn waan ɔ ´manman sran'n, kɛ ɔ yo i sa.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Mardose sɛli i sin ko trannin famiɛn'n i awlo'n i anuan'n nun lɔ. Aman kusu ɔli i awlo ndɛndɛ kpa ɔ nin i nyrun nyannzuɛn'n. Kɛ Aman ´kɔ'n, ɔ fali tannin kɛtɛli i ti. Aman kannin sa ng'ɔ juli'n kleli i yi Zeres nin i bɔbɔ i janvuɛ'm be kwlaa. I afɔtuɛ manfuɛ sɔ mun nin i yi Zeres be seli i kɛ: «Kɛ Mardose bɔ i ti ɔ́ nyin ɔ'a gua ase yɛ'n ti Zuif'n ti'n, a su kwlɛ-mɛn le. San tɔlɛ yɛ a ´tɔ i nyrun sa titi-ɔ.» Bé nuan'n tɛ o ndɛ'n su, kpɛkuun famiɛn'n i sran mun yɛ b'a ba yɛ, yɛ ndɛndɛ yɛ be fa Aman ɔli Ɛstɛr i cɛn dilɛ'n bo-ɔ. Famiɛn'n nin Aman be ɔli i yi Ɛstɛr i cɛn'n bo. Kɛ be ´nɔn nzan'n, famiɛn'n seli Ɛstɛr kɛ: «Famiɛn bla Ɛstɛr, like nga ɔ waan a ´srɛ min'n, srɛ. Sɛ kannzɛ bɔ ɔ waan m bu min siewlɛ'n nun nnyɔn nan n fɛ i bue kun m man wɔ'n, n ´fa man wɔ.» Yɛ Ɛstɛr tɛli i su kɛ: «Nannan, yaci, sɛ ɔ klun jɔ min wun, sɛ ɔ ti ɔ klun su'n, de min nin min nvle'n. Like nga n waan n ´srɛ wɔ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Afin b'a yo min nin min nvlefuɛ mun e atɛ kɛ be `nunkun ye, be `kpɛ e kɔmin, yɛ be `nunnun ye mlɔnmlɔn. Sɛ ɔ ti kɛ be waan be ´yo ye atɛ nan e `kaci kanga'n, wuun n kan-man ndɛ. Nannan, like nga e kpɔfuɛ'n waan ɔ saci i'n ti dan. Sɛ ɔ saci'n, be tannin i kalɛ-ɔ, ɔ su yo-man ye.» Yɛ famiɛn'n usɛli i yi Ɛstɛr kɛ: «?Wan yɛlɛ i sɔfuɛ'n? Sran ng'ɔ bu akunndan sɔ'n wo nin?» Ɛstɛr tɛli i su kɛ: «E kpɔfuɛ sɔ'n bɔ i waan nán i nyinma wun ye'n yɛlɛ Aman, klunwifuɛ tɛ sɔ'n.» Aman i wawɛ'n ka lɛ wanndili i wun famiɛn nin Ɛstɛr'n be nyrun lɛ. Famiɛn'n fali ya dan kpa. Ɔ jasoli nzan'n su ɔli awlo'n nun waka'm bé bo lɔ. Aman wunnin kɛ famiɛn'n ɔ'a bu i kunlɛ akunndan, yɛ ɔ kɛli i yi Ɛstɛr wun lɛ kɛ ɔ ´srɛ i nan nán be kun i. Kɛ famiɛn'n ´fin waka'm bé bo lɔ ´ba cɛn diwlɛ lɛ'n, ɔ ´nian-an, Aman yɛ ɔ o bia tɛnndɛn bɔ Ɛstɛr ti su'n su yɛ. Yɛ i waan: «?Nan min bɔbɔ mín nyin bo wa nin min sua nun wa yɛ a wa tɔ min yi'n gblu ekun-ɔn?» Kɛ famiɛn'n ´se sa'n, wuun i sran'm b'a kata Aman i ti lalaa. Yɛ Arbɔna b'ɔ ti famiɛn i sran'm be nun kun'n waan: «Mardose b'ɔ deli famiɛn'n, i kɔmin bowlɛ nga Aman kplannin'n wo Aman bɔbɔ i awlo'n nun lɔ. I nglo-nglo su'n ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun.» Yɛ famiɛn'n waan: «Amun `ko bo i kɔmin waka sɔ'n su.» Nan b'a ko bo Aman kɔmin kɔmin bowlɛ ng'ɔ kplɛnnin i Mardose dunman nun'n su. Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ famiɛn'n i ya'n jɔli-ɔ. Le kunngba sɔ nun'n, famiɛn Asieris fali Aman b'ɔ ti Zuif'm be kpɔfuɛ'n i awlo'n mannin Ɛstɛr. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Ɛstɛr ɔ'a dun mmua kan kle famiɛn'n kɛ Mardose ti i osufuɛ. Nan Mardose ɔ'a ɔ famiɛn'n wun lɔ. Yɛ famiɛn'n yili i sama ti nga ng'ɔ fa wlali Aman sa'n nan ɔ'a fa wla Mardose sa. Ɛstɛr kusu fali Aman awlo'n mannin Mardose kɛ ɔ nian su. Ɛstɛr kannin ndɛ kleli famiɛn'n ekun. Ɔ bubu guali asiɛ wun gblo! Ɔ kotoli famiɛn'n bo, ɔ sunnin nan ɔ'a srɛ i kɛ ɔ yaci nan klunwi sa nga Aman b'ɔ ti Agag osu nunfuɛ'n guguli kɛ be ´fa yo Zuif mun'n, nán man ɔ kplin su! Kpɛkuun famiɛn'n fɛli i sika kpɔnman'n fa tinngɛli Ɛstɛr nyrun yɛ Ɛstɛr jasoli-ɔ, ɔ seli i kɛ: «Nannan, sɛ ɔ ti ɔ klun su'n, sɛ ɔ klun jɔ min wun'n, man be klɛ fluwa be ko nunnun fluwa nga Aman b'ɔ ti Amɛdata wa'n, b'ɔ fin Agag osu nun'n klɛli ko mannin mɛn i akpasua-akpasua kunngun'm be kɛ be kun Zuif mun'n. Afin n tran lɛ sa n nian nyrɛnnɛn ng'ɔ wa tɔ min nvle'n su nin-ɔn, ɔ yo-man ye. Kɛ be ´nunnun be nga e nin be e mmoja'n ti kun'n min nyrun lɛ sa'n, ɔ ti kekle man min.» Famiɛn Asieris tɛli Ɛstɛr nin Mardose b'ɔ ti Zuif'n be su kɛ: «Aman bɔ i waan ɔ ´nunnun Zuif mun'n, m'an bo i kɔmin. M'an fɛ i awlo'n m'an man wɔ Ɛstɛr. Nan sanngɛ fluwa nga b'a fa famiɛn'n i dunman'n b'a klɛ bɔ b'a fɛ i nga i nzɔliɛ b'a fa sie su'n, be kaci i-ɔ, ɔ yo-man ye, ɔ man amun bɔbɔ amun `klɛ fluwa nga amun nian-an, ɔ ko ti Zuif'm bé wun nyanman nun'n, amun `fa min dunman'n be klɛ, yɛ amun `fa min nga i nzɔliɛ'n be sie su.» Be kali lɛ be flɛli famiɛn'n i fluwa klɛfuɛ mun Sivan anglo'n b'ɔ ti anglo'n nsan su'n i le ablaɔn-nin-nsan'n su nan b'a klɛ ndɛ nga Mardose waan be klɛ'n i kwlaa. Be fa fluwa nga be klɛli ko mannin Zuif mun nin kpɛnngbɛn mun, ɔ nin siefuɛ mun, ɔ nin akpasua ng'ɔ fɛ i Ɛnd lɛ lele fa ju Etiopi'n. Be ti akpasua-akpasua ya ablaɔn-nin-nso. Be niannin akpasua'm be fluwa klɛlɛ wafa liɛ'm be su, ɔ nin be aniɛn'm be su yɛ be klɛli fluwa sɔ nin-ɔn. Yɛ be niannin Zuif'm be fluwa klɛlɛ i wafa'm be su, ɔ nin be aniɛn'm be su yɛ be klɛli be liɛ'n kusu-ɔ. Be fali famiɛn Asieris dunman'n yɛ be klɛli fluwa nin-ɔn, yɛ be fɛli i nzɔliɛ'n be sieli su. Be fali fluwa sɔ'n mun be wlali sran nga be fu awa nnɛn kpanngɔ'm be su'n be sa nun kɛ be fa ɔ. Nnɛn kpanngɔ sɔ'm be fin famiɛn'n i awlo lɔ. Be klɛli fluwa sɔ'n nun kɛ famiɛn'n ɔ'a man Zuif nga be o klɔ kunngun kwlaa be su'n be atin kɛ be yia nan be kpli bé ti. I waan mɛn nun akpasua'n kwlaa nin nvle'n kwlaa nun sran nga be fa alɛ kunlɛ ninnge kɛ be ´fa yo Zuif'm be like'n, sɛ be nyan be'n, be `kun be tɛ kpa, be nunnun be nin bé yi nin be mma mun, yɛ be `fɛn bé bo ninnge mun. Cɛn kunngba yɛ famiɛn Asieris sieli i kɛ be `yo sɔ i mɛn'n i akpasua-akpasua kwlaa su-ɔ. Cɛn sɔ'n yɛlɛ Adar anglo b'ɔ ti anglo blu-nin-nnyɔn su'n i le blu-nin-nsan'n. Be klɛli i kɛ akpasua'n kwlaa su man ndɛ sɔ'n kaci kɛ mmla sa. Be waan be `kɛnngɛn i sran'm be kwlaa be nyrun, nan kɛ cɛn nga be kleli'n ju'n Zuif'm b'a kwla tu be klunngbɔ be kpɔfuɛ'm be su. Kɛ famiɛn'n mannin atin cɛ'n, sran ng'ɔ sunmannin be'n be fuli awa i nnɛn kpanngɔ bɔ be wanndi kpa'n be su, be ɔli ndɛndɛ. Be kanngannin fluwa'n be kleli be nga be tran Siz b'ɔ ti famiɛn klɔ'n su lɛ mun'n kusu. Kɛ Mardose ´fin famiɛn'n i awlo lɔ ´fite'n, famiɛn tralɛ o i wun. I bue ti ɔkwlɛ srosrowa yɛ i bue ti ufue. Tralɛ dan ng'ɔ o su'n ti ɔkwlɛ kankankan, lɛn tralɛ-ɔ. Sika ɔkwlɛ kle dan kun wlɛ i ti. Siz klɔ wunmuan'n kejeli sa yikiyikiyiki sran'm be ´kpan'n, wuun be ´si able afin be klun ti jɔwa. Le kun sɔ'n, Zuif'm bé wun kpajali be. Be klun jɔli dan. Cɛn sɔ'n yoli be kwlalɛ cɛn. Akpasua'n kwlaa nin klɔ kwlaa nga be tili famiɛn'n i ndɛ'n, Zuif nga be o be su'n, be klun jɔli. Be bo sroli, be fali aklunjuɛ sa sɔ'n yoli be cɛn be dili. Zuif'm bé wun srɛ ti, mɛn'n nun sran sunman be kacili Zuif. Adar anglo b'ɔ ti anglo blu-nin-nnyɔn su'n, i le blu-nin-nsan'n juli. Famiɛn'n i mmla nga be boli i jɔ sinnin'n, cɛn sɔ'n nun yɛ Zuif'm be kpɔfuɛ'm be waan wuun be ´kle be nun nin-ɔn, sanngɛ ɔ'a yo-man ye. Zuif'm be li yɛ be wa kleli be kpɔfuɛ'm be nun-ɔn. Asieris mɛn'n i akpasua'n kwlaa nga Zuif'm be o su'n, be ti yiali klɔ'm be su, be nin be nga be buli be kunlɛ akunndan'n be kunnin. Sran fi jran be nyrun-ɔn, ɔ'a yo-man ye, afin sran'm be kwlaa be sroli be. Famiɛn'n i mantanfuɛ mun nin i ja nun jranfuɛ mun, nin siefuɛ mun, nin awa junman difuɛ'm be kwlaa be trannin Zuif'm bé sin Mardose wun srɛ ti. Afin Mardose yɛ ɔ nyannin nyrun famiɛn'n i mantanfuɛ'm be nun-ɔn. Be tili i dunman'n akpasua'n kwlaa su. I dunman'n fu ɔli i nyrun titi. Ɔ man Zuif'm be klun klo like nga be klo kɛ be ´fa yo be kpɔfuɛ mun'n, be fa yoli be. Be kunnin be kunlɛ kpa. Famiɛn klɔ lɔ'n Zuif'm be kunnin sran ya nnun. Cɛn kunngba sɔ nun'n, be boli sran nga be kunnin be Siz b'ɔ ti famiɛn klɔ'n su lɔ'n be nuan kleli famiɛn'n. Yɛ famiɛn'n seli i yi Ɛstɛr kɛ: «Siz wa'n, Zuif'm be kunnin sran ya nnun ukali Aman i wa blu'm be su. ?Yɛ akpasua-akpasua kun nga'm be su, be ka sran nga be kunnin be'n ɔ ´yo ye yɛ ɔ o lɛ-ɔ? Nan sanngɛ sɛ ɔ waan a ´srɛ like uflɛ-ɔ, srɛ, m ´man wɔ.» Ɛstɛr tɛli i su kɛ: «Nannan, sɛ ɔ su kle-man ɔ yalɛ'n, man Siz wa Zuif'm be atin ainman man be yo sa nga wɔ man be yoli i ndɛkɛn'n ekun. Yɛ man be wla Aman i wa blu'm be fuɛn'm be kɔmin nyanman nan be `sende be nglo.» Famiɛn'n mannin atin be yoli be sɔ, be boli ndɛ'n i jɔ sinnin Siz klɔ'n su, kpɛkuun be sendeli Aman wa blu'm be fuɛn'm be nglo. Siz lɔ Zuif'm be yiali Adar anglo'n i le blu-nin-nnan'n su nan b'a kun Siz sran ya nsan ekun, sanngɛ b'a fɛn-man bé bo ninnge mun. Zuif nga be o akpasua kun nga'm be su'n, be kusu be yiali be kplili bé ti. Be kunnin be kpɔfuɛ'm be nun sran akpi-akpi ableso-nin-nnun (75.000). Sanngɛ b'a fɛn-man bé bo ninnge mun. Adar anglo'n i le blu-nin-nsan'n su yɛ be yoli i sɔ sa nin-ɔn. I le blu-nin-nnan'n su be deli wunmiɛn. Be fa yoli be cɛn be dili, be klun jɔli. Siz lɔ Zuif'm be yiali, yɛ be tuli be klunngbɔ liɛ'n anglo'n i le blu le nsan nin i le blu le nnan'n su. Yɛ i le blu-nin-nnun su'n be deli wunmiɛn. Be fa wunmiɛn delɛ sɔ'n yoli bé cɛn dili yɛ be klun jɔli. I sɔ'n ti yɛ man Zuif nga be tran klɔ kanngan nin nanmue'm be nun'n, be fa Adar anglo'n i le blu-nin-nnan su'n be fa yo bé cɛn be di nin-ɔn. Cɛn sɔ'n nun be klun jɔ kpa. Be di like kpanngban, yɛ be cɛ be wiengu be like diwa. Mardose klɛli sa sɔ mun ko mannin Zuif nga be o Asieris i mɛn'n nun akpasua kunngun kwlaa be su'n, akpasua nga be o mmua'n bé su o, nga be o koko'n bé su o. Ɔ klɛli i kɛ afuɛ nuan kwlaa be `fa Adar anglo'n i le blu-nin-nnan nin i le blu-nin-nnun su'n be `yo cɛn be `di. Cɛn dilɛ sɔ'n ´kpɛn be wla kɛ cɛn sɔ'n nun yɛ be nyannin alaje be kpɔfuɛ'm be sa nun-ɔn. Anglo'n kusu ´kpɛn bé wla kɛ i nun yɛ bé sa yalɛ'n kacili be cenjele sa nin-ɔn. Nan i ti, be `fa yo cɛn be `di nan be klun `jɔ, be `man be wiengu'm be like, be `cɛ yalɛfuɛ'm be like. Zuif'm be niannin Mardose ndɛ'n su be yoli. Be fali cɛn sɔ'n i dilɛ'n yoli be nzuɛn. Mardose klɛli i fluwa'n nun kɛ Amɛdata b'ɔ ti Agag osu'n nunfuɛ'n i wa Aman b'ɔ ti e Zuif mun e kpɔfuɛ'n waan ɔ ´nunnun ye. Aman tuli fɔtɔ'n fa kleli e nunnunlɛ cɛn'n, sanngɛ Ɛstɛr ko wunnin famiɛn'n wun, kpɛkuun famiɛn'n man be klɛli fluwa kɛ klunwi sa nga Aman fa sunnzunnin Zuif mun'n, man ɔ tɔ i bɔbɔ ti su nan be bo i nin i mma'm be kɔmin. I sɔ'n ti yɛ be flɛli cɛn sɔ'n kɛ Pirim cɛn nin-ɔn. Pirim fin Pir bɔ i bo'n yɛlɛ fɔtɔ tulɛ. Fluwa nga Mardose klɛli'n, be niannin i nun ndɛ'n kwlaa su be yoli i su sa'n. Ɔ klɛli sa nga be wunnin i b'ɔ juli be su'n. Zuif'm be sili be wue nun kɛ afuɛ nuan kwlaa ng'ɔ yia'n, be nin be osu'n nunfuɛ mun nin be nga b'a kaci Zuif'n, be ´nian cɛn nnyɔn sɔ'm be su kpa be ´fa di cɛn kɛ Mardose fa klɛli'n sa. Be sieli kɛ be osu-osu mun nin be awlobo kunngun mun, nin be akpasua kunngun mun, ɔ nin be klɔklɔ'm bé wla `kpɛn Pirim cɛn sɔ'n su. Be waan nán man Pirim cɛn sɔ'n mlin be klun mlɔnmlɔn, yɛ nán man Zuif be yaci cɛn sɔ'n dilɛ mlɔnmlɔn. Famiɛn bla Ɛstɛr b'ɔ ti Abiail wa'n nin Mardose be kwlalɛ bɔ be lɛ i'n ti, be klɛli fluwa nnyɔn su'n kɛ be `jran cɛn sɔ'n i dilɛ ndɛ'n su. Be fali fluwa sɔ'n be ko mannin Zuif'm be kwlaa bɔ be o Asieris i mɛn'n i akpasua ya ablaɔn-nin-nso'm be su'n. Be klɛli fluwa sɔ'n kɛ be ´fa gua be anwlɛn su nzue nan nán srɛ kun be. Fluwa sɔ'm be nun'n, be klɛli i ekun kɛ cɛn nga Ɛstɛr nin Mardose be sieli'n i nun yɛ be `di cɛn nin-ɔn. Be nin be osu'n nunfuɛ mun be `di i kɛ be sieli'n sa nan be `ci nglɛmun yɛ be `sun. Ɛstɛr i ndɛ ng'ɔ kannin'n, ɔ jrannin cɛn sɔ'n i dilɛ'n su. Be klɛli ndɛ sɔ'n fluwa kun nun. Famiɛn Asieris man i nvlefuɛ nga be tran jenvie nuan'n nin be nga be o i asiɛ wunmuan'n su'n be dili plɔtrɔ junman. Sa dandan nin yakpa sa nga famiɛn'n yoli'n, ɔ nin sa su dan ng'ɔ mannin Mardose'n, be klɛli be Medi nin Pɛrs famiɛn'm be fluwa'm be nun. Asieris mɛn'n nun'n, Mardose yɛ ɔ mɛntɛnnin i-ɔ. I niaan Zuif'm be kwlaa be buli i sran, yɛ be kloli i sa. Like ng'ɔ ko yo nan i nvlefuɛ'm b'a nyan ye nin fɔundi'n, ɔ yoli. Laa Iz mɛn'n nun lɔ bian kun o lɔ be flɛ i kɛ Zɔb. Bian sɔ'n, be kwla saci-mɛn i wun bɔ kaan sa, ɔ yo sa i nuan su. I nyin yi Nyanmiɛn, ɔ klo-man kɛ ɔ `yo sa tɛ. Ɔ wuli ba yasua nso nin ba bla nsan. Ɔ lɛ bua akpi nso (7.000), nin nyɔnngɔnmɛn akpi nsan (3.000), nin nannin nnyɔn-nnyɔn sɔ ya nnun, ɔ nin aflunmun bla ya nnun. I sa nun sran'm be sɔnnin kpa. Be nga be tran wia afiliɛ lɔ lika nun'n, i dunman'n fuli trali be kwlaa. I mma yasua'm be kle cɛn be kɔ be nun kun awlo be ko di cɛn. Be yo i sɔ sin yia nun. Kɛ be ´yo i sɔ'n, be flɛ be niaan bla nsan mun. Be nin be yɛ be di like yɛ be nɔn nzan-an. Kɛ be ko wie bé cɛn'n i di'n, Zɔb flɛ be yɛ ɔ yo bé saun. Kpɛkuun ɔ jaso nglɛmun ndɛ ɔ kun nnɛn yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. Ɔ yi tɛ sɔ'n i mma'm bé ti nun ti nun. Afin i waan: «N si-man sɛ min mma'm be yoli sa tɛ wie o! Sɛ be kannin Nyanmiɛn i ya o!» Kɛ Zɔb yo i sɔ titi-ɔ. Le kun Nyanmiɛn i anz'm be ɔli i nyrun, kpɛkuun Satan ɔli wie. Anannganman usali Satan kɛ: «?A fin nin?» Ɔ tɛli Anannganman su kɛ: «N fin asiɛ'n su lɔ wlan-wlanlɛ kan.» Anannganman seli Satan kɛ: «?A wunnin min sufuɛ Zɔb i wafa ng'ɔ fa ti'n? Asiɛ'n su lɔ sran fi nin i sɛ-man. Ɔ ti sran bɔ be kwla saci-mɛn i wun bɔ kaan sa. Ɔ yo sa i nuan su. I nyin yi min. Ɔ klo-man kɛ ɔ `yo sa tɛ.» Satan tɛli Anannganman su kɛ: «?Kɛlɛ a bu i kɛ Zɔb i nyin yi wɔ ngbɛn? A sɛsɛ i, a sɛsɛ i awlo'n nin i bo ninnge'n kwlaa. Junman ng'ɔ di'n kwlaa a yo man ɔ yo ye. I nnɛn'm be tru mɛn wunmuan'n nun kpokpaa. Sɛ ɔ waan m bua ato'n, saci i sa nun ninnge mun nan nian, sɛ ɔ'a kan-man wɔ ndɛ tɛtɛ cɛ'n, a ko fa ko se.» Anannganman waan: «I sa nun ninnge mun yɛ be o lɛ-ɔ. N fa be n wlali ɔ́ sa nun, sanngɛ nán kɛn i bɔbɔ'n.» Yɛ Satan jasoli Anannganman nyrun lɛ ɔli-ɔ. Le kun Zɔb i mma'm be o be niaan kpɛnngbɛn'n i awlo lɔ be su di like yɛ be su nɔn nzan. Kpɛkuun sran ɔ'a a to Zɔb, i waan: «Nannin'm be o lɛ be ´tutu lika, aflunmun bla'm be o bé wun lɛ be ´didi, kpɛkuun Sabefuɛ'm be wa tɔli bé su be trali be ɔli, be kunnin ɔ sufuɛ mun. N kunngba yɛ n nyannin mín ti n wanndili-ɔ, yɛ m ba ɔ kan klelɛ-ɔ!» I nuan nian tɔ-man, kpɛkuun sran kun ekun ɔ'a a to Zɔb, i waan: «Nyanmiɛn i sin'n fin nyanmiɛn su lɔ, ɔ yrali bua mun, ɔ nin ɔ junman difuɛ mun. N kunngba yɛ n nyannin mín ti n wanndili-ɔ, yɛ m ba ɔ kan klelɛ-ɔ.» I nuan nian tɔ-man, kpɛkuun sran kun ekun ɔ'a a to Zɔb, i waan: «Kaldefuɛ akpasua nsan be wa tɔli ɔ nyɔnngɔnmɛn'm bé su, be trali be ɔli, be kunnin ɔ sufuɛ mun. N kunngba yɛ n nyannin n ti n wanndili-ɔ, yɛ m ba ɔ kan klelɛ-ɔ.» I nuan nian tɔ-man, kpɛkuun sran kun ekun ɔ'a ba, i waan: «Ɔ mma'm be o be niaan kpɛnngbɛn'n i sua lɔ, be su di like be nɔn nzan. Kpɛkuun aunngban dan wie fin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ ɔ wa finnin sua'n i bue nnan'n. Sua'n bu tɔli gbanflɛn nin talua sɔ'm bé su, ɔ kunnin be. N kunngba yɛ n nyannin n ti n wanndili-ɔ, yɛ m ba ɔ kan klelɛ-ɔ.» Yɛ Zɔb jasoli-ɔ. Ɔ titili i wun tralɛ'm be nun. I sin, ɔ kpuli i ti'n su, yɛ ɔ bubu guali asiɛ wun gblo! Ɔ kotoli, yɛ ɔ seli kɛ: «Kɛ n fin mín nin klun m ´ba'n, mín wun ngbɛn. N kɔlɛ su'n, mín sa ngbɛn yɛ n ´fa kɔ-ɔ. Anannganman yɛ ɔ mannin-ɔn, Anannganman yɛ ɔ'a fa-a. Man manmanlɛ'n ɔ yo i liɛ!» Sa ng'ɔ o lɛ'n be kwlaa nun'n, Zɔb ɔ'a yo-man sa tɛ fi, yɛ i nuan ɔ'a to-man Nyanmiɛn. Le kun Nyanmiɛn i anz'm be ɔli i nyrun, kpɛkuun Satan bali be afiɛn lɛ Anannganman nyrun lɛ wie. Anannganman usali Satan kɛ: «?A fin nin?» Satan tɛli Anannganman su kɛ: «N fin asiɛ'n su lɔ wlan-wlanlɛ kan.» Anannganman usɛli i kɛ: «?A wun min sufuɛ Zɔb i wafa ng'ɔ fa ti'n? Asiɛ'n su lɔ sran fi nin i sɛ-man. Ɔ ti sran bɔ be kwla saci-mɛn i wun bɔ kaan sa. Ɔ yo sa i nuan su. I nyin yi min. Ɔ klo-man kɛ ɔ `yo sa tɛ. Ɔ tɛ jran cinnjin, be kwla saci-mɛn i wun bɔ kaan sa. ?Ɔ waan n kle i nyrɛnnɛn ngbɛn?» Satan tɛli Anannganman su kɛ: «Sran i wunnɛn'n yɛ ɔ ti cinnjin i sa nun-ɔn. Kannzɛ sran kun i anyanbeun'n ɔ ti sɛ, sɛ sa'n tɔ cinnjin'n kpa'n, ɔ fɛ i anyanbeun'n fa to i ti-ɔ ɔ yo ye. Ɔ li man ɔ́ sa kɛn i wunnɛn'n bɔ kaan sa nan nian, sɛ ɔ'a kan-man wɔ ndɛ tɛtɛ cɛ'n, a ko fa ko se.» Anannganman waan: «I yɛ ɔ o lɛ-ɔ. M'an fɛ i m'an wla ɔ sa nun. Sanngɛ nán kun i.» Yɛ Satan fɛ i Anannganman wun lɛ ɔli-ɔ. Ɔ fali tukpacɛ tɛ wie guali Zɔb wunnɛn'n su. Tukpacɛ sɔ'n ɔ yoli i ja'n bo lele fa juli i ti'n su. I sɔ'n ti Zɔb fa talie bue yɛ ɔ fa fuɛnfuɛn i wun-ɔn. Yɛ ɔ ti nzuɛn'n nun. I yi'n seli i kɛ: «?Kɛ ɔ o yɛ'n, a tɛ o wɔ osu kunngba'n nun? ?Sɛ b'a se-man ɔ kɛ a ti kpa'n, ɔ yo sɛ li? Nán kpɛ Nyanmiɛn i nzowa nan wu fi.» Zɔb tɛli i su kɛ: «A kan ndɛ kɛ bla b'ɔ lɛ-man akunndan sa. ?Sɛ e nyan ye Nyanmiɛn sa nun'n, ɔ fata-man kɛ e nyan wlɛ?» I kwlaa sɔ nun'n, ndɛ tɛ kun sa ɔ'a fin-man Zɔb nuan ɔ'a fite-man. Zɔb i janvuɛ nsan be tili nyrɛnnɛn ng'ɔ tɔli i su'n i kwlaa, yɛ be fin be mɛn'm be nun lɔ be bali-ɔ. I janvuɛ sɔ mun yɛlɛ Elifaz b'ɔ fin Teman'n, yɛ Bildad b'ɔ fin Siak'n, yɛ Zɔfar b'ɔ fin Naama'n. Bé bo yoli kun kɛ be wa koko Zɔb nan be ´fɔnvɔ i. Kɛ be wunnin i mmua lɔ'n, b'a wun-mɛn i sran wlɛ. Yɛ be tɔli sunlɛ'n wun-ɔn. Be titili be wun tralɛ'm be nun, yɛ be fali ndutre guali bé ti'n su. I sin be trannin i wun lɛ kɔnguɛ nin wia nun lele cɛn ba klonglo nso. Be nun kun sa ɔ'a uke-mɛn i nuan, afin be wunnin kɛ afɛ ng'ɔ o i su'n ɔ ti dan ngboko. Kɛ be o lɛ sɔ'n, kpɛkuun Zɔb boli cɛn'n bɔ be wuli i nun'n i sannzan. I ndɛ ng'ɔ kannin'n yɛ: Cɛn nga bɔ be wuli min nun'n, ɔ ka min ngunmin-ɔn, nán be kɛ i be wla cɛn'm be nun kun! Yɛ kɔnguɛ nga be wunnzɛli min nun'n, man i kusu ɔ yo sɔ wie. Man cɛn sɔ'n ɔ kaci aosin. Kɛ Nyanmiɛn o nglo lɔ'n, nán ɔ buɛ i ndɛ nun kun. Yɛ nán ɔ kpaja kun! Man aosin tritri kpa'n ɔ di i sɔ cɛn liɛ'n, man wie'n i aosin tuun'n ɔ di i wie, yɛ man nyanmiɛn ble'n ɔ kɛtɛ i su. Sɛ ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ man sa kekleekle'm be tɔ i su yɛ be `kun i srɛ. Kɔnguɛ sɔ'n, man aosin'n ɔ fɛ i. Sɛ ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ nán man ɔ nyan ye le, afuɛ'n i cɛn'm be afiɛn. Nán man be kɛ i wla anglo'm be cɛn'm be nun. Man kɔnguɛ kun sɔ'n i kusu ɔ yo kɛ bla klun kpanfuɛ sa, nán be kpan aklunjuɛ kpanlɛ fi cɛn sɔ'n nun! Man be bɔ be bo cɛn'm be sannzan, man be nga be tinnge Leviatan'n, be bo cɛn sɔ'n i sannzan! Kɛ i blɛ liɛ'n ko ju'n, nán man awɛ nzraama'n ɔ fite. Man ɔ minndɛ lika weiin lele ngbɛn, nán man ɔ wun nglɛmun lika'n b'ɔ kpaja'n! Afin ɔ'a saci-man kuɛ nga n trannin nun'n, ɔ man m'an wun nyrɛnnɛn kɛ nga sa. Ɔo! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ man m'an wu-man mín nin klun-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ man kɛ be wuli min cɛ'n m'an ka-man abialiɛ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ man n nyannin sran juli min-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ man n nyannin nyɔnflɛn n nɔnnin-ɔn? Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, wuun kɛ e ´se yɛ'n n nun-man min ndia nun lɔ fɔun! ?Wuun n la-man lɔ diin cɛ? E nin famiɛn mun nin mɛn'n nun sran dandan mun bɔ be bɔbɔ be kplan be asieliɛ dandan'm be sie'n, wuun e nin be y'a la-man ndia'n nun diin! E nin famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun nga be lɛ sika ɔkwlɛ, bɔ jɛtɛ ufue'n ɔ'a yi bé sua mun'n, wuun e nin be y'a la-man ndia'n nun diin! Annzɛ kusu wuun n nun-man lɛ, wuun n yoli kɛ ba bɔ be kpɔli i'n sa, wuun n yoli kɛ ba bɔ ɔ'a wun-man wia'n i wun'n sa. Asieliɛ'n nun lɔ liɛ'n, sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n, be keje-man bé wun kun. Be nga b'a fɛ bɔ be lɛ-man wunmiɛn kun'n, be la lɔ diin. Lɔ liɛ'n, bisuafuɛ'm bé wun ti be fɔun! Be lɛ-man sunianfuɛ kpankpan-man be su kun. Sran dandan mun nin sran nga be lɛ-man nyrun'n, be kwlaa be ti kun lɔ. Kanga'm b'a nyan be ti be min'm bé sa nun. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ Nyanmiɛn kplin su man be wu be bɔ be wun nyrɛnnɛn nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ kplin su man be wu be bɔ be nguan'n ɔ ti afɛ ngunmin nin-ɔn? Be sɔfuɛ'm be kunndɛ wie'n sa lele ngbɛn, be konvi sɔ wie'n tra anyanbeun ninnge mun. Sɛ be wu nan be nyan be ndia liɛ'n, be klun'n ɔ ´jɔ, bé wun ´blibli be. N wun-man kɔwlɛ, ɔ yo kɛ Nyanmiɛn ɔ'a sisi min wun awa sa. Kplinlɛ'n yɛ ɔ ti min aliɛ yɛ n di-ɔ. Yɛ min fɛfɛlɛ'n, ɔ ti kɛ nzue yɛ ɔ fin like nun ɔ su nyrɛn sa. Sa nga n sro i'n, kpɛkuun a ´nian-an ɔ'a ju min su. Like nga n sɛ i nyan'n, kpɛkuun ɔ'a nyan min. N tran diin-ɔn ɔ yo-man ye, n si-man like nga be flɛ i aunjuɛ'n, n tran ase n de wunmiɛn-ɔn ɔ yo-man ye. Min wla'n ɔ gua-man ase mlɔnmlɔn. Elifaz b'ɔ fin Teman'n waan: E waan e nin wɔ e ´ijɔ, kusu wɔ akunndan'n ɔ'a sanngan dan, yɛ kusu e muan é nuan-an ɔ yo-man ye. Wɔ bɔ a kle sran sunman be ngwlɛlɛ'n, bɔ a wla be bɔ be kwla-man nun'n be fanngan'n, wɔ bɔ ɔ nuan nun ndɛ'n ɔ man be bɔ be su tɔ'n be wunmiɛn'n, wɔ bɔ ɔ nuan nun ndɛ kunngba sɔ'n ɔ cici sran nga afɛ'n ɔ'a ti be'n be wla'n, andɛ, sa kunngba nga ɔ nyannin be sɔfuɛ mun'n ɔ'a nyan wɔ wie, kpɛkuun wɔ yɛ ɔ sa sin ɔ'a bubu wɔ yɛ! Nyrɛnnɛn kunngba'n ɔ'a tɔ ɔ su wie, kpɛkuun wɔ akunndan'n ɔ'a sanngan kɛ nga sa! ?Ɔ nyin b'ɔ yi Nyanmiɛn'n, nán i yɛ ɔ ti ɔ́ wla cicilɛ like-ɔ? ?Nán ɔ nantilɛ'n i jrɛin b'ɔ ti'n, i yɛ ɔ ti ɔ like bɔ a lafi su nin-ɔn? Bu akunndan nian. ?Kɛ be wuli wɔ lele'n, ɔ'a wun sran kpa kun, b'ɔ yo-man sa tɛ'n kɛ nyrɛnnɛn ɔ'a kun i le? Nga m'an sie i nzɔliɛ kpa'n yɛlɛ nga: sran nga sa tɛ'n yɛ ɔ ti be junman yɛ be di'n, bɔ sa ng'ɔ ti-man su'n yɛ ɔ ti kɛ be like sa yɛ be lua'n, san be ´ti i su mma'n. Nyanmiɛn i ya'n ɔ fita be kɛ aunngban dan sa, ɔ fa be kɔ yɛ be wu. Be kpanlɛ bɔ be kpan fiaan kɛ asɔmɔli sa'n, Nyanmiɛn man ɔ kpɛ. Asɔmɔli nga b'a kpɛ cro'n be je'm be bubu bɔbɔ. Asɔmɔli'n ɔ nyan-man nnɛn ta-man i wun kun, i sɔ'n ti ɔ wu. Asɔmɔli bla'n i mma'm be bo sanndi. Ndɛ kun tɔli mín su nun kɛ aswre yɛ be su tu min sa, n tili i flɛnflɛn. Kɔnguɛ'n, laliɛ nun blɛ bɔ akunndan'm b'a yo sukusuku'n, bɔ lafilɛ dan ɔ ´tɔ sran'm be su'n, yɛ n tili-ɔ. Srɛ kunnin min, kpɛkuun ayrɛ guali mín wun. Mín wun usuli min dan kpa. Aunngban kan wie fitali mín nyin nun fɛɛ! Kpɛkuun ayrɛ nzinma ka lɛ guali min wun. N ´nian-an, sran kun yɛ ɔ jin yɛ, m'an wun-mɛn i sran wlɛ. Kpɛkuun n tili aniɛn vɛɛ kaan kun. Aniɛn sɔ'n waan: «?Sran kun kwla yo kpa Nyanmiɛn nyrun? ?Sran kun kwla yo saun i yifuɛ'n i nyrun ?» I anz'm be bɔbɔ, i waan ɔ lafi-man be su. I sufuɛ sɔ mun bɔbɔ, i wan ɔ wun fɔ bé wun, yɛ ɔ waan klɔ sran mun bɔ be tran fa sua nun'n, bɔ ndutre nun yɛ be fin'n, bɔ be kwla wɛtɛ be kɛ kakaa wie sa'n! Le kunngba a ´nian-an, b'a kaci ndutre b'a wu b'a ɔ mlɔnmlɔn! Ɔ fu ɔ nun sa sɔ ngbɛn. A ´nian-an, be nguan nyanman'n ɔ'a kpɛ. B'a wun-man sa wlɛ, kpɛkuun b'a wu. Kpan man e nian e! ?Wan yɛ a ´nyɛn i b'ɔ ´tɛ wɔ su-ɔ? ? Anz onin yɛ a ´kan ndɛ kle i b'ɔ ´yo ye-ɔ? Klunngbɔ'n ɔ kun sinnglinfuɛ'n. Sran b'ɔ si-man sa'n, ɔ fa ya lele ɔ ka nun wu. Sinnglinfuɛ ng'ɔ taka zia'n, m'an wun wie le. Sanngɛ kɛ m ´bo i sannzan'n, n sisi-man m bo. I mma'm be nyan-man sran b'ɔ ´de be-ɔ. Sɛ ba sɔ'm be nin sran be nyan ndɛ'n, be bu be yi be su, yɛ be nyan-man sran b'ɔ ´jran bé sin-ɔn. I fie'n su ninnge ng'ɔ nyɛnnin i'n, be bɔ awe kun be'n, be fɛn be di. Kannzɛ ɔ fa owie-owie fa sisi i wun'n, be ko fa. Yɛ konvifuɛ wie mun be fɛ i ninnge mun yo be liɛ. Afɛ'n ɔ fin-man asiɛ'n nun yɛ ɔ ba-a. Yɛ nyrɛnnɛn'n ɔ fin-man asiɛ'n nun yɛ ɔ fite-ɔ. Kɛ be wu sran sa'n, fɛlɛ yɛ ɔ fɛ-ɔ. Ɔ ti kɛ anunman nyin sa. Kɛ b'a wu i'n, kannzɛ ɔ yo sɛ san ɔ ´tu. Sɛ ɔ ti min'n, wuun n ´kan kle Nyanmiɛn'n, wuun i nyrun yɛ n fa min ndɛ'n n ´kɔ-ɔ. Ɔ yo sa dandan, yɛ be wun-man sa sɔ'm bé bo. Abonuan sa ng'ɔ yo be'n be sɔnnin. Ɔ tɔ nzue asiɛ'n su, Ɔ yo man nzue'n ɔ guagua fie'm be su. Ɔ man be nga be lɛ-man nyrun'm be su. Yɛ ɔ yo man be nga be akunndan'n ɔ'a sanngan'n be klun jɔ. Ɔ sanngan akunndan tɛ nga gblɛ kpɛfuɛ'm be fa'n i nun, kpɛkuun be kwla yo-man like nga be gugu kɛ be ´yo'n kun. Ngwlɛlɛfuɛ'm be bɔbɔ be gblɛ nga be kpɛ'n, yɛ ɔ fa tra be-ɔ. Kpɛkuun sa nga be cici kɛ be ´yo'n ɔ yo-man ye. Wia kpa nun'n, aosin'n ɔ wla be su tritritri. Be ´nanti-ɔ, bé ja kplakpla, kusu wuun wia'n wo bé ti afiɛn. Kpɛkuun Nyanmiɛn de yalɛfuɛ nga be suɛ i wun aya'n bé sa nun, ɔ de i be bɔ be kwla'n bé sa nun. Ɔ man yalɛfuɛ'n ɔ nyan wla cicilɛ. Kpɛkuun ɔ man be nga be yo sa tɛ'n be nyan-man nuan be kan-man ndɛ. Sran nga Nyanmiɛn tu i fɔ'n, i liɛ su ti ye! Sɛ Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n ɔ kle wɔ ngwlɛlɛ'n, nán bu i like finfin. Afin i yɛ man afɛ'n ɔ ba-a, i kunngba'n yɛ man ɔ kɔ-ɔ. Ɔ bo wɔ kannin, i kunngba'n ɔ fua. Sɛ sa tɔ wɔ su kpɛ nsiɛn bɔbɔ'n, ɔ ´de wɔ, yɛ ɔ man sa ´to fuan wɔ kpɛ nso bɔbɔ. Sɛ awe kpɛn'n, ɔ ´yo man a su wu-man. Alɛ'n nun'n, ɔ ´yo man tokofi'n ɔ su nyan-man wɔ wie. Ɔ fa wɔ sie, sran'm bé nuan su to-man wɔ, sɛ be ´saci sran'm be bo ninnge mun'n, srɛ su kun-man wɔ. Bé bo ninnge sacilɛ'n nin awe'n be ´kle wɔ srilɛ. A su sro-man bo'n nun nnɛn tɛtɛ mun. Yɛbuɛ nga be to be yi i fie'm be su'n, be su saci-man like ɔ fie'm be su. Yɛ bo'n nun nnɛn'm bé nin wɔ ´tran fɔun. A ´di alaje wɔ awlo'n nun. Sɛ a ´nian-nian ɔ nnɛn mun ´sin'n, a ´wun kɛ be kwlaa be o lɛ. Ɔ osu'n ɔ ´trɛ. Yɛ ɔ osu'n nunfuɛ'm be ´sɔn kɛ kacɛ nun ijre'n sa. A ´yo oke kpa nan w'a wu w'a ɔ blɔlɔ. A ´yo kɛ awie bɔ be tiɛntiɛn i nuan, kpɛkuun kɛ ɔ ju sɔlɛ kun'n, wuun be su cici'n sa. Kɛ e buli akunndan lele'n, ndɛ nga e wunnin i'n yɛlɛ ng'ɔ o lɛ'n. Ɔ liɛ ng'ɔ o nun'n yɛlɛ kɛ a `sie ɔ́ su a `tie, nan a `nian su a `fa yo ɔ liɛ. Zɔb tɛli i su kɛ: Ee! Sɛ be sunnzun min klunngbɔ'n ɔ yo ye'n, sɛ be sie sa ng'ɔ o min su'n toe su be sunnzun-ɔn ɔ yo ye'n, wuun be ´wun i kɛ i nɔnnin liɛ'n ɔ ´tra jenvie'n nun aunnyan'n kwlaa. I ti yɛ n kan ndɛ'n n tɔtɔ nun nin-ɔn! Afin Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, ɔ'a fɛ i cua mun ɔ'a wɔwɔ min. Be bɔyre'n ɔ'a wluwlu mín wun. Nyanmiɛn i ninnge nga be yo sro'n, sɛ be ti sran'n, wuun n ´se kɛ b'a jran jran kɛ sonja mun sa sɛsɛsɛ, be nin min su wa kun alɛ. ?Sɛ blo aflunmun'n jin ijre wun'n, ɔ ´kpan ekun? ?Sɛ nannin'n wo ijre ng'ɔ di'n i wun'n, ɔ ´kpan sɛ? ?Be kwla di like nga njin nun-man nun bɔ be wun-mɛn i fɛ'n? ?Klenzua'n i ufue'n, nguɛ fɛ yɛ ɔ o nun-ɔn? I sɔ like liɛ mun bɔ n di-ɔ ɔ yo-man ye'n, be yɛ b'a kaci min aliɛ siɛn nin-ɔn, kusu be kpla min fiɛ. Ee! Man n nyan liké nga n usa'n! Man Nyanmiɛn ɔ yo nga n sunnzun kɛ ɔ `yo man min'n! Man ɔ bubu min nun kɛ like wie sa, nán man ɔ nian min su kun, man ɔ wiewie min. Mín wla su bo-man, yɛ kannzɛ nyrɛnnɛn ng'ɔ o min su'n ɔ ti dan'n, n klun ɔ ´jɔ, afin m'an yi-man Nyanmiɛn b'ɔ i nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun'n i ndɛ'n i ase. ?Yɛ min wunmiɛn liɛ'n ɔ ju nin bɔ yɛ man n ko minndɛ-ɔ? ?Nguan onin yɛ n ´nyɛn i ekun bɔ yɛ man n ko di amlin-ɔn? ?Min wunmiɛn'n nin yɛbuɛ sɛ? ?Min wunnɛn'n ti kɛ aaba sa? ?Nguɛ cɛ yɛ ɔ suan mín bo-ɔ? Like fi nun-man min nun b'ɔ ´kwla uka min kaan sa-a. Sran ng'ɔ o afɛ nun'n, i janvuɛ'n yɛ ɔ fata kɛ ɔ fɔnvɔ i-ɔ, sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ ´yaci Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n i su sulɛ. Min janvuɛ'm be lakali min kɛ nzue ba b'ɔ sonji'n sa. Kɛ ɔ ´yo kan'n, kpɛkuun ɔ'a wie nun, wuun i sinwlɛ'n ɔ'a wu kee. Kɛ laglasi'n i klolɛ blɛ'n ko ju'n, wuun nzue ba sɔ'n i nun nzue'n ɔ'a kputu. Yɛ kɛ wawa'n ko kpɛn'n, bɔ wia'n ´bo'n, kpɛkuun nzue'n ɔ'a wie nun. Sran'm be nin be nyɔnngɔnmɛn bɔ be sua trɔ'n, nzue we b'ɔ kun be'n ti'n, be yaci be atin'n lɛ: Be tɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lele be mlin, kpɛkuun be wun-man be osu kun. Temafuɛ'm be nin be nyɔnngɔnmɛn bɔ be sua trɔ'n, be nian-nian be kunndɛ nzue. Sebafuɛ'm be bu i kɛ wuun be ´nyan nzue. Kɛ be ´ju lɔ-ɔ, like fi! Kpɛkuun nyannzuɛn'n ɔ'a kun be. Kɛ amun ti sɔ-ɔ, kɛ amun wunnin sa kekle ng'ɔ o min su'n, srɛ'n ɔ'a kun amun kpo! ?N srɛli amun like? ?N seli amun kɛ amun fa amun sa nun ninnge'n wie be man min? ?N seli amun kɛ amun de min min kpɔfuɛ'm bé sa nun? ?N seli amun kɛ amun de min min kwlafuɛ nga be kle min nyrɛnnɛn'n bé sa nun? Amun `kle min ngwlɛlɛ man m muan mín nuan. Amun `kle min sinnzin ndɛ nga n kannin'n. Sɛ a ti ndɛ ng'ɔ nin tilɛ fata'n, ɔ́ wla'n ɔ gua ase. Sanngɛ fɔ nga amun bu min yɛ'n, n wun-mɛn i nyanndra. ?Ndɛ nga n kannin'n i su ndɛ li yɛ amun waan amun ´kan-an? Ndɛ ngbɛn yɛ sran b'ɔ wun-man kɛ ɔ bu i akunndan'n gua'n ɔ kannin-ɔn. Aunngban'n fa ɔli. ?Amun ´tu aika kun wun fɔtɔ ? ?Amun ´yo amun janvuɛ'n i atɛ? Amun li amun `nian min nyrun siin. ?Kɛ amun wun i sa'n, ato yɛ m bua-a? Amun `nian min nan amun `fa nanwlɛ'n be di. Amun `nian min, m'an fɔn-man mlɔnmlɔn. ?Ato buafuɛ yɛlɛ min? ?Like nga be flɛ i nyrɛnnɛn'n, n si-mɛn i ti yɛ n kwla kɛn-mɛn i wun ndɛ-ɔ? Sran i nguan'n ɔ ti kɛ sonja'm be nguan'n sa, yɛ ɔ ti kɛ kpa difuɛ'm be nguan'n sa. Kɛ kanga'n ko yo nan ɔ'a nyan fɔnvɔ ɔ'a tran nun'n yɛ man ɔ miɛn i yo ng'ɔ yo nin-ɔn. Kpa difuɛ'n i akatua'n i nyanlɛ'n ti yɛ man ɔ miɛn i nyin di junman nin-ɔn. N kusu n liɛ'n, nyrɛnnɛn'n yɛ n wun i anglo kwlaa nun-ɔn, ɔ ti min aja. Fɛlɛ'n yɛ n fɛ kɔnguɛ kwlaa-a. Kɛ n ko la'n, ndɛ nga n kan'n yɛ: «?Cɛn onin nan aliɛ'n ɔ'a cɛn nan m'an jaso?» Lele nan aliɛ'n ɔ'a cɛn'n, n kacikaci mín wun bɛ'n su n si-man wie se kun. Min wunnɛn wunmuan'n ɔ ti kakaa mma nin buibui ngunmin. Ɔ ti kannin kannin ngunmin. Kannin sɔ'm be bu nzue sa puu puu! Min nguan'n yɛ ɔ'a wie ndɛndɛ yɛ. Ɔ ti kɛ tannin wufuɛ'n i kloklo'n b'ɔ sin flafla'n sa. Mín cɛn'n i nuan bɔ be kleli'n yɛ ɔ'a ju yɛ, ɔ lɛ-man yowlɛ kun! Ee Nyanmiɛn, ɔ bɔbɔ a si kɛ min nguan'n ti kɛ aunngban sa. N su nyan-man alaje kun le. Wɔ bɔ a nian min su'n, a su wun-man min kun. Kɛ a ´nian-an, m'an tu anunman. Kɛ nyanmiɛn ble'n ɔ fa nunnun nglo lɔ bɔ be wun-mɛn i kun'n, i kunngba nin-ɔn, be kɔ blɔlɔ-ɔ be ba-man kun. Sran ng'ɔ kɔ sɔ'n, ɔ sɛ-mɛn i sin ɔ wa trɛn-mɛn i awlo'n nun kun. Lika ng'ɔ o lɛ laa'n, sɛ ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ su wun-mɛn i min'n kun. I sɔ'n ti, m muan mín nuan-an ɔ yo-man ye. Min akunndan'n ɔ'a sanngan: n ´kan min klun ndɛ. Klunngbɔ o min klun: n ´ijɔ. ?Jenvie yɛlɛ min annzɛ Dragɔn yɛlɛ min bɔ i ti yɛ a yo man be sasa min kɛ nga sa-a? Min waan sɛ n la-a, min afɛ'n ɔ ´yo sɔsɔ nan min wla'n ɔ ´gua ase kan. Kpɛkuun a fa laliɛ cɛnlɛ wlanwlan min. Yɛ ninnge nga a fa sinsin mín nyin su'n be yo sro. Sɛ be bo min kɔmin bɔbɔ-ɔ, ɔ flunman. Wie'n ɔ flunman tra owie nyɛnnglɛɛn nga m'an ka yɛ'n. Nguan ɔ'a flan min! N su ka-man nguan nun sa tititi. Yaci min diin, m'an fɛ ngbɛn asiɛ'n su. ?Sran ti nguɛ bɔ i ti yɛ man i ndɛ ti wɔ cinnjin sɔ-ɔ? ?Ɔ ti nguɛ bɔ i ti yɛ man i ndɛ ko mian wɔ sɔ-ɔ? ?Ɔ ti nguɛ bɔ i ti yɛ man nglɛmun kwlaa a niɛn i osu sɔ-ɔ? ?Ɔ ti nguɛ bɔ i ti yɛ man a sɛ i nian titi sɔ-ɔ? Cɛn onin ko yɛ a ´yi ɔ́ nyin min su-ɔ? Cɛn onin ko yɛ a ´yaci min nun m ´mɛn min nuan nzue-ɔ? Wɔ yɛ a nian sran'm be su-ɔ, sɛ n yoli wɔ sa kan'n, kle min sa sɔ'n. ?Nguɛ ti yɛ a tu ɔ nyin wɔ min sɔ-ɔ? Sɛ m'an flan wɔ-ɔ, kan. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yaci-man min wun sa'n cɛ-man min-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ́ wla fi-man min fɔnlɛ'n su-ɔ? Min yɛ m'an wie wu yɛ n la ndutre'n nun yɛ. Kɛ a wa ba min kunndɛlɛ'n, a su wun-man min kun. Bildad b'ɔ fin Siak'n waan: ?A ko yaci-man ndɛ nga'm be kanlɛ? Ɔ nuan nun ndɛ'n ɔ ti kɛ aunngban dan yɛ ɔ su fita sa. ?A bu i kɛ wuun Nyanmiɛn ɔ'a kpɛ ndɛ bulɛ'n i wun? ?Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n ɔ kpɛ nanwlɛ dilɛ'n i wun-ɔn ɔ yo ye? Sɛ ɔ mma'm be yoli i sa'n, i nuan like yɛ ɔ fa mannin be-ɔ. Ɔ liɛ'n, sɛ a fa ɔ wun mantan Nyanmiɛn'n, sɛ a kpata Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, sɛ a yo sɛsɛ'n, sɛ b'a wun-man sa ɔ wun'n, Ɔ su sisi-mɛn i bo, ɔ ´nian wɔ lika, ɔ ´fa wɔ sie ɔ osu laa'n nun. Wafa nga a fa ti laa'n, ɔ su ju-man siɛn liɛ'n i nun mlɔnmlɔn. Usa é si mun nian, yɛ bu sa nga be nannan'm be wunnin i'n i akunndan. Afin be flɛ kɛ anunman yɛ be wuli ye-ɔ, e si-man sa. E sran mun e nguan'n ɔ sin ndɛndɛ kɛ fɔnvɔ sa. Be liɛ'n be ´wun wie be ´kan kle wɔ. Afin be si sa mun, ɔ o be klun lɔ. Be wa se wɔ kɛ yo: «Lika nga fɔkɔ nun-man lɛ'n, mlɔwa nnya kwla fifi-man lɛ. San lika flɔlɔ nun yɛ ndɛma'n ɔ bua-a. Sɛ ɔ tɛ yo nɔnman'n, yɛ sɛ be nian kpɛ-man bɔbɔ'n, sanngɛ sɛ nzue wie i bo'n, a ´nian-an, ɔ'a san ijre nga'm bé wun ɔ'a wu.» Be bɔ bé wla fi Nyanmiɛn'n, kɛ be agualiɛ'n ɔ ti sɔ-ɔ. Be nga be kaci bé sin si Nyanmiɛn'n, be lɛ-man like fi bɔ be fa bé wla gua su-ɔ. Bé wun su bɔ be lafi'n, bɔ be bu i kɛ like su nyan-man be'n, i kwlaa sɔ'n ɔ'a yo ngbɛn siɛn'n. Be fiawlɛ bɔ be waan b'a nyɛn i'n, ɔ ti kɛ akɛndɛwa sua sa. Kɛ be waan be ´kisa bé sua'n su'n, kpɛkuun ɔ su keje. Kɛ be waan be ´tra nun'n, kpɛkuun ɔ'a bubu ɔ'a gua. Be ti kɛ waka b'ɔ lɛ wunmiɛn kpa b'ɔ jin wia kpa'n nun, bɔ ɔ'a trɛ lele ɔ'a kata fie wunmuan'n su'n sa. I bo olui'm be to blabla nun, yɛ be to blabla yɛbuɛ mun, be wlu yɛbuɛ sɔ'm be nun bɔbɔ. Sanngɛ sɛ be tu i bo lika ng'ɔ taka lɛ nun'n, sɛ lika sɔ'n ɔ ti sran'n, wuun ɔ ´se i kɛ: « N nian wun-man wɔ le.» Nian! Kɛ sran sɔ'm be agualiɛ liɛ'n ɔ gua be kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Waka uflɛ yɛ ɔ wa fifi be takawlɛ'n nun-ɔn. Nyanmiɛn yi-man sran bɔ be wun-man sa be wun'n be blo le. Ɔ uka-man sa tɛ yofuɛ mun. Cɛn kun ɔ wa yo man a ´sri lele tra su. Yɛ ɔ man ɔ klun ´jɔ lele kpe nun. Nyannzuɛn dan kpa ɔ ´kun be bɔ be kpɔ wɔ'n. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun sa tɛ yofuɛ'm b'a jaso lɛ. Yɛ Zɔb waan: N si ng'ɔ o lɛ'n kwlaa. ?Sran kun i ndɛ yo fɛ Nyanmiɛn i lika-a ɔ yo ye? Sɛ sran waan ɔ nin i be ´si akplowa'n, sɛ ɔ kan ndɛ akpi'n, sran'n su kwla-man kun sa su tɛ. Nyanmiɛn i ngwlɛlɛ'n ɔ lɛ-man sin, yɛ ɔ kwla like kwlaa yo. Sran ng'ɔ jaso i wun'n, Ɔ yaci-mɛn i lɛ, ɔ tu i fɔ. Ɔ tu oka'm be bo ko sie be lika uflɛ, be bɔbɔ be si-man nun. Kɛ ɔ fa ya'n, ɔ sanngan be nun. Ɔ man asiɛ'n keje, kpɛkuun i bo'n ɔ taka-man kpa kun. Sɛ ɔ se wia'n kɛ nán man ɔ jaso-ɔ, ɔ fite-man. Ɔ to nzraama'm be su anuan. I ngunmin yɛ ɔ fali nyanmiɛn'n ɔ sɛli i nglo lɔ kɛ bɛ sa-a. Ɔ nanti jenvie'n i nzue ng'ɔ jaso nglo kendengleiin'n su. I yɛ ɔ yili nzraama akpasua akpasua mun-ɔn. Sa ng'ɔ yo be'n be ti dandan, be kwla wun-man be bo. Sa nyɛnmɛn-nyɛnmɛn ng'ɔ yo be'n be sɔnnin dan. Sɛ ɔ sin mín wun lɛ'n, n wun-mɛn i. Sɛ ɔ kan min'n, n wun-mɛn i. ?Sɛ ɔ fa like kekle nun'n, wan yɛ ɔ le i sa nun-ɔn ɔ yo ye-ɔ? ?Wan yɛ ɔ kwla se i kɛ: «Nguɛ yɛlɛ nga a ´yo i lɛ'n?» Kɛ Nyanmiɛn ko fa ya'n, wuun ɔ'a fa, ɔ guɛ-mɛn i ase. Jenvie'n nun ninnge sroesroe mun nin Raab nin i sinfuɛ'm be koto koto i bo lɛ. ?Yɛ min li yɛ sɛ ɔ kan ndɛ-ɔ n tɛ i su-ɔ ɔ yo ye-ɔ? ?Nguɛ ndɛ cɛ yɛ n kan kle i-ɔ ɔ yo ye-ɔ? Kannzɛ min ndɛ yo fɛ-ɔ, n kwla tɛ-mɛn i su. Selɛ yɛ n ´se i kɛ ɔ `yaci-ɔ. Sɛ n kpan flɛ i nan ɔ sro'n, n lafi-man su kɛ ɔ sieli i su mín nuan bo ti-ɔ. Ɔ'a bubu min sa kplɔlɔlɔ. M'an wun-man sa bɔ n yoli-ɔ, sanngɛ like yaya'n yɛ ɔ fa yo min sa tititi-ɔ. Ɔ yaci-man min nun man n de-man wunmiɛn. Sanngɛ klunngbɔ'n yɛ ɔ wla min-ɔn. Sɛ min waan e nin i e ´tu ngondin-ɔn, i fanngan liɛ'n ɔ tra min liɛ'n. Sɛ min waan e `wɔ jɔlɛ difuɛ'm be ja su-ɔ, ɔ su bo-man wɛ kɔ-man bɔ ngbɛn. Sɛ min ndɛ yo fɛ o, ɔ ´bu min fɔ. Sɛ m'an fɔn-man mlɔnmlɔn'n, kannzɛ n kɛn i sɛ n kɛn i sɛ'n, san ɔ ´bu ndɛ'n yi min su. N si jrɛiin kɛ m'an fɔn-man. Sanngɛ m bu-man min wun like fi. Nguan'n ɔ'a flan min. N se kɛ: Nyanmiɛn man sran kpa nin sran tɛ'n be wu wie kunngba'n. Min ndɛ nun-man nun. Sɛ sran'm b'a fɔn-man'n, yɛ sɛ sanvuɛsa wie ju nan wie'n fu be nun kun be'n, be nyrɛnnɛn'n ɔ kle Nyanmiɛn i srilɛ. Sɛ sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n be nun wie kle mɛn kun nunfuɛ'm be yalɛ'n, Nyanmiɛn kata jɔlɛ difuɛ'm bé nyin. ?Afin sɛ nɛ́n i'n, wuun waan-an? Mín nguan'n nun cɛn mun be sin ndɛndɛ kɛ sran yɛ ɔ su wanndi sa. Sɛ be ti sran'n, wuun n ´se kɛ be wanndi ɔli, b'a nyan-man muae. Sɛ n ´kwla se'n, be kɔ ndɛndɛ kɛ mmeli bɔ be fa ndɛma yoli'n sa. Be kɔ ndɛndɛ kɛ anunman nyin'n ɔ fa jra nnɛn'm be su kli'n sa. N se n klun lɔ kɛ: Man n yaci kokolɛ'n ke. Man n yaci min nyrun mlanlɛ'n ke. Man n sri siɛn'n. Nyrɛnnɛn sa nga be tɔ min su'n, be kun min srɛ. Yɛ n si kɛ Nyanmiɛn su yaci-man min wun sa'n cɛ-man min. Kannzɛ ɔ yo sɛ yo sɛ, Nyanmiɛn i klun lɔ'n, ɔ se i wun kɛ n ti sa tɛ yofuɛ. ?Yɛ n ´fa min wun n ´kle kɛ n ti sran kpa n ´kunndɛ nzu? Man min li n wunnzin sanmlan nun, man n fa blɔ n wunnzin n sa nun, san ɔ ´fa min wla nnɔtiɛ'n nun ekun. Yɛ sɛ min tralɛ'm be ti sran'n, wuun n ´se kɛ be ´sro min. Min nin Nyanmiɛn sɛ-man. Ɔ ti-man sran, e nin i e kwla kan-man ndɛ. N kwla n ko sɛnmɛn-mɛn i. Sɛ ɔ ti kɛ ndɛ nun kpɛfuɛ wo ye afiɛn'n, b'ɔ ´fɛ i sa sie e nnyɔn'n e su'n, wuun Nyanmiɛn ɔ ´yi i waka ng'ɔ fa bo min'n i ase, yɛ ɔ ´yi afɛ ng'ɔ fa yi min su'n. I liɛ'n n ´kwla kan ndɛ kle i, srɛ su kun-man min. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, wafa nga n wo nun yɛ'n, n nun-man sran nun. Nguan'n i nun tranlɛ ɔ'a flan min! I ti sa ng'ɔ yo-man min fɛ'n, n ´kan. Klunngbɔ ng'ɔ o min klun lɔ'n ti, m muan-man min nuan. N ´se Nyanmiɛn kɛ: nán bu min fɔ! Sa nga a wunnin i mín wun'n, kan man n ti. ?I kpa'n, kɛ a kle min yalɛ'n, bɔ a yo min bɔ n ti ɔ́ sa nuan like'n min finfin'n, bɔ man sa nga sran nga be bu-man wɔ like fi'n be siesie'n i nuan yia'n, fɛ li yɛ ɔ yo wɔ-ɔ? ?I kpa'n, like nga sran wun i'n yɛ a wun i-ɔ? ?Ɔ sa wlɛ wunlɛ'n ɔ ti kɛ sran'm be liɛ'n sa? ?Ɔ nguan'n ɔ ti tika kɛ sran'm be liɛ'n sa? ?Afuɛ nga a di'n, ɔ ti kaan kɛ sran'm be liɛ'n sa? ?Ɔ yo sɛ ti cɛ yɛ man ɔ waan san a ´kunndɛ sa nga n yoli nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti cɛ yɛ man ɔ waan san a ´wun sa min wun nin-ɔn? Kusu wuun a si jrɛiin kɛ m'an yo-man sa, yɛ a si kɛ sran fi kwla de-man min ɔ́ sa nun. ?Ɔ sa'n bɔ a fa siesieli min bɔ a fa yili min'n, be kunngba'n yɛ a su wa fa saci min-ɔn? Ɔ bɔbɔ a si kɛ a fali fa yɛ a fa yili min kɛ be fa wu sɛ'n sa-a. Nán man ɔ́ wla fi su. ?Siɛn'n, a su yo nan n kaci ndutre ekun? Kɛ be fa nɔnnɔn'n be guɛ i kpongbo'n i bo lɔ b'ɔ kaci fromaz'n, i wafa kunngba'n yɛ a fa yoli min-ɔn. Kpɛkuun a mannin min wunnɛn, yɛ a fali kplo katali su. A fali owie mun nin ndin mun wlawlali min wunnɛn'n nun. Kpɛkuun a yoli min ye: a mannin min nguan. Yɛ a yoli nga a ko yo nan nguan sɔ'n ɔ'a fi-man mín sa'n. Sanngɛ kpɛkuun a fa sa kun a fiali mín wun. N si ɔ klun lɔ sa sɔ'n: ɔ waan a ´nian min nan sɛ n ´yo sa tɛ o. Yɛ ɔ waan sa tɛ kwlaa wie ala bɔ n yo'n, a ´nian su a ´bu min fɔ. I ti'n, sɛ n yo sa'n, ɔ ti kekle man min. Sɛ kannzɛ m'an yo-man sa'n, n lɛ-man atin bɔ m ´man mín ti'n su-ɔ. M'an wun nyannzuɛn sa mlɔnmlɔnmlɔn! Nyrɛnnɛn ng'ɔ o min su'n, be flɛ-mɛn i nyrɛnnɛn. Sɛ m man min ti'n su kaan sa'n, wuun a su min su, a fuan min kɛ asɔmɔli su fuan like wie sa. Kpɛkuun a fa sa uflɛ mun yi min su ekun. A jin min su nin min yalɛ klelɛ'n sa tititi. Ya nga a fɛ i mín wun'n, i nyrun yɛ ɔ kɔ-ɔ. Kɛ min yalɛ klefuɛ klikli'm be ´fɛ'n, wuun uflɛ'm be ´sin be osu sa tititi. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ wɔ man n fin min nin klun n fiteli-ɔ? Sɛ ɔ ti kɛ n wuli lɔ'n, i liɛ'n, wuun sran fi ɔ'a wun-man min, wuun n yoli kɛ sran bɔ w'a yi-mɛn i le'n sa, wuun kɛ n fin min nin klun lɔ n fiteli'n be fali min wɔli asieliɛ trelele. Blɛ nga n tɛ di'n, ɔ'a wie a wie. Yaci min diin! Cuɛn ɔ́ wun man n di alaje kan ka nan m'an ɔ kan be kɔ lɔ-ɔ be ba-man kun'n, bɔ lɔ ti aosin ble'n. Mɛn sɔ'n i nun lɔ dun tritritri kpa, yɛ lɔ ti sukusuku. Wia nun'n, lɔ lika'n ɔ dun kɛ aosin sa. Yɛ Zɔfar b'ɔ fin Naama'n waan: ?Sran kun ´ijɔ beblebe sa nan be su tɛ-mɛn i su? N si ijɔ'n ɔ kle-man kɛ min ndɛ yo fɛ. ?Ɔ ijɔlɛ beblebe'n ti man sran'm be ´muan bé nuan? ?A yo sran'm be finfin sa lele be su nyan-man sran gua-man ɔ́ nyin ase? A ko se kɛ: «Akunndan nga m bu'n, i kwlaa ti kpakpa ngunmin. N ti saun Nyanmiɛn nyrun.» Sɛ ɔ ti kɛ Nyanmiɛn waan ɔ ´ijɔ'n, sɛ ɔ ti kɛ i waan ɔ ´kan ndɛ kle wɔ'n, wuun ɔ ´yi i ngwlɛlɛ b'ɔ ti fiawa'n i nglo ´kle wɔ, kpɛkuun a ´wun kɛ i ngwlɛlɛ'n ɔ tra e liɛ'n su fuun! Yɛ a ´wun kɛ fɔ ng'ɔ tu wɔ'n, ɔ ju-man sa tɛ nga a yo be'm be nun. ?Ɔ kpa'n, a kwla si Nyanmiɛn i bo ndɛ mun? ?Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n i dan'n i wafa b'ɔ ti'n, a kwla wun i wlɛ? Sɛ i dan sɔ b'ɔ ti'n ɔ ti like bɔ be wun i nin be nyinma'n, wuun n ´se kɛ i nglo-nglo tra nyanmiɛn b'ɔ sɛ é ti su yɛ'n i su. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, yɛ wuun a ´yo i sɛ? I kploun tra blɔlɔ lɔ lika'n. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, a ´yo sɛ nan w'a wun i wlɛ? I tɛtrɛ'n ɔ tra asiɛ'n, yɛ ɔ tra jenvie'n. ?Ɔ man sɛ Nyanmiɛn waan sran kun ɔ'a yo sa, nan ɔ ´fɛ i kɔ i bɔbɔ ja su ɔ ´di i jɔlɛ nan ɔ ´wlɛ i bisua'n, wan yɛ ɔ lɛ ndɛ kan-an? Afin ɔ si be nga be ti sa tɛ yofuɛ'n mun. Ɔ nian-nian cɛ-man nan ɔ'a wun sa tɛ'n. Sanngɛ ngwlɛlɛ fi nun-man klɔ sran'n i ti nun. Ɔ nin blo aflunmun ba'n, ngbaciɛ fi nun-man be afiɛn. Ɔ man sɛ a kpɛ ɔ nyin Nyanmiɛn su'n, sɛ a man ɔ́ sa'n su a srɛ i'n, sa tɛ nga a yoli b'ɔ man fiɛn kannin wɔ'n, sɛ a yo ɔ wun saun'n, sɛ a yi sa ng'ɔ ti-mɛn i nuan su'n wɔ awlo'n nun'n, b'ɔ fiɛn nun-man ɔ́ wun kun'n, i liɛ'n, sɛ a man ɔ́ ti'n su-ɔ, ɔ ´yo ye siɛn'n. Like fi ´kwla yi-man wɔ ase kun, yɛ srɛ su kun-man wɔ kun. Yɛ ɔ́ wla ɔ ´fi wɔ afɛ'n, ɔ ´yo kɛ nzue bɔ ɔ'a sonji ɔ'a wɔ'n sa. Siɛn'n ɔ nguan'n, sɛ ɔ ti like bɔ be wun i nin be nyinma'n, wuun n ´se kɛ ɔ ´kpaja kɛ wia jran wia'n sa. Ɔ nguan'n nun aosin'n, ɔ ´kaci kɛ nglɛmun lika b'ɔ kpaja'n sa. Kpɛkuun a su koko-man kun, afin ɔ wla'n ɔ ´gua ase. Kɛ a la'n, ɔ klun su titi-man wɔ kun, yɛlɛ kɛ a ´wun kɛ like'n kwlaa b'a sin be osu'n nun. Sɛ a ´lafi'n, sran fi su kle-man wɔ yalɛ. Ɔ lakalɛ yɛ be wa laka wɔ siɛn'n nin-ɔn, kɛ ɔ ´yo nan w'a uka be'n ti. Sanngɛ sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n be ´minndɛ ukalɛ'n lele ngbɛn. Be su nyan-man fiawlɛ. Like nga be minndɛ i'n ɔ ti kunngba, yɛlɛ wie'n. Zɔb tɛli su kɛ: Amun yo sa-a, ɔ waan amun yɛ amun ijɔ sran'm be kwlaa bé nuan-an. Ɔ waan sɛ amun nun-man nun-ɔn, sran fi su si-man ngwlɛlɛ kun sa. N si ngwlɛlɛ kɛ amun sa wie. Min sinnzin tra-man amun. ?Ndɛ nga amun ´kan be lɛ'n, wan yɛ ɔ si-man be-ɔ? Kɛ n ´srɛ Nyanmiɛn'n, n lafi su kɛ ɔ ´tɛ min su. Kpɛkuun min yɛ min janvuɛ'm be su yo min finfin yɛ. Sran kpa bɔ be kwla saci-mɛn i wun kaan sa'n, yɛ be su yo i finfin yɛ. Be nga sa nun-man be su'n, be ijɔlɛ yɛlɛ kɛ: «Afɛfuɛ'n ɔ nin finfin yolɛ yɛ ɔ fata-a.» I sɔ'n ti be nga bé ja kpla'n, sran sɔ'm be yo be finfin. Sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n, be awlo'n ti fɔuun! Be bɔ be klɔklɔ Nyanmiɛn'n, be klun ti-man be. Be Nyanmiɛn liɛ'n yɛlɛ be fanngan bɔ be lɛ i'n. Usa nnɛn mun nian, be ´man wɔ akunndan. Usa anunman mun, be fiti sa'm be su be ´kle wɔ. Usa asiɛ'n, ɔ ´kle wɔ ngwlɛlɛ. Kpɛkuun usa jenvie'n nun jue mun nian, be ´kan wie kle wɔ. ?Nnɛn'm be kwlaa nga be o lɛ'n, be nun kun wo lɛ b'ɔ si-man kɛ sa kwlaa ng'ɔ ju'n, ɔ fin Nyanmiɛn-ɔn? Nyanmiɛn sa nun yɛ like kwlaa wo-ɔ. I sa nun yɛ sran'm be kwlaa be nguan'n wo-ɔ. Be kan ndɛ be se kɛ: «Be sukpɔ'n i junman yɛlɛ ndɛ'm be tilɛ, be taaman'n kusu i liɛ'n yɛlɛ ninnge'm bé fɛ'n i silɛ. Ngwlɛlɛ'n ɔ ti be bɔ bé ti ɔ'a bo je'n be liɛ, yɛ sa silɛ'n ɔ ti kpɛnngbɛn'm be junman.» Sanngɛ Nyanmiɛn liɛ'n, ngwlɛlɛ'n nin kwlalɛ bɔ be kwla'n, ɔ nin sa silɛ'n i wafa'n kwlaa be ti i liɛ. Like ng'ɔ ko bubu i'n, sran fi kwla kplɛn-mɛn i kun, sɛ ɔ to sran kun sin anuan'n, sran fi kwla tike-man. Sɛ ɔ jran nzue'n, lika'n ɔ wu kee, sɛ ɔ tike nzue'n kusu'n, nzue sɔ'n ɔ fa lika wunmuan'n. Fanngan'n ɔ nin sa cɛcɛ yolɛ'n ɔ ti i liɛ. Sran nga ɔ'a mlin'n, ɔ nin sran ng'ɔ mlin sran'n be o i sa nun. Ɔ yo man siefuɛ'm be nanti bé ja ngbɛn, yɛ ɔ yo man jɔlɛ difuɛ'm be ngwlɛlɛ'n ɔ wie. Ɔ yi famiɛn'm be cisu'n b'ɔ ti be sielɛ'n i nzɔliɛ'n, yɛ ɔ fa kanga'm be nyanman liɛ'n yɛ ɔ fa kaci i-ɔ. Ɔ yo man i nyrun jranfuɛ'm be nanti bé ja ngbɛn, Ɔ yi be bɔ be sie sran'm be ase. Be bɔ be si ijɔ kpa'n, ɔ yo man be si-man ijɔ kun. Ɔ de be bɔ bé ti ɔ'a bo je'n be ngwlɛlɛ'n bé sa nun. Ɔ kuakua sran dandan mun, ɔ yi kwlafuɛ'm be kwlalɛ cisu'n. Kannzɛ like'n ɔ ti fiawa dan sɛ, sanngɛ ɔ yi i nglo. Kan aosin tuun'n wo lɛ'n, ɔ kpaja lɛ'n weiin. Ɔ yo man nvle'm be kɔ be nyrun, kpɛkuun ɔ yo man be nunnun. Ɔ yo man be trɛ, kpɛkuun ɔ yo man be nunfuɛ'm be yo kanga. Ɔ yo man nvle'm bé su kpɛnngbɛn'm be kaci sinnglinfuɛ, Ɔ yo man be wlan aawlɛ flɛnnɛn'n nun sa daan. Be nanti sa dududu aosin'n nun, be wun-man ase. Be nanti kɛ sran bɔ ɔ'a nɔn nzan ɔ'a bo'n sa. I kwlakwla sɔ'n, m bɔbɔ m'an wun i le, yɛ m'an ti i le. N wun i wlɛ. Nga amun si i'n, n si i wie. Min sinnzin tra-man amun Min ndɛ liɛ'n, n ´kan n ´kle Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwla yo'n. I nyrun yɛ n ´yi min ya liɛ'n i nglo-ɔ. Afin amun liɛ'n, ato'n yɛ amun waan be `fa man amun nan amun `bua-a. Nán ayre yofuɛ'n i kpa'n i wie yɛlɛ amun. Sɛ kɛ ɔ yo sɔ'n yɛ amun muan amun nuan'n, wuun be ´bu amun ngwlɛlɛfuɛ. Amun `tie sa ng'ɔ yo min ya bɔ n su kan'n. Amun `tie n klun ya bɔ n su yi'n. ?Nyanmiɛn i sin jranlɛ dunman nun ti amun ´kan sa ng'ɔ ti-man su'n? ?Amun ´bua ato i dunman nun? ?Nyanmiɛn sin yɛ amun su jran-an? ?I ti li yɛ amun su kpli-ɔ? ?Sɛ ɔ nian amun anwlɛn'n nun siin'n, ɔ ´wun sa kpa lɔ? ?Amun waan amun ´lɛkɛ i kɛ be laka klɔ sran'n sa? Sɛ ɔ nian nan ɔ wun i kɛ sran sin yɛ amun jran'n, kannzɛ amun fa amun akunndan sɔ'n amun fa fia sɛ, san ɔ ´wun i, yɛ ɔ ´ijɔ amun. ?Famiɛn dan b'ɔ ti'n, ɔ yo-man amun sro? ?I sroesroe b'ɔ ti'n, ɔ kun-man amun srɛ? Amun ndɛ'm be nun kpakpa'm be ti kɛ ndutre sa. Be ti kɛ fa talɛ sa. Amun `muan amún nuan, amun `yaci min man n ijɔ. Sɛ sa ɔ ´nyan min'n, man ɔ nyan min. ?N ´sasa min nguan'n n ´yo i sɛ? N su sɛsɛ-mɛn i. Sɛ Nyanmiɛn waan ɔ ´kun min'n, man ɔ kun min. Kannzɛ ɔ yo sɛ, i su yɛ n ´fa min wla'n n ´gua-a. Sɛ i li ɔ ko yo nan n ko kpli min ti i nyrun'n, i liɛ'n, n ´fite nun. Afin sran ng'ɔ si-man Nyanmiɛn'n, ɔ kwla jrɛn-mɛn i nyrun. Amun `tie min ndɛ mun kpa. Amun `sie amun su tie sa bɔ n yiyi nun'n. Amun `nian, n su fa min ndɛ'n n ´kɔ jɔlɛ difuɛ'm bé ja su. N si jrɛiin kɛ min ndɛ yo fɛ. ?Sran onin yɛ i waan ɔ ´bu min fɔ-ɔ? N su minndɛ. Sɛ min ndɛ yo-man fɛ'n, m ´muan mín nuan kpɛkuun sɛ ɔ ti wulɛ-ɔ, n ´wu. Sanngɛ min Nyanmiɛn, n ´srɛ wɔ like nnyɔn. Sɛ a man min'n, n su fia-man ɔ nyrun kun. Yaci min yalɛ klelɛ beblebe'n, ɔ nin min wlanwlanlɛ'n. Kpɛkuun ijɔ man n tɛ wɔ su, annzɛ kusu man n ijɔ nan tɛ min su. ?Fɔnlɛ nga n fɔnnin'n i nuan'n ɔ ti nnyɛ? ?Sa tɛ nga n yoli'n, i nuan'n ɔ ti nnyɛ? Fɔnlɛ nga n fɔnnin'n, ɔ nin sa tɛ nga n yoli'n, kan man n ti. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a kaci ɔ́ sin a si min bɔ a yo kɛ ɔ kpɔfuɛ yɛlɛ min sa nin-ɔn? ?Nnya bɔ aunngban'n fitɛ i kɔ'n yɛ ɔ waan a ´trɛ i-ɔ? ?Nnya kee'n yɛ a su i su sɔ-ɔ? A klɛ mín wun fluwa tɛ. Min gbanflɛn nun sa tɛ'n nga n yoli be'n, a wlɛ i trɔ a jin mín ti su. A fa jrɔkɔ a wla mín ja. Lika kwlaa nga n ´kɔ lɛ'n, san a ´nian min su kpan A klɛ mín ja osu'n kwlaa. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun min wunnɛn'n ɔ ´kpɛkpɛ gua kɛ tannin bɔ nvɔlɛ'm b'a di'n sa, kɛ tralɛ bɔ kakaa'm b'a di'n sa. Klɔ sran'n bɔ bla yɛ ɔ wuli i'n i nguan'n ɔ ti tika. Kusu i nguan sɔ'n, ɔ ti afɛ ngunmin. Klɔ sran'n ɔ ti kɛ waka nnyrɛ b'ɔ kpuke'n sa. Kɛ ɔ cɛ kan'n, kpɛkuun waka nnyrɛ sɔ'n ɔ'a kpɔ ɔ'a tɔ. Klɔ sran'n ɔ sin ndɛndɛ kɛ fɔnvɔ sa, ɔ cɛ-man. Sanngɛ ɔ́ nyin wo i su sa tititi. Kpɛkuun a fa min kɔ jɔlɛ difuɛ'm be ja su. ?Wan cɛ yɛ ɔ kwla yo man like saun fin like fiɛn nun fite-ɔ ? Sran fi. Wɔ yɛ a sie sran'n i cɛn ng'ɔ ´di'n i nuan-an. Wɔ yɛ a sie i anglo ng'ɔ ko di'n i nuan-an. A sieli bé nuan, sran'n ɔ tra su-ɔ ɔ yo-man ye. Ɔ man `yaci i sasalɛ'n. Man ɔ nyɛn i ti de wunmiɛn. Man i wun jɔ i fɔun kan kɛ junman difuɛ wie bɔ ɔ'a wie i cɛn kun junman'n i di'n sa. Sɛ be kpɛ waka'n su'n, ɔ fɛfɛ ekun-ɔn ɔ yo ye, ɔ fɛfɛ kpanngban ekun. Sɛ bɔ i bo olui'n ɔ cɛ asiɛ'n nun bɔbɔ'n, sɛ i losin'n wu kee lele ju asiɛ'n i bo lɔ bɔbɔ'n, kɛ nzue'n kɛn i'n, a ´nian-an ɔ'a tinnge. A wun i sama mun sa-a, ɔ waan blɛ li yɛ ɔ su jaso su-ɔ. Sanngɛ sran'n i liɛ'n, kɛ ɔ ko wu'n, ɔ kwla keje-mɛn i wun kun. ?Kɛ ɔ ko ka nun'n, ninfan yɛ ɔ kɔ-ɔ? Cɛn kun'n, jenvie nun nzue'n ɔ ´wie nun. Nzue ba dandan'm be nun nzue'n ɔ ´wie, be ´wu kee. Sanngɛ sran'n i liɛ'n, sɛ ɔ wu'n, ɔ jaso-man kun. Sɛ ɔ ´tinnge ekun'n, wuun nyanmiɛn ng'ɔ wo é ti su yɛ'n ɔ'a sin. Kɛ ɔ la lɛ'n yɛ ɔ la-a. Ee! Min Nyanmiɛn, sɛ ɔ ti kɛ a fa min fia blɔlɔ lɔ-ɔ yo ye'n, wuun n ´fia lɔ cɛ, wuun n ´fia lɔ lele san ɔ ya'n ɔ ´sin. I sin, a ´kle cɛn, sɛ ɔ ju'n, kpɛkuun ɔ́ wla ´kpɛn min su. Sɛ ɔ ti kɛ sran wu-ɔ ɔ ba'n, wuun n ´tran m ´minndɛ kɛ junman difuɛ b'ɔ minndɛ lelee, kpɛkuun be fa sran kaci i'n sa. Kpɛkuun blɛ nga a kleli kɛ sɛ ɔ ju-ɔ a ´wun min'n, sɛ ɔ ju nan a flɛ min'n n ´sro, afin n ti ɔ́ sa nuan like. Sanngɛ ndɛ kɛ e ´se yɛ'n, a tɛ ka mín ja kwlaa nga n tu'n, yɛ a tɛ nian fɔnlɛ nga n fɔn'n. Sɛ n kwla se'n, wuun n ´se kɛ a fa min sa tɛ mun a wla be bajɛ kun nun, a kɛtɛ i nuan, yɛ a ta be su nin laso. Oka'm be bu be tɔ, kpɛkuun be nun kpacikpaci, kpangba'm be jaso be osu'n nun lɛ be kɔ. Nzue ng'ɔ sonji'n, ɔ wiewie yɛbuɛ mun, yɛ ɔ didi asiɛ'n ɔ fa kɔ. Ɔ kusu, wɔ man sran i wla b'ɔ fa guɛ i like su'n, ɔ wie. A yi i ase, kpɛkuun ɔ'a ɔ mlɔnmlɔnmlɔn. A kaci i nyrun waka'n, kpɛkuun w'a kɛn i bo. Sɛ i mma'm be ´nyan nyrun o! Ɔ si-man nun! Sɛ be ´yo be finfin o! Ɔ si-man nun. San i bɔbɔ i afɛ liɛ'n kunngba yɛ ɔ si i-ɔ. San i bɔbɔ i nyrɛnnɛn liɛ'n kunngba yɛ ɔ wun i-ɔ. Elifaz b'ɔ fin Teman'n waan: ?Kɛ ngwlɛlɛfuɛ ijɔ kɛ nga sa? ?I ndɛ b'ɔ fin i nuan fite'n, ɔ ti fokofoko kɛ aunngban sa? ?I sa'm be su tɛlɛ ɔ ti kɛ wia afiliɛ lɔ aunngban'n sa? Ɔ ti kplilɛ ndɛ'm be ti ngbɛn ngbɛn ngunmin. Ndɛ nga a kan be'n be yo-man sa fi ye. A saci Nyanmiɛn sulɛ'n. Yalɛ nga be nin Nyanmiɛn koko'n, a nunnun i kwlakwla. ?Sa tɛ bɔ a yo be'n, i ti yɛ man a kan ndɛ kɛ nga sa mun-ɔn? Yɛ gblɛgblɛ ndɛ mun yɛ a kpa be kan-an. Ɔ bɔbɔ ɔ́ nuan'n yɛ ɔ bu wɔ fɔ-ɔ, nán min-ɔn. Ɔ nuan nun ndɛ mun yɛ be di ɔ́ wun lalo tɛ-ɔ. ?Ɔ kpa'n, wɔ yɛ be dun mmua jrali wɔ asiɛ'n su-ɔ? ?Ɔ kpɛnngbɛn tra oka mun? ?Kɛ Nyanmiɛn nin i mantanfuɛ mun be ´koko be yalɛ'n a trɛnnin i bo? ?Ɔ kunngba yɛ a si ngwlɛlɛ-ɔ? ?Nguɛ sa cɛ yɛ a si i bɔ e si-mɛn i-ɔ? ?Nguɛ yɛ a wun i wlɛ bɔ e wun-mɛn wlɛ-ɔ? Sran oke bɔ be tra ɔ́ si i kpɛn bɔbɔ'n be wie wo e nun, be si sa kpanngban. ?Nyanmiɛn ɔ'a yo man e su fɔnvɔ wɔ'n, a bu-mɛn i like? ?Ndɛ wɛtɛɛ nga e ´kan kle wɔ sa'n, ɔ ti-man ɔ nyrun like fi? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ wɔ anwlɛn'n ɔ ti fufu dan sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a kpɛ e kannglɛ dan sɔ-ɔ? ?Nyanmiɛn wun yɛ a fa ya dan nga-a? ?Bɔ i ti yɛ a ijɔ beblebe kɛ nga sa-a? ?Wan yɛlɛ sran b'ɔ ko di i nuan kɛ ɔ ti saun-ɔn? ?Klɔ sran kwla yo sɛsɛ? Anz mun bɔbɔ Nyanmiɛn lafi-man be su, nyanmiɛn su lɔ lika'n ɔ ti-man saun i nyrun, yɛ ɔ waan sran b'ɔ ti kain, bɔ ɔ'a kplɔ, bɔ sa tɛ'n ti i nzue yɛ ɔ nɔn'n yɛ ɔ lafi i su-ɔ! Sie ɔ su man n tike sa kun su n kle wɔ. Sa nga n wunnin i'n, man n kan n kle wɔ. Sa sifuɛ'm be ndɛ nga be kannin, ndɛ nga be nannan'm be kleli be'n, b'a fia-man su. Be kunngba be liɛ yɛlɛ mɛn'n, aofuɛ fi sanngan-man be nun. Sran ng'ɔ bu-man Nyanmiɛn like fi'n, i nguan'n ɔ ti kokolɛ ngunmin. Yɛ sran ng'ɔ bli i wiengu sran'm be nun'n, i afuɛ ng'ɔ di'n, ɔ ti kaan sa. Nganniɛn ng'ɔ ti'n, ɔ yo sro. Ɔ ti i tilɛ lɛ, kpɛkuun abɔlɛfuɛ wie ɔ'a fu i nun ɔ'a tɔ i su. Ɔ ti kɛ lika yɛ ɔ'a dun i su sa, ɔ wun-man kɛ ɔ ko yo nan ɔ'a fin nun ɔ'a fite-ɔ. Ɔ si kɛ wie tɛ wulɛ yɛ ɔ'a to i-ɔ, nan ɔ'a kaci apɛtɛkuasi'm be nnɛn. Ɔ si kɛ i sacilɛ blɛ'n ɔ'a mɛntɛn i koko. Nyrɛnnɛn nin awlaboɛ'n be kun i srɛ. Be tɔ i su kɛ famiɛn wie b'ɔ fa alɛ fu sran nun'n sa. Afin sran sɔ'n ɔ kunndɛli Nyanmiɛn i utre. Ɔ wɔli Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n i safle. Ɔ niɛn-mɛn i sin, ɔ wanndi kɔ kɛ ɔ nin Nyanmiɛn be ´ko kun. Ɔ lafi i nyrɛn dan'n su. Ɔ'a cɛn lele i nyrun'n ɔ'a yo mlanmlanmlan. I wunnɛn'n wo i wun. Klɔ ng'ɔ tran be su'm b'a saci. Sua ng'ɔ cɛ kan-an be ´tɔ bɔ sran tran-man be nun kun'n, yɛ ɔ tran nun-ɔn. Ɔ su nyɛn-mɛn i wun kun le, i sa nun ninnge'm be su cɛ-man, ɔ su nyan-man nyrun mɛn'n nun kun. Ɔ ´ka aosin tuun nun. Sɛ ɔ ti waka'n, wuun n ´se kɛ sin ɔ ´yrɛ i sama mun. Nyanmiɛn ´fitɛ i ´kɔ mmua. Ɔ ´lafi ndrunmun dilɛ'n su, sanngɛ ɔ ti ngbɛn. Ndrunmun'n i nuan akatua yɛ ɔ ´nyɛn i-ɔ. Sa sɔ'm be ´ju i su ka nan ɔ'a wu. Ɔ ´yo kɛ waka bɔ nzue ɔ'a wie i nun'n sa, i sama'm be su fɛfɛ-man kun. Ɔ ´yo kɛ vinyi bɔ be mma'm be nian blo-man kpɛkuun be kpɔ be gua'n sa, annzɛ kɛ olivie bɔ i nnyrɛ'n ɔ kpukpu gua'n sa. Sran ng'ɔ kpɔ Nyanmiɛn'n, i osufuɛ'm be klun ´yo kpan. Sin'n yaci-man sa tɛ yofuɛ'n i awlo'n i dilɛ le. Sɛ be wunnzɛ sa tɛ'n kɛ be fa wunnzɛ ba sa'n, wuun ba nga be ´wu i'n yɛlɛ nyrɛnnɛn'n. Sa nga be gugu be klun lɔ'n, ɔ laka be. Zɔb tɛli su kɛ: Ndɛ kunngba ng'ɔ o yɛ'n, m'an ti i wun su wie pɛ. Amun kwlakwla amun sran fɔnvɔlɛ'n ɔ ti kekle o. ?Cɛn onin nan ndɛ ngbɛn-ngbɛn nga'm b'a wie? Be ti kɛ aunngban sa. ?Nzu like cɛ yɛ ɔ su ɔ bo bɔ man a tɛ su ya su-ɔ? Sɛ amun yɛ sa ng'ɔ o min su yɛ'n wo amun su'n, wuun n ´kan ndɛ wafa nga amun ´kɛn i lɛ'n wie, wuun n ´ijɔ amun su kpanngban wie, wuun n ´keje n ti'n annvɔ bɔ amun ´yo min'n ti, wuun n ´fa mín nuan nun ndɛ'n n ´wla amun fanngan, wuun n ´kan ndɛ ng'ɔ ko uka amun'n. Sɛ min waan n ´ijɔ'n, min afɛ'n su go-man nun. Sɛ min waan m ´muan min nuan'n, ɔ su kwla tu-mɛn i bo. Nyanmiɛn man min fanngan'n ɔ'a wie. Ɔ'a nunnun min awlofuɛ'm be kwlakwla. Min nyrun bɔ ɔ'a tɔtɔ nun'n, ɔ nin koklo bɔ m'an yo'n, be di min wun lalo yɛ be bu min fɔ. I ya dan b'ɔ fali'n nun'n, ɔ nin min yo kɛ nnɛn bɔ i bɔbɔ Nyanmiɛn'n i waan ɔ ´trɛ i'n sa, ɔ su min su, ɔ yi i je'n kle min. Min kpɔfuɛ'n ɔ nian min nianlɛ tɛ kpa. Sran'm be kputu min kputulɛ kpa. Be kpaci min nyrun, be yo min finfin. Bé bo ɔ'a yo kun mín wun yɛ be nin min a nyɛn i. Nyanmiɛn ɔ'a fa min a wla wlakafuɛ'm bé sa nun, ɔ'a fa min a yi sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n be afiɛn. N wo n wolɛ lɛ diin, kpɛkuun ɔ wa trali min kejeli min. Ɔ trali min kɔmin, ɔ yili min ase. Mín wun yɛ ɔ to i cua'n siɛn nin-ɔn. Cua sɔ'n wie sin wa, wie sin wa, wie sin wa. Be sran min mín wi lika, aunnvuɛ silɛ nun-man nun. Ɔ'a yi min klun ninnge mun ɔ'a gua. Ɔ'a bo bo min kannin sa trutrɛɛ. Ɔ su min su kɛ alɛ kunfuɛ sa. Bajɛ tralɛ'n jaso-man min wun, min nyrun'n utu ndutre'n nun. Min nyinma'n ɔ'a blo kankankan sunlɛ dunman nun. Siɛn'n, min nyinma'n su dun min sɔ tuun. Kusu wuun m'an yo-man sa tɛ. Kɛ n ´srɛ Nyanmiɛn'n, min akunndan nun ti weiin. Asiɛ, n ´srɛ wɔ, nán kata min mmoja'n su, man be ti min kpanlɛ bɔ n kpan'n. Afin n si kɛ n lɛ lalofuɛ kun nyanmiɛn su lɔ, sakpa min lalofuɛ'n wo nglo lɔ. Kɛ min janvuɛ'm be ´yo min finfin'n, wuun m'an fa nyinmuɛn nzue n su sun n flɛ Nyanmiɛn. Ee! Man min lalofuɛ'n ɔ kpɛ e nin Nyanmiɛn ye afiɛn ndɛ'n nun kɛ be fa kpɛ sran nin sran be afiɛn ndɛ nun asiɛ'n su wa'n sa. Afin afuɛ nga n ko di'n yɛ ɔ'a wie yɛ. Atin nga be fa su be sa-man be sin kun'n, yɛ m'an fɛ i yɛ. N lo wunmiɛn-ɔn ɔ gua-man ase kun, m'an wie wu. Asieliɛ'n ɔ su minndɛ min. Be nga be o min wun wa'n be ti sran srisrifuɛ. Be nzowa'n ti n nyan-man min nyinma buwlɛ. Ee! Min Nyanmiɛn, ɔ bɔbɔ yo mín sin jranfuɛ. ?Afin wan cɛ yɛ ɔ ´jran mín sin-ɔn, sɛ nán wɔ'n? A yoli man min janvuɛ'm be akunndan'n ɔ'a wie. Nán kplin su kɛ be yɛ be `kwlaa-a. ?Be nyan-man aliɛ be man-man be mma mun-ɔn, be ta nzrafuɛ sɛ? Be fa min be kpɛ be flɛn. Min yɛ m'an kaci be sran bɔ be ti bé nuan nzue tɛ i nyrun-ɔn. Min nyinma'n ɔ'a wie si klunngbɔ'n ti. Min wunnɛn'n ɔ'a yo kɛ nán min wunnɛn sa. Sran kpa'm bé nuan'n bo be wun. Be bɔ be se bé wun kɛ be yo-man sa tɛ'n, be bu min fɔ, be waan n sro-man Nyanmiɛn. Man be bɔ be ti sɛsɛ'n, be tran cinnjin atin bɔ be fali'n i su. Man be bɔ be ti saun'n, be tra be anwlɛn. Sanngɛ min janvuɛ mun amun kwlaa amun `bla, n wun-man ngwlɛlɛfuɛ fi amun nun. Min cɛn'n ɔ'a ju. Sa nga n jajali be bɔ be ti cinnjin min sa nun'n b'a saci. Min janvuɛ'm be fa kɔnguɛ'n bu wia, be waan aliɛ su wa cɛn kusu wuun ɔ su san. Awlo nga min akunndan'n wo su kɛ e ´se yɛ'n, yɛlɛ blɔlɔ lɔ lika'n. Blɔlɔ lɔ aosin'n nun yɛ n ´ko sɛ min bɛ nin-ɔn. N flɛ asieliɛ'n kɛ mín si yɛ n flɛ kakaa mma'm be kɛ min nín nin min niaan bla mun. ?Min wla ase guawlɛ'n wo nin? ?Wan yɛ ɔ wun i-ɔ? E nin i e nnyɔn'n yɛ e ´kɔ blɔlɔ nin-ɔn. Be ´wla ye ase likawlɛ. Bildad b'ɔ fin Siak'n ɔ kannin wie. I waan: ?Blɛ onin yɛ a ´wie ndɛ ng'ɔ o lɛ'm be kan-an? Sie ɔ su man e kan wie. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a bu ye nnɛn sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a bu ye sinnglinfuɛ sɔ-ɔ? Ɔ ya nga a fɛ i lɛ'n, ɔ bɔbɔ ɔ wun tɛ yɛ a yo-ɔ. ?A bu i kɛ ɔ dunman nun ti sran'm be ´wie mɛn'n nun? ?A bu i kɛ yɛbuɛ tanda'm be ´tu be bo? Sran ng'ɔ bu-man Nyanmiɛn like fi'n i kannin'n ɔ ´nuan, i gbo'n nun sin'n su jue-man kun. I sua'n nun kannin'n ɔ su kpaja-man kun, ɔ ´nuɛn i su. I nantilɛ wawa'n ɔ ´go nun, i jajalɛ ng'ɔ jaja'n ɔ ´yi i bɔbɔ i ase. Ɔ ´ko tɔ zɔ nun, ɔ ´kpɛn aya nun sɛsɛsɛ. Aya'n ɔ ´trɛ ja sin'n, aya'n i go'n ɔ ´trɛ i miɛn i fii. Asiɛ'n ɔ kata nyanman sɔ'n b'ɔ trɛ i'n su, yɛ ble ng'ɔ ´tɔ i su'n, ɔ o i atin'n su. Sa sroesroe'm be fin wa be fin wa, be fu i nun be tɔ i su. Be su i su be fuɛn i kɛ sran su fuan nnɛn sa. Awe'n ti i wunmiɛn'n kwlaa ɔ'a wie, awe'n ɔ'a kpɛn i su, yalɛ'n ɔ'a di i. I wunnɛn'n titi sa puɛpuɛpuɛ. Tukpacɛ'n ɔ ´didi i wunnɛn'n. I sua ng'ɔ o nun bɔ i klun ti-mɛn i'n, be wa yi i nun ´fite. Be ´fɛ i ´kɔ blɔlɔ lɔ famiɛn'n i nyrun. Be tran i sua'n nun-ɔn ɔ yo ye, sran nun-man nun kun. Be ´fa sufru be ´guɛ i tranwlɛ'n nun. Ɔ ´yo kɛ waka bɔ i bo olui'n nin i sama'm b'a wu'n sa. Be wla ´fi i su asiɛ'n su, be su bo-mɛn i dunman lika fi nun kun. B'a fuɛn i wia'n nun b'a yi i aosin'n nun. B'a kɛn i bo mɛn'n nun mlɔnmlɔn. Ɔ lɛ-man ba annzɛ anunman bɔ be ´kɛ i osu i nvle'n nun-ɔn. I fuɛ wie fi nyin nun-man su kun b'ɔ ´tran i awlo'n nun-ɔn. Wia atɔliɛ lɔfuɛ mun nin wia afiliɛ lɔfuɛ'm be ´ti sa ng'ɔ juli i su'n, yɛ bé nuan'n ´bo be wun. Kɛ sa tɛ yofuɛ'n i awlo'n ɔ ti kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Be nga bɔ be si-man Nyanmiɛn'n, kɛ be tranwlɛ'n ɔ ti kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Zɔb tɛli i su kɛ: ?Amun kpa'n, blɛ onin yɛ amun ´yaci min yalɛ klelɛ nin-ɔn? Blɛ onin yɛ amun ´yaci min anwlɛn kpɔtɔlɛ nin amun ijɔlɛ beblebe nin-ɔn? Min nzowa kpɛlɛ'n i kpɛ blu yɛ amun ´kpɛ yɛ. ?Kɛ amun ´kle min yalɛ sa'n, ɔ ´yo-man amun nyannzuɛn? Sɛ bɔ n fɔnnin sakpa'n, ɔ ti min bɔbɔ min ndɛ. Amun jaso min wun, yɛ tɔlɛ nga m'an tɔ yɛ'n, amun kan gua min su. Sanngɛ man amun si kɛ Nyanmiɛn yɛ man sa sɔ'n tɔli min su-ɔ, ɔ guali i lala'n min su. N kpan kɛ: «Ɔ ´kun min o!» Sran fi tɛ-man min su. N kpan kɛ: «Be `de min o!» Min ndɛ'n ɔ yo fɛ, sanngɛ jɔlɛ difuɛ fi kan-man. Nyanmiɛn ɔ'a jran atin'n nun, n nyan-man sinwlɛ. Ɔ man lika'n ɔ'a dun min atin'n su. Ɔ'a yi min anyrunnyan'n min su. Ɔ'a tu min famiɛn kle'n. Ɔ lɛ-man min lika kun bɔ i sa ɔ'a kɛn-mɛn i-ɔ. M'an tɔ. Like nga n fa min wla n gua su'n, sɛ ɔ ti waka'n, wuun n ´se kɛ ɔ'a bu i ɔ'a yi i ase. Ɔ fali min wun ya kpa. Ɔ man ɔ'a ka min ɔ'a wla i kpɔfuɛ'm be nun. I alɛ kunfuɛ akpasua-akpasua'm be kwlaa be kpɛli min wun atin, be bali. Be wa kpɛli be ngblaliɛ'n mín sua'n i wun. Ɔ fuannin min niaan mun be wanndili. Be nga be si min'n, b'a yo kɛ be si-man min kun sa. Min osufuɛ mun b'a kpɔci min. Min janvuɛ kpa mun, bé wla ɔ'a fi min su. Sran nga n fa be n sieli'n, ɔ nin m bɔbɔ min afanniɛn bla mun, be yo min kɛ sran bɔ be nian wun-mɛn i le sa. Be yo kɛ be si-man min sa. N flɛ min sufuɛ nin-ɔn, ɔ tɛ-man min su kun. Kannzɛ n kpɛtɛ i sɛ, ɔ ti ngbɛn. Mín nuan nun bɔn mín yi bue nun siɛn'n. Min wunnɛn'n bɔn kain min bɔbɔ min mma'm be bue nun. Ba kanngan mun bɔbɔ be yo min finfin. Kɛ n ´ijɔ'n, wuun be ´sri min. Be nga n kan n klun ndɛ n kle be laa'n, min wun yo be kwlaa be tɛ. Be nga n klo be'n, b'a jaso min wun. San kplo b'ɔ kata min wunnɛn'n su'n kunngba yɛ ɔ'a ka-a. Nyrɛnnɛn'n ti n sa nun ninnge kwlaa ɔ'a wie. Amun `si min aunnvuɛ. Min janvuɛ mun, amun `si min aunnvuɛ. Nyanmiɛn'n yɛ ɔ yoli yɛ man sa nga nyannin min-ɔn. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun uka Nyanmiɛn su be kle min yalɛ nin-ɔn? ?Kɛ amun kle min nyrɛnnɛn'n, amun fɛ-man? Sɛ ɔ ti kɛ n su nyan sran ɔ ´klɛ min ndɛ nga'n, wuun ɔ ´yo min fɛ o, wuun ɔ ´klɛ be fluwa kun nun bɔ cɛ, wuun be ´fa blalɛ piembie nin sunmun, be ´fa klɛ i yɛbuɛ kun su bɔ cɛ. N si kɛ min ti kpɔfuɛ'n ɔ lafi-man. Asiɛ nga su wa'n, i yɛ ɔ ´jaso kasiɛn ɔ ´kan ndɛ kasiɛn nin-ɔn. Kɛ min wunnɛn kplo'n ko saci'n, kɛ min wunnɛn ba'n ko wie'n, n ´wun Nyanmiɛn. N ´wun i bɔbɔ'n sa, m bɔbɔ n ´wun i. M'an se-man kɛ sran uflɛ. M'an fɛ cɛn sɔ'n i minndɛlɛ nun. Amun bɔ amun usa amun wun kɛ: «?E ´yo sɛ nan y'a trɛ i'n?» Amun bɔ amun waan sa ng'ɔ juli min su'n ɔ fin min bɔbɔ'n, amun `nian amun wun kpa nán tokofi'n ɔ nyan amun. Afin sran ti fualɛ'n i tantrantan sa'n, i akatua yɛlɛ wie'n. Amun `si kɛ Nyanmiɛn ɔ wa di sran'm be jɔlɛ. Zɔfar b'ɔ fin Naama'n, ɔ kannin wie ekun, i waan: Ɔ ndɛ nga a kan'n, ɔ kle min akunndan'n i yalɛ, i ti ɔ fata kɛ n tɛ wɔ su. N jran-an ɔ jran-man. Ndɛ nga a kan man min'n, ɔ sɔn-man min klun. Kɛ m buli akunndan lele'n, m'an wun sa nga n ´fa tɛ wɔ su'n. ?A si-man kɛ, kɛ ɔ fin cɛn bɔ Nyanmiɛn fali sran sieli i asiɛ'n su'n, sran ng'ɔ bu-man Nyanmiɛn like fi'n, i anyrunnyan'n ɔ kɔ-man mmua, i aklunjuɛ'n cɛ-man? ?Yɛ a si-man ekun kɛ sran nga i nyin yi-man Nyanmiɛn'n, i klun jɔ-man kɔ-man mmua ? Sɛ bɔ ɔ nyin to nyanmiɛn'n, sɛ i ti'n ɔ to nyanmiɛn ble'n bɔbɔ'n, i awieliɛ'n ɔ ´wie i kɛ i bɔbɔ i sewie'n sa. Kpɛkuun be nga be si i laa'n, be ´usa kɛ: «?Ɔ o nin li?» Ɔ ´sin kɛ laliɛ bɔ be cɛn'n sa, be su wun-mɛn i kun. Ɔ ´mlin-mlin kɛ aolia nun like bɔ be wun i kɔnguɛ'n sa. Sran ng'ɔ wunnin sran sɔ'n i laa'n, ɔ su wun-mɛn i kun. Lika ng'ɔ tran lɛ'n, be su wun-mɛn i lɛ kun. Yalɛfuɛ'm be ´kpɛ sin yiɛ i mma mun. Be ´mian be fii. Bé si ɔ yi like nga ɔ fɛli i yalɛfuɛ sɔ'm bé sa nun. Afin like sɔ mun yɛ ɔ fa nyɛnnin i wun-ɔn. I sa nin i ja mun bɔ be ti kpinndin-kpinndin kɛ gbanflɛn'm be liɛ'n sa'n, be nin i yɛ be ´ko la ndutre'n nun-ɔn. Sa tɛ'n i yolɛ'n ɔ yo i fɛ kɛ like b'ɔ yo be nuan nun fɛ'n sa. Ɔ fa fiɛ i taaman'n bo. I waan ɔ yi-mɛn i ase mlɔnmlɔn, kɛ ɔ ´yo nan i fɛ'n ɔ'a kɛ i nuan nun lɛ'n ti. Kusu aliɛ ng'ɔ dili b'ɔ o i klun lɔ'n ɔ ´saci, ɔ ´yo i klun lɔ kɛ ɔnda bɔyre sa. Yalɛfuɛ'm be ninnge kpakpa ng'ɔ fɛli i be sa nun'n, ɔ ´fi be gua. Nyanmiɛn ɔ ´yi be i klun lɔ ´fite. Kannzu ɔnda bɔyre yɛ ɔ nɔnnin-ɔn, ɔnda taaman'n ɔ ´kun i kusu. Awɛma nzue nin nɔnnɔn nga be sonji gblogblo kɛ nzue ba sa'n, ɔ su wun-man be kun. I junman'n i nuan like ng'ɔ nyɛn i'n, ɔ ´fa man sran mun. I nuan su kɛn-mɛn i. Ɔ su di-mɛn i mmlusuɛ'n i ti aklunjuɛ. Afin kɛ ɔ miannin yalɛfuɛ mun ɔ deli be ninnge mun, ɔ'a nian-man be lika. Kɛ ɔ `kplan sua man be'n, ɔ'a yo-mɛn i sɔ, sanngɛ ɔ deli be liɛ mun. I konvi'n ɔ ti tɛ dan. Ɔ man i anwlɛn su ninnge'n kwlaa ɔ ´fi i sa. I konvi tɛ'n ti ɔ wun like-ɔ ɔ yaci-mɛn i lɛ. I sɔ'n ti muae b'ɔ lɛ i'n ɔ su cɛ-man. Ɔ ´nyan ninnge sunman ´sin yiɛ i, kpɛkuun sa ´tɔ i su. Nyrɛnnɛn sa'm be ´kan bo nun be ´guɛ i su. Kɛ ɔ ´di like'n, wuun Nyanmiɛn i ya'n ɔ'a jaso i wun. Ɔ man nyrɛnnɛn'n ɔ ´tɔ i su kɛ nzue yɛ ɔ su tɔ sa. Sɛ i waan ɔ ´wanndi blalɛ bɔ be ti alɛ ninnge mun be nyrun'n, aaba cua ɔ ´wɔ i, kpɛkuun ɔ ´bo nun i bue kun lɔ. Ɔ ´cuɛn cua bɔ ɔ'a bo nun i wia sin lɔ'n, yɛ ɔ ´cuɛn cua bɔ ɔ'a bo i afɔkɔ'n nun'n kusu, kpɛkuun bé ja nun lɛ ninnge sroesroe wie mun be ´tɔ i su. Sa kekle wafa'n kwlaa be ´tɔ i sa nun ninnge'm be su. Sin wie bɔ nán sran yɛ ɔ sɔli i nuan'n, ɔ ´kun i bɔbɔ'n, yɛ ninnge ng'ɔ kali i sua'n nun'n kwlakwla, sin sɔ'n, ɔ ´yra be. Nyanmiɛn su lɔ ninnge'm be ´yi i sa tɛ'n i nglo. Asiɛ'n kusu nin i be ´nyɛn i. Nyanmiɛn i ya cɛn'n nun'n, nzue dan wie ɔ wa fɛ i bo ninnge mun ´kɔ. Like nga Nyanmiɛn sie i lɛ fa sie sran nga be bu-mɛn i like fi'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sa nga Nyanmiɛn siesie man be'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Zɔb tɛli i su kɛ: Amun `sie amún su tie ndɛ nga n ´kan'n. Fɔnvɔlɛ nga amun ko fɔnvɔ min'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Amun `man min atin man n kan min ndɛ liɛ'n. Sɛ n kan'n, amun ko sri. ?Sran yɛ n su yi n klun ya n ´kle i-ɔ, bɔ i ti yɛ n ´di amlin-ɔn? Amun `nian min, man amún nuan'n ɔ bo amun wun. Amun `fa amún sa'n sie amún nuan'n su, afin amun su ijɔ-man kun. Kɛ m bu sa ng'ɔ o min su'n i akunndan'n, kpɛkuun srɛ kun min. Yɛ n usu. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n be nyin tɛ o su nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ be yo kpɛnngbɛn, kpɛkuun be wunmiɛn'n ɔ kɔ i nyrun nin-ɔn? Bé bo mma'm be nin be o lɛ bɔ cɛ! Be anunman'm be kwlaa be nyin be nyrun. Be awlo'n nun ti fɔun, srɛ kun-man be. Nyanmiɛn i ngble'n ɔ kan-man be wie mlɔnmlɔn. Sɛ be nannin yasua'm be fu nannin bla mun'n, san be ´wunnzɛ. Nannin bla'm be kusu be wu be mma mun titi be kpɔ-man ba. Be mma'm be wanndi be kɔ be ba kɛ bua mun annzɛ boli mun sa, wuun be ´tu kpɛn. Be ´to jue'n, wuun be ´bo su klɛn nin jru'n, wuun be ´bo blo aklunjuɛ'n ti. Kɛ be ko di ye sɔ'n lele ko wie'n, kpɛkuun be wu blɛlɛlɛ, be blɔlɔ kɔlɛ nun-ɔn. Kusu wuun be seli Nyanmiɛn kɛ: «Fɛ i sɔ liɛ'n jaso lɛ! Y'a se-man kɛ a kle ye wɔ atin'n! ?Wan li yɛ be flɛ i Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo nin-ɔn, bɔ i ti yɛ e ko su i-ɔ? ?Sɛ e srɛ i'n, nguɛ yɛ e ´nyɛn i-ɔ?» Sɛ sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n be di ye'n, be waan ɔ fin be bɔbɔ. Be jajalɛ nun'n, be bu-man Nyanmiɛn i akunndan. ?Sanngɛ kɛ be o lɛ'n, a wun kɛ be nguan'n ɔ ka lɛ wie kɛ kannin b'ɔ nuan'n sa? ?Be ta yalɛ di? ?Nyanmiɛn fa be wun ya ɔ man be nzuɛn'n i nuan akatua ? ?A wun i kɛ be ti kɛ ijre mma bɔ aunngban'n fitɛ i kɔ'n sa? ?Be ti kɛ ndutre bɔ seke'n fitɛ i kɔ'n sa? Amun waan: «Sran ng'ɔ bu-man Nyanmiɛn like fi'n, Nyanmiɛn nin i mma mun be ´nyɛn i.» ?Nán i bɔbɔ'n yɛ ɔ fata kɛ Nyanmiɛn yo i sa nan ɔ `fɛ-ɔ? Ɔ fata kɛ i bɔbɔ wun nyrɛnnɛn b'ɔ ´tɔ i su'n nun, nan ɔ `wun kɛ Nyanmiɛn b'ɔ kwla like'n kwlaa yo'n i ya'n ɔ ti-ɔ: ?Kɛ ɔ ko wu ko wie'n, sɛ i osu'n nunfuɛ'm be ´fɛ-ɔ, ɔ fɛtɛ i nzu? ?Nán sran yɛ ɔ wa ´kle Nyanmiɛn ngwlɛlɛ-ɔ? I yɛ ɔ di anz'm be jɔlɛ-ɔ. Sran wie di ye'n lele like fi sɛnngɛn-mɛn i akunndan. Ɔ tran fɔun lele fa ju i wie cɛn. Ɔ cɛn lele i wunnɛn'n ti lui ngunmin. I owie'n nun ti i fɔuun! Wie kusu i nguan liɛ'n ti klunngbɔ ngunmin. Ɔ si-man like nga be flɛ i muae'n le yɛ ɔ wu-ɔ. Sanngɛ be wafa nnyɔn'n, be wla be ase. Kakaa mma'm be fɔ be su nyinmɔn nyinmɔn nyinmɔn. N si amun klun akunndan'n. Ndɛ nga amun wa kan nan ndɛ'n ɔ'a tɔ min su'n, n si. Amun usa kɛ: ?Sran nga be mian be wiengu mun fii'n, be sua'n wo nin? ?Sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n, be tranwlɛ'n wo nin? ?Amun nian usa-man be bɔ be wlan-wlan sin'n be sa le? ?Amun waan amun ´fia lalo nga be di'n i su? Kɛ nyrɛnnɛn'n ɔ ba'n, ɔ kpɛ sran ng'ɔ bu-man Nyanmiɛn like fi'n yaci. Kɛ Nyanmiɛn i ya cɛn'n ju'n, sa ju-man i su wie. ?Yɛ wan cɛ yɛ ɔ ´jran i nyrun ɔ ´fa i nzuɛn tɛ'n ɔ kle i-ɔ? ?Wan yɛ ɔ ´tu i fɔ-ɔ? Sɛ ɔ wu'n, be sie i. Ɔ lɛ i asieliɛ'n i su nianfuɛ. Sran nga be dun mmua i saka'n i nyrun'n be sɔnnin. Be nga be su i su'n, be ka be-ɔ ɔ yo-man ye. Fa nga be fa guɛ i su'n ɔ yo-man nɔnnin. Amun fɔnvɔlɛ nga amun waan amun ´fɔnvɔ min'n, nán i kpa'n wie-ɔ. Amun ndɛ'm be ti ato ngunmin. Yɛ Elifaz b'ɔ fin Teman'n ɔ tɛli i su kɛ: ?Sran kwla yo like kpa kun man Nyanmiɛn? Cɛcɛ, sɛ sran si ngwlɛlɛ nan ɔ yo sa kpa'n, ɔ yo mɛn i bɔbɔ wun. ?Ɔ sɛsɛ bɔ a ti'n, ɔ kwla uka Nyanmiɛn? ?Ɔ jrɛin nga a ti'n, nguɛ yɛ ɔ nyɛn i nun-ɔn ? ?Srolɛ bɔ a sro i'n ti yɛ ɔ tu wɔ fɔ-ɔ? ?I ti yɛ ɔ nin wɔ su kan-an? Nanwlɛ, ɔ fɔnlɛ'n sɔnnin. Sa tɛtɛ nga a yo be'n, be ka be-ɔ ɔ yo-man ye. A de ɔ wiengu'm be aowa ngbɛn. A de wie'm be wun kondro'n, be ka be wun kplɛn. Sɛ nzue we kun sran-an, a mɛn-mɛn i nzue. Sɛ awe kun sran-an, a mɛn-mɛn i like diwa. A yaci be bɔ be kwla'n be lɛ be fa lika'n. Yɛ tutrefuɛ mun yɛ be tran nun-ɔn. A kankan angboti bla'm be bo be fa bé sa ngbɛn be kɔ. A kle aika'm be nyrɛnnɛn. I sɔ'n ti yɛ ɔ́ wun aya nga b'a sua'n, ɔ sɔnnin nin-ɔn. I sɔ'n ti yɛ sa sroesroe'm b'a fu wɔ nun b'a tɔ ɔ su nin-ɔn. Aosin'n ɔ'a dun ɔ su, a wun-man ase. Nzue dan'n ɔ'a kata ɔ su kplu! Nyanmiɛn o nglo lɔ nyanmiɛn su lɔ. Nzraama'm be o nglo mmua lɔ. I sɔ'n ti a se kɛ: «?Nyanmiɛn li nguɛ sa yɛ ɔ si i-ɔ? ?Ɔ di e jɔlɛ nyanmiɛn ble'n i bo wa-a ɔ yo ye? Nyanmiɛn ble'n ɔ kɛtɛ i nyrun, ɔ wun-man wa. Kan ɔ wlan ju'n yɛlɛ nyanmiɛn'n su lɔ kluklu'n nun.» ?Yoo! Sa tɛ yofuɛ'm be lalafuɛ atin'n, yɛ a fa yo ɔ liɛ-ɔ? Be liɛ'n be wie cɛn'n ɔ ju-man wuun b'a wu. Be ti kɛ talɛ bɔ nzue'n ɔ yi, kpɛkuun ɔ su i bo yi i ase'n sa. Be se Nyanmiɛn kɛ: «Fɛ i li sɔ'n kɔ lɔ. ?Nguɛ yɛ a kwla yo man ye-ɔ?» Kusu wuun i yɛ ɔ mannin be ninnge ng'ɔ si bé sua'n nun nin-ɔn. Be jajalɛ nga be jaja'n, be bu-mɛn i akunndan. Kɛ sran kpa'm be ´wun kɛ b'a tɔ'n, fɛ yɛ ɔ yo be-ɔ. Be bɔ b'a yo-man sa'n be sri be. Be se kɛ: «E kpɔfuɛ mun yɛ b'a tɔ yɛ. Sin'n ɔ'a di bé bo ninnge mun.» Ɔ man `yo nan a nin Nyanmiɛn amun afiɛn'n sɛ, yɛ ɔ́ wun ´jɔ wɔ fɔuun. A ´sa ɔ́ sin a ´nyan muae ekun. Fɛ i nuan ndɛ'n. Fa be sie. Sɛ a wa sa ɔ sin nan a nin Nyanmiɛn be nanti'n, ɔ ´yo man a ´jaso. Sa ng'ɔ ti-man su'n, nán kplin su man ɔ tran wɔ awlo'n nun. Yi ɔ sika ɔkwlɛ'n i ase ndutre'n nun. Ɔfir sika ɔkwlɛ'n, to guɛ i nzue ba'n nun yɛbuɛ'm be afiɛn. Yɛ Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n ɔ yo kɛ ɔ sika ɔkwlɛ sa ɔ́ sa nun, yɛ ɔ ´yo kɛ jɛtɛ ufue sa kusu. Fa Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n yo wɔ anwlɛn su like. Man ɔ́ nyin'n su nan niɛn i. Sɛ a srɛ i nan a jran su'n, ɔ ´tɛ wɔ su. Kpɛkuun like nga a kannin kɛ a ´yo mɛn i'n, wuun a su yo. I liɛ'n, sa kwlaa nga a gugu kɛ a ´yo'n, ɔ ´yo ye. Atin nga a nanti su'n, ɔ ´yo weiin! Nyanmiɛn man wun tufuɛ'm be like nga be siesie kɛ be ´yo'n, ɔ kpi ase. Sanngɛ ɔ uka be nga be kan bé wun ase'n. Ɔ de be nga b'a yo-man sa'n mun. Sɛ w'a yo-man sa tɛ'n, ɔ man a ´fite nun. Zɔb tɛli su kɛ: Ndɛkɛn liɛ'n, n klun ya nga n ´yi'n ɔ ti dan. N fia kplinlɛ bɔ n kplin su-ɔ, ɔ yo-man ye. Ee! Sɛ n si kan n ko wun Nyanmiɛn'n, wuun n ´kɔ lele n ko to i kan ɔ tran lɔ'n. Yɛ n ´fa min ndɛ'n n ´sie i nyrun, n ´fa mín nuan n wla nun n ´kan n guɛ i lɔ gɔ. I liɛ'n, ndɛ ng'ɔ ´kan'n, n ´ti. Yɛ n ´wun ng'ɔ lɛ i b'ɔ ´kan kle min'n. ?Ɔ ´niɛn i fanngan dan'n ti ɔ bu min fɔ? Cɛcɛ, ɔ su yo-mɛn i sɔ. N si kɛ ɔ ´sɔ min nun. N ´kan min nuan su ndɛ'n n kle i, afin m'an yo-man sa. I yɛ ɔ ti min jɔlɛ difuɛ nin-ɔn. Ɔ su bu-man min fɔ mlɔnmlɔn. Sanngɛ sɛ n kɔ wia afiliɛ lɔ'n, ɔ nun-man lɔ. Sɛ n kɔ wia atɔliɛ lɔ'n, n wun-mɛn i lɔ. ?Sɛ ɔ su yo like wie nglo lɔ e? Min waan m'an n wɔ lɔ n nian. N ´ju lɔ-ɔ, ɔ nun-man lɔ. ?Sɛ ɔ fia ngua lɔ e? Min waan man n ju lɔ n nian. N ´ju lɔ-ɔ, ɔ nun-man lɔ. Sanngɛ ɔ si min ajalɛ nga n tu'n. Sa nianlɛ ng'ɔ su sa min nian yɛ, n ´fin nun n ´fite sa cɛ kɛ b'a wla sika ɔkwlɛ sin nun b'a yi sa. Kan kwlaa ng'ɔ ´kɔ'n, min nin i-ɔ N fɛli i atin'n su seiin! M'an kpaci-man. I mmla kun nun-man lɛ bɔ m'an fa-man su-ɔ. I nuan nun ndɛ'm be yoli cinnjin min sa nun trali m bɔbɔ min klun sa'n. ?Yɛ sɛ ɔ ko fa akunndan kun'n, be ´yo i sɛ yɛ ɔ ´kaci aniɛn-ɔn? Like ng'ɔ klo kɛ ɔ ´yo'n, yɛ ɔ yo-ɔ. Nga ɔ'a sie kɛ ɔ ´fa yo min'n, ɔ ´yo. Sa sunman o i klun lɔ ekun. I ti yɛ srɛ kun min i wun nin-ɔn. Kɛ m ´bu i akunndan n ´kɔ'n, wuun blɛ li yɛ b'a se n kɛ n `sro i-ɔ. Nyanmiɛn ti man n ti-man sran waka-waka kun. Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, man srɛ'n ɔ'a kun min kpo! Nán aosin dan'n i ti yɛ m muan min nuan nin-ɔn. Nán lika bɔ ɔ'a fa dun min su tuun'n i ti-ɔ. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n ɔ'a sie-man cɛn bɔ ɔ ´fa di i jɔlɛ nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ yi-man cɛn sɔ'n i nglo kle-man be bɔ be si i mun-ɔn? Sran nga be bu-man Nyanmiɛn nin i nuan ndɛ'n be like fi'n be tu be fie'm be awɛ'n kɔ i nyrun. Be wua sran'm be nnɛn mun, kpɛkuun be kankan be kɔ didilɛ. Be fa aika'm be aflunmun'n kɔ. Be tra angboti bla'm be nannin'n be fa wla aowa. Be fuan yalɛfuɛ mun atin'n nun. Be nga be o nyrɛnnɛn nun'n be fite-ɔ ɔ yo-man ye, san fialɛ yɛ be fia-a. Be ti be liɛ kɛ blo aflunmun nga be o aawlɛ flɛnnɛn'n nun'n sa: nglɛmun ndɛ be kɔ junman yɛ ijre'n nun yɛ be wlan sa daan be kunndɛ like diwa kan be man be mma mun-ɔn. Fie'm be su yɛ be kpɛ ijre onga'n be man be nnɛn mun-ɔn. Be ti be nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n be vinyi'n mma'n. Be la be wun kplɛn, nán kondro kan-an. Be lɛ-man like be kata-man bé wun, be la ayrɛ flɔlɔ'n nun. Oka'm be su nzue ng'ɔ ´to'n, ɔ bo be. Be nyan-man fiawlɛ, i sɔ'n ti be fa bé sa'n to bla yɛbuɛ'n. Be kpɛ aika ba'n i nyɔnflɛn kekle nun. Be fa yalɛfuɛ'n i sa nun ninnge'n be wla aowa. Be ´wlan-an bé wun kplɛn, nán tralɛ kan-an. Awe kun be, sanngɛ b'a fa ble trɔ'n b'a jin be ti su. Be o ngo yiwlɛ'm be nun be ´yi ngo, annzɛ be o nzan yiwlɛ'm be nun be ´yi nzan, sanngɛ be nyan-man kaan sa kan-man bé nuan. Sran'm be klun jɔ-man, be ijɔ klɔ'n nun be sin. Be nga be yoli be sa'n be kpan. Sanngɛ Nyanmiɛn bua-man sa tɛtɛ sɔ'm be nun. Sran wie'm be ciliɛ yɛlɛ lika weiin'n. Kan lika weiin'n wo lɛ'n, be sin-man lɛ. Be fa-man atin weiin'n be su. Kɛ aliɛ'n ɔ wa cɛn'n, kakaje'n ɔ jaso. Ɔ kun yalɛfuɛ'n annzɛ nyrɛnnɛnfuɛ'n. Kɛ aliɛ'n kɔ san'n, wuun ɔ'a kaci awiefuɛ. Sran ng'ɔ kunndɛ sran'm bé yi mun'n, ɔ sa cɛiin ɔ minndɛ kɛ sɛnzɛ'n ɔ tɔ. I waan: «Sran fi su wun-man min.» Ɔ fa tannin kɛtɛ i nyrun. Kɔnguɛ yɛ awiefuɛ'm be kpɛ sua'm be nun toklo nin-ɔn. Wia'n nun be nyin bé wun su anuan. Be si-man like nga be flɛ i lika weiin'n. Kɛ lika'n ko cɛn'n, ɔ ti be nyrun kɛ be o aosin'n nun sa, afin aosin'n nun sa tɛtɛ yolɛ'n ɔ'a si bé wun. Amun waan: Sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n be jran-man, be ti kɛ like fokofoko wie bɔ nzue'n ɔ kpalo i kɔ'n sa. Sannzan o be lika'n su. Be kwla fa-man kan vinyi o lɔ'n i atin'n kun. Wie'n ɔ nunnun sa tɛ yofuɛ sɔ mun kɛ wia'n ɔ klo laglasi'n sa. Bla ng'ɔ wunnzɛli be'n i wla fi be. Kakaa mma'm be di be be klun jɔ. Sran fi wla kpɛn-man be su kun. Kɛ sa tɛ'n i agualiɛ'n ɔ ti sa: be bu i bo kɛ waka sa. Bla nga i klun ti kpan'n, b'ɔ wu-man ba'n, be kle i yalɛ. Be yo-man angboti bla'm be kpa. Nyanmiɛn man sran wlɛfuɛ sɔ'm be nguan tɛnndɛn. Kɛ be bu i kɛ be su tran-man nguan'n nun kun'n, a ´nian-an b'a jaso. Ɔ yo man be tran fɔuun be klun ti-man be. Kan kwlaa nga be ´kɔ lɛ'n, ɔ nian be su. Be nyan nyrun kan, kpɛkuun b'a jaso lɛ. Kɛ be liɛ ko wie'n, be tɔ kɛ sran kun nga mun sa. Be ti kɛ ble'n i ti nun bɔ be kpɛ'n sa. ?Nán kɛ ɔ ti sɔ-ɔ? ?Nga n ´kɛn lɛ'n, wan yɛ i waan ato-ɔ? ?Wan yɛ ɔ kwla se kɛ ndɛ ngbɛn yɛ n kannin-ɔn? Bildad b'ɔ fin Siak'n seli Zɔb kɛ: Sielɛ'n wo Nyanmiɛn sa nun. Ɔ yo sro. I ti yɛ man nglo lɔ lika'n tɔ fɔuun nin-ɔn. ?Wan yɛ ɔ kwla si Nyanmiɛn i sonja i akpasua'm be nuan-an? ?Wan cɛ yɛ i lika weiin'n ɔ kpɛjɛ-mɛn i su wie-ɔ? ?Sran yo kpa Nyanmiɛn nyrun sɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ? Klɔ sran'n ɔ ´yo sɛ yɛ ɔ ´yo saun i nyrun-ɔn? I nyrun'n, anglo'n bɔbɔ kpa'n ɔ kpaja-man. Nzraama'm be ti-man fitafita i nyrun. ?Yɛ kakaa kɛ sran sa'n, yɛ kakaa ba kɛ klɔ sran sa'n, ɔ ´ko yo saun i nyrun sɛ? Zɔb tɛli i su kɛ: Nja moo! A si sran b'ɔ lɛ-man fanngan kun'n i uka klanman! A si sran nga afɛ'n ɔ'a ti i'n i de sakpa! A si sran ng'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n i afɔtuɛ man dan! A si ɔ ndɛ'm be siesie klanman! ?Ndɛ kpa nga a kan'n, wan yɛ a kan mɛn i-ɔ? ?Wan li yɛ ɔ fa ndɛ sɔ'n wla ɔ́ nuan bɔ a kan nin-ɔn? Be bɔ b'a sin wie'n nun'n, be usu jenvie'n i bo lɔ. Be o jenvie nun ninnge'm bé bo lɔ. Afin Nyanmiɛn wun blɔlɔ lɔ weiin. Like fi kata-man kunman dan bɔ be si-mɛn i bo'n su b'ɔ man ɔ wun-man lɔ-ɔ. Ɔ fa nglo lɔ lika'n ɔ fa sie i lɛ sa ngbɛn. Ɔ fa asiɛ'n ɔ fa sende i lɛ sa ngbɛn. Ɔ fa nzue'n wlɛ i nyanmiɛn ble'n i klun. Kɛ nyanmiɛn ble'n wo lɛ'n yɛ ɔ wo-ɔ, ɔ kpuke tɔ-man. Ɔ fa like kata i famiɛn bia'n i nyin, nyanmiɛn ble'n yɛ ɔ fa kɛtɛ i nyin-ɔn. Ɔ ja awɛ klukluklu bo sin yia jenvie'n kan lika weiin'n nin aosin'n be yia lɛ'n. Kɛ ɔ kpan sa fiaan! Sɛ e ´kwla se'n, kuatrɛn nga be lɛ nglo lɔ lika'n nun'n, be nuan bo bé wun yɛ be usu tututu. Nyanmiɛn i kwlalɛ b'ɔ kwla'n i dan'n ti ɔ kwlali jenvie'n. Ɔ fɛli i ngwlɛlɛ'n fufuli Raab nun. Kɛ i nuan nun aunngban'n fita sa'n, nyanmiɛn'n su yo sɔ weiin! Ɔ wɔli wuo b'ɔ su wanndi'n i like boli nun i bue kun lɔ. Nga ti sa ng'ɔ yo be'n be bue kaan sa. Be nganniɛn nga e ti i wa'n, e ti-mɛn i kpa bɔ ngbɛn. ?Yɛ i sa sroesroe ng'ɔ yo'n, e suɛn i bo sɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ? Zɔb tɛli su ekun kɛ: N kan Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, b'ɔ bu min lufle b'ɔ wla min klunngbɔ'n. Kɛ Nyanmiɛn i nguan ng'ɔ fa wlali min nun'n ɔ tɛ o min nun'n, kɛ n tɛ de wunmiɛn'n, sa ng'ɔ ti-man su'n, ɔ su fin-man mín nuan fite-man le. N su kan-man gblɛgblɛ ndɛ le. N su se-man kɛ amun ndɛ yo fɛ le. N su yaci-man kɛ: «M'an yo-man sa'n» i selɛ le nan m'an fa wu. N liɛ nga n si i'n yɛlɛ kɛ n ti kpa, n lɛ-mɛn i kaciwlɛ. Kɛ n nian wafa nga n fa nanti'n min anwlɛn'n bu-man min fɔ. Sa ng'ɔ ti b'ɔ ju sran ng'ɔ bu-man Nyanmiɛn like fi'n i su'n, min kpɔfuɛ'n i su'n yɛ ɔ fata kɛ ɔ ju-ɔ. Sa ng'ɔ ti b'ɔ ju kakajefuɛ'n i su'n, sran ng'ɔ klo-man min'n i su yɛ ɔ fata kɛ ɔ ju-ɔ. ?Kɛ Nyanmiɛn kpɛ sran ng'ɔ bu-mɛn i like'n i nguan'n i sin'n, nguɛ cɛ yɛ ɔ fɛ i wla'n gua su-ɔ? ?Kɛ sa ju i su'n b'ɔ kpan'n, Nyanmiɛn bua nun? ?I kpa'n, Nyanmiɛn i wun yo sran sɔ'n i fɛ? ?Ɔ nin Nyanmiɛn be ijɔ? Like nga Nyanmiɛn yo'n, n wa yiyi nun n kle amun. N fa-man Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n i ninnge mun n fia-man amun wun. Amun kwlakwla amun wun i sɔ'n i wlɛ jrɛiin. ?Yɛ wuun ɔ yo sɛ ti yɛ amun ndɛ'm be ti vɛɛ sɔ-ɔ? Sa nga Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n ɔ sie i kɛ ɔ `ju sran ng'ɔ bu-mɛn i like fi'n, b'ɔ ti wlɛfuɛ'n i su'n yɛ: i mma'm be ´sɔn-ɔn be ´sɔn ngbɛn, alɛ'n ´di be kwlakwla. Be su nyan-man aliɛ b'ɔ ´yi be ku-ɔ. Be nga be ka lɛ'n, wie'n ɔ ´kun be, yɛ be angboti'm be su kwla-man be sun. Sɛ be tian sika nuan kɛ ndutre sa'n, sɛ be tian tralɛ nuan kɛ ufa sa'n, sran kpa'n yɛ ɔ ´wla tralɛ sɔ mun-ɔn. Sran nga ɔ'a yo-man sa'n, i liɛ yɛlɛ sika sɔ'n. Sran sɔ'm be awlo nga be kplan'n, i sacilɛ yo-man ya. Ɔ ti kɛ kpata nga vinyi su nianfuɛ'm be kplan'n sa. Kɛ be ´la'n, be ti anyanbeunfuɛ, sanngɛ i sɔ'n ɔ cɛ-man. Sɛ be wu'n, like fi nun-man lɛ kun. Sa sroesroe'm be fu be nun kɛ nzue b'ɔ su di lika'n sa. Aunngban dan'n man be su kɔnguɛ ɔ fa be kɔ. Wia afiliɛ lɔ aunngban'n ɔ man be su kɔ, ɔ tu bé bo fa kɔ. Nyanmiɛn si-man be aunnvuɛ, ɔ to bé wun ta mma. A ´nian-an, be su wanndi kɛ ɔ ´yo nan ta mma'n ɔ'a nyan-man be'n ti. Kɛ sran'm be wun i sɔ'n, i fɛ b'ɔ yo be'n ti, ɔ kle be ndɛ bolɛ, yɛ be bo feliman. Sika'n ɔ lɛ i tuwlɛ. Sika ɔkwlɛ'n ɔ lɛ i nun fiɛn yiwlɛ. Asiɛ'n nun yɛ be tu blalɛ nin-ɔn. Be klo yɛbuɛ wafa wie yɛ be nyan aaba nin-ɔn. Sran'm be fa kannin'n be jra kunman'n nun, kpɛkuun aosin'n ɔ'a ɔ. Be sanngan-sanngan lika'n nun lele be kpɛn i tiwa. Be nian-nian yɛbuɛ nga be fia lika tuun kpa nun'n. Be kpɛ kunman mun kan sran tran-man lɛ'n. Be kpɛ be sran'm bé wun mmua. Be kpɛ be lika bɔ lɔ kɔlɛ ti kekle'n be nun. Junman difuɛ'm be sende nyanman'm be su tekaan-tekaan. Asiɛ'n nun yɛ aliɛ'n fin fite-ɔ, sanngɛ i bo lɔ'n ti kɛ sin ɔ'a di sa. I yɛbuɛ'm be nun yɛ be nyan safir nin-ɔn. Sika nvutre'n ɔ fin i asiɛ ba'n nun. Anunman nga be di nnɛn'n be nian wun-man lika sɔ'n bé su atin'n le. Anunman nyin'n i nyinma nian wun-man lika sɔ mun bé wun le. Nnɛn nga be yo sro'n, be nian fa-man lɔ atin'n le. Asɔmɔli'n ɔ nian sin-man lɔ le. Sanngɛ sran'n ɔ kpuke yɛbuɛ kekleekle'm be nun. Ɔ fu oka'n nun buɛ lele ɔ to i bo'n. Ɔ kpɛ yɛbuɛ'm be nun mmuɛ. Kan ninnge kpakpa'm be fia'n, san ɔ ´wun be. Ɔ si nzue ba'm be nyrun ce, yɛ ɔ yi ninnge nga be ti fiawa'n mun fite. ?Sanngɛ ngwlɛlɛ'n, be ´ko wun i ninfan? ?Ninfan yɛ akunndan'n i bo'n ɔ taka-a? Sran si-mɛn i gua. Be kunndɛ i be nga bé nyin o su'n be afiɛn be wun-mɛn. Kunman dan bɔ be si-mɛn i bo'n, sɛ e ´kwla se'n, i waan: «Ɔ nun-man min nun.» Jenvie'n waan: «Ɔ nun-man min wun wa.» Be fa-man sika ɔkwlɛ kpɔlɛ be to-man. Be sunnzun-man jɛtɛ ufue be fa to-man. Be fa-man Ɔfir sika ɔkwlɛ'n be sunnzun-mɛn i. Be kwla fa-man yɛbuɛ kpakpa nga be flɛ i oniks annzɛ safir'n be sunnzun-mɛn i. I sika ɔkwlɛ o, i vɛr o, be kwla fa-man be wie fi sunnzun-mɛn i. Kannzɛ sika ɔkwlɛ jrɛiin'n ɔ yi kpongbo, be kwla fa kaci-mɛn i. Kɔrail nin kristal'n be liɛ'n, be bo-man bé su be di-man jɔlɛ bɔbɔ. Ngwlɛlɛ'n i silɛ'n, i kpa tra afle mma gua kpan'n. Etiopi lɔ topaz'n ɔ ju-mɛn i nun. Sika ɔkwlɛ jrɛiin'n, ɔ jrɛn-mɛn i nyrun. ?Yɛ wuun ngwlɛlɛ kpa'n ɔ fin nin? ?Ninfan yɛ akunndan'n i bo'n ɔ taka-a? Ɔ ti fiawa like nga be de wunmiɛn'n be nyrun. Anunman'm be kwla wun-mɛn i. Wie'n ɔ nin blɔlɔ'n be waan: «E tili i ngan» Nyanmiɛn yɛ ɔ si i atin nin-ɔn. I yɛ ɔ si i tranwlɛ nin-ɔn. I liɛ'n, ɔ nian lele ju asiɛ'n i tiwa lɔ. Ɔ wun ninnge nga be o nyanmiɛn'n i bo wa'n be kwlaa. Kɛ ɔ ´sunnzun aunngban'n toe su'n, kɛ ɔ ´sunnzun nzue mun'n, kɛ ɔ ´sie nzue'n i tɔlɛ'n i wun mmla'n, kɛ ɔ ´kpɛ nyanmiɛn b'ɔ kpa sin'n i mmuɛ'n, kɛ ɔ ´sie nyanmiɛn nun bolɛ'n i nganniɛn'n, i blɛ sɔ'n nun ɔ wunnin ngwlɛlɛ'n yɛ ɔ yili i nglo. Ɔ wlɛli i bo ase, ɔ wunnin kɛ ɔ ti like dan. Kpɛkuun ɔ seli klɔ sran'n kɛ: Be nyin bɔ yi Anannganman'n, yɛ be flɛ i ngwlɛlɛ nin-ɔn. Sa tɛ'n i atin'n su jasolɛ'n yɛ ɔ ti ngwlɛlɛ nin-ɔn. Zɔb tɛli su ekun kɛ: Nanwlɛ, n klo kɛ n ´sin min osu laa'n nun. Laa sɔ nun'n, Nyanmiɛn nian min lika. I kannin'n ɔ jue mín ti'n su. I kpajalɛ'n ɔ dun mmua min nyrun aosin'n nun. I blɛ sɔ nun'n, wuun nzue tɛ o min nun kpa, wuun Nyanmiɛn nian min awlo'n su. I blɛ sɔ nun'n, wuun Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n nin min wo nun, wuun min mma'm be bo sin yia min. I blɛ sɔ nun'n, be flɛ kɛ nɔnnɔn'n yɛ ɔ ti min nzue yɛ n fa wunnzin mín ja-a, yɛ be flɛ kɛ ngo'n fin yɛbuɛ nun sonji man min. N kɔ klɔ'n i anuan'n nun lɔ, n ko tran kan be kan ndɛ lɛ'n. Kɛ gbanflɛn'm be wun min'n, kpɛkuun b'a cuɛn bé wun. Kɛ sran kaklaakla nga bé ti ɔ'a bo je'n be wun min'n, be jaso jran nglo. Famiɛn i awlo lɔ sran dandan nga be su kan ndɛ'n be jran, be fa bé sa sie bé nuan'n su. Siefuɛ'm be nɛn'n ɔ kan ase, be kaci kɛ bobo mun sa. Sran kwlaa ng'ɔ ti ndɛ nga n kan'n, san mo yɛ ɔ yo min-ɔn. Be kwlaa nga be wun min'n, be klo min sa. Afin nyrɛnnɛnfuɛ nga i nuan to min'n, n de i. Yɛ aika ng'ɔ lɛ-man sran'n, kɛ n yo i sɔ wie-ɔ. Kɛ sran'm be wa wu'n, be yra min nguan. Min ti man angboti bla'm be klun jɔ. Sɛ n ´kwla se'n, ndɛ nanwlɛ dilɛ'n yɛ ɔ ti min tralɛ yɛ n wla-a. Min kondro'n nin min wlengbi kle'n yɛlɛ sa'n i nuan su yolɛ. Anyansifuɛ'n i nyinma'n yɛlɛ min. Sran ng'ɔ kwla-man nanti'n, i ja'n yɛlɛ min. Yalɛfuɛ'm bé si yɛlɛ min. Aofuɛ'm be ndɛ'n, min yɛ n kan-an. Sɛ n ´kwla se'n, sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n, m ´bubu be je'n. Kɛ b'a tra be sran'n, yɛ m'an de i bé nuan nun. I sɔ'n ti, min waan n ´wu m bɔbɔ min awlo'n nun. Kpɛkuun n ´sa min sin n ´nyan nguan ekun, yɛ n ´cɛ kpa. N ´yo kɛ waka bɔ i bo ndin'n ɔ trɛ ju nzue ba'n nun, bɔ kɔnguɛ bɔlɛ'n ɔ guɛ i sama'n su'n sa. Min dunman'n ɔ yaci-man fulɛ le. N ´nyan wunmiɛn ekun kɛ ta bɔ b'a cuɛn bɔ be su wa to'n sa. Laa sɔ nun'n, sɛ n ´ijɔ'n, be sie be su be minndɛ. Be tɔ bliin be tie afɔtuɛ ndɛ nga n kan'n. Kɛ n ko ijɔ'n, be kan-man ndɛ fi kun. Min ndɛ'n ɔ gua be su kɛ bɔlɛ sa. Sran'm be minndɛ min kɛ be minndɛ nzue'n i tɔlɛ'n sa, kɛ munngun nun nzue dan bɔ be minndɛ i tɔlɛ'n sa. Be klun titi be, sanngɛ kpɛkuun be ´nian-an, srisrilɛ o mín nuan. Kɛ be wun min nyrun'n, ɔ cici bé wla. Min yɛ n ti be kpɛnngbɛn nin-ɔn, n kle be atin. Min nin be e tran kɛ famiɛn kun nin i sonja mun sa. Be nga be akunndan sanngan'n, min yɛ n fɔnvɔ be-ɔ. Sanngɛ siɛn'n, akɔluman kanngan'm be srisri min. Laa'n, n fa bé si mun n wlɛ i alua nga be nian min bua'm be su'n be nun bɔbɔ-ɔ ɔ yo-man ye. Afin be wunmiɛn'n ɔ ju-man lika fi. Be ti sɔ flɛkpɛɛ. Yalɛ'n nin awe'n ɔ'a wiewie be sa! Aawlɛ flɛnnɛn'n nun yɛ be wlan be kunndɛ like be di-ɔ. Lika sɔ nun lɔ'n, nyrɛnnɛn nin afɛ ngunmin yɛ ɔ o lɔ-ɔ. Susrɛ'm bé wun lɛ ijre'n yɛ be ko tu-ɔ. Genɛ bo olui'n yɛ ɔ ti be aliɛ-ɔ. Be oto be kɛ awiefuɛ sa. Be fuan be sran'm be afiɛn. Be kunndɛ kongo'm bé nun kunman mun, annzɛ asiɛ ngbɛn wie nun kunman mun, annzɛ yɛbuɛ klun kunman mun, yɛ be tran nun-ɔn. Be ti be kpanlɛ susrɛ'm bé bo. Be lala owie-owie'm bé nun. Wlakafuɛ sɔ'm b'a sɔn-man aɔwi. Be fa nyantiaan be fuan be mɛn'n nun. Be mma mun yɛ ndɛ be su fa min ´kpɛ jue yɛ, yɛ be su fa min ´kan bé ndɛ su yɛ. Be fian min crulu, kpɛkuun be yɛ be ´kɔ lɛ-ɔ. Be ´ti be nuan nzue ta min nyrun'n nun-ɔn, be sisi-man bé bo. Kɛ bɔ Nyanmiɛn ɔ'a bo min'n, bɔ ɔ'a yo min finfin'n, sa fi tra-man be nun kun, like nga be waan be ´yo min'n, yɛ be yo-ɔ. Finfinfuɛ sɔ'm be jaso be bu min fɔ. Be fa be ja wla mín ja nun nan n fin ase. Be kpɛ min wun atin, be waan be ´yo min tɛtɛ. Be tannin atin nga n ko fa nan n ko ɔ fialɛ'n i ngba. Kɛ be ko yo nan n ko mlin'n, yɛ be kwlaa be kunndɛ-ɔ. Be wie fi se-man kɛ be `ukɛ i. Be ´ba sa-a, ɔ waan be fin klɔ'n i wun talɛ'n i toklo dan wie nun yɛ be ba-a, ɔ waan be fin talɛ sɔ'n i buebue'n i bo yɛ be fite-ɔ. Sa nga be yo sro'n b'a tu bé nyin b'a wɔ min. Min nyrun bɔ n lɛ i'n, ɔ'a sin kɛ aunngban wie yɛ ɔ'a fitɛ i ɔ'a ɔ sa. Ye nga n dili'n, ɔ'a sin kɛ nyanmiɛn ble'n sa. Siɛn'n, min anwlɛn'n ɔ'a kpɔtɔ min klun. Nyrɛnnɛn'n ɔ'a tɔ min su sa kplu. Kɔnguɛ'n, min wunnɛn'n ɔ yo min ya sa fiaan kpɛn min owie'n nun. I ya'n ti n nyan-man wunmiɛn dewlɛ. Nyanmiɛn ɔ'a tra min tralɛ'n b'ɔ o min wun'n fii! Ɔ'a mian min kɛ min tralɛ'n i kɔmin'n nun yɛ ɔ'a mian mín sa. Ɔ'a fa min ɔ'a yi i nnɔtiɛ'n nun. M'an yo kɛ ndutre annzɛ nzuɛn sa. Min Nyanmiɛn, n kpan flɛ wɔ-ɔ, a tɛ-man min su. N jin wɔ nyrun lɛ, sanngɛ a nian min sɔ saa! A yo kɛ a su wa kun min sa. A fa ɔ wunmiɛn'n kwlaa a jin min su a kle min nyrɛnnɛn sa cɔcɔcɔ. A fa wɔ aunngban'n a kpalo min kɔ. Aunngban dan'n ɔ kpalo min kɔ wa kɔ wa. N si jrɛin kɛ wie'n i sin yɛ a nin min kɔ-ɔ. Sran'm be kwlaa be kɔwlɛ lika'n nun lɔ yɛ a fa min kɔ-ɔ. ?Sran ng'ɔ su wa wu'n, sɛ ɔ fɛ i sa flɛ sran-an ɔ yo-man ye? ?Sɛ be o nyrɛnnɛn nun nan be kpan kɛ: «Be de min o» ɔ yo-man ye? ?Sran nga sa tɛ su ju i su'n, nán min yɛ n sun i ti nin-ɔn? ?Kɛ n wun be bɔ be ti yalɛfuɛ'n, nán min yɛ min wla bo be ti nin-ɔn? N sunnzun kɛ n su wa di ye, kpɛkuun sa yɛ ɔ'a nyan min-ɔn. N sunnzun kɛ min nyrun su wa yo weiin, kpɛkuun aosin yɛ ɔ'a dun min-ɔn. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ blɛ kekle nga juli min su'n, min klun'n yaci-man min titilɛ. M'an dun ble tuun, sanngɛ nán wia'n ti-ɔ. N jaso nzra nun n kpankpan. M'an kaci nsoso'm be niaan. M'an kaci klɔnsoklo'm be wiengu. Min wunnɛn kplo'n ɔ'a dun min wun tuun. Jɛkuajo'n wo min wun, min wunnɛn trɔ fiaan. Sɛ jue mun yɛ m bo be min jru'n i su siɛn nin-ɔn. Min blo'n i nɛn'n ɔ ti kɛ be nga be sun'n be liɛ'n sa. N tali nda kɛ n fa-man min nyinma n kpɛ-man talua wie kannglɛ. ?Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, nguɛ sa cɛ yɛ n kwla sunnzun kɛ Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n b'ɔ o nglo lɔ'n ɔ yo man min-ɔn? Nyrɛnnɛn'n nin sran kunfuɛ mun yɛ ɔ fata-a. Afɛ'n nin sa tɛ yofuɛ mun yɛ ɔ fata-a. ?Yɛ wuun Nyanmiɛn'n wun-man kɛ n fa nanti'n? ?N ja nga n tu'n, nán i yɛ ɔ si bé nuan-an? Sɛ n di-man nanwlɛ mlɔnmlɔn, nan ndrunmun cɛ yɛ ɔ yo min fɛ yɛ n di'n, man Nyanmiɛn fa toe nga ɔ ti sɛsɛ'n, ɔ fa sunnzun min. I bɔbɔ ɔ wa si kɛ n ti sein. Sɛ m'an fa-man atin'n su sein, sɛ n fali min nyin m bloli like wie su, sɛ n kannin fiɛn wie, sɛ n ta like'n, man n wiengu uflɛ di. Man be tu min fie'n nun ninnge bɔ be ´fifi'm bé bo. Sɛ bla wie kunndɛlɛ akunndan kpɛnnin min klun'n, sɛ n sali min wiengu wie anuan nun'n, man mín yi'n ɔ di sran uflɛ junman. Man sran uflɛ'm be nin i be la. Afin i sɔ sa'n ɔ ti tete. Ɔ ti sa kun bɔ jɔlɛ difuɛ'm be yaci cɛ-man. Wuun ɔ ti sin yɛ m'an sɔ i nuan-an. Sin sɔ'n, ɔ ´di min mlɔnmlɔn. Ɔ ´di ninnge nga n nyɛnnin i'n i kwlaa. ?Sɛ n di min sufuɛ yasua wie annzɛ min sufuɛ bla wie i lufle'n, sɛ ɔ fɛ i sɔ sa'n ɔ sie min nyrun nan m'an yo-man ng'ɔ ti su'n m'an mɛn-mɛn i'n, cɛn nga Nyanmiɛn ´jaso kɛ ɔ ´bu min fɔ'n, n ´yo i sɛ? ?Sɛ ɔ usa-usa min nun'n, n ´tɛ i su sɛ? ?Nyanmiɛn b'ɔ man be wunnzɛli min bɔ be wuli min'n, nán i kunngba'n yɛ man be wunnzɛli be yɛ be wuli be kɛ min sa-a? ?Ɔ'a siesie-man be bé nin klun kɛ min sa ? ?Kɛ yalɛfuɛ'm be srɛ min like m'an yo be anwɛn le? ?Angboti bla wie ɔ'a minndɛ min like wie ti lele ɔ'a fɛ ngbɛn le? ?N kunngba m'an tran aliɛ su m'an di m'an kpɛ aika ba le? Min aika ba talɛ'n, n fa fin min gbanflɛn nun. Yɛ min angboti bla lika nianlɛ'n, n fa fin mín nin klun. Sɛ n wunnin sran nga i wun ti kplɛn annzɛ yalɛfuɛ wie, sɛ m'an man-man be kondro b'a kata-man bé wun'n, sɛ m'an man-man be min bua ndrɛ tralɛ'n wie kɛ be wla nan b'a la-man min ase le'n, sɛ jɔlɛ diwlɛ lɔ'n, n jasoli aika wie wun kɛ n ´nian bɔ jɔlɛ difuɛ'm be ´jran min sin'n ti'n, man mín sa'n ɔ kpa min wun tɔ. Man mín sa'n bu i afiɛn sɛsɛ tɔ. Afin Nyanmiɛn ti famiɛn. N su kwla suɛn-mɛn i fɔ b'ɔ fa tu sran'n i bo. ?N fali mín wla'n n guɛli i sika ɔkwlɛ'n su? ?N seli sika ɔkwlɛ'n i kɛ: «Min sasafuɛ'n yɛlɛ wɔ?» Ninnge kpakpa kpanngban annzɛ ninnge wafa-wafa nga n nyannin be'n, nán be ti yɛ n klun'n ɔ jɔli-ɔ. Kɛ n ´wun kɛ wia'n ɔ kpaja klanman'n, annzɛ kɛ n ´wun kɛ anglo'n i nantilɛ'n ɔ yo nyɛnmɛn'n, sɛ i ti be sɔlɛ akunndan kpɛnnin min klun'n, sɛ n fali be n yoli min amuɛn n sɔli be'n, nán sa bɔ jɔlɛ difuɛ'm be yaci cɛ min'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Afin ɔ kle kɛ m'an kaci mín sin m'an si Nyanmiɛn b'ɔ o nglo lɔ'n. ?Kɛ sa tɔ min kpɔfuɛ'n i su'n, kɛ nyrɛnnɛn sa ɔ nyɛn i'n, n klun jɔ? ?Mín nuan nga nun, m boli i sannzan kɛ ɔ wu? Be nga e nin be tran'n be si kɛ sran nga ɔ'a di-man nnɛn nga n fa man'n i wie'n, ɔ nun-man lɛ. N yaci-man aofuɛ'n lɛ ɔ la-man gua su. N sike lika kɔfuɛ mun. ?N katali min sa tɛ'm be su kɛ sran sunman be yo'n sa? ?N fali min fɔnlɛ mun n fiali kɛ ɔ ´yo nan nzrafuɛ'm b'a ti-man'n ti, annzɛ kɛ ɔ ´yo nan sran'm b'a yo-man min finfin'n ti? ?M muannin mín nuan? ?M'an fite-man gua su? ?N ´nyan waan yɛ ɔ ´fɛ i su sie min nuan bo-ɔ? N kannin min ndɛ kasiɛn'n, min waan Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, `tɛ min su. Sa nga bɔ min kpɔfuɛ'n ɔ klɛli i mín wun'n, n ´fa sie min wati su. N ´fa yo mín kle klanman n ´fa wla min ti. N ´kan ajalɛ kwlaa nga n tuli'n i nun ndɛ n ´kle Nyanmiɛn. Kɛ n ´kɔ i nyrun'n, n ´nanti kpa kɛ famiɛn ba wie sa. Man e se kɛ min fie'n ɔ ti sran. Sɛ mín fie sɔ'n i su lɔ asiɛ'n ɔ ijɔli min cɛn kun sa'n, sɛ i su kofie'm be sun guali min wun cɛn kun sa'n, sɛ n dili i su ninnge ngbɛn'n, sɛ m'an fa-man sika m'an wla-man nun'n, sɛ m'an bu-man asiɛ'n i fuɛ nga be fa mannin min'n be sran cɛ'n, man ble nga n gua'n, ɔ yaci fifi owie, yɛ man ɔrz nga n gua'n, ɔ yaci fifi awie ijre. Zɔb i nuan'n i tɔwlɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Yasua nsan'm b'a tɛ-man Zɔb su kun. Afin i waan kɛ ɔ niɛn i wun siin'n, ɔ ti sɛsɛ. Yɛ Barakeɛl i wa Elii b'ɔ fin Biz akpasua'n su'n, ɔ ´fa ya Zɔb wun-ɔn. Elii sɔ'n ɔ fin Ram osu'n nun. Sa ti b'ɔ fali ya'n, yɛlɛ kɛ Zɔb jran sili i we'n nun seli kɛ ɔ ti sɛsɛ Nyanmiɛn nyrun. Ɔ fali ya Zɔb i janvuɛ nsan'm be wun wie. Sa ti'n, yɛlɛ kɛ b'a nyan-man ndɛ nanwlɛ kun b'a tɛ-man Zɔb su. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, b'a bu ndɛ'n b'a yi Zɔb su. Kɛ be nin Zɔb be ´kan'n, Elii ti lɛ. Afin ɔ wun kɛ be kpɛnngbɛn trɛ i. Kɛ ɔ ´nian bɔ be sran nsan'm be wun-man ndɛ nga be fa tɛ Zɔb su kun'n, yɛ ɔ plannin-ɔn. Barakeɛl i wa Elii b'ɔ fin Biz waan: N ti bakan, amún ti ɔ'a bo je. I sɔ'n ti srɛ kun min. N wun-man like nga n ko yo nan m'an kan sa nga n si i'n m'an kle amun-ɔn. N seli n klun lɔ kɛ: «Kpɛnngbɛn'm be ´wun ndɛ'n i kanwlɛ. Yɛ kɛ bɔ be afuɛ'n ɔ'a ɔ i nyrun lɔun'n ti, be ´tike ngwlɛlɛ'n i nyin kle ye.» Kannzu nanwlɛ, Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n i Wawɛ'n yɛ man sran kun si ngwlɛlɛ-ɔ. Ngwlɛlɛ'n ɔ fin-man cɛlɛ bɔ sran cɛ'n. Je bolɛ'n, ɔ kle-man kɛ be si sa ng'ɔ ti i su'n. I sɔ'n ti, amun `sie amun su man n kan n liɛ nga n wun i'n. Kɛ amun ´kan amun ndɛ mun'n, n ti lɛ n ti be. Yɛ n su minndɛ. Min waan wuun amun ´yiyi ndɛ'n nun lele ´guɛ lɔ. I sɔ'n ti n sieli min su kpa kɛ ɔ fata'n sa. Sanngɛ amun wie fi i nuan'n ɔ'a kwla-man Zɔb. Amun wie fi ɔ'a wun-mɛn i su tɛwlɛ. Nán amun se kɛ: «Sran nin i be kan-an ɔ su kpɛ-man. Nyanmiɛn yɛ ɔ nin i kan-an ɔ ´kpɛ-ɔ.» Nán i sɔ selɛ'n yɛ ɔ ti i atin nin-ɔn. Nán min yɛ Zɔb kan ndɛ'n mannin min-ɔn. I ti n su nian-man amun ndɛ liɛ'n su yɛ n ´tɛ i su-ɔ. Srɛ'n ɔ'a kun be kpo, b'a muan bé nuan sɔ bliin. Be nyan-man ndɛ be kɛn-mɛn i kun. M'an minndɛ lele bɔ be ijɔ-man kun'n, bɔ be tilɛ be lɛ-man wie be kɛn-mɛn i kun'n, n kusu n ´kan wie, n ´kan nga n wun i'n. Ndɛ sunman o min klun. Mín wun blibli min, min waan n ´ijɔ. Ndɛ'n, ɔ wun min klun lɔ kɛ kplo uflɛ bɔ nzan o nun nan b'a kɛtɛ i ti kpan nan ɔ su wa kpuke'n sa. Man n kan wie nan min wun sanndi min. Man n tike mín nuan n tɛ ndɛ sɔ'm be su wie. Nán sran sin yɛ n ´jran-an. N su laka-man sran fi. N si-man sran laka. Yɛ sɛ n yo i sɔ bɔbɔ-ɔ, Nyanmiɛn b'ɔ yili min'n, ɔ ´ka lɛ ´fa min. I ti Zɔb, sie ɔ́ su siɛn'n, nan tie nga n ´kan'n. Tie ndɛ nga n ´kan'n i kwlakwla. Ndɛ ng'ɔ o min klun'n n wa kan. Gblɛ kaan sa su fite-man nun. Nga n si i'n n ´kɛn i weiin. Nyanmiɛn fɛli i Wawɛ'n yɛ ɔ fa yili min-ɔn. Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n i Wawɛ'n yɛ man n wo nguan nun-ɔn. Nga ɔ waan a ´kan'n, kan. Siesie ɔ wun nan bla wa jran min nyrun wa. Nyanmiɛn nyrun e nin wɔ e sɛ. Fa yɛ be fa yili min wie kɛ wɔ sa-a. Ɔ man nán srɛ kun wɔ min wun. N yo-man sro nan se kɛ min ta'n ɔ ´tin wɔ su. A kannin ndɛ kun. Kɛ e ´se yɛ'n, ɔ tɛ mín su nun. A ko se kɛ: «N ti saun, fiɛn kun sa nun-man min wun. M'an yo-man sa tɛ fi mlɔnmlɔn, sran fi kwla wun-man sa min wun. Sanngɛ Nyanmiɛn waan san ɔ ´bu min fɔ le. I waan ɔ ´fa min yo i kpɔfuɛ. I waan ɔ ´bo min kpaun. Lika kwlaa nga n ´kɔ'n, ɔ sasa min» I sɔ ndɛ liɛ'n bɔ a kannin'n ɔ ti-mɛn i su. Afin Nyanmiɛn ti dan, sran nin i kwla si-man akplowa. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ kɛ ɔ tɛ-man sa nga a usɛ i'n be su'n, a kɛn i ndɛ nin-ɔn? Nyanmiɛn i ndɛ b'ɔ kan'n i wafa sɔnnin. Blɛ wie ju'n, ɔ ijɔ wafa kun, blɛ wie ju'n, ɔ ijɔ wafa uflɛ. Be fa-man bé su be sie-mɛn i nuan bo ti-ɔ. Ɔ kan ndɛ laliɛ nun, ɔ kɛn i aolia nun like'm be nun wie. Yɛ kɛ sran'm be la be bɛ'n su, bɔ lafilɛ'n ɔ tɔ be su'n, bɔ be lafi kpa pɔɔ'n, ɔ kan ndɛ kle be. I blɛ sɔ nun'n, Nyanmiɛn yi sa nglo kle sran mun. Ɔ jran su kpa kɛ be nian be wun, kɛ ɔ ´yo nan b'a yo-man sa tɛ nan b'a tu-man be wun'n ti. Kɛ ɔ ´yo nan b'a wu-man'n ti. Kɛ ɔ ´yo nan sran ɔ'a fa-man tokofi ɔ'a kun-man be'n ti. Nyanmiɛn fa tukpacɛ'n ɔ tu sran i fɔ wie. Ɔ la i bɛ'n su, ɔ kpita. Ɔ usu tututu, i owie nun yo i ya fiaan. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, kpɛkuun i nuan nun yo-mɛn i fɛ. Aliɛ ng'ɔ klo i kpa bɔbɔ'n, i konvi sɔ-mɛn i kun. Ɔ wiewie kɔ i nyrun tititi. Kpɛkuun i owie'n gua su nyɛnnglɛɛn. Ɔ nin asieliɛ'n be afiɛn nun-man mmua kun. Sɛ e ´kwla se'n, wie'n i sunmanfuɛ'm b'a mɛntɛn i koko. Sɛ anz kpanngban nga be nanti Nyanmiɛn nin sran be afiɛn'n be nun kun nin i o nun'n, ɔ kle i atin ng'ɔ ti b'ɔ `fa su'n. Ɔ si i aunnvuɛ, ɔ srɛ Nyanmiɛn mɛn i. Ɔ se Nyanmiɛn kɛ: «De i, nán man ɔ wu. Afin m'an nyɛn i ti kpɔlɛ like.» Kpɛkuun sran'n i wunnɛn'n ba nun. Ɔ sɛ i sin ɔ yo kpinndin-kpinndin kɛ i gbanflɛn nun'n sa. Sɛ ɔ srɛ Nyanmiɛn'n, ɔ tɛ i su klanman. Sɛ ɔ ´kɔ Nyanmiɛn nyrun'n, i wun kpɛjɛ i, afin Nyanmiɛn man ɔ'a sɛ i sin ɔ'a yo sran ekun. Ɔ sro jue. Kɛ ɔ wun sran mun'n ɔ se be kɛ: «N yoli sa tɛ, m'an nanti-man atin'n su kɛ ɔ fata'n sa. Sanngɛ Nyanmiɛn ɔ'a nian-man sa nga n yoli'n su ɔ'a bu-man min fɔ. Ɔ'a kplin-man su kɛ n wlu wie'n nun nan be sie min. Ɔ man min nyin tɛ o su, n tɛ wun wia'n wun.» Nyanmiɛn yo sa kɛ nga sa mun man sran. Ɔ yo flan nun kpɛ nnyɔn, kpɛ nsan. Ɔ yi i wie'n i nuan'n nun. Yɛ lika weiin b'ɔ man nguan'n, ɔ fa kpɛjɛ i nyrun. Zɔb, sie ɔ́ su tie. Muan ɔ́ nuan, man n kan wie. Sɛ kusu ɔ waan a ´kan ndɛ'n, kan man n ti. Kan, afin ɔ́ sin yɛ min waan n ´jran-an. Sɛ a lɛ-man wie a kan-man kusu'n, wuun sie ɔ́ su tie. Man n kan ngwlɛlɛ ndɛ n kle wɔ. Elii kannin ndɛ ekun, i waan: Ngwlɛlɛfuɛ mun, amun `tie ndɛ bɔ n kan'n. Sa sifuɛ mun, amun `sie bé su. Bé su'n yɛ man be ti sa-a. Be taaman'n kusu yɛ man be wun aliɛ'n i fɛ-ɔ. E kusu, amun man e `bu akunndan, nan e `wun nga b'ɔ ti i su'n nin ng'ɔ ti kpa'n. Zɔb waan: «N ti sɛsɛ. Nyanmiɛn su bu min fɔ ngbɛn. Ɔ bu min ndɛ kwlɛ. M'an yo-man like fi kpɛkuun ɔ'a fa tukpacɛ b'ɔ lɛ-man ayre'n ɔ'a yi min su.» ?Sran onin cɛ yɛ i wafa'n ti kɛ Zɔb liɛ'n sa-a? Ɔ ´di jɔlɛ tɛ sa-a, ɔ waan nzue yɛ ɔ su nɔn-ɔn. Ɔ nin sa tɛ yofuɛ mun yɛ be san nun-ɔn. Ɔ nin sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi mun yɛ be nanti-ɔ. Afin i waan sran i wla b'ɔ fa gua Nyanmiɛn su'n, ɔ yo-man sa fi ye. Amun bɔ amun wun sa wlɛ'n, amun `tie nga n kan'n. Klunwi yolɛ'n nin ndɛ kwlɛ bulɛ'n, be ti-man Nyanmiɛn i nzuɛn mlɔnmlɔn. Sa nga sran yo'n i nuan akatua yɛ ɔ fa mɛn i-ɔ. I nantilɛ'n su yɛ ɔ nian fa mɛn i ninnge mun-ɔn. Nyanmiɛn yo-man sa tɛ. Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, ɔ bu-man ndɛ kwlɛ. ?I kpa'n, wan yɛ ɔ fali asiɛ'n mɛnnin i kɛ ɔ sie-ɔ? ?Wan yɛ ɔ fali mɛn wunmuan'n mɛnnin i kɛ ɔ nian su-ɔ? Sɛ i waan ɔ ´bu i bɔbɔ i ngunmin i wun akunndan'n, yɛ sɛ i waan ɔ ´yi nguan ng'ɔ fa wlali ninnge'm be nun'n, wuun sran nin nnɛn'm be kwlakwla be ´ka lɛ be ´wu kpɛ kunngba, wuun sran'm be ´sa bé sin ´kaci fa. Zɔb, sɛ a wun sa wlɛ'n, wuun sie ɔ́ su kpa. Tie ndɛ bɔ n kan'n. ?Sran ng'ɔ klo-man nanwlɛ dilɛ mlɔnmlɔn'n, ɔ sie mɛn-ɔn ɔ yo ye? ?Kɛ be se sɔ'n ti'n, a ´bu sran b'ɔ ti sran kpa dan'n i fɔ? I kunngba yɛ ɔ kwla se famiɛn kun kɛ ɔ ti finfinfuɛ-ɔ, yɛ i kunngba yɛ ɔ kwla se wlengbifuɛ kun kɛ ɔ ti sran kunfuɛ-ɔ. I liɛ'n, ɔ sa-man famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be nyan. Ɔ bu-man sikafuɛ'm be sran tra-man yalɛfuɛ mun. Afin i yɛ ɔ yili be kwlakwla-a. Kɔnguɛ a ´nian-an, b'a wu. Sran'm be jaso kpɛnngbɛn'm bé wun, kpɛkuun kpɛnngbɛn sɔ'm b'a wu. Sran b'ɔ kwla'n i kunlɛ'n ɔ ti sɔ fuɛɛ! Nyanmiɛn i nyin ta atin nga sran'm be fa'n su. Ɔ wun ajalɛ kwlaa nga be tu'n. Kannzɛ aosin'n dun sɛ, sɛ lika'n ti tuun sɛ, sɛ sa tɛ yofuɛ'm be fia nun'n, ɔ wun be. Nyanmiɛn flɛ-man sran usɛ-usɛ-mɛn i kosan lele kwlaa nan ɔ'a di i jɔlɛ. Ɔ usa-usa-man lele nan ɔ'a yi be bɔ be kwla'n be ase, nan ɔ'a fa sran uflɛ ɔ'a sie be osu. Afin ɔ si sa nga be yo'n. Ɔ yi be ase, ɔ nunkun be kɔnguɛ kunngba'n nun. Ɔ bo be nzra nun kɛ sran kunfuɛ mun sa. Yɛlɛ kɛ be kacili bé sin be sili i. Be waan be fɛ-mɛn i ndɛ'm be su. Be yoli man afɛfuɛ mun nin yalɛfuɛ'm be kpan flɛli Nyanmiɛn. Nyanmiɛn kusu tili be aunnvuɛ kpanlɛ'n. ?I kusu, sɛ Nyanmiɛn waan ɔ yo-man like fi'n, wan yɛ ɔ kwla bu i fɔ-ɔ? ?Sɛ i waan ɔ su fia'n, wan yɛ ɔ kwla wun i-ɔ? Ɔ nian nvle wunmuan nin klɔ sran'm be su. Ɔ klo-man kɛ sran b'ɔ bu-mɛn i like fi'n, ɔ `tran famiɛn bia'n su nan ɔ `sua nvle'n i wun aya. Sɛ wienun-ɔn, sran wie se Nyanmiɛn kɛ: «M'an sua min fɔnlɛ'n i su afɛ'n ɔ'a wie, n yo-man sa tɛ kun. Kle min sa tɛ nga n yoli bɔ m'an wun-mɛn i'n, i liɛ'n n su yo-mɛn i kun.» ?Nyanmiɛn ɔ ´bu i sɔ sran'n i fɔ? Wɔ bɔ a kan sran'm bé wun ndɛ'n, tɛ su man e nian! Afin wɔ yɛ ndɛ'n ɔ o ɔ́ sa nun-ɔn, nán min-ɔn. Nga a bu i akunndan'n, kan. Be nga be si ngwlɛlɛ'n, nin akunndanfuɛ mun bɔ be tili min ndɛ'n be se kɛ: «Zɔb wun-man ndɛ kpa nga i bɔbɔ su kɛn i lɛ'n i wlɛ. I ijɔwa nun'n, be wun i kɛ ɔ wun-man sa wlɛ. Kɛ bɔ i ijɔwa'n ɔ ti kɛ sa tɛ yofuɛ'm be liɛ'n sa'n ti'n, ɔ fata kɛ ɔ wun nyrɛnnɛn ju i juwlɛ. Ɔ fɔnnin, kpɛkuun ɔ su fa nyin kekle uka su, ɔ man ɔ kan ndɛ kpanngban wɔ Nyanmiɛn. I sɔ'n ti e bɔbɔ kpa'n, e kwla lafi-mɛn i su kpa.» Elii kɛnnin i ekun kɛ: ?Kɛlɛ a bu i kɛ ɔ ndɛ yo fɛ ti yɛ ɔ waan a ti sɛsɛ Nyanmiɛn nyrun nin-ɔn? Ɔ kunngba'n ɔ waan sɛ a yo-man sa tɛ'n, i sɔ'n ɔ yo nzu ye yɛ ɔ man wɔ-ɔ. N wa tɛ wɔ a nin ɔ janvuɛ mun amun su. Nian nglo lɔ nian. Nian kɛ nyanmiɛn ble'n ɔ tra ɔ su fuun-ɔn! ?Sɛ a fɔn'n, ɔ fata Nyanmiɛn i nzu? ?Sɛ a yo nyin kekle sunman'n, ɔ yo i sɛ? ?Sɛ a ti sɛsɛ'n, nguɛ yɛ ɔ nyɛn i nun-ɔn? ?Nguɛ cɛ yɛ a yo mɛn i-ɔ? Sa tɛ nga a yo'n, ɔ wiengu mun yɛ a yo be-ɔ. Kpa nga a yo'n, a yo man sran mun. Kɛ yalɛ klelɛ'n ɔ yo dan'n, sran'm be kpan. Sran wlɛfuɛ'm be dunman nun ti be kplin. Sanngɛ be nun ba kun sa usa-man kɛ: «?Nyanmiɛn b'ɔ yili min'n ɔ o nin? I yɛ ɔ fa jue tolɛ wla é nuan kɔnguɛ-ɔ. I yɛ man e wun ase tra bo nun nnɛn mun-ɔn. I yɛ man e si ngwlɛlɛ tra anunman bɔ be tu be sin mun-ɔn.» Kɛ wun tufuɛ mun nin sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n be ´kle sran'm be nyrɛnnɛn bɔ be ´kpan'n, Nyanmiɛn tɛ-man su. Be ´kpan-an be ´kpan ngbɛn, nán kɛ Nyanmiɛn ´ti-ɔ. Nán kɛ Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n ɔ ´sie i su ti-ɔ. Kannzɛ ɔ li ɔ waan a wun-mɛn i'n, sanngɛ ɔ ndɛ'n ɔ tɛ o i ja su lɔ, minndɛ i. Ɔ waan Nyanmiɛn fa ya ngbɛn nan ɔ wun-man sa tɛ bɔ sran'm be yo'n. Zɔb kɛn i ndɛ liɛ aunngban nun ngbɛn. Ɔ ijɔ ngbɛn, ɔ si-man ndɛ ng'ɔ kan'n i bo. Elii kɛnnin i ekun kɛ: Jran kaan man n kle wɔ like. N tɛ kan Nyanmiɛn i ti ndɛ. Sa nga n si i'n ɔ ti dan. N fa yi min yifuɛ'n i ndɛ fɛ'n i nglo. Ndɛ nga n kan'n, ato kaan sa nun-man nun. Min bɔ n wo ɔ nyrun yɛ'n, n ti sa sifuɛ dan kpa. Nyanmiɛn ɔ kwla dan kpa, ɔ yi-man sran blo. Ɔ kwla dan, afin i ngwlɛlɛ b'ɔ si i'n, ɔ ti dan. Ɔ man-man sran ng'ɔ bu-man Nyanmiɛn like fi'n i nguan nyanman tɛnndɛn. Ɔ di yalɛfuɛ'm be jɔlɛ'n kpa. Ɔ yi-mɛn i nyin sran kpa'm be su. Ɔ sie famiɛn mun famiɛn bia'n su. Ɔ man be taka, kpɛkuun i sɔ'n ti be tu bé wun. B'a kaci kɛ kanga mun sa. Sɛ awlaboɛ'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ i nyanman'n ɔ ci be. Nyanmiɛn ´yo i sɔ nan b'a wun sa nga be yoli'n. Be fɔnlɛ'n yɛlɛ bé wun tulɛ'n. Ɔ kle be ngwlɛlɛ, kɛ ɔ ´yo nan b'a nian bé wun'n ti. Ɔ se be kɛ be yaci be nzuɛn tɛ'n. Sɛ be kplin su nan be kan be wun ase'n, be ´di ye lele be nguan'n ɔ ´fa wie. Sɛ be waan be kplin-man su'n be ´fa tokofi be ´kun be. Be ´ka be sinnzin'n nun be ´wu. Be nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n, be fa ya i wun. Kɛ b'a yo bɔ ɔ'a ci be'n, be sun flɛ-mɛn i. Kpɛkuun b'a kpɛ kpo b'a wu be gbanflɛn'n nun kɛ tekle bofuɛ'm be fa wu'n sa. Yalɛ yɛ Nyanmiɛn fa de yalɛfuɛ nin-ɔn. Ɔ fa sa yi i su fa kan ndɛ kle i. Laa Nyanmiɛn ɔ yili wɔ awlaboɛ'n nun fiteli. Ɔ man a dili alaje, yɛ ɔ mannin wɔ aliɛ kpakpa a dili. Siɛn'n sran nga be bu-man Nyanmiɛn like fi'n be jɔlɛ dilɛ kunngba i akunndan yɛ a bu-ɔ. Ɔ jɔlɛ dilɛ'n nin ɔ fɔ bulɛ'n b'a tɔ ɔ su. Nán ya'n tra su nan saci Nyanmiɛn i dunman. Nán man adi ninnge'm be mlin wɔ. ?Kpanlɛ bɔ a kpan yɛ man a fin nyrɛnnɛn nun fite-ɔ? ?Annzɛ kusu ɔ́ nyin bɔ a kplin'n ti-ɔ? Nán bu i akunndan kɛ kɔnguɛ kunngba nun'n, asiɛ'n su sran'm be kwlaa be wie wu. Nian ɔ wun kpa! Nán fa ɔ wun man sa tɛ'n, afin a klo i li tra awlaboɛ'n. Nyanmiɛn i kwlalɛ b'ɔ kwla'n wo like kwlaa ti su. ?Wan yɛ ɔ si like kle kɛ i sa-a? ?Wan cɛ yɛ ɔ lɛ atin kle Nyanmiɛn i ajalɛ ng'ɔ ti b'ɔ tu nin-ɔn? ?Wan cɛ yɛ ɔ lɛ atin se i kɛ: «Sa nga a yo i yɛ'n ɔ ti tɛ-ɔ?» Nán ɔ́ wla fi i sa nuan ninnge'm be manmanlɛ'n. I sa nuan ninnge sɔ mun'n, sran kwlaa fa to jue. Be yo sran kwlaa i klanman. Be jran mmua lɔ yɛ be nian be-ɔ. Nanwlɛ Nyanmiɛn ti dan lele tratra su, sran kwla wun-mɛn i sin. Be kɛ i afuɛ nin-ɔn, ɔ yo-man ye. Ɔ man kpukpuwa'n ɔ jaso jenvie'n i nyin su, kpɛkuun kpukpuwa sɔ'n ɔ kaci nzue. Kpɛkuun nzue'n ɔ fin nyanmiɛn ble'n nun ɔ tɔ man sran'm be kwlaa. ?Wan yɛ ɔ kwla wun nyanmiɛn ble'n i siesielɛ i wafa-a? ?Wan yɛ ɔ kwla wun nyanmiɛn b'ɔ bo nun'n i wlɛ-ɔ? Nian, ɔ man nyanmiɛn'n ɔ kpa sin ɔ bo sin yiɛ i bɔbɔ. I yɛ ɔ katali jenvie'n i bo lɔ'n su-ɔ. Kɛ ɔ tɔ nzue'n, ɔ man sran'm be nyan nguan. Ɔ man be aliɛ kpanngban be di. Nyanmiɛn'n i sin b'ɔ kpa'n, ɔ fa trɛ i sa nun, yɛ ɔ kle i kɔwlɛ. Kɛ nyanmiɛn'n ɔ ko bo nun'n, wuun nzue'n yɛ ɔ ´ba lɛ-ɔ. Nnɛn nga be kankan be mun bɔbɔ be si kɛ ɔ su ba. N liɛ'n, kɛ n wun i sɔ'n, min anwlɛn'n ɔ si kekle kpa min klun lɔ kpu kpu kpu. Ɔ yo kɛ ɔ su wa ti tɔ sa. Amun `tie, amun `tie, Nyanmiɛn'n ɔ kpan fiaan. Amun `tie i nɛn b'ɔ klu'n. I nɛn'n ɔ tɛ nyanmiɛn wunmuan'n su. Nyanmiɛn'n ɔ kpa sin kpɛkuun ɔ kpaja asiɛ wunmuan'n su. I sin, kɛ be ´ti'n, ɔ su kpla. Kɛ ɔ ko bo nun sɔ'n, ɔ cɛ-man wuun ɔ'a kpa sin ekun. Kɛ Nyanmiɛn'n ɔ kpan fiaan'n ɔ yo nyrɛnnɛn. Sa dandan nga Nyanmiɛn yo be'n, e wun-man be wlɛ. Ɔ se laglasi'n kɛ ɔ gua asiɛ'n su. Ɔ yo man nzue kanngan nin i dandan kpa'm be tɔ. I blɛ sɔ nun'n, ɔ man sran'm be kwla-man like fi yo kun kɛ ɔ ´yo nan be kwlaa b'a si kɛ i yɛ ɔ yili be'n ti. Yɛ nnɛn'm be wlu be lawlɛ'm be nun, be ko la lɔ bɔ cɛ. Aunngban dandan'm be fin ngua lɔ be ba. Ayrɛ'n fin nglo lɔ ɔ ba. Nyanmiɛn i nuan nun aunngban'n yɛ ɔ yi laglasi nin-ɔn. I yɛ man nzue ba'm bé nyin su yo laglasi nin-ɔn. Nyanmiɛn man nzue'n i kpukpuwa b'ɔ ti flɔlɔ'n ɔ yi nyanmiɛn ble'n. Kpɛkuun ɔ man nyanmiɛn ble'n nin nyanmiɛn'n i sin b'ɔ kpa'n, be bo sanndi lika'n nun sɛsɛsɛ. Ɔ yo man be kpɛ bé wun be wlan sin. Yɛ be yo like kwlaa nga Nyanmiɛn waan be yo'n. Blɛ'n wie ɔ fa tu sran'm be fɔ, blɛ'n wie kusu ɔ fa yo be ye. Zɔb, sie ɔ su tie. Bu Nyanmiɛn i abonuan sa'm be akunndan. ?Kɛlɛ a si kɛ Nyanmiɛn yo b'ɔ fa yo sa sɔ mun-ɔn? ?A si kɛ ɔ yo bɔ nyanmiɛn ble'n ɔ kpa sin'n? ?A si kɛ ɔ yo bɔ nyanmiɛn ble'n ɔ sende nglo lɔ'n? I ngwlɛlɛ b'ɔ lɛ-man sin'n yɛ ɔ fa yo abonuan sa kɛ nga sa mun-ɔn. ?Wɔ bɔ mɛn'n i ngua lɔ aunngban'n kwla fita-man nan ɔ wun tralɛ'n ɔ'a lo fiaan, kɛ Nyanmiɛn ɔ ´yi nglo lɔ lika'n a ukɛli i? Ɔ yoli i kekleke kɛ niannun bɔ b'a fa wlɛ i blalɛ wie nun'n sa. Kle e ndɛ ng'ɔ fata kɛ e kan kle i'n. Afin e wo e liɛ ble'n nun, e ndɛ liɛ bɔ e kan'n ɔ tɔtɔ nun. ?Sɛ n ´ijɔ'n, ɔ fata kɛ be ko kan kle i kɛ n su wa ijɔ? ?Yɛ ɔ fata kɛ be se i kɛ sran kun seli sa? Kpɛkuun bé ja nun lɛ'n, be wun-man lika b'ɔ kpaja'n i kpa kun. Wia'n ɔ'a fia lika munnduun'n i sin. Aunngban kun fin lɔ ɔ wa fuannin nyanmiɛn ble'n. Yɛ lika weiin kpa kun fin nglo lɔ lika liɛ'n nun ɔ ba. Lika weiin ng'ɔ sin yia Nyanmiɛn'n ɔ yo sro o! Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, e kwla ju-mɛn i wun lɔ. I fanngan'n ɔ ti dan. Ɔ yo sa i nuan su weiin weiin kpa. Ɔ tɛ-man sran fi su. Ɔ man i ti yɛ ɔ fata kɛ klɔ sran'm bé nyin yi i nin-ɔn. Be nga be bu bé wun kɛ be ti akunndanfuɛ'n, ɔ nian-man be lɔ bɔ kaan sa. Anannganman wo aunngban dan'n i afiɛn lɔ, ɔ tɛli Zɔb su kɛ: ?Wan yɛlɛ wɔ ti yɛ man a fa ndɛ nga a si-man be mun a fa sanngan sa nga n jajali be'n be nun nin-ɔn? Siesie ɔ wun ye, jran kekle kɛ yasua sran sa. N wa usa wɔ kosan nan tɛ min su. ?Blɛ nga bɔ n ´wla asiɛ'n i bo ase'n, wuun a o nin? Sɛ a ´wun i nanwlɛ'n kan-an, kan kle min man n nian. ?Wan yɛ ɔ sieli i tiwa mun-ɔn? ?A si i kpa? ?Yɛ wan yɛ ɔ fali nyanman sunnzunnin-ɔn? ?Nguɛ su yɛ i bo'n ɔ taka-a? ?Wan yɛ ɔ wlɛli i cɔnjɔ'n su yɛbuɛ'n i ase blɛ bɔ aliɛ njɛnniɛn su nzraama'm be ´to kwlalɛ jue likawlɛ'n, bɔ min anz'm be ´kpan aklunjuɛ kpanlɛ nin-ɔn? ?Kɛ jenvie'n ɔ ´fin asiɛ wun ɔ fite'n, wan yɛ ɔ sieli i juwlɛ nin-ɔn? Min-ɔn! N fali nyanmiɛn ble'n n wlɛli i wun kɛ tralɛ sa. N fali bɔlɛ ufue n kɛtɛli i wun kɛ kondro sa. Kɛ ɔ ti nyanman lɔ ´ba'n, n jrɛnnin i. Sɛ n ´kwla se'n, n fali anuan n kɛtɛli i atin, yɛ n toli nun. N kannin ndɛ kleli i. N seli i kɛ: «Fɛ i lele ju wa, nán tra wa'n su. Ɔ nzue'n b'ɔ jaso kendenglein kɛ wun tufuɛ sa'n, sɛ ɔ ju sa'n, nán man ɔ wɔ i nyrun kun!» ?Kɛ be wuli wɔ lele'n, wɔ man aliɛ'n ɔ'a cɛn le? ?W'a kle wia'n i jranwlɛ le kɛ ɔ `jran lɛ nan ɔ `tra asiɛ'n i cɔnjɔ cɔnjɔ'm be nun, nan ɔ `keje sran nga be bu-man min Nyanmiɛn min like fi mun? Asiɛ'n ɔ su yo kɛ ufa bɔ b'a fa nzɔliɛ b'a sie su'n sa. Lika'n ɔ yo kɛ sran yɛ b'a wlɛ i wun tralɛ sa. Sanngɛ sran nga be bu-man min Nyanmiɛn min like fi'n be kannin b'ɔ kpaja'n ɔ fi be sa. Bé sa bɔ be mannin su'n, ɔ'a bu. ?W'a ɔ jenvie i bo'n su lɔ le? ?W'a ko wlan-wlan kunman bɔ be si-mɛn i bo'n i bo lɔ le? ?B'a tike wie'n i anuan b'a kle wɔ le? ?W'a wun blɔlɔ lɔ anuan'n le? ?W'a bu asiɛ i tɛtrɛ'n i akunndan le? Sɛ a si sa sɔ mun'n, kan man n ti. ?A si kan bɔ lika b'ɔ kpaja'n ɔ tran'n? ?Yɛ nin yɛ aosin'n ɔ trɛn i liɛ kusu-ɔ? Sɛ a si atin nga be fa kɔ bé wun lɔ'n, i liɛ'n, a kwla ko tra be kan be o lɔ'n. Kɛ be wuli wɔ'n, ɔ'a la nun kan, ɔ man n lafi su kɛ w'a wun like ng'ɔ o lɛ mun le. ?Laglasi b'ɔ fin nglo lɔ gua'n, w'a ju kan be sie i lɔ'n i sin nan ɔ'a gua'n i nun lɔ le? ?Nzraama bɔ kɛ nzue tɔ'n ɔ gua'n, w'a wun i finwlɛ le? N fali like sɔ mun n sieli be lɛ blɛ kekle'm be ti. Alɛ kunlɛ blɛ'n i ti yɛ n fali be n sieli i lɛ-ɔ. ?A si atin nga kɛ lika kpaja'n ɔ sin nun nan ɔ'a to ye wa'n? ?Nin yɛ wia afiliɛ lɔ aunngban'n fin bɔ fita asiɛ wunmuan'n su nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ yili nzue'n i atin nyanmiɛn'n su lɔ-ɔ? ?Yɛ wan yɛ ɔ yili nyanmiɛn b'ɔ kpa sin nin ngblannan'n be atin nin-ɔn? ?Aawlɛ flɛnnɛn bɔ sran tran-man lɛ'n, wan yɛ ɔ tɔ nzue lɛ-ɔ? ?Wan yɛ man nzue'n ɔ tɔ lika kee'm be nun ɔ jranjran be nun bɔ man ijre wafa-wafa'm be fifi nin-ɔn. ?Nzue ng'ɔ tɔ'n ɔ lɛ si? ?Wan yɛ ɔ wuli bɔlɛ'n b'ɔ gua nin-ɔn? ?Laglasi b'ɔ fin nglo lɔ gua'n, i nin'n yɛlɛ wan? Kɛ nzue'n ɔ kaci laglasi'n, ɔ kete kɛ yɛbuɛ sa. Yɛ i kwlaa'n ɔ kan bo nun kunngba. ?Nzraama nga be flɛ be kɛ Pleiad'n, a kwla kan be bo nun? ?Yɛ nzraama nga be flɛ i kɛ Ɔriɔn'n, a kwla nyanji i nyanman ng'ɔ trɛ i ase'n? ?Kɛ nzraama'm be fitelɛ blɛ'n ɔ ju'n, a kwla fa be siesie be osu'n nun? ?Yɛ nzraama nga be flɛ be kɛ Akɔta nin i mma mun'n, a kwla kle be atin? ?A si mmla nga nglo lɔ ninnge'm be nanti su'n? ?Wɔ yɛ a kankan be nan b'a yo sa ng'ɔ fata kɛ be yo be asiɛ'n su wa nin-ɔn? ?Wɔ yɛ a kpan flɛ nzue'n kɛ ɔ tɔ yɛ ɔ tɔ ɔ su-ɔ? ?Wɔ yɛ a sunman nyanmiɛn b'ɔ kpa sin'n i lika yɛ ɔ kɔ-ɔ? Ɔ se wɔ kɛ: «?Like nga ɔ waan n yo'n, n yoli?» ?Wan yɛ ɔ se ibis'n kɛ Nil nzue'n ɔ su wa yi-ɔ? ?Wan yɛ ɔ se akɔ nyinman'n kɛ nzue su wa tɔ-ɔ? ?Wan yɛ ɔ kwla fɛ i ngwlɛlɛ'n ɔ ka nyanmiɛn ble'n i wafa-wafa mun-ɔn? ?Wan yɛ ɔ kwla utu nyanmiɛn su lɔ nzue sɛ'm be nun nzue'n, b'ɔ man ndutre ɔ kaci fa kpɛkuun asiɛ'n ɔ bo tɔlɛtɔlɛ nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ man kuankuan'n i like diwa-a? Blɛ bɔ i mma'm be kpan flɛ min'n, bɔ be wlan daan be nyan-man aliɛ'n, wan yɛ ɔ man be like-ɔ? ?A si blɛ nga bɔ wannzannin'n ɔ wu i wa'n nun'n? ?Kɛ flete'n ɔ ´wu i mma mun'n, w'a wun nun le? ?W'a ka be wunnzɛlɛ anglo'n, w'a si i nuan le? ?Yɛ a si blɛ nga be wu be mma mun'n? Nnɛn bla'm be klu nan b'a gua ba'n i ase. Kpɛkuun be aklunya'n ɔ'a tɔ be nun. Be mma'm be nyin blo lɔ. Be nyan wunmiɛn. Cɛn kun, be tu bé nin'm bé wun lɛ be kɔ. Be sa-man bé sin bé wun lɔ kun. ?Wan yɛ ɔ yacili blo aflunmun'n nun-ɔn? ?Wan yɛ ɔ nyanjili i wun nyanman'n b'ɔ man ɔ ɔli-ɔ? N fali aawlɛ flɛnnɛn'n m mɛnnin i kɛ ɔ tran nun. Njin lika'n yɛ n fa mɛnnin i-ɔ. Klɔ'm be su kpankpanlɛ'n ti-mɛn i ndɛ. Ɔ lɛ-man kankanfuɛ b'ɔ ´kpɛn i su-ɔ. I didiwlɛ'n yɛlɛ oka b'ɔ wlan-wlan su'n. Ɔ wlan kunndɛ ijre mɔnnɛn di. ?Awuɛ kun ɔ ´kplin su kɛ a ´fɛ i ´di ɔ junman? ?Wɔ man ɔ wa la ɔ nnɛn'm be tuin nun? ?A ´kwla wlɛ i nyanman a ´fa tutu lika? ?Ɔ cuɛn saru'n lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ-ɔ ɔ yo ye? ?A ´niɛn i fanngan b'ɔ lɛ i'n ti a ´fa ɔ junman'n a ´wlɛ i sa nun kɛ ɔ `yo? ?A ´kwla lafi i su bɔ a ´fa ɔ ble bɔ b'a kpɛ'n a ´fa mɛn i kɛ ɔ ko guɛ i ɔ ngblaliɛ'n nun lɔ? Kɛ klɔnsoklo ɔ keje i ndɛwa'n, ɔ yo klanman. Sanngɛ i ndɛwa liɛ'm be nin anunman wɔngɔ'n i ndɛwa'm be ti-man kun. Kɛ ɔ ko to i klenzua liɛ'n, ɔ yaci i asiɛ wun lɛ. Sɛ n ´kwla se'n, ɔ fa man aunnyan'n b'ɔ lo fiaan'n kɛ ɔ `utu su mɛn i. Ɔ bu-man akunndan kɛ be kwla tiatia su, annzɛ sɛ blo nnɛn'm be nanti su-ɔ ɔ ´bobo. Kɛ ɔ ´yo i mma'm be kpokokpoko sa'n, ɔ waan nɛ́n i yɛ ɔ wuli be-ɔ. Ɔ bu-man akunndan kɛ sɛ ɔ'a yo-man be cɛcɛ-ɔ, ɔ cɛ-man nan i afɛ'n ɔ'a yo ngbɛn. Afin man mɛn-mɛn i ngwlɛlɛ'n wie. Like nga be flɛ i kɛ sa sin bulɛ'n, ɔ'a nyan-man wie. Sanngɛ man ɔ jaso nglo nan nian, kɛ ɔ nyan wanndilɛ sa'n, nnɛn kpanngɔ'n nin i su fufuɛ'n be wun bulɛ'n ɔ ti i sa nun ngowa. ?Wɔ yɛ a man nnɛn kpanngɔ i wunmiɛn nin-ɔn? ?I kɔmin nun ndrɛ klanman'n gbuyo'n, wɔ yɛ a fa mɛnnin i-ɔ? ?Wɔ yɛ a yo man ɔ tu kpɛnkpɛn kɛ aɛcɛ sa nin-ɔn? I kpanlɛ'n ɔ kun srɛ. Kɛ ɔ o lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ'n, ɔ fɛ i ja bui'n kpita asiɛ wun. I klun ti jɔwa fanngan b'ɔ lɛ i'n ti. Ɔ wanndi ko kpa alɛ ninnge bɔ be to be'n be atin. Ɔ si-man like nga be flɛ i srɛ'n. Ɔ sro-man like fi. Ɔ wanndi-man tokofi nyrun. Cua'n nin kanga kue'n, ɔ nin ta'n be sende i bue kun, wuun be tɛ. Ɔ fɛ i wunmiɛn'n kwlaa yɛ ɔ wanndi-ɔ. I wanndilɛ'n ɔ yo sro. Kɛ ɔ ko ti awɛ bɔ be bo'n, ɔ minndɛ-ɔ ɔ yo-man ye kun. Kɛ ɔ ti awɛ'n i tɛlɛ'n, wuun ɔ ´kpan sɔ su. Kɛ ɔ o mmua lɔ'n, sɛ n ´kwla se'n, ɔ ti alɛ'n i bɔnlɛ. Ɔ ti alɛ su kpɛnngbɛn'm be kpanlɛ, yɛ ɔ ti alɛ'n nun lɔ nganniɛn'n. ?Wɔ yɛ a kle asri i ngwlɛlɛ kɛ ɔ trɛ i ndrɛ'n nun, nan ɔ tu wɔ mɛn'n i ngua lɔ lika'n i ndɛnman-an? ?Wɔ yɛ a kan ndɛ a kle anunman nyin yɛ man ɔ tu kɔ nglo mmua ɔ ko yo i sua'n oka'm be su nin-ɔn? Ɔ yo i sua'n yɛbuɛ-yɛbuɛ'm be nun, ɔ yo i yɛbuɛ nga i ti'n ɔ ti piembie b'ɔ seli piaa'n i ti su nglo. Be kɔ lɔ-ɔ ɔ yo-man ye. Kɛ ɔ o lɔ'n, ɔ nian-nian ɔ kunndɛ nnɛn mun ngua wa. Ɔ wun be mmua kpa lɔ. Mmoja yɛ i mma'm be nɔn-ɔn. Lika kwlaa nga nnɛn fuɛn o lɛ'n, san ɔ ´kɔ lɔ wie. Anannganman flɛli Zɔb ekun nan ɔ'a se i kɛ: «Nja b'ɔ nin min Nyanmiɛn b'ɔ n kwla like kwlaa yo'n si akplowa'n, sɛ a nin min lɛ ndɛ-ɔ, kan! Nja bɔ i yɛ ɔ kle ngwlɛlɛ'n, sɛ a ´tɛ min su o!» Zɔb tɛli Anannganman su kɛ: «N ti-man like fi. ?N ´tɛ wɔ su n ´se sɛ? Mín nuan cɛ yɛ m ´muan-an. Ndɛ nga n dun mmua n kannin'n, i nuan su-ɔ. N kɛn-mɛn i kpɛ nnyɔn su kun.» Anannganman o aunngban dan'n b'ɔ su fita'n nun, ɔ flɛli Zɔb nan ɔ'a se i kɛ: «Siesie ɔ́ wun ye, jran kekle kɛ yasua sran sa. N wa usa wɔ kosan nan tɛ min su. ?Sakpa yɛ ɔ waan jɔlɛ nga n di be'n be jɔ-man ɔ klun nin-ɔn? ?ɔ waan a ´bu min fɔ a ´fa kunndɛ ɔ ndɛ fɛ? ?Ɔ kekle nin min sɛ? Min nɛn'n ɔ ti kɛ nyanmiɛn b'ɔ kpla'n sa. ?Ɔ liɛ'n ɔ ju min liɛ nun? Sɛ a ti sɔ'n, wuun yo ɔ́ wun kɛ sran dan wie bɔ i nyrun ba nyan'n sa. Yo ɔ́ wun kɛ famiɛn b'ɔ lɛ nyrun'n sa. Yi ɔ ya'n i ngba i nglo. Wun tufuɛ kwlaa nga a wun i'n, kɛn i ase. Kɛ ɔ nyinma'n ɔ gua wun tufuɛ'm be su bɔ cɛ'n, kpɛkuun kan be ase. Ka lɛ nunkun sran nga be bu-man min Nyanmiɛn min like fi mun. Fa be kwlaa wlɛ i asiɛ'n i bo kpɛ kunngba. Sie be. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, m bɔbɔ n ´yo wɔ mo. Afin ɔ bɔbɔ ɔ fanngan nun yɛ man a nyannin kwlalɛ-ɔ.» Nian nzue nun nnɛn sroesroe'n. N kunngba bɔ n yili wɔ, min yɛ yili i-ɔ. Ɔ di nnya kɛ nannin sa. «Sanngɛ nian fanngan b'ɔ o i wi'n nun-ɔn. Nian fanngan b'ɔ o i wunnɛn'n nun-ɔn. Kɛ ɔ tinngɛ i lua'n nun sa'n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ sɛdri waka sa. I sɔwa nun ndin'm be sɔtɔ-sɔtɔ be wiengu nun. I owie'm be ti kɛ aaba floloflolo wie sa. I nvɛn mma'm be ti kɛ blalɛ floloflolo wie sa. N yili i nan m'an yi like'n kwlaa. San min bɔ n yili i'n, min kunngba yɛ n kwla lo i-ɔ. I ijre ng'ɔ di'n, ɔ nyɛn i oka'm be su kɛ blo nnɛn'm be kwlaa be kan be ngowa lɛ'n. Ɔ la nzue nyin su ijre'm bé bo. Ɔ fia ndɛma nga be o fɔkɔ nun'n bé bo. Be fɔnvɔ'n ɔ kɛtɛ i su. Waka nga be o nzue nun'n be sin yiɛ i. Sɛ nzue'n ´sonji ɔ ´tu kplukplu o, srɛ kun-mɛn i. Sɛ nzue'n ɔ ´yi lele ɔ to i nuan nin o, ɔ o lɛ bliin, i klun ti-mɛn i? ?Kɛ i nyin o su'n, wan yɛ ɔ kwla trɛ i-ɔ? ?Wan yɛ ɔ kwla fiti i bue ɔ nin waka-a? ?A kwla fa kowa tra Leviatan ? ?A kwla fa nyanman cici i taaman'n ɔ yo ye? ?A kwla wlɛ i bue nun alɛ nyanman? ?A kwla fa blalɛ kɛ kowa sa a fa sran i aoje'n? ?Ɔ wa tran ´kpata wɔ sa wie su lele kɛ sran sa? ?Ɔ ´kan ndɛ wɛtɛɛ su ´kle wɔ? ?Ɔ nin wɔ ´tra aenguɛ ? ?A fɛ i yo ɔ kanga-a ɔ yo ye? ?A nin i amun kan ngowa kɛ anunman wie sa-a ɔ yo ye? ?A kwla minndɛ i nyanman kɛ ɔ mma mmla'm be `fa kan be ngowa? ?Jue trafuɛ'm be kwla fa di aata? ?Be kpɛkpɛ i nnɛn'n nun be fa cɛcɛ aata difuɛ mun? ?A kwla fa ta mma fiti i kplo'n? ?Cua dandan nga be fa kun jue dandan mun'n yɛ a ´fa sran i ti nin-ɔn? Ɔ li, fa ɔ́ sa'n fuɛ i su nian. Kɛ a bu ngondin nga amun wa tu'n i akunndan'n, sɛ be se wɔ kɛ a yo i sɔ ekun-ɔn, a ´se kɛ cɛcɛ.» «Sɛ a jaso kɛ a ´ko trɛ i'n, kɛ ɔ nyinma'n b'ɔ ´guɛ i wun sa cɛ'n, wuun w'a la ɔ nyin aanga lalaa. Sran nga i waan ɔ ´klɔklɔ i'n, wuun ɔ'a bo fia ti-ɔ. Yɛ sran ng'ɔ fɛ i ti kpla min kusu'n, wuun i fia liɛ'n tra ngba. ?Wan cɛ yɛ i kalɛ o min su-ɔ? Ninnge ng'ɔ o nyanmiɛn'n i bo wa'n, i kwlaa ti min liɛ! Sanngɛ n nian kan-man Leviatan sɔ'n i ja'm be ndɛ. N nian kan-man kɛ i fanngan'n ɔ fa ti'n nin kɛ i klanman'n ɔ fa ti ju'n be ndɛ. ?Wan cɛ yɛ ɔ'a yi i kplo le-ɔ? ?Wan cɛ yɛ ɔ'a wlu i aoje nnyɔn'm be afiɛn le-ɔ? ?Wan yɛ ɔ'a uke i nuan'n le-ɔ? Kɛ a wun i je ng'ɔ sin yiɛ i nuan klun lɔ sa'n, srɛ yɛ ɔ kun wɔ-ɔ. I wia sin bui'n ɔ ti kɛ nyrɛn yɛ b'a siesie i sɛsɛsɛ sa. Be mantan be wiengu su. Be mantan su kpɛnkpɛnkpɛn. Aunngban bɔbɔ sin be afiɛn-ɔn ɔ yo-man ye. Be mantan-mantan be wiengu su. Be titi bé wun nun-ɔn ɔ yo-man ye. Kɛ ɔ kpɛ bɛ sa'n, i nuan'n i klun lɔ'n ɔ ti kɛ sin taaman o lɔ sa. I nyinma'n ɔ kpaja kɛ wia'n b'ɔ su tu i bo'n sa. Sin taaman fin i nuan nun fite. Sɛnmlɛn ba fin i nuan nun fite. Kpukpuwa'n fin i bue buɛ'n nun fite, ɔ waan blalɛ sɛ dan wie yɛ b'a jin i sin'n nun sa. I nuan nun kpukpuwa'n ɔ kwla yo man sɛnmlɛn ba'm be jue. Sin taaman fin i nuan nun fite. Fanngan ng'ɔ o i kɔmin'n nun'n ɔ ti dan kpa. I ti sran kwlakwla ng'ɔ wun i'n, srɛ kun i. I wunnɛn kplo'n ɔ bli gua su. Ɔ ti sa gbugblugbu, be fa bé sa be tin su-ɔ ɔ wlu-man. I anwlɛn ba'n ɔ ti kekleke kɛ yɛbuɛ sa. Ɔ ti kekleke kɛ yɛbuɛ dan nga be fa yi ble sanmlɛn'n sa. Kɛ ɔ jaso sa cɛ'n, yasua sran'm be usu. A kunndɛ be-ɔ, a wun-man be kun srɛ b'ɔ kun be'n ti. A wɔ i kue-ɔ ɔ wlu-man. A wɔ i ta annzɛ bo nun to annzɛ cua-a ɔ wlu-man. Blalɛ'n ɔ ti i nyrun kɛ ijre wie sa. Aaba'n ɔ ti i nyrun kɛ waka bɔ ɔ'a kplɔ'n sa. Be to i ta-a ɔ wanndi-man. Kpafloko nun yɛbuɛ'n ti i nyrun kɛ ijre sa. Waka kpengbleman'n ɔ ti i nyrun kɛ ijre wie sa. Kɛ be to cua'n b'ɔ tɛ fioo'n, ɔ ti-mɛn i ndɛ. Like piembie'm be o i ku bo, be ti kɛ kpɛngbɛ sa. Kan ɔ sin lɛ'n, a wun i sa-a ɔ waan blalɛ piembie wie yɛ b'a cuɛn be ase nnɔtiɛ'n nun-ɔn. Kɛ ɔ wlu jenvie nun'n, ɔ tu sa kpuyɔ-kpuyɔ-kpuyɔ. Kpɛkuun kpukpuwa'n ɔ jaso sa-a ɔ waan be su tɔn parfɛn sa. Kɛ ɔ kpaci nzue nun sa'n, i osu'n ɔ la nun fuaii kɛ bé ti muɛn bɔ ɔ'a bo je'n sa. Asiɛ'n su'n, like fi sie-mɛn i. Like nga be flɛ i srɛ'n, ɔ si-mɛn i. Kɛ n yili i sɔ-ɔ. Ɔ nian ninnge nga be yo sro mun sa siin! Ɔ bu-man be like fi. I yɛ ɔ ti nnɛn nga be yo wlɛ'n be nun famiɛn nin-ɔn.» Zɔb tɛli Anannganman su kɛ: «M'an wun kɛ a kwla like kwlaa yo. Like fi nun-man lɛ bɔ i yolɛ ti kekle ɔ́ sa nun-ɔn. A usali kɛ: ‹?Wan yɛ ɔ si-man sa bɔ sanngɛ ɔ sanngan sa nga n jajali'n be nun nin-ɔn?› Nanwlɛ, sa nga n kannin be ndɛ'n be tra min kpɛn. N wun-man be wlɛ, n si-man be nun ndɛ. A seli min kɛ: ‹Sie ɔ́ su man n kan wie. N ´usa wɔ kosan nan tɛ min su.› Laa be kan ɔ ndɛ'n yɛ n tili-ɔ. Sanngɛ siɛn liɛ'n, min nyinma'n ɔ'a wun wɔ. Ɔ man nga n kannin'n, m'an se-man sɔ kun. N ´tran ndutre nin nzuɛn'n nun, n ´kan min wun ase.» Kɛ Anannganman nin Zɔb be wieli ijɔ'n, ɔ seli Elifaz b'ɔ fin Teman'n kɛ: «M'an fa ya a nin ɔ janvuɛ nnyɔn mun amun wun kpa. Afin amu'an kan-man mín wun ndɛ kpa kɛ min sufuɛ Zɔb i liɛ'n b'ɔ kannin'n sa. I sɔ'n ti, amun `fa nannin tola nso nin bua nene nso nan amun ko to min sufuɛ Zɔb lɔ, nan amun `fa nnɛn sɔ mun amun `yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n amun `fa kpata amún ti. Yɛ min sufuɛ Zɔb ɔ ´srɛ man amun. N ´tɛ i srɛlɛ'n su, ɔ man sinnzin bɔ amun yoli'n, n su nian-man su n yo-man amun sa. Afin amu'an kan-man mín wun ndɛ kpa kɛ min sufuɛ Zɔb i liɛ'n b'ɔ kannin'n sa.» Yɛ Elifaz b'ɔ fin Teman'n, nin Bildad b'ɔ fin Siak'n, ɔ nin Zɔfar b'ɔ fin Naama'n, be ko yoli nga Anannganman kan kleli be nin-ɔn. Nan Anannganman ɔ'a tie Zɔb i srɛwa'n. Kɛ Zɔb srɛli Nyanmiɛn mannin i janvuɛ mun'n, kpɛkuun Anannganman yoli man ɔ sinnin i osu laa'n nun. Anannganman yoli man i ninnge ng'ɔ lɛ i laa'n, ɔ wa nyɛnnin i sɔ kpɛ nnyɔn. Zɔb i niaan yasua mun, nin i niaan bla mun, ɔ nin sran nga be si i laa'n, be kwlaa be wa wunnin i wun. Be nin i be dili like i awlo lɛ. Be yoli i yako, be fɔnvɔli i nyrɛnnɛn nga Anannganman man ɔ tɔli i su'n ti. Be kwlaa be mɛnnin i jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ nga. Be mɛnnin i be ti nun ti nun. Anannganman man Zɔb wa dili ye kpa trali klikli liɛ'n. Ɔ wa nyannin bua akpi-akpi blu-nin-nnan (14.000), nin nyɔnngɔnmɛn akpi nsiɛn (6.000), nin nannin nnyɔn-nnyɔn sɔ akpi, ɔ nin aflunmun bla akpi. Ɔ wuli ba yasua nso nin ba bla nsan. Ɔ flɛli klikli'n kɛ Zɛmima, ɔ flɛli nnyɔn su'n kɛ Kɛzia, yɛ ɔ flɛli nsan su'n kɛ Kerɛn-Apik. Mɛn wunmuan'n nun'n, bla kun nun-man lɛ bɔ i klanman nin Zɔb i mma bla mun sɛ-ɔ. Bé si mannin be aja ninnge'n wie kɛ be niaan yasua mun sa. I sin'n, Zɔb wa dili afuɛ ya afuɛ ablanan nan ɔ'a wu. Be wuli i anunman mun, nin i anunman sian mun, ɔ nin i anunman siansian mun i nyrun. Kɛ Zɔb ´wu'n, wuun ɔ'a yo oke sɛkɛsɛkɛsɛkɛ. Sran ng'ɔ tie-man be nga be bu-man Nyanmiɛn nin i nuan ndɛ'n be like fi'n be afɔtuɛ'n, b'ɔ fa-man sa tɛ yofuɛ'm be atin'n su'n, b'ɔ nin be bɔ be yo Nyanmiɛn i finfin'n be tran-man likawlɛ'n, i liɛ su ti ye! Sran bɔ i like liɛ ng'ɔ klo i'n yɛlɛ Nyanmiɛn i mmla'n, b'ɔ bu i akunndan kɔnguɛ nin wia su'n, i sɔfuɛ'n i liɛ su ti ye. Ɔ ti kɛ waka b'ɔ o nzue ba nuan'n sa. Waka sɔ'n i sulɛ blɛ'n ɔ sɛn-mɛn i wun le, kusu i nnya'm be blo-man le. Like kwlaa nga i sɔ sran liɛ'n yo'n, san ɔ ´yo ye i sa nun. Klunwifuɛ'm be liɛ'n, ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn. Be ti kɛ ijre bɔ aunngban'n fitɛ i kɔ'n sa. I sɔ'n ti, jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun'n, klunwifuɛ'm be su nyan-man jranwlɛ. Kɛ Nyanmiɛn i sran ng'ɔ bu be sran kpa'm be yia sa'n, sa tɛ yofuɛ'm be nin be tran-an, ɔ yo-man ye. Anannganman nian sran ng'ɔ bu be sran kpa'n be atin nga be fa'n su. Klunwifuɛ'm be atin liɛ'n, ɔ fa be kɔ mlinlɛ nun. ?Nguɛ li ti yɛ nvle-nvlefuɛ'm be plan sɔ-ɔ? Be cici sran'm be wun ngbɛn. Asiɛ'n su wa famiɛn'm b'a jaso. Bé bo ɔ'a yo kun Anannganman nin i sran ng'ɔ sieli i famiɛn'n bé wun. Be ko se kɛ: «E `nyannji nyanman nga be fa ci ye'n ke. E `yi jrɔkɔ mun e `gua be blo mmua lɔ.» Kɛ be kɛn i sɔ'n, ɔ kle Anannganman i srilɛ. Ɔ o nyanmiɛn su lɔ ɔ to be mma. Ɔ'a fa ya kpa yɛ ɔ nin be kan-an. Ya dan sɔ'n b'ɔ fali'n ti man srɛ'n kun-man be ngowa. I waan: «M bɔbɔ min yɛ n sieli famiɛn'n bɔ n fɛli i Siɔn b'ɔ ti min oka'n i su lɔ nin-ɔn.» Nyanmiɛn i sran ng'ɔ sieli i famiɛn'n waan: «Amun `jran man m bo Anannganman i ndɛ b'ɔ fin i nuan fiteli'n i jɔ ke! Ɔ seli min kɛ yo: ‹A ti n wa! Ndɛkɛn yɛ n wuli wɔ-ɔ. Sɛ ɔ waan n fa mɛnmɛn mun m `man wɔ'n, sɛ ɔ waan n fa asiɛ'n i lika'n kwlaa n `fa man wɔ'n, kan nan n fa man wɔ, be ´yo ɔ liɛ. A ´fa ɔ famiɛn kpɔnman b'ɔ ti blalɛ'n yɛ a ´fa bo mɛn sɔ'm be nunfuɛ mun-ɔn. A ´bubu be nun kɛ be su bo sɛ bɔ be fa ufa be wu'n sa.› » I ti'n, famiɛn mun, amun `yo ngwlɛlɛfuɛ. Asiɛ'n su jɔlɛ difuɛ mun, amun `jran man be man amun afɔtuɛ. Sɛ amun ´su Anannganman'n, amun `su i nin anyinyiɛ, ɔ nin awunblibliɛ. Man amun klun jɔ. Amun `koto i bo nan ɔ'a fa-man ya, nan atin nga amun fa su'n, amu'an mlin-man. Afin ɔ fa ya ndɛndɛ kpa. Sran ng'ɔ kunndɛ fiawlɛ i nun'n, i liɛ su ti ye! Jue nga ti David liɛ. Ɔ kan David i wanndilɛ b'ɔ wanndili i wa Absalɔm i nyrun'n i ndɛ. I waan: Ee! Anannganman, min kpɔfuɛ'm be sɔnnin o! Be nga be jaso mín wun'n, be di-man be yalɛ! Sran kpanngban be kan min wun ndɛ se kɛ: «Nga, Nyanmiɛn su de-mɛn i!» Sanngɛ Anannganman, a sasa min kɛ nyrɛn sa. A man min anyrunnyan, a yo man n kwla man mín ti'n su. Kɛ n kpan flɛ Anannganman'n, ɔ jrɛn i oka'n su lɔ ɔ tɛ mín su. N la n lafi cɛ, kpɛkuun n tinnge, afin Anannganman suan mín bo. Sran akpi-akpi nga be bo sin yia min'n, n sro-man be. Anannganman, jaso! Min Nyanmiɛn, de min! A fin min kpɔfuɛ'm bé nuan'n su. A bubu klunwifuɛ'm be je'n. Anannganman, delɛ'n fin wɔ. Yra ɔ nvlefuɛ'm be nguan. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo like b'ɔ ti kɛ jru sa'n. I waan: Nyanmiɛn, wɔ bɔ a bu-man min ndɛ kwlɛ'n, sɛ n flɛ wɔ-ɔ, tɛ min su. Sɛ n wo nyrɛnnɛn nun'n, de min. Si min aunnvuɛ, tie min srɛlɛ'n. ?Amun klɔ sran mun, amun ´saci min dunman lele ju cɛn onin? ?Amun ´tɔn min suɛn ngbɛn'n lele ju cɛn onin? ?Like nga bɔ m'an yo-man'n bɔ amun fa sie mín su'n, amun ´yo i sɔ lele ju cɛn onin? Man amun si kɛ Anannganman fali min, afin min nyin yi i. Kɛ n flɛ i'n, ɔ ti. Sɛ amun fa ya'n, nán amun yo sa tɛ. Kɛ amun la amun bɛ'n su kɔnguɛ'n, amun `bu akunndan. Kpɛkuun amun `tran diin. Amun `yi sraka ng'ɔ fata'n. Yɛ amun `fa amun wun wla Anannganman i sa nun. Sran sunman be se kɛ: «Ee! ?Wan yɛ man e ´nyan ye-ɔ?» Ee! Anannganman, titi ɔ́ nyin nun wein, nan yo e ye! Aklunjuɛ nga wɔ man n nyɛn i'n, ɔ tra aklunjuɛ nga kɛ sran'm be ´kpɛ be ble kpanngban'n be nyɛn i'n, yɛ ɔ tra aklunjuɛ nga kɛ be ´yi be nzan kpanngban'n be nyɛn i'n. Kɛ n la'n, kpɛkuun n ka lɛ n lafi diin bɔ cɛ. Afin Anannganman, wɔ man sa tɛ fi nyan-man min. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo blo. I waan: Anannganman, tie ndɛ bɔ n kan'n, nian kplinlɛ bɔ n su kplin-ɔn. Min famiɛn, min Nyanmiɛn, sie ɔ́ su tie flɛlɛ bɔ n flɛ wɔ'n, afin wɔ yɛ n srɛ wɔ-ɔ. Anannganman, nglɛmun ndɛ'n, tie min aniɛn'n. Kɛ aliɛ'n cɛn cɛ'n, n wo ɔ nyrun lɛ m minndɛ. A ti Nyanmiɛn kun bɔ sa tɛ'n ɔ ti-man ngowa like ɔ nyrun. A nin klunwifuɛ'n amun kwla sɔn-man. Wun tufuɛ'm be kwla ko jran-man ɔ nyrun. Ɔ nyin ci be bɔ be yo sa tɛtɛ mun. A nunnun ato buafuɛ mun. Anannganman waan nán i nyinma wun sran kunfuɛ mun nin ndrunmun difuɛ mun. Sanngɛ n liɛ'n, a si min aunnvuɛ dan, i ti n wlu ɔ́ sua'n nun. N koto ɔ́ lika kpa'n i ndɛnman su nin ainyiɛ. Anannganman! A ti Nyanmiɛn bɔ a ti nanwlɛfuɛ, kle min atin'n. Min kpɔfuɛ'm be ti, siesie atin nga a klo kɛ n fa su'n man min. Bé nuan nun ndɛ'n, be lafi su-ɔ, ɔ yo-man ye. Akunndan kunngba bɔ be bu'n, yɛlɛ sran'm be sa yolɛ. Be fa bé nuan be laka sran mun. Be nuan nun ndɛ'n ti kɛ duwlɛ sa. Nyanmiɛn, bu be fɔ! Man min wun ndɛ nga be cici i lɛ'n ɔ ´kaci gua be bɔbɔ be su! Sa tɛ nga be yo'n ɔ sɔnnin ngboko, kan be bo! Afin be jaso ɔ́ wun. Sanngɛ be bɔ be talo wɔ'n, man aklunjuɛ yɛ be `di-ɔ. Man be klun jɔ tititi, sasa be. Be bɔ be klo wɔ'n, ɔ dunman nun man be bo sro. Anannganman, a yo sran kpa'm be ye. Ɔ klun ufue'n ti, a sasa e kɛ nyrɛn sa. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo like b'ɔ ti kɛ jru sa'n i wie. I waan be `fa jru ng'ɔ lɛ nyanman mɔcuɛ'n. I waan: Anannganman, kannzɛ w'a fa ya'n, nán bo min. Kannzɛ bɔ ɔ ya'n ɔ'a yo dan'n, nán tu min fɔ. Anannganman, si min aunnvuɛ, afin n lɛ-man wunmiɛn. Anannganman, yo min juejue! Afin n su fɛ ngboko. Min wla'n ɔ ti bowa. ?Anannganman, blɛ onin yɛ a ´uka min-ɔn? Anannganman, bla wa de min! Nian ɔ klun-ufue'n ti nan de min. Kɛ sran'n ko wu'n, i wla kpɛn-man wɔ su kun. ? Blɔlɔ lɔfuɛ onin cɛ yɛ ɔ manman wɔ-ɔ? Kɛ n kplin lele'n, kpɛkuun min wunmiɛn'n ɔ wie. Sunlɛ dunman nun ti min nyinmuɛn'n ɔ lua min bɛ'n kɔnguɛ kwlaa. Min nyinmuɛn nzue'n ɔ lua bɛ'n sa pɔtɔɔ! Mín nyinma'm b'a yo sisraii awlaboɛ'n ti. Min kpɔfuɛ'm be ti, n nyan-man min wun kpɔciwlɛ mlɔnmlɔn. Amun bɔ amun yo sa tɛ'n, amun `fa jaso min wun lɛ. Afin Anannganman ɔ'a ti min sunlɛ'n. Anannganman tili min aunnvuɛ srɛlɛ'n, Ɔ sieli i su min srɛlɛ'n bo. Man nyannzuɛn'n kun min kpɔfuɛ mun. Man be akunndan'n ɔ sanngan. Man be fa be nyrun nyannzuɛn be sa be sin ndɛndɛ. Jue nga ti David liɛ. Kis b'ɔ ti Bɛnzamɛn akpasua sufuɛ'n i ti yɛ ɔ kpɛli-ɔ. Ɔ to kleli Anannganman. I waan: Anannganman min Nyanmiɛn, min waan n ´talo wɔ. De min be kwlaa bɔ be kle min yalɛ'n bé sa nun, yo man n nyan n ti. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, be ´titi min nun kɛ asɔmɔli'n b'ɔ tra nnɛn di'n sa. N su nyan-man sran fi b'ɔ ´de min-ɔn. Anannganman min Nyanmiɛn, sɛ n yoli sa sakpa'n, sɛ n yoli sa tɛ'n, sɛ n yoli min sran kpa wie i sa'n, sɛ n fɛnnin sran ng'ɔ kpɔ min ngbɛn'n i bo ninnge'n, man min kpɔfuɛ wie fuan min tra min, man ɔ yi min ase tiatia min su, ɔ kun min nan n dunman saci asiɛ'n su. Anannganman, jaso ya su! A nin min kpɔfuɛ mun be `kun! Min Nyanmiɛn, kan min ti ndɛ man min. Man nvle-nvle'm be trantran sin yia wɔ. Tran ɔ famiɛn bia'n su nglo lɔ sie be. Anannganman, wɔ bɔ a di nvle-nvlefuɛ'm be jɔlɛ'n, kan min ti ndɛ man min, afin m'an yo-man sa. Yo man klunwifuɛ'm bé sa tɛtɛ bɔ be yo be'n ɔ wie. Yo man sran kpa'm be nyan takawlɛ. A si sran'm be akunndan'n nin sa ng'ɔ o be klun lɔ'n. Nyanmiɛn, a ti kpa. Nyanmiɛn ɔ sasa min kɛ nyrɛn sa, ɔ de sran kpa mun. Nyanmiɛn ti jɔlɛ difuɛ kun b'ɔ di nanwlɛ. Sanngɛ ɔ nin sa tɛ yofuɛ'n ɔ jranjran-man. Sɛ sa tɛ yofuɛ'n ɔ yaci-man atin tɛ'n falɛ mlɔnmlɔn'n, Nyanmiɛn si i tokofi'n, ɔ cuɛn i ta'n nun sie. Ɔ siesie sran sɔ'n i kunlɛ like'n, ɔ fa sin wlawla i ta mma'm bé nuan, be yo kɛ tɛ sa, ɔ sɔ bé nuan sie. Klunwifuɛ'n ɔ'a bu abɔlɛ ninnge'm be yolɛ akunndan ɔ'a sie. Ɔ bu sa tɛtɛ'm be yolɛ akunndan sie, kpɛkuun i bo'n ɔ gua-man kɛ ɔ sunnzunnin'n sa. Ɔ'a kpɛ kunman kploun kpa kun, kpɛkuun i bɔbɔ ɔ'a kaci ɔ'a tɔ nun. Sa tɛtɛ ng'ɔ yo be'n, be ´tɔ i bɔbɔ i ti su. I klunwi sa sɔ'm be ´kaci tɔ i bɔbɔ su. M ´manman Anannganman, afin ɔ yo sa i nuan su. N ´to jue m ´bo flɛ Anannganman bɔ like fi nun-mɛn i sin'n. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan sɛ be ´to'n, be `bo jru nga be yo be Gat lɔ'n wie. I waan: Anannganman e Min, ɔ dunman'n ɔ yo nyɛnmɛn asiɛ wunmuan'n su! Ɔ nyrun bɔ a lɛ i'n i dan'n ɔ fu tra nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n su. A fa ba kanngan mun nin ba nɔnman'm be nɛn'n yɛ a fa yi ɔ́ wun nglo nyannyannyan-an. A yo man ɔ kpɔfuɛ'm bé nyin gua ase, kpɛkuun be nin be nga be waan be ´tu be klunngbɔ'n be kwla-man bé wun keje kun mlɔnmlɔn. Kɛ n nian nglo lɔ ninnge bɔ a yili be'n, kɛ n nian anglo nin nzraama bɔ a sieli be lɔ'n, n usa min wun kɛ: ?Wan yɛlɛ sran bɔ man ɔ wla ko kpɛn i su-ɔ? ?Wan yɛlɛ klɔ sran bɔ man i ndɛ ko lo wɔ sɔ-ɔ? I yilɛ wafa bɔ a fa yili i'n, ɔ ka kan nan ɔ nin anz mun b'a sɛ. A yoli man ɔ nyannin tinmin, yɛ i nyrun ba nyan. A fali ninnge nga a yili be'n a fa mɛnnin i kɛ ɔ sie be. A fɛ sie like'n kwlaa su. Bua mun o, boli mun o, nannin mun o, bo nun nnɛn'm be kwlakwla, anunman mun o, jue mun o, jenvie nun nnɛn'm be wafa-wafa'n kwlakwla, ɔ lɛ-man kun, be kwlaa bé ti o i bo. Anannganman e Min, ɔ dunman'n yo nyɛnmɛn asiɛ wunmuan'n su. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan sɛ be ´to'n, be `man be aniɛn'n su. I waan: Anannganman, n ´tu n klun m ´manman wɔ, n ´kan abonuan sa nga a yoli be'n i kwlakwla. Wɔ ti n klun jɔ, wɔ ti min wun kpaja min. Nyanmiɛn, wɔ bɔ like fi nun-man wɔ sin'n, m ´bo flɛ wɔ. Min kpɔfuɛ mun b'a kaci bé sin, be su kɔ. Kɛ be wun wɔ'n, srɛ kun be, bé wun usu be, kpɛkuun b'a tɔ b'a wu. A buli min ndɛ'n klanman, afin min ndɛ yo fɛ. A ti ɔ famiɛn bia'n su yɛ a di jɔlɛ nin-ɔn, a bu-man ndɛ kwlɛ. A tu be bɔ be su-man wɔ'n be fɔ. A nunnun sa tɛ yofuɛ sɔ mun. A yo man be dunman'n ɔ mlin mlɔnmlɔnmlɔn. Min kpɔfuɛ'm b'a tu lɛ siɛn'n. Be tranwlɛ'm b'a nunnun treketreke. Be klɔ nga a sacili be'n, be bo-man be su be di-man jɔlɛ kun. Anannganman i sielɛ'n ɔ lɛ-man awieliɛ. Jɔlɛ dilɛ'n i dunman nun ti ɔ'a taka i famiɛn bia'n. Ɔ di mɛn nunfuɛ'm be jɔlɛ weinwein. Ɔ kan be ndɛ mun ɔ nin nanwlɛ. Anannganman ti be nga be mian-mian be'n be fiawlɛ. Sɛ nyrɛnnɛn tɔ be su-ɔ, i yɛ be talo i-ɔ. Be nga be si wafa bɔ a ti'n, be fa bé wun wla ɔ sa nun. Afin Anannganman, be bɔ be fa bé wun man wɔ'n, a yi-man be ase. Amun `to jue be manman Anannganman b'ɔ tran Siɔn'n. Amun `bo sa dandan ng'ɔ yo be'n be jɔ sin nvle-nvle'm be nun. Ɔ nin be bɔ be gua mmoja ase'n be lɛ i, i wla fi-man be nga be kun be'n be kpanlɛ'n. Anannganman, si min aunnvuɛ, nian nyrɛnnɛn bɔ min kpɔfuɛ mun b'a fa min b'a yi nun-ɔn. Yo man n fin wie'n i sa nun n fite. Yɛ n ´kan like fanunfanun nga a yo mannin min'n i kwlaa. N ´kan be sran'm be afiɛn Siɔn wa. Kpɛkuun n ´di delɛ nga a deli min'n i ti aklunjuɛ. Nvle-nvle nga be nun sran'm be si-man wɔ'n, b'a tɔ kunman nga be bɔbɔ be kpɛli'n nun. Aya nga be fia be suali'n, ɔ'a yaci ɔ'a tra be bɔbɔ. Anannganman ɔ'a fa wafa ng'ɔ ti'n ɔ'a kle, ɔ di jɔlɛ weinwein. Anannganman man sa tɛ yofuɛ'n ɔ'a tɔ aya nga i bɔbɔ suali'n nun. Man sa tɛ yofuɛ'm be wu wɔ blɔlɔ, afin bé wla fi Nyanmiɛn. Anannganman wla fi-man nyrɛnnɛnfuɛ mun, yalɛfuɛ'm be lɛ bé wla ase guawlɛ tititi. Anannganman, jaso! Nán man klɔ sran'n ɔ kwla! Fa nvle-nvlefuɛ mun jran ɔ nyrun lɛ nan di be jɔlɛ. Anannganman, wla be srɛ, Man nvle-nvle'm be nun sran mun be si kɛ sran ngbɛn yɛlɛ be. ?Anannganman, ɔ yo sɛ ti yɛ a jran mmua lɔ sɔ-ɔ? ?Kɛ sa'n ko ju'n, ɔ yo sɛ ti yɛ a fia-a? Kɛ klunwifuɛ'n ɔ ´kle nyrɛnnɛnfuɛ'm be yalɛ'n, nyannzuɛn kun-mɛn i. I aya ng'ɔ sua'n ɔ'a tra be. Klunwifuɛ'n i nyin blo ninnge tɛtɛ'm bé su, ɔ fa be di i nuan. Lufle klofuɛ sɔ'n ɔ bo Nyanmiɛn i sannzan, ɔ yo i finfin. Klunwifuɛ'n i klun akunndan'n i ngba'n yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn nun-man lɛ. Ɔ tu i wun. Nyanmiɛn i ndɛ ti-mɛn i ndɛ. Like kwlaa nga klunwifuɛ sɔ'n yo'n, ɔ yo ye i sa nun kpan! Nyanmiɛn i fɔ b'ɔ bu sran'n, ɔ bu-mɛn i like fi. I kpɔfuɛ'm bé bo kankanlɛ'n ɔ ti sa pɔpɔ i sa nun. Ɔ se i klun lɔ kɛ: «Sa fi nyan-man min le nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo-ɔ. Nyrɛnnɛn su tɔ-man mín su le.» Sannzan cɛ yɛ ɔ fɛ i nuan'n ɔ bo-ɔ. Gblɛ kpɛlɛ nin ndrunmun dilɛ'n ɔ'a yi i piɛ. Ndɛ tɛtɛ b'ɔ kle sran yalɛ'n yɛ ɔ kan be-ɔ. Ɔ man sran wun nyrɛnnɛn. Ɔ ko bu sa klɔ kanngan'm be wun lɛ. Ɔ fia kun sran nga ɔ'a yo-man sa'n. Ɔ lala nyrɛnnɛnfuɛ'n sa tititi. Ɔ bu sa kplɛ kɛ asɔmɔli wie bɔ ɔ'a sɛ i kunman nuan'n sa. Nyrɛnnɛnfuɛ'n yɛ ɔ kunndɛ i nan ɔ ´trɛ i-ɔ. Ɔ kɛnkɛn i ko yi i tɛ nun, kpɛkuun ɔ'a trɛ i. Ɔ klu, ɔ la pɛplɛɛ! Kpɛkuun nyrɛnnɛnfuɛ'm be wa tɔ i sa klun. Ɔ se i anwlɛn'n nun kɛ: «Nyanmiɛn i wla fi ninnge mun. Nyanmiɛn kɛtɛ i nyin, ɔ wun-man like fi mlɔnmlɔn!» Anannganman Nyanmiɛn, jaso, man ɔ́ sa'n su! Nán ɔ́ wla fi nyrɛnnɛnfuɛ'n. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ klunwifuɛ'n ɔ yo wɔ finfin nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ se i wun kɛ Nyanmiɛn bu-man sran fɔ nin-ɔn? A wun nyrɛnnɛnfuɛ'm be afɛ'n nin be nyrɛnnɛn'n. A yaci-man be nga afɛ nin nyrɛnnɛn'n wo bé su'n be lika nianlɛ. Ɔ su yɛ nyrɛnnɛnfuɛ'm be kisa-a. Wɔ yɛ a uka aika mun-ɔn. Saci sa tɛ yofuɛ'n i wunmiɛn b'ɔ fa yo like'n. Tu i fɔ i sa tɛ b'ɔ yoli'n ti. Man ɔ tu ɔ nyrun lɛ. Anannganman ti famiɛn tititi. Nvle-nvlefuɛ nga be su-mɛn i'n, ɔ nunnun be i asiɛ liɛ'n su. Anannganman, like nga nyrɛnnɛnfuɛ'm be kunndɛ'n, a si, a wla be fanngan, a sie ɔ́ su tie be ndɛ mun. A di aika nin be nga be yo be tɛtɛ'n be jɔlɛ mun klanman man be kɛ ɔ ´yo nan klɔ sran'm b'a yaci be wiengu'm be nyrɛnnɛn klelɛ'n ti. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Anannganman i nun yɛ n kunndɛ fiawlɛ-ɔ. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun se min kɛ: «Wanndi kɔ oka'm be nun lɔ ko fia kɛ anunman wie yɛ ɔ su tu sa nin-ɔn?» Amun `nian, klunwifuɛ'm b'a cuɛn be ta'n nun b'a sie. B'a fa be ta mma mun b'a siesie ta'm be nyanman'm be su sɛsɛsɛ kɛ kɔnguɛ be ´to i sran kpa'm bé wun. ?Kɛ sran'm be nzuɛn kpakpa'n ko saci'n, nguɛ cɛ yɛ be kwla yo i ekun-ɔn? Anannganman wo i sua b'ɔ ti i liɛ klonglo'n i nun lɔ. Anannganman i famiɛn bia'n wo nyanmiɛn su lɔ. Yɛ ɔ nian, ɔ nian sa nga klɔ sran'm be yo'n. Anannganman si sran kpa'n i klun akunndan'n. Sanngɛ klunwifuɛ'n, ɔ nin sran ng'ɔ fa sa tɛ yolɛ'n cici i ti'n, ɔ kpɔ i sɔfuɛ mun. Ɔ ´gua klunwifuɛ'm be su sɛnmlɛn nin sufru, ɔ ´fita be su aunngban kun b'ɔ lo klakla kpa. Sa ng'ɔ ´ju be su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Afin Anannganman ti sɛsɛ. Ɔ klo like nga be yo i i nuan su sɛsɛ'n. Be bɔ be ti sran kpa'n be ´wun i nyrun'n. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo jru ng'ɔ lɛ nyanman mɔcuɛ'n. I waan: Anannganman, de ye! Ɔ sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be su nunnun. Be bɔ be lafi be su-ɔ ɔ yo ye'n, be wun-man be wie fi kun. Sran'm be suɛn tɔnlɛ'n yɛ sran wie'm be waan be fa man be-ɔ. Be nuan nun ndɛ'n ti sa nɛnkɛn-nɛnkɛn, sanngɛ be anwlɛn'n ti nnyɔn-nnyɔn. Man Anannganman nunnun be kwlaa nga be klo gblɛ kpɛlɛ'n nin be nga be ijɔ dandan'n. Man ɔ nunnun be bɔ be se kɛ: «E si nga e ko kan nan y'a nyan kwlalɛ'n. E nuan waka'n wo lɛ. ?Wan cɛ yɛ ɔ kwla sie ye-ɔ?» Anannganman waan: «Yalɛfuɛ nga be kle be yalɛ'n, ɔ nin nyrɛnnɛn wunfuɛ nga be fɛfɛ'n, bé ti m'an jaso. Be bɔ be kankan be bo'n, n su ba be delɛ.» Anannganman i ndɛ mun, fiɛn kaan sa nun-man bé wun. A wun be sa-a, ɔ waan sika bɔ b'a tɔn i kpɛ nso b'a yi i nun fiɛn'n sa. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: ?Anannganman, nan blɛ'n kwlakwla yɛ ɔ wla ´fi min sa tititi-ɔ? ?Nan blɛ'n kwlakwla yɛ a ´to ɔ́ nyin blo sa tititi-ɔ? ?Nan blɛ'n kwlakwla n ´ka kokolɛ su sa tititi? ?Nan blɛ'n kwlakwla n ´ka awlaboɛ'n nun sa tititi? ?Nan blɛ'n kwlakwla n kpɔfuɛ'n i sa'n ɔ ´kwla min sa tititi? Anannganman, min Nyanmiɛn, to ɔ́ nyin wa nan tɛ min su, uka min wunmiɛn'n su. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, wie'n ɔ ´kun min, yɛ min kpɔfuɛ'n ɔ ´di i nuan ´se kɛ ɔ kwlali min. Uka min wunmiɛn'n su, ɔ'a yo-man sɔ-ɔ be nga be klo-man min sa'n be klun ´jɔ yɛ be ´se kɛ b'a yi min ase. N liɛ'n, ɔ klun-ufue'n su yɛ n fa min wla'n n gua-a. Sɛ n klun ´jɔ-ɔ, ɔ fin delɛ bɔ a de min'n. Anannganman, n ´to jue m ´bo n ´flɛ wɔ sa kpa nga a yo mannin min'n ti. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Sinnglinfuɛ'n ɔ se i anwlɛn'n nun kɛ Nyanmiɛn nun-man lɛ. B'a saci mlɔnmlɔn, tete'n yɛ be bo-ɔ, be wie fi yo-man sa kpa. Anannganman o nyanmiɛn su lɔ ɔ nian sran mun nian sɛ ngwlɛlɛfuɛ wie o be nun b'ɔ ´fɛ i wun mɛntɛn i o! Be kwlaa b'a yaci atin kpa'n, be kwlaa b'a saci. Be nun wie fi yo-man sa kpa bɔ kun. Ɔ lɛ-man be nun bɔ kun. Sa tɛ yofuɛ mun, be wun-man sa wlɛ. Be di min nvlefuɛ'm be lufle pɔɔ, ɔ waan aliɛ yɛ b'a nyɛn i yɛ be su di sa. Be kpan flɛ-man min mlɔnmlɔn. Be klun wa suan be, yɛ be ´usu sa tututu! Afin be ´wun kɛ Nyanmiɛn o sran kpa'm be afiɛn. Like nga nyrɛnnɛn wunfuɛ'n ɔ siesie'n, amun waan amun ´saci i, sanngɛ Anannganman yɛ ɔ ti i fiawlɛ-ɔ. Ee! Man Nyanmiɛn b'ɔ tran Siɔn lɔ'n ɔ de Izraɛl nvle'n. Kɛ Anannganman ɔ ´yi i nvlefuɛ mun kanga'n nun ba'n, Zakɔb osu'n nunfuɛ'm be klun ´jɔ. Aklunjuɛ'n ɔ ´yo dan Izraɛlfuɛ'm be afiɛn. Jue nga ti David liɛ. I waan: ?Anannganman, wan cɛ yɛ ɔ kwla tran ɔ́ sua'n nun-ɔn? ?Wan yɛ ɔ kwla tran ɔ oka'n su lɔ-ɔ? ?Nán sran ng'ɔ ti nanwlɛfuɛ nin-ɔn? ?Nán sran ng'ɔ yo sa i nuan su nin-ɔn? ?Nán sran nga kɛ ɔ ´kan ndɛ ng'ɔ o i klun lɔ'n, ɔ kpɛ-mɛn i wun nin-ɔn? Sran sɔ'n ɔ tɔn-mɛn i wiengu suɛn, ɔ yo-mɛn i wiengu tɛ, ɔ kpɛ-mɛn i nzowa. Ɔ nin sran nga Nyanmiɛn a yi i blo'n bé nuan sɛ-man. Sanngɛ ɔ klo sran nga i nyin yi Nyanmiɛn'n. Sɛ ɔ ta nda wie'n, kannzɛ ɔ wa miɛn i sa kasiɛn'n, ɔ kpɛ-mɛn i ndɛ ng'ɔ kannin'n i wun. Sɛ be fɛ sika i sa nun'n, ɔ se-man kɛ be su i bo. Sɛ be waan be ´cɛ i like nan ɔ `tɔn sran nga ɔ'a yo-man sa'n i suɛn'n, ɔ kplin-man su. Sran ng'ɔ yo kɛ nga sa titi'n, ɔ su tɔ-man le nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo. Jue nga ti David liɛ. I waan: Anannganman, nian min su, afin wɔ yɛ n talo wɔ-ɔ. N se Anannganman kɛ wɔ yɛ a ti min Min nin-ɔn. N lɛ-man like kpa fi san wɔ. Ɔ sufuɛ kpakpa nga be o mɛn nga nun'n, be cɛ yɛ m bu be sran yɛ n klo be-ɔ. Be nga be sɔ amuɛn mun'n, be nyrɛnnɛn i su ɔ uka. Be ko tu amuɛn wie mɛn uflɛ'm be nun. Tɛ mmoja nga be guɛ i ase lɛ'n, n yo-man wie. Dunman nga be ´bo be lɛ'n, m bo-man wie. Anannganman, min like liɛ nga n nyɛnnin i'n, yɛlɛ wɔ. Wɔ yɛ a ti min wun nyan-man nun-ɔn. Ɔ sa nun yɛ min nguan'n ɔ wo-ɔ. Min aja like liɛ nga n nyɛnnin i'n, ɔ yo nyɛnmɛn dan. Nanwlɛ, ɔ ti klanman o! N ´la Anannganman ase, afin ɔ ti min afɔtuɛ manfuɛ. Kɔnguɛ bɔbɔ'n, n wun i sɔ min akunndan'n nun. N yi-man min nyin Anannganman su mlɔnmlɔn. Sɛ ɔ nin min wo nun'n, srɛ kun-man min, min wun usu-man min. Ɔ man min klun ti jɔwa, yɛ min wun kpaja min. Afin a su yaci-man min blɔlɔ lɔ. A su yaci-man min bɔ n ti ɔ sran min lɛ kɛ n kplɔ. A ´yo man n ´wun nguan'n i atin'n. Kɛ be nin wɔ tran'n, be klun jɔ lele tra su, aklunjuɛ nga be di'n ɔ lɛ-man awieliɛ. David i Nyanmiɛn srɛlɛ. I waan: Anannganman, min ndɛ'n yo fɛ, sie ɔ́ su tie. Tie kpanlɛ bɔ n kpan'n. Tie min srɛlɛ'n, afin nán gblɛ srɛlɛ-ɔ. Man min ndɛ fɛ'n ɔ fite ɔ nyrun weiin. Ɔ fata kɛ a si kɛ n ti nanwlɛfuɛ. Sɛ a nian min anwlɛn'n nun lɔ'n, sɛ kɔnguɛ bɔbɔ a nian min anwlɛn'n nun lɔ sa mun'n, sɛ a sa min nian'n, a su wun-man sa tɛ min nun. N kan-man ndɛ tɛtɛ kɛ sran wie'm be yo'n sa. N nian ɔ́ nuan ndɛ'n su yɛ n nanti-ɔ, i sɔ'n ti, kɛ n wun sa tɛtɛ yofuɛ'm be ninnge nga be yo be'n, n fa-man be atin'n su. N kali wɔ atin'n su, n trannin cinnjin, m'an yaci-man atin nga a kleli min'n. Nyanmiɛn, n kpan n flɛ wɔ, afin kɛ n srɛ wɔ'n, a ti. Sie ɔ́ su tie nga n kan'n. Yi ɔ klun-ufue dan'n i nglo kle min, afin sran nga i kpɔfuɛ'm be waan be ´yo i like'n nan ɔ wa talo wɔ'n, san delɛ yɛ a de i-ɔ. Sasa min kɛ ɔ nyinma'n sa. Fa ɔ ndɛwa'n kata min su man n trɛn i fɔnvɔ'n bo. Man n fia klunwifuɛ nga be kle min yalɛ'n, ɔ nin min kpɔfuɛ nga be kunndɛ kɛ be ´kun min'n, bɔ b'a bo b'a sin b'a yia min'n be wun. Like nga be flɛ i aunnvuɛ silɛ'n, be si-mɛn i. Bé nuan nun ndɛ'n ti dandan ngunmin. Be su e su, b'a bo b'a sin b'a yia ye. Nga be ko yo nan be ko yi ye ase'n, yɛ ɔ ka-a. Be ti kɛ asɔmɔli wie b'ɔ su kunndɛ like ɔ ´trɛ i nan ɔ ´titi i nun'n sa. Be ti kɛ nnɛn wlɛfuɛ wie bɔ ɔ'a bu ɔ'a sa i buɛ nuan'n sa. Anannganman, jaso, bu be nyrun, yi be ase, fa ɔ tokofi'n de min bé sa nun. Anannganman, yo man n fin bé sa nun n fite. Bu klunwifuɛ mun nin be mma mun, ɔ nin be anunman mun be fɔ. N liɛ'n, m'an yo-man sa, ɔ man n nian wɔ-ɔ ɔ yo ye. Kɛ n lafi n tinnge'n b'ɔ n wun wɔ'n, n klun jɔ lele tra su. Jue nga ti David b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n i liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'n be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ Anannganman deli David i kpɔfuɛ'm bé sa nun'n nin Sail i sa nun'n, yɛ ɔ kpɛli jue nga-a. Ɔ fa bo flɛli Anannganman. I waan: Ee! Anannganman, n klo wɔ! Wɔ yɛ a man min wunmiɛn-ɔn. Anannganman, a ti kɛ yɛbuɛ sa, wɔ yɛ n talo wɔ-ɔ. A ti min fiawlɛ kpa sakpa, wɔ yɛ a de min-ɔn! Min Nyanmiɛn, a ti kɛ yɛbuɛ sa, wɔ nun yɛ n nyan fiawlɛ-ɔ! A sasa min kɛ nyrɛn sa. Man be manman Anannganman! Kɛ n kpan flɛ i'n, ɔ de min min kpɔfuɛ'm bé sa nun. Wie'n ɔ fɛli i nyanman'n cili min. Ɔ ti kɛ nzue ba b'ɔ kpalo ninnge mun kɔ ko saci be'n sa. Ɔ wlali min srɛ. Blɔlɔ lɔ nyanman'n blablali mín wun. Wie'n i aya'n ɔ trali min wieli. Min nyrɛnnɛn blɛ sɔ nun'n, n kpan flɛli Anannganman'n. N flɛli min Nyanmiɛn'n, kpɛkuun ɔ o i sua'n nun lɔ ɔ tili min aniɛn'n. Ɔ sieli i su tili flɛlɛ bɔ n flɛli i'n. Ya dan b'ɔ kunnin Anannganman'n ti, asiɛ'n ɔ kejeli, oka'm be kusu be kejeli wie. Sin wɛnsrɛn fin i bue'n nun fiteli, sin b'ɔ di ninnge mun kɔlikɔli'n ɔ fin i nuan'n nun fiteli. Sɛnmlɛn fin sin sɔ'n nun tu kɔ. Ɔ kannin nyanmiɛn su lɔ'n i ase, yɛ ɔ jrali, ɔ nantili nyanmiɛn ble kpikplikpi kpa kun su. Ɔ fuli anz kun su, ɔ tuli, ɔ o aunngban'n su yɛ ɔ fɛ i kɔ-ɔ. Ɔ fali aosin tuun'n ɔ kɛtɛli i bɔbɔ su. Nyanmiɛn ble tritri'n sin yiɛ i. Lika'n ɔ kpɛjɛ i nyrun kpa weiin, kpɛkuun nyanmiɛn ble nin nzraama bɔ kɛ nzue tɔ'n ɔ gua'n, ɔ nin sɛnmlɛn be fin lika ng'ɔ kpaja sɔ'n nun fite. Anannganman bɔ like fi nun-mɛn i sin'n ɔ kpannin, i kpanlɛ sɔ'n ɔ tɛli kɛ nyanmiɛn b'ɔ kpla'n sa. Ɔ toli i cua mun, kpɛkuun min kpɔfuɛ'm be bo sanndili. Nyanmiɛn'n kplali, ɔ kplali. Ɔ man be wanndili. Ya dan b'ɔ kunnin Anannganman'n ti, kɛ ɔ kpannin sa fiaan'n, kpɛkuun jenvie'n i bo lɔ ninnge'm be fiteli su, kpɛkuun asiɛ'n i takawlɛ'n ɔ'a fite su. Kɛ ɔ o nglo lɔ'n, ɔ tinngɛli i sa'n nun, ɔ trali min nan ɔ'a yi min sa b'ɔ nyannin min, b'ɔ ti kɛ nzue yɛ ɔ su mɛn min sa'n i nun. Ɔ deli min min kpɔfuɛ b'ɔ kwla'n i sa nun. Ɔ deli min min kpɔfuɛ bɔ be kekle tra min'n bé sa nun. Kɛ nyrɛnnɛn'n ɔ tɔli mín su'n, be wa tɔli min su, sanngɛ Anannganman suannin mín bo. Ɔ yili min fiteli, ɔ deli min, afin ɔ klo min. Sɛsɛ bɔ n ti'n, i nuan akatua yɛ Anannganman tuali min-ɔn. Sa tɛ bɔ m'an yo-man'n, i nuan like yɛ ɔ mannin min-ɔn. N fali Anannganman i atin'n su kɛ ɔ fata'n sa. M'an fɔn-man min Nyanmiɛn'n i wun. N wla ɔ'a fi-mɛn i nuan su ndɛ'n. M'an yi-mɛn i mmla'm be ase. N klo-man kɛ ɔ wun sa min wun. I sɔ'n ti, n sasa mín wun sa tɛ'n i lika. Yɛ sɛsɛ bɔ n ti'n, Anannganman kusu mannin min i nuan like. Sa tɛ bɔ m'an yo-man'n, ɔ mannin min i nuan like kusu. Anannganman, sran ng'ɔ ti kpa'n, a nin i be nanti kpa. Sran ng'ɔ yo-man sa'n, ɔ kusu a yo-mɛn i sa. Sran ng'ɔ ti saun'n, a yi ɔ saun bɔ a ti'n i nglo kle i. Sran nga kusu b'ɔ bu i wun ngwlɛlɛfuɛ'n, a yi ɔ ngwlɛlɛ'n i nglo kle i. Sran nga be kan bé wun ase'n, a de be nvle'n. Yɛ be nga be yo bé wun dandan'n, a kan be ase. Anannganman min Nyanmiɛn, a ti kɛ min kannin sa. A kpaja min nyrun aosin'n nun. Min Nyanmiɛn, ɔ fanngan nun, e nin sonja mun e ´kun. Yɛ ɔ fanngan nun e nin klɔ wie sufuɛ mun e kwla kun. Nyanmiɛn i atin'm bé su ti weiin. I nuan ndɛ mun'n, fiɛn kaan sa nun-man bé wun. Be nga be fa be wla guɛ i su'n, ɔ ti kɛ be nyrɛn sa. ?Nán Anannganman i kunngba cɛ yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa-a, bɔ be talo i-ɔ, sɛ nán e Nyanmiɛn'n? I yɛ ɔ man min fanngan-an. I yɛ man atin nga n fa su'n, ɔ yo kpa man min-ɔn. I yɛ man mín wun yo mmlɛ kɛ flete'm be liɛ'n sa-a. Ɔ yo man lika kendengleiin'n be su yɛ n nanti-ɔ. I yɛ ɔ kle min alɛ kunlɛ-ɔ. Ɔ man ta'n i kekleke kpafuɛ'n, kɛ n cuɛn i sa'n, ɔ taka. Anannganman, a ti kɛ nyrɛn sa, a sasa min, a de min, a yo min kpa ti n yo dan n kɔ min nyrun tititi. Wɔ man n kwla wanndi kpa yɛ min ja'm be usu-man. N fuan min kpɔfuɛ mun, n to be. N wie be nunkun nan m'an sa min sin. N jɔjɔ be nun. Be kwla-man jaso kun. Be lala asiɛ wun lɛ yɛ n tiatia be su-ɔ. A man min alɛ kunlɛ'n i wun fanngan. A yo man be bɔ be ba min kunlɛ'n bé wun glɔ be, kpɛkuun be lala min bo lɛ. Wɔ man min kpɔfuɛ'm be kaci bé sin be wanndi min bo, ɔ man n nunnun be nga be kpɔ min'n mun. Be kpan lele ngbɛn, be nyan-man defuɛ! Be kpan flɛ Anannganman, sanngɛ ɔ tɛ-man be su! N nunnun be, be kaci kɛ ndutre bɔ aunngban'n ɔ fita fa kɔ'n sa. N tiatia be su kɛ be su tiatia nnɔtiɛ nun sa. A de min nvlefuɛ bɔ be jaso min wun yengeiin'n bé sa nun. A fa min a sie nvle fanunfanun'm be famiɛn. Sran nga n si-man be laa'n be yɛ be su min-ɔn. Mín nuan bɔ n ´uke sa'n, wuun b'a yo like nga min waan be yo'n. Aofuɛ sɔ'm be yɛyɛ-man min ngowa. Aofuɛ'm be wun-man like nga be `fa be wla'n gua su kun-ɔn. Kɛ be ´fin bé fiawlɛ'm be nun be fite'n, kɛ bé wun usu-usu be sa. Anannganman ti kɛ yɛbuɛ sa, i yɛ n talo i-ɔ. Man ɔ tran lɛ titi o! Man be manman Nyanmiɛn b'ɔ deli min'n. Nyanmiɛn'n yɛ ɔ tu min klunngbɔ nin-ɔn. I yɛ man n sie nvle'n nun sran mun-ɔn. I yɛ ɔ de min min kpɔfuɛ'm bé sa nun-ɔn. A yo man n nyan kwlalɛ be bɔ be nin min kun'n bé su. A de min sran wlɛfuɛ'm bé sa nun. Ɔ man m ´manman wɔ be nga be ti-man Izraɛlfuɛ'n be nyrun, n ´to jue m ´bo flɛ wɔ. Anannganman de sran ng'ɔ sieli i famiɛn'n, ɔ de i sa sunman nun. Sran ng'ɔ sie i famiɛn'n ɔ yo i kpa. Ɔ yo David nin i osu'n nunfuɛ'm be ye tititi. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Kɛ a nian nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n, a wun Nyanmiɛn Kpli'n i nyrun b'ɔ lɛ i'n. Kɛ a nian nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n, a wun ninnge nga Nyanmiɛn yili be'n. Cɛn kwlakwla sran'm be wun Nyanmiɛn i nyrun b'ɔ lɛ i'n, yɛ cɛn kwlakwla sran'm be wun Nyanmiɛn i ninnge ng'ɔ yoli be'n. Ninnge sɔ'm be lɛ-man nuan nan b'a kan ndɛ kɛ e fa kan ndɛ'n sa. Be ijɔ-man kɛ e ijɔ'n sa. Be ti-man be nɛn'n. Sanngɛ be kan ndɛ lika'n kwlaa, yɛ be ti be ndɛ bɔ be kan'n mɛn i tiwa lɔ'n, kan Nyanmiɛn kplannin kpata kun mannin wia'n lɔ'n. Nglɛmun kɛ ɔ fin lɔ ɔ ´ba sa'n, i like b'ɔ fɛ i'n, yɛlɛ yasua bɔ ɔ'a ja bla uflɛ bɔ ɔ'a fin i atɔnvlɛ sua'n nun ɔ'a fite'n. Ɔ ti kɛ sran yakpafuɛ bɔ i klun ɔ'a jɔ kpa bɔ ɔ'a fɛ i atin'n sa. Ɔ fɛ i nyanmiɛn'n i bue kun lɔ ɔ kɔ lele kpɛn i bue kun lɔ ekun. Like fi nun-man lɛ b'ɔ kpɛjɛ-mɛn i su-ɔ. Anannganman i mmla'n, fiɛn kaan sa nun-mɛn i wun. Kɛ sran'n i wunmiɛn'n wie'n, ɔ mɛn i uflɛ. Anannganman i like ng'ɔ kle'n be ti nanwlɛ. Be kle sran ng'ɔ si-man sa'n i ngwlɛlɛ. Sa nga Anannganman jran su kekle kɛ be yo be'n, be ti i su. Aklunjuɛ cɛ yɛ ɔ o sa sɔ'm be sin-ɔn. Nyanmiɛn i mmla'm be ti weiin, be yo man sran wun sa wlɛ. Be nyin b'ɔ yi Anannganman'n ɔ ti like kpa. Ɔ sin-man le. Anannganman i jɔlɛ ng'ɔ di be'n, be ti i su. Ɔ lɛ-man kun b'ɔ ti-man nanwlɛ-ɔ. Jɔlɛ ng'ɔ di be sɔ'n be kpa tra sika ɔkwlɛ. Sika ɔkwlɛ nga bɔ b'a tɔn'n, sɛ ɔ sɔnnin kpa bɔbɔ'n, ɔ nin be sɛ-man. Be yo fɛ tra awɛma nzue. Be fɛ'n tra awɛma nzue nga b'a yi i uflɛ-uflɛ'n bɔbɔ. Anannganman, min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n, n nyan bé su ngwlɛlɛ. Sran ng'ɔ fa be su'n, ɔ nyan bé su mmlusuɛ. Kɛ sran yo sa'n, nɛ́n i ngba yɛ ɔ wun i kɛ nga ɔ'a yo-man kpa-a. Ɔ man sa nga n yoli bɔ m'an wun-mɛn i'n, yaci cɛ min. Wun tufuɛ'm be ti, sasa min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n. Nán be fu min su! I liɛ'n, sran fi su nyan-man ndɛ tɛ ɔ kɛn-mɛn i min wun, yɛ n su yo-man sa tɛ dan. Anannganman, wɔ bɔ a ti kɛ yɛbuɛ sa bɔ n talo wɔ'n, wɔ bɔ a ti min defuɛ'n, ndɛ ng'ɔ fin mín nuan fite'n, ɔ nin akunndan nga m bu be min klun lɔ'n, man be jɔ ɔ klun. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Sɛ nyrɛnnɛn tɔ wɔ su'n, nan a kpan flɛ Anannganman'n, man ɔ tɛ wɔ su. Man Zakɔb i Nyanmiɛn'n ɔ sasa wɔ. Kɛ ɔ wo i sua'n nun lɔ'n, man ɔ fin lɔ bla ɔ wa uka wɔ. Man ɔ fin Siɔn lɔ ɔ wa suan ɔ bo. Man i wla kpɛn ɔ sraka nga a yi be'n be su. Man ɔ sɔ tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n bɔ a yi be'n be nun. Like nga ɔ konvi o su'n, man ɔ fa man wɔ. Sa kwlaa nga ɔ waan a ´yo'n, man ɔ yo ye i fanngan nun! I liɛ'n, e klun ´jɔ ɔ́ ti bɔ a ´nyɛn i'n ti, yɛ e ´man flanga'n su e Nyanmiɛn'n i dunman nun. Man Anannganman yo i kwlaa nga a usɛ i'n man wɔ! Siɛn'n m'an wun i kɛ Anannganman de famiɛn b'ɔ sieli i'n. Kɛ ɔ o nyanmiɛn su lɔ kan ɔ tran lɔ'n, ɔ tie i srɛlɛ'n yɛ ɔ tɛ i su. Ɔ tu i klun ukɛ i, ɔ de i. Wie'm be lafi be kakaklolo'm be su, wie'm be kusu be lafi nnɛn kpanngɔ'm bé su. E liɛ'n, Anannganman e Nyanmiɛn'n yɛ e fa e wla guɛ i su-ɔ. Be sɔfuɛ'm bé ja'n seli kpɛkuun be tɔ. Sanngɛ e liɛ'n e jaso jran, kpɛkuun e jin lɛ cinnjinnjin. Anannganman, de famiɛn'n! Nan cɛn nga e kusu e flɛ i'n, ɔ'a kwla tɛ e su. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'n be nun wie. I waan: Anannganman, famiɛn'n i klun ti jɔwa, afin a niɛn i su sakpa. Kɛ a de i'n, ɔ yo i fɛ dan. Like nga i konvi o su'n, a fa mɛn i. Like ng'ɔ usa'n, a kpɛ-mɛn i. Ɔ klun-ufue'n ti, a yo i ye tititi. A fa famiɛn kle b'ɔ ti sika ɔkwlɛ'n a fa wlɛ i ti. Ɔ srɛli wɔ nguan, a mɛnnin i. A mɛnnin i nguan tɛnndɛn, nguan sɔ'n ɔ wie-man le. Ɔ ukalɛ bɔ a ukɛ i'n ti, ɔ'a nyan nyrun dan. Ɔ dunman nun ti i nyin a uke, yɛ i nyrun a ba nyan. Wɔ man kɛ be se kɛ sran ɔ'a nyan muae'n yɛ ɔ nyɛnnin i-ɔ. Kɛ a nin i be tran'n ti ɔ man i klun jɔ. Famiɛn'n ɔ fɛ i wla'n gua Anannganman su. Nyanmiɛn'n bɔ like fi nun-mɛn i sin'n, i kpa b'ɔ yo famiɛn sɔ'n ti, sa fi su nyɛn-mɛn i. Famiɛn, ɔ sa'n ɔ ´kan ɔ kpɔfuɛ'm be kwlaa, a ´nyan be bɔ be kpɔ wɔ'n mun, a ´tra be. Sɛ ɔ́ nyin gua bé wun'n, a ´fa be trɔ sin dan kpa. Anannganman kusu ɔ ´fa ya, ɔ ´nunnun be, sin'n ɔ ´di be. A ´yo man be osufuɛ'm be ´nunnun asiɛ'n su. Be osu'n ɔ ´tu sran'm be afiɛn. Sa tɛ nga be guguli kɛ be ´yo wɔ'n, akunndan tɛ nga be buli i ɔ́ wun'n, be su kwla yo-man wɔ wie fi. Afin a ´yo man be ´wanndi, kpɛkuun a ´to bé wun ta. Anannganman, jaso, yi ɔ fanngan'n i nglo! E wa to jue e ´bo flɛ wɔ, yɛ e ´manman wɔ, ɔ tinmin'n ti. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be `nian jue nga be to i kɛ Flete'n ɔ Fite Njɛnniɛn Su'n i su yɛ be `to-ɔ. I waan: Min Nyanmiɛn! Min Nyanmiɛn! ?Nguɛ ti yɛ a kaci ɔ sin si min-ɔn? ?Nguɛ ti yɛ a nin min ye afiɛn'n su ti nun bɔ a de-man min-ɔn? Kokolɛ'n ɔ'a kun min kpo. ?Nguɛ ti yɛ n flɛ wɔ bɔ a tɛ-man n su-ɔ ? Min Nyanmiɛn, wia'n nun n kpan flɛ wɔ, a tɛ-man mín su. Kɔnguɛ'n, n nyan-man alaje mlɔnmlɔn. Ɔ nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Izraɛlfuɛ'm be manman wɔ tititi. Ɔ su yɛ e nannan'm be fa bé wla'n be guali-ɔ. Be fa guali ɔ́ su, yɛ a deli be. Be kpan flɛli wɔ, yɛ a deli be. Be fali bé wla'n guali ɔ́ su, yɛ bé nyin a gua-man ase mlɔnmlɔn. Min liɛ'n, m'an kaci kɛ srɛ sa, nán sran yɛlɛ min kun. Sran'm be kwlaa be gua mín nyin ase, nvle'n nunfuɛ'm be kwlaa be yo min finfin. Be kwlaa nga be wun min'n, be fa min yiyi be nyin su, be keje bé ti'n sɛkɛsɛkɛ. Be se kɛ: «B'ɔ fɛli i wla'n guali Anannganman su nin-ɔn, man Anannganman de i e! Anannganman ɔ klo i, man ɔ de i e!» Blɛ bɔ n wo mín nin klun lɔ'n, wɔ yɛ a yili min fiteli wa-a. Wɔ yɛ a niannin min su blɛ bɔ n tɛ nɔn nyɔnflɛn nin-ɔn. Kɛ n wo min nin klun lɔ'n yɛ a boli min su nianlɛ'n i bo-ɔ. I nun bɔ n wo lɔ sɔ'n, a ti min Nyanmiɛn lele yɛ ɔ'a fa ju yɛ. Blɛ bɔ nyrɛnnɛn'n ɔ mantan min'n, bɔ sran fi ba-man min ukalɛ'n, nán wanndi min. Be nga be klo-man min sa'n, be sin yia min, be ti kɛ nannin tola mun sa. Be kpɛ sin yia min, be ti kɛ Bazan lɔ nannin tola mun sa, be yo sro. Be trɛ bé nuan'n nun be kpan kɛ asɔmɔli bɔ i waan ɔ ´di nnɛn'n sa. Be waan be ´di min. Min wunmiɛn'n ɔ wie kɛ nzue b'ɔ sonji kɔ'n sa. N kwla jran-man n ja'n su kun. Yakpa bɔ min waan n ti'n, m'an kaci kɛ nguɛn bɔ ɔ'a klo'n sa. Min konviabo'n ɔ'a wu kee, min taaman'n ɔ'a mantan min nuan'n klun lɔ kpan. W'a fa min a sie ndia'n i wun koko. Sran tɛtɛ'm be sin yia min, be sɔnnin kpanngbangban. Be ti kɛ alua sa, be kpɛ sin yia min. Be fitili mín sa nin mín ja mun. Koklo bɔ m'an yo dan'n ti min owie'n kwlaa gua su nyɛnnglɛɛn, min kpɔfuɛ'm be nian min kleiin. Be cɛcɛli min tralɛ'm be nun be fali. Be tuli min tralɛ dan'n i wun fɔtɔ. Anannganman, nán wanndi min, wɔ yɛ a man min wunmiɛn-ɔn! Bla ndɛndɛ wa de min! Sasa min, nán be fa tokofi be kun min. Sasa min, nán alua sɔ'm be yo min like! De min asɔmɔli'n i nuan nun. De min, nán awɛ sɔ'm be fa be wɛ'n be yo min like. M ´bo wɔ dunman n ´kle min niaan mun. Kɛ sran'm be yia lɛ'n, m ´manman wɔ lɛ. Amun bɔ amun nyin yi Anannganman'n, amun `mɛnmɛn i! Zakɔb i osu'n nunfuɛ mun, amun kwlakwla amun `yi i ayɛ. Izraɛl i osu'n nunfuɛ mun, kɛ amun wo i nyrun'n, man srɛ kun amun, yɛ amun `usu. Afin ɔ yo-man nyrɛnnɛnfuɛ'n i finfin, ɔ yi-mɛn i ase, ɔ kaci-mɛn i sin si-mɛn i. Sanngɛ kɛ nyrɛnnɛnfuɛ sɔ'n ɔ kpan flɛ i'n, ɔ sie i su ɔ ti. Anannganman, wɔ yɛ man n kwla manman wɔ sran nga be yia kpanngban'n be nyrun-ɔn. Be nga be fa bé wla be gua ɔ su be nyrun'n, like nga n kan kleli wɔ kɛ n ´yo man wɔ'n, n ´yo. Yalɛfuɛ'm be ´di aliɛ be ku ´yi. Be nga be fa bé wun mantan Anannganman'n, be´mɛnmɛn i yɛ be ´nyan nguan tɛnndɛn. Be kwlaa nga be tran asiɛ wunmuan'n su, kannzɛ be o mmua o, man be bu Anannganman i akunndan, yɛ be blɛ i sin. Awlobo-awlobo nga be o nvle-nvle'm be nun'n, man be nunfuɛ'm be kwlaa be koto i bo! Afin sielɛ'n ɔ ti i liɛ. I yɛ ɔ sie nvle-nvle'm be kwlaa-a. Be kwlaa nga be ti kwlafuɛ asiɛ'n su'n, be ´koto i bo. Be kwlaa nga b'a sa bé sin ndutre'n nun bɔ be nguan'n ɔ'a fi bé sa'n, be kusu be ´koto i bo wie. Be osu'n nunfuɛ'm be kwlaa be wa su i. Ba nga be wa wu be'n, be ´kɛn i ndɛ'n kle be. Be nga be wa ba kasiɛn'n, be ´kan sa ng'ɔ yo mannin i sran mun'n kle be. Jue nga ti David liɛ. I waan: N ti kɛ bua sa, Anannganman yɛ ɔ nian min su-ɔ. Like fi su mian-man min. Ɔ man n de wunmiɛn lika bɔ ijre nɔnman o lɛ'n nun. Nzue ba bɔ be nuan ti fɔun'n, lɛ yɛ ɔ fa min kɔ-ɔ. Kɛ min wunmiɛn'n wie'n, ɔ man min uflɛ. Ɔ fa min sin atin kpa'n nun, kɛ ɔ ´yo nan i dunman kpa'n ɔ'a fite'n ti. Sɛ bɔ n su sin kongo tuun kpa b'ɔ yo sro'n i nun'n, srɛ bɔ kaan sa kun-man min, afin Anannganman, a nin min yɛ e kɔ-ɔ, yɛ ɔ waka bɔ a fa kle min atin'n, ɔ nin ɔ kpɔnman bɔ a fa sasa min'n, be ti n koko-man. A man min aliɛ n di, min kpɔfuɛ'm be si sɔ. A gua mín ti su ngo fanninfannin. Min klowa'n kusu yi lele bu gua. N si kɛ kɛ min nyin tɛ o su'n a ´yi ɔ klun-ufue'n nin ɔ klolɛ'n be nglo min lika cɛn'n kwlakwla. Anannganman, n su yaci-man ɔ sua'n nun balɛ le, san m'an wu. Jue nga ti David liɛ. I waan: Anannganman liɛ yɛlɛ asiɛ'n nin i su ninnge'n kwlaa. I liɛ yɛlɛ mɛn'n nin i nun sran'n kwlaa. Ɔ takali asiɛ'n jenvie'n su. Ɔ tɛkɛli i nzue ba'm be su. ?Wan yɛ ɔ ´kwla fu Anannganman i oka'n su lɔ-ɔ? ?Wan yɛ ɔ ´fu ko jran Anannganman i sua'n nun lɔ-ɔ b'ɔ ´yo ye-ɔ? ?Nán sran nga ɔ'a yo-man sa tɛ fi, b'ɔ sa tɛ nun-mɛn i anwlɛn'n nun, b'ɔ ti-man ato buafuɛ, b'ɔ ta-man nda ngbɛn-ngbɛn nin-ɔn ? I sɔ sran liɛ'n, Anannganman'n ɔ ´yrɛ i nguan. Nyanmiɛn b'ɔ ti i defuɛ'n, ɔ ´si i aunnvuɛ. Zakɔb Nyanmiɛn, be bɔ be kpan flɛ wɔ'n, bɔ be mantan wɔ'n, like nga be nyɛn i'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Anuan mun, amun `tike nan amun `la su gbauun! Anuan mun, amun o lɛ anannganman-anannganman, amun `tike man Famiɛn'n bɔ i nyrun'n ti nyannyannyan'n ɔ wlu. ?Wan yɛlɛ famiɛn dan sɔ'n? Anannganman b'ɔ ti safunyrɛn dan nin-ɔn, Anannganman b'ɔ ti alɛ nun safunyrɛn nin-ɔn. Anuan mun, amun `tike nan amun `la su gbauun. Anuan mun bɔ amun o lɛ anannganman-anannganman'n, amun `tike man Famiɛn'n bɔ i nyrun'n ti nyannyannyan'n ɔ wlu. ?Wan yɛlɛ famiɛn dan sɔ'n? Famiɛn dan sɔ'n yɛlɛ Anannganman b'ɔ sie like kwlaa'n. Jue nga ti David liɛ. I waan: Anannganman, n kpɛ mín nyin ɔ́ wun lɔ. Min Nyanmiɛn, n fa min wla'n n gua ɔ su, nán man n wun nyannzuɛn. Nán man min kpɔfuɛ'm be kwla min nan be sri min. Sran ng'ɔ lafi ɔ su'n, ɔ wun-man nyannzuɛn le. Be bɔ be yi wɔ blo'n, be yɛ be nin nyannzuɛn'n ɔ fata-a, nán be nyan like fi. Anannganman, kle min wɔ atin'n, kle min kan n `sin'n. Yo man n fa ɔ nanwlɛ atin'n, kle min ngwlɛlɛ man n si i, afin a ti min Nyanmiɛn, a ti min defuɛ. Ɔ su yɛ n fa min wla'n n gua-a. Anannganman, nán wɔ wla fi ɔ klun-ufue nin aunnvuɛ bɔ a si sran mun'n! Afin be o lɛ tititi. Man ɔ wla fi fɔnlɛ nga n fɔnnin min gbanflɛn nun'n, nin sa tɛ nga n yoli'n. Ee! Anannganman, ɔ klun-ufue'n nin aunnvuɛ bɔ a si sran mun'n ti, nán ɔ wla fi min. Anannganman ti kpa, ɔ ti sɛsɛ. I ti ɔ kle be bɔ b'a fɔn'n be atin. Ɔ kle wun ase kanfuɛ mun kɛ be `fa yo sɛsɛ `ju'n. Ɔ fɛ i atin'n kle wun ase kanfuɛ mun. Be kwlaa nga be nian aenguɛ nga Anannganman nin be tra'n i su'n, bɔ be fɛ i mmla'm be su'n, kɛ b'ɔ di nanwlɛ'n ti'n, ɔ si be aunnvuɛ. Anannganman, kɛ a nian ɔ dunman'n, kpɛkuun kannzɛ mín wun sa'n cɛnnin'n, sanngɛ ɔ li, yaci cɛ min. Sran nga i nyin yi Anannganman'n, ɔ kle i atin ng'ɔ `fa'n. I sɔ sran liɛ'n, i wun jɔ i fɔuun. Mɛn'n ɔ ´yo i osu'n nunfuɛ'm be liɛ. Anannganman kan i klun ndɛ kle be bɔ bé nyin yi i'n, afin be ti i janvuɛ. Yɛ aenguɛ ng'ɔ nin be tra'n ti, ɔ kle be ngwlɛlɛ be si i. N kpɛ mín nyin Anannganman su blɛ'n kwlaa. Sɛ n tɔ aya wie nun'n, i yɛ ɔ yi min-ɔn. Anannganman, kpɛ ɔ́ nyin min su, si min aunnvuɛ, afin n lɛ-man sran, yɛ n ti nyrɛnnɛnfuɛ. Awlaboɛ ng'ɔ o mín su'n, i nyrun yɛ ɔ kɔ-ɔ. Yi be mín su. Nian nyrɛnnɛn nin afɛ bɔ n wo nun'n nan yaci mín sa tɛ'n kwlaa cɛ min. Nian min kpɔfuɛ'm be sɔnlɛ bɔ be sɔnnin-ɔn. Nian kɛ be kpɔ min dan-an. Sasa min, yɛ de min. Sɛ n talo wɔ-ɔ, nán man n wun nyannzuɛn. Ɔ su yɛ n lafi-ɔ. Uka min, nán man n yo sa tɛ. Man n nanti kɛ ɔ fata'n sa. Nyanmiɛn, de Izraɛlfuɛ mun nyrɛnnɛn'n kwlaa nun! Jue nga ti David liɛ. I waan: Anannganman, di min jɔlɛ mun klanman man min. Afin n nantili sein, m'an fɔn-man. N fa min wla'n n gua ɔ su. Srɛ kun-man min, min wun usu-man min. Anannganman, nian min anwlɛn'n nun lɔ, sa min nian. Nian-nian min klun akunndan mun nin sa ng'ɔ o min klun lɔ'n. N wla fi-man ye nga a yo min'n su. A ti nanwlɛfuɛ, i ti n sɔnnzɔn wɔ. E nin finfinfuɛ mun e tran-man, e nin gblɛfuɛ mun e san-man nun. Mín nyin ci sran nga be cici be yo sa tɛ'n. N fa-man min wun mantan-man be nga be bu-man wɔ like fi'n bɔ be bu-man wɔ nuan ndɛ'n i like fi'n. Anannganman, n ´wunnzin mín sa nun man be ´wun kɛ m'an yo-man sa. M ´bo sin yia ɔ sɔwlɛ'n. N ´tike min nuan'n, n ´la wɔ ase. N ´kan abonuan sa nga a yo be'n kwlaa i ndɛ n ´sin. Anannganman, ɔ́ sua'n bɔ a yi ɔ́ wun nglo nun nyannyannyan'n, i nun tranlɛ yo min fɛ. Sa nga a fa yo sa tɛ yofuɛ mun'n, nán fɛ i kunngba'n yo min wie! Nán yi min nguan'n min nun kɛ sran kunfuɛ'm be liɛ'n sa. B'a fa bé sa'n b'a yo sa tɛ kpanngban kpa. Adi ninnge'm b'a sɔn-man ngowa bé sa nun. Min liɛ'n, n nantili sein, m'an fɔn-man. Si min aunnvuɛ, yɛ de min. Atin nanwlɛ'n yɛ n fa-a, n to fuɛn-mɛn i. Anyia'm be nun'n, n ´la Anannganman i ase. Jue nga ti David liɛ. I waan: Anannganman ti mín kannin nin min defuɛ. ?Wan yɛ n tɛ sro i ekun-ɔn? Anannganman ti min nguan'n i nun trafuɛ. ?Wan li wun yɛ srɛ tɛ kun min-ɔn? Sɛ sa tɛ yofuɛ'm be ba kɛ nnɛn wlɛfuɛ mun sa kɛ be wa ´di min nnɛn'n, min kpɔfuɛ sɔ mun, be yɛ srɛ kun be yɛ bé wun usu-usu be, yɛ be tɔ-ɔ. Sɛ alɛ kunfuɛ akpasua dan kun bo sin yia min kɛ be nin min ´kun'n, srɛ bɔ kaan sa su kun-man min. Kɛ be ´fa alɛ wla min sin'n, wuun blɛ li yɛ min wla'n ɔ su gua ase-ɔ. Like nga n srɛ i Anannganman sa nun'n, ɔ ti kunngba cɛ. Yɛ kusu ɔ lo min kpa. Like sɔ'n yɛlɛ kɛ n klo kɛ n ´trɛn i sua'n nun cɛn kwlaa lele min nguan'n i awieliɛ, nan n ´kannvun i bɔbɔ Anannganman, afin ɔ yo nyɛnmɛn, yɛ n ´fa min wun m mɛntɛn i. I liɛ'n, cɛn nga sa su ba'n, ɔ ´fa min fia i tannin sua'n nun, yɛ ɔ ´man mín su sie i yɛbuɛ kun su nglo mmua kpa. Kpɛkuun min yɛ m'an nyan kɔmin min kpɔfuɛ nga be sin yia min'n be nyrun yɛ. N ´yi sraka Anannganman i sua'n nun n ´fa mɛn i. M ´bo awɛ, n ´to jue, m ´mɛnmɛn i. Anannganman, n kpan n flɛ wɔ, tie min aniɛn'n, si min aunnvuɛ nan tɛ min su. Ndɛ nga a kannin'n, m bu i akunndan kpa. A seli kɛ: «Amun `fa amun wun mantan min!» N kusu nanwlɛ, ee Anannganman, n fa min wun mantan wɔ o! Nán kaci ɔ́ sin si min. Nán fa ya fuan min. Wɔ yɛ a ti min ukafuɛ-ɔ, nán yi min ase, nán yi min gua'n su. Wɔ Nyanmiɛn'n, wɔ yɛ a ti min defuɛ-ɔ! Sɛ bɔ mín si nin mín nin be yi min blo'n, Anannganman ɔ ´fa min sie. Be bɔ be klo-man mín sa'n be ti, Anannganman, kle min wɔ atin'n, yɛ fa min sin atin kpa'n su. Nán fa min wla min kpɔfuɛ'm bé sa nun. Nian, sran suɛn tɔnfuɛ'm b'a jaso min wun. Be ti wlɛfuɛ ngunmin kokoko yɛ be o lɛ-ɔ. ?Kɛ e wo asiɛ nga su'n, sɛ n lafi-man su kɛ Anannganman yi i klun-ufue'n nglo'n, wuun n ´yo i sɛ? Fa ɔ́ wla'n gua Anannganman su. Jran kekle, yɛ tra wɔ anwlɛn. Fa ɔ́ wla'n gua Anannganman su. Jue nga ti David liɛ. I waan: Anannganman, wɔ yɛ n kpan flɛ wɔ-ɔ. Nán bu ɔ su nun waka. A ti kɛ yɛbuɛ sa, n talo wɔ. Sɛ n flɛ wɔ nan a tɛ-man min su'n, wuun min liɛ ɔ'a wie. Kɛ n kpan n flɛ wɔ'n, tie min aunnvuɛ srɛlɛ'n. Kɛ n tinngɛ mín sa ɔ lika nga a tran nun'n i ndɛnman bɔ n srɛ wɔ'n, tɛ min srɛlɛ'n su. Nán fa sa nga a fa yo sa tɛ yofuɛ mun'n fa yo min wie. Bé nuan nun'n ti nɛnkɛn-nɛnkɛn, kusu wuun gblɛ'n ɔ'a yi be piɛ. Nian sa tɛ nin gblɛ sa nga be yo be'n su tannin be kalɛ. Like tɛtɛ nga be fa bé sa be yo'n, tuɛ i kalɛ man be. Man sa tɛ nga be gugu'n ɔ kaci tɔ be bɔbɔ be su. Afin like nga Anannganman yo be'n, be bu-man be akunndan. Man i kusu yi be ase, nán be kwla jaso kun. N ´la Anannganman i ase yɛlɛ kɛ ɔ tili min aunnvuɛ sunlɛ'n. Ɔ man min wunmiɛn, yɛ ɔ sasa min. N fa min wun n wlɛ i sa nun, kpɛkuun i kusu uka min. Ɔ man min klun jɔ yɛ n to jue n fa mɛnmɛn i. Anannganman yɛ ɔ man i nvlefuɛ'm be wunmiɛn-ɔn. Ɔ ti famiɛn ng'ɔ sieli'n i fiawlɛ, sɛ ɔ ´nyɛn i ti'n, ɔ fin i. Anannganman, de ɔ nvle'n nunfuɛ mun, ɔ liɛ yɛlɛ be, yo be ye. Be ti kɛ ɔ bua mun sa, nian be lika blɛ'n kwlaa nun. Jue nga ti David liɛ. I waan: Nyanmiɛn su lɔfuɛ mun, amun `manman Anannganman, amun `mɛn i kɔmin su! Amun `manman Anannganman. Amun `mɛnmɛn i i dunman b'ɔ ti dan'n ti. Kɛ ɔ yi i nyannyan ng'ɔ ti'n nin i tinmin'n be nglo'n, amun `koto i bo. Anannganman i nɛn'n ɔ tɛ nzue'm be su. Nyanmiɛn bɔ i nyrun'n yo sro'n, i yɛ man nyanmiɛn'n ɔ kpla-a. Anannganman yɛ ɔ sie nzue mun-ɔn, be wo i bo. Anannganman i nɛn'n ɔ yo sro. I nɛn'n i wafa b'ɔ tɛ'n, ɔ kle kɛ ɔ ti famiɛn. Anannganman i nɛn'n ɔ bubu sɛdri waka'm be nun. Anannganman bubu Liban lɔ sɛdri waka'm be nun. Ɔ keje Liban oka mun. Be yo kɛ nannin wie mun bɔ b'a kpɛ cro, bɔ be su tu kpɛn'n sa. Ɔ keje Ɛrmɔn oka'n. Oka sɔ'n ɔ yo kɛ awɛ wie bɔ ɔ'a kpɛ cro, bɔ ɔ su tu kpɛn'n sa. Anannganman i nɛn'n ɔ yo man nyanmiɛn'n kpa sin. Anannganman i nɛn'n man aawlɛ flɛnnɛn'n ɔ keje. Anannganman i nɛn'n man Kadɛs aawlɛ flɛnnɛn'n ɔ keje. Anannganman i nɛn'n man flete'm be ka lɛ be wu ba. Anannganman i nɛn'n man bo'n nun waka'm be nnya'n ɔ kpɛ gua. Yɛ i sua'n nun lɔ'n, sran'm be kwlaa be kpan kɛ: «Be `manman Nyanmiɛn'n!» Kɛ anannganman su nzue dan'n ´tɔ'n, Nyanmiɛn yɛ ɔ mɛnnin i atin-ɔn. Ɔ ti famiɛn tititi. Man Anannganman ɔ man i nvle'n nunfuɛ'm be fanngan. Man Anannganman ɔ yrɛ i nuan man i nvle'n nunfuɛ mun, ɔ `yo man bé wun jɔ be fɔuun. Jue nga ti David liɛ. Kɛ be ´yi Nyanmiɛn i sua'n i nglo'n, yɛ ɔ kpɛli-ɔ. I waan: Anannganman, a ti dan, m ´manman wɔ, afin a mannin min su. Yɛ wɔ man min kpɔfuɛ'm b'a sri-man min. Anannganman min Nyanmiɛn, n kpan n flɛli wɔ kɛ a uka min. Kpɛkuun a yoli min juejue. Anannganman, a yili min blɔlɔ lɔ fiteli. A cɛnnin min, yɛ wɔ man e nin be nga be la ndia'n nun lɔ'n ye afiɛn'n ɔ'a ti nun. Anannganman i sufuɛ nanwlɛfuɛ mun, amun `to jue bo flɛ i, afin i dunman'n ɔ lɛ-man wunsu. Amun `mɛnmɛn i. I ya'n ɔ kɔ-man mmua. Kɛ be wu ye lele bɔ e ´fa wu'n, ɔ yi i klun-ufue'n i nglo, e wun i. Nnɔsua nun'n, e gua mmuɛn ase, kpɛkuun nglɛmun'n, e bo e sro. Blɛ bɔ n wo alaje'n nun fɔun'n, n se min wun kɛ: «Srɛ su kun-man min, yɛ min wun su usu-man min, afin Anannganman, a sili min aunnvuɛ, yɛ wɔ man n jran cinnjin.» Sanngɛ kɛ a kacili ɔ́ sin sili min'n, min wawɛ'n ɔ wanndili min wun. Anannganman, n kpan flɛli wɔ. Yɛ n kpatali wɔ. ?I kpa'n, sɛ a yi nguan'n min nun nan be sie min'n, nguɛ li cɛ yɛ a ´nyɛn i i sɔ yolɛ'n nun-ɔn? ?Kɛ sran'n ɔ ko kaci ndutre'n, ɔ manman wɔ ekun-ɔn ɔ yo ye? ?Yɛ ɔ bo ɔ nanwlɛ jasin'n ekun-ɔn ɔ yo ye? Anannganman, sie ɔ su. Si min aunnvuɛ. Anannganman, de min. Mín wla b'ɔ boli min wun'n, wɔ ti man n su si able siɛn'n. W'a yi mín wun sɛ tralɛ'n, ɔ man min klun ɔ'a jɔ. Ɔ man n ´tu n klun n ´to jue m ´manman wɔ. M muan-man mín nuan le. Anannganman min Nyanmiɛn, m ´manman wɔ tititi! Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Anannganman, ɔ sin yɛ m ba fialɛ-ɔ. Nán man n wun nyannzuɛn le! Wɔ bɔ a di nanwlɛ'n, de min. Sie ɔ́ su wa nan de min ndɛndɛ! A ti kɛ yɛbuɛ sa, min waan n ´talo wɔ. Yɛ min waan n ´fia wɔ nun. I liɛ'n, n ´fite nun! A ti kɛ yɛbuɛ sa, wɔ yɛ n talo wɔ-ɔ. A ti kɛ min fiawlɛ sua sa. Nian ɔ dunman'n ti kle min atin'n, yɛ dun mmua min nyrun. N si kɛ a ´yi min aya bɔ b'a suɛ i min wun'n i nun ´fite. Afin wɔ yɛ a ti min sasafuɛ-ɔ. Anannganman, n fali min wun n wlali ɔ́ sa nun, yɛ wɔ man m'an fite nun. Wɔ Nyanmiɛn, a bua-man ato. Mín nyin ci be bɔ be fa bé wun man ninnge finfin kɛ amuɛn sa'n mun. Anannganman su yɛ mín wla'n ɔ wo-ɔ. Ɔ klun-ufue'n ti, n klun'n ɔ jɔ, yɛ min wun kpaja min, afin a wun afɛ ng'ɔ o min su'n, yɛ awlaboɛ ng'ɔ o min nun'n, a si. A yi-man min a wla-man min kpɔfuɛ'm bé sa nun, wɔ man m'an di alaje. Anannganman, si min aunnvuɛ, afin nyrɛnnɛn o min su! Awlaboɛ'n ɔ'a kun min kpo. I ti min nyinma'n ɔ'a ɔ min ti nun sa fofoo, min wun ɔ'a fɔ, yɛ m'an yo kokloo. N wun i kɛ min nguan'n ɔ kpɛ sin min akunndan b'ɔ sanngan'n ti. Afuɛ kwlakwla, fɛfɛlɛ yɛ n fɛfɛ-ɔ. Min fɔnlɛ'n ti, min fanngan'n kwlakwla su wie. Min owie'n nun yo min ya fiaan! Min kpɔfuɛ'm be dunman nun ti, be nga e nin be e lika'n mantan su'n, be yaci-man min srilɛ. Min sifuɛ'm be bɔbɔ, mín wun yo be kain. Kɛ be wun min gua su lɔ'n, be kwla-man min wun lɛ wunnge. Bé wla fi min kɛ sran bɔ ɔ'a wu'n sa. N ti min liɛ kɛ like wie bɔ ɔ'a mlin'n sa. Sran sunman be kan mín wun ndɛ tɛtɛ, n ti. Be wla min srɛ lika'n kwlakwla nun. Be cici min wun ndɛ. Min kunlɛ akunndan yɛ be bu-ɔ. Sanngɛ min liɛ'n, Anannganman, n ´fa min wun n ´wla ɔ sa nun. Min liɛ'n, nga n si i'n yɛlɛ kɛ a ti min Nyanmiɛn. Ɔ sa nun yɛ min nguan'n ɔ wo-ɔ. De min min kpɔfuɛ mun nin min yalɛ klefuɛ'm bé sa nun. Nian min nyrun. Ɔ klun-ufue'n ti, de min. Anannganman, sɛ n kpan flɛ wɔ'n, nán man mín nyin gua ase. Be nga be bu-man wɔ like fi'n bɔ be bu-man ɔ nuan ndɛ'n i like fi'n, man be yɛ bé nyin gua ase-ɔ. Man wie'n ɔ fa be, man be nuan'n ɔ kata. Nán man atofuɛ'm be nyan nuan be ijɔ kun, afin be ti wun tufuɛ. Sran'm bé wun yo be tɛ, yɛ be ijɔ tɛtɛ kle sran kpa mun. Anannganman, ɔ klun-ufue'n ɔ cɛnnin o! Be bɔ bé nyin yi wɔ'n bɔ be talo wɔ'n, ɔ klun-ufue sɔ'n ti a yo be ye. Kɛ a ´yo be ye sɔ'n, sran kwlaa nyin ta nun. A fɛ i sɔfuɛ mun fia kan ɔ bɔbɔ ɔ́ nyin ta lɛ'n. Bé wun sa wla bɔ sran'm be cici'n, wie fi nyan-man be. A fa be sie, ɔ man sran'm be nuan tɛ kwla to-man be. N ´la Anannganman i ase. N yoli kɛ klɔ wie bɔ alɛ kunfuɛ'm b'a sin b'a yiɛ i'n sa. Anannganman yoli min ye, ɔ deli min. Kɛ min akunndan'n sanngannin'n, n kannin kɛ: «Anannganman ɔ'a kan min bo.» Sanngɛ kɛ n kpan flɛli wɔ'n, a tili min aunnvuɛ srɛlɛ'n. Nyanmiɛn sufuɛ nanwlɛfuɛ mun, amun `klo Anannganman! Afin Anannganman nian be bɔ be lafi i su'n be su, sanngɛ tutrefuɛ mun'n, ɔ man be tutre i nuan akatua lele kpe nun. Amun bɔ amún wla'n wo Anannganman su'n, amun `jran kekle, yɛ amun `tra amun anwlɛn! Jue nga ti David liɛ. I waan: Sran nga Nyanmiɛn yaci i fɔnlɛ cɛ i'n, i liɛ su ti ye! Sran nga Nyanmiɛn yaci i wun sa'n cɛ i'n, i liɛ su ti ye! Sran nga b'ɔ di-man ndrunmun'n, bɔ Anannganman bo-mɛn i fɔnlɛ'n su di-man jɔlɛ kun'n, i liɛ su ti ye! Kɛ m muan min nuan bɔ n kan-man sa nga n yoli'n, kpɛkuun min wunmiɛn'n ɔ kpɛ su. Yɛ kɛ aliɛ'n ko cɛn sa'n, n kplin lele lika'n jɔ. Afin i wia nun o, i kɔnguɛ o, a fa sa mun yi min su. Kpɛkuun min wunmiɛn'n ɔ wie, yɛ n yo kɛ waka b'ɔ wu kee wawa nun'n sa. Yɛ n seli min wun kɛ: «Man n sin n di min sa tɛ'n i nanwlɛ n kle Anannganman ke!» Yɛ n kannin min fɔnlɛ bɔ n fɔnnin'n n kleli wɔ-ɔ, m'an fia-man su. Kpɛkuun ɔ kusu, min wun sa sɔ'n b'ɔ ti kɛ trɔ sa b'ɔ jin min ti su'n, a sike jinnin. Nga ti yɛ sɛ ɔ ju kɛ ɔ sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be `srɛ wɔ'n, be srɛ wɔ nin-ɔn. I liɛ'n, sɛ sa kekle wie su wa nyan be b'ɔ ´yo kɛ nzue yɛ ɔ su wa mɛn be sa'n, ɔ nyan-man be le. A ti min fiawlɛ, a sasa min, ɔ man nyrɛnnɛn tɔ-man min su. Kɛ a de min'n, n klun ti jɔwa, yɛ wɔ man jue ngunmin yɛ n sro-ɔ. Anannganman wan yoo: «N wa kle wɔ like, yɛ n wa kle wɔ atin ng'ɔ ti bɔ a fa su'n. N wa man wɔ afɔtuɛ, n ´nian wɔ su kɛ ɔ ´yo nan sa ɔ'a tɔ-man ɔ su'n ti. Nán yo kɛ nnɛn kpanngɔ annzɛ milɛ b'ɔ be si-man ngwlɛlɛ'n be sa. Be fa nyanman nin blalɛ wla be nuan'n nun. Afɛ wafa-wafa'n kwlaa kpɛ sin yia klunwifuɛ'n pɛ, sanngɛ sran ng'ɔ fɛ i wla gua Anannganman su'n, Anannganman niɛn i lika, ɔ yo i kpa. Nyanmiɛn sufuɛ nanwlɛfuɛ mun, man amun klun jɔ, man amun wun kpaja amun Anannganman ti. Sran kpa mun, amun klun b'ɔ ti jɔwa'n ti, an `bo sro!» Nyanmiɛn sufuɛ nanwlɛfuɛ mun, amun `bo sro. Amun `manman Anannganman. Anannganman i manmanlɛ'n ɔ ti sran kpa'm be liɛ. Amun `bo jru be fa manman Anannganman. Amun `bo sanngo b'ɔ lɛ nyanman blu'n be manman Anannganman. Amun `to jue uflɛ-uflɛ kun be fa mɛnmɛn i. Amun `bo ngowa kanlɛ ninnge mun, man ɔ kpi kpa. Amun `bo ndɛ be fa mɛnmɛn i, man ɔ tɛ kpa. Afin Anannganman i nuan ndɛ'n wie fi kaci-man. Yɛ like ng'ɔ yi be'n, be kwlakwla be ti kpa. Ɔ klo sa nga be yo i i nuan su'n, ɔ klo sa ng'ɔ ti nanwlɛ'n. Anannganman i klun-ufue'n, ɔ yi i nglo asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa be wun i. Anannganman i nuan nun ndɛ'n yɛ ɔ fa yili nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii nin-ɔn. I nuan b'ɔ ukeli i sa'n, kpɛkuun nzraama'm be fiteli. Ɔ tian jenvie'n i nzue'n i nuan kwle kun. Ɔ fa nzue dandan mun gua bunman'n nun. Man asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa be sro Anannganman. Mɛn'n nun sran'm be kwlaa, kɛ amun wo i nyrun lɛ'n, amun `usu. Afin ndɛ kwlaa ng'ɔ kan'n, san i su sa'n ɔ ´yo. Kɛ ɔ ko fin i nuan ko se kɛ man like sa yo'n, kpɛkuun like sɔ'n ɔ ka lɛ yo. Anannganman saci nvle-nvlefuɛ'm bé sa nga be jaja mun. Be ninnge nga be bu be akunndan sie kɛ be ´yo'n, ɔ bu i bue. Sanngɛ sa nga i bɔbɔ yɛ ɔ jajali'n, kɛ ɔ o lɛ'n yɛ ɔ wo-ɔ. Yɛ like ng'ɔ bu i akunndan b'ɔ yo'n, ɔ ka lɛ tititi. Be nga Anannganman ti be Nyanmiɛn'n, be liɛ su ti ye! Sran nga Anannganman ko fa be kɛ ɔ ´fa be yo i liɛ'n, be liɛ su ti ye! Kɛ Anannganman o nglo lɔ'n, ɔ nian wa ɔ wun sran'm be kwlaa. Kɛ ɔ ti i bia'n su lɔ'n, ɔ nian asiɛ'n su sran'm be nantilɛ'n su. I b'ɔ man be kwlaa be ngwlɛlɛ'n, ɔ si like nga be yo'n i kwlaa. Kɛ famiɛn kun ɔ ´kun alɛ b'ɔ ´fite nun'n, nán sonja kpanngban b'ɔ lɛ i'n be fanngan nun ti-ɔ. Kɛ safunyrɛn'n ɔ ´nyɛn i ti lɛ'n, nán fanngan dan b'ɔ lɛ i'n ti-ɔ. Nnɛn kpanngɔ'n ɔ uka sran ngbɛn, nán fanngan dan b'ɔ wo i nun'n ti yɛ man be fite nun-ɔn. Be bɔ bé nyin yi Anannganman'n, bɔ be fa bé wla guɛ i ukalɛ b'ɔ uka sran'n su'n, i nyin o be su. Ɔ de be wie'n i sa nun, ɔ yo man kannzɛ awe'n kpɛn sɛ, sanngɛ be ka nguan nun. E liɛ'n, Anannganman yɛ e fa e wla'n e guɛ i su-ɔ. I yɛ ɔ ti e wun nyanman nun-ɔn. Ɔ ti kɛ e nyrɛn sa. I ti yɛ man e klun jɔ-ɔ. I su yɛ e lafi-ɔ. Anannganman, ye nga e sunnzun kɛ a `yo ye'n, fa yo ye. Jue nga ti David liɛ. David yoli i wun kɛ fiaunfuɛ sa Abimelɛk nyrun. Kɛ bian sɔ'n ɔ fuɛnnin i'n, yɛ ɔ kannin ndɛ nga mun-ɔn. I waan: N ´la Anannganman i ase blɛ'n kwlaa nun. N ´fa mín nuan'n m ´mɛnmɛn i tititi. Anannganman yɛ n fa di min nuan-an. Awlaboɛfuɛ mun, amun `tie nan amun klun jɔ! Amun `uka min man e manman Anannganman. Amun man é bo yo kun nan e yi i ayɛ. N flɛli Anannganman, ɔ tɛli min su. Anannganman man srɛ b'ɔ kun min'n ɔ'a wie. Be nga be fa be wla guɛ i su'n, bé wun kpaja be, yɛ nyannzuɛn kun-man be. Sɛ yalɛfuɛ wie kpan flɛ Anannganman'n, ɔ ti, yɛ ɔ man nyrɛnnɛn ng'ɔ o i su'n ɔ wie. Anannganman i anz'n ɔ bo sin yia be nga bé nyin yi i'n, yɛ ɔ yi be sa kekle'm be nun fite. Amun `sie amun nyin ase be `nian. Amun wa wun kɛ Anannganman ti kpa dan! Sran ng'ɔ fiɛ i nun'n, i liɛ su ti ye! Amun bɔ amun ti Anannganman i sran mun'n, man amun nyin yi i. Afin be bɔ bé nyin yi i'n, bé sa mian-man like fi wun. Asɔmɔli'n i mma mun bɔbɔ, awe kwla kun be. Sanngɛ be bɔ be mantan Anannganman'n, be mian-man like fi wun. Min mma mun, amun `bla man n kan ndɛ n kle amun. N ´kle amun kɛ bé nyin fa yi Anannganman'n. Sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´di alaje'n nan i klun jɔ titi'n nán man ɔ ijɔ tɛtɛ kun. Man ɔ yaci ato bualɛ'n. Ɔ wla sa tɛtɛ'n i ase, ɔ yo sa kpa. Man ɔ nin sran kwlaa be nuan sɛ. Man sran'm be afiɛn siesielɛ'n ɔ kaci i junman. Afin Anannganman i nyin wo i sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be su, i su o yalɛ nga be koko kle i'n su. Anannganman nin be bɔ be yo sa tɛ'n be kun, afin i waan ɔ ´nunnun be dunman'n mɛn'n nun. Kɛ Anannganman i sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be flɛ i'n, ɔ sie i su tie. Yɛ ɔ man nyrɛnnɛn ng'ɔ o be su'n i kwlaa wie. Anannganman mantan be nga be akunndan'n ɔ'a sanngan'n. Yɛ ɔ de be nga bé wla'n ɔ'a bo'n. Sa kekle ng'ɔ ju Anannganman i sufuɛ nanwlɛfuɛ'n i su'n ɔ sɔnnin, sanngɛ Anannganman de i sa sɔ'm be kwlaa be nun kpan. Ɔ niɛn i wunnɛn'n i akpɔlɛ'm be ngba su, i owie kun sa bu-man. Klunwifuɛ'n i klunwi'n ɔ kun i bɔbɔ. Be nga be kpɔ Anannganman i sufuɛ kpa'n, Anannganman ɔ ´bu be fɔ. Anannganman sasa i sufuɛ'm be nguan'n. Be bɔ be talo i'n, bé wun sa'n ɔ wie. Jue nga ti David liɛ. I waan: Anannganman, be nga be kle min yalɛ'n, kle be yalɛ wie. A nin be nga be nin min kun'n, amun `kun. Fa nyrɛn kaan nin nyrɛn dan'n, nan bla wa de min. Fa cua'n sunnzun min yalɛ klefuɛ'm bé wun. Yɛ cuɛn cua tika'n bé wun. Kpɛn min wla kɛ min defuɛ'n yɛlɛ wɔ. Be nga be kunndɛ kɛ be ´kun min'n, man bé nyin gua ase, man be wun nyannzuɛn. Be nga be gugu kɛ be ´yo min sa'n, man nyannzuɛn kun be, nan be bli be sa bé sin be wɔ. Man be yo kɛ ijre bɔ aunngban'n fitɛ i kɔ'n sa. Man Anannganman i anz'n ɔ fuan be. Kɛ Anannganman i anz'n ´su be su'n, man aosin'n dun be atin'n su, yɛ man atin sɔ'n ɔ yo ndrɔn bé bo. Afin m'an yo-man be sa, kpɛkuun b'a kpɛ mín bo kunman b'a kata su kɛ aya sa. B'a kpɛ min bo kunman kɛ n `tɔ nun. Man nyrɛnnɛn'n fu be nun tɔ be su. Man aya nga be suali'n, ɔ yaci tra be bɔbɔ. Man be tɔ kunman nga be kpɛli'n nun nan be wun nyrɛnnɛn. I liɛ'n, n klun ´jɔ Anannganman i dunman nun, n ´tu kpɛn i ukalɛ b'ɔ uka min'n ti. N ´tu n klun, n ´se kɛ: «Ee! Anannganman, a lɛ-man wunsu mlɔnmlɔn. Wɔ man nyrɛnnɛnfuɛ'n ɔ nyɛn i ti sran ng'ɔ kwlɛ i'n i sa nun. Wɔ man nyrɛnnɛnfuɛ'n nin yalɛfuɛ'n, be nyan bé ti sran ng'ɔ fɛn bé bo ninnge kanngan'n bé sa nun'n i sa nun.» Sran suɛn tɔnfuɛ wie'm be ba, be wa usa min sa nga n si-man nun'n i nun ndɛ. Sɛ n yo sa kpa'n, be fa tɛ'n be su i bo. Mín wla'n ɔ'a bo mín wun. Sanngɛ kɛ be tɔli tukpacɛ'n, n wlali bajɛ tralɛ, n di-man like, min akunndan'n sanngannin, m'an yaci-man srɛlɛ le. N nanti zuɛɛn-zuɛɛn kɛ min janvuɛ, annzɛ min niaan wie yɛ ɔ'a wu sa! N ti nvuɛn-nvuɛn kɛ mín nin yɛ ɔ'a wu sa. Be liɛ su'n, kɛ n ko tɔ'n, be yia kpɛkuun be sri min. Be yia be kputu min n si-man nun. M'an kaci kɛ tannin tafuɛn sa bé sa nun. Be nin e wafuɛ nga be nzuɛn ti tɛ'n, bɔ be yo sran'm be fiaan'n, bé bo ti kun. Be yi bé je'n be kle min, ɔ waan nnɛn wlɛfuɛ mun-ɔn. ?Anannganman, a ´tran lɛ a ´nian be sa tititi? Sasa min kɛ ɔ ´yo nan b'a kle-man min yalɛ'n ti. De min asɔmɔli sɔ'm bé sa nun. Nán man be nyan min be kun min. M ´manman wɔ anyia dan'n nun. M ´manman wɔ nzrafuɛ'm be nyrun. Nán be bɔ be kpɔ min ngbɛn sɔ'n be klun jɔ min ti. Be bɔ b'a fua min ti ngbɛn sɔ'n, nán man be kpɛ min kannglɛ tɛ. Be si-man ndɛ wɛtɛɛ kan. Mɛn nga nun wa'n, sran nga be ti lɛ fɔun'n, be suɛn tɔnlɛ akunndan yɛ ɔ o bé ti nun-ɔn. Be trɛ bé nuan nun be se kɛ yoo: «E! Ɔ ´yo sa wie yɛ e ko fiteli i su-ɔ!» Anannganman, ɔ́ nyin ta nun, nán tran lɛ sa! Mantan min koko. Min Min, min Nyanmiɛn, jaso! Di min jɔlɛ'n i klanman man min! Jaso nan kun min ti alɛ man min! Anannganman min Nyanmiɛn, wɔ bɔ a ti sɛsɛ'n, di min jɔlɛ'n i nanwlɛ. Nán be klun jɔ min ti. Nán be se bé wun kɛ: «Ɛn Ɛɛn! Y'a nyɛn! Ɔ'a kwla kpinndin-mɛn i wun bɔ ngbɛn.» Be kwlakwla nga kɛ sa'n ju mín su'n ɔ yo be fɛ'n, man bé nyin gua ase, man be wun nyannzuɛn! Be nga be tu bé wun gua min su'n, nán be kwla bé ti su man, man nyannzuɛn'n yɛ ɔ kun be-ɔ! Sanngɛ be bɔ be yra be nuan kɛ min ndɛ `yo fɛ'n, man be bo sro, yɛ man be klun jɔ. Yɛ man blɛ'n kwlakwla be kan kɛ: «Anannganman ti dan, ɔ klo kɛ i sufuɛ'n i wun jɔ i.» Min kusu n ´kan ɔ sɛsɛ bɔ a ti'n i wun ndɛ n ´flan nun. M ´manman wɔ titi. Jue nga ti David b'ɔ ti Anannganman i sufuɛ'n, i liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Klunwifuɛ'n i nyin kekle ndɛ'n b'ɔ kan'n, ɔ o min klun. Ɔ se kɛ sa kpa nga ti bɔ be sro Nyanmiɛn'n ɔ wun-mɛn i. Ɔ bu i wun sran dan ti ɔ kwla wun-man sa tɛ ng'ɔ yo be mun nan se kɛ ɔ ´kpɔ be. Ato bualɛ'n nin sran'm be lakalɛ'n yɛ ɔ wo i nuan'n nun-ɔn. Ɔ bu-man sa kpa yolɛ'n i akunndan bɔ kaan sa. Kɛ ɔ la kɔnguɛ'n, wafa ng'ɔ ko yo nan ɔ'a yo i sa tɛtɛ mun'n i akunndan yɛ ɔ bu-ɔ. Atin ng'ɔ ti-man kpa'n i nun cɛ yɛ ɔ sin-ɔn. Ɔ lɛ-man kɛ like nga ti-man kpa i ti n yo-man. Anannganman, ɔ klun-ufue'n ti dan lele kpe nun. I kunngba'n, a ti nanwlɛfuɛ dan. A di nanwlɛ, a kaci-man aniɛn. Sɛ a kan ndɛ'n, ɔ ka lɛ titi, ɔ ti kɛ oka sa. Sɛ a bu ndɛ'n, sran fi wun-mɛn i sin, afin i bo'n ti kploun kɛ jenvie dan'n sa. Anannganman, a sasa sran nin nnɛn mun. Nyanmiɛn, nanwlɛ, ɔ klun-ufue'n lɛ-man wunsu. Sɛ e ´kwla se'n, sran'm be kwlaa be fia ɔ ndɛwa'n bo. Wɔ awlo'n nun ninnge kpakpa'n i wie yɛ be di-ɔ. Ɔ klun-ufue'n ti a man be nzue kpa be nɔn. Afin nguan'n i bo'n, ɔ́ wun lɔ yɛ ɔ wɔ-ɔ. Ɔ kpajalɛ'n yɛ man e wun ase-ɔ. Yo be nga be si wɔ'n be kpa titi. Be bɔ be ti sɛsɛ'n, man be wun kɛ ɔ kusu a ti nanwlɛfuɛ. Nán man wun tufuɛ'n ɔ bla min wun wa! Nán man klunwifuɛ'm be kankan min bo! Kɛ sa tɛ yofuɛ'm be ba ɔ nyrun'n, be tɔ. Kpɛkuun be langa be nyin aanga lɛ. Be jaso-ɔ, ɔ yo-man ye kun. Jue nga ti David liɛ. I waan: Nán fa ya be nga be yo sa tɛ'n bé wun. Nán ɔ́ nyin blo be nga be fɔn mmla'n bé wun. Afin be ti flɛkpɛɛ kɛ ijre bɔ be kpɛ'n sa. Be wu kee ndɛndɛ kɛ ijre nɔnman sa. Fa ɔ́ wla'n guɛ i Anannganman su, yo sa i nuan su. Tran mɛn nga nun wa. Fa nanwlɛ'n yo kɛ wɔ aliɛ sa, di. Fa Anannganman yo wɔ anwlɛn su like, yɛ like kwlaa nga ɔ́ nyin o i sin'n, ɔ ´fa man wɔ. Fa ɔ wun sa'n kwlaa wla Anannganman sa nun. Fa ɔ́ wla'n guɛ i su, yɛ ɔ ´yo ng'ɔ nin wɔ fata'n ɔ ´man wɔ. Ɔ wa yo man ɔ nzuɛn kpa'n ɔ ´fite nglo wein kɛ like bɔ b'a fa sie i lika ng'ɔ kpaja'n nun'n sa. Yɛ ɔ ndɛ fɛ'n kusu ɔ ´fite nglo weiin kɛ like bɔ b'a yi nglo wia kpa'n nun'n sa. Fa ɔ́ wla'n guɛ i Anannganman su! Tran diin, yɛ minndɛ. Sɛ sran wie i ninnge'm be yo ye i sa nun'n, nán man ɔ yo wɔ ya. Nán fa ya sran nga i klun akunndan'm be ti-man kpa'n i wun. Gua ya ble'n i ase, yaci ya'n mlɔnmlɔn. Sɛ a fa ya'n, wuun w'a yo sa tɛ. Be nga be yo sa tɛ'n, be ´kan bé bo. Yɛ be nga be fa bé wla gua Anannganman su'n, mɛn'n ɔ ´yo be liɛ. Ɔ ka kaan sa, be su wun-man klunwifuɛ'n kun. Sɛ a nian kan ɔ tran lɛ'n, a su wun-man sran. Yalɛfuɛ mun yɛ mɛn'n ɔ wa yo be liɛ-ɔ. Bé wun ´jɔ be kpa fɔuun! Klunwifuɛ'n ɔ bu sran kpa'n i wun akunndan tɛ. Ɔ yi i je'n kle i, ɔ waan nnɛn wlɛfuɛ wie-ɔ. Srilɛ yɛ Anannganman sri i-ɔ. Afin ɔ si kɛ sran sɔ'n i fɔ bulɛ cɛn'n ɔ'a mantan. Klunwifuɛ'm be cuɛn be tokofi'n, yɛ be to be ta'n yalɛfuɛ'n nin nyrɛnnɛnfuɛ'm bé wun. Be waan be ´kun be nga be ti sran kpa'n mun. Be tokofi'n ɔ ´wɔ be bɔbɔ be anwlɛn ba'n. Be ta'm be ´bubu. Sran kpa'n i like kan ng'ɔ lɛ i'n, i kpa tra klunwifuɛ'n i bo ninnge kpanngban'n. Afin klunwifuɛ'm be kwlalɛ'n ɔ wa wie. Sran kpa'm be liɛ'n, Anannganman suan be bo. Be nga be yo-man sa tɛ'n, be nguan'n ɔ lo Anannganman. Mɛn ng'ɔ fa mannin be'n, ɔ ti bé aja like tititi. Nyrɛnnɛn blɛ nun'n, bé nyin gua-man ase. Yɛ awe blɛ nun'n, be ku yi. Klunwifuɛ'm be ´wu. Be bɔ be klo-man Anannganman sa'n, be wa nunnun kɛ ijre nyrɛ sa. Be ´nunnun. Be ´nunnun kɛ sin wɛnsrɛn sa. Klunwifuɛ'n ɔ usa afɛ-ɔ, ɔ yi-man. Sran kpafuɛ'n ɔ si aunnvuɛ ti sɛ be usɛ i afɛ-ɔ, ɔ man. Be nga Anannganman yra be nguan'n, mɛn'n ɔ ´yo be liɛ. Be nga kusu bɔ be bo sannzan'n, be ´jaso lɛ. Sran nga Anannganman klo i nantilɛ'n, ɔ yo man i sɔfuɛ'n nyan jranwlɛ. Sɛ ɔ tɔ'n, ɔ ka-man asiɛ wun lɛ, afin Anannganman suɛn i bo. Kɛ ɔ fɛ i min bakan nun lele bɔ m'an fa yo oke yɛ'n, n nian wun-man kɛ Nyanmiɛn ɔ'a yi i sran kpa'n i ase le. N nian wun-man kɛ i mma mun annzɛ i anunman'm be su srɛsrɛ aliɛ be sin le. Be usɛ i afɛ-ɔ, ɔ mɛn i klun-ufue su titi. I mma mun nin i anunman'm be di ye. Sɛ a kaci ɔ́ sin si sa tɛ'n nan a yo sa kpa'n, a ´ka ɔ mɛn'n nun titi. Afin Anannganman klo kɛ be yo like mun sɛsɛsɛ. Ɔ yi-mɛn i sufuɛ bɔ be ti nanwlɛfuɛ'm be ase. Ɔ nian be su tititi. Sanngɛ sa tɛ yofuɛ'm be mma mun nin be anunman mun be ´nunnun mlɔnmlɔnmlɔn. Mɛn'n ɔ ´yo sran kpa'm be liɛ. Be ´tran nun tititi. Sran kpa'n ɔ kan ngwlɛlɛ ndɛ. Sɛ ɔ ´kan ndɛ-ɔ, ɔ kɛn i nuan su sɛsɛ, yɛlɛ kɛ ɔ fɛ i Nyanmiɛn'n i mmla mun sie, ɔ man ɔ tɔ-man. Klunwifuɛ'n ɔ di sran kpa'n i sasa bu. Ɔ kunndɛ kɛ ɔ ´kun i. Sanngɛ Anannganman yaci-man sran kpa'n i sa nun. Sɛ be ´di sran kpa'n i jɔlɛ-ɔ ɔ yaci-mɛn i lɛ man be bu-mɛn i fɔ ngbɛn. Fa ɔ wla gua Anannganman su, fɛ i atin'n su. Yɛ ɔ ´di wɔ nɛnnɛn, mɛn'n ɔ ´yo ɔ liɛ. Klunwifuɛ'm be nunnunlɛ'n ɔ ´yo ɔ nyrun. Klunwifuɛ nga i sielɛ'n ɔ taka zia kɛ waka dan wie sa'n, m'an wun wie le. Sanngɛ kɛ n wa sinnin kan ɔ o lɛ'n ekun'n, m'an wun-man sran fi lɛ. N kunndɛli i lele ngbɛn. Nian sran ng'ɔ nanti sein'n i kpa nian. Nian sran ng'ɔ ti sɛsɛ'n i kpa nian. I sɔfuɛ'n, i nzuɛn'n ti flɔlɔlɔ, ɔ man i ti, san ɔ ´di ye le. Sanngɛ sa tɛ yofuɛ'm be kwlaa be ´nunnun. Klunwifuɛ'm be su wun-man ye le. Anannganman yɛ man sran kpa'm be nyan bé ti-ɔ. Kɛ nyrɛnnɛn tɔ be su'n, i yɛ be talo i-ɔ. Anannganman uka be, ɔ de be. Ɔ de be klunwifuɛ'm bé sa nun, ɔ man be fite nun, afin be fia i nun. Jue nga ti David liɛ. I waan be `to be fa kpɛn bé wun wla. I waan: Anannganman, kannzɛ w'a fa ya'n, nán bo min. Kannzɛ bɔ ɔ ya'n ɔ'a yo dan'n, nán tu min fɔ. Afin sɛ ɔ ti ta yɛ a toli i min wun'n, wuun i kwlaa nyannin min, ɔ sa ɔ'a kan min. Ɔ ya dan'n i su like bɔ a yoli min'n ti, min wunnɛn'n i lika fi ti-man klonglo. Sɛ n ´kwla se'n, min sa tɛ bɔ n yoli'n ti, min owie'n kwlaa ti bubuwa. Sɛ n ´kwla se'n, sa tɛtɛ nga n yoli'n, b'a kata min su kɛ nzue sa. B'a ti min kɛ trɔ b'ɔ yo nɔnnin kpa'n sa. N kwla-man nun. Min sinnzin bɔ n yoli'n ti, mín wun kannin'm b'a kplɔ, be bɔn tɛ kpa. Min wi'n ɔ'a bu, m'an fɛ lele ɔ'a tra fɛlɛ su. Awlaboɛ'n ɔ'a kun min kpo, n ti nvuɛn-nvuɛn tititi. Min wunnɛn'n ɔ lo fiaan! Min wunnɛn'n i lika fi ti-man klonglo. Min wunmiɛn'n kwlakwla ɔ'a wie, m'an bubu mlɔnmlɔnmlɔn. Min anwlɛn'n ɔ si kpukpukpu, wuun n ´kplin. Anannganman, a si like nga n kunndɛ'n. Yɛ a ti kplinlɛ bɔ n kplin'n. Min anwlɛn'n ɔ kpli n klun lɔ, min wunmiɛn'n kwlaa ɔ'a wie. N wun-man ase ndɛnman su kun. Sa yaya nga be tɔ min su'n ti min janvuɛ mun nin min wiengu'm be mantan-man min kun, yɛ min osufuɛ'm be nin min a ti nun. Be bɔ be kunndɛ kɛ be ´kun min'n, be sua mín wun aya. Be bɔ be kunndɛ kɛ nyrɛnnɛn tɔ mín su'n, nzowa yɛ be sua gua min wun-ɔn, kpɛkuun be saci min wun. N kusu m bu min sukpɔ nun waka, n yo kɛ n ti-man sa. N yo kɛ bobofuɛ sa n uke-man min nuan. N yo kɛ sutrefuɛ sa n tɛ-man ndɛ fi su. Anannganman, ɔ kunngba cɛ ɔ́ su yɛ mín wla'n ɔ wo-ɔ. Anannganman, min Nyanmiɛn, tɛ min su! N seli wɔ kɛ sɛ sa nyan min'n, nán be klun jɔ min ti, yɛ nán be yo min finfin n ja b'ɔ kpla'n ti. M'an tɔ, nyrɛnnɛn'n ɔ tɛ o min su. Fɔnlɛ nga n fɔnnin'n, n fia-man su, n kan. Sa tɛ nga n yoli'n, i ti n koko. Min kpɔfuɛ'm be ti juejuejue, be lɛ wunmiɛn. Be nga be kpɔ min ngbɛn'n, be sɔnnin. Sa kpa bɔ n kunndɛ kɛ n ´yo'n ti, be nga be fa tɛ fa su sa kpa'n i bo'n, be nin min lɛ i. Anannganman, nán yi min ase! Min Nyanmiɛn, nán wanndi min! Anannganman, min defuɛ, bla ndɛndɛ wa uka min. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n nin Zɛditɛn be fluwa'm be nun wie. I waan: N seli min wun kɛ n ´sasa min wun kɛ ɔ ´yo nan m'an fɔn-man min ijɔlɛ bɔ n ijɔ'n nun'n ti. N waan kɛ klunwifuɛ'n wo lɛ'n, m ´muan mín nuan'n su. Kannzɛ n ´di yalɛ'n, m muannin mín nuan'n su, n trannin bliin, m'an uke-man mín nuan. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, min afɛ'n ɔ'a kpɛ-man su, i nyrun yɛ ɔ ɔli-ɔ. Kɛ n kplinnin lele'n, min anwlɛn ba'n beli min klun, siɛn'n, n tran-an ɔ tran-man. Yɛ mín nuan nun tɛli-ɔ, min waan: «Anannganman, kle min blɛ nga min nguan'n ɔ ´wie'n. Kle min kɛ min nguan'n i nyanman'n ɔ ti tɛnndɛn ju'n. Man n si kɛ kannzu n sɔ-man. Min nguan nyanman'n i tɛnndɛn'n ɔ ti kɛ bé sa klun'n i tɛtrɛ nun'n sa. Min nguan'n ti-man like fi ɔ nyrun. Man klɔ sran'n ɔ yo juejuejue sɛ, sanngɛ ɔ ti kɛ aunngban sa. Sran'n ɔ nanti kɛ fɔnvɔ sa. Ɔ sin kɔ wa, ɔ sin kɔ wa, ɔ yo nga, ɔ yo nga, sanngɛ ɔ ti kɛ aunngban sa. Ninnge ng'ɔ nyɛn i'n ɔ si-man sran ng'ɔ wa fa-a. ?Anannganman, nguɛ cɛ yɛ n ´lafi su siɛn nin-ɔn? Ɔ su yɛ mín wla'n ɔ wo-ɔ. De min sa tɛtɛ nga n yoli'n i kwlaa nun. Nán yaci min sinnglinfuɛ'm bé sa nun man be yo min finfin. M'an tɔ anmunle, n tike-man min nuan'n. Afin wɔ yɛ man m'an yo kɛ nga sa-a. Yaci min bolɛ'n. N kwla suan-man bolɛ nga a bo min'n i bo kun. Sɛ sran yo sa tɛ'n, a mɛn i i nuan like a fa tu i fɔ. A saci ninnge ng'ɔ klo i'n kwlakwla kɛ kakaa'n ɔ saci waka mma'n sa. Sran'n ti kɛ aunngban sa. Anannganman, tie min srɛwa'n! N kpan n flɛ wɔ, sie ɔ su! N su sun, nán bu ɔ su nun waka, tie min sunlɛ'n! N ti kɛ aofuɛ sa, n wa sikeli wɔ. N ti kpe-nun-sinfuɛ kɛ min nannan mun sa. Yaci min nun man n de wunmiɛn kan, man min wun kpaja min ka nan m'an wɔ. Kɛ n ko wɔ'n, be su wun-man min osu kun.» Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: N fali mín wla'n n guɛli i Anannganman su. I kusu ɔ wunngeli mín wun, ɔ tili min flɛlɛ'n. Sɛ n ´kwla se'n, ɔ yili min bunman sroesroe'n i nun fiteli, ɔ yili min nnɔtiɛ b'ɔ lɛ-man bo'n i nun fiteli. Ɔ'a fa min ɔ'a sie yɛbuɛ su. N ja'n kwla asiɛ. Ɔ'a fa jue uflɛ-uflɛ kun ɔ'a wla min nuan kɛ n `sro. Ɔ ti i manmanlɛ jue. Sran sunman be ´wun sa sɔ'n nun, yɛ be nyin ´yi Anannganman. Be ´fa be wla'n guɛ i su. Sran ng'ɔ fɛ i wla'n gua Anannganman su'n, b'ɔ fɛ-mɛn i wun mantan-man wun tufuɛ mun nin ato buafuɛ mun'n, i sɔ sran'n i liɛ su ti ye! Anannganman min Nyanmiɛn, abonuan sa nga a yoli'n, be sɔnnin. Yɛ akunndan kpakpa nga a bu i e wun'n, be sɔnnin. Like fi nin wɔ sɛ-man. Min waan n ´di sa sɔ'm be wun lalo n ´sin. Be sɔnnin dan, n kwla ka-man be ngba. W'a usa-man kɛ n yi tɛ annzɛ sraka. Wɔ man n wunnin sa sɔ'n i wlɛ. W'a usa-man kɛ n yi tɛ bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n annzɛ ɔ kpatalɛ tɛ. I ti min waan: «Sɛ ɔ ti sɔ'n, m bɔbɔ m ba. Min wun ndɛ nga be kannin'n, ɔ o mmla fluwa'n nun. Min Nyanmiɛn, min waan n ´yo ɔ klun sa. Ɔ mmla'n ɔ o min klun.» Anannganman, a de sran. M bo jasin fɛ sɔ'n anyia dan'n nun. M muan-man min nuan. Ɔ bɔbɔ a si sɔ. Delɛ nga a deli min'n, n fia-man su. N kan ɔ klun-ufue'n i wun ndɛ anyia dan'n nun. Yɛ n kɛn i ekun kɛ a ti nanwlɛfuɛ. Anannganman, ɔ liɛ'n, n si kɛ a ´si min aunnvuɛ titi. A ti nanwlɛfuɛ. Ye nga a yo min titi'n, i ti n si kɛ sa fi su nyan-man min. Sa nga be tɔ min su'n be sɔnnin. Be sin yia min pɛ. Sa tɛ nga n yoli be'n be ti n kpɔci mín wun-ɔn ɔ yo-man ye. N nian be-ɔ ɔ nian-man. Be sɔnnin tra be ti ndrɛ'n. I ti n sa sin bubu min. Anannganman, yaci, de min! Anannganman, bla ndɛndɛ wa uka min! Man be bɔ be kunndɛ kɛ be ´kun min'n, bé nyin gua ase, man be wun nyannzuɛn! Man be bɔ be kunndɛ kɛ sa nyan min'n be fa be nyrun nyannzuɛn'n be cuɛn wɔ siɛn! Be nga be sri min'n, nán be kwla bé wun kan kun nyannzuɛn'n dunman nun. Ɔ sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be liɛ'n, man be sri, man be klun jɔ ɔ dunman nun. Be nga be klo wɔ bɔ a de sran mun'n, man be kɛn i titi kɛ: «Anannganman ti dan o!» N ti aunnvuɛfuɛ yɛ n ti nyrɛnnɛnfuɛ. Sanngɛ Anannganman bu min akunndan. Wɔ yɛ a ti min ukafuɛ-ɔ, wɔ yɛ a ti min sasafuɛ-ɔ. Min Nyanmiɛn, nán sisi ɔ́ bo. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Sran ng'ɔ bu yalɛfuɛ'n i akunndan'n, i liɛ su ti ye! Sɛ sa wie ´ba'n, Anannganman man ɔ to fuɛn i. Anannganman niɛn i su, ɔ man i wun jɔ i fɔuun asiɛ'n su wa. Ɔ fɛ-mɛn i wla-man i kpɔfuɛ'm bé sa nun. Sɛ tukpacɛ kle i yalɛ'n, nan ɔ kwla-man jaso'n, Anannganman suɛn i bo, ɔ niɛn i lika. N seli Anannganman kɛ: «Anannganman, n fɔnnin ɔ wun, sanngɛ si min aunnvuɛ, yo min juejue.» Min kpɔfuɛ'm be kan mín wun ndɛ tɛtɛ. Be usa kɛ: «?Cɛn onin ko yɛ ɔ ´wu-ɔ? ?Cɛn onin yɛ i dunman'n ɔ ´nunnun-ɔn?» Sɛ be nun wie ba min nianlɛ'n, gblɛ ndɛ mun yɛ ɔ kan be-ɔ. Ɔ kunndɛ mín wun ndɛ sie. Kɛ ɔ fite gua su lɔ cɛ'n, wuun ɔ su saci min wun sin. Be nga be kpɔ min'n, be wɔ be nuan ase be didi min wun. Kpɛkuun be bu min wun akunndan tɛ. Be se kɛ: «Like tɛ kpa bɔ yɛ ɔ'a tɔ i su lɛ-ɔ! Nga, lalɛ ng'ɔ la lɛ'n, nán kɛ ɔ ´jaso ekun ti-ɔ!» Min janvuɛ kpa bɔbɔ nga e nin i e ti koko nnya nun-ɔn ɔ ti-man, bɔ n fa min wla'n n guɛ i su'n, bɔ e nin i e wla asa'n, ɔ'a kaci min kpɔfuɛ. Anannganman, si min aunnvuɛ, yo min juejue, man n tu n klunngbɔ min kpɔfuɛ'm be su. Sɛ a yo nan min kpɔfuɛ'm b'a nyan-man min b'a kwla-man min'n, i liɛ'n, n ´wun kɛ a klo mín sa sakpa. Min liɛ'n, kɛ bɔ m'an yo-man sa'n, i ti a suannin min bo. A fali min sieli ɔ wun lɛ tititi. Anannganman, wɔ bɔ a ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, wɔ asenna'n ɔ su wie-man mín nuan'n nun nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo. Man ɔ yo sɔ! Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Be waan: Kɛ flete'n ɔ fɛfɛ kunndɛ nzue ba mun'n, min Nyanmiɛn, i kunngba nin-ɔn, n fɛfɛ n kunndɛ kɛ n ´fa min wun m mantan wɔ. N konvi sɔ Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n i mantanlɛ'n kɛ nzue we kun sran b'ɔ kunndɛ nzue nɔn'n sa. ?Cɛn onin nan m'an ɔ Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ nan m'an ju i nyrun ? Min nyinmuɛn'n yɛ ɔ'a kaci min aliɛ yɛ n di i nglɛmun nin nnɔsua-a, yɛlɛ kɛ sran'm be usa min kɛ: «?Ɔ Nyanmiɛn'n wo nin?» Kɛ mín nyin kpɛnkpɛn min laa nun'n, ɔ kle min sunlɛ. Laa sɔ'n, n dun sran'm be nyrun mmua e nanti e kɔ Nyanmiɛn sua'n nun, wuun be ´kpan be ´bo be sro, e klun jɔ, Nyanmiɛn i ye b'ɔ yoli ye'n ti. ?Nguɛ ti yɛ man n wla ko bo min wun-ɔn? ?Nguɛ ti yɛ man n ko fɛfɛ-ɔ? Ɔ fata kɛ n fa mín wla'n n guɛ i Nyanmiɛn su yɛ m mɛnmɛn i, afin ɔ ti min defuɛ, i kunngba'n ɔ ti min Nyanmiɛn. Kɛ n wo Zurdɛn lika'n nun Ɛrmɔn oka'm bé su nin Mizear oka'n su, min wla'n ɔ bo min wun, i sɔ'n ti yɛ min wla kpɛn wɔ su nin-ɔn. Wɔ man nzue'n ɔ bo, kpɛkuun ɔ bo ekun flan nun. Nzue ng'ɔ ´bo lɛ'n, i kwlakwla'n sin min su kpan! Ɔ kata min su kplu! Anannganman yo min ye wia nun. Kɔnguɛ'n, n to jue m mɛnmɛn i yɛ n srɛ i afin ɔ man min nguan. N usa Nyanmiɛn b'ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa bɔ n talo i'n kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ wla ɔ'a fi min-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yo man min kpɔfuɛ'm be mianmian min bɔ mín wla'n ɔ bo min wun-ɔn?» Kɛ min kpɔfuɛ'm be ´yo min fiaan bɔ be ´usa min kɛ: «?Ɔ Nyanmiɛn'n wo nin'n?» Ɔ yo min ya lelee, kpɛkuun min owie nun yra min fiaan. ?Nguɛ ti yɛ man n wla'n ɔ ko bo min wun-ɔn? ?Nguɛ ti yɛ man n ko fɛfɛ-ɔ? Ɔ fata kɛ n fa mín wla'n n guɛ i Nyanmiɛn su, yɛ m ´mɛnmɛn i, afin ɔ ti min defuɛ, i kunngba'n ɔ ti min Nyanmiɛn. Ee, Nyanmiɛn! Di min jɔlɛ mun klanman man min, jran min sin man e nin be bɔ be si-man wɔ'n e kan. De min gblɛfuɛ mun nin ndrunmun difuɛ'm bé sa nun. ?Wɔ bɔ a ti min Nyanmiɛn'n bɔ wɔ yɛ a sasa min'n, ɔ yo sɛ ti yɛ a yi min blo-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ fata kɛ awlaboɛ kun min-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ min kpɔfuɛ'm be mianmian min sa nin-ɔn? Fa ɔ́ kannin'n blɛ min yɛ fa ɔ nanwlɛ'n wla min nun. Man ɔ́ kannin sɔ'n nin ɔ nanwlɛ'n be kle min atin nan n wɔ ɔ oka'n su lɔ, nan n wɔ kan a tran lɔ'n. Ee Nyanmiɛn, min Nyanmiɛn, n klun b'ɔ jɔ nin min wun b'ɔ kpaja min'n ti'n, n ´kɔ ɔ sɔwlɛ'n su lɔ, n ´kɔ wɔ sin, nan m ´bo jru m ´manman wɔ. ?Nguɛ ti yɛ man n wla'n ɔ ko bo min wun-ɔn? ?Nguɛ ti yɛ man n ko fɛfɛ-ɔ? Ɔ fata kɛ n fa mín wla'n n guɛ i Nyanmiɛn'n su, yɛ m mɛnmɛn i, afin ɔ ti min defuɛ, i kunngba'n ɔ ti min Nyanmiɛn. Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Be waan: Ee Nyanmiɛn, sa dandan nga a yoli be e nannan'm be blɛ su lalafuɛ nun'n, e si'm be kan kleli ye, e tili. Be kan kleli ye kɛ a deli nvle wie'm be lika'n a fa mannin be kɛ be `tran nun. A kleli nvle sɔ'm be nyrɛnnɛn nan ɔ nvlefuɛ'm b'a nyan tranwlɛ. Nán be bɔbɔ be tokofi'n yɛ man be fali lika nin-ɔn, nán be wue kekle yɛ man be fiteli nun-ɔn. Ɔ fanngan nun-ɔn, ɔ kwlalɛ'n ti-ɔ, wɔ aunnvuɛ silɛ'n ti-ɔ, afin a klo be sa. Min Min, min famiɛn, sɛ ɔ sran'm be ´kwla'n, ɔ fin wɔ. Sɛ e ´fuan e kpɔfuɛ mun'n, ɔ fin wɔ. Sɛ e ´tia be nga be kunndɛ e utre'n be su'n, ɔ fin wɔ. Afin nán min ta'n su yɛ n lafi-ɔ, nán min tokofi'n yɛ man n kwla-a. Wɔ yɛ a de ye be nga be nin ye kun'n bé sa nun-ɔn. Wɔ yɛ a gua be nga be kpɔ ye'n bé nyin ase-ɔ. Nyanmiɛn, e fa ɔ e di e nuan cɛn kwlaa, e yaci-man wɔ bo flɛlɛ'n le nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo. Sanngɛ kpɛkuun, a yi e ase, a gua e nyin ase, kɛ ye alɛ kunfuɛ'm be ´kɔ alɛ kunlɛ'n, a nun-man bé sin kun. Ɔ man e wanndi be nga be nin e kun'n be nyrun, é bo ninnge'n yɛ be bɔ be kpɔ ye'n be fɛn-ɔn. A fa e man be kɛ be di ye kɛ bua nin boli sa, wɔ man y'a bo y'a sanndi nvle-nvle'm be nun. A yo ɔ nvle'n i atɛ gua fɛ, a ukɛ-mɛn i gua'n su bɔ kan. Wɔ man e lɛ-man nyrun nvle nga be mantan ye'n bé sa nun, be srisri ye, be yo e finfin. Wɔ man nvle nga be si-man wɔ'n be fa e kpɛ jue. Be keje be ti'n be yo e finfin. Sa sɔ b'ɔ ju e su'n, i kwlakwla nun'n, nán kɛ e wla fili wɔ ti-ɔ, nán kɛ y'a nian-man aenguɛ bɔ a nin ye trali'n i mmla'n su ti-ɔ, nán kɛ e nin wɔ e nun-man nun kun ti-ɔ, nán kɛ e yacili wɔ atin'n ti-ɔ. Sanngɛ kpɛkuun a tia e su, yɛ a su e bo ko yi e blo nsoso'm be lika'n nun, wɔ man aosin'n dun ye su tritritri. ?Sɛ e wla fili wɔ'n, sɛ e fali like uflɛ e suli i'n, ɔ lɛ kɛ a su si-man nun? Afin a si be klun lɔ sa'n kwlaa. Wɔ ti yɛ be fa e jran wie'n nuan cɛn kwlaa-a. Wɔ ti yɛ be bu e kɛ bua bɔ be su ko kun i nnɛn kunwlɛ lɔ'n sa nin-ɔn. Min Min, jaso. ?Nguɛ ti yɛ a lafi-ɔ? Tinnge, nán yi ye ase mlɔnmlɔn sa! ?Ɔ yo sɛ ti yɛ e wun-man ɔ nyrun nin-ɔn? ?Ɔ wla li yɛ ɔ'a fi kɛ e o nyrɛnnɛn nin mian-mianlɛ nun nin-ɔn? E yɛ e o ndutre nun yɛ. E nannan asiɛ wun. Jaso, bla wa uka ye, ɔ klun-ufue'n ti, de ye. Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Yasua nin bla bé wun klolɛ jue-ɔ. Kɛ be ´to'n, be bo gitar. Be waan: Ndɛ fɛfɛ kpa'n be kpɛn mín klun kɛ n `kpɛ jue nga m man famiɛn'n. N klo kɛ n ´kɛn i fɛfɛ kpa nan ɔ yo klanman kɛ be bɔ be si fluwa klɛ kpa'n be liɛ'n sa. Ɔ klanman liɛ'n tra sran'm be kwlaa be liɛ'n. A si ijɔ man o yo klanman. Nyanmiɛn'n man ɔ ninnge'm be yoli ye, be yo sɔ tititi. Safunyrɛn, fa ɔ tokofi'n san ɔ nvɛn wun. Ɔ tokofi sɔ'n ti yɛ man be wun kɛ a lɛ nyrun nan a ti gbanflɛn nin-ɔn. Cuɛn ɔ ta'n nun, a wa yo kwlafuɛ. Fu ɔ kakaklolo'n nun nan ko kun sa kpa'n i ti alɛ. Ko kun be bɔ be ti yalɛfuɛ bɔ be bu be lufle'n bé ti alɛ. Yo man sran'm be yo sa mun be nuan su. Yo sa dandan mun man be wun i. Ɔ cua'm be ti piembie, sɛ a ´to be'n, be ´sran famiɛn'n i kpɔfuɛ'm be anwlɛn ba'n sɛsɛsɛ. Nvle wie'm be nunfuɛ wie'm be ´tɔ ɔ ja bo lɛ. Ee Nyanmiɛn, ɔ famiɛn bia'n wo lɛ tititi. Sielɛ nga a sie sran mun'n, a sie be kpa. A klo sa ng'ɔ ti kpa'n, a klo-man sa tɛ'n mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti yɛ man Nyanmiɛn b'ɔ ti ɔ Nyanmiɛn'n ɔ fali wɔ b'ɔ guali ɔ su be klun jɔlɛ ngo nin-ɔn. Ɔ yacili ɔ wiengu'm be lɛ ɔ fali wɔ. Mir, nin aloɛs, ɔ nin kanɛl bɔ be bɔn fannin'n, be bɔn ɔ tralɛ'm bé nun. Famiɛn sua bɔ sui je o nun sɛsɛsɛ'n, sran'm be bo ngowa kanlɛ like mun i nun lɔ, ɔ klun jɔ. Famiɛn'm be mma bla wie mun bɔ a klo be kpa'n, be o wɔ awlo'n nun. Bla kun wo ɔ sa fama su, i wun ninnge'm be ti kɛ Ɔfir lɔ sika ɔkwlɛ wie sa biouun. Min wa talua, nian, sie ɔ su tie. Man ɔ wla fi ɔ nvle nunfuɛ mun nin ɔ si i awlo'n nunfuɛ'm bé su. Ɔ klanman'n ti, famiɛn'n klo wɔ. Kɛ bɔ i yɛ ɔ sie wɔ siɛn'n ti'n, koto i bo. Tirfuɛ mun nin mɛn'n nun anyanbeunfuɛ'm be wa cɛ ɔ like nan a `nian be nyrun. Kɛ famiɛn'n i wa bla'n ti famiɛn sua'n nun sa'n, ɔ yo nyɛnmɛn dan o! Tralɛ ng'ɔ wlɛ i wun'n, sika ɔkwlɛ o nun sɛsɛsɛ. I tralɛ nglanman'm be wlɛ i wun yɛ be fɛ i kɔ famiɛn'n wun lɔ-ɔ. I talua'm be su i su. I sunmanfuɛ mun-ɔn, be nin i yɛ be kɔ-ɔ. Kɛ be ´fa be kɔ famiɛn sua'n nun lɔ'n, wuun be ´bo be ´sro. Bé wun kpaja be. Famiɛn, ɔ mma yasua'm be wa sin ɔ́ si'm be osu. A ´sie be mɛn wunmuan'n i su kpɛnngbɛn. M ´bo ɔ dunman'n tititi, n su yaci-mɛn i le. M ´bo n kle be nga be ´jaso su uflɛ mun. I liɛ'n, sran'm be kwlaa be ´manman wɔ adudua-adudua. Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i'n fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be man be aniɛn'n su. Be waan: Nyanmiɛn ti é fiawlɛ nin e bo suanfuɛ. Blɛ kekle nun'n ɔ uka e tititi. Nzue ba kun wo lɛ bɔ kɛ ɔ ´sonji'n, ɔ man aklunjuɛ Nyanmiɛn i klɔ'n nun. Ɔ yo man aklunjuɛ o Nyanmiɛn b'ɔ like fi nun-mɛn i sin'n i tranwlɛ'm be nun lika kpa i nun. Nyanmiɛn'n wo klɔ sɔ'n nun, ɔ man klɔ sɔ'n, kɛ ɔ taka lɛ'n yɛ ɔ taka-a. Kɛ lika'n ´ti muaan'n, Nyanmiɛn niɛn i lika. Nvle'm be nunfuɛ'm be kplin, famiɛn diwlɛ'm be su keje. Kɛ Nyanmiɛn'n kpan sa fiaan'n, kpɛkuun asiɛ'n su keje. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ nin ye o nun, Zakɔb i Nyanmiɛn'n ti kɛ e fiawlɛ klɔ sa. Amun `bla be wa nian sa nga Anannganman yo'n, amun `nian sa sroesroe ng'ɔ yo i asiɛ'n su'n. Kɛ ɔ fɛ i lele b'ɔ ´fa ju mɛn'n i awieliɛ lɔ'n, ɔ'a yo man alɛ kunlɛ'n ɔ'a wie, ɔ'a bubu ta'm be nun, ɔ'a bubu cua'm be nun, ɔ'a wɔ nyrɛn'm be nun. I waan: «Amun `jran, man amun si kɛ n ti Nyanmiɛn. Min yɛ n sie nvle'm be nunfuɛ mun-ɔn. Min yɛ n sie asiɛ wunmuan nin-ɔn.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ nin ye o nun, Zakɔb i Nyanmiɛn'n ti kɛ e fiawlɛ klɔ sa. Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Be waan: Nvle nunfuɛ'm be kwlaa, amun `bo ndɛ, amun klun b'ɔ ti jɔwa'n ti'n, amun `bo sro nan amun `manman Nyanmiɛn. Afin Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ yo sro, i yɛ ɔ ti asiɛ'n su famiɛn dan nin-ɔn. Ɔ kwlali nvle wie'm be nunfuɛ mun mannin ye, ɔ man e tiali mɛn wie'm be nunfuɛ'm be su. Ɔ kpali e lika b'ɔ ti e aja like'n mannin ye. Lika sɔ'n, ɔ ti e bɔ e ti Zakɔb i nvle'n nunfuɛ bɔ Nyanmiɛn klo ye'n e anyrunnyan like. Kɛ Nyanmiɛn ´fu oka'n kɔ'n, wuun be ´bo ndɛ be mɛnmɛn i, Anannganman ´kɔ wuun be ´bo awɛ'n. Amun `to jue bo flɛ Nyanmiɛn, amun `to jue bo flɛ i. Amun `to jue bo flɛ e famiɛn'n, amun `to jue bo flɛ i. Afin Nyanmiɛn ti asiɛ wunmuan'n su famiɛn. Amun `to jue fɛfɛ kpa kun be bo flɛ i. Nyanmiɛn sie mɛn'n nunfuɛ'm be kwlaa, ɔ ti i famiɛn bia'n su. Nvle'm bé su famiɛn'm be nin Abraam i Nyanmiɛn'n i nvle nunfuɛ'm be kan bo nun. Famiɛn mun bɔ be yɛ be sasa asiɛ'n be o Nyanmiɛn sa nun. Nyanmiɛn o like kwlaa ti su. Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Be waan: Anannganman ti dan. Kɛ ɔ o i bɔbɔ i klɔ'n nun nin i oka'n su'n, ɔ nin manmanlɛ fata lele tra su. Oka sɔ'n ti klanman, ɔ ti asiɛ wunmuan'n i aklunjuɛ like. Siɔn oka'n yɛ ɔ ti asiɛ'n su klɔ'm bé bo nin-ɔn, i yɛ ɔ ti famiɛn dan'n i klɔ nin-ɔn. Nyanmiɛn wo i lika'm bɔ be sisili bé wun'n be nun. Sran'm be si kɛ ɔ ti kɛ fiawlɛ sua sa. Afin amun `nian, famiɛn'm be yiali, bé nuan yoli kun Siɔn klɔ'n i wun. Kɛ be wunnin Anannganman i klɔ'n cɛ'n, be boli bli, srɛ'n kunnin be dan nan b'a wanndi. E ´ijɔ wa-a, be su usu kɛ aklunya ɔ'a to wunnzɛfuɛ b'ɔ su wu ba'n su'n sa. E ´ijɔ wa-a, be su usu kɛ aunngban b'ɔ fin wia afiliɛ lɔ ɔ fita b'ɔ bubu mmeli dandan'm be nun'n sa. Nga be kan kleli ye'n, e wunnin i Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i klɔ'n nun lɔ, e wunnin i e Nyanmiɛn'n i klɔ'n nun lɔ. Nyanmiɛn man i klɔ'n su tɔ-man le nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo. Ee Nyanmiɛn, kɛ e wo ɔ sua'n nun lɔ'n, e nyin kpɛn ɔ su kɛ a ti aklunyefuɛ. Kɛ ɔ dunman'n fa fu ju mɛn'n i awieliɛ'n, be manman wɔ lele fa ju mɛn'n i awieliɛ kusu sɔ. Aklunye'n ti ɔ nzuɛn. Ɔ jɔlɛ nga a dili be'n ti, Siɔn oka'n su lɔfuɛ'm be klun jɔ, Zida klɔ'm be sufuɛ'm be bo sro, be wun blibli be. Amun `bo sin yia Siɔn'n, yɛ amun `bo sin yiɛ i ekun. Amun `ka i sasawlɛ sua mun. Amun `niɛn i talɛ'n siin kpa. Amun `niɛn i lika nga be sisi bé wun mun kpa nan cɛn wie amu'an kan kle amun mma nga be wa jaso su'n, nan amu'an kan kle be kɛ Anannganman ti e Nyanmiɛn tititi. I yɛ ɔ dun mmua e nyrun mlɔnmlɔnmlɔn-ɔn. Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Be waan: Sran'm be kwlakwla, amun `tie ndɛ nga e wa kan'n. Amun kwlakwla bɔ amun o mɛn'n nun'n, amun `sie amún su. Be nga be lɛ nyrun nin be nga be lɛ-man nyrun'n, yalɛfuɛ mun nin anyanbeunfuɛ mun, amun kwlakwla amun `sie amún su tie. N su wa kan ngwlɛlɛ ndɛ wie mun. Min klun lɔ akunndan'm be ti ngwlɛlɛ akunndan. N ´fa mín su n sie i nyanndra nun ndɛ'm be su. Sɛ m ´bo jru'n yɛ n wa yiyi min nyanndra'm be nun-ɔn. ?Sɛ nyrɛnnɛn blɛ'n ju'n, sɛ min kpɔfuɛ'm be cɛncɛn min'n, nguɛ ti yɛ man srɛ ko kun min-ɔn? Ninnge kpanngban bɔ min kpɔfuɛ sɔ'm be lɛ i'n i su yɛ be lafi-ɔ, be fa be anyanbeun'n be fa di bé nuan. Sanngɛ sran kun sa de i niaan uflɛ-ɔ, ɔ yo-man ye. Sran fi kusu kwla man-man Nyanmiɛn i sika kɛ ɔ ´fa to i bɔbɔ i ti. Sran kun i nguan'n i gua'n cɛnnin lele tra su, be kwla nyɛn-mɛn i nuan sika nan b'a to. ?Be kwla ka lɛ sa mlɔnmlɔn bɔ be su wlu-man ndia nun le-ɔ? E wun kɛ ngwlɛlɛfuɛ'm be wu kɛ sinnglinfuɛ tɛ kpa'm be sa. Be wu be yaci bé bo ninnge'n i lɛ be man sran uflɛ. Be dunman nga be fa sie i lika'm bé su'n, kannzɛ ɔ yo sɛ san ndia'n yɛ ɔ ´kaci bé sua bɔ be ´tran nun mlɔnmlɔn-ɔn. Sran'n, kannzɛ ɔ ´nyan nyrun sɛ, nán kɛ ɔ ´ka lɛ ti-ɔ, ɔ ´wu kɛ nnɛn'm be sa. Be bɔ be lafi be bɔbɔ be wun su'n, sa ng'ɔ ´ju bé su'n yɛ ɔ o yɛ: be ´su bé bo guɛ i blɔlɔ lɔ kɛ bua mun sa, wie'n yɛ ɔ ´kankan be-ɔ. Be ´kɔ blɔlɔ lɔ trelele. Be su wun-man be osu kun, sran kpa'm be wa kwla be. Blɔlɔ lɔ yɛ be ´tran siɛn nin-ɔn. Be ´tran be sua nglanman-nglanman'm be wun mmua. Nyanmiɛn ´de min, ɔ ´yi min wie'n i nuan nun fite. Sɛ sran kun nyɛn i wun'n, yɛ sɛ i anyanbeun'n trɛ'n, nán ɔ klun ti wɔ. Afin cɛn ng'ɔ ´wu kɔ'n, ɔ su fa-man like fi kɔ-man, i ninnge'n wie fi su jrɛ-mɛn i sin blɔlɔ lɔ. Kɛ i nyin tɛ o su'n, ye nga i waan ɔ su di'n, yɛ i klun b'ɔ ti jɔwa i sa nun ninnge'm bɔ be yo ye'n ti'n, kannzɛ ɔ yo sɛ san ɔ ´to be nga be dunnin mmua i nyrun bɔ be su wun-man wia'n i wun mlɔnmlɔn kun le'n be lɔ. Sanngɛ klɔ sran'n, kɛ o ko nyan nyrun'n, ɔ wun-mɛn i wlɛ kɛ ɔ su kɔ agualiɛ kɛ nnɛn wie sa. Jue nga ti Azaf liɛ. I waan: Nyanmiɛn'n, Nyanmiɛn'n, Anannganman'n su kan ndɛ. Kɛ ɔ fɛ i wia afiliɛ lɔ lele b'ɔ fa ju wia atɔliɛ lɔ'n, ɔ flɛ asiɛ wunmuan'n i sufuɛ mun. Siɔn b'ɔ ti klanman dan'n, i nun lɔ yɛ Nyanmiɛn'n ɔ fin-ɔn. Ɔ kpaja weiin yɛ ɔ ba-a. E Nyanmiɛn'n su ba, ɔ muɛn-mɛn i nuan. Sin kun b'ɔ yra like kɔlikɔli'n dun mmua i nyrun, aunngban dan kun fita bo sin yiɛ i. Ɔ flɛ nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n su lɔfuɛ mun nin asiɛ'n su wafuɛ mun. Ɔ flɛ be kɛ be wa trɛn i nvle'n i jɔlɛ b'ɔ wa di'n i bo. I waan: «Amun `yia min sufuɛ nanwlɛfuɛ mun bɔ be yi sraka be fa tali min nda kɛ be nin min ´tra aenguɛ'n.» Kpɛkuun nyanmiɛn su lɔfuɛ'm be wa kpan be ´se kɛ: «Nyanmiɛn'n di nanwlɛ, i yɛ ɔ ti jɔlɛ difuɛ nin-ɔn.» Min sran mun, min bɔ n ti Nyanmiɛn'n, min bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n, amun `sie amún su man n kan ndɛ n kle amun. Izraɛlfuɛ mun, amún wun ndɛ ng'ɔ o min klun'n, n wa kan kle amun. Nán sraka nga amun yi be'n be ti yɛ n ijɔ amun-ɔn. I kpa'n bɔ, tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ lɛ-man cɛn kun bɔ amun yi-man-an. M'an se-man kɛ n ´kɔ amun awlo n ´ko fa nannin tola bɔ kun, annzɛ kusu m'an se-man kɛ n ´kɔ amun tuin'n nun lɔ n ´ko fa amun boli kpakpuɛ'n wie. Bo nun nnɛn'm be kwlaa be ti min liɛ. Kpɔlɛ akpi-akpi bé su nnɛn'm be ti min liɛ ekun. N si anunman nga be tu sin'n be ngba. Nnɛn nga be nanti sin lika'm be nun'n, be kwlaa be ti min liɛ. Sɛ bɔ awe kun min'n, n su kan kle-man amun, afin asiɛ'n nin i su ninnge'n kwlaa ti min liɛ. ?Be waan n di nannin'm be nnɛn? ?Be waan n nɔn boli'm be mmoja? Yi min asenna tɛ'n man min, yɛ fualɛ nga a fua kleli min bɔ like fi nun-man n sin'n kɛ a ´yo like wie man min'n, yiɛ i nuan. Sɛ nyrɛnnɛn tɔ wɔ su'n, kpan flɛ min, n ´de wɔ kɛ ɔ ´yo nan ɔ kusu w'a yi min ayɛ'n ti. Kɛ a wun awiefuɛ'n, a nin i-ɔ, sran ng'ɔ kunndɛ bla i yi bo annzɛ bian i wun bo'n, a nin i bé bo ti kun. Sran'm bé wun ndɛ tɛtɛ kanlɛ'n, ɔ mian-man wɔ nuan nun kaan sa. Ato bualɛ'n yɛ ɔ ti wɔ junman bɔ a di-ɔ. Kɛ a tran ase sa'n, ɔ niaan'n i wun ndɛ cɛ yɛ a kan-an. A saci ɔ́ nin i ku sɛ'n nun ba'n i wun. Sa nga a yoli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, sanngɛ m'an kan-man ndɛ. A bu i kɛ wuun n ti kɛ wɔ sa. N wa ijɔ wɔ yɛ sa nga a yoli'n b'ɔ ti-man kpa'n, n wa tutu nun weiin-weiin n kle wɔ. Amun bɔ amún wla nun-man min su kun'n, amun `bu ndɛ nga n kannin'n i akunndan. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, cɛn nga n ´jɔjɔ amun nun'n, sran fi su de-man amun. Sran ng'ɔ manman min'n yɛlɛ sran ng'ɔ si min wun ye'n, yɛ i yɛ ɔ ti min ayɛ yifuɛ-ɔ. Sran ng'ɔ nian i nantilɛ'n su'n, n wa yi min wun nglo n kle i kɛ min yɛ n de sran mun-ɔn.» Ee Nyanmiɛn klun ufuefuɛ, yo n ye. Nian wɔ aunnvuɛ bɔ a si klɔ sran'n ti, nunnun min sa tɛ mun. Wunnzin min weiin kpa, man fɔnlɛ bɔ n fɔnnin'n ɔ wie. Yo min saun kpa man min wun sa'n kwlaa wie weiin. Afin n wun sa tɛtɛ nga n yo be'n. Sa tɛtɛ sɔ'm be sinsin min nyin su. Ɔ kunngba yɛ n yoli wɔ sa nin-ɔn. N yoli sa nga a klo-mɛn i'n. Ɔ man kɛ a ´di min jɔlɛ'n, ndɛ nga a ´kan gua su'n, i kanwlɛ su-ɔ, yɛ n fɔ nga a ´bu, i buwlɛ su-ɔ. Nian, sa tɛ nun yɛ be wuli min-ɔn, afin sa tɛ nun yɛ min nin wunnzɛli min-ɔn. Kusu like bɔ a klo kɛ ɔ tran klɔ sran nun'n yɛlɛ nanwlɛ'n, ɔ man yo man n si ngwlɛlɛ kpa sakpa. Yo man min wun sa'n wie nan man n yo saun, wunnzin min nan n fɛn fitafita. Kan ndɛ fɛ kle min man min wun kpaja min nan n klun jɔ. Sɛ a yo sɔ'n, min bɔ a kleli min nun'n, min wun ɔ ´sanndi min. Yi ɔ nyin mín sa tɛ'n su, nunnun sa nga n yoli'n kwlaa. Ee Nyanmiɛn, man min anwlɛn kun bɔ i nun ti weiin, yo man n sin min osu nun n `fa akunndan kpa nan ɔ ka min nun. Nán fuan min man n jaso ɔ nyrun lɛ, nán yi ɔ Wawɛ b'ɔ o min nun'n. Aklunjuɛ nga i nun bɔ a de min a fa mannin min'n, fa man min ekun, yɛ man ɔ Wawɛ klun ufuefuɛ'n ɔ suan min bo. N ´fa wɔ atin'n n ´kle be nga be jaso ɔ́ wun'n, kpɛkuun be nga b'a fɔn'n be ´sa be sin be ba ɔ sin. Ee Nyanmiɛn, Nyanmiɛn, wɔ yɛ a ti min defuɛ nin-ɔn! De min wie'n i nuan nun. Man m bo delɛ bɔ a deli min'n i jɔ n sin. Min Min, uke mín nuan'n man m manman wɔ. A kunndɛ-man sraka fi, sɛ ɔ ti-mɛn i ti'n, wuun n ´yi wie m ´man wɔ. A kunndɛ-man tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n bɔbɔ. Sraka nga Nyanmiɛn kunndɛ'n yɛlɛ bé wun ase kanlɛ b'ɔ man be di sa nga be yoli'n i nanwlɛ'n. Ee Nyanmiɛn, sran ng'ɔ yo sɔ'n, i wun yo wɔ fɛ. Man Siɔn klɔ'n i ndɛ lo wɔ, yo i kpa. Kplan Zerizalɛm klɔ'n i wun talɛ'n uflɛ! I liɛ'n, sraka nga be ti su'n ɔ nin tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, sɛ be yi be man wɔ'n, a ´sɔ nun. I liɛ'n, be ´kun nannin tola wie mun ɔ sɔwlɛ'n su. ?Sran'm be su tinfuɛ kpli, sa tɛ bɔ a yoli'n ti yɛ a di ɔ nuan-an? Nyanmiɛn i klun-ufue'n lɛ-man awieliɛ. Gblɛfuɛ tɛ, ɔ nuan b'ɔ ti kɛ laliɛ lɛman sa'n, yɛ a fa siesie sa tɛ yolɛ'n cɛn kwlaa a sin-ɔn. A klo sa tɛ'n tra sa kpa'n. A klo ato'n tra nanwlɛ'n. Gblɛ kpɛfuɛ dan, ndɛ ng'ɔ saci like'n yɛ a kpa kan-an. Nga, Nyanmiɛn ´nunkun wɔ mlɔnmlɔnmlɔn. Ɔ ´fuan wɔ wɔ awlo'n nun, ɔ ´yi wɔ mɛn nga e o nun yɛ'n nun. Kɛ Nyanmiɛn sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be wun i sɔ'n, be nuan'n ´bo bé wun. Be ´sri yɛ be ´se kɛ: «Sran b'ɔ talo-man Nyanmiɛn'n, b'ɔ fɛ i wla'n guɛ i anyanbeun dan'n nin gblɛ b'ɔ si i kpɛ'n su'n, niɛn i yolɛ bɔ ɔ'a yo'n yɛ.» N wo min liɛ Nyanmiɛn i sua'n nun. N ti kɛ olivie bɔ nnya o su'n sa. Nyanmiɛn i klun-ufue'n su yɛ n lafi tititi-ɔ. Ee Nyanmiɛn, sa nga a yo'n ti n yaci-man wɔ manmanlɛ le. Ɔ su yɛ mín wla'n ɔ wo-ɔ, afin a yo ɔ sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be kpa. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n be bo blo. I waan: Sinnglinfuɛ'n ɔ se i wun kɛ: «Nyanmiɛn nun-man lɛ.» B'a saci, like ng'ɔ ti-mɛn i nuan su'n yɛ be yo-ɔ. Ɔ lɛ-man be nun kun b'ɔ yo sa kpa-a. Nyanmiɛn o nglo lɔ ɔ nian sran mun. I waan sɛ ɔ ´wun ngwlɛlɛfuɛ kun be nun b'ɔ fɛ i wun mɛntɛn i o! Be kwlakwla b'a mlin, be kwlakwla b'a saci. Be nun kun sa yo-man sa kpa, be wie fi yo-man sa kpa bɔ kun. Sa tɛ yofuɛ'm be wun-man sa wlɛ. Be di min nvlefuɛ'm be lufle pɔɔ, ɔ waan aliɛ yɛ b'a nyɛn i yɛ be su di sa. Be kpan flɛ-man min mlɔnmlɔn. Nian, be bɔ laa be si-man like nga be flɛ i srɛ'n, be su usu sa tututu. Nyanmiɛn wa sanngan be bɔ be kɔ kɛ be nin wɔ be ´ko kun'n be nun. Ɔ ´gua bé nyin ase, afin ɔ yili be blo. Anannganman, jaso ya su! A nin min kpɔfuɛ mun be `kun! Jaso nan de min, tu be fɔ. Ee Nyanmiɛn, de min nan be `si kɛ wɔ yɛ a ti Nyanmiɛn nin-ɔn. Yi ɔ fanngan'n i nglo nan di min jɔlɛ mun klanman man min. Ee Nyanmiɛn, tie srɛlɛ bɔ n srɛ wɔ'n, fa ɔ su'n sie mín nuan bo. Aofuɛ wie'm b'a jaso mín wun, sran wlɛfuɛ wie'm be waan be ´kun min. Ɔ ndɛ'n ti-man be ndɛ. Sanngɛ Nyanmiɛn ´uka min, ɔ ´suan min bo. Man sa ng'ɔ ´ba'n, ɔ kaci tɔ min kpɔfuɛ'm be su. Nunnun be man n wun kɛ a ti nanwlɛfuɛ. N ´tu n klun n ´yi sraka m man wɔ. Anannganman, m ´bo n flɛ wɔ, afin a ti kpa. Nyrɛnnɛn ng'ɔ tɔli min su'n, a deli min i kwlaa nun. N wunnin min kpɔfuɛ'm be nyin b'ɔ guali ase alɛ'n nun'n. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo like b'ɔ ti kɛ jru sa'n i wie. I waan: Ee Nyanmiɛn, sie wɔ su, tie min srɛwa'n, n jran su kekle kpa, nán jaso mín bo. Tie min ndɛ'n nan tɛ min su. N wlan n sin sa ngbɛn, n kwla n tran-man diin. Ndɛ nga min kpɔfuɛ'n kan'n nin yalɛ nga klunwifuɛ'm be kle min'n ti-ɔ. Afin be fa nyrɛnnɛn yi min su, b'a fa ya dan kpa, be su min su. Srɛ kun-man min ngowa, wie'n i wun srɛ kun min kpa sakpa. Srɛ'n ɔ'a kun min kpo! N usu sa tututu. Min waan: ?Ee, sɛ n lɛ ndɛwa kɛ auble sa'n, wuun n tu n ko tran-man lika wie bɔ cɛ? Wuun n ´wanndi n ´kɔ mmua, wuun n ´ko tran aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, wuun n ´nyan aunngban dan b'ɔ ´fita'n i wun fiawlɛ kun icra'n. Min Min, sanngan be aniɛn'n nun. Like nga n wun i klɔ'n nun'n yɛlɛ sa kekleekle nga be yo be'n nin ngondin nga be tu'n. Wia nun o, kɔnguɛ o, be wun ninnge sɔ'n klɔ'n i wun talɛ'n su. Klɔ'n nun ti nyrɛnnɛn nin afɛ, ɔ nin sa tɛtɛ ngunmin. Ndrunmun dilɛ'n nin gblɛ kpɛlɛ'n be jaso-man klɔ'n nun. Sɛ sran ng'ɔ kpɛ min nzowa'n ɔ ti min kpɔfuɛ titi'n, wuun ɔ yo-man min ya sɔ. Sɛ sran ng'ɔ jaso min wun'n i nyin ci min titi'n, wuun n sasali mín wun i lika. Kpɛkuun wɔ bɔ a nin min ti kun bɔ a ti min janvuɛ'n, bɔ e nin wɔ e san nun'n, bɔ laa e nin wɔ e ti koko nnya nun-ɔn, ɔ ti-man'n, wɔ yɛ a yo sa nin-ɔn. Wɔ bɔ e nin wɔ nin sran mun e kɔ Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ'n, wɔ yɛ a yo sa nin-ɔn. Man wie'n fu min kpɔfuɛ'm be nun o! Nán be wu nan b'a ɔ blɔlɔ o! Afin be ti tɛ ngboko, klunwi'n yɛ be yo be sin-ɔn! N liɛ'n, n kpan n flɛ Nyanmiɛn, kpɛkuun ɔ'a de min. Nglɛmun o, wia jran o, kɔnguɛ o, n kplin, n fɛfɛ n sun n flɛ i, kpɛkuun ɔ ti min aniɛn'n. Ɔ de min sa blɛlɛlɛ min kpɔfuɛ kpanngban bɔ be nin min kun'n bé sa nun. Kɛ ɔ fin adudua'n, i yɛ ɔ ti Nyanmiɛn-ɔn. Nyanmiɛn ´ti min aniɛn, ɔ ´gua bé nyin ase man min. Afin be kaci-man le. Be sro-man Nyanmiɛn. Nian, gblɛfuɛ'n, ɔ nin i janvuɛ mun b'a nyɛn i. Nda ng'ɔ tali'n, ɔ'a di-man su kun. I nuan nun ndɛ'n ti sa wɛtɛɛ, ɔ ti sa fɛfɛfɛ! Sanngɛ i like b'ɔ klo i'n yɛlɛ alɛ. I nuan nun ndɛ'm be ti kɛ ngo mɔntɔɔn wie sa, kusu wuun be la kpa kɛ kue sa. Fa sa ng'ɔ o ɔ́ su'n kwlaa wlɛ i Anannganman sa nun, ɔ ´suan ɔ bo. Ɔ su yaci-mɛn i sufuɛ kpa'n lɛ man srɛ kun-mɛn i nan i wun usu-mɛn i. Nyanmiɛn, wɔ man sran sɔ'm be ´wu be ´sie be. Sran kunfuɛ nin gblɛfuɛ sɔ'm be ju-man be nguan nyanman'n i afiɛn. N liɛ'n, ɔ su yɛ mín wla'n wo-ɔ. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Jue'n bɔ be to i kɛ «Auble mun bɔ be gua waka bɔ be o mmua lɔ'n bé su'n,» i wafa kunngba'n su yɛ be `nian be fa to-ɔ. Jue sɔ'n, ɔ kan Filistifuɛ'm be tralɛ bɔ be trali David Gat lɔ'n i ndɛ. I waan: Ee Nyanmiɛn, yo min ye. Sran wie'm be su min su nin ndɛnngan'n. Cɛn kwlaa be nin min kun, be mian min sa fii. Ee Nyanmiɛn, wɔ bɔ a o like kwlaa ti su'n, nian, cɛn kwlaa min kpɔfuɛ'm be su min su nin ndɛnngan'n. Be sɔnnin, be nin min kun. Kɛ srɛ kun min'n, ɔ́ su yɛ n lafi-ɔ. N ´la Nyanmiɛn ase i ndɛ'n ti, n lafi i su, ɔ man srɛ kun-man min. ?Nguɛ like bɔ cɛ yɛ klɔ sran kwla yo min-ɔn? Cɛn kwlaa be kpɛ min ndɛ bɔ n kan'n bé wun, min wun akunndan tɛ yɛ be bu-ɔ. Be cici min wun ndɛ, be di min sasabu. Kan kwlaa nga n ´kɔ'n, san be ´usa nun be ´ti nun, yɛlɛ kɛ be kunndɛ kɛ be ´kun min. ?Sa tɛtɛ nga be ´yo be lɛ'n, nan be nyan bé ti? Ee Nyanmiɛn, fa bé wun ya nan yi be ase! Nán ɔ wla fi min ngwlɛ nga n yi'n su. Sɔ min nyinmuɛn nzue'n ɔ sɛ'n nun nian. Sɛ m bua-man ato-ɔ, a sunnzunnin min nyinmuɛn sɔ'n a niannin. Cɛn nga n ko kpan n ko flɛ wɔ'n, min kpɔfuɛ'm be ´cuɛn kɔ siɛn. N si kɛ Nyanmiɛn jin mín sin. N ´la Nyanmiɛn ase i ndɛ'n ti. Sakpa, n ´yo Anannganman kwla i ndɛ'n ti. N lafi Nyanmiɛn su, srɛ kun-man min. ?Nguɛ like bɔ cɛ yɛ klɔ sran'n kwla yo min-ɔn? Fualɛ nga n fua kɛ n ´yo like wie m man wɔ'n, n ´fa asenna sraka n ´fa yiɛ i nuan. Afin a deli min wie'n i nuan nun. Wɔ man m'an tu-man mɛn'n nun, ɔ man kɛ min nyin tɛ ɔ su'n, a nian min su, yɛ wɔ man min nyrun atin'n i su kpaja weiin. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Jue'n bɔ be to i kɛ «Nán yaci i lɛ man ɔ saci like'n,» i wafa kunngba'n su yɛ be `nian be fa to-ɔ. Ɔ kan David i wanndilɛ b'ɔ wanndili Sail nyrun'n, b'ɔ ko fiali yɛbuɛ buɛ nun'n i ndɛ. I waan: Ee Nyanmiɛn, si min aunnvuɛ o, si min aunnvuɛ. Ɔ sin yɛ n fia-a. N ´fia ɔ ndɛwa'n bo lele san min afuɛ'n ɔ'a wie. Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n, b'ɔ yo like'n kwlaa kpa man min'n, i yɛ n kpan n flɛ i-ɔ. Kɛ ɔ o nglo lɔ'n, ɔ wa uka min. Ɔ wa yo man sran ng'ɔ su min su nin ndɛnngan'n ɔ ´wun nyannzuɛn. Man ɔ yi i klun-ufue b'ɔ wie-man'n i nglo kle min. Be bɔ n wo be afiɛn'n be ti kɛ asɔmɔli bɔ be di sran'n sa. Be je'n ti kɛ cua nin ta mma sa. Be nuan'n ti kɛ kue nnana sa. Ee Nyanmiɛn, a ti dan tra nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii yɛ'n. Yi ɔ dan sɔ'n bɔ a ti'n i nglo. Man ɔ nyrun nyannyan'n ɔ kpaja asiɛ wunmuan'n su. Be guali min wun tɛ, be waan be ´bu min kɔmin. Be kpɛli min bo kunman, sanngɛ be bɔbɔ be tɔli nun. Ee Nyanmiɛn, mín wla ɔ'a gua ase o, min wla ɔ'a gua ase. N ´to jue, n ´to jue m manman wɔ. N ´jaso, n ´fa min sanngo nin min jru'n! N ´tinnge aliɛ njɛnniɛn su! Min Min, m ´bo n ´flɛ wɔ sran'm be afiɛn! N ´to jue n ´yi wɔ ayɛ mɛnmɛn nunfuɛ'm be nyrun. Anannganman, ɔ klun-ufue'n ti dan lele kpe nun. I kunngba'n, a ti nanwlɛfuɛ dan. Ee Nyanmiɛn, a ti dan tra nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii yɛ'n. Yi ɔ dan sɔ bɔ a ti'n i nglo. Man ɔ nyrun nyannyan'n ɔ kpaja asiɛ wunmuan'n su. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Jue'n bɔ be to i kɛ «Nán yaci i lɛ man ɔ saci like'n,» i wafa kunngba'n su yɛ be `nian be fa to-ɔ. I waan: ?Sran mun, amun nanwlɛ ti-ɔ, kɛ amun muan amun nuan'n su'n, ɔ ´yo sɛ nan amu'an kwla di jɔlɛ mun? ?Sɛ amun yo sɔ'n, amun ´kwla kan sran'm be ndɛ mun nin nanwlɛ? Ɔ kwla yo-man sɔ mlɔnmlɔn. Amun nyinfu amun di sran'm be ndrunmun. Sran'm bé sa kekleekle yɛ amun yo be lika'n nun-ɔn. Klunwifuɛ'm be klunwi'n be fa fin bé nin klun. Kɛ be gua ato buafuɛ'm be ase gblo'n, yɛ be bo be fɔnlɛ'n i bo-ɔ. Be lɛ bɔyre kɛ ɔnda sa. Be yo bé wun sutrefuɛ kɛ ɔnda wie yɛ ɔ'a tannin i su'n sa. Like nga wuo nun ngowa kanfuɛ'm be yo'n, ɔnda sɔ'n ɔ bu-mɛn i like fi. Wuo nun ngowa kanfuɛ ng'ɔ si i kan kpa tra be ngba'n, sɛ ɔ ´yo sɛ ɔ ´yo sɛ o, i ndɛ nun-man nun. Nyanmiɛn, bubu be je'n bé nuan'n nun, min Min, be asɔmɔli je sɔ'n, bubu be. Man be wie kɛ nzue b'ɔ sonji kɔ'n sa, man be glɔ kɛ ijre bɔ b'a tiatia su'n sa. Man be yo kɛ buye kanngan bɔ kɛ be ´nanti be ´kɔ'n, wuun be ´wu kee'n sa. Man be yo kɛ ba bɔ be ´wu i-ɔ, ɔ'a wu i nin klun sa, nán man be wun wia'n wun kun le. Man be yo kɛ waka kanngan bɔ be nian kaci-man susrɛ'n sa. Kannzɛ be tɛ yo mɔnnɛn o, annzɛ sɛ b'a wu kee o, ɔ ti-man sa, aunngban dan'n ɔ fita be kɔ. Sran nga Nyanmiɛn bu i sran kpa'n, i klun'n ´jɔ afin ɔ ´wun kɛ Nyanmiɛn ɔ'a tu i klunngbɔ sran wlɛfuɛ'm be su ɔ'a mɛn i. I sɔfuɛ'n be tiatia klunwifuɛ'm be mmoja'n nun. Yɛ sran'm be ´se kɛ: «Sakpa, sran nga Nyanmiɛn bu i sran kpa'n, ɔ nin like nyanlɛ fata. Sakpa, kannzu Nyanmiɛn kun o lɛ bɔ i yɛ ɔ di mɛn nunfuɛ'm be jɔlɛ-ɔ.» Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Jue'n bɔ be to i kɛ «Nán yaci i lɛ man ɔ saci like'n,» i wafa kunngba'n su yɛ be nian be fa to-ɔ. Ɔ kan blɛ bɔ Sail sunmannin sran kɛ be ko tran David i sua'n wun lɛ nan sɛ be nyɛn i-ɔ be `kun i'n i ndɛ. I waan: Min Nyanmiɛn, de min min kpɔfuɛ'm bé sa nun, sasa min be bɔ be kunndɛ kɛ be yo min like'n be ti. De min min nyrɛnnɛn klefuɛ'm bé sa nun, de min sran kunfuɛ sɔ'm be sa nun. B'a sa min nyrun kɛ be ´kun min. Anannganman, sran kunfuɛ sɔ'm b'a cici min wun ndɛ kusu wuun m'an fɔn-man yɛ m'an yo-man sa. M'an yo-man like fi, sanngɛ kpɛkuun be wanndi be ba min su, b'a sa cɛiin. Jaso! Bla mín wun wa nan nian. Wɔ Anannganman, wɔ bɔ a sie mɛn wunmuan'n, bɔ a ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n, jaso! A nin be bɔ be si-man wɔ'n be `nyɛn i. Nán si gblɛfuɛ tɛ sɔ'm be wie fi be aunnvuɛ. Nnɔsua kɛ a ´nian-an, be yɛ b'a ba ekun yɛ. Be bo kɛ alua sa, be bo sin yia klɔ'n. Ndɛ tɛtɛ'm be kanlɛ'n cɛ yɛ ɔ o be nuan-an. Bé nuan'n ti kɛ kue sa. Be ko se kɛ: «?Wan li cɛ yɛ ɔ o lɛ b'ɔ kwla ti ndɛ nga e kan nin-ɔn?» Sanngɛ wɔ, Anannganman srilɛ yɛ a sri be-ɔ. A yo sran sɔ'm bɔ be si-man wɔ'n be finfin. Wɔ yɛ a man min wunmiɛn-ɔn, ɔ nyrun yɛ mín nyin ta-a. Wɔ Nyanmiɛn'n, wɔ yɛ a ti min fiawlɛ sua-a. Min Nyanmiɛn bɔ i klun ti ufue'n, ɔ ´wunnge min wun wa. Ɔ wa yo man kɛ min kpɔfuɛ'm be ´tɔ'n, n ´wun nun. Nán ka lɛ nunnun be, ɔ yo sɔ-ɔ min nvle'n nunfuɛ'm bé wla ´fi kɛ a kwla. Min Min, wɔ bɔ a ti kɛ e nyrɛn sa'n, yi wɔ fanngan'n i nglo, yo man be wlan sin vaa ngbɛn nan be tɔ. Ndɛ kwlaa nga be kan'n, ɔ ti tɛ kpan, ɔ man be fɔn. Man be tɔ be bɔbɔ be tutre'n nun kɛ aya sa! Be klo amuɛn wualɛ nin gblɛ kpɛlɛ ngboko. Fa ya nunkun be, nunnun be mlɔnmlɔnmlɔn, nán be ka lɛ. Kɛ ɔ fɛ i lele b'ɔ ´fa ju asiɛ'n i awieliɛ lɔ'n, man be si kɛ wɔ yɛ a sie Izraɛl mɛn nin-ɔn. Nnɔsua kɛ a ´nian-an, be yɛ b'a ba ekun yɛ. Be bo kɛ alua sa, be bo sin yia klɔ'n. Be wlan-wlan lika'n nun be ´kunndɛ like be ´di. Sɛ be ku a yi-man'n, kpɛkuun be su ijɔ. M ´manman wɔ ɔ kwlalɛ bɔ a kwla'n ti. Nglɛmun kwlaa n ´to jue, n ´yi wɔ ayɛ ɔ klun-ufue'n ti, afin a ti kɛ min fiawlɛ sua sa. Kɛ nyrɛnnɛn tɔ min su'n, ɔ sin yɛ n fia-a. Min wunmiɛn manfuɛ, m ´bo n flɛ wɔ, afin min Nyanmiɛn klun-ufuefuɛ, a ti kɛ min fiawlɛ sua sa. Ee Nyanmiɛn, a yili e blo, a sanngannin e nun, a fali é wun ya sɔ, sanngɛ fa e sie e osu'n nun. Wɔ man asiɛ'n ɔ kejeli, yɛ ɔ tɛtɛli. Tannintannin i kunman mun, afin ɔ ti-man kekleke kun. Wɔ man sa kekleke tɔli ɔ sran'm bé su. Wɔ man y'a yo kɛ y'a nɔn e nzan nan y'a bo sa. A kle be nga be nyin yi wɔ'n be nzɔliɛ kɛ sɛ be wun i'n, be wanndi ta tofuɛ'm be nyrun. E bɔ e ti ɔ janvuɛ mun'n, tɛ e su, yo man e nyan é ti. Yi ɔ fanngan'n i nglo nan de ye. Nyanmiɛn o i sua b'ɔ ti saun'n nun lɔ i waan: «Min yɛ n kwla-a. N ´cɛ Sisɛm klɔ'n nun, n ´sunnzun Sikɔt b'ɔ ti kongo lika'n. Galaad lika'n ti min liɛ, Manase lika'n ti min liɛ wie. Efraim lika'n ti kɛ min kle sa, yɛ Zida lika'n ti kɛ min kpɔnman sa, yɛ n fa sie sran mun-ɔn.» Moab lika'n ti kɛ min kpongbo sa yɛ n wunnzin nun-ɔn. M'an fa min sa m'an sie i Edɔm lika'n su, ɔ ti min liɛ. Filistifuɛ mun, amun `bo sro be manman min. ?Wan cɛ yɛ ɔ ´fa min kɔ be klɔ kekle'n su lɔ-ɔ? ?Edɔmfuɛ'm be klɔ'n, wan cɛ yɛ man n ´ju lɔ-ɔ? ?Ee Nyanmiɛn, wɔ bɔ a yili e blo bɔ kɛ e sonja'm be ´kɔ alɛ kunlɛ-ɔ, a nun-man bé sin kun'n, nan wɔ yɛ man n ´ju lɔ-ɔ? Uka e man e kwla e kpɔfuɛ'n, afin sran'm be ukalɛ liɛ'n ti ngbɛn. Nyanmiɛn man e ´kwla, afin i yɛ ɔ tia e kpɔfuɛ'm be su-ɔ. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo like b'ɔ ti kɛ jru sa'n wie. I waan: Nyanmiɛn, tie min kpanlɛ bɔ n kpan'n. Tie srɛlɛ bɔ n srɛ wɔ'n. Kannzɛ n wo asiɛ'n i bue kun lɔ'n, kɛ mín wla'n bo'n, wɔ yɛ n kpan flɛ wɔ-ɔ. Fa min sie yɛbuɛ ng'ɔ o nglo bɔ m bɔbɔ n fu su-ɔ ɔ yo-man ye'n su. Min kpɔfuɛ'n ti, ɔ nun yɛ n fia-a, a ti kɛ klɔ'n i sasalɛ sua bɔ be sisi i wun talɛ kekleke'n sa. N klo kɛ n ´tran ɔ tannin sua'n nun tititi nan n ´fia ɔ ndɛwa'n bo. Nyanmiɛn, wɔ yɛ a tili fualɛ nga n fuali'n i kwlaa nin-ɔn. Like nga a fa man be bɔ be nyin yi wɔ'n, a fa mannin min. Gua famiɛn'n i afuɛ'n su, man ɔ cɛ cɛcɛcɛ. Ee Nyanmiɛn, man ɔ sie lika'n yɛ ɔ tran ɔ nyrun lɛ tititi. Ɔ klun-ufue b'ɔ wie-man le'n ti, sɛsɛ i. Nanwlɛ, n ´to jue m bo n flɛ wɔ tititi, yɛ fualɛ nga n fua kleli wɔ kɛ n ´yo like m ´man wɔ'n, n ´yiɛ i nuan cɛn kwlakwla. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o Zɛditɛn nin jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Nanwlɛ, Nyanmiɛn kunngba yɛ man mín wla'n kwla gua ase-ɔ, sɛ n ´nyan mín ti-ɔ, ɔ fin i. Nanwlɛ, i kunngba yɛ ɔ ti kɛ min yɛbuɛ sa yɛ n talo i-ɔ. I yɛ man n nyan min ti-ɔ. Ɔ ti min fiawlɛ sua, ɔ man srɛ kun-man min yɛ min wun usu-usu-man min bɔ kaan sa. ?Cɛn onin ko nan amu'an yaci sran su ju gualɛ kɛ amun ´kunndɛ kun i'n? Amun yo i kɛ talɛ wie bɔ ɔ'a cia annzɛ kɛ awa wie b'ɔ ti yɛkɛyɛkɛ bɔ be su bé bo yi'n sa. Amun akunndan liɛ kunngba ng'ɔ o amún ti nun'n yɛlɛ kɛ amun ´yo nan sran sɔ'n ɔ tɔ nan nán man ɔ nyan nyrun kun. Ato bualɛ'n yɛ ɔ ti amun junman yɛ amun di-ɔ. Amun yra amún nuan man sran amún nuan bui su, yɛ amun bo i sannzan amun klun lɔ. Nanwlɛ, Nyanmiɛn kunngba yɛ n kɔ i sin-ɔn, yɛ min wla'n ɔ ´gua ase-ɔ. Afin sɛ n ´nyan like n ´fa min wla'n n gua su'n, ɔ fin i. Nanwlɛ, i kunngba yɛ ɔ ti kɛ min yɛbuɛ sa yɛ n talo i-ɔ. I yɛ man n nyan min ti-ɔ. Ɔ ti min fiawlɛ sua, ɔ man srɛ kun-man min yɛ min wun usu-usu-man min. Sɛ n ´nyan mín ti o, sɛ n ´nyan nyrun o, ɔ fin i. Ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa i yɛ n talo i-ɔ, ɔ sasa min. Ɔ ti min fiawlɛ. Sran mun, amun `fa amún wun wlɛ i sa nun tititi. Like ng'ɔ mian amún sa'n, amun `kan kle i. Ɔ ti e fiawlɛ. Klɔ sran'm be lɛ-man nyrun, be ti kɛ aunngban sa. Sran kpakpa mun bɔbɔ be yo-man sa fi ye. Sɛ be sie be kwlakwla toe su'n, be nɔnnin'n ngba ti kɛ kpukpuwa sa. Nán amun fa bé wla gua sa kekleekle'm bé yolɛ'n su. Ninnge nga be fɛ i be wue kekle su'n, nán amun sunnzun kɛ amun ´nyan like nun. Kannzɛ amun nyan amún wun kɔ amun nyrun'n, nán amun fɛ i sɔ'n cici amun wla. Nyanmiɛn ɔ'a kɛn i kpalɛ b'ɔ tra nnyɔn bɔbɔ m'an ti. I waan: «Wunmiɛn'n ɔ ti n kunngba n liɛ.» Min Min, klun-ufue'n kusu ti ɔ liɛ ekun, afin like nga sran kun yo'n i nuan like yɛ a fa mɛn i-ɔ. Jue nga ti David liɛ. Ɔ kan blɛ nga David o Zida aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n i ndɛ. I waan: Ee Nyanmiɛn, a ti min Nyanmiɛn, n kunndɛ kɛ m ´mantan wɔ. Mín wla lo wɔ. N ti kɛ asiɛ bɔ nzue tɔ-man su, bɔ ɔ'a wu kee, bɔ ɔ'a tɛtɛ ɔ su srɛ nzue'n sa. N kunndɛ kɛ n ´wun wɔ ɔ sua b'ɔ ti saun'n nun lɔ nan n ´wun ɔ fanngan nin wɔ anyrunnyan'n bɔ be fite nglo'n. Afin ɔ klun-ufue'n i kpa tra nguan'n. N ´fa mín nuan'n n ´yi wɔ ayɛ. Kɛ min nyin tɛ o su'n, wɔ asenna'n su wie-man n sa nun le. M ´man n sa'm be su m ´manman wɔ. N klun ɔ ´jɔ dan kɛ m'an nyan like kpakpa m'an di sa. M muan mín nuan-an ɔ yo-man ye, san manmanlɛ cɛ yɛ m ´manman wɔ-ɔ. Kɛ n la min bɛ'n su'n, mín nyin kpɛn ɔ su. M bu wɔ akunndan kɔnguɛ dɔ kwlaa su. Afin a ti min ukafuɛ, kɛ n wo ɔ ndɛwa'n bo'n, min klun'n ti jɔwa ti n kpan kpan. Ɔ su yɛ n fa min wla'n kwlaa n gua-a, ɔ sa fama'n yɛ ɔ suan min bo-ɔ. Be bɔ be kunndɛ kɛ be ´kun min'n, man be bɔbɔ yɛ be wu be wɔ blɔlɔ-ɔ. Man be wɔ sran sɔ'm be kue sa bi! Man nsoso'm be di be fuɛn'n. Kpɛkuun ɔ fanngan nun man famiɛn'n i klun jɔ. Sran kwlaa ng'ɔ ta nda ɔ dunman nun'n, san ɔ ´fa nda sɔ b'ɔ tali'n di i nuan. Ato buafuɛ'm be liɛ'n, be nuan'n ´muan. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Ee Nyanmiɛn, tie min kplinlɛ bɔ n kplin'n. Sasa min nguan'n min kpɔfuɛ b'ɔ wlanwlan min'n ti. De min klunwifuɛ bɔ be cici min wun sa'n bé sa nun. De min sran kpanngban woo bɔ be yo sa tɛtɛ'n bé sa nun. Bé nuan'n la kɛ kue bɔ b'a si'n sa. Bé nuan nun ndɛ'm be wɔ tɛ kpa kɛ ta mma bɔ be siesie bé wun kɛ be su wa to i sran kpa'm bé wun nvialiɛ nun'n sa. Sran'm bé nyin bɔ be ´bo i bla-a, b'a to, srɛ bɔ kaan sa kun-man be. Be wla be wiengu fanngan sa tɛ sɔ'm be yolɛ'n nun. Bé bo yo kun yɛ be kunndɛ be aya'n i suawlɛ nvialiɛ nun-ɔn. Be waan: «Nga, sran fi su wun-man ye o!» Be bu sa tɛ nga be wa yo'n i wun akunndan, kpɛkuun be waan: «Like nga e ko yo'n, y'a wun i siɛn'n. Nanwlɛ, kɛ klɔ sran kpa'n ɔ o lɛ'n, ɔ si ngwlɛlɛ o.» Sanngɛ nian, Nyanmiɛn ɔ'a fɛ i ta mma'n ɔ'a to i bé wun, b'a wun-man nun. Kɛ e ´se yɛ'n, be gua lɛ. Be bɔbɔ bé nuan'n ti b'a tɔ. Be kwlaa nga be wun be'n, be keje be ti'n. Srɛ kun sran'm be kwlaa. Sran sɔ'm be bo sa nga Nyanmiɛn yoli'n i jɔ sin, be si sa ti bɔ Nyanmiɛn yo sa sɔ mun'n. Man be nga Anannganman bu be sran kpa'n be klun jɔ i ti. Man be fiɛ i sin. Man be bɔ be ti sɛsɛ'n be fɛ i di bé nuan. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Ee Nyanmiɛn, wɔ bɔ a o Siɔn klɔ'n nun lɔ'n, a nin manmanlɛ fata. Sɛ be ta ɔ nda'n, ɔ nin i fata kɛ be yo i nuan like. Sɛ be srɛ wɔ-ɔ, a ti. Sran'm be kwlaa be ´ba ɔ sin. E fɔnlɛ nga e fɔn'n, e suɛn i bo-ɔ ɔ yo-man ye, sanngɛ a ´yaci be cɛ ye. Sran nga a kpɛ i bɔ a fɛ i mantan ɔ wun nan ɔ tran ɔ sua nun'n, i liɛ su ti ye! Ɔ sua'n nun lɔ ninnge kpakpa'n bɔ be man sran muae'n, e waan e ´fa wie é ti é wun nyanman nun! Nyanmiɛn, a de ye. A kaci-man mlɔnmlɔn. A yo abonuan sa mun fa tɛ e su. Nvle nga be fɛ i wa lele ju asiɛ'n i bue kun lɔ'n be nunfuɛ'm be kwlaa, ɔ nin mɛn nga be o jenvie nuan'n mmua lɔ'n be nunfuɛ'm be kwlaa, ɔ́ su yɛ be lafi-ɔ. Ɔ fanngan nun yɛ man oka'm be taka lɛ-ɔ. A lɛ tinmin dan. A kan jenvie b'ɔ bo'n i ase, a kɛn i nzue'n b'ɔ keje'n i ase. A kan ndɛnngan ng'ɔ o nvle-nvle'm be afiɛn'n i ase. Kɛ ɔ fɛ i lele b'ɔ ´fa ju asiɛ'n i awieliɛ'n lɔ'n, kɛ sran'm be wun sa nga a yo be'n, be akunndan sanngan be klun. Wɔ man wia afiliɛ lɔfuɛ mun nin wia atɔliɛ lɔfuɛ'm be bo sro. A nian asiɛ'n i lika, a tɔ su nzue kpa sakpa, wɔ man i su ninnge'm be yo kpa lele kpe nun. Ee Nyanmiɛn, ɔ nzue ba b'ɔ sonji'n, ɔ ti yiwa piɛ. A yo man e ble'n ɔ yo ye. Wafa nga a fa siesie asiɛ'n i ye'n yɛ ɔ o yɛ: a kɛn i lika nga b'a bo tɔlɛtɔlɛ'n be ase, a gua kofie'm be su nzue, a gua asiɛ'n su nzue ɔ kpɔtɔ lengeiin, wɔ man like nga be luali'n ɔ yo ye. A yo man afuɛ b'ɔ boli i bo kpa'n, i nuan'n ɔ'a yia klanman. Kan a sin lɛ'n, lɛ ninnge'm be yo ye lele kpe nun. Nnɛn'm be didiwlɛ nga be o blo lɔ'n, be kusu be yo ye. Sran'm be klun b'ɔ jɔ'n ti be kpan bo sin yia kpɔlɛkpɔlɛ kanngan mun pɛ. Bua mun nin boli'm be tru nnɛn'm be didiwlɛ'm be nun trutrɛɛ, lika tɔnun'm be nun'n, be di-man ble'n i yalɛ. Bo srolɛ nin jue tolɛ ngunmin yɛ be ti-ɔ. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Asiɛ wunmuan'n sufuɛ mun, an `manman Nyanmiɛn. Amun `to jue be bo flɛ i i nyrun nyannyan'n ti. Amun `sro jue be `mɛnmɛn i. Amun `se i kɛ: «Nanwlɛ, ninnge nga a yo be'n be ti abonuan. Kɛ ɔ kpɔfuɛ'm be wun kɛ a kwla sakpa'n, be kwla tu-man bé wun kun. Asiɛ wunmuan'n sufuɛ'm be koto ɔ bo, be to jue be bo flɛ wɔ. Sakpa, be to jue be bo flɛ wɔ.» Amun `bla be wa nian Nyanmiɛn i sa nuan ninnge mun. Ninnge sɔ'm be bo sran'm be nuan. Ɔ yoli man jenvie'n i lika'n wie kacili asiɛ kee. Be nanti be ja nun yɛ be kpɛ nzue ba nin-ɔn. Amun man é wun kpaja ye sa dan sɔ'n ti. Ɔ kwla tititi, ɔ nian mɛn'n nunfuɛ'm bé su. Nán man nyin keklefuɛ'm be yo bé wun kpakpa. Sran mun, amun `yo e Nyanmiɛn'n i kwla, amun `man amun nɛn'n su be mɛnmɛn i. Ɔ man e nguan, ɔ yo man e ja'n kpla-man. Ee Nyanmiɛn, a niannin e klun lɔ akunndan'n! A sali ye niannin, a yoli ye kɛ jɛtɛ ufue bɔ be tɔn bɔ i nun fiɛn'n fite'n sa. Wɔ man afɛ tɔli ye su, wɔ man nyrɛnnɛn dan tɔli ye su, wɔ man sran'm be kwlali ye, e sinnin sin nin nzue nun. Sanngɛ w'a yi ye be nun a fite, wɔ man y'a di alaje. N ´fa nnɛn nga b'a lo kpa'n be wie n ´yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n m ´man wɔ. N ´fa bua nene wie mun nin ansans m ´man wɔ. Yɛ n ´fa nannin nin boli kpakpuɛ wie mun n ´yi tɛ ekun m ´man wɔ. Amun kwlaa nga amun nyin yi Nyanmiɛn'n, amun `bla, an `sie amún su amún tie, n ´kan sa nga ɔ'a yo ɔ'a man min'n n ´kle amun. N kpan flɛli i kɛ ɔ wa uka min, yɛ m mɛnmɛnnin i. Sɛ n fa sa tɛ n fiali min anwlɛn nun'n, wuun min Min'n ɔ'a tie-man min srɛwa'n. Sanngɛ amun `nian, Nyanmiɛn tieli min flɛlɛ'n, ɔ sieli i su min srɛlɛ'n bo. N ´la Nyanmiɛn ase! Ɔ'a to-man min srɛlɛ'n ɔ'a yi-mɛn i blo. I aklunye'n ti ɔ niannin min lika. Be kpɛli jue nga be fa mannin jue tofuɛ'm be su kpɛn'n. Kɛ be ´to'n, be bo like b'ɔ ti kɛ jru sa'n wie. Jue sɔ'n ɔ se kɛ: Ee Nyanmiɛn, si ye aunnvuɛ, yo é wun sa ye. Nian e nyrun kɛ ɔ ´yo nan mɛn'n nunfuɛ'm b'a wun atin bɔ be fa kɔ ɔ́ sin'n ti, yɛ kɛ ɔ ´yo nan mɛnmɛn'm be nunfuɛ mun kwlaa b'a si kɛ wɔ yɛ a de sran mun'n ti. Ee Nyanmiɛn, man sran'm be manman wɔ, man nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa be manman wɔ. Mɛnmɛn'm be nunfuɛ'm be klun ti jɔwa, be bo sro, afin a di be jɔlɛ mun nin nanwlɛ, yɛ a kle be atin. Ee Nyanmiɛn, sran'm be manman wɔ, nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa be manman wɔ. Fie'm bé su ninnge'm be yoli kpa, Nyanmiɛn b'ɔ ti e Nyanmiɛn'n, ɔ yo é wun sa ye. Nanwlɛ, Nyanmiɛn yo é wun sa ye. Yɛ be nga be wo asiɛ'n i awieliɛ lɔ'n be kwlaa, bé nyin yi i. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Man Nyanmiɛn mɛn i wun su nan i kpɔfuɛ'm be bo be sanndi. Man be nga be klo-mɛn i sa'n be wanndi i nyrun. Man klunwifuɛ'm be tu Nyanmiɛn i wun lɛ kɛ sin wɛnsrɛn b'ɔ wie'n sa. Man be tu lɛ kɛ wɛma'm be sua bɔ sin'n ɔ'a kɛn i'n sa. Sanngɛ sran nga Nyanmiɛn bu be sran kpa'n, man be klun jɔ, man be tu be kpɛn Nyanmiɛn nyrun, man be bo sro. An `to jue manman Nyanmiɛn, amun `bo flɛ i! Amun `trɛ atin'n nun be `man sran b'ɔ fa nyanmiɛn ble'n yo i nnɛn kpanngɔ fu su'n. Ɔ suan Anannganman. Amun `tu kpɛn si able i nyrun. Nyanmiɛn o i tranwlɛ'n nun lɔ, ɔ ti aika'm bé si, ɔ ti angboti bla'm bé sin jranfuɛ. Nyanmiɛn man be bɔ be lɛ-man sran'n be awlo. Ɔ yo man be bɔ be ti bisuafuɛ'n be nyan fɔundi. Nyin keklefuɛ'm be kunngba yɛ be ka asiɛ kee'n su-ɔ. Nyanmiɛn, kɛ a dunnin mmua ɔ sran'm be nyrun'n, kɛ a nantili aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, asiɛ'n kejeli. Wɔ bɔ a ti Nyanmiɛn'n, bɔ a ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n, nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n, ɔ kloli ɔ nyrun Sinai lɔ. Ee Nyanmiɛn, wɔ man nzue'n tɔli kpa piɔɔ ɔ mɛn'n b'ɔ wuli kee'n su. Ee Nyanmiɛn, ɔ klun-ufue'n ti ɔ sran'm be wa trannin mɛn sɔ'n b'ɔ a siesieli i kɛ a ´fa man be bɔ be ti nyrɛnnɛnfuɛ'n i nun. Kɛ e Min'n kan ndɛ kunngba sa cɛ'n, kpɛkuun bla nga be bo jasin kpa be sin'n b'a ba kpanngban kɛ sonja mun sa. E kpɔfuɛ'm be sonja mun be nin be famiɛn mun be wanndi-man ngowa. Bla nga be kali awlo wa'n, be cɛcɛ ninnge nga sonja sɔ'm be nyɛnnin i laa'n be nun. Ninnge sɔ'n wie'm be ti jɛtɛ ufue, yɛ wie'm be ti sika ɔkwlɛ, kusu wuun amun o nanmue nun lɔ amun ´lafi. Kɛ Nyanmiɛn'n b'ɔ kwla like kwlaa yo'n ɔ ´sanngan famiɛn'm be nun'n, wuun like wie su fin nyanmiɛn'n su lɔ gua Salmɔn oka'n su minndi-minndi-minndi fuai kɛ nyanmiɛn ufue fitafita'n sa. Be sɔ ninnge Bazan oka'n su. Oka sɔ'n i ti'm be sɔnnin. ?Amun bɔ amun sɔ ninnge mun oka bɔ i ti'm be sɔnnin'n su'n, onin yɛlɛ amun nyin bɔ amun fa blo be nga be sɔ Anannganman i oka b'ɔ kloli i'n b'ɔ fɛli i kɛ ɔ ´fa yo i tranwlɛ'n i wun'n? Anannganman ´tran lɛ titi. Nyanmiɛn i kakaklolo'm be ti akpi-akpi, be sɔnnin sɔnlɛ kpa. Ɔ fali be Sinai oka'n su lɔ yɛ ɔ bali i lika kpa nun wa-a. Anannganman Nyanmiɛn, kɛ a fuli nglo lɔ'n a fali be bɔ a trali be lomuɛn mun ɔli. A ko trannin lɔ. A deli sran mun be lapo, a deli nyin keklefuɛ mun be wie bɔbɔ. Man be la e Min'n i ase cɛn kwlakwla. Nyanmiɛn b'ɔ de ye'n, ɔ nian e lika. Nyanmiɛn'n yɛ man e nyan e ti-ɔ. Anannganman Nyanmiɛn'n ɔ si kɛ ɔ ko yo nan y'a fin wie'n i nuan nun y'a fite'n. Nanwlɛ, Nyanmiɛn ´bo i kpɔfuɛ'm bé ti awa'n, ɔ ´bo be bɔ be yo sa tɛ'n bé ti bɔ ndrɛ kpanngban o su'n. E Min'n waan: «N ´fa be Bazan lɔ m ´ba. N ´fa be jenvie'n bo lɔ m ´ba nan a `tiatia ɔ kpɔfuɛ sɔ'm be mmoja'n nun, nan wɔ alua'm b'a nyan be nnɛn'n wie b'a di.» Ee Nyanmiɛn, wɔ bɔ a ti min Nyanmiɛn'n, wɔ bɔ a ti min famiɛn'n, be wunnin kɛ ɔ sran'm be suli wɔ su woo be ɔli ɔ́ sua saun'n nun lɔ. Jue tofuɛ mun yɛ be dun mmua-a, be nga be bo ngowa kanlɛ ninnge fanunfanun'm be o siɛn, yɛ talua'm be o afiɛn. Kɛ be ´kɔ'n, wuun talua'n be ´bo klɛn kanngan mun. Amun `la Nyanmiɛn ase anyia'm be nun, amun bɔ amun ti Izraɛlfuɛ'n, amun `la e Min'n i ase. Bɛnzamɛn b'ɔ ti be nun kaan'n yɛ ɔ sie be-ɔ: i Zida kpɛnngbɛn mun nin be sonja mun o, i Zabilɔn kpɛnngbɛn mun o, i Nɛftali liɛ mun o, i yɛ ɔ sie be-ɔ. Min Nyanmiɛn, yi ɔ kwlalɛ bɔ a kwla'n i nglo kle ye. Ɔ kwlalɛ bɔ a kwla'n ti a yoli wie mannin ye o! A o ɔ sua'n nun lɔ yɛ a sie Zerizalɛm nin-ɔn. Famiɛn'm be ´fa be lapo mun be blɛ wɔ. Ijɔ Eziptfuɛ mun bɔ be ti kɛ ndɛma wie nun nnɛn mun sa. Ijɔ be, afin be ti kɛ nannin tola akpasua kun nin bé bo mma mun sa'n. Man be koto tra ɔ ja nan be fa sika be su lapo be man wɔ. Sanngan nvle nga be klo alɛ'n be nun. Be nga be jran Ezipt mɛn'n i nuan'n be fin lɔ be ba, Etiopifuɛ'm be wanndi ndɛndɛ be ba, be yi bé sa'n be kle Nyanmiɛn. Asiɛ'n su mɛnmɛnfuɛ mun, amun `to jue manman Nyanmiɛn. Amun `bo flɛ e Min'n b'ɔ fu i nnɛn kpanngɔ'n su nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n b'ɔ o lɛ titi'n su lɔ'n. Ɔ'a mɛn i nɛn'n su, ɔ kpan sa fiaan fiaan. Amun `kɛn i kpa man be ti i kɛ Nyanmiɛn'n ɔ kwla. I dunman dan'n wo Izraɛl su. I kwlalɛ b'ɔ kwla'n ɔ fu lele ju nyanmiɛn ble'n nun lɔ. Kɛ Nyanmiɛn'n wo i sua nun lɔ'n, ɔ yo sro. Izraɛl Nyanmiɛn'n yɛ ɔ man i fuɛ'm be fanngan, i yɛ ɔ yo man be kwla-a. E `la Nyanmiɛn'n i ase! Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo jru. I waan: Ee Nyanmiɛn, de min, nzue'n ɔ'a yi lele ɔ'a ju min kɔmin nun. Nnɔtiɛ wie bɔ m'an tɔ nun'n, i bo'n ti kploun kpa. Mín ja'n nyan-man takawlɛ, m'an tɔ nzue'n i kploun kpa'n nun, ɔ su kpalo min kɔ. N kpan lele n fɛ ngbɛn, min alowa'n yo min ya siɛn'n. Min Nyanmiɛn, n nian wɔ atin lele ngbɛn. Be bɔ m'an yo-man be sa bɔ sanngɛ bé nyin ci min'n, be sɔnnin tra mín ti ndrɛ'n. Be kpɔ min ngbɛn. Be bɔ be kunndɛ kɛ be ´kun min'n be kwla. Like nga m'an wua-man'n, kɛ e sɔ su lele'n, san n ´yi n sie i osu. Ee Nyanmiɛn, sinnzin nga m boli'n, a si. Sa tɛ nga n yoli'n, be ti-man fiawa ɔ nyrun. Min Min Anannganman b'ɔ sie mɛn'n wunmuan'n, nán n gua be bɔ be lafi ɔ su'n bé nyin ase. Izraɛl Nyanmiɛn, nán be bɔ be fa be wun mantan wɔ'n be wun nyannzuɛn min dunman nun. Ɔ dunman nun ti yɛ man be kpɛ min nzowa nin-ɔn. Ɔ dunman nun ti yɛ man n kwla-man mín ti'n su man nin-ɔn. Ɔ man m'an kaci sran ngbɛn min niaan'm be nyrun. M'an kaci aofuɛ mín nin mma'm be nyrun. Ɔ sua'n i klolɛ'n ɔ'a kun n kpo. Nzowa nga be ko kpɛ wɔ'n, min yɛ be fa kpɛ min-ɔn. N waan man n yo mín wun aunnvuɛfuɛ nan n `ci nglɛmun! Sanngɛ wuun blɛ li yɛ be ´kpɛ min nzowa-a. N waan man n wla bajɛ tralɛ, sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n be ´fa min kpɛ flɛn. Be bɔ be tian klɔ'n i anuan'n nun'n be fa min kan be ndɛ su. Nzan kekleekle nɔnfuɛ'm be fa min to jue. Ee Anannganman, n liɛ bɔ n si i'n yɛlɛ wɔ srɛlɛ kunngba. Ee Nyanmiɛn, klun-ufuefuɛ dan, blɛ ng'ɔ ti bɔ a tɛ n su'n yɛ. Wɔ bɔ a yaci-man sran delɛ le'n, tɛ mín su. Yi min nnɔtiɛ'n nun, nán man m mlɔn. De min min kpɔfuɛ'm bé sa nun, yi min nzue kploun'n nun fite. Nán nzue'n ɔ kpalo min wɔ, nán man bunman'n mɛn min, nán man ndia'n i anuan'n nyin min su. Anannganman, tɛ mín su, afin a ti kpa, ɔ klun ti ufue. Aunnvuɛ dan bɔ a si'n ti, nian min nyrun. Nán ɔ nyin kpɛ min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n min wun. N wo nyrɛnnɛn nun. Kan ɔ wun tɛ mín su. Wunnge min wun wa nan nian min lika. Min kpɔfuɛ'm be ti, de min. A si nzowa nga be kpɛ min'n. A si nyannzuɛn nga n wo nun'n nin sokpalɛ bɔ m'an sokpa'n. Min kpɔfuɛ mun yɛ ɔ́ nyin ta be lɛ-ɔ. Min anwlɛn'n kpɛ min klun nzowa'n dunman nun. N kwla sin-man min osu kun. M'an minndɛ kɛ sran wie si min aunnvuɛ lele ngbɛn. N nyan-man sran fi b'ɔ ´fɔnvɔ min-ɔn. Be gua min aliɛ'n nun duwlɛ. Sɛ nzue we kun min'n, vinɛgri yɛ be fa man min-ɔn. Man bé cɛn dilɛ aliɛ'n nin sraka nga be kun nnɛn be yia be di'n, ɔ tra be kɛ aya sa. Man be nyinma su dun be, nán be wun ase kun. Yo man be wi'n sata be wun titi. Yi ɔ ya ble'n i nglo kle be titi. Fa ya dan kpa nan a nin be `yia nun. Man be nanmue'n nunnun. Nán sran fi ka bé tannin sua'm be nun, afin sran nga a tu i fɔ'n, be yaci-mɛn i ndɛnngan. Be uka be bɔ a yo be like'n be afɛ'n su. Ka sa tɛ nga be yoli'n be kwlakwla. Nán bé wun yo ɔ fɛ le. Nunnun be dunman nguan fluwa'n nun. Nán klɛ be dunman sran nga a bu be kpa'n be fluwa'n nun. N ti min liɛ nyrɛnnɛnfuɛ, n wo afɛ nun. Ee Nyanmiɛn, de min, man n jaso ekun. N ´to jue m ´bo gua ɔ wun. M ´manman wɔ, m ´bo gua ɔ wun. Anannganman, a klo i sɔ'n tra kɛ m'an kun nannin m'an man wɔ'n. A klo i sɔ'n tra nannin tola b'ɔ lɛ wunmiɛn kpa'n bɔ be kun i be man wɔ'n. Be bɔ be lɛ-man nyrun'n, be wun i-ɔ, bé wun sanndi be. Amun bɔ amun mantan Nyanmiɛn'n, man amun cɛ cɛcɛcɛ o! Anannganman ti yalɛfuɛ'm be aniɛn. I fuɛ nga be o kanga nun'n, be ndɛ lo i. Man nglo lɔfuɛ mun nin asiɛ'n sufuɛ mun, ɔ nin jenvie'n nin i nun ninnge'n kwlaa be mɛnmɛn i. Afin ɔ ´de Siɔn. Ɔ ´kplan Zida klɔ mun. I sran'm be wa tran lɛ, be ´fa yo be liɛ. I sufuɛ'm bé bo mma'm be wa fa yo be aja like. Be bɔ be klo i'n be wa tran lɛ. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Be to jue sɔ'n nan be wla kpɛn Nyanmiɛn su. I waan: Ee Nyanmiɛn, bla wa de min. Anannganman, kan ɔ́ wun bla wa uka min. Be bɔ be kunndɛ kɛ n wu'n, man nyannzuɛn'n yɛ ɔ kun be sa mlɔnmlɔnmlɔn-ɔn. Kɛ n ´wun nyrɛnnɛn'n, be bɔ be sri min'n, man kɛ be sa bé sin be kɔ'n bé nyin gua ase. Man be bɔ srilɛ'n yɛ be sri min'n, be fa be nyrun nyannzuɛn'n be wɔ. Sanngɛ man be bɔ be mantan wɔ'n be tu kpɛn, man be klun jɔ ɔ dunman nun. Man be nga be klo wɔ bɔ a de sran'n, be `kɛn i titi kɛ: «Nyanmiɛn ti dan o!» N ti min liɛ nyrɛnnɛnfuɛ, yɛ n ti yalɛfuɛ. Ee Nyanmiɛn, kan ɔ́ wun bla mín wun. Min ukafuɛ nin min sasafuɛ kunngba nga n lɛ i'n yɛlɛ wɔ. Anannganman, nán sisi ɔ bo, bla. Anannganman, ɔ sin yɛ n kunndɛ n fia-a, nán man n wun nyannzuɛn ngbɛn mlɔnmlɔn. Wɔ bɔ a ti nanwlɛfuɛ'n, de min. Man min fiawlɛ kpa. Sie ɔ su mín nuan'n bo nan de min. A ti kɛ yɛbuɛ sa min waan n ´talo wɔ, min waan n ´fia wɔ nun, i liɛ'n n ´fite nun. Min Nyanmiɛn, de min klunwifuɛ'm bé sa nun, de mín sa tɛtɛ yofuɛ mun nin sa sakasaka yofuɛ'm bé sa nun. Afin min Min Nyanmiɛn, min sunnzunlɛ'n kwlakwla taka ɔ́ su. Kɛ ɔ fin min kaan nun'n, ɔ́ su yɛ n lafi-ɔ. Kɛ ɔ fin min nɔnman nun'n, ɔ́ su yɛ n kisa-a. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ be wuli min'n, a nian yaci-man min sasalɛ le, i ti kusu n nian yaci-man ɔ manmanlɛ le. Sran sunman be bu i kɛ a boli min sannzan, sanngɛ wuun min su nianlɛ li yɛ a niannin kpa liɛ su-ɔ. Nán ɔ manmanlɛ jue'n jaso min nuan le. Ɔ lɛ-man cɛn bɔ n kan-man wɔ anyrunnyan'n i wun ndɛ-ɔ. Min yɛ m'an yo oke ndɛ yɛ, nán niɛn i sɔ'n ti yi min blo. Sɛ min fanngan'n wie min nun bɔbɔ'n, nán niɛn i sɔ'n ti yi min ase. Min kpɔfuɛ'm be kan min wun ndɛ. Be bɔ be sasa min cɛnjɛiin'n, be sin yia be ti bé wun aniɛn min wun. Be se kɛ: «Nyanmiɛn ɔ'a yi i ase, amun `su i su! Amun `trɛ i! Ɔ lɛ-man sran fi b'ɔ ´de i amún sa nun-ɔn.» Ee Nyanmiɛn, nán jran mmua lɔ nian min. Min Nyanmiɛn, kan ɔ́ wun bla wa uka min. Man be bɔ min fɔ'n yɛ be bu'n, be wun nyannzuɛn, man be nunnun. Man be bɔ be klo kɛ n wun nyrɛnnɛn'n, be wun nyannzuɛn sa mlɔnmlɔnmlɔn! N liɛ'n, n ´fa min wla'n n ´gua ɔ́ su, m ´manman wɔ lelele. N ´kan ɔ́ sa nuan su bɔ a yo'n i ndɛ cɛn kwlaa. N ´kan delɛ bɔ a de sran'n i ndɛ, n su yaci-man. Afin sa kpa nga a yo be'n, be kwla ka-man. Min Min Anannganman, m ´manman wɔ sa dandan nga a yo be'n ti. Ɔ sa nuan su bɔ a yo'n, wɔ kunngba cɛ wɔ liɛ'n yɛ n ´kɛn i wun ndɛ kpa n kle sran mun-ɔn. Ee Nyanmiɛn, kɛ ɔ fin min kaan nun'n yɛ a boli min ngwlɛlɛ klelɛ'n i bo-ɔ. N kusu m'an kan wɔ abonuan sa'm be ndɛ lele ɔ'a fa ju ndɛ. Ee Nyanmiɛn, siɛn'n bɔ m'an yo oke bɔ mín ti'n ɔ'a bo je yɛ'n, nán yi min ase. Man n kan ɔ kwlalɛ bɔ a kwla'n i nun ndɛ n kle min blɛ sufuɛ mun. Man n kan ɔ safunyrɛn sa bɔ a yo be'n n kle be kwlaa nga be ´ba bé sin lɔ'n. Ee Nyanmiɛn, ɔ sa bɔ a yo i nuan su'n ti, ɔ dunman'n ɔ'a fu. Ɔ sa nga a yo be'n be ti dandan. Nyanmiɛn, a lɛ-man wunsu. Wɔ man n wunnin nyrɛnnɛn dan, wɔ man n wunnin min nyrun kpa. Sanngɛ a ´man min nguan ekun, yɛ a ´yi min ndia nun fite. A ´fɔnvɔ min ekun. Wɔ man n ´nyan nyrun kpa tra laa'n. Min Nyanmiɛn, n kusu m ´bo sanngo m ´manman wɔ ɔ nanwlɛ'n ti. Izraɛl Nyanmiɛn, wɔ bɔ a ti-man kɛ klɔ sran sa'n, m ´bo jru'n m ´manman wɔ. Kɛ m ´bo n ´flɛ wɔ'n, wuun n ´to jue m ´manman wɔ delɛ bɔ a deli min'n ti. Cɛn kwlaa n ´kan ɔ sa bɔ a yo i nuan su'n i wun ndɛ. Be bɔ be kunndɛ kɛ sa nyan min'n, bé nyin'n yɛ ɔ'a gua ase sa mlɔnmlɔnmlɔn-ɔn. Jue nga ti Salomɔn liɛ. I waan: Ee Nyanmiɛn, yo man famiɛn'n si ndɛ bu kɛ wɔ sa. Kle famiɛn'n i wa'n i nanwlɛ dilɛ. Man ɔ di ɔ sran'm be jɔlɛ nin nanwlɛ. Man ɔ bu yalɛfuɛ'm be ndɛ mun i atin su kɛ ɔ fata'n sa. Man oka'm be yo man sran'm be di alaje, man kpɔlɛ'm be man sran'm be ng'ɔ nin be fata'n. Man famiɛn'n bu yalɛfuɛ'm be ndɛ mun i atin su kɛ ɔ fata'n sa. Man ɔ de nyrɛnnɛnfuɛ mun. Man ɔ nunkun be bɔ be kle sran'm be yalɛ'n. Sɛ wia'n nian sin-man'n, sɛ anglo'n nian sin-man'n, man ɔ tran lɛ titi nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo. Man ɔ yo kɛ nzue b'ɔ tɔ ijre bɔ b'a kpɛkpɛ'n su'n su sa. Man ɔ yo kɛ nzue dan b'ɔ lualua asiɛ'n sa. Man i blɛ su'n, nanwlɛ dilɛ'n trɛ sran'm be nun. Man be nyan fɔundi lele san anglo'n ɔ'a jaso lɛ. Man i yɛ ɔ sie mɛn nin-ɔn. Ɔ `sie i kɛ ɔ fɛ i asiɛ'n i bue kun su b'ɔ ´fa ju i bue kun lɔ'n su'n, yɛ kɛ ɔ fɛ i Efrat'n nuan b'ɔ ´fa ju asiɛ'n i awieliɛ lɔ'n. Man aawlɛ flɛnnɛn'n nunfuɛ'm be koto be trɛ i ja'n, yɛ man i kpɔfuɛ'm be la ndutre'n nun. Tarsis nin asiɛ bɔ nzue sin yia be'n, bɔ be o mmua-mmua lɔ'n be famiɛn'm be wa mɛn i like. Saba nin Seba famiɛn'm be ´fa be ninnge liɛ'm be ´blɛ i. Famiɛn'm be kwlaa be ´koto i bo, mɛnmɛn nunfuɛ'm be kwlakwla be ´su i. Afin sɛ nyrɛnnɛnfuɛ'n kpan flɛ i'n, ɔ ´de i. Ɔ de yalɛfuɛ b'ɔ lɛ-man wie'n. Sran b'ɔ kwla-man nun'n ɔ nin nyrɛnnɛnfuɛ'n be ´yo i annvɔ. Ɔ ´de be. Ɔ ´de be mianmianlɛ nin yalɛ klelɛ nun, afin sɛ be wu'n ɔ yo i ya. Man ɔ cɛ cɛcɛcɛ! Man be mɛn i Seba lɔ sika ɔkwlɛ'n wie, be `srɛ Nyanmiɛn be `mɛn i titi, be `yrɛ i nguan cɛn kwlaa. Man ble'n ɔ su lele ɔ bu mɛn'n nun. Man kpɔlɛ'm be su'n, be `wun kɛ aunngban'n ɔ keje ble ja kpanngban. Man ble sɔ'n i mma'm be sɔn kɛ Liban lɔ kpɔlɛ'm be su liɛ'n sa. Man klɔ'n su sran'm be trɛ kɛ fie'm be su waka'm be sa. Nán famiɛn'n i dunman'n nunnun le. Man ɔ cɛ kɛ wia'n sa. Man sran'm be fɛ i dunman'n be yra be wiengu nguan. Man mɛnmɛn'm be nunfuɛ'm be kwlaa be se i kɛ: «Nja ɔ liɛ su ti ye!» Man e la Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i ase. I kunngba cɛ yɛ ɔ yo abonuan sa mun-ɔn. Man e la Nyanmiɛn b'ɔ i dunman'n fu'n i ase tititi. Man i nyrun nyannyan'n yi asiɛ wunmuan'n. Man ɔ yo sɔ! David Izai wa'n i srɛwa'n i awieliɛ'n yɛlɛ nga. Jue nga ti Azaf liɛ. I waan: Nanwlɛ, Anannganman yo Izraɛl i kpa. Ɔ yo be nga be anwlɛn'n nun ti weiin'n be kpa kusu. Ɔ ka kaan nan m'an tu ajalɛ tɛ, ɔ ka kaan nan m'an tɔ. Afin n wunnin i kɛ be nga be yi Nyanmiɛn'n blo'n, be ninnge'm be yo ye bé sa nun, kpɛkuun min nyin bloli nyin keklefuɛ sɔ'm bé wun. Sran sɔ mun'n, sa kekle tɔ-man be su. Be wunnɛn'n ɔ wo bé wun. Afɛ nga sran'm be ´fɛ i yɛ'n, be fɛ-man wie. Sa kekle ng'ɔ ´tɔ be nga'm be su'n, ɔ tɔ-man be su wie. Wun tulɛ'n ti kɛ be njuaba sa yɛ be wla-a. Sran'm bé sa kekleekle yolɛ'n yɛ ɔ ti be kondro yɛ be kla-a. Be anyanbeun'n ti be bu-man sran nga'm be sran. Be klun akunndan be ti-man fiawa. Be yo sran'm be finfin. Sran'm be nyrɛnnɛn klelɛ akunndan yɛ be bu-ɔ. Be ijɔ dandan. Kɛ be uke bé nuan sa'n, ndɛ tɛ'n yɛ be kan man Nyanmiɛn-ɔn. Ɔ lɛ-man sran kun bɔ bé nuan to-mɛn i asiɛ nga su wa-a. I ti yɛ man sran'm be kaci bé nyin be wun lɔ bɔ be ndɛ b'ɔ fin bé nuan fite'n, ɔ yo sran sɔ'm be fɛ kɛ nzue bɔ be nɔn'n sa nin-ɔn. Be se kɛ: «Nyanmiɛn wun-man sa wlɛ. ?Ɔ yo sɛ yɛ ɔ kwla si sa ng'ɔ o wa nun-ɔn?» Amun `nian, be nga be bu-man Nyanmiɛn nin i nuan ndɛ'n be like fi'n, sa kekle tɔ-man be su, yɛ be aunnyan'n yo dan kɔ i nyrun titi. Yoo! Min waan n ´tran sein nan n yo-man sa tɛ'n, kannzu n yoli sɔ ngbɛn! Cɛn kwlakwla n wo afɛ nun. Aliɛ ba'n kwlaa be kle min nyrɛnnɛn. Kusu sɛ n waan n ´ijɔ kɛ be liɛ'n sa-a, i sɔ'n ti ɔ mma'm be tɛ klelɛ. Kɛ n tran m buli i wun akunndan lele'n yɛ n wunnin i wlɛ-ɔ. Nanwlɛ, ɔ'a yo-man pɔpɔ. San cɛn bɔ n wluli Nyanmiɛn i lika'n nun'n yɛ n wunnin i wlɛ weiin kɛ kannzu sa su be su-ɔ. Kannzu a fa be sie i atin b'ɔ yo ndrɔn'n nun, kpɛkuun a yo man be tɔ sa kekle nun. Ɔo, srɛ dan b'ɔ kun be'n ti, be nunnun aliɛ ba kunngba nun weiin, nyrɛnnɛn wie yɛ ɔ kun be-ɔ, kpɛkuun be liɛ'n ɔ'a wie. Min Min, a ka lɛ nunnun be man be wun-man be osu kun kɛ laliɛ nun like b'ɔ ka lɛ mlin be klun'n sa. I nun bɔ sa sɔ'm be ´yo min ya fiaan'n, bɔ min anwlɛn'n ´be min klun'n, bɔ n wun-man be wlɛ mlɔnmlɔn'n, kannzu n yoli kɛ nnɛn bɔ be lɛ-man akunndan'n sa ɔ nyrun. Sanngɛ e nin wɔ yɛ e o nun titi-ɔ. A trali mín sa'n, yɛ e nin wɔ e nanti titi-ɔ. Ɔ bɔbɔ wɔ akunndan liɛ'n yɛ a fa tinngɛ min-ɔn, yɛ cɛn kun a ´fa min kɔ wɔ anyrunnyan dan'n i lika'n nun lɔ. ?Nyanmiɛn su lɔ'n, min ukafuɛ yɛlɛ wan, sɛ nán wɔ'n? ?Asiɛ'n su wa'n, nguɛ yɛ n kunndɛ i ekun-ɔn? Afin sɛ n klun ´jɔ-ɔ ɔ fin wɔ, a fa ɔ wun a man min. Nyanmiɛn, kannzɛ min wunnɛn'n ´wiewie o, kannzɛ mín wla'n ´bo mín wun o, sran nga n kisɛ i su b'ɔ ti min liɛ mlɔnmlɔn titi'n yɛlɛ wɔ. Be nga be jaso ɔ wun lɛ be kɔ mmua'n, san be ´tɔ. Yɛ be nga be kaci be sin si wɔ'n, a yi be sran nun mlɔnmlɔnmlɔn. Sanngɛ Nyanmiɛn i tranlɛ bɔ e nin wɔ tran'n ɔ ti min anyanbeun like. Min min Anannganman, n ´fa mín wla'n n gua ɔ su. N ´kan sa kpakpa nga a yoli be'n mun n ´kle sran'm be kwlaa. Jue nga ti Azaf liɛ. I waan: ?Nyanmiɛn, ɔ yo sɛ ti yɛ a yi e blo mlɔnmlɔn sɔ-ɔ? ?E ti-man kɛ ɔ bua mun sa? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a fa ya kekle e wun sɔ-ɔ? Nán ɔ wla fi ɔ nvle'n. Ɔ ti wɔ liɛ ɔ fin-man ndɛ. A kpɔli i ti, ɔ ti wɔ aja like. Nán ɔ wla fi Siɔn oka b'ɔ ti ɔ tranwlɛ'n. Bla wa nian lika b'ɔ bubuli ɔ'a cɛ'n i osu. Ɔ kpɔfuɛ'm be sacili ɔ lika'n i nun ninnge'n kwlaa. Be nga be nin wɔ be kun'n be kpannin kɛ asɔmɔli sa ɔ lika'n nun. Be fali be nzɔliɛ liɛ'n be sieli i lɛ. Be ´yo ɔ́ sua'n nun sa-a, ɔ waan waka kpɛfuɛ mun yɛ b'a fa be kpɛliɛ b'a kpɛn bo ble nun sa. Be fali kpɛliɛ nin marto mun be bubuli ɔ́ sua'n nun ninnge nga be sɛli be'n. Be yili ɔ sua'n nun sin, be suli i bo be yili i ase. Be yoli lika sɔ bɔ ɔ dunman'n wo su'n i finfin. Be se bé wun kɛ: «E `kle be kwlaa be nyrɛnnɛn ke! E `wɔ be Nyanmiɛn suwlɛ'n kwlaa nun.» E wun-man e nzɔliɛ'm be wie fi kun. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm b'a wie. E wie fi e si-man blɛ bɔ i sɔ sa'm be wie-ɔ. ?Ee Nyanmiɛn, cɛn onin ko yɛ ɔ kpɔfuɛ'n ɔ ´yaci ɔ safle wɔlɛ-ɔ? ?Nan kɛ ɔ ´saci ɔ wun sa tititi? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a o lɛ diin sɔ-ɔ? Yi ɔ́ sa'n fite fa bla ɔ kpɔfuɛ'n i like man ɔ wu ke! Ee Nyanmiɛn min famiɛn, wɔ yɛ kɛ ɔ fin lalafuɛ nun'n, a de sran mun mɛn wunmuan'n nun nin-ɔn. Ɔ wunmiɛn dan'n ti, a kpɛli jenvie nun'n. A kpacili jenvie'n nun ninnge sroesroe'm bé ti'm be nun. A kpɔtɔli Leviatan'n i ti mun, a fa mannin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ nnɛn mun kɛ be di. A mannin nzue ti nin nzue ba'm be sonjiwlɛ. Wɔ yɛ man nzue ba dandan nga be nian wie-man nun le'n be wie nun-ɔn. Wia'n nun nin kɔnguɛ'n be ti wɔ liɛ, afin wɔ yɛ a yili anglo nin wia nin-ɔn. Wɔ yɛ a kleli asiɛ'n i juwlɛjuwlɛ mun kwlaa-a. Wɔ yɛ a sieli munngun'n nin wawa nin-ɔn. Anannganman, man ɔ́ wla kpɛn su kɛ ɔ kpɔfuɛ'n ɔ wɔ ɔ safle. Man ɔ́ wla kpɛn su ekun kɛ nvle nga nun sran'm be sinnzin'n ti, be yo wɔ finfin. Nán fa ɔ sran mun man blo nnɛn mun, afin be ndɛ lo wɔ. Nán ɔ wla fi ɔ sran aunnvuɛfuɛ mun bé su sa titi sɔ. Man ɔ nyin kpɛn aenguɛ bɔ a nin be trali'n su. Be di-man lika nga sran'm be fia be nun be yo sa tɛ'n be yalɛ. Nán be nga be mian be fii'n be `fa be nyrun nyannzuɛn'n be wɔ. Man yalɛfuɛ mun nin nyrɛnnɛnfuɛ'm be manman wɔ. Nyanmiɛn, jaso, nán tran lɛ sa diin ngbɛn! Nán ɔ wla fi nzowa nga sinnglinfuɛ sɔ'm be kpɛ wɔ cɛn kwlaa'n. Nán ɔ wla fi ɔ kpɔfuɛ'm be kpankpanlɛ bɔ be kpan'n su. Nán ɔ wla fi be bɔ be klo-man ɔ sa'n be kpanlɛ nga cɛn kwlaa i nyrun yɛ ɔ kɔ'n su. Jue nga ti Azaf liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be nian jue nga be to i kɛ «Nán yaci i lɛ man ɔ saci i'n» i su yɛ be to-ɔ. I waan: Nyanmiɛn, e ´manman wɔ, e ´manman wɔ, e ´yi wɔ nglo, e ´kan wɔ abonuan sa'm be ndɛ e ´sin. Nyanmiɛn waan: «Kɛ jɔlɛ dilɛ blɛ nga n kleli'n ko ju'n, m ´bu ndɛ nanwlɛ nun. Sɛ asiɛ'n keje'n, yɛ sɛ i su tranfuɛ'm be usu'n, min yɛ n suan bé bo-ɔ. N se wun tufuɛ'm be kɛ: ‹Man wun tulɛ'n wie lɛ!› Yɛ be nga be bu-man min like fi'n, bɔ be bu-man min nuan ndɛ'n i like fi'n, be kusu n se be kɛ: ‹Amun `yaci amún wun dandan yolɛ'n. Amun `yaci amún wun dandan yolɛ'n, amun `yaci ndɛ kpakpa kanlɛ'n.› » Man amun `si kɛ sran'n i wun dandan yolɛ'n ɔ kwla fin-man wia afiliɛ annzɛ wia atɔliɛ, annzɛ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Afin jɔlɛ difuɛ'n yɛlɛ Nyanmiɛn. Sran nga i waan ɔ ´kɛn i ase'n, ɔ kɛn i ase, nga i waan ɔ ´mɛn i su'n, ɔ mɛn i su. Klowa kun wo Anannganman sa nun. Nzan ng'ɔ o nun'n ɔ yo sa fiɛfiɛfiɛ. Nzan sɔ'n, Anannganman i ya nin-ɔn. Ɔ ´su nzan sɔ'n man sran wlɛfuɛ nga be wo asiɛ'n su'n. Be ´nɔn i ngba, like fi su ka-man klowa sɔ'n nun. N liɛ'n, n su yaci-man Zakɔb i Nyanmiɛn'n i dunman bolɛ. N ´to jue m ´mɛnmɛn i. Anannganman waan: «N ´kan wlɛfuɛ'm be wun tulɛ'n i ase'n. M ´man min sufuɛ kpakpa'm be su.» Jue nga ti Azaf liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo like b'ɔ ti kɛ jru sa'n wie. I waan: Nyanmiɛn fɛli i wun kleli Zida lɔ, Izraɛl lɔ'n, i dunman'n ɔ fu. I tranwlɛ'n wo Salɛm, i awlo'n wo Siɔn. Lɔ yɛ ɔ bubuli alɛ ninnge'm be nun-ɔn. Ta mun o, nyrɛn mun o, tokofi mun o, ɔ bubuli be nun. Nyanmiɛn, kɛ a fin oka nga be ti adudua'n be su lɔ ´ba'n, a yo nyɛnmɛn o, a yo sro o. Safunyrɛn'm bɔ be lɛ-man anwlɛn ngowa'n, be lafili sa pɔɔ. Ɔ man be trali be. Sran waka-waka sɔ'm b'a kwla kpli-man bé ti. Zakɔb Nyanmiɛn, kɛ a kannin ndɛ kekle kleli nnɛn kpanngɔ mun nin bé su fufuɛ mun'n, be wuli be klun sa kuɛɛn. Ee! A yo sro o! ?Kɛ a ko fa ya'n, wan cɛ yɛ ɔ kwla ɔ nyrun jran-an? Sɛ sran'm be fa ya sɛ, i agualiɛ su'n, wɔ yɛ a nyan nyrun be ya falɛ sɔ'n nun-ɔn. Be nga be ko nyan bé ti ɔ́ ya liɛ bɔ a fa nun'n, be ´di cɛn be man wɔ. Amun `ta Anannganman amun Nyanmiɛn'n i nda kɛ amun ´yo like be mɛn i, yɛ amun `yia nda sɔ'n i nuan. Amun kwlaa nga amun ´wunnge Nyanmiɛn b'ɔ yo sro'n i wun'n, amun `fa ninnge be wa cɛ i. Ɔ kan sran'm be su kpɛnngbɛn'm be ase. Asiɛ'n su famiɛn'm be sɛ i nyan. Jue nga ti Azaf liɛ. Ɔ o Zɛditɛn nin jue tofuɛ'm be su kpɛn'm be fluwa'm be nun wie. I waan: M ´man min nɛn'n su nan ɔ ´to Nyanmiɛn'n lɔ. M ´man min aniɛn'n su nan ɔ to Nyanmiɛn'n lɔ nan ɔ sie i su. Kɛ sa'n ko tɔ mín su'n, m mantan min Min'n. Kɔnguɛ m man mín sa'n su nglo n kɛn-mɛn i ase le. N kplin-man su kɛ be fɔnvɔ min. Kɛ Nyanmiɛn i akunndan ko kpɛn mín klun'n, ɔ kle min fɛfɛlɛ. Kɛ m bu akunndan'n, kpɛkuun min wun glɔ min kplɛkɛɛ. Wɔ man m muan min nyinma-a ɔ yo-man ye. Min akunndan ɔ'a sanngan, n si-man ndɛ nga n ´kan-an. Mín nyin kpɛn min laa nun, min nyin kpɛn afuɛ laa'm be su. Jue nga n to'n, ɔ kpɛn min klun kɔnguɛ. M bu akunndan, min waan n ´kunndɛ kɛ n ´wun sa'm be wlɛ. N usa kɛ: ?Nan Anannganman ´yi e blo sa mlɔnmlɔn? ?Ɔ su yo-man e ye kun? ?I klun-ufue'n i wielɛ yɛ ɔ'a wie mlɔnmlɔn lɛ-ɔ? ?Ndɛ ng'ɔ ko kan'n yɛ ɔ'a wie i kan lɛ-ɔ? ?Nyanmiɛn i wla fi aunnvuɛ silɛ'n? ?Ya bɔ ɔ'a fa'n ti, ɔ si-man aunnvuɛ kun? Ɔ man n se min wun kɛ: «Nga b'ɔ yo min ya'n yɛlɛ like bɔ Nyanmiɛn b'ɔ like fi nun-mɛn i sin'n ɔ yo-man man-man e kun'n.» Min Min, min nyin kpɛn sa nga a yoli be laa'n be su. Mín nyin kpɛn abonuan sa nga a yoli be laa'n be su. M bu sa nga a yoli'n be kwlaa be akunndan. M bu sa dandan nga a yoli'n be akunndan. Nyanmiɛn, like nga a yo'n be ti saun. ?Like onin cɛ yɛ ɔ nin wɔ sɛ-ɔ? Nyanmiɛn, wɔ yɛ a yo abonuan sa mun-ɔn. A kleli nvle kun nga'm be kɛ a kwla. Ɔ fanngan'n ti a deli ɔ nvle'n bɔ yɛlɛ Zakɔb nin Zozɛf be osu'n. Nyanmiɛn, sɛ nzue ng'ɔ o nzue ba'm be nun nin jenvie nun ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ wunnin wɔ. Kɛ ɔ wunnin wɔ sa cɛ'n, ɔ wunnin sa kplɔkplɔkplɔ, ɔ kejeli lele juli i bo lɔ. Nzue b'ɔ mlannin'n, ɔ utuli kɛ likɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun nyanmiɛn'n ɔ ´kpla, wuun ɔ ´kpa sin. Kɛ nyanmiɛn'n ´bo nun'n, wuun ɔ ´bo mianmian ´kpaja lika'n nun. Srɛ kunnin mɛn'n nunfuɛ mun kpo, be lɛ usulɛ. A kpɛ wɔ atin'n jenvie'n nun. A yili wɔ sinwlɛ'n nzue dan'n nun. Sanngɛ b'a wun-man ɔ osu. Wɔ man Moiz nin Aarɔn be kankannin ɔ nvle'n kɛ be fa kankan bua mun'n sa. Jue nga ti Azaf liɛ. I waan: Min nvle'n nunfuɛ mun, amun `sie amun su be tie min mmla'n. Amun `sie amún su kpa be tie ndɛ nga n kan'n. N wa kan ndɛ nyanndra nun. N ´kan ninnge nga be fiali su laa'n be ndɛ. Laa ndɛ sɔ mun'n, e ti be titi, e si be, é si'm be kan kleli ye. E su fa fia-man e mma'm bé wun. E ´kan e kle be nga be ´ba bé sin'n mun ekun, kɛ ɔ ´yo nan b'a si sa ti b'ɔ fata kɛ be manman Anannganman'n, yɛ kɛ ɔ ´yo nan b'a si kɛ ɔ kwla, nan b'a ti abonuan sa ng'ɔ yoli be'n ti. Ɔ kleli Zakɔb osu nunfuɛ'm be nantilɛ ng'ɔ fata'n, ɔ kpɛli mmla kun Izraɛl mɛn'n nun. Ɔ fa mmla sɔ'n sieli e nannan'm be nyrun kɛ be `kan be kle be mma mun nan be mma'm b'a kan kle be mma liɛ mun nan b'a si i, nan be kusu b'a kan kle be klun ba liɛ mun, nan b'a fa bé wla'n b'a guɛ i Nyanmiɛn su, nan bé wla ɔ'a fi-man ng'ɔ yoli'n, nan b'a fɛ i mmla'm be su. I liɛ'n, be su yo-man kɛ be nannan'm, bɔ be yoli nyin kekle dan'n, bɔ be anwlɛn'n yoli nnyɔn-nnyɔn'n, bɔ be akunndan'n ɔ'a tran-man Nyanmiɛn su'n sa. Efraimfuɛ mun bɔ be ti ta tofuɛ kpakpa'n be wanndili alɛ kunlɛ cɛn'n nun, afin aenguɛ nga be nin Nyanmiɛn be trali'n b'a yo-mɛn i su sa'n. B'a kpli-man su kɛ be ´fɛ i mmla'n su. Bé wla fili sa dandan ng'ɔ yoli'n mun, ɔ nin abonuan sa ng'ɔ yoli kleli be'n mun. Ezipt lɔ Zɔan lika'n nun lɔ'n, ɔ yili atrɛ be nannan'm be nyrun. Ɔ kpɛli jenvie'n nun nan b'a sin nun. Ɔ jrannin nzue'n kɛ b'a fa talɛ b'a si i nyrun ce sa. Wia nun'n, ɔ man wɛnsrɛn tiaan kun dun be nyrun mmua yɛ ɔ kle be atin nin-ɔn. Ɔ kpacili yɛbuɛ wie'm be nun aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, nzue kpanngban kpa fin be nun fiteli yɛ be nɔnnin. Nzue sɔ'n sonjili kɛ nzue ba dandan'm be nun nzue'n sa. Sanngɛ i sin'n, be wa fɔnnin Anannganman wun ekun, be wa jasoli i bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i wun ekun lika kee sɔ'n nun lɔ. Be kan Nyanmiɛn niannin, be waan ɔ `man be be klun klo like liɛ nga be waan be ´di'n. Be kannin Nyanmiɛn i ndɛ tɛtɛ, be seli kɛ: «?Nyanmiɛn bɔbɔ kpa'n ɔ kwla man ye aliɛ aawlɛ flɛnnɛn nga nun wa? Ɔ'a yo man nzue'n ɔ'a fin yɛbuɛ'n nun ɔ'a fite ɔ'a sonji, y'a wun i lili. ?Sanngɛ ɔ ´kwla man ye aliɛ nin nnɛn?» Kɛ Anannganman tili ndɛ sɔ'n, ɔ fali ya. Ya ng'ɔ fɛli i Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti i nvle nunfuɛ'm bé wun'n ti wluwlu kɛ sin yɛ ɔ'a trɔ i bé wun sa, afin b'a lafi-mɛn i su, b'a bu-mɛn i kɛ ɔ kwla be de. Sɛ n ´kwla se'n, ɔ kan ndɛ kleli nyanmiɛn ble'n, yɛ ɔ tikeli nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n i anuan'n. Yɛ ɔ man aliɛ guali bé su kɛ nzue'n b'ɔ tɔ'n sa, ɔ mannin be mani be dili. Klɔ sran'n dili anz'm be aliɛ'n wie. Ɔ mannin be ng'ɔ ko ju be'n. I sin'n, Nyanmiɛn suli aunngban ng'ɔ fin wia afiliɛ'n i bo, ɔ man ɔ fitali nglo lɔ. I fanngan nun'n, ɔ suli mɛn'n i ja ngua lɔ aunngban'n i bo kɛ ɔ fita. Yɛ ɔ yoli man nnɛn fin nglo lɔ guali be su kɛ ndutre sa. Ɔ yoli man anunman wie'm be bali kpanngban kpa, be sɔnnin kɛ jenvie nuan aunnyan'n sa. Ɔ yoli man anunman sɔ'm be guali Izraɛlfuɛ'm be nanmue'n nun trutrɛɛ, be gua sin yiali bé tannin sua mun. Nyanmiɛn fali nga be waan be ´di'n mannin be. Be dili nga be ko di'n, be ku'n yili kpa. Be flɛ i kɛ kɛ be tɛ o like'n sin bɔ be tɛ di'n, kɛ bɔ be aliɛ'n tɛ o be nuan'n nun'n, kpɛkuun Nyanmiɛn i ya'n ɔ jueli be su, nan ɔ'a kun be nun wunmiɛnfuɛ mun, nan ɔ'a nunnun be gbanflɛn mun. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, b'a yaci-man sa tɛ'n i yolɛ, b'a lafi-man Nyanmiɛn i abonuan sa ng'ɔ yoli be'n be su. Ɔ man ɔ fita be guali. Kɛ ɔ kunnin be kɛ nga sa. Ɔ yoli nyrɛnnɛn sɔ ngbɛn. Kɛ wie'n tɔ bé su'n, bé nyin kpɛn Nyanmiɛn su, be sa bé sin be bɛ i sin kɛ ɔ de be. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, bé wla kpɛn su kɛ Nyanmiɛn ti kɛ yɛbuɛ sa. Be talo i. Bé wla kpɛn su kɛ Nyanmiɛn b'ɔ like fi nun-mɛn i sin'n yɛ ɔ ti bé ti kpɔfuɛ-ɔ. Sanngɛ be di-man nanwlɛ, ndɛ nga be kan kle i'n, ɔ ti-man su. Be fa-man bé wun cici-mɛn i. Aenguɛ nga ɔ nin be trali'n, be yo-mɛn i su sa'n. Sanngɛ i liɛ'n, ɔ si be aunnvuɛ, ɔ yaci be fɔnlɛ'n cɛ be, ɔ se-man kɛ ɔ ´nunnun be kun. Kpalɛ sunman ɔ trɛli i anwlɛn, ɔ guɛli i ya'n i ase, ɔ yacili ya'n. Be si kɛ be ti klɔ sran nan kɛ be nguan'n ko wie'n, wuun ɔ'a wie. I wun nga be jasoli aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n ɔ sɔnnin. Be klɔklɔli i lika kee sɔ'n nun lɔ kpa. Be kɛnnin i be niannin ekun. Be klɔklɔli i b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n. Bé wla fili sa nga b'ɔ yoli mannin be'n nin delɛ nga b'ɔ deli be be kpɔfuɛ'm be sa nun'n. Sa kekle ng'ɔ fa yili i Eziptfuɛ'm be su'n, yɛ atrɛ ng'ɔ yili i Zɔan asa'n su'n, bé wla fili. Nil nzue ba'n i sama'm be kacili mmoja, i ti Eziptfuɛ'm b'a kwla nɔn-man nzue'n. Ɔ yoli man ngɔnsiɛn'm be nɔnnin be, yɛ klɛ'm be sacili be mɛn'n. Ɔ fali be fie'm bé su aliɛ'n mannin lalo mun. Ɔ fali be junman bɔ be dili i be fie'm bé su'n i nun ninnge mun mannin aɛcɛ mun. Ɔ yoli man nzraama bɔ kɛ nzue tɔ-ɔ ɔ gua'n, ɔ sacili be vinyi mun. Yɛ ɔ yoli man nzue dandan b'ɔ tɔ'n ɔ sacili be sikomɔr waka mun. Nzraama guali be nnɛn'm be su, ɔ kunnin be. Ngblannan'n kpɛnnin nnɛn sɔ'm be su ekun, ɔ kunnin be wie. I agualiɛ su'n, Nyanmiɛn fali ya dan kpa Eziptfuɛ'm bé wun, i ya sɔ'n ɔ'a yo-man blɛblɛ. Ɔ fali nyrɛnnɛn yili bé su. Ɔ yoli man anz wlɛfuɛ kpanngban kpa be wa wluli be nun. Ɔ yili i ya'n i nglo kekle kpa, ɔ yoli man wie'n kunnin be dan, ɔ fali tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ yili bé su. Ɔ kunnin Ezipt lɔ ba klikli'm be kwlaa, yɛ ɔ kunnin Kam i awlo nun talua ba'm be kwlaa. Ɔ fɛli i nvle'n i nunfuɛ mun ɔli kɛ bua mun sa. Ɔ kankannin be aawlɛ flɛnnɛn'n nun kɛ bua mun sa. Ɔ fali be ɔli diin, srɛ ɔ'a kun-man be, jenvie'n katali be kpɔfuɛ'm be su. Ɔ fali be ɔli i asiɛ'n su ɔliɛ oka nga b'ɔ fɛli i sa sieli su'n i su. Ɔ kannin nvle wie'm bé bo be nyrun nan ɔ'a cɛ lika'n ɔ'a man be kɛ ɔ `yo be liɛ titi. Ɔ fali Izraɛl nvle mun sieli i Kanaanfuɛ'm be lika'n nun. Kpɛkuun be kannin Nyanmiɛn b'ɔ like fi nun-mɛn i sin'n be niannin. Be jasoli i wun. B'a niɛn-mɛn i mmla'm be su. Be ɔli i wun mmua, be jasoli i sin kɛ be nannan'm be sa. Be yoli kɛ ta bɔ be lafi su kpɛkuun be ´to-ɔ i nyanman'n ɔ'a glɔ'n sa. Be klɔklɔli Nyanmiɛn, yɛlɛ kɛ be fali be bɔ be si-man Nyanmiɛn'n be amuɛn sɔwlɛ mun yɛ be yili be sraka'm be nun-ɔn. Be sɔli waka sran mun be fa fɔkɔli i anwlɛn. Kɛ Nyanmiɛn wunnin i sɔ'n, ɔ fali ya, Izraɛlfuɛ'm bé wun yoli i tɛ. Ɔ jasoli Silo lɔ i tannin sua bɔ i nun yɛ ɔ tran sran'm be afiɛn'n nun. Ɔ mannin atin kɛ i kpɔfuɛ'm be kuku i alaka b'ɔ ti i kwlalɛ b'ɔ kwla'n i nzɔliɛ'n be wɔ. Be fɛli i anyrunnyan'n i nzɔliɛ sɔ'n be ɔli be mɛn nun. Ɔ fali ya i nvle'n b'ɔ ti i aja like'n i wun, ɔ man nvle uflɛ wie'm be kunnin i nvle sɔ'n i nunfuɛ mun. Sin kunnin be gbanflɛn mun, be talua'm b'a nyan-man yasua bɔ be ´bo flɛ be kun-ɔn. Alɛ'n dili be Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, be angboti'm b'a kwla sun-man be. Kpɛkuun e min'n wa jasoli kɛ sran b'ɔ su lafi yɛ ɔ'a jaso sa, ɔ jasoli kɛ safunyrɛn wie bɔ ɔ'a nɔn nzan ɔ'a bo yɛ ɔ'a titi i nyin su sa. Ɔ boli i kpɔfuɛ nga be su wanndi'n mun, ɔ guali bé nyin ase mlɔnmlɔnmlɔn. Ɔ'a bu-man Zozɛf i osu nun ba'm be like fi kun. Ɔ'a kpa-man Efraimfuɛ mun. Zida akpasua'n yɛ ɔ kpali-ɔ, Siɔn oka'n yɛ ɔ kloli i-ɔ. Lɔ yɛ ɔ kplannin i sua nin-ɔn, ɔ kplɛnnin i kekleke kpa kɛ nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n sa. Ɔ kplɛnnin i cinnjin kɛ asiɛ'n bɔ kɛ ɔ o lɛ'n yɛ ɔ wo'n sa. Ɔ fali David yoli i sufuɛ, ɔ ko fɛli i bua'm be tuin'n nun lɔ. I waan David `yaci bua'm be lɛ nan ɔ wa nian Izraɛl'n b'ɔ ti i bɔbɔ Nyanmiɛn i nvle'n nin i aja like'n i su. David kusu ngasi ɔ'a nyɛn-mɛn, ɔ tuli i klun dili junman sɔ'n kpa kɛ ɔ fata'n sa. Ngwlɛlɛ kanngan kwlaa ng'ɔ si i'n, ɔ fa tinngɛli nvle sɔ'n. Jue nga ti Azaf liɛ. I waan: Ee Nyanmiɛn, aofuɛ wie'm b'a fa ɔ lika'n, b'a yo ɔ́ sua'n i fiɛn, yɛ b'a bubu Zerizalɛm klɔ wunmuan'n, ɔ'a kaci kɛ yɛbuɛ kwle sa. B'a kun ɔ sufuɛ mun, b'a fa be fuɛn'm b'a man anunman mun kɛ be `di. B'a fa be fuɛn'm b'a man blo nnɛn mun. Ɔ sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be mmoja'n sonji sin yiali Zerizalɛm klɔ'n kɛ nzue sa. B'a nyan-man sran b'ɔ ´sie be saka mun-ɔn. Be nga be lika'm be mantan e wa'n, be kpɛ e nzowa. Be nga be mɛn'm be sin yia e liɛ'n, be yo e finfin, be srisri ye. ?Anannganman cɛn onin ko yɛ a ´yaci ya tantrantan nga a fɛ i e wun nin-ɔn? ?Cɛn onin ko yɛ é ti kwla b'ɔ a si'n i su ya b'ɔ yra kɛ sin sa'n, ɔ ´jaso e su-ɔ? Ɔ fata kɛ nvle-nvlefuɛ nga be si-man wɔ'n, ɔ nin mɛn nga be nunfuɛ'm be bo-man ɔ dunman'n yɛ a fa bé wun ya-a! Afin b'a fɛn Izraɛlfuɛ'm bé bo ninnge'n kwlaa kpan, b'a saci be mɛn'n kwlaa. Nán fa be nga be dun mmua e nyrun'n bé sa tɛ'n fa gua ye su, sanngɛ kɛ bɔ a klo ye'n ti'n, wunnge e wun wa. Nán sisi ɔ bo, afin e tɔlɛ'n ɔ'a yo dan ngboko. Nyanmiɛn, wɔ bɔ a de ye'n, bla wa uka ye, nian ɔ dunman'n b'ɔ ti fuwa'n ti. Nian ɔ dunman dan'n ti de ye, yɛ yaci e wun sa'n cɛ ye. ?Ɔ yo sɛ yɛ man aofuɛ'm be kwla usa kɛ: «Be Nyanmiɛn'n wo nin» nin-ɔn? Man be si kɛ ɔ sufuɛ nga be kun be'n, a tu be klunngbɔ. Man e kusu e wun i sɔ wie. Man bisuafuɛ'm be kplinlɛ'n to wɔ lɔ. Ɔ kwlalɛ bɔ a kwla dan'n ti, de be bɔ b'a bu be fɔ kɛ be ´kun be'n. Min Min, be nga be mɛn'n mantan e liɛ'n b'a klɔklɔ wɔ. Ɔ nzowa nga be kpɛli wɔ'n, man be nyɛn i su sa sɔ kpɛ nso. Sanngɛ e bɔ e ti ɔ sran mun'n, bɔ e ti kɛ ɔ́ kuku'n nun nnɛn mun sa'n, e liɛ'n e ´to jue e ´manman wɔ tititi, e ´bo e flɛ wɔ tititi. Jue nga ti Azaf liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo like b'ɔ ti kɛ jru sa'n wie. I waan: Wɔ bɔ a ti Izraɛlfuɛ'm be sunianfuɛ, sie ɔ su. Wɔ bɔ a tinngɛ Zozɛf osu'n nunfuɛ mun kɛ bua kankanfuɛ'n ɔ fa kankan i bua mun sa'n, wɔ bɔ ɔ famiɛn bia'n wo anz'm bé ti su nglo'n, yi ɔ́ wun nglo. Yi ɔ wunmiɛn'n i nglo Efraim osu nunfuɛ mun nin Bɛnzamɛn osu nunfuɛ mun, ɔ nin Manase osu nunfuɛ'm be nyrun, bla wa de ye. Ee Nyanmiɛn, man e su ekun! Nian e nyrun klanman, i liɛ'n e ´nyan é ti. ?Anannganman, wɔ bɔ a ti mɛn wunmuan'n i Nyanmiɛn'n, cɛn onin ko yɛ e bɔ e ti ɔ nvle'n i nunfuɛ'n e srɛlɛ'n ɔ ´yaci wɔ ya kunlɛ-ɔ? Awlaboɛ'n ɔ ti ɔ sran'm be aliɛ yɛ a fa ta be-ɔ. A yo man be nyinmuɛn'n ɔ bu sa puu. Wɔ man be nga be mɛn'n mantan e liɛ'n be kpɛ ndɛ e mɛn'n i falɛ ti. E kpɔfuɛ'm be yo e finfin. Nyanmiɛn wɔ bɔ a sie mɛn wunmuan'n, man e su ekun! Nian e nyrun klanman, i liɛ'n e ´nyan é ti. A tuli vinyi fie kun bo Ezipt lɔ, kpɛkuun a ko fuannin nvle wie mun, yɛ a tali fie sɔ'n be mɛn'n nun. A dun mmua yoli lika'n i wein fie sɔ'n ti. I nun waka'm be fifili, be trali ndin, yɛ be trɛli mɛn wunmuan sɔ'n nun. Fie sɔ'n i fɔnvɔ'n katali oka'm be su. Yɛ i nun waka'm be sama'm be trɛli, be katali sɛdri waka'm be su. Waka'm bé sama sɔ'm be trɛli lele be juli jenvie'n nuan. Bé bo'm be fɛfɛli lele juli nzue ba'n i nuan. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a kpɛli fie sɔ'n i wun awa nun toklo nin-ɔn? Ɔ man sran'm be kwlaa bɔ be sin'n be saci i. Blo kɔkɔti'm be wa didi i nun ninnge mun, yɛ blo nnɛn'm be ´ko didi lɔ. Nyanmiɛn, wɔ bɔ a sie mɛn wunmuan'n, sa ɔ sin bla. Kɛ bɔ a o nyanmiɛn su lɔ'n, kpɛ ɔ nyin nian wa, yɛ bu vinyi fie sɔ'n i akunndan. Sasa fie sɔ'n bɔ ɔ bɔbɔ a fali ɔ́ sa tali'n. Sɛ n ´kwla se'n, ɔ ti ɔ wa yasua, yɛ a tɛli i ɔ nyinnin. Sin'n ɔ'a di, b'a kpɛkpɛ i nun waka mun. Man be nga be yrɛli i'n, bɔ be kpɛkpɛli i nun waka mun'n, be `wu ijɔlɛ bɔ a ´ijɔ be'n ti. Man ɔ́ sa kpa'n tran famiɛn ng'ɔ o ɔ́ sa fama su'n i su. Man ɔ tran sran sɔ bɔ a yoli man ɔ nyinnin'n i su. Yɛ e su kpɔci-man wɔ kun. Man e nguan, wɔ yɛ e ´su wɔ-ɔ. Anannganman, wɔ bɔ a ti mɛn wunmuan'n i Nyanmiɛn'n, man e su ekun! Nian e nyrun klanman, i liɛ e ´nyan é ti. Jue nga ti Azaf liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo jru nga be yo be Gat lɔ'n wie. I waan: Amun `bo sro be yi amun aklunjuɛ'n i nglo kle Nyanmiɛn b'ɔ ti e sasafuɛ'n. Amun `kpan be yi Zakɔb i Nyanmiɛn'n i ayɛ. Amun `man jue su, amun `bo klɛn mma mun, amun `bo jru mun nin sanngo mun. Anglo le kun'n, ɔ nin blɛ bɔ anglo'n ta kpa'n, blɛ sɔ mun bɔ be ti cɛn dilɛ cɛn'n, amun `fita nnɛn wɛ'n nun. Cɛn dilɛ sɔ'n, ɔ fata kɛ Izraɛlfuɛ'm be di, Zakɔb i Nyanmiɛn'n yɛ ɔ sieli-ɔ. Kɛ Nyanmiɛn nin Eziptfuɛ mun be nyɛnnin i wieli'n yɛ ɔ sieli mmla sɔ'n mannin Zozɛf i osu'n nunfuɛ mun-ɔn. Be kan ndɛ kun n ti, sanngɛ n si-man sran ng'ɔ kan'n. Ɔ se min kɛ: «M'an sike ɔ wati su trɔ'n m'an jin, yɛ ɔ sa'm b'a yaci gbogbo dan'n i nun tralɛ. I nun bɔ a o nyrɛnnɛn nun'n, a kpan flɛli min yɛ n wa deli wɔ. N jrannin nyanmiɛn b'ɔ ´kpla'n nun n tɛli wɔ su. Mɛriba nzue ti'n su lɔ'n, n sali wɔ niannin. Min sran mun, amun `sie amun su, n ´fa sa kun n ´sie amun nyrun. Ɔo, Izraɛlfuɛ mun, amun waan amun ti-man min aniɛn'n! Nán amuɛn tran amún sa nun! Nán amun su nvle kun nga'm be amuɛn mun. N ti Anannganman amun Nyanmiɛn. Min yɛ n ko fali amun Ezipt lɔ m bali-ɔ. Like kwlaa ng'ɔ mian amún sa'n, amun `kan kle min, n ´fa man amun. Sanngɛ min sran'm b'a ti-man min aniɛn, Izraɛlfuɛ'm be kacili be sin sili min. Yɛ n yacili be bé nyin kekle tantrantan sɔ'n nun. Ɔ man be fali be bɔbɔ be akunndan'n be nantili! Sɛ ɔ ti kɛ min sran'm be ti min aniɛn'n, sɛ ɔ ti kɛ Izraɛlfuɛ'm be nanti atin nga n kle be'n su'n, wuun n jranjran-man be kpɔfuɛ'm bé nyin ase gualɛ'n wun, wuun m boli be kpɔfuɛ sɔ mun. Kpɛkuun wuun Anannganman i kpɔfuɛ'm be ´yaci bé wun tulɛ akunndan'n, yɛ ɔ ´tu be fɔ. Yɛ Nyanmiɛn ɔ ´man Izraɛlfuɛ'm be ble kpakpa nin awɛma nzue kpanngban.» Jue nga ti Azaf liɛ. I waan: Nyanmiɛn i wun sran mun b'a sin b'a yiɛ i, ɔ su di jɔlɛ. «?Cɛn onin ko yɛ amun ´yaci sran'm be ndɛ kwlɛ dilɛ-ɔ? ?Cɛn onin ko yɛ amun ´yaci be nga be fɔn'n be ndɛ fɛ manlɛ-ɔ? Be nga be lɛ-man like'n, be nin aika mma mun'n, amun `bu be ndɛ mun i atin su kɛ ɔ fata'n sa. Yalɛfuɛ mun, be nin be nga be yo annvɔ'n, amun `di be jɔlɛ mun klanman. Amun `de be nga be lɛ-man like'n ɔ nin nyrɛnnɛnfuɛ mun. Amun `de be klunwifuɛ'm bé sa nun. Be wun-man sa fi wlɛ, yɛ be wun-man sa'm bé bo, be nanti aosin nun dunmlan-dunmlan ngbɛn. Asiɛ'n i nunnunlɛ'n ɔ'a mantan koko. ?N seli amun kɛ amun ti kɛ Nyanmiɛn sa. N seli amun kɛ amun ti Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i mma mun. Sanngɛ amun wa wu kɛ be nga'm be sa, amun wa tɔ kɛ wlengbi wie ɔ'a tɔ sa.» Ee Nyanmiɛn, di mɛn'n i nunfuɛ'm be jɔlɛ, afin nvle'm be kwlakwla be nunfuɛ'm be ti ɔ liɛ. Jue nga ti Azaf liɛ. I waan: Ee, Nyanmiɛn, nán tran lɛ bliin sɔ! Ee Nyanmiɛn, nán muan ɔ nuan sɔ, nán tran ase de wunmiɛn. Ɔ kpɔfuɛ'm be keje-man ngowa. Be nga be klo-man ɔ sa'n b'a man bé ti'n su. Be cici ɔ sran mun bé wun sa. Be wun bé wun be bu be nga a sasa be'n bé wun akunndan tɛ. Be waan: «Amun man e wɔ e ko nunnun be nvle'n, nán man be bo Izraɛl dunman su be di jɔlɛ kun.» Bé nuan ɔ'a yo kun, b'a di anuansɛ, b'a ti bé wun aniɛn kɛ be ´jaso ɔ́ wun. I Edɔmfuɛ mun o, i Ismaɛlfuɛ mun o, i Moabfuɛ mun o, i Agarenfuɛ mun o, i Gɛbalfuɛ mun o, i Amɔnfuɛ mun o, i Amalɛkfuɛ mun o, i Filistifuɛ mun o, i Tirfuɛ mun o. Asirifuɛ mun be fali bé wun be ukali be su, kɛ be ´suan Lɔt i osu'n nunfuɛ'm bé bo. Kle be nun kɛ a fa kleli Sizɛra nin Zabɛn be nun Kizɔn nzue ba'n i nuan lɔ'n sa. Kle be nun kɛ a kleli Madianfuɛ'm be nun sa. A nunnunnin be kwlaa sɔ'n An-dɔr lɔ, be sacili, be kacili angrɛ. Kle be wlengbi mma'm be nun kɛ Orɛb nin Zeɛb be liɛ'n sa. Kle be su kpɛnngbɛn'm be kwlaa be nun kɛ Zebak nin Zalmɔna be liɛ'n sa. Sran sɔ'm be seli kɛ: «Amun man e fa Nyanmiɛn i lika mun.» Min Nyanmiɛn, yo man be yo kɛ like b'ɔ seke fitɛ i kɔ'n sa, annzɛ kɛ ijre kee bɔ aunngban'n fitɛ i fa kɔ'n sa. Kɛ sin fa di bo'n, yɛ kɛ ɔ fa yra oka'm bé su ninnge mun'n, nian su fa aunngban dan'n su bé su, fa wɔ aunngban dan'n wlanwlan be. Ee Anannganman, yo man nyannzuɛn kun be kpo nan be kaci bé nyin ɔ su. Man bé nyin gua ase, man srɛ kun be sa tititi, man bé wla bo bé wun, man be yo kokloo! Kpɛkuun man be si kɛ wɔ bɔ ɔ dunman'n yɛlɛ Anannganman'n, ɔ kunngba cɛ yɛ like fi nun-man ɔ́ sin asiɛ wunmuan'n su-ɔ. Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo jru nga be yo be Gat lɔ'n wie. Be waan: Anannganman, wɔ bɔ a sie mɛn wunmuan'n, n klo ɔ sua nin o! Kɛ n nian kwla wlu-man ɔ́ sua'n i awlo'n nun lɔ'n, kɛ min anwlɛn'n be min klun sa. M bo sro n yi min aklunjuɛ'n i nglo n kle Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n. Anannganman, wɔ bɔ a sie mɛn wunmuan'n, min famiɛn, min Nyanmiɛn, nian: ɔ liɛ ndrofia'm be bɔbɔ be lɛ sua, alialia'm be lɛ sua bɔ be sie be mma'm be nun ɔ sɔwlɛ'm be wun lɛ. Be nga be tran ɔ sua'n nun lɔ'n bɔ be kwla manman wɔ cɛn kwlakwla'n, be liɛ su ti ye! Be nga be fia ɔ sin'n, be liɛ su ti ye! Be atin nga be fa'n, bé su ti wein-wein. Kɛ be sin sunlɛ kongo nun'n, kpɛkuun Nyanmiɛn kaci i nzue lika, yɛ nzue klikli ng'ɔ tɔ'n ɔ jranjran lika'm be nun. Kɛ be ´nanti be kɔ Siɔn nan be ´ko wun Nyanmiɛn wun'n, wuun be wunmiɛn'n ɔ uka su kɔ i nyrun. Anannganman, wɔ Nyanmiɛn bɔ a sie mɛn wunmuan'n, tie min srɛlɛ'n. Zakɔb Nyanmiɛn, sie ɔ su. Ee Nyanmiɛn, wɔ bɔ a ti kɛ e nyrɛn sa'n, nian! Ɔ sran bɔ a kpɛli i fa sieli famiɛn'n, niɛn i nyrun. Nanwlɛ, sɛ be tran ɔ sua'n i awlo'n nun cɛn ba kunngba cɛ bɔbɔ'n, ɔ ti kpa tra kɛ b'a di cɛn akpi lika uflɛ'n. Sran nga be bu-man wɔ like fi'n, bɔ be bu-man ɔ nuan ndɛ'n i like fi'n, kɛ e nin be e ko tran'n, ɔ flunman kɛ n tran ɔ sua'n i anuan'n nun lɛ. Afin Anannganman Nyanmiɛn ti kɛ wia sa, yɛ ɔ sasa e kɛ nyrɛn sa. Anannganman yo sran ye, yɛ ɔ yo man sran nyrun ba nyan. Be nga be nantilɛ'n ti sein'n, Anannganman man ninnge kpakpa'n kwlaa ti sin yia be. Anannganman, wɔ bɔ a sie mɛn wunmuan'n, be nga be fa be wla gua wɔ su'n, be liɛ su ti ye! Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Be waan: Ee Anannganman, a yo mɛn ng'ɔ ti ɔ liɛ'n i nunfuɛ'm be ye dan, wɔ man Zakɔb i osu'n nunfuɛ mun bɔ be kacili kanga'n b'a sa bé sin b'a ba. A sikeli ɔ sran'm bé ti su sa tɛ trɔ'n jinnin. A yacili bé wun sa'n cɛli be. A guali ɔ ya'n kwlaa i ase, a yacili ɔ ya dan sɔ'n nun. Anannganman e defuɛ, fa e sie e osu'n nun! Yaci e wun ya'n bɔ a fali'n nun. ?Nan a ´ka é wun ya falɛ'n su sa tititi? ?A ´fa ɔ ya'n a ´gua akpasua nga be ´jaso su'n be su? ?E bɔ e ti ɔ sran mun'n, nán wɔ yɛ man e sa e ´sin e ´nyan nguan ekun yɛ e klun jɔ-ɔ? Anannganman, yi ɔ klun-ufue'n i nglo kle ye, yɛ de ye. Sa nga Anannganman Nyanmiɛn kan'n, n ´tie. I waan ɔ ´yo man i nvle'n i nunfuɛ mun nin i sran nanwlɛfuɛ mun bé wun ´jɔ be fɔun kɛ ɔ ´yo nan b'a yo-man be sinnzin sa'n kun'n ti. Nanwlɛ, be nga be sro i'n, ɔ ka kaan-an, ɔ wa uka be, kɛ ɔ ´yo nan i anyrunnyan'n ɔ'a tran e mɛn'n su'n ti. Sɛ e ´kwla se'n, klun-ufue yolɛ'n, nin nanwlɛ dilɛ'n be yia nun. Yɛ sa bɔ be yo i nuan su'n nin fɔun tranlɛ'n be ´ti bé wun aniɛn. Sɛ e ´kwla se'n, nanwlɛ dilɛ'n fifi asiɛ wun kɛ waka mma sa. Sa i nuan su yolɛ'n fin nglo lɔ yɛ ɔ ba-a. Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ ´man muae nin-ɔn, yɛ e asiɛ'n ɔ ´su mma kpa. Sɛ e ´kwla se'n, kɛ e Min'n ´nanti kɔ'n, sa i nuan su yolɛ'n dun mmua i nyrun yɛ ɔ bo atin'n mɛn i-ɔ. Anannganman, sie ɔ su mín nuan bo, tɛ min su! Afin n ti yalɛfuɛ, nán like fi yɛ n lɛ i-ɔ. Wɔ, min Nyanmiɛn, sasa min nguan'n, afin n ti ɔ liɛ mlɔnmlɔnmlɔn. De min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n, n fa min wla'n gua ɔ su. Min Min, si min aunnvuɛ, afin wɔ cɛ yɛ n flɛ wɔ titi-ɔ. Min Min, ɔ su yɛ n kpɛ mín nyin-ɔn, n srɛ wɔ, yo man min klun jɔ. Afin min Min, ɔ klun ti kpa, a yaci sran wun sa cɛ i. Be nga be kpan flɛ wɔ'n, a yi wɔ aklunye'n i nglo kle be. Anannganman, sie ɔ su min srɛlɛ'n bo. Kɛ n kpata wɔ'n, sie ɔ su. Kɛ n wo nyrɛnnɛn nun'n, n kpan flɛ wɔ, afin n si kɛ a ´tɛ min su. Min Min, amuɛn fi ti-man kɛ wɔ sa! Ɔ ninnge nga a yili be'n be lɛ-man wunsu. Min Min, wɔ yɛ a yili nvle-nvlefuɛ'm be kwlaa-a. Be wa ba, be wa koto ɔ bo, be ´bo flɛ wɔ ɔ nyrun nyannyan'n ti. Afin a ti kpli, a yo abonuan sa mun. Wɔ kunngba wɔ yɛ a ti Nyanmiɛn nin-ɔn. Anannganman, kle min atin nga n ko fa su'n. Min nyin ´yi wɔ tititi. Man min anwlɛn b'ɔ ti wɛtɛɛ. Man min nyin yi wɔ. Min Min, min Nyanmiɛn n ´tu min klun m ´manman wɔ. M ´bo n flɛ wɔ cɛn kwlakwla. Wɔ aklunye'n ti dan min lika. A deli min wie'n i nuan nun. Ee Nyanmiɛn, be bɔ be tu bé wun'n b'a jaso mín wun. Sa tɛtɛ yofuɛ'm bé bo a yo kun, be kunndɛ kɛ be ´kun min. Be bu-man wɔ akunndan kaan sa. Sanngɛ min Min, ɔ liɛ'n, a ti Nyanmiɛn kun b'ɔ a si aunnvuɛ, a fa-man ya ndɛndɛ. Wɔ aklunye'n ti dan, a ti nanwlɛfuɛ tititi. Kpɛ ɔ nyin min su, yɛ si min aunnvuɛ. Ɔ sufuɛ yɛlɛ min. Fa ɔ wunmiɛn'n wie wla min nun. N ti wɔ liɛ, de min. Yo sa kun b'ɔ kle kɛ min wun sa'n kwlaa ɔ ´yo ye. Min Min, kɛ min kpɔfuɛ'm be wun kɛ w'a de min nan w'a fɔnvɔ min'n, man be wun nyannzuɛn. Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Be waan: Zerizalɛm'n taka Nyanmiɛn i oka'm be su. Anannganman i klɔ bɔ yɛlɛ Zerizalɛm klɔ'n, ɔ klo i tra Zakɔb i lika'm be kwlakwla. Ndɛ nga be kannin be'n, Nyanmiɛn i klɔ i wun ndɛ nga be kannin'n, be ti anyrunnyan ndɛ. «Sɛ be ´kan be bɔ be si kɛ n ti Nyanmiɛn'n be ndɛ'n, be ´bo Eziptfuɛ mun, nin Babilɔnifuɛ mun be dunman. Sɛ be ´kan Filistifuɛ mun nin Tirfuɛ mun, ɔ nin Etiopifuɛ mun be ndɛ'n, nga be ´kan'n yɛlɛ kɛ be awuliɛ klɔ'n yɛlɛ Filisti, nin Tir, ɔ nin Etiopi.» Sanngɛ Siɔn liɛ'n, be ´se kɛ: «Sran sɔ'm be kwlaa bé ti nin bé bo'n, yɛlɛ lɛ.» Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n, i yɛ ɔ wlali Siɔn klɔ sɔ'n i ase-ɔ. Kɛ Anannganman ´ka nvle'm be su sran mun'n, wuun ɔ ´klɛ be dunman'm be nyrun lɛ kɛ be awuliɛ klɔ'n yɛlɛ Siɔn. Jue tofuɛ mun nin able sifuɛ'm be bo gua klɔ sɔ'n i wun. Jue nga ti Kɔre i sran'm be liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Kɛ be ´to'n, be bo blo. Be waan Eman b'ɔ ti Ɛzrafuɛ'n i jue-ɔ. Be waan: Anannganman Nyanmiɛn, wɔ bɔ a ti min defuɛ'n, n kpan flɛ wɔ kɔnguɛ nin wia su. Sɔ min srɛlɛ'n nun, sie ɔ́ su min klun ndɛ bɔ n kpan n kan'n i bo. Afin m'an wun nyrɛnnɛn'n lele m'an fɛ, e nin wie'n y'a mantan koko. Be ka min wlɛ i be nga bɔ be liɛ ɔ'a wie'n be nun. N ti kɛ sran b'ɔ kwlɛ-mɛn i wun keje kun'n sa. N la sran nga b'a wu'n be afiɛn. N ti kɛ fuɛn bɔ b'a sie be asieliɛ kunman nun'n sa. Yɛ n ti kɛ be nga ɔ́ wla kpɛn-man bé su kun nan se kɛ like yɛ a ´yo man be'n be sa. A fa min a yi kunman dan bɔ be si-mɛn i bo'n nun, a fa min a yi wie'n i aosin tikitiki'n nun. Ɔ ya dan'n wo min su sa mlɔnmlɔn nán sa yolɛ-ɔ. Sɛ ɔ ti nzue'n, wuun n ´se kɛ ɔ'a kata min su kplu. W'a yo man min mantanfuɛ'm be kwlaa b'a wanndi min. Min wun yo be tɛ siɛn'n. Sɛ nyrɛnnɛn'n ti anuan'n, wuun n se kɛ ɔ'a nyin min su, n kwla fite-man. Nyrɛnnɛn'n dunman nun ti min nyinma'n ɔ'a kata. Ee Anannganman, cɛn kwlakwla n kpan flɛ wɔ. M man mín sa'm be su nglo n flɛ wɔ. ?Be nga b'a wu'n, a yi atrɛ man be? ?Fuɛn'm be ´jaso be ´manman wɔ? ?Ndia nun lɔfuɛ'm be wa kan wɔ aklunye'n i ndɛ? ?Kan be kɔ lɔ be ba-man'n, be wa kan ɔ nanwlɛ bɔ a di i titi'n i ndɛ lɔ? ?Aosin tikitiki nun lɔ'n, be si wɔ abonuan sa nga a yo be'n? ?Awlafiɛ mɛn'n nun lɔ'n, be kwla wun kɛ a yo sa i nuan su? Anannganman, wɔ yɛ n kpan flɛ wɔ kɛ a uka min nin-ɔn. Nglɛmun kwlaa e nin wɔ e ijɔ yɛ n srɛ wɔ like. ?Anannganman, ɔ yo sɛ ti yɛ a yi min blo-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a kunndɛ-man kɛ a wun min nin-ɔn ? Kɛ ɔ fɛ i min kaan nun lele b'ɔ ´fa ju ndɛ yɛ'n, n wo nyrɛnnɛn nun. E nin wie'n e mantan koko tititi. Sa sroesroe mun yɛ a fa yi min su-ɔ, min anwlɛn'n ɔ ti sannganwa. Ɔ ya dan'n wo min su. Sa kekleekle nga a fa be yo min'n ti man n kwla uke-man min nuan n kan-man ndɛ. Sa sɔ'm be ti kɛ nzue sa, be tɔ mín su cɛn kwlaa, be mɛn min. Min janvuɛ mun nin be bɔ e nin be e san nun'n a fuan be mín wun. Siɛn'n, be flɛ kɛ aosin'n yɛ ɔ nin min o nun-ɔn. Jue nga ti Etan b'ɔ ti Ɛzrafuɛ'n i liɛ. I waan: Anannganman, n ´to jue n ´fa kan ɔ klun-ufue'n i wun ndɛ. N ´kan ɔ nanwlɛ bɔ a di i titi'n i wun ndɛ n kle sran akpasua nga be wa jaso su'n. Afin n kɛn i kɛ ɔ klun-ufue'n lɛ-man kpɛbo, yɛ ɔ nanwlɛ bɔ a di'n ɔ wie-man nyanmiɛn su lɔ. A kannin kɛ: «N fua n kleli sran nga n kpɛli i'n, n tali David b'ɔ ti min sufuɛ'n i nda kɛ: ‹Kɛ ɔ osu'n wo lɛ'n yɛ ɔ wo-ɔ, n ´fa famiɛn bia'n m ´man ɔ osu'n nunfuɛ mun, ɔ ´yo be liɛ tititi.› » Anannganman, anz'm be bo flɛ wɔ abonuan sa bɔ a yo be'n ti. Be nga be ti ɔ liɛ'n be anyia nun'n, be yi wɔ ayɛ ɔ nanwlɛ bɔ a di i titi'n ti. ?Anannganman, nyanmiɛn su lɔ'n, wan cɛ yɛ ɔ nin wɔ sɛ-ɔ? ?Amuɛn'm be nun'n, onin cɛ yɛ ɔ fɛ i wun sunnzun wɔ-ɔ ɔ yo ye-ɔ? Be nga be o nyanmiɛn su lɔ'n, Nyanmiɛn ti dan tra be ngba. Ɔ wun sran'm be sa ɔ nyan. ?Anannganman, wɔ bɔ a ti Nyanmiɛn bɔ a sie mɛn wunmuan'n, wan cɛ yɛ ɔ kwla kɛ wɔ sa-a? A ti nanwlɛfuɛ tititi sa kwlaa nun. Kɛ jenvie'n jaso'n, ɔ waan ɔ su nyinmɛn-nyinmɛn i wun sa, wɔ yɛ a kɛn i ase-ɔ. Kɛ ɔ ´bo'n b'ɔ ko jaso kendengleiin, wɔ yɛ man ɔ guɛ i wun sa ase-ɔ. Wɔ yɛ a wɛtɛli nnɛn sroesroe nga be flɛ Raab nin-ɔn, wɔ man ɔ kpɔfuɛ'm be bo sanndili ɔ fanngan dan'n ti. Nyanmiɛn su lɔ'n ti ɔ liɛ, asiɛ'n kusu ti ɔ liɛ. Wɔ yɛ a boli mɛn wunmuan'n ɔ nin i nun ninnge'n kwlakwla-a. Wɔ yɛ a yili mɛn'n i ja ngua'n nin i nglo lɔ nin-ɔn. Tabɔr oka'n nin Ɛrmɔn oka'n be su tranfuɛ'm be bo sro be yi be aklunjuɛ'n i nglo kle wɔ. A lɛ wunmiɛn, a kwla, a man ɔ sa fama'n su nglo. Ɔ famiɛn bia'n taka ndɛ nanwlɛ bulɛ nin mmla'n i su falɛ'n su. A yi ɔ klun-ufue'n nin ɔ nanwlɛ bɔ a di'n be nglo sa kwlaa nun. Sran nga be bo sro be yi be aklunjuɛ nglo be kle wɔ'n, be liɛ su ti ye! Be sɔfuɛ mun'n, ɔ nyrun'n ti kɛ kannin sa yɛ ɔ kpaja be nyrun-ɔn. Kɛ a ti be Nyanmiɛn'n ti bé wun kpaja be cɛn'n kwlaa. Ɔ sa nuan su bɔ a yo'n ti be lɛ kɔmin. Afin wɔ yɛ a man be fanngan dan nin-ɔn. Ɔ ukalɛ bɔ a uka ye'n yɛ man e kwla-a. Anannganman, wɔ bɔ a ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, bɔ a ti e famiɛn'n, sran ng'ɔ sasa ye'n, wɔ yɛ a kpɛli i-ɔ. Le kun a kannin ndɛ kun kleli ɔ sufuɛ nanwlɛfuɛ mun aolia nun. A waan: «N suannin safunyrɛn kun bo, n niannin nvle'n nun m mannin gbanflɛn kun su. David b'ɔ ti min sufuɛ'n yɛ n wunnin i-ɔ. N fali min ngo'n n guɛli i ti su. N ´trɛ i nun kekle kpa. N ´wlɛ i nun wunmiɛn. I kpɔfuɛ'n ɔ su fu-mɛn i nun. Sran tɛ su guɛ-mɛn i nyin ase. N ´nunkun i kpɔfuɛ'n i bɔbɔ i nyrun lɛ. N ´kle be bɔ be kpɔ i'n be nun. N su kpɔci-mɛn i mlɔnmlɔn le. N su yaci-mɛn i kpa yolɛ le. N ´yo man i wunmiɛn'n ɔ ´uka su tititi. N ´yo man ɔ ´sie jenvie'n nin nzue ba mun. Ɔ ´kpan flɛ min ´se kɛ: ‹Min si yɛlɛ wɔ, a ti min Nyanmiɛn, a ti kɛ yɛbuɛ sa, wɔ yɛ n talo wɔ yɛ n nyan n ti-ɔ.› Min kusu n ´fɛ i n yo kɛ mín wa klikli sa. N ´yo man i yɛ ɔ ´yo asiɛ'n su famiɛn'm be kwlakwla be nun dan nin-ɔn. N su yaci-mɛn i kpa yolɛ le nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo. E nin i e ´tra aenguɛ tankaan kpa. N ´yo man i osu'n su nunnun-man le. Sɛ i osu'n nunfuɛ ´tu famiɛn bia'n su'n, wuun nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n ɔ'a sin. Sɛ i osu'n nunfuɛ nga be wa jaso su'n be yi min mmla'n i ase'n, sɛ be fa-man ndɛ nga n kan'n su'n, sɛ be fa-man ndɛ nga n kan kle be'n be su'n nan be fa-man min mmla'm be su'n, bé nyin kekle'n ti'n, n ´fa ngble m bo be, yɛ n ´tu be fɔ be fɔnlɛ'n ti. Sanngɛ nán kɛ n su yo-man be kpa kun ti-ɔ. N su kaci-man, like nga min waan n ´yo man be'n san n ´yo. Nán kɛ n su yo-man nda nga n tali'n i nuan like ti-ɔ. N su kaci-man ndɛ ng'ɔ fin mín nuan fiteli'n. M bɔbɔ min Nyanmiɛn n tali nda. ?N ´kaci aniɛn David wun sɛ? I osu'n ´tran lɛ tititi. Sɛ i osu'n nunfuɛ ´tu famiɛn bia'n su'n, wuun wia'n nun-man lɛ kun. Sɛ ɔ ´tu lɛ'n, wuun anglo'n ɔ'a tu lɛ. Anglo'n b'ɔ o nyanmiɛn ble'n sin lɔ'n yɛ ɔ ti e lalofuɛ-ɔ.» I sɔ'n kpɛkuun a bua-man sran'n bɔ a fɛli i sieli famiɛn'n i ndɛ nun kun, w'a yi i ase, w'a fɛ i wun ya. Nda nga a tali ɔ sufuɛ'n, w'a yo-mɛn i su like'n. A mɛnnin i famiɛn kle'n su a yili i ase, kle sɔ'n a yoli i wannzo. A fitifitili i klɔ'n i wun talɛ'n. A bubuli i fiawlɛ sua mun. Be nga be ´sin'n, be fɛn i bo ninnge'n. Be nga be lika'n mɛntɛn i liɛ'n, be srisri i. A wlɛli i kpɔfuɛ'm be fanngan. A yoli man be bɔ be klo-mɛn i sa'n be klun jɔli. A yoli man i tokofi'n trili. A jrɛn-mɛn i sin alɛ'n nun. A yoli man i anyrunnyan'n wieli. A suli i famiɛn bia'n bo yili i ase. Wɔ man ɔ yoli oke i gbanflɛn nun. A guɛli i nyin ase. ?Anannganman, cɛn onin ko yɛ a ´yaci é wun fialɛ-ɔ? ?Cɛn onin ko yɛ a ´yaci e wun ya falɛ kekle nin-ɔn? Man ɔ nyin kpɛn mín su, sran i nguan'n ti tika. A yili sran'n kɛ ɔ `wu. ?Sran kun o lɛ b'ɔ ´ka lɛ tititi b'ɔ su wu-man le-ɔ? ?Sran kun o lɛ b'ɔ su kɔ-man blɔlɔ lɔ le-ɔ? ?Min Min, sa kpakpa nga a yo be laa'n be o nin? A di nanwlɛ titi, i ti a kannin kɛ a ´yo sa sɔ mun man David. ?Be o nin? Min Min, nán ɔ́ wla fi kuakualɛ nga be kuakuali ɔ sufuɛ mun'n su. A si kɛ mín ti su yɛ nyannzuɛn sɔ'n i kwlakwla taka-a. Anannganman, nán ɔ wla fi nzowa nga ɔ kpɔfuɛ'm be kpɛ sran nga a kpali i fa sieli famiɛn'n. Be kpɛli i lelele. Man e la Anannganman i ase tititi! Man ɔ yo sɔ! Moiz b'ɔ ti Nyanmiɛn sunmanfuɛ'n i srɛlɛ b'ɔ srɛli'n. I waan: Min Min, kɛ ɔ fɛ i e nannan'm be blɛ su lele b'ɔ ´ju e blɛ liɛ'n su yɛ'n, a yoli e fiawlɛ tititi. I sin nan b'a wun oka mun mɛn'n nun'n, nan mɛn'n bɔbɔ ɔ'a bo i bo'n, wuun a ti Nyanmiɛn, a ´ka sɔ tititi. Wɔ yɛ man sran sɛ i sin asiɛ'n bo lɔ-ɔ. A se klɔ sran'n kɛ: «Sa ɔ́ sin kan a fin lɔ ba'n!» Ɔ liɛ'n, afuɛ akpi ti ɔ nyrun kɛ anunman aliɛ b'ɔ cɛnnin bɔ ɔ'a sin'n sa, annzɛ kusu ɔ ti kɛ kɔnguɛ sin kan sa. A yo man sran i nguan'n ɔ sin kɛ aliɛ njɛnniɛn lafilɛ'n sa. A yo man ɔ sin kɛ ijre'n sa, Ijre'n nyin, ɔ bo nnyrɛ nglɛmun nun, kpɛkuun nnɔsua nun ɔ glɔ, i sin ɔ wu kee. Kɛ a fa ya'n, é wun glɔ ye. Kɛ ɔ ya'n ko yo dan'n, srɛ kun-man e ngowa. A fa e sa tɛ mun fite wein nun. Ɔ nyrun'n b'ɔ ti kɛ kannin sa'n, ɔ yi e nvialiɛ nun sa'm be nglo. Ɔ ya'n ti, e nguan'n ti juɛɛ kan sa. E nyin bɔ e ´bo i-ɔ, ɔ'a wie kɛ aunngban fɛɛ kan wie sa. Sɛ be waan y'a cɛ o, wuun y'a di afuɛ ableso. Be nga be lɛ wunmiɛn kpa'n be kwla di afuɛ ablaɔcuɛ. Sanngɛ afɛ nin nyrɛnnɛn ngunmin yɛ e wun i-ɔ. E nguan'n sin ndɛndɛ, wie'n fa e ndɛndɛ. ?Wan yɛ ɔ kwla si kɛ ɔ ya'n i dan'n fa ti ju-ɔ? ?Wan yɛ ɔ kwla wun ɔ ya'n i wlɛ b'ɔ man i nyin yi wɔ kɛ ɔ fata'n sa-a? Yo man e si kɛ e nguan nyanman'n ti tika kpa, kpɛkuun i liɛ'n, e ´si ngwlɛlɛ. ?Anannganman, nan kɛ a ´fa é wun ya sa tititi? Kpɛ ɔ́ nyin é su, e ti ɔ sufuɛ, si ye aunnvuɛ. Bo e ye yolɛ'n bo nglɛmun ndɛ kpa'n, nan cɛn kwlaa é wun `fa e feke, nan e klun jɔ. Blɛ'n kwlaa nga a fa sokpali ye'n, man e klun jɔ ju sɔ. Blɛ'n kwlaa nga e fa wunnin e nyrun'n, man e klun jɔ ju sɔ. Junman nga a di'n, man i nyin fite nan ɔ sufuɛ'm be wun i, nan e mma'm be kusu be wun kɛ a ti dan sakpa. Anannganman e Nyanmiɛn, yo man e wun kɛ a klo ye. Man e junman'm bé nuan ninnge'm be cɛ. Man e junman'm bé nuan ninnge'm be cɛ sakpa. Sran ng'ɔ ko fia Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i sin'n, wuun ɔ'a tran Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n i fɔnvɔ'n nun. Ɔ fata kɛ sran sɔ'n se Anannganman kɛ: «A ti min fiawlɛ, a ti min fiawlɛ sua, a ti min Nyanmiɛn, ɔ su yɛ n fa n wla'n n gua-a!» Anannganman yɛ ɔ ´de wɔ ɔ́ wun aya suafuɛ'm bé sa nun-ɔn. I yɛ ɔ ´de wɔ nguan'n, yɛ man tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n su kun-man wɔ-ɔ. Ɔ ´sasa wɔ, a ´nyan fiawlɛ i sin kɛ akɔwa'n nyan fiawlɛ i nin'n i ndɛwa'n bo'n sa. I nanwlɛ'n b'ɔ di'n ti kɛ nyrɛn b'ɔ sasa sran'n sa, yɛ ɔ ti kɛ like kokloko bɔ be fa kata be wue'n su'n sa. Srɛ su kun-man wɔ like fi wun. A su sro-man sa sroesroe nga be ju kɔnguɛ annzɛ cua nga be to be wia nun'n mun. Srɛ su kun-man wɔ tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ b'ɔ wlan sin aosin nun'n i wun, yɛ srɛ su kun-man wɔ sa kekle bɔ be tu sin wia kpa'n nun'n bé wun. Kannzɛ sran akpi be ´tɔ ɔ́ wun koko lɛ'n, kannzɛ sran akpi blu (10.000) be ´tɔ ɔ́ sa fama su lɛ'n, like fi su nyan-man wɔ. Ɔli sie ɔ́ nyin ase diin nan nian, a wa wun kɛ Nyanmiɛn fa tannin klunwifuɛ'm be kalɛ ju'n. Afin Anannganman yɛ ɔ ti ɔ fiawlɛ-ɔ. Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n, i sin yɛ a fia-a. Sa tɛ fi su ju-man ɔ su, nyrɛnnɛn fi su wunnge-man wɔ awlo'n wun. Afin Anannganman ɔ ´se i anz'm be kɛ be sasa wɔ ajalɛ kwlaa nga a ´tu'n nun. Be ´sua wɔ bé sa su, kɛ ɔ ´yo nan ɔ́ ja ɔ'a kpla-man yɛbuɛ wie'n ti. Sɛ a fu asɔmɔli wie annzɛ ɔnda wie su'n, like fi su yo-man wɔ. Sɛ a tia nnɛn wlɛfuɛ wie annzɛ wuo wie su'n, like fi su yo-man wɔ. Anannganman waan: «Ɔ klo min, i sɔ'n ti n ´fɛ i n ´fia, n ´sɛsɛ i afin ɔ si min. Sɛ ɔ kpan flɛ min'n, n ´tɛ i su, Sɛ ɔ o nyrɛnnɛn nun'n, e nin i-ɔ. M ´mɛn i nguan tɛnndɛn man i klun'n ´jɔ, ɔ ´wun i kɛ n ti i defuɛ.» Be to jue nga wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun. Be waan: Anannganman, sɛ be manman wɔ-ɔ, ɔ nin i fata! Ee, wɔ bɔ like fi nun-man ɔ sin'n, sɛ be to jue be bo flɛ wɔ-ɔ, i su-ɔ! Kɛ aliɛ'n ɔ ´cɛn cɛ bɔ be ´kan ɔ klun-ufue'n i ndɛ'n, yɛ kɔnguɛ bɔ be ´kan ɔ nanwlɛ bɔ a di i titi'n i ndɛ'n wuun be bo jru annzɛ sanngo'n, annzɛ aluku'n, i sɔ'n ti kpa o! Ee Anannganman, sa nga a yo be'n be yo min fɛ dan, i ti m bo ndɛ. Ee Anannganman, ɔ́ sa nuan ninnge'm be ti dandan, wɔ akunndan'm bé bo'n ti kploun. Sran ng'ɔ wun-man sa wlɛ'n, ɔ bu-mɛn i like fi, sinnglinfuɛ'n ɔ wun-mɛn i sin. Man klunwifuɛ'm be nyin kɛ ijre sa, man sa tɛ yofuɛ'm be kwlaa be kpuke kɛ waka nnyrɛ sa, sanngɛ be ´nunnun mlɔnmlɔnmlɔn. Sanngɛ wɔ liɛ'n, Anannganman kɛ a o nglo lɔ'n yɛ a wo-ɔ. Ɔ kpɔfuɛ'm be kusu be liɛ'n, be wa wu, ɔ kpɔfuɛ'm be ´wu. Sa sukusuku yofuɛ'm be ´bo sanndi. A man min wunmiɛn kɛ awuɛ'n i liɛ'n sa, a gua min ti su ngo mɔnnɛn. N wun min kpɔfuɛ'm be kwlaa be tɔlɛ'n nun, n ti be nga be yo min sa tɛ'n be kpanlɛ'n. Sran nga Nyanmiɛn bu be sran kpa'n, be nyin flololo kɛ mme'n sa, be trɛ kɛ Liban lɔ sɛdri waka'n sa. Be ti kɛ waka bɔ b'a ta be Anannganman i awlo'n nun'n sa. Be nnyrɛ'n ɔ kpuke Nyanmiɛn i lika'n nun. Kannzɛ be ´yo kpɛnngbɛn o, be tɛ su mma, nzue tɛ o be nun, yɛ be tɛ yo mlanmlanmlan. Ɔ kle kɛ Anannganman yo sa i nuan su. Ɔ kle kɛ i b'ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa bɔ n talo i'n, ɔ yo-man gblɛgblɛ sa mun. Anannganman ti famiɛn, i anyrunnyan dan'n kɛtɛ i wun kɛ kondro sa, i fanngan'n ɔ ci i bo kɛ cisu sa. I sɔ'n ti asiɛ'n ti cinnjinnjin, be su i-ɔ ɔ su-man. Anannganman, nán ndɛ sa yɛ ɔ famiɛn bia'n ti takawa-a. A o lɛ titi. Jenvie'n bo, ɔ bo kɛ ɔ'a fa ya sa. Ɔ ´bo sɔ tititi. Anannganman, ɔ nɛn'n fu tra nzue dandan'm be bolɛ bɔ be bo'n su, ɔ fu tra be nganniɛn bɔ be yo'n su. A o nglo lɔ, wɔ yɛ a kwla-a. Ɔ mmla'm be ti nanwlɛ. Ee Anannganman, ɔ nin i fata kɛ ɔ́ sua'n ɔ yo saun lele mɛn'n i awieliɛ. Anannganman Nyanmiɛn bɔ a tu klunngbɔ'n, Nyanmiɛn bɔ a tu klunngbɔ'n, yi ɔ́ wun nglo. Wɔ yɛ a ti asiɛ'n sufuɛ'm be jɔlɛ difuɛ nin-ɔn, jaso! A nin be bɔ be yo bé wun dandan'n be `yia nun. Fa bé sa tɛ'n i ti akatua'n man be. Ee Anannganman, cɛn onin ko nan klunwifuɛ'm b'a yaci able silɛ'n? ?Cɛn onin ko? Bé nuan nun ndɛ'm be ti dandan ngunmin. Sa tɛ yofuɛ sɔ'm be yia be ti bé wun aniɛn. Anannganman, be mianmian ɔ sran mun, be yo ɔ sran'm be tɛtɛ. Be kun angboti bla mun nin aofuɛ mun, be kun aika ba mun. Kpɛkuun be se kɛ: «Anannganman wun-man sa fi. Zakɔb Nyanmiɛn'n wun-man nun o!» Sinnglinfuɛ tɛ mun, amun `nian amún wun kpa. ?Komofuɛ mun, blɛ onin ko yɛ amun ´si ngwlɛlɛ-ɔ? ?Sran ng'ɔ sieli bé sukpɔ'n, be waan i bɔbɔ ti-man sa? ?Sran ng'ɔ yili be nyinma'n, be waan i bɔbɔ wun-man ase? ?I b'ɔ tu nvlefuɛ'm be fɔ'n, ɔ kwla ijɔ-man be? ?I b'ɔ kle sran'm be ngwlɛlɛ'n, be waan ɔ lɛ-man akunndan? Anannganman si klɔ sran'm be klun akunndan mun, ɔ si kɛ akunndan sɔ'n be ti ngbɛn-ngbɛn ngunmin. Ee! Anannganman, sran nga a tu i fɔ'n, i liɛ su ti ye. Sran nga a fa ɔ mmla'n kle i ngwlɛlɛ'n, i liɛ su ti ye! Kɛ nyrɛnnɛn'n tɔ i su'n, i akunndan'n sanngan-man. Sanngɛ klunwifuɛ i liɛ'n, be ´kpɛ kunman i bo. Afin Anannganman yi-mɛn i sran'm be blo le. Ɔ yi-mɛn i sran'm be ase le. Kannzɛ ɔ yo sɛ san sran nga ɔ'a yo-man sa'n i yɛ i ndɛ'n ɔ ´yo fɛ-ɔ, yɛ be kwlaa nga be anwlɛn'n ti sɛsɛ'n be ´jrɛn i sin. ?N ´nyan wan yɛ ɔ nin klunwifuɛ'm be ´kun man min-ɔn? ?N ´nyan wan yɛ ɔ nin sa tɛ yofuɛ'm be ´yia nun man min-ɔn? Ee! Sɛ Anannganman ɔ'a uka-man min'n, wuun n ɔli blɔlɔ nán ndɛ sa-a. Kɛ n waan: «Ndɛ liɛ m'an tɔ o!» Kpɛkuun Anannganman, a suan min bo ɔ klun-ufue'n ti. Blɛ bɔ min akunndan'n sanngan sa sunman ti'n, a fɔnvɔ min ɔ man n nyan aklunjuɛ. Jɔlɛ difuɛ tɛtɛ nga be kle sran'm be nyrɛnnɛn, sanngɛ wuun mmla'n wo bé sa nun, a nin bé bo ti-man kun. Be nin sran kpa mun be lɛ i. Be bu sran nga ɔ'a yo-man sa'n i fɔ. Sanngɛ Anannganman ti min fiawlɛ sua kpa. Min Nyanmiɛn'n ti kɛ yɛbuɛ sa, i yɛ n talo i yɛ n nyan fiawlɛ-ɔ. Ɔ ´fa bé sa tɛ'n yi be bɔbɔ bé ti su. Be bɔbɔ be klunwi'n ti, ɔ ´nunnun be Anannganman e Nyanmiɛn'n ɔ ´nunnun be. An `bla man e bo e sro e yi e aklunjuɛ i nglo e kle Anannganman. E `mɛnmɛn i b'ɔ ti yɛbuɛ bɔ e talo i'n, bɔ i ti yɛ e nyan e ti'n. E `bla i nyrun lɛ nan e `yi i ayɛ. E `to jue, yɛ e `bo jue tolɛ ninnge mun e `mɛnmɛn i. Afin Anannganman ti Nyanmiɛn kun b'ɔ ti kpli. Ɔ ti famiɛn dan ɔ sie ninnge'n kwlaa. Asiɛ'n i bo mmua-mmua lɔ ninnge'm be ti i liɛ, oka'm bé ti su nglo lɔ ninnge'm be ti i liɛ. Jenvie'n ti i liɛ, i bɔbɔ yɛ ɔ yili-ɔ. Asiɛ'n kusu ti i liɛ, i bɔbɔ yɛ ɔ boli i-ɔ. An `bla wa man e koto, man e koto e ja bue'n su, man e koto e `utu e nyin ase Anannganman b'ɔ yili ye'n i bo. Afin i yɛ ɔ ti e Nyanmiɛn nin-ɔn. E ti kɛ i kuku nun nnɛn mun sa, i yɛ ɔ kankan ye-ɔ. Sɛ ndɛkɛn amun ti kɛ ɔ su kan ndɛ'n, an `tie, nán an yo nyin kekle i su kɛ amún nannan'm be ko yo i Mɛriba lɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ i nun bɔ sa wie ko ju Masa lɔ'n sa. I waan: «Be kannin min niannin, be kunndɛli mín nuan, kusu kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun b'a dun mmua b'a wun sa nga n yoli'n. I sɔ'n ti, min konvi tuli be su lele afuɛ ablanan, ɔ man n seli kɛ: ‹Minniɛn nga b'a mlin mlɔnmlɔnmlɔn. Atin nga n kle be'n be fa-man su.› N fali be wun ya kpa nan m'an ta nda kɛ be su ju-man wunmiɛn delɛ lika nga m'an siesie'n nun lɔ.» Amun `to jue uflɛ-uflɛ be manman Anannganman! Asiɛ wunmuan'n su sran mun, amun `to jue be manman Anannganman. Amun `to jue be manman Anannganman Amun `lɛ i ase. Ɔ ti defuɛ, amun `kɛn i jasin fɛ'n cɛn kwlaa. Amun `kɛn i nyrun b'ɔ lɛ i'n i ndɛ sin nvle-nvle'm be kwlaa nun. Amun `kɛn i abonuan sa mun kle sran'm be kwlaa. Afin ɔ ti dan, ɔ nin manmanlɛ fata. Ɔ yo sro tra amuɛn'm be kwlaa. Afin nvle-nvlefuɛ'm be amuɛn'm be ti ato ninnge mun. Anannganman yɛ ɔ yili nglo lɔ nin-ɔn. Ɔ ti dan sakpa, ɔ nin sulɛ fata. Kan ɔ tran lɛ'n ɔ ti kpajawa yɛiin, yɛ ɔ yi i fanngan'n i nglo lɛ. Asiɛ'n sufuɛ mun kwlaa, amun `manman Anannganman, amun `kɛn i nyrun b'ɔ lɛ i'n ɔ nin i kwlalɛ b'ɔ kwla'n be ndɛ man sran'm be ti. Amun `bo flɛ i, i nyrun nyannyan'n ti. Ninnge nga an ´fa cɛ i'n, amun `fa ko mɛn i i awlo'n klun lɔ. Kɛ ɔ yi i wun nglo nyannyan'n, amun `koto i bo. Asiɛ'n sufuɛ mun kwlaa, kɛ amun o i nyrun lɛ'n, amun `usu. Amun `kan sin nvle-nvle'n kwlaa nun kɛ sielɛ'n ɔ ti Anannganman liɛ. Asiɛ'n kusu ti takawa kpa, ɔ su keje-man. Anannganman'n di nvlefuɛ'm be jɔlɛ kɛ ɔ fata'n sa. Man nglo lɔfuɛ'm be klun jɔ, yɛ man asiɛ'n sufuɛ'm bé wun kpaja be. Man jenvie'n nin i nun ninnge'n kwlaa be tɛ. Man bo mun nin kacɛ mun be nin be nun ninnge'm be kwlaa be klun jɔ. Man bo nun waka'm be kwlaa be kpan aklunjuɛ kpanlɛ kɛ sran mun sa Anannganman nyrun! Afin ɔ su ba, ɔ wa di asiɛ'n sufuɛ'm be jɔlɛ. Ɔ wa di mɛn'n i nunfuɛ'm be jɔlɛ nin nanwlɛ. Ɔ wa siesie nvle'm be afiɛn klanman. Anannganman ti famiɛn, man asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa be si able. Man nvlefuɛ nga be tran jenvie'n nuan mmua-mmua lɔ'n be klun jɔ! Nyanmiɛn ble kun bo sin yiɛ i. Sa nuan su yolɛ'n nin ndɛ nanwlɛ dilɛ'n bé su yɛ i sielɛ'n taka-a. Sin kun dun mmua i nyrun. Sin sɔ'n ɔ di i kpɔfuɛ'm be kwlaa sin yiɛ i. Kɛ ɔ yo bɔ nyanmiɛn'n kpa sin'n, ɔ kpaja mɛn'n nun. Kɛ asiɛ'n sufuɛ'm be wun i'n, be usu tututu. Oka'm be klo Anannganman b'ɔ ti asiɛ wunmuan'n i Min'n i nyrun kɛ ngo'n sa. Sɛ nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ kɛn i sa b'ɔ yo i nuan su'n i ndɛ. I nyrun nyannyannyan'n yo nvlefuɛ'm be kwlaa be nyɛnmɛn. Be nga waka sran mun yɛ be sɔ be'n, bɔ be manman ninnge finfin mun'n, be ´wun nyannzuɛn. Ɔ lɛ-man amuɛn kun b'ɔ bu-man Nyanmiɛn like-ɔ. Ee Anannganman, kɛ Siɔnfuɛ mun nin Zida klɔ'm be sufuɛ mun be ti jɔlɛ nga a di be'n, be klun jɔ dan. Afin wɔ Anannganman, like fi nun-man ɔ sin asiɛ'n su wa. Ɔ dan tra amuɛn mun fatifatifati. Amun bɔ an klo Anannganman'n, an `kpɔ sa tɛ'n. Ɔ sasa i sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be nguan'n. Ɔ de be klunwifuɛ'm bé sa nun. Be nga Nyanmiɛn bu be sran kpa'n, be liɛ'n kannin kun kpaja sin yia be. Be nga be anwlɛn'n nun ti weiin, aklunjuɛ'n ti be liɛ. Amun nga Anannganman bu amun sran kpa'n, man amun klun jɔ i dunman nun. An `bo flɛ i, afin i nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. An `to jue uflɛ-uflɛ kun manman Anannganman, afin ɔ yoli abonuan sa mun. Ɔ de sran kwlalɛ b'ɔ kwla'n nin i nzuɛn'n b'ɔ nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun'n ti. Anannganman ɔ'a yi i nglo ɔ'a kle mɛnmɛn'm be kwlaa kɛ ɔ́ ti defuɛ. Ɔ'a yi sa nuan su b'ɔ yo'n i nglo ɔ'a kle be. Izraɛlfuɛ'm be ye b'ɔ yo i cɛn kwlaa nin be nanwlɛ b'ɔ di i tititi'n, i wla a fi-man su le. Kɛ ɔ ´fɛ i asiɛ'n i bue kun su lele b'ɔ ´fa ju i bue kun su lɔ'n, sran'm be kwlaa be wunnin delɛ nga e Nyanmiɛn'n deli ye'n. Asiɛ sufuɛ mun, amun kwlaa amun `kpan kekle be yi be aklunjuɛ i nglo be kle Anannganman. Amun `bo sro, an `to jue be mɛnmɛn i. An `bo jru be yi Anannganman i ayɛ. Kɛ an ´bo'n, wuun an ´to jue. An `bo awɛ mun, amun `fita nnɛn wuɛ'm be nun. An `kpan kekle be manman Anannganman b'ɔ ti famiɛn'n. Man jenvie'n ɔ bo, sɛ n ´kwla se'n, man i nun ninnge'n be kwlaa be kpan. Man asiɛ'n nin i sufuɛ'm be kpan wie. Sɛ n ´kwla se'n, man nzue ba'm be bo ndɛ, man oka'm be bo sro likawlɛ be `manman Anannganman, afin ɔ su ba asiɛ'n sufuɛ'm be jɔlɛ dilɛ. Ɔ wa di mɛn'n i nunfuɛ'm be jɔlɛ nin nanwlɛ. Ɔ wa siesie nvle'm be afiɛn klanman. Anannganman ti famiɛn, ɔ man nvlefuɛ'm be usu. Ɔ ti anz'm bé ti su nglo, ɔ man asiɛ'n keje. Anannganman yɛ ɔ ti dan Siɔn lɔ-ɔ. Ɔ o nvle'm be kwlakwla bé ti su. Man be manman wɔ ɔ dunman b'ɔ ti dan, b'ɔ yo sro'n ti. Ɔ nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Man be manman famiɛn'n b'ɔ kwla'n, b'ɔ klo nanwlɛ dilɛ'n. Wɔ yɛ a sieli mmla ng'ɔ ti bɔ e nanti su nin-ɔn. Wɔ yɛ a sieli ndɛ siesielɛ'n i wafa'n nin sa nuan su yolɛ'n Izraɛl mɛn'n nun-ɔn. An `yi Anannganman e Nyanmiɛn'n i ayɛ. An `koto i ja takatakawlɛ'n i nyrun lɛ. I nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Moiz nin Aarɔn bɔ be ti Anannganman nyrun jranfuɛ'n, ɔ nin Samiɛl b'ɔ bo i dunman'n, kɛ be kpan flɛli i'n, ɔ tɛli be su. Ɔ jrannin nyanmiɛn ble b'ɔ jaso tianmaan'n nun ɔ kan ndɛ kleli be. Ndɛ ng'ɔ kan kleli be'n, ɔ nin mmla ng'ɔ fa mannin be'n, be niannin su. Anannganman e Nyanmiɛn, ɔ bɔbɔ yɛ a tɛli be su nin-ɔn. A kleli be kɛ a ti Nyanmiɛn kun bɔ a tra wɔ anwlɛn, a yaci sa cɛ, sanngɛ kusu a tu be fɔ be sa tɛ bɔ be yo'n ti. An `yi Anannganman e Nyanmiɛn'n i ayɛ. An `koto i oka'n su, afin Anannganman e Nyanmiɛn'n i nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Ye silɛ jue. Asiɛ'n sufuɛ mun, amun kwlaa amun `kpan kekle be yi be aklunjuɛ'n i nglo be kle Anannganman. An `su Anannganman aklunjuɛ su. Kɛ an ´kɔ Anannganman nyrun'n, amun `bo sro be yi be aklunjuɛ'n i nglo be kle i. Man amun si kɛ Anannganman yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn. I yɛ ɔ yili ye-ɔ, e ti i liɛ. E ti i sran mun, yɛ e ti kɛ i kuku nun nnɛn mun sa. Kɛ amun ´wlu i sua'n nun'n, an `to ye silɛ jue. Kɛ an ´wlu i awlo klun lɔ'n, amun `to jue be mɛnmɛn i. An `yi i ayɛ. An `lɛ i ase! Afin ɔ ti kpa. I klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔ di nanwlɛ tititi. Jue nga ti David liɛ. I waan: Jue nga n wa to'n ti klun-ufue'n nin sa nuan su yolɛ'n bé wun jue. Wɔ Anannganman, wɔ yɛ n ´to m ´manman wɔ-ɔ. N ´fa min nyin n sie be nga be nanti sein'n be atin'n su kpa. ?Cɛn onin yɛ a ´ba mín wun-ɔn? N ´nanti sein nin anwlɛn kpa min awlofuɛ'm be nyrun. Sa ng'ɔ nin yolɛ fata-man'n, ɔ su kpɛn-man n klun kɛ n ´yo. Be nga be kaci bé sin be si wɔ'n, n kpɔ be nantilɛ'n. N su yo-man be aeliɛ'n wie mlɔnmlɔn. Sa tɛ yolɛ anwlɛn'n, n klo-man kɛ n nyan wie. E nin sa tɛ'n ye afiɛn ´ti nun. Sran nga i wiengu suɛn yɛ ɔ tɔn i blɛlɛ-blɛlɛ sin'n, n ´nunnun i. Sran ng'ɔ bu-mɛn i wiengu sran'n, b'ɔ yo i wun dandan'n, e nin i sɔfuɛ'n e sɔn-man. Be nga be fa bé wla gua bé su-ɔ ɔ yo ye'n, be yɛ n ´kunndɛ be-ɔ, n ´fa be n ´sie mín wun. Sran ng'ɔ nanti sein'n, ɔ ´yo min mantanfuɛ. Sran ng'ɔ di ndrunmun'n, ɔ su tran-man min awlo liɛ'n nun. Gblɛ kpɛfuɛ'n su nyan-man manndran mín sa nun. Klunwifuɛ nga be wo e mɛn nga nun'n, nglɛmun kwlaa n ´nunnun be. N ´yo sɔ nan be nga be yo sa b'ɔ ti-mɛn i nuan su Anannganman i klɔ'n su'n, be kwlaa be `wie. Nyrɛnnɛnfuɛ bɔ i wla a bo'n, b'ɔ kan sa ng'ɔ wo i su'n kle Anannganman'n. I waan: Anannganman, tie min srɛlɛ'n, sie ɔ́ su tie kpanlɛ bɔ n kpan n flɛ wɔ'n. Kɛ n wo nyrɛnnɛn'n nun'n, nán kaci ɔ́ sin si min. Kɛ n flɛ wɔ'n, sie ɔ su tie. Kan ɔ́ wun tɛ min su. Min nguan'n sin ndɛndɛ kɛ sin wɛnsrɛn'n sa. Min wunmiɛn kan'n i kwlaa ɔ'a wie min nun. Awlaboɛ'n ɔ'a kun min kpo, m'an yo kɛ ijre bɔ ɔ'a wu kee'n sa. Mín nuan nun aliɛ bɔ sa'n, mín wla fi i dilɛ su. M'an kplin sa lele siɛn'n min owie'n ɔ'a fite su. Min like bɔ n fɛ i'n yɛlɛ aawlɛ flɛnnɛn nun anunman, m'an yo kɛ klɔ nvuɛn su akpatue sa. N nyan-man lafiwlɛ, m'an kaci min liɛ kɛ anunman bɔ i kunngba tran sua'm bé ti su'n sa. Ɔ lɛ-man cɛn kun bɔ min kpɔfuɛ'm be klɔklɔ-man min-ɔn. Be yo min fiaan. Min yɛ be fa min koko be yalɛ su-ɔ. Min aliɛ bɔ n di'n yɛlɛ ndutre. Like nga n ´nɔn bɔ min nyinmuɛn sanngan-man nun'n, ɔ nun-man lɛ. Ɔ ya bɔ a fɛli i min wun b'ɔ ɔ'a fɛ-mɛn i blɛblɛ'n ti a mannin min su yili min blo mmua. M'an wie wu a wie! M'an yo kɛ ijre b'ɔ su wu kee'n sa. Sanngɛ Anannganman, ɔ liɛ'n a ti famiɛn tititi. Bé wla fi ɔ su-ɔ ɔ yo-man ye. A su tran-man diin sa. A ´si Siɔnfuɛ'm be aunnvuɛ, afin be aunnvuɛ silɛ blɛ'n ɔ'a ju lele be flɛ-mɛn i julɛ kun. Afin e bɔ e ti ɔ sufuɛ mun'n, Siɔn lɔ yɛbuɛ'm be yo e klanman, e klo i osu-osu ng'ɔ ka lɛ'n. Man mɛnfuɛ'm be kwlaa be nyin yi Anannganman. Man asiɛ'n su famiɛn'm be wun kɛ i dan'n fa ti ju'n. Anannganman'n ´kplan Siɔn klɔ'n uflɛ, ɔ yi i anyrunnyan'n i nglo. Ɔ ´sie i su be nga afɛ o bé su'n be srɛlɛ'n i bo. Be srɛlɛ sɔ'n su yo-mɛn i tɛ. Man be klɛ i sɔ ndɛ liɛ'n be `man be nga be wa wu be kasiɛn'n. I liɛ'n, nvlefuɛ nga be wa jaso su uflɛ'n be ´manman Anannganman. Afin kɛ Anannganman wo i tranwlɛ'n nun lɔ'n, ɔ kpɛ i nyin ase nian. Kɛ ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n, ɔ nian asiɛ wun wa. Ɔ nian wa nan ɔ ´ti bisuafuɛ'm be kplinlɛ'n. Ɔ nian wa nan ɔ ´de be nga ɔ'a ka be nin wie'n. I waan ɔ ´yo sɔ nan sran sɔ'm be `bo i dunman'n be sin Siɔn lɔ, nan be `to jue be mɛnmɛn i Zerizalɛm lɔ, blɛ nga bɔ mɛnfuɛ mun nin famiɛn diwlɛ'm be nunfuɛ'm be ´yia be ´su i'n. Anannganman yoli man min wunmiɛn'n ɔ kannin ase min gbanflɛn nun. Ɔ kpɛli min nguan nyanman'n su. I osu ti n seli kɛ: «Min Nyanmiɛn, wɔ bɔ nán ndɛ sa yɛ a o lɛ'n, nán yo man n wu min gbanflɛn nun.» Kɛ ɔ fin lalafuɛ nun'n, wɔ yɛ a yili asiɛ nin-ɔn, ɔ́ sa nuan like yɛlɛ nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n. Be ´saci, sanngɛ ɔ liɛ a ´ka lɛ. Nyanmiɛn'n bɔ la nglo lɔ'n nin asiɛ'n be ´yo kɛ tralɛ nvuɛn sa. A ´kaci be kɛ be kaci tralɛ'n sa. Be ´tu lɛ. Sanngɛ ɔ liɛ'n, a ´ka ɔ osu'n nun, wɔ afuɛ'n su wie-man le. Ɔ sufuɛ'm be mma'm be ´tran be mɛn'n nun, yɛ wɔ man be osu'n nunfuɛ nga be wa jaso su'n be ´taka. Jue nga ti David liɛ. I waan: N ´la Anannganman i ase! N ´tu n klun n ´lɛ i ase kpa. N ´la Anannganman i ase, n wla su fi-man like ng'ɔ yo mannin min'n i wie fi su. I yɛ ɔ yaci min wun sa'n kwlaa cɛ min-ɔn. Sɛ n tɔ tukpacɛ'n, i yɛ ɔ yo min juejue-ɔ. I yɛ ɔ de min wie'n i nuan nun-ɔn, i yɛ ɔ yo min ye kpe nun nin-ɔn, i yɛ ɔ si min aunnvuɛ-ɔ. Sɛ n yo kpɛnngbɛn'n, i yɛ man ninnge kpakpa'm be ti sin yia min nin-ɔn. I yɛ man n sa n sin n yo gbanflɛn bɔ n nyan wunmiɛn kɛ anunman nyin'n sa nin-ɔn. Ɔ jran sran'm bé sin di be jɔlɛ mun. Ɔ nian be bɔ be mian-mian be'n be ndɛ'm be nun di be kpa. Ɔ fɛli i atin'n kleli Moiz, ɔ fɛli i sa dandan ng'ɔ yo be'n kleli Izraɛlfuɛ mun. Anannganman klun ti ufue, ɔ si aunnvuɛ. Ɔ fa-man ya ndɛndɛ, i kpa liɛ'n, be flɛ-man. Ɔ ka-man sran i ijɔlɛ'n su sa tititi. Ɔ fa-man ya sie-mɛn i klun. Ɔ nian-man é sa tɛ'm be su yo-man e sa. Fɔnlɛ nga e fɔn'n, nán i nuan like yɛ ɔ fa yi e su-ɔ. Sanngɛ kpa ng'ɔ yo be bɔ bé nyin yi i'n, i dan'n ɔ ti kɛ nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n ɔ fa o asiɛ'n i ti su mmua-mmua fuun ju'n sa. Ɔ yo man e nin é sa tɛ mun ye afiɛn'n ti nun kɛ wia afiliɛ'n nin wia atɔliɛ'n be afiɛn'n ti nun ju'n sa. Kɛ siɛ kun fa si i mma'm be aunnvuɛ ju'n yɛ Anannganman kusu fa si be bɔ bé nyin yi'n be aunnvuɛ-ɔ. Afin ɔ si like ng'ɔ fa yili ye'n. Ɔ o i klun, ɔ si kɛ fa yɛ ɔ fa yili ye-ɔ. Klɔ sran'n i nguan'n ɔ ti kɛ ijre sa. Ɔ ti kɛ blo lɔ ijre nnyrɛ'n b'ɔ kpuke'n sa. Kɛ aunngban fiaan'n ko fita ijre'n su'n, wuun ɔ'a wu. Be wun-mɛn i osu kun. Sanngɛ Anannganman yo be bɔ bé nyin yi i'n be ye tititi, nán ndɛ sa yɛ ɔ sɔtɔ i sɔ yolɛ-ɔ. Yɛ ɔ yo sa ng'ɔ ti i nuan su'n man be mma mun nin be klun ba liɛ mun. Sɛ sakpa be nian aenguɛ ng'ɔ nin be trali'n su be yo i su sa'n, yɛ sɛ be fa mmla ng'ɔ fa sie be nyrun'n sie be klun nan be fa su'n, ɔ yo i sɔ sa mun man be. Anannganman takali i famiɛn bia'n nyanmiɛn su lɔ, ɔ sie ninnge'n kwlaa. Anz mun, amun bɔ an kplin amún nyin be yo i nuan ndɛ'n i su sa'n, bɔ amún fɛ i aniɛn'n su'n, amun `la Anannganman i ase. Anz mun, amun bɔ amun ti i sufuɛ mun'n, bɔ an yo i klun sa'n, an `lɛ i ase. Sɛ n ´kwla se'n, amun kwlaa bɔ amun ti i sa nuan ninnge'n bɔ amun o lika'n kwlaa nun'n, an `lɛ i ase. N kusu n ´la Anannganman i ase! N ´la Anannganman i ase! Anannganman min Nyanmiɛn wɔ dan bɔ a ti'n lɛ-man sin. A lɛ nyrun o! A yo nyɛnmɛn o! Ɔ wun ti kpajawa yɛiin. Sɛ n ´kwla se'n, a trɛ nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii nun'n kɛ tannin sua sa. Ɔ tranwlɛ'n wo nzue ng'ɔ o nglo lɔ'n i ti su nglo mmua kpa lɔ. Nyanmiɛn ble'm be ti kɛ ɔ kakaklolo sa. Aunngban'n ti kɛ anunman sa, i ndɛwa'n su yɛ a fu kɔ ɔ lika-a. Aunngban'n ti kɛ ɔ jasin bofuɛ sa. Nyanmiɛn'n i sin b'ɔ kpa'n ti kɛ ɔ sufuɛ sa. A wlali asiɛ'n i bo ase kekleke kpa! Kɛ ɔ o lɛ'n yɛ ɔ wo-ɔ. Laa, jenvie'n i nzue'n ɔ kata asiɛ wunmuan'n su, nzue'n fu lele ko kata oka'm be su. Sɛ n ´kwla se'n, kɛ a kpannin nzue'n su'n, kpɛkuun ɔ wanndili. Wɔ man nyanmiɛn'n boli nun, kpɛkuun nzue sɔ'n ɔ kacili i ja sin. I bue fuli kpɔlɛ'm be su, yɛ i bue jrali kongo'm be nun. Ɔ ɔli lika nga a siesieli mɛnnin i'n i nun. A kleli i juwlɛ, ɔ waan nán ɔ kpɛ i juwlɛ sɔ'n, ɔ waan nán ɔ wɔ lele ɔ di asiɛ'n kun. Wɔ man nzue ti'm be nun nzue'n sin nzue mmuɛ'm be nun yɛ ɔ sonji oka'm be afiɛn. Bo nun nnɛn'm be kwlakwla be nɔn. Sɛ nzue we kun blo aflunmun mun-ɔn, be wa nɔn wie. Anunman'm be tran i nuan. Be tran i nuan waka'm be su be kpan. A o nglo lɔ a tɔ nzue oka'm be su. A yo man asiɛ'n i lika kwlaa e wun ɔ ninnge kpakpa nga a man'n. Wɔ yɛ man ijre nga klɔ nnɛn'm be ko didi'n ɔ fu-ɔ. Ɔ kunngba'n wɔ yɛ man ninnge nga sran'm be ta'n be fɛfɛ-ɔ. Wɔ man be nyan ninnge be fie'm be su di. Wɔ man be nyan nzan b'ɔ man bé wun nyrɛn be nin-ɔn. A man be nyanngo b'ɔ man be nyrun'n yo mlanmlan nin-ɔn, ɔ nin aliɛ bɔ be fa tra be anwlɛn nin-ɔn. Waka dandan'm be nyan nzue ɔ ti be. Liban sɛdri waka nga Anannganman bɔbɔ tali be mun o, be nyan wie. Anunman'm be wa yo bé sua waka sɔ'm be nun, Anunman wɔngɔ'n i tranwlɛ yɛlɛ siprɛs waka'm be nun. Oka fleiin'm be ti blo boli'm be tranwlɛ, yɛbuɛ-yɛbuɛ'm be ti oya'm bé sua. A sieli anglo'n kɛ be fa sie blɛ'n nzɔliɛ, wia'n si i tɔlɛ dɔ. Kɛ a yo bɔ kɔnguɛ'n ɔ'a ba'n, kpɛkuun lika'n lu tuun, wuun ɔ'a ju bo'n nun nnɛn'm be wlanlɛ, wuun asɔmɔli mma'm be su kpan be ´kunndɛ nnɛn be ´di, be ´kunndɛ kɛ a man be like man be di. Kɛ wia'n ´man su'n, wuun b'a cuɛn bé wun, be ko la be lawlɛ'n nun, wuun sran'm be kusu be su fite kɔ be junman'm be su, be di junman'n lele nnɔsua. Ee Anannganman, junman nga a di be'n, be sɔnnin o! Ngwlɛlɛ nga a fa yoli i kwlakwla sɔ'n ɔ cɛnnin o! Ɔ sa nuan ninnge'n ɔ'a yi asiɛ'n. Nian jenvie'n b'ɔ nannan sɔ plaii-ɔ, i nun nnɛn liɛ nga be wlan-wlan nun'n, sran si-man be nuan: i kaan o nun, i dan o nun. I nyin su yɛ mmeli'm be sin-ɔn. Nnɛn sroesroe Leviatan bɔ a yili i kɛ ɔ `kan ngowa nun'n, ɔ wlan sin nun. Nnɛn sɔ'm be kwlaa bé nyin ta ɔ nyrun kɛ sɛ be aliɛ dilɛ dɔ'n ju-ɔ, a ´man be like man be di. Sɛ a fa man be-ɔ, be fa. Sɛ a uke ɔ́ sa nan a man be like-ɔ, ninnge'n sin yia be pɛ. Sanngɛ sɛ a to ɔ́ nyin blo'n, srɛ kun be kpa. Sɛ a yi wunmiɛn ng'ɔ o be nun'n, be ka lɛ be wu, yɛ be sa bé sin be kaci fa. Sɛ a fa be wunmiɛn sɔ'n man be ekun'n, kpɛkuun b'a sa bé sin be osu'n nun, yɛ a kaci asiɛ'n su ninnge'm be uflɛ. Anannganman, nán wɔ anyrunnyan'n ɔ sin le. Di ninnge nga a yili be'n be su aklunjuɛ. Kɛ a nian asiɛ'n sa'n, wuun ɔ su keje. Kɛ a kan oka mun nin ɔ sa'n, wuun wɛnsrɛn su fin be nun fite. Kɛ min nyin tɛ o su'n, n ´to jue m ´manman Anannganman. Kɛ n nian wu-man'n, n ´sro jue m ´bo n flɛ min Nyanmiɛn'n. Man jue nga n ´to'n ɔ yo i fɛ! Kɛ bɔ ɔ ti min Nyanmiɛn'n ti'n, n klun jɔ lele kpe nun. Man sa tɛ yofuɛ'm be tu asiɛ'n su, nán be nga be bu-man Nyanmiɛn nin i nuan su ndɛ'n be like fi'n be tran lɛ kun. N ´la Anannganman i ase! An `manman Anannganman! An `manman Anannganman. An `kpan flɛ i! Sa dandan ng'ɔ yo be'n, an `bo be jɔ sin nvle'm be nun! An `to jue be mɛn i. An `to jue be bo flɛ i! I sa nyɛnmɛn-nyɛnmɛn ng'ɔ yo be'n, an `bu be kwlaa be akunndan. Amun `fɛ i di be nuan, afin i nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Amun bɔ an fa amun wun mantan Anannganman'n, man amun klun jɔ. An `fa amun wun mantan Anannganman b'ɔ kwla'n! An `kunndɛ kɛ ɔ nin amun tran tititi. Anannganman yɛ ɔ ti e Nyanmiɛn nin-ɔn. Ɔ di asiɛ'n su sran'm be ngba be jɔlɛ. I wla fi-man su kɛ ɔ tali nda. I wla fi-man kɛ akpasua-akpasua akpi nga be ´jaso su'n be ti yɛ ɔ tali nda sɔ'n nin-ɔn. Ɔ kan kleli Abraam, ɔ kan kleli Izaak. Ndɛ kunngba sɔ'n, ɔ kan flannin nun kleli Zakɔb, ɔ fa mannin Izraɛlfuɛ mun mlɔnmlɔnmlɔn, kɛ ɔ o lɛ'n yɛ ɔ wo-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «N ´fa Kanaan mɛn'n m ´man amun. Ɔ ti amun aja like yɛ amun nyɛnnin i-ɔ.» Be yoli aofuɛ mɛn sɔ'n nun. Be ti kaan sa, be ju-man wie blɛ sɔ'n nun. Be fɛ i mɛn kun nun be kɔ uflɛ nun. Be tu be tran nvle kun nun, kpɛkuun be tu be kɔ tran uflɛ nun. Sanngɛ Nyanmiɛn ɔ'a man-man sran fi atin kɛ ɔ mianmian be. Be dunman nun ti ɔ ijɔli famiɛn wie mun. Ɔ seli be kɛ: «Nán an kan min sran bɔ n kpali be mun. Nán an yo mín nuan ijɔfuɛ'm be tɛtɛ.» Ɔ toli awe yili i mɛn'n su, be nyan-man like be di-man. Kpɛkuun ɔ fali sran kun dunnin mmua i sran'm be nyrun kan be wa kɔ lɔ'n. Sran sɔ'n yɛlɛ Zozɛf. Kɛ ɔ ´kɔ sɔ'n, be yoli i atɛ kɛ kanga sa yɛ ɔ ɔli-ɔ. Be wlɛli i ja jrɔkɔ, be wlɛli i kɔmin blalɛ. Lele san ndɛ nga Anannganman kannin'n i blɛ'n juli yɛ i nuan yiali nan b'a wun i wlɛ kɛ kannzu ɔ ti sran ndɛnman su. Famiɛn'n mannin atin kɛ be yaci i nun. Mɛnmɛn'm be siefuɛ'n ɔ man be yili i bisua'n nun fiteli. Kpɛkuun ɔ wa fɛli i sieli i awlo'n su kpɛn. I sin ɔ wa fɛli i bɔbɔ i ninnge'n kwlaa wlɛli i sa nun kɛ ɔ nian su. I waan ɔ `kle i awlo lɔ sran dandan'm be ngwlɛlɛ kɛ i bɔbɔ Zozɛf klo'n sa, nan klɔ'n su kpɛnngbɛn nga be usa ngwlɛlɛ afɛ bé sa nun'n, ɔ `man be akunndan. Yɛ Izraɛl bali Ezipt mɛn'n nun-ɔn. Zakɔb tu ko trannin Kam mɛn'n nun. Nyanmiɛn man i nvlefuɛ'm be wuli ba kpanngban kpa. Ɔ yoli man be kwlalɛ bɔ be kwlali'n trali be kpɔfuɛ'm be liɛ'n. Ɔ kacili Eziptfuɛ'm be anwlɛn'n, Nyanmiɛn yoli man b'a klo-mɛn i bɔbɔ i sran'n bé sa kun. Be kpɛli be gblɛ, be yoli be tɛtɛ. Nan ɔ'a sunman Moiz b'ɔ ti i sufuɛ'n, ɔ nin Aarɔn b'ɔ kpɛli i'n. Ɔ mannin be wunmiɛn ɔ man be yili atrɛ ng'ɔ seli be kɛ be `yi i Eziptfuɛ'm be afiɛn'n. Be yoli abonuan sa mun Kam mɛn'n nun lɔ. Moiz nin Aarɔn b'a kpalo-man Nyanmiɛn i nuan ndɛ'n. Nyanmiɛn man aliɛ sannin, yɛ ɔ man lika'n dunnin tritritri. Ɔ yoli man Eziptfuɛ'm be nzue'm be kacili mmoja, ɔ kunnin nzue sɔ'm be nun jue mun. Klɛ'm be deli mɛn'n. Be deli lika'n lele be deli famiɛn'm be sua ba mun. Kɛ Nyanmiɛn ukeli i nuan'n sa'n, kpɛkuun ngɔnsiɛn'm be deli lika'n, kpɛkuun kplekple'm be deli Eziptfuɛ'm be mɛn'n. Be nzue ng'ɔ ko tɔ ko man be'n yɛlɛ nzraama bɔ kɛ nzue'n tɔ-ɔ, ɔ gua'n. Ngblannan'n bɔ cɛ yɛ ɔ kpɛn-ɔn, ɔ sɔ lika'n nyannyannyan Ɔ sacili be vinyi nin be figie mun. Ɔ bubuli be mɛn'n nun waka mun. Kɛ ɔ ukeli i nuan sa'n, lalo mun nin aɛcɛ kpanngban kpa bɔ be si-man be nuan'n be deli lika'n. Kakaa sɔ'm be wieli Eziptfuɛ'm be mɛn'n nun nnya mun nin i ijre'n, ɔ nin be fie'm be su ninnge'm be di sekeseke. Eziptfuɛ'm be awlo'm be nun ba klikli bɔ be ti be talua ba'n, ɔ kunnin be kwlaa. Kpɛkuun ɔ yoli man i nvlefuɛ'm be fin mɛn sɔ'n nun fiteli. Be ´fite-ɔ, be di-man jɛtɛ ufue'n nin sika ɔkwlɛ'n i yalɛ bé sa nun. Be kwlaa be ti juejuejue be akpasua'm be kwlaa su. Bé bo tulɛ Ezipt mɛn'n nun lɔ'n ɔ yoli lɔfuɛ'm be fɛ dan, be klun jɔli. Be klun'n b'ɔ ´jɔ'n yɛlɛ srɛ dan b'ɔ kunnin be Izraɛlfuɛ'm bé wun'n b'ɔ su kun-man be kun'n. Anannganman fali nyanmiɛn ble'n katali i nvlefuɛ'm bé su. Kɔnguɛ'n, sin yɛ ɔ kpaja bé bo-ɔ. Be waan ɔ blɛ be nnɛn. Ɔ yoli man aoko wie'm be bali. Nyanmiɛn su lɔ kpaun yɛ ɔ fa tali be-ɔ. Ɔ kpacili yɛbuɛ nun, kpɛkuun nzue fin nun fiteli. Nzue'n sonjili asiɛ kee'n su kɛ nzue ba sa. Afin nda ng'ɔ tali Abraam b'ɔ ti i sufuɛ'n, i wla o su. Kɛ ɔ ´yi i nvle'n nunfuɛ mun Ezipt lɔ fite'n, be klun'n jɔ-man blɛblɛ. Be b'ɔ kpali be sɔ'n, be klun b'ɔ jɔli'n ti b'a bo b'a sro-man ngowa. Ɔ fali nvle uflɛ wie'm be nunfuɛ'm be asiɛ'n mannin be. Ɔ man junman nga nvle sɔ'm be nunfuɛ'm be dili'n, i nuan like'n kwlaa yoli be liɛ. I waan ɔ ´yo sɔ nan be di i nuan ndɛ'm bé su, nan be niɛn i mmla ng'ɔ fa mannin be'n bé su be nanti. An `manman Anannganman! An `manman Anannganman! An `yi i ayɛ, afin ɔ ti kpa. Afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. ?Wan bɔ cɛ yɛ ɔ ´si Anannganman i sa dandan ng'ɔ yo be'n bé wun ndɛ kan-an? ?Wan cɛ yɛ ɔ ´mɛnmɛn i nan sran'm b'a ti i lika'n kwlakwla-a? Be nga Anannganman i mmla'n su yɛ be nanti'n, bɔ be yo sa i nuan su titi'n, be liɛ su ti ye! Anannganman, kɛ a ´yo ɔ sran'm be ye'n, man ɔ́ nyin kpɛn min su. Wɔ bɔ a ti defuɛ'n, de min. Man n nyan ɔ sran nga a kpali be'n be muae'n wie. Man n klun jɔ kɛ ɔ mɛn'n nunfuɛ'm be liɛ'n sa. Man n fa wɔ n di min nuan kɛ be bɔ be ti ɔ liɛ'n be fa di'n sa. E yoli sa tɛ kɛ e si'm be sa. E fɔnnin, e yoli klunwi. Atrɛ nga a yili be Ezipt lɔ'n, é si'm b'a wun-mɛn i wlɛ. Ye dandan nga a yoli be'n, bé wla ɔ'a kpɛn-man su. Be yoli nyin kekle Ndɛma jenvie'n i nuan lɔ. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan Anannganman ɔ'a nyan dunman'n ti, ɔ deli be. Ɔ deli be sɔ nan be ´si kɛ kannzu ɔ kwla sakpa. Kɛ ɔ kpannin Ndɛma jenvie'n su sa'n, kpɛkuun ɔ kali lɛ wuli kee. Ɔ man be nantili jenvie'n i bo lɔ aunnyan'n su kɛ aawlɛ flɛnnɛn'n nun sa. Ɔ deli be be kpɔfuɛ'm bé sa nun. Ɔ deli be be nga be nin be kun'n bé sa nun. Nzue'n yi sinnin be kpɔfuɛ'm bé su, be nun kun sa ɔ'a fin-man nun ɔ'a fite-man. Blɛ li yɛ be wa fɛli i ndɛ'n su-ɔ, nan b'a to jue b'a mɛnmɛn i. Sanngɛ i sin ɔ'a cɛ-man, be wla wa fili sa dandan ng'ɔ yoli'n. Like ng'ɔ guguli kɛ ɔ ´yo be'n, b'a minndɛ-man be yolɛ blɛ'n. Kɛ be wo aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, bé nyin bloli like wie'm bé wun. Kpɛkuun be klɔklɔli Nyanmiɛn i nuan nun lika kee sɔ'n nun lɔ. I kusu fali like nga be usali'n mannin be. Ɔ fa mannin be, be dili i lele ɔ flannin be. Kɛ be o nanmue nun lɔ'n, be fali bé nyin cili Moiz nin Aarɔn bɔ be fɛli i be wlali Anannganman sa nun'n, nan asiɛ'n nun ɔ'a kpaci ɔ'a mɛn Datan, nan ɔ'a kan ɔ'a muan Abiram nin i sran'm be su. Sin kunnin be akpasua kun sɔ mun. Sin taaman dili klunwifuɛ sɔ mun. Be fali sika ɔkwlɛ be yili like wie kɛ nannin ba sa Orɛb oka wun lɔ. Be kotoli sika ɔkwlɛ sɔ'n i bo. Ɔ liɛ nannin bɔ ijre yɛ ɔ di'n yɛ be fɛli i nzɔliɛ'n be kacili Nyanmiɛn b'ɔ lɛ nyrun nin-ɔn. Bé wla fili Nyanmiɛn b'ɔ ti be defuɛ'n, be wla fili i b'ɔ yoli like dandan mun Ezipt mɛn'n nun lɔ'n. I b'ɔ yili atrɛ mun Kam mɛn'n nun'n, b'ɔ yoli sa sroesroe Ndɛma jenvie'n nuan lɔ'n, bé wla fili i su. I osu ti'n i waan wuun ɔ ´nunnun be, nan san Moiz b'ɔ ti i sufuɛ'n yɛ ɔ ´yaci i lɛ-ɔ. Moiz jrannin ndɛ sɔ'n nun, ɔ seli i kɛ ɔ `guɛ i ya'n i ase nan nán man ɔ nunnun be. I sin'n, klɔ bɔ be blɔ i kpa b'ɔ ti'n, b'a buɛ-mɛn i ndɛ nun kun. B'a fa-man Anannganman i nuan ndɛ'n kun. Be o be tannin sua'm be nun lɔ yɛ be ijɔ be konviabo-ɔ. B'a ti-man Anannganman i ndɛ ng'ɔ kan'n kun mlɔnmlɔn. Anannganman mɛnnin i sa su ɔ tali nda kɛ ɔ ´yo man be wu aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, nan be osu'n nunfuɛ'm be bo sanndi nvle kun nga'm be nun yɛ be wu lɔ. Be fali bé wun mantannin Baal-Pɛɔr, be dili nnɛn nga be fa sɔ wunmiɛn mun'n. Kɛ be yoli sɔ'n, ɔ kunnin Anannganman ya, nan ɔ'a fa nyrɛnnɛn sa wie ɔ'a yi bé su. Fine jrannin ndɛ'n nun siesieli nan nyrɛnnɛn sa sɔ'n ɔ'a jran. I sɔ b'ɔ yoli'n ti, Anannganman waan ɔ ti sran kpa. Anannganman buli i osu nunfuɛ'm be sran kpa tititi. Be kannin Anannganman i ya Mɛriba nzue'n i nuan lɔ ekun, i ti man Moiz yoli i sa ya, be kunnin i kusu i ya, kpɛkuun ɔ ´ijɔ-ɔ, ɔ'a bu-mɛn i sin. Nvle nga Anannganman waan be `nunnun i nun sran mun'n, b'a nunnun-man be. Be fali bé wun ko wlɛli i nvle kun nga'm be nunfuɛ bɔ be si-man Nyanmiɛn'n be nun. Nvle sɔ'm bé sa nga be yo'n, be niannin su be yoli wie. Be amuɛn nga be sɔ be'n, be ko sɔli wie. I sɔ amuɛn liɛ'm be kacili kɛ aya sa mannin be. Be fali be mma yasua mun nin be mma bla mun be sɔli ninnge ngbɛn-ngbɛn mun. Be kunnin sran nga b'a yo-man sa'n. Sran nga b'a yo-man sa sɔ mun yɛlɛ be mma yasua mun nin be mma mmla mun. Be kunnin be be fa sɔli Kanaan amuɛn mun. Be fali be sran kunlɛ sɔ'n be sacili be mɛn'n. Be fali sa sɔ'n be yoli bé wun fiɛn. Sɛ e ´kwla se'n, be boli tekle. Anannganman kusu wa fali ya dan kpa i nvlefuɛ sɔ'm bé wun. I sran sɔ'm bɔ be ti kɛ i anyanbeun like sa'n, bé wun wa yoli i tɛ. Ɔ fali be mannin nvle uflɛ mun. Be nga be kpɔ be'n be yɛ be wa sieli be-ɔ. Be kpɔfuɛ'm be tinnin be su kplɔlɔlɔ, be guali bé nyin ase. Kpalɛ sunman ɔ deli be, sanngɛ nyin kekle'n yɛ be yoli i su-ɔ. Be yoli sa tɛ'n be ɔli be nyrun titi. Anannganman tili be kokolɛ bɔ be koko'n, yɛ ɔ wunnin nyrɛnnɛn'n b'ɔ o be su. Kɛ i waan ɔ ´yo be ye'n ti'n, i wla kpɛnnin aenguɛ ng'ɔ nin be trali'n su. I klun-ufue dan'n ti ɔ sili be aunnvuɛ. Ɔ yoli man be nga be trali be lomuɛn'n, be kwlaa be sili be aunnvuɛ. Anannganman e Nyanmiɛn, de ye! Kan e bo nun, yi e nvle nga'm bé afiɛn fite, man e bo flɛ wɔ, afin ɔ dunman'n lɛ-man wunsu, yɛ man e fa ɔ manmanlɛ bɔ e manman wɔ'n e di é nuan. Amun `la Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i ase tititi! Yɛ man sran'm be kwlaa be se kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» An `manman Anannganman! An `manman Anannganman, afin ɔ ti kpa, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Be wlan daan aawlɛ flɛnnɛn'n nun, ɔ liɛ lika kee sɔ'n nun. Be wun-man atin nga be ko fa nan be ko ju kan sran tran lɛ nin-ɔn. Kɛ awe nin nzue we'n ko kle be nyrɛnnɛn'n yɛ ɔ kleli be-ɔ. Be wla'n boli bé wun. Kɛ be ´wun nyrɛnnɛn'n, be kpan flɛli Anannganman, nan ɔ'a de be awlaboɛ sɔ'n nun. Ɔ fali be sinnin atin trele wie su kɛ ɔ ´yo nan b'a ko fite klɔ bɔ sran tran su'n i su'n ti. Man be sɔfuɛ'm be bo flɛ Anannganman i klun-ufue'n nin sa dandan ng'ɔ yo man sran mun ti. Afin sran nga bɔ nzue we kunnin i'n, ɔ mɛnnin i nzue. Sran nga bɔ awe kunnin i'n, ɔ mɛnnin i aliɛ ɔ dili i ku yili. Be wie'm be trannin aosin tuun kpa nun, be trannin kongo tuun kpa b'ɔ yo sro'n nun. Nyrɛnnɛn'n ɔ sin yiali be mlɔnmlɔnmlɔn, be cili be nin jrɔkɔ. Be yoli nyin kekle, b'a fa-man Nyanmiɛn i ndɛ b'ɔ kannin'n be su. Nyanmiɛn b'ɔ like fi nun-mɛn i sin'n, ɔ mannin be afɔtuɛ b'a fa-man. Ɔ yoli man afɛ bɔ tɔli be su'n, ɔ kannin be ase. Be finnin ase, b'a nyan-man sran fi b'ɔ ´uka be-ɔ. Kɛ be ´wun nyrɛnnɛn'n, be kpan flɛli Anannganman, nan ɔ'a de be awlaboɛ sɔ'n nun. Ɔ yili be bisua tuun sɔ'n nun fiteli. Ɔ kpɛkpɛli jrɔkɔ nga be fa cili be'n be nun. Man be sɔfuɛ'm be bo flɛ Anannganman i klun-ufue nin sa dandan ng'ɔ yo man sran mun ti. Afin ɔ sacili aaba anuan mun, ɔ bubuli anuan'm be nun gboklo'm bɔ be fa blalɛ be yoli'n be nun. Sinnglinfuɛ'm be nzuɛn tɛtɛ'n nin be fɔnlɛ bɔ be fɔnnin'n ti'n, be wunnin nyrɛnnɛn. Like nga be di i sa'n, be konvi tuli su. Be tɔli wie'n i nuan nun wieli. Kɛ be ´wun nyrɛnnɛn'n, be kpan flɛli Anannganman, nan ɔ'a de be awlaboɛ sɔ'n nun. Ndɛ b'ɔ fin i nuan nun fiteli sa'n, ɔ man be yoli juejue. Ɔ cuɛnnin be wie'n i nuan nun fiteli. Man be sɔfuɛ'm be bo flɛ Anannganman i klun-ufue nin sa dandan ng'ɔ yo man sran mun ti. Man be yi asenna tɛ'm be fa mɛn i. Yɛ man be bo sro be kan sa ng'ɔ yoli be mun. Be nga be fa mmeli be kɔ lika jenvie'n nyin su'n, bɔ be di aata nzue dan sɔ'n i nyin su'n, be wunnin sa nga Anannganman yo'n, be wunnin sa dandan ng'ɔ yoli be jenvie sɔ'n su'n. Kɛ ɔ ´uke i nuan sa'n, wuun aunngban dan'n ɔ su tu, wuun nzue'n ɔ su jaso kendenglein! Aunngban dan sɔ'n nin nzue sɔ'n be man sran sɔ'm be su kɔ nglo fleiin, kpɛkuun be fa be jra kɛ b'a tɔ kunman dan bɔ be si-mɛn i bo'n nun sa. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, be anwlɛn'n ɔ kpɔtɔ be klun sa lengeiin! Bé nyin'n su b'ɔ kpɛ be'n ti'n, be ´nanti'n, wuun be ´bo tanngan kɛ sran bɔ nzan ɔ'a bo be'n sa. Kpɛkuun be ngwlɛlɛ'n kwlaa mlin be klun. Kɛ be ´wun nyrɛnnɛn'n, be kpan flɛli Anannganman, nan ɔ'a de be awlaboɛ sɔ'n nun. Ɔ man aunngban dan b'ɔ fita'n ɔ tɔli bliin. Ɔ kannin nzue'n b'ɔ jasoli kendenglein'n i ase. Kɛ be ´nian bɔ aunngban'n ɔ fita-man kun'n bɔ nzue kun'n ɔ bo-man kun'n, be klun jɔli. Klɔ nga be waan be ´kɔ su'n, Anannganman man be juli lɔ klanman. Man be sɔfuɛ'm be bo flɛ Anannganman i klun-ufue nin sa dandan ng'ɔ yo man sran mun ti. Man be yi i ayɛ nvlefuɛ'm be anyia nun. Man be mɛnmɛn i kpɛnngbɛn'm be anyia nun. Ɔ yo man nzue ba'm be wu kee, Ɔ yo man nzue ti'm be wie nun klelelele. Ɔ fa mɛn bɔ i asiɛ'n ɔ ti kpa'n ɔ kaci njin lika, i nunfuɛ'm be wlɛ'n ti. Ɔ fa aawlɛ flɛnnɛn'n ɔ kaci fɛtɛ. Ɔ fa lika kee'n ɔ kaci nzue bo. Kpɛkuun be bɔ awe kun be'n, ɔ fa be sie lɛ, be kplan be klɔ lɛ. Be di fie'm be ta be su vinyi, ɔ su kpanngban. Nyanmiɛn yo be ye, be wu ba kpanngban kpa, bé sa nun nnɛn'm be trɛ. Be wie'm be liɛ'n, be nuan'n ɔ kpɛ su, nyannzuɛn'n yɛ o be su-ɔ, nyrɛnnɛn nin afɛ'n ɔ'a ti be sa nán sa yolɛ-ɔ. Nyanmiɛn'n kuakua be wlengbi mun. Ɔ yo man be wlan aawlɛ flɛnnɛn bɔ atin nun-man nun'n i nun sa daan. Sanngɛ ɔ yi yalɛfuɛ'm be yalɛ'n nun fite. Ɔ yo man be osu'n ɔ trɛ kpa kɛ nnɛn mun sa. Kɛ sran sɛsɛfuɛ'm be wun i sɔ sa mun'n, be klun jɔ, sanngɛ sran wlɛfuɛ'm be kwla uke-man bé nuan. Man sran b'ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ'n ɔ bu sa sɔ'm be akunndan kpa nan ɔ wun kɛ Anannganman i klun ti ufue. Jue nga ti David liɛ. I waan: Ee Nyanmiɛn, min wla ɔ'a gua ase o! Ee, wɔ bɔ a ti min anyrunnyan'n like'n, n ´to jue, n ´yi wɔ ayɛ, n ´to jue m manman wɔ. N ´fa min sanngo'n nin min jru'n, n ´tinnge aliɛ njɛnniɛn su! Anannganman, m ´bo n ´flɛ wɔ sran'm be afiɛn. N ´to jue n ´yi wɔ ayɛ nvle-nvlefuɛ'm be nyrun. Afin ɔ klun-ufue'n ɔ ti dan lele kpe nun. I kunngba'n, a ti nanwlɛfuɛ dan. Ee Nyanmiɛn, a ti dan tra nyanmiɛn'n bɔ la nglo plaii yɛ'n, yi ɔ dan sɔ bɔ a ti'n i nglo. Man ɔ nyrun nyannyan'n ɔ kpaja asiɛ wunmuan'n su. Min bɔ n ti ɔ janvuɛ'n, tɛ min su, yo man n nyan min ti. Yi ɔ fanngan'n i nglo nan de min. Nyanmiɛn o i sua'n nun lɔ i waan: «Min yɛ n kwla-a. N ´cɛ Sisɛm klɔ'n nun, n ´sunnzun Sikɔt b'ɔ ti kongo lika'n. Galaad lika'n ti min liɛ. Manase lika'n ti min liɛ wie, Efraim lika'n ti kɛ min kle sa, yɛ Zida lika'n ti kɛ min kpɔnman sa, yɛ n fa sie sran mun-ɔn. Moab lika'n ti kɛ min kpongbo sa yɛ n wunnzin nun-ɔn. M'an fa min sa m'an sie i Edɔm lika'n su, ɔ ti min liɛ. N tian Filistifuɛ'm be su fiaan!» ?Wan cɛ yɛ ɔ ´fa min kɔ be klɔ kekle'n su lɔ-ɔ? ?Edɔmfuɛ'm be klɔ'n, wan cɛ yɛ man n ´ju lɔ-ɔ? ?Ee Nyanmiɛn, wɔ bɔ a yili ye blo bɔ e sonja'm be kɔ alɛ kunlɛ-ɔ a nun-man bé sin kun'n, nán wɔ yɛ man n ´ju lɔ-ɔ? Uka e man e kwla e kpɔfuɛ mun, afin sran'm be ukalɛ liɛ'n ɔ ti ngbɛn. Nyanmiɛn man e ´kwla, afin i yɛ ɔ tia e kpɔfuɛ'm be su-ɔ. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. Nyanmiɛn, wɔ bɔ wɔ yɛ m manman wɔ'n, nán tɔ amule. Afin klunwifuɛ'm bɔ be kunngba'n be ti gblɛfuɛ'n, be kan min wun ndɛ tɛtɛ, min suɛn yɛ be tɔn be sin-ɔn. Mín kpɔlɛ i ndɛ yɛ be kɛn i sa lele-ɔ. Be kunndɛ min utre ngbɛn. N klo be, sanngɛ be liɛ'n, min wun ndɛ tɛtɛ'n yɛ be kan-an. N liɛ kusu n srɛ m man be. N yo be kpa, sanngɛ tɛ cɛ yɛ be yo min-ɔn. N klo be, sanngɛ kpɔlɛ'n cɛ yɛ be kpɔ min-ɔn. Nga be kan yɛlɛ kɛ: «Man be fɛ i man sran wlɛfuɛ wie man ɔ sie i, man sran suɛn tɔnfuɛ kun jrɛn i fama su lɛ. Nan kɛ be di i jɔlɛ b'ɔ wie'n, man be wun kɛ i yɛ ɔ yoli sa nin-ɔn. Man i srɛlɛ ng'ɔ ´srɛ'n ɔ kaci sa tɛ mɛn i. Nán ɔ cɛ asiɛ'n su. Man sran uflɛ fɛ i junman'n ɔ di. Man i mma'm be ka aika. Man i yi kusu yo angboti. Man i mma'm be yo finfinfuɛ, man be srɛsrɛ like nan b'a nyan aliɛ b'a di. Man be kan be bo bé sua buebue'm be nun. Man sran nga i kalɛ o i su'n ɔ fɛ i sa sie i bo ninnge'n kwlaa su. Man sran ngbɛn'm be fɛn i bo ninnge b'ɔ fɛli nan ɔ'a nyan be'n. Nán sran fi yo i ye. Nán sran fi si i aika mma'm be aunnvuɛ. Man i osu'n nunfuɛ'm be nunnun. Man i dunman liɛ'n ɔ mlin akpasua nga be wa jaso su klikli'n be afiɛn. Nán Anannganman wla fi fɔnlɛ nga i si'm be fɔnnin'n. I nin i sa tɛ ng'ɔ yoli'n, nɛ́n i osu'n nunnun le. Nán Anannganman i wla tra fɔnlɛ nin sa tɛ sɔ'm be su le. Man ɔ nunnun sran sɔ'm be dunman'n mɛn'n nun. Afin sran sɔ'n i ndɛ nun-man aunnvuɛ silɛ'n i ndɛ nun. Nyrɛnnɛnfuɛ nga yalɛ'n ɔ'a di i bɔ awlaboɛ'n ɔ'a kun i kpo'n, ɔ miɛn-miɛnnin i lele ɔ kunnin i. Sannzan bolɛ'n yɛ ɔ klo i-ɔ, man sa tɛ ng'ɔ gugu'n ɔ ju i bɔbɔ su. Ɔ nian bo-man muae nian man-man sran le, nán man i kusu nyan muae le. Man sannzan'n b'ɔ bo'n ɔ tran i bɔbɔ su kɛ ɔ'a wlɛ i tralɛ'n sa. Man ɔ wluwlu i wun kɛ nzue wluwlu like nun'n sa. Man ɔ wluwlu i owie nun kɛ ngo wluwlu like nun'n sa. Man ɔ kaci kɛ i kondro b'ɔ klɛ i titi'n sa. Man ɔ mɛntɛn i wun kɛ i bo kplo b'ɔ ´wlɛ i titi'n sa.» Akatua ng'ɔ ´fa tannin be bɔ be sanman min Anannganman ja su'n, bɔ be tɔn min suɛn'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sanngɛ wɔ, min Min Anannganman, yo min ye kɛ a kan kleli min'n sa, afin ɔ klun-ufue'n ɔ ti dan, de min! N ti nyrɛnnɛnfuɛ, yɛ n ti yalɛfuɛ. Min anwlɛn'n ɔ'a saci min klun lɔ kain. N liɛ bɔ yɛ ɔ su wie kɛ sɛnzɛ'n b'ɔ tɔ'n sa lɛ-ɔ. N ti kɛ aɛcɛ wie bɔ ɔ'a tɔ tralɛ nun bɔ be su kpukpu nun man ɔ tɔ'n sa. Mín ja'm b'a glɔglɔ mín bo, n lɛ-man wunnɛn kplo kun nglɛmun cilɛ dunman nun. N ti be finfin like. Be nian min kpɛkuun be keje bé ti'n sɛkɛsɛkɛsɛkɛ. Anannganman min Nyanmiɛn, bla wa uka min. Ɔ klun-ufue'n ti bla wa de min. Man be si kɛ wɔ Anannganman wɔ yɛ w'a yo i sɔ sa nin-ɔn. Be liɛ'n, be bo sran'm be sannzan, sanngɛ ɔ liɛ'n, a yra ɔ nuan klanman man sran. Sɛ be waan be ´yo min like'n, man nyannzuɛn'n yɛ ɔ kun be-ɔ. Sanngɛ min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n, n liɛ'n n klun ɔ ´jɔ. Be bɔ be kan min wun ndɛ tɛtɛ'n, man bé nyin gua ase. Man nyannzuɛn'n ɔ sra be kɛ tralɛ sa. N ´kpan kekle n ´to jue n ´yi Anannganman i ayɛ. M ´mɛnmɛn i nzra nun. Afin ɔ jran yalɛfuɛ'n i sin. Ɔ de i be nga be bu i fɔ'n bé sa nun. Jue nga ti David liɛ. I waan: Anannganman i nuan su ndɛ ng'ɔ kan kleli min Min'n yɛ. Ɔ seli i kɛ yo: «Tran ase mín fama su wa lele man n yi ɔ kpɔfuɛ'm be ase ɔ́ bo nan n `fa be yo ɔ́ ja siesiewlɛ.» Anannganman man ɔ sielɛ'n ɔ fɛ i Siɔn lele ɔ trɛ ɔ mmua kpa. Man ɔ fanngan'n ɔ kwla ɔ kpɔfuɛ mun. Blɛ nga a ´yiayia wɔ alɛ kunfuɛ'm bé nuan'n, sonja yakpafuɛ'm be nin wɔ-ɔ. Ɔ gbanflɛn'm be ´ba ɔ́ wun ɔ oka'm bé su, be ´ba kɛ nglɛmun bɔlɛ'n b'ɔ gua'n sa. Anannganman ɔ tali nda. Ɔ lɛ-man kɛ ɔ ko yo-man. I waan: «A ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ a ´ka lɛ titi kɛ Mɛlkizedɛk liɛ'n sa.» Min Min'n ɔ jin ɔ́ sa fama su. Cɛn nga i ya cɛn'n ko ba'n, ɔ ´nunnun famiɛn wie mun. Ɔ ´di nvle-nvle'm be jɔlɛ. Lika'n kwlaa ´yo saka ngunmin. Ɔ ´nunnun mɛn wunmuan nga nun kpɛnngbɛn mun. Kɛ famiɛn'n ɔ ´sɛ i sin ba'n, ɔ ´nɔn nzue nzue ba'n nun, kpɛkuun ɔ ´kwla man i ti'n su. An `manman Anannganman! N ´tu n klun n ´yi Anannganman i ayɛ i sufuɛ kpakpa'm bɔ b'a yia'n be afiɛn. Sa nga Anannganman yo be'n be ti dandan. Be b'ɔ jɔ be klun'n, be kunndɛ sa sɔ mun tititi. Sa ng'ɔ yo be'n be yo nyɛnmɛn, be tu be nian, ɔ yo sa i nuan su tititi. Ɔ klo kɛ be nyin ´kpɛn atrɛ ng'ɔ yi'n bé su. Anannganman yaci sa cɛ, ɔ si aunnvuɛ. Be nga bé nyin yi i'n, ɔ man be like be di. I wla fi-man aenguɛ ng'ɔ nin i fuɛ'm be trali'n. Ɔ yili i wunmiɛn'n dan'n i nglo kleli i nvle'n like ng'ɔ yoli'n nun, yɛlɛ nvle uflɛ'm be mɛn b'ɔ fa mannin be mlɔnmlɔn'n. Sa ng'ɔ yo'n be kle kɛ ɔ di nanwlɛ nan ɔ yo sa i nuan su. I mmla ng'ɔ ko kle be'n, be fa bé wla be gua be su-ɔ ɔ yo ye. Be ti kpa titi. Be taka nanwlɛ nin sa nuan su yolɛ'n su. Ɔ wa deli i nvlefuɛ mun. Ɔ nin be trali aenguɛ b'ɔ ´ka lɛ tititi. Ɔ ti Nyanmiɛn kun b'ɔ lɛ-man wunsu, ɔ yo sro. Be nyin b'ɔ yi Anannganman yɛ ɔ ti ngwlɛlɛ silɛ'n i bo bolɛ nin-ɔn. Be kwlaa nga be yo i sɔ'n, be lɛ akunndan ti-ɔ. I manmanlɛ wie-man mlɔnmlɔn le. An `manman Anannganman! Sran nga i nyin yi Anannganman'n, bɔ Anannganman i mmla'm be su falɛ'n ɔ yo i fɛ'n, i liɛ su ti ye! I osu'n nunfuɛ nga be wa jaso su'n be wa yo sran waka-waka mun, afin sran nga be ti sɛsɛfuɛ'n, Anannganman man be ´nyan ye. I sɔ sran liɛ'n, muae nin aunnyan'n bɔ cɛ yɛ ɔ ´trɛn i awlo'n nun-ɔn. Nyanmiɛn nin i bé bo ´sɛ titi. Sran nga be ti sɛsɛfuɛ mun'n, be liɛ'n, kɛ aosin'n ɔ wla tuun'n, kpɛkuun Nyanmiɛn ɔ'a man be kannin. Sran ng'ɔ yaci sa cɛ'n, b'ɔ si aunnvuɛ'n, b'ɔ yo sa i nuan su'n, i kunngba nin-ɔn. Sran b'ɔ si aunnvuɛ'n, bɔ be srɛ i like-ɔ, ɔ man'n, sa kpa yɛ ɔ'a yo-ɔ. Sran b'ɔ ´yo i ninnge mun-ɔn ɔ nian mmla'n su yɛ ɔ yo'n, i kunngba nin-ɔn. Ɔ tɔ-man le nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo. Sran ng'ɔ yo sa i nuan su'n, be wla fi-mɛn i su le. Sɛ ɔ ti ndɛ tɛ wie'n, srɛ ba kun sa kun-mɛn i mlɔnmlɔn. I klun suɛ-mɛn i bɔ kaan tri! Anannganman kunngba yɛ i nyin tɛ i nyin bo-ɔ. Ɔ keje-man. I klun ti-mɛn i lele kpɛkuun ɔ wun be nga be nin i be kun'n be agualiɛ'n. Ɔ ´cɛ sran like-ɔ, ɔ bu-mɛn i sin, ɔ tu i klun cɛ yalɛfuɛ'm be like. Nyanmiɛn nin i bé bo sɛ titi. I wunmiɛn'n ´uka su titi yɛ i kɔmin'n jin su. Kɛ klunwifuɛ'n wun i sɔ'n, ya kun i, kɛ ɔ kɛkɛ i nuan bui'n sa, kpɛkuun i wun glɔ i. Sa nga klunwifuɛ'm be waan ɔ ´ju'n, ɔ kpɛn-man su le. An `manman Anannganman! Amun bɔ an su Anannganman'n, an `mɛnmɛn i. An `bo flɛ Anannganman. Man be la Anannganman i ase tititi, nán be yaci i ase lalɛ le. Kɛ ɔ fɛ i wia afiliɛ lɔ lele b'ɔ fa ju wia atɔliɛ lɔ'n, man be manman Anannganman. Anannganman yɛ ɔ o nvle'm be kwlaa bé su-ɔ. I nyrun nyannyan'n ɔ o nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n i su nglo lɔ. ?Anannganman e Nyanmiɛn'n bɔ nglo mmua lɔ yɛ ɔ ti i tranwlɛ'n, wan cɛ yɛ ɔ nin i sɛ-ɔ? Ɔ kpɛ i nyin ase yɛ ɔ nian nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ nin-ɔn. Nyrɛnnɛnfuɛ ng'ɔ la ndutre nun'n, ɔ nin yalɛfuɛ ng'ɔ o kan nga be gua wla lɛ'n, ɔ kuku be lɛ. Kpɛkuun ɔ man be nin sran dandan'm be tran likawlɛ bia kpakpa'm bé su. Ɔ fa be be nin i nvle nun wlengbi mun be tran lika kunngba. Ɔ yo man bla klun kpanfuɛ'n ɔ nyan awlo kɛ bla ta bɔ i mma'm be sin yiɛ i bɔ i klun jɔ'n sa. Amun `manman Anannganman! Kɛ ɔ fin cɛn bɔ Izraɛlfuɛ'm be tuli Ezipt lɔ, kɛ ɔ fin cɛn bɔ Zakɔb i osu'n nunfuɛ'm be jasoli sran bɔ be aniɛn ti i ngunmin'n be afiɛn'n, sɛ e ´kwla se'n, Nyanmiɛn fali Zida'n yoli i bɔbɔ i sua. Izraɛl'n kusu kacili i asiɛ. Sɛ e ´kwla se'n, kɛ jenvie'n wunnin be'n, ɔ wanndili. Kɛ Zurdɛn'n wunnin be'n, ɔ cuɛn ɔli siɛn. Oka'm be ´kɔ'n, wuun be ´tu kpɛn kɛ bua nene mun sa, kpɔlɛ'm be kusu be tu kpɛn kɛ boli mun sa. ?Jenvie, nguɛ sa ti yɛ a wanndi sa-a? ?Zurdɛn, nguɛ sa ti yɛ a cuɛn kɔ siɛn-ɔn? ?Oka mun, nguɛ sa ti yɛ an tu kpɛn kɛ bua nene mun sa-a? ?Kpɔlɛ mun, nguɛ sa ti yɛ an tu kpɛn kɛ boli mun sa-a? Ee asiɛ, keje Anannganman nyrun! Keje Zakɔb Nyanmiɛn'n i nyrun, afin ɔ fa yɛbuɛ kaci fɛtɛ. Ɔ fa kpangba lika'n ɔ kaci nzue ti. Anannganman, man ɔ dunman liɛ'n yɛ ɔ fu-ɔ, afin a ti klun-ufuefuɛ, yɛ a ti nanwlɛ difuɛ tititi. Nán e dunman liɛ nin-ɔn, sakpa, nan e liɛ nin-ɔn! Ɔ yo sɛ yɛ man mɛn kun nga'm be nunfuɛ'm be usa kɛ: «?Ai, wuun be Nyanmiɛn liɛ kpa'n ɔ wo nin?» nin-ɔn E Nyanmiɛn'n ɔ wo nglo lɔ, like nga i klun klo su kɛ ɔ ´yo'n yɛ ɔ yo-ɔ. Mɛn sɔ'm be nunfuɛ'm be amuɛn'm be liɛ'n, be fa jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ yɛ be yo-ɔ, be ti sran sa nuan like. Be lɛ nuan, sanngɛ be ijɔ-man. Be lɛ nyinma, sanngɛ be wun-man ase. Be lɛ su, sanngɛ be ti-man sa. Be lɛ bue, sanngɛ be ti-man nvan. Be lɛ sa, sanngɛ be fa kan like-ɔ ɔ yo-man ye. Be lɛ ja, sanngɛ be kwla fa nanti-man. Be ti-man nɛn ba kun sa kɛ ɔ su tɛ bé nuan nun. Be nga be yo i sɔ amuɛn liɛ mun'n, bɔ be fa be wla gua bé su'n, be ti kɛ amuɛn sɔ'm be sa. Izraɛlfuɛ mun, amun `fa amun wla'n guɛ i Anannganman su. «Ɔ ti sran'm be ukafuɛ, ɔ sasa be kɛ nyrɛn sa.» Aarɔn osu nunfuɛ mun, an `fa amun wla'n guɛ i Anannganman su. «Ɔ ti sran'm be ukafuɛ, ɔ sasa be kɛ nyrɛn sa.» Amun nga amun nyin yi Anannganman'n, an `fa amun wla'n guɛ i su. «Ɔ ti sran'm be ukafuɛ, ɔ sasa be kɛ nyrɛn sa.» Anannganman i wla fi-man e su. Ɔ ´yo Izraɛlfuɛ'm bé wun sa ye. Ɔ ´yo Aarɔn osu'n nunfuɛ'm bé wun sa ye. Be nga be nyin yi Anannganman'n, ɔ ´yo bé wun sa ye, sɛ be lɛ nyrun o, sɛ be lɛ-man nyrun o, ɔ ´yo bé wun sa ye. Anannganman ɔ ´yo man amun osu'n nin amun mma'm be liɛ'm be ´trɛ. Man Anannganman b'ɔ yili nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ'n, ɔ yo amun wun sa ye. Nglo lɔ lika'n ti Anannganman bɔbɔ i lika. Ɔ fali asiɛ'n kusu mannin sran mun. Be nga b'a wu'n, nán be yɛ be ´manman Anannganman nin-ɔn. Be nga b'a ɔ blɔlɔ'm be wie fi kwla mɛnmɛn i. Sanngɛ e liɛ'n, kɛ ɔ fin ndɛ'n, e ´la Anannganman i ase tititi, e su yaci-mɛn i le. Amun `manman Anannganman! N klo Anannganman, afin ɔ ti min aniɛn'n, ɔ ti srɛwa tantrantan nga n srɛ'n, afin ɔ fɛli i su sieli mín nuan bo. Kɛ min nyin tɛ o su'n, n yaci-mɛn i kpan flɛlɛ le. Wie'n ɔ fɛli i nyanman'n cili min. N fali blɔlɔ atin'n bɔ mlɔnmlɔnmlɔn, nyrɛnnɛn dan tɔli min su. Awlaboɛ'n ɔ kunnin min kpo. Sanngɛ n kpan flɛli Anannganman. N seli i kɛ: «Ɔo! Anannganman, yo man n nyan nguan!» Anannganman yaci sa cɛ, ɔ yo sa i nuan su. E Nyanmiɛn'n si aunnvuɛ. Be nga be bɔbɔ be kwla uka-man bé wun'n, Anannganman nian bé su. Kɛ n yoli fakafaka'n, ɔ deli min. I kpa'n bɔ, man mín wla'n gua ase fɔuun ke! Anannganman ɔ'a yo min ye a wie! Anannganman, nanwlɛ a deli min wie'n i nuan'n nun. A nunnunnin min nyinmuɛn'n, wɔ man m'an tɔ-man. Asiɛ nga a fa mannin be nga bé nyin o su mun'n kɛ be tran su'n, n tɛ o su ɔ dunman nun ti. I nun bɔ n ´se kɛ: «M'an wun nyrɛnnɛn o!» M'an yaci-man ɔ́ su lafilɛ le. Mín wun b'ɔ ´usu min'n ti n seli kɛ: «Sran liɛ'n, ɔ ti atofuɛ o!» ?Nan nɛnnɛn kpli nga Anannganman ɔ'a di min yɛ'n, nguɛ cɛ yɛ n ´nyɛn i n ´fa lɛ i ase-ɔ? M ´man bé ti nyanlɛ klowa'n su, yɛ n ´kpan flɛ Anannganman. Ninnge nga n tali nda kɛ n ´yo be m ´man Anannganman'n, n ´yo be i nvlefuɛ'm be nyrun. Anannganman i sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be wie'n ɔ wlu i wun lele kpe nun. Anannganman, n ti ɔ sufuɛ, n ti ɔ sufuɛ bla i wa. A tili mín wun nyanman nun. Asenna tɛ'n yɛ n ´yi n ´fa man wɔ-ɔ. N ´kpan n flɛ wɔ. Ninnge nga n tali nda kɛ n ´yo be m ´man Anannganman'n, n ´yo be i nvlefuɛ'm be nyrun. Zerizalɛm klɔ'n nun Anannganman i sua'n i awlo klun lɔ yɛ n ´yo be-ɔ. An `manman Anannganman! Nvle-nvlefuɛ mun, amun kwlaa an `manman Anannganman. Nvlefuɛ mun, amun kwlaa an `to jue be yi i ayɛ, afin ɔ yo sran ye kpa lele bobo su, yɛ ɔ di nanwlɛ tititi! An `manman Anannganman! An `manman Anannganman, afin ɔ ti kpa. I klun-ufue'n wo lɛ tititi. Man Izraɛlfuɛ'm be se kɛ: «I klun-ufue'n wo lɛ tititi.» Man Aarɔn awlofuɛ'm be se kɛ: «I klun-ufue'n wo lɛ tititi.» Man be nga be nyin yi Anannganman'n be se kɛ: «I klun-ufue'n wo lɛ tititi.» I nun bɔ n la nyrɛnnɛn'n nun'n, n kpan n flɛli Anannganman, yɛ ɔ tɛli min su. Ɔ man n nyannin min ti. Anannganman jin mín sin, n sro-man like fi. ?Kɛ nguɛ like sa yɛ sran'm be kwla yo min-ɔn ? Anannganman ti min ukafuɛ, n wun min kpɔfuɛ mun bɔ bé nyin gua ase alɛ'n nun'n be sokpalɛ'n nun. Kɛ n ´fa mín wun n wlɛ i klɔ sran sa nun'n, ɔ flunman kɛ n talo Anannganman. Kɛ n ko fa mín wun n ko wlɛ i wlengbi'm bé sa nun'n, ɔ flunman kɛ n talo Anannganman. Be nga be si-man Nyanmiɛn'n be sin yiali min, sanngɛ Anannganman dunman nun ti n jɔjɔli be nun. Be sin yiali min, n kali be afiɛn'n, sanngɛ Anannganman dunman nun ti n jɔjɔli be nun. Be katali mín su kplu kɛ awɛma mun sa. Sanngɛ Anannganman dunman nun ti be guali sa fɛiin kɛ ijre yɛ ɔ'a wie yra sa, n jɔjɔli be nun. Be suli mín bo kɛ be yi min ase, sanngɛ Anannganman sɔli min nun. Anannganman yɛ ɔ man min wunmiɛn dan nin-ɔn. I yɛ m mɛnmɛn i-ɔ. I yɛ ɔ deli min-ɔn. Be nga be ti Anannganman liɛ'n, b'a nyan kwlalɛ, b'a nyan bé ti. I ti be o bé tannin sua'm be nun be bo sro. Be se kɛ: «Anannganman kwla sakpa! Anannganman yɛ ɔ kwla-a! Anannganman kwla sakpa!» N su wu-man, n ´ka lɛ, nan Anannganman i junman ng'ɔ dili be'n, n ´kan bé wun ndɛ n ´sin. Anannganman tuli min fɔ, sanngɛ ɔ'a yaci-man min lɛ man wie'n ɔ'a kun-man min. An `tike Nyanmiɛn i sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be anuan mun man min, man n wlu nan n ko manman Anannganman. Anannganman i anuan'n, i nun yɛ Nyanmiɛn i sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be sin-ɔn. M ´manman wɔ afin kɛ n flɛli wɔ'n, a tɛli min su, wɔ yɛ a deli min-ɔn. Yɛbuɛ nga sua kplanfuɛ'm be yili i blo'n, i yɛ ɔ'a kaci yɛbuɛ kpa b'ɔ tra sua'n i cɔnjɔ'n i ase-ɔ. I sɔ'n fin Anannganman. Kɛ e wun i'n, ɔ bo e nuan. Cɛn nga e di i yɛ'n, ɔ fin Anannganman. I ti man e klun jɔ yɛ man e bo e sro. Anannganman, bla wa de ye! Man e ninnge'm be yo ye e sa nun! Sran ng'ɔ ba Anannganman dunman nun'n. Man Nyanmiɛn yo i liɛ ye! E o Anannganman i sua'n nun wa yɛ e yra e nuan klanman e man amun-ɔn. Anannganman yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn, i yɛ ɔ kpaja é wun weiin-ɔn. An `man waka'm be nnya'm be su be bo sin yia Nyanmiɛn sɔwlɛ'n. A ti min Nyanmiɛn. M ´manman wɔ. Min Nyanmiɛn, n ´yi wɔ ayɛ! An `manman Anannganman, afin ɔ ti kpa, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Be nga bɔ be nanti sein'n, bɔ Anannganman i mmla'n su yɛ be nian be nanti'n, be liɛ su ti ye! Be nga be nian sa ng'ɔ fa sie be nyrun'n su be yo'n, bɔ be tu be klun be kunndɛ i'n, be liɛ su ti ye! Be yo-man sa ng'ɔ fata-man'n, Anannganman i atin'n su seiin yɛ be fa-a. Anannganman kɛ a sieli ɔ mmla'n, ɔ waan be `fa su ti-ɔ. N srɛ kɛ man n si nanti nan n mian min nyin n yo wɔ klun sa'n, nan sɛ sa sɔ'n wie kpɛn min klun'n, m'an wun-man su nyannzuɛn i kasiɛn nun'n ti. N ´nian nun m ´manman wɔ, afin kɛ m bu ɔ ndɛ nga a kan be'n, be akunndan'n n nian'n, be ti i nuan su. Min waan n ´mian min nyin n yo wɔ klun sa'n. Nán yaci mín bo suanlɛ'n mlɔnmlɔn. ?Ɔ yo sɛ yɛ gbanflɛn kun annzɛ talua kun kwla yo saun-ɔn? San ɔ ´fa wɔ ndɛ nga a kan'n su. N fa min wun m mantan wɔ mantanlɛ kpa. Nán yaci min lɛ man n san ɔ mmla'n i wun n fa uflɛ. N fa ɔ ndɛ'n n sie min klun kpa kɛ ɔ ko yo nan m'an fɔn-man ɔ́ wun'n ti. Anannganman, mo o! Kle min ɔ klun sa'n! Ndɛ nga a kannin'n, n ´nian su n ´kɛn i kunngun n ´gua lɔ. Kɛ n fa mmla nga a sie'n bé su'n, n klun jɔ, ɔ ti kɛ min wun yɛ m'an nyɛn i sa. M bu sa nga a fa be sie sran'm be nyrun'n be akunndan kpa. N nian atin nga a kle'n be su kpa. N fa sa nga a kle'n n yo min anwlɛn su like. N wla fi-man ɔ nuan ndɛ'n su le! Yo min bɔ n ti ɔ sufuɛ min ye, man n nyan nguan, nan n `fa wɔ ndɛ'n. Tike mín nyin man n wun ɔ mmla'n b'ɔ be yo nyɛnmɛn'n. N ti aofuɛ asiɛ'n su, nán fa ɔ mmla'n fia mín wun. Ndɛ nga a kannin be'n, n konvi sɔ be tititi. Wun tufuɛ tɛ nga be fa-man ɔ mmla'n su mlɔnmlɔn'n, a nin be `yia nun. Nán man n yo finfin, nán man sran'm be srisri min, afin mmla nga a sie'n, n tu n klun n fa su. Min liɛ n ti ɔ sufuɛ. Sɛ bɔ famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be cici min wun sa-a, ɔ klun sa yolɛ'n yɛ ɔ o min akunndan'n nun-ɔn. Sa nga a fa be sie min nyrun'n be yo min fɛ lele tratra su, be ti kɛ min afɔtuɛ manfuɛ sa. Min yɛ n la ndutre nun yɛ, yo man n nyan nguan kɛ a fa kannin'n sa. N kokoli min su sa mun n kleli wɔ, a tɛli mín su. Kle min ɔ klun sa'n. Ɔ mmla nga a sie be'n, yiyi be nun kle min man m `bu wɔ abonuan ninnge'm be akunndan. Klunngbɔ ti n sun. Man mín su kɛ a fa kannin'n sa! Yo nan nán n fa gblɛgblɛ'n cici mín ti. Yɛ si min aunnvuɛ, yo man n fa ɔ mmla'n. Nanwlɛ atin'n yɛ n fa-a. Ndɛ nga a kan be'n, yɛ n fa-a. N fa sa nga a fa sie min nyrun'n n cici min ti. Anannganman, nán yaci min lɛ man n wun nyannzuɛn. Atin nga ɔ mmla'n kle'n i su yɛ n nanti wawa-a, afin a yo man min wla'n ɔ gua ase. Kle min atin nga n ko fa su'n, yɛ n ´fa su lele n ´guɛ i ti nin i bo! Man min ngwlɛlɛ man n fa ɔ mmla'n su, yɛ n ´tu n klun n fa su. Fa min sin atin nga ɔ mmla'n kle'n su, afin n klo i ngboko. Yo man sa nga a fa sie min nyrun kɛ n yo be'n yɛ n `fa cici mín ti-ɔ, nán n fa ninnge nyanlɛ'n n cici mín ti. Yo man n yi min nyin ninnge ngbɛn-ngbɛn'm be su, yo man n nanti wɔ atin'n su. Like nga a kannin kɛ a ´yo man be bɔ bé nyin yi wɔ'n, yo man min, n ti ɔ sufuɛ. Yo nan nán man be kpɛ min nzowa, n sro i sɔ'n. Ɔ sa nga a kan be'n, be yɛ be ti kpa-a. Mmla nga a sie be'n, yɛ n fɛfɛ n kunndɛ be-ɔ. Wɔ bɔ a yo sa mun i nuan su'n, yo man n nyan nguan! Anannganman, yo min ye, de min kɛ a fa kannin'n sa! Be nga be kpɛ min nzowa'n, man n nyan wie n tɛ be su, afin ɔ́ nuan ndɛ'n yɛ n fa n wla'n n gua su-ɔ. Nán kplin su kɛ n yaci nanwlɛ'n i dilɛ, afin ɔ ndɛ nga a bu'n bé su yɛ n lafi-ɔ. N ´fa ɔ mmla'n su tititi, n su yaci-mɛn i su falɛ'n le. Kɛ n ´nanti'n n ´kɔ'n, n fa-man like fi'n tanndan-man mín ja nun. Ɔ mmla nga a sie be'n, be yɛ n kunndɛ-ɔ. Afin sa nga a sie be'n, n ´kan be famiɛn'm be nyrun, n su sa-man nun nyan. N ´fa ɔ mmla mun n ´yo min anwlɛn su like. N klo be kpa sakpa. Kɛ m ´man mín sa'n su bɔ n ´srɛ wɔ'n, n yaci-man sa nga a kle be'n be akunndan bulɛ le. Ndɛ nga a kan kleli min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n, nán man ɔ́ wla fi su! Afin i yɛ man n wla'n ɔ guali ase-ɔ. Kɛ n wo nyrɛnnɛn nun'n, i yɛ n fa cici min wla-a. Ɔ ndɛ bɔ a kan'n yɛ ɔ man nguan-an. Wun tufuɛ mun'n, min srilɛ'n yɛ ɔ ti be junman-an. Sanngɛ n san-man ɔ mmla'n i wun n fa-man uflɛ. Anannganman n wla kpɛn ɔ ndɛ nga a buli be laa'n be su, n fa fɔnvɔ min wun. Kɛ n wun kɛ klunwifuɛ'n be kaci bé sin be si ɔ mmla'n, kɛ n wun aeliɛ tɛtɛ nga be yo'n, kɛ min anwlɛn'n ɔ kpɛ min klun sa! Kɛ bɔ n ti kɛ aofuɛ sa ti'n, sa nga a kle be mun'n yɛ be ti min jue yɛ n to-ɔ. Ee Anannganman, kɔnguɛ'n, m bu ɔ dunman'n i akunndan kɛ ɔ ´yo nan m'an fa ɔ mmla'n su'n ti. Min like ng'ɔ ti min cinnjin'n, yɛlɛ ɔ mmla nga a sie be'n be su falɛ. Ee Anannganman, like ng'ɔ nin min ka bɔ n kɛn i ndɛ titi'n, yɛlɛ ɔ ndɛ'm be su falɛ'n. N tu n klun srɛ kpa. Si min aunnvuɛ kɛ a kannin'n sa! Atin nga n fa be'n, m bu be akunndan kpa. Sa nga a fa be sie min nyrun'n, be ndɛnman yɛ n fa-a. Wɔ mmla'm be su falɛ'n, n ´jran mín ja nun n ´yo. N fa sie-man lele. N tɔ sran wlɛfuɛ'm be aya'n nun sa kplakplakpla, sanngɛ ń wla fi-man ɔ mmla'n su. N jaso kɔnguɛ m manman wɔ, afin a yo sa'm be nuan su. Be bɔ bé nyin yi wɔ'n, bɔ be fa ɔ mmla nga a sie be'n su'n, be kwlaa be ti min janvuɛ. Ee! Anannganman, asiɛ'n i lika kun nga a yi-man ɔ klun-ufue'n i nglo lɛ'n, ɔ nun-man lɛ. Kle min ɔ klun sa'n. Anannganman, ye nga a kɛnnin i kɛ a ´yo min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n, a niannin ɔ ndɛ bɔ a kannin'n su yoli min ye sɔ'n. Yo man n nyan silɛ nan n wun ɔ mmla'm be wlɛ jrɛiin, afin be su yɛ n fa mín wla n gua-a. Laa bɔ a nian bu-man min fɔ'n, m mlinnin. Sanngɛ siɛn liɛ'n, n ´tu n klun n fa ɔ ndɛ'n su. A ti kpa, a ti klun-ufuefuɛ. Kle min ɔ klun sa'n i bo weiin nan n `si i. Ato'n yɛ wun tufuɛ'm be bua be fa gua mín su-ɔ. Sanngɛ min liɛ'n, n tu n klun n fa ɔ mmla nga a sie'n bé su. Be akunndan'n i su ti katawa, sanngɛ min liɛ'n n fa ɔ mmla'n n yo min anwlɛn su like. Kɛ a buli min fɔ'n, ɔ ti kpa man min, afin i liɛ'n, n wun ɔ klun sa'n i wlɛ. Mmla ng'ɔ fin ɔ́ nuan nun fite'n, ɔ ti kpa tra like akpi bɔ be fa jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ be yo'n. A siesieli min kɛ be fa wu talie'n sa, kusu wɔ yɛ man n jran ca-a ɔ yo ye-ɔ. Man min ngwlɛlɛ man n `fa suan ɔ mmla mun. Kɛ be nga be nyin yi wɔ'n be wun min'n, be klun jɔ, afin ɔ ndɛ'n yɛ n fa mín wla'n n fa gua su-ɔ. Anannganman, n wun kɛ ndɛ nga a bu be'n, be ti su. Kɛ bɔ a di nanwlɛ tititi'n ti yɛ man a tuli min fɔ-ɔ. Ɔ klun-ufue'n ti, fɔnvɔ min kɛ a fa kan kleli min'n sa, afin n ti ɔ sufuɛ. Si min aunnvuɛ, yo man n nyan nguan, afin n fa ɔ mmla'n n yo min anwlɛn su like. Wun tufuɛ nga bɔ m'an yo-man sa sanngɛ yalɛ'n yɛ be kle min'n, man nyannzuɛn'n kun be. Min liɛ'n, ɔ mmla'm be akunndan yɛ m bu-ɔ. Be bɔ be nyin yi wɔ'n, bɔ be si sa nga a fa sie be nyrun'n, man be sa bé sin be bla mín wun. Min wan n tu n klun n yo ɔ klun sa'n, i liɛ'n nyannzuɛn su kun-man min ɔ nyrun. M minndɛ ɔ ukalɛ'n lele ngbɛn, min nyin o ndɛ nga a kannin'n i sin. Ndɛ nga a kannin'n, m minndɛ i su sa'n lele ngbɛn. Siɛn'n, n usa mín wun kɛ: «?Cɛn onin ko yɛ ɔ ´fɔnvɔ min-ɔn?» Siɛn'n, m'an yo kɛ kplo kotokun wie bɔ be sie i sin wɛnsrɛn nun sa, sanngɛ n wla fi-man sa nga ɔ waan be `yo'n i su. ?Ɔ waan n ´cɛ nnyɛ? Cɛn onin ko nan ɔ'a di min yalɛ klefuɛ'm be jɔlɛ. Wun tufuɛ wie'm bɔ be bu-man ɔ ndɛ'n i like fi'n, be kpɛ kunman min bo. Ɔ mmla'm be kwlaa be ti nanwlɛ ngunmin. M'an yo-man sran fi sa, sanngɛ yalɛ'n yɛ be kle min-ɔn, de min. Ɔ kali kan nan b'a kun min, sanngɛ n yi-man ɔ mmla'm bé blo. Ɔ klun-ufue'n ti, yo man n nyan nguan, nan n nian sa nga a fa sie min nyrun'n bé su n `nanti. Anannganman, ɔ ndɛ'n ɔ su sin-man le, kɛ ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n yɛ ɔ o-ɔ. A di nanwlɛ tititi. A yili asiɛ'n, kɛ ɔ o lɛ'n yɛ ɔ wo-ɔ. Ɔ ndɛ nga a kannin be'n be ti yɛ man ninnge'm be tɛ o lɛ ndɛ nin ndɛ-ɔ, afin ɔ sulɛ'n ti yɛ be o lɛ-ɔ. Sɛ m'an fa-man ɔ mmla'n m'an yo-man min anwlɛn su like'n, wuun n wuli min nyrɛnnɛn nga nun. Ɔ mmla nga a sie be'n, mín wla su fi-man be le, afin be fanngan nun yɛ man min nyin o su-ɔ. Ɔ liɛ yɛlɛ min, de min, afin ɔ mmla nga a sie be'n yɛ n kunndɛ n fa su-ɔ. Klunwifuɛ'm b'a sa, be kunndɛ kɛ be ´kun min, sanngɛ sa nga a fa sieli min nyrun'n bé su yɛ min nyin'n ɔ ta-a. Kɛ n nian sa'n, n wun kɛ like'n kwlaa ´sin, sanngɛ ɔ mmla'n, i liɛ ɔ sin-man. Nanwlɛ n klo ɔ mmla'n dan. Cɛn ba'n kwlaa i yɛ m bu i akunndan sa mlɔnmlɔnmlɔn-ɔn. Ɔ mmla'n i ti n si ngwlɛlɛ n tra min kpɔfuɛ mun, ɔ kpɔci-man min le! N si like n tra min ngwlɛlɛ klefuɛ mun, afin n yaci-man sa nga a fa be sie min nyrun'n be akunndan bulɛ. N si ngwlɛlɛ n tra oke mun, afin n fa ɔ mmla'n bɔ a sie be'n su. Ajalɛ ng'ɔ ti-man kpa'n, n tu-mɛn i mlɔnmlɔn ɔ ndɛ'n i su falɛ dunman nun. Sa nga a kan be kle min'n, n yi-man be ase, afin wɔ yɛ a ti min ngwlɛlɛ klefuɛ-ɔ. Sa nga ɔ waan a ´yo be man min'n be yo min fɛ lele bobo su. Be fɛ'n ɔ tra awɛma nzue. Sɛ n ´si ngwlɛlɛ'n, ɔ fin ɔ mmla bɔ a sie be'n i sɔ'n ti n fa-man atin tɛ fi su. Ɔ ndɛ'n ɔ ti kɛ kannin sa, ɔ kpaja min bo. Ɔ kpaja min nyrun atin'n su weiin. Jɔlɛ klanman nga a dili'n, i su sa bɔ n seli wɔ kɛ n ´yo'n, san n ´yo i nuan su. Mín wun fɔli min dan kpa. Anannganman, yo man n nyan nguan kɛ a fa kannin'n sa. Ee Anannganman, srɛlɛ nga n srɛ wɔ'n, bu i kɛ tɛ yɛ n su yi man wɔ sa, sɔ nun. Sa nga ɔ waan a ´fa be kle min'n, kan be kle min. Sa kekle'n su min su tititi, sanngɛ mín wla fi-man ɔ mmla'n su. Klunwifuɛ wie'm be sua min wun aya, sanngɛ n yaci-man ɔ mmla'n bɔ a sie be'n be lɛ n ko fa-man uflɛ. Sa nga a fa be sie min nyrun'n, be ti min aja like, afin be man min klun jɔ. M mian min nyin n yo ɔ klun sa'n, n ´nian su, n ´yo be lele min nguan i awieliɛ. N klo-man sran nga be akunndan'n ti nnyɔn-nnyɔn'n bé sa. Min liɛ'n, ɔ mmla'n yɛ n klo i-ɔ. Wɔ nun yɛ n fia-a, a sasa min kɛ nyrɛn sa. Ndɛ nga a ko kan'n, yɛ m minndɛ i-ɔ. Klunwifuɛ mun, amun `jaso min nyrun lɛ, man n fa min Nyanmiɛn i mmla'm bé su. Suan mín bo kɛ a fa kannin'n sa, kɛ ɔ ´yo nan m'an ka nguan nun'n ti. Like nga mín wla o su'n, yiɛ i nuan man min, nán yo man n wun nyannzuɛn. Suan mín bo kɛ ɔ ´yo nan m'an yo ɔ klun sa'n nan m'an nyan min ti'n ti. Be nga be yo-man ɔ klun sa'n a fuan be, afin be saci ɔ sran'm bé wun ngbɛn. Asiɛ'n su klunwifuɛ mun'n, a kpalo be yi wla'n nun, i sɔ'n ti yɛ n klo sa nga a fa sie min nyrun nin-ɔn. Kɛ n ti ɔ ngan'n, n usu srɛ b'ɔ kun min'n ti, yɛ jɔlɛ nga a di be'n, n nyin yi be. N fa mmla'n su, yɛ n yo sa i nuan su. Nán fa min wla min yalɛ klefuɛ'm bé sa nun. Ta min nda kɛ a ´suan mín bo nan a su yaci-man min lɛ man wun tufuɛ'm be su mian-man min kplɔlɔlɔ. N kunndɛ wɔ ukalɛ'n nin delɛ bɔ ɔ waan a ´de min'n lele ngbɛn. Nian ɔ klun-ufue'n su yo min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n min ye. Kle min sa nga ɔ waan be `yo'n i bo'n weiin nan n si i. N ti ɔ sufuɛ, man min ngwlɛlɛ man n wun sa nga a fa be sie min nyrun'n be wlɛ. Anannganman, ɔ mmla'n yɛ be ´fɔn i lɛ, nga a ´ko yo'n, yo. N klo ɔ mmla mun tra sika ɔkwlɛ'n. I kpa'n bɔ n klo i tra sika ɔkwlɛ jrɛiin. Wɔ mmla nga a sie be'n, be kwlaa be ti su. Atin ng'ɔ ti gblɛ atin'n, mín nyin ci i. Sa nga a fa sie sran'm be nyrun'n, be yo nyɛnmɛn, i sɔ'n ti yɛ n kplin mín nyin n fa su nin-ɔn. Sran ng'ɔ wun ɔ ndɛ'm be wlɛ'n, i nyin'n uke. Sran nga be bɔbɔ be kwla uka-man bé wun'n, ɔ man be ngwlɛlɛ. Ɔ ndɛ'n i awe b'ɔ kun min ti'n, n fɛfɛ, min waan n ´si ɔ mmla mun. Kaci ɔ́ nyin min wun wa, si min aunnvuɛ kɛ a fa si be bɔ be klo wɔ'n be aunnvuɛ'n sa. Man n taka kpa ɔ ndɛ'n su, nán kplin su kɛ n yo tɛ'n wie fi kanga. De min be bɔ be mian-mian min kplɔlɔlɔ'n bé sa nun, kɛ ɔ ´yo nan m'an fa ɔ mmla'm be su'n ti. Nian min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n min nyrun. Kle min sa nga ɔ waan be `yo'n i bo'n weiin nan n si i. Kɛ n wun kɛ be fa-man ɔ mmla'n su'n, n sun sa ploploplo. Ee Anannganman, a yo sa i nuan su! A nian mmla'n su yɛ a bu ndɛ mun-ɔn. Sa nga a fa be sie min nyrun'n, a yi be nglo weiin, a kpɛ-man su gblɛ. Kɛ n wun kɛ min kpɔfuɛ'm be wla'n fi ɔ ndɛ'm bé su'n, min anwlɛn'n be min klun. Ɔ ndɛ nga a kan'n, ɔ lɛ-man kun ng'ɔ ti-man su-ɔ. M bɔ n ti ɔ sufuɛ'n, n klo be dan. N ti nyɛnnglɛɛn, be bu-man min sran, sanngɛ min wla fi-man ɔ mmla'm be su. A yo sa i nuan su tititi, yɛ ɔ mmla'n ɔ ti nanwlɛ jrɛiin. Nyrɛnnɛn nin awlaboɛ o min su. Sanngɛ n fa ɔ mmla'n n yo min anwlɛn su like. Sa nga a fa be sie min nyrun'n, be ti i nuan su tititi. Man min ngwlɛlɛ, kɛ ɔ ´yo nan m'an ka nguan nun'n ti. N tu n klun, n kpan flɛ wɔ. Anannganman tɛ min su nan n `fa sa nga ɔ waan be `yo'n i su. N kpan n flɛ wɔ, de min, man n kwla yo sa nga a fa be sie min nyrun'n. Aliɛ'n b'ɔ kwla cɛn-man, wuun n lɛ ɔ kpan flɛlɛ. Ndɛ nga a kannin'n, mín nyin o i sɔ ndɛ'n su. N jaso kɔnguɛ, m bu ɔ ndɛ nga a kan be'n be akunndan. Nian ɔ klun-ufue'n ti tie min aniɛn! Anannganman yo man n nyan nguan kɛ a fa gugu'n sa. Aeliɛ tɛtɛfuɛ mun be yɛ. B'a kaci bé sin b'a si ɔ mmla'n. Ee Anannganman, w'a mantan min. Ɔ mmla'm be kwlakwla be ti nanwlɛ kpan. N si kɛ mmla nga a sieli be'n be o lɛ tititi. N si sɔ-ɔ, nan ndɛ sa-a. Nian min nyrɛnnɛn'n bɔ n wun i'n nan de min, afin mín wla fi-man ɔ mmla'n su. Jran mín sin, nian min lika. Yo man n nyan nguan kɛ a kan kleli min'n sa. Be bɔ be bu-man wɔ like fi'n, bɔ be bu-man ɔ ndɛ'n kusu i like fi'n, be su nyan-man bé ti le, afin sa nga a fa kle be'n, be kunndɛ-man be. Ee Anannganman, wɔ aunnvuɛ silɛ'n cɛnnin o! Sa nga a kannin be'n, nian bé su yo man n ka nguan nun. Min yalɛ klefuɛ mun nin min kpɔfuɛ'm be sɔnnin o. Sanngɛ sa nga a fa be sie min nyrun'n, n yaci-man be lɛ n fa-man uflɛ. Kɛ n wun be bɔ b'a kaci bé sin b'a si wɔ'n, b'ɔ ɔ ndɛ'n i su falɛ ti-man be ndɛ'n, bé wun yo min tɛ. Ɔ bɔbɔ nian kɛ n klo ɔ mmla mun-ɔn. Anannganman, nian ɔ klun-ufue'n ti yo man n ´ka nguan nun. Ɔ ndɛ'n ɔ taka nanwlɛ'n su. Jɔlɛ nga a di be i nuan su klanman, be o lɛ tititi. Famiɛn i awlo lɔ sran dandan wie'm be kle min yalɛ ngbɛn, nán kɛ n yoli sa ti-ɔ, sanngɛ ɔ ndɛ'n kunngba cɛ yɛ n sro i-ɔ. Nda nga a ta min kɛ a ´yo like man min'n, nda sɔ bɔ a ta min'n, ɔ jɔ min klun kɛ anyanbeun like yɛ m'an nyɛn i sa. N klo-man ato'n, n kpɔ i kpa. N klo ɔ mmla'n. Aliɛ ba kun nun'n, m manman wɔ kpɛ nso sa nga a kan be'n bɔ be ti su'n ti. Sran nga be klo ɔ mmla'n, aunjuɛ nga be lɛ i'n ɔ ti dan. ?Nguɛ sa ti yɛ man be ´usu-ɔ ? Ee Anannganman, n lafi su kɛ a ´de min. N fa ɔ mmla'm bé su. N fa sa nga a fa be sie min nyrun'n bé su, afin n klo be kpa. N fa ɔ mmla nga a sie be'n, ɔ nin sa nga a fa be sie min nyrun'n bé su. Like kwlaa nga n yo'n, ɔ bɔbɔ ɔ́ nyin ta nun. Anannganman, kpanlɛ nga n kpan flɛ wɔ'n, sie ɔ́ su tie. Man min ngwlɛlɛ kɛ a kannin'n sa. Anannganman, man n srɛwa tantrantan nga n srɛ wɔ'n ɔ wɔ lele to wɔ lɔ! De min kɛ a fa kan kleli min'n sa. Man m manman wɔ, afin a kle min sa nga ɔ waan n `yo'n. N ´to jue sa nga ɔ waan a ´yo man min'n ti, afin ɔ mmla'm be kwlaa be ti su. De min, afin ɔ mmla nga a sieli be'n, min waan n ´fa bé su. Ee Anannganman, n kunndɛ kpa kɛ a de min. Ɔ mmla'm be ti min anwlɛn su like. Man n ka nguan nun yɛ man m manman wɔ. Yɛ man jɔlɛ nga a di be'n, be `uka min. N ti kɛ bua b'ɔ wlan daan sa. Kunndɛ min bɔ n ti ɔ sufuɛ'n, afin n wla fi-man ɔ mmla'm bé su. Zerizalɛm kɔlɛ i su jue. Kɛ n wo nyrɛnnɛn nun'n, n kpan flɛli Anannganman, i kusu tɛli min su. Anannganman, de min ato buafuɛ mun nin be nga be ta nda ngbɛn'n bé sa nun! ?Wɔ bɔ a bua ato bɔ a ta nda ngbɛn'n, nguɛ akatua bɔ cɛ yɛ a ´nyɛn i nun-ɔn? San alɛ kunfuɛ i ta'm bɔ be wlali be sin nun nan b'a bo'n, be cɛ yɛ be to i be ɔ́ wun-ɔn. Tranwlɛ nga n tran Mesɛk yɛ'n, m'an wun min nyrun o! Kedarfuɛ'm be afiɛn nga n trɛn i yɛ'n, m'an wun min nyrun wie! E nin be bɔ be klo-man fɔuun tranlɛ'n y'a tran y'a cɛ ngboko. Aunjuɛ'n i ndɛ yɛ n kan-an. Kɛ n ko kan diin tranlɛ ndɛ cɛ'n, kpɛkuun be liɛ be su kan alɛ kunlɛ'n ndɛ. Zerizalɛm kɔlɛ'n su jue. I waan: M man mín nyin'n su n nian oka'm bé lɔ siin. N usa kɛ: ?Nan min ukalɛ'n ɔ ´fin nin ? N tɛ su kɛ: Min ukalɛ'n ɔ fin Anannganman b'ɔ yili nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ'n. Ɔ su kplin-man su kɛ ɔ́ ja'n ɔ seli. Ɔ su nianfuɛ sɔ'n ɔ su lafi-man. Izraɛlfuɛ'm bé su nianfuɛ'n ɔ tɔn-man ngwlɛ yɛ ɔ lafi-man. Sran ng'ɔ nian ɔ́ su'n yɛlɛ Anannganman. Ɔ ti kɛ fɔnvɔ sa, ɔ kata ɔ́ su, ɔ kpɔci-man wɔ. Ɔ man kɛ wia'n fi'n ɔ su bo-man wɔ. Kɔnguɛ, anglo'n kusu su yo-man wɔ like fi. Anannganman ´nian wɔ su man sa fi su nyan-man wɔ, ɔ ´sasa wɔ. Sɛ a ´tu ajalɛ'n, Anannganman ´nian ɔ́ su, ɔ kɔlɛ nun o, ɔ sin salɛ nun o. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, ɔ ´nian ɔ́ su sɔ tititi! Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Kɛ be wa se min kɛ: «E wɔ Anannganman i sua'n nun lɔ'n,» n klun jɔ. Zerizalɛmfuɛ mun, e ja'm b'a kpɛn amun klɔ'm be anuan'n bé nun wa. Zerizalɛm klɔ bɔ b'a kplɛn i klanman'n, talɛ sin yiɛ i bɔ cɛ! Lɔ yɛ Izraɛl akpasua'm be kwlaa be yia-a. Anannganman i fuɛ mun-ɔn, be yia be mɛnmɛn i. Kɛ be kleli Izraɛlfuɛ'm be sɔ-ɔ. Lɔ yɛ jɔlɛ dilɛ bia'n ɔ taka-a. Lɔ yɛ David i awlo'n i famiɛn bia'n ɔ wo-ɔ. An `srɛ Nyanmiɛn man fɔundi tran Zerizalɛm lɔ. Zerizalɛm, be bɔ be klo wɔ'n, man alaje'n ɔ `fua be. Man Zerizalɛm klɔ'n nun tɔ fɔun. Man alaje'n ɔ fua i sua nglanman'm be nunfuɛ mun. Min niaan mun nin min janvuɛ'm be dunman nun ti, n ´srɛ kɛ man lɔfuɛ'm be nyan fɔundi. Anannganman e Nyanmiɛn'n i sua'n i dunman nun ti, n ´srɛ man wɔ kɛ ɔ nunfuɛ'm be nyan muae. Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue, M man mín nyin'n su n nian wɔ bɔ a o famiɛn bia'n su nyanmiɛn'n su lɔ'n. Kɛ famiɛn kun i sufuɛ'm bé nyin wo be min bian sɔ'n su'n, annzɛ kɛ afanniɛn bla'n i nyin wo i min bla'n su'n, i kunngba nin-ɔn. E kusu é nyin wo Anannganman e Nyanmiɛn'n su lele ɔ si ye aunnvuɛ. Anannganman, si ye aunnvuɛ, sakpa si ye aunnvuɛ. B'a yo e finfin'n wie pɛ! Nuan difuɛ'm b'a sri e wie pɛ! Wun tufuɛ'm b'a yo e finfin'n wie pɛ! Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Jue nga ti David liɛ. I waan: Sɛ Anannganman nin ye nun-man nun'n, man Izraɛlfuɛ'm be kan kɛ: «Sɛ Anannganman nin ye nun-man nun'n,» wuun kɛ sran'm be nin ye nyɛnnin i'n, bɔ be fali ye wun ya dan'n, wuun be mɛnnin ye mɔnnɛn-mɔnnɛn. Sɛ Anannganman nin ye nun nun-man nun'n, wuun nzue mɛnnin ye, wuun nzue b'ɔ ´tutu ba'n ɔ katali e su, wuun nzue'n ng'ɔ tu kplukplu'n ɔ sinnin e su ɔ katali e su kplu. E ´la Anannganman i ase, afin ɔ'a fa-man ye ɔ'a man-man e kpɔfuɛ mun kɛ be fa e be bo bé je nun. E yoli kɛ anunman bɔ b'a to i wun tɛ b'a trɛ kpɛkuun ɔ'a fin tɛ sɔ'n nun ɔ'a fite'n sa. Tɛ'n tili, kpɛkuun yɛ e nyannin e ti-ɔ. E ukalɛ'n ɔ fin Anannganman b'ɔ yili nglo lɔ nin asiɛ'n. Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Be nga be fa bé wla'n gua Anannganman su'n, be ti kɛ Siɔn oka b'ɔ keje-man b'ɔ o lɛ titi'n sa. Wafa nga oka'm be fa bo sin yia Zerizalɛm klɔ'n, i kunngba'n yɛ Anannganman kusu fa bo sin yia i nvlefuɛ mun-ɔn. Kɛ ɔ ndɛ ɔ ´bo sin yia be sɔ sa tititi. Afin klunwifuɛ su sie-man sran nga Nyanmiɛn bu be sran kpa mun, afin sɛ ɔ sie be sɔ'n, be konvi'n ´sɔ ndrunmun dilɛ'n. Anannganman, be bɔ be ti kpa'n, bɔ be ti sɛsɛsɛ'n, yo be kpa. Be nga be fa atin klɛklɛ'm be su'n, be liɛ'n, fuan be man be wɔ be nga be yo-man sa i nuan su'n be sin. Man Izraɛlfuɛ'm bé wun jɔ be fɔuun! Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Kɛ Anannganman fali kanga mun sali bé sin bali Siɔn lɔ'n, ɔ yoli ye kɛ laliɛ nun sa. Srisrilɛ cɛ yɛ ɔ o e nuan-an. E bo e sroli sɔ woo aklunjuɛ'n ti. Kpɛkuun nvle kun nga'm be nun sran'm be waan: «Anannganman ɔ'a yo sa dan ɔ'a man be o!» Anannganman yoli sa dan mannin ye sakpa, ɔ man aklunjuɛ'n ɔ'a yi e piɛ. Anannganman, fa e fuɛ nga be trali be lomuɛn mun bla. Man be balɛ sɔ'n ɔ yo kɛ nzue ba bɔ ɔ'a wu kee bɔ nzue ɔ'a tɔ kpɛkuun ɔ su sonji'n sa. Be bɔ be ´lua like'n, wuun be sun'n, kɛ be ´kpɛ like bɔ be luali'n, be ´bo be sro aklunjuɛ'n ti. Sran nga ble'n i gualɛ'n su'n ɔ sun yɛ ɔ kɔ'n, kɛ ɔ'a blo bɔ ɔ'a ko kpɛ'n, b'ɔ ´sɛ i sin ba, bɔ ble'n i sɔlɛ'm be guɛ i kɔmin su'n, ɔ ´bo sro aklunjuɛ'n ti. Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Jue nga ti Salomɔn liɛ. I waan: Sua nga nán Anannganman yɛ ɔ kplan'n, be nga be kplɛn i lɛ'n, be kle be wun yalɛ bɔ ngbɛn. Klɔ nga nán Anannganman yɛ ɔ nian su'n, be nga be nian su'n, be sɛsɛ i ngbɛn. Aliɛ'n ɔ kwla cɛn-man nan amu'an jaso, sanngɛ wuun amun la-man ndɛ. Amun fɛ lele nan amu'an nyan amun nuan nun aliɛ b'a di. Nga amun yo i sɔ'n ɔ ti ngbɛn, afin Anannganman fa aliɛ kunngba nga an di'n man i klofuɛ nga be la be lafi mun. Aja nga Anannganman fa man awlo kun'n, like ng'ɔ fa cɛ i'n, i ti nin i bo'n yɛlɛ be klun ba. Ba yasua nga sran kun wu be i gbanflɛn nun'n be ti kɛ cua bɔ be o safunyrɛn'n i sa nun'n sa. Sran nga cua sɔ'm be yi i koniɛn pata'n, i liɛ su ti ye! Sɛ ɔ nin i kpɔfuɛ'm be nyan ndɛ klɔ'n i anuan nun lɔ'n, ɔ kwla wun-man nyannzuɛn. Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Sran nga i nyin yi Anannganman'n, b'ɔ nanti i atin'n su'n, i liɛ su ti ye! Sɛ a yo sɔ'n, i liɛ'n junman nga a yo'n, a ´di i nuan like. A ´di alaje, ɔ ninnge mun'n, san kpa yɛ be ´yo-ɔ. Ɔ yi'n ɔ ´yo wɔ awlo'n nun kɛ vinyi b'ɔ su mma'n sa. Ɔ mma mun'n, kɛ be ti aliɛ sin'n be ´di bɔ be wun be'n, be ´fa be sunnzun olivie kanngan bɔ b'a ta be'n. Sran nga i nyin yi Anannganman'n, kɛ Anannganman ´mɛn i muae sɔ-ɔ. Man Anannganman b'ɔ o Siɔn lɔ'n ɔ yo ɔ liɛ ye. Kɛ ɔ́ nyin tɛ o su'n, muae nga Zerizalɛm ´nyɛn i'n, a ´nyan wie tititi. Wɔ anunman'm be to wɔ. Man Izraɛlfuɛ'm bé wun jɔ be fouun! Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Kɛ ɔ fin min kaan nun lele'n, blɛ sunman be kleli min yalɛ. Man Izraɛlfuɛ'm be kan sɔ wie! Man be se kɛ: «Kɛ ɔ fin min kaan nun lele'n, blɛ sunman be kleli min yalɛ» sanngɛ b'a kwla-man min. Be fali ngble be finnin min wia sin lɔ lele siɛn'n i osu'n ɔ jajali kplannan-kplannan kɛ fie difuɛ'm b'a tu kacɛ sa. Anannganman yo sa i nuan su. Ɔ yili klunwifuɛ'm be sielɛ kekle bɔ be sie'n e su. Man be bɔ be kpɔ Siɔn'n be kwlaa be wun nyannzuɛn, man be wanndi be wɔ siɛn. Man be yo kɛ ijre b'ɔ fifi sua'n i ti su lɔ bɔ i kpɛlɛ ju-man nan ɔ'a wu kee'n sa. Ijre sɔ'n ɔ kponzo sran ng'ɔ kpɛ'n i sa klun. Sɛ be waan be cici bɔbɔ'n, be nyɛn-mɛn i fiɛn bɔ kun. Sran nga be ´sin'n be ´kɔ'n, be se-man kɛ: «Man Anannganman yo amun liɛ ye o. E ´yra amun nguan Anannganman i dunman nun!» Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Anannganman, kɛ n wo nyrɛnnɛn dan'n nun'n, n kpan flɛ wɔ. Min Min, tie min aniɛn! Sie ɔ́ su min srɛwa tantrantan'n i bo! ?Anannganman, sɛ ɔ waan a ´nian tɛ nga e yo'n, wan cɛ yɛ ɔ ka lɛ-ɔ ɔ ´yo ye-ɔ ? Afin wɔ yɛ a yaci sran i wun sa cɛ i-ɔ kɛ ɔ ´yo nan be nyin wa yi wɔ'n ti. N fa min wla'n n gua Anannganman su, n lafi i su, min nyin wo ndɛ ng'ɔ kan'n i sin. Gladi difuɛ'm bé nyin o aliɛ'n i cɛnlɛ'n i sin, sanngɛ nga be yo i sɔ'n ɔ to-man mín nyin b'ɔ o Anannganman sin'n. Izraɛlfuɛ mun, amun `fa amun wla gua Anannganman su! Afin ɔ ti aklunyefuɛ, ɔ kwla de amun lele tra su. Sa tɛ nga amun yoli'n kwlaa i yɛ man amun ´nyan amun ti be nun-ɔn. Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Jue sɔ'n ɔ ti David liɛ. I waan: Anannganman, n ti-man wun tufuɛ, n yo-man mín wun dandan, like ng'ɔ ti-man mín wun su liɛ'n, n yo-man. Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn, n wo n wolɛ lɛ bɔ cɛ kɛ ba bɔ ɔ'a kpɛ nyɔnflɛn'n wo i nin sa nun'n sa. N ti n tilɛ lɛ kɛ ba b'ɔ nɔn-man nyɔnflɛn kun'n sa. Izraɛlfuɛ mun, amun `fa amun wla gua Anannganman su. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, amun `yo i sɔ sa'n tititi. Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Anannganman, man ɔ wla kpɛn David su. Man ɔ wla kpɛn i afɛ ng'ɔ fɛli'n su. Anannganman, ɔ fua kleli wɔ, ɔ fua kleli wɔ Nyanmiɛn bɔ a kwla'n, ɔ fua kleli wɔ bɔ a ti Zakɔb i Nyanmiɛn'n kɛ: Be kɛnnin i laa kɛ Nyanmiɛn i alaka'n wo Efrata. E ko wunnin i sakpa Zaar bue liɛ'n su lɔ. An man e wɔ Anannganman i lika'n nun lɔ. E `ko koto i ja takatakawlɛ'n i nyrun lɛ. Anannganman, jaso bla ɔ wunmiɛn dewlɛ lika'n nun. A nin wɔ alaka bɔ ɔ fanngan'n wo nun'n be `bla. Man ɔ nyrun jranfuɛ'm be wla sa'n i nuan su yolɛ'n kɛ be wla tralɛ'n sa, yɛ man ɔ sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be bo sro. Famiɛn bɔ ɔ bɔbɔ a fɛli i sieli'n, ɔ sufuɛ David dunman nun ti nán yi i blo. Anannganman tali nda kleli David. Anannganman su kpɛ-mɛn i wun le, ɔ seli kɛ: «Wɔ famiɛn bia'n, n ´fa ɔ klun ba yɛ n ´fa tran su-ɔ. Aenguɛ nga e nin wɔ e trali'n, yɛ mmla nga n fa mannin ɔ mma mun'n, sɛ be nian su'n, be mma liɛ'm be kusu be yɛ be ´tran be osu tititi-ɔ.» Afin Siɔn lɔ yɛ Anannganman niannin lele kleli kɛ ɔ ´tran-an. I waan: «Wa ti min wunmiɛn dewlɛ lika tititi. N ´tran wa, afin wa yɛ tranlɛ yo min fɛ-ɔ. N ´yo Siɔnfuɛ'm be ye, m ´man be aliɛ kpanngban kpa. Siɔn klɔ'n su yalɛfuɛ'm be ´nyan aliɛ be ´di be ku ´yi. N ´fa be ti nyanlɛ'n n wla Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bé wun kɛ tralɛ sa. I nun lɔ Nyanmiɛn sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be ´bo sro. N ´yo man famiɛn dan kun ´fite David osu'n nun. Famiɛn bɔ n sieli'n, n ´yo man ɔ nyan i ja nunfuɛ. N ´yo man i kpɔfuɛ'm be ´wun nyannzuɛn tratra su. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun i kusu i famiɛn kle'n wo i ti'n su nyɛnnyɛnnyɛn!» Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Jue sɔ'n ɔ ti David liɛ. I waan: Nanwlɛ, kɛ aniaan'm be tran likawlɛ'n i sɔ'n ti kpa, ɔ yo nyɛnmɛn. Like bɔ i sɔ'n ɔ fɛ i'n yɛlɛ ngo kpa bɔ be fa gua aofuɛ kpa kun ti'n su b'ɔ sonji lele ju i akanza nun'n sa. Ɔ ti kɛ Aarɔn i akanza'n nun ngo b'ɔ sonji lele kpɛn i tralɛ dan'n i nuan buwlɛ'n su'n sa. Ɔ ti kɛ bɔlɛ b'ɔ fin Ɛrmɔn oka'n su lɔ ɔ wa gua Siɔn oka'm be su'n sa, afin lɛ yɛ Anannganman sieli kɛ ye bɔ be nyɛn i'n nin nguan'n be `fin bla tititi-ɔ. Zerizalɛm kɔlɛ'n i su jue. Amun bɔ an su Anannganman'n, bɔ kɔnguɛ amun jran i sua'n nun'n, an `lɛ i ase. An `man amun sa'm be su an `tinngɛ be Nyanmiɛn i sua'n i ndɛnman. An `la Anannganman i ase! Man Anannganman b'ɔ tran Siɔn lɔ'n, b'ɔ boli nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ'n ɔ yo ɔ liɛ ye! An `manman Anannganman! Amun bɔ an ti Anannganman i sufuɛ'n, an `bo flɛ i, an `mɛnmɛn i. An bɔ an jran Anannganman i sua nun'n, an bɔ an wo i awlo'n nun'n, an `mɛnmɛn i. An `mɛnmɛn i, afin ɔ ti kpa. An `bo flɛ i, afin i klun ti ufue. Ɔ fali Zakɔb nin Izraɛlfuɛ mun kɛ be yo i bɔbɔ i liɛ. N wunnin kɛ Anannganman ti dan nan ɔ tra amuɛn'm be kwlakwla. Like kwlaa nga Anannganman waan ɔ ´yo'n, ɔ yo. Sɛ nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n su lɔ o, Sɛ asiɛ'n su wa o, sɛ jenvie'n bo lɔ o, annzɛ kusu bunman'n kwlaa nun o, ɔ yo man nyanmiɛn ble'n ɔ jaso nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n i bue kun lɔ ba. Ɔ yo man nyanmiɛn'n ɔ kpa sin man nzue tɔ, ɔ yo man aunngban'n ɔ fita. Ezipt lɔ'n, kɛ ɔ fɛ i sran'm be nun lele fa wlu nnɛn'm be nun'n, ɔ yoli man be mma klikli'm be wuli. Anannganman yili atrɛ mun, ɔ yoli abonuan sa mun Ezipt mɛn'n nun lɔ. Ɔ fa tuli Ezipt famiɛn nin i sufuɛ mun be fɔ. Ɔ tuli nvle sunman be nunfuɛ'm be fɔ, ɔ yoli man famiɛn dandan wie'm be wuli, Siɔn b'ɔ ti Amɔrfuɛ'm be famiɛn'n wo nun. Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'n, ɔ nin Kanaan famiɛn'm be kwlaa be o nun wie. Ɔ fali be lika'n mannin Izraɛlfuɛ mun bɔ be ti i nvle nunfuɛ'n kɛ be fa yo be liɛ. Anannganman, ɔ dunman'n wo lɛ titi, ɔ mlin-man le. Afin Anannganman di i nvle'n nunfuɛ'm be jɔlɛ, ɔ ´si i sufuɛ'm be aunnvuɛ. Nvle kun nga'm be amuɛn mun'n, jɛtɛ ufuɛ annzɛ sika ɔkwlɛ yɛ be fa yi be-ɔ. Be ti sran sa nuan like. Be lɛ nuan sanngɛ be ijɔ-man. Be lɛ nyinma sanngɛ be wun-man ase. Be lɛ su sanngɛ be ti-man sa. Be de-man wunmiɛn bɔ kaan sa. Be nga be yi be'n, bɔ be fa be wla'n gua be su'n, be ti kɛ be sa. Izraɛlfuɛ mun, an `la Anannganman ase! Aarɔn i osu nunfuɛ mun, an `la Anannganman ase! Levi i osu nunfuɛ mun, an `la Anannganman ase! Amun nga amun nyin yi Anannganman'n, an `lɛ i ase! Man be la Anannganman b'ɔ o Siɔn'n, b'ɔ tran Zerizalɛm'n i ase. An `manman Anannganman! An `manman Anannganman, afin ɔ ti kpa, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. An `manman Nyanmiɛn b'ɔ lɛ-man wunsu'n, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. An `manman Miɛn'm be Miɛn afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. I kunngba cɛ yɛ ɔ yi atrɛ dandan mun-ɔn, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. I yɛ i ngwlɛlɛ'n ti ɔ yili nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii nin-ɔn, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. I yɛ ɔ fali asiɛ'n sɛli i nzue'n su-ɔ, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. I yɛ ɔ yili nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n i su lɔ ninnge dandan'm bɔ be kpaja mun-ɔn, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔ yili wia'n kɛ ɔ kpaja wia'n nun, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔ yili anglo ba nin nzraama mun kɛ be fite kɔnguɛ, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔ tuli Eziptfuɛ'm be fɔ, ɔ yoli man be mma klikli'm be wuli, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Kpɛkuun ɔ yili Izraɛlfuɛ mun be afiɛn fiteli, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. I lɛ nun'n, ɔ yili i wunmiɛn dan'n i nglo, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ndɛma jenvie'n, i yɛ ɔ kpɛli nun-ɔn, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. I yɛ man Izraɛlfuɛ'm be sinnin jenvie sɔ'n i afiɛn nin-ɔn, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔ yoli man Ezipt famiɛn'n nin i sonja'm be mlɔnnin jenvie sɔ'n nun, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔ fɛli i nvle'n nunfuɛ mun sinnin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔ nunnun famiɛn dandan wie mun, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔ yoli man famiɛn sroesroe wie'm be wuli, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Siɔn b'ɔ ti Amɔr famiɛn'n wo nun, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔg b'ɔ ti Bazan famiɛn'n wo nun wie, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔ fali be mɛn'n mannin sran uflɛ mun kɛ be aja-a, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Ɔ fa mannin Izraɛlfuɛ mun bɔ be ti i sufuɛ'n kɛ ɔ ti bé aja like, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. I nun bɔ be guali e nyin ase'n, i yɛ i wla kpɛnnin e su-ɔ, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Be nga be mianmian ye'n, i yɛ ɔ deli ye bé sa nun-ɔn, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Asiɛ'n su ninnge nga nguan o be nun'n be kwlaa, i yɛ ɔ yi bé nuan nun aliɛ-ɔ, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. An `la nglo lɔ Nyanmiɛn'n i ase, afin i klun-ufue'n wo lɛ tititi. Kɛ e titi Babilɔni nzue ba'm bé nuan lɔ'n, bɔ e nyin kpɛnkpɛn Siɔn su'n, e sunnin. E fali e jru mun e satali be nzue ba'n i nuan waka'm bé su. Kpɛkuun be nga be trali e ɔli'n be waan e to jue e kle be. E yalɛ klefuɛ'm be waan e to aklunjuɛ jue. Be waan: «An `to Siɔn lɔ jue'n wie kle ye.» ?E to Anannganman i jue'n mɛn uflɛ nun sɛ bɔ cɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ? Ee! Zerizalɛm, sɛ mín wla fi wɔ cɛ'n, man mín sa fama'n ɔ wu min wun. Zerizalɛm, sɛ mín wla jaso ɔ su'n, sɛ like uflɛ i ndɛ lo min tra wɔ'n, man min taaman'n ɔ mantan min lalolalo nun. Anannganman, nán ɔ́ wla fi Edɔmfuɛ'm be su. Kɛ nyrɛnnɛn'n ɔ tɔli Zerizalɛm su'n, be yɛ be seli kɛ: «An `kpu klɔ'n su treketreke, an `kpu su lele to i bo ase wlawlɛ'n.» Babilɔni wɔ bɔ a wa bo'n, sa tɛ nga a fa yoli ye'n, sran ng'ɔ ´yi man wɔ'n, i liɛ su ti ye! Sran ng'ɔ tra ɔ mma mun'n, b'ɔ wɛtɛ be kpangba'n su'n, i liɛ su ti ye! Jue nga ti David liɛ. Anannganman, n ´tu n klun m ´manman wɔ. Ninnge nga sran'm be sɔ be'n be nyrun'n n ´to jue n yi wɔ ayɛ. N ´kɔ ɔ sua'n nun lɔ n ´ko koto m ´bo flɛ wɔ ɔ klun-ufue nin ɔ nanwlɛ bɔ a di'n ti, afin ndɛ nga a kan kleli min'n, a niannin su yoli i su like. I kpa'n bɔ a yo trali su. I nun bɔ n kpan flɛli wɔ'n, a tɛli mín su. A wlali min fanngan, a mannin min wunmiɛn. Anannganman, kɛ asiɛ'n su famiɛn'm be ´ti ɔ́ nuan ndɛ'n, be kwlaa be ´manman wɔ. Be ´to jue be manman wɔ sa nga a yo be'n be ti. Be ´se kɛ: «Anannganman i anyrunnyan'n ɔ ti dan o!» Anannganman o nglo lɔ, sanngɛ ɔ wun be nga be kan bé wun ase'n mun. Sran nga be yo bé wun dandan'n, ɔ o mmua lɔ ɔ wun be. Sɛ bɔ nyrɛnnɛn tɔ mín su sɛ'n, wɔ man n ka nguan nun. Ya nga min kpɔfuɛ'm be fɛ i mín wun'n, a kɛn i ase, yɛ a de min. Anannganman, yia sa'm be kwlaa be nuan kpa man min. Anannganman, ɔ klun-ufue'n wo lɛ tititi. Junman nga a boli be bo'n, nán yi be ase. Jue nga ti David liɛ. Ɔ o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n i fluwa'm be nun wie. I waan: Anannganman, a si min klun lɔ akunndan'n, a si min wafa bɔ n ti'n. Sɛ n ´tran ase o, sɛ n ´jaso o, a si. A si akunndan nga n wa bu'n. Sɛ n ´nanti n sin o, sɛ n ´la o, a wun i. Sa nga n yo'n, a si i kwlakwla kpan. Sɛ ndɛ yɛ n wa kan b'ɔ nian fite-man mín nuan bɔbɔ'n, a si i kwlakwla'n lalaa. A o mín sin lɔ, wɔ kunngba'n a o min nyrun, a fa ɔ sa'n a sie min su. Silɛ nga a fa si min'n, ɔ tra min kpɛn, ɔ tra min ngwlɛlɛ'n su fuun, n kwla wun-mɛn i bo. ?Ninfan cɛ yɛ n ´kɔ bɔ ɔ Wawɛ'n nun-man lɛ-ɔ? ?Ninfan cɛ yɛ n ´kɔ bɔ a nun-man lɛ-ɔ? Sɛ n fu nglo lɔ o, a o lɔ. Sɛ n kɔ blɔlɔ lɔ o, a o lɔ. Sɛ n tu pɛpɛpɛpɛ kɛ anunman sa n ko tran wia afiliɛ lɔ o, sɛ n ko tran wia atɔliɛ lɔ o, lɔ kusu a ´tinngɛ ɔ́ sa nun a ´tra min, a ´kle min sinwlɛ. Sɛ bɔ n waan man aosin'n ɔ wla tuun nan ɔ kata mín su'n, aosin sɔ'n ɔ kaci kannin ɔ kpaja sin yia min. Ɔ liɛ'n, aosin'n ti-man tuun ɔ nyrun, kɔnguɛ'n kpaja weiin kɛ wia nun sa. Ɔ liɛ ɔ sa nun'n, kɔnguɛ o, wia nun o, i kwlaa ti kun. Wɔ yɛ a siesieli min-ɔn. A wuli min kɛ tannin sa mín nin ku sɛ'n nun. N ´yo ɔ mo yilɛ klanman bɔ a yili min'n ti. Ɔ sa nuan ninnge be yo nyɛnmɛn, n wun i wlɛ sɔ. Blɛ bɔ a yili min nvialiɛ nun, bɔ a wuli min kɛ tannin sa, mín nin ku sɛ'n nun, min wunnɛn'n i lika fi ti-man fiawa ɔ nyrun. I nun bɔ n tɛ yo mmoja bɔbɔ'n, ɔ́ nyin ta min. Asiɛ'n su cɛn ba nga n ko di'n, a dun mmua klɛli i ngba guɛli i ɔ fluwa'n nun kusu wuun n nian di-man bɔ kun. Ee Nyanmiɛn, wɔ akunndan'm be bo ti kploun o! Be sɔnnin kpanngban o! Sɛ be kan aunnyan ngba kwlaa bo nun'n, i nɔnnin tra be ngba. N lafi lele n ´tinnge-ɔ, e nin wɔ-ɔ. Ee Nyanmiɛn, nunnun klunwifuɛ mun ke! Sran kunfuɛ mun, an `jaso min nyrun lɛ. Ɔ kpɔfuɛ'm be kan wɔ wun ndɛ tɛtɛ kpa sa. Ɔ dunman'n yɛ be fa wlan sin be kpɛ gblɛ mun-ɔn. Anannganman, n kpɔ ɔ kpɔfuɛ mun, mín nyin ci be bɔ be nin wɔ be lɛ i'n. N kpɔ be kpɔlɛ kpa nga be flɛ i kpɔlɛ'n. M'an fa be m'an bu min kpɔfuɛ wie. Ee Nyanmiɛn, nian min anwlɛn nun! Sa min mian! Nian min klun lɔ akunndan'n! Sɛ a nian nan atin nga n wo su'n ti tɛ'n, fa min sie ɔ bɔbɔ wɔ atin liɛ'n su. Jue nga o jue tofuɛ'm be su kpɛn'n nin David i fluwa'm be nun wie. I waan: Anannganman, de min sran tɛtɛ'm bé sa nun! Sran nga be yo sran'm be sa kekleekle'm be ti, sasa min. Be liɛ'n, sa tɛ'n i akunndan yɛ be sunnzun i be klun lɔ-ɔ. Cɛn kwlaa alɛ ba yɛ be kpɛ-ɔ. Be nuan nun ndɛ'n i tɛ'n ti kɛ bɔyre sa, ɔ ti tɛ kɛ ɔnda'n i bɔyre'n sa! Anannganman, fa min fia, nán n tɔ klunwifuɛ'm bé sa nun. Sran nga be yo sran'm be sa kekleekle'n, bɔ b'a bu min ase yilɛ akunndan b'a sie'n be ti, sasa min. Wun tufuɛ'm b'a sua mín wun aya. B'a tinngɛ nyanman wie'm be nun b'a sie, b'a gua mín wun tɛ kɛ be ´fa tra min. B'a fa ninnge sɔ mun b'a sie be atin'n nuan sɛsɛsɛ! N seli Anannganman kɛ: «Min Nyanmiɛn'n yɛlɛ wɔ, tie min srɛwa tantrantan bɔ n srɛ wɔ'n. Anannganman Nyanmiɛn, a ti kɛ min fiawlɛ sua sa, wɔ yɛ man n nyan n ti-ɔ. Kɛ alɛ'n tɔ'n, wɔ yɛ a kata mín su-ɔ. Anannganman, like nga klunwifuɛ'n waan ɔ ´yo'n, nán man ɔ yo ye. Sa ng'ɔ sunnzun'n kɛ ɔ ´yo'n, nán mɛn i wun atin, ɔ ti-mɛn i ti-ɔ, ɔ ´fa di i nuan.» Be bɔ be nin min lɛ i'n be bo sin yia min. Sa tɛ nga be fa sunnzun mín'n, man ɔ kaci tɔ be bɔbɔ bé ti'n su! Man sɛnmlɛn kpukpu gua bé su. Man be kan bé bo guɛ i sin'n nun. Man be kan bé bo guɛ i ngblɔn nga be tɔ nun-ɔn be fite-man kun'n i nun. Nán sran b'ɔ ti sran'm be suɛn tɔnfuɛ'n ɔ ka mɛn ng'ɔ o yɛ'n nun. Man nyrɛnnɛn tɔ sran ng'ɔ yo sran'm be sa kekleekle'n i su tikatikatika. N si kɛ Anannganman di nyrɛnnɛnfuɛ'm be jɔlɛ mun klanman man be, yɛ ɔ bu-man yalɛfuɛ'm be ndɛ kwlɛ. Anannganman, be nga a bu be sran kpa'n be ´bo flɛ wɔ. Sɛsɛfuɛ'm be ´kwla ɔ nyrun jran. Jue nga ti David liɛ. I waan: Anannganman, n kpan flɛ wɔ, kan ɔ́ wun bla ndɛndɛ. Kɛ n kpan flɛ wɔ'n, ti min aniɛn. Min srɛlɛ nga n srɛ'n, man ɔ yo ɔ nyrun kɛ ansans sa. Mín sa nga m man be su'n man ɔ yo ɔ nyrun kɛ nnɔsua nun tɛ bɔ be yi'n sa. Anannganman, nian mín nuan'n su, sasa mín nuan'n. Nán kplin su kɛ n kan ndɛ tɛ annzɛ n yo sa tɛtɛ kɛ be bɔ be kunndɛ be nga mun nin wulɛ'n sa. Nán man n yo i sɔ sa mlɔnmlɔn. Sɛ sran nga a bu i sran kpa'n ɔ bo min'n, fɛ yɛ ɔ yo min-ɔn. Sɛ ɔ tu min fɔ'n, n kplin su. Nɛnnɛn yɛ ɔ su di min-ɔn. Klunwifuɛ mun'n, kannzɛ be yo sa tɛtɛ mun sɛ'n, n su yaci-man ɔ srɛlɛ bɔ n srɛ man be'n. Kɛ be ´nian-an b'a su be nyrun mmua dunfuɛ'm be bo b'a yi be yɛbuɛ'm be kongo'n nun lɔ, yɛ be ´sie bé su be ´tie ndɛ bɔ n kan nin-ɔn. Be ´wun kɛ kannzu min ndɛ sɔ'm be ti ndɛ fɛ. Kɛ be ´tu kacɛ bɔ be fufu asiɛ'n nun'n, i kunngba nin-ɔn, be ´to e owie mun gua blɔlɔ lɔ. Anannganman Nyanmiɛn, ɔ́ nyin bo yɛ mín nyin ta-a. Sɛ ɔ ti fiawlɛ-ɔ, ɔ́ wun lɔ yɛ n kunndɛ i-ɔ. I ti nán yaci min lɛ man be kun min. Sasa min, nán n tɔ sa tɛtɛ yofuɛ sɔ'm be aya nun. Man ɔ yaci tra be bɔbɔ. Man aya sɔ'm be to fuan min. Jue nga ti David liɛ. Srɛlɛ ng'ɔ srɛli Anannganman i nun b'ɔ fia yɛbuɛ buɛ'n nun lɔ'n. I waan: N kpan kekle kpa n flɛ Anannganman. N kpan kekle n srɛ Anannganman tantrantan kpa. N koko sa ng'ɔ o mín su'n n kle i. N fa nyrɛnnɛn ng'ɔ o mín su'n n sie i nyrun. Kɛ n wla'n ɔ bo min wun'n, Anannganman, a si atin nga n wo su'n. B'a sua mín bo aya atin nga m'an fa'n su. To ɔ́ nyin mín su wa nian: sran fi sa si-man min, n lɛ-man wanndi kɔwlɛ, sran fi ndɛ nun-man min ndɛ nun. Anannganman, wɔ yɛ n kpan flɛ wɔ-ɔ. N se kɛ: «Wɔ yɛ a ti min fiawlɛ-ɔ. Asiɛ'n su wa'n, wɔ yɛ a ti min like bɔ n lɛ i nin-ɔn.» Kpanlɛ nga n kpan flɛ wɔ'n, sie ɔ́ su tie, afin m'an yo fakafaka dan. De min yalɛ klefuɛ'm bé sa nun, afin be fanngan liɛ'n tra min liɛ'n. Yi min bisua'n nun fite nan m `manman wɔ. Sɛ a ko yo min ye ko wie'n, ɔ sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be ´bo sin yia min. Jue nga ti David liɛ. I waan: Anannganman, sie ɔ́ su tie ɔ srɛlɛ bɔ n srɛ wɔ'n, sie ɔ́ su tie ɔ srɛlɛ tantrantan bɔ n srɛ wɔ'n. Nian ɔ nanwlɛ bɔ a di i titi'n nin ɔ sa bɔ a yo i nuan su'n ti, tɛ mín su. N ti ɔ sufuɛ, nán se kɛ a ´bu min fɔ. Asiɛ nga su wa'n, sran fi nun-man wa bɔ fiɛn nun-mɛn i wun ɔ́ nyrun-ɔn. Min kpɔfuɛ'n ɔ fuan min. Ɔ'a yi min ase ɔ'a tiatia mín su. Ɔ'a fa min ɔ'a yi i wie'n i aosin'n tuun nun kɛ be bɔ be wuli mlɔnmlɔn'n sa. Min wla'n ɔ'a bo min wun srɛ b'ɔ kun min'n ti, min anwlɛn'n wanndi min klun. Mín nyin kpɛn min laa nun. Sa nga a yoli be'n, m bu be akunndan, m bu be akunndan kpa. M man mín sa'm be su nglo n kle wɔ. N de wɔ awuliɛ kpa kɛ asiɛ b'ɔ su srɛ nzue'n sa. Anannganman, tɛ mín su ndɛndɛ. N wun-man sa wie fi yowlɛ bɔ kun. Nán yi ɔ́ nyin mín wun! Ɔ ti-mɛn i ti-ɔ, wie'n ɔ ´kun min. Nglɛmun'n, kɛ be ´se kɛ lika'n ɔ'a cɛn cɛ'n, man n wun ɔ klun-ufue'n nun weiin, afin ɔ su yɛ n fa min wla'n gua-a. Atin ng'ɔ ti bɔ n `fa su'n, kle min, afin ɔ́ su yɛ n lafi-ɔ. Anannganman de min min kpɔfuɛ'm bé sa nun! Wɔ nun yɛ n fia-a. Kle min ɔ klun sa'n i yolɛ'n. Wɔ yɛ a ti min Nyanmiɛn nin-ɔn. Man ɔ Wawɛ klun-ufuefuɛ'n ɔ dun mmua min nyrun atin b'ɔ ti kpa'n su. Anannganman, nian ɔ dunman dan'n ti, yo man n nyan nguan. Kɛ bɔ a yo sa i nuan su'n ti'n, yi min nyrɛnnɛn'n nun fite. Nunnun min kpɔfuɛ mun ɔ klun-ufue'n ti. Be nga be nin min kun'n, yo man be kwlaa be wu, afin ɔ sufuɛ yɛlɛ min. Jue nga o David i jue fluwa'n nun. I waan: N la Anannganman i ase, afin ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa i yɛ n talo i-ɔ. I yɛ ɔ kle min alɛ kunlɛ-ɔ. I yɛ man n si tanndan n kɔ alɛ-ɔ. Ɔ ti min ye yofuɛ, ɔ ti kɛ min fiawlɛ sua sa. Ɔ ti min fiawlɛ kpa tra su, yɛ ɔ ti min defuɛ. Ɔ sasa min kɛ nyrɛn sa, i sin yɛ n fia-a. I yɛ man min nvlefuɛ'm be nyin yi min-ɔn! ?Anannganman, wan yɛlɛ sran, bɔ man i ndɛ ko mian wɔ-ɔ? ?Wan yɛlɛ klɔ sran, b'ɔ man a bu i akunndan nin-ɔn ? Sran'n, i like b'ɔ fɛli i yɛlɛ aunngban b'ɔ fita kan kpɛkuun ɔ'a sin'n. I nguan'n ɔ ti tika kɛ lolɛ b'ɔ o lɛ kan kpɛkuun ɔ nun-man lɛ kun'n sa. Anannganman, cia ɔ tranwlɛ'n kan nan jra. Fa ɔ́ sa kan oka mun man sin wɛnsrɛn fin be nun fite. Yo man nyanmiɛn'n ɔ kpa sin nan min kpɔfuɛ'm be bo sanndi. To ɔ cua mun, to sanngan be nun. Jran nglo lɔ to ɔ́ sa'n de min. Yi min nzue dan'n nun fite. De min aofuɛ'm bé sa nun. Be kan gblɛ ndɛ mun. Be ta nda kpɛkuun be di-man su. Ee Nyanmiɛn, n ´to jue uflɛ-uflɛ kun ɔ dunman nun. M ´bo sanngo bɔ i nyanman'n ti blu'n n ´fa manman wɔ. Sɛ famiɛn'm be ´nyan be ti'n, ɔ fin wɔ. Ɔ fanngan nun yɛ man tokofi'n ɔ nyan-man David b'ɔ ti ɔ sufuɛ nin-ɔn. De min aofuɛ mun bɔ be kan gblɛ ndɛ mun, bɔ be ta nda kpɛkuun be di-man su'n, bé sa nun. E mma yasua'm be nyin trele be gbanflɛn nun kɛ waka sa. E mma bla'm be nyin talua, be ti kɛ famiɛn sua'm be nun kofiaja nga be sɛ be klanman'n sa. Aliɛ wafa'n kwlaa be yi e tanngannin mun, be yi be piɛ! E bua mun nin é boli'm be trɛ kpa. Be sɔnnin kaka kpa blo lɔ. E nannin'm be lo kpa. Be su bu-man e klɔ'm bé wun talɛ mun. Be su tra-man ye lomuɛn, yɛ e su bo-man awuyomo klɔ'n nun. Nvlefuɛ nga be lɛ i sɔ like liɛ mun'n, be liɛ su ti ye! Nvlefuɛ nga Anannganman yɛ ɔ ti be Nyanmiɛn'n, be liɛ su ti ye! Nyanmiɛn i manmanlɛ jue nga ɔ o David i jue fluwa'n nun. I waan: Min Nyanmiɛn, min famiɛn, n ´yi wɔ ayɛ. N ´yaci-man wɔ ase lalɛ le nan kɛ ɔ yo-ɔ ɔ'a yo. N ´la wɔ ase cɛn kwlakwla. N su yaci-man ɔ dunman kpa bolɛ le nan kɛ ɔ yo-ɔ ɔ'a yo. Anannganman ti dan, ɔ nin manmanlɛ fata lele tra su. Be wun-mɛn i dan b'ɔ ti'n i sin. Sa dandan nga a yo be'n, man sran akpasua nga be wu be'n be kan nan akpasua uflɛ nga be jaso su'n be kusu be ti. A ti famiɛn, a lɛ nyrun, a yo nyɛnmɛn, min waan n ´kan wafa sɔ bɔ a ti'n i ndɛ. N ´kan abonuan sa bɔ a yo be'n be ndɛ wie. Man be kan wɔ kpli bɔ a ti'n bɔ i ti yɛ a yo sro'n i ndɛ. N liɛ'n, ɔ sa dandan bɔ a yo be'n, m ´bobo be kunngunngun. Klun-ufue sa dandan nga a yo be'n, man be kan be ndɛ. Nanwlɛ bɔ a di i titi'n, man bé wun kpaja be nan be kɛn i wun ndɛ'n be sin. Anannganman yaci sa cɛ, ɔ si aunnvuɛ, ɔ fa-man ya ndɛndɛ, i kpa liɛ'n, be flɛ-man. Anannganman ti kpa man sran'm be kwlakwla. Ɔ klo ninnge b'ɔ yili be'n be ngba. Anannganman, sɛ n ´kwla se'n, ɔ ninnge bɔ a yili be'n, be ngba be ´manman wɔ. Ɔ sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be ´la wɔ ase. Be ´kan ɔ sielɛ'n i nyrun b'ɔ lɛ i'n, Ɔ nin kpli bɔ a ti'n be ndɛ. Be ´kan man sran'm be ti ɔ sa dandan bɔ a yo be'n, nan be `si kɛ ɔ sielɛ'n ɔ yo nyɛnmɛn nan ɔ lɛ nyrun. Ɔ sielɛ'n wo lɛ tititi. Ɔ kwlalɛ bɔ a kwla'n wo lɛ blɛ kwlaa. Nda nga a ta'n, a yo i su sa'n. Ɔ kpa bɔ a ti'n ɔ fite su sa nga a yo'n i kwlaa nun. Be kwlaa nga be tɔ'n, Anannganman suan bé bo. Be kwlaa nga b'a cia'n, ɔ tinngɛ be. Be kwlaa bé nyin wo ɔ́ su. Be lafi su kɛ sɛ be like dilɛ blɛ'n ju'n, a ´man be aliɛ be ´di. A trɛ ɔ́ sa'n nun. A man ninnge nga nguan o be nun'n be kwlaa be like ng'ɔ ju be'n. Ninnge nga Anannganman yo be'n, be kwlaa be kle kɛ ɔ yo sa'n i nuan su nan i klun ti ufue. Be kwlaa nga be kpan flɛ Anannganman'n, ɔ mantan be. Sɛ be kpan flɛ i bɔ gblɛ nun-man nun'n, ɔ mantan be. Be nga bé nyin yi i'n, ɔ fa like bɔ be kunndɛ'n man be. Ɔ ti be nɛn'n yɛ ɔ de be. Be nga be klo Anannganman'n, ɔ nian bé su. Yɛ ɔ nunnun klunwifuɛ mun. N ´fa min aniɛn'n manman Anannganman. Man ninnge nga nguan o be nun'n be kwlaa be lɛ i ase. Be `lɛ i ase titi, nán be yaci i le! Amun `manman Anannganman! M `manman Anannganman. Blɛ bɔ mín nyin tɛ o su'n, m ´manman Anannganman. Blɛ bɔ n tɛ kpɛ n tɛ di'n, m ´bo flɛ min Nyanmiɛn'n. Nán an fa amún wla guɛ i sran dandan'm bé su. Nán amun fa be wla gua klɔ sran su. Be de be wiengu-ɔ ɔ yo-man ye. Kɛ be ko ka nun bɔ be ko sa be sin ko yo fa'n, wuun like kwlaa nga be sunnzunnin kɛ be ´yo'n i kwlaa ɔ'a ka lɛ ɔ'a mlin cɛn kunngba sɔ'n nun. Sran nga bɔ Zakɔb i Nyanmiɛn'n yɛ ɔ ti i ukafuɛ'n, b'ɔ fɛ i wla gua Anannganman b'ɔ ti i Nyanmiɛn'n i su'n, i liɛ su ti ye! Anannganman yɛ ɔ boli nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ nin-ɔn. Jenvie'n nin i nun ninnge'n kwlaa i yɛ ɔ yili be-ɔ. Ɔ di nanwlɛ tititi. Be nga be mianmian be kplɔlɔlɔ'n, ɔ nian be ndɛ'm be nun di be kpa. Be nga awe kun be'n, ɔ man be like be di. Be nga bɔ b'a wla be bisua'n, ɔ de be. Anannganman tike anyansifuɛ'm bé nyin. Be nga awlaboɛ'n ɔ'a kun be'n, ɔ wla be nun fanngan. Ɔ klo be b'ɔ bu be sran kpa'n. Anannganman nian aofuɛ'm bé su. Ɔ nian aika nin angboti bla'm be lika. Sanngɛ klunwifuɛ'm be like liɛ nga be sunnzun kɛ be ´yo'n, ɔ saci. Anannganman ɔ ´sie mɛn'n tititi. Siɔnfuɛ mun, amun Nyanmiɛn'n wo lɛ tititi. Amun `manman Anannganman! An `manman Anannganman! Sɛ e bo e flɛ e Nyanmiɛn'n, ɔ ti kpa. Ɔ yo fɛ, i yowlɛ su-ɔ. Anannganman su kplan Zerizalɛm i uflɛ. Izraɛlfuɛ nga be trali be lomuɛn ɔli'n, i yɛ ɔ yiayia bé nuan-an. Sran nga be anwlɛn'n ɔ'a kpɔtɔ be klun'n, i yɛ ɔ ti be fɔnvɔfuɛ-ɔ. Sɛ like yo be'n, ɔ nian be lika. Ɔ ka nzraama mun. Ɔ tɔn be kwlaa be dunman kunngun-kunngun. E Min'n ɔ ti dan, i wunmiɛn'n ɔ cɛnnin. I ngwlɛlɛ'n ɔ lɛ-man tiwa. Anannganman suan yalɛfuɛ'm bé bo. Ɔ kan klunwifuɛ'm be ase lele be tɔ asiɛ wun bɔ. An `to ye silɛ jue be manman Anannganman. An `bo jru be bo flɛ e Nyanmiɛn'n. Nzue b'ɔ mlan nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n su'n, i yɛ ɔ mlɛn i-ɔ. Nzue ng'ɔ ko tɔ asiɛ'n su'n, i yɛ ɔ siesie yɛ man ɔ tɔ-ɔ. Ijre b'ɔ fifi oka'm bé su'n, i yɛ man ɔ fu-ɔ. I yɛ ɔ man nnɛn'm be ijre be di-ɔ. Kɛ kɔkɔkuankuan i mma'm be kpan'n, i yɛ ɔ man be like be di-ɔ. Sɛ nnɛn kpanngɔ'n ɔ ti kpinndin-kpinndin o, nán i ndɛ-ɔ. Sɛ sran'n ɔ lɛ wunmiɛn nan i ti ɔ kwla wanndi kpa o, ɔ bu-mɛn i sɔ'n i like fi. Be nga be nyin yi Anannganman'n, bɔ be lafi i klun-ufue'n su'n, be yɛ bé wun yo i fɛ-ɔ. Zerizalɛmfuɛ mun, amun `yi Anannganman i ayɛ. Siɔnfuɛ mun, amun `manman amun Nyanmiɛn'n. Afin ɔ yo man sa fi kwla nyan-man amun mlɔnmlɔn. Ɔ yo amun mma'm be kpa. Amun asiɛ liɛ nga amun tran su'n, fɔundi bɔ cɛ yɛ ɔ fa man amun-ɔn. Ble'n i kpakpafuɛ'n, ɔ yo man amun di amun ku yi. Kɛ ɔ kan ndɛ kle asiɛ'n sufuɛ mun'n, i su sa'n ɔ ju ndɛndɛ kpa. Ɔ tɔ nzue'n ɔ fa kata lika'n su fuaii kɛ kondro ufue kata like su'n sa. Ɔ gua bɔlɛ ufue'n, ɔ fa sanndi lika'n nun fuaii kɛ nzuɛn sa. Ɔ gua laglasi'n i ase kpɔlɛkpɔlɛkpɔlɛ. ?Kɛ Anannganman ko fɛ i ayrɛ'n ko ba'n, wan cɛ yɛ ɔ kwla jran ayrɛ sɔ'n i nyrun-ɔn? Kɛ ɔ ko uke i nuan'n sa'n, b'ɔ ko fitɛ i aunngban'n, wuun laglasi sɔ'n ɔ'a klo lalaa. Kpɛkuun laglasi'n b'ɔ kloli sɔ'n i nzue'n ɔ su sonji. Ɔ kɛn i nuan su ndɛ mun kle Zakɔb. Ɔ fɛ i mmla fanunfanun'n man Izraɛlfuɛ mun. Ɔ'a yo-man nvle uflɛ fi sɔ. Be wie fi si-mɛn i mmla mun. Amun `manman Anannganman! Amun `manman Anannganman! An bɔ an wo nyanmiɛn su lɔ'n, an `manman Anannganman! An bɔ an wo nglo lɔ'n, an `mɛnmɛn i. Anz mun, amun kwlaa an `mɛnmɛn i. Amun bɔ amun o nglo lɔ kpanngbangban'n amun kwlaa sɔ'n, amun `mɛnmɛn i. Wia nin anglo'n, amun `mɛnmɛn i. Nzraama bɔ amun kpaja'n, amun kwlaa an `mɛnmɛn i. Nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n, i nglo mmua kpa lɔ lika mun, amun `mɛnmɛn i. Nzue bɔ amun o nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n, i ti su nglo lɔ'n, an `mɛnmɛn i. Man ninnge sɔ'm be manman Anannganman, afin ɔ fɛli i nuan nun ndɛ'n yɛ ɔ fa yili be-ɔ. Ɔ sieli be kɛ be tran lɛ tititi. Ɔ mannin be mmla bɔ be to fuɛn i-ɔ ɔ yo-man ye. Asiɛ'n su wa fuɛ mun, an `manman Anannganman. Bunman dandan mun nin amun nun ninnge sroesroe mun o, sin o, nzraama bɔ kɛ nzue tɔ-ɔ ɔ gua nin o, aunngban dan bɔ i yɛ ɔ sunman be nin o, oka mun o, kpɔlɛ mun o, waka nga amun su mma mun o, sɛdri waka mun, amun kwlaa, blo nnɛn mun o, klɔ nnɛn mun amun kwlaa, nnɛn nga an nanti be ku'n su mun o, yɛ anunman bɔ amun tu sin mun o, asiɛ'n su famiɛn mun o, nvle'm be nunfuɛ mun o, amun kwlaa, famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun o, yɛ asiɛ'n su kpɛnngbɛn mun o, gbanflɛn mun o, talua mun o, sran kpɛnngbɛn mun o, ba kanngan mun o, amun `bo flɛ Anannganman, afin i kunngba yɛ i dunman'n ɔ ti fuwa-a. Ɔ sie asiɛ'n nin nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n. Ɔ ukɛli i nvlefuɛ'm be wunmiɛn'n su. I sufuɛ nanwlɛfuɛ mun bɔ be yɛlɛ Izraɛlfuɛ mun bɔ be ti i nvle'n i nunfuɛ bɔ be fa bé wun mɛntɛn i'n, be fɛ i di be nuan. Amun `manman Anannganman! An `manman Anannganman! An `to jue uflɛ-uflɛ kun manman Anannganman! An `mɛnmɛn i i sufuɛ nanwlɛfuɛ mun bɔ be yia'n be anyia'n nun! Izraɛlfuɛ mun, man amun klun jɔ i b'ɔ yili amun'n i dunman nun. Man Siɔnfuɛ'm bé wun kpaja be be famiɛn'n ti. Man be si able nan be bo flɛ i. Man be bo klɛn nin jru yɛ be to jue be mɛnmɛn i. Afin Anannganman i nvlefuɛ'm bé ti, i klun ti jɔwa. Ɔ bu be nga be kan bé wun ase'n be sran, i ti ɔ de be. Man Anannganman i sufuɛ nanwlɛfuɛ'm bé wun nyrɛn be. Man be yi i ayɛ. Sɛ be ´la kɔnguɛ bɔbɔ-ɔ, be `bo be sro be `yi be aklunjuɛ'n i nglo. Man Nyanmiɛn i manmanlɛ'n ɔ tran be nuan nun, yɛ man tokofi b'ɔ lɛ i nyrun lɛ i sin'n kusu tran bé sa nun. Man be fa tokofi sɔ'n be tu be klunngbɔ nvle-nvlefuɛ'm bé su. Man be fa tu nvle-nvlefuɛ sɔ'm be fɔ. Man be fa jrɔkɔ ci famiɛn mun. Man bé bo famiɛn'm be mantanfuɛ'm bé kpaun. Man be bu be fɔ ng'ɔ ti klɛwa'n. Sɛ be yo sɔ'n, ɔ ´man Anannganman i sufuɛ nanwlɛfuɛ'm be kɔmin su. An `manman Anannganman! An `manman Anannganman! An `manman Nyanmiɛn i bɔbɔ i sua'n nun! An `mɛnmɛn i nyanmiɛn su lɔ kan ɔ yi i kwlalɛ b'ɔ kwla'n i nglo lɔ'n! An `mɛnmɛn i i sa dandan b'ɔ yo be'n be ti! An `mɛnmɛn i i dan b'ɔ lɛ-man wunsu'n ti! An `fita nnɛn wɛ nun be fa mɛnmɛn i. An `bo sanngo nin jru be fa mɛnmɛn i. An `bo klɛn be fa si able be mɛnmɛn i. An `bo aluku nin blo be fa mɛnmɛn i. An `bo aaba ndɛ ng'ɔ tɛ kpa'n be fa mɛnmɛn i. An `bo aaba ndɛ ng'ɔ tɛ gblaungblaun kpa'n be fa mɛnmɛn i. Man ninnge nga be de wunmiɛn'n be kwlaa be manman Anannganman. An `manman Anannganman! David i wa Salomɔn b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n i nyanndra ng'ɔ buli mun yɛ: I waan ɔ ´bu i nyanndra sɔ mun kle sran mun nan be `si akunndan, nan ndɛ nga be kan kle be'n, b'a wun i wlɛ, nan akunndan nun ndɛ nga be kan kle be'n, b'a si i bo. I waan ɔ ´bu i sɔ nan be `fa ngwlɛlɛ be nanti, nan be `yo sran kpa yɛ be `yo sa i nuan su, nan be `nanti sɛsɛ. I waan ɔ ´bu i sɔ nan be nga be si-man sa'n, b'a si like ng'ɔ ti kpa'n annzɛ ng'ɔ ti tɛ'n, nan gbanflɛn'm b'a si sa, nan b'a si akunndan bulɛ'n i wun atin'n. Sɛ bɔ akunndanfuɛ'n bɔbɔ sie i su ti'n, ɔ ´si sa uflɛ uka laa liɛ'n su. Sɛ sran nga be ti ngwlɛlɛfuɛ'n be ti'n, be ´wun wafa ng'ɔ fata kɛ be nanti'n. Sɛ ngwlɛlɛfuɛ sɔ'm be ti nyanndra nga be bu be'n, be ´si bé bo, yɛ kosan nga be blublu su'n, be `wun i wlɛ. Yɛ i waan ɔ ´bu i sɔ nan ngwlɛlɛfuɛ'm be ndɛ nga be kan'n nin be akunndan nga be bu'n, be `wun bé sin. Bé nyin b'ɔ yi Anannganman'n, yɛ ɔ ti ngwlɛlɛ silɛ'n i bo bolɛ nin-ɔn. Be nga be wun-man sa wlɛ'n be bu-man ngwlɛlɛ'n i like fi. Ndɛ nga be kan kle be'n, be bu-mɛn i like fi. Mín wa, ndɛ nga ɔ́ si kan kle wɔ'n, sie ɔ́ su tie. Fɔ nga ɔ́ nin tu wɔ'n, nán se kɛ a ti-man. Afin ɔ ti ɔ bɔbɔ ɔ nyrunnyan. Ɔ ti kɛ njuaba yɛ ɔ wla ɔ kɔmin sa. Mín wa, sɛ sa tɛ yofuɛ'm be waan be ´lakalaka wɔ nan a su be su'n, nán kplin su man be laka wɔ. Sɛ be se wɔ kɛ: «Bla e wɔ e `ko sua sran'm bé wun aya nan e `kun be, nan sran nga bɔ ɔ'a yo-man e sa'n e `kun i ekun, nan e `tra be kplu e `sie be mɔnnɛn-mɔnnɛn kɛ e yɛ e ti anannganman wie'n b'ɔ kun sran'n sa. E yo sɔ nan e nyan ninnge kpakpa wafa'n kwlaa'n e `fa sie é sin é sua'm be nun. Bla é sin a ´nyan ɔ liɛ yɛ e bɔlɛ'n ´yo kun.» Mín wa, atin nga be ´fɛ i lɛ'n, nán a nin be wɔ. Kaci ɔ́ sin si be. Bé wun bli be saa sa tɛ yolɛ'n nun, be jranjran-man sran kunlɛ'n wun. ?Anunman b'ɔ lɛ ndɛwa b'ɔ tu-ɔ ɔ yo ye'n, kɛ i nyin ta wɔ bɔ a guɛ i wun tɛ'n, nán ɔ́ wun yalɛ yɛ a kle-ɔ? Be sua be bɔbɔ bé wun aya. Be nga be waan be ´kpli be ´nyan bé wun'n, ɔ lɛ cɛn bɔ be anyanbeun sɔ'n ɔ ´kun be-ɔ. Sran nga be konvi'n ti kpli'n, be nguan'n kpɛ sin. Sɛ akunndan'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ kpan mmuɛ'm be nun sin. Ɔ kpan sin, ɔ lɛ-man anyia lika kun nga be ti-mɛn i aniɛn'n nun-ɔn. Lika ng'ɔ wa ju nun bɔ alowa'n wo lɛ woo'n, ɔ kpan kan ndɛ'n lɛ, ɔ ju klɔ anuan'm be nun, ɔ kɛn i nuan su ndɛ kle sran mun. «?Ɔo, sinnglinfuɛ mun, nan kɛ amún ti ´ka sinnzin'n nun sa bɔ tititi? ?Amun nga amun to sran mma'n, nan i su cɛ yɛ amun ´ka sa titi-ɔ? ?Amun bɔ amun wun-man sa wlɛ'n, amun kusu, nan kɛ an ´fa amún nyin ci ngwlɛlɛ'n sa? Nán amun yo sɔ. Sɛ an kpɛ amún nyin be ti min afɔtuɛ ndɛ'n, n ´fa n wawɛ'n n ´wla amun nun, yɛ n ´tike min akunndan'm be su n `kle amun. Sanngɛ n kpan flɛ amun, an ba-man. N fa mín sa'n n flɛ amun amu'an tɛ-man su. Amun waan nán amun yɛ an ko sɔ n sa sɔ nun-ɔn. Afin fɔ nga n tu amun'n, bɔ amun fa-man nin-ɔn, sɛ n tu amun fɔ bɔ an bu-mɛn i like nin-ɔn, n kusu blɛ nga bɔ sa ya'n tɔ amún su'n, srilɛ cɛ yɛ n ´sri amun-ɔn. Kɛ sa sroesroe'n ɔ ´fita amun kɛ aunngban dan wie yɛ amu'an kpɛn i afiɛn sa'n, bɔ sa ya'n ɔ'a wla amun tralɛ zri kɛ seke wie yɛ ɔ su bo sin yia amun sa'n, kɛ nyrɛnnɛn'n ɔ tɔ amun su bɔ amun akunndan sanngan amún wun'n, kpɛkuun i sɔ blɛ liɛ'n nun yɛ amun wa kpan flɛ min-ɔn. Sɛ amun bo flɛ min kusu-ɔ n su tɛ-man amun su. Amun ´wa bo n dunman be ´kunndɛ min, sanngɛ amun su wun-man min. Sa ti bɔ amun su wun-man min'n yɛlɛ ngwlɛlɛ bɔ amu'an klo-mɛn i'n, yɛlɛ amún nyin bɔ ɔ'a yi-man Anannganman'n. Afin akunndan nga m mannin amun'n, amu'an fa-man su. Afɔtuɛ nga m mannin amun'n, amu'an fa-man su. Amun bɔbɔ amun atin nga amun fali'n i su sa yɛ ɔ nyannin amun-ɔn. Yɛ amún sa su kpalɛ'n mlin amun, afin amun sinnglinfuɛ mun amún ti totolɛ'n ɔ ´kun amun. Sanngɛ sran nga n kan ndɛ n kle i-ɔ ɔ ti'n, i sɔfuɛ'n ɔ ´nyɛn i ti bɔ cɛ. Ɔ ´tran fɔundi tranlɛ, sa tɛ kaan sa su nyɛn-mɛn i.» Mín wa, like nga n kle wɔ'n, sɛ be ka ɔ klun'n, like nga min waan a yo be'n, nán ɔ́ wla fi be su, fa ɔ́ su sie akunndanfuɛ'n i nuan bo, kplin ɔ́ nyin kunndɛ akunndan nun ndɛ mun, sun flɛ akunndan'n, kpan de ngwlɛlɛ'n i awuliɛ, kunndɛ i kɛ be kunndɛ sika'n sa, tu ɔ klun kunndɛ i kɛ be fa kunndɛ anyanbeun'n sa, sɛ a yo i kwlaa sɔ'n, a ´wun Anannganman i anyinyiɛ'n i wlɛ, kpɛkuun a ´kwla si Nyanmiɛn, afin Anannganman yɛ ɔ man akunndan nin-ɔn. Sa silɛ'n nin ngwlɛlɛ'n be fin i. Sran nga bɔ be ti sran kpa'n, Anannganman de be. Be nga be di nanwlɛ'n, ɔ sasa be kɛ nyrɛn'n ɔ sasa sran'n sa. Ɔ sasa be, be fa atin kpa su. Ɔ sasa be bɔ be klo i'n. Sɛ a sie ɔ́ su tie min ndɛ'n, a ´si sa nuan su yolɛ'n nin kpa yolɛ'n be nun ndɛ. A ´si sa kpa'n i yo. A ´nyan akunndan. Kpɛkuun ɔ́ sa silɛ sɔ'n, ɔ ´man wɔ aklunjuɛ. Akunndan'n man a su mlin-man. Ngwlɛlɛ'n ɔ ´nian ɔ su kɛ sran sa. Ɔ man a su fa-man atin tɛ'n. A su su-man gblɛfuɛ'm be su. Be bɔ be yaci atin kpa'n lɛ be ko fa atin sukusuku'n, a nin be su san-man nun. Be bɔ sa tɛtɛ'n yɛ ɔ ti be aklunjuɛ like'n, bɔ be nyanko like liɛ'n yɛlɛ klunwi sa'n, be bɔ atin ng'ɔ ti sein'n, be fa-man su'n, bɔ be atin'n ti sa klɛklɛ'n, nán a nin be san nun. I liɛ'n, a su yaci-man bla wie lɛ ɔ su lakalaka-man wɔ. Bla nuan nun ndɛ nɛnkɛn-nɛnkɛn wie su lakalaka-man wɔ. I sɔ bla liɛ'n, bɔ i talua nun bian'n ɔ'a yrɛ i'n, bɔ i wla ɔ'a fi fualɛ ng'ɔ fali Nyanmiɛn dunman'n fuali'n, i sua'n ɔ kunman kɔ wie'n i nuan'n nun, i atin liɛ ng'ɔ fa su'n ti blɔlɔ atin. Be nga be kɔ i awlo lɔ'n, be nun ba kun sa ɔ sɛ-mɛn i sin. Ba kun sa ɔ sɛ-mɛn i sin fite-man nun. I sɔ'n ti, sran nga bɔ be ti sran kpa'n, be atin liɛ'n yɛ nanti su-ɔ. Be nga bɔ be ti nanwlɛfuɛ'n be atin liɛ'n yɛ nanti su-ɔ. Afin sran kpafuɛ mun, be yɛ be wa tran mɛn nga nun-ɔn, be ´tran be nga be nanti sein'n be mɛn'n nun. Klunwifuɛ'm be liɛ'n, be ´tra be mɛn nga nun be ´kɔ. Be ´tu gblɛfuɛ'm bé bo. Mín wa, ndɛ nga n kan kle wɔ'n, nán be mlin ɔ klun. Yɛ like nga n kle wɔ'n, nán ɔ́ nyin kpa be su. Afin sɛ a ´cɛ asiɛ'n su'n, ɔ fin be. Sɛ a ´di alaje'n, ɔ fin be. Nán yaci klun-ufue yolɛ'n, nán ɔ́ nyin kpa sran su. Man ninnge sɔ'm be yo wɔ cinnjin kpa. I liɛ'n, sɛ ɔ ti klolɛ-ɔ, a ´nyɛn i Nyanmiɛn nin i sran'm bé sa nun. A nin bé nuan ´sɛ. Nán lafi ɔ bɔbɔ wɔ akunndan liɛ'n su. Anannganman i su yɛ lafi-ɔ. Sɛ a ´fin ase o a ´jao o, Anannganman i dunman yɛ bo-ɔ. Sɛ a bo i dunman'n, ɔ ´bo ɔ nyrun atin'n. Nán bu ɔ wun kɛ a si akunndan, man ɔ́ nyin yi Anannganman, nán yo tɛ. I liɛ'n, ɔ wunnɛn'n nun ´sanndi wɔ weiin, ɔ́ wun ´jɔ wɔ fɔuun! Fa ɔ́ sa nun ninnge kpakpa'n wie la Anannganman i ase. Ɔ fie'n su ninnge klikli nga a dun mmua nyan be'n, fa be lɛ i ase. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, ɔ tanngannin'm be ´yi, aliɛ'n ɔ ´yi be. Ɔ tomua'm be ´yi be ´bu gua. Nzan lɔflɛ'n ɔ ´yi be. Mín wa, sɛ Anannganman tu wɔ fɔ'n, nán se kɛ a fa-man ɔ́ su sie-mɛn i bo. Sɛ ɔ kpan wɔ su'n, nán ɔ klun titi wɔ mlɔnmlɔn. Afin sran nga bɔ Anannganman klo i'n, yɛ ɔ tu i fɔ-ɔ. Siɛ b'ɔ klo i wa'n kɛ ɔ yo i sɔ-ɔ. Sran nga b'ɔ si akunndan'n, nanwlɛ, i liɛ su ti ye! Yɛ sran nga b'ɔ si ngwlɛlɛ'n, aa, sakpa, i liɛ su ti ye! I liɛ su ti ye, afin mmlusuɛ nga be nyɛn i su'n, i nyrun ba nyan tra jɛtɛ ufue su mmlusuɛ liɛ'n. Ngwlɛlɛ'n i su like ng'ɔ nyɛn i'n, i kpa tra sika ɔkwlɛ. Be miɛn i sa tra nɛnnglɛnman. Ninnge nga be to be gua kpan'n, ɔ yo nɔnnin tra be. Ɔ man sran sɔ'n i nguan tɛnndɛn, yɛ ɔ mɛn i anyanbeun nin anyrunnyan. I atin'm be ti kpa. I atin mma'm be kwlaa be su falɛ yo fɛ. Be nga be nyɛn i'n, ɔ man be nguan. Akunndan'n yɛ Anannganman fa yili asiɛ nin-ɔn. Ngwlɛlɛ'n yɛ ɔ fa yoli nyanmiɛn su lɔ nin-ɔn. I sa silɛ'n yɛ ɔ fa tikeli asiɛ'n i bo lɔ nzue'n i nyinma mun-ɔn, i yɛ man nyanmiɛn'n gua bɔlɛ'n i ase-ɔ. Mín wa, nán ndɛ nga'm be fi ɔ́ nyin. Man akunndan nin ngwlɛlɛ ndɛ nga'm be ka ɔ klun. Be yɛ be ti ɔ nguan nyanman nin-ɔn. Be yɛ be ti ɔ kɔmin njuaba nin-ɔn. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, atin nga a ´fa bɔ a ´nanti su'n, ɔ́ ja'n ɔ ´ti asiɛ. Yɛ kusu ɔ́ ja su kpla-man. Sɛ a ´la'n, ɔ klun su titi-man wɔ. A ´la yɛ a ´lafi klanman. Sɛ ɔ wie sa kekle wie yɛ ɔ fu wɔ nun'n, nán srɛ kun wɔ. Sɛ klunwifuɛ yɛ ɔ nin wɔ be nyɛn i'n, nán srɛ kun wɔ. Afin Anannganman yɛ ɔ ti ɔ sasafuɛ-ɔ. Sɛ be sua aya ɔ́ bo-ɔ, Anannganman man a su tɔ-man nun. Sɛ a lɛ ninnge nan ɔ wiengu lɛ-man wie'n, nán yo i anwɛn. Sɛ like o ɔ́ sa nun nan sɛ ɔ wiengu srɛ wɔ'n, nán se i kɛ: «Kɔ nan w'a ba, ainman n ko man wɔ.» A nin ɔ wiengu wie be o, bɔ yɛ ɔ o i olɛ bliin'n, nán sunnzun i nin tɛ. Sɛ ɔ wiengu kun ɔ'a yo-man wɔ tɛ'n, nán a nin i be kaci bé nuan. Anwlɛn fufufuɛ'm be like nga be yo'n nán nian su yo wie. Be atin nga be fa su'n, nán fa wie fi su. Afin Anannganman nyin ci klunwifuɛ mun. I aenguɛ kusu yɛlɛ klun-ufuefuɛ mun. Sa wiwi'n cɛ yɛ Anannganman to yi klunwifuɛ'n i awlo nun-ɔn. Klun-ufuefuɛ'm be kusu, muae klanman yɛ ɔ bo man be-ɔ. Be nga bɔ sran yɛ be sri i'n, srilɛ yɛ Anannganman kusu sri be-ɔ. Sanngɛ anyinyiɛfuɛ mun'n, ye yɛ ɔ fa yo be-ɔ. Anyrunnyan'n ti akunndanfuɛ'm be liɛ. Be nga be wun-man sa wlɛ'n kusu nyannzuɛn dan'n ti be liɛ. Min mma mun, amun `tie. An `sie amún su ndɛ nga amún si'n n kan'n i bo nan amu'an si akunndan. Afin ndɛ kpa yɛ n su kan kle amun lɛ-ɔ. Ngwlɛlɛ nga n kle amun'n, nán ɔ sin amún sa sin. Min bakan nun'n, n kunngba yɛ n wo mín si nin mín nin bé sa nun-ɔn. Mín si kleli min ngwlɛlɛ, mín nin dili min ba. Mín si'n kleli min ngwlɛlɛ, ɔ seli min kɛ yoo: «Min ndɛ nga n kan kle wɔ'n, man be tran ɔ klun. Mín nuan su ndɛ nga n kan be'n, sɛ a di su'n a lɛ nguan. Bu akunndan, suan ngwlɛlɛ. Mín nuan su ndɛ'n, nán ɔ́ wla fi be yɛ nán kpa be su. Nán yi akunndan'n i ase, ɔ ´uka wɔ. Klo i sa, i kusu ɔ ´fa wɔ sie. Akunndan'n i bo bowlɛ'n yɛ. Tu ɔ́ nyin wɔ akunndan'n. Like kwlaa ng'ɔ o ɔ́ sa nun'n, fa kpɛ ngwlɛlɛ'n i wun atin. Mɛnmɛn i. Sɛ a mɛnmɛn i'n, i kusu ɔ ´man wɔ su. Sɛ a fɛ i ta ɔ wue nun'n, i kusu man ɔ nyrun ´ba nyan. Ɔ ´man ɔ kɔmin su. Ɔ ´yo kɛ sika kle yɛ b'a fa wla ɔ́ ti sa.» Mín wa, sie ɔ́ su, sie ɔ́ su nan tie min aniɛn'n. Sɛ a tie min aniɛn'n, ɔ ti ɔ nguan nyanman su salɛ. Akunndan atin'n yɛ n ´kle wɔ lɛ-ɔ. Atin kpa'n yɛ m'an fa wɔ m'an sie su lɛ-ɔ. Sɛ a nanti su-ɔ, ɔ́ ja su kpla-man. Yɛ kusu, sɛ ɔ ti wanndilɛ-ɔ, a su tɔ-man. Like nga be kle wɔ'n, tra nun kpa, nán yaci nun. Fa sie, afin i yɛ ɔ ti ɔ nguan nyanman nin-ɔn. Klunwifuɛ'm be sinwlɛ liɛ'n nán fa su wie, sran nga i klun ti tɛ'n, i atin liɛ'n, nán ɔ́ ja kpɛn nun. Nán wunnge i wun, nán sin nun mlɔnmlɔn. Sɛn i wun, bli sin lika uflɛ. Afin sɛ be nian yo-man sa tɛ'n, be nian lafi-man. Sɛ be nian yo-man sran sa'n, lafilɛ sa ɔ kun-man be. Klunwi yolɛ'n ti kɛ be aliɛ sa yɛ be di-ɔ. Sa kekleekle yolɛ'n ti kɛ be nzan sa yɛ be nɔn-ɔn. Kɛ wia'n tu i bo b'ɔ ´kɔ'n, wuun i kpajalɛ'n ´uka su lele wia fa jran, sran kpa'n kusu kɛ i nzuɛn'n ti weiin sɔ-ɔ. Klunwifuɛ'm be atin liɛ'n, aosin'n dun su tritritri. Like ng'ɔ ko yi be ase'n be wun-mɛn i. Mín wa, sie ɔ́ su kpa, tie min ndɛ nga n kan'n, sie ɔ́ su tie afɔtuɛ bɔ m man wɔ'n. Nán man be fi ɔ́ nyin. Fa be sie ɔ klun kpa. Afɔtuɛ sɔ'm be man be nga be si fa sie'n be nguan, be yɛ man bé kplo'n nun yo be juejue-ɔ. Ɔ ti'n bɔ a fa bu akunndan'n, sie i kpa tra ninnge'm be kwlaa, afin i nun yɛ nguan'n i bo'n fin-ɔn. Nán man ato'n ɔ tran ɔ́ nuan. Nán fa gblɛ tolɛ'n tra nun. Sɛ sran su kan ndɛ kle wɔ'n, man ɔ́ nyin tɛ i nyrun. Nán nian wa nian wa. Bu atin nga a fa su'n i akunndan. Atin nga a nian siin ɔ ti kpa'n, yɛ fa-a. Nán kɔ bɛ su, nán kɔ fama su, nán fa atin tɛ su. Mín wa, akunndan nga m man wɔ'n, sie ɔ́ su tie i kpa. Ngwlɛlɛ nga n kle wɔ'n, sie ɔ́ su tie. I liɛ'n akunndan nga m man wɔ'n ɔ ´ka ɔ́ ti'n nun, yɛ a ´si ijɔ. Bian kunndɛfuɛ'm bé nuan nun ndɛ'n yo fɛ kpa. Ɔ ti nɛnkɛn-nɛnkɛn, awɛma nzue bɔbɔ fɛ i wun wɔ. Ɔ ti mlɛn-mlɛn kɛ ngo b'ɔ yo fɛ'n sa. Sanngɛ kusu i sin wiwi'n tra kondu, ɔ wɔ tɛ kpa kɛ kanga kue b'ɔ lɛ i nyrun lɛ i sin'n sa. Sɛ e kwla e se'n, wie'n i ndɛnman trelele yɛ ɔ kɔ-ɔ. Kan ɔ ´tu ajalɛ kɔ lɛ'n, blɔlɔ atin'n su yɛ ɔ ´kɔ lɛ-ɔ. Atin nga be fa su-ɔ be ko nyan nguan'n, ɔ buɛ-mɛn i ndɛ nun. I sɔ'n ti min mma mun, an `sie amún su mín nuan'n bo. Mín nuan su ndɛ nga n kan'n, nán an kpalo i. Nán wɔ atin'n sin tekle bla'n i wun lɛ mlɔnmlɔn. Nán mɛntɛn i awlo'n i anuan'n bɔbɔ, ɔ yo sɔ-ɔ, sran wie ko gua ɔ́ nyin ase ngbɛn, yɛ sran tɛ wie ko kun wɔ ngbɛn. Ɔ yo sɔ-ɔ, sran wie ko di ɔ́ bo ninnge'n ngbɛn. Ɔ yo sɔ-ɔ, ɔ́ sa ti ninnge nga a nyɛnnin i'n, ɔ wiengu uflɛ wie ko fa. Ɔ yo sɔ-ɔ, ɔ gbanflɛn nzue'n ko wie wɔ nun, nan a ko koko ko se kɛ: «Ee! ?Ɔ yo sɛ bɔ m'an klo-man fɔ tulɛ nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ bɔ m'an klo-man kɛ be kan min nyrun ndɛ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ bɔ m'an sie-man mín su min like klefuɛ'm bé nuan bo m'an ti-man be aniɛn-ɔn? ?Ɔ yo sɛ bɔ m'an sie-man mín su ngwlɛlɛ klefuɛ'm bé nuan bo-ɔ? Awieliɛ'n yɛ ɔ'a wie min yɛ, n lɛ-man nyrun klɔ'n nun kun.» Ɔ yi'n ti kɛ bla nun nzue jrɛiin'n sa. Nɔn ɔ bɔbɔ ɔ bla'n nun nzue'n. Nzue ng'ɔ fin ɔ gbo'n nun'n, yɛ nɔn-ɔn. ?Kɛ ɔ nzue ti'n ɔ sonji ondua'n, i klanman lika'n yɛlɛ onin? ?Kɛ ɔ sonji gua'n su'n, i klanman lika'n yɛlɛ onin? Nán man ɔ yo sɔ! Man ɔ yo ɔ kunngba liɛ. Nán ɔ yo wɔ nin sran uflɛ wie'm be liɛ. Man ɔ nzue ti'n i wun yo wɔ fɛ titi. Ɔ gbanflɛn nun bla'n yɛ klo i titi-ɔ. Ɔ yi ti klanman ngboko, a wun i sa-a, ɔ waan flete talua wie-ɔ. Man i wunnɛn ba sa'n ɔ jɔ ɔ klun titi. Man i klolɛ'n ti ɔ klun jɔ titi. ?Ɔo, mín wa, sran wie yi i klolɛ liɛ tre? ?A nin bla wie amun nun blalɛ liɛ'n tre? Atin nga sran kun fɛ i sa'n, ɔ lɛ-man kun nga Anannganman nyin ta-man su-ɔ. Ɔ wun i ngba'n kwlakwla kpan! Sran nga sa tɛ'n yɛ ɔ yo'n, sa tɛ sɔ'n ɔ ci i. Ɔ ti kɛ aya sa, ɔ trɛ i bɔbɔ. Ngwlɛlɛ b'ɔ si-mɛn'n ti ɔ wu. I sinnzin b'ɔ cɛnnin ngboko'n ti, awieliɛ'n wie i. Mín wa, sɛ sran kun ´ko usa sran wie afɛ'n nan sɛ wɔ yɛ a dun mmua i nyrun'n, b'ɔ ti kɛ sɛ ɔ'a kwlɛ-mɛn i tannin-ɔn wɔ yɛ be si wɔ'n, sɛ i sɔ ndɛ liɛ bɔ a kannin'n ɔ'a blabla ɔ́ ti wun'n, sɛ ɔ́ nuan su ndɛ'n ɔ'a tanndan ɔ́ ti wun'n, like nga a ´ko yo'n, yɛlɛ ɔ́ ja yilɛ. Afin bɔ sran nga be usɛli i afɛ'n, wɔ yɛ ɔ si wɔ'n, kɔ ko koto i bo, srɛ i man ɔ yaci nan nán man ɔ bo ɔ dunman ndɛ sɔ'n nun kun. Nán de ndɛ sɔ'n i wun wunmiɛn, yɛ sɛ ɔ nian wie-man'n, nán bu ɔ nyinma le. De wɔ wun. Flo ndɛ sɔ'n nun kɛ wannzannin wie yɛ ɔ'a flo koniɛnfuɛ wie sa nun sa. Flo nun kɛ anunman wie yɛ ɔ'a flo koniɛnfuɛ wie sa bo sa. Fuɛnfuɛ, ko nian ijrewa mun. Nian be like bɔ be yo'n su siin. Sɛ a nian su'n, a wa nyan akunndan i nun! Be lɛ-man kpɛn, be lɛ-man sunianfuɛ, be lɛ-man sran kle-man be like. Sanngɛ wawa nun'n, be kunndɛ bé nuan nun aliɛ sie. Like nga bɔ be ko di'n, aliɛ fitelɛ blɛ nun'n, be tiɛntiɛn i nuan be sie. Ɔo! ?Fuɛnfuɛ tɛ, nan lafilɛ'n bɔ sa yɛ a ´lafi sa mlɔnmlɔnmlɔn-ɔn? ?Nan dɔ onin su ko yɛ a ´tinnge-ɔ? Sran ng'ɔ se kɛ: «Man n lafi kan ke. ?Ngwlɛ kaan sa bɔ n ´tɔn'n, ɔ yo i liɛ sɛ?» Sran b'ɔ bubu i sa nin i ja tran su, b'ɔ lafi'n, yalɛ'n yɛ ɔ ´fu i nun kɛ awiefuɛ sa-a. Nyrɛnnɛn'n yɛ ɔ ´fu ɔ nun kɛ kodiawiefuɛ fu sran nun sa-a. Sran gblɛfuɛ klunwifuɛ'n, kɛ ɔ ´nanti sin'n, gblɛ'n yɛ ɔ o i nuan nun-ɔn. Ɔ bubu i nyinma'n kplɛkplɛ yɛ ɔ fa laka sran mun-ɔn. Ɔ fɛ i ja nin i sama mun yɛ ɔ fa kan ndɛ-ɔ. Gblɛ'n yɛ ɔ o i klun-ɔn. Sran wun akunndan tɛ'n yɛ ɔ sunnzun i liɛ titi-ɔ. Utre'n yɛ ɔ kpɛ i ba-a. Cɛn nga sa ´tɔ i su'n, ɔ ti le kunngba. Be kunndɛ i ayre kusu-ɔ be su nyɛn-mɛn i. Awieliɛ tɛ'n yɛ ɔ ´wie i wia ba kunngba bo-ɔ. Mín wa, ngwlɛlɛ nga ɔ́ si kle wɔ'n, man ɔ ka ɔ klun. Afɔtuɛ nga kusu bɔ ɔ́ nin man wɔ'n, nán man ɔ gua ɔ́ su sin. Fa be sie ɔ klun cɛ! Fa be yo kɛ ɔ kɔmin nyanman sa, wla. Kɛ a ´nanti sin'n, be yɛ be ´sasa wɔ-ɔ, kɛ a ´lafi'n, be yɛ be ´nian wɔ su-ɔ, kɛ a ´lafi tinnge'n, be ´kle wɔ ngwlɛlɛ. Afin afɔtuɛ'n ti kɛ kannin sa, ɔ kpaja bé bo. Afɔtuɛ'n ti kɛ tɛ sa, be fa wun bé bo. Fɔ tulɛ nga ngwlɛlɛfuɛ'n tu sran'n, ɔ ti nguan atin yɛ ɔ bo mɛn i-ɔ. Ninnge sɔ mun'n, be ti man bla tɛfuɛ'n ɔ su nyan-man wɔ. Ɔ man sɛ bla ng'ɔ ti-man ɔ́ yi'n lakalaka wɔ-ɔ ɔ su nyan-man wɔ. Nán niɛn i klanman'n ti klo i nan `wu i ti. Nán tran lɛ nan ɔ fɛ i nyinma'n laka wɔ. Sɛ a wu tekle bla wie ti'n, sɛ a nyan ɔ kpanndɔ kan-an, san a ´bu wie mɛn i. Bla ng'ɔ lɛ bian'n kusu, sɛ a wu i ti'n, ɔ ´lakalaka wɔ fa ɔ́ ti'n bo i mankun nzue nun. ?Wan cɛ yɛ ɔ tu sin wlɛ i i kondro'n bo bɔ i kondro sɔ'n yra-man-an? ?Wan cɛ yɛ ɔ tia sɛnmlɛn su b'ɔ yrɛ-mɛn i ja bo-ɔ? I kunngba'n yɛlɛ sran i yi bɔ sran uflɛ ko kunndɛ i'n. Sran ng'ɔ kunndɛ i wiengu yi'n, ɔ lɛ-man kɛ be ko tu-mɛn i fɔ. Sɛ awe kun sran nan sɛ ɔ ko fa sran wie like di'n, be se-man kɛ ɔ'a wua ti be `yo i finfin. Sanngɛ sɛ be trɛ i-ɔ, like ng'ɔ fali'n san ɔ ´yi i wunsu sɔ kpɛ nso ɔ ´mɛn i fuɛ'n. Sɛ ɔ wie kɛ ɔ `yi i sua'n nun ninnge'n kwlaa man-an, san ɔ ´yi be man. Sanngɛ sran ng'ɔ kunndɛ i wiengu yi'n, ngwlɛlɛ sa'n, ɔ nun-mɛn i ti liɛ'n nun. Sran ng'ɔ kunndɛ kɛ awieliɛ wie i'n, yɛ ɔ yo i sɔ sa liɛ nin-ɔn. Be ´bo i bolɛ kpa nan b'a sokpɛ i b'a nannan su. I liɛ'n kɛ be ´cici'n yɛ ɔ tɔli-ɔ. I nyrun nyannzuɛn sa'n, ɔ su wie-man le. Afin kwla silɛ'n ɔ wla sran yasua'n i nyannyrin. Sɛ i klunngbɔ yɛ i waan ɔ ´tu'n, ɔ si-mɛn i nin akɔ, ɔ si-mɛn i si akɔ. Man be mɛn i like lele man ɔ sɔn sɛ, ɔ ti-mɛn i ndɛ. Mín wa, ndɛ nga n kan kle wɔ'n, nán be mlin ɔ klun. Min ngwlɛlɛ ndɛ nga n kan kle wɔ'n, man be tran ɔ klun. Sɛ a fa min ngwlɛlɛ ndɛ'm be su-ɔ a lɛ nguan. Min ndɛ nga n kan kle wɔ'n, fa be sie kpa. Sasa be kpa kɛ a fa sasa ɔ nyinma'n sa. Nán fa be tratra ɔ́ sa bɛ'n nun. Fa be sie ɔ klun kpa! Fa akunndan'n yo kɛ ɔ niaan bla wie sa. Fa ngwlɛlɛ'n kusu yo wɔ aenguɛ. Akunndan nin ngwlɛlɛ sɔ'n be ´sasa wɔ bla nga be ti bian kunndɛfuɛ'n be lika. Be ´sasa wɔ bla nga be lɛ bian bɔ bé nuan nun ndɛ ti nɛnkɛn-nɛnkɛn'n be lika. Le kun n jin min fenɛtri'n nun lɛ mín nyin ta gua su lɔ. Ɔ liɛ gbanflɛn nga be si-man sa'n, be nun yasua kaan kun i sinnzin liɛ tra ngba, i sɔ'n ti nan m'an sie i nzɔliɛ. Mmuɛ wie sin bla tɛtɛ sɔ'n kun i awlo'n nyrun lɛ. N ´wun i-ɔ ɔ'a fa mmuɛ sɔ'n, ɔ su to i ti bla sɔ'n i awlo'n i wun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun nnɔsua nun-ɔn, wuun lika'n su yo mantan-mantan aosin'n su kunndɛ wla. Yɛ bla'n ´fa ijɔlɛ'n wɔ i-ɔ. Bla sɔ'n i tralɛ wlawlɛ su'n, ɔ fa tekle bla. Yɛ kusu ɔ si gblɛ'n kpɛ kpa. I wun kpɛ kpa. Like nga be flɛ i kɛ nyannzuɛn sa'n, ɔ si-mɛn i. I bo sa'n, ɔ di-man ase awlo. Sɛ a wun-mɛn i akpɔ'n su'n, wuun ɔ o gua'n su, ɔ sa longolongo'm be nun cɛiin! Kɛ e ´se yɛ'n, bla'n ɔ'a trɛ i ɔ'a tɔ i nun. Kɛ ɔ tɔli i nun sɔ'n, kpɛkuun ɔ tili i nyin'n bɔ cuan, ɔ seli i kɛ yoo: «Min bo kun yolɛ i su tɛ wie yilɛ o mín wun, m'an yi i ndɛ. Like nga n fua kleli Nyanmiɛn'n, m'an fa mɛn i ndɛ. I ti yɛ man m'an ba ɔ je tralɛ yɛ. N lɛ wɔ awuliɛ kpa, n si-man kɛ n kɔ wun wɔ yɛ w'a ba yɛ. Min bɛ nga m'an sɛ'n, ɔ ti-man kan ngowa bɛ. M'an fa lɛngɛ fiɛ, nin lawlɛ fiɛ nin suɛ bo m'an yo lɔ fanninfannin saa. Bla, bla man e `ko kunndɛ é wun lele nan aliɛ'n cɛn ye. Bla man e di mɛn. Mín wun nun-man awlo lɛ, ɔ tuli ajalɛ ɔli mmua kpa. Ɔ ´kɔ'n, ɔ fɛli i sika'n. Sika sɔ'n ɔ yi kotokun. San anglo'n ´fi b'ɔ ´ta'n, yɛ ɔ ´ba-a.» Yɛ bla'n ɔ ´fɛ i gblɛ'n nin i nuan nun nɛnkɛn-nɛnkɛn'n ɔ ´fa nyan yasua kan sɔ nin-ɔn. Kɛ e ijɔwa yɛ'n, ɔ su i su gunmɔngunmɔn kɛ nannin wie bɔ b'a fɛ i be su kɔ i kunlɛ'n sa, i sinnzin'n ti be nyɛnnin i nan b'a bo i bolɛ kpa. Ɔ suli i su sɔ lele san be ko wɔli i cua yɛ ɔ wunnin kɛ kannzu like ɔ'a yo i-ɔ. Ɔ ti kɛ anunman bɔ ɔ'a ko tɔ aya nun'n sa, afin kɔlɛ ng'ɔ ´kɔ lɛ'n, ɔ si-man kɛ wie atin yɛ ɔ'a fa-a. Nan i ti'n, min mma mun, an `sie amún su mín nuan'n bo, mín nuan nun ndɛ ng'ɔ fite'n, an `ti i kpa. Mín wa, nán wɔ anwlɛn'n kaci i sɔ bla liɛ'n i su. Nán fɛ i atin liɛ'n su, nan ko kun wɔ wun. Sran nga ɔ'a kun be'n b'a sɔn-man ngowa. Sran anyintiɛfuɛ'm, be o be nun. I awlo'n ti blɔlɔ atin. Atin sɔ'n ɔ jra kɔ lele ju blɔlɔ lɔ. Sɛ Akunndan'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ kpan, ngwlɛlɛ'n kan ndɛ. ?Amun ti-man? Kpɔlɛ'm bé ti su nglo yɛ ɔ wo-ɔ. Anngɔnda'm bé su yɛ ɔ tran-an. Klɔ'm be anuan'm be nun yɛ ɔ tran-an, awlo'm be nun nin akpɔ dandan'm bé nuan yɛ ɔ jran yɛ ɔ kpan-an. Sran mun, amun yɛ n kpan flɛ amun-ɔn. Klɔ sran mun, ndɛ nga n kan'n, amun yɛ n kan man amun-ɔn. Ambɛfuɛ mun, amun `sɔnnzɔn ase wunlɛ, sinnglinfuɛ mun, amun `suan ngwlɛlɛ. An `sie amun su, afin ndɛ ng'ɔ o mín nuan'n ti cinnjin, ndɛ nga b'ɔ ti kpa'n, yɛ n kan kle amun-ɔn. Nanwlɛ ndɛ yɛ n kan-an. Gblɛ ndɛ sa fin-man mín nuan nun fite-man, ɔ ti min ciliɛ. Ndɛ kwlaa ng'ɔ fin mín nuan fite'n ɔ ti nanwlɛ. Fiɛn fi nun-mɛn i wun, i wie cia-man. Sran ng'ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ'n, i kwlaa'n ti weiin i nyrun. Be nga be si sa'n, ɔ ti like kpa bé sa nun. Mín nuan su ndɛ nga n fa mannin amun'n an `fa amún wla gua su, an `fa gua su tra sika. Akunndan nga m mannin amun'n, man ɔ yo amun nanndoliɛ tra sika ɔkwlɛ'n, ɔ tra sika ɔkwlɛ ng'ɔ ti jrɛiin kpa'n. Afin akunndan'n ti kpa tra nɛnnglɛnman, ɔ lɛ nyrun tra nanndoliɛ like'n kwlaa. M bɔbɔ min akunndan, like nga m'an wun be'n be sɔnnin. N si kan n ´ko sin nan m'an si akunndan bu'n. Ɔ min kun ng'ɔ nyin yi Anannganman'n, san kpɔlɛ yɛ a ´kpɔ tɛ nin-ɔn. N liɛ'n, min like nga n klo-mɛn i'n yɛlɛ ijɔlɛ kpakpa'n nin tutre'n, nin sa tɛtɛ'm be yolɛ'n, ɔ nin gblɛgblɛ'm be kpɛlɛ'n. Ndɛkɛn akunndan liɛ'n ɔ nin cɛn wie liɛ'n, min yɛ m man-an. Ngwlɛlɛ'n yɛlɛ min, wunmiɛn sa'n ɔ ti min liɛ. Famiɛn'm be mɛn sielɛ'n, ɔ fin min. Nanwlɛ nga wlengbi'm be di'n, ɔ fin min. Ngbɛn'm be klɔ sielɛ'n, ɔ fin min. Be nga be klo min'n, n kusu n klo be. Be nga be kunndɛ min'n, be wun min. Anyanbeun nin anyrunnyan'n, min yɛ m man-an. Ninnge kpakpa nga be cɛ'n, ɔ nin muae'n, min yɛ m man-an. Like nga n fa man sran'n, i kpa tra sika ɔkwlɛ jrɛiin kpafuɛ'n. Be nyan su tra jɛtɛ ufue nga fiɛn nun-man nun'n. Nanwlɛ atin'n nun yɛ n nanti-ɔ, sɛsɛ atin'n i afiɛn yɛ n nanti-ɔ. Kɛ n ´nanti sɔ'n, n yo be nga be klo min'n be ye. N yo be ye, be nyan bé wun kpa. Anannganman i sa nuan ninnge ng'ɔ boli be'n, min yɛ n ti be klikli-ɔ. Min yɛ ɔ dun mmua yili min nan ɔ'a yi ninnge'n kwlaa-a. Ɔ fali min sieli i lɛ lalaa kpa, ɔ fali min sieli ka nan mɛn'n ɔ'a bo i bo. Kɛ min nyinma'n ´wun nyanmiɛn wun'n, wuun be si-man like ng'ɔ suan jenvie'n, wuun nzue nyinma kaan sa nun-man lɛ mlɔnmlɔn. Kɛ oka'm be ´fa fite bɔ be ´si kɛ kpɔlɛkpɔlɛ o lika'n nun'n, wuun b'a wu min, wuun i asiɛ o, i bo o, be nian yi-man wie fi. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun fa nga be flɛ kɛ fa sa'n, be si-man like nga be flɛ i sɔ'n. Kɛ ɔ ´sie nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n, bɔ ɔ ´ja nzue bunman nin nyanmiɛn'n be afiɛn awɛ tɛɛn'n, n wunnin nun. Kɛ ɔ ´siesie nyanmiɛn ble'n nglo lɔ'n, bɔ asiɛ'n ´kɛ i bo mmua kpa fuun wa'n, bɔ nzue nyinma'm be ´tu kpuyɔ-kpuyɔ be ´gua'n, i nun bɔ ɔ ´kle jenvie'n i yi juwlɛ'n, nan nzue'n ɔ'a di-man asiɛ wunmuan'n, kɛ bɔ ɔ ´taka asiɛ'n, wuun n wo i wun lɛ ń sa o junman'n su. Cɛn kwlaa n yo i klun sa man i klun jɔ klanman, wuun n ´kan ngowa i nyrun, ngowa'n yɛ n kɛn i sa mlɔnmlɔn-ɔn. N kan ngowa sɔ'n mɛn ng'ɔ yili'n i asiɛ'n su. Kɛ ɔ fin lɛ'n, kɛ n wo sran'm be afiɛn'n, ɔ yo min fɛ. Min mma mun, an `sie amún su mín nuan'n bo. Be nga bɔ be fa min atin'n su'n, be liɛ su ti ye! Afɔtuɛ nga m man'n, amun `sie amún su be tie nan amu'an yo akunndanfuɛ. Nán an se kɛ amun fa-man su. Sran ng'ɔ sie i su mín nuan'n bo'n, bɔ aliɛ ba blu-nin-nso'n nun ɔ jin anuan'n nun, b'ɔ sasa min kofiaja mun'n, i liɛ su ti ye! Afin sran nga b'ɔ nyan min'n, wuun ɔ'a to nguan'n. Sɛ ɔ yo sa tɛ-ɔ, Anannganman kwla yaci cɛ i. Sran ng'ɔ yo min tɛ kusu-ɔ wuun ɔ ti kɛ ɔ'a yo i bɔbɔ wun tɛ. Be kwlaa nga be kpɔ min'n, ɔ ti kɛ wuun be klo wie'n ti-ɔ. Akunndan'n ɔ kplɛnnin i sua, ɔ siesieli sua sɔ'n i ja nso. Ɔ kunnin i nnɛn mun, ɔ siesieli i nzan'n. Ɔ siesieli i like diwlɛ'n. Kpɛkuun ɔ sunmɛnnin i afanniɛn mmla mun. Ɔ sunmannin be kɛ be wɔ klɔ'n i kpɔlɛkpɔlɛ lika'm be su be `bo ndolo be se kɛ: «Sran nga b'ɔ wun-man sa wlɛ'n, ɔ `wlu wa!» Be nga be si-man ngwlɛlɛ'n, ɔ se be kɛ yoo: «Amun `bla, amun `bla be wa di like nan an `nɔn min nzan nga m'an yi i yɛ'n wie. An `yaci sinnzin atin'n i falɛ wie, nan an `nyan nguan. An `yaci i falɛ nan an `nanti ngwlɛlɛ atin liɛ'n su!» Sran b'ɔ tu tutrefuɛ fɔ'n, i sɔ sran liɛ'n ɔ'a mɛn i bɔbɔ wun kpɔɛ. Nga kusu b'ɔ tu klunwifuɛ fɔ'n, sɛ ɔ ti nzowa-a, i bɔbɔ yɛ man be kpɛli i-ɔ. Sɛ ɔ waan nán tutrefuɛ'n kpɔ wɔ'n, nán tu i fɔ. Tu akunndanfuɛ'n fɔ. Sɛ a tu i fɔ-ɔ, ɔ ´klo ɔ́ sa. Man ngwlɛlɛfuɛ'n i akunndan, mɛn i akunndan man ɔ si wie ekun tra su. Kle sran kpa'n i ngwlɛlɛ. Kle i ngwlɛlɛ man ɔ si sa uka laa liɛ'n su. Akunndan'n i bo bowlɛ'n, ɔ fin bé nyin b'ɔ yi Anannganman'n. Be nga be nin Nyanmiɛn nanti klanman'n, be si ngwlɛlɛ. Sɛ a ´cɛ asiɛ su-ɔ, ɔ fin min. Sɛ ɔ nguan nyanman'n ´yo tɛnndɛn-ɔn, ɔ fin min. Sɛ a si akunndan-an, ɔ ti ɔ bɔbɔ ɔ liɛ. Sɛ kusu a ti tutrefuɛ-ɔ, i su ndɛ ng'ɔ ba'n, ɔ ti ɔ kunngba cɛ ɔ ndɛ. Sinnzin'n i like b'ɔ fɛli i'n, yɛlɛ bla sinnglinfuɛ b'ɔ si-man sa, bɔ kpankpan finfin'n. Ɔ fa bia trɛn i sua'n i anuan'n nun. Wie kusu-ɔ ɔ tran klɔ'n i kpɔlɛkpɔlɛ lika'm bé su. Yɛ ɔ kpan flɛ be nga bɔ b'a fa be atin'n trele be su kɔ nin-ɔn. Ɔ flɛ be se be kɛ yoo: «Sran ng'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n, ɔ `wlu wa.» Sran nga b'ɔ wun-man sa wlɛ'n kusu ɔ se i kɛ yoo: «Like nga be wua be nɔn'n i fɛ liɛ'n, be kan-man. Aliɛ nga be ´di-ɔ be fia'n, be nyɛn-mɛn i wunsu.» Sran nga bla sinnglinfuɛ sɔ'n flɛ i'n, ɔ si-man kɛ kɛ ɔ o lɛ'n, ɔ o wie'n i nuan'n nun. Ɔ si-man kɛ be nga bla sɔ'n flɛli be bɔ b'a bɛ i wun'n, b'a ju blɔlɔ lɔ ɔ'a wie. Salomɔn i nyanndra. Ba ng'ɔ si akunndan'n ɔ yo man i si klun jɔ dan. Ba ng'ɔ wun-man sa wlɛ'n kusu ɔ wlɛ i nin klunngbɔ. Aeliɛ tɛ trɔ'n, be nyan-man su. Sanngɛ aeliɛ kpa'n man be nguan. Anannganman yaci-man sran kpa'n i awe'n nun, ɔ yaci-mɛn i awe'n nun man awe'n kun-mɛn i. Yɛ klunwifuɛ'n kusu, Anannganman fa-man like nga i konvi o su'n mɛn-mɛn i. Sran nga i ja kan-man i sa kan-man'n, ɔ di yalɛ. Sanngɛ be nga bé sa waka'n ti kekle'n, be nyan bé wun. Sran nga bɔ wawa'n kpɛn-ɔn ɔ kunndɛ aliɛ sie'n, i sɔ sran liɛ'n ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ. Sran nga kusu bɔ aliɛ fitelɛ blɛ'n nun ɔ lafi'n, i sɔ sran liɛ'n, ɔ guɛ i si nin i nin bé nyin ase. Sran kpa'n, san muae cɛ yɛ ɔ o i wunmuan su-ɔ. Klunwifuɛ'm be kusu, be ´kan ndɛ sa-a, ɔ waan ndɛ kpa yɛ be ´kɛn i lɛ-ɔ. Sran kpa sa'n, i dunman liɛ'n ɔ jaso-man bé nuan'n nun le. Sanngɛ klunwifuɛ'm be dunman liɛ'n, ɔ tɔ nzue nun. Sran nga be wuli i akunndanfuɛ'n, be kan ndɛ be kle i-ɔ, ɔ ti. Sran nga bɔ jɔlɛ tɛ yɛ ɔ o i nuan'n, ɔ ti mlinfuɛ. Sran nanwlɛfuɛ'n, ɔ o i o lɛ bɔ diin cɛ! Sran nga kusu bɔ i atin'n ti-man ndɛnman su'n, sɛ ɔ fia-a, san wunlɛ cɛ yɛ be ´wun i-ɔ. Sran ng'ɔ fa srongble kan ndɛ'n sɛ sa ´ba-a, ɔ fin i. Sran nga kusu b'ɔ di nanwlɛ'n, sɛ alaje ´ba-a, ɔ fin i. Sran kpa'n i nuan nun ndɛ'n ɔ man nguan. Klunwifuɛ'm be kusu, be ´kan ndɛ sa-a, ɔ waan ndɛ kpa yɛ be ´kɛn i lɛ-ɔ. Sran kpɔlɛ'n yɛ ɔ nin utre'n ba-a. Sanngɛ sran ng'ɔ klo sran'n, sɛ be yo i sa-a, ɔ yaci i kwlaa cɛ. Sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n, kɛ ɔ ´ijɔ sa'n be wun i, sanngɛ sran ng'ɔ wun-man sa wlɛ'n, ngble'n yɛ ɔ jin i sin'n su-ɔ. Ngwlɛlɛfuɛ'm be si fa sie, sran ng'ɔ wun-man sa wlɛ'n, i nuan nun ndɛ liɛ'n ɔ fɛ i kɔ mlinlɛ'n nun. Sikafuɛ'n i anyanbeun'n ɔ sɛsɛ i kɛ klɔ bɔ b'a si i wun nin talɛ'n sa. Yalɛfuɛ'n kusu i like ng'ɔ mlin i'n yɛlɛ i yalɛ'n. Sran kpafuɛ'n i like ng'ɔ nyɛn i'n, kpa yɛ ɔ fa yo-ɔ. Sran tɛfuɛ'n kusu i like ng'ɔ nyɛn i'n, tɛ yɛ ɔ fa yo-ɔ. Sran nga bɔ be tu i fɔ-ɔ ɔ fa sie i klun'n, muae cɛ yɛ ɔ fite su-ɔ. Yɛ sran nga kusu bɔ be kpɛn i su-ɔ ɔ kpiti-man'n, ɔ ti mlinfuɛ. Sran nga bɔ i wiengu wun kpɔɛ o i klun b'ɔ fia su'n, i sɔ sran liɛ'n ɔ ti gblɛfuɛ. Yɛ sran nga kusu b'ɔ tɔn sran suɛn sin'n, i sɔ sran liɛ'n ɔ ti sinnglinfuɛ. Sran ng'ɔ ijɔ ngboko'n, ɔ yaci-man sa tɛ yolɛ le. Sran nga kusu b'ɔ ijɔ-man plapla'n, ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ. Sran kpa'n i nuan nun ndɛ'n ɔ ti kɛ sika mɔnnɛn'n sa. Sran tɛfuɛ'n kusu i klun akunndan'n ɔ yo-man like fi ye. Sran kpa'n i nuan nun ndɛ'n ɔ man sran kaka kpa be fa atin kpa su. Sinnzin wie yɛ be nga be wun-man sa wlɛ'n be wu-ɔ. Kɛ sran kun ´nyɛn i wun sa'n, ɔ fin Anannganman. Ɔ man anyanbeun fin-man sran. Sa tɛ yolɛ'n ti ngowa like sran ng'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n i sa nun. Ngwlɛlɛfuɛ'n kusu i like liɛ b'ɔ si i'n yɛlɛ akunndan. Like nga bɔ klunwifuɛ'n sro i'n i cɛ yɛ ɔ tɔ i su-ɔ. Yɛ like nga kusu bɔ sran kpa'm be kunndɛ'n, Nyanmiɛn man bé sa fua su. Kɛ seke'n ko tu'n, a kunndɛ klunwifuɛ nin-ɔn a wun-mɛn i kun. Sanngɛ sran kpa'm be liɛ'n, be lɛ olui. Be olui'n ti anannganman. Kɛ wawle lomin ɔ nyan be je'n annzɛ sin wɛnsrɛn ɔ wlu be nyinman su'n, kɛ a sunman fuɛnfuɛ'n kɛ ɔ wla wɔ klunngbɔ sɔ-ɔ. Sɛ ɔ nyin yi Anannganman'n, a cɛ mɛn'n nun. Sanngɛ klunwifuɛ'm be nguan liɛ'n be kpɛ i sin. Sa nga klun-ufuefuɛ'm bé nyin o i sin'n, san be ´nyan su aklunjuɛ. Klunwifuɛ'm be sunnzunlɛ nga be sunnzun'n, i kwlaa tɔ nzue nun. Anannganman sasa sran kpa'n kɛ klɔ bɔ b'a si i wun'n sa. Sanngɛ sran nga sa tɛ'n yɛ be waan be fa man be man be yo'n, ɔ nunnun be. Sa fi yi-man sran kpa'n i ase le. Klunwifuɛ'm be liɛ'n, be su cɛ-man mɛn nga nun. Sran kpa'n i nuan nun ndɛ'n ɔ ti akunndan nun ndɛ, gblɛfuɛ'n i taaman liɛ'n ɔ nin kpɛlɛ yɛ ɔ fata-a. Sran kpa'n ɔ si ndɛ fɛfɛ kan, klunwifuɛ'm be liɛ'n, ndɛ tɛtɛ'n yɛ ɔ o bé nuan-an. Toe nga be fa di ndrunmun'n, Anannganman nyin ci i. Toe ng'ɔ ti kpa'n yɛ ɔ klo i-ɔ. Tutre'n i sinma yɛlɛ nyannzuɛn. Akunndan'n kusu ti wun ase kanfuɛ'm be liɛ. Sran nga be di nanwlɛ'n, nanwlɛ'n su yɛ be su-ɔ. Gblɛfuɛ'm be kusu be gblɛ'n yɛ ɔ kun be-ɔ. Jɔlɛ dilɛ cɛn nun'n, anyanbeun'n yo-man like fi ye. Sanngɛ nanwlɛ dilɛ'n ɔ de be wie'n i nuan nun. Nanwlɛ nga nanwlɛ difuɛ'n ɔ di'n, ɔ siesie i nyrun atin'n klanman, klunwifuɛ'n kusu i klunwi'n dunman nun ti ɔ ti mlinfuɛ. Nanwlɛfuɛ'm be nanwlɛ nga be di'n, ɔ de be, klunwifuɛ'm be kusu be gblɛ nga be kpɛ'n, be bɔbɔ be ´ko tɔ nun. Like nga klunwifuɛ'n sunnzun kɛ ɔ ´yo'n, kɛ ɔ ko wu'n, wuun ɔ'a wie. Anyanbeun ng'ɔ fɛ i wla'n gua su kɛ ɔ ´nyɛn i'n, ɔ ka ase. Nyrɛnnɛn'n ɔ san klun-ufuefuɛ'n i wun, kpɛkuun klunwifuɛ'n ɔ'a ko kpɛn i osu. Sran ng'ɔ nin Nyanmiɛn b'a bu'n, ɔ fɛ i nuan'n mlin i wiengu mun. Ngwlɛlɛ'n kusu, ɔ de be nga be nantilɛ'n ti kpa'n. Kɛ klun-ufuefuɛ'm be di ye'n, ɔ ti klɔ wunmuan'n i aklunjuɛ. Klunwifuɛ'm be kusu kɛ be wu'n, srilɛ yɛ be sri be-ɔ. Sran kpa'm be fa be nuannzue klanman be man klɔ'n i kɔmin su, yɛ klunwifuɛ'm be kusu be fa bé nuan nun tɛ'n be bo klɔ. Sran ng'ɔ kɛn i wiengu wun ndɛ tɛ'n, wuun i sɔ sran liɛ'n wun-man sa wlɛ. Sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n, ɔ ijɔ-man finfin. Sran ng'ɔ tɔn i wiengu suɛn sin'n, i sɔ sran liɛ'n yiyi ndɛ bo. Sran ng'ɔ ti ndɛ-ɔ ɔ fa sie i klun'n, be lafi i su-ɔ ɔ yo ye. Nvle ng'ɔ lɛ-man sunianfuɛ'n, ɔ bo. Sanngɛ sɛ afɔtuɛ manfuɛ'm be sɔn'n yɛ ɔ ti kpa-a. Sran nga i wiengu usa afɛ b'ɔ jran nun'n, ɔ mian. Sran ng'ɔ yo-mɛn i sɔ'n, i wun ti i fɔuun! Bla ng'ɔ ti klanman'n, be kannvun i. Yasua ng'ɔ ti like yofuɛ'n, ɔ nyɛn i wun. Sran nga i klun ti ufue'n, i bɔbɔ wun kpa yɛ ɔ ´yo i lɛ-ɔ. Sran nga bɔ i klun yo wi'n, ɔ yo i bɔbɔ i wun tɛ. Like nga sran tɛfuɛ'n yo'n, ɔ nyan-man su. Sran nga kusu bɔ kpa'n yɛ ɔ yo sin'n, kannzɛ ɔ yo sɛ san ɔ ´nyan su le. Nian, kpa yolɛ'n ɔ man be nguan tɛnndɛn. Sran nga kusu bɔ klunwi cɛ yɛ ɔ yo'n ɔ ´wu i nuan wie. Be nga be klun akunndan'n ti-man kpa'n, Anannganman klun jɔ-man bé wun. Be nga be nzuɛn'n ti kpa'n, i sɔfuɛ mun yɛ i klun jɔ bé wun-ɔn. Kannzɛ ɔ yo sɛ klunwifuɛ'm be fɔ tulɛ'n ɔ su to fuan-man be. Klun-ufuefuɛ'm be osu'n nun mma'm be liɛ'n, be nyan bé ti. Klunwifuɛ mun ɔ lɛ-man kɛ be su nyan-man be klunwi'n i nuan like. Bla klanman b'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n, ɔ ti kɛ sika ɔkwlɛ nga yɛ b'a fa wla kɔkɔti'n i bue nun sa. Like nga sran kpa'm be kunndɛ kɛ be ´yo'n ɔ ti kunngba, yɛlɛ kpa yolɛ. Like nga kusu bɔ klunwifuɛ'm be gugu kɛ be ´yo'n, ɔ kun Nyanmiɛn i ya. Sran wie o lɛ'n, sɛ ɔ nyan like'n, sran mun yɛ ɔ fa cɛcɛ be-ɔ, sanngɛ kusu ɔ nyɛn i wun. Wie kusu nyɛn i liɛ-ɔ ɔ yo i su anwɛn. Sanngɛ kpɛkuun yalɛ'n di i. Sran nga bɔ i klun ti ufue'n, ɔ nyɛn i klun-ufue sɔ'n i su nvasuɛ. Sran nga b'ɔ mɛn i wiengu nzue'n i kusu ɔ nyan nzue nɔn. Sran nga b'ɔ fɛ i ble liɛ'n ɔ fia'n, sannzan yɛ mɛnfuɛ'm be bo i-ɔ. Sran nga kusu b'ɔ yo i liɛ'n i atɛ'n, bé nuan klanman yɛ be yra be mɛn i-ɔ. Sran nga sa kpa'n yɛ ɔ kunndɛ yo'n, i wun yo Nyanmiɛn fɛ. Sran nga kusu bɔ sa tɛ'n yɛ ɔ kunndɛ yo'n, san ɔ ´nyan sa tɛ'n le. Sran ng'ɔ fɛ i wla'n kwlakwla guɛ i anyanbeun'n su'n, san tɔlɛ yɛ ɔ ´tɔ-ɔ. Klun-ufuefuɛ'm be liɛ'n, be bua kɛ waka nnya sa. Sran nga ndɛnngan yɛ ɔ kpɛ yi i awlo nun'n, ɔ nyan-man like fi. Sinnglinfuɛ'n ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ'n i akua. Like nga klun-ufuefuɛ'n yo'n, ɔ mɛn i nguan tɛnndɛn. Akunndanfuɛ'n i nuan nun ndɛ'n ti, sran'm be su i su. Sran kpa'n ɔ nyɛn i kpa yolɛ'n su nvasuɛ asiɛ'n su wa. Klunwifuɛ'n nin sran tɛfuɛ'n be kusu san be ´nyan be akatua liɛ. Sran ng'ɔ kplin su kɛ be tu i fɔ'n, i sɔ sran liɛ'n klo kɛ ɔ ´si akunndan. Sran ng'ɔ klo-man kɛ be tu i fɔ'n, ɔ ti sinnglinfuɛ. Sran ng'ɔ yo klun-ufue'n, Anannganman klun jɔ i wun. Sran nga kusu bɔ i klun akunndan'n ti tɛ'n, Anannganman bu i fɔ. Klunwi yolɛ'n ɔ man-man sran i jransuɛ. Klun-ufuefuɛ'm be liɛ'n kɛ be o lɛ'n yɛ be wo-ɔ, be tɔ-man le. Bla ng'ɔ ti bla kpa'n ɔ mɛn i wun i kɔmin su. Bla nga kusu b'ɔ gua i wun nyin ase'n, ɔ ti kɛ ngbaciɛ yɛ ɔ su kpaci i owie'n nun sa. Sran kpafuɛ mun, sa ng'ɔ ti i su'n yɛ be kunndɛ be yo-ɔ. Sran tɛfuɛ'm be kusu be liɛ'n gblɛgblɛ ninnge mun yɛ be kunndɛ be yo-ɔ. Klunwifuɛ'm bé nuan nun ndɛ'n ti kɛ aya sa. Sran ng'ɔ tɔ nun-ɔn, san wulɛ cɛ yɛ ɔ wu-ɔ. Sran kpafuɛ'm be kusu bé nuan waka'n yɛ be fa de sran mun-ɔn. Kɛ klunwifuɛ'm be ko wu'n, wuun be liɛ a wie. Sanngɛ sran kpafuɛ'm be awlo bo'n ɔ jin lɛ ca! Sran kun bɔ be ´klo i sa lɛ'n, ɔ fin i ngwlɛlɛ b'ɔ si i'n. Sran nga kusu b'ɔ fa sinnzin yolɛ'n fa cici i ti'n, bé nyin ci i sɔfuɛ'n. Sɛ sran'm be bu-man wɔ like, nan ɔ li a lɛ wɔ afanniɛn kun b'ɔ su wɔ'n, i li flunman tra kɛ a yo ɔ́ wun kpakpa sanngɛ ɔ́ nuan nun aliɛ bɔ ngbɛn sa'n a nyɛn-mɛn i di-man'n. Klun-ufuefuɛ'n i nnɛn'm be ndɛ lo i. Klunwifuɛ'n i liɛ'n, like nga be flɛ i aunnvuɛ silɛ'n ɔ si-mɛn i. Sran ng'ɔ di fie'n, ɔ nyan like di, i ku yi. Sran nga i liɛ finfin ninnge'n yɛ i waan be fa mɛn i man ɔ yo'n, i sɔ sran liɛ'n ɔ wun-man sa wlɛ. Klunwifuɛ'm be ninnge kunndɛlɛ liɛ'n, ɔ ti-mɛn i su. Sanngɛ sran kpa'n, ɔ trɛ i anwlɛn lele yɛ ɔ nyɛn i like liɛ-ɔ. Sran tɛfuɛ'n i ato ng'ɔ bua'n, ɔ ti kɛ i bɔbɔ wun aya sa yɛ ɔ sua-a. Sanngɛ sran kpafuɛ'n, man sa'n bɔ tɔ i su sɛ, san ɔ ´fin nun fite. Kɛ sran kun ´nyan muae'n, ɔ fin i nuan nun ndɛ'n. Junman nga sran kun di'n, i nuan like yɛ ɔ nyɛn i-ɔ. Sran ng'ɔ wun-man sa wlɛ'n, i nyrun atin'n ti kunngba trelele, sanngɛ sran ng'ɔ ti akunndanfuɛ'n be tu i fɔ-ɔ ɔ fa. Sran ng'ɔ wun-man sa wlɛ'n, ɔ fa ya ndɛndɛ, sanngɛ sran ng'ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ be yo i sa-a ɔ sɔn i nun. Sran ng'ɔ di nanwlɛ'n, ɔ yo man jɔlɛ difuɛ'm be fɛ-man, atofuɛ'n kusu gblɛ'n yɛ ɔ ti i liɛ-ɔ. Sran ng'ɔ ´kan ndɛ-ɔ ɔ bu-mɛn i sin'n, i nuan nun ndɛ'n ɔ yra fiaan kɛ kue yɛ b'a fa wɔ sran sa. Akunndanfuɛ'm be kusu kɛ be kan ndɛ sa'n, ɔ klun tɔ nun sa fɔuun! Sran ng'ɔ di nanwlɛ'n, ɔ lɛ wunmiɛn titi. Ato buafuɛ'n i liɛ'n, ɔ lɛ-man jransuɛ bɔ kaan sa. Be nga be bu akunndan tɛ'n, gblɛ'n wo be anwlɛn'n nun. Be nga kusu bɔ anuansɛ ndɛ yɛ be kan kle sran mun'n, aklunjuɛ'n ti be liɛ. Sa tɛ fi sa nyan-man klun-ufuefuɛ'n. Sanngɛ sa tɛtɛ'n kwlaa ti sin yia klunwifuɛ mun. Anannganman i nyin ci gblɛfuɛ mun. Be nga be di nanwlɛ'n be liɛ'n, i klun jɔ bé wun. Akunndanfuɛ'n ɔ ti ndɛ-ɔ, ɔ tɛ-mɛn i kan. Sran ng'ɔ si-man sa'n, i liɛ ndɛ'n i tilɛ yɛ, i jɔ bolɛ yɛ. Sran ng'ɔ klo junman yolɛ'n yɛ ɔ di kpɛn-ɔn. Ainkuɛn'n kusu i agualiɛ yɛlɛ akua yolɛ. Ngokoɛ'n ɔ yi sran ase. Ndɛ fɛ'n ɔ wla sran fanngan. Atin ng'ɔ ti kpa'n yɛ klun-ufuefuɛ'n ɔ fa kle sran-an. Klunwifuɛ'm be kusu be atin liɛ nga be fa su'n ɔ mlin be bɔbɔ. Nvɛɛfuɛ'n, ɔ nyan nnɛn-ɔn, ɔ kwlɛ-mɛn i nyintɔn. Sɛ be wu wɔ nan a ti like yofuɛ'n i kpa liɛ'n be nyɛn-mɛn i. Nanwlɛ atin'n i su yɛ nguan'n wo-ɔ. I sɔ atin liɛ'n be sin su-ɔ be nyan nguan. Ba ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n i si kan ndɛ kle i-ɔ, ɔ fa. Sanngɛ wun tufuɛ'n klo-man kɛ be tu i fɔ. Kɛ sran kun ´nyan like kpa di i lɛ'n, ɔ fin i nuan nun ndɛ'n. Gblɛfuɛ'm be liɛ'n ninnge kekleekle mun yɛ bé nyin o su-ɔ. Sran ng'ɔ si i nuan'n sie'n, wuun ɔ si i wun sasa. Sran nga kusu b'ɔ ijɔ-ɔ ɔ lɛ-man kpɛbo'n, san mlinlɛ yɛ ɔ mlin-ɔn. Like nga fuɛnfuɛ'n i anwlɛn o su'n, ɔ nyɛn-mɛn i le. Sran ng'ɔ ti juejue'n i liɛ'n, ɔ yo i like liɛ'n lele ɔ nyan su like. Gblɛ ndɛ'n, nanwlɛ difuɛ'n klo-mɛn i. Klunwifuɛ'n ɔ fa suɛn'n kuɛkuɛ i wiengu. Sran nga b'ɔ nanti nanwlɛ atin'n su'n, nanwlɛ'n fɛ i fia. Klunwi'n kusu ɔ kun klunwifuɛ'n. Sran wie yo i wun anyanbeunfuɛ, sanngɛ kusu ɔ lɛ-man like fi. Wie kusu yo i wun yalɛfuɛ sanngɛ ɔ lɛ like kpa. Anyanbeunfuɛ'n, sɛ be fuɛ i ti'n, ɔ fɛ i sika fa kpli i ti. Yalɛfuɛ'n i liɛ'n, kɛ ɔ o lɛ'n yɛ ɔ wo-ɔ, sran fi fuɛ-mɛn i ti. Sran kpa'm bé wun kpaja be. Be ti kɛ kannin'n b'ɔ kpaja weiin sa. Klunwifuɛ'm be liɛ'n be ti kɛ kannin b'ɔ su nuan'n sa. Tutre'n i like ng'ɔ o su'n yɛlɛ utre ba kpɛlɛ. Be nga be sie bé su, be ti afɔtuɛ'n, be sa nun yɛ akunndan'n wo-ɔ. Anyanbeun nga i nyanwlɛ'n ti-man weiin'n, ɔ jran-man. Kanngan difuɛ'n ɔ yo-man koklo. Like nga a lafi su kɛ a ´nyɛn i bɔ a nyɛn-mɛn i'n, ɔ kpɛ anwlɛn. Nga kusu bɔ a sunnzun kɛ a ´yo nan ɔ kpɛn su'n, ɔ wla wɔ fanngan. Sran nga be kan ndɛ kle i-ɔ ɔ kpa su'n, ɔ bo kalɛ. Sran nga kusu bɔ be kpɛn i su-ɔ ɔ kpiti'n, ɔ nyan su muae. Akunndanfuɛ'n i nuan nun ndɛ ng'ɔ kan'n, ɔ man nguan. Ɔ man wie'n ɔ to fuan sran. Sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n, be bu i sran. Klunwifuɛ'm be atin'n ɔ ti mlinlɛ atin. Ngwlɛlɛfuɛ'n ɔ ´yo sa-a, ɔ bu i sin yɛ ɔ yo-ɔ. Sran ng'ɔ wun-man sa wlɛ kusu'n, ɔ yaci-mɛn i sinnzin'n i nglo yilɛ le. Sran nga i klun yo wi'n, sɛ be sunmɛn i-ɔ, ɔ tɔ sa tɛ'n nun. Sran nga kusu b'ɔ ti sran kpa'n, sɛ be sunmɛn i-ɔ, ɔ siesie ndɛ ye. Sran nga i waan nán be tu i fɔ'n, ɔ yaci-man yalɛ dilɛ, nyannzuɛn kusu yaci-mɛn i kunlɛ le. Sran nga kusu bɔ be tu i fɔ-ɔ ɔ fa sie'n, be yaci-mɛn i mo yolɛ le. Like nga sran kun sunnzun kɛ ɔ ´yo, nan ɔ kpɛn su'n, i klun jɔ. Be nga be wun-man sa wlɛ'n, kɛ be se be kɛ be yaci sa tɛ'n i yolɛ'n, ɔ yo be ya sa fiaan. Sran ng'ɔ fɛ i wun mantan ngwlɛlɛfuɛ'n, ɔ kaci ngwlɛlɛfuɛ. Sran nga kusu b'ɔ fɛ i wun mantan sinnglinfuɛ'n, ɔ kaci sinnglinfuɛ. Be nga be yo sa tɛ'n, sa yaci-man bé su tɔlɛ le. Muae'n kusu yɛ ɔ ti sran kpa'm be liɛ-ɔ. Klun-ufuefuɛ'n i osu aja'n ɔ ti i anunman'm be liɛ. Klunwifuɛ'm be ninnge'm be kaci sran kpa'n i liɛ. Yalɛfuɛ'n i fie liɛ ng'ɔ di'n, ɔ fite aliɛ kaka. Sran wie'm be kusu be gblɛ'n ti be wu. Sran ng'ɔ fa-man ngble kɛn-mɛn i wa'n, wuun klolɛ yɛ ɔ klo-mɛn i-ɔ. Sran ng'ɔ klo i wa'n, ɔ jrɛnjrɛn-mɛn i fɔ tulɛ'n wun. Sran kpa'n ɔ di like i ku yi. Klunwifuɛ'n kusu awe'n yɛ ɔ kun i klun lɔ-ɔ. Bla ng'ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ'n, ɔ siesie i awlo'n. Bla ng'ɔ ti sinnglinfuɛ kusu'n ɔ saci i awlo liɛ'n. Sran ng'ɔ nanti klanman nanwlɛ su'n, i nyin yi Anannganman. Sran ng'ɔ nanti-man klanman nanwlɛ su'n, ɔ yo Anannganman i finfin. Sinnglinfuɛ'n i ijɔlɛ nun be wun kɛ ɔ ti wun tufuɛ. Be nga be si akunndan'n bé nuan liɛ'n ɔ sasa be. Kɛ nannin nga be di junman'n be nun-man lɛ'n, tanngannin'm be ka lɛ ngbɛn. Kɛ nnɛn'm be wunmiɛn fa ti'n, yɛ be fa nyan aliɛ kpanngban-an. Lalofuɛ nanwlɛfuɛ'n ɔ bua-man ato, sanngɛ lalofuɛ gblɛfuɛ'n, ato ble kpa'n yɛ ɔ bua-a. Sran ng'ɔ to sran mma'n, ɔ kunndɛ ngwlɛlɛ-ɔ, ɔ nyɛn-mɛn i. Sran ngwlɛlɛfuɛ'n, i sa wlɛ wunlɛ'n ɔ ti pɔpɔ ngbɛn i sa nun. Nán fa ɔ́ wun mantan sinnglinfuɛ mun, afin bé nuan nun ndɛ'n ba kun sa su man-man wɔ ngwlɛlɛ. Sran ng'ɔ ti akunndanfuɛ'n, ɔ niɛn i wun su kpa. Sinnglinfuɛ'n i sinnzin'n ti ɔ mlin. Sɛ sinnglinfuɛ'm be yo sa wie'n, be klo-man kɛ be siesie. Sanngɛ sɛ sran kpa'n ɔ yo sa tɛ wie'n, i klun jɔ-man. Klunngbɔ ng'ɔ o sran kun klun'n, i bɔbɔ kunngba yɛ ɔ si i-ɔ. I aklunjuɛ'n kusu kɛ ɔ fa ti ju'n, sran kun sa si-mɛn i. Klunwifuɛ'm be awlo'n ɔ bo. Sanngɛ sran kpa'm be liɛ'n ɔ trɛ. Atin wie o lɛ, an wun i-ɔ ɔ waan ɔ ti kpa, sanngɛ i agualiɛ'n yɛlɛ wie. Sɛ sran kun i wla bo'n, ɔ ´sri-ɔ ɔ ´sri ngbɛn, nán kɛ i wla ɔ'a fi i awlaboɛ'n ti-ɔ. Sran nga i nzuɛn ti-man kpa'n, ɔ fɛ i sa tɛtɛ'm bé su afɛ'n. Sran kpa'n i klun jɔ, sa kpa b'ɔ yo be'n be ti. Sran nga i bɔbɔ ɔ kwla ukɛ-mɛn i wun'n, ɔ lafi ndɛ kwlaa nga be kan kle i'n su. Sran ng'ɔ si sa'n kusu, ɔ niɛn i ja ng'ɔ tu'n su kpa. Sran akunndanfuɛ'n ɔ sro sa tɛ yolɛ'n. Ɔ man ɔ yo-man sa tɛ. Sran ng'ɔ ti sinnglinfuɛ'n i liɛ'n, ɔ tu i wun, afin ɔ lafi i bɔbɔ wun su. Sran ng'ɔ fa ya ndɛndɛ'n, ɔ yo sa sinnzin su. Yɛ sran ng'ɔ bu-man akunndan kpa'n, sran'm be kpɔ i. Sran nga be bɔbɔ be kwla uka-man be wun'n be like liɛ'n, yɛlɛ sinnzin'n, sanngɛ be nga be ti akunndanfuɛ'n, be si sa. Klunwifuɛ'm bé nyin gua ase sran kpa'm be nyrun, sran tɛ'm be tran sran kpa'm be anuan'm be nyrun. Yalɛfuɛ'n i janvuɛ'n bɔbɔ kpɔ i, sanngɛ be di-man anyanbeunfuɛ'm be janvuɛ'm be yalɛ. Sran ng'ɔ yo i wiengu finfin'n, wuun ɔ'a yo sa tɛ, sran ng'ɔ wun nyrɛnnɛnfuɛ'm be aunnvuɛ'n, i liɛ su ti ye! ?Be nga be bu sa tɛ'n i akunndan'n, be mlin-man? Sran kpa'm be liɛ'n be klun ti ufue yɛ be di nanwlɛ. Junman kwlaa lɛ mmlusuɛ, sanngɛ ijɔlɛ fiaii'n, ɔ yo man be di yalɛ. Anyanbeun'n ɔ ti akunndanfuɛ'm be kɔmin su manlɛ like. Sinnglinfuɛ'm be ´ka be sinnzin'n nun titi. Sran nga be fɛ i lalofuɛ b'ɔ di nanwlɛ'n, ɔ de sran mun. Sran nga i nyin yi Anannganman'n, ɔ lɛ kisawlɛ cinnjin kpa, afin Anannganman sɛsɛ i mma mun. Bé nyin b'ɔ yi Anannganman'n, ɔ man be nguan tɛnndɛn. Ɔ yo man sa nga be yo-ɔ, be wu ndɛndɛ'n ɔ to fuan be. Sɛ famiɛn kun i sran'm be sɔnnin'n, i sɔ'n ɔ mɛn i anyrunnyan. Sanngɛ sɛ i sran'm b'a sɔn-man'n, ɔ tɔ. Sran ng'ɔ fa-man ya ndɛndɛ'n, ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ. Sran ng'ɔ fa ya ndɛndɛ'n, ɔ ti sinnglinfuɛ. Bé wla b'ɔ gua ase'n ɔ yo man be yo juejue, sanngɛ anyinbloɛ ɔ ti kɛ ngbaciɛ b'ɔ o be owie'n nun'n sa. Sran ng'ɔ mian-mian yalɛfuɛ mun'n, wuun ɔ su kpɛ Nyanmiɛn b'ɔ yili be'n i nzowa. Sran ng'ɔ si yalɛfuɛ'n i aunnvuɛ'n, ɔ bu Nyanmiɛn sran. Sa tɛ nga klunwifuɛ'n ɔ yo'n ɔ mlin i, sanngɛ sran ng'ɔ ti kpa'n i wie cɛn'n nun bɔbɔ'n, i wla gua ase. Akunndanfuɛ'n ɔ si ngwlɛlɛ. ?Be kwla wun i sinnglinfuɛ'm be afiɛn? Sa nuan su yolɛ'n ɔ man nvle'n kun b'ɔ o sa'n i kɔmin su, sanngɛ sa tɛ'n ɔ gua nvle nunfuɛ'm bé nyin ase. Famiɛn'n ɔ yi i mantanfuɛ bɔ be si ngwlɛlɛ'n be ayɛ, sanngɛ ɔ fa ya be nga be yo-man sa kpa'n bé wun. Sɛ sran fa ya kan ndɛ tɛ kle wɔ nan a tɛ i su amanniɛn su'n, i ya'n ɔ jɔ. Jɔlɛ tɛ'n ɔ klɔklɔ ya. Ndɛ ng'ɔ fin ngwlɛlɛfuɛ'm bé nuan fite'n, sran ti-ɔ ɔ yo i fɛ. Be nga be si-man ngwlɛlɛ'n, be liɛ, ng'ɔ fin bé nuan fite'n, ɔ ti sinnzin ndɛ ngunmin. Anannganman i nyin ta lika'n kwlaa. I nyin ta klunwifuɛ mun nin klun-ufuefuɛ mun. Sran ng'ɔ kan ndɛ-ɔ, ɔ man sran wla gua ase'n, i sɔ sran liɛ'n ɔ man bé wun kpinndin be. Sran nga kusu bɔ i nuan nun ndɛ'n ti tɛtɛ'n, ɔ bo wla. Ba ng'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n, i si tu i fɔ-ɔ ɔ bu-mɛn i ndɛ. Sran nga be ´tu i fɔ b'ɔ ´kplin su lɛ'n, wuun ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ. Sran ng'ɔ di nanwlɛ'n, ninnge'm be sin yiɛ i. Sran nga kusu b'ɔ di-man nanwlɛ'n, ndɛnngan'n sin yiɛ i. Ngwlɛlɛfuɛ'm bé nuan nun ndɛ'n ɔ man akunndan. Be nga be si-man ngwlɛlɛ'n, bé ti sɛ liɛ'n wo lɛ ngbɛn, ngwlɛlɛ ba kun sa nun-man nun. Klunwifuɛ'm bé tɛ nga be yi man Anannganman'n ɔ yo i kain. Klun-ufuefuɛ'm be srɛlɛ liɛ nga be srɛ'n, ɔ ti. Anannganman klo-man klunwifuɛ'm be nzuɛn'n. Be nga bɔ sa kpa'n yɛ be kunndɛ be yo'n, i klun jɔ bé wun. Sran nga b'ɔ yaci atin kpa'n ɔ ko fa tɛ'n, i sɔfuɛ'n, be `tu i fɔ kpa. Nga kusu bɔ be tu i fɔ-ɔ ɔ fa-man'n, san wie'n cɛ yɛ ɔ ´kun i-ɔ. Sa kwlaa ng'ɔ o blɔlɔ lɔ'n, Anannganman si nun ndɛ. Nan nán se kɛ sran b'ɔ o yɛ'n i klun ndɛ'n. Sran ng'ɔ yo i wun dandan'n, ɔ klo-man kɛ be kɛn i nyrun ndɛ. Ɔ usa-man ngwlɛlɛ afɛ akunndanfuɛ wie sa nun. Aklunjuɛ'n yɛ ɔ titi be nyrun-ɔn. Kɛ be klun jɔ-man'n, akunndan'n ti sannganwa. Sran ng'ɔ bu akunndan'n, wuun ɔ klo kɛ ɔ ´si ngwlɛlɛ. Sanngɛ be nga sinnzin'n ɔ'a di be buɛ'n, finfin'n yɛ be waan be fa man be nan be yo-ɔ. Nyrɛnnɛnfuɛ'n ɔ wo awlaboɛ'n nun titi. Aklunjuɛfuɛ'n kusu ɔ ti kɛ ɔ o cɛn dilɛ nun titi sa. Sɛ n nyan kan nan min nyin yi Anannganman'n, ɔ flunman tra kɛ m'an nyan mín wun nan min klun ti-man jɔwa'n. Kɛ n ko tran kan klolɛ nun-man lɛ bɔ sanngɛ nannin nnɛn kpakpa'n yɛ be di i lɛ'n, ɔ flunman kɛ n ko tran kan nnya ngbɛn yɛ be di i lɛ bɔ sanngɛ klolɛ o lɛ'n. Sran ng'ɔ fa ya ndɛndɛ'n ɔ klɔklɔ utre. Sran nga kusu bɔ i anwlɛn'n ti wɛtɛɛ'n ɔ tra utre. Fuɛnfuɛ'n i atin liɛ ng'ɔ sin nun'n ɔ ti owie ngunmin. Sran kpa'm be liɛ'n kusu ti weiin. Ba ng'ɔ ti akunndanfuɛ'n, i si klun jɔ i wun. Sinnglinfuɛ'n kusu ɔ bu-mɛn i nin sran. Sran nga b'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n, i sinnzin like ng'ɔ yo'n, ɔ yo i bɔbɔ fɛ. Sanngɛ sran ng'ɔ yo i like liɛ cɛcɛ'n, ɔ kunndɛ i nantiwlɛ atin klanman. Like nga be ´yo-ɔ be usa-man ngwlɛlɛ afɛ'n, ɔ kpɛn-man su. Sanngɛ nga be ´yo-ɔ, afɔtuɛ manfuɛ'm bé ti yiɛ i wun kpanngban'n, ɔ yo ye. Sɛ be usa wɔ ndɛ nan a si su tɛ klanman'n, ɔ man wɔ aklunjuɛ. Ndɛ ng'ɔ ju i kanwlɛ cɛ kpɛkuun b'a kan'n, i fɛ b'ɔ yo'n, be kan-man. Sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n ɔ fa atin nga be fa su-ɔ, be nyan nguan'n. Ɔ fa-man blɔlɔ liɛ'n su. Sran ng'ɔ yo i wun dandan'n, Anannganman saci i awlo'n, sanngɛ Anannganman kunngba'n sasa angboti bla'n i like liɛ ng'ɔ lɛ i'n. Anannganman i nyin ci akunndan tɛ'n. Ndɛ nga sran ti-ɔ, ɔ ukɛ i'n, yɛ ɔ jɔ i klun-ɔn. Sran nga i waan ɔ su kpli nyɛn i wun'n, i awlo'n i bolɛ i wun atin yɛ ɔ su kpɛ i lɛ-ɔ. Sran nga kusu bɔ be cɛ i like kɛ ɔ bua ato-ɔ ɔ kplin-man su'n, ɔ ´cɛ cɛcɛcɛ. Sran ng'ɔ ti sran kpa'n, ɔ bu sa sin nan ɔ'a tɛ ndɛ su. Klunwifuɛ'm be liɛ'n, be jranjran-man sran wun ndɛ tɛtɛ kanlɛ'n wun. Anannganman i ndɛ nun-man klunwifuɛ'm be ndɛ nun. Sran kpa'm be liɛ'n, be srɛlɛ nga be srɛ'n, ɔ fɛ i su sie i bo. Sɛ be nian ɔ nyrun klanman'n ɔ klun jɔ. Ndɛ fɛ'n kusu sanndi bé wun. Sran nga be man i afɔtuɛ kpa b'ɔ fɛ i su sie i bo'n, be kwla fɛ i be wlɛ i ngwlɛlɛfuɛ'm be nun. Sran nga i waan nán man be tu i fɔ'n, ɔ kpɔ i bɔbɔ wun. Sran nga be tu i fɔ b'ɔ fa'n, i sɔfuɛ'n ɔ ´yo ngwlɛlɛfuɛ. Bé nyin b'ɔ yi Anannganman'n ɔ man ngwlɛlɛ. Sɛ a dun mmua kan ɔ wun ase'n, yɛ a ´nyan nyrun-ɔn. Sɛ sran kun fua kɛ ɔ ´yo like wie'n, san Anannganman yɛ ɔ mɛn i wun atin, yɛ man ɔ kwla yo-ɔ. Like nga sran kun yo i sa'n, ɔ bu i klun lɔ kɛ like sɔ'n ti kpa i ti yɛ ɔ yo-ɔ, sanngɛ sran ng'ɔ si e klun akunndan mun'n yɛlɛ Anannganman. Like nga ɔ waan a ´yo'n, fa wla Anannganman sa nun. Sɛ a fa wla Anannganman sa nun'n, nga a sunnzun'n ɔ ´kpɛn su. Kɛ Anannganman ´yo like kun sa'n ɔ lɛ bo. Klunwifuɛ mun bɔbɔ, jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun b'ɔ ´kle be nun'n, ɔ bu i akunndan sie. Be nga be yo bé wun dandan'n, Anannganman i nyin ci be. Kannzɛ ɔ yo sɛ ɔ su yaci cɛ-man be. Sɛ a ti sran kpa bɔ a di nanwlɛ'n, be yaci ɔ́ wun sa be cɛ wɔ. Sran nga i nyin yi Nyanmiɛn'n, ɔ klo-man sa tɛ yolɛ. Sɛ Anannganman klo sran kun nantilɛ'n, sɛ ɔ wie i kpɔfuɛ mun bɔbɔ o, ɔ siesie i nin be be afiɛn. Kɛ n ko wua nan n ko nyan mín wun'n, ɔ flunman kɛ n `di nanwlɛ nan n nyan akatua kaan. Sran gugu i klun lɔ se kɛ: «N ´yo like nga sa, n ´yo like nga sa.» Sanngɛ Anannganman yɛ ɔ mɛn i wun atin-ɔn. Anannganman fɛ i ndɛ'n wla famiɛn'n i nuan, ɔ man sɛ ɔ di jɔlɛ'n, ɔ kan-man ndɛ ng'ɔ ti-mɛn i nuan su'n. Jayɛbuɛ nin toe bɔ be ti sɛsɛ'n, be jɔ Anannganman klun. Jayɛbuɛ nga be o pata nun'n i kwlaa ti kɛ i sa nuan like sa. Sa tɛ yolɛ'n nin famiɛn kun fata-man. Afin nanwlɛ dilɛ'n yɛ man i sielɛ'n taka-a. Ndɛ nga be kɛn i nin nanwlɛ'n, ɔ yo famiɛn'm be fɛ yɛ be klo sran ng'ɔ di nanwlɛ'n i sa. Sɛ famiɛn kun fa ya'n, ɔ kwla kun sran, sanngɛ sɛ ngwlɛlɛfuɛ'n ɔ kpɛtɛ i lele'n, ɔ yaci. Kɛ a wun srilɛ puɛpuɛ famiɛn'n nuan'n, wuun ɔ ti kɛ i mɛn'n nun sran'm be di alaje yɛ i aklunye'n ɔ ti kɛ nzue b'ɔ tɔ jɔ lika'n sa. Sɛ be kpɛ akunndan'n i wun atin nan be nyɛn i'n, ɔ ti kpa tra sika ɔkwlɛ. Sɛ be kpɛ ngwlɛlɛ'n i wun atin nan be nyɛn i'n, ɔ ti kpa tra jɛtɛ ufue. Sran nga be ti kpa'n be kaci bé sin be si sa tɛ yolɛ'n. Sran ng'ɔ ´nanti-ɔ ɔ sɛsɛ i wun'n, wuun i nguan'n yɛ ɔ ´sɛsɛ i lɛ-ɔ. Bé nuan dilɛ'n yi be ase. Wun tulɛ'n kusu i sin sa'n yɛlɛ awieliɛ b'ɔ wie be'n. Kɛ a nin wun tufuɛ'n amún bo ko yo kun amun ko cɛ like nga be nyɛn i alɛ nun'n be ko fa'n, ɔ flunman kɛ a kan ɔ́ wun ase nan a nin yalɛfuɛ'm be tran. Sran ng'ɔ bu akunndan'n ɔ wun i wun fɛ. Sran ng'ɔ fɛ i wun wla Anannganman sa nun'n, i wun jɔ i fɔuun. Sran ng'ɔ si akunndan'n, be flɛ i ngwlɛlɛfuɛ. Sran ng'ɔ kan ndɛ amanniɛn su'n ɔ kan ndɛ-ɔ be fa. Be nga be si akunndan'n, akunndan silɛ'n man be nguan. Yɛ be nga be lɛ-man akunndan'n, be afɔtuɛ'n yɛlɛ fia bɔ be bo'n. Be nga be si ngwlɛlɛ'n, be bu ndɛ sin nan b'a kan. Ɔ man ndɛ ng'ɔ fin bé nuan fite'n, ɔ ti ngwlɛlɛ ndɛ. Klolɛ ndɛ'n ti kɛ awɛma nzue sa, ɔ ti nɛnkɛn-nɛnkɛn, yɛ ɔ yo be wunnɛn'n i juejue. Atin wie o lɛ'n a wun i-ɔ, ɔ waan ɔ ti kpa sanngɛ i agualiɛ'n yɛlɛ wie. Awe'n ɔ su junman difuɛ'n bo ɔ di junman kpa, afin ɔ klo kɛ i ku yi. Sran tɛ'n ɔ bu akunndan tɛ, i nuan nun ndɛ'n ti kɛ sin sa. Utre ba yɛ gblɛfuɛ'n ɔ kpɛ-ɔ. Abla difuɛ'n ɔ saci janvuɛ nin janvuɛ be afiɛn. Sran gblugblufuɛ'n ɔ lɛkɛ i wiengu, yɛ ɔ fɛ i nanti atin ng'ɔ ti-man kpa'n su. Sran ng'ɔ muɛn i nyinma fii b'ɔ kɛkɛ i nuan bui'n kɛ ɔ ´kunndɛ sa tɛ ´yo'n, wuun ɔ'a dun mmua ɔ'a yo. Be ti je'n ti kɛ famiɛn kle sa, afin nguan tɛnndɛn'n ti sran kpa'm be nvasuɛ. Sran ng'ɔ fa-man ya ndɛndɛ'n, ɔ lɛ nyrun tra safunyrɛn. Yɛ sran ng'ɔ si i wun su nian'n, ɔ tra sran ng'ɔ de klɔ dan kun kpɛkuun ɔ sie klɔ sɔ'n. Like nga be waan be ´fa si Nyanmiɛn i klun sa'n, be to guɛ i ase, sanngɛ Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ kle i klun sa sɔ nin-ɔn. Sɛ a nyan ɔ kpaun kee sin kan a di nan ndɛnngan nun-mɛn i sin'n, i li flunman tra kɛ a nyan aliɛ fɛ di sanngɛ awlo nga a o nun'n ɔ ti ndɛnngan-ndɛnngan ngunmin'n. Akua ng'ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ'n i nyrun ba nyan tra awlo ba nga b'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n. Ɔ man sɛ be ´cɛ awlo aja ninnge'n, bé wla fi-mɛn i su. Sin yɛ be fa sa sika ɔkwlɛ'n nin jɛtɛ ufue'n be nian-an. Sanngɛ sran ng'ɔ sa sran i klun lɔ akunndan'n nian'n yɛlɛ Anannganman. Sran ng'ɔ ´kunndɛ yo sa tɛ'n, san sran nga i nuan nun ndɛ'n ɔ ti-man kpa'n, i nuan bo yɛ i su'n wo-ɔ. Ato buafuɛ'm be kusu abla difuɛ'm bé nuan bo yɛ be sie bé su nin-ɔn. Sran ng'ɔ sri yalɛfuɛ mun'n, wuun ɔ'a lo Anannganman b'ɔ boli be'n i ngasi. Sran nga bɔ sɛ ndɛ nyɛn i wiengu-ɔ ɔ sri i'n, Anannganman su yaci cɛ-mɛn i. Anunman'm be ti kɛ oke'm be famiɛn kle sa. Siɛ'm be kusu be ti kɛ ba'm be anyrunnyan like sa. Kɛ sinnglinfuɛ'n wo lɛ'n, be kan ndɛ kpa be kle i-ɔ, ɔ ti-mɛn i liɛ'n su. Siefuɛ'n kusu be kpɛ gblɛ kle i-ɔ, ɔ ti-mɛn i liɛ'n su. Sran'm be bu i kɛ sran like cɛlɛ'n ɔ ti muae like nan be bɔ be yo i sɔ'n, i yɛ man like kwlaa nga be yo'n ɔ yo kpa man be-ɔ. Sran nga be yo i sa b'ɔ fa sie-mɛn i klun'n, ɔ kunndɛ klolɛ. Sran nga kusu b'ɔ be yo i sa b'ɔ kan sin'n, ɔ fuɛn i wun sran. Sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n, sɛ be tu i fɔ bé nuan nun ngbɛn bɔbɔ'n, ɔ ti. Sanngɛ sinnglinfuɛ'n, man be tu i fɔ nin ngble nuan ya bɔbɔ, ɔ ti-man afɔtuɛ'n. Like kunngba nga klunwifuɛ'n kunndɛ'n yɛlɛ nyin kekle yolɛ. Ɔ man wunnzue'n kwlakwla i ti sin yiɛ i kusu. Sɛ a nin nnɛn sroesroe nga i mma'm b'a fi i sa'n be yia nun'n, ɔ ti kpa tra kɛ a nin sinnglinfuɛ nga sinnzin ɔ'a di i buɛ'n b'a yia nun'n. Sran nga b'ɔ fa tɛ tua kpa'n i kalɛ'n, i sɔfuɛ'n ndɛ tu-mɛn i awlo le. Kɛ be ´bo akplowa silɛ'n bo'n, ɔ ti kɛ ce wie yɛ be su bu i sa. I sɔ'n ti, kɛ ngondin'n nian tɔ-man'n, ɔ fata kɛ a cuɛn ɔ́ wun. Kɛ Anannganman nyin fa ci sran nga bɔ sɛ i wiengu kun yo i sa-a, ɔ blublu su bɔ i waan nán be se kɛ i yɛ ɔ yoli'n, i kunngba'n yɛ i nyin fa ci sran nga bɔ sɛ i wiengu kun ɔ'a yo-man sa kpɛkuun ɔ kpɛ suɛn tɛ i wun'n. ?Sinnglinfuɛ'n i sa nun sika'n, ɔ fa yo nguɛ ye? ?Ɔ fa to ngwlɛlɛ-ɔ ɔ yo ye? Kannzɛ be to bɔbɔ-ɔ, i sinnzin'n ti ɔ kwla to-man. Janvuɛ kpa'n ɔ nunnun wunfle. Be niaan'n kusu, ɔ nunnun mmoja. Sinnglinfuɛ'n kunngba yɛ sɛ i wiengu ´kɔ kalɛ falɛ-ɔ, ɔ dun mmua i nyrun yɛ ɔ kplin su kɛ be `fɛ i i bɔbɔ dunman nun-ɔn. Sran ng'ɔ klo ndɛnngan'n, i kunngba'n klo sa tɛ yolɛ'n. Sran nga bɔ i klun sa'n cɛnnin trɛ i bɔbɔ'n, ɔ su yo-man kpa. Sran ng'ɔ ti gblɛ'n, ɔ nyan-man muae. Sran nga i nuan nun ndɛ ti nnyɔn-nnyɔn'n, sa yalɛ'n yɛ ɔ tɔ i su-ɔ. Sran ng'ɔ wu sinnglinfuɛ'n, klunngbɔ'n yɛ ɔ kun i-ɔ. Sinnglinfuɛ'n si i klun jɔ-man le. Aklunjuɛ'n ti kɛ ayre sa. Sɛ be klun ti-man jɔwa'n, bé wun kpaja-man be. Sran ng'ɔ ti-man kpa'n, sɛ be mɛn i sika kɛ ɔ jran ndɛ tɛ sin'n, ɔ sɔ nun. Sran ng'ɔ si sa'n, akunndan ndɛ mlin-mɛn i klun le, sanngɛ sran ng'ɔ wun-man sa wlɛ'n, like nga be o mmua-mmua'n, be akunndan yɛ ɔ bu-ɔ. Ba ng'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n, akluntitiɛ'n yɛ ɔ fa mɛn i si-ɔ. Ngokoɛ'n kusu yɛ ɔ fa mɛn i nin b'ɔ wuli i nin-ɔn. Sran nga bɔ ɔ'a yo-man sa'n, ɔ fata-man kɛ be de i like. Sran nga kusu b'ɔ ti sran kpa'n, ɔ fata-man kɛ i nanwlɛ dilɛ'n ti be kle i nun. Sran nga b'ɔ si ngwlɛlɛ'n, ɔ klo-man ijɔlɛ kaka'n. Ngwlɛlɛfuɛ'n ´kan ndɛ-ɔ, ɔ bu i sin nan ɔ'a kan. Sinnglinfuɛ'n bɔbɔ sɛ ɔ o sa nan ɔ'a ijɔ-man'n, be bu i ngwlɛlɛfuɛ. Sran ng'ɔ si i nuan tra'n, ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ. Sran nga bɔ i bɔbɔ i wun akunndan yɛ ɔ bu'n, ɔ fɛ-mɛn i wun mantan-man sran. Sɛ be se kɛ be ´ukɛ i nan ɔ yo like wie'n, ɔ yo-mɛn i fɛ. Ngwlɛlɛ ndɛ nga be kan kle sinnglinfuɛ'n, ɔ ti-mɛn i cinnjin. Ng'ɔ lo i'n, yɛlɛ i bɔbɔ i ti nun akunndan liɛ'n i kan sinlɛ. Klunwi yolɛ'n man be yo finfin, sa sukusuku yolɛ'n man be kuakua. Sran nuan ndɛ'n, ɔ ti kploun kɛ nzue bunman sa. Be si-mɛn i ngba bo. Nzue ti'n i nun nzue'n, sɛ be nɔn-ɔn, be anwlɛn ba'n tɔ nzue nun, kɛ ngwlɛlɛ'n ti sɔ-ɔ. Sran nga b'ɔ yo sa'n, ɔ fata-man kɛ be jrɛn i sin nan be fa ndɛ'n gua sran nga bɔ ɔ'a yo-man sa'n i su. Sinnglinfuɛ'n i ndɛ ng'ɔ kan'n, ndɛnngan yɛ ɔ bɛ i sin-ɔn, i kunngba'n ɔ klɔklɔ utre. Sinnglinfuɛ'n i ndɛ ng'ɔ kan'n, ɔ ti i bɔbɔ i nguan nyanman nun kpɛkpɛlɛ. I bɔbɔ i nuan'n yɛ ɔ kun i-ɔ. Abla difuɛ nuan nun ndɛ'n ɔ ti kɛ like fɛfɛ bɔ be di, ɔ tɔ be klun klanman'n sa. Sran nga b'ɔ lafi-mɛn i junman'n su di-man'n, ɔ nin sran nga b'ɔ saci junman'n, be nnyɔn'n be ti kunngba. Anannganman ti kɛ awa dan wie bɔ b'a si'n sa. Sran kpa ng'ɔ wanndi ko talo i'n, ɔ nyan manndran. Sikafuɛ'n ɔ bu kɛ i anyanbeun'n ti i fiawlɛ kpa. I akunndan'n nun'n i waan ɔ ti kɛ talɛ sa yɛ ɔ sɛsɛ i-ɔ. Tutre'n man be di yalɛ, sanngɛ wun ase kanlɛ'n ɔ man be anyrunnyan. Sran ng'ɔ sie-mɛn i su ti-man ndɛ nan ɔ'a sɔ su'n, ɔ yi i sinnzin'n nglo, kpɛkuun ɔ guɛ i bɔbɔ nyin ase. Sɛ a tɔ tukpacɛ nan ɔ́ wla'n ti-man bowa'n, ɔ uka wɔ. Sanngɛ sɛ ɔ́ wla'n ɔ bo wɔ wun'n, ɔ lɛ-man ayre. Sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n, ɔ kunndɛ kɛ ɔ ´si sa. Sran ng'ɔ si akunndan'n, akunndan nun ndɛ yɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ ´ti-ɔ. Sran like cɛlɛ'n, ɔ bo sran nyrun atin, ɔ bo be nyrun atin man be si sran dandan mun. Kɛ sran nnyɔn be nyan ndɛ'n, kun ng'ɔ dun mmua kɛn i liɛ'n, ɔ waan i ndɛ'n yo fɛ. Kɛ kun'n kusu ɔ wa kɛn i liɛ'n, a wun-man kun nga i liɛ'n yo fɛ-ɔ. Like nga be guɛ i ase be fa si Nyanmiɛn klun sa'n ɔ kwla yo man utre'n wie, ɔ kwla kpɛ sran nnyɔn bɔ be lɛ nyrun'n be nun. Sɛ ndɛ tɔ a nin ɔ niaan amun afiɛn'n, i mantanlɛ'n yo ya tra klɔ wun talɛ bulɛ. Utre'n wie yo sro kɛ bisua anuan nun gboklo sa. Sran kun i nuan nun ndɛ'n yɛ man ɔ nyan like di mɛn i ku sɛ-ɔ. Sran kun i nuan su ndɛ'n, yɛ man i ku yi-ɔ. Ndɛ ng'ɔ fin e nuan fite'n, i ti yɛ e wu-ɔ, i ti yɛ e nyan nguan-an. Sran ng'ɔ kwla ijɔ'n, sɛ i ijɔlɛ'n ti sa nyɛn i'n, ɔ fata kɛ ɔ sɔ nun. Sran nga b'ɔ nyan bla kpa ja'n, wuun ɔ'a nyan muae, afin like yɛ Anannganman fa cɛli i-ɔ. Yalɛfuɛ'n ´ijɔ-ɔ, ɔ ijɔ amanniɛn su, sanngɛ sikafuɛ'n kɛn i liɛ'n wunmiɛn su. Janvuɛ kaka'n kwla kun be, sanngɛ janvuɛ'n wie kusu ti kpa tra be niaan. Kɛ n ko to gblɛ n ko sin nan n ko yo sinnglinfuɛ'n, ɔ flunman kɛ n `yo yalɛfuɛ nan n yo nanwlɛfuɛ. Sɛ a ´yo like wie bɔ a lɛ-mɛn i wun akunndan mlɔnmlɔn'n, ɔ ti tɛ man wɔ. Sɛ a kpli yo sa'n, ɔ cɛ-man nan fɔnlɛ ɔ'a tran nun. Kɛ sran kun ko di sinnzin ko yo sa tɛ wie'n, kpɛkuun Anannganman su yɛ ɔ fɛ i ya'n gua-a. Sikafuɛ'n lɛ janvuɛ kaka. Yalɛfuɛ'n i liɛ ba kun ng'ɔ ka'n, ɔ wanndi i. Lalofuɛ ng'ɔ bua ato'n, san be ´tu i fɔ. Fɔ ng'ɔ fata kɛ be tu gblɛfuɛ'n, san be ´tu i. Sran dan'n i lakafuɛ sɔnnin. Sran ng'ɔ cɛcɛ sran'n be ninnge'n, be di-mɛn i janvuɛ'm be yalɛ. Yalɛfuɛ'n i niaan'm be bɔbɔ be kpɔ i, nan nán se kɛ i janvuɛ mun. Sɛ i waan ɔ ´koko yalɛ-ɔ, ɔ kunndɛ be-ɔ ɔ wun-man be. Sran ng'ɔ kpɛ ngwlɛlɛ'n i wun atin'n, wuun ɔ klo i bɔbɔ i wun. Sran ng'ɔ tra ngwlɛlɛ'n nun kekle'n, ɔ nyan muae. Lalofuɛ ng'ɔ bua ato'n, san be ´tu i fɔ. Gblɛfuɛ'n i bɔbɔ wun mlinlɛ yɛ ɔ mlin-ɔn. Kɛ sinnglinfuɛ kun `di wlengbi'n, ɔ nin i sɔ'n fata-man. Kɛ kanga ba kun yɛ ɔ `sie wlengbi mun'n, ɔ nin i sɔ'n fata-man. Sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n ɔ fa-man ya ndɛndɛ. Sa nga be yo i'n, ɔ yaci cɛ, i sɔ yolɛ yɛ ɔ kunndɛ-ɔ. Kɛ famiɛn kun ko fa ya'n, ɔ yo sro kɛ asɔmɔli b'ɔ su kpan'n sa. Sɛ kusu ɔ nian ɔ nyrun klanman'n, ɔ ti kɛ bɔlɛ b'ɔ gua nnya'm bé su'n sa. Ba nga b'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n, i si ti nyrɛnnɛnfuɛ. Bla ng'ɔ klo utre'n, ɔ ti kɛ crɔlɔ b'ɔ gua-a ɔ lɛ-man kpɛbo'n sa. Aja like nga be nyɛn i bé nannan'm bé sin'n yɛlɛ sika nin sua. Sanngɛ bla ngwlɛlɛfuɛ'n, Anannganman yɛ ɔ man-an. Fuɛnfuɛ'n i junman b'ɔ di'n yɛlɛ lafilɛ. Sran nga kusu b'ɔ kwlɛ-mɛn i wun keje'n, awe'n yɛ ɔ ´kun i-ɔ. Sran ng'ɔ nanti mmla'n su'n, ɔ sɛsɛ i nguan'n. Sran nga kusu b'ɔ si-man nanti'n, wie'n yɛ ɔ ´kun i-ɔ. Like nga sran kun fa cɛ yalɛfuɛ'n, ɔ ti kɛ Anannganman yɛ ɔ'a fa mɛn i sa. Ɔ man Anannganman ɔ ´yo i mo. Blɛ nga a bli ɔ́ wa'n ɔ tɛ yo ye'n, tu i fɔ. Sanngɛ nán fa ya bo i kun i. Sran nga i ya ti tɛ ngboko'n, ɔ fata kɛ be de i like. Sɛ be yaci cɛ i'n, wuun ɔ ti i wlawlalɛ kɛ ɔ `ko yo like kunngba'n ekun. Be man wɔ afɔtuɛ-ɔ, fa ɔ́ su sie su. Lo ɔ́ wun man be kle wɔ ngwlɛlɛ, i liɛ'n cɛn wie a ´fa si ɔ ngwlɛlɛ liɛ. Sran i klun akunndan'n sɔnnin, sanngɛ Anannganman i klun lɔ liɛ nga i waan ɔ ´yo'n, yɛ ɔ yo-ɔ. Like ng'ɔ nin sran fata'n yɛlɛ nanwlɛ'n. Kɛ n ko yo gblɛfuɛ'n, ɔ flunman kɛ n yo yalɛfuɛ. Sran nga i nyin yi Anannganman'n, wuun ɔ'a fa nguan atin'n, like fi miɛn-mɛn i sa. Sa yalɛ nyɛn-mɛn i kɔnguɛ. Fuɛnfuɛ'n ɔ fɛ i sa wlɛ i aliɛ talie'n nun, sanngɛ ɔ kwla fa wlɛ-mɛn i nuan nun. Kɛ be ´bo sran nga b'ɔ yo i wun dandan'n, sran ng'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n ɔ fa tu i wun fɔ. Sran nga kusu b'ɔ si ngwlɛlɛ'n, be kan ndɛ be kle i-ɔ, ɔ fa. Sran nga b'ɔ yo i si kpokokpoko'n, b'ɔ kɛnkɛn i nin bo'n, i sɔ ba liɛ'n i si nin i nin bé nyin gua ase. Mín wa, afɔtuɛ nga be man wɔ'n, sɛ a su fa-man su'n nan a ´kaci ɔ́ sin si ngwlɛlɛ'n, wuun nán bo wɛ sie ɔ́ su tie. Lalofuɛ ng'ɔ di-man nanwlɛ'n ɔ sanngan ndɛ. Klunwifuɛ'm be liɛ'n sa tɛ'n i yolɛ'n yɛ ɔ yo be fɛ-ɔ. Be nga bɔ be nyinman-nyinman bé wun'n, ɔ ti kɛ be fa bé wun man kɛ be `tu be fɔ. Sinnglinfuɛ'm be kusu, be fa bé wun man kɛ be `bo be. Nzan'n man sran di tutre, nzan kekleekle mun man sran ijɔ fiaii. Sran ng'ɔ nɔn nzan ngboko'n, ɔ si-man ngwlɛlɛ. Kɛ famiɛn kun ko fa ya'n, ɔ yo sro kpa kɛ asɔmɔli sa. Ɔ min kun nga a klɔklɔ famiɛn'n, wuun ɔ ti kɛ a su kunndɛ ɔ wie. Sa'n i klanman'n yɛlɛ kɛ sɛ be ´si akplowa'n, yi ɔ́ wun nun, nán si wie. San sinnglinfuɛ'm be kunngba cenje yɛ be fa bé ti be tin nun-ɔn. Junman dilɛ'n ju-ɔ, fuɛnfuɛ'n waan ayrɛ o nun i ti ɔ di-man wie, sanngɛ kɛ aliɛ'n ko fite'n, kpɛkuun i waan ɔ ´kunndɛ wie di, sanngɛ kusu ɔ nyɛn-mɛn i. Sran klun akunndan'n ɔ ti kɛ nzue b'ɔ wo asiɛ'n i bo'n sa. Sran nga b'ɔ si ngwlɛlɛ'n, i bɔbɔ yɛ man be kwla wun akunndan ng'ɔ o i klun nin-ɔn. Sran'm be pɛ lika be yi be bɔbɔ bé wun ayɛ. Sanngɛ sran ng'ɔ ti kpa'n be kunndɛ i-ɔ, be nyɛn-mɛn i. Sran kun ng'ɔ ti sran kpa'n, bɔ i klun ti ufue'n, cɛn nga b'ɔ nun-man nun kun'n, i mma ng'ɔ yaci be i sin wa'n, be nanti muae su. Kɛ famiɛn kun ko tran ase b'ɔ ´di jɔlɛ'n, ndɛ nga be kan b'ɔ ti gblɛ'n, ɔ ka lɛ wun i. ?Wan yɛ ɔ kwla se kɛ: «Mín wla'n ɔ'a gua ase. N si n klun lɔ weiin kɛ sa tɛ nun-man mín wun-ɔn ?» Jayɛbuɛ nin toe nnyɔn-nnyɔn nun tralɛ'n Anannganman i nyin ci i. Bakan nga i nzuɛn'n ko yo kpa b'ɔ ko yo nanwlɛfuɛ'n, ɔ fia-man. Anannganman yɛ ɔ yili bé su'n kɛ ɔ `ti sa-a, i kunngba'n yɛ ɔ yili be nyinma'n kɛ ɔ `wun ase-ɔ. Sɛ lafilɛ'n yɛ ɔ waan be fa man wɔ nan a lafi'n, yalɛ ´di wɔ. Jaso nglɛmun ndɛ funndan yo like, i liɛ'n a ´di like ɔ ku ´yi. Like tofuɛ'n se kɛ: «Like nga i gua ti kekle o! I gua ti kekle!» Sanngɛ kɛ ɔ ´kɔ b'ɔ ju i nyrun lɔ'n, kpɛkuun i waan: «N nyɛnnin i gua kpa o!» Sika ɔkwlɛ nin nɛnnglɛnman'n, be di-man be yalɛ. Sanngɛ like nga i kpa ti be nyɛn-mɛn i'n, yɛlɛ bé nuan waka b'ɔ si ijɔ'n. Sɛ sran nga bɔ a si-mɛn i bɔ i waan ɔ ´usa afɛ ɔ́ sa nun'n, sran ng'ɔ jran nun'n bɔ a si i'n, man ɔ fɛ i wun tralɛ'n wla nun aowa. Awie like'n be ´di i klikli nun'n ɔ yo fɛ. Sanngɛ i bo agualiɛ su'n, aunnyan yɛ ɔ gua be je sin-ɔn. Like nga be waan be ´yo'n, be fa akunndan sran sa nun yɛ be yo-ɔ ɔ yo kpa-a. Be fa akunndan yɛ be kɔ alɛ kunlɛ nin-ɔn. Sran ng'ɔ ijɔ kaka'n, i nuan tra-man ndɛ. I sɔ'n ti, nán fa ɔ́ wun mantan be nga be ijɔ ngboko'n. Sran kun ng'ɔ bo i si nin i nin be sannzan'n, i bɔbɔ'n ɔ wa wun kɛ ɔ su wu blɛblɛblɛ kɛ kannin wie b'ɔ su nuan aosin nun'n sa. Sran ng'ɔ nyɛn i wun ndɛndɛ nglɛmun nun'n, ɔ di yalɛ nnɔsua nun. Sɛ sran kun yo wɔ sa'n, nán se kɛ a ´fa sie ɔ klun, nan a ´yo i wie. Yaci man Nyanmiɛn b'ɔ man a ´nyan ɔ ti'n. Jayɛbuɛ nga be ti-man nanwlɛ'n, be ti-man Anannganman liɛ'n su. Anannganman klo-man toe nga be fa di ndrunmun'n. Sran kun b'ɔ o sa'n, i ajalɛ ng'ɔ ´tu'n wo Anannganman sa nun. ?Ajalɛ sɔ'n i agualiɛ'n, sran'n bɔbɔ kwla si i sɛ yɛ ɔ ´yo ye-ɔ? A kpli ta Nyanmiɛn nda-a, a mian. Sɛ a ta nda kwlaa ka nan w'a bu i akunndan'n, ɔ ti-man kpa. Famiɛn ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n, ɔ si be nga be ti klunwifuɛ'n mun, yɛ ɔ kle be nyrɛnnɛn. Wawɛ ng'ɔ o sran nun'n, ɔ ti kɛ Anannganman i kannin sa. Ɔ kpaja e klun lɔ longolongo'n kwlakwla nun. Kɛ famiɛn kun ´cɛ i bia'n su'n, ɔ fin i klun-ufue'n ɔ nin i nanwlɛ b'ɔ di'n. Klun-ufue'n yɛ man ɔ cɛ bia'n su-ɔ. Wunmiɛn bɔ gbanflɛn'm be lɛ i'n, ɔ ti be anyrunnyan like. Kpɛnngbɛn'm be kusu bé ti je'n, ɔ ti be anyrunnyan like. Kɛ like yaya'n ɔ yo klunwifuɛ'n, ɔ ti kɛ ayre yɛ b'a yo i sa. Ngble'n wie wluwlu ɔ́ wun kpɛkuun ɔ yo sa ye. Famiɛn'n i klun akunndan'n, ɔ ti kɛ nzue ba sa. Kan Anannganman tinndin i sa'n lɛ'n, lɛ yɛ ɔ kɔ-ɔ. Like nga sran bɔbɔ yo'n, ɔ ti kpa i nyrun, sanngɛ sran nga b'ɔ sunnzun sran klun akunndan'n yɛlɛ Anannganman. Nanwlɛ dilɛ'n nin nzuɛn kpa'n be ti cinnjin Anannganman nyrun tra tɛ yilɛ'n. Sa tɛ yofuɛ'm be like b'ɔ o bé wun'n yɛlɛ bé wun nyinman-nyinmanlɛ nin bé wun tulɛ. Sran ng'ɔ ´yo like-ɔ ɔ sunnzun i klun nan ɔ'a yo'n, ɔ ´di alaje. Nga kusu b'ɔ kpli yo like'n, awe'n yɛ ɔ nin i be ´yia nun-ɔn. Be nga bɔ awie yɛ be fa nyan bé wun'n, be ti sinnglinfuɛ. Be su kpɛkpɛ be nguan nyanman'n nun. Klunwifuɛ'm bé sa tɛtɛ'n ɔ mlin be, afin be kunndɛ-man kɛ be ´yo sa kpa. Atin nga sran kunfuɛ'm be fa su'n, ɔ ti-man kpa. Sran nga be ti kpa'n, be nzuɛn liɛ'n ti kpa. Kɛ a nin bla saɛfuɛ amun ko tran sua kun'n, ɔ flunman kɛ a `ko wɔsɔ sua wie ti su. Klunwifuɛ'n i klun akunndan'n yɛlɛ i wiengu tɛ yolɛ. I janvuɛ mun bɔbɔ, ɔ yaci cɛ-man be. Kɛ be ´tu sran b'ɔ yo i wun dandan'n i fɔ'n, sinnglinfuɛ b'ɔ o lɛ'n ɔ fa tu i wun fɔ nun. Sran nga b'ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ'n, be kan ndɛ be kle i-ɔ ɔ fa. Sa ng'ɔ ju klunwifuɛ'm be awlo'n nun'n, Anannganman b'ɔ yo sa i nuan su'n, ɔ wun i. Kɛ ɔ wun i sɔ'n, kpɛkuun ɔ'a kan be ɔ'a guɛ i nyrɛnnɛn nun. Sran nga bɔ kɛ nyrɛnnɛnfuɛ'n ´kpan-an ɔ bu i sukpɔ nun waka'n, i sɔfuɛ'n, cɛn ng'ɔ ´kpan kɛ: «Be `de min o!» Ɔ su nyan-man sran tɛ-mɛn i su. Sɛ sran wie ɔ'a fa ya dan nan a cɛ i like nvialiɛ nun'n, i ya'n wie. Sɛ ya ble'n bɔbɔ yɛ ɔ fali'n, sɛ a cɛ i like nvialiɛ nun'n, ya sɔ'n wie. Nanwlɛ dilɛ'n, ɔ jɔ klun-ufuefuɛ'n i anwlɛn su. Sran tɛ'n liɛ'n, kɛ be di nanwlɛ be kle i'n, ɔ ti kɛ i wiewielɛ yɛ be su wiewie i-ɔ. Sran nga b'ɔ wun ngwlɛlɛ atin nin-ɔn ɔ fa-man su'n, i sɔfuɛ'n blɔlɔ atin'n yɛ ɔ fa-a. Sran nga b'ɔ klo fɛ ngboko'n, ɔ ´di yalɛ. Sran nga bɔ ninnge kpakpa'n nin nzan'n yɛ i waan be fa mɛn i man ɔ di ɔ nɔn'n, i sɔfuɛ'n ɔ nyɛn-mɛn i wun le. Klunwifuɛ'n yɛ klun-ufuefuɛ'n fa wla aowa-a. Gblɛfuɛ'n yɛ nanwlɛ difuɛ'n fa wla aowa-a. Kɛ a nin bla saɛfuɛ nin ndɛnnganfuɛ amun ko tran'n, ɔ flunman kɛ a `ko tran lika koun wie nun. Sran ng'ɔ ti akunndanfuɛ'n, be wlu i awlo-ɔ bé wun ninnge kpakpa wafa-wafa'n kwlaa, sanngɛ sran ng'ɔ wun-man sa wlɛ'n, ɔ saci i wun ninnge'm be kwlaa. Sran nga nanwlɛ dilɛ nin klun-ufue yolɛ'n ɔ yo i fɛ'n, i sɔfuɛ'n ɔ ´di mɛn ´cɛ. Be bu i sran kpa yɛ ɔ nyan nyrun. Klɔ nga bɔ be si i wun kpa'n, bɔ be waan nán be kpɔfuɛ'n i ja tia su'n, sran ng'ɔ si akunndan'n ɔ kwla utu i sɔ klɔ'n, yɛ ɔ kwla bubu i wun talɛ'n bɔ be lafi su'n. Sran nga b'ɔ ´kan ndɛ-ɔ ɔ bu i sin'n, ɔ nyan-man saɛ. Sran nga b'ɔ bu-man sran fi sran'n, bɔ i nuan nun ndɛ'n ti tɛtɛ'n, i sɔ sran liɛ'n, be flɛ i kɛ sran finfin yofuɛ. Ɔ tu i wun sa kwlaa nun. Fuɛnfuɛ'n i konvi'n yɛ ɔ kun i-ɔ. Afin i sa kan-man i ja kan-man. I konvi'n jaso-man ninnge'm bé su le. Sran kpa'n kusu, ɔ ´man sran like-ɔ ɔ bu-mɛn i sin. Klunwifuɛ'm bé tɛ nga be yi'n ɔ yo Anannganman i tɛ, afin be klun akunndan nga be fa yi'n ɔ ti-man kpa. Sran ng'ɔ bua ato'n, be fɛ-mɛn i nuan su ndɛ'n. Nanwlɛfuɛ'n ɔ kan ndɛ ng'ɔ tili'n i weiin. Sran ng'ɔ yo sa tɛ'n, ɔ lafi i bɔbɔ i wun su. Sran ng'ɔ ti sran ndɛnman su'n, be kwla lafi i su. Anannganman i like nga i waan ɔ ´yo i sa'n, sran i akunndan o, sran i ngwlɛlɛ o, sran i gugulɛ o, i wie fi kwla jrɛn-mɛn i. Be tanndan nnɛn kpanngɔ'n kɛ be ´fa kɔ alɛ kunlɛ. Sanngɛ Anannganman yɛ ɔ man be kwlalɛ nin-ɔn. Sɛ be bo ɔ dunman kpa'n, ɔ ti kpa tra anyanbeun ninnge'n kwlaa. Sɛ sran'm be bo ɔ dunman kpa'n, ɔ ti kpa tra sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufuɛ'n. Sikafuɛ nin yalɛfuɛ'n be kpaci-man, Anannganman yɛ ɔ boli be nnyɔn nin-ɔn. Sran ng'ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ'n, kɛ ɔ wun kɛ ndɛ tɛ wie su ba'n, kpɛkuun ɔ'a cuɛn i wun ɔ'a yi i ja. Sanngɛ be nga be bɔbɔ be kwla uka-man be wun'n be liɛ'n, be ko kuku bé wun yi nun, kpɛkuun b'a wun i nuan sa fiaan. Sran nga b'ɔ kɛn i wun ase b'ɔ i nyin yi Anannganman'n, ɔ nyɛn i wun. Sran wun i-ɔ, i nyin yi i. Ɔ cɛ. Gblɛfuɛ'n i atin liɛ nun'n, owie-owie nin aya'm be o nun. Sran ng'ɔ kunndɛ nguan tɛnndɛn'n, ɔ nin gblɛ'n be mantan-man. Atin b'ɔ ti klanman bɔ bakan'n ko fa su'n, kle i i bakan nun. I liɛ'n, kɛ ɔ ´fa yo kpɛnngbɛn'n, ɔ su yaci ko fa-man uflɛ. Sikafuɛ yɛ ɔ sie yalɛfuɛ-ɔ. Sran ng'ɔ fa like sran sa nun'n, ɔ kaci kɛ sran sɔ i akua sa. Sran ng'ɔ yo sa ng'ɔ ti-mɛn i nuan su'n, nyrɛnnɛn'n cɛ yɛ ɔ tɔ i su-ɔ. Afin wunmiɛn ng'ɔ lɛ i b'ɔ fa yo sa tɛtɛ'n ɔ ´wie cɛn kun. Sran nga bɔ i klun ti ufue'n, bɔ kɛ ɔ ´di like-ɔ ɔ man yalɛfuɛ wie'n, ɔ ´nyan muae. Fuan sran ng'ɔ yo sran finfin man utre'n ɔ wie, sɛ a yo sɔ'n, ndɛnngan nin ndɛ tɛ'm be ´wie. Sɛ a klo kɛ a ´yo famiɛn'n i janvuɛ'n, man ɔ klun akunndan'm be yo kpakpa. Yɛ ng'ɔ o su ekun'n man ndɛ klanman yɛ ɔ fin ɔ́ nuan fite-ɔ. Sran ng'ɔ si akunndan'n, Anannganman sɛsɛ i. Be nga be ti gblɛfuɛ'n, be liɛ'n ɔ nin be bé ti sɛ-man. Kɛ fitelɛ yo-man fuɛnfuɛ'n i fɛ'n ti, kpɛkuun ɔ ko se kɛ yoo: «Asɔmɔli kun wo gua su lɔ. Sɛ n fite-ɔ, ɔ ko kun min gua'n i afiɛn.» Bla nga bian yɛ be kunndɛ'n, bé nuan nun ti nɛnkɛn-nɛnkɛn. Be nuan nun ndɛ'n ti kɛ kunman dan wie sa. I sɔ kunman liɛ'n, sran nga Anannganman fɛ i wun ya'n kpɛkuun ɔ'a tɔ nun. Sinnzin'n wo bakan'n i nun. Nyantiaan'n yɛ ɔ tu i-ɔ. Sran ng'ɔ kle yalɛfuɛ'n i yalɛ'n, wuun ɔ su mɛn i anyanbeun. Sran nga kusu b'ɔ cɛ wlengbifuɛ like'n, i bɔbɔ di yalɛ. Sie ɔ́ su diin tie i kpa. Ngwlɛlɛ ndɛ yɛ n su kan kle wɔ lɛ-ɔ. Akunndan nun ndɛ nga n ´kan kle wɔ yɛ, man ɔ wlu ɔ́ su nun. Sɛ ɔ ka ɔ klun'n, nan ɔ́ nuan bli i kanlɛ nun'n, ɔ ti kpa. N klo kɛ a fa ɔ́ wla'n gua Anannganman su, i sɔ'n ti, n ´fa like sɔ'n ´kle wɔ ndɛkɛn. N klɛli afɔtuɛ ndɛ nin akunndan ndɛ ablasan m mannin wɔ. Min waan, n ´klɛ man wɔ sɔ nan sɛ be sunman wɔ kɛ a ko usa sa'n, w'a wun nanwlɛ'n w'a kan kle sran ng'ɔ sunmannin wɔ'n. Nán nian kɛ yalɛfuɛ'n lɛ-man sran'n ti de i wun ninnge mun. Sran b'ɔ lɛ-man wie'n, bɔ sɛ jɔlɛ diwlɛ lɔ be su di i ndɛ kwlɛ'n nán jran bé sin. Afin Anannganman de i sɔ sran liɛ'm bé ti ndɛ kan. Ɔ sran nga a de yalɛfuɛ i wun ninnge mun'n, Anannganman ´kpɛ ɔ nguan'n i sin. Sran ng'ɔ ti ya fafuɛ'n, nán fa ɔ́ wun mɛntɛn i. Wanndi wankan-wankanfuɛ mun. Ɔ ti-mɛn i ti-ɔ, be nzuɛn tɛ'n ɔ ´sa wɔ, kpɛkuun a ´kuku ɔ́ wun yi i saɛ nun ngbɛn. Sɛ sran wie ´ko fɛ i kalɛ wie'n, nán dun mmua i nyrun se kɛ: «Sɛ ɔ'a tannin-man-an n ´tannin.» Afin sɛ w'a nyan-man sika w'a tannin-man'n, ɔ́ bo bɛ nga a la su'n, be ´de. Sɛ ɔ wie ɔ́ wun kondro'n bɔbɔ-ɔ, be ´de. Fie'm be awɛ su yɛbuɛ nga ɔ́ nannan'm be sieli'n, nán tutu be bo, nán kaci be takatakawlɛ mun. Nian sran kun nga bɔ i sa si ngwlɛlɛ'n, cɛn wie lele a ´nian-an, ɔ su di famiɛn'n i junman. Ɔ su ka-man bui bo sa mlɔnmlɔn. Sɛ a nin sran lɔun kun amun ti amun su di like'n, like nga a ´di'n, bu i akunndan. Sɛ a ti aliɛ safuɛ'n, tra wɔ anwlɛn. Nán ɔ konvi trɛn i aliɛ kpakpa'm bé su. Be kwla fa aliɛ sɔ'n be wie sa wɔ nian. Nán kle ɔ́ wun yalɛ ngboko kɛ a ´nyan ɔ́ wun. Nán bu i akunndan beblebe. Kɛ sika'n wo lɛ'n, ɔ ti kɛ anunman nyin b'ɔ tu kɔ nglo mmua'n sa. Ɔ lɛ ndɛwa yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ ɔ waan a ´nian'n, wuun ɔ'a tu anunman lalaa. ?A kunndɛ i-ɔ a wun i nin? Sɛ anwɛnfuɛ flɛ wɔ aliɛ su'n, nán di. Nán ɔ konvi trɛn i aliɛ kpakpa'm bé su. Afin akunndan ng'ɔ bu i klun lɔ'n, ɔ nin i nuan su ndɛ'n ti-man kun. Ɔ se wɔ kɛ: «Aliɛ yɛ ɔ o lɛ-ɔ, di, yɛ nzan yɛ ɔ o lɛ-ɔ, nɔn.» Sanngɛ ng'ɔ ´kɛn i lɛ'n, nɛ́n i klun su-ɔ. I sɔ'n ti, aliɛ nga a dili'n, san a ´fi. Yɛ ndɛ kpakpa nga a kannin be'n, wuun b'a yo ngbɛn. Sran ng'ɔ wun-man sa wlɛ'n, nán tu i aswre. Afin ɔ su si-man kɛ ndɛ kpa yɛ a ´kan kle i lɛ-ɔ. Lalafuɛ like nga be fa jali awɛ'n, nán tu i bo, nán wlu aika mma'm be fie'n nun kɛ a ´ko de fie sɔ'n bé sa nun. Afin Anannganman ´jran bé sin ɔ nin wɔ be ´kan. Ngwlɛlɛ nga be kle wɔ'n, man ɔ́ nyin tran su. Be kan ngwlɛlɛ ndɛ kle wɔ-ɔ, fa ɔ́ su sie su. Nán yaci ɔ́ wa kan'n i fɔ tulɛ. Nán nyantiaan nga a ´fa bo i lɛ'n ti yɛ ɔ wa wu-ɔ. Sɛ a bo i'n, i yɛ man sa tɛ b'ɔ ti i wie like'n ɔ su ko nyɛn-mɛn i-ɔ. Mín wa, sɛ a yo ngwlɛlɛfuɛ'n yɛ n kusu n klun ´jɔ-ɔ. Sɛ a di nanwlɛ'n, n klun ´jɔ kpa! Nán ɔ́ nyin ka klunwifuɛ'm bé sin, aliɛ ba blu-nin-nso nun'n, man ɔ́ nyin yi Anannganman. I liɛ'n, ɔ klun kwla jɔ cɛn wie, sa nga a sunnzun'n ɔ ´ju. Mín wa, sie ɔ́ su mín nuan bo nan fa akunndan. Atin ng'ɔ ti kpa'n yɛ kunndɛ fa su-ɔ. Nán kɔ nzannunmunfuɛ'm bé wun. Nán a nin aliɛ safuɛ mun san nun. Afin nzannunmunfuɛ mun nin aliɛ safuɛ mun be ´ka yalɛ'n nun. Lafilɛ'n i ngboko'n kusu ɔ man be tralɛ tafuɛn wlalɛ. Ɔ si b'ɔ wuli wɔ'n, sie ɔ́ su ti i nuan bo ndɛ'n. Nán nian kɛ ɔ́ nin ɔ'a yo oke'n ti a ´yo i finfin. Sɔnnzɔn nanwlɛ dilɛ'n, sɔnnzɔn akunndan bulɛ'n, kunndɛ sa silɛ'n, yo sa cɛcɛ yofuɛ, i sɔ ninnge kpakpa liɛ mun'n, kɛ bé ti ko sin ko yia wɔ'n, nán ɔ́ nyin kpa wie fi su. Siɛ kun wu ba nan sɛ ba'n yo sran kpa'n, i klun ng'ɔ jɔ'n, be kan-man. Sɛ ɔ wu akunndanfuɛ'n, ɔ sri. I sɔ aklunjuɛ liɛ'n, fa man ɔ́ si nin ɔ́ nin. Fa man ɔ́ nin b'ɔ wuli wɔ'n. Mín wa, fa ɔ́ wla'n gua min su. Min atin liɛ nga n fali su'n, fa su wie klanman. Fa sie ɔ́ ti nun kɛ yo: tekle bla'n, kɛ ɔ o lɛ'n, ɔ ti kɛ kunman kploun bɔ be si-mɛn i bo'n sa. Bla b'ɔ lɛ bian'n i kunndɛlɛ'n ti sa tɛ kpa, ɔ ti kɛ ngblɔn fii wie sa. Tekle bla'n nin bla b'ɔ lɛ bian'n, be bu be sa kɛ kodiawie wie sa. Be dunman nun ti yɛ man yasua sunman be yaci bé yi lɛ be nin bla uflɛ be ko la nin-ɔn. ?Wan yɛ ɔ o nyrɛnnɛn nin ngokoɛ nun-ɔn? ?Wan yɛ ɔ kpan ɔo nin cuekee nin-ɔn? ?Wan yɛ i ngunmin tu ngondin sa ɔ wie-man nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ tri nin-ɔn? ?Wan yɛ be fin i like ngbɛn nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ wun-man ase kpa nin-ɔn? Sran nga b'ɔ tran nzan wun ɔ nɔn i lele ɔ ka su nin-ɔn, sran nga b'ɔ flanflan nzan wafa-wafa'm be nun nin-ɔn. Nán ɔ konvi tran nzan b'ɔ wun fiɛfiɛ klowa nun'n, bɔ i nyin ti klanman'n su. A ´nɔn i klanman bɔ cɛ, ɔ ´sin wɔ alowa'n nun klanman bɔ cɛ, sanngɛ i sin'n ɔ wunnɛn ɔ wa yo kɛ wuo wie yɛ ɔ'a ka wɔ sa, kɛ wuo bɔyre wie yɛ ɔ o ɔ́ kplo'n nun sa. A wa wun ninnge mun sa sukusukuu, yɛ a ´kan ndɛ mun sa sukusukuu. Ɔ wa yo wɔ kɛ a o jenvie'n i afiɛn sa, ɔ wa yo wɔ kɛ a o mmeli'n i waka'n i ti'n su sa. A ´se ɔ klun lɔ kɛ: «?N kpa'n, sran wie boli min kusu min lika yo-man min ya? Be boli min nin ngble, m'an wun-man nun. ?N ´yo sɛ nan m'an jaso? Sɛ n yo blɛblɛ nan n jaso'n, n ´srɛ nzan ekun n ´nɔn.» Nán sɔnnzɔn klunwifuɛ mun. Nán a nin be san nun. Afin sa tɛ yolɛ akunndan yɛ be bu-ɔ. Abɔlɛ like nga be ko yo'n i ndɛ yɛ be kan-an. Akunndan'n yɛ be fa kplan sua-a. Ngwlɛlɛ'n kusu yɛ man ɔ jran-an. Ngwlɛlɛ'n yɛ man be fa ninnge kpakpa nga be yo nyɛnmɛn'n be siesie nun-ɔn. Sran kun b'ɔ o sa'n, i akunndan ng'ɔ o i ti nun'n yɛ ɔ mɛn i wunmiɛn nin-ɔn. I ngwlɛlɛ b'ɔ si i'n yɛ man ɔ kwla-a. Sɛ a ´kɔ alɛ kunlɛ'n, nian ɔ́ wun kpa. Sɛ a usa ngwlɛlɛ afɛ sran sunman sa nun'n yɛ a nyan jranwlɛ-ɔ. Ngwlɛlɛ'n tra sinnglinfuɛ'n i kpɛn. I sɔ'n ti, kɛ be ´kan nzra nun ndɛ'n, ɔ fata-man kɛ ɔ uke i nuan. Sran nga b'ɔ sa tɛ yolɛ akunndan yɛ ɔ o i klun'n, i sɔfuɛ'n ɔ ti sa sukusuku yofuɛ. Sinnglinfuɛ'n i klun akunndan'n ti tɛtɛ ngunmin. Sran ng'ɔ srisri i wiengu'n, ɔ mɛn i bɔbɔ wun kpɔɛ. Sɛ sa kekle wie tɔ wɔ su nan ɔ́ sa sin bubu wɔ'n, wuun a lɛ-man anwlɛn. Be nga be su kɔ be kunlɛ'n, de be. Be nga be di be ndɛ bɔ be su kɔ be kunlɛ'n, yo man be yaci be nun. Sɛ a se kɛ: «M'an wun-man nun o!» Nyanmiɛn bɔbɔ si nun. Ɔ si ɔ sa nga a yo be'n. I nyin ta wɔ. Ɔ si sa ngba. Sran kun i sa ng'ɔ yo be'n, i su yɛ ɔ nian fa bu i fɔ-ɔ. Mín wa, nɔn awɛma nzue'n, afin ɔ ti kpa. Ɔ yo fɛ. Kɛ awɛma nzue'n fa ti'n yɛ ngwlɛlɛ'n fa ti-ɔ. Sɛ a si ngwlɛlɛ-ɔ ɔ nyrun atin'n ´yo weiin. Like nga a sunnzun'n, ɔ ´yo ye, yɛ blɛ ng'ɔ ´ba lɔ nun'n, ɔ klun ´jɔ. Nán sua sran kpa'n i nganzua i sua'n ti. Nán de i tranwlɛ'n i sa nun. Afin sran kpa'n, blɛ wie nun ɔ kwla tɔ. Sɛ ɔ tɔ kpɛ nso sɔ bɔbɔ'n, sanngɛ ɔ jaso. Klunwifuɛ'm be liɛ'n, kɛ sa'n ko nyan be'n, wuun i ala! Sɛ ɔ kpɔfuɛ'n tɔ'n, nán ɔ klun jɔ i sɔ'n ti. Yɛ sɛ sa nyɛn i'n, nán ɔ klun jɔ i sɔ'n ti. Sɛ a yo sɔ-ɔ, Anannganman klun su jɔ-man ɔ́ wun. Yɛ sɛ ɔ gugu kɛ ɔ ´tu i fɔ-ɔ, ɔ su tu-mɛn i kun. Be nga be klun yo wi'n, nán se kɛ a nin be ´si akplowa yo like. Nán se kɛ a ´nian be like liɛ bɔ be yo'n su a ´yo wie. Afin be liɛ'n, be lɛ-man like be nyrun lɔ. Be nguan'n ti kɛ kannin b'ɔ su nuan'n sa. Mín wa, man ɔ́ nyin yi Anannganman nin famiɛn'n. Be nga be waan be ´kpɛ like'n kwlakwla wun'n, nán kuku ɔ́ wun yi be nun. Afin awieliɛ'n ´wie be cɛn ba kunngba. ?Sa nga Anannganman wa fa wla be nun'n, wan yɛ ɔ si-ɔ? Akunndanfuɛ'm be ndɛ nga be kannin'n i wie ekun yɛ. Sɛ be ´di jɔlɛ'n, ndɛ kwlɛ dilɛ'n ɔ ti-man kpa. Sɛ sran kun se klunwifuɛ kun kɛ: «A ti kpa yɛ ɔ klun ti ufue'n,» nzrafuɛ'm be ´bo i sannzan, nzrafuɛ'm be ´fɛ i wun ya. Be nga kusu bɔ be tu klunwifuɛ'm be fɔ'n, be di alaje, be nyan muae, be sri. Sran ng'ɔ kan ndɛ nanwlɛ kle wɔ'n, wuun ɔ su yi klolɛ b'ɔ klɔ wɔ'n i nglo ´kle wɔ. Dun mmua wie ɔ junman nga be o guasu lɔ'n be di, yɛ ɔ fie'm bé su junman mun, wie be di nan w'a bu sua kplanlɛ'n wun akunndan. Nán tɔn ɔ wiengu wie suɛn. I sɔ gblɛ liɛ'n, nán kpɛ! Nán se kɛ: «Sran nga ɔ'a yo min sa ti n ´yo i wie yɛ sa nga ɔ'a yo min yɛ, n ´yo i wie n ´sie i osu.» Cɛn kun n sinnin fuɛnfuɛ komofuɛ kun i vinyi fie'n wun lɛ. N ´nian-an, yaokanndrɔwa nin ijre tɛtɛ mun b'a de i fie wunmuan'n. Ɔ lɛ-man i lika kun. Jasa ng'ɔ sili'n kusu ɔ'a bu. Kɛ n wunnin i sɔ'n, n niɛnnin i siin! Kpɛkuun sa nga n nyɛnnin i nun'n yɛ. Sɛ ɔ waan man n lafi kan ke! Min wun bubu min, man n la n tinngɛ n wi ke. Nan sɛ a bubu ɔ́ sa nin ɔ́ ja tran su a lafi'n, yalɛ'n yɛ ɔ ´fu ɔ nun kɛ awiefuɛ sa-a, yɛ nyrɛnnɛn'n yɛ ɔ ´fu ɔ nun kɛ kodiawiefuɛ'n fu sran nun sa-a. An `nian Salomɔn i nyanndra wie mun bɔ Ezekias b'ɔ ti Zida famiɛn'n i sran'm be klɛli-ɔ. Sa nga ti bɔ Nyanmiɛn lɛ nyrun'n, yɛlɛ kɛ klɔ sran'n wun-mɛn i sa'm be ngba be bo. Famiɛn'm be kusu sa nga ti bɔ be nin manmanlɛ fata'n, yɛlɛ kɛ be yi bé sa nga be yo'n be nglo. Kɛ nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n i tɛtrɛ kɔ lele ju'n, e si-mɛn i tiwa, yɛ kɛ asiɛ'n i bo'n ti kploun ju'n, bɔ e si-mɛn i bo'n, kɛ famiɛn'm be kusu be akunndan'n ti sɔ-ɔ. Be klun'n ti kɛ bo sa, e si i-ɔ ɔ yo-man ye. Kɛ be ko yi sika'n i nun fiɛn'n, i ba'n b'ɔ ka lɛ'n yɛ ajuin difuɛ'n fa di i junman nin-ɔn. Kɛ be ko kankan gblɛfuɛ'm be bo famiɛn'n i wun lɛ'n, yɛ i sielɛ'n ɔ taka-a. Yɛlɛ kɛ ɔ taka nanwlɛ dilɛ'n su. A o famiɛn nyrun-ɔn, nán yo ɔ́ wun dandan. Sɛ sran dandan'm b'a yia'n, fa ɔ wunsu bia. I liɛ'n, sɛ be se wɔ kɛ: «Lika kpa yɛ, bla wa tran wa'n.» Ɔ ti kpa tra kɛ b'a se wɔ kɛ: «Fa bia'n man kpɛnngbɛn'n.» Nán kpli fa ndɛ kɔ nzanman. ?Sɛ a kpli, nan be kan ndɛ nan ɔ tɔ ɔ su'n, a ´yo i sɛ ? Sɛ ndɛ o a nin ɔ wiengu amun afiɛn'n, amun `siesie. Sanngɛ aswre kan ng'ɔ wiengu kun tu wɔ'n, nán fa fite gua su. Ɔ ti-mɛn i ti-ɔ, sɛ ɔ ti'n, ɔ ´fa usa wɔ. Sɛ ɔ usa wɔ kusu-ɔ, a su kwlɛ-mɛn i nuan yi, yɛ kusu ɔ dunman ´saci. Ndɛ nga be kan b'ɔ kpɛn su sɛsɛ'n, ɔ yo nyɛnmɛn kɛ b'a fa sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue b'a di ajuin wie sa. Sɛ akunndanfuɛ tu wɔ fɔ nan a ti'n, i kpa liɛ'n ti kɛ sika ɔkwlɛ nga annzɛ njuaba sa. Sɛ a sunman sran nan ɔ nian like nga a sunmɛnnin i kɛ ɔ yo su yo i kpa'n, ɔ klun jɔ kɛ wawa blɛ nun nan w'a nyan nzue flɔlɔ kpa w'a nɔn sa. Sran nga b'ɔ di i nuan sin kɛ ɔ cɛ sran like sanngɛ kusu ɔ yo-man'n, ɔ ti kɛ nzue b'ɔ mlan b'ɔ tɔ-man'n sa. Sran ng'ɔ fa-man ya ndɛndɛ'n yɛ man jɔlɛ difuɛ'n kaci aniɛn-ɔn, ɔ yo ye-ɔ. Sran nga kusu b'ɔ si ijɔ'n yɛ ɔ kan ndɛ dandan mun yɛ be kpɛ-ɔ. Sɛ a nyan awɛma nzue'n, di ng'ɔ ju wɔ'n. Ɔ ti-mɛn i ti-ɔ, sɛ ɔ fian ɔ klun-ɔn, a ´fi. A kɔ ɔ wiengu wun-ɔn, go nun. Ɔ ti-mɛn i ti-ɔ, a ´flɛn i, ɔ man ɔ́ wun ´yo i tɛ. Sɛ be fa kate, annzɛ tokofi, annzɛ ta mma piembie be fa yo sran like'n, ɔ wun i ya'n sa fiaan. Suɛn nga sran fa tɔn i wiengu'n, kɛ i kusu ti sɔ-ɔ. Sɛ sa nyan wɔ nan a lafi gblɛfuɛ su kɛ ɔ wa uka wɔ'n, ɔ ti kɛ ɔ je keje nan a su fa di like sa, annzɛ ɔ́ ja yo wɔ ya nan a jran su'n sa. Ayrɛ o nun kpɛkuun b'a yi bé wun tralɛ'n, kannin kun wo sran wun kpɛkuun b'a fa vinɛgri b'a gua nun. I kunngba'n yɛlɛ kɛ sran kun klun jɔ-man kpɛkuun be su to jue be kle i. I sɔ yolɛ'n ti sinnzin like. Sɛ awe kun ɔ kpɔfuɛ'n, mɛn i like man ɔ di, sɛ nzue we kun i'n, mɛn i nzue man ɔ nɔn. Sɛ a yo sɔ'n, ɔ ti kɛ sɛnmlɛn nyannyan yɛ w'a tiɛn i nuan i ti'n su sa. Yɛ Anannganman kusu ɔ ´yo wɔ mo. Aunngban fɛfɛ'n, yɛ ɔ fa nzue'n ba-a. I kunngba'n, ijɔlɛ ngboko'n kusu ɔ kun sran wie ya. Kɛ a nin bla ng'ɔ klo utre'n an ko tran sua kun'n, ɔ flunman kɛ a `kɔ mian lika fii wie nun. Ndɛ fɛ ng'ɔ fin mɛn wie nun mmua ba'n, ɔ ti kɛ nzue flɔlɔ wie b'ɔ jɔ anwlɛn'n sa. Sran nga b'ɔ ti kpa'n, bɔ klunwifuɛ wie saci i ti nun'n, ɔ ti kɛ nzue bla annzɛ fɛtɛ, bɔ be nun nzue'n ti klengle laa bɔ ɔ'a kputu'n sa. Awɛma nzue nɔnlɛ ngboko'n ti-man kpa. Dunman klanman kunndɛlɛ ngboko'n kusu ti-man kpa. Sran nga bɔ sɛ ya kun i-ɔ, ɔ si-mɛn i bɔbɔ wun kpata'n, i sɔ sran liɛ'n ti kɛ klɔ bɔ sɛ be fa alɛ be man i su sran mun-ɔn, be kwla-man bé ti kpli'n sa. Anwlanmannun'n, nzue tɔ-man wawa nun. Kɛ bɔlɛ gua-man'n yɛ ɔ waan nzue b'ɔ ´tɔ-ɔ nzraama gua'n yɛ ɔ ´tɔ-ɔ. Kɛ sinnglinfuɛ'n ɔ ti sɔ-ɔ, be kwla yi-mɛn i ayɛ. Sannzan nga sran ɔ'a yo-man like fi bɔ be bo i'n, ɔ ti ngbɛn. I wafa'n ti kɛ anunman b'ɔ tu kɔ lelele ɔ tran-man like su'n sa. Be fin nnɛn kpanngɔ'n i ngble yɛ ɔ nanti-ɔ. Bé wla aflunmun'n i nuan nun blalɛ be cuɛn i yɛ ɔ nanti-ɔ. Sinnglinfuɛ'n kusu i liɛ'n, be bo i nin nyantiaan'n yɛ ɔ suan ngwlɛlɛ-ɔ. Sɛ sinnglinfuɛ tu alakun'n, nán tu wie su i su. Ɔ cɛ-man nan b'a bu wɔ sinnglinfuɛ wie. Kɛ ɔ ´yo nan sinnglinfuɛ'n ɔ'a bu-mɛn i klun lɔ kɛ ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ'n ti'n, i sinnzin sa ng'ɔ fa yo wɔ'n, nian su yo i wie. Sran ng'ɔ sunman sinnglinfuɛ'n, wuun ɔ'a di sinnzin. Ɔ ti kɛ ɔ'a kpɛkpɛ i bɔbɔ i ja'n ɔ'a gua sa. I sin afɛ ng'ɔ wa fɛ'n, ɔ wa yo kekle. Sinnglinfuɛ'n, i nyanndra ng'ɔ bu'n, ɔ ti fɛtɛfɛtɛ. Ɔ ti kɛ fɔlɛfuɛ'n i ja'n sa. Fiaunfuɛ'n yɛ ɔ fa kpafloko'n cici yɛbuɛ nin-ɔn. I kunngba'n, i yɛ ɔ kwla yo sinnglinfuɛ'n i mo-ɔ. Sinnglinfuɛ'n i nyanndra ng'ɔ bu'n, ɔ ti kɛ nzanboɛfuɛ'n ɔ'a fa like wie b'ɔ ti owie-owie'n ɔ'a tra nun sa. Junman su kpɛn nga sɛ sinnglinfuɛ nga be ´sin'n, ɔ fa be kwlaa wlɛ i junman nun'n, ɔ ti kɛ ta tofuɛ ng'ɔ to i ta'n wɔ sran'm be kwlaa'n sa. Kɛ alua'n kpu gua b'ɔ sɛ i sin di i ekun'n, kɛ sinnglinfuɛ'n kusu ti sɔ-ɔ. I sinnzin sa ng'ɔ yo be'n, ɔ flan be nun yo i ekun. Sran ng'ɔ bu i bɔbɔ wun ngwlɛlɛfuɛ'n, sinnglinfuɛ'n flunman trɛ i. Kɛ fuɛnfuɛ'n ko fite-man'n ti, kpɛkuun i waan: «Asɔmɔli kun wo atin'n nun. Nnɛn sroesroe kun wo klɔ'n nun.» Anuan'n kpɛ i wun i blalɛ kanngan nnyɔn'm be su. Fuɛnfuɛ'n kusu kpɛ i wun i bɛ'n su. Fuɛnfuɛ'n fɛ i sa wla aliɛ talie'n nun kwlaa, sanngɛ kɛ ɔ ´fa wlɛ i nuan nun'n, i waan i sɔ'n ɔ ti afɛ dan. Fuɛnfuɛ'n bu i wun ngwlɛlɛfuɛ tra sran nso bɔ be ´kan be ndɛ-ɔ, be kɛn i akunndan nun'n. Sran nga b'ɔ ´sin kɔ i lika, bɔ sran wie'm be ´kan be ndɛ-ɔ ɔ fɛ i wun wla nun'n, i sɔ sran'n ti kɛ sran bɔ alua wie o i olɛ lɛ b'ɔ ko sɔ i sukpɔ'n sa. Kɛ yie'n wie'n, sin'n nuan. Kɛ ablafuɛ kusu nun-man lɛ'n, utre'n kusu wie lɛ. Utre klofuɛ b'ɔ wlawla ndɛ'n, ɔ ti kɛ sin nun yie sa, ɔ ti kɛ bunnde nun sin sa. Sɛ sin'n ´nyan ta'n, ɔ fin bunnde'n. Abla difuɛ nuan nun ndɛ'n ti kɛ like fɛfɛ bɔ be di'n bɔ tɔ be klun lɔ klanman'n sa. Sran nga bɔ i nuan nun ndɛ'n ti nɛnkɛn-nɛnkɛn ngbɛn bɔ i klun ti-man ufue'n, ɔ ti kɛ sika fiɛn bɔ b'a klo i b'a guɛ i sɛ wie wun'n sa. Sran ng'ɔ kpɔ wɔ'n i sa'm be yolɛ nun'n, ɔ yo i wun kɛ ɔ klo wɔ sa. Sanngɛ wuun ɔ́ wun kpɔɛ o i klun lɔ. Kɛ ɔ ´kan ndɛ'n i fɛfɛ ´kle wɔ lɛ'n, nán fa su. Afin ɔ́ wun akunndan ng'ɔ bu'n, ɔ ti-man kpa mlɔnmlɔn. Ɔ si i wun ngwlɛlɛ, ɔ yo kɛ ɔ kpɔ-man sran sa, sanngɛ ɔ ´ju kɔ-ɔ, klɔfuɛ'm be ´si kɛ i klun yo wi. Sɛ a kpɛ sran i wun kunman'n, ɔ bɔbɔ yɛ a ´tɔ nun-ɔn, sɛ yɛbuɛ kusu yɛ a kondo fu kpɔlɛ wie b'ɔ su sɛ i sin ba'n, san ɔ su cɛ yɛ ɔ ´tɔ-ɔ. Sran suɛn tɔnlɛ'n ti i kpɔlɛ. Abla ndɛ'n ɔ bo awlo. Nán di ɔ́ nuan se kɛ ainman n ´yo nga n ´yo nga, afin sa ng'ɔ ´ju cɛn kun sa'n, sran kun si-mɛn. Nán yi ɔ bɔbɔ wun ayɛ. Yaci i lɛ man ɔ wiengu uflɛ kan. Nán wɔ yɛ a ´kan-an, man sran uflɛ kan. Yɛbuɛ'n yo nɔnnin. Aunnyan'n kusu ti kpɛnkplɛnkpɛn. Sanngɛ sinnglinfuɛ'n i ya'n yo nɔnnin tra be bue nnyɔn'n. Ya tɛ'n ɔ man be kun sran-an ɔ yo ye. Anwlɛn fufu'n ɔ man be ´yo sa-a be wun-man nun. Anyinbloɛ'n i liɛ'n tra ngba, sran fi kwla jrɛn-mɛn i nyrun. Kɛ be ko klo min nin gblɛ klolɛ'n, ɔ flunman kɛ like nga n yo b'ɔ ti-man kpa'n, be kan be kle min weiin. Sɛ ɔ janvuɛ tu wɔ fɔ'n, wuun ɔ klo wɔ ti-ɔ. Ɔ kpɔfuɛ nga kusu b'ɔ ´tɔ ɔ nun lɛ'n, ɔ lakalɛ yɛ ɔ laka wɔ-ɔ. Sran nga bɔ i ku ti yiwa'n, kannzɛ be mɛn i awɛma nzue-ɔ, ɔ di-man. Sanngɛ sran nga bɔ awe kun i'n, kannzɛ man like'n ɔ yo wi sɛ, sanngɛ ɔ yo fɛ i nuan nun. Sran ng'ɔ jaso i mɛn liɛ'n nun kɔ mɛn uflɛ nun lɔ ko wlan-wlan ngbɛn'n, i sɔ sran liɛ'n ti kɛ anunman wie bɔ ɔ'a yaci i sua'n lɛ ɔ'a ɔ wlanlɛ mmua'n sa. Nyanngo nin parfɛn'n, be jɔ sran anwlɛn. Afɔtuɛ kpa bɔ sran kun mɛn i janvuɛ'n, i klolɛ ti'n, ɔ jɔ anwlɛn tra su. Ɔ janvuɛ kun, yɛ ɔ́ si i janvuɛ kun, nán kpɔci be. Sɛ ndɛ nyan wɔ'n, nán wanndi kɔ ɔ niaan'n sin, afin janvuɛ nga a nin i be mantan'n, wie i kpa tra ɔ niaan b'ɔ nin wɔ be mantan-man'n. Mín wa, fa akunndan nanti. Sɛ a fa akunndan nanti'n, n klun ´jɔ. I liɛ'n, sɛ sran kan mín wun ndɛ'n, n ´kwla sɔ su. Kɛ ngwlɛlɛfuɛ'n wun ndɛ'n bɔ ɔ'a wla trɔ b'ɔ ´ba'n, ɔ cuɛn i wun. Sanngɛ sran nga i bɔbɔ ɔ kwla ukɛ-mɛn i wun'n, ɔ fɛ i wun ko yi nun. Ɔ man kusu ɔ isa ndɛ sɔ'n i bo nzuɛn'n. Sɛ sran wie bɔ a si-mɛn i, bɔ i waan ɔ ´usa afɛ ɔ́ sa nun'n, sran nga b'ɔ jran nun'n, i sɔ sran liɛ'n man ɔ fɛ i wun tralɛ'n ɔ wla aowa. Sɛ sran kun kpan kekle njɛnniɛn su yo i wiengu kun like'n, i like ng'ɔ yoli i lɛ'n, be kwla se kɛ nzowa yɛ ɔ'a kpɛ i-ɔ. Bla ng'ɔ di utre ngboko'n, i sɔ bla liɛ'n, ɔ nin crɔlɔ nga cɛn nga nzue tɔ-ɔ ɔ yaci-man gualɛ'n, be ti kun. Sran nga i waan ɔ su trɛ i nun'n, ɔ ti kɛ i waan ɔ su jran aunngban, annzɛ kusu ɔ ´fɛ i sa fa fa ngo sa. Sran wun kɔlɛ'n, ɔ kaci be kɛ limun bɔ be fa si bese'n sa, ɔ man be yo kpa. Sran ng'ɔ nian figie'n su'n, ɔ ´di i su mma. Sran nga kusu bɔ niɛn i min bian'n i lika kpa'n, ɔ ´nyan nyrun. Sɛ a nian nzue nun'n, a wun ɔ bɔbɔ ɔ nyrun'n. I kunngba'n, kɛ a nian sran wie mun siin'n, kpɛkuun a wun ɔ bɔbɔ ɔ klun lɔ akunndan'n i wlɛ. Like nga be flɛ i kɛ wie'n, ɔ nin blɔlɔ'n be ku yi-man le. Kɛ sran'n kusu ti sɔ-ɔ, i nyin yi-man like le. Sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue'n, sin'n yɛ be fa sa be nian-an. Sran'n kusu i like nga be fa si i'n yɛlɛ i dunman b'ɔ fu'n. Man be tu sinnglinfuɛ'n wun kɛ be su tu nviɛlɛ wun sa, nán kɛ i sinnzin'n ´tu i wun le ti-ɔ. Nian ɔ nnɛn'm be lika kpa, nian bé su kpa. Afin anyanbeun'n ka-man sran kun sa nun mlɔnmlɔn. Ɔ bɔbɔ a si jrɛiin kɛ famiɛn kle'n ka-man awlo kunngba nun tititi. Kɛ a kpɛ ijre'n bɔ ijre uflɛ fu'n, isa ijre ng'a kpɛli b'ɔ gua oka'm be su'n, i yɛ man a nyan bua b'ɔ man a nyan kondro-ɔ. Yɛ man a nyan boli kpakpuɛ yo i atɛ fa to asiɛ-ɔ. Yɛ man ɔ́ boli bla'm be nɔnnɔn'n ´ju wɔ nɔnlɛ-ɔ, a nin wɔ awlofuɛ mun, ɔ nin wɔ afanniɛn mmla mun. Klunwifuɛ'n, sran fuɛn-mɛn i, i bɔbɔ o lɛ kpɛkuun ɔ su ´wanndi. Klun-ufuefuɛ'n i liɛ'n, ɔ lafi i wun su kɛ asɔmɔli gbanflɛn sa. Kɛ sannganlɛ'n ko tɔ mɛn kun nun'n, i su ngbɛn'm be sɔn. Sanngɛ sɛ mɛn sɔ'n wo kpɛnngbɛn b'ɔ si ngwlɛlɛ, b'ɔ si sa'n, i sa nun'n, ɔ taka kpa. Yalɛfuɛ bɔ b'a sie i bia su'n, b'ɔ mian-mian aunnvuɛfuɛ mun'n, ɔ ti kɛ nzue ng'ɔ tɔ b'ɔ saci fie'n su ninnge mun b'ɔ man awe kpɛn'n sa. Be nga bɔ be fa-man Nyanmiɛn mmla'n su'n, be manman klunwifuɛ'n. Be bɔ be fa su'n kusu be nin klunwifuɛ'n bé ti sɛ-man. Sran nga sa tɛ'n yɛ be waan be `fa man be nan be yo'n, be si-man sa nuan su yolɛ'n i bo. Sanngɛ be nga be mantan Nyanmiɛn'n, be liɛ'n be wun sa'n kwlaa wlɛ. Kɛ be se kɛ n ti anyanbeunfuɛ kusu wuun n ti gblɛfuɛ'n, ɔ flunman kɛ n `yo yalɛfuɛ nan n yo nanwlɛfuɛ. Ba ng'ɔ fa Nyanmiɛn mmla'n su'n, ɔ ti ba ngwlɛlɛfuɛ. Sanngɛ ba nga b'ɔ nin sran tɛtɛ mun yɛ be san nun'n, ɔ guɛ i si i nyin ase. Sɛ sran kun ɔ nyɛn i wun sran'm be asubo manlɛ nun, i bo ninnge ɔ ´yo be nga be si yalɛfuɛ'm be aunnvuɛ'n be liɛ. Sran nga bɔ kɛ be ´kan Nyanmiɛn mmla'n ɔ klo-man kɛ ɔ `ti wie'n, i Nyanmiɛn ng'ɔ srɛ'n bɔbɔ ɔ jɔ-man Nyanmiɛn i klun. Sran kwlaa ng'ɔ lakalaka klun-ufuefuɛ mun, b'ɔ mlin be'n, i sɔfuɛ'n bli i nyin tɔ aya nga i bɔbɔ suali'n nun. Sanngɛ sran kpa'm be ´nyan muae. Anyanbeunfuɛ'n wun i wun-ɔn, i waan ɔ si ngwlɛlɛ. Sanngɛ yalɛfuɛ ng'ɔ lɛ akunndan'n, ɔ kwla wun anyanbeunfuɛ sɔ'n i sa'm bé bo. Sɛ klun-ufuefuɛ mun yɛ be sie klɔ'n, kɔmin nga be nyɛn i'n ɔ ti sran kwlaa liɛ. Sanngɛ sɛ klunwifuɛ mun yɛ be o lɛ'n, sran'm be fia. Sran ng'ɔ fia sa tɛtɛ ng'ɔ yo be'n be su'n, ɔ yo-man kpa. Sanngɛ sran ng'ɔ kɛn i sɔ sa liɛ mun'n, b'ɔ yaci be yolɛ'n, Nyanmiɛn'n yaci í wun sa'n cɛ i. Sran ng'ɔ sro sa tɛ'n i yolɛ mlɔnmlɔn'n, i liɛ su ti ye! Sran nga kusu bɔ be se i sa-a ɔ fɛ-mɛn i ti de-man'n, san nyrɛnnɛn'n yɛ ɔ ´tɔ i su-ɔ. Famiɛn wlɛfuɛ b'ɔ sie sran yalɛfuɛ mun b'ɔ tin be su'n, ɔ ti kɛ asɔmɔli b'ɔ su kpan'n sa, yɛ ɔ ti kɛ atiekle bɔ awe kun i'n sa. Mɛn siefuɛ kun b'ɔ si-man ngwlɛlɛ'n, i bo mma'm be mian-mianlɛ sa cɛ yɛ ɔ mian-mian be titi-ɔ. Nga kusu b'ɔ sro ndrunmun dilɛ'n, ɔ ´cɛ kpɛn dilɛ'n nun. Sran ng'ɔ kun sran b'ɔ lɛ i wun-ɔn, ɔ lafi-man b'ɔ kunndɛ kɛ ɔ ´kun i wun wie ndɛndɛ'n, sɛ ɔ ´kɔ i wun kunlɛ'n, be `yaci i nun, nán be trɛ i. Sran ng'ɔ nanti sein'n, ɔ ´nyɛn i ti. Gblɛfuɛ nga kusu b'ɔ kpanndan sin atin nnyɔn su'n, san ɔ ´fin ase kun nun. Sran ng'ɔ di fie'n, i ku yi. Sran nga kusu bɔ finfin'n yɛ ɔ yo sin'n, san yalɛ'n yɛ ɔ di i-ɔ. Sran nga b'ɔ nian sa ng'ɔ ti i su'n su yo'n, san muae cɛ yɛ ɔ ´nyɛn i-ɔ. Sanngɛ sran nga bɔ i waan ɔ ´kpli nyɛn i wun'n, san ɔ ´tɔ nyrɛnnɛn nun. Ndɛ kwlɛ dilɛ'n ti-man kpa. Sanngɛ sran wie mun'n, bé nuan nun aliɛ ngbɛn sa'n ti, be yo i sɔ gblɛ sa liɛ'n. Kɛ konvifuɛ'n ɔ `kpli nyɛn i wun'n, ɔ si-man kɛ sa yalɛ'n ɔ wa tɔ i su. Sran nga b'ɔ wun i wiengu sran wun ndɛ-ɔ ɔ kan kle i'n, ɔ cɛ lele-ɔ ɔ ´nyan klolɛ tra sran nga gblɛ'n yɛ ɔ kpɛ'n. Sran kun nga bɔ ɔ wua i si nin i nin b'ɔ se kɛ: «N kpa'n, nguɛ sa tɛ yɛ n yoli'n,» i sɔ sran'n nin kodiawiefuɛ'n be ti kun. Wun tufuɛ'n ɔ kpɛ utre ba. Sran nga kusu b'ɔ fɛ i wun man Anannganman'n, ɔ nyan muae. Sran nga bɔ i bɔbɔ klun like liɛ nga i waan ɔ ´yo'n, i kunngba yɛ ɔ si i'n, i sɔ sran liɛ'n ɔ ti sinnglinfuɛ. Sran nga kusu b'ɔ nanti akunndan su'n, i sɔ sran liɛ'n, i nyrun atin'n ti wein. Sran nga b'ɔ lɛ like-ɔ ɔ man yalɛfuɛ'n wie'n, like tu-mɛn i sa nun mlɔnmlɔn. Sran nga kusu b'ɔ wun yalɛfuɛ-ɔ ɔ muɛn-muɛn i nyinma'n, i sɔ sran liɛ'n i sannzan bofuɛ'm be sɔnnin. Kɛ klunwifuɛ'm be ko fa lika'n, sran'm be wanndi fiafia. Kɛ klunwifuɛ'm be blɛ liɛ ko sin'n, yɛ sran'm be wa wun i kɛ kannzu klun-ufuefuɛ'm be sɔnnin-ɔn. Sran nga bɔ ɔ'a yo-man sa kpa bɔ i waan nán be tu i fɔ mlɔnmlɔn'n, cɛn ng'ɔ ´tɔ'n ɔ ti le kunngba. Kɛ sran kpa'm be sɔn'n, ɔ ti sran'm be cenjele like. Kɛ klunwifuɛ'n yɛ ɔ kwla'n, sran'm be koko. Sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´si akunndan'n, sran sɔ'n ti i si klun jɔ. Sran nga kusu bɔ tekle mmla'm bé wun yɛ ɔ kɔ'n, ɔ mlin i wun ninnge kpakpa mun. Sɛ famiɛn kun ɔ yo sa i nuan su'n, yɛ i mɛn'n kɔ i nyrun-ɔn. Sɛ lapo nga i waan i sran'm be su'n ɔ cɛnnin'n, ɔ saci mɛn'n. Sran ng'ɔ lɛkɛ i wiengu'n, ɔ sua i bɔbɔ wun aya. Klunwifuɛ'n i sa ng'ɔ yo'n ɔ ti i bɔbɔ wun aya yɛ ɔ sua-a. Sran kpa'n kusu i klun jɔ lele bobo su. Klun-ufuefuɛ'n ɔ jin yalɛfuɛ'm bé sin, sanngɛ klunwifuɛ'n si-mɛn i sɔ akunndan'n. Sran finfin yofuɛ'm be junman liɛ nga be di i klɔ wunmuan nun'n yɛlɛ ndɛnngan ba kpɛlɛ. Akunndanfuɛ'm be kusu be liɛ'n yɛlɛ be bɔ b'a fa ya'n be kpatalɛ. Sɛ ngwlɛlɛfuɛ kun nin sinnglinfuɛ kun be nyan akplowa silɛ'n, man ngwlɛlɛfuɛ'n ɔ fa ya sɛ annzɛ kusu man ɔ sri sɛ, nán kɛ be wa ti bé wun aniɛn ti-ɔ. Sran kunfuɛ'm bé nyin ci nanwlɛ difuɛ'n, sanngɛ sran kpa'm be sɛsɛ i. Sɛ sinnglinfuɛ fa ya-a, ɔ yi i nglo. Sanngɛ ngwlɛlɛfuɛ'n i liɛ'n, be wun-mɛn i. Sɛ be kpɛ gblɛ be kle kpɛnngbɛn kun nan ɔ fa su'n, san klunwifuɛ'm be ngunmin yɛ be mɛntɛn i-ɔ. Yalɛfuɛ'n nin sran ng'ɔ yo yalɛfuɛ'm be tɛtɛ'n be ti kun. Be kun bɔ be ti'n yɛlɛ kɛ Anannganman yɛ man be nnyɔn'n be nyinma wun ase-ɔ. Famiɛn kun nga b'ɔ di yalɛfuɛ'm be ndɛ klanman'n, i sielɛ'n taka kpa. Nyantiaan'n nin fɔ tulɛ'n be kle ngwlɛlɛ, sanngɛ ba nga bɔ i bɔbɔ yɛ ɔ sie i wun'n, ɔ guɛ i nin nyin ase. Kɛ klunwifuɛ'm be ´sɔn kɔ'n, wuun sa tɛtɛ'n kusu ´kɔ i nyrun. Tu ɔ́ wa'n i fɔ. Sɛ a tu i fɔ'n, wɔ anwlɛn'n ɔ ´tɔ ɔ nun yɛ ɔ klun ´jɔ. Blɛ nga Nyanmiɛn yi-man sa nglo kle-man sran'n, sran'm be yo ninnge sukusuku. Sran ng'ɔ fa Nyanmiɛn mmla'n su'n, i liɛ su ti ye! Nán bé nuan'n yɛ be fa tu akua'n i fɔ-ɔ. Afin kannzɛ ɔ wun sa'n jrɛiin, sanngɛ ɔ fa-man su. Sran ng'ɔ kan ndɛ ka nan ɔ'a bu akunndan'n, i sɔ sran liɛ'n sinnglinfuɛ'n bɔn fannin trɛ i. Akua nga b'a yo-mɛn i akua yolɛ i kaan nun'n, kɛ ɔ ´ju kɔ'n, ɔ bu i wun diewa ba. Sran nga i anwlɛn ti fufu'n, ɔ kpɛ utre ba. Nga b'ɔ ti nyannyrinfuɛ'n ɔ yo sa tɛtɛ sunman. Wun tulɛ'n ɔ gua bé nyin ase. Sanngɛ sran ng'ɔ kɛn i wun ase'n ɔ nyan nyrun. Sran ng'ɔ nin awiefuɛ'n be cɛ i awie ninnge nun'n, i sɔ sran liɛ'n ɔ kpɔ i bɔbɔ wun. Ɔ si kɛ be su wua amuɛn, sanngɛ ɔ kan-man ndɛ fi. Srongble'n i agualiɛ'n ti-man kpa. Sran ng'ɔ fɛ i wun wlɛ i Anannganman sa nun'n i liɛ'n, kɛ ɔ o lɛ'n yɛ ɔ wo-ɔ. Sran sunman be kunndɛ kɛ sran ng'ɔ sie be'n ɔ yi be ayɛ. Sanngɛ kɛ Anannganman yi sran ayɛ'n, yɛ ɔ ti i su-ɔ. Nanwlɛfuɛ'm be klo-man gblɛfuɛ'm bé sa. Klunwifuɛ'm be kusu, be klo-man sran kpa'm bé sa. Zake i wa Agir yɛ ɔ kannin ndɛ yɛ nin-ɔn. «M'an fɛ, m'an kpɛ Nyanmiɛn sin atin'n lele m'an fɛ ngbɛn.» Min sinnzin liɛ'n nin sran fi liɛ'n sɛ-man. Sran'm be ngwlɛlɛ liɛ nga be si i'n, n si-man wie. Ngwlɛlɛ nga bɔ man n ko si Nyanmiɛn'n, m'an suan-man. ?Wan li cɛ yɛ ɔ'a fu Nyanmiɛn su lɔ bɔ ɔ'a ba-a ? ?Wan li cɛ yɛ ɔ'a fɛ i sa ɔ'a tra aunngban le-ɔ? ?Wan li cɛ yɛ ɔ'a fa nzue'n ɔ'a bo i tralɛ i nuan le-ɔ? ?Wan yɛ ɔ siesieli asiɛ'n i nuan su nin-ɔn? ?Sran sɔ'n be flɛ i sɛ? ?Be flɛ i wa'n sɛ? Sɛ a si i-ɔ, kan. Nyanmiɛn ndɛ'n i kwlaa ti nanwlɛ lele kpe nun. Be nga be talo Nyanmiɛn'n, ɔ sasa be kɛ nyrɛn sa. I nuan su ndɛ sa'n, nán kpɛ wie gua su. Sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, ɔ ti kɛ w'a yo gblɛfuɛ sa, ɔ nin wɔ be ´nyɛn i. Agir kɛnnin i ekun kɛ: «Min Min Anannganman, like nnyɔn cɛ yɛ n srɛ wɔ-ɔ. Kɛ min nyin tɛ o su'n, nán kpɛ min like sɔ mun. Be yɛ: nán man n kpɛ gblɛ yɛ nán man m bua ato le. Nán man n di yalɛ kusu nán man n nyan mín wun. Mín nuan nun aliɛ b'ɔ ju min'n yɛ ´man min-ɔn. Sɛ n nyɛn i pɛ'n, ɔ cɛ-man nan mín wla'n ɔ'a tra wɔ su nan m'an se kɛ: ‹?Wan li yɛlɛ Anannganman?› Sɛ yalɛ'n kusu yɛ ɔ di min'n, ɔ cɛ-man nan m'an ko wua nan m'an gua ɔ i nyin ase.» I waan nán tɔn akua'n i suɛn kle i min'n. Ɔ cɛ-man nan ɔ'a bo wɔ sannzan nan w'a wun i nuan. Sran wie o lɛ'n, sannzan yɛ ɔ bo i si-ɔ, i nin i wun ndɛ tɛtɛ'n yɛ ɔ kan-an. Sran'n wie o lɛ'n, ɔ bu i wun saun kusu wuun ɔ nian salo-mɛn i wun fiɛn'n le. Sran'n wie o lɛ'n, ɔ yo-mɛn i wun kpakpa ngowa. Sran fi ti-man sran i nyrun. Sran wie'm be o lɛ'n, be je'm be la kɛ kue sa yɛ bé nuan'm be la kɛ laliɛ sa. Mɛn'n nun afɛfuɛ'm be ti kɛ be nnɛn sa yɛ be di-ɔ. Be nin yalɛfuɛ'm be lɛ i. Be kunndɛ kɛ be ´yi be sran nun. Sran nga b'ɔ sri i si'n, bɔ i nyin yi-mɛn i nin'n, kuankuan'm be ´fiti i nyinma'n, kpɛkuun anunman nyin'n i mma'm be ´di i. Bla nga b'ɔ kunndɛ bian i wun bo'n, i atin ng'ɔ fa su'n yɛ. Ɔ di like'n kpɛkuun ɔ nunnun i nuan wun kpɛkuun ɔ se kɛ yoo: «M'an yo-man sa tɛ fi.» Nnɛn kanngan nnan be o asiɛ'n su. Be ngwlɛlɛ nga be si i'n ɔ ti dan. Ijrewa'm be lɛ-man wunmiɛn mlɔnmlɔn, sanngɛ aliɛ nga be ko di'n, kɛ wawa'n ko kpɛn'n be kunndɛ be sie. Oya'm be lɛ-man jransuɛ mlɔnmlɔn, sanngɛ kpɛkuun be yo bé sua'n yɛbuɛ-yɛbuɛ'm be nun. Lalo'm be lɛ-man famiɛn, sanngɛ kpɛkuun be ´fite kɔ lika-a, be sin akpasua-akpasua. Ablɔ bɔ be trɛ i bé sa nun-ɔn ɔ yo ye'n, sanngɛ kpɛkuun famiɛn'm bé sua nun yɛ ɔ wluwlu lele ko tran-an. Sɛ wun tulɛ'n ɔ su wɔ bo kɛ a yo sinnzin sa'n yɛ sɛ wɔ akunndan'm be ti tɛtɛ'n, fa ɔ sa sie ɔ́ nuan'n su nan w'a ijɔ-man tɛtɛ. Afin kɛ be tɔn kpetre'n yɛ ɔ yo blɔ nin-ɔn. Sɛ be mian be bue nin-ɔn, ɔ tu mmoja. Ya bɔ be klɔklɔ i'n kusu yɛ ɔ flɛ utre nin-ɔn. Famiɛn Lɛmuɛl yɛ ɔ kannin ndɛ yɛ nin-ɔn. Afɔtuɛ nga i nin fa mɛnnin i nin-ɔn. I nin seli i kɛ: «Mín wa, min klun ba, min anwlɛn su ba, ndɛ yɛ n ´kan kle wɔ yɛ, sie ɔ́ su tie. Nán saci ɔ wunmiɛn'n bla'm bé su. Wɔ atin nga a fa be'n, nán kle be bɔ be lakalaka famiɛn mun bɔ be mlin be'n. Lɛmuɛl, famiɛn kun sa'n, ɔ nin i fata-man kɛ ɔ nɔn nzan. Nzan kekle'n, ɔ fata-man kɛ kpɛnngbɛn'm be fa cici bé ti. Afin sɛ be nɔn be bo'n, bé wla ´fi mmla'n, yɛ be ´di yalɛfuɛ'm be ndɛ kwlɛ. Sran ng'ɔ su wu'n, yɛ ɔ ti bɔ be mɛn i nzan kekleekle mun-ɔn. Sran nga klunngbɔ o i klun'n, yɛ ɔ ti bɔ be mɛn i nzan nin-ɔn. Sɛ ɔ nɔn nzan'n i wla ´fi i wun, yɛ i wla ´trɛ i yalɛ nin i afɛ'm bé su. Bobo'n nin be bɔ b'a yi be blo'n, jran bé nuan fa bé ti ndɛ `di. Sɛ a ´kan ndɛ nin-ɔn, di nanwlɛ weiin. Aunnvuɛfuɛ mun nin yalɛfuɛ mun, fa bé ti ndɛ `di.» Sran ng'ɔ nyan bla kpa'n, wuun ɔ'a nyan like dan. Afin i sɔ bla liɛ'n i kpa tra nɛnnglɛnman'n lelele. I wun fɛ i wla'n guɛ i su. Like kwlaa nga bian sɔ'n ɔ kunndɛ'n ɔ nyɛn i. Sa kpa yɛ ɔ yo bian'n cɛn kwlaa-a. Ɔ lɛ-man kɛ ndɛ ɔ'a yo i tɛ. Ɔ jin bua ndrɛ kpɛlɛ'n su, yɛ ɔ jin lɛn kplɔkɔɔ'n i kunndɛlɛ'n su. Ɔ fa-man junman dilɛ'n kankan-man ngowa. Ɔ ti kɛ mmeli b'ɔ sua aata ninnge'n sa. Ɔ ko fɛ i nuan nun aliɛ'n mmua kpa yɛ ɔ fa ba-a. Aliɛ cɛn-mɛn i bɛ su, i afanniɛn mmla'm be junman nga be ko di'n, ɔ klekle be nun kpa. A ´nian-an, i awlofuɛ'm be aliɛ'n ɔ'a be. Sɛ ɔ bu asiɛ wie akunndan'n, a ´nian-an, ɔ'a to. Ɔ di junman'n kpa kɛ ɔ fata'n sa. Ɔ fa kankan-man ngowa. Ɔ wun kɛ like ng'ɔ yo'n, ɔ nyɛn i nuan like. I kannin'n ɔ nuan-man kɔnguɛ. Ɔ to jese, i kunngba'n ɔ wu tralɛ. Be nga be o nyrɛnnɛn nun'n, ɔ uka be. Ayrɛ blɛ nun'n, ayrɛ kpɛkpɛ kpa'n nun bɔbɔ'n, i klun ti-mɛn i. Afin i awlofuɛ'm be kwlaa be lɛ ayrɛ tralɛ sɛsɛsɛ. Ɔ yo kondro mun. Ɔ wla tralɛ kplɛkɛɛ klanman nga lɛn youn yɛ be fa yoli be'n yɛ ɔ kla i sɔ tannin mun. Klɔ'n su kpɛnngbɛn'm be nun, i wun'n lɛ nyrun. Kɛ ɔ nin i wiengu mun yia'n, be bu i sran. Ɔ kpa tralɛ mun, ɔ yo be atɛ. Ɔ yo bé bo kplo atɛ aata difuɛ'n i sa nun. Wunmiɛn nin anyrunnyan ninnge mun, sɛ be ti tralɛ'n, wuun be ´se kɛ i sɔ ninnge mun yɛ be wlɛ i wun-ɔn. Kɛ ɔ bu i nyrun atin'n i akunndan'n, i klun kaan sa ti-mɛn i trɛ. Ndɛ kun nga b'ɔ uke i nuan kɛn i sa'n, ɔ ti akunndan ndɛ. Kpɛkuun ngwlɛlɛ ndɛ nga bɔ sran ti-ɔ ɔ yo i fɛ'n, yɛ ɔ wo i nuan-an. Like kwlaa nga be yo i awlo nun'n ɔ fɛ i nyin sie su. Ɔ kplin i nyin tɔn aliɛ kpa yɛ ɔ fa mɛn i awlofuɛ mun-ɔn. I mma'm be jaso-ɔ, be yo i mo! I wun kusu jaso-ɔ, ɔ yi i ayɛ. Ɔ sɛ kɛ: «Bla nga bɔ be nantilɛ'n ti klanman'n be sɔnnin. Sanngɛ ɔ liɛ'n ɔ tin be ngba be liɛ'n su.» Be wunnɛn su saun yolɛ'n, nɛ́n i-ɔ, ɔ laka sran. Klanman'n ti ngbɛn, ɔ yro. Bla nga i nyin yi Anannganman'n, i yɛ ɔ nin manmanlɛ'n fata-a. I junman klanman b'ɔ di'n ti man be yo i mo, yɛ be yo i kwla. I sa ti like ng'ɔ yo be'n be ti man klɔ wunmuan'n mɛnmɛn i. David i wa akunndanfuɛ b'ɔ ti Zerizalɛm famiɛn'n i nuan su ndɛ'n yɛ ɔ o yɛ. Akunndanfuɛ'n i waan: «Sa'm be kwlaa be tra sran i akunndan'n su. Be trɛ i kpɛn sakpa. Like nga be yo be'n, i kwlaa ti afɛ ngbɛn.» ?Nguɛ mmlusuɛ yɛ sran kun kwla nyɛn i junman kekle b'ɔ di i nyanmiɛn'n bo wa'n i nun-ɔn? Kɛ sran'm be ´wu be kɔ'n, wuun uflɛ'm be kaci be, kɛ ɔ ´yo sɔ tititi-ɔ. Sanngɛ asiɛ'n wo i osu'n nun titi. Wia'n tu i bo, kpɛkuun ɔ ko tɔ. I sin ɔ kpli ɔ sɛ i sin kan ɔ tuli i bo lɔ'n. Aunngban'n fita kɔ mɛn'n i ngua lɔ, ɔ fita kɔ nglo lɔ. Ɔ fita, ɔ fita, kpɛkuun ɔ kpɛ i wun, ɔ wa sin i osu kunngba'n nun ekun. Nzue ba'm be kwlaa be sonji sa luuu be ko gua jenvie'n nun, sanngɛ a nian ti-mɛn i kɛ jenvie'n ɔ'a yi le. Kɛ nzue ba'm be jin sonjilɛ'n su sa'n yɛ be jin-ɔn. Lika kunngba'n nun yɛ be sonji gua-a. Kannzɛ be ´ijɔ lele sɛ, sanngɛ nán ndɛ i kwlaa yɛ be ´wie i kan-an. Be nyinma'n ɔ fɛ-man ninnge'm be nianlɛ'n nun. Be su'n kusu ɔ fɛ-man sa tilɛ'n nun. Sa ng'ɔ yoli laa'n i yɛ ɔ wa yo ekun-ɔn. Like nga be juli laa'n, be yɛ be wa ju ekun-ɔn. Nyanmiɛn i bo wa ninnge nga be yo be'n, be wun-man like fi bɔ be kwla se kɛ ɔ ti uflɛ-uflɛ-ɔ. Be kwla wun like kun bɔ be ´se kɛ: «Nian like nga, ɔ ti uflɛ-uflɛ.» Sanngɛ i sɔ like liɛ'n i wunsu ɔ'a yo laa blɛ liɛ'n nun le kwlaa nan b'a wu ye. E wla fi sa nga be juli e nannan'm be blɛ su'n be su. Sran nga be wa ba é sin'n, be sinfuɛ liɛ'm be su wun-man be osu. M bɔbɔ min akunndanfuɛ, n yoli Izraɛl famiɛn, n trannin Zerizalɛm lɔ. M buli like nga be ju mɛn'n nun'n be kwlaa be akunndan nan n ´si bé bo. I sɔ yolɛ'n ɔ ti junman kekleke kun yɛ Nyanmiɛn fa mannin sran'm be kɛ be di-ɔ. N niannin junman nga be di be nyanmiɛn'n bo wa'n be kwlaa, n wunnin kɛ sa'm be kwlaa be tra sran i akunndan'n su. Like nga be yo be'n, i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Ɔ ti kɛ sran kun waan ɔ ´fuan aunngban'n nan ɔ ko trɛ i sa. Afin like bɔ ɔ'a bli'n, be kwla tinngɛ-mɛn i kun, yɛ like ng'ɔ nun-man lɛ'n, be kwla ka-man. N seli n klun lɔ kɛ ngwlɛlɛ nga n ko si i'n, m'an si i. N seli kɛ be nga be dunnin mmua trannin famiɛn Zerizalɛm wa nan m'an yo famiɛn'n, min ngwlɛlɛ'n ɔ'a tra be kwlaa be liɛ'n. M'an wun wie, yɛ m'an si mɛn'n nun sa kpanngban kpa. N kunndɛli ngwlɛlɛ nin sinnzin'n be afiɛn ngbaciɛ'n. Ɔ ti kɛ sran kun waan ɔ ´fuan aunngban'n nan ɔ ko trɛ i sa. Afin ɔ sran nga a ti akunndanfuɛ dan'n, wɔ awlaboɛ'n yo dan, yɛ ɔ sran nga ɔ́ silɛ'n cɛnnin'n, ɔ́ nyrun yɛ a wun i-ɔ. N seli n klun lɔ kɛ like nga be flɛ i aklunjuɛ'n n ´wun i bo nan n ´nian kɛ ɔ fa ti'n. Kpɛkuun n ´wun like kpakpa nga bɔ man sran klun jɔ'n i bo. Sanngɛ n wunnin kɛ sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Srilɛ ngboko'n ti sinnzin, be nyan-man aklunjuɛ'n nun like fi. N seli n klun lɔ kɛ n ´fa mín wun n ´wlɛ i nzan nɔnlɛ nun nan n ´yo sinnzin ninnge'm be kwlaa, sanngɛ min waan n ´yo i akunndan su. Min waan n ´yo sɔ nan n ´wun like ng'ɔ nin klɔ sran i yolɛ fata blɛ'n kwlaa'n ng'ɔ ´di i nyanmiɛn'n bo wa'n. N dili n klun klo junman dandan mun. N kplannin n klun klo sua mun yɛ n dili n klun klo vinyi fie mun. N dili n klun klo waka fie mun, n fali waka fanunfanun nga be su mma'n n fa n tali fie sɔ'm be nun. M boli n klun klo nzue bla dandan kpa mun, yɛ n sali be nun nzue'n n fa guaguali min waka nga n tali be'n bé su. N toli afanniɛn bla nin kanga yasua mun, kpɛkuun be wuli ba min awlo'n nun be mannin min. N nyannin nannin kpanngban, nin bua kpanngban, ɔ nin boli kpanngban. N nyɛnnin i n trali be kwlaa nga be dun mmua min nyrun Zerizalɛm wa'n. Like nga be flɛ i sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue'n, n suali wie. N fali famiɛn mun nin mɛn'n su kpɛnngbɛn nga n sie be'n be kwlaa be anwlɛn su ninnge kpakpa'm be wie. N nyannin n klun klo jue tofuɛ bla nin yasua mun. Bla kaka jalɛ b'ɔ ti klɔ sran'm be aklunjuɛ like'n, n jali wie kpa liɛ su. N nyannin nyrun dan kpa, min nyrun nga n nyɛnnin i'n yoli dan trali be kwlaa nga be dun mmua trannin min nyrun Zerizalɛm wa'n. Yɛ min ngwlɛlɛ'n i su ɔ'a kpɛ-man le. Like kwlaa nga n klo kɛ n ´nian'n, n niannin. Like nga be nyan nun aklunjuɛ'n i wafa wie fi ɔ'a san-man mín wun. Min junman kwlaa nga n dili'n, n nyɛnnin i nuan aklunjuɛ. Junman nga n dili'n i nuan like liɛ nga n ko nyɛn i mɛn'n nun'n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I sin n niannin m bɔbɔ mín sa ti junman nga n dili'n, ɔ nin i su afɛ nga n fa fɛli'n, i kwlaa. N wunnin kɛ sa'm be kwlaa be tra sran i akunndan'n su. Like nga be yo be'n, i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Ɔ ti kɛ sran kun waan ɔ fuan aunngban'n nan ɔ ko trɛ i sa. Nyanmiɛn'n bo wa'n, junman kekle kwlaa bɔ sran di'n, mmlusuɛ nun-man wie fi nun. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, nan m'an bu ngwlɛlɛ'n i akunndan m'an gua, nan m'an bu sinnzin'n kusu i akunndan m'an gua. Yɛ n usali mín wun kɛ: «?Famiɛn ng'ɔ wa tran min osu'n, nzu yɛ ɔ ´yo bɔ m'an yo-man-an?» N wunnin kɛ ngwlɛlɛ silɛ'n ti kpa tra sinnzin yolɛ'n, kɛ lika ng'ɔ kpaja ti kpa tra aosin'n sa. Ngwlɛlɛfuɛ'n ɔ wun ase yɛ sinnglinfuɛ'n nanti i liɛ ble'n nun. Sanngɛ n si kɛ awieliɛ kunngba'n yɛ ɔ wa wie be nnyɔn nin-ɔn. Yɛ n seli n klun kɛ: «?Sɛ awieliɛ kunngba ng'ɔ ´wie sinnglinfuɛ'n yɛ ɔ ´wie min wie'n, wuun min ngwlɛlɛ dan nga n si trɛli i'n ɔ yo nzu yɛ ɔ man min-ɔn?» Yɛ n seli min klun lɔ kɛ: «Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn.» I ngwlɛlɛfuɛ o, i sinnglinfuɛ o, be kwlaa be wu, yɛ kɛ ɔ ´cɛ kɔ'n, sran'm be wla fi be su. Kɛ n wunnin i sɔ'n, mín nyin tuli nguan'n nun tranlɛ'n su. Afin n wunnin i kɛ like nga sran'm be yo be nyanmiɛn'n bo wa'n, i kwlaa'n ti tɛtɛ ngunmin. N wunnin kɛ sa'm be kwlaa be tra sran i akunndan'n su. Like nga be yo be'n, i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Ɔ ti kɛ sran kun waan ɔ ´fuan aunngban'n nan ɔ ´ko trɛ i sa. Nyanmiɛn'n bo wa'n, afɛ kwlaa nga n fɛli'n, ɔ nin junman nga n dili'n, mín nyin tuli i kwlaa su. Afin cɛn kun i kwlaa sɔ'n ɔ ´ka sran ng'ɔ ´tran n ja nun'n i sa nun. ?Sɛ sran sɔ'n ɔ wa yo ngwlɛlɛfuɛ o, sɛ kusu ɔ wa yo sinnglinfuɛ o, wan yɛ ɔ kwla wun i wlɛ-ɔ? Sanngɛ like nga n fali min ngwlɛlɛ n nyɛnnin i mín sa ti junman'm be dilɛ nun'n, i kwlaa sɔ'n, ɔ wa fa yo i liɛ. Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Ɔ man kɛ n nian junman nga n kplinnin min nyin n dili'n, ɔ yo min ya lele kpe nun. Afin sran kun fa ngwlɛlɛ nin akpue fa di junman, yɛ i sa nun ninnge'm be kwlaa be yo ye, kpɛkuun ɔ'a yaci i ngba ɔ'a ɔ. I kwlaa sɔ'n ɔ ka sran uflɛ sa nun. I kwlaa nga ti anwlɛn su fitalɛ like. Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. ?Nguɛ mmlusuɛ yɛ sran kun kwla nyɛn i nyin kplinlɛ b'ɔ kplin'n nin junman kekle b'ɔ di i nyanmiɛn'n bo wa nun-ɔn? Mɛn'n nun tranlɛ b'ɔ trannin'n i kwlaa'n ti nyrɛnnɛn ngbɛn. I junman b'ɔ dili'n, klunngbɔ yɛ ɔ nyɛnnin i nun-ɔn. Kɔnguɛ bɔbɔ sa'n, i wla kwla gua-man ase. Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Like ng'ɔ ti kpa man sran'n, yɛlɛ aliɛ dilɛ nin nzan nɔnlɛ, ɔ nin junman bɔ be di'n i nuan like nyanlɛ. N wunnin kɛ like kpa sɔ'n kusu Nyanmiɛn yɛ ɔ man-an. Afin sɛ Nyanmiɛn ɔ'a man-man sran kun aliɛ'n, ɔ kwla nyɛn-mɛn i di-man, sɛ ɔ'a mɛn-mɛn i aklunjuɛ'n, ɔ kwla nyɛn-mɛn i. Afin Nyanmiɛn man sran nga i klun jɔ i wun'n i ngwlɛlɛ nin sa silɛ, ɔ nin aklunjuɛ. Ɔ yo man sran nga i klun jɔ-mɛn i wun'n, ɔ sua i bo ninnge mun fa man sran nga i klun jɔ i wun'n. N wunnin kɛ sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Ɔ ti kɛ sran kun waan ɔ ´fuan aunngban'n nan ɔ ´ko trɛ i sa. Like kwlakwla lɛ i yolɛ blɛ. Nyanmiɛn'n bo wa'n, like kwlakwla lɛ i yolɛ nuan. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa wu ba-a, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ sran fa wu-ɔ. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa ta ninnge mun-ɔn, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa tu ninnge nga be tali'n be bo-ɔ. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa kun sran-an, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa sran be sie bɔ be kun-mɛn i-ɔ. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa kplan like-ɔ, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa bubu like sɔ nin-ɔn. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa sun-ɔn, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa sri-ɔ. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa yi ngwlɛ-ɔ, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa si able-ɔ. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa to yɛbuɛ be yi i blo-ɔ, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa tiantian yɛbuɛ nuan-an. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa tɔ be wiengu nun-ɔn, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa titi nun-ɔn. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa kunndɛ like-ɔ, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa saci like bɔ be nyɛnnin nin-ɔn. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa yia like su-ɔ, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa yi like blo-ɔ. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa titi be wun ninnge'm be nun-ɔn, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa kpa be nun-ɔn. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa muan bé nuan-an, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa ijɔ-ɔ. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa klo like-ɔ, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa yi be wla like su-ɔ. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa kun alɛ-ɔ, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa tran diin-ɔn. ?Nguɛ mmlusuɛ yɛ sran ng'ɔ di junman'n nyɛn i i afɛ'n nun-ɔn? M buli junman nga Nyanmiɛn fa mannin klɔ sran'm be kɛ be di'n i akunndan n niannin. Sa kun ng'ɔ o sa'n, sɛ i blɛ ko ju'n, Nyanmiɛn nian su yo i sɛsɛsɛ. Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ man e si like ng'ɔ lɛ-man bo bolɛ nin awieliɛ nin-ɔn. Sanngɛ sa nga Nyanmiɛn yo'n, kɛ ɔ fin i bo bolɛ'n nun lele b'ɔ ´fa ju i awieliɛ'n, sran si-mɛn i bo. Kpɛkuun yɛ n fa wunnin i wlɛ kɛ like ng'ɔ ti kpa man sran'n yɛlɛ aklunjuɛ dilɛ nin mɛn dilɛ blɛ b'ɔ tɛ o mɛn'n nun'n. Yɛ n wunnin kɛ blɛ bɔ sran kun di like b'ɔ nɔn nzan'n b'ɔ di i sa ti junman'n i nuan like'n, Nyanmiɛn yɛ ɔ fɛ i sɔ'n mɛn i-ɔ. N wunnin i wlɛ ekun kɛ Nyanmiɛn i sa ti like liɛ ng'ɔ yo'n, ɔ lɛ-man awieliɛ, ɔ ti anannganman. Be kwla uka-man su, be kwla kpɛ-man su. Sa ti bɔ Nyanmiɛn yo sɔ'n yɛlɛ kɛ ɔ klo kɛ sran'm bé nyin yi i. Sa nga be ju kɛ e ´se yɛ'n, ɔ nin sa nga be wa ju cɛn wie'n, be wunsu sa'm be juli laa blɛ liɛ'n nun. Nyanmiɛn yo man sa nga be juli laa'n be ju ekun. N wunnin i wlɛ nyanmiɛn'n bo wa ekun kɛ kan be di jɔlɛ lɛ'n, klunwi o lɛ, yɛ be di ndɛ kwlɛ lɛ. N seli min klun lɔ kɛ: «Nyanmiɛn wa di sran kpa nin sran tɛ'm be jɔlɛ. Afin like kwlaa lɛ blɛ. E nyoliɛ'm be ti Nyanmiɛn wa di e jɔlɛ.» N seli n klun lɔ ekun kɛ Nyanmiɛn man sran'm be bu akunndan, yɛ be wun kɛ be kpa tra-man nnɛn mun. Afin sran'm be agualiɛ'n nin nnɛn'm be liɛ'n, ngbaciɛ nun-man be afiɛn. Like kunngba nga bɔ man sran de wunmiɛn'n, i kunngba'n yɛ nnɛn'm be kusu be lɛ i-ɔ. I klɔ sran o, i nnɛn o, be kwlaa be wu. Sran'n i kpa tra-man nnɛn'n. Sa'm be kwlaa be tra sran i akunndan'n su. Like nga be yo be'n, i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Ndutre yɛ be fa yili like kwlaa-a, yɛ ninnge kwlaa be sa bé sin asiɛ wun, afin ninnge kwlaa be kɔwlɛ'n ti kunngba. ?Wan yɛ ɔ kwla se kɛ klɔ sran'n i kla liɛ'n ɔ fu kɔ nglo lɔ nan nnɛn'm be liɛ'n ɔ ka asiɛ wun wa-a? I agualiɛ su'n, n wunnin i kɛ, like ng'ɔ ti kpa man sran'n, yɛlɛ i junman ng'ɔ dili'n i nun ninnge b'ɔ nyɛnnin i'n i wie dilɛ. ?Afin sɛ sran kun i blɛ liɛ'n ko ju'n, wan yɛ ɔ kwla fɛ i ba mɛn'n nun wa ekun bɔ sa nga be yo be i sin wa'n, ɔ ´kwla wun be nun ekun-ɔn? Nyrɛnnɛn nga sran'm be kle be wiengu mun nyanmiɛn'n bo wa'n, m buli i akunndan. Be nga be wun nyrɛnnɛn'n, kannzɛ be ´kpan sɛ, be nyan-man sran b'ɔ ´fɔnvɔ be-ɔ. Afin be nga be kle sran'm be nyrɛnnɛn'n yɛ kwlalɛ'n wo bé sa nun-ɔn. Nyrɛnnɛn wunfuɛ'm be nyan-man sran b'ɔ ´fɔnvɔ be-ɔ. I sɔ'n ti n liɛ'n, n se kɛ be nga b'a wu'n, be liɛ su ti ye, afin be liɛ'n flunman tra be nga bé nyin tɛ o su'n. Yɛ sran nga be nian wunnzɛ-mɛn i'n, i liɛ'n flunman lele tra be nga be nyin o su nin be nga b'a wu'n. Afin ɔ nian wun-man sa tɛtɛ nga be yo be nyanmiɛn'n bo wa yɛ'n be wie. N wunnin ekun kɛ sran'm bé klo kɛ be ´yo kɛ be wiengu'm bé sa, i ti yɛlɛ bé wun ase nga be wla be di junman lɛ'n. Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Ɔ ti kɛ sran kun waan ɔ ´fuan aunngban'n nan ɔ ´ko trɛ i sa. Sinnglinfuɛ ng'ɔ bubu i ja tran su'n, ɔ yo i bɔbɔ wun tɛ. Sɛ sran kun nyɛn i like liɛ kan nan ndɛ nun-man su'n, ɔ flunman tra kɛ ɔ'a nyan like kpanngban sanngɛ ndɛnngan wo su'n. Afin junman dilɛ nga lɛ'n kwlaa ti afɛ ngbɛn. N wunnin sa uflɛ ekun nyanmiɛn'n i bo wa b'ɔ tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Sa sɔ'n yɛlɛ sran kun bɔ i kunngba cɛ yɛ ɔ wo-ɔ, ɔ lɛ-man sran, ɔ lɛ-man ba, ɔ lɛ-man niaan, sanngɛ kɛ ɔ di junman sa'n, ɔ de-man wunmiɛn. Ɔ kunndɛ kɛ ɔ ´nyɛn i wun ´tra su. Ɔ se kɛ: «?Wan li yɛ n di junman wla sɔ'n m mɛn i bɔ i ti yɛ mín wla kwla gua-man ase mlɔnmlɔn nin-ɔn?» I sɔ sa'n ɔ ti sa ya. Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Sɛ sran nnyɔn bé bo yo kun'n, ɔ ti kpa tra sran kunngba bɔ i ngunmin wo'n. Afin kɛ be ti nnyɔn'n, be nyan be junman'n i su mmlusuɛ dan. Yɛ sɛ kun tɔ-ɔ, i wiengu kun'n mɛn i su. Sran nga i kunngba'n yɛ ɔ wo'n, i yako, afin sɛ ɔ tɔ'n, ɔ su nyan-man sran b'ɔ ´mɛn i su-ɔ. I kunngba'n, blɛ bɔ sran nnyɔn be la likawlɛ'n, ayrɛ kun-man be. ?Sanngɛ sran nga i ba kunngba yɛ ɔ la'n, ɔ ´yo sɛ nan ayrɛ ɔ'a kun-mɛn i? Sɛ sran kun fa utre wla be sin'n, be nnyɔn'n be kwla jrɛn i nyrun. Nyanman nga be fali nyanman nsan yɛ be fa wɔli'n i nun kpɛlɛ ti kekle. Gbanflɛn yalɛfuɛ b'ɔ si ngwlɛlɛ'n, ɔ flunman tra famiɛn bɔ ɔ'a yo kpɛnngbɛn b'ɔ fa-man afɔtuɛ'm be su kun'n. Kannzɛ i sɔ gbanflɛn liɛ'n fin bisua nun fiteli yɛ ɔ wa yoli famiɛn'n, annzɛ kusu sɛ be ´wu i-ɔ, ɔ ti yalɛfuɛ'n, ɔ flunman. N wunnin i nyanmiɛn'n bo wa kɛ sɛ gbanflɛn kun sin famiɛn kun osu'n, sran'm be kwlaa be su i su. Ɔ o sran kpanngban kpa bé ti su. Sanngɛ sran nga be wa ba kasiɛn'n be su klo-mɛn i sa kun. Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Ɔ ti kɛ sran kun waan ɔ ´fuan aunngban'n nan ɔ ´ko trɛ i sa. Kɛ a ´wlu Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ'n, bu i akunndan. Kɔlɛ nga a ´kɔ'n, kɔ ndɛ tilɛ. I sɔ'n ti kpa tra sinnglinfuɛ bɔ be waan be su yi sraka sanngɛ be si-man kɛ be yo sa tɛ'n. Nán kpli kan ndɛ. Ndɛ nga ɔ waan a ´kan'n, dun mmua bu i wun akunndan nan w'a kan. Afin Nyanmiɛn'n wo nglo lɔ, ɔ kusu a o asiɛ'n su wa. I sɔ'n ti nán ijɔ fiaii. Afin kokolɛ ngboko'n yɛ ɔ fa laliɛ kpanngban'n ba-a. I kunngba nin-ɔn, ijɔlɛ kpanngban'n yɛ ɔ fa ndɛ ng'ɔ nin kanlɛ fata-man'n ba-a. Sɛ a se Nyanmiɛn kɛ a ´yo like wie mɛn i'n, nán sisi ɔ́ bo nan w'a yo i sɔ like'n. Afin Nyanmiɛn klo-man sinnglinfuɛ mun yɛlɛ kɛ be yo-man ndɛ nga be kan'n i su sa. Ka ɔ́ ja nun lɛ yo sa nga ɔ waan a ´yo'n. Sɛ w'a se-man Nyanmiɛn kɛ a yo like wie mɛn i'n, ɔ ti kpa tra kɛ a se i kɛ a ´yo like wie mɛn i nan w'a yo-man'n. Nán kan ndɛ tɛ ng'ɔ ko fa wɔ ko wla sa tɛ nun'n, kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a mian-man ɔ́ sa nan w'a se-man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n kɛ nán ɔ nyinfu'n ti. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ ijɔlɛ sakasaka sɔ'n ti, Nyanmiɛn ´fa ɔ wun ya kpɛkuun ɔ ´saci ɔ́ sa nun ninnge'm be ngba. Sinnglinfuɛ'n i like liɛ ng'ɔ klo i'n yɛlɛ like nga be kwla yo-man'n i akunndan bulɛ nin ndɛ finfin, ɔ nin ndɛ kpanngban'm be kanlɛ. Sanngɛ ɔ liɛ bɔ a ti ngwlɛlɛfuɛ'n, man ɔ nyin yi Nyanmiɛn. Sɛ mɛn wie nun a wun kɛ be su kle yalɛfuɛ wie nyrɛnnɛn'n, nan be su di i ndrunmun'n, nan be su di i ndɛ kwlɛ'n, nɛ́n i sɔ sa'n ɔ bo ɔ́ nuan. Afin kɛ mɛn'n wo yɛ'n, kannzɛ bɔ man a nyan nyrun sɛ, ɔ wiengu uflɛ o lɛ b'ɔ tra wɔ-ɔ. Asiɛ'n nun like nga be nyɛn i'n ɔ ti sran'm be kwlaa be liɛ. Fie su junman'n yɛ man famiɛn'n ɔ di like-ɔ. Sran ng'ɔ klo sika dan'n, i nyin yi-man ng'ɔ lɛ i'n, sran ng'ɔ klo anyanbeun'n, ɔ nyɛn-mɛn i nun mmlusuɛ'n wie. I sɔ sa'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Kɛ sran kun ko nyɛn i wun dan'n, be nga be su i su be di i wun ninnge mun'n, be di-man be yalɛ. ?Be nga be lɛ ninnge kaka sɔ mun'n, nguɛ yɛ be nyɛn i nun-ɔn? ?Nán nianlɛ bɔ be ´nian ninnge sɔ'n sa'n yɛ ɔ ti be liɛ nin-ɔn? Junman difuɛ ng'ɔ klo junman dilɛ'n, sɛ ɔ nyannin aliɛ kan dili o, sɛ ɔ nyannin aliɛ dan dili o, ɔ lafi klanman. Sanngɛ anyanbeunfuɛ'n i liɛ'n, i anyanbeun ninnge kpanngban'm be ti ɔ kwla lafi-man. N wunnin sa kun nyanmiɛn'n bo wa, ɔ ti nyrɛnnɛn sa. Yɛlɛ kɛ sran wie tian sika nuan, sanngɛ ɔ di-man, ɔ fa minndɛ sa yalɛ nga be wa tɔ i su'n. Kɛ sanvuɛsa wa tɔ i su'n, kpɛkuun i sɔ anyanbeun liɛ'n kwlaa ɔ'a tu anunman i sa nun. I ti ba yasua ng'ɔ wuli i'n, ɔ nyan-man like fi. I bɔbɔ kusu, kɛ ɔ fin i nin klun ´ba'n, i sa ngbɛn, kɛ ɔ ´sɛ i sin kɔ'n, ɔ ´fɛ i sa ngbɛn ekun yɛ ɔ ´kɔ-ɔ. Kɛ ɔ ´wu kɔ'n, i junman kekle b'ɔ dili'n, ɔ su nyan-man nun like fi kɔ-man. I sɔ ng'ɔ o lɛ'n kwlaa ti nyrɛnnɛn sa dan ngboko. Ɔ ´sɛ i sin ´kɔ'n, ɔ ´yo kɛ ɔ fa fin i nin klun lɔ bali'n sa. ?Yɛ kɛ ɔ yo sɔ'n, wuun afɛ junman wla ng'ɔ dili'n, nguɛ mmlusuɛ yɛ ɔ nyɛnnin i nun-ɔn? Ng'ɔ o su ekun'n, yɛlɛ kɛ i blɛ ng'ɔ dili i nyanmiɛn'n bo wa'n, ɔ dili i aosin, nin sa yalɛ, nin afɛ, ɔ nin klunngbɔ'n nun. Sa nga n wunnin i sa sɔ'm be kwlaa be nun'n yɛ: like ng'ɔ ti kpa man sran'n, yɛlɛ aliɛ dilɛ, nin nzan nɔnlɛ, ɔ nin i junman kekle ng'ɔ di'n i nuan like nyanlɛ. Blɛ nga Nyanmiɛn mɛnnin i kɛ ɔ di i nyanmiɛn'n bo wa'n, ng'ɔ ti i liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Cɛn wie Nyanmiɛn man sran wie anyanbeun kɛ ɔ di su aklunjuɛ. Sran sɔ'n nyɛn i liɛ junman ng'ɔ di'n i nun. Nyanmiɛn yɛ ɔ man i sɔ nin-ɔn. Nyanmiɛn man sran sɔ'n i klun'n ɔ jɔ dan, kpɛkuun i wla fi su kɛ i nguan'n ti tika. N wunnin nyrɛnnɛn sa kun nyanmiɛn'n bo wa. Nyrɛnnɛn sa sɔ'n ɔ ti kɛ trɔ sa sran'm be su. A ´nian-an, sran wie o lɛ, kpɛkuun Nyanmiɛn ɔ'a yo man ɔ'a nyɛn i wun yɛ ɔ'a nyan nyrun. Like nga sran sɔ'n ɔ kunndɛ'n, i wie fi miɛn-mɛn i sa, sanngɛ wienun-ɔn, Nyanmiɛn kplin-man su kɛ ɔ di like sɔ'n su. Sran uflɛ yɛ ɔ di su-ɔ. Ɔ ti anwlɛn su fitalɛ like. Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Man sran kun wu ba lele ya yɛ man ɔ cɛ lele'n, sanngɛ sɛ i nguan tɛnndɛn sɔ'n nun ɔ'a nyan-man alaje nan ɔ'a nyan-man asieliɛ kpa'n, ba ng'ɔ wu i nin klun lɔ b'ɔ flo tɔ'n, i nyrun ba nyan trɛ i. Afin ba ng'ɔ flo tɔli sɔ'n, ɔ bali ngbɛn, ɔ su sɛ i sin aosin'n nun lɔ, be su si-mɛn i dunman mlɔnmlɔn. Ɔ'a wun-man wia'n i wun. I liɛ'n, ɔ flunman tra sran nga i waan be `se kɛ be wuli i nan ɔ'a cɛ nyanmiɛn'n bo wa'n. ?Sɛ sran kun cɛ lele di afuɛ akpi nnyɔn (2.000) nan ɔ'a nyan-man manndran le'n, i mmlusuɛ liɛ'n yɛlɛ onin? ?Sran'm be kwlaa be kɔwlɛ'n ti-man kunngba? Sran'n i nuan nun aliɛ'n i nyanlɛ'n i ti yɛlɛ junman kekle ng'ɔ di i nyanmiɛn'n bo wa'n. Sanngɛ ninnge ng'ɔ nyan be'n wie fi jɔ-mɛn i klun. ?Nguɛ yɛ ngwlɛlɛfuɛ'n nyɛn i tra sinnglinfuɛ nin-ɔn? ?Yɛ nguɛ like yɛ yalɛfuɛ nga i nzuɛn ti kpa'n, ɔ nyɛn i sran'm be nyrun-ɔn? Sɛ sran kun nyin yi like ng'ɔ lɛ i'n, ɔ ti kpa tra kɛ i konvi o like wie su sanngɛ ɔ kwla nyɛn-mɛn i'n. Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Ɔ ti kɛ sran kun waan ɔ ´fuan aunngban'n nan ɔ ´ko trɛ i sa. Ninnge nga be o mɛn'n nun'n, b'a tɔn be kwlaa be dunman laa, yɛ e si like nga be flɛ i klɔ sran'n. Klɔ sran'n ɔ nin like nga i wunmiɛn trɛ i liɛ'n be kwla si-man akplowa. Kɛ sran kun ijɔ kpanngban'n, ɔ kan ndɛ ngbɛn ngbɛn mun. ?Mmlusuɛ onin yɛ sran kwla nyɛn i nun-ɔn? Sran i nguan'n ti kɛ fɔnvɔ wie sa. ?Wan yɛ ɔ si like kpa ng'ɔ wa ju i nguan tika sɔ'n nun-ɔn? ?Nyanmiɛn'n i bo wa'n, wan yɛ ɔ kwla kan sran kun i wie'n i sin sa mun kle i-ɔ? Sran i dunman kpa nga be bo i sa'n, ɔ ti kpa tra ayre fanninfannin i kpafuɛ'n bɔbɔ. Sran i wie cɛn'n i kpa trɛ i awuliɛ cɛn'n. Awlo nga sɛ o nun'n, i nun kɔlɛ'n ti kpa tra awlo nga be su di cɛn nun'n. Yɛlɛ kɛ sran'm be kwlaa be awieliɛ yɛlɛ wie'n, i ti ɔ fata kɛ be nga be nyin o su'n be bu i akunndan. Awlaboɛ'n ɔ man sran ngwlɛlɛ tra srilɛ'n. Afin ɔ yo man sran'n ɔ mlɛn i nyrun sanngɛ ɔ man ɔ kaci sran kpa. Ngwlɛlɛfuɛ'm be bu wie'n i akunndan. Sanngɛ sinnglinfuɛ'm be liɛ'n, ngowa'n yɛ be waan be `fa man be nan be kan-an. Kɛ n ko sie mín su sinnglinfuɛ i manmanlɛ jue'n i bo'n, ɔ flunman kɛ n tie afɔtuɛ ndɛ nga ngwlɛlɛfuɛ'n kan kle min'n. Sinnglinfuɛ'n i srilɛ'n ɔ ti kɛ yie mma bɔ b'a fa wla sin nun b'ɔ su tɛtɛ kplɛlɛ sɛ wie bo'n sa. Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Sɛ be su kle sran kun nyrɛnnɛn'n, ɔ yo ngwlɛlɛfuɛ'n i ya lele tra su. Adi nga be man'n, ɔ yo man sran di-man nanwlɛ. Like kwlaa i agualiɛ'n ɔ ti kpa trɛ i bo bolɛ'n. Amlin dilɛ ti kpa tra bé wun tulɛ. Nán fa ya ndɛndɛ. Afin sinnglinfuɛ yɛ i anwlɛn'n ɔ ti fufu-ɔ. Nán usa kɛ ɔ yo sɛ ti yɛ laa blɛ liɛ'n ɔ ti kpa tra ndɛ blɛ liɛ nin-ɔn. Ngwlɛlɛfuɛ'n usa-man i sɔ sa liɛ'n. Ngwlɛlɛ'n ɔ lɛ nyrun kɛ aja bɔ b'a sie'n ɔ fa lɛ nyrun'n sa. Yɛlɛ kɛ ɔ ti sran'm be kwlaa be wun nyanman nun. Afin be fa ngwlɛlɛ'n kpli bé ti kɛ be fa sika kpli bé ti'n sa. Sa nga ti bɔ ngwlɛlɛ silɛ'n ti kpa'n yɛlɛ kɛ ɔ man sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n i nguan nyanman'n ɔ yo tɛnndɛn. Nian Nyanmiɛn i sa nuan ninnge mun. ?Wan yɛ sɛ Nyanmiɛn bli like kun'n ɔ kwla tinngɛ nun-ɔn? Sɛ a wun ɔ́ wun fɛ'n, man ɔ klun jɔ, sɛ kusu a o nyrɛnnɛn nun'n, bu akunndan. Nyanmiɛn yɛ man sran wun i wun fɛ-ɔ, i kunngba'n yɛ man sran wun nyrɛnnɛn nin-ɔn. Kɛ ɔ ´yo nan sran ɔ'a si-man cɛn wie sa ng'ɔ wa ju'n, i ti yɛ ɔ yo i sɔ nin-ɔn. Blɛ kan nga m'an di i asiɛ'n su wa nun'n, m'an wun kɛ sa'n kwlaa kwla ju. Kannzɛ bɔ sran'n ti kpa sɛ, sanngɛ ɔ kpɛ kpo wu. Sran wie kusu i klunwi liɛ'n be kwla kan-man, sanngɛ ɔ wu-man ndɛ. Nán bu ɔ wun sran kpa yɛ nán bu ɔ́ wun ngwlɛlɛfuɛ. Sɛ a yo sɔ-ɔ a ´wu ndɛ kpa'n. Nán yo klunwi yɛ nán fa ɔ wun wla sinnzin ninnge'm be yolɛ nun. Sɛ ɔ ti-man sɔ-ɔ a ´wu ndɛ kpa'n. Ɔ ti kpa kɛ a `fa afɔtuɛ nnyɔn ng'ɔ o lɛ'm be su. Afin sran nga i nyin yi Nyanmiɛn'n, ɔ fata-man kɛ be kɛn i wun ndɛ. Ngwlɛlɛfuɛ'n kannzɛ ɔ ti kunngba'n, ɔ lɛ fanngan tra klɔ nga i siefuɛ'm be ju blu'n. Sran kun b'ɔ yo sa kpa lele guɛ i ti nin i bo'n, b'ɔ yo-man sa tɛ kaan sa le'n, i sɔ nun-man nyanmiɛn'n bo wa. Nán fa ɔ́ su sie ndɛ nga sran'm be kan'n i ngba bo kɛ ɔ ´yo nan sɛ wɔ afanniɛn wie kan ɔ́ wun ndɛ tɛ-ɔ, w'a ti-man'n ti. Afin ɔ bɔbɔ a si ɔ klun lɔ kɛ w'a kan sran wie'm bé wun ndɛ tɛ le. M buli ninnge'm be kwlaa be akunndan n niannin. N seli n klun lɔ kɛ: «N wa nanti kɛ ngwlɛlɛfuɛ sa.» Sanngɛ ɔ'a yo-man ye. Ninnge nga be o mɛn nun'n bé bo ti kploun dan. ?Wan yɛ ɔ kwla wun be wlɛ-ɔ ? Min waan n ´si sa'm bé bo. Min waan n ´si like nga be flɛ i ngwlɛlɛ'n i bo, yɛ min waan n ´si sa nga ti yɛ sa'm be ju'n. N wunnin kɛ klunwi yolɛ nin sinnzin yolɛ'n be ti fia like. N wunnin kɛ bla nga ɔ sua yasua'm be wun aya'n, ɔ wla sran nyrɛnnɛn nun tra wie b'ɔ kun sran'n. Klolɛ ng'ɔ se kɛ ɔ klo yasua'n ɔ ti kɛ aya sa, yɛ i sa'n ɔ ti kɛ jrɔkɔ sa yɛ ɔ fa ci i-ɔ. Sanngɛ sran ng'ɔ klo Nyanmiɛn'n, i sɔ bla'n kwla nyɛn-mɛn i, san sran ng'ɔ yo sa tɛ'n yɛ ɔ kwla nyɛn i-ɔ. Sa kunngba nga n wunnin i wlɛ kpa i kwlaa sɔ'n nun'n yɛ. Nyanmiɛn yili sran'm be kpa, be bɔbɔ yɛ be fali bé wun wlali sa sukusuku'm be nun-ɔn.» ?Wan yɛ ɔ ti kɛ akunndanfuɛ'n i sa, b'ɔ si sa nga be ju'n be bo-ɔ? Ngwlɛlɛ'n ɔ fite sran i ngban su, kpɛkuun i nyrun wiwi'n i kwlaa wie. Sɛ famiɛn'n man mmla kun'n, man ɔ́ nyin yi i, afin a tɛli i nda Nyanmiɛn nyrun. Nán jaso i bo, yɛ nán yo sa nga i klun klo-man su'n kɔ ɔ nyrun. Afin sa kwlaa nga famiɛn'n waan ɔ ´yo'n ɔ su yo. Famiɛn'n i nuan nun ndɛ'n yɛ ɔ ti ndɛ kwlaa i atabo nin-ɔn. ?Wan yɛ ɔ kwla se i kɛ: «Nguɛ yɛlɛ nga a ´yo i lɛ nin-ɔn?» Sran nga bɔ i nyin yi i'n ɔ su fɛ-mɛn i wun wlɛ-mɛn i ndɛ tɛ nun. Akunndanfuɛ'n si i anwlɛn'n nun lɔ kɛ blɛ wa ju bɔ Nyanmiɛn wa di jɔlɛ-ɔ. Afin sa kwlaa nga sran'm be yo'n, i ti be wa di be jɔlɛ cɛn kun, yɛlɛ kɛ sran'n i klunwi'n ɔ'a yo dan ngboko. Kusu ɔ si-man sa ng'ɔ wa ju i su'n. ?Yɛ wan li yɛ ɔ ´kan wafa nga sa sɔ'n wa fa ju'n ´kle i-ɔ? Sran fi kwla tra-man i bɔbɔ i nguan'n nun. Sran fi kwla su-man i wie cɛn'n bo kɔ-mɛn i sin. Kɛ alɛ'n ko tɔ sa'n, ɔ lɛ-man kɛ b'a fite nun, klunwi yolɛ'n ɔ kwla de-man klunwi yofuɛ mun. M buli ninnge nga be yo be nyanmiɛn'n bo wa'n be akunndan kpa n niannin. Ɔ lɛ blɛ kun bɔ sran kun sie i wiengu kun kpɛkuun ɔ kle i nyrɛnnɛn-ɔn. N wunnin kɛ be nga be yo klunwi'n be nyan sɛ dan kpa. Kɛ sran'm be fa i sɔfuɛ'm be fuɛn'n be kɔ Nyanmiɛn i sua'm be nun bɔ be fite'n, kpɛkuun bé wla fi sa tɛ nga sran sɔ'm be yoli'n. Sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Kɛ be ka-man bé ja nun lɛ be tu-man sran ng'ɔ yo sa tɛ'n i fɔ kɛ ɔ nin i fata'n sa'n, i ti yɛ sa tɛ yolɛ'n i akunndan'n wo sran'm be anwlɛn'n nun b'ɔ wie-man le nin-ɔn. Kannzɛ bɔ sa tɛ yofuɛ'n ɔ yo sa tɛ'n lele kpɛ ya, nan i nguan'n i sin ɔ'a kpɛ-man'n, sanngɛ n si kɛ be nga be nyin yi Nyanmiɛn'n be liɛ be lɛ muae. Klunwifuɛ'n ɔ nyan-man muae yɛ i nguan nyanman'n yo-man tɛnndɛn. I nguan sɔ'n ɔ yo vɛɛ kan kɛ fɔnvɔ sa yɛlɛ kɛ i nyin yi-man Nyanmiɛn mlɔnmlɔn. Nyanmiɛn'n i bo wa'n, sa kun o lɛ bɔ i wlɛ wunlɛ yo ya: be yo sran kpa wie'm be kɛ klunwifuɛ mun sa, kpɛkuun be yo klunwifuɛ'm be kɛ sran kpa mun sa. N wunnin kɛ sa sɔ'n tra sran i akunndan'n su, yɛ i kwlaa ti afɛ ngbɛn. N wunnin i kɛ like ng'ɔ ti kpa man sran'n yɛlɛ aklunjuɛ dilɛ. Afin nyanmiɛn'n i bo wa'n, like fi ti-man kpa man-man sran kɛ like dilɛ, nin nzan nɔnlɛ, ɔ nin aklunjuɛ nyanlɛ'n sa. Kɛ sran'n fɛ nyanmiɛn'n bo wa lele'n, i junman nuan like nga Nyanmiɛn mɛnnin i kɛ ɔ `nyɛn i'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. N fali mín wun n wlali ngwlɛlɛ'n i silɛ'n nun, yɛ m buli kokolɛ nga sran'm be koko nyanmiɛn'n bo wa'n i akunndan, afin i kɔnguɛ o, i wia'n nun o, sran'm be nyinma si-man lafilɛ'n. N wunnin Nyanmiɛn i junman ng'ɔ di'n i kwlaa, yɛ n wunnin kɛ sran'm be ´kle bé wun nyrɛnnɛn ngbɛn, be su wun-mɛn i wlɛ le. Sran nga bɔ i waan ɔ si ngwlɛlɛ bɔbɔ'n, ɔ su wun-mɛn i wlɛ le. Ninnge nga n wunnin be'n, m buli be akunndan kpa n niannin. Sa nga n wunnin i'n yɛlɛ kɛ sran kpa mun nin ngwlɛlɛfuɛ mun be nin be junman mun be o Nyanmiɛn sa nun. Klolɛ nin kpɔlɛ'n kusu sran si-man be nun like fi, afin ɔ si-man i nyrun lɔ sa mun. Sa nga be ju sran'm be kwlakwla bé su'n, i kwlaa ti kunngba. Sran kpa'n i agualiɛ'n nin sran tɛ'n i agualiɛ'n be ti kunngba. Sa ng'ɔ ju sran kpa nin sran ng'ɔ ti saun Nyanmiɛn nyrun bé su'n, i sɔ sa kunngba'n ju sa tɛ yofuɛ'n su. Sran ng'ɔ yi sraka o, sran ng'ɔ yi-man sraka o, klun-ufuefuɛ o, klunwifuɛ o, sran ng'ɔ ta Nyanmiɛn nda o, sran nga be sro nda talɛ o, be awieliɛ'n ɔ ti kunngba. Nyanmiɛn'n i bo wa'n, ninnge'm be nun tɛ kpa kun yɛ ɔ o yɛ. Sran'm be kwlaa be agualiɛ'n ɔ ti kunngba, ɔ man kɛ sran'm be ´yo sa tɛ'n bɔ ngunmin sa, yɛ sinnzin akunndan'n yɛ ɔ o be anwlɛn'n nun sa tititi-ɔ, kpɛkuun b'a fa wu, wuun b'a ko to be nga be dun mmua wuli'n be lɔ. Be sran klolɛ o, be sran kpɔlɛ o, be kwla silɛ o, i kwlaa sɔ'n ɔ'a wie. Ninnge nga be ´yo be nyanmiɛn'n bo wa'n, be liɛ nun-man nun kun mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti, di ɔ́ sa ti aliɛ'n, nan nɔn ɔ́ sa ti nzan'n man ɔ klun jɔ. Afin ɔ sa nga a yo be'n, be jɔ Nyanmiɛn i klun. Blɛ'n kwlaa nun'n, man ɔ́ wun tralɛ'm be ´yo ufue, kpɛkuun nán ngo tu ɔ́ ti'n su. Wɔ anwlɛn su bla'n, a nin i be `tran fɛfɛ blɛ vɛɛ kan nga Nyanmiɛn fa mannin wɔ nyanmiɛn'n bo wa'n nun. Afin ɔ liɛ nga a ko nyɛn i afɛ nga a fɛli nyanmiɛn'n bo wa nun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Like kwlaa nga a ´yo'n, fa ɔ wunmiɛn'n gua su yo. Afin kɛ a wa wu a ´kɔ lɔ lɛ'n, i junman dilɛ o, i sa nun yiyilɛ o, i sa silɛ o, i ngwlɛlɛ o, be wie fi nun-man lɔ kun. N wunnin i nyanmiɛn'n bo wa ekun kɛ wanndilɛ i akatua'n ɔ ti-man be nga bé wun kpɛ'n be liɛ titi, kwlalɛ'n kusu ti-man safunyrɛn'm be liɛ titi. Nán cɛn kwlaa yɛ ngwlɛlɛfuɛ'n nyɛn i nuan nun aliɛ di-ɔ. Ngwlɛlɛfuɛ'n yo-man anyanbeunfuɛ cɛn ngba. Nán be nga be si sa'n yɛ be man be kɔmin su cɛn ngba-a. Afin kɛ blɛ'n fa ti bɔ sa'm be fa ju'n, i su like yɛ be wun i-ɔ. Kɛ kpatra'n b'ɔ ´wun i wun-ɔn, lala ɔ'a trɛ i'n, annzɛ anunman'n b'ɔ ´wun i wun-ɔn, aya ɔ'a trɛ i'n, kɛ klɔ sran'n kusu ɔ ti sɔ-ɔ, ɔ si-man cɛn nga nyrɛnnɛn'n ɔ wa tɔ i su-ɔ. Blɛ wie'n, sran'n sunnzun-man kɛ sa su wa nyɛn i, kpɛkuun sa wie ɔ'a tɔ i su ɔ'a blɛblɛ i wun. N wunnin i kɛ nyanmiɛn'n bo wa'n ngwlɛlɛ i wun ndɛ dan kun wo lɛ b'ɔ nin kanlɛ fata. Klɔ kaan kun wo lɛ, i su sran'm b'a sɔn-man. Famiɛn kun b'ɔ kwla'n, ɔ ɔli kɛ ɔ nin i nunfuɛ'm be ´kun alɛ. Ɔ nin i sran'm be sin yiali klɔ'n. Be kplannin alɛ kunlɛ talɛ'n sin yiɛli i. Klɔ sɔ'n su yalɛfuɛ kun wo lɛ b'ɔ si ngwlɛlɛ kpa. I ngwlɛlɛ'n ti man klɔ'n sufuɛ'm be fiteli nun, sanngɛ sran fi wla ɔ'a kpɛn-mɛn i su. Yɛ n seli kɛ: «Ngwlɛlɛ'n i kpa liɛ'n, wunmiɛn'n to-mɛn i.» Sanngɛ be bu-man yalɛfuɛ'n i ngwlɛlɛ b'ɔ si i'n i like fi. I ndɛ ng'ɔ kan'n, sran'm be fa-man su. Ngwlɛlɛfuɛ b'ɔ kɛn i ndɛ wɛtɛɛ su'n, i ndɛ'n i tielɛ ti kpa tra sinnglinfuɛ'm bé su kpɛnngbɛn b'ɔ ´kan ndɛ kle be-ɔ, ɔ kpankpan be su'n i ndɛ liɛ'n i tielɛ'n. Ngwlɛlɛ'n i kpa liɛ'n, alɛ ninnge'm be to-mɛn i. Sa tɛ yofuɛ kunngba cɛ kwla saci like kpanngban. Kɛ ngɔnsiɛn'n fa tɔ parfɛn yofuɛ'n i ngo'n nun bɔ parfɛn sɔ'n ɔ kplɔ b'ɔ saci i'n, i kunngba nin-ɔn, sinnzin kaan sa kwla saci sran ngwlɛlɛfuɛ'n i ngwlɛlɛ'n kpɛkuun ngwlɛlɛfuɛ sɔ'n i wun sa saci. Ngwlɛlɛfuɛ'n i anwlɛn ba'n ɔ fɛ i kɔ fama su, sinnglinfuɛ'n i anwlɛn ba'n kusu ɔ fɛ i kɔ bɛ su. Sinnglinfuɛ'n i nantilɛ ng'ɔ fa nanti atin'n su'n yɛ be fa wun kɛ ɔ si-man ngwlɛlɛ-ɔ. Kɛ ɔ ´nanti'n, sran'm be kwlaa be wun kɛ sinnglinfuɛ yɛ ɔ ´kɔ lɛ-ɔ. Sɛ sran ng'ɔ sie wɔ'n fa ya ɔ́ wun'n, nán jaso ɔ junman'n su, afin diin tranlɛ'n yo man sa tɛ kpanngban kpa to fuan sran. Sa tɛ kun wo lɛ bɔ n wunnin i nyanmiɛn'n bo wa, yɛlɛ sran nga be sie mɛn'n bɔ sa tɛ'n fu be nun kpɛkuun b'a yo'n. Sran nga be ti-man sran ndɛnmansu'n be nyan sa su dan, sanngɛ sran nanndoliɛfuɛ'm be liɛ'n, junman nga be lɛ-man nyrun'n yɛ be di i lele be fa wu-ɔ. N wunnin kanga wie mun bɔ be fu nnɛn kpanngɔ su, kpɛkuun diewa wie'm be kusu be nanti bé ja nun kɛ kanga sa. Sran ng'ɔ fu kunman'n, i bɔbɔ kwla tɔ nun. Sran ng'ɔ bubu awa'n, wuo kwla kɛ i. Sran ng'ɔ yi yɛbuɛ'n, yɛbuɛ kwla yo i like. Sran ng'ɔ kpaci yie'n, like kwla yo i. Sran nga ɔ'a si-man i kpɛliɛ ba'n, ɔ ´fa fanngan dan nan ɔ'a kwla fa di junman. Sɛ be fa ngwlɛlɛ'n yo like'n, ɔ fite muae su. ?Ɔ waan a si wuo nun ngowa kan, sanngɛ kpɛkuun ɔ'a dun mmua ɔ'a ka wɔ, kɛ ɔ o lɛ'n be kwla yi wɔ ayɛ ekun? Akunndanfuɛ'n i nuan nun ndɛ'n yo man sran'm bé nyin yi i. Sanngɛ sinnglinfuɛ'n i nuan ndɛ'n mlin i bɔbɔ. Kɛ sinnglinfuɛ'n ɔ ´kɛn i ndɛ wie'n, ɔ bo i bo nin ndɛ ngbɛn-ngbɛn mun. Kɛ ɔ ´gua'n, ɔ guɛ i bo nin fia ndɛ mun. Sinnglinfuɛ'n ɔ ijɔ fiaii. Sran'n b'ɔ o sa'n, ɔ si-man sa ng'ɔ wa ju cɛn wie'n. ?Wan yɛ ɔ ´bo sa ng'ɔ wa ju'n i su'n i su kle i-ɔ? Sinnglinfuɛ'n i junman'n ɔ mɛn i afɛ ngbɛn, yɛlɛ kɛ ɔ si-man be klɔ dan'n i su atin nan ɔ'a ɔ lɔ. Mɛn nga i su famiɛn'n ɔ ti mantuan kan'n, i sɔ mɛn liɛ'n wo afɛ nun, afin famiɛn i awlo lɔ sran dandan sɔ mun'n, aliɛ ndɛ fuɛ'n yɛ ɔ ti be cinnjin-ɔn. Mɛn nga bɔ i su famiɛn'n ɔ ti wlengbi ba'n, bɔ famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be ti-man aliɛ safuɛ nin nzanboɛfuɛ'n, mɛn sɔ'n i liɛ su ti ye. Be liɛ'n, like nga be ko di nan b'a nyan wunmiɛn'n yɛ be di-ɔ. Sran ng'ɔ bubu i ja tran su'n, i sua'n su tu. Sran ng'ɔ ti fuɛnfuɛ'n, i sua'n gua. Sran'm be tɔn like kaka be fa di cɛn su, kɛ be ´nɔn nzan'n, bé wun kpaja be. Sika'n kusu yɛ be fa yo be wun sa'n kwlakwla-a. Nán kan famiɛn'n i wun ndɛ tɛ, nán bu i wun akunndan tɛ mlɔnmlɔn. Kɛ a o ɔ sua ba'n nun lɔ'n, nán kan anyanbeunfuɛ'n i wun ndɛ tɛ. Afin anunman ng'ɔ tu sin'n, ɔ kwla ko kan ɔ ndɛ nga a kannin'n, yɛ ndɛ sɔ'n ɔ ´tru. Fa ɔ kpaun'n to yi i nzue'n i nyin su, afin cɛn wie lele a ´nyɛn i ekun. Fa wie cɛ sran kpanngban, afin a si-man nyrɛnnɛn ng'ɔ wa tɔ ɔ́ su nyanmiɛn'n bo wa cɛn wie-ɔ. Kɛ nzue'n ko mlan'n, wuun ɔ su tɔ asiɛ'n su. Sɛ waka kun tɔli mɛn'n i ngua lɔ annzɛ nglo lɔ'n, kan ɔ tɔli lɛ'n, ɔ kɛ i osu'n nun lɛ. Sɛ sran kun waan ɔ ´nian aunngban'n i fitalɛ'n ti'n, ɔ su lua-man like. Sɛ sran kun waan ɔ ´nian nzue'n i mlanlɛ'n ti'n, ɔ su kpɛ-mɛn i fie'n su ble'n. Kɛ bɔ a si-man wafa nga aunngban'n fa fita'n, nin wafa nga ba kan kun ɔ fa trɛn i nin klun lɔ'n b'ɔ nyin'n, i kunngba nin-ɔn, a si-man wafa nga Nyanmiɛn b'ɔ yo sa kwlaa'n ɔ fa di i junman'n. I sɔ'n ti'n, lua ɔ ninnge mun nglɛmun nun lele fa ju nnɔsua nun, nán de wunmiɛn. Afin a si-man ng'ɔ wa yo kpa-a, sɛ nglɛmun nun liɛ'n nin o, sɛ nnɔsua nun liɛ'n nin o, sɛ kusu nglɛmun nun liɛ'n nin nnɔsua nun liɛ'm be nnyɔn yɛ be ´yo kpa o. Lika weiin'n ɔ ti like kpa. Wia'n kusu yo nyɛnmɛn. Sɛ sran kun cɛ nyanmiɛn'n bo wa lele nan ɔ di afuɛ kpanngban kpa bɔbɔ'n, ɔ fata kɛ i klun jɔ i sɔ'n ti, sanngɛ kusu nán man i wla fi kɛ aosin tuun'n i blɛ'n ɔ wa yo tɛnndɛn. Sa'm be kwlaa be tra sran i akunndan'n su. Like nga be yo be'n, i kwlaa ti afɛ ngbɛn. Gbanflɛn kan, yo like nga b'ɔ man sran klun jɔ sakpa'n. Kɛ a tɛ yo gbanflɛn kan'n, man ɔ klun jɔ kpa. Like nga wɔ anwlɛn'n wo su'n, yo i sɔ like'n. Like nga wɔ akunndan'n wo su'n, yo. Sanngɛ ng'ɔ fata kɛ a si'n yɛlɛ kɛ ɔ́ sa kwlaa nga a yoli'n be ti, Nyanmiɛn ɔ wa flɛ wɔ ɔ ´di wɔ jɔlɛ. Man klunngbɔ'n tu ɔ klun, nán yo sa nga ɔ ´fa nyrɛnnɛn yi ɔ wunnɛn su'n. Afin gbanflɛn nzue'n nin wunmiɛn'n be sin ndɛndɛ. Blɛ bɔ a tɛ yo gbanflɛn'n, man ɔ́ wla kpɛn ɔ yifuɛ'n i su kwlaa nan nyrɛnnɛn blɛ'n ɔ'a ju. Man ɔ wla kpɛn i su nan w'a yo kpɛnngbɛn, afin ɔ kpɛnngbɛn blɛ sɔ'n nun'n, ɔ nyin wa tu nguan'n su. Blɛ sɔ nun'n, wia'n nin lika b'ɔ kpaja, nin anglo'n, nin nzraama'm be ´yaci kpajalɛ, kpɛkuun kɛ nzue'n ko tɔ b'ɔ ko kpɛ'n, ɔ ´mlan ekun. Be sa'm bɔ be ti kɛ sua'n i sasafuɛ'm be sa'n be ´usu. Be ja'm bɔ be ti kɛ yasua waka-waka wie mun sa'n, be ´glɔglɔ. Be je bɔ be ti kɛ bla nga be si like sa'n, be ´jran. Be nyinma'n bɔ be ti kɛ be nga be nian fenɛtri nun sa'n, be su wun-man ase kpa kun. Be su bɔ be ti kɛ sua'n i anuan'n i bue nnyɔn'm be sa'n, be ´tannin. Kpokpo'm be tɛlɛ'n ɔ ´kan ase, anunman'm bɔ kɛ be ko kpan cɛ'n, wuun be su jaso'n, be su kpan-man kun yɛ talua nga be to jue'n be lɛ-man wunmiɛn kun. Blɛ sɔ'n nun'n be ´sro kpɔlɛ kaan sa'n i su fulɛ, kɛ be ´nanti'n srɛ ´kun be. Bé ti'n ɔ ´fɛn fuaii kɛ amandie i nyrɛ'n sa. Be ´nanti sa yɛklɛyɛklɛ kɛ lalo'n bɔ kpɛnngbɛn'n ɔ'a ti i'n sa. Afin kɛ blɛ sɔ'n ko ju'n, wuun sran kwlaa su kɔ i tranwlɛ b'ɔ ti anannganman'n i nun lɔ. Yɛ ngwlɛ yifuɛ'm be wlan-wlan atin'n nun be sin. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, nguan nyanman b'ɔ ti kɛ jɛtɛ ufue nyanman sa'n i nun ´kpɛ. Kannin sɛ nga be fali sika ɔkwlɛ yɛ be fa yoli'n, ɔ ´bo, nyanman nga be fa cuɛn nzue'n i nun ´kpɛ, so nga be fa sa nzue'n, ɔ ´bo. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, wuun sran i wunnɛn'n ɔ su sɛ i sin ndutre bɔ be fa yili i'n i nun, yɛ nguan ng'ɔ o i nun'n kusu ɔ sɛ i sin kɔ Nyanmiɛn b'ɔ fa mɛnnin i'n i wun lɔ. Akunndanfuɛ'n i waan: «Sa'm be kwlaa be tra sran i akunndan'n su. Be trɛ i kpɛn sakpa. Like nga be yo be'n, i kwlaa ti afɛ ngbɛn.» Ng'ɔ o su ekun'n yɛlɛ kɛ akunndanfuɛ'n ɔ kleli nvle'n nunfuɛ'm be ninnge silɛ. Ɔ sieli i su ndɛ'm bé bo, ɔ siesieli nyanndra kpanngban kpa. Akunndanfuɛ'n ɔ niannin nun kpa kunndɛli fɔnvɔlɛ ndɛ kpakpa mun. Ndɛ ng'ɔ klɛli be'n kusu, kɛ sa'n fa ti'n yɛ ɔ niannin su klɛli-ɔ. Ngwlɛlɛfuɛ'm be ndɛ'm be ti kɛ like ti piembie nga be fa kankan nnɛn mun'n sa. Nyanndra'm be ti kɛ kpɛngbɛ bɔ b'a fa bobo like wie nun kpa'n sa. Be kwlaa be fin Nyanmiɛn. Mín wa, nian ɔ́ wun kpa nán kpɛ wie gua su. Sɛ be waan be klɛ mɛn'n nun ndɛ'm bé wun fluwa kpanngban kpa bɔbɔ-ɔ, be su wie-man be klɛ le. Yɛ kusu like suanlɛ ngboko'n, ɔ man be wunnɛn'n i afɛ. E `sie é su e tie ndɛ'n kwlaa ng'ɔ o lɛ'm be atabo'n: man ɔ́ nyin yi Nyanmiɛn, yɛ nanti i mmla'm be su. Like ng'ɔ fata kɛ klɔ sran kwlakwla yo'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Afin Nyanmiɛn wa usa é like nga e yoli'n i kwlaa i su ndɛ. Sa kwlaa ng'ɔ ti fiawa o, ng'ɔ ti kpa o, ng'ɔ ti tɛ o, ɔ ´di be jɔlɛ. Ngɔjue'm be nun fɛfɛ kpa'n yɛ. Salomɔn yɛ ɔ klɛli ɔ. E tra ndalie, e tra ndalie kee! Klolɛ bɔ a klo min'n, sɛ ɔ ti nzan'n, wuun n ´se kɛ i fɛ liɛ'n tra like ngba. Sɛ ɔ ti nyanngo bɔ be kpakpa'n, wuun n ´se kɛ ɔ bɔn fannin dan. Ɔ bɔbɔ wunmuan'n a ti kɛ nyanngo fannin sa. Sɛ talua'm be klo wɔ'n, kannzu nán ngbɛn-ɔn! Tra n sa man e wanndi. A ti famiɛn, wɔ yɛ a sie min-ɔn, fa min wlu ɔ sua ba nun lɔ, yɛ yo man e nnyɔn'n e klun jɔ tratra su. Ɔ klolɛ nga a fa klo min'n bɔ i fɛ'n tra nzan'n, e ´yi i nglo. Sɛ be klo wɔ'n, kannzu nán ngbɛn-ɔn. Zerizalɛm talua mun, min wunnɛn'n ɔ dun, sanngɛ nanwlɛ n ti klanman kɛ Kedarfuɛ'm bé tannin sua'm be sa, n ti kɛ famiɛn i sua'n i rido nglanman'm be sa. Nán amun nian min wunnɛn b'ɔ dun'n, wia'n yɛ ɔ dunnin i sɔ-ɔ. Min niaan bian'm be fali ya min wun, be man n niannin be vinyi fie'm be su. M'an kwla nian-man min vinyi fie liɛ'n su. N wan yoo, wɔ bɔ a ti min anwlɛn su sran'n, n waan n usa kɛ: «?Ninfan li yɛ a kankan ɔ bua mun kɔ didilɛ-ɔ? ?Kɛ wia'n sie be ti afiɛn'n, ninfan yɛ a nin be ko de wunmiɛn-ɔn?» Kan kle min, ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, kan ɔ janvuɛ'm be bua liɛ'm be o lɛ'n, lɛ yɛ n ´wlan daan sa ngbɛn-ɔn. Mmo klanman, sɛ a si-man lika'n, fa bua'm be ja osu'n su nan fa ɔ́ boli ba kanngan mun kɔ kan bua kankanfuɛ'm be tran lɔ'n. Ee! Min janvuɛ kpa, a ti kɛ min nnɛn kpanngɔ klanman nga ɔ cuɛn Ezipt famiɛn'n i kakaklolo'n sa. Wɔ asunmanndi man ɔ fuka'm be ti klanman lele tra su. Ɔ kɔmin nyanman man ɔ kɔmin'n ti klanman lele tra su. E wa yo sika ɔkwlɛ asunmanndi e ´man wɔ, e ´fa sika e ´wlawla nun. Kɛ famiɛn'n ti i sran'm be afiɛn'n, kpɛkuun min nar parfɛn'n i fannin'n bɔn to i lɔ. Min anwlɛn su sran'n, ɔ ti kɛ mir fanninfannin sa, ɔ la min nyɔnflɛn'm be afiɛn nun. Ɔ ti kɛ An-Gedi lɔ vinyi fie'n nun ene nyrɛ'n i sɔsɔwa wie sa. A ti klanman o, min janvuɛ kpa! A ti klanman dan o! Ɔ nyinma'm be klanman'n ti kɛ auble'm be klanman'n sa. A ti klanman o, min janvuɛ kpa! A ti klanman dan o! E bɛ'n ti ijre mɔnnɛn nin waka nnya. E sua'n i kuatrɛn'm be ti sɛdri waka. Siprɛs waka yɛ be fa tuli su-ɔ. Sarɔn lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun ijre nyrɛ'n yɛlɛ min. Kongo'm be nun ijre nyrɛ nga be flɛ i kɛ lis'n yɛlɛ min. Kɛ a wun min janvuɛ'n talua kun nga'm be afiɛn'n, ɔ waan lis nyrɛ wie yɛ ɔ o owie-owie'm be afiɛn sa. Kɛ a wun min janvuɛ'n gbanflɛn kun nga'm be afiɛn'n, ɔ waan pɔmun waka wie yɛ ɔ o bo'n nun waka'm be afiɛn sa. Sɛ ɔ ti waka'n, wuun n ´se kɛ i fɔnvɔ'n i bo tranlɛ yo min fɛ kpa, i mma'm be yo fɛ kpa min nuan nun. Ɔ fali min ɔli kan be yiyi be nyin lɔ'n. Be klɛli lɔ sua'n i anuan'n su kɛ «klolɛ». Klolɛ'n i dunman nun ti m'an yo kɛ sran bɔ i wun sanndi-mɛn i sa. Be `fa vinyi mma gato be man min man n di nan n `nyan wunmiɛn. Be `man min pɔmun mma man n di nan mín nyin su klo. Man ɔ fɛ i sa bɛ'n suan min ti. Yɛ ɔ `fɛ i sa fama'n cici min! Zerizalɛm talua mun, n ´srɛ amun kpa ti-ɔ, sɛ klolɛ'n ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ nán amun tinnge i, nán amun tinnge i ka nan i jasolɛ dɔ'n ɔ'a ju. Sɛ wannzannin nin flete mun bɔ be o blo lɔ'n be ti sran'n, wuun n ´kan kle amun kɛ be dunman nun yɛ n kan ndɛ nga kle amun-ɔn. N ti min adeba'n i nɛn'n. I yɛ ɔ ´ba lɔ-ɔ! Ɔ tu tra oka nin kpɔlɛ mun yɛ ɔ ba-a. A wun i sa-a, ɔ waan flete-ɔ, a wun i sa-a, ɔ waan wannzannin gbanflɛn-ɔn. I yɛ ɔ jin e talɛ'n sin yɛ, ɔ wlɛwlɛ i ti'n fenɛtri'n nun, ɔ o fenɛtri'n i griazi sin lɔ ɔ nian wa. Min adeba'n ɔ su ijɔ. Ɔ se min kɛ: «Min janvuɛ, bla klanman, bla e wɔ. Ayrɛ blɛ'n ɔ'a sin, nzue'n tɔ-man kun. I tɔlɛ blɛ'n ɔ'a sin. Waka'm be nyrɛ'n ɔ su kpuke. Jue tolɛ blɛ'n ɔ'a ju. Ablioso'n ɔ su to jue'n bo'n nun lɔ. Figie mma'm be su tin, Vinyi'm be nyrɛ'n i fannin'n ɔ bɔn lika'n nun fɛɛn. N janvuɛ klanman, min adeba, jaso bla.» A ti kɛ min auble sa. Auble'n wo yɛbuɛ buɛ'm be nun, ɔ fia ndroliɛ nga be seli pia'n be nun! ?A o nin? Mmo bɔ i nɛn'n yo fɛ, mmo bɔ i nyrun'n ti klanman kɛ likɛ. Man n ti ɔ nɛn'n, man n wun ɔ nyrun'n. E vinyi'm b'a bo nyrɛ. Amun `tra nsoso mun, nnɛn kanngan sɔ'm be saci vinyi mun. Min adeba'n ti min liɛ, n kusu n ti i liɛ. Kan lis nyrɛ'm be o lɛ'n, lɛ yɛ ɔ fɛ i nnɛn mun kɔ didilɛ-ɔ. Kɛ lika'n ɔ'a jɔ bɔ aunngban fɛfɛ'n ɔ ´fita'n, bɔ ninnge'm be fɔnvɔ'm be ´yo tɛnndɛn'n, min adeba, bla o! Wanndi glaunglaun kɛ wannzannin sa nan bla, wanndi kɛ flete gbanflɛn sa nan bla. Sin oka bɔ be afiɛn'n ti nun'n be su nan bla. Kɔnguɛ'n, lafilɛ nun'n n kunndɛli n sran'n bɔ n klo i'n. N kunndɛli i lele ngbɛn. Yɛ n waan n wa jaso m bo sin yia klɔ'n, min waan n ´sin akpɔ'm bé su kan sran'm be yia lɛ'n, min waan n ´ko kunndɛ n sran bɔ n klo i'n. Kɛ n kunndɛli i lele'n, m'an wun-mɛn i. E nin klɔ'n su nianfuɛ nga be wlan klɔ'n nun'n e yiali, n usali be kɛ: «?Amun wunnin n sran bɔ n klo i'n?» Kɛ n sannin bé wun cɛ'n, n ´nian-an, n sran bɔ n klo i'n yɛ ɔ o yɛ. Nan m'an trɛ i kplo. M'an yaci-mɛn i nun kun. N cuɛnnin i lele e ko wluli mín nin b'ɔ wunnzɛli min'n i sua ba'n nun lɔ. Zerizalɛm talua mun, n ´srɛ amun kpa ti-ɔ, sɛ klolɛ'n ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ nán amun tinnge i, wuun n ´se kɛ nán amun tinnge i ka nan i jasolɛ dɔ'n ɔ'a ju. Sɛ wannzannin nin flete mun bɔ be o blo lɔ'n be ti sran'n, wuun n ´kan kle amun kɛ be dunman nun yɛ n kan ndɛ nga n kle amun-ɔn. ?Nguɛ yɛ ɔ fin aawlɛ flɛnnɛn'n nun ba kɛ sin wɛnsrɛn sa nin-ɔn. ?Nguɛ yɛ ɔ ´ba wuun mir nin ansans fanninfannin, ɔ nin parfɛn kpakpa'n kwlakwla be ´bɔn su i su sɔ nin-ɔn? Famiɛn Salomɔn i bɛ'n yɛ ɔ ba-a. Izraɛl sonja kpakpa ablesiɛn be bo sin yia famiɛn Salomɔn. Sonja sɔ'm be ti waka-waka kpa. Tokofi o be sa nun sɛsɛsɛ. Be si alɛ kun kpa. Be tokofi'n san bé bo kɛ ɔ ´yo nan kɔnguɛ sɛ sa wie ´ba-a, ɔ'a fu-man be nun'n ti. Famiɛn Salomɔn boboli bia kɛ be fa suɛ i. Liban lɔ waka yɛ ɔ fa boboli-ɔ. Bia sɔ'n i ja'm be ti jɛtɛ ufue, kan ɔ kisa lɛ'n ɔ ti sika ɔkwlɛ. Tannin kpakpa ng'ɔ lɛ gua'n yɛ be fa yoli i kan be tran lɛ nin-ɔn. Zerizalɛm talua'm be yoli nun nzɔliɛ nglanman-nglanman mun. Klolɛ ti yɛ be yoli-ɔ. Zerizalɛm talua mun, amun `bla be wa nian famiɛn Salomɔn. Kle nga i nin mɛnnin i'n, kɛ be ´trɛ i soman'n i atɔnvlɛ'n, ɔ wo i ti. Afin cɛn sɔ'n ti i aklunjuɛ cɛn. A ti klanman o, min janvuɛ kpa! A ti klanman dan o! Kɛ be nian ɔ tannin fɛtɛfɛtɛ ng'ɔ kata ɔ nyrun'n i sin lɔ'n, be wun ɔ nyinma bɔ be klanman'n ti kɛ auble'm be klanman'n sa'n. Ɔ timuɛn'n ɔ guagua ɔ wun kɛ boli bla akpasua wie bɔ be fin Galaad oka'n su be su jra'n sa. Ɔ je'm be ti fuaii kɛ bua akpasua wie bɔ be fin be ndrɛ'n kpɛkpɛlɛ'n sa. Be fin nzue nɔnwlɛ lɔ be su ba, be ti nda ngunmin, be ba nnyɔn-nnyɔn. Ɔ lɛ-man kɛ nga yɛ ɔ lɛ-man wiengu-ɔ. Ɔ nuan bui'm be ti kɛ tannin tanmue tiaan ɔkwlɛ wie sa. Ɔ nuan'n ɔ yo nyɛnmɛn. Kɛ be nian ɔ tannin fɛtɛfɛtɛ ng'ɔ kata ɔ nyrun'n i bo lɔ'n, be wun ɔ fuka mun. Be ti mlanmlan ɔ waan grenadie mma yɛ b'a kpaci nun b'a fa utu-utu i lɛ sa. Ɔ kɔmin'n ti kɛ David i sua mlomlo bɔ be kplɛn i kɛ be ´fa alɛ ninnge'm be ´sie nun'n sa. Nyrɛn akpi sata-sata sua sɔ'n i wun sin yiɛ i. Nyrɛn sɔ'm be ti safunyrɛn'm be liɛ. Ɔ nyɔnflɛn nnyɔn'm be ti kɛ wannzannin ba nnyɔn sa. Be ti kɛ wannzannin nda nnyɔn bɔ be jin lis nun be su didi'n sa. Kɛ aliɛ'n ɔ'a jɔ bɔ aunngban fɛfɛ'n ɔ ´fita'n, bɔ ninnge'm be fɔnvɔ'm be yo tɛnndɛn'n n ´kɔ oka'n bɔ mir o su'n i su lɔ, n ´kɔ kpɔlɛ bɔ ansans o su'n i su lɔ. N janvuɛ kpa, a ti klanman dan. Fɔ fi nun-man ɔ́ wun. Min yi, jaso Liban lɔ bla min sin. Jaso Liban lɔ bla min sin. Jaso Amana oka'n su lɔ bla. Jaso Sɛnir nin Ɛrmɔn oka'm bé su kan asɔmɔli'm be la lɔ'n nan bla, jaso kan kangale'm be tran lɔ'n nan bla. Min niaan bla, min yi, kɛ a to ɔ́ nyin mín su sa'n, sɛ kpɛ kunngba bɔbɔ-ɔ, n jran-an ɔ jran-man kun. Kɛ n nian ɔ kɔmin afle'n, sɛ kpɛ kunngba cɛ yɛ n niannin bɔbɔ-ɔ, n jran-an ɔ jran-man kun. Min niaan bla, min yi, kɛ n klo wɔ'n ti, kɛ n wun wɔ'n, n jran-an ɔ jran-man kun. Klolɛ bɔ a klo min'n, sɛ ɔ ti nzan'n, wuun n ´se kɛ i fɛ liɛ'n tra ngba. Ɔ parfɛn liɛ'm be bɔn fannin tra nguɛn wafa-wafa'm be kwlaa. Min yi, ɔ nuan bui'm be su ti nɛnkɛn-nɛnkɛn kɛ awɛma nzue sa. Ɔ taaman'n i bo ti awɛma nzue nin nɔnnɔn ngunmin. Ɔ tralɛ'm be bɔn klanman kɛ Liban waka mun sa. Min niaan bla, min yi, a ti kɛ wunmiɛn delɛ lika kun bɔ i wun ti sisiwa'n sa. A ti kɛ nzue ti kun bɔ i wun ti sisiwa'n sa. Yɛ a ti kɛ nzue b'ɔ fin like nun fite, bɔ i anuan'n nun ti towa'n sa. A ti nɔnman-nɔnman kɛ grenadie bɔ be nyin klanman fie'n nun, bɔ be mma'm be ti nɛnkɛn-nɛnkɛn kpa'n sa. Ene nin nar waka'm be fifi fie sɔ'n nun wie. Nar nin safran, nin lorie fanninfannin'n, nin sinamɔm, nin waka nga be bɔn fɛɛn'n be kwlaa, nin mir, nin aloɛs, ɔ nin waka nga be bɔn klanman tra su'n be o fie sɔ'n nun wie. A ti kɛ nzue b'ɔ o wunmiɛn delɛ lika wie nun b'ɔ fin like nun fite'n sa. A ti kɛ nzue ti kun bɔ i nzue'n sonji Liban lɔ'n sa. Nglo lɔ aunngban, fita. Ngua lɔ aunngban, fita wie. Amun `fita min wunmiɛn delɛ lika'n su man i bɔnlɛ fɛɛn'n ɔ tru lika'n nun. Min adeba, wlu ɔ tro fie'n nun nan di i nun mma fɛfɛfɛ mun. Min niaan bla, min yi, n su wlu min wunmiɛn delɛ lika'n nun. N ´ti min mir'n i mma'n, n ´kpɛkpɛ min ijre fanninfannin'n. N ´nɔn min awɛma nzue'n. N ´nɔnnɔn min awɛma nzue'n. N ´nɔn min nzan nin min nɔnnɔn'n. Min janvuɛ mun, amun `di, amun `nɔn. Sɛ be nɔn klolɛ'n ɔ yo ye'n, wuun n ´se kɛ amun `nɔn, man ɔ bo amun kɛ nzan sa. Lafilɛ'n ɔ'a fa min, sanngɛ sɛ min akunndan'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ i nyin o su. N ti min adeba'n i nɛn'n. Ɔ bobo anuan'n, i waan: Min niaan bla, n janvuɛ kpa, min auble, manmin klanman beblebe, tike min anuan. Bɔlɛ'n ɔ'a gua min ti'n su. Kɔnguɛ bɔlɛ'n ɔ'a lua mín timuɛn'n sa pɔtii. M'an yi min wun tralɛ'n. ?Kɛ ɔ o yɛ'n n wa wlɛ i ekun? N wunnzinnin min ja'm be wun. ?Kɛ ɔ o yɛ'n n wa yo be fiɛn ekun? Min adeba'n fɛli i sa'n wlɛli i fenɛtri'n i toklo'n nun. Ɔ yoli min annvɔ, i ti min anwlɛnba'n sisi n klun lɔ sa kpu kpu kpu. Yɛ kle, yɛ n ´jaso n ´ko tike min adeba'n i anuan-an. Min sa nun'n ti mir ngunmin. Kɛ n ´ko tra anuan'n i like bɔ be fa tike'n, mir'n b'ɔ sonji-sonji min sama'm be su'n, ɔ kali su. Yɛ n tikeli min adeba'n i anuan-an. Kannzu ɔ'a sɛ i sin ɔ'a ɔ. Kɛ ɔ ´flɛ min lɛ'n, m'an wun-man nun kpa. Yɛ n ´wanndi n ´su i su-ɔ. N kunndɛli i lele nán wunlɛ yɛ n ko wun i-ɔ. N flɛli i lele m'an ti-mɛn i ngan. E nin klɔ'n i su nianfuɛ nga be wlan-wlan klɔ'n nun'n e yiali. Be boli min, be kplokploli min wun, be deli min tannin b'ɔ gua min wati su'n. Gladi difuɛ sɔ'm be nanti-nanti klɔ'n i talɛ'n su be sin. Ee! Zerizalɛm talua mun, ?Sɛ amun wun min adeba'n, amun ´se i sɛ? N ´srɛ amun kpa ti-ɔ, amun `se i kɛ m'an wu i ti kpo i klolɛ'n dunman nun. ?Mmo talua klanman beblebe, wɔ adeba kpa nin-ɔn, nguɛ yɛ ɔ o i wun b'ɔ nun-man sran uflɛ wun-ɔn? ?Nguɛ yɛ ɔ o i wun b'ɔ nun-man sran uflɛ wun bɔ man a srɛ e sɔ-ɔ? Min adeba'n ɔ ti sa ɔkwlɛ biaii. Sɛ ɔ o sran akpi blu (10.000) be afiɛn bɔbɔ'n, i wlɛ wunlɛ yo-man ya. I ti'n ɔ ti klanman kɛ sika ɔkwlɛ mɔnnɛn sa. I timuɛn'n ɔ ti tɔlɛtɔlɛ kɛ waka nyrɛ sa. I timuɛn sɔ'n ɔ ti ble tikitiki kɛ kɔkɔkuankuan i wunnɛn'n sa. I nyinma'm be klanman'n ti kɛ auble'm b'ɔ be o nzue nuan'n be klanman'n sa. I nyinma'm be ufue'n ɔ ti fuaii kɛ nɔnnɔn sa. A wun i fuka mun-ɔn, ɔ waan b'a kpɛ lika wie nan b'a ta nun nnya-nnya nin ijre fannin fannin sa. I fuka'm be ti fuaii mlanmlan kɛ lis sa. Be su'n ti mir ngunmin. I sa'm be ti kɛ sika ɔkwlɛ nga bɔ b'a fa krizoliti b'a wlawla be nun'n sa. I wunnɛn'n ɔ ti kɛ sui je bɔ b'a yo i wun treketreke bɔ b'a fa safir b'a siesie su'n sa. A wun i ja mun-ɔn, ɔ waan marbru ufue wie yɛ b'a sɛsɛ i mlomlo nan b'a fa kplankplan sika ɔkwlɛ like wie nun sa. Sika ɔkwlɛ sɔ'n ti jrɛiin kpa. Kɛ ɔ jin sa'n, ɔ yo nyɛnmɛn o, ɔ waan Liban lɔ oka wie-ɔ! Kɛ ɔ jin sa'n, ɔ ti sɔ seiin, ɔ waan sɛdri waka wie-ɔ. I nuan bui'n ti sa lɛkɛlɛkɛlɛkɛ. Nanwlɛ ɔ ti sran klanman sakpa o! Zerizalɛm talua mun, min adeba'n i wafa b'ɔ ti'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ n janvuɛ'n fa ti'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. ?Mmo klanman, ninfan li yɛ wɔ adeba'n ɔ ɔli nin-ɔn? Kle ye atin ng'ɔ fali'n man e uka wɔ e kunndɛ i. Min adeba'n ɔ ɔli i wunmiɛn delɛ lika'n nun kan ɔ tɛli i nnya-nnya fannin'm be lɔ'n. Ɔ fɛli i bua mun ɔli didilɛ lɔ, yɛ ɔ ɔli lis nyrɛ tilɛ. Min adeba'n ɔ ti min liɛ, n kusu n ti i liɛ. Kan lis nyrɛ'm be o lɛ'n, lɛ yɛ ɔ fɛ i nnɛn mun kɔ didilɛ-ɔ. A ti klanman o! Min adeba, a ti klanman kɛ Tirza klɔ'n sa. A ti klanman kɛ Zerizalɛm klɔ'n sa. Sanngɛ a yo sro kɛ sonja akpasua wie bɔ be titi be flanga'n i bo lɛ'n sa. Nán kpɛ ɔ nyin min wun wa, afin kɛ a nian min sa'n, n jran-an ɔ jran-man. Ɔ timuɛn'n ɔ guagua kɛ boli akpasua wie bɔ be fin Galaad oka'n su be su jra'n sa. Ɔ je'm be ti fuaii kɛ bua akpasua wie bɔ be fin nzue nɔnwlɛ lɔ be su ba'n sa. Be ti nda ngunmin, be ba nnyɔn-nnyɔn. Ɔ lɛ-man kɛ nga yɛ ɔ lɛ-man wiengu-ɔ. Kɛ be nian ɔ tannin fɛtɛfɛtɛ ng'ɔ kata ɔ nyrun'n i bo lɔ'n, be wun ɔ fuka mun. Be ti mlanmlan ɔ waan grenadie mma yɛ b'a kpaci nun b'a fa utu-utu i lɛ sa. Famiɛn'n i yi'm be ti ablesiɛn, i soman'm be ti ablaɔcuɛ, yɛ i talua'm be liɛ be si-man be nuan. Sanngɛ bla kunngba cɛ yɛ min nyin o i sin-ɔn. I yɛ ɔ ti kɛ min auble sa-a, fɔ ba kun sa nun-mɛn i wun. Ɔ ti i nin i wa bla kunngba cɛ, i yɛ i nin klo i-ɔ. Kɛ talua'm be wun i'n, be se i kɛ ɔ liɛ su ti ye. Famiɛn'n i yi mun nin i soman mun be yi i ayɛ, be se kɛ: «?Wan yɛlɛ bla ng'ɔ ti i liɛ kɛ wia b'ɔ su tu i bo sa'n? Ɔ ti klanman kɛ anglo ba'n sa. Ɔ ti kɛ wia b'ɔ su kpaja'n sa. Sanngɛ ɔ yo sro kɛ sonja akpasua wie bɔ be titi be flanga'n i bo lɛ'n sa.» N wɔli nuaye fie'n nun lɔ. N wɔli kongo'n nun lɔ. N wɔli waka mma bɔ be su fifi'n be nianlɛ. Min waan n ´ko nian sɛ vinyi'm be su fifi o! Min waan n ´ko nian sɛ grenadie'm be su bo nnyrɛ o! Kpɛkuun, n konvi ɔ'a sɔ wɔ. N wun-man sa nga wlɛ. Ɔ waan sran b'ɔ wo alɛ kakaklolo nun bɔ i konvi ɔ'a sɔ alɛ kɔlɛ'n sa. Famiɛn yi, kpɛ ɔ wun, kpɛ ɔ wun, kpɛ ɔ wun, kpɛ ɔ wun man e nian wɔ. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun nian famiɛn'n i yi'n sɔ-ɔ? Amun niɛn i kɛ be su nian able wie bɔ sran akpasua nnyɔn b'a yia be su si'n sa. Kɛ ɔ ja'm be o ɔ ngbabua'm be nun'n, be ti nglanman o! Famiɛn wa bla, ɔ́ bo lengle nun'n ti kɛ be kɔmin afle bɔ ajuindifuɛ'n ɔ yo'n sa. Ɔ ku bo'n ɔ ti kɛ klowa kukluku wie bɔ nzan fannin fannin'n tu-man nun'n sa. Ɔ wunnɛn'n ɔ ti kɛ ble bɔ b'a tiɛn i nuan bɔ lis sin yiɛ i'n sa. Ɔ nyɔnflɛn nnyɔn'm be ti kɛ wannzannin ba nnyɔn bɔ bé nin wuli be nda'n sa. Ɔ kɔmin'n ɔ ti kɛ sua mlomlo wie yɛ b'a fa sui je b'a kplan sa. Ɔ nyinma'm be ti kɛ Ɛsbɔn lɔ fɛtɛ nga be o klɔ dan sɔ'n i anuan wun lɛ'n sa. Ɔ bue'n ɔ ti kɛ Liban lɔ klɔ sasawlɛ sua kluklu nga i nyin kaci Damas bue'n su lɔ'n sa. Ɔ ti'n ɔ jin ɔ́ ti su sa ceiin kɛ Karmɛl oka'n sa. Ɔ ti'n bɔ b'a yo'n, i wafa'n waan ɔ ´yo ɔkwlɛ kankankan. Kɛ famiɛn kun nian ɔ timuɛn'n sa'n, ɔ jran-an ɔ jran-man. A ti klanman o! A ti klanman lele kpe nun! Min anwlɛnba, wɔ yɛ man min klun jɔ-ɔ. A ti tiaan seiin kɛ mme wie sa. Ɔ nyɔnflɛn'm be ti kɛ aye otre wie sa. I ti min waan n ´fu mme'n su nan n ´ko trɛ i otre'n sa kplo. Man ɔ nyɔnflɛn'n yo kɛ vinyi mma'n i sɔsɔwa'n sa. Man ɔ bue buɛ'm be nun bɔn fɛɛn kɛ pɔmun fanninfannin sa. Sɛ ɔ́ nuan'n ɔ ti nzan'n, wuun n ´se kɛ man ɔ yo nɛnkɛn-nɛnkɛn kɛ nzan ng'ɔ ti kpa'n sa. Nzan sɔ'n ti min adeba'n i kunngba liɛ. Kɛ e ´lafi'n, nzan sɔ'n ɔ sonji é nuan bui'n su. N ti min adeba'n i liɛ, yɛ min yɛ i konvi sɔ min-ɔn. Min adeba, bla e `fite e wɔ blo lɔ. E `wɔ klɔ kaan wie su e ko la lɔ kɔnguɛ. E `wɔ vinyi fie'n nun lɔ nglɛmun ndɛ kpa'n. E `ko nian sɛ vinyi'm b'a bo nnyrɛ o, sɛ be nyrɛ'm b'a kpuke o, sɛ grenadie'm b'a bo nyrɛ o. Sɛ e ju lɔ'n, n ´fa min wun m man wɔ. Mandragɔr'm be bɔnlɛ fɛɛn'n ɔ'a fa lika'n ngba. Waka bɔ be mma'm be yo fɛ'n be wafa-wafa'n kwlaa be o e sua'n i anuan'n nun. Uflɛ-uflɛ'm be o nun, nga b'a cɛ'n kusu be o nun. Min adeba, wɔ yɛ n fali be n sieli wɔ-ɔ. Ee! Sɛ ɔ ti kɛ a ti min niaan bian yɛ sɛ a nɔnnin mín nin i nyɔnflɛn'n wie'n, wuun sɛ e nin wɔ e yia gua su lɔ'n nan e tɔ e wun nun'n, sran'm be nyin su ci-man min. N ´fa wɔ n ´kɔ mín nin i awlo lɔ. Yɛ a ´kle min like. M ´man wɔ min vinyi nzan fanninfannin nin min grenadie mma nzan lɔflɛ'n wie a ´nɔn! Man ɔ fɛ i sa bɛ'n suan mín ti. Man ɔ fɛ i sa fama'n cici min! Zerizalɛm talua mun, n ´srɛ amun kpa ti-ɔ, nán amun tinnge klolɛ'n. Sɛ klolɛ'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ nán an tinnge i ka nan i jasolɛ dɔ'n ɔ'a ju. ?Nan bla onin yɛ ɔ fin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ ba b'ɔ kisɛ i adeba'n su nin-ɔn? N tinngeli wɔ pɔmun waka'n bo lɛ kan ɔ́ nin wunnzɛli wɔ lɛ'n. N tinngeli wɔ kan ɔ wuli wɔ'n lɛ'n, kan a wunnin wia'n i wun lɛ'n. Sɛ be yo sɔ-ɔ ɔ yo ye'n, wuun n ´se kɛ a `fa min sie wɔ anwlɛn'n su kɛ nzɔliɛ sa, wuun n ´se kɛ a `fa min ta ɔ́ sa'n su kɛ nzɔliɛ sa. Afin klolɛ'n ɔ kwla kɛ wie'n sa. Sɛ a wu sran kun ti'n, be bli wɔ-ɔ a bli-man. Ɔ ti kɛ blɔlɔ kɔlɛ'n sa, ɔ lɛ-mɛn i ayre. Kwla silɛ'n ɔ jue sran'n nun kɛ sin sa, ɔ jue kɛ sin sroesroe wie sa. Man klolɛ'n ɔ yo kɛ like bɔ be wun i nin be nyinma'n sa, yɛ man be fa jenvie'n i nun nzue'n kwlaa be utu su, ɔ su kwla kɛn-mɛn i ase. Man nzue ba'm be kwlaa be sonji sin su, sanngɛ be nunnun i-ɔ ɔ yo-man ye. Kannzɛ man sran kun fɛ i bo ninnge kpakpa'n kwlaa man kɛ ɔ ´fa to klolɛ'n, san finfin cɛ yɛ be ´yo i-ɔ. E lɛ e sinma bla kun bɔ i nyɔnflɛn nian ba-man. ?Blɛ nga be ´kɛn i jalɛ ndɛ'n, nguɛ yɛ e ´yo mɛn i-ɔ? Sɛ e sinma sɔ'n ɔ ti kɛ klɔ wun talɛ sa'n, wuun e ´kpɛ talɛ sɔ'n i ti su nglo lɔ buɛ nga be nian nun be sasa klɔ'n, wuun e ´yo buɛ sɔ mun nin sika. Sɛ e sinma sɔ'n ɔ ti kɛ anuan sa'n, wuun e ´fa sɛdri waka kun e ´jɛ sin. N ti kɛ klɔ wun talɛ sa, min nyɔnflɛn'm be ti i sasawlɛ sua. Min adeba'n i liɛ'n, min yɛ man i anwlɛnba'n ɔ tɔ nzue nun-ɔn. Salomɔn lɛ i vinyi fie kun Baal-Amɔn lɔ. Ɔ fa mannin sran wie mun kɛ be nian su. Be nga be klo kɛ be ´ti fie sɔ'n, i nun vinyi'n bé su mma'n wie'n Salomɔn man be yi jɛtɛ ufue mma akpi. Min vinyi liɛ'n, m bɔbɔ yɛ n nian su-ɔ. Salomɔn, fa ɔ sika jɛtɛ ufue akpi'n, bɔ i nun ya nnyɔn ti vinyi su nianfuɛ'm be liɛ'n. Mmo klanman ɔ bɔ a o tro fie'm be nun lɔ'n, janvuɛ wie'm be kunndɛ kɛ be ´ti ɔ nɛn'n. Ijɔ man n ti. Se min kɛ: «Min adeba, wanndi bla. Wanndi glaunglaun kɛ wannzannin wie sa, annzɛ flete gbanflɛn wie sa, wanndi bla oka nga bé su bɔn fɛɛn'n be su wa.» Amɔz i wa Ezai i aolia nun like ng'ɔ wunnin i'n, ɔ nin ng'ɔ tili'n, b'ɔ ti Zida nin Zerizalɛm bé wun ndɛ'n. Ɔ wunnin i Ozias, nin Zɔtam, nin Akaz, ɔ nin Ezekias bɔ be ti famiɛn'n bɔ be fin Zida'n be blɛ su. Nyanmiɛn su lɔ lika'n, tie! Asiɛ, sie ɔ su kpa! Afin Anannganman su ijɔ. I waan: N tali ba wie mun, b'a nyin, sanngɛ b'a jaso min wun. Nannin'n ɔ si sran ng'ɔ lɛ i'n, yɛ aflunmun'n kusu ɔ wun like nga i min'n ɔ fa sie i lɛ kɛ ɔ di nun'n i wlɛ, sanngɛ Izraɛl si-man sa, min nvle'n i nunfuɛ'm be wun-man sa fi wlɛ. Nvle b'ɔ ti sa tɛ yofuɛ, nvle bɔ sran kunlɛ'n ti i nzuɛn'n, nvle bɔ i nunfuɛ'm be ti kakajefuɛ ngunmin kokoko'n, amu'an wie wu mlɔnmlɔnmlɔnmlɔn, amun yako! Amu'an yi min Anannganman min ase, amu'an yo min bɔ n ti Izraɛl i Nyanmiɛn kunngba'n min finfin, amu'an kaci amun sin b'a si min. ?Amun bɔ amun jin nyin kekle yolɛ'n su sa tititi'n, ninfan yɛ be fin amun like-ɔ ɔ yo ye ekun-ɔn? Amún ti'm be kwlaa be su ti kannin ngunmin kokoko. Yɛ amun keje amun wun-ɔn ɔ yo-man ye kun. Kɛ ɔ fɛ i amún ja ngbabua'm be su lele b'ɔ fa ju amún ti'n su'n, amun wunnɛn'n i lika fi nun-man lɛ bɔ be kwla se kɛ ɔ ti kpa kan-an. Laa kannin mun nin amun wunnɛn bɔ b'a susu'n, ɔ nin kannin uflɛ-uflɛ mun, sran fi fua-man be, sran fi gua-man be nun ayre, yɛ sran fi cici-man be su. Amun mɛn'n ɔ'a bo, sin'n ɔ'a di amun klɔ mun. Aofuɛ'm be fɛn amun bo ninnge mun amun bɔbɔ amun nyrun lɛ. Amun mɛn'n ɔ'a yo kɛ aawlɛ flɛnnɛn'n sa, ɔ ti kɛ sran wie mun b'a wlu mɛn kun nun b'a saci i sa. Zerizalɛmfuɛ'm be ngunmin b'a ka lɛ kɛ kuku b'ɔ o vinyi fie kun nun'n sa, b'a ka lɛ kɛ kpata b'ɔ ɔ'a ka blo'n sa, b'a ka lɛ kɛ klɔ bɔ i sufuɛ'm be kpɔfuɛ'm b'a sin b'a yiɛ i'n sa. Sɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ'a yaci-man e nun sran wie'm be lɛ'n, wuun e wieli nunnun kɛ Sodɔmfuɛ'm be sa, sɛ ɔ'a yaci-man be lɛ'n, wuun e wieli wu kɛ Gomɔrfuɛ'm be sa. ?Zerizalɛm kpɛnngbɛn mun, yoo amu'an kaci Sodɔm kpɛn siɛn'n? Amun `tie Anannganman i ndɛ b'ɔ kan'n! ?Zerizalɛmfuɛ mun, yoo kɛ ɔ o yɛ'n amu'an kaci Gomɔrfuɛ siɛn'n? Amun `sie amun su kpa be tie e Nyanmiɛn'n i mmla b'ɔ man'n! Anannganman wan yoo: «?Amun tɛ kpanngban bɔ amun yi'n, ɔ yo nzu ye yɛ ɔ man min-ɔn? Bua nene nga amun fa yi tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, yɛ nannin nga b'a kpɛ cro bɔ amun fa yi bo kun yolɛ i su tɛ'n be lui'n, i kwlaa sɔ'n ɔ'a flan min. Nannin tola mun, nin bua nga b'a kpɛ cro'n mun, ɔ nin boli kpakpuɛ mun, bɔ amun fa yi afiɛn siesielɛ tɛ'n be mmoja'n, n kunndɛ-mɛn i kun. ?Kɛ amun ba tɛ'm be yilɛ'n, wan yɛ ɔ tu amun kɛ amun `nanti-nanti min awlo nun-ɔn? Amun `yaci sraka ninnge ngbɛn'm be fa balɛ. Ansans bɔ amun yra be man min'n, ɔ yo min tɛ. Anglo le kun cɛn mun, nin wunmiɛn-delɛ-cɛn mun, ɔ nin cɛn dilɛ uflɛ nga sran'm be kwlaa be yia be di'n, n kwla suan-man bé bo kun sa tɛtɛ bɔ amun nyinfu amun yo be cɛn sɔ'm be nun'n ti. Amun anglo le kun cɛn mun nin amun cɛn uflɛ nga amun di be'n, be yo min tɛ, be ti kɛ trɔ sa, be ti min, n kwla-man bé bo suan kun. Kɛ amun man amún sa'm be su kɛ amun ´srɛ min'n, n kata min nyin kɛ ɔ ´yo nan m'an wun-man amun'n ti. Sɛ amun srɛ min bɔ lele'n, ɔ ti ngbɛn. N su sie-man min su. Afin sran'm be mmoja ase gualɛ'n yɛ ɔ ti amun junman-an. Amun `wunnzin, amun `yo amún wun saun. Amun `yi amun sa tɛtɛ bɔ amun yo be'n min nyrun lɛ. Amun `yaci sa tɛ'n i yolɛ. Amun `suan sa kpa'n i yolɛ, amun `yo sa'm be nuan su. Sran ng'ɔ kle sran'm be nyrɛnnɛn'n, amun `yo man ɔ kaci i sa. Amun `di aika mma'm be jɔlɛ'm be kpa, amun `jran angboti mmla'm bé sin.» Anannganman wan yoo: «Amun `bla man e ti é wun aniɛn. Sɛ amún sa tɛ bɔ amun yo'n be ti kɛ like ɔkwlɛ youun wie sa bɔbɔ'n, be ´fɛn fitafita kɛ jese fɔkɔ sa. Sɛ be ti kɛ like ble tikitiki wie sa bɔbɔ'n, be ´yo ufue fuai kɛ bua ndrɛ sa. Sɛ amun sie amun su amun tie ndɛ nga n kan n kle amun'n, amun ´di mɛn nga nun ninnge kpakpa mun. Sanngɛ sɛ amun fa-man min nuan ndɛ'n, yɛ sɛ amun yo nyin kekle'n, alɛ'n yɛ ɔ ´di amun-ɔn. Min Anannganman min yɛ n kan sɔ-ɔ.» ?Nguɛ sa yɛlɛ nga? ?Ɔ yo sɛ yɛ man Zerizalɛm ɔ'a kaci kɛ tekle bla sa-a? Laa ɔ ti klɔ kpa, i nunfuɛ'm be fa mmla'n su yɛ be yo sa mun i nuan su, sanngɛ siɛn'n, ɔ'a kaci sran kunfuɛ'm be klɔ. Ɔ'a yo sa-a ɔ waan jɛtɛ ufue wie yɛ ɔ'a kpa sa. Ɔ'a yo sa-a ɔ waan nzan yɛ nzue ɔ'a bu i ti sa. Ɔ famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun be yo nyin kekle Nyanmiɛn su. Be nin awiefuɛ'm bé bo ti kun. Adi ninnge'n yɛ be kunndɛ-ɔ, siɛn'n be bɔbɔ yɛ be su sran'm be su kɛ be `wla bé sa bo-ɔ. Be di aika mma'm be ndɛ kwlɛ, angboti mmla'n be ndɛ'n nga be fa blɛ be kɛ be di'n, ɔ ti-man be ndɛ. I sɔ'n ti, Izraɛlfuɛ mun, amun nun-man min sin, amun ti min kpɔfuɛ, n wa kle amun nun, n ´tu n klunngbɔ amun su, amun yako! Min bɔbɔ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n bɔ be su min-ɔn ɔ su-man'n, min yɛ n kan sɔ-ɔ. Zerizalɛmfuɛ mun, e nin amun y'a nyɛn. N ´tu amun nun fiɛn'n kɛ be fa kpetre sanmlan be fa tu like nun fiɛn'n sa. N ´yo man amun jɔlɛ difuɛ'm be ´yo kɛ laa liɛ'm be sa, yɛ n ´yo man famiɛn'n i afɔtuɛ manfuɛ'm be kusu be ´yo kɛ be nga be o lɛ laa'n be sa. Kpɛkuun be ´flɛ amun klɔ'n kɛ Klɔ bɔ be yo sa i nuan su nun'n, nin Nanwlɛ Klɔ. Zerizalɛm i sa b'ɔ yo i i nuan su'n ti, ɔ ´fite nun. Yɛ i nunfuɛ'm bɔ be kaci be nzuɛn'n, be ´nyan be ti mmla bɔ be fa su'n ti. I nyin keklefuɛ mun o, i sa tɛ yofuɛ mun o, nyrɛnnɛn'n ´tɔ be kwlaa be su. Be kwlaa nga be yi Anannganman i ase'n, be ´wie nunnun. Waka dandan bɔ amun klo be sɔlɛ'n, amún sa sin wa bubu amun be ti. Amuɛn bo bɔ amun kpɛ be'n, nyannzuɛn wa kun amun be dunman nun. Afin amun wa yo kɛ waka dandan bɔ be nnya'n ɔ glɔ'n sa. Amun wa yo kɛ asa b'ɔ nzue nun-man nun kun'n sa. Sran b'ɔ lɛ wunmiɛn'n, ɔ ´yo kɛ nyan-man b'ɔ ti futrɛ-futrɛ'n sa. Yɛ i junman'n, ɔ ´kaci kɛ sin taaman sa. Ɔ nin i junman'n be nnyɔn be ´yra likawlɛ, sran fi su nuan-man be. Amɔz i wa Ezai i aolia nun like ng'ɔ wunnin i'n, b'ɔ ti Zida nvle'n nin Zerizalɛm klɔ'n bé wun ndɛ'n. Cɛn wie lele'n, oka nga Anannganman i sua'n kplan su'n, ɔ wa taka oka'm be su, yɛ ɔ ´yo fleiin tra kpɔlɛ mun. Nvle-nvle'm be kwlaa be ´tu sa kpu be kɔ lɔ. Sran kpanngban kpa be ´tu ajalɛ be ´kɔ. Be ´se kɛ: «Amun `bla man e wɔ Anannganman i oka'n su lɔ, man e wɔ Zakɔb i Nyanmiɛn'n i sua'n nun lɔ. Ɔ ´kle e i atin mun, yɛ e ´nanti i akpɔ'm be su.» Afin Siɔn lɔ yɛ mmla'n ɔ fin-ɔn, Zerizalɛm lɔ yɛ Anannganman i nuan ndɛ'n ɔ fin ba-a. Ɔ wa yo nvle-nvle'm be jɔlɛ difuɛ, yɛ ɔ ´yo sran kpanngban be afiɛn siesiefuɛ. Be wa fa be tokofi mun be ´bo tokpo, yɛ be ´fa be cua mun be ´yo wlɔsɔ. Nvle kun su fa-man alɛ wlɛ-mɛn i nvle uflɛ sin kun. Be su suan-man alɛ dilɛ'n kun. Zakɔb i osu'n nunfuɛ mun, amun `bla man e `nanti Anannganman i lika b'ɔ kpaja weiin'n nun. W'a yi ɔ nvle'n nunfuɛ'm be ase. W'a yi Zakɔb i osu'n nunfuɛ'm be ase. Afin wia afiliɛ lɔfuɛ'm be nzuɛn'n yɛ be fa-a, be yi wunnzue kɛ Filistifuɛ'm be sa, yɛ be nin nvle kun nga'm be nunfuɛ'm bé bo ti kun. Be di-man sika ɔkwlɛ'n nin jɛtɛ ufue'n be yalɛ bé mɛn'n nun. Be ninnge kpakpa'm be sɔnnin tratra su. Be nnɛn kpanngɔ be sɔnnin kpa. Be alɛ kakaklolo'm be ti kpokpaa sɔ ngbɛn. Be di-man amuɛn'm be yalɛ bé mɛn'n nun. Be koto ninnge nga be fa bé sa be yi'n be bo. Be su ninnge nga be fa bé sama be yo'n mun. I sɔ'n ti, be wa kan sran'm be ase, yɛ be wa gua be nyin ase. Yɛ wɔ Anannganman, nán yaci sa fi cɛ be! Anannganman i ya dan'n, nin i nyrun b'ɔ yo sran sro'n ti, amun `wlu yɛbuɛ buɛ'm be nun, amun `fia kunman'm be nun asiɛ'n i bo lɔ. Sran nga be yo bé wun dandan'n, be wa gua be nyin ase, sran nga be tu bé wun'n, be ´kan be ase. Anannganman kunngba cɛ yɛ be ´mɛnmɛn i cɛn sɔ'n nun-ɔn. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ'a sie cɛn kun. Cɛn sɔ nun'n, ɔ ´kan be nga be tu bé wun'n be ase, ɔ ´kan be nga be yo bé wun dandan'n be ase, ɔ ´kan be nga be man bé wun su'n be ase. Cɛn sɔ nun'n, Liban lɔ sɛdri waka bɔ be ti fleiinfleiin'n, ɔ nin be kwlaa'n be ´nyɛn i, ɔ nin Bazan lɔ sɛni waka mun be ´nyɛn i. Cɛn sɔ nun'n, ɔ nin oka bɔ be ti nglo-nglo'n kwlaa be ´nyɛn i, ɔ nin kpɔlɛ fleiinfleiin'n kwlaa be ´nyɛn i. Cɛn sɔ nun'n, klɔ'n i sasalɛ sua nga be ti fleiin'n, ɔ nin be be ´nyɛn i, ɔ nin klɔ'm bé wun talɛ dandan'm be ´nyɛn i. Cɛn sɔ nun'n, ɔ nin Tarsis lɔ mmeli dandan'n be kwlaa be ´nyɛn i, ɔ nin mmeli nglanman'm be kwlaa be ´nyɛn i. Klɔ sran'n i wun dandan yolɛ'n ɔ ´kan ase, i wun tulɛ'n ɔ ´go nun. Anannganman kunngba cɛ yɛ be ´mɛnmɛn i cɛn sɔ'n nun-ɔn. Amuɛn wie fi su ka-man lɛ. Anannganman i ya dan'n nin i nyrun b'ɔ yo sro'n ti'n, sran'm be wa wlu yɛbuɛ buɛ'm be nun, be ´fia kunman'm be nun asiɛ'n i bo lɔ, afin Anannganman ɔ wa jaso, ɔ ´wlanwlan asiɛ'n sufuɛ mun. I cɛn sɔ nun'n, sran'm be amuɛn mun bɔ be fa jɛtɛ ufue yoli be kɛ be ´koto bé bo'n, ɔ nin be amuɛn mun bɔ be fa sika ɔkwlɛ yoli be kɛ be ´koto be bo'n, be ´to be gua gbekle nin akpannin'm be bo. Anannganman i ya dan'n nin i nyrun b'ɔ yo sro'n ti'n, sran'm be ´wlu yɛbuɛ buɛ'm be nun, be ´wanndi. Afin Anannganman ɔ wa jaso, ɔ ´wlanwlan asiɛ'n sufuɛ mun. Amun `yaci amún wla'n klɔ sran su fa gualɛ, afin i nguan'n ti tika kpe kan sa. ?Wan yɛlɛ sran? Nian, e Min Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ wa yo man aliɛ'n nin nzue'n bé bo ´tu Zerizalɛm klɔ'n nin Zida nvle'n nun. Ɔ wa yo man like nga be kisa su'n i kwlaa ɔ ´wie sa weiin. Like sɔ mun yɛlɛ safunyrɛn mun nin alɛ sran mun, nin jɔlɛ difuɛ mun, nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun, nin wunnzue yifuɛ mun, nin kpɛnngbɛn mun, nin sran ablenun su kpɛn mun, nin sran nga be lɛ dunman mun, nin afɔtuɛ manfuɛ mun, nin sran nga be si be junman'n di kpa mun, ɔ nin sran nga be si bae di kpa mun. N ´fa gbanflɛn kanngan mun n ´yo sran sɔ'm be famiɛn i awlo lɔ sran dan. Ba kanngan mun yɛ be ´sie be-ɔ. Nvle sɔ nun'n, nga ´jaso ɔ ´yo i wiengu sa, nga ´jaso ɔ ´yo i wiengu sa. Gbanflɛn'n ɔ ´yo kpɛnngbɛn'n i like kekle. Sran finfinfuɛ'n ɔ ´jaso sran kpa'n i wun. Yɛ sran wie ɔ ´trɛ i niaan bian i si awlo nun, ɔ ´se i kɛ: «Kɛ bɔ a lɛ tralɛ dan'n, yo e su kpɛn, sie lika bubuwa nga mun.» Sanngɛ i cɛn sɔ nun'n, sran sɔ'n ɔ wa se kɛ: «N su kwla yo-man, yɛ min awlo lɔ'n, n lɛ-man kpaun nin tralɛ dan, nán amun fa min sie sran'm be su kpɛn.» Zerizalɛm'n ɔ'a tɔ, Zida'n ɔ'a fin ase. Be nuan nun ndɛ mun nin be nyoliɛ mun be kle kɛ be jaso Anannganman b'ɔ ti famiɛn'n i wun. Be wafa nga be ti'n, ɔ saci bé wun. Be yo be sa tɛtɛ mun wia klengle kpa'n nun kɛ Sodɔm lɔ fuɛ'm be sa, be fia-man bɔ kaan sa. Be yako! Afin be liɛ'n, be bɔbɔ be nyrɛnnɛn trɔ'n yɛ be su wlɛwlɛ i lɛ-ɔ. Amun `se kɛ: «Sran nga Nyanmiɛn bu i sran kpa'n, ɔ wo atin kpa'n su, i sa kpa ng'ɔ yo'n, ɔ ´nyɛn i nuan like. Sran tɛ'n, i yako! Ɔ wo atin tɛ'n su, afin sa ng'ɔ siesie'n, yɛ be ´fa yo i-ɔ.» Ba kanngan mun yɛ be yo min sran'm be tɛtɛ-ɔ, bla mun yɛ be sie be-ɔ. Min sran mun, amun nyrun dunfuɛ'm be mlinnin amun. Be kata atin nga amun sin nun'n. Anannganman ɔ'a yi i wun nglo ɔ su wa di jɔlɛ, ɔ'a jaso kɛ ɔ ´di sran'm be jɔlɛ. Anannganman su di i sran'm be afɔtuɛ manfuɛ mun nin be kpɛnngbɛn'm be jɔlɛ. Ɔ se be kɛ: «Amu'an saci vinyi'n. Like nga amun fali be yalɛfuɛ'm bé sa nun'n, be o amún sua'm be nun. ?Nzu ti yɛ amun tin min sran'm be su-ɔ? ?Nzu ti yɛ amun yo yalɛfuɛ'm be tokotoko sɔ-ɔ?» Min, Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n min yɛ n usa sɔ-ɔ. Anannganman waan: «Kɛ bɔ Siɔn bla'm be tu bé wun'n, kɛ bɔ be ´nanti-ɔ be tinngɛ be kɔmin'n nun'n, kɛ bɔ be ´nian sran-an, be kacikaci be nyinma'n nan be `kannvun be'n, kɛ bɔ be ´nanti-ɔ, be tu bé ja'n kunngun-kunngun wuun bé ja nga'm be ´tɛ gleinglein'n ti'n, n wa yo nan bé ti'n ɔ `kpa. Yɛ n wa tike be ngban'n su.» I blɛ sɔ nun'n, Anannganman ɔ ´yi be blɛ dilɛ ninnge nga be o yɛ mun: bé ja kɔmin nun nga mun, tɛ nga be fa cici bé ti'n, niannun nga be wlawla bé ti nun bɔ be ti kɛ anglo ba sa'n, be su nun asunmanndi mun, be sa nga mun, nin be tannin nga be fa kata bé nyrun'n, bé ti kle mun, bé ja jrɔkɔ kanngan mun, be afiɛn kplo nga be wɔli'n mun, be amuɛn ba mun, nin be muae nyanman mun, be bue nun nga mun, be cɛn dilɛ tralɛ mun, be tralɛ nga bé jra kli'n mun, be tralɛ dandan mun, bé sa nun pata kanngan mun, be niannun mun, be tralɛ vɛɛ mun, be tannin nga be fa cici be kɔmin nun'n, ɔ nin nga be fa gua be wati su'n. Ninnge kplɔwa'm be nvan'n ɔ ´sin parfɛn'n i bɔnlɛ'n i osu. Be ´fa nyanman be ´yo bé bo kplo. Be su yo-man bé ti'm be kun, be ´yi be treketreke. Be su wla-man cɛn dilɛ tralɛ kun, bajɛ tralɛ yɛ be ´wla-a. Be wunnɛn'n su nzɔliɛ'm be su yo-man nyɛnmɛn kun, be ´yo kɛ sin osu sa. Zerizalɛm, alɛ'n wa di ɔ su sran mun, ɔ lɔ safunyrɛn'm be ´wu alɛ'n nun. Ɔ nunfuɛ'm be kwlaa be ´bo awuyomo, be ´yi ngwlɛ. Be ´sun kɛ bla bɔ i ninnge ng'ɔ lɛ i'n i kwlaa ɔ'a fi i sa, b'ɔ tran asiɛ ba kpa'n su sun'n sa. I cɛn sɔ nun'n, bla nso be ´tra yasua kun, yɛ be se i kɛ: «E bɔbɔ e ´kunndɛ e like e ´di, e ´kunndɛ é tannin e ´kla. Ɔ dunman'n cɛ yɛ e waan a `fa sie e su nan e nyrun nyannzuɛn ɔ wie-ɔ!» Cɛn kun'n, mma nga Anannganman luali'n ɔ ´yo nyɛnmɛn. Ɔ ´yo anyrunnyan like. Mma sɔ'n ɔ ´fifi. Ɔ ´yo Izraɛlfuɛ nga be ka'n be liɛ. Ɔ man be ´nyan kɔmin. Yɛ be ´fa di be nuan. I sɔ nun'n, sran nga be ´ka Siɔn lɔ'n, sran nga be ´ka Zerizalɛm lɔ'n, be ´flɛ be kɛ Anannganman i sran mun. Be sɔfuɛ mun yɛ Anannganman klɛli be dunman i fluwa'n nun kɛ be `tran Zerizalɛm lɔ-ɔ. Kɛ Anannganman ko salo Siɔn lɔ bla'm bé wun fiɛn'n kɔ wie'n, kɛ ɔ ko salo Zerizalɛmfuɛ'm bé sran bɔ be kun be'n be mmoja'n ko wie'n, kɛ ɔ ko di jɔlɛ'n ko wie'n, kɛ ɔ ko nunnun sa tɛ'n ko wie'n, kpɛkuun ɔ ´yo nyanmiɛn ble nin wɛnsrɛn, be ´jran Siɔn oka wunmuan'n nin i sran bɔ b'a yia'm bé ti su nglo lɛ wia'n nun. Kɔnguɛ'n, ɔ ´yo sin b'ɔ jue kpa'n, ɔ ´kpaja be su. Afin Anannganman i nyrun nyannyan'n, ɔ kata be kwlaa be su, ɔ ´yo kɛ lika bɔ b'a kata su bɔ kɛ wia'n ɔ ´bo'n ɔ ti fɔnvɔ, kpɛkuun kɛ aunngban'n ´fita bɔ nzue'n ´tɔ'n i kunngba'n ti fiawlɛ'n sa. Min waan n ´to jue m bo flɛ min aenguɛ'n. Min aenguɛ'n ɔ nin i vinyi fie bé wun jue yɛ min waan n ´to-ɔ. Min aenguɛ'n ɔ lɛ i vinyi fie kun, i vinyi fie sɔ'n wo kpɔlɛ wie bɔ i asiɛ'n ti kpa'n su. Ɔ dili asiɛ'n su junman, ɔ yiyili i nun yɛbuɛ mun, ɔ tali nun vinyi nglanman nglanman mun. Ɔ kplannin akpa fleiin kun fie'n i afiɛn. Ɔ kpɛli kunman kun. Kunman sɔ'n ɔ ti vinyi mma nzue cuɛnwlɛ. Ɔ bu i kɛ vinyi'n ɔ wa su mma kpa, kpɛkuun ɔ ´su-ɔ, mma tɛtɛ yɛ ɔ'a su-ɔ. Zerizalɛmfuɛ mun, amun nin Zidafuɛ mun, amun `di e nin min vinyi fie'n ye afiɛn ndɛ sɔ'n! ?Like onin cɛ yɛ ɔ fata kɛ n yo i min vinyi fie sɔ'n su bɔ m'an yo-man-an? ?Yɛ ɔ yo sɛ ti yɛ n lafili su tankaan kɛ ɔ wa su mma kpa bɔ mma tɛ yɛ ɔ suli nin-ɔn? Ɔ man yoo, n wa kle amun like nga n wa fa yo min vinyi fie'n. M ´bubu i wun talɛ'n, yɛ nnɛn'm be wa di vinyi nga n tali'n. N ´saci awa ng'ɔ si i wun'n, yɛ be nga be ´sin'n be ´tiatia vinyi'n su. N ´saci i, be su kpɛkpɛ-man vinyi'n su kun, be su tutu-man fie'n nun kun. Flɔn nin owie'm be ´fifi nun, yɛ n ´se nzue ng'ɔ mlan'n kɛ nán ɔ tɔ su. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, i vinyi fie'n yɛlɛ Izraɛl osu'n. Yɛ waka b'ɔ tali b'ɔ klo be kpa'n yɛlɛ Zidafuɛ mun. Anannganman bu kɛ be wa yo sa mun i nuan su, sanngɛ sa tɛtɛ mun yɛ be yo be-ɔ. Ɔ bu i kɛ be wa fa mmla'n su, sanngɛ nyrɛnnɛnfuɛ'm be kpanlɛ'n yɛ be ti i lika'n kwlakwla-a. Sran nga be kplan sua uka sua su'n, be nga be di fie uka fie su'n b'ɔ man lika fi ka-man lɛ'n, be yako! Be ngunmin yɛ be lɛ tranwlɛ mɛn'n nun-ɔn. Amun `nian, sa nga Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ kan kleli min'n yɛ, i waan: «Sua kpanngban nga'm be wa bubu. Sran su tran-man sua dandan nglanman-nglanman nga'm be nun kun. Sa sɔ'm be ´yo sɔ sakpa! Sɛ be ta vinyi ɛktar nsan'n, nzan litri ablenun yɛ be ´nyɛn i nun-ɔn. Yɛ sɛ be gua ble kilo ya'n, be ´kpɛ ble kilo blu cɛ.» Be nga bɔ nglɛmun ndɛ kpa'n be ko kunndɛ nzan kekleke be nɔn'n, be yako! Be nga kɔnguɛ be la-man'n, bɔ nzan yɛ be nɔn i kɛ be ´fa kan bé wun nglɛ'n, be yako! Kɛ be ´bo jru'n, nin aluku'n, ɔ nin klɛn, ɔ nin blo'n, wuun be ´nɔn nzan'n be ´bo. Be nian-man sa nga n yo be'n, be nian-man junman nga n di be'n. I sɔ'n ti be wa fa be kɔ mɛn uflɛ nun, afin be wun-man sa wlɛ. Awe'n ´kun be nun sran kpakpa mun, be ´wu. Yɛ nzue we'n ´kun be kun nga mun. I sɔ'n ti, wie'n ɔ'a trɛ i nuan'n nun, ɔ'a trɛ nun dan kpa. Zerizalɛmfuɛ mun, be kpakpa mun o, be kun nga mun o, ɔ nin trulɛ nga be ´tru be ´di cɛn'n lɛ'n, be ´ko tɔ wie'n i nuan sɔ'n nun. I sɔ'n ti, be wa kan sran'm be ase, yɛ be wa gua be nyin ase. Sran nga be ti wun tufuɛ'n, be ´kan be ase. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ ti dan, afin ɔ yo sa i nuan su. Ɔ ti saun, i nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun, afin ɔ nian mmla'n su yɛ ɔ yo i sa liɛ mun-ɔn. Bua'm be wa didi klɔ nvuɛn'n nun kɛ be fa yo i be didiwlɛ'n nun'n sa. Yɛ boli ba nga be ta be bé sa nun'n, be ´didi kan anyanbeunfuɛ'm be ninnge'm be o lɛ laa bɔ be sacili'n. Be nga be fa gblɛ kpɛlɛ'n yo kɛ nyanman sa be fa cuɛn fɔnlɛ'n, be nga be cuɛn sa tɛ'n kɛ be fa cuɛn kakaklolo sa'n, be yako! Be se kɛ: «Man Anannganman ɔ kɛn i wun yo i junman'n ndɛndɛ nan e ´wun i. Man Izraɛl Nyanmiɛn'n i sa b'ɔ jaja be'n, ɔ yia be nuan nan e ´wun be!» Be nga be flɛ sa kpa'n kɛ sa tɛ'n, bɔ be flɛ sa tɛ'n kusu kɛ sa kpa'n, be yako! Like ng'ɔ ti tuun'n yɛ be waan ɔ ti weiin-ɔn, like ng'ɔ yo fɛ'n yɛ be waan ɔ yo wi-ɔ, yɛ like ng'ɔ yo wi'n yɛ be waan ɔ yo fɛ-ɔ. Be nga be bu bé wun kɛ be si sa'n, bɔ be bu bé wun kɛ be ti ngwlɛlɛfuɛ'n, be yako! Be nga nzan nɔnlɛ'n yɛ ɔ ti be yasua like'n, be nga be waan be `se kɛ be yɛ be ti nzan kekle yifuɛ'm be klikli'n, be yako! Sɛ sran kun yo sa tɛ'n, kɛ ɔ man be adi'n, kpɛkuun b'a di i ndɛ'n klanman. Sɛ sran wie i ndɛ'n yo fɛ'n, be bu ndɛ'n be yi su. I sɔ'n ti, sɛ be ti waka'n, wuun n ´se kɛ, kɛ sin'n ɔ fa yra awie ja'n sa'n, kɛ sin'n ɔ fa di ijre kee'n sa'n, be olui'n ɔ ´saci, yɛ be nyrɛ'n be ´yo munkun-munkun be ´kaci kɛ ndutre sa. Afin be yili Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i mmla'n i ase, yɛ be yoli Izraɛl Nyanmiɛn'n i nuan ndɛ'n i finfin. I sɔ'n ti Anannganman fali ya i sran'm bé wun. I sa kannin be. Oka'm be kejeli, sran'm be saka'm be tru klɔ'n nun atin'm be nun kɛ wla sa. Sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, Anannganman i ya'n ɔ'a jɔ-man, ɔ nin be tɛ nyɛn i tititi. Anannganman ɔ'a man nzɔliɛ kun su ɔ'a man nvle nga be o muamua lɔ'n. Ɔ bo feliman flɛ be nun kun kɛ be wo asiɛ'n i bue kun'n su lɔ'n. Yɛ amun `nian, ɔ su kɛn i wun ba ndɛndɛ kpa. Ɔ tu glaunglaun yɛ ɔ ba-a. I sran'm be liɛ'n, ɔ lɛ-man kɛ b'a fɛ, be cuɛn-cuɛn-man like ase. Be tɔ-man ngwlɛ, be lafi-man, bé bo kplo'n kwlaa ɔ ci bé bo, bé ja ngbabua'm be nyanman'n kwlaa ti ciciwa. Bé ta mma'm be ti piembiembie, b'a cuɛn bé ta'm be kwlaa be nun b'a sie. Be nnɛn kpanngɔ'm bé ja bo'm be ti kɛ yɛbuɛ san sa. Kɛ a wun be kakaklolo'm bé ja bɔ be ´kpɛ be wun'n, ɔ waan seke yɛ ɔ su tu sa. Be kpanlɛ nga be kpan'n, ɔ ti kɛ asɔmɔli bla'm be liɛ'n sa, be kpan kɛ asɔmɔli ba mun sa. Be kpan, be tra be nnɛn'n, be fa kɔ, sran fi kwla de-mɛn i be sa nun. I cɛn sɔ nun'n, nganniɛn dan kun ɔ ´tɛ sran sɔ'm be dunman nun wie, ɔ ´tɛ kɛ jenvie yɛ ɔ su bo sa. Kɛ be ´nian mɛn'n, aosin tuun yɛ be ´wun i-ɔ. Nyanmiɛn ble likiliki kpa kun ´kata wia'n i nyrun. Afuɛ nga bɔ famiɛn Ozias wuli nun'n, n wunnin Anannganman, ɔ ti famiɛn bia kun b'ɔ ti nglo-nglo kpa'n su. I tralɛ dan'n i nuan'n ɔ bubu gua asiɛ wun yɛ ɔ yi i sua dan'n. Serafɛn'm be o i ti'n su. Kun lɛ ndɛwa nsiɛn kun lɛ ndɛwa nsiɛn: be fa nnyɔn be kata be nyrun, be fa nnyɔn be kata bé ja'm be su, yɛ be fa nnyɔn be tu. Be kpan be se be wiengu kɛ: «Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, i nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti'a kun, ɔ ti'a kun, ɔ ti'a kun. I anyrunnyan ɔ'a de asiɛ'n wunmuan'n.» Kɛ be ´kpan'n, sua'n i anuan'm be keje sa gbugbugbu, yɛ sin wɛnsrɛn yili sua'n piɛ. Yɛ n seli kɛ: «M'an wu o! M'an mlin o, afin n ti sran kun bɔ min nuan bui'm be ti fiɛn, yɛ nvle'n bɔ n tran nun'n, i nun sran'm bé nuan bui'm be ti fiɛn, yɛ min nyinma ɔ'a wun Famiɛn'n, m'an wun Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n.» Serafɛn'm be nun kun tu bali min wun lɛ. Kɛ ɔ ´ba'n, pɛnsi kun wo i sa nun, yɛ ɔ fa fali sɛnmlɛn ba kun Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su. Ɔ fa kannin mín nuan'n yɛ ɔ seli kɛ: «Nga ɔ'a kan ɔ́ nuan bui mun, ɔ́ sa tɛ'n ɔ'a wie, b'a yaci ɔ fɔnlɛ mun b'a cɛ wɔ.» N tili Anannganman i aniɛn'n, ɔ usali kɛ: «?Wan yɛ n ´sunmɛn i-ɔ? ?Yɛ wan yɛ ɔ ´dun mmua e nyrun-ɔn? ?Wan yɛ ɔ ´ijɔ e nuan-an?» Nan m'an tɛ su kɛ: «Min-ɔn, sunman min.» Yɛ ɔ seli kɛ: «Kɔ nan ko se nvle nga nunfuɛ'm be kɛ: ‹Kannzɛ amun sie amún su'n, amun su ti-man ndɛ fi, kannzɛ amun tike amun nyinma'n be nian'n, amun su wun-man like fi. Kete sran sɔ'n be anwlɛn'n, tannin bé su mun, yɛ kata be nyinma mun kɛ ɔ ´yo nan b'a wun-man ase, nan b'a ti-man sa, nan be akunndan'n i su ɔ'a kata nan b'a kaci-man be nzuɛn'n, nan b'a yo-man juejue'n ti.› » Yɛ n usali kɛ: «?Anannganman, lele cɛn onin yɛ sa sɔ'm be ´wie-ɔ?» Yɛ ɔ tɛli su kɛ: «Ɔ ´yo sɔ lele san klɔ'm be ´wie saci. Ɔ ´yo sɔ lele san klɔ mun nin sua'm be nun sran'm be ´wie, san asiɛ ng'ɔ sacili'n i su ´tɔ koun.» Ɔ ´yo sɔ lele san Anannganman ɔ ´fa sran mun kɔ mmua, yɛ mɛn'n ɔ ´ka lɛ ngbɛn. Sɛ sran kanngan ka lɛ'n, sin ´di be. Kɛ be bu waka dandan mun bɔ bé bo'm be ka lɛ'n, i kunngba nin-ɔn, sran wie'm be wa jaso su sran sɔ'm be osu'n nun, be ´yo Anannganman i sran. Blɛ nga bɔ Ozias i wa Zɔtam i klun ba Akaz ɔ ti Zida famiɛn'n, Rɛzɛn b'ɔ ti Siri famiɛn'n nin i sran'm be bali kɛ be nin Zerizalɛmfuɛ'm be ´kun. Be nin Rɛmalia i wa Pekak yɛ be bali-ɔ. Be waan be ´tɔ Zerizalɛmfuɛ'm be su, be yoli lele ɔ'a yo-man ye. Be kan kleli Akaz b'ɔ fin David i osu nun'n nin i awlofuɛ mun kɛ Sirifuɛ'm b'a kpɛ be ngblaliɛ Efraim asiɛ'n su. Kɛ famiɛn'n nin i sran'm be tili ndɛ sɔ'n, be usuli kɛ bo nun lɔ waka mun yɛ aunngban'n su keje be sa. Yɛ Anannganman seli Ezai kɛ: «Fa ɔ́ wa Sear-Zasib nan ko wun Akaz i wun. Ɔ o nglo lɔ fɛtɛ'n i mmuɛ bɔ be yili'n i wun lɛ. Lika sɔ'n ɔ o ble wlafuɛ'm be lika'n i wun lɛ. Se i kɛ: ‹Nán srɛ kun wɔ, tran diin, nán ɔ́ wla bo ɔ́ wun Rɛzɛn b'ɔ ti Sirifuɛ'n nin Rɛmalia i wa'n be ya bɔ b'a fa'n ti. Be ti kɛ yiendre nnyɔn yɛ be su kpunngbun sa. N si kɛ Sirifuɛ mun be nin Efraimfuɛ mun, ɔ nin Rɛmalia i wa'n be bu ɔ́ wun akunndan tɛ. Be se kɛ: E `jaso Zida i wun, e `wla klɔ'n nunfuɛ'm be srɛ, e `saci klɔ'n lele san be ´fa bé wun fa man ye. I sin e ´fa Tabeɛl i wa yasua'n e ´sie be su famiɛn.› Ndɛ nga Anannganman Nyanmiɛn kan'n yɛ: ‹I sɔ'n su sie-man su. I sɔ su yo-man ye, afin Damas yɛ ɔ ti Siri i klɔ dan nin-ɔn, yɛ Rɛzɛn yɛ ɔ ti Damas i su kpɛn nin-ɔn. Ɔ'a ka afuɛ ablesiɛn-nin-nnun Efraim ´bubu, ɔ su yo-man nvle kun. Samari yɛ ɔ ti Efraim i klɔ dan nin-ɔn, yɛ Rɛmalia i wa'n yɛ ɔ ti Samari i su kpɛn nin-ɔn. Sɛ amu'an lafi-man n su kpa'n, amun su jran-man kekle.› » Anannganman kannin ndɛ kleli Akaz ekun, ɔ seli i kɛ: «Usa nzɔliɛ kun min bɔ n ti Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n min sa nun b'ɔ ´kle kɛ n ´suan ɔ bo. Sɛ asiɛ'n su wa nzɔliɛ o, se nglo lɔ nzɔliɛ o, ɔ li usa.» Sanngɛ Akaz tɛli su kɛ: «N su usa-man like fi, n su sa-man Anannganman n nian-man.» Nan Ezai ɔ'a se i kɛ: «Wɔ bɔ a nin wɔ awlofuɛ mun amun ti David i osu'n nunfuɛ mun'n, amun `sie amún su! ?Kɛ amun yo bɔ sran'm be di amlin lele be fɛ'n, i sɔ yolɛ'n ɔ ju-man amun, yɛ amun waan amun ´yo nan min Nyanmiɛn'n ɔ `fɛ amlin dilɛ nun ekun-ɔn? I sɔ'n ti Anannganman bɔbɔ ɔ wa man amun nzɔliɛ kun. Amun `nian, talua'n bɔ si-man bian'n ɔ wa wunnzɛ, ɔ wa wu ba yasua kun. Ɔ ´tɔn i dunman Emaniɛl. Ɔ ´nɔn nɔnnɔn nin awɛma nzue lele san ɔ ´si like ng'ɔ ti-man kpa'n nin ng'ɔ ti kpa'n be ngbaciɛ. I sin ka nan ɔ'a si like ng'ɔ ti-man kpa'n nin ng'ɔ ti kpa'n be ngbaciɛ'n, sran'm be ´jaso famiɛn nnyɔn nga be kle wɔ yalɛ'n be mɛn'n nun. Anannganman man sa tɛ kpa wie ɔ wa ba wɔ nin ɔ nvle'n nunfuɛ'm be su, ɔ ´ba ɔ́ si i awlo'n su. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ Efraimfuɛ'm be cuɛnnin bé wun Zidafuɛ'm be lika'n, sa sɔ'n i wunsu nian ju-man le.» Asiri famiɛn'n b'ɔ wa ba'n, i ndɛ yɛ Ezai kan-an. Blɛ sɔ nun'n, Anannganman ɔ ´bo feliman flɛ ngɔnsiɛn nga be o kan Nil nzue'n ɔ ko gua jenvie'n nun lɔ'n, ɔ nin awɛma nga be o Asiri mɛn nun'n. Be ´ba, be wa tran kongo kploun'n nin yɛbuɛ buɛ'm be nun. Be ´tran susrɛ'm be kwlaa be su, be ´tran kan nnɛn'm be didi lɛ'n kwlaa nun. Blɛ sɔ nun'n, Anannganman ko fa laliɛ lɛman Efrat nzue'n i sin lɔ. Asiri famiɛn'n i ndɛ yɛ ɔ ´kɛn i lɛ-ɔ. Ɔ ´yi amún ti'n nin amun wunnɛn'n su ndrɛ'n kwlaa, ɔ ´yi amun akanza'n wie. Blɛ sɔ nun'n, sran kun ɔ ´ta nannin bla kun nin boli bla nnyɔn, sran kun ɔ ta nannin bla kun nin boli bla nnyɔn. Nɔnnɔn nga be ´nyɛn i'n ɔ ´sɔn dan ti be ´nɔn i nyin su ngo'n kpanngban. Be kwlaa nga be ´ka mɛn'n nun lɛ'n, nɔnnɔn i nyin su ngo'n nin awɛma nzue'n yɛ be ´fa ta bé wun-ɔn. Blɛ sɔ nun'n, vinyi fie bɔ i su vinyi ja'n ti akpi'n, bɔ bé gua kwla ju jɛtɛ ufue akpi'n, be ´ka owie-owie nin flɔn'm be nun. Be ´fa ta nin ta mma mun be ko di koniɛn lɔ. Afin mɛn sɔ'n ɔ ´yo susrɛ ngunmin, yɛ owie-owie mun nin flɔn mun yɛ be ´fifi lɔ-ɔ. Yɛ oka nga be fali tokpo be dili junman be su'n, bé ja su tia-man lɔ kun flɔn nin owie-owie'm be ti. Be ´yaci nannin'm be nun be ´ko didi lɔ, yɛ bua'm be ´kɔ lɔ. Anannganman seli min kɛ: «Fa like paplapa dan kun nan klɛ su weiin man be wun i. Klɛ su kɛ: ‹Be `fɛn ninnge'n ndɛndɛ, be `kan bé wun be `ko fa ninnge'n.› » N fali sran wie'm be kɛ be `yo min lalofuɛ, be ti nanwlɛfuɛ. Kun yɛlɛ Iri b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, yɛ kun yɛlɛ Berekia i wa Zakari. Yɛ n wluli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bla b'ɔ ti min yi'n i sin, ɔ wunnzɛli nan ɔ'a wu ba yasua kun. Anannganman seli min kɛ: «Tɔn i dunman kɛ Kan Ɔ Wun Fɛn Be Bo Ninnge'n. Afin kwlaa nan bakan ɔ'a si baba nin manmin flɛ'n, be ´fa Damas lɔ anyanbeun'n nin Samari lɔ ninnge mun ko man Asiri famiɛn'n.» Anannganman kannin ndɛ kleli min ekun, i waan: «Kɛ bɔ nvle nga nunfuɛ'm be yoli Silɔe nzue'n b'ɔ sonji blɛblɛblɛ'n i finfin'n, kɛ bɔ Rɛzɛn nin Rɛmalia i wa'n be ti yɛ be klun jɔ'n, i ti Anannganman man Efrat nzue kpanngban b'ɔ sonji kekle'n, ɔ sonji ba be su, Asiri famiɛn'n b'ɔ lɛ nyrun dan'n ɔ ´ba. Nzue'n ɔ ´yi dan kpa, ɔ ´kɛtɛ i cenje'n kwlaa su. Ɔ ´kata Zida mɛn'n i su, ɔ ´yi lele ɔ di lika'n, ɔ ´ju be kɔmin nun. Ee! Emaniɛl, be su wun-man nzue'n i cenje'n kun, nzue'n ɔ ´di ɔ mɛn'n wunmuan'n.» Sran mun, amun `kpan, srɛ dan kpa ɔ wa kun amun! Amun kwlaa nga amun wo asiɛ'n i muamua lɔ'n, amun `sie amún su, alɛ'n ti amun `buabua amún wun, srɛ dan kpa ɔ wa kun amun! Kannzɛ amun bu like nga amun ´yo'n be akunndan sie, be su kpɛn-man su! Kannzɛ amun kan ndɛ wie'n, ɔ su kpɛn-man su, afin Nyanmiɛn nin ye o nun. Kɛ Anannganman trali min'n, b'ɔ wlali min su nun kpa kɛ nán n nanti nvle nga nunfuɛ'm be atin liɛ'n su'n, ɔ seli min kɛ yoo: «Blɛ bɔ sran kun nga'm be ´kan sran dandan'm bé wun jasolɛ ndɛ'n, nán amun bua nun. Nán amun sro like nga be sro i'n, nán ɔ ´kun amun srɛ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i kunngba yɛ ɔ fata kɛ amun kisɛ i su-ɔ. I yɛ ɔ fata kɛ amun nyin yi i-ɔ, i yɛ ɔ fata kɛ amun sro i-ɔ. Ɔ wa yo kɛ sua sa, yɛ ɔ wa yo kɛ yɛbuɛ bɔ bé ja'n ɔ kpla su'n sa, ɔ wa yo kɛ yɛbuɛ b'ɔ yi sran ase'n sa, ɔ ´yo sɔ man Izraɛl akpasua nnyɔn'n. Ɔ wa yo kɛ tɛ nin aya sa ɔ man Zerizalɛmfuɛ mun. Sran kpanngban be ´bo tanngan, be ´tɔ yɛbuɛ'n su, yɛ be lika'n wie ´bubu, be ´tɔ aya nun yɛ ɔ ´tra be.» Fa min ndɛ nga mun sie kpa, ta su min sɔnnzɔnfuɛ'm be nyrun. N su minndɛ Anannganman. Blɛ nga nun liɛ'n, ɔ'a kaci i sin ɔ'a si Zakɔb i osu'n nunfuɛ mun. N fa mín wla guɛ i su kpa. Min nin ba nga Anannganman fa be mannin min'n, e ti nzɔliɛ Izraɛl mɛn'n nun, E bo sa'm be su e kle Izraɛlfuɛ mun. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, b'ɔ tran Siɔn oka'n su'n i dunman nun. Sran wie'm be se kɛ: «Be nga be nin wunmiɛn mun ijɔ'n, bɔ be tu be aswre'n, bɔ be ijɔ blɛblɛblɛ be kan sa nga be wa ju'n, amun `wɔ bé sin.» Be se ekun kɛ: «Sɛ sran'm be usa be amuɛn'm be sa-a ɔ ti-man tɛ. Yɛ sɛ sran kun usa wunmiɛn'm be sa sran wie'm be dunman nun'n, ɔ ti-man sa.» Sɛ be se amun sɔ'n, amun `se kɛ: «Anannganman i mmla'n nin i nuan ndɛ'n yɛ be di su-ɔ.» Sran nga b'a kan-man sɔ'n, be su nyan-man nguan. Kɛ be ´sin mɛn nun'n, afɛ'n ɔ'a ti be, yɛ awe'n ɔ'a kun be kpo. Sɛ awe kun be'n, be ´fa ya be ´kpɛ be famiɛn'n nin be Nyanmiɛn'n be nzowa. Be ´man be nyin'n su be ´nian nglo lɔ. I sin, kɛ be nian asiɛ nin-ɔn, be ´wun kɛ nyrɛnnɛn nin aosin tuun, ɔ nin srɛ b'ɔ kun sran'n yɛ be o su-ɔ. Be ´su bé bo yi i aosin tikitiki'n nun. Sanngɛ asiɛ'n bɔ nyrɛnnɛn o su kɛ e ´se yɛ'n, aosin'n su ka-man su tititi. Laa'n, Anannganman kuakuali Zabilɔn nin Nɛftali lika'n, sanngɛ blɛ ng'ɔ ´ba lɔ'n, lika nga be o Zurdɛn'n i sin lɔ'n, bɔ be wo atin ng'ɔ san jenvie'n i wun lɔ'n, be nin aofuɛ'm be lika'm be ´nyan nyrun. Sran nga be wo aosin nun'n, be wunnin kɛ lika kpaja'n dan kpa, be nga be tran mɛn ng'ɔ wo aosin tuun kpa nun'n, lika'n kpajali be su. Anannganman, wɔ man be klun jɔli, wɔ man bé wun kpajali be dan. Kɛ be ba ɔ sua nun'n, be klun jɔ kɛ be nga be su kpɛ ble'n sa, bé wun kpaja be kɛ be nga be su cɛ alɛ nun ninnge nga be nyannin be'n be nun'n sa. Afin sielɛ wafa nga sran wie'm be fa sie be'n b'ɔ ti kɛ trɔ sa'n, a yili i be su. Waka nga be fa bo be'n, a bubuli be nun. Ngble nga be fa kle be nyrɛnnɛn'n, a kpɛkpɛli be nun. Like nga a fa yoli Madianfuɛ mun laa'n, i kunngba'n yɛ a yoli-ɔ. Be kpɔfuɛ'm be ngbabua nga be sili be ase gbugbu be fa ko kunnin alɛ'n nin tralɛ nga be kondoli mmoja nun'n, sin yɛ ɔ ´di be-ɔ, be ´yra kɔlikɔlikɔli. Afin b'a wu ba kun b'a man ye, b'a fa ba yasua kun b'a man ye. Nyanmiɛn fali sielɛ'n wlɛli i sa nun. Be ´flɛ i kɛ Abonuan, Sa'm be siesiefuɛ, Nyanmiɛn b'ɔ kwla, Siɛ b'ɔ o lɛ titi, Aunjuɛ wlengbi. Ɔ ´yo man i sielɛ'n ɔ ´trɛ, yɛ ɔ man fɔundi'n ´tran lɛ tititi. Ɔ ´yo man David i sielɛ'n nin i famiɛn diwlɛ'n be ´yo kpa, yɛ be ´taka. Mmla'n i su falɛ'n nin sa nuan su yolɛ'n, be yo sielɛ sɔ'n nin famiɛn diwlɛ sɔ'n bé bo bia lele yɛ ɔ ´yo kɛ ɔ ´fa yo nin-ɔn. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i klolɛ'n ti sa ng'ɔ wa yo'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sa nga Anannganman ´fa wla Zakɔb i osu'n nunfuɛ'm be nun'n, ɔ kan kleli be. Sa sɔ'n ɔ'a tɔ Izraɛlfuɛ'm be su. Sran'm be kwlaa be wa si nun. Efraimfuɛ mun nin Samarifuɛ mun be ´si nun. Bé wun tulɛ'n nin bé nuan dilɛ'n ti be se kɛ: «Talɛ'm be bliki'm b'a tɔ, sanngɛ e ´fa yɛbuɛ nga be sɛli'n e ´fa kplan be uflɛ! Janvlɛ'm b'ɔ be ti sikomɔr waka'n, be kpɛkpɛli be, sanngɛ e ´fa janvlɛ bɔ be ti sɛdri waka'n e ´kaci be.» Anannganman man Rɛzɛn i kpɔfuɛ'm be ´jaso be kusu bé wun. Ɔ ´wla be nga be nin be lɛ'n be fanngan. Sirifuɛ'm be ´jranjran wia afiliɛ lɔ, Filistifuɛ'm be ´jranjran be liɛ wia atɔliɛ lɔ, be ´wie be di weiin, sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, Anannganman i ya'n ɔ su jɔ-man, ɔ nin be ´nyɛn i tititi. Sanngɛ sran'm be sa-man bé sin Anannganman b'ɔ tuli be fɔ'n i sin. Yɛ be kunndɛ fa-man bé wun mantan-man Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n. I sɔ'n ti, sɛ e ´kwla e se'n, aliɛ ba kunngba nun'n, Anannganman ´kpɛ Izraɛl'n i ti'n nin i lua'n, ɔ ´kpɛ mme'n i nnya'n nin ndɛ mma'n. Kpɛnngbɛn'n nin awlo bo kpɛn'n be yɛ be ti i ti nin-ɔn. Yɛ wunnzue yifuɛ'm bɔ ato bualɛ'n yɛ ɔ ti be junman'n, be yɛ be ti i lua nin-ɔn. Be nga be ti sran nga'm be nyrun dunfuɛ'n, be mlinlɛ yɛ be mlinnin be-ɔ. Be nga be kplin be su kɛ be dun be nyrun mmua'n, be fa atin tɛ'n. I sɔ'n ti, Anannganman i klun su kwla jɔ-man be gbanflɛn'm bé wun. Yɛ ɔ su kwla si-man be aika mma mun nin be angboti mmla'm be aunnvuɛ. Afin be wie fi sro-mɛn i, be kwlaa be ti sa tɛ yofuɛ mun ngunmin kokoko. Ndɛ ng'ɔ fin be nuan fite'n, ɔ ti tɛtɛ ngunmin. I sɔ'n ti, Anannganman i ya'n ɔ su jɔ-man, ɔ nin be ´nyɛn i tititi. Afin sa tɛ'n ɔ jue kɛ sin b'ɔ yra susrɛ mun nin owie mun'n sa. Sin sɔ'n, ɔ man bo'm be sɔ, yɛ sin wɛnsrɛn'n ɔ ´fu nyanmiɛn su lɔ lukuu. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, i ya dan'n ti mɛn'n ɔ'a sɔ kɛ sin sa. Sɛ e ´kwla se'n, sin'n ɔ'a di sran mun. Sran fi yaci-mɛn i wiengu lɛ. Sɛ be tɔ fama su-ɔ, be kpɛ be di, sanngɛ awe yaci-man be kunlɛ. Sɛ be nyɛn i bɛ su lɔ-ɔ, be su di, sanngɛ be ku yi-man. Sran kun nyɛn i bɔbɔ i sa nin-ɔn, ɔ su di i nnɛn'n. Manase yo-man Efraim blɛblɛ, Efraim kusu ɔ nyan Manase-ɔ, ɔ yaci-mɛn i lɛ. Yɛ be bue nnyɔn'n be di gua Zida su. Sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, Anannganman i ya'n ɔ su jɔ-man, ɔ nin be ´nyɛn i tititi. Be nga be kpɛ mmla tɛtɛ mun, bɔ be kpli be klɛ mmla nga be kle sran'm be nyrɛnnɛn'n, be yako! Be di-man yalɛfuɛ'm be ndɛ liɛ mun. Like ng'ɔ ti min nvle nun yalɛfuɛ'm be liɛ'n, be fa man-man be. Angboti mmla'm b'a kaci kɛ bé nuan nun nnɛn sa, be di be lufle pɔɔ, yɛ be de aika'm bé sa nun ninnge mun. ?Fɔ bulɛ cɛn nun'n, nin nyrɛnnɛn ng'ɔ fin mmua ba'n i cɛn nun'n, amun ´yo i sɛ? ?Wan yɛ amun ´wanndi ko talo i-ɔ? ?Yɛ nin yɛ amun ´yaci amun anyanbeun ninnge mun-ɔn? San bisuafuɛ'm be afiɛn kunngunlɛ nin be nga b'a kun be'n be afiɛn tɔlɛ yɛ ɔ nin amun a ka-a. Sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, Anannganman i ya'n ɔ su jɔ-man, ɔ nin amun ´nyɛn i tititi. Asirifuɛ'm bɔ be ti kɛ min nyantiaan sa'n, be yako! Waka'n b'ɔ o bé sa nun'n, yɛ n ´fa di min ya'n i su junman-an. Min waan be wɔ nan be ko kle sran nga be bu-man min like fi'n, be nyrɛnnɛn. Min waan be `ko tɔ sran nga be fɔkɔ min anwlɛn'n be su nan be `fɛn bé bo ninnge'n be `fa. Min waan be tiatia be su kɛ be tiatia atin nun nnɔtiɛ'n nun'n sa. Sanngɛ be liɛ'n, nán kɛ be bu i sɔ-ɔ, be akunndan liɛ'n, nɛ́n i yɛlɛ ng'ɔ o lɛ'n. Like dan sacilɛ nin sran kpanngban kpa be kunlɛ'n yɛ ɔ o be klun-ɔn. Afin be se kɛ: «?E famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be nin famiɛn'm be sɛ-man? ?Sa kunngba nga e fa yoli Kalne'n, nɛ́n i kunngba'n yɛ e fa yoli Karkemis-ɔ? ?Nga e fa yoli Amat'n, nɛ́n i yɛ e fa yoli Arpad-ɔ? ?Nán sa kunngba'n yɛ e fa yoli Samari nin Damas-ɔ? Mɛn nga be amuɛn'm be sɔnnin tra Zerizalɛmfuɛ mun nin Samarifuɛ'm be liɛ'n, e sa kannin be. ?Sa nga e fa wlali Samarifuɛ mun nin be amuɛn'm be nun'n, e kwla fa wla-man Zerizalɛmfuɛ mun nin be amuɛn liɛ'm be nun wie?» Sɛ Anannganman ko wie i junman'n kwlakwla di Siɔn oka'n su lɔ nin Zerizalɛm lɔ'n, ɔ nin Asiri famiɛn'n be ´yia nun i wun tulɛ'n nin i wun dandan yolɛ'n ti. Afin Asiri famiɛn'n seli kɛ: «Min bɔbɔ min wunmiɛn'n yɛ n fa n dili junman ng'ɔ o lɛ'n kwlakwla-a. Min ngwlɛlɛ'n yɛ n fa yoli i kwlakwla-a, afin n ti akunndanfuɛ. N sieli nvle-nvle'm be anyialiɛ'm be uflɛ. N fali nvle-nvle'm be nunfuɛ'm bé anwlɛn su ninnge mun. Kɛ bɔ n lɛ nyrun'n ti'n, n yoli man famiɛn'm be tɔli. N fali nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be anyanbeun kɛ be fa anunman sua'n sa. N fali asiɛ wunmuan'n kɛ be isa klenzua ng'ɔ o lɛ ngbɛn'n sa. Sran fi ɔ'a keje-mɛn i wun, sran fi ɔ'a tike-mɛn i nuan, sran fi ɔ'a kpan-man.» ?Kpɛliɛ'n ɔ tu i wun gua sran ng'ɔ fɛ i di junman'n i su? ?Annzɛ bese'n ɔ yo i wun kpakpa sran ng'ɔ fɛ i kpɛ like'n i su? ?Ngble'n kwla fa sran ng'ɔ trɛ i nun yo like? Kannzɛ e fa sran sunnzun waka'n, sanngɛ nyantiaan'n ɔ kwla mɛn-mɛn i su. I sɔ'n ti, Nyanmiɛn Kpli'n, Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ man Asiri famiɛn'n i sran mun bɔ be wunnɛn o nun'n, be ´yo koklo, yɛ i sran kpakpa mun'n, like wie ɔ ´jue be afiɛn, ɔ ´yra kɛ sin sa. Izraɛl'n i kpajalɛ b'ɔ kpaja'n ɔ ´kaci sin, yɛ i Nyanmiɛn'n ɔ ´yo kɛ sin taaman sa, ɔ wa sɔ, ɔ ´yra susrɛ mun nin owie mun, ɔ ´yra be cɛn kunngba lekeleke. Ɔ ´nunnun i bo nglanman-nglanman mun nin i fie bɔ be yo ye mun. Be wa yo kɛ tukpacɛfuɛ bɔ wunmiɛn nun-mɛn i nun kun'n sa. Bo'n nun waka nga be ´ka lɛ'n, be su sɔn-man kun, bakan kun kwla ka be si bé nuan bɔbɔ. I cɛn sɔ nun'n, Izraɛlfuɛ onga mun nin Zakɔb i osu'n nunfuɛ nga be kali lɛ'n, be wa yaci sran ng'ɔ kleli be yalɛ'n i su kisalɛ. Be wa fa bé wla'n ngba be ´guɛ i Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i su. Zakɔb i osu'n nunfuɛ onga kan'n, be ´sa bé sin Nyanmiɛn b'ɔ kwla'n i sin. Izraɛlfuɛ mun, kannzɛ amun sɔnnin kɛ jenvie nuan aunnyan sa'n, amun nun sran kaan nga be kali lɛ'n be yɛ be ´sa bé sin be ba Anannganman sin-ɔn. Sran'm be nunnunlɛ'n, kɛ ɔ yoli yɛ ɔ yoli-ɔ, san ɔ ´ju, san mmla'n i su sa'n ɔ ´yo. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, sran'm be nunnunlɛ b'ɔ guguli kɛ ɔ ´yo'n, ɔ'a bo i bo mɛn wunmuan'n nun. I sɔ'n ti, ndɛ nga Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ kan'n yɛ, i waan: «Min sran mun, amun bɔ amun wo Siɔn'n, nán amun sro Asirifuɛ mun bɔ be fa waka bo amun, bɔ be fa ngble fin amun kɛ Eziptfuɛ'm be yoli i laa'n sa'n. Afin ɔ cɛ kan-an, min ya nga n fɛli i amun wun'n, ɔ ´wie. Ɔ ´kaci tɔ be su, ɔ ´nunnun be mlɔnmlɔn.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ wa mɛn i ngble'n su ɔ ´fa bo be kɛ ɔ fa boli Madianfuɛ mun Orɛb yɛbuɛ'n su lɔ'n sa. Ɔ ´mɛn i waka'n su jenvie'n su kɛ ɔ yoli i Ezipt lɔ'n sa. I cɛn sɔ nun'n, be trɔ ng'ɔ o amun wati su'n, ɔ ´foli tɔ, yɛ sielɛ kekle nga be fa sie amun'n, ɔ ´wie. Lui kpanngban nga amun wa nyɛn i ti'n, be su sie-man amun kun. Izraɛlfuɛ'm be kpɔfuɛ'm be juli Azat lɛ, be sinnin Migrɔn lɛ, be yacili be trɔ mun Mikmas lɛ. Be sinnin lika fii'n nun, be lali Gɛba lɛ. Srɛ kunnin Ramafuɛ mun, be usuli, Gibea b'ɔ ti Sail i klɔ'n, i sufuɛ'm b'a wie wanndi. Galimfuɛ mun, amun `kpan! Laisfuɛ mun, amun `nian amún wun. Anatɔtfuɛ mun, amun yako! Madmenafuɛ'm be su bo sanndi. Gebimfuɛ'm be su kunndɛ fiawlɛ. Ndɛkɛn kpɔfuɛ'm be ´ju Nɔb, be ´jran lɛ, be ´fa be sa be ´wlanwlan be bɔ be o Siɔn oka'n su'n, be ´wlanwlan Zerizalɛmfuɛ mun bɔ be o kpɔlɛ'n su'n. Amun nian, Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ ´fɛ i wunmiɛn'n kwlaa kpɛkpɛ waka sama mun. Waka nga be ti fleiinfleiin'n, ɔ ´kpɛ bé bo, nga be ti ndɛnndɛn kpa'n, ɔ ´bu bé bo gua. Waka sɛsɛ nga be o bo nun'n, ɔ ´fa kpɛliɛ kpɛ bé bo gua. Anannganman b'ɔ yo sro'n ti Liban'n ɔ'a tɔ. Sran kun ɔ ´jaso su Izai osu'n nun kɛ waka sama'n ɔ fɛfɛ waka'n i bo'n su'n sa. Ɔ wa jaso su kɛ waka nɔnman'n ɔ fɛfɛ waka i olui'n su'n sa. Anannganman i wawɛ'n wo i su. Wawɛ sɔ'n ɔ ti ngwlɛlɛ wawɛ, nin sa kpa'n yɛ sa tɛ'm be silɛ wawɛ, nin sa siesielɛ wawɛ, nin wawɛ b'ɔ kwla yo sa ng'ɔ siesie kɛ ɔ ´yo'n, ɔ ti wawɛ b'ɔ man be si Anannganman, b'ɔ man be ´nyin yi i. Sran sɔ'n i nyin ´yi Anannganman. Sran sɔ'n ɔ su nian-man sran nyrun nan ɔ'a bu ndɛ, nán be waan yɛ ɔ ´fa kɛn i ndɛ liɛ nin-ɔn. Be nga be ti yalɛfuɛ'n, ɔ ´di be ndɛ'm be kpa. Be nga be kle be yalɛ mɛn'n nun'n, ɔ ´bu be ndɛ mun kɛ ɔ fata'n sa. I ndɛ ng'ɔ fin i nuan ´fite'n ɔ ´yo kɛ waka bɔ be fa bo sran'n sa, ɔ ´fa bo mɛn'n nunfuɛ mun. Ndɛ ng'ɔ fin i nuan fite'n, ɔ ´yo man sran tɛ'm be wu. Ɔ ´fa mmla'n i su falɛ'n ɔ ´fa cici i ti, yɛ ɔ ´fa nanwlɛ dilɛ'n ɔ ´fa ci i afiɛn kɛ bé bo kplo sa. Gboklo nin bua bɔ ɔ'a kpɛ cro'n be ´tran likawlɛ. Kangale'n nin boli bɔ ɔ'a kpɛ cro'n be ´la likawlɛ, nannin ba'n nin asɔmɔli ba'n, ɔ nin nnɛn nga be tɛ i bé sa nun'n be ´di like likawlɛ. Yɛ ba kaan kun yɛ ɔ ´kankan be-ɔ. Nannin bla'n nin nnɛn ngble bɔ be flɛ i urs'n bé ´didi likawlɛ. Be mma'm be ´la be ´mantan be wiengu. Asɔmɔli'n, ɔ ´di ijre kɛ nannin sa. Bakan b'ɔ tɛ nɔn nyɔnflɛn'n, ɔ ´kan ngowa ɔnda'n i lawlɛ'n nun. Yɛ bakan'n ɔ ´kwla fɛ i sa ´wla wo'n i buɛ'n nun. Be su yo-man sa tɛ Anannganman i oka'n su, be su saci-man like fi Anannganman i oka'n su. Kɛ jenvie'n i nzue'n ɔ kata i bo lɔ'n su'n ju'n, i kunngba nin-ɔn, asiɛ'n wunmuan'n su sran'm be ´si Anannganman lelele. I cɛn sɔ nun'n, sran ng'ɔ wa jaso su Izai osu nun'n, ɔ wa yo sran'm be nzɔliɛ like. Nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be ´kpɛ bé nyin i wun lɔ. Yɛ i tranwlɛ'n ´yo anyrunnyan lika. I blɛ sɔ nun'n, Anannganman ɔ ´mɛn i sa'n su kpɛ nnyɔn su. Ɔ ´kpɔ i sran nga be kali lɛ'n bé ti. I sran nga be kali Asiri lɔ'n nin Ezipt lɔ'n, nin Etiopi lɔ'n, i sran nga be kali Elam lɔ'n nin Babilɔni lɔ'n, nin Amat lɔ'n, ɔ ´kpɔ bé ti. I sran bɔ be kali lika nga bɔ be o jenvie nuan'n, ɔ ´kpɔ bé ti. Ɔ ´kplan nzɔliɛ kun fa man nvle-nvle mun. Ɔ wa flɛflɛ Izraɛlfuɛ nga be kannin bé bo bé mɛn nun'n. Ɔ wa tian Zidafuɛ nga be bo sanndili asiɛ'n i bue nnan'n su'n be nuan. Kɛ ɔ yo sɔ'n, Efraim i kwla silɛ'n ɔ ´wie, yɛ Zida i kpɔfuɛ'm be ´wie nunnun. Efraim i nyin su blo-man Zida wun kun, yɛ Zida i nyin su ci-man Efraim kun. Bé bo ´yo kun, be ´tɔ Filistifuɛ mun bɔ be o wia atɔliɛ lɔ'n bé su. Yɛ be ´fɛn be nga be o wia afiliɛ lɔ'n bé bo ninnge mun. Bé sa ´kan Edɔmfuɛ mun nin Moabfuɛ mun. Yɛ Amɔnfuɛ'm be ´yo be kanga. Anannganman ´yo man Ezipt jenvie'n ɔ `wie nun. Ɔ ´tinngɛ i sa Efrata nzue ba'n su. Ɔ ´fita su kekle kpa fuu, Ɔ ´kpacikpaci nzue ba sɔ'n nun nso, kpɛkuun sran'm be ´nanti be ja be ´kpɛ. I sran nga be kali lɛ'n, bɔ Asirifuɛ'm b'a yo-man be like'n, be ´nyan atin kun be ´sin nun. Ɔ ´yo kɛ Izraɛlfuɛ'm be liɛ'n sa. Laa bɔ be ´tu Ezipt lɔ'n, be nyannin atin kun be fali su. Amun nga amun nyannin amun ti'n, amun `kɛn i cɛn nga amun nyannin amun ti'n i nun kɛ: «Anannganman, e ´manman wɔ. Kannzɛ a fali é wun ya'n, ɔ ya'n ɔ jɔli, yɛ a fɔnvɔli ye. Amun `nian, e Nyanmiɛn b'ɔ de ye'n yɛ, e lafi i su, ɔ man srɛ kun-man ye. Afin Anannganman yɛ ɔ man ye wunmiɛn-ɔn. I yɛ man e klun jɔ-ɔ, ɔ'a yo e defuɛ.» Kɛ amun ´ko sa nzue kan delɛ'n ɔ fin lɛ'n, amún wun ´blibli amun. Yɛ cɛn sɔ nun'n, amun ´se kɛ: «Amun `manman Anannganman, amun `kpan flɛ i, i sa dandan ng'ɔ yo be'n, amun `kan be nvle-nvle'm be nun. Amun `kpɛn sran'm bé wla kɛ i dunman'n ti fuwa. Amun `to jue manman Anannganman, afin ɔ yoli sa nglanman-nglanman mun. Man be yi be nglo nan asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa be wun be.» Siɔnfuɛ mun, amun klun b'ɔ ti jɔwa'n nin amun wun b'ɔ kpaja amun'n ti, amun `bo sro. Afin Izraɛl Nyanmiɛn'n b'ɔ wo amun afiɛn'n ɔ ti kpli! Sa nga Anannganman waan ɔ ´fa wla Babilɔnifuɛ'm be nun'n, bɔ Amɔz i wa Ezai wunnin i, b'ɔ tili'n yɛ: «Amun `kplan nzɔliɛ kun oka bɔ like fi fifi-man su'n i su, amun `kpan kekle be flɛ be, amun `fa amún sa flɛ be. Man be sin Babilɔni anuan'm be nun be bla. Be nga be ti min liɛ'n, n kleli be like wie kɛ be `yo. N flɛli min sonja'm be nun safunyrɛn bɔ be kun alɛ bɔ man n nyan nyrun'n. Min waan be `tu n klunngbɔ man min.» Amun `sie amún su be tie nganniɛn ng'ɔ tɛ oka'm be su lɔ'n, ɔ waan sran kpanngban kpa be nganniɛn-ɔn. Amun `tie famiɛn diwlɛ mun nin nvle-nvle'm be nun sran bɔ b'a yia'n be nganniɛn b'ɔ tɛ'n. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ su nian-nian be nga be su wa kɔ alɛ'n i kunlɛ mun ´sin. Be fin mɛn kun nun mmua kpa, be fin asiɛ'n i tiwa lɔ yɛ be ba-a. Anannganman nin be ng'ɔ fa be yi i ya'n i nglo'n be ´fa nyrɛnnɛn be ´yi mɛn wunmuan'n su. Amun `bo awuyomo, afin Anannganman i cɛn'n ɔ'a mantan koko. Ɔ ´ba kɛ Anannganman b'ɔ kwla like'n kwlaa yo'n i like b'ɔ saci like'n kwlaa'n sa. I sɔ'n ti sran'm bé sa'm be kwlaa b'a glɔ bé wun. Yɛ be kwlaa bé sa sin ɔ'a bubu be. Srɛ'n ɔ'a kun be kpo. Be wunnɛn'n ɔ'a yo be sa zizrizi, bé kplo'n nun yo be ya, be kluklu kɛ bla bɔ ɔ'a koto awuliɛ'n sa. Be nian be wiengu siin, srɛ kun be, bé nyrun'n ɔ'a kpa fuaii. Amun `nian, Anannganman i cɛn'n ɔ su ba, i ya dan'n i cɛn'n su ba, i ya ble'n i cɛn'n su ba, cɛn sɔ'n ti-man blɛblɛ. Anannganman ´yo man asiɛ'n su ´tɔ koun, ɔ ´nunnun sa tɛ yofuɛ mun. Nglo lɔ nzraama'm be su kpaja-man kun. Kɛ wia'n ɔ fite cɛ'n, kpɛkuun ɔ'a nuan, yɛ anglo'n ɔ su ta-man kun. Anannganman waan: «Mɛn'n nunfuɛ'm be klunwi'n ti, m ´bu be fɔ, yɛ be bɔ be sro-man Nyanmiɛn'n, bé sa tɛ bɔ be yo'n ti, m ´bu be fɔ. N ´jran wun tufuɛ'm bé wun dandan bɔ be yo'n, yɛ be nga bɔ kɛ be ´sie sran'm be tin be su'n, bé wun ngbli-ngbli yolɛ'n, n ´kɛn i ase. N ´yo man sran'm be kaci kɛ sika ɔkwlɛ jrɛin bɔ be tɛ-mɛn i nyan'n sa. N ´yo man be su wun-man sran'm be kplakpla, ɔ ´yo kɛ Ɔfir lɔ sika ɔkwlɛ bɔ be nyɛn-mɛn i finfin'n sa.» I sɔ'n ti, min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, min ya dan bɔ m'an fa'n nin min anwlɛn bɔ fita min klun'n ti, n wa keje nyanmiɛn su lɔ'n, yɛ n ´keje asiɛ'n kusu. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, be ´sa bé sin be nvle'n nunfuɛ'm bé sin, be wanndi kɔ bé mɛn'n nun. Be ´yo kɛ wannzannin bɔ b'a wlanwlan be'n be sa. Be ´yo kɛ bua bɔ be lɛ-man sran nian-man be su'n sa. Be nun sran kwlaa nga be to i'n, be ´fa ta be ´srɛn-srɛn i, be kwlaa nga be tra be'n, be ´kun be nin tokofi. Sran wie'm be ´yi sran sɔ'n bé wa nɔnman'm be ase, be ´tiatia be su be bɔbɔ be nyrun lɛ, sran wie'm be nin sran sɔ'm bé yi mun be ´la kekle nun. Anannganman waan: «Medifuɛ bɔ be ndɛ nun-man jɛtɛ ufue ndɛ nun'n, bɔ be bu-man sika ɔkwlɛ'n i like fi'n, n ´yo man be jaso sran sɔ'm bé wun. Be ´fa be ta'm be ´to gbanflɛn'm bé wun, be ´gua be ase fɛiin, be su yaci-man ba nɔnman'm be lɛ. Ba kanngan'm be su yo-man be annvɔ.» Yɛ Babilɔni b'ɔ ti kɛ famiɛn diwlɛ'm be afle klanman sa'n, b'ɔ ti kɛ Kaldefuɛ'm bé wun fafalɛ like sa'n, bɔ be fa di bé nuan'n, ɔ wa yo kɛ Sodɔm nin Gomɔr bɔ Nyanmiɛn sacili be laa'n sa. Sran'm be su tran-man nun mlɔnmlɔn kun, sran'm be su tran-man lɛ kun nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo. Arabfuɛ'm be su kplan-man be tannin sua'n lɛ, yɛ bua kankanfuɛ'm be su jran-man lɛ. Sanngɛ blo jɛkuajo'm be ´fa yo be ´fiawlɛ, yɛ akpatue'm be ´yi lɔ sua mun, klɔnsoklo'm be ´fa sua sɔ mun yo be tranwlɛ, yɛ boli kpakpuɛ'm be ´si able nun. Gboklo'm be ´nyan tranwlɛ klɔ'n nun sua dandan'm be nun, yɛ nsoso'm be ´nyan tranwlɛ sua kpakpa'm be nun. Babilɔni i blɛ'n wa mantan, ɔ su ba, be su tu-mɛn i cɛn'n kɔ-mɛn i sin kun. Anannganman wa si Zakɔb osu'n nunfuɛ'm be aunnvuɛ. Sran'm be ´wun nun ekun kɛ kannzu ɔ kpali Izraɛlfuɛ mun, yɛ ɔ ´yo man be ´tran be lika'n nun ekun. Aofuɛ'm be wa uka be su, yɛ be nin Zakɔb i nvle'n nunfuɛ'm be ´yo kun. Aofuɛ'm be wa fa Izraɛlfuɛ mun ba Izraɛl asiɛ'n su. Izraɛlfuɛ'm be ´sɔ aofuɛ sɔ'm be nun kɛ be aja like sa Anannganman i asiɛ'n su. Be ´fa be ´yo kanga bla mun nin kanga yasua mun. Be nga bɔ be wlali Izraɛlfuɛ'm be bisua'n, be ´wla be bisua wie. Yɛ be wa sie be nga be tinnin be su laa'n. Izraɛlfuɛ mun, cɛn nga Anannganman yo nan amún wun jɔ amun fɔun'n, sɛ amun afɛ'n nin amun nyrɛnnɛn'm be wie'n, sɛ be yaci amun nun bɔ amun ti-man kanga kun'n, amun `sro jue ng'ɔ o yɛ'n wɔ Babilɔni famiɛn'n. Amun `se kɛ: Ai! ?Sran ng'ɔ sie sran mun bɔ tin be su'n, i liɛ a wie? ?Mianlɛ bɔ be mian sran mun kplɔlɔlɔ'n, i blɛ'n ɔ'a sin? Klunwifuɛ mun bɔ be sie sran mun klunwi su'n, Anannganman ɔ'a bu be sielɛ'n i bue. Be nga be tin sran'm be su'n, Anannganman ɔ'a bubu be nyantiaan'm be nun. Sran b'ɔ fali ya'n, b'ɔ di sran'm be tɛtɛ'n, b'ɔ bo be tititi'n, sran sɔ'n b'ɔ fali ya'n, b'ɔ tinnin nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be su kplɔlɔlɔ'n, be nin i be lɛ i, be yo-mɛn i blɛblɛ. Asiɛ wunmuan'n ɔ'a jɔ fɔuun, sran'm be klun ti jɔwa, be bo sro. Sɛ e ´kwla se'n, waka'm be bɔbɔ be klun ti jɔwa sran'n b'ɔ tin sran'm be su'n i agualiɛ'n ti. Siprɛs waka mun nin Liban lɔ sɛdri waka mun be se sran sɔ'n kɛ: «Kɛ ɔ fin cɛn bɔ a tɔli'n, be ba-man kɛ be wa kpɛ e bo kun.» Sɛ e ´kwla se'n, asiɛ'n bo lɔ'n, ɔ nun sɔlɛ'n ti, blɔlɔ lɔ lika'n ɔ keje. Asiɛ'n su sran dandan nga b'a wu'n be kwlaa be tinnge. Ɔ yo man famiɛn nga be o nvle'm be kwlaa be nun'n be jaso be famiɛn bia'm be su. Be kwlaa be se wɔ kɛ: «Ɔ kusu, a lɛ-man wunmiɛn kɛ ye sa, w'a kaci kɛ ye sa!» Ɔ wun kpakpa bɔ a yo'n, nin ɔ jru'm be tɛlɛ'n, i kwlaa sɔ'm ɔ'a ɔ blɔlɔ lɔ. Kakaa mma mun yɛ be ti ɔ bɛ bɔ a la su nin-ɔn. Yɛ kakaa mma mun yɛ be ti ɔ kondro bɔ a fa kata ɔ su nin-ɔn. Ai! ?Nan nzu sa yɛlɛ nga? ?Nja, wɔ bɔ a ti kɛ awɛ nzraama b'ɔ kpaja nglɛmun'n sa'n, kɛ ɔ o yɛ'n w'a fin nyanmiɛn su lɔ w'a tɔ? ?Wɔ bɔ a sie nvle-nvle mun'n, bɔ a tin be su kplɔlɔlɔ'n, kɛ ɔ o yɛ'n, b'a su ɔ bo b'a yi i asiɛ'n su wa ? A seli ɔ klun lɔ kɛ: «N ´fu lele n ju nyanmiɛn su lɔ. N ´fa min famiɛn bia'n n ´sie i Nyanmiɛn i nzraama'm be su nglo. N ´ko tran oka bɔ ninnge nga be su be'n be kwlakwla be yia su'n i su. N ´ko tran be oka su'n wie. N ´fu nyanmiɛn ble'n i su lɔ, e nin Nyanmiɛn b'ɔ like fi nun-mɛn i sin'n e ´sɛ.» Sanngɛ be suli ɔ bo yili i blɔlɔ lɔ, be suli ɔ bo yili kunman dan'n i bo lɔ kpa crɔcrɔcrɔ. Be nga be wun wɔ'n, be nian wɔ kpa siin, kɛ be wun wɔ'n, be nian wɔ lelele, be tu-man be nyin. Yɛ be usa kɛ: «?Sakpa, sran ng'ɔ yo bɔ asiɛ'n keje'n, b'ɔ yo man famiɛn diwlɛ'm bé nyin utu ase'n, yɛ ɔ o yɛ? ?Sran b'ɔ yo man mɛn'n ɔ kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa'n, sran b'ɔ saci klɔ mun'n, sran b'ɔ kplin-man su kɛ ɔ ´yaci i bisuafuɛ'm be nun'n, sran sɔ'n yɛ ɔ o yɛ?» Nvle'm be famiɛn'm be kwlakwla, be kwlakwla kpan, be nyannin nyrun. Kɛ e ´se yɛ'n, be la be ndia'm be nun sɛsɛsɛ. Sanngɛ ɔ liɛ'n, be yili ɔ saka'n i blo. A ti kɛ tete ba bɔ wa wu i nin klun'n sa, w'a nyan-man asieliɛ. A ti kɛ fuɛn b'ɔ b'a tiatia su'n sa. A ti kɛ be nga be fali tokofi be kunnin be'n, bɔ be suli be saka'm bé bo guali kunman wie nun lɔ yɛbuɛ'm be su'n sa. Sanngɛ ɔ liɛ'n, a su to-man be asieliɛ lɔ, afin a sacili ɔ mɛn'n, a kunnin ɔ nvle'n nun sran mun. Ɔ osu'n nunfuɛ mun, klunwifuɛ sɔ mun, be su bo-man be dunman be di-man jɔlɛ kun le. Amun `bu ba'm be kunlɛ akunndan bé si bɔ be kunnin sran mun'n be ti. Amun `yo i sɔ, kɛ ɔ ´yo nan b'a man-man bé wun su kun, nan b'a fa-man asiɛ'n nan b'a kplan-man klɔ mun i lika kwlaa'n ti. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «N wa jaso bé wun, n wa nunnun Babilɔni i dunman'n nin sran nga be kali nun lɛ'n mun. N wa nunnun Babilɔnifuɛ mun nin be nga be wa jaso su'n.» Anannganman'n yɛ ɔ se sɔ-ɔ. «N wa yo man Babilɔni ɔ ´yo kɛ fɔkɔ sa, ɔ ´yo jukunin'm be lawlɛ. N ´nunnun i, be su wun-mɛn i osu'n kɛ b'a fa kuanwla b'a cuan-cuan lika sa.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ tali nda kɛ: «Sa nga n guguli kɛ n ´yo'n, san ɔ ´kpɛn su, like nga n kannin kɛ ɔ ´ju'n, san i nuan ´yia. N ´saci Asirifuɛ'm be tinmin'n min mɛn'n nun, n ´tiatia be su min oka'm be su. Sielɛ kekle nga be fa sie amun'n, ɔ ´wie. Be trɔ ng'ɔ wo amun wati su'n, ɔ ´foli tɔ.» Like nga Anannganman ɔ'a fua kɛ ɔ ´fa yo asiɛ wunmuan'n i sufuɛ mun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sa nga i waan ɔ ´fa wlɛ i nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa be nun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. ?Sa nga Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ gugu kɛ ɔ ´yo'n, wan yɛ ɔ ´kwla jrɛn i-ɔ? ?Sɛ ɔ mɛn i sa'n su kɛ ɔ ´yo sran like'n, wan yɛ ɔ kwla kpalo i sa sɔ nin-ɔn? Afuɛ nga bɔ famiɛn Akaz wuli nun'n, be kannin ndɛ ng'ɔ o yɛ'n: Amun Filistifuɛ mun kwlaa, nán amun klun jɔ waka nga be fa boli amun'n i bubulɛ bɔ ɔ'a bubu'n ti! Yɛlɛ kɛ ɔnda ´fite wuo'n i osu'n nun, yɛ dragɔn b'ɔ tu'n, ɔ ´fin i nun fite. Be nga be lɛ-man like'n, bé wa klikli'm be ´nyan like be ´di, yɛ be nga be ti yalɛfuɛ'n, sa tɛ fi su nyan-man be. Sanngɛ amun Filistifuɛ mun, awe'n ɔ ´kun amun osu'n nunfuɛ mun, yɛ amun nun sran nga be ´ka lɛ'n, be ´kun be. Anuan nga amun wo klɔ bɔ be si bé wun'n be nun'n, amun ´bo awuyomo, amun ´kpan kekle kpa. Filistifuɛ'm be kwlaa bé sa sin ɔ'a bubu be, afin sin wɛnsrɛn'n fin mɛn'n i nglo lɔ ba. Be kpɔfuɛ'm bé nuan ti yiawa, sran fi a ka-man siɛn. ?Be ´tɛ Filistifuɛ'm be sunmanfuɛ'm be su sɛ? Be ´tɛ be su kɛ: «Anannganman kplannin Siɔn klɔ'n, ɔ man be nga be ti yalɛfuɛ i sran'm be nun'n, be ´nyan fiawlɛ lɔ.» Sa ng'ɔ tɔli Moabfuɛ'm be su'n yɛ. Kɔnguɛ afiɛn kunngba bɔ be sacili Ar-Moab'n, ɔ kali lɛ nunnunnin. Kɔnguɛ afiɛn kunngba bɔ be sacili Kir-Moab'n, ɔ kali lɛ mlinnin sa weiin. Dibɔnfuɛ'm be kɔ amuɛn sua'm be nun be ko sun. Be kɔ sraka yiwlɛ mun bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n be nun, be ko sun. Moabfuɛ'm be kɔ Nɛbo oka'n su be ko yi ngwlɛ. Be kɔ Medɛba klɔ lɔ be ko yi ngwlɛ. B'a yi bé ti'm be kwlaa, b'a yi be akanza'n kwlaa. Klɔ'm be atin'm be nun'n, a ´wun sran mun-ɔn, bajɛ tralɛ yɛ ɔ wla bé wun-ɔn. Sran'm be fu sua'm bé ti gbagblagba'm be su, annzɛ be tran gua'm be su be yi ngwlɛ, yɛ be sun kpa piaan. Ɛsbɔnfuɛ mun nin Elealefuɛ mun be kpan, be ti be ngan Zaaz lɔ. I sɔ'n ti yɛ Moab lɔ sonja'm be bo awuyomo dan nin-ɔn, be wawɛ'n ɔ'a tɔ blo. N koko Moabfuɛ mun, be wanndi kɔ lele Zɔar, be wanndi kɔ lele Eglat-Sɛlisiza. Kɛ be ´fu Lisit oka'n, wuun be ´sun, afin sa kekle o be su. Kɛ be ´fa Kɔrɔnaim atin'n be ´kɔ'n, wuun be ´kpan kekle kpa. Afin Nimrim nzue ba'n ɔ'a wie nun, afin ijre'n ɔ'a wu kee. Ijre mɔnnɛn fi nun-man lɛ kun, nnya-nnya fi nun-man lɛ kun. I sɔ'n ti, bé bo ninnge nga be kali lɛ'n, bɔ be kwla sieli be kpa'n, be fa be kɔ mmua kpa nzue ba nga peplie waka'm be sɔnnin i nuan lɛ'n i sin lɔ. Afin be kpanlɛ i nganniɛn'n ɔ kɔ lele ju Moab mɛn'n i bue kwlakwla su. Be ngwlɛ bɔ be yi'n ɔ kɔ lele ju Eglaim. Be ngwlɛ bɔ be yi'n ɔ kɔ lele ju Beɛr-Elim. Dimɔn nzue ba'n ɔ ti mmoja ngunmin. N wa fa nyrɛnnɛn uflɛ n ´yi i Dimɔnfuɛ'm be su. Moabfuɛ nga be kali lɛ'n, asɔmɔli kun ɔ wa jaso bé wun, ɔ wa jaso be nga be kali Moab asiɛ'n su'n bé wun. Amun `fa mɛn'n i siefuɛ'n i bua bɔ ɔ'a kpɛ cro'n Sela lɛ ko mɛn i Siɔn oka'n su lɔ. Amun `sin aawlɛ'n nun lɔ nan amu'an wɔ. Arnɔn nzue ba'n i wun lɔ'n, Moab bla'm be ´yo kɛ anunman bɔ be wlan-wlan be tu be sin'n sa. Be ´yo kɛ anunman ba kanngan bɔ b'a kan bé bo bé sua'n nun'n sa. Moab bla'm be se Zerizalɛmfuɛ'm be kɛ: «E waan amun man ye afɔtuɛ. Amun `yo sa wie man ye. Wia klengle kpa nun'n, amun `kata e su kɛ lika tuun'n ɔ kata ninnge'm be su kɔnguɛ'n sa. Be nga mianlɛ ti be su kunndɛ sikewlɛ'n, be nga be su wanndi be kunndɛ fiawlɛ'n, nán amun yi be man. Amun `kplin su kɛ e sran nga mianlɛ ti be su kunndɛ lika be tran nun'n be `nyan kisawlɛ amún wun lɛ. Amun `sasa be sran ng'ɔ saci like'n i lika. Kɛ sran'm be mianlɛ bɔ be mian be'n ko wie'n, kɛ sran'm be bo ninnge fɛnlɛ'n ko wie'n, kɛ sran b'ɔ tin sran'm be su kplɔlɔlɔ'n ɔ ko tu mɛn'n nun'n, i blɛ sɔ nun'n, amun klun kpa'n ti, amun famiɛn diwlɛ'n ɔ ´taka kpa. Yɛ jɔlɛ difuɛ kun b'ɔ ti sran kpa'n, ɔ ´tran famiɛn bia'n su David i awlo'n nun. Jɔlɛ difuɛ sɔ'n, ɔ ´yo sa ng'ɔ ti i nuan su'n tititi, ɔ ´nian mmla'n su, ɔ ´fa cici i ti.» E tili Moabfuɛ'm bé wun tulɛ ndɛ'n. E tili bé wun kpakpa yolɛ ndɛ'n, ɔ nin bé wun dandan yolɛ'n, nin be nuan dilɛ'n, ɔ nin be wun ngbli-ngbli yolɛ'n. I sɔ'n ti Moabfuɛ be sun be bɔbɔ bé wun. Be kwlaa be yi ngwlɛ. Amun sun Kir-Arezɛt i sacilɛ'n b'ɔ sacili'n ti, ɔ yo amun ya lele tra su. Ɛsbɔn lɔ bo'n nin kacɛ'n b'a wie saci. Sibma lɔ vinyi fie bɔ be kɔ lele ju Zaɛzɛr nin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, mɛn-mɛn'm be siefuɛ'm b'a saci be nun vinyi bɔ bé sama'm be trɛ lele ju jenvie'n i sin lɔ'n. I sɔ'n ti, e nin Zaɛzɛrfuɛ mun e sun Sibma lɔ vinyi fie'm be ti. Ɛsbɔnfuɛ mun, Elealefuɛ mun, min nyinmuɛn'n ɔ gua amun ti. Afin amun fie'm be su ninnge bɔ amun nyannin be'n, alɛ'n ɔ wa sacili be kwlaa kpan. Kɛ amun wo amun fie'm be su'n, be wun-mɛn i kɛ amun klun jɔ kun, be wun-mɛn i kɛ amún wun kpaja amun kun. Be ti-mɛn i kɛ amun to jue vinyi fie'm be nun kun, be ti-mɛn i kɛ amun bo sro kun. Be nga be yi nzan'n, be yi-man guɛ-mɛn i nzan guawlɛ dandan'm be nun kun. Be srolɛ'n kwlaa ɔ'a wie. I sɔ'n ti, min anwlɛn'n ɔ keje min klun kɛ jru nyanman sa Moabfuɛ'm be ti. Min anwlɛn'n kpɛ min klun Kir-Erɛsfuɛ'm be ti. Moabfuɛ'm be fu kɔ sraka yiwlɛ lika mun bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n be nun lɔ, be ko kle bé wun yalɛ ngbɛn. Be kɔ amuɛn sua'n nun be ko srɛ, sanngɛ ngbɛn-ɔn. Ndɛ nga bɔ Anannganman kan mannin Moabfuɛ mun lalaa'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Siɛn'n Anannganman wan yoo: «Kannzɛ Moabfuɛ'm be sɔnnin bɔbɔ'n, ɔ'a ka afuɛ nsan sɛsɛsɛ be anyrunnyan'n ɔ ´wie. Be ´yo sran kaan nga be ´ka lɛ'n be finfin, be nyrun'n ɔ ´wie.» Damas i wun ndɛ. Damas su yo-man klɔ kun bɔbɔ, ɔ ´kaci klɔ nvuɛn. Sran'm b'a tu Arɔɛr klɔ'm be su. Klɔ sɔ'm be o nnɛn'm bé sa nun siɛn'n, b'a kaci be lawlɛ. Sran fi kle-man be yalɛ. Klɔ nga be si bé wun'n, wie fi su tran-man Efraim akpasua'n su kun. Damas su yo-man famiɛn diwlɛ'n i klɔ dan'n kun. Yɛ Siri mɛn'n i bue ng'ɔ ka lɛ'n, ɔ su nyan-man nyrun kun, ɔ ´yo kɛ Izraɛlfuɛ'm be anyrunnyan b'ɔ wieli'n sa. Ndɛ nga Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ kan'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I cɛn sɔ nun'n, sɛ Izraɛl mɛn'n ti sran'n, wuun e ´se kɛ i nɔnnin'n i su ´kpɛ, yɛ ɔ ´yo koklo. Ɔ wa yo kɛ ble'n i kpɛlɛ nun'n, bɔ be kpɛ kpɛkuun be isa'n sa. Ɔ wa yo kɛ ble'n bɔ be kpɛ i Rɛfafuɛ'm be kongo'n nun lɔ'n sa. Ble ja kunngun yɛ ɔ ´ka lɛ-ɔ. Ɔ wa yo kɛ olivie bɔ be fa waka be ti gua'n sa. Sɛ mma nnyɔn o annzɛ sɛ mma nsan o, be ´ka olivie'n i ti'n su lɔ. Yɛ sɛ mma nnan o annzɛ sɛ nnun o, be ´ka i sama'm be su. Ndɛ nga bɔ Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n ɔ kan'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I cɛn sɔ nun'n, sran'n ɔ ´kpɛ i nyin sran b'ɔ yili i'n i su, ɔ ´mɛn i nyin su nian Izraɛl Nyanmiɛn'n. Ɔ su kpɛ-mɛn i nyin amuɛn sɔwlɛ nga i bɔbɔ yoli'n be su. Amuɛn b'ɔ fɛli i bɔbɔ sa yoli be'n nin waka b'ɔ takali be'n, ɔ nin ansans yrawlɛ mun, ɔ su fɛ-mɛn i nyin sie-man be su kun. I cɛn sɔ nun'n, Izraɛl klɔ nga be sili bé wun'n, be ´ka lɛ ngbɛn. Be ´yo kɛ laa nga bo mun nin kacɛ'm be nun tɔli koun blɛ bɔ Izraɛlfuɛ'm be juli lɛ'n sa. Lika'n ɔ ´yo srolololo. Afin Izraɛlfuɛ mun, amun wla fili Nyanmiɛn b'ɔ deli amun'n i su. Amun wla ɔ'a kpɛn-man Anannganman b'ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa b'ɔ man amun fanngan'n i su. I ti amun dili fie be mannin amun amuɛn'n. Waka kanngan bɔ be bo nnyrɛ'n, bɔ be wu ndɛndɛ'n, yɛ amun luali be fie sɔ'n be su-ɔ. Yɛ amun luali mɛn uflɛ'm be nun waka mma mun fie sɔ'm bé su wie. Cɛn kunngba nga amun luali waka mma'n, ɔ fifili, kpɛkuun i nglɛmun kunngba'n nun ɔ boli nnyrɛ. Sanngɛ blɛ bɔ nyrɛnnɛn cɛn'n juli'n, fie'm be su ninnge'm be fili ɔ́ sa. Yɛ afɛ ng'ɔ tɔli ɔ su'n, ɔ'a nyan-man ayre. Ee! Be nian kɛ sran kpanngban kpa be su kplin-ɔn, be kplinlɛ'n ɔ tɛ kɛ jenvie'n yɛ ɔ su bo sa. Be nganniɛn'n ɔ tɛ kɛ nzue dan b'ɔ sonji kekle kpa b'ɔ klu wuu'n sa. Sran kaka sɔ'n be nganniɛn'n ɔ klu kɛ nzue dan wie yɛ ɔ su bo sa. Anannganman wlanwlan be, yɛ be wanndi kɔ mmua. Be kɔ kɛ oka'm be su lɔ ijre'n bɔ aunngban'n ɔ fita be kɔ'n sa. Be kɔ kɛ ndutre bɔ seke'n ɔ fa kɔ'n sa. Kɛ nnɔsua wa ju'n, srɛ kun be, nglɛmun'n kɛ aliɛ'n ɔ wa cɛn'n, be wun-man be kun. Agualiɛ ng'ɔ ´gua be nga be fɛn é bo ninnge mun'n, bɔ be saci e bo ninnge mun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Etiopi mɛn'n i nzue ba'm bé sin lɔ'n, be ti like wie i ndɛwa'm be tɛlɛ. Amun Etiopifuɛ mun, amun sunman amun nuan jranfuɛ mun mɛnmɛn'm be nun. Kɛ sunmanfuɛ sɔ'm be ´kɔ'n, be fu nzue'n nyin su alie bɔ be fa ndɛma be yo'n be nun. Amun bɔ amun ti Etiopifuɛ'm be nuan jranfuɛ'n, amún wun yo mmlɛ o. Sran nga be o yɛ'n, bɔ be ti jajraajra'n, bɔ bé kplo'n ɔ ti mlanmlan'n, nvle nga nunfuɛ bɔ be yo sro lele ju mɛn'n i awieliɛ'n, bɔ be kwla be kpɔfuɛ mun nyrɛnnɛnnɛn'n, bɔ be di-man be mɛn'n nun nzue ba'm be yalɛ'n, amun `sa amun sin bla bé wun wa. Amun nga amun wo mɛn wunmuan nun'n, amun bɔ amun tran asiɛ'n su'n, amun `nian nzɔliɛ nga be kplɛnnin i oka'm be su'n, amun `sie amún su kɛ be ´fita nnɛn wɛ nun'n. Afin Anannganman seli min kɛ yoo: «Kɛ n wo min tranwlɛ'n nun lɔ'n, n su keje-man mín wun, n ´nian sa nga be ´ju'n. N ´tran diin kɛ aunyɛyɛ b'ɔ ba wia kpa'n nun bɔ lika'n ɔ jran diin'n sa. N ´tran diin kɛ bɔlɛ ufue munnduun b'ɔ ba ble kpɛlɛ blɛ'n nun aunyɛyɛ nun'n sa.» Afin kɛ vinyi'n ɔ'a wie nyrɛ bo'n, kɛ ɔ ko su'n bɔ i mma'n ko tin'n, i sin nan b'a ti vinyi mma sɔ'n, be fa bese be kpɛkpɛ vinyi ja'n i sama nga b'a su-man'n, yɛ be kpɛkpɛ i sama kanngan nga be su mma'n. Be ´yaci Asirifuɛ'm be kwlaa anunman dandan nga be o oka'm be su bɔ be di nnɛn'n bé sa nun. Be ´yaci be blo nnɛn'm bé sa nun. Anunman nga be di nnɛn'n, saka'm be ti be ´ba wawa nun, lɛ yɛ be ´ka-a. Blo nnɛn'm be kusu be ´ba ayrɛ blɛ'n nun, be kusu lɛ yɛ be ´tran-an. I blɛ sɔ nun'n, nvle nga i nun sran'm be ti jajraajra'n, bɔ bé kplo'n ti mlanmlan'n, bɔ be yo sro kɛ ɔ fin i bo bolɛ nun lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, bɔ be kwla be kpɔfuɛ mun nyrɛnnɛnnɛn'n, bɔ be di-man be mɛn'n nun nzue ba'm be yalɛ'n, sran sɔ'm be ´fa like be wa cɛ Anannganman. Be ´fa ba Siɔn oka'n su kan Anannganman kleli kɛ ɔ tran lɛ'n. Ezipt i wun ndɛ. Amun `nian, Anannganman o nyanmiɛn ble kun b'ɔ ba luu kpa'n su, ɔ su ba Ezipt. Ezipt amuɛn'm be usu i nyrun sa tututu, yɛ Eziptfuɛ'm be wla'n ɔ bo bé wun. Anannganman waan: «N wa yo man Eziptfuɛ'm be ngunmin ngunmin be ´kun, sran kun nin niaan be ´tu, sran kun nin i janvuɛ be ´kan ndɛ, klɔ kun nunfuɛ'm be nin klɔ uflɛ nunfuɛ'm be ´kun, famiɛn kun wa jaso i wiengu famiɛn kun wun. Eziptfuɛ'm be yakpa'n ɔ ´wie, n ´sanngan bé sa nga be siesie'n nun. Be ´kɔ amuɛn'm bé sin, be ´kɔ wunnzue yifuɛ fanunfanun'n bé sin. N ´fa Eziptfuɛ mun n ´wla siefuɛ bɔ be like yolɛ yo ya kpa'n be sa nun. Famiɛn b'ɔ ti wlɛfuɛ kpa'n yɛ ɔ ´sie be-ɔ.» Ndɛ nga Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ kan'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Jenvie'n i nzue'n ɔ ´wie nun, nzue ba'n ɔ ´wie nun, ɔ ´wu kee. Nzue ba'm be nun nzue'n ɔ ´saci. Nil nzue'n i sama bɔ be gua jenvie nun'n, be nun nzue'n ɔ ´kan ase lele ɔ ´wie nun. Ndɛma nin papirus'm be ´glɔ. Ijre nga be o Nil nzue'n i nuan'n nin kan Nil ɔ gua jenvie'n nun lɛ'n, yɛ ninnge nga be luali be Nil nzue'n i wun lɛ'n, be kwlaa be ´wu kee, aunngban'n ´fita be kwlaa kɔ. Like fi su ka-man lɛ. Jue trafuɛ'm be ´yi ngwlɛ. Be kwlaa nga be to kowa Nil nzue'n nun'n, be ´yo kɛ sɛnvuɛ mun sa. Be nga kusu bɔ be gua lala nzue'n nun'n, bé wla ´bo bé wun. Be nga be di lɛn bɔ be tu nun kɛ jese sa'n i wun junman'n, bɔ be wu tannin ufue'n, nyannzuɛn ´kun be. Be nga be wu tannin'n, bé wla ´bo bé wun. Be nga be di junman bɔ be tua be kalɛ'n, be akunndan ´sanngan. Zɔan lɔ wlengbi'm be si-man ngwlɛlɛ mlɔnmlɔn, Ezipt famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun bɔ be ngwlɛlɛ'n ti yɛ be fa be'n, be anyia'n i nunfuɛ'm be ti sinnglinfuɛ mun ngunmin kokoko. ?Ɔ yo sɛ yɛ amun kwla nyan atin se Ezipt famiɛn'n kɛ: «E ti ngwlɛlɛfuɛ'm be wa, e ti lalafuɛ famiɛn'm be wa» nin-ɔn? ?Ɔ ngwlɛlɛfuɛ'm be o nin? Man be yi sa nga be ti fiawa'm be nglo kle wɔ. Yɛ man be kan sa nga Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ guguli kɛ ɔ ´fa yo Ezipt mɛn'n. Zɔan lɔ famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm b'a kaci sinnglinfuɛ mun, Nɔf lɔ wlengbi'm be su laka bé wun. Akpasua sɔ'm be su kpɛnngbɛn'm be su mlin Ezipt mɛn'n. Anannganman ɔ'a fa sannganlɛ wawɛ'n ɔ'a yi Eziptfuɛ'm be afiɛn, kɛ ɔ ´yo nan b'a wun-man sa nga be yo'n be wlɛ, nan b'a yo kɛ sran b'ɔ nɔn nzan bo kpɛkuun kɛ ɔ ´nanti'n ɔ bo nvaka'n, wuun ɔ ´fi'n sa. Ezipt mɛn'n nun'n, kɛ ɔ fɛ i sran kaklaakla'm be nun lele b'ɔ ´fa ju be kanngan'm be nun'n, be su nyan-man sran kun b'ɔ kwla yo sa kpa kun-ɔn. I blɛ sɔ nun'n, kɛ Eziptfuɛ'm be wa wun kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ nin be ɔ'a nyɛn i'n, be ´kaci kɛ bla sa, be ´usu yɛ srɛ ´kun be. Zida mɛn'n ɔ ´yo Eziptfuɛ'm be ndawlɛ. Blɛ'n kwlaa bɔ be ´bo i dunman'n be nyrun'n, srɛ ´kun be, yɛlɛ kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ guguli kɛ ɔ ´yo be like. I blɛ sɔ nun'n, Ezipt lɔ klɔ nnun'm be sufuɛ'm be ´kan ebre aniɛn'n, yɛ be ´ta nda kɛ be ti Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i liɛ. Be wa flɛ klɔ sɔ'm be nun kun kɛ Wia-Klɔ. I blɛ sɔ nun'n, be wa kplan Nyanmiɛn sɔwlɛ kun Ezipt mɛn'n i afiɛn, yɛ be wa kplan yɛbuɛ kun anyialiɛ'n su Nyanmiɛn i dunman nun. I sɔ'n ɔ wa yo nzɔliɛ b'ɔ kle kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wo Ezipt mɛn'n nun. Blɛ bɔ be ´kle Eziptfuɛ'm be yalɛ'n, sɛ be kpan flɛ Anannganman kɛ ɔ de be'n, ɔ ´blɛ be defuɛ kun b'ɔ ´jran bé sin, yɛ ɔ ´de be. I blɛ sɔ nun'n, Anannganman ´yi i wun ´kle Eziptfuɛ mun. Be ´si i, be ´yi tɛ be mɛn i, yɛ be ´yi sraka be mɛn i. Be ´ta nda kɛ be ´yo like be mɛn i, yɛ be ´nian su be ´yo. Anannganman i sa ´kan Eziptfuɛ mun, kɛ ɔ wie be bo'n, ɔ ´nian be lika. Be bɔbɔ be ´ba Anannganman sin. Ɔ ´sɔ be nun, yɛ ɔ ´nian be lika. I blɛ sɔ nun'n, atin kun ´fɛ i Ezipt ɔ ´kpɛn Asiri. Asirifuɛ'm be ´kɔ Ezipt, yɛ Eziptfuɛ'm be ´kɔ Asiri. Yɛ be kwlaa be su Anannganman likawlɛ. I blɛ sɔ nun'n, mɛn nsan be ti yɛ Anannganman ɔ ´yo asiɛ'n sufuɛ'm be ye-ɔ: kun yɛlɛ Ezipt, kun ekun yɛlɛ Asiri, yɛ be nsan su'n yɛlɛ Izraɛl. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ ´yra mɛn nunfuɛ'm be nguan ´se kɛ: «Man Eziptfuɛ'm bɔ be ti min sran'n be nyan ye! Man Asirifuɛ'm bɔ min yɛ n yili be'n, be nyan ye! Man Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti min aja difuɛ'n, be nyan ye!» Kɛ Asiri sonja'm bé su kpɛn bɔ Sargɔn b'ɔ ti Asiri famiɛn'n sunmɛnnin i'n ɔ juli Asdɔd lɔ'n, ɔ nin lɛfuɛ'm be kunnin nan ɔ'a fa klɔ'n. I blɛ sɔ'n nun yɛ Anannganman fali ndɛ wlɛli i Amɔz i wa Ezai i nuan kɛ ɔ kan nin-ɔn. Ɔ dun mmua seli i laa kɛ: «Ko yi bajɛ tralɛ b'ɔ ci wɔ afiɛn'n, yɛ yi ngbabua b'ɔ wo ɔ́ ja'n.» Ezai yoli i sɔ. Kɛ ɔ ´wlan-wlan sin'n, tralɛ nun-mɛn i wun, yɛ ngbabua nun-mɛn i ja. Anannganman waan: «Kɛ min sufuɛ Ezai ɔ ´wlan sin bɔ i wun ngbɛn nin i ja ngbɛn'n, i afuɛ nsan yɛ, i sɔ'n ɔ ti nzɔliɛ, ɔ ti sa b'ɔ wa ju Eziptfuɛ mun nin Etiopifuɛ'm be su'n i nzɔliɛ. Asiri famiɛn'n ɔ ´fa Eziptfuɛ mun ko yo i kanga, ɔ ´fa Etiopifuɛ mun bé mɛn'n nun kɔ i liɛ nun lɔ. Ɔ ´fa gbanflɛn mun nin kpɛnngbɛn mun ´kɔ. Kɛ be ´kɔ sɔ'n bé wun ngbɛn be ja ngbɛn. Be wia sin'n ɔ ´fite su. Sa nga ɔ ´yo nyannzuɛn dan man Eziptfuɛ mun! Ɔ man be nga be fa bé wla gua Etiopifuɛ'm be su'n, bɔ be fa Eziptfuɛ mun di bé nuan'n, srɛ dan kpa ɔ ´kun be, yɛ be ´wun nyannzuɛn.» I blɛ sɔ nun'n, be nga be tran jenvie'n i bue nga su wa'n be ´se kɛ: «Be nga e fa é wla gua be su'n, bɔ e waan e ´fa é nyin e ´fia be sin nan be uka ye'n, nan be `de ye Asiri famiɛn'n i sa nun'n, be `nian sa bɔ ɔ'a ju be su-ɔ. ?Yɛ e ´yo i sɛ siɛn'n nan y'a fite nun?» Sa ng'ɔ wa ju jenvie'n i nuan aawlɛ flɛnnɛn'n i su'n. E kpɔfuɛ'm be fin aawlɛ flɛnnɛn'n nun mɛn ng'ɔ yo sro'n i nun lɔ be ba kɛ seke b'ɔ kpɛ b'ɔ sin mɛn'n i ngua lɔ kɔ'n sa. Be yili sa kekle kpa kun nglo kleli min. Sran ng'ɔ tu sran'm be ja'n, ɔ o i junman'n su, like sacifuɛ'n ɔ su di i junman'n. Anannganman waan: «Elamfuɛ mun, amun `ko kun alɛ'n! Medifuɛ mun, amun `fa klɔ'n. N ´yo man fɛfɛlɛ'n kwlaa ɔ ´wie.» I sɔ'n ti, min wi'n ɔ yo min ya kpa. N su fɛ kɛ bla kun bɔ ɔ'a koto awuliɛ'n sa. Afɛ dan b'ɔ o min su'n ti, n ti-man sa kun. Srɛ b'ɔ kun min dan'n ti, n wun-man ase kun. N lɛ-man anwlɛn kun, srɛ'n ɔ'a kun min kpo. Min waan wuun kɔnguɛ min wun ɔ ´jɔ min fɔun kan, kpɛkuun kɛ aliɛ'n san'n, n klun yɛ ɔ titi min-ɔn. B'a fa aliɛ'n b'a sie i tabli'n su, gladi difuɛ'm b'a jranjran. Kpɛnngbɛn'm be su di like, be su nɔn nzan, kpɛkuun be ti kpanlɛ! Be ti i kɛ: «Famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun, amun `jaso! Amun `fa amun alɛ ninnge mun!» Afin Anannganman seli min kɛ: «Ko fa klɔ'n i sasafuɛ'n kun sie, man ɔ di i junman'n, man ɔ kan sa ng'ɔ wun i'n. Sɛ ɔ wun nnɛn kpanngɔ fufuɛ mun bɔ be ba nnyɔn-nnyɔn'n, sɛ ɔ wun kɛ sran wie'm be o aflunmun'm be su'n be su ba'n, sɛ ɔ wun kɛ sran wie'm be o nyɔnngɔnmɛn'm be su'n be su ba'n man ɔ nian be kpa, man ɔ nian be kpa sakpa!» Kpɛkuun sran nga b'ɔ nian lika'n su'n ɔ kpannin kɛ asɔmɔli sa. I waan: «Min Min, kɛ ɔ fɛ nglɛmun lele b'ɔ ´fa ju nnɔsua'n, n jin lika fleiin'n su n nian-nian, yɛ kɔnguɛ kwlaa n jin wa, n nian-nian. Nian, nnɛn kpanngɔ fufuɛ wie'n be ba, be ba nnyɔn-nnyɔn.» Ɔ kpannin kekle, ɔ seli ekun kɛ: « Babilɔni ɔ'a tɔ, Babilɔni ɔ'a tɔ. Lɔfuɛ'm be amuɛn'm be kwlakwla b'a bubu b'a gua.» Min nvle'n nunfuɛ mun, amun bɔ be boli amun kɛ be fa bo ble'n i bowlɛ'n nun sa'n, sa nga Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, ɔ kan kleli min'n yɛ m'an kan kle amun lɛ-ɔ. Dima i wun ndɛ. Be kpan flɛ min Seir lɔ, be usa min kɛ: «?Wɔ bɔ a sasa lika'n kɔnguɛ'n, kɔnguɛ'n i nun ndɛ ti sɛ? ?Wɔ bɔ a sasa lika'n kɔnguɛ'n, kɔnguɛ'n i nun ndɛ ti sɛ?» Sran'n b'ɔ sasa lika'n ɔ tɛ su kɛ: «Aliɛ'n ɔ wa cɛn, i sin aliɛ'n ɔ wa san. Sɛ amun waan amun ´usa sa'n, amun `usa, yɛ amun bla cɛn uflɛ ekun.» Arab mɛn'n i wun ndɛ. Dɛdanfuɛ mun, amun bɔ amun wlan-wlan sin'n, kɔnguɛ amun la Arabfuɛ'm bé bo'n nun. Amun nga amun tran Tema'n, amun `ko kpa be nga nzue we'n ti be su wu'n be atin, amun `ko man be nzue. Amun `ko kpa be nga be su wanndi be ko kunndɛ fiawlɛ'n be atin nan amun `man be like man be di. Afin be su wanndi tokofi bɔ like fi kwla jran-man be'n be nyrun. Be su wanndi ta bɔ b'a cuɛn nun b'a sie'n i nyrun. Be su wanndi nyrɛnnɛn bɔ alɛ'n ɔ fa yi i sran'm be su'n ti. Afin ndɛ nga Anannganman kan kleli min'n yɛ. I waan: «Ɔ'a ka afuɛ kun sɛsɛsɛ, Kedarfuɛ'm be anyrunnyan'n ɔ ´wie. Kedarfuɛ'm be nun'n, be nga be si ta'n i to kpa'n, bɔ be ´ka lɛ'n, be ´yo kaan sa. Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ.» Sa b'ɔ ´ju Kongo nga be wun aolia nun ninnge'm be lɔ'n i su'n. ?Zerizalɛmfuɛ mun, nguɛ ti yɛ amun kwlakwla amun fu sua'm be su-ɔ, amun bɔ amun klɔ'n i nun ti sran ngunmin'n, bɔ i nun ti wluwluwlu'n, bɔ be kan ngowa nun klanman'n? Amun sran nga like yoli be'n, nán tokofi yɛ be fa yoli be like sɔ nin-ɔn. Nán alɛ nun yɛ be ´wu-ɔ! Amun sonja'm be nun sran kaklaakla'm be kwlaa be wieli wanndi. Be nga be to ta'n be ko trali be be fali be yoli be kanga. Kɛ amun wanndi ɔli mmua'n, amun kpɔfuɛ'm be ko trali amun kwlakwla, be fali amun yoli be kanga. I sɔ'n ti n wan yoo: «Nán amun nian min kun, amun `yaci min lɛ man n sun piaan kpa. Nán amun se kɛ amun ´fɔnvɔ min nyrɛnnɛn b'ɔ tɔli min nvle nunfuɛ'm bé su'n ti. Afin ndɛkɛn Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ'a fa sannganlɛ nin nyrɛnnɛn, ɔ nin nyannzuɛn ɔ'a yi e su.» Kongo nga be wun aolia nun ninnge'm be lɔ'n, be su bubu talɛ'n i nun lɔ, yɛ sran'm be kpan lɔ, be kpanlɛ'n ɔ kɔ lele ju oka'n i wun lɔ. Elam sonja'm b'a fa bé ta mun nin be ta mma mun. Sran'm be wo alɛ kakaklolo wie'm be nun, wie'm be o nnɛn kpanngɔ'm be su, be su ba. Sonja nga be fin Kir'n, be su yi be wue sasalɛ like mun fite. Zerizalɛmfuɛ mun, kakaklolo'm b'a yi amun kongo nglanman-nglanman kpa mun. Yɛ alɛ'n ti nnɛn kpanngɔ fufuɛ mun, be jinjin amun klɔ'n i anuan'm be nun. Zidafuɛ'm be lɛ-man like fi be fa sasa-man bé wun kun. Cɛn sɔ nun'n, alɛ ninnge nga be fa be sieli sua nga be flɛ i kɛ Bo Nun Sua'n i nun lɔ'n, be su yɛ be akunndan'n trannin-ɔn. Amun wunnin buɛ kpanngban nga be o David i klɔ'n i wun talɛ'n i nun'n. Amun sa nzue guali nzue guawlɛ dan ng'ɔ o klɔ'n i wun lɔ'n nun. Amun kali Zerizalɛm klɔ'n nun sua mun. Amun bubuli be nun wie mun, amun fali be yɛbuɛ'm be yoli talɛ ng'ɔ sisi klɔ'n i wun'n kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a yo kekleke'n ti. Amun yoli nzue guawlɛ talɛ nnyɔn'm be afiɛn kɛ ɔ ´yo nan amu'an fa kunman laa liɛ'n i nun nzue'n b'a gua nzue guawlɛ uflɛ'n sɔ'n nun'n ti. Sanngɛ amu'an bu-man sran ng'ɔ yoli sa sɔ mun i akunndan. Amun wla ɔ'a kpɛn-man sran ng'ɔ dun mmua siesieli be laa'n i su. I cɛn sɔ nun'n, Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ seli amun kɛ amun `sun yɛ amun `la kondo, i waan amun `kpu amún ti'n su yɛ amun `wla bajɛ tralɛ. Sanngɛ amun klun ti jɔwa, yɛ able yɛ amun si-ɔ. Amun kun nannin, amun kun bua, amun di nnɛn, yɛ amun nɔn nzan. Amun se kɛ: «Man e di like e nɔn nzan, afin sɛ ainman e wu'n wuun e liɛ a wie.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ kannin ndɛ kleli min. I waan: «Fɔnlɛ nga amun fɔnnin yɛ'n, n su yaci cɛ-man nan amu'an wu.» Sa nga Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ kannin'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ kannin ndɛ nga kleli min. I waan: «Kɔ nan ko to Sɛbna, ko to like su nianfuɛ sɔ'n b'ɔ ti famiɛn'n i awlo'n su kpɛn'n, nan usɛ i kɛ: «?Ɔ nzu yɛ ɔ o wa-a, ɔ osufuɛ onin yɛ ɔ o wa-a b'ɔ man a fu wɔ asieliɛ kunman oka'n su, b'ɔ man a kpɛ ɔ lawlɛ kasiɛn'n yɛbuɛ buɛ'n nun-ɔn?» Se i kɛ: «Nian, nja bian klanman, Anannganman wa finndin wɔ yi wɔ blo, yɛ ɔ ´fa wɔ wla like wie nun. Be ´kondo wɔ kɛ like kukluku wie sa, be ´fa wɔ kɔ mɛn tɛtrɛ kpa wie nun. Wɔ bɔ man ɔ Min'n i awlofuɛ'm bé nyin ɔ gua ase'n, lɔ yɛ a ´ko wu-ɔ, Lɔ yɛ awieliɛ'n ´wie ɔ kakaklolo nglanman-nglanman mun-ɔn.» Se i ekun kɛ Anannganman waan: « N ´yo man ɔ junman'n ɔ ´fi ɔ sa, n ´tu wɔ ɔ junman'n su fo. I cɛn sɔ nun'n, n ´flɛ min sufuɛ Eliakim b'ɔ ti Ilkiza i wa'n. N ´fa ɔ tralɛ dan'n n ´fa wlɛ i wun, n ´fa ɔ́ bo kplo'n n ´fa ci i bo, n ´fa ɔ tinmin'n n ´fa mɛn i. Ɔ wa yo Zerizalɛmfuɛ mun nin Zida osu nunfuɛ'm bé si. N ´fa David i awlo'n i lakle'n n ´fa mɛn i. Sɛ ɔ tike anuan'n, sran fi su kwla nyin-man, sɛ ɔ nyin'n, sran fi su kwla tike-man. Sɛ ɔ ti kpɛngbɛ'n, wuun n ´se kɛ n ´kplɛn i lika kpa kun nun. I si i awlo nun'n, ɔ ´yo kɛ famiɛn bia b'ɔ lɛ nyrun'n sa.» I osu'n nunfuɛ mun'n, be kaklaakla mun o, be kanngan mun o, i su yɛ be ´kisa-a. Ɔ ´yo kɛ kpɛngbɛ b'ɔ be bobo i talɛ kekle kpa kun wun bɔ be fa gbo nun ninnge kanngan'n kwlaa be sende su'n sa, i kpongbo o, i sɛ mma o. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «I cɛn sɔ nun'n, kpɛngbɛ'n bɔ be boboli i talɛ kekleke wun'n, ɔ ´tu, yɛ ɔ ´tɔ. Yɛ ninnge'm bɔ be sende su bɔ be yo nɔnnin'n, be ´tɔ yɛ be ´bubu.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Sa ng'ɔ ´ju Tir klɔ'n su'n. Sɛ Tarsis lɔ mmeli'm be ti sran'n, wuun n ´se be kɛ be `sun kpa, afin Tarsis klɔ'n ɔ'a saci: sua nun-man lɔ kun, be wlu klɔ'n nun-ɔn, ɔ yo-man ye kun. Kɛ be fin Kitim mɛn'n nun lɔ bali'n yɛ be tili ndɛ sɔ nin-ɔn. Sidɔn aata difuɛ mun, amun bɔ amun tran jenvie'n i nuan'n, amun bɔ amún sa nun sran'm be wlan-wlan jenvie'n i nyin su'n, srɛ b'ɔ kun amun'n ti'n, nán amun ijɔ. Fie nga be di be Nil'n i nuan'n, be su ninnge'm be kaci Sidɔnfuɛ'm be liɛ. Sidɔn lɛ yɛ mɛnmɛn'm be nunfuɛ'm be wa di bé gua-a. Sidɔn klɔ, ɔ bɔ a ti jenvie i sasalɛ like'n, man nyannzuɛn kun wɔ. Sɛ jenvie'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ i waan: «N klun ɔ'a yo-man min ya, m'an wu-man ba, m'an ta-man ba yasua, m'an ta-man ba bla.» Sɛ ndɛ sɔ'n ɔ ju Ezipt lɔ'n, be ´usu kɛ Tirfuɛ'm be usuli blɛ bɔ be tili ndɛ kunngba sɔ'n sa. Amun bɔ amun tran jenvie'n i nuan'n, amun `wɔ Tarsis lɔ, amun `la kondo. ?Amun klɔ bɔ laa i nunfuɛ'm be bo sro'n yɛlɛ nga? Ɔ ti klɔ bɔ nán ndɛ sa yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Laa i nun sran wie'm be kɔ mmua kpa be ko sie mɛn uflɛ mun. ?Wan yɛ man sa nga ɔ'a tɔ Tirfuɛ'm be su-ɔ? Laa, Tirfuɛ'm be fa famiɛn kle be cɛ, be aata difuɛ'm be ti famiɛn i awlo lɔ sran dandan, be ninnge atɛ yofuɛ'm be o be nga be bu be sran asiɛ'n su'n be nun. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i yɛ man sa sɔ'n ɔ juli-ɔ kɛ ɔ ´yo nan be kwlaa nga be tu bé wun'n, bé wun tulɛ'n ɔ'a wie'n ti, kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a kan be nga sran'm be bu be sran asiɛ su'n be ase'n ti. Tirfuɛ mun, amun `di asiɛ wun junman siɛn'n, afin mmeli'm be jranwlɛ bɔ be o jenvie nuan'n be nun-man lɛ kun. Anannganman mɛnnin i sa'n su jenvie'n su. Ɔ yoli man nvle-nvle'm be kejeli. Ɔ seli Kanaanfuɛ'm be kɛ be `saci be lika kpakpa nga be fia nun mun. I waan: « Sidɔnfuɛ mun, amun su kwla bo sro-man kun, amun ti kɛ talua b'ɔ si-man bian bɔ be miɛnnin i be nin be lali'n sa. Kannzɛ a kɔ lele a kpɛ jenvie a ju Kitim'n, lɔ bɔbɔ a su de-man wunmiɛn. Amun `nian, Kaldefuɛ'm be lɛ-man nyrun kun, Asirifuɛ'm be fali bé mɛn'n mannin aawlɛ flɛnnɛn'n nun nnɛn mun. Kaldefuɛ sɔ'm be su kplan like fleinflein mun nan be ´jran su be kun alɛ. Be su saci Tir lɔ sua kpakpa mun, be su bubu be weiin. Sɛ Tarsis mmeli'm be ti sran'n, wuun n ´se be kɛ be `la kondo, afin be sasafuɛ'n ɔ'a saci.» I blɛ sɔ nun'n, bé wla ´fi Tir su afuɛ ableso. Afuɛ ableso'n yɛ ɔ ti famiɛn kun i afuɛ b'ɔ di i asiɛ'n su nin-ɔn. Kɛ afuɛ ableso sɔ'n ko sin'n, Tir klɔ'n ɔ wa yo kɛ tekle bla bɔ be sro i wun jue'n sa. Be sro se kɛ: «Tekle bla bɔ bé wla ɔ'a fi wɔ su'n, fa jru kun nan bo sin yia klɔ'n. Bo jru'n kpa, to jue, to flan nun kpanngban nan sran'm bé wla `kpɛn wɔ su.» Kɛ afuɛ ableso'n ko sin'n, Anannganman ɔ ´bu Tir klɔ'n i fɔ. Yɛ sɛ Tir ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ wa fɛ i wun fa yi tekle bolɛ'n nun mɛn wunmuan'n i nun nvle'm be kwlaa nun, nan ɔ ´nyan sika. Sanngɛ like ng'ɔ ´nyɛn i'n nin sika ng'ɔ ´nyɛn i'n, be ´yo Anannganman liɛ klonglo. Be su tiantian-man bé nuan, be su sie-man be lɛ. Sanngɛ be ´fa man be nga be tran Anannganman nyrun lɛ'n kɛ be `fa wie ta bé wun, yɛ be `fa kpa tralɛ nglanman-nglanman mun be `wla. Amun `nian, Anannganman wa saci asiɛ'n, ɔ man asiɛ'n i sufuɛ'm be ´wie. Ɔ ´utu i nyin ase, yɛ ɔ ´sanngan be nga be o su'n be nun. Sa ng'ɔ ´ju Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n i su'n, ɔ ´ju nvle'n nunfuɛ'm be su wie, ng'ɔ ju awlo bo kpɛn i su'n, ɔ ´ju i sufuɛ yasua'n i su wie, ng'ɔ ju awlo bo kpɛn'n i yi'n i su'n, ɔ ´ju i afanniɛn bla'n i su wie, ng'ɔ ju like atɛ yofuɛ i su'n, ɔ ´ju like tofuɛ'n i su wie, ng'ɔ ju sran b'ɔ be fɛ like i sa nun'n i su'n, ɔ ´ju sran ng'ɔ fɛ like'n i su wie ng'ɔ ´ju sran bɔ bo bosia'n i su'n, ɔ ´ju sran nga be bo i bosia'n i su wie. Asiɛ'n ɔ ´saci mlɔnmlɔn, be ´wie i su ninnge'm be fɛn. Afin Anannganman kannin ndɛ ng'ɔ o yɛ'n: «Asiɛ'n sufuɛ'm be o sɛ nun, mɛn'n i nunfuɛ'm b'a fɛ, b'a yo koklo, sran dandan nga be o asiɛ'n su'n b'a yo sa kokloo.» Sran nga be o asiɛ'n su'n be sacili i yɛlɛ kɛ be tɔnnin mmla'n, be kpɛli ndɛ nga be kan kleli be'n i wun, aenguɛ nga Anannganman nin be trali'n, b'ɔ ti blɛ'n kwlaa nun liɛ'n, b'a fɛ-mɛn i mmla'n su. I sɔ'n ti sannzan bɔ be boli asiɛ'n ti ɔ su saci, yɛ i sufuɛ'm be sua bé sa tɛ'n i su afɛ'n. I sɔ'n ti yɛ asiɛ'n su sran'm b'a wu nin-ɔn. Sran nga b'a ka lɛ'n be ti kaan sa. Sɛ nzan'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ sɛ ɔ'a tɔ nzan lɔflɛ'n i su. Vinyi'n ɔ'a glɔ. Be kwlaa nga be o aklunjuɛ nun laa'n be su fɛfɛ. Klɛn bɔ be bo i aklunjuɛ'n ti'n, ɔ'a wie. Bo srolɛ'n i nganniɛn'n, ɔ'a kpɛ. Jru bɔ be bo'n bé wun kpaja be'n, ɔ'a jran. Be nɔn-man nzan kun, be to-man jue. Nzan kekle'm b'a yo wiwi nzan nɔnfuɛ'm bé nuan nun. Klɔ nvuɛn'n ɔ'a saci ɔ'a bubu, sua'm be kwlaa be anuan'n ɔ'a nyin, be wlu-man be nun kun. Be kpankpan klɔ'n nun atin'm be nun sin yɛlɛ kɛ nzan nun-man lɛ kun. Aklunjuɛ'n kwlaa ɔ'a wie weiin. Sran fi wun kpɛjɛ-mɛn i kun mɛn ng'ɔ o yɛ'n nun. Klɔ'n nun sua nvuɛn ngunmin yɛ b'a ka-a, anuan bubuwa'm b'a saci. Asiɛ'n su wa nvle-nvle'm be nun'n, be wun-man like dan kun, Ɔ ti kɛ olivie bɔ be fa waka be ti i mma'm be gua wuun ɔ'a wie'n sa. Ɔ ti kɛ vinyi i mma kunngun ng'ɔ ka i waka'n su bɔ b'a ti ɔ'a wie'n sa. Be nga be kali lɛ'n, be to jue be manman Anannganman, i dan'n ti. Kɛ be fin mɛn nga be o wia atɔliɛ lɔ be nun be ´ba'n, be klun b'ɔ ti jɔwa'n ti'n, be bo sro. Amun `manman Anannganman wia afiliɛ lika'm be nun. Amun `manman Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n lika nga be o jenvie'n i nuan'n be nun. Be to jue asiɛ'n i awieliɛ lɔ, e ti. Be se kɛ: «Man be manman Nyanmiɛn b'ɔ yo sa i nuan su'n.» Sanngɛ n liɛ'n, n se min wun kɛ: «M'an mlin, m'an mlin, nyrɛnnɛn o n su.» Be nga be tu sran'm bé ja'n, be o be junman'n su. Be tu sran'm bé ja! Be di be junman'n. Asiɛ'n su sufuɛ mun, srɛ'n ɔ'a kun amun kpo. Kunman wo amun bo, b'a gua tɛ b'a sin b'a yia amun. Sran ng'ɔ wanndi srɛ b'ɔ kun i ti'n, ɔ ´tɔ buɛ'n nun. Sran ng'ɔ fin kunman'n nun fite b'ɔ nyɛn i ti'n, ɔ ´tɔ tɛ bɔ b'a gua'n nun. Afin nyanmiɛn su lɔ nzue'n, sɛ e ´kwla se'n, e se kɛ b'a tike i anuan. Yɛ asiɛ'n ɔ keje lele ju i bo lɔ. Asiɛ'n su kpaci, asiɛ'n su tɛtɛ, asiɛ'n su keje. Sɛ asiɛ'n ti sran'n, wuun e ´se kɛ ɔ su bo nvaka kɛ nzanboɛfuɛ sa. Ɔ keje kɛ kuku wie sa. Asiɛ'n sufuɛ'm be sa tɛ'n tin be su kɛ trɔ sa. B'a tɔ yɛ be kwla jaso-man kun. I cɛn sɔ nun'n, Anannganman ɔ ´tu nglo lɔ ninnge'm be fɔ nyanmiɛn su lɔ. I cɛn sɔ nun'n, ɔ ´tu asiɛ'n su famiɛn'm be fɔ. Be ´fa be gua kunman dan kun nun, be wla be bisua lika kun nun. Be ´ka lɔ lelele kpɛkuun be ´di be jɔlɛ. Sɛ anglo'n ti sran'n, wuun e ´se kɛ nyannzuɛn ´kun i. Sɛ wia'n kusu ti sran'n, wuun e ´se kɛ i nyin ɔ ´gua ase. Afin Anannganman bɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ ´sie Zerizalɛm b'ɔ o Siɔn oka'n su'n. Yɛ i nyrun'n ɔ ´yo nyɛnnyɛnnyɛn i anyia nunfuɛ'm be nyrun lɛ. Anannganman, a ti min Nyanmiɛn, m ´manman wɔ, n ´to jue m bo flɛ wɔ. Afin a yoli abonuan sa mun. Like nga a buli be akunndan'n, bɔ a yoli be ɔ'a cɛ'n, be tɛ o lɛ, be ti cinnjinnjin. Afin wɔ man klɔ'n ɔ'a yo kɛ yɛbuɛ kwle bɔ i nun yɛbuɛ'm be tian be wiengu su'n sa, klɔ'n bɔ i wun ti siwa'n ɔ'a saci. Be wun-man aofuɛ'm be sua kpakpa mun klɔ'n nun kun. Be su kplan-man klɔ sɔ'n i uflɛ kun. I sɔ'n ti, nvle'n b'ɔ yo sro'n i nunfuɛ'm be manman wɔ. Klɔ bɔ i su sran'm be tin sran'm be su'n, lɛfuɛ'm be sro wɔ. Afin a sasali be nga be lɛ-man wunmiɛn'n, a sasali yalɛfuɛ bɔ be o nyrɛnnɛn nun'n. A yoli kɛ lika bɔ be kata su'n, bɔ kɛ nzue'n ɔ tɔ dan'n, be fiɛ i bo'n sa. A yoli kɛ fɔnvɔ bɔ kɛ wia'n ɔ bo'n be trɛn i bo'n sa. Afin be nga be sie sran mun, bɔ be tin be su'n, be ya bɔ be fa'n ɔ ti kɛ nzue dan b'ɔ tɔ fin talɛ kun'n sa. Kɛ a jran wia'n b'ɔ bo asiɛ kee'n su fiaan'n, i kunngba nin-ɔn, a yoli man aofuɛ'm be kpankpanlɛ bɔ be kpankpan'n, ɔ kpɛli sa kpe. Kɛ nyanmiɛn ble'n ɔ kan wia'n b'ɔ bo fiaan'n i ase'n, i kunngba nin-ɔn, be nga be sie sran mun, bɔ be tin be su'n, kɛ a jrannin be jue'n bɔ be to'n i sɔ-ɔ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ man be ´tɔn aliɛ be ´man sran'm be kwlakwla Siɔn oka'n su. Be ´tɔn aliɛ fɛfɛ kpa, be ´sie su nzan fɛfɛ. Nnɛn bɔ lui o nun kpa'n yɛ be ´fa tɔn like sɔ nin-ɔn, nzan fɛfɛ b'ɔ ti weiin kpa'n yɛ be ´fa sie su-ɔ. Kɛ be o oka sɔ'n su, ɔ ´yi sɛ tannin ng'ɔ kata sran'm be kwlaa be su'n, ɔ ´yi awlaboɛ kondro ng'ɔ kata nvle-nvle be kwlaa be su'n. Ɔ ´nunnun wie'n mlɔnmlɔnmlɔn. Anannganman ɔ ´nunnun sran'm be kwlaa be nyinmuɛn'n. Nyannzuɛn nga i mɛn'n nunfuɛ'm be wunnin i'n, ɔ ´wie. Anannganman kannin sɔ. I cɛn sɔ nun'n, be ´se kɛ: «I yɛ ɔ ti e Nyanmiɛn nin-ɔn. E lafili i su yɛ ɔ deli ye, Anannganman yɛ e fali é wla guɛli i su-ɔ. Man é wun blibli ye. Man e klun jɔ delɛ b'ɔ deli ye'n ti. Afin Anannganman i sa kpa'n wo oka nga su.» Be tiatia Moabfuɛ'm be su kan be o lɛ'n, be tiatia be su kɛ ijre bɔ be tiatia su angrɛ kunman'n nun'n sa. Yɛ lika kunngba sɔ'n nun lɛ'n, be ´man be sa'n su kɛ nzue wɛfuɛ'n tinngɛ i sa'n nun wɛ nzue'n sa. Sanngɛ ɔ nin bé sa bɔ be man su'n i ngba'n, Anannganman kan be wun tulɛ'n i ase. Moabfuɛ mun, amun klɔ'm bé wun talɛ'm bɔ be ti kekleke'n, bɔ be ti nglo-nglo'n, Anannganman ɔ wa bubu be guɛ i asiɛ wun ndutre nun. I cɛn sɔ nun'n, be ´to jue ng'ɔ o yɛ'n Zida mɛn'n nun. Be ´se kɛ: «E lɛ klɔ kun bɔ be sili i wun'n kpa. Anannganman i delɛ b'ɔ de ye'n, ɔ ti kɛ talɛ nnyɔn sa yɛ be si klɔ'n i wun-ɔn. Amun `tike anuan mun man nvle nga be nunfuɛ'm be yo sa i nuan su'n, bɔ be ti nanwlɛfuɛ'n, be wlu. Sran ng'ɔ tran cinnjin ɔ́ sa nun'n, Anannganman, a mɛn i aunjuɛ, ɔ man i wun jɔ i fɔuun, afin ɔ fɛ i wla'n gua ɔ su. Amun `fa amún wla gua Anannganman su tititi. Afin ɔ ti kɛ yɛbuɛ sa, i yɛ be talo i-ɔ, ɔ o lɛ anannganman anannganman. Be nga be tran oka'm be su'n, ɔ suli bé bo guali asiɛ wun wa. Sɛ klɔ'n b'ɔ o lika kendenglein su lɔ'n ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ'a kɛn i ase lele ɔ'a ju ngua wa, ɔ'a su i bo a yi ndutre'n nun. Yalɛfuɛ mun nin be nga be ti fakafaka'n, be tiatiali su.» Sran kpa'n i atin'n ti sein. Anannganman, wɔ bɔ a yo sa i nuan su'n, a siesie sran kpa'n i atin'n mɛn i. I sɔ'n ti, Anannganman, kɛ e o wɔ atin'n su'n, é wla o ɔ su. Ɔ kpanflɛlɛ'n nin ɔ dunman'n i bolɛ'n yɛ ɔ ti like bɔ e kunndɛ kɛ e ´yo-ɔ. Kɔnguɛ'n, n konvi sɔ wɔ, n kunndɛ kɛ n ´fa min wun mantan wɔ sakpa. Kɛ a tu asiɛ'n sufuɛ'm be fɔ'n, kpɛkuun be su kpɛ mmla'n i su falɛ'n i sin atin. Sanngɛ sɛ sran'm be si klunwifuɛ'm be aunnvuɛ'n, kpɛkuun klunwifuɛ sɔ'm be suan-man like ng'ɔ fata kɛ be yo'n i yolɛ. Sa ng'ɔ ti-mɛn i nuan su'n yɛ be yo i asiɛ'n su-ɔ. Yɛ Anannganman, be wun-man ɔ kpli bɔ a ti'n. Anannganman, a man ɔ́ sa'n su nglo fa wlanwlan be, sanngɛ be wun-mɛn i. Be ´wun klolɛ nga a fa klo ɔ nvle'n nunfuɛ mun'n, yɛ nyannzuɛn ´kun be. Yɛ sin ɔ ´yra ɔ kpɔfuɛ mun. Anannganman, wɔ man é wun jɔ ye. Afin like nga e yo'n, wɔ yɛ a yiɛ i nuan man ye-ɔ. Anannganman e Nyanmiɛn, siefuɛ uflɛ'm be sieli ye. Sanngɛ ɔ kunngba cɛ ɔ dunman'n yɛ e bo-ɔ. Sran nga be wu'n, be sa-man bé sin nguan'n nun kun. Sran nga be sin wie nun'n, be jaso-man kun. A bali, a wa nunnunnin be, a yoli man bé wla fili be su mlɔnmlɔnmlɔn. Anannganman, wɔ man y'a trɛ, wɔ man y'a sɔn, yɛ w'a nyan nyrun. A trɛli e mɛn'n nun. Anannganman, blɛ bɔ sa kekle tɔli be su'n, be fali be wun mantannin wɔ. Kɛ a tuli be fɔ'n, be srɛli wɔ. Anannganman, kɛ bla wunnzɛfuɛ bɔ ɔ'a koto awuliɛ'n ɔ kpan'n, kɛ ɔ wun nyrɛnnɛn'n, i kunngba nin-ɔn, i nun bɔ e o ɔ́ wun mmua'n kɛ e ti sɔ-ɔ. Sɛ e ´kwla se'n, e se kɛ e wunnzɛli, e ku nun yoli e ya, yɛ e wa wu ba nin-ɔn, ɔ ti aunngban. Y'a yo-man like b'ɔ man asiɛ'n sufuɛ'm be ´fite nun-ɔn, y'a yo-man like b'ɔ man mɛn'n nunfuɛ'm be ´nyan nguan-an. Amun fuɛ nga be wuli'n be ´sa bé sin wa ekun. Min sran nga be sinnin wie nun'n be ´cɛn. Amun nga amun o ndutre'n nun'n, amun `tinnge, man amun klun jɔ, yɛ amun `bo sro. Anannganman, ɔ bɔlɛ ufue'n ɔ ti kɛ like b'ɔ kpaja weiin'n sa, yɛ asiɛ'n ɔ man be nga be wuli'm be ´sa bé sin wa ekun. Min nvle'n nunfuɛ mun, amun `ko wlu amún sua ba'm be nun, amun `nyin amun sin anuan. Amun `fia lele man Anannganman i ya'n ɔ jɔ ka nan amu'an fite. Afin Anannganman fin i tranwlɛ'n nun lɔ su ba kɛ ɔ wa tu be nga be wo asiɛ'n su'n be fɔ sa tɛ bɔ be yo'n ti. Mmoja ng'ɔ guali asiɛ'n su'n, be ´wun i, sran nga be wuli'n, like fi su kata-man be su kun. I cɛn sɔ nun'n, Anannganman ´fɛ i tokofi dan b'ɔ yo sro'n, b'ɔ ti kekleke'n, ɔ ´fa kun wuo dan bɔ be kwla trɛ-mɛn i'n, b'ɔ blibli nɔnngɔnnɔnngɔn'n. Ɔ ´kun like sroesroe sɔ'n b'ɔ o jenvie nun'n. I cɛn sɔ nun'n, amun ´to jue kun be ´manman vinyi fie'n bɔ i su nzan'n yo fɛ'n. «M bɔbɔ min Anannganman yɛ n nian su-ɔ. Blɛ b'ɔ ju i su nzue gualɛ'n, n gua su nzue. N sɛsɛ i wia su nin kɔnguɛ kɛ ɔ ´yo nan b'a wlu-man nun b'a saci-mɛn i'n ti. N fɛ-mɛn i wun ya, sanngɛ sɛ n wun susrɛ nin owie nun'n, n ´tiatia be su, yɛ n ´wɔ be kwlakwla be nun. Sanngɛ sɛ be talo min'n, sɛ be kpata min'n, sɛ be tra n ja'n, i liɛ ɔ lɛ i wun.» Sɛ Zakɔb ti waka'n, wuun n ´se kɛ cɛn wie lele i osu'n nunfuɛ'm be ´nyan olui, be ´fɛfɛ, yɛ be ´bo nyrɛ, yɛ be mma'n be ´tru mɛn'n nun. ?Anannganman boli i sran mun kɛ ɔ fa boli be nga be boli be'n sa? ?Annzɛ ɔ kunnin be kɛ ɔ fa kunnin be nga be kunnin be'n sa? Cɛcɛ, ɔ yoli man be bo sanndili, be trali be lomuɛn ɔli mɛn uflɛ nun. Ɔ yo kɛ wia afiliɛ lɔ aunngban b'ɔ yo sro'n, b'ɔ fita like mun kɔ'n sa. Sanngɛ siɛn'n, wafa nga be ´yaci Izraɛlfuɛ'm bé wun sa'n cɛ be'n, yɛ wafa nga be ´nunnun bé sa tɛ'n su'n yɛ: be wa bubu sraka yiwlɛ lika'm be yɛbuɛ'm be nun, be ´nunkun be kɛ like pɔpɔ wie sa, be ´yo kɛ ndutre sa. Be su taka-man yɛbuɛ nga be sɔ be'n kun, be su kplan-man sraka yiwlɛ nga be yra ansans su'n mun kun. Klɔ nga be sili i wun'n, ɔ ´tɔ kouun, sran fi su tran-man nun kun, ɔ ´tɔ srololo kɛ aawlɛ flɛnnɛn'n sa. Nannin ba'm be ´didi lɔ, be ´la lɔ, yɛ be ´di susrɛ'm be nun nnya-nnya mun. Kɛ waka sama'm be wu kee'n, be bubu be nun, bla'm be fa yo yie be trɔ. Nanwlɛ nvle nga nunfuɛ'm be wun-man sa wlɛ mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti be yifuɛ'n ɔ si-man be aunnvuɛ mlɔnmlɔn, sran ng'ɔ boli be jrali asiɛ'n su'n, be yo-mɛn i annvɔ mlɔnmlɔn. I cɛn sɔ nun'n, waka nga be o nzue dan'n i nuan lele fa ju Ezipt nzue ba'n i nuan'n, Anannganman ´keje waka sɔ mun sa uya-uya-uya. Yɛ amun Izraɛlfuɛ mun, ɔ ´isa amun kunngunngun. I cɛn sɔ nun'n, be ´fita nnɛn wɛ dan'n nun. Yɛ be nga be sanngan Asirifuɛ'm be nun'n, ɔ nin be nga be bo sanndili Ezipt mɛn'n nun'n, be ´koto Anannganman i bo oka b'ɔ ti i liɛ'n klonglo'n b'ɔ o Zerizalɛm lɔ'n su. Samari klɔ'n b'ɔ ti kɛ famiɛn kle sa'n, bɔ Efraim nzanboɛfuɛ'm be fa di be nuan'n, sɛ ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ i yako! Ɔ o kongo bɔ be yo nun like-ɔ ɔ yo ye'n i nglo, waka nyrɛ bɔ ɔ'a glɔ'n, ɔ'a fa fɛfɛ i wun kɛ like kpa wie sa. I nun sran bɔ nzan'n ɔ'a saci be'n be yako. Amun `nian, Anannganman ɔ'a sunman sran kun, ɔ ti kekle kpa, ɔ ti waka-waka kpa, ɔ su ba. Ɔ ti kɛ nzue bɔ kɛ ɔ ´tɔ-ɔ nzraama gua'n sa, ɔ ti kɛ aunngban dan b'ɔ saci like'n sa, ɔ ti kɛ nzue b'ɔ kpalo waa blɛ bɔ nzue'n ɔ su tɔ'n sa. Anannganman su klɔ sɔ'n i bo yi i ase. Amun `nian, klɔ bɔ ti kɛ famiɛn kle sa'n, bɔ Efraim nzanboɛfuɛ'm be fa di be nuan'n, b'a tiatia su. Amun `nian, klɔ b'ɔ o kongo bɔ be yo nun like-ɔ ɔ yo ye'n i nglo'n, waka nyrɛ b'ɔ ɔ'a glɔ b'ɔ fa fɛfɛ i wun kɛ like kpa wie sa'n, be ´tiatia su. Samari klɔ'n ɔ ´yo kɛ figie mma b'ɔ blo ndɛ nun, bɔ sran ng'ɔ dun mmua wun i'n, ɔ ti, kpɛkuun ɔ kalɛ di i ndɛndɛ'n sa. I cɛn sɔ nun'n, Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, i sran nga be kali lɛ'n, ɔ ´yo kɛ be famiɛn kle nyɛnnyɛnnyɛn sa, ɔ yo kɛ be kpongbo kle klanman wie sa. I yɛ ɔ ´kle be nga be di jɔlɛ'n be sa nuan su yolɛ-ɔ. Be nga be ´fuan be kpɔfuɛ'm be lele ´ju be klɔ i nuan lɔ'n, i yɛ ɔ ´man be fanngan-an. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, nzan kekle bɔ be nɔn ti'n, be nanti sa dadaada. Nzan'n ɔ'a bo be dan. Nzan kekleke'm b'a mlin be. Be ´kan sa nga be wunnin be aolia nun'n, wuun be nuan ´to fuan. Be ´di jɔlɛ'n, wuun be ´usu-usu. Be tabli nga be tran be su be di like'n, be ti fiɛ ngunmin kokoko, b'a yo sa kain kain kain. Be wun-man lika kun b'ɔ ti weiin-ɔn. Be usa kɛ: «?Wan yɛ Ezai sɔ'n i waan ɔ ´kle i like nin-ɔn? ?Wan yɛ i waan ɔ ´tutu aolia nun sa'm bé bo kle i nin-ɔn? ?Ba nɔnman nga blɛ yɛ b'a kpɛ be nyɔnflɛn mun-ɔn? ?Ba kanngan nga b'a ti be nyɔnflɛn su mun-ɔn? Amun `nian ndɛ ng'ɔ kan'n i wafa wie yɛ: a, o, i. Be `yo nga e! Be `yo nga e!» Siɛn'n, sran nga be nuan'n kwla-man ijɔlɛ'n, bɔ be kan aniɛn wie mun'n, be yɛ Anannganman wa yo man be kan ndɛ kle nvle nga nun sran mun-ɔn. Anannganman dun mmua seli be kɛ: «Wa liɛ'n, amun wa de wunmiɛn, amun `yaci be nga b'a fɛ'n be lɛ man be de wunmiɛn. Wa lika'n ti fɔuun.» Sanngɛ b'a kplin-man su kɛ be ´ti ndɛ sɔ'n. Yɛ be liɛ'n, Anannganman i mmla ɔ ti-man like fi bé sa nun. Ɔ ti be nyrun kɛ be su kle: a, o, i sa. Ɔ ti kɛ be su se kɛ be `yo nga e be `yo nga e! I sin, i awieliɛ su'n, be ´tɔ be ´la be nyin aanga, be wi'n ɔ ´bu. Be ´tɔ sran'm be aya'n nun, yɛ be ´tra be. I sɔ'n ti, amun nga amun yo sran'm be finfin'n, amun bɔ amun sie Zerizalɛmfuɛ mun'n, amun `sie amún su tie Anannganman i ndɛ'n. Amun waan amun nin wie'n b'a tra aenguɛ, amun waan amun nin blɔlɔ'n b'a tra janvuɛ, ɔ man kɛ sa kekle'n ɔ ´ba'n, ɔ ´to fuan amun, afin amun waan amun ´fia ato'n i sin, yɛ amun fa gblɛ'n ´kata amún nyin. I sɔ'n ti, ndɛ nga Anannganman Nyanmiɛn kan'n yɛ. I waan: «Min, n fali yɛbuɛ kun b'ɔ ti sua'n i bo ase wlalɛ liɛ'n n fa n sieli Siɔn lɔ. Ɔ ti yɛbuɛ kekleke kpa, i yɛ ɔ tra sua'n i cɔnjɔ'n i ase-ɔ, i gua'n ti-man blɛblɛ, ɔ ti takawa kpa. Sran ng'ɔ kisa su'n, ɔ ´yo cinnjinnjin sɔ wie. Sɛ n kwla ´se'n, min nyanman nga n ´fa sunnzun like'n yɛlɛ sa i nuan su yolɛ'n, yɛ min nyanman bɔ sunmun wo i nuan, bɔ n nian su bɔ man kɛ n ´kplan talɛ'n ɔ yo seiin'n, yɛlɛ mmla'n.» Sɛ e fa ato'n e sunnzun fiawlɛ'n e `se kɛ nzraama bɔ kɛ nzue ´tɔ'n ɔ gua'n, ɔ ´saci i. Sɛ e fa gblɛ'n e sunnzun sua'n, e se kɛ nzue'n ɔ sonji wlu nun'n, ɔ ´yi. Aenguɛ bɔ amun nin wie'n amun trali'n, ɔ ´saci, yɛ janvuɛ bɔ amun nin blɔlɔ'n amun trali'n, ɔ su yo-man ye kun. Blɛ bɔ sa kekle'n ɔ ´ba'n, ɔ ´tɔ amun su wie. Blɛ'n kwlaa b'ɔ ´ba'n, ɔ ´kan amun. Afin ɔ ´ba nglɛmun kwlaa, ɔ ´ba wia'n nun, yɛ ɔ ´ba kɔnguɛ. Kɛ be ´ti i ngan'n, kpɛkuun srɛ ´kun be. Bɛ'n ɔ wa yo kaan, i ti be su kwla-man su la, yɛ tannin nga be fa kata be su'n ɔ ´yo kaan, ɔ man ɔ su ju-man be su katalɛ. Anannganman nin sran mun ´nyɛn i kɛ Pɛrazim oka'n su lɔ liɛ'n sa. Ya b'ɔ ´kun i dan'n ti, ɔ ´usu kɛ Gabaɔn lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ liɛ'n sa, ɔ ´di i junman'n, ɔ ´di i junman sroesroe'n, nguɛ junman tɛtrɛ yɛlɛ nga! Siɛn'n, amun `yaci amun sran'm be finfin yolɛ, sɛ ɔ ti-mɛn i ti-ɔ, nyanman'n ɔ ´mian amun kɔmin. Afin be wa saci mɛn wunmuan'n, ɔ lɛ-man ayre. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ seli min sɔ-ɔ. Amun `sie amún su, amun `ti min aniɛn'n! Amun `sie amún su kpa, amun `ti min ndɛ'n! ?Sran ng'ɔ tutu lika kɛ ɔ ´lua like'n, ɔ ka lika'n i tutulɛ'n su tititi? ?Sɛ i waan ɔ ´bo i lika nun kofie'n, kɛ ɔ jin kofie bolɛ'n su'n yɛ ɔ jin-ɔn? ?Kɛ ɔ yo bɔ asiɛ'n i ngba ko sɛ'n, nɛ́n yɛ ɔ lua nigɛl nin kumɛn nin-ɔn? I sin ɔ gua ble'n nyanman-nyanman, yɛ ɔ gua ɔrz'n i guawlɛ'n nun. Kpɛkuun ɔ gua ble kekleke'n fie'n i nuan'n su. I Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kleli i i yowlɛ nin-ɔn. I yɛ ɔ kleli i like bɔ be yo be'n be su ngwlɛlɛ nin-ɔn. Be fa-man waka nɔnnin be yiyi-man nigɛl i mma'n, yɛ be fa-man kakaklolo i ja'n be sin-man kumɛn'n su, sanngɛ waka yɛ be fa bo nigɛl nin-ɔn, yɛ waka tiantian yɛ be fa bo kumɛn nin-ɔn. Ɔ fata kɛ be fa waka nɔnnin be bo ble'n, sanngɛ be yo-mɛn i sɔ cɛ-man. Nnɛn kpanngɔ'm be cuɛn kakaklolo'n, yɛ i ja'm be sin ble'n su, sanngɛ be fa fufu-man ble'n i mma'n. Sa wafa nga be yo be lɛ'n be fin Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n. Be kle kɛ i sa ng'ɔ siesie be'n be yo nyɛnmɛn, yɛ ɔ si sa yo dan. «Ariɛl klɔ'n bɔ David kpɛli i ngblaliɛ sin yiɛli i laa'n, be `se i kɛ i yako o, yako! Amun `di amun cɛn mun man be wie. Afuɛ ekun'n, n ´kle amun nun. Amun ´fɛfɛ, amun ´kplin. Klɔ'n ɔ ´yo kɛ min sɔwlɛ sa. N ´kpɛ min ngblaliɛ'n klɔ'n i sin. N ´siesie sonja mun klɔ'n i sin, yɛ n ´yo lika bɔ be ´fiafia nun'n i sin. Be ´kan klɔ'n i sufuɛ'm be ase. Kɛ be ´ijɔ'n, be aniɛn'n ɔ wa yo kɛ be wo asiɛ'n bo lɔ yɛ be ijɔ sa. Kɛ be ´kan ndɛ'n, be nɛn'n ɔ wa yo kɛ be o ndutre'n i bo lɔ yɛ be kan sa. Be nɛn'n ɔ ´fin asiɛ'n bo lɔ fite kɛ mmusu wie nɛn sa. Kɛ be o ndutre'n i bo lɔ'n, be ijɔ-ɔ, be su ti-man afin ɔ ´yo kɛ be su tu aswre sa. Amun kpɔfuɛ'm be ´yo kpanngban kɛ ndutre sa, sran'm bɔ be kle amun yalɛ'n, be ´yo kɛ ijre'n b'ɔ jaso yengeiin blɛ bɔ aunngban'n ɔ fita'n sa. Amun nyin bɔ amun ´bo i bla-a, be yɛ be o yɛ.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ wa nian amun osu. Kɛ ɔ ´ba'n, nyanmiɛn'n ɔ ´kpla, asiɛ'n ɔ ´keje, nganniɛn dan kpa kun ´tɛ, seke'n ´tu, aunngban dan kun ɔ ´fita, yɛ sin dan kun ɔ ´jue vlauun-vlauun. Nvle kpanngban nga be nunfuɛ'm be nin amun wa kun'n, ɔ ´yo kɛ laliɛ nun annzɛ aolia nun sa. Be kwlaa nga be wa tɔ amun su'n, bɔ be wa tɔ klɔ'n i sasalɛ lika'n su'n, ɔ ´yo sɔ ekun. Sran bɔ awe kun i'n, bɔ kɛ ɔ ´cɛn laliɛ-ɔ ɔ su di like sanngɛ kɛ ɔ ´jaso-ɔ i ku'n ti paplapa'n, sran bɔ nzue we kun i'n bɔ kɛ ɔ ´cɛn laliɛ-ɔ ɔ su nɔn nzue sanngɛ kɛ ɔ ´tinnge-ɔ, i wunmiɛn'n ɔ'a wie i nun kpɛkuun i konviabo'n ti usi-usi'n, i kunngba nin-ɔn, nvle kpanngban nga be nunfuɛ'm be nin Zerizalɛmfuɛ'm be wa kun'n, kɛ be ´yo sɔ-ɔ. Man amún nuan'n `bo amún wun, yɛ man srɛ kun amun. Kɛ ɔ yo nan amu'an wun-man ase'n, amun `kata amun nyin. Amun yo kɛ nzan ɔ'a bo amun sa. Amun `nanti dadaada kɛ nzanboɛfuɛ mun sa. Afin Anannganman ɔ'a yo man amu'an yo sa zuglaa. Ɔ'a kata amun nyinma'n (wa liɛ'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ yɛ ɔ kan-an.) Ɔ'a kata amún ti (wa liɛ'n jeliwafuɛ'm be ndɛ yɛ ɔ kan-an.) Ninnge sɔ'm bé wlɛ wunlɛ'n ti kekle amun sa nun. Ɔ ti kɛ fluwa bɔ be ta su like b'ɔ kle kɛ nán be tike su, sanngɛ bɔ be fa man sran ng'ɔ si kanngan'n kɛ ɔ kanngan'n sa. Kpɛkuun be se i kɛ: «Kanngan!» Yɛ ɔ tɛ su kɛ: «N kwla kanngan-man, afin b'a ta su like b'ɔ kle kɛ nán be tike su.» Annzɛ kusu, ɔ ti kɛ fluwa bɔ be fa man sran b'ɔ si-man kanngan'n kɛ ɔ kanngan'n sa. Kpɛkuun be se i kɛ: «Kanngan!» Yɛ ɔ tɛ su kɛ: «N si-man fluwa kanngan.» Anannganman waan: «Sran nga be mantan min'n, be nuan ngbɛn yɛ be fa manman min-ɔn, be yo i bé nuan bui su ngbɛn, be anwlɛn'n ɔ nun-man min su. Yɛ bé nyin bɔ be waan ɔ yi min'n, ɔ ti kɛ like yɛ sran'm be kleli yɛ be nian su be yo sa. I sɔ'n ti, n wa yo man bé nuan'n ´bo bé wun. N wa yi atrɛ mun yɛ n ´yo abonuan sa mun. Akunndanfuɛ'm be akunndan'n ɔ ´mlin, yɛ ngwlɛlɛfuɛ'm be ngwlɛlɛ'n ɔ ´fia.» Sran nga be fa be ninnge nga be siesie kɛ be ´yo be'n be fia Anannganman wun'n, be yako! Be yo bé sa mun aosin'n nun. Be ko se kɛ: «?Wan li yɛ ɔ wun ye-ɔ? ?Wan li yɛ ɔ si ye-ɔ? ?Nguɛ sinnzin sa yɛ amun yo i sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun fa ufa'n sunnzun sɛ wufuɛ nin-ɔn?» ?Sɛ'n ɔ kwla se i ufuɛ'n kɛ: «Nán wɔ yɛ a wuli min-ɔn?» ?Sɛ'n ɔ kwla se i ufuɛ'n kɛ ɔ si-man ngwlɛlɛ? ?Amun si-man kɛ ɔ cɛ kan-an, Liban bo'n ɔ ´kaci kɛ lika bɔ be tali nun waka'n sa? ?Yɛ amun si-man kɛ lika bɔ be tali nun waka'n ɔ ´kaci bo ble? I cɛn sɔ nun'n, sutrefuɛ'm be su'n ´ti ndɛ nga be kɛnnin i fluwa nun'n, anyansifuɛ'm be nyinma'm be ´wun ase, be ´fin aosin'n nun be ´fite. Be nga be kan bé wun ase'n, Anannganman ti be klun ´jɔ titi ´kɔ i nyrun. Be nga be ti sran'm be nun yalɛfuɛ'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n ti bé wun ´kpaja be. Be nga be sie sran mun bɔ be tin be su'n, be ´wie. Be nga be yo sran'm be finfin'n, be su wun-man be kun. Yɛ be nga sran'm be tɛtɛ yolɛ'n yɛ be kunndɛ'n, be su tran-man lɛ kun. Be nga be ndɛ bɔ be kan nun be bu sran wie fɔ jɔlɛ diwlɛ lɔ'n, be nga be sua jɔlɛ difuɛ'm bé bo aya'n, yɛ be nga be yo man be bu sran nga be ndɛ yo fɛ'n be fɔ ngbɛn'n, be sɔfuɛ'm be su tran-man lɛ kun. I sɔ'n ti Anannganman b'ɔ deli Abraam'n, ɔ kan kle Zakɔb i osu nunfuɛ'm be kɛ: «Kɛ ɔ fin ndɛ'n, Zakɔb i nvle'n nunfuɛ'm be su wun-man nyannzuɛn kun, yɛ be nyrun'n su kpa-man fuai kun. Afin kɛ be mma'm be ´wun sa nga n ´yo i be afiɛn'n, be su yo-man n dunman'n i finfin, m bɔ n ti Zakɔb i Nyanmiɛn'n, be su fa-man min sanngan-man ninnge nga be su be'm be nun, yɛ bé nyin ´yi m bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n. Be nga be wun-man sa wlɛ kun'n, be wa wun ndɛ nga n kan be be wlɛ siɛn'n. Be nga be kaci bé nuan cɛn kwlaa, be ´yaci bé wun lɛ, n ´kle be like.» Anannganman wan yoo: «Ba nyin keklefuɛ mun, amun yako! Kɛ amun bu sa'm be yolɛ akunndan'n n wun-man nun. Amun kpɛ anuansɛ wie mun bɔ nán min yɛ n kleli kɛ amun yo-ɔ. Amun yo sa tɛ be uka sa tɛ su! Kɛ amun ´kɔ Ezipt'n, amu'an kale-man min. Ezipt famiɛn'n yɛ amun ko talo i-ɔ. Eziptfuɛ mun yɛ amun waan be `nian amun su-ɔ. Sanngɛ Ezipt famiɛn'n i talolɛ bɔ amun ´kɔ lɛ'n, amún nyin yɛ ɔ ´gua ase-ɔ, Eziptfuɛ'm bé sin nga amun ´ko fialɛ'n, nyannzuɛn yɛ amun ´wun i-ɔ. Kɛ e ´se yɛ'n, amun awlo lɔ sran dandan'm b'a ju Sɔan, yɛ amún nuan jranfuɛ'm b'a ju Anɛs. Bé nyin yɛ ɔ ´gua ase-ɔ, afin Eziptfuɛ'm be su kwla uka-man be, be su kwla de-man be, yɛ be su kwla nian-man be lika. San nyannzuɛn cɛ yɛ bé ´wun i-ɔ, yɛ sokpalɛ cɛ yɛ be ´sokpa be-ɔ.» Mɛn i ngua lɔ nnɛn'm bé wun ndɛ. B'a fa anyanbeun ninnge mun b'a sua aflunmun mun, b'a fa ninnge kpakpa mun b'a sua nyɔnngɔnmɛn mun, be su fa ko man sran'm bɔ be su kwla uka-man be'n. Nyrɛnnɛn, nin awlaboɛ lika'n, b'ɔ ti asɔmɔli bla, nin asɔmɔli yasua, nin ɔnda, ɔ nin dragɔn ng'ɔ tu'n be lika'n, lɛ yɛ be sin-ɔn. Sɛ be se wɔ kɛ Eziptfuɛ'm be kwla uka be'n, ɔ ti ato. I sɔ'n ti n flɛ Eziptfuɛ'm be kɛ Raab b'ɔ yo-man like fi'n. Anannganman seli Ezai kɛ: «Klɛ ndɛ sɔ mun like kun su. Yɛ klɛ be fluwa kun nun. Klɛ be Zerizalɛmfuɛ'm be nyrun lɛ. Klɛ nan ɔ `ka lɛ tititi, nan ɔ `yo lalofuɛ cɛn wie.» Afin sran sɔ'm bé nyin ti kekle, be ti ba bɔ be sɔn-man bé su, bɔ be klo-man kɛ be ti min Anannganman min mmla mun. Be se jeliwafuɛ'm be kɛ: «Amún ti nun ase wunlɛ'n ti ngbɛn.» Be kan kle be nga be wun aolia nun sa'm be kɛ: «Nán amun kan sa nanwlɛ bɔ amun wun be'n kle ye. Amun `kan ato ndɛ mun kle ye. Amun kan ndɛ b'ɔ yo be su nun nɛnkɛn-nɛnkɛn'n. Amun `jaso nanwlɛ atin'n su, amun `yaci atin kpafuɛ'n. Nán amun bo Izraɛl Nyanmiɛn'n i dunman'n su kle ye kun.» Amun `nian, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «Kɛ bɔ amun fa-man ndɛ nga n kan kle amun'n su'n, bɔ amun fa amún wla guɛ i akpo bolɛ nin gblɛgblɛ ninnge'm be su'n, amun fɔnlɛ sɔ'n, ɔ ti kɛ klɔ'n i wun talɛ nglo-nglo b'ɔ kpaci kplala kpɛkuun ɔ wunndun'n sa. I tɔlɛ'n ɔ fu sran'm be nun, ɔ jranjran-man. Ɔ fufu kɛ talie ufuɛ'n i talie'n wie yɛ b'a fa like b'a fin su kekle kpa sa. I buebue nun'n, be nyan-man bɔ kaan sa bɔ be fa fa sin gbo'n nun-ɔn ɔ yo ye-ɔ, annzɛ bɔ be fa sa nzue bla'n nun-ɔn ɔ yo ye-ɔ.» Sa nga Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n ɔ kan'n yɛ. I waan: «Sɛ amun sa amún sin amun ba min sin ekun'n, yɛ sɛ amun tran diin'n, yɛ amun ´nyan amun ti-ɔ. Sɛ amun gua amun wla ase, yɛ sɛ amun lafi min su'n, yɛ amun ´nyan wunmiɛn-ɔn. Sanngɛ amun klo-man kɛ amun ´yo sɔ. Amun waan: ‹E kplin-man su, e ´fu e nnɛn kpanngɔ'm be su e ´wanndi e kɔ.› Ɔ ´yo sɔ bɔ le, sanngɛ amun su kɔ-man sa ngbɛn, san be ´fuan amun yɛ amun ´wanndi kɔ-ɔ. Amun waan: ‹E ´fu e nnɛn kpanngɔ nga bé ja nun yo mmlɛ'n be su yɛ e ´kɔ-ɔ.› Ɔ ti sɔ, sanngɛ be bɔ be ´fuan amun'n, be wa kwla wanndi tra amun. Amun kpɔfuɛ'm be nun sran kunngba ɔ ´wlanwlan amun nun sran akpi. Yɛ sɛ be nun sran nnun be wlanwlan amun'n, amun ngba kwlaa amun ´wanndi. I agualiɛ su'n, be nga be ´nyan nguan'n, be ngunmin yɛ be ´ka lɛ-ɔ. Be ´yo kɛ waka wie bɔ b'a kplɛn i oka kun su, bɔ i ngunmin o lɛ couun'n sa. Be ´yo kɛ nzɔliɛ kun bɔ b'a fa sie i kpɔlɛ kun su'n sa.» I sɔ'n ti, Anannganman'n sunnzun kɛ ɔ ´yo amun ye, i waan ɔ ´si amun aunnvuɛ. Afin Anannganman ti Nyanmiɛn kun b'ɔ yo sa i nuan su. Be kwlaa bɔ be fa bé wla guɛ i su'n, be liɛ su ti ye. Siɔnfuɛ mun, amun bɔ amun tran Zerizalɛm, amun su sun-man mlɔnmlɔn kun le. Sɛ amun kpan flɛ Anannganman'n, ɔ ´si amun aunnvuɛ. Sɛ ɔ ti amun ngan'n, ɔ ´ka lɛ tɛ amun su. Amun nyrɛnnɛn blɛ nun'n, Anannganman ɔ ´man amun aliɛ. Amun afɛ blɛ nun'n, ɔ ´man amun nzue. Sran ng'ɔ kle amun like'n su fia-man kun, sanngɛ sran sɔ'n b'ɔ kle amun like'n, amun nyinma ɔ ´tɛ i. Sɛ fama su annzɛ bɛ su yɛ ɔ fata kɛ amun wɔ'n, amun wa ti aniɛn kun b'ɔ ´kpan su amun su. Ɔ ´se kɛ: «Atin'n yɛ ɔ o yɛ, amun `fa su.» Amun amuɛn mun bɔ amun klo jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ gua be wun'n, amun `bu be like fiɛnfiɛn. Amun `gua be blo kɛ be gua like tɛtɛ'm be blo'n sa. Amun `se be kɛ: «Amun `fɛ li sɔ'n be fite lɔ.» Kpɛkuun Anannganman ɔ ´yo man nzue ´tɔ ninnge nga amun luali'm be su. Yɛ amun ´nyan aliɛ b'ɔ ti kpa, amun ´nyɛn i kpanngban kpa. I blɛ sɔ nun'n, lika nga amun nnɛn'm be didi nun'n, be ´yo tɛtrɛ kpa. Amun nannin mun nin amun aflunmun bɔ amun fa be tutu kacɛ'n, be ´di ijre kpa bɔ njin o nun'n. Ijre sɔ'n, be ´kpaja nun yɛ be ´fa man be-ɔ. Be fa peli be ´trɛtrɛ nun ´man be. Sran'm be kunlɛ cɛn dan nun nin klɔ'm be sasawlɛ sua'm be bubulɛ blɛ nun'n, nzue ba wie'm be ´sonji oka kendenglein'm be kwlaa su nin kpɔlɛ nglo-nglo'm be kwlaa su. Cɛn nga Anannganman ´cici i nvle nunfuɛ'm be kannin'm be su'n, b'ɔ ´fua bé wunnɛn bɔ ngble'n tutuli i fofo'n, anglo'n ɔ ´ta kɛ wia'n sa, wia'n kusu ɔ ´bo tra titi liɛ'n sɔ kpɛ nso, ɔ ´bo kɛ cɛn nso wia sa. Amun `nian, Anannganman'n bɔbɔ fin mmua lɔ su ba. Ɔ'a fa ya dan kpa. Ndɛ ng'ɔ fin i nuan fite'n ti ya ndɛ, i nuan nun ndɛ'n ti kɛ sin sa. Kpukpuwa ng'ɔ fin i bue nun fite'n, ɔ ti kɛ nzue ba wie bɔ ɔ'a yi ɔ'a ju be kɔmin nun'n sa. Ɔ wa fa nyrɛnnɛn'n yi i nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be su, ɔ ´fa sa be nian. Sɛ e ´kwla se'n, ɔ ´wla bé nuan nun nga kɛ nnɛn kpanngɔ'm be liɛ'n sa, ɔ ´fa be kɔ kan be klo-man'n. Sanngɛ amun liɛ'n, amun wa to jue kɛ cɛn bɔ be di i kɔnguɛ'n sa. Amun klun wa jɔ kɛ be su bo blo nan amun su kɔ Anannganman b'ɔ ti kɛ Izraɛlfuɛ'm be yɛbuɛ sa'n i oka'n su lɔ sa. Anannganman ɔ wa ijɔ, ɔ man be ´ti i nɛn'n b'ɔ yo sro'n. Kɛ ɔ fa ya'n, wafa ng'ɔ fɛ i sa bo sran'n, ɔ ´yi i nglo. Ɔ ´yi i nglo sin dan kun b'ɔ ´jue vlauun-vlauun'n nun, ɔ nin nzue kun b'ɔ ´tɔ, b'ɔ ´yi ɔ fa lika kwlakwla'n i nun, ɔ nin aunngban dan kun b'ɔ ´fita'n nun, yɛ ɔ nin nzraama bɔ kɛ nzue ´tɔ ɔ gua'n i nun. Kɛ Anannganman i nɛn'n ko tɛ'n, srɛ ´kun Asirifuɛ mun. Ɔ ´fɛ i ngble'n ɔ ´bo be. Be ngble nuan kwlaa nga Anannganman ´bla be'n, sran'm be ´bo su klɛn nin jru. Anannganman bɔbɔ nin be ´kun. Be trɔli sin kun ɔ'a cɛ. Famiɛn'n i bɔbɔ liɛ o nun. Sin sɔ'n i trɔwlɛ'n ti klukluklu, ɔ ti tɛtrɛ, yɛ ɔ ti kploun, be ´fa yie kpanngban kpa yɛ be ´trɔ-ɔ. Anannganman i bue nun kpukpuwa'n yɛ ɔ ´sɔ i nuan-an. Ɔ wa yo kɛ sufru kpanngban yɛ ɔ su jue sa. Be nga be kɔ Ezipt kɛ be ´ko kunndɛ ukalɛ'n be yako. Nnɛn kpanngɔ'm be su yɛ be bu be akunndan'n be gua-a. Alɛ kakaklolo kpanngban'm be su yɛ bé wla'n wo-ɔ. Nnɛn kpanngɔ su fufuɛ'm be su yɛ be kisa-a, afin be si alɛ kun. Be kpɛ-man bé nyin Izraɛl Nyanmiɛn'n i wun lɔ, be usa-man Anannganman osu. Sanngɛ kusu wuun ɔ si ngwlɛlɛ. I yɛ man nyrɛnnɛn'n ɔ ba-a. Ndɛ ng'ɔ ko kan'n, ɔ yi-mɛn i ase. Ɔ nin klunwifuɛ'm be akpasua'n ɔ nyɛn i, ɔ nin sa tɛtɛ yofuɛ nga sran'm be ko usa ukalɛ bé sa nun'n be nyɛn i. Eziptfuɛ'm be ti sran, nán Nyanmiɛn yɛlɛ be. Be nnɛn kpanngɔ'm be ti nnɛn, be lɛ-man wawɛ. Sɛ Anannganman mɛn i sa'n su'n, be nga be bali sran ukalɛ'n be ´tɔ, yɛ be nga bɔ be ti yɛ be bali'n be kusu be ´fin ase. Kpɛkuun be bue nnyɔn'm be ´wu. Amun `nian, ndɛ nga Anannganman kan kleli min'n yɛ, i waan: «Kɛ asɔmɔli'n, annzɛ asɔmɔli ba'n ko trɛ i nnɛn'n, kannzɛ be fa bua su nianfuɛ kpanngban kɛ be wa kun i'n, ɔ o su lɛ'n, wuun ɔ ´kpan. Sɛ be ´kpan o, i ndɛ nun-man nun, sɛ be sɔnnin o, srɛ kun-mɛn i. N kusu, m bɔ n ti Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, kɛ n wa jra Siɔn oka'n su n ´kun alɛ'n, kɛ n ´yo sɔ-ɔ.» Kɛ anunman'm be fa be ndɛwa'n kata be mma'm be su'n, i kunngba nin-ɔn, Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ ´kata Zerizalɛmfuɛ'm be su sɔ. Ɔ ´nian be su, yɛ ɔ ´de be, ɔ ´sasa be, yɛ ɔ ´kata be su. Izraɛlfuɛ mun, amun `sa amún sin bla Anannganman bɔ amun kacili amún sin sili i'n i sin. Cɛn sɔ nun'n, amun amuɛn bɔ be ti sika ɔkwlɛ annzɛ jɛtɛ ufue'n, bɔ amun fa amún sa yoli'n, amun ´gua be blo. Yɛ tokofi b'ɔ ti-man klɔ sran liɛ'n, yɛ ɔ ´kun Asirifuɛ mun-ɔn. Tokofi b'ɔ ti-man sran sa nuan'n, yɛ ɔ ´nunnun be-ɔ. Be ´wanndi tokofi'n i nyrun, yɛ be gbanflɛn'm be ´di plɔtrɔ. Be safunyrɛn'm be ´wanndi, srɛ ´kun famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun, be ´yaci be flanga'm be lɛ be ´wanndi. Anannganman bɔ i sin'n wo Siɔn lɔ'n, bɔ i sin dan'n wo Zerizalɛm'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Famiɛn kun ɔ ´nian mmla'n su ɔ ´sie mɛn'n, i awlo lɔ sran dandan'm be ´yo sa'm be nuan su. Be ngba be wa yo kɛ like bɔ be fiɛ i bo bɔ kɛ aunngban'n ɔ ´fita'n ɔ nyan-man be'n sa. Be ´yo kɛ lika bɔ be fia nun, bɔ kɛ aunngban dan'n ɔ ´tu'n, ɔ kan-man be'n sa. Be ´yo kɛ nzue ba b'ɔ sonji lika kee nun'n sa. Be ´yo kɛ yɛbuɛ dan wie b'ɔ man fɔnvɔ lika bɔ waka fi fifi-man lɛ'n sa. Be nga be nyinma'n gua su'n, ɔ su si-man. Be nga bé su'n ti tikewa'n, be ´sie be su. Sran nga be si-man ngwlɛlɛ kpa'n, be ´wun sa'm be wlɛ. Bɛbɛlifuɛ'm be wa ijɔ ndɛndɛ, yɛ be ´kan ndɛ weiin-weiin. Sran b'ɔ ti sinnglinfuɛ'n, be su se-man kɛ ɔ ti sran ndɛnman su kun. Sran b'ɔ ti gblɛfuɛ'n, be su se-man kɛ ɔ ti sran bɔ i klun ti ufue'n kun. Sinnglinfuɛ'n i nuan nun ndɛ'n ti tɛtɛ ngunmin. Sa tɛ'n i yolɛ'n yɛ ɔ o i akunndan'n nun-ɔn. Ɔ kpɔ Nyanmiɛn. Ndɛ nga be saci i wun'n yɛ ɔ kan be-ɔ. Sran nga awe kun i'n, ɔ mɛn-mɛn like ɔ di-man. Yɛ nga nzue we kun i'n, ɔ mɛn-mɛn i nzue ɔ nɔn-man. Gblɛfuɛ'n i ninnge ng'ɔ yo be'n be ti tɛtɛ ngunmin. Sa ng'ɔ ko yo be nan yalɛfuɛ'm b'a wun-man bé wun fɛ'n yɛ ɔ yo-ɔ. Ɔ kan gblɛ ndɛ mun kle be. Kannzɛ nyrɛnnɛnfuɛ sɔ'm be ndɛ yo fɛ'n, ɔ yo man be wun-man bé wun fɛ. Sanngɛ sran kpa'n i liɛ'n, akunndan kpa cɛ yɛ ɔ bu-ɔ. Yɛ sa kpa cɛ yɛ ɔ yo-ɔ. Amun bla mun bɔ amun bu i kɛ amu'an nyan amun ti'n, amun `jaso nan amun `tie ndɛ nga n kan'n! Amun talua mun bɔ amun fa amun wla gua amun bɔbɔ su'n, amun `fa amun su sie min nuan bo! Ɔ ka afuɛ kun ɔ gua su kan'n, amun bla mun bɔ amun fa amun wla gua amun bɔbɔ su'n, amun ´usu. Afin vinyi'n su yo-man kpa, yɛ be su nyan-man ble. Amun bla mun bɔ amun bu i kɛ amu'an nyan amun ti'n, man srɛ kun amun. Amun bla mun bɔ amun fa amun wla gua amun bɔbɔ su'n, amun `usu. Amun `yi amún wun tralɛ'n gua, amun `kpa amún wun, amun `fa tannin b'ɔ ti sɛ nzɔliɛ like'n `ci amun afiɛn. Amun `fin amun wue'n nun, amun `sun fie nglanman nin vinyi bɔ be su nglanman bɔ b'a saci'n be ti. Min nvle'n nunfuɛ'm be asiɛ'n, ndre tɛ'n yɛ ɔ'a fu nun siɛn nin-ɔn, yɛ owie-owie'm b'a fifi nun. Klɔ'n bɔ be si able su'n, ndre tɛ sɔ'n ɔ'a fu nun wie, yɛ owie sɔ'm b'a fifi nun wie. Famiɛn'n i awlo'n, b'a tu nun, klɔ'n bɔ i su ti wluwlu'n, sran fi nun-man su kun. Kpɔlɛ'n nin sasawlɛ sua'n b'a ka lɛ ngbɛn, be ´ka lɛ sɔ tititi. Lɛ yɛ blo aflunmun'm be kan ngowa-a, lɛ yɛ nnɛn'm be didi-ɔ. Cɛn kun wa ju bɔ Nyanmiɛn ɔ ´fɛ i wawɛ'n ɔ ´man ye. Kpɛkuun aawlɛ flɛnnɛn'n ɔ ´kaci kɛ lika bɔ be tali nun waka'n sa, yɛ lika bɔ be tali nun waka'n, ɔ ´kaci bo ble. Be wa di jɔlɛ nanwlɛ aawlɛ flɛnnɛn sɔ'n nun, yɛ be wa yo sa i nuan su lika'n bɔ be tali waka nun'n i nun. Sɛ e ´kwla se'n, like ng'ɔ su sa nuan su yolɛ'n su'n yɛlɛ aunjuɛ. Yɛ ɔ yo man bé wla gua ase tititi, yɛ sa su nyan-man be. I nvle'n nunfuɛ'm be wa tran aunjuɛ lika kun nun. Be ´tran lika bɔ be klun titi-man be lɛ'n nun. Be ´tran kan lɛ ti diin'n nun. Sanngɛ laglasi b'ɔ fin nglo lɔ gua'n i ti'n, bo'n ɔ ´saci, yɛ klɔ'n ɔ ´bubu tɛ kpa. Sanngɛ be bɔ be lua like nzue'm be nuan'n, bɔ be yaci nannin mun nin aflunmun'm be nun be kɔ kan be klo'n, be liɛ su ti ye. Ɔ bɔ a saci like'n bɔ be nian saci-man wɔ wie'n, ɔ yako! Ɔ bɔ a laka ɔ wiengu mun'n bɔ be nian laka-man wɔ wie'n, ɔ yako! Kɛ a ko wie ninnge'm be saci'n, be ´saci wɔ wie kusu. Kɛ a ko wie ɔ wiengu be laka'n, be ´laka wɔ be ´nyan wɔ wie kusu. Anannganman, si ye aunnvuɛ, e wla'n wo ɔ su. Nglɛmun kwlaa man e wunmiɛn. Sɛ e o nyrɛnnɛn nun'n, de ye. Kɛ a tian fiaan'n, kpɛkuun sran'm b'a kaci bé sin be su kɔ. Kɛ a tin ɔ́ wun ase'n, kpɛkuun nvle-nvle'm be nunfuɛ'm b'a bo b'a sanndi. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, wuun ninnge fɛnlɛ'n ɔ'a ju. A wun ninnge fɛnfuɛ mun sa-a ɔ waan lalo mun-ɔn. Be tɔ ninnge'm be su gblu wuun be su fɛn, be ti kɛ aɛcɛ kpanngban wie mun sa. Anannganman'n yɛ ɔ kwla-a, afin ɔ tran nglo lɔ. Ɔ'a sie nanwlɛ dilɛ'n nin sa nuan su yolɛ'n Zerizalɛm wunmuan'n nun. Anannganman i nvle nunfuɛ mun, Anannganman yɛ ɔ nian amun su-ɔ, amun klun su ti-man amun. Ngwlɛlɛ nin sa'm be silɛ'n be ti anyanbeun, be yɛ man sran fite nun-ɔn. Amun nyin b'ɔ yi Anannganman'n yɛ ɔ ti amun anyanbeun-ɔn. Amun `nian, safunyrɛn mun yɛ be ´kpan gua su lɔ lɛ-ɔ. Aunjuɛ jasin bofuɛ'm be sun piaan. Atin dandan'm bé su ɔ'a tɔ bliin, yɛ sran fi sin-man atin kanngan'm be su kun. Siefuɛ tɛ'n ɔ'a saci anuansɛ'n i su mmla'n, ɔ'a kan lalofuɛ'm be bo, ɔ bu-man sran fi sran. Ɔ yo kɛ sɛ yɛ ɔ'a tɔ mɛn'n su sa, ɔ'a wu kee. Sɛ Liban'n ti sran'n, wuun e ´se kɛ ɔ'a wun nyannzuɛn, yɛ i wunmiɛn'n ɔ'a wie. A wun Sarɔn lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ'n sa-a ɔ waan aawlɛ flɛnnɛn wie-ɔ. Sɛ Bazan mɛn'n nin Karmɛl oka'n be ti waka'n, wuun e ´se kɛ bé ti'm b'a kpa. Anannganman'n wan yoo: «Siɛn'n, n wa tin min wun ase, siɛn'n, n wa yi min wun nglo, siɛn'n, n wa kle kɛ n ti dan. Amun akunndan nga amun buli'n kwlaa ti kɛ ijre kee sa. Kɛ be fite nglo'n be ti kɛ ijre sa. Kpukpuwa ng'ɔ fin amun nun fite'n, ɔ ti kɛ sin sa, ɔ ´yra amun. Nvle kun nga'm be nunfuɛ'm be liɛ'n, sin ´yra be kɔlikɔli. Be ´yo kɛ ijre tɛ bɔ be kpɛ be guɛ i sin nun be wɔ nun'n sa. Amun bɔ amun wo mmua lɔ'n amun `nian sa nga m'an yo'n. Yɛ amun nga kusu bɔ amun wo koko'n, amun `nian kɛ n kwla-a.» Siɔn lɔ be nga be yo sa tɛ'n, srɛ kun be. Be nga be nyin yi-man Nyanmiɛn'n, be usu. Be usa kɛ: «Wan yɛ ɔ wo e nun b'ɔ kwla jran sin dan nga i nyrun-ɔn? ?Wan yɛ ɔ wo e nun b'ɔ kwla jran sin kpli ng'ɔ nuan-man mlɔnmlɔn yɛ'n i wun koko-ɔ?» Sran ng'ɔ fa mmla'n su'n, b'ɔ yo sa i nuan su'n, b'ɔ klo-man like nga be de i be wue kekle su'n, b'ɔ sɔ-man adi ninnge'm be nun'n mlɔnmlɔn'n, bɔ kɛ be ´kan sran kunlɛ ndɛ be kle i'n ɔ tannin i su'n, b'ɔ kɛtɛ i nyin kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a wun-man sa tɛ'n, i sɔfuɛ'n ɔ wa tran oka'm be su, ɔ ´fia yɛbuɛ yɛbuɛ kendengleiin'm be nun. Ɔ ´nyan aliɛ di i titi, ɔ ´nyan nzue nɔn i titi. Zerizalɛmfuɛ mun, amun wa wun kɛ famiɛn'n i nyɛnmɛn'n ti ju'n. Amun wa wun kɛ mɛn'n i tɛtrɛ'n ti ju'n. Kpɛkuun amun ´bu srɛ ng'ɔ kunnin amun laa'n i akunndan. Yɛ amun wa usa amún wun kɛ: «?Sran ng'ɔ nian lapo'n su'n wo ninfan? ?Sran ng'ɔ tra lapo'n wo ninfan? ?Yɛ sran ng'ɔ nian klɔ'n i sasawlɛ sua'm be su'n wo ninfan?» Amun su wun-man sran'm bɔ be sro-man sa'n be kun, bɔ be kan ndɛ-ɔ sran ti-man'n, bɔ be aniɛn'n fa-man aniɛn'n, bɔ i ti be kan-an sran ti-man'n. Amun `nian Siɔn b'ɔ ti ye anyia klɔ'n. Amun wa wun kɛ Zerizalɛm klɔ'n ti tranwlɛ b'ɔ ti diin. Ɔ ti-man tannin sua nan b'a tu i bo. Be su tutu-mɛn i kpɛngbɛ'm be bo le. Be su nyanji-mɛn i nyanman mun. Lɛ yɛ Anannganman wa kle e kɛ ɔ ti dan sakpa nin-ɔn. Nzue ba kanngan mun nin nzue ba dandan'm be ´tran lɛ. Mmeli bɔ be fa tɛbua be fa kan'n be su sin-man be su. Mmeli ngbli-ngbli'm be su sin-man lɛ. Zerizalɛmfuɛ'n wie fi su se-mɛn kɛ: «N kpinndin-man.» B'a yaci be bɔ be tran Zerizalɛm'n bé sa tɛ'n ɔ'a cɛ be. Nvle-nvle'm be nunfuɛ mun, amun `wunnge wa be wa ti ndɛ! Mɛnmɛn'm be nunfuɛ mun, amun `sie amún su kpa. Asiɛ'n sufuɛ mun nin ninnge nga be wo asiɛ'n su'n be kwlaa, nin mɛn'n nunfuɛ mun, ɔ nin ninnge'm be ngba'n, man be sie bé su. Anannganman'n i ya'n ɔ wa tɔ nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be su. I ya dan'n ɔ wa tɔ be alɛ kunfuɛ akpasua'm be kwlaa be su. Anannganman wa kun be kwlaa, ɔ wa nunnun be ngba. Be nga like nyannin be'n, be ´tru asiɛ wun lɛ. Saka'm be ´bɔn fiaan. Be mmoja'n sonji oka'm be su. Nglo lɔ ninnge'm be kwlaa be ´kaci kɛ ndutre sa. Be ´nyɔnnyɔn nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n kɛ be nyɔnnyɔn fluwa'n sa, nzraama'm be ´gua kɛ vinyi annzɛ figie nnya bɔ ɔ'a wu b'ɔ su kpɔngbɔ gua'n sa. Anannganman'n waan i tokofi'n ɔ'a bo kɛ sran bɔ ɔ'a nɔn nzan'n ɔ'a bo'n sa. Nian, ɔ wa tɔ Edɔm mɛn'n su. Afin Anannganman waan be `nunnun nvle sɔ'n. Anannganman i tokofi'n ɔ ti mmoja ngunmin, be fali lui be kpɛkpɛli i wun. A wun i-ɔ, ɔ waan bua bɔ b'a kpɛ cro'n nin boli kpakpuɛ'm be mmoja sa, ɔ waan bua nene'm be aklɛnzia'n i wun lui'n yɛ be fa kpɛkpɛli i wun sa. Afin be su yi tɛ be man Anannganman, be su yi i Bɔzra lɔ. Be su kun sran kpanngban Edɔm mɛn'n nun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun awuɛ'm be ´tɔ, wuun nannin nga b'a kpɛ cro mun nin nannin tola'm be ´tɔ. Lɔ asiɛ'n ɔ'a nɔn mmoja'n lele ɔ'a ti i. Ndutre'n ɔ'a lua pɔtɔɔ nnɛn lui'n ti. Cɛn sɔ'n, ɔ ti Anannganman'n i klunngbɔ tulɛ cɛn. Afuɛ sɔ'n ɔ ti Siɔnfuɛ'm be ti ngondin tulɛ afuɛ. Edɔm lɔ nzue ba'm be wa kaci gudrɔn, lɔ ndutre'n ɔ wa yo kɛ sufru sa. Lɔ asiɛ'n ɔ wa yo kɛ gudrɔn b'ɔ su jue'n sa. Kɔnguɛ o, wia nun o, ɔ su nuan-man. I wɛnsrɛn'n ɔ ´jaso tititi. Mɛn sɔ'n ɔ ´ka lɛ ngbɛn afuɛ'n kwlakwla, sran fi su si-man nun kun mlɔnmlɔn le. Nzue nun anunman bɔ be tra jue sie be konvi bo'n nin jukunin'm be yɛ be ´fɛ i sɔ lika liɛ nin-ɔn. Akpatue mun nin kɔkɔkuankuan'm be ´tran nun. Nyanman kan'n nin nyanman bɔ sunmun wo i nuan'n, lika'n bɔ Anannganman ɔ ´saci i'n ti'n, ɔ ´fa be ´fa sunnzun. I su sran kpakpa'm be wie fi su ka-man lɛ nan se kɛ be ´kan famiɛn sielɛ ndɛ. Famiɛn i awlo lɔ sran dandan wie fi su tran-man lɛ. Famiɛn'm bé sua'm be wa kaci susrɛ. Flɔn nin owie-owie'm be ´fifi fiawlɛ sua'm be nun. Nsoso mun yɛ be ´tran sua sɔ'm be nun-ɔn, klɔnsoklo mun yɛ be ´la lɛ-ɔ. Blo jɛkuajo mun nin gboklo'm be ´yia lɛ. Sɛ e ´kwla se'n, lɛ yɛ boli kpakpuɛ'm be ´flɛflɛ be wun-ɔn. Lɛ yɛ Babilɔni lɔ mmusu bɔ be wun i kɔnguɛ'n ɔ sike b'ɔ ´nyan wunmiɛn dewlɛ-ɔ. Wuo'm be ´la be buɛ nun lɛ. Be ´to lɛ, be ´utu be klenzua'm bé su lɛ, lɛ yɛ be ´bobo-ɔ, yɛ lɛ yɛ be ´nian be mma'm be su-ɔ. Lɛ yɛ anunman nyin'n be kusu be ´yia-a. Amun `fa Anannganman i fluwa'n be nian nun, amun `kanngan. Be klɛli i nun kɛ: Be wie fi su tu-man nun, be wie fi sa su mlin-man. Afin Anannganman yɛ ɔ sieli i sɔ-ɔ. I wawɛ'n yɛ ɔ yiali nnɛn sɔ'm bé nuan-an. Anannganman bɔbɔ yɛ ɔ tuli fɔtɔ fa cɛcɛli lika nun-ɔn. Ɔ fɛli i nyanman'n fa sunnzunnin mannin be bé ti nun ti nun. Ɔ ´yo be liɛ tititi. Ɔ ´yo be tranwlɛ blɛ'n kwlaa nun. Man aawlɛ flɛnnɛn'n nin asiɛ'n b'ɔ yo-man like ye'n, be klun jɔ. Man aawlɛ flɛnnɛn'n i wun kpɛjɛ i, man i nun ijre'm be bo nyrɛ. Ijre nyrɛ'm be tran nun sakpa. I wun kpɛjɛ i, yɛ ɔ ´tu kpɛn, ɔ ´to jue i klun b'ɔ jɔ'n ti. Ɔ ´nyan nyrun kɛ Liban mɛn'n sa. Ɔ ´yo nyɛnmɛn kɛ Karmɛl oka'n sa, Ɔ ´yo klanman kɛ Sarɔn lika kpɛtɛkplɛɛ'n sa. Yɛ be ´wun Anannganman i anyrunnyan b'ɔ lɛ i'n nin i nyɛnmɛn b'ɔ ti'n. Be nga bé sa'm b'a kpɔ'n, amun `wla be fanngan. Be nga bé ja nannglunman'm be usu'n, amun `suan be bo. Be nga bé wla ɔ'a bo'n, amun `se be kɛ: «Amun `jran kekle, nán srɛ kun amun, amun Nyanmiɛn'n yɛ. Ɔ ba kɛ ɔ wa tu amun klunngbɔ'n ´man amun, yɛ sa nga amun kpɔfuɛ'm be yoli amun'n, ɔ ´yi man be. I bɔbɔ su ba amun delɛ.» I blɛ sɔ nun'n, anyansifuɛ'm be ´wun ase, sutrefuɛ'm be ´ti sa. Blɛ sɔ nun'n, cɛcɛwafuɛ'm be ´tu kpɛn kɛ flete mun sa. Yɛ aklunjuɛ'n ti bobofuɛ'm be ´kpan. Afin nzue wa nyrɛn aawlɛ flɛnnɛn'n nun, yɛ nzue ba'm be wa sonji mɛn kee'n nun. Aunnyan nglɛnglɛ'n ɔ ´kaci nzue fɛtɛ, yɛ mɛn nga nzue we'n wo nun'n, ɔ ´kaci lika kun bɔ nzue ti'm be ´fin nun fite. Lika nga bɔ nsoso'm be la nun'n, ndɛ nin abɛnnya'm be ´fifi lɛ. Be wa yi atin kun ´sin lɛ. Be flɛ i kɛ Atin B'ɔ Ti Ngunmin'n. Sran fiɛn fi su sin-man nun, ɔ ´yo Anannganman i nvle nunfuɛ'm be ngunmin be sinwlɛ. Be nga be ´fa su'n, kannzɛ be ti sinnglinfuɛ bɔbɔ'n, be su kwla mlin-man. Be su wun-man asɔmɔli fi atin sɔ'n su. Nnɛn tɛ fi su sin-man lɛ. Nnɛn tɛ fi su fa-man su. Be nga Anannganman deli be'n, be yɛ be ´sin nun-ɔn. Lɛ yɛ be ng'ɔ deli be'n be ´sin yɛ be ´sa bé sin be ´ba-a. Kɛ be ´ba'n, bé wun bɔ ´kpaja be'n ti, be ´to jue lele be wlu Siɔn lɛ. Aklunjuɛ'n ɔ ´yi be piɛ. Bé wun'n ´nyrɛn be, i ti be awlaboɛ'n nin be fɛfɛlɛ'n be wie. Kɛ Ezekias yoli famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-nnan'n su'n, Sankerib b'ɔ ti Asiri famiɛn'n ɔ fali alɛ wluli Zida klɔ nga be sisili bé wun'n be kwlaa be nun, nan ɔ'a fa be. Asiri famiɛn'n sunmannin sonja kpɛnngbɛn'm be su kpɛn Ezekias sin Zerizalɛm lɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, ɔ nin sonja kpanngban kpa yɛ be ɔli-ɔ. I blɛ sɔ nun'n, wuun i bɔbɔ famiɛn'n wo Lakis. Sonja kpɛnngbɛn'm be su kpɛn sɔ'n, ɔ ɔli nan ɔ'a ko jran nglo lɔ fɛtɛ'n i mmuɛ bɔ be yili'n i wun lɛ. Lika sɔ'n ɔ o ble wlafuɛ'm be lika'n i wun lɛ. Ilkiza i wa Eliakim b'ɔ ti famiɛn'n i awlo'n i su kpɛn'n nin Sɛbna b'ɔ ti famiɛn'n i fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin Azaf i wa Zɔas b'ɔ ti famiɛn'n i nuan ijɔfuɛ'n be fin klɔ'n nun fiteli, nan b'a wɔ i atin kpalɛ. Safunyrɛn sɔ'n seli be kɛ: «Amun `ko se Ezekias kɛ famiɛn dan'n, Asiri famiɛn'n waan e `usa wɔ kɛ: ‹?Nguɛ su liɛ a fa ɔ wla'n gua-a? ?Kɛlɛ a bu i kɛ ndɛ ngbɛn-ngbɛn bɔ be kan'n yɛ be fa kun alɛ nin-ɔn? Be dun mmua jaja alɛ'n i wafa nga be ko nian su be ko kun'n, kpɛkuun be tra be anwlɛn yɛ be kun-ɔn! ?Nan wan su yɛ a fa ɔ wla'n gua bɔ i ti yɛ a jaso mín wun nin-ɔn? ?Nán Ezipt'n i su yɛ a fa ɔ wla'n gua-a? Ezipt'n ti kɛ ndɛma nga bɔ ɔ'a bu'n sa. Sɛ a kisa su-ɔ, ɔ wɔ ɔ́ sa klun fiti i ´bo nun lɔ. Be nga be fa bé wla'n gua Ezipt famiɛn'n su'n, kɛ ɔ ti sɔ man be-ɔ. Wie nun-ɔn, amun wa se min kɛ: Anannganman e Nyanmiɛn'n i su yɛ e fa é wla'n gua-a. ?Nɛ́n i yɛ Ezekias bubuli i lika mun nin i sɔwlɛ mun nin-ɔn? ?Ezekias ɔ'a se-man Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be kɛ san Nyanmiɛn sɔwlɛ ng'ɔ o yɛ'n i kunngba i wun lɔ yɛ be su Anannganman-an ?› Nan yoo! Asiri famiɛn'n b'ɔ ti min min'n, i waan amun `kpɛkpɛ: sɛ wɔ yɛ a fali atin klanman'n, ɔ ´fa nnɛn kpanngɔ akpi nnyɔn (2.000) ´man wɔ sɛ a kwla nyan sran fu be su o. ?Sanngɛ i kpa nin-ɔn, min min'n i sonja'm be nun kaan kpa'n bɔbɔ'n, a jrɛn i nyrun-ɔn ɔ yo ye? ?Yɛ ɔ yo sɛ ti yɛ a lafi Ezipt famiɛn'n su bɔ a bu i kɛ ɔ ´man wɔ kakaklolo, nin nnɛn kpanngɔ nin-ɔn? ?Sɛ nán Anannganman i bɔbɔ i fanngan nun yɛ min min'n ɔ ba mɛn nga i nunnunlɛ'n, wuun ɔ wa yo nzu wa?› Anannganman seli i kɛ: ‹A nin be `ko kun, ko nunnun be.› » Ilkiza nin Sɛbna, ɔ nin Zɔas be seli safunyrɛn'n kɛ: «E ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, kɛn i Aram aniɛn'n nun, e ´ti. Nán kɛn i Ebre'n nun, ɔ yo sɔ-ɔ nzrafuɛ'm bɔ be o klɔ'n i wun talɛ'n su'n be ´ti.» Safunyrɛn'n tɛli be su kɛ: «?Amun bu i kɛ amun nin amun min'n amun ngunmin yɛ e Min'n liɛ'n sunmannin e kɛ e wa kan ndɛ nga e kle amun-ɔn? Sran nga be o klɔ'n i wun talɛ'n su'n, be ti yɛ m bali i kanlɛ-ɔ. Ɔ cɛ kan-an, amun nin sran sɔ mun, amun sewie'n yɛ amun wa di-ɔ, yɛ amun mie'n yɛ amun wa nɔn-ɔn!» Safunyrɛn'n wa sin jrannin. Ɔ kpannin kekle ebre'n nun kɛ: «Amun `sie amun su be tie ndɛ nga Asiri famiɛn dan'n kan'n. Famiɛn'n wan yoo: ‹Sɛ Ezekias laka amun'n, nán amun fa su. Afin ɔ kwla de-man amun! Sɛ ɔ se amun kɛ amun fa amun wla'n guɛ i Anannganman su nan Anannganman ɔ ´de amun, nan Asiri famiɛn'n su fa-man klɔ nga'n, nán amun fa su. Nán amun tie Ezekias i ndɛ ng'ɔ kan'n!› Asiri famiɛn'n wan yoo: ‹Amun man e siesie ye afiɛn, amun `fa amun wun man min, i liɛ'n amun ´kwla di amun bɔbɔ amun vinyi'm be su mma nin amun bɔbɔ amun figie'm be su mma, yɛ amun ´kwla nɔn amun bɔbɔ amun gbo'm be nun nzue. Cɛn nga m ba'n, n ´fa amun n ´kɔ mɛn kun b'ɔ ti kɛ amun liɛ'n sa'n i nun. Ble, nin nzan, nin kpaun, ɔ nin vinyi fie'm be o lɔ kpa.› Nán Ezekias laka amun se kɛ: ‹Anannganman'n wa de ye. ?Mɛn onin cɛ yɛ i nunfuɛ'm be amuɛn'n be kwla deli be min sa nun-ɔn? ?Amatfuɛ mun nin Arpadfuɛ'm be amuɛn'm be o nin ndɛ? ?Sɛfarvaimfuɛ'm be amuɛn'm be o nin ndɛ? ?Amuɛn sɔ'm be kwla deli Samari mín sa nun? ?Amuɛn sɔ mun'n, be nun onin cɛ yɛ ɔ kwla deli i mɛn'n mín sa nun-ɔn? ?Yɛ Anannganman'n ɔ ´yo i sɛ yɛ ɔ kwla de Zerizalɛm min sa nun-ɔn?› » Be tɔli bliin, b'a tɛ-man su, afin famiɛn seli be kɛ nán man be kan ndɛ fi. Yɛ Ilkiza i wa Eliakim b'ɔ ti famiɛn'n i awlo'n su kpɛn'n nin Sɛbna b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin Azaf i wa Zɔas b'ɔ ti famiɛn Ezekias i nuan ijɔfuɛ'n be titili bé wun tralɛ'm be nun-ɔn, nan b'a ko kan ndɛ nga safunyrɛn'n kannin'n b'a kle i. Kɛ famiɛn Ezekias tili ndɛ sɔ'n, ɔ titili i wun tralɛ'm be nun, ɔ wlali bajɛ tralɛ, nan ɔ'a ɔ Anannganman i sua'n nun lɔ. Eliakim b'ɔ ti famiɛn sua'n i su kpɛn'n nin Sɛbna b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ'n, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be nun kaklaakla mun'n, Ezekias sunmannin be Amɔz i wa Ezai b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i sin. Kɛ be ´kɔ'n, bajɛ tralɛ o bé wun. Be ko seli i kɛ: «Ezekias waan e se wɔ kɛ: ‹Ndɛ cɛn'n ti awlaboɛ cɛn nin fɔ tulɛ cɛn, ɔ nin nyannzuɛn cɛn. Ɔ ti kɛ ba bɔ b'a sie wulɛ bɔ sanngɛ fanngan nga be ko fa ko wu be'n nun-man lɛ'n sa. Atrɛkpa-a Anannganman ´ti nzowa nga Asiri famiɛn'n sunmannin i sufuɛ safunyrɛn'n kɛ ɔ wa kpɛ i bɔbɔ Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man nin o! Sɛ ɔ nin i be ´kan o! Ɔ man Ezekias waan a srɛ Nyanmiɛn man be nga be ka lɛ mun.› » Ezekias i sunmanfuɛ'm be ko toli Ezai. Ezai seli be kɛ: «Amun `ko se amun si kɛ Anannganman waan: ‹Nzowa nga Asiri famiɛn'n i sran'm be kpɛli min bɔ a tili'n, nán man ɔ kun wɔ srɛ. Nian, Asiri famiɛn'n ɔ wa ti ndɛ kun. Kpɛkuun n ´fa akunndan kun n ´wlɛ i ti nun. Ɔ ´sɛ i sin i mɛn'n nun. Kpɛkuun m man be ´fa tokofi be ´kun i lɔ.› » Safunyrɛn'n tili i kɛ Asiri famiɛn'n ɔ'a jaso Lakis ɔ'a ɔ Libna. Kɛ ɔ wa to i'n, wuun ɔ'a fa alɛ'n ɔ'a wla Libnafuɛ'm bé sin. Be wa kan kleli Sankerib kɛ Etiopi famiɛn nga be flɛ i kɛ Tiraka'n ɔ'a ti nyanman lɔ, ɔ su ba kɛ ɔ nin i be wa kun. Kɛ ɔ tili ndɛ sɔ'n cɛ'n, yɛ ɔ sunmannin sran Ezekias sin ekun-ɔn. I waan: «Amun `ko se Ezekias b'ɔ ti Zida famiɛn'n kɛ: ‹Nán yaci ɔ wun lɛ man Nyanmiɛn nga a fa ɔ wla'n guɛ i su'n ɔ laka wɔ. Sɛ be se wɔ kɛ: Asiri famiɛn'n su fa-man Zerizalɛm'n, nán fa su. Sa kekleekle nga Asiri famiɛn'm be yoli i mɛn'n kwlakwla nun'n nin sacilɛ nga be fa sacili be'n, a si i kwlakwla sɔ'n. ?A bu i kɛ a ´fin nun fite?› Kɛ famiɛn nga be dun mmua min nyrun be ´bubu Gɔzan, nin Aran, nin Resɛf, nin Edɛnifuɛ'm be klɔ ng'ɔ ti be famiɛn klɔ'n, ɔ nin Tɛlasar, nvle sɔ'm be amuɛn mun b'a kwla sasa-man be. Bu sa ng'ɔ juli Amat famiɛn'n, nin Arpad, nin Sɛfarvaim, nin Ena, ɔ nin Iva famiɛn'm bé su i akunndan.» Ezekias fali fluwa'n sunmanfuɛ'm bé sa nun. Ɔ kanngannin nun. I sin ɔ ɔli Anannganman i sua'n nun lɔ, ɔ trɛli nun kleli Anannganman. I sin Ezekias srɛli Anannganman seli kɛ: «Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn, wɔ yɛ a ti anz nga be nian ɔ ninnge'm be su'n be su kpɛn nin-ɔn. Ɔ kunngba yɛ a ti asiɛ'n kwlaa su Nyanmiɛn nin-ɔn. Wɔ yɛ a yili nglo'n nin asiɛ nin-ɔn. Anannganman, sie ɔ́ su tie. Anannganman, tike ɔ nyinma nan nian. Tie nzowa nga Sankerib ɔ'a sunman sran kɛ ɔ wa kpɛ wɔ Nyanmiɛn bɔ a lafi-man nin-ɔn. Anannganman, Asiri famiɛn'm be sacili nvle kun nga mun, yɛ be nunnunnin be. Be guali lɔ amuɛn'm be sin nun, be wɔli be nun, yɛlɛ kɛ be ti-man Nyanmiɛn, afin sran sa yɛ ɔ yoli be-ɔ, waka ɔ nin yɛbuɛ yɛ be fa yoli be-ɔ. Anannganman e Nyanmiɛn, de ye Sankerib sa nun, man asiɛ'n su famiɛn diwlɛ'm be nunfuɛ'm be kwlaa be si kɛ wɔ Anannganman wɔ kunngba cɛ yɛ a ti Anannganman nin-ɔn.» Yɛ Amɔz i wa Ezai sunmannin sran kɛ be ko se Ezekias kɛ: «Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n waan: ‹N tili srɛlɛ nga a srɛli i Sankerib i ndɛ b'ɔ kannin'n ti'n. Nan nga m bɔbɔ ´fa tɛ i su'n yɛ: Sankerib, Siɔnfuɛ'm be bu-man wɔ like fi, srilɛ yɛ be sri wɔ-ɔ! Kɛ be wun wɔ'n, be keje be ti'n sɛkɛsɛkɛ. ?Wan li yɛ a kɛnnin i ndɛ tɛtɛ bɔ a kpɛli i nzowa nin-ɔn? ?Wan yɛ a ´kɛn i ndɛ bɔ a man ɔ nɛn'n su nin-ɔn? ?Wan yɛ a kpɛli i kannglɛ gaan nin-ɔn? ?Izraɛl Nyanmiɛn bɔ fɔ nun-mɛn i wun nin-ɔn, nɛ́n i-ɔ? A sunmannin sran kɛ be wa kpɛ m bɔbɔ min Anannganman min nzowa. Yɛ a se kɛ: M bɔbɔ min Sankerib, min kakaklolo kpanngban'n, n fa n fuli oka'm bé su. N fa ɔli Liban mɛn'n i bo'n nun lɔ crɔcrɔcrɔ, n kpɛli sɛdri waka'm be nun ndɛnndɛn kpa mun, ɔ nin siprɛs waka'm be nun nglaannglaan kpa mun. N wɔli lele n juli Liban'n i oka nga be o mmua-mmua kpa'n bé wun lɔ, n fuli be su. N wɔli lele n wluli i bo mle kpa'm be nun. N wɔli lele n ko kpɛli nzue kunman mɛn kun nga'm be nun, kɛ n fali min ja n takali Ezipt asiɛ'n su sa ngbɛn'n, Nil b'ɔ ti nzue ba dan'n ɔ nin i sama mun be ka lɛ be wieli nun wein yɛ be wuli kee. Sankerib ɔ kpa'n, a si-man kɛ n siesieli sa sɔ mun lalaa ɔ'a cɛ. Nán ndɛ yɛ m'an gugu kɛ be `ju-ɔ. Sa nga n sieli be laa'n, be su ju ndɛkɛn. Min yɛ man a fali klɔ nga be si bé wun talɛ bɔ yɛbuɛ ngunmin yɛ ɔ ka be osu lɛ nin-ɔn. Klɔ sɔ'm be nun sran'm be yo like fi-ɔ ɔ yo-man ye. Sran sɔ'm be wawɛ'n wanndi bé wun, nyannzuɛn'n kun be kpo. Be ti kɛ blo lɔ ijre, annzɛ nnya mɔnnɛn flɛkpɛ-flɛkpɛ wie sa. Be ti kɛ fie bɔ i su ninnge'm be nian fifi-man'n sa. N liɛ'n, n wun kwlaa nga a yo'n, sɛ a ´tran ase o, n wun wɔ, sɛ a ´fite gua su lɔ o, n wun wɔ, sɛ a ´ba awlo o, n wun wɔ, sɛ a ´fa ya mín wun o, n wun wɔ. Kɛ bɔ a fali mín wun ya, bɔ a kannin min wun ndɛ tɛtɛ'n ti'n, n wa wla ɔ bue nun nga, yɛ n ´wla ɔ́ nuan nun nga. N ´fa wɔ n ´sin atin kunngba nga a fa bali'n su, n ´fa wɔ n ´sa ɔ́ sin.› Ezekias, n ´kan sa nga be wa ju'n n ´kle wɔ. Afuɛ'n, ninnge nga be fifi fie'm be su ngbɛn sa'n, bé su mma'n yɛ amun ´fa yo aliɛ be di-ɔ. Afuɛ ng'ɔ ´ba lɛ'n, amun ´di i sɔ ekun, sanngɛ afuɛ ng'ɔ ´su i su'n, amun ´lua ble, amun ´ta vinyi waka, amun ´di i su mma'n. Zida akpasua'n sufuɛ nga be kali lɛ'n, be ´yo kɛ waka bɔ be lɛ olui, bɔ mma o be su'n sa. Sran nga be onga kaan be wa ka lɛ'n, yɛ be kaan nga be ´fite nun'n, be ´ka Siɔn oka'n su.» Like nga bɔ Anannganman i klolɛ dan b'ɔ klo amun'n ti ɔ ´yo'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Anannganman kan ndɛ ng'ɔ o yɛ'n ekun man Asiri famiɛn'n, i wan yoo: «Asiri famiɛn'n su wlu-man klɔ nga nun, ɔ su to-man ta wa, ɔ su kplan-man nyrɛn wa, ɔ su kplan-man kpata nga be jran su be kun alɛ'n i wa. Atin ng'ɔ fali su bali'n, i kunngba'n i su yɛ ɔ ´fa yɛ ɔ ´sɛ i sin-ɔn. Klɔ nga, ɔ su wlu-man nun. M bɔbɔ min Anannganman yɛ n se sɔ-ɔ. M bɔbɔ min dunman'n ti, ɔ nin min sufuɛ David ti, n ´sasa klɔ nga, yɛ n ´de i nun sran mun.» Anannganman i anz'n ɔli Asirifuɛ'm be nanmue'n nun. Ɔ ko kunnin sran akpi-akpi ya sran akpi-akpi ablaɔcuɛ-nin-nnun (185.000). Be ´jaso nglɛmun-ɔn, nanmue'n nun ti fuɛn ngunmin. Yɛ Sankerib b'ɔ ti Asiri famiɛn'n ɔ jasoli lɛ-ɔ. Ɔ sɛli i sin ɔli Niniv ko trannin lɔ. Le kun b'ɔ koto i amuɛn bɔ be flɛ i kɛ Nisrɔk'n i sua'n nun lɔ, kpɛkuun i wa Adramelɛk nin Sarɛzɛr be ko kunnin i nin tokofi, nan b'a wanndi b'a ɔ Ararat mɛn'n nun lɔ. Nan i wa Ezar-Adɔn ɔ'a yo famiɛn ɔ'a sin i osu. I blɛ sɔ nun'n, Ezekias tɔli tukpacɛ, ɔ ti-man nguan liɛ. Yɛ Amɔz i wa Ezai b'ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n ɔ wa toli i nan ɔ'a se i kɛ: «Anannganman waan a siesie wɔ aja'n, afin a su nyan-man nguan, a ´wu.» Ezekias kpɛli i nyin talɛ lɔ, yɛ ɔ srɛli Anannganman, ɔ seli i kɛ: «Ee! Anannganman, yaci! Nán ɔ wla fi kɛ m'an fɔn-man. Yɛ n nantili wɔ atin'n su kɛ ɔ fata'n sa. N yoli sa nga be yo wɔ fɛ'n.» Ezekias sunnin sunlɛ kpa. Yɛ Anannganman kannin ndɛ nga kleli Ezai-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Ko se Ezekias kɛ: ‹Anannganman b'ɔ ti ɔ nannan David i Nyanmiɛn'n i waan: N tili ɔ srɛlɛ'n, n wunnin ɔ nyinmuɛn'n. Nian, n ´sa ɔ nguan'n su afuɛ blu-nin-nnun. N ´de wɔ a nin klɔ nga sufuɛ mun Asiri famiɛn'n i sa nun. N ´sasa klɔ nga.› Nzɔliɛ nga Anannganman ´fa man wɔ b'ɔ ´kle kɛ ndɛ ng'ɔ kannin i nuan ´yia'n yɛ. I waan: ‹Nian, fɔnvɔ'n b'ɔ o Akaz i asikalie'n su'n, bɔ wia'n man ɔ jrali'n, n wa yo man ɔ ´sɛ i sin asikalie'n i kan be tiatia lɛ'n ɔ ´ju i blu su'n su lɔ.› Yɛ sakpa-sakpa, asikalie'n i kan be tiatia lɛ'n i blu bɔ fɔnvɔ'n guali su'n, wia'n ɔ wa sɛli i sin boli lɛ ekun-ɔn.» Kɛ famiɛn Ezekias tɔli tukpacɛ b'ɔ jasoli'n, fluwa ng'ɔ kleli'n yɛ o yɛ. «N seli min wun kɛ: Min afuɛ nga n ko di'n, m'an di i bue, n wa kɔ blɔlɔ lɔ, n ko di min afuɛ'n i onga'n lɔ. N seli min wun ekun kɛ: N su wun-man Anannganman be nga bé nyin o su'm be asiɛ'n su kun, n su wun-man sran fi mɛn nga sran'm be tran nun'n i nun kun. Lika nga n tran nun'n, b'a de min sa nun, b'a sua b'a ɔ min wun mmua kɛ bua kankanfuɛ'n i tannin sua'n sa. Sɛ n ´kwla se'n, m'an nyɔnnyɔn min nguan'n kɛ tannin wufuɛ'n ɔ nyɔnnyɔn tannin'n sa. B'a yi min nzaliwa'n su b'a jra. Anannganman, kɛ lele bɔ lika'n ´fa dun'n, wuun w'a wiewie min. M muannin mín nuan lele aliɛ'n cɛnnin. Anannganman ɔ'a bubu min owie'n kwlaa nun kɛ asɔmɔli sa. Anannganman, kɛ lele bɔ lika'n ´fa dun'n, wuun w'a wiewie min. N kpan fie fie kɛ alialia b'ɔ tu sin'n sa. N kplin kɛ auble sa. N kwla fa-man min nyinma n nian-man nyanmiɛn su lɔ kun. Awlaboɛ'n wo mín su dan, bla wa uka min. ?N ´se sɛ bɔ cɛ? Afin like nga Nyanmiɛn waan ɔ ´yo man min'n, ɔ yoli. Kɛ min nyin tɛ o su'n, awlaboɛ b'ɔ o min su'n ti'n, n ´kan min wun ase. Anannganman, ɔ klun b'ɔ ti kpa'n ti yɛ sran tran nguan nun-ɔn, ɔ klun b'ɔ ti kpa'n ti yɛ n tɛ de wunmiɛn-ɔn. W'a jaso min, wɔ man n tɛ o nguan nun. Siɛn'n, min awlaboɛ'n ɔ'a kaci aunjuɛ a man min, afin a klo min dan, a yoli man wie'n ɔ'a to a fuan min. W'a to mín sa tɛ'm be kwlaa a gua be blo ɔ́ sin lɔ. Blɔlɔ lɔ'n sran fi manman-man wɔ lɔ, nán fuɛn'm be yɛ be ´bo ɔ dunman-an. Be nga b'a wu'n, be lafi-man su kɛ a kwla yo be ye ekun. Be nga bé nyin o su'n, be nga be tɛ o nguan nun'n kɛ min sa'n be yɛ be kwla manman wɔ-ɔ. Anannganman deli min. Kɛ e nyin tɛ o su'n, e ´bo e ngowa ninnge mun Anannganman i sua'n nun lɔ.» Ezai kannin kɛ: «Amun ko fa figie mma'n wie, amun tin nan be fa ta kannin'n nun, yɛ Ezekias ɔ ´yo juejue.» Yɛ Ezekias usali kɛ: «?Nzɔliɛ onin yɛ ɔ kle kɛ n ´kɔ Anannganman i sua'n nun ekun-ɔn.» I blɛ sɔ nun'n, Baladan i wa Bɛrɔdak-Baladan b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n, ɔ tili i kɛ Ezekias wunnɛn yoli i ya nan ɔ'a yo juejue. Ɔ blɛli i fluwa, ɔ fa like sieli su kɛ be `fa mɛn i. Sa sɔ'n yoli Ezekias fɛ kpa. I ti ɔ sɔli Babilɔni famiɛn'n i sran'm be nun, ɔ tili be jasin. Ɔ fali sua nga i ninnge kpakpa'm be o nun'n i nun ninnge wunmuan'n kleli be. Jɛtɛ ufue, nin sika ɔkwlɛ, nin ayre fannin, nin ngo kpakpa, nin alɛ ninnge mun, ɔ nin i bɔlɛ'n nun ninnge'n kwlaa, like fi nun-man lɛ bɔ Ezekias ɔ'a fa kle-man be-ɔ. Ninnge nga be o i bɔbɔ i sua'n nun o, nga be o i nvle'n kwlakwla nun nin o, ɔ fɛli i kwlakwla sɔ'n kleli be. Yɛ Ezai b'ɔ ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n ɔ wa toli Ezekias-ɔ. Ɔ usɛli i kɛ: «?Sran sɔ'm be waan nzɛ? ?Ninfan mɛn liɛ'n nun yɛ be fin-ɔn?» Ezekias tɛli i su kɛ: «Be fin mɛn mmua kpa kun nun, be fin Babilɔni.» Ezai usɛli i ekun kɛ: «?Nguɛ yɛ be wunnin i ɔ́ sua'n nun lɔ-ɔ?» Ezekias tɛli i su ekun kɛ: «Be wunnin mín sua'n nun ninnge'm be ngba. Min ninnge kpakpa be nun kun nun-man lɛ bɔ m'an fa kle-man be-ɔ.» Yɛ Ezai seli Ezekias kɛ: «Sie ɔ́ su tie Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i nuan ndɛ'n. I wan yoo: ‹Ninnge ng'ɔ o ɔ sua'n nun'n nin nga ɔ nannan'm be tiantiannin i nuan lele bɔ wa fa ju ndɛ yɛ'n, cɛn kun wa ju bɔ ba kun sa su ka-man lɛ. Be ´fɛ i kwlaa sɔ'n kɔ Babilɔni. Be wa fa ɔ bɔbɔ ɔ osu'n nun ba yasua wie mun, be ´sɛ be, be ´fa be kɔ Babilɔni famiɛn i awlo lɔ, yɛ be ´su i.› » Ezekias tɛli Ezai su kɛ: «Jasin nga Anannganman fa wlali ɔ́ nuan kɛ a bo kle min'n ti jasin fɛ, afin min blɛ su'n, aunjuɛ cɛ yɛ e ´nyɛn i-ɔ, yɛ alaje cɛ yɛ e ´di-ɔ!» Amun Nyanmiɛn'n i waan: «Amun `fɔnvɔ min nvle'n nunfuɛ mun, amun `fɔnvɔ be. Amun `gua Zerizalɛmfuɛ'm be anwlɛn su nzue, yɛ amun `kpan kekle se be kɛ be alɛ'n ɔ'a wie. Amun `se be kɛ b'a yaci bé wun sa'n b'a cɛ be, afin be sa tɛ nga be yoli'n b'a nyɛn i su akatua sɔ kpɛ nnyɔn Anannganman i sa nun.» N ti sran kun nɛn, ɔ se kɛ: «Amun `siesie Anannganman i atin'n aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Amun `yi akpɔ kun asiɛ kee'n nun man e Nyanmiɛn'n, amun `treke su. Man be tannintannin kongo'n kwlaa! Man be tutu oka nin kpɔlɛ'm be ngba! Man be trutru lika kolokolo'm be nun nan be ´yo kpɛkplɛkpɛ. Man be trɛ lika fii'm be nun nan be ´yo gbaun. Yɛ Anannganman i nyrun b'ɔ ti nyannyan'n ɔ ´fite nglo. Yɛ sran'm be kwlaa be ´wun Anannganman'n.» Anannganman yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Sran nɛn kun se kɛ: «Kan!» Yɛ n tɛli su kɛ: «?Nguɛ ndɛ yɛ n `kan-an?» Sran nɛn sɔ'n tɛli su kɛ: «Sran'm be kwlaa be ti kɛ ijre sa. Yɛ be nyrun nga be lɛ i'n, ɔ ti kɛ ijre'n i nyrɛ'n sa. Kɛ Anannganman i aunngban'n ko fita ijre'n su'n, ɔ wu, yɛ i nyrɛ'n ɔ gua. Sakpa, sran'm be ti kɛ ijre sa. Ijre'n ɔ wu, yɛ i nyrɛ'n ɔ gua, sanngɛ Nyanmiɛn'n i ndɛ'n ɔ tran lɛ tititi.» Siɔnfuɛ mun, amun ti jasin fɛ'n i bofuɛ, amun `fu oka fleiin kun su. Zerizalɛmfuɛ mun, amun ti jasin fɛ'n i bofuɛ, amun `man amun nɛn'n su kekle kpa. Amun `man amun nɛn'n su, nán srɛ kun amun. Amun `se Zida klɔ'm be sufuɛ'm be kɛ: «Amun Nyanmiɛn'n yɛ ɔ o yɛ!» Amun `nian, Anannganman min Nyanmiɛn'n ɔ ba yasua su. I yɛ ɔ sie sran mun-ɔn. Amun `nian, sran'm be akatua'm be wo i sa nun, like nga sran'm be yo'n, i nuan like'n wo i sa nun. Sran'm be ti kɛ i bua sa, ɔ ´ta be kɛ bua tafuɛ kpa'n ɔ fa ta i bua mun'n sa. Ɔ ´fɛ i sa'n flɛ i bua ba mun yɛ ɔ ´tian be nuan, ɔ ´fa be sie i wue'n nun, yɛ bua nga be tɛ man be mma'm be nyɔnflɛn'n, kɛ ɔ ´kle be atin'n, ɔ ´yo be cɛcɛ. ?Wan yɛ ɔ fɛli i sa klun'n sunnzunnin jenvie'n i nzue'n b'ɔ sili i nuan-an? ?Wan yɛ ɔ fɛli i sa ngbabua'n sunnzunnin nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n b'ɔ wunnin i tɛnndɛn nun nin i tɛtrɛ nun nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ tiannin asiɛ'n i su ndutre'n kwlakwla i nuan so kun nun b'ɔ sunnzunnin b'ɔ sili kɛ i nɔnnin'n ɔ ti nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ sunnzunnin oka mun nin kpɔlɛ mun toe su-ɔ? ?Wan yɛ ɔ si Anannganman i klun lɔ akunndan nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ'a man Anannganman i afɔtuɛ le-ɔ ? ?Ɔ nin waan yɛ be kokoli yalɛ b'ɔ sran sɔ'n mɛnnin i akunndan-an? ?Wan yɛ ɔ kleli i sa'm be nuan su yolɛ nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ kleli i ngwlɛlɛ-ɔ? ?Wan yɛ ɔ kleli i ngwlɛlɛ'n i atin nin-ɔn? Be `nian, nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa be ti kɛ nzue b'ɔ fin so kun nun kpɛn kpɔ'n sa. Be ti kɛ ndutre kan yɛ ɔ o toe'n su sa. Be `nian, lika nga be o jenvie nuan'n be ti kɛ ndutre kan b'ɔ jaso'n sa. Sɛ be waan be ´fa Liban lɔ bo'n nun waka mun be ´fa yo yie nan be ´yi tɛ'n, ɔ su ju-man sin trɔlɛ. Sɛ be waan be ´fa Liban lɔ nnɛn'm be ngba be ´yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, be su ju-man. Kannzɛ be kan nvle-nvle'm be kwlaa bo nun'n, be ti-man like fi i nyrun, be ti kɛ be nun-man mɛn'n nun sa. ?Wan cɛ yɛ amun ´fa sunnzun Nyanmiɛn-ɔn? ?Nzɔliɛ onin cɛ yɛ amun ´yo b'ɔ ´fa Nyanmiɛn-ɔn ? Sran'm bɔ bé sa si ngwlɛlɛ'n, be yɛ be yi amuɛn mun-ɔn, be yɛ be klo like kɛ blalɛ sa'n be fa yo be-ɔ. Yɛ ajuin difuɛ'm be klo sika ɔkwlɛ gua amuɛn sɔ'm bé wun, kpɛkuun be fa jɛtɛ ufue jrɔkɔ kanngan sende-sende bé wun. Sran ng'ɔ nian b'ɔ ti yalɛfuɛ'n, b'ɔ kwla to-mɛn i sɔ ninnge liɛ mun'n, ɔ kpɛ kpo fa waka nga wuwa annzɛ nvɔlɛ'm be kwla di-man'n. Yɛ ɔ kunndɛ blo ninnge sɛfuɛ ng'ɔ kwla sɛ i kpa'n b'ɔ su saci-man'n, ɔ fa mɛn i yɛ ɔ sɛ-ɔ. ?Amun si-man sɔ? ?B'a kan kle-man amun? ?B'a se-man amun i bobolɛ'n nun? ?Amu'an wun-man mɛn'n i bo ase wlalɛ'n i wun ndɛ'n i wlɛ ? Anannganman ti asiɛ'n i ti su nglo lɔ ɔ man asiɛ'n su sran'm be ti kanngan kɛ lalo mun sa. I yɛ ɔ tinngɛli nyanmiɛn ng'ɔ wo e ti su nglo'n i nun kɛ tannin sa-a, i yɛ ɔ trɛli nun kɛ tannin sua sa yɛ ɔ fa yoli i tranwlɛ nin-ɔn. I yɛ ɔ yo man wlengbi'm be nyrun'n ɔ wie nin-ɔn, i yɛ man asiɛ'n su jɔlɛ difuɛ'm bé nyin utu ase nin-ɔn. Sɛ be ti waka'n, wuun n ´se kɛ kɛ be ta be bɔ cɛ'n, kɛ Anannganman fita be su'n kpɛkuun b'a wu kee. Yɛ sɛ be ti waka mma'n, wuun n ´se kɛ kɛ be luali be bɔ cɛ'n, kɛ be trali ndin bɔ cɛ'n, kɛ Anannganman fita be su'n, kpɛkuun b'a wu kee. Yɛ seke kun fa be kɔ kɛ ijre sa, «?Wan yɛ amun ´fa min sunnzun i bɔ n ´kwla fɛ i-ɔ?» Nyanmiɛn b'ɔ lɛ-man wunsu'n yɛ ɔ usa sɔ-ɔ. Amun `man amún nyin su nglo be `nian! ?Wan yɛ ɔ yili nzraama mun-ɔn? ?Nán sran nga b'ɔ man be kwlaa be fite nyannglaan nin-ɔn? Ɔ fa be dunman'n flɛflɛ be kwlaa, i kwlalɛ b'ɔ kwla dan'n nin i wunmiɛn dan'n ti'n, wie fi tu-man nun. ?Zakɔb nvle'n nunfuɛ mun, Izraɛlfuɛ mun, nguɛ ti yɛ amun kɛn i titi kɛ: «Anannganman wun-man sa nga be ju é su'n. Kannzɛ e ndɛ yo fɛ'n, e Nyanmiɛn'n ɔ jran-man é sin» nin-ɔn? ?Amun si-man sɔ? ?B'a kan kle-man amun? Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ ti adudua'n yɛ ɔ yili asiɛ'n kɛ ɔ fɛ i bue kun su lele fa ju i bue kun su lɔ nin-ɔn. I wunmiɛn'n wie-man, ɔ fɛ-man. Be kwla wun-mɛn i ngwlɛlɛ'n i bo. Sran nga ɔ'a fɛ'n, ɔ mɛn i wunmiɛn. Yɛ ɔ wla sran ng'ɔ ti fakafaka'n i nun fanngan. Fanngan'n wie gbanflɛn'm be nun-ɔn ɔ yo ye, yɛ be kusu be fɛ wie-ɔ ɔ yo ye. Gbanflɛn nga be ti juejue kpa'n, be tɔ cɛn wie-ɔ ɔ yo ye. Sanngɛ be nga be fa bé wla gua Anannganman su'n, be liɛ be nyan wunmiɛn uflɛ tititi. Sɛ be ´jaso'n, be jaso kpɛ kunngba waka kɛ anunman nyin'n ɔ fa tu'n sa. Be wanndi, sanngɛ be fɛ-man, be nanti tititi, sanngɛ be wunmiɛn'n wie-man. Amun nga bɔ amun tran asiɛ i lika nga be o jenvie nuan mun'n, amun `tran diin nan amun `sie amún su mín nuan bo. Man sran'm be tra be anwlɛn, man be wunnge wa, yɛ sɛ be ´kan ndɛ'n, e `wɔ likawlɛ e `ko tran jɔlɛ'n bɔ be wa di'n i bo. ?Sran'n b'ɔ ti nanwlɛfuɛ dan'n, wan yɛ ɔ ko tuli i bo wia afiliɛ lɔ bali-ɔ? ?Wan yɛ ɔ fali nvle-nvle mun wlɛli i sa nun nin-ɔn? ?Wan yɛ man ɔ trannin famiɛn be su nin-ɔn? Sɛ e ´kwla se'n, i tokofi'n nunkun be, nvle-nvle'm be nin be famiɛn mun, be kaci ndutre yɛ i ta'n ɔ sanngan be nun, be jaso kɛ ijre bɔ aunngban'n fitɛ i'n sa. Ɔ su be su, ɔ sin be afiɛn kɔ, like fi yo-mɛn i, i ja'm be kan-man asiɛ bɔbɔ. ?Wan yɛ ɔ yo sa sɔ mun nin-ɔn? ?Wan yɛ man be nuan'n ɔ yia-a? Sran nga b'ɔ flɛflɛ nvle-nvle mun kɛ ɔ fɛ i bo bolɛ nun nin-ɔn. M bɔbɔ min Anannganman, bɔ n ti ninnge'm be kwlaa be klikli'n, bɔ ninnge kasiɛn'n be ´to min'n, min-ɔn. Be nga be tran jenvie nuan mmua mmua lɔ'n, be wun i, yɛ srɛ kun be. Be nga be wo asiɛ'n i awieliɛ lɔ'n, be ba, be wunnge wa ɔ nin usulɛ. Sran'm be uka-uka bé wun. Be se be wiengu kɛ: «Tra wɔ anwlɛn!» Ajuin difuɛ'n ɔ wla sran ng'ɔ klo sika'n i fanngan, sran ng'ɔ kpita-kpita ninnge bé wun'n b'ɔ man be yo mlanmlan'n, ɔ́ wla blalɛ bofuɛ'n i fanngan. Kɛ b'a tannintannin ninnge mun'n, kpɛkuun i waan: «Ɔ ti kpa o!» Yɛ ɔ fa kpɛngbɛ bobo amuɛn ba'm be nun kɛ ɔ ´yo nan b'a yo kekleke'n ti. Sanngɛ Izraɛlfuɛ mun, amun bɔ amun ti min sran mun'n, amun, Zakɔb i osu'n nunfuɛ mun, amun bɔ amun fin min janvuɛ Abraam i osu nun'n, amun bɔ n ko fali amun asiɛ'n i awieliɛ lɔ'n, amun bɔ n ko flɛli amun mmua-mmua lɔ m bali'n, amun bɔ n seli amun kɛ: «Amun ti min sran mun, n kpali amun, n su yi-man amun blo,» nán srɛ kun amun afin n jin amún sin. Nán amun klun titi amun bɔ amun ´nian wa ´nian wa-a, afin n ti amun Nyanmiɛn. N man amun fanngan, n uka amun. N fa ń sa fama bɔ wunmiɛn o nun'n n fa suan amún bo. Amun `nian, be kwlaa nga be fa amún wun ya'n, nyannzuɛn ´kun be, yɛ bé nyin ɔ ´gua ase. Be nga be kunndɛ amun nin ngondin'n, be ´wie, be ´nunnun mlɔnmlɔnmlɔn. Be nga be fa utre wla amún sin'n, amun kunndɛ be-ɔ, amun su wun-man be kun. Be nga be nin amun kun alɛ'n, be ´nunnun mlɔnmlɔn, be su wun-man be osu. N ti Anannganman amun Nyanmiɛn, n sɔ amún sa. Min yɛ n se amun kɛ: «Nán srɛ kun amun nan n ´uka amun nin-ɔn.» Zakɔb osu nunfuɛ mun, amun bɔ amun ti kɛ kakaa kanngan mun sa'n, Izraɛlfuɛ kanngan nga amun kali lɛ'n, nán srɛ kun amun, n su ba amun ukalɛ. Min Anannganman bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, bɔ n ti amún ti kpɔfuɛ'n, min yɛ n se sɔ-ɔ. N ´fa amun n ´yo kɛ waka nɔnnin bɔ be fa bo ble'n sa, b'ɔ ti uflɛ-uflɛ, bɔ i je'm be ti piembie'n. Amun wa kpukekpuke oka'm be nun, amun ´fufu be nun. Yɛ amun wa yo man kpɔlɛ'm be ´yo kɛ ijre sa: sɛ n ´kwla se'n, amun wa kpaja be nun kɛ awie sa, seke kun wa sanndi-sanndi be nun, yɛ aunngban'n ´fa be kɔ. Sanngɛ amun liɛ'n, amun klun wa jɔ Anannganman ti, amun wa fa Izraɛl Nyanmiɛn'n ´di amun nuan. Yalɛfuɛ mun nin nyrɛnnɛnfuɛ'm be kunndɛ nzue, sanngɛ be nyan-man wie. Nzue we'n ti be konviabo ɔ'a wu kee. M bɔbɔ min Anannganman n wa tɛ be srɛlɛ'n su. M bɔbɔ min bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, n su kpɔci-man be. N ´yo man nzue ´fin kpɔlɛ kplekekpleke'm be nun ɔ ´nyrɛn. N ´yo man nzue ti'm be ´nyrɛn kongo'm be nun, aawlɛ flɛnnɛn'n ɔ ´kaci fɛtɛ, yɛ asiɛ kee'n ɔ ´kaci nzue lika. N wa ta sɛdri, nin akasia, nin mirt, ɔ nin olivie aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Lika b'ɔ ti kee'n, n ´ta nun siprɛs waka nin pɛn waka, ɔ nin bui. Kɛ ɔ yo sɔ'n, sran'm be kwlaa be ´wun i. Sran'm be kwlaa be ´si sɔ. Be kwlaa be ´wun i sɔ, yɛ be ´wun i wlɛ kɛ Anannganman yɛ ɔ yoli sa sɔ mun-ɔn nan i b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n yɛ ɔ yili be-ɔ. Anannganman waan: «Amun `kpli amún ti man n nian.» Zakɔb osu'n nunfuɛ'm be famiɛn waan: «Amun `yi like nga amun jran su yo sa mun'n be nglo man n nian.» Amun `wunnge wa nan amun `kan sa nga be wa ju'n kle ye. Sa nga bɔ amun dun mmua kannin be laa bɔ be kpɛnnin su'n, amun `kan be kle ye. I liɛ'n e ´bu be akunndan, yɛ kɛ amun kannin'n, sa nga be juli i sin'n, i liɛ'n e ´wun be. Annzɛ kusu amun `kan sa nga be wa ba'n kle ye. I liɛ'n, e ´si kɛ sa nga wa ju. Amun `kan sa nga be wa ba'n kle ye. I liɛ'n, e si kɛ amun ti Nyanmiɛn sakpa. Amun `yo sa kpa kaan kun annzɛ kusu sa tɛ kaan kun man e nian, nan e kwlakwla e wun i weiin. Amun `nian, amun ti-man like fi mlɔnmlɔn, yɛ ninnge nga amun yo be'n, be ti ninnge ngbɛn-ngbɛn ngunmin. Sran ng'ɔ fɛ i wun wla amun sa nun'n, wuun ɔ'a bo tete dan. N ko tuli sran kun bo mɛn'n i nglo lɔ, ɔ fin wia afiliɛ lɔ bali, ɔ bo min dunman. Ɔ tiatia siefuɛ'm be su kɛ be tiatia nnɔtiɛ'n nun'n sa. Ɔ tiatia be su kɛ sɛ wufuɛ ɔ tiatia i ufa'n su sa. ?Wan yɛ ɔ dun mmua kannin sa sɔ'n bɔ man e kwla sili nun-ɔn? ?Wan yɛ ɔ dun mmua boli su lele nan ɔ'a ju bɔ man e kwla seli kɛ: «I ndɛ yo fɛ-ɔ?» Sran fi a kan-man, sran fi a ti-mɛn i kɛ be su kɛn i sɔ ndɛ, yɛ sran fi a kan-man amun nuan nun ndɛ fi y'a ti-man. Min yɛ n dun mmua'n kɛnnin i Siɔn lɔ kɛ ndɛ yɛ ndɛ yɛ nin-ɔn! N sunmannin jasin fɛ bofuɛ kun Zerizalɛm lɔ. Kɛ n niannin be lele'n, m'an wun-man sran fi be nun b'ɔ kwla kɛn i klun ndɛ-ɔ. Sran fi nun-man lɛ b'ɔ kwla tɛ sa nga be usa'n be su-ɔ. Amun `nian, be ti-man like fi mlɔnmlɔn, yɛ ninnge nga be yo be'n be ti ninnge ngbɛn-ngbɛn ngunmin. Be amuɛn'm be ti kɛ aunngban b'ɔ fita vuu ngbɛn'n sa, nán like fi yɛlɛ be. Amun `nian, min sufuɛ bɔ n jrɛn i sin'n yɛ. Ɔ ti min sran, i yɛ n kpɛli i-ɔ, i su yɛ n fa n wla'n kwlaa n gua-a. N fali min Wawɛ'n n sieli i su, ɔ ´kle nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be sa kpa yolɛ'n i atin'n. Ɔ su kpan-man, ɔ su kpankpan-man fianfian. Yɛ ɔ ´yo man be su ti-mɛn i nnɛn'n klɔ nun atin'm be nun. Ɔ su bu-man ndɛ mma nga ɔ'a bli'n. Ɔ su nuan-man kannin ng'ɔ su nuan'n. Ɔ ´kle sa kpa yolɛ'n i atin'n, nanwlɛ'n su yɛ ɔ ´nian kle atin sɔ'n nin-ɔn. Ɔ su fɛ-man, ɔ su yaci-mɛn i yolɛ, lele san asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa be ´si sa kpa yolɛ'n i atin sɔ'n, yɛ lele san be nga be tran jenvie nuan mmua mmua lɔ'n be ´fɛ i mmla'm be su. Sran ng'ɔ yili nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n, b'ɔ tinngɛli nun kɛ bɛ sa'n, b'ɔ yili asiɛ'n nin i su ijre, nin waka mun'n, b'ɔ mannin i su sran'm be nguan'n, b'ɔ mannin i su sran'm be wunmiɛn'n, Nyanmiɛn b'ɔ ti Anannganman'n, ɔ kan kle sran ng'ɔ kpɛli i'n kɛ: «Min Anannganman, n flɛli wɔ kɛ a wa yo sa b'ɔ ti i nuan su'n. N tra ɔ́ sa, n sasa wɔ, n yi wɔ kɛ a yo aenguɛ bɔ e nin sran mun e tra'n i nun aowa, n yi wɔ kɛ a yo mɛnmɛn'm be like b'ɔ kpaja be atin'n su'n. N yi wɔ kɛ a tike anyansifuɛ'm be nyinma, n yi wɔ kɛ a yi bisuafuɛ'm be bisua'n nun fite, n yi wɔ kɛ a yi be nga be o aosin tuun nun mun fite. N ti Anannganman, min dunman'n yɛ o lɛ-ɔ. N fa-man min nyrun bɔ n lɛ i'n m man-man sran, n fa man-man amuɛn mun. Amun `nian, sa klikli'm b'a dun mmua b'a ju. N su bo uflɛ nga be wa ju'n be su n kle amun, n ´dun mmua n kan kle amun nan b'a ju.» Amun `to jue uflɛ uflɛ kun fa manman Anannganman. Kɛ ɔ fɛ i asiɛ'n awieliɛ lɔ lele ba'n, amun nga bɔ amun wlan-wlan jenvie'n nyin su'n, amun nga bɔ amun klɔ'm be o jenvie'n su'n, amun nga bɔ amun tran jenvie nuan mmua mmua lɔ'n, amun `manman Anannganman. Aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔfuɛ mun, yɛ Kedarfuɛ'm bɔ be tran tannin sua'm be nun'n, man be to jue! Man Selafuɛ'm be bo ndɛ! Man be `bo sro oka'm bé ti su lɔ. Man be manman Anannganman! Yɛ man be yi i ayɛ klɔ nga be o jenvie nuan mmua mmua lɔ'n be su. Anannganman ba kɛ safunyrɛn sa, ɔ siesie i wun kɛ alɛ kunfuɛ b'ɔ su ko kun alɛ'n sa. Ɔ bo sro, ɔ kpan, ɔ kwlɛ i kpɔfuɛ mun. M'an muan mín nuan wie pɛ, n ijɔ-man, n kan-man ndɛ, n kplin kɛ bla bɔ ɔ'a koto awuliɛ'n sa. Min wunmiɛn'n kpu mín wun, yɛ n de wunmiɛn fofaa-fofaa. N ´saci oka mun nin kpɔlɛ mun, n ´yo man bé su ijre nin waka'm be kwlaa be ´wu kee. N ´yo man nzue ba'm be ´wie nun, yɛ fɛtɛ'm be ´wu kee. N ´fa anyansifuɛ mun n sin atin nin atin mma kanngan nga be si-man be laa'n be nun. N ´kaci aosin ng'ɔ o be nyrun'n kɛ like b'ɔ kpaja'n sa. Yɛ lika nga be ti kolokolo'n, be ´kaci lika kpɛkplɛkpɛ. Sa nga n ´yo be'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Yɛ n su kpɔci-man be. Be nga bɔ be fa bé wun wla amuɛn'm be sa nun'n, be nga be se like nga be klo be sin nun be fa yo amuɛn ba'm be kɛ: «Amun ti e Nyanmiɛn'n,» be sɔfuɛ'm be ´su siɛn, yɛ nyannzuɛn'n ´kun be kpo. Sutrefuɛ mun amun `tie! Anyansifuɛ mun, amun `tike amun nyinma'n nan amun `nian! ?Wan yɛ ɔ ti anyansifuɛ-ɔ? San min sufuɛ'n cɛ yɛ ɔ ti sɔ-ɔ. ?Wan yɛ ɔ ti sutrefuɛ-ɔ? San min jasin bofuɛ'n bɔ n sunmɛn i'n yɛ ɔ ti sɔ-ɔ? «?Wan yɛ ɔ ti anyansifuɛ kɛ sran nga i wun ɔ'a jɔ i'n sa-a? ?Wan yɛ ɔ ti anyansifuɛ kɛ Anannganman i sufuɛ'n sa-a?» A wunnin ninnge kpanngban kpa, sanngɛ w'a bu-man be akunndan. Ɔ su'm be ti tikewa sanngɛ ɔ'a ti-man ndɛ fi. Anannganman yo sa i nuan su ti i waan ɔ ´yo i mmla'n i dan, yɛ ɔ siesie i kpa, kpɛkuun be fɛnnin i sran'm be bo ninnge mun, yɛ be kuakuali be. Be trali be aya nun buɛ'm be nun, be wlali be bisua. Be fɛnnin bé bo ninnge mun, yɛ sran fi ɔ'a de-man be. Kɛ be fali bé bo ninnge'm be ngba'n, sran fi a se-man kɛ: «Amun `yi ninnge mun `man!» ?Amun nun onin yɛ ɔ ´sie i su sa nga'm be bo b'ɔ ´fa tu i wun fɔ cɛn wie-ɔ? «?Wan yɛ ɔ fali Zakɔb i osu nunfuɛ mun wlali be nga be kuakuali be'n bé sa nun, bɔ be fali Izraɛlfuɛ mun mannin be nga be fɛnnin ninnge'n bé sa nun-ɔn? ?Nán Anannganman bɔ e fɔnnin i wun nin-ɔn? B'a kplin-man su kɛ be ´nanti i atin'n su, b'a fɛ-mɛn i mmla'n. I sɔ'n ti, Anannganman fali ya Izraɛlfuɛ'm bé wun, yɛ ɔ man alɛ dan'n tɔli be su. Alɛ sɔ'n ɔ yoli kɛ sin sa, ɔ katali bé su kplu, sanngɛ b'a wun-man sa fi wlɛ. Sɛ e ´kwla se'n, sin sɔ'n ɔ yrali be, sanngɛ b'a bu-mɛn i ndɛ.» Ee! Zakɔb osu'n nunfuɛ mun, ee! Izraɛlfuɛ mun, Anannganman b'ɔ yili amun'n, siɛn'n i wan yoo: «Nán srɛ kun amun, afin n toli amun, n fali amun dunman'n yɛ n fa flɛli amun-ɔn. Amun ti min liɛ. Sɛ amun ´sin nzue nyin su-ɔ, min nin amun yɛ e ´sin-ɔn. Sɛ amun ´kpɛ nzue ba mun'n, be su mɛn-man amun. Sɛ amun nanti sin nun'n, ɔ su yra-man amun, yɛ sin taaman'n su yo-man amun like fi. Afin n ti Anannganman amun Nyanmiɛn, n ti Izraɛl Nyanmiɛn, min yɛ n de amun-ɔn. N ´fa Eziptfuɛ mun m ´man kɛ amún ti kpɔlɛ like sa. N ´fa Etiopifuɛ mun nin Sebafuɛ mun n ´kaci amun. Kɛ bɔ amun lɛ nyrun dan min nyrun'n, kɛ bɔ m bu amun sran'n, kɛ bɔ n klo amun'n ti, n ´fa sran'm n jran amun ajalɛ nun, n ´fa sran kaci amun. Nán srɛ kun amun, afin n jin amun sin. N ´fa amun osu'n nunfuɛ mun wia afiliɛ lɔ ´ba. Yɛ n ´ko yia amun wia atɔliɛ lɔ amun ´ba, amun ´kan bo nun. Sɛ mɛn'n i nglo lo lika'n ti sran'n, wuun n ´se i kɛ: ‹Yaci be nun!› Yɛ n ´se ngua lɔ lika liɛ'n kɛ: ‹Nán tra be nun! Amun `fa min wa yasua mun mmua lɔ bla, amun `fa min mma bla mun asiɛ'n i awieliɛ lɔ bla. Be nga n dunman'n wo be su'n, be kwlaa nga n yili be'n, bɔ m boli be n jrɛli i wa'n, bɔ n yoli be kɛ be manman min'n, amun `fa be sa bé sin `bla.› » Nvle bɔ i nunfuɛ'm be nyinma'm be o lɛ bɔ sanngɛ be wun-man ase'n, bɔ bé su'm be o lɛ bɔ sanngɛ be ti-man sa'n, man be yi be fite wa. ?Man nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be yia, man mɛnmɛn'm be nunfuɛ'm be tian bé nuan, be nun onin yɛ ɔ boli sa nga su-ɔ? ?Wan mun yɛ be kannin sa klikli'm bé wun ndɛ kleli ye-ɔ? Man be yi be lalofuɛ mun bla, man be kpli bé ti, man be ti be ndɛ nga be ´kan'n nan b'a kwla se kɛ: «Ɔ ti nanwlɛ!» Anannganman waan: «Amun yɛ amun ti min lalofuɛ mun-ɔn. Amun ti min sufuɛ, amun yɛ n kpali amun-ɔn. Kɛ ɔ ´yo nan amu'an lafi min su, nan amu'an ´si sɔ, nan amu'an wun i wlɛ kɛ min yɛ n wo lɛ'n ti. Like fi nun-man min nyrun, like fi nun-man n sin. Min-ɔn, min kunngba cɛ yɛ n ti Anannganman nin-ɔn, defuɛ wie fi nun-man mín sin kun. Min yɛ n kannin sran'm be delɛ'n i ndɛ nin-ɔn, min yɛ n de be-ɔ, min yɛ n dun mmua m boli su laa-a. Amuɛn'm bɔ be o amún sa nun'n, bɔ amun ko tuli be mɛn uflɛ nun'n, nán be nun wie-ɔ. Amun ti min lalofuɛ, amun si kɛ min yɛ n ti Nyanmiɛn nin-ɔn. Min Anannganman yɛ n kan sɔ-ɔ. N ti sɔ laa lele yɛ ɔ'a ju yɛ. Sran fi kwla de-mɛn i sɔ yolɛ'n mín sa nun. Sɛ n yo like kun'n, sran fi kwlɛ-mɛn i kaci.» Anannganman b'ɔ kpɔ amun ti'n, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n waan: «Amun ti yɛ n sunmannin sran kun Babilɔni lɔ nin-ɔn. N ´yo man lɔfuɛ'm be kwlaa be ´wanndi be ko fia be mmeli'm bɔ be fa di be nuan laa'n be nun. N ti Anannganman amun Nyanmiɛn, min nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun min yɛ n yili Izraɛlfuɛ mun-ɔn, n ti amun famiɛn.» Laa, Anannganman tikeli atin kun jenvie'n nun, ɔ yili atin nzue kploun'n nun. Laa, Anannganman yoli man sonja kpanngban kpa wie mun nin alɛ kunfuɛ bɔ be si alɛ kun kpa'n be nin kakaklolo mun nin nnɛn kpanngɔ mun be fali atin'n kɛ be ´ko kun alɛ. Kpɛkuun be tɔli, b'a jaso-man kun, be nunnunnin, be yrali kɔlikɔli kɛ kannin nyanman sa. Siɛn'n, Anannganman waan: «Nán amun bu sa nga be juli laa'n be akunndan kun. Nán man laa ninnge sɔ'm be lo amun kun. Amun `nian, n wa yo sa uflɛ kun, be su wun i bue nuan bɔbɔ. ?Amun su ´wun-mɛn i wlɛ? N wa tike atin kun aawlɛ flɛnnɛn'n nun, yɛ n wa yo man nzue ba'm be ´sonji asiɛ kee'n nun. Blo nnɛn mun o, nsoso mun o, klɔnsoklo mun o, be ´manman min, afin n ´yo man nzue ´tran aawlɛ flɛnnɛn'n nun, yɛ nzue ba'm be ´sonji asiɛ kee'n nun nan min nvle'n nunfuɛ mun bɔ n kpali be'n be `nyan nzue be `nɔn. Min nvle nunfuɛ bɔ n yili be'n, be ´manman min.» Anannganman waan: «Ee! Zakɔb osu'n nunfuɛ mun, nán min yɛ amun kpan flɛli min-ɔn! Afin Izraɛlfuɛ mun, n flannin amun! Nán min yɛ amun fali amun bua nga b'a kpɛ cro'n yili tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n mannin min-ɔn. Nán min manmanlɛ ti yɛ amun yili amun tɛ sɔ mun-ɔn. I kusuman m'an mian-man amun kɛ amun man min like, m'an su-man amun su kɛ amun man min ansans. Nán kɛ amun fali amun sika toli like fanninfannin mannin min-ɔn. Nán kɛ amun fali amun tɛ'm be nnɛn'm be lui'n mannin min n dili-ɔ. Sanngɛ amún sa tɛ bɔ amun yoli'n be ti, m miannin sa fii, amun fɔnlɛ bɔ amun fɔnnin'n, ɔ kleli min yalɛ kpa. M bɔbɔ min yɛ n yaci amún sa tɛtɛ mun n cɛ amun-ɔn. Mín wla su kpɛn-man amún sa tɛ'm be su kun le. Amun `kan sa nga amun wunnin i mín wun'n ekun, man e bue nnyɔn'n e `niɛn i likawlɛ. Amun `kpli amún ti man e nian. Laa amun nannan klikli'n ɔ yoli sa tɛ, yɛ be nga be ijɔ amun nuan'n, be jasoli mín wun. I sɔ'n ti yɛ n yoli man be nga be ti min sua'n nun lɔ kpɛnngbɛn'n bé nyin guali ase nin-ɔn. I sɔ'n ti yɛ n sieli i kɛ be ´nunnun Zakɔb i osu'n nunfuɛ mun nin-ɔn. I sɔ'n ti yɛ Izraɛlfuɛ'm be kpɔfuɛ'm be kpɛli be nzowa nin-ɔn.» Sanngɛ siɛn'n, amun Zakɔb i osu nunfuɛ bɔ amun ti min sufuɛ'n, amun Izraɛlfuɛ amun yɛ n kpali amun-ɔn, amun `sie amun su. Min Anannganman bɔ n yili amun'n, bɔ m boli amun falɛ nan b'a wu amun'n, bɔ n ti amun ukafuɛ'n, min wan yoo: «Zakɔb i osu'n nunfuɛ'm bɔ amun ti min sufuɛ mun'n, Izraɛlfuɛ mun bɔ n kpali amun'n, nán srɛ kun amun. Afin n wa yo man nzue ´tran mɛn nga nzue we kun i nun sran mun'n i nun. Yɛ n wa yo man nzue ba'm be ´sonji asiɛ kee'n nun. N ´fa min wawɛ'n m ´man amun osu'n nunfuɛ mun, yɛ n ´yo amun mma'm be ye. Sɛ be ti waka'n, wuun n ´se kɛ be ´fɛfɛ, yɛ be ´nyin ijre'm be afiɛn kɛ sol waka bɔ be o nzue ba'm bé nuan'n sa. Kun ´se kɛ: ‹N ti Anannganman i liɛ.› Sran uflɛ ´se kɛ ɔ ´fa Zakɔb i dunman'n, yɛ sran kun ekun ɔ ´klɛ i sa'n su kɛ: ‹N ti Anannganman i sran.› Yɛ ɔ ´fa Izraɛl i dunman'n ɔ sie i su.» Anannganman b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n, b'ɔ kpɔli Izraɛlfuɛ'm bé ti'n, b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, i waan: «Min yɛ n ti ninnge'm be kwlaa be klikli'n nin be kasiɛn nin-ɔn. Nyanmiɛn fi nun-man mín sin kun. ?Wan yɛ ɔ nin min sɛ-ɔ? Man ɔ kan nan ɔ tutu nun wein wein kle min. Man ɔ kan sa nga b'a ju kɛ n fali nvle nga nunfuɛ mun n sieli i lɛ i bo bolɛ lɛ nun lele b'ɔ fa ju yɛ'n. Yɛ kusu man ɔ yi sa nga be wa ju'n be nglo. Nán srɛ kun amun, yɛ nán amun usu. ?M'an kan-man sa sɔ mun m'an kle-man amun laa? ?M'an bo-man bé su m'an kle-man amun? ?Nyanmiɛn uflɛ o mín sin ekun? Amun ti min lalofuɛ: Yɛbuɛ uflɛ fi nun-man lɛ kun, n si-man wie fi kun.» Be nga be yi amuɛn ba mun'n, nán like fi yɛlɛ be. Yɛ be ninnge nga be yi be'n, be ti ninnge ngbɛn-ngbɛn mun. Ninnge sɔ'm be nun'n, nga be waan be ti nanndoliɛ bɔbɔ'n, be kwla fa yo-man sa ye. Be nga be yi amuɛn mun'n, be ti be ninnge sɔ'm be lalofuɛ. Amuɛn sɔ'm be wun-man ase, yɛ be si-man sa fi. I ti'n, nyannzuɛn kun be nga be yi be'n. ?Amuɛn bɔ be kpɛ be ba'n, nin amuɛn bɔ be klo like kɛ blalɛ sa be fa yi be'n, bɔ sanngɛ be kwla yo-man sa ye'n, be yolɛ tre? Be nga be yi ninnge sɔ mun'n, be kwlaa'n be ´wun nyannzuɛn. Be nga be di junman sɔ'n be ti sran. Kannzɛ man be kwlaa be tian bé nuan nan be bla, srɛ ´kun be yɛ nyannzuɛn ´kun be. Kɛ blalɛ bofuɛ'n ɔ ´bo kpɛliɛ'n, ɔ wlɛ i sin nun. I kunngba nin-ɔn, kɛ ɔ ´yi amuɛn'n kɛ ɔ yo i sɔ-ɔ, i sin ɔ fa marto finfin su. Ɔ fɛ i wunmiɛn'n kwlaa yɛ ɔ fa yo-ɔ. Sanngɛ kɛ awe kun i'n, kpɛkuun ɔ lɛ-man wunmiɛn kun, yɛ sɛ ɔ'a nɔn-man nzue'n, kpɛkuun ɔ su fɛ. Waka sɛfuɛ'n ɔ sunnzun waka nin nyanman, ɔ fa laklɛ fa jaja amuɛn ba'n i wafa'n, yɛ ɔ fa soma fa sɛ, kpɛkuun ɔ fa like kpitɛ i wun ɔ yo mlɔnnɔnnɔnnɔn. Ɔ yo like sɔ'n kɛ sran sa, ɔ yo i nyrun klanman kɛ sran'm be liɛ'n sa, yɛ ɔ fɛ i sie sua kun nun. Ɔ kpɛ sɛdri waka'n wie. Ɔ sie sɛni waka wie mun nin terebɛnt waka wie'm be nzɔliɛ sie waka'm be nun bo nun lɔ. Ɔ ta pɛn waka mun, yɛ nzue'n man be nyin. Yɛ sran'n ɔ trɔ waka sɔ mun. Ɔ fa wie, ɔ kplɛ i nuan tɔn sin. Ɔ trɔ wie fa tɔn kpaun. Yɛ ɔ fa wie yo amuɛn, ɔ koto i bo. Ɔ fa wie sɛ waka sran, ɔ su i. Ɔ trɔ waka sɔ'n i bue, ɔ fa tɔn nnɛn, ɔ nyintɔn nnɛn su ɔ di, i ku yi. Yɛ ɔ tɔn sin'n, ɔ se kɛ: «Wuun! N su tɔn sin, kɛ n wun sin taaman'n, ɔ yo min fɛ!» Ɔ fɛ i onga'n fa yo amuɛn, ɔ fa sɛ waka sran, ɔ su i, ɔ koto i bo, ɔ kpan flɛ i. Ɔ se kɛ: «De min! Afin wɔ yɛ n sɔ wɔ-ɔ.» Be nga be yo sɔ'n, be si-man sa fi, be lɛ-man ngwlɛlɛ fi. Be nyinma'n ti katawa, i ti be wun-man ase. Be akunndan'n su ti katawa, i ti be wun-man sa wlɛ. Be wie fi lɛ-man akunndan, be wie fi si-man sa, be wie fi lɛ-man ngwlɛlɛ b'ɔ ´se kɛ: «N fali waka'n i wie n trɔli sin, yɛ n tɔnnin kpaun sin sɔ'n i sɛnmlɛn'n su, n nyintɔnnin nnɛn su n dili. Kpɛkuun m'an fɛ i onga'n m'an yo tete like! M'an koto waka losin'n i bo!» Cuekee, be fa be wla gua like b'ɔ ti kɛ nzuɛn sa'n i su. Sa bɔ be wun-mɛn i wlɛ'n ti b'a mlin. Be amuɛn'n ɔ de-man be. Kusu be bɔbɔ be usa-man bé wun kɛ: «Nán like ngbɛn li yɛ ɔ o min sa nun yɛ?» «Zakɔb i osu'n nunfuɛ mun, Izraɛlfuɛ mun, man amún wla kpɛn sa nga su: amun ti min sufuɛ mun, n yili amun kɛ amun yo min sufuɛ mun, Izraɛlfuɛ mun, ń wla fi-man amun su. N nunnunnin amún sa tɛtɛ mun kɛ nyanmiɛn ble'n b'ɔ wie fiakaa'n sa. N nunnunnin amún tɛ mun kɛ lika b'ɔ mlan kpɛkuun ɔ titi weiin'n sa. Amun `sa amun sin m bɔ n ti amun Min'n min wun wa, afin n kpɔli amun ti. Nglo lɔ lika mun, amun `bo ndɛ! Afin min Anannganman m'an di junman. Asiɛ'n bo lɔ lika mun, amun `bo sro. Oka mun, amun `bo ndɛ. Bo mun, amun nin amun nun waka mun, amun kusu, amun `bo ndɛ. Afin min Anannganman m'an kpɔ Zakɔb osu'n nunfuɛ'm be ti, yɛ m'an yi Zakɔb i nyrun b'ɔ lɛ i'n i nglo Izraɛl mɛn'n nun.» Anannganman b'ɔ kpɔli amun ti'n, b'ɔ boli amun falɛ nan b'a wu amun'n, i waan: «Min Anannganman, min yɛ n yili ninnge'n kwlaa-a. Nyanmiɛn ng'ɔ la nglo lɔ plaii'n, sɛ ɔ ti bɛ'n, wuun n ´se kɛ min yɛ n tinngɛli nun-ɔn. Sɛ asiɛ'n ti tannin'n, wuun n ´se kɛ min yɛ n trɛli nun-ɔn. Ato nzɔliɛ nga be kan be ndɛ'n min yɛ man be kpɛ be bo-ɔ. Min yɛ n yo man wunnzue yifuɛ'm be kan ndɛ finfin mun nin-ɔn. N ´yo man ngwlɛlɛfuɛ'm be ´cuɛn kɔ siɛn, yɛ bé sa nga be si i'n, ɔ ´kaci sinnzin like. Ndɛ nga min sufuɛ'm be kan'n, n jran su. Yɛ sa nga min sunmanfuɛ'm be jaja'n, n yiɛ i nuan.» N se kɛ: «Sran'm be ´tran Zerizalɛm klɔ'n nun ekun.» Yɛ n se ekun kɛ: «Zida klɔ'm be kusu, be ´kplan be uflɛ.» M ´man be talɛ nga be bubuli'n be su ekun. N se jenvie dan'n kɛ: «Wu kee, man ɔ nzue'n wie nun.» N se kɛ: «Siris ti min bua'm be tafuɛ! Ɔ ´yo min klun sa'n kwlaa. Ɔ ´se kɛ be kplan Zerizalɛm klɔ'n i uflɛ, yɛ ɔ ´se kɛ be yo min Nyanmiɛn min sua'n ekun.» Anannganman kan ndɛ kle Siris b'ɔ sieli i ngunmin'n, bɔ i waan ɔ `tia nvle'm be su nan ɔ `de famiɛn'm be tinmin'n mɛn i'n, yɛ ɔ `tike klɔ'm bé wun talɛ'm be anuan mun mɛn i nan nán be nyin be kun'n, ndɛ'n b'ɔ kan'n yɛ: «N wa dun mmua ɔ nyrun, n ´yo atin nga b'a saci'n be kpa, n ´saci aaba anuan mun, m ´bubu anuan'm be nun gboklo'm be nun. N ´fa ninnge kpakpa bɔ be o asiɛ'n nun'n, m ´man wɔ, n ´fa anyanbeun ninnge bɔ be ti fiawa'n m ´man wɔ kɛ ɔ ´yo nan w'a si kɛ n ti Anannganman, yɛ n ti Izraɛl Nyanmiɛn bɔ n fa ɔ dunman'n yɛ n fa flɛ wɔ'n ti. Zakɔb i osu'n nunfuɛ bɔ be ti min sufuɛ'n be dunman nun ti, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm bɔ n kplali be'n be dunman nun ti, n fali ɔ dunman'n n flɛli wɔ. N fali junman dan kun n wlali ɔ́ sa nun. I nun sɔ nun'n, wuun a si-man min bɔbɔ. Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn, uflɛ fi nun-man min sin kun, sɛ be san min wun'n, be wun-man Nyanmiɛn uflɛ kun. M mannin wɔ tinmin. I nun sɔ nun'n, wuun a si-man min bɔbɔ. N yo i sɔ nan kɛ ɔ fɛ i wia afiliɛ lɔ'n b'ɔ fa ´ju wia atɔliɛ lɔ'n, b'a si jrɛiin kɛ sɛ be san mín wun'n, be wun-man like fi kun. N ti Anannganman, Anannganman uflɛ fi nun-man lɛ kun. N yi lika b'ɔ kpaja weiin'n, yɛ n yi aosin tuun'n. N yo man sran'm bé wun jɔ be fɔuun, yɛ n kunngba'n n yo man nyrɛnnɛn'n ɔ ba be su. M bɔbɔ min Anannganman, min yɛ n yo ninnge sɔ'm be kwlakwla-a. Sɛ bɔlɛ ufue'n ɔ ´fin nyanmiɛn su lɔ ´gua o, sɛ sa kpa'n i yolɛ'n ɔ ´fin nyanmiɛn ble'n nun ɔ ´gua kɛ nzue'n b'ɔ tɔ'n sa o, sɛ asiɛ'n ɔ ´kpaci nan sran'm bé ti nyanlɛ'n ɔ ´bo nyrɛ nun kɛ waka sa o, yɛ sɛ sa kpa'n i yolɛ'n ɔ ´fifi nun kɛ waka mma sa o, min Anannganman, min yɛ n yo sa sɔ'm be kwlakwla-a!» Sran ng'ɔ nin sran b'ɔ yili i'n be si akplowa'n, i yako! Ɔ ti kɛ sɛ sa ɔ wo i wiengu sɛ'm be afiɛn! Ufa'n ɔ usa sran ng'ɔ fɛ i wu like'n kɛ: «?Nguɛ yɛlɛ nga a ´yo i lɛ'n?» ?Sɛ'n kusu se i ufuɛ'n kɛ: «A si-man like fi yo ?» Sran ng'ɔ se i si kɛ: «?Nzu ti yɛ a wuli min'n?» Annzɛ ɔ se i nin kɛ: «Nzu ti yɛ a wuli min'n?» I sɔfuɛ'n i yako! Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, b'ɔ yili Izraɛlfuɛ mun'n, ɔ usa kɛ: «?Amun waan amun ´usa min sa sa nga be wa ju'n be su? ?Amun waan amun ´kle min like ng'ɔ fata kɛ n yo man min mma mun'n, ɔ nin junman ng'ɔ fata kɛ n yo be'n? Min yɛ n yili asiɛ nin-ɔn. Min yɛ n yili i su sran mun-ɔn. Nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n, m bɔbɔ min yɛ n fali ń sa n tinngɛli nun-ɔn. Min yɛ n sie nzraama mun-ɔn. Kɛ bɔ n yo sa i nuan su'n ti, n ko fali Siris m bali. I nyrun atin nga b'a saci'n, n ´yo be kpa. Ɔ wa kplan min klɔ'n i uflɛ, yɛ min sran nga be trali be ɔli mɛn wie nun'n, ɔ ´yaci be nun be ´sa bé sin bé mɛn'n nun. Ɔ su de-man dein, ɔ su usa-man kɛ be mɛn i adi.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Izraɛlfuɛ mun, Anannganman wan yoo: «Eziptfuɛ'm be junman'n i su mmlusuɛ'n, yɛ Etiopifuɛ'm be ninnge nga be nyannin be'n be su mmlusuɛ'n, ɔ nin Sebafuɛ bɔ be ti sran jajraajra'n be kusu be ninnge'm be su mmlusuɛ'n, i kwlaa sɔ'n ɔ ´sin amun ja su, yɛ i kwlaa sɔ'n ɔ ´yo amun liɛ. Sran sɔ'm be ´su amun su, be ´ci be, be ´koto amún bo, yɛ ndɛ nga be ´kan kle amun'n, ɔ ´yo kɛ srɛlɛ bɔ be srɛ'n sa. Be ´se kɛ: ‹Amun kunngba cɛ amún wun lɔ yɛ Nyanmiɛn'n wo-ɔ. Uflɛ fi nun-mɛn i sin.› » Izraɛl Nyanmiɛn, wɔ bɔ a de sran mun'n, nanwlɛ, a ti Nyanmiɛn kun bɔ a ti fiawa! Be nga be yo amuɛn mun'n, nyannzuɛn'n ɔ'a kun be kpo, bé nyin'n ɔ'a gua ase, be kan bé ti ase yɛ be kɔ-ɔ. Sanngɛ Izraɛlfuɛ'm be liɛ'n, Anannganman yɛ ɔ de be-ɔ, be ´ka sɔ tititi. Be nyin su gua-man ase le, Be su wun-man nyannzuɛn le. Anannganman yili nglo'n. Ɔ siesieli asiɛ'n i wafa'n, kpɛkuun yɛ ɔ yili-ɔ, yɛ ɔ man ɔ yoli cinnjinnjin-ɔn. Ɔ'a yi-mɛn i ngbɛn, ɔ yili kɛ be tran su. Ndɛ ng'ɔ kan'n yɛ: «Min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn, uflɛ fi nun-man n sin. Ndɛ nga n kannin'n, m'an kɛn-mɛn i nvialiɛ nun, m'an kɛn-mɛn i asiɛ'n i lika tuun wie nun. M'an se-man Zakɔb osu nunfuɛ'm be kɛ be kunndɛ min kan like fi nun-man lɛ'n! Min, Anannganman n kan ndɛ ng'ɔ ti i su'n, n kan ndɛ nanwlɛ.» Nvle-nvle'm be nunfuɛ mun, amun nga amun kali lɛ'n, amun `tian amun nuan nan amun `bla, amun `wunnge wa likawlɛ. «Be nga be sua be waka sran'n, bɔ be srɛ amuɛn b'ɔ kwla de-man be'n, be sɔfuɛ'm be si-man ngwlɛlɛ.» Amun `kan amun nuan su ndɛ mun, amun `kan sa nga amun jran su kan ndɛ'n. Amun `wun amún wun bɔbɔ. ?Wan yɛ ɔ boli sa nga be wa ju'n be su lalaa-a? ?Wan yɛ ɔ dun mmua yili be nglo nan b'a ju-ɔ? ?Nán min Anannganman-an? Sɛ be san mín wun'n, be wun-man Nyanmiɛn fi kun. Nyanmiɛn b'ɔ ti nanwlɛfuɛ b'ɔ de sran'n, sɛ be san min wun'n, be su wun-mɛn i sɔ Nyanmiɛn kun. Amun nga amun wo asiɛ'n i mmua lɔ'n, amun `kpɛ amún nyin mín wun wa, yɛ amun ´fite nun! Afin Nyanmiɛn'n yɛlɛ min, uflɛ fi nun-man lɛ kun. M bɔbɔ n ta mín wun nda, ndɛ ng'ɔ ti su'n yɛ ɔ fin mín nuan fite-ɔ, ndɛ sɔ'n n su kaci-mɛn i, sran'm be kwlaa be ´koto ḿ bo yɛ be kwlaa be ´ta nda min dunman nun. Be ´se kɛ: «Anannganman kunngba cɛ yɛ ɔ di nanwlɛ-ɔ, i kunngba cɛ yɛ ɔ lɛ wunmiɛn-ɔn.» Be kwlaa nga be jasoli i wun'n, be ´bɛ i sin, yɛ be ´wun nyannzuɛn. Sanngɛ Anannganman ɔ ´bu Izraɛlfuɛ'm be sran kpa, yɛ be ´fɛ i sɔ'n di bé nuan. Bɛl ɔ'a koto, Nɛbo ɔ'a klu. Amun fa be nzɔliɛ mun sie nnɛn nga be sua trɔ'n be su. Be sua be kɛ trɔ sa. Be kaci trɔ nɔnnin-nɔnnin nnɛn sɔ'm bɔ b'a fɛ'n be su. Amuɛn sɔ'm b'a klu, yɛ b'a koto, be kwla de-man be bɔbɔ be nzɔliɛ mun. Be bɔbɔ be su kɔ yo kanga wie. Zakɔb osu'n nunfuɛ mun, yɛ amun Izraɛlfuɛ nga amun kali lɛ'n, amun bɔ n niannin amun lika amun nin klun lɔ'n, amun bɔ n fali amun ń sa su kɛ be guali amun ase cɛ'n, amun `tie ndɛ nga n kan'n. Kɛ amun ´yo oke'n, wuun n tɛ o n osu nun. Kɛ amún ti ´bo je'n, wuun n tɛ suan amún bo. N fali amun ń sa su, yɛ n ´fa amun sɔ ekun. Sakpa, n wa suan amún bo, yɛ n ´de amun. ?Wan yɛ amun ´fɛ i sunnzun min bɔ ɔ nin min ´sɛ-ɔ? ?Wan yɛ sɛ n wo sa yɛ ɔ o sa, bɔ sɛ amun nian ye'n, amun ´wun kɛ e wafa'n ɔ ti kun-ɔn? Sran wie'm be fa sika ɔkwlɛ be bɔlɛ'n nun, yɛ be sunnzun jɛtɛ ufue toe su, yɛ be fa ajuin difuɛ kɛ ɔ `fa sika sɔ'n ɔ `yi amuɛn man be. Kpɛkuun be su amuɛn sɔ'n, be koto i bo. Be suɛ i, be suɛ i be wati su, yɛ be fɛ i ko sie kan ɔ ´tran lɛ'n. Lɛ yɛ ɔ ka-a, ɔ tu-mɛn i bo kun, kannzɛ be kpan flɛ i-ɔ ɔ sro-man, ɔ de-man sran fi nyrɛnnɛn nun. Amun bɔ amu'an kpɔci min'n, man amún wla kpɛn sa nga be o yɛ'm bé su, amun `jran kekle, amun `bu akunndan. Man amún wla kpɛn sa nga be juli laa'n be su. Afin Nyanmiɛn'n yɛlɛ min, uflɛ fi nun-man lɛ kun. Nyanmiɛn'n yɛlɛ min, sran fi nin min sɛ-man. N dun mmua m bo sa'm be su lele yɛ be ju-ɔ. Sa nga be nian ju-man'n, n dun mmua n kan be ndɛ lele. N se kɛ: «Sa nga n siesie be kɛ n ´yo'n, be ´yo kpa. Yɛ i kwlaa nga min anwlɛn'n kle kɛ n `yo'n, n ´yo.» N flɛ anunman nyin kun wia afiliɛ lɔ kɛ ɔ bla, n flɛ sran ng'ɔ ´yo min klun sa'n mɛn mmua-mmua wie nun kɛ ɔ bla. Sa nga n kan'n, n yo i su sa'n. Sa nga m bu i akunndan'n, n yiɛ i nuan. Amun bɔ amu'an kete'n, bɔ amun nin nanwlɛ'n amun afiɛn'n ɔ'a ti nun'n, amun `tie ndɛ nga n kan'n. N su wa di nanwlɛ'n, n su cɛ-man kun. Sran'm bɔ min waan n `de be'n, bé ti nyanlɛ blɛ'n ɔ'a mantan. N ´de Siɔnfuɛ mun, yɛ n ´yo man Izraɛlfuɛ'm be ´nyan nyrun. Babilɔni, sɛ a ti bla'n, wuun n ´se kɛ: «Ɔ bɔ a ti talua bɔ a si-man bian'n, jra, tran ase ndutre'n nun. Kaldefuɛ'm bé wa bla, tran ase asiɛ wun, afin a ti-man famiɛn kun. Be su flɛ-man wɔ kɛ Babilɔni Klanman kun. Be su flɛ-man wɔ kɛ Babilɔni Klanman Lɛkɛlɛkɛ kun. Fa yɛbuɛ dandan nnyɔn fa si ble'n nan yi i sanmlɛn, yi tannin'n b'ɔ kata ɔ nyrun'n, man ɔ tralɛ tɛnndɛn i ngua'n su, tike ɔ́ ja'm be su nan kpɛ nzue ba mun. Be ´wun ɔ́ bo, a ´wun nyannzuɛn, n ´tu n klunngbɔ'n, sran fi su kan-man ndɛ. Be flɛ e ti kpɔfuɛ'n kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, yɛ Izraɛl Nyanmiɛn. Kaldefuɛ'm bé wa bla, tran ase diin, yɛ fia aosin'n nun! Be su flɛ-man wɔ kɛ Famiɛn Diwlɛ'm Be Nun Dan'n kun. N fali min nvle'n nunfuɛ'm be wun ya, n yoli min sran sɔ'm be finfin, n yili be m mannin wɔ. W'a si-man be aunnvuɛ, yɛ sielɛ nga a sieli sran oke mun'n, ɔ yoli kekle. A seli kɛ: ‹N ´sie mɛn'n tititi. A bu-man ninnge nga a yo be'm be akunndan, ɔ'a kpɛn-man ɔ klun kɛ cɛn kun be ´wie. Mmo b'ɔ klo mɛn dilɛ'n, b'ɔ tran ase fouun'n, bɔ i klun ti-mɛn i'n, b'ɔ se i klun lɔ kɛ: ‹M bɔbɔ min'n, sran fi nin min sɛ-man'n, n su di-man angboti le'n, min mma'm be su fi-man mín sa le'n,› sie ɔ su siɛn'n. Ɔ nyin bɔ a ´bo i bla-a, sa nnyɔn nga be o yɛ'n b'a ju wɔ su wia ba kunngba bo: ɔ mma'm be ´fi ɔ́ sa, yɛ a ´di angboti. Sa sɔ'm be ´ju ɔ su kekle kpa. Kannzɛ a ´yi wunnzue o, kannzɛ a ´di bae o, ngbɛn-ɔn! A lafili ɔ klunwi'n su, a seli kɛ: ‹Sran fi wun-man min.› Ɔ ngwlɛlɛ'n nin ɔ silɛ'm be lakali wɔ. A seli ɔ klun lɔ kɛ: ‹M bɔbɔ min'n, sran fi nin min sɛ-man.› Nyrɛnnɛn sa kun wa tɔ wɔ su, a su si-mɛn i finwlɛ. Sa kekle kun wa tɔ ɔ su, a su kwla yi-mɛn i ɔ́ su. Yalɛ'n wa fu ɔ nun, ɔ ´di wɔ. Ka ɔ bae dilɛ'n su, nán yi i ase. Nán yaci ɔ wunnzue yilɛ kpanngban'n. Ɔ junman nga a dili be ɔ kaan nun'n be yɛlɛ like ng'ɔ o lɛ mun. Wienun-ɔn a wa nyan nun muae, wienun-ɔn a wa yo tinwafuɛ. A kleli ɔ́ wun yalɛ yili wunnzue mun lele. Be nga be nian nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n su be yi wunnzue'n, be nga be nian nzraama'm be su be yi wunnzue'n, be nga be nian anglo su be yi wunnzue'n, man be yi bé wun nglo nan be de wɔ. Nian, be ti kɛ ijre bɔ sin yrɛ i'n sa, be kwla de-man bé wun sin taaman'n i sa nun, nán sɛnmlɛn bɔ be fa tɔn kpaun nin-ɔn, nán sin bɔ be trɛn i wun be tɔn sin nin-ɔn. Nian, be nga bɔ a kleli ɔ́ wun yalɛ suli bé su lele'n, b'ɔ a sinnin bé sin ko yili wunnzue lele i nun bɔ a tɛ yo kaan'n, kɛ be agualiɛ'n ɔ ´yo kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Be ´wlan-wlan sa vaa, nga ´kɔ wa nga ´kɔ wa, sran fi su de-man wɔ.» Zakɔb osu'n nunfuɛ mun, amun bɔ Izraɛl dunman'n wo amun su'n, amun bɔ amun ti Zida i osu'n nunfuɛ mun'n, amun bɔ amun fa Anannganman i dunman'n ta nda'n, amun bɔ amun bo Izraɛl Nyanmiɛn'n i dunman'n, bɔ amun di-man nanwlɛ, yɛ amun yo-man sa i nuan su'n, amun `sie amún su be `tie. Amun bɔ Nyanmiɛn i klɔ'n i dunman'n wo amun su'n, amun bɔ amun kisa Izraɛl Nyanmiɛn bɔ i dunman yɛlɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i su'n, amun `tie ndɛ nga. Sa klikli nga be juli'n, n dun mmua n kannin be ndɛ lalaa kpa. Be fin min nuan fiteli. N kali lɛ n yoli be, kpɛkuun be nuan yiali. Kɛ bɔ n si kɛ amún nyin ti kekle'n nan amun anwlɛn'n ti ketewa, nan be bli amun-ɔn ɔ bli-man'n, i ti n dun mmua m boli sa sɔ'm be su n kleli amun lalaa. N dun mmua n kan kleli amun nan b'a ju, kɛ ɔ ´yo nan amu'an se-man kɛ: «Ye amuɛn mun yɛ be dili junman sɔ mun-ɔn, e waka sran mun annzɛ ye amuɛn nga be fali aaba yoli be'n yɛ be kannin sa sɔ mun yɛ be yoli be'n ti.» Amun tili sa nga m boli be su'n, yɛ amun wun kɛ i kwlaa'n i nuan yiali. ?Yɛ amun su kan-man sa sɔ mun kle-man sran? Kɛ ɔ fin ndɛ'n, n ´kle amun sa uflɛ bɔ n fiali bé su bɔ amun si-man be'n. Nán laa sa mun-ɔn, sanngɛ blɛ li yɛ be su wa ju-ɔ. Lele b'ɔ ´fa ju ndɛ yɛ'n, amun `nian ti-mɛn i le. I ti amun kwla se-man kɛ: «E si be kpa!» B'a kan kle-man amun, amu'an ti-man nun ndɛ fi, amún su wa ti-man nun mlɔnmlɔn. Afin n si kɛ amun ti gblɛfuɛ. Kɛ amun wo amún nin klun bɔbɔ'n, be flɛ amun kɛ: Nyin Keklefuɛ mun. Kɛ n ti Nyanmiɛn'n ti'n, n ´yaci ya. Min nyrun bɔ n lɛ i'n ti, n ´tra min anwlɛn amún wun, yɛ n su nunnun-man amun kun. M'an fa-man sin yɛ n yili amun nun fiɛn'n kɛ be fa sin be yi jɛtɛ ufue'n i nun fiɛn'n sa-a, sanngɛ nyrɛnnɛn yɛ n fa sali amun n niannin-ɔn. Sa ti bɔ n yoli sɔ'n, m bɔbɔ min dunman'n ti-ɔ, afin n klo-man kɛ n dunman'n ɔ yo finfin like. N fa-man min nyrun bɔ n lɛ i'n m man-man sran. Anannganman waan: «Amun Zakɔb osu'n nunfuɛ mun, amun Izraɛlfuɛ bɔ n flɛli amun'n, amun tie ndɛ nga n kan'n! M bɔbɔ min yɛ n ti ninnge'm be kwlaa be klikli nin-ɔn, yɛ kusu min yɛ n ti be kwlaa be kasiɛn nin-ɔn. M bɔbɔ yɛ n fali mín sa n wlali asiɛ'n i bo ase-ɔ, sɛ nyanmiɛn ng'ɔ la nglo lɔ plaii yɛ'n o ti bɛ'n, wuun n ´se kɛ m bɔbɔ yɛ n fali min sa n tinngɛli nun-ɔn. Sɛ asiɛ'n nin nyanmiɛn'n be ti sran'n, wuun n ´se kɛ, kɛ m bo be dunman cɛ'n, kpɛkuun be ba likawlɛ. Amun kwlakwla amun `yia, yɛ amun `tie! ?Amun nun'n, wan mun yɛ be dun mmua boli sa nga'm be su-ɔ? Sran sɔ'n, n klo i, ɔ wa yia sa nga min waan ɔ ´fa yo Babilɔnifuɛ mun'n i nuan, yɛ i sa wa ´ti Kaldefuɛ mun. Min bɔbɔ, min yɛ m boli i ndɛ su-ɔ. I sin, n flɛli i, yɛ n yoli man ɔ bali. Sa ng'ɔ wa yo'n ɔ ´yo ye. Amun `mantan min wa, nan amun `tie! Kɛ ɔ fɛ i bo bolɛ nun'n, m'an fia-man ndɛ fi su. Kɛ sa sɔ'm be ´bo bé bo'n, wuun n wo lɛ.» (Yɛ siɛn'n, Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ'a sunman min-ɔn, ɔ fɛli i Wawɛ mannin min.) Anannganman b'ɔ kpɔ amún ti'n, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, i ndɛ b'ɔ kan'n yɛ, i waan: «Min Anannganman bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n, n kle amun like, amun bɔbɔ amún kpa yolɛ ti yɛ n kle amun-ɔn. Min yɛ n kle amun atin ng'ɔ fata kɛ amun sin nun nin-ɔn. Sɛ ɔ ti kɛ amun sieli amún su mmla nga m mannin amun'n i bo'n, wuun amun ´di alaje. Sɛ alaje sɔ'n ti nzue'n, wuun n ´se kɛ ɔ ´yo kɛ nzue ba kun b'ɔ sonji kpuu b'ɔ kpɛ-man'n sa. Sɛ ɔ ti kɛ amun sieli amún su mmla sɔ'n i bo'n, wuun amun ´nyan muae. Sɛ muae sɔ'n ti jenvie'n, wuun n ´se kɛ ɔ ´bo gua cenje'n su tititi. Sɛ amun yoli sɔ'n, wuun amun osu'n nunfuɛ'm be ´sɔn kɛ aunnyan sa, wuun amun mma'm be ´sɔn kɛ jenvie nuan aunnyan'n sa, yɛ be dunman'n su nunnun-man ń sa nun le.» Amun `fin Babilɔni klɔ'n nun fite, amun `jaso Kaldefuɛ'm be afiɛn be `wanndi. Amun `bo sro. Amun `bo jasin fɛ sɔ'n, amun `kan man be ti. Amun `kan man ɔ ju asiɛ'n i awieliɛ lɔ. Amun `se kɛ: «Anannganman kpɔli Zakɔb i osu'n nunfuɛ mun bɔ be ti i sufuɛ'n bé ti.» Asiɛ kee b'ɔ ´fa be ´sin nun'n, nzue we su kun-man be lɔ. Ɔ ´yo man nzue ´fin yɛbuɛ'n nun fite ɔ ´fa man be. Ɔ ´kpaci yɛbuɛ'n nun, kpɛkuun nzue'n su nyrɛn. Anannganman waan: «Be nga be lafi-man min su'n, bɔ be fa-man min mmla'n su'n, bé wun jɔ-man be le.» Amun nga amun tran lika nga be o jenvie nuan mmua lɔ'n, amun `tie ndɛ nga n kan'n! Amun nga amun tran mmua-mmua lɔ'n, amun `sie amún su kpa! Kɛ n tɛ o mín nin klun lɔ'n, yɛ Anannganman flɛli min-ɔn. Kɛ n fin mín nin klun n fiteli cɛ'n, yɛ ɔ boli min dunman-an. Ɔ yoli man ndɛ ng'ɔ fin mín nuan fite'n ɔ kaci kɛ tokofi b'ɔ la kpa'n sa. Ɔ fɛli i sa'n i fɔnvɔ'n katali min su. Ɔ yoli man n kacili kɛ ta mma b'ɔ ti piembie kpa'n sa. Sɛ n ´kwla se'n, ɔ fali min fiali i ta'n i bua'n nun. Ɔ seli min kɛ: «Izraɛlfuɛ mun, amun bɔ n fa amun n fa yi min nyrun bɔ n lɛ i'n i nglo'n, amun ti min sufuɛ.» Sanngɛ n liɛ'n, n seli kɛ n kleli mín wun yalɛ ngbɛn, n fali min wunmiɛn'n n dili junman ngbɛn, m'an nyan-man nun like fi. Like ng'ɔ ti min liɛ'n wo Anannganman sa nun, min akatua'n wo Nyanmiɛn wun lɔ. Anannganman b'ɔ dun mmua siesieli min mín nin klun lɔ kɛ ɔ ´yo nan m'an yo i sufuɛ'n, nan m'an fa Zakɔb i osu'n nunfuɛ mun m'an blɛ i'n, nan m'an fa Izraɛlfuɛ mun m'an tian be nuan i wun lɛ'n, ɔ kannin ndɛ siɛn'n. Anannganman bu min sran, Nyanmiɛn yɛ ɔ man min wunmiɛn-ɔn. Ɔ seli min kɛ: «Kɛ a ti min sufuɛ'n, bɔ min waan a man Zakɔb osu'n nunfuɛ'm be su'n, nan Izraɛlfuɛ nga bé nyin o su'n a `fa be sa bé sin'n, i sɔ'n ɔ ju-man. N ´yo man a ´kpaja nvle-nvle'm be nyrun, ɔ ti sran'm be ´nyan be ti lele ju asiɛ'n i awieliɛ'n, be ´wun delɛ bɔ n de sran'n.» Anannganman b'ɔ kpɔ i nvle'n nunfuɛ'm bé ti'n, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, ɔ kan ndɛ kle amun bɔ be yo amun finfin'n, bɔ be kpɔ amun'n, bɔ be nga be sie sran mun kekle su'n be fa amun yo be kanga'n. I waan: «Min Anannganman bɔ n ti nanwlɛfuɛ'n, bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, min bɔ n kpali amun'n, min dunman nun ti sɛ famiɛn'm be wun amun'n, be ´jaso be famiɛn bia'm be su, sɛ famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be wun amun'n, be ´koto amun bo.» Ndɛ nga Anannganman ɔ kan'n yɛ. I waan: «N tili ndɛ nga amun kɛnnin i blɛ ng'ɔ ti kpa'n i nun'n, yɛ i nun bɔ n deli sran mun, n jrannin amún sin. N sasali amun. N fali amun kɛ amun `yo aenguɛ bɔ e nin sran mun e tra'n i nun aowa. N wa yo man mɛn'n ɔ ´nyan nyrun ekun, yɛ n wa cɛcɛ min asiɛ bɔ ɔ'a saci ndɛ yɛ'n i nun. N ´se bisuafuɛ'm be kɛ: ‹Amun `fite!› Yɛ n ´se be nga be o lika tuun nun'n be kɛ: ‹Amun `fite bla weiin nun wa!› Be ´yo kɛ nnɛn bɔ be didi atin nuan bɔ be nyan ijre kpɔlɛ'm be kwlaa su be di'n sa. Awe su kun-man be kun, nzue we su kun-man be kun, aunngban'n b'ɔ lo fiaan'n nin wia'n be su yo-man be like fi. Afin m bɔ n si be aunnvuɛ'n, n ´kle be atin, n ´fa be n ´sin nzue ti'm be su be ´nɔn nzue. Lika nga be ti oka-oka'n, n ´trutru be nun be ´kaci atin, n ´yo atin'm be uflɛ. Be yɛ be ´ba yɛ, be fin mmua, wie'm be fin mɛn'n i nglo lɔ, wie'm be fin wia atɔliɛ, wie'm be fin mɛn'n i ngua lɔ Ezipt lɔ. Nyanmiɛn su lɔ lika, bo ndɛ, asiɛ, bo sro, oka mun, amun `to jue. Afin min Anannganman n fɔnvɔ min nvle nunfuɛ mun, n si be nga be ti nyrɛnnɛnfuɛ'm be aunnvuɛ.» Zerizalɛmfuɛ'm be seli kɛ: «Anannganman kpɔcili ye, e Min'n i wla fili ye su.» Anannganman tɛli su kɛ: «?Bla ta kun wla fi i wa'n su? ?Ɔ si-mɛn i bɔbɔ i klun ba'n i aunnvuɛ? Kannzɛ i wla fi i wa'n su bɔbɔ'n, sanngɛ min liɛ'n, mín wla su fi-man amun su le. Amun `nian, n fali amun dunman'n klɛli mín sa klun, n wun amun klɔ'n i wun talɛ'n tititi. Amun mma nga be wa kplan amun klɔ'n i uflɛ'n, be kan be wun be ba ndɛndɛ. Be nga kusu bɔ be sacili i'n, b'ɔ man ɔ kacili kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa'n, be su wanndi amun kɔ. Amun `man amún nyin'n su be nian-nian, amun mma'm be kwlaa b'a yia be su ba amún sin.» Anannganman seli ekun kɛ: «N kan m bɔbɔ min ti! Sɛ be ti bé wun wlawlalɛ like'n, wuun amun ´fa be wlawla amún wun. Sɛ be ti kplo'n, wuun n ´se kɛ amun ´fa be ci amun afiɛn kɛ bla kun b'ɔ su kɔ aja'n ɔ fɛ i cisu ci i afiɛn'n sa. Amun lika bɔ b'a bubu'n, amun klɔ'n bɔ ɔ'a bo'n, amun mɛn'n bɔ ɔ'a saci'n, ɔ cɛ kaan-an, i nunfuɛ'm be su sɔn-man nun kun, yɛ be nga be yo bɔ amun nunnun'n, be ´kɔ mmua. Ba'm bɔ be wuli be amun sin'n, be ´se amun kɛ: ‹Lika'n ti kaan, ɔ ju-man ye, amun `su siɛn nan e `nyan tranwlɛ.› Amun wa usa amún wun kɛ: ‹?Wan yɛ ɔ wuli ba nga mun mannin ye-ɔ? Afin e liɛ'm be fili é sa. E yoli klun kpanfuɛ. Be fali ye ɔli mɛn uflɛ nun, be kannin ye bo. ?Yɛ ba nga mun'n, wan yɛ ɔ tali be-ɔ? E ba kunngba yɛ e trannin sa lele-ɔ. ?Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ba nga'm be o nin?› » Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: «Amun `nian, m ´man ń sa'n su nvle-nvle'm bé su, n ´kplan min flanga'n, n ´kaci i nyin mɛnmɛn'n bé su. Yɛ be ´fa amun mma yasua mun bé sa su be ´ba. Be ´fa amun wa bla mun be wati su be ´sa bé sin ba. Famiɛn'm be wa kaci amún si, yɛ bé yi'm be wa ta amun. Be ´koto yɛ be ´utu bé nyin ase amún bo, be ´tafitafi amun ja wun ndutre'n, yɛ amun wa wun i wlɛ jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. I liɛ'n, be nga be ´fa bé wla gua min su'n, nyannzuɛn su kun-man be. ?Like nga safunyrɛn'n ɔ fali'n, be ´de i sa nun? ?Sran ng'ɔ sie sran mun'n, b'ɔ tin be su'n, i bisuafuɛ'n ɔ ´flo i sa nun? Ɛɛn, sran nga safunyrɛn'n trɛli i'n, ɔ ´flo i sa nun, like nga be bɔ be sie sran mun kekle su'n be fali'n, be ´de bé sa nun. E nin amun kpɔfuɛ mun e ´kun, yɛ n ´de amun mma mun, Anannganman yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. N ´yo man be nga be kle amun yalɛ'n, be ´di be bɔbɔ be wunnɛn'n, yɛ be ´nɔn be bɔbɔ be mmoja'n be ´bo kɛ be nɔn nzan lɔflɛ'n be bo'n sa. Yɛ sran'm be kwlaa be ´si kɛ min Anannganman min yɛ n de amun-ɔn, yɛ be ´si kɛ min bɔ n ti Zakɔb i Nyanmiɛn bɔ n kwla'n, min yɛ n kpɔ amún ti-ɔ.» Anannganman waan: «?Fluwa bɔ n klɛli b'ɔ kle kɛ m'an yra amún nin'n, ɔ o ninfan? ?Annzɛ kusu, sran nga i kalɛ wo min su bɔ n yoli amun atɛ i sa nun'n, yɛlɛ wan? Sɛ be yoli amun atɛ'n, ɔ fin amun fɔnlɛ bɔ amun fɔnnin'n, sɛ be kannin amún nin bo'n, ɔ fin amun sa tɛtɛ bɔ amun yo'n. ?Kɛ m bali'n, ɔ yo sɛ ti yɛ m'an to-man sran fi-ɔ? ?Kɛ n flɛli amun'n, nguɛ ti yɛ sran fi ɔ'a tɛ-man mín su-ɔ? ?N sa'n ti tika nan se kɛ n kwla fa de-man amun? ?N lɛ-man wunmiɛn n kwla yo-man nan amun fite-man nun? Kɛ n kan ndɛ kle jenvie'n, kpɛkuun i nun nzue'n ɔ'a wie nun. Sɛ n kan ndɛ kle nzue ba mun'n, be wu kee. Yɛ nzue b'ɔ nun-man lɛ'n ti'n, jue'm be wu, yɛ be kplɔ. N yo man nyanmiɛn'n su dun tuun, yɛ sɛ ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ n wlɛ i wun bajɛ tralɛ.» Anannganman Nyanmiɛn'n ɔ yo man n si ijɔ kɛ be nga be suan like'n be fa ijɔ'n sa, i waan ɔ ´yo nan m'an si ndɛ ng'ɔ fata kɛ n kan nan m'an fa uka be nga b'a fɛ mun'n ti. Nglɛmun kwlaa, ɔ tinnge min, yɛ ɔ kle min wafa nga n ´fa ń su n ´sie ndɛ nga be kan'n i bo'n kɛ be nga be suan like'n be fa yo'n sa'n. Anannganman Nyanmiɛn'n ɔ tikeli mín su'n, yɛ m'an yo-man nyin kekle, m'an wanndi-man. N tikeli min sin'n su m mannin be nga be boli min'n, n yacili min nyrun'n lɛ m mannin be nga be tutuli min akanza'n kɛ be ´kpɛ min nzowa'n, kɛ be ´ti be nuan nzue ´ta mín wun'n, m'an kata-man min nyrun. Anannganman Nyanmiɛn ukali min, i ti min nyin a gua-man ase. N trali min anwlɛn kekle kpa. N si kɛ nyannzuɛn su kun-man min. Anannganman b'ɔ jin mín sin'n, ɔ mantan min koko. ?Wan yɛ i waan ɔ ´sanman min-ɔn? Ɔ `bla man e wɔ jɔlɛ difuɛ'n i ja su. ?Wan yɛ ɔ nin min lɛ ndɛ-ɔ? Man ɔ wunnge mín wun wa. Be `nian, Anannganman Nyanmiɛn ɔ ´ba min ukalɛ. ?Wan yɛ ɔ kwla bu min fɔ-ɔ? Min kpɔfuɛ'm be kwlaa be wunmiɛn'n ɔ ´wie, be ´yo kɛ tralɛ tafuɛn bɔ nvɔlɛ di'n sa. ?Amun nun onin yɛ i nyin yi Anannganman b'ɔ ti i sufuɛ'n i ndɛ b'ɔ kan nin-ɔn? Sran ng'ɔ nanti aosin'n nun'n, bɔ like kpɛjɛ-mɛn i atin'n su'n, man ɔ lafi Anannganman i dunman'n su, yɛ man ɔ kisa i Nyanmiɛn'n su. Amun kwlaa nga amun sɔ sin nuan'n, bɔ amun sɔ ta mma'm be nuan'n, amun ´wlu amun bɔbɔ amún sin sɔ'n nun, amun ´wlu ta mma nga amun sɔli be nuan'n be afiɛn. Anannganman yɛ man amun ´yo sɔ-ɔ. Amun ´tran nyrɛnnɛn'n nun. Amun nga bɔ amun kunndɛ nanwlɛ'n, bɔ amun fa amún wun mantan Anannganman'n, amun `tie ndɛ nga n kan'n! Sɛ amun ti yɛbuɛ'n, wuun n ´se kɛ amun `nian yɛbuɛ nga bɔ i nun yɛ be sɛli amun'n, yɛ amun `nian kunman nga be fali amun nun'n. Amun `nian Abraam b'ɔ ti amún si'n nin Sara b'ɔ wuli amun'n. Afin kɛ n ´flɛ Abraam'n, wuun ɔ lɛ-man ba. N yoli i ye, yɛ n yoli man i osu'n ɔ trɛli. Anannganman wa fɔnvɔ Siɔnfuɛ mun, be lika'm bɔ be bubuli'n ti be ´yo i annvɔ. Ɔ ´yo man be lika nga ɔ'a kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa'n, ɔ ´yo kɛ Edɛni lika'n sa. Yɛ ɔ ´yo man lika kee sɔ'n ɔ ´kaci kɛ i bɔbɔ Anannganman i fie'n sa. Siɔnfuɛ'm be ´bo sro, be klun ´jɔ. Be ´to Nyanmiɛn manmanlɛ jue mun, yɛ be ´bo ninnge nga be tɛ mun be ´fa yi Nyanmiɛn i ayɛ. Anannganman waan: «Min sran mun, amun `sie amun su mín nuan bo! Min nvle'n nunfuɛ mun, amun `tie ndɛ bɔ n kan'n! Afin n wa sie mmla. N wa di jɔlɛ, jɔlɛ dilɛ sɔ'n, ɔ ´yo kɛ nvle-nvle'm be like b'ɔ kpaja'n sa. Min nanwlɛ dilɛ cɛn'n ɔ'a mantan. Sran'm bɔ min waan n ´de be'n, bé ti nyanlɛ blɛ'n su wa ju. N wa di nvle-nvle'm be jɔlɛ. Be nga be tran jenvie nuan mmua mmua lɔ'n, be ´fa bé wla gua mín su, be ´fa bé wun wla min sa nun. Amun `man amún nyin'n su be `nian nglo lɔ, amun `kan amún ti ase be `nian asiɛ'n. Afin nyanmiɛn'n su ɔ ´kpɛ wiaa kɛ sin wɛnsrɛn b'ɔ wie'n sa. Asiɛ'n ɔ ´saci kɛ tralɛ b'ɔ titi'n sa, yɛ i su sran'm be ´wu kɛ ngɔnsiɛn'm be sa. Sanngɛ delɛ nga n ´de sran mun'n, ɔ su yo-man le kunngba liɛ, n ´yo i sɔ tititi. Yɛ n su yaci-man sa kpa'n i yolɛ le. Amun nga amun si nanwlɛ'n, amun nga min mmla'n wo amun anwlɛn'n nun'n, amun `sie amún su mín nuan'n bo! Nán amun sro kputulɛ bɔ sran'm be ´kputu amun'n, sɛ be kpɛ amun nzowa'n, nán amun usu. Afin be agualiɛ'n ɔ ´gua be kɛ tralɛ bɔ nvɔlɛ ɔ'a di'n sa, yɛ ɔ ´gua be kɛ bua ndrɛ tralɛ bɔ kakaa'm b'a saci i'n sa. Sanngɛ n ´yo sa kpa'n tititi, yɛ delɛ nga n ´de sran mun'n, ɔ su yo-man le kunngba liɛ, n ´yo i sɔ blɛ'n kwlakwla.» Min Min, jaso! Jaso ndɛndɛ! Sɛ ɔ fanngan'n ti kɛ tralɛ sa'n, wuun n ´se kɛ a `wlɛ i kɛ laa'n sa! Jaso kɛ laa blɛ nun'n sa! Jaso kɛ sran laa'm bé blɛ'n su'n sa! ?Nán wɔ yɛ a yili Eziptfuɛ'm be ase nin-ɔn? ?Nán wɔ yɛ a boli jenvie nun dragɔn i kannin nin-ɔn? ?Nán wɔ yɛ a yoli man jenvie dan sɔ'n i nun nzue'n wieli nun wein nin-ɔn? ?Nán wɔ ekun yɛ a yili atin kun jenvie i bo lɔ kploun nun, bɔ be nga a kpɔli bé ti'n be sinnin nun nin-ɔn? Be nga Anannganman deli be'n, be ´sa bé sin, be ´wlu Zerizalɛm wa, wuun be ´to jue kekle kpa, be klun'n ɔ ´jɔ tititi, bé wun ´kpaja be, bé wun ´nyrɛn be, kpɛkuun be klunngbɔ'n nin be kplinlɛ'n be wie. M bɔbɔ min yɛ n fɔnvɔ amun-ɔn. ?Min nvle'n nunfuɛ mun, nguɛ ti yɛ amun sro sran nin-ɔn? Ɔ ti wie'n i nnɛn, ɔ ti klɔ sran, bɔ i agualiɛ'n ɔ wa guɛ i kɛ ijre'n i liɛ sa. Anannganman b'ɔ yili amun'n, b'ɔ tinngɛli nglo lɔ ng'ɔ la plaii'n nun kɛ bɛ sa'n, b'ɔ wlali asiɛ'n i bo ase'n, amún wla fi i su. Cɛn kwlaa amun usu, srɛ b'ɔ kun amun be nga be tin amun su'n be ya bɔ be fa'n ti, ɔ waan be su wa nunnun amun sa! ?Sanngɛ be ya sɔ'n bɔ be fa'n, ɔ yo nzu ye? Ɔ cɛ kan'n, bisuafuɛ'n b'ɔ ɔ'a fɛ'n, ɔ ´nyɛn i ti. Ɔ su wu-man kunman'n nun lɔ, yɛ ɔ su mian-man aliɛ'n i sa kun. N ti Anannganman amun Nyanmiɛn, min yɛ n keje jenvie'n nun yɛ man i nzue ɔ bo nin-ɔn. Min dunman'n yɛlɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n. N ´fa min ndɛ'n n wla amún nuan. N ´fa mín sa'n i fɔnvɔ'n n kata amún su, nan n ´tinngɛ nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nun kɛ bɛ sa, nan n ´wla asiɛ'n i bo ase. N se Siɔnfuɛ'm be kɛ: «Amun ti min nvle'n nunfuɛ mun.» Amun `tinnge, amun `tinnge! Zerizalɛmfuɛ mun, amun `tinnge! Sɛ Anannganman i ya'n ti nzan'n, wuun n ´se kɛ ɔ fa mannin amun'n, amun nɔnnin. Amun nɔnnin i lele ɔ wieli klowa'n nun, yɛ amún nyin su kpɛli amun. Amun mma nga amun wuli be'n, be nun kun sa ɔ'a dun-man mmua amun nyrun a kle-man amun atin. Ba nga amun tali be'n, be nun kun sa a tra-man amún sa. Sayalɛ nnyɔn kannin amun: amún bo ninnge'n i fɛnlɛ, nin lika'n i bubulɛ b'ɔ bubuli'n, yɛ alɛ nin awe'n. ?Wan yɛ ɔ ´koko amun-ɔn? ?Wan yɛ ɔ ´fɔnvɔ amun-ɔn? Amun mma'm be lala klɔ'n nun anngɔnda'm be kwlaa su, be o lɛ, be keje-man bé wun. B'a yo kɛ wannzannin bɔ aya ɔ'a trɛ i'n sa. Anannganman i ya'n wo be su, ɔ kan ndɛ kekle kle be. I sɔ'n ti, Zerizalɛmfuɛ mun, amun bɔ amun ti nyrɛnnɛnfuɛ'n, amun bɔ amu'an bo'n bɔ sanngɛ nán nzanboɛ'n, amun `tie. Amun Min Anannganman Nyanmiɛn'n, b'ɔ jin i nvle'n nun sran'm be sin'n, i waan: «Min ya b'ɔ ti kɛ nzan b'ɔ bo sran sa'n, n ´de i onga b'ɔ ka'n amún sa nun. Amun su nɔn-mɛn i kun. Be nga be kle amun nyrɛnnɛn'n, bɔ be se amun kɛ: ‹Amun `la man e sin amún su,› n ´fa n ya sɔ'n gua be su. Amun fali amun wunnɛn'n mannin, yɛ sran'm be fa yoli kɛ klɔ'n nun atin'm bɔ be sin nun'n sa, be nantili su.» Amun `tinnge! Amun `tinnge! Siɔnfuɛ mun, amun `jran kekle! Zerizalɛmfuɛ mun, amun bɔ amun tran Nyanmiɛn i klɔ'n su'n, amun `wla amun cɛn dilɛ tralɛ mun! Afin be bɔ be wla-man klɛn'n, bɔ be ti fiɛn'n, be su wlu-man wa kun. Zerizalɛmfuɛ mun, amun `kplakpla amún wun ndutre'n gua. Amun `jaso nan amun `tran amun tranwlɛ laa'n nun. Siɔnfuɛ mun, amun bɔ amun ti kanga'n, amun `kpɛkpɛ jrɔkɔ'm bɔ be wo amun kɔmin'n be nun gua. Afin Anannganman wan yoo: «Be yoli amun atɛ sa ngbɛn, sika a fite-man amun atɛ yolɛ sɔ'n nun, ɔ man i ti'n, amún ti kpɔlɛ nun'n, be su tannin-man deiin.» Yɛ Anannganman Nyanmiɛn ´kɛn i ekun kɛ: «I klikli nun'n, min nvle'n nunfuɛ'm be ɔli Ezipt lɔ fialɛ, i kasiɛn su'n, Asirifuɛ'm be kleli be nyrɛnnɛn ngbɛn. ?Yɛ siɛn'n, kɛ bɔ be trali min nvlefuɛ mun lomuɛn sa ngbɛn'n, nzu sa yɛ n wa yo-ɔ?» Anannganman yɛ ɔ usa sɔ-ɔ. «Yɛ be nga be kwlali min nvlefuɛ mun'n, be bo sro, ɔ lɛ-man cɛn bɔ be yo-man min dunman'n i finfin-ɔn.» Anannganman yɛ ɔ se sɔ-ɔ. «I sɔ'n ti, cɛn kun n wa kle min nvlefuɛ mun n wafa bɔ n ti'n, be wa si kɛ min yɛ n se kɛ n su ba nin-ɔn.» Kɛ jasin fɛ bofuɛ'n ɔ fin oka'm be su lɔ ba'n, i ja'm be yo nyɛnmɛn o! Ɔ kan aunjuɛ'n i ndɛ, ɔ kan sran'm be delɛ'n i ndɛ. Ɔ se Siɔnfuɛ'm be kɛ: «Amun Nyanmiɛn'n yɛ ɔ ti famiɛn nin-ɔn!» Amun `sie amún su be `tie be bɔ be kpla klɔ'n be nɛn'n, be bo sro likawlɛ, afin be nyinma ta nun wein kɛ Anannganman'n su ba Siɔn. Amun Zerizalɛmfuɛ kanngan nga amun ka lɛ'n, amun `bo sro likawlɛ! Afin Anannganman ɔ'a fɔnvɔ i nvle'n nunfuɛ mun, ɔ'a kpɔ Zerizalɛmfuɛ'm bé ti. Anannganman ɔ'a kle nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa kɛ ɔ ti kpli. Yɛ kɛ ɔ fɛ i lele ´ju mɛn'n i awieliɛ lɔ'n, sran'm be ´wun delɛ nga Nyanmiɛn de sran'n. Amun bɔ amun sua Anannganman i sulɛ ninnge mun'n, amun `wɔ, amun `wɔ, amun `fite! Nán amun kan ninnge fiɛn fi. Amun `fin Babilɔni lɔ fite, amun `yo amún wun saun! Nán amun kpli fite, nán man ɔ yo kɛ amun su wanndi sa. Afin Anannganman ´dun mmua amun nyrun! Izraɛl Nyanmiɛn'n ɔ ´ka amún sin lɔ ɔ ´sasa amun. Anannganman waan: «Amun `nian, min sufuɛ'n i sa nun ninnge'm be ´yo ye. Ɔ ´yo dan, i dunman'n ´fu, ɔ ´nyan nyrun kpa. Kɛ sran sunman be wunnin i'n, srɛ kunnin be dan. Afin kɛ a wun i nyrun'n sa'n, a wun-mɛn i sran wlɛ kun, i wafa'n ti-man kɛ sran'm be liɛ'n sa kun. Sanngɛ siɛn'n, nvle-nvle'm be nunfuɛ kpanngban bé nuan wa bo bé wun i dunman nun. Sɛ famiɛn'm be wun i'n, be su kwla uke-man be nuan be kan-man ndɛ fi, afin nga be ´wun i'n nin i wun ndɛ nga be kan kleli be laa'n, ɔ su yo-man kun. Yɛ sa nga be ´ti'n, be nian ti-mɛn i sɔ laa le.» ?Wan yɛ ɔ lafili sa nga be kan kleli ye'n su-ɔ? ?Wan yɛ Anannganman yili i wun nglo kleli i kɛ ɔ ti kpli-ɔ ? Anannganman i sufuɛ'n, ɔ jasoli su i nyrun lɛ kɛ waka nɔnman kan wie sa, ɔ jasoli su kɛ waka b'ɔ fɛfɛ i olui'n su asiɛ kee nun'n sa. Ɔ ti-man klanman, yɛ ɔ lɛ-man nyrun bɔ i ti e ´se kɛ e ´niɛn i-ɔ. I wafa b'ɔ ti'n, i ti ɔ yo-man kɛ e konvi sɔ i. Sran'm be yoli i finfin, be kacili bé sin sili i, ɔ ti afɛfuɛ, nyrɛnnɛn'n yɛ ɔ wun i sa tititi-ɔ. Ɔ yoli kɛ sran bɔ be wun i-ɔ be to bé nyin blo'n sa, e yoli i finfin, y'a bu-mɛn i like fi. Sanngɛ kusu wuun e tukpacɛ'n yɛ ɔ fa suali-ɔ, yɛ ye afɛ'n yɛ ɔ fali-ɔ. E liɛ'n e waan wuun Nyanmiɛn su tu i fɔ, e waan wuun ɔ su kle i nyrɛnnɛn, yɛ e waan wuun ɔ su guɛ i nyin ase. Sanngɛ é sa tɛ'm bɔ e yo be'n be ti yɛ ɔ nyannin kannin mɔnnɛn-mɔnnɛn i wunnɛn'n su-ɔ. E fɔnlɛ bɔ e fɔn'n, i ti yɛ be sisili i wunnɛn nin-ɔn. E fɔ b'ɔ fata kɛ be tu ye nan y'a nyan aunjuɛ'n yɛ ɔ tɔli i su-ɔ. Yɛ i wunnɛn'n susuwa'n nin i kannin'm be ti yɛ man e yo juejue-ɔ. E kwlaa e ti kɛ bua bɔ b'a bo je'n sa, sran kun fɛ i bɔbɔ klun klo atin, yɛ Anannganman'n fali e kwlaa e fɔnlɛ bɔ e fɔnnin'n i su afɛ'n fa guɛli i su-ɔ. Kɛ be ´kle i yalɛ'n, ɔ kɛnnin i wun ase, ɔ yoli kɛ bua bɔ be su fɛ i ´kɔ i kunlɛ'n sa, ɔ yoli kɛ bua bɔ kɛ be ´kpɛkpɛ i ndrɛ'n ɔ kpan-man'n sa, ɔ'a uke-mɛn i nuan. Be trɛli i, be yoli i tokotoko, be dili i jɔlɛ. ?I blɛ sufuɛ mun'n, sran'm be kunlɛ bɔ be kunnin i'n, wan yɛ ɔ wunnin i wlɛ kɛ min nvle nunfuɛ'm bé sa tɛtɛ'n bɔ be yo'n i ti-ɔ? Be sieli i nin sran kunfuɛ'm be likawlɛ, ɔ nin anyanbeunfuɛ'm be ndia'n yoli kun, nán kɛ ɔ yoli sa tɛ cɛn kun sa ti-ɔ. Anannganman bɔbɔ klun su i waan afɛ ´tɔ i su nan i wla ´bo kpa. Sɛ ɔ fɛ i wun yi sraka sa tɛ'n ti ko wie'n, i osu'n nunfuɛ'm be ´sɔn kpa, yɛ ɔ ´cɛ kpa, yɛ i yɛ ɔ ´yia Anannganman i klun sa'n i nuan-an. Sɛ ɔ ko wun i nyrun ko wie'n, i klun wa jɔ kpa i kasiɛn'n nun. Sɛ sran'm be si n sran kpa sɔ'n kɛ ɔ fata'n sa'n, ɔ wa yo man be nun kpanngban be ´yo kpa, yɛ ɔ ´fa bé wun sa'n. Ɔ man n fɛ i n wlali sran dandan'm be nun. Ɔ nin be bɔ be kwla'n be yɛ be ´cɛ alɛ ninnge'n nun-ɔn, yɛlɛ kɛ i bɔbɔ kplinnin su kɛ ɔ ´wu, ɔ man be fɛli i wlali sa tɛ yofuɛ'm be nun, ɔ jrannin sran kpanngban bé sa tɛ'n i nuan, yɛ ɔ kpatali sa tɛ yofuɛ'm be ti. Zerizalɛmfuɛ mun, amun bɔ amun ti kɛ klun kpanfuɛ mun sa'n, amun bɔ amu'an nyan-man ba kun'n, amun `bo sro. Amun bɔ amu'an wu-man ba kun'n, man amun wun blibli amun, yɛ man amún wun nyrɛn amun! Afin Anannganman wan yoo: «Amun bɔ amun ti kɛ bla nga b'a yaci be'n sa'n, amun mma'm be wa sɔn tra bla nga be tɛ o bé wun'm bé bo'n!» Ɔ man amun `trɛ amún tannin sua'm be nun. Man be tinngɛ amún sua'm bé su tannin'm be nun. Amun `nian nun yo be dan! Amun `cuɛn amun tannin sua'm be nyanman'm be nun, amun `sisi amún sua'm be ja'm bé bo kpa. Afin amun wa trɛ kɔ fama su nin bɛ su. Amun osu'n nunfuɛ'm be ´fa nvle-nvle mun, yɛ be ´tran klɔ nga be ´ka lɛ ngbɛn'n bé su. Nyannzuɛn su kun-man amun, i sɔ'n ti nán amun klun titi amun. Amun su sokpa-man, i sɔ'n ti nán amún sa sin bubu amun. Amún wla wa fi nyannzuɛn bɔ amun wunnin i amun kaan nun'n i su. Yɛ amún wla su kpɛn-man nyannzuɛn bɔ amun wunnin i blɛ bɔ amun kacili kɛ angboti bla mun sa'n i su. Afin sɛ e ´kwla se'n, sran ng'ɔ yili amun'n yɛ ɔ ti amun wun nin-ɔn. I dunman'n yɛlɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n. Sran ng'ɔ kpɔ amun ti'n, yɛlɛ Izraɛl Nyanmiɛn'n. Be flɛ i kɛ asiɛ wunmuan'n i Nyanmiɛn. Anannganman ɔ'a fa amun ekun kɛ bla bɔ be yacili i, bɔ i wla ti bowa, kpɛkuun be fɛ i kɛ be ´jɛ i ekun'n sa. Amun Nyanmiɛn'n usa kɛ yoo: «?Be gbanflɛn nun bla'n, be yaci i-ɔ ɔ yo ye? N kpɔcili amun blɛ kan, sanngɛ n klo amun dan, ɔ man n ´fa amun ekun.» Anannganman b'ɔ ti amun ti kpɔfuɛ'n wan yoo: «Ya b'ɔ kunnin min dan'n ti n kacili ń sin n sili amun blɛ kan. Sanngɛ klolɛ bɔ n klo amun titi'n ti, n wa si amun aunnvuɛ. N wa yo kɛ Noe blɛ su'n sa, n tali nda kɛ Noe blɛ su nzue dan b'ɔ tɔli'n, ɔ su tɔ-man sɔ di-man asiɛ'n kun. N su ta nda ndɛ ekun kɛ n su fa-man amún wun ya kun, yɛ n su kan-man ndɛ kekleekle n kle-man amun kun. Kannzɛ man oka'm be jaso be takawlɛ'n nun'n, kannzɛ man kpɔlɛ'm be keje bɔbɔ'n, klolɛ nga n fa klo amun'n, ɔ su kaci-man le, yɛ nda nga n tali amun kɛ m ´man amun alaje'n, ɔ ´ka lɛ tititi. Min Anannganman bɔ n si amun aunnvuɛ'n, min yɛ n se sɔ-ɔ.» «Amun Zerizalɛmfuɛ mun bɔ amun ti nyrɛnnɛnfuɛ bɔ aunngban dan'n ɔ'a fita amun klɔ'n su lele'n, bɔ sran fi fɔnvɔ-man amun'n, amun `nian, n ´fa yɛbuɛ nglanman-nglanman n ´fa kplan amun klɔ'n i uflɛ, n ´fa safir n ´fa wla klɔ'n i wun talɛ'n i bo ase, n ´fa ribi yɛ n ´fa kplan talɛ nin-ɔn, n ´fa kristal yɛ n ´fa yo i anuan mun-ɔn, yɛ n ´fa yɛbuɛ kpakpa ngunmin yɛ n ´fa yo i wun talɛ'n kwlaa-a. Amun mma'm be kwlaa be ´yo min sɔnnzɔnfuɛ. Be ninnge'm be wa yo ye kpa bé sa nun. Nanwlɛ'n i dunman nun ti, amun wa ´jran cinnjin kpa, sran'm be su tin-man amun su fii kun, i ti srɛ su kun-man amun. Amun ´nyan amun ti sa sroesroe'm be nun, afin be su kun-man amún srɛ kun. Sɛ be waan be nin amun be ´kun'n, i sɔ'n su fin-man min lika. Sran ng'ɔ fa alɛ wla amún sin'n, n ´yo man ɔ ´tɔ. Amun `nian, min yɛ n yi blalɛ bofuɛ'n b'ɔ trɔ sin'n ɔ fita nun fa yi alɛ ninnge kwlaa nga i waan ɔ ´yi nin-ɔn. Yɛ kusu n kunngba'n min yɛ n yili ninnge sɔ'm be sacifuɛ'n kɛ ɔ saci be-ɔ. Alɛ ninnge kwlaa nga be yi i kɛ be ´fa kun amun'n, ɔ ´yo ngbɛn. Sɛ sran wie fa amun kɔ jɔlɛ difuɛ wie ja su'n, amun ndɛ'n ´tɔ i su, be ´bu i fɔ. Sa nga n ´yo man be nga be ti min sufuɛ mun'n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Like ng'ɔ ti be liɛ b'ɔ ti i nuan su'n, bɔ n ´yo man be'n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Anannganman i ndɛ b'ɔ kan'n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Amun kwlaa nga nzue we kun amun'n, amun `bla, nzue o wa! Kannzɛ bɔ sika nun-man amún sa nun o, amun bla be wa fa like be di, be yi-man nun dein. Amun bla be wa fa nzan nin nɔnnɔn, sika fite-man nun, be to-man. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun fa sika to aliɛ ng'ɔ ta-man sran nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun kle amún wun yalɛ be kunndɛ like ng'ɔ yi-man sran ku nin-ɔn? Sɛ amun ti ndɛ nga n kan be'n, amun ´nyan like kpa be ´di, aliɛ kpakpa mun yɛ amun ´di-ɔ. Amun `sie amún su, yɛ amun `bla ń sin. Amun `tie ndɛ nga n kan'n, yɛ amun ´nyan nguan. E nin amun e wa tra aenguɛ, ɔ su saci-man le. Anannganman seli kɛ: «Ye nga n kan kleli David kɛ n ´yo i'n, n ´fa yo amun. N fɛ i sieli kɛ ɔ `kan min ndɛ kle nvle-nvle'm be nunfuɛ mun nan ɔ `yo mɛnmɛn'm be nyrun dunfuɛ, yɛ ɔ `sie be. Izraɛlfuɛ mun, amun kusu amun `nian, amun wa flɛflɛ nvle-nvle wie'm be nun sran bɔ amun si-man be'n, yɛ sran sɔ'm bɔ be si-man amun'n, be wa wanndi be ba amún sin. M bɔbɔ min Anannganman bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n m bɔ man amun lɛ nyrun'n, min ti yɛ be ´ba-a.» Blɛ bɔ be fa bé wun mantan Anannganman ɔ tɛ yo ye'n, amun `kpɛ amun nyin i wun lɔ, kɛ ɔ tɛ o koko'n, amun `kpan flɛ i. Man sran ng'ɔ bu-man Nyanmiɛn nin i ndɛ'n be like fi'n, ɔ `yaci i atin tɛ'n i su falɛ. Man sran nga i nzuɛn'n ti tɛ'n, ɔ yaci akunndan tɛtɛ'm be bulɛ'n. Man ɔ bla Anannganman'n i sin, ɔ ´si i aunnvuɛ. Man ɔ bla e Nyanmiɛn b'ɔ yaci sran'm bé wun sa'n cɛ be wein'n i sin. Anannganman wan yoo: «Min klun akunndan'n nin amun liɛ'n ti-man kun. Atin nga amun fa su'n nin min liɛ'n ti-man kun. Kɛ nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ'n be afiɛn'n fa ti nun fuun ju'n, i kunngba'n yɛ min atin'n bɔ n fa su'n nin amun liɛ'n be fa ti-ɔ, yɛ i kunngba'n yɛ min klun akunndan'n nin amun liɛ'n be fa ti-ɔ. Kɛ nzue'n tɔ'n, yɛ kɛ bɔlɛ ufue'n gua'n, bɔ be sa-man bé sin nglo lɔ ngbɛn san be ´lualua asiɛ'n nan ɔ `yo like ye'n, nan fie'm be su ninnge'm be `yo kpa'n, nan fie difuɛ'm b'a nyan like b'a lua'n, nan sran'm b'a nyan aliɛ b'a di'n, kɛ min ndɛ b'ɔ fin mín nuan fite'n ɔ ti sɔ-ɔ, sɛ ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ sɛ-mɛn i sin mín wun wa sa ngbɛn, san ɔ ´yo min klun sa, san ɔ ´yo nga bɔ i ti yɛ n sunmɛnnin i'n.» Nanwlɛ, kɛ amun ´fin Babilɔni lɔ fite'n, amun klun ´jɔ, be ´fa amun ba amún mɛn'n nun wɛtɛɛ su. Sɛ oka mun nin kpɔlɛ mun be ti sran'n, wuun n ´se kɛ be ´bo sro, yɛ sɛ blɔ lɔ waka'm be ti sran'n, wuun n ´se kɛ be ´bo ndɛ. Siprɛs'm be ´fifi susrɛ'm be osu, yɛ mirt'm be ´fifi flɔn'm be osu. I sɔ'n ɔ wa yo Anannganman'n i manmanlɛ like. Ɔ ´yo nzɔliɛ kun b'ɔ ´ka lɛ tititi, b'ɔ be su yi-mɛn i lɛ le. Anannganman wan yoo: «Amun `yo sa ng'ɔ ti i nuan su'n, amun `yo sa kpa. Afin sran bɔ min waan n ´de be'n, bé ti nyanlɛ blɛ'n ɔ'a mantan. Yɛ min nanwlɛ dilɛ cɛn'n su wa ju. Sran ng'ɔ fa ndɛ bɔ m'an kɛn i yɛ'n su'n, b'ɔ tra nun kekle'n, b'ɔ sie min wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i ngunmin'n, b'ɔ yo-man sa tɛtɛ'n wie fi'n, i liɛ su ti ye!» Nán aofuɛ b'ɔ fɛ i wun mantan Anannganman'n ɔ se kɛ: «Kannzɛ ɔ yo sɛ, Anannganman ɔ ´yi min i sran'm be nun!» Nán sran'n bɔ be sɛli i'n ɔ se kɛ: «N liɛ waka kee yɛlɛ min!» Afin Anannganman wan yoo: «Sran nga be sɛli be'n, bɔ be sie min wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i ngunmin'n, bɔ be yo n klun sa'n, bɔ be nian aenguɛ nga min nin min nvle'n nunfuɛ mun e trali'n i mmla'n su kpa'n, n ´klɛ be dunman'n min sua'n nun lɔ talɛ'n i lika kun su. I sɔ'n ti kpa tra kɛ b'a nyan ba bla mun nin ba yasua mun'n. M ´man be dunman kun b'ɔ ´ka lɛ tititi, sran fi su nunnun-mɛn i.» Aofuɛ nga be fa bé wun mantan min'n, bɔ be bu min sran'n, bɔ be klo min'n, bɔ be fa bé wun man kɛ be ´yo min sufuɛ'n, bɔ be sie min wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i ngunmin'n, bɔ be nian aenguɛ nga min nin min nvle'n nunfuɛ mun e trali'n i mmla'n su kpa'n, n ´fa be m ba m bɔbɔ min oka'n su wa, be ´su min min srɛwa sua'n nun, yɛ n ´yo man be klun ´jɔ. Bé tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n nin be sraka mun'n, n ´sɔ be nun min sɔwlɛ'n su, afin be ´flɛ mín sua'n kɛ Nvle-nvlefuɛ'm be Kwlaa be Nyanmiɛn Srɛlɛ Sua. Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ kannin Izraɛlfuɛ'm bɔ be bo sanndili mun boli nun'n, ɔ kɛn i ekun kɛ: «N dun mmua n yiali wie'm bé nuan, n wa yia wie'm bé nuan ekun.» Aawlɛ nun nnɛn mun, bo nun nnɛn mun, amun kwlaa amun `bla wa di like. Be nga be nian Izraɛlfuɛ'm be su'n, be kwlaa be ti anyansifuɛ mun, be si-man like fi, be ti kɛ alua bɔ be ti bobo bɔ be kwla bo-man'n sa. Be la bé bɛ'm be su, laliɛ yɛ be cɛn-ɔn, be klo lafilɛ saa. Be ti kɛ alua'm bɔ be ti aliɛ safuɛ'n sa, be di like-ɔ, be ku yi-man. Be ti bua kankanfuɛ mun bɔ be wun-man sa fi wlɛ, be kwlaa be fa be klun klo atin. Like ng'ɔ ti be liɛ'n i ngunmin cɛ yɛ ɔ lo be-ɔ. Be se kɛ: «Man e wɔ e ko kunndɛ nzan, man e nɔn nzan kekle mun nan ɔ `ti ye! Ainman'n, e ´yo kɛ ndɛkɛn sa'n ekun. Ng'ɔ ka lɛ bɔ e ´nɔn'n tɛ sɔn.» Sran kpa'm be wu, sanngɛ sran fi ndɛ nun-man be ndɛ nun. Sran kpakpa'm be wu, sanngɛ sran fi wun-mɛn i wlɛ kɛ kɛ ɔ ´yo nan nyrɛnnɛn ɔ'a tɔ-man sran'm be su'n, i ti yɛ man be wu sɔ-ɔ. Be nga be nanti sein'n, be klun ´jɔ, be ´la be bɛ'm be su fɔuun. Amun bɔ amun ti bla'n b'ɔ yi wunnzue'n i mma mun'n, amun bɔ amun kunndɛ bla nin bian amún yi nin amún wun'm be bo'n, amun bɔ amun bo tekle'n, amun `wunnge wa. ?Wan yɛ amun yo i finfin nin-ɔn? ?Wan yɛ amun tike amún nuan'n gbauun be oto i nin-ɔn? ?Amun ti-man ba bɔ bé nyin ti kekle bɔ be ti ato buafuɛ mun? Amun kunndɛ amún wun terebɛnt waka'm bé bo nin waka nga nnya o bé su'n be kwlaa bé bo. Amun kpɛ ba kanngan'm be kɔmin nzue ba'm bé nuan nin yɛbuɛ buɛ'm be nun. Izraɛlfuɛ mun, nzue ba'm be nun yɛbuɛ mlɔnnɔn-mlɔnnɔn'm be yɛ be ti amun like kpa nin-ɔn. Amun like liɛ'n yɛ o lɛ-ɔ. Be yɛ amun gua nzan ase man be-ɔ. Tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, be yɛ amun yi man be-ɔ. ?Kɛ b'ɔ ti sɔ nin-ɔn, n ´fɔnvɔ mín wun sɛ cɛ yɛ ɔ ´yo ye-ɔ? Oka fleiin'm bé su yɛ amun sɛ amún bɛ mun-ɔn, bé su yɛ amun fu ko yi sraka mun-ɔn. Amun fa amun amuɛn ba mun sie anuan mun nin anuan'm bé ja'm be sin. Amun fia mín wun, amun yi amún wun kplɛn, amun fu amun li'm be su, amun trɛ amún bɛ'm be nun. Kɛ amun nin amun soman mun be la'n, ɔ yo amun fɛ, yɛ amun nian be likɛ'n. Amun tu amún ja lele kɔ famiɛn'n i wun lɔ, amun fa ngo tra nun, amun fa parfɛn kpanngban be kɔ. Amun sunman amun sran mun mmua-mmua kpa lɔ. Amun yo man be kɔ lele be ju blɔlɔ lɔ. Kɛ bɔ amun ´nantili dan sɔ'n ti'n, amun fɛli. Sanngɛ amu'an se-man amún wun kɛ: «E yo-mɛn i sɔ kun!» Amun nyannin wunmiɛn ekun, yɛ amún sa sin a bubu-man amun. ?Wan yɛ srɛ kun amun i wun-ɔn? ?Wan yɛ amun sro i ti yɛ man amun laka min b'ɔ man amún wla kpɛn-man mín su, b'ɔ man amun ndɛ nun-man min ndɛ nun nin-ɔn? M muannin min nuan ɔ'a cɛ kpa. ?I sɔ'n ti yɛ amun sro-man min kun nin-ɔn? N wa kan amún sa kpa bɔ amun yo i ngboko'n, nin amun junman klanman bɔ amun di i ngboko'n. Sɛ n kan be'n, be su yo-man amún wun sa ye. Sɛ amun kpan'n, man amun tete ninnge kpanngban'm be de amun! Aunngban kun wa fita be ngba kɔ, aunngban kun wa man bé su kɔ. Sanngɛ sran ng'ɔ ko fia mín sin'n, mɛn'n ɔ ´kaci i liɛ, yɛ ɔ ´nyan min oka'n. Anannganman wa se kɛ: «Amun `tike atin kun, amun `siesie i ye, amun `yi like ng'ɔ kata min nvle'n nunfuɛ'm be atin'n i kwlaa.» Afin Anannganman b'ɔ o like kwlaa ti su'n, bɔ i lika ng'ɔ tran nun'n lɛ-man bo tuwlɛ'n, bɔ i dunman'n lɛ-man wunsu'n, i wan yoo: «N tran lika nga be o nglo-nglo mmua lɔ'n be nun, yɛ min nzuɛn nin klɔ sran liɛ ti-man kun. Sanngɛ be nga b'a fɛ'n, ɔ nin be nga bé wun a fɔ'n, min nin be e o nun, kɛ ɔ ´yo nan m'an wla be fanngan, nan m'an wla be nga b'a fɛ'n be fanngan wie'n ti. N su ka-man fɔ bulɛ'n su sa tititi, n su ka-man ya falɛ'n su sa tititi. Sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, be nga n yili be'n, be su nyan-man nguan. Izraɛlfuɛ'm bé sa tɛtɛ nga be yoli be'n, ɔ man ya kunnin min nan m'an tu be fɔ. N fali ya, i ti n kacili ń sin n sili be. Sanngɛ b'a yaci-man bé nyin kekle'n i yolɛ, nga be waan be ´yo'n yɛ be yoli-ɔ. N wun be nantilɛ wafa'n, sanngɛ n wa kaci be, n ´dun mmua be nyrun, n ´fɔnvɔ be, yɛ n ´fɔnvɔ be nga be nin be o sɛ nun'n mun. N ´yo man be ´bo sro. Be nga be o mmua o, be nga be o koko o, bé wun ´jɔ be, bé wun ´jɔ be sakpa! N ´kaci be.» Anannganman yɛ se sɔ-ɔ. Sanngɛ be nga be bu-man Nyanmiɛn nin i ndɛ'n be like fi'n, be ti kɛ jenvie'n bɔ aunngban'n keje i b'ɔ kwla jran-man diin, b'ɔ bo ninnge tɛtɛ'm kwlaa gua cenje'n su'n sa. Anannganman waan: «Be nga be bu-man min nin min ndɛ'n like fi'n, bé wun jɔ-man be le.» Anannganman wan yoo: «Kpan kpanlɛ kpa, nán mian wɔ alowa'n!» Kpan kekle kɛ nnɛn wɛ bɔ be fita nun b'ɔ tɛ kekle'n sa, kan min nvle nunfuɛ'm bé sa tɛ'm bɔ be yo'n kle be, kan Zakɔb i osu'n nunfuɛ'm bé sa'm bɔ be yo'n kle be. Cɛn kwlaa be fa bé wun mantan min. Be waan be ´si min atin nga n fa be'n. Be ´yo sa-a ɔ waan sran wie bɔ be yo sa kpa nan be yi-man be Nyanmiɛn'n i mmla b'ɔ sie'n i ase sa. Be waan n `di be jɔlɛ'm be kpa, be waan n `tran be afiɛn. Sanngɛ be usa min kɛ: «?Sɛ a nian-man ye'n, wuun srɛ nun kpɛlɛ kpa'n ɔ yo nguɛ ye? ?Nguɛ ti yɛ e ´ci aliɛ-ɔ, sɛ ɔ ndɛ nun-man nun'n?» Yɛ n tɛ be su kɛ: «Kɛ amun ´ci nglɛmun'n, amun klun klo ninnge mun yɛ amun yo be-ɔ. Yɛ amun yo amun junman difuɛ'm be tɛtɛ. Kɛ amun ´ci nglɛmun'n, wuun amun ´tu ngondin, wuun amun ´di utre, wuun amun ´to sran acɔliɛ. Amun ci-man nglɛmun'n kɛ ɔ nin i fata kɛ be ci i cɛn nga Anannganman sieli'n i nun'n sa. Amun ci-mɛn i kɛ amun ´yo nan amun nɛn'n ɔ `ju nglo lɔ. ?Nglɛmun cilɛ nga n klo i'n, bɔ be ci i cɛn nga be kan bé wun ase'n i nun'n, yɛlɛ ng'ɔ o lɛ'n? ?Bé ti bɔ be klu i kɛ ndɛ mma sa'n, bajɛ su bɔ be la'n, nzuɛn nun bɔ be la'n, i sɔ'n yɛ amun flɛ i kɛ amun su ci nglɛmun cɛn kun b'ɔ jɔ Anannganman i klun'n i nun nin-ɔn? Nglɛmun cilɛ ng'ɔ ti n liɛ'n su'n yɛ: amun `nyannji be nga be cili be abɔlɛ su cilɛ nin jrɔkɔ'n, amun `de be nga be ti kanga'n bɔ be tin bé su'n, amun `yo man be nga be mian be kplɔlɔlɔ'n, be `nyan bé ti. E `kpɛ kpo e `se kɛ like kwlaa ng'ɔ kle kɛ sran ti kanga'n, amun `yo man ɔ wie. Sran ng'ɔ lɛ-man aliɛ'n, amun `mɛn i wie. Be nga be ti yalɛfuɛ bɔ be lɛ-man lawlɛ'n, amun `fa be sie. Sɛ amun wun sran wie bɔ i wun ti kplɛn'n, amun `mɛn i tannin man ɔ kla. Nán amun `kaci amún sin si amun wiengu klɔ sran'n. I liɛ'n, sɛ n ´kwla se'n, amun kpaja weiin kɛ kannin b'ɔ ta'n sa, amun kpaja kɛ nglɛmun wia'n sa, yɛ amún wun kannin'm be ´wie ndɛndɛ kpa, amun sran kpa bɔ amun ti'n, ɔ ´fite nglo weiin kpa, yɛ Anannganman bɔbɔ ɔ ´su amun su ɔ ´sasa amun. I liɛ'n, sɛ amun flɛ Anannganman'n, ɔ ´tɛ amun su. Sɛ amun kpan flɛ i'n, ɔ ´se amun kɛ: ‹Min yɛ!› Sɛ amun yaci sran'm be su tinlɛ amun afiɛn'n, sɛ amun yaci ndɛ kpɛlɛ'n, sɛ amun yaci ndɛ ngbɛn-ngbɛn'm be kanlɛ'n, sɛ amun fa amun bɔbɔ amun like nga amun di'n i wie man sran nga awe kun i'n, sɛ amun man sran ng'ɔ ti yalɛfuɛ'n i aliɛ'n, sɛ n ´kwla se'n, amún kannin'n ɔ ´fuan aosin'n bɔ amun o nun'n, yɛ lika tuun bɔ amun tran nun'n, ɔ ´yo weiin kɛ wia jran sa. Anannganman ɔ wa dun mmua amun nyrun tititi. Aawlɛ flɛnnɛn'n nun lika kee kpa nun bɔbɔ'n, ɔ ´man amun like amun ´di, amun ku ´yi, yɛ ɔ ´man amun wunmiɛn. Amun ´yo kɛ fie kun bɔ nzue tu-man su'n sa, amun `yo kɛ nzue ti kun bɔ nzue wie-man nun'n sa. Lika'n bɔ be bubuli be laa'n, amun ´kplan be uflɛ, yɛ sua'n bɔ be wlali bé bo ase laa bɔ be yacili be yolɛ'n, amun wa sa bé su kɔ. Be wa flɛ amun kɛ Nja Bɔ Be Tannin Toklo, Bɔ Be Yo Atin'm Be Kpa, Bɔ Be Yo Man Be Kwla Tran Mɛn'n Nun'n.» Anannganman wan yoo: «Sɛ amun di-man junman wunmiɛn-delɛ-cɛn nun kun'n, sɛ amun yo-man amun bɔbɔ amun klun klo ninnge mun min bɔbɔ mín cɛn sɔ nun'n, sɛ amun wun i wlɛ kɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n yɛ man amun klun jɔ'n, nan ɔ ti min cɛn'n, nan ɔ ti cɛn dan'n, sɛ amun sie i ngunmin'n bɔ amun fa di-man junman'n, bɔ amun fa yo-man amun klun klo ninnge mun'n, bɔ amun fa kan-man finfin ndɛ kpanngban mun'n, i liɛ'n, n wa yo man amun klun ´jɔ lelele, yɛ n wa fa amun n ´wlan-wlan kɛ safunyrɛn sa amún mɛn'n i lika fleiin'm be su, yɛ n ´fa amún si Zakɔb i aja'n ninnge'n wie n ´fa ta amun,» Anannganman i nuan'n ɔ'a kan. Nanwlɛ, Anannganman i sa'n ɔ ti-man tika b'ɔ kwla fa de-man amun-ɔn, yɛ i su'n ti-man tre b'ɔ kwla ti-man ndɛ nga amun kan kle i nin-ɔn. Sanngɛ amún sa tɛtɛ'm bɔ amun yo be'n be ti kɛ talɛ yɛ ɔ ja amun nin amun Nyanmiɛn'n amun afiɛn sa. Amún sa tɛ'n ti yɛ ɔ nian-man amun nyrun nin-ɔn, i ti yɛ ɔ sie-mɛn i su ti-man ndɛ nga amun kan nin-ɔn. Afin amún sa'm be su ti sran'm be mmoja ngunmin, yɛ sɛ n ´kwla se'n, sa tɛtɛ'm b'a yo amun sama'm be fiɛn. Kɛ amun tike amún nuan, ato yɛ amun fa amun nuan sɔ'n bua-a, yɛ gblɛ yɛ amun fa kpɛ-ɔ. Gblɛ sa'm be su yɛ amun kwlaa amun jran be sanman be wiengu-ɔ. Yɛ amun kwlaa amun bua ato jɔlɛ difuɛ'm be nyrun. Amun lafi ninnge ngbɛn-ngbɛn'm be su yɛ amun kan ndɛ bɔ ti-man ndɛ nin-ɔn. Amun bu klunwi yolɛ'n i akunndan, kpɛkuun i agualiɛ su'n, sa tɛtɛ'n yɛ amun yo-ɔ. Sɛ amun ti anunman'n, wuun n ´se kɛ amun utu ɔnda klenzua su. Sɛ amun ti akɛndɛwa'n, wuun n ´se kɛ amun to ndɛnndɛn. Sran ng'ɔ di amun klenzua wie'n, ɔ wu. Sɛ be bo klenzua sɔ'n kun'n, ɔnda yɛ ɔ fin nun fite-ɔ. Ndɛnndɛn bɔ amun to'n, be kwla fa wu-man tannin nan se kɛ be ´kata. Amun yo sa nga be nin yolɛ fata-man'n. Yɛ amun fa amún sa be yo sa kekleekle bɔ be ti tɛtɛ'n mun. Amun wanndi ndɛndɛ ko yo sa tɛ'n, amun kɔ ndɛndɛ be ko kun sran kpa'n. Sa nga be nin yolɛ fata-man'n yɛ amun yo be-ɔ. Lika kwla nga amun sin lɛ'n, san amun ´saci like lɛ, san amun ´yo sa tɛtɛ. Amun si-man aunjuɛ'n i atin'n, amun yo-man sa b'ɔ ti sein ajalɛ nga amun fa'n be nun. Ajalɛ nga amun fa'n be ti gblɛgblɛ ngunmin, sran kwlaa ng'ɔ nian amun liɛ'n su'n, i wun su jɔ-mɛn i. I sɔ'n ti yɛ Nyanmiɛn ɔ sisi i bo b'ɔ nian-man e lika nin-ɔn. I sɔ'n ti yɛ ɔ de-man ye nin-ɔn. E kunndɛ kɛ lika b'ɔ kpaja weiin ɔ bla, sanngɛ aosin'n yɛ ɔ ba-a. E kunndɛ kɛ aliɛ'n ɔ cɛn, sanngɛ lika tuun'n nun yɛ e nanti-ɔ. Kɛ e ´nanti'n, e fuafua é sa kɛ anyansifuɛ wie b'ɔ fuɛfuɛ i sa talɛ wun'n sa, e fuafua é sa kɛ sran bɔ i nyinma'n ɔ'a bo'n sa. Wia klengle kpa nun'n, é ja kpla kɛ lika tuun kpa nun'n sa. E ti juejue, sanngɛ fuɛn'm be nyrun ba nyan tra ye. E bo wowo kɛ nnɛn ngble bɔ be flɛ i kɛ urs'n sa. E konviabo'n klu kɛ okunmomo sa tititi. E bu i kɛ Nyanmiɛn wa nian e lika, sanngɛ like fi, e bu i kɛ ɔ wa de ye, sanngɛ ngbɛn-ɔn. Afin Anannganman, a wun e sa tɛtɛ kpanngban bɔ e yo be'n. E sa tɛ sɔ'm be bu e fɔ, sɛ be ti sran'n, wuun n ´se kɛ be mantan e wun. E si e fɔnlɛ bɔ e fɔn'n. E nyin yi-man Anannganman, e kpɛ i gblɛ, e kan ndɛ kekleekle bɔ be ti tɛtɛ'n, e jaso i wun, gblɛ kpɛlɛ'n yɛ ɔ wo e nun-ɔn, ɔ man e bua ato. E yo-man sa ng'ɔ ti i nuan su'n kun, e yo-man sa kpa'n kun. Nanwlɛ dilɛ'n nun-man klɔ'n i lika fi nun kun, ndɛ wein-wein kanlɛ'n nun-man lɛ kun. Nanwlɛ nun-man lɛ kun, sran nga i waan ɔ yo-man sa tɛ'n, be fɛn i bo ninnge mun. Anannganman wunnin sa ng'ɔ juli'n kwlakwla. Kɛ sran'm be bu-man nanwlɛ'n i like fi kun'n, i sɔ'n ɔ'a yo-mɛn i fɛ. Ɔ wunnin kɛ sran fi nian-man ndɛ sɔ'n nun kan-man, kɛ bɔ sran fi bua-man nun'n, i sɔ'n ɔ boli i wla. Yɛ i bɔbɔ fɛli i sa wlali nun-ɔn, kpɛkuun kɛ b'ɔ ti nanwlɛfuɛ'n ti, ɔ nyannin i su wunmiɛn yoli. Sɛ e ´kwla se'n, ɔ wla sa ng'ɔ ti i nuan su'n kɛ like kokloko nga be fa kata be wue su'n sa. Sɛ e ´kwla se'n, ɔ fa delɛ b'ɔ de sran mun'n wlɛ i ti kɛ kpongbo kle sa. Ɔ fa klunngbɔ bɔ be tu'n wla i wun kɛ tralɛ sa. Ɔ fa anwlɛn bɔ be fa kun alɛ'n wla i wun kɛ tralɛ dan sa. Kɛ sran kun i nyoliɛ'n ti ju'n, ɔ ´mɛn i nuan like, ɔ ´fa ya yɛ ɔ nin be nga be nun-mɛn i sin'n be ´yia nun. Like ng'ɔ nin i kpɔfuɛ mun fata'n, ɔ ´fa man be. Be nga be tran jenvie nuan mmua mmua lɔ'n, ɔ man be kusu be like liɛ'n ng'ɔ nin be fata'n. I liɛ'n, kɛ ɔ fɛ i wia afiliɛ lɔ lele b'ɔ ´fa ju wia atɔliɛ lɔ'n, be ´sro Anannganman i dunman'n nin i nyrun b'ɔ ti nyannyan'n. Sɛ i kpɔfuɛ'm be ba kɛ nzue dan sa bɔbɔ'n, i Wawɛ'n ɔ kan bé bo. Sran kun su ba, ɔ wa de Siɔnfuɛ mun, ɔ wa de Zakɔb osu'n nunfuɛ'm bɔ be kaci bé sin si bé sa tɛtɛ bɔ be yo be'n. Anannganman yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman kan gua su ekun kɛ: «Min Anannganman min liɛ'n, nda nga n ´ta be'n yɛ: Min Wawɛ'n ɔ ´tran be su, yɛ min ndɛ bɔ n fa wlali bé nuan'n, ɔ su jaso-man bé nuan nun, ɔ su jaso-man be mma'm bé nuan nun, ɔ su jaso-man be anunman'm bé nuan nun. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, ɔ ´yo sɔ tititi.» Zerizalɛm, sɛ a ti sran'n, wuun n ´se kɛ: «Jaso.» Sɛ a ti kannin'n, wuun n ´se kɛ: «Kpaja kpa, afin ɔ lika b'ɔ kpaja weiin'n ɔ su fite, yɛ Anannganman i nyrun nyannyan'n, ɔ su fite nglo ɔ́ su.» Afin aosin'n ɔ kata asiɛ'n su, lika tuun ɔ dun sran'm be su, sanngɛ ɔ liɛ'n, Anannganman kpaja ɔ su, i nyrun nyannyan'n ɔ fite nglo ɔ́ su. Nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be wa nanti ɔ lika b'ɔ kpaja weiin'n nun, yɛ famiɛn wie'm be ´nanti ɔ lika b'ɔ kpaja weiin sɔ'n i nun wie. Nian-nian sin yia nun, nian, ɔ mma'm be kwlaa b'a yia be su ba ɔ́ sin. Ɔ mma yasua'm be fin mmua lɔ be su ba, sran'm be fa ɔ mma bla mun bé sa su yɛ be ba-a. Sɛ a wun be'n, ɔ́ wun wa kpaja wɔ, ɔ wun wa nyrɛn wɔ, ɔ klun wa jɔ kpa, yɛlɛ kɛ jenvie'n nuan lɔ anyanbeun'n ɔ ´kaci ɔ́ su wa, yɛ nvle-nvlefuɛ'm be anwlɛn su ninnge kpakpa'm be kusu be kaci ɔ su wa wie. Nyɔnngɔnmɛn bɔ bé wiasin'n lɛ kpɔlɛ nnyɔn'n, sran'm be ´fa kpanngban kpa be ba, nnɛn sɔ'm be ´yi ɔ mɛn'n, yɛ nga bɔ bé wiasin'n lɛ kpɔlɛ kunngba'n, be ´fa wie kusu fin Madian nin Efa be ´ba. Sebafuɛ'm be ´fa sika ɔkwlɛ nin ansans be ´ba. Nyanmiɛn i sa dandan ng'ɔ yoli be'n be su jue tolɛ ti yɛ be fa ba sɔ-ɔ. Be ´fa Kedar lɔ nnɛn'm be ´ba, be ´tian bé nuan wa, Nɛbazɔt lɔ bua nene'm be ´yo ɔ liɛ. Be ´fa nnɛn sɔ mun ´yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n. Be ´yi tɛ sɔ'm min sɔwlɛ'n su. Tɛ sɔ'm be wa jɔ min klun, yɛ n ´yi min nyrun nyannyan'n i nglo mín sua'n nun. ?Wan yɛlɛ sran nga mun bɔ be ba kpuu kɛ nyanmiɛn ble'n sa, bɔ be ba kɛ okunmomo bɔ be su tu ba be lawlɛ'n sa-a? Be nga be tran jenvie'n nuan mmua mmua lɔ'n, bɔ be lafi min su'n, be yɛ be ba-a. Tarsis lɔ mmeli'm be dun mmua be nyrun, be sua ɔ mma bɔ be o mmua mmua lɔ'n mun ba. Be jɛtɛ ufue'n nin be sika ɔkwlɛ'n wo mmeli sɔ'm be nun wie. Be ba Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n i manmanlɛ, afin ɔ yo man a nyan nyrun. Mɛn uflɛ nun mma'm be yɛ be ´kplan ɔ́ wun talɛ'n i uflɛ-ɔ, yɛ be famiɛn'm be wa su wɔ, kɛ n fali ya dan'n ti, n tuli wɔ fɔ, sanngɛ kɛ bɔ n yo sran'm be ye'n ti, n si wɔ aunnvuɛ. Wɔ anuan'm be ´la su titi, kɔnguɛ nin wia nun'n, be su nyin-man be, i liɛ'n, be ´fa mɛnmɛn'm be nun ninnge kpakpa mun nin be famiɛn mun, ɔ nin famiɛn sɔ'm be sufuɛ mun ´ba. Yɛ nvle nin famiɛn diwlɛ bɔ be nunfuɛ'm be waan bé su-man wɔ'n, be ´saci sekeseke kpan, be ´nunnun mlɔnmlɔnmlɔn. Siprɛs waka mun nin pɛn waka mun, ɔ nin bui waka mun, b'ɔ man Liban mɛn'n ɔ lɛ nyrun'n, be ´fɛ i kwlaa sɔ'n be ba ɔ́ sin wa. Be ´fa yo min sua'n i klanman, yɛ n ´yo man min sua sɔ'n bɔ n tran nun'n, ɔ ´nyan nyrun. Be nga be yoli wɔ tɛtɛ'n, be mma'm be ´ba ɔ nyrun, yɛ be ´kluklu bé ti'n, yɛ be kwlaa nga be yoli wɔ finfin'n, be ´koto ɔ́ bo, be ´flɛ wɔ kɛ Anannganman i Klɔ, be ´flɛ wɔ ekun kɛ Izraɛl Nyanmiɛn'n i Siɔn'n. Sran'm b'a nian-man ɔ nyrun kun, be kpɔli wɔ, b'a nian-man ɔ osu kun. Sanngɛ ɔ su yo-man sɔ kun, n wa yo man be ´fa wɔ di bé nuan cɛn'n kwlaa, yɛ be klun ´jɔ ɔ dunman nun tititi. A wa nɔn nvle'm be nun nɔnnɔn'n, famiɛn'm be wa ta wɔ. I liɛ'n, a wa wun i wlɛ weiin kɛ n ti Anannganman, nan min yɛ n de wɔ-ɔ, yɛ min yɛ n kpɔ ɔ́ ti-ɔ, yɛ kusu n ti Zakɔb i Nyanmiɛn, n kwla. Sika ɔkwlɛ yɛ n ´fa blɛ wɔ-ɔ, n su fa-man aaba. Jɛtɛ ufue yɛ n ´fa blɛ wɔ-ɔ, n su fa-man blalɛ. Aaba yɛ n ´fa blɛ wɔ-ɔ, n su fa-man waka. Blalɛ yɛ n ´fa blɛ wɔ-ɔ, n su fa-man yɛbuɛ. Sɛ n ´kwla se'n, like nga n ´fa man b'ɔ ´nian ɔ su'n, yɛlɛ aunjuɛ'n, yɛ like nga n ´fa man b'ɔ ´sie wɔ'n, yɛlɛ sa nga be yo i i nuan su'n. Sa kekleekle tɛtɛ bɔ be yo'n, be su ti-man be ngan ɔ mɛn'n nun kun. Be su ti-man like sacilɛ'n i ngan ɔ nin awlaboɛ ndɛ mun ɔ́ mɛn'n nun kun. A wa tɔn talɛ ng'ɔ sin yia wɔ'n i dunman kɛ Bé Ti Nyanlɛ Talɛ. Yɛ a wa flɛ wɔ anuan'm be kɛ Nyanmiɛn i Manmanlɛ. Nán wia'n yɛ ɔ wa kpaja ɔ́ su wia'n nun kun-ɔn, nán anglo'n yɛ ɔ wa ta ɔ́ su kɔnguɛ kun-ɔn, sanngɛ Anannganman yɛ ɔ ´yo kɛ ɔ kannin sa tititi-ɔ. Ɔ Nyanmiɛn'n yɛ ɔ ´yo kɛ like b'ɔ kpaja ɔ su sa-a. Wia'n su tɔ-man kun, anglo'n su yaci-man talɛ kun, afin Anannganman ɔ ´yo ɔ kannin. A su tran-man sɛ nun kun. Be nga be o ɔ mɛn'n nun'n, be ´yo sran kpa ngunmin kokoko, be yɛ be ´sie mɛn nin-ɔn. Be ti kɛ waka bɔ n tali be'n sa, be ti mín sa nuan like. N yili be kɛ be manman min. Be nun kaan'n i osu nunfuɛ'm be ´trɛ lele be ´ju sran akpi, be nun kaan kpa'n, i osu'n ɔ kaci nvle dan kpa kun. Sɛ sa sɔ'm be blɛ'n ju'n, m bɔbɔ min Anannganman'n, n ´kan mín wun n ´yo be. Anannganman Nyanmiɛn i Wawɛ'n wo mín su, afin Anannganman guali n su ngo kɛ m `bo jasin fɛ'n n kle yalɛfuɛ mun. Ɔ sunmannin min kɛ n wa cici be nga be anwlɛn'n ɔ'a kpɔtɔ be klun'n be wla, nan n `kan kle be bɔ be trali be lomuɛn'n kɛ be ´nyan be ti, yɛ n `se be nga be ti bisuafuɛ'm be kɛ be ´nyan alaje. I waan n wa kan afuɛ nga Anannganman ɔ ´yo sran'm be ye'n nin cɛn ng'ɔ ´tu i klunngbɔ i kpɔfuɛ'm be su'n, be ndɛ. I waan n wa fɔnvɔ be nga be o sɛ nun'n mun. I waan nán Siɔnfuɛ bɔ be o sɛ nun'n be fa nzuɛn gua bé ti'n su kun. I ti i waan m blɛ be kle klanman. I waan nán be tran aunnvuɛ-aunnvuɛ kun. I ti i waan m blɛ be ngo fannin. I waan nán bé wla bo kun. I ti i waan m blɛ be cɛn dilɛ tralɛ. I liɛ'n, be ´flɛ be kɛ Sɛsɛ Yolɛ Waka Mun. Yɛ be ´flɛ be ekun kɛ Fie B'ɔ Yi Anannganman i Nyrun Nyannyan'n i Nglo. Be ´kplan lika nvuɛn'm be uflɛ, be ´yo lalafuɛ sua nga be sacili mun'n ekun, be ´kplan klɔ'm bɔ be bubuli ɔ'a cɛ'n be uflɛ. Aofuɛ mun yɛ be wa nian amun nnɛn'm be su be ´man amun-ɔn. Sran nga be fin lika wie'n be yɛ be wa tutu amun kacɛ'm be ´man amun-ɔn. Yɛ be yɛ be wa ta amun vinyi mun be ´man amun-ɔn. Sanngɛ amun liɛ'n, be ´flɛ amun kɛ Anannganman i Nyrun Jranfuɛ mun. Be ´se kɛ amun liɛ'n, amun ti Nyanmiɛn'n i junman difuɛ mun. Amun ´di nvle-nvle'm be nunfuɛ'm bé bo ninnge'm bé su. Yɛ be nyrun bɔ be lɛ i'n, ɔ ´kaci amun liɛ. «Nyannzuɛn su kun-man amun, sanngɛ amun ´nyan nyrun kpa. Amún nyin su gua-man ase, sanngɛ amun klun ´jɔ like kpa bɔ amun ´nyɛn i'n ti. Amun ´nyan aja ninnge sɔ kpɛ nnyɔn amun mɛn'n nun. Yɛ amun klun wa jɔ anannganman-anannganman. Afin min Anannganman n klo sa nga be yo i i nuan su'n. N ciliɛ yɛlɛ awie'n nin sa tɛtɛ'm be yolɛ'n. Like nga amun yo'n, m ´man amun i ti akatua ng'ɔ nin i fata'n. E nin amun e ´tra aenguɛ kun b'ɔ ti anannganman.» Sran'm be ´si amun osu nunfuɛ mun nvle-nvle'm be kwlaa be nun. Yɛ be ´si amun anunman mun mɛnmɛn'm be nun. Sran nga be ´wun amun'n, be ´si kɛ amun ti osu kun bɔ Anannganman i sa kpa'n wo amún su. N klun'n ɔ jɔ dan Anannganman ti, mín wun'n ɔ blibli min kpa min Nyanmiɛn'n ti. Afin sɛ sran'm be delɛ'n ti tannin'n, wuun n ´se kɛ ɔ fa katali mín wun. Yɛ sɛ sa nga be yo i nuan su'n ti tralɛ'n, wuun n ´se kɛ ɔ fa wlali min wun. M'an yo kɛ atɔnvlɛ yasua b'ɔ wla kle klanman'n sa. M'an yo kɛ atɔnvlɛ bla b'ɔ wlawla i afle kpakpa mun'n sa. Kɛ ijre'n nin waka mma'm be fa fifi asiɛ wun'n, yɛ kɛ ninnge nga be lua be'n be fa fifi fie'm be su'n sa'n, i kunngba nin-ɔn, sɛ sa nga be yo i nuan su'n nin Nyanmiɛn manmanlɛ'n be ti ijre annzɛ waka mma'n, wuun n ´se kɛ Anannganman Nyanmiɛn'n ɔ ´yo man be ´fifi nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be nyrun be ´wun i. Siɔn, n klo wɔ, i ti n su muan-man min nuan, Zerizalɛm n klo wɔ, i ti n su tran-man lɛ sa ngbɛn lele san ɔ́ sa bɔ a yo i nuan su'n ɔ ´fite su wein kɛ wia'n b'ɔ fite nglɛmun'n sa, lele san delɛ bɔ Anannganman ɔ ´de wɔ'n, ɔ ´fite nglo wein kɛ tɛ bɔ be sɔ i nuan b'ɔ kpaja'n sa. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, kpɛkuun nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be ´wun kɛ a yo sa i nuan su, yɛ famiɛn'm be kwlaa be ´wun kɛ a lɛ nyrun. Yɛ ɔ dunman uflɛ bɔ Anannganman ɔ ´kle'n, be ´fa flɛ wɔ. A wa yo kɛ famiɛn kle klanman kpa kun sa Anannganman i sa nun, a wa yo kɛ tannin klanman bɔ famiɛn'm be to blabla bé ti wun'n sa ɔ Nyanmiɛn'n i sa nun. Be su flɛ-man wɔ kɛ klɔ Bɔ B'a Niɛn-mɛn i Nyrun Kun. Be su flɛ-mɛn ɔ mɛn'n kɛ Lika Srolo kun. Sanngɛ be ´flɛ wɔ kɛ Klɔ Bɔ i Wun Yo Min Fɛ'n. Be ´flɛ wɔ mɛn'n kɛ Bla Bɔ Lɛ Bian. Afin ɔ́ wun ´yo Anannganman i fɛ, yɛ sɛ n kwla ´se'n, wɔ asiɛ'n ɔ ´nyan bian. Kɛ gbanflɛn kun yo talua kun i wun'n, i kunngba nin-ɔn, ɔ mma'm be wa kaci kɛ ɔ́ wun sa. Kɛ talua kun i wun yo i wun'n i fɛ'n, ɔ kusu ɔ́ wun wa yo ɔ Nyanmiɛn'n i fɛ. Zerizalɛm, n fali be bɔ be kpla klɔ'n be wie sieli ɔ talɛ'n su. Kɔnguɛ nin wia su be su muan-man bé nuan. Amun nga amun yo bɔ Anannganman i wla kpɛn Zerizalɛm su'n, nán amun de wunmiɛn. Nán amun yaci i diin, amun `yo i sɔ lele man ɔ fa Zerizalɛm `sie i laa osu'n nun, amun `yo i sɔ lele man ɔ fa Zerizalɛm yo asiɛ wunmuan i anyrunnyan like. Kɛ bɔ Anannganman ɔ kwla'n ti'n, ɔ tali nda kɛ yoo: «N su fa-man ɔ ble'n n man-man ɔ kpɔfuɛ'm be kɛ be fa ta bé wun, yɛ n su kplin-man su kɛ sran'm bɔ be fin lika wie'n be wa nɔn ɔ nzan lɔflɛ'n bɔ a fɛli nan ɔ'a nyɛn i'n. Sanngɛ be nga be ´kpɛ ble'n, be yɛ be ´di ble sɔ nin-ɔn, yɛ be ´manman Anannganman-an. Yɛ be nga be ´ti vinyi'n i su mma'n be yɛ be ´nɔn nzan'n min sua'n i awlo'n klun nun lɔ-ɔ.» Zerizalɛmfuɛ mun, amun `fite, amun `fin klɔ'n nun `fite ndɛndɛ. Amun `siesie atin kun be `man be nga be su sa bé sin be ´ba'n. Amun `kata atin nun buɛbuɛ mun, amun `yiyi i nun yɛbuɛ mun. Yɛ amun `man flanga kun su nvle-nvle'm be nunfuɛ'm bé su. Amun `nian, kɛ ɔ fɛ i asiɛ'n i bue kun lele fa ju i bue kun lɔ'n. Anannganman kan ndɛ kle sran mun. I waan be `se Siɔnfuɛ'm be kɛ: «Sran'n b'ɔ ´de amun'n ɔ su ba, akatua'n wo i sa nun, i junman'n i su like ng'ɔ nyɛnnin i'n ɔ ´fa ba.» Be wa flɛ amun kɛ Anannganman i Nvle Nunfuɛ Mun, yɛ be ´flɛ amun ekun kɛ Be Nga Anannganman Deli Be'n. Yɛ wɔ Zerizalɛm, be su flɛ-man wɔ kɛ Klɔ Bɔ Be Wanndi I'n kun, sanngɛ be ´flɛ wɔ siɛn'n kɛ Klɔ Bɔ Be Konvi Sɔ I'n. ?Wan yɛ ɔ fin Bɔzra b'ɔ ti Edɔm mɛn'n i famiɛn klɔ'n su lɔ ba-a, b'ɔ wla tralɛ ɔkwlɛ youun nin-ɔn? Ɔ wla tralɛ dan kun b'ɔ ti klanman kpa, ɔ ´nanti-ɔ, i ti'n man su, ɔ nanti fanngan su. Anannganman waan: «Min bɔbɔ-ɔ, min bɔ n kan ndɛ i nuan su nin-ɔn, min bɔ n lɛ sran'm be delɛ'n i wun fanngan nin-ɔn. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ tralɛ'm be ti ɔkwlɛ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ like tata ɔ́ wun ninnge'm be nun kɛ sran b'ɔ cuɛn vinyi mma nzue sa-a? Min ngunmin yɛ n dili junman vinyi mma nzue yiwlɛ lɔ-ɔ, nvle'm be nun sran ba kun sa a uka-man min. Kɛ n fali ya'n, n tiatiali be su, n wɛtɛli be. Be mmoja'n, ɔ nyrɛn guali mín wun tralɛ'm be nun, i ti yɛ man be yoli fiɛn nin-ɔn. Afin ɔ o min anwlɛn'n nun kɛ n ´tu min klunngbɔ cɛn kun. Blɛ'n ɔ'a ju kɛ n de min sran mun. N nian-niannin, m'an nyan-man sran b'ɔ ´uka min-ɔn, i sɔ'n boli min wla. Kɛ bɔ m'an nyan-man sran'n, i ti n sili min wue'n nun kɛ m bɔbɔ n ´yo, kpɛkuun ya bɔ n fali'n, ɔ mannin min i yolɛ'n i wun akpue. Kɛ n fali ya'n, n wɛtɛli sran wie mun. N fali ya dan, i ti n yoli man be kacili kɛ sran bɔ nzan ɔ'a bo be sa. Yɛ n guali be mmoja'n i ase.» N ´kan Anannganman i klun-ufue b'ɔ ti'n i wun ndɛ, n ´kan n ´flan nun. Yɛ n ´kan ye b'ɔ yo ye'n, b'ɔ i ti yɛ e mɛnmɛn i'n, i kwlaa i wun ndɛ. Yɛ n ´kɛn i klun-ufue b'ɔ yi i nglo Izraɛlfuɛ'm be lika'n i wun ndɛ. Like ng'ɔ yoli mannin be i klolɛ'n nin i klun-ufue dan'n ti, n ´kɛn i kwlaa i wun ndɛ. Ɔ seli kɛ: «Be ti min nvle'n nunfuɛ mun, be ti ba bɔ be kpɛ-man gblɛ.» Ɔ yoli be defuɛ. Ɔ deli be nyrɛnnɛn'n b'ɔ o bé su'n i nun. Be nyrɛnnɛn sɔ'n, ɔ kacili i bɔbɔ liɛ wie. I klolɛ'n nin i aunnvuɛ silɛ'n ti'n, i bɔbɔ ɔ kpɔli bé ti. Laa, ɔ niannin be lika, yɛ sɛ n ´kwlaa se'n, ɔ suali be i sa su cɛn'n kwlakwla. Sanngɛ be yoli nyin kekle, be boli Nyanmiɛn i Wawɛ'n i wla. Nyanmiɛn ɔ'a klo-man be sa kun, kpɛkuun i bɔbɔ yɛ ɔ nin be kunnin siɛn nin-ɔn. Yɛ i nvle nunfuɛ'm bé wla kpɛnnin laa blɛ'n nin Moiz be su-ɔ. Be waan: «?Sran ng'ɔ fɛli i nvle'n nunfuɛ mun nin be sunianfuɛ mun jenvie'n nun fiteli'n, ɔ o nin? ?Sran ng'ɔ fɛli i Wawɛ'n sieli be afiɛn'n, ɔ o nin? Ɔ fɛli i sa b'ɔ yo nyɛnmɛn'n ɔ suannin Moiz i sa fama'n i bo. Ɔ kpacili nzue'n nun be nyrun, ɔ man ɔ nyannin dunman b'ɔ nunnun-man'n. Ɔ fali be sinnin jenvie'n i bo kploun'n nun kɛ nnɛn kpanngɔ su wanndi aawlɛ flɛnnɛn nun'n sa, b'a bo-man nvaka. Anannganman i Wawɛ'n fali be ɔli wunmiɛn delɛ kɛ nnɛn bɔ be kɔ kongo'n nun lɔ'n sa.» Kɛ a dunnin mmua ɔ nvle'n nunfuɛ'm be nyrun kɛ nga sa, yɛ kɛ ɔ dunman'n ɔ fuli klanman kɛ nga sa. Kɛ a o ɔ sua klanman'n nun nyanmiɛn su lɔ'n, nian sa bɔ be ju e su'n. ?Ɔ klolɛ dan'n nin ɔ fanngan'n be o nin? Ɔ wun b'ɔ usu wɔ ye ti'n, yɛ aunnvuɛ bɔ a si ye'n, e wun-mɛn i sɔ kun. Sanngɛ wɔ yɛ a ti é si nin-ɔn, Abraam si-man ye, Zakɔb kusu si-man ye. Wɔ Anannganman yɛ a ti é si nin-ɔn. Kɛ ɔ fin lalaa'n, be flɛ wɔ kɛ E Ti Kpɔfuɛ. ?Anannganman, ɔ yo sɛ ti yɛ a yo man e wlan-wlan vaa bɔ e fa-man wɔ atin nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a kete ye anwlɛn'n bɔ e sro-man wɔ nin-ɔn? E bɔ e ti ɔ sufuɛ mun'n, bɔ e ti ɔ liɛ'n, e dunman nun ti, sa ɔ́ sin bla. E bɔ e ti ɔ nvle'n nunfuɛ mun'n, e trannin mɛn nga nun wa blɛ kaan sa. E kpɔfuɛ'm be sacili ɔ sua'n. Kɛ e yoli kɛ sran'm bɔ a sie-man be'n nan ɔ dunman nun-man be su sa'n, ɔ'a cɛ kpa. Sɛ ɔ ti kɛ a su kpaci nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nun'n yɛ a su jra wa'n, wuun oka'm be ´keje ɔ nyrun sa gbugbugbu. Sɛ a su jra wa'n, wuun a ´yo kɛ sin b'ɔ yra waka kee annzɛ b'ɔ yo man nzue'n ɔ tu'n sa. Sɛ a su jra wa'n, wuun a ´yi ɔ dunman'n i nglo kle ɔ kpɔfuɛ mun, wuun nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be ´usu ɔ nyrun abonuan ninnge bɔ a ´yo be'n b'ɔ ´fu be nun'n ti. Sakpa, sɛ a su jra wa'n, wuun oka'm be ´keje sa gbugbugbu. E nian ti-mɛn i le kɛ like uflɛ wie ɔ'a yo i sɔ sa ɔ'a man be nga be fa bé wla guɛ i su'n le, be nian kɛn-mɛn i sɔ nian kle-man ye le, e nian wun-mɛn i sɔ nin e nyinma le. Be nga be tu be klun be yo ɔ klun sa'n, bɔ atin nga a kle be'n i su falɛ akunndan yɛ ɔ o be klun'n, a uka be. Sɛ a fali ya'n, é sa tɛ bɔ e yoli'n i ti-ɔ. ?Sanngɛ e ´yo sɛ yɛ e ´fite nun-ɔn? E kwlaa y'a yo kɛ like fiɛn wie sa, yɛ é sa kpa nga e waan y'a yo be'n, be ti kɛ tralɛ bɔ mmoja ɔ'a guagua nun badaa'n sa. E kwlaa e glɔ kɛ waka nnya wie sa. Sɛ e ´kwla se'n, e sa tɛ'm be cuɛn e kɔ kɛ aunngban su fita nnya kee wie kɔ sa. Sran fi kpan flɛ-man wɔ kun, ɔ kpɛn-man sran fi klun kɛ ɔ `fɛ i wun mantan wɔ, afin a kaci ɔ́ sin si ye, yɛ a yaci e lɛ man e sa tɛ'm be tin e su. Ɔ nin sɔ'n ngba'n, Anannganman, a ti é si. E ti kɛ ufa sa, wɔ yɛ a ti ye ufuɛ-ɔ. E kwlaa e ti ɔ́ sa nuan like. Anannganman, nán fa ya kpe nun, nán man sa tɛ nga e yo be'm be ´ka ɔ klun titi sɔ. Nian, e kwlaa e ti ɔ sran. Ɔ klɔ'm b'a kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa, Siɔn a kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa, Zerizalɛm klɔ'n i su a tɔ srololo. Sua bɔ i nun yɛ é si'm be su wɔ laa'n, e sua klanman beblebe sɔ'n, sin dili. Lika sɔ'n bɔ e go nun e klo-mɛn i'n, ɔ'a kaci sua'n nvuɛn. Anannganman, lika nvuɛn sɔ'n yɛ ɔ́ nyin tɛ i lɛ-ɔ. ?A ´tran lɛ sa ngbɛn? ?A su kan-man ndɛ fi? ?Nan a ´gua é nyin ase lele tra su? Be nga b'a usa-man like fi'n, n yoli sa'm mannin be. Be nga b'a fa-man bé wun a mantan-man min'n, n yili mín wun nglo n kleli be. Nvle kun wie b'ɔ o lɛ'n, bɔ n dunman nun-man i nunfuɛ'm be su'n, n seli be kɛ: «Min yɛ, n su ba.» Nvle kun wie bɔ i nunfuɛ'm bé nyin ti kekle'n, bɔ be fa atin tɛ'n, bɔ be bɔbɔ be klun klo like yɛ be yo'n, n tinngɛli ń sa n flɛli be cɛn kwlaa. Sran sɔ'm be klɔklɔ min cɛn kwlaa, be fa fia-man. Be yi sraka be fie'm be su, yɛ be yra ansans sraka yiwlɛ bɔ be fa bliki be yoli'n be su, be yra ansans sɔ'n be fa man amuɛn mun. Be tran asieliɛ kunman'm be nun, yɛ be la yɛbuɛ buɛ'm be nun. Be di kɔkɔti nnɛn'n, yɛ aliɛ bɔ be ti fiɛn'n yɛ be o be talie'm be nun-ɔn. Be se be nga be nin be yia'n be kɛ: «Amun `cuɛn amún wun siɛn, nán amun kan ye, sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, kɛ bɔ e ti saun dan'n, sɛ amun mantan ye'n, amun ´wu.» Kɛ n wun sa tɛtɛ sɔ mun'n, n fa ya, yɛ min anwlɛn'n be min klun. Amun nian, m'an klɛ bé sa nga be yo'n. N ´tannin bé sa sɔ'n i nuan like m ´man be, n ´yo man ɔ ´ti be kpa sakpa. N su yaci-man be lɛ. Min Anannganman, min wan yoo: «Bé sa tɛtɛ'm bɔ be yo be'n nin be nannan'm be liɛ'n, m ´bubu be n ´sie nan n ´si be nuan, be nannan'm be yra ansans be mannin amuɛn mun oka'm be su, be sɔtɔ i sɔ yolɛ'n, ɔ'a cɛ. Be klɔklɔli min kpɔlɛ'm bé su. Bé sa tɛtɛ nga be yoli i laa'n, n ´tannin i nuan kalɛ'n m ´man be. Ɔ ´ti be kpa.» Anannganman waan: «Sɛ nzue o vinyi mma'n i sɔsɔwa kun nun kpa'n, be se kɛ: ‹Nán amun saci i, afin be nyan nun nzan kpa-a ɔ yo ye.› I kunngba nin-ɔn, i sɔ yɛ n wa yo n sufuɛ mun-ɔn, kɛ ɔ ´yo nan m'an saci-man be wunmuan'n ti. N ´yo man Zakɔb ɔ ´nyan osufuɛ mun, yɛ n ´yo man min oka'm be yo Zida osu nunfuɛ'm be liɛ, oka sɔ'm be ´yo min sran nga n kpali be'n be liɛ, yɛ min sufuɛ'm be ´tran oka lika sɔ'm be nun. Min nvle'n nunfuɛ nga be fa bé wun mantan min'n, Sarɔn lika kpɛtɛkplɛɛ'n ɔ ´yo be bua mun nin be boli'm be didiwlɛ, yɛ Akɔr kongo'n ɔ ´yo be nannin'm be lawlɛ. Sanngɛ amun bɔ amun wanndili min'n, bɔ amún wla fili min oka'n i atin'n su'n, bɔ amun man Gad i aliɛ'n, bɔ amun man Mɛni i nzan'n, n ´yo man amun ´wu tɛ kpa. Amun ´koto amún ja bue su klo yɛ be ´kpɛ amun kɔmin-ɔn. Afin n flɛli amun amu'an tɛ-man min su. Sa nga min waan be ti tɛ'n, be cɛ yɛ amun yo be-ɔ, sa nga n klo-man be'n, yɛ amun yo be-ɔ. I sɔ'n ti, min bɔ n ti Anannganman Nyanmiɛn'n, min wan yoo: ‹Amun `nian, min sufuɛ'm be ´nyan like be ´di, sanngɛ amun liɛ'n, awe ´kun amun. Amun `nian, min sufuɛ'm be ´nyan nzue be´nɔn, sanngɛ amun liɛ'n, nzuewe ´kun amun. Amun `nian, min sufuɛ'm bé wun ´kpaja be, sanngɛ amun liɛ'n, amún nyin ɔ ´gua ase. Be klun ´jɔ lele tratra su, i ti be ´bo sro, sanngɛ amun liɛ'n, nyrɛnnɛn b'ɔ wa tɔ amun su'n ti amun ´kplin. Yɛ awlaboɛ b'ɔ ´kun amun kpo'n ti, amun ´fɛfɛ. Sɛ amun wu'n, min sufuɛ nga be ´ka amún sin wa'n, be ´fa amun dunman'n yɛ be ´fa wa sran'm be amuɛn-ɔn. Be ´se kɛ: Man Anannganman kun wɔ kɛ sran nga sa annzɛ kɛ sran nga sa. Sanngɛ min sufuɛ'm be liɛ'n, m ´man be dunman uflɛ. Mɛn'n nga nun wa'n, be nga be klo kɛ be `yra be nguan'n, be ´se kɛ be `bo min Nyanmiɛn bɔ n ti nanwlɛfuɛ'n min dunman yɛ be `fa yo-ɔ. Be nga be waan be ´ta nda'n, be ´bo min Nyanmiɛn bɔ n ti nanwlɛfuɛ'n min dunman yɛ be ´fa ta-a.› » «Bé wla wa fi laa nyrɛnnɛn liɛ mun, n su wun-man nyrɛnnɛn sɔ mun kun. Afin n wa yi nyanmiɛn ng'ɔ la nglo lɔ plaii'n, nin asiɛ'n be uflɛ. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, be su bo-man laa sa'm be su be di-man jɔlɛ kun. Be su bu-man be akunndan kun. Man amun klun jɔ, yɛ man amún wun blibli amun cɛn'n kwlakwla like nga n wa yi be'n be ti. N wa yi Zerizalɛm kun bɔ i nun ɔ ´yo fɛ, yɛ n wa yi nvle kun bɔ i nun sran nga be ´tran lɔ'n, be klun wa jɔ. Zerizalɛm klɔ sɔ'n i ti mín wun wa kpaja min, yɛ min nvle'n i nunfuɛ'm be ti n klun wa jɔ. Be su ti-man sunlɛ nin kpankpanlɛ lɔ kun. Be su wun-man kɛ bakan ɔ ´wu i kaan nun lɔ kun, yɛ sran kpɛnngbɛn b'ɔ yo-man oke kɔ-man mmua b'ɔ wu'n, be su wun-mɛn i sɔ lɔ kun. Afin sɛ sran kun ´wu nan ɔ lɛ afuɛ ya'n, wuun be flɛ kɛ ɔ tɛ yo gbanflɛn annzɛ talua. Sran nga ɔ'a di-man afuɛ ya nan ɔ wu'n, wuun be se kɛ b'a bo i sannzan ti-ɔ. Sɛ min sran'm be kplan sua'n, be ´tran be nun, sɛ be ta vinyi'n, be ´di i su mma. Be su kplan-man sua be yaci man-man sran wie kɛ ɔ tran nun. Be su ta-man waka be yaci man-man sran uflɛ kɛ ɔ di i su mma. Afin min nvle'n nunfuɛ'm be ´cɛ cɛcɛcɛcɛ. Yɛ min sran kpa'm be ´di be bɔbɔ bé sa nuan ninnge'm be su. Be su fɛ-man ngbɛn, be su wu-man ba nan ba sɔ'm b'a wu be nyin bo lɛ. Afin be ´flɛ be nin be osu'n nunfuɛ'm be kɛ be bɔ Anannganman yo be ye'n. Yɛ m bɔbɔ n ´dun mmua n tɛ be su kwlaa nan b'a flɛ min, be nuan su tɔ-man nan m'an yo like nga be usa'n m'an man be. Blo alua nin bua'n be ´didi likawlɛ, asɔmɔli'n ɔ ´di ijre kɛ nannin sa, wuo'n kusu, ndutre yɛ ɔ ´di-ɔ. Be su yo-man sa tɛ, yɛ be su saci-man like min oka'n su.» Anannganman'n yɛ ɔ se sɔ-ɔ. Anannganman wan yoo: «Nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n ɔ ti min bia, yɛ asiɛ ɔ ti mín ja takatakawlɛ. ?Nzu sua cɛ yɛ amun kwla ´kplan man min-ɔn? ?Yɛ ninfan yɛ n ´tran n ´de wunmiɛn-ɔn ? Ninnge nga amun wun be yɛ'n, m bɔbɔ ń sa yɛ n fa yoli be kwlaa-a. N se amun kɛ yo, i kwlaa sɔ'n ti ń sa nuan like. Sanngɛ amun `nian, sran nga i ndɛ lo min'n, yɛlɛ sran nga i wla ti bowa b'ɔ kɛn i wun ase b'ɔ fa min nuan ndɛ'n su'n. Sran ng'ɔ kun nannin fa yi tɛ'n, ɔ ti kɛ ɔ'a kun sran sa. Sran ng'ɔ kpɛ bua kɔmin'n, ɔ ti kɛ ɔ'a fin alua kɔmin sin like ɔ'a kun i sa. Sran ng'ɔ fa ble sanmlɛn yi sraka'n, ɔ ti kɛ ɔ'a fa kɔkɔti mmoja a yi sraka sa. Sran ng'ɔ yra ansans'n, ɔ ti kɛ ɔ su yɛyɛ amuɛn sa. Kɛ bɔ sran sɔ'm be waan atin ng'ɔ o lɛ'n yɛ be ´fa'n, kɛ bɔ tete sa'm be yolɛ'n yɛ ɔ yo be fɛ'n, n kusu'n, be like tɛtɛ nga be yo'n i su sa yɛ n ´fa yo be-ɔ. Sa kekle'm bɔ be sro be'n, n ´fɛ i kwlakwla n ´yi bé su. Afin kɛ n flɛli be'n, be nun kun sa ɔ'a tɛ-man min su, n kannin ndɛ n kleli be, sanngɛ b'a tie-man. Sa ng'ɔ ti min nyrun sa tɛ'n, yɛ be yoli-ɔ. Like nga n klo-mɛn i'n, yɛ be yoli-ɔ.» Amun bɔ amún nyin yi Anannganman i nuan ndɛ'n, amun `tie ndɛ b'ɔ kan'n, i waan: «Amun niaan'm bɔ be kpɔ amun'n, bɔ be kan amún bo be afiɛn min dunman'n ti'n, be se kɛ: ‹Man Anannganman yi i nyrun nyannyan'n i nglo man e wun i, i liɛ'n, e wa nian sɛ amun klun ´jɔ o!› » Be yɛ be nyin ɔ wa gua ase-ɔ. Aniɛn kekle kpa kun tɛ klɔ'n nun lɔ, ɔ tɛ Anannganman i sua'n nun lɔ. Anannganman b'ɔ su tannin i kpɔfuɛ'm bé sa bɔ be yoli'n i ti kalɛ ´man be'n, i aniɛn-ɔn. Kwlaa nan ɔ'a koto awuliɛ'n, ɔ dun mmua wuli ba'n, kwlaa nan i klun a yo i ya'n, ɔ dun mmua wuli ba yasua kun. ?Wan cɛ yɛ ɔ'a ti ndɛ kɛ nga sa le-ɔ? ?Wan cɛ yɛ ɔ'a wun sa nga wie le-ɔ? ?Be kwla fa cɛn kunngba be taka mɛn kun? ?Be kwla ka lɛ fa blɛ kaan sa be taka nvle kun? Sɛ n ´kwla se'n, kɛ Siɔn kotoli awuliɛ cɛ'n yɛ ɔ wuli i mma mun-ɔn. Anannganman usa kɛ: «?Sɛ n yo man bla kun i ba wulɛ cɛn'n ɔ ju'n, n ´se kɛ n ´yo nan nán man ɔ wu ba?» Amun Nyanmiɛn'n waan: «?Min bɔ man be wu ba'n, n ´kwla tannin atin kɛ nán be wu i?» Amun nga amun klo Zerizalɛm klɔ'n, sɛ ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ sɛ i klun jɔ'n, amun kusu amun klun `jɔ wie, man amún wun kpaja amun i dunman nun ti. Amun bɔ amun ngbaliɛ'n nyannjili amún wun nyrɛnnɛn b'ɔ tɔli i su'n ti'n, siɛn'n bɔ i klun ɔ'a jɔ'n, amun kusu, man amun klun jɔ wie. I liɛ'n, fɔnvɔlɛ ng'ɔ ´fɔnvɔ amun'n, amun klun wa jɔ kɛ ba nɔnman bɔ i nin nyɔnflɛn nzue fɛfɛ b'ɔ nɔn'n ɔ jɔ i klun'n sa. Afin Anannganman waan: «Sɛ aunjuɛ'n ti nzue ba'n, wuun n ´yo man ɔ ´sonji ba Zerizalɛm. Sɛ nvle-nvle'm be nyrun bɔ be lɛ i'n ti nzue ba bɔ ɔ'a yi a kpa su'n, wuun n ´yo man ɔ ´sonji kpuu ba lɛ wie. N wa nian amun lika kɛ bla ta'n fa nian i wa b'ɔ mɛn i nyɔnflɛn'n i lika'n sa, ɔ fɛ i i sa su, ɔ fɛ i sie i ja su, yɛ ɔ kɛn i nyrun ngowa. Sakpa, kɛ bla ta kun fa fɔnvɔ i wa'n, m bɔbɔ kusu, kɛ n wa fɔnvɔ amun sɔ-ɔ. N ´fɔnvɔ amun Zerizalɛm lɔ. N ´yo i sɔ sakpa, amun ´wun i, yɛ amun klun wa jɔ, yɛ amun wunnɛn'n nun wa yo amun kpa kɛ munngun nun ijre uflɛ'n sa.» Anannganman ɔ ´yi i kwlalɛ b'ɔ kwla'n i nglo ´kle i sufuɛ mun, yɛ ɔ ´yi i ya'n kusu i nglo ´kle i kpɔfuɛ mun. Afin amun `nian, Anannganman yɛ ɔ o sin kun nun ɔ su ba yɛ, i alɛ kakaklolo'm be yo kɛ aunngban dan kun b'ɔ su fita'n sa, ɔ wa yi i ya'n i nglo kekle kpa, yɛ ɔ ´fa sin taaman fa yi sa kekle nga i waan ɔ ´fa yo sran mun'n i nglo. Sin yɛ Anannganman ´fa di sran'm be kwla be jɔlɛ-ɔ, yɛ tokofi yɛ ɔ ´fa bu be fɔ-ɔ. Ɔ ´kun sran kpanngban kpa. Be nga be sie bé wun ngunmin'n, bɔ be yo bé wun saun be kɔ fie'm be nun be ko lɔngɔ sran kun sin'n, be nga be di kɔkɔti nnɛn'n, be nga be di gbekle nnɛn'n nin tete ninnge mun, sran sɔ'm be kwlakwla be ´wu likawlɛ. Anannganman yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Ɔ si be nyoliɛ mun nin be klun akunndan'n. Anannganman waan: «M ba kɛ n wa yia nvle-nvle nga be kan aniɛn wafa-wafa'n kwlaa'n, nan be ´wun min nyrun bɔ n lɛ i'n. N ´fa min sielɛ'n i nzɔliɛ'n n ´sie be afiɛn. Sɛ n di be jɔlɛ wie'n, be nga be ´ka lɛ'n, n ´sunman be Tarsisfuɛ mun, nin Pilfuɛ mun, ɔ nin Lidfuɛ'm bɔ be si ta'n i to kpa'm bé sin. N ´sunman be Tibalfuɛ mun nin Zavanfuɛ'm bé sin ekun. Asiɛ bɔ nzue sin yia be'n, bɔ be o mmua-mmua lɔ'n, bɔ be nian kan-man min wun ndɛ be nian ti-mɛn i lɔ le'n, bɔ lɔfuɛ'm be nian wun-man min nyrun nyannyan'n le'n, n ´sunman be nga be ´ka lɛ sɔ'm be lika sɔ'm be kwlaa be nun lɔ wie. Yɛ be nga n ´sunman be sɔ'n, be ´kan min nyrun bɔ n lɛ i'n i ndɛ kle nvle-nvle'm be nunfuɛ mun. Sran sɔ'm bɔ n ´sunman be'n, be ´fa amun niaan bɔ be o nvle-nvle'm be kwlaa be nun lɔ mun ´ba: be ´ba nnɛn kpanngɔ'm bé su, nin kakaklolo'm bé su, nin kakaklolo bɔ be kata bé su'm be su, nin milɛ'm bé su, ɔ nin nyɔnngɔnmɛn'm bé su. Be ´fa be ba lele ´ju min oka'n su Zerizalɛm wa. Ɔ ´yo kɛ be sraka liɛ yɛ be su yi be man min sa. N ´sɔ nun kɛ Izraɛlfuɛ'm be sraka ninnge'm bɔ be guɛ i like saun nun be fa blɛ min min sua'n nun lɔ'n sa.» Anannganman yɛ ɔ se sɔ-ɔ. «N ´kpa min nyrun jranfuɛ wie mun, nin Levifuɛ wie mun nvle sɔ'm be nun bɔbɔ.» Anannganman yɛ ɔ se sɔ-ɔ. «Nyanmiɛn ng'ɔ la nglo lɔ plaii'n, i uflɛ nga n ´yi'n, ɔ nin asiɛ uflɛ'n, be ´ka min nyrun lɛ tititi. I kunngba nin-ɔn, amun osu nunfuɛ mun nin amun dunman'n, be kusu be ´ka lɛ sɔ tititi.» Anannganman yɛ ɔ se sɔ-ɔ. «Kɛ ɔ yo sɔ'n, anglo le kun kwlakwla nin le mɔcuɛ'n nun wunmiɛn-delɛ-cɛn'n kwlaa nun'n, sran'm be kwlaa be ´ba, be wa koto mín bo.» Anannganman yɛ ɔ se sɔ-ɔ. «Yɛ kɛ be ´fin min sua'n nun ´fite'n, be wa wun be nga be yoli nyin kekle min su'm be saka mun. Afin asɔnniɛn nga be ´di saka sɔ mun'n be su wu-man, yɛ sin b'ɔ yra be'n, ɔ su nuan-man. Saka sɔ'm be ´yo sran'm be kwlaa be sro.» Ndɛ nga Zeremi kannin'n yɛ ɔ o yɛ. Bɛnzamɛn nvle'n nun lɔ klɔ nga be flɛ i kɛ Anatɔt'n, lɔ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be nun kun bɔ be flɛ i kɛ Ilkiza'n i wa yɛlɛ Zeremi. Anannganman kannin ndɛ kleli i famiɛn Zozias i sielɛ'n i afuɛ blu-nin-nsan'n su. Amɔn b'ɔ ti Zida famiɛn'n i wa yɛlɛ Zozias. Ɔ kannin ndɛ kleli i ekun famiɛn Zozias b'ɔ ti Zida famiɛn'n i wa bɔ be flɛ i Zozakim'n i blɛ su lele fa juli Zozias i wa Sedesias b'ɔ ti Zida famiɛn'n i sielɛ'n i afuɛ blu-nin-kun'n i anglo nnun'n su. Ɔ kannin ndɛ kleli i lele juli blɛ bɔ be trali Zerizalɛmfuɛ mun be lomuɛn ɔli'n. Anannganman'n kannin ndɛ kleli min. I waan: «N si wɔ kwlaa nan m'an siesie wɔ ɔ́ nin klun lɔ. N fali wɔ n sieli i ngunmin kwlaa nan b'a wu wɔ. N dun mmua n sieli wɔ kɛ a ijɔ mín nuan kle nvle-nvle mun.» N tɛli su kɛ: «Ee min Min Anannganman, n ti bakan n si-man ijɔ.» Yɛ Anannganman'n seli min kɛ: «Nán se kɛ a ti bakan, sran nga n sunman wɔ bé sin'n, kɔ be kwlaa bé sin. Ndɛ kwlaa nga n waan a `kan'n, kan. Nán yo srongble sran fi nyrun, afin n jin ɔ sin, n ´de wɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Yɛ Anannganman tinngɛli i sa'n nun nan ɔ'a kan mín nuan'n, yɛ ɔ seli min kɛ: «M'an fa min ndɛ'n m'an wla ɔ́ nuan. Nian, m'an fa wɔ m'an sie i nvle-nvle nin famiɛn diwlɛ'm bé su. A ´tu wie'm be bo: A ´bu wie mun yi be ase kɛ waka sa. A ´kun wie mun. A ´nunnun wie mun. A ´kplan wie kɛ sua sa. A ´ta wie kɛ waka sa.» Anannganman'n usali min kɛ: «?Zeremi, nguɛ yɛ a wun i-ɔ?» Min waan: «N wun Amandie sama kun.» Yɛ Anannganman'n waan: «I yɛ a wunnin i lɛ-ɔ, afin ndɛ nga n wa kan kle wɔ lɛ'n, n ´jran su kpa n ´yo i nuan like'n.» Yɛ Anannganman'n usali min ekun kɛ: «?Nguɛ yɛ a wun i-ɔ?» Min waan: «N wun blalɛ sɛ kun b'ɔ like ng'ɔ o nun'n tu kpuyɔ-kpuyɔ kpa. I nyin'n kaci mɛn'n i nglo lɔ lika'n nun.» Yɛ Anannganman'n seli min kɛ: «Nyrɛnnɛn ng'ɔ ´tɔ amun mɛn'n nunfuɛ'm be kwlaa be su gbuun'n, ɔ ´fin nglo lɔ lika nun yɛ ɔ ´ba-a. Nian, n wa flɛ famiɛn diwlɛ ng'ɔ o Izraɛl mɛn'n i nglo lɔ'n i nun nin akpasua kunngun'm be nun sran mun kɛ be bla. Be wa kpɛ be ngblaliɛ mun Zerizalɛm anuan'n nun Zerizalɛm klɔ'n i talɛ'm be wun sɛsɛsɛ ɔ nin Zida klɔ'm be talɛ'm be wun. Sa tɛ kwlaa nga be yoli'n ti'n bé fɔ nga n kannin kɛ m ´bu be'n, m ´bu, yɛlɛ kɛ be kacili be sin sili min: be yrali ansans mannin amuɛn mun, be bɔbɔ be yoli amuɛn mun, kpɛkuun be bli bé nyin be kotoli be bo. Nan i ti'n, tanndan wɔ wun, jaso ko kan ndɛ nga n ´fa wla ɔ́ nuan yɛ'n kle be. Nán srɛ kun wɔ bé wun, ɔ yo sɔ-ɔ, n ´yo man srolɛ nga a sro be'n ɔ ´yo dan tra su. Ɔ fin ndɛ, n ´yo man a ´yo cinnjin kɛ klɔ bɔ b'a si i wun'n sa. A ´yo kekleke kɛ blalɛ mlomlo wie sa. A ´yo kɛ aaba talɛ sa mɛn'n nunfuɛ'm be kwlaa be lika: i Zida famiɛn mun o, be awlo lɔ sran dandan mun o, i Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun o, ɔ nin mɛn nga nunfuɛ'm be kwlaa. Be nin wɔ be ´kun, sanngɛ be su kwla-man wɔ, afin n jin ɔ́ sin, n ´de wɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman'n kaleli min kɛ: «Ko se Zerizalɛmfuɛ'm be kɛ: ‹Anannganman'n waan: Mantanlɛ nga kɛ amun tɛ yo kɛ talua sa'n amun nin min mantannin'n, klolɛ nga amun fa kloli min kɛ be fa klo bla bɔ b'a jɛ i uflɛ sa'n b'ɔ man an suli min su aawlɛ flɛnnɛn, bɔ be kwla di-man nun fie'n i nun'n, mín wla o su. I blɛ sɔ nun'n, wuun Izraɛl ti min liɛ mlɔnmlɔn kɛ mma klikli nga afuɛ nuan'n ju be ti'n sa. Sran kwlaa ng'ɔ kɛn i-ɔ, ɔ nin min e lɛ i. I sɔfuɛ'n ´wun nyrɛnnɛn.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Zakɔb akpasua sufuɛ mun, Izraɛl akpasua kunngun'n nunfuɛ mun, an `sie amún su be tie Anannganman i nuan ndɛ'n.» Anannganman'n wan yoo: «?Nguɛ sa tɛ yɛ amun nannan'm be wunnin min wun, b'ɔ man b'a mantan-man min kun, bɔ be ko suli ninnge finfin'm be su, bɔ b'a yo finfin sa-a? B'a usa-man kɛ: ‹?Anannganman'n b'ɔ fali ye Ezipt lɔ bali'n, b'ɔ kleli ye atin aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, ɔ liɛ lika kee sɔ'n, lika kunman-kunman sɔ'n, nzue we lika sɔ'n, awlaboɛ lika sɔ'n, lika bɔ sran fi sin-man nun'n, bɔ sran fi tran-man lɔ'n, Anannganman sɔ'n wo nin? N fali amun m bali asiɛ kpa su nan amun di i su ninnge kpakpa'n wie. An bali min mɛn'n nun, kpɛkuun an wa yoli i fiɛn. M bɔbɔ min like'n, an fa yoli tete like.› Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm b'a usa-man kɛ: ‹?Anannganman kpa'n wo nin?› Be bɔ mmla'n wo bé sa nun'n, b'a si-man min. Amun su kpɛnngbɛn'm be jasoli mín wun. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be yoli Baal nuan ijɔfuɛ. Like nga be yo-man like fi ye'n, bé wun yɛ be fali bé wun mantannin-ɔn. I sɔ ng'ɔ o lɛ'n ti'n Anannganman'n wan yoo: ‹M ´man amun ndɛ lelele. E nin amun anunman mun e wa nyɛn i. An `wɔ Kitimfuɛ'm bɔ be tran nzue'n i afiɛn lɔ'n bé wun nian. An `sunman sran Kedar lɔ man be ko usa-usa lɔ be nian sɛ sa kɛ nga sa ɔ'a yo lɔ le'n. ?Awlanmannun, nvle wie o lɛ b'ɔ kaci i amuɛn mun-ɔn? ?Kannzɛ bɔ be ninnge sɔ'm be ti-man amuɛn kpa'n be kaci be? Sanngɛ kpɛkuun min nvle bɔ n dili i nɛnnɛn n yoli i Nyanmiɛn'n, ɔ yaci min lɛ cɛ ɔ ko fa like nga be yo-man sa fi ye'n. Nyanmiɛn su lɔfuɛ mun, man amún nuan bo amún wun. Man sa sɔ'n ɔ yo amun koun lele amún wun glɔ amun kplɛkɛɛ. Afin min nvle'n ɔ'a yo sa tɛtɛ nnyɔn, yɛlɛ kɛ min bɔ n ti kɛ nzue ti b'ɔ wie-man nun sa'n, be yaci min lɛ, kpɛkuun be ko kplan nzue guawlɛ b'ɔ tɛtɛli bɔ be gua nun nzue-ɔ, ɔ ´jran-man.› » «?Izraɛl ti kanga? ?Ɔ ti afanniɛn ba? ?Cɛcɛ, yɛ ɔ yo sɛ ti yɛ man be trɛ i be kɔ kɛ be su di afɛn sa nin-ɔn? I ti asɔmɔli'm be kpan sa-a, nán sa yolɛ-ɔ. B'a nunkun i mɛn'n mlɔnmlɔn. B'a wɔ i klɔ'm be nun, sin su di be, sran fi tran-man be su kun. Mɛnfisfuɛ mun nin Tapanɛsfuɛ mun bɔbɔ b'a kpu Izraɛlfuɛ'm bé ti'm be su. ?Izraɛl nvle, nán ɔ bɔbɔ yɛ man i sɔ sa'n ju wɔ su-ɔ? Afin Anannganman bɔ yɛ ɔ ti wɔ atin klefuɛ'n, a kacili ɔ sin sili i. ?Ezipt lɔ Nil nzue'n ba'n i nzue nɔnlɛ'n ɔ wa yo wɔ sɛ? ?Asiri lɔ Efrat nzue ba'n i nzue i nɔnlɛ'n ɔ wa yo wɔ sɛ? Ɔ klunwi'n i su sa'n yɛ ɔ taka ɔ́ ti su lɛ-ɔ. Wɔ ajalɛ tɛ nga a tuli'n i su afɛ'n yɛ a ´fɛ i lɛ-ɔ. A wa wun kɛ kannzu min Anannganman bɔ n ti ɔ Nyanmiɛn'n min ase yilɛ'n, ɔ nin ɔ́ nyin b'ɔ yi-man min'n, ɔ ti sa tɛ dan kpa.» Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Izraɛl nvle, a jasoli min wun nán ndɛ-ɔ. A kpɛli nyanman nga n fa wlali ɔ kɔmin'n nun ɔ'a cɛ. Ɔ fiteli ɔ́ nuan kɛ yoo: ‹N su-man wɔ kun.› Siɛn'n, kpɔlɛ kanngan'm be kwlaa'm be su waka nga be lɛ nnya'm be kwlaa be bo yɛ a la a bo tekle nin-ɔn. Kusu n kpali wɔ kɛ be kpa vinyi mma kpa'n sa yɛ n tali wɔ-ɔ. N tali wɔ kɛ vinyi wie bɔ fiɛn kaan sa nun-mɛn i wun'n sa. ?Ɔ yo sɛ yɛ man a wa kaci yoli blo vinyi nin-ɔn? Sa tɛ nga a yoli'n, kannzɛ bɔ a fa blɔ nzue kpu'n, sɛ a fa sanmlan kaka wunnzin'n, ɔ su nunnun-man. Blɔ nzue sɔ'n nin sanmlan sɔ'n be su tu-mɛn i mín nyrun lɛ.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «?Ɔ yo sɛ yɛ man a kwla se kɛ: ‹M'an yo-man fiɛn, m'an ko sɔ-man Baal nin-ɔn?› Sanngɛ wuun ɔ osu'n yɛ ɔ o kongo nun lɔ kɛ nyɔnngɔnmɛn talua wie b'ɔ sin kɔ wa sin kɔ wa'n sa. A ti kɛ blo aflunmun bla bɔ aawlɛ flɛnnɛn nun yɛ ɔ tran'n sa. Kɛ i like'n ko fu i'n, wuun ɔ su siesie i bue, yɛ i wlɛwlɛ liɛ'n i ti be trɛ i-ɔ, ɔ la. Kɛ i anglo'n ko ju'n, i kunndɛlɛ yo-man ya aflunmun yasua'm bé sa nun. Kɛ n se wɔ kɛ Izraɛl, nian ɔ́ wun, ɔ'a yo-man sɔ-ɔ ɔ́ ja'n kpla, ɔ konviabo'n ɔ ´wu kee'n, a tɛ min su kɛ: ‹Cɛcɛ, be yaci min diin! Aofuɛ mun yɛ n klo be-ɔ. Be su yɛ n ´su-ɔ.› Cɛn kun Izraɛlfuɛ'm be wa wun nyannzuɛn kɛ awiefuɛ bɔ b'a trɛ i'n sa, i sran ngbɛn mun o, i famiɛn mun o, i famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun o, i Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun o, i Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun o, be wa wun nyannzuɛn. Be ko se waka'n kɛ: ‹A ti mín si.› Be ko se yɛbuɛ'n kɛ: ‹Wɔ yɛ a wuli min-ɔn.› Be nian-man min nyrun kun. Be kaci bé sin si min. Sanngɛ kɛ sa'n ɔ wa nyan be'n, kpɛkuun wuun be ´su kpan be ´sun flɛ min kɛ: ‹Bla a de ye.› ?Zidafuɛ mun amuɛn nga amun yili be'n be o nin? Sɛ be kwla de amun'n, man be wa de amun blɛ bɔ nyrɛnnɛn'n tɔ amun su'n. Afin amun amuɛn kpanngban nin amun klɔ mun be nuan'n sɛ.» Anannganman'n usa kɛ: «?Ɔ ju sɛ ti yɛ man min yɛ amun nin min lɛ i-ɔ? Amun kwlakwla amu'an fɔnndɔn min. M boli amun lele ngbɛn. Amun bolɛ sɔ'n ɔ'a yo-man like fi ye. An trali min nuan ijɔfuɛ mun, an kunnin be kɛ asɔmɔli wlɛfuɛ wie yɛlɛ amun sa.» ?Ajulisufuɛ mun, an `sie amún su tie ndɛ nga Anannganman kan'n, i waan: «?Izraɛlfuɛ mun, m'an kaci amun nyrun kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa annzɛ kɛ lika nga aosin'n dun su tritritri'n b'ɔ yo sro'n sa?» ?Min nvlefuɛ mun, nguɛ ti yɛ an ijɔ se kɛ: «Kan e klo kɛ e ´kɔ lɛ'n, e su kɔ! E su sa-man e sin ɔ́ wun» nin-ɔn? ?Talua kun wla kwla fi i talua ninnge'm be su? ?Talua bɔ b'a jɛ i uflɛ'n i wla kwla fi i njuaba'n su? Sanngɛ min nvlefuɛ'm be liɛ'n, be wla fili min, be si-mɛn i afuɛ. Bian nga a klo be'n, a si bé wun atin'n kpɛ klanman. I dunman nun ti siɛn'n sa tɛtɛ yolɛ'n ti-man kekle ɔ́ sa nun. Aunnvuɛfuɛ nga w'a fite-man be su kɛ be su yo sa'n bɔ sanngɛ a kunnin be'n, be mmoja'n guagua lele ɔ gua ɔ tralɛ'n i nuan su'n nun. Sanngɛ a blu sa ng'ɔ o lɛ'n su a ko se kɛ: «M'an yo-man sa, nán ɔ fa mín wun ya sɔ. Selɛ nga a seli kɛ w'a yo-man tɛ'n ti e nin wɔ y'a nyɛn i.» ?Ɔ yo sɛ yɛ man a kaci ajalɛ ndɛndɛ sa-a? Ezipt'n kusu ɔ wa gua ɔ́ nyin ase kɛ Asiri'n fa guali ɔ́ nyin ase'n sa. Kɛ a fin lɔ ´ba'n, ɔ́ sa'n gua ɔ́ ti, afin Anannganman klo-man sran nga a nin be di anuansɛ lɛ'n. A su nyan-man ɔ́ ti. Anannganman'n usa kɛ: «?Sɛ sran kun yrɛ i yi'n nan bla'n jaso ko ja bian uflɛ'n, kɛ ɔ o lɛ'n, yasua klikli'n kwla sɛ i sin ja bla sɔ'n ekun? ?Sɛ ɔ yo sɔ'n, nán tete yɛ ɔ'a bo i mɛn'n nun-ɔn? Sɛ n ´kwla se'n, a ko bo tekle'n lele, kpɛkuun a sa wɔ sin a ba min jalɛ ekun. Man ɔ́ nyin'n su, nian oka mun nian. ?Ninfan cɛ yɛ w'a fa-man ɔ́ wun a man-man-an? A trannin atin'n nuan yɛ a minndɛli ɔ sran mun kɛ kakajefuɛ mun sa. A fa ɔ tekle bolɛ'n nin wɔ aeliɛ tɛtɛ'n saci mɛn'n. I ti nzue'n ɔ'a tɔ-man. Wawa nun nzue'n ɔ'a tɔ-man. Sanngɛ ɔ waan san tekle'n cɛ yɛ a ´bo-ɔ, nán nyan yɛ a ko sa-a. Kɛ e ´se yɛ'n bɔ a se min kɛ: ‹?Mín si bɔ kɛ ɔ fin min kaan nun yɛ ɔ nin min trali janvuɛ'n, kɛ ɔ ´fa min wun ya'n sa titi? ?Kɛ mín wun sa ´trɛn i klun sa titi?› A kɛn i sɔ cɛ, sanngɛ nán kɛ a ´yaci sa tɛtɛ yolɛ'n le ti-ɔ.» Famiɛn Zozias i blɛ su'n, Anannganman'n seli min kɛ: «?A wun sa nga Izraɛl b'ɔ ti kɛ bian safuɛ'n sa'n, ɔ yo'n? Ɔ lɛ-man oka kun ng'ɔ fu-man su-ɔ, ɔ lɛ-man waka b'ɔ lɛ nnya b'ɔ kɔ-mɛn i bo ko bo-man tekle-ɔ. N seli min wun kɛ: Sɛ ɔ yo lele'n, ɔ ´sɛ i sin ´ba. Kannzu ato-ɔ, ɔ'a sɛ-mɛn i sin. I niaan bla Zida b'ɔ kunndɛ bian min bo'n ɔ wunnin sa sɔ'n b'ɔ yo'n. Ɔ wunnin kɛ tekle nga Izraɛl b'ɔ ti kɛ bian safuɛ'n sa'n boli'n ti n ko mɛnnin i yralɛ fluwa n yacili i'n. Sanngɛ Zida b'ɔ kunndɛ bian min bo'n, srɛ ɔ'a kun-mɛn i. I kusu ko boli i tekle liɛ. Izraɛl fɛli i tekle b'ɔ ´bo-ɔ ɔ fia-man'n fa sacili mɛn'n. Ɔ yacili min lɛ ko sɔli yɛbuɛ mun nin waka mun. Sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n i niaan bla Zida b'ɔ kunndɛ bian min bo'n, ɔ'a sɛ-mɛn i sin mín wun nanwlɛ su, ɔ kpɛli min gblɛ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman'n seli min kɛ: «Izraɛl b'ɔ ti kɛ bian safuɛ'n sa'n ɔ bɔn fannin tra Zida bɔ i kusu kunndɛ bian min bo'n. Ɔ man `bo ndɛ ng'ɔ o yɛ'n i ndolo mɛn'n i nglo lɔ lika'n nun se kɛ: ‹Anannganman'n wan yoo: Izraɛl b'ɔ ti kɛ bian safuɛ sa'n, sa ɔ sin bla. N ti aunnvuɛ sifuɛ, n su fa-man ɔ́ wun ya tantrantan kun. Ɔ wun sa su tran-man min klun titi kun. Ɔ man i ti'n, di ɔ́ sa tɛ'n i nanwlɛ: Nyin kekle nga a yoli i min Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n min su'n, kan. A wanndi ɔli nvle uflɛ'm be amuɛn'm bé sin, a ɔli waka nga be lɛ nnya'n be kwlaa be bo. W'a tie-man min aniɛn'n.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman'n wan yoo: «Amun b'ɔ amun ti kɛ bian safuɛ'n sa'n mun, an `sa amun sin bla. Afin amun Min'n yɛlɛ min. N ´fa amun nun sran kun klɔ wie'm be su, n ´fa sran nnyɔn awlobo wie'm be nun, n ´fa amun sɔ trilili n sin yia nun yɛ n ´fa amun m ´ba Siɔn. N ´fa kpɛnngbɛn nga min klun jɔ bé wun'n m ´man amun. Be ´kle amun atin'n kpa kɛ ɔ fata'n sa.» Anannganman'n wan yoo: «Kɛ amun wa trɛ bɔ amun ´sɔn kpanngban mɛn'n nun'n, be su kan-man Anannganman i alaka'n i ndɛ kun. Be su bu-mɛn i akunndan kun, bé wla su kpɛn-mɛn i su kun. Be su koko-mɛn i kun, be su bobo-man uflɛ. I blɛ sɔ nun'n, be ´flɛ Zerizalɛm klɔ'n kɛ: Anannganman I Famiɛn Bia. Nvle'm be kwlaa be ´ba min wun wunlɛ Zerizalɛm lɛ. Be ´yaci be akunndan tɛtɛ bɔ i cɛ yɛ be waan be ´fa su'n. I sɔ blɛ nun'n, Zidafuɛ'm be nin Izraɛl akpasua nunfuɛ'm be ´sanngan, kpɛkuun be ´fin mɛn'n i nglo lɔ lika'n nun be ´ba likawlɛ. Be ´ba mɛn nga n fa mannin amun nannan mun kɛ be aja sa'n i nun.» Sɛ n ´kwla se'n, laa n waan: «N klo kɛ n ´fa wɔ n ´yo min wa yasua klikli nan m ´man wɔ mɛn klanman kpa kun bɔ i yɛ ɔ ti mɛn'm be kwlakwla be nun klanman nin-ɔn. N waan: ‹A wa flɛ min kɛ Baba.› A su kpɔci-man min. Sanngɛ kpɛkuun amun Izraɛlfuɛ mun, amu'an kpɛ min gblɛ kɛ bla kun kpɛ i wun gblɛ b'ɔ kunndɛ bian i bo'n sa.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Nganniɛn kun tɛ oka'm be su, Izraɛlfuɛ mun yɛ be sun be kpata min-ɔn. Sunlɛ bɔ be sun'n yɛlɛ kɛ be tuli ajalɛ tɛ. Be wla fili min Anannganman b'ɔ n ti be Nyanmiɛn'n. «Amun bɔ amun ti kɛ bian safuɛ sa'n, an `sa amun sin bla, man n yo nan amún bian sa'n ɔ wie.» «E yɛ e o yɛ, y'a ba ɔ́ sin Anannganman, afin wɔ yɛ a ti e Nyanmiɛn nin-ɔn. Sakpa, amuɛn nga be sɔ be kpɔlɛ'm be su lɔ'n, nin oka'm bé su'n i nganniɛn ng'ɔ gua e su wa'n ɔ ti ngbɛn. Sakpa Anannganman e Nyanmiɛn'n i kunngba i fanngan nun yɛ e kwla nyan é ti-ɔ. Kɛ ɔ fin e kaan nun lele'n, nyannzuɛn like sɔ'n dili ninnge nga é si'm be nyɛnnin i'n. Ɔ dili bé boli nin be bua, ɔ nin be nannin mun. Ɔ dili be mma yasua nin bla mun. E la nyannzuɛn nun siɛn'n. Nyannzuɛn'n yɛ e fa kata e su kɛ kondro sa-a. Afin kɛ ɔ fin e kaan nun b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, e nin é si mun e fɔnnin Anannganman e Nyanmiɛn'n i wun. Y'a tie-man Anannganman e Nyanmiɛn'n i aniɛn'n.» Anannganman'n wan yoo: «Izraɛl, sɛ a sa ɔ sin ba min sin'n, sɛ a yi ɔ tete ninnge mun min nyrun lɛ'n, a su wanndi-man kun. Kɛ a ta nda se kɛ: ‹N kan Anannganman Nyanmiɛn.› Sɛ a tɛ i nanwlɛ su kpa weiin'n, nvle kun nga'm be ´fa min dunman'n yɛ be ´fa yra be wiengu nguan-an. Kpɛkuun be ´bo min dunman'n be ´sin. Ndɛ nga Anannganman'n kan kleli Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ mun yɛ. I wan yoo: ‹An `tutu kacɛ uflɛ. Nán an lua ninnge mun owie owie'm be nun. An `wla klɛn nan an `yo Anannganman'n liɛ. Zidafuɛ mun nin Zerizalɛm klɔ'n sufuɛ mun, an `wla amun anwlɛn'n i klɛn. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, amun nzuɛn tɛ'n ti, min ya'n ɔ wa jue kɛ sin sa. Sɛ ɔ jue kusu-ɔ, sran fi su kwla nuɛn-mɛn i.› » «An `bo ndɛ nga n wa kɛn i yɛ'n i jɔ sin Zida mɛn'n nun. An `bo i ndolo Zerizalɛm lɔ. An `fita nnɛn wɛ'n nun mɛn'n nun. An `kpan kekle kpa be se kɛ: ‹Be `yia o! Be `yia klɔ nga be sisi be wun'n be nun o.› An `sie nzɔliɛ b'ɔ kle kɛ alɛ su ba Siɔn bue liɛ'n su lɔ. An `wanndi nán an jran. Afin nyrɛnnɛn sa sɔ'n nin sacilɛ dan sɔ'n, n fa fin mɛn'n i nglo lɔ yɛ n fa ba-a.» Asɔmɔli'n ɔ'a fin susrɛ'n nun ɔ'a fite, mɛnmɛn'm be sacifuɛ'n su ba. Ɔ fin i lika nun lɔ su ba amun mɛn'n i nunkunlɛ. Amun klɔ'm be wa nunnun. Sran fi su tran-man be su kun. I ti-ɔ, an `wla bajɛ tralɛ. An `sun, an `man sunlɛ jue'n su, afin é wun ya dan bɔ Anannganman fali'n, ɔ nian wie-mɛn i klun. Anannganman'n wan yoo: «I blɛ sɔ nun'n, famiɛn'n i sa sin ´bubu i, i awlo lɔ sran dandan mun be kusu be sa sin ´bubu be, min nyrun jranfuɛ'm bé wun ´usu be, min nuan ijɔfuɛ'm be su si-man wie se.» Be ´se kɛ: «Aa! Anannganman Nyanmiɛn w'a se-man e kɛ: ‹Amún wun ´jɔ amun fɔun'n›, kannzu lakalɛ yɛ a lakali nvle nga nunfuɛ nin Zerizalɛmfuɛ mun-ɔn. ?Yɛ ɔ yo sɛ yɛ alɛ'n ɔ'a di ye mlɔnmlɔn sa-a?» Kpɛkuun Anannganman'n ´se Zerizalɛmfuɛ'm be kɛ: «Aunngban klakla'n ng'ɔ fin aawlɛ flɛnnɛn'n nun ba kpɔlɛ'm be su'n, ɔ wa fita min nvle'n su. Nán aunngban kanngan ng'ɔ ´fita-a, be fa kpaja ninnge'm be nun nin-ɔn. Aunngban sroesroe yɛ m'an sunmɛn i kɛ ɔ fɛ i lɔ bla-a. N wa tu be fɔ siɛn'n.» «Amun `nian, e kpɔfuɛ'n yɛ ɔ ´fu kɔ kɛ nyanmiɛn ble'n sa yɛ. I kakaklolo'm be tu kɛ seke sa, i nnɛn kpanngɔ'm be wanndi tra anunman nyin. Be `de ye o! Y'a wie mlin!» «Zerizalɛm, sɛ a klo kɛ a ´fite nun'n, yo wɔ anwlɛn'n saun. ?Cɛn onin ko nan w'a yaci akunndan tɛtɛ bulɛ'n? Tie jasin ng'ɔ fin Dan lɔ ba'n. Nyrɛnnɛn ng'ɔ su ba'n i wun jasin ng'ɔ fin Efraim oka'n su lɔ ba'n, tie. An `kan kle sran'm be kwlaa, an `se Zerizalɛm kɛ: ‹Amun kpɔfuɛ'm be fin mɛn mmua mmua kun nun be su ba. Be su kpan alɛ kpanlɛ Zida klɔ'm be ti. Be bo sin yia Zerizalɛm kɛ fie sunianfuɛ wie mun yɛ b'a bo b'a sin a yia fie'n sa. Nyin kekle b'ɔ yoli i min su'n ti yɛ be yoli i sɔ-ɔ.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Sa ti b'ɔ yo sɔ'n yɛlɛ ɔ nzuɛn'n nin wɔ aeliɛ mun. Sa sɔ'n b'ɔ ju wɔ su'n, sa tɛ bɔ a yoli'n ti-ɔ, a wun i ya kpa. Ɔ wlu ɔ wun kpa sa fiaan!» N klun o, n klun o! Be `nian kɛ min anwlɛn'n yra min fiaan kɛ ɔ su wa ti sa-a. Be `nian kpitalɛ bɔ n ´kpita-a. N wun-man mín wun fɛ mlɔnmlɔn. Kɛ n ti nnɛn wɛ bɔ be fita nun'n, kɛ n ti alɛ kpanlɛ bɔ be ´kpan'n, m muan mín nuan-an ɔ yo-man ye. E ´ti-ɔ, be waan lika nga ɔ'a nunnun o, nga kusu ɔ'a nunnun o! Mɛn wunmuan'n ɔ'a wie saci. E nyin bɔ e ´bo i sa-a, e tannin sua'm b'a wie saci, yɛ e lawlɛ'm b'a saci. Cɛn onin ko nan m'an yaci alɛ flanga'm be wunlɛ! Cɛn onin ko nan b'a yaci nnɛn wɛ'n nun fitalɛ mín su nun. «Ee! Min nvlefuɛ'm be ti sinnzin o. Be si-man min. Be lɛ-man akunndan, be si-man ngwlɛlɛ. Sɛ ɔ ti sa tɛ yolɛ liɛ'n, be si i wun ngwlɛlɛ, sanngɛ sa kpa'n liɛ'n, be si-mɛn i yo.» Kɛ n nian asiɛ'n, ɔ ti kɛ like fi nun-man su sa. Nglo lɔ'n kusu ɔ kpaja-man kun. N wun kɛ oka'm be lɛ kejelɛ, yɛ kpɔlɛ'm be bo nvaka. N wun kɛ sran fi nun-man lɛ kun. Anunman bɔ be tu sin'n, b'a wie kɔ. Mɛn'n bɔ laa lɔ asiɛ'n yo like ye'n, siɛn'n ɔ'a kaci aawlɛ flɛnnɛn. I klɔ'm be ngba b'a wie nunnun Anannganman'n b'ɔ su ba'n ti, Anannganman i ya dan'n ti. Anannganman'n kannin kɛ yoo: «Mɛn wunmuan'n ɔ ´wie saci, sanngɛ n su wie-mɛn i nunnun mlɔnmlɔn. Sɛ n ´kwla se'n, asiɛ'n wo sɛ nun. Nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ'n plaii'n kusu ɔ'a mlan, yɛlɛ kɛ ndɛ nga n ko kan'n, wuun m'an kan. N sa-man min sin n kaci-mɛn i kun.» Kɛ klɔ'n nunfuɛ'm be ti nnɛn kpanngɔ fufuɛ nin ta tofuɛ'm be ngan'n, be kwlaa be lɛ wanndilɛ. Be ko fia susrɛ'm be nun. Be ko fu yɛbuɛ'm be su. Klɔ ngbɛn'n nannan lɛ, sran fi nun-man su kun. ?Zerizalɛm, a ´wla tralɛ klanman'n nin njuaba'n ´fa yo nguɛ? ?A ´yo ɔ nyinma sin gale'n ´yo nguɛ? A di talua-a a ´di i ngbɛn. Ɔ klofuɛ'm bé nyin ´ci wɔ siɛn'n. Kunlɛ yɛ be ´kunndɛ kɛ be ´kun wɔ-ɔ. N ti fɛfɛlɛ kɛ bla yɛ ɔ su wu ba sa. Fɛfɛlɛ'n tɛ kɛ bla sɔ'n i talua ba yɛ ɔ su wu i sa-a. Kannzu Siɔn yɛ ɔ fɛfɛ sɔ-ɔ, yɛ ɔ sun aunnvuɛ sunlɛ ɔ tinngɛ i sa'n nglo sɔ-ɔ. Ɔ se kɛ: «M'an wu o! M'an fɛ, min kunfuɛ'm b'a kle min yalɛ lele n si-man wie se kun.» Anannganman waan: «An `wlan-wlan Zerizalɛm akpɔ'm be su. An `nian-nian, an `usa usa. An `nian anyia lika'm be nun. Sɛ amun wun sran wie b'ɔ fa mmla su bɔ nanwlɛ atin'n yɛ ɔ kunndɛ fa'n, n ´yaci Zerizalɛm i wun sa'n n cɛ i.» Sran'm be ta nda be se kɛ: «N kan Anannganman'n» ato yɛ be buɛ i sɔ-ɔ. Anannganman kusu nanwlɛ'n yɛ ɔ klo i-ɔ. A boli be sanngɛ nán be ndɛ-ɔ. Ɔ waan a ´wiewie be, sanngɛ b'a bua-man nun. Be yoli nyin kekle, be waan nán be yɛ be ko sa be sin be ko ba-a. N waan: «Sran nga be ti-man nanndoliɛ mun-ɔn. Be si-man sa, afin be si-man Anannganman i atin'n, mmla ng'ɔ ti i cinnjin'n, be si-mɛn i. Man n sin n wɔ sran kaklaakla'm be sin ke! Be liɛ'n, be si Anannganman i atin'n. Mmla ng'ɔ ti i cinnjin'n be si i.» Kannzu be kusu b'a yi bé ti ɔ́ bo wie. Be nin wɔ b'a bu. I sɔ'n ti yɛ asɔmɔli'm be fin bo nun lɔ bɔ be fa be nyin wɔ be nin-ɔn. I sɔ'n ti yɛ blo alua mun bɔ be o lika kpɛtɛkplɛɛ'm be nun'n, be titi be nun nin-ɔn. I sɔ'n ti yɛ kangale'n bu sa be klɔ'm be sin ɔ titi be kwlaa nga be fin lɔ fite'n be nun nin-ɔn. Kannzu bé nyin kekle aeliɛ b'ɔ sɔnnin sa'n ti-ɔ. Be nyin kekle beblebe sa'n ti-ɔ. «?N ´yaci ɔ wun sa'n cɛ wɔ sɛ? Zerizalɛm bɔ ɔ fuɛ'm be yili min ase'n, bɔ amuɛn mun yɛ be bo be dunman be fa ta nda'n, like ng'ɔ nin be fata'n, n fa mannin be tratrali su bɔbɔ, sanngɛ kpɛkuun be ko kunndɛ bian min bo. Be kpli yɛ be kɔ tekle bla'n i awlo lɔ-ɔ. Kɛ be ´kpan be su be wiengu'm bé yi'm be su sa'n, ɔ waan nnɛn kpanngɔ bɔ b'a cɛn kpa bɔ be su wlan kunndɛ bla fu i'n sa.» Anannganman'n usa kɛ: «?Sran kɛ nga sa'n, nán nun yialɛ cɛ yɛ e nin be e ´yia-a? ?Nvle kɛ nga sa'n, nán min klunngbɔ cɛ yɛ n ´tu be su-ɔ? Be `fu Zerizalɛm i vinyi'm be su be saci be, sanngɛ nán be nunnun be mlɔnmlɔn. Be `kpɛ vinyi sa mun, afin be ti-man min liɛ. Yɛlɛ kɛ i Zida nvle nin o, i Izraɛl nvle nin o be nin min b'a nanti-man klanman.» Anannganman yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Zidafuɛ'm be seli kɛ be si-man Anannganman, be waan: «Aa! Anannganman'n nun-man lɛ. Nyrɛnnɛn su tɔ-man e su. I alɛ o, i awe o, wie fi su ba-man. Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'm be bɔn-man like. Be lɛ-man ndɛ nanndoliɛ be kan-man. Nga be kan'n, man ɔ ju be bɔbɔ be su.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «I sɔ bɔ be kannin'n ti'n, ndɛ nga n ´fa wla ɔ́ nuan'n, ɔ ´yo kɛ sin sa. Sin sɔ'n ɔ ´yra be kɛ waka sa. Izraɛlfuɛ mun, an `nian, n wa fa nvle kun m ´ba, i nunfuɛ'm be nin amun ´kun. Ɔ o lɛ nán ndɛ-ɔ, ɔ ti kekle kpa. Nvle sɔ'n wo mmua, nvle sɔ'n, an ti-man i nunfuɛ'm be aniɛn. Kɛ be cua'm be kan sran'n, san i wie. Lɔ sonja'm be ti sonja kpakpa ngunmin. Be ´di amun ninnge'n kwlakwla. Be ´di ɔ fie su lɔ aliɛ mun nan b'a di klɔ wa liɛ mun. Be ´kun amun mma mun, i yasua mun o, i bla mun o, be ´kun be. Be ´kun amun nnɛn mun, i boli mun o, i bua mun o, i nannin mun o, be ´kun be. Be ´saci amun vinyi fie mun nin amun figie fie mun. Amun lɔ klɔ nga be sisi bé wun b'ɔ man an bu i kɛ sa kwla nyan-man amun'n, be ´fa alɛ saci be. Sanngɛ Anannganman waan: ‹I blɛ sɔ'n nun bɔbɔ'n, n su nunnun-man amun ngba.› Sɛ be usa kɛ: ‹?Sanngɛ ɔ yo sɛ ti yɛ Anannganman e Nyanmiɛn'n yoli ye sa-a?› Tɛ be su kɛ: ‹I nun bɔ amun wo amun bɔbɔ amun mɛn'n nun lɔ'n, amun yacili min lɛ ko suli nvle uflɛ'm be nun amuɛn mun, i sɔ'n ti kusu yɛ man amun wa kɔ mɛn uflɛ nun amun ´ko su sran uflɛ mun nin-ɔn.› » «Be `kan ndɛ nga nan Zakɔb i osu nunfuɛ'm be ti. Be `bo i jɔ Zida lɔ be `se kɛ: ‹Sran sinnglinfuɛ'm bɔ be wun-man sa wlɛ, bɔ be nyinma'n wo lɛ ngbɛn, be wun-man ase'n, be su'm be o lɛ ngbɛn, be ti-man sa'n, an `sie amun su.› Anannganman usa kɛ: ‹?M bɔbɔ'n yɛ amun nyin yi-man min nin-ɔn? ?Yɛ an usu-man min nyrun nin-ɔn? Min yɛ n fali aunnyan'n n jali jenvie'n i awɛ nin-ɔn. Ɔ ti i awɛ mlɔnmlɔn ɔ lɛ-man atin kpɛ-man. Kannzɛ ɔ ´keje sɛ nán kɛ ɔ ´kwla yo sa ti-ɔ. Kannzɛ ɔ ´bo sɛ, nán kɛ ɔ ´kwla kpɛ ti-ɔ, sanngɛ amun ti amun liɛ nvle kun bɔ amun ti-man lowa, amún nyin ti kekle. Sa'n i kan-an, wuun amu'an kaci amun sin, amun yɛ an ´kɔ lɛ.› An bu-man akunndan se-man kɛ: ‹Man e nyin yi Anannganman e Nyanmiɛn'n, afin i yɛ kɛ nzue'n ju i blɛ'n, ɔ tɔ man ye-ɔ. Ɔ tɔ nzue klikli nin afuɛ nuan nzue kasiɛn'n. I yɛ man afuɛ nuan kwlakwla e nyan blɛ e ti e fie su ninnge mun-ɔn.› Amún sa tɛ'n dunman nun ti ninnge sɔ'm b'a yo-man ye. Amun sa tɛ'm b'a tannin like kpakpa sɔ'm be atin. Sran wie'm be o min nvle'n nun, be bu-man min like fi, be bu-man min ndɛ'n i like fi. Be ti kɛ anunman wun koniɛn difuɛ mun sa. Be bu be sa, be sua sran'm be wun aya. Bé sua'n ti kɛ anunman sua bɔ anunman'm b'a yi i'n sa. Awie ninnge'm b'a yi bé sua'n. Nga be fa nyannin bé wun'n b'ɔ man b'a yo sran dan'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Be wunnɛn'n wo be wun, be ti mlanmlanmlan. Sa tɛ'n wie fi nun-man lɛ bɔ be yo-man-an. Be ndɛ nun-man sa i nuan su yolɛ'n ndɛ nun. Like ng'ɔ ti bɔ be yo man aika mun'n, ɔ ti-man be ndɛ, sanngɛ be yɛ be ndɛ'n yo fɛ-ɔ. Like ng'ɔ ti bɔ be yo man yalɛfuɛ mun'n, ɔ ti-man be ndɛ. ?Sran kɛ nga sa'n, nán fɔ cɛ yɛ n ´tu be-ɔ? ?Nvle kɛ nga sa'n, klunngbɔ ng'ɔ o min klun'n, nɛ́n i tulɛ cɛ yɛ n ´tu i be su-ɔ? Sa kun ɔ'a ju mɛn'n nun, sa sɔ'n ti tete sa, ɔ fɔkɔ anwlɛn. Min nuan ijɔfuɛ'm be bo ato jasin. Min nyrun jranfuɛ'm be like nyanlɛ akunndan yɛ be bu-ɔ. Min nvle'n klo i sɔ sa ng'ɔ ju lɛ'n! ?Yɛ i sin'n, amun ´yo i sɛ?» «Bɛnzamɛn i osu nunfuɛ mun, an `jaso Zerizalɛm be ko fia. An `bo awɛ Tekoa lɔ. An `sie nzɔliɛ kun Bɛt-Akerɛm lɔ. Nyrɛnnɛn dan kpa kun fin mɛn'n i nglo lɔ su ba. Siɔn b'ɔ ti klanman, b'ɔ klo i wun siesielɛ'n, m'an yo man ɔ si-man wie se kun. Bua kankanfuɛ'm be nin be bua mun b'a bɛ i wun lɛ tranlɛ. B'a kplan be tannin sua mun i wun sɛsɛsɛ. Be lɛ be nnɛn'm be didiwlɛ bé ti nun ti nun. Be kpan se kɛ: ‹Man e nin be e ko kun. Man e wɔ wia jran. Cuekee! Sɛnzɛ'n su kɔ tɔlɛ, e wawɛ'm be su yo tɛnndɛn. E `jaso e `wɔ kɔnguɛ E `ko bubu bé sua kpakpa mun.› Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan: ‹An `kpɛ waka nan an `fa kplan akpa Zerizalɛm wun.› Klɔ sɔ'n nin fɔ bulɛ fata. Sran mianmianlɛ'n yɛ ɔ ti i nunfuɛ'm be junman-an. I klunwi sa'n ɔ nyrɛn kɛ nzue ti b'ɔ nyrɛn viaa'n sa. I wun ndɛ nga be ti'n, i kwlaa ti sa tɛtɛ nin sran mianmianlɛ ndɛ ngunmin. Cɛn kwlaa a ´to ɔ́ nyin-ɔn, ɔ ti sran nga b'a bo be kannin ɔ nin nga be su fɛ'n be ngunmin. Zerizalɛm: ‹Nian ɔ́ wun. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, e nin wɔ e ´bu. N ´fa wɔ n kaci aawlɛ flɛnnɛn, sran fi su tran-man wɔ su.› » Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan: «Man be isa-isa Izraɛlfuɛ be onga mun, kɛ b'a ti vinyi mma b'a sin nan be su niɛn-niɛn i ja nun ekun sa. Man be fa bé sa'n wlan-wlan vinyi sama'n su bla kɛ vinyi tifuɛ mun sa.» ?Wan yɛ n ´kan ndɛ n ´kle i-ɔ? ?Wan yɛ n ´fa sa'n n ´sie i nyrun b'ɔ ´fɛ i su sie su-ɔ? B'a bu be sukpɔ nun waka. Ɔ man be sie bé su-ɔ ɔ yo-man ye. Be srisri. Anannganman i ndɛ'n, i tielɛ yo-man be fɛ kun. Ya ng'ɔ kun min'n ti-man blɛblɛ. N suɛn i bo-ɔ ɔ suan-man kun. «Yi i nglo guɛ i ba kanngan nga be wlan akpɔ'n su'm be su. Yi i nglo gbanflɛn'n be anyia'm be nun. Be ´fa yasua mun nin bé yi mun, be ´tra sran kpɛnngbɛn mun nin oke kpa mun, be ´fa be kɔ. Bé sua'm be ´yo sran uflɛ'm be liɛ. Be fie mun nin bé yi mun be ´yo sran uflɛ liɛ wie. Mín sa ´kan mɛn nga nunfuɛ'm be kwlaa.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Afin sran nga be lɛ-man nyrun o, nga be lɛ nyrun o, be bɔbɔ be like liɛ nyanlɛ akunndan cɛ yɛ be bu-ɔ. Min nuan ijɔfuɛ o, min nyrun jranfuɛ o, be kwlaa be ti gblɛfuɛ. Be ´fua min nvlefuɛ'm bé kannin nin-ɔn, be fa yo ngowa. Be waan sa fi su ju-man. Be waan lika'n ti fɔun, kusu wuun lika'n ti-man fɔun. Sa tɛtɛ nga be yoli'n, ɔ yo-man be ya! Like nga be flɛ i nyannzuɛn'n, be si-mɛn i. I sɔ'n ti kusu sran nga be ´tɔ'n, be nin be yɛ be ´tɔ-ɔ. Blɛ nga e nin be e yia nun'n, be ´fin ase.» Anannganman'n wan yoo: «An `jran atin'm be su nian. Ajalɛ nga amu'an fɛ i lɛ'n, an `jran kan nan amun nian. An `usa be bɔ be fali laa atin mun'n. An `kunndɛ atin kpa'n an `fa su nan amu'an di alaje.» Sanngɛ be waan: «Cɛcɛ, e kpli-man su.» N sieli sasafuɛ mun klɔ'n su kɛ be `se be kɛ: «An `sie amún su, awɛ'n tɛ.» Sanngɛ be waan: «E sie-man é su.» Ɔ man nvle-nvlefuɛ mun, an `tie. Sa ng'ɔ wa ju be su'n, Izraɛl nvle'n nunfuɛ mun, man amún su ti. Asiɛ'n sufuɛ mun, amun `tie. N wa fa nyrɛnnɛn wie n ´yi nvle sɔ'n i nunfuɛ'm be su. Akunndan tɛtɛ nga be bu'n, i su nyrɛnnɛn-ɔn. Afin b'a fa-man bé su b'a sie-man min ndɛ'n i bo. Be yoli min mmla bɔ n kleli be'n be finfin. ? Ansans nga an ko fɛ i Seba'n, ɔ fata min nguɛ? ?Ayre fanninfannin nga amun ko fɛ i mɛn wie nun mmua lɔ ba'n, ɔ fata min nguɛ? Nnɛn nga an fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, be yo-man min klanman. Amun sraka'm be jɔ-man min klun. I sɔ'n ti Anannganman'n wan yoo: «N wa fa ninnge wie mun n ´sie nvle sɔ'n i nunfuɛ'm be atin'n su n ´fa yi be ase. Man siɛ mun nin be mma mun, nin be tranfuɛ mun, nin be janvuɛ mun, be kwlakwla be wu.» Anannganman'n wan yoo: «Nvle kun nunfuɛ'm be fin mɛn'n i nglo lɔ lika'n nun be su ba. Nvle dan kun nunfuɛ'm b'a jaso mɛn'n i bue kun lɔ be su ba. Ta nin cua o sonja sɔ'm bé sa nun. Be yo be ninnge liɛ sinnzin su, be si-man aunnvuɛ. Nganniɛn nga be yo'n ɔ tɛ kɛ jenvie yɛ ɔ su bo sa. B'a fu b'a tran be nnɛn kpanngɔ'm be su. B'a jranjran tɔɔn! A wun be sa-a, ɔ waan sran kunngba-a. Siɔnfuɛ mun be nin be su wa kun.» Kɛ e tili jasin sɔ'n, e sa sin bubuli ye, ye akunndan'n sanngannin, e klun kanndannin ye, yɛ srɛ kunnin ye kɛ bla b'ɔ su wa wu ba'n sa. Nán amun fite be wɔ blo lɔ. Nán an wɔ atin'm be su. E kpɔfuɛ'm be o lɔ, be ´ko kun amun. Ɔ lɛ-man lika kun nga nyrɛnnɛn'n nun-man lɛ-ɔ. «Min sran mun, an `wla bajɛ tralɛ. An `la kondo ndutre nun. An `yo sɛ kɛ amun wa klikli'n ɔ'a wu sa. An `to sɛ jue ng'ɔ kle sunlɛ kpa'n, yɛlɛ kɛ like sacifuɛ'n su wa fu amun nun ɔ ´tɔ amun su.» «Zeremi, m'an fa wɔ m'an sie min nvle'n nun kɛ sika tɔnfuɛ sa. Sie be wafa'n i nzɔliɛ, yi be nun fiɛn'n kɛ be fa yi sika nun fiɛn'n sa.» Be kekleke liɛ'n ti kɛ aaba annzɛ blalɛ sa, ɔ lɛ-man be nun kun. Be ti abla difuɛ, be kwlaa be ti sa tɛ yofuɛ. Ajuin difuɛ'n ɔ fita i sin nun lele ngbɛn. Sɛ be waan be nian sin'n i lolɛ b'ɔ lo'n ti'n, wuun sunmun'n ɔ klo lele ɔ wie. Be tɔn jɛtɛ ufue'n ngbɛn, nán i nun fiɛn'n yɛ ɔ ko wie-ɔ. Be flɛ be kɛ sika b'ɔ lɛ-man nyrun. Be lɛ-man nyrun Anannganman i sa nun. Anannganman'n kannin ndɛ kleli Zeremi. I waan ɔ ko jran Nyanmiɛn i sua'n i anuan'n nun nan ɔ `kan ndɛ ng'ɔ o yɛ'n man sran'm be ti: «Zidafuɛ mun, amun `tie ndɛ nga Anannganman kan'n, amun bɔ an sin anuan nga nun'n, an ko koto Anannganman'n i bo'n. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹An `yaci ajalɛ bɔ amun tu'n nin nyoliɛ tɛtɛ'n bɔ amun yo'n nan n ´yaci amun lika nga nun wa. Nán amun lafi ndɛ finfin nga be kɛn i yɛ'n su be se kɛ: Wa yɛ Anannganman i sua'n wo-ɔ, Anannganman i sua'n, Anannganman i sua'n. Sɛ an yaci ajalɛ tɛtɛ nin nyoliɛ tɛtɛ'n, sɛ an yo ng'ɔ fata'n be man be wiengu'n, sɛ an yo-man aofuɛ nin aika ba, ɔ nin angboti bla'm be tɛtɛ'n, sɛ an yaci sran nga b'a yo-man sa'm be kunlɛ lika nga nun wa'n, i liɛ n ´yaci amun lika nga nun wa. N ´yaci amun mɛn nga n fa mannin amun nannan mun b'ɔ ti amun liɛ titi'n i nun. Sanngɛ amun liɛ'n, ndɛ finfin ng'ɔ yo-man like fi ye'n i su yɛ amun lafi-ɔ. Awie wualɛ nin sran kunlɛ, nin sran'm bé yi'm be kunndɛlɛ'n, ɔ nin nda talɛ ato nun'n, yɛ ɔ ti amun junman-an. Amun sɔ amuɛn nga be flɛ i Baal'n. An fa amún wun wla amuɛn bɔ amun si-man be laa bɔ ngbɛn'n bé sa nun. Kpɛkuun amun kunngba'n an ba min nyrun sua bɔ min dunman yɛ ɔ o su'n nun. An ko se kɛ: Y'a fite nun. An ´se sɔ nan amu'an kwla yo amun tete sa sɔ'n ekun. ?Sua kpa bɔ min dunman'n wo su'n, ɔ ti amun nyrun kɛ awiefuɛ'm be fiawlɛ sa ? N wun i sɔ.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Sɛ amun waan n ´laka'n, an `ko nian mín sua ng'ɔ o Silo lɔ'n kan n trannin lɔ laa'n. An `ju lɔ be nian like nga n fa yoli Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti min nvle nunfuɛ'n be sa tɛtɛ bɔ be yo'n i dunman nun. Amun kusu, sa nga amun yoli i lɛ'n ti'n, m boli amun ndɛ kan klelɛ'n bo nglɛmun nun. N kan n flannin nun lelele, nán tielɛ yɛ an ko tie-ɔ. N flɛli amun lelele, nán min su yɛ an ko tɛ-ɔ. I ti'n, sa kunngba nga n fa yoli Silo'n yɛ n ´fa yo sua nga min dunman'n wo su yɛ'n bɔ i su yɛ an lafi'n, ɔ nin lika nga n fa mannin amun nin amun nannan mun nin-ɔn. N ´yi amun ase kɛ n fa yili amun niaan Efraimfuɛ'm be ase'n sa.» «Zeremi, nán srɛ nvle nga nunfuɛ'm be ti kun. Nán sun flɛ min, nán kpata min be dunman nun. Nán bo wɛ, afin n su di-man su. ?Like nga be yo i Zida klɔ'm be su'n nin Zerizalɛm akpɔ'm be su'n, ɔ bɔbɔ ɔ́ nyin ta-man nun? Nian! Ba kanngan'm be ko isa yie yɛ bé si'm be fa trɔ sin-ɔn. Be nin'm be kusu be fɔtɔ sanmlɛn yɛ be fa tɔn gato be man amuɛn nga be flɛ i Astarte, bɔ i suan dunman yɛlɛ Nyanmiɛn Su Famiɛn Bla nin-ɔn.» Anannganman wan yoo: «?Like nga be yo i lɛ'n, min yɛ be su yo min-ɔn? Be bɔbɔ yɛ be su yo be wun-ɔn. Ɔ ti be bɔbɔ be nyrun nyannzuɛn.» I sɔ'n ti Anannganman Nyanmiɛn'n waan: «Nian, min ya'n, min ya dan'n i nuan like ɔ wa ju lika nga su, ɔ ´ju sran nin nnɛn'm be su. Ɔ ´ju bo nun waka nin fie su ninnge'm be su. Ɔ wa jue kɛ sin sa, be nuɛn i-ɔ ɔ su yo-man ye.» Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «An `fa amun tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n an `fa uka tɛ kun nga'm be nnɛn liɛ'n su nan amun `di. Afin kɛ n fali amun nannan mun Ezipt mɛn'n nun lɔ fiteli'n, m'an kan-man ndɛ fi m'an kle-man be. M'an man-man be mmla sraka wafa nnyɔn sɔ'n be su. Ndɛ nga n fa sieli be nyrun'n yɛlɛ kɛ: sɛ an tie mín nuan ndɛ'n, n ´yo amun Nyanmiɛn, amun kusu amun ´yo min sran mun. An `nian atin nga n `kle amun'n cɛ be `fa su nan amu'an di alaje. Sanngɛ b'a sie-man bé su nan se kɛ tielɛ yɛ be ´tie-ɔ. Be klun klo akunndan liɛ'n su yɛ be fali-ɔ. Be nzuɛn tɛ akunndan bɔ be kaci i-ɔ ɔ kaci-man'n i su yɛ be fali-ɔ. B'a ɔ-man be nyrun, bé sin yɛ be ɔli-ɔ. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ amun nannan'm be tuli Ezipt lɔ lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, m'an yaci-man min sufuɛ'm be sunmanlɛ amun wun. M boli mín nuan ijɔfuɛ'm be sunmanlɛ bo nán ndɛ-ɔ. Sanngɛ amu'an fa-man bé ti b'a de-man nan se kɛ i su falɛ yɛ amun ´fa-a. An yoli nyin kekle. Amún sa tɛ liɛ'n trali amún nannan'm be liɛ'n.» «Zeremi, a kan ng'ɔ o lɛ'n kle be-ɔ, be su fa-man bé ti de-man. A flɛ be-ɔ, be su tɛ-man wɔ su. Kpɛkuun se be kɛ: ‹Nvle nga nunfuɛ'm be tie-man Anannganman be Nyanmiɛn'n i aniɛn'n. Be tu be fɔ-ɔ, be fa-man. Tranlɛ nga be nin sran tran-an be kpɔci-mɛn i'n, ɔ ti-man amun nzuɛn kun, ɔ ti-man amun ndɛ kun.› » «Zidafuɛ mun, an `kpɛkpɛ amún ti muɛn b'ɔ kle kɛ min liɛ yɛlɛ amun'n, nan an `guɛ i blo. An ´to sɛ jue kpɔlɛ nga be su ti treketreke'n be su. Afin m'an yi amun blo. Yɛlɛ kɛ amun ti akpasua kun bɔ amu'an fɔkɔ mín anwlɛn.» Anannganman'n waan: «Sa nga Zidafuɛ'm be yoli'n, ɔ'a yo-man min fɛ mlɔnmlɔn. Be fali be tete ninnge'm be sieli i sua bɔ min dunman'n wo su'n nun, be fali fiɛn kɛnnin i. Be kplannin sraka yiwlɛ lika Tɔfɛt b'ɔ o Bɛn-Inɔm kongo'n nun lɔ'n nun, yɛ be fa be mma yasua mun nin bla mun be yra be be yi sraka. Kusu wuun n nian se-man be kɛ be yo i sɔ like le. I sɔ akunndan nian ba-man mín ti nun le.» Anannganman'n waan: «I sɔ'n ti cɛn wie wa ju bɔ be ´flɛ Tɔfɛt nin Inɔm kongo'n be dunman uflɛ. Be ´flɛ be kɛ: Sran'm be Nunnunlɛ Kongo. Be su wun-man fuɛn'm be siewlɛ kun. Tɔfɛt lɔ yɛ be ´ko sie be siɛn nin-ɔn. Fuɛn sɔ mun yɛ be ´kaci apɛtɛkuasi nin nsoso'm be aliɛ-ɔ. Be ´di i sa-a sran fi su kankan-man be bo. N ´yo man Zida klɔ'm be su nin Zerizalɛm akpɔ'm be su bo srolɛ nin aklunjuɛ jue tolɛ'n ɔ ´wie. Gbanflɛn nga b'a ja bla uflɛ uflɛ'n nin talua nga b'a ja bian uflɛ uflɛ'n be jue tolɛ'n ɔ ´wie. Afin mɛn'n ɔ ´wie nunnun.» Anannganman waan: «I blɛ sɔ nun'n, be ´tu Zida famiɛn mun nin famiɛn'm be awlo lɔ sran dandan mun, nin min nyrun jranfuɛ mun, nin min nuan ijɔfuɛ mun, ɔ nin Zerizalɛmfuɛ nga be sieli be'n be owie'n. Be ´fa be yi gua'n su, wia'n i bo. Anglo nin nzraama'm be ´ta be su. Afin be kloli ninnge sɔ mun, be suli be, be suli be su, be fali bé wun mantannin be, be kotoli bé bo. Be su yiayia-man be owie sɔ'm be su. Be su sie-man be ndia nun. Be ´kaci kɛ angrɛ yɛ b'a fa guɛ i asiɛ'n nun sa. Sran tɛ akpasua sɔ'n, be onga nga be ´ka lɛ'n, lika nga n ´fuan be kɔ'n, sɛ be wuli bɔbɔ'n, ɔ flunman tra kɛ be nyin wo su'n.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Se be kɛ: ‹Anannganman'n wan yoo: ?Nan be tɔ-ɔ be jaso-man? ?Nan be ´kɔ lika nan be mlin'n, be sa-man be sin? ?Yɛ ɔ yo sɛ ti yɛ Zerizalɛmfuɛ'm be nyin kekleke'n ti tantrantan sa-a? B'a fa bé wun b'a mantan ato ninnge mun saa, nán bé wun kpɔcilɛ yɛ be ko kpɔci-ɔ. N sie mín su kpa n ti nga be kan'n. N wun kɛ ɔ ti-mɛn i su. Be nun kun sa koko-mɛn i sa tɛ'n ti, ɔ se-man kɛ: ?Nguɛ sa yɛ n yo i sɔ-ɔ? Be kwlaa be wanndi kɔ be nyrun ndɛnman su kɛ nnɛn kpanngɔ wie b'ɔ su wanndi kɔ alɛ kunlɛ sa. Anunman'n bɔbɔ b'ɔ tu sin'n, ɔ si i bo tulɛ blɛ. Crikoli, nin alialia'n, ɔ nin nannin anunman'n, be kusu be sie lika'n nzɔliɛ, be si be sin salɛ blɛ, sanngɛ min sran'm be si-man min Anannganman min mmla mun.› » «An tɔn amún wun suɛn se kɛ: ‹E si ngwlɛlɛ. Anannganman i mmla'n, é sa nun yɛ ɔ wo-ɔ.› Kusu wuun mmla'n i klɛfuɛ'm b'a kpɛ i wun lele siɛn'n ɔ'a kaci ato. Ngwlɛlɛfuɛ'm b'a wun nyannzuɛn. Srɛ'n ɔ'a kun be kpo, b'a mian. Yɛlɛ kɛ be yoli Anannganman i ndɛ'n i finfin. ?Yɛ wuun kɛ ɔ o lɛ'n, be si ngwlɛlɛ?» «I sɔ'n ti n ´fa bé yi mun m ´man sran uflɛ. N ´fa be fie mun m ´man be mɛn'n i fafuɛ mun. I sran bɔ be lɛ nyrun o, be bɔ be lɛ-man nyrun o, be kwlakwla'n, be bɔbɔ be like liɛ nyanlɛ akunndan cɛ yɛ be bu-ɔ. Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ mun o, be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti min nyrun jranfuɛ mun o, be kwlakwla be ti ato buafuɛ kpan. Be fa min nvlefuɛ'm bé kannin'n i fualɛ'n fa yo ngowa. Be waan: ‹Sa fi su ju-man. Lika'n ti fɔun.› Kusu wuun lika'n ti-man fɔun. Sa tɛtɛ nga be yoli'n, kɛ ɔ `yo be ya'n, nán be-ɔ! Like nga be flɛ i nyannzuɛn'n, be si-mɛn i. I sɔ'n ti kusu sran nga be ´tɔ'n, be nin be yɛ be ´tɔ-ɔ. Blɛ nga e nin be e ´nyɛn i'n, be ´fin ase.» «N klo kɛ n ´nunnun be. N nian-nian vinyi'n su, n wun-mɛn i mma. Man nian figie'n su, n wun-mɛn i mma. I nnya'n ɔ'a blo. M'an fa m'an man sran nga be sin mun.» ?Ɔ yo sɛ ti yɛ e titi ase-ɔ? Amun man e yia e wlu klɔ nga be si bé wun'n be nun. E `ko wu lɔ. Afin Anannganman e Nyanmiɛn'n waan san wulɛ yɛ e ´wu-ɔ. Ɔ'a man e nzue nga duwlɛ o nun'n kɛ e `nɔn, sa tɛ bɔ e yoli i'n i dunman nun ti. E waan wuun lika'n ´tɔ fɔun o, kannzu sa tɛ'n yɛ ɔ su ju-ɔ. E waan wuun e su wa yo juejue o, kannzu sa sroesroe yɛ ɔ su ju-ɔ. E kpɔfuɛ'm be nnɛn kpanngɔ'm be nganniɛn'n yɛ ɔ ´tɛ Dan lɔ lɛ-ɔ. Kɛ be nnɛn kpanngɔ'm be kpan sa'n, asiɛ wunmuan'n keje. B'a ba lɔ ninnge'n kwlaa nunnunlɛ: mɛn'n nin i nun ninnge mun o, klɔ'n nin i nun sran mun o, b'a ba be nunnunlɛ. «N wa fa wuo bɔ be lɛ bɔyre kpa'n n ´to amun lɔ. Wuo wlɛfuɛ nga be kan be nun ngowa-a ɔ yo-man ye, be wa ka amun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Min akunndan ɔ'a sanngan. N wun-man min wun yowlɛ kunngba. Mín sa sin ɔ'a bubu min. Ee, min nvlefuɛ'm be o mɛn wie nun mmua lɔ be sun se kɛ: «?Nan Anannganman'n nun-man Siɔn wa kun? ?Siɔn i famiɛn'n nun-man wa kun?» « ?Ɔ yo sɛ ti yɛ be fa be amuɛn'm be fɔkɔ min anwlɛn nin-ɔn, ɔliɛ like finfin sɔ'n bɔ be fin mɛn uflɛ nun'n?» Alie fitelɛ blɛ'n ɔ'a sin. Wawa'n ɔ'a wie. Sanngɛ e nian nyan-man é ti. Kannin ng'ɔ tuli min nvlefuɛ mun'n ɔ'a bo min wla dan. N wo afɛ nun. N wun-man min wun fɛ kun. ?Kannin ayre nun-man Galaad lɔ kun? ?Dɔɔtrɔ nun-man lɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ min nvle'n i kannin'n tɛ didi tɛ kɔ kploun sɔ-ɔ ? Ɔo, sɛ ɔ ti kɛ mín ti'n ɔ ti nzue ngunmin'n, sɛ ɔ ti kɛ min nyinma'n ɔ ti nyinmuɛn nzue bla'n, wuun n ´sun min nvlefuɛ nga be wuli'n kɔnguɛ nin wia su. Sɛ n kwla nyan min lika wie aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ kɛ lika nga lika kɔfuɛ'm be fia nun sa'n, wuun n ´yaci min nvle'n wa n ´kɔ mmua. Yɛlɛ kɛ sɛ e ´kwla se'n, be kunndɛ bian bé wun bo. Sɛ a lafi be su-ɔ, a lafi asiɛ wun. «B'a sa cɛiin ato bualɛ'n ti kɛ ta bɔ b'a cuɛn nun bɔ be su wa to'n sa. Kwlalɛ nga be kwla'n, nán nanwlɛ'n i fanngan nun-ɔn, ato'n i fanngan nun-ɔn. Sa tɛ nga be yo'n, be si-mɛn i nuan. Be si-man min.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «An `nian amún wun amun janvuɛ'm be lika. Nán an fa amún wla gua amun niaan'm be wie fi su. Aniaan'm be kwlaa be ti lakadi kɛ Zakɔb sa. Janvuɛ'm be kwlaa be ti sran suɛn tɔnfuɛ. Be lakalaka be wiengu. Be di-man nanwlɛ. Ato bualɛ'n yɛ be suan-an. B'a yo sa tɛ'n lele ɔ'a flan be bɔbɔ siɛn'n. Sa tɛ'n mantan sa tɛ'n su. Ato'n mantan ato'n su. Min silɛ'n ti-man be ndɛ.» I sɔ'n ti Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «N wa yi be nun fiɛn'n kɛ sika tɔnfuɛ'n fa yo'n sa. N ´sa be n ´nian. Afin be sa tɛ'n ti san i sɔ like cɛ yɛ n ´fa yo be-ɔ. Bé nuan'n ti kɛ cua bɔ duwlɛ wo i ti'n sa. Gblɛ ndɛ mun yɛ be kan-an. Be fa bé nuan'n be fa fɔnvɔ be wiengu mun. Kusu wuun be bu bé wun akunndan tɛ be sua-suali be wun aya.» Anannganman'n usa kɛ: «?Sran kɛ nga sa'n, nán nun yialɛ cɛ yɛ e nin be e ´yia-a? ?Nvle kɛ nga sa'n, nán min klunngbɔ cɛ yɛ n ´tu i be su-ɔ?» «N ´tike mín ti n ´sun oka'm be su. N ´yi ngwlɛ mɛn'n nun nnɛn'm be didiwlɛ'm be ti, yɛlɛ kɛ b'a yra, sran fi sin-man lɔ kun. Be ti-man nnɛn'm be kpankpanlɛ lɔ kun. I anunman o, i nnɛn o, be kwlaa b'a wie wanndi.» Anannganman waan: «N ´yo man Zerizalɛm nunnun mlɔnmlɔn. Ɔ ´yo nsoso'n be lawlɛ. N ´yo man Zida klɔ'm be tɔ srololo. Sran fi su tran-man be su kun.» Sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n b'ɔ wun sa sɔ'm be wlɛ'n, man ɔ kan. Sran nga Anannganman'n kannin ndɛ kleli i'n, man ɔ kan sa ti bɔ mɛn'n sacili'n, b'ɔ man ɔ'a tɔ srolo'n, bɔ sran fi sin-man nun'n. Anannganman'n waan: «Be yili mmla nga n fa mannin be'n i ase'n ti-ɔ. B'a tie-man min aniɛn'n ti-ɔ. B'a nian-man su b'a nanti-man'n ti-ɔ. Baal bɔ bé si'm be kleli be'n, be waan i su cɛ yɛ be ´su-ɔ.» I sɔ'n ti Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i waan: «N wa man nvle nga nunfuɛ'm be kondu man be di. N ´gua nzue nun duwlɛ n ´man be be ´nɔn. N ´yo man be bo sanndi nvle nga bé si'm be bɔbɔ be si-man be'n, nan se kɛ be yɛ be ´si be'n, be nun. N ´fa alɛ'n n su be su lele san be ´wie nunnun.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «An `bu bla nga sunlɛ yɛ ɔ ti be junman'n be ko flɛlɛ akunndan. An `ko flɛ be nga be si sun kpa'n man be bla. Man be kan bé wun be wa sun ye. Man e nyinmuɛn nzue'n jranjran é ti nun nan ɔ `bu puu!» «Ngwlɛ yilɛ tɛ Siɔn lɔ: ‹Nguɛ nyrɛnnɛn liɛ yɛ e wun i sɔ-ɔ! Nguɛ nyannzuɛn liɛ yɛ e wun i sɔ-ɔ! E su tu é mɛn'n nun e ´kɔ. B'a bubu é sua mun.› Bla mun, an `tie Anannganman i ndɛ'n. Man amún su'n ti ng'ɔ kan'n. An `kle amun mma bla'm be sunlɛ ng'ɔ o yɛ'n, amun `fa ngwlɛ yilɛ sɔ'n kle be wiengu kɛ: ‹Wie'n ɔ fu fenɛtri nun. Ɔ wlu é sua kpakpa'm be nun. Ɔ fin mantuan'm be ase akpɔ'n su. Ɔ fin gbanflɛn'm be ase gua'n su.› » «Zeremi, se kɛ Anannganman'n wan yoo: ‹Fuɛn'm be ´gua asiɛ wun kɛ asiɛ'n i ye yolɛ like yɛ b'a guɛ i fie'n su sa. Be ´gua kɛ be su kpɛ ble nan be nyan-man sran isɛ-mɛn i ja mun nan ɔ tru bé sin'n sa.› » Anannganman'n wan yoo: «Nán ngwlɛlɛfuɛ'n fɛ i ngwlɛlɛ di i nuan. Nán wunmiɛnfuɛ'n fɛ i wunmiɛn'n di i nuan. Nán anyanbeunfuɛ fɛ i anyanbeun di i nuan. Sanngɛ sran ng'ɔ lɛ ngwlɛlɛ b'ɔ fa si min'n, bɔ si kɛ min yɛ n ti Anannganman nan n ti klun-ufuefuɛ'n, nan n yo sa i nuan su, n di nanwlɛ'n, i sɔfuɛ'n yɛ ɔ kwla di i nuan-an.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman'n waan: «Cɛn wie wa ju bɔ e nin be nga be wla be klɛn liɛ'n be wunnɛn nun ngbɛn'n e ´nyɛn i, sran sɔ mun be yɛ: Eziptfuɛ mun, Zidafuɛ mun, Edɔmfuɛ mun, Amɔnfuɛ mun, Moabfuɛ mun, ɔ nin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔfuɛ bɔ akanza yilɛ'n ti be nzuɛn'n mun, afin nvle nga be o lɛ'n be wie fi wla-man klɛn. Izraɛlfuɛ'm be kusu sɛ e ´kwla se'n, b'a wla-man be anwlɛn'n i klɛn.» Izraɛlfuɛ mun, an `tie ndɛ nga Anannganman'n kan kle amun'n. Anannganman'n wan yoo: «Nán an sɔnnzɔn nvle kun nga mun. Nzɔliɛ ng'ɔ fite nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii'n i su'n b'ɔ yo nvle kun nga'm be sro'n, nán be yo amun sro. Nvle kun nga'm be ninnge nga be yo'n ɔ ti finfin like. Be ko kpɛ waka bo nun, ajuin difuɛ'n fɛ i soma'n fa sɛ. Be fa jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ be klo guɛ i wun be fa yo i klanman. Kpɛkuun be fa kpɛngbɛ be fa trɛ i ase nan ɔ'a tɔ-man. Ɔ ti kɛ like nga be sie i fie'm be nun be fa wlanwlan anunman mun'n sa. Be ijɔ-man, kusu be nanti-man, sran yɛ ɔ sua be-ɔ. Nán amun sro be. Be yo sran sa-a ɔ yo-man ye. Be yo i sa kpa kusu-ɔ ɔ yo-man ye.» Anannganman, like fi nin wɔ sɛ-man. A ti dan kɛ a kwla bɔ ɔ dunman'n fa fu ju'n sa. ?Nvle wunmuan'n be famiɛn: wan cɛ yɛ ɔ lɛ atin se kɛ i nyin yi-man wɔ-ɔ? A nin ainyiɛ fata. Afin nvle nin famiɛn diwlɛ'm be nun ngwlɛlɛfuɛ'm be kwlaa be nun sran fi nin wɔ sɛ-man. Be kwlakwla be ti sinnglinfuɛ kpan. Waka bɔ be sɔ i'n kle kɛ be ti finfinfuɛ. Be ko fa jɛtɛ ufue fɛtɛfɛtɛ Tarsis lɔ annzɛ sika ɔkwlɛ nnya Ifaz lɔ. Sika tɔnfuɛ'm be di i wun junman, ajuin difuɛ'm be di i wun junman, kpɛkuun be fa kɛtɛ i wun klanman cɛ. Be yo wie ɔkwlɛ, wie kusu ti ɔkwlɛ srosrowa. I kwlaa ng'ɔ o lɛ'n, ɔ ti ajuin difuɛ'm bé sa nuan like. Anannganman'n ɔ ti Nyanmiɛn sakpa. Ɔ ti Nyanmiɛn kun b'ɔ lafi-man. I kunngba'n ti famiɛn b'ɔ ti adudua. Kɛ ɔ ko fa ya sa'n, asiɛ wunmuan'n keje. Nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be yo i like'n wie fi-ɔ ɔ yo-man ye. «An `se be kɛ yoo: ‹Ninnge sɔ'm bɔ nán be yɛ be yili nglo lɔ nin asiɛ'n, be ´nunnun asiɛ'n su. Be su wun-man be kun.› » I kwlalɛ b'ɔ kwla'n ɔ man ɔ yili asiɛ'n. I ngwlɛlɛ'n man ɔ wlali mɛn'n i bo ase. I ngwlɛlɛ'n man ɔ trɛli nglo lɔ'n nun kɛ tannin sa. I nuan b'ɔ ´uke sa'n, kpɛkuun nyanmiɛn su lɔ nzue'm b'a kan b'a bo nun. Nzue'n mlan dan kpa asiɛ'n i bue kun lɔ. Ɔ man nyanmiɛn'n kpa sin kpɛkuun nzue'n tɔ. Aunngban'n fin i finwlɛ nun fite. Sran'm be kwlaa be kaci sinnglinfuɛ. Be wun-man sa wlɛ. Ajuin difuɛ nga be yi amuɛn ba'n be wun nyannzuɛn. Be wun kɛ bé sa nuan like sɔ'n be ti finfin like. Nguan fi nun-man be nun. Be ti ninnge finfin, be nin finfin yolɛ fata. Cɛn nga Anannganman'n ´tu be fɔ'n, be ´wie nunnun. Sanngɛ sran ng'ɔ ti kɛ Zakɔb osu nunfuɛ'm be anyanbeun like sa'n, ɔ ti-man kɛ ninnge finfin sɔ'm be sa. Afin i yɛ ɔ ti mɛn wunmuan'n i bofuɛ nin-ɔn. Sran sɔ'n, Izraɛl ti i liɛ mlɔnmlɔn. I dunman'n yɛlɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n. Zerizalɛm klɔ, bɔ ɔ kpɔfuɛ'm b'a sin b'a yia wɔ'n, man ɔ onga b'ɔ nannan asiɛ wun'n su. Anannganman'n wan yoo: «Ndɛkɛn liɛ'n, n wa finndin mɛn nga nunfuɛ mun n yi i lɔ. Kɛ n ´fuan be'n, m ´mantan be koko nan m'an nyan be.» «Ee! Nian kannin bɔ ɔ'a tu min-ɔn! Nga wu-ɔ ɔ yo-man ye. Min bɔ n waan: ‹Min afɛ'n ti-man dan sɔ nan n suɛn i bo-ɔ ɔ yo ye'n, yɛ mín tannin sua'n ɔ'a bubu yɛ i nyanman'm b'a kpɛkpɛ yɛ. Min mma'm b'a ɔ, b'a fi mín sa. N lɛ-man sran fi b'ɔ ´man mín tannin sua'n su-ɔ. N lɛ-man sran fi b'ɔ ´tanndan nun-ɔn.› » Bé su kpɛn mun yɛ be yoli-ɔ. Be yoli sinnzin, b'a mantan-man Anannganman'n, i ti yɛ b'a si-mɛn i yo bɔ sran nga be nian be su'm be bo sanndili-ɔ. An `tie nganniɛn ng'ɔ tɛ ba'n. Mɛn i sannganlɛ like kun fin mɛn'n i nglo lɔ lika'n nun su ba. Ɔ wa nunnun Zida klɔ mun. Be ´kaci nsoso'm be lawlɛ. Anannganman, n si kɛ sran'n i nguan'n nun-mɛn i sa nun. Ajalɛ ng'ɔ tu'n, ɔ fin-mɛn i. Anannganman, a ´tu min fɔ-ɔ, tu i kɛ ɔ fata'n sa. Nán tu i ya su. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, n su fite-man nun. Be ng'ɔ fata kɛ ɔ ya dan'n tran be su'n, yɛlɛ mɛn nga be si-man wɔ'n, yɛlɛ minniɛn nga be bo-man ɔ dunman'n. Afin be su fɛn ɔ nvlefuɛ'm be bo ninnge mun. Be su saci be tranwlɛ'n, be su nunnun be. Anannganman'n fali ndɛ ng'ɔ o yɛ'n wlɛli i Zeremi nuan. I waan: «Kan kle Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ mun, se be kɛ: ‹An `fa aenguɛ nga e nin amun e trali'n i nun ndɛ'm be su.› Kpɛkuun nda nga n tali amun nannan mun kɛ n ´fa asiɛ bɔ ti nnɛn tawlɛ klanman b'ɔ kunngba'n yo like ye'n m ´man be'n, n ´yiɛ i nuan.› I kusu yɛ amun wun i andɛ yɛ, yɛ n tɛli i su kɛ: ‹Anannganman, man ɔ yo sɔ!› » Anannganman'n seli min kɛ: «Kan ndɛ ng'ɔ o yɛ'n Zida klɔ'm be su, kan sin Zerizalɛm akpɔ'm be su. Se kɛ: ‹An `nian aenguɛ sɔ'n su be nanti. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ n fali amun nannan mun Ezipt mɛn'n nun m bali'n yɛ m boli ndɛ nga mun be kan klelɛ'n bo-ɔ. Lele ndɛ n tɛ kan n tɛ kle be. N se be kɛ: An `tie min aniɛn'n, sanngɛ b'a sie-man bé su nan se kɛ tielɛ yɛ be ´tie-ɔ. Bé klun klo like liɛ nga be waan be ´yo'n yɛ be yoli-ɔ. Kɛ n kɛn i lele bɔ b'a fa-man su'n, yɛ min kusu n niannin aenguɛ sɔ'n nun sa ng'ɔ ti bɔ n `fa yo be'n yɛ n fa yoli be-ɔ.› » Anannganman'n seli min kɛ: «Zidafuɛ nin Zerizalɛmfuɛ kpa'n, b'a cici min wun ndɛ. Nga be nannan'm bɔ be waan be fa-man min ndɛ'n su'n be yoli'n, yɛ be kusu be su yo i siɛn nin-ɔn. B'a ɔ amuɛn'm be sulɛ. Izraɛlfuɛ nin Zidafuɛ'm b'a yi aenguɛ nga e nin be nannan mun e trali'n i ase.» I sɔ'n ti Anannganman'n wan yoo: «Nyrɛnnɛn nga n wa fa yi be su'n, be su kwla fin-man nun fite-man. Sɛ be kpan flɛ min-ɔn, m ´bu min sukpɔ nun waka. Zida klɔklɔ'm be sufuɛ mun ɔ nin Zerizalɛmfuɛ'm be ´kpan flɛ be amuɛn nga be yra ansans man be'n, sanngɛ be de be nyrɛnnɛn sɔ nun-ɔn, ɔ su yo-man ye. Zidafuɛ'm be amuɛn'm be kpanngban nin be klɔ'm be nuan'n sɛ. Yɛ kɛ be klɔ'm be akpɔ'm be nuan'n fa ti'n, i su yɛ be nian be taka be nyannzuɛn like kɛ Baal sa'n i sɔwlɛ mun-ɔn. I sɔ'n ti Zeremi, nán kpata nvle nga nunfuɛ'm be ti. Nán sun flɛ min, nán kpata min. Afin kɛ nyrɛnnɛn'n ´tɔ be su'n, sɛ be flɛ min'n, n su tie-man.» Anannganman waan: «?Min sran kpa, a ba nguɛ yolɛ mín sua'n nun wa? ?Wɔ bɔ sa tɛtɛ'n cɛ yɛ a yo'n a bu i kɛ nda nga a ta min'n ɔ nin sraka nga a yi man min'n, be ´yi sa ng'ɔ o ɔ su'n nan ɔ klun wa jɔ?» Anannganman flɛli amun kɛ Olivie Klanman B'ɔ Su Mma Kpa, sanngɛ nganniɛn dan kun tɛli, kpɛkuun ɔ fali sin yili i nun, yɛ i sama'm be wieli saci. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n b'ɔ tali amun'n, sa tɛ nga Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ'm be yoli'n, ansans nga be yra mannin Baal'n ti ɔ'a siesie kɛ nyrɛnnɛn tɔ amun su. Anannganman'n yili sa'n i nglo kleli min, ɔ man m'an wun i wlɛ. M'an wun min wun akunndan nga be bu'n. Laa n ti kɛ bua nga ɔ'a kpɛ cro wie bɔ be ´fɛ i kɔ i kunlɛ-ɔ ɔ kpli-man'n sa. Min wun akunndan tɛtɛ wla nga be ´bu'n, n si-man nun. Be ko se kɛ: «E `kun waka'n nin i mma mun, man be jaso lɛ. Nán be bo be ndɛ su di jɔlɛ kun.» Yɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, kusu b'ɔ ti jɔlɛ difuɛ kun b'ɔ di ndɛ nanwlɛ, akunndan nga sran'm be bu i be klun lɔ'n, ɔ si. Kɛ a ´tu ɔ klunngbɔ be su'n, ɔ ´yo min nyrun. Ɔ sa nun yɛ min ndɛ'n ɔ wo-ɔ. Ɔ man Anatɔtfuɛ mun bɔ be kunndɛ kɛ n wu'n bɔ be waan: « Nán kan Anannganman'n i nuan ndɛ'n, ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, e ´kun wɔ'n,» be ti Anannganman'n wan yoo: «E nin be e wa yia nun. Alɛ'n ´di be gbanflɛn mun, awe'n kun bé mma yasua nin bé mma bla mun. Nyrɛnnɛn nga n wa fa yi i Anatɔtfuɛ'm be su'n, be nun kun sa su fite-man nun.» Anannganman, a ti sɛsɛ ngboko. Kɛ e nin wɔ e `si akplowa'n, ɔ ti-man su. Sanngɛ n waan e nin wɔ e ´koko sa nga a yo i nuan su'n i wun yalɛ. Kɛ ajalɛ nga klunwifuɛ'm be tu'n ɔ yo ye man be'n, n wun-mɛn i wlɛ. Kɛ be nga be yaci wɔ atin'n lɛ be fa uflɛ'n be ti be tilɛ lɛ cɛ'n, n wun-mɛn i wlɛ. A ta be kɛ waka sa. B'a tra ndin, be su nyin, be su su mma. Ɔ dunman'n jaso-man be nuan nun le, sanngɛ wuun be anwlɛn'n nun-man ɔ su. N liɛ'n, a si min, Anannganman, a wun min, a si kɛ min anwlɛn'n wo ɔ su. Sran sɔ'm be liɛ'n, yi be sie be lɛ kɛ nnɛn bɔ be su wa ko kun be'n sa. Sie be ngunmin man be minndɛ be kunlɛ cɛn'n. ?Cɛn onin ko nan awlaboɛ'n ɔ'a tu mɛn'n nun nan ninnge'm b'a yaci kee wulɛ fie'm be su? Nnɛn nin anunman'm be su wie wu mɛn'n nun sran'm bé sa tɛ'n dunman nun. Be ko se kɛ: «Nyanmiɛn'n wun-man sa nga e yo'n.» «A nin be bɔ be wanndi bé ja nun'n be wanndi-ɔ ɔ wunmiɛn'n kpu ɔ wun. ?Yɛ wuun kɛ ɔ o lɛ'n, a nin nnɛn kpanngɔ'm be si akplowa-a ɔ yo ye? ?Sɛ mɛn b'ɔ ti fɔuun'n i nun cɛ yɛ a tran-an, ɔ́ wla kwla gua ase kan'n, sɛ a ju Zurdɛn i nuan susrɛ'n nun'n a yo i sɛ ko? Wɔ akpasua sufuɛ mun be yo wɔ atɛ. Wɔ awlofuɛ mun bɔbɔ be yo wɔ atɛ wie. Be wlawla sran mun kɛ be yo wɔ like. Ɔ man sɛ be kan ndɛ fɛfɛ kle wɔ'n, nán fa su.» «M'an yi min awlo'n m'an man gua. M'an yi min aja'n i ase. M'an yi like nga n klo i lele tratra su'n m'an wla min kpɔfuɛ'm be sa nun. Min nvlefuɛ'm be wa kacili kɛ asɔmɔli bɔ be o blo lɔ'n sa. B'a triki min kɔmin su, ɔ man min konvi tuli be su. ?Min nvlefuɛ mun be yɛ b'a yo kɛ anunman wie sa bɔ nnɛn wlɛfuɛ'm be sɔ i wa be sɔ i wa sɔ-ɔ? Be `yiayia bo nun nnɛn mun. Man be wa di cɛn. Nnɛn kankanfuɛ kpanngban kpa b'a saci min vinyi fie'n, b'a tiatia min fie'n su ninnge'm be su. B'a bubu min lika bɔ n klo-mɛn i ngowa'n sɔ flɛnnɛnnɛn. Ɔ man ɔ'a kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa. Ɔ'a yo kɛ sran bɔ sɛ ɔ'a tɔ i su'n sa. Kɛ n niɛn sa'n, ɔ'a nunnun mlɔnmlɔn. Mɛn'n ɔ'a saci, sanngɛ ɔ ti-man sran fi ndɛ. Ninnge fɛnfuɛ'm be fin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ oka treketreke'm be kwlaa be su be ba, Anannganman i tokofi'n ɔ'a di mɛn'n i bue kun wa lele ɔ'a kpɛn i bue kun lɔ. Sran fi su fite-man nun. Be guali ble, sanngɛ like nga be kpɛ'n yɛlɛ owie. Be fɛli lele ngbɛn, be su nyan-man like. Anannganman i ya dan b'ɔ fali'n ti'n like nga amun luali'n i su mma nga amun tili'n ti, man nyannzuɛn ´kun amun.» Ndɛ nga Anannganman'n kɛnnin i Izraɛl i tranfuɛ tɛtɛ'm be wun'n yɛ: «Be sa kannin mɛn nga n fa mannin min nvle Izraɛlfuɛ mun'n b'ɔ ti be aja'n. N ´tu be be asiɛ'n su. Yɛ n ´tu Zidafuɛ mun be afiɛn lɛ wie. Sanngɛ kɛ n ko tu be n ko wɔ'n, i sin n wa si be aunnvuɛ. N ´fa be n sa be sin be lika kunngun mun nin mɛn kunngun'm be nun. Laa, be kleli min nvlefuɛ mun kɛ be `fa Baal dunman'n be ta nda, sanngɛ sɛ be suan min nvlefuɛ'm be nantilɛ'n nan sɛ be fa min dunman'n be ta nda be se kɛ: ‹N kan Anannganman'n, n ´fa be n ´sie i min nvlefuɛ'm be nun. Sanngɛ nvle nga i waan ɔ di-man su'n, n ´tu i bo kɛ waka sa, n ´kun i.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman'n seli min kɛ yoo: «Ko to lɛn kplo fa ci ɔ bo, sanngɛ nán wlɛ i nzue nun o.» Yɛ n ko toli bé bo kplo'n kɛ Anannganman kannin'n sa nan m'an fa ci mín bo. Kpɛkuun Anannganman seli min ekun kɛ: «Bé bo kplo nga a toli'n b'ɔ ci ɔ́ bo'n, fa kɔ Efrat nzue ba'n nuan lɔ fa ko fiɛ i yɛbuɛ buɛ wie nun.» Yɛ n fa ko fiali Efrat nuan lɔ kɛ Anannganman seli min'n sa-a. I osu'n cɛli lɔun kpa, kpɛkuun Anannganman'n waan: «Jaso kɔ Efrat nuan lɔ ko fa bé bo kplo bɔ n seli wɔ kɛ a ko fa fia lɔ'n.» Yɛ n wɔli Efrat nuan lɔ yɛ n ´ko kunndɛ kan n sieli bé bo kplo'n nan m'an fa. N ´nian-an, ɔ'a saci, be fa yo like fi-ɔ, ɔ yo-man ye kun. Yɛ Anannganman'n seli min kɛ: «Min Anannganman'n min wan yoo: ‹Like nga Zidafuɛ'm be fa di be nuan, like nga Zerizalɛmfuɛ'm be fa di be nuan beblebe'n, kɛ n ´saci i sa. Nvle tɛfuɛ nga, sran nga n kan ndɛ n kle be-ɔ ɔ gua bé su sin, bɔ be akunndan liɛ ng'ɔ o bé ti nun'n kunngba yɛ be si i'n, bɔ amuɛn mun yɛ be waan be fa man be nan be sɔ'n, nan be koto be bo'n, nvle sɔ'n, ɔ ´yo kɛ bé bo kplo nga be fa be yo like-ɔ ɔ yo-man ye kun yɛ'n sa. Afin n fali Izraɛl nvle wunmuan'n ɔ nin Zida akpasua wunmuan'n n cili mín bo kɛ sran fa bé bo kplo ci i bo'n sa. N waan n ´yo sɔ nan be `yo min nvle nan n ´nyan dunman, nan be `yo min anyrunnyan like, nan n `fa be di min gbanflɛn, sanngɛ b'a fa-man bé ti b'a de-man.› » «Kan ndɛ ng'ɔ o yɛ'n kle be, se be kɛ: ‹Anannganman, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: Sa ti bɔ be wu nzan sɛ'n, i nun nzan gualɛ ti-ɔ.› Sɛ be tɛ ɔ su kɛ: ‹E si kɛ kɛ be wu nzan sɛ'n, i nun nzan gualɛ ti-ɔ.› Se be kɛ: ‹Anannganman'n wan yoo: N ´sanngan mɛn nga nunfuɛ'm be nun, i famiɛn nga be ti David famiɛn bia'n su mun o, min nyrun jranfuɛ mun o, min nuan ijɔfuɛ mun o, ɔ nin Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa, n ´sanngan be nun. Be ´yo kɛ nzan ɔ'a ti be sa. N ´yo man be jaso be wiengu wun, siɛ mun nin ba mun be ´kun be wun. N su yaci-man sran fi lɛ. N su si-man wie aunnvuɛ mlɔnmlɔn, n ´nunnun be kwlaa'n kpan.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. An `sie amún su tie. An `yaci amún wun tulɛ'n. Anannganman'n kan ndɛ. An `manman Anannganman amun Nyanmiɛn'n. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, aosin'n ´ba. Ɔ man amún ja ´kpla oka mun lika tuun'n ti. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, amun ´minndɛ kɛ aliɛ'n `cɛn lele ngbɛn. Anannganman ´yo man lika'n ɔ kaci aosin tritri kpa. Ɔ ´kaci i kɛ nyanmiɛn ble tuun'n sa. Sɛ amu'an tie-man ndɛ nga'n, sunlɛ yɛ n ´fia n sun-ɔn amún wun tulɛ dan bɔ an tu'n ti. Anannganman i bua'm be lomuɛn bɔ be ´tra be kɔ'n ti, mín nyinmuɛn'n wie to wie atin nun. Se famiɛn'n nin i nin be kɛ: «An `bubu gua asiɛ wun gblo. Afin amun famiɛn kle klanman'n ɔ'a fin amún ti su ɔ'a tɔ. B'a nyin mɛn'n i ngua lɔ klɔ'm be anuan mun. Sran fi nun-man lɔ b'ɔ ´tike-ɔ. B'a tra Zida nvle wunmuan'n lomuɛn b'a wɔ. Be trali be kwlaa ɔli.» «Zerizalɛm, man ɔ nyin'n su nian be bɔ be fin mɛn'n i nglo lɔ be su ba'n. ?Ɔ sran nga be fa be mannin wɔ'n be o nin? ?Ɔ sran sɔ mun bɔ man be ti a lɛ nyrun'n be o nin? ?Be nga a fali ɔ wun mannin be man be sieli wɔ'n, kɛ be ´ba wɔ bolɛ'n, a ´se sɛ? ?Kɛ a ´wun kɛ be nga be nin wɔ mantan mun be su ba'n, ɔ klun'n su kisan-man wɔ fiaan kɛ bla bɔ i ba wulɛ ɔ'a to i'n sa? A wa usa ɔ́ wun kɛ: ‹?Nguɛ ti yɛ sa nga'm be ju min su-ɔ?› Sɛ a ti bla'n, wuun n ´se kɛ sa tɛ dan bɔ a yoli'n ti yɛ be trali wɔ bɔ be nin wɔ lali kekle nun nin-ɔn. ?Etiopifuɛ kun kaci i wunnɛn kplo nin-ɔn ɔ yo ye? ?Kangale kun kaci i wunnɛn tata nun nin-ɔn, ɔ yo ye? Amun kusu kɛ an ti sɔ-ɔ. Amu'an yo sa tɛ'n lele ɔ'a kaci amun nzuɛn. I ti siɛn'n an yo sa kpa-a ɔ yo-man ye kun. N wa tru amun nun kɛ ijre bɔ aawlɛ flɛnnɛn nun aunngban'n fitɛ i kɔ'n sa. Zerizalɛm, sa ng'ɔ wa ju ɔ su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ liɛ nga m'an fa m'an sie wɔ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Afin a yili ɔ́ wla min su. A ko fali ɔ́ wla'n guali ato ninnge'm be su.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Sɛ a ti bla'n, wuun n ´se kɛ: «N kusu n wa kpa ɔ bo nan a `wun nyannzuɛn. Ɔ bian bɔ a kunndɛli mín bo'n, ɔ nin ɔ bian sa ngboko'n, ɔ nin ɔ tekle dan nga a boli'n, n wunnin be kpɔlɛ'm be su nin fie'm be su. N wunnin ɔ tete ninnge mun. Zerizalɛm, yako nin ɔ́ wun saun bɔ ɔ waan a yo-man'n. ?Cɛn onin ko yɛ a ´yaci kokowa bolɛ nin-ɔn?» Nzue b'ɔ ko jran'n i ti yɛ Anannganman'n kannin ndɛ nga kleli Zeremi-ɔ. «Zida nvle'n wo nyrɛnnɛn nun. I klɔ'm be su saci. Zerizalɛmfuɛ'm be su sun flɛ Nyanmiɛn. Sran dandan'm be sunman be sran mun kɛ be ko sa nzue blɛ be. Be kɔ-ɔ, be nyan-man nzue gbo'm be nun lɔ. Be fa be sɛ kee'm be sa be sin ba. Be kata bé ti yɛ be ba-a nyannzuɛn'n dunman nun. Nzue'n tɔ-man mɛn'n nun. Asiɛ'n ɔ'a tɛtɛ sa, i ti fie difuɛ'm be si-man wie se, be kata bé ti nyannzuɛn'n dunman nun. Flete b'ɔ o bo nun lɔ'n bɔbɔ, ijre b'ɔ nyɛn-mɛn i nan ɔ'a di'n ti, ɔ wu ba-a, ɔ yaci i lɛ kɔ. Blo aflunmun'm be ko jran kpɔlɛ'm bé ti afiɛn treketreke'n su. Be sie be bue'n kɛ be ´ti nvan kɛ nsoso mun sa. Be kunndɛ nnya-nnya'n lele be nyinma'n bloblo bé ti nun ngbɛn.» «Kɛ e nian e sa tɛ mun'n, e si kɛ y'a fɔn, sanngɛ Anannganman, nian ɔ dunman'n ti uka ye. E yoli nyin kekle'n sunman. E fɔnnin ɔ wun. ?Wɔ bɔ ɔ su yɛ Izraɛlfuɛ'm be fa be wla'n gua'n, wɔ bɔ sɛ sa tɔ be su-ɔ, wɔ yɛ a ti be defuɛ'n, ɔ yo sɛ ti yɛ a yo ɔ́ wun kɛ aofuɛ wie sa sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yo ɔ́ wun kɛ sran wie b'ɔ su sin kɔ i lika yɛ wa a sike sran cɛn kun sa sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yo kɛ sran b'ɔ kwlɛ-mɛn i wun kan sa sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a yo kɛ sonja b'ɔ de sran-an ɔ yo-man ye sa nin-ɔn? Kusu wuun a nin ye yɛ e o wa-a, Anannganman. E o ɔ dunman nun. Nán yi ye ase.» Nvle nga nunfuɛ'm be wun ndɛ bɔ Anannganman kan'n yɛ: «Be akunndan'n ti nnyɔn-nnyɔn ngboko. Bé nyin kan-man ase. Anannganman'n klo-mɛn i sɔ'n. I nyin wo bé sa tɛ'm be su. Ɔ ´bu be fɔ bé sa tɛ'n ti.» Anannganman'n seli min kɛ: «Nán kpata nvle nga nunfuɛ'm be ti, nán srɛ like kpa man be. Sɛ be ci nglɛmun be kpata min bɔbɔ-ɔ, n su sie-man mín su. Sɛ be yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli nin o, sɛ be yi sraka be mannin min o, n su sɔ-man nun. N ´fa alɛ nin awe, nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n n ´wiewie be.» Yɛ n tɛli su kɛ: «Ee! Anannganman Nyanmiɛn kpli, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be seli be kɛ: ‹Alɛ su tɔ-man amun su. Awe su kpɛn-man amun su. Nyanmiɛn'n ´yo man amun ´nyan fɔundi dan lika nga nun wa.› » Yɛ Anannganman'n tɛli min su kɛ: «I sɔ sran liɛ'm be tɔn be wun suɛn ngbɛn, nán min yɛ n sunmannin be-ɔ. M'an fa-man ndɛ m'an sie-man be nyrun, m'an kan-man ndɛ m'an kle-man be. Bé ti nun ninnge nga be wun i'n, ɔ ti ato. Sa nga be kɛn i kɛ ɔ wa ju'n, finfin ndɛ yɛ be kan-an. Be kpɛ bé ti nun yɛ be kan-an.» I sɔ'n ti, nga n kan man be'n yɛ: «Be nga m'an sunman-man be bɔ be tɔn be wun suɛn kɛ be ijɔ mín nuan'n bɔ be kɛn i kɛ: ‹Alɛ su tɔ-man mɛn nga nun, awe su kpɛn-man mɛn nga nun.›, be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ'n, alɛ'n nin awe'n yɛ ɔ ´kun be-ɔ. Sran nga kusu bɔ be kan ndɛ sɔ'n kle be'n, awe'n nin alɛ'n ´kun be, be ´gua Zerizalɛm akpɔ'm be su flɛnnɛnnɛn! Be su nyan-man sran fi b'ɔ ´sie be-ɔ. Be nin be yi mun nin be mma yasua mun, ɔ nin be mma bla mun, sa tɛ nga be yoli'n, n ´fa taka bé ti afiɛn.» «Se be kɛ yoo: ‹Mín nyinmuɛn'n bu kɔnguɛ nin wia nun. Nán ɔ yaci bulɛ le. Afin nyrɛnnɛn dan kpa ɔ'a tɔ min nvle'n bɔ sɛ ɔ ti bla-a, wuun n ´se kɛ ɔ nian si-man bian le'n su. Kannin ng'ɔ ɔ'a tu i'n ti-man blɛblɛ. A kɔ fie su lɔ-ɔ, kɛ fuɛn'm be tru sa. A wlu klɔ nun-ɔn, awe'n kle-man sran'm be yalɛ ngowa. Yɛ min nuan ijɔfuɛ nin min nyrun jranfuɛ'm be wlan mɛn nun'n, be wun-man sa ng'ɔ ju'n be nyanndra.› » «?Nan Zida i blo yɛ a yi i mlɔnmlɔn-ɔn? ?Ɔ konvi li yɛ ɔ'a tu Siɔn su-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a bo ye nin kannin ng'ɔ tu be-ɔ be nyɛn-mɛn i wun ayre nin-ɔn? Y'a minndɛ fɔundi'n lele ngbɛn. E minndɛ juejue yolɛ'n, sanngɛ sa ng'ɔ ba'n ɔ yo sro. Anannganman, e si kɛ e ti-man sɛsɛ ɔ nyrun. E si kɛ é si'm be yoli sa tɛ. Nanwlɛ e fɔnnin ɔ́ wun. Nian ɔ dunman'n ti nán yo ye finfin. Nán yo ɔ famiɛn bia klanman'n i wannzo. Nán ɔ́ wla fi aenguɛ nga a nin ye trali'n su, nán saci i. ?Nvle nga nunfuɛ'm bé finfin ninnge nga be su be'n, onin cɛ yɛ ɔ kwla tɔ nzue-ɔ? ?Nzue'n fin nglo lɔ tɔ sa ngbɛn? ?Nán wɔ yɛ man nzue'n tɔ-ɔ? Anannganman e Nyanmiɛn, ɔ su yɛ é wla'n wo-ɔ. Afin wɔ yɛ a yo sa ng'ɔ o lɛ i kwlaa nin-ɔn.» Anannganman'n seli min kɛ: «Sɛ bɔ Moiz nin Samiɛl bɔbɔ be fa nvle nga nunfuɛ'm bé wun sa ba min nyrun'n, n su si-man be aunnvuɛ. Fuan be min nyrun lɛ man be wɔ. Sɛ be usa kɛ: ‹?Nin yɛ e wɔ-ɔ?› Tɛ be su kɛ: ‹Anannganman'n wan yoo: Be bɔ tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ ko kun be'n, man ɔ kun be. Be bɔ alɛ'n ko kun be'n, man ɔ kun be. Be bɔ awe'n ko kun be'n, man ɔ ko kun be. Be bɔ be ko tra be lomuɛn ko wɔ'n, man be tra be wɔ.› » Anannganman'n waan: «N wa fa nyrɛnnɛn wafa nnan n ´yi be su. Alɛ'n ´di be, alua'm be ´cuɛn be fuɛn'm be ase, anunman nin bo nun nnɛn tɛtɛ'm be ´di be, be ´nunnun be. Mɛn'n nun famiɛn diwlɛ nunfuɛ'm be wun be-ɔ, ɔ ´yo be sro. Sa ti bɔ n ´yo sɔ'n yɛlɛ Ezekias i wa Manase b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n i ninnge ng'ɔ yoli Zerizalɛm'n.» «?Zerizalɛm, wan cɛ yɛ ɔ ´yaci wɔ lɛ-ɔ? ?Wan yɛ ɔ ´koko wɔ-ɔ? ?Wan yɛ ɔ ´usa wɔ osu-ɔ?» Anannganman'n waan: «A yili min ase. A kacili ɔ sin sili min. Yɛ n kusu e nin wɔ e yiali nun-ɔn. Yɛ n nunnunnin wɔ-ɔ, afin kɛ n ko si wɔ aunnvuɛ'n yɛ n sili-ɔ. N kpajali n sran mun kɛ be kpaja awie nun'n sa. N kpajali be n guali mɛn'n i sin lɔ. N fali be mma mun n wɔli. N yoli man min sran sɔ'n, wie'm be wuli, sanngɛ b'a kaci-man be ajalɛ'n. N yoli man be angboti mmla'm be yoli kpanngbangban, jenvie nuan aunnyan bɔbɔ ɔ ´fɛ i wun wɔ. N yoli man wia klakla kpa'n nun'n, like sacifuɛ'n ɔ wa tɔli sonja gbanflɛn'n i nin'n su. N yoli man i klun kpa'n suannin i sa kplala, kpɛkuun i wawɛ wanndili i wun. Bla b'ɔ wuli ba yasua lele nso'n, yɛ ɔ lɛ-man wie kun yɛ, yɛ ɔ su wu yɛ. I nyrun'n, lika ɔ'a san sanngɛ wia'n tɛ o nun. Ɔ'a sokpa, ɔ'a wun nyannzuɛn. Be nga be ka lɛ'n, n ´yo man be wu be kpɔfuɛ'm be nyrun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Ee! ?Min mmo, ɔ yo sɛ yɛ man a wuli min b'ɔ m'an wun nyrɛnnɛn sa-a? Mɛn'n nun sran'm be kwlaa be yi min blo, be klo-man min sa, be nin min lɛ i. N nian bo-man sran bosia le, kusu n nian usa-man kɛ sran bo min bosia le, sanngɛ sran kwlaa kpɛ min nzowa. Sɛ m'an nian-man nun m'an su-man wɔ'n, yɛ kɛ nyrɛnnɛn blɛ'n juli'n, kɛ sa'n nyannin be'n, sɛ m'an srɛ-man bé ti'n, wuun man like nga be fa sunnzun mín wun'n ɔ yo su. ?Blalɛ kun kwla bu mɛn'n i nglo lɔ lika'n nun blalɛ'n annzɛ aaba nun-ɔn ɔ yo ye? Zidafuɛ mun, n ´fa amun ninnge nin amun anwlɛn su ninnge mun m ´man amun ninnge fɛnfuɛ mun. Sa tɛ nga amun yoli i kɛ amun o amun asiɛ'n su wa'n i akatua'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. N ´yo man amun kpɔfuɛ'm be ´tra amun kɔ mɛn wie bɔ amun si-mɛn i'n nun. Afin min ya'n b'ɔ jue kɛ sin sa'n, ɔ wa yra amun. Anannganman, ɔ bɔbɔ a si min. Nán ɔ́ wla tra min su, nian min lika. Tu min klunngbɔ be bɔ be kle min yalɛ'n be su. Nán man ɔ ya bɔ a fɛ-mɛn i ndɛndɛ'n ti sa `nyan min. Ɔ bɔbɔ nian, nyannzuɛn nga n ´wun i yɛ'n, ɔ dunman nun yɛ n wun i-ɔ. Kɛ ɔ́ nuan ndɛ'n ko to min sa'n, n ka lɛ n sɔ nun. Ɔ ndɛ'n yo min fɛ, ɔ ndɛ sɔ'n ti man min klun jɔ. Afin Anannganman Nyanmiɛn, ɔ bɔ a sie mɛn wunmuan'n, ɔ dunman'n wo min su. Kɛ sran'm be yia bɔ be ´srisri'n, n ko tran-man be nun n yiyi-man min nyin su. A tra min nun kekle ti man n trannin min ngunmin ya bɔ ɔ man ɔ kun-man min ngowa'n ti. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ min afɛ liɛ'n lɛ-man kpɛbo sɔ-ɔ? ?Kannin ng'ɔ tuli min'n, ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ lɛ-man ayre nin-ɔn? ?Nan lakalɛ yɛ a lakali min-ɔn? Nzue ba bɔ nzue nun-man nun titi'n, be lafi i su-ɔ ɔ yo-man ye. Anannganman'n tɛli su kɛ yoo: «Sɛ a sa ɔ sin ba min wun'n, n ´fa wɔ n ´sie ɔ osu laa'n nun. Sɛ a sie like ng'ɔ ti kpa nin ng'ɔ ti-man kpa'n be afiɛn ngbaciɛ'n, wɔ yɛ a ´kan min nuan ndɛ-ɔ. Zidafuɛ'm be yɛ be ti bɔ be sa bé sin ɔ wun-ɔn. Nán wɔ yɛ a ti bɔ a sa ɔ sin bé wun-ɔn. N ´yo wɔ kɛ aaba talɛ dan sa. Nvle nga nunfuɛ'n be nin wɔ ´kun, sanngɛ be su kwla yo-man wɔ like fi. Afin e nin wɔ e o nun, n ´uka wɔ, n ´de wɔ.» Anannganman'n yɛ o kan sɔ-ɔ. «N ´de wɔ sran tɛtɛfuɛ'm bé sa nun. N ´de wɔ sran mian-mianfuɛ'm bé sa nun.» Anannganman'n seli min kɛ yoo: «Nán ja bla, nán wu ba (yasua annzɛ ba bla) mɛn nga nun.» Ba yasua nin ba bla nga be ´wu be lika nga nun'n, be nin be nin mun, ɔ nin bé si nga be wuli be'n, bé wun ndɛ nga Anannganman'n kan'n yɛ: «Be ´wu nyrɛnnɛn wie, sran fi su sun-man be, be su sie-man be. Be fuɛn'n ɔ ´kplɔ, ɔ ´yo kɛ angrɛ sa asiɛ'n su. Alɛ'n nin awe'n ´di be. Be fuɛn'm be ´yo apɛtɛkuasi nin nsoso'm be aliɛ.» Yɛ Anannganman'n seli min ekun kɛ: «Awlo nga be yo sɛ nun'n, nán wlu nun. Nán kɔ sɛ bo, nán yo sran fi yako. Min klun jɔ-man nvle nga nunfuɛ'm bé wun kun. N yo-man be kpa kun, n si-man be aunnvuɛ kun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «I kpɛnngbɛn o, i bakan o, be wa wu mɛn nga nun. Be su sie-man be, be su bobo-man bé wun kannin yɛ be su yi-man bé ti be dunman nun. Sran fi nin i sɔfuɛ'm be su di-man aliɛ kɛ be ´fa fɔnvɔ be. Sran nga i si annzɛ i nin wuli'n, ɔ su nyan-man sran b'ɔ ´mɛn i nzan ´yo i yako-ɔ. Kusu nán kɔ awlo nga be su di cɛn nun'n nun. Nán a nin sran mun be tran be di like be nɔn nzan lɛ.» Afin Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i wan yoo: «Nian su, n wa yo man cɛn dilɛ kpankpanlɛ'n nin aklunjuɛ kpanlɛ'n, ɔ nin yasua annzɛ bla nga b'a ja be wun uflɛ uflɛ'n be jue tolɛ'n ɔ wa wie wa lika nga nun amun blɛ su. Amún nyin'n ´ta nun.» «Sɛ a kan ndɛ nga kwlaa kle nvle nga nunfuɛ mun nan be usa wɔ kɛ: ‹?Ɔ yo sɛ ti yɛ Anannganman'n kan nyrɛnnɛn sa nga mun kwlaa kle ye nin-ɔn? ?Nguɛ sa yɛ e yoli-ɔ? ?Fɔnlɛ sɛ yɛ e fɔnnin Anannganman e Nyanmiɛn'n i wun-ɔn?›, tɛ be su kɛ: ‹Anannganman'n waan: Amún si'm be yili min ase, be ko suli ninnge'm be su, be suli be, be kotoli be bo. Be yili min ase, b'a fa-man min mmla'n su. Amun kusu sa tɛ nga amun yoli'n, ɔ trali amún si'm be liɛ'n. Amun waan amun klun klo akunndan liɛ'n cɛ yɛ amun ´fa su-ɔ. Ɔ lɛ-man amun nun kun. Ndɛ nga n kan'n, amun tie-man. I sɔ'n ti, n ´to amun n ´guɛ i mɛn wie nun. Amun ´kɔ mɛn kun bɔ amún si'm b'a si-mɛn i bɔ amun kusu amun si-mɛn i'n nun. Amun ´su like wie mun lɔ kɔnguɛ nin wia su, afin n su si-man amun aunnvuɛ kun.› » Anannganman'n wan yoo: «Cɛn wie lele be ´ta nda-a, be su se-man kɛ: ‹N kan Nyanmiɛn b'ɔ fali Izraɛlfuɛ mun Ezipt mɛn'n nun bali'n kun.› Be wa se kɛ: ‹N kan Nyanmiɛn b'ɔ fali Izraɛlfuɛ mun mɛn'n i nglo lɔ lika'n nin mɛnmɛn ng'ɔ man be bo sanndili nun'n be nun bali'n.› Afin n ´fa be n ´sa be sin lika nga n fa mannin be nannan mun'n i nun.» Anannganman waan: «N wa sunman jue trafuɛ kpanngban kɛ be ko tra be. I sin n ´sunman koniɛn difuɛ kpanngban kɛ be di be wun koniɛn oka mun, nin kpɔlɛ'm be su, ɔ nin yɛbuɛ buɛ'm be kwlakwla be nun. Afin ajalɛ nga be ´tu'n, mín nyin o su. Wie fi ti-man fiawa min nyrun. Mín nyin ta bé sa tɛ mun weiin. N ´dun mmua m ´man bé sa tɛ'n i akatua sɔ fa nnyɔn min mɛn bɔ be yoli i fiɛn'n ti, ɔ nin be tete like bɔ be lɛ-man nguan bɔ be fa bali min lika'n nun'n ti.» Anannganman, wɔ bɔ a man wunmiɛn'n, bɔ a ti kɛ min sasawlɛ klɔ'n sa, kɛ sa tɔ'n, ɔ́ sin yɛ n fia-a. Nvle-nvle'm be ´fin mɛn'n i bue kun lɔ be ´ba ɔ sin be ´se kɛ: «Like nga e nannan'm be yaci é si'm bé sa nun'n, ɔ ti ato like, ɔ yo-man sa fi ye. ?Sran kun kwla yi like b'ɔ kwla niɛn i su-ɔ? ?Sɛ ɔ kwla yi'n, i sɔ like'n kwla niɛn i su?» Anannganman waan: «I sɔ'n ti n wa kle be kɛ n lɛ kwlalɛ yɛ n kwla. Ɔ man be wa si kɛ min dunman'n yɛlɛ Anannganman.» Zidafuɛ'm bé sa tɛ'n ɔ ti kɛ blalɛ yɛ b'a fa klɛ sa, ɔ ti kɛ diaman kpɛngbɛ yɛ b'a fa klɛ sa, sɛ n ´kwla se, ɔ klɛ be anwlɛn'n nun. Ɔ klɛ be Nyanmiɛn sɔwlɛ like nga be ti kɛ nnɛn wɛ sa'n be su. Ɔ man be mma'm be wla su fi-man sraka yiwlɛ nin waka nga be taka be bɔ be sɔ be'n, nin waka nga be lɛ fɔnvɔ'n, ɔ nin kpɔlɛ kendenglein mun. Zerizalɛmfuɛ mun bɔ amun o oka b'ɔ o lika kpɛtɛkplɛɛ nun'n, sa tɛ nga amun yoli'n ti, amun amuɛn sɔwlɛ nga amun fa truli lika'n nun'n ti, n wa fa amun ninnge nin amun bɛ trɔ mun m ´man amún bo ninnge fɛnfuɛ mun. Aja nga n fa mannin amun'n, amun bɔbɔ ti man ɔ ´fi amun sa. N ´yo man amun kpɔfuɛ'm be ´tra amun kɔ mɛn wie bɔ amun si-mɛn i'n nun. Afin min ya'n b'ɔ jue kɛ sin sa'n amu'an sɔ i nuan. Ɔ ´jue lele be yo i like fi-ɔ ɔ su yo-man ye. Anannganman'n wan yoo: «Sran ng'ɔ yaci min Anannganman'n n lɛ bɔ sran su yɛ i wla'n wo'n, bɔ klɔ sran bɔ i nyin tɛ'n i su yɛ ɔ lafi'n nán man ɔ wun ye le! I sɔ sran liɛ'n i agualiɛ'n yo kɛ susrɛ kan wie b'ɔ o lika kee'n nun'n sa. Ɔ ´minndɛ muae'n lele ɔ ´fɛ ngbɛn. Afin i sɔfuɛ'n ɔ'a yo kɛ ɔ ko trannin aawlɛ flɛnnɛn'n nun kan lika'n ti yrawa lɛ'n nun sa, ɔ ti kɛ njin asiɛ bɔ sran fi tran-man lɔ'n sa. Sran nga i wla'n taka Anannganman'n su'n, bɔ Anannganman'n su yɛ ɔ lafi'n, i liɛ su ti ye! Ɔ ti kɛ waka wie b'ɔ jin nzue nuan'n sa, bɔ i olui'm be trɛ kɔ nzue ba'n nuan'n sa. Wia'n ´bo-ɔ, i ndɛ nun-man nun. I nnya'n blo-man le. Afuɛ nga nzue'n ɔ'a tɔ-man-an, ɔ ti-mɛn i ndɛ mlɔnmlɔn. Ɔ yaci-man mma sulɛ le. Klɔ sran'n i klun akunndan'n ti tɛ tra like kwlaa, be yo akunndan sɔ'n i sa fi-ɔ ɔ yo-man ye. ?Wan cɛ yɛ ɔ kwla si-ɔ?» «M bɔbɔ min Anannganman n si klɔ sran klun akunndan'n, n wun i anwlɛn'n nun lɔ. Ɔ man n nian kɛ sran kun fa nanti'n. N nian kɛ i aeliɛ'n fa ti'n su yɛ n fɛ i nuan like mɛn i-ɔ. Sran ng'ɔ fa gblɛ fa nyɛn i wun'n, ɔ ti kɛ cinndalo wie b'ɔ utu klenzua bɔ nɛ́n i yɛ ɔ toli'n su sa. I nguan'n wie-man nan ninnge sɔ'n b'a fi i sa. I agualiɛ su'n, ɔ kaci kɛ sinnglinfuɛ sa.» Famiɛn bia kun o lɛ ɔ lɛ nyrun kpa. Kɛ ɔ fin mɛn'n i bo bolɛ nun'n i dunman'n ti fuwa. I su yɛ e Nyanmiɛn i sua'n taka-a. Anannganman, wɔ bɔ ɔ su yɛ Izraɛl i wla'n wo'n, be bɔ be kaci be sin be si wɔ'n be ´wun nyannzuɛn. Be bɔ be yaci wɔ lɛ kɔ like uflɛ sin'n, be ti kɛ dunman bɔ b'a klɛ i aunnyan nun bɔ i nunnunlɛ ɔ yo-man ya'n sa. Afin Anannganman b'ɔ ti kɛ nzue ti kun bɔ i nun nzue'n ti klengle b'ɔ wie-man nun le sa'n, b'a yaci i lɛ. Anannganman, yo min juejue. Sɛ a yo min juejue-ɔ, n ´yo juejue sakpa. De min. Sɛ a de min-ɔn, n ´nyan n ti sakpa. Afin wɔ yɛ man n di alaje-ɔ. Sran'm be se min kɛ: «?Nyrɛnnɛn nga Anannganman kɛnnin i ndɛ'n, ɔ yo sɛ ti yɛ i nuan yia-man-an? Man ɔ ju nan e nian e!» Kusu nán kɛ min yɛ n suli wɔ bo kɛ a fa nyrɛnnɛn'n yi ye su-ɔ. Nán kɛ n klo kɛ nyrɛnnɛn sa'n bla-a. Ndɛ ng'ɔ fin mín nuan fite'n yɛ ɔ wo lɛ-ɔ, ɔ bɔbɔ a si. Nán yo man min akunndan'n sanngan, afin nyrɛnnɛn blɛ nun'n, ɔ sin yɛ n fia-a. Min yalɛ klefuɛ mun be yɛ ɔ ti bɔ be wun nyannzuɛn-ɔn, nán min-ɔn. Be yɛ ɔ ti bɔ be klun titi be-ɔ, nán min-ɔn. Yo man nyrɛnnɛn blɛ'n ju, man ɔ tɔ be su. Fa nyrɛnnɛn fa nnyɔn yi be su. Anannganman'n seli min kɛ yoo: «Kɔ ko jran sran kpa'm be anuan'n nun kan Zida famiɛn'm be sin lɛ'n, jran Zerizalɛm anuan'n kwlaa nun. Se sran'm be kɛ: ‹Wɔ Zida famiɛn, amun Zidafuɛ mun kwlaa, yɛ amun Zerizalɛmfuɛ mun kwlaa bɔ amun sin anuan nga nun wa'n, an `sie amún su tie Anannganman i nuan ndɛ'n.› Anannganman'n wan yoo: ‹An `nian amun wun kpa. Wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun nán an sua trɔ. Nán an fa trɔ wlu Zerizalɛm klɔ'n nun. Kusu nán an fa trɔ amun awlo lɔ be fite. Nán an yo junman fi. An `sie wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i ngunmin man min kɛ n fa kan kleli amun nannan mun'n sa. N kan kleli be-ɔ, b'a sie-man be su b'a tie-man, b'a kpɛ-man bé nyin wa nan se kɛ tilɛ yɛ be ´ti-ɔ.› Anannganman'n waan: ‹Sanngɛ amun liɛ'n, sɛ amun tie mín nuan ndɛ'n, nan amu'an fa-man trɔ b'a wlu-man Zerizalɛm klɔ'n nun wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, sɛ an sie wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i ngunmin be man min nan amu'an di-man junman fi cɛn sɔ nun'n, i liɛ'n famiɛn nga be tran David i famiɛn bia'n su'n, bɔ be fu kakaklolo nun annzɛ nnɛn kpanngɔ su'n, be nin be awlo lɔ sran dandan mun nin Zidafuɛ mun nin Zerizalɛm klɔ'n sufuɛ mun be su yaci-man klɔ i anuan'n nun sinlɛ le. Sran ´tran klɔ sɔ'n su titi. Sran'm be ´fɛ i Zida klɔ mun nin Zerizalɛm asa'm be su, nin Bɛnzamɛn nvle'n nun tɔnun lika nun, nin oka lika mun, ɔ nin ja ngua lɔ lika'm be nun be wa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin bo kun yolɛ'n i su tɛ mun min sua'n nun. Yɛ be yi sraka nga be fa ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa'n be ´yi sraka'n man min. Nan sanngɛ sɛ amu'an sie-man amún su'n, sɛ amu'an sie-man wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i ngunmin b'a man-man min nan an sua trɔ an fa sin Zerizalɛm klɔ'n i anuan nun, wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, i liɛ'n, n ´trɔ klɔ'n nun sin yɛ sin sɔ'n ɔ ´di Zerizalɛm sua kpakpa mun, ɔ su nuan-man le.› » Anannganman'n seli min kɛ yoo: «Jaso kɔ sɛ ufuɛ'n i wun lɔ man n kan min ndɛ kun n kle wɔ.» N wɔli sɛ ufuɛ'n i wun lɔ, kɛ n ´ju lɔ'n, wuun ɔ su wu like. Like ng'ɔ wuli i sɔ'n ɔ'a yo-man kpa. Wufa'n ɔ yo sɛ ufuɛ'm bé sa nun sɔ titi. Nan sɛ ufuɛ sɔ'n ɔ'a fa ɔ'a wu like uflɛ nga i wulɛ yo i fɛ'n. Yɛ Anannganman'n kannin ndɛ nga kleli min-ɔn. Ɔ usali kɛ: «?Izraɛlfuɛ mun, min nin amun e kwla yo-man kɛ sɛ ufuɛ ng'ɔ lɛ'n sa? Afin amun wo mín sa nun kɛ wufa'n fa o sɛ ufuɛ'n i sa nun'n sa. Ɔ ju blɛ wie-ɔ n kan kɛ n ´tu nvle wie annzɛ kusu famiɛn diwlɛ wie bo kɛ waka sa, wie ju kusu-ɔ, n kan kɛ m ´bubu i annzɛ n ´nunnun i. Sanngɛ sɛ nvle nga n kɛnnin i ndɛ sɔ'n i nunfuɛ'm be yaci sa tɛ yolɛ'n, n kaci aniɛn'n, sa nga min waan n ´fa yo be'n, n fa fli be. Ɔ ju blɛ wie kusu-ɔ, n kan kɛ n ´kplan nvle wie annzɛ famiɛn diwlɛ wie kɛ sua sa, wie kusu-ɔ, n kan kɛ n ´tɛ i kɛ waka sa. Sanngɛ sɛ nvle sɔ'n lo min ngasi nan n kan ndɛ n kle i-ɔ ɔ guɛ i su sin'n, n kaci aniɛn. Ye nga n guguli kɛ n ´yo mɛn i'n, n yo-mɛn i kun.» Ɔ man se Zidafuɛ mun nin Zerizalɛm klɔ'n sufuɛ'm be kɛ: «Anannganman'n wan yoo: ‹N su siesie amún wun sa kun, n su bu amun wun akunndan tɛ kun. I sɔ'n ti, man amun kwlaa an kaci amun nzuɛn'n. An `nanti klanman kɛ ɔ fata'n sa.› » Sanngɛ be tɛ min su kɛ: «Nán kle ɔ wun yalɛ. Ye akunndan liɛ'n su yɛ e ´fa-a. E liɛ nga e waan e ´yo'n yɛ e ´yo-ɔ.» I sɔ'n ti Anannganman'n wan yoo: «?An `kpɛn n sin usa nvle-nvle'm be nun nian sɛ b'a kan ndɛ sa'n wie amu'an ti i le o? Sa nga Izraɛl yoli'n i tɛ liɛ'n ɔ lɛ-man wunsu. ?Laglasi ng'ɔ gua Liban lɔ oka'm be su'n ɔ wie? ?Nzue ng'ɔ fin mmua, b'ɔ sonji'n b'ɔ jɔ'n, ɔ'a wie nun le? Sanngɛ kpɛkuun min nvlefuɛ'm bé wla ɔ'a fi min. Be yra ansans be fa man ninnge finfin mun. B'a yo man b'a yaci be atin'n lɛ. B'a yaci be atin laa'n lɛ. B'a ko fa atin nga b'a yi-man'n. B'a yo man kɛ a wun be mɛn'n sa-a, ɔ yo sro, sran'm be yaci-mɛn i finfin yolɛ, be kwlaa nga be sin lɛ'n, be nuan bo bé wun, yɛ be keje be ti sɛkɛsɛkɛsɛkɛ. Kɛ be nyinma ´gua be kpɔfuɛ'm bé wun cɛ'n, wuun m'an yo man b'a bo b'a sanndi. Be nyrɛnnɛn cɛn sɔ nun'n, n ´kaci n sin n ´si be.» Be wie'm be se kɛ: «An man e cici Zeremi i wun ndɛ, afin i kunngba'n ti man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n su wie-man nan se kɛ mmla'n ´ka lɛ mlin. Ngwlɛlɛfuɛ'm be kusu be su wie-man nan se kɛ e su nyan-man afɔtuɛ manfuɛ kun. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be su wie-man nan se kɛ e su ti-man Nyanmiɛn nuan ndɛ'n kun. Man e saci i wun. Sɛ ɔ kan ndɛ siɛn'n, nán e sie é su kun.» Anannganman, sie ɔ́ su ti nga n kan'n. Tie ndɛ bɔ min kpɔfuɛ'm be kan'n. ?Be fa tɛ be tua kpa kalɛ? B'a kpɛ min bo kunman nan n `tɔ nun nan n `wu. Man ɔ wla kpɛn su kɛ min yɛ n jran ɔ nyrun n kannin bé ti ndɛ yɛ man a yacili ya nga a fɛli i bé wun nin-ɔn. I sɔ'n ti, yo man awe'n kun be mma mun. Fa be bɔbɔ yi i alɛ'n nun. Man be yi'm be mma'm be fi be sa. Man be ka angboti. Man tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n kun bé wun mun. Man alɛ'n di be mma gbanflɛn mun. Kɛ bɔ b'a kpɛ min bo kunman kɛ be ´tra min'n, bɔ b'a sua aya min bo nan n `tɔ nun'n ti, sunman sonja mun man be ko fu be nun nan be ti kpankpanlɛ be awlo'm be nun. Anannganman, ɔ bɔbɔ a si cicilɛ nga b'a cici kɛ be ´kun min'n. I sɔ'n ti sɛ be yi ɔ kpatalɛ tɛ'n, nán sɔ nun. Nán nunnun bé sa tɛ'n nan ɔ jaso ɔ nyrun lɛ. Nán be kwla jran ɔ nyrun. Man bé wun ya tran ɔ klun tititi. Anannganman'n seli Zeremi kɛ: «Ko to nzue sɛ kun sɛ ufuɛ'n i sa nun. Kpɛkuun flɛ kpɛnngbɛn'm be nun wie nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kpɛnngbɛn'm be nun wie. Nan `fin klɔ nun fite. A ´kɔ'n, sin Sɛ Bue Anuan'n nun. Kɔ Inɔm kongo'n i wun lɔ. A ju lɔ'n, n ´fa ndɛ n ´wla ɔ́ nuan yɛ a ´kan-an. Se kɛ: ‹Zida famiɛn mun nin Zerizalɛm klɔ'n sufuɛ mun, an `tie ndɛ bɔ Anannganman'n kan'n. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: An `nian, n wa fa nyrɛnnɛn sa kun n ´yi i lika nga su. Nyrɛnnɛn sa sɔ'n, sran kwlaa nga be kɛn i ndɛ kle i'n, ɔ kpiti kpli. Afin be kacili be sin be sili min. Be yoli lele man a wun lika nga-a, a si-mɛn i kun. Be yrali ansans mannin amuɛn wie mun bɔ bé si mun nin Zida famiɛn mun be si-man be laa'n nan se kɛ be bɔbɔ. Sran nga b'a yo-man sa'n, b'a kun be lele be mmoja'n ɔ'a yi lika sɔ'n. B'a siesie Baal i sɔwlɛ'n kɛ be ´yra be mma mun be fa sɔ Baal sɔ'n. Kusu wuun n nian se-man be kɛ be yo i sɔ like le. M'an kɛn-mɛn i sɔ m'an kle-man be, i sɔ akunndan bɔbɔ nian ba-man mín ti nun le.› » I sɔ'n ti Anannganman'n wan yoo: «Cɛn wie'n, be su flɛ-man lika nga Tɔfɛt annzɛ Inɔm kongo kun. Be wa flɛ i sran'm be nunnunlɛ kongo. Lika nga nun wa'n, n ´saci Zidafuɛ mun, nin Zerizalɛmfuɛ'm be ngwlɛlɛ'n nga be ´fa'n. N ´yo man be ´tɔ be kpɔfuɛ'm be nyrun. Be bɔ be klo-man be nin nguan'n, be ´nyan be. N ´fa be saka'n n ´fa gua anunman nin bo nun nnɛn'm be bo man be di. N ´yo man klɔ nga kɛ sran be ´wun i'n, be ´bo bli. N ´yo man kɛ be nga be sin'n be wun sacilɛ bɔ ɔ'a saci'n, be ´bo awuyomo, yɛ be ´didi i wun. Be kpɔfuɛ mun nin be bɔ be klo-man be nin nguan'n, be wa sanngan be nun. Nyrɛnnɛn nga be ´fa yi be su'n, i dan liɛ'n be flɛ-man. N ti man be ´di be mma'm be nnɛn'n, yɛ be ´di be wiengu nnɛn.» Kpɛkuun, bo nzue sɛ'n be nga be nin wɔ o lɛ'n be nyrun nan se be kɛ: «Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: ‹M ´bo nvle nga nin klɔ nga kɛ be fa bo nzue sɛ'n sa. Be siesie be ekun-ɔn ɔ su yo-man ye. Tɔfɛt lɔ yɛ be wa sie fuɛn mun siɛn nin-ɔn, afin be su nyan-man lika uflɛ be sie-man be nun. Sa nga n ´fa yo klɔ nga nin i sufuɛ mun yɛ ɔ o lɛ-ɔ. N ´yo man klɔ nga ´yo kɛ Tɔfɛt sa.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Zerizalɛm awlo mun nin Zida famiɛn'm be awlo mun be wa yo fiɛn kɛ Tɔfɛt lika'n sa. Sua nga be fu bé ti su lɔ be yra ansans man nzraama mun bɔ be gua nzan man ninnge mun'n, be kwlakwla be ´yo fiɛn.» Kɛ Zeremi fin Tɔfɛt lɔ kan Anannganman'n sunmɛnnin i kɛ ɔ `ko kɛn i nuan ndɛ'n lɔ bali'n, ɔ ko jrannin Nyanmiɛn i sua'n i awlo'n nun. Ɔ seli sran nga be o lɛ'm be kwlaa kɛ: «Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹An `nian, nyrɛnnɛn sa nga n kɛnnin i ndɛ'n, n wa fa yi i klɔ nga nin i asa'n su klɔ'm be kwlaa be su, bé nyin kekle bɔ be yoli'n bɔ n kan ndɛ-ɔ be ti-man'n ti.› » Kɛ Zeremi kannin Nyanmiɛn nuan ndɛ sɔ'n, Pasir b'ɔ ti Imɛr i wa'n bɔ i kunngba'n ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin Nyanmiɛn i sua'n su nianfuɛ'm bé su kpɛn'n ɔ tili. Ɔ boli Zeremi nan ɔ'a trɛ i ɔ'a ko ci i sran ciwlɛ waka ng'ɔ o Bɛnzamɛn Anuan Nglo-nglo'n b'ɔ o Nyanmiɛn i sua'n i nyrun lɔ'n i wun. Kɛ aliɛ'n cɛnnin'n, Pasir nyannjili Zeremi kpɛkuun Zeremi seli i kɛ: «Anannganman'n flɛ-man wɔ Pasir kun, ɔ ´flɛ wɔ Magɔr-Misabib siɛn'n, i bo'n yɛlɛ kɛ Nyrɛnnɛn Bo Sin Yia Amun. Anannganman'n wan yoo: ‹N ´fa nyrɛnnɛn'n n ´yi wɔ nin ɔ janvuɛ'm be su. Be kpɔfuɛ'm be ´kun be-ɔ, ɔ́ nyin ´ta nun. Yɛ n ´fa Zida nvle wunmuan'n i nunfuɛ mun m man Babilɔni famiɛn'n. Ɔ ´tra be lomuɛn kɔ i mɛn'n nun, wie kusu-ɔ, ɔ ´kun be. Klɔ nga sufuɛ'm be ninnge kpakpa'n nin be bɛtrɔ mun, nin be junman'm be nuan ninnge'm be kwlakwla, nin Zida famiɛn'm be bɛtrɔ'n, n ´fa man be kpɔfuɛ mun be ´fa yo be liɛ. Be ´fɛn be ´sua kɔ Babilɔni. Wɔ Pasir, a nin wɔ awlofuɛ'm be kwlaa be ´tra amun lomuɛn be ´kɔ. A ´kɔ Babilɔni, a ´wu lɔ, be ´sie wɔ lɔ, a nin ɔ janvuɛ nga a kannin Nyanmiɛn nuan ndɛ ato kleli be mun.› » Anannganman, a lakalakali min n fali su. A nyannin min, a kwlali min. Ɔ lɛ-man cɛn kun bɔ be srisri-man min-ɔn. Sran'm be kwlaa be srisri min. Ndɛ kwlaa nga n ´kan'n, i agualiɛ su san n ´kpan, san n ´kpan kɛ be ´kun min o! Be `de min o! Anannganman, ɔ ndɛ'n i kanlɛ'n ti min srisrilɛ yɛ be srisri min-ɔn, yɛ min nzowa yɛ be kpɛ i sa cɛn kwlaa-a. Sɛ n waan: «M bu-man Anannganman i akunndan kun, yɛ n kɛn-mɛn i nuan ndɛ kun'n,» like wie yra min klun lɔ sa fiaan kɛ sin sa. N kplin mín nyin kɛ n ´yo nan ɔ `kan ase, sanngɛ ngbɛn-ɔn. N ti mín wun ndɛ tɛtɛ bɔ sran sunman be kan'n. Be flɛ min: Nyrɛnnɛn'n ´Bo Sin Yia Amun. Wie'm be se kɛ: «An `sɛnmɛn i,» yɛ wie'm be sɔ su kɛ: «Ɛɛn, man e sɛnmɛn i.» Be kwlaa nga be nin min tran klanman laa'n, be su minndɛ kɛ n tɔ. Be waan: «Nga, ɔ ´fɔn le. E ´kwlɛ i yɛ e ´tu e klunngbɔ i su.» Sanngɛ Anannganman'n b'ɔ ti kɛ safunyrɛn sa'n, ɔ jin min sin. Min kpɔfuɛ'm be wa tɔ. Nán be yɛ be ´kwla-a. Be su nyan-man jranwlɛ, ɔ man be ´wun nyannzuɛn. Nyannzuɛn nga be wun i'n, ɔ su titi-man le. Bé wla su fi-mɛn i le. Anannganman, wɔ b'ɔ a sie mɛn wunmuan'n, ɔ liɛ a si sran jrɛin mun. Akunndan nga be ti fiawa sran i anwlɛn nun'n, a si be. Ɔ klunngbɔ nga a ´tu i be su'n, ɔ ´yo min nyrun. Afin ɔ́ ja su yɛ n fali min ndɛ'n m bali-ɔ. An `to jue bo be flɛ Anannganman'n, an `mɛnmɛn i, afin kɛ yalɛfuɛ'n ɔ tɔ sran bɔ be ti sa tɛ yofuɛ'm bé sa nun'n, i yɛ ɔ de i-ɔ. Cɛn nga be wuli min nun'n, sɛ ɔ ti sran'n, wuun n ´se kɛ nán cɛn sɔ'n ɔ wun ye le! Cɛn nga min nin guali min ase nun gblo'n, nán man cɛn sɔ'n ɔ yo kpa le! Sran ng'ɔ ko boli i sɔ jasin fɛ liɛ'n kleli mín si'n b'ɔ seli kɛ: «Ɔ yi wuli ba yasua,» b'ɔ man i klun jɔli'n, nán man ɔ wun ye le! Man sran sɔ'n yo kɛ klɔ nga Anannganman'n sacili be bɔ i waan ɔ si-man be aunnvuɛ kun'n sa. Nglɛmun'n, man ɔ ti kpankpanlɛ. Wia jran'n, man ɔ ti alɛ kpanlɛ. Ee! Sɛ ɔ ti kɛ Nyanmiɛn man n wuli min nin klun'n, wuun man min nin kacili min ndia kpɛkun, wuun man min nin kali wunnzɛfuɛ titi. Sɛ m'an fin-man min nin klun m'an fite-man'n, wuun i li flunman tra nyrɛnnɛn nga n ´wun i yɛ nin fɛlɛ nga n ´fɛ yɛ'n, ɔ nin nyannzuɛn nga n ´wun i cɛn kwlaa sa'n. Kɛ Sedesias sunmannin Pasir b'ɔ ti Malkiza i wa'n ɔ nin Sofoni b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n Zeremi b'ɔ ti Maazeza i wa'n i wun lɔ'n, yɛ Anannganman'n kannin ndɛ ng'ɔ o yɛ'n kleli Zeremi-ɔ. Famiɛn waan be wa se Zeremi kɛ: «Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n ɔ'a fa alɛ ɔ'a wla ye sin, i ti usa Anannganman sa man ye. Sɛ ɔ ´yi i atrɛ'm be nun kun man ye nan e kpɔfuɛ sɔ'm be ´wanndi kɔ o!» Yɛ Zeremi tɛli be su kɛ: «An `ko se Sedesias kɛ yoo: ‹Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: Amun sonja nga alɛ ninnge'n wo bé sa nun bɔ be jin klɔ'n wun talɛ'n sin be nin Babilɔnifuɛ'm be ´kun yɛ'n, n wa yo man siɛn'n klɔ'n nun wa yɛ be ´jran be kun-ɔn. M bɔbɔ min yɛ e nin amun e ´kun-ɔn. E nin amun e ´kun kekle kpa. N ´nian amún wun ya dan nga m'an fa'n su yɛ e nin amun e ´kun-ɔn. N ´kun klɔ nga nunfuɛ'm be kwlaa, i sran o, i nnɛn o! Tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n ´kun be. I sin, Sedesias b'ɔ ti Zida famiɛn'n nin i awlo lɔ sran dandan mun, ɔ nin klɔ'n nun sran nga tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n nin alɛ'n, ɔ nin awe'n ɔ'a kun-man be'n, n ´fa be n ´wla Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n i sa nun. N ´fa be ´wla be kpɔfuɛ mun nin be bɔ be klo-man be nin nguan'n bé sa nun. Nɛbikadnɛzar su si-man be aunnvuɛ, ɔ su yo-man be blɛblɛ mlɔnmlɔn, ɔ ´kun be.› » Se nvle nunfuɛ'm be kɛ: «Anannganman'n wan yoo: ‹N fa nguan atin'n nin wie atin'n n fa sie amun nyrun. Sran ng'ɔ ka klɔ nga nun wa'n, alɛ'n annzɛ awe'n, annzɛ tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n ´kun i. Sran nga kusu b'ɔ fite b'ɔ fɛ i wun ko man Babilɔnifuɛ mun bɔ be nin amun ´kun yɛ'n, ɔ ´nyan nguan. I nguan'n bɔ cɛ yɛ ɔ ti i like b'ɔ ´nyɛn i nin-ɔn.› » Anannganman wan yoo: «N wa kpɛ mín nyin klɔ nga wun wa, nɛ́n i kpa yolɛ ti-ɔ, sanngɛ i nyrɛnnɛn klelɛ ti-ɔ. Be ´fa man Babilɔni famiɛn'n, ɔ ´wɔ nun.» Zida famiɛn i awlofuɛ mun, an `tie Anannganman i ndɛ'n. David awlofuɛ mun, Anannganman'n wan yoo: «Kɛ aliɛ'n cɛn cɛ'n, sɛ amun ´di jɔlɛ'n, amun `nian nanwlɛ'n be di. Amun `de sran mun be nga be fɛn sran'm bé bo ninnge'n bé sa nun. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, min ya'n ɔ ´jue kɛ sin sa. Sɛ ɔ jue kusu-ɔ, sran fi su kwla nuɛn-mɛn i. Amún sa tɛ'n i nuan akatua nga amun ´nyɛn i'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Amun nga an tran Nyanmiɛn i sua'n i bo ngua lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ nun yɛbuɛ'n su'n, amun bɔ an di amún nuan se kɛ: ‹?Wan cɛ yɛ ɔ kwla jra lele to ye wa-a? ?Wan yɛ ɔ kwla wlu e fiawlɛ nun-ɔn?›, Anannganman'n wan yoo: ‹Min nin amun e wa yia nun, n ´fa sa nga amun yo'n bé nuan sa n ´yo amun, n ´trɔ amun famiɛn sua'n nun sin. Sin sɔ'n ɔ ´didi like nga be mantan sua sɔ'n i lɛ mun.› » Anannganman'n seli Zeremi kɛ: «Kɔ Zida famiɛn'n i awlo lɔ ko kan ndɛ ng'ɔ o yɛ'n kle i. Se i kɛ: ‹Zida famiɛn'n bɔ a ti David i famiɛn bia'n su'n, a nin ɔ mantanfuɛ mun nin ɔ mɛn'n nun sran mun bɔ be sin wɔ sua'n i anuan'm be nun'n, amun `tie ndɛ bɔ Anannganman'n kan'n.› Anannganman'n wan yoo: ‹An `di jɔlɛ nanwlɛ nun. An `de sran mun be nga be fɛn sran'm be bo ninnge'n be sa nun. Nán an yo aofuɛ nin aika ba ɔ nin angboti bla'm be tɛtɛ. Sran nga bɔ b'a yo-man sa'n, nán an kun be lika nga nun wa. Sɛ an nian ndɛ nga su an nanti kɛ ɔ fata sa'n, famiɛn nga be ti David i famiɛn bia'n su'n, be nin be mantanfuɛ mun, ɔ nin nvle'n nunfuɛ'm be su yaci-man famiɛn sua'n i anuan nun sinlɛ nin be kakaklolo mun nin be nnɛn kpanngɔ mun.› » Sanngɛ sɛ amu'an tie-man ndɛ nga'n, min Anannganman'n min waan: «N kan m bɔbɔ min ti, famiɛn sua nga ´nunnun.» Zida famiɛn'n i sua'n i wun ndɛ nga Anannganman kan'n yɛ: «A ti kɛ Galaad bo nglanman mun annzɛ kɛ Liban oka mun sa min nyrun, sanngɛ n ´yo man a ´kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa. Sran fi su tran-man ɔ nun kun. N ´sunman like sacifuɛ mun ɔ wun, bé sa nun alɛ ninnge sɛsɛsɛ yɛ be ba-a. Be ´kpɛkpɛ ɔ sɛdri nglanman-nglanman kpa'm be bo. Be ´gua be sin nun.» Aofuɛ sunman be ´sin klɔ nga wun wa'n, be ´usa be wiengu kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ man Anannganman'n yoli klɔ dan nga sa-a?» Be ´tɛ be su kɛ: «Anannganman be Nyanmiɛn'n i aenguɛ ng'ɔ nin be trali'n, be yili i ase be ko kotoli ninnge wie'm be bo, be suli be, i ti-ɔ.» Zidafuɛ mun, nán amun sun famiɛn Zozias b'ɔ wuli'n. Nán an koko i. Sran ng'ɔ fata kɛ amun sun i'n yɛlɛ famiɛn Salɔm b'ɔ su kɔ'n, afin kɛ ɔ ´kɔ lɛ'n, ɔ su ba-man kun. I nyinma su guɛ-mɛn i awuliɛ asiɛ'n i wun kun. Anannganman'n waan: «Ndɛ nga bɔ Anannganman kɛn i Salɔm b'ɔ ti famiɛn Zozias i wa bɔ di i si i aja'n, bɔ fin wa ɔli'n i wun'n yɛ: ‹Ɔ su ba-man wa kun. Kan be trɛ i ɔli lɔ'n, ɔ ´wu lɔ, i nyinma su gua-man mɛn nga wun kun.› » «Zozakim yako, a su kplan ɔ famiɛn sua'n, sanngɛ a di-man jɔlɛ nanwlɛ nun. A su kplan uflɛ taka su, sanngɛ a nanti-man mmla'n su. Sran'm be di junman man wɔ-ɔ, a tua-man be kalɛ, i sa ka. A ko se kɛ: ‹N klo kɛ n ´kplan sua dan kun bɔ i nglo lɔ sua ba'm be ´yo dandan.› A kpɛkpɛ i fenɛtri, a fa sɛdri waka sɛsɛ talɛ wun sɛsɛsɛ kpɛn lɔ. A kɛn i ayre ɔkwlɛ youun. ?Sɛdri waka bɔ a fa kplan sua sroesroe'n yɛ man be ´wun kɛ a ti famiɛn-ɔn? Ɔ si dili like, ɔ nɔnnin nzan kɛ sran nga'm be sa, sanngɛ i liɛ'n ɔ dili jɔlɛ mun nanwlɛ nun, ɔ fali mmla'n su, ɔ man kusu ɔ dili alaje.» Ɔ dili yalɛfuɛ nin nyrɛnnɛnfuɛ'm be ndɛ mun klanman, ɔ man kusu ɔ dili alaje. Anannganman usa kɛ: «?Nán kɛ sran yo sa yɛ be se kɛ ɔ si min-ɔn? Ɔ liɛ'n, like nga a ko nyan nun like'n, ɔ nin sran nga b'a yo-man sa'n be kunlɛ'n, ɔ nin sran mianmianlɛ'n, ɔ nin sa sukusuku'm be yolɛ'n kunngba cɛ yɛ ɔ́ wun kpɛ su-ɔ, yɛ ɔ ti wɔ like b'ɔ a klɔ i-ɔ.» I sɔ'n ti Zozias b'ɔ ti Zozakim i wa'n, b'ɔ ti Zida famiɛn'n, i wun ndɛ bɔ Anannganman kan'n yɛ. I waan: «Be su yo-mɛn i sɛ. Be su sun-man kɛ: ‹Min niaan bian nin o we!› ‹Min niaan bla nin o we!› Be su sun-mɛn i kɛ: ‹Min min nin o we!› ‹Min famiɛn nin o we!› Be ´sie i kɛ aflunmun wie sa. Be ´cuɛn i fuɛn'n klɔ'n nun be ´ko yi i Zerizalɛm sin lɔ.» «Zerizalɛm, sɛ a ti bla'n, wuun n ´se kɛ, fu Liban oka'n i ti su nglo nan kpan. Tike ɔ́ ti sun Bazan lika'n, jran Abarim oka'n su lɔ kpan, afin ɔ soman'm be kwlakwla be liɛ ɔ'a wie. Blɛ nga sa fi nian ju-man'n yɛ n kan kleli wɔ-ɔ. A waan: ‹N tie-man.› Kɛ ɔ fin ɔ kaan nun lele'n, kɛ a yoli sɔ-ɔ. N kan ndɛ n kle wɔ-ɔ, a ti-man. Aunngban'n ´fita wɔ atin klefuɛ'm be kwlakwla. Sran'm be ´tra ɔ soman'm be kwlakwla be lomuɛn be ´kɔ. Ɔ sa tɛ nga a yoli'n kwlakwla i nuan akatua bɔ a nyɛn i'n yɛlɛ nyannzuɛn. A su kwla-man ɔ́ ti su man. Wɔ bɔ Liban lɔ yɛ a tran'n, bɔ ɔ́ sua'n ti Sɛdri waka ngunmin'n, kɛ aklunya'n ɔ wa fu wɔ nun'n, sunlɛ'n wa yo dan. Ɔ wun ´blibli wɔ kɛ bla bɔ awuliɛ ɔ'a to i'n sa.» Anannganman'n wan yoo: «Se Zekɔnias b'ɔ ti Zozakim i wa b'ɔ ti Zida famiɛn'n kɛ: ‹Kannzɛ a ti kɛ nga wie sa yɛ n fa wlali min sa fama'n su bɔbɔ'n, sɛ m'an yi-man wɔ cɛ'n, wuun nán min-ɔn. N ´fa wɔ m ´man be bɔ be klo-man wɔ nin nguan'n. N ´fa wɔ m ´man be bɔ a wun be-ɔ a sro be'n. N ´fa wɔ m ´man Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n nin i sran mun. A nin ɔ́ nin ng'ɔ wuli wɔ'n, n ´fa amun kɔ mɛn uflɛ b'ɔ ti-man amun awuliɛ mɛn'n nun. Amun ´wu lɔ. Amún wla ´lo mɛn nga lele ngbɛn, amun su sa-man amún sin wa kun.› ?Wuun Zekɔnias kpa'n ɔ ti kɛ nzue sɛ bɔ ɔ'a bo b'ɔ lɛ-man nyrun'n sa? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ be fuɛnnin i nin i mma mun, bɔ be fa be ko yili mɛn kun bɔ be si-man nun'n i nun sa-a?» Asiɛ, asiɛ, asiɛ, sie ɔ́ su tie Anannganman i nuan su ndɛ'n. Anannganman'n wan yoo: «An `ka sran sɔ'n be wlɛ i be bɔ b'a wu-man ba'n nin be bɔ be nguan'n yo-man like fi ye'n be nun, afin i osu'n nunfuɛ wie fi su tran-man David i famiɛn bia'n su le. Wie fi su sie-man Zida nvle'n le.» Anannganman wan yoo: «Be nga be dun nvlefuɛ'm be nyrun mmua'n be yako! Amun bɔ amun ti kɛ min bua mun sa bɔ amun yoli man min sran mun bɔ be ti kɛ min kuku nun bua mun sa'n b'a bo b'a sanndi, bɔ b'a mlin'n, amun yako!» Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n waan: «Min nvle'n i atin klefuɛ mun, kɛ ɔ ´yo bɔ amu'an nian-man min bua'm be lika b'ɔ amun yoli man be bo sanndili'n, bɔ amun man be mlinnin'n ti'n, amun aeliɛ tɛtɛ sɔ'n ti min kusu e nin amun e wa yia nun. Min bua bɔ m man be bo sanndili mɛnmɛn'n be nun'n, n ´yiayia be nga be ka mun. N ´fa be n sa be sin be tuin'n nun. Be ´wu ba kaka, be ´trɛ. N ´fa bua sunianfuɛ nga be ko nian be su kpa'n n ´sie bé su. Ɔ man srɛ su kun-man be kun. Be su usu-man kun. Kun sa su tu-man nun.» Anannganman wan yoo: «Cɛn wie lele David i anunman kpa nanwlɛ su kun wa jaso i osu. Ɔ ´yo famiɛn kpa kɛ ɔ fata'n sa. Ɔ ´nian mmla'n su ɔ ´di jɔlɛ nanwlɛ mɛn'n nun. I blɛ su Zidafuɛ'm be ´nyan be ti, Izraɛlfuɛ'm be ´di alaje. Be wa flɛ i kɛ: ‹Anannganman'n ti e ti ndɛ kanfuɛ.› Iyo! Cɛn wie lele be ´ta nda-a, be su se-man kɛ: ‹N kan Anannganman'n b'ɔ fali Izraɛlfuɛ mun Ezipt mɛn'n nun bali'n› kun, sanngɛ be ´se kɛ: ‹N kan Anannganman b'ɔ yiayiali Izraɛlfuɛ nga be bo sanndili Izraɛl mɛn'n i nglo lɔ mɛn'n nin mɛn kun nga'm be nun'n, b'ɔ fali be bali kɛ be tran be mɛn'n nun'n.› » Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'n be yɛ n kan m man be-ɔ. Min anwlɛn'n ɔ'a kpɔtɔ min klun. Mín wun usu min. M'an yo kɛ sran bɔ ɔ'a nɔn nzan ɔ'a bo sa. M'an yo kɛ sran bɔ nzan'n ɔ'a kun i sa Anannganman'n ɔ nin i ndɛ'n be dunman nun ti. « Tekle bofuɛ'm b'a yi mɛn'n piɛ! Tete sa'm be ti sa yalɛ ɔ'a tɔ mɛn'n su. Aawlɛ flɛnnɛn nun nnɛn'm be didiwlɛ'n ɔ'a wu kee! Afin sa tɛtɛ'n yɛ sran'm be kunndɛ i yolɛ-ɔ. Sa tɛ yolɛ'n yɛ be wun kpɛ su-ɔ. Anannganman'n wan yoo: ‹Min nuan ijɔfuɛ mun nin min nyrun jranfuɛ'm be kwlaa b'a saci. Be yo sa tɛ'n lele be fa wlu mín sua'n nun. I sɔ'n ti atin nga be nanti su'n, ɔ wa yo ndrɔn, aosin'n ɔ wa wla su, afin blɛ nga e nin be yia nun'n, n ´fa nyrɛnnɛn'n n ´yi be su, bé ja'n ´seli, be ´tɔ.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Like nga Samari lɔ be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ'n be yoli bɔ n wunnin i'n, n waan m'an wun wie ngboko. Baal nuan yɛ be ijɔ be mlin Izraɛlfuɛ bɔ be ti min sran mun-ɔn, sanngɛ like nga Zerizalɛm lɔ liɛ'm be yoli bɔ n wunnin i'n, ɔ yo sro. Be bo tekle, yɛ ato'n yɛ be bua-a. Be wla be bɔ be yo sa tɛ'n be fanngan, kɛ ɔ ´yo nan be wie fi ɔ'a yaci-man sa tɛtɛ'n yolɛ'n ti. Be ti kɛ Sodɔmfuɛ'm be sa. Zerizalɛmfuɛ'm be ti kɛ Gomɔrfuɛ'm be sa min nyrun.» Ɔ man ndɛ bɔ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n kan man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ mun'n yɛ. I waan: «N wa man be kondu man be di, n ´gua nzue'n nun duwlɛ man be nɔn, afin sa tɛ nga ɔ'a tru mɛn wunmuan nun yɛ'n ɔ fin Zerizalɛm lɔ be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ mun.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Be nga be bu be wun kɛ be ijɔ min nuan'n, be ndɛ nga be ´kan kle amun'n, nán amun fa amún su sie i bo. Aolia nun like nga be ´kɛn i ndɛ kle amun'n, ɔ fin be bɔbɔ be akunndan'n nun. Nán min nuan su ndɛ-ɔ. Be se be bɔ be bu-man min like fi'n be kɛ: ‹Anannganman waan: Amun ´di alaje.› Be se be bɔ be klun sa'n cɛ yɛ be waan be ´yo'n, bɔ be su mlin'n be kɛ yoo: ‹Sa su nyan-man amun.› Kɛ min Anannganman min nin min fuɛ mun e ´koko e yalɛ'n, ɔ waan sɛ sran sɔ'm be nun onin yɛ ɔ ko trɛnnin i bo bɔ i su tili a o! ?Wan cɛ yɛ ɔ sieli i su tili b'ɔ wunnin i wlɛ-ɔ?» Anannganman ɔ'a fa ya kekle kpa, i ya'n ɔ ti kɛ aunngban dan sa. Aunngban dan sɔ'n ɔ kpɛ sin sa tɛ yofuɛ'm bé ti su. Sɛ a ´wun kɛ Anannganman'n i ya'n ɔ ´jɔ'n, wuun sa ng'ɔ guguli kɛ ɔ ´yo'n ɔ'a wie kwlaa yo. Cɛn wie yɛ amun wa wun i wlɛ-ɔ. «M'an sunman-man be kpɛkuun b'a wanndi b'a wɔ. M'an fa-man ndɛ m'an wla-man bé nuan kpɛkuun be su kan mín nuan ndɛ sɔ ngbɛn. Sɛ ɔ ti kɛ e nin min sran mun e ´koko e yalɛ-ɔ be trɛnnin i bo'n, wuun ndɛ nga e kannin'n be ko kan kleli min sran mun man be yacili ajalɛ tɛ tulɛ'n, wuun be guali be aeliɛ tɛtɛ'm be ase.» ?N ti Nyanmiɛn kun bɔ n wun-man mmua-a? N wun ase n kɔ mmua yɛ n wo lika kwlaa. ?Ɔ lɛ kɛ sran kun ɔ'a fia kpa nan n wun-mɛn i? Anannganman'n yɛ ɔ usa sɔ-ɔ. Ɔ usa ekun kɛ: «?Nán min yɛ n wo lika kwlaa nin-ɔn, nyanmiɛn su wa o, asiɛ'n su lɔ o?» Ndɛ nga be nga be waan be ijɔ min nuan'n be kan'n, n tili. Be tɔn bé wun suɛn kɛ be ijɔ mín nuan. Be ko se kɛ: «N cɛnnin laliɛ kun, n cɛnnin laliɛ kun.» ?Nan kɛ sran sɔ'm be ´bua ato'n tɔn min bo sa bɔ titi? ?Kɛ be ´fa ato bualɛ'n be ´fa cici bé ti sa? ?Kɛ be ´kpɛ bé ti nun be ´ijɔ min nuan sa? Be ´kan be laliɛ nun ndɛ'm be kle be wiengu sɔ nan min sran'm be wla fi min kɛ be nannan'm bé wla fili min, Baal dunman nun'n sa. Sɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun cɛn laliɛ'n, m'an se-man kɛ nán ɔ kan. Man ɔ kan. Nga kusu bɔ n kannin ndɛ n kleli i'n, man ɔ nian su kɛn i cɛ. Anannganman'n usa kɛ: «?Awie ja'n nin awie ba'n be ti-man ngunmin-ngunmin? Mín nuan ndɛ'n ti kɛ sin sa yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ɔ ti kɛ marto kekleke b'ɔ kpuke yɛbuɛ nun'n sa.» Anannganman waan: «Ɔ man min Anannganman'n e nin be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ijɔ min nuan'n, bɔ be wua min nuan ndɛ nga min nuan ijɔfuɛ'n be kan'n, e wa yia nun. Min Anannganman, be nga be fa be bɔbɔ be ndɛ'n be fa yo min ndɛ be kan'n, e nin be e wa yia nun. Min Anannganman, be nga be kpɛ gblɛ se kɛ b'a wun aolia nun like be fa mlin min sran mun'n, e nin be e wa yia nun, afin min yɛ n sunmannin be-ɔ, be yo-man sa kpa fi be man-man min sran mun. Min Anannganman min yɛ n kan sɔ-ɔ.› Nan yoo: ‹Sɛ min nvlefuɛ mun annzɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ mun annzɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ sɔ'm be nun kun usa wɔ kɛ: ?Nguɛ sa yɛ Anannganman'n ɔ'a siesie kɛ ɔ ´fa yi é su-ɔ? Kan sa sɔ'n kle be. Se be kɛ: Anannganman'n waan: N ´yi amun ase.› Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ mun annzɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ sɔ mun, annzɛ nvle nunfuɛ ng'ɔ kan sa nga n ´fa yi be su'n i ndɛ'n, i sɔ sran liɛ'n, e nin i nin i awlofuɛ mun e ´yia nun. Nga an ´usa amun wiengu'n yɛlɛ kɛ: ‹?Anannganman'n tɛli su seli sɛ? ?Annzɛ Anannganman'n kannin nguɛ ndɛ?› Nán an usa sa nga n ´fa yi amun su'n i ndɛ kun. Sran ng'ɔ usa sɔ'n, i sɔ b'ɔ usali'n ti sa ´nyɛn i, afin min bɔ n lafi-man'n, min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, min bɔbɔ min Nyanmiɛn'n an kpɛ min ndɛ'n wun. Nga an `usa Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n yɛlɛ kɛ: ‹?Anannganman'n tɛli su seli sɛ? ?Anannganman'n seli sɛ?› Sran ng'ɔ bo sa nga Anannganman ´fa yi be su'n su'n, Anannganman'n wan yoo: ‹I sɔ ndɛ bɔ n seli amun kɛ nán an kan bɔ amun waan i yɛ an ´kan'n, i ti n wa yi amun ase mlɔnmlɔn. N ´fuan amun min nyrun wa, yɛ klɔ bɔ n fa mannin amun nin amun nannan mun'n n ´nunnun i. Amún nyin ase nga n ´gua'n, bé wla su fi-mɛn i le nan kɛ ɔ ´yo-ɔ ɔ'a yo.› » Kɛ Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n trali Zida famiɛn Zozakim i wa Zekɔnias nin Zida famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun, ɔ nin sua su bofuɛ nin lakle yofuɛ mun be lomuɛn b'ɔ fali be ɔli Babilɔni'n, le kun Anannganman'n kleli min figie mma gbogbo nnyɔn. Be fa be jinjinnin Nyanmiɛn i sua'n nyrun lɛ. Gbogbo'n kun nun figie mma liɛ'm be kpa'n ti kɛ figie mma klikli nga kɛ wawa'n kpɛn-ɔn be su'n sa. Gbogbo kun'n kusu i nun figie mma liɛ'n ti-man kpa mlɔnmlɔn. Be di-ɔ ɔ yo-man ye bɔbɔ. Anannganman'n usali min kɛ: «?Zeremi, nguɛ yɛ a wun i-ɔ?» Min waan: «N wun figie mma wie mun, wie'm be ti kpa. Wie'm be kusu be ti-man kpa mlɔnmlɔn. Be di-ɔ ɔ yo-man ye.» Kpɛkuun Anannganman'n kannin ndɛ kleli min. I waan: «Min Anannganman bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n min wan yoo: ‹Kɛ a wun figie mma kpa mun bɔ a klo be'n, i kunngba'n yɛ n fa klo Zidafuɛ nga n yoli man be trali be ɔli Kaldefuɛ'm be mɛn'n nun nin-ɔn. N ´nian be lika klanman. N ´fa be n ´sa be sin mɛn nga nun. N ´kplan be kɛ sua sa, n su bubu-man be kun. N ´kplan be kɛ waka sa, n su tu-man be bo kun. M ´man be ngwlɛlɛ man be si kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Sɛ b'a nian-man bɛ nin fama nan be ba min wun mlɔnmlɔn'n, be wa yo min sran yɛ n kusu n ´yo be Nyanmiɛn. Zida famiɛn Sedesias kusu nin i awlo lɔ sran dandan mun o, nin be nga be kali Zerizalɛm wa mun o, nin be nga be kali mɛn'n nun wa mun o, ɔ nin be nga be ko trannin Ezipt mɛn'n nun mun o, n ´yo be kɛ figie mma nga be ti-man kpa bɔ be di-ɔ ɔ yo-man ye'n sa. Sa nga n ´fa wla be nun'n man asiɛ'n su famiɛn diwlɛ'n kwlaa be nunfuɛ nga be wun be'n be ´bo kitika. Lika kwlaa wie ala bɔ n ´fuan be lɛ'n, lɛfuɛ'm be ´fa be dunman'n be ´kpɛ nzowa. Be ´kpɛ bé wun flɛn, be ´fa be bo sannzan. M man alɛ'n ´tɔ be su, awe'n ´kpɛn be su, tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n ´tɔ be su lele san be ´nunnun be ´tu lika nga n fa mannin be nin be nannan mun'n nun.› » Zida nvle'n i wun ndɛ nga Nyanmiɛn kan kleli Zeremi'n yɛ, Zozias b'ɔ ti Zida famiɛn'n i wa Zozakim i sielɛ'n i afuɛ nnan'n su yɛ ɔ kannin ndɛ sɔ'n kleli i-ɔ. Babilɔni famiɛn Nɛbikadnɛzar kusu i sielɛ'n i afuɛ klikli'n su-ɔ. Zeremi kusu wa kan kleli sran mun, ɔ kɛnnin i Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be nyrun. I waan: «Amɔn b'ɔ ti Zida famiɛn'n i wa Zozias i sielɛ'n i afuɛ blu-nin-nsan'n su yɛ Anannganman'n fɛli i ndɛ'n wlali mín nuan-an. Kɛ ɔ fɛ i lɛ b'ɔ ´fa ju ndɛ'n ɔ ti i afuɛ ablaɔn-nin-nsan. M'an sɔtɔ i kanlɛ m'an kan m'an flan nun lele nán tilɛ yɛ an ko ti-ɔ. Anannganman'n ɔ sunmannin i sufuɛ mun sanngɛ nán ndɛ-ɔ. Ɔ sunmannin i nuan ijɔfuɛ mun, nán ndɛ-ɔ. Amun waan nán amun yɛ an ko ti-ɔ. Amun waan amun sie-man amún su be tie-man. I nuan ijɔfuɛ'm be seli amun kɛ: ‹Amun kwlaa an `yaci amun nzuɛn tɛ'n, an `yaci amun aeliɛ tɛtɛ'n, i liɛ'n, amun ´ka lika nga Anannganman'n fa mannin amun nannan mun nin amun'n, amun ´ka nun mlɔnmlɔn.› Be seli amun kɛ: ‹Nán an fa amun wun mantan amuɛn mun, nán an sɔ be, nán an koto be bo. Nán an fa amún sa nuan like man be, be kun min ya. Sɛ amu'an yo-man sɔ'n, n su yo-man amun like fi. Sanngɛ nga n kan kleli amun'n, amu'an ti-man. An fali amún sa nuan ninnge mun amun kunnin min ya, ɔ man kusu sa nyannin amun.› I sɔ'n ti, Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: ‹Bɔ amu'an fa-man min ndɛ'n su'n, n wa ko yia amun mɛn'n i nglo lɔ nvle'm be kwlakwla, yɛ n ´yia min sufuɛ Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n. N ´fa be m ´ba kɛ be nin mɛn nga nunfuɛ mun nin mɛn nga be mantan wa'n be nunfuɛ mun be wa kun nan be `bo wa mɛn'n. Ɔ man kɛ sran'm be wa wun amun'n, amun ´yo be sro, be ´fa amun di flɛn, yɛ be ´nunnun amun mlɔnmlɔn. N ´yo man bo srolɛ'n nin aklunjuɛ jue'n, nin yasua annzɛ bla nga b'a ja be wun uflɛ uflɛ'n be jue tolɛ'n, nin ble silɛ mannzin'n i tɛlɛ'n, ɔ nin kannin mun bɔ be kpaja'n i kwlakwla sɔ'n ´wie. Mɛn nga ´nunnun mlɔnmlɔn. Nvle sɔ'm be kwlakwla be nunfuɛ'm be ´su Babilɔni famiɛn'n afuɛ ableso.› Anannganman waan: ‹Kɛ afuɛ ableso sɔ'n ko wie'n, e nin Babilɔni famiɛn'n nin i mɛn'n nunfuɛ mun e ´yia nun. Yialɛ bɔ e nin be e ´yia nun'n, be sa tɛ bɔ be yo'n ti-ɔ. N ´yo man Kaldefuɛ sɔ'm be mɛn'n ´nunnun mlɔnmlɔn. Mɛn sɔ'n i wun sa kwlaa nga m man Zeremi kannin b'ɔ klɛ fluwa nga nun'n, nvle-nvle'm be kwlaa bé wun sa nga Zeremi kannin'n, n ´fa sa sɔ mun n ´yi be su. Babilɔnifuɛ'm be bɔbɔ be wa su nvle wie mun bɔ be lɛ wunmiɛn kpa'n, be ´su famiɛn dandan kpa mun. Sa nga be yoli'n, n ´nian su n ´yo be wie.› » An `se kɛ sɛ, Anannganman b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n seli min kɛ yoo: «Min ya'n ti dan kɛ klowa bɔ nzan'n ɔ'a yi i piɛ'n sa, klowa sɔ'n yɛ ɔ o yɛ, sɔ nun. Fa man nvle nga n ´sunman wɔ be nun'n be nunfuɛ'm be kwlaa man be nɔn. Man be nɔn nan bé ja'n tanndan bé bo, nan be nyin su kpɛ be blɛ bɔ be wa wun sran nga be ´fa tokofi kun be'n.» Yɛ n sɔli klowa sɔ b'ɔ wo Anannganman sa nun'n nun-ɔn. Yɛ n fa mannin nvle nga Anannganman'n sunmannin min be nun'n be kwlaa-a. N fa mannin Zerizalɛmfuɛ mun nin Zida klɔ'm be nunfuɛ mun. N fa mannin famiɛn mun nin be awlo lɔ sran dandan mun, nan be nunnun, nan sɛ sran'm be wun be-ɔ, be `bo kitika, be `fa be di flɛn, be `fa be bo sannzan. N fa mannin Ezipt famiɛn'n nin i sonja kpɛnngbɛn mun, nin i awlo lɔ sran dandan mun, ɔ nin i nvle wunmuan'n. N fa mannin Ezipt lɔ nvle fanunfanun'm be nunfuɛ mun. N fa mannin Iz mɛn nun lɔ famiɛn'n be kwlakwla. N fa mannin Filisti mɛn'n nun lɔ famiɛn'm be kwlakwla, i Askalɔn lɔ liɛ mun o, nin Gaza lɔ liɛ mun o, nin Ekrɔn lɔ liɛ mun o, ɔ nin Asdɔd mɛn nunfuɛ'n be onga nga be ka'n. N fa mannin Edɔmfuɛ mun, nin Moabfuɛ mun, ɔ nin Amɔnfuɛ mun. N fa mannin Tir famiɛn mun, nin Sidɔnfuɛ'm be famiɛn mun, ɔ nin mɛn nga be o jenvie'n i bue kun lɔ'n be famiɛn mun. N fa mannin Dɛdanfuɛ mun, nin Temafuɛ mun, nin Bizfuɛ mun, ɔ nin be nga be yi be fuka'n su akanza'n mun. N fa mannin Arabi famiɛn mun. N fa mannin wia atɔliɛ lɔ famiɛn nga be tran aawlɛ flɛnnɛn'n nun mun. N fa mannin Zimri famiɛn'm be kwlakwla. N fa mannin Elam famiɛn'm be kwlakwla. N fa mannin Medi famiɛn'm be kwlakwla. N fa mannin mɛn'n i nglo lɔ famiɛn nga be o koko o, nga be o mmua o, be kwlakwla. N fa mannin asiɛ'n su famiɛn diwlɛ be nunfuɛ'm be kwlakwla. Sesak famiɛn'n yɛ ɔ kasiɛn nɔnnin-ɔn. I waan n `se be kɛ: «Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹An `nɔn, an `bo nan an `fi, tokofi'n ɔ wa fa nyrɛnnɛn yi amun afiɛn'n i ti yɛ amun ´yo sɔ-ɔ. An `fin ase, nán an kwla amun wun su man kun.› Sɛ be waan be fa-man nzan nga a fa tinndin be nyrun'n, se be kɛ: ‹Min Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n min waan: Amun `nɔn.› ?Kɛ bɔ klɔ nga min dunman'n wo su yɛ'n n dun mmua n fali nyrɛnnɛn'n n yili su nin-ɔn, yɛ amun li yɛ n ´yaci n ´cɛ amun-ɔn? N su yaci cɛ-man amun. N ´fa alɛ'n n yi i asiɛ wunmuan'n su. Min Anannganman b'ɔ n sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ.» Anannganman seli min ekun kɛ: «Kan mín nuan ndɛ'n ng'ɔ o lɛ'n kwlaa kle be, yɛ kan gua su kɛ: ‹Anannganman'n wo nglo lɔ ɔ kpan ya su fiaan fiaan. Ɔ o i lika'n nun lɔ ɔ kpan. Ɔ kpan i lika'n nun lɔ, ɔ kpan ya su fiaan fiaan. Ɔ kpan kɛ be bɔ be kpita vinyi mma'n be fa kpan'n sa. Ɔ kpan mɛn nunfuɛ'm be kwlaa be su. Be ti i ngan asiɛ'n i tiwa'n kwlaa su. Anannganman'n nin nvle-nvlefuɛ'm be su di ndɛ. Ɔ nin sran'm be kwlaa be su di ndɛ. Ɔ fa sran tɛtɛ mun man alɛ'n man ɔ di be.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Nyrɛnnɛn'n tɔ nvle kun su, kpɛkuun ɔ sa nvle uflɛ. Aunngban dan kpa kun fin asiɛ'n i tiwa lɔ ɔ su wa tu ba.» Sran nga Anannganman'n man be ´wu cɛn sɔ'n nun'n, be ´gua lɛ sa. Kɛ ɔ fɛ i asiɛ'n i bue kun b'ɔ ´fa ju i bue uflɛ su'n, be su yo-man be sɛ. Be su sie-man be. Be ´kplɔ asiɛ'n su. Izraɛl su kpɛn mun, an `sun, an `kpan. Min nvle'n i su nianfuɛ mun, an `la kondo. Amun kɔmin kpɛlɛ liɛ'n ɔ'a ju. Be wa kun amun kɛ be fa kun bua nene kpakpa mun'n sa. Izraɛl su kpɛn'm be wun-man kɔwlɛ kun. Min nvle'n i su nianfuɛ mun, be lɛ-man fiawlɛ kun. Izraɛl su kpɛn'm be yɛ be ´kpan lɔ lɛ-ɔ. Min nvle'n i su nianfuɛ'm be yɛ be ´sun lɔ lɛ-ɔ. Sa ti bɔ be kpan'n yɛlɛ kɛ Anannganman'n ɔ'a nunnun be nnɛn'm be didiwlɛ'n. Anannganman'n i ya dan'n b'ɔ fali'n ti, bua'm be tuin'n nglanman'm b'a tɔ bliin. Ɔ'a yi i sa i nvle'n su kɛ asɔmɔli ɔ'a tu i mma'm be sin sa. Nyrɛnnɛn b'ɔ alɛ'n fa ba n ti'n, yɛ Anannganman'n i ya dan'n ti'n, be mɛn'n ɔ'a wie nunnun. Zozias b'ɔ ti Zida famiɛn'n i wa Zozakim'n i famiɛn dilɛ'n i bo bolɛ nun'n, Anannganman'n kannin ndɛ yɛ'n kleli Zeremi. I waan: «Anannganman'n wan yoo: ‹Ko jran min sua'n i awlo klun'n nun nan kan ndɛ nga n ´fa wla ɔ́ nuan yɛ'n kwlaa kle sran nga be fin Zida klɔ klɔ'm be su ba min bo kotolɛ'n, kan ndɛ sɔ'n kwlaa kle be. Nán yaci wie lɛ. Nja, sɛ be ti-ɔ, sɛ be kwlaa be ´yaci bé sa tɛ yolɛ nin o. I liɛ'n, wuun akunndan tɛ nga be aeliɛ tɛtɛ'n ti n sunnzunnin i nin be'n, n ´fa fli be.› » Se be kɛ Anannganman'n wan yoo: «Amun `tie ndɛ nga n kan'n, amun `nian min mmla bɔ n fa mannin amun'n su. Amun `sie amún su min sufuɛ bɔ yɛlɛ min nuan ijɔfuɛ bɔ n sunmannin be amun sin'n be ndɛ bɔ be kan'n i bo. N sɔtɔli be sunmanlɛ nan andɛ sa-a, sanngɛ amun waan nán amun yɛ amun ko tie-ɔ. Sɛ amu'an tie-man, sa nga n fa yoli Silo'n, i kunngba'n yɛ n ´fa yo min sua nga-a. Yɛ n ´yo man mɛn'n nun nvle-nvle'm be kwlakwla be ´bo klɔ nga dunman be ´fa bo sannzan.» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun, ɔ nin sran nga be o lɛ'm be kwlaa be tili ndɛ nga Zeremi kɛnnin i Anannganman i sua'n i awlo klun nun lɔ'n. Kɛ Zeremi wieli ndɛ nga Anannganman'n fa wlɛli i nuan kɛ ɔ `kan kle sran'm be kwlaa'n kan cɛ'n, yɛ be trɛli i-ɔ. Be waan: «A wuli yɛ a o lɛ! A wuli yɛ a o lɛ! ?Wan yɛ ɔ tuli wɔ kɛ a se kɛ Anannganman'n waan: ‹Sua nga ´yo kɛ Silo fa yoli'n sa nan ɔ ´nunnun, nan sran su tran-man su kun nin-ɔn?› » Yɛ be kwlaa be ´kpɛ sin yia Zeremi Nyanmiɛn i sua'n i awlo'n nun-ɔn. Kɛ Zida famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan'm be tili'n, be fin famiɛn sua'n nun lɔ be bali kɛ Anannganman'n i sua'n wo lɛ'n, be wa trannin sua'n i anuan bɔ be flɛ i kɛ Anuan Uflɛ'n nyrun lɛ. Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be seli famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun nin sran nga be o lɛ'm be kɛ: «Ɔ kannin klɔ nga i wun ndɛ tɛ, yɛ amun bɔbɔ be tili i lɛ-ɔ, ɔ man i ti be `kun i.» Yɛ Zeremi seli famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun nin sran nga be o lɛ'm be kwlaa kɛ: «Anannganman'n yɛ ɔ sunmannin min kɛ n `kan sua nga nin klɔ nga bé wun ndɛ nga an tili i lɛ nin-ɔn. Nan i ti an `kaci amun nzuɛn'n nin amun aeliɛ mun. An `tie Anannganman amun Nyanmiɛn'n i aniɛn'n nan sa ng'ɔ kɛnnin i kɛ ɔ ´fa yo amun'n, ɔ'a fa fli amun. Min liɛ'n, min yɛ n wo amún sa nun yɛ. Nga amun nian b'ɔ ti su'n, an `fa yo min. Sanngɛ man amun wun i wlɛ kɛ sɛ amun kun min'n, wuun amu'an kun min ngbɛn, m'an yo-man sa, ɔ man kusu amun ´fɛ i su afɛ'n, amun o, klɔ nga o, i sufuɛ mun o, amun ´fɛ i su afɛ'n. Afin nanwlɛ, Anannganman'n yɛ ɔ sunmannin min amun sin kɛ n kan ndɛ sɔ'n kwlakwla n kle amun-ɔn.» Kpɛkuun famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun nin sran nga be o lɛ'm be kwlaa be seli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kɛ: «Bian nga nin wulɛ fata-man. Anannganman e Nyanmiɛn'n yɛ ɔ fali ndɛ ng'ɔ kannin'n wlɛli i nuan kɛ ɔ `kan-an.» Kpɛnngbɛn'm be wie bɔbɔ be jasoli nan b'a se nzrafuɛ'm be kɛ: «Ezekias b'ɔ ti Zida famiɛn'n i blɛ su'n, Mise b'ɔ fin Mɔresɛt'n ɔ kannin Nyanmiɛn nuan ndɛ kleli Zidafuɛ'm be kwlaa kɛ: ‹Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: Siɔn ´yo kɛ asiɛ bɔ b'a funndan nun sa. Zerizalɛm ´kaci kɛ yɛbuɛ yɛ b'a tiɛn i nuan'n sa, yɛ oka nga Nyanmiɛn i sua'n wo su'n ɔ ´kaci bo.› ?I sɔ bɔ Mise kannin'n ti man Ezekias b'ɔ ti famiɛn'n nin Zidafuɛ'm be kunnin i? Ezekias buli Anannganman'n i sran yɛ ɔ kpɛtɛli i, ɔ man kusu sa nga Anannganman'n waan ɔ ´fa yi be su'n ɔ fa flili be. Kpɛkuun e bɔbɔ e ´yo é wun tɛ dan kɛ nga sa.» Sran'm be nun kun ekun kannin Nyanmiɛn nuan ndɛ. Sɛmaɛza i wa-a, be flɛ i kɛ Iri, ɔ fin Kirzat-Zearim. E klɔ'n nin e mɛn'n i wun ndɛ nga Zeremi kɛnnin i yɛ'n, ɔ kannin wie. Kɛ famiɛn Zozakim nin i sonja mun, ɔ nin i awlo lɔ sran dandan'm be tili Iri i ndɛ b'ɔ kannin'n, bɔ be kunndɛ kɛ be kun i'n, ɔ tili, yɛ srɛ'n b'ɔ kunnin i'n ti'n ɔ wanndi ɔli Ezipt. Kpɛkuun famiɛn Zozakim sunmannin sran Ezipt. Ɔ sunmannin Akbɔr i wa Ɛlnatan nin sran wie mun i sin. Be ko trali Iri Ezipt lɔ be fa bali famiɛn Zozakim ja su nan ɔ'a yo man b'a kun i nin tokofi, nan b'a yi i fuɛn'n sran nga be lɛ-man nyrun'n be kunman'n nun. Safan i wa Asikam li yɛ ɔ sasali Zeremi yɛ man b'a fɛ-mɛn i b'a man-man sran'm be kɛ be `kun i-ɔ. Kɛ Zozias b'ɔ ti Zida famiɛn'n i wa Sedesias boli mɛn'n i sielɛ bo'n, Anannganman kannin ndɛ yɛ'n kleli Zeremi. Ɔ seli i kɛ: «Yo nyanman nga be fa ci sran'n ɔ nin be kɔmin su waka fa sie ɔ kɔmin su. Kpɛkuun sunmanfuɛ nga be bali famiɛn Sedesias wun wunlɛ Zerizalɛm'n, fa man be man be fa ko man Edɔm famiɛn'n, nin Moab famiɛn'n, nin Amɔnfuɛ'm be famiɛn'n, nin Tir famiɛn'n, ɔ nin Sidɔn famiɛn'n. Ndɛ nga n kan kleli wɔ'n, kan kle be man be ko koko kle bé min mun. Se be kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n waan amun `ko kan ndɛ yɛ'n kle amun min mun. I waan: ‹M bɔbɔ min yɛ n yili asiɛ'n nin sran mun, ɔ nin nnɛn nga be o asiɛ'n su mun-ɔn. Min fanngan nin min kwlalɛ'n be ti yɛ man n yili be-ɔ. Sɛ min waan n ´fa asiɛ'n m ´man sran wie'n, n su fa mɛn i n klun klo. Ɔ man m'an fa mɛn ng'ɔ o yɛ'n i kwlakwla m'an wlɛ i Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n i sa nun. Bo nun nnɛn mun bɔbɔ, m'an fa be m'an mɛn i kɛ be su i. Nvle'm be kwlaa be ´su i nin i wa'n, ɔ nin i anunman'n. Be ´su be lele san nvle nga b'a tin'n nin famiɛn dandan mun be ´fa be mɛn liɛ'n kusu. Nvle nin famiɛn diwlɛ kun nga'm be nunfuɛ mun be waan be su-man Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n, sɛ be waan be fa-man be kɔmin'n mɛn-mɛn i nan ɔ sie-man su be kɔmin su waka'n, n ´fa alɛ'n nin awe'n, ɔ nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n n ´fa yi i sɔ nvle liɛ'm be su lele san be ´nunnun treketreke.› Nan i ti'n, sɛ amun kɔmiɛn mun, nin amun ngɔnyinman yifuɛ mun, nin amun laliɛ cɛnfuɛ mun, nin amun nzraama kannganfuɛ mun, ɔ nin amun bae difuɛ'm be se amun kɛ: ‹Amun su ko su-man Babilɔni famiɛn'n,› nán amun fa su. Ndɛ nga be kan kle amun'n ti ato, sɛ amun tie-ɔ, be ´tra amun kɔ mɛn wie nun. N ´fuan amun wa, amun ´wu. Nvle nga kusu bɔ i nunfuɛ'm be fa be kɔmin'n man Babilɔni famiɛn'n nan ɔ sie su be kɔmin su waka nan be su i'n, n ´yo man be ´di alaje famiɛn sɔ'n i mɛn'n nun. Be ´di fie lɔ be cɛ, lɔ yɛ be ´tran-an.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Ndɛ kunngba sɔ'n yɛ n kan kleli famiɛn Sedesias-ɔ. N seli i kɛ: «An `fa amún kɔmin'n man Babilɔni famiɛn'n man ɔ sie su be kɔmin su waka. An `su i, an `su i nvle'n nan amu'an nyan nguan. ?Kɛ alɛ'n, nin awe, ɔ nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n be kun wɔ nin ɔ nvlefuɛ mun'n, i kpa lika'n yɛlɛ onin? Afin Anannganman'n waan nvle nga i nunfuɛ'm be waan be su-man Babilɔni famiɛn'n, sa nga be o lɛ'n be ´tɔ be su. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nga be se amun kɛ: ‹Amun su su-man Babilɔni famiɛn'n› ato yɛ be bua kle amun-ɔn, nán an fa be ndɛ'n su.» Anannganman wan yoo: «M'an sunman-man be. Bé wun suɛn yɛ be tɔn i kɛ be ijɔ mín nuan lɛ ngbɛn-ɔn. Sɛ amun tie be ndɛ'n, n ´fuan amun, amun ´wu, amun nin be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ sɔ mun yɛ amun ´wu-ɔ.» N kan kleli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nin sran'm be kwlaa kɛ: «Anannganman'n wan yoo: ‹Amun sran'm bɔ be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ nga be se amun kɛ: Anannganman'n i sua nun ninnge nga be fa ɔli Babilɔni ɔ cɛ kaan be wa fa ba'n, nán amun tie ndɛ nga be kan'n, ato yɛ be bua-a. Nán amun tie, an `su Babilɔni famiɛn'n. Sɛ an su i'n, amun ´nyan nguan. ?Kɛ klɔ nga ´nunnun mlɔnmlɔn'n, i klanman liɛ'n yɛlɛ onin?› Sɛ be waan be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nan Anannganman'n ijɔ kle be'n, man be srɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n nan ninnge nga be kɛli i sua nun'n nin Zida famiɛn'n i sua'n nun'n, ɔ nin Zerizalɛm ninnge mun'n, nán be fa be wɔ Babilɔni. Afin Anannganman lɛ ndɛ kɛni sua ja mlomlo mun nin kpongbo dan'n, nin kpongbo nga be kondo be mun, ɔ nin ninnge uflɛ nga be kali klɔ nga su'n be su. Kɛ bɔ famiɛn Nɛbikadnɛzar ´fa Zida famiɛn Zozakim i wa Zekɔnias nin Zida nin Zerizalɛm kpɛnngbɛn mun Zerizalɛm lɛ ´kɔ Babilɔni'n, ɔ'a fa-man ninnge sɔ mun. Ninnge nga be kali Anannganman i sua'n nun'n nin Zida famiɛn'n i sua nun'n, ɔ nin Zerizalɛm klɔ nun'n, bé wun ndɛ bɔ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n ɔ kan'n yɛ. I waan: ‹Ninnge sɔ mun'n, be ´fa be kɔ Babilɔni, be ´ka lɔ lele san m bɔbɔ min yɛ n ´ko fa be lɔ m ´ba lika nga nun wa-a.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Afuɛ kunngba sɔ'n nun'n, Sedesias i Zida i sielɛ i afuɛ nnan'n i anglo nnun'n su'n, e nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin sran wie mun e wo Anannganman i sua'n nun lɔ, kpɛkuun Azir i wa bɔ be flɛ i kɛ Anania'n, b'ɔ ti Gabaɔn lɔ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n seli min kɛ: «Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Amun kɔmin su waka nga Babilɔni famiɛn'n fa sieli amun kɔmin'n su'n, m'an bu nun. Nan yoo, ɔ ka afuɛ nnyɔn sɛsɛsɛ, Anannganman i sua'n nun ninnge nga famiɛn Nɛbikadnɛzar fa ɔli Babilɔni'n, n ´fa be m ´ba lika nga nun ekun. Zozakim b'ɔ ti Zida famiɛn'n i wa Zekɔnias nin be kwlaa nga be trali be Zida ɔli Babilɔni'n, n ´fa be n ´sa be sin. N wa yo man amun su yo-man Babilɔni famiɛn'n i kanga kun.› » Yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi tɛli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Anania su Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin sran nga be o Anannganman i sua nun'n be nyrun lɛ'n, ɔ seli kɛ: «Fiaa! Man ɔ yo sɔ. Man Anannganman'n yo i sɔ. Man Anannganman'n nian ndɛ nga a ´kɛn i lɛ'n su yo, man Anannganman fɛ i sua'n i nun ninnge nga be fa ɔli Babilɔni'n bla. Nan sanngɛ ndɛ nga n ´kɛn i wɔ nin sran nga b'a yia yɛ'n be kwlaa be nyrun yɛ'n, sie ɔ́ su tie. Kɛ ɔ fin lalafuɛ nun'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nga be dunnin mmua wɔ nin min e nyrun'n, be kannin alɛ nin nyrɛnnɛn ɔ nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ ng'ɔ wa ju mɛn dandan nin famiɛn diwlɛ kpakpa'm be su'n. Sanngɛ sɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun kan kɛ be wa nyan fɔundi'n, san ndɛ ng'ɔ kannin'n ´ju yɛ sran'm be si sakpa kɛ Anannganman'n yɛ ɔ sunmɛnnin i-ɔ.» Yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Anania ´de Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi i kɔmin su waka'n yɛ ɔ ´bu nun-ɔn. Kpɛkuun ɔ kɛnnin i sran'm be kwlaa be nyrun lɛ kɛ Anannganman wan yoo: «Ɔ ka afuɛ nnyɔn, kɛ m ´bu be kɔmin su waka nga Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n fa sieli i nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be kwlaa be kɔmin su'n i nun sa.» Yɛ Zeremi ɔli i liɛ-ɔ. Kɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Anania deli be kɔmin su waka ng'ɔ o Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi i kɔmin su'n b'ɔ buli nun'n, Anannganman'n kannin ndɛ kleli Zeremi. Ɔ seli i kɛ: «Kɔ ko se Anania kɛ: ‹A buli be kɔmin su waka'n nun sɔ sanngɛ a wa fa blalɛ yɛ a ´kaci i-ɔ.› Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹N wa fa blalɛ yɛ n ´wla nvle nga be o lɛ'n be nunfuɛ'm be kwlaa be kɔmin nan be `su Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn nin-ɔn. Be ´su i, ɔliɛ bo'n nun nnɛn mun bɔbɔ, n ´fa be m ´mɛn i.› Yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi seli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Anania kɛ: ‹Anania, sie ɔ́ su tie, Anannganman'n ɔ'a sunman-man wɔ. W'a yo man sran'm b'a gua be wla ase ngbɛn.› I sɔ'n ti Anannganman'n wan yoo: ‹Ɔ mɛn'n nun tranlɛ wieli. Afuɛ ng'ɔ o yɛ nun'n, a ´wu. Yɛlɛ kɛ a su sran'm bé bo kɛ be `yo nyin kekle Anannganman'n su.› » Afuɛ kunngba sɔ'n i anglo nso su'n, Anania wuli sakpa. Zeremi klɛli fluwa Zerizalɛm lɔ ko mannin kpɛnngbɛn nga be nyin wo su'n nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun, nin Izraɛlfuɛ nga be trali be lomuɛn Zerizalɛm lɔ ɔli Babilɔni'n be kwlaa. Kɛ ɔ ´klɛ'n, wuun famiɛn Zekɔnias, nin i nin, nin awa junman difuɛ kpakpa mun, nin Zida nin Zerizalɛm famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun, ɔ nin ajuin difuɛ mun b'a tu Zerizalɛm lɛ b'a ɔ. Sedesias b'ɔ ti Zida famiɛn'n sunmannin Safan i wa Eleaza, nin Ilkiza i wa Gɛmaria. Ɔ sunmannin be Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n i wun lɔ, yɛ Zeremi fɛ i fluwa'n mannin be-ɔ. Ndɛ ng'ɔ klɛli i nun'n yɛ: «Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n waan be se be kwlaa nga be trali be lomuɛn Zerizalɛm fa ɔli Babilɔni'n be kɛ: ‹An `kplan sua an `tran nun. An `di fie nan an `di i su like. An `fa bian annzɛ bla nan an wu ba. An `fa bla man amun mma yasua mun. An `fa amun mma bla mun man aja. Man be wu ba. Amun `trɛ lɔ, nán amun ka kaan. An `kunndɛ klɔ nga n trali amun ɔli su'n i kpa yolɛ. An `srɛ Anannganman'n be mɛn i. Afin sɛ ɔ nyan muae'n yɛ amun kusu amun ´nyan wie-ɔ.› » Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «Nán amun tran lɛ man be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nga be nin amun o lɔ'n, ɔ nin be nga be yi wunnzue'n be `lakalaka amun. Laliɛ nga amun cɛn be'n, nán an fa yo nanndoliɛ like. Be tɔn bé wun suɛn kɛ be ijɔ mín nuan, sanngɛ ato yɛ be bua-a. M'an sunman-man be.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Ndɛ nga Anannganman'n kɛn i ekun'n yɛ: «Kɛ Babilɔni'n i sielɛ'n i afuɛ ableso ko ju'n, n wa jran amun sin. Kpɛkuun amún wun ndɛ nga n kannin'n, n ´yiɛ i nuan: N ´fa amun m ´ba lika nga nun wa ekun.» Anannganman'n kannin ndɛ ekun, i waan: «Amún wun akunndan nga m bu'n, m bɔbɔ min yɛ n si i-ɔ. Akunndan kpa yɛ m bu i amun wun-ɔn, nán akunndan tɛ-ɔ. N kunndɛ kɛ amun nyrun atin'n yo weiin. I blɛ sɔ nun'n, sɛ amun srɛ min'n, n ´yaci amun nun amun ´kɔ. Sɛ amun flɛ min'n, nan an srɛ min'n, n ´ti amun srɛlɛ'n. Sɛ amun tu amun klun kunndɛ min, amun ´wun min, afin n ´kplin su kɛ amun `wun min. N ´yi amun nvle nin lika nga be trali amun lomuɛn ɔli nun'n be kwlaa be nun fite. N ´yiayia amun yɛ n ´fa amun sa amun sin lika nga n fuannin amun nun wa ɔli'n i nun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Nan «Nyanmiɛn'n mannin ye i nuan ijɔfuɛ Babilɔni wa» bɔ amun kan'n, amun `yaci i kanlɛ. Famiɛn'n ng'ɔ ti famiɛn David i bia'n su'n nin sran nga be o klɔ nga nun'n, bɔ be yɛlɛ amun niaan nga b'a tra-man be b'a ɔ-man'n, Anannganman kan be wun ndɛ. I b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i waan: «An `nian, n wa fa alɛ nin awe, ɔ nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ n ´yi be su. N ´yo man be ´kaci kɛ figie mma bɔ b'a kplɔ bɔ be di be-ɔ, ɔ yo-man ye'n sa. N ´fa alɛ nin awe, ɔ nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ n ´su be su. N ´yo man asiɛ'n su famiɛn diwlɛ'm be wun be-ɔ be ´yo be sro. Sa ti bɔ n ´yo be sɔ'n yɛlɛ min ndɛ bɔ n kan kleli be bɔ b'a tie-man'n.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Ɔ kɛn i ekun kɛ: «N sunmannin min sufuɛ bɔ yɛlɛ min nuan ijɔfuɛ mun be sin, n sɔtɔli be sunmanlɛ-ɔ nán andɛ-ɔ. Sanngɛ be waan nán be yɛ be ko ti-ɔ. Sanngɛ amun liɛ'n, amun bɔ n trali amun Zerizalɛm n fa ɔli Babilɔni'n, an `tie min nuan ndɛ'n.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «Kɔlaza i wa Akab nin Maazeza i wa Sedesias bɔ be tɔn bé wun suɛn kɛ be ijɔ mín nuan'n, bé wun ndɛ bɔ n kan'n yɛ: ‹An `nian, n ´fa be n ´wla Babilɔni famiɛn Nɛbikadnɛzar sa nun, ɔ ´kun be amun nyrun. Zidafuɛ nga be fali be ɔli Babilɔni'n, be ´fa be dunman'n fa bo sannzan kɛ: Man Anannganman yo wɔ kɛ ɔ fa yoli Sedesias nin Akab bɔ Babilɔni famiɛn'n yili be sin nun'n sa. Sa ti b'ɔ ´yo sɔ'n yɛlɛ kɛ be boli tete Izraɛl nvle'n nun. Be kunndɛli be wiengu'm bé yi mun, yɛ m'an sunman-man be kpɛkuun be ɔli kɛ be su ijɔ mín nuan. N si i kwlakwla ng'ɔ o lɛ'n nun, ɔ yoli min nyrun.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n mannin Zeremi ndɛ kun kɛ ɔ `kan man Sɛmaɛza b'ɔ fin Neselam'n. Afin Sɛmaɛza sili i wue nun klɛli fluwa ko mannin sran nga be o Zerizalɛm'n nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Maazeza i wa Sofoni, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun kɛ: «Sofoni, Anannganman'n fali wɔ sieli i Zɛozada osu kɛ a `yo Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kɛ ɔ ko yo nan w'a nian Nyanmiɛn i sua'n su, nan sran nga be ijɔ finfin'n bɔ be blɔ bé wun kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, w'a ci be kwlaa nin jrɔkɔ, nan w'a wla be kɔmin kaa'n ti. ?Yɛ ɔ yo sɛ yɛ man Zeremi b'ɔ ti Anatɔtfuɛ'n b'ɔ se i wun kɛ ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n ɔ nin amun o lɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ yɛ man ɔ blɛli ye fluwa Babilɔni wa b'ɔ kɛnnin i nun kɛ: ‹An wa cɛ lɔ, an `kplan sua nan an tran nun, an `di fie nan an di i su like nin-ɔn?› ?Ɔ yo sɛ ti yɛ a tɛ-mɛn i su-ɔ?» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ Sofoni kanngannin fluwa sɔ'n Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi nyrun. Yɛ Anannganman'n seli Zeremi kɛ: «Sunman sran man ɔ ko se be nga be trali be lomuɛn wa ɔli'n be kɛ Sɛmaɛza b'ɔ ti Neselamfuɛ'n i wun ndɛ yɛ: i ndɛ ng'ɔ kan kle amun'n, ɔ kɛn i ngbɛn, m'an sunmɛn-mɛn i. Amún wla b'ɔ cici ti ngbɛn.» Anannganman'n wan yoo: «E nin Sɛmaɛza b'ɔ ti Neselamfuɛ nin i osu'n y'a nyɛn i. I fuɛ'm be nun kun sa i nyin su tran-man su nan se kɛ nɛnnɛn nga n ´di min nvlefuɛ mun'n ɔ ´wun nun. Sa ti b'ɔ ´yo sɔ'n yɛlɛ kɛ ɔ su sran'm be bo kɛ nán be nyin yi min.» Anannganman'n kannin ndɛ ng'ɔ o yɛ'n kleli Zeremi. I waan: «Min bɔ n ti Anannganman'n bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, min wan yoo: ‹Ndɛ nga n kan kleli wɔ'n, klɛ be kwlakwla'n fluwa kun nun.› Min Anannganman min wan yoo: ‹Nian, cɛn wie lele'n, min nvle'n nunfuɛ mun bɔ be yɛlɛ Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ mun'n, n ´fa be n ´sa n sin mɛn nga n fa mannin be nannan mun'n i nun. Be ´fa yo be liɛ.› » Izraɛl nin Zida bé wun ndɛ nga Anannganman'n kannin'n yɛ. I waan: «Awlaboɛ nganniɛn tɛ, srɛ kun sran sɔ nga be kpan'n. Bé wla ti-man ase guawa. Amun `usa-usa be nian, sɛ yasua ɔ'a cinnjin ɔ'a wu ba le o. ?Yɛ wuun ɔ yo sɛ ti yɛ yasua'm be lɛ be wi'n nun kɛ wunnzɛfuɛ bɔ ba wulɛ ɔ'a to i sa nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ be nyrun'n wa yo sukusuku sɔ-ɔ? Nguɛ nyrɛnnɛn liɛ yɛlɛ nga! Afin cɛn sɔ'n yo sro, be nian wun-mɛn i sɔ cɛn'n wie le. Ɔ ti Zakɔb osufuɛ mun be awlaboɛ blɛ. Sanngɛ be ´fin nun fite.» Anannganman'n wan yoo: «Cɛn sɔ nun'n, waka nga be fa sieli be kɔmin su'n, m ´bu nun. Nyanman nga be fa cili be'n, n ´nyannji. Be su su-man nvle uflɛ kun. Sran nga be ´su i'n yɛlɛ min Anannganman bɔ n ti be Nyanmiɛn'n, ɔ nin David bɔ n ´fa sie be su famiɛn'n.» Anannganman waan: «Zakɔb, min sufuɛ, nán srɛ kun wɔ Izraɛl, yaci usulɛ'n. Se kɛ sɛ, n su wa de wɔ mɛn mmua'n nun lɔ m ´ba. N su wa de ɔ osu'n nunfuɛ mun mɛn nga be ti kanga lɔ'n i nun m ´ba. Zakɔb, a ´sa ɔ sin ba, a ´di alaje, a ´tran fɔuun! Sran fi su kle-man wɔ yalɛ kun.» Anannganman'n kɛnnin i ekun kɛ: «N wo ɔ sin kɛ n ´de wɔ. Mɛn nga n yoli bɔ ɔ mma mun be bo sanndili be nun'n, n ´nunnun be. Ɔ liɛ'n, n nunnun-man wɔ. Sanngɛ sa nga a yoli'n su yɛ n nian n yoli wɔ sa nin-ɔn, afin n yaci cɛ wɔ sɔ-ɔ ɔ yo-man ye.» Anannganman'n wan yoo: «Kannin nga ɔ'a tu wɔ'n, ɔ yo sro. Ɔ wu-ɔ ɔ yo-man ye. Sran fi bu-man wɔ akunndan nan se kɛ ɔ ´fua ɔ́ kannin'n. Nán ayre kpa yɛ be ko fa ko ta nun-ɔn. Be kwlaa nga be klo wɔ'n, bé nyin nun-man ɔ su kun. Be bua-man ɔ ndɛ nun kun. Afin kɛ n ´yo wɔ like yaya'n, n yoli wɔ kɛ n klo-man wɔ sa sa. Kɛ n ko kle wɔ nyrɛnnɛn'n yɛ n kleli wɔ-ɔ. Ɔ sa tɛ nga a yoli'n, be sɔnnin yɛ be ti dandan. ?Ɔ yo sɛ yɛ a fɛfɛ ɔ kannin sroesroe'n b'ɔ wu-ɔ ɔ yo-man ye'n ti-ɔ? Ɔ sa tɛ nga a yoli'n sɔnnin ngboko. I ti yɛ n yoli wɔ sɔ-ɔ. Sanngɛ sɛ n ´kwla se'n, be kwlaa nga be kpisali wɔ, be mɛnnin wɔ bi'n, be ´kpisa be be ´mɛn be bi wie. Be ´tra ɔ kpɔfuɛ'm be kwlaa be ´kɔ. Be nga be sacili ɔ́ bo ninnge mun'n, be ´saci be liɛ'n wie. Be nga be fɛnnin ɔ́ bo ninnge'n, n ´yaci be ninnge liɛ'n kusu lɛ man be ´fɛn. Kɛ bɔ be fa fuanlɛ bɔ n fuannin wɔ'n be fa se wɔ nun'n, bɔ be flɛ wɔ kɛ Siɔn bla bɔ sran fi flɛ-mɛn i'n ti n wa yo wɔ juejue. N wa fua ɔ́ kannin mun.» Anannganman'n yɛ ɔ kannin sɔ-ɔ. Anannganman'n wan yoo: «An `nian, n wa fa Zakɔb i osu nunfuɛ nga be trali be lomuɛn'n n ´sa be sin be tannin sua'm be nun. N ´si i awlofuɛ'm be aunnvuɛ, be ´kplan klɔ nvuɛn'n su. Be ´kplan sua kpakpa mun klɔ nvuɛn'n su. Be wa to jue, be ´bo sro. N ´yo man be ´trɛ. Be su ka-man kaan. M ´man be kɔmin su ɔ man be su yo-man be finfin. Be ´yo kɛ laa'n sa. Be wa yia min ja su. Be nga be kle be yalɛ'n, e nin be e ´yia nun. Be nvle'n nunfuɛ kun yɛ ɔ ´yo be kpɛnngbɛn-ɔn. Be nvle'n nunfuɛ kun yɛ ɔ ´yo be siefuɛ-ɔ. N ´yo man Zakɔb ´fɛ i wun mantan min ɔ ´ba min wun. ?Afin kɛ wan sa yɛ i bɔbɔ kwla si i wue nun kɛ ɔ ´fɛ i wun mantan min-ɔn?» Anannganman'n yɛ ɔ usa sɔ-ɔ. «Amun wa yo min nvle. N kusu n ´yo amun Nyanmiɛn.» «Anannganman i aunngban'n su ba kusu, ɔ'a fa ya kekle kpa. I aunngban dan'n ɔ kpɛ sin sa tɛ yofuɛ'm bé ti su. Anannganman i ya dan ng'ɔ fali'n, ɔ ´yo i kwlaa ng'ɔ guguli kɛ ɔ ´yo'n kwlaa nan ɔ'a wie. Cɛn kun amun ´wun i sɔ'n i wlɛ.» Anannganman waan: «I blɛ sɔ nun'n, n wa yo Izraɛl awlobo'm be kwlakwla be Nyanmiɛn. Be kusu be ´yo min sran.» Anannganman'n wan yoo: «Sran nga be fin alɛ'n nun fiteli bɔ be wo aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, n yoli be ye. Ɔ man Izraɛl wa di alaje.» I waan: «Anannganman'n fin mmua lɔ lele ɔ wa yili i wun kleli min.» Ɔ seli min kɛ: «Klolɛ nga n fa klo wɔ'n, ɔ lɛ-man kpɛbo. N tɛ di wɔ nɛnnɛn kɛ ɔ ´yo nan w'a mantan min'n ti. Izraɛl, min adeba, n ´yo man a ´kpɛn ɔ osu laa'n nun. A wa fa ɔ klɛn klanman'n ekun. A ´wlu be nga be klun ɔ'a jɔ bɔ be si able'n be nun. A wa ta vinyi Samari oka'm be su ekun. Vinyi tafuɛ'm be ta-a, be di i su mma. Cɛn wie lele gladi difuɛ'm be ´jran Efraim oka'm be su be ´kpan kɛ: ‹An `jaso man e wɔ Siɔn. E wɔ Anannganman e Nyanmiɛn'n i wun.› » Afin Anannganman'n wan yoo: «An `bo sro be man Zakɔb i osu'n nunfuɛ mun. An `bo sro be manman Anannganman b'ɔ ti mɛn'n kwlakwla bé su kpɛn'n. An `kpan Aleluya man be ti, an `se kɛ: ‹Anannganman, de ɔ nvle'n, de Izraɛlfuɛ nga be ka'n.› » Ndɛ nga Anannganman kusu kan'n yɛ: «N su fa be Izraɛl i nglo lɔ mɛn'n nun m ´ba. N su yiayia be mɛn nga be o nun'n be tiwatiwa'm be su'n ba. Anyansifuɛ'm be o nun. Be nga bé ja'n ti-man kpa'n nin wunnzɛfuɛ, nin bla ta'm be o nun. Sran fi su ka-man. Sran nga be wa ba'n, b'a sɔn-man ngowa. Be ´ba'n, wuun be ´sun. E nin be e ´ba'n, wuun n ´kpata be. N ´fa be m ba nzue ba nuan. N ´fa be n sin atin treketreke su, ɔ lɛ-man kɛ bé ja ɔ'a kpla. Afin Izraɛl i si yɛlɛ min. Efraim ti mín wa yasua klikli.» «Nvle kun nga mun, ndɛ nga Anannganman'n kan'n, an `sie amun su tie nan an `ko kan kle mɛn nga be o jenvie'n i kɔmin sin mmua lɔ'n. An `se be kɛ: ‹Sran nga man Izraɛlfuɛ'm be bo sanndili'n, ɔ su yiayia be nan ɔ ´nian be su kɛ bua sunianfuɛ'n niɛn i bua'm be su'n sa.› Afin Anannganman'n ɔ'a kpɔ Izraɛlfuɛ'm be ti. Ɔ'a de be be kpɔfuɛ b'ɔ lɛ wunmiɛn tra be'n i sa nun. Be ´bo sro be ´ba Siɔn oka'n su. Be ´wanndi yɛ be ´ba ninnge nga Anannganman'n fa man be'n i falɛ-ɔ, ɔliɛ ble o, nzan lɔflɛ o, ngo uflɛ o, bua o, boli o, nannin o. Be klun'n ´jɔ, be ´yo kɛ fie bɔ nzue tɔ su'n bɔ i su jɔ flɔlɔ'n sa. Be su yo-man kɛ asiɛ b'ɔ su srɛ nzue'n sa. Kpɛkuun siɛn'n, talua'm be klun wa jɔ, be ´si able. Gbanflɛn mun nin kpɛnngbɛn'm be ´si able wie. Afin n ´yo man be awlaboɛ'n kaci aklunjuɛ. N fɔnvɔ be man be klunngbɔ'n wie, yɛ be klun ´jɔ. N ´yo man min nyrun jranfuɛ'm be ´nyan like kpakpa be ´di. N ´yo man ninnge kpakpa'n ´sin yia min sran mun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman'n wan yoo: «Kpanlɛ nin sunlɛ, ɔ nin awuyomo tɛ Rama lɔ. Rasɛl yɛ ɔ su sun i mma mun-ɔn. Ɔ kpli-man su kɛ be kpɛtɛ i, yɛlɛ kɛ i mma'm be nun-man lɛ kun.» Yɛ Anannganman'n se i kɛ: «Yaci sunlɛ'n, muan ɔ́ nuan. Nunnun ɔ nyinmuɛn'n. Afɛ nga a fɛli'n, a su wa nyɛn i nuan akatua. Ɔ mma'm be wa fin be kpɔfuɛ'm be mɛn'n nun lɔ ´ba.» Anannganman'n waan: «Ɔ nyrun atin'n ti wein. Ɔ mma'm be ´sa bé sin be ´ba be lika'n nun ekun. N tili kokolɛ nga Efraim koko se kɛ: ‹A tuli ye fɔ. A tuli ye fɔ kɛ be tu nannin gbanflɛn bɔ i nyin yi-man sran'n i fɔ'n sa. Fa e sa é sin ɔ́ wun, yo man e sa é sin, afin Anannganman, wɔ yɛ a ti e Nyanmiɛn-ɔn. E kacili é sin sili wɔ, siɛn'n, y'a kaci ajalɛ'n. E bɔbɔ e wun kɛ nga e yoli'n ɔ'a yo-man kpa. Ɔ man e fin e wue'n nun. E gbanflɛn nun sa nga e yoli'n ɔ yo e nyannzuɛn.› Efraim ti mín wa kun bɔ n klo i. Min mma'm be nun'n, i yɛ n klo i dan-an. Kɛ m ´mɛn i ndɛ'n, wuun blɛ liɛ b'a se kɛ mín nyin `kpɛn kpɛn i su-ɔ. N klo i kekleke. I ti san n ´si i aunnvuɛ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Sie nzɔliɛ mun atin'n nuan. Atin nga ɔ ´fa su'n, ajalɛ'n nga ɔ ´tu'n, `bu i akunndan kpa nan sa ɔ sin bla, Izraɛl min adeba. Sa ɔ sin bla ɔ bɔbɔ ɔ klɔ. ?Nan wɔ bɔ a ti kɛ talua nyin keklefuɛ wie sa'n kɛ a ´sisi ɔ bo titi sa? Nian, Anannganman ɔ'a kpɛ like uflɛ ba mɛn'n nun. Siɛn'n, bla yɛ ɔ ko wlan-wlan kunndɛ yasua-a.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «Kɛ n ko fa Zida klɔ'm be su sran nga be trali be lomuɛn n ko ba'n, be wa kan ndɛ ng'ɔ o yɛ'n ekun. Be ´se kɛ. ‹Nyanmiɛn oka, ndɛ nanwlɛ lika, man Anannganman'n yo ɔ liɛ ye!› Zida klɔ'n sufuɛ'm be kwlakwla, i fie difuɛ mun o, i nnɛn kankanfuɛ bɔ be wlan sin mun o, be ´ko tran lɔ. Afin be kwlaa nga b'a fɛ'n, n ´gua be anwlɛn su nzue. Be kwlaa nga be fɛfɛ'n, n ´fa like ng'ɔ fata'n m ´man be.» Kɛ n tinngeli'n, n wunnin kɛ lafilɛ nga n lafili'n ɔ yoli kpa. Anannganman waan: «Cɛn wie lele'n, n ´fa sran mun nin nnɛn mun n ´sanndi be Izraɛl mɛn'n nun nin Zida mɛn'n nun kɛ be sanndi ble mma'n sa. Kɛ n niannin nun m buli bé bo, bɔ n tuli be bo kɛ waka sa'n, bɔ n nunnunnin be, n kunnin be bɔ n yoli sa kekle'n, yɛ n wa nian nun n ´kplan be yɛ n ´ta be-ɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, be su se-man kɛ: ‹Siɛ'm be dili vinyi'n mma amuɛn'n, ɔ man ba kanngan'm be je'n ɔ'a nyan kun.› Sanngɛ siɛn'n, sran kun i sa tɛ liɛ ng'ɔ yo'n, i nuan wie yɛ ɔ ´wu-ɔ. Sran ng'ɔ di vinyi'n mma amuɛn'n, i bɔbɔ i je liɛ'n yɛ ɔ ´nyan-an.» Anannganman'n waan: «Cɛn wie lele'n, e nin Izraɛl nvle'n nin Zida nvle'n e wa tra aenguɛ uflɛ. Aenguɛ sɔ'n nin nga e nin be nannan mun e trali'n i nun bɔ n ´fa be Ezipt lɔ m ´ba'n, ɔ su yo-man kun. I sɔ aenguɛ liɛ'n be sacili i, sanngɛ kusu wuun min yɛ n ti be Min nin-ɔn.» Nga Anannganman'n kan'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Anannganman kɛn i ekun kɛ: «Aenguɛ nga cɛn wie e nin Izraɛl nvle'n e ´tra'n yɛ: n ´fa min mmla'n n ´wla be akunndan'n nun. Sɛ n ´kwla se'n, n ´fa klɛ be anwlɛn'n nun. N ´yo be Nyanmiɛn, be kusu be ´yo min sran. Sran kun su kle-mɛn i wiengu like. Sran kun su se-man i niaan kun kɛ: ‹Mantan Anannganman'n.› Yɛlɛ kɛ, kɛ ɔ fɛ i be kanngan'm be nun lele b'ɔ ´fa ju be kpɛnngbɛn'm be nun'n be kwlaa be ´si min. Sa nga be yoli min'n, n ´yaci n cɛ be. N su bo-man be sa tɛ'n su di-man jɔlɛ kun.» Anannganman'n wan yoo: «?Wan yɛ ɔ yili wia'n kɛ ɔ `kpaja lika'n nun nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ sieli kɛ anglo nin nzraama'm be `ta kɔnguɛ nin-ɔn? ?Wan yɛ man jenvie nzue'n jaso b'ɔ bo nin-ɔn? Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan nin-ɔn. Kɛ ɔ suan sɔ-ɔ.» Anannganman wan yoo: «Cɛn nga siesielɛ sɔ'n b'ɔ n siesieli'n ɔ wie'n. Cɛn sɔ'n nun yɛ Izraɛl nvle'n ´nunnun-ɔn. Cɛn nga be sunnzun nglo lɔ lika nin-ɔn ɔ yo ye'n, cɛn nga be wun asiɛ'n i bo lɔ ninnge'm be kwlaa'n, ɔ yo ye'n, i cɛn sɔ'n nun yɛ Izraɛlfuɛ'm be sa tɛ bɔ be yoli'n ti, n ´yi be blo-ɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman'n waan: «Cɛn wie lele be ´kplan Zerizalɛm klɔ'n Anannganman i dunman'n ti. Be ´bo i bo Ananeɛl i sasawlɛ sua'n wun lɔ be ´fa ju cɔnjɔ'n su anuan'n nun. Be ´fa mɛtri'n be sunnzun lika'n be ´sin Garɛb kpɔlɛ'n su kpɛkuun be ´bli Gɔat bue liɛ'n su. Fuɛn nin nzuɛn bɔ luilui o nun'n, be kongo lika ng'ɔ o lɛ ngbɛn'n lele b'ɔ ´fa ju Sedrɔn nzue ba'n nuan'n nin nnɛn kpanngɔ anuan'n i cɔnjɔ'n su wia afiliɛ lɔ lika liɛ nun'n, i sɔ lika'm be kwlakwla be ´yo min liɛ. Be su saci-man be, be su nunnun-man be le.» Sedesias i Zida sielɛ'n i afuɛ blu'n su b'ɔ ti Nɛbikadnɛzar i liɛ'n i afuɛ blu-nin-mɔcuɛ'n su'n, Anannganman'n kannin ndɛ kleli Zeremi. Kɛ ɔ ´kan kle i sɔ'n, wuun Babilɔni sonja'm b'a bo b'a sin b'a yia Zerizalɛm klɔ'n, wuun b'a wla Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi i bisua Zida famiɛn'n i awlo'n nun lɔ. Sedesias yɛ man be fɛ i wlɛli i lɔ-ɔ. I waan: «Ɔ yo sɛ ti yɛ a se kɛ: ‹Anannganman'n waan: M'an fa klɔ nga m'an wlɛ i Babilɔni famiɛn'n i sa nun, nan i ti ɔ wa fa nin-ɔn. Famiɛn Sedesias su fin-man Babilɔnifuɛ'm bé sa nun fite-man. Be ´trɛ i be wlɛ i Babilɔni famiɛn'n i sa nun, Sedesias nin i be ´ijɔ. Be nyinma nnan'n ´yia nun. Be ´fa Sedesias be ´kɔ Babilɔni, ɔ ´ka lɔ lele san m'an ɔ i osu nianlɛ.› Nan Anannganman'n waan: ‹Sɛ amun nin Babilɔnifuɛ mun amun waan amun ´kun alɛ'n, amun su nyan-man jranwlɛ le.› » Zeremi waan: «Anannganman'n kannin ndɛ kun kleli min. I waan: ‹Salɔm i wa liɛ bɔ be flɛ i Anameɛl b'ɔ nin wɔ be ti yasua nga wa yasua nga wa'n, ɔ wa to wɔ, ɔ ´se wɔ kɛ: To min fie ng'ɔ o Anatɔt lɔ'n, afin wɔ yɛ aja'n ɔ'a to wɔ-ɔ.› Kpɛkuun sakpa-sakpa, min niaan Anameɛl wa toli min bisua lɔ kɛ Anannganman'n fa kannin'n sa. Ɔ seli min kɛ: ‹Min fie lika ng'ɔ o Bɛnzamɛn lika'n nun Anatɔt lɔ'n, to. Wɔ yɛ aja'n ɔ'a to wɔ-ɔ!› N wunnin kɛ kannzu Anannganman'n yɛ ɔ kannin ndɛ sɔ nin-ɔn. Yɛ n toli Anatɔt lɔ lika sɔ'n min niaan Anameɛl i sa nun-ɔn. N fali i ti sika jɛtɛ ufue blu-nin-nso m mɛnnin i. N klɛli i tolɛ'n i wun fluwa nnyɔn, n ´fali min nzɔliɛ'n n sieli kun su, n kɛtɛli i ti lalofuɛ'm be nyrun yɛ n sunnzunnin sika'n toe su m mɛnnin i-ɔ. Fluwa nnyɔn bɔ n klɛli'n, n fali kun nga n fali min nzɔliɛ'n n sieli su bɔ n kɛtɛli i ti'n, ɔ nin i wun fluwa fluwa nga mmla'n waan be yo'n i kwlakwla, n fali be nin fluwa kun nga m'an kɛtɛ-mɛn i ti'n, nan m'an fa be a man Barik b'ɔ ti Maazeza i wa Neriza i klun ba liɛ'n. N fa mɛnnin i min niaan Anameɛl, nin lalofuɛ nga be nzɔliɛ'n wo fluwa sɔ'n su'n, ɔ nin Zidafuɛ nga be o bisua lika'n nun lɛ'n be kwlaa be nyrun. Kpɛkuun n kannin ndɛ ng'ɔ o yɛ'n n kleli Barik be nyrun lɛ. N seli i kɛ: ‹Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n waan a `fa fie lika i wun fluwa yɛ mun: kun nga n fali min nzɔliɛ n sieli su bɔ n kɛtɛli i nuan'n, ɔ nin kun ng'a m'an kɛtɛ-mɛn i nuan'n, fa be sie i wufa talie kun nun nan b'a cɛ.› Nan Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Be ´to sua nin fie lika, ɔ nin vinyi fie mɛn ng'ɔ o yɛ'n nun wa ekun.› » «Kɛ n fali fie wun fluwa'n m mannin Neriza i wa Barik'n, n srɛli Anannganman'n n seli kɛ: ‹Ee! Anannganman Nyanmiɛn kpli, ɔ wunmiɛn dan'n nin ɔ ngwlɛlɛ'n yɛ man a kwla yili nyanmiɛn'n bɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ nin-ɔn, like fi ti-man klekle ɔ nyrun. Osu nga ɔ waan a ´di i nɛnnɛn'n, a di i lele ɔ ju i akpasua akpi su. Sɛ kusu siɛ'm be yoli sa tɛ'n, a yo man be mma nga be jaso su'n be fɛ i su afɛ'n. Wɔ yɛ a ti Nyanmiɛn kpli ng'ɔ ti dan bɔ be flɛ i kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan nin-ɔn. Ninnge nga a bu be akunndan kɛ a ´yo be'n be ti dandan, kusu a kwla be yo klanman. Ninnge nga sran'm be yo'n, ɔ́ nyin tɛ i kwlaa'n. Ninnge sɔ'm be su yɛ a nian a yo be sa ng'ɔ nin be fata nin-ɔn. Be nyoliɛ'n su yɛ a nian a yo be sa ng'ɔ nin be fata nin-ɔn. A yili atrɛ, a yoli abonuan sa mun Ezipt mɛn'n nun lɔ laa. Kɛ e ´se yɛ'n kusu, Izraɛl mɛn'n nun o, asiɛ wunmuan'n su o, a yoli man ɔ dunman'n ɔ'a fu kekleke. A yili atrɛ, a yoli abonuan sa mun. Izraɛl b'ɔ ti ɔ nvle'n, a fa fin Ezipt lɔ bali. Ɔ man be wun kɛ a ti dan nan like nga ɔ waan a ´yo'n, a kwlɛ i yo. Mɛn fɛfɛ nga a tali be nannan'm be nda kɛ a ´fa man be'n, a fa mannin be. Be wa fali mɛn sɔ'n, sanngɛ kpɛkuun b'a tie-man wɔ aniɛn'n. B'a nian-man ɔ mmla'n su b'a nanti-man, like nga ɔ waan be yo'n, b'a yo-man. I sɔ'n ti yɛ man a fali nyrɛnnɛn nga kwlakwla yili be su nin-ɔn. Be nga be bali klɔ'n i falɛ'n, be yɛ be ´kplɛn i wun kpata'n be ´ba lɛ. Be su wa fa klɔ'n. Be ´fa alɛ, nin awe, ɔ nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n be ´fa fa klɔ'n, ndɛ nga a kannin'n yɛ ɔ'a ju yɛ ɔ bɔbɔ ɔ́ nyin ta nun yɛ.› Anannganman Nyanmiɛn kpli, ɔ bɔbɔ a seli min kɛ: ‹To fie kun, sɛ a ´to-ɔ, man lalofuɛ'm be trɛn i bo.› Kusu klɔ'n yɛ Babilɔnifuɛ'm be su wie i fa yɛ.» Anannganman'n tɛli Zeremi su kɛ: «Nian, min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Like nga be nyin o su'n be kwlaa be Nyanmiɛn yɛlɛ min. Sa'n wie fi ti-man kekle mín sa nun. Nan yoo, n ´fa klɔ nga n wla Babilɔnifuɛ'm bé sa nun. N ´fa wla be famiɛn bɔ yɛlɛ Nɛbikadnɛzar i sa nun. Babilɔnifuɛ nga b'a fa alɛ'n b'a wla amun sin yɛ'n, be wa wlu klɔ'n nun be ´fa sin be ´yi nun be ´wɔ nun. Sua nga be yra ansans i ti su nglo be man Baal'n, bɔ be gua nzan be man amuɛn mun be fa kun min ya'n, be ´yra be. Kɛ ɔ fɛ i lalafuɛ nun lele'n, like nga n klo-mɛn i'n cɛ yɛ Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ'm be waan be fa man be man be `yo-ɔ. Izraɛlfuɛ'm b'a yaci-man min anwlɛn fɔkɔlɛ'n le.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman kɛnnin ekun kɛ: «Kɛ ɔ fin cɛn bɔ be kplannin klɔ'n yɛ be sɔtɔli min ya kunlɛ nin min anwlɛn fɔkɔlɛ lele yɛ ɔ'a fa ju ndɛ yɛ. I sɔ'n ti, man klɔ'n ɔ sin jaso lɛ nan n `wun ase. Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ'm b'a yo sa tɛ'n b'a fɔkɔ min anwlɛn'n wie pɛ, be famiɛn mun o, be famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun o, min nyrun jranfuɛ bɔ be o be lɔ mun o, min nuan ijɔfuɛ bɔ be o be lɔ mun o, be nin Zida nin Zerizalɛmfuɛ'm be kwlakwla. B'a kpɛ-man bé nyin mín wun wa. Bé sin yɛ be kaci sili min-ɔn. Nán kɛ b'a kle-man be ngwlɛlɛ-ɔ. Nán andɛ yɛ be boli be ngwlɛlɛ klelɛ'n bo-ɔ. Sanngɛ nán kɛ be wa sie be su nan se kɛ be ´tie ndɛ nga be kan'n ti-ɔ. Be ko fali be tete ninnge mun be sieli i sua nga min dunman'n wo su'n nun be fa sacili i. Be kplannin amuɛn Baal i sua Bɛn-Inɔm kongo'n nun yɛ be fa be mma bla nin be mma yasua mun be yi tɛ be man Mɔlɔk-ɔ. Kusu wuun m bɔbɔ min m'an se-man kɛ be yo i sɔ man min. I sɔ akunndan bɔbɔ nian ba-man mín ti nun le. Be yoli tete sa sɔ mun man Zidafuɛ'm be yoli sa tɛ. Sanngɛ klɔ nga amun waan Babilɔni famiɛn'n ´fa alɛ nin awe, ɔ nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n ɔ ´fa'n, i wun ndɛ bɔ Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n kan gua su'n yɛ. I waan: ‹Se kɛ sɛ: Mɛn nga n fɛli i wun ya dan kpa bɔ i ti min anwlɛn'n kpɛli min klun bɔ n fuannin i nunfuɛ mun'n, n ´yiayia be mɛn sɔ'm be nun n ´fa be m ´ba lika nga nun wa ekun, be ´nyan manndran wa. Be ´yo min nvle, n kusu n ´yo be Nyanmiɛn. N ´yo man be akunndan'n ´yo kun. Be nantiwlɛ'n ´yo kun. Be ´sro min titi, ɔ man be nin be osu'n be ´nyan muae. E nin be e ´tra aenguɛ kun b'ɔ su sin-man le. N su kaci-man min sin n si-man be kun. N ´di be nɛnnɛn. N ´yo man be sro min nan b'a kaci-man bé sin b'a si-man min. Kɛ n ´di be nɛnnɛn'n, n ´di i nin aklunjuɛ. N ´tu n klun yo kwlaa nga n ko yo nan b'a taka kpa mɛn nga nun'n.› » Anannganman'n wan yoo: «Like nga n yoli bɔ n fali nyrɛnnɛn dan nga n yili i Zida mɛn'n su'n, i kunngba'n yɛ n ´yo man be ´wun ndɛ fɛ nga n ´kɛn i yɛ'n kwlaa wlɛ-ɔ. Mɛn nga amun waan ɔ'a tɔ srolo nan sran nin nnɛn nun-man su'n, klɔ nga amun waan Babilɔnifuɛ'm b'a fa'n, be ´to fie wa ekun. Be ´yi sika be ´to fie, be klɛ i wun fluwa. Be ´fa lalofuɛ be ´fa be nzɔliɛ'n be ´sie i fluwa sɔ'n su be ´kɛtɛ i nuan wa. Be ´to i Bɛnzamɛn nvle'n nun, nin Zerizalɛm asa'n su, nin Zida klɔ'm be su, nin oka'n i su klɔ'm be su, nin tɔnun lika'm be nun, ɔ nin Negɛb lɔ klɔ'm be su. Afin n ´fa be nga be trali be lomuɛn ɔli'n m ´ba.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Kɛ Zeremi tɛ o bisua gladi dilɛ awlo'n nun lɔ'n, Anannganman'n kannin ndɛ kleli i ekun. Anannganman b'ɔ yili ninnge mun bɔ i yɛ man be o lɛ'n, i bɔ be flɛ i Anannganman'n, i waan: «Flɛ min, yɛ n ´tɛ wɔ su. M ´bo sa dandan kpa'm be su n ´kle wɔ. Sa nga a si-man be'n, m ´bo be su n ´kle wɔ. Sanngɛ ɔ yo'n, n ´yo man ɔ ´yo juejue kpa kɛ sran bɔ ɔ'a tɔ tukpacɛ ɔ'a jaso'n sa. N ´yo man i su tranfuɛ'm be ´nyan fɔundi, be ´nyan manndran. N ´fa Zidafuɛ nin Izraɛlfuɛ nga be trali be lomuɛn ɔli'n m ´ba. N ´fa be n ´sie be osu laa'n nun. N ´salo bé wun fiɛn'n kwlakwla, sa nga b'ɔ man be nin min ye afiɛn fɔnnin'n, n ´salo be. N ´yaci bé sa tɛ mun n ´cɛ be. Sa tɛ nga b'ɔ man be nin min ye afiɛn fɔnnin'n, n ´yaci n ´cɛ be. Sa tɛ nga be yoli'n, nyin kekle bɔ be yoli min su'n, n ´yaci n ´cɛ be. Kpɛkuun klɔ nga man n klun wa jɔ, ɔ wa man min kɔmin su, ɔ wa yo kɛ min kɔmin njuaba sa asiɛ'n su nvle'm be nunfuɛ'm be nyrun. Kɛ nvle'm be nunfuɛ sɔ'm be wa ti nɛnnɛn dan nga n wa di klɔ sɔ'n, be akunndan'n ´sanngan bé wun. Be ´usu kpa.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Lika nga ɔ'a nunnun bɔ sran nin nnɛn fi nun-man nun'n, nnɛn sunianfuɛ'm be wa nyan be lika bɔ i nun yɛ nnɛn'm be ´la-a. Be ´nyan wie lika sɔ'n i klɔ dandan'm be su kusu. Klɔ nga be o oka'm be su'n nin klɔ nga be o tɔnun'm be nun, nin Negɛb lika'm be nun, nin Bɛnzamɛn nvle'n nun, nin Zerizalɛm asa'n su'n, ɔ nin Zida klɔ'm be su'n, lɔ boli mun nin lɔ bua'm be ´sin sran ng'ɔ ka be'n i nyrun ekun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Anannganman waan: ‹Cɛn wie lele Izraɛl osu'n nin Zida osu'm bé wun ndɛ fɛ nga n kannin'n, n ´yiɛ i nuan. I blɛ sɔ nun'n, n ´yo man David i anunman kpa nanwlɛ su kun ɔ wa jaso i osu nun. Ɔ ´yo famiɛn kpa kɛ ɔ fata'n sa. Ɔ ´nian mmla'n su ɔ ´di jɔlɛ nanwlɛ mɛn'n nun. I blɛ sɔ nun'n, Zida nvle'n ´fite nun. Zerizalɛm klɔ'n ɔ ´nyan manndran. Ɔ man be wa flɛ Zerizalɛm kɛ: Anannganman'n Ti E Ti Ndɛ Kanfuɛ.› Anannganman'n wan yoo: ‹David ´nyɛn i ajalɛ nun tranfuɛ titi. Sran sɔ'n ´tran Izraɛl osu'n i famiɛn bia'n su. Levifuɛ nga be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n be kusu be ´nyan sran ´tran be ajalɛ nun titi ɔ ´yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ ´yra ansans ɔ ´yi bo kun yolɛ i su tɛ mun, ɔ ´yi tɛ aliɛ ba blu-nin-nso nun.› » Anannganman kan guali su kleli Zeremi kɛ: N ´yo man David b'ɔ ti min sufuɛ'n i osu nunfuɛ mun nin Levifuɛ nga be su min'n be trɛ lelele. Be ´yo kɛ nyanmiɛn su lɔ nzraama mun nin jenvie nuan aunnyan'n bɔ sɛ sran waan ɔ ´ka be-ɔ ɔ yo-man ye'n sa.» Anannganman'n kannin ndɛ kun ekun kleli Zeremi. I waan: «?Ndɛ nga sran'm be kan'n, a ti? Be ko se kɛ: ‹Awlo nnyɔn nga Anannganman'n kpali be'n, ɔ yili be blo.› Nian kɛ be yo min nvle'n i finfin-ɔn. Ɔ ti-man nvle be nyrun kun.» Anannganman'n kusu wan yoo: «Sɛ ɔ ti kɛ e nin wia nun nin kɔnguɛ'n y'a tra-man aenguɛ'n, sɛ ɔ ti kɛ m'an kle-man nyanmiɛn nin asiɛ'n be mmla'n, wuun n yi Zakɔb osu'n nin min sufuɛ David i liɛ'n be ase-ɔ ɔ yo ye, wuun n su fa-man be osu'n nun sran b'ɔ ´sie Abraam nin Izaak, nin Zakɔb be osu nin-ɔn. N ´fa be sran nga be trali be lomuɛn'n n ´sa be sin, yɛ n ´si be aunnvuɛ.» Kɛ Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n nin Zerizalɛmfuɛ mun, nin Zida klɔ kun nga mun be nunfuɛ mun be ´kun alɛ'n yɛ Anannganman'n kannin ndɛ ng'ɔ o yɛ'n kleli Zeremi-ɔ. Nɛbikadnɛzar nin i sonja'm be kwlaa nin asiɛ'n su famiɛn diwlɛ'm be kwlaa be nunfuɛ mun, ɔ nin nvle nga be su i'n be nunfuɛ mun yɛ be boli alɛ sɔ'n i kunlɛ bo-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Min Anannganman'n bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, min waan a wɔ ko to famiɛn Sedesias nan a se i kɛ Anannganman'n waan yoo: ‹M'an fa klɔ nga m'an man Babilɔni famiɛn'n, ɔ wa fa sin ´yi nun. Ɔ kusu a su fi-mɛn i sa, be ´tra wɔ kplo! Be ´fa wɔ be ´wlɛ i sa nun. A nin Babilɔni famiɛn'n be nyinma nnan'n ´yia nun. Ɔ nin wɔ be ´kan ndɛ, kpɛkuun ɔ ´fa wɔ kɔ Babilɔni. Sanngɛ famiɛn Sedesias, sie ɔ́ su tie ndɛ nga n kan man wɔ'n. Be su kun-man wɔ tokofi nun. A ´wu ɔ́ sa su. Yɛ like nga be fa yoli ɔ nannan nga be dili famiɛn'n bɔ be wuli'n yɛ be ´fa yo wɔ-ɔ. Be ´yra ansans sin su be ´man wɔ. Kpɛkuun be ´sun ɔ́ sɛ'n bo, be ´se kɛ: Ee, e Min nin oo we! M bɔbɔ min Anannganman'n yɛ n kan kle wɔ-ɔ.› » Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi ko kannin ndɛ sɔ'n kwlaa kleli famiɛn Sedesias Zerizalɛm lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Babilɔni famiɛn'n i sonja'm be nin Zerizalɛm nin Lakis, ɔ nin Azeka be su kun. I blɛ sɔ'n nun'n, wuun Zida klɔ nga bé sili be wun bɔ be tɛ ka'n be yɛ be o lɛ-ɔ. Kɛ bɔ famiɛn Sedesias nin Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa bé nuan sɛli su kɛ be `yaci kanga'm be nun'n, yɛ Anannganman'n kannin ndɛ yɛ'n kleli Zeremi-ɔ. Be kɛnnin i kɛ sran kwlaa ng'ɔ lɛ i afanniɛn'n, sɛ ɔ ti bla o, sɛ ɔ ti yasua o, se ɔ ti Ebre'n, ɔ `yaci i nun. Be kan ukali su kɛ nán sran kun sa fɛ i niaan Zuif kun fa yo i afanniɛn kun. Famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan'm, be nin sran'm bé nuan dun mmua sɛli bé wun, ɔ man be kwlaa be kplinnin su kɛ be ´yaci be afanniɛn'm be nun nan be fa-man be yo-man be afanniɛn kun. Be kplinnin su, kusu be yacili be nun. Be yoli i sɔ kwlaa, kpɛkuun be wa kacili aniɛn, bla nin yasua nga sran sɔ'm be yacili be nun'n, be ko trali be. Be fali be yoli be afanniɛn ekun. Yɛ Anannganman'n seli Zeremi kɛ: «Min Anannganman'n bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n min wan yoo: ‹Kɛ n ´fa amun nannan mun Ezipt lɔ kan be yoli afanniɛn lɔ'n m ´ba'n, e nin be e nuan sɛli é wun kɛ sɛ sran kun i niaan Ebre kun ko fɛ i wun mɛn i kɛ ɔ ´yo i afanniɛn'n, kɛ ɔ su i afuɛ nsiɛn'n, i afuɛ nso su'n man ɔ yaci i nun nan ɔ wɔ. E nin be e kɛnnin i sɔ sanngɛ b'a di-man su. B'a nian-man ndɛ nga n kannin'n su b'a yo-man. Amun kusu ndɛ amu'an kaci amun ajalɛ'n, amun yoli ng'ɔ yo min klanman'n. Amun waan amun ´yaci amun niaan'm be nun. Amún nuan ɔ'a sɛ amún wun min nyrun sua nga min dunman'n wo su'n nun wa. I sɔ'n kpɛkuun amu'an kaci aniɛn amu'an yo min finfin kɛ nga sa! Afanniɛn yasua nin bla nga an yacili be nun ɔli'n, amu'an ko tra be a ba, amu'an mian be kɛ be kaci amun afanniɛn ekun.› » I sɔ'n ti Anannganman'n waan: «Kɛ n waan amun `se amun niaan'm be kɛ amu'an yaci be nun bɔ amu'an di-man su'n, i ti n kusu n ´kan kle amun kɛ: ‹M'an yaci alɛ, nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n, ɔ nin awe'n be nun kɛ be kle amun nyrɛnnɛn. N ´yo man famiɛn diwlɛ'm be nunfuɛ'm be kwlaa nga be ´ti amun ndɛ'n, ɔ ´yo be sro. n ´fa be n ´wlɛ i be kpɔfuɛ nga be sunnzun be nin wie'n bé sa nun. Be fuɛn'n ɔ ´yo anunman nin bo nun nnɛn'm be aliɛ. N ´fa Zida famiɛn Sedesias nin i awlo lɔ sran dandan'm n ´wlɛ i be kpɔfuɛ nga be sunnzun be nin wie'n bé sa nun. N ´fa be n ´wla Babilɔni famiɛn'n i sonja bɔ b'a wla trɔ be su kɔ'n bé sa nun. N wa ijɔ n ´kle sonja sɔ mun, n ´yo man be sa bé sin be ba klɔ nga su. Be nin i sufuɛ mun be wa kun, be ´fa klɔ'n, be ´fa sin ´yi nun. N ´yo man Zida klɔ'm be ´tɔ srololo, sran fi su ijɔ-man su kun.› » I nun bɔ Zozias b'ɔ ti Zida famiɛn'n i wa Zozakim tɛ o famiɛn bia'n su'n, Anannganman'n seli Zeremi kɛ yoo: «Kɔ ko to Rekab osu'n nunfuɛ mun, flɛ be man be nin wɔ be wɔ min sua'n nun lɔ sua ba'n kun nun nan `man be nzan man be nɔn.» Yɛ n ´fa Abazinia i wa liɛ bɔ be flɛ i Zeremi'n i klun ba'n bɔ be flɛ i Zazania'n, ɔ nin i niaan mun, ɔ nin i mma mun-ɔn. Sɛ be ´kwla se'n, Rekab i awlofuɛ'm be kwlaa yɛ n fali be-ɔ. Yɛ n ´fa be n kɔ Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ-ɔ. N fali be n wluli Zigdalia i wa liɛ bɔ be flɛ i Anan b'ɔ mantan Nyanmiɛn'n i sɔnnzɔnfuɛ'm be sua ba'n nun lɔ. I sua ba sɔ'n wo famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be liɛ'n i wun lɛ. Ɔ o Salɔm i wa Maazeza ng'ɔ di Nyanmiɛn i sua'n i anuan'n nun gladi'n i sua liɛ'n i ti su nglo. Yɛ n ´fa nzan sɛ mun n ´jinjin be nyrun yɛ n ´fa klowa mun n ´takataka be nyrun-ɔn. Yɛ min waan: «Nzan yɛ ɔ o lɛ-ɔ, an `nɔn.» Kpɛkuun be tɛli min su kɛ: «E nɔn-man nzan. Rekab i wa Zɔnadab b'ɔ ti e nannan'n ɔ seli ye kɛ: ‹Amun nin amun osu'n nunfuɛ mun, nán amun wie fi nɔn nzan mlɔnmlɔn. Yɛ nán an kplan sua, nán an di fie, nán an ta vinyi, nán an nyan vinyi fie, sanngɛ amún tannin sua'n bo yɛ an `tran titi-ɔ. An `yo sɔ nan amu'an cɛ lika bɔ amun ti nun aofuɛ'n nun.› Nga e nannan Zɔnadab kannin'n yɛ e fa su-ɔ. Kɛ e o e liɛ sa'n, e nin é yi mun nin e mma mun, be yasua o, be bla o, e nɔn-man nzan. E kplan-man sua e tran-man nun. E lɛ-man vinyi fie, e di-man fie'n wie fi. Tannin sua bo yɛ e tran-an. Nga e nannan Zɔnadab kannin'n yɛ e nian su e yo-ɔ. Kɛ Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n, nin i sran mun be bali kɛ be nin mɛn nga nunfuɛ mun be wa kun alɛ'n, e waan man e wanndi Babilɔni nin Aram alɛ kunfuɛ'm be nyrun e wɔ Zerizalɛm. Yɛ siɛn'n y'a a tran Zerizalɛm wa-a.» Anannganman'n seli Zeremi kɛ yoo: «Min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, min waan a ko usa Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be kɛ: ‹?Nan an ko fa-man sa nga an ko tu-man amún wun fɔ nun? ?Ndɛ nga n kan kle amun'n, amun ko ti-man?› » Anannganman'n yɛ kan sɔ-ɔ. «An `nian, ndɛ nga Zɔnadab b'ɔ ti Rekabfuɛ'n kan kleli i mma'm be kɛ nán be nɔn nzan'n, lele ndɛ be nɔn-man. Nga be nannan'n kan kleli be'n, be fali su. Sanngɛ min liɛ'n, m'an kan ndɛ m'an kle amun lele ngbɛn, nɛ́n i su yɛ an ko fa-a. N sunmannin min sufuɛ bɔ be ti min nuan ijɔfuɛ mun, nán andɛ yɛ m boli be sunmanlɛ bo-ɔ. N waan be `se amun kɛ: ‹Amun kwlaa an `yaci amun nzuɛn tɛ'n nan amun kaci ajalɛ'n. Nán an ko tu amuɛn, nán an sɔ be, i liɛ amun ´ka lika nga n fa mannin amun nin amun nannan mun'n i nun, sanngɛ n kleli mín nuan yalɛ ngbɛn, amu'an sie-man amún su nan se kɛ amun ´fa su. Zɔnadab b'ɔ ti Rekabfuɛ'n i anunman'm be fa ndɛ nga be nannan'n kan kleli be'n cɛ! Sanngɛ nvle nga'm be nunfuɛ'm be fa-man min ndɛ'n su.› » I sɔ'n ti, Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «Kɛ ɔ ´yo bɔ ndɛ nga n kan'n be fa-man'n, bɔ n flɛ be-ɔ, be sro-man'n, i ti nyrɛnnɛn sa nga n kɛnnin i kɛ n ´fa yi i Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm be su'n, n wa fa yi be su.» Zeremi seli Rekab awlofuɛ'm be kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «Kɛ ɔ ´yo bɔ amun fali ndɛ nga amun nannan Zɔnadab kannin'n su'n, bɔ an niannin i kwlakwla su yoli'n ti'n, min Anannganman b'ɔ n sie mɛn wunmuan'n bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, n wan yoo: ‹Zɔnadab b'ɔ ti Rekabfuɛ'n ɔ ´nyɛn i ja nunfuɛ b'ɔ ´jran min nyrun tititi-ɔ.› » Zozias b'ɔ ti Zida famiɛn i wa Zozakim i sielɛ'n i afuɛ nnan'n su yɛ Anannganman'n kannin ndɛ yɛ'n kleli Zeremi-ɔ. I waan: «Fa fluwa nan Izraɛl, nin Zida, ɔ nin nvle kun'm bé wun ndɛ bɔ n ´kan kleli wɔ'n, klɛ. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ m boli ɔ ndɛ kan klelɛ bo'n ɔliɛ Zozias blɛ su b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, klɛ i sɔ'n ndɛ liɛ'n kwlakwla. I liɛ'n, sa nga n waan n ´fa yo Zidafuɛ mun, sɛ wienun-ɔn be ´yaci be nzuɛn tɛ'n, ɔ man n ´yaci be fɔnlɛ'n ɔ nin be sa tɛ'n n ´cɛ be o.» Yɛ Zeremi flɛli Barik b'ɔ ti Neriza i wa nin-ɔn. Ndɛ nga Anannganman'n kannin'n, Zeremi kɛnnin i kwlaa kpan. Ɔ ´kan'n, wuun Barik ´klɛ. Yɛ Zeremi seli Barik kɛ: «N lɛ-man atin n kɔ-man Anannganman i sua lɔ. Ɔ man i ti nglɛmun cilɛ cɛn nun'n, kɔ ko kanngan fluwa nga m man a klɛli'n i nun kle sran mun. Kanngan Anannganman i nuan su ndɛ sɔ'n kle Zidafuɛ nga be fin be klɔ klɔ'm be su be bali mun wie. Nja, sɛ be wa kpan be ´kpata Anannganman nin o! Sɛ be ´yaci be aeliɛ tɛtɛ nin o! Afin Anannganman'n kɛnnin i kɛ ya ng'ɔ fɛli i bé wun'n, ɔ ti-man blɛblɛ.» Yɛ Barik ´nian nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi kan kleli i'n su yɛ ɔ ´ko kanngan Anannganman i nuan su ndɛ ng'ɔ ti klɛwa fluwa'n nun Nyanmiɛn i sua nun lɔ-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Zozias b'ɔ ti Zida famiɛn i wa Zozakim i sielɛ'n afuɛ nnun'n nin anglo ngwlan ɔ'a ju'n, wuun b'a yiayia Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ mun kɛ be bla Zerizalɛm be wa ci nglɛmun Anannganman'n nyrun. Sran'm be kwlaa be nyrun yɛ Barik kanngannin Zeremi i ndɛ'n ng'ɔ o fluwa'n nun nin-ɔn. Awa'n i fluwa klɛfuɛ Safan i wa Gɛmaria i sua ba'n nun lɔ yɛ ɔ kɛnngɛnnin i sɔ-ɔ. Sua sɔ'n wo Nyanmiɛn i sua'n i awlo'n i nglo lɔ lika liɛ'n nun, ɔ o Nyanmiɛn i awlo'n i anuan nga be flɛ i anuan uflɛ'n i wun lɔ. Kɛ Safan i wa Gɛmaria i klun ba liɛ b'ɔ suan Mise'n tili Anannganman nuan su ndɛ nga Barik kɛnngɛnnin i fluwa nun'n, ɔ ɔli famiɛn'n i awlo lɔ, yɛ ɔ ɔli awa'n i fluwa klɛfuɛ i sua'n nun lɔ. Ɔ ´kɔ'n, wuun famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be kwlaa be o lɔ: i awa'n i fluwa klɛfuɛ bɔ be flɛ i Elisama nin o, i Sɛmaɛza i wa b'ɔ suan Dɛlaza nin o, i Akbɔr i wa b'ɔ suan Ɛlnatan nin o, i Safan i wa b'ɔ suan Gɛmaria nin o, i Anania i wa b'ɔ suan Sedesias nin o, ɔ nin be nga mun. Yɛ Mise ´kan ndɛ nga Barik ´kɛnngɛn i fluwa nun b'ɔ tili nin-ɔn. Yɛ famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be ´sunman Zɛidi ɔliɛ Kisi i wa Selemia i wa liɛ b'ɔ suan Nɛtania'n i klun ba liɛ nin-ɔn. Be sunmɛnnin i kɛ ɔ ko se Barik kɛ ɔ fa fluwa ng'ɔ kanngannin nun sran'm be nyrun'n bla. Yɛ Barik ´fa fluwa'n yɛ ɔ ´ba-a. Be waan: «Tran ase kanngan fluwa sɔ'n nun man e ti.» Yɛ Barik ´kanngan nun-ɔn. Kɛ be tili fluwa sɔ'n nun ndɛ mun'n, srɛ kunnin be. Kɛ be nian-nian be wiengu sa, nan b'a se Barik kɛ: «E ´kan ndɛ nga a kan kwlaa e kle famiɛn'n.» Yɛ be usali Barik kɛ: «?A yoli sɛ yɛ a klɛli ndɛ nga kwlaa-a?» Yɛ Barik tɛli be su kɛ: «Zeremi-ɔ, ɔ ´kan'n, wuun n ´klɛ, ɔ ´kan'n, wuun n ´klɛ.» Yɛ famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be seli Barik kɛ: «Kɔ nan a nin Zeremi amun ko fia. Nán sran fi wun amun.» Kpɛkuun be yacili fluwa'n Elisama b'ɔ ti awa fluwa klɛfuɛ'n i junman diwlɛ lɛ yɛ be ɔli famiɛn i awlo lɔ be ko kannin ndɛ sɔ'n kwlaa kleli i-ɔ. Yɛ famiɛn'n kusu man Zɛidi ´ko fa fluwa'n Elisama i junman diwlɛ lɔ ´ba-a, yɛ ɔ ´kanngan nun ´kle famiɛn'n nin i awlo lɔ sran dandan'm bɔ be jinjin i wun lɛ mun-ɔn. Anglo ngwlan'n i su yɛ sa sɔ'n juli-ɔ. Ɔ man sua nga bɔ sɛ ayrɛ'n ba-a famiɛn'n ko tran nun'n, i nun yɛ ɔ wo blɛ sɔ'n nun-ɔn. Kɛ ɔ yo sɔ'n, wuun b'a trɔ sin ɔ su tɔn. Kɛ Zɛidi ko kanngan fluwa i bue nsan o annzɛ nnan o, wuun famiɛn'n ɔ'a fa awa'n i fluwa klɛfuɛ'n i laliɛ'n ɔ'a kpɛkpɛ nun ɔ'a guɛ i sin nun. Ɔ yoli i sɔ lele ɔ yrali fluwa'n i wunmuan'n. Famiɛn'n nin i awlo lɔ sran dandan'm be kwlaa be tili ndɛ sɔ'n i kwlaa weiin, sanngɛ be klun sa ɔ'a ti-man be nan se kɛ be ´titi bé wun tralɛ'm be nun. Ɛlnatan nin Dɛlaza, ɔ nin Gɛmaria be srɛli famiɛn'n kɛ nán ɔ yra fluwa'n. Be srɛli i lele ngbɛn, ɔ'a di-man su. Famiɛn'n sunmannin Zɛrakmeɛl, nin Azriɛl i wa Sɛraza, nin Abdeɛl i wa Selemia kɛ be ko tra fluwa klɛfuɛ Barik, nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi. Sanngɛ Anannganman'n fali be fiali. Kɛ famiɛn'n yrali fluwa nga bɔ Barik klɛli'n, bɔ Zeremi i ndɛ b'ɔ kannin'n wo nun'n, Anannganman'n kannin ndɛ kleli Zeremi ekun. Ɔ seli i kɛ: «Kunndɛ fluwa uflɛ nan ndɛ kwlaa ng'ɔ ti klɛwa fluwa klikli nga Zozakim yrɛli i nun'n, `klɛ i nun ekun. Nan se Zozakim b'ɔ ti Zida famiɛn'n kɛ: ‹Anannganman'n waan, sa ti bɔ ɔ waan ɔ yo sɛ ti yɛ m'an klɛ i kɛ kannzɛ ɔ yo sɛ san Babilɔni famiɛn'n ɔ ´ba ɔ wa nunnun mɛn nga yɛ ɔ ´nunkun i nun sran nin nnɛn mun, b'ɔ man a yrali fluwa'n, ɔ man ndɛ nga min Anannganman'n n kan man wɔ'n yɛ: sran nga be flɛ i kɛ Zozakim'n ɔ su nyan-man ba nan se kɛ anunman b'ɔ ´trɛn i ajalɛ nun David famiɛn bia'n su'n yɛ ɔ ´nyɛn i-ɔ. Zozakim bɔbɔ i fuɛn'n, be ´nɛnnɛn i lɛ wia'n bo i yɛ kɔnguɛ bɔlɛ flɔlɔ'n ɔ ´guɛ i su. Sa tɛ ng'ɔ nin i osu'n, ɔ nin i awlo nun sran dandan'm be yoli'n, n yo man be ´fɛ i su afɛ'n. Nyrɛnnɛn sa nga m boli be kasiɛ'n bɔ b'a bu-mɛn i ndɛ'n, n ´fa yi be nin Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm be su.› » Yɛ Zeremi kunndɛli fluwa uflɛ ɔ fa mannin Neriza i wa Barik b'ɔ ti fluwa klɛfuɛ nin-ɔn. Zeremi ´kan ndɛ'n, wuun ɔ ´klɛ. Ɔ klɛli ndɛ ng'ɔ o fluwa klikli bɔ Zozakim yrɛli i'n nun'n. Ɔ klɛli i kwlakwla, kpɛkuun ɔ klɛli ndɛ wafa kunngba sɔ'n wie mun ukali su. Zozias i wa Sedesias'n yɛ ɔ trannin Zozakim i wa Zekɔnias'n i osu-ɔ. Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n yɛ ɔ fɛ i sieli Zida famiɛn-ɔn. Kɛ ɔ fɛ i sieli sɔ'n, ɔ nin i awlo lɔ sran dandan'm nin Zidafuɛ'm be wie fi b'a fa-man be su b'a sie-man ndɛ nga Anannganman fa wlali Zeremi nuan kɛ ɔ kan kle be'n i su. Sanngɛ famiɛn Sedesias sunmannin Selemia i wa Zikal ɔ nin Maazeza i wa Sofoni ng'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n kɛ be ko se Zeremi kɛ: «Srɛ Anannganman e Nyanmiɛn'n man ye.» I blɛ sɔ nun'n, wuun be nian wla-man Zeremi bisua'n, wuun ɔ tɛ sinsin sran'm be su. Yɛ Babilɔnifuɛ'm be tili i kɛ Ezipt famiɛn'n i sonja'm be su tu ajalɛ Ezipt lɔ be ´ba, i ti Babilɔnifuɛ'm be tuli be bo Zerizalɛm anuan nun lɛ be cuɛnnin bé wun. Yɛ Anannganman'n i nuan toli Zeremi-ɔ. Ɔ seli i kɛ yoo: «Min Anannganman bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, n waan yoo: ‹An `ko se Zida famiɛn'n b'ɔ sunmannin amun kɛ amun wa usa min sa'n kɛ yoo: Se kɛ sɛ Ezipt famiɛn i sonja'm bɔ be tuli ajalɛ kɛ be ´ba amun ukalɛ'n, be su sa bé sin be mɛn'n nun. Ɔ man Babilɔnifuɛ'm be wa sa bé sin be ´ba, be nin klɔ nga nunfuɛ mun be wa kun. Be ´fa klɔ'n, be ´wɔ nun. Min Anannganman min wan yoo: Nán an cici amún wla ngbɛn an `se kɛ: Babilɔnifuɛ'm be ´jaso wa be ´kɔ mmua. Yɛlɛ kɛ be su kɔ-man. Kannzɛ bɔ be waan amu'an kwla Babilɔni sonja wunmuan'n nan be bɔ be ka'n, amun sa tili be kpa bɔbɔ'n, be ´jaso bé tannin sua'm be nun lɔ be wa wɔ klɔ nga nun.› » Kɛ Ezipt famiɛn'n i sonja mun man Babilɔni sonja'm be yacili Zerizalɛm lɛ be cuɛnnin bé wun'n, Zeremi fɛli i lɛ ɔli Zerizalɛm Bɛnzamɛn akpasua'n su lɔ, kɛ ɔ yo sɔ'n, wuun be su cɛ be awlo bo asiɛ'n yɛ ɔ kɔ nan ɔ ko fɛ i liɛ lika'n. Kɛ ɔ ko juli anuan'n nga be flɛ i kɛ Bɛnzamɛn anuan'n nun lɔ'n, wuun Anania i wa Selemia i wa liɛ Zirɛiza b'ɔ ti gladi difuɛ'm be kpɛn'n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Yɛ ɔ tra Zeremi-ɔ, i waan: «Ee! ?A su fa ɔ wun ´ko man Babilɔnifuɛ mun?» Zeremi waan: «Cɛcɛ, nán Babilɔnifuɛ'm be sin yɛ n ´kɔ-ɔ!» Ng'ɔ ´kɛn i lɛ'n, ɔ ti-man Zirɛiza i ndɛ. Yɛ ɔ ´fa Zeremi ko man i su kpɛn mun-ɔn. Kɛ i su kpɛn'm be tili i sɔ'n, be fali ya Zeremi wun nan b'a bo i b'a wlɛ i bisua fluwa klɛfuɛ Zonatan i sua lɔ. I blɛ sɔ nun'n, wuun b'a fa sua sɔ'n b'a yo bisua. Kɛ Zeremi i bisua wlalɛ'n yoli sa. Be sieli i sua kun nun. Zeremi cɛli lɔ lɔuun! Le kun kpɛkuun famiɛn Sedesias ɔ'a sunman sran i sin kɛ ɔ bla. I waan ɔ bla famiɛn sua'n nun lɔ nan ɔ `usɛ i sa nvialiɛ nun. Yɛ ɔ usɛli i kɛ: «Sɛ Anannganman'n kannin mín wun ndɛ wie kleli wɔ o!» Zeremi waan: «Ɛɛn! Ɔ kannin ɔ wun ndɛ kleli min. I waan be ´tra wɔ be ´wla Babilɔni famiɛn'n i sa nun.» Yɛ Zeremi usali famiɛn'n kɛ: «?Nan sanngɛ nguɛ sa cɛ yɛ n yoli amun-ɔn, a nin ɔ awlo lɔ sran dandan mun, ɔ nin Zidafuɛ mun bɔ yɛ man an tra min be wla min bisua-a? ?Amun Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nga be waan Babilɔni famiɛn'n su ba-man wa nan ɔ nin mɛn nga nunfuɛ'm be su kun-man'n, i sɔ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be o ninfan? Ɔ man nannan, n ´srɛ wɔ. Mín sa la mín sa klun. Nán fa min sa min sin fluwa klɛfuɛ Zonatan i sua nun lɔ. Ɔ yo sɔ-ɔ n ko wu.» Nan famiɛn Sedesias man b'a sie Zeremi gladi difuɛ'm be awlo'n nun lɛ. I waan be `niɛn i lika nan cɛn kwlaa be mɛn i kpaun kukluku kun. Be tɔn kpaun sɔ'n kpaun tɔnfuɛ'm be atin'n su lɔ. Man ɔ di lele san be nyan-man kpaun klɔ'n nun kun. Nan Zeremi ɔ'a ka gladi difuɛ'm be awlo'n nun. Matan i wa Sɛfatia nin Pasir i wa Gɛdalia, nin Selemia i wa Zikal, ɔ nin Malkiza i wa Pasir be tili kɛ Zeremi kan kleli sran'm be kɛ: «Anannganman'n wan yoo: ‹Sran kwlaa ng'ɔ ka klɔ nga nun wa'n, alɛ'n ´di i. Sɛ alɛ'n ɔ'a di-mɛn i-ɔ, awe'n ´kun i, ɔ ´wu. Sɛ awe'n ɔ'a kun-mɛn i'n, tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n ´kun i. Sran nga kusu b'ɔ jaso klɔ'n nun wa ɔ fɛ i wun ko man Babilɔnifuɛ mun'n, i wun fouun! I liɛ ng'ɔ ko nyɛn i'n yɛlɛ i nguan'n.› » Zeremi kɛnnin i ekun kɛ: «Anannganman'n wan yoo: ‹Klɔ nga, sán Babilɔni famiɛn'n i sonja'm be ´fa.› » Kɛ famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan sɔ'm be tili i sɔ'n, be seli famiɛn'n kɛ: «Yasua nga, ɔ nin wulɛ yɛ ɔ fata-a. Afin ndɛ ng'ɔ kan be'n, be bubu sonja kanngan bɔ be ka'n, ɔ nin Zidafuɛ'm bé sa sin. Yasua nga kunndɛ-man kɛ nvle nga yo kpa. Sa tɛ yɛ ɔ sunnzun i nin i-ɔ.» Famiɛn Sedesias tɛli be su kɛ: «I yɛ ɔ o lɛ-ɔ, like nga amun waan amun ´fa yo i'n, an `fa yo i. Afin n ti famiɛn sɔ, sanngɛ amun yɛ an kwla-a.» Yɛ be ´fa Zeremi be ´yi i famiɛn'n i wa Malkiza i nzue gbo ng'ɔ o gladi difuɛ'm be awlo nun'n i nun-ɔn. Be fali nyanman be cili i yɛ be jrɛli i nun-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun nzue nun-man nzue gbo sɔ'n nun, sanngɛ nnɔtiɛ yɛ o nun-ɔn. Ɔ man Zeremi mlɔnnin nnɔtiɛ nun bɔ lɔuun kpa! Etiopifuɛ kun be flɛ i kɛ Ebɛd-Melɛk, ɔ ti sran dan kun famiɛn i awlo nun lɔ, ɔ tili i kɛ b'a fa Zeremi b'a yi i nzue gbo'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n wun famiɛn'n ti anuan nga be flɛ i Bɛnzamɛn anuan'n nun lɛ. Yɛ Ebɛd-Melɛk fɛli i famiɛn'n i awlo nun lɔ ɔ wa toli famiɛn'n nin-ɔn, nan ɔ'a se i kɛ: «Nannan, be nga be fali Zeremi yili i nzue gbo nun'n, b'a yo-man sa kpa mlɔnmlɔn. Sɛ ɔ ka lɔ-ɔ, awe'n ´kun i, ɔ ´wu, afin kpaun ba kun sa nun-man klɔ'n nun kun.» Yɛ famiɛn'n seli Ebɛd-Melɛk kɛ: «Fa sran ablasan wa, an `wɔ an `ko yi Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi ndɛndɛ, ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ ´wu.» Yɛ Ebɛd-Melɛk fali sran mun-ɔn, nan b'a ɔ famiɛn'n i awlo lɔ i sua ba nga i nun yɛ ɔ sie i ninnge kpakpa mun'n nun lɔ-ɔ. Be ko fali tralɛ nvuɛn-nvuɛn nga b'a titi'n nan b'a fa be nin nyanman mun b'a fa jra nzue gbo'n nun b'a man Zeremi. Etiopi bian Ebɛd-Melɛk seli Zeremi kɛ: «Fa tralɛ nvuɛn-nvuɛn mun sie ɔ nvlaan bo, fa be yo nyanman'm bé bo annyre.» Nan Zeremi ɔ'a nian su ɔ'a yo. Nan b'a cuɛn nyanman'n, nan b'a yi Zeremi nzue gbo'n nun b'a fite. Kpɛkuun Zeremi kali gladi awlo'n nun lɛ. Famiɛn Sedesias sunmannin sran kɛ ɔ ko flɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi. Kɛ Zeremi bali'n, ɔ nin i be ɔli klɛ nun Anannganman i sua'n nun wluwlɛ'n i nsan su'n nun lɔ. Nan famiɛn'n ɔ'a se i kɛ: «N waan n usa wɔ sa kun. Nga a wun i-ɔ, kan, nán fia su.» Yɛ Zeremi usali Sedesias kɛ: «?Sɛ m'an fia-man like fi su mlɔnmlɔn nan n kan kle wɔ'n, a su ko kun-man min? N si kɛ sɛ m man wɔ afɔtuɛ-ɔ, a su fa-man ɔ su tie-man o!» Yɛ famiɛn Sedesias tali nda ɔ nin Zeremi be sran nnyɔn'n be nyrun lɛ kɛ: «N kan Anannganman, i b'ɔ jrali min'n, n su kun-man wɔ. Yɛ kusu n su fa-man wɔ n wla-man be nga be kunndɛ kɛ be kun wɔ'm be sa nun.» Yɛ Zeremi seli Sedesias kɛ: «Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n i nuan su ndɛ'n yɛ. I waan: ‹Sɛ a fin klɔ'n nun fite nan a fa ɔ wun ko man Babilɔni famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun'n, ɔ́ wun fouun! Yɛ kusu be su wɔ-man klɔ nga nun. A nin wɔ awlofuɛ mun amun ´fite nun. Sanngɛ sɛ a fite-man a ko fa-man ɔ wun a wla-man Babilɔni famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan'm bé sa nun'n, Babilɔnifuɛ'm be ´fa klɔ'n be ´wɔ nun. Kusu a su fin-man nun fite-man.› » Famiɛn Sedesias tɛli i su kɛ yoo: «Zuif nga be sinnin Babilɔnifuɛ'm bé sin'n, be ti yɛ srɛ kun min-ɔn. Sɛ n yo sɔ-ɔ, be ko fa min be ko wla bé sa nun be ko yo min tɛtɛ.» Zeremi tɛli i su kɛ: «Be su fa-man wɔ be wla-man bé sa nun. Ndɛ nga Anannganman'n kan'n, ɔ li fa ɔ́ su tie. Sɛ a fa ɔ́ su tie'n, ɔ ´uka wɔ, a ´fite nun. Sanngɛ sɛ ɔ waan a fa-man ɔ wun ko man-man be'n, Anannganman'n waan n `se wɔ kɛ yoo: ‹Bla nga be ka Zida famiɛn'n i awlo nun'n, be ´fa be kwlaa be ko man Babilɔni famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun. Kpɛkuun bla sɔ'm be wa se wɔ kɛ yoo: Be nga be kannin fɔundi ndɛ kleli wɔ'n, be sili wɔ laka o, nja. Be nyannin wɔ. Be lakali wɔ lele bɔ be ´nian-an a wun-man ɔ wun fɛ'n, kpɛkuun b'a yi bé ja. Be ´tra ɔ́ bo bla nin ɔ mma'm be kwlaa be ko man Babilɔnifuɛ mun, a su fin-man nun fite-man. Babilɔni famiɛn'n ɔ ´tra wɔ lomuɛn, ɔ ´fa sin yi i klɔ'n nun.› » Sedesias seli Zeremi kɛ: «Sɛ sran fi ɔ'a ti-man yalɛ nga e nin wɔ e ´koko i yɛ'n nun'n, be su kun-man wɔ. Sɛ famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be ti i kɛ e nin wɔ e kannin ndɛ nan be wa se wɔ kɛ: ‹Ndɛ nga a nin famiɛn'n be kannin'n, kan kle ye'n, nán fia su, e su kun-man wɔ'n› tɛ be su kɛ: ‹N srɛli famiɛn'n kɛ ɔ yaci nan nán ɔ ko wla min Zonatan sua'n nun lɔ kun. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ n ko wu ngbɛn.› » Sakpa-sakpa, famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be kwlaa be wa toli Zeremi be usɛli i sa. Nan ɔ'a nian ndɛ nga famiɛn'n fa wlɛli i nuan kɛ a kan'n su ɔ'a kan kle be. Yɛ be cuɛnnin be wun-ɔn. Afin ndɛ nga Zeremi nin famiɛn'n be kannin'n, sran fi ɔ'a ti-man nun. Ɔ man gladi awlo'n nun lɛ yɛ Zeremi kali lele yɛ be wa fali Zerizalɛm klɔ nin-ɔn. Zerizalɛm falɛ ndɛ'n kɛ ɔ fa yoli'n, yɛ ɔ o yɛ: Sedesias i Zida sielɛ'n i afuɛ ngwlan'n i anglo blu'n su yɛ Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n nin i sonja'm be kwlakwla be wa kpɛli be ngblaliɛ Zerizalɛm klɔ wun-ɔn. Sedesias i sielɛ'n i afuɛ blu-nin-kun'n i anglo nnan'n i cɛn ba ngwlan su yɛ be fitili klɔ i wun talɛ nin-ɔn. Kpɛkuun Babilɔni famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan'm be kwlaa be wa trannin anuan nga be flɛ i kɛ klɔ Afiɛn Anuan'n nun. Be flɛ sran dan sɔ'n kun Nɛrgal-Sarɛzɛr. Ɔ ti awlo lɔ sran dandan'm be nun dan'n kun. Be flɛ kun kɛ Samgar-Nɛbi, yɛ kun suan Sarsɛkim, i yɛ ɔ ti famiɛn'n i sran b'ɔ lafi i su kpa nin-ɔn. Babilɔni famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan'm be kwlakwla be bali lɛ wie. Kɛ Sedesias b'ɔ ti Zida famiɛn'n nin alɛ kunfuɛ'm be wunnin be'n, be lɛ wanndilɛ. Kɔnguɛ be fin klɔ'n nun fiteli. Be fali famiɛn'n i fie su atin'n, kpɛkuun be ko sinnin talɛ nnyɔn'm be afiɛn anuan'n nun, kpɛkuun be fali Zurdɛn tɔnun'n nun atin'n. Babilɔni sonja'm be suli be su. Kan be ko trali Sedesias'n yɛlɛ Zeriko lika kpɛtɛkplɛɛ nun. Nan b'a trɛ i b'a fɛ i b'a ba Nɛbikadnɛzar sin Ribla, Amat mɛn'n nun. Nan sa fanunfanun nga Nɛbikadnɛzar ko fa ko yo i'n, ɔ'a fa yo i. Babilɔni famiɛn'n man be kpɛli Sedesias i mma'm be kwlakwla be kɔmin i nyrun lɛ. Ɔ man be kpɛli Zida kpɛnngbɛn'm be kwlakwla be kɔmin wie. Kpɛkuun ɔ man be boboli Sedesias nyinma mun nan b'a fa jrɔkɔ b'a ci i klɛnnɛnklɛnnɛn b'a fɛ i b'a ɔ Babilɔni. Babilɔnifuɛ'm be wɔli famiɛn sua'n nin klɔ'n nun sua'm be nun. Yɛ be bubuli klɔ'n wun talɛ'n. Klɔ'n nunfuɛ nga be kali klɔ'n nun lɛ'n be nga be fali bé wun ko mannin Babilɔnifuɛ mun'n, ɔ nin ajuin difuɛ mun'n, Nɛbizaradan b'ɔ ti gladi difuɛ'm be kpɛnngbɛn'n fali be ɔli. Sran ng'ɔ yacili be Zida mɛn'n nun lɛ'n yɛlɛ yalɛfuɛ mun, bɔ be lɛ-man like'n. Ɔ cɛcɛli be vinyi fie nin fie uflɛ wie mun. Sa nga Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn kan kleli Nɛbizaradan b'ɔ ti gladi difuɛ'm be kpɛnngbɛn kɛ be `fa yo Zeremi'n yɛ. I waan: «Ko fɛ i nan niɛn i lika. Nán yo i tɛ, like kwlaa ng'ɔ usa wɔ'n, `yo mɛn i.» Ɔ man Nɛbizaradan b'ɔ ti gladi difuɛ'm be kpɛnngbɛn'n nin Nɛbisazban b'ɔ ti famiɛn i sran b'ɔ lafi i su kpa'n, nin Nɛrgal Sarɛzɛr b'ɔ ti sonja'm be kpɛnngbɛn'n, ɔ nin Babilɔni famiɛn'n i sonja kpɛnngbɛn'm be kwlaa be sunmannin sran ko fali Zeremi gladi awlo'n nun lɔ, be fɛli i mannin Safan i wa Asikam i klun ba liɛ Gɛdalia kɛ ɔ `fɛ i fa ɔ i awlo. Ɔ man Zeremi nin klɔ'n nunfuɛ mun yɛ be trannin lɛ-ɔ. Kɛ Zeremi tɛ o gladi awlo nun lɔ'n, Anannganman'n kannin ndɛ kleli i. Ɔ seli i kɛ: «Se Ebɛd-Melɛk b'ɔ ti Etiopifuɛ'n kɛ: ‹Min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n, min wan yoo: Sa nga n kannin'n, nán cenjele sa-a. Nyrɛnnɛn sa nga n kannin kɛ n ´fa yi i klɔ nga su'n, ɔ'a wie ju ɔ'a wie, ɔ ´yo ɔ nyrun. Sanngɛ n ´de wɔ, be su tra-man wɔ wla-man be bɔ a sro be'n be sa nun. M bɔbɔ min Anannganman'n yɛ n kan sɔ-ɔ. N ´yo man a ´fite nun. Alɛ'n su di-man wɔ. Min su bɔ a lafili'n ti'n, a ´nyan ɔ́ ti.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Kɛ Nɛbizaradan b'ɔ ti gladi difuɛ kpɛn'n man Zeremi ɔli Rama'n, i sin Anannganman kannin ndɛ kleli Zeremi. Kɛ be ´ko fa Zeremi'n, wuun jrɔkɔ o i sa, ɔ o Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ nga be ´fa be kɔ Babilɔni'n be nun. Gladi difuɛ kpɛn'n man be ko fali Zeremi bali nan ɔ'a se i kɛ: «Nyrɛnnɛn sa nga ɔ'a ju klɔ nga su yɛ'n, Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n ɔ boli su. Sa ti bɔ i sɔ sa'n juli amun su sakpa'n yɛlɛ fɔnlɛ bɔ amun fɔnnin Anannganman wun'n, yɛlɛ i ndɛ bɔ amu'an fa-man su'n. Ndɛ'n, jrɔkɔ ng'ɔ o ɔ́ sa'n yɛ n su wa yi i yɛ. Sɛ ɔ klun klo su kɛ a nin min ´kɔ Babilɔni'n, e wɔ. N ´nian wɔ lika. Sɛ kusu kɔlɛ yo-man wɔ fɛ'n, ngasi nun-man nun. Lika'n yɛ ɔ nannan yɛ, kan a klo kɛ a ´kɔ'n, kɔ.» Zeremi o lɛ, ɔ tɛ-mɛn i su, yɛ Nɛbizaradan seli i kɛ: «Kɔ Safan i wa Asikam i wa liɛ Gɛdalia bɔ Babilɔni famiɛn'n fɛ i sieli Zida klɔ'm be su'n i sin. A nin i nin Zidafuɛ'm be `tran lɔ. Annzɛ lika kwlaa nga ɔ waan a ´kɔ'n, kɔ.» Nan gladi difuɛ kpɛn'n ɔ'a mɛn i aliɛ nan ɔ'a cɛ i ninnge mun, yɛ ɔ mɛnnin i atin ɔ ɔli-ɔ. Zeremi ɔli Asikam i wa Gɛdalia sin Mizpa lɔ. Ɔ nin i be trannin Zidafuɛ nga be kali lɛ'n bé wun lɛ. Sonja kpɛnngbɛn nga be o blo lɔ'n, be nin be sonja mun be tili i kɛ Asikam wa Gɛdalia yɛ Babilɔni famiɛn'n fɛ i sieli mɛn'n su-ɔ, nan yalɛfuɛ nga b'a fa-man be b'a ɔ-man Babilɔni'n, i yasua o, i bla o, i ba kanngan o, ɔ fali be mɛnnin i. Yɛ be wa to Gɛdalia Mizpa lɛ-ɔ. Sonja kpɛnngbɛn nga be bali sɔ mun yɛlɛ: Nɛtania i wa Ismaɛl, nin Kareak i wa nnyɔn'n: Zosanan yɛ Zonatan, nin Tanimɛt i wa Sɛraza, nin Efai b'ɔ fin Nɛtofa'n i mma mun, ɔ nin Zɛzania b'ɔ ti Maakafuɛ'n. Gɛdalia kannin ndɛ kleli be nin be sran mun, ɔ seli be kɛ yoo: «Nán srɛ kun amun, an su Babilɔnifuɛ mun, an `ka e mɛn'n nun wa an su Babilɔni famiɛn'n, amun ´nyan amun ti. N wo min liɛ Mizpa wa. Babilɔnifuɛ nga be ´ba e mɛn'n nun wa'n, n wo wa n ´sɔ be nun. Amun kusu an `ko yi nzan nin ngo, an `ti waka mma mun, amun `fa be sie amun like siewlɛ'm be nun, nan an `tran klɔ nga an fali be'n be su.» Zidafuɛ nga be tran Moab, nin Amɔnfuɛ mun, nin Edɔmfuɛ'm be mɛn'n nun'n, be kusu be tili i kɛ Babilɔni famiɛn'n yacili sran'm be wie Zida mɛn'n nun nan ɔ fali Safan i wa Asikam i wa liɛ Gɛdalia fa sieli be su. Yɛ be kwlakwla sɔ'n be ´fin lika kunngun nga be bo sanndili nun'n nun be ´ba Zida mɛn'n nun be wa to Gɛdalia Mizpa lɔ-ɔ. Be nzan nin be waka mma nga be ko nyɛnnin i, ɔ ti-man ngowa. Le kun Kareak i wa Zosanan nin sonja kpɛn nga be o blo lɔ be wa toli Gɛdalia Mizpa lɛ. Be seli i kɛ: «?Kɛlɛ a si kɛ Baali b'ɔ ti Amɔn famiɛn'n ɔ'a sunman Nɛtania i wa Ismaɛl kɛ ɔ wa kun wɔ?» Gɛdalia ɔ'a fɛ-mɛn i ti ɔ'a de-man. Zosanan bɔbɔ ɔ fia wa toli Gɛdalia Mizpa lɔ, nan ɔ'a se i kɛ: «Jran man n ko kun Ismaɛl sɔ'n ke! N ´kun i sa bɔ sran fi su si-man kɛ wɔ yɛ man be kunnin i-ɔ. Ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ wa kun wɔ sa sɔ ngbɛn kpɛkuun Zidafuɛ nga be o ɔ wun wa yɛ'n be kwlaa be wa bo be sanndi ekun, ɔ man Zida mɛn'n ´mlin.» Gɛdalia ko tɛli Zosanan su kɛ yoo: «Nán tɔn Ismaɛl suɛn kun i ngbɛn!» Anglo nso su'n, Elisama i wa Nɛtania i klun ba Ismaɛl b'ɔ ti famiɛn i osufuɛ'n b'ɔ ti i awlo'n lɔ sran dandan'm be nun kun'n, ɔ nin sran blu be wa toli Asikam i wa Gɛdalia Mizpa lɛ. Be nin Gɛdalia be dili like. Kpɛkuun yɛ Ismaɛl nin i sran blu mun be jasoli be wɔli i kue be kunnin i-ɔ. Nian sran bɔ Babilɔni famiɛn'n ɔ'a fɛ i ɔ'a sie i mɛn'n su'n yɛ Ismaɛl kunnin i-ɔ. Zidafuɛ'm be kwlaa bɔ be nin Gɛdalia be o Mizpa lɛ'n ɔ nin Babilɔni sonja nga be o lɛ'n, Ismaɛl kunnin be ekun. Kɛ be kunnin Gɛdalia'n b'ɔ ´di le nnyɔn'n, wuun sran fi nian ti-man nun. Sran ablaɔcuɛ be fin Sisɛm nin Silo, ɔ nin Samari be su ba lɛ. Be ´ba-a, b'a yi be akanza'n, b'a titi be wun tralɛ'm be nun, b'a bobo bé wun kannin. Be fali ble nin ansans kɛ be wa fa man Nyanmiɛn i sua'n nun Zerizalɛm lɔ. Yɛ Ismaɛl fin Mizpa fite bali be atin kpalɛ-ɔ. Ɔ ´ba-a, wuun ɔ ´sun. Ɔ ko toli be kpɛkuun ɔ seli be kɛ yoo: «An `bla e wɔ Gɛdalia awlo lɔ.» Kɛ bɔ be ko juli klɔ'n i afiɛn lɔ sɛsɛ'n, Ismaɛl nin i sran mun be kunnin be flɛnnɛn nan b'a fa be fuɛn'n b'a guɛ i nzue gbo kun nun. Sran sɔ'm be nun blu be seli Ismaɛl kɛ: «Y'a fa ɔrz nin ngo, ɔ nin awɛma nzue y'a fiɛ i bo'n nun lɔ, i ti nán kun ye.» Ɔ man be liɛ'n, ɔ yacili be lɛ ɔ'a kun-man be wie. Nzue gbo nga famiɛn Aza nin Izraɛl famiɛn Baɛsa be ´kun alɛ bɔ Aza man be kpɛli'n, i nun yɛ Ismaɛl guali sran nga Gɛdalia dunman nun ti ɔ kunnin be'n be fuɛn nin-ɔn. Fuɛn'n yili nzue gbo sɔ'n. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Ismaɛl trali sran nga be o Mizpa lɛ'n be kwlaa ɔli. Ɔ fali famiɛn i mma mmla mun, ɔ nin be kwlaa nga Nɛbizaradan b'ɔ ti gladifuɛ'm be kpɛn'n fali be wlali Gɛdalia i sa nun'n mun ekun. I sin Ismaɛl fali sran sɔ mun sinnin Amɔnfuɛ'm be lɔ ɔli. Kareak i wa Zosanan nin sonja kpɛn nga be o i wun lɛ'n be tili sa tɛ nga Nɛtania i wa Ismaɛl yoli'n. Yɛ be ´fa be sran'm be kwlakwla yɛ be nin Ismaɛl be ´kɔ kunlɛ-ɔ. Be ´kɔ-ɔ, Ismaɛl yɛ ɔ o Gabaɔn fɛtɛ dan'n nuan yɛ. Kɛ sran nga Ismaɛl trali be Mizpa ɔli'n be wunnin Zosanan nin sonja kpɛn nga be o i sa nun'n, be klun jɔli. Kpɛkuun be kwlaa be kaci ɔli Zosanan sin. Nan Ismaɛl nin sran mɔcuɛ b'a wanndi b'a ɔ Amɔnfuɛ'm be mɛn'n nun lɔ. Kpɛkuun Zosanan nin sonja kpɛn nga be o i sa nun'n, be fali sran nga kɛ Ismaɛl kunnin Gɛdalia'n ɔ trali be Mizpa ɔli'n. Be deli be Ismaɛl sa nun Gabaɔn lɔ be sali bé sin. Sran sɔ mun'n, sonja o be nun, bla o be nun, ba kanngan'm be o be nun, sran nga be sɛli be'n be o be nun. Be fɛli i Gabaɔn lɔ be wa jrannin Kimam b'ɔ ti sikewlɛ lika'n nun lɛ Bɛtleɛm wun lɛ. Kɛ be fɛ i lɛ'n, be waan be ´kɔ Ezipt. Afin srɛ kun be Babilɔnifuɛ'm bé wun. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ Ismaɛl kunnin Gɛdalia bɔ Babilɔni famiɛn'n fɛ i sieli i mɛn'n su'n, srɛ kunnin be Babilɔnifuɛ'm bé wun. Kpɛkuun sonja akpasua kunngun'm be kpɛn'm be kwlaa, ɔliɛ Kareak i wa Zosanan nin Ose i wa Azaria, ɔ nin sran nga be o lɛ'n be kwlaa be wa toli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi nan b'a se i kɛ: «E bali wɔ like srɛlɛ, i ti-ɔ, nian e nyrun. Srɛ Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n man ye. Laa e sɔnnin kpa, sanngɛ e nga y'a ka'n yɛlɛ e kaan ng'ɔ bɔbɔ nyin ta e yɛ'n. I ti-ɔ, se Anannganman ɔ Nyanmiɛn'n kɛ ɔ kle ye atin nga e ko fa su'n, yɛ ɔ kle ye like nga e ko yo'n.» Zeremi waan: «An kɛn i sɔ-ɔ, n tili. N wa srɛ Anannganman amun Nyanmiɛn'n. I kwlaa ng'ɔ kan'n, n ´kan kle amun n su fia-man wie fi sa su.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, cɛn ngwlan sinnin, i le blu'n su'n, Anannganman tɛli Zeremi su. Zeremi flɛli Kareak i wa Zosanan nin sonja akpasua kun mun, ɔ nin sran nga be o lɛ'm be kwlaa kpan. Ɔ seli be kɛ: «Amun sunmannin min kɛ n usa Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n i sa m `man amun. N usɛli i, ɔ tɛli min su kɛ yoo: ‹Sɛ an ka amun mɛn'n nun wa'n, n ´wla amun mɛn'n i bo ase, n su saci-mɛn i. N ´taka amun, n su tu-man amun bo. N ´kaci mín sa. Sa nga n yoli amun'n, n ´yaci i yolɛ. Amun `yaci Babilɔni famiɛn'n i srolɛ. M bɔbɔ min Anannganman'n yɛ n kan kle amun-ɔn. Nan an sro i, afin n jin amun sin. N ´de amun, n ´de amun i sa nun. N'yo man ɔ ´si amun aunnvuɛ, amun ´yo i annvɔ, kpɛkuun ɔ ´fa amun ninnge mun man amun.› Nan sɛ amun se kɛ: ‹Cɛcɛ e su ka-man mɛn nga nun wa›, nan sɛ amu'an fa-man Anannganman b'ɔ ti amun Nyanmiɛn'n i ndɛ'n su'n, sɛ an se kɛ: ‹E ´kɔ Ezipt, lɔ liɛ'n e su wun-man alɛ'n, e su ti-man alɛ awɛ'n bɔ be bo'n i ngan, lɔ liɛ'n e su la-man awe, i ti-ɔ lɔ yɛ e ´ko tran-an, amun bɔ amun ti Zidafuɛ'm be onga'n amun `tie i kpa, Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n waan n `se amun kɛ yoo: sɛ amun waan san Ezipt'n yɛ amun ´wanndi be ´kɔ ko tran'n, alɛ bɔ yɛ amun sro i'n, ɔ ´kun amun Ezipt mɛn'n nun lɔ. Awe bɔ amun sro i'n, ɔ ´nyan amun Ezipt mɛn'n nun lɔ, amun ´wu lɔ. Be kwlaa nga be waan san cinnjin nan be ´kɔ Ezipt be ko fia'n, sɛ alɛ ɔ'a di-man be'n, awe'n ´kun be, be ´sie be. Sɛ awe'n ɔ'a kun-man be'n, tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n ´kun be. Be wie fi sa su ka-man lɛ. Sa nga n ´fa yi be su'n, be wie fi sa su ´fin-man nun fite-man.› » Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «Kɛ min ya dan'n kplo guali Zerizalɛmfuɛ'm be su'n yɛ ɔ ´kplo gua be nga be waan be kɔ Ezipt'n be su-ɔ. Sran'm be ´yo amun finfin: sɛ be waan be su bo sannzan'n, sɛ be ´kan sa sroesroe wie ndɛ'n annzɛ be su kan like wie b'ɔ lɛ-man nyrun annzɛ b'ɔ yo nyannzuɛn'n i ndɛ'n, amun dunman yɛ be ´bo-ɔ, yɛ amun su wun-man lika nga kun.» Zeremi kɛnnin i ekun kɛ: «Amun bɔ amun ti Zidafuɛ'm be onga'n, Anannganman'n kan ndɛ kle amun. I waan nán amun wɔ Ezipt, amun tie i kpa, yɛ n ´kan kle amun kpongbogbo ndɛ yɛ. Amun bu i kɛ sran yɛ amun su lɛkɛ i-ɔ! Amun bɔbɔ yɛ amun su laka amun wun-ɔn! Afin amun wa seli min kɛ: ‹Yaci, srɛ Anannganman e Nyanmiɛn man ye nan i kwlaa ng'ɔ bua wɔ'n kan kle ye. E ´niɛn i kwlaa'n su e ´yo.› Andɛ, ndɛ ng'ɔ fa wlali min nuan'n kɛ n kan kle amun'n, n kan-an, nɛ́n i tielɛ yɛ amun ko tie-ɔ nan se kɛ i su falɛ yɛ amun ´fa-a. I sɔ'n ti, man amun `si weiin kpa kɛ mɛn nga amu'an wu i ti kɛ amun ´ko fia nun lɔ'n, sɛ alɛ ɔ'a di-man amun'n, awe'n ´kun amun. Sɛ awe ɔ'a kun-man amun'n, tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n ´kun amun lɔ.» Kɛ Zeremi wieli ndɛ nga Anannganman Nyanmiɛn kpli'n fa wlɛli i nuan kɛ ɔ kan kle nvlefuɛ mun'n kan'n, Ose i wa Azaria, nin Kareak i wa Zosanan, ɔ nin tutrefuɛ nga be o lɛ'm be seli Zeremi kɛ: «Ato yɛ a ´buɛ i lɛ. Nán Anannganman e Nyanmiɛn'n yɛ ɔ sunmannin wɔ kɛ a wa se ye kɛ nán e wɔ Ezipt lɔ-ɔ. Ɔliɛ Neriza i wa Barik yɛ ɔ wlawla wɔ-ɔ. I waan ɔ ´yo sɔ nan Kaldefuɛ'm be `nyan ye be kun ye, wie kusu-ɔ be `fa ye wɔ Babilɔni.» Ɔ man Kareak i wa Zosanan nin sonja kpɛnngbɛn nga mun, ɔ nin sran nga be o lɛ'm b'a di-man ndɛ nga Anannganman'n kan kleli be kɛ be `ka Zida mɛn'n nun'n su. Zosanan nin sonja akpasua su kpɛnngbɛn'm be fali Zidafuɛ nga be kali lɛ mun ɔli. Be kwlaa sɔ'n yɛ be bo sanndili lika'm be nun yɛ be sali bé sin bali Zida mɛn'n nun tranlɛ nin-ɔn. Bla mun o, yasua mun o, famiɛn'n i mma bla mun o, sran nga Nɛbizaradan b'ɔ ti gladi difuɛ'm be kpɛnngbɛn yacili be Safan i wa Asikam i wa liɛ Gɛdalia sa nun'n, be fali be ngba ɔli. Be fali Zeremi nin Neriza i wa Barik ɔli wie. B'a di-man ndɛ nga Anannganman kan kleli be'n su. Be ɔli Ezipt be ko juli Tapanɛs. Kɛ be juli Tapanɛs lɔ'n, Anannganman kannin ndɛ kun kleli Zeremi. Ɔ seli i kɛ: «Fa yɛbuɛ dandan nan fu kunman famiɛn'n sua'n i nyrun lɛ lika nun, nan wla be ase. Yo i sɔ Zida yasua'm be nyrun Tapanɛs wa, nan se be kɛ: ‹Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: N wa ko yia Babilɔni famiɛn'n, Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti min sufuɛ'n. N ´tɛkɛ i famiɛn bia'n yɛbuɛ nga a wla be ase yɛ'n be su. Lika kunngba nga nun wa yɛ ɔ wa kplɛn i tannin sua nin-ɔn. Ɔ wa kun Eziptfuɛ mun. Be nga be ko wu'n, be ´wu. Be nga be ko tra be lomuɛn'n, be ´tra be. Be nga alɛ ko di be'n, ɔ ´de be. N ´yo man be yi Ezipt amuɛn'm bé sua'n nun sin be ´yra be. Nɛbikadnɛzar ´wɔ amuɛn mma'm be nun, nga ɔ'a wɔ-man be nun'n, ɔ ´fa be kɔ i mɛn'n nun. Ɔ ´yiyi Ezipt mɛn'n nun ninnge mun flɛnnvlɛnnvlɛnnvlɛn kɛ bua kankanfuɛ fa yiyi i tralɛ'n su sɔsɔwa mun sa. Kpɛkuun ɔ ´kɔ bɔ cɛ. Bɛt-Semɛs lɔ like mlomlo'm bɔ be ti kɛ sua ja sa bɔ be fa yɛbuɛ yoli'n, ɔ ´bubu be. Ɔ ´fa sin'n yi i Ezipt amuɛn'm bé sua'm be nun.› » Anannganman fali ndɛ kun wlali Zeremi nuan kɛ ɔ kan kle Zuif nga be ɔli Ezipt bɔ be tran Migdɔl nin Tapanɛs, nin Nɔf, ɔ nin Patrɔs nvle nun lɔ'n. I waan Zeremi `kan kle be kɛ: «Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹?Nyrɛnnɛn sa nga n fa yili Zerizalɛm nin Zida klɔ kun nga mun be su'n bɔ yɛ man andɛ b'a nunnun treketreke'n, amu'an wun-mɛn i? Sa ti bɔ n yoli be sɔ'n, yɛlɛ sa tɛ bɔ be yoli be fa klɔklɔli min'n. Amuɛn nga bé si'm b'a si-man be bɔ be bɔbɔ kusu be si-man be laa'n, be ko yrali ansans mannin be, be sɔli be. N sunmannin min sufuɛ'm be kwlaa bɔ be ti min nuan ijɔfuɛ mun bé wun. M'an yaci-man be sunmanlɛ le. N yoli man be seli be kɛ: tete sa'n ɔ ti min ciliɛ, nán amun yo be. B'a fa-man bé ti b'a de-man. I sɔ ndɛ liɛ'n guali bé su sin. B'a yaci-man sa tɛtɛ sɔ'n yolɛ, b'a yaci-man amuɛn'm be sɔlɛ. I sɔ'n ti, m'an fa-man ya blɛblɛ, min ya'n jueli bé wun kɛ sin sa, ɔ yrali Zida klɔ mun nin Zerizalɛm mmuɛ mun, ɔ man siɛn'n, be wun-man like bɔ klɔ sɔ'm be fɛ i-ɔ, b'a tɔ sɔ srololo. Kɛ e ´ijɔ yɛ'n, sa ng'ɔ o be su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.› » Siɛn'n, Anannganman b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n b'ɔ sie mɛn wunmuan'n usa kɛ yoo: «?Nguɛ ti yɛ amun bɔbɔ amun yo amún wun tɛ sɔ-ɔ? ?Zida mɛn wunmuan'n i yasua mun o, i bla mun o, i ba kanngan mun o, i ba nɔnman mun o, yɛ amun kunndɛ kɛ be nunnun-ɔn? ?Min klɔklɔlɛ yɛ amun waan amun ´klɔklɔ min-ɔn, bɔ i ti yɛ amun wa trannin Ezipt wa be wa yi sraka man amuɛn mun-ɔn? ?Amun kunndɛ kɛ amun nunnun nan asiɛ'n su nvle-nvlefuɛ'm be kwlaa be `yo amun finfin nan amun nyin gua ase? ?Sa tɛtɛ nga amún si'm be yoli'n nin nga bɔ Zida famiɛn'm be yoli'n nin nga bé yi'm be yoli'n nin nga amun bɔbɔ amun yoli'n, ɔ nin nga amún yi'm be yoli i Zida mɛn nun'n nin Zerizalɛm mmuɛ'm be nun'n, amun wla yɛ ɔ'a fi su-ɔ? Lele andɛ, be wie fi koko-mɛn i sa tɛ'm be ti nan se kɛ srolɛ yɛ be ´sro min-ɔn, nan se kɛ be ´fa min mmla nga n fa mannin amun nin amún si mun'n su.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «I sɔ'n ti, n wa tu mín nyin n ´wɔ amun m ´mlin amun, n ´nunnun Zida nvle wunmuan'n. Zida nvle'n nun sran onga kan bɔ be kali lɛ bɔ be waan be wu be bla nan san Ezipt yɛ be ´wanndi kɔ'n nan be ´kɔ tran lɔ'n, n ´fa be, be kwlaa be ´wu. Be ´wu Ezipt asiɛ'n su. Sɛ nán alɛ'n yɛ ɔ di be'n, awe'n yɛ ɔ ´kun be-ɔ. Ɔ lɛ-man be nun kun, be kwlaa'n be ´wu kpan. Sɛ sran wie waan ɔ su bo sannzan, sɛ sran wie waan ɔ ´kan sa sroesroe wie ndɛ'n, annzɛ sɛ ɔ su kan like wie b'ɔ lɛ-man nyrun annzɛ b'ɔ yo nyannzuɛn'n i ndɛ'n, amun dunman yɛ ɔ ´bo-ɔ. Be bɔ be wanndi bali Ezipt'n, sa nga n fa wlali Zerizalɛmfuɛ'm be nun'n, i kunngba'n yɛ n ´fa wla be nun-ɔn. Alɛ, nin awe, annzɛ kusu tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n wie yɛ n ´fa yi be su-ɔ. Sran kun sa su fin-man nun fite-man. Zidafuɛ'm be onga nga be waan be wa tran Ezipt wa nan sɛ ɔ yo-ɔ be ´sa bé sin be ´kɔ Zida'n, be su kwla sa-man bé sin, san be nun kaan sa yɛ be ´sa bé sin-ɔn.» Kɛ Zeremi kannin i sɔ ndɛ liɛ'n, yasua nga be o lɛ bɔ be si jrɛin kɛ bé yi'm be yra ansans be man amuɛn mun'n, ɔ nin bla kpanngban nga be o lɛ'n, man e kpɛ kpo e se kɛ be kwlaa nga be ko trannin Patrɔs Ezipt mɛn nun'n, be tɛli i su kɛ: «Ndɛ nga ɔ waan Anannganman'n ɔ'a fa wla ɔ́ nuan kɛ a `kan kle ye yɛ'n, e su fa-man su. E liɛ nga e waan e ´yo'n yɛ e ´yo-ɔ. E ´yra ansans'n e ´man nyanmiɛn su lɔ famiɛn bla'n. E ´gua nzan e ´mɛn i kɛ e nin é si mun e fa yo i titi'n sa, e yo i kɛ e famiɛn mun nin e famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun be fa yo i Zida klɔ'm be su nin Zerizalɛm mmuɛ'm be nun'n sa. Laa bɔ e yo i sɔ'n, e mian-man aliɛ wun, ninnge'n sin yia ye, e nun-man nyrɛnnɛn nun kɛ nga sa. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ e yacili i sɔ ninnge'm be yolɛ'n, yɛ y'a nyan-man like fi kun, yɛ alɛ'n dili ye-ɔ, yɛ awe'n sɔtɔli e kun lɛ-ɔ.» Yɛ bla'm be waan: «?I kpa'n, ansans nga e yra e man nyanmiɛn su lɔ famiɛn bla'n lɛ'n, e nin é wun mun e bo ti-man kun yɛ e yo-ɔ? ?Gato nga e ´tɔn bɔ e fa nyanmiɛn su lɔ bla sɔ'n i nzɔliɛ'n sie su'n nin nzan nga e gua e mɛn i'n, nán be nyrun yɛ e yo i-ɔ?» Yɛ Zeremi kannin ndɛ kleli sran sɔ'm be kwlaa bɔ be kannin i sɔ ndɛ liɛ'n, i yasua mun o, i bla mun o, ɔ seli be kɛ: «?Ansans nga amun nin amún si, nin amun famiɛn, nin amun famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun, ɔ nin amun mɛn'n nunfuɛ mun amun yrɛli i Zida mɛn'n nun nin Zerizalɛm mmuɛ'm be nun'n, nɛ́n i yɛ ɔ o Anannganman klun yɛ ɔ yoli i ngasi nin-ɔn? ?Nán amun aeliɛ tɛ sɔ'n nin amun tete sa sɔ'm be ti yɛ Anannganman nin amun b'a sɔn-man yɛ man amun mɛn'n boli bɔ ɔ'a saci mlɔnmlɔn nin-ɔn? ?Nán sa sɔ'm be ti yɛ man ɔ'a tɔ nvati andɛ lɛ-ɔ? Nyrɛnnɛn nga ɔ'a tɔ amun su andɛ yɛ'n, i bo'n yɛlɛ ansans nga amun yrɛli i'n nin sa nga amun yoli b'ɔ loli Anannganman'n i ngasi'n, nin i nuan su ndɛ bɔ amu'an tie-man'n, ɔ nin i mmla fanunfanun b'ɔ amu'an fa-man be su'n.» Zeremi kan guali su kleli be kwlaa, be bla o, be yasua o, ɔ seli be kɛ: «Zidafuɛ nga amun wo Ezipt mɛn'n nun yɛ'n, ndɛ yɛ Anannganman'n ´kɛn i yɛ, man amún su'n ti. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Ndɛ'n fiteli amún yi'm bé nuan, amun bɔbɔ kusu, amu'an kan gua su kɛ be lu i be blo i, nda nga amu'an tɛ i kɛ amun ´yra ansans be ´man nyanmiɛn su famiɛn bla'n nan amun ´gua nzan be mɛn i'n, san i yolɛ cɛ yɛ amun ´yo-ɔ. Kɛ amu'an kɛn i lɛ'n, ɔ lɛ-man kɛ amun ´kaci i. Ndɛ nga Anannganman'n kusu kan'n yɛ ɔ o yɛ. Amun kwlaa amun `sie amún su tie. I waan: N kan m bɔbɔ min Nyanmiɛn kpli'n min ti kɛ yoo: amun Zidafuɛ nga amun wo Ezipt wa yɛ'n, nán amun fa min dunman be ta nda kɛ n kan Anannganman Nyanmiɛn kpli'n kun. N su yo-man amun kpa mlɔnmlɔn, nyrɛnnɛn yɛ n ´fa yi amun su-ɔ. Amun Zidafuɛ nga amun wo Ezipt wa yɛ'n, wie'n ´kun amun kwlaa kpan! Sɛ nán alɛ'n yɛ ɔ di amun'n, awe'n yɛ ɔ ´kun amun-ɔn. San sran ba nnyɔn kun yɛ alɛ'n su di-man be yɛ be ´wanndi Ezipt lɔ be ´ba Zida mɛn'n nun-ɔn. Sanngɛ Zidafuɛ kaan nga be kali'n bɔ be wanndi bali kɛ be wa fia Ezipt'n, be wa wun sran nga i ndɛ liɛ'n kpɛnnin su'n, sɛ be liɛ nin o, sɛ kusu min liɛ nin o. Kɛ ɔ ko yo nan amu'an wun kɛ nyrɛnnɛn sɔ'n ɔ ´nyan amun sakpa'n, n wa man amun nzɔliɛ kun. Nzɔliɛ sɔ'n yɛ: N wa fa Ezipt famiɛn Ofra n ´wlɛ i i kpɔfuɛ nga be kunndɛ i nin wie'n bé sa nun. N wa fɛ i n ´wla bé sa nun kɛ n fali Zida famiɛn Sedesias n wlali Babilɔni famiɛn Nɛbikadnɛzar b'ɔ kunndɛ i nin wie'n i sa nun'n sa.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Kɛ Zozias i wa Zozakim dili Zida famiɛn'n i afuɛ nnan'n su yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi kannin ndɛ kleli Neriza i wa Barik yɛ i kusu klɛli-ɔ. I blɛ sɔ nun'n, Zeremi seli Barik bɔbɔ kɛ: «Anannganman, Izraɛl Nyanmiɛn'n waan n `se wɔ kɛ yoo: ‹A waan: M'an wun min nyrun ngboko! Laa min waan n wo afɛ nun, kannzu ato yɛ m buali-ɔ, sanngɛ Anannganman ɔ'a uka su siɛn'n. M'an kplin lele m'an fɛ ngbɛn, nán wunmiɛn bɔ kan sa yɛ n ko nyɛn i n ko lo-ɔ.› » Anannganman'n waan n se wɔ kɛ yoo: «Like nga n kplannin'n, n wo i bubulɛ. Like nga n tali'n, n wo i bo tulɛ. Ɔ lɛ-man mɛn'n i lika kun b'ɔ ´kalɛ-ɔ. I sɔ'n kpɛkuun pɔɔ yɛ a ´kunndɛ kɛ a ´tran nun-ɔn. Nán kunndɛ pɔɔ nun tranlɛ. Nyrɛnnɛn nga n ´fa yi i mɛn'n su'n, like kun ng'ɔ su nyɛn-mɛn i'n, ɔ nun-man lɛ. Ɔ liɛ nga a ´nyɛn i'n yɛlɛ ɔ nguan'n. Kan kwlaa nga ɔ waan a kɔ'n, ɔ́ wun fouun!» Anannganman'n mannin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi i jasin kɛ ɔ `bo kle nvle kun nga mun. Ezipt liɛ'n yɛ. Ezipt famiɛn'n nga be flɛ i Neko'n i alɛ kunfuɛ'm bé wun jasin-ɔn. I blɛ sɔ nun'n, wuun Ezipt famiɛn Neko kusu wo Karkemis lɔ Efrat nzue ba'n i nuan lɔ. Lɔ yɛ Babilɔni famiɛn Nɛbikadnɛzar i sonja liɛ'm be kwlali Ezipt famiɛn Neko liɛ mun nin-ɔn. Zozias i wa Zozakim i Zida famiɛn dilɛ'n i afuɛ nnan su yɛ ɔ yoli sɔ nin-ɔn. N ti sonja kpɛnngbɛn'n lɔ kɛ: «An `siesie nyrɛn'm be ye! Nyrɛn'n i kanngan mun o, i dandan mun o, an `siesie be ye! An `sin be wɔ alɛ'n kunlɛ. An `tanndan nnɛn kpanngɔ'm be wun! Nnɛn kpanngɔ su fufuɛ mun, an `fu be su! Kpongbo kle wlafuɛ mun, an `wla amun kle mun. An `lɔngɔ su sɛsɛsɛ! An `nunnun amun cua'm be su yɛiin! An `wla be wue'n nun like kokloko!» «?Nguɛ sa-a? ?Nguɛ yɛ n sun i-ɔ? Be wawɛ yɛ ɔ'a wanndi bé wun yɛ. B'a kaci bé ja sin. Be alɛ kunfuɛ'm b'a gua flɛnnɛnnɛn! Be ´wanndi be ´kɔ siɛn nin-ɔn be nian-man bé sin kun. Lika'n kwlaa ɔ'a sanngan.» Anannganman yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Sran nga i wun kpɛ kpa'n bɔbɔ ɔ su kwla nyɛn-mɛn i ti. Safunyrɛn'n bɔbɔ su kwla wanndi-man. Nglo lɔ lika'n nun Efrat nuan lɔ'n, be lɛ-man jranwlɛ kun, b'a tɔ. ?Wan yɛ be ´fa Nil'n bɔ ɔ'a yi bɔ ɔ'a lele lika'n be ´fa sunnzun i-ɔ? Ezipt bɔ ɔ'a yi lele kɛ Nil'n sa nin-ɔn. Ɔ ko se kɛ: «N ´yi bu gua, n ´lele mɛn mun. N ´saci klɔ mun nin be su tranfuɛ mun.» Eziptfuɛ'm be waan: «Nnɛn kpanngɔ mun, an man e wɔ! Kakaklolo mun, an `tu wɔ! Sonja kpakpa mun nin Kisfuɛ mun, ɔ nin Pitfuɛ mun, amun bɔ an ti nyrɛn nun trafuɛ'n, amun `wɔ. Lidfuɛ mun, amun bɔ an ti ta tofuɛ'n, amun `wɔ.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i cɛn liɛ'n yɛ ɔ'a ju andɛ yɛ. I klunngbɔ tulɛ blɛ liɛ'n yɛ. Ɔ ´tu i klunngbɔ guɛ i kpɔfuɛ'm be su. Tokofi'n i aliɛ b'ɔ di'n yɛlɛ sran nnɛn. I nzue b'ɔ nɔn'n yɛlɛ mmoja. E min'n kun-man be blɛblɛ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ nin be ɔ'a nyɛn i nglo lɔ lika'n nun Efrat nuan su lɔ. Ɔo! Ezipt, wɔ bɔ a ti kɛ talua b'ɔ nian si-man bian le sa'n, ɔli kɔ Galaad lɔ ko fa lɔ nguɛn'n. Man a yo ayre'n sɛ, man a yo i sɛ, ɔ ti ngbɛn. Nán kɛ a wa jaso ti-ɔ. Ɔ nyin ng'ɔ utuli ase'n, nvle kun nga'm be tili. Ɔ kplinlɛ nga a kplin'n, ɔ lɛ-man lika kun nga b'a ti-man-an. Ɔ sonja'n kun nin i wiengu kun ko bo su kpɛkuun be nnyɔn'n be gua lɛ. Kɛ Babilɔni famiɛn Nɛbikadnɛzar ´ba Ezipt i falɛ'n, ndɛ nga Anannganman'n kan kleli i nuan ijɔfuɛ Zeremi'n yɛ: «Be `bo jasin yɛ'n Ezipt mɛn'n nun lɔ. Be `bo i jɔ Migdɔl lɔ. Be `bo i jɔ Nɔf nin Tapanɛs lɔ. Be `se be kɛ: ‹Alɛ'n ɔ'a di amun mantanfuɛ mun, i ti an `ko jranjran. An `siesie amun wun.› Ai! ?Nguɛ sa ti yɛ be trali ɔ safunyrɛn mun be ɔli sɔ bɔ b'a kwla jran-man nin-ɔn? Anannganman'n yɛ ɔ yili ɔ ase-ɔ. Ɔ yoli man ɔ sonja'm be nun kpanngban kpa b'a kwla jran-man. Siɛn'n, ndɛ ng'ɔ o bé nuan'n yɛlɛ kɛ: ‹An man e sa e sin é mɛn'n nun, e `wanndi alɛ sroesroe nga bo e wɔ.› Siɛn'n, nga be kan'n yɛlɛ kɛ: ‹ Ezipt famiɛn'n yoli sɔ ngbɛn, ɔ'a kwla-man like fi yo.› Famiɛn'n bɔ i dunman yɛlɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i wan yoo: ‹N kan m b'ɔ n wo lɛ titi'n ti. Kɛ Tabɔr oka'n fa ti oka kun nga'm be afiɛn'n kɛ Karmɛl'n fa jin jenvie'n nun zruun'n, i kunngba'n yɛ amun kpɔfuɛ'n ´fa tra amun su-ɔ. Ɔ man i ti Eziptfuɛ mun, an `wla amun kanga trɔ mun, afin be su wa tra amun kɔ. Nɔf klɔ'n ɔ wa tɔ srolo, be ´wɔ nun, sran kun sa su tran-man su kun. Ezipt'n ti kɛ nannin bla klanman wie sa, kpɛkuun tuin wie fin nglo lɔ lika'n nun ɔ'a bɛ i nɔnlɛ. Sonja nga Eziptfuɛ'm be fali be bɔ be tannin be kalɛ'n, be nian-man be lika ngɔwi. Sanngɛ b'a ju-man nun, be kacili bé ja sin wie. Ɔ lɛ-man be nun kun. Cɛn kekle nun'n, kɛ e nin be e yiali nun'n, be jrannin min nyrun-ɔn ɔ'a yo-man ye. Eziptfuɛ'm be kpɔfuɛ'm be ´ba-a, b'a ba-man blɛblɛ. I sɔ'n ti Eziptfuɛ'm be ´wanndi. Kɛ be wanndi be kɔ'n, be nganniɛn nga be tili'n yɛlɛ wuo b'ɔ su wanndi'n i nganniɛn'n. Be kpɔfuɛ'm be ´ba-a, bé sa nun kpɛliɛ. A wun be sa-a, ɔ waan waka kpɛfuɛ mun-ɔn. Ɔliɛ Ezipt lɔ bo ble'n bɔ be wlu nun-ɔn, ɔ wlu-man'n, Eziptfuɛ sɔ'm be kpɔfuɛ'm be su bubu i nun waka'n. Afin be sɔnnin kekleke, ɔ waan lalo mun-ɔn, be ka be-ɔ ɔ yo-man ye. Eziptfuɛ'm be nyin guali ase. Nglo lɔ lika'n nun nvle'n i nunfuɛ'm b'a fa be b'a yo be liɛ.› » Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, b'ɔ ti Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «N tɛ bu amuɛn nga be flɛ i Amɔn'n i fɔ. Yɛ Ezipt mɛn'n nin i amuɛn mun, ɔ nin i famiɛn mun, n ´tu be fɔ. Ezipt famiɛn'n nin sran nga be fa bé wla guɛ i su'n, n ´tu be fɔ. N ´fa be n ´wla be bɔ be kunndɛ be nin wie'n bé sa nun. N ´fa be m man Babilɔni famiɛn Nɛbikadnɛzar nin i sonja mun. Sanngɛ kɛ i sɔ blɛ liɛ'n ko sin'n, Ezipt mɛn'n su ka-man lɛ ngbɛn, sran ´tran nun kɛ laa'n sa.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Izraɛlfuɛ mun, nán srɛ kun amun, amun `yaci usulɛ'n. An `se kɛ sɛ, n su wa de amun mɛn b'ɔ o mmua'n nun lɔ m ´ba. N su wa de amun osu nunfuɛ mun be kanga mɛn'n nun lɔ m ´ba. Zakɔb, a ´sa ɔ sin ba, a ´di alaje, a ´tran fɔuun! Sran fi su kle-man wɔ yalɛ. Anannganman waan: ‹Izraɛlfuɛ mun, bɔ amun ti min sufuɛ mun, nán srɛ kun amun. Mɛn nga n yoli man amun bo sanndili be nun'n, n ´nunnun be. Amun liɛ'n, n su nunnun-man amun. Sa ng'ɔ fata kɛ n fa yo amun'n yɛ n ´fa yo amun-ɔn. Afin n yaci cɛ amun sɔ-ɔ ɔ yo-man ye.› » Anannganman kannin Filistifuɛ'm bé wun ndɛ kleli i nuan ijɔfuɛ Zeremi. Kɛ ɔ ´kɛn i sɔ'n, wuun Ezipt famiɛn'n nian fa-man Gaza klɔ'n. Ndɛ sɔ'n yɛ: «Like kun fin nglo lika liɛ'n nun lɔ ba, ɔ tɛ kɛ nzue wie yɛ ɔ'a yi sa. Ɔ'a yi lele, ɔ su di asiɛ'n su ninnge'n kwlaa. Ɔ su di klɔ mun, ɔ su mɛn be su sran mun. Sran'm be o kpankpanlɛ. Ngwlɛ o mɛn'n nun sran'm be kwlaa bé nuan. Kɛ siɛ'm be ti nnɛn kpanngɔ'm bé ja bo nganniɛn'n, kɛ be ti kakaklolo'm be kplalɛ'n, kɛ be ti kakaklolo'm bé nganniɛn'n, be si-man wie se kun. Bé wla ´fi be mma mun mlɔnmlɔn. Filistifuɛ'm be mɛn'n i bolɛ yɛ ɔ'a ju-ɔ. Be bɔ be nin Tir nin Sidɔn bé bo ti kun'n, be nunnunlɛ yɛ ɔ'a ju-ɔ. N wa nunnun Filistifuɛ'm be mɛn'n. Kaftɔrfuɛ'm be onga kan'n be mɛn'n, n wa nunnun i. Gaza lɔ sran'm b'a kpu bé ti'n su, afin sɛ o be su. Askalɔn nin lika nga be mɛntɛn i lɛ'm be nun ɔ'a tɔ srolo! N se kɛ yoo: ‹Nan sɛ'n b'ɔ o amun su'n ti amun ´bobo amun wun kannin sa tititi? Amun kusu amun waan: ?Anannganman i tokofi'n li, ɔ kun sran sa-a, ɔ lo-man wunmiɛn? Jran sɔ ke, nja! Wlu ɔ bua'n nun nan tran diin wie!› Anannganman ɔ'a se i kɛ: ‹Kɔ ko kun Askalɔn nin jenvie nuan su lɔfuɛ mun. ?B'ɔ nian wie-mɛn i sɔ junman liɛ'n di nin-ɔn, ɔ jran lo wunmiɛn sɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ?› » Moab liɛ'n yɛ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «Nɛbofuɛ'm be yako. Be yako, sa bɔ n ´yo be'n yɛlɛ be klɔ b'ɔ ´nunnun'n. B'a fa Kirzataim, i nunfuɛ'm be si-man wie se kun. Fiawlɛ klɔ sɔ'n, i nunfuɛ'm be si-man wie se kun. Be sa sin ɔ'a bubu be. Moab i klanman'n wieli. Be buli i wun akunndan tɛ Ɛsbɔn lɔ. Be waan: ‹Amun man e wɔ e ko nunkun nvle sɔ'n. Nán be kɛ i be wla nvle'm be nun wie kun.› Madmɛnfuɛ mun, amun kusu be ´fa alɛ'n be ´su amun su lele klɔ'n ɔ ´tɔ bliin. Be bo awuyomo Kɔrɔnaim lɔ. Be se kɛ: ‹Cuekee! Sa wie yo-man sɔ.› Moab liɛ ɔ'a wie. Be ti lɔ ba kanngan'm be kpankpanlɛ. Awuyomo tɛ Lisit kpɔlɛ'n su lɔ. Be ´tro Kɔrɔnaim kongo'n, wuun be ´kpan: ‹Be de min o! Be de min o.› An `wanndi wa be wɔ. Sran ng'ɔ kwla wanndi-ɔ, ɔ `kpli i bɔbɔ i ti. Amun `wɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ kɛ blo aflunmun sa. Moabfuɛ mun, kɛ bɔ amun amuɛn nin amun ninnge'm be su yɛ amun lafi'n, i ti be wa fa amun mɛn'n. Be ´fa amun amuɛn bɔ be flɛ i kɛ Kɛmɔs'n, be ´fɛ i be ´kɔ mɛn uflɛ nun. Amun amuɛn nyrun tranfuɛ nin amun famiɛn i awlo lɔ sran dandan'n be kwlaa'n, be ´fa be ´kɔ mɛn uflɛ nun. Like sacifuɛ'n ´wlu amun klɔ'n kwlaa be nun. Klɔ kun sa su ka-man lɛ. Ɔ ´funndan kongo'm be nun. Ɔ ´saci lika kpɛtɛkplɛɛ'n.» Anannganman'n yɛ ɔ kannin-ɔn. «Be `man Moabfuɛ'm be ndɛwa man be tu kɛ anunman sa be wɔ, afin be klɔ'm be wa bo. Sran fi su tran-man be su kun. Sran ng'ɔ fa nvɛɛ yo Anannganman i junman'n, i yako! Sran ng'ɔ se kɛ yoo: ‹Kɛ n `tra kaka'n nun n `kun be'n ɔ yo min ya'n.› I sɔ sran liɛ'n b'ɔ se sɔ'n i yako! Sɛ Moab ti sran'n, wuun n ´se kɛ kɛ ɔ fin i kaan nun lele'n, sran fi nian kle-mɛn i yalɛ le'n, wuun n ´se kɛ sran fi nian fɛ-mɛn i nian ɔ-man mɛn uflɛ nun le. Ɔ o i wolɛ lɛ cɛ kɛ nzan wie b'ɔ o i tomua'n nun bɔ be nian kaci-mɛn i le'n sa. I sɔ'n ti ɔ tɛ yo uflɛ kɛ blɛ li yɛ b'a yi i sa. Yɛ i bɔnlɛ fannin fannin tɛ o i osu'n nun.» Ɔ man i ti Anannganman'n wan yoo: «Cɛn wie lele'n, n wa sunman sran kɛ be wɔ be ko kaci be gua tomua uflɛ nun nan be `bobo tomua klikli'n. Kɛ Izraɛl awlofuɛ'm be fali bé wla guali Betɛl lɔ amuɛn'n su bɔ bé nyin guali ase'n, yɛ Moabfuɛ'm bɔ be fa bé wla gua Kɛmɔs su'n bé nyin wa gua ase sɔ-ɔ.» «?Ɔ ju sɛ yɛ man amun ko se kɛ yoo: ‹E ti safunyrɛn, e si alɛ kun nin-ɔn?› Moab ɔ'a nunnun. B'a wɔ lɔ klɔ'm be nun. Be su kankan lɔ gbanflɛn mun be ´kɔ be kunlɛ. Famiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Famiɛn sɔ'n i dunman'n yɛlɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n. Moab ɔ'a wie bo ɔ'a wie. Nyrɛnnɛn ng'ɔ wa tɔ mɛn sɔ'n su'n, sɛ n ´kwlaa se'n, ɔ su kɛn i wun ´ba. Nvle nga amun mɛntɛn i lɛ'n, amun bɔ amun si i'n, an `yo i yako, an `se kɛ: ‹Ee! ?Nan sɛ ti yɛ nvle sroesroe nga i liɛ wieli sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ like klanman nga i liɛ wieli sɔ-ɔ?› Dibɔnfuɛ mun, Moab i nunnunfuɛ'n su ba amun su wie. Ɔ wa saci talɛ ng'ɔ sasa amun klɔ'n. Amun `jaso amun anyrunnyan dan'n nun amun tran asiɛ kee'n su. Arɔɛrfuɛ mun, an `jran atin'n su be nian. Be bɔ b'a nyan-man be b'a kun-man be bɔ be wanndi'n, amun usa be kɛ: ‹?Nguɛ sa-a?› Be ´tɛ amun su kɛ: ‹Moab i nyin utuli ase, i liɛ wieli. Amun `sun, amun `bo awuyomo. Amun `wɔ Arnɔn nzue ba'n nuan lɔ be ko se kɛ Moab ɔ'a nunnun.› Anannganman'n i fɔ tulɛ'n tɔli lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ nvle'n i su, yɛ ɔ tɔli Ɔlɔn, nin Zaaz, ɔ nin Mefat be su wie. Ɔ tɔli Dibɔn, nin Nɛbo, ɔ nin Bɛt-Biblataim be su wie. Ɔ tɔli Kiriataim, nin Bɛt-Gamil, ɔ nin Bɛt-Mɛɔn be su wie. Ɔ tɔli Kɛrizɔt, nin Bɔzra be su wie, ɔ tɔli Moab mɛn'n nun klɔ'm be kwlaa be su wie, nga be o mmua o, be nga be o koko o, ɔ tɔli be su wie. Moab lɛ-man wunmiɛn kun. Ɔ lɛ-man fanngan kun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Sɛ Moab ti sran'n, wuun n ´se kɛ ɔ yoli i wun dandan. Ɔ yoli Anannganman'n finfin. Be `mɛn i nzan man ɔ nɔn bo nan ɔ `fi nan ɔ `la kondo i fiɛ'n nun nan be `yo i finfin wie. ?Nán wɔ yɛ a yoli Izraɛl finfin nin-ɔn? ?A ko trɛli i nin awiefuɛ mun i ti yɛ man a ´kɛn i ndɛ'n a keje ɔ ti a yo i finfin nin-ɔn? An `yaci klɔ'm be lɛ, an `ko tran yɛbuɛ-yɛbuɛ'm be nun. An `yo kɛ auble'm be sa. Amun `yo kɛ auble'm bɔ be yo be sua yɛbuɛ ng'ɔ seli piaa i wun'n sa. Moab i wun tulɛ ng'ɔ tu, i wun ng'ɔ nyinmɛn-nyinmɛn i'n, i wun blɔlɛ ng'ɔ blɔ'n, i wun dandan nin i wun kpakpa ng'ɔ yo'n, e tili. Anannganman'n waan ɔ si i wun tulɛ nin i wun blɔlɛ liɛ'n b'ɔ tratra su'n, ɔ nin i nuan dilɛ b'ɔ di tratra su'n. Sanngɛ i kwlaa sɔ'n ti ngbɛn. Nga ti yɛ kɛ mín nyin kpɛn Moab su'n, n to aunnvuɛ jue nin-ɔn. Nga ti yɛ n sun flɛ Moab nvle wunmuan nin-ɔn. Nga ti bɔ n sun Kir-Erɛsfuɛ mun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Sibma vinyi fie, n sun flɛ wɔ. N sun wɔ tra Zaɛzɛr. A trɛli lele kpɛli jenvie'n a toli Zaɛzɛr jenvie'n. Kpɛkuun like sacifuɛ'n wa tɔli ɔ mma'm be su. Ɔ wa tɔli ɔ nzan bɔ b'a yi'n su. Aklunjuɛ nin talolɛ ekee'n wieli Moab fie nglanman'm be su. N yoli man nzan sɛ dandan'm be nun wuli kee. Vinyi mma nga be ´cuɛn'n, wuun be ´bo sro'n, ɔ nun-man nun sɔ kun. Ɛsbɔnfuɛ'm be ngwlɛ'n, be ti i Eleale lɔ. Ɔ kɔ lele ju Zaaz. Kɛ ɔ fɛ i Zɔar'n, ɔ ju Kɔrɔnaim, ɔ kɔ lele ju Eglat-Sɛlisiza. Ɔliɛ Nimrim nzue'm b'a wie nun. Moab lɔ be nga be kɔ kpɔlɛ'm be su ko yra ansans be man amuɛn mun'n, n ´nunnun be ngba. Moab nin Kir-Erɛsfuɛ'm be wun ngwlɛ bɔ n yi i kɛ blo yɛ be su bo sa'n, i bo'n yɛlɛ kɛ like nga be nyɛnnin i'n kwlaa ɔ'a fi be sa. B'a kpu bé ti'm be su tɔɔn! B'a yi be akanza mun wauun! B'a bobo bé sa'm bé wun kannin sa nán sa yolɛ-ɔ. Bajɛ tralɛ'n wo be wun sɛsɛsɛ. Moab sua'm bé su aunngban fawlɛ'n nun lɔ'n nin be klɔ gua'm be su'n, ɔ ti sunlɛ'n sa ekee! Yɛlɛ kɛ m boli Moab, m boli kɛ talie wie b'ɔ yo-man like fi ye kun bɔ b'a bo i'n sa.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Amun `kpɛ Moab wun sɛ jue be se `kɛ: ‹Cuekee! Moab yɛ ɔ'a tɔ yɛ! Moab yɛ ɔ'a kaci i sin yɛ ɔ ´wanndi kɔ yɛ. ?Nguɛ nyannzuɛn ndɛ liɛ yɛlɛ nga?› Moab ɔ'a kaci flɛn like be nga be mɛntɛn i'n be sa nun. Kɛ be wun i'n, ɔ yo sro. Anannganman'n wan yoo: ‹Like'n tu sin kɛ anunman nyin sa. Ɔ trɛtrɛ i ndɛwa'n nun Moab su.› Be klɔ'm b'a tɔ. Be klɔ nga be si be wun'n b'a tɔ. Siɛn'n Moab safunyrɛn'm be wla ɔ'a bo yɛ srɛ kun be kɛ wunnzɛfuɛ wie b'ɔ o ba wulɛ su'n sa. Moab nunnunnin. Kɛ b'ɔ buli i wun dan tra Anannganman'n ti yɛ man be kɛ-mɛn i wla-man nvle'm be nun kun nin-ɔn. Moabfuɛ mun, sa sroesroe nin kunman, ɔ nin zɔ'n be nin amun `yia nun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Sran ng'ɔ wanndi nan sa sroesroe'n ɔ'a nyɛn-mɛn i'n ɔ ´tɔ kunman'n nun. Sran ng'ɔ fin kunman'n nun fite'n, ɔ ´tɔ zɔ'n nun. Blɛ nga e nin Moab e wa yia nun'n, sa nga bɔ m man ɔ ´tɔ i su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Be bɔ be wanndi bɔ be kwla-man nun kun'n, be ´ju Ɛsbɔn lɛ-ɔ, be waan b'a nyan fiawlɛ. Be ´to bé nyin-ɔn, sin yɛ ɔ'a jue Ɛsbɔn i afiɛn yɛ. Sin'n yɛ ɔ fin Siɔn ´ba yɛ. Sin sɔ'n ´didi Moab i bue'n kwlaa su, lele ju ndɛnnganfuɛ bé ti afiɛn. Ɔo! Moab yako! Kɛmɔs i nvle'n yɛ ɔ'a nunnun yɛ. I mma'm b'a kaci kanga. Be yɛ be ´sua be kɔ yɛ. Anannganman wan yoo: ‹Sanngɛ cɛn wie lele n ´fa Moabfuɛ mun n ´sie be osu laa nun.› » Ndɛ nga Anannganman kɛnnin i nyrɛnnɛn ng'ɔ wa tɔ Moab su'n i awieliɛ'n yɛ. Amɔnfuɛ'm be jasin liɛ yɛ. Anannganman'n usa kɛ yoo: «?Ɔ ju sɛ ti yɛ man amuɛn nga be flɛ i Milkɔm ko fa Gadi fa yoli i liɛ nin-ɔn? ?Ɔ ju sɛ ti yɛ man Milkɔm i nvle'n ko fa Izraɛl klɔ mun fa yoli i liɛ nin-ɔn? ?Wuun wielɛ yɛ Izraɛl lɔfuɛ'm b'a wie ti-ɔ? ?Izraɛlfuɛ'm be ajalɛ nunfuɛ'm b'a wie ti-ɔ?» I sɔ'n ti Anannganman waan: «Cɛn kun m man alɛ awɛ'n ´tɛ Rabat b'ɔ ti Amɔnfuɛ'm be klɔ dan'n su. Klɔ sɔ'n ´saci mlɔnmlɔn! I asa'n su klɔ mun'n, sin ´di be kwlaa kpan! Kpɛkuun be bɔ be sieli Izraɛl'n, be ´kaci yo i kanga.» Anannganman'n yɛ ɔ kannin-ɔn. «Ɛsbɔnfuɛ mun, amun `sun, b'a nunkun Ai klɔ'n. Rabat asa'n su klɔ mun, an `kpan kɛ: ‹Be `de ye o, be `de ye o! Amun `wla bajɛ tralɛ, amun `yi ngwlɛ sɛ b'ɔ o amun su'n ti.› Be su fa Milkɔm nin i nyrun tranfuɛ, ɔ nin i famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun be ´kɔ kanga. An `wanndi wɔ wa, an `wanndi wɔ wa, amun `san talɛ'n. Nyin keklefuɛ mun. ?Nán amun yɛ an fa amun kongo mun di amún nuan nin-ɔn? ?Amun kongo'n nun asiɛ klanman'n, nán amun yɛ amun fa di amún nuan nin-ɔn? Amun fa amun wla gua amun anyanbeun ninnge'm be su, i ti amun ko se kɛ yoo: ‹?Kɛ wan sa cɛ yɛ ɔ nin ye wa ba kunlɛ-ɔ?› Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: ‹Sa nga n ´fa yi amun su'n su yo-man blɛblɛ. Ɔ fin wa ɔ fin wa yɛ ɔ ´tɔ amun su-ɔ. Amun ´bo je, sran kun sa su sɔ-man amun nun. Sanngɛ cɛn wie lele n ´fa Amɔnfuɛ mun n ´sa bé sin be osu laa'n nun.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Edɔm liɛ'n yɛ: Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan yoo: «?Teman kpa'n, ngwlɛlɛfuɛ nun-man su lɔ kun? ?Lɔ akunndanfuɛ mun, ngwlɛlɛ yɛ be si-mɛn i kun ti-ɔ? Dɛdanfuɛ mun, an `kaci amun ja sin be `wanndi! An `ko tran yɛbuɛ buɛ'm be nun. N su fa nyrɛnnɛn'n n ´yi Ezau i osu'n nunfuɛ'm be su. Be fɔ tulɛ blɛ liɛ'n ɔ'a ju. Vinyi tifuɛ mun'n, sɛ be kpɛn amun fie nun'n, be su yaci-man vinyi sɔsɔwa kun sa lɛ! Sɛ awiefuɛ'm be ko to amun kɔnguɛ'n, be ´fɛn amún bo ninnge'n ngba. Sanngɛ min liɛ'n, n ´fɛn Ezau bo ninnge'n ngba. I ninnge fiawlɛ mun, n ´yi be kwlaa be nglo. Amun fia min nyrun-ɔn, ɔ su yo-man ye. Amun osu liɛ wunmuan'n, ɔ ´nunnun treketreke. Amun liɛ'n, amun mantanfuɛ bɔ kun su ka-man lɛ nan se kɛ ɔ ´fɔnvɔ amun ´se kɛ: ‹Nán amun koko, amun aika mma'm be ti. M bɔbɔ min n ´nian be lika. Man amun angboti bla'm be lafi min su.› » Anannganman wan yoo: «Sran nga bɔ m'an se-man kɛ be yɛ be `nɔn ya klowa'n nun, be nɔnnin nun. ?Yɛ ɔ li wɔ Edɔm, be yaci wɔ lɛ sɔ-ɔ ɔ yo ye? San like ng'ɔ o nun'n, i nɔnlɛ cɛ yɛ a ´nɔn-ɔn.» Anannganman waan: «Se kɛ sɛ, n kan m bɔbɔ min Anannganman'n ti: Bɔzra klɔ'n ɔ ´nunnun mlɔnmlɔn, be su wun-man like kun b'ɔ fɛ i-ɔ. Be ´saci kɛ likɛ. Be ´fɛ i dunman'n be ´fa bo sannzan. I asa'n su klɔ'm be kusu be ´nunnun mlɔnmlɔn.» N tili ndɛ kun. Anannganman'n fali ndɛ kun wlɛli i sunmanfuɛ kun nuan kɛ ɔ ko kan kle mɛnmɛn mun. I waan: «Be `yia, be nin Edɔm ko kun! Be `fa alɛ'n be wlɛ i sin! Se kɛ sɛ: ‹N ´yo man a ´yo kaan kpa mɛn'm be nun. Sran'm be kwlaa be yo wɔ finfin. A nyinman-nyinman ɔ́ wun, a yo ɔ́ wun dandan sran'm be su ngbɛn. Wɔ bɔ yɛbuɛ buɛ'm be nun yɛ a wo'n, wɔ bɔ kpɔlɛ'm be su nglo-nglo lɔ yɛ a tran'n, ɔli man a yo ɔ́ sua'n nglo mmua lɔ kɛ anunman nyin'n sa, n ´ti wɔ lɔ n ´to yi wɔ ase.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Edɔm'n ´saci mlɔnmlɔn. Sran nga be ´sin i wun lɛ'n be kwlaa be ´bo bli. Be nga be ´sin'n, be yo i finfin. Kɛ be wun sacilɛ bɔ ɔ'a saci'n, be ´srisri i. Edɔm ´saci kɛ Sodɔm nin Gomɔr, ɔ nin be asa'n su klɔ mun sa. Ɔ ´tɔ srolo! Sran kun sa su tran-man su kun.» «N ´yo kɛ asɔmɔli wie b'ɔ fin Zurdɛn nuan susrɛ wie nun fite kpɛkuun ɔ ti nyanman kɔ aawlɛ flɛnnɛn'n i afiɛn nzue ti lika'n i ndɛnman trele'n sa. Be nyinma bulɛ kun nun'n, n ´fuan Edɔmfuɛ mun sekeseke. N ´fa min sran liɛ'n n ´sie Edɔm su kpɛnngbɛn. ?Wan cɛ yɛ ɔ nin min sɛ-ɔ? ?Kɛ wan sa cɛ yɛ ɔ ´se min kɛ: ‹Nguɛ ti yɛ a yo sɔ-ɔ?› ?Kpɛn onin bɔ cɛ yɛ ɔ jran min nyrun-ɔn ɔ yo ye-ɔ? Edɔm wun akunndan nga Anannganman ɔ'a fa'n, an `tie. Temanfuɛ'm be wun gugulɛ nga ɔ'a gugu'n, an `tie. Ɔ ti nanwlɛ weiin, be ´fa be kɔ kɛ bua mun sa, ba kun sa su ka-man lɛ. Ɔ ti nanwlɛ weiin, be ´saci be tranwlɛ'n mlɔnmlɔn. Kɛ be ´tɔ sa kpun! Asiɛ'n ´keje. Be ´ti be tɔlɛ'n i nganniɛn'n ndɛma jenvie'n nuan lɔ. Like'n ɔ'a trɛtrɛ i ndɛwa'n nun kɛ anunman nyin sa ɔ su tu sin Bɔzra lika'n su. I le kun sɔ nun'n, Edɔm lɔ sonja'm be nun kpakpa'm be anwlɛn'n ɔ ´si kpukpukpu kɛ wunnzɛfuɛ wie bɔ i klun su yo i ya'n sa.» «Amat nin Arpad be si-man wie se kun. Jasin nga be tili'n ti-man kpa. Srɛ'n ɔ'a kun be kpo. Be akunndan'n ɔ'a sanngan sa nán sa fi yolɛ-ɔ. Damasfuɛ mun be tra be anwlɛn-ɔn ɔ tra-man kun. B'a kaci bé ja sin be o wanndilɛ. Bé wun'n usu-man be ngowa. Be anwlɛn'n si kpukpukpu kɛ wunnzɛfuɛ bɔ i ku nun su yo i ya'n sa. Ee! Klɔ'n bɔ laa ɔ ti sa wluwlu'n yɛ ɔ'a tɔ srolo sɔ-ɔ! Aklunjuɛ klɔ'n, i yolɛ bɔ ɔ'a yo'n yɛ! Damas gbanflɛn'm be ´tɔ klɔ'n i gua'n su sa flɛnnɛnnɛn! Cɛn sɔ nun'n, i alɛ mma'm be ´wu sekeseke!» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «N ´fa sin n ´yi i Damas klɔ'n nun. Sin'n ´di Bɛn-Adad i famiɛn sua mun.» Klɔ nga Babilɔni famiɛn'n kwlali be'n be liɛ yɛ. Anannganman'n wan yoo: «Amun `jaso. Amun nin Kedar be `ko kun! Be `ko saci aawlɛ flɛnnɛn nun lɔfuɛ'm be lika'n. Be `fa bé tannin sua nin be nnɛn mun. Be `fa bé sua nin bé bo trɔ mun. Be `fa be nyɔnngɔnmɛn mun wɔ. Be `bo awuyomo be su be `se kɛ: ‹Nyrɛnnɛn'n fin wa fin wa› Azɔrfuɛ mun, an `wanndi, an kan amun wun. An `ko fia yɛbuɛ kunman'm be nun. Babilɔni famiɛn Nɛbikadnɛzar ɔ'a bu amun wun akunndan tɛ. Gugulɛ nga ɔ'a gugu amun wun'n ti-man blɛblɛ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman'n wan yoo: «An `jaso nan amun nin be bɔ be klun ti-man be'n, bɔ be waan sa fi kwla ju-man be su'n be ko kun. Be lɛ-man anuan nan se kɛ i nun gboklo yɛ be lɛ i-ɔ. Be nin sran mantan-man. Be kpɔfuɛ'm be `fa be nyɔnngɔnmɛn mun nin be nnɛn'm be kwlakwla be `fa yo be liɛ. N ´kpaja be kɛ ble bɔ be kpaja bɔ aunngban'n fa tru lika'n nun'n sa. N ´kpaja be kwlaa sɔ nga be yi be akanza'n lele kpɛn lɔ'n. N ´yo man nyrɛnnɛn ´fin wa ´fin wa yɛ ɔ ´tɔ be su-ɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Azɔr klɔ'n ɔ ´kaci nsoso'm be tranwlɛ. Ɔ ´saci mlɔnmlɔn, ɔ su sin-mɛn i osu kun. Sran fi su tran-man su kun. Klɔ sran kun sa su tran-man su kun.» Zida famiɛn Sedesias blɛ su'n, ndɛ nga Anannganman'n fa wlali Zeremi nuan kɛ ɔ `kan man Elam'n yɛ. Anannganman'n wan yoo: «Elam i ta bɔ i nun yɛ i fanngan'n wo'n, n wa bu nun. N ´sunman aunngban nnan Elam lɔ: be sa bɛ su liɛ, fama su liɛ, nglo lɔ liɛ, asiɛ'n su wa liɛ. Kpɛkuun, n ´kpaja Elamfuɛ mun man aunngban sɔ'n be fa be wɔ. Mɛn nga Elamfuɛ be su bo-man je be ko tran-man nun'n, i sɔ mɛn liɛ'n nun-man lɛ. N ´yo man Elamfuɛ'm be ´usu be kpɔfuɛ'm be nyrun. Be ´usu be bɔ be klo be nin wie'n be nyrun. Bé wun ya dan bɔ m'an fa'n ti n ´fa nyrɛnnɛn'n n ´yi be su. N ´fa alɛ'n n ´su be su lele san be wie wu. N ´ko taka min famiɛn bia'n Elam klo'n nun. N ´nunkun be famiɛn'n nin be awlo lɔ sran dandan mun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Sanngɛ cɛn wie lele n ´yo man Elamfuɛ'm be ´sa be sin be osu laa'n nun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Ndɛ nga Anannganman'n fa wlɛli i nuan ijɔfuɛ Zeremi nuan kɛ ɔ kan man Babilɔni nin i mɛn mun'n yɛ: «Be `kan jasin'n be kle mɛnmɛn mun. Be kɛn i weiin. Be `kan, nán be fia su. Be `se kɛ: ‹Babilɔni tɔli, Bɛl i nyin ɔ'a gua ase. Mɛrɔdak bubuli. Babilɔni lɔ ninnge nga be su be'n bé nyin ɔ'a gua ase. Lɔ amuɛn'm be bubuli.› Nvle kun fin nglo lɔ lika liɛ'n nun su ba. Sɛ n ´kwla se'n, ɔ nin i be wa yia nun. Ɔ wa saci lika'n, ɔ ´kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa! Sran su tran-man su kun. I sran o, i nnɛn o, be ´bo sanndi. I sɔ blɛ'n nun yɛ Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ mun be ´ba likawlɛ nin-ɔn, be ´ba'n, wuun be ´sun. Be ´kunndɛ Anannganman be Nyanmiɛn'n.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Be ´usa be kɔwlɛ'n i osu atin. Be ´usa Siɔn i osu atin. Be ´se kɛ: ‹Amun man e fa e wun e ´cici Anannganman'n. E nin i e ´tra aenguɛ kun bɔ é wla su fi-mɛn i le.› Min nvle'n yoli kɛ bua fa kun bɔ b'a mlin'n sa. Be kankanfuɛ'm be mlinnin be. Ɔ man be wlan oka'm be su sa daan! Be fu oka nga su, be jra be ko fu kpɔlɛ nga su. Be si-man be osu atin'n kun. Be bɔ be nin be yia nun'n, be di be. Be kpɔfuɛ'm be se kɛ: ‹Be bɔbɔ yɛ be yoli bé wun-ɔn, afin be fɔnnin Anannganman'n i wun. I bɔ yɛ man be ko nyan bé ti'n, i bɔ yɛ bé nannan'm be fa cici bé wla'n, be fɔnnin i wun.› An `wanndi, an `fin Babilɔni mɛn'n nun fite. An `fin mɛn sɔ'm be nun fite. An `fite kɛ boli kpakpuɛ wie bɔ sɛ be ´kɔ lika-a be dun be wiengu'm be nyrun'n sa. Yɛlɛ kɛ m bɔbɔ min n wa yia nglo lɔ lika'n nun nvle-nvle dandan mun. Man be nin Babilɔni be wa kun. Be wa jrɛn i wun sɛsɛsɛ. Be ta'm be ´yo kɛ alɛ kunfuɛ kpakpa'm be liɛ'n sa. Sɛ be to be-ɔ be su to fuan-man. Be ´fɛn Babilɔni mɛn nunfuɛ'm be bo ninnge mun. Be bɔ be ´fɛn'n, be ´fɛn i kpa man be klun ´jɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Nanwlɛ! Man amun klun jɔ, man amun wunnɛn'n blibli amun! Amun bɔ an nɛnnɛnnin mín bo ninnge mun'n, amun `tu kpɛn kɛ nannin ba bɔ b'a kpɛn ijre nun'n sa. An `kpan kɛ nnɛn kpanngɔ mun sa. Sanngɛ an `nian kɛ amún nin ɔ'a wun nyannzuɛn-ɔn. An `nian kɛ bla ng'ɔ wuli amun'n i nyin ɔ'a gua ase-ɔ. I yɛ ɔ'a ka nvle'm be siɛn-ɔn. I mɛn'n ɔ'a kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn bɔ nzue tɔ-man lɔ'n sa!» Anannganman ɔ'a fɛ i wun ya. I ti sran tran-man nun kun. I ti ɔ ´kaci flɛnnɛn! Sran nga be ´sin Babilɔni'n, kɛ be wun sa ng'ɔ juli i su'n, be ´yo i finfin. Kɛ be wun sacilɛ bɔ ɔ'a saci'n, be srisri i. Ta tofuɛ mun, an `sin be wa jranjran Babilɔni wun sɛsɛsɛ. Amun `to i wun ta. Nán an se kɛ amun ´yaci ta mma'n wie lɛ. Ɔ fɔnnin Anannganman wun ngboko, an `to i wun ta. Amun `bo sin yiɛ i nan amun `kpan alɛ kpanlɛ. An `nian, ɔ'a mɛn i sa'n su. I sasawlɛ sua'm be su bu be gua. I klɔ wun talɛ'n ɔ'a wie bu. Anannganman'n su tu i klunngbɔ. An `tu amun klunngbɔ be guɛ i su. Sa ng'ɔ fa yo sran mun'n, an `fa yo i wie. An `fuɛn i su ble guafuɛ mun nin i su ble kpɛfuɛ mun. Kɛ alɛ'n yri kpa'n, man be `wanndi wɔ be klɔ. Man be wanndi wɔ be mɛn'n nun. Izraɛl ti kɛ bua bɔ asɔmɔli'm b'a fuɛn i bɔ ɔ'a mlin'n sa. Sran ng'ɔ dun mmua dili i'n yɛlɛ Asiri famiɛn'n. Kpɛkuun Babilɔni famiɛn'n kusu ɔ wa boboli i owie'n. Ɔ man i ti Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «Sa nga n fa yoli Asiri famiɛn'n, i kunngba'n yɛ n ´fa yo Babilɔni famiɛn'n nin i mɛn nin-ɔn. N ´fa Izraɛl n sɛ i sin i osu. N ´fɛ i n sɛ i sin Karmɛl nin Bazan lɔ didiwlɛ'm be nun. I klun ´jɔ Efraim oka'm be su nin Galaad mɛn'n nun. I blɛ sɔ nun'n, be ´kunndɛ sa tɛ nga Izraɛl yoli'n lele ngbɛn. Be su wun-mɛn i le. Sa tɛ nga Zida yoli'n, be ´kunndɛ lele ngbɛn. Be su wun-man kan ɔ sinnin-ɔn. Afin be bɔ n yacili be lɛ'n, n ´yaci bé wun sa n ´cɛ be. A nin Mɛrataim nvle'n be ko kun. A nin Pɛkɔdfuɛ mun be ko kun. Kun be, nunkun be! Nán be nun kun sa ka lɛ. Sa nga n waan a `yo'n, fa yo be.» Anannganman yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Ɔ ti alɛ kpanlɛ'n sa mlɔnmlɔnmlɔn mɛn'n nun. Sa ng'ɔ ´ju'n ɔ yo sro. An `se kɛ sɛ, marto b'ɔ keje asiɛ'n ɔ'a bu, i nun ɔ'a fufu. Babilɔni fa-man mɛn kun. Ɔ'a yo sa flɛnnɛnnɛn kɛ aawlɛ kee'n sa. Babilɔni, n suali ɔ wun aya. W'a si-man sɔ kpɛkuun a wa tɔli nun. Wɔ yɛ b'a tra wɔ yɛ. Afin a nin Anannganman'n yɛ be boli su-ɔ.» Sɛ e kwla se'n, Anannganman'n ɔ'a tike i alɛ ninnge guawlɛ'n i anuan. Ɔ'a fa alɛ ninnge'n. Ɔ'a fa ya kpa sa kɛ safunyrɛn'n ɔ fɛ i alɛ ninnge'n ya su'n sa. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, ɔ wa yo sa Babilɔni mɛn nun'n. Man Babilɔnifuɛ'm be kpɔfuɛ mun be fin wa be fin wa, be `kpuke be tanngannin'm be nun. Be `isa ninnge'm be bo i kofie. Be `nunnun klɔ'n, nán like fi ka lɛ. Be `kun be sonja kpakpa mun. Be `kpɛ be kɔmin kɛ be kpɛ nnɛn kɔmin nnɛn kunwlɛ lɔ'n sa. Be blɛ liɛ'n juli, be liɛ wieli. Be fɔ tulɛ blɛ'n juli. An `sie amún su be `tie be bɔ be wanndi tɔ blo'n be ndɛ'n. Be bɔ be fin Babilɔni lɔ fite'n, be wa kan Anannganman e Nyanmiɛn i klunngbɔ b'ɔ su tu'n nin i sua'n i ti ngondin b'ɔ tu'n be ndɛ kle Siɔn. An `flɛflɛ ta tofuɛ'm be ngba man be nin Babilɔni ko kun. Man be ko tran Babilɔni anuan'n i nyrun lɛ. Nán be man sran kun sa sinwlɛ. Sa ng'ɔ fa yoli i wiengu mun'n, man be fa yo i wie. Sa ng'ɔ fa wlali be nun'n, man be fa wlɛ i nun wie. Yɛlɛ kɛ ɔ yoli i wun kpakpa Anannganman'n su. Ɔ yoli i wun kpakpa Izraɛl i Nyanmiɛn'n su. «Ɔ man i ti lɔ gbanflɛn'm be ´tɔ klɔ gua'n su. Lɔ alɛ kunfuɛ'm be kwlaa be ´wu cɛn sɔ'n nun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Wun tufuɛ kpli, e nin wɔ y'a nyɛn i. Ɔ fɔ tulɛ blɛ liɛ'n juli.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Wun tufuɛ'n ɔ ´bo nvaka kpɛkuun ɔ ´tɔ. Be su nyan-man sran fi b'ɔ ´mɛn i su-ɔ. N ´fa sin n yi i klɔ'm be nun. I sɔ sin liɛ'n ´didi kɔ klɔ nga be o i asa'm be su'n be su.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ mun'n, kɛ be ko fɛ'n yɛ b'a fɛ-ɔ. Be bɔ be trali be lomuɛn be ɔli'n be lɛ be nun cinnjin be waan be yaci-man be nun. Sanngɛ bé ti ngondin tufuɛ'n ɔ lɛ wunmiɛn. Be flɛ i kɛ: Anannganman B'ɔ Sie Mɛn Wunmuan'n. Ɔ ´tu bé ti ngondin. Ɔ man be mɛn'n ´nyan fɔundi. I kunngba'n man Babilɔnifuɛ'm bé wun ´usu be.» «Be ´fa alɛ tu Kaldefuɛ mun. Be ´fa alɛ tu Babilɔni klɔ'n sufuɛ mun. Be ´fa tu be famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun nin be afɔtuɛ manfuɛ mun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Be ´fa alɛ tu be wunnzue yifuɛ mun, nan be `yo kɛ sran bɔ be si-man ngwlɛlɛ sa. Be ´fa alɛ `tu be alɛ kunfuɛ mun, nan bé sa sin `bubu be. Be `fa alɛ fuan be nnɛn kpanngɔ mun, be ´fa saci be alɛ kakaklolo mun. Be ´fa tu nvle-nvle nga be nin be ju be kun'n. Man be kaci kɛ bla sin sa. Man sran'm be `tɔ be bo ninnge kpakpa'm be su be fa. Babilɔni nzue ba mun, man be wu kee. Afin mɛn sɔ'n ti amuɛn mɛn. I sɔ amuɛn'n ti bé ti sran'm bé ti ɔ'a saci bé ti su mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti man aawlɛ nun lɔfuɛ mun be nin blo nnɛn mun yɛ be wa tran be klɔ'n su-ɔ. Klɔnsoklo be ´fa yo be tranwlɛ. Nán sran tran Babilɔni su kun le. Nán sran ijɔ su kun le. Ɔ wa yo kɛ Sodɔm nin Gomɔr, ɔ nin be asa'n su klɔ bɔ Nyanmiɛn'n nunnunnin be'n sa, sran su tran-man su kun. Sran fi su ijɔ-man su kun le. Nvle kun fin nglo lɔ lika'n nun lɔ ɔ o balɛ. I sɔ nvle liɛ'n ɔ ti dan, yɛ i famiɛn'm be kwlaa, b'a jaso asiɛ'n i bue kun lɔ be o balɛ. Bé sa nun ta nin cua. Be yo wlɛ, be si-man sran aunnvuɛ. Kɛ be kpan sa'n, ɔ waan jenvie'n yɛ ɔ su bo-ɔ. Be o be nnɛn kpanngɔ'm be su. B'a jranjran tɛɛn cɛ! Babilɔni, be nin wɔ yɛ b'a ba kunlɛ-ɔ. Kɛ Babilɔni famiɛn'n tili i sɔ ndɛ liɛ'n, i sa sin bubuli i. Srɛ'n ɔ'a kun i kpo. I klun'n kɛnndɛn i kɛ wunnzɛfuɛ wie bɔ i ba wulɛ ɔ'a ju sa. N ´yo kɛ asɔmɔli wie b'ɔ fin Zurdɛn nuan susrɛ wie nun fite kpɛkuun ɔ ti nyanman kɔ aawlɛ flɛnnɛn'n i afiɛn lɔ nzue ti lika'n i ndɛnman trele'n sa. Be nyinma bulɛ kun nun'n, n ´fuan be. N ´fa min sran liɛ'n n ´sie Babilɔni su kpɛnngbɛn. ?Wan cɛ yɛ ɔ nin min sɛ-ɔ? ?Kɛ wan sa cɛ yɛ ɔ ´se min kɛ: ‹Nguɛ ti yɛ a yo sɔ-ɔ?› Kpɛn onin bɔ cɛ yɛ ɔ jran min nyrun-ɔn ɔ yo ye-ɔ? Babilɔni wun akunndan nga Anannganman ɔ'a fa'n, an `tie, Kaldefuɛ'm be nvle'n i wun gugulɛ nga ɔ'a gugu'n, an ´tie. Be ´fa be kɔ kɛ bua mun sa. Ba kun sa su ka-man lɛ. Be ´saci be tranwlɛ'n mlɔnmlɔn. Kɛ be boli ndolo kɛ: ‹Babilɔni ɔ'a tɔ oo!› Asiɛ'n lɛ kejelɛ. Be ti i nganniɛn'n nvle-nvle'm be nun.» Anannganman'n wan yoo: «N wa yo man aunngban kekle kpa ng'ɔ saci like'n ɔ ´fita Babilɔni mɛn'n nun. N ´fa fita Kaldefuɛ'm be su. N wa sunman sran mun kɛ be ko sanngan be nun nan be bo sanndi kɛ aunngban'n su sanngan ijre'n nun sa. Be ´wie lɔ ninnge'm be ´fɛn. I sɔ nyrɛnnɛn cɛn liɛ nun'n, sran'm be ´fin wa be ´fin wa, yɛ be ´ju guɛ i su-ɔ. Nán be man be ta tofuɛ'm be atin man be to be ta'n. Nán be man be sonja'm be atin man be nyan bé ti be wla like kokloko bɔ be fa kata be wue'n su'n. Nán an yo be sonja gbanflɛn'm be blɛblɛ. An `nunkun be alɛ mma'm be kwlaa sekeseke. Man be wu Babilɔni mɛn sɔ'n nun lɔ. Man be gua klɔ gua'n su flɛnnɛnnɛn. Sa tɛ nga Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ'm be yoli Izraɛl Nyanmiɛn'n bɔ i nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun'n, be di-mɛn i yalɛ. Sanngɛ ɔ nin sɔ ngba'n, Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ'a wanndi-man be. An `wanndi Babilɔni lɔ be bla. Amun kwlaa be `wanndi. Nán be kun amun ngbɛn bé sa tɛ'n ti. Anannganman i klunngbɔ tulɛ blɛ'n yɛ ɔ'a ju yɛ. Sa nga Babilɔni fa yoli i wiengu mun'n, Anannganman ɔ ´yi be mɛn i. Babilɔni o Anannganman'n i sa nun laa kɛ sika ɔkwlɛ klowa sa. Klowa sɔ'n nun nzan'n, ɔ boli asiɛ wunmuan'n. Nvle-nvlefuɛ nga be nɔnnin i sɔ nzan liɛ'n, be boli sa, be wun-man sa wlɛ kun. Kpɛkuun Babilɔni yɛ ɔ'a a tɔ yɛ, yɛ klowa'n yɛ ɔ'a bo yɛ. Be `sun i! Be `kunndɛ ayre tɛ i kannin'n nun. Sɛ i kannin sɔ'n ɔ ´fafa mɛn i o! E yoli Babilɔni lele ngbɛn. Nán juejue yɛ ɔ ko yo-ɔ. Nga, man e yaci i lɛ e wɔ é mɛn kunngun'm be nun ke! Anannganman su sa nga ɔ'a tɔ i su yɛ'n, nán kan ngowa sa-a. Anannganman'n ɔ'a yi e ndɛ fɛ'n i nglo. An `bla e wɔ Siɔn e ko kan sa nga e Nyanmiɛn'n ɔ'a yo ɔ'a man ye'n. Akunndan nga Anannganman'n ɔ'a fa'n yɛlɛ Babilɔni nunnunlɛ. I yɛ ɔ wlawla Medi famiɛn mun kɛ be nin i be `yia nun nin-ɔn. Ɔ ´kunndɛ kɛ ɔ `tu i klunngbɔ i sua'n dunman nun. An `kpita amun cua'm bé nuan. An `sua be klɔun an `gua be amun pata'm be nun. An `man flanga'n su man be wun kɛ amun su di be klɔ wun talɛ wun junman. Be bɔ be nian amun su'n, man be sɔn. Amun `siesie be sɛsɛsɛ. Amun `sua Babilɔnifuɛ'm be wun aya. Akunndan nga Anannganman fɛli i Babilɔni wun'n, i nuan yialɛ su like yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Nja b'ɔ tran nzue dan'n i nuan'n, nja bɔ i bo ninnge'n be di-man be yalɛ'n, ɔ liɛ ɔ'a wie andɛ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ tali i bɔbɔ i wun nda. I wan yoo: ‹Sran nga be wa ju gua ɔ su'n, nán sa yolɛ-ɔ. A wun be sa-a, ɔ waan lalo mun-ɔn.› Be yɛ be ´bo sro be ´gua ɔ wun nin-ɔn. I kwlalɛ b'ɔ kwla'n man ɔ yili asiɛ'n. I ngwlɛlɛ'n man ɔ wlali mɛn'n i bo ase. I ngwlɛlɛ'n man ɔ trɛli nglo lɔ'n nun kɛ tannin sa. I nɛn b'ɔ ´uke sa'n, kpɛkuun nyanmiɛn su lɔ nzue'n b'a kan b'a bo nun. Nzue'n ɔ mlan dan kpa asiɛ'n i bue kun lɔ. Ɔ man nyanmiɛn'n ɔ kpa sin kpɛkuun nzue'n tɔ. Sɛ e ´kwla se'n, aunngban'n fin i sua'n nun lɔ fite. Sran'm be kwlaa be yo sinnzin, sa wlɛ bɔ be wun-man'n ti. Ajuin difuɛ nga be yi amuɛn mun'n, be wun nyannzuɛn. Be wun kɛ bé sa nuan like sɔ'n ɔ ti finfin like. Nguan fi nun-man be nun. Be ti ninnge finfin, be nin finfin yolɛ fata. Cɛn nga Anannganman'n ´tu be fɔ'n, be ´wie nunnun. Sanngɛ sran ng'ɔ ti kɛ Zakɔb osufuɛ'm be anyanbeun like sa'n, ɔ ti-man kɛ be sa. Afin i yɛ ɔ ti mɛn wunmuan'n i yifuɛ nin-ɔn. Sran sɔ'n, Izraɛl ti i liɛ mlɔnmlɔn. I dunman'n yɛlɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n.» Anannganman waan: «Babilɔni, laa a ti kɛ marto sa yɛ a o mín sa nun yɛ n fa kpuke nvle-nvle'm be nun-ɔn. A ti kɛ alɛ like sa yɛ a o mín sa nun yɛ n fa nunkun mɛnmɛn mun-ɔn. I nnɛn kpanngɔ mun o, be su fufuɛ mun o, wɔ yɛ n fa wɔ n fa kpuke be nun-ɔn. I kakaklolo mun o, be nun fufuɛ mun o, wɔ yɛ n fa wɔ n fa kpuke be nun-ɔn. I yasua mun o, i bla mun o, wɔ yɛ n fa wɔ n fa kpuke be nun-ɔn. I oke mun o, i ba kanngan mun o, wɔ yɛ n fa wɔ n fa kpuke be nun-ɔn. I gbanflɛn mun o, i talua mun o, wɔ yɛ n fa wɔ n fa kpuke be nun-ɔn. I nnɛn kankanfuɛ mun o, i nnɛn mun o, i lika tutufuɛ mun o, i lika tutulɛ ninnge mun o, i nvle siefuɛ mun o, i lika su kpɛn mun o, wɔ yɛ n fa wɔ n kpuke be nun-ɔn. Sanngɛ andɛ, an `ko nian Babilɔni lɔ be `nian. An `ko nian Kalde mɛn'n nunfuɛ mun be `nian. Sa nga be fa yoli Siɔn'n, m'an yi i kwlakwla'n m'an man be kpan!» Anannganman wan yoo: «Like sacifuɛ kpli, se kɛ sɛ, e nin wɔ y'a nyɛn i andɛ. Nja b'ɔ nunkun asiɛ wunmuan'n, n wa to mín sa'n m bla wɔ. N ´su wɔ bo oka'n b'ɔ ti kpangba'n i ti su nglo lɔ n ´yi wɔ ase. N wa yo man a ´kaci sin mlɔnmlɔn. Ɔ man oka wunmuan kun kɛ wɔ sa'n, be kunndɛ sua bo ase wlalɛ yɛbuɛ wɔ su-ɔ, be su nyɛn-mɛn i kun, nan nán se kɛ sua cɔnjɔ su yɛbuɛ. A ´yo sa flɛnnɛnnɛn!» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «An `kplan flanga mɛn'n nun. An `fita nnɛn wɛ'n nun nvle-nvle'm be nun lɔ. An `kpa sran kpanngban kpa man be nin Babilɔni be ko kun. An `flɛflɛ nvle-nvle'm be nunfuɛ mun. Ɔliɛ Ararat lɔfuɛ mun nin Mini lɔfuɛ mun, ɔ nin Askenazfuɛ mun. An `siesie sran man be kpa sonja i sɔ mɛn liɛ'm be nun. An `fa nnɛn kpanngɔ kpanngban kpa kɛ lalo mun sa man be nin i wɔ kunlɛ. An `kpa sran kpanngban kpa Medi famiɛn'm bé sa nun. Kan kwlaa bɔ Medi mɛn'n nun nvle siefuɛ mun nin lika su kpɛn'm be o lɛ'n, an `ko kpa sran lɔ. Babilɔni i wun akunndan nga Anannganman'n buli'n, kɛ bɔ ɔ su yo i su sa'n, asiɛ ɔ lɛ kejelɛ! Anannganman'n man Babilɔni mɛn ɔ'a kaci i liɛ kɛ aawlɛ flɛnnɛn wie sa. Sran ba kun sa ijɔ-man su kun. Babilɔni alɛ kunfuɛ kpakpa'm b'a kun-man alɛ'n kun. B'a wluwlu be fiawlɛ'm be nun sɛsɛsɛ. Bé wun ɔ'a fɔ mlɔnmlɔn. B'a kaci kɛ bla sin sa siɛn'n. Be kpɔfuɛ'm b'a bubu be klɔ'n i wun anuan mun. B'a fa sin b'a yi bé sua'm be nun. Sran'n wie wanndi ko to i wiengu wanndifuɛ'n, jasin bofuɛ'n, wie to wie atin nun. Jasin bofuɛ'm be su be wun su. Be kan bé wun ndɛndɛ be ko bo jasin'n kle Babilɔni famiɛn'n. Be waan: ‹Ee, e kpɔfuɛ'm b'a fa klɔ wunmuan'n.› Be jinjin atin'm be su sɛsɛsɛ. Klɔ'n i kekle lika'n, b'a fa sin b'a yi nun. E alɛ kunfuɛ'm be si-man wie se kun.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, Izraɛl Nyanmiɛn'n wan yoo: «Be sili Babilɔni su danme. Be sili su danme kɛ lika wie bɔ ɔ cɛ kan be su wa bo ble nun'n sa.» «Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n ɔ'a yo-man ye blɛblɛ, ɔ kunnin ye mlɔnmlɔn. Ɔ'a gua ye lɛ kɛ kpongbo bɔ like fi nun-man nun kun'n sa. Ɔ mɛnnin e kɛ wuo ɔ'a mɛn like sa. E sa nun like kpakpa'n, ɔ wieli i kwlaa di trili. Kpɛkuun ɔ tuli ye i mɛn'n nun. Sa nga Babilɔni fa wlali ye nun'n, man i su sa'n tɔ i bɔbɔ i ti'n su. Kunlɛ nga be kunnin ye'n, man i su sa'n tɔ Kaldefuɛ sɔ'm be su.» Kɛ Zerizalɛmfuɛ'm be kan sa. Anannganman'n kusu wan yoo: «N ´de amun ti ngondin'n n ´tu. N ´tu amun klunngbɔ'n. N wa yo man Babilɔni jenvie'n ɔ `wie nun. I nzue ti'n ´wie nun. Babilɔni ´kaci yɛbuɛ kwle. Lɔ yɛ nsoso'm be ´la-a. Sran fi su ijɔ-man su kun. Be wun i sa-a, bé nuan'n yɛ ɔ ´bo bé wun-ɔn. Nyrɛnnɛn yɛ ɔ ´yo sa ngbɛn-ɔn. Kɛ e ´se yɛ'n, tianlɛ'n yɛ Babilɔnifuɛ mun be tian kɛ asɔmɔli wie bɔ b'a kpɛ cro'n sa. Kpanlɛ yɛ be kpan kɛ nnɛn wie bɔ b'a kpɛ cro'n sa. Kɛ awe'n ko ti be'n, n wa man be aliɛ fɛfɛ kpa man be ´di. Be ´di, be ´nɔn nzan'n lele be ´bo. Kpɛkuun lafilɛ nga be lafi-ɔ be tinnge-man'n yɛ be wa lafi-ɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «N ´fa be n ´kɔ nnɛn kunwlɛ lɔ kɛ bua sa annzɛ kɛ boli sa.» ?Ɔ yo sɛ ti yɛ Sesak ɔ'a tɔ sa-a? Ɔliɛ klɔ'n nga i dunman'n ɔ'a fu kɛ be fu-man'n, nvle wie ɔ'a a fɛ i bɔ cɛ! Ɔ yo sɛ ti yɛ Babilɔni ɔ'a bubu flɛnnɛnnɛn sa mɛnmɛn be afiɛn-ɔn! Be wun-man nvle kun b'ɔ fɛli i-ɔ. Jenvie'n wɔli lele ko kɛtɛli i su kplu! Ɔ mɛnnin i bi! Babilɔni klɔ'n, b'a bubu i sa flɛnnɛnnɛn! Ɔ'a kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa. Sran ba kun sa ijɔ-man su kun. Sran ba kun sa sin-man su. Anannganman'n wan yoo: «Babilɔni lɔ amuɛn nga be flɛ i kɛ Bɛl'n, e nin i y'a nyɛn i. Like ng'ɔ dili'n, n ´yo man ɔ ´fi. Ɔ man nvle-nvlefuɛ nga be kɔ lɔ beblebe'n, be ´yaci lɔ kɔlɛ. Talɛ ng'ɔ si Babilɔni wun'n, ɔ'a bu ɔ'a tɔ. Min nvlefuɛ mun, an `jaso lɔ. Man sran kun kpli i bɔbɔ i ti. An `jaso min ya dan'n i bo. Be waan be waan ndɛ nga be kɛnkɛn i mɛn'n nun'n, nán ɔ kun amun srɛ. Afuɛ nga, be kan ndɛ wie unkun-unkun! Nán amún sa sin bubu amun. Afuɛ ekun be ´kan uflɛ! Siefuɛ wlɛfuɛ uflɛ ɔ wa tu siefuɛ wlɛfuɛ laa'n. Nan yoo: Cɛn wie lele e nin Babilɔni amuɛn mun e ´yia nun. Ɔ man Babilɔni mɛn wunmuan'n ɔ ´wun nyannzuɛn. Lɔfuɛ nga be wu'n, be fuɛn'n ´yo wannzo. Kɛ Babilɔni mɛn'n i nunnunfuɛ'n nga be fin nglo lɔ ´ba'n, nganniɛn dan kun ´tɛ asiɛ'n su nin nyanmiɛn su lɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Babilɔnifuɛ'm be kunnin Izraɛlfuɛ sunman. An `se kɛ sɛ: « Babilɔni bɔ asiɛ'n i lika kun nga i nunfuɛ'n b'a kun-man sran nun'n ɔ nun-man'n lɛ'n, be wa kun lɔfuɛ'm be wie. Izraɛlfuɛ'm be kunlɛ bɔ be kunnin be'n ti. Amún nga kusu bɔ b'a nyan-man amun b'a kun-man amun'n, an `wanndi be wɔ, nán an ka amun osu'n nun lɛ. Sanngɛ kan kwlaa bɔ amun wo'n, nán amún wla fi Anannganman'n. Man Zerizalɛm i ndɛ lo amun.» «Ee! Kɛ e ko wun nyannzuɛn'n yɛ e wunnin i-ɔ. Kɛ aofuɛ'm be wluli Anannganman'n i sua nun'n, bɔ be ´kpɛ nzowa'n, é nyin'n guali ase kekleke!» «I sɔ'n ti, cɛn kun, e nin Babilɔni lɔ amuɛn mun e ´yia nun. Babilɔni mɛn wunmuan'n nun'n ɔ ti be nga be o wulɛ'n be fɛfɛlɛ ngunmin. Sɛ bɔ Babilɔni fu lele ju nyanmiɛn su lɔ'n, sɛ i fiawlɛ'n yo klanman'n, sɛ b'ɔ ko fia kplɛ'n, kannzɛ ɔ yo sɛ'n m bɔbɔ n ´sunman i nunnunfuɛ mun be ´ko to i lɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Amun `sie amún su, be kpan Babilɔni lɔ. Kaldefuɛ'm be klɔ lɔ nganniɛn dan kun tɛ. Anannganman'n su nunnun Babilɔni'n. I ti be ti-man Babilɔnifuɛ'm be kpanlɛ kun. Babilɔni i kpɔfuɛ'm be bo sro saa, ɔ waan jenvie'n yɛ ɔ su bo-ɔ, wie kusu nzue yɛ ɔ su bo nun-ɔn. Lika sacifuɛ'n wo balɛ. Ɔ nin Babilɔni su wa yia nun. Ɔ wa tra Babilɔni i safunyrɛn mun. Ɔ ´bubu be ta'm be nun. Afin Anannganman'n ti Nyanmiɛn kun b'ɔ sran kun i sa ng'ɔ yo'n i su yɛ ɔ nian yo i wie-ɔ. Babilɔni famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun, nin afɔtuɛ manfuɛ mun, nin nvle siefuɛ mun, nin lika i su kpɛn mun, ɔ nin safunyrɛn mun, m ´man be nzan be ´nɔn be ´bo be ´lafi. Be su tinnge-man kun. Famiɛn nga be flɛ i kɛ Anannganman'n b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ.» I kunngba'n i wan yoo: «Babilɔni klɔ'n i wun talɛ gbendengble mun, be ´wie bubu. I anuan nglo-nglo mun'n, sin'n ´di be ngba. Sran nga be ´di i sɔ junman'n, be ´fɛ ngbɛn. Be ´di i sɔ junman'n be ´man sin'n.» Sedesias b'ɔ ti Zida famiɛn'n, kɛ be sieli i famiɛn'n, i afuɛ nnan'n su'n b'ɔ ´kɔ Babilɔni'n, ɔ nin Maazeza i wa bɔ be flɛ i Sɛraza b'ɔ Neriza i anunman'n yɛ be ɔli-ɔ. Sɛraza ti i awlo lɔ sonja su kpɛn. Kɛ be ´kɔ'n, Zeremi mannin Sɛraza i ngaliɛ. Nyrɛnnɛn sa fanunfanun ng'ɔ wa tɔ Babilɔni su'n, Zeremi klɛli i kwlakwla'n fluwa kun nun. Ndɛ sɔ mun yɛ b'a dun mmua b'a kan be ndɛ nin-ɔn. Kpɛkuun ɔ seli Sɛraza kɛ yoo: «Kɛ a ju Babilɔni lɔ'n, kanngan ndɛ ng'ɔ o yɛ mun kwlakwla, nán ɔ́ wla fi su! Kpɛkuun `kan gua su kɛ: ‹Anannganman, ɔ bɔbɔ yɛ a kannin lika nga ndɛ kɛ be `nunnun i-ɔ, ɔ nin i sran mun o, ɔ nin i nnɛn mun o! Wɔ yɛ ɔ waan like fi su tran-man su kun, nan ɔ ´bubu flɛnnɛnnɛn, man be su kplɛn-mɛn i kun nin-ɔn.› Kɛ a ko wie i kanngan ko guɛ i lɔ'n, fa yɛbuɛ kun fa cici fluwa'n, kpɛkuun fa yi Efrat nzue'n nun. Kpɛkuun se kɛ yoo: ‹Kɛ Babilɔni i liɛ'n ´wie kɛ nga sa. Nyrɛnnɛn nga Anannganman'n ´fa yi i su'n, ɔ su fin-man nun fite-man kun. Sran'm be ´fɛ ngbɛn.› » Zeremi i ndɛ'n i awieliɛ'n yɛ. Kɛ Sedesias ɔ ´yo famiɛn'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablaɔn-nin-kun. Ɔ dili afuɛ blu-nin-kun Zerizalɛm lɛ. I nin suan Amital. Zeremi ng'ɔ fin Libna'n i wa-a. Ɔ yoli like ng'ɔ yo-man Anannganman i fɛ'n. Like kunngba nga Zozakim yoli'n, i kunngba'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Sa ti bɔ sa kekle'm be tɔli Zerizalɛmfuɛ mun nin Zidafuɛ'm be su'n yɛlɛ kɛ Anannganman fali ya dan kpa. Ɔ man ɔ fuannin be, siɛn'n ɔ klo-man kɛ ɔ wun be kun. Ɔ man Nɛbikadnɛzar nin i sonja'm be kwlakwla be bali kɛ be nin Zerizalɛmfuɛ mun be ´kun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Sedesias yoli famiɛn ɔ'a di afuɛ ngwlan. Afuɛ ngwlan su'n i anglo blu'n su yɛ be bali-ɔ, wuun anglo'n ɔ'a di le blu. Be boli be nanmue'n klɔ'n i sin. Lika gbagblagba nga be ko jran su ko kun alɛ'n, be kplɛnnin i sɔ kpanngban bo sin yiali klɔ'n. Be trannin lɛ lele Sedesias i sielɛ'n i afuɛ blu-nin-kun'n su. Awe'n yoli dan klɔ'n nun. Siɛn'n, be nyan-man like be di-mɛn i kun. Anglo nnan su'n i le ngwlan su'n, Babilɔnifuɛ'm be kpɛli klɔ'n i wun talɛ'n nun toklo. Kɔnguɛ'n, alɛ kunfuɛ'm be kwlaa be fin klɔ'n nun fiteli, nan b'a wanndi. Be sinnin anuan ng'ɔ o famiɛn'n i fie'n i wun lɛ'n nun. Ɔ o talɛ nnyɔn'm be afiɛn nun. Be fali lika kpɛtɛkplɛɛ'n i atin'n. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Babilɔnifuɛ'm b'a sin b'a yia klɔ'n. Babilɔni sonja'm be suli famiɛn Sedesias su, be ko toli i lika kpɛtɛkplɛɛ ng'ɔ o Zeriko wun lɔ'n nun. I sonja'm be yacili i lɛ be bo sanndili. Babilɔnifuɛ'm be trɛli i. Be fɛli i ko mannin Nɛbikadnɛzar. Ribla b'ɔ o Amat mɛn'n nun'n, lɔ yɛ be fɛli i be ɔli-ɔ. Yɛ Nɛbikadnɛzar dili i jɔlɛ-ɔ. Babilɔni famiɛn sɔ'n ɔ man be kunnin Sedesias i mma mun be si i nyrun lɛ Ribla lɔ. Kpɛkuun ɔ man be kunnin Zida famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan mun. Kpɛkuun Nɛbikadnɛzar sɔ'n man be boli Sedesias i nyinma'n. Ɔ man be fali jrɔkɔ be cili i, nan ɔ'a fɛ i ɔ'a ɔ Babilɔni. Be wlɛli i bisua, ɔ kali bisua lɔ wuli. Nɛbizaradan ti gladi difuɛ'm be su kpɛn, i kunngba'n ɔ ti famiɛn'n i sonja'm be su kpɛn'n kun. Le kun ɔ wa wluli Zerizalɛm klɔ'n nun. Kɛ ɔ ´ba sɔ'n, wuun Nɛbikadnɛzar yoli Babilɔni famiɛn ɔ'a di afuɛ blu-nin-ngwlan. Afuɛ blu-nin-ngwlan su'n i anglo nnun'n su yɛ ɔ bali sɔ nin-ɔn, wuun anglo'n ɔ'a di le blu. Ɔ wɔli Anannganman i sua'n nin famiɛn sua'n, ɔ nin Zerizalɛm sua'm be ngba be nun. Sran kpakpa'm bé sua mun'n, ɔ'a yaci-man wie lɛ. Babilɔni sonja nga be nin gladi difuɛ'm be su kpɛn'n bali'n, be bubuli talɛ ng'ɔ si Zerizalɛm klɔ'n i wun'n i ngba. Nɛbizaradan b'ɔ ti gladi difuɛ'm be kpɛnngbɛn'n ɔ trali yalɛfuɛ'm be bue lomuɛn ɔli. Ɔ trali Zerizalɛmfuɛ nga be kali klɔ'n nun'n, ɔ nin be bɔ be fali be wun mannin Babilɔni famiɛn'n, ɔ nin ajuin difuɛ nga be kali lɛ'n be lomuɛn wie. Sanngɛ ɔ yacili yalɛfuɛ'n wie'm be lɛ kɛ be nian vinyi fie mun nin fie kun nga'm be lika. Babilɔnifuɛ'm be sacili Nyanmiɛn i sua'n i ja mlomlo nga be fali aaba yoli be mun. Sua ja sɔ'm be o Nyanmiɛn i sua'n i nyrun lɛ. Be sacili kakaklolo'm be nzɔliɛ mun nin aaba kpongbo dan ng'ɔ o Nyanmiɛn i sua'n i awlo'n i klun lɛ'n. Kpɛkuun be fali aaba'n kwlaa ɔli Babilɔni. Be fali aaba ninnge nga be fa su Nyanmiɛn'n i kwlakwla. Ninnge sɔ mun yɛ: blalɛ sɛ mun, peli mun, laliɛ mun, klowa conjronjo'n mun, yɛ klowa mun. Gladi difuɛ'm bé su kpɛn'n fali ninnge nga be fa tu nzuɛn'n, nin sɛ mun, nin kannin siewlɛ mun, nin klowa mun, nin klowa nga be fa kpɛntɛn-kpɛntɛn nzue'n, ɔ nin ninnge nga be fa sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue yoli'n, ɔ fali be kwlaa. Nyanmiɛn i sua'n i ja nnyɔn bɔ be ti mlomlo'n, nin aaba kpongbo dan kluklu'n, ɔ nin aaba nannin blu-nin-nnyɔn nga be fa kakaklolo'm be nzɔliɛ'n sie su bɔ famiɛn Salomɔn fali be sieli Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ'n, b'a kwla sunnzun-man be. Ɔ man b'a si-man kɛ be nɔnnin'n fa ti'n. Sua ja'm be liɛ'n, be nglo-nglo su'n ti mɛtri ngwlan. Nyanman ng'ɔ bo sin yia kun'n ti mɛtri nnun nin sin. Be klun'n ti buɛ. Be gbugblugbu'n ti santimɛtri mɔcuɛ. Kun i ti su gbagblagba'n ti aaba. Kun ekun ti sɔ ekun. Bé ti su gbagblagba sɔ'n i nglo-nglo su'n ti mɛtri nnyɔn nin bue. Be fali like kɛ lala sa be fa katali like gbagblagba'm bé wun. Be fali aaba yɛ be fa yoli tɛ sɔ mun-ɔn. Be fali like wie bɔ be yoli i kɛ grenadie mma sa'n be fa sende-sendeli tɛ'm be nuan su tɛɛn sin yiali nun. Be fali aaba yɛ be fa yoli grenadie mma sɔ mun-ɔn. Sua ja nnyɔn'm be wafa'n ti kun, yɛ grenadie nnyɔn'm be wafa ti kun kusu. Grenadie mma'm be ti ablangwlan nin nsiɛn. Grenadie mma'm be kwlaa nga be sin yia like kɛ lala sa'n, be ti sɔ ya. Gladi difuɛ'm bé su kpɛn'n ɔ trali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bé su kpɛn bɔ be flɛ i Sɛraza'n nin i mantanfuɛ bɔ be flɛ i Sofoni'n, ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nsan nga be nian anuan'n su'n. Ɔ trali sonja'm be su kpɛn'n kun nin famiɛn'n i mantanfuɛ nso. Ɔ trali sonja'm bé su kpɛn'n i fluwa klɛfuɛ'n. Bian sɔ'n yɛ ɔ fa sran'm be sonja Zida mɛn'n nun nin-ɔn. Ɔ trali Zida sran ablesiɛn ekun. Kɛ ɔ ´tra sran sɔ mun'n, wuun be kwlaa be o klɔ'n nun lɛ. Nɛbizaradan b'ɔ ti gladi difuɛ'm bé kpɛn'n, ɔ fali be kwlaa sɔ'n ɔli Babilɔni famiɛn'n i nyrun Ribla lɔ. Babilɔni famiɛn'n ɔ boli be lele, yɛ ɔ man be kunnin be Ribla lɔ. Ribla'n wo Amat mɛn'n nun. Kɛ Zidafuɛ'm bé tuli be bo be mɛn'n nun lɔ kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Nɛbikadnɛzar i sielɛ'n i afuɛ nso'n su'n, ɔ trali sran akpi nsan sran ablaɔn-nin-nsan (3.023) be lomuɛn. I afuɛ blu-nin-mɔcuɛ su'n, ɔ trali sran ya mɔcuɛ nin sran ablasan-nin-nnyɔn Zerizalɛm ɔli. Kpɛkuun i afuɛ ablaɔn-nin-nsan'n su'n, i gladi difuɛ'm be kpɛn b'ɔ be flɛ i Nɛbizaradan'n trali Zuif ya nso ablanan-nin-nnun. Be kwlakwla ng'ɔ tra be ɔli'n be ti sran akpi nnan sran ya nsiɛn (4.600). Kɛ be fali Zozakin b'ɔ ti Zida famiɛn'n ɔli'n, i afuɛ ablasan-nin-nso'n su'n, Babilɔni famiɛn'n bɔ be flɛ i kɛ Evil-Mɛrɔdak'n, ɔ sili i aunnvuɛ nan ɔ'a yi i bisua'n nun ɔ'a fite. Afuɛ sɔ'n i anglo blu-nin-nnyɔn'n su yɛ ɔ yili i-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun anglo'n ɔ'a di le ablaɔn-nin-nnun. Afuɛ kunngba nga Evil-Mɛrɔdak yoli famiɛn'n, i nun yɛ ɔ yili Zozakin-ɔn. Evil-Mɛrɔdak kannin ndɛ fɛfɛ mun kleli i. Yɛ ɔ yoli man ɔ nyannin nyrun trali famiɛn nga be nin i o Babilɔni lɔ'n. Evil-Mɛrɔdak fali tralɛ uflɛ kacili Zozakin i bisua tralɛ mun. Zozakin nin i be dili like likawlɛ lele fa juli i nguan'n i awieliɛ. Yɛ kusu lele b'ɔ ´fa ju i nguan'n i awieliɛ'n, famiɛn'n mɛnnin i like kwlaa ng'ɔ miɛn i sa'n. Ɔ'a kpɛ-man cɛn kun lele yɛ wie'n fa kunnin i-ɔ. Klɔ bɔ laa i su sran'm be sɔnnin sa kpanngbangban, b'ɔ yo sro'n, yɛ ɔ'a tɔ srolo yɛ! Cuekee! Klɔ'n bɔ laa i yɛ ɔ sie mɛn kun nga mun'n, klɔ bɔ laa ɔ lɛ nyrun tra klɔ'm be kwlaa'n, yɛ andɛ be miɛn i sufuɛ'm be kɛ be di junman yɛ. ?Ɔ yo sɛ yɛ ɔ'a ka aika sa-a? Cuekee! Kɔnguɛ'n, ngwlɛ'n yɛ ɔ yi-ɔ, i nyinmuɛn'n ɔ gua sa puu. Be b'ɔ nin be trali janvuɛ'n, kun sa fɔnvɔ-mɛn i. Be kwlaa be wieli i wanndi, b'a tu bé nyin b'a wɔ i. Zidafuɛ mun'n, kɛ be ko wun nyrɛnnɛn'n yɛ be wunnin i-ɔ. Kanga nga be flɛ-mɛn i kanga'n yɛ be su di-ɔ. B'a tra be lomuɛn b'a ɔ nvle wie nun. Be o be nga be si-man Nyanmiɛn'n be afiɛn, nán wunmiɛn kaan sa yɛ be ko de-ɔ. Be yalɛ klefuɛ'm bé su be su, be waan nán be nyan bé ti nɔn nzue, be mian-mian bé sa fii! Siɔn i atin'm b'a yo sa nvuɛn-nvuɛn-nvuɛn siɛn'n, sran fi ba-man lɛ kun kɛ ɔ wa di cɛn. Klɔ gua'n ɔ'a tɔ sɔ srololo! I Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be fɛfɛ-man ngowa. I talua'm be wla'n ɔ ti bowa dan. Nanwlɛ, klunngbɔ'n ɔ'a yi Siɔn lele ɔ'a kpe nun. Zerizalɛm i kpɔfuɛ'm be yɛ b'a kwla-a. B'a nyan manndran. I sa tɛ beblebe b'ɔ yo be'n ti, Anannganman ɔ'a kɛn i ase. I mma'm be yɛ be kpɔfuɛ'm be ´kankan be ´dun mmua be nyrun yɛ, be ´ko fa be yo be kanga. Siɔn i anyrunnyan like'n kwlaa yɛ b'a fa be be su fa kɔ yɛ. I famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be ´kɔ sa ɔ waan flete wie bɔ b'a nyan-man ijre b'a di-man bɔ be su wanndi fakafaka koniɛn difuɛ i nyrun'n sa. Kɛ Zerizalɛm ´wun nyrɛnnɛn b'ɔ ´wlan daan'n, blɛli yɛ ɔ'a wun kɛ kannzu laa ɔ o fɛ nun-ɔn. Kɛ Zerizalɛmfuɛ'm be kpɔfuɛ'm be fali klɔ'n, bɔ sran fi ɔ'a ba-man be delɛ'n, ɔ yoli be kpɔfuɛ'm be klanman, ɔ kleli be srilɛ. Zerizalɛm i sa tɛ nga ɔ'a yo be'n, be ti beblebe sɔ ngbɛn. Ɔ man i ti siɛn'n i wun yo sran'm be tɛ. Ɔ'a yo kɛ bla bɔ ɔ'a yo mannza'n sa. Be bɔ titi be yɛyɛ i'n, be yo i finfin siɛn'n, afin sɛ ɔ ti sran'n, wuun b'a wun kɛ i bo ti ngbɛn. I bɔbɔ'n kusu ɔ su fɛfɛ, ɔ to i nyin blo. I mannza mmoja'n wo i tralɛ nun badaa. Sa ng'ɔ juli i su'n ɔ fuli i bɔbɔ nun. I nyin b'ɔ bo i bla-a ɔ'a tɔ. Sran bɔ kun sa ɔ'a fɔnvɔ-mɛn i. Yɛ i waan: «Anannganman, nian nyrɛnnɛn bɔ n wo nun-ɔn, nian kɛ min kpɔfuɛ'n ɔ'a kwla min b'ɔ nyinmɛn-nyinmɛn i wun-ɔn.» I kpɔfuɛ'n ɔ fɛli i sa sieli i ninnge kpakpa'n kwlaa su. Minniɛn nga Nyanmiɛn tanninnin be kɛ nán be wlu i sua nun'n, be wluli nun i bɔbɔ nyrun lɛ sa weiin. Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla be su kplin. Be sa sin ɔ'a bubu be bé nuan nun aliɛ bɔ be nyɛn-mɛn i'n ti. Be ninnge kpakpa mun'n, be fa toli aliɛ kɛ ɔ ko yo nan b'a nyan wunmiɛn kan'n ti. Zerizalɛm waan: «Anannganman, nian kɛ m'an sokpa-a!» Ɔ se ekun kɛ: «Amun kwlaa bɔ amun sin wa'n, amun `nian! ?Afɛ ng'ɔ nin min liɛ'n sɛ'n, amu'an wun wie le? Kɛ Anannganman fɛli i ya dan'n, ɔ kleli min nun. Ɔ jran nglo lɔ toli sin yili min su, ɔ yo man sin sɔ'n ɔ yra min owie nun lɔ fiaan! Ɔ suali mín bo aya, ɔ finndinnin min yili i lɔ. Ɔ man sran fi mantan-man min, n wo nyrɛnnɛn nun sa tititi. Sa tɛ nga n yoli'n, ɔ'a fa kaci kɛ aya nyanman sa, ɔ'a sie i go, ɔ'a fa wla min kɔmin. E Min'n man n lɛ-man wunmiɛn kun. Sran ng'ɔ yili be kɛ be nin min be wa kun'n, n jran be nyrun-ɔn ɔ yo-man ye. Sonja nga be o mín sa nun'n, e Min'n ɔ'a kpla be ɔ'a yi i lɔ. Ɔ yiali alɛ kunfuɛ kpanngban kɛ be nin min gbanflɛn'm be wa kun. E Min'n ɔ'a cuɛn min bɔ n ti Zida i wa bla'n min nun kɛ be fa cuɛn vinyi mma i nzue'n sa. I ti yɛlɛ muɛn bɔ n kplo bɔ min nyinma ɔ'a blo mín ti nun kankankan'n. Min fɔnvɔfuɛ'n b'ɔ ko man min wunmiɛn'n, ɔ'a wanndi min. Min mma'm be liɛ a wie, min wunmiɛn ju-man min kpɔfuɛ'n i liɛ'n nun. Siɔn tinngɛli i sa, sran fi ɔ'a sɔ-man nun nan se kɛ ɔ ´fɔnvɔ i. Anannganman seli nvle nga be mantan Izraɛlfuɛ'm be lɛ'n kɛ be nin be be `nyɛn i. Zerizalɛm i wun yo nvle kun nga'm be tɛ siɛn'n. Nga Anannganman yoli'n, i su-ɔ, afin ndɛ ng'ɔ kannin'n, m'an fa-man su. Amun bɔ amun o wa'n, amun `sie amun su tie. Amun `nian afɛ ng'ɔ o mín su'n. B'a tra min talua nin min gbanflɛn mun lomuɛn b'a ɔ mɛn wie nun. N flɛli be nga laa be klo min'n lele ngbɛn. B'a yi min ase. Min Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun nin min afɔtuɛ manfuɛ mun bɔ be ´kunndɛ aliɛ be ´di nan b'a nyan wunmiɛn kan'n, be wuli klɔ nun. Anannganman, nian min nyrun bɔ n ´wun i-ɔ. Min anwlɛn'n ɔ'a kpɔtɔ min klun. Min akunndan'n ɔ'a sanngan min klun sa mlɔnmlɔn nyin kekle bɔ n yoli'n i dunman nun. Alɛ'n ɔ'a di min mma mun klɔ gua'n su. Kɛ a wlu sua'm be nun'n ɔ waan be bɔ b'a wu'n be sua-a. Kɛ n ´fɛfɛ'n be tili, sanngɛ sran kun sa ɔ'a fɔnvɔ-man min. Min kpɔfuɛ'm be kwlakwla be tili i kɛ sa ɔ'a nyan min. Sa nga wɔ man ɔ nyannin min'n, kɛ be tili'n, be klun'n jɔli dan. Cɛn nga a kɛnnin i ndɛ'n, yo mɛn i sɔ cɛn liɛ'n ɔ ju. Man ɔ ju nan be `yo kɛ min sa. Nán ɔ́ wla fi be klun wi'n su. Sa nga a fa yoli min'n, mín nyin kekle'n ti-ɔ, fɛ i sɔ sa'n yo be wie. M'an kplin lele min anwlɛn ba'n ɔ yo min ya siɛn'n.» E Min'n fali ya ti ɔ fali aosin tuun yili i Zerizalɛm klɔ'n su. Cuekee! Like nga bɔ man Izraɛl nvle i nyrun ba nyan'n, ɔ finndin i nglo lɔ yili i asiɛ'n su wa. Kɛ ɔ fali ya'n, i wla fili su kɛ Izraɛl'n yɛ ɔ ti i ja takatakawlɛ-ɔ! I nvle'n i nun sua mun, ɔ sacili be ɔ'a si-man be aunnvuɛ mlɔnmlɔn. Ɔ fa ya bubuli Zida klɔ nga be sisili bé wun'n. Ɔ yili Zida mɛn'n nin i famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be ase, ɔ yoli be wannzo. Ɔ fali ya dan, yɛ ɔ yoli man Izraɛl'n i fanngan'n kwlaa wieli. Kɛ ɔ wunnin e kpɔfuɛ mun'n, ɔ'a kle-mɛn i kɛ ɔ tu é ti ngondin. Ɔ trɔli Zakɔb i nvle nun sin. I sɔ sin liɛ'n ɔ didi lika'n kwlaa. Ɔ cuɛnnin i ta'n i nyanman nun kɛ ɔ ti e kpɔfuɛ wie sa. I sa fama'n ɔ lɛ ta mma'n nun kɛ i yɛ e nin i e lɛ i sa. Like nga e wun be bɔ e klo be'n, ɔ sacili be kwlakwla. I ya'n b'ɔ jue kɛ sin sa'n, ɔ kplo guali Siɔn i Nyanmiɛn i sua dan'n su. E Min'n ɔ yoli i wun kɛ e kpɔfuɛ sa, ɔ yoli man Izraɛl'n ɔ'a bubu flɛnnɛnnɛn. I mɛn'n nun sua nglanman'm b'a bubu flɛnnɛnnɛn. Ɔ sacili be klɔ nga be sisili be wun'n. Ɔ yoli man be tili sunlɛ nin ngwlɛ yilɛ Zida mɛn nun'n. Ɔ bubuli i bɔbɔ i sua'n. Lika nga e nin i e yia nun lɛ'n, ɔ sacili i. Anannganman man Siɔn wa like nga be flɛ i kɛ cɛn dilɛ nin wunmiɛn-delɛ-cɛn'n, be si-mɛn i kun. I ya ng'ɔ fali'n ɔ yo sro, ɔ man famiɛn nin o, i nyrun jranfuɛ mun o, be kwlaa b'a yo wannzo. E Min'n ɔ'a bu-mɛn i bɔbɔ i sɔwlɛ'n i like kun. I bɔbɔ i tranwlɛ'n, ɔ'a niɛn-mɛn i lika kun. Ɔ fali Siɔn i sua nglanman mun mannin e kpɔfuɛ mun. Kpankpanlɛ nga be fa kpankpan Nyanmiɛn i sua dan nun'n, ɔ ti-man blɛblɛ. A wun i sa-a ɔ waan cɛn yɛ be su di-ɔ. Anannganman guguli kɛ ɔ ´bubu Zerizalɛm wun talɛ'n. Kɛ ɔ sunnzunnin i nin nyanman'n, b'ɔ boli Izraɛl'n bubulɛ'n bo'n, ɔ kɛli i ja nun bubuli i ngba. Klɔ'n i wun talɛ wafa nnyɔn'n, kɛ be wun be be sa'n, b'a wun-man like nga be fali be'n kun-ɔn. Klɔ'n i anuan'm be bu tɔli. Ɔ sacili be nun gboklo mun mlɔnmlɔn. Famiɛn nin o, famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun o, be kwlakwla be o be nga be si-man Nyanmiɛn'n be sa nun. Nyanmiɛn mmla'n, sran fi si-mɛn i kun. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be bɔbɔ, Anannganman fa-man ndɛ wla-man bé nuan kun. Siɔn kpɛnngbɛn'm be titi asiɛ ba kpa'n su. Be si-man wie se kun. B'a gua bé ti su ndutre. B'a wla bé bajɛ tralɛ mun. Zerizalɛm talua'm be kwla-man bé ti su man kun. M'an sun lele min nyinma'n ɔ'a bloblo min ti nun siɛn'n. Min anwlɛn'n ɔ'a kpɔtɔ min klun. Be `nian sa yalɛ bɔ ɔ'a nyan min nvle nin-ɔn, i ti min wla ti bowa. Be `nian ba kanngan mun nin ba nɔnman mun bɔ b'a glɔ klɔ gua'n su-ɔ! Be usa bé nin'm be kɛ: «Ninfan yɛ e ´nyan like kan e ´di-ɔ?» Kpɛkuun b'a glɔ gua'n su lɛ. A ´nian-an, b'a jɔ be nin'm bé sa nun. Ee! ?Zerizalɛm, n `kan sɛ yɛ n `kle wɔ-ɔ? ?Wan cɛ yɛ n ´fa ɔ́ sa yalɛ'n n sunnzun i liɛ nin-ɔn? ?Be ´fɔnvɔ wɔ wafa sɛ cɛ yɛ ɔ ´yo ye-ɔ? Sa nga ɔ'a nyan wɔ'n i dan liɛ'n san jenvie'n yɛ be ´fa sunnzun i-ɔ. ?Wan cɛ yɛ ɔ kwla yo man a ´kpɛn ɔ osu nun-ɔn ? Ɔ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ nga be kan kleli wɔ'n, ɔ ti finfin ndɛ, ɔ ti ato. B'a kan-man sa tɛ nga a yoli'n b'a kle-man wɔ weiin nan kanga kɔlɛ'n ɔ'a to ɔ'a fuan wɔ-ɔ. Sa nga be waan be wunnin i ɔ́ wun'n, bɔ be kan kleli wɔ'n, ɔ ti ato ngunmin, nán ndɛ kpa yɛ be kannin-ɔn. Be kwlaa nga be sin wa'n, kɛ bé wun ɔ sacilɛ bɔ ɔ'a saci'n, ɔ yo be fɛ, be bo ndɛ. Srilɛ'n yɛ be sri wɔ-ɔ. Be keje be ti'n yɛ be usa kɛ: «?Zerizalɛm klɔ nga be blɔ i klanman beblebe'n, b'ɔ ti asiɛ'n wunmuan'n i cenjele like'n, yɛ ɔ'a yo yɛ?» Ɔ kpɔfuɛ'm be kwlakwla b'a nyan nuan. Be yɛ be sri yɛ. Be yɛ be ´yo wɔ fiaan yɛ. Be waan: «Ɔ'a jran-man e nyrun! Cɛn nga y'a minndɛ i lele'n yɛ ɔ o yɛ, yɛ ɔ'a ju ndɛ yɛ.» Sa nga Anannganman guguli kɛ ɔ ´yo'n yɛ ɔ'a yo i yɛ. Ndɛ ng'ɔ kɛnnin i lalafuɛ nun'n, i nuan like'n yɛ ɔ'a yo i yɛ. Kɛ ɔ ´nunnun wɔ'n, ɔ'a si-man wɔ aunnvuɛ. Ɔ yoli man ɔ kpɔfuɛ'm be klun jɔli. Ɔ yoli man ɔ kpɔfuɛ'm be nyinman-nyinman bé wun. Zerizalɛm, bo awuyomo! Sun man ɔ Min'n i su ti. Kɔnguɛ o, wia nun o, nán yaci sunlɛ'n. Sun tititi, nán lo wunmiɛn. Nán ɔ nyinmuɛn'n ɔ yaci gualɛ'n. Jaso kɔnguɛ afiɛn. Kpan dɔ'n kwlakwla su. Sun kle ɔ Min'n. Ɔ mma bɔ awe'n i dunman nun ti be su glɔ gua'n su'n, i ti man ɔ́ sa'n su kle Nyanmiɛn, yɛ `srɛ i. Anannganman, sran nga a yoli be sa ya lɛ'n, nian be kpa nian. ?Bla kun bɔbɔ i klun ba b'ɔ cuɛnnin wuli i'n, b'ɔ yɛyɛli i lele'n, kɛ ɔ ´kun i di i sa-a? ?Kɛ be ´kun ɔ nyrun jranfuɛ nin ɔ nuan ijɔfuɛ mun ɔ́ sua nun'n sa-a? Gbanflɛn mun nin kpɛnngbɛn'm be fuɛn'm be jaja klɔ gua'n su. Min talua mun nin min gbanflɛn mun, alɛ'n ɔ dili be. Kɛ a fali ya'n, a kunnin be, a nunkunnin be, w'a si-man be aunnvuɛ. Kɛ a fali ya'n, a flɛflɛli min kpɔfuɛ mun kɛ wienun-ɔn be su kɔ cɛn dilɛ sa. Be kwlakwla'n bé ti yiali mín wun. Min mma'm bɔ n yɛyɛli be lele'n, be kpɔfuɛ'm be wa nunnunnin be ngba. Be nun kun sa ɔ'a nyan-man wanndiwlɛ. Be nun kun sa ɔ'a fite-man nun. Kɛ be se kɛ sran ɔ'a wun i nyrun'n yɛlɛ min liɛ'n. Ɔ fali ya dan nan ɔ'a bo min nin nyantiaan. Kɛ ɔ `fa min wɔ lika ng'ɔ kpaja nun'n, nɛ́n i-ɔ. Aosin nun yɛ ɔ fa min tɔtɔ-ɔ. Kɛ aliɛ'n ´cɛn b'ɔ ´san'n, min bolɛ kunngba yɛ ɔ si i-ɔ. Ɔ man m'an yo sa kokloo. Min owie'n ɔ'a wie bubu. Ɔ'a fa klunngbɔ nin afɛ'n ɔ'a sisi mín wun kɛ talɛ sa ɔ'a sin ɔ'a yia nun. Ɔ'a fa min ɔ'a wlɛ i aosin tuun nun kɛ be bɔ be wuli, be si-man i afuɛ'n be liɛ'n sa. I waan ɔ ´sisi mín wun nin talɛ nan nán n nyan fitewlɛ. Ɔ fa jrɔkɔ nɔnnin-nɔnnin cili min. M'an kpan kɛ: «Be `de min o, be `de min o,» lele ngbɛn. Srɛlɛ nga n srɛ'n, ɔ tannin i kɔwlɛ'n i atin. Ɔ kondo yɛbuɛ dandan mun fa tanninnin min atin'n nan n `fa atin uflɛ su m mlin. Ɔ bu sa min nyrun kɛ nnɛn sroesroe nga be flɛ urs'n sa. Ɔ fia susrɛ nun kɛ asɔmɔli sa. Ɔ'a kaci min atin mun, ɔ'a titi min nun, ɔ'a yaci min kunngba lɛ. Ɔ cuɛnnin i ta'n i nyanman nun, ɔ fa sunnzunnin mín wun. Kpɛkuun i ta mma'm be san min nvɛn nun bi bi bi! Sran'm be kwlakwla be srisri min. Aliɛ ba kwlaa nun mín wun flɛn jue mun yɛ be to-ɔ. Klunngbɔ nin aklunfian ɔ'a fa kun min kpo. Ɔ yoli man m'an bobo aunnyan n je nun. Ɔ yoli man m'an la kondo ndutre nun. Ɔ'a yo man like nga be flɛ i fɔundi'n, n si-mɛn i kun. Like nga be flɛ i muae'n, n lɛ-man wie kun. N seli kɛ: «Min wunmiɛn'n ɔ'a wie, min sunnzunlɛ nun-man Anannganman su kun.» Min nyrɛnnɛn nin min nyrun bɔ n wun i'n, kɛ mín wla kpɛn su'n, ɔ yo kɛ b'a saci like b'a man min sa. Ɔ mlin-man min klun le. I ti mín wla'n ɔ bo! Sanngɛ sa nga n waan nán ɔ mlin min klun le'n, sa nga ti bɔ mín wla'n ɔ tɛ o lɛ'n yɛlɛ kɛ: Anannganman i klun-ufue'n ɔ nian wie-man, i sran klolɛ'n ɔ tɛ o lɛ. Aliɛ kwlaa ng'ɔ cɛn'n, ɔ yi i klun-ufue'n i nglo. Anannganman, nanwlɛ, a nin sran san nun-ɔn, a kpɔci-mɛn i le. N wan yoo: «Anannganman ti min like kpa yɛ m'an nyɛn i-ɔ. Nga ti bɔ mín wla'n ɔ o i su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Sran nga b'ɔ fɛ i wla gua Anannganman su'n, sran ng'ɔ mɛntɛn i'n, nanwlɛ, ɔ yo i kpa. Sɛ sran kun tran diin minndɛ Anannganman kɛ ɔ wa de i'n, i sɔ yolɛ i kpa liɛ ng'ɔ ti'n, nán sa yolɛ-ɔ. Sɛ sran kun wo sa nan i kaan nun sa'm be sɔn i nun'n, i sɔ liɛ'n, i kpa ng'ɔ ti'n, nán sa yolɛ-ɔ. Sɛ Nyanmiɛn sa sran kun nian'n, man ɔ trɛn i ngunmin bɔ diin. Man ɔ kɛn i wun ase lele tratra su, ɔ si-man nga cɛn wie lele Anannganman wa yo-ɔ. I li, ɔ `sie i fuka'n lɛ man be kpaci su, ɔ `yaci i wun lɛ man be kpɛ i nzowa tɛtɛ mun man ɔ ti i. Afin e min Anannganman'n, kɛ ɔ o lɛ'n, sɛ ɔ kaci i sin si sran'n, ɔ kaci si-mɛn i sa mlɔnmlɔn. Sɛ ɔ fa kekle yi i sran kun su'n, ɔ si i aunnvuɛ, afin i klun-ufue'n ɔ ti dan tratra su. Kɛ ɔ fa kekle'n ɔ yi i sran'm bé su'n bɔ be ´fɛfɛ'n, nán kɛ fɛ yɛ ɔ yo i ti-ɔ. Kɛ be ´yo mɛn wunmuan kun nun bisuafuɛ'm be fiaan'n, bɔ be ´yo sran kun i sa ng'ɔ nin klɔ sran fata-man Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i nyrun, kɛ be wun nanwlɛ'n jrɛiin bɔ kpɛkuun be di ndɛ kwlɛ'n, ?Kɛlɛ, be bu i kɛ Anannganman o lɔ ɔ wun-mɛn? ?Wan yɛ kɛ ɔ uke i nuan'n kpɛkuun nga i waan ɔ `ju'n ɔ'a ka lɛ ɔ'a ju nin-ɔn ? ?Nán Anannganman-an? ?Sa fɛ o, sa kekle o, nán Anannganman yɛ ɔ man atin yɛ be ju-ɔ? Sran fi lɛ-man atin se-man kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ sa kɛ nga sa ju mín su-ɔ?» ?Sɛ ɔ li a yo sa tɛ lele bɔ sanngɛ a tɛ o nguan nun'n, a fɛ-mɛn i sɔ? Nantilɛ nga e nanti'n, man e bu i akunndan nan e `mantan Anannganman. Kɛ e ´srɛ Nyanmiɛn bɔ e man é sa'n su'n, i kunngba nin-ɔn, sɛ ɔ ti like bɔ be man su-ɔ ɔ yo ye'n, wuun n se kɛ e man e anwlɛn'n su nglo e kle Nyanmiɛn. E yoli sa tɛ, e yoli nyin kekle dan. Kɛ ɔ yoli sɔ'n kusu w'a yaci-man a cɛ-man ye. A fali ya kpa, a suli e su. W'a si-man e aunnvuɛ, a kunnin e. A fali nyanmiɛn ble'n a katali ɔ́ nyin kɛ ɔ ´yo nan e srɛlɛ'n ɔ'a kwla to-man wɔ lɔ'n ti. A yoli man y'a yo finfin, y'a kaci kɛ wla sa nvle kun nga'm bé nyrun. E kpɔfuɛ'm b'a nyan nuan, yɛ klɔklɔlɛ yɛ be klɔklɔ ye-ɔ. E liɛ'n, nga be yaci i nin ye'n, yɛlɛ sa sroesroe'm bɔ be kun srɛ'n, nin kunman'm be nun tɔlɛ'n, nin e mɛn'n i sacilɛ'n, ɔ nin sa yalɛ b'ɔ tɔ é su'n. Sa yalɛ sɔ ng'ɔ tɔli min nvle'n su'n ti, min nyinmuɛn nzue'n ɔ bu sɔ puu! Min nyinma'n ɔ'a kaci i liɛ kɛ nzue ti sa. Min nyinmuɛn'n ɔ bu sa ɔ lɛ-man kpɛbo. A ´wun kɛ min nyinmuɛn'n ɔ ´kpɛ'n, wuun kɛ Anannganman o nglo lɔ'n ɔ'a kpɛ i nyin ase ɔ'a nian min wa. Sa nga ɔ'a ju min klɔ nun talua'm bé su'n, ɔ ti sa ya dan, n kwla nian-man. Be bɔ m'an wun-man sa bɔ n yoli be'n, bɔ sanngɛ be nin min be lɛ i'n, b'a di mín wun koniɛn kɛ anunman yɛlɛ min sa. B'a tra min b'a yi i kunman nun. B'a fa yɛbuɛ b'a nannan i sɔ kunman liɛ'n su. Kunman'n nun nzue'n ɔ yili lele ɔ wieli min mɛn. N seli min wun kɛ: «Ɔo! M'an mlin min liɛ.» Anannganman, kɛ n wo kunman sɔ'n nun lɔ'n, n kpan flɛli wɔ. N seli wɔ kɛ: «Fa ɔ su sie min fɛfɛlɛ'n nin min kpanlɛ'n i bo. Nán bu ɔ́ su nun waka!» Kɛ n flɛli wɔ'n, a wunngeli mín wun. A seli min kɛ: «Nán srɛ kun wɔ.» Anannganman, a dili min jɔlɛ'n klanman mannin min. A deli min. Anannganman, a wunnin yalɛ bɔ be kleli min'n. Nian ndɛ sɔ nun kan man min. Sa nga be fa wlali min nun'n, a wunnin i. Gugulɛ tɛ nga be guguli mín wun'n, a wunnin i. Nzowa nga be kpɛli min'n, Anannganman, a wunnin i. Gugulɛ tɛ nga be guguli mín wun'n, a wunnin i. Be nga be kpɔ min'n bé kan ndɛ tɛtɛ mun be wɔ min cɛn kwlakwla, be akunndan bɔ be bu i min wun'n, ɔ ti tɛ. Mín wun flɛn jue mun yɛ be to i sa tititi-ɔ. Anannganman, sa nga be fa yoli min'n, nian su yo be wie. Bo be sannzan, kete be anwlɛn'n. Man ɔ ya'n ɔ tran be su! Nunnun be man be tu mɛn'n nun. Ɔoo! ?Kɛ ɔ o yɛ'n, sika ɔkwlɛ'n ɔ'a kpa? ?Kɛ ɔ o yɛ'n, sika ɔkwlɛ jrɛiin'n ɔ'a saci? ?Kɛ ɔ o yɛ'n, Nyanmiɛn i sua i nun yɛbuɛ'm be tru klɔ'n nun anngɔnda'm be kwlaa be su? Cuekee! Siɔnfuɛ'm bɔ be ti kɛ sika ɔkwlɛ jrɛiin sa'n, yɛ andɛ b'a yo wannzo kɛ fa talie ngbɛn wie sa yɛ! Cuekee! Ɔliɛ nsoso mun bɔbɔ be man be mma'm be nyɔnflɛn. Sanngɛ min nvle i nun mmla mun be klunwi liɛ'n nga b'a yo'n ɔ waan klɔnsoklo bɔ be o aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n sa. Nzue we'n ɔ'a kun ba nɔnman'm be lele be taaman'n ɔ'a mantan. Ba kanngan'm be sun awe lele ngbɛn, sran fi fa-man aliɛ kɔnndɔnman bɔ kun kle-man be. Sran nga b'a di aliɛ kpakpa'n lele ɔ'a ka be nun'n, a ´nian-an b'a glɔ awe'n dunman nun. Be nga bɔ kɛ ɔ fin be kaan nun lele sika ɔkwlɛ'n i nun yɛ be la kondo'n, a kɔ ´nian-an, be jin ofuɛ'n su be su kunndɛ like. Sodɔmfuɛ'm be nunnunlɛ'n ɔ yoli be nyinma bulɛ kun nun. B'a wun-man bé wun yowlɛ bɔ mlɔnmlɔn. Sanngɛ be sa tɛ liɛ'n fɛ i wun wɔ, afin min nvle nunfuɛ'm be sa tɛ liɛ nga be yoli'n, ɔ ti dan tra be liɛ'n. Famiɛn'm bɔ laa be ti saun Nyanmiɛn nyrun'n, bɔ fiɛn kaan sa nun-man bé wun'n, famiɛn'm bɔ laa be wunnɛn ba sa'n, sɛ i waan ɔ loko'n ɔ loko kɛ likɛ'n, bɔ be nyrun'n ɔ ti sa mlanmlanmlan'n, siɛn'n b'a lu ble kɛ bunnde. A wun be-ɔ a wun-man be sran wlɛ kun. Be wunnɛn kplo'n bɔ cɛ yɛ ɔ sɛ be owie'n su-ɔ. Be kplo sɔ'n ɔ'a yo kokloko kɛ bui sa. Be nga alɛ'n ɔ dili be'n, be wulɛ liɛ'n ɔ flunman tra be nga bɔ b'a wiewie lele b'a tra wiewielɛ su bɔ awe'n man be wu'n. Ɔliɛ bla ta bɔ be klo-man be mma mun aɔwi'n, be bɔbɔ be tɔnnin be mma mun kplɔkplɔkplɔ! Be fa be yoli nnɛn be dili awe dan bɔ bli be nun'n i dunman nun. Anannganman fali ya dan. I sɔ ya ble liɛ'n, ɔ yoli i su like. Ɔ sɔli sin nuan fa yili Siɔn klɔ'n nun, sin'n ɔ yrali Siɔn klɔ'n mlɔnmlɔn, like fi ɔ'a ka-man lɛ. Sɛ laa sran wie seli kɛ: «Cɛn kun Izraɛlfuɛ'm be kpɔfuɛ'm be ´sin Zerizalɛm anuan nun be ´wlu klɔ'n nun,» famiɛn kun sa su fa-man, klɔ sran kun sa su fa-man. Sa yalɛ'n b'ɔ juli'n, ɔ fin Nyanmiɛn i nuan ijɔfuɛ'm bé sa tɛtɛ'n nin Nyanmiɛn i nyrun jranfuɛ'm be aeliɛ tɛtɛ'n. Afin sran nga be ti sran kpa mun'n, Nyanmiɛn i sran sɔ'm be trali be klɔ'n nun be kunnin be. Yɛ be kɔ klɔ'n nun sa du du du kɛ anyansifuɛ mun sa. Ɔ nin bé wun mmoja'n, be kan be tralɛ'n ɔ yo-man ye. Kɛ be ´tɔtɔ be ba'n, sran'm be kpan kɛ: «Amun `cia bé wun! Sran nga be ´ba lɛ'n be ti fiɛn. Amun `cia bé wun! Nán amun kan be!» Be wanndi sa ngbɛn be wun-man lika nga be wɔ-ɔ. Sɛ be ju nvle wie nun'n, lɛfuɛ'm be se kɛ: «Sran kɛ nga sa mun'n nán e mɛn liɛ nun wa yɛ be ka-a.» Anannganman fali ya, ɔ man be boli je. Ɔ'a nian-man be lɔ kun. B'a bu-man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be sran kun, nan se kɛ sran oke mun. E waan wuun sɛ mɛn uflɛ wie nun sran'm be ´ba e delɛ o. Y'a kplongblo e nyinma'n lele y'a fɛ ngbɛn. Y'a nian, y'a nian, e klun fɛfɛfɛ, kpɛkuun sran fi ɔ'a ba-man e delɛ. Be nian e su. E lɛ-man atin e fite kɔ-man e klɔ. Kannzu e blɛ liɛ'n ɔ'a mantan, yɛ ɔ'a ju yɛ, awieliɛ'n ɔ'a wie ye! E yalɛ klefuɛ'm bé wun yo mmlɛ tra anunman nyin b'ɔ tu sin nglo lɔ'n. Be fuan e sin oka'm bé su. B'a sua-sua e wun aya aawlɛ flɛnnɛn nun sa trutrɛɛ. Sran nga Anannganman guɛli i ti su ngo b'ɔ fɛ i sieli é su'n, i b'ɔ man e wla'n gua ase'n, e seli e klun lɔ kɛ: «Bian nga, sɛ ɔ tran e su'n, e ´nyan tranwlɛ'n wie be nga'm be afiɛn!» I sɔ sran liɛ'n, ɔ'a tɔ e kpɔfuɛ'm be kunman'n nun. Edɔmfuɛ mun, amun li man amun klun jɔ, amun `bo sro. Sanngɛ fɔ bulɛ'n ɔ wa tɔ amun su wie. Ɔ ´yo kɛ nzan sa, amun ´nɔn ´bo. Amun ´kpɛ bé bo nyanman nun. Siɔnfuɛ mun, amun sa tɛ'n i nuan akatua'n ɔ'a wie yia. Be su tra-man amun lomuɛn kɔ-man mɛn wie nun kun. Edɔmfuɛ mun, amun sa tɛ liɛ'n i nuan akatua i manlɛ blɛ'n yɛ ɔ'a ju-ɔ. Sa tɛtɛ nga amun yoli'n, be ´bo i jɔ. Sa nga ɔ'a ju e su yɛ'n, Anannganman, nán ɔ́ wla fi. Ɔ bɔbɔ nian sokpalɛ bɔ y'a sokpa-a. Like ng'ɔ ti e aja like klonglo'n, kɛ e ´se yɛ'n, ɔ o sran wie'm bé sa nun. Sran ngbɛn'm be yɛ be tran e sua'm be nun-ɔn. E lɛ-man si kun. E nin'm b'a ka angboti. Y'a ka e liɛ aika. A ´wun kɛ e ´nɔn e bɔbɔ e nzue'n wie'n, wuun y'a yi sika. E bɔbɔ e yie nga y'a ko bu'n, e ´fa wlu klɔ'n nun'n san e ´yi sika. E yalɛ klefuɛ'm be yaci-man e ndɛnngan. E lɛ-man wunmiɛn dewlɛ bɔ kaan sa, y'a fɛ siɛn'n. E yo Eziptfuɛ mun nin Asirifuɛ'm be atannin nan y'a nyan é nuan nun aliɛ y'a di. E nannan'm bɔ be yoli be sa tɛ'n be nun-man nun kun. I sɔ'n kpɛkuun é ti su yɛ bé sa tɛ sɔ'n i trɔ'n ɔ'a taka-a. Kanga'm b'a kaci e min, e nyan-man sran nan ɔ'a de e bé sa nun. Sɛ e ´kɔ aliɛ kunndɛlɛ'n, be flɛ kɛ e yo e nguan'n i atɛ. Afin alɛ kunfuɛ'm be kpa aawlɛ flɛnnɛn nun'n sa waa. E wunnɛn'n ɔ yra e fiaan kɛ fur nun yɛ e o sa awe b'ɔ kun ye'n i dunman nun. Be nin Siɔn lɔ bla mun be lali kekle nun. Be nin Zida klɔ'm bé su talua mun be lali kekle nun. Be trali famiɛn i awlo lɔ sran dandan wie mun be boli be kɔmin. B'a bu-man kpɛnngbɛn oke'm be sran. Gbanflɛn'm be sua yɛbuɛ nɔnnin-nɔnnin nga be fa yi ble'n i nzuɛn'n. Yie trɔ nɔnnin-nɔnnin'm be jin yasua kanngan'm bé ti su. Be ´nanti'n, wuun be ´tɔ. Kpɛnngbɛn'm b'a yaci jɔlɛ diwlɛ lɔ kɔlɛ. Gbanflɛn'm b'a yaci be jru'm be bolɛ. E si-man like nga be flɛ i aklunjuɛ'n kun. Y'a yaci able'm be silɛ. Y'a yo sɛnvuɛ mun siɛn'n. E ti sika kle'n ɔ tu tɔli. Sa tɛ nga e yoli'n ti'n, y'a wun nyrɛnnɛn. Ye anwlɛn b'ɔ ´kpɛ e klun'n, e nyinmuɛn b'ɔ ´jranjran é ti nun'n, Siɔn oka'n bɔ ɔ'a yo flɛnnɛn'n ti-ɔ. Ɔ'a kaci nsoso'm be kpitawlɛ. Anannganman, ɔ liɛ kɛ a o lɛ'n, a ti famiɛn manndimaan. Ɔ famiɛn bia'n, kɛ a ti su lɛ'n yɛ a ti-ɔ. ?Nguɛ ti yɛ ɔ́ wla ɔ ´fi é mlɔnmlɔnmlɔn sa-a? ?Nguɛ ti yɛ ɔ waan a ´yi e blo sa tititi nin-ɔn? Cuɛn e bla ɔ́ wun Anannganman, man e mantan wɔ. Fɛ nga e di i laa'n, yo man e di i ekun. ?Nan e blo mlɔnmlɔn yɛ a yili-ɔ? ?A ´fa e wun ya lele kpe nun? Like nga n wunnin i'n yɛ. N ´nian-an, aunngban dan kun yɛ ɔ fin mɛn'n i nglo lɔ lika'n nun yɛ ɔ ´ba yɛ. Kɛ ɔ ´ba'n, ɔ nin nyanmiɛn ble dan kun bɔ lika kpaja'n sin yiɛ i'n yɛ be ba-a. Yɛ sin fin i afiɛn fite kɛ nyanmiɛn b'ɔ kpa sin'n sa. I afiɛn ng'ɔ ti kɛ sɛnmlɛn ba sa'n ɔ ti nglannglan kɛ aaba bɔ i wun ti treketreke b'ɔ fin sin nun'n sa. N wunnin nnɛn nnan, be wafa'n ti kɛ sran sa, be o nyanmiɛn ble'n i afiɛn. Be lɛ nyrun nnan-nnan, be lɛ ndɛwa nnan-nnan. Bé ja'm be tinngɛ sa floloflolo, yɛ bé ja ngbabua'm be ti kɛ nannin ba ja bui sa, kpɛkuun be ti nglannglan kɛ aaba bɔ b'a di i wun junman kpa'n sa. Sran sa o be ndɛwa nnan'm bé bo be bue nnan'n ngba su. Be nnan'm be nyrun nin be ndɛwa'm be o be bue nnan'm bé su sɔ wie. Be ndɛwa'm be mantan su, kɛ be ´nanti'n, be kɔ trele be kpɛ-man bé wun. Kɛ be kwlaa be nyrun'n ti sa: i bue kun fali sran nyrun, fama su liɛ'n fali asɔmɔli nyrun, bɛ su liɛ'n fali nannin nyrun, yɛ bue kun ekun'n su liɛ'n fali anunman nyin nyrun. Be ndɛwa'm be nun nnyɔn be ti tinngɛwa nglo yɛ be kan be wiengu, be ndɛwa'm be nun nnyɔn kusu kata bé wun. Kɛ be waan be ´kɔ lɛ'n yɛ be kɔ-ɔ, kɛ be ´nanti ´kɔ'n be kpɛ-man be wun. Like kun o nnɛn sɔ'm be afiɛn, ɔ ti kɛ sɛnmlɛn ba bɔ ɔ'a sɔ nyaan'n sa. I sɔ like'n nanti-nanti be afiɛn, kpɛkuun ɔ kpa sin mianmian kɛ sɛnmlɛn ba b'ɔ tɛtɛ'n sa. Nnɛn sɔ'm be tru ko guɛ i wa, be tru ko guɛ i wa. Be wanndi ndɛndɛ kpa kɛ ngblannan ba b'ɔ su kpɛn'n sa. Kɛ n ´nian nnɛn sɔ mun'n, n ´wun i-ɔ, kondokaa kunngun o be bue nnan'n su, be kan asiɛ'n. Kondokaa sɔ'm be ti nyannyan kɛ yɛbuɛ kpa b'ɔ lɛ gua'n sa. Be fa bé wun. Kɛ a wun be sa-a, ɔ waan kun wo i wiengu klun. Be kwlaa be kwla nanti be bue nnan'n su, be kpɛ-man bé wun. Kondokaa sɔ'm be ti fleiinfleiin kpa, kpɛkuun nyinma o be nnan'm bé su, ɔ sin yia be pɛ. Kɛ nnɛn'm be ´nanti kɔ'n, wuun kondokaa'm be ´kondo be wun lɛ be ´kɔ wie. Sɛ nnɛn'm be tu'n, kondokaa'm be tu wie. Kan be waan be ´kɔ lɛ'n, lɔ yɛ be kɔ-ɔ. Kɛ nnɛn'm be ´tu'n, kondokaa'm be tu wie, afin nnɛn'm be wawɛ'n wo kondokaa'm be nun. Sɛ nnɛn'm be tu be bo'n, kondokaa'm be tu be bo wie, sɛ nnɛn'm be jran'n, kondokaa'm be jran wie, sɛ nnɛn'm be tu'n, kondokaa'm be tu wie. Afin nnɛn sɔ'm be wawɛ'n wo kondokaa'm be nun. Like kun ti kɛ nyanmiɛn su lɔ lika'n sa, ɔ o nnɛn sɔ'm bé ti su nglo. Ɔ ti klengle kpa kɛ laglasi sa. Like sɔ'n i bo lɛ'n, nnɛn'm be kwlaa be ndɛwa nnyɔn-nnyɔn be ti tinngɛwa floloflolo be wiengu su. Be ndɛwa nnyɔn-nnyɔn nga be o ngua'm be katakata be wunnɛn'm bé su. Kɛ be ´nanti kɔ'n, n ti be ndɛwa'm be tɛlɛ bɔ be tɛ'n. Be tɛ kɛ jenvie'n yɛ ɔ su bo sa, be tɛ kɛ Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n su ijɔ sa, annzɛ kusu kɛ alɛ kunfuɛ bɔ be sɔnnin kpa'n be nganniɛn'n sa. Kɛ be jran'n, be kan be ndɛwa'm be ase. Like ng'ɔ o bé ti su nglo kɛ nyanmiɛn su lika wie sa'n, i su nglo lɔ be ti nganniɛn'n lɔ wie. Like sɔ'n, like kun o su, ɔ yo kɛ yɛbuɛ kpa bɔ be flɛ safir'n sa. Yɛ ɔ fa famiɛn bia. Yɛ like b'ɔ ti kɛ sran sa'n, ɔ ti like b'ɔ ti kɛ famiɛn bia sa'n su. Yɛ n wunnin kɛ sran wafa sɔ'n ɔ ti nyannyan kɛ yɛbuɛ kpa b'ɔ bo mianmian'n sa, kpɛkuun ɔ ti kɛ sin wie yɛ ɔ sin yiɛ i sa. Kɛ ɔ fɛ i sran wafa sɔ'n i afiɛn'n nun lɛ b'ɔ ´fa kɔ nglo'n, ɔ nin kɛ ɔ fɛ i i afiɛn'n nun lɛ b'ɔ ´fa ba ngua'n, ɔ ti kɛ sin b'ɔ kpaja'n sa. Lika ng'ɔ kpaja weiin ng'ɔ sin yiɛ i'n, ɔ ti kɛ nyanngondin b'ɔ fite nzue tɔlɛ cɛn'n nun'n sa. Nyanmiɛn i nyannyan'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ n wunnin i sɔ'n, n tɔli yɛ n utuli mín nyin ase. Kpɛkuun n tili sran kun i nɛn. Ɔ seli min kɛ: «Klɔ sran, jaso nan n kan ndɛ n kle wɔ.» Kɛ ɔ ´kan ndɛ sɔ'n kle min'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n wluli min nun, yɛ ɔ yoli man n kwla jasoli, nan m'an sie mín su sran ng'ɔ kan ndɛ kle min'n i nuan bo. Ɔ seli min kɛ: «Klɔ sran, n su sunman wɔ Izraɛlfuɛ'm be sin. Akpasua tɛ sɔ'm bɔ bé nyin kekle'n ti-man kaan'n, b'a jaso mín wun ekun. Like kunngba nga be nannan'm be fa yoli min'n yɛ be kusu be fa yo min-ɔn. B'a yaci-man min gblɛ kpɛlɛ le, lele yɛ ɔ'a fa ju ndɛ yɛ. Sran bɔ bé nyin su ti kekle bɔ be kan ndɛ kle be-ɔ, be ti-man'n, bé sin yɛ n su sunman wɔ lɛ. Se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn wan yoo.› Sɛ be sie bé su ɔ́ nuan bo o, sɛ kusu kɛ bɔ be ti nyin keklefuɛ'n ti be waan be sie-man bé su ɔ́ nuan bo o, be wa si jrɛiin kɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun o be afiɛn. Sanngɛ Ezekiɛl, ɔ liɛ'n, nán sro be, nán sro bé nuan nun ndɛ mun. N si kɛ ndɛ nga a kan'n be ´kaci i. A wa yo kɛ sran b'ɔ o owie-owie nin nyannglan'm be nun'n sa. Sanngɛ nán man sran sɔ'm be ndɛ nga be ´kan'n nin be aeliɛ'm be kun wɔ srɛ. A wa kan mín nuan su ndɛ'n kle be, sɛ be ´fa su o, sɛ kusu kɛ bé nyin su ti kekle'n ti be ´se kɛ be fa-man su o, ɔ li kan kle be. Ezekiɛl, ɔ liɛ'n, tie ndɛ nga n ´kan kle wɔ'n. Nán ɔ́ nyin su yo kekle kɛ sran nyin su keklefuɛ nga'm be liɛ'n sa. Tike ɔ́ nuan'n nan di like nga n su fa man wɔ yɛ'n.» N ´nian-an, sran sa kun yɛ ɔ o min nyrun yɛ, fluwa bɔ be nyɔnnyɔnnin'n wo sran sa sɔ'n nun. Ɔ tinngɛli nun min nyrun lɛ. Be klɛli i nyrun nin i sin. Sunlɛ ndɛ, nin awuyomo bolɛ ndɛ, ɔ nin awlaboɛ kpanlɛ ndɛ mun yɛ be klɛli be fluwa sɔ'n nun-ɔn. Sran ng'ɔ kan ndɛ'n kle min'n seli min kɛ: «Klɔ sran, di fluwa nyɔnnyɔnwa nga n ´fa man wɔ yɛ'n, nan ko kan ndɛ kle Izraɛlfuɛ mun.» N ukeli mín nuan'n, yɛ ɔ yoli man n dili fluwa sɔ'n. Yɛ ɔ seli ekun kɛ: «Klɔ sran, fluwa nga n ´fa man wɔ yɛ'n, di man ɔ ku yi.» Yɛ n dili-ɔ, ɔ yoli mín nuan nun nɛnkɛn-nɛnkɛn kɛ awɛma nzue sa. Ɔ seli min ekun kɛ: «Klɔ sran, kɔ Izraɛlfuɛ'm bé wun lɔ, ko kan mín nuan su ndɛ kle be. Nán nvle nga be kan aniɛn uflɛ bɔ i tilɛ yo ya'n i sin yɛ n ´sunman wɔ-ɔ, Izraɛlfuɛ'm bé sin yɛ n ´sunman wɔ-ɔ. Sɛ nvle kpanngban nga be kan aniɛn uflɛ bɔ i tilɛ ti kekle'm bé wun lɔ bɔ yɛ n sunman wɔ'n, kannzɛ bɔ a ti-man be aniɛn'n, san be ´sie bé su be tie ɔ ndɛ nga a kan'n. Sanngɛ Izraɛlfuɛ'm be liɛ'n, be su tie-man ɔ ndɛ'n, afin be kunndɛ-man kɛ be ´ti mín nuan nun ndɛ'n, yɛlɛ kɛ bé nyin su ti kekle, yɛ be nzuɛn'n ti tɛ. N kusu n wa yo nan a ´jran kekle kɛ be sa wie, kpɛkuun ɔ́ ti'n wa yo kekleke kɛ be liɛ'n sa wie. N wa yo wɔ kekleke kɛ diaman sa, ɔ kekleke bɔ a ´yo'n, ɔ wa tra yɛbuɛ. I sɔ'n ti, nán srɛ kun wɔ bé wun, kannzɛ bɔ nvle sɔ'n i nunfuɛ'm bé nyin su ti kekle'n, nán srɛ kun wɔ.» Ɔ kɛnnin ekun kɛ: «Ezekiɛl, fa ndɛ nga n ´kɛn i yɛ'n sie ɔ klun, fa ɔ́ su sie ndɛ'n nga n wa kɛn i yɛ'n kwlaa i bo. Kpɛkuun ko to ɔ niaan nga be trali be lomuɛn ɔli mɛn wie nun'n, kan ndɛ kle be, sɛ be tie o, sɛ b'a tie-man o, se be kɛ: Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo.» Wawɛ'n mannin min su nglo, kpɛkuun n tili nganniɛn dan nga mín sin lɔ, be kan kɛ: «Man be manman Anannganman'n i anyrunnyan b'ɔ lɛ i i tranwlɛ'n nun lɔ'n ti.» N tili nnɛn sɔ'm be ndɛwa'm be kplalɛ'n blɛ bɔ be ´finfin be wiengu'n, yɛ n tili kondokaa'm be kplalɛ liɛ'n bé wun lɛ wie. Nganniɛn'n yoli dan. Wawɛ ng'ɔ mannin min su nglo'n fali min ɔli. Kɛ n ´kɔ'n, min akunndan sanngannin, mín wla ti-man ase guawa, afin Anannganman'n i fanngan ng'ɔ o mín su'n ti dan yɛ n kwla suɛn-mɛn i bo. N juli Tɛl-Abib, sran nga be trali be lomuɛn ɔli Kɛbar nzue ba'n i nuan lɔ'n bé wun lɛ. N kali bé wun lɛ cɛn ba nso, min nuan boli min wun dan kpa afɛ dan'n ti. Kɛ cɛn ba nso sɔ'n sinnin'n, Anannganman seli min kɛ: «Klɔ sran, n ´fa wɔ n sie Izraɛl nvle'n su kɛ gladi difuɛ sa. Tie ndɛ nga n kan kle wɔ'n, bo su kle Izraɛlfuɛ mun. Sɛ n se sa tɛ yofuɛ kun kɛ ɔ su wa wu'n, sɛ w'a kan kle-mɛn i'n, sɛ w'a se-mɛn i kɛ ɔ kaci i nzuɛn tɛ'n nan ɔ'a fite nun'n, sa tɛ yofuɛ sɔ'n ɔ ´wu i sa tɛ'n nun. Sɛ ɔ wu i sa tɛ'n nun kusu'n, e nin wɔ e lɛ i. Sanngɛ sɛ a se sa tɛ yofuɛ'n nan ɔ'a di-man su ɔ'a kaci-mɛn i nzuɛn tɛ'n nin i klunwi aeliɛ'n, ɔ ´wu i sa tɛ nun, kpɛkuun ɔ liɛ'n a ´fite nun. Sɛ sran kpa kun yaci sa kpakpa'm be yolɛ nan ɔ yo sa tɛtɛ mun'n, n ´suɛ i bo aya, kpɛkuun ɔ ´wu. Sɛ w'a se-mɛn i kɛ ɔ `kaci i sa'n, ɔ ´wu i sa tɛ nun. I sa kpakpa ng'ɔ yoli be laa'n, mín wla su kpɛn-man bé su kun. Yɛ wɔ yɛ e nin wɔ e lɛ i-ɔ. Sanngɛ sɛ a kan kle i kpa kɛ nán ɔ yo sa tɛ'n, nan ɔ'a yo-man'n, ɔ ´nyan nguan, yɛ ɔ kusu kɛ bɔ a dun mmua bo su kleli i'n ti a ´fite nun.» Anannganman'n i fanngan'n wluli min nun. Ɔ seli min kɛ: «Jaso kɔ kongo'n nun lɔ, n klo kɛ n ´kan ndɛ n kle wɔ lɔ.» Yɛ n fali kongo nun atin'n yɛ n wɔli lɔ-ɔ. Anannganman'n i nyrun nyannyan ng'ɔ yili i nglo'n, ɔ ti kɛ nga n wunnin i Kɛbar nzue ba'n nuan lɔ'n sa. N tɔli yɛ n utuli mín nyin ase. Yɛ Nyanmiɛn wawɛ'n wluli min nun-ɔn, nan ɔ'a man min su nan m'an jran nglo. Ɔ seli min kɛ: «Wlu ɔ́ sua'n nun lɔ nan nyin ɔ́ sin anuan. Klɔ sran, nian, be wa fa nyanman be gua ɔ su kpɛkuun be ´fa ci wɔ. A su kwla-man nzra nun fite kun. N ´yo man ɔ taaman'n ´mantan ɔ́ nuan'n nun kpɛkuun a ´yo bobo. A su kwla ijɔ-man be, afin be ti sran nyin keklefuɛ mun. Sanngɛ sɛ min waan n ´fa min ndɛ'n n ´wla ɔ́ nuan nan a kan'n, n ´tike ɔ́ nuan'n kpɛkuun a ´kwla ijɔ. Kpɛkuun se be kɛ: ‹Anannganman'n Nyanmiɛn wan yoo.› Sran nga i waan ɔ ´ti'n, ɔ ´ti. Sran nga i waan ɔ ti-man'n, ɔ su ti-man, afin be ti sran nyin keklefuɛ.» Anannganman'n kɛnnin i ekun kɛ: «Klɔ sran, fa bliki kun fa sie ɔ nyrun nan fa Zerizalɛm klɔ'n i nzɔliɛ'n fa klɛ su. Kɛ be nian nzɔliɛ sɔ'n, man ɔ kle weiin kɛ b'a utu klɔ'n, nan b'a fu kunman b'a sin a yiɛ i, b'a si i wun talɛ yɛ b'a fa alɛ ninnge mun b'a siesie i wun sɛsɛsɛ a sin a yia nun. Fa blalɛ paplapa kun fa kpɛ a nin klɔ'n amun afiɛn kɛ talɛ sa. Kpɛ ɔ́ nyin klɔ'n su lɔ, wuun ɔ ti kɛ b'a utu i yɛ ɔ o lɛ-ɔ, wɔ yɛ a utuli i-ɔ. Ɔ ti sa b'ɔ wa ju Izraɛl nvle'n su'n i kan klelɛ nzɔliɛ kun. I sin'n, la ɔ́ sa bɛ'n su, blɛ'n kwlaa nga a ´la ɔ́ sa bɛ su sɔ'n, a wa sua Izraɛl famiɛn diwlɛ'n nunfuɛ'm bé sa tɛ mun, yɛ a wa fɛ bé sa tɛ sɔ'm bé su afɛ'n. Ɔ fɛlɛ'n i blɛ'n nin afuɛ nga be dili i sa tɛ'n i yolɛ'n nun'n ɔ ´sɛ. A wa sua Izraɛlfuɛ'm be sa tɛ'n i su afɛ'n sɔ lele cɛn ba ya nsan cɛn ba ablangwlan. Kɛ a ko di i sɔ cɛn ba liɛ mun b'ɔ ko wie'n, la ɔ́ sa fama'n su siɛn'n, a wa sua Zidafuɛ'm bé sa tɛ liɛ mun cɛn ba ablanan. I sɔ nun'n, cɛn ba kun nga m mian wɔ bɔ a di'n, ɔ nin afuɛ nuan kun bɔ be dili i i sa tɛ yolɛ nun'n be ´sɛ. I sin, kpɛ ɔ́ nyin, yɛ tinngɛ ɔ́ sa ngbɛn'n Zerizalɛm klɔ bɔ b'a utu i'n su lɔ nan kan sa kekle ng'ɔ wa ju be su'n kle be. N ´fa nyanman n cici wɔ, a su kwla-man ɔ wun kpɛ. A ´ka lɛ sɔ lele san cɛn nga n kleli'n ɔ'a wie. Fa ble, nin ɔrz, nin fɛv, nin alowa mma, nin kalɔ, ɔ nin ble fekle, fɛ i kwlaa sɔ'n gua like kun nun, sanngan be nun nan fa yo ɔ kpaun. Ɔ like nga kɛ bɔ a ´la ɔ́ sa kun su cɛn ba ya nsan cɛn ba ablangwlan'n a ´di'n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Aliɛ ng'ɔ fata kɛ a di i cɛn kun nan w'a la'n, nán man ɔ ju kilo bue kun. Ng'ɔ fata kɛ a di i blɛ sɔ nun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Nzue nga cɛn kun a ´nɔn'n, sunnzun, man ɔ yo litri kun. Nzue nga a ´nɔn i blɛ sɔ'n nun'n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Wɔ aliɛ nga a ´di'n, man ɔ yo kɛ kpaun bɔ ɔrz yɛ be fa yoli'n sa. Fa sran waka su fa trɔ sin nan tɔn wɔ aliɛ sɔ'n i sɔ sin'n su, sran'm be kwlakwla be nyrun lɛ.» Anannganman seli ekun kɛ: «Kɛ n wa kan be bo n ´gua nvle uflɛ wie'm be nun'n, kɛ be wa di aliɛ tɛtɛ kɛ nga sa.» Yɛ n seli kɛ: «Ee! Anannganman Nyanmiɛn, n nian di-man like fiɛn le. Kɛ ɔ fɛ i min kaan nun lele b'ɔ ´fa ju yɛ'n, n nian di-man nnɛn ng'ɔ wuli i sa su annzɛ nga i wiengu nnɛn wie kunnin i'n le. Like fiɛn'n i wie nian wlu-man mín nuan nun le.» Anannganman'n tɛli min su kɛ: «Yoo, n ´fa nannin waka su'n n ´fa kaci sran waka su'n m ´man wɔ nan tɔn ɔ kpaun'n su.» Ɔ seli min ekun kɛ: «Klɔ sran, n wa saci Zerizalɛm lɔ ninnge bɔ be ti dilɛ ninnge'm be kwlaa. Sɛ be ´di like o, sɛ be ´nɔn nzan o, san be ´sunnzun. Kpɛkuun srɛ wa kun be kpa. Be su nyan-man kpaun nin nzan kun, bé wla wa bo bé wun kpa. Yɛ be wa yo kokloo bé sa tɛ'm be dunman nun ti.» Nyanmiɛn seli min kɛ: «Klɔ sran, fa tokofi b'ɔ la kpa'n yo laliɛ lɛman fa yi ɔ́ ti nin wɔ akanza'n. Yɛ ɔ ti ndrɛ nin wɔ akanza nga a yi'n, fa toe sunnzun nan bo i tɔlɛtɔlɛ. Kɛ klɔ'n i utulɛ blɛ'n ko sin'n, bubu nun nsan, yrɛ i bue kun sin nun klɔ'n i afiɛn. Fɛ i bue kun ekun nan fa ɔ tokofi'n fa finfin su sin yia klɔ'n. Yɛ sanndi i bue kun ng'ɔ ka lɛ'n nun man aunngban'n fa wɔ, kpɛkuun n ´su i su nin min tokofi'n. Ɔ ti ndrɛ sɔ'n, fɛ i nun kaan sa fa wlawla ɔ tralɛ'n i nuan'n su. Fa wie ekun yi i sin'n nun nan yrɛ i, sin sɔ'n ng'ɔ wa sɔ lɛ'n, ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be kwlakwla bé wun sin. Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Zerizalɛm klɔ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. N fa sieli nvle-nvle nin mɛnmɛn nga be sin yiɛ i'n be afiɛn. I su sran'm b'a fa-man min mmla nin min ndɛ nga n kan kleli be'n be su. Be liɛ'n, sa tɛ'n i yolɛ'n yoli be fɛ dan kpa trali nvle nga be mantan be lɛ'n mun. Afin b'a di-man min mmla'm be su, b'a nanti-man atin nga n kleli be'n i su.› I sɔ'n ti Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Amún sa sukusuku nga an yo be'n be tra nvle nga be sin yia amun lɛ'm be liɛ mun. An nian nanti-man atin nga n kle amun'n su le, amu'an di-man min mmla liɛ'm be su, nvle nga be mantan amun lɛ'n be mmla liɛ'm bé su yɛ an dili-ɔ. I sɔ'n ti, Zerizalɛmfuɛ mun, e nin amun y'a nyɛn i. Amun fɔ nga n wa tu amun'n, ɔ wa yo klɔ'n i afiɛn kpa sa, kɛ ɔ ´yo nan nvle uflɛ'm b'a wun i'n ti. N wa kle amun nun. Sa nga n wa fa wla amun nun'n, n nian yo-mɛn i sɔ le. Yɛ n su yo-mɛn i sɔ'n wie kun le. Afin tete sa dan kpa yɛ an yoli-ɔ. Klɔ'n su siɛ'm be wa fa be mma mun yo nnɛn be ´di, yɛ ba'm be ´fa bé si nin be nin mun yo nnɛn be ´di. N wa tu amun fɔ, be kwlaa nga be ´ka lɛ'n, n ´yo man be ´bo sanndi mɛn wunmuan'n nun zaun.› ‹Ndɛ nga min Anannganman bɔ min nyin o su'n n kan'n yɛ: Amun sulɛ bɔ amun waan an ´su min bɔ an su-man min kpa'n, ɔ nin amun tete ninnge mun, an fa yoli mín sua'n i fiɛn. I sɔ'n ti, n wa nunnun amun, n su si-man amun aunnvuɛ kaan sa, n su yaci-man amun lɛ. Sɛ be bu amun nun akpasua nsan'n, akpasua kun ´wu tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ nin awe'n nun klɔ'n i afiɛn lɛ. Alɛ'n ´di akpasua kun klɔ'n wun koko lɛ lika'm be nun. Yɛ akpasua kun ng'ɔ ka'n, n ´yo man be ´bo ´sanndi mɛnmɛn'm be nun, kpɛkuun n ´fa min tokofi'n n ´su be su. N ´fa ya dan kpa, ya tɛtɛ kpa'n yɛ n ´fa-a, kpɛkuun n ´tu min klunngbɔ amun su. Ɔ man amun wa si jrɛiin kɛ min Anannganman'n yɛ m'an kan ndɛ m'an kle amun-ɔn, afin n ti kwla sifuɛ. N wa bubu Zerizalɛm klɔ'n. Nvle nga be sin yia amun lɛ'n, ɔ nin be nga be ´sin'n amun nyrun lɛ'n, amun ´sokpa be nun. N ´fa ya dan kpa ɔ man n kle amun Zerizalɛmfuɛ'm amun nun, n ´kputu amun tɛtɛ kpa. Mɛnmɛn nga be sin yia Zerizalɛm'n be ´yo i wannzo, be ´kpɛ amun nzowa. Sanngɛ sa ng'ɔ juli Zerizalɛm klɔ'n su'n, be ´fa tu bé wun fɔ, kpɛkuun srɛ wa kun be kpa.› M bɔbɔ min Anannganman'n yɛ m'an kan kle amun-ɔn. ‹N ´yo man awe ´kpɛn amun su, ɔ ´kle amun nyrɛnnɛn. Amun wun i ya'n fiaan kɛ ta mma tɛ b'ɔ san sran'n sa. N ´yo man awe sɔ'n ´kun amun lele amun ´wu. N ´yo man amun su nyan-man kpaun koli kaan kun sa amun su di-mɛn i kun. Awe nga n ´fa yi amun su'n nin nnɛn tɛtɛ nga n ´yaci be nun be ´ba amun su'n be ´kun amun mma mun. Tukpacɛ sɔ'n nin sa kekleekle nin alɛ'm be ´saci amun. M bɔbɔ min Anannganman'n yɛ n kan kle amun-ɔn.› » Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kpɛ ɔ́ nyin Izraɛl oka'm be su lɔ nan kan sa kekleekle ng'ɔ wa ju be nga be tran lɔ'n bé su'n. Se kɛ: ‹Izraɛl oka'm be su tranfuɛ mun, an `sie amún su tie Anannganman Nyanmiɛn i nuan su ndɛ'n. Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Oka nin kpɔlɛ'm bé su tranfuɛ mun, kongo kanngan nin kongo dandan'm be nun tranfuɛ mun, an `nian, n wa fa alɛ n ´yi amun su nan n ´saci amun sraka yiwlɛ lika bɔ be o kpɔlɛ'm be su mun. Amun sraka yiwlɛ'm be wa tɔ srolo, amun ansans yrawlɛ'm be ´bubu, n ´yo man amun nun sran kpanngban kpa be ´wu amun amuɛn'm be nyrun lɛ. N ´fa Izraɛlfuɛ'm be saka mun n ´tru be amuɛn'm be nyrun lɛ sa trutrɛɛ. N ´trutru be owie'm be nun n ´sin yia amun sraka yiwlɛ mun. Lika kwlaa nga an tran lɛ'n, amun klɔ'm be ´bubu kpɛkuun amun sraka yiwlɛ'm bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n be ´tɔ srolo. Amun sraka yiwlɛ'm be ´bubu, be su yo-man be nun like fi kun. Be ´saci amun amuɛn mun, be ´nunnun be osu'n mlɔnmlɔn, amun ansans'm be yrawlɛ'm be ´saci, amuɛn nga amun takali be'n be kwlaa be ´saci mlɔnmlɔn. Amun nun sran kpanngban kpa be ´wu. Kpɛkuun amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Sanngɛ amun nun wie'm be ´ka lɛ, alɛ su di-man amun ngba, be nga be ´ka lɛ sɔ'n be ´bo sanndi mɛn wie'm be nun. Be nga be ka lɛ'n, kɛ be o mɛn nga be ´tra be lomuɛn kɔ nun'n be nun'n, bé wla wa kpɛn min su. Afin be wla ɔ wa kpɛn wafa nga n fa tuli be fɔ'n su be anwlɛn tɛ nga be fa bo tekle bɔ be nin min buli'n ti. Bé wun ´yo be bɔbɔ be tɛ bé sa tɛtɛ nin be tete sa nga be yoli'n be ti. Be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn, nan ndɛ nga n kannin'n, m'an kɛn-mɛn i ngbɛn. Kɛ n seli be kɛ n wa fa nyrɛnnɛn n ´yi be su'n, nán ijɔlɛ ngbɛn yɛ n ijɔli-ɔ.› Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Fin ɔ sa klun, kplo! Si ɔ́ ja ase nan bo awuyomo se kɛ: Ɔo! Izraɛlfuɛ'm be aeliɛ tɛtɛ nin be tete sa'm bɔ be yo be'n ti, alɛ'n ɔ wa di be, awe wa kun be lele be wie wu, tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n wa nunnun be. Sran ng'ɔ o mmua'n, tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n yɛ ɔ ´kun i-ɔ, sran ng'ɔ o koko'n, alɛ yɛ ɔ ´di i-ɔ. Sran ng'ɔ ka klɔ'n nun lɛ'n, sɛ be utu klɔ'n, awe yɛ ɔ ´kun i yɛ ɔ wu-ɔ. N ´yi min ya tɛtɛ kpa'n i nglo n kle be. Kɛ sran'm be fuɛn'm be ´tɔ be amuɛn'm be afiɛn'n, bɔ fuɛn wie'm be ´lala sin yia be sraka yiwlɛ mun'n, bɔ wie ´tɔ kpɔlɛ'm bé su, nin oka'm be ti afiɛn'n, nin waka mɔnnɛn'm bé bo, nin susrɛ'm bé bo'n, ɔ nin lika nga be yra ansans lɛ be man be amuɛn mun be kwlaa be nun'n, kpɛkuun amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. N ´yi min kwlalɛ bɔ n kwla'n i nglo bé su, kpɛkuun n ´kle be nun. N ´saci be mɛn'n i lika nga sran'm be tran lɛ'n, be kwlaa be ´tɔ sa srololo, sran su tran-man nun kun. Ɔ ´bo i bo ngua lɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ lele ɔ ´fa to klɔ nga be flɛ i Ribla b'ɔ o mɛn'n i nglo lɔ lika'n nun'n. Sran'm be kwlaa be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » Anannganman Nyanmiɛn'n seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, ndɛ nga bɔ min Anannganman Nyanmiɛn n kan kle Izraɛl asiɛ'n su fuɛ mun'n yɛ: ‹Awieliɛ'n yɛ, awieliɛ ɔ'a wie mɛn'n i bue nnan'n kwlaa. Siɛn'n, awieliɛ'n ɔ'a to amun. N wa fa amun wun ya. M'bu amun fɔ kɛ amun nzuɛn'n fa ti. Amun wa sua amun tete sa'm bé su afɛ'n. N su si-man amun aunnvuɛ. N su yo-man amun blɛblɛ. Afin amún sa nga an yoli'n i su afɛ'n yɛ n ´fa yi amun su-ɔ. Amun tete sa'm be ´ka amun afiɛn, yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Ɔo nyrɛnnɛn! Nyrɛnnɛn bɔ be nian wun-mɛn i wunsu le'n yɛ ɔ ´ba lɛ. Awieliɛ cɛn'n su ba, awieliɛ'n su ba, sɛ ɔ ti sran'n wuun n ´se kɛ ɔ su tinnge, amun sacilɛ ti'n, nian ɔ o balɛ. Amun bɔ amun wo mɛn'n nun'n, amun blɛ liɛ'n ɔ'a to amun. Blɛ'n su ba, blɛ'n su mantan koko. Blɛ sɔ'n ti akunndan sannganlɛ blɛ, be su ti-man aklunjuɛ kpanlɛ oka'm bé su kun. N wa fa min ya tɛtɛ'n n ´gua amun su. N ´fɛ sɔ ya liɛ'n lele n ´guɛ i ti nin i bo. Kɛ amun nantiwlɛ'n fa ti'n, i su yɛ n ´fa bu amun fɔ-ɔ. N ´yo man amun fɛ amun tete ninnge nga an yoli'n bé su afɛ'n. N su si-man amun aunnvuɛ. N su yo-man amun blɛblɛ. N ´yo man amun ´fɛ nantilɛ tɛtɛ nga amun nantili'n bé su afɛ'n. Amun tete sa nga amun yoli'n be wa tɔ amun bɔbɔ amún ti su. Kpɛkuun amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman bɔ n tu sran fɔ nin-ɔn. Cɛn'n yɛ ɔ o yɛ, cɛn'n yɛ ɔ su ba yɛ, amun blɛ liɛ'n ɔ'a to amun, kpɔnman'n su bo nnyrɛ, wun tulɛ'n su trɛ. Sa ukpo-ukpo yolɛ'n ɔ'a jaso, ɔ ti kɛ klunwi'n i kpɔnman sa. Like fi su ka-man amún sa nun. Be su ti-man amun kpanlɛ kun. Amun sɔnlɛ nga amun sɔnnin'n, ɔ nin i sɔ'n ngba, amun nun kun sa su ka-man lɛ. Be su yi-man ngwlɛ gua-man amun su. Blɛ'n su ba, cɛn'n ɔ'a mantan koko. Nán man like tofuɛ'n i klun jɔ. Nán man like atɛ yofuɛ'n i wla bo i wun, afin min ya dan'n ɔ'a jaso sran kpanngban nga be o klɔ'n nun'n be kwlaa bé wun. Like nga ninnge atɛ yofuɛ'n yoli i atɛ'n, ɔ su nyɛn-mɛn i kun, kannzɛ sɛ ɔ ka nguan nun bɔbɔ o, ɔ su nyɛn-mɛn i kun. Afin kɛ ɔ yoli'n yɛ ɔ yoli-ɔ. Afin aolia nun like nga be wunnin i b'ɔ kan sran kpanngban'm be fɔ bulɛ ndɛ'n, san i nuan ´yia. Sa tɛ yolɛ'n ti sran fi su nyan-man nguan. Be ´bo awɛ'n, be ´siesie bé wun, sanngɛ sran fi su kɔ-man alɛ kunlɛ, afin min ya dan'n ɔ'a jaso amun sran kpanngban sɔ'm be kwlaa bé wun.› » «Alɛ'n ɔ ´di sran mun gua'n su lɔ. Tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n nin awe'n kusu be kun sran mun sua'm be nun. Amun afiɛn sran ng'ɔ o blo lɔ'n, alɛ yɛ ɔ ´di i-ɔ. Sran ng'ɔ o klɔ'n nun wa'n, awe ɔ nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n yɛ be ´kun i-ɔ. Be nga be ´ka lɛ bɔ be ´nyan bé ti'n, be ´ko tran oka'm be su kɛ auble mun bɔ be o kongo'm be nun'n sa. Be kwlaa be ´kplin, sran kun ´kplin i bɔbɔ i sa tɛ liɛ b'ɔ yoli'n ti. Bé sa'm be kwlaa be ´kpɔ. Bé ja nannglunman'm be ´sisi be wiengu. Be ´wla bajɛ tralɛ, yɛ srɛ'n ´kun be kpo. Be kwlaa be ´wun nyannzuɛn. Be kwlaa be ´yi bé ti'n. Be ´to be sika'n be ´guɛ klɔ'n nun atin'm be nun. Be sika ɔkwlɛ'n ´saci. Afin cɛn nga Anannganman i ya dan'n ɔ jaso'n, be jɛtɛ ufue nin be sika ɔkwlɛ'm be su kwla-man be de, be ku su yi-man kun, yɛ be klun su like nga be waan be ´yo'n, be su kwla yo-man. Afin jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ'n ti yɛ be tɔli tɛ nun nin-ɔn. Be fali be ninnge kpakpa mun fa dili tutre. Be yoli amuɛn bɔ be ti tete like'n, bɔ be ti sroesroe kpa'n. I sɔ'n ti n wa yo man bé nyin ´tu i sɔ ninnge'm be su. Be anyanbeun ninnge sɔ'n, aofuɛ'm be ´fɛn, kpɛkuun mɛn'n nun finfinfuɛ'm be ´fa bé bo ninnge'n kɛ be kpɔfuɛ bɔ b'a kwla be'n bé fa fɛn bé bo ninnge'n sa, be ´yo ninnge sɔ'm be fiɛn. N ´kaci mín sin n ´si be. Be ´yo min anwlɛn su like kpa'n i finfin, kakajefuɛ wie'm be ´wlu min sua'n nun, kpɛkuun be ´yo i fiɛn. Bo jrɔkɔ sie i lɛ, afin sran kunfuɛ'm b'a yi mɛn'n piɛ, yɛ sa ukpo-ukpo yofuɛ'm b'a yi klɔ'n piɛ. N wa fa nvle-nvlefuɛ wie mun bɔ be si-man aunnvuɛ'n m ´ba nan be wa de bé sua mun bé sa nun. Be nga be waan be ti tinwa kpa'n, n ´kuakua be. Be amuɛn sua'm be ´saci. Sacilɛ'n su ba. Be ´kunndɛ aunjuɛ sanngɛ ngbɛn-ɔn. Nyrɛnnɛn ´uka nyrɛnnɛn su, kɛ nyrɛnnɛn kun sin'n, wuun uflɛ su i su. Be ´se Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kɛ be ´wun aolia nun sa mun, sanngɛ ngbɛn-ɔn. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su wun-man mmla ng'ɔ fata kɛ be kle-ɔ. Be nga be ti klɔ'n su kpɛnngbɛn'n be su wun-man afɔtuɛ kun bɔ be `mɛn i kun-ɔn. Famiɛn'n ´tran sɛ nun. Diewa'n i wla'n ´bo i wun. Nvlefuɛ'm be ´usu sa tututu srɛ b'ɔ ´kun be'n ti. Kɛ be nzuɛn'n fa ti'n i su sa yɛ n ´fa yo be-ɔ. Sa nga be yoli'n yɛ n ´nian su n ´fa di be jɔlɛ nin-ɔn, kpɛkuun be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » Kɛ be trali Zidafuɛ'm be lomuɛn'n, i afuɛ nsiɛn su'n, anglo nsiɛn'n i cɛn ba nnun su'n, e nin Zida kpɛnngbɛn mun e o mín sua'n nun lɛ, kpɛkuun Anannganman Nyanmiɛn i fanngan'n wluli min nun kpɛ kunngba. N ´nian-an, like wie yɛ ɔ o yɛ, kɛ ɔ fɛ i bo lengle'n nun lele b'ɔ ´fa ju i ngua lɔ'n ɔ fali sran, kpɛkuun kɛ ɔ fɛ i i bo lengle'n nun lɛ lele b'ɔ ´fa ju i nglo lɔ'n, ɔ ti nyannyan kɛ yɛbuɛ kpa wie yɛ ɔ su bo mianmian sa. Ɔ fɛ i sa sɔli mín ti ndrɛ'n. Kpɛkuun aolia nun like nga Nyanmiɛn yili i nglo kleli min sɔ'n i nun'n, n wunnin i kɛ i Wawɛ'n ɔ'a man mín su. Yɛ ɔ fali min ɔli Zerizalɛm. N ´wun mín wun-ɔn, n wo sua'n i klun lɔ anuan ng'ɔ o klɔ'n i nglo lɔ lika liɛ'n nun'n i nyrun lɛ lika nga be takali waka sran lɛ'n. Waka sran bɔ be sieli i lɛ sɔ'n ɔ ti kɛ nzowa yɛ be kpɛli Nyanmiɛn sa. N wunnin Anannganman i nyannyan'n kɛ n fa wunnin i kongo nun lɔ'n sa. Nyanmiɛn seli min kɛ: «Klɔ sran, nian nglo lɔ lika liɛ'n nun lɔ.» Yɛ n niannin lɔ-ɔ. N ´nian nglo lɔ lika liɛ'n nun-ɔn, sraka yiwlɛ kun o lɛ, yɛ n wunnin i kɛ waka sran b'ɔ wɔ Nyanmiɛn i safle'n, ɔ wo anuan nga be fa kɔ Nyanmiɛn sɔwlɛ'n nun lɔ'n i nyrun lɛ. Ɔ seli min ekun kɛ: «?Klɔ sran, a wun sa bɔ be su yo'n kpa? Izraɛlfuɛ'm be yo tete sa mun nan n jaso mín sua i wun lɛ n wɔ mmua. Sanngɛ a wa wun sa wie mun bɔ be ti tete ninnge kpa'n ekun.» Ɔ fali min ɔli Nyanmiɛn i sua'n i awlo'n i anuan'n nun lɔ. N ´nian-an, buɛ yɛ ɔ o talɛ'n nun yɛ. Kpɛkuun ɔ seli min kɛ: «Ezekiɛl, fiti talɛ'n.» Yɛ n fitili talɛ nin-ɔn. N ´nian-an, anuan kun yɛ. Nyanmiɛn seli min ekun kɛ: «Wlu nun ko nian klunwi sa nin tete sa nga minniɛn sɔ'm be yo i wa'n.» N wluli lɔ nan m'an nian lɔ. N ´nian-an, nnɛn nga be cuɛn bé wun ase'n nin nnɛn nga be ti tete ninnge'n, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be amuɛn mun yɛ b'a yi be nzɔliɛ talɛ ng'ɔ sin yia min'n su sa sɛsɛsɛ yɛ. Izraɛl kpɛnngbɛn ableso be jin nglo talɛ'n wun ninnge sɔ'm be nyrun lɛ. Safan i wa Zazania o be nun. Ansans yrawlɛ ninnge o be sa nun sɛsɛsɛ, yɛ ansans nga be su yrɛ i'n i wɛnsrɛn'n ɔ jaso kpa tukuu. Nyanmiɛn usali min kɛ: «?Klɔ sran, a wun like nga Izraɛl kpɛnngbɛn'm be fia bé sua ba nga be sie be amuɛn'm be nun'n be nun be yo'n? Afin be ndɛ nga be kan'n yɛ: ‹Anannganman wun-man ye, Anannganman'n nin i nvle'n be nun-man nun kun.› » Ɔ seli min kɛ: «A wa wun tete sa dandan uflɛ nga be yo be mun ekun.» Ɔ fali min ɔli i sua'n i anuan'n nun nglo lɔ lika liɛ'n nun lɔ. N ´wun i-ɔ, bla wie'm be titi ase be su sun amuɛn bɔ be flɛ i Tamiz'n. Nyanmiɛn seli min kɛ: «?A wun i? Ezekiɛl, a wa wun tete sa dandan kpa bɔ be tra nga mun.» Ɔ fali min ɔli i sua'n i awlo'n klun lɔ. N ´nian-an, Nyanmiɛn i sua'n i anuan'n nun lɔ, sua'n i nyrun ala kaan'n nin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n be afiɛn'n nun lɛ'n, sran ko ju ablaɔn-nin-nnun b'a kaci bé sin b'a si Nyanmiɛn i sua'n, bé nyin kpɛ wia afiliɛ lɔ, b'a koto be su su wia'n. Nyanmiɛn usali min kɛ: «?Klɔ sran, a wun i? ?Sa tɛ nga Zidafuɛ'm be yo i wa yɛ'n, ɔ kwla ju-man be sɔ? ?Ɔ fata kɛ be ko yo sa ukpo-ukpo mɛn'n i lika kwlaa nun nan be `fa fɔkɔ min anwlɛn ekun? Nian, be su fa nnya nɔnman be kɔ be bue nuan. Min liɛ'n nga n wa fa yo be'n, ɔ ´ju be. N su si-man be aunnvuɛ, n su yo-man be blɛblɛ. Kɛ be kpan kekle mín su nun kɛ n wa de be'n, n su tɛ-man be su.» I sin ɔ kpannin min su nun kekle kpa seli kɛ: «Amun nga be kpali amun kɛ amun tu klɔfuɛ'm be fɔ'n, an `wunnge wa! Kɛ sran kun ´ba'n, man ɔ fɛ i abɔlɛ yolɛ like'n tra nun.» N ´nian-an, sran nsiɛn yɛ be fin nglo lɔ anuan dan'n i atin liɛ'n nun lɔ be su ba yɛ, be abɔlɛ yolɛ ninnge'm be o bé sa nun sɛsɛsɛ. Sran kun o be nun, i wun tralɛ liɛ'n ti lɛn, fluwa klɛlɛ like kun wo kplo ng'ɔ ci i bo'n su. Be wa jrannin Nyanmiɛn sɔwlɛ bɔ aaba yɛ be fa yoli'n i wun lɛ. Izraɛl Nyanmiɛn'n i nyrun nyannyan'n b'ɔ o anz nga be niɛn i ninnge be su'm bé ti su'n ɔ jasoli Nyanmiɛn i sua'n i anuan'n i nyrun lɛ. Kpɛkuun Nyanmiɛn flɛli sran nga lɛn tralɛ o i wun bɔ fluwa klɛlɛ like'n wo kplo ng'ɔ ci i bo'n su'n. Anannganman'n seli bian sɔ'n kɛ: «Wlan Zerizalɛm klɔ'n nun nan be kwlaa nga be su bo awuyomo, bɔ be su kplin tete sa nga sran'm be yo be klɔ'n nun'n be ti'n, klɛ be ngban su nzɔliɛ kun.» N ´ti-ɔ, ɔ su wla sran nga be kali lɛ'n bé su nun kpa kɛ: «An `su sran ng'ɔ o yɛ'n su klɔ'n nun nan an `kun klɔ'n nun sran mun. Nán an si be aunnvuɛ kɛ an ´yaci be lɛ. An `nunnun sran oke o, gbanflɛn o, talua o, ba kanngan mun o, bla mun o. Sanngɛ be nga bɔ be sieli be ngban su nzɔliɛ'n, nán amún sa kan be wie fi. An `bo i bo mín sua'n i nyrun lɛ.» Be boli sran'm be kunlɛ bo kpɛnngbɛn nga be o Nyanmiɛn i sua'n i nyrun lɛ'm be su. Ɔ seli be kɛ: «An `yo Nyanmiɛn i sua'n i fiɛn, an `yo man fuɛn'm be yi sua'n i awlo klun'n. Kpɛkuun an `fite be wɔ be nyrun.» Be fiteli be ɔli be nyrun klɔ'n nun. Be ´kɔ'n, wuun be ´kun sran mun. Kɛ be ´kun sran mun sɔ'n, bɔ min kunngba n wo lɛ'n, n tɔli n utuli mín nyin ase, yɛ n kpannin kɛ: «?Ee Anannganman Nyanmiɛn, kɛ a fa ɔ ya'n a ´guɛ i Zerizalɛm su kɛ nga sa'n, a klo kɛ a ´nunnun Izraɛlfuɛ nga be kali lɛ'm be kwlakwla ti-ɔ?» Ɔ tɛli min su kɛ: «Izraɛlfuɛ mun nin Zidafuɛ'm bé sa tɛ'n ɔ'a yo dan kpa. Mɛn'n i lika'n kwlaa nun ɔ ti sran kunlɛ'n bɔ cɛ. Be yo-man sa ng'ɔ ti i nuan su'n kun klɔ'n nun. Afin be ndɛ nga be kan'n yɛlɛ kɛ: ‹Anannganman'n nin e mɛn'n nun-man nun kun. Anannganman'n wun-man ye. Min kusu n su wun-man be aunnvuɛ, n su yo-man be blɛblɛ. Bé sa nga be yoli'n, n ´yo nan be fɛ i nuan afɛ'n.› » N ´nian-an, sran bɔ i wun tralɛ'n ti lɛn, bɔ fluwa klɛlɛ like'n wo kplo ng'ɔ ci i bo'n su'n yɛ, ɔ su kan sa ng'ɔ yoli'n. Ɔ seli Nyanmiɛn kɛ: «Nga a seli min kɛ n yo'n, m'an yo.» N ´nian Nyanmiɛn su lɔ anz nga be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be su'n bé ti su nglo lɔ-ɔ, like kun o lɛ, ɔ ti kɛ yɛbuɛ kpa bɔ be flɛ safir'n sa. I wafa'n ti kɛ famiɛn bia sa. Anannganman'n seli sran nga bɔ lɛn tralɛ wlɛ i wun'n kɛ: «Wlu kondokaa nga be o anz sɔ'm bé bo ngua lɛ'm be afiɛn, kpɛkuun fa sɛnmlɛn ɔ́ sa nun anz sɔ'm be afiɛn lɛ, man sɛnmlɛn'n yi ɔ́ sa buɛ'n nan fa sanndi i klɔ'n su.» Sran sɔ'n ɔli sɛnmlɛn'n i falɛ min nyrun lɛ. Kɛ sran sɔ'n ´ju lɔ'n, wuun anz nga be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be su'n be o Nyanmiɛn i sua'n i fama su lɛ, yɛ sin wɛnsrɛn'n yili awlo'n klun lɔ lika nin-ɔn. Nyanmiɛn i nyrun nyannyan'n fɛli i anz sɔ'm be su lɔ bali Nyanmiɛn i sua'n i anuan'n nyrun lɛ. Kpɛkuun sin wɛnsrɛn'n yili Nyanmiɛn i sua'n, yɛ Anannganman'n i nyrun nyannyan'n kpajali awlo'n nun-ɔn. Be tili anz sɔ'm be ndɛwa'n i kplalɛ awlo klun i nnyɔn su liɛ'n nun lɔ, ɔ tɛ kɛ Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n i bɔbɔ yɛ ɔ su ijɔ sa. Kɛ Anannganman'n wieli sran nga lɛn tralɛ wlɛ i wun'n i su nun wla kɛ: «Fa sin anz nga be nian min ninnge'm be su'n bé bo lɛ kondokaa'm be afiɛn'n», sran sɔ'n ko jrannin kondokaa'm be wun lɛ. Yɛ anz sɔ'm be nun kun tinngɛli i sa sin b'ɔ wo i wun koko lɛ'n wun lɔ-ɔ. Ɔ fɛli i nun sɛnmlɛn ba'n wie, yɛ ɔ fa guali bian nga lɛn tralɛ wlɛ i wun'n i sa nun-ɔn. Sran sɔ'n fali yɛ ɔ fiteli-ɔ. N wunnin sran sa ngbabua wafa wie mun anz sɔ'm be ndɛwa'm bé bo. N wunnin i kɛ kondokaa nnan be o anz sɔ'm be wun sɛsɛsɛ, anz kun wun lɛ kondokaa kun, kun wun lɛ kondokaa kun. Kondokaa sɔ'm be bo mianmian kɛ yɛbuɛ kpa bɔ be flɛ i krizoliti'n sa. Be nnan'm be wafa ti kunngba, kɛ a wun be'n, ɔ waan kun wo i wiengu klun sa. Kɛ be ´kondo be ´kɔ'n, be kwla kɔ be bue nnan'n ngba su. Kɛ be ´kɔ be nyrun sɔ'n, be kpɛ-man be wun. Kɛ anz sɔ'm bé nyin kpɛ lɛ'n yɛ kondokaa'm be kɔ-ɔ, be kpɛ-man be wun nan b'a wɔ. Anz sɔ'm be wunnɛn'n kwlaa, ɔ nin be wia sin o, bé sa ngbabua mun o, be ndɛwa mun o, be kwlaa su ti be nyinma ngunmin kokoko. Kondokaa'm be kusu kɛ bé wun'n ti sɔ-ɔ. N tili i kɛ be flɛ kondokaa sɔ'm be kɛ: «Seke» Anz kun lɛ nyrun nnan, klikli su'n ti anz nyrun, nnyɔn su'n ti sran nyrun, nsan su'n ti asɔmɔli nyrun, yɛ nnan su'n ti anunman nyin nyrun. Anz sɔ'm be tu ɔli nglo. Ninnge kunngba sɔ mun yɛ n wunnin be aolia nun Kɛbar nzue ba'n i nuan lɔ nin-ɔn. Kɛ Anz sɔ'm be ´kɔ be nyrun'n, be nin kondokaa mun-ɔn, kɛ be ´tu'n, be nin be-ɔ, be kpɔci-man be. Kɛ be ´jran'n, kondokaa'm be jran wie, sɛ be ´tu'n, be kusu be tu wie. Afin ninnge sɔ'm be wawɛ'n wo kondokaa'm be nun. Anannganman'n i nyrun nyannyan'n ɔ jasoli Nyanmiɛn i sua'n nyrun lɛ ko trannin anz nga be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be su'n bé su lɔ. Anz sɔ'm be trɛli be ndɛwa'm be nun, kpɛkuun be tuli mín nyin bo lɛ, be nin kondokaa mun be ɔli. Be ko jrannin Anannganman i sua'n i anuan nga i nyin kpɛ wia afiliɛ'n lɔ'n i nyrun lɛ. Yɛ Anannganman i nyrun nyannyan'n wo bé ti su nglo lɛ. Like nga bɔ n wunnin be Izraɛl Nyanmiɛn'n i bo lɛ Kɛbar nzue ba'n i nuan lɔ'n, n wa wunnin i wlɛ kɛ anz sɔ mun-ɔn. Kun lɛ nyrun nnan nin ndɛwa nnan, sran sa ngbabua o be ndɛwa'm bé bo. Be nyrun'n i wafa'n ti kɛ nga n wunnin i Kɛbar nzue ba'n i nuan lɔ'n sa sɛsɛsɛ. Kɛ be ´kɔ lika'n, be kɔ be nyrun ndɛnman su sa trelele. Nyanmiɛn i Wawɛ'n mannin min su ɔli Nyanmiɛn i sua'n i anuan ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ lika nun'n i nyrun lɔ. N ´wun i-ɔ, sran ablaɔn-nin-nnun yɛ be o anuan'n nun yɛ, n wunnin nvle'n su kpɛnngbɛn nnyɔn be wlɛ, Azir i wa Zazania nin Bɛnaza i wa Pɛlatia. Be o sran sɔ'm be afiɛn. Anannganman'n seli min kɛ: «Klɔ sran, sran nga mun yɛ be bu sran kunlɛ akunndan yɛ be man afɔtuɛ tɛtɛ Zerizalɛm klɔ'n nun nin-ɔn. Be seli sran'm be kɛ: ‹Nán koko nga nun wa yɛ be ´kplan sua ekun-ɔn. Klɔ'n ti kɛ sɛ sa, yɛ e kusu e ti kɛ nnɛn yɛ b'a fa sie nun sa.› I sɔ'n ti klɔ sran, kan min nuan ndɛ'n wɔ be.» Yɛ Anannganman'n i Wawɛ'n jrali min su nan ɔ'a se min kɛ: « Se be kɛ yoo: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: Izraɛlfuɛ mun, n si amun ndɛ nga amun kan'n. N si amun klun akunndan mun. Amu'an kun sran'n wie pɛ, ɔ man be di-man saka'm be yalɛ klɔ'n nun atin'm be su. I sɔ'n ti Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: Klɔ'n ti kɛ blalɛ sɛ sa, sran nga amun kunnin be'n be fuɛn mun yɛ be ti i nun nnɛn'n nin-ɔn. Amun liɛ'n, n wa kan amun bo. An sro alɛ'n. N kusu n wa fa alɛ n ´yi amun su.› Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. ‹N wa kan amun bo klɔ'n su kpɛkuun n ´fa amun n wla aofuɛ wie'm bé sa nun. N ´tu amun fɔ. Alɛ wa di amun. N ´di amun jɔlɛ Izraɛl anyialiɛ'n su lɔ, yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Klɔ'n su yo-man amun blalɛ sɛ b'ɔ jin sin su'n, amun kusu an su yo-mɛn i nun nnɛn. Anyialiɛ'n su lɔ yɛ n ´di amun jɔlɛ nin-ɔn. Kpɛkuun amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman'n nin-ɔn. Amu'an fa-man min mmla'm be su, amu'an fa-man mín nuan su ndɛ'm be su. Sa nga nvle nga be sin yia amun'n be yo'n, yɛ amun yoli-ɔ.› » Kɛ n ´kan Nyanmiɛn i nuan ndɛ sɔ'n, kpɛkuun Bɛnaza wa Pɛlatia ɔ'a tɔ ɔ'a wu. N tɔli n utuli mín nyin ase yɛ n kpannin kekle kɛ: «?Anannganman, a ´nunnun Izraɛlfuɛ'm be onga mun?» Ndɛ nga Anannganman kan kleli min'n yɛ: «Klɔ sran, ɔ niaan mun-ɔn, ɔ bɔbɔ ɔ niaan mun-ɔn, ɔ osufuɛ mun nin Izraɛl nvle wunmuan'n yɛ Zerizalɛmfuɛ'm be se kɛ: ‹Nán an fa amun wun mantan Anannganman. Be fali mɛn nga mannin ye kɛ ɔ ti e liɛ.› I sɔ'n ti se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: N yoli man amun bo sanndili mɛnmɛn'm be nun. Blɛ kaan nga amun ´di i lɔ'n, n ´sasa amun kɛ amun wo min sua'n nun sa.› I sɔ'n ti se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: N wa fa amun nvle kunngun'm be nun kpɛkuun n ´kan amun m ´bo nun. N ´fa amun mɛn nga amun bo sanndili nun'n be nun, n ´fa Izraɛl asiɛ'n n ´fa man amun.› Lɛ yɛ amun ´ba-a, an ´yiyi i nun tete sa'm be kwlakwla nin amuɛn sɔlɛ wafa-wafa'n kwlaa. N wa man amun anwlɛn kunngba. N ´fa wawɛ uflɛ n ´wla amun nun, n ´yi anwlɛn kekleke kɛ yɛbuɛ sa b'ɔ o amun nun'n, kpɛkuun m ´man amun anwlɛn wɛtɛɛ kɛ ɔ ´yo nan amu'an fa min mmla bɔ n fa mannin amun be su'n ti. Amun ´kaci min sran, yɛ n ´yo amun Nyanmiɛn. Sanngɛ be nga bɔ be tete sa mun yɛ be waan be ´yo'n bɔ amuɛn sɔlɛ'n yɛ be waan be ´sɔ'n, n ´yo man be ´fɛ i su afɛ'n.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anz nga be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be su'n be trɛli be ndɛwa'm be nun, kɛ be kɔ'n be nin kondokaa mun yɛ be kɔ-ɔ, yɛ Izraɛl Nyanmiɛn'n i nyrun nyannyan'n trannin bé ti su nglo. Anannganman'n i nyrun nyannyan'n tuli i bo klɔ'n i afiɛn lɛ, ɔ ko trannin oka ng'ɔ o klɔ'n i wia afiliɛ lɔ'n su. Nyanmiɛn Wawɛ'n mannin min su aolia nun ɔli Kalde lɔ kan be trali sran mun lomuɛn ɔli lɔ'n, kpɛkuun like nga n wunnin i aolia nun'n mlinnin min nyrun. N kannin ndɛ nga Anannganman'n kan kleli min'n n kleli be nga be trali be lomuɛn ɔli mun. Anannganman seli min kɛ: «Klɔ sran, a o sran bɔ bé nyin su ti kekle'n be afiɛn. Be lɛ nyinma, ɔ fata kɛ be wun ase, sanngɛ be wun-man ase, be lɛ su kɛ be ´fa ti sa, sanngɛ be su sɔ'n wo lɛ ngbɛn ɔ ti-man sa. Afin be ti sran bɔ bé nyin ti kekle. Klɔ sran, fa ninnge bɔ sran nga be ´fɛ i kɔ kanga-a ɔ fa'n, nan wia klengle kpa'n nun bé nyin bo lɛ, kɔ lika uflɛ. Jaso lika nga a o nun'n nun lɛ kɔ lika uflɛ, kɔ be nyrun lɛ. Sɛ wienun-ɔn be ´wun i sɔ'n wlɛ nan be ´si kɛ be ti sran bɔ be nyin ti kekle o. Siesie ɔ ninnge mun kɛ ajalɛ tulɛ ninnge sa. Siesie be wia klengle kpa'n nun be nyrun lɛ nan kɔ bé nyin bo lɛ nnɔsua. Kɔ kɛ sran nga be tra be lomuɛn'n be fa kɔ'n sa. Bé nyin bo lɛ'n, fiti talɛ'n nan fa ɔ ninnge mun sin toklo'n nun fite. Fa be sie ɔ wati su be nyrun lɛ, fa kɔ aosin'n nun, kata ɔ nyrun nan w'a wun-man lika'n. Afin n klo kɛ like nga a yo'n ɔ yo nzɔliɛ kun Izraɛlfuɛ'm be nyrun.» N yoli nga Nyanmiɛn waan n yo'n. N fali mín bo ninnge mun n fiteli kɛ sran bɔ b'a a trɛ i lomuɛn'n sa. Nnɔsua'n, n fitili talɛ'n ɔ nin mín sa, yɛ n fali min ninnge mun m boli nun tuun nun lɔ, n suali be min wati su be nyrun lɛ. Nglɛmun'n, Anannganman'n kannin ndɛ nga kleli min. I waan: «?Klɔ sran, Izraɛlfuɛ mun sran nyin keklefuɛ sɔ mun, b'a usa-man wɔ kɛ nguɛ like yɛlɛ nga a ´yo i lɛ'n? Se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: Like nga ti sran ng'ɔ sie Zerizalɛm klɔ'n nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be jɔ bolɛ like. Se be kɛ nga n ´yo i yɛ'n, ɔ ti sa ng'ɔ wa ju be su'n i nzɔliɛ. Be wa tra be lomuɛn ´kɔ mɛn uflɛ nun. Bé su kpɛn b'ɔ o be su'n, ɔ ´fɛ i trɔ'm ´bo i wati su yɛ ɔ ´jaso klɔ'n nun lɛ kɔ. Be ´fiti talɛ'n, kpɛkuun be ´fɛ i fite toklo'n nun, ɔ ´kɛtɛ i nyrun kɛ ɔ ´yo nan i nyinma'n ɔ'a wun-man lika'n ti. N wa to min tɛ'n n ´sin yiɛ i yɛ ɔ ´trɛ i, ɔ ´tɔ min tɛ'n nun. N ´fɛ i n kɔ Babilɔnifuɛ'm be mɛn'n nun lɔ. Ɔ su wun-man mɛn sɔ'n, sanngɛ ɔ ´wu lɔ. N wa yo man i mantanfuɛ mun, nin i sasafuɛ mun, ɔ nin i alɛ kunfuɛ'm be kwlaa be ´bo sanndi mɛn'n i bue nnan'm bé su, kpɛkuun n ´fa min tokofi'n n su be su. Kɛ n ko fa be n ko wɔ nvle nin mɛn uflɛ'm be nun sɔ'n, kpɛkuun be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Sanngɛ n ´yo man sran wie'm be fin alɛ'n nun be fite, awe nin tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n be su kun-man be. Be sɔfuɛ'm be ´ko kan be tete sa nga be yoli i ndɛ ´kle nvle nga be ´tran be nun mun, kpɛkuun nvle sɔ'm be nunfuɛ'm be kusu be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » Anannganman'n kɛnnin i ekun kɛ: «Klɔ sran, kɛ a ´di aliɛ'n, usu, kɛ a ´nɔn nzue'n, man srɛ kun wɔ, man ɔ klun titi wɔ. Kan kle nvle'n nun sran mun kɛ: ‹Ndɛ nga Anannganman Nyanmiɛn kan kle Zerizalɛmfuɛ nga be kali Izraɛl asiɛ'n su'n be kwlaa'n yɛ: Be ´di be aliɛ'n akluntitiɛ nun, kɛ be ´nɔn be nzue'n, srɛ ´kun be. Yɛlɛ kɛ be mɛn'n wa tɔ srolo, like fi su tran-man nun kun. Be nga be tran nun yɛ'n bé sa kekleekle b'ɔ be yoli i nun'n ti. Klɔ'm be su sran'm be ´wie, yɛ mɛn'n ´saci mlɔnmlɔn, kpɛkuun amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » Anannganman seli min kɛ yoo: «?Klɔ sran, Izraɛl mɛn'n i wun nyanndra nga an bu se kɛ: ‹Blɛ'n sin, kpɛkuun aolia nun sa'n wie fi kpɛn-man su'n,› i bo'n yɛlɛ sɛ? Se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: N wa jran nyanndra sɔ'n, sran fi su bu-mɛn i Izraɛl mɛn'n nun kun.› Kɛn i asa-be-sin'n kle be. Se be kɛ: ‹Blɛ'n nga bɔ i nun yɛ aolia nun sa'm be su wa kpɛn su'n, ɔ'a mantan. Afin be su wun-man aolia nun sa bɔ be ti ngbɛn-ngbɛn'n mun kun yɛ ato ndɛ nga be kan be bɔ bé nuan yia-man'n, be su ti-man be Izraɛl mɛn'n nun kun. Afin m bɔbɔ min Anannganman'n yɛ n kan-an, yɛ nga n kan'n, i nuan ´yia icra'n. Ɛɛn, amun bɔ amún nyin su ti kekle'n, amún nyin kekle sɔ'n i su sa yɛ ɔ ´ju-ɔ. Ndɛ kun nga n ko kan'n, n ´yo i nuan sa'n. Min Anannganman'n yɛ n kan sɔ-ɔ.› » Anannganman'n kan kleli min ekun kɛ: «Klɔ sran, nian, ndɛ nga Izraɛlfuɛ'm be kan'n yɛ: ‹Aolia nun ndɛ nga'm be su ju-man icra'n nun wa. Blɛ ng'ɔ ´ba mmua-mmua lɔ'n i nun ndɛ yɛ Ezekiɛl ´bo su lɛ-ɔ.› I sɔ'n ti, se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: Ndɛ kwlaa nga n kan'n, ɔ su cɛ-man nan i nuan sa'n ɔ'a yo. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ.› » Anannganman'n i ndɛ ng'ɔ kan kleli min'n yɛ. I waan: «Klɔ sran, kan sa kekleekle nga be wa ju be nga be o Izraɛl mɛn'n nun bɔ be bɔbɔ be kpɛ bé ti nun be kan ndɛ mun'n be su'n. Se be kɛ: ‹An `tie Anannganman'n i nuan su ndɛ'n. Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ bɔ be ti sinnglinfuɛ nga be bɔbɔ be kpɛ be klun be kan sa mun, kpɛkuun be yo kɛ b'a wun aolia nun like sa'n, be yako. Izraɛlfuɛ mun, amun sran nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ijɔ min nuan'n be ti kɛ solongbi bɔ be o sua nvuɛn'm be afiɛn'n sa. B'a ko tannin-man talɛ'n i nun toklo mun, b'a kplan-man talɛ nga be fa sisi klɔ'n wun bɔ Anannganman'n i ya blɛ'n nun kɛ alɛ'n ko tɔ'n, ɔ sasa sran mun'n. Be aolia nun sa nga be wun be'n be ti ngbɛn-ngbɛn, wunnzue nga be yi'n ɔ ti ato. Be se kɛ: Ndɛ nga Anannganman kan'n yɛ, kusu wuun nán Anannganman'n yɛ ɔ sunmannin be-ɔ. Be yo man sran'm be fa bé wla gua su kɛ be ndɛ'n i nuan wa yia. Nga n se be'n yɛ: ?Aolia nun sa nga an wun be lɛ'n, an kpɛ-man be amún ti nun? ?Wunnzue nga an yi lɛ'n, be ti-man ato? An se kɛ: Anannganman'n i nuan su ndɛ'n yɛ, kusu wuun m'an kan-man ndɛ fi m'an kle-man amun. I sɔ'n ti, Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: Kɛ bɔ amun ndɛ nga an kan'n ti ndɛ ngbɛn-ngbɛn'n ti, yɛ sa nga amun waan amún ti wun ase nan an wun be'n, be ti ato'n ti'n, siɛn'n, e nin amun y'a nyɛn i. Min Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ n kan sɔ-ɔ.› » «N ´yi min kwlalɛ bɔ n kwla'n i nglo n ´kle be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ'n, bɔ be kpɛ bé ti nun kɛ b'a wun aolia nun like kpɛkuun be bua ato be wunnzue yilɛ'm be nun'n. Be liɛ'n, be su tran-man min sran'm be anyia'n nun wie, be su klɛ-man be dunman Izraɛlfuɛ'm be nun wie, yɛ be su sa-man be sin be tran-man be mɛn'n nun wie kun. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, kpɛkuun be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman Nyanmiɛn nin-ɔn. Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ'n be laka min sran mun, be se be kɛ: ‹Aunjuɛ'n su ba!› Kusu wuun aunjuɛ nun-man lɛ. Min nvle'n i nun sran'm b'a kplan talɛ kun, kpɛkuun be nga be tɔn be wun suɛn sɔ'm be liɛ nga be si i'n yɛlɛ i ayre kanlɛ'n bɔ ngunmin cɛ. Se be nga be su kɛn i ayre lɛ'm be kɛ ɔ wa bubu, nzue dan kun wa tɔ, yɛ nzraama bɔ kɛ nzue ´tɔ-ɔ ɔ gua'n ɔ wa gua. Kpɛkuun aunngban dan kun wa fita. Be ´wun i-ɔ, talɛ'n yɛ ɔ su tɔ yɛ. Be su se-man amun kɛ: ?Yɛ ayre nga amun waan amu'an fa kɛtɛ i wun'n wo nin? Anannganman wan yoo: Kɛ n wa fa min ya'n, n ´yo man aunngban dan kun fita, min ya falɛ blɛ nun'n, nzue dan kun ´tɔ, kpɛkuun nzraama bɔ kɛ nzue ´tɔ-ɔ ɔ gua'n ɔ gua kekle kpa yɛ ɔ ´nunnun like kwlaa. M ´bubu talɛ bɔ an kɛnnin i ayre'n, n ´su i bo, ɔ ´tɔ asiɛ wun, yɛ i bo takawlɛ'n ɔ ´fite su. Ɔ ´tɔ, kpɛkuun amun ´wu talɛ bubuwa'm be afiɛn. I liɛ'n, amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Kɛ n ´wun talɛ'n, n ya'n ɔ ´jue sa trueintruein. Yɛ n ´fa ya dan kpa be nga be kɛnnin i ayre'n bé wun. Yɛ n ´se amun kɛ: Talɛ'n ɔ'a bubu. Be nga be kɛnnin i ayre'm be kusu, be wun-man be nun kun sa kun. Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ Izraɛl mɛn'n nun, bɔ be kan sa nga be wa ju Zerizalɛm klɔ'n su'n, bɔ be waan aunjuɛ o lɛ kusu wuun aunjuɛ nun-man lɛ'n, be liɛ'n ɔ'a wie.» Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Siɛn liɛ'n, klɔ sran, kpɛ ɔ́ nyin ɔ nvle'n nun bla nga be kpɛ bé ti nun be kan kɛ sa wie'm be su wa ju'n bé su. Se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: Amun yako! Amun bla nga an bo nyanman kɛ sran'm be fa wla bé sa kɔmin nun, bɔ an yo bé ti luku man sran wafa-wafa'n kwlaa nan an ´fa nyan kwlalɛ be su'n, amun yako. An klo kɛ an ´fa min nvle'n nunfuɛ'm be nguan'n ´kaci amun liɛ'n nan amun liɛ'n `ka lɛ. Ɔrz sa buɛ kun nin kpaun sin kanngan wie'm be ti an yo min finfin min sran'm be nyrun. An bua ato kle min sran mun, yɛ be kusu be lafi amun su-ɔ. Kpɛkuun an kun be ng'ɔ fata-man kɛ be wu'n, yɛ an yaci be nga be nin nguan nun tranlɛ fata-man'n be lɛ.› I sɔ'n ti, Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹E nin amun nyanman tɛnndɛn nga an fa tra sran'm be wawɛ mun'n y'a nyɛn i. N wa de be amún sa nun kpɛkuun n ´kpɛkpɛ be nun. Yɛ n ´nyannji sran'm be wawɛ bɔ an cicili be'n. N ´titi amun luku'm be nun wie, kpɛkuun n ´de min sran mun amún sa nun. Amun su ta-man be kɛ amún nnɛn sa kun. I liɛ'n, amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Afin an bua ato fa sanngan sran kpa'n i akunndan kusu wuun m bɔbɔ m'an sɛnngɛn-mɛn i akunndan. An wla be nga be ti klunwifuɛ'm be fanngan kɛ ɔ ´yo nan bé sa sin ɔ'a bubu-man bé sa tɛ yolɛ'n nun, yɛ kɛ ɔ ´yo nan b'a ka nguan nun'n ti. Amun su kwla kpɛ-man amún ti nun se-man kɛ amu'an wun aolia nun ninnge kun. N ´de min sran mun amún sa nun. Kpɛkuun amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » Izraɛl kpɛnngbɛn wie'm be bali min wun wunlɛ. Be trannin ase min nyrun lɛ. Anannganman Nyanmiɛn'n seli min kɛ: «Klɔ sran, sran nga be o yɛ'n b'a fa be anwlɛn'n b'a man be amuɛn mun mlɔnmlɔn. Like ng'ɔ fa be kɔ sa tɛ nun'n yɛ b'a kpɛ bé nyin i su-ɔ. ?N kplin be su kɛ be usa min sa? Ɔ man se be kɛ yoo: ‹Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Sran kwlaa ng'ɔ ti Izraɛlfuɛ'n b'ɔ fɛ i wun wla amuɛn sɔlɛ nun'n, bɔ i nyin o like b'ɔ fɛ i yili sa tɛ nun'n i su'n, sɛ ɔ ba mín nuan ijɔfuɛ'n i nyrun'n, m bɔbɔ min Anannganman yɛ n ´tɛ i su-ɔ. Kɛ ɔ ´ba sɔ'n, kɛ amuɛn ng'ɔ sɔ be'n be kpanngban fa ti ju'n, i su yɛ n ´nian yɛ n ´fa tɛ i su-ɔ. Tɛlɛ nga n ´tɛ i su sɔ'n, ɔ ´sanngan Izraɛlfuɛ nga amuɛn'm be klolɛ'n ti be kacili be sin sili min'n be akunndan.› I sɔ'n ti kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: An `sa amún sin, an `kaci amún sin si amun amuɛn mun. Nán an kpɛ amún nyin amun tete ninnge'm be su kun. Afin Izraɛlfuɛ kwlaa annzɛ aofuɛ kwlaa ng'ɔ tran Izraɛl mɛn'n nun, b'ɔ fɛ i wun wla amuɛn sɔlɛ nun'n, b'ɔ kpɛ i nyin like ng'ɔ fa be yili sa tɛ nun'n i su'n, sɛ ɔ ba mín nuan ijɔfuɛ'n i sin kɛ ɔ kan ndɛ kle i'n, m bɔbɔ min Anannganman'n yɛ n ´tɛ i su-ɔ. E nin i sɔfuɛ'n e ´yia nun. N ´yo man ɔ ´yo nzɔliɛ kun bɔ be ´fa bu nyanndra, n ´kplɛ i n ´yi, ɔ su tran-man min nvle'n nunfuɛ'm be afiɛn kun. Kpɛkuun amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman'n nin-ɔn. Sɛ min nuan ijɔfuɛ kun fɔn nan i bɔbɔ kan ndɛ wie'n, wuun ɔ ti kɛ m bɔbɔ min Anannganman yɛ n yoli ti yɛ man ɔ fɔnnin-ɔn. N ´yi min kwlalɛ bɔ n kwla'n i nglo i wun. N ´tu i Izraɛlfuɛ'm bɔ be ti min sran'n be afiɛn. Min nuan ijɔfuɛ sɔ'n nin sran ng'ɔ bali i sa usalɛ'n, be nnyɔn'm be ´fɛ bé sa tɛ nga be yoli'n i su afɛ'n, afin be nnyɔn'n be fɔnnin. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, i liɛ Izraɛlfuɛ'm be su mlin-man be kɔ-man min wun mmua kun. Be su yo-man bé sa tɛ kpanngban nga be yo be lɛ'n be fa yo-man bé wun fiɛn kun. Be ´yo min nvlefuɛ mun, yɛ n kusu n ´yo be Nyanmiɛn. Min Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ n kan sɔ-ɔ.› » Anannganman Nyanmiɛn'n seli min kɛ: «Klɔ sran, sɛ mɛn kun nun sran'm be yo sa tɛ b'ɔ kle kɛ be lafi-man min su'n, sɛ be ko sɔ amuɛn wie mun'n, sɛ n ´yi min kwlalɛ bɔ n kwla'n i nglo n ´kle be'n, n ´saci be aliɛ siewlɛ lika mun, yɛ sɛ n ´fa awe n ´yi bé su, n ´yo man sran nin nnɛn mun be ´wu be ´nunnun mɛn sɔ'n nun. Kannzɛ bɔ sran nsan nga mun: Noe, nin Daniɛl, ɔ nin Zɔb be o mɛn sɔ'n i nun tranfuɛ'm be afiɛn'n bɔbɔ'n, sɛ be yo sa kpa'n, be ngunmin yɛ be ´nyan bé ti-ɔ.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Sɛ n yo nan nnɛn tɛtɛ'm be wlan-wlan mɛn sɔ'n i wunmuan'n nun nan be bo i'n, sɛ ɔ tɔ srolo nan nnɛn sɔ'm bé wun srɛ ti sran fi ɔ'a kwla sin-man mɛn sɔ'n nun kun'n, sɛ sran nsan nga n dun mmua m boli be dunman lɛ'n be o mɛn sɔ'n nun'n, be su kwla de-man be bɔbɔ be mma yasua mun nin be mma bla mun mlɔnmlɔn, san be bɔbɔ be ngunmin cɛ yɛ be ´fite nun-ɔn. Kpɛkuun mɛn'n ´ka sa srololo.» Anannganman Nyanmiɛn kpli b'ɔ lafi-man'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Sɛ n fa alɛ n yi mɛn sɔ'n su'n, nan n se alɛ kunfuɛ'm be kɛ be `tɔ mɛn'n i lika kwlaa su be `saci i nan be `nunnun sran nin nnɛn mun'n, sɛ sran nsan nga m boli be dunman lɛ'n be o mɛn sɔ'n nun'n, be ngunmin cɛ yɛ be ´fite nun-ɔn. Sanngɛ be su kwla de-man be mma yasua mun nin be mma bla'm be wie.» Anannganman Nyanmiɛn kpli b'ɔ lafi-man'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Annzɛ kusu sɛ n fa tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ n fa yi mɛn kunngba'n nun'n, sɛ n fa ya nan n fa wie'm m ba nan sran'm be nin nnɛn mun be wu'n, kannzɛ bɔ Noe, nin Daniɛl, ɔ nin Zɔb be o mɛn sɔ'n nun sran'm be nun'n, san be nsan sɔ'm be ngunmin cɛ yɛ be ´fite nun be sa kpa'n bɔ be yo'n ti-ɔ. Be su kwla de-man be mma yasua mun nin be mma bla mun bɔ kaan sa.» Anannganman Nyanmiɛn kpli b'ɔ lafi-man'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. I sin Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: «Kannzɛ bɔ nyrɛnnɛn dandan nnan nga n ´fa yi Zerizalɛm klɔ'n su'n, i alɛ o, i awe o, i nnɛn tɛtɛ o, i tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ o, san sran'm be wie'm be ´ka lɛ. Ba bla nin ba yasua mun, be ´to amun mɛn nga be trali amun ɔli nun'n be nun lɔ. Kɛ an ´wun wafa nga be nzuɛn'n fa ti'n nin be ninnge nga be yo'n, amun anwlɛn ´gua ase nyrɛnnɛn dan nga n fa yili Zerizalɛm su'n i nun. Amun awlaboɛ'n su yo-man dan kun, afin kɛ amun ´wun be nzuɛn'n nin bé sa nga be yo be'n, amun ´wun i wlɛ kpa kɛ kannzu nán ngbɛn ti yɛ n kleli klɔ sɔ'n i nyrɛnnɛn'n nin-ɔn.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman Nyanmiɛn'n seli min kɛ yoo: «?Klɔ sran, nguɛ like yɛ vinyi'n i waka'n ɔ lɛ i bɔ waka kun'm be lɛ-man wie-ɔ? ?Yɛ i sama'm be lɛ nyrun tra bo nun waka'm be liɛ mun ti-ɔ ? ?Be kwla fɛ i waka'n fa sɛ like? ?Annzɛ be kwla fa yo ninnge sendewlɛ? Be fa yi sin nun kɛ sin'n ɔ `yrɛ i. ?Sɛ be yrɛ i ti nin i bo'n, nin i afiɛn'n, be tɛ kwla fa yo like kun nun-ɔn, ɔ yo ye? Kɛ ɔ tɛ yo klonglo'n bɔbɔ be kwla fa yo-man like nun. ?Yɛ siɛn'n, bɔ sin'n ɔ'a kɛn i bɔ ɔ'a sɔ ɔ'a yra'n, kpɛkuun blɛ li yɛ be ´fa yo like nun yɛ ɔ ´yo ye-ɔ? Nian, min Anannganman Nyanmiɛn'n n wan yoo: Vinyi waka'n wo bo nun waka'm be afiɛn, be kpɛ i be yi sin nun, kpɛkuun ɔ yra. Kɛ n'yo man Izraɛlfuɛ'm be wa yo sɔ-ɔ. E nin be e wa yia nun. Be bu i kɛ b'a fin sin'n nun b'a fite, sanngɛ sin yɛ ɔ wa di be-ɔ. Kɛ e nin be e ko yia nun sɔ'n, kpɛkuun amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. N ´yo man amun mɛn'n ´tɔ srolo, afin be fali bé wun be wlɛli i amuɛn'm be sɔlɛ nun.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman Nyanmiɛn'n seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, sɛ Zerizalɛm ti sran'n, wuun n se kɛ fɛ i tete sa mun fa kle i. Se Zerizalɛm kɛ Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Ɔ finwlɛ nin wɔ awuliɛ nun'n, a ti Kanaanfuɛ, ɔ si ti Amɔrfuɛ yɛ ɔ nin ti Ɛtfuɛ. Kɛ be ´wu wɔ'n, cɛn nga be guali wɔ ase gblo'n, b'a kpɛ-man ɔ kotua, b'a wunnzin-man wɔ nan ɔ́ wun fiɛn'n ɔ'a wie, b'a fa-man njin b'a klikli-man ɔ́ wun, b'a fa-man tannin b'a cici-man ɔ́ wun. Sran ba kun sa ɔ'a si-man wɔ aunnvuɛ nan ɔ'a yo ninnge sɔ'm be nun kun ɔ'a man wɔ. Wɔ aunnvuɛ b'ɔ b'a si-man wɔ'n ti, kɛ be wuli wɔ'n, be yili wɔ blo ijre nun, yɛlɛ kɛ ɔ́ wun yoli be tɛ. N sinnin ɔ́ wun koko lɛ, n wunnin wɔ, a su kplikpli ɔ mmoja'n nun, yɛ n seli wɔ kɛ: Nyan nguan ɔ mmoja'n sɔ nun! N seli wɔ n jrannin su kpa kɛ: Nyan nguan ɔ mmoja'n sɔ nun! N yoli wɔ man a nyinnin kɛ bo nun waka wie sa, yɛ a yoli kpa. A yoli kpɛnngbɛn, a yoli klanman kpa, kpɛkuun a nyannin nyɔnflɛn, ɔ́ wun ndrɛ'm be fili, sanngɛ wuun ɔ́ wun tɛ yo kplɛn, a kla-man like fi. N sinnin ɔ́ wun lɛ, n ´nian-an, a si yasua-a ɔ yo ye yɛ n fali min tralɛ dan'n n katali ɔ́ wun-ɔn, b'a wun-man ɔ́ wun kplɛn'n kun. N tali nda kɛ n su kpɔci-man wɔ e nin wɔ e trali aenguɛ. Kpɛkuun yɛ a yoli min liɛ-ɔ.› » Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «N fali nzue n wunnzinnin wɔ, n tuli ɔ́ wun mmoja'n, yɛ n fali ngo kpakpali wɔ. Yɛ n wlali ɔ́ wun tralɛ nga be dili nun aba'n, n wlali ɔ ja ngbabua b'ɔ ti kplo'n, n wlali wɔ lɛn tralɛ. N wlali wɔ tralɛ nga be fali tannin kplɛkɛɛ yoli'n. N wlali wɔ be sa kɔmin nun nga. N wlali wɔ kɔmin nyanman kɛ n fa ´di wɔ talua. N wlali o bue'n nun nga, n wlali ɔ su nun asunmanndi, yɛ n yoli famiɛn kle n sieli ɔ́ ti'n su. A wlali sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue, a klali lɛn tannin kplɔkɔɔ, nin tannin kplɛkɛɛ, ɔ nin tannin nga be dili nun aba'n. Like nga a di'n yɛlɛ ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn, nin awɛma nzue, nin ngo. A yoli klanman kpa, a nin famiɛn yolɛ'n fatali. Ɔ dunman'n fuli mɛnmɛn'm be nun ɔ klanman'n ti, yɛlɛ ke a yoli klanman boboli su ɔ talua nga n dili wɔ'n ti.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Sanngɛ a lafili ɔ klanman'n su. Ɔ dunman b'ɔ fuli dan'n ti, a sili blɔdɛ. Sran kwlaa b'ɔ ´sin'n, a nin i be si sua. A kacili kɛ bé sa nun ngowa like sa. Ɔ wun ninnge nga be ti klanman kpa'n, a fa yoli ɔ sraka yiwlɛ bɔ be o kpɔlɛ'm be su'n be klanman. Yɛ blɔdɛ nga a sili'n, i wunsu nian ju-man le. Yɛ i wunsu su ju-man kun. A fali sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue asunmanndi nga n fa mannin wɔ'n a yoli amuɛn wie mun kɛ yasua sa, a nin be sili blɔdɛ. A fali ɔ tralɛ nga be dili nun aba mun wlali be, yɛ a fali ngo nin ansans nga n fa mannin wɔ'n a mannin be. Kpaun nga n fa mannin wɔ nin o, ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn nin o, ngo nin awɛma nzue nga n fa ta wɔ mun o, a fa yili sraka ng'ɔ bɔn fannin'n a mannin be. Sa nga a yoli'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Ɔ klun ba yasua mun nin ɔ klun ba bla'm bɔ a wuli be mannin min'n, a fa be sɔli be, ɔ waan be `kun be. ?Nan blɔdɛ nga a sili'n, ɔ́ nyin a yi-mɛn i? A kpɛli min mma'm be kɔmin a fa sɔli wɔ amuɛn mun. Blɛ bɔ a ´si blɔdɛ'n i tɛtɛ kpa'n, ɔ́ wla ɔ'a kpɛn-man ɔ kaan nun su, kɛ ɔ yo sɔ'n, wuun ɔ wun ti ngbɛn'n, wuun like fi nun-man ɔ́ wun yɛ a la kondo ɔ mmoja'n nun.» Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: «Yako o, yako, afin kɛ a wieli ɔ sa tɛtɛ'm be yo'n, a ko kplannin ɔ blɔdɛ sua, yɛ a kplannin ɔ sraka yiwlɛ lika kpɔlɛ'm be kwlaa su. Klɔ'n nun'n, i sin nan b'a fa atin su'n, san be dun mmua ´wun sraka yiwlɛ lika sɔ'n nga a kplannin be mun. A yoli ɔ klanman'n i finfin, yɛlɛ kɛ a fali ɔ́ wun a mannin sran kwlaa b'ɔ ´sin'n, ɔ blɔdɛ'n yoli dan. A nin Eziptfuɛ nga bɔ be kunndɛ bla be fɛ-man'n, bɔ be nin wɔ tran kpa'n, amun boli tekle. Ɔ tekle bolɛ kpanngban'n ti a kunnin min ya. Yɛ nian, m'an tinngɛ mín sa ɔ́ wun, m'an kpɛ ɔ like sɔ'n i sin. N fali wɔ n wlali Filistifuɛ bɔ be ti ɔ kpɔfuɛ'm bé sa nun, be fali ya dan ɔ nzuɛn tɛtɛ b'ɔ yo sro'n ti. A nin Asirifuɛ mun amun sili blɔdɛ, yɛlɛ kɛ laa liɛ'n ɔ'a ju-man wɔ, ɔ nin i sɔ'n ngba'n, ɔ́ nyin a yi-man ng'ɔ o lɛ'n ekun. A nin Kaldefuɛ'm be sili blɔdɛ ekun, sanngɛ ng'ɔ o lɛ'n ɔ'a ju-man wɔ le. Ɔo! A tran-an ɔ tran-man. A kaci wɔ liɛ kɛ blɔdɛ i tɛtɛ kpafuɛ'n wie yɛlɛ wɔ sa.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Blɛ bɔ a kplan ɔ blɔdɛ silɛ sua mun atin'm be kwlaa be su'n, blɛ bɔ a kplan sraka yiwlɛ lika kpɔlɛ'm be kwlaa be su'n, w'a yo-man kɛ tekle sifuɛ bla nga be si tekle fa kunndɛ sika'n sa. Ɔ liɛ'n, a ti kɛ bla b'ɔ lɛ bian b'ɔ nin bian uflɛ be la'n sa. Be tua blɔdɛ bla'm be kwlaa be kalɛ, sanngɛ ɔ liɛ'n, wɔ yɛ a cɛ ɔ soman'm be like-ɔ. A tuali be kalɛ kɛ ɔ ´yo nan b'a ba nan be nin wɔ b'a la'n ti. Like nga bla kun nga'm be yo'n, i asa-be-sin yɛ a yoli-ɔ ɔ nzuɛn tɛtɛ'n ti. Sɛ ɔ ti-man sɔ'n, wuun be su kunndɛ-man wɔ. Ɔ liɛ'n, a man ɔ soman'm be sika, be kusu be man-man wɔ like fi. Like nga bla nga'm be yo'n, i asa-be-sin yɛ a yo wɔ liɛ-ɔ. Blɔdɛ bla, sie ɔ́ su tie ndɛ nga min Anannganman n kan'n. Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: Kɛ bɔ a sacili ɔ́ bo ninnge mun'n, kɛ a nin ɔ soman mun nin wɔ amuɛn tɛtɛ kpanngban mun amun boli kekle bɔ be wunnin ɔ́ wun kplɛn'n, bɔ a fali ɔ mma mun sɔli amuɛn'n, bɔ a guali be mmoja i ase'n ti, ɔ soman'n nga a nin be be la'n be kwlaa, be nga a kloli be mun o, be nga a kpɔli be o, n ´kan be kwlaa m bo nun. Kɛ n ko fa be lika'n kwlaa nun n ko ba'n, n ´yi ɔ́ wun kplɛn yɛ be ´wun wɔ, be wun ɔ wunnɛn kplɛn'n. Fɔ nga be fa tu bla nga be kunndɛ bian bé wun bo'n, nin nga be gua mmoja ase'n yɛ n ´fa tu wɔ-ɔ. Ɔ wunnɛn'n kwlaa ɔ ´yo mmoja, afin n ´fa ya, yɛ n ´tu min klunngbɔ'n ɔ su. N ´fa wɔ n ´wla bé sa nun, be ´bubu ɔ tekle sua nin ɔ lika fleiinfleiin mun. Be ´yi ɔ́ wun ninnge'n kwlaa, be ´yi ɔ talua dilɛ ninnge nga a wla be'n be kwlakwla, yɛ be ´jra ɔ wun kplɛn sa kli, a ka lɛ nin ɔ wun ngbɛn sɔ'n. Be ´di be wla sran kpanngban, yɛ be ´to wɔ yɛbuɛ, yɛ be ´fa be cua'm be ´wɔ wɔ-ɔ. Be ´wɔ ɔ́ sua'm be nun. Be ´di wɔ jɔlɛ bla kpanngban kpa be nyrun. Wafa nga n wa fa nunnun ɔ tekle bolɛ'n yɛ ɔ lɛ-ɔ, yɛ a su tannin-man sran kalɛ kun. N ´fa min ya'n n gua ɔ su, kpɛkuun n su si-man ɔ ti kwla kun. N ´gua min ya'n i ase, n fa-man ɔ wun ya kun. Ɔ wla ɔ'a kpɛn-man nga n yo m mannin wɔ i nun bɔ a tɛ yo kaan'n i su, yɛ a kunnin min ya wɔ aeliɛ'm be nun. I sɔ'n ti n wa yo a wa sua ɔ́ sa tɛ'n i su afɛ'n. Min Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ n kan sɔ-ɔ. ?Kɛ a ´yo tete sa sɔ mun'n, w'a yo-man nyannzuɛn sa uflɛ mun ekun?» Anannganman kɛnnin i ekun kɛ: «Zerizalɛm, nian, nyanndra bufuɛ'm be kwlaa be wa bu ɔ́ wun nyanndra nga. Be ´se kɛ: ‹Kɛ niɛn'n fa ti'n, yɛ i wa talua'n fa ti-ɔ.› Nanwlɛ, a ti ɔ nin i wa bla sakpa. Ɔ nin sɔ'n, i wun nin i bɔbɔ mma'm bé wun yoli i tɛ. A ti ɔ niaan bla nga be wun nin be mma'm be flannin be'n be niaan bla. Sakpa, amún nin ti Ɛtfuɛ, yɛ amún si ti Amɔrfuɛ. Ɔ nyrun kpɛn bla ng'ɔ tran ɔ bɛ su'n yɛlɛ Samari nin i wa bla mun. Yɛ ɔ sinma bla ng'ɔ o ɔ fama su'n yɛlɛ Sodɔm nin i mma bla mun. Kɛ a nantili be atin liɛ'n su'n, bɔ a yoli tete sa nga be yo be'n be wie'n, ng'ɔ ɔ lɛ'n ɔ ti kaan ngboko ɔ nyrun. I ti ɔ nzuɛn liɛ'n, ɔ'a yo tɛtɛ kpa ɔ'a tra be nantilɛ liɛ'n sa'n kwlaa nun.» Min Anannganman Nyanmiɛn bɔ min nyin o su'n, n se kɛ yoo: «Ɔ niaan bla Sodɔm nin i mma bla'm b'a yo-man like nga a nin ɔ́ wa bla liɛ mun amun ´yo i yɛ'n. Sa nga ɔ niaan bla Sodɔm yoli'n yɛ ɔ o yɛ: ɔ tu i wun. I ku yi titi. Alaje b'ɔ di'n ti, ɔ bu-man akunndan kun kɛ sa kwla tɔ i su. Ɔ'a uka-man yalɛfuɛ nin nyrɛnnɛnfuɛ mun. Sodɔm nin i mma mun yɛ be yo sɔ-ɔ. Be tuli bé wun dan, be yoli tete sa kun min nyrun. Nan m'an nunnun be asiɛ'n su wa kɛ a fa si'n sa. Samari kusu ɔ'a yo-man ɔ sa tɛ liɛ nga a yoli'n i bue. Ɔ sa tɛ liɛ nga a yoli be'n be yoli tɛtɛ dan trali i liɛ'n. Sɛ n fa ɔ liɛ'n n sunnzun i liɛ'n, n ´kwla se kɛ kannzu i li ɔ'a yo-man like fi. Wɔ bɔ yɛ a bu ɔ niaan bla'm be fɔ'n, suan ɔ nyannzuɛn liɛ'n i bo, yɛlɛ kɛ ɔ́ sa tɛ liɛ nga a yoli'n, be trali be liɛ mun. I ti be kpɛn su tra wɔ. Man nyannzuɛn kun wɔ wie, suan ɔ nyannzuɛn sɔ'n i bo, yɛlɛ kɛ sɛ be fa wɔ sunnzun ɔ niaan mun'n, ɔ ti kɛ b'a yo-man sa tɛ sa. Sodɔm kanga mun nin i wa bla'm be kanga mun, n ´fa n sa be sin be mɛn'n nun. N ´fa Samari nin i wa bla'm be kanga mun n ´sa be sin be mɛn'n nun. Yɛ ɔ kanga liɛ'm be ´tran be nun wie kɛ ɔ ´yo nan ɔ nyannzuɛn ɔ'a ti wɔ, nan i kwlaa nga a yoli'n, w'a si kɛ ɔ ti nyannzuɛn sa'n ti. Kɛ a ko kan ase sɔ'n, be ´nyan fɔnvɔlɛ. Ɔ niaan bla mun Sodɔm nin i wa mun, be wa kpɛn be osu laa nun ekun, nin Samari, ɔ nin be mma bla mun be ´kpɛn be osu laa'n nun. Yɛ wɔ nin ɔ mma liɛ mun amun wa kpɛn amun osu laa'n nun wie. Blɛ bɔ a buli ɔ wun kɛ a ti kpa'n, kɛ a kan Sodɔm i ndɛ'n, a yo i finfin. I nun sɔ nun'n, wuun ɔ́ sa tɛ liɛ'n nian fite-man nglo. Ɔ blɛ liɛ'n ɔ'a to wɔ b'ɔ fata kɛ Siri i mma bla mun nin be kwlaa nga be mantan be lɛ mun be sri wɔ, yɛ Filistifuɛ bɔ be yo wɔ finfin'n, be ´kpɛ wɔ nzowa. Ɔ nyannzuɛn nin tete sa nga a yoli be'n, i su afɛ'n yɛ a su suɛ i lɛ-ɔ. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ.» Afin Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: «Wɔ bɔ w'a bu-man nda nga a tali'n i akunndan kun'n, kɛ a fa yoli'n, yɛ n kusu n ´fa yo wɔ-ɔ. Sanngɛ n liɛ fuɛ'n, n wla su fi-man aenguɛ nga e nin wɔ e trɛli i blɛ bɔ a tɛ yo bakan'n i su. Yɛ n ´kaci i aenguɛ uflɛ b'ɔ ´ka lɛ tititi. Ɔ wla wa kpɛn ɔ nzuɛn'n su, yɛ nyannzuɛn'n ɔ wa kun wɔ blɛ bɔ a wa sɔ ɔ niaan bla'm be nun, ɔ nyrun kpɛn mun o, ɔ sinma mun o. N ´fa be man wɔ kɛ ɔ mma bla mun sa, sanngɛ nán kɛ be o aenguɛ nga min nin wɔ e trali'n nun wie ti-ɔ. Yɛ n ´flan aenguɛ nga e nin wɔ e trali'n nun, yɛ a wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Yɛ ɔ́ wla wa kpɛn laa ndɛ su, nyannzuɛn ´kun wɔ yɛ a su kwla ijɔ-man bɔbɔ, sanngɛ min liɛ'n, i kwlaa nga a yoli'n, n ´yaci cɛ wɔ. Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ.» Anannganman Nyanmiɛn seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, bu nyanndra kun kle Izraɛlfuɛ mun. Se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: Anunman nyin dan bɔ i ndɛwa'm be ti dandan vugba-vugbaa, bɔ i ndrɛ'm be ti tɛnndɛn'n, b'ɔ ti klanman toto nun'n, ɔ ɔli lele juli Liban yɛ ɔ ko kpɛli waka nga be flɛ kɛ sɛdri i ti'n su. Ɔ kpɛli i sama be nun fleiin kpa'n, yɛ ɔ fa ɔli mɛn kun bɔ be di aata nun'n i nun. Ɔ fa yili aata difuɛ'm be klɔ'n nun. Yɛ ɔ fali Izraɛl mɛn'n nun waka ngbɔnman kun, ɔ ko tɛli i asiɛ kpa nun. Ɔ fa tɛli i nzue ba kun bɔ i nun nzue'n ɔ sɔnnin kpa'n i nuan lɛ kɛ nzue nuan waka wie sa. Waka ngbɔnman sɔ'n ɔ nyinnin, yɛ ɔ yoli vinyi waka dan, sanngɛ ɔ ti gbɛdɛwa, i sama'm be kpɛ anunman nyin'n i su lɔ. Yɛ i olui'm be kɔ anunman n yi sɔ'n i bo lɔ. Ɔ ti vinyi waka kun b'ɔ yaci-man nyrɛnlɛ. Sanngɛ anunman nyin kun ekun b'ɔ ti dan ekun'n, ɔ bali. I ndɛwa'm be ti dandan kpa liɛ su, yɛ i ndrɛ'm be sɔnnin kpa. Nan vinyi waka'n i olui nin i sama mun b'a kpɛ be nyin i bue liɛ'n su, nan anunman nyin'n ɔ'a guɛguɛ i su nzue. I kusuman, asiɛ kpa nun yɛ be tɛli i-ɔ, be tɛli i nzue dan kun nuan, i sɔ'n ti, ɔ nyrɛn yɛ ɔ fɛfɛ titi, ɔ suli mma yɛ ɔ yoli dan.› Se be kɛ: ‹Kosan nga Anannganman Nyanmiɛn usa'n yɛ: ?Vinyi sɔ'n ɔ kwla yo kpa? ?Anunman nyin klikli'n ɔ ko tutu-mɛn i olui'n yɛ ɔ su ti-mɛn i su mma, nan i waka nin i nnya nga be waan be ´fɛfɛ'n b'a wu kee? Sɛ i waan ɔ su tu i bo'n, nán wunmiɛn dan nin sran kpanngban yɛ ɔ kunndɛ-ɔ. ?Be ta-a, ɔ ´kwla yo kpa ekun? ?Sɛ wia afiliɛ aunngban ɔ kɛn i'n, ɔ su wu-man kee? Ɔ ´wu kee kan be tɛli i lɛ b'ɔ yoli kpa lɛ'n.› » Anannganman Nyanmiɛn seli min kɛ yoo: «Usa osu nga i nun sran'm bé nyin su ti klekle'n be kɛ: ‹?Amun si-man nyanndra nga i bo'n?› Se be kɛ: ‹Nian, Babilɔni famiɛn'n ɔli Zerizalɛm, ɔ trali famiɛn'n nin i awlo lɔ sran dandan mun, ɔ fali be ɔli Babilɔni lɔ. Ɔ fali diewa ba kun, ɔ nin i trali aenguɛ, ɔ tali nda kɛ ɔ su kpɔci-mɛn i. Ɔ fali sran kaklaakla mun ɔli mɛn'n i wun mmua kɛ ɔ ´yo nan famiɛn diwlɛ'n ɔ'a ka kaan nan i nunfuɛ'm b'a kwla yo-man sa dandan, nan b'a fa aenguɛ i nun ndɛ'n su tititi'n ti. Sanngɛ famiɛn uflɛ'n jasoli ng'ɔ kwlali i'n i wun, ɔ sunmannin sran Ezipt lɔ kɛ be kɔ srɛ nnɛn kpanngɔ nin sonja kpanngban kpa. ?Sran ng'ɔ yoli sa sɔ'n, ɔ ´fite nun? Ɔ sacili aenguɛ'n, i ti ɔ su fite-man nun. Min Anannganman Nyanmiɛn bɔ min nyin o su'n, ndɛ nga n kan yɛ: Ɔ wa wu Babilɔni lɔ. Babilɔni famiɛn'n yɛ ɔ sieli wɔ Babilɔni lɔ-ɔ. Sanngɛ nda nga ɔ tali nin aenguɛ nga ɔ nin i be trali'n, ɔ'a di-man be su, i ti i mɛn nun yɛ ɔ wu-ɔ. Kannzɛ bɔ Ezipt famiɛn'n ɔ fali alɛ kunfuɛ kpanngban fa mɛnnin i'n, be su kwlɛ-mɛn i uka, blɛ bɔ Babilɔnifuɛ'm be ´kplan be nyrɛn, be ´fu kunman nan be ´nunnun sran kpanngban'n. Kɛ b'ɔ dun mmua kplinnin su laa'n, bɔ i sin ɔ wa yoli sa ng'ɔ ti-man su'n, i ti ɔ su fite-man nun.› » I sɔ'n ti, min Anannganman Nyanmiɛn bɔ min nyin o su'n min waan yoo: «Mín nyin osu, m bɔbɔ min nda nga n tali'n yɛlɛ nga ɔ'a di-man su lɛ'n. Ɔ yoli i finfin, ɔ'a nian-man aenguɛ bɔ e nin i trali'n su. N ´yo man ɔ fɛ i su afɛ'n. N wa suɛ i bo aya nan n ´trɛ i. I kpɔcilɛ ng'ɔ kpɔcili min'n ti n ´fɛ i n kɔ Babilɔni lɔ, lɔ yɛ be ´ko di i jɔlɛ-ɔ. I alɛ kunfuɛ kpakpa'm be ´tɔ alɛ nun, yɛ be nga be ka lɛ'n, be ´bo be sanndi lika'm be nun. Yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min Anannganman min yɛ n kan ndɛ'n nin-ɔn.» Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: «N ´fa sɛdri tɛnndɛn kun i sama nɔnman kun i ti su lɔ. N ´kpɛ i sɛdri sama'm be ti nun lɔ, m bɔbɔ n ´kplɛn i oka tɛnndɛn kun su. N ´tɛ i oka nga b'ɔ ti fleiin kpa Izraɛl lɔ'n i su. Ɔ ´nyan sama, yɛ ɔ ´su mma. Ɔ ´yo sɛdri klanman kpa. Anunman wafa'n kwlaa be ´ko trɛn i sama fleiin'm be fɔnvɔ'n bo. Yɛ sɛ n ´kwla se'n, blo lɔ waka'm be kwlaa be wa si jrɛiin kɛ min Anannganman m'an kan waka ng'ɔ nyinnin fleiin'n i ase nan m'an man waka ng'ɔ kan ase'n i su, yɛ be ´si ekun kɛ n yoli man waka mɔnnɛn'n wuli kee yɛ waka kee'n fɛfɛli ekun, min Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ n kan sɔ-ɔ. N ´yo i su sa.» Anannganman seli min kɛ: «?Nguɛ ti yɛ amun bu nyanndra nga Izraɛl lɔ tititi se kɛ: ‹Siɛ'm be dili vinyi mma amuɛn, ba mun yɛ be je'm be nyannin nin-ɔn?› » Anannganman Nyanmiɛn waan: «Mín nyin o su, amun su bu-man nyanndra nga Izraɛl mɛn'n nun wa kun. Nian, sran'm be kwlaa, i ba o, i siɛ o, be nguan nyanman'n wo min sa nun. Be nnyɔn'n be nguan nyanman'n wo min sa nun, be ti min liɛ. Sran ng'ɔ yo sa tɛ'n yɛ ɔ ´wu-ɔ. Sran ng'ɔ ti kpa'n, b'ɔ yo sa sein'n, b'ɔ yo sa i nuan su'n, ɔ di-man amuɛn aliɛ nga be di i oka'n su'n wie. Ɔ sɔ-man amuɛn nga Izraɛlfuɛ'm be sɔ'n wie. Ɔ kunndɛ-man i wiengu yi. Yɛ ɔ nin bla nga i sa a bu'n be si-man sua. Ɔ bo-man sran akpo, yɛ ɔ wua-man sran fi. Sran nga i kalɛ o i su sɛ ɔ wlali nun aowa'n, ɔ yi i aowa sɔ'n mɛn i. Sran ng'ɔ nyan-man like di-man'n, ɔ mɛn i wie, ng'ɔ lɛ-man tralɛ'n, ɔ mɛn i wie. Sɛ ɔ bo sran bosia, ɔ kunndɛ-man asubo. Ɔ yo-man sa ng'ɔ ti-mɛn i nuan su'n. Sɛ ɔ ´di jɔlɛ'n, o bu ndɛ nanwlɛ, ɔ jran-man sran sin. Ɔ fa mín nuan su ndɛ'n nin min mmla nga n kleli'n kwlaa su kpa. I sɔ sran liɛ'n ti sran kpa, ɔ ´nyan nguan.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Wienun-ɔn, sran sɔ'n ɔ wuli ba kun b'ɔ ti kakajefuɛ nin sran kunfuɛ, ɔ yo sa tɛ wafa kwlaa. Like nga i si yo-man'n yɛ i kusu ɔ yo-ɔ. I liɛ'n, ɔ di amuɛn aliɛ oka'm be su. Ɔ kunndɛ i wiengu'm bé yi mun. Ɔ bo be nga be ti yalɛfuɛ'n nin be nga be lɛ-man like'n be akpo. Ɔ wua sran mun. Sɛ be wla aowa be mɛn i'n, ɔ yi man-man sran nga i kalɛ o be su bɔ be wlali aowa sɔ'n. Ɔ fɛ i wun man amuɛn sɔlɛ'n, yɛ i blɛ sɔ'n nun ɔ yo tete sa mun. Kɛ ɔ bo sran bosia'n, ɔ kunndɛ asubo nin bosia'n sɔ'n i su mmlusuɛ. ?Sran kɛ nga sa'n, ɔ nin nguan nyanlɛ ɔ fata? Cɛcɛ! Sa nga b'ɔ be ti tɛtɛ'n ɔ yo i kwlaa kpan. Ɔ wa wu, yɛ i ndɛ'n ɔ ´kɛ i bɔbɔ su. Sɛ wienun-ɔn, ɔ wu ba, yɛ i wa'n wun sa tɛtɛ ng'ɔ yo'n, sanngɛ ɔ nian-man su yo-man wie'n, sɛ ɔ di-man amuɛn aliɛ oka'm be su'n, amuɛn nga Izraɛlfuɛ'm be sɔ be'n, sɛ ɔ sɔ-man wie'n, sɛ ɔ kunndɛ-man i wiengu yi'n, sɛ ɔ bo-man sran akpo'n, sɛ ɔ wua-man sran'n, sɛ sran ɔ wa fa sika i sa nun'n nan ɔ se-man sran sɔ'n kɛ ɔ wla aowa'n, sran ng'ɔ nyan-man like di-man'n, sɛ ɔ mɛn i wie'n, sran ng'ɔ lɛ-man tralɛ'n, sɛ ɔ mɛn i wie'n, sɛ ɔ fɛ-mɛn i wun wla-man sa ng'ɔ ti-mɛn i nuan su'n i yolɛ nun'n, sɛ ɔ bo sran bosia'n, nan ɔ kunndɛ-man asubo'n, sɛ ɔ fa mín nuan su ndɛ nin min mmla nga n kpɛli'n be su'n, i sɔ sran liɛ'n, sɛ i si yoli sa tɛ'n, nɛ́n i ti yɛ ɔ wa wu-ɔ. Ɔ ´nyan nguan. I si yɛ ɔ mianmiannin sran mun-ɔn, i yɛ ɔ wuali-ɔ, i yɛ ɔ yoli sran nga be mɛntɛn i'n be tɛtɛ nin-ɔn. I bɔbɔ yɛ ɔ wa wu i sa tɛ'm bé nuan-an. Amun usa kɛ: ‹?Nguɛ ti yɛ ba'n ɔ fɛ-mɛn i si i sa tɛ i su afɛ nin-ɔn?› Amun `nian, i bo'n yɛlɛ kɛ ba'n ɔ yoli sa seiin nin sa i nuan su, yɛ ɔ fali min mmla'm be su. Ɔ ´nyan nguan. Sran ng'ɔ yo sa tɛ'n, i yɛ ɔ ´wu-ɔ. Ba'm be su tannin-man bé si'm be sa tɛ'n i ti kalɛ. Yɛ siɛ'm be su tua-man be mma'm bé sa tɛ'n i ti kalɛ. Sran ng'ɔ yo sa kpa'n, be ´tuɛ i sa kpa sɔ'n i ti kalɛ be mɛn i. Sran ng'ɔ yo sa tɛ'n, be ´tuɛ i sa tɛ'n i ti kalɛ be mɛn i.» «Sɛ klunwifuɛ ɔ yaci i sa tɛtɛ'm be yolɛ'n, sɛ ɔ fa min mmla'm be su, ɔ su wu-man. Ɔ ´nyan nguan. Bé wla ´fi i sa tɛ ng'ɔ yoli'n be su. I sa kpa ng'ɔ yoli'n ti ɔ ´nyan nguan. ?Amun bu i kɛ n klo kɛ klunwifuɛ'm be wu? Nga n klo'n yɛlɛ kɛ klunwifuɛ'm be kaci be nzuɛn'n nan be nyan nguan.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «?Sɛ sran kpa kun yoli sa i nuan su laa, kpɛkuun siɛn'n ɔ su yo sa tɛ'n, sɛ ɔ su nian tete sa nga klunwifuɛ'n yo'n su ´yo wie'n, ɔ ´kwla fite nun? Cɛcɛ, bé wla ´fi i sa kpa ng'ɔ yoli'n su. I sa tɛtɛ b'ɔ yoli'n nin kpɔcilɛ b'ɔ kpɔcili min'n ti, ɔ ´wu. Amun se kɛ: ‹Nga Anannganman yo'n ɔ ti-man su.› Izraɛlfuɛ mun, amun `tie. ?Nga n yo i yɛ'n ɔ ti-man su? ?Nán nga amun bɔbɔ amun yo'n yɛ ɔ ti-man su-ɔ? Sɛ sran kpa kun yaci sa ng'ɔ ti kpa i yolɛ'n nan ɔ yo sa tɛ'n nan i ti ɔ wu'n, i sa tɛ'm be ti yɛ ɔ wuli-ɔ. Sɛ sa tɛ yofuɛ'n ɔ yaci i sa tɛ ng'ɔ yo'n i yolɛ'n, nan ɔ yo sa seiin nin sa ng'ɔ ti i nuan su'n, ɔ ´nyɛn i ti. Kɛ ɔ wunnin kɛ sa ng'ɔ yoli be'n be ti-man kpa'n, b'ɔ yacili be yolɛ'n ti, ɔ su wu-man. Ɔ ´nyan nguan. Sanngɛ amun Izraɛlfuɛ mun amun se kɛ: ‹Sa nga Anannganman yo'n ti-mɛn i nuan su.› ?Mín sa nga n yo be'n be yɛ be ti-mɛn i nuan su-ɔ? ?Izraɛlfuɛ mun, nán amún sa liɛ nga amun yo be mun, yɛ be ti-mɛn i nuan su-ɔ? I sɔ'n ti n wa di amun jɔlɛ, kɛ sran kun i nzuɛn fa ti'n i su yɛ n ´nian n ´di i jɔlɛ-ɔ.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Amun `kaci amun nzuɛn, amun `yaci amún sa tɛtɛ nga amun yo'n be yolɛ. Nán amun yaci sa tɛ'n wie lɛ, ɔ kwla yo amun mlinlɛ like. Amun `gua sa tɛtɛ bɔ be kacili amun nzuɛn'n be blo mmua mmua lɔ. Man amun anwlɛn'n kaci uflɛ, man amun akunndan'n ɔ yo uflɛ. ?Izraɛlfuɛ mun, nguɛ ti yɛ amun klo kɛ amun ´wu-ɔ ? Afin n kunndɛ-man kɛ sran ng'ɔ o wulɛ'n, ɔ wu. Amun `kaci amun nzuɛn'n nan amun tran nguan nun.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman seli min kɛ n `yi ngwlɛ Izraɛl wlengbi be ti n se kɛ: «?Laa amún nin ti sɛ? Ɔ ti kɛ asɔmɔli bla b'ɔ la asɔmɔli yasua'm be afiɛn'n sa. Ɔ la asɔmɔli nga b'a kpɛ cro'n be afiɛn, yɛ ɔ tɛ i mma kanngan mun-ɔn. Ɔ kleli be nun kun ngwlɛlɛ kpa, ɔ tɛli i kpa. Kun sɔ'n kpɛli cro klanman. Ɔ sili nnɛn di, kpɛkuun ɔ dili sran mun. Mɛn wie'm be tili i wun ndɛ bɔ be kan'n. Be man ɔ tɔli aya nun. Be fali nga be wlɛli i bue nun yɛ be fɛ i ɔli Ezipt mɛn'n nun. Asɔmɔli nin'n ɔ minndɛ lele ngbɛn. Kɛ b'ɔ wunnin kɛ ɔ kwla fɛ-mɛn i wla guɛ-mɛn i su kun'n, ɔ fali kaan uflɛ. Ɔ tɛli i ekun, nan ɔ'a kpɛ cro klanman. Ɔ nin asɔmɔli yasua mun yɛ be sin-ɔn, ɔ kpɛli cro yɛ ɔ sili nnɛn di, kpɛkuun ɔ dili sran mun. Ɔ sacili be famiɛn sua mun, ɔ bubuli be, ɔ sacili be klɔ mun. Kɛ be kwlaa nga be o klɔ nun'n be ti i kpanlɛ'n, kɛ srɛ kun be sa. Yɛ nvle-nvle'm be nun sran nga be fin lika'n kwlaa be cicili i wun ndɛ-ɔ. Be suɛli i wun aya sin yiɛli i, yɛ be man ɔ tɔli nun-ɔn. Be fali nga be wlɛli i bue nun, ɔ man be fɛli i wlali nnɛn'm be sua kun nun. Be fɛ ɔli Babilɔni famiɛn'n i sin lɔ. Be wlɛli i bisua kɛ ɔ ´yo nan b'a ti-mɛn i kpankpanlɛ Izraɛl oka'm be su kun'n ti.» «Laa, amún nin ti kɛ vinyi waka bɔ be tɛli i nzue ba nuan'n sa. Ɔ suli mma kaka yɛ ɔ nyannin nnya kpanngban nzue b'ɔ nyɛn i ti. I sama'm be yoli dandan, yɛ be yoli famiɛn kpɔnman mun. I ti tra waka kun nga mun. I ti fleiin'n nin i sama kpanngban'n ti be niɛn i kpa. Sanngɛ be tuli i bo ya su, be yili i ase. Yɛ aunngban'n b'ɔ fin wia afiliɛ lɔ'n yoli man i mma'm be wuli kee. I sama dandan sɔ'm be bubuli, be wuli kee, sin dili be. Siɛn'n, b'a tɛ i aawlɛ flɛnnɛn nun asiɛ kun bɔ like yo-man kpa'n su bɔ be nyan-man nzue nun'n nun. Sin fin i bo nun, ɔ yrɛli i sama mun nin i mma mun. Ɔ lɛ-man sama dandan kun bɔ be kwla fa yo famiɛn kpɔnman-an. Be fa kpɛli jue, be fa yili ngwlɛ.» Kɛ be trali sran'm be lomuɛn'n, i afuɛ nso su'n, i anglo nnun su'n, i cɛn ba blu su'n, kpɛnngbɛn wie'm be wa toli min, be seli min kɛ be kunndɛ kɛ be ´si Anannganman i klun sa'n. Yɛ Anannganman seli min kɛ: «Klɔ sran, kan ndɛ kle Izraɛl kpɛnngbɛn mun. Se be kɛ n ti Nyanmiɛn bɔ min nyin o su, n ta amun nda kɛ n su yaci-man min wun lɛ man amun usa-man min sa. Min Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ n kan sɔ-ɔ. Klɔ sran, bu be fɔ. Bu be fɔ. Fa be nannan'm be tete sa nga be yoli'n kle be. Se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Cɛn nga bɔ n ´fa Izraɛl'n, m mannin mín sa su n tali nda kleli Zakɔb i osu nunfuɛ sɔ mun, n fali mín wun kleli be kɛ be o Ezipt lɔ'n. M mannin mín sa su n kleli be, n seli kɛ: Min ti Anannganman amun Nyanmiɛn. I cɛn sɔ nun'n, m mannin min sa su n tali be nda kɛ n ´fa be Ezipt lɔ n ´kɔ mɛn kun bɔ i asiɛ'n yo like ye kpa bɔ i kunngba'n ti nnɛn tawlɛ klanman'n i nun. Mɛn sɔ'n i klanman'n tra mɛn'm be kwlaa. Yɛ n siesieli sieli be. N seli be kɛ: Amun kwlaa amun `yi tete sa nga amún nyin blo su'n be ase, nán amun sɔ Eziptfuɛ'm be amuɛn mun, nán amun yo amun wun fiɛn. N ti Anannganman amun Nyanmiɛn. Sanngɛ be jasoli mín wun, yɛ bé nyin ɔ'a yi-man min. Be nun kun sa ɔ'a yi-mɛn i tete sa nga i nyin blo su'n i wie fi ase. B'a yaci-man Eziptfuɛ mun be amuɛn'm be sɔlɛ. M buli akunndan kɛ n ´fa bé wun ya nan n ´fa ya sɔ'n lele n guɛ i bo Eziptfuɛ'm be afiɛn lɔ. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan min dunman'n ɔ'a saci-man be nga be nin be tran lɛ'm bé afiɛn'n ti'n, n guali min ya i ase. Afin be tili i kɛ n seli be kɛ n ´fa Izraɛlfuɛ'm be Ezipt lɔ n fite. N fali be Ezipt lɔ m bali nan m'an fa be m'an wɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. N fali mín nuan su ndɛ nin min mmla'n n kleli be kɛ ɔ ´yo nan be nga be fa su'n b'a nyan nguan'n ti. N kpɛli wunmiɛn-delɛ-cɛn nan n ´fa yi aenguɛ nga e nin be e trali'n i nglo, kɛ ɔ ´yo nan b'a si kɛ n ti Anannganman nan n fali Izraɛl n sieli i ngunmin kɛ ɔ `su min. Sanngɛ Izraɛlfuɛ'm be jasoli mín wun aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ. B'a fa-man mín nuan ndɛ'n su. Be guali min mmla nga sran fa su-ɔ ɔ nyan nguan'n be blo. B'a bu-man be like fi. Be sacili min wunmiɛn-delɛ-cɛn'n tɛtɛ kpa. M buli akunndan kɛ n ´fa bé wun ya, yɛ n ´ngua-ngua ya sɔ'n i bo nan n ´nunnun be aawlɛ nun lɔ. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan min dunman ɔ'a saci-man nvle-nvle nga blɛ bɔ n ´fa Izraɛlfuɛ mun Ezipt lɔ m ´ba be wunnin nun'n ti'n, m'an yo-mɛn i sɔ. N guali min ya'n i ase. Aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, m bɔbɔ min ekun yɛ n tali be nda kɛ n fa-man be n kɔ-man mɛn klanman nga min waan n ´fa man be i nun lɔ kun nin-ɔn. Mɛn sɔ'n i nun lɔ asiɛ'n ɔ yo like ye kpa, yɛ i kunngba'n ɔ ti nnɛn tawlɛ klanman. Mɛn sɔ'n i klanman tra mɛn'm be kwlaa. Sa nga ti bɔ n seli sɔ'n, yɛlɛ kɛ be yo mín nuan su ndɛ'm be finfin. Be fa-man min mmla'm be su, yɛ be nian-man min wunmiɛn-delɛ-cɛn'm be su. Amuɛn sɔlɛ fuɛ'n yɛ be fa cicili be ti-ɔ. Sanngɛ kɛ n nian be sa'n, be yoli min annvɔ. Be nunnunlɛ ɔ'a yo-man n fɛ kun, ɔ man m'an nunnun-man be aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ.› » «N wlali be mma'm bé su nun kpa aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ kɛ: Nán amun fa amún si'm bé nuan ndɛ liɛ'm be su, nán amun sɔ amuɛn fa yo amun wun fiɛn. N ti Anannganman amun Nyanmiɛn, amun `fa mín nuan su ndɛ'n su. Amún nian min mmla be su. Amun `nanti be su. Amun `sie min wunmiɛn-delɛ-cɛn i ngunmin, ɔ ti nzɔliɛ kun b'ɔ o min nin amun ye afiɛn kɛ ɔ ´yo nan b'a si jrɛiin kɛ n ti Anannganman amun Nyanmiɛn'n ti. Sanngɛ be jasoli mín wun wie. B'a fa-man mín nuan su ndɛ'm be su, b'a fa-man min mmla bɔ sran fa su-ɔ ɔ nyɛn i ti'n be su. B'a nian-man min wunmiɛn-delɛ-cɛn'n su. M buli akunndan kɛ n ´fa bé wun ya, min waan n ´fɛ i lele n ´nguɛ i ti nin i bo aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan min dunman'n ɔ'a saci-man nvle-nvle nga blɛ bɔ n ´fa Izraɛlfuɛ mun Ezipt lɔ m ba'n be wunnin nun'n be nun'n ti, m'an yo-man be like fi. Aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, m bɔbɔ n kunngba'n n tali nda kɛ n ´yo man be bo sanndi mɛn wie'm bɔ be si-man nun be nun. Sa ti bɔ n yo be sɔ'n yɛlɛ kɛ be fa-man min mmla'm be su, be bu-man mín nuan su ndɛ'n i ndɛ, be nian-man min wunmiɛn-delɛ-cɛn'n su, amuɛn nga be si'm be sɔ be'n yɛ be fa cici be ti-ɔ. M bɔbɔ n kunngba min yɛ m mannin be mmla wie bɔ b'a yo-man be kpa nin-ɔn, mmla sɔ'm be ti b'a nyan-man nguan. N yacili be lɛ, be yoli bé wun fiɛn, tɛ nga be fa be talua ba'm be kwlaa be yili be nun. N waan n ´fa be n wla awlaboɛ'n nun, kɛ ɔ ´yo nan b'a si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman'n ti.» «I sɔ'n ti'n, klɔ sran, kan ndɛ nga kle Izraɛlfuɛ mun. Se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: Amun nannan'm be kpɛli min nzowa ekun. Nzowa bɔ be kpɛli min'n yɛlɛ kɛ be kpɔcili min. Mɛn nga n tali be nda kɛ n ´fa man be'n, n fa be n ɔli nun. Be fali bé nyin bloli kpɔlɛ fleiin nin waka nga be lɛ nnya wuya'm bé su. Lɛ yɛ be yili be tɛ mun-ɔn, lɛ yɛ be kunnin min ya ɔ nin ble annzɛ like ng'ɔ ti kɛ ble sa bɔ be fa yi sraka'n, ɔ nin be tɛ'm bɔ be bɔn fannin'n, ɔ nin be nzan'm bɔ be gua be ase mun-ɔn. N seli be kɛ: ?Nguɛ yɛlɛ sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ'm be su bɔ amun kɔ be nun? Be flɛli lika sɔ'm be kɛ: Sraka yiwlɛ lika ng'ɔ o kpɔlɛ'm be su'n.› I sɔ'n ti, kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: ?Nán fiɛn kunngba nga amún si'm be yoli'n nin tete amuɛn kpanngban bɔ be sɔli'n yɛ amun ´nian su be yo wie lɛ-ɔ? Kɛ e ´se yɛ'n, amun tɛ yo amún wun fiɛn yɛlɛ kɛ amun tɛ sɔ amuɛn, yɛ amun kun amun mma mun be fa sɔ amuɛn mun. ?Izraɛlfuɛ mun, amun lafi su kɛ n ´yaci min wun lɛ kɛ amun usa min sa? Cɛcɛ, n ti Nyanmiɛn bɔ min nyin o su'n, n su yaci-man min wun lɛ kɛ amun usa min sa.› » Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Amun bu i kɛ amun kwla yo kɛ mɛn kun nga'm be nunfuɛ'm be sa nan amun ´kwla sɔ waka mun nin yɛbuɛ mun, atin sin-man lɛ. Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Min nyin o su, min kwlalɛ bɔ n kwla'n yɛ n fa yo min ninnge mun-ɔn. N wa fa min ya dan'n n gua amun su, wafa nga n ´fa sie amun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Min kwlalɛ bɔ n kwla'n ti n ´fa amun nvle-nvle nga amun o be nun'n be afiɛn, ɔ nin mɛnmɛn nga amun bo sanndili be nun'n, be nun. N ´yiayia amun. N yo i sɔ'n ya su. N ´fa amun n kɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun mmua lɔ kan sran kun nga'm be nun-man lɛ'n, lɛ yɛ e nin amun e ´kan ndɛ nin-ɔn. Kɛ n fa buli amun nannan'm be fɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, i sɔ yɛ n ´fa bu amun-ɔn, min Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ n kan sɔ-ɔ. M ´mian amun kɛ amun tran min sran'm be nun, yɛ m ´mian amun kɛ amun fa aenguɛ nga e nin amun e trali'n i su ndɛ'm be su. N ´yi nyin keklefuɛ nga be o amun nun'n nin be nga be jasoli mín wun'n. Mɛn nga be ɔli nun'n, n ´fa be n ´jaso lɛ, sanngɛ be su sa-man bé sin Izraɛl asiɛ'n su kun. Yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Yɛ amun Izraɛlfuɛ mun, min Anannganman Nyanmiɛn n waan yoo: Amun `wɔ nan sran kun ko sɔ i amuɛn mun, sanngɛ i sin'n amun lɛ-man atin kɛ amún nyin su yi-man min. Amun ´yaci amuɛn'm be like manlɛ bɔ amun fa saci min dunman'n. Afin Izraɛlfuɛ mun, amun kwlaa be wa ko su min oka dan ng'ɔ o Izraɛl lɔ'n b'ɔ ti n liɛ klonglo'n i su lɔ. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. Lɛ liɛ'n, n ´sɔ amun nun kpa, yɛ like kwlaa nga amun ´fa wla min sa nun'n, nga amun ´fa man min'n, ɔ nin amun ninnge kpakpa nga amun wa fa blɛ min'n, n ´se amun kɛ amun fa blɛ min. Kɛ n ko fa amun nvle-nvle'm be nun nin mɛnmɛn nga amun bo sanndili nun be nun n ko ba'n, bɔ n ko yiayia amun'n, n ´sɔ amun nun klanman kɛ tɛ ng'ɔ bɔn fannin'n sa. N wa fa amun n klekle nvle-nvle'm be kɛ min liɛ'n min nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Blɛ bɔ n ko fa amun'n ko sa amun sin Izraɛl asiɛ'n su, mɛn nga n tali amun nannan'm be nda kɛ n ´fa man amun'n, i nun lɔ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Lɛ yɛ amún wla wa kpɛn amun nzuɛn nin amún sa tɛtɛ nga amun fa amún wun wlali nun be su-ɔ. Amun bɔbɔ amun ´kpɔ amun wun tɛtɛ kpa amun sa tɛ'n kwlaa nga amun yoli'n ti. Izraɛlfuɛ mun, n su nian-man amun nzuɛn tɛtɛ nin amun aeliɛ tɛtɛ kpanngban'm be su yɛ n ´yo amun sa-a. Sanngɛ n ´yo man amun nyin ´yi min, yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Anannganman Nyanmiɛn seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kpɛ ɔ́ nyin mɛn'n i ngua lika'n nun lɔ. Be nga be tian ngua lɔ bo'n nun'n, kan min ndɛ kekle nga kle be. Kan kle be kɛ: ‹Amun `sie amun su tie ndɛ nga Anannganman Nyanmiɛn kɛn i ngua lɔ bo'n su'n. Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: M bɔbɔ n ´sɔ sin kun nuan bo'n nun. Ɔ ´yra waka mɔnnɛn'n kwlaa nin waka kee'n kwlaa. Like fi su kwla nuan-man sin taaman'n. Like nga be wo asiɛ sɔ su'n, kɛ ɔ fɛ i ngua lɔ'n lele fa ju nglo lɔ'n, be kwlaa be ´yra. Sran'm be kwlaa be wa wun kɛ min Anannganman yɛ n sɔli sin sɔ nin-ɔn. Yɛ like fi su kwla nuɛn-mɛn i.› » Kpɛkuun n seli kɛ: «Ee Anannganman Nyanmiɛn, be kan mín wun ndɛ se kɛ: ‹Bian nga, ndɛ kwlaa ng'ɔ kan'n, ɔ ti nyanndra bulɛ ngunmin.› » Yɛ Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kpɛ ɔ́ nyin Zerizalɛm su lɔ, kan min ndɛ'n wɔ min sua mun. Kan sa ng'ɔ wa ju Izraɛl mɛn'n su'n i ndɛ. Kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ: ‹Anannganman wan yoo: E nin amun e lɛ i, n ´yi min tokofi'n i bua'n nun. N wa nunnun sran kpa o, sran klunwifuɛ o. M ´man min tokofi'n su nan n ´fa nunnun amun kwlaa kpan kɛ ɔ fɛ i ngua lɔ lele ´fa ju nglo lɔ'n. Yɛ sran'm be kwlaa be wa si jrɛiin kɛ min Anannganman m'an yi min tokofi'n i bua'n nun. Yɛ n su fa wla-man nun kun.› Yɛ wɔ, klɔ sran, awlaboɛ'n ti klu, tra ɔ wi nun, yɛ kplin man sran'm be kwlaa be wun wɔ. Kɛ be ´usa wɔ kɛ: ‹?Ɔ yo sɛ ti yɛ a kplin-ɔn?› Tɛ be su kɛ: ‹Yɛlɛ kɛ ndɛ kun su ba, sran'm be kwlaa be anwlɛn'n ɔ wa kpɔtɔ be klun. Sran'm be kwlaa bé sa'm be ´glɔ be wun, sran'm be su nyan-man anwlɛn kun. Bé ja nannglunman'm be ´sisi be wiengu. Yɛ ɔ ba lɛ-ɔ, ɔ'a ba!› » Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kan mín nuan ndɛ'n kle be. Se be kɛ: ‹Tokofi kun yɛ, b'a si tokofi kun, ɔ ti nnana. Sran'm be sacilɛ ti yɛ be sili i nnana sɔ nin-ɔn. Be sili i nnana kɛ be ´toto nan ɔ bo mianmianmian. N fa mannin kɛ be si i nnana kpa, nan be fa tra nun. B'a bo tokofi'n i nuan, b'a si i nnana kpa kɛ be ´fa man sran kunfuɛ'n. Klɔ sran, kpankpan nan la kondo. Afin b'a cuɛn tokofi'n min sran'm be wun, yɛ be b'a cuɛn i Izraɛl kpɛnngbɛn'm be kwlaa bé wun. Be nin min nvle'n be ´tɔ. I sɔ'n ti, fin ɔ wue'n nun awlaboɛ'n ti. Afin ɔ ti sa nianlɛ kekle. Min Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ n kan sɔ-ɔ.› Wɔ, klɔ sran, kan mín nuan ndɛ'n. Bo ndɛ kpɛ kun, kpɛ nnyɔn, kpɛ nsan. Afin tokofi'n b'ɔ man wie'n, tokofi'n dan b'ɔ kun sran'n ɔ su bé su lika'n kwlaa. Ɔ yo man sran'm be lɛ-man anwlɛn kun, ɔ yo man sran kpanngban be keje. Anuan'm be kwlaa be nyrun m'an sie tokofi b'ɔ man wie'n kun lɛ. Tokofi sɔ'n ɔ ti nglannglan kɛ nyanmiɛn b'ɔ kpa sin'n sa. Ɔ su wa kun sran. Sɛ n ´kwla se, tokofi nnana tɔ fama su, tɔ bɛ su, kan kwlaa nga a kpɛ ɔ nyin lɛ'n, tɔ lɛ. M bɔbɔ n kusu, n ´fin mín sa klun kplo, yɛ n ´fa min ya'n lele n ´guɛ i ti nin i bo. Min Anannganman yɛ n kan sɔ-ɔ.» Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, yi atin nnyɔn nan famiɛn ng'ɔ o Babilɔni lɔ'n ɔ sin su fɛ i tokofi'n ɔ bla. Man atin nnyɔn'm be fin mɛn kunngba nun. Kɛ atin'm be bo be bo lɛ'n, fa klɔ nga be kɔ su'n be nzɔliɛ'n sie be su. Babilɔni sonja'm be ´fa atin sɔ'n kun su be ´ju Raba b'ɔ ti Amɔnfuɛ'm be klɔ'n su. Yɛ be ´fa kun ekun su be ´ju Zerizalɛm b'ɔ ti Zida klɔ dan bɔ be sili i wun'n su. Afin Babilɔni lɔ famiɛn'n ɔ ko trannin atin nnyɔn be anngɔnda'n su lɛ yili wunnzue, ɔ kejeli cua mun, ɔ usali amuɛn'm be sa, ɔ niannin nnɛn'm be afɔkɔ'n. Cua ng'ɔ ti Zerizalɛm nzɔliɛ'n ɔ tɔli i sa fama'n nun. I ti ɔ wa wla i sonja'm be su nun kɛ be fa alɛ kpanlɛ be wlu lɔ. Be ´fa alɛ mannzin mun ´kɔ sie klɔ'n nun sua'm be anuan'm be nyrun lɛ. Be ´kplan nyrɛn mun. Yɛ be ´fu buɛ bɔ be fia nun be kun alɛ'n. Zerizalɛmfuɛ'm be liɛ be nyrun'n, wunnzue yilɛ'n, ti ndɛ ngbɛn-ngbɛn, afin nda nga be tali'n ti be su kwla yo-man be sa. Babilɔni famiɛn'n ´kpɛn be wla kɛ be fɔnnin nan be wa tra be lomuɛn kɔ. I sɔ'n ti'n, min Anannganman Nyanmiɛn n wan yoo: Amun nyin kekle bɔ amun yi i nglo cɛn kwlaa'n ti'n, n wla kpɛn amun sa tɛ'm be su tititi. Kɛ amu'an yo-man man min wla ɔ'a fi-man amun su'n ti, amun wa tɔ amun kpɔfuɛ'm be sa nun. Amun aeliɛ'n kle kɛ amun fɔn titi. Izraɛl kpɛn, wɔ bɔ a ti klunwifuɛ'n, cɛn kun wa ju bɔ sa tɛtɛ nga a yoli be lele'n bé ti wa kpɛ!» Min Anannganman n wan yoo: «Be ´de wɔ famiɛn nzɔliɛ'n. Be ´de wɔ famiɛn kle'n. Lika'n ɔ'a kpɛ i wun, afin be nga be kan bé wun ase'n, be ´man be su, yɛ be nga be man bé wun su'n, be wa kan be ase. Sacilɛ nga be flɛ i sacilɛ'n yɛ ɔ wa ba lɛ-ɔ. N ´yo man Zerizalɛm saci. Zerizalɛm klɔ wunmuan'n ɔ ´saci. Sanngɛ san sran nga n ´kpɛ i kɛ ɔ nin i be nyɛn i'n, ɔ ´ba nan i sɔ sa'n ɔ'a ju.» Anannganman Nyanmiɛn kɛn i ekun kɛ: «Yɛ wɔ, Ezekiɛl, kan min bɔ n ti Anannganman Nyanmiɛn min nuan ndɛ wiwi nga kle Amɔnfuɛ mun. Sa nga ti bɔ n kɛn i sɔ ndɛ kekle liɛ'n, yɛlɛ kɛ be yoli Izraɛl nvle'n i finfin. Se be kɛ: ‹Tokofi kun ɔ o lɛ, b'a siesie tokofi kun kɛ ɔ `kun sran. Be sili i sa nnana sran'm be kunlɛ'n ti. Be sili i sa nnana, ɔ man ɔ'a yo nglannglan kɛ nzue b'ɔ kpa sin'n sa. Blɛ bɔ be ´kan aolia nun sa ngbɛn-ngbɛn mun nin ato ndɛ mun be kle amun'n, wuun tokofi'n wo klunwifuɛ nin be nga be yo sa tɛtɛ be kɔmin'n i wun koko. Blɛ'n ɔ'a ju kɛ be sa tɛtɛ'n ɔ `wie. Amun `fa amun tokofi'n be wla be bua'n nun. Kan be yili amun lɛ'n, mɛn nga bɔ amun fin nun'n, lɛ yɛ n ´di amun jɔlɛ nin-ɔn. N ´fa min ya dan'n n gua amun su. Sɛ n ´kwla se, n ´fita min ya dan b'ɔ ti kɛ sin sa n ´gua amun su. N ´fa amun n wlɛ i sran tɛtɛ'n nga be yo sa tɛtɛ'n bé sa nun. Sran sɔ'm be si abɔlɛ yo kpa. Sin ´di amun, amun mmoja'n ɔ sonji mɛn'n i lika kwlaa. Yɛ bé wla su kpɛn-man amun su kun. Afin min Anannganman yɛ m'an kan sɔ-ɔ.› » Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, se Zerizalɛm kɛ ɔ siesie i wun nan ko di i jɔlɛ i sran ng'ɔ kun be'n ti. Nán sisi ɔ́ bo. Yo man ɔ si kɛ sa ng'ɔ yoli be lɛ'm be ti tete sa mun. Se i kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Sran kunlɛ'n yɛ ɔ ti klɔ nga sufuɛ'm be junman-an. I sɔ'n ti, be sacilɛ cɛn'n ɔ'a ju. Amuɛn'm be sɛlɛ yɛ ɔ ti be junman-an, ɔ man b'a yo klɔ'n i fiɛn. A ti sa tɛ yofuɛ sran bɔ a kun be'n ti, yɛ a yoli ɔ wun fiɛn amuɛn bɔ a yoli be'n ti. I sɔ bɔ a yoli'n ti, a kpɛli ɔ nguan'n i sin. Ɔ wulɛ blɛ'n ɔ'a ju. I sɔ'n ti, n ´kuakua wɔ nvle-nvle'm be nyrun. Mɛn'm be kwlaa be ´yo wɔ finfin. Ɔ dunman'n ɔ'a saci, w'a kaci sa sukusuku yolɛ lika. Mɛn nga be o mmua o, nga be o koko o, be ´srisri wɔ. Nian ɔ́ wun, Izraɛl wlengbi'm be kwlalɛ bɔ be lɛ i'n, be fa mian-mian sran mun, yɛ be fa kun be. Ɔ lɔ'n, be yo siɛ nin niɛn be finfin. Be yo aofuɛ'm be tɛtɛ. Be bo aika ba nin angboti bla'm be akpo. Be bu-man lika nga be ti min liɛ klonglo'n be like fi. Be di-man min wunmiɛn-delɛ-cɛn'm be su. Ɔ lɔ'n, sran wie'm be o lɔ be saci sran'm be dunman nan be `kun be. Sran nga be o ɔ lɔ'n, be di amuɛn aliɛ oka'm be su. Be fa wlaka yolɛ'n be cici bé ti. Ɔ lɔ'n, sran'm be nin bé si i yi be si sua, yɛ be mian bla nga b'a yo mannza'n be nin be si sua kekle nun. Ɔ lɔ'n, be kunndɛ be wiengu'm bé yi mun, wie'm be laka be wa'n i yi annzɛ be mian be niaan bla bɔ be nin i be si ti-man kun'n be nin i be la. Ɔ lɔ'n, be tua sran kalɛ kɛ ɔ ko kun sran. Kɛ be bo sran bosia'n, be kwla-man i asubo'n nun. Be bo be wiengu'm be akpo be fa nyan bé wun. Yɛ min liɛ'n bé wla fi min su mlɔnmlɔnmlɔn. Nga n wunnin i'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.› » Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Zerizalɛmfuɛ mun, amun ndrunmun dilɛ nin sran'm be kunlɛ'n ti, n wa fa min acɔliɛ'n n kle amun. ?Blɛ nga bɔ e nin amun e wa nyɛn i'n, amun anwlɛn'n ´kwla sɔ yɛ amun ´kwla jran kekle? Afin min Anannganman'n min sa nga min waan n ´yo, n ´yo. N wa yo man amun bo ´sanndi nvle-nvle'm be nun. Yɛ n ´yo man fiɛn'n ɔ ´wie amun nun. Amun wa sokpa nvle-nvle kun nga'm be nyrun, yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, Izraɛlfuɛ'm b'a kaci min nyrun kɛ sika ɔkwlɛ bɔ fiɛn o nun'n sa. Be ti kɛ jɛtɛ ufue, annzɛ etɛn, annzɛ blalɛ, annzɛ sunmun bɔ be wla be buɛ nun be gua be su sin kɛ ɔ ´yo nan b'a yo yɛiin'n sa. I sɔ'n ti, Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Kɛ bɔ amu'an kaci kɛ blalɛ fiɛn sa'n, amun `nian, n ´tian amún nuan Zerizalɛm klɔ'n i afiɛn. Be tian jɛtɛ ufue'n, annzɛ aaba'n, annzɛ blalɛ'n, annzɛ sunmun'n annzɛ etɛn'n bé nuan. Be trɔ sin nuan be su nan be `klo. N kusu cɛn nga n wa fa min ya'n, i cɛn sɔ nun'n, n ´tian amún nuan, n ´fa amun n sie amun wiengu su yɛ n ´fa sin n ´klo amun kɛ blalɛ sa. N wa tian amún nuan, yɛ min ya dan b'ɔ ti kɛ sin sa'n, n ´fa fita amun su kɛ aunngban sa. Yɛ n ´yo man amun klo kɛ blalɛ nga be klo'n sa Zerizalɛm lɔ. Kɛ sika'n fa klo i kunman nga be klo i nun i nun'n, i kunngba nin-ɔn, amun kusu amun wa klo sɔ Zerizalɛm klɔ'n nun. Yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min Anannganman, m'an fa min ya dan'n m'an gua amun su.› » Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, se Zerizalɛm kɛ: ‹A ti asiɛ bɔ a ti-man saun, bɔ ɔ'a nyan-man nzue min ya cɛn'n nun. Ɔ su kpɛn'm b'a cici lɔ, be ti kɛ asɔmɔli bɔ be kpan be di be nnɛn'n sa, be kun sran mun be fa be sika'n nin be anwlɛn su ninnge kpakpa mun kekle su. B'a yo man be di-man angboti mmla'm be yalɛ kun siɛn'n.› Be sraka yifuɛ'm be fɔn min mmla mun, yɛ be bu-man lika nga be ti n liɛ klonglo'n be like fi. Be si-man like ng'ɔ ti n liɛ klonglo'n nin ng'ɔ ti-man n liɛ mlɔnmlɔn'm be ngbaciɛ. Be kle-man sran'm be like ng'ɔ ti saun'n nin ng'ɔ ti-man saun'n be ngbaciɛ. Be nyinfu be di-man min wunmiɛn-delɛ-cɛn'n su. Yɛ sran fi nyin yi-man min. Anyinyiɛ ng'ɔ fata kɛ be fa man min'n, be fa man-man min. Bé famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be liɛ be ti kɛ gboklo bɔ be di nnɛn'n sa. Be akunndan nga be bu'n yɛlɛ sran kunlɛ. Be kun sran be fa kunndɛ sika. Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n be kusu be kata sa sɔ'm be kwlaa be su ɔ nin be aolia nun gblɛ sa mun bɔ be waan be wun be mun. Be yi ato wunnzue. Be se kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo,› i kusu wuun min Anannganman m'an kan-man ndɛ a kle-man be. Sran'm be tɛtɛ yolɛ yɛ nvle'n i nunfuɛ'm be yo-ɔ. Be wua yɛ be bo nyrɛnnɛnfuɛ mun nin yalɛfuɛ'm be akpo. Like ng'ɔ ti-man bɔ be fa yo aofuɛ mun yɛ be fa yo be-ɔ. N kunndɛ sran kun b'ɔ ´kwla kplan talɛ kun sin yia mɛn'n, annzɛ b'ɔ ´kwla jran talɛ'n i buebue'n nun kpli mɛn'n i ti nan m'an saci-mɛn i. Sanngɛ n wun-man sran bɔ kun sa. Yɛ n fali min ya dan'n n guali be su-ɔ, min ya b'ɔ ti kɛ sin sa'n, n fa sacili be, n yoli man be suali be nzuɛn tɛ'n i su afɛ'n.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, bla nnyɔn bɔ be ti bla kunngba mma mun be o lɛ. Be ko boli tekle Ezipt lɔ. Be boli tekle be talua nun, lɔ yɛ sran wie mian-miannin be nyɔnflɛn fifi nin-ɔn. Lɔ yɛ be kannin be wue'n bɔ be nian kɛn-mɛn i le nin-ɔn. Be flɛ kpɛnngbɛnfuɛ'n kɛ Oola, yɛ be flɛ kaanfuɛ'n kɛ Ooliba. Be ti min liɛ laa. Be wuli ba yasua mun nin ba bla mun be mannin min. Oola yɛlɛ Samari, yɛ Ooliba yɛlɛ Zerizalɛm. Oola b'ɔ o mín bo'n, ɔ boli tekle. Ɔ wuli i soman'm bé ti kpo, be yɛlɛ Asirifuɛ nga be mɛntɛn i lɛ'n. Be wla tralɛ kpakpa bɔ bé nyin'n ti ɔkwlɛ kankan'n, afin be ti be nvle'n i siefuɛ mun, nin jɔlɛ difuɛ mun. Be ti sran bɔ be ti gbanflɛn, be waka ti klanman, yɛ be si nnɛn kpanngɔ su fu kpa. Asiri safunyrɛn'm be yɛ ɔ yoli be ye sɔ nin-ɔn. Be kwlaa ng'ɔ wuli bé ti kpo'n, ɔ nin be yoli sa fiɛnfiɛn, ɔ sɔli be amuɛn fiɛnfiɛn mun. Ɔ'a yaci-mɛn i tekle ng'ɔ boli i Ezipt lɔ'n. Afin be nin i lali i talua nun yɛ be miɛn-miɛnnin i nyɔnflɛn'n fifi, yɛ be fɛ i wlali tekle bolɛ'n nun. Yɛ n yacili i Asirifuɛ mun bɔ be ti i soman'n b'ɔ wuli be ti kpo'n be sa nun-ɔn. Be yili i wun kplɛn. Be fɛli i mma bla mun nin i mma yasua mun. Yɛ be fali tokofi kunnin i bɔbɔ. Fɔ nga be tuli i'n, ɔ kleli bla kun nga'm be ngwlɛlɛ.» «I niaan bla Ooliba wunnin i sɔ, sanngɛ i wlaka liɛ'n ɔ tra. I tekle liɛ ng'ɔ boli'n, ɔ trɛli i niaan bla liɛ'n. Yɛ Asiri siefuɛ mun nin lɔ jɔlɛ difuɛ'm bɔ be mantan lɛ'n, bɔ be wla tralɛ kpakpa'n, bɔ be si nnɛn kpanngɔ su fu kpa'n, bɔ be ti gbanflɛn yɛ be klanman liɛ'n be kan-man'n, ɔ wuli bé ti kpo. Ɔ fɛli i wun wlali sa fiɛnfiɛn'n nun. N wunnin kɛ nzuɛn kunngba'n yɛ be nnyɔn be lɛ i-ɔ. Ɔ ukɛli i tekle bolɛ'n su. Cɛn kun ɔ wunnin sran wie bɔ be yoli be nzɔliɛ talɛ'n su be kannin be ayre ɔkwlɛ. Be ti Babilɔnifuɛ'm be nzɔliɛ. Kplo ci bé bo klɛnnɛnklɛnnɛn, yɛ tannin tanmue cici bé ti. Be nyrun'n ɔ ti cuan-cuan kɛ safunyrɛn'm be sa. Kɛ Babilɔnifuɛ'm be fa ti be mɛn'n nun lɔ'n, i su yɛ be niannin be yili be-ɔ. Kɛ ɔ wunnin be klikli nun lɛ'n, ɔ wuli bé ti kpo, ɔ sunmannin sran bé sin be mɛn'n nun lɔ. Babilɔnifuɛ'm be nin i be wa lali. Be yoli i fiɛn ɔ nin be tekle bolɛ'n. Kɛ be nin i be boli tekle lele'n, ɔ wa kpɔli be kpɔlɛ kpa. Ɔ yili i tekle silɛ'n i nglo sran'm be kwlaa be nyrun, sran'm be wunnin i wunnɛn kplɛn'n. Yɛ mín wla'n ɔ tuli i su kɛ mín wla'n tuli i niaan bla su'n sa. Sanngɛ ɔ wa wlɛli wun ase ɔ boli tekle'n. Ɔ nantili tekle bolɛ'n nun kɛ ɔ fa boli i talua nun Ezipt lɔ'n sa. Lɛ'n, i nyin'n trannin tekle bofuɛ'm be su dan. I bian sa liɛ'n, be flɛ-man. Ɔ ti kɛ nnɛn'm be liɛ'n sa. Be kwla fa sunnzun aflunmun nin nnɛn kpanngɔ'm be liɛ'n bɔbɔ.» « Tekle kunngba nga a boli i ɔ talua nun'n, a su wa bo i ekun. I blɛ sɔ'n nun'n, a yaci Eziptfuɛ'm be lɛ be kan ɔ wue'n nun ngowa, wuun be bitibiti ɔ nyɔnflɛn bɔ be jin nglo cɛnjɛiin klanman'n. I sɔ'n ti Ooliba, Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹Nian, n ´yo man ɔ soman bɔ ɔ wla tuli be su'n, bé nyin ´ci wɔ. Lika kwlaa nga be o'n, n ´fa be m ba, be nin wɔ be ´kun. N ´flɛ Babilɔnifuɛ mun nin Kaldefuɛ'm be kwlaa, nin Pɛkɔdfuɛ mun, nin Sɔafuɛ mun, ɔ nin Kɔafuɛ mun. Asirifuɛ'm be ´ba wie. N ´yia gbanflɛn sɔ'm bɔ be ti nglanman'n, nin sonja kpakpa mun, be kwlaa be si nnɛn kpanngɔ'n su fu kpa. Be fin mɛn'n i nglo lɔ lika nun yɛ be ba-a. Be nin alɛ ninnge mun, nin alɛ kakaklolo mun, nin ninnge nga be fu be nun kɛ loto'm sa'n, ɔ nin alɛ kunfuɛ kpanngban yɛ be ba-a. Be fa be nyrɛn kaan mun nin be nyrɛn dan mun, yɛ be ´wla kpongbo kle, be ´sin yia wɔ. N ´fa ɔ wun ndɛ n wla be sa nun, be ´jran be mmla su be ´di wɔ jɔlɛ. Min ya nga n ´fɛ i ɔ́ wun'n ti'n, n ´yaci be lɛ be ´yo wɔ tɛtɛ. Be ´kpɛ ɔ bue nin ɔ́ su mun. Be ´fa be tokofi mun be ´wiewie wɔ. Be ´fa ɔ́ wa bla mun nin ɔ́ wa yasua mun. Sran nga b'a wu-man'n, be ´wɔ be nun mɔnnɛn-mɔnnɛn. Be ´yiyi ɔ́ wun ninnge'n kwlaa nin ɔ talua dilɛ ninnge kwlaa. N wa sie ɔ wlaka nin ɔ tekle nga a sɔ i bolɛ su Ezipt lɔ'n i ti. Ɔ nyin su blo-man sran wun kun. A su bu-man Eziptfuɛ'm be akunndan kun.› Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: ‹N wa yaci wɔ be nga a kpɔ be bɔ ɔ wla tuli be su'n be sa nun. Be ´yo wɔ sa tɛtɛ kpa, ɔ bo ninnge nga a dili junman nan w'a nyan be'n, be ´de be. Be ´jra wɔ kplɛn sa kli, yɛ be ´nian-nian wɔ kɛ tekle bla sa. Ɔ tekle nin ɔ wlaka'n ti-ɔ. Sa ti bɔ be ´yo wɔ sɔ'n yɛlɛ kɛ a nin nvle-nvle mun amun boli tekle. Afin a yoli ɔ wun fiɛn be amuɛn fiɛnfiɛn'm be sɔlɛ'n nun. A nantili ɔ niaan bla i atin'n su. I sɔ'n ti, a wa nɔn ɔ niaan bla i klowa'n nun wie. Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: A wa nɔn ɔ niaan bla i klowa'n nun, klowa sɔ'n b'ɔ ti dan bɔ i bo ti kploun'n, a wa nɔn nun wie. Be ´sri wɔ yɛ be ´to wɔ mma, afin klowa sɔ'n ti yiwa lɛkɛlɛkɛlɛkɛ. Nyrɛnnɛn ng'ɔ ´tɔ ɔ su'n, ɔ ´bo wɔ kɛ nzan sa. Klowa sɔ b'ɔ ti srɛ nin afɛ klowa'n, ɔ niaan bla Samari ɔ'a dun mmua ɔ'a nɔn nun. A ´nɔn like ng'ɔ o nun'n lele a ´wie i nɔn, a ´fufu klowa sɔ nun nin ɔ je. I buebue'n ɔ ´kpɛ ɔ wue nun.› Min Anannganman Nyanmiɛn min yɛ n kan sɔ-ɔ. I sɔ'n ti, Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Kɛ bɔ ɔ wla fili n su, bɔ a kacili ɔ sin a sili min'n ti, ɔ kusu a wa fɛ ɔ́ wlaka nin ɔ tekle i su afɛ'n.› » Anannganman seli min kɛ: «Klɔ sran. ?A ko bu-man Oola nin Ooliba be fɔ? Kan be tete sa nga be yoli'n kle be. Afin be kunndɛli bian bé wun bo. Yɛ mmoja'n ɔ o bé sa'm be nun. Be fali be amuɛn'm be sacili bé wun sa. I sin, bé wa nga be wuli be'n, be fali be sɔli be amuɛn mun. Nian nga be yoli min ekun'n yɛ. Be sacili min lika ng'ɔ ti min liɛ klonglo'n cɛn kunngba nun, yɛ b'a bu-man min wunmiɛn-delɛ-cɛn'n i like fi. Kɛ bɔ be kpɛ be mma'm be kɔmin be sɔ be amuɛn mun'n, cɛn sɔ nun'n, be kunngba'n be wluli mín sua kpa'n nun lɔ be sacili i. I kunngba'n, be ko yiali yasua'm bɔ be fin mmua mmua'n. Be sunmannin sran ɔ ko flɛli be yɛ be bali-ɔ. Be dunman nun be wunnzinnin, be wlali bé nyin bo gale. Be wlali talua dilɛ ninnge mun. Ɔ kusu a trannin bia tɛnndɛn kun su. I nyrun lɛ tabli kun jin lɛ, min ansans nin min ngo'n a fa be sieli su. Sran kpanngban kpa be bali be wun lɛ. Be tili sran kpanngban nga be bu-man like fi ndɛ'n be ngan. Sran'm be kpanngban be fin aawlɛ flɛnnɛn'n i bue'n kwlaa su. Be fali nga'm bé wlali aniaan bla nnyɔn sɔ'm bé sa. Yɛ be fali famiɛn kle klanman wlali bé ti. Yɛ n seli mín wun kɛ: ‹Nian bla nga bɔ bian be wun bo kunndɛlɛ ɔ'a wie i kun kɔlikɔli sa'n, ɔ la nun su bo tekle ekun.› Yasua'm be bɛ i sin kɛ be kɔ tekle bla sin'n sa. I sɔ yɛ be ɔli Oola nin Ooliba bɔ be ti wlakafuɛ'n be sin-ɔn. Sanngɛ yasua kpa'm be wa bu bla sɔ'm be fɔ bian bɔ be kunndɛ i bé wun bo'n nin sran bɔ be kun i'n ti. Yɛlɛ kɛ be ti bian be wun bo kunndɛfuɛ nin sran kunfuɛ. Afin min Anannganman Nyanmiɛn n wan yoo: ‹Man sran'm bé bo yo kun be jaso bé wun, n ´fa be n wlɛ i akluntitiɛ nun. Yɛ be ´fɛn bé bo ninnge mun. Sran sɔ'm be ´fin be yɛbuɛ yɛ be ´fa tokofi mun be kun be. Be ´kun be mma yasua mun nin be mma bla mun. Be ´fa sin wɔ be bé sua'm be nun. Bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku sɔ'n, n ´kpɛ i tika mɛn nga nun. Yɛ bla'm be kwlaa be ´fa tu bé wun fɔ, yɛ be su yo-man sa sukusuku nga amun yo i lɛ'n wie. N ´fa amún sa sukusuku sɔ'n n yi amun su. Amun amuɛn sɔ nga amun sɔli'n, amun wa fɛ i su afɛ'n yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman Nyanmiɛn nin-ɔn.› » Kɛ be trali sran'm be lomuɛn ɔli'n, i afuɛ ngwlan'n i anglo blu'n i le blu'n su'n, Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, klɛ ndɛ cɛn nga fluwa su! Ndɛ cɛn nga bɔbɔ, Babilɔni famiɛn'n ɔ wa kpɛ ngblaliɛ sin yia Zerizalɛm klɔ'n. Bu min sran nyin keklefuɛ'm be nyanndra kun, se be kɛ yoo: ‹Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Amun `siesie blalɛ sɛ kun, nan amun `gua nun nzue. Amun `fa nnɛn be gua nun. Amun `fa nnɛn'n i kpa lika'n, i sɔwa nin i walɛ ti'n be gua nun. Amun `fa owie kpakpa mun fa uka su man ɔ yi piɛ. Amun `fa bua kpakpa'm be nnɛn'n nan fa yie fa wlɛ i blalɛ sɛ'n i bo lɔ, amun yo man ɔ tu kpa nan owie nga be o nun'n be be wie.› I sɔ'n ti, min Anannganman, min Nyanmiɛn, n wan yoo: ‹Klɔ nga i sufuɛ'm be kun sran'n, i yako. Ɔ ti kɛ blalɛ sɛ bɔ annganblalɛ'n ɔ'a di i bɔ annganblalɛ sɔ'n, be tu-ɔ ɔ yo-man ye'n sa. Amun `yiyi blalɛ sɛ'n nun nnɛn kpɔlɛ mun kunngun. Nán be tu wie fɔtɔ nan ɔ ka lɛ. Mmoja'n tɛ o klɔ'n nun. Be fa guɛli yɛbuɛ treketreke bɔ like fi nun-man su'n i su. Asiɛ'n ɔ'a nɔnnɔn-man, yɛ sran fi a fa-man aunnyan a gua-man su. Yɛ n kusu n ´yaci mmoja sɔ'n yɛbuɛ bɔ like fi nun-man su'n i su lɛ, i liɛ'n ɔ fia-man. I liɛ'n, ɔ ´kun min ya. Kpɛkuun n su tu n klunngbɔ.› I sɔ'n ti, min Anannganman, min Nyanmiɛn, n wan yoo: ‹Klɔ nga be kun sran su'n, i yako, afin n wa trɔ sin dan kun. Wlawla yie'n nan trɔ sin'n i nuan. Yɛ tɔn nnɛn'n man ɔ be. Gua nun mankun. Yaci owie'n lɛ man ɔ yra. Yɛ fa blalɛ sɛ ngbɛn'n sie sɛnmlɛn'n su nan ɔ lo, nan ɔ blo, nan i fiɛn'n ɔ klo i klun lɔ. I kwlaa nga be ´yo i lɛ'n, ngbɛn-ɔn! Annganblalɛ kpanngban kɛ nga sa'n, sin'n su kwlɛ-mɛn i tu. Zerizalɛm, w'a yo fiɛn ɔ́ sa sukusuku'm be yolɛ'n ti. Min waan n ´yo ɔ saun, sanngɛ w'a kplin-man su. I ti nin-ɔn, a su kwla yo-man saun lele san n ´tu min ya dan'n n gua wɔ su. M bɔbɔ min Anannganman, min yɛ m'an kan-an, san ɔ ´ju, n ´yo, n su kɔ-man min sin, yɛ n su si-man aunnvuɛ, n su koko-mɛn i sin. Kɛ ɔ nzuɛn'n nin wɔ aeliɛ'n be fa ti'n yɛ be ´fa tu wɔ fɔ-ɔ.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, n wa yi wɔ aklunjuɛ like'n sa fo ɔ nyrun lɛ, sanngɛ nán yo sɛ, nán sun, nán ɔ nyinma nzue gua. Fɛfɛ ɔ klun lɔ, nán yo sɛ, fa ɔ kle'n, yɛ wla ɔ ngbabua'n kɛ titi'n sa. Nán kata ɔ nyrun, nán di sɛ aliɛ.» N kannin ndɛ n kleli sran mun nglɛmun, kpɛkuun nnɔsua yɛ mín yi wuli-ɔ. Yɛ kɛ aliɛ cɛnnin'n, n yoli like nga Anannganman waan n yo'n. Yɛ sran'm be usali n kɛ: «Nga bɔ a yo i lɛ'n, a su tu-mɛn i bo kle-man ye?» Yɛ n seli be kɛ: «Anannganman seli min kɛ yoo: ‹Se Izraɛlfuɛ'm be kɛ: Anannganman seli min kɛ: Min tranwlɛ bɔ amun fa di amun nuan'n, bɔ amun wun i-ɔ, amun klun jɔ'n, bɔ amún wla o su'n n wa yo man ɔ yo fiɛn. Amun mma yasua mun nin amun mma bla nga be kali Zerizalɛm lɔ'n, be ´kun be. Yɛ amun wa yo kɛ Ezekiɛl fa yoli'n sa. Amun su kata-man amun nyrun, yɛ amun su di-man sɛ aliɛ. Amún ti wun tannin'm be ´ka lɛ, amun ngbabua'm be ´ka amún ja, amun su sun-man, amun su yo-man sɛ. I kusu'n, amun wa yo kokloo amun sa tɛ'm be ti, yɛ sran kun ɔ wa bo i wiengu su awuyomo. Sa nga Ezekiɛl yoli'n ɔ ti nga amun wa yo'n i nzɔliɛ. I kwlaa nun'n, amun wa yo kɛ i sa, blɛ bɔ sa sɔ'm be ´ju'n, amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman Nyanmiɛn nin-ɔn.› » I sin Anannganman seli min kɛ: «Klɔ sran, n wa de bé sua b'ɔ ti be fiawlɛ nin be aklunjuɛ like'n, bɔ be fa di be nuan'n, bɔ bé wla o su'n. N ´yo man be mma yasua mun nin be mma bla'm be fi bé sa. Blɛ bɔ sa sɔ'n ɔ ju'n, sran kun liɛ'n, ɔ ´fin nun fite, i yɛ ɔ wa kan nun ndɛ kle wɔ-ɔ. Yɛ cɛn kunngba sɔ nun'n, a ´yaci bobo yolɛ, a wa kwla ijɔ, yɛ a nin sran ng'ɔ kali lɛ sɔ'n amun ´ijɔ. A wa yo min sran sɔ'm be nzɔliɛ like. Yɛ be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kpɛ ɔ́ nyin Amɔnfuɛ'm be su lɔ, nan kan sa ng'ɔ wa ju be su'n man min. Se be kɛ: ‹Amun `sie amun su amun tie Anannganman Nyanmiɛn i nuan su ndɛ'n. Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Kɛ bɔ amun srili min sua'n bɔ be yoli i wannzo, kɛ bɔ amun srili Izraɛl asiɛ'n blɛ b'ɔ sacili nin Zida awlo'n blɛ bɔ be trali lɔfuɛ mun be lomuɛn ɔli'n, i ti'n, n ´fa amun m man be nga be fin wia afiliɛ lɔ'n, be wa bo be nanmue mun amun afiɛn. Be ´tran amun afiɛn. Be ´di amun waka mma mun. Be ´nɔn amun nɔnnɔn'n. N ´fa Raba lika'n n ´kaci nyɔnngɔnmɛn'm be didiwlɛ, yɛ n ´fa Amɔn lika'n n ´kaci bua'm be didiwlɛ, yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Afin Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: Amun boli ndɛ, amun tu kpɛnnin, amun klun jɔli blɛ bɔ nyrɛnnɛn tɔli Izraɛl mɛn'n i su'n. Amun yoli min nvle i finfin yɛ amun yoli i tɛtɛ. I sɔ'n ti, amun `nian, n wa yi min kwlalɛ bɔ n kwla'n i nglo. E nin amun e wa nyɛn i. N ´fa amun n wla nvle-nvle'm bé sa nun. Be ´fɛn amun bo ninnge'm be kwlaa. Amun nvle'n ´nunnun mlɔnmlɔn. N ´saci amun, yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » «Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Moabfuɛ nin Seirfuɛ'm be seli kɛ: Amun `nian Zidafuɛ'm be nvle'n, ɔ ti kɛ nvle kun'm be sa. I sɔ'n ti, klɔ nga bɔ be ti yɛ be kwla wlu-man Moab mɛn'n nun'n, e nin be e wa nyɛn i. Be ´bubu, be ´su be wiengu'm be su. Be nun klɔ klanman kpa mun, i Bɛt-Zɛsimɔt o, i Baal-Mɛɔn o, i Kiriataim o, be ´bubu wie. N ´yaci be nga be fin wia afiliɛ lɔ'n be nun be ´kwla Moab mɛn'n kɛ be fa kwlali Amɔn mɛn'n sa. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, cɛn wie lele sran fi wla su kpɛn-man Moab su kun. N ´di Moabfuɛ'm be jɔlɛ, yɛ be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » «Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Edɔmfuɛ'm bé tuli be klunngbɔ Zida nvle'n su tɛtɛ kpa, lɛ'n yɛ ɔ kle kɛ be yoli tɛ nin-ɔn. I sɔ'n ti'n, Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: N ´yi min kwlalɛ bɔ n kwla'n i nglo yɛ e nin Edɔm e ´nyɛn i. N ´nunnun sran nin nnɛn nga be o mɛn sɔ nun'n. Kɛ ɔ fɛ i Teman klɔ'n su lele b'ɔ ´fa ju Dɛdan klɔ'n su'n, n ´yo man lɛ lika'n ɔ kaci aawlɛ flɛnnɛn. Alɛ ´di i nun sran mun. N ´fa Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n n ´tu n klunngbɔ'n n gua Edɔm su. Min ya dan bɔ n fali'n, i su yɛ be ´nian be ´fa kle be nyrɛnnɛn nin-ɔn. Yɛ be wa si kɛ kannzu kɛ be wɔ min safle'n, wuun b'a wɔ sran safle.› » Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Filistifuɛ'm be tuli be klunngbɔ. Be kpɔfuɛ'm bé wun bɔ yo be tɛ dan sa ti'n be tuli be klunngbɔ kekle kpa be su nan b'a nunnun be, afin nan ndɛ sa yɛ be nin be sɔli su-ɔ. I sɔ'n ti, Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Min yɛ, n wa yi n kwlalɛ bɔ n kwla'n i nglo, e nin Filistifuɛ mun e wa nyɛn i. N ´nunnun Kaftɔrfuɛ nga be ka jenvie'n i nuan kpɔlɛ'n su lɔ'n. Min klunngbɔ nga n wa tu'n ɔ nin sa nga n wa fa wla be nun'n, be su yo-man blɛblɛ. Blɛ bɔ n ko yo be sa kekle sɔ'n ko wie'n, be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » Kɛ be trali sran'm be lomuɛn ɔli b'ɔ dili afuɛ blu-nin-kun'n, anglo i cɛn ba klikli su'n, Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, Tirfuɛ'm be yo Zerizalɛm finfin be se kɛ: ‹Klɔ bɔ sran kwlaa sin su'n, ɔ'a bubu. Siɛn'n bɔ Zerizalɛm ɔ'a bubu'n, junman ng'ɔ di'n ɔ'a ka e sa nun. Ɔ ´yo nvuɛn, yɛ e klɔ liɛ'n kusu ´yi. I sɔ'n ti, Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Nian, Tir klɔ, e nin wɔ e lɛ i, n ´yo man nvle-nvle kpanngban kpa be ´jaso ɔ́ wun. Be ´jaso ɔ́ wun kɛ jenvie'n i nzue'n b'ɔ jaso kendenglein'n sa. Be ´saci ɔ talɛ mun. Be ´bubu ɔ sua fleinflein mun, n ´kuankuan be buebue'n, yɛ n ´yaci yɛbuɛ bɔ like fi nun-man su'n lɛ. Ɔ wa tran jenvie'n i afiɛn. Ɔ ´yo lika kun bɔ ´be wlɛ lala'm be su. Afin min Anannganman yɛ m'an kan-an. Nvle-nvlefuɛ'm be wa fɛn klɔfuɛ'm be bo ninnge mun. Lika nga be mantan jenvie'n i nuan lɛ'n, be ´saci be. I liɛ'n, be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «Tir klɔ, n wa fa famiɛn'n ng'ɔ o mɛn'n i nglo lɔ lika nun'n, b'ɔ lɛ tinmin tra famiɛn'm be kwlaa'n, bɔ i dunman yɛlɛ Nɛbikadnɛzar, b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n, ɔ ´ba yɛ ɔ nin wɔ be ´kun. Ɔ ´ba-a, ɔ ´fa nnɛn kpanngɔ mun, nin alɛ kakaklolo mun, nin nnɛn kpanngɔ su fufuɛ mun, ɔ nin alɛ kunfuɛ mun kpanngban kpa. Ɔ ´nunnun klɔ nga be mantan jenvie nuan lɛ'n. I sin i sonja'm be ´fu kunman bɔ be fia be nun be kun alɛ'n, be ´yo asiɛ klunndunngluun bɔ be fu jran su'n yɛ be ´yo nyrɛn kɛ talɛ sa. Be ´bubu amun talɛ mun nin be alɛ mannzin mun, yɛ be ´fa pikasi be bubu ɔ́ sua fleiin mun. I nnɛn kpanngɔ kpanngban sɔ'm be ´tru ndutre gua wɔ su. Kɛ be nnɛn kpanngɔ'm bé ja bo nin be kakaklolo'm be ´tɛ'n, ɔ talɛ'm be ´keje. Afin, kɛ be ´wlu wɔ anuan'm be nun'n, be ´wlu kɛ talɛ yɛ ɔ'a kpaci yɛ be su wlu nun sa. Be nnɛn kpanngɔ'm bé ja'm be ´tia atin'm be kwlaa be su. Ɔ ninnge nga a taka be'n bɔ ɔ fa di ɔ nuan'n, be ´bu tɔ asiɛ wun. Be ´wua wɔ anyanbeun'n, be ´fɛn wɔ aata ninnge mun. Be ´bubu ɔ talɛ mun, be ´saci ɔ́ sua kpakpa mun. Be ´fa ɔ yɛbuɛ mun, nin ɔ waka mun, nin sua nga be bubuli be'n be buebue'n, ɔ nin ndutre'n, be gua be jenvie'n i afiɛn lɔ. N ´jran amun jue tolɛ mun. Be su ti-man jru bolɛ kun. N wa yo man a ´kaci kɛ yɛbuɛ treketreke bɔ like fi nun-man su'n sa. A wa yo lala'm be wlɛwlɛ. Be su kplan-man wɔ kun. M bɔbɔ min Anannganman, min yɛ m'an kan-an.» Anannganman Nyanmiɛn seli Tir kɛ: «Be nga be tran nzue nuan mmua-mmua lɔ'n, kɛ be ´ti kɛ w'a saci nan sran kpanngban kpa bɔ like yoli be'n be kplin klɔ'n i afiɛn'n, be ´usu. Nvle-nvle nga be o jenvie nuan'n, be famiɛn'm be ´jaso be famiɛn bia'm be su. Be ´yi bé wun tralɛ dandan mun nin be tralɛ nga be di be nun aba'n. Srɛ'n ´kun be kpo. Be ´tran asiɛ wun, be ´usu sa lele. Wɔ agualiɛ ng'ɔ wa gua wɔ lɛ'n ti'n, be wawɛ'n ´wanndi bé wun. Be wa yi ɔ su ngwlɛ be se kɛ: ‹Ɔo! Nguɛ sa yɛlɛ nga, klɔ bɔ i dunman ti fuwa'n, bɔ i su sran'm be kwla jenvie'n i sufuɛ mun'n, bɔ sran'm be kwlaa be sro be'n, ɔ nun-man jenvie nuan lɛ kun. Siɛn'n be nga be tran jenvie'n nuan'n, be su usu i nunnunlɛ bɔ ɔ'a nunnun'n ti. Be nga be tran jenvie nuan mmua mmua lɔ'n i nunnunlɛ'n ndɛ'n ti, be wawɛ'n ɔ'a wanndi bé wun.› » Afin Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «N wa yo man a ´yo kɛ klɔ bɔ be sacili bɔ sran tran-man be su kun'n sa. N ´fa nzue'n jenvie'n i afiɛn lɔ ɔ wa di wɔ. N ´fa wɔ n kɔ blɔlɔ lɔ a to be nga be wuli'n be lɔ. A wa ka mɛn ng'ɔ wo asiɛ'n i bo lɔ'n nun kɛ lalafuɛ klɔ nga be sacili'n sa, a wa to be nga be dun mmua be wuli ɔ nyrun'm be lɔ. A su kwla fite-man gua su wa kun. A su tran-man asiɛ nga sran'm be tran su wa'n su wie kun. Kɛ bɔ a wa nunnun mlɔnmlɔn'n ti, srɛ dan kpa ɔ ´kun sran mun. Be ´kunndɛ wɔ sanngɛ be su wun-man wɔ kun mlɔnmlɔn.» Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman seli min kɛ yoo: «Wɔ, klɔ sran, yi ngwlɛ Tir klɔ'n i su. Tir klɔ'n b'ɔ o jenvie'n nuan'n i nunfuɛ'm be nin nvle-nvlefuɛ kpanngban nga be tran jenvie i nuan'n be di aata, ndɛ nga min Anannganman Nyanmiɛn n kan kle i'n yɛ. Kan kle Tir se kɛ: ‹Ee Tir, a fa ɔ klanman'n a fa di ɔ nuan. Ɔ lika liɛ'n wo jenvie'n i afiɛn. Be yoli wɔ klanman kɛ mmeli klanman wie sa. Be fali Sɛnir lɔ siprɛs waka yɛ be fa yoli ɔ wun ninnge mun-ɔn. Be fali Liban lɔ sɛdri waka be yoli flanga waka mannin wɔ. Be fali Bazan lɔ sɛni waka yɛ be yoli ɔ tɛbua mun-ɔn. Be fali sui je b'ɔ fin Asiri, Kitim lika liɛ nun'n, yɛ be yoli ɔ gua su wa ninnge mun-ɔn. Ɔ su tannin'm be ti Ezipt lɔ lɛn kplɔkɔɔ ɔ nin nga be guguli i nuan'n, yɛ be fa sieli ɔ nzɔliɛ mmua mmua lɔ-ɔ. Tannin ɔkwlɛ srosrowa nin ɔkwlɛ kankankan nga be nin be fin Elisa klɔ'n b'ɔ o jenvie i nuan i su'n, be yɛ be kata wɔ aata ninnge'm be su-ɔ. Sidɔnfuɛ mun nin Arvadfuɛ mun yɛ be ti ɔ kanfuɛ mun-ɔn. Yɛ ɔ nunfuɛ nga be si alie kan kpa'n, be yɛ be ti ɔ su kpɛn nin-ɔn. Gɛbal lɔ ajuin difuɛ'm bɔ be si like yo'n, be o ɔ́ wun lɔ be siesie alie'm be lika ng'ɔ sacili'n i ye. Mmeli nga be nanti jenvie'n su'n be kwlaa, be jran ɔ wun lɔ, yɛ be nga be o nun'm be to ɔ trɔ'n. Pɛrs nin Lid, ɔ nin Pit lɔ sonja'm be o wɔ alɛ kunfuɛ'm be nun, be fa bé nyrɛn nin be kpongbo kle be sendeli ɔ lika lɔ. I sɔ'n ɔ man wɔ anyrunnyan. Arvad lɔ sran mun nin ɔ bɔbɔ ɔ sonja liɛ mun be di wɔ gladi sin yia ɔ talɛ'n. Sonja wie'm be nian ɔ́ sua fleiin'n be su. Be fa be nyrɛn be sie talɛ ng'ɔ sin yia wɔ'n i su. Be yo wɔ klanman dan.› » «Tarsisfuɛ'm be nin wɔ be di aata ɔ ninnge kpanngban bɔ a lɛ i'n ti. Be to ɔ trɔ mun. Be fa jɛtɛ ufue nin blalɛ, nin etɛn, ɔ nin sunmun yɛ be fa to be-ɔ. Zavanfuɛ mun, nin Tibalfuɛ mun, ɔ nin Mesɛkfuɛ mun be nin wɔ be di aata. Be man ɔ kanga mun nin aaba ninnge mun be fa kaci ɔ ninnge liɛ mun. Be nga be o Tɔgarma'n be man ɔ nnɛn kpanngɔ nga be cuɛn like'n nin milɛ nga be fu su'n. Dɛdanfuɛ'm be nin wɔ di aata'n wie. Wɔ aata dilɛ lika'n ɔ fɛ i lele ju jenvie'n nun kpɔlɛ kpanngban'm be su. Be fa sui je nin ebɛn waka yɛ be fa tua ɔ kalɛ-ɔ. Edɔmfuɛ'm be to ɔ́ sa nun trɔ kpanngban, yɛ be fa emɛrɔd, nin tannin ɔkwlɛ kankankan, nin tannin bɔ be di i nuan aba'n, nin lɛn tannin kplɔkɔɔ, nin kɔrail, ɔ nin ribi, be fa be ba atɛ ɔ gua'm be bo. Zidafuɛ'm be nin Izraɛlfuɛ'm be nin wɔ di aata, yɛ be man wɔ ble b'ɔ fin Minit nin gato, nin awɛma nzue, nin ngo, nin waka bue nzue b'ɔ bɔn fannin'n. Damasfuɛ'm be to ɔ trɔ nin wɔ anyanbeun ninnge wafa-wafa mun. Be fa Ɛlbɔn nzan nin bua ndrɛ ufue yɛ be fa tannin i kalɛ-ɔ. Dan nin Zavan akpasua'm be fɛ i Izal klɔ'n su lɛ be wa tua be kalɛ liɛ'n ɔ nin blalɛ nga b'a bo'n nin kanɛl, ɔ nin ndɛma ng'ɔ bɔn fannin'n. Dɛdanfuɛ'm be nin wɔ di nnɛn kpanngɔ su katalɛ ninnge'm be aata. Arabi nin Kedar mɛn'n be kpɛn'm be to ninnge ɔ́ sa nun. Be tannin ɔ kalɛ nin bua bɔ b'a kpɛ cro'n, nin bua nene mun, ɔ nin boli mun. Seba nin Raɛma aata difuɛ'm be nin wɔ di aata. Be fa parfɛn kpakpa mun, nin yɛbuɛ kpakpa mun, ɔ nin sika ɔkwlɛ be fa kaci ɔ parfɛn'n. Aran klɔ'n nin Kane klɔ'n, nin Edɛni klɔ'n, nin Seba klɔ'n, nin Asiri, ɔ nin Kilmad klɔ'm be aata difuɛ'm be nin wɔ be di aata. Be nin wɔ be di tralɛ kpakpa'm be aata. Be fa tralɛ ɔkwlɛ srosrowa mun, nin tralɛ nga be dili be nun aba'n, nin tapi nga be toto nun, ɔ nin nyanman nga be wɔli be kpa'n mun be ba ɔ gua'm be bo.» «Tarsis lɔ mmeli'm be sua wɔ aata ninnge mun. Be di-man wɔ anyanbeun ninnge'm be yalɛ jenvie'n i afiɛn. Yɛ wɔ anyrunnyan'n ti dan lɔ ekun. Ɔ mmeli'm be kanfuɛ'm be fali wɔ be ɔli nzue nga bé bo ti kploun'm be su. Wia afiliɛ lɔ aunngban'n ɔ bubuli wɔ jenvie'n i afiɛn. Wɔ anyanbeun ninnge mun nin ɔ trɔ mun, ɔ́ bo ninnge'n kwlaa o, sran nga be di ɔ nun junman mun o, wɔ ajuin difuɛ nga be siesie wɔ ye mun o, aata difuɛ nga be to ɔ ninnge mun o, sonja nga be sasa wɔ mun o, sran kpanngban nga be o ɔ nun mun o, blɛ bɔ a mlɔnnin'n, be kwlaa be mlɔnnin wie. Kɛ ɔ junman difuɛ'm be kpan'n, be nga be o kpɔlɛ'n su lɛ'n be o usulɛ. Kpɛkuun be nga be kan mmeli'n, be su jaso be mmeli'm be nun'n. Be kwlaa nga be o mmeli'm be nun'n, be su jra asiɛ wun. Be ´bo wɔ su awuyomo. Be ´kpan, be kɔnviabo ´bo be kpɔlɛ. Be ´fa ndutre be gua bé ti'n su. Be ´la kondo nzuɛn'n nun. Be ´kpu bé ti'n su ɔ dunman nun. Be ´wla bajɛ tralɛ. Be anwlɛn'n ɔ ´kpɛ be klun, be ´sun wɔ ti. Be ´bo awuyomo, be kɔnviabo ´bo be kpɔlɛ. Be sayalɛ nun, be ´yi ɔ su ngwlɛ. Be ´sro sɛ jue be ´se kɛ: ‹Tir, laa a ti klɔ kun bɔ a lɛ-man wunsu, yɛ nian wɔ yɛ w'a saci jenvie'n nun yɛ. Kɛ be ´fa wɔ aata ninnge mun jenvie'n nun lɔ be ´ba'n, ɔ man sran kpanngban be nyannin like be toli. Wɔ anyanbeun ninnge kpanngban'n ti, famiɛn nga be o asiɛ'n su be nyannin bé wun. Siɛn'n, nian wɔ yɛ jenvie'n su aunngban'n ɔ'a saci wɔ yɛ, ɔ'a wla wɔ ase nzue'n i bunman'n nun lɔ. Ɔ trɔ mun nin ɔ sran nga be di junman ɔ nun'n, be kwlaa be nin wɔ mlɔnnin jenvie'n nun. Be kwlaa nga be tran jenvie nuan mmua-mmua lɔ'n, srɛ'n ɔ'a kun be kpo. Be famiɛn'm be wawɛ'n ɔ'a tu be ´wun. Kɛ a nian be nyrun siin'n, a si kɛ srɛ'n ɔ'a kun be kpo. Be nga be di aata bɔ be tran nvle-nvle'm be nun'n, be fɛfɛ ɔ dunman nun. W'a kaci kɛ like kun bɔ be wun i-ɔ srɛ kun be'n sa. W'a kaci kɛ like sroesroe sa. W'a nunnun mlɔnmlɔn.› » Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kan kle Tir famiɛn'n kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: A tuli ɔ́ wun dan. A seli kɛ: N ti kɛ Nyanmiɛn sa. M'an tran be nga be ti kɛ Nyanmiɛn sa'n be bia'n su jenvie i afiɛn! Sanngɛ sran yɛlɛ wɔ, wɔ akunndan'n ti klɔ sran akunndan. A bu i kɛ, Daniɛl i ngwlɛlɛ liɛ'n ɔ ju-man ɔ liɛ'n nun, nan like fi ti-man fiawa ɔ nyrun. Wɔ akunndan'n nin ɔ ngwlɛlɛ'n bɔ a si i'n ti, a nyannin ɔ́ wun. A nyannin sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue wɔ anwlɛn su ninnge siewlɛ lika'n nun. Wɔ aata nga a si i di'n ti'n, a nyannin ɔ́ wun. Yɛ ɔ́ wun bɔ a nyɛnnin'n ti, a tu ɔ wun.› I sɔ'n ti, ndɛ nga min Anannganman Nyanmiɛn n kan'n yɛ: ‹Kɛ bɔ a bu i kɛ wɔ akunndan'n ti kɛ Nyanmiɛn liɛ'n sa ti, n wa yo man aofuɛ'm be ´jaso ɔ́ wun. Be nga bɔ be like yolɛ yo ya nvle-nvlefuɛ'm be nun'n, be ´saci ɔ ninnge nga a fali ɔ ngwlɛlɛ'n yoli be'n. Be ´fa bé nuan nzue tɛ i ɔ klanman mianmian'n su. Be ´fa wɔ be jrɛ i asieliɛ kunman'n nun. A wa wu nyrɛnnɛn wie jenvie'n nun. ?Sran ng'ɔ su ba ɔ kunlɛ'n, a kwla ´se i ekun kɛ a ti kɛ Nyanmiɛn sa? A wa ka sran su sa titi, a su yo-man kɛ Nyanmiɛn'n sa le sran nga b'ɔ kun wɔ'n i sa bo. Aofuɛ wie mun yɛ be ´kun wɔ-ɔ, a wa wu kɛ sran nga b'a wlɛ-mɛn i klɛn'n sa.› » Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, yi ngwlɛ Tir famiɛn'n i su, se i kɛ ndɛ nga min Anannganman Nyanmiɛn n kan'n yɛ: ‹Ɔ ngwlɛlɛ dan nin ɔ klanman b'ɔ lɛ-man wunsu'n ti'n, a yoli sran kun bɔ be fa ɔ nzuɛn nin-ɔn ɔ ti kpa. A trannin Edɛni b'ɔ ti Nyanmiɛn i fie'n i nun, yɛ yɛbuɛ kpakpa'n kwlaa sin yiali wɔ: ribi, topaz, diaman, krizoliti, kornalin, zasp, safir, grenat, emɛrɔd. Like nga a wlali be'n be ti sika ɔkwlɛ. Kɛ be yili wɔ cɛ'n yɛ be siesieli be-ɔ. A ti anz b'ɔ a sasa like. Ɔ ndɛwa'm be nun ti tinngɛwa. N sieli wɔ tranwlɛ, yɛ a trannin min oka'n su. A wlan-wlannin yɛbuɛ nglannglan'm be afiɛn. Kɛ ɔ fin cɛn bɔ be yili wɔ'n lele b'ɔ ´fa ju cɛn nga be wunnin sa tɛ ɔ nun'n, a fali min atin'n su kpa. Wɔ aata dilɛ'n i dan'n ti, a yoli sa kekleekle mun yɛ a yoli sa tɛ. N tuli wɔ min oka'n su lɔ. N kannin ɔ bo, a su tran-man yɛbuɛ nglannglan'm be nun kun. Ɔ klanman'n ti a tuli ɔ́ wun. A fali ɔ klanman fa sacili ɔ ngwlɛlɛ'n. N ´yi wɔ asiɛ'n su. N ´yo man famiɛn'm be ´yo wɔ kɛ ngowa kanlɛ like sa. Ɔ sa tɛ kpanngban'n nga a yoli be'n nin ɔ ndrunmun nga a dili be aata dilɛ nun'n, i ti a sacili ɔ lika mun. N ´yo man sin kun ɔ ´fin wɔ afiɛn fite ɔ ´yra wɔ. N ´yo man a kaci nzuɛn asiɛ'n su wa. A ´kaci sɔ sran nga be nian wɔ'n be kwlaa be nyrun. Be kwlaa nga be si wɔ nvle-nvle'm be afiɛn'n be ´gua bliin ɔ dunman nun. A ´kaci kɛ like sroesroe sa sran'm be nyrun. A ´nunnun mlɔnmlɔn.› » Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kpɛ ɔ́ nyin Sidɔn su nan kan ndɛ kle i, kan sa ng'ɔ wa ju i su'n. Se kɛ Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Sidɔn, e nin wɔ e lɛ i, min dunman'n ɔ wa fu wɔ afiɛn, yɛ blɛ bɔ n wa di n jɔlɛ'n, sran'm be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. N ´kle kɛ min nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. N ´yo man tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n ɔ tɔ ɔ su, yɛ mmoja ´sonji klɔ'n i atin'm be nun. Be ´utu wɔ, yɛ ɔ sran kpanngban kpa be ´wu klɔ'n i klun lɔ. Yɛ sran'm be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » Anannganman waan: «Nvle-nvle nga be mantan Izraɛl'n be nun kun sa su yo-man Izraɛl nvle'n i finfin kun. Nyrɛnnɛn ng'ɔ yrɛ i fiaan'n, b'ɔ wɔ i kɛ owie sa'n, be ´yaci i klelɛ. Yɛ sran'm be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹N wa fa Izraɛlfuɛ mun nvle-nvle nga be bo sanndili nun'n be afiɛn n ´tian bé nuan, yɛ n ´kle nvle-nvle'm be kɛ n ti Nyanmiɛn kun bɔ min nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Be ´tran be bɔbɔ be mɛn'n nun, mɛn bɔ n fa mannin min sufuɛ Zakɔb'n. Be ´tran lɛ fɔuun, be ´kplan sua yɛ be ´ta vinyi. Be ´tran lɛ fɔuun, yɛlɛ kɛ be nga be yoli be finfin'n, n wa tu be fɔ. Yɛ be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman be Nyanmiɛn nin-ɔn.› » Kɛ be trali Izraɛlfuɛ'm be lomuɛn'n, i afuɛ blu'n, i anglo blu'n, i cɛn ba blu-nin-kun su'n, Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kpɛ ɔ́ nyin Ezipt famiɛn'n i su nan kan sa ng'ɔ wa ju i bɔbɔ su nin Eziptfuɛ'm be kwlaa be su'n kle i. Se kɛ ndɛ nga Anannganman Nyanmiɛn kan'n yɛ: ‹Ezipt famiɛn, wɔ bɔ a ti kɛ alɛngɛ dan sa bɔ a la ɔ nzue ba'm be afiɛn'n, bɔ a se kɛ: Nil nzue'n ɔ ti min liɛ, m bɔbɔ yɛ n yili n like-ɔ, e nin wɔ e lɛ i. Nian, n wa fa blalɛ n ´wla wɔ aoje nin ɔ je nglo'm be nun. N ´fa ɔ nzue'n i nun kpatra mun ´mantan ɔ wun bui kokloko'n su. N ´cuɛn wɔ nzue'n nun n ´fite, a nin kpatra nga be o ɔ nzue ba'm be nun bɔ be ´mantan ɔ wun bui kokloko'n su'n be kwlaa yɛ n ´cuɛn amun n ´fite-ɔ. N ´fa wɔ n ´yi i aawlɛ flɛnnɛn'n nun, wɔ nin nzue nun kpatra'm be kwlaa yɛ n ´fa mun n ´yi i lɔ-ɔ. A wa wu blo. Be su yia-man ɔ fuɛn'n su nan se ke sielɛ yɛ be kan kɛ be ´sie wɔ-ɔ. Blo nnɛn nin anunman'm be yɛ be ´di wɔ-ɔ. Eziptfuɛ'm be kwlaa be wa si jrɛiin kɛ n ti Anannganman. Izraɛlfuɛ'm bé bo suanlɛ nga a suannin'n ɔ yoli fakafaka kɛ ndɛma sa. Be trali wɔ be sa nun, kpɛkuun a buli. Kɛ be kisali wɔ su'n, a kpacili. A yoli man kannin tuli be wati su. Yɛ a yoli man b'a nyan-man anwlɛn kun.› I sɔ'n ti'n, ndɛ nga min Anannganman Nyanmiɛn n kan'n yɛ: N wa fa sonja wie mun bɔ alɛ ninnge o bé sa nun'n, be ´nunnun sran nin nnɛn mun. Ezipt mɛn'n ɔ wa tɔ srolo, sran su tran-man nun. Yɛ sran'm be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Yɛlɛ kɛ a seli kɛ: ‹Nil nzue'n ɔ ti min liɛ, m bɔbɔ yɛ n yili n like-ɔ.› I sɔ'n ti'n, e nin wɔ nin ɔ nzue ba'n e lɛ i, n ´yo man Ezipt mɛn'n ɔ ´bubu yɛ ɔ ´tɔ srolo kɛ ɔ fɛ i Migdɔl lele fa ju Siɛni nin Etiopi be anyialiɛ'n su lɔ'n. Sran ja sa su tia-man lɔ kun, nnɛn ja sa su tia-man lɔ kun. Ɔ ´di afuɛ lele ablanan, sran su tran-man lɔ. N ´yo man Ezipt mɛn'n ɔ tɔ sa srololo. Ɔ ´tɔ srolo tra mɛn nga b'a tɔ srololo'm be kwlaa, yɛ i klɔ'm be bubulɛ nga be ´bubu'n, klɔ uflɛ nian bubu-man sɔ le. Ɔ ´yo sɔ lele afuɛ ablanan. N ´yo man Eziptfuɛ'm be ´bo be sanndi mɛnmɛn'm be nun. Be ´sanndi tɔtɔ mɛn wafa wafa'm be nun. Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Kɛ afuɛ ablanan ko sin'n, Eziptfuɛ nga be ɔli nvle-nvle'm be nun'n, n ´kan be kwlaa m ´bo nun. N ´fa Eziptfuɛ nga be trali be lomuɛn'n n ´sa be sin, Patrɔs bɔ ti be awuliɛ mɛn'n i nun. Be kwlaa be ´yo nvle kun bɔ i nunfuɛ'm be ´kan be wun ase. Ezipt i dunman'n ɔ ´kan ase tra famiɛn diwlɛ'm be kwlaa yɛ ɔ su fu-man mɛnmɛn'm be su kun. N ´kan Eziptfuɛ sɔ'm be ase kɛ ɔ ´yo nan b'a fu-man b'a tran-man nvle'm bé su'n ti. Izraɛlfuɛ'm be su fa-man bé wla gua-man be su kun. Be su fa-man bé wun be ko wlɛ-mɛn i sa tɛ yolɛ nun kun Eziptfuɛ sɔ mun bɔ be flɛ be kɛ be wa uka be'n ti. Yɛ be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman Nyanmiɛn nin-ɔn.› » Kɛ be trali Izraɛlfuɛ'm be lomuɛn'n i afuɛ ablaɔn-nin-nso su'n, i anglo klikli'n i cɛn ba klikli su'n, Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, famiɛn Nɛbikadnɛzar miannin i alɛ kunfuɛ'm be kɛ be di junman kekle kpa Tir klɔ'n ti. Alɛ kunfuɛ sɔ'm bé ti'm b'a kpa. Be wati'm bé su ɔ'a kplokplo. Ɔ'a nyan-man Tir'n i nun like fi, i alɛ kunfuɛ'm b'a nyan-man nun like fi. Be fɛli i wun sa bɔ ngbɛn. I sɔ'n ti, Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Min yɛ, n ´fa Ezipt mɛn'n m man Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n nin-ɔn. Ɔ ´fɛ i nun anyanbeun ninnge mun ´kɔ. Ɔ ´fɛn i nun ninnge'n ngba sekeseke, like sɔ'n yɛ ɔ ´yo sonja'm be akatua nga be ´nyɛn i nin-ɔn. I junman ng'ɔ dili'n, i kalɛ bɔ n fa tuɛ i'n yɛlɛ Ezipt mɛn'n bɔ n ´fa mɛn i'n. Afin junman nga i sonja'm be dili lɛ'n, m bɔbɔ min yɛ be dili be mannin min-ɔn. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ kan sɔ-ɔ. I blɛ sɔ nun'n, n ´uka Izraɛlfuɛ'm be wunmiɛn'n i su, yɛ m ´man ɔ fanngan a ´fa kan ndɛ kle be. Yɛ be ´si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman'n nin-ɔn.› » Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kan sa nga be wa ju'n mun. Se kɛ ndɛ nga min Anannganman Nyanmiɛn n kan'n yɛ: ‹Amun `bo awuyomo! Ee nguɛ cɛn yɛlɛ nga! Cɛn sɔ'n ɔ'a mantan. Anannganman i cɛn'n ɔ'a mantan. Cɛn sɔ'n, ɔ ´yo kɛ nzue yɛ ɔ'a mlan sa. Ɔ wa yo nvle-nvle'm be fɔ tulɛ cɛn. Alɛ'n ɔ su ba Ezipt lɔ. Afɛ'n ɔ wa tran Etiopi lɔ blɛ bɔ be ´kun Ezipt lɔ sran mun bɔ be ´tɔ'n. Afɛ'n ɔ wa tran lɔ blɛ bɔ be ´de Eziptfuɛ'm bé bo ninnge mun'n, bɔ be ´saci be mɛn'n. Etiopi'n, nin Pit'n, nin Lid'n, nin Arabi'n, nin Kib'n, ɔ nin min nvle'n bɔbɔ, alɛ'n ɔ ´di be wie.› Anannganman wan yoo: ‹Be nga be suan Ezipt'n i bo'n, be ´tɔ yɛ i wunmiɛn ng'ɔ fa tu i wun'n ɔ ´kpɛ. Kɛ ɔ fɛ i Migdɔl lele fa ju Siɛni'n, alɛ'n ɔ ´di lɛ lika mun.› Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. ‹Mɛn sɔ'n i srolo liɛ'n ɔ ´tra mɛn nga be ti srolo'm be kwlaa, yɛ i klɔ'm be ´kaci klɔ nvuɛn. Blɛ bɔ n ´fa sin n yi i Ezipt mɛn nun'n, bɔ be nga be suɛn i bo'n be ´wie nunnun'n, yɛ be wa si jrɛiin kɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Cɛn nga n wa nunnun Eziptfuɛ mun, min sran nga n ´sunman be'n, be ´fu mmeli'm be nun be kɔ Etiopifuɛ'm be wun lɔ be ko yo man be nin be alaje b'ɔ be di'n, be ´usu yɛ afɛ ´tɔ be su Ezipt i cɛn sɔ nun. Afin nian, cɛn sɔ'n wo balɛ!› Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹N ´fa Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n n ´fa nunnun Ezipt mɛn'n nun sran kpanngban'n. Ɔ ´fɛ i nvle nunfuɛ mun yɛ ɔ wa fa bo Ezipt mɛn nin-ɔn. Be nga be lɛ fanngan kpa'n yɛ be ´ba-a. Be ´cuɛn be tokofi mun Eziptfuɛ'm bé wun, sran'm be fuɛn'n ɔ wa tru mɛn sɔ'n i wunmuan'n nun. N ´yo man Nil nzue'n ɔ ´wie nun. N ´yo mɛn'n i atɛ klunwifuɛ'm bé sa nun. N ´yo man mɛn ɔ tɔ sa srololo. Aofuɛ wie'm be wa bo mɛn sɔ'n. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ.› Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹N ´yo man amuɛn'm be kwlaa be mlin. N ´yiyi Nɔf lɔ amuɛn mun. Be su nyan-man famiɛn Ezipt lɔ kun, yɛ n wa yo man srɛ wa kun sran mun Ezipt mɛn'n nun. N wa bo Patrɔs klɔ'n, n ´fa sin i yi Zɔan klɔ'n nun, yɛ n ´di No klɔ'n i jɔlɛ. N ´fa ya dan kpa Sin b'ɔ ti Ezipt klɔ bɔ be sili i wun kpa'n i wun. Yɛ n ´nunnun No lɔ sran kpanngban'n. N ´fa sin n ´yi Ezipt mɛn'n nun, Sin klɔ'n ɔ wa keje, No asiɛ'n i nun wa kpaci kpla, yɛ Nɔf i kpɔfuɛ'm be wa utu i wia klengle kpa'n nun. Alɛ'n ɔ ´di Ɔn nin Pi-besɛt gbanflɛn mun, yɛ be ´tra klɔ sɔ'm be sufuɛ'm be lomuɛn. Cɛn nga n wa bubu Ezipt mɛn'n i fanngan'n, bɔ n wa bu i wun b'ɔ tu'n i bue, lika'n su kpaja-man Tapanɛs lɔ, aosin'n ´wla. Nyanmiɛn ble tritri kun ɔ ´kata Tapanɛs klɔ'n su, yɛ be ´tra lɔ ba talua'm be lomuɛn kɔ mɛn wie nun. M ´bu Eziptfuɛ'm be fɔ yɛ be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » Kɛ be trali Izraɛlfuɛ'm be lomuɛn'n, i afuɛ blu-nin-kun i anglo klikli i cɛn ba nso su'n, Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, m'an bu Ezipt famiɛn'n i sa'n. Ɔ nyan-man sran nan ɔ'a yo i ayre nan ɔ'a cici su. Ɔ'a nyan-man sran b'ɔ cici su nan ɔ'a nyan fanngan ɔ'a tra tokofi nun-ɔn. Siɛn'n, Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Nian, e nin Ezipt famiɛn'n e lɛ i. M ´bubu i sa mun, ng'ɔ nian bu-man nin o, nin nga ɔ'a bu laa nin o. N ´yo man tokofi'n ɔ fin i sa nun tɔ kpɔkplɔkpɔ. N ´yo man Eziptfuɛ'm be ´bo be sanndi nvle-nvle be nun. N ´yo man be tɔtɔ mɛn wie'm be nun kunngun. N ´trutru be nun. M ´man Babilɔni famiɛn'n i fanngan. N ´fa min tokofi n ´wlɛ i sa nun, yɛ m ´bubu Ezipt famiɛn'n i sa mun. Ɔ ´wu kɔ'n, wuun ɔ ´kplin i kpɔfuɛ'n i nyin bo lɛ. M ´man Babilɔni famiɛn'n i fanngan, sanngɛ Ezipt famiɛn'n i sa'm be glɔ i wun. Kɛ n ko fa min tokofi'n n ko wlɛ i Babilɔni famiɛn'n i sa nun b'ɔ ko fa ko tinndin Ezipt mɛn'n i wun'n, yɛ sran'm be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. N ´yo man Eziptfuɛ'm bé bo be sanndi nvle-nvle'm be nun. N ´yo man be tɔtɔ mɛn wie'm be nun kunngun. Yɛ be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Kɛ be trali Izraɛlfuɛ be lomuɛn ɔli mɛn wie nun'n, i afuɛ blu-nin-kun'n i anglo nsan su'n, i cɛn ba klikli'n su'n, Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, se Ezipt famiɛn'n nin i sran kpanngban'm be kɛ: ‹?Ɔ dan bɔ a ti'n ɔ fa wan? Nian, laa Asiri'n ti kɛ Liban lɔ waka nga be flɛ sɛdri'n sa. I nnya'n ti klanman, i fɔnvɔ'n yo fɛ kpa, ɔ ti fleiin. I ti'n ɔ tra bo nun waka'm be kwlaa. Nzue'n yoli man ɔ nyinnin. Nzue ng'ɔ o asiɛ'n i bo'n yoli man ɔ nyinnin. Nzue'n sin yiɛli i olui'n, yɛ nzue sɔ'n ɔ sonji kɔ bo'n nun lɔ waka'm be kwlaa bé bo. I sɔ'n ti yɛ ɔ nyinnin bɔ i ti tra bo nun lɔ waka'm be kwlaa nin-ɔn. I sama'm be wa yoli kaka nzue b'ɔ nyrɛn i bo'n ti. Anunman nga be tu sin'n be kwlaa be lɛ i sama'm be nun. Blo nnɛn'm be kwlaa be wu ba mun be sie be i nnya'm bé bo. Yɛ nvle dandan kpa'm be trɛn i fɔnvɔ'n bo. Ɔ nyinnin klanman, yɛ i sama'm be ti dandan klanman, afin i olui'm be o nzue kpanngban nun. Nyanmiɛn i fie'n nun lɔ sɛdri waka fi nin i be sɛ-man, siprɛs waka'm be sama'm be klanman ju-mɛn i liɛ'm be nun. Platani i waka mun be ti-man kɛ i sama'm be sa. Waka fi nun-man Nyanmiɛn fie'n nun bɔ i klanman to i-ɔ. N yoli i sama kpanngban'm be klanman i sɔ'n ti Edɛni lɔ'n, sɛ n ´kwla se'n, fie sɔ'n i nun waka'm be kwlaa be nyin bloli i wun.› » «I sɔ'n ti'n Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Ɔ nyinnin dan. I ti'n ɔ tra bo'n nun lɔ waka mun. Ɔ fɛli i nyinlɛ'n ɔ tuli i wun. I sɔ'n ti yɛ n fɛ i n wlali famiɛn ng'ɔ kwla famiɛn'm be kwlaa asiɛ'n su wa i sa nun nin-ɔn. Ɔ wa yo i tɛtɛ kɛ i bɔbɔ i klunwi'n ɔ fa ti'n sa. Aofuɛ wie bɔ be si-man aunnvuɛ'n be kpɛli i bo, yɛ be yacili i lɛ be ɔli. I sama'm be tɔli oka'm be su nin kongo'm be kwlaa be nun. I nnya'm be kpɛkpɛ guali mɛn'n i buebue kanngan'm be nun. Asiɛ'n su sran'm be jasoli i fɔnvɔ'n bo, be wanndili i. I sama nga be kpɛkpɛli'n, anunman'm be wa trannin be su. Blo nnɛn'm be kwlaa be yoli be lawlɛ i nnya'm bé nun. Kɛ ɔ'a yo sɔ'n, i liɛ'n, waka nga be o nzue nuan'm be wie fi su nyin-man tɛnndɛn sa kun, yɛ i ti'n su tra-man waka kun nga'n mun. Sɛni waka bɔ be nyan nzue'n wie'n, be su kwla nyin-man ndɛnndɛn. Afin i sran o, i waka o, be kwlaa be ´wu, be ´kɔ asiɛ'n i bo lɔ be ´to be nga be la i bo lɔ'm be lɔ.› » Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «Sɛ n ´kwla se'n, cɛn nga bɔ sɛdri waka'n ɔ ɔli blɔlɔ lɔ'n, n yoli man sran'm be trannin sɛ nun. I dunman nun'n, n katali kunman dan bɔ be si-mɛn i bo'n su, yɛ n yoli man nzue kali nun, yɛ n yoli man nzue dandan'm be jrannin. I dunman nun'n, n yoli man aosin dunnin Liban oka'm be su, yɛ bo'n nun lɔ waka'm be wuli kee. Blɛ bɔ n yoli bɔ waka sɔ'n ɔ tɔli b'ɔ toli be nga be o blɔlɔ lɔ'm be lɔ'n, nvle-nvle nga be tili i ngan'n be usuli sa tututu srɛ b'ɔ kunnin be'n ti. Blɔlɔ lɔ'n, Edɛni waka'm be kwlaa bɔ be ti waka nglanman, bɔ nzue o be su tititi tra Liban lɔ waka'm be kwlaa'n, be klun jɔli. Be kusu'n be nin i be jrali blɔlɔ lɔ be nga alɛ dili be'n bé wun lɔ. Be yɛ be suɛn i bo-ɔ, yɛ be o i fɔnvɔ'n i bo mɛnmɛn'm be afiɛn. ?Edɛni waka'm be nun'n onin yɛ ɔ nin wɔ anyrunnyan'n nin ɔ dan'n be sɛ-ɔ? Ɔ nin i sɔ ngba'n, be ´fa wɔ nin Edɛni waka mun be ´jra amun asiɛ'n i bo kpa lɔ. A wa la be nga b'a wla-man be klɛn'n nin be nga alɛ dili be'n be afiɛn. Nian, sa ng'ɔ wa ju Ezipt famiɛn'n nin Eziptfuɛ'm be kwlaa be su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Kɛ be trali Izraɛlfuɛ'm be lomuɛn ɔli mɛn wie nun'n, i afuɛ blu-nin-nnyɔn'n i anglo blu-nin-nnyɔn su'n i cɛn ba klikli'n su'n, Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, to Ezipt famiɛn'n i wun jue se kɛ: ‹Laa a ti mɛnmɛn'm be nyrun kɛ asɔmɔli ba sa. A ti kɛ dragɔn b'ɔ o jenvie nun'n sa. A yo man ɔ nzue'm be nyrɛn. A fa ɔ́ ja a kputu nzue mun, a yo nzue'm be fiɛn.› » Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «N wa to min lala'n n ´gua wɔ su. Sran bɔ be yia kpanngban'm be ´cuɛn wɔ min tunman'n nun. N ´to wɔ n yi asiɛ'n su. N ´trɛtrɛ wɔ nun blo lɔ. N ´yo man anunman nga be tu sin'n be tran wɔ su. N ´yo man blo nnɛn'm be di ɔ nnɛn'n. N ´tru ɔ nnɛn'n i onga nun oka'm be su nin kongo'm be nun. N ´fa mmoja n lualua mɛn nga a la kondo nun'n lele ´to oka mun, yɛ ɔ yi nzue'm be sonjiwlɛ'n. Kɛ a ´wu cɛ'n, n ´kata nyanmiɛn ng'ɔ la nglo lɔ plaii'n su. N ´nuan nzraama mun. N ´fa nyanmiɛn ble'n n kata wia'n i nyrun. Anglo'n ɔ su kpaja-man kun. Ɔ dunman nun'n, n ´nuan nyanmiɛn su lɔ kannin mun, yɛ n ´yo man ɔ mɛn'n ka aosin'n nun. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. N ´yo man kɛ nvle-nvlefuɛ kpanngban bɔ a si-man be'n be ti wɔ awieliɛ ng'ɔ ´wie wɔ'n, be anwlɛn'n ɔ ´kpɛ be klun. Ɔ dunman nun'n, sran kpanngban kpa be ´tran awlaboɛ'n nun. Ɔ dunman nun'n srɛ dan kpa ɔ ´kun be famiɛn mun blɛ bɔ n ´toto tokofi'n sin be nyrun'n. Ɔ tɔlɛ cɛn nun'n, be ´usu sa tututu sɔ lelele, kɛ ɔ ´yo nan sran kun bɔbɔ ɔ'a nyan i nguan liɛ'n yɛ ɔ ´koko-ɔ.» Afin Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «San Babilɔni i tokofi'n ɔ ´kan wɔ. N ´sunman safunyrɛn nga be ti safunyrɛn'n nvle'm be nun'n, be ´kun wɔ sran mun kpanngban kpa. Be ´nunnun Ezipt i wun tulɛ'n su, yɛ sran kpanngban sɔ'm be ´nunnun. Nnɛn nga be ta be nzue dan'n i nuan lɛ'n be kwlaa be ´wu. Sran ja su kputu-man nzue'm be kun. Nnɛn ja bui su kputu-man nzue'm be kun. Yɛ n ´yo man nzue'm be ´jran diin yɛ nzue ba'm be ´sonji kɛ ngo sa. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. Kɛ n wa yo man like fi su tran-man Ezipt mɛn nun kun'n, blɛ bɔ n ´nunnun be nga be tran nun'n, be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Be wa yi ngwlɛ nvle'n nun, bla mun yɛ be wa yi ngwlɛ sɔ nin-ɔn. Be ´yi ngwlɛ sɔ'n Ezipt nin i sran kpanngban nga be o nun'n be su.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Kɛ be trali Izraɛlfuɛ'm be lomuɛn ɔli mɛn wie nun'n, i afuɛ blu-nin-nnyɔn'n i anglo blu-nin-nnyɔn'n i cɛn ba blu'n nin nnun su'n, Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, sun, fɛfɛ Eziptfuɛ'm be ti. Yo man Ezipt mɛn'n nin nvle dandan kun mun be jra, asiɛ'n i bo lɔ kan fuɛn'm be jra lɔ'n. Se be kɛ: ‹?Wan yɛ ɔ kpa trɛ i-ɔ? Amun jra nan amun ko la be nga b'a wla-man be klɛn'n be wun lɔ.› Be ´tɔ be nga tokofi fitili be'n be afiɛn. B'a cuɛn tokofi, man be nunnun Ezipt nin i nun sran kpanngban'm be kwlaa. Blɔlɔ lɔ'n safunyrɛn mun nin kpɛnngbɛn nga be mantan Eziptfuɛ mun'n be kpan kɛ: ‹Nvle-nvlefuɛ bɔ alɛ'n ɔ dili be'n, be su jra nan be nin ye ´la wa. Asiri i famiɛn'n yɛ ɔ o yɛ ɔ nin i sonja mun. I sonja nga bɔ alɛ'n ɔ dili be'n, be asieliɛ'n be sin yiɛ i. Be asieliɛ'm be o asiɛ'n i bo mmua kpa. Be sin yia famiɛn'n i liɛ'n. Be kwlaa sɔ bɔ laa kɛ be nyin tɛ o su'n be wla sran'm be srɛ'n, alɛ'n ɔ dili be kpan. Elam famiɛn'n yɛ ɔ o yɛ ɔ nin i sonja mun. I sonja nga bɔ alɛ'n ɔ dili be'n, be asieliɛ'n be sin yiɛ i liɛ'n. Be kwlaa sɔ b'ɔ b'a wla-man be klɛn'n laa'n bɔ kɛ be nyin tɛ o su'n be wla sran'm be srɛ'n, be kwlaa b'a jra asiɛ'n i bo lɔ. Nyannzuɛn ɔ'a kun be. Awieliɛ kunngba ng'ɔ wieli sran kun nga mun'n yɛ ɔ wieli be wie-ɔ. Elam famiɛn'n i sonja'm be la be nga alɛ dili be'n be afiɛn. I sonja'm be asieliɛ'm be sin yiɛ i. Be kwlaa sɔ bɔ b'a wla-man be klɛn'n, alɛ'n ɔ dili be. Laa kɛ be nyin tɛ o su'n, be wla sran'm be srɛ. Siɛn'n, nyannzuɛn'n yɛ ɔ'a kun be yɛ be o be nga alɛ dili be'n be nun yɛ. Mesɛk nin Tibal famiɛn'm, be nin be sonja'm be yɛ be o yɛ. Be sonja'm be asieliɛ'n be sin yia be. Be kwlaa sɔ'm b'a wla-man be klɛn'n, laa kɛ be nyin o su'n, be wla sran'm be srɛ'n, alɛ'n ɔ dili be. B'a sie-man be nin safunyrɛn bɔ kɛ be nyin tɛ o su'n be wla sran'm be srɛ'n be likawlɛ. Kɛ be ´kɔ blɔlɔ lɔ'n, be nin be alɛ ninnge mun yɛ be ɔli-ɔ, be tokofi'n wo bé ti lika, yɛ be nyrɛn'n wo be fuɛn'n su. Sanngɛ amun Eziptfuɛ mun, amun ´wu wie yɛ be ´sie amun be nga b'a wla-man be klɛn bɔ alɛ'n ɔ dili be'n be nun. Nian, Edɔmfuɛ'm be famiɛn mun nin be wlengbi mun be o lɛ wie. Ɔ nin be yakpa nga be ti'n i ngba'n, be yoli be kɛ sran kun nga alɛ'n ɔ dili be'n be sa. Be sieli be asiɛ'n i bo lɔ kɛ be sieli be nga b'a wla-man be klɛn'm be sa. Nian, mɛn'n i nglo lɔ wlengbi mun nin Sidɔnfuɛ'm be o lɛ wie. B'a wu b'a to be nga be wuli'n be lɔ. Laa be ti safunyrɛn, ɔ man be wlali sran'm be srɛ, sanngɛ be kwlaa sɔ'm bɔ b'a wla-man be klɛn'n, siɛn'n nyannzuɛn a kun be, be yɛ be o be nga alɛ'n ɔ dili be'n be nun yɛ. Nyannzuɛn kunngba nga be nga be dun mmua ɔli asiɛ'n i bo lɔ be wunnin i'n, i wie yɛ be wun i-ɔ. Ezipt famiɛn'n ɔ wa wun sonja mun yɛ ɔ ´fa fɔnvɔ i wun. I liɛ nga alɛ'n ɔ dili be'n, ɔ ´sɔn i nun. M bɔbɔ min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. N yacili Ezipt famiɛn'n i lɛ kɛ ɔ wla sran nga be o mɛn nun'm be srɛ. Sanngɛ siɛn'n, i bɔbɔ nin i sonja mun'n, be wa sie be be nga b'a wla-man be klɛn'n, b'ɔ alɛ ɔ dili be'n be afiɛn.› » Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kan ndɛ kle ɔ nvlefuɛ mun. Se be kɛ: ‹Sɛ n fa alɛ n yi mɛn kun su'n, mɛn sɔ'n i nun sran'm be ´kpa be nun sran kun b'ɔ ti be gladi difuɛ. Blɛ bɔ gladi difuɛ'n ɔ ´wun kɛ sonja nga be ti be kpɔfuɛ'm be su ba'n, ɔ ´bo awɛ nan i klɔfuɛ'm be siesie bé wun. Sɛ sran kun ɔ ti awɛ'n i bolɛ'n nan ɔ bu-mɛn i ndɛ nan ɔ yaci i wun lɛ nan be kun i'n, i bɔbɔ yɛ ɔ kunnin i wun-ɔn, i bɔbɔ i ndɛ-ɔ. I bɔbɔ yɛ ɔ kunnin i wun-ɔn, yɛlɛ kɛ ɔ tili awɛ'n i tɛlɛ'n jrɛiin, kpɛkuun ɔ'a bu-mɛn i ndɛ. Sɛ ɔ ti kɛ ɔ buli i ndɛ'n, wuun ɔ'a wu-man. Sɛ wienun-ɔn, gladi difuɛ'n ɔ wun kɛ be kpɔfuɛ'm be sonja'm be su ba nan ɔ'a bo-man awɛ'n, man i klɔfuɛ'm b'a si-man kɛ be su ba'n, ɔ man sɛ be wa fu sran kun nun be kun i'n, gladi difuɛ i ndɛ-ɔ, wuun ɔ ti kɛ i yɛ ɔ kunnin sran sɔ nin-ɔn. Klɔ sran, wɔ yɛ n sieli wɔ kɛ gladi difuɛ sa Izraɛlfuɛ'm be jɔ bolɛ'n ti. Sie ɔ́ su nan tie min ndɛ nan bo sa nga be wa ju'n be jɔ kle Izraɛlfuɛ mun. Sɛ n ´se klunwifuɛ'n kɛ: Klunwifuɛ, a wa wu. Sɛ w'a bo-mɛn i jɔ nan w'a se-mɛn i kɛ ɔ kaci i nzuɛn tɛ'n, klunwifuɛ sɔ'n i sa nuan su b'ɔ yo-man ti'n, ɔ ´wu, sanngɛ ɔ ndɛ-ɔ. Sɛ kusu a bo klunwifuɛ'n i jɔ kɛ ɔ yaci i nzuɛn tɛ'n nan i waan ɔ yaci-man'n, ɔ ´wu i sa tɛ'n nun, sanngɛ ɔ liɛ'n a ´nyan ɔ ti.› » «Wɔ, klɔ sran, se Izraɛlfuɛ'm be kɛ, amun se kɛ: ‹E sa tɛtɛ nga e yo be'n nin é nzuɛn tɛ'm be jin e ti su kɛ trɔ sa. I sɔ'n ti yɛ e su wie nin-ɔn. ?E ´yo sɛ nan y'a nyan nguan?› Se be kɛ: ‹Min nyin o su, min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. Like nga n kunndɛ'n, nɛ́n i yɛlɛ kɛ klunwifuɛ'n ɔ wu, sanngɛ n kunndɛ kɛ ɔ `kaci i nzuɛn'n nan ɔ `fite nun. Amun `yaci amun nzuɛn tɛtɛ'n. ?Izraɛlfuɛ mun, nguɛ ti yɛ amun waan amun ´wu nin-ɔn?› Ezekiɛl, kan kle ɔ nvle'n nunfuɛ'm be kɛ: ‹Sɛ sran kpa kun ɔ fɛ i wun wlɛ sa tɛ yolɛ nun'n, i sa kpakpa ng'ɔ yoli be laa'n be kwla de-mɛn i. Sɛ klunwifuɛ'n ɔ yaci i sa tɛtɛ yolɛ'n, ɔ su wu-mɛn i sa tɛ ng'ɔ yoli be laa'n be dunman nun. Sɛ sran kpa'n kusu yo sa tɛ'n, sa kpa ng'ɔ yoli be laa'n be kwla de-mɛn i. Sɛ n se sran kpa kun kɛ ɔ ´nyɛn i ti'n, sɛ ɔ bu kɛ i ainyiɛ laa'n ju nan ɔ ko yo sa tɛ'n, bé wla ´fi i sa kpakpa ng'ɔ yoli be'm be su. Ɔ ´wu. I sa tɛ b'ɔ yoli'n ti yɛ ɔ ´wu-ɔ. Sɛ kusu n se klunwifuɛ'n kɛ ɔ nin wulɛ fata'n, sɛ ɔ yaci i nzuɛn tɛ'n, nan ɔ yo sa ng'ɔ ti kpa'n, b'ɔ ti i nuan su'n, ɔ su wu-man. Sɛ ɔ yi like nga be fa wlali aowa man'n, sɛ like ng'ɔ wuali ɔ sie i osu'n, sɛ ɔ fa mmla nga be man nguan'n be su'n, nan ɔ yo-man sa ng'ɔ ti-mɛn i su'n, ɔ ´nyɛn i ti, ɔ su wu-man. Bé wla su kpɛn-mɛn i sa tɛ ng'ɔ yoli be'n i wie fi su kun, afin ɔ yo sa seiin, yɛ ɔ yo sa i nuan su, ɔ ´nyɛn i ti.› Ɔ nvlefuɛ'm be se kɛ: ‹Anannganman i atin'n ɔ ti-man kpa.› Be atin liɛ'n yɛ ɔ ti-man kpa-a. Sɛ sran kpa'n ɔ yaci sa nuan su yolɛ'n nan ɔ yo sa ng'ɔ ti-mɛn i su'n, ɔ ´wu i sa tɛ'n ti. Sɛ klunwifuɛ'n ɔ yaci i klunwi nan ɔ yo sa seiin nin sa i nuan su'n, ɔ ´nyan nguan i sɔ'n ti. Amun se kɛ: ‹Anannganman i atin'n ɔ ti-man kpa.› Izraɛlfuɛ mun, kɛ sran kun i nzuɛn'n ɔ fa ti'n yɛ n ´fa di i jɔlɛ-ɔ.» Kɛ be trali ye lomuɛn'n, i afuɛ blu-nin-kun su'n, anglo blu su'n i cɛn ba nnun su'n, sran kun bɔ kɛ be utuli Zerizalɛm klɔ'n ɔ fiteli nun'n, ɔ wa seli min kɛ: «Klɔ'n ɔ'a bo!» Nnɔsua i sin nan ɔ'a ba'n, Anannganman yili i kwlalɛ b'ɔ kwla'n i nglo min nun, ɔ man n kwlali ijɔ. Blɛ bɔ sran ng'ɔ fiteli nun'n ɔ ´to min lɛ nglɛmun'n, n ti-man bobo kun, n kwla ijɔ. Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, nian, ndɛ nga be nga be kali klɔ nvuɛn-nvuɛn'm be nun Izraɛl mɛn'n nun lɔ'n be kan'n yɛ. Be se kɛ: ‹Abraam i ba kunngba, sanngɛ i ngunmin i liɛ yɛlɛ mɛn nga kwlaa. E nga bɔ e sɔnnin yɛ'n, e yɛ be fa mɛn be mannin ye-ɔ.› Yoo, kan ndɛ nga min Anannganman Nyanmiɛn n ´kɛn i yɛ'n kle be. Se be kɛ: ‹Amun di nnɛn ɔ nin i mmoja'n, amun sɔ amuɛn mun, amun kun sran mun. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun kwla kan kɛ mɛn ɔ ti amun liɛ nin-ɔn ? Amun alɛ ninnge'm be su yɛ amun lafi-ɔ. Amun yo tete sa mun, amun kunndɛ bla amún yi'm be bo, yɛ amun kunndɛ bian amún wun'm be bo. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ amun kwla se kɛ mɛn'n ɔ ti amun liɛ nin-ɔn?› Kan ndɛ nga kle be man min, se be kɛ: ‹Min Anannganman Nyanmiɛn bɔ min nyin o su'n, n se amun kɛ be nga be kali klɔ buebue'm be nun'n, be ´kun be. Be nga be o blo lɔ'n, blo nnɛn tɛtɛ'm be ´di be. Be nga be fia oka'm be nun nin yɛbuɛ buɛ'm be nun'n, tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ'n ɔ ´kun be. M ´bo mɛn'n. N ´yo man ɔ kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn sa, yɛ wunmiɛn b'ɔ lɛ i'n, bɔ i ti yɛ i nunfuɛ'm be tu bé wun ngboko'n, ɔ ´wie. Be su tran-man Izraɛl oka'm be su kun, sran fi su se-man kɛ ɔ ´kɔ lɔ kun.› Blɛ bɔ n ko kaci mɛn'n i aawlɛ flɛnnɛn tete sa bɔ be yoli'n ti'n yɛ be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Klɔ sran, kɛ ɔ niaan'm be ´sin talɛ bɔ sin yia klɔ'n i wun lɛ'n nin kɛ be o be bɔbɔ be anuan'm be nun, be ijɔ. Be kan ɔ́ wun ndɛ kle be wiengu, be se kɛ: ‹E wɔ e ko ti Nyanmiɛn i nuan su ndɛ'n.› Be tu kpu be ba ɔ́ sin, kpɛkuun min nvlefuɛ sɔ'm be tran ɔ nyrun lɛ. Be ti ɔ ndɛ bɔ a kan'n, sanngɛ be fa-man su. Like ng'ɔ yo be fɛ'n yɛ be yo-ɔ, konvi'n yɛ be lɛ i-ɔ. A ti be nyrun kɛ jue tofuɛ bɔ i wun yo fɛ bɔ i aniɛn yo fɛ b'ɔ si jue to kpa'n sa. Be ti ɔ ndɛ mun, sanngɛ be fa-man be su. Sanngɛ kɛ nyrɛnnɛn'n ɔ wa tɔ be su'n, nyrɛnnɛn sɔ'n b'ɔ o balɛ'n, yɛ be wa si jrɛiin kɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun wo be nun-ɔn.» Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kan sa ng'ɔ wa ju'n kle Izraɛl kpɛnngbɛn mun. Kan sa ng'ɔ wa ju'n kle Izraɛl nvle'n i nyrun dunfuɛ'm bɔ be ti kɛ bua su nianfuɛ mun sa'n. Ndɛ nga min Anannganman Nyanmiɛn n kan'n yɛ: ‹Izraɛl kankanfuɛ'm bɔ be ta be bɔbɔ bé wun'n be yako! ?Nán bua'm be yɛ ɔ fata kɛ bua tafuɛ'm be ta be-ɔ? Amun di bua'm be nnɛn lui'n, amu'an wla bua ndrɛ tralɛ'n, amu'an kun bua nga b'a lo kpa'n mun. Sanngɛ amun nian-man be lika. Amu'an wla-man nga be lɛ-man wunmiɛn'm be nun wunmiɛn. Amu'an yo-man ng'ɔ ti fukɛfukɛ'n i ayre. Nga kannin tuli i'n, amu'an cici-man su, yɛ nga bɔ ɔ'a fa mlinlɛ i atin'n, amu'an fɛ-mɛn i b'a sɛ-mɛn i sin. Amu'an kunndɛ-man be nga be mlinnin mun. Amun yoli be kpokokpoko, amun yoli be tɛtɛ. Be bo sanndili gbee, yɛlɛ kɛ be nyan-man sunianfuɛ. Nnɛn tɛtɛ mun yɛ be di be blo lɔ-ɔ. Be bo sanndili gbee. Min bua'm b'a bo b'a sanndi oka mun nin kpɔlɛ fleiin'm be su. Min bua'm b'a sanndi sa gbee mɛn wunmuan'n nun. Sran fi a nian-man be lika, sran fi a kunndɛ-man be. I sɔ'n ti, bua tafuɛ mun, amun `tie min Anannganman min nuan su ndɛ'n! Mín nyin o su! Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. Kɛ bɔ sran'm be fa min bua mun, bɔ min bua'm b'a kaci nnɛn tɛtɛ nga be o blo lɔ be aliɛ'n, sunianfuɛ bɔ be nyɛn-mɛn i'n ti, kɛ bɔ bua tafuɛ'm be ta be bɔbɔ bé wun, sanngɛ be ta-man min bua mun'n, i sɔ'n ti bua tafuɛ mun, amun `tie ndɛ nga min Anannganman n kan'n. Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: E nin amun e lɛ i. N ´de min bua'm amun sa nun, n ´su yaci-man be amun sa nun kɛ amun nian be su kun kɛ ɔ ´yo nan amu'an ta-man amun bɔbɔ amún wun'n ti. N ´de min bua mun amun nuan nun, yɛ be su kaci-man amun nuan nun aliɛ kun.› » Afin Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «M bɔbɔ yɛ n wa nian be lika-a, n ´nian be su. N ´tian bé nuan kɛ bua su nianfuɛ ɔ tian i nnɛn nga b'a bo b'a sanndi'n bé nuan'n sa. Cɛn nga bɔ nzue tɔ'n, lika kwlaa nga be ɔli lɛ'n, n ´ko kunndɛ be. N ´yi be nvle-nvlefuɛ'm be afiɛn, kannzɛ be fin mɛn wafa-wafa'm be nun'n, n ´kan be m ´bo nun, yɛ n ´fa be m ba be asiɛ'n su ekun. N ´ta be Izraɛl oka'm be su nin nzue ba mun bé nuan, ɔ nin mɛn'n i lika kwlaa nga be tran nun lɛ-ɔ ɔ yo ye'n. N ´fa be n kɔ didiwlɛ kpa nun, be didiwlɛ'n ɔ ´tran oka fleiin'm be su Izraɛl lɔ. Lɛ yɛ be ´de wunmiɛn fɔun yɛ be ´di like kpa Izraɛl oka'm be su-ɔ! N ´yo min bua'm be tafuɛ, n ´sasa be. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. N ´kunndɛ nnɛn nga be mlin'n, n ´fa be ´sa be sin. Nnɛn nga be boli be kannin'n n ´cici be kannin'n su, yɛ nga be wunnɛn yo be ya'n, m ´man be wunmiɛn, sanngɛ nga be ti lugbɔɔ nin nga be lɛ wunmiɛn tra su'n, n ´nunnun be.» N ta min nnɛn mun kɛ ɔ fata'n sa. «Yɛ min bua mun, min Anannganman Nyanmiɛn, n wan yoo: ‹N wa yo jɔlɛ difuɛ bua nin i wiengu bua be afiɛn, yɛ n ´yo sɔ wie bua nene nin boli kpakpuɛ'm be afiɛn. ?Kɛ bɔ amun di like lika kpa nun'n, i sɔ'n ti kaan ngboko amun nyrun ti yɛ like ng'ɔ ka lɛ'n, amun tiatia su be saci i-ɔ? ?Nzue klanman nga amun nɔn'n ɔ ti kaan ti yɛ ng'ɔ ka'n amun kputu i nin amún ja nin-ɔn? Min bua'm be lɛ-mɛn i yowlɛ, be di like nga amun tiatia su'n yɛ be nɔn nzue nga amun kputu i'n.› » I sɔ'n ti Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «M bɔbɔ min yɛ n wa yo jɔlɛ difuɛ bua nga b'a lo'n nin nga be ti gɛnwlɛn'n be afiɛn-ɔn. Amun fali amun wue'n nin amun bue kun suli nnɛn fakafaka'm be bo. Amun fali amun wɛ sili be yɛ amun fuannin be amun afiɛn. I sɔ'n ti'n, n su ba be delɛ kɛ ɔ ´yo nan sran wie'm b'a fɛn-man be kwlaa'n ti. N wa yo be afiɛn jɔlɛ difuɛ. N wa sie bé su bua sunianfuɛ kun, b'ɔ si min bua'm be su nian. Sran sɔ'n yɛlɛ min sufuɛ David. I liɛ'n, ɔ si min nnɛn'm bé su nian, i liɛ'n, ɔ ti bua tafuɛ kpa. Min Anannganman, n ´yo be Nyanmiɛn, yɛ David b'ɔ ti min sufuɛ'n ɔ ´yo be kpɛn.» Min Anannganman yɛ n kan sɔ-ɔ. «E nin min bua mun e ´tra aenguɛ b'ɔ ti aunjuɛ aenguɛ. N ´fuan mɛn'n i nun blo nnɛn'm be kwlaa. Min bua mun be ´tran aawlɛ'n nun lɔ, be klun kaan sa su ti-man be. Be ´la bo'n i afiɛn lɔ. N ´yaci be lɛ be ´tran min oka'n i wun lɛ. N ´yo man nzue'n ɔ ´tɔ i tɔlɛ blɛ'n nun, yɛ ɔ wa yo be muae like. Blo waka'm be ´su mma, yɛ asiɛ'n man be ´nyan like. Sran kun ɔ ´tran mɛn'n nun-ɔn, i klun su titi-mɛn i. Kɛ n wa bu be kɔmin su waka'm be nun bɔ n ´de be be nga be wlali be kanga nun'n bé sa nun'n, yɛ be wa si jrɛiin kɛ min yɛ ti Anannganman nin-ɔn. Be nga be tɔ nnɛn'm bé su be fa be'n, be su fa-man be kun. Nnɛn tɛtɛ'm be su di-man be kun. Sa tɛ'n ɔ su nyan-man be kun, yɛ sran fi su sanngan-man be akunndan kun. M ´man be asiɛ nga b'ɔ ti kpa'n, awe sa su kun-man be bé mɛn'n nun kun. Yɛ nvle kun nga'm be ´yaci be finfin'n yolɛ'n. Sran'm be kwlaa be wa si jrɛiin kɛ, min Anannganman bɔ n ti Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n, n jin bé sin nan Izraɛl nvle'n ɔ ti min nvle sakpa.» Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Min bua mun, amun bɔ amun ti min kuku'n nun bua mun'n, amun ti klɔ sran. Min kusu n ti amun Nyanmiɛn.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kpɛ ɔ́ nyin Edɔm oka-oka lika'm be su, yɛ kan sa kekleekle ng'ɔ wa ju lɔfuɛ'm be su'n kle be. Se be kɛ Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹E nin amun e lɛ i. Edɔm, n ´yi min kwlalɛ bɔ n kwla'n i nglo ɔ́ su. N ´saci wɔ, yɛ a ´kaci aawlɛ flɛnnɛn. N ´saci ɔ klɔ mun. A ´tɔ sa srololo. Yɛ a wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. A yaci-man Izraɛlfuɛ'm be kpɔlɛ. Kɛ be kwlali be'n, blɛ bɔ be waan be ´jran be nzuɛn tɛtɛ'n, yɛ a fali alɛ'n yili be su-ɔ. I sɔ'n ti'n, min Anannganman Nyanmiɛn bɔ min nyin o su'n min wan yoo: Mmoja nga a guɛli i ase'n, ɔ su yaci-man ɔ nyin su sin sinlɛ. Edɔm, n ´saci wɔ. Edɔm, n ´yo man a kaci aawlɛ flɛnnɛn. Sran'm be kwlaa nga be wlan-wlan wɔ nun lɔ'n, n ´nunnun be kwlaa. N ´yo man be nga be kun be'n, be fuɛn'm be ´tru oka'm be su. Be nga alɛ dili be'n, be fuɛn'm be ´tru kpɔlɛ'm be su, nin kongo'm be nun, ɔ nin nzue lika'm be nun. N ´yo man a ´kaci aawlɛ flɛnnɛn sa tititi. Be su tran-man ɔ klɔ'm be su kun mlɔnmlɔn. Yɛ a wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.› » Kɛ bɔ a seli kɛ: «Izraɛl mɛn'n nin Zida mɛn'n be ´yo min liɛ'n yɛ e ´fa kaci e liɛ'n,» sanngɛ wuun Anannganman o lɛ'n, i sɔ'n ti'n, min Anannganman bɔ min nyin o su'n n waan yoo: «A yoli Izraɛlfuɛ'm be ukpo-ukpo, a tuli ɔ klunngbɔ be su, a kpɔli be. N ´niɛn i kunngba'n su n ´yo wɔ wie. N ´tu wɔ fɔ n fa kle wɔ kɛ n fa ti'n. A wa si jrɛiin kɛ min Anannganman n tili Izraɛl oka'm bé wun ndɛ kainkain nga a kannin'n. A seli kɛ: ‹B'a tɔ srololo, b'a kaci é sa nun siɛn kɛ nnɛn yɛ b'a trɛ i sa.› Ɔ ijɔlɛ fiaii nun a jasoli mín wun. A kpɛli min nzowa tɛtɛ mun. M bɔbɔ n tili. I sɔ'n ti'n, Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Kɛ ɔ ´yo nan mɛn wunmuan'n i klun ɔ'a jɔ'n ti, n ´yo man a ´kaci aawlɛ flɛnnɛn. Afin kɛ Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n ɔ sacili'n, ɔ klun jɔli. I sɔ'n ti'n, n ´yo man sa kunngba sɔ'n ɔ ´ju ɔ su wie. Ɔ oka mun nin ɔ mɛn wunmuan'n be ´saci mlɔnmlɔn. Yɛ sran'm be kwlaa be ´si kɛ min yɛ n ti Anannganman Nyanmiɛn nin-ɔn.» «Ɔ liɛ'n, klɔ sran, kan Izraɛl oka'm be wun ndɛ man min. Se be kɛ: ‹Izraɛl oka mun, amun `tie Anannganman i ndɛ'n!› Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Amun kpɔfuɛ'm be srisrili amun, yɛ be seli kɛ: Siɛn'n, amun lalafuɛ oka'm b'a kaci e liɛ!› I sɔ'n ti'n, kan be su ndɛ. Se kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Nanwlɛ, bue'n kwlaa su be waan be ´saci amun, be waan be ´fa amun nan amun `kaci nvle uflɛ'm be liɛ, i ti be yoli amun finfin, yɛ be kpɛli amun nzowa.› Nan yo, Izraɛl oka mun, amun `tie Anannganman Nyanmiɛn i ndɛ'n b'ɔ kan kle amun. Oka mun, kpɔlɛ mun, nin nzue kanngan mun, kongo mun, lika buebue mun, klɔ bɔ be fɛnnin amun nun ninnge mun bɔ amun yoli nvuɛn'n, bɔ be srili amun'n, Anannganman Nyanmiɛn kan ndɛ kle amun. Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Nanwlɛ, kɛ n fa min ya dan'n, n fua n kle nvle kun nga mun. N fua n kle Edɔm nvle wunmuan'n kusu wie afin amun fali min mɛn'n be kacili amun liɛ, amun fɛnnin i nun nnɛn mun. Kɛ amun fɛn nnɛn sɔ mun'n, amun klun jɔli, amun klun ɔ'a ti-man amun kaan sa.› I sɔ'n ti'n, kan mín nuan ndɛ kle Izraɛl mɛn'n. Kan kle oka mun nin kpɔlɛ mun, nin kongo kanngan nin dandan'm be kɛ Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹M bɔbɔ min yɛ min ya dan nun n su ijɔ-ɔ, yɛlɛ kɛ nvle wie nunfuɛ'm b'a sokpa amun. I sɔ'n ti, ndɛ nga min Anannganman Nyanmiɛn n kɛn i kpongbogbo'n yɛ. M man n sa su n ta nda. Nanwlɛ, nvle nga be sin yia amun yɛ'm be yɛ nyannzuɛn dan'n ɔ ´kun be-ɔ. Yɛ amun li, Izraɛl oka mun, waka'm bɔ be bua amun su'n be yɛ be wa su mma be ´man amun Izraɛlfuɛ bɔ be ti min sran mun nin-ɔn. Afin ɔ cɛ kan'n, amun ´sa amun sin amun mɛn'n nun. N ´yo amun ye. N ´yo man be ´tutu amun asiɛ'n yɛ be ´lua su like. Izraɛl mɛn wunmuan nun'n, n ´yo man sran'm be ´trɛ, sran'm be wa tran klɔ'm be nun ekun. Be wa kplan lika ng'ɔ bubuli'n i uflɛ. Lika'n kwlaa, sran nin nnɛn'm be wa trɛ. Amun wa sɔn kpanngban kpa, yɛ amun nin amun osu nunfuɛ'm be ´sɔn. Mɛn'n i nun sran'm be wa sɔn tra laa'n. Yɛ n wa yo amun kpa n tra laa'n. Yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. Amun nga amun ti min mɛn nunfuɛ'n, n ´fa amun n nanti mɛn wunmuan'n nun. Ɔ ´kaci amun liɛ, amun mma'm be su fi-man amún sa lɔ kun. Min Anannganman Nyanmiɛn min waan yoo: Izraɛl mɛn'n ɔ ti kɛ nnɛn tɛ b'ɔ di i klun ba mun sa. I sɔ'n ti, Izraɛl a su di-man sran kun. A su di-man ɔ nvle nun ba kanngan'm be kun. Min Anannganman Nyanmiɛn min yɛ n kan sɔ-ɔ. N ´yo man a su ti-man nvle-nvlefuɛ'm be nzowa kpɛlɛ'n kun. A su wun-man nyannzuɛn nvle-nvlefuɛ'm bé sa nun kun. Afin ɔ mɛn nun'n be su kun-man ba kanngan'm be kun.› » Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kɛ laa Izraɛlfuɛ'm be tɛ o be mɛn'n nun lɔ'n, be nzuɛn'n nin be aeliɛ'n ti, be sacili. Min nyrun'n, be nzuɛn'n ɔ yoli fiɛn kɛ bla mannza sa. Sran bɔ be kunnin be'n nin amuɛn sɔlɛ bɔ be fa yoli mɛn'n i fiɛn'n ti, n fali ya dan kpa bé wun. N yoli man be bo sanndili nvle-nvle'm be nun, be bo sanndili mɛn wie'm be nun. Kɛ be nzuɛn nin be aeliɛ'n fa ti'n, i su yɛ n niannin buli be fɔ nin-ɔn. Nvle nga be ɔli be nun lɛ'n, bé sa tɛ'n ti min dunman fɛ'n ɔ sacili be kwlaa be nun. Kɛ be wun be'n, be se kɛ: ‹Anannganman i nvle nunfuɛ mun-ɔn. Be fin i mɛn'n nun lɔ yɛ be ba-a.› Izraɛlfuɛ'm be sa tɛ'n ti, nvle kwlaa nga be kɔ nun'n, min dunman'n ti saciwa lɔ. I sɔ'n ɔ kle min yalɛ kpa. I sɔ'n ti'n, kan kle Izraɛlfuɛ'm be kɛ Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Izraɛlfuɛ mun, like nga n wa yo yɛ'n, nán amun ti-ɔ, sanngɛ min dunman fɛ'n bɔ amu'an saci i kaiin nvle-nvlefuɛ'm nga amun ɔli be afiɛn'n i ti-ɔ. Kannzɛ bɔ amu'an saci min dunman'n kaiin nvle-nvlefuɛ'm be afiɛn'n, n wa kle nvle sɔ'm be kɛ n ti Nyanmiɛn kpli bɔ min nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. I sɔ'n ti'n, n ´yo man amun ´man n kɔmin su ekun. Yɛ be wa si jrɛiin kɛ n fa ti nin-ɔn.› » Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «N ´fa amun nvle-nvle'm be afiɛn. Kɛ n fa amun mɛnmɛn'm be nun bɔ n ko tian amún nuan'n, yɛ n ´fa amun n kɔ amún mɛn'n nun-ɔn. N ´fa nzue klengle kpa n gua amún su, yɛ amun ´yo yɛiin. N ´salo amun fiɛn'n kwlaa yɛ n ´yi amun amuɛn sɔlɛ nzuɛn'n. M ´man amun anwlɛn uflɛ yɛ n ´wla amun nun akunndan uflɛ. N ´yi amun anwlɛn bɔ ɔ'a kete kɛ yɛbuɛ sa'n i blo, yɛ m ´man amun anwlɛn kun b'ɔ ti wɛtɛɛ. N ´fa min Wawɛ'n n ´wla amun nun. N ´yo man amun ´fa min mmla nin mín nuan su ndɛ'm be su. Amun ´tran mɛn nga n fa mannin amún nannan mun'n i nun. Amun ´yo min nvle, yɛ n ´yo amun Nyanmiɛn. N ´de amun amún sa tɛtɛ'm be kwlaa be nun. N ´yo man awe su kpɛn-man amun su kun. N ´yo man amun ble'n ɔ ´yo kpa, yɛ amun ´ti amún fie'm bé su mma kpanngban. N ´yo man amun waka'm be ´su mma kpanngban, yɛ amun fie'n su ninnge'm be ´sɔn, kɛ ɔ ´yo nan awe'n ɔ'a kuakua-man amun kun mɛnfuɛ'm be afiɛn'n ti. Yɛ amún wla wa kpɛn amun nzuɛn tɛtɛ nin amún sa tɛtɛ nga amun yoli'n be su. Amun su kwla-man amun ti su man amún sa tɛ nin amun tete sa'm be ti. Man amun si kɛ nán amun ti yɛ n ´yo sɔ-ɔ. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. Izraɛlfuɛ mun, man nyannzuɛn kun amun kpa liɛ su amun nzuɛn tɛ'n ti.» Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «Blɛ nga bɔ n ko wunnzin amún wun sa tɛ'n kwlaa, n ´yo man klɔ'n nun sran'm be wa sɔn ekun, yɛ like kwlaa ng'ɔ sacili'n, be ´yo i uflɛ. Asiɛ nga be kali ngbɛn'n, be ´di be nun fie ekun, yɛ be nga be ´sin'n, be su wun-man kɛ asiɛ'n o lɛ ngbɛn kun. Be ´se kɛ: ‹Mɛn ng'ɔ sacili mlɔnmlɔn'n ɔ'a kaci kɛ Edɛni fie'n sa, yɛ i klɔ nga be sacili bɔ be tɔli srolo'n, bɔ be bubuli'n, b'a si bé wun yɛ b'a tran nun.› Mɛn nga be ´ka amun wun lɛ'n, be ´si kɛ min Anannganman m'an kplan mɛn ng'ɔ sacili'n i uflɛ ekun nan m'an ta lika ng'ɔ kali ngbɛn'n nun waka. Min Anannganman yɛ m'an kan sɔ-ɔ, san n ´yo i sɔ sa'n.» Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: «N wa yaci Izraɛlfuɛ mun ekun nan be flɛ min kɛ n `uka be. Yɛ n wa tɛ be su, ɔ man be ´yo kpanngban kɛ nnɛn fa kun sa. Blɛ bɔ be ´di afuɛ nuan cɛn mun'n, nnɛn nga be fa be kɛ be `fa yi tɛ'n, be ´yi Zerizalɛm mɛn wunmuan'n. Iyo, kɛ sran'm be wa sɔn klɔ nga bɔ be bubuli'n be su sɔ-ɔ. I sɔ nun'n, sran'm be kwlaa be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Nyanmiɛn i fanngan'n ɔ tɔli min su. I Wawɛ'n ɔ fali min ko sieli min kongo dan kun bɔ i nun ti sran owie ngunmin'n i nun. Anannganman yoli man n sinnin bé wun lɛ, n sin yiali be. Be sɔnnin kpa kusu, be o kongo'n nun, be ti kee kpa. Ɔ seli min kɛ: «?Klɔ sran, owie nga'm be ´nyan nguan ekun?» Yɛ n tɛli i su kɛ: «Anannganman Nyanmiɛn, ɔ kunngba cɛ yɛ a si-ɔ!» Ɔ seli min kɛ: «Kan ndɛ nga kle owie sɔ mun man min. Se be kɛ: ‹Owie kee, amun `tie Anannganman i nuan su ndɛ'n.› » Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «N wa fa wawɛ kun n wla amun nun, yɛ amun ´nyan nguan ekun. N ´yo man amun nyan ndin, n ´yo man amun ´nyan nnɛn, amun ´nyan wunnɛn kplo, m ´man amun wawɛ, amun ´nyan nguan yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» N kannin Anannganman i nuan su ndɛ ng'ɔ fa wlali mín nuan'n. Kɛ n ´ijɔ sɔ'n, n tili nganniɛn kun klɔklɔklɔ, owie'm be su mantan be wiengu. N wunnin kɛ be su nyan ndin. Ɔ wunnin kɛ be nnɛn'n ɔ su siesie i osu laa'n nun, yɛ ɔ wunnin i ekun kɛ bé kplo'n ɔ su kata be nnɛn sɔ'n su, sanngɛ wawɛ fi nun-man be nun. Ɔ seli min kɛ: «Klɔ sran, kan mín nuan ndɛ'n kle Wawɛ'n, kan mín nuan ndɛ'n. Se Wawɛ'n kɛ, ndɛ nga Anannganman Nyanmiɛn kan'n yɛ: ‹Wawɛ, bla aunngban bue nnan'm be nun nan fita fuɛn nga'm be su, man be nyan nguan ekun.› » N kannin Anannganman i nuan su ndɛ'n. Yɛ wawɛ'n ɔ bali be nun-ɔn. Be nyannin nguan ekun, be jrannin be ja'n su. Be yoli alɛ kunfuɛ kpanngban kpa. Ɔ seli min kɛ: «Klɔ sran, owie nga'm be ti Izraɛl nvle'n i nzɔliɛ. Ndɛ nga Izraɛlfuɛ'm be kan'n yɛ: ‹E owie'm b'a wu kee, e lɛ-man e wla'n i guawlɛ kun.› I sɔ'n ti'n, sa nga n seli kɛ n wa yo'n, bɔ n kan kleli wɔ'n, kan kle be. Se be kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn waan yoo: N wa tike amun asieliɛ'm be su, nan n ´tu amun. Kɛ bɔ amun ti min sran mun'n, n ´fa amun n sa amun sin Izraɛl mɛn b'ɔ ti amun mɛn'n i nun lɔ. Min nvlefuɛ mun, blɛ bɔ n ´tike amun asieliɛ'm be su, bɔ n ´tu amun fuɛn mun'n, yɛ amun wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. N ´fa min wawɛ n wla amun nun, yɛ amun ´nyan nguan, yɛ amun wa si jrɛiin kɛ n ti Anannganman, nan ndɛ nga n kannin'n, n yoli i su sa.› » Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, fa waka kun nan klɛ su kɛ: ‹nin Izraɛlfuɛ nga be o famiɛn diwlɛ nga nun'n.› Fa waka bue uflɛ nan klɛ su kɛ: ‹Zozɛf nin Izraɛlfuɛ nga be o famiɛn diwlɛ nga nun'n.› Fa waka bue nnyɔn sɔ mun mantan su, man be yo kun ɔ́ sa nun. Blɛ bɔ sran nga be o ɔ nvle nun'n be usa wɔ kɛ: ‹?A su tu-man sa nga bo kle-man ye?› Tɛ be su kɛ: ‹Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: Zozɛf i waka b'ɔ o Efraim sa nun'n nin Izraɛlfuɛ nga be o nvle nga nun'n, m bɔbɔ min n ´fa be n sa Zida waka'n su, yɛ be ´kaci waka wunmuan kunngba. Be ´yo wunmuan kun mín sa nun.› Man waka bue nga a wa klɛ be su'n be tran ɔ́ sa nun nan be `wun i. Se be kɛ Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Amun `nian, n ´fa Izraɛlfuɛ mun nvle-nvle nga be ɔli be nun'n be nun, n ´kan be m bo nun, yɛ n ´fa be m ba be mɛn'n nun. N ´yo man be kaci nvle wunmuan kun mɛn'n nun Izraɛl oka'm be nun. Be ´nyan famiɛn kunngba, be su yo-man nvle nnyɔn kun. Be su yo-man famiɛn diwlɛ nnyɔn kun. Be su sɔ-man amuɛn kun nan b'a yo fiɛn. Be su yo-man be tete sa mun kun be su fa-man sran kunlɛ'n be tra-man nun kun nan b'a yo fiɛn. Kan kwlaa nga be tran lɛ'n, n ´wunnzin be saun, sa tɛtɛ kwlaa nga be yoli'n ɔ ´wie. Be ´yo min nvle, yɛ n kusu n ´yo be Nyanmiɛn. Min sufuɛ David yɛ ɔ ´yo be famiɛn nin-ɔn. Be sunianfuɛ'n ɔ ´yo kunngba. Be ´fa mín nuan su ndɛ'm be su, yɛ bé nyin ´yi min. Be ´fa min mmla'm be su. Be ´tran mɛn nga n fa mannin min sufuɛ Zakɔb i nun, mɛn sɔ'n ɔ wo kan amun nannan'm be trannin lɛ'n. Be mma mun nin be anunman'm be ´tran nun tititi. Min sufuɛ David yɛ ɔ ´ka be su wlengbi tititi-ɔ. N ´si min wue'n nun m ´man be aunjuɛ kpa. Yɛ aunjuɛ sɔ'n ɔ ´ka lɛ titi. N ´fa be n ´sie. N ´yo man be ´trɛ. N ´tran be afiɛn, n ´yo be Nyanmiɛn, yɛ be ´yo min sran mun. Yɛ nvle-nvle kun nga'm be wa si jrɛiin kɛ n ti Anannganman nan n fali Izraɛl n sieli i ngunmin kɛ ɔ `su min. Blɛ bɔ min sua'n ɔ wa taka be afiɛn'n, b'ɔ ´ka lɛ tititi'n yɛ be wa si sɔ-ɔ.› » Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kpɛ ɔ nyin Magɔg mɛn'n su lɔ, kpɛ ɔ́ nyin famiɛn ng'ɔ suan Gɔg b'ɔ ti Mesɛk nin Tibal be famiɛn dan'n i su nan kan sa kekle ng'ɔ wa ju i su'n kle i.» Anannganman seli min kɛ n kan kle i kɛ yoo: «E nin wɔ Gɔg bɔ a ti Mesɛk nin Tibal famiɛn dan'n e lɛ i. N ´fa blalɛ n wla wɔ aoje'n nun yɛ n ´cuɛn wɔ a nanti kekle nun. M ´mian wɔ a fin ɔ mɛn'n nun a ´fite, wɔ alɛ kunfuɛ mun nin alɛ kakaklolo mun, nin kakaklolo nga be yoli be klanman kpa'n, ɔ nin sonja kpanngban bɔ nyrɛn nin tokofi o bé sa nun'n, yɛ a nin be fite sɔ nin-ɔn. Pɛrs nin Etiopi, nin Pit lɔ sonja'm be kwlaa be ´fa nyrɛn mun nin kpongbo kle mun be nin wɔ be ´kɔ. Gɔmɛr nin i sonja mun nin be nga be fin Tɔgarma b'ɔ o mɛn'n i nglo-nglo kpa lɔ'n, nin be alɛ kunfuɛ akpasua'n kwlaa, ɔ nin nvle wie nun sran kpanngban wie'm be nin wɔ be ´kɔ. Be nga be sin yia wɔ'n, be yo i sɔ wie. Siesie ɔ wun, buabua ɔ wun. Wɔ yɛ a wa ´sie be-ɔ. Cɛn wie lele'n, a wa dun be mmua kɛ ɔ cɛ lele'n, a wa tɔ mɛn nga alɛ'n ɔ'a di-mɛn i'n su. Kɛ ɔ yo sɔ'n, wuun b'a fin mɛn fanunfanun nga be o nun'n be nun b'a fite'n, wuun b'a ´yia kpanngban kpa Izraɛl oka lika bɔ be ti koun'm be su'n, wuun b'a ´tran be awlo'm be nun fɔuun. Wɔ nin ɔ sonja mun nin sran kpanngban nga be o wɔ sin'n, amun nin sran sɔ mun ´kun. Amun ´ba be su kɛ aunngban dan wie sa. Amun ´utu be, kɛ nyanmiɛn ble wie b'ɔ kata lika'n su sa. Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: I cɛn sɔ nun'n, akunndan wie'm be wa ba ɔ́ ti nun. Like nga a ´bu i akunndan kɛ a ´yo'n, ɔ su yo-man like kpa kpa. A wa se kɛ: ‹N ´jaso mɛn ng'ɔ ti diin'n i wun. N ´utu be nga be o be o lɛ diin'n, bɔ be o be tranwlɛ'm be nun be klun titi-man be'n, bɔ be tran klɔ bɔ talɛ nun-man bé wun nan se kɛ anuan nin gboklo yɛ be lɛ i'n be su'n. N ´ko fɛn bé bo ninnge nan n ´nyan min like liɛ.› Be nga be wa tran klɔ bɔ be sacili laa'n be nun ekun'n, a ´fɛn be bo ninnge'n, a ´saci be klɔ sɔ mun yɛ a nin sran sɔ mun be ´nyɛn i. Be sɔfuɛ'm be ´fin nvle'm be nun yɛ be ´kan bo nun-ɔn, be ´nyan nnɛn nin anyanbeun, be ´tran mɛn'n i afiɛn sɛsɛ. Sebafuɛ mun, nin Dɛdanfuɛ mun nin Tarsis aata difuɛ mun, ɔ nin be nga be mantan Tarsisfuɛ mun'n be ´usa wɔ kɛ: ‹?E bo ninnge fɛnlɛ nin like sacilɛ ti yɛ a fali wɔ alɛ kunfuɛ mun bali-ɔ? ?A bali jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ, nin nannin, nin anyanbeun falɛ nan a ´fa kɔ?› I sɔ'n ti'n, klɔ sran, kan mín nuan ndɛ'n kle Gɔg. Se Gɔg kɛ Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Cɛn nga Izraɛl b'ɔ ti min nvle'n ɔ tran fɔuun'n, a wa ti.› A ´tu ɔ bo ɔ mɛn ng'ɔ o nglo lɔ lika nun'n i nun. Kɛ a ´kɔ'n, a nin sran kpanngban kpa yɛ be kɔ-ɔ. Be kwlaa be ´fu nnɛn kpanngɔ'm be su. Amun ´sɔn, yɛ amun ´yo sro. A wa kata min nvle Izraɛl'n i su kɛ aosin bɔ ɔ'a kata mɛn'n su'n sa. Gɔg, kɛ ɔ ´cɛ lele'n, n ´fa wɔ a ko tɔ min mɛn'n su kɛ ɔ ´yo nan nvle-nvle'm b'a si min'n ti, yɛ n fa wɔ n kle be kɛ min nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun.» Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: «Ɔ'a cɛ kpa, wɔ yɛ n seli min nuan ijɔfuɛ bɔ be ti n sufuɛ'n, bɔ be o Izraɛl mɛn'n nun lɔ'n be kɛ be `fa afuɛ kpanngban be kan kɛ n ´sunman sran kun ɔ nin be be wa kun nin-ɔn. Yɛ n kɛnnin i ekun kɛ cɛn sɔ nun'n, blɛ nga bɔ wɔ Gɔg, a wa tɔ Izraɛl mɛn'n su'n, min ya'n ɔ wa jaso.» Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Min ya dan bɔ n fali'n ti'n, n tali nda kɛ cɛn sɔ'n asiɛ'n ɔ wa keje dan kpa Izraɛl mɛn'n nun. Yɛ n tali nda ekun kɛ jenvie'n nun jue mun nin anunman'm be ´usu min nyrun sa tututu. Blo nnɛn mun nin nnɛn nga be cuɛn bé wun ase mun, yɛ sran nga be o asiɛ'n su'n be kwlaa be ´usu sa tututu. Oka'm be ´utu. Kpɔlɛ'm bé nuan su'm be ´bu tɔ. Yɛ talɛ'm be ´bu tɔ. N ´yo man be fa alɛ wla ɔ sin min oka'm be kwlaa be su. Sran kun nin i niaan be ´kun.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «N ´fa tukpacɛ b'ɔ sa ndɛndɛ nin alɛ'n m bu wɔ fɔ. N ´yo man nzue dan ɔ di wɔ nin wɔ sonja mun nin be kwlaa nga be o wɔ sin'n. N ´yo man nzraama bɔ kɛ nzue ´tɔ-ɔ ɔ gua'n, ɔ nin sufru b'ɔ lo fiaan be ´gua amun su. N wa yi min dan bɔ n ti nin min nzuɛn b'ɔ nin klɔ sran liɛ ti-man kun'n be nglo. N ´yi mín wun nglo nvle kpanngban be nyrun, yɛ be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn.» Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, kan min nuan ndɛ kekle nga kle Gɔg. Se kɛ: ‹Gɔg, wɔ bɔ a ti Mesɛk nin Tibal be famiɛn dan'n, e nin wɔ e lɛ i. N ´cuɛn wɔ, yɛ n ´fa wɔ n kɔ. N ´fa wɔ n kɔ mɛn'n i nglo-nglo lɔ kpa nan a ko tɔ Izraɛl oka'm be su. I sin'n, m ´bo wɔ. Ɔ ta'n i nun ´bu ɔ́ sa bɛ'n nun, yɛ ɔ ta mma'm be fin ɔ sa fama'n nun be ´gua. Yɛ wɔ, a nin ɔ sonja'm be kwlaa nin ɔ sran nga be jran ɔ sin'n be kwlaa, amun ´tɔ Izraɛl oka'm be su. N ´yo man anunman nga be di nnɛn nin blo nnɛn'm be ´di amun fuɛn mun. Kɛ n fa kannin'n sa, ɔ fuɛn'n ɔ ´ka blo. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. N ´sɔ sin Magɔg nin be nga be tran jenvie'n nuan fɔuun'n be mɛn'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, sran'm be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn. N ´yo man min sran'm be ´si kɛ min nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun, yɛ n su kplin-man su kun kɛ be saci min dunman fɛ'n. Yɛ nvle-nvlefuɛ'm be kusu be wa si jrɛiin kɛ n ti Anannganman Izraɛl Nyanmiɛn bɔ min nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Nian, ninnge sɔ'm be su ba, sa sɔ'm be su ju. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. Izraɛlfuɛ'm be ´fin be klɔ'm be nun be ´fite. Be ´trɔ sin kun nuan, yɛ be ´fa wɔ be kpɔfuɛ'm be alɛ ninnge'm be nun: i nyrɛn kanngan mun o, i nyrɛn dandan mun o, i ta waka mun o, i ta mma mun o, i cua mun o, i cua tika mun o, be ´wɔ be nun. I sɔ sin'n ɔ ´tran lɛ lele afuɛ nso. Be su fa-man yie blo lɔ, be su kpɛ-man yie bo'n nun lɔ, afin alɛ ninnge'n yɛ be ´fa trɔ sin nin-ɔn. Be ´de be nga be deli be ninnge'n be liɛ mun. Be ´kuakua be nga be kuakuali be'n. Be ´fɛn be nga be fɛnnin bé bo ninnge'n bé bo ninnge liɛ'n.› » Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «I cɛn sɔ'n nun'n, m ´man Gɔg i lika kun Izraɛl lɔ, be ´sie sran'm be fuɛn nun. Lika sɔ'n be flɛ i wlan-wlanfuɛ'm be kongo. Ɔ o jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n i bue ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n su. Ɔ ´kata be nga be sin'n be atin. Lɛ yɛ be ´sie Gɔg nin i minniɛn kpanngban mun-ɔn, yɛ be wa flɛ i kɛ Gɔg I Sran Kpanngban Mun Be Kongo. Izraɛlfuɛ'm be ´sie be kɛ ɔ ´yo nan mɛn'n ɔ'a yo saun'n ti. Yɛ i sɔ'n ɔ ´di anglo nso. Mɛn'n bɔ be o nun i nun sran'm be kwlaa be ´sie be yɛ be ´nyan su dunman blɛ bɔ n ´yi min nyrun bɔ n lɛ i'n i nglo'n. Min Anannganman Nyanmiɛn yɛ n kan sɔ-ɔ. Kɛ anglo nso ko sin'n, be ´kpa sran wie bɔ be junman liɛ nga be ´di i lɔ'n yɛlɛ mɛn'n nun wlan-wlanlɛ. Mɛn'n i saun yolɛ'n ti yɛ wlan-wlanfuɛ sɔ'm be ´sie fuɛn nga be kali asiɛ wun mun-ɔn. Be ´wlan-wlan mɛn'n nun. Sɛ be nun kun wun sran owie'n, ɔ ´sua yɛbuɛ guɛ i lɛ kunduun ɔ ´fa sie i nzɔliɛ lele san fuɛn siefuɛ'm be ´sie i Gɔg I Sran Kpanngban'm Be Kongo'n nun. Be wa flɛ klɔ kun kɛ Amɔna, i bo'n yɛlɛ kpanngban. Be ´yi mɛn'n i nun fiɛn kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa.» Anannganman seli min kɛ yoo: «Klɔ sran, flɛ anunman fanunfanun mun nin blo nnɛn mun kɛ sran mun sa nan se be kɛ: ‹Amun `yia, amun `fin lika'n kwlaa nun be bla min sraka kun bɔ be ´yi i amun ti'n i bo. Be ´yi i cɛn dan kun bɔ n ´siesie man amun Izraɛl oka'm be su'n nun. Amun ´di nnɛn, amun ´nɔn mmoja. Amun ´di safunyrɛn'm be nnɛn, yɛ amun ´nɔn asiɛ'n su wlengbi bɔ be fa be yili tɛ, bua nene mun, nin bua bɔ b'a kpɛ cro, nin boli kpakpuɛ mun, nin nannin tola bɔ be tali be Bazan lɔ'n be ajalɛ nun bɔ b'a cɛn lɔklɔɔ be mmoja. Amun ´di nnɛn lui'n lelele amun ku ´yi. Amun ´nɔn mmoja'n lele amun ´bo. I sɔ tɛ liɛ'n yɛ n flɛ amun kɛ amun wɔ i bo nin-ɔn. Blɛ bɔ amun ´di min aliɛ'n, amun ku ´yi. Amun ´di nnɛn kpanngɔ nin nnɛn kpanngɔ su fufuɛ'm be nnɛn. Amun ´di safunyrɛn nin sonja'm be kwlaa be nnɛn.› » Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «N ´yi min nyrun bɔ n lɛ i'n i nglo nvle-nvlefuɛ'm be nyrun. Yɛ nvle-nvlefuɛ'm be ´wun kɛ n fa di jɔlɛ'n. Be ´wun min kwlalɛ bɔ n kwla'n `bɔ n fa sie be'n. Kɛ ɔ fin i cɛn sɔ nun'n, Izraɛlfuɛ'm be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman be Nyanmiɛn nin-ɔn.» «Nvle-nvlefuɛ'm be wa si jrɛiin kɛ Izraɛlfuɛ'm bé sa tɛ bɔ be yoli min'n, i ti yɛ be trali be lomuɛn ɔli mɛn wie nun nin-ɔn. Afin n kacili mín sin n sili be, yɛ n yacili be be kpɔfuɛ'm bé sa nun nan alɛ'n ɔ di be. N niannin kɛ be sa tɛtɛ'm be fa ti'n i su yɛ n yoli be sa nin-ɔn. N kacili mín sin n sili be.» Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «N ´fa Zakɔb i anunman nga be trali be lomuɛn'n n ´sa be sin, yɛ n ´si Izraɛlfuɛ'm be aunnvuɛ. N ´si min dunman fɛ'n i ti kwla. I liɛ'n, bé wla su kpɛn-man be nyannzuɛn dan'n bɔ be wunnin i'n i su kun. Yɛ bé wla su kpɛn-man bé sa tɛtɛ nga be yoli min'n be su kun. Be ´tran diin bé mɛn'n nun. Sran fi su kle-man be yalɛ kun. N ´fa be be kpɔfuɛ'm be mɛn'm be nun. N ´fa be kle nvle-nvlefuɛ kpanngban be kɛ min nzuɛn liɛ'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. Be wa si jrɛiin kɛ min yɛ n ti Anannganman nin-ɔn, afin kɛ n yoli man be trali be lomuɛn ɔli mɛnmɛn'm be nun, n wa fa be n ´sa be sin be mɛn liɛ'n nun. Be nun kun sa su ka-man lɔ. N su kaci-man min sin n ko si-man be kun, afin n wa fa min Wawɛ'n m ´man be.» Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Kɛ be trali ye lomuɛn ɔli'n, i afuɛ ablaɔn-nin-nnun su'n i bo bolɛ nun'n, anglo'n i le blu'n, kɛ be sacili Zerizalɛm'n i afuɛ ablanan su'n, cɛn kunngba sɔ nun'n, Anannganman fɛli i fanngan'n ɔ wlali min nun, nan ɔ'a fa min ɔ'a ɔ lɔ. Aolia nun'n, Nyanmiɛn mannin min su ɔli Izraɛl mɛn'n nun. Ɔ ko sieli min oka kendenglein kpa kun i ti su. I bue ng'ɔ kaci mɛn'n i ngua lɔ'n, sua'm be o lɛ, be ti kɛ klɔ wie sa. Ɔ fa min ɔli lɔ. N ´nian-an, sran kun b'ɔ ti kɛ aaba sran sa'n yɛ o yɛ. Lɛn nyanman kun wo i sa nun. Yɛ ndɛma nga be fa sunnzun like'n i kun wo i sa nun. Ɔ jin nglo anuan kun wun lɛ. Sran sɔ'n seli min kɛ: «Klɔ sran, nian kpa, yɛ sie ɔ́ su! Nian like nga n wa fa kle wɔ'n su kpa, afin n fali wɔ m bali wa kɛ a wa nian like sɔ'n. I sin'n, like nga a wun i'n, ko kan i kwlaa nun ndɛ kle Izraɛlfuɛ mun.» Nian, talɛ kun wo gua su wa, ɔ sin yia Nyanmiɛn i sua dan'n. Sran i sa nun ndɛma'n ti mɛtri nsan. Ɔ sunnzunnin talɛ i kpikplikpi nin i nglo-nglo su'n, yɛ be nnyɔn'n be ti mɛtri nsan-nsan. Ɔ ɔli anuan ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n su. Ɔ fuli asikalie'n su, ɔ sunnzunnin anuan i nyrun'n, i nglo-nglo'n ɔ ti mɛtri nsan. Sua ba kun i tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri nsan, yɛ i ngbinngbin nun'n ɔ ti mɛtri nsan. Sua ba'm be afiɛn'n, ɔ ti mɛtri nnyɔn nin sin. Lika crɛlɛ nga be wlu nun nan b'a fite sua ng'ɔ o Nyanmiɛn i sua'n i nyrun lɛ'n ɔ ti mɛtri nsan. Sua ba nsiɛn nga be o wia afiliɛ lɔ'n, be ngba kwlaa be sɛ sɛsɛsɛ. Nsan wo atin i bue kun, nsan ekun wo atin'n i bue kun su lɔ. Talɛ ng'ɔ o be afiɛn'n be kpikplikpi'n ɔ sɛ. Sran'n ɔ sunnzunnin anuan'n i tikewlɛ i tɛtrɛ nun'n, ɔ ti mɛtri nnun. Ala kaan nga be sin nun'n, i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri nsiɛn nin sin. Sua ba nga be bue nnan ngba sɛ'n, bɔ be bue sɔ'm be ti mɛtri nsan nsan'n, i nyrun lɛ'n ala kaan kun o lɛ. Ala sɔ'n i bue kun wa nin i bue kun su lɔ'n, i nglo-nglo su'n ɔ ti santimɛtri ablenun. Ɔ sunnzunnin sua ba nga be sin nun nan b'a wlu sua nun lɔ'n. Kɛ ɔ fɛ i sua ba kun i klun talɛ'n su lele b'ɔ fa ju sua ba kun i talɛ liɛ ng'ɔ o i klun lɔ'n su'n, ɔ ti mɛtri blu-nin-nnyɔn nin bue. Ɔ sunnzunnin lika'n i tɛtrɛ nun'n. Ɔ ti mɛtri blu, yɛ Nyanmiɛn i sua'n i awlo klun'n sin yiɛ i. Anuan nga be wlu nun'n nin ala kaan nga be sin nun be wlu sua klun lɔ'n, be afiɛn'n ɔ ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun. Fenɛtri nga be wlawlali be nun griazi'n be o gua su wa talɛ'n nun. Wie o talɛ ng'ɔ ja afiɛn'n be nun nin ala bo lɔ talɛ'm be nun. Fenɛtri'm be trɛtrɛ ba lika i klun wa be sin yia anuan'n. Talɛ nga be o sua i klun lɔ'n, be dili su aba nin mme nnya. Ɔ fali min ɔli gua su awlo klikli'n i klun lɔ. Sua ba'm be o lɔ, yɛ awlo i klun'n ti dalasi. Be kplannin sua ba ablasan dalasi sɔ'n su. Lika'n kwlaa ti dalasi. Dalasi sɔ'n ɔ sin yia anuan mun nin lika ng'ɔ ka lɛ'n. Ɔ o ngua-ngua tra awlo klun sɔ'n. Ɔ sunnzunnin lika ng'ɔ o anuan klikli'n i nyrun lɛ'n nin talɛ ng'ɔ o i awlo klun lɔ'n be afiɛn'n, ɔ ti mɛtri ablenun. Ɔ sunnzunnin lika ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ nin nglo lɔ'n. Ɔ sunnzunnin anuan ng'ɔ kpɛ nglo lɔ bɔ be sin nun fa kɔ awlo ng'ɔ o guasu lɔ nun'n i tɛnndɛn nun'n nin i tɛtrɛ nun'n. Ɔ lɛ sua ba nsiɛn: nsan o sinwlɛ dan'n i wa yɛ nsan o wa. Talɛ'n nin sua'm be nin anuan nga be o wia afiliɛ lɔ'n be sɛ. Anuan'n i tɛnndɛn nun'n kwlaa ti mɛtri ablaɔn nin nnun. Yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri blu-nin-nnyɔn nin sin. Sua'n i klun'n nin fenɛtri mun'n ɔ nin nun mme nnya bɔ be fa yoli lika'n i klanman'n, be nin anuan kun mun be liɛ'n be ti kun. Kɛ be ´wlu anuan ng'ɔ o nglo lɔ lika nun'n, be nanti asikalie nso su yɛ be kɔ sua'n nun lɔ-ɔ. Anuan ng'ɔ o nglo lɔ lika nun'n, i nyrun sɛsɛ lɛ'n anuan nga be sin nun kɔ awlo klun lɔ'n wo lɛ kɛ wia afiliɛ lɔ liɛ'n sa. Sran'n ɔ sunnzunnin anuan nnyɔn'm be afiɛn lika gbaun, ɔ ti mɛtri ablenun. Ɔ fali min ɔli ngua lɔ, n wunnin anuan kun. Ɔ sunnzunnin sua ba mun nin talɛ mun, ɔ nin ala'n, be kwlaa be sɛ. Lɛ kusu, fenɛtri sin yia anuan nin ala mun ekun. Be nin wia afiliɛ lɔ nin nglo lɔ liɛ mun be sɛ. Anuan'n i tɛnndɛn nun'n kwlaa ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri blu-nin-nnyɔn nin sin. Kɛ be ´kɔ lɔ'n, be fu asikalie nso su nan b'a ju ala'm be bo lɔ. Talɛ ng'ɔ o i klun lɔ'n, be fali mme nnya nzɔliɛ mun be yoli i klanman, be yoli be sinwlɛ'n i bue kun wa nin i bue kun'n su lɔ. Anuan sɔ'n i nyrun lɛ'n, anuan kun ekun wo lɛ bɔ be sin nun be kɔ awlo'n i klun lɔ. Ɔ sunnzunnin anuan nnyɔn'n be afiɛn lika gbaun'n, ɔ ti mɛtri ablenun. Ɔ fali min sinnin anuan ng'ɔ o ngua lɔ'n nun, nan y'a ɔ awlo klun i nnyɔn su'n nun lɔ. Ɔ sunnzunnin anuan sɔ'n b'ɔ nin anuan nga be o gua su wa talɛ'm be nun be sɛ'n. Sua ba mun nin talɛ nga be kpɛ lika'm be nun'n, ɔ nin ala'n be nin anuan kun mun be sɛ, fenɛtri sin yia ala kan'n. Anuan sɔ'n i tɛnndɛn nun'n kwlaa ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri blu-nin-nnyɔn nin sin. Ala kanngan mun be sin yiɛ i, be tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri nnyɔn nin sin. Kɛ be kpɛ ala kanngan sɔ mun'n, kpɛkuun be ju awlo ng'ɔ o gua su wa'n nun. Talɛ nga be o sua klun lɔ'n, be fali mme nnya nzɔliɛ mun yoli be klanman. Kɛ be ´kɔ lɔ'n, be fu asikalie mɔcuɛ yɛ be kɔ-ɔ. Sran'n fali min sinnin anuan ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n nun nan y'a wlu awlo sɔ'n i klun lɔ. Ɔ sunnzunnin anuan'n, ɔ wunnin kɛ ɔ nin anuan klikli liɛ'm be ti kun sɛsɛsɛ. Sua ba mun nin afiɛn talɛ mun, ɔ nin ala'n be nin anuan kun mun be sɛ. Fenɛtri sin yia anuan'n nin ala'n. Anuan'n i tɛnndɛn nun'n kwlaa ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun. Yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri blu-nin-nnyɔn nin sin. Kɛ be kpɛ ala'n cɛ'n, wuun b'a ju gua su wa awlo'n nun. Be fali mme nnya nzɔliɛ mun be yoli talɛ ng'ɔ o sua'n klun lɔ'n i klanman. Be sieli mme nnya nzɔliɛ'm wie sinwlɛ'n i bue kun wa, yɛ be sieli wie i bue kun'n su lɔ. Kɛ be ´kɔ lɔ'n, be fu asikalie mɔcuɛ yɛ be kɔ-ɔ. Sran'n ɔ fali min ɔli anuan ng'ɔ o nglo'n lika nun lɔ'n i wun lɔ nan ɔ'a sunnzun. Ɔ nin anuan klikli liɛ'm be sɛ sɛsɛsɛ. Ɔ lɛ sua ba mun, nin afiɛn talɛ mun, nin ala kun, ɔ nin fenɛtri bɔ be bo sin yiɛ i. I tɛnndɛn nun'n kwlaa ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri blu-nin-nnyɔn nin sin. Kɛ be kpɛ ala'n cɛ'n, wuun b'a ju gua su awlo'n nun. Talɛ ng'ɔ o i klun lɔ'n, be yoli su mme nnya nzɔliɛ mun. Kɛ a wlu lɔ'n, nzɔliɛ wie'm be o wa wie'm be o wa. Kɛ be ´wlu lɔ'n, be fu asikalie mɔcuɛ yɛ be kɔ-ɔ. Sua ba kun fite ala ng'ɔ o kpɔlɛ'n su lɔ i anuan'n su. Lɛ yɛ be wunnzin nnɛn nga be kun be fa yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli nin-ɔn. Tabli nnyɔn be jin ala'n i bue kun wa, nnyɔn ekun be jin i bue kun lɔ. Tabli sɔ'm be su yɛ be kpɛ nnɛn nga be fa yi tɛ mun be kɔmin nin-ɔn, tɛ nga be yra be nnɛn kɔlikɔli mun o, i wafa-wafa'n kwla o, Anannganman i kpatalɛ tɛ'n lɛ yɛ be kpɛ be nnɛn'm be kɔmin-ɔn. Ala'n i gua su lɔ'n, tabli nnan o lɛ ekun. Kɛ a ´kɔ'n anuan ng'ɔ o nglo'n lɔ su'n, a wun nnyɔn wa yɛ a wun nnyɔn ekun wa. Tabli nga be kpɛ nnɛn'm be kɔmin su'n be fa yi tɛ'n be kwlaa be ti tabli mɔcuɛ, nnan o wa nnan o wa. Tabli nnan nga be sieli be kɛ be `fa siesie tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n, yɛbuɛ yɛ be fa sɛli be-ɔ. Be nnan be ngba be sɛ. Be bue kun ti santimɛtri ableso-nin-nnun. Be nglo-nglo'n su'n ɔ ti santimɛtri ablenun. Be fa ninnge nga be fa kpɛ tɛ'm be nnɛn'm be kɔmin'n sie be su. Be yo tabli sɔ'm be nuan su tɛɛn sin yia nun, be nuan su sɔ'n ɔ ti santimɛtri mɔcuɛ. Be fa tɛ nnɛn'n be sie tabli sɔ'm be su. Sran'n ɔ fali min ɔli awlo klun kpa lɔ. Lɔ sua ba'm be ti nnyɔn. Kun o nglo lɔ anuan'n i wun lɛ, yɛ i nyin kpɛ ngua lɔ. Kun kusu o ngua lɔ anuan'n i wun lɛ, i nyin kpɛ nglo lɔ. Ɔ seli min kɛ: «Sua ba ng'ɔ o nglo lɔ anuan i wun lɛ'n, b'ɔ i nyin kpɛ ngua lɔ'n, ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bɔ be di junman Nyanmiɛn i sua nun'n be liɛ. Sua ba nga i nyin kpɛ nglo lɔ'n, ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be jran min sɔwlɛ nyrun'n be liɛ. Levi i akpasua su'n, san Zadɔk anunman'm be yɛ be kwla wlu Nyanmiɛn i sua'n nun be su Nyanmiɛn-ɔn.» Sran'n ɔ sunnzunnin awlo klun lɔ'n, i bue nnan ngba sɛ. Bue kun ti mɛtri ablenun. Nyanmiɛn sɔwlɛ'n ɔ o Nyanmiɛn i sua'n i nyrun. Ɔ fali min wluli ala kan nga be fa wlu Nyanmiɛn i sua nun'n i nun. Anuan'n i ja'm be kpikplikpi'n ɔ ti mɛtri nnyɔn nin sin, yɛ lika nga be wlu nun'n, i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri nso. I nuan su'm be tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri kun nin santimɛtri ablenun. Ala bo nga be wlu nun'n, i tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri blu, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri nsiɛn. Kɛ be ´wlu lɔ'n, be fu asikalie blu yɛ be kɔ-ɔ. Yɛ sua ja mlomlo nnyɔn be o wluwlɛ'n nun lɛ. I sin min atin klefuɛ'n ɔ fali min wluli Nyanmiɛn i sua'n nun yɛ ɔ sunnzunnin. Sinwlɛ nga be sin nun be wlu lɔ'n, i talɛ'm be tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri nsan. Anuan'n i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri nnun nin bue. I kpikplikpi'n ɔ ti mɛtri nnyɔn nin sin. Sua bɔbɔ wunmuan'n i tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri ablaɔn, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri blu. I sin'n, ɔ wluli sua'n i klun kpa lɔ. Ɔ sunnzunnin anuan'n, i kploun'n ɔ ti mɛtri kun, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri nsan, i nuan su'n i kpikplikpi'n ɔ ti mɛtri nsan nin sin. Ɔ sunnzunnin sua'n bɔbɔ, i bue nnyɔn'n kwlaa ti mɛtri blu blu. Ɔ seli min kɛ: «Wa yɛ be flɛ i Nyanmiɛn lika kpa tra su nin-ɔn.» Ɔ sunnzunnin Nyanmiɛn i sua'n i talɛ ng'ɔ o i klun lɔ'n. I kpikplikpi'n ɔ ti mɛtri nsan. Sua wie'm be sin yiɛ i, be tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri nsan. Be kplannin sua wie mun be wiengu su sɔ nsan, be nun ba'm be ti ablasan ablasan. Sua ba kun wɔ gua su wa talɛ'n, ɔ wɔ-man Nyanmiɛn i sua'n i talɛ liɛ'n. Nglo lɔ sua ba liɛ'm be ti gbaun tra ngua wa liɛ mun. Kɛ be ´fu be kɔ'n yɛ be wun i sɔ-ɔ. Be fu-man trele yɛ be kɔ-ɔ, afin asikalie'm be bli sin yia sua'n. Nglo lɔ lika'n ɔ ti dan. Kɛ be fɛ i asiɛ wun wa be ´fa kɔ nglo lɔ'n, be sin etazi ng'ɔ o afiɛn'n nun. N wunnin kɛ Nyanmiɛn i sua'n i wun sua nga be mantan lɛ'n kɛ bɔ be ukali be su mɛtri nsan nsan'n ti'n, be ti nglo nglo. Sua nga be o lɛ'n, be talɛ ng'ɔ kpɛ gua su wa'n i kpikplikpi'n ɔ ti mɛtri nnyɔn nin sin. Lika ngbɛn ng'ɔ o sua nga be sin nun kpɛn Nyanmiɛn i sua nun'n, nin sua ba kun mun bɔ be sin yia Nyanmiɛn i sua'n, be tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri blu. Sua nga be o ce bo, bé nyin kpɛ lika ngbɛn'n su. Be wluwlɛ'n kun wo nglo lɔ lika'n nun, kun wo ngua lɔ lika'n nun, yɛ lika ngbɛn ng'ɔ o lɛ'n, i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri nnyɔn nin sin, ɔ sin yia sua sɔ mun. Wia atɔliɛ lɔ Nyanmiɛn i sua wun lɔ'n, sua kun o lɛ, i nyin kpɛ lika ngbɛn'n su. I tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri ablanan-nin-nnun, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri ablasan-nin-nnun. I talɛ'm be kpikplikpi'n ɔ ti mɛtri nnyɔn nin sin. Sran'n ɔ sunnzunnin Nyanmiɛn i sua'n, ɔ wunnin kɛ i tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri ablenun. Lika ngbɛn'n i tɛnndɛn nun talɛ'n ɔ ti mɛtri ablenun. Nyanmiɛn i sua'n i lika ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n nin lika ngbɛn ng'ɔ sin yia sua sɔ'n, be tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri ablenun. Sran'n ɔ sunnzunnin sua ng'ɔ o Nyanmiɛn i sua'n i sin lɔ'n. Sinwlɛ ng'ɔ o bue nnyɔn'm be su'n be ti mɛtri ablenun. Ala kan nga be wlu nun'n, nin ala dan'n, nin sua ba ng'ɔ o i klun lɔ'n, be ti waka kpakpa. Fenɛtri'm be kadri mun nin lika tiaan b'ɔ sin yia sua ba nga be wɔwɔ su nglo'n be klun lɔ'n, kɛ be ti sɔ-ɔ. I bo'n ɔ ti sua nsan be o be wiengu su. Kɛ ɔ fɛ i asiɛ wun lele b'ɔ ju fenɛtri'm be nun'n, i kwlaa'n ɔ ti waka. Fenɛtri'm be bɔbɔ bé wun ti katawa nin waka paplaapla. Nyanmiɛn i sua'n i sin lɔ nin i klun'n, kɛ ɔ fɛ i anuan nga be sin nun'n lele fa ju sua ng'ɔ o siɛn lɔ'n, be yoli talɛ'm be klanman. Be yoli be su anz nga be nian Nyanmiɛn ninnge'm be su'n be nzɔliɛ, yɛ be yoli be su mme nnya'm be nzɔliɛ. Be sie mme nnya'n kun, be sie anz kun, be yo i sɔ lelele. Anz sɔ'n kun nyrun'n ɔ ti nnyɔn kun nyrun'n ɔ ti nnyɔn. Sran nyrun kpɛ mme nnya'n su wa, yɛ asɔmɔli'n nyrun kpɛ mme nnya uflɛ su ekun sɔ sa trilili sin yia sua'n. Anz'm be nzɔliɛ mun nin mme nnya'm be nzɔliɛ'n, be sieli be talɛ'n su kɛ ɔ fɛ i ngua lele fa ju anuan'm bé ti'n su'n. Anuan dan'n i anuan waka'm be bue ngba sɛ. Nyanmiɛn i lika kpa'n i nyrun lɛ'n, be wun like kun b'ɔ ti kɛ Nyanmiɛn sɔwlɛ bɔ waka yɛ be fa yoli'n sa, i nglo-nglo su'n ɔ ti mɛtri kun nin sin, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri kun. Ɔ lɛ cɔnjɔ-cɔnjɔ. I bo nin i bue'm be su ti waka. Sran'n ɔ seli min kɛ: «Tabli nga be fa jin Anannganman i nyrun nin-ɔn.» Ala dan'n i anuan'n ɔ ti anuan nda, yɛ Nyanmiɛn lika kpa tra su i anuan'n ti nnyɔn. Anuan'n i anuan nda'n ɔ ti nnyɔn, yɛ anuan nda nnyɔn'm be kpɛ bé wun anuan'm be su, anuan nda nnyɔn'm be ti anuan kun liɛ, nnyɔn ti kun ekun liɛ. Be yili anz mun nin mme nnya'm be nzɔliɛ, Nyanmiɛn i sua i anuan su kɛ be fa yoli talɛ'm bé wun'n sa. Ala kan'n i talɛ'm be bue nnyɔn'n su, fenɛtri bɔ griazi o be nun'n be o lɛ. Be dili talɛ sɔ be su aba nin mme nnya nzɔliɛ. Ɔ fali min fiteli gua su wa awlo klun b'ɔ o nglo lɔ lika liɛ nun'n i nun, yɛ ɔ fali min ɔli sua ba nga be o nglo lɔ'n be nun nin lika ngbɛn nin sua ng'ɔ o Nyanmiɛn i sua i sin'n i nyrun lɛ. Sua sɔ'n b'ɔ o nglo lɔ'n, i tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri ablenun, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun. I bue kun nyin kpɛ lika ng'ɔ sin yia Nyanmiɛn i sua'n bɔ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri blu'n. I bue kun su lɔ'n, i nyin kpɛ gua su lɔ awlo klun'n su. Sua ba mun nin aunngban fawlɛ lika mun be o be wiengu su sɔ'n nsan. Sua ba'm be nyrun nin awlo klun lɔ bue liɛ'n su'n, sinwlɛ kun o lɛ. I tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri nnun, yɛ i tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri ablenun. Nglo lika liɛ nun lɔ yɛ be sin be wlu-ɔ. Sua ba nga be o nglo lɔ lika nun'n be ti kanngan tra nga be o ngua lɔ lika nun'n, yɛlɛ kɛ lɔ wlan-wlanwlɛ sua ba liɛ mun'n, be kpɛ be bue trali afiɛn liɛ nin ngua liɛ mun. Sua ba mun nin aunngban fawlɛ lika sɔ'm be taka be wiengu su sɔ nsan, yɛ blalɛ flolo fi tra-man be nun kɛ awlo klun lɔ sua kun'm be sa. Kɛ be ´fu be ´kɔ'n, wuun be ´wun kɛ sua ba'm be yo kaan be kɔ. Awlo klun ng'ɔ o gua su wa'n i bue liɛ'n su, talɛ'n b'ɔ nin sua'm be talɛ'm be kan-man be wiengu'n, i tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun, yɛlɛ kɛ sua ba'm be tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri ablaɔn-nin-nnun. Sua ba nga be to be nan b'a wlu Nyanmiɛn i sua nun'n, be tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri ablenun. Sua ba sɔ'm bé bo ngua wia afiliɛ lɔ, be nga be fin gua su wa awlo lɔ be ´kɔ lɔ'n be wluwlɛ o lɛ. Wluwlɛ sɔ'n wo kan talɛ'n bo i bo lɛ'n. Ngua lɔ bue liɛ su'n, sua ba wie'm be o lɛ, bé nyin kpɛ lika ngbɛn'n nin sua ng'ɔ o Nyanmiɛn i sua'n i sin lɔ'n i su. Lika gbaun kun wo sua sɔ'm be nyrun lɛ. Lɛ sua ba sɔ mun nin sua ba nga be o nglo lika liɛ nun'n wafa ti kun: be yowlɛ nin o, be wluwlɛ nin o, be fitewlɛ nin o i kwlaa ti wafa kun. Sua'n kusu i anuan ng'ɔ o ngua'n i kunngba nin-ɔn. Kɛ be ´bo lika gbaun nun sinlɛ bo'n, be wun anuan kun, ɔ kpɛ talɛ ng'ɔ sin yia Nyanmiɛn i sua'n i nyrun lɛ. Kɛ be ´kɔ lɔ'n, be sin wia afiliɛ lɔ. Sran'n ɔ seli min kɛ: «Sua ba nga be o nglo nin nga be o ngua lika nun lɔ'n, bɔ bé nyin kpɛ awlo klun'n su'n, be ti sua bɔ be sieli be ngunmin. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bɔ be kwla wunnge Anannganman wun lɔ'n, lɔ yɛ be di like ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ nin-ɔn. Lɔ yɛ be sie ninnge sɔ mun-ɔn: ninnge nga be fa man Anannganman nin o, nga be fa yi tɛ nin o, lɔ yɛ be sie be-ɔ. Lika sɔ'n ɔ ti Nyanmiɛn liɛ klonglo. Ng'ɔ o su'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be wlu Nyanmiɛn lika kpa nun'n ɔ fata-man kɛ be fite gua su lɔ awlo liɛ'n nun nin bé wun tralɛ'n. Ɔ fata kɛ tralɛ nga be wla suli Anannganman'n ɔ ka lɔ, nan be `wla uflɛ nan b'a fa to nvlefuɛ'm be lɛ.» Blɛ bɔ sran'n ɔ wieli Nyanmiɛn i sua'n i klun lɔ sunnzun'n, ɔ fali min fiteli anuan ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n nun. Yɛ ɔ tɔli lika gbaun ng'ɔ sin yia Nyanmiɛn i sua'n i sunnzunlɛ'n su-ɔ. Kɛ ɔ fali ndɛ mma'n ɔ sunnzunnin lika'n, ɔ wunnin kɛ bue ng'ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n ɔ ti mɛtri ya nnyɔn mɛtri ablenun. Kɛ be sunnzunnin talɛ ng'ɔ sin yia Nyanmiɛn i sua'n i bue nnan'n kɛ ng'ɔ ɔ lɛ'n sa. Talɛ i bue nnan ngba sɛ, bue kun ti mɛtri ya nnyɔn mɛtri ablenun, talɛ sɔ'n ɔ kpɛ lika nga sran ngba ju nun nin lika ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ klonglo'n be afiɛn. Sran'n ɔ fali min ɔli anuan ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n i wun lɔ. N wunnin Izraɛl Nyanmiɛn i nyrun nyannyan'n b'ɔ fin wia afiliɛ lɔ'n kɛ ɔ su ba. Kɛ ɔ ´ba'n, ɔ tɛ kɛ jenvie'n yɛ ɔ su bo sa, kɛ ɔ kpaja'n ti, asiɛ'n su kpajali wauun. Aolia nun like sɔ nga n wunnin i'n, ɔ ti kɛ nga n wunnin i blɛ bɔ Nyanmiɛn bali kɛ ɔ wa saci Zerizalɛm nin kɛ blɛ bɔ n wo Kɛbar nzue nuan lɛ'n sa. N tɔli n utuli min nyin ase. Nyanmiɛn i nyrun nyannyan'n sinnin wia afiliɛ lɔ anuan'n nun wluli Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ. Nyanmiɛn Wawɛ'n mannin min su ɔli awlo klun lɔ. N wunnin Anannganman Nyanmiɛn i nyrun nyannyan b'ɔ kpaja b'ɔ de Nyanmiɛn i sua wunmuan'n. N tili sran kun nɛn sua'n klun lɔ, kusu wuun min atin klefuɛ'n tɛ jin min wun lɛ. Anannganman seli min kɛ: «Klɔ sran, wa yɛ n wa jin min famiɛn bia nin-ɔn, lika nga nun yɛ n ja'n ɔ wa tia-a. N ´tran nun lɛ adudua Izraɛlfuɛ'm be afiɛn. Izraɛlfuɛ mun nin be famiɛn'm be su saci-man min dunman fɛ'n ɔ nin be amuɛn tatrata sɔlɛ'n, nin be famiɛn'm be fuɛn nga be tru be amuɛn bo'm be nun'n kun. Be fali be anuan mun nin be sua'm be nyrun lɛ lika'n be mantannin n liɛ mun. Be fali be anuan sɔ'm be ja liɛ mun mantannin min anuan liɛ'm be ja liɛ mun. Talɛ kun yɛ ɔ o min nin be ye afiɛn-ɔn. Be tete sa nga be yoli be'n ti, be sacili min dunman fɛ'n. I sɔ'n ti yɛ n fali ya n wɔli be nun nin-ɔn. Siɛn'n, be wa fa be amuɛn sɔlɛ beblebe'n nin be famiɛn'm be fuɛn mun be kɔ be nyrun lɔ, yɛ n wa tran be afiɛn adudua adudua. Klɔ sran, kɛ min sua'n i wafa'n fa ti'n, fa kle Izraɛlfuɛ mun. Man bé sa tɛ'n ti'n nyannzuɛn kun be yɛ man be sunnzun sua'n i jajalɛ'n. Sɛ nyannzuɛn kun be bé sa tɛ'm be ti'n, fa min sua i wafa'n fa kle be: i takawlɛ nin o, i fitewlɛ nin o, i wluwlɛ'n i su nzɔliɛ nga be yoli'n i kwlaa o, i su mmla wafa i kwlaa o, sua sɔ'n i su nzɔliɛ'm be kwlaa o, yo man be nyinma wun kɛ ninnge sɔ'm be fa ti'n. Be `nian nzɔliɛ sɔ'n kwlaa nin mmla sɔ'n kwlaa, yɛ be `fa su, sua'n i su mmla'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Oka'n ti su lɔ lika'n kwlaa ti min Nyanmiɛn n liɛ klonglo. Sua'n i su mmla yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» «Kɛ be sunnzunnin Nyanmiɛn sɔwlɛ ɔ nin sunnzunlɛ like b'ɔ ti santimɛtri ablenun'n, nga be wunnin i'n yɛ ɔ o yɛ: bue ng'ɔ sin yiɛ i'n, i kploun'n ɔ ti santimɛtri ablenun, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti santimɛtri ablenun. I nuan su tɛɛn b'ɔ fite gua su wa'n ɔ ti santimɛtri ablaɔn-nin-nnun. Nyanmiɛn sɔwlɛ'n bɔbɔ i fleiin su'n, kɛ ɔ fɛ i bo ngua lele b'ɔ fa ju i afiɛn bablaba'n su'n, ɔ ti mɛtri kun. Yɛ kɛ ɔ ´fɛ i lɛ b'ɔ ´fa ju i nnyɔn su su'n, ɔ ti nun santimɛtri ablenun. Kɛ ɔ ´fɛ i lɛ'n b'ɔ ´fa ju i nglo lɔ'n, ɔ ti santimɛtri ablenun ekun. I kwlaa'n ti mɛtri nnyɔn. Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i nglo lika'n ti sin trɔwlɛ. I fleiin su'n ɔ ti mɛtri nnyɔn, yɛ i su like wie'm be ti kɛ nnɛn wɛ sa. Kɛ be trɔ sin lɛ'n, i bue nnan ngba sɛ, bue kun ti mɛtri nsiɛn. Yɛ i nuan buwlɛ nnyɔn su'n, i bue nnan ngba sɛ: bue kun ti mɛtri nso. I nuan su'n i nglo nglo su'n ti santimɛtri ablaɔn-nin-nnun, yɛ be yo lɛ'n i wun tiaantiaan tɛɛn sin yia nun, ɔ ti santimɛtri ablenun. Be fu asikalie wie'm be su yɛ be kɔ lɔ-ɔ. Wia afiliɛ lɔ yɛ be sin-ɔn.» Ɔ seli min kɛ: «Klɔ sran, ndɛ nga min Anannganman Nyanmiɛn n kan'n yɛ: ‹Min sɔwlɛ nga be wa kplan'n bɔ be ´yi tɛ nga be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n su'n, bɔ be ´kpɛntɛn-kpɛntɛn mmoja su'n, i mmla nga m man mun yɛ. Fa nannin tola kun man Levifuɛ nga be ti min nyrun jranfuɛ bɔ be fin Zadɔk i osu nun'n. Be ngunmin yɛ m mannin be atin kɛ be su min Anannganman Nyanmiɛn nin-ɔn. Be ´fa yi tɛ kɛ ɔ ´yo nan b'a nyan be sa tɛ yaci cɛlɛ'n ti. Fɛ i mmoja'n sie like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn wɛ sa bɔ be o min sɔwlɛ'n su'n i su. Fa wie sie min sɔwlɛ sɔ'n i cɔnjɔ-cɔnjɔ nnan'm be su, yɛ fa wie sie i sin tɛɛn'n su. Kɛ a wa yo min sɔwlɛ i saun a ´fa wla mín sa nun kɛ nga sa. I sin'n, yo man be fa nannin tola nga be fa yi tɛ'n wɔ lika ng'ɔ ti i sɔ yowlɛ'n nun, yɛ be `yrɛ i sua'n i gua'n su lɔ. Cɛn nnyɔn su'n, fa boli kpakpuɛ bɔ lɛ nun-mɛn i wun'n nan be fa yi n kpatalɛ tɛ. Man be fa yo min sɔwlɛ'n i su saun kɛ be fa nannin tola yoli'n sa. Kɛ a ko yi tɛ sɔ'n, nannin tola nga ɔ'a kpɛ cro'n bɔ lɛ nun-mɛn i wun'n nin bua nene b'ɔ lɛ nun-mɛn i wun'n, fa be blɛ min Anannganman Nyanmiɛn min nyrun jranfuɛ mun. Be `kun be nan be fa njin guagua be nnɛn'n su. Yɛ be `fa be yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n be man min. Fa boli kpakpuɛ kun yi Anannganman i kpatalɛ tɛ'n, cɛn'n kwlaa sɔ lele cɛn ba nso'n. Yɛ be `fa nannin tola nga ɔ'a kpɛ cro kun nin bua nene kun be yi tɛ ekun. Nán lɛ tran nnɛn sɔ'm bé wun. Be `fa cɛn ba nso'n be yo min sɔwlɛ'n i saun yɛ be `fa wla mín sa nun. Kɛ cɛn sɔ'm be ko sin cɛ'n, i cɛn ba mɔcuɛ su'n nin cɛn nga be ba'm be nun'n, min nyrun jranfuɛ'm be `yi tɛ nga be yra be nnɛn kɔlikɔli'n nin bo kun yolɛ'n i su tɛ mun. Be `yi be min sɔwlɛ'n su. Yɛ n ´yo amun ye.› » Anannganman yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Ɔ fali min ɔli gua su lɔ anuan ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n i wun lɔ. Ɔ ti nyinwa. Anannganman seli min kɛ: «Anuan nga ɔ'a nyin yɛ'n, ɔ su tike-man, sran fi su sin-man nun, afin min Anannganman bɔ n ti Izraɛl Nyanmiɛn'n m'an sin nun. Ɔ ´nyin tititi. Sanngɛ wlengbi'n i liɛ'n, kɛ ɔ ti wlengbi'n ti, ɔ ´kwla tran nun di like Anannganman i nyrun. Ɔ ´wlu ala kaan'ni anuan ala kaan nun, yɛ ɔ ´sɛ sin ɔ sin lika kunngba'n nun.» Ɔ fali min ɔli anuan ng'ɔ o nglo lɔ lika nun i nun Nyanmiɛn i sua'n i nyrun lɛ. N ´nian-an, Nyanmiɛn i nyrun nyannyan b'ɔ kpaja'n ɔ yi i sua'n. N tɔli yɛ n utuli min nyin ase. Anannganman seli min kɛ: «Klɔ sran, sie ɔ́ su kpa yɛ nian nga kpa. Sie ɔ su tie ndɛ nga n wa kan kle wɔ'n, min sua'n i su mmla'n i kwlaa yɛ n wa kɛn i lɛ-ɔ. Nian sua'n nun wluwlɛ nga be fa wlu lɔ'n nin fitewlɛ nga be fa fin lɔ fite'n su kpa. Se Izraɛlfuɛ nyin keklefuɛ sɔ'm be kɛ: ‹Ndɛ nga Anannganman Nyanmiɛn kan'n yɛ: Izraɛlfuɛ mun, amun tete sa'm b'a flan min siɛn'n. Blɛ bɔ amun ´fa kpaun nin nnɛn lui, ɔ nin nnɛn mmoja be fa blɛ min'n, amun fali aofuɛ bɔ be ti-man min sran'n, bɔ be nian wla-man be klɛn be anwlɛn'n nun nin be wunnɛn'n su'n wluli min sua'n nun wa. Be yoli min sua'n i fiɛn. Amu'an fa tete sa sɔ mun b'a saci aenguɛ nga e nin amun e trali'n. Amu'an nian-man min sua'n i nun junman su amu'an di-man, yɛ amun fali aofuɛ nga mun kɛ be sin amun ajalɛ nun be `yo.› Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: ‹Nán man aofuɛ nga i nyin yi-man min'n, bɔ b'a wlɛ-mɛn i klɛn'n, ɔ wlu min sua'n nun. Aofuɛ nga be o Izraɛlfuɛ'm be afiɛn'n be nun kun sa lɛ-mɛn i wun atin.› » «Levifuɛ nga be yacili min'n bɔ be kacili be sin sili min'n, bɔ be nin Izraɛlfuɛ'm be onga mun be ko sɔli amuɛn fiɛnfiɛn mun'n, be liɛ'n, be wa fɛ be sa tɛ'n i su afɛ'n. Mín sua'n nun lɔ be junman liɛ nga be ´di'n yɛlɛ anuan su jranlɛ nin junman wafa-wafa wie mun. Be ´kpɛ nnɛn nga be fa yi tɛ bɔ be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n nin tɛ kun mun be nnɛn'm be kɔmin. Be liɛ'n, be ´dun mmua sran'm be nyrun be ´uka be. Kɛ bɔ be yɛ be jrannin sran'm bé nuan be sɔli amuɛn'n ti yɛ man Izraɛlfuɛ'm be yoli sa tɛ'n nin-ɔn. I ti ndɛ nga min Anannganman Nyanmiɛn n kan'n yɛ: E nin be lɛ i, n wa kle be nun. Be wa sua bé sa tɛ nga be yoli'n i su afɛ'n. Be su jran-man min nyrun be ko di-man n junman'n kun, yɛ be su mantan-man like nga be ti n liɛ klonglo'n kun nin min lika'n kun. Be nyannzuɛn sa'n nin be tete sa nga be yoli'n, be su afɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Junman nga be ti kɛ min sua wun junman'n nin like nga be yo i nun'n be yɛ be ´yo-ɔ.» «Min nyrun jranfuɛ bɔ be ti Levifuɛ mun'n, bɔ be fin Zadɔk osu nun'n, be liɛ'n, be niannin n sua i su mmla'm be su kpa blɛ nga bɔ Izraɛlfuɛ'm be kaci be sin be sili min Anannganman'n. I sɔ'n ti, be kunngba cɛ yɛ be ´kwla jran min nyrun be ´man min nnɛn lui nin nnɛn mmoja nin-ɔn.» Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Be ngunmin yɛ be ´wlu n sua nun-ɔn. Yɛ be yɛ be ´wunnge tabli nga be sieli i kɛ be ´fa su min'n i wun-ɔn. Be wa fa tabli i wun mmla nga n fa mannin be'n i su kpa. Sɛ be su wlu awlo klun lɔ'n, be ´wla lɛn tralɛ. Blɛ bɔ be ´wlu min sua'n i klun kpa lɔ bɔ be ´su min'n, nán be wla bua ndrɛ tralɛ. Man be cici be ti wun nin tannin tanmue bɔ lɛn yɛ be fa yoli'n, yɛ be ci be afiɛn nin tanmue bɔ lɛn yɛ be fa yoli'n. Nán be wla like nga be wla bɔ wunfle tu be'n. Kɛ be ´fite be ko kan ndɛ kle nzrafuɛ'm bɔ be o gua su lɔ'n, be `yi tralɛ nga bɔ be ´di min junman'n be wlali'n, be fa sie n sua'n nun nan be `wla tralɛ uflɛ kɛ ɔ ´yo nan nvle'n nunfuɛ'm b'a kan-man tralɛ sɔ mun'n ti. Nán man be kpu bé ti'n su kplekekpleke, nán man be yaci bé ti'n lɛ man ɔ fu dan. Be ´kpɛkpɛ bé ti'n su. Kɛ min nyrun jranfuɛ kun ´ba min nyrun'n, nán man ɔ nɔn nzan. Nán min nyrun jranfuɛ'n ɔ ja angboti bla nin bla nga b'a yrɛ i'n, sanngɛ ɔ `ja talua ng'ɔ nian si-man bian le b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'n, annzɛ ɔ `ja min nyrun jranfuɛ nga ɔ'a wu'n i angboti'n. Man be kle min nvlefuɛ'n be like ng'ɔ ti min liɛ'n nin ng'ɔ ti-man min liɛ'n be ngbaciɛ, yɛ kle be ng'ɔ ti kpa nin ng'ɔ ti-man kpa'n be ngbaciɛ. Be yɛ be wa di ndɛ nga be tɔ mun-ɔn, mmla nga n kpɛli be'n, be su yɛ be ´jran be di ndɛ mun-ɔn. Mín nuan su ndɛ nin min mmla nga m mannin be'n, be su yɛ be ´nian be di min cɛn mun-ɔn. Be `nian su kpa man wunmiɛn-delɛ-cɛn'n ɔ `yo min liɛ klonglo. Nán min nyrun jranfuɛ'n ɔ kan fuɛn nan ɔ yo fiɛn. San sɛ fuɛn'n ɔ ti i si annzɛ i nin, annzɛ i wa'm be nun kun'n, annzɛ i niaan bian annzɛ i niaan bla ng'ɔ nian ja-man bian'n be fuɛn yɛ ɔ kwla kɛn i-ɔ. Sɛ ɔ yo sɔ kusu'n, ɔ `wunnzin, yɛ ɔ `minndɛ cɛn ba nso nan ɔ'a di i junman'n ekun. Blɛ nga b'ɔ ´wlu min sua'n i awlo nun ekun'n, ɔ `yi min kpatalɛ tɛ'n.» Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «M bɔbɔ min yɛ n ti be like liɛ nin-ɔn. Be like liɛ'n nga be nyɛnnin i yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Nán amun man be asiɛ Izraɛl lɔ. M bɔbɔ yɛ n ´kaci be asiɛ liɛ nin-ɔn. Ninnge nga be man'n nin nnɛn nga be fa yi min kpatalɛ tɛ'n yɛ be `di-ɔ. Like kwlaa nga be fa sie i ngunmin kɛ ɔ ti min liɛ'n, ɔ ti be liɛ. Fie'm be su ninnge klikli'n nga be nyan be'n nin ninnge nga Izraɛlfuɛ'm be yi be anyanbeun ninnge'm be su'n, be ti min nyrun jranfuɛ'm be liɛ. Be ble sanmlɛn'n i kpafuɛ'n, man be fa man be nan n `yo be liɛ ye. Sanngɛ min nyrun jranfuɛ'm be lɛ-man atin kɛ be ´di nnɛn annzɛ anunman nga be wuli be sa su'n annzɛ nga bɔ be wiengu kunnin be'n.» «Blɛ bɔ amun ´tu fɔtɔ bɔ amun ´cɛ mɛn nun'n, amun `sie Anannganman i lika kun b'ɔ ´yo i liɛ klonglo. Man i tɛnndɛn nun'n ɔ yo kilo blu-nin-nnyɔn nin sin, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ yo kilo blu. Man lika sɔ'n ɔ yo Nyanmiɛn liɛ klonglo. Yɛ lika sɔ'n i klun lɔ'n, be `yaci Nyanmiɛn i sua'n i lika, man i bue nnan ngba sɛ, man i bue kun ´yo mɛtri ya nnyɔn mɛtri ablaɔn-nin-nnun. Man lika gbaun'n kun sin yiɛ i, man i tɛtrɛ nun'n ɔ `yo mɛtri ablaɔn-nin-nnun. Man be kpɛ lika kun asiɛ sɔ'n nun yi i lɛ, man i tɛnndɛn nun'n ɔ `yo kilo blu-nin-nnyɔn nin sin, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ `yo kilo nnun. Lɛ yɛ be `kplan min sua nin-ɔn. Lika sɔ'n ɔ ´yo min liɛ klonglo. Mɛn'n i lika sɔ'n ɔ ´yo min liɛ klonglo, be `sie i ngunmin be man min nyrun jranfuɛ mun bɔ be di junman min sua nun'n. Lɛ yɛ be ´kplan be sua mun-ɔn. Man be nyan lika ng'ɔ ti min liɛ klonglo'n i lika liɛ'n. Be `fa lika uflɛ bɔ i tɛnndɛn nun'n ɔ ti kilo blu-nin-nnyɔn nin sin, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti kilo nnun'n be `fa man Levifuɛ nga be nian min sua'n i lika'n. Be `kplan be klɔ'n nga be tran nun'n. Lika sɔ ng'ɔ ti min liɛ klonglo'n, be `kpaci lika kun lɛ ekun bɔ i tɛnndɛn nun'n ɔ ti kilo blu-nin-nnyɔn nin sin'n, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ti kilo nnyɔn nin sin'n, be `fa kplan klɔ kun bɔ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ´kwla tran nun. Wlengbi'n i liɛ'n, amun `yaci lika min lika'n nin klɔ'n i bue nnyɔn'n su. Man wia atɔliɛ lika sɔ'n ɔ wɔ lele ju jenvie nga be flɛ i Mediterane'n i su, yɛ man wia afiliɛ lɔ lika'n ɔ wɔ lele ju Izraɛl'n i tiwa lɔ wia afiliɛ lɔ. Ɔ nin akpasua kun'n i asiɛ i tɛnndɛn nun be ´sɛ. Kɛ ɔ yo sɔ'n, wlengbi'm be ´nyan be bɔbɔ be lika liɛ Izraɛl lɔ. Be su yo-man min sran'm be tɛtɛ kun, be ´yaci mɛn'n i onga'n be man Izraɛl akpasua mun.» Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «Izraɛl wlengbi mun, amu'an yo wie ngboko! Amun `yaci sa ukpo-ukpo yolɛ'n nin sran'm bé bo ninnge'm be fɛnlɛ'n, amun `yo sa b'ɔ ti seiin nin ng'ɔ ti i nuan su'n. Amun `yaci min sran'm bé bo ninnge'm be delɛ.» Anannganman Nyanmiɛn'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Man amún toe mun be yo kpa, yɛ amun `sunnzun ninnge'm be kpa. Efa'n b'ɔ ti ninnge mma mma'm be liɛ'n, yɛ bat b'ɔ ti ninnge nga be ti kɛ nzue sa'm be liɛ'n, man be nnyɔn'm be sɛ. Efa suliɛ blu, annzɛ bat suliɛ blu'm be ti omɛr kun. Omɛr'n yɛ ɔ ti suliɛ'n be bo bia nin-ɔn. Yɛ sika nga be flɛ i sikli'n ɔ ´ju gera ablaɔn, yɛ ɔ fata kɛ be nyɛn i sɔ ablesiɛn nan ɔ'a ju mini kun. Amun like nga amun ´fa man'n yɛlɛ ninnge nga amun nyan be be sunnzunliɛ ablesiɛn su'n: i ble o, i ɔrz o. Yɛ amun ngo'n man ɔ yo i sunnzunliɛ ya su'n. Amun `fa bat yɛ amun sunnzun ngo nin-ɔn. Bat suliɛ blu'n ɔ ti omɛr kun annzɛ kɔr kun. Yɛ Izraɛl kuku'm be nun, sran ng'ɔ lɛ nnɛn ya nnyɔn'n, bua annzɛ boli'n, ɔ `yi nnɛn kun man. Nga bɔ amun ´man'n, man wie yo fie su ninnge, annzɛ tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, annzɛ bo kun yolɛ'n i su tɛ'n, kɛ ɔ ´yo nan amu'an nyan sa tɛ'n i yaci cɛlɛ'n ti.» Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Be kwlaa nga be tran mɛn nga nun wa'n, be ´yi i sɔ be ko man Izraɛl wlengbi'n. Afin i yɛ ɔ wa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli nin-ɔn, i yɛ ɔ fa ble sanmlɛn'n ɔ ´fa man-an, i yɛ ɔ ´yi sraka nin nzan nga be guɛ i ase cɛn'm be dilɛ be nun nin anglo uflɛ'n nun, nin wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun, ɔ nin blɛ uflɛ nga bɔ Izraɛlfuɛ'm be yia'n be nun-ɔn. Ɔ ´yi min kpatalɛ tɛ'n nin tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin bo kun yolɛ i su tɛ'n kɛ ɔ ´yo nan m'an yaci Izraɛlfuɛ'm be tɛ m'an cɛ be'n ti.» Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «Anglo klikli'n i cɛn ba klikli su'n, amun `fa nannin tola bɔ ɔ'a kpɛ cro bɔ lɛ nun-mɛn i wun'n be `yi min lika'n i wun tɛ. Min nyrun jranfuɛ'n ɔ `fa nnɛn nga be fa yi tɛ'n i mmoja'n wasa min sua'n i anuan'n be ja'm be su nin min sɔwlɛ i cɔnjɔ nnan'm be su, ɔ nin awlo klun'n nnyɔn su'n be anuan'm be su. Sran nga bɔ sanvuɛsa yɛ ɔ nyɛnnin i nan ɔ yo sa tɛ'n, amun `yo i sɔ anglo'n i cɛn ba nso'n su. Kɛ amun wa yi min sua'n i wun fiɛn kɛ nga sa. Anglo klikli'n i cɛn ba blu-nin-nnan'n ɔ ti Delɛ-cɛn i dilɛ, ɔ ti cɛn dilɛ kun bɔ be di i cɛn ba nso, be di kpaun nga kpaun ayre nun-man nun'n. Cɛn dilɛ'n i cɛn klikli nun'n, wlengbi'n ɔ `man nannin tola kun nan be `fa yi i bɔbɔ nin sran'm be kwlaa be ti kpatalɛ tɛ. Cɛn dilɛ'n i cɛn ba nso'm be nun'n, cɛn kwlaa ɔ `man nannin tola nso nin bua nene nso bɔ lɛ nun-man be wun. Be fa yi tɛ bɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n lele cɛn ba nso. Yɛ cɛn kun nun'n, ɔ `man boli kpakpuɛ kun nan be `fa yi ngbata tɛ. Ɔ `fa ble kilo ablasan nin ngo litri nsiɛn uka su nan ɔ'a yi nannin tola kunngba sraka'n. Ɔ `yo bua nene kunngba liɛ kusu sɔ. Cɛn dilɛ ng'ɔ bo i bo anglo nso'n i cɛn ba blu-nin-nnun'n su, wlengbi'n ɔ `yo kɛ Delɛ-cɛn nun'n sa. Cɛn dilɛ'n i cɛn ba nso sɔ'm be nun'n, ɔ `man tɛ nnɛn kunngba nga be fa yi ngbata tɛ'n nin tɛ kunngba nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin ble nin ngo nga be fa man'n.» Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «Awlo nnyɔn su'n, i anuan'n b'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n, man be nyin i cɛn ba nsiɛn nga be di junman'n nun, sanngɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn nun nin anglo i cɛn klikli nun'n, be `tike. Man wlengbi'n ɔ fin awlo klikli nun lɔ ɔ bla. Man ɔ sin sua ba ng'ɔ mantan wluwlɛ'n i nun yɛ ɔ bla-a. Ɔ `jran anuan'n i kadri'n wun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun min nyrun jranfuɛ'm be su yi i tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n nin bo kun yolɛ'n i su tɛ mun. Ɔ `koto yɛ ɔ `utu i nyin ase anuan'n i nyrun lɛ, yɛ i sin'n, ɔ `sɛ i sin. Man be nyin anuan'n nan aliɛ'n ɔ'a jɔ, afin wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nin anglo le kun nun'n, sran'm be wa ba anuan nga nun be wa su min Anannganman'n. Wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, man wlengbi'n ɔ man min bua nga b'a kpɛ cro'n sɔ nsiɛn nin bua nene kun, nán man lɛ tran nnɛn sɔ'm be wun. Be `fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n. Ɔ `sie bua nene kun su ble kilo ablasan, yɛ bua nga b'a kpɛ cro'n be su liɛ'n, ɔ `sie be su ble ng'ɔ wun i kɛ ɔ fata'n. Ɔ `uka su ble ekun, man ble kilo ablasan ng'ɔ ´fa'n i su ngo'n ɔ yo litri nsiɛn. Anglo le kun'm be nun'n, ɔ `man nannin tola kun nin bua nga b'a kpɛ cro'n sɔ nsiɛn nin bua nene kun. Be kwlaa sɔ'n, nán man lɛ tran bé wun. Ɔ `siesie nannin tola'n nin bua nene'm be kwlaa bé su ble kilo ablasan ablasan, yɛ ɔ `sie bua nga ɔ'a kpɛ cro'n i su ble ng'ɔ wun i kɛ ɔ ti kpa'n. Ɔ `uka su ble ekun, man ble kilo ablasan'n ng'ɔ ´fa'n i su ngo'n ɔ yo litri nsiɛn. Man atin kunngba nga wlengbi ɔ sinnin nun wluli'n, ɔ `sin nun fite, ɔ `sin sua ba ng'ɔ o anuan'n i wun lɛ'n nun. Sɛ mɛn'n nun sran'm be ´ba min Anannganman min sulɛ, cɛn dilɛ cɛn nin anyia dandan'm be nun, be nga be sinnin nglo lɔ anuan'n nun yɛ be wluli'n, man be fite ngua lɔ anuan'n nun. Be nga be sinnin ngua lɔ anuan'n nun yɛ be wluli'n, man be `fite nglo lɔ anuan'n nun. Kɛ be ´fite'n, nán sran fi sɛ i sin anuan'n ng'ɔ sinnin nun wluli lɔ'n nun, sanngɛ ɔ `sin anuan'n ng'ɔ o bue kun lɔ'n nun. Wlengbi'n ɔ nin nvlefuɛ mun yɛ be `wlu-ɔ, yɛ ɔ nin be yɛ be `fite-ɔ. Cɛn dilɛ mun nin anyia dandan'm be nun'n, man be fa nannin tola mun annzɛ bua nene mun be yi tɛ, be `sie bé su ble kilo ablasan ablasan. Bua nga b'a kpɛ cro'm be liɛ'n, like nga sran kun wun i kɛ ɔ ti kpa'n, ɔ `fa uka su. Be `uka su ble ekun, yɛ man ble kilo ablasan nga be fa'n i su ngo ɔ yo litri nsiɛn. Sɛ wlengbi'n i waan ɔ ´fa i klun klo like man min'n, sɛ tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n nin o, sɛ bo kun yolɛ'n i su tɛ nin o, man be tike anuan'n ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n be mɛn i. Wafa kunngba ng'ɔ fa yili wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun tɛ'n yɛ ɔ `fa yi-ɔ. Kɛ ɔ fite cɛ'n, be `nyin anuan'n ekun. Be `fa bua nga ɔ'a kpɛ cro'n, bɔ ɔ'a di afuɛ kun bɔ lɛ nun-mɛn i wun'n be fa yi tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n be ´man Nyanmiɛn. Be `yo i sɔ cɛn kwlaa, be ´yo i nglɛmun kwlaa. Nglɛmun kwlaa be `fa ble sanmlɛn kilo nnun nan be fa ngo litri nnyɔn be fɔtɔ i be man Anannganman. I sɔ mmla liɛ'n, ɔ ´yo adudua, yɛ be ´yo i sɔ tititi. Nglɛmun kwlaa be ´fa bua nga ɔ'a kpɛ cro'n nin ble sanmlɛn'n nin ngo'n be ´man Anannganman, man be sɔ i tititi.» Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «Sɛ wlengbi kun cɛ i wa'm be nun kun like'n, like sɔ'n ɔ wa kaci ba sɔ'n i mma liɛ'm be aja, ɔ wa yo be aja like. Sɛ wlengbi'n ɔ fɛ i aja i su like wie mɛn i sufuɛ'm be nun kun'n, like sɔ ng'ɔ fa mɛnnin i'n, ɔ ´kɛ i sa nun lele san afuɛ nga be ´yaci i nun'n, i sin ɔ `fa man wlengbi'n, afin aja sɔ'n ɔ fata kɛ ɔ ka wlengbi sɔ'n i mma'm be kunngba bé sa nun. Nán wlengbi'n ɔ fa like ng'ɔ ti i nvle'n nunfuɛ'm be wie liɛ'n ɔ yo i liɛ. Nán ɔ de bé sa nun like ng'ɔ ti be liɛ'n. Like ng'ɔ ´fa mɛn i mma mun'n, ɔ fata kɛ ɔ yo i bɔbɔ i liɛ kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a fa-man sran wie i like liɛ b'ɔ lɛ i'n ti.» I sin'n, sran'n ɔ fali min sinnin anuan ng'ɔ o sua i paplapa nun'n nun, yɛ e wluli Nyanmiɛn i sua ba nga be o nglo lɔ'n be nun. Sua ba sɔ'm be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be liɛ. Ɔ kleli min like kun sua'n i klun kpa lɔ wia atɔliɛ bue liɛ'n su. Yɛ ɔ seli min kɛ: «Lika nga nun yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be ´tɔn tɛ nga be yi be kɛ be ´fa kpata Nyanmiɛn'n nin tɛ kun'm be nnɛn mun-ɔn. Lɛ yɛ be tɔn i-ɔ, kɛ ɔ ´yo nan b'a fa-man wie b'a ɔ-man awlo klun klikli ng'ɔ o gua su lɔ'n nun lɔ nan nvlefuɛ'm b'a kan-man like ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ klonglo'n ti.» Ɔ fali min fiteli awlo klikli nga be dun mmua fite su'n i nun. Ɔ fali min sinnin i cɔnjɔ nnan'n su. Lika gbaun kɛ awlo klun sa o cɔnjɔ sɔ'm be nun. Cɔnjɔ nnan sɔ'm be su'n, awlo klun be kwlaa be sɛ. Be tɛnndɛn nun'n ɔ ti mɛtri ablaɔn, yɛ be tɛtrɛ nun'n ɔ ti mɛtri blu-nin-nnun. Yɛ awa sisi awlo klun nnan'm bé wun, kun lɛ i liɛ, kun lɛ i liɛ. Be kplannin awlo sɔ'm be nin like tɔnwlɛ mun. Like tɔnwlɛ sɔ'm be sin'n be kisa awa'm be su sin yia nun. Ɔ seli min kɛ: «Aliɛ tɔnfuɛ'm bé like tɔnwlɛ'm be yɛ. Lika bɔ be nga be di junman Nyanmiɛn i sua'n nun be tɔn nnɛn nga nvlefuɛ'm be fa man kɛ be fa yi tɛ'n be nnɛn'n nun nin-ɔn.» Sran'n ɔ fali min sɛli i sin sua i anuan'n nun kan be wlu lɛ'n. N ´wun i-ɔ, kan be wlu lɛ'n, i bo lɛ nzue wie nyrɛn piaa. Wia afiliɛ lika nun Nyanmiɛn i sua'n i nyrun kan ala i nyin'n ɔ kpɛ wia afiliɛ lɔ'n, lɛ yɛ nzue sɔ'n ɔ nyrɛn-ɔn. Nzue'n ɔ sonji Nyanmiɛn i sua'n i ngua. I sin, ɔ sin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i ngua. Sran'n ɔ fali min sinnin anuan'n ng'ɔ o nglo lɔ'n nun nan m'an fin Nyanmiɛn i sua nun m'an fite, yɛ ɔ fali min bo sin yiali Nyanmiɛn i sua sɔ'n lele juli anuan ng'ɔ o gua su lɔ bɔ i nyin kpɛ wia afiliɛ lɔ'n su. Nzue kunngba'n ɔ sonji fama su lɛ. Ɔ ɔli wia afiliɛ lɔ, yɛ nyanman b'ɔ o i sa nun'n, ɔ fa sunnzunnin lika mɛtri ya nnun. Kɛ ɔ ´nanti kɔ lɔ'n, yɛ ɔ fali min kpɛli nzue nin-ɔn. Ɔ ju min ja ajue'm be su. Ɔ sunnzunnin lika mɛtri ya nnun ekun, yɛ ɔ fali min kpɛli nzue'n. Ɔ ju mín ja kpɔlɛ nun. Kɛ e kpɛli mɛtri ya nnun ekun'n, yɛ ɔ fali min kpɛli nzue'n ekun-ɔn. Siɛn'n, ɔ ju min bo lengle nun. Ɔ sunnzunnin lika mɛtri ya nnun ekun, sanngɛ siɛn liɛ'n n kwla kpɛ-man nzue'n kun, yɛlɛ kɛ ɔ'a yi dan. Siɛn'n, sɛ be waan be ´kpɛ nzue dan sɔ'n san i wɛlɛ. Ɔ usali min kɛ: «?Klɔ sran, a wunnin i kpa?» Yɛ ɔ fali min ɔli klɛ nun kan, yɛ i sin'n, ɔ fali min bali nzue'n i nuanlɛ ekun. Kɛ ɔ fali min sɛli i sin'n, n wunnin kɛ waka kaka'm be o nzue'n i nuan i bue nnyɔn'n su. Ɔ seli min kɛ: «Nzue nga su kɔ mɛn'n i wia afiliɛ lɔ, ɔ ´jra Zurdɛn kongo'n nun, yɛ ɔ ´ju jenvie'n nun lɔ. Like kwlaa ng'ɔ de wunmiɛn'n, ɔ ´nyan nguan lika kwlaa nga nzue sɔ'n ɔ ju lɛ'n nun. Kpatra'm be wa sɔn kpa, yɛlɛ kɛ nzue sɔ'n ɔ ´ju kan be o lɔ'n, yɛ nzue'm be ´yo saun, lika kwlaa nga nzue sɔ'n ju'n, be ´nyan nguan lɛ. Jue trafuɛ'm be ´jrɛn i nuan. Kɛ ɔ fɛ i An-Gedi b'ɔ ´fa ju An-Ɛglaim'n, be ´wlɛ be lala mun. Jue sɔ'm be wa yo kɛ Mediterane jenvie'n nun lɔ liɛ'n sa. Be ´sɔn kpa. Jenvie sɔ'n i bla mun nin i fɛtɛ mun be liɛ be su yo-man saun, be ´yo njin ngunmin. Nzue'n i bue nnyɔn'm be su'n, waka nga be su mma'm be ´fifi. Be nnya'n su wu-man kee le, yɛ be mma su wie-man su le. Anglo kwlaa nun be ´su mma uflɛ yɛlɛ kɛ bé bo nzue'n ɔ fin Nyanmiɛn lika'n nun. Yɛ i mma'm be ´kaci aliɛ, yɛ i nnya'm be ´kaci ayre.» Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «N wa kle wɔ mɛn nga Izraɛl akpasua blu-nin-nnyɔn'm be wa cɛ nun'n i anyialiɛ mun. Zozɛf i akpasua liɛ'n, ɔ ´nyan akpasua nnyɔn lika. Amun ´cɛ lika'n nun sɛsɛ, afin n tali nda kɛ n ´fa Izraɛl mɛn'n m man amun nannan mun. I sɔ'n ti lika'n wa yo amun liɛ. Nglo lɔ anyialiɛ liɛ'n, ɔ ´fɛ i Mediterane jenvie'n su ɔ ´fa atin ng'ɔ sin Ɛtlɔn b'ɔ wo Amat wunlɛ Zɛdad i sin'n, ɔ ´sin Berɔta nin Sibraim bɔ be o Damas mɛn'n nin Amat mɛn'n be afiɛn'n, yɛ ɔ ´sin Azɛr-Atikɔn b'ɔ mantan Avran anyialiɛ'n. Kɛ ɔ yo sɔ'n, anyialiɛ sɔ'n ɔ ´fɛ i Mediterane jenvie'n su lele ɔ ´ju wia afiliɛ lɔ kan Azar-Enan lika'n wo lɔ'n. Yɛ man Damas nin Amat famiɛn diwlɛ'm be sin yiɛ i. Nglo lɔ anyialiɛ liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Wia afiliɛ lɔ anyialiɛ liɛ'n, ɔ ´fɛ i lika b'ɔ o Damas nin Avran be afiɛn'n, ɔ ´fa Zurdɛn kongo'n su Galaad lika nin Izraɛl mɛn'n be afiɛn, yɛ ɔ ´kɔ Tamar jenvie b'ɔ ti njin nzue klakla'n su lɔ. Wia afiliɛ lɔ anyialiɛ'n yɛlɛ ng'ɔ o lɛ'n. Ngua lɔ anyialiɛ liɛ'n, ɔ ´bo i bo Tamar, Mɛriba-Kadɛs nzue bo'n nun, ɔ ´san Ezipt nzue dan'n lele ɔ ´ju Mediterane jenvie'n wun lɔ kpɔ. Ngua lɔ anyialiɛ liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Wia atɔliɛ lɔ lika liɛ nun'n, Mediterane jenvie'n yɛ ɔ ´yo awɛ nin-ɔn, ɔ ´fɛ i ngua lele ´ju Amat i wun lɛ nglo lɔ. Wia afiliɛ lɔ anyialiɛ liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Amun `cɛcɛ mɛn nga nun be fa. Amun `tu fɔtɔ be fa cɛcɛ, yɛ nán amún wla fi aofuɛ nga be tran amun afiɛn bɔ be wu ba mɛn'n nga nun'n mun. B'a yo ɔnvuɛ amun afiɛn. Amun `bu be akunndan. Man be nyan asiɛ'n wie Izraɛlfuɛ'm be akpasua'm be su. Akpasua nga aofuɛ kun tran nun'n, i nun yɛ be ´mɛn i lika liɛ nin-ɔn.» Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Akpasua'm be nin be asiɛ'm be yɛ. Dan i asiɛ lika liɛ'n ɔ ´tran nglo lɔ atin ng'ɔ sin Ɛtlɔn b'ɔ o Amat nin Azar-Enan bé wun lɛ'n. Ɔ ´fɛ i wia afiliɛ lɔ anyialiɛ su lele fa ju Mediterane jenvie ng'ɔ o wia atɔliɛ'n su. Kɛ ɔ fɛ i wia afiliɛ fa ju wia atɔliɛ Azɛr i asiɛ liɛ'n ɔ mantan Dan liɛ'n, Nɛftali i asiɛ lika liɛ'n ɔ mantan Azɛr liɛ'n, Manase i asiɛ lika liɛ'n ɔ mantan Nɛftali liɛ'n, Efraim i asiɛ lika liɛ'n ɔ mantan Manase liɛ'n, Ribɛn i asiɛ lika liɛ'n ɔ mantan Efraim liɛ'n, Zida i asiɛ lika liɛ'n ɔ mantan Ribɛn liɛ'n.» «Zida lika liɛ i nuan'n su lɛ'n, kɛ ɔ fɛ i wia afiliɛ b'ɔ fa ju wia atɔliɛ'n, man be yaci lika kun lɛ bɔ i tɛnndɛn nun'n nin akpasua onga'm be lika liɛ be tɛnndɛn nun ɔ `sɛ, yɛ man i tɛtrɛ nun'n ɔ `yo kilo blu-nin-nnyɔn nin sin. Be `kplan Nyanmiɛn i sua'n lika sɔ'n i afiɛn sɛsɛ. Man lika ng'ɔ ti Anannganman liɛ'n i tɛnndɛn nun'n ɔ yo kilo blu-nin-nnyɔn nin sin. Lika sɔ bɔ be ´fa man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun'n, kɛ ɔ fɛ i wia afiliɛ b'ɔ ´fa ju wia atɔliɛ'n, ɔ `ju kilo blu-nin-nnyɔn nin sin. Kɛ ɔ fɛ i ngua lɔ b'ɔ ´fa ju nglo'n lɔ, ɔ `yo kilo nnun. Man be kplan Anannganman i sua'n i afiɛn sɛsɛ. Man lika sɔ'n ɔ yo Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga be ti i liɛ klonglo bɔ be fin Zadɔk osu nun'n be liɛ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ sɔ'm be niannin Anannganman i junman'n su be dili i kpa. B'a yo-man kɛ Levifuɛ bɔ blɛ bɔ Izraɛlfuɛ'm be kacili be sin be sili Nyanmiɛn'n be kusu be wanndili i'n sa. I sɔ'n ti yɛ be wa nyannin lika ng'ɔ ti kpa b'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ klonglo nin-ɔn. Ɔ nin Levifuɛ'm be liɛ'n mantan su. Levifuɛ'm be lika liɛ'n nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be liɛ'n sɛ. Man be lika nnyɔn sɔ'n be tɛnndɛn'n nun'n ɔ yo kilo blu-nin-nnyɔn nin sin. Yɛ be tɛtrɛ nun'n ɔ `yo kilo nnun. Mɛn'n i lɛ lika sɔ'n ɔ ti kpa tra be kwlaa. Lɛ b'ɔ ti Anannganman i liɛ klonglo'n, be kwla fa kaci-man asiɛ uflɛ, be kwla yo-mɛn i atɛ, yɛ be kwla fa cɛ-man.» «Asiɛ sɔ'n su'n, be `yaci lika bɔ i tɛtrɛ nun'n ɔ ´yo kilo nnyɔn nin sin, yɛ i tɛnndɛn nun'n ɔ yo kilo blu-nin-nnyɔn nin sin. Ɔ ´yo asiɛ kun b'ɔ ti sran nga be o klɔ nun'n be kwlaa be liɛ. Be ´fa kplan be sua mun nin be gbo mun. Yɛ klɔ'n ɔ ´trɛn i afiɛn. Man i bue nnan ngba sɛ, bue kun ´yo mɛtri akpi nnyɔn mɛtri ya nnyɔn mɛtri ablenun (2.250). Klɔ i bue nnan'm be su'n, be `yaci lika ngbɛn b'ɔ ´ju mɛtri ya mɛtri ablaɔn-nin-nnun lɛ. Kɛ ɔ fa san Nyanmiɛn i lika'n i tɛnndɛn nun'n, man be yaci lika kun bɔ i tɛnndɛn nun'n ɔ ´yo kilo nnun klɔ i wia afiliɛ lɔ. Lɛ yɛ klɔfuɛ'm be ´di fie yɛ be ´nyan be aliɛ-ɔ. Be kwlaa nga be tran klɔ nun'n, be akpasua kwlaa nga be fin su'n, be kwla di nun fie. Lika ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ'n i kwlaa nin klɔ i lika liɛ'n, man i bue nnan ngba sɛ. I bue kun ´yo kilo blu-nin-nnyɔn nin sin. Ng'ɔ ka lɛ'n, ɔ ´yo wlengbi'n i liɛ. I lika liɛ'n ɔ ´tran Nyanmiɛn i lika'n nin klɔ'm be bue kun wa yɛ ɔ ´ju be bue kun lɔ. Ɔ ´ja akpasua kun'm be asiɛ liɛ'n i tɛnndɛn nun, yɛ i tɛtrɛ nun'n ɔ ´yo kilo blu-nin-nnyɔn nin sin wia afiliɛ lika nun lɔ'n, ɔ ´fɛ i lɛ lele ´ju anyialiɛ ng'ɔ o wia atɔliɛ lɔ'n su. Yɛ wia atɔliɛ lika liɛ nun lɔ'n, ɔ ´fɛ i lɔ lele ´ju Mediterane jenvie su'n. Lika nga be fa wlali Anannganman sa nun'n nin Nyanmiɛn i sua'n be ´ka mɛn'n i lika nga be sieli i ngunmin'n nun. Man Levifuɛ'm be lika'n nin klɔ'n i kplanwlɛ lika'n be kpɛ wlengbi'm be lika liɛ'n nun nnyɔn. Man wlengbi be lika sɔ'n ɔ tran Zida lika liɛ b'ɔ o nglo lɔ'n nin Bɛnzamɛn liɛ b'ɔ o ngua'n be afiɛn.» «Akpasua kun'm be nin be asiɛ liɛ'm be yɛ: Bɛnzamɛn i liɛ'n ɔ kɔ lele anyialiɛ ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ'n nin Mediterane jenvie'n b'ɔ o wia atɔliɛ lɔ'n su. Bɛnzamɛn liɛ'n i wun lɛ'n, kɛ ɔ fɛ i wia afiliɛ'n bɔ ´fa ju wia atɔliɛ'n, Simeɔn akpasua i lika liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Simeɔn wun lɛ'n, Isakar liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Isakar wun lɛ'n, Zabilɔn liɛ yɛ ɔ o lɛ-ɔ, Zabilɔn wun lɛ'n, Gad liɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, Gad i anyialiɛ ng'ɔ o ngua'n, i yɛ ɔ ´yo mɛn sɔ'n i anyialiɛ nin-ɔn. Ɔ ´fɛ i Tamar bɔ o wia afiliɛ lɔ'n su, ɔ ´sin Kadɛs, ɔ ´ju Mɛriba i nzue bo'n su lɛ. I sin ɔ ´ko sin Ezipt nzue dan'n i wun lele ɔ ´to Mediterane jenvie'n kpɔ. Mɛn nga bɔ amun wa cɛcɛ nun, Izraɛl akpasua'm be afiɛn'n nin wafa nga amun ´fa cɛcɛ nun yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Anannganman Nyanmiɛn yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Wia afiliɛ lɔ talɛ'n ɔ ´yo mɛtri akpi nnyɔn mɛtri ya nnyɔn mɛtri ablenun (2.250). I su anuan nsan nsan'm be yɛ: Zozɛf anuan'n, Bɛnzamɛn anuan'n, yɛ Dan anuan'n. Ngua lɔ talɛ'n i tɛnndɛn nun'n i kunngba nin-ɔn. I su anuan nsan mun yɛ: Simeɔn anuan'n, Isakar anuan'n, yɛ Zabilɔn anuan'n. Wia atɔliɛ lɔ talɛ i tɛnndɛn nun'n, i kunngba nin-ɔn. I su anuan nsan'm be yɛ: Gad anuan'n, Azɛr anuan'n, yɛ Nɛftali anuan'n. Talɛ ng'ɔ sin yia klɔ'n i kwlaa i tɛnndɛn nun'n ɔ ´yo mɛtri akpi ngwlan (9.000). Kɛ ɔ fin lɛ'n, be wa flɛ klɔ'n kɛ: Anannganman'n Wo Lɛ. Kɛ Zozakim b'ɔ ti Zida famiɛn'n ɔ trannin bia'n su'n, i afuɛ nsan su'n, Nɛbikadnɛzar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n, ɔ nin i sonja'm be bali kɛ be nin Zerizalɛmfuɛ'm be ´kun. Be kpɛli be ngblaliɛ'n sin yiali klɔ'n. Anannganman fali Zozakim b'ɔ ti Zida famiɛn'n wlali i sa nun, yɛ Nɛbikadnɛzar fali Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ ninnge bɔ sika ɔkwlɛ ɔ nin jɛtɛ ufue yɛ be fa yoli be'n, be nun wie mun. Ɔ fali be ɔli Babilɔni mɛn'n nun lɔ. Yɛ ɔ sieli ninnge sɔ mun kan ɔ guɛ i amuɛn mma'm be ninnge liɛ'm be lɔ'n. Nɛbikadnɛzar wlali i junman difuɛ'm be su kpɛn nga be flɛ i Aspɛnaz i su nun kpa kɛ ɔ `kpa Izraɛl gbanflɛn nga be ti famiɛn ba annzɛ diewa ba mun, nan ɔ fa be bla. I waan man be yo gbanflɛn bɔ fɔ kaan sa nun-man be wunnɛn'n su, bɔ be nyrun'n ti klanman, bɔ be ti akunndanfuɛ nin ngwlɛlɛfuɛ mun, bɔ be si like, bɔ be kwla di junman i awlo nun'n. I waan be `kle be Babilɔnifuɛ'm be aniɛn'n nin be fluwa'n. Ɔ seli be kɛ be `man be i bɔbɔ i aliɛ ng'ɔ di'n nin i bɔbɔ i nzan ng'ɔ nɔn'n wie. I waan be `kle be fluwa lele afuɛ nsan kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla di junman b'a mɛn i'n ti. Daniɛl, nin Anania, nin Mikaɛl, ɔ nin Azaria bɔ be fin Zida akpasua'n su'n be o be nun wie. Famiɛn'n i junman difuɛ'm be su kpɛn'n tɔnnin be dunman uflɛ. Daniɛl liɛ'n yɛlɛ Bɛltsazar, Anania liɛ'n yɛlɛ Sadrak, Mikaɛl liɛ'n yɛlɛ Mesak, yɛ Azaria liɛ'n yɛlɛ Abɛd-Nego. Daniɛl waan sɛ be ´wu be ´ba o, i liɛ'n, ɔ su di-man famiɛn'n i aliɛ ng'ɔ di'n wie, yɛ ɔ su nɔn-mɛn i nzan ng'ɔ nɔn'n wie nan ɔ'a yo fiɛn. Ɔ srɛli famiɛn'n i junman difuɛ'm bé su kpɛn'n kɛ nán man ɔ miɛn i kɛ ɔ di aliɛ sɔ'n nan ɔ yo fiɛn. Nyanmiɛn man junman difuɛ'm bé su kpɛn'n yoli Daniɛl ye, yɛ ɔ sili i aunnvuɛ. Junman difuɛ'm bé su kpɛn'n seli Daniɛl kɛ: «Nannan bɔbɔ yɛ ɔ kleli aliɛ ng'ɔ fata kɛ amun di nin nzan ng'ɔ fata kɛ amun nɔn nin-ɔn. N sro nannan, afin sɛ ɔ wa wun kɛ amu'an yo kokloo'n nan gbanflɛn kun nga mun bɔ be nin amun sɛ tukpɛ'n be wunnɛn o nun'n, amun dunman nun ti famiɛn man be ´kpɛ n ti'n.» Junman su kpɛn'n fɛli i bɔbɔ Daniɛl, nin Anania, nin Mikaɛl, ɔ nin Azaria wlali sran kun sa nun kɛ ɔ nian be su. Daniɛl seli sran sɔ'n kɛ: «N ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, sa ye cɛn ba blu nan nian. E ninnge nga e di be'n, nán nnɛn tran nun yɛ man be man e nzue ngbɛn nan e nɔn. I sin, nian ye nan nian gbanflɛn nga be di nannan bɔbɔ i aliɛ liɛ'n wie'n. Ɔ bɔbɔ a wa wun wafa nga e wa kaci'n. I sin nga ɔ waan a yo ye'n, yo ye.» Bian sɔ'n kplinnin su nan ɔ'a sa be cɛn ba blu ɔ'a nian. Kɛ be wieli cɛn ba blu'n i di'n, be nyrun'n yoli mlanmlan kpɛkuun be wunnɛn bali bé wun trali gbanflɛn nga be di aliɛ kunngba nga famiɛn di'n wie'n mun. I sɔ'n ti, aliɛ'n nin nzan nga be waan be ´fa man be'n, sran ng'ɔ nian be su'n ɔ yili be nun. Yɛ ɔ fa like nga nnɛn nun-man nun'n ngunmin yɛ ɔ fa man be-ɔ. Nyanmiɛn mannin gbanflɛn nnan sɔ'm be sa wlɛ wunlɛ, nin aniɛn tilɛ'n i wun ngwlɛlɛ, ɔ nin akunndan dan. Daniɛl tutu aolia nun ninnge kwlaa nin laliɛ'm be kwlaa bé bo. Kɛ afuɛ nsan nga famiɛn Nɛbikadnɛzar kleli kɛ be `fa gbanflɛn nga be kpali be'n be kwlaa be kle i'n ɔ juli'n, junman i su kpɛn'n ɔ fali be ɔli i nyrun lɔ. Famiɛn'n nin be kwlaa be ijɔli. Kɛ ɔ niannin gbanflɛn sɔ'm be kwlaa'n, ɔ'a wun-man be nun sran kun bɔ i nyrun ba nyan kɛ Daniɛl, nin Anania, nin Mikaɛl, ɔ nin Azaria be sa-a. Yɛ be boli famiɛn i junman'n i dilɛ i bo-ɔ. Ndɛ kwlaa wie ala bɔ famiɛn'n usa be'n, b'ɔ fata kɛ akunndan nin ngwlɛlɛ yɛ be fa tɛ su'n, ɔ wunnin kɛ be tɛ su kpa trɛ i mɛn'n nun wunnzue yifuɛ fanunfanun'm be kwlaa lele kpɛ blu. Daniɛl suli famiɛn'n lele juli afuɛ nga Siris yoli famiɛn'n i nun. Kɛ Nɛbikadnɛzar wa trannin bia'n su'n i afuɛ nnyɔn su'n, ɔ cɛnnin laliɛ wie mun. I wla b'ɔ boli i wun'n ti, kɛ ɔ la sa'n, ɔ kwla bu-mɛn i nyinma. Ɔ yiali wunnzue yifuɛ fanunfanun'm be kwlaa kɛ be wa kɛnngɛn i laliɛ'm be kle i. Be bali yɛ be wa sin jrɛnnin i nyrun lɛ-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «N cɛnnin laliɛ kun, ɔ'a bo mín wla dan kpa, i sɔ ti n klo kɛ amun kanngan laliɛ sɔ'n be kle min.» Wunnzue yifuɛ'm be tɛli famiɛn'n su Aram aniɛn'n nun kɛ: «Nannan, man wie wla fi wɔ! Kan laliɛ nga a cɛnnin'n kle ye man e tu i bo e kle wɔ.» Famiɛn'n waan: «Nga m'an gugu'n yɛlɛ kɛ sɛ amun bɔbɔ amu'an kwla kanngan-man laliɛ nga n cɛnnin'n nan amu'an tu-mɛn i bo ɔ'a gua-man su'n, be ´tra amun be ´kpɛkpɛ amun nun kpokpokpo yɛ amún sua'm be ´kaci sua nvuɛn. Sɛ kusu amun bɔbɔ amun kanngan laliɛ'n, nan amun tu i bo be gua su'n, n ´cɛ amun ninnge kpakpa, yɛ amun ´nyan nyrun dan kpa. I sɔ'n ti, amun `kanngan laliɛ sɔ'n nan amun `tu i bo be gua su.» Be tɛli famiɛn'n i su ekun kɛ: «Nannan, kanngan laliɛ nga a cɛnnin'n kle ye man e tu i bo e man wɔ.» Famiɛn'n seli be ekun kɛ: «N si jrɛiin kɛ amun nyinfu amun waan amun ´cuɛn-cuɛn ndɛ'n i ase, afin amun si kɛ ndɛ nga n ko kan'n yɛ m'an kɛn i lɛ-ɔ. Sanngɛ sɛ amu'an kan-man laliɛ'n b'a kle-man min'n, amun wa wun sa nga n ´fa wla amun kwlaa amun nun'n. ?Yoo, amun kwlaa amu'an cici nan amun ´kan ato nin gblɛ ndɛ mun ´kle min? Amun `kanngan laliɛ'n be kle min, i liɛ'n n ´si kɛ amun kwla tu i bo'n kusu be gua su.» Yɛ wunnzue yifuɛ'm be tɛli famiɛn'n i su kɛ: «Nannan, sran fi nun-man asiɛ nga su wa b'ɔ kwla yo like nga ɔ waan e yo i yɛ nin-ɔn. I sɔ'n ti, kannzɛ famiɛn kun ti dan'n, annzɛ sɛ ɔ kwla bɔbɔ'n, ɔ nian se-man wunnzue yifuɛ fanunfanun'm be wie fi kɛ be `yo i sɔ like le. Nannan, sa nga a usali kɛ e yo i yɛ'n, ɔ ti kekle. Sran fi kwla tɛ-man su, san Nyanmiɛn Kpli yɛ ɔ kwla yo i sɔ sa liɛ nin-ɔn, yɛ kusu ɔ tran-man sran'm be afiɛn.» I osu ti, famiɛn'n fali ya dan kpa, yɛ i waan be `kun Babilɔni lɔ sa sifuɛ'm be kwlaa. Be nga be si akunndan nun sa mun'n be kunlɛ ndɛ'n ɔ truli lika'n kwlaa. Sa sifuɛ mun be yɛ be su wa kun be yɛ. Be su kunndɛ Daniɛl nin i janvuɛ mun nan be ´kun be wie. Daniɛl kannin ndɛ kleli Arzɔk b'ɔ ti famiɛn'n i sonja nga be di i gladi'm bé su kpɛn'n b'ɔ bali Babilɔni lɛ kɛ ɔ ´kun sa sifuɛ mun'n. Ɔ kɛnnin i ngwlɛlɛ su. Ɔ usali Arzɔk kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ famiɛn'n i sran'm be fɔ nga i waan ɔ ´tu'n ɔ yo sro sɔ-ɔ?» Yɛ Arzɔk tiketikeli ndɛ'n su kleli i-ɔ. Yɛ Daniɛl ko toli famiɛn nin-ɔn, ɔ srɛli i kɛ ɔ mɛn i blɛ nan sɛ ɔ yo'n ɔ wa tu laliɛ'n i bo kle i. I sin Daniɛl ɔli i awlo ɔ ko kannin ndɛ sɔ'n i kwlaa kleli i janvuɛ Anania, nin Mikaɛl, ɔ nin Azaria. Ɔ seli be kɛ be `srɛ Nyanmiɛn b'ɔ o nglo lɔ b'ɔ ti aklunyefuɛ'n, nan ɔ `yi nvialiɛ nun sa sɔ'n i nglo `kle be kɛ ɔ ´yo nan b'a kun-man be nin Babilɔni lɔ sa sifuɛ mun'n ti. Kpɛkuun Nyanmiɛn yili nvialiɛ nun sa sɔ'n i nglo kleli Daniɛl aolia nun kɔnguɛ afiɛn. Nan Daniɛl ɔ'a la Nyanmiɛn b'ɔ o nglo lɔ'n i ase. Ɔ mɛnmɛnnin i seli kɛ: «Man be la Nyanmiɛn i ase titi, nán be yaci i le! Ngwlɛlɛ'n nin fanngan'n be ti i liɛ. I yɛ ɔ kaci blɛ'n nin sa nga be ju mun-ɔn, i yɛ ɔ yi famiɛn mun bia'n su-ɔ, i yɛ ɔ fa famiɛn mun sie bia'n su-ɔ. I yɛ ɔ man sa sifuɛ'm be akunndan nin-ɔn, i yɛ ɔ man ngwlɛlɛfuɛ'm be wun sa'm be wlɛ nin-ɔn. I yɛ ɔ yi sa nga bé bo ti kploun'n nin nvialiɛ nun sa'm be nglo-ɔ. I yɛ ɔ si like ng'ɔ fia aosin nun nin-ɔn, afin lika ng'ɔ kpaja weiin sin yiɛ i. Min nannan'm be Nyanmiɛn, n ´la wɔ ase, m ´manman wɔ sa wlɛ wunlɛ nin wunmiɛn bɔ a mannin min'n ti. A fali like nga e srɛli wɔ'n a kleli min, a kle ye like nga famiɛn'n kunndɛ kɛ ɔ ´si i'n.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Daniɛl ɔli Arzɔk bɔ famiɛn'n seli kɛ ɔ `kun Babilɔni lɔ sa sifuɛ mun'n i wun lɔ. Kɛ ɔ juli lɔ'n, ɔ seli i kɛ: «Nán kun Babilɔni sa sifuɛ mun. Dun mmua min nyrun nan e wɔ famiɛn'n wun lɔ, nan n `ko tu i laliɛ'n i bo m mɛn i.» Arzɔk fɛli i ɔli famiɛn'n nyrun lɔ trɛlɛlɛ, nan ɔ'a se famiɛn'n kɛ: «Nannan, be nga bɔ a man be trali be Zida mɛn'n nun lɔ bali'n, m'an wun kun be nun b'ɔ kwla tu ɔ laliɛ'n i bo.» Famiɛn'n usali Daniɛl bɔ be flɛ Bɛltsazar'n kɛ: «?A ´kwla kanngan laliɛ nga n cɛnnin'n kle min, yɛ a kwla tu i bo?» Daniɛl tɛli i su kɛ: «Nannan, wunnzue yifuɛ fanunfanun'm be wie fi kwla yi-man nvialiɛ nun sa sɔ nga a kɛn i ndɛ lɛ'n i nglo kle-man wɔ. Sanngɛ nglo lɔ, Nyanmiɛn kun wo lɔ i yɛ ɔ tike nvialiɛ nun sa'm be su-ɔ. Nannan Nɛbikadnɛzar, Nyanmiɛn sɔ'n yɛ ɔ su fa sa ng'ɔ wa ju blɛ ng'ɔ ´ba lɔ nun'n kle wɔ-ɔ. Kɛ a ´lafi'n, laliɛ nga a cɛnnin'n yɛ. Nannan, kɛ a lali'n, a cɛnnin blɛ ng'ɔ wa ba lɔ'n i su laliɛ. Kpɛkuun sran ng'ɔ yi nvialiɛ nun sa'm be nglo'n ɔ fali sa ng'ɔ wa ju'n kleli wɔ. Sɛ Nyanmiɛn yili sa sɔ'n i nglo kleli min'n nán kɛ min ngwlɛlɛ'n tra sran'm be kwlaa be liɛ'n ti-ɔ. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan b'a tu laliɛ'n i bo b'a kle wɔ, nan w'a si like ng'ɔ sanngan wɔ akunndan'n, i ti yɛ ɔ yoli i sɔ-ɔ. Nannan, kɛ a ´cɛn laliɛ'n, a wunnin like wie, ɔ ti kɛ waka sran sa. Ɔ ti kpandangblauun kpa, yɛ ɔ ti nyannyan kpa ekun. Ɔ jin nglo ɔ nyrun lɛ, ɔ ti sroesroe kpa. I ti'n ti sika ɔkwlɛ jrɛiin, i wue'n nin i sa'm be ti jɛtɛ ufue, i ku'n nin i sɔwa'm be ti aaba, i ja'm be ti blalɛ, i ja ngbabua'm be bue ti blalɛ yɛ be bue ti wufa. A o lɛ a ´niɛn i siin kpɛkuun yɛbuɛ kun, bɔ nán sran yɛ ɔ toli'n, ɔ fɛ i oka su lɔ vii ɔ wa finnin i ja ngbabua bɔ be ti blalɛ nin wufa'n, nan b'a fufu. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, i blalɛ o i aaba o, i jɛtɛ ufue o, i sika ɔkwlɛ o, be kwlaa be fufuli kpɛ kunngba, be kacili ndutre. Aunngban'n mannin be su kɛ ɔ fa man ble ja'n su sa, ɔ fitali be ɔli, b'a wun-man be osu mlɔnmlɔn kun. Sanngɛ yɛbuɛ b'ɔ wa finnin like ng'ɔ ti kɛ waka sran sa'n, ɔ kacili oka dan kpa kun, yɛ ɔ dili asiɛ wunmuan'n. Nannan, laliɛ nga a cɛnnin'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Siɛn'n, i bo'n yɛ. A ti famiɛn'm be famiɛn, afin nglo-nglo lɔ Nyanmiɛn'n man a sie mɛn'n, ɔ mannin wɔ tinmin, nin wunmiɛn, ɔ nin anyrunnyan. Ɔ fali sran mun, nin nnɛn mun, ɔ nin anunman mun wlali ɔ́ sa nun. Lika kwlaa nga be o lɛ'n, wɔ yɛ a ti be min nin-ɔn. Like ng'ɔ ti kɛ waka sran sa'n, i ti'n b'ɔ ti sika ɔkwlɛ'n yɛlɛ wɔ. Ɔ sin famiɛn kun wa jaso su, i sielɛ'n su ju-man ɔ liɛ'n nun. Famiɛn nsan su'n wa jaso su ekun, i nzɔliɛ yɛlɛ aaba'n. Ɔ ´sie asiɛ wunmuan'n. Famiɛn nnan su wa ba ekun. I sielɛ liɛ'n ɔ wa yo kekle kpa. I nzɔliɛ liɛ'n yɛlɛ blalɛ'n. Kɛ blalɛ'n fa fufu ninnge wafa-wafa'n kwlaa nun bɔ be kaci sanmlɛn'n, kɛ famiɛn sɔ'n i sielɛ'n ɔ wa yo sɔ-ɔ. Ɔ wa tin famiɛn kun nga'm be su, yɛ ɔ ´kpi be sielɛ liɛ'n i ase. A wunnin kɛ like sɔ'n i ja ngbabua nin i ja mma'm be bue ti wufa, yɛ be bue ti blalɛ. I bo'n yɛlɛ kɛ famiɛn sɔ'n i mɛn b'ɔ sie i'n i nun wa bubu. Sanngɛ i sielɛ sɔ'n i bue wa yo cinnjinnjin kɛ blalɛ sa, afin a wunnin kɛ blalɛ nin wufa be sanngan-sanngan nun. I ja mma bɔ be bue kun ti wufa'n, bɔ be bue kun ti blalɛ'n be kle kɛ famiɛn sɔ'n i mɛn'n b'ɔ sie'n i bue kun ´nyan fanngan yɛ i bue kun ´yo fakafaka. Be kle ekun kɛ famiɛn wie'm be wa ja bé wun bla, sanngɛ be su di-man anuansɛ kɔ-man mmua. Ɔ ´yo kɛ blalɛ bɔ be kwla fa sanngan-man wufa nun'n sa. Famiɛn sɔ'm be blɛ su'n, Nyanmiɛn b'ɔ o nglo lɔ'n ɔ ´sie famiɛn diwlɛ kun b'ɔ su saci-man le, yɛ mɛn uflɛ su sie-mɛn i le. Famiɛn diwlɛ sɔ'n ɔ ´nunnun famiɛn diwlɛ kun nga mun, kpɛkuun i bɔbɔ ɔ ´ka lɛ tititi. I nyanndra yɛlɛ yɛbuɛ nga bɔ nán sran yɛ ɔ toli-ɔ, b'ɔ fɛ i oka'n su lɔ vii ɔ wa fufuli blalɛ, nin aaba, nin wufa, nin jɛtɛ ufue, ɔ nin sika ɔkwlɛ'n be nun bɔ be kacili sanmlɛn'n. Nannan, Nyanmiɛn Kpli'n fali sa nga be wa ju'n kleli wɔ. Ɔ laliɛ'n ɔ ti sa nga be wa ju'n be nglo yilɛ sakpa, yɛ i bo nga n ´tu kle wɔ yɛ'n kusu, bu i nanwlɛ, yɛ lafi su.» Kpɛkuun famiɛn Nɛbikadnɛzar kotoli yɛ ɔ utuli i nyin ase Daniɛl bo lɛ, yɛ ɔ seli kɛ be `yi sraka be mɛn i, nan be `yi ayre fannin sraka mun be mɛn i ekun. I sin ɔ seli Daniɛl kɛ: «Nanwlɛ o, amun Nyanmiɛn'n yɛ ɔ o nglo lɔ nin-ɔn. I yɛ ɔ ti famiɛn'm be Min nin-ɔn. I yɛ ɔ tike sa nga be ti fiawa'n be su-ɔ, afin a kwla tikeli nvialiɛ nun sa nga'm be su kleli min.» I sin famiɛn'n mannin Daniɛl i sa su dan, yɛ ɔ mɛnnin i ninnge kpakpa kaka kpa. Ɔ fali Babilɔni akpasua'n mɛnnin i kɛ ɔ sie i. Ɔ sieli i ekun kɛ ɔ `yo ngwlɛlɛfuɛ nga be o Babilɔni lɔ'n be kwlaa be su kpɛn. Daniɛl srɛli famiɛn'n kɛ ɔ `fa Babilɔni akpasua'n ɔ `man Sadrak, nin Mesak, ɔ nin Abɛd-Nego kɛ be `nian su. Famiɛn kplinnin su. Daniɛl bɔbɔ liɛ'n, ɔ trannin famiɛn'n i awlo lɔ, ɔ yoli i mantanfuɛ. Famiɛn Nɛbikadnɛzar man be yoli sika ɔkwlɛ sran kun. I nglo-nglo su'n ti mɛtri ablasan, yɛ i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri nsan. Be ko tɛkɛli i Dira lɔ lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun Babilɔni akpasua'n su. Famiɛn Nɛbikadnɛzar sunmannin sran mun kɛ be ko yia akpasua su siefuɛ mun, nin prefe mun, nin kpɛnngbɛn uflɛ wie mun, nin afɔtuɛ manfuɛ mun, nin bɔlɛ su nianfuɛ mun, nin jɔlɛ difuɛ mun, nin mmla'n su kpɛn mun, ɔ nin awa junman difuɛ nga be wo akpasua kunngun'm be su'n be kwlaa. Sa nga ti yɛ i waan be yia be'n, yɛlɛ sika ɔkwlɛ sran ng'ɔ takali'n i nglo yilɛ. Yɛ sran dandan sɔ'm be kwlaa be yiali kɛ be wa yi sika ɔkwlɛ sran bɔ famiɛn'n takali'n i nglo. Be wa sin jranjrannin sika ɔkwlɛ sran sɔ'n i nyrun lɛ. Ndolo bofuɛ'n kpannin kekle kpa seli kɛ: «Amun bɔ amun ti nvle'm be kwlaa be nunfuɛ'n bɔ amun fin mɛnmɛn'n kwlaa nun'n, bɔ amun ijɔ aniɛn wafa-wafa'n kwlaa'n, amun `sie amún su amun `tie. Kɛ amun ti awɛ'n, nin blo'n, nin sanngo'n, nin kote'n, nin aluku'n, nin sɛkɛsɛkɛ'n, ɔ nin ngowa ninnge uflɛ wie'm be tɛlɛ cɛ'n, amun `koto yɛ amun `utu amun nyin ase nan amun `su famiɛn'n i sika ɔkwlɛ sran b'ɔ takali'n. Sran kun nga i waan ɔ koto-man nan ɔ su-mɛn i wie'n, be `ka bé ja nun lɛ be trɛ i be jrɛ i fur bɔ sin o nun'n i nun.» I sɔ'n ti, kɛ nvle-nvle'm be nunfuɛ'm bɔ be fin mɛnmɛn'm be nun'n, bɔ be kan aniɛn wafa-wafa'n be kwlaa'n, be tili awɛ'n, nin blo'n, nin sanngo'n, nin aluku'n, nin kote'n, nin ngowa ninnge wafa-wafa'm be tɛlɛ'n, be kotoli yɛ be utuli be nyin ase nan b'a su sika ɔkwlɛ sran nga famiɛn Nɛbikadnɛzar takali'n. I sin, ɔ'a cɛ-man bɔbɔ, Babilɔnifuɛ wie'm be ko dili Zuif'm bé bo abla kleli famiɛn'n. Be ko seli famiɛn Nɛbikadnɛzar kɛ: «Ee Kpli, man wie wla fi wɔ! Nannan, a mannin mmla kɛ sran kwlaa wie ala b'ɔ ti awɛ'n, nin blo'n, nin sanngo'n, nin aluku'n, nin kote'n, nin sɛkɛsɛkɛ'n, ɔ nin ngowa ninnge uflɛ wie'm be tɛlɛ cɛ'n, ɔ `koto yɛ ɔ `utu i nyin ase nan ɔ `su sika ɔkwlɛ sran'n. Ɔ waan sran kwlaa nga i waan ɔ koto-mɛn i bo nan ɔ su-mɛn i'n, be `yi i sin dan kun nun. Nannan, Sadrak nin Mesak, nin Abɛd-Nego bɔ be ti Zuif'n, bɔ a fali be siesieli akpasua'm bé su'n, be bu-man wɔ like fi. I sɔ'n ti b'a di-man ɔ́ nuan nun ndɛ'n su. Be waan be sɔ-man wɔ amuɛn'm be wie, yɛ b'a su-man ɔ sika ɔkwlɛ sran bɔ a takali'n.» Nɛbikadnɛzar fali ya dan kpa, nan ɔ'a sunman sran kɛ be ko fa Sadrak nin Mesak, ɔ nin Abɛd-Nego be `bla. Yɛ be ko fali be blɛli i-ɔ. Famiɛn'n usali be kɛ: «?Sadrak, Mesak, Abɛd-Nego, sakpa-sakpa yɛ amun waan amun sɔ-man min amuɛn mun, nan amun koto-man sika ɔkwlɛ sran nga n takali'n i bo nin-ɔn? Siɛn'n, sɛ amun ti awɛ i bolɛ'n, nin blo nin sanngo'm be bolɛ'n, nin aluku nin kote'm be bolɛ'n, nin sɛkɛsɛkɛ nin ngowa ninnge uflɛ wie'm be tɛlɛ cɛ'n, amun `koto yɛ amun `utu amun nyin ase sika ɔkwlɛ sran bɔ n yoli'n i bo, nan amun `su i. Sɛ amu'an su-mɛn i'n, bé ja nun lɛ be ´fa amun to yi sin dan kpa kun nun. ?Amuɛn onin yɛ ɔ kwla de amun mín sa nun-ɔn?» Sadrak nin Mesak, ɔ nin Abɛd-Nego be tɛli famiɛn'n su kɛ: «Nannan, e liɛ'n e lɛ-man é ti kpliwlɛ. I kwlaa nun'n, si kɛ e Nyanmiɛn nga e su i'n, ɔ kwla de ye. Nannan, sakpa, ɔ wa de ye sin'n nun, yɛ ɔ wa de ye ɔ́ sa nun. Nannan, kannzɛ ɔ yo sɛ, ɔ fata kɛ a si kɛ e su sɔ-man wɔ amuɛn mun, yɛ e su su-man ɔ sika ɔkwlɛ sran bɔ a takali'n.» Nɛbikadnɛzar fali ya dan kpa trali su, i ti ɔ'a kwla di-man amlin Sadrak, nin Mesak, ɔ nin Abɛd-Nego bé wun kun. I waan be `ko trɔ sin'n nuan nan man i dan tra nga be `trɔ i titi'n sɔ kpɛ nso. Ɔ seli sonja nga be lɛ wunmiɛn kpa'm be kɛ be `ko ci Sadrak, nin Mesak, ɔ nin Abɛd-Nego nan be `yi be sin dan'n nun. Be cili be sran nsan sɔ mun. Kɛ be ´ci be sɔ'n, wuun bé wun tralɛ dan'n, nin bé bo pantanlɔn'n, ɔ nin be tralɛ tɛnndɛn'n wo bé wun, kpɛkuun bé kle'n wo bé ti. Yɛ be toli be yili sin dan'n nun-ɔn. Kɛ bɔ famiɛn'n jrannin i mmla ng'ɔ mannin'n i su dan'n ti be wlawlali sin'n nun, ɔ man ɔ loli trali su. I sɔ'n ti, sonja nga be fa Sadrak nin Mesak, ɔ nin Abɛd-Nego be ko yi be fur bɔ sin'n wo nun nun'n, sin taaman'n ɔ yrali be bɔbɔ nan ɔ'a kun be. Sadrak nin Mesak, ɔ nin Abɛd-Nego'n, be tɔli sin'n i afiɛn lɔ, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun nyanman'n tɛ cici bé wun. Srɛ kunnin famiɛn Nɛbikadnɛzar, kpɛkuun ɔ jasoli kpɛ kunngba waka, nan ɔ'a usɛ i afɔtuɛ manfuɛ'm be kɛ: «?Nán sran nsan yɛ e cili be e yili sin'n nun nin-ɔn?» Be tɛli i su kɛ: «Nannan i-ɔ, kɛ ɔ ti sɔ-ɔ!» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Sanngɛ n wun sran nnan sin'n nun lɔ. Nyanman fi ci-man be yɛ be su wlan-wlan sin'n nun. Like fi yo-man be. Sran ng'ɔ tian be su nnan'n, kɛ a wun i sa'n, ɔ waan Nyanmiɛn su lɔ sran-an.» I sin'n, Nɛbikadnɛzar ko jrannin fur nga be trɔli sin'n i nun'n i anuan'n nun, kpɛkuun ɔ flɛli be, i waan: «Sadrak, Mesak, Abɛd-Nego, Nyanmiɛn b'ɔ o nglo-nglo'n i sufuɛ mun, amun `fite amun `bla.» Yɛ be nsan'n be fin sin'n nun lɔ fiteli-ɔ. Akpasua su siefuɛ mun, nin prefe mun, nin kpɛnngbɛn uflɛ wie'm be nin famiɛn'n i mantanfuɛ'm be yiali bé wun lɛ. Be wunnin kɛ sin'n ɔ'a yo-man be wunnɛn'n i like fi, nan bé ti ndrɛ ba kun sa ɔ'a yra-man yɛ be tralɛ'm b'a yra-man kaan sa, kusu sin wɛnsrɛn bɔn-man bé wun kaan sa. Yɛ famiɛn'n waan: «Be `manman Sadrak nin Mesak, ɔ nin Abɛd-Nego be Nyanmiɛn'n. Afin ɔ sunmɛnnin i anz'n kɛ ɔ wa de i sufuɛ mun. Be fali be wla'n be guɛli i su, i ti b'a fa-man min nuan ndɛ'n su. Be kplinnin su kɛ be `kle be wunnɛn i yalɛ, afin be wunnin i kɛ i sɔ'n ɔ ti kpa tra kɛ b'a yaci be Nyanmiɛn'n lɛ nan b'a su amuɛn mun. I sɔ'n ti, mmla nga m ´mɛn i siɛn'n yɛlɛ nga. Sɛ sran kun, sɛ i nvle ng'ɔ fin nun'n ɔ ti sɛ o, sɛ i mɛn'n ɔ ti sɛ o, sɛ aniɛn ng'ɔ kan'n ɔ ti sɛ o, sɛ ɔ fa Sadrak, nin Mesak, ɔ nin Abɛd-Nego be Nyanmiɛn'n kan ngowa'n, man be kpɛkpɛ i sɔfuɛ'n i nun kpokpokpo, yɛ man i sua'n ɔ kaci sua nvuɛn. Afin amuɛn wie fi kwla de-man sran kɛ be Nyanmiɛn liɛ'n sa.» I sin famiɛn'n wa mannin Sadrak nin Mesak, ɔ nin Abɛd-Nego bé sa su ekun, be nyannin nyrun kpa Babilɔni akpasua'n su. Famiɛn Nɛbikadnɛzar kannin ndɛ kleli sran'm bɔ be o nvle-nvle'm be nun nin mɛnmɛn'm be nun'n, bɔ be ijɔ aniɛn wafa-wafa'n kwlaa, bɔ be wo asiɛ wunmuan'n su'n. Ɔ seli be kɛ: «Man amún wun jɔ amun fɔuun kpa. N wunnin kɛ ɔ ti kpa kɛ n kan sa'm be nzɔliɛ nga Nyanmiɛn b'ɔ o nglo-nglo lɔ'n ɔ yili be nglo kleli min'n, ɔ nin abonuan sa ng'ɔ yo mannin min'n. Nzɔliɛ sɔ'm be ti dandan, Nyanmiɛn i abonuan sa ng'ɔ yo be'n be yo sro! Nyanmiɛn yɛ ɔ ´sie mɛn'n titi-ɔ, i dan ng'ɔ ti'n, ɔ su wie-man le.» «M bɔbɔ min famiɛn Nɛbikadnɛzar, n wo min famiɛn awlo'n nun, mín wla ti ase guawa. Kɔnguɛ kun n lali, kpɛkuun n cɛnnin laliɛ kun b'ɔ kunnin min srɛ kpa, afin like nga bɔ n wunnin i'n ɔ yo sro. N seli kɛ be `yia Babilɔni sa sifuɛ'm be kwlaa kɛ be `wa tu min laliɛ'n i bo. Kɛ wunnzue yifuɛ fanunfanun'm be bali'n, n kannin min laliɛ'n n kleli be, sanngɛ be nun kun sa ɔ'a kwla tu-mɛn i bo ɔ'a kle-man min. Kɛ ɔ cɛli kan'n, Daniɛl wa toli min. Daniɛl sɔ'n be flɛ i kɛ Bɛltsazar, be fali min amuɛn'n i dunman yɛ be tɔnnin i-ɔ. Nyanmiɛn Kpli'n i wawɛ'n wo i nun. N kannin min laliɛ'n n kleli i. N seli i kɛ: ‹Bɛltsazar, a ti sa sifuɛ'm bé su kpɛn, n si kɛ Nyanmiɛn Kpli'n i wawɛ'n wo ɔ nun. I sɔ'n ti, nvialiɛ nun sa'm be wunlɛ ti-man kekle ɔ́ sa nun. Tutu laliɛ nga n cɛnnin'n i bo kle min. Kɛ n lali kɔnguɛ'n, like nga n wunnin i'n yɛ. N wunnin waka kun b'ɔ jin asiɛ'n i afiɛn sa kpandangblauun. Waka sɔ'n yoli fleiin kpa, yɛ ɔ trɛli kpa. I sama'm be ti tɛnndɛn kpa, be to nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n lɔ. Asiɛ'n i lika kwlaa nga be jran lɛ'n, bé nyin ta waka sɔ'n. I nnya'm be ti klanman, yɛ i mma'm be sɔnnin kpa. I mma sɔ mun yɛ like kwlaa di-ɔ. Blo nnɛn'm be wa fiɛ i fɔnvɔ'n bo. Anunman'm be yo bé sua i sama'm be nun. I yɛ ɔ ta ninnge nga be de wunmiɛn bɔ Nyanmiɛn yili be'n be kwlaa-a. N tɛ la min bɛ'n su lɛ, kpɛkuun n ´wun i-ɔ, anz kun fin Nyanmiɛn su lɔ su jra. Ɔ kpannin kekle kpa kɛ: Amun `bu waka nga bo, amun `kpɛkpɛ i sama mun, amun `kpɛkpɛ i nnya mun, yɛ amun `sanndi i su mma be nun! Man nnɛn'm be wanndi i bo be wɔ mmua, man anunman'm be jaso i sama'm be nun! Sanngɛ amun `yaci i bo olui'n i su lɛ, man ɔ ka fie'n su lɔ ijre'm be afiɛn. Amun `fa blalɛ jrɔkɔ nin aaba jrɔkɔ be ci i. Man nyansue'n ɔ bo sran nga i nzɔliɛ yɛlɛ waka sɔ'n, yɛ man ɔ di ijre kɛ nnɛn'm be sa. I sran ngwlɛlɛ'n wa kaci, ɔ wa yo kɛ nnɛn'm be liɛ'n sa. Ɔ ´kɛ i sɔ'n nun lele afuɛ'n nso. Anz mun yɛ be kan ndɛ nga-a, kɛ ɔ ´yo nan be kwlaa nga be nyin o su'n b'a si kɛ Nyanmiɛn b'ɔ o nglo-nglo lɔ'n yɛ ɔ sie sran'm be famiɛn diwlɛ mun'n ti. Sran kwlaa nga i klun klo kɛ ɔ ´fa famiɛn bia'n ´fa mɛn i'n, yɛ ɔ fa mɛn i-ɔ. Ɔ kwla man sran'm be nun aunnvuɛfuɛ kpa'n i su bɔbɔ. Laliɛ nga m bɔbɔ min Nɛbikadnɛzar n cɛnnin'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I sɔ'n ti, wɔ, Bɛltsazar, tutu i bo kle min, afin min famiɛn diwlɛ'n nun sa sifuɛ'm be nun ba kun sa ɔ'a kwla tu-mɛn i bo, sanngɛ ɔ liɛ'n, a kwla tu i bo yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn i wawɛ'n wo ɔ nun.› » Srɛ kunnin Daniɛl bɔ be flɛ i kɛ Bɛltsazar'n, yɛ i wla boli i wun bɔ lɔun kan. Famiɛn'n seli i kɛ: «Bɛltsazar, nán man laliɛ'n nin i bo tulɛ'n yo wɔ sro.» Daniɛl tɛli i su kɛ: «Nannan, man laliɛ'n nin i bo'n be yo ɔ kpɔfuɛ'm be liɛ. A wunnin waka dan kun. I ti'n to nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n. Asiɛ'n i lika kwlaa nga be wo lɛ'n, bé nyin tɛ i. Waka sɔ'n i nnya'm be ti klanman, yɛ i su mma'm be sɔnnin. I yɛ ɔ ta ninnge nga be de wunmiɛn'n be kwlaa-a. I bo yɛ blo nnɛn'm be fia-a. I sama'm be nun yɛ anunman'm be la-a. Nannan, wɔ yɛ a ti waka sɔ nin-ɔn. W'a yo dan, yɛ w'a nyan wunmiɛn. Ɔ dan'n, sɛ e ´kwla se'n, ɔ'a nyin lele i ti'n ɔ'a to nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n, yɛ ɔ sielɛ'n kusu kɔ lele ju asiɛ'n i awieliɛ. I sin, a wunnin anz kun b'ɔ fin nyanmiɛn su lɔ su jra, ɔ seli kɛ: ‹Amun `bu waka'n i bo nan amun `saci i, sanngɛ amun `yaci i afiɛn flolo'n lɛ, yɛ amun `yaci i olui'n asiɛ'n nun, man ɔ ka fie su ijre'm be afiɛn, man be fa blalɛ jrɔkɔ nin aaba jrɔkɔ be ci i. Man nyansue'n ɔ bo i, man ɔ nin blo nnɛn'm be di ijre lele afuɛ nso.› Nannan, laliɛ'n i bo'n yɛ ɔ o yɛ, like nga Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n ɔ ´wa yo wɔ'n, yɛ. Be wa kan ɔ bo sran'm be nun. A nin blo nnɛn mun yɛ amun wa tran-an. A wa di ijre kɛ nannin'm be sa. Nyansue'n ɔ wa bo wɔ. A ´ka sɔ lele afuɛ nso. Kɛ blɛ sɔ'n ko sin'n, blɛli yɛ a wa si kɛ kannzu Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n yɛ ɔ sie sran'm be famiɛn diwlɛ mun-ɔn, nan ɔ fa famiɛn bia'n man sran nga i klun klo kɛ ɔ ´fa mɛn i'n. Waka'n i afiɛn flolo nga be waan be `yaci i i olui'n su lɛ'n, i bo yɛlɛ kɛ a wa kaci famiɛn ekun blɛ bɔ a ko si kɛ Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n yɛ ɔ ti siefuɛ'n. I sɔ'n ti, Nannan, nán man n lo wɔ ngasi, fa min afɔtuɛ nga n fa man wɔ'n su. Kaci ɔ́ sin si sa tɛ'n nin ɔ fɔnlɛ mun, yɛ yo sa i nuan su nan si yalɛfuɛ'm be aunnvuɛ, i liɛ'n wienun-ɔn a ´nyan ye ekun.» Sa nga be boli be su kleli Nɛbikadnɛzar, be kwlaa bé nuan yiali kpan. Afin, kɛ ɔ dili afuɛ kun'n, famiɛn'n wo Babilɔni lɔ i awlo lɔ ɔ su wlan-wlan i sua'n i ti su gbagblagba'n su. Kpɛkuun ɔ kpan seli kɛ: «?Nán Babilɔni klɔ dan bɔ m bɔbɔ n fali min wunmiɛn dan'n n kplɛnnin i kɛ n ´fa yo min famiɛn klɔ'n yɛ ɔ o yɛ? ?M'an kplɛn-mɛn i kɛ n ´fa yi min fanngan nin min anyrunnyan'n i nglo?» I nuan'n tɛ o ndɛ'n su kpɛkuun be osu kunngba'n nun lɛ be tili sran kun nnɛn nyanmiɛn su lɔ, ɔ seli i kɛ: «Famiɛn Nɛbikadnɛzar, sie ɔ́ su. Ɔ famiɛn diwlɛ'n ɔ'a fi ɔ́ sa. Be wa kan ɔ bo sran'm be nun. A nin blo nnɛn mun yɛ amun wa tran-an. A wa di ijre kɛ nannin'm be sa. A ´ka sɔ lele afuɛ nso. Kɛ blɛ sɔ'n ko sin'n, blɛli yɛ a wa si kɛ kannzu Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n yɛ ɔ sie sran'm be famiɛn diwlɛ mun nan ɔ fa famiɛn bia'n man sran nga i klun klo kɛ ɔ ´fa mɛn i nin-ɔn.» Bé ja kunngba'n nun lɛ ndɛ sɔ'n i su sa'n juli. Be fuannin Nɛbikadnɛzar sran'm be nun. Ɔ tɔli ijre dilɛ'n su kɛ nannin sa. Nyansue'n yɛ ɔ bo i siɛn nin-ɔn. I timuɛn'n yoli tɛnndɛn kɛ anunman nyin i ndrɛ'n sa. I sa bui'm be yoli glaunglaun kɛ anunman'm bé ja bui'n sa. Nɛbikadnɛzar waan: «Kɛ afuɛ nso nga be kleli'n juli'n, m mannin mín nyin'n su n niannin nyanmiɛn su lɔ, kpɛkuun min klɔ sran ngwlɛlɛ'n ɔ sɛli i sin i osu'n nun kɛ laa'n sa. N yoli Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n b'ɔ o lɛ tititi'n i kwla, m mɛnmɛnnin i, yɛ n kannin i anyrunnyan'n i wun ndɛ kpa. I kwlalɛ'n lɛ-man awieliɛ, i sielɛ'n wo lɛ tititi. Mɛn'n nun sran'm be kwlaa be ti-man like fi i nyrun. Like ng'ɔ klo kɛ ɔ ´fa yo asiɛ'n su wa sran mun nin nglo lɔ anz mun'n yɛ ɔ fa yo be-ɔ. Sran fi nun-man lɛ b'ɔ kwla jrɛn i annzɛ ɔ usɛ i kosan kɛ: ‹?Nzu ti yɛ a yo sɔ-ɔ?› Blɛ sɔ'n nun yɛ min klɔ sran ngwlɛlɛ'n ɔ sɛli sin i osu'n nun-ɔn. Be fali min sieli famiɛn bia'n su ekun, n nyannin nyrun kɛ laa'n sa, yɛ be buli min sran kɛ laa'n sa. Min afɔtuɛ manfuɛ'm be nin min junman difuɛ dandan'm be usali min osu. Be sieli min famiɛn ekun, yɛ min nyrun nga n nyɛnnin i'n, ɔ yoli dan trali laa liɛ'n. I sɔ'n ti siɛn'n, m bɔbɔ min Nɛbikadnɛzar m ´manman Nyanmiɛn b'ɔ ti nglo lɔ famiɛn'n. N ´yi i ayɛ yɛ n ´kɛn i wun ndɛ kpa. Like ng'ɔ yo be'n be kwlaa be ti nanwlɛ. Ɔ yo sa'n kwlaa i nuan su. Ɔ kwla kan be nga be tu bé wun'n be ase bɔbɔ.» Cɛn kun famiɛn Bɛlsazar yiɛli i sran dandan kɔe akpi kɛ be ko di like. Ɔ nɔnnin nzan be kwlaa be nyrun lɛ. Kɛ nzan'n tili i'n, ɔ sunmannin sran kɛ be ko fa sika ɔkwlɛ klowa nin jɛtɛ ufue klowa nga i si Nɛbikadnɛzar ko fali be Zerizalɛm lɔ Nyanmiɛn i sua nun bali'n. I waan be su nzan be nun be man i bɔbɔ nin i sran dandan mun, nin i yi mun, ɔ nin i soman mun. Be ko fali sika ɔkwlɛ klowa sɔ bɔ laa be o Zerizalɛm lɔ Nyanmiɛn i sua nun'n be bali. Famiɛn'n nin i sran dandan mun, nin i yi mun, ɔ nin i soman'm be kwlaa be nɔnnin nzan klowa sɔ'm be nun. Be kwlaa sɔ'm be nɔnnin nzan, ɔ tili be kpa, kpɛkuun be manmannin amuɛn nga be fali sika ɔkwlɛ, nin jɛtɛ ufue, nin aaba, nin blalɛ, nin waka, ɔ nin yɛbuɛ be yoli'n. I osu kunngba sɔ'n nun'n, be ´nian-an sran sa yɛ ɔ o kannin siewlɛ'n wun koko yɛ. Ɔ su klɛklɛ like wie famiɛn'n i sua'n i talɛ'n bɔ be kɛnnin i ayre ufue'n su. Famiɛn'n wunnin sran sa'n b'ɔ su klɛ like'n. Kpɛkuun i wunnɛn kplo'n ɔ kali lɛ kacili, srɛ kunnin i dan kpa. I ngbaliɛ'n kwlaa nyanjili i wun, siɛn'n i ja nannglunman'm be sisi be wiengu sa kpɛkpɛkpɛkpɛ. Ɔ kpannin kekle kɛ be ko yia Babilɔni lɛ wunnzue yifuɛ fanunfanun mun. Kɛ be bali'n, ɔ kan kleli be kɛ: «Sran kwlaa ng'ɔ kanngan fluwa nga nan ɔ tu i bo'n, be ´klɛ i wun famiɛn kondro ɔkwlɛ kankankan, be ´wlɛ i kɔmin sika ɔkwlɛ njuaba, yɛ be nga be mantan min'n, ɔ wa yo be nsan su.» Famiɛn'n i sa sifuɛ'm be bali, sanngɛ b'a kwla kanngan-man fluwa'n nan se kɛ i bo yɛ be ´tu-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, srɛ kunnin famiɛn Bɛlsazar trali su, kpɛkuun i nyrun'n kacili. I sran dandan'm be kwlaa bé wla boli bé wun. Kɛ famiɛn'n nin i mantanfuɛ'm be ´kpan'n, famiɛn i nin'n ɔ tili. Ɔ wluli aliɛ diwlɛ lɔ, yɛ ɔ seli kɛ: «Nannan, man wie wla fi wɔ! Nán man wɔ akunndan sanngan kun, nán ɔ nyrun'n ɔ kaci kun. Mɛn nga a sie yɛ'n i nun wa'n, sran kun wo lɛ bɔ Nyanmiɛn i wawɛ'n wo i nun. Ɔ si i nyin su'n, be wunnin kɛ ɔ si sa'm be bo, be wunnin kɛ ɔ si ngwlɛlɛ dan, yɛ ɔ wun sa'm be wlɛ weiin-weiin kɛ sran nga Nyanmiɛn man be ngwlɛlɛ'n sa. I sɔ'n ti famiɛn Nɛbikadnɛzar, ɔ bɔbɔ ɔ́ si liɛ'n, ɔ fɛli i sieli wunnzue yifuɛ fanunfanun'm bé su kpɛn. Sran sɔ'n bɔ be flɛ i Daniɛl b'ɔ si tɔnnin i dunman kɛ Bɛltsazar be wunnin kɛ wawɛ ng'ɔ o i nun'n nin sran nga'm be liɛ'n ti-man kun. Afin ɔ wun sa'm be wlɛ, ɔ si ngwlɛlɛ, ɔ kwla tutu laliɛ'm be bo, ɔ tu nyanndra nun sa'm be bo, yɛ ɔ yiyi nvialiɛ nun sa'm be nun. Man be ko flɛ Daniɛl sɔ'n bɔ famiɛn'n tɔnnin i dunman kɛ Bɛltsazar'n be bla. Ɔ wa tutu fluwa nga be klɛli'n i bo.» Yɛ be fali Daniɛl ɔli famiɛn'n i nyrun lɔ-ɔ. Famiɛn'n ɔ usɛli i kɛ: «?Wɔ yɛ a suan Daniɛl nin-ɔn? ?A ti Zuif nga mín si b'ɔ ti famiɛn'n ko fali be kɛ kanga sa Zida lɔ bali'n be nun kun? N tili i kɛ Nyanmiɛn i wawɛ'n wo ɔ nun nan a si sa'm be bo, yɛ a si ngwlɛlɛ nan a si sa dan. Be fali sa sifuɛ, nin wunnzue yifuɛ fanunfanun'm be blɛli min kɛ be wa kanngan fluwa nga nan be `tutu i bo kle min. Sanngɛ b'a kwla tutu-mɛn i bo. N tili i kɛ ɔ liɛ'n, a kwla tutu nyanndra nun sa'm be bo, yɛ a kwla yiyi nvialiɛ nun sa'm be nun. Sɛ a kwla kanngan fluwa nga be klɛli i yɛ'n nan a tu i bo kle min'n, be ´kla ɔ wun famiɛn kondro ɔkwlɛ kankankan, be ´wla ɔ kɔmin sika ɔkwlɛ njuaba, kpɛkuun a wa yo min mantanfuɛ'm be nsan su.» Daniɛl tɛli famiɛn'n su kɛ: «Nannan, man ninnge sɔ'm be ka lɛ, annzɛ kusu fa man sran uflɛ. Sanngɛ n wa kanngan fluwa sɔ'n, yɛ n ´tutu i bo n ´kle wɔ. Nannan, Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n, ɔ yoli man ɔ́ si Nɛbikadnɛzar yoli famiɛn dan kpa, ɔ nyannin nyrun, yɛ be mɛnmɛnnin i kpa. Nyanmiɛn man ɔ nyannin nyrun, i ti nvle'm be kwlaa, ɔ nin mɛnmɛn'm be kwlaa be nun sran mun bɔ be kan aniɛn wafa-wafa'n kwlaa'n be sroli i, be usuli i nyrun. Sran kwlaa nga famiɛn sɔ'n ɔ klo kɛ ɔ ´kun i'n, ɔ su kun i. Sran nga i waan ɔ ´yaci i lɛ'n, ɔ yaci i lɛ. Sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´mɛn i kɔmin su'n, ɔ mɛn i kɔmin su. Sran nga kusu bɔ i waan ɔ ´yo i wannzo'n, ɔ su yo. Sanngɛ famiɛn'n ɔ wa tuli i wun, ɔ wa keteli i anwlɛn'n, yɛ ɔ yoli nuan difuɛ. I blɛ sɔ nun'n, Nyanmiɛn tuli i famiɛn bia'n su, kpɛkuun ɔ'a nyan-man nyrun kun. Be kɛnnin i bo sran'm be nun. Ɔ kacili kɛ nnɛn'm be sa. Ɔ nin blo aflunmun mun yɛ be tran nin-ɔn. Ɔ dili ijre kɛ nannin'm be sa. Nyansue'n boli i. Ɔ yoli sɔ lele ɔ fa juli blɛ ng'ɔ wunnin i wlɛ kɛ kannzu Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n yɛ ɔ sie sran'm be famiɛn diwlɛ mun nan ɔ fa famiɛn bia'n man sran nga i klun klo kɛ ɔ ´fa mɛn i'n. Yɛ wɔ Bɛlsazar bɔ a ti i wa'n, a si i kwlaa sɔ'n kpan, sanngɛ a kan-man ɔ́ wun ase mlɔnmlɔn. A jasoli Nyanmiɛn b'ɔ ti nglo lɔ famiɛn'n i wun. A wɔli i safle. I safle b'ɔ a wɔli i'n yɛlɛ kɛ wɔ man be ko fali i sua dan'n nun lɔ klowa mun blɛli wɔ. A nin ɔ sran dandan mun, nin ɔ́ yi mun, ɔ nin ɔ soman mun amun nɔnnin be nun nzan. Kpɛkuun a manmannin amuɛn nga be fali jɛtɛ ufue, nin sika ɔkwlɛ, nin aaba, nin blalɛ, nin waka, ɔ nin yɛbuɛ yɛ be fa yoli be'n. Sanngɛ amuɛn sɔ'm be wun-man ase, bé su ti-man sa, be si-man sa fi. Yɛ w'a bu-man akunndan kɛ a ´mɛnmɛn i bɔ ɔ nguan nyanman'n wo i sa nun'n b'ɔ si wɔ agualiɛ'n. I sɔ ti yɛ Nyanmiɛn man sran sa'n ɔ wa klɛli fluwa nga-a. Like nga be klɛli'n yɛ: LIKE KALƐ, LIKE KALƐ, LIKE SUNNZUNLƐ YƐ LIKE NUN BUBULƐ. LIKE KALƐ'n i bo'n yɛlɛ kɛ: Nyanmiɛn ɔ'a ka ɔ sielɛ'n i blɛ'n yɛ ɔ'a sie i nuan. LIKE SUNNZUNLƐ'n i bo'n yɛlɛ kɛ: be sunnzunnin wɔ toe su, be wunnin kɛ a ti fokofoko. LIKE NUN BUBULƐ'n i bo'n yɛlɛ kɛ: be bubuli ɔ famiɛn diwlɛ'n nun be mannin Medifuɛ mun nin Pɛrsfuɛ mun.» Be ja nun lɛ Bɛlsazar seli i sufuɛ'm be kɛ be `kla Daniɛl i famiɛn kondro ɔkwlɛ kankankan nan be `fa sika ɔkwlɛ njuaba be wlɛ i kɔmin. Ɔ kɛnnin i ekun kɛ ɔ'a fɛ i ɔ'a yo i mantanfuɛ'm be nsan su. I kɔnguɛ kunngba sɔ nun'n be kunnin Bɛlsazar b'ɔ ti Babilɔni famiɛn'n. Yɛ Dariis, b'ɔ fin Medi'n ɔ wa yoli famiɛn-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ lɛ afuɛ ablesiɛn-nin-nnyɔn. Dariis sieli i famiɛn diwlɛ'n i akpasua'm bé su kpɛnngbɛn ya-kun-ablaɔn. Ɔ wunnin kɛ sɛ ɔ yo i sɔ-ɔ ɔ ti kpa. Sran sɔ mun yɛ be ´jran awa i nuan akpasua'm be su lɔ-ɔ. Be sieli akpasua'm bé su kpɛn'm bé su kpɛnngbɛn nsan. Daniɛl ti be nsan sɔ'm be nun kun. Be yɛ akpasua-akpasua kunngun'm bé su kpɛn'm be wa kan be junman'n i su ndɛ mun kle be-ɔ, kɛ ɔ ´yo nan akpasua-akpasua'm b'a kwla di-man famiɛn'n i lufle'n ti. Daniɛl i junman ng'ɔ di'n ɔ trɛ i wiengu nnyɔn'm be liɛ'n yɛ ɔ tra akpasua'm bé su kpɛn'm be kpɛnngbɛn'm be kwlaa be liɛ'n. Afin wawɛ ng'ɔ o i nun'n i dan tra be liɛ'n. I sɔ'n ti, famiɛn waan ɔ ´fɛ i fa sie i famiɛn diwlɛ wunmuan'n su. Akpasua su kpɛn'm bé su kpɛnngbɛn'm be nin akpasua su kpɛn'm be kunndɛli sa wie b'ɔ ´kle kɛ Daniɛl ɔ'a fɔn famiɛn diwlɛ'n i mmla'n i wun nan be ´jran su be bu i fɔ. Sanngɛ b'a wun-man sa tɛ fi nin fɔnlɛ fi Daniɛl i wun. Afin ɔ ti sran nanwlɛfuɛ, i sɔ'n ti be kwla saci-mɛn i wun kaan sa. Sran sɔ'm be seli bé wun kɛ: «E su nyan-man sa kun bɔ e ´jran su nan y'a fa bu Daniɛl i fɔ-ɔ, san i Nyanmiɛn ng'ɔ su i'n, i mmla nun yɛ e ´kwla nyan sa wie e ´jran su-ɔ.» Kpɛkuun akpasua su kpɛn'm be kpɛnngbɛn nnyɔn be nin akpasua su kpɛn'm be ɔli ndɛndɛ be ko toli famiɛn'n nan b'a se i kɛ: «Nannan Dariis, man wie wla fi wɔ! Akpasua su kpɛn'm be kpɛn mun, nin prefe mun, nin siefuɛ mun, nin wɔ afɔtuɛ manfuɛ mun, ɔ nin kpɛnngbɛn kun nga mun be yiali, yɛ be kwlaa be waan a `kpɛ mmla kun nan sran'm be kwlaa be `ti. Be waan a `se kɛ: ‹Sran kwlakwla nga b'ɔ yaci wɔ bɔ a ti famiɛn'n wɔ lɛ, nan ɔ ko ijɔ i bɔbɔ i amuɛn wie su annzɛ ɔ ko manman sran uflɛ'n, man be fɛ i sɔfuɛ'n be to yi i asɔmɔli'm be sin kunman'n nun lɔ.› Nannan, kplin su nan fa ɔ sa ti nzɔliɛ'n sie mmla sɔ'n su kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla kaci-mɛn i'n ti. Man ɔ yo kɛ e Medifuɛ nin e Pɛrsfuɛ'n e mmla'n bɔ be kaci i-ɔ ɔ kaci-man'n sa.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ famiɛn Dariis fɛli i sa ti'n sieli mmla'n su-ɔ. Kɛ Daniɛl tili i kɛ famiɛn ɔ'a mɛn i sɔ mmla'n, ɔ ɔli i awlo lɔ. Ɔ fuli nglo sua'n nun, ɔ tikeli i fenɛtri nga be kpɛli be Zerizalɛm bue liɛ'n su lɔ'n. Aliɛ ba kun nun'n, ɔ koto srɛ Nyanmiɛn kpɛ nsan, yɛ ɔ mɛnmɛn i. Ɔ yoli i kɛ ɔ fa yo i titi'n sa. Be nga be kpɔ i'n be ɔli ndɛndɛ be ko toli i. Kɛ be ´kɔ'n, wuun ɔ o Nyanmiɛn srɛlɛ nin i manmanlɛ'n su. Kpɛkuun be ɔli trɛlɛlɛ be ko toli famiɛn'n yɛ be usɛli i kɛ: «?Nannan, w'a man-man mmla kɛ cɛn ba ablasan nga'm be nun'n sɛ sran kun ijɔ i amuɛn wie su annzɛ sɛ ɔ yaci wɔ lɛ nan ɔ manman sran uflɛ'n, be `to i sɔfuɛ'n be yi i asɔmɔli'm bé sin kunman'n nun?» Ɔ tɛli be su kɛ: «Kɛ n seli sɔ-ɔ, be kaci i-ɔ ɔ yo-man ye, ɔ ti kɛ e Medifuɛ nin e Pɛrsfuɛ e mmla'n sa, be kpɛ i wun-ɔn ɔ kpɛ-man.» Yɛ be seli famiɛn'n ekun kɛ: «Daniɛl b'ɔ ti kanga bɔ be ko fali be Zida lɔ bali'n be nun kun'n, i nyin yi-man ɔ, yɛ ɔ bu-man ɔ mmla nga a fali ɔ́ sa ti nzɔliɛ'n sieli su'n i like fi. Aliɛ ba kun nun ɔ srɛ i Nyanmiɛn'n kpɛ nsan.» Kɛ famiɛn'n tili ndɛ sɔ'n, i wla boli i wun kpa, ɔ guguli i klun lɔ kɛ ɔ ´de Daniɛl. Lele bɔ wia'n ´fa tɔ'n, ɔ kunndɛli i nun yacilɛ'n i wun ngwlɛlɛ. Sanngɛ Daniɛl i kpɔfuɛ'm be sali bé sin ndɛndɛ kpa famiɛn'n i wun lɔ. Be seli i kɛ: «Nannan, a si jrɛin kɛ e Medifuɛ nin e Pɛrsfuɛ e mmla'n nun'n, famiɛn'n i ndɛ kun ng'ɔ ko kan'n, wuun ɔ'a kan, be kwla kpɛ-mɛn i wun kun.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n nan famiɛn ɔ'a man be atin nan b'a ko fa Daniɛl b'a yi i asɔmɔli'm be sin kunman'n nun. Famiɛn'n seli Daniɛl kɛ: «Man ɔ Nyanmiɛn'n bɔ a su i nin anwlɛn tankaan'n ɔ de wɔ!» Be fali yɛbuɛ kun be katali kunman i nuan'n su, famiɛn'n ɔ fɛli i sa nuan'n sieli su. I sran dandan'm be yoli i sɔ wie. Kɛ ɔ ko yo nan sran wie ɔ'a sin-man lɛ ɔ'a yi-man Daniɛl'n annzɛ ɔ'a kun-mɛn i'n, i ti yɛ be yoli i sɔ-ɔ. Famiɛn'n sɛli sin ɔli i awlo. Kɔnguɛ sɔ'n, be mɛnnin i like ɔ'a di-man, yɛ ɔ'a fa-man like fi ɔ'a yiyi-mɛn i nyin su. Ɔ'a bu-mɛn i nyinma mlɔnmlɔn. Nglɛmun ndɛ kɛ wia'n ɔ ´tu i bo'n, famiɛn'n jasoli, ɔ ɔli asɔmɔli'm bé kunman'n su lɔ ndɛndɛ. Kɛ ɔ mantannin kunman'n wun lɛ'n, ɔ kpan flɛli Daniɛl. Kɛ ɔ ´flɛ i sɔ'n, i konviabo bo i kpɔlɛ. Ɔ seli kɛ: «?Daniɛl, Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man i sufuɛ, ɔ Nyanmiɛn bɔ a su i nin anwlɛn tankaan'n, ɔ kwla deli wɔ asɔmɔli'm bé sa nun?» Yɛ Daniɛl tɛli i su kɛ: «Nannan, man wie wla fi wɔ! Min Nyanmiɛn'n sunmɛnnin i anz'n kun ɔ wa katali asɔmɔli'm bé nuan'n. B'a yo-man min like fi. Afin Nyanmiɛn wunnin i kɛ m'an yo-man sa tɛ fi, yɛ Nannan, wɔ kusu, m'an yo-man sa tɛ fi ɔ́ wun.» Famiɛn'n i klun jɔli dan kpa, nan ɔ'a se kɛ be `yi Daniɛl kunman'n nun fite. Be yili Daniɛl kunman'n nun fiteli. Kɛ be niɛn-niɛnnin i wun'n, b'a wun-man kɛ i lika kaan sa ti kplowa. Afin ɔ fɛli i wla'n kwlaa guɛli i Nyanmiɛn'n su. Famiɛn'n waan be `tra be nga bɔ be fali Daniɛl ko kpɛli i'n be nin bé yi mun, nin be mma mun, nan be `fa be yi asɔmɔli'm be sin kunman'n nun lɔ. I sin nan b'a ju kunman'n i bo lɔ bɔbɔ'n, lalaa kpa asɔmɔli'm b'a sɔ be nun b'a titi be nun trɛtrɛtrɛ, yɛ b'a bubu be owie'm be kwlaa be nun. Kɛ ɔ cɛli kan'n, famiɛn Dariis klɛli fluwa ko mannin nvle-nvle'n kwlaa nin mɛnmɛn'n kwlaa be nunfuɛ mun bɔ be kan aniɛn wafa-wafa'n kwlaa bɔ be tran asiɛ wunmuan'n su'n. I waan: «Man amún wun jɔ amun fɔuun kpa. M bɔbɔ m'an man mmla kɛ, kɛ ɔ fin ndɛ'n, man sran nga bɔ n sie be'n be kwlakwla be `sro Daniɛl i Nyanmiɛn'n kpa, yɛ bé nyin `yi i. Afin ɔ ti Nyanmiɛn kun b'ɔ lafi-man. Ɔ o lɛ tititi, i famiɛn diwlɛ'n ɔ lɛ-man saciwlɛ, i kwlalɛ'n ɔ lɛ-man awieliɛ. I yɛ ɔ de sran-an, i yɛ ɔ yo man sran kwla nyɛn i ti-ɔ. Nglo lɔ o, asiɛ'n su wa o, i yɛ ɔ yi atrɛ yɛ ɔ yo abonuan sa mun-ɔn. I yɛ ɔ deli Daniɛl asɔmɔli'm bé sa nun nin-ɔn.» I sin Daniɛl wa yoli sran dan kpa Dariis blɛ su. Ɔ yoli dan sɔ ekun Siris b'ɔ ti Pɛrs famiɛn'n i blɛ su. Famiɛn Bɛlsazar i afuɛ klikli nga bɔ i nun yɛ ɔ trannin Babilɔni bia'n su'n, kɔnguɛ kun Daniɛl lɛ i bɛ'n su lɛ, kpɛkuun ɔ cɛnnin laliɛ yɛ ɔ wunnin aolia nun like mun. Kɛ ɔ cɛli kan'n, ɔ klɛli i laliɛ ng'ɔ cɛnnin'n, nan ɔ'a kɛn i nun sa nga be ti cinnjin'n. Ɔ seli kɛ: «Kɔnguɛ kɛ n ´cɛn laliɛ'n, n wunnin kɛ aunngban'n ɔ fin mɛn'n i bue nnan'n su ba sa vuu yɛ ɔ wa fitali jenvie dan'n su. Kpɛkuun nnɛn sroesroe nnan, be fin jenvie'n nun be fiteli. Be wafa'n ti ngunmin-ngunmin. Klikli'n ti kɛ asɔmɔli sa, kusu ɔ lɛ ndɛwa kɛ anunman nyin'n sa. Kɛ n ´niɛn i'n, kpɛkuun be tutuli i ndɛwa mun. Be mɛnnin i su be jrɛnnin i i sin ja'm bé su. Ɔ jin lɛ kɛ klɔ sran sa. Kpɛkuun be mɛnnin i sran ngwlɛlɛ. Nnɛn'n i nnyɔn su'n ti kɛ nnɛn ngble wie bɔ be flɛ i urs'n sa, ɔ sɛ nguku. Nvɛn ba nsan bo i je nun. Be seli i kɛ: ‹Jaso nan di nnɛn kpanngban.› Kɛ i sɔ liɛ'n sinnin'n, n ´nian-an nnɛn kun ekun yɛ, ɔ fa kangale. Ndɛwa o i wia sin kɛ anunman wie sa, i ndɛwa sɔ'm be ti nnan. Ɔ lɛ ti nnan. Be mɛnnin i kwlalɛ kɛ ɔ `sie ninnge'n kwlaa. N tɛ wun ninnge mun kɔnguɛ sɔ'n. N ´nian-an, nnɛn'n i nnan su'n yɛ ɔ o yɛ. I sroesroe liɛ'n, ɔ kun srɛ dan, yɛ i fanngan b'ɔ lɛ i'n, be wun-man like bɔ be fa sunnzun i-ɔ. I je'm be ti kɛ blalɛ sa, be ti sa glaunglaun, yɛ ɔ fa titi ninnge'm be nun-ɔn. Kpɛkuun ɔ di be yɛ ɔ tiatia i onga'n su. Ɔ nin nnɛn klikli nsan'm be wafa ti-man kun mlɔnmlɔn. I wɛ liɛ'm be ti blu. Kɛ n wo lɛ bɔ n ´niɛn i wɛ sɔ mun'n, kpɛkuun i wɛ kaan kun ekun su fi ba. Kpɛkuun laa liɛ'm be nun nsan b'a tutu b'a gua. I wɛ uflɛ sɔ'n, ɔ lɛ nyinma kɛ sran sa. Ɔ lɛ nuan ɔ fa kan wun tulɛ ndɛ mun.» «N tɛ nian, kpɛkuun n ´wun i-ɔ, b'a siesie famiɛn bia mun. Kpɛkuun sran oke kun wa trannin ase su. I wun tralɛ'n fɛn fitafita kɛ jese fɔkɔ sa, yɛ i timuɛn'n ti ufue kɛ bua ndrɛ bɔ like fi sanngan-man nun'n sa. I famiɛn bia'n ti nyannyan kɛ sin taaman sa. Bia sɔ'n i ja'm be ti kukluuklu, be jue kɛ sin dan wie sa. Sin kun fin sran oke'n i nyrun lɛ, ɔ nyrɛn kɛ nzue ba dan wie sa, kpɛkuun ɔ sonji. Sran akpi sɔ lele akpi be su i. Yɛ sran akpingbin be jinjin i nyrun lɛ. Yɛ jɔlɛ difuɛ'm be trannin ase nan b'a tike fluwa'm be su. N tɛ nian, afin n ti nnɛn'n i wɛ kaan'n i wun tulɛ ndɛ b'ɔ kan be'n. Kɛ bɔ n ´niɛn i sɔ'n, n ´wun i-ɔ, b'a kun nnɛn nnan su'n, kpɛkuun be sacili i wunnɛn'n, yɛ be fɛli i be yili sin dan kun nun. Nnɛn kun nga'm be liɛ'n, be yili tinmin ng'ɔ o be nun, sanngɛ be ukali be nguan nyanman'n su lele ɔ fa dili le nnyɔn kun. Aolia nun'n, n tɛ o lɛ n tɛ nian. Kpɛkuun n wunnin like kun b'ɔ fa klɔ sran. Ɔ fin nyanmiɛn ble'n nun su jra. Ɔ ɔli bian oke'n i wun lɔ, nan b'a fɛ i b'a wunnge lɔ. Be fali kwlalɛ'n be mɛnnin, be mɛnmɛnnin i, yɛ be fali famiɛn diwlɛ'n be wlɛli i sa nun. Nvle-nvle'n kwlaa nin mɛnmɛn'n kwlaa be nunfuɛ mun bɔ be kan aniɛn wafa-wafa'n kwlaa'n, be suli i. I kwlalɛ sɔ'n ɔ ´tran lɛ tititi, i blɛ'n su sin-man le, yɛ i sielɛ'n su nunnun-man le.» «Min Daniɛl, mín wla boli min wun. Min aolia nun ninnge sɔ bɔ n wunnin be'n be wlali min srɛ kpa. N wunngeli sran nga be o lɛ'n be nun kun wun lɔ, yɛ n seli i kɛ ɔ `tu like nga n wunnin i lɛ'n i bo kle min. Yɛ ɔ tuli i bo kleli min-ɔn. Ɔ seli kɛ: ‹Nnɛn sroesroe nnan sɔ'm be ti famiɛn nnan bɔ be wa jaso su asiɛ'n su wa. I sin Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i nvle'n nunfuɛ'm be wa fa famiɛn diwlɛ'n man be. Ɔ ´ka bé sa nun tititi.› Min waan n ´si nnɛn'n i nnan su'n i wun ndɛ'n weiin-weiin kpa. Nnɛn sɔ'n, ɔ nin kun nga mun be ti-man kun, ɔ yo sro kpa. I je'm be ti blalɛ, i ja bui'm be ti aaba. I like nga b'ɔ nyɛn i b'ɔ ´di'n, ɔ titi nun trɛtrɛtrɛ, kpɛkuun ɔ tiatia i onga'n su. N usɛli i wɛ blu bɔ be o i ti'n su'n bé wun ndɛ. Yɛ n usɛli i wɛ kun'n b'ɔ fili b'ɔ yoli man laa liɛ be nun nsan be tutu guali'n i wun ndɛ ekun. I wɛ sɔ'n ɔ lɛ nyinma, ɔ kan wun tulɛ ndɛ mun. Kɛ be wun i'n, ɔ yo kɛ ɔ yo sro tra be nga mun. Nnɛn'n i wɛ sɔ'n, kɛ n ´niɛn i'n, wuun ɔ nin Nyanmiɛn i nvle nunfuɛ'm be su kun alɛ. I sa tili be. Sanngɛ kɛ bian oke'n bali'n, ɔ wa dili jɔlɛ, kpɛkuun Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i nvle nunfuɛ'm be ndɛ yoli fɛ. Kɛ i blɛ'n ɔ juli'n, Nyanmiɛn i nvle nunfuɛ'm be nyannin famiɛn diwlɛ'n. Sa sɔ'n, i bo nga bɔ sran sɔ'n ɔ tu kleli min'n yɛ ɔ o yɛ. I waan: ‹Nnɛn'n i nnan su'n ɔ ti famiɛn diwlɛ nnan su'n i nzɔliɛ. Famiɛn diwlɛ sɔ'n, b'ɔ ti asiɛ'n su wa liɛ'n ɔ nin famiɛn diwlɛ kun nga'm be wie fi ti-man kun. Ɔ wa di asiɛ wunmuan'n, ɔ ´tiatia su kɛ be tiatia like su'n sa, yɛ ɔ ´saci i. I wɛ blu'm be ti famiɛn blu, be ´fin famiɛn diwlɛ sɔ'n nun. Kun ekun wa jaso su. I liɛ'n, ɔ nin klikli liɛ'm be ti-man kun. Ɔ ´kan famiɛn nsan be ase. Ɔ wa di Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i jɔlɛ tɛ. Ɔ ´kle Nyanmiɛn i nvle'n nunfuɛ'm be nyrɛnnɛn. Ɔ ´bu akunndan kɛ ɔ ´kaci blɛ'n i siesielɛ nga be siesieli'n, yɛ ɔ ´kaci mmla'n. Nyanmiɛn i nvle nunfuɛ'm be ´trɛn i sielɛ'n i bo lele afuɛ nsan nin sin. I sin'n, nyanmiɛn su lɔ jɔlɛ difuɛ'm be ´yia, kpɛkuun be ´de nnɛn sɔ'n i sa nun kwlalɛ'n, be ´saci kwlalɛ sɔ'n, yɛ be su wun-mɛn i kun. Famiɛn diwlɛ nga be wo asiɛ'n su wa'n, be ´fa be nun famiɛn bia mun, yɛ be ´fa kwlalɛ'n nin be anyrunnyan'n be ´man Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i nvle'n nunfuɛ mun. Nyanmiɛn i nvle'n nunfuɛ sɔ'm be famiɛn diwlɛ'n ɔ ´tran lɛ tititi. Yɛ mɛn'n nun siefuɛ'm be kwlaa bé nyin ´yi i, yɛ be ´su i.› Ndɛ nga i awieliɛ'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. M bɔbɔ min Daniɛl, srɛ dan kpa kunnin min, n kpali sa fuaii. Yɛ i sɔ sa'm be kali min klun tititi.» «Kɛ famiɛn Bɛlsazar trannin bia'n su, i afuɛ nsan su'n, min bɔbɔ min Daniɛl, n wunnin aolia nun like uflɛ. Kɛ n wunnin klikli liɛ'n, i sin yɛ n wa wunnin ng'ɔ o yɛ'n ekun-ɔn. Kɛ n ´cɛn laliɛ'n, n ´wun i-ɔ, n wo Sizi b'ɔ ti Elam akpasua'n i famiɛn klɔ'n su, n wo nzue nga be flɛ i Ilai'n i nuan lɛ. M ´man mín nyin'n su n ´nian-an, bua nene kun yɛ ɔ jin nzue ba i nuan yɛ. I wɛ'm be ti nnyɔn. I wɛ sɔ'm be ti fleiinfleiin kpa, sanngɛ kun ti tɛnndɛn tra kun. Tɛnndɛn kpafuɛ sɔ'n, ɔ fili kasiɛn. Kɛ n ´nian'n, n wunnin kɛ bua nene'n ɔ toto i wɛ'n wia atɔliɛ bue liɛ'n su lɔ nin nglo lɔ, nin ngua lɔ. Nnɛn uflɛ fi kwla jrɛn-mɛn i nyrun. Be kwla de-man sran fi i sa nun. Like kwlaa ng'ɔ klo kɛ ɔ ´yo'n yɛ ɔ yo-ɔ. Kpɛkuun ɔ yo dan kɔ i nyrun. Blɛ bɔ m ´bu nga n wunnin i'n i akunndan'n, n ´nian-an boli kpakpuɛ kun fin wia atɔliɛ lɔ su ba. Ɔ sin asiɛ'n i lika'n kwlaa. Wanndilɛ ng'ɔ wanndi'n, ɔ ti-man blɛblɛ. I ti ɔ kan-man asiɛ'n mlɔnmlɔn. Boli kpakpuɛ sɔ'n i wɛ'n ti abonuan, ɔ o i nyinma'm be afiɛn. Ɔ juli bua nene b'ɔ lɛ wɛ nnyɔn bɔ n wunnin i nzue ba'n i nyrun lɛ'n i wun lɔ. Ɔ fɛli i wunmiɛn'n kwlaa bɛli i su. N ´wun i-ɔ, ɔ'a si bua nene'n ɔ jin i su ɔ su bo i, ɔ bubuli i wɛ nnyɔn mun. Ɔ suli bua nene'n yili i ase. Bua nene sɔ'n kwla jrɛn-mɛn i nyrun mlɔnmlɔn. Ɔ tiɛtiɛli i su. Sran fi ɔ'a kwla de-mɛn i i sa nun. Boli kpakpuɛ'n ɔ nyannin wunmiɛn dan kpa. Sanngɛ kɛ ɔ nyannin fanngan juli i juwlɛ'n, kpɛkuun i wɛ dan'n buli. I wɛ nnan uflɛ be fifili klikli'n i osu'n nun. I wɛ sɔ'm be ti sroesroe, bé nyin kpɛ mɛn i bue nnan'm be su. I wɛ kaan kpa kun fifili laa liɛ sɔ'm be nun kun nun, ɔ trɛ ɔli ngua bue liɛ'n su lɔ nin wia afiliɛ bue'n su lɔ, ɔ nin mɛn klanman kpa'n i bue liɛ'n su lɔ. Ɔ ti nyanman lele toli nyanmiɛn su lɔfuɛ'm be lɔ, ɔ yili be nun kpanngban be ase. Ɔ yili nzraama wie'm be ase. Ɔ tiatiali lɔfuɛ ɔ nin nzraama sɔ'm be su. Ɔ ti nyanman lele toli nyanmiɛn su lɔfuɛ'm bé su kpɛn'n i lɔ. Ɔ man be yacili tɛ nga be yi man kpɛn sɔ'n cɛn kwlakwla'n i yilɛ, nan ɔ'a yo kpɛn'n i tranwlɛ'n i fiɛn. Nyanmiɛn su lɔfuɛ'm be trɛnnin i tinmin'n i bo. Tɛ nga be yi i cɛn kwlakwla'n, ɔ yoli i yilɛ'n i su kpɛn. Ɔ sacili Nyanmiɛn i sulɛ kpa'n. Like ng'ɔ yoli'n i kwlaa yoli kpa mɛnnin i. N tili anz kun nɛn. Kpɛkuun anz uflɛ kun usɛli i kɛ: ‹?Aolia nun ninnge nga'm be ´di blɛ nnyɛ? ?Sraka nga be nunnunnin su'n nin sa tɛ b'ɔ saci like'n, nin Nyanmiɛn tranwlɛ, ɔ nin nyanmiɛn su lɔfuɛ mun bɔ be tiatiali be su'n, be ´yo sɔ lele cɛn onin?› Anz klikli'n tɛli su kɛ: ‹Ɔ fata kɛ nglɛmun nin nnɔsua, nglɛmun nin nnɔsua sɔ lele akpi nnyɔn ya nsan (2.300) be sin kwlaa nan Nyanmiɛn i tranwlɛ'n ɔ'a yo saun ekun.› » «Blɛ bɔ m bɔbɔ min Daniɛl n ´nian aolia nun ninnge sɔ'n, bɔ n kunndɛ kɛ n ´si i bo'n, n ´wun i-ɔ like kun ti kɛ sran sa ɔ wa jrannin min nyrun lɛ. Kpɛkuun n tili sran kun nɛn, i nɛn sɔ'n ɔ fin Ilai'n nzue'n nun lɔ, ɔ seli kɛ: ‹Gabriɛl, tu aolia nun ninnge nga bian'n wunnin i'n i bo kle i.› Gabriɛl bali lika nga n wo nun'n i wun koko lɛ. Kɛ ɔ mantannin min'n, srɛ dan kpa kunnin min, yɛ n utuli mín nyin ase-ɔ. Ɔ seli min kɛ: ‹Wɔ, klɔ sran, si kɛ like nga a wunnin i lɛ'n, ɔ ti mɛn'n i awieliɛ'n i wun ndɛ.› Kɛ ɔ ´ijɔ kle min'n, wuun mín nyin tɛ utu ase, mín nyrun bluli. Ɔ fɛ i sa kannin min, kpɛkuun ɔ yoli man n jasoli. I sin ɔ seli min kɛ: ‹B'a sie blɛ kun bɔ Nyanmiɛn i ya'n ɔ wa jɔ, bɔ mɛn'n ɔ wa wie-ɔ. I sɔ blɛ'n i nun'n, sa nga be wa ju'n mun yɛ n wa tike be su n ´kle wɔ lɛ-ɔ. Bua nene b'ɔ lɛ wɛ nnyɔn bɔ a wunnin i'n, ɔ ti Medi nin Pɛrs be famiɛn'm be nzɔliɛ. Boli kpakpuɛ'n ɔ ti Grɛk famiɛn diwlɛ'n i nzɔliɛ, i wɛ tɛnndɛn ng'ɔ jin i nyinma nnyɔn'm be afiɛn'n, ɔ ti famiɛn diwlɛ sɔ'n i famiɛn klikli'n i nzɔliɛ. Kɛ i wɛ sɔ'n buli'n, wɛ nnan uflɛ be fifili i osu'n nun, wɛ nnan sɔ'm be ti famiɛn diwlɛ nnan'm be nzɔliɛ, be wa sin klikli liɛ'n i osu'n nun. Sanngɛ be tinmin'n su ju-man kɛ i liɛ'n sa. Kɛ famiɛn diwlɛ sɔ'n be ko sin ko wie, bɔ sran'm be sa tɛ yolɛ'n ɔ'a yo dan ɔ'a tratra su'n, famiɛn tutrefuɛ kun b'ɔ ti gblɛ kpɛfuɛ dan kpa'n ɔ wa ba. I tinmin'n wa yo dan kpa, sanngɛ nán kɛ tinmin sɔ'n fin i bɔbɔ ti-ɔ. Ɔ wa saci ninnge mun kpa, like kwlaa ng'ɔ wa yo'n, ɔ ´yo ye i sa nun. Ɔ ´nunnun sran nga be ti tinwa mun nin Nyanmiɛn i nvle'n nunfuɛ mun bɔbɔ. Gblɛ b'ɔ si i kpɛ dan'n ti'n, ɔ ´laka sran mun. I wun tulɛ'n ti'n, ɔ ´nunnun sran kpanngban bɔ be bu i kɛ be su di alaje'n. Yɛ ɔ wa jaso famiɛn'm be Famiɛn'n i wun. Sanngɛ ɔ wa tɔ, sran sa su kɛn-mɛn i nan ɔ'a tɔ. Aolia nun sraka nga be yi i nnɔsua nin nglɛmun nga a wunnin be'n, be ti nanwlɛ. Sanngɛ ɔ liɛ'n, man ninnge sɔ nga a wunnin be lɛ'n be ka ɔ klun lɔ, afin ɔ ti blɛ ng'ɔ ba mmua-mmua lɔ'n i nun ndɛ mun.› Kɛ ɔ yoli sɔ'n, min Daniɛl, min wunnɛn'n lololi min sa kplɛkɛɛ, yɛ n tɔli tukpacɛ, n dili cɛn kaka. I sin n jasoli nan m'an di famiɛn i junman mun. Srɛ dan kpa kunnin min like nga n wunnin be bɔ n si-man bé bo'n ti.» N kpɛli mín nyin Anannganman Nyanmiɛn'n i wun lɔ, n srɛli i tantrantan kpa, yɛ n fɛfɛli i wun. N cili nglɛmun, n wlali bajɛ tralɛ, yɛ n fali nzuɛn guali mín ti'n su. N srɛli Anannganman min Nyanmiɛn'n, yɛ n kannin e sa tɛ nga e yoli mun n kleli i, n seli kɛ yoo: ‹Anannganman, Nyanmiɛn b'ɔ ti dan yɛ b'ɔ yo sro'n, sran nga be fa ɔ mmla'm be su'n, aenguɛ nga a nin be tra'n ɔ ka lɛ titi. A nin be nga be klo wɔ'n be o nun titi. E nyin a yi-man wɔ, e yoli sa tɛ, e fɔnnin, e jasoli ɔ́ wun. Ɔ mmla nin ɔ́ nuan su ndɛ nga a kannin'n, y'a di-man su. Ɔ sufuɛ nga be ti ɔ́ nuan ijɔfuɛ bɔ be kannin ɔ́ nuan su ndɛ kleli e famiɛn mun nin e famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun, nin e nannan mun, ɔ nin nvle'n nunfuɛ'm be kwlaa'n, y'a sie-man é su bé nuan bo. Ɔ liɛ'n, e Min, a yo sa i nuan su titi. Sanngɛ e liɛ'n, ng'ɔ nin ye fata'n, yɛlɛ é wun ase kanlɛ kɛ nga e su yo i ndɛ cɛn nga nun yɛ'n sa. E nga e ti Zerizalɛmfuɛ'm nin Zidafuɛ'n, e ´kan e wun ase. Izraɛlfuɛ nga a kannin be bo guali mɛn wie nun'n be sa tɛ bɔ be yoli wɔ'n ti, sɛ be o koko o, sɛ be o mmua o, be o nun wie. Nanwlɛ, e Min, nyannzuɛn'n ɔ'a kun ye kpo. E bɔbɔ o, e famiɛn mun o, e famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun o, e nannan mun o, e yɛ nyannzuɛn sɔ'n ɔ'a kun ye-ɔ, afin é nyin a yi-man wɔ. Sanngɛ ɔ liɛ'n e Min, e Nyanmiɛn, wɔ bɔ a si aunnvuɛ'n, bɔ ɔ klun ti ufue'n, kannzɛ bɔ e jasoli ɔ́ wun'n, a yacili e wun sa'n a cɛli ye. Kɛ a seli ye kɛ e `fa ɔ mmla nga a kan kleli ɔ sufuɛ nga be ti ɔ́ nuan ijɔfuɛ'm be kɛ be `fa man ye'n bé su'n, y'a sie-man é su ɔ ndɛ sɔ'n i bo. Izraɛl nvle wunmuan'n ɔ fɔnnin ɔ mmla'n, yɛ ɔ kacili i sin sili wɔ. I sɔ'n ti nan nyrɛnnɛn nin sannzan nga be klɛli be Moiz b'ɔ ti ɔ sufuɛ'n i mmla fluwa'n nun'n b'a tɔ e su. Yɛlɛ kɛ e yoli sa tɛ. Like nga ɔ waan a ´yo e nin é su kpɛnngbɛn nga be sie ye'n, a yoli. A fa nyrɛnnɛn yili e bɔ e o Zerizalɛm'n e su. I sɔ nyrɛnnɛn liɛ'n, be nian wun-mɛn i wun su mɛn'n i lika uflɛ le. Nyrɛnnɛn sɔ'n bɔ be kannin be ndɛ Moiz i mmla'n nun'n, be kwlaa be juli e su. Kpɛkuun e kusu y'a kpata-man wɔ kɛ a gua ɔ ya'n i ase. Anannganman e Nyanmiɛn, y'a kaci-man é sin y'a si-man é sa tɛ mun, y'a bu-man ɔ gugulɛ nga a guguli'n i akunndan. I sɔ'n ti yɛ ɔ waan san nyrɛnnɛn sa'm be ´tɔ ye su nin-ɔn. Afin Anannganman e Nyanmiɛn, sa nga a yo'n kwlaa ɔ ti i nuan su, sanngɛ y'a sie-man e su ɔ́ nuan bo. E Min e Nyanmiɛn, wɔ tinmin'n bɔ be jrɛn i nyrun-ɔn ɔ yo-man ye'n ti, a fali ɔ nvle'n nunfuɛ mun Ezipt mɛn'n nun lɔ bali, ɔ man ɔ dunman'n fuli, yɛ kɛ e ´se yɛ'n ɔ tɛ fu. Sanngɛ é nyin a yi-man wɔ, e fɔnnin. Ɔ sa bɔ a yo be i nuan su'n ti'n, gua ɔ ya dan ng'ɔ kunnin wɔ Zerizalɛm klɔ'n b'ɔ ti wɔ oka'n i wun'n i ase. Afin é sa tɛ mun nin e nannan'm be fɔnlɛ'm be ti, Zerizalɛm nin ɔ nvle'n b'a sokpa sran nga be sin yia be lɛ'n be nun. Siɛn'n, e Min e Nyanmiɛn, tie srɛlɛ tantrantan nga n srɛ wɔ yɛ'n. Nian ɔ bɔbɔ ti nan bu lika b'ɔ ti ɔ liɛ klonglo bɔ ɔ'a saci'n i akunndan. Min Nyanmiɛn, sie ɔ́ su nan tie. Tike ɔ́ nyin nan nian e klɔ'n i bubulɛ bɔ ɔ'a bubu'n, klɔ sɔ'n bɔ ɔ dunman'n wo su'n. Kɛ e srɛ wɔ tantrantan kɛ nga sa'n, nán kɛ e nzuɛn'n ti kpa ti yɛ e srɛ-ɔ, ɔ sran klolɛ b'ɔ lɛ-man awieliɛ'n ti-ɔ. E Min, tie e ndɛ'n! E Min, yaci e fɔnlɛ'n cɛ ye! E Min, sie ɔ́ su! Min Nyanmiɛn, nian ɔ bɔbɔ ɔ ti nan bla wa yo e klɔ'n i kpa man ye, yɛ bu ɔ nvle nunfuɛ'm be akunndan afin be ti ɔ liɛ klonglo.› » «N kannin ndɛ ekun, n srɛli Nyanmiɛn, n dili mín sa tɛ'm be nanwlɛ, n kannin Izraɛlfuɛ bɔ be ti min nvle'n nunfuɛ mun bé sa tɛ'm bé wun ndɛ. N sun flɛli Anannganman min Nyanmiɛn'n i lika b'ɔ ti i liɛ klonglo'n i dunman nun ti. Kɛ bɔ n tɛ ijɔ sɔ'n, kpɛkuun anz Gabriɛl nga bɔ n dun mmua wunnin i aolia nun klikli kun'n, ɔ tuli ndɛndɛ ɔ wunngeli mín wun wa, nnɔsua nun blɛ nga i nun yɛ be yi sraka'n i su yɛ ɔ bali-ɔ. Ɔ kleli min like, kpɛkuun ɔ seli min kɛ: ‹Daniɛl, m bali kɛ n wa tike sa su n kle wɔ.› Kɛ a boli ɔ srɛlɛ'n bo cɛ'n, be kannin ndɛ kun, m bali kɛ n wa kan ndɛ sɔ'n n ´kle wɔ. Afin a ti Nyanmiɛn i anwlɛn su sran. Mian ɔ nyin nan wun ndɛ sɔ'n i wlɛ nan wun aolia nun sa nga i bo. Be mannin ɔ nvle'n nunfuɛ'm be nin klɔ b'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ'n i sufuɛ'm be afuɛ ableso sɔ nso kɛ be `fa yaci nyin kekle'n nin sa tɛ'n yolɛ. Blɛ sɔ'n ti cinnjin kɛ ɔ ´yo nan b'a yaci bé sa tɛ mun b'a cɛ be, nan b'a yo sa mun i nuan su, nan sa nga be wun be aolia nun'n be nuan ɔ'a yia, nan Nyanmiɛn i nuan ndɛ bɔ be kannin'n ɔ'a kpɛn su, nan b'a fa Nyanmiɛn i lika kpa tra su'n b'a wlɛ i sa nun'n ti. Like ng'ɔ fata kɛ a si i nan a wun i wlɛ'n yɛ ɔ o yɛ. Kɛ ɔ fɛ i cɛn bɔ be kannin Zerizalɛmfuɛ'm bé sin salɛ ndɛ'n, nin Zerizalɛm klɔ'n i uflɛ kplanlɛ ndɛ'n lele b'ɔ ´fa ju blɛ nga be ´fa gua famiɛn ng'ɔ ´sie'n i ti su ngo'n, ɔ ti blɛ nso. Blɛ kun ti afuɛ nso. I sin be wa fa blɛ ablesiɛn-nin-nnyɔn be ´fa kplan klɔ'n nin i wun awa dan'n be uflɛ, sanngɛ blɛ'n ɔ wa yo kekle. Sɛ blɛ ablesiɛn-nin-nnyɔn sɔ'n wie'n, be wa kun sran bɔ be guɛli i ti su ngo'n, sran fi su kpli-mɛn i ti. I sin, kpɛnngbɛn kun wa ba, ɔ nin i sonja'm be wa saci klɔ'n nin Nyanmiɛn i lika'n. Ɔ nin i sɔ'n ngba, kpɛnngbɛn sɔ'n, awieliɛ'n ɔ wa wie i Nyanmiɛn i ya'n i bo. Sanngɛ lele b'ɔ ´fa ju i wie cɛn'n, ɔ wa kun alɛ, ɔ ´saci like kpa liɛ su, kɛ be sieli i sɔ-ɔ. Kɛ ɔ wa ju afuɛ nso kasiɛn'n i awieliɛ'n, ɔ wa mianmian sran kpanngban kpa. Kɛ ɔ di afuɛ nsan nin sin'n, ɔ wa tannin sraka yilɛ'n nin cɛlɛ yilɛ'm be atin. Like sacifuɛ sɔ'n, tete sa ng'ɔ wa yo be'n, be kwla kan-man. Ɔ ´yo i sɔ lele ɔ ´fa ju cɛn nga be kleli i kɛ i bɔbɔ saci'n.» Siris b'ɔ ti Pɛrs famiɛn'n i sielɛ'n i afuɛ nsan su'n, Nyanmiɛn kannin ndɛ kun kleli Daniɛl b'ɔ suan Bɛltsazar'n. Ndɛ sɔ'n ti nanwlɛ. Ɔ kan alɛ dan kpa kun b'ɔ wa tɔ'n i ndɛ. Daniɛl buli i akunndan kpa yɛ ɔ wunnin i bo. Aolia nun like b'ɔ wunnin i'n ti yɛ ɔ wunnin i bo nin-ɔn. «I blɛ sɔ nun'n, m bɔbɔ min Daniɛl, n trannin sɛnvuɛ tranlɛ sɔ lele le mɔcuɛ klonglo nsan. N di-man aliɛ fɛfɛ fi. Nnɛn nin nzan fi ɔ'a kan-man mín nuan. M'an kpakpa-man lele le mɔcuɛ nsan sɔ'n ɔ wieli. Anglo klikli'n i cɛn ba ablaɔn-nin-nnan su'n, n wo nzue dan nga be flɛ i Idekɛl'n i nuan lɛ. M ´man mín nyin'n su-ɔ, sran kun yɛ ɔ o yɛ: lɛn tralɛ yɛ ɔ wlɛ i wun-ɔn, cisu bɔ be fa sika ɔkwlɛ jrɛiin yoli'n i kun ci i afiɛn. I wunnɛn'n fa yɛbuɛ kpakpa'n i wie. I nyrun'n kpaja nyannyan kɛ nyanmiɛn'n i sin b'ɔ kpa'n sa. I nyinma'm be ti kɛ tɛ bɔ b'a sɔ i nuan'n sa. I sa nin i ja'm be ti nglannglan kɛ aaba bɔ i wun ti treketreke'n sa. I aniɛn'n tɛ kɛ sran kaka yɛ be su ijɔ sa. Min Daniɛl, min ba kunngba yɛ n wunnin sran sɔ nin-ɔn. Be nga be sin yia min lɛ'n b'a wun-man like fi. Sanngɛ srɛ b'ɔ kun be'n ti be wanndi ko fiali. Min ba kunngba yɛ n kali lɛ yɛ n wunnin aolia nun like dan sɔ nin-ɔn. Min wunmiɛn'n wieli. Min nyrun'n kacili, ɔ kpali sa fuaii, n lɛ-man wunmiɛn kun. N tili sran sɔ'n i ndɛ ng'ɔ kan be'n. I aniɛn b'ɔ tɛ'n ti, mín nyrun bluli, n tɔli yɛ n utuli n nyin ase. Kpɛkuun sran sa kun kannin min, ɔ mannin min su. N kotoli nan m'an fuafua min sa ase, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun n ´usu. Yɛ ɔ seli min kɛ: ‹Daniɛl, wɔ bɔ a ti Nyanmiɛn i anwlɛn su sran'n, mian ɔ́ nyin nan wun ndɛ nga n wa kan kle wɔ yɛ'n i bo. Jaso jran nglo, afin ɔ́ sin yɛ be sunmannin min yɛ.› Kɛ ɔ seli min sɔ'n, n jasoli, wuun n ´usu. Ɔ seli min ekun kɛ: ‹Daniɛl, nán srɛ kun wɔ! Kɛ ɔ fin i cɛn klikli bɔ a kannin ɔ́ wun ase ɔ Nyanmiɛn'n i nyrun'n, bɔ a nyannin anwlɛn kɛ a ´kunndɛ sa nga be juli'n bé bo'n, Nyanmiɛn tili ɔ srɛlɛ'n, kpɛkuun n kusu n fali atin'n kɛ n ´fɛ i su tɛlɛ'n n fa blɛ wɔ. Sanngɛ wawɛ ng'ɔ sasa Pɛrs famiɛn diwlɛ'n, ɔ buli min nyrun cɛn ba ablaɔn-nin-kun. Mikaɛl b'ɔ ti anz dan kun'n, ɔ wa ukali min. Yɛ n kali Pɛrs famiɛn'm bé wun lɛ lɔuun. M bali kɛ n wa fa like ng'ɔ wa ju ɔ nvle'n su blɛ ng'ɔ ´ba lɔ'n nun'n n kle wɔ. Afin a wa wun aolia nun like uflɛ b'ɔ ti blɛ sɔ'n nun lɔ ndɛ.› Kɛ ɔ ´kan ndɛ sɔ mun kle min'n, wuun m'an kan mín ti ase, n ti sɔ kouun. Kpɛkuun like kun ti kɛ klɔ sran sa ɔ kannin mín nuan bui'n. N ukeli mín nuan'n n seli sran ng'ɔ jin min nyrun lɛ'n kɛ: ‹Nannan, aolia nun like'n ɔ boli mín wla, i yɛ ɔ yoli yɛ man fanngan fi nun-man min nun kun nin-ɔn. ?Ɔ ´yo sɛ nan min bɔ n ti-man like fi'n min nin wɔ bɔ a ti min Min'n y'a ijɔ? Afin kɛ n wo yɛ'n, n lɛ-man fanngan, yɛ n de-man wunmiɛn bɔbɔ.› Kpɛkuun like nga n wunnin i b'ɔ ti kɛ klɔ sran sa'n, ɔ kannin min ekun nan ɔ'a man min wunmiɛn. Yɛ ɔ seli min kɛ: ‹Nyanmiɛn i anwlɛn su sran, nán srɛ kun wɔ. Man ɔ́ wun jɔ wɔ fɔuun. Tra wɔ anwlɛn, man ɔ wunmiɛn'n bla.› Kɛ ɔ ´kan ndɛ'n kle min sɔ'n, kpɛkuun min wunmiɛn'n bali min nun. Yɛ n seli i kɛ: ‹Nannan, sɛ ɔ waan a ´kan ndɛ'n kan, afin w'a man min wunmiɛn.› Ɔ seli min kɛ: ‹?A si sa nga ti yɛ m ba ɔ sin'n? M bali kɛ n wa kan sa nga be klɛli i nanwlɛ fluwa'n nun'n n ´kle wɔ. Ng'ɔ o lɛ ekun'n, yɛlɛ kɛ min nin wawɛ ng'ɔ sasa Pɛrs mɛn'n e su ko kun. Kɛ n wa kɔ cɛ'n, wawɛ ng'ɔ sasa Grɛk mɛn'n ɔ wa ba. Sran fi su uka-man min nan e nin kpɔfuɛ sɔ mun y'a kun, san anz Mikaɛl b'ɔ ti Izraɛl i sasafuɛ'n yɛ ɔ ´uka min-ɔn.› » « Anz Mikaɛl sɔ'n, m bɔbɔ n ukɛli i, yɛ n suɛnnin i bo afuɛ klikli bɔ Dariis b'ɔ ti Medifuɛ'n ɔ trannin famiɛn bia'n su'n. Siɛn'n n wa kan nanwlɛ ndɛ'n n kle wɔ.» «Famiɛn nsan be wa kaci be wiengu Pɛrs mɛn'n su. I sin famiɛn nnan su b'ɔ wa ba'n ɔ wa nyɛn i wun kpa tra be nga be dun mmua i nyrun'n. Blɛ bɔ i anyanbeun ninnge'm be wa mɛn i wunmiɛn'n, ɔ wa yo i kwlaa ng'ɔ kwla yo'n nan ɔ nin Grɛk mɛn'n b'a kun'n. Sanngɛ yasua sran kun wa jaso su Grɛk mɛn'n nun lɔ, ɔ wa yo famiɛn. Ɔ wa nyan nyrun dan. Like kwlaa nga i waan ɔ ´yo'n yɛ ɔ ´yo-ɔ. Ɔ nin i sɔ'n kwlaa'n, kɛ ɔ ko nyan manndran'n, i kwlalɛ b'ɔ kwla'n ɔ ´wie, i famiɛn diwlɛ'n i nun wa bubu nnan. Nɛ́n i osu'n nun sran yɛ ɔ ´trɛn i ja nun-ɔn. Sran ngbɛn mun yɛ be wa fa lika nin-ɔn. Sanngɛ be wunmiɛn liɛ'n su ju-man kɛ i liɛ'n sa. Sran ng'ɔ wa yo mɛn'n i ngua wa famiɛn'n, ɔ wa nyan kwlalɛ. Sanngɛ famiɛn i awlo lɔ sran dandan ng'ɔ ´siesie be'n, be nun kun i kwlalɛ liɛ'n wa trɛ i liɛ'n. I akpasua ng'ɔ ´sie i'n, ɔ wa cɛn trɛ i liɛ'n. Kɛ ɔ di afuɛ nnyɔn kun'n, bé nuan wa sɛ. Famiɛn ng'ɔ o ngua wa'n, i wa bla'n ɔ wa ja famiɛn ng'ɔ o nglo lɔ'n yɛ be afiɛn'n ´sɛ. Sanngɛ bla sɔ'n, i kwlalɛ b'ɔ lɛ i'n ɔ su cɛ-mɛn i sa nun. I wun'n su tran-man nguan nun yɛ i mma'm be kusu be ´wu. I blɛ sɔ nun'n bla'n ɔ ´wu wie. I wunfuɛ'm be kwlaa, i si o, i wun o, be ´wu. I awlo nunfuɛ'm be nun kun yɛ ɔ wa sin i si i ajalɛ nun-ɔn. Ɔ ´kɔ lele ɔ ´ju nglo lɔ famiɛn i sonja'm be fiawlɛ'm be nun, ɔ ´kle sonja sɔ'm be nun kpa, ɔ nin be ´kun, ɔ ´kwla be. Yɛ be amuɛn mun nin be ninnge kpakpa bɔ be ti sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue ninnge'n, ɔ ´fa be kɔ Ezipt. I sin ɔ wa cuɛn i wun afuɛ kaka Siri famiɛn'n i wun mmua. I sin Siri famiɛn'n ɔ ´kɔ Ezipt mɛn'n nun lɔ nan ɔ'a sɛ i sin i mɛn liɛ'n nun. Nglo lɔ lika'n i famiɛn'n i mma'm be ´buabua bé wun be ´kɔ alɛ kunlɛ. Kɛ be ´kɔ sɔ'n, be ´fa alɛ kunfuɛ kaka kpa. Ba'm be nun kun nin i sonja liɛ'm be ´tra be mɛn nnyɔn'm be awɛ'n su, be ´kpa bo'n bo sa waa kɛ nzue ba wie bɔ ɔ'a yi dan b'ɔ su sonji lika'n kwlaa nun'n sa. Kɛ be ´sa bé sin be ´ba be mɛn'n nun'n, be wa utu be kpɔfuɛ'm be klɔ kun bɔ i wun ti siwa'n. Ezipt famiɛn'n wa yo kɛ i ti a saci i ti su sa. Ɔ nin nglo lɔ lika'n i famiɛn be ´ko kun. I kusu, ɔ ´yiɛ i alɛ kunfuɛ mun kaka kpa. Sanngɛ be kpɔfuɛ'm be ´kwla be. Ezipt famiɛn'n ɔ wa fɛ i kwlalɛ sɔ'n fa tu i wun dan kpa. Ɔ nin i sɔ'n ngba'n, kannzɛ ɔ kunnin sran kpanngban'n, ɔ su kwla-man be guɛ-mɛn i ti nin i bo. Siri famiɛn'n wa yia sonja uflɛ mun, be kpanngban ɔ ´tra klikli liɛ mun. Kɛ ɔ di afuɛ nnyɔn kun'n, ɔ nin alɛ kunfuɛ sɔ'm be ´sa be sin be nin be alɛ ninnge ngbli-ngbli mun. I blɛ sɔ nun'n, sran kpanngban be ´jaso Ezipt famiɛn'n i wun. Daniɛl, sran wie'm bɔ be o ɔ nvle'n nun'n bɔ be klo fanngan su ninnge'm be yolɛ'n, be wa jaso i wun, kɛ ɔ ´yo nan aolia nun like nga a wunnin i'n ɔ'a kpɛn su'n ti. Sanngɛ be ´tɔ. Siri famiɛn'n ɔ wa ba, ɔ wa kplankplan fa kwle mun klɔ bɔ be si bé wun'n be nun kun i wun, ɔ ´fu su, ɔ ´utu klɔ sɔ'n, ɔ ´fa. Ngua wa famiɛn'n, ɔ nin i safunyrɛn'm be su jrɛn-mɛn i nyrun. Be wie fi su nyan-man manndran nan b'a jrɛn i nyrun. Sran ng'ɔ ´jaso i wun kɛ ɔ nin i be ´kun'n, sa kwlaa ng'ɔ klo kɛ ɔ ´fa yo i'n yɛ ɔ ´fa yo i-ɔ. Sran fi su jrɛn-mɛn i nyrun. Ɔ wa tran mɛn ng'ɔ ti klanman tra mɛn'm be kwlakwla'n i nun, ɔ ´nunnun like ng'ɔ o nun'n kwlaa. I sin, ɔ wa ba ɔ nin famiɛn diwlɛ'n nun alɛ ninnge dandan'n kwlaa. Ɔ wa yo i wun kɛ sa fi nun-mɛn i klun sa. Ɔ wa fɛ i wa bla'n ´fa man Ezipt famiɛn'n, kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a nyan famiɛn sɔ'n nan ɔ'a nunnun i mɛn'n ti. Sanngɛ i gblɛ sɔ'n ɔ su yo-man ye. I sin ɔ wa kpɛ i nyin lika nga be o jenvie'n i afiɛn lɔ'm be su. Ɔ wa kwla be nun kpanngban kpa, sanngɛ sonja'm be kpɛnngbɛn kun wa bu i bue, yɛ nzowa ng'ɔ kpɛli'n, be wa tannin i kalɛ be ´mɛn i. Siri famiɛn'n ɔ wa kpɛ i nyin i bɔbɔ i klɔ nga bɔ be sili be wun'n be su. Sanngɛ ɔ wa bo nvaka, kpɛkuun ɔ wa tɔ. I agualiɛ su'n, ɔ wa mlin, be su wun-mɛn i kun. Sran ng'ɔ wa kaci i'n, ɔ ´fa famiɛn wlɛfuɛ kun yɛ ɔ ´fa sie i famiɛn diwlɛ'n i akpasua klanman kpafuɛ'n su-ɔ. I bɔbɔ'n ɔ su di-man le nnyɔn, be ´bu i bue. Nán kɛ ya annzɛ alɛ yɛ be ´fa bu i bue-ɔ. Sran ng'ɔ wa ´trɛn i ja nun'n, ɔ ´yo sran kun b'ɔ lɛ-man nyrun bɔ be fa famiɛn bia'n be mɛn i-ɔ. Kɛ lika'n ti fɔun'n, bian sɔ'n ɔ wa fa gblɛ yɛ ɔ de famiɛn bia nin-ɔn. Alɛfuɛ fi su kwlɛ-mɛn i, ɔ ´nunkun be kwlaa kpɛkuun ɔ ´kun anuansɛ nga be di i nvle'n nun'n i su kpɛn'n. Blɛ nga sran'm be ko fa bé bo be ko blɛ i'n, ɔ ´fa gblɛgblɛ'n lele ɔ ´fa de mɛn'n. Kannzɛ bɔ sran nga be jin i sin'n b'a sɔn-man'n, sanngɛ i wunmiɛn'n wa yo dan kɔ i nyrun. Kɛ lika'n ti fɔun'n, ɔ kɔ lika kpa bɔ be yo i nun like-ɔ ɔ yo ye'n be nun. Ɔ ´yo like nga i si nin i nannan'm b'a yo-man'n. Ɔ ´fɛn lika sɔ'm be nun ninnge mun, ɔ ´cɛcɛ ninnge nga be fɛnnin'n, nin anyanbeun ninnge mun ´fa mɛn i sran liɛ mun. Ɔ wa bu akunndan kɛ ɔ ´fa alɛ'n lele ɔ ko kpu sran'm be fiawlɛ klɔ'm be su. Sanngɛ i kwlaa sɔ'n ɔ su cɛ-man. Ɔ ´dun mmua i sonja kpanngban'm be nyrun. I wunmiɛn nin anwlɛn b'ɔ lɛ i'n ti, ɔ nin Ezipt famiɛn'n be ´kun. Ezipt famiɛn'n ɔ ´fɛ i wun wla alɛ'n nun, ɔ nin i sonja mun yɛ be ´kɔ-ɔ. Be ´sɔn kpa, yɛ be wunmiɛn'n ´yo dan kpa. Sanngɛ Ezipt famiɛn'n su nyan-man jranwlɛ, afin be ´cici i wun ndɛ. Be nga be nin i wla asa talie kunngba nun'n, be ´yi i ase. Be ´kwlɛ i sonja mun, be nga be ´wu'n, be su di-man be yalɛ. Famiɛn nnyɔn'm be ´kunndɛ kɛ be ´yo be wiengu tɛ. Blɛ bɔ be wo aliɛ'n sin'n, ato ngunmin yɛ be ´bua kle be wiengu-ɔ. Sanngɛ sa fi su ju-man. Afin kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun blɛ kasiɛn'n nian ju-man ka. Kɛ Siri famiɛn'n ɔ ´sɛ i sin i mɛn'n nun lɔ'n, ɔ ´fa anyanbeun ninnge kpanngban kpa yɛ ɔ ´kɔ-ɔ. I klun su jɔ-man Nyanmiɛn i nvle'n nun sran'm be wun. Ɔ man ɔ ´bu be sacilɛ akunndan. Ɔ ´saci be nan ɔ'a sɛ i sin ɔ'a wɔ i mɛn'n nun. Kɛ blɛ nga be sieli'n ko ju'n, nglo lɔ famiɛn'n ɔ ´sɛ i sin Ezipt famiɛn'n i mɛn'n nun wa ekun. Sanngɛ balɛ kasiɛn liɛ nga su yo-man kɛ klikli liɛ'n sa. Sran wie'm be ´fin wia atɔliɛ lɔ, be ´ba mmeli nun, be nin i be wa kun. I sa sin ɔ ´bubu i, kpɛkuun ɔ ´sɛ i sin. Ɔ wa fa ya dan kpa ekun. Ɔ ´fɛ i ya'n ɔ gua Nyanmiɛn i nvle'n nun sran'm bé su. Sanngɛ ɔ nin be nga be ´jaso Nyanmiɛn i sin'n, bé bo ´yo kun. Ɔ ´sunman sonja wie mun, be wa fa Nyanmiɛn i sua'n be ´yo i fiɛn. Tɛ nga be yi fa man Nyanmiɛn cɛn kwlakwla'n, be ´tannin i atin. Be ´fa like sacifuɛ'n i tete like'n be ´sie i Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su. Famiɛn sɔ'n, i bɔbɔ ɔ ´lakalaka be nga be ´jaso Nyanmiɛn i sin'n. Sanngɛ be kwlaa nga be o Nyanmiɛn sin'n, be ´jran kekle. Nvle'n nun ngwlɛlɛfuɛ'm be ´kle sran kpanngban be like. Blɛ kaan sa nun'n, sran wie'm be ´kun wie mun, be ´yra wie mun, yɛ be ´wla wie'm be bisua. Kwlaa nan b'a yo be sɔ'n, be ´dun mmua fɛn bé bo ninnge mun. Yalɛ klelɛ sɔ nun'n, be ukafuɛ'm be su sɔn-man, afin be nga be ´jran bé sin'n, be ´yo i bé nuan bui su. Be ´kun ngwlɛlɛfuɛ'm be nun sran kpanngban. Be wulɛ'n ɔ ´yo nvle nunfuɛ'm be saun, ɔ ´yo be jrɛiin, yɛ ɔ ´yo be weiin, lele awieliɛ'n ´fa ju. Afin kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun awieliɛ'n nian ju-man. Nga famiɛn'n klo kɛ ɔ ´yo'n yɛ ɔ ´yo-ɔ. Ɔ ´yo wun tufuɛ, ɔ ´se i wun kɛ ɔ ti dan tra amuɛn'm be ngba. I ti ɔ wa kan Nyanmiɛn Kpli'n i wun ndɛ tɛtɛ kpa nga be kan-man'n. Ɔ ´nyan jranwlɛ lele ´fa ju cɛn bɔ Nyanmiɛn i ya'n ɔ ´tɛ nglo'n. Kpɛkuun Nyanmiɛn wa yo nga i waan ɔ ´yo'n. Famiɛn'n i nyin su yi-man amuɛn nga i nannan'm be sɔ be'n, yɛ amuɛn kun, ng'ɔ ti bla'm be anwlɛn su like dan'n ɔ su bu-mɛn i like fi. Afin ɔ wa se i wun kɛ ɔ ti dan tra amuɛn'm be kwlakwla, i nyin su yi-man wie fi. Amuɛn ng'ɔ wa sɔ'n, yɛlɛ fiawlɛ klɔ'm be amuɛn'n. Amuɛn sɔ'n i nannan'm b'a si-mɛn i. Ɔ ´fa sika ɔkwlɛ, nin jɛtɛ ufue, nin yɛbuɛ kpakpa mun, ɔ nin ninnge wie bɔ be lɛ nyrun'n fa mɛn i. Mɛn wie nun amuɛn sɔ'n yɛ ɔ ´fa yɛ ɔ nin be nga be klɔ'm be wun ti siwa'n be ´kun alɛ nin-ɔn. Be nga be kplin su kɛ be ´sɔ amuɛn sɔ'n, ɔ man be ´nyan nyrun, kpɛkuun ɔ ´kpa be sie sran kpanngban kpa bé su kpɛnngbɛn, ɔ ´fa asiɛ'n cɛcɛ be kɛ be akatua sa. Blɛ'n i awieliɛ lɔ'n, Ezipt famiɛn'n ɔ nin i be ´kun, yɛ Siri famiɛn'n kusu wa fa kakaklolo mun, nin nnɛn kpanngɔ mun, nin mmeli kaka kpa ɔ ´ba kɛ aunngban dan sa. Ɔ ´fa i sonja'm be ´wlu mɛn kaka nun, be ´kpɛ mɛn'm be anyialiɛ mun kɛ nzue bɔ ɔ'a yi dan b'ɔ su sonji'n sa. Ɔ ´fa mɛn ng'ɔ ti klanman tra mɛn'm be kwlakwla'n, ɔ ´kun lɛ sran kpanngban kpa. Sanngɛ Edɔmfuɛ mun, nin Moabfuɛ mun, ɔ nin Amɔnfuɛ'm be safunyrɛn dandan'm be ´nyan bé ti, ɔ su nyan-man be. Ɔ ´sie mɛn kpanngban kpa, Ezipt mɛn'n su fite-man nun. Ɔ ´fa Ezipt lɔfuɛ'm be anwlɛn su ninnge mun, be sika ɔkwlɛ o, be jɛtɛ ufue o, be ninnge nga bé gua ti dandan mun o, ɔ ´fa be. Ɔ ´sie Libifuɛ mun nin Etiopifuɛ mun. Sanngɛ ndɛ nga be ´fin wia afiliɛ lika'n nun lɔ nin nglo lɔ be ba'n, be wa wlɛ i srɛ dan kpa. Ɔ ´fa ya kpa, ɔ man ɔ ´ko kun sran kpanngban kpa. Ɔ ´kplɛn i tannin sua mun jenvie'n nin Nyanmiɛn i oka b'ɔ o mɛn bɔ i klanman'n lɛ-man wunsu'n be afiɛn. Lɛ yɛ wie'n ɔ wa fɛ i-ɔ, sran fi su ukɛ-mɛn i.» «I blɛ sɔ nun'n, Mikaɛl b'ɔ ti anz'm be su kpɛn'n, b'ɔ sasa ɔ nvle nunfuɛ mun'n, ɔ ´ba. Blɛ sɔ'n wa yo awlaboɛ blɛ. I sɔ awlaboɛ liɛ'n, kɛ ɔ fin cɛn bɔ mɛn'n wo lɛ lele b'ɔ ´fa ju ndɛ yɛ'n, be nian wun-mɛn i sɔ le. Blɛ sɔ nun'n, ɔ nvle nunfuɛ bɔ be klɛli be dunman nguan fluwa'n nun'n be ´fite nun. Sran kpanngban bɔ be o ndia nun'n be ´jaso. Wie'm be ´nyan anannganman nguan, wie'm be kusu be ´wun nyannzuɛn b'ɔ lɛ-man awieliɛ'n. Sran ngwlɛlɛfuɛ'm be ´yo nyɛnmɛn kɛ nyanmiɛn su lɔ'n fa yo klanman'n sa. Be nga be kle sran'm bé Nyanmiɛn i atin'n, be ´kpaja kɛ nzraama'm be sa tititi. Wɔ Daniɛl, fa ndɛ nga sie ɔ klun, nán yi fluwa nga i nun ndɛ'n i nglo kle sran fi ka nan awieliɛ blɛ'n ɔ'a ju. Blɛ sɔ nun'n, sran kpanngban kpa be ´kanngan nun, yɛ be silɛ'n ɔ ´uka su.» «Blɛ bɔ n ´nian aolia nun like sɔ'n, sran uflɛ nnyɔn be fiteli. Kun jin nzue'n i bue kun wa, yɛ kun jin i bue kun lɔ. Kun kannin ndɛ kleli bian nga bɔ lɛn tannin tralɛ wo i wun'n b'ɔ o nzue'n su'n. Ɔ usɛli i kɛ: ‹?Blɛ onin yɛ abonuan ninnge nga'm be wie-ɔ?› Sran nga bɔ lɛn tannin tralɛ wlɛ i wun'n mɛnnin i sa nnyɔn'm bé su nglo, yɛ n tili ndɛ ng'ɔ kannin'n. I waan: ‹N kan Nyanmiɛn bɔ i nyin o su titi'n, sa sɔ'm be ´di afuɛ nsan nin sin. Kɛ sa sɔ'm be ´wie'n, wuun Nyanmiɛn i nvle nunfuɛ'm be wunmiɛn'n ɔ'a wie mlɔnmlɔn.› M bɔbɔ min Daniɛl, n tili ndɛ sɔ mun, sanngɛ m'an wun-man be wlɛ. I sɔ ti nan m'an usɛ i kɛ: ‹?Nannan, sa sɔ'n i bo wa gua sɛ?› Ɔ tɛli min su kɛ: ‹Daniɛl kɔ, nán ɔ klun titi wɔ, afin ndɛ sɔ'm be ´yo fiawa lele san awieliɛ blɛ'n ɔ ´ju. Afɛ'n ti, sran kpanngban kpa be wa yo saun, be ´yo weiin, yɛ be ´yo jrɛiin. Sran tɛtɛ bɔ be wun-man sa wlɛ'n, be ´yo sa tɛ'n be ´kɔ be nyrun, sanngɛ ngwlɛlɛfuɛ'm be ´wun sa ng'ɔ su ju'n i wlɛ. Kɛ ɔ ´fɛ i cɛn bɔ be ´tannin sraka nga be yi be man Nyanmiɛn cɛn kwlakwla'n i atin'n, bɔ be ´fa tete like'n be ´sie i Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su'n, cɛn ba akpi kun cɛn ba ya nnyɔn cɛn ba ablangwlan (1.290) ɔ ´sin. Be nga be jran kekle nan be minndɛ cɛn akpi kun cɛn ya nsan cɛn ablasan-nin-nnun'n (1.335) be liɛ su ti ye. Yɛ wɔ Daniɛl, ɔ liɛ'n, tra wɔ anwlɛn lele fa ju awieliɛ lɔ. A wa de wunmiɛn. I sin a wa jaso ko fa wɔ akatua'n mɛn'n i awieliɛ lɔ.› » Fluwa nga i nun ndɛ'm be ti Anannganman i ndɛ yɛ ɔ fa wlɛli Beeri i wa Oze nuan kɛ ɔ `kan-an. Kɛ ɔ ´fa wlɛ i nuan sɔ'n, wuun Zɔas i wa Zeroboam yɛ ɔ ti famiɛn Izraɛl mɛn'n su-ɔ. I blɛ kunngba sɔ'n nun yɛ Ozias, nin Zɔtam, nin Akaz, ɔ nin Ezekias be yoli famiɛn Zida lɔ-ɔ. Ndɛ nga Anannganman'n fa wlali Oze nuan'n, i bo bolɛ'n yɛ. Ɔ seli Oze kɛ: «Ko ja tekle bla kun nan a nin i be `wu wlaka ba. Afin min sran nga be o min mɛn'n nun'n, tekle'n yɛ be si-ɔ. Sa ti bɔ n se kɛ be si tekle'n yɛlɛ kɛ, be kacili bé sin be sili min, kpɛkuun amuɛn mun yɛ be sɔ be-ɔ.» Yɛ Oze kɔ jali Diblaim i wa talua nga be flɛ i Gɔmɛr'n nan ɔ nin i b'a wu ba yasua kun. Anannganman seli Oze kɛ: «Flɛ i kɛ Zizreɛl, afin sɛ ɔ di le nnyɔn kun'n, n wa kle Zei anunman'm be nun, sran nga be kunnin be Zizreɛl lɔ'n ti. Kpɛkuun n wa yo man Izraɛl mɛn'n nun sran fi su yo-man famiɛn kun. Le kun sɔ nun'n n wa yo man Izraɛl safunyrɛn'm be fanngan'n ɔ wie Zizreɛl lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ.» Gɔmɛr wunnzɛli ekun, ɔ wuli ba bla kun. Yɛ Anannganman'n seli Oze kɛ: «Flɛ i kɛ Nsi-man-be-aunnvuɛ, yɛlɛ kɛ n su si-man Izraɛlfuɛ'm be aunnvuɛ kun, n su yaci-man bé wun sa n cɛ-man be kun. Sanngɛ n wa si Zidafuɛ'm be aunnvuɛ. M bɔbɔ min Anannganman bɔ n ti be Nyanmiɛn'n n ´de be. Delɛ nga n ´de be'n, nán ta nin tokofi, nin alɛ kunlɛ, nin nnɛn kpanngɔ mun, ɔ nin nnɛn kpanngɔ su fufuɛ mun yɛ n ´fa de be-ɔ.» Kɛ Gɔmɛr kpɛli Nsi-man-be-aunnvuɛ i nyɔnflɛn'n, ɔ wunnzɛli nan ɔ'a wu ba yasua kun. Anannganman seli Oze kɛ: «Flɛ i kɛ Aofuɛ, afin nán min sran yɛlɛ amun kun, amun kusu nán amun like fi yɛlɛ min kun.» Sanngɛ cɛn kun wa ju, Izraɛlfuɛ'm be wa trɛ kaka kpa. Be ka be-ɔ be ko si-man bé nuan. Be ´sɔn kpa kɛ jenvie nuan aunnyan sa. Nyanmiɛn su se-man be kɛ: «Nán min sran yɛlɛ amun kun.» Be ´flɛ be kɛ: «Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n i mma mun.» Zidafuɛ'm be nin Izraɛlfuɛ'm be wa yo nvle kunngba kɛ laa'n sa. Kpɛkuun bé bo ´yo kun be ´fa be nun sran kunngba kɛ i yɛ ɔ `sie be-ɔ. Yɛ be ´tu be bo mɛn'n nun, afin Zizreɛl i cɛn'n ɔ ´yo cɛn dan kpa. Anannganman'n dunman nun amun `flɛ amun niaan yasua'm be kɛ: «Min sran mun» Yɛ amun `flɛ amun niaan mmla'm be kɛ: «Nsi-be-aunnvuɛ». «Amun nin Izraɛl b'ɔ ti amún nin'n amun `fu su, afin ɔ ti-man mín yi kun, yɛ n kusu n ti-mɛn i wun kun i sɔ'n ti, amun nin i `fu su. Nzɔliɛ ng'ɔ o i nyrun b'ɔ man be si kɛ ɔ si tekle'n, man ɔ yi. Kun ng'ɔ o i nyɔnflɛn nnyɔn'm be afiɛn'n nun b'ɔ man be si kɛ ɔ kunndɛ bian i wun bo'n, man ɔ yi i ekun. Sɛ ɔ ti-mɛn i ti'n, n ´kpɛ i wun kɛ ndɛkɛn yɛ b'a wu i sa, i wun yo ngblɛn. N ´yo man ɔ yo kɛ aawlɛ flɛnnɛn'n sa, ɔ ´kaci kɛ asiɛ bɔ be yo su like-ɔ ɔ yo-man ye'n sa, nzue we ´kun i lele ɔ ´wu. Kpɛkuun n su bua-man i mma'm be ndɛ nun, afin be ti gua su ba. Bé nin sili tekle. I b'ɔ wuli be'n, i bɔbɔ kuɛkuɛli i wun, afin ɔ ko se kɛ: ‹N ´kɔ min soman'm bé sin, afin sɛ n ´nyan aliɛ n ´di o, sɛ n ´nyan nzue n ´nɔn o, sɛ n ´nyan kondro n ´kla o, sɛ n ´nyan be n ´la su o, sɛ n ´nyan nguɛn n ´kpakpa o, sɛ n ´nyan nzan n ´nɔn o, i kwlaa sɔ'n fin be.› I sɔ'n ti m bɔbɔ min Anannganman'n, kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a kwla wun-man atin'n ti n ´si i wun talɛ, n ´fa owie n ´tannin i. Ɔ su i soman'm be su-ɔ, ɔ su to-man be. Ɔ ´kunndɛ be lele ngbɛn, ɔ su wun-man be. Kpɛkuun ɔ wa se kɛ: ‹Sɛ ɔ ti sɔ'n, n ´sa min sin mín wun klikli fuɛ'n i wun lɔ, afin lɔ liɛ'n, n klun ´jɔ tra siɛn'n.› Ɔ'a wun-mɛn i wlɛ kɛ min yɛ m mɛnnin i aliɛ ng'ɔ di'n, nin nzan lɔflɛ ng'ɔ nɔn'n, ɔ nin ngo ng'ɔ kpakpa nin-ɔn. Yɛ ɔ'a wun-mɛn i wlɛ kɛ min yɛ m mɛnnin i jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ ng'ɔ fa yi sraka mannin amuɛn nga be flɛ i Baal nin-ɔn. I sɔ'n ti, sɛ aliɛ fitelɛ blɛ'n ju'n, n ´yo man ɔ su nyan-man aliɛ. Sɛ ɔ kan nzan kusu-ɔ, nzan'n su kpɛn-man. N ´de mín tannin nin min bɛ'm be kwlaa i sa nun kpɛkuun i wun ´ka ngblɛn. N wa sokpɛ i i soman'm be nyrun, n wun-man sran kun nga b'ɔ ´ko de i mín sa nun-ɔn. N ´yo man i aklunjuɛ'n ɔ ´wie, ɔ su di-man cɛn kun. I anglo le kun o, i wunmiɛn-delɛ-cɛn o, ɔ nin cɛn uflɛ mun'n ɔ su di-man be kun. I vinyi fie nin i figie fie b'ɔ kan be ndɛ se kɛ: ‹Min ajaoke nga min soman'm be mannin min'n yɛ'n,› n ´saci be. N ´yo man fie sɔ'n be ´kaci bo ble, kpɛkuun lɛ yɛ blo nnɛn'm be wa didi-ɔ. Baal sɔlɛ b'ɔ sɔ i'n, bɔ sɛ i cɛn'n ko ju-ɔ, ɔ fɛfɛ i wun klanman, ɔ fa nzɛ wlɛ i sa'n, yɛ ɔ wla i kɔmin nyanman nglanman mun'n, i ti e nin e wa nyɛn i. Ɔ su i soman'm bé su kpɛkuun i wla fi mín su.» Anannganman yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «I sɔ'n ti n wa lɛkɛ i blɛblɛ n ´fɛ i n ´kɔ aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ n ´ko kɛn i anwlɛn su ndɛ. Kpɛkuun n ´fɛ i vinyi fie mun `mɛn i ekun. N ´yo man Nyrɛnnɛn kongo'n ´kaci i wla ase gualɛ lika. Ɔ wa to jue su min su kɛ i talua nun'n sa. Ɔ ´su min su kɛ blɛ ng'ɔ fin Ezipt ´ba-a, ɔ fa suli min su'n sa.» Anannganman'n waan: «I cɛn sɔ nun'n, ɔ ´flɛ min kɛ: ‹Min wun.› Ɔ su flɛ-man min kɛ: ‹ Baal min Min kun.› N ´yo man Baal nin amuɛn kun nga mun be dunman'n ´mlin i nuan nun. Bé wla ´fi be dunman'm be su mlɔnmlɔnmlɔn. N ´yo man min sran mun be nin nnɛn mun, nin anunman mun, ɔ nin nnɛn nga be cuɛn bé wun ase'n be ´di anuansɛ. N ´saci mɛn'n nun ta nin tokofi'm be kwlaa, afin alɛ kunlɛ'n ´wie. Kpɛkuun min sran'm be kwlaa bé wun ´tɔ be fɔuun. Jalɛ nga n ´ja wɔ yɛ'n, n su yra-man wɔ le. Ɔ ´yo nanwlɛ su. N ´klo wɔ, n ´si wɔ aunnvuɛ. Jalɛ nga n ´ja wɔ'n, min nin wɔ e ´tran lelele kpɛkuun siɛn'n a si min Anannganman.» Anannganman'n waan: «I cɛn sɔ nun'n, sɛ be srɛ min like'n m ´man. Like nga nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n ɔ srɛ'n, m ´mɛn i. Yɛ like nga asiɛ'n kusu srɛ nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n i sa nun'n ɔ ´fa mɛn i. Asiɛ'n ´yo man ble'n ´yo ye, nzan'n ´kpɛn, be yi ngo-ɔ ɔ ´ba. I sɔ ninnge nga be mian Zizreɛl i sa'n, ɔ ´nyan be. N ´fa Zizreɛlfuɛ mun n siesie mɛn'n nun. N ´klo Be-si-man-i-aunnvuɛ, kpɛkuun n ´se Aofuɛ kɛ: ‹Min sran yɛlɛ wɔ.› Kpɛkuun ɔ ´tɛ min su kɛ: ‹A ti min Nyanmiɛn!› » Anannganman'n seli min kɛ: «Kɔ nan bla nga b'ɔ lɛ bian, bɔ sanngɛ bian cɛ yɛ ɔ kunndɛ i wun bo'n, a nin i be ko la ekun. Klo i kɛ m bɔbɔ min Anannganman n fa n kloli Izraɛlfuɛ mun sa, bɔ sanngɛ amuɛn mun yɛ be kpɛ be sin atin-ɔn. Yɛ vinyi mma gato dilɛ yɛ be klo-ɔ.» Yɛ n ´fa jɛtɛ ufue mma blu-nin-nnun nin ɔrz kpankpan nsiɛn yɛ n ´fa ja bla sɔ nin-ɔn. Kpɛkuun n seli i kɛ: «Cɛ min wun wa, nán si tekle kun, nán a nin yasua uflɛ be san nun kun. Min kusu n ´tran sɔ wie ɔ dunman nun.» Afin Izraɛlfuɛ'm be wa ka sa lele be su nyan-man famiɛn kun, be su nyan-man famiɛn i awlo sran dan kun, be su yi-man tɛ kun, be su sɔ-man yɛbuɛ kun. Kpɛkuun ninnge nga be fa si Nyanmiɛn i klun sa'n, be su nyɛn-mɛn i kun. Kɛ ɔ ´cɛ kɔ'n, Izraɛlfuɛ'm be wa sa bé sin be ´kunndɛ Anannganman b'ɔ ti be Nyanmiɛn'n. Be wa sa bé sin be ´kunndɛ David i osu nunfuɛ b'ɔ ti be famiɛn'n. Be nga be ´wunnge Anannganman aklunyefuɛ sɔ'n i wun'n, bé wun ´usu be yɛ be ´ba-a. Anannganman nin i mɛn'n nunfuɛ'm be lɛ ndɛ. Izraɛlfuɛ mun, an `tie ndɛ ng'ɔ kan'n: «Be wun-man sran nanwlɛfuɛ nin aklunyefuɛ kun. Min bɔ n ti Nyanmiɛn'n be bua-man min ndɛ nun mɛn nga nun kun. Like nga be yo i siɛn'n yɛlɛ be wiengu'm be amuɛn wualɛ nin be lakalakalɛ, nin be kunlɛ, nin bé bo ninnge'm be wualɛ, nin sran'm be bɔbɔ be wualɛ, ɔ nin be wiengu'm bé yi nin bé wun'm bé bo kunndɛlɛ. Sran kunlɛ'n yɛ be jin su sa mlɔnmlɔnmlɔn-ɔn. I sɔ'n ti, sa yalɛ wa tɔ mɛn'n su. Nzue su tɔ-man kun. I klɔ sran mun o, i nnɛn mun o, i anunman mun o, be kwlaa bé wun ´fɔ. Jue'm be kwlaa be ´wu.» Nán kɛ sran'm be kwlakwla yɛ m ´man be ndɛ-ɔ. Nán kɛ sran'm be kwlakwla yɛ n ´ijɔ be-ɔ. Wɔ bɔ a ti min nyrun jranfuɛ'n bé su kpɛn'n yɛ e nin wɔ lɛ i-ɔ. Wia klengle kpa'n nun yɛ ɔ́ ja'n ɔ ´kpla-a, yɛ ɔ niaan'n b'ɔ ti min nuan ijɔfuɛ'n kusu i ja liɛ'n ɔ ´kpla kɔnguɛ. Izraɛl, n ´kun wɔ awuliɛ nin'n. Min sran'm be su wu, silɛ bɔ be si-man min'n ti be su wu. Ɔ kusu ɔ liɛ'n, a yili min ase. Silɛ nga a si min laa'n, a si-man min sɔ kun. I sɔ'n ti kusu m'an yi wɔ ase, a su yo-man min nyrun jranfuɛ kun. Mmla nga n kleli wɔ bɔ ɔ́ wla fili be su'n ti, min kusu n su kplin-man su kɛ ɔ mma'm be yo min nyrun jranfuɛ. Kɛ min nyrun jranfuɛ'm be ´trɛ be ´kɔ be nyrun'n, wuun blɛ li yɛ be ´se be kɛ be `yo tɛ nin-ɔn. Be nyrun bɔ be lɛ i'n, n wa yo man ɔ ´kaci kuakualɛ. Like nga bɔ min sran'm be yo-mɛn i kpa'n, bɔ be ko yi i nuan tɛ be man min'n, i sɔ tɛ ninnge liɛ'n, yɛ ɔ ti min nyrun jranfuɛ sɔ'm be aliɛ yɛ be di-ɔ. I ti be akunndan liɛ kunngba ng'ɔ o be klun'n, yɛlɛ kɛ man min sran'm be yo sa tɛ'n tititi. Sanngɛ sa ng'ɔ ´nyan min nyrun jranfuɛ mun'n, ɔ ´nyan min nvlefuɛ mun be wie. Be nzuɛn'n ti n ´kle be nun. Bé sa tɛ nga be yoli'n, be ´fɛ i su afɛ'n. Man be di like'n sɛ, sanngɛ nán kɛ be ku yɛ ɔ ´yi ti-ɔ. Man be si tekle'n sɛ, sanngɛ nán kɛ ba yɛ be ´wu i ti-ɔ. Afin m bɔbɔ min Anannganman'n, be yili min nin min mmla'm be ase. Be yacili min lɛ be ɔli be tekle silɛ, be ɔli amuɛn'm bé sin. Min sran'm be nzan ndɛ'n ti be cinnjin ngboko. Nzan ndɛ'n ɔ'a saci bé ti'n. Waka sran'n yɛ be ko usɛ i sa-a. Waka losin'n yɛ ɔ ko ijɔ kle be-ɔ. Tekle silɛ'n mlinnin be. Afin be wlaka bolɛ sɔ'n ti be nin min ye afiɛn'n tili nun. Oka'm be su yɛ be yi tɛ mun-ɔn. Kpɔlɛ'm be su yɛ be yra ansans mun-ɔn. Waka kɛ sɛni, nin peplie, ɔ nin terebɛnt bɔ be lɛ fɔnvɔ klanman'n, be bo yɛ be gua-a. I sɔ nga lɛ'n ngba kwlaa ti yɛ man amun mma mmla'm be si tekle nin-ɔn, i ti yɛ amun sewi'm be kunndɛ be wiengu mun bé wun mun nin-ɔn. Ɔ man amun mma mmla nga be sili tekle'n, n su yo-man be sa fi, amun sewi nga be kunndɛli be wiengu'm bé wun mun'n, n su yo-man be sa fi. Amun yɛ e nin amun y'a nyɛn i-ɔ. Afin amun yasua'm be bɔbɔ yɛ amun cuɛn mmla'm be kɔ klɛ nun, yɛ ninnge nga amun fa man amuɛn mun'n yɛ amun nin tekle nga be o sua'm be nun'n be di-ɔ. Be bu be nyanndra be se kɛ: «Nvle nga ngwlɛlɛfuɛ nun-man nun'n, i sɔ nvle liɛ'n ti mlinfuɛ.» Izraɛl, sɛ a ´si ɔ tekle'n, nán man Zida si wie. Min lika ng'ɔ o Gilgal lɔ'n, nán an wɔ lɔ, nán an wɔ be ju Bɛt-Avɛn lɔ, be ko ta nda se kɛ: «N kan Nyanmiɛn!» Izraɛlfuɛ'm be yoli nyin kekle. Be yoli kɛ nannin bla wie bɔ be ´sie i kɔmin su waka-a ɔ kpli-man su'n sa. Ɔ man i ti siɛn'n, Anannganman ɔ wa yo be kɛ bua ba wie bɔ b'a to i kunngba cenje b'a yi i aawlɛ wie nun b'ɔ su didi'n sa. Efraimfuɛ'm b'a fa amuɛn sɔlɛ'n b'a cici bé ti. Yaci be lɛ! Kɛ be wie nzan nɔn cɛ'n, man be fa bé ti be tin i tekle silɛ'n nun. Kuakualɛ yɛ bé su ngbɛn'm be klo i-ɔ. Aunngban dan'n ´kata be su kplu! Kpɛkuun be ´wun bé tɛ bɔ be yili'n su nyannzuɛn. « Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, amun `sie amún su be `tie ndɛ nga kpa! Izraɛlfuɛ mun, amun `sie amún su kpa! Famiɛn i awlofuɛ mun, an `sie amún su! Ndɛ nga ti amun liɛ, yɛlɛ kɛ Mizpa lɔ'n, amun kacili kɛ aya sa min sran'm bé bo, amun kacili kɛ tɛ bɔ b'a guɛ i Tabɔr oka'n su'n sa. Kpɛkuun Sitim lɔ kusu'n, amun kacili kunman kploun kpa kun b'ɔ nannan bé bo-ɔ. I lɛ'n ti man m bɔbɔ min Anannganman'n, n wa tu amun kwlaa amun fɔ. M bɔbɔ n si Efraim, Izraɛl i wun sa'n, ɔ fia-man min nyrun. Afin siɛn'n, Efraim si tekle'n wie, ɔ man fiɛn ɔ'a kan Izraɛl wunmuan.» Sa nga Izraɛlfuɛ'm be yoli'n ti be kwla sa-man bé sin be ba-man Nyanmiɛn sin kun. Tekle silɛ'n akunndan'n wo bé ti'n nun dan. Be si-man Anannganman. Efraimfuɛ'm bé wun tulɛ'n ɔ'a saci bé wun. Izraɛlfuɛ mun nin Efraimfuɛ'm be sa tɛ bɔ be yoli'n ti be su wa tɔ. Zidafuɛ'm be nin be yɛ be ´tɔ-ɔ. Be nannin nin be bua nga be waan be ´fa yi tɛ be ´man Anannganman'n, be ´fa wlan be ´kunndɛ Anannganman lele, sanngɛ be su wun-mɛn i afin ɔ'a kaci i sin ɔ'a si be. Be lakali Anannganman'n. I lakalɛ bɔ be ´lɛkɛ i'n, yɛlɛ gua su ba bɔ be wuli be'n. Ɔ man kusu anglo kunngba nun'n, be mɛn'n nin be ninnge'm be ´saci mlɔnmlɔn. «An `bo awɛ Gibea lɔ, an `bo awɛ Rama lɔ, an `bo sro Bɛt-Avɛn lɔ, Bɛnzamɛn akpasua sufuɛ mun, amun `nian amun wun kpa. Fɔ tulɛ cɛn'n nun, Efraim mɛn'n ´bo. Ndɛ nga n su kan kle Izraɛl akpasua mun yɛ'n, ɔ ´ju sakpa. Zida famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be ti kɛ be nga bɔ be tutu be fie'm be su ninnge nga be fa ja awɛ'n be bo be sie i lika uflɛ'n be sa. Ɔ man min ya dan nga m'an fɛ i yɛ'n, n wa fa gua be su kɛ nzue dan wie yɛ ɔ su sonji gblogblo sa. Efraimfuɛ'm be lɛ-man nyrun kun, b'a kuakua. Afin be bɔbɔ be tiaun mmla liɛ'n yɛ be waan be ´nanti su-ɔ. Siɛn'n, n ti kɛ yra sa yɛ n wo Efraimfuɛ'm bé wun-ɔn. M'an kpuke. Kpɛkuun n ti kɛ kannin dan wie sa Zidafuɛ'm be wun. Efraimfuɛ'm be wunnin be tukpacɛ'n, Zidafuɛ'm be kusu be wunnin bé wun kannin dan'n. Ɔ man Efraimfuɛ'm be nuan toli Asirifuɛ mun. Be sunmannin sran famiɛn dan'n i wun lɔ. Sanngɛ Efraimfuɛ mun famiɛn sɔ'n su kwla yo-man man amun jaso-man, ɔ su kwla yo-man amún kannin'n i ayre. Afin m bɔbɔ min n ´kaci kɛ asɔmɔli sa Efraimfuɛ'm bé wun, n ´kaci kɛ asɔmɔli bɔ ɔ'a kpɛ cro'n sa Zidafuɛ'm bé wun, n ´titi be nun kpɛkuun n su kɔ min nyrun. Kɛ n ´kɔ'n, n ´fa be m ´bo min je nun n ´kɔ, sran fi sa su kwla-man be mín nuan nun de. N ´kɔ, n ´sa mín sin min tranwlɛ'n nun lɔ lele san bé tɛ nga be yoli'n ɔ ´fite bé nuan. Ɔ ´fite bé nuan kpɛkuun be ´sa be sin mín wun. Cɛn nga nyrɛnnɛn'n tɔ bé su'n, be ´usa min osu.» Kpɛkuun amun ´se kɛ: «Yoo! Amun man e wɔ, e `sa e sin Anannganman wun lɔ. I yɛ ɔ boli ye kannin nin-ɔn, sanngɛ i bɔbɔ kunngba'n yɛ ɔ wa fua yɛ ɔ ´wu-ɔ. I yɛ ɔ boli ye fɛ-ɔ, sanngɛ i bɔbɔ kunngba'n yɛ ɔ wa cici su-ɔ. Wa nin le nnyɔn'n ɔ ´yo man e nyan nguan ekun, e ´tintin é sa ase i fanngan nun. Kpɛkuun i le nsan su'n, ɔ ´man ye su e ´yo juejue, e wa tran nguan nun i nyrun ekun. Man e si Anannganman. Amun man e kunndɛ kɛ e ´si i, afin i balɛ'n ti kɛ aliɛ b'ɔ cɛn b'ɔ to fuan-man'n sa. I balɛ'n wa yo kɛ nzue b'ɔ kpiti kpli tɔ'n sa. Ɔ wa yo kɛ munngun nun nzue b'ɔ man asiɛ'n jɔ'n sa.» Sanngɛ Anannganman ´tɛ amun su kɛ yoo: «?Efraimfuɛ mun, nguɛ li bɔ cɛ yɛ amun waan n yo m man amun-ɔn? ?Zidafuɛ mun kusu, amun waan n yo amun sɛ? Amun Nyanmiɛn klolɛ'n ti kɛ nyanmiɛn ble bɔ be wun i nglɛmun nun'n sa, ɔ ti kɛ nglɛmun nyansue sa, be wielɛ yo-man ya. I sɔ'n ti, ndɛ nga n ´fa wla mín nuan ijɔfuɛ'm bé nuan kɛ be `kan kle amun'n, ɔ ti amún sa yalɛ ndɛ, ɔ ti amun wie ndɛ. I sɔ ndɛ liɛ'n, ɔ ´yo weiin sran kwlakwla nyrun. Afin n klo aunnvuɛ nga be si sran'n tra tɛ nga be yi be man min'n. Kɛ be si kɛ n ti Nyanmiɛn'n, ɔ jɔ min klun tra tɛ nga be yi-ɔ be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n.» «Adam klɔ lɔ yɛ amun nin min buli nun-ɔn, lɛ yɛ amun kacili amun sin sili min-ɔn. Galaad ti sa tɛ yofuɛ'm be klɔ. Ɔ lɛ-man lika kun nga be kun-man sran nun-ɔn. Sisɛm atin'n su lɔ'n, min nyrun jranfuɛ akpasua kun b'a kaci be liɛ kodiawiefuɛ. Be sa sran'm be nyrun yɛ be kun be-ɔ. I sɔ ndɛ liɛ'n ti kain. N wunnin sa tɛtɛ'n wie Izraɛl mɛn'n nun. Lɛ yɛ Efraim sili i tekle nin-ɔn, yɛ man fiɛn'n kannin Izraɛl-ɔ.» «Zidafuɛ mun, amun liɛ'n, fɔ nga n ko fa n ko tu amun blɛ nga n ´fa min sran nga be yoli kanga mun m ´ba'n, m'an bu m'an sie.» «Kɛ n waan n ´yo Izraɛlfuɛ mun nan be `yo juejue'n, kpɛkuun Efraimfuɛ'm be fɔnlɛ liɛ'n, ɔ nin Samarifuɛ'm be sa tɛtɛ nga be yo be'n yɛ b'a tɛ nglo yɛ. Be lakalaka sran'm be di bé wun ninnge mun. Awiefuɛ'm be wluwlu sua'm be nun, kodiawiefuɛ'm be gua klɔ nun atin'm be nun yɛ be yo abɔlɛ nin-ɔn. Sanngɛ ɔ kpɛn-man sran fi klun se-man kɛ wie-ɔ, tɛ nga be yo'n n wun i. Yɛ be bɔbɔ bé tɛ'n yɛ ɔ'a ci be siɛn'n yɛ. I kwlaa'n yɛ ɔ gua mín nyin su kpɛsɛ yɛ. Be klunwi aeliɛ'n jɔ famiɛn'n klun. Gblɛ nga be kpɛ'n, ɔ jɔ famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan'm be kusu be klun. Be kwlaa be kunndɛ be wiengu'm bé yi mun nin bé wun mun. Be ti kɛ fur sa, kɛ kpaun tɔnfuɛ'n ko trɔ nun sin bɔ ɔ'a lo kpa'n, kpɛkuun ɔ nian-man lɔ kun lele san kpaun ng'ɔ boli'n ɔ'a wla. Cɛn nga be ´di famiɛn'n i cɛn'n, kɛ famiɛn'n i awlo lɔ sran dandan'm be ko nɔn nzan'n b'ɔ ko ti be'n, kpɛkuun ndɛ'm be su floflo bé nuan. Be nga sran'm be wun njiciɛ'n yɛ be cici, i sɔ sran'm be ti kɛ fur sa. Kɔnguɛ be ti flɔlɔ sa be yɛyɛ-man, sanngɛ nglɛmun be jue kɛ b'a trɔ fur nun sin sa. Kɛ b'a lo klakla'n, wuun be su kun be su kpɛnngbɛn mun. Kɛ be famiɛn'm be tɔ kunngun sa! Sanngɛ be nun kun sa kpan flɛ-man min kɛ n `de be le. Nvle wie'm be nzuɛn tɛ'n ɔ'a sa Efraimfuɛ mun. I ti man Efraimfuɛ mun b'a yo kɛ gbofloto wie b'ɔ o sin su bɔ b'a kaci-mɛn i sa. I wunmiɛn ng'ɔ o i nun'n, aofuɛ'm b'a fa, sanngɛ ɔ si-man sɔ. I ti'n ɔ'a bo je sanngɛ ɔ wun-man nun kɛ ɔ'a yo oke. Izraɛlfuɛ'm be tutre bɔ be di'n ɔ'a saci bé wun. Izraɛlfuɛ'm b'a sa-man bé sin min Anannganman bɔ n ti be Nyanmiɛn'n mín wun. I kwlaa sɔ nun'n b'a usa-man min osu. Efraimfuɛ'm be ti kɛ auble wie mun bɔ be si-man ngwlɛlɛ bɔ akunndan nun-man bé ti nun'n sa. Be kpan flɛli Eziptfuɛ mun, kpɛkuun b'a sin b'a ɔ Asiri. Sanngɛ kɛ be ´tu kɔ sɔ'n, n ´to min lala'n n ´gua bé su, n ´yi be ase kɛ anunman sa. Kɛ be sa tɛ'n fa ti ju'n, i su yɛ n ´fa tu be fɔ-ɔ. Efraimfuɛ'm be yako! Nian, be su wanndi min. Nyrɛnnɛn nga be wa wun i'n ti beblebe ngbɛn, afin bé nyin ɔ'a yi-man min. Blɛ nga min waan n ´de be'n, kpɛkuun be tɔnnin min suɛn. Be kpan flɛ min kɛ n wa de be, sanngɛ min flɛlɛ sɔ'n ɔ jɔ-man be klun kpa. Kɛ be la'n, be bu-man be nyinma, be kpli be bɛ'n su kplakplakpla. Be liɛ'n be bu i kɛ, kɛ be bobo bé wun kannin'n yɛ be wa nyan aliɛ be ´di-ɔ, yɛ be ´nyan nzan lɔflɛ be ´nɔn-ɔn. Kusu wuun kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun e nin be ye afiɛn'n ɔ'a saci. Min yɛ n tali be-ɔ. Min yɛ n wlali be yakpa-a, sanngɛ mín wun akunndan tɛ'n yɛ be bu-ɔ. Ɔ lɛ be sran nga be sa bé sin be bɛ i sin'n, nán min-ɔn. Be ti kɛ ta b'ɔ ti-man kpa'n sa. Bé famiɛn i awlo lɔ sran dandan mun bé nuan nun ndɛ dandan'n ti be ´wu alɛ'n nun, ɔ man be ´fa be kpɛ flɛn Ezipt lɔ.» An `bo awɛ be bo sran'm be jɔ. Anannganman i sran'm be kpɔfuɛ'm bé su tɔ bé su, kɛ anunman nyin tɔ like wie su'n sa. «Sa ti bɔ be tɔ bé su sɔ'n, yɛlɛ kɛ aenguɛ nga min nin be e trali'n, b'a saci i'n. I bo'n kun ekun yɛlɛ kɛ b'a bu-man min mmla'n i like fi kun. Be ´kpan se min kɛ: ‹E Nyanmiɛn, e ti Izraɛlfuɛ, e liɛ e si wɔ.› Sanngɛ kusu wuun b'a yi sa kpa yolɛ'n i blo, ɔ man kusu be ´wanndi be kpɔfuɛ'm be nyrun. Kɛ be ´sie be famiɛn mun'n, be bo-man min dunman nun, be ´sie bé su kpɛnngbɛn mun'n, n ti-man nun. Be fa jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ yɛ be yo amuɛn mun-ɔn, i sɔ'n ti kusu yɛ be wa wie nunnun nin-ɔn. Samarifuɛ mun, amun nannin ba nga amun fali sika ɔkwlɛ yili'n, nán min nyinma wun i kun! Ɔ ti min klɔklɔlɛ like, amu'an klɔklɔ min. Kɛ an wo amun liɛ sa'n, ɔ lɛ-man kɛ b'a nyan-man amún wun ndɛ kan b'a kan-man. Nannin ba ng'ɔ o lɛ'n, amun bɔbɔ yɛ amun kpɛli i ba-a, ajuin difuɛ'n yɛ ɔ yili-ɔ, ɔ kwla nian-man sran su. I sɔ'n ti Samarifuɛ'm be nannin ba bɔ be fa sika ɔkwlɛ be yoli'n, n wa fufu nun. Sɛ n ´kwla se'n, aunngban yɛ amun luali-ɔ, seke b'ɔ tu'n kusu yɛ amun wa ti-ɔ. ? Ble fekle'n, be fa yi sanmlɛn sɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ? Sɛ bɔ be fa yi sanmlɛn'n aofuɛ mun yɛ be ´di-ɔ. Izraɛl bɔbɔ yɛ man be mlinnin be wun-ɔn. Siɛn'n, be o nvle-nvle'm be afiɛn kɛ talie wie b'ɔ lɛ-man nyrun'n sa. Afin be bɔbɔ be ɔli Asiri. Be ti be liɛ kɛ blo aflunmun bɔ i ngunmin sin i sinlɛ bo nun'n sa. Efraimfuɛ'm be ti kɛ bla bɔ i bɔbɔ yi sika yɛ ɔ fa kunndɛ bian mun sin'n be sa. Ninnge wla nga be fa mannin nvle uflɛ mun lɛ'n, ɔ ti ngbɛn. Blɛ nga ɔ'a ju yɛ'n liɛ'n, n wa tian bé nuan. Trɔ nga wlengbi'm be famiɛn'n ɔ wa fa taka bé ti su'n, ɔ ´ti be kpa. Sraka yiwlɛ nga Efraimfuɛ'm b'a yo be kpanngban be ti be bɔbɔ be sa tɛ'n i su ukalɛ. Be jran sraka yiwlɛ sɔ'm bé su be yo sa tɛ'n sakpa. Kannzɛ bɔ min waan man n klɛ min mmla'n kwlakwla kpan m man be'n, ɔ ti ngbɛn bé sa nun. Nnɛn dilɛ klolɛ ti kɛ be jin min sɔlɛ'n su sa. Sanngɛ i sɔ tɛ nga be ´yi i lɛ'n, ɔ ti min nyrun sɔ saa. Nán kɛ ń wla wa fi bé sa tɛ sɔ nin-ɔn. N ´tu be fɔ. Be wa sa be sin Ezipt lɔ ekun. Izraɛl i wla fili i yifuɛ'n, ɔ ko kplannin sua kpakpa mun. Zida kusu kplannin klɔ kpanngban bɔ be si bé wun. Sanngɛ i sɔ klɔ liɛ mun'n, n wa fa sin n yi be nun. I sɔ sua kpakpa liɛ mun'n, sin'n yɛ ɔ ´di be-ɔ.» Izraɛlfuɛ mun, nán amun bo wɛ be bo nglo, nán amun bo wɛ be yi be aklunjuɛ'n i nglo kɛ nvle kun nga mun sa. Afin sɛ n ´kwla se'n amun kpɔcili min bɔ n ti amun Nyanmiɛn'n amun tekle silɛ'n ti. Kan kwlaa nga be bo ble lɛ'n, san amun ´kunndɛ amun akatua lɛ kpan! Sanngɛ ble nga be bo i kple'n su lɛ'n, ngo nga be yi i ngo cuɛnwlɛ'n nun lɛ'n be su yo-man amun liɛ. Nzan lɔflɛ nga amun minndɛ i'n amun ´minndɛ i ngbɛn. Efraimfuɛ mun, amun su kwla ka-man Anannganman'n i mɛn'n nun. Amun ´sa be sin Ezipt lɔ, yɛ amun ko di aliɛ ng'ɔ ti fiɛn'n Nyanmiɛn nyrun. Asiri lɔ yɛ amun ko di i sɔ nin-ɔn. Ɔ man Efraimfuɛ'm be su kwla gua-man nzan man-man Anannganman'n kun. Anannganman su sɔ-man be tɛ nga be yi'n be nun kun. Aliɛ nga be ´di'n, ɔ wa kaci kɛ sɛ bo aliɛ sa, sran ng'ɔ di'n, fiɛn ´kɛn i. Be ´di aliɛ man be ku'n, sanngɛ be su kwla fa-man aliɛ sɔ'n be wlu-man Anannganman'n i sua'n nun lɔ. ?Anyia cɛn'n b'ɔ ti Anannganman'n i cɛn'n, sɛ ɔ ju'n, amun ´yo i sɛ? Kɛ amun mɛn'n ko saci bɔ an ´jaso nun kɔ'n, Eziptfuɛ'm be ´sɔ amun nun li bɔ cɛ, sanngɛ Mɔf klɔ'n yɛ ɔ ´yo amun asieliɛ-ɔ. Amun sika'n ɔ ´ka ijre afiɛn. Owie yɛ ɔ wa fu amun sua'm be nun-ɔn. Amun fɔ tulɛ nga Anannganman'n kɛnnin i ndɛ'n, i blɛ'n ɔ'a wie ju. Yɛ amun kalɛ tualɛ blɛ'n kusu ɔ'a wie ju. I sɔ blɛ nun'n, Izraɛl wa si kɛ sa ti-ɔ. An ko se kɛ: « Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n ɔ'a bo fia, sran sɔ'n b'ɔ nin Nyanmiɛn be ijɔ'n i ti ɔ'a saci.» Sɛ ɔ bo fia'n, ɔ fin amun sa tɛtɛ beblebe'n, ɔ fin abɔlɛ kpɔlɛ nga amun kpɔ i'n. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n bɔ sasa Efraim'n, b'ɔ nin Nyanmiɛn yɛ be nanti'n, kan kwlaa ng'ɔ ´kɔ'n, be suɛ i wun aya kpan! Nyanmiɛn i sua'n nun kpɔlɛ'n cɛ yɛ be kpɔ i-ɔ. An yoli sa tɛtɛ'n lele ɔ'a bobo su kɛ Gibea blɛ su'n sa, i sɔ sa tɛ liɛ'n, Anannganman'n su bu-man nnya gua-man su, ɔ ´tu amun fɔ sa tɛ sɔ'm be ti. Anannganman'n waan: «Laa Izraɛl ti min nyrun kɛ aawlɛ flɛnnɛn wie nun vinyi mma sa. Kɛ n niannin amun nannan mun'n, n wunnin kɛ be like bɔ be fɛli i'n blɛ sɔ nun'n, yɛlɛ figie mma klikli nga be nyɛn i figie'n su'n. Sanngɛ be Baal-Pɛɔr lɔ julɛ yɛ, bé wun Baal b'ɔ ti nyannzuɛn like'n i sa nun fa wlalɛ yɛ. Be fali bé wun wlali amuɛn sɔ'n i sa nun, ɔ man be bɔbɔ be kacili tete like kɛ be soman uflɛ sɔ'n sa. Efraimfuɛ'm be nyrun bɔ be lɛ i'n ɔ wa tu kɛ anunman fa tu'n sa: be su fa-man kuɛ kun, be su wunnzɛ-man kun, be su wu-man ba kun. Ba kunngun nga be ´nyan be bɔ be ´ta be'n, n ´yo man ba sɔ'm be su nyan-man bé ti yo-man sran bɔ ngbɛn. N ´de be bé sa nun. Ee, cɛn nga n ko kaci mín sin n ko si be'n, be yako wie! Efraimfuɛ mun bɔbɔ, kɛ n niɛn i lɛ'n, be wu be wa liɛ'n fa yo alɛ nnɛn. Be su fa be minndɛ sran ng'ɔ ´kun be mun.» ?Ee Anannganman, fɔ onin cɛ yɛ ɔ nin be fata-a? Yo man bé yi'm be klun yo kpan, man be nyɔnflɛn nzue'm be wie nun. Anannganman waan: «Ajalɛ nnyɔn-nnyɔn'n, Gilgal lɔ yɛ m boli i wunlɛ bo-ɔ, lɔ yɛ mín nyin fa cili be-ɔ. Ɔ man i ti'n, n wa kan bé bo min awlo'n nun, bé nyin kekle'n ti n su klo-man be kun. Be nin be famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be kwlaa yɛ n su klo-man be kun nin-ɔn. Sɛ n ´kwla se'n, b'a bo Efraimfuɛ'm be kannin, be olui'm b'a wu kee, ɔ su su-man mma kun. Sɛ bla'm be nyan ba ekun'n, n ´kun be anwlɛn su ba sɔ bɔ be yɛyɛ be mun. N'yo man wie'n wa fa be.» Min Nyanmiɛn ɔ wa yi be man gua, b'a tie-mɛn i nuan nun ndɛ'n ti ɔ wa yi be man gua. Wlan-wlanlɛ finfin'n sa yɛ be wa wlan-wlan mɛn uflɛ'm be nun-ɔn. Laa, Izraɛl ti kɛ vinyi fie bɔ ɔ'a bua bɔ ɔ'a su kaka klanman'n sa. Sanngɛ kɛ ɔ ´su mma kpanngban ´kɔ i nyrun'n, wuun i sraka yiwlɛ'm be kusu be ´sɔn be liɛ. Kɛ mɛn'n ´yo klanman ´kɔ i nyrun'n, wuun blɛ li yɛ b'a se kɛ ɔ taka yɛbuɛ nga be sɔ be mun-ɔn. Be anwlɛn ti nnyɔn-nnyɔn, be wa sua bé sa tɛ'n i trɔ'n siɛn'n, Anannganman'n wa bubu bé sraka yiwlɛ mun, ɔ wa saci be yɛbuɛ nga be sɔ be mun. Kpɛkuun siɛn'n be wa se kɛ: «E bɔbɔ yɛ man e lɛ-man famiɛn kun-ɔn, afin é nyin ɔ'a yi-man Anannganman. ?Siɛn'n, olɛ nga e o yɛ'n li, nguɛ li yɛ famiɛn kun kwla yo man ye-ɔ?» Be yia be ijɔ lelele ngbɛn, be ta ato nda mun, be nin nvle wie'm be tra aenguɛ yɛ be kpɛ anuansɛ'm be ba. Sanngɛ sa ndɛnman su yolɛ'n ɔ'a yo bé sa nun kɛ ijre tɛ wie sa. Kɛ a nian-an, lika weiin ɔ'a fu. Samarifuɛ'm be yɛyɛ sika ɔkwlɛ nannin ba ng'ɔ o Bɛt-Avɛn lɔ'n. Samarifuɛ'm be yo bé wun aunnvuɛfuɛ amuɛn sɔ'n dunman nun, Be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti sraka yifuɛ'n, be sro i dan, be usu i nyrun. Sanngɛ nga be ´yo i lɛ'n ti ngbɛn. San ɔ ´tu lɛ. Be ´fa nannin ba sɔ'n kɔ lele Asiri, be ´fɛ i ko man famiɛn dan'n. Nyannzuɛn'n wa kun Efraimfuɛ mun kekleke. Atin nga Izraɛlfuɛ'm be fali'n, wa yo be nsisɔ. Samarifuɛ'm be liɛ ɔ'a wie mlɔnmlɔn. Be famiɛn'n ɔ'a wie mlin ɔ'a wie. Be ´kpalo be kɔ kɛ waka sin kan wie b'ɔ o nzue ba nyin su'n sa. Bɛt-Avɛn lɔ amuɛn bo nga Izraɛlfuɛ'm be yo be sa tɛtɛ nun'n, be kwlaa be ´saci. Ijre tɛtɛ mun nin owie'm b'a di sraka yiwlɛ bɔ be o kpɔlɛ lika'm be su mun. I sɔ blɛ liɛ nun'n, be wa se kɛ: «Oka mun ee! An `kata e su o! Kpɔlɛ mun ee! An `tɔ e su o!» «Kɛ ɔ fin Gibea lɔ ndɛ'n su lele b'ɔ fa ju kɛ o yɛ'n sa tɛ'n yɛ Izraɛlfuɛ'm be yo-ɔ, b'a kaci-man. Nyrɛnnɛn ng'ɔ tɔli Gibea lɔ sa tɛ yofuɛ'm be su'n, san i cɛ yɛ ɔ ´tɔ be su-ɔ. N wa tu min klunngbɔ n ´gua bé su. Nvle'm bé bo yo kun bé wun. Bé sa tɛ bɔ be yo be flan nun'n ti'n, be ´tu be fɔ. Laa'n, Efraim ti kɛ nannin talua bɔ be kleli i junman dilɛ kɛ ɔ fata'n sa, bɔ ble bolɛ'n ti i akloliɛ like'n sa. Yɛ kɛ n ´nian'n bɔ i kɔmin nun nnɛn'n ɔ'a wla kpɔlu-kpɔlu'n n ´wlɛ i nyanman n `fa cici tokpo'n nan kɛ n ´cuɛn nyanman sɔ'n, wuun Zida ´tu kacɛ'n, wuun Izraɛl kusu bo kofie'n. Sɛ sa nuan su yolɛ'n ti mma'n, wuun n ´se kɛ an gua nan amu'an titi klun-ufue'n i mma. An `sɔn bo uflɛ, min Anannganman min mantanlɛ blɛ'n yɛ ɔ'a ju yɛ. Amun `fa amún wun `mantan min, nan sɛ m ´ba'n, m'an fa ti delɛ'n m'an blɛ amun. Sanngɛ an luali sa tɛ'n, ɔ man kusu an tili abɔlɛ'n i mma kpɛkuun an dili gblɛ'n i mma. Izraɛlfuɛ mun, amun lafili amun bɔbɔ amun wunmiɛn'n su, amun safunyrɛn kpanngban'm be su yɛ amun fali amun wla'n guali-ɔ. I sɔ'n ti, alɛ nganniɛn ɔ wa kpla amun nvle nun, amun klɔ nga be sili bé wun'n, be ´bubu flɛnnɛnnɛn. Be wa yo kɛ Bɛt-Arbɛl bɔ famiɛn Salman nunnunnin i'n sa, ɔ nunnunnin niɛn mun nin bé bo mma mun'n. Izraɛlfuɛ mun, amun sa tɛ yolɛ beblebe'n ti'n, kɛ n wa yo amun sa cɛ. Kɛ lika'n ´titi cɛ'n, alɛ'n ɔ ´bo i bo, Izraɛl famiɛn'n i awieliɛ'n ɔ ´ju cɛn sɔ'n nun.» «Kɛ Izraɛl tɛ yo sɛsɛ kan'n, yɛ n sɔli i klolɛ-ɔ, i nun sɔ'n nun yɛ n flɛli mín wa'n kɛ ɔ jao Ezipt lɔ bla-a. Sanngɛ kɛ ɔ ´ju kɔ siɛn'n i yɛ'n, kɛ n flɛ i kpa'n, wuun blɛ li yɛ b'a se i kɛ ɔ ´wanndi min-ɔn. Ɔliɛ Baal mun yɛ be yi tɛ be man be-ɔ. Amuɛn mun yɛ be yra ansans be man be-ɔ. Min bɔ n yoli Efraim i taataa'n, min bɔ n juli i'n, ɔ'a si-man kɛ n niannin i lika. Kɛ n ko yo'n yɛ n yoli i-ɔ, n kloli i klolɛ kpa, e nin i e trannin kɛ siɛ nin ba sa, n fɛli i m boli min wue su, n wlɛli i nuan nun aliɛ. Izraɛlfuɛ'm be su sa-man be sin Ezipt lɔ, sanngɛ Asiri'n yɛ ɔ ´sie be-ɔ, afin be waan be sa-man bé sin mín wun wa. Alɛ'n ´yri be klɔ'm be su, ɔ ´saci klɔ wun anuan mun, ɔ ´di klɔ su sran mun. Be akunndan nga be jajali'n ti alɛ'n ´di be. Gblɛ kpɛlɛ'n yɛ min sran'm be fa cici bé ti-ɔ, be flɛ be kɛ be jaso, sanngɛ ngbɛn-ɔn. ?Efraimfuɛ mun, n `yo amun sɛ? Izraɛlfuɛ mun, n yi amun m man sran mun-ɔn ɔ yo-man ye, n yo amun kɛ Adma sa-a, ɔ yo-man ye, n yo amun kɛ Zɛbɔim sa kusu-ɔ ɔ yo-man ye. Min akunndan'n ɔ'a sanngan, n wun-man mín wun yowlɛ kunngba. Min ya dan nga n fali'n, n su yo-mɛn i su sa, n su saci-man Efraim kun, afin nán klɔ sran yɛlɛ min, Nyanmiɛn yɛlɛ min, n ti min liɛ ngunmin. N ti Nyanmiɛn yɛ n wo amun afiɛn lɛ-ɔ. I sɔ'n ti'n, n su ba-man amún wun ya su.» Be nga be bo be sanndili'n, be wa su Anannganman'n su, Anannganman b'ɔ kpan kɛ asɔmɔli sa'n, be ´su i su. Kɛ ɔ ´kpan sa'n, i mma'm bɔ be o jenvie'n i bue kun lɔ'n be ´usu yɛ be ´ba-a. Wie'm be ´fin Ezipt yɛ be ´ba-a. Be ´lɔngɔ su be ´ba kɛ anunman mun sa, be ´fin Asiri be lɔngɔ su be ´ba kɛ auble mun sa. «Be ba-a, n ´fa be n ´kɔ be tranwlɛ'm be nun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan i sɔ ndɛ nin-ɔn. Anannganman'n wan yoo: «Efraimfuɛ'm be fa be ato'n sin yia min pɛ! Izraɛlfuɛ'm be fa lakalɛ'n sin yia min. Zidafuɛ'm be yɛ be nin min tɛ nanti-ɔ, yɛ be fa bé wun mantan min bɔ n ti Nyanmiɛn bɔ min nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun nin-ɔn. Efraimfuɛ'm be fa ngo ko man Eziptfuɛ mun. Be janvuɛ sɔ mun bɔ be ti-man like fi'n, bɔ be ti kɛ aunngban sa'n, yɛ be nin be nanti-ɔ. Ɔliɛ Asirifuɛ'm bɔ be tɛ ti kɛ wia afiliɛ lɔ aunngban klakla sa'n, be yɛ ɔ nin be di anuansɛ nin-ɔn. Gblɛ nin sa tɛtɛ'n yɛ ɔ'a kaci Efraimfuɛ'm be junman-an. Anannganman'n nin Zidafuɛ mun be lɛ ndɛ. Zakɔb i nvlefuɛ'm be nyoliɛ'n ti, ɔ wa tu be fɔ. Ɔ wa man be nyoliɛ'n i nuan akatua. Zakɔb i gblɛ'n, ɔ nin i fin i nin klun. Kɛ ɔ ´sɔ i niaan bian jasin nanndi'n, wuun ɔ tɛ o i nin klun. Yɛ kɛ ɔ wa yoli kpɛnngbɛn'n, ɔ nin Nyanmiɛn be tuli, ɔ nin anz kun be tuli ngondin, ɔ boli anz'n. Nan ɔ'a sun ɔ'a se anz'n kɛ ɔ `yrɛ i nuan klanman mɛn i. Ɔ nin Nyanmiɛn be yiali Betɛl lɔ, lɔ yɛ Nyanmiɛn kannin ndɛ kleli i nin-ɔn. Nyanmiɛn b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, bɔ be flɛ i Anannganman'n seli i kɛ: ‹Sa ɔ sin bla min sin. Yo sa kpa, yo sran ndɛnman sufuɛ. Nán yaci min b'ɔ n ti ɔ Nyanmiɛn'n min su lafilɛ.› Kanaanfuɛ'm bé sa nun toe'm be ti-man kpa, akpo bolɛ'n yɛ ɔ ti be junman-an. Efraimfuɛ'm be ko se kɛ yoo: ‹Nanwlɛ, e ti kpa, y'a nyan e wun, y'a nyan ninnge kpanngban, sanngɛ i kwlaa sɔ'n ti ye junman'n su mmlusuɛ. ?Yɛ mmlusuɛ nyanlɛ'n, wan yɛ i waan ɔ ti tɛ-ɔ ?› M bɔbɔ min Anannganman bɔ kɛ amun tɛ o Ezipt lɔ'n yɛ n yoli amun Nyanmiɛn'n, n wa yo man amun ´tran tannin sua bo ekun kɛ e nin amun e wun wunlɛ klikli nun'n sa. N kannin ndɛ n kleli mín nuan ijɔfuɛ mun. N fali aolia nun ninnge kpanngban n kleli be, n fali nyanndra n wlali bé nuan be kan kleli amun. Sa tɛ kpa nga be flɛ sa tɛ'n yɛ Galaadfuɛ'm be yoli-ɔ. I sɔ'n ti be wa nunnun mlɔnmlɔn. Gilgal lɔ'n, kɛ a ´to ɔ nyin nian-an, a wun kɛ be su fa nannin be ´yi tɛ. I sɔ'n ti'n, bé sraka yiwlɛ sɔ'm be wa bubu, be wa tian ninnge nga be fa yoli be'n be nuan ɔklɔɔ kɛ yɛbuɛ bɔ be tian bé nuan fie su lɔ'n sa. Zakɔb wanndi ɔli Mezopotami i nglo lɔ lika'n nun lɔ. Bla jalɛ ti Zakɔb b'ɔ suan Izraɛl ko yoli kanga. Bla dunman nun ti ɔ ko niannin nnɛn'm be su. Anannganman sunmannin i nuan ijɔfuɛ kun, i yɛ ɔ ko fali Izraɛlfuɛ mun Ezipt lɔ bali-ɔ. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun kusu yɛ ɔ sieli i kɛ ɔ niɛn i sran'm be su-ɔ. Efraimfuɛ'm be wlali Anannganman'n i klunngbɔ, be Min'n kusu fali bé sa tɛ i su afɛ'n guali be su. Sran'm be finfin nga be yoli be'n, ɔ wa fa yo be wie.» Laa'n, kɛ Efraimfuɛ'm be ijɔ sa'n, srɛ kun sran'm be kwlaa. Izraɛl mɛn'n nun'n, be yɛ be ti Izraɛlfuɛ'm be su kpɛnngbɛn-ɔn, be yɛ be sie be-ɔ. Kpɛkuun be wa yoli sa tɛ, be sɔli Baal, yɛlɛ wulɛ bɔ be wuli'n. Sran sɔ'm be tɛ yo sa tɛ'n be tɛ kɔ be nyrun, be fa jɛtɛ ufue be klo i kaci amuɛn. Be kpɛ bé ti nun yɛ be yi amuɛn sɔ mun-ɔn, i sɔ amuɛn liɛ'n be kwlaa be ti ajuin difuɛ kun sa nuan like. Sanngɛ kpɛkuun be ko se kɛ yoo: «Man be yi tɛ be man be.» ?Kɛ sran'm be tɔ nannin nun liɛ'n, amu'an wun i sɔ'n wie le? I sɔ'n ti'n be wa sin kɛ nglɛmun nun nyanmiɛn ble bɔ be wun i kan kpɛkuun ɔ'a titi'n sa. Be wa wie kɛ nyansue b'ɔ wie kpɛ kunngba'n sa. Be wa yo kɛ ble wla bɔ aunngban'n fitɛ i kɔ kple nga be bo ble'n su i wun mmua'n sa. Be wa yo kɛ sin wɛnsrɛn b'ɔ fin sua ti nun fite'n sa. «Izraɛlfuɛ mun, kɛ amun ´fin Ezipt lɔ ´ba, m bɔbɔ min Anannganman yɛ n ti amun Nyanmiɛn-ɔn. Amun si-man Nyanmiɛn uflɛ kun san min kunngba cɛ. Defuɛ uflɛ fi nun-man lɛ san min. Blɛ bɔ amun o aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ'n, bɔ amun o mɛn bɔ be nyan-man nzue nun'n nun lɔ'n, min yɛ n trali amun sa-a. Kɛ amun nyannin aliɛ dili bɔ amun ku yili'n, yɛ amun boli amún wun tulɛ'n bo-ɔ. I sɔ'n ti yɛ amun wla fili min-ɔn. Ɔ man n kusu m'an kaci kɛ asɔmɔli sa, m'an kaci kɛ kangale sa, n sa atin'n nun yɛ m minndɛ amun-ɔn. M'an kaci kɛ nnɛn sroesroe bɔ be flɛ i urs bɔ b'a fɛ i wa sa, m'an sa, n ´tra amun n ´titi amun wue nun. Alua'm be wa di amun. Blo nnɛn'm be wa titi amun nnɛn'n nun. Izraɛlfuɛ mun, amun nunnunlɛ'n ɔ fin min wun bɔ amun jasoli'n. ?Wan yɛ ɔ wa uka amun-ɔn? ?Amun famiɛn'n bɔ i li yɛ ɔ fata kɛ ɔ ´de amun'n ɔ wo nin? ?Amun klɔ kpɛnngbɛn'm be li? ?Nán be osu ti yɛ amun jin mín wun kɛ: ‹Man ye famiɛn, sie i awlo lɔ sran dan e su nin-ɔn ?› Yɛ min kusu m mannin amun famiɛn klunngbɔ su, kpɛkuun kɛ n fali min ya dan'n, n deli amun sa nun. Efraimfuɛ'm be fɔnlɛ nga be fɔnnin'n, mín wla o su. Sa tɛ nga be yoli'n, ɔ mlin min klun-ɔn ɔ yo-man ye. Nyrɛnnɛn b'ɔ ti kɛ wunnzɛfuɛ bɔ ɔ'a koto awuliɛ'n i aklunya sa'n, ´tɔ i su'n. Ɔ ´yo kɛ wunnzɛfuɛ wie bɔ sɛ i ba wulɛ ju-ɔ, ba'n i sinnzin ti ɔ kle i yalɛ bɔ nán balɛ yɛ ɔ kɔ ba'n sa. N ´de be, ɔ man be su kɔ-man blɔlɔ. N ´to bé ti wie'n i sa nun. ?Nja wie, wɔ alɛ ninnge'm be o nin? ?Nja wie, ɔ duwlɛ'n wo nin? N si-man sran aunnvuɛ. Efraimfuɛ'm b'a yo kpa be lika'n nun lɛ, sanngɛ aunngban klakla'n kusu i ja o atin nun ɔ su ba, Anannganman yo man aunngban sɔ'n ɔ fin aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ yɛ ɔ ba-a. Ɔ man be nzue ti'n ɔ wu kee, ɔ man be nzue gbo'n ɔ ´wie nun. Be kpɔfuɛ'm be wa fɛn be trɔ'n nun ninnge kpakpa mun weiin.» Samarifuɛ'm be jasoli be Nyanmiɛn'n i wun, be wa fɛ i su afɛ'n. Alɛ'n wa di be, be ´wie be mma'm be nunkun, be ´kpaci be yi'm bɔ be ti wunnzɛfuɛ'm be klun nun. Izraɛlfuɛ mun, amun sa amun sin bla Anannganman amun Nyanmiɛn'n i wun, afin tɔlɛ nga amun tɔli'n, ɔ fin amún sa tɛ nga amun yoli'n. An `sa amun sin bla Anannganman'n i wun. An `se i kɛ yoo: «Yaci é sa tɛ'm be kwlaa cɛ ye, manmanlɛ nga e manman wɔ'n, man ɔ yo wɔ fɛ! Nán yi ɔ́ nyin é wun, tɛ nga e ko yi e ko man wɔ'n, yɛlɛ wɔ ayɛ yilɛ nga e ´yi i yɛ'n. Nán Asirifuɛ'm be yɛ be kwla de ye-ɔ. Nnɛn kpanngɔ nga be fa be kun alɛ'n, e su lafi-man bé su kun. E amuɛn nga e yoli be nin e sa'n, e su flɛ-man be kɛ e Nyanmiɛn kun, afin ɔ kunngba cɛ yɛ a si aika ba'n i aunnvuɛ-ɔ.» «N ´yo man Izraɛlfuɛ'm be ´yaci bé nyin nyɔnnyɔn siesielɛ. N wa klo be klolɛ kpa, n su fa-man bé wun ya tɛ kun. N wa yo kɛ bɔlɛ ufue ng'ɔ yo like ye'n sa Izraɛl nvle'n nun. Ɔ man Izraɛl wa bo nnyrɛ kɛ lis sa. Ɔ wa tra ndin kɛ Liban lɔ waka'm be sa. Izraɛlfuɛ'm be wa yo mlanmlan, be ´yo klanman kɛ olivie sa, sɛ n ´kwla se'n, be ´bɔn fannin kɛ Liban bo'n fa bɔn fannin'n sa. Be nga be ti min liɛ'n, sɛ n ´kwla se'n be wa tran min fɔnvɔ'n bo, be wa lua ble mma, be ´nyin kɛ vinyi sa, be dunman'n ´fu kɛ Liban nzan'n sa. ?Efraimfuɛ mun, nguɛ ti yɛ man amun ko bua amuɛn ndɛ nun-ɔn? M bɔbɔ min n ´tɛ amun srɛlɛ'n su, n ´nian amun su. M bɔbɔ n ti kɛ siprɛs waka bɔ blɛ kwlaa nun i nnya'm be ti ble mlanmlan klanman'n sa. Min fanngan nun ti yɛ amun ninnge'm be ´yo ye-ɔ.» Oze i ndɛ nga be o yɛ'n, sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n, yɛ ɔ ´wun be wlɛ-ɔ. Sran ng'ɔ lɛ akunndan'n, yɛ ɔ ´si bé bo-ɔ. Nyanmiɛn'n i atin liɛ'n ɔ blibli-man klɛklɛ, ɔ ti seiin. Be nga be ti sran kpa'm be sin nun, kɛ be su sin atin nun sa, sanngɛ nyin keklefuɛ'm be sin nun-ɔn, be ja yaci-man seli lɛ. Ndɛ nga bɔ Anannganman'n fa wlɛli Pɛtiɛl i wa Zoɛl i nuan kɛ ɔ kan'n yɛ: Ngbɛn mun, an `tie, amun kwlaa nga amun o Zida mɛn'n nun'n, amun `sie amún su be `tie ndɛ. ?Sa kɛ nga sa ɔ'a yo amun nyrun le? ?Sa kɛ nga sa ɔ'a yo amun nannan'm be nyrun le? An `kan kle amun mma mun nan amun mma'm be `kan kle be mma liɛ mun, kpɛkuun, man be kusu be kan kle be nga be wa wu be mun. Like nga ndro'm be dili be yacili i onga'n, lalo'm be wa dili. Like nga lalo'm be dili be yacili i onga'n, klannan'm be wa dili. Like nga klannan'm be dili be yacili i onga'n, aɛcɛ'm be wa dili. Nzannunmunfuɛ mun, an `tinnge nan amun `sun! Nzan nɔnfuɛ mun, amun ngba an `koko, afin vinyi mma nzue'n ɔ'a wie. Amun su nyan-man nzan lɔflɛ be ko nɔn-mɛn i kun. Kakaa'm be akpasua kun ɔ'a de e mɛn'n. Be yo wlɛ, be sɔnnin kpa. Be je'm be ti kɛ asɔmɔli je sa. Be je dandan'm be ti kɛ asɔmɔli bla'm be liɛ'n sa. Be wluli n vinyi fie'm be nun be sacili be mlɔnmlɔn, be sacili n figie fie mun wie. Be buli figie mun. Be kplokploli figie sɔ'm bé wun weiin, san be waka ufue ´cɛ yɛ be kali lɛ-ɔ. Amun `la kondo kɛ talua kan wie b'ɔ o sɛ nun, b'ɔ su sun i wun b'ɔ jɛli i-ɔ, ɔ'a cɛ-man bɔ ɔ'a saci i sa nun'n sa. Ninnge nga be fa ko man Anannganman i sua'n nun lɔ'n, ɔ nin nzan nga be guɛ i ase lɔ'n kwlaa ɔ'a wie siɛn'n. Ɔ man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be o sɛ nun, Nyanmiɛn i sufuɛ nga be jrɛn i nyrun'n, be o sɛ nun. Fie'm b'a saci, asiɛ'n ɔ'a di amlan, afin be nyan-man ble kun, be nyan-man vinyi mma nzue kun, ngo sɛ'n nun ɔ'a wu kee. Fie difuɛ'm bé wun ɔ'a fɔ, vinyi fie difuɛ'm be su fɛfɛ. Ble nin ɔrz bɔ b'a saci'n ti be su fɛfɛ. Like nga afuɛ nuan'n yiali bɔ be nyɛnnin i fie su lɔ'n, i sɔ like'n kwlaa sacili. Vinyi'm b'a wu kee, figie'm b'a glɔ. I grenadie o, i nglesia o, i pɔmun waka o, i sɔ waka liɛ'n kwlaa bɔ be tali be'n, be kwlaa b'a kpese kpan. Ɔ man aklunjuɛ nun-man klɔ sran'm bé sa nun kun. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun, an `wla bajɛ tralɛ, amun `koko. Amun bɔ be jran Nyanmiɛn nyrun'n, an `bo awuyomo. Nyanmiɛn i junman difuɛ mun, an `tran awlaboɛ nun kɔnguɛ lele man aliɛ'n cɛn amun. Yɛlɛ kɛ like nga be fa ko mɛn i i sua nun lɔ'n, ɔ nin nzan nga be guɛ i ase be mɛn i'n, ɔ nun-man nun sɔ kun. Amun `kle nglɛmun cilɛ blɛ kun. Amun `flɛflɛ amun wun nan an `yia anyia dan kpa kun. Amun `yia ngbɛn mun ɔ nin klɔ'n su sran'm be kwlaa Anannganman i sua'n nun lɔ nan an `srɛ tantrantan kpa kɛ ɔ ´de amun. Cuekee! Nguɛ cɛn liɛ yɛlɛ nga! Anannganman i ya cɛn'n yɛ ɔ'a mantan yɛ. Cɛn sɔ'n ´ba, Anannganman'n b'ɔ kwla like kwlaa yo i ninnge'm be sacilɛ b'ɔ guguli kɛ ɔ ´saci be'n yɛ be ´ba-a. I liɛ'n, kɛ e aliɛ'm be ´saci'n, é nyin ´ta nun. Aunblibliɛ nin aklunjuɛ b'a tu Nyanmiɛn i sua'n nun lɛ. Ninnge nga be luali'n, be kplɔli asiɛ'n nun. Ble'n ɔ'a wie, tanngannin'm b'a ka ngbɛn, like siewlɛ'm b'a saci. An `tie nnɛn'm be kplinlɛ bɔ be ´kplin-ɔn! An `nian nnɛn'm be wlanlɛ bɔ be ´wlan lika'n nun daan sa-a. Be lɛ-man ijre be di-mɛn i kun, boli mun nin bua mun be ngba be su yo kokloo. Anannganman, n sun n flɛ wɔ. Aawlɛ b'ɔ ti nnɛn'm be didiwlɛ'n, sin'n yrɛli i ngba. Sin'n yrali fie'm be nun waka'm be kwlaa. Blo nnɛn'm be kwlaa bé nyin ta ɔ́ nyin bo, afin nzue ba'm b'a wie nun, yɛ aawlɛ bɔ ti nnɛn'm be didiwlɛ'n, sin'n yrɛli i ngba. An `bo awɛ Siɔn lɔ, an `bo ndolo min oka'n su lɔ. Mɛn nga nunfuɛ mun, an `usu, afin Anannganman'n i cɛn'n wo balɛ, ɔ'a mantan koko. Cɛn sɔ'n ɔ ´yo aosin tritritri, cɛn sɔ'n ɔ ´yo nzue mlanlɛ lika sa tuun yɛ ɔ yo bɔlɛ ufue lika sa munnduun. Kakaa fa fa nga be ba'n, be sɔnnin kpa, be yo wlɛ. Kɛ be ´ba'n, lika'n lu kɛ sɛnzɛ'n su tɔ oka'm be su sa. I sɔ like liɛ'n, be nian wun-man wie asiɛ'n su le, i kusu be su ko wun-man wie asiɛ'n su le mlɔnmlɔn kun. Like kwlaa nga be to i'n, be saci i, kpɛkuun bé sin wa lika wlolo'n ngbɛn yɛ ɔ ka lɛ kɛ sin wie bɔ ɔ'a yra lika ɔ'a sin'n sa. I blɛ nga bɔ be nian sin-man'n, asiɛ'n su lika'n ɔ ti bo kɛ Edɛni liɛ'n sa. Sanngɛ kɛ be sinnin'n, be sin wa'n ɔ yoli nyrɛnnɛn ngbɛn. Afin lika ng'ɔ kali bé sin, ɔ yoli kɛ aawlɛ flɛnnɛnnɛn sa. B'a yaci-man like fi lɛ. Be bɔbɔ wunmuan'n be ti kɛ nnɛn kpanngɔ sa cɛ. Be wanndi kɛ alɛ kunfuɛ yɛ be ti nnɛn kpanngɔ su be su kɔ sa. Be fin oka kun su be tu be kpɛn kun su. A ti be ngan sa-a, ɔ waan wuun alɛ kunlɛ kakaklolo mun yɛ be su kpla-a, annzɛ sin wie yɛ ɔ'a tɔ ijre kee wie nun yɛ ɔ su tɛtɛ-ɔ. Kɛ be ´ba sa-a ɔ waan wuun alɛ kunfuɛ kpakpa'm wie bɔ b'a lɔngɔ su be su kɔ alɛ kunlɛ-ɔ. Kɛ be ´ba'n, sran'm be usu sa tutututu, kpɛkuun be nyrun'n ɔ ka lɛ kacili srɛ bɔ kun be'n ti. Be wanndi kɛ safunyrɛn'm be sa, be fu klɔ'n wun talɛ'n su kɛ alɛ kunfuɛ mun sa. Nga fɛ i nyrun atin liɛ trele, nga fɛ i nyrun atin liɛ trele, be kpaci-man. Wie fi su-mɛn i wiengu bo, sran nga nanti i atin liɛ'n su, nga nanti i atin liɛ'n su. Lika nga be sin nun lɛ-ɔ ɔ yo-man ye'n, be fa bé wun be tin lɛ fii be sin, like fi kwla jran-man be. Be sanndi klɔ'n nun. Be fu klɔ'n i wun talɛ'n su be wanndi su. Klɔ'n wun talɛ'n, be fu su. Be wluwlu sua'm be nun, be sin fenɛtri'm be nun kɛ awiefuɛ'm be sa. Kɛ be ´ba'n, asiɛ'n keje, nyanmiɛn'n b'ɔ la nglo lɔ plaii yo kɛ ɔ su wa bu tɔ sa, wia'n kpan-man kun, anglo kusu ta-man kun, be wun-man nzraama'm be wun kun. Kan bɔ Anannganman i alɛ mma'm be sin lɛ'n, ɔ kpan dun mmua be nyrun. Alɛ mma sɔ mun bɔ like nga i waan be `yo'n yɛ be yo'n, be sɔnnin, be kunngba'n be yo sro ekun. Anannganman i cɛn sɔ'n ti kekle kpa, ɔ yo sro. ?Wan yɛ ɔ kwla suɛn i bo-ɔ ? Anannganman wan yoo: «An `sa amun sin bla mín sin. Kɛ ɔ o yɛ'n, i blɛ nian sin-man. Amun `tu amun klun bla, an `ci nglɛmun, an `sun, yɛ an `kpata min.» Amún wun tralɛ'm be nun titilɛ'n ti ngbɛn, amun anwlɛn ba'n yɛ ɔ fata kɛ an `kaci i-ɔ. An `kaci i nan an `sa amun sin Anannganman amun Nyanmiɛn'n i sin. I klun ti ufue, ɔ si aunnvuɛ. Ɔ fa-man ya ndɛndɛ. I klun-ufue liɛ'n gua lɛ ngbɛn yɛ be isa-a. Kɛ ɔ ko fua kɛ ɔ fa nyrɛnnɛn yi sran kun su'n, kpɛkuun i kunngba'n i sa sin ɔ'a bubu i, ɔ yo-mɛn i kun. Atrɛkpa-a, ɔ ´kwla kaci aniɛn, kpɛkuun ɔ ´yo amun ye. Kpɛkuun siɛn'n, an ´kwla fa ble nin nzan be ko mɛn i. An `ko bo awɛ Siɔn lɔ be `flɛflɛ sran mun nan an `yia. An `yia nan an `sie nglɛmun cilɛ blɛ kun. Amun `flɛflɛ mɛn mma'm be kwlaa nan an `yia Nyanmiɛn dunman nun. Kpɛnngbɛn mun o, gbanflɛn mun o, talua mun o, ba kanngan nga be tɛ nɔn nyɔnflɛn mun o, an `flɛ be kwlaa'n man be yia. Yasua nin bla nga blɛ yɛ b'a ja'n, man be fin be atɔnvlɛ sua'n nun be fite. Man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bɔ be jrɛn i nyrun'n, be sun i sua'n i nyrun gbaun'n nin i sɔwlɛ'n be afiɛn'n nun lɛ. Man be srɛ Nyanmiɛn se kɛ: «Anannganman, ɔ sran mun yɛlɛ ye, si e aunnvuɛ. Ɔ liɛ yɛlɛ ye, nán yo man e wun nyannzuɛn nan nvle kun'm be nunfuɛ'm be srisri e be se kɛ: ‹?Ai, be Nyanmiɛn liɛ kpa'n, ɔ o nin?› » Anannganman klo i mɛn'n dan, i sran'm be yo i annvɔ. Ɔ tɛli be su seli kɛ: «N ´fa ble, nin nzan, ɔ nin ngo m ´blɛ amun ekun, yɛ be ´bobo amún su. N su yaci-man amun lɛ, amun sokpa-man nvle kun nga'm be nyrun kun. Amun kpɔfuɛ nga be fin mɛn'n i nglo lɔ be bali'n, n ´fuan be. N ´kankan be bo ´kɔ mmua, be ´kɔ aawlɛ flɛnnɛn'n i wun lɔ. Be nga be dun mmua be nyrun'n, n ´su be n ´guɛ i jenvie ng'ɔ ti njin nzue klakla'n nun. Be nga be o siɛn'n, n ´su be n ´guɛ i jenvie bɔ be flɛ i Mediterane'n nun. Be fuɛn'm be ´bɔn tɛ, be bɔnlɛ'n ɔ ´de lika'n kwlaa.» Be nga be kleli amun nyrɛnnɛn'n, kɛ be awieliɛ'n ɔ ´wie be kɛ nga sa. Asiɛ'n sufuɛ mun, nán amun koko kun, man amun klun jɔ. Afin Anannganman'n su di junman dandan, i ti, man amún wun blibli amun. Nnɛn mun, nán amun koko kun, aawlɛ'n nun lɔ ijre nga an di'n be su fu. Waka'm be su su mma, figie nin vinyi'm b'a su kpa. Siɔnfuɛ mun amun kusu, man amun klun jɔ, man amún wun blibli amun Anannganman amun Nyanmiɛn'n i dunman nun. Afin kɛ ɔ ko tɔ nzue nga amun fa di amun fie'm be su junman'n, bɔ wawa'n ju i kɔmin su'n, ɔ ´tɔ kɔnguɛ nzue'n ´man amun. Amun ´kpɛ ble'n lele ɔ ´yi amun kple mun. Amún kpankpan nga an gua be nun nzan nin ngo'm be kusu be ´yi wie. Anannganman'n waan: «Amun ninnge nga be sacili'n, n ´sie be osu. Amun fie su ninnge nga ndro'm be dili, nga lalo'm be wa sacili be'n, nga klannan nin aɛcɛ mun be dili'n, i sɔ ninnge liɛ nga kakaa fa ɔklɔɔ nga n sunmannin be'n be wa sacili be'n, n ´sie be kwlaa be osu. Amun ´di like lele amun ku'n ´yi. Amun ´manman min Anannganman bɔ n ti amun Nyanmiɛn bɔ n yo like kpakpa m man amun'n. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, min sran'm be nyin su gua-man ase kun. Ɔ man amun wa wun i wlɛ jrɛin kɛ e nin amun Izraɛlfuɛ mun e o nun, nan Anannganman amun Nyanmiɛn'n yɛlɛ min, nan like wie fi nun-man mín sin kun. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, min sran'm be nyin su gua-man ase kun.» «Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, kpɛkuun n ´fa min Wawɛ'n m ´man sran'm be kwlaa. Amun mma yasua mun, nin amun mma mmla'm be ´ijɔ mín nuan. Amún si ngbɛn-ngbɛn'm be wa wun ninnge mun laliɛ nun. Amun mma gbanflɛn'm be´wun like aolia nun. Yɛ cɛn sɔ'm be nun'n, n ´fa n Wawɛ'n m ´man afanniɛn yasua mun nin afanniɛn mmla mun. N ´yo abonuan sa mun nyanmiɛn su lɔ, yɛ n ´yi atrɛ asiɛ'n su wa. Be ´wun mmoja nin sin, ɔ nin sin wɛnsrɛn dan. Wia'n ɔ ´kaci ble tuun, yɛ anglo'n kusu ɔ ´blo youun kɛ mmoja sa. I sin nan Anannganman i cɛn dan sroesroe'n ɔ'a ju. I blɛ sɔ'n nun'n, sran kwlaa ng'ɔ kpan flɛ Anannganman'n, ɔ ´fite nun. Zerizalɛm nin Siɔn oka'n su lɔ'n, sran wie'm be ´fin sa ng'ɔ ´ju nun ´fite kɛ Anannganman fa kannin'n sa. Be ng'ɔ ´flɛ be'n, be yɛ be ´ka nguan nun sɔ nin-ɔn.» Tekoa lɔ nnɛn kankanfuɛ nga be flɛ i kɛ Amɔs i nuan su ndɛ yɛ ɔ o fluwa nga nun-ɔn. Anannganman yili Izraɛl mɛn'n i wun ndɛ'n i nglo kleli i. Kɛ ɔ yili kleli i sɔ'n, i afuɛ nnyɔn b'ɔ ´ju'n yɛ asiɛ'n kejeli-ɔ. Blɛ sɔ nun'n, wuun Ozias yɛ ɔ ti Zida famiɛn nin-ɔn. Zɔas i wa Zeroboam kusu yɛ ɔ ti Izraɛl famiɛn nin-ɔn. Amɔs wan yoo: «Anannganman'n wo Zerizalɛm lɔ ɔ kpan kɛ asɔmɔli sa. Ɔ o Siɔn lɔ, be ti i ngan. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, nnɛn'm be didiwlɛ'n nun ti nyrɛnnɛn ngbɛn. Karmɛl oka'n su lɔ ninnge'm be kwlaa be ´wu kee!» Anannganman'n wan yoo: «Sirifuɛ nga be o Damas'n be sa tɛtɛ nga b'a yo'n sɔnnin. Bé wun ndɛ ng'ɔ o min klun'n ti-man blɛblɛ. Be jɔjɔli Galaadfuɛ'm be nun kɛ asiɛ nun fundanlɛ blalɛ wie yɛ b'a fa sin be su sa. Ɔ man e nin be y'a nyɛn i. N ´fa sin n ´yi Azaɛl i sua'n nun. N ´yra famiɛn Bɛn-Adad i sua dan'n. Gboklo nga be fa to Damas klɔ'n i anuan'n nun, n ´tu, kpɛkuun n ´nunnun Bikat-Avɛn lɔfuɛ mun nin famiɛn ng'ɔ sie Bɛt-Edɛni'n. Sirifuɛ'm be kusu be liɛ'n, be wa tra be ´kɔ Kir.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. Anannganman'n wan yoo: «Filistifuɛ'm nga be o Gaza bé sa tɛtɛ nga b'a yo'n sɔnnin. Be trali nvle wunmuan kun be fa ko mannin Edɔmfuɛ mun. Ɔ man e nin be y'a nyɛn i. N ´fa sin n ´yi Gaza klɔ'n nun. I sɔ sin liɛ'n ɔ ´yrɛ i sua nglanman mun. N ´nunnun Asdɔdfuɛ mun nin famiɛn ng'ɔ sie Askalɔn'n. N ´tu mín nyin n ´wɔ Ekrɔnfuɛ mun. Filistifuɛ'm be kwlaa nga be ka'n be ´wie wu.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. Anannganman wan yoo: «Tirfuɛ bé sa tɛtɛ nga b'a yo'n sɔnnin. Anuansɛ ng'ɔ o be nin be niaan Izraɛlfuɛ'm be afiɛn'n, b'a bu-man i akunndan. Be trali klɔ'n wie'm be sufuɛ'm be kwlaa be fa ko mannin Edɔmfuɛ mun. Ɔ man e nin be y'a nyɛn i. I sɔ'n ti, n ´fa sin n ´yi Tir klɔ'n nun. I sɔ sin liɛ'n ɔ ´yra klɔ'n su sua nglanman'm be kwlaa.» Anannganman'n wan yoo: «Edɔmfuɛ'm bé sa tɛtɛ nga b'a yo'n sɔnnin. Tokofi o bé sa nun yɛ be fa fuan be niaan Izraɛlfuɛ mun-ɔn. B'a si-man be aunnvuɛ mlɔnmlɔn. Be ya ti tɛ ngboko. Be fali ya ble be sieli be klun mlɔnmlɔnmlɔn. Ɔ man e nin be y'a nyɛn i. N ´fa sin n ´yi Teman klɔ'n nun. I sɔ sin liɛ'n ɔ ´yra sua nglanman nga be o Bɔzra lɔ'n mun.» Anannganman'n wan yoo: «Amɔnfuɛ'm bé sa tɛtɛ nga b'a yo'n sɔnnin. Ɔ man e nin be y'a nyɛn i. Be mɛn bɔ be kunndɛ kɛ ɔ trɛ'n i dunman nun ti be kpacili Galaad bla wunnzɛfuɛ'm be klun. N ´fa sin n ´yi be klɔ Raba'n nun, i sɔ sin liɛ'n ɔ ´yra klɔ'n su sua nglanman mun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun sran'm be ´kpan alɛ kpanlɛ. Alɛ kunlɛ cɛn'n nun'n, aunngban dan kun ´fita kɛ nzue su tɔ nan aunngban dan su fita sa. Be ´tra be famiɛn'n nin i awlo lɔ sran dandan mun be lomuɛn kɔ mɛn uflɛ nun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. Anannganman'n wan yoo: «Moabfuɛ'm bé sa tɛtɛ nga b'a yo'n sɔnnin. Be yrali Edɔm famiɛn'n i owie'n kɔlikɔlikɔli. Ɔ man e nin be y'a nyɛn i. N ´fa sin n ´yi Moab mɛn'n nun. Sin'n ´di sua nglanman nga be o Kɛrizɔt klɔ'n su mun. Be ´kpan alɛ kpanlɛ, be ´bo awɛ. Oyo-oyo sɔ'n nun, Moab mɛn'n ´bo. N ´kun famiɛn ng'ɔ sie lɔ mɛn'n. N kun be famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be kusu wie.» Anannganman'n wan yoo: «Zidafuɛ'm bé sa tɛtɛ nga b'a yo'n sɔnnin. Mmla nga n fa mannin be'n, be yoli i finfin. B'a fa-man mín nuan su ndɛ'm be su. Be yacili atin kpa'n be fali uflɛ, i ti be mlinnin. Gblɛ ninnge kɛ amuɛn'm be sa'n, bɔ be nannan'm be yoli'n be su yɛ be su-ɔ. Ɔ man e nin be y'a nyɛn i. N ´fa sin n ´yi Zida mɛn'n nun. Ɔ man i sɔ sin liɛ'n ɔ ´yra sua nglanman nga be o Zerizalɛm lɔ'n mun.» Anannganman'n wan yoo: «Izraɛlfuɛ'm bé sa tɛtɛ nga b'a yo'n sɔnnin. Ɔ man e nin be y'a nyɛn i. Sran nga ɔ'a yo-man sa'n, sika dunman nun ti be yo i atɛ ɔ kaci kanga. Ngbabua kunngun nnyɔn cɛ bɔ yalɛfuɛ'n ɔ'a kwlɛ-mɛn i kalɛ tannin'n ti, be yo i atɛ. Nga be kunndɛ'n, yɛlɛ kɛ be bɔ be lɛ-man like'n, be ´mianmian be lele be ´de be sa nun ninnge kwlaa. Yalɛfuɛ'n kɛn i ndɛ liɛ-ɔ, jɔlɛ difuɛ'm be bu-mɛn i like fi. Sran kun nin i si be kunndɛ bla kunngba. I sɔ'n ti min dunman'n i sacilɛ. Lika kwlaa bɔ be sɔ be amuɛn'm be lɛ'n, yalɛfuɛ'm bé wun ninnge nga be fa wlali aowa bé sa nun'n yɛ be sɛ be la su-ɔ. Nzan nga be dede i be sran'm bé sa nun'n, yɛ be nɔn i be amuɛn sua'm be nun-ɔn. Sanngɛ wuun Amɔrfuɛ mun bɔ be tɛnndɛn'n ti kɛ sɛdri waka sa'n, bɔ be kekle'n ti kɛ sɛni waka sa'n, m bɔbɔ min m'an nunnun be m'an guɛ i ti nin bo m'an man amun. N fali amun Ezipt lɔ m bali. N ko sunmannin amun afuɛ ablanan aawlɛ flɛnnɛn'n nun lɔ lele nan m'an fa Amɔrfuɛ'm be mɛn'n m'an man amun. N kpali amun mma yasua'm be wie mun n fa yoli min nuan ijɔfuɛ. N kpali amun nvle'n nun gbanflɛn'm be wie mun. N fali be n yoli m bɔbɔ min Nyanmiɛn min liɛ klonglo. ?Izraɛlfuɛ mun, ɔ'a yo-man sɔ?» Anannganman'n yɛ ɔ usa amun sɔ-ɔ! «Sanngɛ kpɛkuun amu'an man be nga be tali nda kɛ be yo min liɛ klonglo'm be nzan b'a nɔn. An tannin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be atin kɛ nán be kan mín nuan ndɛ'n kun. N ´wɛtɛ amun mín ja bo kɛ kakaklolo nga b'a gua nun ble ɔ'a yi bɔ be kɛ ɔ kɔ'n, wuun asiɛ'n wɛtɛ'n sa. Sran nga i wun kpɛ kpa'n bɔbɔ, ɔ su wun-man fiawlɛ. Sran nga be le wunmiɛn kpa'n bɔbɔ, be su kwla-man like fi yo. Be nga be ti alɛ kunfuɛ'n be su fite-man nun. Ta tofuɛ'n su nyan-man jranwlɛ. Wanndifuɛ dan kpa'n bɔbɔ su nyɛn-mɛn i ti. Nnɛn kpanngɔ fufuɛ'n bɔbɔ su kwla de-mɛn i wun. I sɔ cɛn'n nun'n, sonja'm be nun yakpafuɛ'n bɔbɔ, ɔ ´guɛ i alɛ ninnge'm be ase ´wanndi.» Anannganman'n yɛ ɔ kɛn i sɔ kle amun-ɔn. Izraɛlfuɛ mun, an `tie, amun bɔ Anannganman'n fali amun Ezipt lɔ bali'n, an `tie amún wun ndɛ ng'ɔ o i klun'n: «Sran beblebe nga be wo asiɛ'n su'n, amun kunngba cɛ yɛ n fali amun kɛ e nin amun e su nanti-ɔ. I sɔ'n ti amún sa tɛ kwlaa nga amun yoli'n, e nin amun e ´kɛn i ngba'n i ti ndɛ.» ?Sran nnyɔn bɔ be ´kɔ lika sa'n, sɛ bé nuan ɔ'a dun-man mmua ɔ'a sɛ-man bé wun'n, be kɔ likawlɛ sɛ yɛ ɔ yo ye-ɔ? ?Kɛ asɔmɔli'n wo bo nun lɔ'n, sɛ ɔ'a tra-man nnɛn wie'n, be ti i kpanlɛ? ?Kɛ asɔmɔli bɔ ɔ'a kpɛ cro'n ɔ wo i lawlɛ nun lɔ'n, sɛ ɔ'a tra-man like'n, ɔ kpan? ?Aya kun wo sa sɛ b'a sua-man nun mlɔnmlɔn'n, nnɛn tɔ nun-ɔn ɔ trɛ i? ?Sɛ kusu b'a suɛ-mɛn i yɛklɛɛ bɔ like fi ɔ'a tɔ-man nun'n, ɔ fanndi sa ngbɛn? ?Klɔ kun su'n sɛ be ´bo awɛ'n, sran'm be usa-man kɛ nguɛ sa-a? ?Sa onin yɛ ɔ tɔ klɔ kun su sa bɔ nán Anannganman'n yɛ ɔ mɛn i wun atin-ɔn? Nanwlɛ, sa kwlaa nga Anannganman waan ɔ ´yo'n, san ɔ ´dun mmua kan kle i sufuɛ nga be ijɔ i nuan'n. ?Kɛ asɔmɔli kun tian sa'n, wan yɛ ɔ se kɛ ɔ bo-man bli-ɔ? ?Sɛ Anannganman Nyanmiɛn'n fa ndɛ wlɛ i sran kun nuan'n, ɔ lɛ atin se kɛ ɔ kan-man? Amun `kpan be se Asdɔd famiɛn'n i awlofuɛ mun nin Ezipt famiɛn'n i awlofuɛ mun kɛ yoo: «Be `yia Samari oka'm be su lɔ, nan be `nian sannganlɛ bɔ ɔ'a sanngan lɔ-ɔ nin sa kekleekle bɔ ɔ'a ju sran'm be su lɔ-ɔ.» Anannganman'n wan yoo: «Like ng'ɔ ti-man bɔ be yo'n, yɛ Samarifuɛ'm be yo-ɔ. Sa kekleekle nga be yo'n, i nun ninnge nga be nyɛn i'n, nin sran'm bé bo ninnge nga be fɛn'n, be tiɛn i nuan bé sua kpakpa'm be nun.» I sɔ'n ti Samarifuɛ mun, Anannganman Nyanmiɛn'n wan yoo: «Amun kpɔfuɛ'm be wa sin yia amun mɛn'n, be ´bubu talɛ ng'ɔ si amun klɔ wun'n, be ´fɛn amún sua kpakpa'm be nun ninnge mun.» Anannganman'n wan yoo: «Kɛ asɔmɔli tra bua kun'n, i nga bua kankanfuɛ'n kwla de i nuan nun'n, yɛlɛ bua'n i ja nnyɔn, wie kusu-ɔ i sukpɔ nnya'n i bue kan. Sa kunngba sɔ'n yɛ ɔ wa tɔ Izraɛlfuɛ nga be tran Samari'n be su-ɔ. Be bɔ be la bia ndɛnndɛn kpakpa'm be nun'n nin be bɔ be la bɛ fɔkunfɔkun'm be su'n, san be nun kaan sa yɛ be ´nyan bé ti-ɔ.» Anannganman Nyanmiɛn'n, Nyanmiɛn b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «An `sie amún su nan an `fa ndɛ yɛ'n be `ju Zakɔb osufuɛ'm be nyrun. Cɛn nga bɔ n jaso kɛ n ´tu Izraɛl fɔ'n, mín sa wa kan sraka yiwlɛ nga be o Betɛl lɔ'n mun. Like nga be ti kɛ nnɛn wɛ sa bɔ be o sraka yiwlɛ sɔ'm be cɔnjɔ'm be su'n, be ´bubu be ´gua asiɛ wun. M ´bubu ayrɛ blɛ sua mun nin aunyɛyɛ blɛ sua mun. Sua nga be fa sui je be wlawlali nun'n, be ´wie bubu. Sua sroesroe sɔ'm be ´tu lɛ!» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. Samari mmla mun, amun bɔ amu'an cɛn kɛ Bazan oka'n su nannin mun sa'n, amun `sie amún su be `ti ndɛ ng'ɔ o mín nuan'n. An di yalɛfuɛ'm be lufle. Amun kle yalɛfuɛ'm be nyrɛnnɛn. Kpɛkuun an se amún wun'm be kɛ yoo: «An `fa nzan'n be bla man e nɔn.» Anannganman Nyanmiɛn'n ta nda se kɛ: «Min nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun. I ti cɛn kun wa ju bɔ i sɔ cɛn liɛ nun'n, be wa cuɛn amun nin amun mma'm be ase kɛ jue bɔ b'a fɛ kowa nun'n sa. Be ´fa amun sin klɔ'n i wun talɛ toklotoklo'm be nun, be ´fa amun kɔ amun nyrun ndɛnman su trelele be ´ko gua amun blo Ɛrmɔn oka bue liɛ'n su lɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. «Izraɛlfuɛ mun, an `wɔ Betɛl Nyanmiɛn sua'n nun lɔ, amun li nán amun yaci amun sa tɛ'n i yolɛ. Wie kusu-ɔ, an `wɔ Gilgal Nyanmiɛn sua'n nun lɔ amun li nán amun yaci amun sa tɛ'n i yolɛ. Kɛ an ju lɔ'n, i aliɛ cɛn'n, an `yi amun tɛ mun. I le nsan su'n, an `fa amún sa nun ninnge'n i blusu'n be man min. Kpaun nga kpaun ayre o nun'n, an `yrɛ i be `fa yi bo kun yolɛ'n i su tɛ be fa man min. Amun klun klo like nga amun waan amun ´fa man'n, an `bo i ndolo. Afin nga amun waan be `fa man amun nan amun yo'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. Anannganman'n wan yoo: «M bɔbɔ min yɛ n toli awe'n yili i amun klɔ'm be su yɛ man awe'n kunnin amun-ɔn, yɛ man lika'n kwlaa nun b'a nyan-man like b'a di-man-an. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, amu'an bli-man amun nyin mín wun wa mlɔnmlɔn. Kɛ ble kpɛlɛ blɛ'n ka sra nsan nan ɔ'a ju'n, yɛ n jrannin nzue'n amun su-ɔ. N tɔli nzue'n klɔ wie'm be su. Klɔ wie'm be kali lɛ. Nzue'n tɔli fie wie'm be su, sanngɛ wie'm be kali lɛ, be wuli kee.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. «Klɔ nnyɔn, wie-ɔ klɔ nsan be sufuɛ'm be ko yia klɔ kunngba su nzue nɛnnɛnlɛ. Be nɛnnɛn kusu-ɔ, ɔ ju-man be nɔnlɛ. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, amu'an bli-man amun nyin mín wun wa mlɔnmlɔn.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. «N fali tukpacɛ wie n yili i ninnge nga an lua'n be su. Be jin bé bo su lɛ sanngɛ wuun b'a wu kee, wie kusu-ɔ b'a kplɔ. N yoli man lalo'm be sacili amun fie mun. Amun vinyi fie mun nin amun figie fie ɔ nin amun olivie fie'm be sacili. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, amu'an bli-man amun nyin mín wun wa mlɔnmlɔn.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. «N fali tukpacɛ tɛ bɔ sa ndɛndɛ'n n yili amun su kɛ Eziptfuɛ'm be liɛ laa'n sa. N yoli man amun kpɔfuɛ'm be kunnin amun gbanflɛn mun, be trali amun nnɛn kpanngɔ mun ɔli. Amun ngblaliɛ'm be nun fuɛn bɔ be bɔn'n, ɔ wluli amun bue nun. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, amu'an bli-man amun nyin mín wun wa mlɔnmlɔn.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. «N sacili amun klɔ'n kɛ n fa sacili Sodɔm nin Gomɔr laa'n sa. Sanngɛ amun fin nun be fiteli kɛ b'a yi yiendre wie sin'n nun sa. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, amu'an bli-man amun nyin mín wun wa mlɔnmlɔn.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. I sɔ'n ti, Izraɛl nvle, sa nga a si-mɛn'n, yɛ n wa fa wla wɔ nun-ɔn. I sɔ sa bɔ n fa wla wɔ nun'n ti, siesie ɔ wun minndɛ min bɔ n ti ɔ Nyanmiɛn. I yɛ ɔ yili oka mun nin aunngban nin-ɔn. Sa ng'ɔ wa yo'n, ɔ dun mmua bo su kle sran mun. Ɔ cɛn aliɛ yɛ ɔ san aliɛ. I dunman'n yɛlɛ Anannganman, b'ɔ ti mɛn wunmuan'n i Nyanmiɛn'n.» Izraɛlfuɛ mun, an `sie amún su be `tie amún wun sɛ jue nga n ´to i yɛ'n. Izraɛl, kɛ a la lɛ'n yɛ a la-a, a su jaso-man kun. Kɛ a la wɔ asiɛ'n su lɛ'n, nán kɛ a ´nyan sran man wɔ su ti-ɔ. Ndɛ nga Anannganman Nyanmiɛn kan kle Izraɛlfuɛ mun yɛ: «Klɔ dan nga bɔ i su sran akpi be kɔ alɛ kunlɛ'n, be nun sran ya cɛ yɛ be ´sa be sin-ɔn. Nga kusu bɔ be fa sran ya be kɔ'n, blu cɛ yɛ be ´sa be sin-ɔn.» Ndɛ nga Anannganman kan kle Izraɛlfuɛ mun'n yɛ: «Sɛ amun ´wun kɛ amun ´ka nguan nun'n, wuun amu'an mantan min. Nán amun wɔ Betɛl annzɛ Gilgal. Nán amun wɔ Beɛr-Seba Nyanmiɛn sua'n nun lɔ. Afin be wa tra Gilgalfuɛ mun be ´ko jra be mɛn uflɛ nun. Betɛl kusu ɔ wa nunnun mlɔnmlɔnmlɔn.» Zozɛf osu nunfuɛ mun, sɛ amun klo kɛ amun ´nyan nguan'n, Anannganman'n yɛ ɔ fata bɔ amun mɛntɛn i-ɔ. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ wa kaci kɛ sin sa, ɔ ´to amun, ɔ ´di amun. An su nyan-man sran fi Betɛl lɔ b'ɔ ´nuan sin sɔ nin-ɔn. Amun yo man sa ng'ɔ ti kpa'n, sran'm be bu i sa tɛ. Be nga be di nanwlɛ'n, amun yi be ase. Sran ng'ɔ yili nzraama akpasua akpasua mun sran nga b'ɔ san aliɛ'n cɛn aliɛ, b'ɔ cɛn aliɛ'n b'ɔ san aliɛ'n, b'ɔ flɛ jenvie nzue'n fa ba asiɛ kee'n su'n, be flɛ i kɛ Anannganman. Be bɔ be kan ndɛ-ɔ sran'm be fa'n, i yɛ man be ´nunnun-ɔn. Kpɛkuun klɔ nga be sisi be wun'n, i yɛ ɔ ´bo be-ɔ. Kɛ be ´kan ndɛ'n, sran ng'ɔ di nanwlɛ'n yɛ amun kpɔ i-ɔ. Amun di be nga be lɛ-man wie'n be lufle. Be ble kan nga be kpɛ'n, kpɛkuun amu'an ko de wie bé sa nun. I sɔ'n ti, sua kpakpa nga an kplannin'n, an su tran-man be nun. Amun anwlɛn su vinyi nga an tali'n, bɔ be su mma fɛfɛ'n, amun su nɔn-man vinyi sɔ'm be su mma'n be nzue wie. «Min Nyanmiɛn, amún sa tɛ nga amu'an yo'n, bɔ ɔ'a bobo su n si be. N si kɛ sran nga ɔ'a yo-man like fi'n, an fa bé nyin be ci i. An kan ndɛ sika nun. Amun ndɛ kanwlɛ lɔ'n, amun bu ndɛ be yi i yalɛfuɛ'm be su.» Blɛ'n ɔ'a yo kekle. I sɔ'n ti, be nga be si ngwlɛlɛ'n, be wun ndɛ-ɔ be kwla kan-man. Nán an kunndɛ kɛ amun yo sa tɛ. Sa ng'ɔ ti kpa'n, yɛ amun `kunndɛ amun `yo-ɔ. I liɛ'n, an ´nyan nguan, kpɛkuun Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ nin amun wa tran kpakpa sakpa kɛ an fa sunnzun su'n sa. Nán amun fa sa tɛ yolɛ'n be `sie amun anwlɛn'n nun mlɔnmlɔn. Man klun-ufue yolɛ'n yɛ ɔ tran amun anwlɛn'n nun-ɔn. Amun ´kan ndɛ-ɔ, amun `di nanwlɛ. Amun `di nanwlɛ, i liɛ'n nja, sɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ ´si Zozɛf i anunman nga be ka'n be aunnvuɛ o! I sɔ'n ti min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n n wan yoo: «Gua'n su, ɔ ti fɛfɛlɛ'n cɛ yɛ be fɛfɛ-ɔ. Klɔ nun akpɔ'm be nun'n, sran'm be ´kpankpan be ´se kɛ: ‹Ɔo! ?Nguɛ nyrɛnnɛn ndɛ liɛ yɛlɛ nga?› Be ´flɛ fie su junman difuɛ mun sɛ bo. Kpɛkuun be nga be si ngwlɛ yi kpa'n, be ´ko flɛ be kɛ be wa sun. Cɛn nga n ´kɔ amun sin vinyi fie'n su lɔ'n, san sunlɛ cɛ yɛ amun ´sun-ɔn.» Amun bɔ an wo Anannganman i cɛn'n i minndɛlɛ'n, amun yako lele! ?Amun klun lɔ'n, an bu i kɛ i sɔ cɛn'n nun'n muae yɛ amun wa nyɛn i Anannganman sa nun-ɔn? Ɔ siɛ i mlɔnmlɔn! Amún nyin yɛ ɔ ´si amun ble-ɔ. Amun ´yo kɛ sran wie bɔ i waan ɔ su wanndi asɔmɔli i nyrun kpɛkuun ɔ'a kɔ fu kangale su'n sa. Kɛ ɔ fɛ i lɛ ju i awlo lɔ, ɔ ´fɛ i sa fua talɛ wun-ɔn, wuo ɔ'a kɛ i. ?Anannganman i cɛn'n nun'n, lika'n ´kpaja? Ɔ siɛ mlɔnmlɔn! Ɔ ´yo aosin cɛn, lika'n ´lu tritritri! Be su wun-man kɛ lika'n ɔ kpaja bɔ kaan sa! Anannganman'n wan yoo: «Min wun wunlɛ ng'ɔ ju i blɛ-ɔ an ba'n, ɔ yo min kain, ɔ yo min tɛ. Amun anyia nga amun yia'n ɔ'a flan min. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n bɔ an ´yi man min'n, ɔ nin nnɛn nga amun kun be be man min ekun'n, b'a flan min. Nannin lowa nga an fa yi bo kun yolɛ i su tɛ'n, min ndɛ nun-man nun. Nán n ti amun jue tolɛ kun! An `yaci sanngo'm be bolɛ man n ti sa! Amun `yaci sa nuan su yolɛ man ɔ sonji kɛ nzue b'ɔ sonji'n sa. Man sa seiin yolɛ ɔ sonji kɛ nzue ba wie b'ɔ sonji gblogblo b'ɔ wie-man nun le'n sa. ?Izraɛlfuɛ mun, afuɛ ablanan nga an dili i aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, amun yili tɛ be mannin min? ?Amun yili sraka mannin min cɛn kun sa le? ?I sɔ blɛ'n nun'n, Sakit b'ɔ ti amun famiɛn nin amun amuɛn'n, ɔ nin amun amuɛn Kewan b'ɔ ti amun nzraama'n, bɔ an bɔbɔ yɛ amun sɛli be'n, kɛ an su be sɔ-ɔ? Amun bɔbɔ an si nun dan, nán sran yɛ ɔ ´kan kle amun-ɔn. I sɔ'n ti, n ´yo man be wa tra amun be ´kɔ Damas sin mmua lɔ kpa.» Nyanmiɛn b'ɔ sie mɛn wunmuan'n, b'ɔ suan Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ kle amun-ɔn. Amun bɔ an ti Siɔn lɔ be ´di pɔɔ'n, bɔ an gua Samari kpɔlɛ'n su lɔ bɔ an bu i kɛ amu'an nyan amun ti'n, an yako lele! Be blɔ kɛ mɛn'n nun be nga be lɛ nyrun'n, amun yɛ be ti be klikli nin-ɔn, yɛ Izraɛlfuɛ'm be kɔ amun sin-ɔn. Amun li an `wɔ Kalne lɔ be `ko nian sa ng'ɔ yoli lɔ'n, nan kɛ an fɛ i lɛ'n, amun `wɔ Amat klɔ dan'n su lɔ, nan an `kpɛn Filistifuɛ'm be klɔ Gat'n su lɔ. Amun wa wun kɛ i sɔ nvle liɛ'n nun'n, klɔ mun kanngan yɛ be ti-ɔ, sanngɛ amun kpa tra-man be. An bu i kɛ an ´yo sɔ nan nyrɛnnɛn cɛn'n ɔ ´cuɛn kɔ i sin, sanngɛ kusu wuun sa kekle blɛ'n yɛ amun su mɛntɛn i-ɔ. Amu'an tinngɛ amún wun famiɛn li'm be su cɛ. Amu'an la bia ndɛnndɛn'm be nun yɛ bua nga b'a kpɛ cro'n nin nannin nga b'a lo lɛklɛɛ'n, yɛ an di-ɔ. An ´bo sanngo'n, wuun an ´kpankpan be ´to jue. David sɔnnzɔnlɛ ti able silɛ ninnge uflɛ mun yɛ amun kpɛ be ba-a. Klowa kpakpa'm be nun yɛ amun nɔn nzan nin-ɔn. Nyanngo kpakpa ng'ɔ bɔn fannin'n yɛ an kpakpa-a, sanngɛ nyrɛnnɛn dan ng'ɔ su wa tɔ Zozɛf osu'n nunfuɛ'm be su'n, ɔ kle-man amun kokolɛ. Ɔ man n ´kan kle amun kɛ yoo: «Cɛn nga be ´tra sran'm be ´kɔ'n, amun yɛ be dun mmua tra amun-ɔn. Kpɛkuun cɛn dilɛ beblebe'n ´wie fuɛnfuɛ'm bé sa nun.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ'a fua. I wan yoo: «N ti Nyanmiɛn. Izraɛlfuɛ'm bé wun dandan yolɛ'n yo min tɛ kpli. Kɛ n wun bé sua kpakpa mun'n, min anwlɛn'n kpɛ min klun. I sɔ'n ti man, n ´fa Samari nin i nun ninnge'm be kwlaa m ´man i kpɔfuɛ mun. Awlo kun nun'n, sɛ sran blu cɛ yɛ be ka nun'n, be ´wie wu. Sɛ sran kun ba i osufuɛ nga be wuli'n be fuɛn'n falɛ kɛ ɔ ´ko wɔ be nun nan sɛ sua sɔ'n nun lɛ sran wie ɔ'a wu-man wie, nan ɔ o sua ba kasiɛn nun lɔ'n, ɔ ´usa kɛ: «?Sran wie o ɔ wun lɛ ekun?» Kpɛkuun ɔ ´se kɛ: «Cɛcɛ! Sran nun-man wa kun. Sanngɛ nán ijɔ kun, nán bo Anannganman'n i dunman ka.» Amun `nian amun wun kpa. Afin Anannganman i nuan b'ɔ ´uke i sa'n, wuun sua dandan'm be lɛ bubulɛ'n, wuun sua kanngan'm be kusu be o kpacikpacilɛ. ?Nnɛn kpanngɔ'm be wanndi yɛbuɛ su-ɔ, ɔ yo ye? ?Be kwla fa nannin be trutru kpangba nun kɛ be ´lua nun like-ɔ ɔ yo ye'n? ?Yɛ wuun sɛ ti yɛ amu'an yo man nanwlɛ dilɛ'n ɔ'a kaci kɛ duwlɛ sa nin-ɔn, bɔ sa i nan su yolɛ'n ɔ'a kaci kɛ kondu sa nin-ɔn? Lɔdɛbar klɔ bɔ be ti-man like fi bɔ an kwlɛli i'n ti, an su di i ti cɛn. An ko se kɛ yoo: «E lɛ wunmiɛn o, y'a fa Karnaim!» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i kusu ɔ'a fua. I waan: «I sɔ'n ti Izraɛlfuɛ mun, n wa yo man nvle kun nin amun be wa yia nun. Ɔ ´bo amun nun klelɛ bo Amat i wun lɔ lele ɔ ´fa ju Araba nzue ba ng'ɔ kpalo vivi'n i nuan lɔ.» Like nga Anannganman'n fa kleli min aolia nun'n yɛ ɔ o yɛ. Ijre klikli nga be kpɛ b'ɔ ti famiɛn'n liɛ'n, kɛ be kpɛli bɔ ijre'n boli fulɛ bo uflɛ-uflɛ'n, Anannganman'n fali lalo kaka kpa bali, be lu nglo lɔ tuun kɛ nzue yɛ ɔ'a mlan sa. Kɛ n ´nian bɔ lalo'm be su wa wie mɛn'n nun ijre'n kwlaa di'n, yɛ n seli kɛ: Anannganman Nyanmiɛn, Zakɔb osu nunfuɛ'm be ti kaan ngboko, sɛ w'a yaci-man bé wun sa'n a cɛ-man be'n, be ´wie nunnun. Kpɛkuun Anannganman'n kacili aniɛn. Ɔ tɛli min su kɛ yoo: «I sɔ sa'n su yo-man.» Anannganman Nyanmiɛn'n yili sa uflɛ nglo kleli min. Sɛ n ´kwla se'n, ɔ flɛli sin'n kɛ ɔ wa di i jɔlɛ'n. Sin'n i dan b'ɔ ti'n ti, asiɛ'n bo lɔ nzue'n ɔ o wielɛ. Izraɛl mɛn wunmuan'n kusu o yralɛ. Yɛ min waan: Anannganman Nyanmiɛn, n ´srɛ wɔ, yaci i sɔ. Zakɔb osu'n ti kaan ngboko, ɔ'a yo-man sɔ-ɔ ɔ ´wie nunnun. Kpɛkuun Anannganman'n kacili aniɛn. Ɔ tɛli min su kɛ i sɔ sa'n su yo-man. Anannganman yili sa ng'ɔ o yɛ'n i nglo kleli min ekun. I bɔbɔ jin talɛ kun su, nyanman kun wo i sa nun, sunmun wo i nuan. Ɔ usa min kɛ: «?Amɔs, nguɛ yɛ a wun i-ɔ?» N tɛli i su kɛ: «N wun nyanman kun, sunmun wo i nuan.» Yɛ Anannganman'n waan: «N su nian min mɛn'n sɛ ɔ ti tinngɛwa sein o. Afin sa tɛ nga i nunfuɛ'm be yo be'n, n su yaci n cɛ-man be. Izaak osufuɛ'm be sraka yiwlɛ lika nga be o kpɔlɛ kpɔlɛ'm be su'n, n ´saci be. M ´bubu be amuɛn sua'm be kwlaa. N ´fa alɛ n ´tua Izraɛl nvle'n i kalɛ.» Amazia b'ɔ ti Betɛl lɔ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n ɔ ko mannin Zeroboam ngaliɛ kɛ yoo: «Amɔs kunndɛ kɛ ɔ ´yi wɔ ase Izraɛl nvle'n nun, ndɛ ng'ɔ kan be'n, e mɛn nunfuɛ'm be su kwla yaci cɛ-mɛn i. Afin ɔ bɔbɔ nian ndɛ ng'ɔ kan be'n. I waan: ‹Be ´kun Zeroboam kpɛkuun be ´tra Izraɛlfuɛ'm be lomuɛn be fa be ´jaso be mɛn liɛ'n nun be ´kɔ mɛn uflɛ nun mmua kpa.› » Nan Amazia ɔ'a se Amɔs kɛ: «Aolia nun ninnge wunfuɛ, jaso wa kɔ Zida mɛn'n nun lɔ. Lɔ liɛ'n, a ´kwla fa Nyanmiɛn nuan ijɔlɛ a ´fa nyan ɔ́ nuan nun aliɛ di. Betɛl wa ti famiɛn'n i bɔbɔ i Nyanmiɛn sua, ɔ ti Izraɛl famiɛn'n i sua. Nán e ti kɛ a su ijɔ Nyanmiɛn nuan wa kun.» Yɛ Amɔs tɛli i su kɛ: «Nyanmiɛn nuan ijɔlɛ'n ti-man min junman. I kusu n nun-man Nyanmiɛn ijɔfuɛ'n be anuansɛ'n wie fi nun. N ti min nnɛn kankanfuɛ, min sikomɔr fie yɛ n di n fa nyan mín nuan nun aliɛ-ɔ. Anannganman'n yɛ ɔ ko fali min nnɛn'm bé sin lɔ yɛ ɔ seli min kɛ n wa kan i nuan su ndɛ kle Izraɛlfuɛ mun-ɔn. Ɔ man i ti Amazia, wɔ bɔ a se min kɛ: ‹Nán kan sa kekle b'ɔ wa ju Izraɛlfuɛ'm be su kle be kun. Yaci Izaak anunman'm be ijɔlɛ beblebe'n,› sie ɔ́ su tie ndɛ nga Anannganman'n kan kle wɔ'n. I waan: ‹I sɔ nga a kɛn i lɛ'n ti'n, ɔ́ yi'n ɔ wa si tekle sin klɔ'n nun. Ɔ mma mmla mun o, yasua mun o, be ´kun be. Be ´fa nyanman be ´sunnzun ɔ fie'n be ´cɛ nun be ´fa. Ɔ bɔbɔ kusu, mɛn nga be su-man Nyanmiɛn nun'n, lɔ yɛ a ´ko wu-ɔ. Be wa tra Izraɛl nvle'n be ´fa, Izraɛlfuɛ'm be ´jaso be mɛn liɛ'n nun be ´kɔ mmua kpa.› » Anannganman Nyanmiɛn'n fali sa nga kleli min aolia nun ekun. Ɔ fali waka mma blowa gbogbo kun kleli min. Ɔ usali min kɛ: «?Amɔs, nguɛ yɛ a wun i-ɔ?» Yɛ n tɛli su kɛ: «N wun waka mma blowa gbogbo kun.» Kpɛkuun Anannganman'n seli min kɛ: «Min nvle Izraɛl ɔ'a blo kɛ ɔ `ti tɔ sa. Sa nga i nunfuɛ'm be yo'n, n su yaci-man wie fi cɛ-man be kun.» Anannganman Nyanmiɛn wan yoo: «Min jɔlɛ dilɛ cɛn sɔ nun'n, famiɛn sua'n nun jue tofuɛ'm be ´yaci jue tolɛ be ´sun. Fuɛn'm be ´tru lika'n nun sa trutrɛɛ, kpɛkuun lika'n ´tɔ sa bliin.» Amun bɔ an tɛ tia mɛn'n nun aunnvuɛfuɛ'm be su bɔ amun waan nán amún nyinma wun be nga be lɛ-man nyrun mɛn nun'n, an `tie ndɛ ng'ɔ o yɛ'n: An ko se kɛ: «Man anglo le kun'n wie sɔ nan e `nyan e ble'n i atɛ yowlɛ. Man wunmiɛn-delɛ-cɛn'n sin ndɛndɛ nan e `tike e tanngannin'm be su!» An kpɛ suliɛ'm be su, an kpɛ jayɛbuɛ'm be su. An mian toe'm be nun be fa di sran'm be lufle. An yo ble'n nin i wla'n i atɛ sran'm bé sa nun. An fa be bɔ be lɛ-man like'n be kaci amun kanga. Sɛ amun ngbabua nnyɔn cɛ kalɛ o yalɛfuɛ nin sran ng'ɔ lɛ-man like'n be su, nan be kwla yi-man'n, an fa be sɔfuɛ mun yo amun kanga. Mɛn nga Zakɔb i anunman Izraɛlfuɛ'm be fa nyinman-nyinman bé wun'n ti, Anannganman wan yoo: «Izraɛlfuɛ'm be aeliɛ'n, mín wla su fi-mɛn i le. Sa sɔ'm be ti, asiɛ'n ɔ ´keje, i su tranfuɛ'm be kwlaa be wa tran awlaboɛ nun. Sɛ n ´kwla se'n, asiɛ wunmuan'n ɔ ´mɛn i wun su nglo kpɛkuun ɔ ´tɛ i wun ase kɛ Ezipt lɔ nzue ba dan'n sa.» Anannganman'n waan: «Cɛn sɔ'n nun'n, kɛ wia'n ´ju bé ti afiɛn sɛsɛ'n, n ´yo man lika'n ´ka lɛ lu tuun wia sɔ'n nun lɛ, aosin'n ´wla asiɛ wunmuan'n su. Amún cɛn nga amun di be'n, n ´fa be n ´kaci awlaboɛ cɛn, jue nga amun to be'n, n ´fa be n ´kaci sunlɛ. Sran'm be kwlaa be ´wla bajɛ tralɛ. N ´fa nyrɛnnɛn n ´yi nvle wunmuan'n su. Be sran'm be kwlaa be ´kpu bé ti'n su kɛ sran wie bɔ i wa ba kunngba cenje'n ɔ'a saci i sa nun'n sa. Kpɛkuun i agualiɛ'n ko yo-man aklunjuɛ.» Anannganman'n waan: «Cɛn kun n wa to awe n ´yi mɛn'n su. Awe sɔ b'ɔ kun sran mun'n, nán kɛ awe-ɔ, nán nzuewe-ɔ. Anannganman i nuan ndɛ'n i tilɛ i awe yɛ ɔ ´kun be-ɔ. Be ´wlan mɛn nun sa daan ngbɛn. Be ´fɛ i ngua lɔ lele be ´ko guɛ i wia atɔliɛ lɔ. Be ´fɛ i nglo lɔ lele be ´ko guɛ i wia afiliɛ lɔ. Be ´wlan kunndɛ Anannganman'n i nuan bo ndɛ be ´ti, sanngɛ be su ko nyɛn-mɛn i be ko ti-mɛn i le. I sɔ cɛn nun'n, talua nglanman kpa'm be nin gbanflɛn'm be ´glɔ, nzuewe'n dunman nun. Kpɛkuun be nga bɔ be fa Samari amuɛn'm be fa ta nda'n, ɔ nin be nga be di amuɛn be se kɛ: ‹N kan Dan lɔ amuɛn'n ti'n!› annzɛ kusu: ‹N kan Beɛr-Seba amuɛn'n ti'n,› be kwlakwla sɔ'm be ´tɔ. Be tɔ kusu-ɔ be su kwla jaso-man kun.» N ´wun Anannganman nin-ɔn, ɔ jin i sɔwlɛ'n su. I waan: «Man be bubu sua ja'm bé ti su nglo gbagblagba'n nan Nyanmiɛn sua'n i nyrun lika'n ɔ `keje. N ´kpuke sran'm be kwlakwla bé ti'n nun, sɛ be wie ka lɛ'n, n ´yo man be nunkun be. Sran fi su kwla wanndi-man. Be wie su fi-man nun fite-man. Sɛ be kɔ lele be ju blɔlɔ lɔ'n, n ´ko fa be lɔ m ba. Sɛ be ko fia nyanmiɛn su lɔ'n, n ´ko fa be lɔ n ´jra. Sɛ be ko fia Karmɛl oka'n i ti su nglo lɔ'n, n ´kɔ bé sin, n ´wun be, n ´tra be lɔ. Sɛ be waan be ´mlɔn jenvie'n bo lɔ nan be ´mlin-mlin min nyrun'n, n ´sunman jenvie nun wuo'n kɛ ɔ ´kɔ ka be lɔ. Sɛ alɛ kunlɛ nun be trali be lomuɛn nan be yoli kanga be nga be nin be be kun'n bé sa nun'n, n ´yo man be ´kun be. Mín nyin su jaso-man be su le. Nán kɛ be ye yolɛ ti-ɔ, sanngɛ be tɛ yolɛ ti-ɔ.» Kɛ Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ sie mɛn wunmuan'n fɛ i sama'n kan asiɛ'n, kpɛkuun asiɛ'n su keje. Asiɛ'n sufuɛ'm be kwlakwla be ´tran awlaboɛ nun. Sɛ n ´kwla se'n, asiɛ wunmuan'n ɔ ´mɛn i wun su kpɛkuun ɔ ´tɛ i wun ase kɛ Ezipt lɔ nzue ba dan'n sa. Nyanmiɛn kplannin i bɔbɔ i sua'n nglo lɔ. I sua ja'n wo asiɛ'n su wa. Kɛ ɔ flɛ jenvie'n, wuun jenvie sɔ'n ɔ'a de asiɛ wunmuan'n. Nyanmiɛn sɔ'n i dunman yɛlɛ Anannganman. «?Izraɛlfuɛ mun, an bu amun klun lɔ kɛ min waan amun kpa tra Etiopifuɛ mun? Nán wafa kunngba nga n fali amun Ezipt lɔ m bali'n, yɛ n fali Filistifuɛ mun Kaftɔr lɔ m bali-ɔ? ?Nɛ́n i kunngba'n yɛ n fali Sirifuɛ mun Kir lɔ m bali-ɔ?» Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i nyin ta Izraɛl famiɛn'm be kwlaa bɔ sa tɛ'n yɛ ɔ ti be like yɛ be yo'n, ɔ ´nunnun be asiɛ'n su. Sanngɛ ɔ'a se-man kɛ ɔ ´nunnun Zakɔb anunman'm be ngba. «N wa yo man be ´kpukpu Izraɛlfuɛ mun be gua mɛn'm be kwlakwla nun kɛ be fa yo ble'n b'ɔ man yɛbuɛ'n sanngan-man ble nun tɔ-man'n sa. Sran nga be yoli sa tɛ min nvle'n nun'n be kwlaa, ɔ nin be nga be se kɛ: ‹Sa yalɛ nga a kɛn i ndɛ kɛ ɔ'a mantan ye lɛ'n, ɔ su tɔ-man e su'n,› alɛ'n ´di be sɔfuɛ mun!» Anannganman'n waan: «David i famiɛn klɔ'n bɔ ɔ'a bubu'n, cɛn kun n ´siesie i ye. N ´tannin tannin i toklo mun, i lika nga be bu guali'n, m ´man be su n ´sie be osu, n ´kplɛn i uflɛ, kɛ laa'n sa. Kpɛkuun asiɛ ng'ɔ ti Edɔmfuɛ'm be liɛ laa'n nin ng'ɔ ti nvle kun nga'm be liɛ laa'n, ɔ nin ng'ɔ ti m bɔbɔ min liɛ laa'n, be ´yo Izraɛlfuɛ'm be liɛ. M bɔbɔ min Anannganman'n, min yɛ n kan sɔ-ɔ. Min bɔ n kan'n, min kusu min yɛ n ´yo m ´man amun-ɔn.» Anannganman waan: «Cɛn wie lele kɛ be kpɛ ble'n cɛ'n, wuun be su guɛ i uflɛ ekun. Kɛ be gua ble'n cɛ'n, wuun be su cuɛn vinyi mma'm be nzue'n. Be ´yi nzan lɔflɛ kpanngban oka'm be su. Nzan'n ´tɔ nvati kpɔlɛ'm be su. Min sran nga be trali be lomuɛn'n, n ´fa be n ´sa bé sin. Be klɔ bɔ be bubuli be'n, be ´kplan be uflɛ be ´tran su ekun. Be ´ta vinyi be ´nɔn i nzan'n. Be ´di fie be ´di be su ninnge. N ´taka min nvle'n i lika laa'n nun. Be su fuan-man min sran mun be asiɛ nga n fa mannin be'n su lɛ kun. M bɔbɔ min Anannganman amun Nyanmiɛn'n, yɛ n kan ndɛ sɔ'n n kle amun-ɔn.» Edɔm mɛn'n i wun ndɛ nga bɔ Anannganman Nyanmiɛn yili nglo kleli Abdias bɔ i waan ɔ kan'n yɛ ɔ o yɛ: Anannganman sunmannin sran kun kɛ ɔ ko kan ndɛ kle mɛn uflɛ wie mun. Kɛ ɔ ´bo jasin nga Anannganman fa wlɛli i nuan'n e tili, i waan: «Amun `jaso man e nin Edɔm e `ko kun alɛ.» Anannganman'n kan ndɛ kleli Edɔm. Ɔ seli kɛ: «N ´yo wɔ kaan nvle-nvle'm be nun. Mɛn wunmuan'n su bu-man wɔ like fi kun. Ɔ wun tulɛ dan'n ti w'a mlin yɛ a o lɛ-ɔ. A o yɛbuɛ-yɛbuɛ'm be afiɛn lɔ, ɔ klɔ'n wo nglo lɔ fleiin'n, i ti a se ɔ wun kɛ yoo: ‹?Kɛ wan sa cɛ yɛ ɔ kwla tu mín bo wa-a?› Kannzɛ i li man a tu sin nglo mmua kɛ anunman nyin sa'n, man a ko yo ɔ́ sua'n nzraama'm be afiɛn lɔ'n, sanngɛ san n ´ti wɔ n ´yi wɔ ase. Min Anannganman yɛ n kɛn i sɔ n kle wɔ-ɔ. Sɛ awiefuɛ mun, wie kusu-ɔ sɛ be nga be fɛn sran'm bé wun ninnge'n be wa fu wɔ nun kɔnguɛ'n, ninnge nga be kwla fa kɔ'n yɛ be ´fa-a. Kɛ be ko fɛ i sɔ'n, wuun b'a di wɔ yalɛ mlɔnmlɔnmlɔn. Nzan yifuɛ'm be kusu, sɛ be kɔ ɔ vinyi fie nun'n, san vinyi mma kpatrɛ wie mun sa yɛ be ´yaci be lɛ-ɔ. Be `nian kɛ b'a trutru Ezau i osu nun mma'm bé bo ninnge'm be nun sa! Amun ninnge kpakpa nga amun fa fiali'n, b'a wun be ngba. Be nga amun nin bé bo ti kun laa bɔ amun kun alɛ'n, b'a kankan amún bo mɛn'n nun b'a fite. Amun janvuɛ'm b'a laka amun b'a kwla amun. Be nga amun nin be wla asa'n, b'a sua amún wun aya. Kpɛkuun nga be kɛn i siɛn'n yɛlɛ kɛ: ‹Nga'm be wun-man sa wlɛ kun.› Min Anannganman n wan yoo: Nanwlɛ, cɛn nga min ya'n ɔ ´kpɛn ase'n, n ´nunnun Edɔm mɛn'n nun ngwlɛlɛfuɛ mun. N su yaci-man ngwlɛlɛfuɛ ba kun sa Ezau oka'm be su lɔ.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman kan ndɛ kleli Teman klɔ'n. Ɔ seli kɛ: «Ɔ sonja'm be su wun-man sa fi yowlɛ. Ezau mɛn'n nun sonja'm be kwlaa be ´wie wu, be nun kun sa su ka-man lɛ.» «Kɛ bɔ yɛ amun fɛnnin amun niaan Zakɔb i anunman'm bé bo ninnge'n, bɔ amun yoli be tɛtɛ'n, i ti amun kusu nyannzuɛn ´kun amun lele san amun ´wie nunnun weiin. Le kun nga bɔ Izraɛl i kpɔfuɛ'm be sonja'm be ´yo kɛ be kun-man alɛ kun sa bɔ be ´wlu klɔ'n nun, bɔ i sɔ aofuɛ liɛ'm be ´tu Izraɛlfuɛ'm be ninnge kpakpa'm be wun fɔtɔ be ´fa'n, wuun amun o lɛ. I sɔ like liɛ nga be ´yo'n, amun nin be yɛ be yoli-ɔ. ?Edɔmfuɛ mun, i nun bɔ amun niaan Zidafuɛ'm be ´wun be nyrun'n, ɔ fata kɛ amun ko jran nian be nan amun sri be? ?Edɔmfuɛ mun, kɛ Zidafuɛ'm be mɛn'n boli'n bɔ i nyin utuli ase'n, ɔ fata kɛ amun ko jran be sri? ?Kɛ be o awlaboɛ nun'n, ɔ fata kɛ amun jran kpɛ be nzowa? ?I nun bɔ be kle min nvlefuɛ'm be nyrɛnnɛn'n, ɔ fata kɛ amun wlu be klɔ'n nun? ?Be nunnunlɛ nun'n, ɔ fata kɛ amun jran nian be nan amun sri be nan be ´fɛn be ninnge kpakpa mun-ɔn amun fɛn wie? ?Ɔ fata kɛ be nga be ´wanndi'n, amun ko sa anngɔnda'm be su kun be? ?I sɔ nyrɛnnɛn blɛ liɛ'n be nga be fin nun fiteli'n, ɔ fata kɛ amun tra be fa man be kpɔfuɛ mun? Anannganman'n i nvle'm be kwlaa bé jɔlɛ dilɛ cɛn'n ɔ'a mantan koko. Cɛn sɔ'n nun'n, sa kunngba nga amun fa yoli amun wiengu mun'n yɛ be ´fa yo amun-ɔn. Tɛ nga amun yoli'n, ɔ ´kaci tɔ amun bɔbɔ amun su.» «Izraɛlfuɛ mun, amun liɛ m'an dun mmua m'an kle amun nun min oka liɛ klonglo'n su lɔ. Nvle uflɛ'm be kusu n wa kle be nun tɛtɛ kpa, kpɛkuun be ´nunnun treketreke. Kɛ ɔ yo sɔ'n, Siɔn oka'n ɔ wa sɛ i sin ɔ ´yo min liɛ klonglo. Be nga be nyannin bé ti'n be wa fia oka sɔ'n su lɔ. Zakɔb i osu nun ba'm be wa de be mɛn'n be nga be fali'n bé sa nun. Ezau osu nun ba'm be ´yo kɛ ijre kee sa, Zakɔb nin Zozɛf be osu'n nun ba'm be kusu be ´yo kɛ sin nin i taaman sa yɛ be ´yra Ezau i osu nin-ɔn. Be ´nunnun be mlɔnmlɔn, be nun kun sa su tran-man nguan nun.» Afin Anannganman'n yɛ ɔ'a kan kle amun-ɔn. Zidafuɛ'm be ´fa Edɔm mɛn'n i ngua ngua lɔ'n, be ´fa lika kpɛtɛkplɛɛ'n b'ɔ ti Filistifuɛ'm be nvle'n, yɛ be ´fa Samari b'ɔ ti Efraimfuɛ'm be asiɛ'n. Bɛnzamɛnfuɛ'm be ´fa Galaad mɛn'n. Izraɛlfuɛ nga be o mɛn'n i nglo lɔ bɔ be trali be lomuɛn'n, bɔ be ti sonja kekle'n, be ´fa Kanaanfuɛ'm be lika'n lele ´ju Sarɛpta. Zerizalɛmfuɛ nga be trali be ɔli Sɛfarad'n be ´fa ngua lɔ klɔ mun. Defuɛ sɔ'm be ´fu Siɔn oka'n su lɔ be ´tran, yɛ be ´sie Edɔm mɛn nin-ɔn. Yɛ sielɛ'n ɔ ´yo Anannganman liɛ. Anannganman'n ´yo famiɛn, i yɛ ɔ ´tran famiɛn bia'n su-ɔ. Cɛn kun Anannganman kannin ndɛ yɛ'n kleli Amitai i wa Zonas. Ɔ seli i kɛ: «Jaso kɔ Niniv, kɔ klɔ dan sɔ'n su lɔ. Kan ndɛ cinnjin ng'ɔ o yɛ'n weiin kle lɔfuɛ mun: Ninivfuɛ'm be nzuɛn tɛ'n ɔ'a flan min.» Sanngɛ Zonas ´kunndɛ wanndi Anannganman bo ´kɔ Tarsis. Ɔ ko juli Zafo, ɔ ´nian-an, mmeli kun su kɔ Tarsis. Ɔ tuali mmeli'n i kalɛ, nan ɔ'a wlu nun yɛ fuauun, ɔ nin be bɔ be ´kɔ Tarsis'n be kɔlɛ nun-ɔn. I waan ɔ wanndi Anannganman i bo. Anannganman man aunngban dan kun fitali jenvie'n su, kɛ e ´ijɔ wa-a jenvie'n yɛ ɔ su bo yɛ. Nzue'n su wa bubu mmeli'n nun. Mmeli'n i kanfuɛ'm be klun titili be kpa. Ɔ lɛ-man be nun kun bɔ ɔ'a jrɛn-mɛn i amuɛn'n su-ɔ. Trɔ nga be o mmeli nun'n, be to be guali nzue'n nun kɛ ɔ ´yo nan mmeli'n ɔ'a yo fokofoko'n ti. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Zonas ɔ'a jra mmeli'n i bo mmua lɔ ɔ'a lafi kpa bliin. Yɛ mmeli i su kpɛn'n wunnge i wun lɛ-ɔ. Ɔ usali Zonas kɛ: «Ai! ?Ɔ yo sɛ yɛ a su lafi yɛ? Jaso jran wɔ amuɛn'n su, sɛ ɔ ´jran é sin nan e ko wu-man o!» Yɛ mmeli'n i kanfuɛ'm be seli bé wun kɛ: «Amun man e tu fɔtɔ, nan e wun sran nga ti yɛ man sa kekle yɛ'n ɔ'a nyan ye'n.» Be ´tu fɔtɔ nin-ɔn ɔ'a tɔ Zonas su. Yɛ mmeli'n i kanfuɛ'm be usali Zonas kɛ: «?Nja, wɔ bɔ yɛ man sa kekle nga ɔ'a tɔ e su'n, a su kɔ nguɛ yolɛ? ?A ti nvle onin nunfuɛ? ?Be flɛ ɔ mɛn'n sɛ?» Zonas tɛli be su kɛ: «N ti Ebre, n su Anannganman b'ɔ ti nglo lɔ Nyanmiɛn'n. I yɛ ɔ boli jenvie'n nin asiɛ nin-ɔn.» Kɛ ɔ kɛnnin i kɛ ɔ su wanndi Anannganman'n i bo'n bɔ mmeli'n i kanfuɛ'm be tili'n, srɛ dan kpa kunnin be. Be seli kɛ: «Cuekee! W'a yo-mɛn i kpa mlɔnmlɔn!» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun jenvie'n bo-man aɔwi. Yɛ be usali Zonas kɛ: «?E `yo wɔ sɛ nan jenvie'n ɔ'a go nun?» Zonas waan: «Sɛ amun ´wun kɛ jenvie'n ´go nun'n, san amu'an fa min b'a to b'a yi nun. Afin n si jrɛin kɛ min ti yɛ aunngban dan nga su kle amun yalɛ lɛ-ɔ.» Mmeli'n i kanfuɛ'm be waan wuun be kan mmeli'n be ko si ce'n bo lɔ. Sanngɛ be ju lɔ-ɔ ɔ ju-man, afin kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun blɛli yɛ b'a se kɛ jenvie'n bo kekle kpa-a. Yɛ be kpan flɛli Anannganman kɛ: «Anannganman, nán e yɛ e yoli-ɔ. E ´srɛ wɔ kpa ti-ɔ, nán nian kɛ y'a kun bian nga bɔ ɔ'a yo-man e sa yɛ'n ti man e wu. Yɛlɛ kɛ nga bɔ ɔ waan a ´yo'n yɛ a yoli-ɔ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, yɛ be mannin Zonas su nan b'a to i b'a yi i jenvie'n nun. Kpɛkuun bliin, jenvie'n kali lɛ jrannin, i kejelɛ'n dan'n wieli. Srɛ dan kpa kunnin mmeli'n i kanfuɛ mun Anannganman ti nan b'a yi sraka b'a mɛn i nan b'a ta nda kɛ be ´yo like be mɛn i. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Anannganman ɔ'a sunman jue dan kun kɛ ɔ wa mɛn Zonas. Ɔ man Zonas trannin jue'n klun lɔ cɛn ba klonglo nsan. Kɛ Zonas o jue'n i klun lɔ'n, ɔ srɛli Anannganman i Nyanmiɛn'n seli kɛ: «Anannganman, kɛ sa kekle dan'n tɔli min su'n, n kpan flɛli wɔ yɛ a tɛli min su. Blɛ bɔ n jrali n juli blɔlɔ lɔ'n, n kpan flɛli wɔ, yɛ a tili min aniɛn'n sakpa. A to min yili jenvie'n nun, a to min yili nzue dan sɔ'n i bunman'n nun, yɛ ɔ kpalo min kɔ wa, ɔ kpalo min kɔ wa. Min klun wa min waan: ‹B'a kan mín bo ɔ wun mmua. Sanngɛ n waan n ´wun ɔ sua'n b'ɔ ti ɔ liɛ klonglo'n ekun.› Nzue'n ju min kɔmin nun, jenvie'n kata min su kplu! Nyanman nga be o jenvie'n bo lɔ'n be blabla mín ti'n wun. N jrali lele n juli kan oka'm be bo'n fin lɔ'n. Blɔlɔ lɔ anuan dan'n nyinnin min su mlɔnmlɔn. Sanngɛ Anannganman min Nyanmiɛn, wɔ man n fin ngblɔn sɔ'n nun n fiteli sa bɔ cɛ, like fi sa ɔ'a yo-man min. Blɛ bɔ n wuli wieli'n, bɔ wunmiɛn fi nun-man min nun kun'n, mín nyin kpɛnnin wɔ su. Ɔ kusu, kɛ a o ɔ́ sua'n b'ɔ ti ɔ liɛ klonglo'n nun lɔ'n, a tili min srɛwa'n. Sran nga amuɛn bɔ be bɔn-man like'n yɛ be sɔ be'n, be bɔbɔ man a kwla si-man be aunnvuɛ. N liɛ'n kɛ n ´to ɔ manmanlɛ jue'n, wuun n ´yi sraka m ´man wɔ. Yɛ ndɛ nga n kannin'n, n wa yiɛ i nuan. Nanwlɛ, delɛ'n fin Anannganman'n.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ Anannganman man jue'n fili Zonas guali cenje'n su-ɔ. Anannganman'n kannin ndɛ kleli Zonas ekun kɛ: «Jaso kɔ Niniv, kɔ klɔ dan'n sɔ su lɔ. Ndɛ nga n ´fa wla ɔ́ nuan yɛ'n, bo i ndolo kle lɔfuɛ mun.» Yɛ Zonas jaso ɔli Niniv kɛ Anannganman'n fa kan kleli i'n sa-a. I blɛ sɔ nun'n, wuun Niniv'n i dan ng'ɔ ti'n, ɔ ti-man aɔwi. Kɛ a fɛ i bue kun bɔ a kpɛn bue kun ekun'n, a nanti cɛn ba nsan. Zonas fali cɛn kun wlannin klɔ'n nun. Kɛ ɔ ´kɔ'n, wuun ɔ ´bo ndolo'n. I waan: «Ɔ ka cɛn ablanan Niniv'n ´nunnun.» Ninivfuɛ'm be fali Anannganman i nuan su ndɛ'n su. Be fali akunndan kun. Be waan sran wafa-wafa'n kwlaa be `ci nglɛmun. Kpɛkuun be wlali bajɛ tralɛ. Kɛ famiɛn'n tili ndɛ sɔ'n, ɔ jasoli i famiɛn bia'n su, ɔ yili i tralɛ'n, ɔ wlali bajɛ tralɛ yɛ ɔ trannin nzuɛn nun. I sin ɔ fali akunndan kun, ɔ man be boli i jɔ be sinnin. Akunndan sɔ'n yɛlɛ nga: Famiɛn'n nin be bɔ be mɛntɛn i'n be wan yoo: «Le nnyɔn nga nun'n i sran o, i nnɛn o, nán be wie fi di like, nán be wie fi nɔn nzue. E kwlakwla e `wla bajɛ tralɛ, e `kpan kekle e flɛ Anannganman'n nan e `yaci klunwi sa nin sa tɛtɛ'm be yolɛ! E si-man sɛ Anannganman'n gua i ya'n i ase o! Sɛ wienun-ɔn ɔ ´kaci aniɛn nan ɔ su nunnun-man ye o.» Anannganman wunnin kɛ be su nanti sɔ. Ɔ ´nian-an, be su kaci be nzuɛn tɛ'n. Yɛ i kusu kacili aniɛn-ɔn. Ɔ man ɔ'a yo-man ng'ɔ guguli kɛ ɔ ´yo'n kun. I sɔ'n ɔ'a jɔ-man Zonas klun mlɔnmlɔn. Ɔ fali ya dan kpa. Yɛ ɔ srɛli Anannganman-an. Ɔ seli kɛ: «?Ee, Anannganman, nán nga bɔ n wo min mɛn'n nun lɔ n kannin'n cɛ yɛ ɔ o yɛ? I sɔ'n bɔ min waan nán ɔ ju'n i ti yɛ min waan n ´wanndi n kɔ Tarsis nin-ɔn. Afin n si kɛ a ti Nyanmiɛn kun bɔ a ti kpa, a si aunnvuɛ, a fa-man ya finfin, ɔ klun-ufue'n ti dan. Sɛ a gugu kɛ a ´yo sa yaya wie'n, ɔ cɛ-man nan w'a kaci aniɛn. Nga kwlaa ti kpɛ kpo kun min kpɛkun. Kɛ n ko tran nguan nun'n, ɔ flunman kɛ n wu.» Anannganman'n usɛli i kɛ: «?Ya nga a fɛ i yɛ'n ɔ ti i su?» Zonas fiteli nan ɔ'a ko tran klɔ'n i wia afiliɛ lɔ. Ɔ kplannin i kpata kun, ɔ trannin i fɔnvɔ'n bo. I waan ɔ ´tran lɛ nian sa ng'ɔ wa ju klɔ'n su'n. Anannganman man waka wie fifili lɛ, ɔ man Zonas nyannin fɔnvɔ. I waan ɔ ´yo sɔ nan wia'n ɔ'a bo-man Zonas i ti'n su nan i ya'n ɔ'a jɔ'n ti. Waka sɔ'n man Zonas i klun jɔli dan kpa. I aliɛ'n b'ɔ ´cɛn'n, Nyanmiɛn man kakaa kun ɔ wa sannin waka'n nan waka'n ɔ'a wu. Wia'n fili, Anannganman man aunngban wie fitali. Aunngban sɔ'n fin wia afiliɛ lɔ, i sɔ'n ti ɔ lo kɛ sin sa. Wia sɔ'n boli Zonas kekle kpa. Ɔ ka kaan nan i nyrun ɔ'a ´blu. Yɛ Zonas waan: «Kɛ n ko tran nguan nun'n, ɔ flunman kɛ n `wu!» Nyanmiɛn usali Zonas kɛ: «?Ya nga a fɛ i waka'n ti yɛ'n, kɛ a nian'n ɔ ti i su?» Ɔ tɛli i su kɛ: «Ɛɛn! N kpa'n n waan n ´fa ya lele nan wie'n `kun min.» Yɛ Anannganman'n seli i kɛ: «?Nian, waka bɔ w'a fɛ-mɛn i wun, bɔ nán wɔ yɛ a tali'n, b'ɔ fifili kɔnguɛ kun bɔ kpɛkuun kɔnguɛ kun ekun b'ɔ ´ju-ɔ ɔ'a wu'n, ɔ waan a ´koko i. Yɛ Niniv b'ɔ ti klɔ dan, bɔ sran akpi-akpi ya sran akpi-akpi ablaɔn (120.000) bɔ be wun-man sa wlɛ'n, be o su'n, ɔ nin nnɛn beblebe'n, yɛ min yɛ n ko si-man be aunnvuɛ-ɔ?» Zida famiɛn mun Zɔtam nin Akaz, ɔ nin Ezekias be blɛ su'n Anannganman fa ndɛ wlali Mise b'ɔ fin Mɔresɛt'n i nuan kɛ ɔ kan. Aolia nun sa ng'ɔ wunnin i Samari klɔ'n nin Zerizalɛm klɔ'm bé wun ndɛ-ɔ: Nvle-nvlefuɛ mun, amun kwlaa amun `sie amun su `tie. Asiɛ, a nin be nga be tran ɔ su'n be kwlaa amun `sie amún su kpa! Anannganman'n fin i tranwlɛ lɔ ´ba, ɔ nin amun be wa yia nun. Sakpa, Anannganman yɛ ɔ fin i tranwlɛ'n nun lɔ ɔ su ba yɛ, ɔ su jra, ɔ su nanti asiɛ'n su oka'm bé ti su nglo lɔ. Kɛ ɔ ´nanti ba'n, wuun oka'm be ´kan ase. Kongokongo'm be kusu be klo, be klo kɛ sin ɔ'a kan awɛma'm be sua nan ɔ su klo sa. Be sonji kɛ wie kusu-ɔ nzue ɔ'a kpɛn ndroliɛ nun nan ɔ su sonji sa. Sa ti bɔ i sɔ ninnge'm be ´yo'n, yɛlɛ sa tɛ bɔ Zakɔb i osu nunfuɛ mun be yoli'n, yɛlɛ tɛ bɔ Izraɛl nvle'n yoli'n. ?Zakɔb i osu nunfuɛ'm bé sa tɛ'n bɔ be yo'n i bo'n ɔ fin wan? I bo'n fin Samarifuɛ mun. ?Zidafuɛ'm be kusu be amuɛn sɔlɛ'n i bo'n ɔ fin wan? I bo'n fin Zerizalɛmfuɛ mun. «I sɔ'n ti n ´yo man Samari mɛn'n ɔ ´bubu, ɔ ´kaci vinyi fie diwlɛ. Yɛbuɛ nga be fa kplannin'n be ´ka ijre nun, be ´kondo be ´gua kongo'n nun lɔ, i bo ase wlawlɛ'm be ´fite su. I amuɛn'm be kwlaa be nun ´wie bubu. Sa tɛ junman nga i nunfuɛ'm be dili'n i nuan ninnge nga be nyɛnnin i'n, be ´to be guɛ i sin nun. Amuɛn nga be sili tekle yɛ be toli be'n, n ´saci be. Afin i sɔ amuɛn mun'n, tekle bɔ be sili'n, i nuan sika yɛ be fa toli be-ɔ. Ɔ man ninnge sɔ'm be kusu be ´yo tekle uflɛ silɛ nuan akatua.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. I sɔ'n ti n ´sun, n ´koko, n ´nanti mín ja ngbɛn ɔ nin mín wun ngbɛn. N ´kpan kɛ nsoso sa, n ´kplin kɛ klɔnsoklo sa. Afin yɛlɛ kɛ Samari i wie like yɛ ɔ'a yo i lɛ. Kpɛkuun like sɔ'n ɔ'a sa Zida, ɔ'a trɛ i lele ɔ'a ju Zerizalɛm klɔ'n i anuan'n nun, ɔ'a ju min nvlefuɛ'm be tranwlɛ'n i anuan'n nun. Nán be bo jasin nga Gat lɔ, nán an sun man be ti i lɔ, amun `di la kondo ndutre'n nun Bɛt-leafra lɔ. Safirfuɛ mun, an `fa amun nyrun nyannzuɛn'n nin amun wun ngbɛn'n be `sin be wɔ. Ɔ kle-man Zaananfuɛ'm be kɛ be `fin klɔ'n nun be `fite, nyinmuɛn'n b'ɔ o Bɛt-Aɛzɛl nyin bo'n ti. Ɔ man an kunman be kɔ i su-ɔ ɔ yo-man ye kun. Marɔtfuɛ'm bé wun usu be afin be wun-man kɛ be yo nan b'a di alaje-ɔ. Afin nyrɛnnɛn nga Anannganman fa ba'n ɔ'a tɔ Zerizalɛm su wie. Anannganman'n yɛ ɔ nin i ba-a. Lakisfuɛ mun, amun `tanndan amun nnɛn kpanngɔ mun. Sa tɛ nga Izraɛlfuɛ'm be yoli'n, amun niannin su be yoli wie. Kpɛkuun amun kusu amun wlawlali Zerizalɛmfuɛ mun man bé nyin yoli kekle. I sɔ'n ti, amun nin Mɔresɛt-Gatfuɛ mun amun afiɛn ´fɔn. Akzib klɔ'n sufuɛ'm be kusu, Izraɛl famiɛn'm be ´fua be-ɔ, be ´fua be wati. Maresafuɛ mun, Anannganman'n man kwlafuɛ uflɛ ɔ wa fa amun mɛn'n. Izraɛl kpɛnngbɛn'm be wa ko fia Adilam yɛbuɛ buɛ'n nun. Amun mma bɔ amun klo be'n ti, an `yi amún ti mun. Amun `kpu amun ti'm be su, amun `kpu be su treketreke kɛ apɛtɛkuasi liɛ'n sa, afin be su wa tra amun mma mun ´kɔ mɛn wie nun. Be nga sa tɛ'n yɛ be bu i akunndan'n, bɔ be la kɔnguɛ-ɔ, be bu be sie, bɔ sɛ be nyɛn i jranwlɛ'n bɔ wia'n kwla tɛ-man, wuun be su yo i sɔ sa'n, be yako! Sɛ fie wie yɛ bé nyin blo su'n, san be ´fa. Sɛ kusu awlo wie yɛ be waan be ´fa'n, san i falɛ yɛ be ´fa-a. Be fɛn sran mun nin be awlofuɛ'm bé bo ninnge mun. Sran'm be osu'n nun be asiɛ mun bɔ be ti kɛ be aja like sa'n, be fa gblɛ be de bé sa nun. I ti man Anannganman wan yoo: «Sran tɛtɛ kɛ amun sa'n, m'an dun mmua m'an bu amún nyrɛnnɛn klelɛ'n i akunndan m'an sie, an su fin-man nun be fite-man. Siɛn'n, sɛ amun ´nanti-ɔ, amun su kwla-man amún ti'n su man kun, afin i sɔ blɛ liɛ'n ´yo nyrɛnnɛn blɛ.» Blɛ sɔ nun'n, be ´fa amun be ´kpɛ flɛn, be ´kpɛ amun wun nyrɛnnɛn jue. Jue sɔ'n be ´to be ´se kɛ yoo: «B'a wie é bo ninnge'm be fa mlɔnmlɔn, b'a de e mɛn nunfuɛ'm bé sa nun asiɛ'n kwlaa kpan. Be nga be kan e bo e fie'm be su'n, be bɔbɔ be kunngba'm be bli bé nyin be cɛ nun be fa. ?Ɔo, nguɛ sa ti yɛ man be kuankuan é bo weinwein sɔ-ɔ?» I sɔ'n ti kusu kɛ Anannganman i nvle nunfuɛ'm be wa sunnzun asiɛ'n bɔ be ´cɛcɛ'n, amun nun sran fi sa su nyan-man wie. Sran wie'm be ko se kɛ yoo: «Ndɛ finfin nga be kɛn i kɛ yoo: ‹San sa yalɛ ´tɔ e su'n,› i sɔ ndɛ finfin liɛ'n be `yaci i kanlɛ man e ti sa. ?Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Izraɛl nvle kpa'n, sannzan o i su ti-ɔ? ?Anannganman kpa'n, kɛ ɔ fa ya ndɛndɛ titi sɔ-ɔ?» Sanngɛ ndɛ nga n kɛnnin i lɛ'n, ɔ ti be nga be yo sa i nuan su'n be cenjele ndɛ. Anannganman waan: «Amun fa min nvle nunfuɛ mun kaci amun kpɔfuɛ. Sran nga be fin alɛ kunlɛ be ´ba-a, be klun ti-man be'n, kpɛkuun amun ko de i sɔ sran liɛ'm be tralɛ kpa nga be nyɛnnin i'n bé sa nun. Awlo nga min nvle'n nun mmla'm be klo nun tranlɛ'n, amun ko kankan be bo i nun. Kpɛkuun anyrunnyan nga n fa mannin be mma mun'n, an deli bé sa nun. An `sin be wɔ! Pɔɔ dilɛ'n wieli! Sa tɛ nga amun yoli'n i su afɛ nga an wa fɛ'n, be flɛ-mɛn i afɛ.» Sɛ sran wie kpɛ i ti nun se kɛ: «Nyanmiɛn waan: ‹Amun ´nyan nzan nin nzan kekleekle mun'n,› i sɔ sran finfinfuɛ liɛ'n yɛ an bu i Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ-ɔ.» Anannganman wan yoo: «Zakɔb osu nunfuɛ mun, n wa yiayia amun, n ´kan Izraɛlfuɛ nga be ka mun m ´bo nun. N ´tian amún nuan kɛ bua'm bɔ be o klangla nun'n sa, n ´tian amun nuan kɛ nnɛn bɔ b'a tian bé nuan be didiwlɛ nun'n sa. Amun `bo nzra dan kpa, amun `ijɔ kpa ekee! Sran ng'ɔ dun mmua amun nyrun'n, yɛ ɔ ´bo atin nin-ɔn. I fanngan nun man talɛ ng'ɔ si amun wun'n, amun ´kpɛ nun toklo amun ´fite. Amun famiɛn Anannganman yɛ ɔ ´dun mmua amun nyrun-ɔn.» Zakɔb anunman'm bé su kpɛnngbɛn mun, Izraɛl nvle'n nun jɔlɛ difuɛ mun, an `sie amún su man n kan ndɛ n `kle amun. ?Nán amun yɛ ɔ fata bɔ an si mmla nin-ɔn? Sanngɛ kpɛkuun sa kpa'n, amun klo-mɛn i yolɛ, san sa tɛfuɛ'n cɛ yɛ amun klo i yolɛ-ɔ. An yi sran'm bé kplo'n nin be nnɛn'n, kpɛkuun be owie ngbɛn'n gua su. Be di min sran'm be nnɛn'n, be yi bé kplo'n, be bu be owie mun, be kpɛkpɛ be nun kpekpe kɛ nnɛn bɔ be su fa wlɛ i sɛ nun be ´tɔn'n sa. I sɔ'n ti, cɛn nga be wa kpan flɛ Anannganman'n, ɔ su tɛ-man be su. Ɔ ´kaci i sin si be, be sa tɛ nga be yoli'n ti. Ndɛ nga Anannganman kan man be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ be lakalaka i mɛn nunfuɛ mun'n yɛ: «Be bɔ sran ng'ɔ cɛ be like'n be se i kɛ: ‹Sa tɛ fi su nyan-man wɔ'n,› nga kusu bɔ ɔ'a man-man be like-ɔ, be nin i be lɛ i'n, i ti siɛn'n, aolia nun like ng'ɔ ´ba'n, amun lafi kɔnguɛ-ɔ, amun su wun-mɛn i kun. Amun su cɛn-man laliɛ kun, amun tɛ wun-man ase kun, amún ti nun ´si.» I sɔ blɛ'n nun'n, be nga bé ti wun ase'n be ´wun nyannzuɛn. Nyannzuɛn'n dunman nun ti be ´kata bé nyin, afin be flɛ Nyanmiɛn-ɔn, ɔ su tɛ-man be su kun. Sanngɛ min liɛ'n, n lɛ wunmiɛn kpa. Anannganman i Wawɛ'n i fanngan nun ti srɛ kun-man min nanwlɛ dilɛ'n nun. Sa tɛ nga Zakɔb i osu nunfuɛ'm be yo'n, sa tɛ nga Izraɛlfuɛ'm be yo'n, n ´kan kle be weiin. Zakɔb anunman'm bé su ngbɛn mun, Izraɛl jɔlɛ difuɛ mun, amun yɛ n kan ndɛ nga m man amun-ɔn. Amun bɔ an klo-man nanwlɛ dilɛ, bɔ gblɛ'n yɛ amun kpɛ'n, amun bɔ sran kunlɛ'n yɛ an fa kplan Siɔn'n, bɔ klunwi aeliɛ'n yɛ an fa kplan Zerizalɛm'n, b'ɔ ti Nyanmiɛn i klɔ'n, sa ti bɔ n flɛ amun'n yɛlɛ kɛ klɔ'n su jɔlɛ difuɛ mun'n, sran ng'ɔ cɛ be like'n, i yɛ be bu i ndɛ'n klanman-an. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be kusu be tannin be kalɛ nan b'a kle Nyanmiɛn i mmla mun. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kusu, sɛ be ´kan Anannganman i nuan su ndɛ'n, san b'a tannin be kalɛ. Sanngɛ be yo bé wun kɛ Anannganman su yɛ be lafi sa. Be ko se kɛ: «?Anannganman nin ye o nun kwlaa nin-ɔn, nguɛ sa cɛ yɛ ɔ kwla nyan ye-ɔ ?» Amun dunman nun ti, Siɔn ´kaci kɛ fie wie bɔ b'a tu i su kacɛ'n sa. Zerizalɛm ´bubu mlɔnmlɔnmlɔn, oka nga Nyanmiɛn i sua'n kplan su'n ɔ ´kaci bo. Cɛn wie lele Anannganman i kpɔlɛ'n su sua'n, oka ndɛnndɛn kpa'm bé ti su lɔ yɛ be ´ko kplɛn i-ɔ. Kpɛkuun mɛn nunfuɛ'm be kwlaa be ti wa yia lɛ. Nvle-nvle be nunfuɛ mun be ´tu ajalɛ be ´kɔ, be ´se kɛ: «An `bla man e wɔ Anannganman i oka'n su lɔ. E `wɔ Zakɔb i Nyanmiɛn'n i sua'n nun lɔ nan ɔ `kle ye kɛ e `nanti'n, nan e `nanti i atin'n su, afin Siɔn lɔ yɛ mmla'n fin-ɔn. Zerizalɛm lɔ yɛ Nyanmiɛn ndɛ'n fin ba-a.» Ɔ wa yo sran kpanngban be jɔlɛ difuɛ. Man i li mɛn dandan kpa'm be tran mmua sɛ, sanngɛ ɔ ´kan be afiɛn ndɛ. Be ´fa be tokofi mun be ´bo sue, be ´fa be cua mun be ´bo wlɔsɔ. Nvle kun su fa-man alɛ wlɛ-mɛn i nvle uflɛ sin kun, be su sɔnnzɔn-man alɛ kunlɛ kun. Sran'm be ´di vinyi fie nin be olivie fie fɔuun, sran fi su wla-man bé nyin nglo-nglo kun. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kɛn sɔ kle wɔ-ɔ. Like nga nvle kun nga'm be ko yo nan ɔ'a jɔ be amuɛn'm be klun'n, yɛ be yo-ɔ. E kusu e liɛ nga e ko yo nan ɔ ko jɔ Anannganman e Nyanmiɛn'n i klun titi'n yɛ e yo-ɔ. «Cɛn kun ɔ wa ju bɔ bua nga bé ja buli'n, n ´fa be n ´sie-ɔ. Sran nga be mlinnin'n, be nga n yoli be tɛtɛ'n, n ´yiayia be. N ´tian be nga be ja buli'n, be nuan kɛ ɔ ´yo nan nvle'n ɔ'a nunnun-man'n ti. Be nga be ɔli mmua'n be kusu, n ´fa be n ´yo nvle dan kpa. Kpɛkuun m bɔbɔ min Anannganman'n, kɛ ɔ fɛ i sɔ cɛn liɛ'n nun lele b'ɔ ´fa yo kɛ ɔ ´yo'n, min yɛ n ´yo be siefuɛ Siɔn oka'n su lɔ-ɔ. Zerizalɛm kpɔlɛ, wɔ bɔ a ti kɛ min nnɛn'm be sasawlɛ lika sa'n, ɔ ka kaan a ´sa ɔ sin ´sie mɛn'n ekun kɛ laa'n sa. Zerizalɛm ɔ ´sɛ sin ´yo famiɛn klɔ ekun.» ?Izraɛlfuɛ mun, onin yɛlɛ awuyomo nga amun bo i yɛ'n? ?Famiɛn nun-man amun su kun ti-ɔ? ?Nguɛ ti yɛ amun kpita bé wun ase kɛ bla wie bɔ awuliɛ ɔ'a to i sa nin-ɔn? ?Amun ngwlɛlɛ klefuɛ mun b'a wie wu ti-ɔ? Ɛɛn, an `kpita bé wun ase kɛ bla bɔ awuliɛ ɔ'a to i'n sa. Afin amun wa jaso klɔ'n su wa be ´ko la blo. Amun ´kɔ lele be ´ju Babilɔni lɔ kwlaa nan amu'an nyan amún ti, nan Anannganman'n ɔ'a de amun amun kpɔfuɛ'm bé sa nun. Kɛ e ´se yɛ'n, mɛnfuɛ nga bé bo ɔ'a yo kun amún wun'n be sɔnnin. Be ijɔ be se kɛ: «Man Izraɛl sokpa nan e niɛn i.» Sran sɔ'm be si-man sa nga Anannganman ɔ'a gugu ɔ'a sie'n. Be si-man like ng'ɔ o i klun kɛ ɔ ´yo'n. Be si-man kɛ ɔ su tian bé nuan kɛ ble sɔlɛ bɔ be su wa kpukpu be ble bolɛ lika'n su'n sa. «Siɔnfuɛ mun, an `jaso be `kpukpu ble'n. Ɔ ti wunmiɛn-ɔn, m ´man amun. Amun ´nyan wunmiɛn kɛ nannin b'ɔ lɛ blalɛ wɛ'n sa, kɛ nannin b'ɔ lɛ aaba ja bui'n sa. Amun ´nunnun nvle dandan mun, kpɛkuun bé bo ninnge nga an isa'n, an ´fa man min bɔ n sie mɛn wunmuan'n.» Sanngɛ Zerizalɛmfuɛ mun, le nnyɔn nga nun amun wa bobo amún wun ngɔlɛ sa yalɛ'n dunman nun. An `yiayia amun sonja mun. Amun kpɔfuɛ'm b'a bo b'a sin b'a yia amun klɔ'n, be su finfin Izraɛl kpɛn'n i nyrun nun nyantiaan. Anannganman kan ndɛ kleli Bɛtleɛm-Efrata, ɔ seli kɛ: «Bɛtleɛm-Efrata, wɔ bɔ a ti Zida akpasua'n be nun kaan kpa'n, ɔ su lɔ yɛ sran ng'ɔ ko sie Izraɛl'n ɔ ´fin fite-ɔ. Sran sɔ'n i afiliɛ'n fin lalafuɛ nun, ɔ ti adudua.» Anannganman ´yi i sran'm be ase lele san bla ng'ɔ ko wu ba'n, ɔ ´wu i. Izraɛlfuɛ nga be ko trannin nvle kun nga'm be nun'n, be ´sa bé sin be niaan'm be wun wa. Anannganman i fanngan nin i anyrunnyan'n ti, sran sɔ'n ɔ wa jaso yɛ ɔ ´niɛn i sran'm be lika. I nvlefuɛ'm be ´di alaje, afin i dunman'n fu lele ju mɛn'n i awieliɛ lɔ. I yɛ ɔ ´fa fɔundi ba-a. Sɛ Asiri sonja'm be wlu e mɛn'n nun'n nan bé ja tia é sua kpakpa'm be nun'n, e ´sunman e sonja kpɛnngbɛn kpanngban kpa kɛ be nin be be ko kun. Bé sa nun alɛ ninnge'n ti, be ´kwla Asiri asiɛ'n su sran wunmuan'n, be ´kwla Nimrɔd mɛn wunmuan'n. Sɛ Asirifuɛ'm be wlu e mɛn'n nun'n, nan bé ja tia e mɛn'n nun asiɛ su'n, ɔ ´de ye bé sa nun. Zakɔb osu nunfuɛ nga be ka lɛ'n be ti'n, nvle kpanngban nga Izraɛlfuɛ sɔ'm be wo be afiɛn'n be yo kpa, kɛ ninnge bɔ bɔlɛ gua be su'n sa. Izraɛlfuɛ sɔ'm be ti nvle kpanngban sɔ'm be ´yo kɛ ijre bɔ nzue tɔ su'n sa. Nán sran yɛ man nzue sɔ'n tɔ-ɔ, i bɔbɔ i klun klo yɛ ɔ tɔ-ɔ. Zakɔb osu nunfuɛ nga be ka'n, be nin nvle uflɛ mun, be nun sran kpanngban, be ´tran kɛ asɔmɔli b'ɔ o blo nnɛn'm be afiɛn'n sa. Be ´tran kɛ asɔmɔli b'ɔ o bua'm be afiɛn'n sa. Kɛ ɔ ´sin'n, nnɛn kun nga i waan ɔ ´trɛ titi i nun'n, sran fi lɛ-man atin b'ɔ ´de i sa nun-ɔn. Man ɔ́ sa'n su, a nin ɔ kpɔfuɛ'm be `kun, nan be `nunnun treketreke. Anannganman wan yoo: «Cɛn wie lele n ´nunnun amun nnɛn kpanngɔ mun, n ´saci amun kakaklolo mun. N ´nunnun amun mɛn'n nun klɔ mun, m ´bubu amun klɔ nga be sili be wun mun. N ´saci amun wunnzue yilɛ ninnge mun, kɔmiɛnfuɛ su tran-man amun lɔ kun. N ´nunnun amun amuɛn nga amun kplan be'n, nin amun waka sran mun. An su koto-man amun bɔbɔ amún sa nuan ninnge'm be bo kun. N ´tutu yɛbuɛ nga an taka be mun, n ´nunnun amun klɔ mun. Min klunngbɔ nga n ´tu i be nga bé nyin ɔ'a yi-man min bɔ m'an fa ya be wun'n be su'n, ɔ wa yo dan kpa.» An `sie amún su be `tie ndɛ nga Anannganman kan'n. Ɔ se min kɛ yoo: «Jaso, a nin oka mun be `ko kan ndɛ. Man ɔ nɛn'n su man kpɔlɛ'm be ti.» Oka mun nin asiɛ bɔ oka'm be bo'n taka su'n, amun `sie amún su, Anannganman nin i mma'm b'a nyan ndɛ, ɔ'a fa ndɛ ɔ'a mian Izraɛlfuɛ'm bé sa. I waan Izraɛlfuɛ'm b'a yo i sa. Ɔ usa be kɛ: «?Min sran mun, nguɛ sa yɛ n yoli amun-ɔn? ?Tɛ onin yɛ n yoli amun-ɔn? An `kan man n ti. ?Kɛ amun wo Ezipt lɔ bɔ amun ti kanga'n, bɔ n ko deli amun'n, bɔ n fali amun lɔ m bali'n, bɔ n yili Moiz, nin Aarɔn, ɔ nin Mari kɛ be dun mmua amun nyrun'n, tɛ yɛ n yoli amun-ɔn? Min sran mun, akunndan nga Balak b'ɔ ti Moab famiɛn'n buli i amun wun'n, nin ndɛ nga Bɛɔr i wa Balaam fa tɛli i su'n, man amun wla kpɛn su. Sunmanlɛ nga kɛ amun fɛ i Sitim lele be fa juli Gilgal bɔ n ko sunmannin amun'n, man amun wla kpɛn su. Amun wla kpɛn su kɛ ɔ ´yo nan amu'an wun aklunye nga m bɔbɔ min Anannganman n yoli amun'n ti.» «?Kɛ e ´ko yi tɛ e ´man Anannganman bɔ like fi nun-mɛn i sin'n, nguɛ like yɛ e `fa ko mɛn i-ɔ? ?Nannin ba nga be lɛ afuɛ kunngun'n be yɛ be `fa be ko yi tɛ nga, be yra be nnɛn'n kɔlikɔli'n be `mɛn i-ɔ? ?Bua nene kaka yɛ Anannganman kunndɛ-ɔ? ?Ngo kaka yɛ Anannganman kunndɛ-ɔ? ?Nyin kekle bɔ e yoli i su, ɔ nin sa tɛ bɔ e yoli'n ti e `fa e klun ba klikli nga e wuli be'n e `mɛn i nan ɔ'a guɛ i ya'n i ase?» Atin ng'ɔ ti atin kpa'n, bɔ Anannganman waan amun fa su'n, like nga i waan amun yo'n, be dun mmua kan kleli amun. Like nga i waan amun yo'n yɛlɛ kɛ i waan nán an bu amun wiengu lufle, klun-ufue su like'n yɛ amun `yo-ɔ, yɛ atin nga amun Nyanmiɛn'n kle amun'n, amun `fa su nin amun wun ase kanlɛ. Anannganman se klɔfuɛ'm be kɛ be nga bé nyin yi i'n, be ´nyan bé ti. «Zida akpasua sufuɛ mun, amun kwlaa nga amun yia klɔ'n su yɛ'n, an `tie! Ninnge nga sran tɛtɛfuɛ'm be wuali b'ɔ si bé sua'm be nun'n, ɔ nin be toe bɔ be kpɛ i kilo'n su'n, i sɔ tete like liɛ'n, n su yaci cɛ-man be. Be bɔ be kpɛ be toe'n i jayɛbuɛ'm be su, bɔ be jayɛbuɛ ng'ɔ o be pata'n nun'n ti-mɛn i su'n, n yaci n cɛ-man be. Klɔ nga su anyanbeunfuɛ mun, sa tɛtɛ'n yɛ be waan be `fa man be nan be yo-ɔ. Klɔ sufuɛ mun bé nuan nun ndɛ'n ti nnyɔn-nnyɔn, gblɛ'n yɛ be waan be `fa man be nan be kpɛ-ɔ. I sɔ'n ti kusu sa nga n ´fa wla amun nun'n ti-man blɛblɛ, amún tɛ'm be dunman nun ti. Sa nga amun si-mɛn i'n, n wa kle amun. Aliɛ nga amun ´nyɛn i be ´di'n, ɔ su yi-man amun klun. Awe'n ´kun amun. Like nga amun waan amun ´fa sie'n, ɔ su ka-man lɛ. like ng'ɔ ka lɛ'n n ´yo man alɛ'n ´di. Amun ´lua ninnge mun, sanngɛ an su nyan-man nun like fi. Amun ´yi olivie ngo, sanngɛ an su nyan-man wie yo-man like fi nun. Amun ´yi nzan, sanngɛ an su nɔn-man. Famiɛn Ɔmri ɔ nin i wa Akab i awlofuɛ'm bé sa tɛtɛ nga be yo'n, i su yɛ amun nian-an. Like nga be yo'n, yɛ amun yo-ɔ. I sɔ'n ti amun klɔ'n ɔ ´bo. Amun kusu bɔ amun wo klɔ'n su'n, srisrilɛ yɛ be ´srisri amun-ɔn. Nyannzuɛn trɔ nga bɔ yɛ ɔ jin min mɛn wunmuan'n i ti su yɛ'n, amun yɛ amun ´suɛ i sɔ nyannzuɛn trɔ liɛ nin-ɔn.» Be `nian nyrɛnnɛn bɔ n wo nun-ɔn! M'an yo kɛ sran bɔ b'a ti waka mma b'a sin, kpɛkuun ɔ'a ɔ i osu nun nian-nianlɛ'n sa. M'an ɔ vinyi sɔsɔwa kunndɛlɛ. N ´ju lɔ-ɔ vinyi sɔsɔwa waan: ?A sieli min nin? Figie mma nga min konvi o su'n ɔ'a tu anunman. Cuekee! Sran nga be nin Nyanmiɛn be tran klanman'n b'a wie mɛn'n nun, sran fi di-man nanwlɛ kun. Sran kunlɛ akunndan'n yɛ be bu-ɔ, ɔ lɛ-man be nun kun, be sua-sua be wiengu wun aya. Sa tɛ'n, b'a yo i lele b'a si i yo kekleke. Kpɛnngbɛn mun nin jɔlɛ difuɛ'm be mianmian sran mun kɛ be man be ninnge mun. Sran dandan'm be kusu be like liɛ kun nga be waan be ´fɛ i sran sa nun'n, be fia-man bé wun, be fɛ i wue kekle su. Be nun kun ng'ɔ flunman kan'n, i like b'ɔ fɛ i'n yɛlɛ ako owie. Be nun nanwlɛfuɛ'n i gblɛ'n i tɛ'n tra agualɛ. Amun fɔ tulɛ cɛn nga amun klɔ sasafuɛ'm be kɛnnin i ndɛ'n kusu yɛ ɔ ´ba lɛ. Nanwlɛ, kɛ e ´se yɛ'n, amun klun titi amun. Nán an fa amún wla guɛ i amun janvuɛ'm be su. Sran nga bɔ yɛ amun nin i be ti koko nnya nun-ɔn, ɔ ti-man'n, nán an fa amún wla guɛ i su. Afin ba yasua'm be kpɛ bé si nzowa, ba bla'm be nin be nin mun be kpɛ ndɛ, bla'm be nin be sewi'm be kpɛ ndɛ. Sran'm be kpɔ be bɔbɔ be awlo'n nunfuɛ mun. Min liɛ'n, Anannganman nyrun yɛ min nyin ta-a. Nyanmiɛn b'ɔ de min'n i su yɛ n lafi-ɔ. Min Nyanmiɛn'n ɔ ´ti min aniɛn. E kpɔfuɛ mun nan, nán an sri ye. E tɔli sɔ, sanngɛ e ´jaso. Aosin'n li ɔ'a lu ye su sɔ, sanngɛ Anannganman'n ti é kannin. Sɛ Anannganman'n fa é wun ya'n, i su-ɔ, afin e fɔnnin i wun. Sanngɛ ɔ ju i blɛ-ɔ, Anannganman ´jran é sin, ɔ ´di é ti ndɛ, ɔ ´yi ye fite weiin nun. I sɔ sa kpakpa ng'ɔ yo man ye'n, e bɔbɔ e ´wun i. Kɛ e kpɔfuɛ'm be wun i sɔ'n, be ´wun nyannzuɛn afin be usali kɛ: «?Ai! Anannganman amun Nyanmiɛn kpa'n, nguɛ yɛ ɔ o lɛ yo-ɔ? Kɛ be wa nanti be su kɛ akpɔ su fa sa'n, wuun e ´nian be e ´sri.» Cɛn wie lele be si amun klɔ'n i wun talɛ'n ekun. I sɔ cɛn'n nun'n, be ´trɛ amun mɛn'n nun. I sɔ cɛn liɛ'n nun sran'm be ´fin Asiri nin Ezipt lɔ be ´ba. Be ´fin Ezipt nzue ba'n nin Efrat nuan lɔ be ´ba. Be ´fin jenvie'm bé nuan nin oka'm be su be ´ba. Mɛn'n ɔ ´bo, sran nga be tran nun'n be aeliɛ tɛtɛ'n ti mɛn'n ɔ ´bo. Anannganman, ɔ kpɔnman nga a fa kankan nnɛn'n, fa nan fa kankan ɔ mɛn'n nunfuɛ mun, be ti ɔ liɛ. B'a cuɛn bé wun be gua bo ble wie afiɛn. Fa be kɔ Bazan nin Galaad mɛn'n nun lɔ nan be ko di like kɛ a fa yo i laa'n sa. Yo abonuan sa mun man be kɛ laa bɔ be fin Ezipt lɔ be ´ba bɔ a yoli'n sa. Man mɛn kun nga'm be nunfuɛ'm be ´yo kwlafuɛ sɛ, sanngɛ kɛ be wun i sɔ sa liɛ mun'n, be nyin ´gua ase. Be su si-man wie se, ɔ ´bo bé nuan. Be ´nɔn ndutre'n kɛ wuo nin nnɛn nga be cuɛn bé wun ase'n be sa. Be ´fin be fiawlɛ'm be nun be ´ba-a be lɛ usulɛ. Be ´ba wɔ Anannganman bɔ a ti e Nyanmiɛn'n ɔ sin, srɛ ´kun be, be wa sro wɔ. Nanwlɛ, Anannganman, like wie fi nin wɔ sɛ-man. Ɔ mɛn'n nun sran nga b'a wu-man'n, a nian be lika, yɛ kusu sa tɛ nga be yoli'n, a yaci cɛli be. A fa-man ya sie-man ɔ klun, afin a tu ɔ klun a yo klun-ufue. A ´si ye aunnvuɛ ekun, a su bu-man é sa tɛ'm be akunndan, a ´to é sa tɛ mun a ´guɛ i jenvie'n nun. A nin Zakɔb osu nunfuɛ mun amun ´tran klanman, a ´yi ɔ klun-ufue'n i nglo ´kle Abraam i osu'n nunfuɛ mun. A ´yi kle be kɛ a fua kleli e nannan mun lalafuɛ nun'n sa. Niniv klɔ'n i wun ndɛ nga bɔ Anannganman fa wlali Naɔm b'ɔ fin Ɛlkɔs, i nuan kɛ ɔ kan'n yɛ. Aolia nun yɛ Nyanmiɛn kan ndɛ sɔ'n kleli i-ɔ. Anannganman'n ti Nyanmiɛn kun b'ɔ si kwla. Be yo i sa-a ɔ yaci cɛ-man, ɔ yo be wie, i ya'n ti-man blɛblɛ. I kpɔfuɛ'm be yo i sa-a ɔ yo be wie. Ɔ yaci cɛ-man be. Anannganman fa-man ya ndɛndɛ, i wunmiɛn'n ti dan. Sran ng'ɔ yo sa tɛ'n, ɔ yaci-mɛn i lɛ ngbɛn. Kɛ ɔ ´sin'n, aunngban dan kun fita, ndutre ng'ɔ ´nanti-ɔ ɔ tu'n, sɛ e ´kwla se'n, yɛlɛ nzue ng'ɔ mlan'n. Kɛ ɔ kpan jenvie'n su'n, kpɛkuun jenvie'n ɔ'a wie nun. Ɔ yo man nzue ba dandan'm be wie nun, kpɛkuun Bazan nin Karmɛl lɔ nnya nin ijre'm be glɔ, yɛ Liban lɔ waka nnyrɛ'm be glɔ wie. Kɛ ɔ kɛn i wun'n, oka'm be keje, kpɛkuun kpɔlɛ'm be bubu be gua. Kɛ ɔ ´ba'n, asiɛ wunmuan'n keje, asiɛ wunmuan'n nin i su sran'm be kwlaa be usu. ?Kɛ ɔ ko fa ya'n, wan yɛ ɔ kwla jrɛn i nyrun-ɔn? ?Blɛ b'ɔ yi i ya dan'n i nglo'n, wan yɛ ɔ kwla jrɛn i nyrun-ɔn? I ya'n ɔ jue kɔ i nyrun kɛ sin sa. Yɛbuɛ tanda mun bɔbɔ ɔ kpaci be nun. Anannganman'n ti kpa. Awlaboɛ blɛ nun'n, i sin yɛ be fia-a. Be nga be fiɛ i fɔnvɔ'n bo'n, ɔ nian be lika. Sanngɛ i kpɔfuɛ'm be liɛ'n, kɛ nzue ba dan kun yi gua b'ɔ kata asiɛ'n su b'ɔ nunnun lika'n sa, ɔ wa nunnun be. Ɔ ´fa be kɔ aosin tuun'n nun. ?Nguɛ akunndan yɛ an bu i Anannganman wun-ɔn? I yɛ ɔ nunnun amun kpɔfuɛ mun treketreke-ɔ, be su mianmian-man amun kun. B'a yo kɛ owie bɔ b'a to b'a bla be wiengu'n sa, be nɔn nzan lele ɔ'a ti be. Be ´yra kɛ ijre kee kpa'n sa. Niniv, ɔ lɔ yɛ akunndan tɛ bufuɛ b'ɔ sunnzun Nyanmiɛn nin tɛ'n fin-ɔn. Anannganman se Zidafuɛ'm be kɛ yoo: «Man amun kpɔfuɛ'm be sɔn kaka kpa, man be nyan wunmiɛn kpa, sanngɛ be ´nunnun sekeseke, be nun kun sa su ka-man. N toli afɛ'n n yili amun su, sanngɛ n su yo-mɛn i sɔ kun. Zidafuɛ mun, amun liɛ'n, m ´bubu waka nga be fa wlali amun kɔmin'n nun, kpɛkuun n ´de amun, n ´kpɛkpɛ jrɔkɔ nga be fa cili amun'n be nun.» Ninivfuɛ mun, Anannganman ɔ'a fua a kle amun. I waan: «Amun su nyan-man osufuɛ fi b'ɔ ´suan amun dunman nin-ɔn. Amun amuɛn sua'n nun amuɛn mma nga amun fali waka yɛ be sɛli'n nin nga amun fali blalɛ yɛ be yoli'n, n ´saci be. Kunman nga be ko sie amun nun'n, n su kpɛ. N su kpɛ, afin amun ti-man like fi min nyrun kun.» Zidafuɛ mun, amun `nian, jasin fɛ bofuɛ kun yɛ ɔ fin oka'm be su lɔ ´ba yɛ. Ɔ ti fɔundi jasin bofuɛ. Amun `di amun cɛn mun, ninnge nga amun fua be kleli Nyanmiɛn kɛ amun ´fa mɛn i'n, amun `fa ko mɛn i. Sran ng'ɔ sin amun su kle amun yalɛ'n, ɔ ba-man kun. Ɔ ba-man kun, i blɛ'n wieli. Ninivfuɛ mun, sonja kpakpa'm be nin amun su ba alɛ kunlɛ. Amun `sasa amun fiawlɛ klɔ'n i anuan'n, amun `nian amun atin'm be su, amun `buabua amún wun amun `fa amun wunmiɛn'n kwlakwla nan an nin be an `kun. Amun `nian! Anannganman'n su man Zakɔb i anunman'm be kɔmin su kɛ laa'n sa. Ɔ su man Izraɛl kɔmin su kɛ laa'n sa, afin Izraɛl ti kɛ i vinyi fie sa. Abɔlɛfuɛ'm be kpɔngbɔli vinyi sɔ'n i mma'n, be bubuli vinyi'n bɔbɔ kpɛtɛɛ. Ninivfuɛ'm be kpɔfuɛ'm be sonja mun be nyrɛn'm be ti ɔkwlɛ, bé wun tralɛ'm be blo kankankan. Kɛ be ´kɔ alɛ kunlɛ'n, be kakaklolo'm be sɔ youn kɛ sin sa, a ´nian-an b'a man be ta'm be su. Kakaklolo'm be sin akpɔ'm be su nin lika'm be nun kɛ sran bɔ b'a bo fia sa. A wun be sa-a ɔ waan tɛ yɛ b'a sɔ-ɔ. Be sin ndɛndɛ kɛ nyanmiɛn'n su kpa sin sa. Niniv famiɛn'n flɛ i sonja kpɛnngbɛn mun, be ´ba'n, wuun be ´bo nvaka. Be kpɔfuɛ'm be wanndi be kɔ talɛ'm bé wun lɔ, be ko fia nyrɛn dan'n i sin. E ´ijɔ wa-a, b'a bubu anuan nga bé nyin kaci nzue ba'm be su lɔ'n, kpɛkuun nzue'n ɔ'a saci famiɛn sua'n. B'a fa be amuɛn bla bɔ be fa sika ɔkwlɛ yoli'n b'a ɔ. Afanniɛn bla nga be niɛn i su'n, be kplin kɛ auble sa, be fin be wue'n nun. Niniv ti kɛ sɛ wie bɔ ɔ'a yi bɔ i nun nzue'n kwlaa su wie utu'n sa. Klɔ'n sufuɛ'm be lɛ wanndilɛ, be kpan flɛ be kɛ: «Amun `jran! Amun `jran!» Sanngɛ be liɛ nga be si i'n yɛlɛ wanndilɛ, sran fi bli-mɛn i nyin niɛn-mɛn i sin. Be `fɛn jɛtɛ ufue'n nin sika ɔkwlɛ'n. Klɔ'n su aunnyan'n su wie-man le, afin ninnge kpakpa'm be yi klɔ'n piɛ! Be de ninnge mun, be saci-saci be, be fɛn be! Sran'm bé sa sin ɔ'a bubu be, be jran bé ja'm be su-ɔ, ɔ jran-man kun, be usu sa kpɛkpɛkpɛ, kɛ a wun be nyrun'n a si kɛ srɛ kun be. ?Asɔmɔli'm be klɔ'n ɔ'a yo sɛ siɛn'n? Laa, asɔmɔli mma'm be nyan be aliɛ lɛ be di. Kɛ asɔmɔli'n ´kɔ koniɛn dilɛ'n, i mma'm be o be olɛ lɛ cɛ sran fi bo-man bé wun tanngɔ. Kɛ asɔmɔli'n kun nnɛn mun'n, ɔ titi be nun fa man asɔmɔli bla'n ɔ nin i mma mun. Nnɛn ng'ɔ tra be'n, be yi i lawlɛ'n kpɔkpɔkpɔ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ kan ndɛ kle Niniv. I waan: «Niniv, e nin wɔ y'a nyɛn i, n wa yra wɔ alɛ kakaklolo mun kɔlikɔlikɔli, be ´kun wɔ asɔmɔli bɔ b'a kpɛ cro'n mun alɛ nun. Ɔ nnɛn tralɛ'n ɔ wa wie mɛn'n nun. Be su ti-man be nga a sunman be'n be ngan kun.» Sran kunwlɛ klɔ, yako! Wɔ bɔ wualɛ'n yɛ a wua'n, bɔ sa tɛtɛ'n yɛ a yo'n, bɔ ninnge'm be fɛnlɛ'n yɛ a fɛn yɛ a fa nyan ɔ́ wun'n, yako! Amun `nian ngble'm be tɛlɛ bɔ be ´tɛ-ɔ, amun `nian kakaklolo ja mun be tɛlɛ bɔ be ´tɛ-ɔ, amun `nian nnɛn kpanngɔ'm bé ja bo kplalɛ b'ɔ ´kpla lɔ-ɔ, ɔ nin alɛ kakaklolo'm be sinlɛ bɔ be ´sin-ɔn. Nnɛn kpanngɔ su fufuɛ'm be kpɛ alɛ ba, tokofi'm be bo sa mianmianmian. Cua'm be kpa sin, be nga b'a tɔ'n be tru lika'n kwlaa nun, fuɛn'm be tian be wiengu su, be kwla-man be ka, bé ja kpla fuɛn'm be su. Niniv, a ti kɛ tekle bla sa, tekle nga a bo'n ɔ'a sɔn lele ɔ'a kpe nun. A fa ɔ klanman nin abonuan ninnge mun fa flɛ sran mun, a fa ɔ wlaka bolɛ'n fa mlin mɛn nin nvle sunman. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «I sɔ'n ti e nin wɔ y'a nyɛn i. N ´susu ɔ tralɛ tɛnndɛn'n lele ɔ ju ɔ ti wa, kpɛkuun n ´yi ɔ wun ngbɛn n ´kle nvle uflɛ mun. N ´gua ɔ́ nyin ase be nyrun. N ´cuɛn wɔ ase nnɔtiɛ'n nun, n ´sokpa wɔ nan be `tu be `nian wɔ.» Sran kwlaa ng'ɔ wun wɔ'n, ɔ ´wanndi. Kpɛkuun ɔ usɛ i wun kɛ yoo: «?Nan bolɛ nga Niniv ɔ'a bo yɛ'n, wan li cɛ yɛ ɔ ´koko i-ɔ? ?Nin yɛ be ´nyan wɔ anwlɛn su nzue guafuɛ-ɔ?» ?Niniv, ɔ kpa tra No-Amɔn b'ɔ o Nil'n i sama'm be afiɛn'n, bɔ nzue sin yiɛ i'n, b'ɔ sin yiɛ kɛ b'a sisi i wun nin talɛ kekleke kpa wie sa'n? Etiopifuɛ mun nin Eziptfuɛ mun be mɛn-mɛn i anyanbeun like'n blɛblɛ, Pitfuɛ mun nin Libifuɛ mun be nin i be ju kun alɛ. Sanngɛ be trali klɔ sɔ'n su sran'm be lomuɛn be ɔli mɛn uflɛ nun. Be kunnin i mma kanngan mun atin'm be kwlaa su. Be wlali kpɛnngbɛn'm be kɔmin jrɔkɔ. Kpɛkuun awlobo kpɛn'm be liɛ'n be kwlafuɛ'm be tuli bé wun fɔtɔ be cɛcɛli be nun be fali be. Niniv, sa kunngba sɔ'n, ɔ ´nyan wɔ wie. Sa yaya sɔ'n ɔ ´ju wɔ sɛsɛ man a ´yo kɛ ɔ ti yɛ ɔ'a saci sa. Ɔ blɛ liɛ su'n, a ´kunndɛ a wanndi ɔ kpɔfuɛ'm bé bo ´ko fia. Ɔ talɛ nglo-nglo ng'ɔ sisi ɔ́ wun'n, ɔ ti kɛ figie mma bɔ ɔ'a blo'n sa. Sran nga i waan ɔ ´di'n, kɛ ɔ ´keje i waka'n, wuun ɔ ´guɛ i nuan nun. Wɔ alɛ kunfuɛ mun b'a kaci kɛ bla mun sa. Ɔ kpɔfuɛ'm be kan-man klɔ'n i anuan mun nan b'a tike. Sin'n sacili anuan'm be nun gboklo mun. Sɛ bɔ amun waan: «Alɛ b'ɔ ba'n ti'n, amun `sa nzue be sie, amun `wlawla be sasawlɛ lika'm talɛ'm be nun, amun `yo be kpa kekleke! Amun `si ufa'n yɛ amun `siesie bliki kpɛwlɛ'm be ye! Sanngɛ amun ´wu. Sɛ sin ɔ'a di-man amun'n, tokofi yɛ ɔ ´di amun-ɔn. Be ´di amun kɛ aɛcɛ'm be su di nnya sa. Amun sran'm be tian bé nuan kɛ lalo mun sa. Amun aata difuɛ'm be sɔnnin kɛ nyanmiɛn su nzraama mun sa. Be ti kpanngban kɛ aɛcɛ bɔ be su tu kɔ'n sa. Amun aata su nianfuɛ'm be sɔnnin kɛ lalo mun sa, yɛ amun awa junman difuɛ'm be sɔnnin kɛ kakaa bɔ b'a tian bé nuan susrɛ'm be su ayrɛ blɛ nun'n sa. Kɛ wia'n man su'n, kpɛkuun b'a mlin, be wun-man lika bɔ be ɔli-ɔ. A kunndɛ be-ɔ a wun-man be kun. Asiri famiɛn, ɔ sran nga a siesieli be kɛ be `nian ɔ sran'm be su'n be su lafi. Ɔ sonja su kpɛn'm be kwla-man bé wun keje kun. Ɔ nvle'n nunfuɛ'm b'a bo je oka'm be su, sran fi nun-man lɛ kun nan ɔ'a flɛflɛ be kɛ be `yia. Ɔ sacilɛ nga w'a saci yɛ'n, be yo wɔ sa fi-ɔ, ɔ yo-man ye kun. Kannin nga ɔ'a tu wɔ yɛ'n, ɔ ti ɔ wie like. Sa nga bɔ ɔ'a nyan wɔ bɔ a la nyrɛnnɛn nga nun yɛ'n, be kwlaa nga be ti i sɔ ndɛ'n, be ´bo ndɛ. Afin sran fi nun-man lɛ bɔ w'a yo-mɛn i tɛ w'a flan-man nun-ɔn.» Sa nga Anannganman'n yili i nglo kleli Abakik b'ɔ ti i nuan ijɔfuɛ yɛ ɔ o yɛ: ?Anannganman, nan flɛlɛ nga m'an flɛ wɔ lele kɛ a wa de ye'n, a su tɛ-man min su le? ?Sa tɛtɛ nga be yo bɔ n kpan n kan n kle wɔ'n, cɛn onin ko yɛ a ´de ye be nun-ɔn? ?Nguɛ ti yɛ a yo man n wun sa tɛ nga mun-ɔn? ?Nguɛ ti yɛ i sɔ sa nyrɛnnɛn-nyrɛnnɛn liɛ mun a tran lɛ nian be sɔ-ɔ? Mianmianlɛ nin sa kekleekle'n sin yia min pɛ! Lika'n kwlaa, jɔlɛ dilɛ nin ndɛ kpɛlɛ'n yɛ ɔ o nun-ɔn. Sran'm be bu-man mmla'n i like fi kun, be di-man ndɛ nanwlɛ kun. Klunwifuɛ'n ɔ tɔ nanwlɛfuɛ'n su. Ɔ man ɔ jɔlɛ nga sran'm be di'n, wie fi ti-man su. Anannganman waan: «An `nian mɛn'm be nun kpa. Man amun nuan bo amun wun yɛ man srɛ kun amun dan kpa. Afin amun blɛ su yɛ'n, sran kun su wa yo sa kun bɔ sɛ sran wie yɛ ɔ kɛn i wun ndɛ kle amun'n, amun su ko fa-man su le. Babilɔnifuɛ bɔ be si-man aunnvuɛ'n, bɔ be ti aeliɛ tɛfuɛ'n, bɔ be su wa wlu mɛn'm be nun asiɛ wunmuan su'n, m'an fa be, be o balɛ. Be ´ba be wiengu'm be lika'm bé sa nun delɛ. Be yo sro tɛ kpa, be tu-man bé wun ngowa, be lɛ be tiaun mmla yɛ be nanti su-ɔ. Be nnɛn kpanngɔ'm be kwla wanndi be tra kangale. Be wun yo mmlɛ tra blo alua'm bɔ be di kɔnguɛ koniɛn'n. Kɛ be nnɛn kpanngɔ fufuɛ'm be fin mmua lɔ be ´ba'n, be tu sa bɛiin, kpɛkuun be jra lɔ kli! Be nnɛn kpanngɔ'm be fin mmua lɔ be tu kɛ anunman nyin b'ɔ su fuan i nnɛn'n sa. Like fɛnlɛ ti yɛ be kwlaa'n be ba-a. Be ´ba'n, be nian-man bɛ nin fama, be nyrun ndɛnman su yɛ bé nyin ta-a. Be nga be tra be lomuɛn'n, be tian bé nuan zɔ kɛ aunnyan sa, be si-man bé nuan. Be bu-man famiɛn'm be like fi. Be to siefuɛ'm be mma. Klɔ nga be si bé wun'n, be fata-man be like fi. A ´nian-an, b'a gua fa, b'a fu su b'a fa klɔ sɔ mun. Kpɛkuun be sin kɛ aunngban dan kun b'ɔ su sin'n sa. Be sin kɔ lika uflɛ be ko yo sa tɛ ekun, yɛlɛ kɛ be like liɛ bɔ be lafi su'n yɛlɛ be wunmiɛn'n.» Anannganman, kɛ ɔ fin adudua'n, wɔ yɛ a ti Nyanmiɛn titi-ɔ. A ti min Nyanmiɛn, ɔ nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun, a wu-man le. Anannganman, a kpali e kpɔfuɛ sɔ mun kɛ be di e jɔlɛ. Wɔ bɔ a ti kɛ yɛbuɛ sa'n, a tinnin be kɛ be tu e fɔ ɔ dunman nun. Kusu wɔ bɔ a ti saun'n, a kwla nian-man sa tɛ'n. Sɛ be yo sran wie tɛtɛ'n, a kwla tran-man lɛ a fa-man ɔ nyinma a niɛn-mɛn i sa ngbɛn. ?Yɛ wuun nguɛ ti yɛ a nian sa tɛ yofuɛ sɔ'm be aeliɛ'n, bɔ a tɛ-man be su nin-ɔn? ?Kɛ klunwifuɛ'm be ´tra be bɔ be ti nanwlɛfuɛ mun bɔ be ´nunkun be'n, nguɛ ti yɛ a kan-man ndɛ nin-ɔn? ?Nguɛ ti yɛ a yo klɔ sran'm be kɛ jue mun nin blo nnɛn mun bɔ be lɛ-man min'n be sa nin-ɔn? Babilɔnifuɛ'm be tra sran'm be kɛ be fa kowa be san jue mun'n sa. Be cuɛn be guɛ i be lala nun, kpɛkuun be klun ɔ'a jɔ lele ɔ'a tratra su. Be kun nnɛn be fa sɔ be lala mun. Be yra ansans be man be afin sɛ be ´di aliɛ kpa-a, ɔ fin be. ?Nan be ko yaci-man be tokofi'm be cuɛnlɛ nvlefuɛ'm be wun? ?Be ko yaci-man sran'm be nyrɛnnɛn kunlɛ'n sa mlɔnmlɔn? Sa ng'ɔ yo-man min fɛ bɔ n fa usali Anannganman'n ti, n ´ko tran klɔ'n i wun talɛ'n su kɛ be nga be sasa klɔ'n be fa yo'n sa, nan n ti ndɛ ng'ɔ ´kan kle min'n, nan n kusu n ´wun nga n ´fa tɛ i su'n. Kpɛkuun Anannganman'n tɛli min su kɛ: «Sa nga n su wa yi be nglo n kle wo yɛ'n, klɛ be tɛbua bue kanngan'm be su kɛ ɔ ko yo nan b'a kwla kanngan be weiin'n ti. Ndɛ nga n ´kan be n ´kle wɔ yɛ'n, be yolɛ blɛ nian ju-man. Kannzɛ ɔ cɛ lele-ɔ ɔ ´cɛ ngbɛn, san i blɛ sɔ'n ´ju le. Man i li cɛ bɔ lele, sanngɛ fa wɔ wla gua su. I kwlaa b'ɔ yoli o, san i sɔ sa liɛ'n ɔ ´tɔ, ɔ su sɛn-mɛn i wun. Klɛ i kɛ: Nian, wun tufuɛ'n, i klun akunndan'n ti-man kpa. Sanngɛ sran ng'ɔ lafi n su b'ɔ man ɔ kaci sran kpa'n, ɔ ´nyan nguan. Nanwlɛ, wunmiɛn'n ti tɛ: tutre difuɛ'm be tran-man diin mlɔnmlɔn. Be lɛ konvi kɛ blɔlɔ lɔ klɔ dan'n sa bɔ kannzɛ sran'm be ´wu sɛ sanngɛ ɔ flɛn-mɛn i'n. Be ti kɛ anannganman wie'n sa, bé nyin yi-man like. Asiɛ'n su nvle'm be kwlaa'n, tutrefuɛ sɔ'm be waan be yɛ be sie be-ɔ. Nvle sɔ'm be ´di i asanse, tutrefuɛ sɔ'm bé wun lakaci ndɛ yɛ be ´kan-an, be sri be, be yo be finfin.» «Be ´se kɛ yoo: ‹Be nga sran'm bé bo ninnge'n yɛ be wua be fa yo be liɛ'n, bɔ sran'm be aowa'n yɛ b'a de lele'n, be yako lele. ?Nan cɛn onin ko yɛ be ´yaci i sɔ sa liɛ'n be yolɛ-ɔ?› Be nga bé kalɛ wo amun su'n, kɛ amun ´bo bé nyin bla-a, be lɛ amun alowa'n nun, kpɛkuun be su fɛn amún bo ninnge'n kɛ amun fa fɛnnin be liɛ'n sa. Mɛn nga amun fɛnnin be nun ninnge'm be sɔnnin. Kɛ amun ko kun sran'n, amu'an kun i. Sa kekleekle nga amun yoli be mɛn'n nun nin klɔ'm be su'n, ɔ nin be su sran'm be su'n ti, be nga be o lɛ'n be kusu be wa fɛn amún bo ninnge liɛ'n wie. Sran nga i waan ɔ ´di ndrunmun ´fa si i awlo nan ɔ'a nyan tranwlɛ kpa, nan sa ɔ'a nyɛn-mɛn i'n, i yako lele! Gugulɛ tɛ nga amun gugu'n, ɔ ti amun awlofuɛ'm bé nyin ase gualɛ like. Nvle'm be nun sran wlawla nga amun kunnin be'n, ɔ ti amun bɔbɔ amún wun tɛ yolɛ. Yɛbuɛ nga be fa kplannin talɛ'n, sɛ n ´kwla se'n, be ´sun be ´gua amun wun. Kpɛkuun kpanlɛ nga yɛbuɛ'm be ´kpan'n, sua blengan'n ´lielie su. Sran ng'ɔ fa sran kunlɛ fa kplan klɔ kun'n, sran ng'ɔ fa sran'm be abɔlɛ yolɛ'n fa kplan klɔ'n, i yako lele! Mɛnfuɛ'm be ´kle bé wun yalɛ ngbɛn. Junman nga be ´di i lɛ'n, san sin'n yɛ ɔ ´di-ɔ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ di i sɔ junman liɛ'n ngba-a. Sran'm be kwlaa be ´wun kɛ Anannganman lɛ nyrun. Afin i anyrunnyan sɔ'n, ɔ wa yi mɛn wunmuan'n kɛ jenvie'n fa yi'n b'ɔ ɔ kɛtɛ i bo lɔ'n su sa. Sran nga i waan ɔ ´mɛn wiengu'm be nzan kekleekle nan be nɔn be bo nan be kpa bé bo ngbɛn nan ɔ ´nian be'n, i yako lele! ?Anyrunnyan like yɛlɛ sɔ'n? ?Nán nyannzuɛn like-ɔ? Amun bɔbɔ amun `nɔn wie nan an yi amun wun kplɛn. Anannganman i ya klowa'n, ɔ wa fa tannin amún ti. Sɛ n ´kwla se'n, amun ´nɔn i ya sɔ'n weiin. Amun anyrunnyan bɔ amun waan amun ´nyɛn i'n, nyannzuɛn yɛ amun wa wun i-ɔ. Sa kekleekle nga an yoli be Liban lɔ'n, ɔ wa kaci ´tɔ amun bɔbɔ su. Nnɛn nga an kunnin be abɔlɛ kunlɛ'n, i ti amun wawɛ ´wanndi amun wun. Sa ti bɔ sa sɔ'n ´tɔ amun su'n, yɛlɛ sran bɔ an kunnin be beblebe'n, ɔ nin sa kekleekle nga an yoli i mɛn'm be nun nin klɔ'm be su, ɔ nin sran'm be su'n. ?Amuɛn mma'm be sɛlɛ'n yo nguɛ ye? ?Be nga be fa blalɛ be yi amuɛn ba mun'n, bɔ be yi be ayɛ be sin'n, ɔ ti-man ato? ?Like sɔ'm bɔ be si-man ijɔ, bɔ sran bɔbɔ yɛ ɔ yili be'n, ɔ yo sɛ yɛ man ɔ ko fɛ i wla'n gua be su-ɔ? Sran ng'ɔ se waka losin'n kɛ: ‹Tinnge'n,› sran ng'ɔ se yɛbuɛ b'ɔ si-man ijɔ'n kɛ: ‹Jaso'n,› i yako lele! Be kwla kle-man sran like fi. Man i li sran'm be kata amuɛn sɔ'm bé wun nin sika ɔkwlɛ ɔ nin jɛtɛ ufue, nán kɛ be lɛ nguan kɛ sran sa ti-ɔ. Anannganman'n liɛ'n, ɔ o i sua'n nun lɔ. Man asiɛ'n su sran'm be kwlaa be muan bé nuan i nyrun.» Abakik b'ɔ ti Anannganman i nuan ijɔfuɛ i Anannganman srɛlɛ b'ɔ ti kɛ kokolɛ sa'n yɛ ɔ o yɛ. Anannganman, ɔ sa dandan nga a yoli be'n, be kannin bé wun ndɛ n tili. Ɔ man n sro wɔ. Blɛ'n kwlakwla, yo i sɔ sa mun ekun kle ye. Kannzɛ bɔ a fa ya'n, sanngɛ ɔli yi ɔ klun-ufue'n i nglo kle ye ekun. Nyanmiɛn fin Teman lɔ ba. Nyanmiɛn bɔ i nzuɛn nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun'n, ɔ fin Paran oka'm be su lɔ ba. Nglo lɔ'n, i nyɛnmɛn b'ɔ ti'n, ɔ fite su lika'n kwlaa, yɛ asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa be mɛnmɛn i. Ɔ bo nyɛnnyɛnnyɛn. Like'n ti kɛ wia je sa, ɔ fin i sa klun fite. Lɛ yɛ i wunmiɛn'n fia-a. Ɔ to tukpacɛ tɛ bɔ sa ndɛndɛ'n yi i nyrun yɛ ɔ ba-a. Kan ɔ sin lɛ'n, ɔ ti tukpacɛ ngunmin. Kɛ ɔ jran'n, asiɛ'n keje, kɛ ɔ nian mɛnfuɛ mun'n, kpɛkuun be bo bli srɛ b'ɔ kun be'n ti. Oka'm bɔ be ti be liɛ kɛ yɛbuɛ sa'n, be nun kpacikpaci, kpɔlɛ nga be o lɛ-ɔ nán ndɛ sa'n, be trotro, be yɛ be ti atin b'ɔ sin su laa nin-ɔn. Etiopifuɛ'm be wla bɔ ɔ'a bo bé wun'n, n wun i. Madianfuɛ'm be kusu srɛ ng'ɔ kun be'n, n wun i ekun. ?Nzue ba dandan'm be yɛ be kun wɔ ya-a, Anannganman? ?Nzue ba dandan mun-ɔn? ?Jenvie'n wun yɛ a fa ya dan nga-a? A fu nyanmiɛn ble'n su kɛ kakaklolo bɔ i nnɛn kpanngɔ'm be su fɛ i kɔ alɛ kunlɛ nan ɔ nyan kwlalɛ'n sa. A siesie ɔ ta'n i ye. Ɔ ta mma'n yɛlɛ ɔ nda nga a tali mun. A fa nzue ba dandan fa kpaci asiɛ'n nun. Kɛ oka'm be wun wɔ'n, be usu. Kɛ nzue'n ɔ tɔ dandan'n, kpɛkuun ɔ'a kata asiɛ'n su kplu. Jenvie'n ɔ bo kpɛkuun ɔ wunndun kendengleiin to nyanmiɛn'n. Kɛ ɔ ta mma'm bɔ a to be'n be ´kɔ bɔ be ´kpa sin'n, bɔ wuun ɔ cua'm be ´bo mianmian be ´kɔ'n, kpɛkuun bi, wia nin anglo'n b'a jran. A fa ɔ klun ya'n yɛ a wlan asiɛ wunmuan'n su-ɔ. Ya ble b'ɔ o ɔ klun'n yɛ a fa nunkun mɛnfuɛ mun-ɔn. Ɔ sran'm be delɛ yɛ a ´tiatia kɔ blɛblɛ lɛ-ɔ. Ɔ famiɛn bɔ a fa sieli'n, i delɛ yɛ a su kɔ lɛ-ɔ. A ´kun klunwifuɛ'm be famiɛn'n, kpɛkuun a ´nunnun i bo mma'm be kwlaa kpan. E kpɔfuɛ'm bé su kpɛnngbɛn nga be ´kpla be ´ba sa'n, a ´se kɛ aunngban dan wie yɛ ɔ su fita-a. Kɛ be ´ba'n, wuun be ´kpan aklunjuɛ kpanlɛ'n be ba kɛ be wa keje e nun. Be ´ba'n, be buabua bé wun kɛ be ´fia be ´kun ye, sanngɛ a de be bɔbɔ bé sa nun ta mma mun fa fitifiti bé ti'n. Kɛ jenvie'n ɔ ´wunndun kpɔlu-kpɔlu'n, wuun a ´fa ɔ nnɛn kpanngɔ mun sin nun. Kɛ n tili nganniɛn'n, nanwlɛ, i liɛ'n n wieli je mlɔnmlɔn. N gua sa yɔyɔyɔ kokolɛ'n dunman nun. Kpɛkuun srɛ b'ɔ kun min'n ti, mín wun glɔli min. Mín ja'm be lololi mín bo kplokoo. I ti n wa tran lɛ bɔ koun m ´minndɛ be nga be kle e yalɛ'n be awlaboɛ cɛn'n nan e nin be e ´ko kun. Kannzɛ mma nun-man figie'm be su'n, kannzɛ be nyan-man vinyi mma be ti-man'n, kannzɛ like fi nun-man olivie'm be su'n, kannzɛ be nyan-man aliɛ fie'm be su'n, kannzɛ bua nun-man tuin'm be nun'n, kannzɛ nannin nun-man tuin'm be nun'n, sanngɛ n liɛ'n, n lɛ aklunjuɛ Anannganman dunman nun, kɛ Nyanmiɛn ti min defuɛ'n ti n lɛ aklunjuɛ. Anannganman Nyanmiɛn'n ti min wunmiɛn manfuɛ, ɔ yo man mín wun kpɛ kɛ álua mun sa, ɔ yo man n nanti oka fleinflein'm be su. Ndɛ nga Anannganman kan kleli Sofoni'n yɛ ɔ o yɛ. Ezekias wa Amaria i wa liɛ Gɛdalia, i kusu wa liɛ Kisi i klun ba yɛlɛ Sofoni. Zida famiɛn Zozias bɔ i si yɛlɛ Amɔn'n, i blɛ su yɛ Nyanmiɛn kannin ndɛ sɔ'n kleli Sofoni-ɔ. Anannganman wan yoo: «N wa nunnun asiɛ'n su ninnge'm be kwlaa. N ´nunnun sran nin nnɛn mun, anunman nga be tu be sin nglo'n nin kpatra nga be o jenvie nun'n, n ´nunnun be, klunwifuɛ mun nin bé sa nuan ninnge tɛtɛ nga be yoli'n, n ´nunnun be. N su yaci-man sran ba kun sa asiɛ'n su.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Zida nvle'n nin Zerizalɛmfuɛ mun be wa wun min. Baal wun ninnge ng'ɔ ka wa'n, n ´yi, i sufuɛ nin i nyrun jranfuɛ'm be dunman liɛ'n ´mlin mlɔnmlɔnmlɔn. Sran nga be fu sua'm bé ti'n su be koto nzraama'm be bo'n, ɔ nin be bɔ be koto Anannganman'n bo be tɛ i nda kpɛkuun be kunngba'n be ta amuɛn Milkɔm nda'n, n ´nunnun be. Be nga be kaci bé sin be si min Anannganman, bɔ be bua-man min ndɛ nun, be usa-man min ngwlɛlɛ afɛ'n, n ´nunnun be.» An `muan amún nuan Anannganman Nyanmiɛn nyrun, Anannganman'n i ya cɛn'n ɔ'a mantan koko. Anannganman'n ɔ'a siesie tɛ yilɛ'n, be nga ɔ ko flɛ be'n, ɔ'a yo be saun. «Mín tɛ yilɛ cɛn sɔ nun'n, i kpɛnngbɛn mun o, i famiɛn awlo lɔ sran dandan mun o, n ´tu be fɔ. Be kwlaa nga be fa nvle uflɛ'm be nzuɛn'n, n ´tu be fɔ. I sɔ cɛn liɛ nun'n, be bɔ be ju Nyanmiɛn sua'n i anuan'n nun bɔ be tu be tra i tiaan nga be fa wlu nun lɔ su'n, kɛ sran bɔ be si-man Nyanmiɛn'n be sa'n, n ´tu be fɔ. Be nga bɔ b'a fa awie'n nin sa tɛtɛ yolɛ'n b'a fa nyan bé wun, bɔ i sɔ ninnge'm b'a yi be amuɛn sua mun piɛ'n, n ´tu be fɔ. I cɛn sɔ nun'n, kpanlɛ ´tɛ Jue Anuan'n nun lɔ, yɛ awuyomo ´tɛ klɔ'n i akpasua uflɛ'n su lɔ. Nganniɛn dan ´tɛ kpɔlɛ'm be su.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Amun nga amun tran ngua lɔ'n, an `bo awuyomo, afin aata difuɛ'm be kwlaa be su wa wu, sika kunndɛfuɛ'm be kwlaa bé ja su wa mlin be bo asiɛ'n su. Blɛ sɔ nun'n, n ´sɔ kannin n ´nian-nian Zerizalɛm i kɔtɔkakɔtɔka nin i longolongo'm be kwlaa be nun. Be bɔ be klun ti-man be, be o lɛ diin kɛ nzan bɔ ɔ'a klo ɔ'a jrɛn i bo'n sa. Be se be wun kɛ: ‹Man e ti sa ke! Anannganman su kwla yo-man like fi! Sa kpa o, sa tɛ o, ɔ kwla-man wie fi yo!› E nin be sɔfuɛ mun e wa yia nun. Be wa fɛn bé bo ninnge kpakpa mun, bé sua'm be wa bubu. Sua nga be wa kplan'n, be su tran-man nun, vinyi nga be wa ta'n, be su nɔn-mɛn i nzan.» Anannganman i cɛn dan'n ɔ'a mantan koko, ɔ ba ndɛndɛ kpa, ɔ'a mantan koko. Cɛn sɔ nun'n, alowa'n ´jaso woo, awuyomo'n ´tɛ. Safunyrɛn'n bɔbɔ ɔ ´kpan kɛ: «Be `de min o, be `de min o!» Cɛn sɔ'n, ɔ ´yo Nyanmiɛn i ya i nglo yilɛ cɛn, ɔ su yo-man aklunjuɛ cɛn, ɔ ´yo awlaboɛ cɛn. Ɔ ti mɛn'n nin ninnge'm be nunnunlɛ cɛn. Cɛn sɔ'n, aosin'n ɔ ´wla tritritritri. Ɔ ´yo nzue mlanlɛ lika sa tuun, yɛ ɔ ´yo bɔlɛ ufue lika sa munnduun. Sonja nga be fin lika wie be bali kɛ be nin be kpɔfuɛ mun be ´kun alɛ'n, be ´bo awɛ yɛ be ´kpan alɛ kpanlɛ. Klɔ nga be si be wun'n, bɔ be lɛ sasawlɛ sua nglo-nglo'n be nin be nunfuɛ'm bé kun. «N ´fa nyrɛnnɛn'n n ´yi i sran'm be su, be ´nanti kɛ anyansifuɛ mun sa. Fɔnlɛ bɔ be fɔnnin Anannganman wun'n ti, be mmoja'n ´sonji lika'n nun kɛ nzue sa, yɛ be fuɛn'n ´kplɔ kɛ ofuɛ su like sa.» Anannganman i ya cɛn dan nun'n, be sika nin be sika ɔkwlɛ'n be su kwla de-man be. I ya b'ɔ ti kɛ sin sa'n, ɔ ´nunnun mɛn wunmuan'n. Ee, nanwlɛ, ɔ ´yo kekle o! Anannganman ´nunnun asiɛ'n su sran'm be ngba sekeseke. Amun bɔ amun si-man nyannzuɛn'n amun `kan amun anwlɛn'n i ase nan amun `bu akunndan kpa, kɛ ɔ ko yo nan Anannganman i ya cɛn dan'n ju-ɔ, amu'an bo-man b'a sanndi-man le kunngba kɛ awie wla sa, nan Anannganman ɔ'a fɛ-mɛn i ya dan'n ɔ'a gua-man amun su'n ti. Mɛn'n nun wɛtɛɛfuɛ mun, amun bɔ amun nanti Anannganman i mmla'n su'n, amun `mantan Anannganman. Amun `yo nanwlɛfuɛ, amun `kan amun wun ase be man Nyanmiɛn'n. Amun `kan amun wun ase be mɛn i, i liɛ'n, nja, sɛ i ya cɛn'n ju-ɔ, amun ´nyan amun ti o. Gaza wa tɔ koun, Askalɔn ´nunnun mlɔnmlɔnmlɔn. Be wa fuan Asdɔdfuɛ mun wia klakla kpa'n nun. Ekrɔnfuɛ'm be kusu, be wa tu be bo klɔ'n su. Amun bɔ an fin Keret, bɔ an tran jenvie'n nuan'n, amun yako! Afin amún wun ndɛ nga Anannganman'n ɔ'a kan'n, ɔ ti-man blɛblɛ. I waan: « Kanaan bɔ a ti Filistifuɛ'm be mɛn'n, n ´nunnun wɔ, n ´nunkun ɔ́ su sran'n kwlaa. Wɔ asiɛ ng'ɔ la jenvie'n nuan lɔ'n, ɔ ´kaci nnɛn'm be didiwlɛ, lɛ yɛ nnɛn kankanfuɛ'm be ´fa be nnɛn mun be ´sin-ɔn, lɛ yɛ be ´sisi be bua'm be kuku'n yɛ be ´fa be ´gua nun-ɔn.» I sɔ lika liɛ ng'ɔ o jenvie nuan lɔ'n, Zidafuɛ'm be ´fa be nnɛn'm be ´kɔ didilɛ lɔ, kpɛkuun nnɔsua be ´ko la Askalɔn sua'm be nun lɔ. Afin Anannganman be Nyanmiɛn'n ɔ wa nian be lika, ɔ ´fa be ´sie be osu laa'n nun. «Nzowa nga Moabfuɛ'm be kpɛli min sran mun'n, asanse nga Amɔnfuɛ'm be dili be'n, n tili. Blɔlɛ nga be bɔbɔ be blɔ kɛ be lika liɛ'n i kpa tra Izraɛlfuɛ'm be lika liɛ'n, n tili. Ɔ man i ti m bɔbɔ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, m'an ta nda kɛ sɛ Moab ɔ'a yo-man kɛ Gomɔr sa'n, wuun nán min Izraɛl Nyanmiɛn nin-ɔn. Be lika'n ´kaci njin asiɛ, san ijre tɛtɛ'm be kunngba yɛ be ´fu nun-ɔn, ɔ ´saci mlɔnmlɔnmlɔn. Min nvle nunfuɛ nga be kali'n, be ´fɛn be bo ninnge mun, yɛ be ´fa asiɛ'n yo be liɛ.» Be tutre bɔ be dili'n, ɔ nin nzowa nga be kpɛli Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i sran mun'n, i su sa nga be ko nyɛn i'n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Anannganman'n su yo-man be blɛblɛ, ɔ ´kuakua asiɛ'n su amuɛn fanunfanun mun. Ɔ man nvle nga be o mmua-mmua kpa'n be ´koto i bo bé mɛn'm be nun sɛsɛsɛ. «Etiopifuɛ mun, amun kusu n ´yo man alɛ'n ´di amun.» Anannganman yɛ ɔ se sɔ-ɔ. Anannganman nin be nga be o mɛn'n i nglo lɔ lika liɛ nun'n be ´yia nun. Ɔ ´nunnun Asiri, ɔ ´yo man Niniv ´nunnun, ɔ ´kaci aawlɛ flɛnnɛn, ɔ su yo-man like ye. Ɔ ´kaci klɔ nnɛn nin nnɛn wafa-wafa'n kwlakwla be tranwlɛ, ɔ liɛ akpatue'm be ´fɛ i sua'm bé ti buwlɛ lika'n be ´yo be lawlɛ. Sua'm be fenɛtri'm be nun yɛ anunman'm be ´kpan-an. Kɛ a kpɛn sua'm be anuan'm be nun sa'n, a ´wun kɛ ninnge'm b'a saci be tru lɛ. Sɛdri waka'm bé bo ´wie tu. «Sran kwlaa ng'ɔ ´sin i wun lɛ'n, srilɛ'n yɛ be sri wɔ-ɔ, be keje be sa be se kɛ: ?Klɔ klanman bɔ i nunfuɛ'm be klun ti-man be'n, bɔ be bu i kɛ be lɛ-man wunsu'n yɛlɛ nga ɔ'a yo sa yɛ'n? ?Klɔ sɔ'n yɛlɛ nga ɔ'a nunnun mlɔnmlɔnmlɔn bɔ ɔ'a kaci nnɛn'm be lawlɛ yɛ'n? » Nyin kekle klɔ, klɔ saciwa, klɔ bɔ i su kpɛnngbɛn'm be mianmian sran'n, n ´yo i yako! Be kan ndɛ be kle i-ɔ, ɔ guɛ i su sin, be kle i ngwlɛlɛ-ɔ, ɔ fɛ-mɛn i su sie-mɛn i bo, ɔ fɛ-mɛn i wla gua-man Anannganman su. I famiɛn i awlo lɔ sran dandan'm be ti kɛ asɔmɔli b'ɔ su tian'n sa. I su jɔlɛ difuɛ'm be ti kɛ nsoso bɔ nnɔsua be ko di koniɛn bɔ sanngɛ nglɛmun be nyan-man like be kpisa-man'n sa. I su Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun'n, be kwla lafi-man bé su fa-man like wla-man be sa nun kɛ be `yo, be yo-man like nga be kle be'n. I su Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be yo Nyanmiɛn i ninnge'm be finfin. Be fa-man mmla'n su. Kusu wuun sa kpa yolɛ ti yɛ Anannganman'n wo klɔ'n su-ɔ, nán sa tɛ yolɛ ti-ɔ. Nglɛmun kwlakwla ɔ yiyi i mmla'n nun, ɔ lɛ-man cɛn. Sanngɛ ɔ nin sɔ ngba'n, aeliɛ tɛfuɛ'm be ´yo sa'n sa-a, nyannzuɛn kaan sa kun-man be. «N nunnunnin nvle wie mun mlɔnmlɔnmlɔn, be sasawlɛ sua mun bɔ be ti nglo sua'n, bɔ be o klɔ'm be cɔnjɔ'm be su'n, m bubuli be. Be akpɔ'm be tɔli srololo, m bubuli be klɔ mun, sran fi ijɔ-man be su kun. Min waan sɛ n ´yo sɔ nan Zerizalɛmfuɛ'm be ´sro min o. Bé nyin nglo-nglo nga n wlali'n, min waan wuun sɛ be ´wun i wlɛ o. Sa nga n ko yo'n, n yoli, sanngɛ sa tɛtɛ yolɛ'n yɛ bé wun kpɛ su-ɔ.» I sɔ'n ti min waan: «An `tran lɛ be minndɛ min man n kan sa tɛ nga an yoli mun n kle amun afin m'an gugu kɛ n ´yiayia nvle-nvlefuɛ mun nin famiɛn'm be mɛn'n be nunfuɛ mun nan ya dan nga n fali'n, n ´yo i nuan like m ´man be. Min ya dan ng'ɔ jue kɛ sin sa'n, ɔ ´di asiɛ wunmuan'n.» «Kpɛkuun n ´kaci nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be anwlɛn'n, ndɛ tɛ su fin-man bé nuan fite-man kun. Ɔ man be ´su min Anannganman. Be kwlaa bé bo ´yo kun be ´srɛ min. Min sufuɛ bɔ n yoli man b'a bo b'a sanndi'n, wie'm be ´jaso Etiopi nzue ba'n sin lɔ be wa cɛ min like.» «Cɛn sɔ nun'n sa nga amun yoli min'n, fɔnlɛ nga amun fɔnnin min wun'n, amun su fɛ-mɛn i su afɛ'n kun, afin be nga be tu bé wun beblebe'n, n ´kan be bo amun wun lɛ. Kpɛkuun amun ´yaci amun wun tulɛ min Nyanmiɛn min oka'n su. Amun nvle'n nun sran nga n ´yaci be lɛ'n, yɛlɛ wɛtɛɛfuɛ mun nin yalɛfuɛ mun. Be liɛ'n be ´lafi min su, be ´fia min sin. Izraɛlfuɛ nga be ´ka'n, be su di-man ndrunmun kun, be su bua-man ato, be su lakalaka-man sran'm be kun, be ´di like be ku ´yi, be ´la fɔuun, sran fi su wla-man be srɛ kun.» Siɔnfuɛ mun, an `kpan aklunjuɛ kpanlɛ! Izraɛlfuɛ mun, an `bo sro! Zerizalɛmfuɛ mun, man amun klun jɔ kpa kɛ sran klun fa jɔ'n sa, afin amun wun ya nga Anannganman fali'n ɔ'a guɛ i ase, ɔ'a fuan amun kpɔfuɛ mun. Anannganman b'ɔ ti Izraɛl famiɛn'n, ɔ nin amun wo nun, nán srɛ kun amun, sayalɛ su nyan-man amun kun. Ɔ lɛ cɛn bɔ be ´se Zerizalɛmfuɛ mun kɛ yoo: «Siɔnfuɛ mun nán srɛ kun amun, nán amún sa sin bubu amun! Anannganman amun Nyanmiɛn'n jin amun sin. Ɔ lɛ wunmiɛn, ɔ ´yo man amun ´kwla. I klun ti jɔwa dan amun wun, klolɛ b'ɔ klo amun'n ti, amun ´sin amun osu laa'n nun. Amun dunman nun ɔ ´bo sro, ɔ ´si able kɛ be fa yo i cɛn dilɛ nun'n sa. Sayalɛ'n su nyan-man amun kun Anannganman ´titi amun nyrun nyannzuɛn'n. I sɔ blɛ nun'n e nin be kwlaa nga be kleli amun yalɛ'n e ´yia nun. Be nga bé ja yo be ya'n m miɛnmiɛn i, n ´yiayia be nga be mlinnin mun, n ´yo man an ´nyan kɔmin, amun dunman'n ´fu lele ɔ ´tru mɛn nga an wunnin nyannzuɛn nun'n be nun. Blɛ sɔ'n nun'n, n ´ko fa amun m ´ba, n ´kan amun m ´bo nun, n ´wla amun sran nun, amun bɔbɔ amun ´wun i. N ´yo man amun ´nyan kɔmin, amun dunman'n ´fu, ɔ ´tru nvle'm be nun.» Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Kɛ Dariis trannin famiɛn bia su'n, i afuɛ nnyɔn'n i anglo nsiɛn'n i cɛn klikli'n su'n, Anannganman kannin ndɛ kleli Aze b'ɔ ti i nuan ijɔfuɛ'n. I waan ɔ `se Sealtiɛl wa Zorobabɛl b'ɔ sie Zida'n ɔ nin Zozadak wa Zozie b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bé su kpɛn'n be kɛ: B'a wlawla bé sua liɛ'm be nun ninnge kpakpa mun, sanngɛ m bɔbɔ min Anannganman mín sua liɛ'n ɔ'a bubu. ?Kɛ be yo i sɔ lɛ'n, ɔ nin i fata?› » Anannganman b'ɔ sie mɛn'n wan yoo: «Ajalɛ nga amu'an fa'n, amun `bu i akunndan be `nian. Amun fie'm bé su ninnge nga amun luali'n, ɔ'a sɔn-man ngowa, sanngɛ be su mma nga amun tili'n ti kaan sa. Aliɛ nga amun nyɛn i be di'n, ɔ ju-man amun. Nzan nga amun nyɛn i be nɔn'n, ɔ ju-man amun. Tralɛ nga amun nyɛn i be wla'n, ɔ kwla tu-man amún wun ayrɛ'n. Amun junman difuɛ'm be sika'n ɔ ti kɛ sika bɔ b'a fa sie bɔlɛ bɔ i bo ti fitiwa'n nun sa.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan: «Ajalɛ nga amu'an fa'n, amun `bu i akunndan be `nian. Amun `fu oka'm be su be `ko kpɛ waka be bla nan amun `wa kplan min sua'n. I liɛ nɛnnɛn nga amun ´di min'n, min klun ´jɔ su. M bɔbɔ min Anannganman'n yɛ n kan sɔ-ɔ. Amun buli kɛ amun wa nyan aliɛ kpanngban, kpɛkuun amun nyannin kaan sa. Nga amun fa ɔli klɔ'n, kɛ n fitali su'n, ɔ bo sanndili. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ yoli sɔ-ɔ?» Anannganman b'ɔ sie mɛn waan: «Mín sua'n ɔ'a bu kusu wuun amun su kplin bé nyin be si amún sua liɛ mun. I ti yɛ man bɔlɛ kaan sa ɔ'a fin-man nyanmiɛn su lɔ ɔ'a kpɛntɛn-man asiɛ wun wa, bɔ kusu ninnge nga amun luali be fie'm be su'n b'a yo-man kpa nin-ɔn. N yoli man ngua wa lika'n nin oka lika'm be wuli kee. Ble fie mun nin vinyi fie, nin olivie fie mun, ɔ nin fie wafa-wafa'n kwlaa, wie fi ɔ'a yo-man ye. Sran nin nnɛn'm be kwlaa be fɛli. Sran'm be junman'n, wie fi ɔ'a yo-man ye.» Sealtiɛl wa Zorobabɛl nin Zozadak wa Zozie b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be fali Anannganman be Nyanmiɛn'n i nuan su ndɛ ng'ɔ fa wlali i nuan ijɔfuɛ Aze nuan kɛ ɔ `kan kle be'n su. Ɔ man srɛ kunnin be Anannganman wun. Anannganman kannin ndɛ kleli Aze b'ɔ ti sran b'ɔ sunmɛn i'n, yɛ i kusu niannin su kan kleli be-ɔ. I waan: «N jin amún sin, m bɔbɔ min Anannganman yɛ n fua n kle amun sɔ-ɔ.» Anannganman'n mannin Zorobabɛl b'ɔ sie Zida'n nin Zozie b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, ɔ nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be wunmiɛn kɛ laa'n sa nan be kwlaa b'a bo be Nyanmiɛn'n b'ɔ sie mɛn'n wunmuan'n i sua'n i kplanlɛ bo afuɛ kunngba sɔ'n i anglo nsiɛn'n i le ablaɔn-nin-nnan su. Kɛ Dariis trannin famiɛn bia su'n, i afuɛ nnyɔn'n i anglo nso'n i le ablaɔn-nin-kun su'n, Anannganman'n fali ndɛ wlali Aze b'ɔ ti i nuan ijɔfuɛ i nuan. I waan: «Se Sealtiɛl wa Zorobabɛl b'ɔ sie Zida'n, nin Zozadak wa Zozie b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bé su kpɛn'n, ɔ nin Izraɛlfuɛ nga'm be kwlaa kɛ: ‹?Laa, kɛ Anannganman i sua'n i klanman fa ti ju'n, amun nun'n, wan yɛ ɔ wunnin i bɔ i wla tɛ o su-ɔ? ?Yɛ kɛ amun wun i ndɛ'n, ɔ ti sɛ? ?Kɛ amun nian'n, i klanman'n ɔ'a kpɛ-man su yɛ ɔ o lɛ-ɔ ? I ti Zorobabɛl, mian ɔ́ nyin, Zozadak wa Zozie, wɔ bɔ a ti min nyrun jranfuɛ'm bé su kpɛn'n, tra wɔ anwlɛn! Amun kwlaa nga amun wo Izraɛl mɛn'n nun'n, amun `tra amun anwlɛn yɛ amun `di junman'n, afin m bɔbɔ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, n jin amún sin. M bɔbɔ min yɛ n fua n kle amun sɔ-ɔ. Aenguɛ nga kɛ amun fin Ezipt be ´ba bɔ e trali'n, i su yɛ e tɛ wo-ɔ. E nin amun e o nun titi. Nán srɛ kun amun.› Afin, Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: ‹Ɔ ka kaan n ´keje nyanmiɛn su lɔ nin asiɛ'n, n ´keje jenvie'n nin asiɛ'n. N ´keje aofuɛ'm be nun. Bé bo ninnge kpakpa'm be ´sɔn kpanngbangban. N ´yo man mín sua'n ´nyan nyrun ekun. M bɔbɔ min yɛ n kan sɔ-ɔ. Nanwlɛ, jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ nga be o mɛn wunmuan'n nun'n be ti m bɔbɔ n liɛ. Ɔ man min sua nga i klanman ´tra klikli liɛ'n. Kpɛkuun m ´man amun fɔundi lika nga nun wa. M bɔbɔ min Anannganman b'ɔ n sie mɛn wunmuan'n, min yɛ n fua kle amun-ɔn.› » Kɛ Dariis trannin famiɛn bia su'n, i afuɛ nnyɔn i anglo ngwlan'n, i le ablaɔn-nin-nnan su'n, Anannganman b'ɔ sie mɛn'n wunmuan'n, ɔ kannin ndɛ kleli Aze b'ɔ ti i nuan ijɔfuɛ'n. I waan: «Aze, se min nyrun jranfuɛ mun man be kpɛ ndɛ yɛ'n nun. Usa be kɛ yoo: ‹?Sɛ sran kun fa Anannganman i tɛ nnɛn'n wie sie i tralɛ'n nun'n, nan i sɔ tralɛ liɛ'n ko kan kpaun annzɛ nnya-nnya nga be di'n wie, annzɛ nzan, annzɛ ngo, annzɛ like kwlaa nga be di'n wie nin-ɔn, be ´se kɛ i sɔ like diwa liɛ'n ´yo Anannganman liɛ?› » Kpɛkuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be waan: «Cɛcɛ.» Yɛ Aze usali be ekun kɛ: «?Yɛ sɛ sran wie kan fuɛn, b'ɔ ti kɛ i sɔ sran'n wo fiɛn nun'n, sɛ ɔ ko kan like nga be di'n, wuun ɔ ti kɛ fiɛn'n ɔ'a kɛn i sɔ like liɛ'n wie?» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be tɛli i su kɛ: «Ɛɛn, wuun fiɛn'n ɔ'a kɛn i.» Yɛ Aze waan: «Yoo! Anannganman'n waan kɛ nvle nga ti sɔ-ɔ. Nvle nga nun sran mun nin be junman nga be di'n, kɛ be ti sɔ-ɔ, be tɛ nga be yi be man min'n ti fiɛn.» «Kɛ ɔ fin ndɛ'n, amun `sie amún nyin ase wɛtɛɛ be `nian like ng'ɔ wa ba siɛn'n, nan sɛ amun ´fa yɛbuɛ be ´siesie be wiengu su be bo min sua'n i kplanlɛ bo-ɔ amun a bo. ?Nguɛ sa yɛ ɔ tɔli amún su laa? ?Kɛ sran kun waan ɔ su ko fa ble kilo ablaɔn'n, nán kilo blu cɛ yɛ ɔ nyɛn i tanngannin'n nun lɔ-ɔ? ?Kɛ i waan ɔ su ko sa nzan litri ablenun nzan sɛ'n nun'n, nán litri ablaɔn cɛ yɛ ɔ nyɛn i-ɔ? Amun junman nga amun dili'n, n sacili be ngba'n. Amun ninnge nga amun luali be'n, n fali tukpacɛ n yili bé wun, n fali nzraama bɔ kɛ nzue tɔ'n ɔ gua'n n fa sacili be. Sanngɛ amu'an sa-man amun sin mín wun. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, amun `sie bé nyin ase wɛtɛɛ be `nian like ng'ɔ wa ba'n. Cɛn nga be wlali mín sua nga i bo ase'n, yɛlɛ anglo ngwlan'n i cɛn ba ablaɔn-nin-nnan'n su. Man ɔ tran amun klun kpa. Ble fi nun-man tanngannin'm be nun kun. ?Ato-ɔ? Vinyi, nin figie, nin grenadie ɔ nin olivie'm b'a su-man mlɔnmlɔn. Sanngɛ kɛ ɔ fin ndɛ'n, n ´yo man amun ´di ye.» Le kunngba sɔ'n nun, anglo'n i le ablaɔn-nin-nnan'n su'n, Anannganman kannin ndɛ kleli Aze ekun. Ɔ seli i kɛ yoo: «Kan kle Zorobabɛl b'ɔ sie Zida'n kɛ: ‹N ´keje nyanmiɛn ng'ɔ la nglo lɔ plaii nin asiɛ'n. N ´yi famiɛn'm be ase. N ´yo man be kwlalɛ'n ´wie. N ´utu kakaklolo mun nin be nun sran mun. N ´yo man nnɛn kpanngɔ'm be ´wu. Be nga be fu bé su'n, be ´kun be wiengu. I cɛn sɔ nun'n, Sealtiɛl wa Zorobabɛl, wɔ bɔ a ti min sufuɛ, n ´fa wɔ. A ´yo kɛ min sa nzɔliɛ sa, afin wɔ yɛ m'an kpa wɔ-ɔ. M bɔbɔ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, yɛ n kɛn i sɔ ndɛ mun-ɔn.› » Kɛ be sieli Dariis famiɛn'n i afuɛ nnyɔn'n i anglo mɔcuɛ'n su'n Anannganman'n kannin ndɛ kleli Zakari, Ido i wa Berekia i wa liɛ'n, Nán an yo kɛ amun nannan'm be sa. Laa'n min nuan ijɔfuɛ'm be seli be kɛ m bɔ n sie mɛn wunmuan'n min waan be `gua be nzuɛn tɛ nin be aeliɛ tɛtɛ'm be ase. Sanngɛ b'a ti-man, b'a fa-man bé ti b'a de-man. Nán an yo kɛ be sa. Amun nannan sɔ'm bé nyin nun-man su kun. Min nuan ijɔfuɛ'm be kusu be wieli wu. Sanngɛ ndɛ nin mmla nga n fa wlali min sufuɛ nga be ijɔ min nuan'n bé sa nun, kɛ be `fa man amun nannan mun'n, amun nannan'm be wunnin i yɛ be seli kɛ: ‹Sa nga Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan sɛ e yo tɛ nan sɛ y'a yaci-man ye aeliɛ tɛtɛ'n ɔ ´fa yo ye'n, yɛ ɔ'a yo i yɛ.› » Kɛ be sieli Dariis i famiɛn'n, i afuɛ nnyɔn'n i anglo blu-nin-kun su'n bɔ be flɛ i kɛ Seba anglo'n, i le ablaɔn-nin-nnan'n su'n, Anannganman'n kannin ndɛ kleli Zakari, Ido i wa Berekia i wa liɛ'n. Zakari kɛnnin i kɛ: Kɛ n lali kɔnguɛ'n, like nga n wunnin i'n yɛ. Sran kun wo nnɛn kpanngɔ zoun kun su, ɔ jin mirt waka'm be afiɛn tɔnun'n nun. Nnɛn kpanngɔ wie'm be o i sin lɔ: wie ti zoun, wie ti ble nzue-nzue, wie kusu ti ufue. Yɛ n usɛli i kɛ: «?Min Min, nnɛn kpanngɔ sɔ'm be ti nguɛ nzɔliɛ?» Nan anz ng'ɔ nin min koko yalɛ'n ɔ'a se min kɛ yoo: «N wa kan kle wɔ.» Kpɛkuun sran ng'ɔ jin mirt waka'm be afiɛn'n ɔ'a sɔ su, i waan: «Be nga bɔ Anannganman sunmannin be kɛ be `wlan asiɛ'n su'n mun-ɔn.» Kpɛkuun sran sɔ'm be seli Anannganman i anz b'ɔ o mirt waka'm be afiɛn lɔ'n kɛ: «E ko wlan-wlannin asiɛ'n wunmuan'n su, sanngɛ y'a wun-man kɛ be di utre lika kun.» Yɛ Anannganman i anz'n waan: «Ee! Anannganman, a fali Zerizalɛm klɔ'n nin Zida klɔ'm bé wun ya i afuɛ ableso yɛ. ?Cɛn onin ko nan w'a si be aunnvuɛ?» Kpɛkuun Anannganman'n tɛli anz sɔ'n su klanman, ɔ man i wla guali ase. Anz sɔ ng'ɔ nin min koko yalɛ'n seli min kɛ: «Ijɔ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i nuan se kɛ: ‹Zerizalɛm nin Siɔn be klolɛ nga n fa klo be'n ti dan. Ya nga m'an fɛ i nvle nga be fa bé wla gua be bɔbɔ be wun su'n, be wun'n, ɔ ti dan. Ɔ liɛ ya kaan sa bɔ n fɛli i Izraɛl wun'n, i ti ɔ sacili. Nvle sɔ'n bé sa o i sacilɛ sɔ'n nun wie.› Ɔ man i ti Anannganman'n wan yoo: ‹N ´sa min sin n ´nian Zerizalɛm lika ekun. Be wa kplan mín sua laa'n ekun. Be wa sunnzun Zerizalɛm be ´kplɛn i ekun. Min Anannganman b'ɔ n sie mɛn wunmuan'n yɛ n kan sɔ-ɔ.› Kan gua su kɛ: ‹Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan: Min klɔ'n su ninnge'm be wa yo ye. N ´fɔnvɔ Siɔn, n ´fɛ i n ´fa yo min liɛ ekun kɛ laa'n sa.› » N ´to mín nyin ekun-ɔn m'an wun aolia nun like uflɛ: n ´nian-an, nnɛn wɛ nnan yɛ. Yɛ n usali anz ng'ɔ nin min koko yalɛ'n kɛ: «?Nguɛ yɛlɛ nnɛn wɛ nnan nga mun?» Ɔ tɛli min su kɛ: «Nvle sroesroe nga be kejeli Zidafuɛ nin Zerizalɛmfuɛ mun, nin Izraɛlfuɛ'm be nun bɔ man be bo sanndili mun-ɔn.» Kpɛkuun Anannganman'n fali blalɛ bofuɛ nnan kleli min. N usɛli i kɛ: «?Be wa yo nguɛ?» Ɔ tɛli min su kɛ: «Nvle sroesroe nga be kejeli Zidafuɛ'm be nun b'ɔ man be fite be bie-man'n, blalɛ bofuɛ sɔ'm be bali be wlanwlanlɛ. Be wɛ bɔ be fa sanngan Zidafuɛ'm be nun'n be bɛli i bubulɛ.» Kɛ n ´to mín nyin-ɔn m'an wun like kun ekun. N ´nian-an, sran kun yɛ ɔ o yɛ, i sa nun lika sunnzunlɛ nyanman. Yɛ n usɛli i kɛ: «?A ´ko nin?» I waan: «N ´ko sunnzun Zerizalɛm, n ´nian kɛ i tɛtrɛ nun nin i tɛnndɛn nun be fa ti'n.» Kpɛkuun anz ng'ɔ nin min koko yalɛ'n wunngeli anz kun wun lɔ, kɛ ɔ ´yo sɔ'n wuun i kusu su ba. Yɛ klikli'n seli kasiɛn'n kɛ: «Wanndi ko se gbanflɛn nga nyanman wo i sa nun'n kɛ: ‹Nán be sisi Zerizalɛm wun, afin sran nin nnɛn nga be wa tran lɔ'n, be sɔnnin dan. M bɔbɔ n ´fa sin m bo sin yia amun n ´si amun wun kɛ awa sa. N kunngba'n, n ´yi min anyrunnyan'n i nglo lɔ.› » Anannganman'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman wan yoo: «Amun bɔ n fuannin amun n sieli asiɛ'n i cɔnjɔ nnan'm be su'n, an `wanndi mɛn i nglo lɔ lika'n nun be bla. Siɔnfuɛ mun, an `wanndi be bla, amun bɔ an tran Babilɔni klɔ'n su'n, an `wanndi ndɛndɛ be bla.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ sunmannin min be nga be fɛnnin amún bo ninnge'm bé wun wa-a. Ɔ fali ndɛ cinnjin kun wlali mín nuan kɛ n `kan kle be. I waan n `se be kɛ: «Sran ng'ɔ kan amun'n, wuun ɔ'a fɛ i sa ɔ'a wɔ mín nyin su. E nin be e wa yia nun. Be nga be fɛnnin sran'm bé bo ninnge'n, be wa fɛn be liɛ'n wie kusu.» Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, i liɛ amun wa wun i wlɛ sakpa sakpa kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ sunmannin min-ɔn. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Siɔnfuɛ mun, amun `bo sro, man amun wun blibli amun, afin e nin amun yɛ e wa tran-an. I sɔ blɛ'n nun'n, sran sunman lika be ´fa be wun be ´mantan min, be ´kaci min sran. E nin amun e ´tran likawlɛ.» Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, i liɛ'n amun wa wun i wlɛ sakpa sakpa kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ sunmannin min amun sin-ɔn. Anannganman'n ´fa Zida yo i liɛ mlɔnmlɔn i lika'n nun. Ɔ wa fa Zerizalɛm kɛ laa'n sa. Nán man sran ba kun sa uke i nuan Anannganman'n i nyrun, afin ɔ su wa fin i bɔbɔ i lika'n nun lɔ ´fite. Anannganman'n fali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm bé su kpɛn Zozie kleli min. Ɔ nin Anannganman i anz'm be jinjin lɛ. Satan kusu jin i sa fama su, ɔ kunndɛ kɛ ɔ ´sɛnmɛn i. Yɛ Anannganman i anz seli Satan kɛ: «Satan, man Anannganman'n kle wɔ nun, afin i yɛ ɔ fali Zerizalɛm-ɔ. ?Kɛ Zozie o yɛ'n, ɔ ti-man kɛ yendre bɔ b'a tu i sin nun fo'n sa? » Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Zozie i wun tralɛ'n ti fiɛn sa, yɛ ɔ fa jin anz'n i nyrun lɛ-ɔ. Yɛ anz'n seli sran nga be nin i be o lɛ'n be kɛ: «An `yi i wun tralɛ fiɛn'n.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, kpɛkuun ɔ seli Zozie kɛ yoo: «Nian, m'an nunnun ɔ sa tɛ'n, n su wa wla wɔ cɛn dilɛ tralɛ.» Ɔ seli be ekun kɛ: «An `fa tannin tanmue yɛiin kun be `blɛ i ti'n bo.» Yɛ be ´fa tannin tanmue'n be ´cici i ti'n bo yɛ be ´wlɛ i wun tralɛ saun kun Anannganman i anz'n nyrun lɛ-ɔ. Kpɛkuun anz'n kan kleli Zozie kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Min atin nga n kle wɔ'n, sɛ a fa su'n, yɛ sɛ a fa mín nuan su ndɛ'n, a ´yo mín sua nin min awlo'n bé su kpɛn. M ´man wɔ su, ɔ man a nin min sufuɛ nga be o wa yɛ mun be ´sɛ.» «Zozie, wɔ bɔ a ti min nyrun jranfuɛ'm bé su kpɛn'n, a nin ɔ wiengu nga be uka wɔ'n, sa ng'ɔ su wa ba'n, amun yɛ amun ti i nzɔliɛ like nin-ɔn, n su wa fa min sufuɛ nga be flɛ i anyɛn'n m ´ba. M'an fa yɛbuɛ kun m'an sie Zozie nyrun lɛ, yɛbuɛ kunngba cenje sɔ'n, nyinma nso o su. Like nga bɔ be ko klɛ i su'n, m bɔbɔ yɛ n ´klɛ-ɔ. Kpɛkuun mɛn nga nun sa tɛ'n, n ´salo i le kunngba. Kɛ cɛn sɔ'n ko ju'n, amun `flɛflɛ amun wiengu yɛ amun ´tran amun vinyi fie nin amun figie fie'm be nun fɔuun.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. N wo lɛ kpɛkuun ɔ yo kɛ lafilɛ yɛ n su lafi sa, kpɛkuun anz nga e nin i e koko yalɛ'n ɔ'a tinnge min. Ɔ usa min kɛ: «?Nguɛ yɛ a wun i-ɔ?» Yɛ n waan: « Kannin siewlɛ b'ɔ ti sika ɔkwlɛ yɛ n wun i-ɔ. Kannin sɛ kun wo i ti su nglo, kpɛkuun kannin nso jinjin i ti su nglo lɔ wie, i kannin nzue sinsinwlɛ'n ti nso. Olivie nnyɔn o kannin'n i ti su nglo ekun. Kun wo i sɛ'n i fama su, yɛ kun wo i bɛ su.» Yɛ n usali anz ng'ɔ nin min koko yalɛ'n kɛ: «?Kpli, nguɛ yɛlɛ ninnge nga mun?» Anz'n kusu usali min kɛ yoo: «?A si-man like sɔ mun?» Min waan: «Ɛɛn, kpli, n si-man be.» Nan ɔ'a yiyi nun ɔ'a kle min. Yɛ ɔ seli min kɛ yoo: «Ndɛ nga Anannganman'n kan kle Zorobabɛl'n yɛ. I waan: ‹Nán kɛ ɔ wue kekle'n ti-ɔ, yɛ nan kɛ ɔ wunmiɛn dan'n ti, yɛ a kwla di junman nin-ɔn, sanngɛ min Wawɛ'n ti yɛ man a kwla di-ɔ. ?Oka dan, a ti nzu Zorobabɛl nyrun? Zorobabɛl ´trɛtrɛ wɔ nun kpɛtɛɛ. Ɔ nun yɛ be yi yɛbuɛ nga be fa sie i Nyanmiɛn i sua'n i ti nun lɔ nin-ɔn. Be ´yi wuun be ´kpan: Ɔ ti klanman o! Ɔ ti klanman o!› » Anannganman'n kannin ndɛ kleli min ekun, i waan: «Zorobabɛl b'ɔ wlali sua nga bo ase'n, i kunngba'n yɛ ɔ ´wie i kplan-an.» Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, amun wa wun i wlɛ sakpa-sakpa kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn'n wunmuan'n yɛ ɔ sunmannin min-ɔn. ?Sua yɛ'n, kɛ be ´bo i kplanlɛ bo'n, sran wie'm b'a yi-man bé nyin saa, yɛ b'a sri-mɛn i kplanfuɛ mun? Sanngɛ cɛn nga be ´wun kɛ Zorobabɛl su kplan sua sɔ'n ´kɔ'n, be klun ´jɔ. Nan yoo, kannin nso nga a wun i lɛ'n, Anannganman'n i nyinma mun-ɔn. Ɔ fa wlan asiɛ wunmuan'n su. Yɛ n usɛli i kɛ: «?Yɛ olivie nnyɔn nga kun wo kannin siewlɛ'n i fama su yɛ kun wo i bɛ su'n, nguɛ mun-ɔn?» N usɛli i ekun kɛ: «?Yɛ olivie sama nnyɔn nga be o sika ɔkwlɛ tiyo nga sika ɔkwlɛ'n sin nun'n nin?» Ɔ tɛli min su kɛ: «?A si-man be?» Min waan: «Ɛɛn kpli, n si-man be.» Yɛ ɔ seli min kɛ: «Sran nnyɔn nga be guali be ti su ngo bɔ be su asiɛ wunmuan sufuɛ'm be Min'n, be-ɔ.» Kɛ n ´to mín nyin sa ekun n ´nian-an, fluwa kun yɛ b'a nnyɔn-nnyɔn yɛ aunngban'n ´fa sin nglo lɔ kɔ yɛ. Kpɛkuun anz'n usali min kɛ: «?Nguɛ yɛ a wun i-ɔ?» Min waan: «N wun fluwa kun b'ɔ ti nyɔnnyɔnwa. N wun kɛ aunngban'n su fa tu sin nglo. I tɛnndɛn nun'n ti mɛtri blu yɛ i tɛtrɛ nun'n ti mɛtri nnun.» Kpɛkuun i waan: «Sannzan ng'ɔ wa tɔ mɛn wunmuan'n su'n i wun fluwa-a. Ɔ ti klɛwa kɛ be ´kan awiefuɛ'm be kwlakwla be bo mɛn'n nun. Be kwlaa nga be ta nda ngbɛn-ngbɛn'n, be ´fuan be. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: ‹I sɔ sannzan liɛ'n, m bɔbɔ min yɛ n ´fa ba-a. Ɔ ti kɛ sin sa, ɔ ´wlu awiefuɛ nin be nga be bo min dunman be ta nda ngbɛn-ngbɛn'n bé sua'm be nun, kpɛkuun ɔ ´ka lɔ lele ɔ ´yra bé sua sɔ'm be ja mun o, be nun yɛbuɛ mun o, ɔ ´yra be kwlakwla sekeseke kpan.› » Anz ng'ɔ nin min koko yalɛ'n bali min wun lɛ kpɛkuun ɔ seli min kɛ: «Man ɔ́ ti'n su nian like ng'ɔ ´ba lɔ lɛ'n.» Yɛ n usɛli i kɛ: «?Nguɛ yɛlɛ sɔ'n?» I waan: «Gbogbo-ɔ. Mɛn'n nun sa tɛ'n kwlaa nga be yoli'n wo nun.» Sunmun yɛ be fa yoli i su tre nin-ɔn. Kpɛkuun n ´nian-an, gbogbo'n i tre'n ɔ'a mɛn i wun su, kpɛkuun bla kun yɛ ɔ ti nun yɛ. Anz'n waan: «Klunwi'n i nzɔliɛ-ɔ.» Kpɛkuun yɛ ɔ su i bo yili i gbogbo'n nun, yɛ ɔ fɛli i tre'n katali su-ɔ. Kɛ n ´to mín nyin ekun n ´nian-an, bla nnyɔn yɛ be ´tu be ´sin nglo yɛ. Aunngban'n fita be ndɛwa'n nun pɛpɛpɛ. Be ndɛwa'n ti kɛ anunman wɔngɔ ndɛwa sa. N ´nian-an b'a man gbogbo'n su be nin i su tu kɔ nglo. Yɛ n usali anz nga e nin i e koko yalɛ'n kɛ: «?Be ´fa gbogbo'n be ´ko nin?» I waan: «Be ´ko kplan sua'n Mezopotami mɛn'n nun lɔ be mɛn i. Kɛ be wie i kplan'n, be ´siesie lika kun be ´fa taka nun.» Kɛ n ´to mín nyin ekun n ´nian-an, kakaklolo nnan be fin oka nnyɔn be afiɛn b'a fite. Oka sɔ'm be ti aaba oka. Nnɛn kpanngɔ nga be minnda kakaklolo klikli'n be ti zoun-zoun, i nnyɔn su'n i nnɛn kpanngɔ'm be ti bleble, i nsan su'n i liɛ'm be ti ufue-ufue, yɛ i nnan su'n i liɛ'm be ti nzuɛn-nzuɛn tata nun. Yɛ n usali anz ng'ɔ nin min koko yalɛ'n kɛ: «?Kpli, nguɛ yɛlɛ nnɛn nga b'a minnda-minnda be sɔ mun?» Kpɛkuun anz'n tɛli min su kɛ: «Aunngban bue nnan nga be fɛ i wa be fɛ i wa be ko jrannin mɛn wunmuan'n i Min'n nyrun'n be su kɔ siɛn'n.» Kakaklolo nga i nnɛn kpanngɔ'm be ti bleble'n su to i ti nglo lɔ lika liɛ'n nun, nga kusu bɔ i nnɛn kpanngɔ liɛ'm be ti ufue-ufue'n ɔ su i su. Kakaklolo nga i nnɛn kpanngɔ'm be ti tata nun'n, ɔ su to i ti ngua lɔ lika liɛ'n nun. Nga i nnɛn kpanngɔ'm be ti nzuɛn-nzuɛn'n be waan be ´ko wlan asiɛ wunmuan'n su. Yɛ anz'n seli be kɛ: «An `wɔ be ko wlan asiɛ'n su.» Yɛ be ko wlannin asiɛ'n su-ɔ. Kpɛkuun ɔ flɛli min seli min kɛ: «Be nga be ɔli nglo lɔ lika liɛ nun'n, be ti man ya nga n fɛli i lɔfuɛ'm be wun'n, ɔ wa kan ase.» Anannganman'n seli min kɛ: «Andɛ aliɛ ba liɛ nun'n, a wa kɔ Sofoni i wa Zozias i awlo lɔ. Kɔ lɔ nan ninnge nga be o be nga be trali be lomuɛn be sa nun nvle uflɛ nun lɔ'n bɔ be fa mannin Ɛldai, nin Tɔbiza, ɔ nin Zɛdaɛza kɛ be `fa blɛ min'n, sɔ nun. Sran sɔ mun'n, kɛ be ´fin Babilɔni lɔ be ´ba'n, lɛ yɛ be wluli-ɔ. Fa jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ fa yo kle nan fa wla Zozadak i wa Zozie b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i ti. Nan se i kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan: ‹Sran kun wo wa be flɛ i anyɛn. Ɔ ´fifi kan ɔ tran lɛ'n. I yɛ ɔ wa kplan mín sua nin-ɔn. I yɛ ɔ ´kplan-an. Ɔ ´wla famiɛn ninnge mun, ɔ ´tran famiɛn bia'n su. Ɔ ´sie mɛn'n. Be ´fa min nyrun jranfuɛ kun be ´suɛn i. Be nnyɔn'n bé nuan ´sɛ be wun kpa.› Sika kle'n ɔ ´ka min sua'n nun, ɔ ´yo Ɛldai, nin Tɔbiza, nin Zɛdaɛza, ɔ nin Ɛn b'ɔ ti Sofoni i wa'n be wla kpɛnlɛ like, nin i nzɔliɛ.» Sran'm be ´fin mmua lɔ be ´ba Anannganman i sua'n i kplanlɛ. Kpɛkuun amun wa wun i wlɛ sakpa sakpa kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ sunmannin min amun wun wa-a. Sɛ amún nyin yi Anannganman amun Nyanmiɛn'n sakpa'n, i sɔ sa liɛ nga lɛ mun be kwlaa be ´yo. Kɛ be sieli Dariis famiɛn'n i afuɛ nnan'n i anglo ngwlan'n nga be flɛ kɛ Kisle anglo'n i le nnan'n su'n, Anannganman kannin ndɛ kleli Zakari. Betɛlfuɛ'm be sunmannin Sarɛzɛr nin Regɛm-Melɛk nin i sran mun kɛ be ko kpata Anannganman. Be waan be ´usa Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nga be tran Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i sua'n nun'n be kɛ: «?Sunlɛ nga e sun i anglo nnun'n su'n, ɔ nin nglɛmun nga e ci bɔ e sɔ i yolɛ lele ɔ'a fa ju ndɛ yɛ'n, e ´yo sɔ tititi?» Ɔ man Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i nuan toli min. I waan n `se Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nin mɛn nga nunfuɛ'm be kwlaa kɛ: «?Nglɛmun nga an ci'n nin sunlɛ nga an sun afuɛ nuan kun nun anglo i nnun'n su nin anglo i nso'n su bɔ ɔ'a di afuɛ ableso yɛ'n, amun waan min yɛ an ci nglɛmun sɔ'n be man min-ɔn? ?I nun bɔ an ´di ndrɔlɔ'n, wuun an ´nɔn i su nzan'n, min yɛ an di be man min-ɔn? ?Min yɛ an nɔn be man min-ɔn?» ?I nun nga bɔ sran ba'n tɛ jin Zerizalɛm'n su, bɔ wuun klɔ nga be mɛntɛn-mɛntɛn i lɛ mun be o be olɛ bliin'n, bɔ sran'm be tɛ o ngua lɔ lika'n nun nin lika kpɛtɛkplɛɛ'n nun lɔ'n, nán ndɛ nga Anannganman fa wlɛli i nuan ijɔfuɛ'm bé nuan laa bɔ be kannin'n yɛ ɔ lɛ-ɔ? Anannganman'n waan Zakari `se kɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n seli amun laa kɛ yoo: «Amun ´bu ndɛ-ɔ, an `nian nanwlɛ'n be `di. An `klo be wiengu, an `yo be wiengu kpa. Nán an kle aika mma nin bla nga be ti angboti'm be yalɛ. Nán an kle aofuɛ nin yalɛfuɛ'm be yalɛ. Nán amun bu amun wiengu wun akunndan tɛ.» Sanngɛ b'a sie-man be su, be yoli nyin kekle. Be buli bé su nun waka kpɔ! Mmla nin ndɛ nga Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i Wawɛ'n fa wlɛli i nuan ijɔfuɛ laa'm bé nuan kɛ be kan'n, be waan nán be yɛ be ko ti-ɔ. Ɔ man i kusu ɔ wa fali ya dan kpa. I waan: «Kɛ bɔ n flɛli be bɔ be waan be ti-man'n ti, n kusu sɛ be flɛ min-ɔn n su ti-man. N kannin be bo n guɛli i nvle nga be bɔbɔ be si-man nun laa'n be nun. Be mɛn'n tɔli bliin, sran fi kɔ-man lɔ, yɛ sran fi fin-man lɔ ba-man. Be bɔbɔ be yoli man be mɛn sɔ'n bɔ i nun yo-man fɛ ngowa'n, ɔ kali lɛ ngbɛn.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n kannin ndɛ kleli min. I waan: «Klolɛ nga n fa klo Siɔn'n ti dan. M'an wu i ti kpo!» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman wan yoo: «I sɔ'n ti yɛ n sali min sin Siɔn wa yɛ min wan n wa tran Zerizalɛm wa nin-ɔn. Be wa flɛ Zerizalɛm kɛ: Nanwlɛ Klɔ, yɛ be ´flɛ Siɔn oka'n kɛ: Nyanmiɛn Oka.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Sran oke kpa mun bɔ be afuɛ'n ɔ'a ɔ i nyrun lɔun ti be tra kpɔnman nun'n, i yasua mun o, i bla mun o, be wa tran Zerizalɛm klɔ gua'n su ekun. Gbanflɛn mun nin talua kpanngban be wa kan klɔ nun akpɔ'm be nun ngowa ekun.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «?Sɛ Izraɛlfuɛ nga be kali'n, be lafi su kɛ i sɔ sa'n kwla yo-man le'n, i sɔ'n ti m bɔbɔ n kwla m bu i sɔ wie ?» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «N wa de min nvlefuɛ nga be o wia afiliɛ lɔ'n nin i atɔliɛ lɔ mun. N ´ko fa be lɔ m ´ba nan be wa tran Zerizalɛm. Be ´yo min nvle nunfuɛ, yɛ min kusu n ´yo be Nyanmiɛn. N ´nian be su klun-ufue su klanman.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Amun nga amun tili ndɛ nga min nuan ijɔfuɛ'm be kannin'n, cɛn nga min bɔ n sie mɛn wunmuan'n min sua'n i kplanlɛ'n ju nan be ´wlɛ i bo ase'n, an `jran kekle. Laa'n, sran di junman-an be tuɛ-mɛn i kalɛ nan se kɛ nnɛn yɛ ɔ di junman-an be ´tuɛ i kalɛ-ɔ. Aata difuɛ'm be kpɔfuɛ'm be ti, bé wun di, afin n yoli man sran'm be jaso be wiengu wun. Sanngɛ tranlɛ nga e nin laafuɛ mun e trannin'n, nɛ́n i kunngba'n yɛ e nin Izraɛlfuɛ nga be kali'n e tran siɛn nin-ɔn. N ´yo man sran'm bé wun ´tɔ be fɔuun. Vinyi'm be ´su, fie'm be ´yo kpa, nzue'n ´tɔ. Nɛnnɛn nga n ´fa di Izraɛlfuɛ nga be kali'n, yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Zidafuɛ mun nin Izraɛlfuɛ mun, kɛ laa an bo sanndili nvle'm be nun bɔ be fa wunnin kɛ sannzan o amun su'n, kɛ n wa de amun, siɛn'n, be ´wun kɛ an ti muaefuɛ. Nán srɛ kun amun, an `tra amun anwlɛn!» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Kɛ amun nannan'm be kunnin min ya bɔ n guguli kɛ n ´yo amun tɛ'n, m'an yaci m'an cɛ amun. Siɛn'n, m'an fa akunndan uflɛ. N wa yo Zerizalɛmfuɛ mun nin Zida osu wunmuan'n be kpa. I ti nán srɛ kun amun kun. Sanngɛ like ng'ɔ fata kɛ an yo'n yɛ: Amun `di nanwlɛ kle amun wiengu. Man jɔlɛ difuɛ'm di ndɛ mun nanwlɛ, be `yo man sran'm be afiɛn sɛ. Nán an bu be wiengu wun akunndan tɛ. Nán an ta nda ngbɛn-ngbɛn. Min ciliɛ mun yɛ be o lɛ.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n seli min kɛ: «Se Zidafuɛ'm be kɛ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n min waan afuɛ nuan kun nun anglo nnan nin anglo nnun'n su nglɛmun nga be ci'n, ɔ nin anglo nso nin anglo blu'n su nglɛmun nga be ci'n, be `yaci i cilɛ. Siɛn'n, be `fa i sɔ anglo liɛ mun yo cɛn be di. Sanngɛ amun `fa nanwlɛ dilɛ'n `cici amún ti, an `klo fɔundi'n.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Nvle uflɛ mun nin klɔ uflɛ sufuɛ'm be wa tran Zerizalɛm wa kaka kpa. Klɔ kun sufuɛ'm be ´se be wiengu klɔ uflɛ sufuɛ'm be kɛ: ‹Amun `bla, e su ko srɛ Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n e ´fa e wun ´mɛntɛn i.› Kpɛkuun be ´tɛ be su kɛ: ‹Man e wɔ.› Nvle kaka kpa nin mɛn nga be yo sro'n be nunfuɛ'm be ´ba Zerizalɛm, be ´fa bé wun ´mantan Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ be ´srɛ i. I blɛ sɔ nun'n, sɛ sran blu be aniɛn'n ti ngunmin-ngunmin'n, be ´ko tra Zuif kunngba cenje i wun tralɛ'n i nuan su'n, kpɛkuun be ´se i kɛ: ‹E nin amun yɛ e ´kɔ-ɔ, afin e tili i kɛ Nyanmiɛn'n wo amun sin.› » Ndɛ cinnjin yɛ'n, Anannganman'n kan man Adrak lɔ lika'n i nunfuɛ mun. I sɔ ndɛ liɛ'n, ɔ kan man Damas klɔ lɔfuɛ mun kusu, afin nán Izraɛl akpasua'm be ngunmin yɛ be ti Anannganman'n liɛ-ɔ. Klɔ sran'm be kwlaa be ti i liɛ. Ndɛ sɔ'n ti Amat b'ɔ o Damas wun lɔ'n i nunfuɛ'm be liɛ ekun, ɔ ti Tirfuɛ mun nin Sidɔnfuɛ mun, ɔ liɛ ngwlɛlɛfuɛ sɔ mun, ɔ ti be liɛ wie. Tirfuɛ'm be sisili be klɔ'n wun, be tian sika'n nuan kɛ fa sa. Sika ɔkwlɛ'n kusu, ɔ bo kwle kɛ akpɔ su ndutre wie sa. Sanngɛ e Min'n wa de like sɔ mun, ɔ ´bu klɔ'n i wun talɛ'n guɛ i jenvie'n nun, kpɛkuun ɔ ´to sin yi i klɔ'n nun, sin sɔ'n ´di klɔ'n. Askalɔnfuɛ'm be ´wun i, kpɛkuun srɛ ´kun be. Gazafuɛ'm be kusu, srɛ'n dunman nun ti be wa usu dan. Ekrɔnfuɛ'm be kusu, be su si-man wie se kun, be ´sokpa. Gaza klɔ'n ɔ su nyan-man famiɛn kun, Askalɔn klɔ'n kusu, sran fi su tran-man su kun. Aofuɛ nga be si-man be finwlɛ'n be wa tran Asdɔd klɔ'n su. «N ´nunnun like nga Filistifuɛ'm be fa di bé nuan'n. Nnɛn ng'ɔ wu i sa su'n i nnɛn'n nin amuɛn nnɛn nga be di'n, n ´de i bé nuan nun. Be onga kan nga be ka'n, be ´yo min liɛ. Be ´yo min sran mun kɛ Zidafuɛ'm be sa. Ekrɔnfuɛ'm be ´yo min nvle'n nun sran mun kɛ Zɛbisfuɛ'm be sa. Alɛ kunfuɛ nga be sin'n, be ti n ´sasa min mɛn'n. Sran fi sa su yo-mɛn i nunfuɛ'm be tɛtɛ kun, afin mín nyin o be su siɛn'n.» Siɔnfuɛ mun, man amun wun blibli amun, amun `tu kpɛn! Zerizalɛmfuɛ mun, amun `bo sro. Amun `nian, amun famiɛn'n su ba amun wun. Ɔ ti sran kpa, ɔ kwla, ɔ ti wɛtɛfuɛ. Ɔ'a fu aflunmun bɔ ɔ'a kpɛ cro kun su. Aflunmun sɔ'n ɔ ti aflunmun bla kun wa. Ɔ ´yi alɛ kakaklolo mun Efraim lɔ. Ɔ ´yi alɛ kunlɛ ta mun, ɔ ´kan fɔundi ndɛ kle mɛnmɛnfuɛ mun. Kɛ ɔ fɛ i jenvie ng'ɔ ti njin nzue klakla'n i nuan b'ɔ ´fa ju Mediterane jenvie'n nuan'n, yɛ kɛ ɔ fɛ i Efrat nzue ba'n nuan b'ɔ ´fa ju asiɛ'n i awieliɛ lɔ'n, i yɛ ɔ ´sie-ɔ. Anannganman wan yoo: « Aenguɛ nga e nin amun e trali bɔ e guali i ti nnɛn mmoja ase'n, i dunman nun ti n ´yi amun nun sran nga be ti bisuafuɛ bɔ be gua be gbo bɔ nzue nun-man nun'n i nun n ´fite. Bisuafuɛ mun, amun nga an sunnzun kɛ amun ´nyan be ti'n, an `sa amun sin bla klɔ bɔ b'a sisi i wun'n nun. Afɛ nga an fɛli'n, n ´nian su n ´yo amun ye. Ye sɔ bɔ n ´yo amun'n, ɔ ´ju amun afɛ'n i sɔ kpɛ nnyɔn. Min ta bɔ n to'n yɛlɛ Zida, m'an cuɛn nun m'an sie. I su ta mma'n yɛlɛ Efraim, m'an fa sie ta'n su. Siɔn, n wa su ɔ nunfuɛ'm be bo kɛ be nin Zavanfuɛ'm be `ko kun. I sran sɔ'm be wa yo min sa nun kɛ safunyrɛn wie sa nun tokofi sa.» Anannganman'n ´fite i sran'm bé ti su nglo. I ta mma'n ɔ ´tu kɔ kɛ nyanmiɛn b'ɔ su kpa sin'n sa. Anannganman Nyanmiɛn'n ɔ ´bo awɛ, kpɛkuun ɔ ´ba mɛn'n i ngua lɔ lika'n nun lɔ aunngban dan'n i nun. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n ɔ ´sasa i sran mun. Be ´kun be kpɔfuɛ mun, be ´wla kpafloko nun yɛbuɛ be ´nunkun be. Be kpɔfuɛ sɔ'm be mmoja'n ɔ ´sonji kɛ nzan sa. Ɔ ´yo kɛ b'a kun nnɛn sa, be mmoja'n ɔ ´yi kpongbo nga be fa kpɛntɛn-kpɛntɛn mmoja'n. Ɔ ´yo kɛ Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n i cɔnjɔ'm be su mmoja'n sa. Cɛn sɔ nun'n, Anannganman Nyanmiɛn ´de i sran mun kɛ nnɛn kankanfuɛ'n fa de i nnɛn mun'n sa. Be ´yo kɛ famiɛn kle'n i nun yɛbuɛ kpakpa bɔ be bo mianmian'n sa i lika'n nun. I lika sɔ'n i kpa ng'ɔ wa yo'n, yɛ i klanman ng'ɔ wa yo'n, ɔ lɛ-man wunsu. Gbanflɛn'm be wa di ble'n be ´nyin, yɛ talua'm be wa nɔn vinyi nzue lɔflɛ'n be ´nyin wie kusu. An `srɛ Anannganman man nzue'n `tɔ munngun nun. Afin nzue dandan nga be tɔ'n, i yɛ ɔ tɔ be-ɔ. Ɔ ´tɔ nzue dan kpa ´man amun nan amun kwlaa amun fie'm be su ninnge be `wla nnya klanman kpa. Ndɛ nga amuɛn'm be kan'n ti ato ndɛ. Gblɛ yɛlɛ wunnzue nga kɔmiɛnfuɛ'm be yi'n. Finfin ndɛ yɛ laliɛ cɛnfuɛ'm be kan-an, be lakalaka amun ngbɛn. I sɔ'n ti yɛ min sran'm b'a yo aunnvuɛfuɛ yɛ be wlan-wlan daan kɛ bua bɔ be lɛ-man kankanfuɛ bɔ b'a bo je'n sa nin-ɔn. «Aofuɛ nga be waan be su sie min sran mun'n, e nin be e wa yia nun. Sakpa, m bɔbɔ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, min waan. Zidafuɛ'm bɔ be ti kɛ min sa nun nnɛn sa, n wa nian be lika, n ´fa be n ´kɔ alɛ kunlɛ kɛ nnɛn kpanngɔ nga be lɛ nyrun'n sa. Kpɛnngbɛn wafa'n kwlaa be ´fin min nvle'n nun. Be ´yo cinnjin kɛ yɛbuɛ b'ɔ tra sua'n i cɔnjɔ'm be ase'n sa, Be ´yo kɛ waka nga be kplan be bɔ be cici tannin sua'n bé wun'n sa. Be wa yo safunyrɛn, be ´tiatia be kpɔfuɛ'm be su kɛ be tiatia klɔ nun akpɔ'n nun aunnyan'n su'n sa. Be ´kun alɛ'n kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa, afin m bɔbɔ min Anannganman'n n jin bé sin. N ´yo man Zidafuɛ'm be ´yo yakpa. N ´de Izraɛlfuɛ mun. N ´fa be m ´ba be osu laa'n nun, n ´klo be, n ´yo be kɛ n nian yi-man be ase le sa, afin n ti Anannganman be Nyanmiɛn. Be flɛ min-ɔn, n ´sro. Efraimfuɛ'm be ´yo kɛ safunyrɛn mun sa, be klun'n ´jɔ kɛ sran bɔ b'a nɔn nzan'n sa. Kɛ be mma'm be wun i sɔ'n, ɔ ´yo be fɛ, min Anannganman n dunman nun ti be klun ´jɔ. M ´bo feliman n ´fa flɛflɛ be, afin m'an fua kɛ n ´de be, be wa trɛ kɛ be fa trɛli laa'n sa. N yoli man be bo sanndili nvle'm be nun, sanngɛ kɛ be o mmua lɔ'n, bé wla wa kpɛn min su. Be nin be mma'm be ´ka nguan nun, kpɛkuun be ´sa bé sin be ´ba. N ´fa be Ezipt mɛn'n nun m ´ba, n ´fa be Asiri lɔ m ´ba, n ´fa be m ´ba Galaad nin Liban mɛn'n nun. Sanngɛ lika sɔ'n su ju-man be. Be ´kpɛ jenvie'n b'ɔ ti awlaboɛ like'n. Jenvie'n i bolɛ ng'ɔ bo'n, n ´jrɛn i. Nil nzue ba'n ´wie nun sekeseke, Asiri bɔ i nunfuɛ'm be yo bé wun dandan'n, ɔ ´tɔ. Eziptfuɛ'm be kusu be su kwla-man kun. N ´yo man min sran'm be ´yo yasua. Be ´nian min dunman'n su yɛ be ´nanti-ɔ. M bɔbɔ min Anannganman'n, min yɛ n kan sɔ-ɔ.» Liban, tike wɔ anuan mun man sin n di ɔ sɛdri waka mun. Siprɛs waka mun, an `kpan, afin sɛdri waka'm b'a bu b'a gua. Waka nglanman sɔ'm b'a nunnun. Bazan lɔ sɛni waka mun, an `kpan, afin amún bo ble nga be kwla-man nun wlu'n ɔ'a yra. Mɛn mma'm bé su kpɛn'm be o kplinlɛ, afin be blɛ liɛ'n ɔ'a wie. Asɔmɔli'm be su kpan, afin be fiawlɛ klanman ng'ɔ san Zurdɛn'n ɔ'a yra. Anannganman min Nyanmiɛn'n seli min kɛ yoo: «Bua nga be ti dilɛ liɛ'n, kankan be. Be bɔ be to i sɔ nnɛn mun'n, be ´kun be-ɔ be bu-mɛn i kɛ sa yɛ be su yo i lɛ-ɔ. Be nga kusu bɔ be yo be atɛ'n, be liɛ nga be kan'n yɛlɛ kɛ yoo: ‹E `la Anannganman'n i ase, afin e yɛ y'a nyan e wun yɛ.› Bua sɔ'm bé su nianfuɛ'm be si-man be aunnvuɛ bɔ kaan sa. N kusu, min Anannganman, n su si-man asiɛ'n su sran'm be aunnvuɛ wie kun. M ´man atin man sran'm be yo be wiengu'm be kanga, yɛ m ´man atin man be yo be famiɛn'm be kanga. Famiɛn'm be ´sanngan mɛn'n nun, sanngɛ n su de-man sran fi bé sa nun.» Kpɛkuun bua nga be ti dilɛ liɛ bɔ be yo annvɔ sɔ mun yɛ n kankannin be-ɔ. N fali kpɔnman nnyɔn yɛ n fa kankannin be-ɔ. N flɛli kun kɛ: « Aenguɛ fɛfɛ tralɛ.» Yɛ n flɛli kun ekun kɛ: «Anuansɛ,» yɛ n fa kankan nnɛn mun-ɔn. Anglo kunngba cenje yɛ n fa fuannin bua kankanfuɛ nsan mun-ɔn. Kɛ n fuannin be sɔ'n, bua'm be wun flannin min, kpɛkuun min kusu min wun yoli be tɛ. Ɔ man n seli be kɛ: «N su kankan-man amun kun. Be nga be waan be ´wu'n, be `wu. Be nga kusu b'ɔ fata kɛ be kun be'n, man be kun be, kpɛkuun be nga be ka lɛ'n, be ´kun be wun be ´di.» Yɛ n fali min kpɔnman nga be flɛ i Aenguɛ'n yɛ m buli nun-ɔn. I bo'n yɛlɛ kɛ aenguɛ nga e nin nvle'm be kwlaa e trali'n ɔ'a wie. Kpɛkuun aenguɛ'n ka lɛ wieli. Kpɛkuun be nga be fia be yo bua'm be atɛ'n bɔ bé nyin wo min su'n, be wunnin kɛ kannzu ndɛ nga n kannin'n, Anannganman'n yɛ ɔ fa wlali mín nuan yɛ n kannin-ɔn. Yɛ n seli be kɛ: «Sɛ amun waan amun fa min akatua'n be ´man min'n an `fa man min, sɛ amun waan amun fa man-man min kusu-ɔ, man ɔ ka lɛ.» Kpɛkuun be kali sika jɛtɛ ablasan be wlali mín sa nun. Min akatua'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Yɛ Anannganman'n seli min kɛ: «Be bu i kɛ wɔ akatua'n ti dan yɛ o lɛ-ɔ! To sika sɔ'n guɛ lɔ man sɛ ufuɛ'n.» Yɛ n ´fa jɛtɛ ablasan'n yɛ n ´fa ko guɛ i Anannganman i sua'n nun lɔ m ´man sɛ ufuɛ nin-ɔn. Kpɛkuun yɛ m buli anuansɛ kpɔnman'n nun-ɔn. Min waan m ´bu nun nan Zida nin Izraɛl be afiɛn fɔn. Anannganman seli min ekun kɛ: «Yo wɔ wun kɛ nnɛn kankanfuɛ b'ɔ wun-man sa wlɛ'n sa. Afin n su wa fa nnɛn kankanfuɛ uflɛ kun m ´ba mɛn'n nun. I sɔ nnɛn kankanfuɛ liɛ'n, sɛ be ´kun bua o, nɛ́n i ndɛ-ɔ, sɛ bua ´mlin o, nán kɛ ɔ ´ko kunndɛ i ti-ɔ, sɛ bua wun sanndi-mɛn i o, nán kɛ ɔ ´yo i ayre ti-ɔ. Bua nga be tɛ yo juejue'n, ɔ su ta-man be. Be nga b'a lo lɛklɛlɛklɛ'n be dilɛ cɛ yɛ ɔ si i-ɔ. Bé ja bui tutulɛ'n yɛ ɔ ´tutu-ɔ. Nnɛn kankanfuɛ luflefuɛ ng'ɔ yaci i nnɛn'm be lɛ tu kpɛn'n, i yako! Man alɛ'n saci i sa nin i nyin mma mun. Man i sa fama'n wu i wun yɛ nɛ́n i nyin mma fama'n wun ase kun.» Ndɛ cinnjin'n yɛ, Anannganman b'ɔ boli nglo nin asiɛ'n, b'ɔ mannin sran nguan'n, i ndɛ ng'ɔ kan Izraɛl wun'n yɛ: I waan: «N wa yo man Zerizalɛm ´yo kɛ ondoman sa, min ya'n bɔ n fa sunnzun nzan'n, ɔ ´yi i. Kpɛkuun nvle nga be mantan lɛ'n, be kwlaa be ´nɔn be ´bo. Ɔ ´bo Zidafuɛ mun bɔbɔ blɛ nga be kpɔfuɛ'm be wa sin yia Zerizalɛm'n. I sɔ blɛ nun'n, Zerizalɛm ´yo kɛ yɛbuɛ nɔnnin nɔnnin sa. Nvle-nvle'm be nunfuɛ'm be su kwla man-man su. Be kwlaa nga be ´kunndɛ kɛ be ´man su'n, ɔ ´kpuke be tɛ kpa. Ɔ man mɛnmɛn'm be kwlaa be bo ɔ wa yo kun Zerizalɛm wun. I sɔ blɛ nun'n, n ´wla nnɛn kpanngɔ'm be srɛ. Kpɛkuun be nga be fu nnɛn kpanngɔ sɔ'm be su'n be ´yo kɛ bé nyin su ɔ'a tu sa. N ´nian Zidafuɛ'm be lika, kpɛkuun n ´si nvle kun nga'm be nnɛn kpanngɔ'm bé nyin mma. Zidafuɛ'm be ´se be klun lɔ kɛ: ‹Nanwlɛ, e Zerizalɛmfuɛ mun e wunmiɛn'n fin Anannganman e Nyanmiɛn b'ɔ sie mɛn wunmuan'n.› I sɔ blɛ nun'n, n ´yo man Zida kpɛnngbɛn'm be ´yo kɛ yie kwle bɔ sin ɔ'a tɔ nun b'ɔ su yra'n sa. Be ´yo kɛ ijre kee bɔ sin ɔ'a tɔ nun b'ɔ su jue'n sa. I sɔ sin liɛ'n, ɔ ´didi nvle nga be mantan-mantan be lɛ'n mun, sanngɛ Zerizalɛmfuɛ'm be ´ka be osu'n nun lɛ.» Anannganman ´dun mmua de Zidafuɛ mun. Ɔ ti-mɛn ti-ɔ, David i osu'n nin Zerizalɛmfuɛ'm be ´yo be wun kpakpa Zidafuɛ'm bé su. I sɔ blɛ nun'n, Anannganman'n ´sasa Zerizalɛmfuɛ mun. Be nun fuɛnfuɛ kpa'm be wa yo wunmiɛnfuɛ kɛ David sa. David osufuɛ'm be kusu be ´yo kɛ Nyanmiɛn sa, be yo kɛ Nyanmiɛn i anz b'ɔ dun mmua be nyrun'n sa. Anannganman waan: «I sɔ blɛ nun'n, nvle nga be nin Zerizalɛm be waan be ´kun'n, n ´nunnun be kwlaa. Kpɛkuun m ´man David i osufuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm be akunndan klanman kɛ be `kpata min. Be ´kaci bé nyin min bɔ be wɔli min cua'n min wun wa. Be ´sun kɛ be wa ba kunngba cenje wie ɔ'a wu yɛ be su sun i sa. Be ´sun sunlɛ kpa kɛ bé wa yasua klikli ɔ'a wu yɛ be su sun i sa. I sɔ blɛ nun'n, sɛ dan kpa kun yolɛ ɔ wa kpɛn ase Zerizalɛm mɛn'n nun. Be ´yo i kɛ Adadrimɔn i sɛ nga be yoli i Megido kongo'n nun lɔ'n sa. Mɛn wunmuan'n ´tran sɛ nun: awlo bo kun ´yo i liɛ, kun ´yo i liɛ. Be nun mmla'm be ´gua be liɛ ngunmin. David i awlofuɛ'm be ´yo be sɛ liɛ ngunmin. Be nun bla'm be ´gua be liɛ ngunmin. Natan i awlofuɛ'm be ´yo be sɛ liɛ ngunmin. Be nun bla'm be ´gua be liɛ ngunmin. Levi awlofuɛ'm be ´yo be sɛ liɛ ngunmin. Be nun bla'm be ´gua be liɛ ngunmin. Simɛi i awlofuɛ'm be ´yo be liɛ ngunmin. Be nun bla'm be ´gua be liɛ ngunmin. Awlo buɛ'n kwlaa nun be ´yo sɛ'n i ngunmin-ngunmin. Be nun bla'm be ´gua be liɛ lika kun.» «I sɔ blɛ nun'n, nzue nyinma kun wa nyrɛn viaa ɔ salo David i osufuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ'm bé sa tɛ nga be yoli'n, ɔ nin bé wun fiɛn mun.» «I sɔ blɛ nun'n, n ´yo man amuɛn'm be dunman'n ´nunnun mɛn'n nun, ɔ man be su bo-man be dunman be di-man jɔlɛ kun. Be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ'n, n ´nunnun be. Kpɛkuun amuɛn'm be akunndan bulɛ'n, n ´yi i sran'm bé ti nun.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Sran ng'ɔ di wlɛwlɛ kɛ ɔ ´ijɔ min nuan ekun'n, i si nin i nin nga be wuli i'n be ´se i kɛ yoo: ‹Kɛ bɔ a bua ato guɛ i Anannganman wun'n, wulɛ yɛ a ´wu-ɔ.› Ɔ man sɛ i si nin nin be ´nian nan ɔ su kɛn i ndɛ sɔ mun'n, be ´wɔ i cua be ´kun i. I sɔ blɛ nun'n, be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti min nuan ijɔfuɛ sɔ'm be aolia nun ninnge nga be wun i'n, i kanlɛ ´yo be nyannzuɛn. Ɔ su kpɛn-man be klun kɛ be `wla nnɛn ndrɛ tralɛ nan be `lakalaka sran mun kun. Be liɛ nga be ´kɛn i siɛn'n, yɛlɛ kɛ: ‹N ti-man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ. N ti min fie difuɛ min kaan nun lele yɛ ɔ'a fa ju yɛ.› Sɛ be usɛ i kɛ: ‹?Yɛ nguɛ kannin kannvuɛn yɛlɛ nga be o ɔ wue'n nun lɛ'n?› Ɔ ´tɛ su kɛ: ‹Min janvuɛ'm be awlo lɔ yɛ be yoli min like sɔ nin-ɔn.› » Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan, ɔ kan ndɛ kle tokofi'n kɛ sran sa. I waan: «Tokofi, jaso, a nin min nnɛn kankanfuɛ'n be `yia nun, min nnɛn kankanfuɛ bɔ n fɛli i n yoli min mantanfuɛ'n, a nin i be `yia nun. Kun nnɛn kankanfuɛ'n yɛ bua'm be ´bo sanndi nan e nin nnɛn kanngan'm e ´yia nun.» Anannganman seli ekun kɛ yoo: «Be bu mɛn'n nun sran'm be nun nsan, bue nnyɔn be ´wu, bue kunngba yɛ ɔ ´ka lɛ-ɔ. Be sɔfuɛ mun'n n ´yi be nun fiɛn'n, n ´yo be kɛ sika ɔkwlɛ bɔ be klo i be yi i nun fiɛn'n sa. Kpɛkuun sɛ be flɛ min'n, n ´tɛ be su, n ´se kɛ: ‹Min sran yɛlɛ amun.› Be kusu be ´se kɛ: ‹Anannganman'n ti e Nyanmiɛn.› » Zerizalɛmfuɛ mun, Anannganman i ya cɛn'n ɔ'a mantan koko. Sɛ cɛn sɔ'n ɔ ju'n, be ´cɛ amún wun ninnge kpakpa'm be nun amun nyrun lɛ be ´fa. N ´yiayia nvle-nvle'm be nunfuɛ mun be nin Zerizalɛmfuɛ mun be ´kun. Be ´fa klɔ'n, be ´fa sua'm be nun ninnge kpakpa mun, be nin amún yi mun be ´la kekle nun. Be ´tra klɔ'n sufuɛ'm be bue ´kɔ, sanngɛ be nga'm be ´ka klɔ'n su lɛ. Kpɛkuun Anannganman'n nin nvle sɔ mun be ´ko kun. Kɛ alɛ tɔ titi-ɔ ɔ fa yo'n, i su yɛ ɔ ´nian yo-ɔ. I sɔ blɛ nun'n, ɔ ´jran Olivie Oka b'ɔ o Zerizalɛm wun lɛ wia afiliɛ lika liɛ'n nun lɔ'n su. Kpɛkuun Olivie Oka'n ´kpaci i afiɛn. Be wun kongo kun ɔ ´fɛ i wia afiliɛ lɔ lika'n nun ɔ ´to i ti wia atɔliɛ lɔ lika'n nun. Oka'n i bue kun ´kɔ nglo lɔ lika'n nun, i bue kun ´kɔ ngua lɔ lika'n nun. Kpɛkuun amun ´wanndi be ´sin oka bue nnyɔn sɔ'm be afiɛn kongo'n nun. Kongo sɔ'n fɛ i lele kpɛn Atzɛl. Amun ´wanndi kɛ Zida famiɛn Ozias blɛ su asiɛ b'ɔ kejeli bɔ amun nannan'm be fa wanndili'n sa. Kpɛkuun Anannganman min Nyanmiɛn'n ɔ ´ba, ɔ nin i anz'm be kwlaa yɛ be ´ba-a. I sɔ blɛ nun'n, lika'n su kpaja-man, lika'n ´yo munnduun kɛ bɔlɛ sa, i kusu nán bɔlɛ-ɔ. I sɔ blɛ liɛ'n, Anannganman kunngba cɛ, yɛ ɔ si i-ɔ. Ɔ ´yo cɛn kun b'ɔ nin cɛn kun mun ti-man kun. Blɛ sɔ'n nun'n, kɛ aliɛ'n ko cɛn'n, wuun ɔ'a cɛn. Ɔ lɛ-man kɛ lika ɔ'a san. Nnɔsua nun'n, lika'n ɔ ´kpaja bɔ yɛiin. Blɛ sɔ nun'n, nzue nyinma kun ´tɛ Zerizalɛm, ɔ ´sonji. I bue ´kɔ jenvie ng'ɔ o wia afiliɛ lɔ lika'n nun, i bue kusu ´sonji kɔ jenvie kun ng'ɔ o wia atɔliɛ lɔ'n nun. Wawa nun o, munngun nun o, kɛ ɔ'a nyan sonjilɛ'n, yɛ ɔ'a nyɛn i-ɔ. Anannganman'n yɛ ɔ ´sie mɛn wunmuan nin-ɔn. I kunngba yɛ ɔ ´yo Nyanmiɛn bɔ sran'm be kwlaa be su i-ɔ. I kunngba yɛ sran'm be kwlaa be ´bo i dunman-an. Lika ng'ɔ mantan Zerizalɛm lɛ'n, kɛ ɔ fɛ i Gɛba b'ɔ o mɛn'n i nglo lɔ lika'n nun b'ɔ ´fa ju Rimɔn ngua wa lika nun'n, ɔ ´yo kpɛtɛkplɛɛ. Kpɛkuun Zerizalɛm ´tran nglo. Ɔ ´kɛ i osu nun lɛ. Ɔ ´fɛ i Bɛnzamɛn anuan'n nun lɛ ɔ ´fa ju cɔnjɔ su anuan'n nun lɔ kan anuan klikli'n wo lɛ'n. Kpɛkuun ɔ ´fɛ i Ananeɛl i sasawlɛ nglo sua'n wun lɛ ɔ ´fa ju famiɛn'n i nzan yiwlɛ'n nun lɔ. Be ´tran Zerizalɛm lɛ siɛn nin-ɔn be klun su ti-man be kun, be su kɛn-mɛn i nunnunlɛ ndɛ kun. Nvle nga be sonja mun bɔ be nin Zerizalɛmfuɛ'm be ´ba kunlɛ'n, sa nga bɔ Anannganman ´fa wla be nun'n yɛ. Bé wunnɛn'n ´kplɔ sanngɛ wuun bé nyin tɛ o su. Be nyinma'n ´kplɔ bé ti nun, be taaman'n ´kplɔ bé nuan nun. I sɔ blɛ'n nun'n, Anannganman'n ´fa utre dan kpa yi be afiɛn. Be ´sɔsɔ be wiengu sa, be ´bo be wiengu acɔliɛ. Zidafuɛ'm be ´kun Zerizalɛm ti alɛ. Be ´de nvle nga be mantan be lɛ'n bé bo ninnge mun bé sa nun. Jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ'n, ɔ nin tralɛ'n, be wa flafla be kaka kpa. Like nga Anannganman yoli be bɔ be nin Izraɛl be bali kunlɛ'n, ɔ ´fa yo be nnɛn mun wie. Be nnɛn kpanngɔ mun nin be aflunmun wafa-wafa mun, ɔ nin be nyɔnngɔnmɛn mun, like kunngba'n ɔ fa ´yo be wie. I sɔ blɛ nun'n nvle-nvle'm be nunfuɛ nga be nin Zerizalɛmfuɛ be bali alɛ kunlɛ'n, bɔ alɛ'n ɔ'a di-man be'n, be ´ba Zerizalɛm afuɛ'n kwlakwla be wa koto Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i bo. Be ´di kpata bo tranlɛ cɛn'n. Asiɛ'n su nvle nga be nunfuɛ'm b'a ɔ-man Zerizalɛm b'a ko koto-man Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i bo'n, nzue'n su tɔ-man be mɛn liɛ'n nun. Sɛ Eziptfuɛ'm be waan be kɔ-man Zerizalɛm wie'n, nzue'n su tɔ-man be mɛn'n nun. Sa nga Anannganman'n ´fa yi i nvle nga be nunfuɛ'm b'a ɔ-man b'a ko di-man kpata bo tranlɛ cɛn'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ezipt nin nvle nga be nunfuɛ'm b'a ɔ-man b'a ko di-man cɛn sɔ'n, sa ng'ɔ ´tɔ be su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I sɔ blɛ nun'n, be ´klɛ nnɛn kpanngɔ'm bé ja glein'm be su kɛ: «Nga ti Anannganman liɛ klonglo.» Blalɛ sɛ nga be o Anannganman i sua'n nun'n, be ´yo Nyanmiɛn liɛ kɛ klowa nga be o i sɔwlɛ'n su'n sa. Zerizalɛm klɔ'n su blalɛ sɛ mun nin Zida nvle'n nun blalɛ sɛ'm be kwlakwla be ´yo Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i liɛ klonglo. Be kwlaa nga be ´ba tɛ yilɛ'n, be ´tɔn tɛ nnɛn'n sɛ sɔ'm be nun. I sɔ blɛ nun'n, aata difuɛ fi su tran-man Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n i sua'n nun kun. Ndɛ nga Nyanmiɛn fa wlali Malasi nuan kɛ ɔ kan kle Izraɛlfuɛ mun yɛ. Anannganman wan yoo: «N klo amun.» Kpɛkuun amun usa kɛ yoo: «?Klolɛ kpa nga ɔ waan a klo ye'n, nguɛ yɛ ɔ kle kɛ a klo e nin-ɔn?» Yɛ Anannganman kusu se be kɛ yoo: «?Nán Zakɔb i niaan bian yɛlɛ Ezau? Sanngɛ n kloli Zakɔb sa kpɛkuun m'an klo-man Ezau sa wie. A kpɛn i lika'n nun oka'm be su sa'n, ɔ ti nyrɛnnɛn ngbɛn, n fɛli i lika'n m mannin aawlɛ flɛnnɛn'n nun nsoso mun. Sɛ Edɔmfuɛ'm be se kɛ: ‹B'a bubu e klɔ mun, sanngɛ e ´kplan be uflɛ'n.› I kusu m bɔbɔ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, n ´se be kɛ yoo: ‹Be li man be kplan, sanngɛ n liɛ kusu nga n si i'n, yɛlɛ i bubulɛ. Ɔ man be ´flɛ be kɛ Klunwi Klɔ, wie kusu-ɔ, mɛn bɔ i wun ya wie-man Anannganman klun le. Kɛ Izraɛlfuɛ'm be ´wun i'n, be ´se kɛ: Kannzu Anannganman i dan'n fɛ i Izraɛl nvle'n nun wa lele fa ju nvle uflɛ'm be nun lɔ.› » Min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, n se min nyrun jranfuɛ'm be kɛ yoo: «Bakan kwlaa i nyin yi i si, sran ng'ɔ ti afanniɛn'n kusu i nyin yi i min'n. ?Yɛ min li, nán min yɛ n ti amún si, ɔ nin amun min nin-ɔn? ?Yɛ ɔ yo sɛ, bɔ amún nyin yi-man min, bɔ amun sro-man min-ɔn? Amun yo min finfin, kpɛkuun amun usa kɛ: ‹?Finfin sɛ yɛ e yo wɔ-ɔ?› Aliɛ ng'ɔ nin min fata-man'n yɛ amun fa ba min sɔwlɛ'n su-ɔ. Sanngɛ kpɛkuun amun usa kɛ: ‹?Fɔnlɛ sɛ yɛ e fɔnnin ɔ wun-ɔn?› I kusu wuun sa nga amun yo'n, ɔ kle kɛ amun bu-man min sɔwlɛ'n i like fi.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n usa kɛ yoo: «?Kɛ amun fa nnɛn nga be nyinma ti siwa, wie kusu-ɔ nga bé ja ti buwa, wie kusu-ɔ nga be kwla-man nanti'n be fa man min'n, ɔ ti kpa? ?Sɛ amun fɛ i sɔ nnɛn be man amun sran ng'ɔ sie amun'n, i klun ´jɔ su? ?Ɔ ´nian amun nyrun? Amun `sin be wa `srɛ min, be `se min kɛ n `yaci nan n `si amun aunnvuɛ.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n usa kɛ yoo: «?Tɛ nga amun nyinfu be yoli min lɛ'n, amun bu i kɛ n ´sie min su amún nuan'n bo? Ɔ siɛ i mlɔnmlɔn.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «Sɛ sran kun ko nyin Nyanmiɛn sua'n i anuan'n ɔ flunman. I liɛ'n amun su trɔ-man sin mín sɔwlɛ'n su ngbɛn kun. Amun wun yo-man min fɛ. Ɔ man kusu like nga amun fa man min'n, n su sɔ-man nun. Afin kɛ ɔ fɛ wia afiliɛ lɔ lele b'ɔ fa ju wia atɔliɛ'n lɔ'n, sran'm be kwlaa be si kɛ min dunman'n ti dan. Lika'n kwlakwla be yra ansans be man min. Like ng'ɔ nin min fata'n yɛ be fa man min-ɔn. Min dunman'n ti dan mɛn'n kwlaa'n nun. M bɔbɔ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n yɛ n kan n kle amun-ɔn. Sanngɛ amun liɛ'n, min dunman'n i wannzo yɛ amun yo-ɔ. Amun ko se kɛ: ‹Anannganman'n i like diwlɛ'n ti-man nanndoliɛ, sɛ be fa like ng'ɔ ti-man nanndoliɛ'n be sie su'n, ɔ yo-man sa fi.› Amun se ekun kɛ yoo: ‹I kwlaa nga ti afɛ.› Amun yo min finfin, m bɔbɔ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, amun ko wua nnɛn mun, wie kusu-ɔ amun fa nnɛn nga bé ja ti buwa, ɔ nin nnɛn tukpacɛfuɛ mun yɛ amun fa man min-ɔn. ?N sɔ nun-ɔn ɔ yo ye?» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan: «Gblɛfuɛ nga nnɛn yasua kpa kun wo i nnɛn'm be nun bɔ nnɛn tukpacɛfuɛ nga ɔ'a yo kokloo kain'n yɛ ɔ ti like yɛ ɔ fa man min'n, i yako! Afin n ti famiɛn dan kun, min dunman'n yo sro mɛn wunmuan'n nun!» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: Ndɛ nga n kan kle amun bɔ amun ti min nyrun jranfuɛ mun'n yɛ: «Sɛ amu'an fa-man mín nuan su ndɛ'n, nan amu'an kplin-man amún nyin b'a manman-man min'n, m ´bo amun sannzan. Muae nga n ko man amun'n, n ´fa nyrɛnnɛn n ´kaci i, yɛlɛ kɛ sa fi lo-man amun. Sɛ amu'an nian-man amún wun kpa'n, n ´nunnun amun osu'n. Kɛ amun ´di be cɛn mun'n, n ´fa nnɛn nga amun fa yi tɛ'n be waka su'n n ´gua amún nyin'n nun. Be ´fa amun nin waka su sɔ'n yɛ be ´kɔ ofuɛ'n su lɔ-ɔ. Kpɛkuun amun ´wun i wlɛ kɛ, kɛ ɔ ko yo nan aenguɛ nga e nin Levi nin i osu'n nunfuɛ mun e trali'n ɔ'a tran lɛ titi'n, i ti yɛ n fali ndɛ cinnjin nga n juli amun nyrun-ɔn. Aenguɛ sɔ'n i fanngan nun yɛ man be lɛ nguan nin fɔundi-ɔ. N waan n ´yo nan be sro min. Be kusu be sroli min. Kɛ be ti min dunman'n, bé wun usu be. Like nga be kle sran mun'n, i kwlaa'n ti i su, b'a fɔn-man. Be nin min trannin fɛfɛ, b'a lakalaka-man min. Be fanngan nun man sran sunman be yacili sa tɛ yolɛ'n. Min nyrun jranfuɛ mun yɛ be kle sran'm be ngwlɛlɛ atin nin-ɔn. Min mmla nun ndɛ'n, be yɛ sran'm be wa usa be-ɔ. Afin be ti min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n min nuan ijɔfuɛ. Sanngɛ amun ajulisu Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun'n amu'an fa-man atin kpa sɔ'n su kun, amu'an kle sran sunman be atin tɛ. Amu'an saci aenguɛ nga e nin Levi e trali'n. M bɔbɔ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n yɛ n kan kle amun-ɔn. N kusu n wa yo man Izraɛlfuɛ'm be ´yo amun finfin, be ´gua amún nyin ase, afin amu'an fa-man min atin'n su, amu'an jran-man ndɛ sin, sran sin yɛ amun jran be di ndɛ mun-ɔn.» ?E ngba kwlakwla é si ti-man kun ti-ɔ? ?Nán Anannganman kunngba'n yɛ ɔ jrali ye-ɔ? ?Yɛ wuun ɔ yo sɛ ti yɛ e yo Anannganman nin e nannan'm be aenguɛ nga be trali'n i finfin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ e yo e wiengu tɛ-ɔ? Zidafuɛ'm be fɔnnin Nyanmiɛn wun, be yoli sa tɛtɛ Izraɛl mɛn wunmuan'n nun, be yoli sa tɛtɛ Zerizalɛm lɔ. Yɛlɛ kɛ be yoli Anannganman i anwlɛn su like'n i finfin. Be jali nvle nun bla nga be sɔ amuɛn mun. Sran ng'ɔ yo i sɔ sa'n, nán Anannganman mɛn i atin man ɔ nyan Zakɔb i osu'n nun sran nan ɔ jrɛn i sin, wie kusu-ɔ, nán ɔ ko jrɛn i nuan yi tɛ man Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n. Amún sa kun ekun bɔ amun yo i siɛn'n, yɛlɛ amun nyinmuɛn'n, amu'an fa gua Nyanmiɛn i sɔwlɛ'n su lele ɔ'a jran su dannguun! Sunlɛ nin kokolɛ yɛ ɔ'a kaci amun junman-an. Like nga bɔ amun fa ba Anannganman i manlɛ b'ɔ sɔ-man nun'n ti. Kpɛkuun amun usa kɛ: «?Nan nguɛ sa-a?» Sa ti b'ɔ yo sɔ'n, yɛlɛ amun gbanflɛn nun bla'n i jalɛ nun. I jalɛ nun'n amun tali nda Anannganman nyrun kɛ amun kunndɛ-man bla uflɛ, nan i yɛ ɔ ti amun ukafuɛ-ɔ, nan i yɛ amun wunnin i-ɔ, kpɛkuun amu'an buɛ-mɛn i ndɛ nun kun. ?Anannganman ɔ'a fa-man amun, ɔ nin amún yi'm be wunnɛn'n, ɔ nin amun wawɛ'n ɔ'a yo-man sran wunmuan kun? ?Nguɛ ti-ɔ? ?Nán ba wulɛ ti-ɔ? Amun `nian amun wun kpa, nán amun yra amun gbanflɛn nun bla mun. «N klo-man bla yralɛ'n, ɔ nin sran ng'ɔ fa tɛ yolɛ'n fa cici i ti'n. Sran ng'ɔ fa kpɔlɛ fa yrɛ i yi'n, wuun ɔ ti sa sakasaka yofuɛ. M bɔbɔ min Anannganman, Izraɛl Nyanmiɛn bɔ n sie mɛn wunmuan'n yɛ n kan kle amun-ɔn. Amun `nian amun wun kpa, nán amun kunndɛ bla amún yi'm be bo.» N ´kan kle amun kɛ amun fa amún nuan nun ndɛ'n be kle Anannganman i yalɛ, kpɛkuun amun blu su be usa kɛ yoo: «?Yalɛ sɛ yɛ e kle i-ɔ?» Yalɛ nga amun kle i'n yɛlɛ nga amun kɛn i kɛ yoo: «Sran ng'ɔ yo sa tɛ'n ɔ ti kpa Nyanmiɛn i nyrun. Yɛ i sɔ sran mun yɛ Nyanmiɛn klo be-ɔ.» Ɔ nin nga amun usa ekun kɛ: «?Nyanmiɛn bɔbɔ kpa'n li, ɔ di jɔlɛ?» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan: «Amun `nian, n su sunman mín ndolo bofuɛ'n, ɔ ´ba nan ɔ wa bo min nyrun atin'n. Sran nga bɔ amun sun be flɛ i'n, ɔ ´wlu i sua nun-ɔn ɔ ´fu amun nun. Aenguɛ nga e nin amun ye trali'n, mín nuan ijɔfuɛ'n yɛ ɔ wa kan kle amun-ɔn. Be ´nian-an, i yɛ ɔ o yɛ, ɔ su ba!» ?Cɛn ng'ɔ ´ba'n, wan cɛ yɛ ɔ kwla jrɛn i nyrun-ɔn? ?Cɛn nga amun nyinma guɛ i wun'n, amun nun onin yɛ ɔ ´kwla jrɛn i ja'n su nglo-ɔ? Ɔ ´yo kɛ tunnzue sin sa, ɔ ´yo kɛ sanmlan bɔ be fa kpu ninnge'n sa. Ɔ ´tran ase, ɔ ´tɔn sika'n, ɔ ´yi i nun fiɛn'n, ɔ ´yo Levi i osu'n nun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be saun kɛ be fa yo sika ɔkwlɛ ɔ nin jɛtɛ ufue'm be saun'n sa. Kpɛkuun siɛn'n, sɛ be wa man Anannganman i like'n, be ´nanti i mmla'n su yɛ be ´mɛn i-ɔ. Kpɛkuun like nga Zidafuɛ mun nin Izraɛlfuɛ'm be ´fa man Anannganman'n, i kusu ɔ ´sɔ nun klanman kɛ lalafuɛ nun ɔ fa sɔ nun'n sa. Anannganman'n b'ɔ sie mɛn wunmuan'n wan yoo: «N su wa ko tran amun afiɛn lɔ nan n ´di amun jɔlɛ. Wunnzue yifuɛ nin be nga be kunndɛ be wiengu'm bé yi mun, ɔ nin bé wun mun'n, n ´kan mín wun ndɛndɛ m ´ba nan n ´fɛ i sɔ ndɛ'n m ´mian bé sa. Be nga be ta ato nda, kpɛkuun i sɔ like'n be yo-mɛn i kun'n, ɔ nin be nga be mianmian bla nga be o angboti nun'n, ɔ nin aika mma mun'n, wie kusu-ɔ be bu aofuɛ'm be lufle'n, ɔ nin be nga be bu-man min like fi bɔ kaan sa'n, n ´kan mín wun m ´ba ndɛndɛ nan n ´fɛ i sɔ ndɛ'n m ´mian bé sa.» «N ti Anannganman n kaci-man, i sɔ'n ti amun bɔ an ti Zakɔb i mma mun, ajalɛ kunngba nga amún si nin amun nannan'm be tuli'n, yɛ amun wo su lɛ-ɔ. Ndɛ nga n kan kleli amun'n, ɔ guali amún su sin, amu'an fa-man su. Amun `fa amún wun be `mantan min nan n kusu n `fa mín wun m `mantan amun. Min Anannganman b'ɔ n sie mɛn wunmuan'n yɛ n kɛn i sɔ n kle amun-ɔn. Sanngɛ amun ko usa kɛ yoo: ‹?E sin salɛ sɛ yɛ ɔ waan e `sa-a?› Yɛ n ´tɛ amun su kɛ yoo: ‹?Nyanmiɛn i lakalɛ bɔ be lɛkɛ i'n ɔ ti kpa? Sanngɛ kusu amun liɛ'n, amun laka min.› Kpɛkuun amun usa min kɛ yoo: ‹?Lakalɛ sɛ yɛ e laka wɔ-ɔ?› Like nga amun lakalaka min su'n, yɛlɛ ninnge nga amun nyɛn i'n, i blusu'n, ɔ nin like nga amun fa ba min manlɛ'n. I sɔ lakalɛ liɛ bɔ amun lakali min'n ti, sa o amun nvle wunmuan'n su. Amun ninnge nga amun nyɛn i'n, i ng'ɔ ti i blusu sakpa'n, amun `fa be ko guɛ i mín sua'n nun lɔ, nan nán aliɛ tu lɔ mlɔnmlɔn. Amun `sa min sɔ be nian, sɛ m'an tike-man nyanmiɛn su lɔ anuan'n m'an man-man amun nan m'an man-man amun ninnge kpakpa lele ɔ'a bobo-man amún su cɛ'n, wuun nán min-ɔn. M man-man kakaa'm be atin be di-man amun fie'm be su ninnge mun. Vinyi'm be kusu be su ka-man lɛ ngbɛn, be ´su. M bɔbɔ min Anannganman bɔ n sie mɛn wunmuan'n, min yɛ n fua n kle amun sɔ-ɔ. Nvle uflɛ nga be o lɛ mun'n be ´se amun kɛ amun liɛ su ti ye! Afin amun mɛn'n nun tranlɛ ɔ wa yo fɛ kpa.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. Anannganman wan yoo: «Amun wɔ min safle kpɛkuun amun usa kɛ: ‹?Safle sɛ yɛ e wɔli wɔ-ɔ?› Kusu wuun amun ijɔ be se kɛ: ‹?Nyanmiɛn sulɛ'n ti afɛ ngbɛn. ?Kɛ e fali Anannganman i mmla'n su bɔ e trannin awlaboɛ nun'n nguɛ yɛ e nyɛnnin i nun-ɔn? Y'a wun kɛ be nga be yo bé wun dandan'n be yɛ be di ye-ɔ, sa tɛ yofuɛ'm bé wun fɔuun. Kannzɛ be klɔklɔli Nyanmiɛn o, be o be olɛ lɛ cɛ, ndɛ fi nyan-man be.› » Kpɛkuun be nga bé nyin yi Anannganman'n, be yiali be kokoli bé wun. Be ndɛ nga be kannin'n, Anannganman fɛli i su sieli i bo ɔ tili. Be nga bé nyin yi Anannganman b'ɔ kan ndɛ kle be-ɔ be fa'n, be klɛli be dunman i bɔbɔ i nyrun lɛ. Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan: «Be ´yo min liɛ, cɛn nga n ´yi mín wun nglo nun'n, be ´yo min liɛ mlɔnmlɔn. N ´si be aunnvuɛ kɛ sran fa si i wa bɔ i nyin yi i'n i aunnvuɛ'n sa. Kpɛkuun amun ´wun ngbaciɛ ng'ɔ o sran kpa nin sran ng'ɔ bu-man Nyanmiɛn nin i nuan ndɛ'n be like fi'n be afiɛn'n, ɔ nin ngbaciɛ ng'ɔ o sran ng'ɔ su Nyanmiɛn nin sran ng'ɔ su-man Nyanmiɛn'n be afiɛn'n.» Anannganman b'ɔ sie mɛn wunmuan'n waan: «N ´kan kle amun, min ya cɛn dan'n su ba, ɔ lo kpa kɛ gbo nun sin sa. Be kwlaa nga be yo be wun dandan'n, ɔ nin be nga be bu-man Nyanmiɛn nin i ndɛ'n be like fi'n be ´yra kɛ ijre sa. Be ´yra kɔlikɔli, bé ´wun like fi sa su ka-man lɛ. Sanngɛ amun nga amun sro min'n, min kwlalɛ nga n fa de amun'n ɔ ti kɛ wia b'ɔ su tu i bo'n sa, ɔ yo amun juejue. Amun ´fite, amun ´tu kpɛnkpɛn kɛ nannin bɔ be fin tuin nun su fite'n sa. Cɛn sɔ bɔ n ´yi min wun nglo'n nun'n, amun ´tiatia be nga be bu-man min nin min ndɛ'n be like fi'n be su. Be wa ´yo kɛ n ndutre sa amún ja bo.» Anannganman b'ɔ sie mɛn'n wunmuan'n yɛ ɔ kan sɔ-ɔ. «Man amún wla kpɛn min sufuɛ Moiz i mmla'n su. Mmla tretre nga n fa wlɛli i nuan Orɛb lɔ kɛ ɔ fa man Izraɛl nvle wunmuan'n, man amún wla kpɛn su. Amun `nian, n wa sunman mín nuan ijɔfuɛ Eli amún sin ka nan min Anannganman mín cɛn dan sɔ'n ɔ'a ju. Cɛn sɔ'n ti sroesroe. Ɔ ´kaci siɛ'm be anwlɛn'n kɔ be mma'm be su, ɔ ´kaci ba'm be liɛ'n kusu kɔ be si'm be su. Kɛ ɔ ko yo nan m'an ba-man asiɛ i sacilɛ mlɔnmlɔn'n ti.» Jésus-Krist b'ɔ ti David nin Abraam be anunman'n i osu ng'ɔ fin nun'n yɛ. Abraam wuli Izaak, Izaak wuli Zakɔb, Zakɔb wuli Zida nin i niaan mun. Zida nin Tamar be wuli Farɛs nin Zara, Farɛs wuli Ɛsrɔm. Ɛsrɔm wuli Aram, Aram wuli Aminadab, Aminadab wuli Naasɔn, Naasɔn wuli Salmɔn. Salmɔn nin Raab be wuli Bɔaz. Bɔaz nin Rit be wuli Obɛd. Obɛd wuli Izai Izai wuli famiɛn David. David nin Iri i yi'n be wuli Salomɔn. Salomɔn wuli Rɔbɔam, Rɔbɔam wuli Abia, Abia wuli Aza. Aza wuli Zozafat, Zozafat wuli Zɔram, Zɔram wuli Ozias. Ozias wuli Zɔatam, Zɔatam wuli Akaz, Akaz wuli Ezekias Ezekias wuli Manase, Manase wuli Amɔn, Amɔn wuli Zozias. Blɛ bɔ be fa Izraɛlfuɛ mun ɔli Babilɔni'n, i blɛ sɔ'n nun yɛ Zozias wuli Zekɔnias nin i niaan mun-ɔn. Kɛ be fa be ɔli Babilɔni'n, i sin Zekɔnias wuli Salatiɛl, Salatiɛl wuli Zorobabɛl. Zorobabɛl wu Abiid, Abiid wuli Eliakim, Eliakim wuli Azɔr. Azɔr wuli Sadɔk, Sadɔk wuli Asim, Asim wuli Eliid, Eliid wuli Eleazar, Eleazar wuli Matan, Matan wuli Zakɔb. Zakɔb wuli Zozɛf b'ɔ ti Mari wun'n. Mari sɔ'n yɛ ɔ wuli Jésus bɔ be flɛ i Krist nin-ɔn. Kɛ ɔ fin Abraam blɛ su lele b'ɔ ´fa ju David blɛ su'n, be osu'm be akpasua'n ti blu-nin-nnan. Kɛ ɔ fin David blɛ su lele b'ɔ ´fa ju blɛ nga be ´fa be kɔ Babilɔni'n, be osu'm be akpasua'n ti blu-nin-nnan. Kɛ be fa be ɔli Babilɔni lele b'ɔ ´fa ju Krist blɛ su'n, be akpasua'n ti blu-nin-nnan. An `nian kɛ Jésus-Krist i awuliɛ'n yoli-ɔ. I nin Mari bɔ Zozɛf trɛli i ase'n, kɛ be nian si-man sua'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n man ɔ wunnzɛli. Zozɛf b'ɔ ti i wun'n ɔ ti sran kpa, ɔ klo-man kɛ ɔ saci i dunman, i sɔ'n ti, i waan ɔ ´yaci i nun blɛlɛlɛ. Kɛ ɔ ´bu akunndan sɔ'n, e Min Nyanmiɛn'n i anz kun yi i wun kleli i laliɛ nun, ɔ seli i kɛ: «Zozɛf, David anunman, nán srɛ kun wɔ, fa ɔ yi Mari kɔ ɔ bo, afin ba'n bɔ ɔ'a wunnzɛ i'n ɔ fin Nyanmiɛn Wawɛ'n. Ɔ wa wu ba yasua, a ´tɔn i dunman kɛ Jésus, (bɔ i bo'n yɛlɛ Defuɛ), afin i yɛ ɔ wa de i nvle nunfuɛ'm bé sa tɛ bɔ be yo'n be nun-ɔn.» I kwlaa sɔ'n yoli sɔ nan ndɛ nga e Min Nyanmiɛn'n man i nuan ijɔfuɛ'n kannin'n ɔ'a kpɛn su, ɔ seli kɛ: «An `nian, talua b'ɔ nian si-man bian'n ɔ wa wunnzɛ, ɔ ´wu ba yasua, Be ´tɔn i dunman Emaniɛl,» bɔ i bo'n kle kɛ Nyanmiɛn nin ye o nun. Kɛ Zozɛf tinngeli'n, ɔ yoli sa nga e Min Nyanmiɛn'n i anz'n kan kleli i'n, nan ɔ'a fɛ i yi'n ɔ'a ɔ i bo, sanngɛ ɔ nin i b'a si-man sua, lele Mari wuli i wa yasua bɔ Zozɛf tɔnnin i dunman Jésus'n. Be wuli Jésus Bɛtleɛm, Zide mɛn'n nun. Blɛ sɔ'n nun, famiɛn Erɔd yɛ ɔ sie nvle sɔ nin-ɔn. Mɛn nun sa sifuɛ wie'm be fin wia afiliɛ be bali Zerizalɛm lɛ, be usali kɛ: «?Zuif'm be famiɛn'n bɔ be wuli i icra'n ɔ o nin? Afin e wunnin i nzraama'n wia afiliɛ lɔ, yɛ e bɛli i sulɛ-ɔ.» Jasin sɔ'n ti, famiɛn Erɔd nin Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa be klun ɔ'a jɔ-man. Ɔ yiali Zuif'm be Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan nin be mmla klefuɛ'm be kwlaa nan ɔ'a usa be lika nga be wa wu Krist'n. Be seli i kɛ: «Bɛtleɛm b'ɔ o Zide mɛn'n nun wa'n i su-ɔ, afin nian ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n klɛli yɛ, ɔ klɛli i kɛ: ‹Yɛ wɔ Bɛtleɛm bɔ a o Zida nvle nun'n, a ti-man kaan Zida i klɔ bɔ be lɛ nyrun'n be nun mlɔnmlɔn, afin wɔ su yɛ sran kun wa fite b'ɔ ´sie min nvle Izraɛl nin-ɔn, ɔ ´nian min sran'm be su.› » I sin Erɔd flɛli i mɛn nun sa sifuɛ sɔ'm be aswre nan ɔ'a usa bé cɛn kpa nga nzraama'n fiteli'n. Yɛ ɔ sunmannin be Bɛtleɛm lɔ-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «An `wɔ ko kunndɛ bakan sɔ'n kpa, sɛ an wun i'n, an `bla be wa kan kle min man m bɔbɔ n ko su i wie.» Kɛ be tili famiɛn'n i ndɛ'n b'ɔ kannin'n, be ɔli. Yɛ nzraama'n bɔ be wunnin i wia afiliɛ lɔ'n, ɔ dun mmua be nyrun lele ɔ ko jrannin lika nga bakan'n wo nun'n su. Kɛ be wunnin kɛ nzraama'n ɔ'a jran'n, be klun jɔli dan kpa. Be wluli sua lɔ, be wunnin bakan'n nin i nin Mari, be kotoli i bo, be mɛnmɛnnin i. Be nyannjili be trɔ mun, be cɛli i sika ɔkwlɛ, nin ansans, ɔ nin mir. I sin be fa atin uflɛ be ɔli be mɛn nun, afin Nyanmiɛn seli be laliɛ nun kɛ nán man be sa be sin Erɔd wun lɔ kun. Kɛ be ɔli'n, e Min Nyanmiɛn'n i anz kun yili i wun kleli Zozɛf laliɛ nun, ɔ seli i kɛ: «Jaso fa bakan'n nin i nin an `wanndi wɔ Ezipt, an `tran lɔ lele san n ´se wɔ kɛ a bla, afin Erɔd wa kunndɛ kɛ ɔ ´kun bakan'n.» Yɛ Zozɛf jasoli kɔnguɛ-ɔ, ɔ fali bakan'n nin i nin, nan b'a wɔ Ezipt. Ɔ trannin lɔ lele san Erɔd wuli, kɛ ɔ yo nan ndɛ nga e Min Nyanmiɛn'n man i nuan ijɔfuɛ'n kannin'n ɔ'a kpɛn su'n ti. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ'n seli kɛ: «N flɛli n wa yasua'n kɛ ɔ jaso Ezipt lɔ bla.» Kɛ Erɔd wunnin kɛ sa sifuɛ'm b'a lɛkɛ i'n, ɔ fali ya dan kpa. Ɔ man ɔ sunmannin sran kɛ be wɔ Bɛtleɛm nin i akpasua'n kwlaa su. I waan be nian blɛ nga sa sifuɛ'm be kleli i'n su be kun ba yasua nga b'a di afuɛ nnyɔn'n nin nga be nian di-man afuɛ nnyɔn'n be kwlaa. I sɔ'n ɔ kpɛnnin ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi kannin'n su, ɔ seli kɛ: «Kpanlɛ nin sunlɛ, ɔ nin awuyomo tɛ Rama lɔ. Rasɛl yɛ ɔ su sun i mma mun-ɔn. Ɔ kplin-man su kɛ be kpɛtɛ i, Yɛlɛ kɛ i mma'm be nun-man lɛ kun.» Kɛ Erɔd wuli'n, e Min Nyanmiɛn'n i anz kun yili i wun kleli Zozɛf Ezipt lɔ laliɛ nun, ɔ seli i kɛ: «Jaso fa bakan'n nin i nin nan an wɔ Izraɛl mɛn'n nun, afin be nga be waan be ´kun bakan'n, b'a wie wu.» Zozɛf jaso fali bakan'n nin i nin, nan b'a wɔ Izraɛl mɛn'n nun. Sanngɛ kɛ ɔ tili kɛ Arkelais ɔ'a sin i si Erɔd osu Zide mɛn nun'n, srɛ kunnin i lɔ kɔlɛ nun. Ndɛ nga Nyanmiɛn kan kleli i laliɛ nun'n ti, ɔ ciɛli i wun ɔli Galile akpasua liɛ'n su. Nan ɔ'a tran klɔ kun bɔ be flɛ i kɛ Nazarɛt'n su nan ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kannin'n ɔ'a kpɛn su. Be kɛnnin i kɛ: «Be wa flɛ i Nazarɛtfuɛ.» Blɛ sɔ'n nun'n, Zan b'ɔ ti batɛm yofuɛ'n bali, ɔ kan Nyanmiɛn ndɛ Zide aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ. Ɔ se be kɛ: «An `kaci amun nzuɛn'n afin Nyanmiɛn i sielɛ blɛ'n ɔ'a mantan. I yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai kɛnnin i ndɛ kɛ: ‹I yɛ ɔ kpan aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ nin-ɔn, ɔ se kɛ: An `siesie e Min'n i akpɔ'n, An `yo i atin'm be seiin, an `treke su.› » Nyɔnngɔnmɛn ndrɛ tralɛ o Zan wun, yɛ kplo kun ci i afiɛn. Lalo nin wɛma nzue yɛ ɔ di-ɔ. Zerizalɛmfuɛ mun nin Zide mɛn nunfuɛ'n kwlaa, be nin be bɔ be fin Zurdɛn bue liɛ'n kwlaa su'n, be bɛli i wun lɛ. Kɛ be di sa nga be yoli'n i nanwlɛ'n, ɔ yo be batɛm nzue ba bɔ be flɛ i kɛ Zurdɛn'n i nun. Kɛ ɔ wunnin kɛ Farizifuɛ nin Sadisefuɛ kpanngban be ba kɛ ɔ `yo be batɛm'n, ɔ usali be kɛ: «?Ɔnda mma mun, wan yɛ ɔ seli amun kɛ an wanndi Nyanmiɛn i ya b'ɔ wa jao'n i bo-ɔ? An `yo sa kpa b'ɔ kle kɛ amu'an kaci amun nzuɛn'n, amun `yo kɛ waka kpa b'ɔ su mma kpa'n sa. Nán an bu amun anwlɛn'n nun se kɛ: ‹E nannan yɛlɛ Abraam,› afin n ´kan kle amun kɛ Nyanmiɛn kwla fa yɛbuɛ nga mun kaci Abraam mma mun. Kpɛliɛ'n ɔ'a kan waka olui'n, ɔ man waka kwlaa nga i mma'n ti-man kpa'n, be ´kpɛ i gua sin'n nun. N liɛ'n, n yo amun batɛm nzue'n nun kɛ an `kaci amun nzuɛn'n, sanngɛ sran ng'ɔ o siɛn b'ɔ su ba'n, ɔ lɛ tinmin tra min. Min nin i ngbabua'n i sualɛ fata-man. I liɛ'n, ɔ wa fa Nyanmiɛn Wawɛ'n nin sin yo amun batɛm. I nene'n wo i sa nun, ɔ wa kpɛjɛ i ble'n b'ɔ o i bowlɛ nun'n lele ɔ ´wie, ɔ ´isa guɛ i tanngannin'n nun, yɛ ɔ ´wɔ i wla'n nun sin b'ɔ nuan-man'n nun.» Yɛ Jésus fin Galile mɛn'n nun bali Zan wun lɛ Zurdɛn'n nuan lɛ kɛ Zan ɔ wa yo i batɛm. Sanngɛ Zan waan ɔ kplin-man su, nan ɔ'a se i kɛ: «Min yɛ ɔ fata kɛ a yo min batɛm-ɔn, sanngɛ a su ba ń sin kɛ n `yo wɔ-ɔ!» Jésus seli i kɛ: «Yaci, yo ndɛ liɛ'n, afin ɔ ti i su kɛ e `yo sa kwlaa ng'ɔ ti Nyanmiɛn klun su'n.» Yɛ Zan yoli-ɔ. Kɛ ɔ yoli Jésus batɛm b'ɔ fin nzue'n nun fiteli cɛ'n, kpɛkuun nyanmiɛn su lɔ'n i su tikeli muaan, Jésus wunnin Nyanmiɛn Wawɛ'n, ɔ jra ba kɛ auble sa, ɔ wa trɛnnin i su. Kpɛkuun be tili sran kun nɛn nyanmiɛn su lɔ, ɔ seli kɛ: «Min anwlɛn su ba'n yɛ, i su yɛ m'an fa ń wla'n kwlaa m'an gua-a.» Yɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n fa Jésus ɔli aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ kɛ mmusu'm bé si Satan ko lɛkɛ i. Ɔ kpɛli srɛ nun kɔnguɛ nin wia'n nun cɛn ba ablanan, i sin awe kunnin i. Lakafuɛ'n bɛli i wun lɛ, ɔ seli i kɛ: «Sɛ ɔ waan a ti Nyanmiɛn Wa sakpa'n, se yɛbuɛ nga mun man be kaci aliɛ.» Sanngɛ Jésus seli i kɛ, be klɛli i kɛ: «Nán aliɛ kunngba yɛ ɔ man sran nguan-an, sanngɛ ndɛ kwlaa ng'ɔ fin Nyanmiɛn nuan fite'n, i yɛ ɔ man sran nguan-an.» Mmusu'm bé si Satan fɛ i ɔli Nyanmiɛn klɔ'n su lɔ, ɔ fɛ i sieli Nyanmiɛn i sua'n su, ɔ seli i kɛ: «Sɛ ɔ waan a ti Nyanmiɛn Wa sakpa'n, tu kpɛn asiɛ wun lɔ, afin be klɛli i kɛ: ‹Ɔ ´se i anz'm be kɛ be sɔ wɔ nun, kɛ ɔ ´yo nan ɔ́ ja ɔ'a kpla-man yɛbuɛ wie'n ti.› » Jésus kusu seli i kɛ: «Be klɛli i kusu kɛ: ‹Nán kunndɛ ɔ Min Nyanmiɛn i nuan.› » Mmusu'm bé si Satan fɛ i ekun ɔli oka fleiin kpa kun su, ɔ fa mɛn'n i famiɛn diwlɛ'n kwlaa nin i nun ninnge b'ɔ ba be nyrunnyan'n kleli i, ɔ seli i kɛ: «Sɛ a koto m bo a manman min'n, n ´fa ninnge nga kwlaa man wɔ.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Satan, jaso lɛ! Afin be klɛli i kɛ: ‹Koto ɔ Min Nyanmiɛn'n i bo, yɛ su i kunngba cɛ.› » Yɛ mmusu'm bé si Satan yacili i nun-ɔn, nan anz'm b'a bɛ i sulɛ. Kɛ Jésus tili kɛ b'a wla Zan bisua'n, ɔ ɔli Galile mɛn'n nun. Ɔ tuli Nazarɛt, ɔ wa trannin Kapɛrnaɔm b'ɔ o fɛtɛ'n nuan lɛ Zabilɔn mɛn'n nin Nɛftali mɛn'n be akpasua'n su nan Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai i ndɛ'n ɔ `kpɛn su, ɔ seli kɛ: «Zabilɔn mɛn'n nin Nɛftali mɛn'n, be o Galile b'ɔ ti be nga be ti-man Zuif'n be mɛn'n nun. Be mantan fɛtɛ'n b'ɔ o Zurdɛn'n i sin lɔ'n. Be nun sran nga be tran aosin nun'n, be wunnin kɛ lika'n kpaja dan kpa, yɛ be nga be tran wie'n i mɛn tuun'n nun'n, lika'n kpajali be su.» Kɛ ɔ fin lɛ'n, Jésus boli Nyanmiɛn ndɛ'n kanlɛ'n bo, ɔ se kɛ: «An `kaci amun nzuɛn'n, afin Nyanmiɛn i sielɛ blɛ'n ɔ'a mantan.» Kɛ ɔ ´sin Galile fɛtɛ'n nuan lɛ'n, ɔ wunnin Simɔn bɔ be flɛ i kɛ Piɛr'n nin Andre. Be sran nnyɔn'n be ti niaan, kɛ ɔ ´wun be'n, wuun be su gua lala fɛtɛ'n nun, afin be ti jue trafuɛ. Jésus seli be kɛ: «An `bla wa su n su, n ´fa amun kaci sran'm be trafuɛ kɛ jue trafuɛ sa.» Kpɛkuun be yacili lala'm be lɛ, yɛ be suli i su-ɔ. Kɛ ɔ ɔli i nyrun lɔuun'n, ɔ wunnin sran nnyɔn ekun bɔ be kusu be ti niaan. Be yɛlɛ Zak nin Zan, Zebede i mma mun-ɔn. Kɛ ɔ ´wun be'n, wuun be nin bé si be o be alie'n nun be su tanndan be lala'm be nun. Jésus flɛli be, kpɛkuun be yacili bé si nin alie'n lɛ, yɛ be suli i su-ɔ. Jésus wlan-wlan Galile akpasua'n kwlaa su, ɔ kle like Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun, ɔ kan Nyanmiɛn i sielɛ'n i jasin fɛ'n kle be, yɛ ɔ wie tukpacɛ kwlaa b'ɔ o sran'm be wun'n nin be wunnɛn ya'n kwlaa. I dunman'n fuli Siri mɛn wunmuan'n nun. Be fali be kwlaa nga tukpacɛ fanunfanun o be wun'n bɔ be wunnɛn yo be ya'n, nin be bɔ asiɛ usu a saci be'n, nin ngbitiɛfuɛ mun, ɔ nin bubuwafuɛ mun blɛli i, nan ɔ'a yo be juejue. Sran kpanngban kpa be fin Galile nin Klɔ Blu asa'n su, nin Zerizalɛm, nin Zide akpasua'n su, ɔ nin Zurdɛn'n i sin lɔ'n be su i su. Kɛ Jésus wunnin sran kpanngban sɔ mun'n, ɔ fuli oka kun su. Kɛ ɔ trannin ase'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be bɛli i wun lɛ, yɛ ɔ boli be like klelɛ'n bo-ɔ, ɔ seli be kɛ: «Be nga be si kɛ be di Nyanmiɛn ninnge'm be yalɛ'n, be liɛ su ti ye, afin Nyanmiɛn yɛ ɔ sie be sakpa-a! Be nga bé wla a bo'n, be liɛ su ti ye, afin Nyanmiɛn wa fɔnvɔ be! Be nga be ti wɛtɛɛfuɛ'n, be liɛ su ti ye, afin mɛn'n ɔ wa yo be liɛ! Be nga be konvi sɔ Nyanmiɛn klun sa yolɛ'n kɛ awe nin nzue we kun sran sa'n, be liɛ su ti ye, afin be klun wa jɔ! Be nga be si aunnvuɛ'n, be liɛ su ti ye, afin Nyanmiɛn wa si be aunnvuɛ! Be nga sa tɛ fi nun-man be anwlɛn'n nun'n, be liɛ su ti ye, afin be wa wun Nyanmiɛn! Be nga be ti ndɛ siesiefuɛ'n, be liɛ su ti ye, afin Nyanmiɛn wa flɛ be i mma mun! Be nga be kle be yalɛ Nyanmiɛn klun sa yolɛ'n ti'n, be liɛ su ti ye, afin Nyanmiɛn yɛ ɔ sie be sakpa-a! Kɛ be ´kpɛ amun nzowa, bɔ be ´kle amun yalɛ, bɔ be ´tɔn amun suɛn tɛtɛ'n kwlaa n dunman nun'n, amun liɛ su ti ye, yɛlɛ kɛ amun mo'n ɔ wa yo dan nyanmiɛn su lɔ. I sɔ'n ti, man amun klun jɔ, man amún wun blibli amun. Afin laa kɛ be kleli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be yalɛ sɔ-ɔ, i sin nan b'a wu amun.» «Amun yɛ an ti kɛ njin sa mɛn'n nun-ɔn. ?Sanngɛ sɛ njin'n i ta'n kpɔ'n, nguɛ yɛ be ´fa yo nan ɔ'a yo fɛ ekun-ɔn? Ɔ yo-man sa fi ye kun, san blo yɛ be ´yi i-ɔ, yɛ sran'm be ´tiatia su. Amun yɛ an ti kɛ kannin sa mɛn'n nun-ɔn. Klɔ b'ɔ o oka su'n, ɔ fia-man. Kusu be sɔ-man kannin sie-mɛn i sɛ bo, sanngɛ be fa sie like su nglo, nan ɔ `kpaja be kwlaa nga be o sua lɔ'n be nyrun. I kunngba nin-ɔn, an `yo kɛ kannin sa sran'm be nyrun, man be wun amun nyoliɛ kpa'n nan be manman amun Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n.» «Nán an bu i kɛ m bali Moiz mmla'n nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ'n bé su nunnunlɛ, be nun yiyilɛ yɛ m bali-ɔ. Afin nanwlɛ, n kan kle amun kɛ be su nunnun-man mmla'n i nun fluwa mma kaan kun annzɛ i nun ndɛ kaan kun lele san kɛ nglo'n nin asiɛ'n be nun-man lɛ kun'n. San i kwlaa sɔ'n ɔ ´kpɛn su. I sɔ'n ti sran ng'ɔ tɔn mmla i nun kun, kannzɛ i nun kaan kpafuɛ'n bɔbɔ, nan ɔ kle sran'm be kɛ be yo i kunngba sɔ'n, ɔ wa yo be bɔ Nyanmiɛn sie be'n be nun kaan kpa, sanngɛ sran ng'ɔ fa be su, nan ɔ kle sran'm be kɛ be fa su'n, ɔ wa yo be bɔ nyanmiɛn sie be'n be nun sran dan. Afin n ´kan kle amun kɛ, sɛ amun nzuɛn'n ɔ'a yo-man kpa a tra-man mmla klefuɛ nin Farizifuɛ'm be liɛ'n, Nyanmiɛn su sie-man amun mlɔnmlɔn! «An tili i kɛ be kan kleli laafuɛ'm be kɛ: ‹Nán kun sran.› Sɛ sran kun kun sran'n, be ´fɛ kɔ jɔlɛ difuɛ'm bé ja su. Sanngɛ n liɛ'n, n ´kan kle amun kɛ, sran kwlaa ng'ɔ fɛ i niaan wie wun ya, be ´fɛ i kɔ jɔlɛ difuɛ'm bé ja su. Yɛ sran ng'ɔ kpɛ i niaan wie nzowa'n, be ´fɛ i kɔ jɔlɛ difuɛ dandan'm bé ja su. Sran ng'ɔ se i niaan kɛ: ‹Sinnglinfuɛ'n,› be ´fɛ i kɔ nyrɛnnɛn lika'n i sin'n nun lɔ. I sɔ'n ti, sɛ a ´fa like wie ko man Nyanmiɛn'n, bɔ w'a ju i sɔwlɛ lɛ nan sɛ ɔ́ wla kpɛn su kɛ ɔ wun ndɛ o ɔ niaan wie klun'n, yaci like sɔ'n lɛ, an `ko siesie amun afiɛn ka, i sin bla w'a fa ɔ like sɔ'n man. Kɛ a nin ɔ sanmanfuɛ'n an tɛ wo atin nun'n, an `siesie ndɛ sɔ'n wɛtɛɛ su ndɛndɛ nan ɔ'a fa-man wɔ ɔ'a man-man jɔlɛ difuɛ'n, nan i kusu ɔ'a fa-man wɔ ɔ'a wla-man sonja'n sa nun, nan b'a wla-man wɔ bisua'n ti. Nanwlɛ, a su fin-man lɔ fite-man, lele san w'a wie i kalɛ'n kwlaa tua, bablu kun bɔ su ka-man.» «Amun tili i kɛ be seli kɛ: ‹Nán kunndɛ bla ɔ́ yi bo annzɛ bian ɔ́ wun bo.› Sanngɛ n liɛ'n, n ´kan kle amun kɛ, sran kwlaa ng'ɔ wun bla kun b'ɔ bu i kunndɛlɛ akunndan i anwlɛn nun'n, wuun ɔ'a kunndɛ bla sɔ'n. Sɛ ɔ nyinma fama'n man a yo sa tɛ'n, tu yi i blo mmua. Ɔ flunman kɛ ɔ wunnɛn'n i lika kun tu lɛ nan a `di lɛ, ɔ tra kɛ Nyanmiɛn `fa ɔ wunmuan'n yi nyrɛnnɛn lika'n nun'n. Sɛ ɔ́ sa fama'n man a yo sa tɛ'n, kpɛ yi i blo mmua. Ɔ flunman kɛ ɔ wunnɛn'n i lika kun tu lɛ nan a `di lɛ, ɔ tra kɛ ɔ wunmuan'n wɔ nyrɛnnɛn lika nun'n.» «Be kɛnnin i ekun kɛ: ‹Sran kwlaa ng'ɔ yrɛ i yi'n, man ɔ mɛn i fluwa b'ɔ kle kɛ ɔ'a yrɛ i.› Sanngɛ n liɛ'n, n ´kan kle amun kɛ, sran kwlaa ng'ɔ yrɛ i yi'n sɛ nán bian kunndɛlɛ ti'n, ɔ man bla sɔ'n ɔ ´yo bla b'ɔ kunndɛ bian i wun bo, yɛ sran ng'ɔ ja bla bɔ b'a yrɛ i'n, wuun ɔ'a kunndɛ sran yi.» «An tili i ekun kɛ be kan kleli laafuɛ'm be kɛ: ‹Nán ta nda ngbɛn, sanngɛ nda nga a ta e Min Nyanmiɛn'n, yiɛ i nuan.› Sanngɛ n liɛ'n, n ´kan kle amun kɛ, nán an ta sran fi nda mlɔnmlɔn, nán an flɛ nyanmiɛn su lɔ'n be di, afin ɔ ti Nyanmiɛn i bia. Yɛ nán an flɛ asiɛ'n be di, afin ɔ ti Nyanmiɛn i ja takatakawlɛ, nán an flɛ Zerizalɛm asiɛ'n be di, afin Zerizalɛm'n ti Famiɛn Dan'n i klɔ. Yɛ nán amun ta amun bɔbɔ an wun nda, afin amun kwla yo-man amun ti ndrɛ kun ufue annzɛ ble. Sɛ an se kɛ ɛɛn, man ɔ ka su, yɛ sɛ an se kɛ cɛcɛ'n, man ɔ ka su, afin ndɛ nga be kan gua su'n ɔ fin Klunwifuɛ'n.» «An tili i kɛ be seli kɛ: ‹Sɛ sran wie bo sran kun i nyinma'n, be `bo i liɛ'n wie sie i osu, sɛ sran wie tu sran kun i je'n, be tu i liɛ'n wie sie i osu.› Sanngɛ n liɛ'n, n ´kan kle amun kɛ, sɛ sran yo wɔ tɛ'n, nán yo i wie, sɛ sran kpaci ɔ fuka fama'n su'n, kaci bɛ'n kusu mɛn i. Sɛ sran wie sanman wɔ, nan i waan ɔ ´de ɔ tralɛ kaan'n, fa ɔ tralɛ dan'n nannan su mɛn i. Sɛ sran wie mian wɔ kɛ a `ko sunmɛn i lika kilo kun'n, sunmɛn i ju kilo nnyɔn. Sran ng'ɔ srɛ ɔ like'n, fa mɛn i, yɛ sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´fɛ like ɔ́ sa nun'n, nán kaci ɔ́ sin si i.» «An tili i kɛ be seli kɛ: ‹Klo ɔ wiengu, yɛ kpɔ ɔ kpɔfuɛ.› Sanngɛ n liɛ'n, n ´kan kle amun kɛ, an `klo amun kpɔfuɛ mun, yɛ be nga be wua amun amuɛn'n, an `yra be nguan. Be nga be kpɔ amun'n, an `yo be kpa, yɛ be nga be yo amun tɛtɛ bɔ be kle amun yalɛ'n, an `srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ yo be kpa. I sɔ'n nun'n, amun wa yo amun Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n i mma mun, afin ɔ bo wia'n man be bɔ be ti tɛ'n nin be bɔ be ti kpa'n, yɛ ɔ tɔ nzue'n man nanwlɛfuɛ nin be bɔ be ti-man nanwlɛfuɛ'n. ?Afin sɛ an klo amun klofuɛ'm be ngunmin'n, nguɛ like yɛ amun ´nyɛn i-ɔ? ? Gua bo sika defuɛ mun bɔbɔ be klo-man be klofuɛ mun? ?Sɛ an yo amun niaan'm be ngunmin be like'n, wuun nzu like dan yɛ amu'an yo-ɔ? ?Be bɔ be ti-man Zuif mun bɔbɔ be yo-man be niaan'm be like? I sɔ'n ti, an `yo sran kpa kɛ amun Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n ɔ ti kpa'n sa.» «An `nian amún wun nán an yo amún sa kpa bɔ Nyanmiɛn sulɛ'n ti yɛ an yo'n, sran'm be ti. Sɛ an yo sɔ'n, an su nyan-man like fi amun Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n i sa nun. I sɔ'n ti, sɛ a ´cɛ yalɛfuɛ like'n, nán bo i ndolo kɛ dunman klofuɛ'm be yo i Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun nin atin'm be su, kɛ sran'm be wun be nan be yi be ayɛ'n be liɛ'n sa. Nanwlɛ, mo nga Nyanmiɛn ko yo be'n, yɛ sran'm be yoli be lɛ-ɔ. Sanngɛ ɔ liɛ'n, sɛ a ´fa like man yalɛfuɛ'n, nán man ɔ́ sa bɛ'n si nga ɔ́ sa fama'n yo'n nan like nga a fa man yalɛfuɛ'n ɔ'a yo nvialiɛ nun, nan ɔ Si b'ɔ wun nvialiɛ nun sa'n ɔ'a yo wɔ mo.» «Kɛ amun nin Nyanmiɛn amun ´koko yalɛ'n, nán an yo kɛ dunman klofuɛ'm bɔ be klo nglo jranlɛ Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun nin klɔ'n nun anngɔnda'm be su kɛ sran'm be wun be kɛ be nin Nyanmiɛn su ijɔ'n be liɛ'n sa. Nanwlɛ, mo nga Nyanmiɛn ko yo be'n, yɛ sran'm be yoli be lɛ-ɔ. Sanngɛ ɔ liɛ'n, kɛ a nin Nyanmiɛn amun ´koko yalɛ'n, wlu ɔ́ sua ba'n nun lɔ nyin anuan'n nan a nin ɔ Si b'ɔ o nvialiɛ nun'n amu'an ijɔ, yɛ ɔ́ Si b'ɔ wun nvialiɛ nun sa'n, ɔ wa yo wɔ mo. Kɛ amun nin Nyanmiɛn amun ´koko yalɛ'n, nán an kan ndɛ kunngba'n flan nun kɛ be bɔ be ti-man Zuif'n be yo'n sa, afin be bu i kɛ sɛ be kan ndɛ kpanngban'n, yɛ Nyanmiɛn ´ti-ɔ. Nán an fa be nzuɛn'n mlɔnmlɔn, afin amun Si si like nga amún sa miɛn i wun'n i sin nan amu'an se i. I sɔ'n ti'n, amun liɛ'n, an `se kɛ: E si bɔ a o nyanmiɛn su lɔ'n, man sran'm be wun i wlɛ kɛ wɔ ngunmin yɛ a ti Nyanmiɛn nin-ɔn, man ɔ sielɛ blɛ'n ju, man e bɔ e wo asiɛ'n su wa'n e yo ɔ klun sa kɛ be bɔ be o nyanmiɛn su lɔ'n be yo'n sa. Man ye aliɛ ng'ɔ ju ye ndɛ'n. Yaci sa nga e yo wɔ'n cɛ e kɛ e yaci be bɔ be yo é tɛ'n be liɛ'n cɛ be'n sa. Nán yaci e lɛ man Lakafuɛ'n laka e, sanngɛ de ye i sa nun. [Afin a ti kpli, a sie like'n kwlaa, yɛ manmanlɛ'n ti ɔ liɛ tititi. Man ɔ yo sɔ!] Sɛ an yaci sa nga sran'm be yo amun'n cɛ be'n, amún Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n, i kusu ɔ ´yaci amun liɛ'n cɛ amun. Sanngɛ sɛ an yaci-man sa nga sran'm be yo amun'n cɛ-man be'n, amun Si kusu su yaci-man amun liɛ'n cɛ-man amun.» «Sɛ amun ´kpɛ srɛ nun kɛ amun nin Nyanmiɛn amun ´koko yalɛ'n, nán an mlan amun nyrun kɛ dunman klofuɛ'm be yo'n sa, be yo bé wun fiɛn be fa kle sran mun kɛ be su kpɛ srɛ nun. Nanwlɛ, mo nga Nyanmiɛn ko yo be'n, yɛ sran'm be yoli be lɛ-ɔ. Sanngɛ ɔ liɛ'n, sɛ a ´kpɛ srɛ nun kɛ a nin Nyanmiɛn amun ´koko yalɛ'n, wunnzin, gua ɔ́ ti'n su parfɛn, toli nun nan ɔ'a yo-man kɛ a su fa ɔ́ wun kle sran mun kɛ a su kpɛ srɛ nun. Sanngɛ fa ɔ́ wun kle ɔ Si b'ɔ o nvialiɛ nun'n, yɛ ɔ Si b'ɔ si nvialiɛ nun sa mun'n, ɔ wa yo wɔ mo.» «Nán an sie amun anwlɛn su ninnge'm be wa, afin nvɔlɛ nin annganblalɛ be saci be, yɛ awiefuɛ'm be bu anuan'n be wua asiɛ'n su wa. Sanngɛ an `sie amun anwlɛn su ninnge mun nyanmiɛn su lɔ, lɔ liɛ'n nvɔlɛ nin annganblalɛ be saci-man like, yɛ awiefuɛ'm be bu-man anuan'n be wua-man. Afin lika nga wɔ anwlɛn su ninnge'n wo lɛ'n, lɛ yɛ wɔ akunndan'n wo-ɔ.» «Be wunnɛn'n i kannin yɛlɛ be nyinma, i sɔ'n ti, sɛ ɔ nyinma'n ti kpa'n a wun ase weiin, sanngɛ sɛ ɔ nyinma'n ti-man kpa'n, a wun-man ase mlɔnmlɔn. Yɛ sɛ ɔ kannin sɔ'n ɔ kpaja-man'n, i aosin'n ti tɛ!» «Sran kun i min kwla yo-man nnyɔn, san ɔ ´kpɔ kun yɛ ɔ ´klo kun, ɔ ´fɛ i wun mantan kun yɛ ɔ ´yo kun finfin. An kwla yo-man Nyanmiɛn i sran nan amun kunngba'n amu'an yo sika'n i klofuɛ. I sɔ'n ti, n ´kan kle amun kɛ, nán an koko ninnge bɔ an lɛ-mɛn'n ti se kɛ: ‹?Nguɛ yɛ e ´di-ɔ? ?Nguɛ yɛ e ´nɔn-ɔn? Annzɛ, ?E ´nyan tannin nin yɛ e ´kla-a? ?Nguan ndɛ'n ti-man cinnjin tra-man aliɛ'n? ?Be wunnɛn'n ti-man kpa tra-man tannin?› » «An `nian anunman'm bɔ be tu sin'n, be gua-man awie, be kpɛ-man awie guɛ-mɛn i tanngannin nun, sanngɛ amún Si bɔ o nyanmiɛn su lɔ'n ɔ ta be. ?An ti-man kpa tra-man be? ?Amun nun onin yɛ i kokolɛ nun ɔ kwla guɛ i afuɛ'n su bɔ kan-an ? ?Yɛ nguɛ ti yɛ an koko tralɛ ti-ɔ? An `nian waka nyrɛ bɔ be o blo lɔ'n, be di-man fie, be to-man jese. Ɔ nin i sɔ'n ngba, an `nian, Salomɔn bɔbɔ ɔ nin i anyanbeun'n kwlaa ɔ'a kla-man be nun wafa kun i wunsu tannin le. ?Sɛ Nyanmiɛn yo ijre'n bɔ ndɛ ɔ o blo lɔ bɔ ainman be ´guɛ i sin nun'n i klanman kɛ nga sa'n, ɔ su kata-man amún wun sɔ kpɛ blu? ?An lafi-man Nyanmiɛn su? I sɔ'n ti, nán an koko se kɛ: ‹?Ndɛ nguɛ yɛ e ´di-ɔ? Annzɛ, ?Nguɛ yɛ e ´nɔn-ɔn? Annzɛ, ?Nguɛ yɛ e ´kla-a?› Like sɔ'n kwlaa be bɔ be su-man Nyanmiɛn'n be yɛ be kunndɛ-ɔ. Nán an yo sɔ, afin amún Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n si kɛ amún sa mian like sɔ'm bé wun. An `dun mmua fa amún wun man Nyanmiɛn man ɔ sie amun, yɛ an `yo i klun sa'n, i sin ɔ wa fa ninnge sɔ'n kwlaa uka su man amun. I sɔ'n ti, nán an koko ainman liɛ'n, afin ainman bɔbɔ yɛ ɔ ´kunndɛ i wun like-ɔ. Cɛn ba kun nun afɛ'n ɔ ju cɛn sɔ'n nun.» «Nán an bu sran fɔ man Nyanmiɛn bu amun fɔ, afin fɔ kunngba nga an fa bu sran'n, yɛ Nyanmiɛn wa fa bu amun-ɔn, yɛ like nga an fa sunnzun sran'n, i kunngba sɔ'n yɛ Nyanmiɛn wa fa sunnzun amun-ɔn. ?Ɔ yo sɛ yɛ a wun wla'n b'ɔ o ɔ niaan i nyin su'n, sanngɛ a wun-man janvlɛ'n b'ɔ o ɔ bɔbɔ ɔ nyinma su nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ yɛ a se ɔ niaan kɛ: ‹Jran man n yi ɔ́ nyin su wla'n,› sanngɛ janvlɛ o ɔ bɔbɔ ɔ́ nyin su nin-ɔn? Dunman klofuɛ, yi janvlɛ'n b'ɔ o ɔ́ nyin su'n ka, nan w'a wun ase a yi ɔ niaan'n i nyin su wla'n. Nán an fa ninnge ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ'n man alua mun, yɛ nán an fa amun nɛnnglɛnman'n gua kɔkɔti'm be bo man be tiatia be su nan be kpɛ bé nyin amún su be tɔ amún su.» «An `srɛ, be ´fa man amun, an `kunndɛ, amun ´nyɛn, an `bobo, be ´tike amun anuan. Afin sran kwlaa ng'ɔ srɛ like'n, be mɛn i, sran ng'ɔ kunndɛ like'n, ɔ nyɛn i, yɛ sran ng'ɔ bobo anuan'n, be tike. ?Amun nun onin yɛ sɛ i wa se i kɛ ɔ `mɛn i kpaun'n, ɔ fa yɛbuɛ mɛn i-ɔ? ?Annzɛ sɛ ɔ se i kɛ ɔ `mɛn i kpatra'n ɔ fa wuo mɛn i-ɔ? Sɛ amun bɔ an ti sran tɛ'n, an fa like kpa cɛ amun mma mun'n, amun Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n i kusu ɔ ´fa like kpa man be nga be srɛ i'n kpɛ blu. Like kwlaa nga an klo kɛ sran yo man amun'n, an `yo i kunngba sɔ'n man be, i yɛ ɔ ti Moiz mmla nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ nin-ɔn.» «An `sin anuan fii'n nun, afin sɛ be sin anuan tɛtrɛ'n nun'n, be kpɛn atin dan'n bɔ i awieliɛ ti nyrɛnnɛn'n nun, yɛ be nga be fa atin sɔ'n su'n, be sɔnnin. Sanngɛ anuan nin atin nga be sin nun-ɔn be nyan nguan'n be ti kaan, yɛ be nga be kunndɛ be wun i'n, b'a sɔn-man.» «An `sasa amún wun be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n be lika. Be fa bua kplo wla bé wun, be ba amún wun, sanngɛ be ti gboklo be saci nnɛn mun. Be nzuɛn'n yɛ amun ´fa si be-ɔ. ?Be ti vinyi mma owie-owie nun? ?Be ti figie mma flɔn su? I kunngba nin-ɔn, waka kpa kwlaa su mma kpakpa, sanngɛ waka b'ɔ ti-man kpa'n kusu ɔ su-man mma kpakpa. Waka kpa'n ɔ kwla su-man mma tɛtɛ, yɛ waka b'ɔ ti-man kpa'n ɔ kwla su-man mma kpakpa. Waka kwlaa b'ɔ su-man mma kpa'n, be ´kpɛ yi i sin nun. I sɔ'n ti, be nzuɛn'n yɛ amun ´fa si be-ɔ.» «Nán sran'm be kwlaa bɔ be flɛ min be Min'n be ngba yɛ Nyanmiɛn ´sie be sakpa-a, san sran ng'ɔ yo min Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n i klun sa'n, i yɛ ɔ ´sie be sakpa-a. Jɔlɛ dilɛ cɛn nun'n, sran kpanngban kpa be wa usa n kɛ: ‹?Nannan, Nannan, ɔ dunman nun y'a kan-man Nyanmiɛn ndɛ? ?Ɔ dunman nun y'a fuan-man asiɛ usu? ?Yɛ ɔ dunman nun y'a yo-man sa kekleekle mun?› Yɛ n ´se be kɛ: ‹Amun bɔ an saci mmla'n, an `fa jao min wun lɛ. N si-man amun mlɔnmlɔn.› » «I sɔ'n ti, sran kwlaa ng'ɔ tie ndɛ nga n ´kɛn i yɛ'n nan ɔ fa su'n, ɔ ti kɛ ngwlɛlɛfuɛ b'ɔ kplɛnnin i sua yɛbuɛ su'n sa. Nzue'n tɔli, ɔ yili lika'n, aunngban'n dan ɔ fitali, sanngɛ sua'n ɔ'a bu-man, yɛlɛ kɛ be kplɛnnin i yɛbuɛ su. Sanngɛ sran ng'ɔ tie ndɛ nga n ´kɛn i yɛ'n b'ɔ fa-man su'n, ɔ ti kɛ sinnglinfuɛ b'ɔ kplɛnnin i sua'n aunnyan'n nun'n sa. Nzue'n tɔli, ɔ yili lika'n, aunngban'n dan ɔ fitali, nan sua'n ɔ'a bu mlɔnmlɔnmlɔn.» Kɛ Jésus kan ndɛ sɔ'n kleli sran mun wieli'n, fɔ sɔ'n b'ɔ tuli be'n ɔ boli bé nuan, afin fɔ wafa ng'ɔ fa tu be'n nin be mmla klefuɛ'm be liɛ'n ti-man kun, yɛlɛ kɛ i liɛ'n kle kɛ ɔ lɛ sin jranfuɛ. Kɛ Jésus fin oka'n su lɔ jrali'n, sran kpanngban kpa be suli i su. Kokowefuɛ kun wa kotoli i bo, ɔ srɛli i kɛ: «Nja, yaci, yo man n kokowe'n wie weiin.» Jésus tinngɛli i sa'n kɛnnin i, ɔ seli i kɛ: «M'an ti, man ɔ kokowe'n wie weiin.» Be ja osu kunngba nun lɛ kokowe'n wieli sran sɔ'n i wun. Yɛ Jésus seli i kɛ: «Man sa sɔ'n tran ɔ klun, nán kan kle sran fi, sanngɛ fa ɔ́ wun ko kle Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, nan fa ɔ́ wun aso bolɛ like nga Moiz kleli'n fa man, man be wun kɛ w'a yo juejue.» Kɛ Jésus juli Kapɛrnaɔm b'ɔ ´wlu klɔ nun'n, sonja ya su kpɛn kun bɛli i wun lɛ. Ɔ kan kleli Jésus aunnvuɛ su kɛ: «Nja, n gbanflɛn'n ɔ'a bubu ɔ la awlo lɔ, i wunnɛn'n yo i ya dan kpa.» Jésus seli i kɛ: «E wɔ, n ´ko yo i juejue.» Sonja ya su kpɛn'n seli kɛ: «Nannan, ɔ ti-man bɔ a ´tu ɔ́ ja kɔ min awlo lɔ-ɔ, sanngɛ kan ndɛ kpɔlɛ kunngba cɛ, yɛ n gbanflɛn'n ´yo juejue. Afin m bɔ sran'm be sie min'n, n kusu n sie sonja mun, sɛ n se kun kɛ ɔ wɔ'n, ɔ kɔ, yɛ sɛ n se kun kɛ ɔ bla'n, ɔ ba. Sɛ n se n gbanflɛn'n kɛ ɔ `yo like wie'n, ɔ yo.» Kɛ Jésus tili ndɛ sɔ'n, ɔ boli i nuan dan kpa, yɛ ɔ seli be nga be su i su sɔ'm be kɛ: «Nanwlɛ, Izraɛl nvle'n nun bɔbɔ'n, m'an wun-man sran fi b'ɔ lafi Nyanmiɛn su dan kɛ nga sa-a. N ´kan kle amun kɛ, sran sunman be wa fin wia afiliɛ nin wia atɔliɛ be ´ba, be nin Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be ´tran tabli sin Nyanmiɛn mɛn'n nun. Sanngɛ be wa fa be nga be ti diewa mɛn sɔ'n nun'n yi be guasu lɔ aosin'n nun kan be sun be di be je lɔ'n.» I sin Jésus seli sonja ya su kpɛn'n kɛ: «Kɔ, man ɔ yo kɛ a lafi ń su ju'n sa.» Yɛ i osu kunngba'n nun i gbanflɛn'n yoli juejue-ɔ. I sin Jésus wluli Piɛr i awlo lɔ, ɔ wunnin kɛ ayrɛ a guɛ i sia bla'n wun i ti ɔ'a la. Ɔ utili i sa'n, yɛ ayrɛ'n tuli i wun-ɔn. Ɔ jasoli, nan ɔ'a kunndɛ like diwa a mɛn i. Kɛ aliɛ jɔli'n, be fa sran sunman bɔ asiɛ usu ɔ'a saci be'n blɛli Jésus. Kɛ ɔ ijɔli asiɛ usu sɔ mun'n, be jasoli sran'm be su, yɛ ɔ yoli tukpacɛfuɛ'm be kwlaa be juejue. I sɔ'n nun'n, ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai kɛnnin i kɛ: «I bɔbɔ fali e wunnɛn ya'n, yɛ ɔ fa e tukpacɛ'n suali'n,» ɔ kpɛnnin su. Kɛ Jésus wunnin sran kpanngban bɔ be sin yiɛ i lɛ'n, ɔ seli kɛ: «Man e sin nzue'n i bue kun lɔ.» Mmla klefuɛ kun bɛli i wun lɛ. Ɔ seli Jésus kɛ: «Nja, lika kwlaa bɔ a ´kɔ'n, min nin wɔ e ´kɔ-ɔ.» Jésus seli i kɛ: «Solongbi'm be lɛ kunman be la nun, yɛ anunman'm bɔ be tu sin'n be lɛ lawlɛ, sanngɛ m bɔ n kacili Sran'n, n lɛ-man lika bɔ n la nun n de wunmiɛn bɔ kan-an.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be nun kun kusu seli i kɛ: «Nja, man min atin man n ko sie ń si ka.» Sanngɛ Jésus seli kɛ: «Su n su. Yaci be bɔ be wu'n man be sie be sran mun.» Jésus fuli alie'n nun nan i sɔnnzɔnfuɛ'm b'a fu i sin. Kpɛkuun aunngban dan kpa kpɛli fɛtɛ'n su, ɔ man nzue'n bo gua alie'n nun, sanngɛ ɔ su lafi. I sɔnnzɔnfuɛ'm be wunngeli i wun lɛ be tinngeli i, be seli i kɛ: «Nannan, de e o, e su wu o!» Ɔ usali be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ srɛ kun amun-ɔn? ?An lafi-man Nyanmiɛn su ti-ɔ?» Ɔ jasoli, ɔ ijɔli aunngban'n nin nzue'n, nan b'a jran diin. Bé nuan boli bé wun, nan b'a usa be wiengu kɛ: «?Nzu sran yɛlɛ nga bɔ aunngban'n nin nzue'n bɔbɔ be sro i sɔ-ɔ?» Kɛ ɔ juli nzue'n i bue kun Gadarafuɛ'm be mɛn nun'n, sran nnyɔn bɔ asiɛ usu sacili be'n be fin ndia su sua'm be wun lɔ be bɛli i atin kpalɛ. Be like yolɛ yo ya kpa, ɔ man sran fi kwla sin-man lɛ. Be kpan usɛli i kɛ: «?Nyanmiɛn Wa Yasua, nguɛ ndɛ yɛ ɔ wo e nin wɔ ye afiɛn-ɔn? ?A bali kɛ a wa dun mmua kle e nyrɛnnɛn nan e nyrɛnnɛn klelɛ blɛ'n ɔ'a ju ?» Kɔkɔti fa dan kpa kun be o mmua lɔ be su didi. Asiɛ usu'm be srɛli Jésus kpa kɛ: «Sɛ a kan e bo'n, man ye atin man e ko wlu kɔkɔti fa nga'm be nun.» Ɔ seli be kɛ: «An `wɔ!» Nan b'a jao bé su b'a ko wlu kɔkɔti sɔ'm be nun. Yɛ kɔkɔti akpasua wunmuan sɔ'n be wanndi troli fɛtɛ'n i cenje'n b'ɔ seli piaa'n, nan b'a gua nzue'n nun b'a wu. Be nga be kankan be'n be wanndi ɔli klɔ lɔ be ko kannin sa nga Jésus yoli kɔkɔti mun'n i kwlaa nin sa ng'ɔ yoli sran bɔ asiɛ usu'm be sacili be'n kleli be. I sɔ'n ti, klɔfuɛ'm be kwlaa be fite ɔli Jésus atin kpalɛ. Kɛ be nin i yiali'n, be srɛli i kpa kɛ ɔ jao be mɛn'n nun. Jésus fuli alie'n nun ɔ kpɛli fɛtɛ'n, ɔ sɛli i sin i klɔ lɔ. Be sua bubuwafuɛ kun tɛ nun blɛli i. Kɛ Jésus wunnin kɛ be lafi i su'n, ɔ seli bubuwafuɛ'n kɛ: «N wa, gua ɔ́ wla ase, sa nga a yoli Nyanmiɛn'n ɔ'a yaci a cɛ wɔ.» Kɛ ɔ seli i sɔ'n, mmla klefuɛ wie'm be bu i akunndan se kɛ: «Bian nga saci Nyanmiɛn dunman.» Jésus wunnin be akunndan'n, nan ɔ'a se kɛ: «?Nguɛ ti yɛ amun akunndan'n ti tɛ sɔ-ɔ? ?Kɛ be se kɛ, Nyanmiɛn a yaci sa nga a yoli i'n ɔ'a cɛ wɔ'n, annzɛ, jao nanti kɔ'n, i nnyɔn'n, onin yɛ i kanlɛ ti pɔpɔ tra kun-ɔn? An `jran man n kle amun weiin kɛ m bɔ n kacili Sran'n n lɛ atin asiɛ'n su wa bɔ n yaci sa nga be yo Nyanmiɛn'n cɛ be-ɔ.» Ɔ seli bubuwafuɛ'n kɛ: «Jao fa ɔ́ bɛ'n kɔ wɔ awlo.» Ɔ jaoli, nan ɔ'a wɔ i awlo. Kɛ sran'm be wunnin i sɔ'n, srɛ kunnin be, be manmannin Nyanmiɛn b'ɔ tin sran mun kɛ nga sa'n. Kɛ Jésus fin lɛ ɔli i nyrun lɔ kan'n, ɔ wunnin bian kun be flɛ i kɛ Matie, ɔ de gua bo sika, ɔ ti i junman diwlɛ lɛ. Jésus seli i kɛ: «Bla wa su n su.» Yɛ ɔ jao wa suli i su-ɔ. Kɛ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be o awlo lɔ be di like'n, gua bo sika defuɛ nin sa tɛtɛ yofuɛ kpanngban be nin i yɛ be di like nin-ɔn. Kɛ Farizifuɛ'm be wunnin i sɔ'n, be usɛli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ amún si nin gua bo sika defuɛ nin sa tɛtɛ yofuɛ mun di like-ɔ?» Jésus tili ndɛ sɔ'n, nan ɔ'a se be kɛ: «Nán sran ng'ɔ ti juejue'n yɛ ɔ kɔ ayrefuɛ sin-ɔn, sanngɛ tukpacɛfuɛ yɛ ɔ kɔ-ɔ. An `wɔ ko bu ndɛ ng'ɔ o yɛ'n i akunndan nan amun wun i wlɛ. Ndɛ sɔ'n yɛlɛ kɛ: ‹Afin n klo aunnvuɛ nga be si sran'n tra tɛ nga be yi be man min'n› afin m'an ba-man sran kpa'm be flɛlɛ, sanngɛ sa tɛtɛ yofuɛ mun yɛ m bali be flɛlɛ-ɔ.» Yɛ Zan i sɔnnzɔnfuɛ'm be bali Jésus wun lɛ nan b'a usɛ i kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ e nin Farizifuɛ mun e kpɛ srɛ nun bɔ ɔ liɛ'm be kpɛ-man wie-ɔ?» Jésus seli be kɛ: «?Sɛ yasua kun su fa atɔnvlɛ'n b'ɔ nin i janvuɛ'm b'ɔ yiali be'n be tɛ o lɛ'n, bé wla bo? Le kun be wa de yasua sɔ'n bé sa nun, blɛ sɔ'n nun yɛ be ´kpɛ srɛ nun-ɔn. Sran fi fa-man tannin sin uflɛ bɔ be nian kpu-mɛn le'n ta-man tralɛ nvuɛn nun, afin sɛ be fa ta nun sɔ'n, ɔ ´cuɛn-cuɛn tannin nvuɛnfuɛ'n ɔ ´titi, yɛ i titilɛ'n ɔ ´yo tɛ tra laa'n. Be fa-man nzan lɔflɛ kusu gua-man kplo kotokun nvuɛn nun, sɛ be fa gua nun sɔ'n, kɛ ɔ ´kete'n, kotokun'n ´kpuke, ɔ ´saci, yɛ nzan ´gua. Sanngɛ be fa nzan lɔflɛ'n be guɛ i kplo kotokun b'ɔ ti uflɛ'n nun yɛ i nnyɔn'n ka lɛ-ɔ.» Jésus nuan nian tɔ-man kpɛkuun, Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua su kpɛn kun bɛli i wun lɛ, ɔ kotoli i bo nan ɔ'a se i kɛ: «N wa bla'n ɔ'a wu icra'n, sanngɛ bla wa fa ɔ́ sa fuɛ i su man ɔ cɛn.» Jésus jaoli, nan ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ mun b'a su i su. Kɛ be ´kɔ'n, bla kun bɔ mannza tɛnndɛn tɔli i wun ɔ'a di afuɛ blu-nin-nnyɔn'n, ɔ bali Jésus sin lɛ, ɔ kɛnnin i tralɛ'n i nuan njɔlɛ'n. Afin bla sɔ'n seli i bɔbɔ wun kɛ: «Sɛ n kwla kɛn i tralɛ'n bɔ cɛ'n, n ´yo juejue.» Jésus kpɛli i nyin, kɛ ɔ wunnin i'n, ɔ seli kɛ: «N wa bla, gua ɔ́ wla ase. Kɛ a lafi su kɛ n kwla yo wɔ juejue'n ti, w'a yo juejue.» Nan bla sɔ'n ɔ'a yo juejue i osu kunngba'n nun. Kɛ Jésus juli Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n su kpɛn'n i awlo lɔ b'ɔ wunnin blo bofuɛ mun nin sran bɔ be ´bo awuyomo'n, ɔ seli kɛ: «An `fite, ba'n ɔ'a wu-man, lafilɛ yɛ ɔ su lafi-ɔ. Nan b'a sri i.» Kɛ ɔ kannin sran'm bé bo'n, ɔ wluli sua lɔ, ɔ sɔli talua kan'n i sa'n, nan ɔ'a jao. Ndɛ sɔ'n truli mɛn sɔ'n i akpasua'n kwlaa su. Kɛ Jésus ´kɔ'n, anyansifuɛ nnyɔn be su i su be kpan se kɛ: « David Anunman, si e aunnvuɛ yo e ye!» Kɛ Jésus juli awlo lɔ'n, anyansifuɛ'm be wunngeli i wun lɛ, nan ɔ'a usa be kɛ: «?An lafi su kɛ n kwla yo?» Be seli i kɛ: «Ɛɛn, a kwla yo.» Yɛ ɔ fɛ i sa fuali be nyinma'n su-ɔ, i sin ɔ seli be kɛ: «Man ɔ yo kɛ an fa lafi su ju'n sa.» Yɛ be wunnin ase-ɔ. Jésus wlali bé su nun kpa kɛ nán man be kan ndɛ sɔ'n kle sran fi. Sanngɛ kɛ be fiteli cɛ'n, be truli Jésus dunman'n mɛn wunmuan sɔ'n nun. Kɛ be ´kɔ'n, sran wie'm be fa bobofuɛ kun bɔ asiɛ usu sacili i'n blɛli i. Ɔ fuannin asiɛ usu sɔ'n, nan bobofuɛ'n ɔ'a ijɔ. Sran'm bé nuan b'ɔ bo bé wun n ti be seli kɛ: «E nian wun-man abonuan sa kɛ nga sa Izraɛl mɛn'n nun le.» Sanngɛ Farizifuɛ'm be waan: «Mmusu'm be wlengbi'n i dunman nun yɛ ɔ fuan asiɛ usu mun-ɔn.» Jésus wlan-wlan klɔ dandan nin klɔ kanngan'm be kwlaa be su, ɔ kle be like be Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun, ɔ kan Nyanmiɛn sielɛ'n i jasin fɛ'n kle be, yɛ ɔ wie be tukpacɛ nin be wunnɛn ya'n kwlaa. Kɛ Jésus wunnin sran mun'n, be yoli i annvɔ, afin be ti afɛfuɛ yɛlɛ kɛ b'a bo je kɛ bua bɔ be lɛ-man sunianfuɛ'n sa. Yɛ ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «Fie'n ɔ'a yo ye, sanngɛ i su junman difuɛ'm b'a sɔn-man. I sɔ'n ti, an `se fie i fuɛ'n man ɔ fa sran wie mun ekun man be ko di i junman'n.» I sin Jésus flɛli i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'n, ɔ mannin be atin kɛ be fuan asiɛ usu b'ɔ saci sran'n, yɛ be yo be kwlaa nga be ti tukpacɛfuɛ'n nin be kwlaa nga be wunnɛn yo be ya'n be juejue. An nian sran blu-nin-nnyɔn'n bɔ Jésus sunmannin be'n be dunman'm be yɛ: klikli'n yɛlɛ Simɔn, i dunman ng'ɔ nannan su'n yɛlɛ Piɛr, yɛ i niaan Andre, yɛ Zebede wa Zak nin i niaan Zan, yɛ Filip, yɛ Bartelemi, yɛ Tomas, yɛ Matie b'ɔ ti gua bo sika defuɛ'n, yɛ Zak b'ɔ ti Alfe wa'n, yɛ Tade, yɛ Simɔn b'ɔ o be bɔ be flɛ be akpuefuɛ'n be nun'n, yɛ Zidas Iskariɔt b'ɔ fa Jésus mannin sran mun'n. Be blu-nin-nnyɔn sɔ'm be yɛ Jésus mannin be afɔtuɛ nan ɔ'a sunman be nin-ɔn. Ɔ seli be kɛ: «Nán an wɔ be bɔ be ti-man Zuif'n bé sin, yɛ nán an wɔ Samari klɔ fi su, sanngɛ an `wɔ Izraɛl osu'n nun bua'm bɔ b'a mlin'n bé sin. Kɛ amun ´kɔ'n, wuun an ´kan kle sran'm be kɛ Nyanmiɛn i sielɛ blɛ'n ɔ'a mantan. An `yo tukpacɛfuɛ'm be juejue, an `cɛn be bɔ be wuli'n, an `yo man kokowefuɛ'm be kokowe'n wie, an `fuan asiɛ usu mun sran'm be nun. N fɛ i sɔ yolɛ'n n cɛli amun, an kusu nán an `de like fi. Nán an fa sika ɔkwlɛ, nin jɛtɛ ufue, ɔ nin sika mma bɔ kaan sa tra nun. Nán an fa trɔ, nin tralɛ nnyɔn, nin ngbabua, ɔ nin kpɔnman, afin junman difuɛ'n i sa ka-man ngbɛn. Klɔ kwlaa nga an ju su'n, sɛ ɔ ti dan o, sɛ ɔ ti kaan o, an `usa sɛ sran kpa wie o lɛ b'ɔ kwla sike amun'n, an `sike i wun lɛ, an `tran lɛ lele man cɛn nga amun ´tu amún bo klɔ sɔ'n su ɔ `ju. Kɛ an wlu awlo sɔ nun'n, an `yo like se kɛ: ‹Man alaje'n tran awlo nga nun.› Sɛ awlo sɔ'n i nunfuɛ'm be ti kpa'n, alaje ´tran nun, sanngɛ sɛ be ti-man kpa'n, nán man amún nuan yralɛ'n yo ye. Sɛ b'a sɔ-man amun nun yɛ sɛ be tie-man amun ndɛ'n, an `jao awlo sɔ'n nun annzɛ klɔ sɔ'n su. Yɛ kɛ amun ´kɔ'n an `kpukpu amún ja wun ndutre'n guɛ i lɛ. Nanwlɛ, jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun'n, Sodɔmfuɛ mun nin Gomɔrfuɛ'm be nyrɛnnɛn liɛ'n ɔ ´yo sɔsɔ tra klɔ sɔ'm be liɛ'n.» «An `nian, amun bɔ an ti kɛ bua mun sa'n, n ´sunman amun gboklo'm be afiɛn. I sɔ'n ti, an `yo ngwlɛlɛfuɛ kɛ wuo sa, yɛ an `yo wɛtɛɛfuɛ kɛ auble sa. An `sasa amún wun sran'm be lika, afin be wa fa amun kɔ jɔlɛ difuɛ'm bé ja su, be ´bo amun nin ngble be Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun. Be ´fa amun kɔ be bɔ be sie mɛn'n nin famiɛn'm bé ja su min ti nan an kan min ndɛ kle be nin be bɔ be ti-man Zuif'n. Sanngɛ blɛ nga be ´sanman amun'n, nán an koko ijɔlɛ wafa nga amun ´fa ijɔ'n, nin ndɛ nga amun ´ko kan'n ti. Ndɛ nga amun ´ko kan'n, Nyanmiɛn bɔbɔ wa kle amun dɔ kunngba sɔ'n su. Afin nán amun bɔbɔ yɛ amun ´ijɔ-ɔ, sanngɛ amun Si i Wawɛ'n yɛ ɔ `fa ndɛ sɔ'n wla amún nuan-an. Sran bɔ be ti niaan'n, kun ɔ wa fɛ i niaan bian wlɛ sran'm bé sa nun kɛ be `kun i, yɛ sran wie'm be wa yo be mma'm be sɔ wie, ba'm be ´jao be si nin be nin'm be wun kɛ be ´kun be. Sran'm be kwlaa be wa kpɔ amun min ti, sanngɛ sran ng'ɔ trɛ i anwlɛn lele ju i awieliɛ'n, ɔ ´fite nun. Sɛ be kle amun yalɛ klɔ kun su'n, an `wanndi wɔ klɔ uflɛ su. Nanwlɛ, an su wie-man Izraɛl klɔ'm be su wlan nan m bɔ n kacili Sran'n m'an ba. Sran b'ɔ suan like'n, ɔ ti-man kpa tra-man sran b'ɔ kle i like'n, yɛ sran b'ɔ su sran'n, ɔ ti-man kpa trɛ-mɛn i min'n. Sɛ sran b'ɔ suan like'n ɔ yo kɛ sran b'ɔ kle i like'n sa'n, i sɔ'n ti kpa, yɛ sɛ sran b'ɔ su sran'n ɔ yo kɛ i min'n sa'n, i sɔ'n ti kpa. Sɛ be flɛ i awlo kpɛn'n kɛ Beɛlzebil'n, be wa flɛ awlofuɛ'm be kusu sɔ kpɛ blu.» «I sɔ'n ti, nán an sro sran mun mlɔnmlɔn, afin sa kwlaa nga be katakata su'n i wie fi su ka-man lɛ b'ɔ su fite-man nglo-ɔ, yɛ ndɛ fi su ka-man nvialiɛ nun bɔ be su si-man nun-ɔn. Ndɛ nga n kan kle amun aosin nun'n, an `kɛn wia nun, yɛ ndɛ nga be tu i aswre kle amun'n, an `ko bo i ndolo. Nán an sro be nga be kun sran bɔ be kwla kun-man like ng'ɔ man be flɛ sran i sran'n, sanngɛ an `sro Nyanmiɛn b'ɔ kwla saci be nnyɔn'n mlɔnmlɔn nyrɛnnɛn lika'n nun. ?Be yo-man ndrofia nnyɔn atɛ bablu kun? Sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba, sɛ amun Si a kplin-man su'n, be nun kun sa tɔ-man. Amún ti ndrɛ'n bɔbɔ, ɔ si i nuan. Ɔ man nán srɛ kun amun mlɔnmlɔn, afin an ti kpa tra ndrofia kpanngban.» «I sɔ'n ti, sran ng'ɔ bo n dunman sran'm be nyrun'n, n kusu m ´bo i dunman n Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n i nyrun, sanngɛ sran ng'ɔ yo i wun sran'm be nyrun kɛ ɔ si-man min'n, n kusu n ´kɛn n Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n i nyrun kɛ n si-mɛn i.» «Nán an bu i kɛ anuansɛ yɛ n fa bali asiɛ'n su wa-a, min nin anuansɛ a ba-man, sanngɛ tokofi yɛ min nin i bali-ɔ. Afin m bali ba yasua nin i si, nin ba bla nin i nin, ɔ nin sewi nin i sewi be afiɛn sacilɛ, yɛ sran kun bɔbɔ i awlofuɛ'm be yɛ be wa yo i kpɔfuɛ-ɔ. Sran ng'ɔ klo i si annzɛ i nin tra min'n, ɔ su yo-man n liɛ, yɛ sran ng'ɔ klo i wa yasua annzɛ i wa bla tra min'n, ɔ su yo-man n liɛ, sran ng'ɔ suɛ-mɛn i waka'n nan ɔ su-man n su'n, ɔ su yo-man n liɛ. Sran ng'ɔ sɛsɛ i nguan'n, ɔ ´kpɛ i sin, yɛ sran ng'ɔ kpɛ i sin min dunman nun'n ɔ ´nyɛn i ekun.» «Sran ng'ɔ sɔ amun nun'n, wuun ɔ'a sɔ min nun, sran ng'ɔ sɔ min nun'n, wuun ɔ'a sɔ Nyanmiɛn b'ɔ sunmannin min'n i nun. Sran ng'ɔ sɔ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun nun yɛlɛ kɛ ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, mo kunngba nga be fa yo Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, be ´yo i wie. Sran kwlaa ng'ɔ ko man be nga be o yɛ'n be nun kaan kun nzue flɔlɔ klowa kun yɛlɛ kɛ ɔ ti n sɔnnzɔnfuɛ'n ti'n, nanwlɛ, i mo yolɛ'n su ka-man mlɔnmlɔn.» Kɛ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be dili ngaliɛ sɔ'n wieli'n, ɔ tu i bo lɛ ɔli be klɔ'm be su like klelɛ nin ndɛ kanlɛ. Kɛ Zan o bisua lɔ'n, ɔ tili sa nga Krist yo be'n, nan ɔ'a sun-mɛn i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ be ko usɛ i kɛ: «?Sran nga be kɛn i ndɛ kɛ ɔ ´ba'n yɛlɛ wɔ annzɛ sran sɔ'n tɛ o siɛn ?» Jésus seli be kɛ: «An `ko kan ndɛ nga an tili'n nin like nga an wunnin i'n kle Zan. An ´se i kɛ, anyansifuɛ'm be wun ase, cɛcɛwafuɛ'm be nanti, kokowefuɛ'm be kokowe'n wie, sutrefuɛ'm be ti sa, be nga be wuli'n be cɛn, yɛ be bo jasin fɛ'n kle yalɛfuɛ mun. Sran nga i ti nun a saci-man min ti'n, i liɛ su ti ye!» Kɛ be ɔli'n, Jésus kan Zan ndɛ kleli sran'm be kɛ: «?Nguɛ yɛ an ɔli i nianlɛ aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ nin-ɔn? An ko nian ndɛma bɔ aunngban keje i'n? ?Sɛ nán ndɛma'n, wuun nguɛ yɛ an ɔli i nianlɛ-ɔ? ?Sran b'ɔ wla tralɛ kpakpa-a? Sran nga be wla tralɛ kpakpa'n be o famiɛn'm be awlo. ?Wuun nguɛ ti yɛ an ɔli-ɔ? ?An ɔli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ wie nianlɛ? Ɛɛn, sanngɛ n ´kan kle amun kɛ ɔ tra Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bɔbɔ. I yɛ be klɛli i wun ndɛ kɛ: ‹Nian, n ´sunman min ndolo bofuɛ'n. Ɔ ´dun mmua ko yo ɔ nyrun atin'n kpa› nin-ɔn. Nanwlɛ, be kwlaa nga bla wuli be'n, be nun wie fi nun-man lɛ bɔ i dan tra Zan batɛm yofuɛ nin-ɔn. Sanngɛ be nga Nyanmiɛn sie be'n be nun kaanfuɛ'n i dan trɛ i. Kɛ ɔ fin Zan batɛm yofuɛ'n i blɛ su lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, be fa bé wun man Nyanmiɛn kekle su, yɛ yakpafuɛ mun yɛ be yo man Nyanmiɛn sie be-ɔ. Afin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nin mmla klɛfuɛ'm be kwlaa be kannin sa b'ɔ wa yo'n i ndɛ lele fa ju Zan blɛ su. Zan sɔ'n yɛ ɔ ti Eli bɔ be kɛnnin i ndɛ kɛ ɔ ´ba nin-ɔn. An lafi i sɔ bɔ be kannin'n su. Sran ng'ɔ si fa sie'n, man ɔ fa sie. ?Wan mun yɛ n `fa ajulisufuɛ nga mun ´sunnzun be-ɔ? Be fa ba kanngan mun bɔ be ti ase guasu lɛ be kpan se be wiengu'm be kɛ: ‹E boli blo kleli amun, sanngɛ amu'an si-man able, E boli amun sɛ, sanngɛ amu'an bo-man awuyomo.› Afin kɛ Zan bali'n, kɛ ɔ di-man like b'ɔ nɔn-man nzan'n ti'n, sran'm be waan like wie su i su. M bɔ n kacili Sran'n m bali, n di like yɛ n nɔn nzan, i ti sran'm be waan n ti aliɛ safuɛ nin nzan nɔnfuɛ, yɛ n ti gua bo sika defuɛ nin sa tɛtɛ yofuɛ'm be janvuɛ. Nyanmiɛn i nyoliɛ'n kle kɛ ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ.» Kpɛkuun klɔ nga be su yɛ Jésus yoli i sa kekleekle'm be dan lika'n, ɔ su ijɔ be sufuɛ mun, yɛlɛ kɛ b'a kaci-man be nzuɛn'n. Ɔ seli kɛ: «Kɔrazɛnfuɛ mun, an yako, Bɛtsaidafuɛ mun, an yako, afin sɛ ɔ ti kɛ sa kekleekle bɔ be yoli be amun klɔ'n su'n yɛ be yoli be Tir nin Sidɔn'n, wuun lɔfuɛ'm be wasa bé wun nzuɛn'n, wuun be wla bajɛ tralɛ'n, wuun be kacili be nzuɛn'n ɔ'a cɛ. I sɔ'n ti, n ´kan kle amun kɛ, jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun'n, Tirfuɛ mun nin Sidɔnfuɛ mun be nyrɛnnɛn liɛ'n ɔ ´yo sɔsɔ tra amun liɛ'n. ?Kapɛrnaɔmfuɛ mun amun kusu, amun tu amún wun lele fa ju nyanmiɛn su lɔ? Be wa gua amún nyin ase lele ju blɔlɔ lɔ, afin sɛ ɔ ti kɛ sa kekleekle bɔ be yoli be amun klɔ'n su'n yɛ be yoli be Sodɔm'n, wuun lele ndɛ ɔ tɛ o lɛ. I sɔ'n ti, n ´kan kle amun kɛ jɔlɛ dilɛ cɛn nun'n Sodɔmfuɛ'm be nyrɛnnɛn liɛ'n ɔ ´yo sɔsɔ tra amun liɛ'n.» I blɛ sɔ'n nun'n Jésus seli kɛ: «N Si, ɔ bɔ a ti nyanmiɛn su lɔ'n nin asiɛ'n be Min'n, kwla o, yɛlɛ kɛ a fa ninnge nga mun fiali ngwlɛlɛfuɛ nin be bɔ be si sa'n bé wun, sanngɛ a yi be nglo kleli be bɔ be ti kɛ ba kanngan mun sa'n. N Si, kwla o, ɔ klun sa nga a yoli'n ti. N Si yɛ ɔ fa like'n kwlaa mannin min-ɔn. Sran fi si-man Nyanmiɛn i Wa'n, san i Si kunngba yɛ ɔ si i-ɔ, yɛ sran fi si-man Nyanmiɛn i Wa'n i Si'n, san Ba'n bɔbɔ ɔ nin sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´fɛ i Si'n kle i'n, be yɛ be si i-ɔ. Amun kwlaa bɔ an sua trɔ bɔ amu'an fɛ'n, an bla min sin, n ´sike amun, yɛ amun ´de wunmiɛn. An `fa amún ti wla n kɔmin su waka'n bo, yɛ an `fa min nzuɛn'n su, afin n ti sran wɛtɛɛ yɛ min anwlɛn'n ti flɔlɔ. Yɛ amún wla wa gua ase. Afin n kɔmin su waka'n i sualɛ yo fɛ, yɛ n trɔ'n yo-man nɔnnin.» I blɛ sɔ'n nun'n, wunmiɛn-delɛ-cɛn nun bɔ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ´sin ble fie wie nun'n, awe kunnin i sɔnnzɔnfuɛ mun, be tɔli ble mma'n i fianfianlɛ su, be fianfiannin wie nan b'a di. Kɛ Farizifuɛ'm be wunnin i sɔ'n, be seli Jésus kɛ: «Nian, ɔ sɔnnzɔnfuɛ'm be yo like nga sran lɛ-man atin kɛ ɔ `yo i wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun'n.» Sanngɛ Jésus usali be kɛ: «?Kɛ awe kunnin David nin i minniɛn mun'n, like ng'ɔ yoli'n, an nian kɛnngɛn-mɛn i le ? Kɛ ɔ wluli Nyanmiɛn i sua nun'n, ɔ dili kpaun bɔ be fa tɛkɛ i Nyanmiɛn nyrun'n bɔ i bɔbɔ annzɛ i minniɛn'm be lɛ-man atin kɛ be di'n, san Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be ngunmin yɛ be lɛ atin be di-ɔ. ?Yɛ kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be saci wunmiɛn-delɛ-cɛn'n titi Nyanmiɛn i sua'n nun bɔ be bu-mɛn i kɛ be yo sa tɛ'n, an nian kɛnngɛn-mɛn i mmla'n nun le ? Sanngɛ n ´kan kle amun kɛ, like ng'ɔ ti dan tra Nyanmiɛn i sua'n yɛ n wa kle amun yɛ. Be kɛn i kɛ: ‹N klo aunnvuɛ nga be si sran'n tra tɛ nga be yi be man min'n.› Sɛ ɔ ti kɛ an si ndɛ sɔ'n i bo'n, wuun an bu-man sran nga b'a di-man fɔ'n be fɔ. Afin m bɔ n kacili Sran'n min yɛ n sie wunmiɛn-delɛ-cɛn nin-ɔn.» Kɛ ɔ fin lɛ'n, ɔ ɔli be Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun lɔ. Bian kun o lɛ bɔ i sa'n ti wuwa. Be usali Jésus kɛ: «?Be kwla yo sran juejue wunmiɛn-delɛ-cɛn nun?» Be usɛli i sɔ nan be ´jran su be sɛnmɛn i. Ɔ usali be kɛ: «?Amun nun onin yɛ sɛ ɔ lɛ i bua ba kunngba cɛ b'ɔ tɔ kunman nun wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n ɔ yi-mɛn i-ɔ? ?Sran ti-man kpa tra-man bua'n kpɛ blu? I sɔ'n ti, be kwla yo sa kpa wunmiɛn-delɛ-cɛn nun.» Yɛ ɔ seli bian'n kɛ: «Tinngɛ ɔ́ sa'n nun.» Ɔ tinngɛli nun, nan i sa sɔ'n ɔ'a yo kpa ekun kɛ kun'n sa. Farizifuɛ'm be fite ko wunnin bé wun, be kunndɛ i wafa nga be jran su fa kun i'n. Sanngɛ kɛ Jésus sili sɔ'n, ɔ jasoli lika sɔ'n nun. Sran kpanngban kpa be suli i su. Ɔ yoli be kwlaa be juejue, yɛ ɔ wlali bé su nun kpa kɛ nán man be kan ndɛ sɔ'n nan ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai kannin'n ɔ'a kpɛn su. Ɔ seli kɛ: «Amun nian, n sran bɔ n fɛli i kɛ ɔ su min'n yɛ. Ɔ ti min anwlɛn su sran, i su yɛ m'an fa ń wla'n kwlaa m'an gua-a. N ´yo man n Wawɛ'n ´bɛ i wun, yɛ ɔ ´bo jɔlɛ dilɛ'n su kle nvle-nvle mun. Ɔ su si-man akplowa, ɔ su kpan-man. Yɛ sran fi su ti-mɛn i nɛn klɔ nun atin'm be nun. Ndɛma nga ɔ'a bli'n, ɔ su bu-mɛn i, yɛ kannin b'ɔ fite wɛnsrɛn'n, ɔ su nuɛn-mɛn i lele san ɔ yo man nanwlɛ'n ɔ ´kwla. Nvle-nvle'm be wa fa bé wla guɛ i su.» Yɛ be fali sran kun bɔ asiɛ usu ɔ'a saci i b'ɔ ti anyansifuɛ nin bobofuɛ'n blɛli Jésus, ɔ yoli i juejue, ɔ man bobofuɛ'n ijɔli, yɛ ɔ wunnin ase. Sran'm be kwlaa bé nuan'n boli bé wun nan b'a usa kɛ: «?Nán David i Anunman'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ?» Kɛ Farizifuɛ'm be tili'n, be seli kɛ: «Bian nga, nɛ́n i bɔbɔ fanngan nun yɛ ɔ fuan asiɛ usu mun-ɔn, sanngɛ Beɛlzebil b'ɔ ti mmusu'm be wlengbi'n i dunman nun yɛ ɔ fuan be-ɔ.» Kɛ Jésus wunnin be akunndan'n, ɔ seli be kɛ: «Sɛ famiɛn kun i sran b'ɔ sie be'n be bu be wun nun'n, i mɛn ɔ ´saci, yɛ klɔ kwlaa annzɛ awlo kwlaa bɔ be nunfuɛ'm bu nun'n be su kwla cɛ-man. Sɛ Satan fuan i bɔbɔ wun'n, wuun ɔ'a bu i bɔbɔ wun nun. ?Ɔ ´yo sɛ yɛ ɔ ´kwla sie i sran mun-ɔn? ?Sɛ n fuan asiɛ usu mun Beɛlzebil dunman nun'n, wuun wan dunman nun yɛ amun mma'm be kusu be fuan be-ɔ? I sɔ'n ti, be yɛ be wa di amun ndɛ nin-ɔn. Sanngɛ sɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n i dunman nun yɛ n fuan asiɛ usu mun'n, wuun kannzu Nyanmiɛn i sielɛ'n ɔ'a to amun wa. ?Yɛ kusu, sɛ sran kun dun-man mmua ci-man sran wunmiɛnfuɛ'n, ɔ ´yo sɛ yɛ ɔ ´kwla wlu i awlo'n nun fɛn i bo ninnge mun-ɔn? San ɔ ´ci sran sɔ'n, nan ɔ'a kwla fɛn i bo ninnge'n. Sran ng'ɔ nin min nun-man nun'n, ɔ ti n kpɔfuɛ, yɛ sran ng'ɔ nin min tian-man like nuan'n, ɔ trutru nun. I sɔ'n ti'n, n ´kan kle amun kɛ, Nyanmiɛn i dunman sacilɛ'n kwlaa ɔ nin sa kwlaa nga sran yo i'n, ɔ ´yaci cɛ. Sanngɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n i dunman sacilɛ liɛ'n, ɔ su yaci cɛ-man le. Sran kwlaa ng'ɔ kan m bɔ n kacili Sran'n min wun ndɛ'n, ɔ ´yaci cɛ i. Sanngɛ sran ng'ɔ kan Nyanmiɛn Wawɛ'n i wun ndɛ'n, ɔ su yaci cɛ-mɛn i blɛ nga nun annzɛ blɛ ng'ɔ ´ba lɔ'n nun.» «Man be se kɛ waka ng'ɔ ti kpa'n ɔ su mma kpakpa, yɛ waka ng'ɔ ti-man kpa'n ɔ su-man mma kpakpa, afin kɛ waka kun ti'n, yɛ i mma'n ti-ɔ. ?Ɔnda mma mun, amun bɔ an ti sran tɛ'n, ɔ yo sɛ yɛ ndɛ kpa kwla fin amún nuan fite-ɔ? Afin ndɛ kwlaa ng'ɔ o sran anwlɛn'n nun'n yɛ ɔ fite i nuan-an. Sran kpa'n ɔ yi like kpa i ninnge kpakpa'm be nun, yɛ sran tɛ'n ɔ yi like tɛ i ninnge tɛtɛ'm be nun. N ´kan kle amun kɛ, jɔlɛ dilɛ cɛn nun'n, ndɛ ngbɛn kwlaa bɔ sran'm be kannin'n, be bɔbɔ yɛ be ´kan bé su ndɛ-ɔ. Afin ndɛ ng'ɔ fin ɔ́ nuan fite'n yɛ man ɔ́ wun ´sa-a, yɛ ndɛ ng'ɔ fin ɔ́ nuan fite'n i su yɛ be ´fa bu ɔ fɔ-ɔ.» Yɛ mmla klefuɛ wie mun nin Farizifuɛ wie'm be mannin ndɛ'n su be seli kɛ: «Nja, e klo kɛ a yi atrɛ kun kle ye.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Ajulisufuɛ tɛtɛ bɔ be ti kɛ bla b'ɔ kunndɛ bian i wun bo sa Nyanmiɛn nyrun'n, be klo kɛ be `yi atrɛ kle be. Be su yi-man atrɛ fi kle-man be san Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zonas liɛ'n cɛ. Afin kɛ Zonas dili le nsan jue dan'n i klun'n i kunngba nin-ɔn, m bɔ n kacili Sran'n, n kusu n ´di le nsan asiɛ'n bo. Jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun'n, Niniv yasua'm be wa jao bu ajulisufuɛ nga'm be fɔ, afin kɛ Zonas kannin Nyanmiɛn ndɛ'n, be kacili be nzuɛn'n, yɛ nian, sran kun o wa bɔ i dan tra Zonas. Jɔlɛ dilɛ cɛn nun'n, famiɛn bla'n b'ɔ fin Zerizalɛm papla nun mmua lɔ'n, ɔ wa jao bu ajulisufuɛ nga'm be fɔ, afin bla sɔ'n fin asiɛ'n i awieliɛ lɔ kɛ ɔ wa tie Salomɔn i ngwlɛlɛ ndɛ'n, yɛ amun nian, sran kun o wa bɔ i dan tra Salomɔn.» «Kɛ asiɛ usu b'ɔ saci sran'n ɔ ko jao sran su'n ɔ ko wlan-wlan lika wie bɔ be nyan-man nzue nun'm be nun'n, ɔ kunndɛ wunmiɛn dewlɛ. Kɛ ɔ nyan-man wie mlɔnmlɔn'n, ɔ se kɛ: ‹M ma sa min sin ń sua nga n fin nun fiteli'n nun.› Kɛ ɔ sɛ i sin b'ɔ ´ju lɛ'n, ɔ wun kɛ sua sɔ'n ɔ o lɛ ngbɛn, b'a kuan nun, b'a siesie i nun ninnge mun. Ɔ kɔ ko fɛ i wiengu asiɛ usu nso bɔ be tɛ liɛ'n trɛ i liɛ'n, be wa wlu sua sɔ'n nun, be tran nun, yɛ sran sɔ'n i sacilɛ b'ɔ saci siɛn'n, ɔ yo tɛ dan tra laa liɛ'n. Kɛ ajulisufuɛ tɛtɛ nga'm be liɛ'n ɔ wa yo sɔ-ɔ.» Kɛ Jésus nuan tɛ o ndɛ ng'ɔ kan kle sran mun su'n, i nin nin i niaan bian mun be bali. Be jrannin guasu lɔ, be waan be ´wun i wun. Sran wie seli i kɛ: «Ɔ nin nin ɔ niaan'm be jin guasu lɔ be waan be ´wun ɔ wun.» Jésus usali sran ng'ɔ kan ndɛ sɔ'n kleli i'n i kɛ: «?Wan yɛ ɔ ti min nin nin-ɔn? ?Wan mun yɛ be ti min niaan mun nin-ɔn?» Kpɛkuun ɔ tinngɛli i sa i sɔnnzɔnfuɛ'm bé wun, yɛ ɔ seli kɛ: «Nian, min nin nin min niaan mun yɛ. Afin sran ng'ɔ yo n Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n i klun sa'n, i yɛ ɔ ti min niaan bian, nin min niaan bla, ɔ nin min nin nin-ɔn.» Le kunngba sɔ'n, Jésus fin awlo lɔ fiteli, ɔ wa trannin fɛtɛ'n nuan lɛ. Sran kpanngban kpa be yiɛli i wun lɛ, i sɔ'n ti, ɔ fu trannin alie kun nun. Sran'm be kwlaa kusu be guali nzue kpa'n nuan lɛ. Ɔ kannin ndɛ kpanngban kleli be nyanndra nun, ɔ seli be kɛ: «Awie guafuɛ kun ɔli awie gualɛ. Kɛ ɔ ´sanndi awie'n, wie tɔli atin mma'n nun, yɛ anunman'm be wa dili. Wie kusu tɔli akpuɛ su. Ɔ fifili ndɛndɛ kpa, afin asiɛ nun-man lɛ kpa. Sanngɛ kɛ wia'n ´bo'n, ɔ wɔnsɔnnin, ɔ wuli, ndin bɔ ɔ'a nyɛn-mɛn i wlawlɛ kpa'n ti. Wie kusu tɔli nduin mma'n nun, kɛ nduin'n buali'n, ɔ trɛli i. Wie'm be kusu be tɔli asiɛ kpa su, be wlɔli, tre kun wlɔli ya, kun wlɔli ablesiɛn, yɛ kun kusu wlɔli ablasan. Man sran ng'ɔ si fa sie'n, ɔ fa sie.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be wunngeli i wun lɛ, yɛ be usɛli i kɛ: «?Nguɛ ti yɛ a kan ndɛ'm be nyanndra nun kle be-ɔ?» Jésus seli be kɛ: «Amun yɛ be yi Nyanmiɛn sielɛ'n i wun akunndan bɔ sran wun-mɛn i wlɛ'n i nglo kleli amun-ɔn, sanngɛ be nga'm be liɛ'n, b'a sie-mɛn i sɔ. Afin sran ng'ɔ lɛ like'n, i yɛ be ´mɛn i wie-ɔ, yɛ ɔ ´nyan wie kpanngban, sanngɛ sran ng'ɔ lɛ-man like'n, kaan ng'ɔ wo i sa nun bɔbɔ'n, be ´de. I sɔ'n ti yɛ n kan ndɛ'm be nyanndra nun kle be nin-ɔn, afin kɛ be wun i'n, be wun-mɛn i wlɛ. Kɛ ɔ yo sɔ'n, ndɛ nga Ezai kannin'n ɔ ´kpɛn su be lika, ɔ seli kɛ: ‹Amun wa ti i kpa, sanngɛ an su wun-mɛn i wlɛ le. Amun wa niɛn i kpa, sanngɛ an su wun-mɛn i mlɔnmlɔn. Afin sran sɔ'm b'a tri. B'a bu bé su nun waka, b'a muanmuan bé nyin nan be nyinma a wun-mɛn i, bé su a ti-man, b'a wun-mɛn i wlɛ, yɛ b'a sa-man bé sin min wun nan m'an yo-man be juejue.› Sanngɛ amun liɛ'n, amun liɛ su ti ye, afin an wun ase, yɛ an ti sa! Nanwlɛ, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun nin sran nanwlɛfuɛ kpanngban kpa be klo kɛ be ´wun like nga an wun be yɛ'n, sanngɛ b'a wun-man be, be klo kɛ be ´ti ndɛ nga an ti be yɛ'n, sanngɛ b'a ti-man.» «I sɔ'n ti, amun liɛ'n, an `tie awie guafuɛ'n i wun nyanndra'n i bo'n. Kɛ bɔ sran kun ti Nyanmiɛn sielɛ'n ndɛ'n, b'ɔ wun-mɛn i wlɛ'n, kpɛkuun Klunwifuɛ'n ɔ wa yo man ndɛ ng'ɔ tili'n ɔ mlin i klun. I sɔfuɛ'n yɛ ɔ ti kɛ atin mma'm sa bɔ awie'n tɔli nun nin-ɔn. Akpuɛ'n bɔ awie'n tɔli su'n yɛlɛ sran ng'ɔ ti Nyanmiɛn ndɛ'n bɔ i klun jɔ su ɔ fa su kpɛkun nin-ɔn. Sanngɛ ɔ'a nyan-man ndin wlawlɛ, ɔ ti sran bɔ i anwlɛn'n sɔ-man, kɛ afɛ'n nin yalɛ klelɛ'n tɔ i su Nyanmiɛn ndɛ'n ti'n, kpɛkuun ɔ'a yaci Nyanmiɛn sulɛ'n. Yɛ nduin'n bɔ awie'n tɔli nun'n, yɛlɛ sran ng'ɔ ti Nyanmiɛn ndɛ'n, sanngɛ mɛn'n nun ninnge'n i ngokoɛ'n nin anyanbeun'n i klolɛ'n ɔ tra Nyanmiɛn ndɛ'n, ɔ man ndɛ sɔ'n yo-man kpa. Asiɛ kpa nga kusu bɔ awie'n tɔli su'n, yɛlɛ sran ng'ɔ ti Nyanmiɛn ndɛ'n b'ɔ wun i wlɛ'n. Ɔ ti kɛ awie b'ɔ yo ye'n sa, tre kun wlɔ ya, kun wlɔ ablesiɛn, yɛ kun ekun wlɔ ablasan.» Ɔ bu nyanndra uflɛ ekun kleli be, ɔ seli kɛ: «Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ fa sran kun b'ɔ fa awie guɛli i fie'n su. Kɛ sran'm be ´lafi'n, i kpɔfuɛ'n bali, ɔ wa guali awie'n nun awie ijre mma nan ɔ'a wɔ. Kɛ awie'n fifili b'ɔ ´wlɔ'n, be wunnin kɛ awie ijre sɔ'n wo nun. Awlo bo kpɛn sɔ'n i junman difuɛ'm be wa usɛli i kɛ: ?Baba, w'a gua-man awie ɔ fie'n su? ?Ninfan yɛ awie ijre nga fin b'ɔ juli fie'n su wa-a? Ɔ seli be kɛ: N kpɔfuɛ'n yɛ ɔ wa fa guali nun-ɔn. Yɛ i junman difuɛ sɔ'm be usɛli i kɛ: ?A klo kɛ e ko tutu ijre sɔ'n i bo? Ɔ seli be kɛ: Cɛcɛ, man ɔ tran lɛ, sɛ amun waan amun ´tutu'n, amun ´tu awie'n wie bo. An `yaci be nnyɔn'n be lɛ man ɔ fa ju awie kpɛlɛ blɛ'n, sɛ awie kpɛlɛ'n ju'n, n ´se awie i kpɛfuɛ'm be kɛ be dun mmua kpɛ awie ijre'n be cici fiɛnfiɛn be wɔ nun, nan be fa awie'n gua n tanngannin'n nun.» Ɔ bu nyanndra uflɛ ekun kleli be, ɔ seli kɛ: «Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ fa tro bɔ be flɛ i mutard'n bɔ sran kun fa guali i fie'n su'n. I mma'n ɔ ti kaan tra ninnge mma bɔ be lua be'n be kwlaa, sanngɛ kɛ ɔ ko nyin'n, ɔ yo dan tra tro'n kwlaa, yɛ ɔ yo waka, ɔ man anunman'm be wa yo bé sua i sama'm be su.» Ɔ bu nyanndra kun ekun kleli be, ɔ seli kɛ: «Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ fa kpaun ayre bɔ bla kun fa guali kpaun nzuɛn b'ɔ kwla ju kilo ablaɔn-nin-nnun nun'n, nan i wunmuan'n ɔ'a wla.» Jésus kɛn i kwlaa sɔ'n kleli sran kpanngban sɔ mun nyanndra nun, ɔ'a kan-man ndɛ fi a kle-man be b'ɔ ti-man nyanndra nun-ɔn. Kɛ ɔ ´yo nan ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n ɔ kannin'n, ɔ'a kpɛn su'n ti yɛ ɔ kɛnnin i sɔ-ɔ. Ɔ seli kɛ: «N ´uke min nuan'n, m ´bu nyanndra, Yɛ ninnge nga be fia su kɛ ɔ fin mɛn'n i bo bolɛ nun'n, n ´kɛn i ndɛ kle amun.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, nan ɔ'a yaci sran sɔ'm be lɛ a wlu awlo lɔ. I sɔnnzɔnfuɛ'm be wunngeli i wun lɛ nan b'a se i kɛ: «Kle ye nyanndra nga a buli i awie ijre b'ɔ o awie fie nun'n i bo.» Ɔ seli be kɛ: «Awie'n i guafuɛ'n yɛlɛ m bɔ n kacili Sran'n. Awie fie'n yɛlɛ mɛn'n, awie'n yɛlɛ Nyanmiɛn mma mun, yɛ awie ijre'n yɛlɛ Klunwifuɛ'n i mma mun. N kpɔfuɛ ng'ɔ guali awie ijre'n yɛlɛ mmusu'm be si Satan, awie i kpɛlɛ blɛ'n yɛlɛ mɛn'n i awieliɛ, awie i kpɛfuɛ mun yɛlɛ anz mun. Be kpɛ awie ijre'n bɔ o fie'n nun'n, kɛ mɛn'n i awieliɛ'n ɔ wa yo sɔ kusu-ɔ. M bɔ n kacili Sran'n, n ´sunman min anz mun kɛ be wa yi be kwlaa nga be saci sran'm be ti nun'n nin be bɔ be bo tete'n min mɛn'n nun be gua be sin dan kpa'n nun, lɔ yɛ be ´sun be ´di be je nin-ɔn. Sanngɛ sran nanwlɛfuɛ'm be wa yo kɛ wia'n sa, be ´kpaja be Si i mɛn'n nun. Man sran ng'ɔ si ´fa sie'n, ɔ ´fa sie.» «Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ fa like kpa kun bɔ be fa fiali fie kun su. Sran kun wunnin i nan ɔ'a fa fia ekun. I fɛ b'ɔ yo i'n ti'n, ɔ ko yo i sa nun ninnge'n kwlaa atɛ ɔ fa toli fie sɔ'n.» «Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ fa aata difuɛ ekun aata difuɛ sɔ'n ɔ kunndɛ nɛnnglɛnman kpakpa'n. Kɛ ɔ wunnin i kpakpafuɛ'n kun'n, ɔ ko yoli i sa nun ninnge'n kwlaa atɛ fa toli nɛnnglɛnman sɔ'n.» «Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ fa lala ekun. Be gua lala sɔ'n i jenvie nun, ɔ fa jue wafa-wafa'n kwlaa'n ekun. Kɛ lala'n yi'n, be cuɛn kɔ cenje'n su lɔ, be tran ase, be kpa jue'n i kpakpafuɛ'n guɛ gbogbo nun, yɛ be guɛ i tɛtɛfuɛ'n blo. Kɛ mɛn'n i awieliɛ'n ɔ wa yo sɔ-ɔ: anz'm be ´ba, be wa yi sran klunwifuɛ mun nanwlɛfuɛ'm be nun, yɛ be ´gua be sin dan kpa'n nun, lɔ yɛ be ´sun be ´di be je nin-ɔn.» «?Amu'an wun i kwlaa sɔ'n i bo?» Yɛ be waan: «Ɛɛn.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «I sɔ'n ti, mmla klefuɛ kwlaa b'ɔ suan Nyanmiɛn sielɛ nun ninnge mun'n, ɔ ti kɛ awlo bo kpɛn kun b'ɔ yi ninnge uflɛ nin ninnge nvuɛn i bɛtrɔ'n nun sa.» Kɛ Jésus wieli nyanndra sɔ'm be bu'n, ɔ tuli i bo lɛ. Kɛ ɔ juli i mɛn nun'n, ɔ kleli sran'm be like be Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun. Like b'ɔ kle be'n, ɔ bo bé nuan, nan b'a usa kɛ: «?Ɔ nin i ngwlɛlɛ nin i sa kekleekle yolɛ nga fin nin? ?Nán ajuin difuɛ'n i wa nin-ɔn? ?Be flɛ-mɛn i nin Mari? ?Nɛ́n i niaan yɛlɛ Zak, nin Zozɛf, nin Simɔn, ɔ nin Zid? ?I niaan bla'm be kwlaa be nun-man wa? ?Ɔ yo sɛ yɛ ɔ si sa nga mun-ɔn?» Ɔ man b'a lafi-mɛn i su. I sɔ'n ti yɛ Jésus seli be kɛ: «Be bu Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ i sran lika'n kwlaa, sɛn i bɔbɔ i klɔfuɛ mun nin i awlofuɛ mun yɛ be bu-mɛn i sran-an.» Yɛ i su bɔ be lafi-man'n ti, ɔ'a yo-man sa kekleekle kpanngban lɛ. Blɛ sɔ nun'n Erɔd b'ɔ sie nvle'n i bue'n, ɔ tili Jésus ndɛ bɔ be kan'n, yɛ ɔ seli i minniɛn'm be kɛ: «Zan batɛm yofuɛ'n yɛ ɔ'a cɛn i ti yɛ man ɔ kwla yo sa kekleekle mun-ɔn!» Afin Erɔd tra Zan cili i, ɔ wlɛli bisua i niaan bian Filip i yi Erɔdias ti, yɛlɛ kɛ titi Zan se i kɛ, bla sɔ'n i jalɛ'n ti-mɛn i su. Erɔd waan ɔ ´kun Zan, sanngɛ srɛ kun i sran'm bé wun yɛlɛ kɛ be bu Zan Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ. Kɛ Erɔd ´di i awuliɛ cɛn'n, Erɔdias wa talua'n ɔ wa sili able be bɔ Erɔd yiali be'n be nyrun lɛ, ɔ yoli i fɛ. I sɔ'n ti, ɔ tali nda kɛ like kwlaa nga talua sɔ'n srɛ i'n ɔ ´fa mɛn. I nin di wlɛli i kɛ ɔ se kɛ: «Man be fa Zan batɛm yofuɛ'n i ti'n talie kpɛkplɛkpɛ kun nun be blɛ min icra'n.» Famiɛn'n i wla boli, sanngɛ nda ng'ɔ tɛli i be ng'ɔ yiali be'n be nyrun lɛ'n ti, ɔ seli kɛ be `fa mɛn i. Nan ɔ'a sunman sran bisua lɔ kɛ be ko kpɛ Zan batɛm yofuɛ'n i ti'n. Be ko kpɛli nan b'a fa Zan ti'n b'a yi talie kpɛkplɛkpɛ kun nun b'a fa blɛ talua kan'n nan ɔ'a fa ko mɛn i nin. I sɔnnzɔnfuɛ'm be wa fɛli i fuɛn'n be ko sieli i, nan b'a ko bo a kle Jésus. Kɛ Jésus tili ndɛ sɔ'n, ɔ fuli alie kun nun ɔli blo lɔ kɛ ɔ ´jao lɛ kan. Kɛ sran'm be tili kɛ Jésus ɔ'a cuɛn i wun kan'n, be fin klɔ'm be su be su i su bé ja nun. Kɛ ɔ fin alie'n nun fiteli'n, ɔ wunnin sran kpanngban, be yoli i annvɔ, nan ɔ'a yo tukpacɛfuɛ'm bɔ be o nun'n be juejue. Kɛ aliɛ jɔli'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be bɛli i wun lɛ nan b'a se i kɛ: «Wa ti blo, yɛ kusu lika'n ɔ'a dun mmua jɔ, i sɔ'n ti, man sran'm be atin man be wɔ klɔ'm be su be ko to aliɛ.» Yɛ Jésus waan: «Nán man be wɔ, amun bɔbɔ an `man be like.» Yɛ be waan: «Kpaun nnun nin kpatra nnyɔn cɛ yɛ ɔ o é sa nun-ɔn.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «An `fa blɛ min.» Jésus yoli man sran'm be trannin ase ijre'n su lɛ, ɔ fali kpaun nnun'n nin kpatra nnyɔn'n, ɔ mɛnnin i nyin su niannin nyanmiɛn su lɔ nan ɔ'a la Nyanmiɛn ase. I sin ɔ bubuli kpaun'n nun, ɔ fa mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ be `fa cɛ sran mun, nan b'a fa cɛ be. Be kwlaa be dili yɛ be ku yili nan b'a isɛ i sinsin'n b'ɔ kali'n gbogbo blu-nin-nnyɔn. Be nga be dili'n be ju bɔ akpi nnun kun (5.000), sanngɛ b'a ka-man bla nin ba kanngan mun b'a wla-man nun. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, kpɛkuun ɔ miɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ be fu alie'n nun be dun mmua i nyrun fɛtɛ'n i cenje'n i bue kun lɔ. Kɛ be ´kɔ'n, ɔ mannin sran'm be atin kɛ be wɔ. Kɛ ɔ mannin sran'm be atin bɔ be ɔli'n, i ngunmin ɔli oka'n su lɔ kɛ ɔ nin Nyanmiɛn be ko koko yalɛ. Kɛ lika'n ´dun'n, wuun i kunngba yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun alie'n nin cenje'n be afiɛn a ti nun lɔuun kpa. Nzue'n bo guɛli i wun, afin aunngban'n fin be nyrun lɔ yɛ ɔ ba-a. Akɔ nyinman klikli su Jésus nantili nzue'n su kpuli be lɔ. Kɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunnin kɛ ɔ su nanti nzue'n su'n, bé wun usuli be, yɛ srɛ b'ɔ kun be'n ti be kpankpannin, be se kɛ: «Wunmiɛn-ɔn!» Kpɛkuun Jésus seli be kɛ: «An `gua amún wla ase, min-ɔn, nán srɛ kun amun.» Yɛ Piɛr waan: «Nannan, sɛ ɔ ti wɔ'n, flɛ min man m bla ɔ́ wun lɔ nzue'n su lɔ.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Bla!» Piɛr fin alie'n nun fiteli, ɔ nanti nzue'n su kɛ ɔ ´kɔ Jésus wun lɔ. Sanngɛ kɛ ɔ wunnin kɛ aunngban'n ti dan'n, srɛ kunnin i. Kɛ ɔ wunnin kɛ ɔ su mlɔn'n, ɔ kpan seli kɛ: «Nannan, de min o!» Kpɛkuun Jésus tinngɛ i sa'n sɔli i nun, yɛ ɔ usɛli i kɛ: «A lafi-man n su kpa. ?Nguɛ ti yɛ a lafi-man n su kpa-a?» Be fuli alie'n nun yɛ aunngban'n yacili kpɛlɛ-ɔ. Be nga be o alie'n nun'n be ko kotoli Jésus bo yɛ be seli i kɛ: «A ti Nyanmiɛn Wa sakpa.» Kɛ be kpɛli fɛtɛ'n, be juli Zenezarɛt mɛn'n nun. Kɛ sran nga be o lika sɔ nun'n, be wunnin i wlɛ kɛ Jésus'n, be sunmannin sran lika nga be mantan-mantan lɛ'n be nun nan sran'm b'a fa tukpacɛfuɛ'm be kwlaa a blɛ i. Be srɛli Jésus kpa kɛ ɔ yaci man be kɛn i tralɛ'n i nuan njɔlɛ'n bɔ cɛ. Be kwlaa nga be kɛnnin i'n, be tukpacɛ'n wieli sekeseke. Farizifuɛ mun nin mmla klefuɛ wie'm be fin Zerizalɛm be bali Jésus wun lɛ nan b'a usɛ i kɛ: «?Nguɛ ti yɛ ɔ sɔnnzɔnfuɛ'm be fa-man e nannan'm be nzuɛn'n su-ɔ? ?Nguɛ ti yɛ be wunnzin-man bé sa nan b'a di like-ɔ?» I kusu usali be kɛ: «?Amun kusu, nguɛ ti yɛ amun nannan'm be nzuɛn'n i falɛ'n ti an tɔn Nyanmiɛn mmla nin-ɔn? Afin Nyanmiɛn kannin kɛ: ‹Bu ɔ si nin ɔ nin be sran.› Ɔ kɛnnin i ekun kɛ: ‹Sran ng'ɔ kɛn i si annzɛ i nin ndɛ tɛ'n, be `kun i.› Sanngɛ amun liɛ'n, an se kɛ sran ng'ɔ se i si annzɛ i nin kɛ, like nga be ko nyɛn i sa nun'n ɔ'a fa man Nyanmiɛn be jran-man su kɛ ɔ niɛn i si nin i nin be lika kun. I sɔ'n ti amun nzuɛn'n i falɛ'n nun an yi Nyanmiɛn ndɛ'n blo. Dunman klofuɛ mun, amún wun ndɛ bɔ Ezai kannin'n ti nanwlɛ. Ɔ seli kɛ: ‹Sran nga'm be kɛn i bé nuan bui su kɛ be bu n sran, sanngɛ be anwlɛn nun-man min su. Be manman min ngbɛn, yɛ be kle like nga sran'm be kan'n kɛ ɔ ti Nyanmiɛn mmla.› » Jésus flɛli sran mun nan ɔ'a se be kɛ: «An `sie amún su tie. Nán like nga sran di'n yɛ ɔ saci i-ɔ, sanngɛ like ng'ɔ o sran klun lɔ'n i yɛ ɔ saci i-ɔ.» Yɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunngeli i wun lɛ nan b'a usɛ i kɛ: «?A si kɛ ndɛ'n bɔ a kannin'n ɔ yoli Farizifuɛ'm be ngasi?» Ɔ seli be kɛ: «Waka kwlaa bɔ nán min Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n yɛ ɔ tali'n, be ´tu i bo. An `yaci be lɛ, be ti anyansifuɛ bɔ be tra be wiengu anyansifuɛ kpɔnman. Sɛ anyansifuɛ kun trɛ i wiengu anyansifuɛ kpɔnman'n, be nnyɔn'n be ´tɔ kunman nun.» Piɛr mannin ndɛ'n su nan ɔ'a se i kɛ: «Tu nyanndra sɔ'n i bo kle ye.» Yɛ Jésus seli kɛ: «?Amun kusu an wun-man sa wlɛ? ?An si-man kɛ like kwlaa bɔ sran di'n ɔ kɔ i klun lɔ i sin ɔ kɔ i atin nun kɔwlɛ'n nun? Sanngɛ ndɛ ng'ɔ fin sran nuan fite'n ɔ fin i anwlɛn'n nun, like ng'ɔ saci sran'n yɛ. Afin akunndan tɛ'n, nin sran kunlɛ'n, nin bla nin bian bé yi annzɛ bé wun i bo kunndɛlɛ'n, nin bla nin bian kunndɛlɛ'n, nin awie'n, nin be wiengu suɛn tɔnlɛ'n, ɔ nin sran wun ndɛ kanlɛ'n, i kwlaa sɔ'n wo sran i anwlɛn'n nun. Amun `nian, ninnge ng'ɔ saci sran'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ, sanngɛ sɛ be ´di like nan b'a wunnzin-man bé sa'n i sɔ'n saci-man sran.» Jésus tuli i bo lɛ ɔli Tir nin Sidɔn asa'n su. Kanaan bla kun b'ɔ o mɛn sɔ nun'n ɔ kpan seli i kɛ: «Nannan, David Anunman, yo n ye! Asiɛ usu kun kle ń wa talua'n i nyrɛnnɛn dan kpa.» Sanngɛ Jésus a tɛ-mɛn i su mlɔnmlɔn. Yɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunngeli i wun lɛ nan b'a se i kɛ: «Ɔ kpan su ye su, i ti kɛn i bo.» Yɛ i waan: «Izraɛl osu'n nun bua'm bɔ b'a mlin'n bé sin yɛ be sunmannin min-ɔn.» Sanngɛ bla'n wa kotoli i bo nan ɔ'a se i kɛ: «Nannan, si min aunnvuɛ.» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Kɛ be ´fa ba kanngan'm be kpaun'n gua alua'm be bo'n, ɔ ti-mɛn i su» Bla'n waan: «Nannan, ɔ ti sɔ, sanngɛ kusu alua'm be di kpaun i munmun b'ɔ gua bé si tabli'n bo'n.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Eee, bla nga, a lɛ anwlɛn o, like nga a kunndɛ'n be wa yo man wɔ.» Nan i wa'n ɔ'a yo juejue i osu kunngba'n nun. Jésus tuli i bo lika sɔ'n nun lɛ, ɔ ko wlan-wlannin Galile fɛtɛ'n nuan lɔ, nan ɔ'a fu oka'n su ɔ'a tran ase. Yɛ sran kpanngban kpa be fa cɛcɛwafuɛ mun, nin bubuwafuɛ mun, nin anyansifuɛ mun, nin bobofuɛ mun, ɔ nin tukpacɛfuɛ kpanngban wie mun ekun bali Jésus wun lɛ, be sieli be i nyrun lɛ, nan ɔ'a yo be juejue. Kɛ sran'm be wunnin kɛ bobofuɛ'm be ijɔ'n, kɛ be wunnin kɛ bubuwafuɛ'm be yo juejue'n nan cɛcɛwafuɛ'm be nanti seiin'n yɛ anyansifuɛ'm be wun ase'n, ɔ boli bé nuan nan b'a manman Izraɛl Nyanmiɛn'n. Jésus flɛli i sɔnnzɔnfuɛ mun nan ɔ'a se be kɛ: «Sran nga'm be yo min annvɔ, afin kɛ be o min wun wa'n, be le nsan yɛ, be lɛ-man like diwa kun. Sanngɛ n klo-man kɛ m man be atin man be fa be klun awe wɔ, sɛ n yo sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan b'a glɔ atin'n nun.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be usɛli i kɛ: «?E ´yo i sɛ nan y'a nyan like b'ɔ kwla ju sran kpanngban kɛ nga sa mun aawlɛ flɛnnɛn nga nun wa?» Jésus usali be kɛ: «?Kpaun'n b'ɔ o amún sa nun'n ti nnyɛ?» Yɛ be waan: «Ɔ ti nso, yɛ e lɛ jue kanngan wie mun ekun.» Yɛ ɔ flɛli sran sɔ mun kɛ be wa tran ase. Ɔ fali kpaun nso'n nin jue mun, kɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase'n, ɔ bubuli nun fa mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun nan b'a fa cɛ sran mun. Be kwlaa be dili be ku yili nan b'a isɛ i sinsin b'ɔ kali'n gbogbo dandan nso. Be nga be dili'n be ti akpi nnan (4.000), sanngɛ b'a ka-man bla nin ba kanngan mun b'a wla-man nun. Kɛ ɔ mannin sran'm be atin bɔ be ɔli'n, ɔ fu alie'n nun ɔli Magadan asa liɛ'n su. Farizifuɛ mun nin Sadisefuɛ'm be bali Jésus wun lɛ kɛ be ´kɛn i nian, be seli i kɛ ɔ yi nyanmiɛn su lɔ atrɛ kun kle be. Jésus seli be kɛ: «Nnɔsua nun an se kɛ ainman lika'n ɔ wa kpaja, afin nyanmiɛn'n su lɔ ɔ'a blo. Yɛ nglɛmun an se kɛ nzue'n wa tɔ ndɛkɛn, afin wia'n tuli i bo ndɛ. An si nyanmiɛn su lɔ ninnge'm be nzɔliɛ, sanngɛ an si-man blɛ'm be nzɔliɛ. Ajulisufuɛ tɛtɛ bɔ be ti kɛ bla b'ɔ kunndɛ bian i wun bo sa Nyanmiɛn nyrun'n, be waan be yi atrɛ kle be. Be su yi-man atrɛ fi kle-man be, san Zonas liɛ'n cɛ yɛ be ´yi-ɔ.» I sin ɔ yaci be lɛ ɔli. Kɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be ´kɔ fɛtɛ'n i bue kun lɔ'n, bé wla fili b'a fa-man kpaun. Jésus seli be kɛ: «An `nian amún wun kpa Farizifuɛ mun nin Sadisefuɛ'm be kpaun ayre'n i lika.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be buli i akunndan be se be wiengu kɛ: «Kpaun bɔ y'a fa-man'n ti yɛ ɔ se sɔ-ɔ.» Kɛ Jésus tili'n, ɔ seli kɛ: «?An lafi-man Nyanmiɛn su? ?Nguɛ ti yɛ kpaun bɔ amu'an fa-man'n ti an ijɔ-ɔ? ?An nian wun-mɛn i wlɛ ekun, yɛ amún wla kpɛn-man kpaun nnun bɔ sran akpi nnun (5.000) be dili'n, nin i onga bɔ an isali'n, i gbogbo'n i nuan'n su? ?Yɛ amún wla kpɛn-man kpaun nso bɔ sran akpi nnan (4.000) be dili'n nin i onga bɔ an isɛli i gbogbo dandan'm be nun'n su? ?Amun wla kpɛn-man gbogbo sɔ'm be nuan'n su? ?Kɛ n kan kleli amun kɛ an nian amún wun Farizifuɛ mun nin Sadisefuɛ'm be kpaun ayre'n i lika'n, ɔ yo sɛ ti yɛ amu'an wun-mɛn i wlɛ kɛ nán kpaun ndɛ yɛ n kan kleli amun-ɔn?» Yɛ be wunnin i wlɛ kɛ nán kpaun ayre'n i lika yɛ i waan be nian bé wun nin-ɔn, sanngɛ like nga Farizifuɛ mun nin Sadisefuɛ'm be kle'n i lika yɛ i waan be nian bé wun nin-ɔn. Kɛ Jésus juli Sezare Filip asa liɛ'n su'n, ɔ usɛli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «?Sran'm be waan wan yɛlɛ m bɔ n kacili Sran'n?» Be tɛli su kɛ: «Sran wie'm be waan Zan batɛm yofuɛ'n yɛlɛ wɔ, wie'm be waan Eli yɛlɛ wɔ, wie'm be kusu be waan Zeremi, annzɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be nun kun yɛlɛ wɔ.» Yɛ ɔ usali be kɛ: «?Yɛ amun kusu amun waan wan yɛlɛ min?» Simɔn Piɛr tɛli su kɛ: «A ti Krist, Nyanmiɛn'n b'ɔ lafi-man i Wa'n yɛlɛ wɔ.» Jésus seli i kɛ: «Simɔn, Zonas wa, ɔ liɛ su ti ye, afin nán sran yɛ ɔ yili sa sɔ'n nglo kleli wɔ-ɔ, sanngɛ min Si b'ɔ wo nyanmiɛn su lɔ nin-ɔn. N kusu, n ´kan kle wɔ kɛ, be flɛ ɔ Piɛr (bɔ i bo'n yɛlɛ yɛbuɛ'n). Yɛbuɛ tanda'n su yɛ m ma kplan min asɔnun nin-ɔn, yɛ wie'n su kwla saci-mɛn. M ma fa Nyanmiɛn i lika ng'ɔ sie'n i lakle'n man wɔ. Like nga a ko tannin i asiɛ'n su wa'n, be wa tannin i nyanmiɛn su lɔ, yɛ nga a ko mɛn i wun atin asiɛ'n su wa'n, be wa mɛn i wun atin nyanmiɛn su lɔ.» Yɛ ɔ wlɛli i sɔnnzɔnfuɛ'm bé su nun kpa kɛ nán man be kan kle sran fi kɛ ɔ ti Krist. Kɛ ɔ fin cɛn sɔ'n nun'n, Jésus boli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kan klelɛ bo kɛ, san ɔ ´kɔ Zerizalɛm ɔ ´wun nyrɛnnɛn dan kpɛnngbɛn mun, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun, ɔ nin mmla klefuɛ'm bé sa nun nan be ´kun i, yɛ i le nsan su, ɔ ´cɛn. Piɛr fɛ i ɔli aamiɛn nan ɔ'a ijɔ i, ɔ seli i kɛ: «N kpla e! Nannan, nán man Nyanmiɛn di su man sa nga tɔ wɔ su.» Sanngɛ Jésus kpɛli i nyin seli Piɛr kɛ: « Satan fa jao min wun lɛ, a su saci min ti nun, afin wɔ akunndan'n ti-man Nyanmiɛn liɛ, sran liɛ-ɔ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ sran nga i waan ɔ ´su n su'n, man ɔ klɛn i wun man min, yɛ ɔ ´suɛ i waka'n nan ɔ su n su. Afin sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´sɛsɛ i wun'n, ɔ ´kpɛ i nguan'n sin, sanngɛ sran ng'ɔ kpɛ i nguan'n sin min ti'n, ɔ ´nyɛn i ekun. ?Sɛ sran kun nyan mɛn wunmuan'n, nan i ti i nguan'n kpɛ sin'n, nguɛ yɛ ɔ yo ye mɛn i-ɔ? ?Yɛ nguɛ like yɛ sran kun kwla fa to i nguan nin-ɔn? M bɔ n kacili Sran'n min nin n Si i anz mun e ´ba i dunman nun, be ´wun kɛ i nyrun ti nyannyan ɔ yo sro, yɛ kɛ sran kun i nyoliɛ'n ti ju'n, m ´mɛn i nuan like. Nanwlɛ, be nga be o wa yɛ'n, nán be ngba yɛ wie'n ´kun be nan b'a wun kɛ m bɔ n kacili Sran'n n su ba m ma di n famiɛn nin-ɔn. Kɛ ɔ dili le nsiɛn'n, Jésus fali Piɛr nin Zak ɔ nin i niaan bian Zan, nan b'a ɔ be ngunmin oka nglo-nglo kun su. I wunnɛn'n kacili be nyrun, i nyrun'n yoli kɛ wia'n bɔ bo'n sa, yɛ i tralɛ'n yoli ufue nyɛnnyɛnnyɛn. Moiz nin Eli be fiteli be nyrun yɛ be nin Jésus be kokoli yalɛ. Piɛr seli Jésus kɛ: «Nannan, kɛ e o wa yɛ'n, ɔ ti kpa, sɛ a kplin su'n, n ´kplan kpata nsan wa, ɔ liɛ kun, Moiz liɛ kun, yɛ Eli liɛ kun.» Kɛ i nuan tɛ o ndɛ'n su'n, nyanmiɛn ufue fuaii kun wa katali be su yɛ be tili sran kun nɛn nyanmiɛn ufue sɔ'n nun, sran sɔ'n ɔ seli kɛ: «Min anwlɛn su ba yɛ, i su yɛ ń wla'n kwlaa wo-ɔ, an `tie ndɛ ng'ɔ kan'n.» Kɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be tili sran nɛn sɔ'n, srɛ dan kpa kunnin be nan b'a tɔ b'a utu bé nyin ase. Nan Jésus a wunnge bé wun lɛ ɔ'a fɛ i sa a fua bé su, yɛ ɔ seli be kɛ: «An `jao, nán srɛ kun amun.» Kɛ be mannin bé nyin su'n, b'a wun-man sran fi lɛ kun, san Jésus kunngba b'ɔ kali lɛ'n yɛ be wunnin i-ɔ. Kɛ be fin oka'n su lɔ be ´jra'n, Jésus wlali bé su nun kpa kɛ nán man be kan like nga be wunnin i'n kle sran fi lele san i bɔ kacili Sran'n ɔ'a wu ɔ'a cɛn. I sɔnnzɔnfuɛ'm be usɛli i kɛ: «?Nguɛ ti yɛ man mmla klefuɛ'm be waan san Eli yɛ ɔ ´dun mmua ba nin-ɔn ?» Ɔ tɛli be su kɛ: «Ɔ ti nanwlɛ kɛ Eli ´ba ɔ wa yo ninnge'm be kwlaa be uflɛ ekun. Sanngɛ n ´kan kle amun kɛ, Eli dun mmua bali, b'a si-mɛn i, i ti be yoli i kɛ be klun klo kɛ be ´yo i'n sa. I kunngba nin-ɔn, m bɔ n kacili Sran'n n kusu kɛ m ma wun nyrɛnnɛn bé sa nun sɔ-ɔ.» Kɛ ɔ kannin sɔ'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunnin i wlɛ kɛ Zan batɛm yofuɛ'n i ndɛ yɛ ɔ su kan kle be-ɔ. Kɛ be juli sran'm be wun lɛ'n, bian kun wa kotoli Jésus bo nan ɔ'a se i kɛ: «Nja, si ń wa yasua'n i aunnvuɛ. Ɔ ti ngbitiɛfuɛ, ɔ'a fɛ kpa, ɔ ta sin nin nzue'n nun tɔ. N fɛ blɛli ɔ sɔnnzɔnfuɛ mun, sanngɛ b'a kwla yo-mɛn i juejue.» Yɛ Jésus seli kɛ: «?Amun ajulisufuɛ nyin keklefuɛ bɔ an lafi-man sa su'n, min nin amun ´tran lele cɛn onin? ?N ´tra min anwlɛn amún wun lele cɛn onin? An `fɛ i blɛ min.» Jésus ijɔli asiɛ usu'n nan ɔ'a tu gbanflɛn kaan'n su, nan ɔ'a yo juejue i osu kunngba sɔ'n nun. Yɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunngeli i wun lɛ nan b'a usɛ i blɛlɛ kɛ: «?Nguɛ ti yɛ y'a kwla fuan-man asiɛ usu sɔ nin-ɔn?» Jésus seli be kɛ: «Nyanmiɛn su bɔ an lafi-man'n ti-ɔ. Nanwlɛ, sɛ an lafi Nyanmiɛn su bɔ kaan b'ɔ ju kɛ mutard mma sa'n, an kwla se oka ng'ɔ o yɛ'n kɛ: ‹Tu ɔ bo wa kɔ le sa.› Ɔ ´tu i bo, yɛ sa fi nun-man lɛ bɔ an su kwlɛ-mɛn i yo-ɔ. [ Sanngɛ like kɛ nga sa'n, sɛ be kpɛ-man srɛ nun be se-man Nyanmiɛn kɛ ɔ fuɛn i'n, be kwla fuɛn-mɛn i.]» Kɛ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ mun be ´wlan Galile mɛn nun'n, ɔ seli be kɛ: «Be wa fa m bɔ n kacili Sran'n man sran mun.» Be man be ´kun min, yɛ i le nsan su n ´cɛn. I sɔ'n ti, bé wla boli dan kpa. Kɛ be juli Kapɛrnaɔm lɔ'n, be nga be de Nyanmiɛn i sua'n i ti sika'n be usali Piɛr kɛ: «?Amún si'n tua-man Nyanmiɛn i sua'n i ti sika'n wie ?» Yɛ ɔ seli kɛ: «Ɔ tua wie.» Kɛ Piɛr wluli awlo lɔ'n, Jésus yɛ ɔ dun mmua mannin ndɛ'n su-ɔ, ɔ usɛli i kɛ: «?Simɔn, wan'm bé sa nun yɛ asiɛ'n su famiɛn'm be de gua bo sika nin lapo nin-ɔn? ?Be bɔbɔ be nvle'n nun sran'm bé sa nun annzɛ aofuɛ'm bé sa nun-ɔn? ?A bu i sɛ?» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Aofuɛ'm bé sa nun-ɔn.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Sɛ ɔ ti sɔ'n, kannzu be nvle'n nun sran'm be nun-man nun wie, Sanngɛ kɛ e klo-man kɛ e ti sran'm bé ti nun saci'n, kɔ jenvie'n su lɔ, ko to kowa. Jue ng'ɔ dun mmua sɔ nun'n, yi. Kɛ a ´trɛ i nuan nun'n, a ´wun sika b'ɔ ju min nin wɔ é ti. Fa ko man be.» I osu kunngba'n nun'n, Jésus i sɔnnzɔnfuɛ'm be bɛli i wun lɛ nan b'a usɛ i kɛ: «?Be bɔ Nyanmiɛn sie be'n, be nun onin yɛ ɔ ti dan tra be kwlaa-a?» Yɛ Jésus flɛli ba kaan kun ɔ jrɛnnin i be afiɛn lɛ nan ɔ'a se kɛ: «Nanwlɛ, sɛ amu'an kaci-man amu'an yo-man kɛ ba kanngan'm be sa'n, Nyanmiɛn su sie-man amun mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti, sran kwlaa ng'ɔ yo wɛtɛɛ kɛ ba kaan nga sa'n, ɔ wa yo be kwlaa nga Nyanmiɛn sie be'n be nun dan. Yɛ sran ng'ɔ sɔ ba kaan kɛ nga sa nun n dunman nun'n, wuun min nun yɛ ɔ'a sɔ-ɔ.» «Sanngɛ sɛ sran kun saci ba kanngan nga be lafi min su'n be nun kun ti nun'n, ɔ flunman kɛ be fa yɛbuɛ nin dan kun minndɛ i kɔmin be yi jenvie'n i bunman'n nun tra kɛ ɔ ´yo sɔ'n. Mɛn'n b'ɔ man sran'm be saci'n, n ´yo i yako! Afin like ng'ɔ man sran'm bé ti nun saci'n, san be ´yo, sanngɛ sran ng'ɔ yo i sɔ sa liɛ'n, i yako! Sɛ ɔ́ sa annzɛ ɔ́ ja'n yɛ man a yo sa tɛ'n, kpɛ yi blo mmua, ɔ flunman kɛ a yo jasinfuɛ annzɛ sasinfuɛ nan a nyan nguan'n tra kɛ ɔ́ sa nnyɔn'n annzɛ ɔ́ ja nnyɔn'n be o lɛ nan b'a fa wɔ a yi anannganman sin nun'n. Sɛ ɔ nyinma'n kusu yɛ man a yo sa tɛ'n, tu yi blo i mmua, ɔ flunman kɛ a fa ɔ nyinma pɛɛn'n wɔ lika nga be nyan nguan nun'n tra kɛ ɔ nyinma nnyɔn'n wo lɛ nan b'a fa wɔ a yi nyrɛnnɛn lika'n i sin'n nun lɔ'n.» «An `nian amún wun kpa, nán amun yo ba kanngan nga be o yɛ'n be nun kun finfin, afin n ´kan kle amun kɛ, be anz'm bɔ be o nyanmiɛn su lɔ'n bé nyin ta min Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n i nyrun cɛn kwlaa. [ Afin m bɔ n kacili Sran'n m bali be nga be mlinnin'n bé delɛ.] ?Sɛ sran kun lɛ bua ya nan be nun kun mlin'n, an bu-mɛn i kɛ ɔ yaci ablangwlan-nin-ngwlan'n oka'n su lɛ ɔ ko kunndɛ be nun kun ng'ɔ mlinnin'n? Nanwlɛ, kɛ ɔ ko wun i'n, i klun jɔ i ti tra be nun ablangwlan-nin-ngwlan nga b'a mlin-man'n. I kunngba nin-ɔn, amun Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n ɔ klo-man kɛ ba kanngan nga'm be nun kun mlin.» «Sɛ ɔ niaan kun yo wɔ sa'n, flɛ i aamiɛn kan kle i. Sɛ ɔ wun i wlɛ'n, wuun w'a nyan ɔ niaan'n. Sanngɛ sɛ ɔ wun-mɛn i wlɛ'n, fa sran kun annzɛ nnyɔn uka ɔ su, afin san sran nnyɔn annzɛ nsan be ndɛ'n yɛ be bu i nanwlɛ-ɔ. Sɛ ɔ fa-man be ndɛ'n su'n, kɛn i asɔnunfuɛ'm be nyrun, sɛ ɔ fa-man'n, bu i kɛ sran b'ɔ nun-man amun nun sa, bu i kɛ gua bo sika defuɛ sa.» «Nanwlɛ, like kwlaa nga an ko tannin i asiɛ'n su wa'n, be ´tannin i nyanmiɛn su lɔ, yɛ like kwlaa nga an ko mɛn i wun atin asiɛ'n su wa'n, be ´mɛn i wun atin nyanmiɛn su lɔ. N ´kan kle amun ekun kɛ, like kwlaa nga sɛ amun nun sran nnyɔn bé bo yo kun asiɛ'n su wa be srɛ'n, min Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n, ɔ ´fɛ i sɔ like'n man be. Afin lika nga sran nnyɔn annzɛ nsan be yia n dunman nun'n, n wo be nun.» Yɛ Piɛr wunngeli i wun lɛ nan ɔ'a usɛ i kɛ: «?Nannan, sɛ n niaan kun yo min tɛ'n, kpɛ nnyɛ yɛ n `yaci cɛ i-ɔ? ?Lele kpɛ nso?» Jésus seli i kɛ: «Nán kpɛ nso-ɔ, sanngɛ lele kpɛ ableso fa nso. I sɔ'n ti, Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ fa famiɛn kun b'ɔ klo kɛ ɔ ´siesie kalɛ b'ɔ o i nin i junman difuɛ'm be afiɛn'n. Kɛ ɔ boli i bo'n, be fa bian kun bɔ i talan akpi blu (10.000) o i su'n blɛli i. Kɛ ɔ lɛ-man like fi nan ɔ'a fa tua kalɛ sɔ'n, i min'n seli kɛ be `yo i bɔbɔ, nin i yi, nin i mma mun, ɔ nin i bo ninnge'n kwlaa be atɛ be `fa tua kalɛ sɔ'n. Junman difuɛ sɔ'n ɔ la kondoli i min'n bo seli i kɛ: ‹Yaci, gua ɔ ya'n i ase, man n tutu kalɛ sɔ'n kwlaa blɛblɛ lele man ɔ wie.› Junman difuɛ'n yoli i min'n i annvɔ, ɔ yacili i nun, nan ɔ'a yaci kalɛ sɔ'n ɔ'a cɛ i. Kɛ junman difuɛ sɔ'n ´fite'n, ɔ nin i wiengu kun bɔ be di junman kunngba'n bɔ i denie ya o i su'n, be yiali. Ɔ trɛ miɛnnin i kɔmin, ɔ seli i kɛ: ‹Tua n kalɛ'n.› I wiengu'n kotoli i bo, ɔ seli i kɛ: ‹Yaci, gua ɔ ya'n i ase, man n tutu kalɛ sɔ'n.› Sanngɛ i liɛ su ɔ'a kplin-man su, ɔ ko wlɛli i bisua, lele san ɔ wieli kalɛ sɔ'n tua. Kɛ i wiengu'm be wunnin sa sɔ'n, ɔ yoli be ya dan kpa, nan b'a ko kan ndɛ sɔ'n kwlaa b'a kle be min'n. Be min'n flɛli i yɛ ɔ seli i kɛ: ‹Sran tɛfuɛ, kɛ a kpatali min'n, n yacili ɔ kalɛ liɛ'n kwlaa cɛli wɔ. ?Kɛ n sili wɔ aunnvuɛ'n, ɔ kusu, a kwla si-man ɔ wiengu'n i aunnvuɛ wie?› I min'n fɛli i wun ya, ɔ man be kleli i nyrɛnnɛn lele san ɔ wieli i kalɛ sɔ'n kwlaa tua. Sɛ an yaci-man amun wiengu'm bé sa bɔ be yo amun'n cɛ-man be amun klun-ufue su'n, kɛ min si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n ɔ wa yo amun sɔ-ɔ.» Kɛ Jésus wieli ndɛ sɔ'n kan'n, ɔ tuli i bo Galile lɛ ɔ ɔli Zide mɛn'n nun Zurdɛn'n i sin lɔ. Sran kpanngban kpa be suli i su, nan ɔ'a yo be nun tukpacɛfuɛ'm be juejue lika sɔ'n nun. Farizifuɛ'm be bɛli i wun lɛ, be waan be kɛn i nian ti be usɛli i kɛ: «?Yasua kun lɛ atin kɛ ɔ `yrɛ i yi sa wie ti?» Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, be ti-man sran nnyɔn kun, sanngɛ be ti sran wunmuan. Ɔ man like nga Nyanmiɛn kan be bo nun'n, nán man sran fi ti be nun.» Yɛ be usɛli i kɛ: «?Sɛ ɔ ti sɔ'n, wuun nguɛ ti yɛ Moiz klɛli i kɛ: ‹Sɛ sran kun waan ɔ ´yrɛ i yi'n, ɔ `mɛn fluwa b'ɔ kle kɛ ɔ'a yrɛ nin-ɔn ?› » Yɛ ɔ seli be kɛ: «Amun ketelɛ bɔ amu'an kete'n ti yɛ man Moiz mannin amun atin kɛ an yra amún yi mun nin-ɔn, sanngɛ kɛ Nyanmiɛn yili sran'n, ɔ'a sie-mɛn i sɔ. Sanngɛ n liɛ'n n ´kan kle amun kɛ, sran kwlaa ng'ɔ yrɛ i yi'n, sɛ nán kɛ ɔ'a kunndɛ bian i bo ti'n, nan ɔ ja uflɛ'n, wuun ɔ'a kunndɛ bla i yi bo.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be seli i kɛ: «Sɛ kɛ yasua'n i ndɛ ti kɛ nga sa bla'n i lika'n, wuun man be kpɛ kpo, nán man be ja.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Ndɛ nga, sran ngba kwla fa-man su, san be nga Nyanmiɛn sie be sɔ'n be yɛ be kwla fa su-ɔ. Afin yasua wie o lɛ, ɔ ti-man yasua, ɔ nin i sɔ'n fin i nin klun, wie liɛ'n be sɛli i, yɛ wie kusu yo i bɔbɔ i wun sɔ Nyanmiɛn i sielɛ'n ti. Man sran ng'ɔ kwla fa su'n, ɔ `fa.» I sin sran wie'm be fa ba kanngan mun blɛli Jésus kɛ ɔ fɛ i sa fua be su ɔ yrɛ i nuan kɛ Nyanmiɛn nian be su. Sanngɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be ijɔli be. Yɛ Jésus seli be kɛ: «An `yaci ba kanngan'm be nun man be bla min sin, nán an fuan be, afin be bɔ be yo bé wun kɛ ba kanngan nga'm be sa'n, be yɛ Nyanmiɛn sie be-ɔ.» Ɔ fɛ i sa fuali be su, nan ɔ'a tu i bo lɛ ɔ'a wɔ. Yɛ sran kun bali Jésus wun lɛ nan ɔ'a usa Jésus kɛ: «?Nja, nguɛ like kpa yɛ n ´yo nan m'an nyan anannganman nguan nin-ɔn ?» Ɔ seli i kɛ: «?Nguɛ ti yɛ a usa min like ng'ɔ ti kpa'n i wun ndɛ-ɔ? Nyanmiɛn kunngba cɛ yɛ ɔ ti kpa-a. Sɛ a klo kɛ a ´nyan nguan'n, fa mmla'n su.» Ɔ usali Jésus kɛ: «?Mmla onin?» Yɛ i waan: «Mmla sɔ'n yɛ ɔ o yɛ: nán kun sran, nán kunndɛ bla annzɛ bian ɔ́ yi annzɛ ɔ́ wun bo, nán wua, nán tɔn sran suɛn, bu ɔ́ si nin ɔ nin be sran, yɛ klo ɔ wiengu kɛ ɔ fa klo ɔ bɔbɔ wun'n sa.» Gbanflɛn'n seli i kɛ: «N fɛ i kwlaa sɔ'n su. ?Nguɛ yɛ ɔ tɛ ka ekun-ɔn?» Yɛ Jésus waan: «Sɛ a klo kɛ a ´wie i ngba su fa weiin'n, ko yo ɔ ninnge'm be atɛ, fɛ i sika'n man yalɛfuɛ mun, yɛ a ´nyan ninnge kpakpa nyanmiɛn su lɔ. Nan bla wa su min su.» Kɛ gbanflɛn'n tili ndɛ sɔ'n, ɔ yoli i ya, ɔ jao ɔli yɛlɛ kɛ ɔ ti anyanbeunfuɛ dan. Jésus seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «Nanwlɛ, kɛ anyanbeunfuɛ kun fɛ i wun man Nyanmiɛn kɛ ɔ sie i'n, ɔ ti kekle. N ´kan kle amun ekun kɛ, nyɔnngɔnmɛn i dɔlua buɛ nun sinlɛ'n ti pɔpɔ tra kɛ anyanbeunfuɛ kun `fɛ i wun man Nyanmiɛn kɛ ɔ sie i'n.» Kɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be tili ndɛ sɔ'n, ɔ boli bé nuan dan kpa nan b'a usa kɛ: «?Sɛ ɔ ti sɔ'n, wuun waan yɛ ɔ kwla fite nun-ɔn?» Jésus niannin be nan ɔ'a se be kɛ: «Sa sɔ'n, sran kwlɛ-mɛn i yo, sanngɛ Nyanmiɛn kwla sa'n kwlaa yo.» Yɛ Piɛr waan: «Nian, y'a yaci e ninnge'n kwlaa y'a su ɔ su. ?Nguɛ yɛ e ´nyɛn i-ɔ?» Yɛ Jésus seli be kɛ: «Nanwlɛ, kɛ be wa bo mɛn'n i uflɛ ekun'n, bɔ m bɔ n kacili Sran'n n ´yi n famiɛn nglo bɔ n ´tran m bia'n su'n, amun bɔ an suli n su'n, amun kusu an wa tran bia blu-nin-nnyɔn su, amun ´di Izraɛl nvle blu-nin-nnyɔn'm be jɔlɛ. Yɛ sran kwlaa nga min ti ɔ yaci sɛ i awlo o, sɛ i niaan bian o, sɛ i niaan bla o, sɛ i si o, sɛ i nin o, sɛ i wa o, sɛ i asiɛ o, ɔ ´nyan be wunsu kpɛ ya, yɛ ɔ ´nyan anannganman nguan. Be nga be dun mmua'n, be nun sunman be wa ka siɛn, yɛ be nga be ka siɛn'n, be nun sunman be wa dun mmua.» «Nyanmiɛn sielɛ'n fa awlo bo kpɛn kun bɔ le kun ɔ jao nglɛmun kɛ ɔ ´ko kunndɛ junman difuɛ nan be ko di junman i vinyi fie'n su'n. Kɛ ɔ nin junman difuɛ ng'ɔ nyannin be'n be nɛn sɛli le kun denie kun su'n, ɔ fa be ɔli i vinyi fie'n su lɔ. Ɔ fiteli nglɛmun wia nun yɛ ɔ wunnin sran wie mun ekun bɔ be gua gua'n su be lɛ-man junman. Ɔ seli be kɛ: ‹Amun kusu an wɔ n vinyi fie'n su lɔ wie, yɛ sika ng'ɔ ti i nuan su'n, n ´fa man amun.› Yɛ be ɔli-ɔ. Ɔ fiteli wia jran nin nnɔsua wia nun ekun, ɔ fali wie mun ekun. Ɔ fiteli nnɔsua nun ekun, ɔ wunnin wie mun bɔ be gua lɛ be lɛ-man junman nan ɔ'a usa be kɛ: ‹?Nguɛ ti yɛ kɛ aliɛ cɛnnin lalaa'n an gua wa bɔ an di-man junman-an?› Yɛ be waan: ‹Sran fi a fa-man ye.› Yɛ ɔ seli be kɛ: ‹Amun kusu, an wɔ vinyi fie'n su lɔ.› Kɛ aliɛ jɔli'n, vinyi fie i fuɛ'n flɛli i junman difuɛ'm bé su kpɛn'n nan ɔ'a se i kɛ: ‹Flɛ junman difuɛ mun nan tua be kalɛ, bo i bo kasiɛnfuɛ'm be su fa kɔ kliklifuɛ'm be su.› Be nga be fali be nnɔsua nun'n be bali, be tuali be denie kunngun. I sin be nga be fali be klikli'n be bali, be bu kɛ be liɛ'n ɔ wa tra be nga'm be liɛ'n, sanngɛ be kusu be nyannin denie kunngun. Kɛ be nyɛnnin i sɔ'n, be ijɔli awlo bo kpɛn'n, be seli i kɛ: ‹Be nga be ba kasiɛn bɔ be dili dɔ kun'n, yɛ e bɔ e dili cɛn ba wunmuan kun'n bɔ wia'n boli ye, bɔ nvufle tuli ye lele'n, e kalɛ'n sɛ!› Ɔ seli be nun kun kɛ: ‹Janvuɛ, m'an di-man wɔ lufle mlɔnmlɔn. ?E nuan a sɛ-man le kun denie kun su? Fa ɔ sika'n, nan kɔ. N ´tua kasiɛnfuɛ'n kɛ n fa tua wɔ'n sa. ?N lɛ-man atin kɛ n ´fa like ng'ɔ ti n liɛ'n n ´yo like nga n klo'n? ?Nguɛ ti yɛ n klun-ufue bɔ n yo'n, ɔ yo wɔ ya-a?› » Yɛ Jésus seli kɛ: «Be nga be ka siɛn'n, be wa dun mmua, yɛ be nga be dun mmua'n, be kusu be wa ka siɛn.» Kɛ Jésus ´kɔ Zerizalɛm bɔ be wo atin nun'n, ɔ flɛli i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'n be aamiɛn nan ɔ'a se be kɛ: «An `nian, e su kɔ Zerizalɛm, be wa fa m bɔ n kacili Sran'n wla Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan nin mmla klefuɛ'm bé sa nun. Be ´se kɛ m'an di fɔ nan be `kun min, be ´fa min wla be bɔ be ti-man Zuif'm bé sa nun kɛ be `yo n finfin, be ´bo min nin ngble, be ´bobo min waka'n su, yɛ i le nsan su n ´cɛn.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Zebede wa yasua'm be nin'n, ɔ nin i mma'm be bali Jésus wun lɛ, be kotoli i bo kɛ be ´srɛ i like. Jésus usali bla'n kɛ: «?Nguɛ yɛ a klo kɛ a ´srɛ-ɔ?» Bla'n seli i kɛ: «Cɛn nga a ´di ɔ famiɛn'n, yo man ń wa yasua nnyɔn'n bɔ be o yɛ'n be tran ɔ́ wun lɛ, kun `tran ɔ fama su yɛ kun tran ɔ bɛ su.» Yɛ Jésus waan: «An si-man like nga an srɛ'n. ?Klowa nga m ma nɔn nun'n, an kwla nɔn nun wie?» Be waan: «Ɛɛn, e kwla nɔn nun wie.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Ɔ ti nanwlɛ kɛ amun wa nɔn n klowa'n nun wie, sanngɛ n fama su nin m bɛ su tranlɛ liɛ'n, nán min yɛ m man-an, san be nga n Si sie mannin be'n, be yɛ be ´tran lɛ-ɔ.» Kɛ be blu nga'm be tili ndɛ sɔ'n, be fali ya aniaan nnyɔn sɔ'm be wun. Jésus flɛli be, ɔ seli be kɛ: «An si kɛ nvle wie'm be famiɛn'm be mianmian be sran mun, yɛ sran dandan'm be tin be sran'm be su. Amun liɛ'n su yo-man sɔ, sanngɛ amun nun sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´yo dan'n, man ɔ su i wiengu mun, yɛ amun nun sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´yo su kpɛn'n, man ɔ yo i wiengu'm be kanga. M bɔ n kacili Sran'n kɛ m balɛ'n ɔ ti sɔ-ɔ, afin m'an ba-man kɛ be su min, sanngɛ m bali kɛ n ´su sran, nan n ´fa min wun kpɔ sran sunman bé ti.» Kɛ be ´tu bé bo Zeriko lɛ'n, sran kpanngban kpa be suli Jésus su. Be ´nian-an, anyansifuɛ nnyɔn be titi atin nuan lɛ. Kɛ be tili i kɛ Jésus su sin'n, be kpan seli kɛ: «Nannan, David Anunman, si ye aunnvuɛ yo e ye!» Sran'm be kpan be su kɛ be muan bé nuan, sanngɛ be kpannin kekle tra laa liɛ'n kɛ: «Nannan, David Anunman, si e aunnvuɛ yo e ye!» Jésus jrannin nan ɔ'a flɛ be ɔ'a usa be kɛ: «?Nguɛ yɛ an klo kɛ n yo man amun-ɔn?» Be seli i kɛ: «Nannan, tike é nyin.» Be yoli Jésus annvɔ, ɔ kannin be nyinma'n, be ja osu kunngba'n nun lɛ be wunnin ase nan b'a su i su. Kɛ be wa ju Zerizalɛm bɔ be juli Bɛtfaze b'ɔ o Olivie Oka'n i wun lɛ'n su'n, Jésus sunmɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun nnyɔn, ɔ seli be kɛ: «An `wɔ klɔ'n bɔ wo amun nyrun lɛ'n su. Kɛ an ju lɔ'n, amun ´wun aflunmun kun b'a minndɛ i lɛ, ɔ nin i wa. An `nyannji i blɛ min. Sɛ sran wie usa amun sa'n, an `se i kɛ: ‹E Min'n i sa miɛn i wun, i waan e fa blɛ i.› Kpɛkuun ɔ ´yaci be nun kɛ an fa be bla.» Sa sɔ'n yoli sɔ nan Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i ndɛ'n `kpɛn su, afin ɔ seli kɛ: «Se Siɔn wa bla'n kɛ: Nian, ɔ famiɛn'n su ba ɔ sin. Ɔ ti wɛtɛɛfuɛ dan kpa, ɔ fu aflunmun su, ɔ fu aflunmun b'ɔ ti nnɛn b'ɔ sua trɔ'n i wa bɔ ɔ'a kpɛ cro'n i su.» Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be ɔli nan b'a yo i kɛ ng'ɔ kan kleli be'n sa. Be fali aflunmun'n nin i wa'n bali, be fa bé tannin mun sɛsɛli be su, nan Jésus a tran su. Sran kaka kpa be sɛsɛli bé tannin mun atin'n nun, yɛ wie'm be kusu be bubuli nnya guɛguɛli atin'n nun. Sran nga be dun mmua Jésus nyrun'n ɔ nin be nga be su i su'n, be kpan se kɛ: « Ozanna David Anunman! ‹Sran ng'ɔ ba e Min Nyanmiɛn dunman nun'n man ɔ nyan nguan!› Man Ozanna'n tɛ nyanmiɛn su lɔ!» Kɛ ɔ wluli Zerizalɛm klɔ nun'n, klɔ wunmuan'n kejeli, yɛ be usali kɛ: «?Wan-an?» Sran nga be su i su'n be se kɛ: «Jésus b'ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n b'ɔ fin Nazarɛt Galile mɛn'n nun nin-ɔn.» Jésus wluli Nyanmiɛn i sua'n nun nan ɔ'a fuan be kwlaa nga be yo like atɛ lɔ'n, nin be nga be to like'n, yɛ ɔ su sika mma kacifuɛ'm be tabli'n nin be nga be yo okunmomo atɛ'n be bia'm be bo guali. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Be klɛli i kɛ: ‹Be wa flɛ ń sua'n lika bɔ sran nin Nyanmiɛn be koko yalɛ nun,› sanngɛ amu'an fa kaci awiefuɛ'm be fiawlɛ.» Anyansifuɛ nin cɛcɛwafuɛ'm be bɛli i wun Nyanmiɛn i sua'n nun lɛ, nan ɔ'a yo be juejue. Sanngɛ abonuan sa bɔ Jésus yoli be'n, ɔ nin ba kanngan bɔ be kpan Nyanmiɛn i sua'n nun kɛ: «Nyanmiɛn man David Anunman'n cɛ é su'n!», ɔ yoli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan nin mmla klefuɛ'm be ya. Be usali Jésus kɛ: «?A ti ndɛ nga be kan'n?» Jésus seli be kɛ: «N ti. ?Ndɛ nga be klɛli kɛ: ‹A fa ɔ manmanlɛ'n wlɛli ba kanngan nin be nga be tɛ nɔn'n bé nuan'n,› an nian kɛnngɛn-mɛn i le ?» Ɔ yaci be lɛ ɔli Betani, nan ɔ'a la lɔ. Kɛ aliɛ cɛnnin'n nglɛmun bɔ Jésus ´sɛ i sin Zerizalɛm'n, awe kunnin i. Ɔ wunnin figie bo kun atin'n nun, ɔ ɔli i bo lɔ, ɔ'a wun-man mma su, san nnya yɛ ɔ o su-ɔ. Yɛ ɔ seli kɛ: «Ɔ waka nga, a su su-man kun le! Kpɛkuun figie sɔ'n wuli kee be osu kunngba'n nun lɛ.» Kɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunnin sa sɔ'n, ɔ boli bé nuan, yɛ be usali kɛ: «?Eee, ɔ yo sɛ yɛ man figie nga wuli i ja nun lɛ sɔ-ɔ?» Nan Jésus a se be kɛ: «Nanwlɛ, sɛ an lafi Nyanmiɛn su bɔ amun anwlɛn'n ti-man nnyɔn-nnyɔn'n, nán kɛ like nga n yoli figie nga kunngba yɛ amun ´yo-ɔ, sanngɛ sɛ an se oka ng'ɔ o yɛ'n kɛ ɔ tu i bo lɛ ɔ ko tɔ jenvie'n nun'n, ɔ ´kɔ. Like kwlaa nga an kan kle Nyanmiɛn kɛ ɔ yo bɔ an lafi i su kɛ ɔ ´yo'n, ɔ ´yo man amun.» Jésus ɔli Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ. Kɛ ɔ ´kle like'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan nin mɛn kpɛnngbɛn'm be wa usɛli i kɛ: «?Wan dunman nun yɛ a yo sa nga mun-ɔn? ?Yɛ wan yɛ ɔ tuli wɔ kɛ a yo-ɔ?» Jésus seli be kɛ: «N kusu, m ma usa amun sa kun, sɛ an tɛ n su'n, n ´kle amun sran ng'ɔ man min atin bɔ n yo sa sɔ mun'n. ?Zan i batɛm b'ɔ yoli'n, Nyanmiɛn yɛ o mɛnnin i atin annzɛ sran yɛ ɔ mɛnnin i atin yɛ ɔ yoli-ɔ?» Be buli i akunndan nan b'a se be bɔbɔ be afiɛn kɛ: «Sɛ e se kɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ mɛnnin i atin'n, ɔ ´usa e kɛ: ‹?Sɛ ɔ ti sɔ'n, nguɛ ti yɛ amu'an lafi-mɛn i su-ɔ?› Kusu, sɛ e se kɛ sran yɛ ɔ mɛnnin i atin'n, e su fite-man nun, afin sran'm be kwlaa be bu Zan i Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ.» Nan b'a se Jésus kɛ: «E si-man sran ng'ɔ mɛnnin i atin'n.» Yɛ Jésus kusu seli be kɛ: «N kusu, n su kle-man amun sran ng'ɔ man min atin bɔ n yo sa sɔ mun'n.» «An `tie. Bian kun lɛ ba yasua nnyɔn, le kun ɔ seli kpɛnngbɛnfuɛ'n kɛ: ‹N wa, ndɛ kɔ n vinyi fie'n su lɔ.› Ɔ seli i kɛ: ‹N kɔ-man.› I sin ɔ buli i akunndan nan ɔ'a wɔ. Yɛ bian'n ɔli ba'n i sinma'n i wun lɔ nan ɔ'a kan ndɛ kunngba'n ɔ'a kle i, yɛ i wa waan: ‹Baba, n ´kɔ,› sanngɛ ɔ'a ɔ-man. ?Ba nnyɔn sɔ'n, onin yɛ ɔ yoli i si klun sa nin-ɔn?» Yɛ be waan: «Klikli nin-ɔn.» Yɛ Jésus seli be kɛ: «Nanwlɛ, gua bo sika defuɛ nin tekle mmla'm be ´dun mmua fa bé wun man Nyanmiɛn kɛ ɔ `sie be amun nyrun. Afin Zan wa kleli amun atin ng'ɔ ti kpa'n, amu'an lafi-mɛn i su. Sanngɛ gua bo sika defuɛ nin tekle mmla'm be lafili i su, yɛ amun bɔ an wunnin sa sɔ'n, amu'an kaci-man amun nzuɛn'n kɛ amun ´lafi i su.» «An `tie nyanndra kun ekun. Awlo bo kpɛn kun o lɛ, ɔ dili vinyi fie, ɔ sili i wun. Ɔ kpɛli vinyi'n i mma i nzue cuɛnwlɛ, yɛ ɔ kplannin akpa fleiin kun, i sin ɔ kunndɛli sran ɔ fa fie'n wlali bé sa nun nan ɔ'a ɔ nvle wie nun. Kɛ vinyi i mma'n i tilɛ mantannin'n, ɔ sunmɛnnin i sran mun vinyi fie'n i sunianfuɛ'm bé sin kɛ be ko fɛ i liɛ blɛ i. Vinyi fie'n i sunianfuɛ'm be trɛli i sran mun, be boli kun, yɛ be kunnin kun, nan b'a finfin nsan su'n i yɛbuɛ. Ɔ sunmɛnnin i sran wie mun ekun bɔ be sɔnnin kpa tra klikli liɛ mun, sa kunngba nga vinyi fie sunianfuɛ'm be fa yoli klikli liɛ mun'n, yɛ be fa yoli be wie-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, i awieliɛ su ɔ sunmɛnnin i bɔbɔ i wa'n bé wun lɔ, afin ɔ seli i wun kɛ: ‹N wa'n liɛ'n, be wa bu i sran.› Sanngɛ kɛ vinyi fie sunianfuɛ'm be wunnin i wa'n, be seli be wiengu kɛ: ‹I aja difuɛ'n yɛ, an bla man e kun i nan e fɛ i ninnge mun.› Be trɛ i fa ɔli vinyi fie'n sin lɔ nan b'a kun i. ?Sɛ fie i fuɛ'n ba'n, an bu i kɛ ɔ ´yo sran sɔ'm be sɛ?» Be waan: «Ɔ ´kun sran tɛtɛ sɔ mun nyrɛnnɛnnɛnnɛn, ɔ ´fa fie'n wla sran uflɛ'm bé sa nun, i liɛ'n, vinyi mma'n i tilɛ blɛ nun'n, ɔ ´nyan su like.» Jésus usali be kɛ: «?Ndɛ nga be klɛli i kɛ: ‹Yɛbuɛ nga sua kplanfuɛ'm be yili blo'n i yɛ ɔ'a kaci yɛbuɛ kpa b'ɔ tra sua'n i cɔnjɔ'n i ase'n, i sɔ'n fin e Min Nyanmiɛn, yɛ kɛ e wun i'n, ɔ bo é nuan'n,› an nian kɛnngɛn-mɛn i le? I sɔ'n ti, n ´kan kle amun kɛ, be wa de Nyanmiɛn famiɛn dilɛ'n amún sa nun, be ´fa man nvle uflɛ bɔ be wa yo sa kpa mɛn i'n. [ Sran kwlaa ng'ɔ tɔ yɛbuɛ sɔ'n su'n, ɔ ´titi i nun tritri, yɛ sran nga yɛbuɛ sɔ'n tɔ i su'n ɔ ´kpɔtɔ i.]» Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin Farizifuɛ'm be tili nyanndra sɔ mun'n, be wunnin i wlɛ kɛ be ndɛ yɛ Jésus kɛn i sɔ nin-ɔn. Be klo kɛ be ´trɛ i, sanngɛ srɛ kun be sran'm bé wun, yɛlɛ kɛ be bu Jésus i Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ. Jésus buli nyanndra kun ekun kleli be, ɔ seli kɛ: «Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ fa famiɛn kun b'ɔ fa atɔnvlɛ mɛnnin i wa. Ɔ sunmɛnnin i sran'm be kɛ be ko flɛ be b'ɔ yiali be atɔnvlɛ'n bo'n, sanngɛ be klo-man kɛ be ´ba. Ɔ sunmɛnnin i sran uflɛ mun ekun, ɔ seli be kɛ: ‹An `ko se be nga n yiali be'n be kɛ m'an wie yo, m'an kun min nannin mun nin min nnɛn nga bɔ b'a lo'n, m'an tɔn, i kwlaa ɔ'a be, an bla atɔnvlɛ'n bo.› Sanngɛ b'a bu-man flɛlɛ sɔ'n i akunndan, be ɔli be like'm be yolɛ, wie ɔli i fie su, yɛ wie kusu ɔli i aata dilɛ. Yɛ wie'm be trɛli i sran sɔ mun nan b'a yo be tɛtɛ i sin be kunnin be. Famiɛn'n fali ya dan kpa nan ɔ'a sunmɛn i sonja mun kɛ be ko kun sran kunfuɛ sɔ mun nan be wɔ be klɔ'n nun. Yɛ ɔ seli i sran'm be kɛ: ‹M'an wie atɔnvlɛ falɛ ninnge'n yo, aliɛ'n ɔ'a be, sanngɛ be bɔ n yiali be'n b'a ba-man. I sɔ'n ti, an wɔ anngɔnda'm be su, sran nga an wun be'n, an `flɛ be kwlaa man be bla atɔnvlɛ'n bo.› Yɛ i sran sɔ'm be fali atin'm be su-ɔ, sran nga be wun be'n, sran tɛ o, sran kpa o, be flɛ be kwlaa, ɔ man sran'm be yili sua nga be fa atɔnvlɛ nun'n. Kɛ famiɛn'n wluli lɔ b'ɔ ´nian be b'ɔ yiali be atɔnvlɛ'n bo'n, ɔ wunnin sran kun bɔ ɔ'a wla-man tralɛ nga be fa kɔ atɔnvlɛ bo'n wie. Ɔ usɛli i kɛ: ‹?Janvuɛ, ɔ yo sɛ yɛ w'a wla-man tralɛ nga be fa kɔ atɔnvlɛ bo'n bɔ a wluli wa-a?› Bian sɔ'n ɔ'a uke-mɛn i nuan. Yɛ famiɛn'n seli i minniɛn'm be kɛ: ‹An `ci i sa nin i ja'n nan an `yi i guasu lɔ aosin nun bɔ lɔ yɛ be sun be di be je'n.» Yɛ Jésus seli kɛ: «Be flɛli sran kpanngban, sanngɛ be nun kaan sa yɛ be fali be-ɔ.» Yɛ Farizifuɛ'm be ko wunnin be wun-ɔn, be kunndɛ kɛ be ´tie Jésus nuan bo ndɛ nan be ´jran su fa trɛ i. Be sunmannin be sɔnnzɔnfuɛ mun nin Erɔdfuɛ mun Jésus wun lɔ, be wa seli i kɛ: «Nja, e si kɛ a di nanwlɛ yɛ a kle sran mun Nyanmiɛn atin'n nanwlɛ nun, yɛ e si kɛ a sro-man sran fi, afin a nian-man sran nyrun yɛ a yo sa-a. ?E su lapo man Sezar annzɛ nán man e su mɛn i? Nga bɔ a bu i su'n kan kle ye.» Sanngɛ Jésus b'ɔ si be akunndan tɛ bɔ be bu'n, ɔ usali be kɛ: «?Gblɛ tofuɛ mun, nguɛ ti yɛ an kan min nian-an? An `fa lapo'n i nun jɛtɛ mma kun bla n nian.» Yɛ be fa denie kun mɛnnin i-ɔ. Ɔ usali be kɛ: «?Wan yɛlɛ ng'ɔ o su yɛ'n? ?Yɛ wan sanuan yɛlɛ ng'ɔ klɛ su lɛ'n?» Yɛ be waan: «Sezar yɛ ɔ o su-ɔ, yɛ i sanuan yɛ ɔ o su-ɔ.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Sɛ ɔ ti sɔ'n, an `fa ng'ɔ ti Sezar liɛ'n mɛn i, yɛ ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ'n, an `fa mɛn i.» Bé su tɛlɛ b'ɔ fa tɛli be'n, ɔ boli bé nuan, nan b'a jao i wun lɛ b'a wɔ. I le kunngba sɔ'n, Sadisefuɛ'm bɔ be waan sɛ sran wu-ɔ ɔ cɛn-man'n be bali Jésus wun lɛ nan b'a se i kɛ: «Nja, Moiz waan: ‹Yasua kun b'ɔ nin i yi b'a wu-man ba'n, sɛ ɔ wu'n, man i niaan'n jɛ i angboti'n nan ɔ nin i be wu ba kɛ ɔ yo nan i niaan'n i osu'n ɔ'a nunnun-man'n ti.› Sran nso bɔ be ti niaan'n, be o e nun wa laa. Be nyrun kpɛn'n jali bla, kpɛkuun be niaan sɔ'n wa wuli. Kɛ ɔ nin i bla'n b'a nyan-man ba b'ɔ ´kɛ i osu'n, i angboti'n kɛli i niaan kun sa nun. Be nnyɔn su'n, ɔ jɛli i kpɛkuun ɔ wa wuli. Be nsan su'n ɔ jɛli i kpɛkuun ɔ wa wuli ekun, ɔ yo sɔ lele fa juli be nso su'n. Kɛ be kwlaa be wuli'n, bla'n kusu ɔ wa wuli. ?Kɛ sran'm be ´cɛn'n, bla sɔ'n ɔ ´yo be nun onin liɛ, afin be nso'n be jɛli i?» Jésus seli be kɛ: «Amu'an fɔn, afin an wun-man Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n i wlɛ, yɛ kusu an si-man kɛ Nyanmiɛn kwla like kwlaa yo. Afin kɛ sran'm be ko cɛn'n, yasua su ja-man bla, yɛ bla kusu su ja-man bian, sanngɛ be ´yo kɛ anz'm bɔ be o nyanmiɛn su lɔ'm be sa. ?Be nga be wuli'n be cɛnlɛ'n i wun ndɛ'n, amu'an kanngan-man ndɛ nga Nyanmiɛn kan kleli amun kɛ, ‹ɔ ti Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be Nyanmiɛn'n› i le? Nyanmiɛn ti-man be nga be wuli'n be liɛ, sanngɛ ɔ ti be nga be nyin o su'm be Nyanmiɛn.» Kɛ sran'm be tili ndɛ nga Jésus kan kleli be'n, ɔ boli bé nuan. Kɛ Farizifuɛ'm be tili i kɛ Jésus ndɛ'n kwlali Sadisefuɛ mun'n, be ko yiali. Nan be nun kun b'ɔ ti mmla'n i sifuɛ'n ɔ'a usɛ i sa kun kɛ ɔ ´fa sɛ i nian. Ɔ usɛli i kɛ: «?Nja, mmla'n i nun dan'n yɛlɛ onin?» Jésus tɛli i su kɛ: «Klo ɔ Min Nyanmiɛn'n kpa, fa ɔ́ wla'n kwlaa guɛ i su, man wɔ akunndan'n kwlaa trɛn i su. I yɛ ɔ ti mmla klikli nin i nun dan nin-ɔn. Yɛ i nnyɔn su b'ɔ fɛ'n yɛ ɔ o yɛ: Klo ɔ wiengu kɛ a fa klo ɔ bɔbɔ wun'n sa. Mmla nnyɔn nga su yɛ mmla'n nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ'n kwlaa taka-a.» Kɛ Farizifuɛ'm be yiali'n, Jésus usali be kɛ: «?An bu Krist sɛ? ?Ɔ ti waan wa?» Be seli i kɛ: «Ɔ ti David i anunman.» Yɛ Jésus seli be kɛ: «?Sɛ ɔ ti sɔ'n, wuun ɔ yo sɛ yɛ man Nyanmiɛn Wawɛ'n fanngan nun David flɛli i i Min nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ yɛ ɔ kannin ndɛ'n nga-a? Ɔ seli kɛ: ‹E Min Nyanmiɛn'n seli min Min liɛ'n kɛ: Tran ase n fama su, Lele m man a ´tia ɔ kpɔfuɛ'm be su ?› ?Sɛ David flɛli i i Min'n, wuun ɔ yo sɛ yɛ man ɔ ko yo i anunman-an?» Be nun wie fi a kwla tɛ-mɛn i su nin ndɛ kpɔlɛ bɔ kun. Kɛ ɔ fin cɛn sɔ nun'n, sran fi a kwla usɛ-mɛn i sa kun. Yɛ Jésus kan ndɛ kleli sran mun nin i sɔnnzɔnfuɛ mun-ɔn, ɔ seli be kɛ: « Mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ mun be sinnin Moiz ja nun. I sɔ'n ti, like nga be kle amun'n, an `fa su, an `yo, sanngɛ nán an nian be nzuɛn'n su. Afin be kan ndɛ'n, sanngɛ be bɔbɔ be fa-man su. Be wlawla trɔ nɔnnin-nɔnnin jin sran'm bé ti su, sanngɛ be bɔbɔ be fa-man be sama bɔ kun sa kɛn-mɛn i. Like kwlaa nga be yo'n, be yo i kɛ sran'm be `wun be. Be wla sɛbɛ dandan mun, yɛ be yo be tralɛ'n i nuan njɔlɛ'n tɛnndɛn. Kɛ be ´di like nzra nun'n, be klo sran dandan'm be tranwlɛ'n nun tranlɛ, be klo Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nun bia kpakpa'm be su tranlɛ. Be klo kɛ sran'm be ´yo be like nzra nun yɛ be ´flɛ be Nannan. Sanngɛ amun liɛ'n, nán an yo amún wun kɛ be `flɛ amun Nannan, afin amún su kpɛn b'ɔ ti amun like klefuɛ'n ti kunngba cɛ, yɛ amun kwlaa an ti niaan. Nán an flɛ klɔ sran fi amún si, afin amún Si'n ti kunngba cɛ, i yɛ ɔ o nyanmiɛn su lɔ nin-ɔn. Nán an yo amún wun kɛ be flɛ amun sran'm bé su kpɛn, afin amún su kpɛn'n ti kunngba cɛ, yɛlɛ Krist. Sran ng'ɔ ti dan tra amun kwlaa'n, man ɔ su i wiengu mun. Sran ng'ɔ yo i wun dandan'n, Nyanmiɛn wa guɛ i nyin ase, sanngɛ sran ng'ɔ tu-mɛn i wun'n, Nyanmiɛn man ɔ ´nyan nyrun. Amun mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ mun amun ti dunman klofuɛ mun'n, an yako! Yɛlɛ kɛ an man-man sran'm be atin kɛ be fa bé wun man Nyanmiɛn kɛ ɔ `sie be. Amun bɔbɔ an fa-man amún wun man-man Nyanmiɛn kɛ ɔ `sie amun, yɛ be nga be waan be ´yo'n, an kplin-man be su. [ Amun mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ mun bɔ amun ti dunman klofuɛ mun, an yako! Yɛlɛ kɛ an de angboti mmla'm be awlo'n, yɛ an kan ndɛ tɛnndɛn kle Nyanmiɛn lelele kɛ sran'm be `bu amun sran kpa. I sɔ'n ti amun fɔ tulɛ liɛ'n ɔ wa yo tɛ kpa.] Amun mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ mun bɔ amun ti dunman klofuɛ mun, an yako! Yɛlɛ kɛ an wlan jenvie'n nin asiɛ'n be lika'n kwlaa kɛ amun ´kunndɛ sran kun nan ɔ `kaci Zuif. Kɛ an ko nyɛn i'n, amun man ɔ kaci nyrɛnnɛn lika'n nun lɔfuɛ tra amun bɔbɔ kpɛ blu. Amun anyansifuɛ'm bɔ an kle sran atin'n, an yako! Afin an se kɛ, sɛ sran wie di Nyanmiɛn i sua'n, ndɛ fi nun-man nun, sanngɛ sɛ sran wie di Nyanmiɛn i sua'n nun sika ɔkwlɛ'n, be `de i like. Anyansifuɛ bɔ amun ti sinnglinfuɛ'n, sika ɔkwlɛ'n nin Nyanmiɛn i sua'n b'ɔ man sika ɔkwlɛ sɔ'n kaci Nyanmiɛn liɛ'n, be nun onin yɛ ɔ ti dan tra kun-ɔn ? Yɛ an se kɛ, sɛ sran wie di Nyanmiɛn sɔwlɛ'n, ndɛ fi nun-man nun, sanngɛ sɛ sran wie di nnɛn'n bɔ be fa sɔ Nyanmiɛn b'ɔ o i sɔwlɛ'n su'n, be `de i like. ?Anyansifuɛ mun, nnɛn'n yɛ ɔ ti dan annzɛ Nyanmiɛn sɔwlɛ'n bɔ i su yɛ Nyanmiɛn fa nnɛn nin-ɔn? Sran ng'ɔ di Nyanmiɛn sɔwlɛ'n, wuun ɔ'a di Nyanmiɛn sɔwlɛ'n nin like kwlaa ng'ɔ o su'n. Yɛ sran ng'ɔ di Nyanmiɛn i sua'n, wuun ɔ'a di Nyanmiɛn i sua'n nin Nyanmiɛn bɔbɔ b'ɔ tran nun'n. Sran ng'ɔ di nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n, wuun ɔ'a di Nyanmiɛn i bia'n nin Nyanmiɛn bɔbɔ b'ɔ tran su'n. Amun mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ mun bɔ amun ti dunman klofuɛ mun, an yako! Yɛlɛ kɛ an yi mant'n, nin anɛt'n, ɔ nin kumɛn'n be blusu'n, sanngɛ an yaci mmla ng'ɔ ti cinnjin'n, nin nanwlɛ dilɛ'n, nin aunnvuɛ silɛ'n, ɔ nin sa kpa yolɛ b'ɔ man sran'm be fa bé wla gua amun su'n. Sa sɔ'm be yolɛ'n yɛ ɔ ti i su nin-ɔn, sanngɛ nán an yaci wie'm be yolɛ. Amun anyansifuɛ'm bɔ an kle sran atin'n, an kpukpu nzue'n an yi kakaa ba kun b'ɔ o nun'n, sanngɛ an mɛn nyɔnngɔnmɛn. Amun mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ mun bɔ amun ti dunman klofuɛ mun, an yako! Yɛlɛ kɛ an wunnzin klowa nin talie'm bé sin'n, sanngɛ like nga an nyɛnnin i wue kekle su amun konvi kpli'n ti'n yɛ ɔ o nun-ɔn. Farizifuɛ anyansifuɛ, dun mmua wunnzin klowa'n nin talie'm be klun lɔ nan i sin'n kusu ɔ'a yo yɛiin. Amun mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ mun bɔ amun ti dunman klofuɛ mun, an yako! Yɛlɛ kɛ an ti kɛ ndia su sua bɔ b'a kɛn i ayre ufue'n sa, i talɛ'n yo klanman, sanngɛ i klun lɔ'n ti sran owie nin ninnge tɛtɛ wafa'n kwlaa. Amun kusu kɛ an ti sɔ-ɔ. Kɛ sran'm be wun amun'n, an fa sran kpa, sanngɛ dunman klolɛ'n nin sa tɛtɛ'n kwlaa be o amun anwlɛn'n nun. Amun mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ mun bɔ amun ti dunman klofuɛ mun, an yako! Yɛlɛ kɛ an kplan Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndia'm be su sua, yɛ an yo sran kpakpa'm be asieliɛ'm be klanman. An se kɛ: ‹Sɛ ɔ ti kɛ é si'm be blɛ su e o lɛ'n, wuun e nin be é bo a yo-man kun y'a kun-man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun.› I sɔ'n nun amun bɔbɔ an kle kɛ an ti be nga be kunnin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm bé wa. Sɛ ɔ ti sɔ'n, like nga amún si'm be boli i bo'n, an `guɛguɛ i bo. ?Wuo mun, ɔnda mma mun, sɛ yɛ amun ´yo nan b'a bu-man amun fɔ nan b'a fa-man amun a ɔ-man nyrɛnnɛn lika'n nun-ɔn? Ɔ man, n ´sunman Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun nin ngwlɛlɛfuɛ mun, ɔ nin mmla klefuɛ mun amún sin. Amun wa kun wie, amun ´bobo wie waka'n su, amun ´bo wie mun nin ngble amun Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun, yɛ amun ´kle be yalɛ klɔ'm be su nan be kwlaa nga b'a yo-man sa tɛ fi bɔ be kunnin be'n kɛ ɔ fin Abɛl nanwlɛfuɛ'n i blɛ su lele fa juli Barasi wa Zakari bɔ an kunnin i Nyanmiɛn i sua'n nin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n be afiɛn'n, bé wie ndɛ'n ɔ'a ka amun su. Nanwlɛ, i kwlaa sɔ'n ɔ ti ajulisufuɛ nga'm be ndɛ.» «Ɔo Zerizalɛmfuɛ mun! Zerizalɛmfuɛ'm bɔ an kun Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun'n, bɔ an fin be nga be sunman be amún sin'n be yɛbuɛ'n, blɛ sunman n klo kɛ n ´flɛ amun kɛ akɔ ta kun flɛ i mma mun b'ɔ utu be su'n sa, sanngɛ amu'an kplin-man su! An `nian, amun awlo'n ɔ wa ka amún sa nun, yɛ ndɛ kun bɔ n ´kan kle amun'n yɛ: an su wun-man min kun lele san amun ´se kɛ: ‹Sran ng'ɔ ba e Min i dunman nun'n, man ɔ yo i liɛ i ye.› » Kɛ Jésus fin Nyanmiɛn i sua'n nun fiteli b'ɔ ´kɔ'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunngeli i wun lɛ nan b'a fa Nyanmiɛn i sua'n i wafa nga be fa kplannin'n b'a kle i. Yɛ ɔ seli be kɛ: «?An wun ninnge nga kwlaa? Nanwlɛ, yɛbuɛ fi su kɛ-mɛn i wiengu yɛbuɛ su b'ɔ su kan gua-man-an.» Ɔ ko trannin ase Olivie Oka'n su. Yɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be bɛli i wun lɛ nan b'a usɛ i blɛlɛ kɛ: «?Blɛ onin yɛ sa sɔ'm be ´yo-ɔ, yɛ nguɛ yɛ ɔ ti ɔ balɛ'n nin mɛn'n i awieliɛ'n i nzɔliɛ nin-ɔn? Kle ye.» Jésus seli be kɛ: «An `sasa amun wun kpa, nán man be laka amun. Afin sran sunman be wa fa n dunman'n be ´se kɛ be yɛ be ti Krist nin-ɔn. Be wa laka sran kpanngban. Amun wa ti alɛ i wun ndɛ nin i nganniɛn, nán man amun klun titi amun, afin san sa sɔ'm be ´yo. Sanngɛ kɛ ɔ ko yo sɔ'n, wuun mɛn i awieliɛ nian ju-man ka. Nvle kun wa jao nvle kun wun, yɛ famiɛn kun wa jao i wiengu famiɛn kun wun. Lika wie'm be nun'n awe'n wa kpɛn, asiɛ'n ɔ wa keje. I kwlaa sɔ'n ti nyrɛnnɛn'n i bue nuan kaan sa. Be wa fa amun wla nyrɛnnɛn nun, be ´kun amun, yɛ nvle'n kwlaa be ´kpɔ amun n dunman nun. Ɔ man sran sunman bé ti nun ɔ ´saci, be ´fa be wiengu wlɛ sran'm bé sa nun, be ´kpɔ be wiengu. Sran kpanngban bɔ be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, be wa jao laka sran kpanngban. Sa tɛtɛ'n b'ɔ wa sɔn'n ti sran kpanngban be sran klolɛ'n ɔ ´wie. Sanngɛ sran ng'ɔ trɛ i anwlɛn lele ju i awieliɛ'n, ɔ ´fite nun. Be wa kan Nyanmiɛn sielɛ'n i jasin fɛ nga mɛn wunmuan'n nun nan sran'n kwlaa be `ti Nyanmiɛn ndɛ'n. I sin yɛ mɛn i awieliɛ'n ɔ ´ju-ɔ.» Yɛ sran ng'ɔ o sua ti gbagblagba'n su'n, kɛ ɔ jra'n, nán man ɔ ko fa like sua lɔ. Yɛ sran ng'ɔ o fie su'n, nán man ɔ sɛ i sin kɛ ɔ wa fɛ i tralɛ dan'n. Blɛ sɔ'n nun'n, wunnzɛfuɛ mun nin bla ta mun be yako! An `srɛ Nyanmiɛn kɛ nán man amun wanndilɛ'n yo ayrɛ nun annzɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun. Afin blɛ sɔ'n nun'n, nyrɛnnɛn'n ɔ ´yo dan bɔ kɛ ɔ fin mɛn'n i bo bolɛ'n nun lele ndɛ, i wunsu nian yo-man le yɛ i wunsu su yo-man kun le. Sɛ Nyanmiɛn a kpɛ-man cɛn sɔ'n su'n, sran fi su fite-man nun, sanngɛ be b'ɔ fali be'n be ti, ɔ ´kpɛ cɛn sɔ'n su. I blɛ sɔ'n nun'n, sɛ sran wie se amun kɛ Krist o wa'n annzɛ ɔ o le sa'n, nán an fa su. Afin be bɔ be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Krist'n, ɔ nin be bɔ be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, be wa jao yɛ be ´yi atrɛ, yɛ be ´yo abonuan sa mun lele kɛ be nga Nyanmiɛn fali be'n sɛ be laka be-ɔ ɔ yo ye'n, be waan wuun be ´laka be. M'an dun mmua m'an bo su a kle amun. I sɔ'n ti, sɛ be se amun kɛ ɔ o aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, nán an wɔ, sɛ be se amun kɛ an `nian ɔ o sua lɔ'n, nán an fa su. Afin kɛ nyanmiɛn'n kpa sin wia afiliɛ lɔ b'ɔ kpaja lele ju wia atɔliɛ lɔ'n, kɛ m bɔ n kacili Sran'n m balɛ'n ɔ ´yo sɔ-ɔ. Lika nga like fuɛn o lɛ'n, lɛ yɛ apɛtɛkuasi'm be yia-a.» «Kɛ cɛn sɔ'n nun nyrɛnnɛn liɛ'n ko sin cɛ'n, wia'n ´kaci tuun, anglo'n su ta-man kun, nzraama'm be ´fin nyanmiɛn su lɔ gua, yɛ be wa keje nyanmiɛn su lɔ ninnge ngbli-ngbli'm be nun. Yɛ nzɔliɛ ng'ɔ kle kɛ m bɔ n kacili Sran'n n su ba'n, ɔ ´fite nyanmiɛn su lɔ, nvle-nvle'n kwlaa be ´bo awuyomo, be ´wun m bɔ n kacili Sran'n kɛ n wo nyanmiɛn ble'n su n su ba. M ´ba yasua su, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, min nyrun o ´yo nyannyan yɛ ɔ ´yo sro. Kɛ awɛ'n ko tɛ'n, n ´sunman min anz mun, be wa yia be bɔ Nyanmiɛn fali be bɔ be o mɛn wunmuan'n nun'n, kɛ ɔ fin nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n i bue kun su lele fa ju i bue kun ekun su lɔ'n yɛ ɔ ´yo i sɔ nin-ɔn.» «An `fa sunnzun figie'n be nian. Kɛ ɔ ´nyrɛn, bɔ i nnya'n ´trɛ'n, an si kɛ munngun'n ɔ'a mantan. I kunngba nin-ɔn, amun kusu kɛ an wun ninnge sɔ'm be kwlaa'n, man amun si kɛ m bɔ n kacili sran'n min nin amun a mantan yɛ n jin anuan'n sin. Nanwlɛ, sran nga be o lɛ'n, be su wie-man nan sa sɔ'm b'a yo. Nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ'n be ´sin, sanngɛ min ndɛ'n i blɛ'n su sin-man le.» «Cɛn sɔ'n nin i dɔ'n, sran fi si-mɛn i, san min Si kunngba cɛ yɛ ɔ si i-ɔ. M bɔ n ti i Wa'n bɔbɔ n si-mɛn i, yɛ nyanmiɛn su lɔ anz'm be kusu be si-mɛn i. Kɛ m bɔ n kacili Sran'n n wa ba'n, sran'm be ´yo kɛ Noe i blɛ su'n sa. Blɛ sɔ'n nun'n, kɛ nzue dan'n i tɔlɛ'n ɔ ka kaan ´ju'n, sran'm be di like, be nɔn nzan, be ja bla nin bian lele fa ju cɛn nga Noe wluli mmeli nun'n. B'a bu-man like fi akunndan lele nzue dan'n ɔ wa fa be kwlaa ɔli. Kɛ m bɔ n kacili Sran'n m balɛ'n ɔ wa yo sɔ-ɔ. Blɛ sɔ'n nun'n, yasua nnyɔn bɔ be o fie kun su'n, be ´fa kun yɛ kun ´ka lɛ. Bla nnyɔn bɔ be su si like'n be ´fa kun yɛ kun ´ka lɛ. I sɔ'n ti, an `tran minndɛ, yɛlɛ kɛ an si-man cɛn nga amun Min'n ɔ ´ba nun-ɔn. Man amun wun i wlɛ kɛ, sɛ awlo bo kpɛn kun si kɔnguɛ dɔ nga awiefuɛ'n ´ba su'n, ɔ ´tran minndɛ i, ɔ su yaci-mɛn i lɛ kɛ ɔ fiti i sua'n. I sɔ'n ti, amun kusu an `buabua amún wun sie, afin m bɔ n kacili Sran'n m ´ba dɔ nga an bu-man min akunndan'n su.» «?Sran kpa nanwlɛfuɛ b'ɔ si ngwlɛlɛ'n bɔ i min'n fɛ sie i sran'm bé su kɛ ɔ man be aliɛ blɛ ng'ɔ ti i nuan su'n i su'n, yɛlɛ wan? Junman difuɛ nga kɛ i min'n ´ba'n ɔ di i junman sɔ'n, i liɛ su ti ye! Nanwlɛ, ɔ wa fɛ i ninnge'n kwlaa wlɛ i sa nun. Sanngɛ sɛ ɔ ti junman difuɛ b'ɔ ti-man nanwlɛfuɛ b'ɔ bu akunndan kɛ i min'n i balɛ'n ɔ'a cɛ ti ɔ tɔ i wiengu junman difuɛ'm be su ɔ bo be, b'ɔ nin nzanboɛfuɛ mun be di be nɔn'n, junman difuɛ sɔ'n i min'n ɔ ´ba cɛn nga i nyin nun-mɛn i balɛ'n su kun'n nin dɔ ng'ɔ si-man kɛ i su yɛ ɔ ba'n. Ɔ ´kpɛkpɛ i nun, ɔ ´fɛ i wla dunman klofuɛ'm be nun kan be sun be di be je lɔ'n.» «I blɛ sɔ'n nun'n Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ ´yo kɛ talua blu bɔ be fali bé kannin mun kɛ be ´ko kpa yasua kun b'ɔ su fa atɔnvlɛ'n i atin'n sa. Be nun nnun be ti sinnglinfuɛ, yɛ nnun be ti ngwlɛlɛfuɛ. Sinnglinfuɛ'm be fali bé kannin'n, sanngɛ b'a fɛ-mɛn i nzue wie a tra-man nun. Sanngɛ ngwlɛlɛfuɛ'm be fali bé kannin mun, yɛ be guɛ i nzue'n wie like wie nun trali nun. Kɛ yasua sɔ'n cɛli b'ɔ ba-man'n, lafilɛ'n fali be kwlaa nan b'a lafi. Kɛ lika'n buli nun'n, sran wie kpan seli kɛ: ‹An `nian, bian'n su ba, an `fite ko kpɛ i atin.› Talua sɔ'm be kwlaa be jaoli nan b'a yo bé kannin'm be kpa. Sinnglinfuɛ'm be seli ngwlɛlɛfuɛ'm be kɛ: ‹An `man ye amún kannin nzue'n wie, afin é kannin liɛ'm be su nuan.› Ngwlɛlɛfuɛ'm be seli be kɛ: ‹E bu-mɛn i kɛ ng'ɔ o e sa nun'n ɔ ju e nin amun, ɔ man an `wɔ kan be yo i atɛ lɔ'n an `ko to amun liɛ.› Kɛ be ´kɔ i tolɛ'n yɛ bian'n juli lɛ-ɔ, be nga be buabuali bé wun'n, be nin bian'n be wluli kan be fa atɔnvlɛ'n lɔ'n nan b'a to anuan'n nun. Kɛ ɔ cɛ lɔuun kan'n yɛ talua nga'm be bali-ɔ, be seli kɛ: ‹Nja, Nja tike ye anuan!› Sanngɛ ɔ seli be kɛ: ‹Nanwlɛ, n si-man amun.› Yɛ Jésus seli be kɛ: I ti'n, an `tran minndɛ, afin an si-man cɛn'n nin dɔ'n.» «Ɔ wa yo kɛ bian kun bɔ kɛ ɔ wa kɔ lika'n ɔ flɛli i sran mun yɛ ɔ fɛli i ninnge'n kwlaa wlali bé sa nun'n sa. Ɔ mannin kun talan nnun, ɔ mannin kun nnyɔn, yɛ ɔ mannin kun ekun kun, kɛ sran kun i wunmiɛn'n fa ti ju'n i su yɛ ɔ niannin fa mɛnnin i-ɔ, yɛ ɔ ɔli-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, nga be mɛnnin i talan nnun'n, ɔ fa ko dili aata nan ɔ'a nyan su nnun. I kunngba'n, nga be mɛnnin i talan nnyɔn'n, ɔ nyannin nnyɔn ukali su. Nga kusu bɔ be mɛnnin i kun'n, ɔ ko kpɛli kunman nan ɔ'a fa i min'n i sika'n ɔ'a fia nun. Kɛ ɔ cɛli kpa'n, sran sɔ'm be min'n bali, ɔ flɛli be kɛ be bla man be bu sika b'ɔ mannin be'n i akunndan. Nga b'ɔ mɛnnin i talan nnun'n, ɔ fa nnun ekun bali yɛ ɔ seli kɛ: ‹Baba, a mannin min talan nnun, nian, m'an nyan nnun ekun.› I min'n seli i kɛ: ‹Ɔ ti kpa. A ti sran kpa, a ti nanwlɛfuɛ, like kaan nga n fa mannin wɔ'n, a yoli i kpa, i sɔ'n ti n kusu n ´fa wɔ sie like dan su. Bla man e si able.› Nga b'ɔ mɛnnin i nnyɔn'n, i kusu bali yɛ ɔ seli kɛ: ‹Baba, a mannin min talan nnyɔn, nian, m'an nyan nnyɔn ekun.› I min'n seli i kɛ: ‹Ɔ ti kpa. A ti sran kpa, a ti nanwlɛfuɛ, like kaan nga n fa mannin wɔ'n, a yoli i kpa, i sɔ'n ti n ´fa wɔ sie like dan su. Bla man e si able.› I sin, nga b'ɔ mɛnnin i kun'n bali yɛ ɔ seli kɛ: ‹Baba, n si kɛ a ti sran bɔ ɔ like yolɛ yo ya: lika nga a gua-man awie lɛ'n, a kpɛ awie lɛ, yɛ a isa awie bɔ nán wɔ yɛ a boli'n. Srɛ kunnin min ɔ́ wun nan m'an fa ɔ talan'n m'an ko wlɛ i ase, nian, ɔ sika'n yɛ, de.› I min'n seli i kɛ: ‹A ti sran tɛ, a ti fuɛnfuɛ, ɔ fin ɔ nuan kɛ lika nga m'an gua-man awie lɛ'n, n kpɛ awie lɛ, yɛ n isa awie bɔ nán min yɛ m boli'n. ?B'ɔ li a si sɔ'n, sɛ ɔ ti kɛ a fali n sika'n ko mannin sika siefuɛ mun'n, wuun kɛ n sa n sin bali'n, bɔ n ´ko fa'n, wuun n nyan-man su nvasuɛ? I sɔ'n ti, an `de talan kun ng'ɔ o i sa nun'n, an `fa uka sran ng'ɔ lɛ talan blu'n i liɛ'n su. Afin sran ng'ɔ lɛ like'n yɛ be ´mɛn i wie-ɔ, yɛ ɔ ´nyan kpanngban, sanngɛ sran ng'ɔ lɛ-man like'n, kaan ng'ɔ o i sa nun'n bɔbɔ, be ´de. Yɛ n sran b'ɔ o yɛ'n b'ɔ lɛ-man nyanko'n, an `fɛ yi guasu lɔ aosin'n nun kan be sun be di bé je lɔ'n.› » «M bɔ n kacili Sran'n bɔ min nyrun ti nyannyan ɔ yo sro'n, kɛ min nin min anz'm be kwlaa e ba'n, n ´yi n famiɛn'n nglo n ´tran m bia'n su. Nvle-nvle'm be kwlaa be ´yia min nyrun lɛ, m ´bu be nun kɛ nnɛn tafuɛ'n bu i bua mun nin i boli'm be nun gua be ngunmin-ngunmin'n sa. N ´gua bua mun ń sa fama su, yɛ n ´gua boli mun ń sa bɛ su. Yɛ m bɔ n ti famiɛn'n n ´se be nga be gua n fama su'm be kɛ: ‹Amun bɔ n Si yoli amun ye'n, an `bla be wa di famiɛn bɔ kɛ be ´bo mɛn'n i bo'n be sie mannin amun'n. Afin kɛ awe kunnin min'n, an mannin min like, kɛ nzue we kunnin min'n, an mannin min nzue, kɛ n ti aofuɛ'n, an sikeli min, kɛ min wun ti kplɛn'n, an mannin min tannin, kɛ n tɔli tukpacɛ'n, an niannin n lika, kɛ be wlali m bisua'n, an niannin n osu.› Yɛ nanwlɛfuɛ'm be wa usa n kɛ: ‹?Nannan, cɛn onin yɛ e wunnin wɔ bɔ awe kun wɔ bɔ e mannin wɔ like-ɔ, yɛ cɛn onin yɛ e wunnin wɔ bɔ nzue we kun wɔ bɔ e mannin wɔ nzue-ɔ? ?Cɛn onin yɛ e wunnin wɔ bɔ a ti aofuɛ bɔ e sikeli wɔ-ɔ, yɛ cɛn onin yɛ e wunnin kɛ ɔ́ wun ti kplɛn bɔ e mannin wɔ tannin-ɔn? ?Yɛ cɛn onin ekun yɛ e wunnin kɛ a tɔli tukpacɛ annzɛ b'a wla ɔ bisua bɔ e niannin ɔ osu-ɔ?› Yɛ m bɔ n ti famiɛn'n n ´se be kɛ: ‹Nanwlɛ, like kwlaa nga an yo mannin n niaan nga be yalɛ'n tra wie'm be liɛ'n be nun kun'n, wuun min yɛ an yo mannin min-ɔn.› I sin n ´se be nga be gua m bɛ su'm be kɛ: ‹Amun bɔ n Si boli amun sannzan'n, an `jao min wun lɛ wɔ anannganman sin bɔ be trɔ mannin mmusu'm bé si Satan nin i anz mun'n nun. Afin kɛ awe kunnin min'n, amu'an man-man min like, kɛ nzue we kunnin min, amu'an man-man min nzue. Kɛ n ti aofuɛ'n, amu'an sike-man min, kɛ min wun ti kplɛn'n, amu'an man-man ń tannin, kɛ n tɔli tukpacɛ, amu'an nian-man n lika, kɛ be wlali m bisua, amu'an nian-man n osu.› Yɛ be kusu be ´usa n kɛ: ‹?Nannan, cɛn onin yɛ e wunnin wɔ bɔ awe kunnin wɔ, annzɛ nzue we kunnin wɔ, annzɛ a ti aofuɛ, annzɛ ɔ́ wun ti kplɛn, annzɛ a tɔli tukpacɛ, annzɛ be wlali ɔ bisua bɔ y'a nian-man ɔ lika-a?› Yɛ n ´se be kɛ: ‹Nanwlɛ, sɛ amu'an yo-man like b'a man-man n niaan nga be yalɛ'n tra wie'm be liɛ'n be nun kun'n, wuun min yɛ amu'an yo-man a man-man min-ɔn.› Sran sɔ'm be liɛ'n, be ´kɔ lika bɔ lɔ nyrɛnnɛn'n wie-man'n nun'n, sanngɛ nanwlɛfuɛ'm be ´nyan anannganman nguan.» Kɛ Jésus wieli ndɛ sɔ'n kwlaa kan bɔ i nuan tɔli'n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «An si kɛ ɔ ka le nnyɔn Delɛ-cɛn'n i dilɛ'n ´ju, be wa fa m bɔ n kacili Sran'n man sran mun kɛ be `bobo min waka'n su.» I ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn nin mɛn kpɛnngbɛn'm be yiali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dan'n bɔ be flɛ i Kaif'n i awlo lɔ kɛ be ´kunndɛ ngwlɛlɛ wafa nga be ´fa tra Jésus be kun i'n. Sanngɛ be waan: «Nán man ɔ yo cɛn dilɛ'n nun, sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan sran'm b'a tri.» Kɛ Jésus o Simɔn b'ɔ ti kokowefuɛ'n i awlo Betani lɔ'n, bla kun bɛli i wunlɛ. Parfɛn bɔ i gua ti kekle kpa'n i albatri sɛ kun o i sa nun. Kɛ be ti aliɛ'n sin, bla sɔ'n ɔ fa parfɛn sɔ'n guɛli Jésus i ti'n su. Kɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunnin i sɔ'n, ɔ yoli be ya, nan ba se kɛ: «?Like sacilɛ ngbɛn kɛ nga sa'n, i bo yɛlɛ onin? Be kwla yo parfɛn nga i atɛ gua kpan be fɛ i sika'n man yalɛfuɛ mun.» Jésus wunnin be akunndan'n nan ɔ'a se be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ an fita bla'n i anwlɛn sɔ-ɔ? Like ng'ɔ yo mannin min'n ti kpa. Afin amun nin yalɛfuɛ mun yɛ amun ´ka titi-ɔ, sanngɛ n liɛ'n, min nin amun su tran-man wa titi. Parfɛn sɔ'n b'ɔ fa guali min wun'n, ɔ ti kɛ min nziɛ li yɛ ɔ'a sie i lɛ-ɔ. Nanwlɛ, mɛn wunmuan'n nun'n, lika kwlaa nga be ´bo jasin fɛ nga'n, be ´kan sa nga bla nga yoli'n wie kɛ bé wla `kpɛn i su.» Yɛ i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be nun kun bɔ be flɛ i kɛ Zidas Iskariɔt'n ɔ ɔli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be wun lɔ, nan ɔ'a usa be kɛ: «?Sɛ n fɛ i man amun'n, nguɛ yɛ amun ´man min-ɔn?» Nan be nɛn a sɛ su kɛ be ´mɛn i jɛtɛ ufue ablasan. Kɛ ɔ fin cɛn sɔ nun'n, ɔ kunndɛli cɛn ng'ɔ ti kpa bɔ i nun ɔ ´kwla fɛ i man be'n. Le kunngba bɔ be ´bo kpaun bɔ be gua-man nun ayre'n i dilɛ bo'n, Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be wa usɛli i kɛ: «?Lika onin yɛ a klo kɛ e ko siesie nan a ´di Delɛ-cɛn nun-ɔn?» Ɔ seli be kɛ: «An wɔ klɔ lɔ sran kun awlo nan an `se i kɛ: ‹Nja waan, e `se wɔ kɛ i blɛ'n ɔ'a mantan nan ɔ lika wa yɛ ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ´di Delɛ-cɛn nin-ɔn.› » Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be yoli likɛ ng'ɔ kan kleli be kɛ be yo'n, nan b'a ko tɔn Delɛ-cɛn'n i aliɛ'n. Kɛ aliɛ jɔli'n, ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be trannin aliɛ'n sin. Kɛ be ´di like'n, ɔ seli kɛ: «Nanwlɛ, amun nun kun wa fa min man sran mun.» Bé wla boli dan kpa nan b'a usa bé ti nun ti nun kɛ: «?Nannan, min-ɔn?» Ɔ seli kɛ: «Sran nga be nin min wlali asa icra'n, be nun kun yɛ ɔ ´fa min man sran mun-ɔn. M bɔ n kacili Sran'n n su kɔ kɛ be fa klɛli min wun ndɛ'n nun'n sa, sanngɛ sran ng'ɔ ´fa min man sran mun'n, i yako! Ɔ flunman kɛ b'a wu-man sran sɔ'n.» Zidas b'ɔ fɛ i mannin sran mun'n ɔ usɛli i kɛ: «?Baba, min-ɔn?» Jésus seli i kɛ: «Ɛɛn, yɛ ɔ́ nuan o su lɛ-ɔ.» Kɛ be ´di like'n, Jésus fali kpaun yɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase. Kɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase wieli'n, ɔ bubuli nun fa mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun nan ɔ'a se be kɛ: «Kpaun ng'ɔ o yɛ'n ti min wunnɛn, an `fa di» I sin ɔ fali klowa kun yɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase. Kɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase wieli'n, ɔ fa mannin be yɛ ɔ seli be kɛ: «Amun kwlaa an `nɔn nzan ng'ɔ o nun'n, afin nzan sɔ'n ɔ ti min mmoja b'ɔ ti aenguɛ uflɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin sran'm be tra'n i nzɔliɛ. Sran sunman be ti yɛ be ´guɛ i ase-ɔ, ɔ man Nyanmiɛn ´yaci bé sa bɔ be yoli i'n cɛ be. N ´kan kle amun kɛ, kɛ ɔ fin ndɛ'n, n su nɔn-man vinyi mma'n i nzue nga kun lele san cɛn nga min nin amun e ´nɔn uflɛ n Si i mɛn'n nun lɔ'n.» Kɛ be toli Nyanmiɛn manmanlɛ jue'n, be ɔli Olivie Oka'n su lɔ. Yɛ Jésus seli be kɛ: «Ndɛ kɔnguɛ nga amun kwlaa amún ti nun wa saci min ti, afin be klɛli i kɛ: ‹M ma bo bua tafuɛ'n, yɛ bua fa sɔ'n be ´bo sanndi.› Sanngɛ kɛ n wu bɔ n ko cɛn'n, n ´dun mmua amun nyrun Galile lɔ.» Piɛr sɔli su nan ɔ'a se i kɛ: «Kannzɛ wɔ ti be kwlaa bé ti nun ´saci'n, n liɛ'n su saci-man wie mlɔnmlɔn.» Jésus seli i kɛ: «Nanwlɛ, ndɛ kɔnguɛ nga bɔbɔ, a wa se kɛ a si-man min sɔ kpɛ nsan nan akɔ nyinman'n ɔ'a bo.» Piɛr seli i kɛ: «Kannzɛ min nin wɔ e ´wu'n, san e ´wu, n su se-man kɛ n si-man wɔ le.» Nan i sɔnnzɔnfuɛ'm be kwlaa b'a kan ndɛ kunngba'n. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ɔli lika bɔ be flɛ i Zɛtsemane'n nun lɔ. Kɛ be juli lɔ'n, ɔ seli be kɛ: «An `tran wa, n kusu n ´kɔ n nyrun lɔ, n ´kɔ srɛ min Si.» Ɔ fali Piɛr nin Zebede wa yasua nnyɔn'm be ɔli, akluntitiɛ'n tɔli i su, yɛ awlaboɛ'n boli i kunlɛ bo-ɔ, yɛ ɔ seli be kɛ: «Awlaboɛ'n su kun min, an `ka wa, an `tran bé nyin su uka min.» Yɛ ɔ ɔli i nyrun lɔ kaan nan ɔ'a la ɔ'a utu i nyin ase, yɛ ɔ seli i Si kɛ: «N Si, sɛ nyrɛnnɛn wie nga kwla to fuan min'n, man ɔ to fuan min, nán yo nga n klo kɛ ɔ `yo su'n, sanngɛ yo nga a klo kɛ ɔ `yo su'n.» Kɛ ɔ sɛli i sin b'ɔ ´to i sɔnnzɔnfuɛ mun-ɔn, be o lɛ be su lafi, yɛ ɔ seli Piɛr Kɛ: «Amu'an kwla tran-man amún nyin su a uka-man min dɔ bɔ kun! Man amún nyin tran su, yɛ amun `srɛ Nyanmiɛn nan Lakafuɛ'n ɔ'a laka-man amun. Amun anwlɛn'n wo su kɛ amun `yo, sanngɛ an lɛ-mɛn i wun fanngan.» Ɔ yaci be ɔli ekun nan ɔ'a se i Si kɛ: «N Si, sɛ ɔ ti-man bɔ nyrɛnnɛn wie nga to fuan min'n, man n wun nyrɛnnɛn sɔ'n. Sa nga a klo kɛ a ´yo'n, yo.» Ɔ bali ekun, ɔ ´to be-ɔ, be su lafi, afin lafilɛ'n wo bé nyin su. Ɔ yacili be lɛ ɔli ekun, ɔ ko kan ndɛ kunngba'n kleli i Si ekun. I sin ɔ sɛ i sin bɛli i sɔnnzɔnfuɛ'm bé wun lɛ nan ɔ'a se be kɛ: «An `de wunmiɛn, an `lafi siɛn'n! An `nian, dɔ nga be ´fa m bɔ n kacili Sran'n man sa tɛ yofuɛ mun'n ɔ'a ju. An `jao man e wɔ, sran ng'ɔ ´fa min man sran mun'n ɔ su ba.» Kɛ i nuan tɛ o ndɛ'n su kpɛkuun i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'n be nun kun bɔ be flɛ i kɛ Zidas'n, ɔ nin sran kpanngban bɔ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan nin mɛn kpɛnngbɛn'm be sunmannin be'n, bɔ tokofi nin klɔnman o bé sa nun'n, b'a bo nun. Zidas b'ɔ fɛ i mannin sran mun'n, ɔ kleli be nzɔliɛ kun, ɔ seli kɛ: «Sran nga n to ń sa yi i kɔmin'n, wuun i-ɔ, an `trɛ i.» Kpɛkuun ɔ wunngeli i wun lɛ nan ɔ'a se i kɛ: «Baba, anun o,» yɛ ɔ toli i sa yili i kɔmin-ɔn. Jésus seli i kɛ: «Janvuɛ, like nga a bɛli i yolɛ'n, `yo.» Nan sran sɔ'm b'a tɔ Jésus su b'a trɛ i. Be nga be su Jésus su'n be nun kun cuɛn i tokofi'n ɔ fa kpɛli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i sran'n kun su'n. Yɛ Jésus seli i kɛ: «Fa ɔ tokofi'n wlɛ i bua'n nun, sran kwlaa ng'ɔ tra tokofi nun'n, tokofi'n i nuan yɛ ɔ ´kɔ-ɔ. ?A bu i kɛ n kwla flɛ-man n Si kɛ ɔ blɛ min anz bɔ be tra akpi fa blu-nin-nnyɔn icra'n? ?Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, ɔ ´yo sɛ nan ndɛ nga be klɛli i kɛ be ´yo kɛ nga sa'n, ɔ'a kpɛn su?» Kpɛkuun Jésus seli sran'm be kɛ: «An su n su nin klɔnman mun nin tokofi mun kɛ kodiawiefuɛ yɛ an bɛ i tralɛ sa. Cɛn kwlaa n tran Nyanmiɛn i sua'n nun n kle like, amu'an tra-man min. Sanngɛ be yoli i kwlaa sɔ'n nan ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be klɛli'n ɔ ´kpɛn su.» Yɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be kwlaa be yacili i lɛ be wanndili-ɔ. Be bɔ be trali Jésus'n, be fɛ i ɔli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn Kaif i awlo lɔ kan mmla klefuɛ nin kpɛnngbɛn'm be yiali lɔ'n. Piɛr su i su lele be juli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i awlo lɔ, sanngɛ ɔ'a mɛntɛn-mɛn i. Ɔ wluli lɔ, ɔ nin sua sunianfuɛ'm be trannin lɛ kɛ ɔ ´nian kɛ ndɛ sɔ'n ɔ ´fa kpɛ'n. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be nin jɔlɛ difuɛ dandan'm be kwlaa be kunndɛ Jésus wun sa kun bɔ be ´jran su fa kun i. Sran kpanngban be wa tɔnnin i suɛn, sanngɛ ɔ'a yo-man ye. I sin i suɛn tɔnfuɛ nnyɔn ekun be bali, be seli kɛ: «Bian nga waan ɔ kwla bubu Nyanmiɛn i sua'n yɛ ɔ ´kplɛn i uflɛ le nsan.» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n ɔ jao usali Jésus kɛ: «?A tɛ-man ndɛ fi su? ?Ndɛ nga be ´kɛn i lɛ'n, ɔ ti sɛ?» Sanngɛ Jésus a uke-mɛn i nuan. Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n seli i kɛ: «N ´srɛ wɔ, nian Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n ti, sɛ a ti Krist Nyanmiɛn Wa'n, kan kle ye.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Yɛ ɔ́ nuan o su lɛ-ɔ. N ´kan kle amun ekun kɛ, kɛ ɔ fin ndɛ'n, amun wa wun m bɔ n kacili Sran'n kɛ n ti Nyanmiɛn i fama su yɛ n wo nyanmiɛn ble'n su n su ba.» Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n titili i bɔbɔ wun tralɛ'm be nun nan ɔ'a se kɛ: «Ɔ'a saci Nyanmiɛn dunman! ?Lalofuɛ onin yɛ e ´kunndɛ i ekun-ɔn? Afin amun bɔbɔ an tili Nyanmiɛn dunman b'ɔ saci i'n. ?An bu i sɛ ?» Yɛ be seli i kɛ: «Ɔ nin kunlɛ yɛ ɔ fata-a.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, yɛ be guɛli i nyrun ngɔsrɛ-ɔ, yɛ be boli i acɔliɛ-ɔ. Wie'm be kpacili nyrun yɛ be seli kɛ: «Krist, kle ye sran ng'ɔ bo wɔ'n.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Piɛr ti awlo lɛ. Afanniɛn kun bɛli i wun lɛ wa seli i kɛ: «Wɔ, a o Jésus b'ɔ fin Galile'n i sin wie.» Sanngɛ ɔ kɛnnin i be kwlaa be nyrun lɛ kɛ ɔ si-mɛn i, ɔ seli i kɛ: «Ndɛ nga a kan'n, n wun-mɛn i wlɛ.» Kɛ Piɛr ɔli ala bo lɔ'n, afanniɛn kun ekun wunnin i, ɔ seli be nga be o lɛ'n be kɛ: «Bian nga o Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n i sin wie.» Ɔ kɛnnin i ekun kɛ ɔ si-mɛn i, nan ɔ'a flɛ Nyanmiɛn ɔ'a di. Kɛ ɔ cɛli kan'n, be nga be o lɛ'n be wunngeli Piɛr wun lɛ nan b'a se i kɛ: «Nanwlɛ, wɔ, a o minniɛn nga'm be nun wie, afin wɔ aniɛn'n kle sɔ.» Yɛ ɔ ´fa Nyanmiɛn wɛwɛ i wun-ɔn, i sin ɔ seli kɛ: «Sɛ m bua ato'n, man Nyanmiɛn wun min. N si-man bian sɔ'n.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ akɔ nyinman'n boli-ɔ. Yɛ Piɛr wla kpɛnnin ndɛ nga Jésus kan kleli i i su-ɔ. Ɔ kɛnnin i kɛ ɔ wa se kɛ ɔ si-mɛn i sɔ kpɛ nsan nan akɔ nyinman'n ɔ'a bo. Ɔ fiteli gua su lɔ nan ɔ'a sun dan kpa. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mɛn kpɛnngbɛn'm be kwlaa be ko wunnin bé wun kɛ be `kun Jésus. Kɛ be cili i'n, be fɛ i ko mannin Pilat b'ɔ sie be'n. Kɛ Zidas b'ɔ fa Jésus mannin sran mun'n ɔ wunnin kɛ be ´kun i sakpa'n, ɔ kokoli nan ɔ'a fa jɛtɛ ufue ablasan'n ɔ'a ko man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin kpɛnngbɛn mun, yɛ ɔ seli kɛ: «Kɛ n fa sran bɔ ɔ'a yo-man sa tɛ fi'n mannin amun kɛ an `kun i'n, m'an yo-mɛn i kpa mlɔnmlɔn.» Yɛ be seli i kɛ: «?E ndɛ o nun? Ɔ bɔbɔ ɔ ndɛ-ɔ.» Zidas to sika'n guali Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ nan ɔ'a wɔ ɔ'a ko bo i kɔmin. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be isali sika sɔ'n, yɛ be seli kɛ: «E kwla fa-man sika sɔ'n gua-man Nyanmiɛn sika'n nun, afin be fa sika sɔ'n toli sran mmoja.» Kɛ be kannin bɔ be nɛn sɛli su'n, be fa sika sɔ'n toli sɛ ufuɛ'n i asiɛ'n kɛ be `fa yo aofuɛ'm be asieliɛ. I sɔ'n ti, lele ndɛ be tɛ flɛ asiɛ sɔ'n Mmoja Asiɛ. Kɛ be fa Jésus ɔli be kpɛnngbɛn'n i ja su sɔ'n, ɔ usɛli i kɛ: «?A ti Zuif'm be famiɛn?» Jésus tɛli i su kɛ: «Yɛ ɔ́ nuan o su lɛ-ɔ.» Sanngɛ suɛn nga Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin kpɛnngbɛn mun be tɔnnin i'n, ɔ'a tɛ-man wie fi su. Yɛ Pilat usɛli i kɛ: «?A ti-man suɛn tɛtɛ kpa nga be ´tɔn wɔ lɛ'n?» Sanngɛ Jésus a tɛ-man ndɛ sɔ'n kun sa su, i sɔ'n yɛ ɔ boli be kpɛnngbɛn'n i nuan dan nin-ɔn. Bé cɛn dilɛ kwlaa nun'n, bisuafuɛ kun nga sran'm be srɛ be kpɛnngbɛn'n kɛ ɔ yaci i nun man be'n, ɔ yaci i nun man be. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, bisuafuɛ kun o lɛ bɔ i dunman'n ɔ'a fu dan kpa, be flɛ i kɛ Barabas. Kɛ be yiali'n, Pilat usali be kɛ: «?Barabas nin Jésus bɔ be flɛ i Krist'n, be nun onin yɛ an klo kɛ n yaci i nun man amun-ɔn?» Afin ɔ si kɛ bé nyin b'ɔ ci Jésus'n ti yɛ be fɛ i ko mɛnnin i-ɔ. Kɛ ɔ trannin ase jɔlɛ diwlɛ lɔ'n, i yi sunmannin sran kɛ be ko se i kɛ: «Nán fa ɔ wun wla bian nanwlɛfuɛ sɔ'n i ndɛ'n nun, afin ndɛ n fɛli laliɛ nun dan kpa i ti.» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin kpɛnngbɛn'm be di wlali sran'm be kɛ be srɛ Barabas ti nan be kun Jésus. Kpɛnngbɛn'n usali be ekun kɛ: «?Be nnyɔn'n be nun onin yɛ an klo kɛ n yaci i nun man amun-ɔn?» Yɛ be waan: «Barabas-ɔ.» Pilat usali be kɛ: «?Yɛ n ´yo Jésus bɔ be flɛ i Krist'n i sɛ?» Be kwlaa be waan: «Man be bobo i waka'n su!» Yɛ ɔ usali be ekun kɛ: «?Sa tɛ onin bɔ cɛ yɛ ɔ yoli-ɔ?» Yɛ be kpannin kekle kpa ekun kɛ: «Man be bobo i waka'n su!» Kɛ Pilat wunnin kɛ ɔ su kwla yo-man sa fi bɔ alowa'n yo dan tra su'n, ɔ fa nzue wunnzinnin i sa nun sran'm be nyrun lɛ, yɛ ɔ seli kɛ: «Sran nanwlɛfuɛ nga i kunlɛ'n, n liɛ nun-man nun, amun bɔbɔ amun ndɛ-ɔ.» Yɛ sran'm be kwlaa be seli i kɛ: «Man i wie ndɛ'n ka e nin e mma mun ye su.» Yɛ Pilat yi Barabas mannin be-ɔ. Kɛ ɔ yoli bɔ be boli Jésus'n, ɔ fɛ i mannin be kɛ be ko bobo i waka'n su. Yɛ Pilat i sonja'm be fa Jésus ɔli i awlo lɔ nan b'a yia sonja'm bɔ be o lɛ'n be kwlaa kɛ be wa yiɛ i wun lɛ. Be yili i wun tralɛ'n nan b'a fa tralɛ dan kun b'ɔ ti ɔkwlɛ kankankan'n b'a wlɛ i wun. Be wɔli owie kɛ sika kle sa be fa wlɛli i ti, yɛ be fa ndɛma kun wlɛli i sa fama'n nun, be kotoli i bo, be yoli i finfin be seli kɛ: «Zuif'm be famiɛn, man a cɛ o!» Be guɛli i wun ngɔsrɛ, be fali ndɛma'n b'ɔ o i sa nun'n finnin i ti'n su. Kɛ be yoli i finfin sɔ wieli'n, be yili i wun tralɛ dan'n, nan b'a fɛ i bɔbɔ liɛ'n b'a wlɛ i wun ekun, yɛ be fɛ ɔli i waka'n su bobolɛ-ɔ. Kɛ be fin lɔ be ´fite'n, be nin Sirɛni bian kun bɔ be flɛ i kɛ Simɔn'n be yiali nan b'a miɛn i kɛ ɔ sua Jésus waka'n. Kɛ be juli lika bɔ be flɛ i Gɔlgota'n bɔ i bo yɛlɛ Ti Kongloman Lika'n nun lɔ'n, be mɛnnin i nzan bɔ be fa like wiwi wie guali nun'n kɛ ɔ `nɔn, sanngɛ kɛ ɔ wɔli su'n, ɔ'a nɔn-man. Kɛ be boboli i waka'n su'n, be tuli i tralɛ'm bé wun fɔtɔ. I sin be trannin ase lɛ be niɛnnin i. Be klɛli sa nga ti yɛ be boboli i waka'n su'n sieli i ti su lɛ, bɛ klɛli kɛ: «Jésus b'ɔ ti Zuif'm be famiɛn'n yɛ.» Be boboli i nin kodiawiefuɛ nnyɔn, kun o i fama su, kun o i bɛ su. Be nga be ´sin lɛ'n, be di i tɛ, be kpukpu bé ti nun, be se kɛ: «Ɔ bɔ ɔ waan a ´bubu Nyanmiɛn i sua'n nan a ´kplɛn i le nsan'n, de wɔ wun siɛn'n, yɛ sɛ a ti Nyanmiɛn Wa sakpa'n, fin waka'n su jra.» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mmla klefuɛ'm be nin kpɛnngbɛn mun be yoli i finfin, be seli kɛ: «Ɔ deli sran wie mun, sanngɛ ɔ kwla de-mɛn i bɔbɔ wun. Ɔ ti Zuif'm be famiɛn! Man ɔ fin waka'n su jra, sɛ ɔ yo i sɔ'n yɛ e ´lafi i su-ɔ. Ɔ fɛ i wla guali Nyanmiɛn su, sɛ Nyanmiɛn sɔ'n klo i'n, man ɔ de i siɛn'n, afin i waan ɔ ti Nyanmiɛn Wa.» Kodiawiefuɛ bɔ be boboli be nin i'n be kusu be dili i tɛ wie. Kɛ wia'n jrannin'n, aosin'n wlali mɛn wunmuan'n nun lele fa juli nnɔsua wia nun. Nnɔsua wia sɔ'n nun, Jésus kpannin kekle kpa, ɔ seli kɛ: «?Eli, Eli, lama sabaktani?» I bo'n yɛlɛ: ?Min Nyanmiɛn, min Nyanmiɛn, nguɛ ti yɛ a kaci ɔ sin a si min-ɔn ? Be nga be o lɛ'n be nun wie tili, yɛ be seli kɛ: «An `nian, ɔ su flɛ Eli.» Kpɛkuun be nun kun wanndi ko fali mlɛn boli vinɛgri nun, ɔ fa blɛblɛli i ndɛma kun su, ɔ fa mɛnnin i kɛ ɔ `nɔn. Sanngɛ be wie'm be seli kɛ: «Yaci i lɛ man e nian, sɛ Eli wa de i o.» Jésus kpannin kekle kpa ekun, nan ɔ'a wu. Kpɛkuun tannin dan'n bɔ be fa kpɛ Nyanmiɛn i sua nun'n, ɔ kpacili i nglo lɔ lele fa juli i ngua wa, asiɛ'n kejeli, yɛbuɛ'm be kpukeli. Ndia'm be buli, yɛ Nyanmiɛn i sran'm bɔ be wuli'n, be sunman be cɛnnin. Kɛ Jésus cɛnnin'n, be kusu be fin ndia nun fiteli, be ɔli Zerizalɛm b'ɔ ti Nyanmiɛn klɔ'n su lɔ, sran sunman be wunnin be. Sonja ya su kpɛn'n nin be nga be o lɛ be nian Jésus su'n, kɛ be wunnin asiɛ'n b'ɔ kejeli'n nin sa ng'ɔ yoli'n, srɛ kunnin be dan kpa nan b'a se kɛ: «Nanwlɛ, bian sɔ'n ti Nyanmiɛn Wa sakpa.» Bla kpanngban bɔ be nin Jésus fin Galile bali bɔ be niɛn i lika'n, be o lɛ, be jran mmua lɔ be niɛn i. Mari b'ɔ fin Magdala'n, nin Mari Zak nin Zozɛf bé nin'n, yɛ Zan nin Zak bɔ be ti Zebede i wa'n bé nin'n, be o be nun wie. Kɛ aliɛ jɔli'n, bian anyanbeunfuɛ kun bɔ be flɛ i kɛ Zozɛf'n, b'ɔ fin Arimate'n, bɔ i kusu ti Jésus sɔnnzɔnfuɛ kun'n, ɔ bali. Ɔ ɔli Pilat wun lɔ ko srɛli Jésus fuɛn'n, yɛ Pilat waan, be fa mɛn i. Zozɛf fali Jésus fuɛn'n, ɔ fa tannin kpa kun cicili i, nan ɔ'a ko sie i i bɔbɔ i ndia uflɛ bɔ be ko sie i nun'n, b'ɔ man be kpɛli i yɛbuɛ nun'n i nun. Yɛ ɔ kondoli yɛbuɛ dan kun sieli ndia sɔ'n i anuan'n nun nan ɔ'a wɔ. Mari b'ɔ fin Magdala'n nin Mari kun'n be o lɛ, be ti ndia'n i nyrun ndɛnman su lɛ. Kɛ Zuif'm be buabuali bé wun ya'n bɔ aliɛ'n cɛnnin'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin Farizifuɛ'm bé bo yoli kun be ɔli Pilat wun lɔ be ko seli i kɛ: «Nannan, é wla kpɛn ndɛ kun bɔ kɛ bian gblɛfuɛ dan sɔ'n i nyin o su'n ɔ kannin'n su, i waan sɛ be kun i nan ɔ di le nsan'n, ɔ ´cɛn. I sɔ'n ti, se sonja mun man be ko nian ndia'n su lele ɔ di le nsan nan i sɔnnzɔnfuɛ'm b'a fɛ-mɛn i fuɛn'n b'a se-man sran'm be kɛ ɔ'a cɛn'n ti. Sɛ ɔ yo sɔ'n, gblɛ nga be wa to i kasiɛn'n, ɔ ´tra laa liɛ'n.» Pilat seli be kɛ: «Sonja'm be yɛ be o lɛ-ɔ, an `fa be wɔ man be ko nian su kɛ an klo'n sa.» Be fa be ɔli. Kɛ be tali ndia'n su'n, be sieli i nzɔliɛ yɛ be sieli sonja'm be lɛ. Kɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn sinnin'n, mɔnnɛn'n b'ɔ ti le mɔcuɛ'n i cɛn ba klikli'n i njɛnniɛn su Mari b'ɔ fin Magdala'n nin Mari kun'n be ɔli ndia'n i nianlɛ. Kpɛkuun asiɛ'n kejeli dan kpa, afin e Min Nyanmiɛn'n i anz kun fin nyanmiɛn su lɔ jrali, kpɛkuun ɔ kondoli yɛbuɛ bɔ be fa nyinnin ndia i anuan'n, ɔ trannin su. I wun'n kpaja kɛ nyanmiɛn i sin b'ɔ kpa'n sa, yɛ i tralɛ'n fɛn fitafita kɛ nyanmiɛn ufue sa. Srɛ kunnin sonja mun dan kpa, bé wun usuli be, nan b'a kaci kɛ b'a wu sa. Sanngɛ anz'n seli bla'm be kɛ: «Amun liɛ'n, nán srɛ kun amun, afin n si kɛ an su kunndɛ Jésus bɔ be boboli i waka'n su'n. Ɔ nun-man wa, ɔ'a cɛn kɛ ɔ kan kleli amun kɛ ɔ ´cɛn'n sa. An `bla be wa nian lika ng'ɔ lali nun'n nan an `wɔ trɛlɛlɛ ko kan kle i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ ɔ'a cɛn. Ɔ'a dun mmua amun nyrun Galile lɔ, lɔ yɛ amun ´wun i-ɔ. Yɛ m'an kan kle amun lɛ-ɔ.» Srɛ'n nin aklunjuɛ'n kunnin be kpo, nan b'a jao ndia'n su lɛ ndɛndɛ kɛ be ´ko kan jasin sɔ'n kle i sɔnnzɔnfuɛ mun. Kpɛkuun Jésus fiteli be nyrun atin'n nun, yɛ ɔ seli be kɛ: «Amun anyin o!» Be wunngeli i wun lɛ, be kotoli i bo, yɛ be trɛli i ja'n. Yɛ Jésus seli be kɛ: «Nán srɛ kun amun, an `wɔ ko se n niaan'm be kɛ be wɔ Galile lɔ, lɔ yɛ be ´wun min-ɔn.» Kɛ bla'm be tɛ o atin nun'n, sonja'm be wie bali klɔ lɛ, be wa kan sa ng'ɔ yoli lɔ'n kwlaa kleli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun. Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin kpɛnngbɛn'm be yiali bɔ be wunnin bé wun'n, be mannin sonja'm be sika lɔuun kpa nan b'a se be kɛ: «An `se kɛ: ‹Kɛ e ´lafi kɔnguɛ'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be wa fɛli i fuɛn'n.› Sɛ kpɛnngbɛn'n ti ndɛ sɔ'n, e ´kpɛtɛ i, e ´de amun, ɔ man ɔ su kle-man amun yalɛ.» Sonja'm be sɔli sika sɔ'n nun nan b'a yo kɛ be kan kleli be kɛ be yo'n sa. Be ndɛ sɔ'n truli Zuif'm be nun lele fa ju ndɛ. Jésus i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-kun'n be ɔli Galile oka'n b'ɔ kleli be'n su. Kɛ be wunnin i'n, be kotoli i bo, sanngɛ be wie'm b'a lafi-man su kpa. Jésus wunngeli bé wun lɛ nan ɔ'a se be kɛ: «Nyanmiɛn mannin min atin kɛ n sie nyanmiɛn su lɔ nin asiɛ'n su ninnge'n kwlaa. I sɔ'n ti, an `wɔ ko kle nvle-nvle'n kwlaa be like man be kaci n sɔnnzɔnfuɛ, yɛ an `yo be batɛm e Si Nyanmiɛn, nin i Wa'n, ɔ nin i Wawɛ'n be dunman nun. Yɛ like kwlaa nga n kleli amun'n, amun kusu an `kle be man be fa su. An `nian, min nin amun e o cɛn kwlaa lele mɛn'n ´fa wie.» Jésus-Krist Nyanmiɛn Wa'n i jasin fɛ'n i bo bolɛ'n yɛ. Be klɛli i Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai i fluwa'n nun kɛ: «Nian, n ´sunman min ndolo bofuɛ'n, ɔ ´dun mmua ɔ nyrun, ɔ ´ko yo wɔ atin'n kpa. I yɛ ɔ kpan aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ nin-ɔn, ɔ se kɛ: ‹An `siesie e Min'n i akpɔ'n, An `yo i atin'm be seiin, an `treke su.› » I sɔ'n su yɛ Zan batɛm yofuɛ'n ɔli aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ b'ɔ kan kleli sran'm be kɛ be kaci be nzuɛn nin-ɔn. Yɛ ɔ kan kleli be ekun kɛ be yo be batɛm nzue'n nun nan Nyanmiɛn yaci sa nga be yoli i'n cɛ be nin-ɔn. Zide mɛn wunmuan'n nin Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa be ɔli Zan wun lɔ. Kɛ be kannin sa tɛ nga be yoli'n, ɔ yoli be batɛm Zurdɛn nzue ba'n nun. Nyɔnngɔnmɛn ndrɛ tralɛ o Zan wun, yɛ kplo kun ci i afiɛn. Lalo nin awɛma nzue yɛ ɔ di-ɔ. Kɛ ɔ ´kan ndɛ'n, ɔ seli kɛ: «Sran kun wo lɛ, ɔ lɛ nyrun tra min ɔ o siɛn ɔ su ba, kɛ n `kan ase n nyannji i ngbabua nyanman'n, min nin i sɔ yolɛ fata-man. N liɛ'n, n yoli amun batɛm nzue'n nun, sanngɛ i liɛ'n, ɔ wa fa Nyanmiɛn Wawɛ'n yo amun batɛm.» I blɛ sɔ'n nun'n, Jésus fin Nazarɛt bɔ o Galile mɛn'n nun bali nan Zan ɔ'a yo i batɛm Zurdɛn'n nun. Kɛ Jésus ´fin nzue'n nun ´fite'n, i osu kunngba'n nun ɔ wunnin kɛ Nyanmiɛn su lɔ'n su ti muaan, yɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n jrɛli i su kɛ auble sa. Ɔ tili sran kun nɛn Nyanmiɛn su lɔ, sran sɔ'n seli kɛ: «A ti min anwlɛn su Ba, ɔ su yɛ m'an fa ń wla'n kwlaa a gua-a.» Kpɛkuun Nyanmiɛn Wawɛ'n fa Jésus ɔli aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ. Ɔ dili le ablanan aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ, Satan ko lɛkɛlɛkɛli i. Ɔ nin blo nnɛn mun yɛ be o lɔ-ɔ, yɛ anz'm be su i. Kɛ be wlali Zan bisua'n, i sin Jésus ɔli Galile mɛn'n nun. Ɔ kan Nyanmiɛn i jasin fɛ'n, ɔ se kɛ: «Blɛ'n i nuan ɔ'a yia, yɛ Nyanmiɛn i sielɛ blɛ'n ɔ'a mantan. An `kaci amun nzuɛn'n yɛ an `lafi Nyanmiɛn i jasin fɛ'n su.» Kɛ ɔ ´sin Galile fɛtɛ'n nuan'n, ɔ wunnin Simɔn nin i niaan Andre kɛ be su gua be lala'n fɛtɛ'n nun, afin be ti jue trafuɛ. Jésus seli be kɛ: «Amun `su n su nan n fa amun kaci sran'm be trafuɛ kɛ jue trafuɛ sa.» Kpɛkuun be yacili be lala'm be lɛ yɛ be suli i su-ɔ. Kɛ ɔ ɔli i nyrun lɔuun kan'n, ɔ wunnin Zak nin i nian Zan, Zebede i mma mun-ɔn. Be kusu be o be alie'n nun be su tanndan be lala'm be nun. Ɔ flɛli be, kpɛkuun be yacili bé si Zebede nin junman difuɛ mun alie'n nun nan b'a su i su. Be ɔli klɔ'n bɔ be flɛ i Kapɛrnaɔm'n su. Wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, Jésus wluli Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun, ɔ kleli like. I like b'ɔ kle be'n boli bé nuan yɛlɛ kɛ i ndɛ b'ɔ kan'n, ɔ kle be kɛ ɔ lɛ sin jranfuɛ. I like'n i klelɛ'n ɔ ti-man kɛ mmla klefuɛ'm be liɛ'n sa. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun bian kun bɔ asiɛ usu b'ɔ saci sran'n ɔ'a saci i'n wo Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun lɛ, ɔ kpan se kɛ: «?Jésus bɔ a fin Nazarɛt, nguɛ sa yɛ ɔ o e nin wɔ ye afiɛn-ɔn? A bali e nunnunlɛ. N si wɔ kpa, a ti Nyanmiɛn i Sran.» Jésus ijɔli i, ɔ seli i kɛ: «Muan ɔ nuan lɛ, jao bian nga su.» Asiɛ usu'n tɛli bian sɔ'n i ase, ɔ usuli i, ɔ kpannin kekle, yɛ ɔ jaoli i su. Sran'm be kwlaa bé nuan boli bé wun, i sɔ'n ti be usali be wun kɛ: «?Nguɛ sa yɛlɛ nga? ?Like uflɛ yɛ ɔ su kle-ɔ? Ɔ kwla asiɛ usu bɔ be saci sran'n, be sro i!» Kpɛkuun i dunman'n fuli Galile mɛn'n kwlaa nun. Kɛ be fin Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nun fiteli'n, be nin Zak nin Zan be ɔli Simɔn nin Andre be awlo lɔ. Kɛ be ´ju lɛ'n, wuun ayrɛ a gua Simɔn sia bla'n i wun nan ɔ'a la. Be kɛn i ndɛ kleli Jésus. Ɔ wunngeli i wun lɛ, ɔ utili i sa'n nun, yɛ ɔ mɛnnin i su. Ayrɛ'n tuli i wun yɛ ɔ kunndɛ like mannin be-ɔ. Nnɔsua kɛ wia'n tɔli'n, be fali tukpacɛfuɛ mun nin sran bɔ asiɛ usu a saci be'n be kwlaa blɛli i. Klɔ'n sufuɛ'm be kwlaa be yiali anuan'n nun lɛ. Ɔ yoli tukpacɛfuɛ kpanngban bɔ be tukpacɛ'n ti fanunfanun'n be juejue. Ɔ man asiɛ usu kpanngban kusu be jaoli sran'm be su, sanngɛ ɔ man-man be atin kɛ be ijɔ, afin be si i. Nglɛmun ndɛ kpa'n kɛ lika'n tɛ dun'n, ɔ jao fitɛli, ɔ ɔli aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ lika kun b'ɔ ti diin'n nun, ɔ nin Nyanmiɛn be ko koko yalɛ. Simɔn nin be nga be nin i o lɛ'n, be kunndɛli i. Kɛ be wunnin i'n, be seli i kɛ: «Sran'm be kwlaa be su kunndɛ wɔ.» Ɔ seli be kɛ: «An man e wɔ klɔ nga be mantan-mantan wa'n be su nan n kan ndɛ lɔ wie, afin i sɔ'n ti yɛ m bali-ɔ.» Yɛ ɔ ɔli Galile mɛn'n i lika'n kwlaa, ɔ kan ndɛ Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun, ɔ man asiɛ usu'm be jao sran'm be su. Kokowefuɛ kun bɛli i wun lɛ, ɔ kotoli i bo, ɔ srɛli i aunnvuɛ su, ɔ seli i kɛ: «Yaci, yo man n kokowe'n wie weiin.» Ɔ yoli Jésus annvɔ, ɔ tinngɛli i sa'n kɛnnin i, ɔ seli i kɛ: «M'an ti, man ɔ kokowe'n wie weiin.» Be ja osu kunngba'n nun lɛ'n, kokowe'n ka lɛ wieli sran sɔ'n i wun yɛ i wunnɛn'n yoli treketreke-ɔ. I osu kunngba'n nun Jésus seli i kɛ ɔ wɔ, yɛ ɔ wlɛli i su nun kpa kɛ ɔ niɛn i wun kpa nan nán man ɔ kan ndɛ sɔ'n kle sran fi sanngɛ ɔ `fɛ i wun ko kle Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, yɛ ɔ `fɛ i wun aso bolɛ like bɔ Moiz kleli'n fa man, man be `wun kɛ ɔ'a yo juejue. Sanngɛ kɛ bian sɔ'n fiteli cɛ'n, yɛ ɔ tɔli ndɛ sɔ'n i jɔ bolɛ su lika'n kwlaa nun-ɔn, lele Jésus ɔ'a kwla yi-mɛn i wun nglo klɔ fi su kun. Ɔ kali klɔ'n nuan lɛ, yɛ sran'm be fin lika'n kwlaa be bɛli i wun lɛ. Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun'n, Jésus ɔli Kapɛrnaɔm lɔ ekun. Sran'm be tili i kɛ ɔ o awlo lɔ, ɔ man be yiali lɛ kaka lele be sɔn-man anuan'n nun lɛ bɔbɔ nan se kɛ sua lɔ. Ɔ kannin Nyanmiɛn ndɛ kleli be. Be fali bubuwafuɛ kun bɔ sran nnan be suɛ i'n be blɛli i. Kɛ sran'm be ti be kwla fɛ-mɛn i wlu-man sua lɔ'n, be kpali sua'n i lika nga Jésus o lɛ'n i ndɛnman sɛsɛsɛ, nan b'a fa tɛ nga bubuwafuɛ'n la nun'n b'a jrɛ i toklo sɔ'n nun. Kɛ Jésus wunnin kɛ be lafi Nyanmiɛn su'n, ɔ seli bubuwafuɛ'n kɛ: «Min wa, sa nga a yoli Nyanmiɛn'n, b'a yaci a cɛ wɔ.» Mmla klefuɛ wie'm be ti lɛ, be seli be klun lɔ kɛ: «? Nguɛ ti yɛ ɔ kɛn i ndɛ liɛ sɔ-ɔ? Ɔ saci Nyanmiɛn dunman. ? Sɛ nán Nyanmiɛn kunngba cɛ'n, wan yɛ ɔ kwla yaci sran i wun sa cɛ i-ɔ?» Kpɛkuun Jésus wunnin be akunndan'n, nan ɔ'a se be kɛ: «?Nzu ti yɛ an bu akunndan kɛ nga sa-a? ?Kɛ n se bubuwafuɛ'n kɛ: ‹B'a yaci ɔ wun sa'n b'a cɛ wɔ'n,› annzɛ, ‹Jao fa ɔ tɛ'n nanti kɔ'n,› onin yɛ i kanlɛ ti pɔpɔ tra kun-ɔn? Sanngɛ n klo kɛ amun `si kɛ m bɔ n kacili Sran'n n lɛ atin asiɛ'n su wa n yaci sa nga sran'm be yo Nyanmiɛn'n n cɛ be.» Yɛ ɔ seli bubuwafuɛ'n kɛ: «N wa, jao, fa ɔ bɛ'n kɔ wɔ awlo.» I osu kunngba'n nun'n, ɔ jao fɛli i bɛ'n ɔ fiteli be kwlaa be nyrun lɛ. I sɔ'n ti be kwlaa bé nuan boli bé wun kpa, be manmannin Nyanmiɛn, yɛ be seli kɛ: «E nian wun-man sa nga i wunsu le mlɔnmlɔn.» Jésus fite ɔli fɛtɛ'n i nuan lɔ ekun, sran'm be kwlaa be bɛli i wun lɛ, yɛ ɔ kleli be like. Kɛ ɔ ´sin'n, ɔ wunnin Alfe i wa yasua Levi b'ɔ de gua bo sika'n, ɔ ti i junman diwlɛ lɛ. Ɔ seli i kɛ: «Bla a su n su.» Yɛ Levi jao suli i su-ɔ. Kɛ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ´di like Levi awlo lɔ'n, gua bo sika defuɛ kpanngban nin sa tɛtɛ yofuɛ'm be o be nun wie, afin be nga be su i su'n be sɔnnin. Kɛ mmla klefuɛ bɔ be ti Farizifuɛ'n be wunnin kɛ ɔ nin gua bo sika defuɛ mun nin sa tɛtɛ yofuɛ mun be su di like'n, be seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ ɔ nin gua bo sika defuɛ mun nin sa tɛtɛ yofuɛ mun di like-ɔ?» Kɛ Jésus tili ndɛ nga be kan'n, ɔ seli be kɛ: «Nán sran ng'ɔ ti juejue'n yɛ ɔ kɔ ayrefuɛ sin-ɔn, tukpacɛfuɛ'n yɛ ɔ kɔ-ɔ. M'an ba-man sran kpa'm be flɛlɛ, sa tɛtɛ yofuɛ mun yɛ m bali be flɛlɛ-ɔ.» Le kun Zan i sɔnnzɔnfuɛ'm bɔ be nin Farizifuɛ'm be su kpɛ srɛ nun, be wa usali Jésus kɛ: «?Nguɛ ti yɛ Zan i sɔnnzɔnfuɛ'm be nin Farizifuɛ'm be liɛ'n be kpɛ srɛ nun, sanngɛ ɔ sɔnnzɔnfuɛ'm be kpɛ-man wie-ɔ?» Jésus seli be kɛ: «?Kɛ yasua b'ɔ su fa atɔnvlɛ'n nin i janvuɛ mun be tɛ o lɛ'n, be kwla kpɛ srɛ nun? Kɛ yasua sɔ'n nin be tɛ o lɛ'n, be kwla kpɛ-man srɛ nun. Le kun be wa de yasua sɔ'n bé sa nun, blɛ sɔ'n nun yɛ be ´kpɛ srɛ nun-ɔn. Sran fi fa-man tannin sin uflɛ bɔ be nian kpu-mɛn i le'n ta-man tralɛ nvuɛn nun, sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, tannin sin uflɛ'n ´cuɛn-cuɛn tannin nvuɛnfuɛ'n ɔ ´titi, yɛ i titilɛ'n ɔ ´yo tɛ tra laa'n. Yɛ sran fi fa-man nzan lɔflɛ guɛ-mɛn i kplo kotokun nvuɛn nun, sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, nzan'n kpuke kotokun'n yɛ nzan nin kotokun'n be ´saci. Sanngɛ man be fa nzan lɔflɛ'n gua kplo kotokun ng'ɔ ti uflɛ'n nun.» Le kun wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, kɛ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ mun be ´sin ble fie wie nun'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be tɔli ble'n i fianfianlɛ su. Farizifuɛ'm be seli kɛ: «?Nian, nguɛ ti yɛ be yo like nga sran lɛ-man atin kɛ ɔ yo i wunmiɛn-delɛ-cɛn nun nin-ɔn? » Jésus seli be kɛ: «?Kɛ awe kunnin David nin i minniɛn'm bɔ bé sa miannin'n, sa nga be yoli'n, an nian kɛnngɛn-mɛn i le? Kɛ ɔ wluli tannin sua nga Nyanmiɛn yi i wun nglo nun'n Abiatar b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i blɛ su'n, ɔ dili kpaun bɔ be fa tɛkɛ Nyanmiɛn nyrun'n nan ɔ'a mɛn i minniɛn'm be wie. Sran fi lɛ-man atin kɛ ɔ di kpaun sɔ'n san Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be ngunmin yɛ be lɛ atin be di-ɔ.» I sin Jésus seli be ekun kɛ: «Be sie wunmiɛn-delɛ-cɛn'n mannin sran, nán wunmiɛn-delɛ-cɛn'n ti yɛ sran o lɛ-ɔ.» Ɔ man m bɔ kacili Sran'n, wunmiɛn-delɛ-cɛn bɔbɔ kpa'n min yɛ n sie i-ɔ. Le kun ekun Jésus wluli Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n kun nun. Bian kun o lɛ i sa'n ti wuwa. Be nga be o lɛ'n, kɛ ɔ ´yo nan b'a kwla sanman Jésus'n ti, be niɛn-niɛn i sɛ ɔ ´yo bian sɔ'n juejue wunmiɛn-delɛ-cɛn nun o. Jésus seli bian'n bɔ i sa ti wuwa'n kɛ: «Jao jran be afiɛn lɛ.» I sin ɔ usali be kɛ: «?Wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun be kwla yo sran ye annzɛ be yo sran tɛ, yɛ be de sran annzɛ be kun sran?» Sanngɛ b'a uke-man bé nuan. Be ketelɛ bɔ b'a kete'n yoli i ya lele ɔ boli i wla, yɛ ɔ nian-niannin be ya su, kpɛkuun ɔ seli bian'n kɛ: «Tinngɛ ɔ́ sa'n nun.» Ɔ tinngɛli i sa'n nun nan i sa sɔ'n ɔ'a yo kpa kɛ laa'n sa. Kpɛkuun Farizifuɛ'm be fiteli, nan be nin Erɔd i minniɛn mun b'a ko cici kɛ be ´kunndɛ like nga be ´yo be fa kun Jésus'n. Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be cuɛn be wun ɔli fɛtɛ'n nuan lɔ. Sran kpanngban kpa be suli i su. Be fin Galile, nin Zide, nin Zerizalɛm, nin Idime, nin Zurdɛn'n i sin lɔ, nin Tir nin Sidɔn be asa su lɔ. Sa ti bɔ sran kpanngban sɔ'm be bɛli i wun lɛ'n yɛlɛ kɛ be ti sa ng'ɔ yo be'n. Jésus seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ be sie alie kaan kun lɛ mɛn i nan sran sɔ'm b'a miɛn-mɛn i. Afin kɛ b'ɔ yo sran sunman be juejue'n, be kwlaa nga be ti tukpacɛfuɛ'n be klo kɛ be ´kɛn i. I sɔ'n ti be wunndun i su. Cɛn kwlaa kɛ asiɛ usu'm be wun i'n, be koto i bo, be kpan se kɛ: «A ti Nyanmiɛn Wa.» Sanngɛ ɔ wla bé su nun kpa kɛ nán man be tɛ i dunman'n nglo. I sin ɔ fuli oka kun su, ɔ flɛli be ng'ɔ klo kɛ be bla'n, nan b'a bɛ i wun lɛ. Ɔ sieli be nun blu-nin-nnyɔn kɛ be nin i tran, yɛ ɔ sunman be kɛ be ko kɛn i ndɛ'n. Ɔ mannin be atin kɛ be fuan asiɛ usu mun. Sran blu-nin-nnyɔn sɔ'n b'ɔ sieli be'n be dunman'm be yɛ: Simɔn b'ɔ ukɛli i dunman'n su kɛ Piɛr'n, nin Zebede i wa Zak nin i niaan Zan b'ɔ ukali be dunman'n su kɛ Boanɛrzɛs'n, i bo yɛlɛ Nyanmiɛn sran bɔ be lɛ fanngan kɛ ngblannan sa, nin Andre, nin Filip, nin Bartelemi, nin Matie, nin Tomas, nin Alfe i wa Zak, nin Tade, nin Simɔn b'ɔ o akpuefuɛ'm be akpasua'n su'n, ɔ nin Zidas Iskariɔt b'ɔ fa Jésus mannin sran mun'n. Kpɛkuun ɔ sɛli i sin awlo lɔ nan sran kpanngban kpa b'a yia lɛ ekun, ɔ man be kwla di-man like bɔbɔ. Kɛ Jésus i osufuɛ'm be tili i sɔ'n, be bɛli i falɛ, afin be waan: «I ti a saci.» Mmla klefuɛ'm bɔ be fin Zerizalɛm'n be waan: « Beɛlzebil a fɛ i. Mmusu'm be wlengbi'n i dunman nun yɛ ɔ fuan asiɛ usu mun-ɔn.» Jésus flɛli be nan ɔ'a bu be nyanndra kɛ: «?Ɔ yo sɛ yɛ Satan kwla fuɛn i bɔbɔ wun-ɔn?» Sɛ famiɛn kun i sran b'ɔ sie be'n be bu bé wun nun'n, i mɛn'n su kwla cɛ-man. Yɛ sɛ awlo kun nunfuɛ'm be bu be wun nun'n, awlo sɔ'n su kwla cɛ-man. I kunngba nin-ɔn, sɛ Satan jao i bɔbɔ wun'n, wuun ɔ'a bu i bɔbɔ wun nun, ɔ su kwla sie cɛ-man, i liɛ'n ´wie. Sran fi kwla wlu-man sran wunmiɛnfuɛ kun i awlo lɔ kɛ ɔ ´fɛn i bo ninnge'n sɛ ɔ'a dun-man mmua ɔ'a ci-man sran wunmiɛnfuɛ sɔ'n, sanngɛ sɛ ɔ dun mmua ci i'n, ɔ kwla fɛn. Nanwlɛ, sa tɛ kwlaa nga sran ko yo'n ɔ nin Nyanmiɛn dunman sacilɛ kwlaa nga be ko saci'n, ɔ ´yaci cɛ be. Sanngɛ sran ng'ɔ saci Nyanmiɛn Wawɛ'n i dunman'n, ɔ su yaci cɛ-mɛn i le, i sa tɛ'n ´kɛ i wun tititi. Sa ti bɔ Jésus kannin sɔ'n yɛlɛ kɛ be waan: «Asiɛ usu kun a fɛ i.» I nin nin i niaan bian'm be bali, be jrannin guasu lɔ be sunmannin sran kɛ ɔ ko flɛ i. Sran'm bé ti sin yiɛ i lɛ nan b'a se i kɛ: «Nian, ɔ nin nin ɔ niaan'm be o guasu lɔ be waan be ´wun wɔ wun.» Yɛ ɔ usali be kɛ: «?Wan mun be yɛ be ti min nin nin min niaan mun-ɔn?» Ɔ niannin be nga bé ti sin yiɛ i lɛ'n, ɔ seli be kɛ: «An `nian, mín nin nin min niaan'm be yɛ. Sran ng'ɔ yo Nyanmiɛn klun sa'n, i yɛ ɔ ti min niaan bian, nin min niaan bla, nin min nin nin-ɔn.» Jésus boli like klelɛ'n bo ekun fɛtɛ'n nuan lɛ. Sran kpanngban kpa be yiɛli i wun lɛ, ɔ man ɔ fu trannin alie kun nun fɛtɛ'n su lɔ. Sran'm be kwlaa be kusu be guali nzue kpa'n nuan lɛ. Ɔ kannin ndɛ kpanngban kleli be nyanndra nun, ɔ seli be kɛ: «An `tie, bian kun ɔli awie gualɛ.» Kɛ ɔ ´sanndi awie'n, i wie tɔli atin mma'n nun, anunman'm be wa dili. Wie kusu tɔli akpuɛ su. Ɔ fifili ndɛndɛ kpa afin asiɛ nun-man lɛ kpa Sanngɛ kɛ wia'n ´bo'n, ɔ wɔnsɔnnin, ɔ wuli ndin bɔ ɔ'a nyɛn-mɛn i wlawlɛ kpa'n ti. Wie kusu tɔli nduin mma'n nun, nduin mma'n buali, ɔ trɛli i, ɔ man awie'n ɔ'a wlɔ-man. Wie kusu tɔli asiɛ kpa su, kɛ ɔ fifili'n, ɔ wlali nnya, ɔ wlɔli, tre kun wlɔli ablasan, kun ekun wlɔli ablesiɛn, yɛ kun kusu wlɔli ya. I sin ɔ seli be kɛ: «Sran ng'ɔ si ´fa sie'n man ɔ fa sie.» Kɛ ɔ jaoli nzra'n nun lɛ'n, be nga be o i wun lɛ'n, be nin i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be usɛli i nyanndra sɔ'n bo. Ɔ seli be kɛ: «Amun yɛ be yi Nyanmiɛn sielɛ'n i wun akunndan bɔ sran wun-mɛn i wlɛ'n i nglo kleli amun-ɔn, sanngɛ be nga be ti-man e liɛ'n, be liɛ'n kwlaa sin nyanndra nun nan kɛ be niɛn i kpa'n, b'a wun-mɛn i, yɛ kɛ be ti i kpa'n, b'a wun-mɛn i wlɛ nan b'a sa-man be sin Nyanmiɛn wun, nan ɔ'a yaci-man bé wun sa'n ɔ'a cɛ-man be.» Ɔ seli be ekun kɛ: «?Sɛ an si-man nyanndra nga bo'n, ɔ ´yo sɛ yɛ amun ´kwla wun nyanndra uflɛ'm be bo-ɔ? Awie guafuɛ'n sanndi Nyanmiɛn ndɛ'n. Atin mma nga awie'n wie tɔli nun'n yɛlɛ sran nga kɛ be ti Nyanmiɛn ndɛ'n, Satan ba, ɔ wa yo man ndɛ nga be tili'n ɔ mlin be klun'n. I kunngba'n kusu akpuɛ nga awie'n wie tɔli su'n yɛlɛ be nga kɛ be ti Nyanmiɛn ndɛ'n, kpɛkuun be klun jɔ be fa su. Sanngɛ be ti kɛ awie b'ɔ lɛ-man ndin sa, be anwlɛn'n sɔ-man, kɛ afɛ'n nin yalɛ klelɛ'n tɔ bé su Nyanmiɛn ndɛ'n ti'n, kpɛkuun bé ti nun saci. Nduin mma nga kusu bɔ awie'n wie tɔli nun'n yɛlɛ be nga be ti Nyanmiɛn ndɛ'n sanngɛ mɛn'n nun ninnge'n i ngokoɛ'n, nin anyanbeun i klolɛ'n, nin bé nyin b'ɔ blo ninnge wie'm be su'n, ɔ tra Nyanmiɛn ndɛ'n, ɔ man ndɛ sɔ'n yo-man kpa. Asiɛ kpa nga kusu bɔ awie'n wie tɔli su'n yɛlɛ be nga kɛ be ti Nyanmiɛn ndɛ'n, be fa su. Be ti kɛ awie b'ɔ yo ye'n sa, kun wlɔ ablasan, kun ekun wlɔ ablesiɛn, yɛ kun ekun wlɔ ya.» Jésus usali be ekun kɛ: «?Be sɔ kannin be fa sie gbogbo bo annzɛ li bo? ?Nán nglo yɛ be sie i-ɔ? Afin sa fi su ka-man nvialiɛ nun b'ɔ su tɛ-man nglo-ɔ, yɛ aswre nun ndɛ fi su ka-man lɛ b'ɔ su fite-man su-ɔ. Sran ng'ɔ si fa sie'n, man ɔ fa sie.» Ɔ seli be ekun kɛ: «Ndɛ nga an ti'n, an `nian su kpa. Suliɛ nga an su nun man sran wie mun'n, i kunngba'n nun yɛ Nyanmiɛn ´su man amun-ɔn, ɔ ´uka amun liɛ'n su.» Afin sran ng'ɔ lɛ like'n yɛ be ´mɛn i wie-ɔ, sanngɛ ng'ɔ lɛ-man like'n, kaan ng'ɔ o i sa nun bɔbɔ'n, be ´de. Ɔ seli ekun kɛ: «Nyanmiɛn sielɛ'n fa sran kun b'ɔ gua awie.» Sɛ ɔ lafi o, sɛ i nyin o su o, wia nun o, kɔnguɛ o, awie'n bɔbɔ fifi, ɔ nyin, ɔ si-man kɛ ɔ yo b'ɔ yo sɔ'n. Asiɛ'n bɔbɔ yo i kpa, ɔ fifi, i sin ɔ wlɔ, kpɛkuun ɔ nɔn nzue kpa. Kɛ ɔ ko blo'n, be fa wlɔsɔ'n wla nun, afin i kpɛlɛ'n ɔ'a ju. Ɔ seli be ekun kɛ: «?Nguɛ yɛ e ´fa Nyanmiɛn sielɛ'n sunnzun i-ɔ annzɛ nyanndra onin yɛ e ´fa kle i bo-ɔ? Ɔ fa tro bɔ be flɛ i mutard'n, kɛ be ´lua'n, ɔ ti kaan tra ninnge mma nga be lua be'n, be kwlaa sanngɛ kɛ be ko lua'n, ɔ nyin, ɔ yo dan tra tro'n kwlaa, ɔ trɛ, ɔ man anunman'm be kwla yo bé sua i sama'm be fɔnvɔ'n nun.» Ɔ kan Nyanmiɛn ndɛ nga be kwla wun i wlɛ'n kpanngban nyanndra nun kle be. Ndɛ ng'ɔ kan kleli be'n, ɔ kɛnnin i kwlaa nyanndra nun, sanngɛ kɛ ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ngunmin be o lɛ'n, ɔ tu i kwlaa bo kle be. Le kunngba sɔ'n i nnɔsua su Jésus seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «Man e wɔ fɛtɛ'n bue kun lɔ.» Kɛ be tuli be bo sran'm be wun lɛ'n, be fa Jésus alie ng'ɔ o nun'n i nun be ɔli, alie wie'm be ko sunmɛnnin i. Seke dan kpa kpɛli nzue'n su, ɔ man nzue'n bo guali alie'n nun, ɔ ka kaan nan ɔ'a yi. Sanngɛ Jésus la alie'n sin lɔ sunmun'n su ɔ su lafi. Be tinngeli i yɛ be seli i kɛ: «?Baba, kɛ e su wu'n, a bu-mɛn i ndɛ?» Ɔ tinngeli nan ɔ'a ijɔ aunngban'n, yɛ ɔ seli nzue'n kɛ: «Yaci bolɛ'n, jran diin!» Kpɛkuun kpe yɛ aunngban'n kpɛli-ɔ, nan lika'n ɔ'a tɔ bliin. Yɛ ɔ usali be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ srɛ kun amun sɔ-ɔ? ?Ɔ yo sɛ ti yɛ an lafi-man Nyanmiɛn su-ɔ?» Srɛ kunnin be dan kpa nan b'a usa bé wun kɛ: « ?Nguɛ sran yɛlɛ nga bɔ aunngban'n nin nzue'n bɔbɔ be sro i sɔ-ɔ?» Be juli fɛtɛ'n bue kun lɔ Gadarafuɛ'm be mɛn'n nun. Kɛ Jésus fin alie'n nun jrali cɛ'n, bian kun bɔ asiɛ usu a saci i'n, ɔ fin ndia su sua'm bé wun lɔ bɛli i wun lɛ. Asieliɛ su sua'm be nun yɛ ɔ tran-an. Sran fi kwla fa-man jrɔkɔ bɔbɔ ci-mɛn i kun, afin cɛn wie be fa blalɛ bo i kpaun, yɛ be ci i nin jrɔkɔ, sanngɛ ɔ kpɛkpɛ jrɔkɔ'n nun, yɛ ɔ bubu kpaun'n nun, sran fi kwla lo-mɛn i. Titi kɔnguɛ nin wia'n nun ɔ wo asieliɛ nin oka'm be su, ɔ kpan, ɔ fa yɛbuɛ kpɛkpɛ i wun. Kɛ ɔ wunnin Jésus mmua lɔ'n, ɔ wanndi ko kotoli i bo, ɔ kpannin kekle kpa kɛ: «?Jésus, Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i Wa, nguɛ ndɛ yɛ ɔ o min nin wɔ ye afiɛn-ɔn? N ´srɛ wɔ, nian Nyanmiɛn'n ti, nán kle n yalɛ.» Afin Jésus dun mmua seli i kɛ: «Asiɛ usu bɔ a saci sran'n, tu bian nga su.» Yɛ Jésus usɛli i kɛ: «?Be flɛ wɔ sɛ?» Ɔ seli kɛ: «Be flɛ min Akpasua Kpli, afin e sɔnnin kpa.» Ɔ srɛli Jésus kpa kɛ nán man ɔ fuan be mɛn sɔ'n nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun kɔkɔti akpasua dan kpa kun o kpɔlɛ wie wun lɛ, be su didi. Asiɛ usu'm be srɛli Jésus kpa kɛ ɔ man be atin man be ko wlu kɔkɔti sɔ'm be nun. Yɛ ɔ mannin be-ɔ, nan asiɛ usu'm b'a fite b'a ko wlu kɔkɔti sɔ'm be nun. Yɛ kɔkɔti akpasua sɔ'n bɔ be ju akpi nnyɔn (2.000) kun'n, be wanndi troli cenje'n be guali fɛtɛ'n nun, nan b'a mlɔn. Be nga be kankan be'n be wanndi ko kannin ndɛ sɔ'n klɔ nin nanmue'm be nun. Sran'm be ko niannin sa ng'ɔ yoli lɔ'n. Be bali Jésus wun lɛ, be wunnin bian bɔ asiɛ usu akpasua kpli'm be sacili i'n ɔ ti ase lɛ. I nyin a klo, ɔ'a wla tralɛ. Ɔ man srɛ kunnin be. Sa nga Jésus yo mannin bian'n bɔ asiɛ usu'm be sacili i'n, nin like ng'ɔ yoli kɔkɔti mun'n, be nga be wunnin nun'n be kan kleli be. Kpɛkuun be srɛli Jésus kɛ ɔ jao be asa'n su. Kɛ ɔ fuli alie nun'n, bian'n bɔ asiɛ usu'm be sacili i'n ɔ srɛli i kpa kɛ ɔ nin i be ´tran. Sanngɛ Jésus a kplin-man su, ɔ seli i kɛ: «Kɔ wɔ awlo ɔ osufuɛ'm be wun lɔ, kan sa nga ɔ Min'n sili wɔ aunnvuɛ b'ɔ yo mannin wɔ'n i kwlaa kle be.» Ɔ ɔli, kpɛkuun ɔ ko boli sa nga Jésus yo mɛnnin i'n i kwlaa ndolo Klɔ Blu asa'n su lɔ. Sran'm be kwlaa bé nuan boli bé wun kpa. Jésus fuli alie'n nun ɔ sɛli i sin fɛtɛ'n bue kun lɔ. Kɛ ɔ o fɛtɛ'n nuan lɛ'n, sran kpanngban kpa be wa yiɛli i wun lɛ ekun. Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua su kpɛn kun bɔ be flɛ Zairis'n bali lɛ. Kɛ ɔ wunnin Jésus'n, ɔ kotoli i bo, ɔ srɛli i kpa, ɔ seli kɛ: «N wa bla kaan'n su wu cinnjin kpa. Bla wa fa ɔ́ sa fuɛ i su, man ɔ yo juejue nan ɔ nyan nguan.» Jésus nin i be ɔli, kɛ be ´kɔ'n, sran kpanngban kpa be su i su, be miɛn i. Bla kun o lɛ, mannza tɛnndɛn tɔli i wun ɔ'a di afuɛ blu-nin-nnyɔn. Ɔ'a fɛ dan kpa ayrefuɛ sunman bé sa nun, ɔ sacili i ninnge b'ɔ o i sa nun'n kwlaa, sanngɛ ɔ'a yo-man ye, i tukpacɛ'n ɔli i nyrun tititi. Ɔ tili Jésus ngan yɛ ɔ wa kɛnnin i tralɛ'n i sin lɔ sran'm be nun. Afin ɔ seli kɛ: «Sɛ n kwla kɛn i tralɛ'n bɔ cɛ'n, n ´yo juejue.» I osu kunngba'n nun i mannza'n wieli, kpɛkuun ɔ wunnin i kɛ i tukpacɛ'n ɔ'a wie. Kpɛkuun Jésus wunnin i kɛ fanngan kun ɔ'a fin i nun ɔ'a fite. Ɔ kpɛli i wun sran'm be su, ɔ usali kɛ: «?Wan yɛ ɔ kannin n tralɛ nin-ɔn?» Yɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be seli i kɛ: «A wun sran nga be mian wɔ yɛ'n, yɛ a tɛ usa kɛ: ?Wan yɛ ɔ kannin min-ɔn?» Ɔ kpɛli i nyin ɔ kunndɛli sran ng'ɔ yoli sa sɔ'n. Kɛ bla'n wunnin like ng'ɔ yoli i'n, srɛ kunnin i, i wun usuli i, yɛ ɔ wa kotoli i bo nan ɔ'a di i kwlaa nanwlɛ a kle i. Nan Jésus a se i kɛ: «N wa, Nyanmiɛn su bɔ a lafi'n ti, w'a nyan ɔ́ ti. Gua ɔ́ wla ase, kɔ, man ɔ tukpacɛ'n wie.» Kɛ i nuan nian tɔ-man'n, kpɛkuun sran'm be fin Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua su kpɛn sɔ'n i awlo lɔ be bali, be wa seli i kɛ: «Ɔ wa'n ɔ'a wu. ?Nguɛ ti yɛ a tɛ kle bian'n yalɛ-ɔ?» Sanngɛ Jésus ɔ'a sie-man i su ndɛ sɔ'n su, ɔ seli Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua su kpɛn'n kɛ: «Nán srɛ kun wɔ, `gua ɔ wla ase. Ɔ'a man-man sran fi atin kɛ ɔ ko sun-mɛn i, san Piɛr, nin Zak ɔ nin i niaan bian Zan. Kɛ be juli bian'n i lika lɔ'n, Jésus wunnin awuyomo bɔ sran'm be bo'n, ɔ nin sunlɛ bɔ be sun'n, ɔ nin kpanlɛ bɔ be kpan'n. Ɔ wluli sua lɔ, ɔ seli be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ an bo awuyomo bɔ an sun sɔ-ɔ? Ba'n ɔ'a wu-man, lafilɛ yɛ ɔ su lafi-ɔ.» Nan b'a sri i. Yɛ ɔ kannin be kwlaa be bo be fiteli-ɔ. Ɔ nin ba'n i si, nin i nin, yɛ be nga be ɔli i sunmanlɛ'n be wluli kan ba'n wo lɔ'n. Ɔ utili ba'n i sa nan ɔ'a se i kɛ: «Talita kumi.» I bo'n kle kɛ: Talua jao! Kpɛkuun talua'n ɔ'a jao ɔ su nanti. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun talua sɔ'n ɔ'a di afuɛ blu-nin-nnyɔn. Bé nuan boli bé wun dan kpa. Jésus wlali bé su nun kpa kɛ nán man sran fi ti sa sɔ'n, yɛ ɔ seli be kɛ be man talua'n i like man ɔ di. Jésus tuli i bo lɛ ɔ ɔli i klɔ. I sɔnnzɔnfuɛ'm be ko sunmɛnnin i. Kɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n juli'n, ɔ wa kleli be like Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun. Sran kpanngban bɔ be tie i ndɛ'n bé nuan'n boli be wun, yɛ be usali kɛ: «?Eee, ɔ tili ndɛ nga'm be nin? ?Ɔ nin i ngwlɛlɛ nga fin nin? Ɔ yo sɛ yɛ ɔ yi atrɛ nga mun-ɔn? ?Nán Mari wa b'ɔ ti ajuin difuɛ b'ɔ ti Zak, nin Zoz, nin Zid, nin Simɔn be niaan bian nin-ɔn? ?I niaan bla'm be nun-man e nun wa?» Ɔ man b'a lafi-mɛn i su. Jésus seli be kɛ: «Be bu Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ i sran lika'n kwlaa, sán i bɔbɔ i klɔfuɛ mun, nin i osufuɛ mun nin i awlofuɛ'm be yɛ be bu-mɛn i sran-an.» Ɔ man ɔ'a kwla yi-man atrɛ fi lɛ, san i sa b'ɔ fa fuɛli i tukpacɛfuɛ wie'm be su b'ɔ yoli bé juejue'n cɛ. I su bɔ be lafi-man'n ɔ bo i nuan kpa. Jésus ɔli klɔ bɔ be mantan lɛ'n be su sran'm be like klelɛ. Kɛ ɔ yiɛli i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn mun'n, ɔ seli be kɛ be `kwla asiɛ usu mun, yɛ ɔ bo be nnyɔn-nnyɔn sunmanlɛ bo-ɔ. Ɔ wlali bé su nun kpa kɛ kɛ be ´kɔ'n, nán man be fa like fi tra nun, like diwa o, trɔ o. I waan nán man be fa sika be pata'n nun san kpɔnman kunngba cɛ yɛ be fa-a. I waan be `wla ngbabua sanngɛ nán man be wla tralɛ nnyɔn. Ɔ seli kɛ: «Klɔ kwlaa nga an ju su'n, yɛ awlo nga an ko sike nun'n, an `tran lɛ lele san amu'an tu amun bo klɔ sɔ'n su. Sɛ an ju lika wie nan b'a sike-man amun'n, bɔ be tie-man amun ndɛ'n, kɛ amun ´tu an bo klɔ sɔ'n su'n, an `kpukpu amún ja wun ndutre'n guɛ i lɛ, ɔ ´yo amun lalofuɛ.» Be ɔli, be kannin nzuɛn kacilɛ ndɛ. Be fuannin asiɛ usu kpanngban, be fa ngo guali tukpacɛfuɛ kpanngban bé su, be yoli be juejue. Famiɛn Erɔd tili ndɛ sɔ'n, afin Jésus dunman'n ɔ'a fu dan kpa. Be waan: «Zan batɛm yofuɛ'n b'ɔ wuli'n yɛ ɔ'a cɛn-ɔn, i sɔ'n ti yɛ ɔ kwla yi atrɛ nin-ɔn.» Yɛ wie'm be waan: «Eli-ɔ,» yɛ wie'm be kusu be waan: «Ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun kɛ laa Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun sa.» Sanngɛ kɛ Erɔd tili i sɔ'n, i waan: «Zan bɔ n kpɛli i ti'n, i yɛ ɔ'a cɛn-ɔn.» Afin Erɔd bɔbɔ i nian bian Filip i yi Erɔdias b'ɔ deli jɛli i'n ti, ɔ man be trali Zan wlɛli i bisua. Afin titi Zan se i kɛ i niaan bian i yi'n i jalɛ'n ti-mɛn i su. Erɔdias fali Zan wun ndɛ sieli i klun, ɔ klo kɛ ɔ ´kun i, sanngɛ ɔ'a kwlɛ-mɛn i yo. Afin Erɔd sro Zan, ɔ si kɛ ɔ ti sran kpa yɛ ɔ ti Nyanmiɛn i sran, i sɔ'n ti ɔ man be niɛn i su. Kɛ ɔ tili ndɛ'n bɔ Zan kannin'n, i akunndan sanngannin, sanngɛ kusu i ndɛ'n i tielɛ yo i fɛ. Sanngɛ Erɔd i awuliɛ cɛn dilɛ nun b'ɔ yiɛli i awa junman difuɛ kaklaakla mun, nin i sonja sasufuɛ mun, ɔ nin Galile sran dandan mun kɛ be wa di cɛn'n, cɛn nga Erɔdias minndɛ'n ɔ juli. Kɛ Erɔdias i wa talua'n wluli lɔ b'ɔ ´si able'n, Erɔd nin be b'ɔ yiali be kɛ be wa di like'n be klun jɔli i wun kpa. Yɛ famiɛn'n seli talua'n kɛ like ng'ɔ klo'n ɔ `kan kle i ɔ ´fa mɛn i. Nan ɔ'a ta nda kɛ: «Like nga a se n kɛ n fa man wɔ'n, kannzɛ mɛn nga n sie'n i bue bɔbɔ-ɔ, n ´fa man.» Ɔ fite ko usɛli i nin kɛ: «?Nguɛ yɛ n `srɛ i-ɔ?» I nin seli i kɛ: «Srɛ Zan batɛm yofuɛ'n i ti'n.» Kpɛkuun ɔ kɛn i wun ndɛndɛ sɛli i sin famiɛn'n wun lɔ nan ɔ'a se i kɛ: «Fa Zan batɛm yofuɛ'n i ti'n man min talie kpɛkplɛkpɛ kun nun icra'n.» Ɔ'a yo-man famiɛn'n i fɛ, sanngɛ nda b'ɔ tali'n nin be ng'ɔ yiali be kɛ be wa di like'n be ti, ɔ klo-man kɛ ɔ kpɛ talua'n. Kpɛkuun ɔ sunmannin sonja nga be niɛn i su'n be nun kun, ɔ seli i kɛ ɔ ko kpɛ Zan batɛm yofuɛ'n i ti'n blɛ i. Sonja'n ko kpɛli Zan i ti'n bisua'n nun, ɔ fɛ i talie kpɛkplɛkpɛ kun nun bali. Ɔ fa mannin talua'n, yɛ i kusu fa ko mɛnnin i nin-ɔn. Kɛ Zan i sɔnnzɔnfuɛ'm be tili ndɛ sɔ'n, be wa fɛli i fuɛn'n nan b'a ko sie i ndia b'ɔ ti kɛ sua ba sa'n nun. Be nga Jésus sunmannin be'n be yiɛli i wun lɛ, be kan like nga be yoli'n i kwlaa nin like nga be kleli'n i kwlaa kleli i. Ɔ seli be kɛ: «An bla man e wɔ e ngunmin blo lɔ e ko de wunmiɛn kan.» Be nyan-man bé ti di-man like bɔbɔ, afin sran nga be ba be kɔ'n, be sɔnnin. I sɔ'n ti'n, be fuli alie kun nun kɛ be ´kɔ be ngunmin blo lɔ. Sanngɛ kɛ sran sunman kpa be wunnin be kɛ be su kɔ'n, be wunnin be wlɛ, ɔ man sran wie'm be fin klɔ nga be mantan lɛ'n be kwlaa bé su be wanndi dunnin mmua Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be nyrun lika nga be kɔ lɔ'n nun. Kɛ Jésus fin alie'n nun jrali'n, ɔ wunnin sran sɔ mun b'a bo nzra dan kpa, nan b'a yo i annvɔ, afin be ti kɛ bua'm bɔ be lɛ-man tafuɛ'n sa, yɛ ɔ boli be like klelɛ'n bo-ɔ, ɔ kleli be like kpanngban. Kɛ aliɛ'n sannin'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunngeli i wun lɛ nan b'a se i kɛ: «Wa ti blo, yɛ kusu aliɛ'n ɔ'a san. Man be atin man be ko to like diwa nanmue nin klɔ nga be mantan wa'n be su.» Jésus seli be kɛ: «An bɔbɔ an `man be like.» Sanngɛ be seli i kɛ: «? Denie ya nnyɔn kpaun yɛ e ko to man be nan be di-ɔ ?» Yɛ ɔ usali be kɛ: «?An lɛ kpaun nnyɛ? An `ko nian.» Be ko niannin nan b'a se i kɛ: «Kpaun'n ti nnun yɛ kpatra'n ti nnyɔn.» Yɛ ɔ seli be kɛ be se sran mun man be gua ase akpasua-akpasua ijre nɔnman'n su lɛ, nan b'a tran ase nyanman-nyanman yaya ɔ nin ablenun-ablenun. Ɔ fali kpaun nnun'n nin kpatra nnyɔn'n yɛ ɔ mɛnnin i nyin'n su nyanmiɛn su lɔ nan ɔ'a la Nyanmiɛn ase. Ɔ bubuli kpaun'n nun nan ɔ'a fa mɛn i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be fa cɛ sran mun. Ɔ fali kpatra nnyɔn'n kusu cɛli be kwlaa. Be kwlaa be dili be ku yili, yɛ be isali kpaun sinsin'n nin kpatra ng'ɔ kali'n gbogbo blu-nin-nnyɔn. Be bɔ be dili kpaun'n, be nun yasua'm be ti akpi nnun (5.000). Kɛ ɔ yoli sɔ'n, kpɛkuun ɔ miɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ'm be fuli alie'n nun dunnin mmua i nyrun nzue cenje'n su Bɛtsaida bue liɛ'n su lɔ. Kɛ be ´kɔ'n, i bɔbɔ mannin sran'm be atin kɛ be wɔ. Kɛ ɔ yoli be blandɛ'n, ɔ ɔli oka kun su ɔ nin Nyanmiɛn be ko kokoli yalɛ. Kɛ aliɛ'n jɔ'n, wuun alie'n wo fɛtɛ'n i afiɛn lɔ, yɛ Jésus kunngba yɛ ɔ o asiɛ wun lɛ-ɔ. Ɔ wunnin i sɔnnzɔnfuɛ'm be alie kanlɛ'n i afɛ'n, afin aunngban'n fin be nyrun lɔ yɛ ɔ ba-a. Kɛ ɔ wa ju aliɛ njɛnniɛn su bɔ akɔ nyinman klikli'm be ´bo'n, Jésus nantili fɛtɛ'n nyin su ɔli bé wun lɔ, ɔ yoli kɛ ɔ ´bu bé wun. Kɛ be wunnin kɛ ɔ su nanti fɛtɛ'n nyin su'n, be buli i kɛ wunmiɛn-ɔn, nan b'a kpan, afin be kwlaa bé nyin tɛ i, ɔ man be klun tili be. Kpɛkuun Jésus nin be su ijɔ, ɔ seli kɛ: «An `gua amún wla ase, min-ɔn, nán srɛ kun amun.» Nan ɔ'a fu bé sin alie'n nun, yɛ aunngban'n yacili kpɛlɛ-ɔ. Bé nuan boli bé wun dan, afin b'a wun-man kpaun'n i atrɛ'n i wlɛ, yɛlɛ kɛ b'a kete. Kɛ be kpɛli nzue'n bɔ be juli Zenezarɛt mɛn'n nun'n, be sili alie'n nan b'a minndɛ i. Kɛ be fin alie'n nun jrali'n, kpɛkuun sran'm be wunnin kɛ Jésus-ɔ. Be wanndi ɔli mɛn sɔ'n i akpasua'n kwlaa su, lika'n kwlaa bɔ be ti i kɛ ɔ o lɛ'n, be fa tukpacɛfuɛ mun tɛ nun blɛ i. Lika kwlaa ng'ɔ kɔ'n, klɔ kaan o, klɔ dan o, nanmue'm be nun o, be fa tukpacɛfuɛ mun be gua be gua'n su, be srɛ i kpa kɛ man be kɛn i tralɛ'n i nuan njɔlɛ'n kunngba cɛ. Be kwlaa nga be kɛn i'n be yo juejue. Farizifuɛ nin mmla klefuɛ wie mun bɔ be fin Zerizalɛm'n be yiali Jésus wun lɛ. Be wunnin i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun wie bɔ be fa bé wun fiɛn di like, afin b'a wunnzin-man bé sa kɛ be seli kɛ be wunnzin'n sa. Yɛlɛ kɛ Zuif mun bɔ be ti Farizifuɛ'n be nin Zuif kun mun kwlaa sɛ b'a wunnzin-man bé sa nun kpa'n, be di-man like, afin be fa lalafuɛ kpɛnngbɛn'm be nzuɛn'n su. Kɛ be fin gua bo ba'n, sɛ be nian wunnzin-man'n, be di-man like mlɔnmlɔn. Be lɛ nzuɛn uflɛ kpanngban ekun. I wie yɛlɛ klowa, nin ondoman, ɔ nin aaba'm be nun wunnzinlɛ. Yɛ Farizifuɛ mun nin mmla klefuɛ'm be usali Jésus kɛ: «?Nzu ti yɛ ɔ sɔnnzɔnfuɛ'm be fa-man lalafuɛ kpɛnngbɛn'm be nzuɛn'n su bɔ be fa bé sa fiɛn di like-ɔ?» Jésus seli be kɛ: «Dunman klofuɛ mun, amún wun ndɛ bɔ Ezai klɛli'n ti nanwlɛ, afin ɔ klɛli i kɛ: ‹Sran nga'm be kɛn i bé nuan bui su kɛ be bu n sran, Sanngɛ be anwlɛn'n nun-man n su, Be manman min ngbɛn, yɛ be kle like nga sran'm be kan'n kɛ ɔ ti Nyanmiɛn mmla'n.› » Yɛ Jésus seli kɛ: «An yaci Nyanmiɛn mmla'n an jran lalafuɛ'm be nzuɛn'n su.» Ɔ seli ekun kɛ: «An yi Nyanmiɛn mmla'n i blo mlɔnmlɔn, an fa amun lalafuɛ nzuɛn'm be su. Afin Moiz kannin kɛ: ‹Bu ɔ si nin ɔ nin be sran,› yɛ ‹sran ng'ɔ kɛn i si annzɛ i nin i ndɛ tɛ'n man be kun i.› Kɛ an yo sɔ'n, an bu-man Nyanmiɛn ndɛ'n i like fi amun bɔbɔ amun lalafuɛ nzuɛn'n i klelɛ bɔ an fa kle wie mun'n ti. Yɛ an yo be wunsu sa sunman kpa ekun.» Ɔ flɛli sran mun ekun nan ɔ'a se be kɛ: «Amun kwlaa an `tie min ndɛ'n, an `bu i akunndan. Like kwlaa nga sran di'n, i wie fi kwla saci-mɛn i, sanngɛ like ng'ɔ fin sran klun fite'n yɛ ɔ saci i-ɔ. [ Sran ng'ɔ si fa sie'n, man ɔ fa sie.]» Kɛ ɔ jaoli sran'm be afiɛn lɛ b'ɔ wluli awlo lɔ'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be usɛli i nyanndra sɔ'n bo. Ɔ seli kɛ: «?Amun kusu, an si-man ngwlɛlɛ? ?An si-man kɛ like kwlaa nga sran di'n, i wie fi kwla saci-mɛn i? Afin nán i anwlɛn'n nun yɛ ɔ wlu-ɔ, sanngɛ ɔ kɔ i klun lɔ, i sin ɔ kɔ i atin nun kɔwlɛ'n nun. Kɛ ɔ kan sɔ'n, ɔ kle kɛ like diwa'n kwlaa ti kpa.» Yɛ ɔ seli kɛ: «Like ng'ɔ fin sran klun fite'n yɛ ɔ saci i-ɔ. Afin sran klun lɔ'n, i anwlɛn nun yɛ akunndan tɛ'n wo-ɔ: bla b'ɔ ti-man bé yi annzɛ bian b'ɔ ti-man bé wun i kunndɛlɛ,, awie, sran kunlɛ, bla bé yi bo kunndɛlɛ annzɛ bian bé wun bo kunndɛlɛ, bé nyin b'ɔ yi-man like'n, klunwi, gblɛ, sa sukusuku yolɛ, anyinbloɛ, sran wun ndɛ kanlɛ, wun tulɛ nin sinnzin yolɛ. Like kainkain sɔ'm be kwlaa be o sran i klun lɔ, be yɛ be saci i-ɔ.» Jésus tuli i bo lɛ ɔli Tir asa'n su. Ɔ wluli awlo kun nun, ɔ klo-man kɛ sran fi si kɛ ɔ o lɛ, sanngɛ ɔ kwla fia-man. Yɛlɛ kɛ bla kun bɔ asiɛ usu a saci i wa bla kan'n, ɔ tili i ndɛ bɔ be kan'n, nan ɔ'a koto i bo. Bla sɔ'n fin Fenisi b'ɔ o Siri mɛn'n nun. Ɔ ijɔ Grɛk. Ɔ srɛli i kɛ ɔ fuan asiɛ usu'n b'ɔ su i wa'n su'n. Jésus seli i kɛ: «Yaci man ba kanngan'm be ku yi ka, afin sɛ be fa ba kanngan'm be aliɛ'n gua alua'm be bo'n, ɔ ti-mɛn i nuan su.» Yɛ bla'n seli kɛ: «Nannan, ɔ ti sɔ, sanngɛ alua'm bɔ be o tabli'n bo'n, be di ba kanngan'm be aliɛ onga-onga'n.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Ndɛ nga a kannin'n ti, kɔ, asiɛ usu'n ɔ'a jao ɔ́ wa'n su.» Kɛ ɔ sɛli i sin i awlo lɔ'n, ɔ wunnin bakan'n ɔ la bɛ'n su lɛ asiɛ usu'n ɔ'a jao i su. Jésus tuli i bo Tir asa'n su kɛ ɔ ´kɔ Galile fɛtɛ'n nuan lɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, ɔ sinnin Sidɔn nan ɔ'a kpɛ Klɔ Blu asa'n. Be fali sutrefuɛ kun b'ɔ kwla ijɔ-man kpa'n blɛli i, be srɛli i kpa kɛ ɔ fɛ i sa fuɛ i su. Ɔ fɛ i jaoli sran'm bé wun lɛ, nan b'a ɔ be ngunmin. Ɔ fɛ i sama'n wlɛli i su'n be nun, yɛ ɔ fɛ i nuan nzue'n kɛnnin i taaman'n. Ɔ mɛnnin i nyin su nyanmiɛn su lɔ, ɔ deli wunmiɛn kaklaka kpa kun, nan ɔ'a se kɛ: «Efata!» I bo kle kɛ, tike. Kpɛkuun sran sɔ'n i su'm b'a tike, i taaman'n ɔ'a yo kpa, yɛ ɔ kwla ijɔli kpa-a. Jésus wlali bé su nun kpa kɛ nán man be kan ndɛ sɔ'n kle sran fi, sanngɛ kɛ ɔ wlali bé su nun sɔ'n, i li bɔ yɛ ɔ kle be kɛ be kan-an. Bé nuan'n boli be wun dan kpa nan b'a se kɛ: «Like kwlaa ng'ɔ yo'n ɔ yo ye, ɔ man sutrefuɛ'm be ti sa yɛ bobofuɛ'm be ijɔ!» I blɛ sɔ'n nun'n, kɛ sran'm be yiali dan kpa ekun bɔ be lɛ-man like diwa'n, Jésus flɛli i sɔnnzɔnfuɛ mun nan ɔ'a se be kɛ: «Nzrafuɛ nga'm be yo min annvɔ, afin be o min wun wa i le nsan yɛ, yɛ siɛn'n be lɛ-man like diwa kun. Sɛ m man be atin kɛ be fa be klun awe'n wɔ be klɔ'n, be ´glɔ atin nun, afin be nun wie'm be fin mmua.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be seli i kɛ: «?Ɔ ´yo sɛ yɛ be ´kwla nyan like diwa aawlɛ flɛnnɛn nga nun wa man be bɔ be ku ´yi-ɔ?» Ɔ usali be kɛ: «?An lɛ kpaun nnyɛ?» Be seli kɛ: «E lɛ nso.» Yɛ ɔ flɛli sran mun kɛ be wa tran ase-ɔ, nan ɔ'a fa kpaun nso'n, kɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase'n, ɔ bubuli be nun, ɔ fa mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be fa cɛ be, yɛ be fa cɛli be-ɔ. Be lɛ kpatra kanngan wie mun ekun, ɔ lali Nyanmiɛn ase, ɔ seli be kɛ be fa cɛ be ekun. Be dili, be ku yili, be isɛli i sinsin b'ɔ kali'n gbogbo nso. Sran sɔ'm be ju bɔ akpi nnan (4.000) kun. Nan Jésus a man be atin kɛ be wɔ. Kpɛkuun ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be fuli alie'n nun be ɔli Dalmanita mɛn'n nun. Farizifuɛ'm be bali kpɛkuun be nin Jésus su si akplowa. Be waan be kɛn i nian ti be seli i kɛ ɔ yi nyanmiɛn su lɔ atrɛ kun. Jésus deli wunmiɛn kaklaka kun, nan ɔ'a se kɛ: «?Nguɛ ti yɛ ajulisufuɛ nga'm be kunndɛ atrɛ-ɔ? Nanwlɛ, be su yi-man atrɛ fi kle-man be.» Kpɛkuun ɔ jaoli bé wun lɛ, ɔ fu alie'n nun ekun kɛ ɔ ´sin fɛtɛ'n bue kun lɔ. I sɔnnzɔnfuɛ'm bé wla fili b'a fa-man kpaun, san kunngba cɛ yɛ ɔ o bé sa nun alie'n nun-ɔn. Jésus wlali bé su nun kɛ be sasa bé wun kpa Farizifuɛ mun nin Erɔd be kpaun ayre'n i lika. I sɔnnzɔnfuɛ'm be seli be wiengu kɛ: «Kpaun bɔ e lɛ-mɛn i'n ti yɛ ɔ seli sɔ-ɔ.» Jésus tili yɛ ɔ seli kɛ: «?Nguɛ ti yɛ an ijɔ-ɔ? ?Kpaun bɔ an lɛ-mɛn'n ti-ɔ? ?An si-man ngwlɛlɛ, an wun-man sa wlɛ? ?Amu'an jinmin? ?Amun nyinma'n wo lɛ ngbɛn, an wun-man ase? ?Amún su'n wo lɛ ngbɛn, an ti-man sa ? ?Kɛ m bubuli kpaun nnun'n nun mannin sran akpi nnun'n (5.000), an wla ɔ'a fi? ?I sinsin bɔ an isali'n ti gbogbo nnyɛ?» Be tɛli su kɛ: «Ɔ ti blu-nin-nnyɔn.» Ɔ usali be ekun kɛ: «?Kɛ m bubuli kpaun nso'n nun mannin sran akpi nnan'n (4.000), i sinsin bɔ an isali'n ti gbogbo nnyɛ?» Be tɛli su kɛ: «Ɔ ti nso.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «?I kwlaa sɔ'n, an nian wun-mɛn i wlɛ?» Be ɔli Bɛtsaida, be fa anyansifuɛ kun blɛli i, be srɛli i kpa kɛ ɔ kɛn i. Ɔ trali anyansifuɛ'n i sa, ɔ fɛ ɔli klɔ'n i sin lɔ, nan ɔ'a fɛ i nuan nzue a kpɛ i nyin su. Ɔ fɛ i sa'n fuɛli i su nan ɔ'a usɛ i kɛ: «?A wun ase?» Ɔ ukeli i nyin yɛ ɔ seli kɛ: «N wun sran mun, sanngɛ be ti kɛ waka mun yɛ be su nanti sa.» Jésus fɛ i sa'n fuɛli i nyin'n su ekun, kɛ anyansifuɛ'n tikeli i nyin ekun'n, kpɛkuun i nyinma'n ɔ'a yo kpa, ɔ'a wun ase weiin kpa. Jésus seli i kɛ ɔ wɔ i awlo nan nán ɔ wlu klɔ'n nun. Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ɔli Sezare Filip akpasua su klɔ'm be su, kɛ be ´kɔ'n, ɔ usali be kɛ: «?Sran'm be waan wan yɛlɛ min?» Be seli i kɛ: «Be waan Zan batɛm yofuɛ'n yɛlɛ wɔ, wie'm be waan Eli yɛlɛ wɔ, wie'm be kusu be waan a ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ.» Yɛ ɔ usali be kɛ: «?Sanngɛ amun liɛ'n, amun waan wan yɛlɛ min?» Piɛr seli i kɛ: «A ti Krist.» Jésus wlali bé su nun kpa kɛ nán man be kɛn i ndɛ kle sran fi. Yɛ ɔ boli be kan klelɛ'n bo kɛ ɔ fata kɛ i b'ɔ kacili Sran'n ɔ wun nyrɛnnɛn dan, nan kpɛnngbɛn mun, nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun, nin mmla klefuɛ mun be ´yi i blo yɛ be ´kun i, sanngɛ i le nsan su'n, ɔ ´cɛn. Ɔ kan ndɛ sɔ'n kleli be weiin. Piɛr fɛ ɔli aamiɛn nan ɔ'a ijɔ i. Yɛ Jésus kpɛli i wun niɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun, ɔ ijɔli Piɛr, ɔ seli i kɛ: « Satan, jao n nyrun lɛ, afin wɔ akunndan'n ti-man Nyanmiɛn liɛ, sran liɛ-ɔ.» I sin ɔ flɛli sran mun nin i sɔnnzɔnfuɛ mun, ɔ seli be kɛ: «Sran nga i waan ɔ wa su n su'n, man ɔ klɛn i wun man min, ɔ suɛ i waka'n nan ɔ su n su.» Afin sran nga i waan ɔ ´sɛsɛ i wun'n, ɔ ´kpɛ i nguan'n sin, sanngɛ sran ng'ɔ kpɛ i nguan'n sin min nin jasin fɛ'n ti'n, wuun sran sɔ'n ɔ sɛsɛ i nguan'n sakpa. ?Sɛ sran kun nyan mɛn'n nun ninnge'n kwlaa nan sɛ i nguan'n kpɛ sin'n, nguɛ yɛ ɔ yo ye mɛn i-ɔ? ?Nguɛ yɛ sran kun kwla fa to i nguan nin-ɔn? Nyanmiɛn nyrun'n, ajulisufuɛ tɛtɛ nga'm be ti kɛ bla b'ɔ kunndɛ bian i wun bo sa. Sran kwlaa nga be o be nun, nyannzuɛn kun be min nin min ndɛ'n ti. Kɛ m bɔ n kacili Sran'n min nin Nyanmiɛn i anz mun e ´ba n Si i dunman nun'n, bɔ be ´wun kɛ i nyrun ti nyannyan ɔ yo sro'n, nyannzuɛn wa kun min kusu be ti. Ɔ seli be ekun kɛ: «Nanwlɛ, be nga be o wa yɛ'n, nán be ngba yɛ wie'n ´kun be nan b'a wun kɛ Nyanmiɛn ɔ'a yi i famiɛn'n nglo a kle be-ɔ.» Kɛ ɔ dili le nsiɛn'n, Jésus fali Piɛr nin Zak, ɔ nin Zan be ɔli be ngunmin oka nglo-nglo kun su. I wunnɛn'n kacili be nyrun. I tralɛ'n kacili ufue nyɛnnyɛnnyɛn bɔ ninnge kpufuɛ fi nun-man asiɛ'n su wa b'ɔ kwla kpu ninnge ɔ fɛn ju sɔ-ɔ. Eli nin Moiz be fiteli be nyrun, nan be nin Jésus a koko yalɛ. Kpɛkuun Piɛr seli Jésus kɛ: «Baba, kɛ e o wa'n ɔ ti kpa, man e kplan kpata nsan, ɔ liɛ kun, Moiz liɛ kun, yɛ Eli liɛ kun.» Srɛ b'ɔ kun be'n ti ɔ wun-man ndɛ ng'ɔ `kan-an. Nyanmiɛn ufue kun wa katali be su, yɛ be tili sran kun nɛn nyanmiɛn ufue sɔ'n nun, sran sɔ'n ɔ seli kɛ: «Min anwlɛn su ba yɛ, an `tie ndɛ ng'ɔ kan'n.» Kpɛkuun i sɔnnzɔnfuɛ'm be nian-niannin bé wun lɛ, b'a wun-man sran fi kun, san Jésus kunngba cɛ yɛ ɔ nin be o lɛ-ɔ. Kɛ be fin oka'n su lɔ be ´jra'n, Jésus wlali bé su nun kpa kɛ nán man be kan like nga be wunnin i'n kle sran fi lele san i b'ɔ kacili Sran'n ɔ'a wu ɔ'a cɛn. Be fali sa sɔ'n su nan b'a usa bé wun kɛ: «?Cɛnlɛ sɔ'n i bo yɛlɛ onin?» Yɛ be usali Jésus kɛ: «?Nguɛ ti yɛ man mmla klefuɛ'm be waan san Eli yɛ ɔ ´dun mmua ba nin-ɔn ?» Ɔ tɛli be su kɛ: «Eli ´dun mmua ɔ wa yo ninnge'n kwlaa be uflɛ ekun. ?Yɛ ɔ yo sɛ ti yɛ be klɛ m bɔ n kacili Sran'n mín wun ndɛ kɛ m wa wun nyrɛnnɛn dan kpa nan be ´yo n finfin nin-ɔn ? Sanngɛ n ´kan kle amun kɛ Eli bali nan b'a yo i kɛ be klun klo'n sa, afin be klɛli i i wun ndɛ'n nun sɔ.» Kɛ be juli i sɔnnzɔnfuɛ kun nga'm bé wun lɛ'n, be wunnin sran kpanngban kpa kɛ b'a yia be wun lɛ, yɛ be wunnin kɛ mmla klefuɛ'm be nin be su kan ndɛ. Kɛ sran sɔ'm be wunnin Jésus'n, ɔ fuli be nun, nan b'a wanndi a ko yo i like. Yɛ ɔ usɛli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «?Nguɛ ndɛ yɛ amun nin be kan-an?» Yɛ sran nga be yiali lɛ'n be nun kun seli kɛ: «Baba, ń wa yasua bɔ asiɛ usu a yo i bobo'n, n fa blɛli wɔ. Lika kwlaa nga asiɛ usu sɔ'n ko tɔ i su'n, ɔ tɛ i ase, i nuan nzue'n bo nglo, ɔ di i je'n, ɔ kete kafiaa. N srɛli ɔ sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be tu i bakan'n su, b'a kwlɛ-mɛn i yo.» Yɛ Jésus usali kɛ: «?Amun ajulisufuɛ mun bɔ an lafi-man sa su'n, min nin amun ´tran lele fa ju cɛn onin? ?Yɛ n ´tra min anwlɛn amún wun lele fa ju cɛn onin? An `fɛ i blɛ min.» Be fɛ blɛli i. Kɛ ɔ wunnin Jésus'n, asiɛ usu b'ɔ su i su'n ɔ man ɔ keteli kafiaa, ɔ tɔli, ɔ la kondoli, yɛ i nuan nzue'n boli nglo. Yɛ Jésus usɛli i si'n kɛ: «?Kɛ like sɔ'n tɔli i su'n i afuɛ nnyɛ yɛ?» Ɔ seli kɛ: «Kɛ ɔ fin i ba kaan nun'n yɛ like sɔ'n tɔli i su-ɔ.» Cɛn wie ɔ fɛ i yi sin nun, yɛ cɛn wie ɔ fɛ i yi nzue nun kɛ ɔ ´kun i. Sanngɛ ɔ liɛ'n, sɛ a kwla yo like wie'n, wun e aunnvuɛ yo man ye. Yɛ Jésus seli i kɛ: «A se n kɛ, sɛ a kwla yo'n…nian, sran ng'ɔ lafi Nyanmiɛn su'n ɔ kwla sa'n kwla yo.» Kpɛkuun ba'n i si'n kpannin kɛ: «N lafi i su! Uka min i su bɔ n lafi-man kpa'n ti.» Kɛ Jésus wunnin sran'm bɔ be wanndi ba'n, ɔ ijɔli asiɛ usu'n, ɔ seli i kɛ: «Asiɛ usu bɔ a yo man sran yo bobofuɛ nin sutrefuɛ'n, jao ba nga su, nán tɔ i su kun.» Kɛ asiɛ usu'n b'ɔ o ba'n su'n kpannin'n, ɔ keteli i kafiaa nan ɔ'a jao i su. Ba'n kacili kɛ ɔ'a wu sa, ɔ man be kpanngban lika be waan ɔ'a wu. Sanngɛ Jésus trɛli i sa ɔ mɛnnin i su, nan ɔ'a jao. Kɛ Jésus wluli awlo lɔ b'ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ngunmin be o lɛ'n, be usɛli i kɛ: «?Nguɛ ti yɛ y'a kwla fuan-man asiɛ usu sɔ nin-ɔn?» Ɔ seli be kɛ: «Like kɛ nga sa'n, sɛ be srɛ-man Nyanmiɛn kɛ ɔ tu i'n, be kwla tu-mɛn i.» Be tuli bé bo lɛ be ɔli yɛ be kpɛli Galile'n. Jésus klo-man kɛ be si lika ng'ɔ wo'n, afin kɛ ɔ ´kle i sɔnnzɔnfuɛ'm be like'n, ɔ seli be kɛ: «Be wa fa m bɔ n kacili Sran'n man sran mun, be ´kun min, kɛ n wu b'ɔ di le nsan'n, n ´cɛn.» I sɔnnzɔnfuɛ'm b'a wun-man ndɛ sɔ'n wlɛ, sanngɛ srɛ bɔ kun be ti'n, b'a usɛ-mɛn i. Be juli Kapɛrnaɔm lɔ. Kɛ be wluli awlo lɔ'n, Jésus usɛli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «?Nguɛ ndɛ yɛ an kɛn i atin nun lɔ nin-ɔn?» Sanngɛ b'a uke-man bé nuan, afin be si akplowa atin nun lɔ kɛ be ´wun be nun sran ng'ɔ ti dan tra be kwlaa'n. Kɛ ɔ trannin ase'n, ɔ flɛli i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn mun nan ɔ'a se be kɛ: «Sran nga i waan ɔ ´yo sran'm be kwlaa be nun dan'n, man ɔ dun mmua yo be kwlaa be nun kaan yɛ ɔ `su be.» Yɛ ɔ fali ba kaan kun jrɛnnin i be afiɛn lɛ, ɔ fɛ i sa fuɛli i wati yɛ ɔ seli be kɛ: «Sran kwlaa ng'ɔ sɔ ba kaan kun kɛ nga sa nun n dunman nun'n, wuun ɔ'a sɔ m bɔbɔ min nun, yɛ sran kwlaa ng'ɔ sɔ min nun'n, nán min yɛ ɔ sɔ min nun-ɔn, sanngɛ sran ng'ɔ sunmannin min'n i nun yɛ ɔ'a sɔ-ɔ.» Zan seli Jésus kɛ: «Baba, e wunnin sran kun b'ɔ nun-man e nun wie, kpɛkuun ɔ fa ɔ dunman'n fuan asiɛ usu. I sɔ'n ti e seli i kɛ nán man ɔ fuan be kun yɛlɛ kɛ ɔ nun-man e nun wie.» Yɛ Jésus seli kɛ: «Nán an se i kɛ nán ɔ fuan be, afin sran fi kwla fa-man n dunman'n yi-man atrɛ nan be jaosu kunngba'n nun ɔ'a kan min wun ndɛ. Sran ng'ɔ nin e lɛ-mɛn i'n, ɔ jin é sin. Nanwlɛ, kɛ an ti Krist liɛ'n ti, sran ng'ɔ man amun nzue klowa kun'n, ɔ ´nyɛn i nuan like.» «Sanngɛ sɛ sran wie saci ba kanngan nga be lafi n su'n be nun kun ti nun'n, ɔ flunman kɛ be fa yɛbuɛ nin dan kun minndɛ i kɔmin be to i yi jenvie'n nun. Sɛ ɔ́ sa'n man a yo sa tɛ'n, kpɛ. Ɔ flunman kɛ ɔ́ sa'n ti sin nan a nyan nguan'n tra kɛ a lɛ sa nnyɔn nan a wɔ nyrɛnnɛn lika'n nun sin b'ɔ nuan-man nun'n, [ lɔ sɔnniɛn'm be wu-man yɛ sin nuan-man.] Sɛ ɔ́ ja'n man a yo sa tɛ'n, kpɛ. Ɔ flunman kɛ ɔ́ ja'n ti sin nan a nyan nguan'n tra kɛ a lɛ ja nnyɔn nan ba to wɔ a yi nyrɛnnɛn lika'n nun'n, [ lɔ sɔnniɛn'm be wu-man yɛ sin nuan-man.] Sɛ ɔ nyinma'n man a yo sa tɛ'n, tu yi. Ɔ flunman kɛ a fa ɔ nyinma kun yo mɛn nga Nyanmiɛn sie'n i nunfuɛ tra kɛ a lɛ nyinma nnyɔn nan b'a to wɔ a yi nyrɛnnɛn lika'n nun'n, lɔ sɔnniɛn'm be wu-man yɛ sin nuan-man. Afin be wa fa sin gua sran'm be kwlaa be su kɛ be fa njin gua tro nun'n sa. ?Njin'n ti like kpa, sanngɛ sɛ i ta'n kpɔ'n, be ´yo i sɛ nan ɔ'a nyan ta ekun? Man amún nuan nun yo fɛ kɛ njin sa, man amún nuan sɛ.» Jésus tuli i bo lɛ ɔli Zide mɛn'n nun ɔ nin Zurdɛn'n i sin lɔ. Sran kpanngban kpa be yiɛli i wun lɛ ekun, ɔ kle be like afin ɔ yo i sɔ titi. Farizifuɛ wie'm be bɛli i wun lɛ. Be waan be kɛn i nian ti be usɛli i sɛ yasua lɛ atin kɛ ɔ yrɛ i yi o. I kusu usali be kɛ: «?Moiz seli amun sɛ?» Be waan: «Moiz mannin atin kɛ be `klɛ yralɛ fluwa man bla'n nan b'a yrɛ i.» Yɛ Jésus seli kɛ: «Amun ketelɛ bɔ amu'an kete'n ti yɛ Moiz klɛ mmla sɔ'n mannin amun-ɔn.» Sanngɛ mɛn'n i bo bolɛ nun «Nyanmiɛn yili yasua nin bla. I sɔ'n ti yɛ ɔ fata kɛ yasua kpaci i si nin i nin, yɛ ɔ fɛ i wun mɛntɛn i yi nan be nnyɔn'n be kaci sran wunmuan nin-ɔn.» Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, be ti-man sran nnyɔn kun, sanngɛ be ti sran wunmuan. Ɔ man like nga Nyanmiɛn kan bé bo nun'n, nán man sran fi ti be nun. Kɛ be wluli awlo lɔ'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be usɛli i ndɛ sɔ'n nun ekun. Ɔ seli be kɛ: «Sran kwlaa ng'ɔ yrɛ i yi nan ɔ ja uflɛ'n, wuun ɔ'a kunndɛ bla i yi bo. Yɛ bla ng'ɔ yrɛ i wun nan ɔ ja uflɛ'n, wuun ɔ'a kunndɛ bian i wun bo.» Sran'm be fali ba kanngan mun blɛli i kɛ ɔ fɛ i sa fua be su, sanngɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be ijɔli be. Kɛ Jésus wunnin i sɔ'n, ɔ'a yo-mɛn i fɛ, nan ɔ'a se be kɛ: «An `yaci ba kanngan'm be nun man be bla n sin, nán an fuan be, afin be bɔ be yo bé wun kɛ ba kanngan nga mun sa'n, be yɛ Nyanmiɛn sie be-ɔ. Nanwlɛ, sran ng'ɔ yo-mɛn i wun kɛ bakan sa, b'ɔ fɛ-mɛn i wun man-man Nyanmiɛn kɛ ɔ sie i'n, ɔ su yo-man mɛn nga Nyanmiɛn sie'n i nunfuɛ mlɔnmlɔn.» Ɔ to i sa blali be, ɔ fɛ i sa fuafuali be su, yɛ ɔ yrali be nguan. Kɛ Jésus fali atin'n su b'ɔ ´kɔ'n, sran kun wanndi wa kotoli i bo, ɔ usali Jésus kɛ: «?Nja, ɔ bɔ a ti like klefuɛ kpa'n, nguɛ yɛ n `yo nan man nyan anannganman nguan nin-ɔn?» Jésus seli i kɛ: «?Nguɛ ti yɛ a flɛ min kɛ n ti kpa nin-ɔn? Sran fi ti-man kpa san Nyanmiɛn kunngba cɛ. A si mmla'n b'ɔ se kɛ: Nán kun sran, nán kunndɛ bla annzɛ bian ɔ́ yi annzɛ ɔ́ wun bo, nán wua, nán tɔn sran suɛn, nán di ndrunmun, bu ɔ́ si nin ɔ nin be sran.» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Nja, kɛ ɔ fin m ba kaan nun'n, n fɛ i kwlaa su.» Jésus niɛnnin, ɔ kloli i sa, nan ɔ'a se i kɛ: «Ɔ tɛ ka wɔ like kun yolɛ, kɔ, ko yo ɔ ninnge'm be atɛ, fɛ i sika'n man yalɛfuɛ mun, yɛ a ´nyan ninnge kpakpa nyanmiɛn su lɔ. Nan bla wa su n su.» Ndɛ sɔ'n ti ɔ mlɛnnin i nyrun, ɔ yoli i ya, ɔ jao ɔli, yɛlɛ kɛ ɔ ti anyanbeunfuɛ dan. Kɛ Jésus niɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ'm bɔ be sin yiɛ i lɛ'n, ɔ seli be kɛ: «Kɛ anyanbeunfuɛ kun fɛ i wun man Nyanmiɛn kɛ ɔ sie i'n, ɔ ti kekle!» I ndɛ sɔ'n boli i sɔnnzɔnfuɛ'm bé nuan dan kpa. Yɛ ɔ seli be ekun kɛ: «M mma mun, kɛ sran kun b'ɔ fɛ i wla guɛ i anyanbeun'n su'n ɔ `fɛ i wun man Nyanmiɛn kɛ ɔ sie i'n, ɔ ti kekle! Nyɔnngɔnmɛn i dɔlua buɛ nun sinlɛ'n ti pɔpɔ tra kɛ anyanbeunfuɛ kun fɛ i wun man Nyanmiɛn kɛ ɔ sie i'n.» Ɔ boli i sɔnnzɔnfuɛ'm bé nuan dan kpa ekun, nan b'a usa bé wun kɛ: «?Sɛ ɔ ti sɔ'n, wuun waan yɛ ɔ ´kwla fite nun-ɔn?» Jésus niannin be nan ɔ'a se be kɛ: «Sa sɔ'n, sran kwlɛ-mɛn i yo, sanngɛ Nyanmiɛn kwla yo, afin Nyanmiɛn kwla sa'n kwlaa yo.» Yɛ Piɛr seli i kɛ: «Nian, e liɛ'n, y'a yaci e ninnge'n kwlaa y'a su ɔ su.» Jésus seli kɛ: «Nanwlɛ, sran kwlaa nga min nin jasin fɛ'n ti ɔ yaci i awlo, nin i niaan mun, ɔ nin i nin, nin i si, nin i mma mun ɔ nin i asiɛ'n, ɔ ´nyɛn i wunsu sɔ kpɛ ya, sua o, niaan o, niɛn o, ba o, asiɛ o, ɔ nin yalɛ klelɛ kɛ e o yɛ'n, yɛ ɔ ´nyan Anannganman nguan blɛ ng'ɔ ba lɔ'n. Be nga be dun mmua'n, be nun sunman be wa ka siɛn, yɛ be nga be ka siɛn'n, be nun sunman wa dun mmua.» Kɛ be fali atin'n su bɔ be ´kɔ Zerizalɛm'n, Jésus yɛ ɔ dun be mmua-a. I sɔnnzɔnfuɛ'm be akunndan ti sannganwa, yɛ srɛ kunnin be nga be su be su'n. Yɛ Jésus fɛli i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn mun be ɔli be ngunmin ekun-ɔn, ɔ kan sa ng'ɔ wa tɔ i su'n kleli be. Ɔ seli kɛ: «An `nian, e su kɔ Zerizalɛm, be wa fa m bɔ n kacili Sran'n man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mmla klefuɛ mun. Be ´se kɛ m'an di fɔ nan be `kun min, be ´fa min man be nga be ti-man Zuif'n, be ´yo n finfin, be ´gua min wun ngɔsrɛ, be ´bo min nin ngble, yɛ be ´kun min, kɛ n di le nsan'n, n ´cɛn.» Zebede wa yasua nnyɔn'n, Zak nin Zan, be wunngeli Jésus wun lɛ, yɛ be seli i kɛ: «Baba, like nga e wa srɛ wɔ yɛ'n, yo man ye.» Ɔ usali be kɛ: «?Nguɛ yɛ amun waan n yo man amun-ɔn?» Be seli i kɛ: «Kɛ a ´di ɔ famiɛn'n, yo man e nun kun tran ɔ fama su, yɛ man kun tran ɔ bɛ su.» Jésus seli be kɛ: «An si-man like nga an srɛ'n. ?Klowa nga m wa nɔn nun'n, an kwla nɔn nun wie? ?Yɛ batɛm nga be wa yo min'n, an kwla yo wie? Be seli kɛ: «Ɛɛn, e kwlɛ i yo.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Ɔ ti nanwlɛ kɛ klowa nga m wa nɔn nun'n, amun ´nɔn nun wie, yɛ batɛm nga be wa yo min'n, be ´yo amun wie, sanngɛ n fama su nin m bɛ su tranlɛ liɛ'n, nán min yɛ m man-an, ɔ ti be nga Nyanmiɛn siesie mannin be'n be liɛ.» Kɛ be blu nga'm be tili ndɛ sɔ'n, ya kunnin be Zak nin Zan bé wun. Jésus flɛli be kwlaa, nan ɔ'a se be kɛ: «An si kɛ be nga be sie be kɛ be sie nvle wie mun'n, be mianmian be sran mun, yɛ sran dandan'm be tin be sran'm be su. Amun liɛ'n su yo-man sɔ, sanngɛ amun nun sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´yo dan'n, man ɔ su i wiengu mun, yɛ amun nun sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´yo amún su kpɛn'n, man ɔ yo i wiengu'm be kwlaa be kanga. Afin m bɔ n kacili Sran'n m'an ba-man kɛ be su min, sanngɛ sran'm be sulɛ ti yɛ m bali-ɔ nan n ´fa min wun n kpɔ sran sunman bé ti.» Kɛ be juli Zeriko lɔ bɔ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ mun ɔ nin sran kpanngban be fin lɛ be ´kɔ'n, Time wa yasua Bartime b'ɔ ti anyansifuɛ'n b'ɔ srɛsrɛ like'n, ɔ ti atin nuan lɛ. Kɛ ɔ tili kɛ Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n yɛ ɔ su sin'n, ɔ kpan seli kɛ: «Jésus, David Anunman, si min aunnvuɛ yo n ye!» Be nun sunman kpa be ijɔli i kɛ ɔ muɛn i nuan, sanngɛ ɔ kpannin kekle kpa trali laa liɛ'n kɛ: «David Anunman, si min aunnvuɛ!» Jésus jrannin nan ɔ'a se kɛ: «An `flɛ i man ɔ bla.» Be flɛli anyansifuɛ'n, be seli i kɛ: «Gua ɔ́ wla ase, jao, ɔ su flɛ wɔ.» Ɔ toli i tralɛ dan'n guɛli i lɔ, ɔ jaoli waka, ɔ bali Jésus wun lɛ. Jésus usɛli i kɛ: «?Nguɛ yɛ ɔ waan n yo man wɔ-ɔ?» Anyansifuɛ'n seli i kɛ: «Baba, yo man n wun ase.» Jésus seli i kɛ: «Kɔ, Nyanmiɛn su bɔ a lafi'n ti, w'a yo juejue. Kpɛkuun ɔ'a wun ase nan ɔ'a su Jésus su.» Kɛ be wa ju Zerizalɛm bɔ be juli Bɛtfaze nin Betani, be mantannin Olivie Oka'n nan Jésus ɔ'a sunman i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun nnyɔn. Ɔ seli be kɛ: «An `wɔ klɔ'n b'ɔ o amun nyrun lɛ'n su. Kɛ an ju lɔ cɛ'n, amun ´wun aflunmun b'ɔ ɔ'a kpɛ cro kun bɔ sran fi nian fu-man su le, ɔ minnda lɛ. An `nyannji i fa bla. Sɛ sran wie usa amun kɛ, nguɛ ti yɛ an nyannji i'n, an `se i kɛ: ‹E Min'n i sa a miɛn i wun, i waan e fa blɛ i, ɔ ´fa blɛ amun ekun icra'n.› » Kɛ be ɔli'n, be wunnin aflunmun'n sɔ'n, ɔ minnda anuan kun nun atin nuan lɛ, nan b'a nyannji i. Be nga be o lɛ'n, be wie'm be usali be kɛ: «?An su yo nzu? ?Nguɛ ti yɛ an nyannji aflunmun nin-ɔn?» Be kannin ndɛ nga Jésus kan kleli be'n, yɛ be yacili be nun-ɔn. Be fa aflunmun'n ko mannin Jésus, be fa bé tannin mun sɛsɛli i su, yɛ Jésus trannin su-ɔ. Sran kpanngban be sɛsɛli bé tannin mun atin'n nun, wie'm be kusu be bubu fie'n su nnya mun be guɛguɛ i atin'n nun. Be nga be dun mmua i nyrun'n nin be nga be su i su'n be kpan se kɛ: « Ozanna! Sran ng'ɔ ba e Min Nyanmiɛn i dunman nun'n, man ɔ nyan nguan! Nyanmiɛn man famiɛn ng'ɔ ba e nannan David osu nun'n i famiɛn'n yo ye! Man Ozanna'n tɛ nyanmiɛn su lɔ!» Jésus juli Zerizalɛm lɔ nan ɔ'a wlu Nyanmiɛn i sua'n nun. Kɛ ɔ nian-niannin lɔ ninnge'n kwlaa'n, b'ɔ wunnin kɛ aliɛ a san'n, ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn mun be ɔli Betani. Kɛ aliɛ'n cɛnnin bɔ be fin Betani lɛ be ´kɔ'n, awe kunnin Jésus. Ɔ wunnin figie bo kun mmua lɔ, nnya o su. Ɔ ɔli kɛ ɔ ko nian sɛ ɔ ´nyan mma wie su o, sanngɛ kɛ ɔ wunngeli lɔ'n, ɔ'a wun-man like fi san i nnya'n, afin nán figie'm be sulɛ blɛ nin-ɔn. Yɛ ɔ seli figie'n kɛ: «Nán sran fi di ɔ́ su mma kun mlɔnmlɔn!» I sɔnnzɔnfuɛ'm be tili. Kɛ be juli Zerizalɛm lɔ'n, Jésus wluli Nyanmiɛn i sua'n nun ekun. Kpɛkuun yɛ ɔ tɔli aata difuɛ nin be nga be to like Nyanmiɛn i sua'n nun'n be bo kanlɛ su-ɔ. Ɔ su jɛtɛ mma kacifuɛ'm be tabli'n nin okunmomo atɛ yofuɛ'm be bia'm be bo guali. Ɔ'a man-man sran fi atin kɛ ɔ sua like sin Nyanmiɛn i sua'n i awlo'n i afiɛn. Kɛ ɔ ´kle be like'n, ɔ se be kɛ: «?B'a klɛ-mɛn i kɛ: Be wa flɛ ń sua'n kɛ nvle-nvle'm be kwlaa be Nyanmiɛn srɛlɛ sua? Sanngɛ amu'an fa kaci awiefuɛ'm be fiawlɛ.» Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mmla klefuɛ'm be tili'n, be kunndɛli i kunwlɛ. Be sro i yɛlɛ kɛ i like b'ɔ kle'n bo sran'm be kwlaa bé nuan. Kɛ wia'n tɔli'n, Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be fin klɔ'n nun fiteli. Nglɛmun kɛ be ´sin'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunnin figie sɔ'n ɔ'a wu kee lele a ju i olui'n nun lɔ. Piɛr wla kpɛnnin sa nga Jésus yoli figie'n su, ɔ seli Jésus kɛ: «Baba, nian, figie'n bɔ a boli i sannzan'n ɔ'a wu.» Yɛ Jésus seli be kɛ: «An `lafi Nyanmiɛn su. Nanwlɛ, sran ng'ɔ lafi Nyanmiɛn su'n, ɔ kwla se oka nga kɛ ɔ tu i bo wa ko tɔ jenvie'n nun. Sɛ i anwlɛn'n ti-man nnyɔn-nnyɔn b'ɔ lafi ndɛ ng'ɔ kannin'n su kɛ ɔ ´yo'n, Nyanmiɛn wa yo i sɔ mɛn i. I sɔ'n ti'n, n ´kan kle amun kɛ like kwlaa nga an srɛ'n, an `lafi su kɛ amu'an nyɛn i, ɔ wa fa man amun. Kɛ an jao bɔ amun ´koko yalɛ kle Nyanmiɛn'n, sɛ sran wie wun ndɛ wo amun klun'n, an `yaci cɛ i nan amun Si b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n ɔ'a yaci sa nga an yoli i'n ɔ'a cɛ amun. [ Sanngɛ sɛ an yaci cɛ-mɛn i'n, amun Si b'ɔ o Nyanmiɛn su lɔ'n su yaci-man amun liɛ'n kusu cɛ-man amun.]» Be bali Zerizalɛm lɛ ekun. Kɛ Jésus ´wlan-wlan Nyanmiɛn i sua'n nun'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun, nin mmla klefuɛ mun, ɔ nin kpɛnngbɛn mun be bɛli i wu lɛ nan b'a usɛ i kɛ: «?Wan dunman nun yɛ a yo sa nga mun-ɔn? ?Yɛ wan yɛ ɔ tuli wɔ kɛ a yo-ɔ?» Jésus seli be kɛ: «N kusu m wa usa amun sa kun, sɛ an tɛ n su'n, n ´kle amun sran ng'ɔ mannin min atin bɔ n yo sa sɔ'n. ?Zan i batɛm b'ɔ yoli'n, Nyanmiɛn yɛ ɔ mɛnnin i atin annzɛ sran yɛ ɔ mɛnnin i atin yɛ ɔ yo-ɔ? An `bua n wie.» Sanngɛ be seli be wiengu kɛ: «Sɛ e se kɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ mɛnnin i atin'n, ɔ ´usa e kɛ: ‹?Sɛ ɔ ti sɔ'n, nguɛ ti yɛ amu'an lafi-mɛn i su-ɔ?› Sɛ e se kɛ sran yɛ ɔ mɛnnin i atin'n…» Srɛ kun be sran'm be wun, afin be kwlaa be bu Zan Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sakpa. I sɔ'n ti'n, be seli Jésus kɛ: «E si-mɛn.» Yɛ Jésus seli be kɛ: «N kusu, n su kle-man amun sran ng'ɔ mannin min atin bɔ n yo sa sɔ'n.» Jésus buli nyanndra wie kleli be. Ɔ seli kɛ: «Bian kun di i vinyi fie. Ɔ sili i wun, yɛ ɔ kpɛli vinyi'n i nzue cuɛnwlɛ, ɔ kplannin akpa fleiin kun, yɛ ɔ fa wlali vinyi fie sunianfuɛ'm bé sa nun nan ɔ'a ɔ mɛn wie nun. Kɛ ɔ juli vinyi'n i tilɛ'n, ɔ sunmɛnnin i sran kun vinyi sunianfuɛ'm be sin kɛ ɔ ko fɛ i liɛ blɛ i. Be trɛli i be boli i, be kɛnnin i bo nan ɔ'a toto i sa a sɛ i sin. Ɔ sunmɛnnin i sran kun ekun bé wun lɔ, be boli i fɛ, yɛ be yoli i tɛ kpa. I nsan su liɛ'n b'ɔ sunmɛnnin i'n, be kunnin i. I sin ɔ sunmannin wie mun ekun, be boli wie, yɛ be kunnin wie. Ɔ man ɔ kɛ i wa yasua'n b'ɔ ti i anwlɛn su ba'n i kunngba cɛ. Ɔ sunmɛnnin i be wun lɔ ekun, ɔ seli kɛ: ‹Min wa'n liɛ'n, be wa bu i sran.› Sanngɛ kɛ vinyi fie sunianfuɛ sɔ'm be wunnin i'n, be seli be wiengu kɛ: ‹I aja difuɛ'n yɛ, an `bla man e kun i nan i ninnge'm be yo e liɛ.› Yɛ be trɛ i be kunnin i-ɔ, nan b'a yi i vinyi fie'n sin lɔ. ?Nguɛ yɛ vinyi fiefuɛ'n ɔ wa yo-ɔ? Ɔ ´ba, ɔ ´kun vinyi fie sunianfuɛ mun, yɛ ɔ ´fa vinyi fie'n wla sran uflɛ'm bé sa nun. ?Nyanmiɛn Ndɛ nga be kleli i kɛ: ‹Yɛbuɛ nga sua kplanfuɛ'm be yili i blo'n, i yɛ ɔ'a kaci yɛbuɛ kpa b'ɔ tra sua'n i cɔnjɔ'n i ase'n, i sɔ'n fin e Min'n, yɛ kɛ e wun i'n, ɔ bo é nuan'n.› amun nian kɛnngɛn-mɛn i le ?» Kɛ be wunnin i wlɛ kɛ be ti yɛ Jésus buli nyanndra sɔ'n, be waan be ´trɛ i, sanngɛ sran'm bé wun srɛ ti be yacili i lɛ, be jaoli i wun lɛ be ɔli. Be sunmannin Farizifuɛ mun nin Erɔdfuɛ wie mun Jésus wun lɔ kɛ be ko tie i nuan bo ndɛ nan be jran su fa trɛ i. Be wa seli i kɛ: «Nja, e si kɛ a di nanwlɛ. Yɛ e si ekun kɛ a sro-man sran fi, afin a nian-man sran nyrun yɛ a yo sa-a, yɛ a kle sran mun Nyanmiɛn atin'n nanwlɛ nun. ?E `su lapo man Sezar? E su, annzɛ nán man e su?» Kɛ Jésus wunnin kɛ be su to i gblɛ'n, ɔ seli be kɛ: «?Nzu ti yɛ an kan min nian-an? An `fa denie kun blɛ min man n nian.» Be blɛli i kun, yɛ ɔ usali be kɛ: «?Wan yɛlɛ ng'ɔ o su yɛ'n? ?Yɛ wan sanuan yɛlɛ ng'ɔ klɛ su lɛ'n?» Be seli i kɛ: «Sezar yɛ ɔ o su-ɔ, yɛ i sanuan yɛ ɔ o su-ɔ.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Sɛ ɔ ti sɔ'n, an `fa ng'ɔ ti Sezar liɛ'n mɛn i, yɛ ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ'n, an `fa mɛn i.» Ndɛ ng'ɔ kannin'n boli bé nuan. Sadisefuɛ mun bɔ be waan, sɛ sran wu-ɔ ɔ cɛn-man'n, be bali Jésus wun lɛ, be usɛli i kɛ: «Nja, nian ndɛ bɔ Moiz klɛ mannin ye-ɔ, i waan: ‹Sɛ sran wie i niaan b'ɔ nin i yi'n b'a wu-man ba'n ɔ wu'n, man i niaan'n ja bla'n ekun nan ɔ nin i be wu ba, nan i niaan'n i osu'n ɔ'a nunnun-man.› Yasua nso be o lɛ, be ti niaan. Be nyrun kpɛn'n jali bla, i sin be nian sɔ'n ɔ wa wuli, ɔ'a nyan-man ba b'ɔ ´kɛ i osu-ɔ. Ng'ɔ mɛntɛn i'n, ɔ jɛli i angboti'n, ɔ nin i a wu-man ba, i kusu wa wuli. Be nsan su'n nin be nga mun be jali bla kunngba'n, be kusu be wa wuli. Be nso'n, be nun wie fi be nin i b'a wu-man ba. Kɛ be kwlaa be wuli'n, i sin bla'n kusu wa wuli. ?Kɛ sran'm be ´cɛn'n, bla sɔ'n ɔ ´yo be nun onin liɛ, afin be nso'n be jɛli i?» Jésus seli be kɛ: «Amu'an fɔn. ?An si sa ti'n? Afin an wun-man Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n i wlɛ, yɛ kusu amun wun-mɛn i wlɛ kɛ Nyanmiɛn kwla sa kwlaa yo. Afin kɛ sran'm be ko cɛn'n, yasua su ja-man bla kun, yɛ bla kusu su ja-man bian kun, sanngɛ be ´yo kɛ anz'm bɔ be o Nyanmiɛn su lɔ'n sa. ?Be nga be wuli'n be cɛnlɛ'n i wun ndɛ liɛ'n, amu'an kanngan-man Moiz i fluwa'n b'ɔ kle susrɛ'n i wun ndɛ'n nun'n i nun le? Ɔ klɛli i kɛ: ‹N ti Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be Nyanmiɛn.› Nyanmiɛn ti-man be nga be wuli'n be Nyanmiɛn, sanngɛ ɔ ti be nga be nyin o su'n be Nyanmiɛn. Amu'an fɔn dan kpa.» Mmla klefuɛ'm be nun kun tili be ndɛ nga be kan'n. Kɛ ɔ wunnin kɛ Jésus tɛli be su kpa'n, ɔ wunngeli Jésus wun lɛ, yɛ ɔ usɛli i kɛ: «?Mmla'n i nun dan'n yɛlɛ onin?» Jésus seli i kɛ: «Nian, i nun dan'n yɛ: Izraɛlfuɛ mun, an `tie, e Min Nyanmiɛn'n i kunngba cɛ yɛ ɔ ti e Min nin-ɔn. Amun `klo amun Nyanmiɛn'n kpa, amun `fa amún wla'n kwlaa guɛ i su, man amun akunndan'n kwlaa trɛn i su, yɛ amun fa amun wunmiɛn'n kwlaa yo like ng'ɔ kle kɛ amun klo i'n.» Yɛ nian ng'ɔ mɛntɛn i'n yɛ: «Amun klo amun wiengu kɛ amun fa klo amun bɔbɔ amun wun'n sa. Mmla wie fi nun-man lɛ bɔ i dan tra be-ɔ.» Mmla klefuɛ'n seli i kɛ: «Nja, ɔ ti kpa, kɛ a se kɛ Nyanmiɛn ti kunngba yɛ uflɛ nun-mɛn i sin'n, ɔ ti nanwlɛ. Yɛ kɛ be klo i kpa'n, bɔ be fa bé wla'n kwlaa guɛ i su'n, bɔ be akunndan'n kwlaa trɛn i su'n, bɔ be fa be wunmiɛn'n kwlaa yo like ng'ɔ kle kɛ be klo i'n, bɔ be klo be wiengu kɛ be bɔbɔ sa'n, i sɔ'n ti kpa tra tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n, nin like nga be fa man Nyanmiɛn'n i kwlaa.» Kɛ Jésus wunnin kɛ ɔ tɛ su kpa'n, ɔ seli i kɛ: «Ɔ ka kan a ´yo mɛn nga Nyanmiɛn sie'n i nunfuɛ.» Ɔ man sran fi a trɛ-mɛn i anwlɛn a usɛ-mɛn i sa kun. Kɛ Jésus ´kle like Nyanmiɛn i sua nun'n, ɔ usali kɛ: «?Ɔ yo sɛ yɛ mmla klefuɛ'm be kwla se kɛ Krist ti David anunman nin-ɔn? Nyanmiɛn Wawɛ'n man David bɔbɔ seli kɛ: ‹E Min Nyanmiɛn'n seli min Min liɛ'n kɛ: Tran ase min fama su wa lele man n yi ɔ kpɔfuɛ'm be ase ɔ bo nan n fa be n yo ɔ ja siesiewlɛ.› David bɔbɔ flɛli i i Min. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, ɔ yo sɛ yɛ ɔ ti i anunman-an? Sran kpanngban sɔ'n bɔ be tie i ndɛ'n, ɔ yo be fɛ.» Kɛ ɔ ´kle be like'n, ɔ seli be kɛ: «An `sasa amun wun mmla klefuɛ'm bɔ be klo tralɛ tɛnndɛn wla wlan sinlɛ'n, bɔ be klo kɛ be yo be like nzra nun'n, be lika. Kɛ be ´di like nzra nun'n, be klo sran dandan'm be tranwlɛ'n nun tranlɛ, yɛ be klo Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun bia kpakpa su tranlɛ. Be de angboti mmla'm be awlo'n, yɛ be kan ndɛ tɛnndɛn kle Nyanmiɛn lelele kɛ sran'm be `bu be sran kpa. Be fɔ tulɛ liɛ'n ɔ wa yo tɛ kpa.» Kɛ Jésus ti Nyanmiɛn i sua'n nun sika guawlɛ'n i nyrun ndɛnman su lɛ'n, ɔ nian wafa nga sran'm be yi sika be gua nun'n. Anyanbeunfuɛ sunman be gua nun kpanngban. Angboti bla yalɛfuɛ kun kusu fa jɛtɛ mma kanngan nnyɔn b'ɔ ju kɛ bablu kun sa'n ɔ fa guali nun. Yɛ Jésus flɛli i sɔnnzɔnfuɛ mun nan ɔ'a se be kɛ: «Nanwlɛ, angboti bla yalɛfuɛ nga i sika liɛ'n b'ɔ yili'n ɔ tra be nga'm be liɛ nga be yi guali sika guawlɛ nun'n, afin be kwlaa nga'm be liɛ nga be yi'n, ɔ bu-man be kplɛ, sanngɛ bla nga liɛ'n, ɔ yili i yalɛ liɛ kan'n, i kwlaa ng'ɔ lɛ i b'ɔ fa di like'n yɛ ɔ fa mannin-ɔn.» Kɛ Jésus fin Nyanmiɛn i sua'n nun ´fite'n, i sɔnnzɔnfuɛ kun seli i kɛ: «Baba, nian yɛbuɛ nga mun nin sua nga mun kɛ be wafa ti-ɔ!» Yɛ Jésus seli i kɛ: «?A wun sua dandan nga mun? Yɛbuɛ fi su kɛ-mɛn i wiengu yɛbuɛ su b'ɔ su kan gua-man-an.» Ɔ trannin ase Olivie Oka'n su Nyanmiɛn i sua'n i nyrun ndɛnman su lɛ. Kɛ ɔ nin Piɛr, nin Zak, nin Zan, ɔ nin Andre be ngunmin be o lɛ'n, be seli i kɛ: «Kle ye blɛ nga like sɔ'n ɔ wa yo'n ɔ nin like ng'ɔ kle kɛ like sɔ'm be su wa yo'n.» Kpɛkuun yɛ Jésus boli be like sɔ'm be kleklelɛ bo-ɔ, ɔ seli be kɛ: «An `sasa amun wun kpa, nán man sran fi laka amun. Afin sran kpanngban be wa fa n dunman'n be ´se kɛ min yɛlɛ be. Be wa laka sran sunman. Kɛ an ti alɛ i wun ndɛ'n, nin i nganniɛn'n, nán man amun klun titi amun, afin san sa sɔ'm be ´yo. Sanngɛ ɔ su yo-mɛn i awieliɛ. Nvle kun wa jao nvle kun wun, yɛ famiɛn kun wa jao i wiengu famiɛn kun wun. Lika wie'm be nun asiɛ'n ɔ wa keje, yɛ awe wa kpɛn. I kwlaa sɔ'n ti nyrɛnnɛn'n i bue nuan kaan sa. An `sasa amun wun, afin be wa fa amun ´man jɔlɛ difuɛ mun, yɛ be ´bo amun Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun. Kɛ ɔ ´yo nan amu'an kan min ndɛ a kle kpɛnngbɛn mun nin famiɛn mun'n, min ti be ´fa amun kɔ bé ja su. San be ´dun mmua bo jasin fɛ'n kle nvle-nvle'm be kwlaa i sin nan sa sɔ'm b'a yo. Kɛ be ´fa amun ko man sran mun'n, nán an dun mmua bu ndɛ nga amun ´kan'n i akunndan, sanngɛ an `kan ndɛ nga Nyanmiɛn fa man amun dɔ sɔ'n su'n, afin nán amun yɛ amun ´ijɔ-ɔ, Nyanmiɛn Wawɛ'n yɛ ɔ ´ijɔ-ɔ. Sran'm be wa fa be niaan bian mun man sran mun kɛ be kun be, yɛ yasua'm be kusu be wa yo be mma'm be sɔ-ɔ, ba'm be wa jao bé si nin be nin'm bé wun, be ´fa be man sran mun kɛ be `kun be. Min ti sran'm be kwlaa be wa kpɔ amun, sanngɛ sran ng'ɔ trɛ i anwlɛn lele ju i awieliɛ'n, ɔ ´fite nun.» «Amun ´wun Tete Like'n kɛ ɔ o lika ng'ɔ fata-man kɛ ɔ tran nun'n i nun. Man sran ng'ɔ kanngan ndɛ sɔ'n ɔ bu i akunndan. Kɛ an wun i sɔ'n, man be nga be o Zide lɔ'n be wanndi wɔ oka'm bé su. Nán man sran ng'ɔ o sua ti gbagblagba'n su'n ɔ jra wlu i sua lɔ kɛ ɔ ´ko fa like, yɛ sran ng'ɔ o fie su'n, nán man ɔ sɛ i sin kɛ ɔ ´ko fɛ i tralɛ dan'n. Blɛ sɔ nun'n, wunnzɛfuɛ nin bla ta'm be yako! An `srɛ Nyanmiɛn kɛ nán man i sɔ'n yo ayrɛ nun. Afin blɛ sɔ'n wa yo nyrɛnnɛn blɛ kun bɔ kɛ ɔ fin lalaa bɔ Nyanmiɛn yili mɛn'n lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, i wunsu nian yo-man le, yɛ i wunsu su yo-man kun le. Sɛ e Min Nyanmiɛn'n ɔ'a kpɛ-man cɛn sɔ'n su ɔ'a yo-mɛn i tika'n, sran fi su fite-man nun, sanngɛ ɔ ´yo i tika be b'ɔ fali be'n be ti. Ɔ man sɛ sran wie se amun kɛ: ‹Amun `nian, Krist o wa'n,› annzɛ: ‹Nian, ɔ o le sa'n,› nán an lafi su mlɔnmlɔn. Afin be bɔ be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Krist'n, ɔ nin be bɔ be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, be wa jao, be ´yi atrɛ, yɛ be ´yo abonuan sa mun lele kɛ be nga Nyanmiɛn fali be'n sɛ be laka be-ɔ ɔ yo ye'n, be waan wuun be ´laka be. Sanngɛ amun liɛ'n, an `sasa amun wun sa sɔ'm be lika. M'an dun mmua m'an bo i kwlaa su a kle amun.» «Sanngɛ kɛ nyrɛnnɛn sɔ'n ko sin'n, blɛ sɔ'n nun'n, wia'n ´kaci tuun, anglo'n su ta-man kun, nzraama'm be ´fin Nyanmiɛn su lɔ gua, yɛ be wa keje nyanmiɛn su lɔ ninnge ngbli-ngbli'm be nun. I sin be ´wun m bɔ n kacili Sran'n kɛ n wo nyanmiɛn ble'n su n su ba. M ´ba yasua su, min nyrun nyannyan ɔ yo sro. N ´sunman min anz mun, be wa yia be bɔ Nyanmiɛn fali be bɔ be o mɛn wunmuan nun'n kɛ ɔ fin asiɛ'n i awieliɛ lɔ lele fa ju nyanmiɛn'n i awieliɛ'n lɔ.» «An `fa sunnzun figie'n be `nian. Kɛ ɔ ´nyrɛn bɔ i nnya'n ´trɛ'n, an si kɛ munngun'n ɔ'a mantan. I kunngba nin-ɔn, amun kusu kɛ an wun kɛ ninnge sɔ'm be su yo'n, man amun si kɛ m bɔ n kacili Sran'n min nin amun a mantan, n jin anuan'n sin. Nanwlɛ, sran nga be o lɛ'n, be su wie-man nan sa sɔ'n kwlaa ɔ'a yo. Nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ'n be ´sin, sanngɛ min ndɛ'n i blɛ'n su sin-man le.» «Sanngɛ cɛn sɔ'n nin dɔ sɔ'n sran fi si-mɛn, anz'm bɔ be o nyanmiɛn su lɔ'n nin m bɔ n ti i Wa'n bɔbɔ e si-mɛn, san n Si kunngba cɛ yɛ ɔ si i-ɔ. An `fa sie amun klun kpa, an `tran minndɛ, afin an si-man cɛn nga sa sɔ'm be ´yo'n. Ɔ ´yo kɛ sran kun b'ɔ su kɔ lika'n sa, ɔ tu i bo i awlo'n nun, ɔ fɛ i ninnge'n kwlaa wlɛ i i sran'm bé sa nun, ɔ man be kwlaa be junman, yɛ ɔ se anuan sunianfuɛ'n kɛ ɔ nian su kpa. I sɔ'n ti'n, an `tran minndɛ i, afin an si-man cɛn nga awlo kpɛn'n ´ba-a, sɛ nnɔsua o, sɛ kɔnguɛ o, sɛ akɔ nyinman klikli su o, sɛ nglɛmun o. An `tran minndɛ i, nán man ɔ wa to amun nvlunuɛn nun kɛ an su lafi. Ndɛ nga n ´kan kle amun yɛ'n, n kan kle sran'm be kwlaa kɛ be tran minndɛ.» Kɛ ɔ ka le nnyɔn nan Delɛ-cɛn'n nin kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n be cɛn dilɛ'n ɔ'a ju'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mmla klefuɛ'm be kwlaa be kunndɛ ngwlɛlɛ wafa nga be ´fa tra Jésus gblɛ nun be ´kun i'n. Afin be seli kɛ: «Nán man ɔ yo cɛn dilɛ'n nun, sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan sran'm b'a tri.» Kɛ Jésus o Simɔn b'ɔ ti kokowefuɛ'n i awlo Betani lɔ'n, bɔ be ti aliɛ'n sin'n, bla kun wluli bé sin lɔ parfɛn bɔ i gua ti kekle kpa'n i albatri sɛ kun wo i sa nun. Be fa nar ngo muɛn yɛ be yoli-ɔ. Ɔ buli sɛ sɔ'n i ti, yɛ ɔ fali parfɛn'n guali i Jésus ti'n su. Ɔ yoli wie'm be ya nan b'a usa be wiengu kɛ: «?Parfɛn sacilɛ ngbɛn kɛ nga sa'n, i bo yɛlɛ onin? Be kwla yo i atɛ b'ɔ tra denie ya nsan, yɛ be fɛ i sika'n man yalɛfuɛ mun. Nan b'a ijɔ bla sɔ'n.» Sanngɛ Jésus seli be kɛ: «An `yaci i lɛ. ?Nguɛ ti yɛ an fita i anwlɛn sɔ-ɔ? Like ng'ɔ yo mannin min'n ti kpa. Afin amun nin yalɛfuɛ mun yɛ amun ´ka wa titi-ɔ, an kwla yo be kpa blɛ kwlaa nga an klo'n, sanngɛ n liɛ'n, min nin amun su tran-man wa titi. Ɔ'a yo ng'ɔ kwlɛ i yo'n, ɔ'a dun mmua gua min wun parfɛn, min nziɛ yɛ ɔ'a sie-ɔ. Nanwlɛ, mɛn wunmuan'n nun'n, lika kwlaa nga be ´bo jasin fɛ'n lɛ'n, be ´kan sa nga bla nga yoli'n wie kɛ bé wla ´kpɛn i su.» Zidas Iskariɔt b'ɔ ti i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'n be nun kun'n, ɔ ko toli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun kɛ ɔ ´fa Jésus man be. Kɛ be tili'n, be klun jɔli, yɛ be seli i kɛ be ´mɛn i sika. Ɔ man Zidas kunndɛli cɛn ng'ɔ ti kpa bɔ i nun ɔ ´kwla fɛ i man be'n. Kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn dilɛ klikli'n bɔ i nun yɛ be kun Delɛ-cɛn'n i bua'n, Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be usɛli i kɛ: «?Lika onin yɛ a klo kɛ e siesie nan a ´di Delɛ-cɛn nun-ɔn?» Ɔ sunmɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun nnyɔn, ɔ seli be kɛ: «An `wɔ klɔ lɔ, amun nin yasua kun bɔ nzue sɛ kun jin i ti su'n amun ´yia. An `su i su. Lika ng'ɔ wlu nun'n, an `se awlo ifuɛ'n kɛ: ‹Nja waan e wa usa wɔ kɛ: ?Lika ng'ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ´di Delɛ-cɛn'n ɔ o nin?› Ɔ ´kle amun nglo sua ba dan kun, b'a siesie i nun ninnge'n kwlaa, lɛ yɛ amun wa siesie Delɛ-cɛn'n i diwlɛ'n ´man ye-ɔ.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be ɔli, kɛ be juli klɔ lɔ'n, be toli ninnge ng'ɔ kan be ndɛ kleli be'n be lɛ, nan b'a siesie Delɛ-cɛn'n i diwlɛ'n. Kɛ aliɛ jɔli'n, ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'n be bali. Kɛ be o tabli'n sin bɔ be ´di like'n, Jésus seli kɛ: «Nanwlɛ, amun nga amun nin min di like'n, amun nun kun wa fa min man sran mun.» Kpɛkuun bé wla ɔ'a bo, be usɛli i sa bé ti nun ti nun, nga waan: «?Min-ɔn?» nga waan: «?Min-ɔn?» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Amun blu-nin-nnyɔn'n amun nun kun-ɔn, sran ng'ɔ fɛ i sa wla n liɛ'n sin talie nun nin-ɔn. M bɔ n kacili Sran'n n su kɔ kɛ be klɛli i min wun ndɛ nun'n sa, sanngɛ sran ng'ɔ ´fa min man sran mun'n, i yako! Ɔ flunman kɛ b'a wu-man sran sɔ'n.» Kɛ be ´di like'n, Jésus fali kpaun, kɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase'n, ɔ bubuli nun fa mannin be. Ɔ seli kɛ: «An `de, kpaun ng'ɔ o yɛ'n ti min wunnɛn.» I sin ɔ fali klowa kun, kɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase'n, ɔ fa mannin be, nan be kwlaa b'a nɔn. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Nzan ng'ɔ o yɛ'n ɔ ti min mmoja b'ɔ man amun nin Nyanmiɛn amun ´tra aenguɛ. Sran kpanngban be ti yɛ be ´guɛ i ase-ɔ. Nanwlɛ, n su nɔn-man vinyi nzue kun lele san cɛn nga min nin amun e ´nɔn uflɛ Nyanmiɛn i mɛn'n nun lɔ'n.» Kɛ be toli Nyanmiɛn manmanlɛ jue'n, be ɔli Olivie Oka'n su lɔ. Jésus seli be kɛ: «Amun kwlaa amún ti nun wa saci, afin be klɛli i kɛ: ‹M ma bo bua tafuɛ'n, yɛ bua'm be ´bo sanndi. Sanngɛ kɛ n wu bɔ n ko cɛn'n, n ´dun mmua amun nyrun Galile lɔ.› » Piɛr seli i kɛ: «Kannzɛ be kwlaa bé ti nun ´saci'n, n liɛ'n su saci-man wie.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Nanwlɛ, ndɛ kɔnguɛ nga bɔbɔ, a wa se kɛ a si-man min sɔ kpɛ nsan nan akɔ nyinman'n ɔ'a bo kpɛ nnyɔn.» Sanngɛ Piɛr jrannin ndɛ sɔ'n su kekle kpa kɛ: «Kannzɛ min nin wɔ e ´wu'n, san e ´wu, n su se-man kɛ n si-man wɔ le.» Nan be kwlaa b'a kan ndɛ kunngba sɔ'n. Yɛ be ɔli lika kun bɔ be flɛ i Zɛtsemane'n nun. Jésus seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «N ´ko srɛ Nyanmiɛn, an `tran wa.» Yɛ ɔ fali Piɛr, nin Zak, ɔ nin Zan be ɔli-ɔ, akluntitiɛ'n tɔli i su, yɛ awlaboɛ'n boli i kunlɛ bo-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Awlaboɛ'n su kun min, an `ka wa, an `tran bé nyin su.» Kɛ ɔ ɔli i nyrun lɔ kan'n, kpɛkuun ɔ finnin i wun ase, ɔ seli Nyanmiɛn kɛ sɛ nyrɛnnɛn dan nga kwla to fuɛn i'n, man ɔ to fuɛn i. Ɔ seli kɛ: «Baba, a kwla sa'n kwlaa yo, yo man nyrɛnnɛn wie nga to fuan min, sanngɛ nán yo nga n klo kɛ ɔ yo su'n, sanngɛ yo nga a klo kɛ a ´yo i su'n.» Kɛ ɔ sɛli i sin b'ɔ ´to i sɔnnzɔnfuɛ mun-ɔn be su lafi, yɛ ɔ seli Piɛr kɛ: «?Simɔn, w'a lafi? W'a kwla tran-man dɔ bɔ kun? Man amún nyin tran su, yɛ amun nin Nyanmiɛn an `koko yalɛ nan lakafuɛ'n ɔ'a laka-man amun. Amun anwlɛn'n wo su kɛ amun ´yo, sanngɛ an lɛ-mɛn i wun fanngan.» Ɔ yacili be lɛ ɔli ekun, ɔ ko kannin ndɛ kunngba'n kleli i Si. Ɔ sɛli i sin bali ekun, ɔ ´to be-ɔ be su lafi, afin lafilɛ'n wo bé nyin su. Be wun-man ndɛ nga be kan kle i-ɔ. Kɛ ɔ bɛli i kpɛ nsan su'n, ɔ seli be kɛ: «An `de wunmiɛn, an `lafi siɛn'n. Ɔ'a wie! Dɔ'n ɔ'a ju, an `nian, be wa fa m bɔ n kacili Sran'n man sa tɛ yofuɛ mun. An `jao man e wɔ, sran ng'ɔ ´fa min man sran mun'n su ba.» I nuan nian tɔ-man, kpɛkuun Zidas b'ɔ ti i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be nun kun'n ɔ nin sran kpanngban bɔ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun, nin mmla klefuɛ mun, nin kpɛnngbɛn mun be sunmannin be'n b'a bo nun. Tokofi nin klɔnman o bé sa nun. Zidas b'ɔ fɛli i mannin sran mun'n, ɔ kleli be nzɔliɛ kun kɛ: «Sran nga n to ń sa yi i kɔmin'n, wuun i-ɔ, an `trɛ fɛ i wɔ, an `niɛn i su kpa.» Kɛ ɔ juli lɔ cɛ'n, ɔ wunngeli Jésus wun lɛ, ɔ seli i kɛ: «Baba!» Kpɛkuun yɛ ɔ to i sa yili i kɔmin-ɔn, yɛ sran sɔ'm be trali Jésus-ɔ. Be bɔ be o lɛ'n be nun kun cuɛnnin i tokofi'n, ɔ fa finnin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i sufuɛ'n, ɔ kpɛli i su'n. Jésus seli be kɛ: «An su n su nin klɔnman nin tokofi mun kɛ kodiawiefuɛ wie yɛ an bɛ i tralɛ sa. Cɛn kwlaa n wo amun afiɛn Nyanmiɛn i sua'n nun, n kle amun like, amu'an tra-man min. Sanngɛ be yo i sɔ nan Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n ɔ `kpɛn su.» Yɛ be kwlaa be yaci i lɛ be wanndili-ɔ. Gbanflɛn kun bɔ tannin sin kun klɛ i wun'n ɔ su i su. Be trɛli i, kpɛkuun, ɔ floli ɔ yacili i tannin'n bé sa nun, ɔ fɛli i wun kplɛn'n wanndili. Be fa Jésus ɔli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i lika lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun, nin kpɛnngbɛn mun, nin mmla klefuɛ'm be kwlaa b'a yia lɔ. Piɛr su i su, sanngɛ ɔ'a mɛntɛn-mɛn i lele be fa juli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i awlo lɔ. Ɔ nin sua sunianfuɛ'm be trannin sin wun lɛ be su tɔn. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin jɔlɛ difuɛ'm be kwlaa be kunndɛ ndɛ kun bɔ be kwla jran su be ´fa kun i-ɔ, sanngɛ b'a nyɛn-mɛn i le. Afin be nun kpanngban be tɔnnin i suɛn, sanngɛ suɛn sɔ'n bɔ be tɔnnin i'n be ti ngunmin ngunmin. Be wie'm be jaoli be tɔnnin i suɛn be seli kɛ: «E tili kɛ ɔ seli kɛ ɔ ´bubu Nyanmiɛn i sua nga sran yɛ ɔ kplannin'n, nan i le nsan su'n ɔ ´kplan uflɛ bɔ sran sa su wlu-man nun.» Ɔ nin i sɔ'n ngba'n, be ndɛ nga be fa tɔn i suɛn'n, be ti ngunmin ngunmin. Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n ɔ jao usali Jésus kɛ: «?A tɛ-man ndɛ fi su? Ndɛ nga be ´kɛn i lɛ'n, ɔ ti sɛ?» Jésus trannin bliin, ɔ'a uke-mɛn i nuan. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n usɛli i ekun kɛ: «?Krist, Nyanmiɛn bɔ be yi i ayɛ'n i Wa'n yɛlɛ wɔ?» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Ɛɛn, yɛlɛ min. Amun wa wun m bɔ n kacili Sran'n kɛ n ti Nyanmiɛn i fama su, yɛ amun ´wun min n wo nyanmiɛn ble'n su n su ba.» Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n titili i bɔbɔ wun tralɛ nun-ɔn, yɛ ɔ seli kɛ: «?Lalofuɛ onin yɛ e ´kunndɛ i ekun-ɔn ? An tili Nyanmiɛn dunman b'ɔ saci'n. ?An bu i sɛ?» Be kwlaa be seli kɛ ɔ'a di fɔ, be waan ɔ nin kunlɛ fata. Be wie'm be guɛli i wun ngɔsrɛ, be boli i zaga, be usɛli i kɛ: «?Wan yɛ ɔ boli wɔ-ɔ?» Yɛ sua sunianfuɛ'm be sɔli i bolɛ su-ɔ. Kɛ Piɛr wo awlo'n nun asiɛ wun lɛ'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i afanniɛn kun bali. Kɛ ɔ wunnin Piɛr kɛ ɔ su tɔn sin'n, ɔ niɛnnin siin, yɛ ɔ seli i kɛ: «Wɔ-ɔ, a o Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n i sin wie.» Ɔ seli kɛ: «Sran nga a kɛn i ndɛ'n, n si-mɛn i, ndɛ kpa nga a kan'n, n wun-mɛn i wlɛ.» I sin ɔ fite ɔli ala'n bo lɔ. Afanniɛn'n wunnin i, yɛ ɔ wa kan kleli be nga be o lɛ'n be ekun kɛ: «Bian nga o be nga be o lɛ'm be nun wie.» Nan ɔ'a se kɛ ɔ ti-man sɔ. Kɛ ɔ cɛli kan'n, be nga be o lɛ'n be seli Piɛr ekun kɛ: «Nanwlɛ, wɔ-ɔ, a o be nga be o lɛ'n be nun wie, afin a ti Galilefuɛ.» Yɛ ɔ fa Nyanmiɛn wuɛwuɛli i wun-ɔn, ɔ seli kɛ: «Sɛ m bua ato'n, man Nyanmiɛn wun min. Bian nga an kɛn i ndɛ'n, n si-mɛn i.» I osu kunngba'n nun yɛ akɔ nyinman'n boli i kpɛ nnyɔn su liɛ nin-ɔn, yɛ Piɛr wla kpɛnnin ndɛ nga Jésus kan kleli su-ɔ. Ɔ kan kleli i kɛ ɔ wa se kɛ ɔ si-mɛn i sɔ kpɛ nsan nan akɔ'n ɔ'a bo'n. Yɛ ɔ tɔli sunlɛ su-ɔ. Kɛ aliɛ'n cɛnnin'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun, nin kpɛnngbɛn mun, yɛ mmla klefuɛ mun be nin jɔlɛ difuɛ'm be kwlaa be yiali nan b'a wun bé wun. Kɛ be cili Jésus'n, be fɛ i ɔli nan b'a fɛ i a wla Pilat sa nun. Pilat usɛli i kɛ: «?A ti Zuif'm be famiɛn?» Jésus seli i kɛ: «Yɛ ɔ́ nuan o su lɛ-ɔ.» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be sɛnmɛnnin i ndɛ kpanngban su. Pilat usɛli i ekun kɛ: «?A tɛ-man ndɛ fi su? Nian ɔ́ wun ndɛ kpanngban bɔ be kan-an.» Sanngɛ Jésus a tɛ-man ndɛ fi su kun, ɔ man Pilat i nuan boli i wun kpa. Delɛ-cɛn dilɛ kwlaa nun Pilat yaci bisuafuɛ kun nga be srɛ i kɛ ɔ yaci i nun man be'n i nun man be. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun bian kun bɔ be flɛ i kɛ Barabas b'ɔ nin i wiengu nyin keklefuɛ mun be jaoli kpɛnngbɛn'm be wun bɔ be kunnin sran'n, ɔ o bisua'n nun. Kɛ sran'm be ɔli Pilat wun lɔ, be srɛli i kɛ ɔ yo sa ng'ɔ yo man be titi'n. Ɔ usali be kɛ: «?An klo kɛ n yaci Zuif'm be famiɛn'n i nun n man amun?» Afin ɔ si kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm bé nyin b'ɔ ci i'n ti yɛ be fɛ wlɛli i sa nun-ɔn. Sanngɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be seli sran'm be kɛ be `se Pilat kɛ ɔ yaci Barabas nun man be. Pilat usali be ekun kɛ: «?Yɛ n yo bian nga an flɛ i Zuif'm be famiɛn'n i sɛ?» Be kpan seli kɛ: «Bobo i waka'n su! » Pilat usali be kɛ: «?Nguɛ sa bɔ cɛ yɛ ɔ yoli-ɔ?» Yɛ be kpannin kekle kpa kɛ: «Bobo i!» Kɛ Pilat klo kɛ ɔ ´yo sa ng'ɔ yo sran'm be fɛ ti'n, ɔ man ɔ yacili Barabas nun mannin be. Kɛ ɔ yoli bɔ be boli Jésus nin ngble'n, ɔ fɛ i mannin be kɛ be ko bobo i waka'n su. Sonja'm be fa Jésus ɔli famiɛn'n i awlo lɔ nan b'a yia sonja bɔ be ɔ lɛ'n be kwlaa. Be fali tralɛ dan kun b'ɔ ti ɔkwlɛ kankankan'n, be wlɛli i wun, yɛ be wɔli owie kɛ sika kle sa be fa wlɛli i ti. Kpɛkuun be yoli i like, be se kɛ: «Zuif'm be famiɛn, Nyanmiɛn man a cɛ o!» Wuun be ´fa ndɛma fin i ti'n su, be ´guɛ i wun ngɔsrɛ, wuun be ´koto i bo. Kɛ be yoli i finfin sɔ wieli'n, be yili i wun tralɛ bɔ i nyin'n ti ɔkwlɛ kankankan'n, nan b'a fɛ i bɔbɔ liɛ'n b'a wlɛ i wun ekun, yɛ be fɛ i ɔli i waka'n su bobolɛ-ɔ. Bian kun fin fie su ɔ su ba, be miɛnnin i kɛ ɔ sua Jésus waka'n. Be flɛ i kɛ Simɔn, ɔ fin Sirɛni, Alɛksandri nin Rifis bé si nin-ɔn. Nan b'a fa Jésus b'a ɔ lika nga be flɛ i Gɔlgota'n nun lɔ. I bo'n yɛlɛ Ti Kongloman Lika. Be fali nzan bɔ mir sanngan nun'n be mɛnnin kɛ ɔ nɔn, sanngɛ ɔ'a nɔn-man. Be boboli i waka'n su, be tuli i tralɛ'm be wun fɔtɔ nan be ´wun nga bɔ sran kun ´nyɛn i'n. Nglɛmun wia'n nun yɛ be boboli i-ɔ. Be klɛli sa ti bɔ be boboli i'n kɛ: «Zuif'm be famiɛn.» Be boboli i nin kodiawiefuɛ nnyɔn, kun wo i fama su, kun wo i bɛ su. [ Ɔ man Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n ɔ kpɛnnin su. Be klɛli kɛ: «Be kɛ i wlali sa tɛ yofuɛ'm be nun.»] Be nga be ´sin lɛ'n, be kpɛ i nzowa, be keje bé ti'n be se kɛ: «Ɛn-ɛɛn! Wɔ bɔ ɔ waan a ´bubu Nyanmiɛn i sua'n nan a ´kplɛn i le nsan'n, de wɔ wun, fin waka'n su jra!» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be kusu be nin mmla klefuɛ mun be yoli i finfin, be se be wiengu kɛ: «Ɔ deli sran wie mun, sanngɛ ɔ kwla de-mɛn i bɔbɔ wun. Man Krist b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be famiɛn'n ɔ fin waka'n su jra siɛn'n, man e wun i nan e lafi i su.» Be nga be boboli be nin i'n, be kusu be kpɛli i nzowa wie. Kɛ wia'n jrannin'n, lika'n kwlaa dunnin lele fa juli nnɔsua wia'n nun. Nnɔsua wia sɔ nun'n, Jésus kpannin kekle kɛ: «?Eloi, Eloi, lama sabaktani?» bɔ i bo'n yɛlɛ: «?Min Nyanmiɛn, min Nyanmiɛn, nguɛ ti yɛ a kaci ɔ sin si min-ɔn ?» Kɛ be nga be o lɛ'n be wie be tili'n, be seli kɛ: «An `nian, ɔ su flɛ Eli.» Nan be nun kun a wanndi a ko fa mlɛn a bo vinɛgri nun. Ɔ fa blɛblɛli i ndɛma su, yɛ ɔ fali vinɛgri'n mɛnnin i kɛ ɔ nɔn. Ɔ seli kɛ: «An `yaci i lɛ, man e nian sɛ Eli wa jrɛ i o.» Yɛ Jésus kpannin kekle kpa nan ɔ'a wu. Tannin dan bɔ be fa kpɛli Nyanmiɛn i sua nun'n kpacili i nglo lɔ lele fa juli i ngua wa. Kɛ sonja ya su kpɛn'n b'ɔ jin Jésus nyrun ndɛnman su lɛ'n ɔ wunnin kɛ ɔ kpannin nan ɔ'a ka nun'n, ɔ seli kɛ: «Nanwlɛ, bian sɔ'n ti Nyanmiɛn wa sakpa.» Bla wie'm be kusu be o mmua lɔ be niɛn i. Mari b'ɔ fin Magdala'n, yɛ Zak Kan nin Zoz be nin Mari, ɔ nin Salome be o be nun. Be yɛ kɛ Jésus o Galile lɔ'n, be su i su, be niɛn i lika nin-ɔn. Be nin bla wie'm bɔ be nin i be ɔli Zerizalɛm'n be o lɛ wie. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun aliɛ a dun mmua jɔ. Cɛn sɔ'n ti Zuif'm bé wun buabualɛ cɛn, wuun wunmiɛn-delɛ-cɛn'n ɔ su wa wlu awlo. Ɔ man Zozɛf b'ɔ fin Arimate'n, b'ɔ ti jɔlɛ difuɛ'm be nun kun'n, bɔ be bu i sran'n, bɔ i bɔbɔ kusu minndɛ cɛn nga Nyanmiɛn ´fɛ i mɛn'n, ɔ bali. Ɔ trɛli i anwlɛn ɔli Pilat wun lɔ ɔ ko srɛli Jésus fuɛn'n. Kɛ Pilat tili i kɛ ɔ'a wu'n, ɔ boli i nuan, ɔ flɛli sonja ya su kpɛn'n, ɔ usɛli i sɛ ɔ wuli ɔ'a cɛ o. Kɛ ɔ seli i kɛ ɔ wuli ɔ'a cɛ'n, ɔ fa mannin Zozɛf. Zozɛf toli tannin kpa kun, ɔ yili i fuɛn'n waka'n su, ɔ fa tannin'n cicili i, nan ɔ'a ko sie i ndia bɔ be kpɛli i yɛbuɛ nun'n i nun. Yɛ ɔ kondoli yɛbuɛ dan kun nyinnin ndia i anuan nin-ɔn. Mari b'ɔ fin Magdala'n, nin Zoz i nin Mari, be niannin kan be sieli i lɔ'n. Kɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n sinnin'n, Mari b'ɔ fin Magdala'n nin Zak i nin Mari, ɔ nin Salome be toli ayre fannin kɛ be ´fa ko gua Jésus fuɛn'n su. Mɔnnɛn b'ɔ ti le mɔcuɛ'n i cɛn ba klikli'n, nglɛmun ndɛ kpa kɛ wia'n ´tu i bo'n, be ɔli ndia'n su lɔ. Kɛ be ´kɔ'n, be usali be wiengu kɛ: «?Wan yɛ ɔ ´yi yɛbuɛ'n ndia'n i anuan'n su man ye-ɔ?» Kɛ be mannin bé nyin su'n, be wunnin kɛ b'a kondo yɛbuɛ dan sɔ'n. Kɛ be wlu ndia nun'n, be wunnin gbanflɛn kun, tralɛ ufue tɛnndɛn wo i wun, ɔ ti ase fama su lɛ. Ɔ man srɛ kunnin be. Ɔ seli be kɛ: «Nán srɛ kun amun. An su kunndɛ Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n bɔ be boboli i waka'n su'n, ɔ cɛnnin, ɔ nun-man wa, an `nian kan be sieli i'n yɛ. An `ko se i sɔnnzɔnfuɛ mun nin Piɛr kɛ ɔ ´dun mmua amun nyrun Galile lɔ, lɔ yɛ amun ´wun i-ɔ, afin kɛ ɔ kan kleli amun sɔ-ɔ.» Be fin ndia'n nun fiteli, nan b'a wanndi, afin bé wun usu be yɛ srɛ kun be. Srɛ b'ɔ kun be'n ti, b'a kan-man ndɛ fi a kle-man sran fi. [ Kɛ Jésus cɛnnin'n, le mɔcuɛ'n i cɛn ba klikli su nglɛmun'n, ɔ fɛli i wun kleli Mari b'ɔ fin Magdala'n b'ɔ fuannin asiɛ usu nso i wun'n. Bla'n ɔli, ɔ ko kan ndɛ sɔ'n kleli be ng'ɔ nin be trannin bɔ be o sɛ'n bo lɛ be su sun'n. Kɛ be tili i kɛ ɔ cɛnnin nan ɔ wunnin i'n, b'a lafi-mɛn i su. I sin Jésus fɛli i wun kleli be nun nnyɔn bɔ be wo atin su be su kɔ lika'n, ɔ yoli i wafa uflɛ su ekun. Be kusu be sali bé sin be wa kan kleli be wiengu mun, b'a lafi-man be su ekun. I kasiɛn su'n, kɛ i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-kun'm be wo aliɛ'n sin'n, ɔ fɛli i wun kleli be nan ɔ'a ijɔ be i su bɔ be lafi-man'n, nin ketelɛ bɔ b'a kete bɔ b'a fa-man be nga be wunnin i kɛ ɔ cɛnnin'n be ndɛ'n su'n ti. Yɛ ɔ seli be kɛ: «An `wɔ mɛn wunmuan'n nun, an `kan jasin fɛ'n kle sran'm be kwlaa bɔ Nyanmiɛn yili be'n. Sran ng'ɔ lafi su nan be yo i batɛm'n, ɔ ´fite nun, sanngɛ ng'ɔ lafi-man su'n, be ´se kɛ ɔ'a di fɔ. An `nian atrɛ nga be nga be lafi su'n be wa yi-ɔ: N dunman nun be ´fuan asiɛ usu mun, be ´ijɔ aniɛn uflɛ mun, be ´tra wuo mun, sɛ be nɔn like wie b'ɔ kun sran'n, ɔ su yo-man be sa fi. Be ´fa bé sa fua tukpacɛfuɛ'm be su, be ´yo juejue.» Kɛ e Min'n kannin ndɛ sɔ'n kleli be'n, Nyanmiɛn mɛnnin i su ɔli nyanmiɛn su lɔ, ɔ trannin ase i fama su. Yɛ be ko kannin ndɛ'n lika'n kwlaa nun. E Min Nyanmiɛn nin be dili junman, ɔ man be yili atrɛ b'ɔ kle kɛ be ndɛ'n ti nanwlɛ.] Teofil n sran kpa, sran sunman be boli manndrɛn be klɛli sa ng'ɔ yoli e nyrun wa'n. Kɛ sa sɔ'n ´yo'n, sran nga be wunnin nun'n, be fa Nyanmiɛn ndɛ kanlɛ'n kacili be junman, be kan kleli ye. Ndɛ sɔ'n yɛ be klɛli nin-ɔn. I sɔ'n ti, n kusu, kɛ n usa-usa sa sɔ'n nun kpa bɔ n wunnin kɛ ɔ fa boli i bo'n, n wun i kɛ ɔ ti kpa kɛ n klɛ ndɛ sɔ'n blɛ wɔ nan a si kɛ like nga be kleli wɔ'n ti nanwlɛ. Erɔd b'ɔ ti Zide famiɛn'n i blɛ su Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kun o lɛ, be flɛ i kɛ Zakari, ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ akpasua bɔ be flɛ i Abia'n, i nunfuɛ. Be flɛ i yi'n kɛ Elizabɛt, ɔ fin Aarɔn osu'n nun. Be nnyɔn'n be yo e Min Nyanmiɛn klun sa, be fɛ i ndɛ'n nin i mmla'n kwlaa su kpa. Sanngɛ b'a wu-man ba yɛlɛ kɛ Elizabɛt ti klun kpanfuɛ, yɛ be nnyɔn'n b'a yo kpɛnngbɛn. Le kun bɔ Nyanmiɛn nyrun jranlɛ junman'n toli Abia akpasua liɛ'n, bɔ Zakari o lɛ ɔ ´di i junman'n, be tuli fɔtɔ kɛ be yo i titi'n sa, nan ɔ'a tɔ i su kɛ ɔ `wlu e Min Nyanmiɛn i sua'n nun ɔ yra ansans'n. Kɛ ɔ ´yra ansans'n bɔ sran'm be kwlaa be o guasu lɛ be ´srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ ´nian be su'n, ɔ ´nian-an, e Min Nyanmiɛn i anz kun jin ansans yralɛ'n i fama su lɛ. Kɛ Zakari wunnin i'n, i akunndan sanngannin yɛ srɛ kunnin i. Yɛ anz'n seli i kɛ: «Zakari, nán srɛ kun wɔ, afin ndɛ nga a kan kleli Nyanmiɛn'n, ɔ tili. Ɔ yi Elizabɛt ɔ wa wu ba yasua kun man wɔ, a ´tɔn i dunman Zan. Ɔ klun wa jɔ, yɛ a ´si able, kɛ be ko wu i'n, sran sunman be klun ´jɔ. Afin ɔ ´yo sran dan e Min Nyanmiɛn'n nyrun, ɔ su nɔn-man nzan b'ɔ bo'n i wie fi, ɔ nin Nyanmiɛn Wawɛ'n fin blɔlɔ. Ɔ man Izraɛlfuɛ kpanngban be ´sa be sin be Min Nyanmiɛn i sin. Ɔ ´dun e Min'n i nyrun, akunndan kunngba nga Eli buli'n, ɔ ´bu wie, yɛ sa kekleekle nga Eli yoli'n, ɔ ´yo wie. Ɔ ´siesie ba'm be nin bé si'm be afiɛn, ɔ man nyin keklefuɛ'm be ´kaci, yɛ be ´bu akunndan kpa, ɔ man sran'm be ´buabua bé wun minndɛ e Min'n.» Zakari usali anz'n kɛ: «?Ɔ ´yo sɛ yɛ n ´kwla si sɔ sakpa-a? Afin m'an yo kpɛnngbɛn, yɛ min yi kusu ɔ'a di afuɛ lɔuun.» Anz'n seli i kɛ: « Min yɛ be flɛ min Gabriɛl nin-ɔn, n ti Nyanmiɛn i sran. Ɔ sunmannin min kɛ n wa wun ɔ wun nan n kan ndɛ fɛ nga n kle wɔ. Nian, a wa yo bobo, a su kwla-man ijɔ lele san b'a wu ba sɔ'n, yɛlɛ kɛ a lafi-man min ndɛ'n su, sanngɛ sɛ i cɛn'n ju'n sa sɔ'n ´yo.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun sran'm be su minndɛ Zakari, be klun titi be, yɛlɛ kɛ ɔ cɛli Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ. Kɛ ɔ fin lɔ fiteli'n, i waan ɔ ´kan ndɛ kle be, sanngɛ ɔ kwla ijɔ-man, ɔ man be wun i wlɛ kɛ ɔ wunnin aolia nun like Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ. Kpɛkuun ɔ fɛ i sa kan ndɛ kleli be, yɛ ɔ kali bobo lelele. Kɛ i cɛn'n juli'n, ɔ ɔli i awlo. Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun'n, i yi Elizabɛt wunnzɛli, ɔ fiali anglo nnun. Ɔ seli kɛ: «Nian ye dan bɔ e Min Nyanmiɛn'n ɔ'a yo min-ɔn, siɛn'n, ɔ'a titi min nyrun nyannzuɛn'n sran'm be nyrun.» Kɛ Elizabɛt wunnzɛli i anglo nsiɛn su'n, Nyanmiɛn sunmannin anz Gabriɛl kunngba'n Galile klɔ kun bɔ be flɛ i Nazarɛt'n su. Ɔ sunmɛnnin i talua kun b'ɔ nian si-man bian bɔ be flɛ i kɛ Mari'n i wun lɔ. Bian kun bɔ be flɛ i Zozɛf b'ɔ fin David osu nun'n, ɔ trɛli i ase. Ɔ wluli talua sɔ'n i awlo lɔ ɔ yoli i like, ɔ seli kɛ: «Ɔ liɛ su ti ye! Man e Min Nyanmiɛn'n jran ɔ sin!» Ndɛ sɔ'n sɛnngɛnnin i akunndan, yɛ ɔ seli kɛ: «?Like nga be yo min yɛ'n, i bo yɛlɛ onin?» Anz'n seli i kɛ: «Mari, nán srɛ kun wɔ, afin Nyanmiɛn a bu wɔ sran. Nian, a wa wunnzɛ, a ´wu ba yasua, yɛ a ´tɔn i dunman Jésus. Ɔ ´yo sran dan, be ´flɛ i kɛ Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i Wa, yɛ e Min Nyanmiɛn'n ɔ ´fɛ i nannan David bia'n mɛn i.» Ɔ ´sie Zakɔb awlo'n, yɛ ɔ ´ka be osu'n nun tititi. Mari usali anz'n kɛ: «?Kɛ bɔ n si-man yasua'n, ɔ ´yo sɛ yɛ sa sɔ'n kwla yo-ɔ?» Yɛ anz'n seli i kɛ: «Nyanmiɛn Wawɛ'n ɔ ´ba ɔ́ wun, yɛ Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n, ɔ ´jran ɔ sin. I sɔ'n ti'n, ba'n bɔ a ´wu i b'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ klonglo'n, be ´flɛ i Nyanmiɛn Wa. Nian, Elizabɛt b'ɔ ti ɔ osufuɛ'n, ɔ'a wunnzɛ i kpɛnngbɛn ba, bla sɔ'n bɔ be flɛ i klun kpanfuɛ'n, ɔ'a wunnzɛ i anglo nsiɛn yɛ. Afin sa kwlaa nga Nyanmiɛn waan ɔ ´yo'n, ɔ kwlɛ i yo.» Mari seli kɛ: «Min yɛ, n ti e Min Nyanmiɛn'n i afanniɛn, Nyanmiɛn nin ɔ́ nuan fɛ.» Yɛ anz'n yacili i lɛ ɔli-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, le kun Mari fali atin ɔli Zida klɔ kun b'ɔ o oka'm be nun lɔ'n su trɛlɛlɛ. Ɔ wluli Zakari awlo lɔ, ɔ yoli Elizabɛt like. Kɛ Elizabɛt tili like bɔ Mari yoli i'n, i ku'n jaojaoli, Nyanmiɛn Wawɛ'n wluli'n i nun, ɔ kpannin kekle kpa kɛ: «Eee, mmla'm be nun Nyanmiɛn a bu wɔ sran, yɛ ba'n b'ɔ o ɔ klun lɔ'n, i kusu Nyanmiɛn bu i sran. ?Wan yɛlɛ min bɔ min Min'n i nin'n ba min wun wa-a? Afin kɛ n tili like bɔ a yoli min'n cɛ'n, ba'n b'ɔ o n klun lɔ'n, i klun jɔli, ɔ man n ku'n jaojao. Mmo, ɔ bɔ a lafi ndɛ bɔ e Min Nyanmiɛn kannin'n su kɛ ɔ ´yo'n, ɔ liɛ su ti ye.» Mari seli kɛ: « Mín wun blibli min, ɔ man m ´manman min Min Nyanmiɛn'n. Nyanmiɛn b'ɔ ti n defuɛ'n ti, n klun jɔ, yɛlɛ kɛ ɔ'a nian m bɔ n ti i afanniɛn aenvuɛfuɛ kan'n i osu. Afin kɛ ɔ fin ndɛ'n, sran'm be kwlaa be wa se n kɛ: ‹Mmo, ɔ liɛ su ti ye!› Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, ɔ'a yo sa dan ɔ'a man min. I dunman'n lɛ-man wunsu. Kɛ ɔ fin lalafuɛ nun lele b'ɔ ´fa ju ndɛ'n, ɔ si be bɔ be sro i'n be aunnvuɛ titi. Ɔ yili i kwlalɛ'n nglo, Ɔ buli wun tufuɛ'm bɔ be gugu dandan'n bé bue. Ɔ kpaloli famiɛn ngbli-ngbli'm bé bo bia'n, ɔ mannin yalɛfuɛ'm be su. Be nga awe kun be'n, ɔ man be like kpakpa man be ku yi. Ɔ man anyanbeunfuɛ'm be fa bé sa ngbɛn kɔ. Mari dili anglo nsan Elizabɛt wun lɛ, i sin ɔ ɔli i klɔ. Kɛ Elizabɛt ku'n beli b'ɔ juli i awuliɛ'n, ɔ wuli ba yasua. Kɛ Elizabɛt i tranfuɛ nin i osufuɛ'm be tili kɛ e Min Nyanmiɛn'n ɔ'a si i aunnvuɛ dan'n, be klun jɔli. Kɛ ba'n dili le mɔcuɛ'n, be ko wlɛli i klɛn, be waan be ´fɛ i tɔn i si Zakari. Sanngɛ i nin waan: «Cɛcɛ, man be flɛ i Zan.» Yɛ be seli i kɛ: «Be flɛ-man sran fi sɔ ɔ osu'n nun.» Be fali bé sa usɛli i si kɛ ɔ kle dunman ng'ɔ klo kɛ be fa flɛ i'n. Zakari man be mɛnnin i waka bue kun nan ɔ'a klɛ su kɛ: «Be flɛ i Zan.» Ɔ boli be kwlaa bé nuan. Bé ja osu kunngba'n nun kpɛkuun ɔ'a kwla ijɔ, yɛ ɔ yili Nyanmiɛn ayɛ-ɔ. Srɛ kunnin be kwlaa nga be mantan-mantan lɛ'n. Be kannin sa sɔ'n i ndɛ Zide akpasua b'ɔ o oka-oka lika kwlaa nun su. Be kwlaa nga be tili ndɛ sɔ'n, be buli i akunndan. Be seli kɛ: ?Nguɛ yɛ ba nga ɔ wa yo-ɔ? Afin e Min Nyanmiɛn jin i sin. Nyanmiɛn Wawɛ'n wluli i si Zakari i nun, ɔ kannin sa ng'ɔ wa yo'n, ɔ seli kɛ: «Izraɛl'm be Nyanmiɛn b'ɔ ti e Min'n, i kwla o, yɛlɛ kɛ ɔ'a niɛn i sran'm be osu, ɔ'a de bé. Yɛ ɔ'a fɛ i sran David awlofuɛ kun b'ɔ kwla de ye'n ɔ'a man ye. Kɛ ɔ fin lalafuɛ nun'n, ɔ man i nuan ijɔfuɛ'm be seli kɛ: ‹Ɔ wa de ye be nga be nin ye kun'n, bé sa nun yɛ ɔ wa de ye be kwlaa nga be kpɔ ye'n bé sa nun kusu. Ɔ si e nannan'm be aunnvuɛ, yɛ i wla o ndɛ b'ɔ kan kleli be'n su. Bakan, ɔ kusu, be wa flɛ wɔ Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i nuan ijɔfuɛ, afin a ´dun mmua e Min'n nyrun a ´siesie i akpɔ'n. Wɔ yɛ man Nyanmiɛn sran'm be ´si kɛ kɛ ɔ yaci bé wun sa'n cɛ be'n b'a nyan bé ti-ɔ. Aunnvuɛ dan bɔ e Nyanmiɛn'n si ye'n ti'n, ɔ fin nglo lɔ ɔ wa nian e osu kɛ ɔ ´yo nan kɛ aliɛ'n cɛn bɔ wia'n fite'n, ɔ ´kpaja be bɔ be o aosin'n nun nin wie'n i fɔnvɔ nun'n be su.› Yɛ ɔ ´kle ye atin nga e sin su-ɔ e ´di alaje'n.» Bakan sɔ'n nyinnin klanman, ɔ yoli sran. Ɔ trannin aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ lele fa juli cɛn ng'ɔ yi i wun kleli Izraɛlfuɛ mun'n. Blɛ sɔ'n nun, famiɛn Sezar Ogist waan be `klɛ sran nga be o i mɛn nun'n be kwlaa be dunman. Kɛ be ´klɛ sran'm be dunman klikli sɔ'n, wuun Kiriniis yɛ ɔ sie Siri nin-ɔn. Be kwlaa be ko klɛ be dunman be bɔbɔ be klɔ'm be su. Zozɛf kusu fin Nazarɛt klɔ'n su, Galile mɛn nun, yɛ ɔ ɔli Zide mɛn'n nun David i klɔ bɔ be flɛ i Bɛtleɛm'n su, yɛlɛ kɛ ɔ ti David awlofuɛ, yɛ ɔ ti i osufuɛ. Ɔ ɔli kɛ ɔ nin Mari b'ɔ trɛli i ase bɔ ɔ'a wunnzɛ'n be ´ko klɛ be dunman. Kɛ be o lɔ'n, i ba wulɛ'n juli, nan ɔ'a wu i talua ba'n yasua. Ɔ cicili i wun lɛli i nnɛn'm be like diwlɛ'n nun, yɛlɛ kɛ b'a nyan-man sikewlɛ aofuɛ sua'n nun lɔ. Mɛn kunngba sɔ'n nun'n, bua sunianfuɛ'm be la blo lɔ be nian be bua'm be su kɔnguɛ. E Min Nyanmiɛn'n i anz kun fiteli be nyrun, yɛ e Min Nyanmiɛn yili i wun nglo nyannyannyan kleli be nan srɛ a kun be dan kpa. Sanngɛ anz'n seli be kɛ: «Nán srɛ kun amun mlɔnmlɔn, m ma bo jasin fɛ kun kle amun b'ɔ wa jɔ sran'm be kwlaa be klun. Yɛlɛ kɛ ndɛkɛn David klɔ lɔ'n, b'a wu Defuɛ kun b'a man amun, ɔ ti Krist, ɔ ti e Min. Nzɔliɛ nga amun ´fa si i'n yɛ: amun wa wun ba nɔnman kun bɔ b'a cici i wun ɔ la nnɛn'm be like diwlɛ nun, i-ɔ.» Kpɛkuun Nyanmiɛn su lɔ sran akpi-ngbingbi'm be nun akpasua dan kun be wa ukali anz kun'n su, be manmannin Nyanmiɛn seli kɛ: «Man Nyanmiɛn manmanlɛ'n tɛ nyanmiɛn su lɔ, yɛ man sran bɔ Nyanmiɛn klun jɔ bé wun asiɛ'n su wa'n, bé wun jɔ be.» Kɛ anz'm be nin be tili nun bɔ be ɔli nyanmiɛn su lɔ'n, bua sunianfuɛ'm be seli be wiengu kɛ: « Man e wɔ Bɛtleɛm lɔ trelele, e ko nian sa ng'ɔ yo lɔ bɔ e Min Nyanmiɛn'n kan kleli ye'n.» Be ɔli ndɛndɛ kpa. Be toli Mari nin Zozɛf, ɔ nin ba nɔnman'n b'ɔ la nnɛn'm be like diwlɛ nun'n be lɔ. Kɛ be wunnin bakan'n, be kɛnnin i wun ndɛ nga anz'n kan kleli be'n kleli be. Be kwlaa nga be tili ndɛ nga bua sunianfuɛ'm be kan kleli be'n, ɔ boli bé nuan. Mari fali ndɛ sɔ'n kwlaa sieli i klun, yɛ ɔ buli i akunndan. Kɛ bua sunianfuɛ'm be ´sa be sin'n, be manmannin Nyanmiɛn, yɛ be yili i ayɛ ndɛ nga be tili'n, nin like nga be wunnin i'n i kwlaa ti. Afin i kwlaa'n ɔ nin nga be kan kleli be'n yoli kun. Kɛ bakan'n dili le mɔcuɛ'n, be wa wlɛli i klɛn, be tɔnnin i dunman Jésus, dunman nga anz'n dun mmua kleli nan i nin wa wunnzɛ i nin-ɔn. Kɛ bé wun saun yolɛ cɛn bɔ be klɛli i Moiz mmla nun'n wieli'n, be fɛ i ɔli Zerizalɛm e Min Nyanmiɛn sa nun wlalɛ, afin be klɛli i e Min Nyanmiɛn mmla'n nun kɛ: «Sɛ sran o, sɛ nnɛn o, be talua ba kwlaa b'ɔ ti yasua'n, be `fɛ i man e Min Nyanmiɛn'n.» Be ko yili tɛ'n kɛ be klɛli i e Min Nyanmiɛn i mmla nun'n sa. Be klɛli i kɛ be fa ablioso nnyɔn annzɛ okunmomo ba nnyɔn yɛ be fa yi tɛ sɔ nin-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun bian kun o Zerizalɛm, be flɛ i kɛ Simeɔn. Bian sɔ'n ti sran nanwlɛfuɛ, ɔ sro Nyanmiɛn kpa. Ɔ minndɛ Izraɛl i wla cicilɛ'n, yɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n yɛ ɔ sie i-ɔ. Nyanmiɛn man i Wawɛ'n bo su klɛli i kɛ san ɔ ´wun e Min Nyanmiɛn i Krist'n nan ɔ'a wu. Nyanmiɛn Wawɛ'n fɛ ɔli Nyanmiɛn i sua'n nun. Kɛ Jésus i si nin i nin be fɛ i ɔli Nyanmiɛn i sua'n nun kɛ be ´yo nga be klɛli i mmla'n nun kɛ be yo'n, Simeɔn fa bakan'n i sa su, ɔ manmannin Nyanmiɛn, ɔ seli kɛ: «Nannan, ndɛ nga a kannin'n ɔ'a ju, m bɔ n ti ɔ sran'n, man min atin man n wɔ blɛlɛlɛ siɛn'n.» Afin m bɔbɔ m'an wun defuɛ'n bɔ a fa mannin ye'n nin min nyinma. Defuɛ'n bɔ a fa sieli sran'm be kwlaa be nyrun'n. «Ɔ ti kɛ wia'n sa, ɔ wa kpaja nvle bɔ be ti-man Zuif'n be nyrun,» yɛ ɔ ti ɔ sran Izraɛlfuɛ'm be anyrunnyan like. Ba i wun ndɛ ng'ɔ kannin'n, ɔ boli i si nin i nin bé nuan. Simeɔn yrali i nuan mannin be, nan ɔ'a se i nin Mari kɛ: «Nian, ba ng'ɔ o yɛ'n, ɔ o lɛ Izraɛlfuɛ'm be sunman be ase finlɛ'n ti, yɛ ɔ o lɛ be sunman kusu bé su manlɛ'n ti. Ɔ wa yo kɛ like kun bɔ be wa kɛn i wun ndɛ tɛ sa, bɔ i ti sran kpanngban be anwlɛn'n nun akunndan'n ɔ ´fite su. Yɛ wɔ, wɔ anwlɛn'n ɔ wa kpɛ ɔ klun.» Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bla kun kusu o lɛ, be flɛ i kɛ Ani, Faniɛl b'ɔ fin Azɛr osu nun'n, i wa-a. Ɔ'a yo oke kpa. Kɛ be wuli i'n, ɔ'a si-man yasua fi san i wun b'ɔ jɛli i'n. Be trannin afuɛ nso, i wun'n wuli, ɔ'a ja-man bian kun. Ɔ'a di afuɛ ablaɔcuɛ-nin-nnan, ɔ tu-mɛn i bo Nyanmiɛn i sua'n nun. Ɔ su Nyanmiɛn kɔnguɛ nin wia nun, ɔ kpɛ srɛ nun yɛ ɔ srɛ Nyanmiɛn. Bla sɔ'n kusu bali lɛ dɔ kunngba sɔ'n su, ɔ manmannin Nyanmiɛn, yɛ ɔ kannin Jésus ndɛ kleli be kwlaa nga be minndɛ kɛ Nyanmiɛn `de Zerizalɛmfuɛ mun'n. Kɛ be wieli i kwlaa nga be klɛli i e Min Nyanmiɛn i mmla'n nun kɛ be yo'n, be ɔli be klɔ Nazarɛt, Galile mɛn'n nun. Bakan'n yoli kpa, ɔ nyinnin klanman. Ɔ si ngwlɛlɛ dan kpa, yɛ Nyanmiɛn man i like ng'ɔ yo be'n, be yo ye. Afuɛ kwlaa Jésus i si nin i nin be kɔ Zerizalɛm Delɛ-cɛn dilɛ. Kɛ ɔ dili afuɛ blu-nin-nnyɔn'n, be ɔli cɛn'n i dilɛ kɛ be fa yo i titi'n sa. Kɛ be wieli cɛn'n di bɔ be ´sa be sin'n, Jésus kali Zerizalɛm lɔ, sanngɛ i si nin i nin be si-man sɔ. Be bu i kɛ ɔ o be bɔ be nin be kɔ'n be nun. Be dili le kun atin nun be kunndɛli i be fuɛ nin be janvuɛ'm be nun, sanngɛ b'a wun-mɛn i. Be sali bé sin ɔli Zerizalɛm i kunndɛlɛ. Kɛ ɔ dili le nsan'n, be ko wunnin i Nyanmiɛn i sua'n nun Zuif'm be ninnge klefuɛ'm be afiɛn, ɔ tie be ndɛ bɔ be kan'n yɛ ɔ usa be sa. Be kwlaa nga be tili i ndɛ'n, i ngwlɛlɛ'n nin sa b'ɔ tɛ be su'n, ɔ boli bé nuan. Kɛ i si nin i nin be wunnin i'n, bé nuan boli bé wun, yɛ i nin seli i kɛ: «?N wa, nguɛ ti yɛ a yo e sɔ-ɔ? Min nin ɔ́ si y'a kunndɛ ɔ lele, é nyin a blo dan kpa.» Yɛ ɔ seli be kɛ: « ?Nguɛ ti yɛ an kunndɛ min-ɔn? ?An si-man kɛ min Si ninnge'm be mian ń sa-a?» Sanngɛ b'a wun-man ndɛ sɔ'n b'ɔ kan kleli be'n i wlɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ nin be ɔli Nazarɛt, i nyin yi be. I nin fa sa sɔ'n sieli i klun. Kɛ Jésus ´nyin'n, wuun i ngwlɛlɛ'n ´kɔ i nyrun, yɛ i wun yo Nyanmiɛn nin sran'm be fɛ. Kɛ be sieli Tibɛr Sezar famiɛn'n, i afuɛ blu-nin-nnun su bɔ Pɔns Pilat ti Zide nvle'n i su kpɛn'n, bɔ Erɔd sie Galile nvle'n, bɔ i niaan bian Filip sie Itire nin Trakɔnit nvle'n, bɔ Lisanias sie Abilɛni nvle'n, bɔ Ani nin Kaif be kusu be ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dan'n, be blɛ su yɛ Nyanmiɛn kan ndɛ kleli Zakari wa Zan aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ-ɔ. Nan ɔ'a ɔ nzue'n bɔ be flɛ i Zurdɛn'n i nuan lɔ klɔ'n kwlaa su. Ɔ ko kan kleli lɔfuɛ mun kɛ be kaci be nzuɛn'n man be yo be batɛm, nan Nyanmiɛn yaci bé wun sa'n cɛ be. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ man ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai klɛli i i fluwa'n nun'n, ɔ kpɛnnin su. Ɔ seli kɛ: «I yɛ ɔ kpan aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ nin-ɔn, ɔ se kɛ: An `siesie e Min'n i akpɔ'n, An `yo i atin'm be seiin, an `treke su. Be ´tannintannin kongo'n kwlaa. Be ´tutu oka nin kpɔlɛ'm be ngba. Yɛ be ´tinngɛ-tinngɛ atin bɔ be ti klɛklɛ'n. Atin nga b'a saci'n, be ´yo be kpa. Yɛ sran'm be kwlaa be ´wun delɛ nga Nyanmiɛn ´fa de be'n.» I sɔ'n ti, ɔ seli sran kpanngban bɔ be bɛli i wun lɛ kɛ ɔ ´yo be batɛm'n be kɛ: «?Ɔnda mma mun, wan yɛ ɔ seli amun kɛ Nyanmiɛn i ya'n ɔ wa jao nan an wanndi i nyrun-ɔn? An `yo sa kpa b'ɔ kle kɛ amu'an kaci amun nzuɛn'n, kɛ waka kpa su mma kpa'n sa. Nán an bu amun anwlɛn'n nun se kɛ: ‹E nannan yɛlɛ Abraam!› Afin n ´kan kle amun kɛ Nyanmiɛn kwla fa yɛbuɛ nga mun kaci Abraam mma mun. Kpɛliɛ'n ɔ'a kan waka olui'n, ɔ man waka kwlaa nga i mma'n ti-man kpa'n, be ´kpɛ guɛ i sin'n nun.» I sɔ'n ti sran'm be usɛli i kɛ: «?Wuun nguɛ yɛ e yo-ɔ?» Ɔ seli be kɛ: «Man sran ng'ɔ lɛ tralɛ nnyɔn'n, ɔ man sran ng'ɔ lɛ-man wie'n i kun, yɛ sran ng'ɔ lɛ like diwa'n, man ɔ ´man sran ng'ɔ lɛ-man wie'n i wie.» Gua bo sika defuɛ'm be bɛli i wun lɛ kɛ ɔ yo be batɛm, be usɛli i kɛ: «?Nja, nguɛ yɛ e kusu e `yo-ɔ?» Ɔ seli be kɛ: «Nán an de like fi tra nga be kleli amun'n su.» Sonja'm be kusu be usɛli i kɛ: «?Yɛ e liɛ'n, nguɛ yɛ e `yo-ɔ?» Ɔ seli be kɛ: «Nán an de sran fi like wue kekle su, yɛ nán an tɔn sran suɛn, sanngɛ man amun klun jɔ amun kalɛ nga be fa tua amun'n su.» Kɛ sran'm be kwlaa bé nyin ta Krist sin'n, bé wun blibli be, be bu i akunndan se kɛ: ?Nán Zan yɛ ɔ ti Krist nin-ɔn? Yɛ Zan seli be kwlaa be kɛ: «N liɛ'n, n yo amun batɛm nzue'n nun, sanngɛ sran ng'ɔ lɛ nyrun tra min'n ɔ su ba, min nin i ngbabua nyanman'n i nyannjilɛ fata-man. I liɛ'n, ɔ wa fa Nyanmiɛn Wawɛ'n nin sin yo amun batɛm. I nene'n wo i sa nun, ɔ wa kpɛjɛ i awie b'ɔ o i bowlɛ nun'n lele ɔ ´wie, ɔ ´isa awie'n guɛ i tanngannin'n nun, yɛ ɔ ´wɔ i wla'n nun sin b'ɔ nuan-man'n nun.» Zan bo jasin fɛ'n kleli sran mun, yɛ ɔ mannin be afɔtuɛ ndɛ kpanngban kpa ekun. Sanngɛ Zan ijɔli Erɔd b'ɔ sie nvle'n i bue'n, yɛlɛ kɛ ɔ deli i niaan bian yi Erɔdias, yɛ ɔ yoli sa tɛtɛ kpanngban kpa ekun. I sa tɛ kun ekun b'ɔ yoli'n, yɛlɛ Zan bisua wlalɛ. Kɛ be ´yo sran'm be kwlaa be batɛm'n, be yoli Jésus kusu wie. Kɛ ɔ nin Nyanmiɛn be ´ijɔ'n, nyanmiɛn su lɔ'n tili muaan, yɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n jrɛli i su kɛ auble sa. Yɛ be tili sran kun nɛn nyanmiɛn su lɔ, sran sɔ'n ɔ seli kɛ: «A ti min anwlɛn su Ba, ɔ́ su yɛ m'an fa ń wla'n kwlaa a gua-a.» Kɛ Jésus ´bo i junman'n bo'n, wuun ɔ'a di afuɛ kɔe ablasan. Be bu i kɛ ɔ ti Zozɛf wa, Zozɛf ti Eli wa, Eli ti Matat wa, Matat ti Levi wa, Levi ti Mɛlsi wa, Mɛlsi ti Zannai wa, Zannai ti Zozɛf wa, Zozɛf ti Matatias wa, Matatias ti Amɔs wa, Amɔs ti Naɔm wa, Naɔm ti Ɛsli wa, Ɛsli ti Nagai wa, Nagai ti Maat wa, Maat ti Matatias wa, Matatias ti Semɛi wa, Semɛi ti Zozɛk wa, Zozɛk ti Zɔda wa, Zɔda ti Zɔanan wa, Zɔanan ti Reza wa, Reza ti Zorobabɛl wa, Zorobabɛl ti Salatiɛl wa, Salatiɛl ti Neri wa, Neri ti Mɛlsi wa, Mɛlsi ti Adi wa, Adi ti Kozam wa, Kozam ti Elmadam wa, Elmadam ti Ɛr wa, Ɛr ti Jésus wa, Jésus ti Eliezɛr wa, Eliezɛr ti Zɔrim wa, Zɔrim ti Matat wa, Matat ti Levi wa, Levi ti Simeɔn wa, Simeɔn ti Zida wa, Zida ti Zozɛf wa, Zozɛf ti Zɔnam wa, Zɔnam ti Eliakim wa, Eliakim ti Melea wa, Melea ti Mena wa, Mena ti Matata wa, Matata ti Natan wa, Natan ti David wa, David ti Izai wa, Izai ti Zɔbɛd wa, Zɔbɛd ti Bɔaz wa, Bɔaz ti Sala wa, Sala ti Naasɔn wa, Naasɔn ti Aminadab wa, Aminadab ti Admɛn wa, Admɛn ti Arni wa, Arni ti Ɛsrɔm wa, Ɛsrɔm ti Farɛs wa, Farɛs ti Zida wa, Zida ti Zakɔb wa, Zakɔb ti Izaak wa, Izaak ti Abraam wa, Abraam ti Tara wa, Tara ti Nakɔr wa, Nakɔr ti Sɛrik wa, Sɛrik ti Rago wa, Rago ti Falɛk wa, Falɛk ti Ebɛr wa, Ebɛr ti Sala wa, Sala ti Kainam wa, Kainam ti Arfaksad wa, Arfaksad ti Sɛm wa, Sɛm ti Noe wa, Noe ti Lamɛk wa, Lamɛk ti Matisala wa, Matisala ti Enɔk wa, Enɔk ti Zarɛd wa, Zarɛd ti Maleleɛl wa, Maleleɛl ti Kainam wa, Kainam ti Enɔs wa, Enɔs ti Sɛt wa, Sɛt ti Adam wa, Adam kusu ti Nyanmiɛn wa. Kɛ Jésus fin Zurdɛn'n nun lɔ ɔ ´ba bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n sieli i'n, Wawɛ sɔ'n fɛ ɔli aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ, lɔ yɛ mmusu'm bé si Satan ko lɛkɛlɛkɛli i cɛn ba ablanan nin-ɔn, ɔ'a di-man like. Kɛ ɔ dili cɛn ba ablanan sɔ'n, awe kunnin i. Yɛ mmusu'm bé si Satan seli i kɛ: «Sɛ ɔ waan a ti Nyanmiɛn Wa sakpa'n, se yɛbuɛ nga man ɔ kaci aliɛ.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Be klɛli i kɛ: ‹Nán aliɛ kunngba yɛ ɔ man sran nguan-an.› » Mmusu'm bé si Satan fɛ ɔli lika nglo-nglo wie su, yɛ ɔ fali mɛn'n i famiɛn diwlɛ'n kwlaa kleli i kpɛ kunngba, ɔ seli i kɛ: «N ´fa mɛn nga i kwlaa man wɔ kɛ a sie be, yɛ n ´fa anyrunnyan ninnge'n kwlaa man wɔ, afin be fa mannin min, yɛ n kusu n ´fa man sran nga n klo kɛ n ´fa mɛn i'n. I sɔ'n ti'n, sɛ a koto m bo'n, i kwlaa'n ´kaci ɔ liɛ.» Jésus seli i kɛ: «Be klɛli i kɛ: ‹Koto ɔ Min Nyanmiɛn'n i bo, yɛ su i kunngba cɛ.› » Mmusu'm bé si Satan fɛ i ekun ɔli Zerizalɛm lɔ, ɔ fɛ i sieli Nyanmiɛn i sua'n su, yɛ ɔ seli i kɛ: «Sɛ ɔ waan a ti Nyanmiɛn Wa sakpa'n, tu kpɛn asiɛ wun lɔ, afin be klɛli i kɛ: ‹Ɔ ´se i anz'm be kɛ be nian wɔ su.› Yɛ: ‹Be ´fa wɔ bé sa su, ɔ man ɔ́ ja su kpla-man yɛbuɛ.› » Jésus seli i kɛ: «Be seli kɛ: ‹Nán kunndɛ ɔ Min Nyanmiɛn i nuan.› » Kɛ mmusu'm bé si Satan lɛkɛlɛkɛ i wafa'n kwlaa bɔ ɔ'a nyɛn-mɛn i'n, ɔ nin i be tili nun lele san blɛ uflɛ ekun. Kɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n tinnin Jésus'n, ɔ ɔli Galile mɛn'n nun ekun. I dunman'n fu lele juli klɔklɔ nga be mantan lɛ'm bé su. Ɔ kle like be Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun, be yi i ayɛ lika'n kwlaa. Jésus ɔli Nazarɛt lɔ kan ɔ nyinnin lɔ'n. Wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, ɔ wluli Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nun lɔ, afin titi kɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n ju'n, ɔ yo i sɔ. Ɔ jaoli kɛ ɔ ´kanngan Nyanmiɛn ndɛ, yɛ be fa Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai i fluwa'n wlɛli i sa nun-ɔn, ɔ tikeli su, ɔ wunnin lika nga Ezai klɛli i kɛ: «E Min Nyanmiɛn i Wawɛ'n wo min su, yɛlɛ kɛ ɔ guali min su ngo kɛ m bo jasin fɛ'n kle yalɛfuɛ mun. Ɔ sunmannin n kɛ n kan kle be bɔ be trali be lomuɛn'm be kɛ be ´nyan bé ti, yɛ n kan kle anyansifuɛ'm be kɛ be ´wun ase, yɛ n `yo man mianfuɛ'm be nyan alaje, yɛ n `kan afuɛ nga e Min Nyanmiɛn'n ɔ ´yo i sran'm be ye'n i ndɛ.» I sin ɔ katali su, ɔ fa wlɛli fluwa sunianfuɛ'n i sa nun, yɛ ɔ trannin ase-ɔ. Be kwlaa nga be o Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nun'n, be niɛn-niɛn i klengleiin. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Nyanmiɛn ndɛ nga be klɛli'n, i nun ndɛ nga an tili be yɛ'n, ndɛkɛn b'a kpɛn su.» Be kwlaa be seli kɛ i wun yo be fɛ, ndɛ fɛ b'ɔ kan'n ɔ bo bé nuan, yɛ be seli kɛ: «?Nán Zozɛf wa nin-ɔn?» Jésus seli be kɛ: « Nyanndra nga be bu se kɛ: ‹Ayre yofuɛ, yo ɔ bɔbɔ ɔ wun ayre'n,› n si kɛ amun wa bu kle min. Amun wa se n kɛ: ‹Sa nga a yoli be Kapɛrnaɔm lɔ bɔ e tili'n, yo sa kunngba sɔ'n ɔ bɔbɔ mɛn'n nun wa.› » Ɔ seli be ekun kɛ: «Nanwlɛ, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ fi lɛ-man nyrun i bɔbɔ i mɛn'n nun. Ndɛ nanwlɛ kpa yɛ m ma kan kle amun lɛ-ɔ: Eli blɛ su'n, angboti mmla'm be sɔnnin Izraɛl mɛn'n nun, blɛ sɔ'n nun'n, nzue'n jrannin afuɛ nsan anglo nsiɛn, yɛ awe kpɛnnin dan kpa mɛn wunmuan sɔ'n nun. Sanngɛ Nyanmiɛn a sunman-man Eli angboti bla sɔ'n be wie fi sin, san angboti bla kun b'ɔ o Sarɛpta Sidɔn mɛn'n nun'n i sin cɛ yɛ ɔ sunmɛnnin i-ɔ. Yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Elize kusu i blɛ su'n, kokowefuɛ kpanngban be o Izraɛl mɛn'n nun, sanngɛ be nun wie fi wun a sa-man, san Naaman b'ɔ fin Siri'n i kunngba cɛ yɛ i wun sali-ɔ.» «Kɛ be nga be o Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun lɛ'n be kwlaa be tili ndɛ sɔ'n, ya kunnin be dan kpa.» Be jao fuannin Jésus be klɔ'n su, be fɛ i ɔli lele juli oka'n bɔ be klɔ'n wo su'n i bue kun b'ɔ seli pia'n su lɔ kɛ be ´su i yi i kongo nun lɔ. Sanngɛ ɔ sinnin be afiɛn lɛ ɔli. Jésus ɔli Galile klɔ kun bɔ be flɛ i Kapɛrnaɔm'n su, wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun'n, ɔ kleli be like. I like b'ɔ kle be'n bo bé nuan, yɛlɛ kɛ i ndɛ b'ɔ kan'n, ɔ kle be kɛ ɔ lɛ sin jranfuɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun bian kun bɔ asiɛ usu b'ɔ saci sran'n ɔ'a saci i'n ɔ o Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun lɛ, ɔ kpannin kekle kpa ɔ seli kɛ: «Ee! ?Jésus Nazarɛtfuɛ, nguɛ sa yɛ ɔ wo e nin wɔ ye afiɛn-ɔn? ?A ba e sacilɛ? N si wɔ kpa, a ti Nyanmiɛn i Sran kpa.» Jésus ijɔli i, ɔ seli i kɛ: «Muan ɔ nuan lɛ, jao bian nga su.» Asiɛ usu'n tɛli bian sɔ'n i ase nzra'n nun lɛ, ɔ jaoli i su ɔ'a yo-mɛn i like fi. Be kwlaa bé nuan boli be wun, be usa be wiengu kɛ: «Nguɛ sa yɛlɛ nga? Ɔ kwla asiɛ usu bɔ be saci sran'n, be sro i, ɔ man kɛ ɔ se be kɛ be jao sran'm be su'n, be jao!» Ɔ man i dunman'n fuli lele juli klɔklɔ nga be mantan lɛ'n be su. Kɛ Jésus fin Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua lɛ fiteli'n, ɔ ɔli Simɔn i awlo lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ayrɛ dan kpa a gua Simɔn sia bla'n i wun, be kan kleli Jésus. Ɔ kannin ase i su, ɔ ijɔli ayrɛ b'ɔ guɛ i wun'n. Ayrɛ'n tuli i wun, yɛ bé ja osu kunngba'n nun lɛ ɔ jao kunndɛ like mannin be-ɔ. Kɛ wia'n tɔli'n, be kwlaa nga be lɛ tukpacɛfuɛ bɔ be tukpacɛ'n ti fanunfanun'n, be fa be blɛli Jésus. Ɔ fɛ i sa fuali be kwlakwlakwla be su, ɔ yoli be juejue. Asiɛ usu'm be kusu be jaoli sran kpanngban bé su. Be ´jao bé su sɔ'n, wuun be kpan kekle kɛ: «A ti Nyanmiɛn Wa.» Sanngɛ Jésus ijɔli be, ɔ seli be kɛ nán man be ijɔ, afin be si kɛ ɔ ti Krist. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, Jésus fite ɔli blo lɔ lika kun b'ɔ ti diin'n nun. Sran'm be kunndɛli i lele be wunnin i, be waan be ´trɛ i ase nan nán ɔ tu i bo bé wun lɛ. Sanngɛ ɔ seli be kɛ: «Nyanmiɛn sielɛ'n i ndɛ kanlɛ klɔ uflɛ wie'm be su'n ɔ ti i cinnjin, i sɔ'n ti yɛ Nyanmiɛn sunmannin min-ɔn.» Ɔ kannin Nyanmiɛn ndɛ Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun Zide lɔ. Le kun kɛ Jésus o Zenezarɛt fɛtɛ'n nuan lɛ bɔ sran'm be sin yiɛ i lɛ kɛ be ´tie Nyanmiɛn ndɛ'n, ɔ wunnin alie nnyɔn fɛtɛ'n nuan lɛ bɔ jue kunfuɛ'm be fin nun jrali yɛ be su kpu be lala mun. Ɔ fuli be nun kun b'ɔ ti Simɔn liɛ nun. Yɛ ɔ seli Simɔn kɛ ɔ fa alie'n wɔ i nyrun lɔ kan. Jésus trannin ase, ɔ kleli sran'm be like. Kɛ i nuan tɔli'n, ɔ seli Simɔn kɛ: «Fa alie'n kɔ nzue'n i kploun'n nun lɔ nan an `gua amun lala'n.» Simɔn seli i kɛ: «Baba, y'a guɛ i kɔnguɛ'n lele aliɛ'n ɔ'a fa cɛn ye y'a nyan-man like fi, sanngɛ kɛ bɔ ɔ waan n gua'n ti, n ´gua.» Kɛ be guali'n, be trali kpatra kpanngban kpa, kpɛkuun be lala'n su ti. Be fa bé sa flɛli be wiengu nga be o alie kun'n nun lɔ'n kɛ be wa uka be. Be bali, alie nnyɔn'n yili, ɔ man be wa de mlɔn. Kɛ Simɔn Piɛr wunnin i sɔ'n, ɔ kotoli Jésus bo ɔ seli i kɛ: «Nannan, cuɛn ɔ wun kan, afin n ti sa tɛ yofuɛ.» Yɛlɛ kɛ Piɛr nin be nga be nin i o lɛ'n be kwlaa bé nuan boli bé wun kpatra bɔ be trɛli i'n ti. Zebede wa yasua nnyɔn'n, Zak nin Zan bɔ be ti Simɔn wiengu junman difuɛ'n, be kusu bé nuan boli bé wun wie. Yɛ Jésus seli Simɔn kɛ: «Nán srɛ kun wɔ, kɛ ɔ fin ndɛ'n, sran yɛ a wa trɛ i kɛ a fa tra kpatra'n sa-a.» Kɛ be wa sili alie mun, be yacili be ninnge'n kwlaa lɛ nan b'a su i su. Kɛ Jésus o klɔ kun su'n, bian kun bɔ kokowe'n wo i wunnɛn'n kwlaa su'n, ɔ wunnin i, ɔ kotoli i bo, ɔ utuli i nyin ase, yɛ ɔ srɛli i kɛ: «Nja, yaci, yo man n kokowe'n wie weiin.» Jésus tinngɛli i sa'n kɛnnin i, yɛ ɔ seli i kɛ: «M'an ti, man ɔ kokowe'n wie weiin.» Be ja osu kunngba nun lɛ kokowe'n wieli sran sɔ'n i wun. Yɛ ɔ wlɛli i su nun kpa kɛ nán ɔ kan sa sɔ'n kle sran fi sanngɛ ɔ `fɛ i wun ko kle Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'n, yɛ ɔ `fɛ i wun aso bolɛ like bɔ Moiz kleli'n fa man man be wun kɛ ɔ'a yo juejue. Jésus dunman'n fu titi, yɛ sran kpanngban kpa be yiɛ i wun lɛ kɛ be ´tie i ndɛ'n nan ɔ yo be juejue. Sanngɛ ɔ kɔ blo lɔ kɛ ɔ nin Nyanmiɛn be ko koko yalɛ. Le kun bɔ Jésus ´kle like'n, Farizifuɛ mun nin mmla i sifuɛ dandan'm bɔ be fin Galile nin Zide be klɔ'n kwlaa su'n nin Zerizalɛm'n, be gua lɛ. E Min Nyanmiɛn jin i sin, ɔ man ɔ yo tukpacɛfuɛ'm be juejue. Be ´nian-an, sran'm be sua bubuwafuɛ kun tɛ nun be su fɛ i ba, be waan be ´fɛ i wlu kan Jésus o lɔ'n nan be ´fɛ i sie i i nyrun lɛ. Sanngɛ sran'm be ti, be wun-man kan be ´fɛ i sin-ɔn. I ti be fuli sua'n su, yɛ be kpali sua'n i lika kun nan b'a fɛ i nin tɛ'n ba jrɛ i sran'm be afiɛn Jésus nyrun lɛ. Kɛ Jésus wunnin kɛ be lafi i su'n, ɔ seli bian sɔ'n kɛ: «Sa nga a yoli Nyanmiɛn'n, b'a yaci a cɛ wɔ.» Mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ'm be buli i akunndan be seli kɛ: «?Wan yɛ ɔ saci Nyanmiɛn dunman sɔ-ɔ? ?Sɛ nán Nyanmiɛn kunngba cɛ'n, wan yɛ ɔ kwla yaci sran wun sa cɛ i-ɔ?» Jésus wunnin be akunndan'n, yɛ ɔ sɔ su seli be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ an bu akunndan kɛ nga sa-a? ?Kɛ n se kɛ b'a yaci ɔ́ wun sa'n a cɛ wɔ'n, annzɛ kɛ n se kɛ jao nanti'n, i nnyɔn'n, onin yɛ i kanlɛ ti pɔpɔ tra kun-ɔn? Sanngɛ n klo kɛ amun si kɛ m bɔ n kacili Sran'n n lɛ atin asiɛ'n su wa n yaci sa nga sran'm be yo Nyanmiɛn'n n cɛ be.» I sɔ'n ti ɔ seli bubuwafuɛ'n kɛ: «Min wa, jao fa ɔ bɛ'n kɔ wɔ awlo.» Bé ja osu kunngba'n nun lɛ ɔ jao fɛli i bɛ'n b'ɔ la nun'n be nyrun lɛ, kɛ ɔ ´kɔ i awlo, ɔ manman Nyanmiɛn. Be kwlaa bé nuan boli bé wun, be manmannin Nyanmiɛn, srɛ kunnin be dan kpa, yɛ be seli kɛ: «Sa nga y'a wun i ndɛ yɛ'n, e nian wun-man wie le.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Jésus fiteli nan ɔ'a wun gua bo sika defuɛ kun bɔ be flɛ i kɛ Levi'n, ɔ ti i junman diwlɛ lɛ, Jésus seli i kɛ: «Bla a su n su.» Ɔ yacili i ninnge'n kwlaa nan ɔ'a jao ɔ'a su i su. Jésus ti Levi tɔnnin aliɛ dan kpa, ɔ yiɛli i kɛ ɔ wa di like i awlo lɔ. Gua bo sika defuɛ kaka kpa be nin sran wie mun be bali like sɔ'n dilɛ wie. Farizifuɛ'm be nin be mmla klefuɛ'm be ijɔli be konviabo, be usɛli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ amun nin gua bo sika defuɛ nin sa tɛtɛ yofuɛ mun be nɔn nzan, be di like-ɔ?» Jésus sɔli su, ɔ seli be kɛ: «Sran ng'ɔ ti juejue'n ɔ kɔ-man ayrefuɛ sin, san tukpacɛfuɛ yɛ ɔ kɔ-ɔ. M'an ba-man sran kpa'm be flɛlɛ, sa tɛtɛ yofuɛ mun yɛ m bali be flɛlɛ nan be kaci be nzuɛn nin-ɔn.» Be seli i kɛ: «Zan sɔnnzɔnfuɛ'm be nin Farizifuɛ'm be liɛ'n be ta srɛ nun kpɛ, be nin Nyanmiɛn koko yalɛ, sanngɛ ɔ liɛ'm be nɔn nzan be di like.» Yɛ Jésus usali be kɛ: «?Yasua kun b'ɔ su fa atɔnvlɛ'n, kɛ ɔ nin i janvuɛ'm be tɛ o lɛ'n, an kwla mian be kɛ be kpɛ srɛ nun? Le kun be wa de yasua sɔ'n bé sa nun, blɛ sɔ'n nun yɛ be wa kpɛ srɛ nun-ɔn.» Yɛ ɔ buli be nyanndra kun kɛ: «Sran fi kpɛ-man tralɛ uflɛ i bue ta-man tralɛ nvuɛn nun, sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, sin uflɛfuɛ'n ɔ ´cuɛn-cuɛn tralɛ nvuɛn'n ɔ ´titi, yɛ sin uflɛfuɛ'n ɔ nin nvuɛnfuɛ'n be sɛ-man. Yɛ sran fi fa-man nzan lɔflɛ guɛ-mɛn i kplo kotokun nvuɛn nun, sɛ ɔ yo sɔ-ɔ, nzan lɔflɛ'n ɔ ´kpuke kotokun'n, ɔ ´gua, wuun kotokun'n ɔ'a saci. Sanngɛ be fa nzan lɔflɛ'n gua kotokun uflɛ'n nun. Sɛ sran kun nɔn nzan nga ɔ'a cɛ kpa b'ɔ yo fɛ'n, ɔ klo-man lɔflɛfuɛ'n, afin nga ɔ'a cɛ kpa'n yɛ ɔ ti kpa-a.» Le kun wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n kɛ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ mun be ´sin ble fie wie nun'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be fianfiannin wie be nunkunnin i bé sa nun be dili. Farizifuɛ wie'm be usali be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ an yo like nga be yo-mɛn i wunmiɛn-delɛ-cɛn nun nin-ɔn ?» Jésus kusu usali be kɛ: «?Kɛ awe kunnin David nin i minniɛn mun'n, sa nga be yoli'n, an nian kɛnngɛn-mɛn i le ? Kɛ be wluli tannin sua nga Nyanmiɛn yi i wun nglo nun'n nun, kpaun bɔ be fa tɛkɛ i Nyanmiɛn nyrun bɔ sran fi di-man san Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be ngunmin cɛ yɛ be di'n, ɔ fali nan ɔ nin i minniɛn mun b'a di.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «M bɔ n kacili Sran'n, min yɛ n sie wunmiɛn-delɛ-cɛn nin-ɔn.» Kɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n juli ekun bɔ Jésus wluli Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun b'ɔ ´kle be like'n, ɔ wunnin bian kun bɔ i sa fama'n ti wuwa. Mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ'm be nian Jésus sɛ ɔ ´yo bian sɔ'n i juejue wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun o, yɛlɛ kɛ be kunndɛ i wun sa wie bɔ be ´kwla jran su be fa sɛnmɛn i. Jésus wunnin be akunndan'n, yɛ ɔ seli bian sa wuwa'n kɛ: «Jao jran be afiɛn lɛ.» Yɛ ɔ jao jrannin-ɔn. Jésus seli be kɛ: «N ´usa amun sa kun. ?Wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n be kwla yo sran ye annzɛ be yo sran tɛ, yɛ be de sran annzɛ be kun sran?» Ɔ nian-niannin be nyrun, yɛ ɔ seli bian sɔ'n kɛ: «Tinngɛ ɔ́ sa'n nun.» Ɔ tinngɛli nun nan i sa'n ɔ'a yo kpa. Ya kunnin be dan kpa Jésus wun, nan b'a ko bu sa nga be ´yo i'n i akunndan. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, le kun Jésus ɔli oka kun su kɛ ɔ ko srɛ Nyanmiɛn, ɔ srɛli Nyanmiɛn lele aliɛ'n cɛnnin i. Kɛ aliɛ'n cɛnnin'n, ɔ flɛli i sɔnnzɔnfuɛ mun nan ɔ'a fa be nun blu-nin-nnyɔn, ɔ tɔnnin be dunman kɛ i sunmanfuɛ mun. Sran sɔ'm be dunman mun yɛ: Simɔn b'ɔ tɔnnin i Piɛr'n, yɛ i niaan bian Andre, nin Zak, nin Zan, nin Filip, nin Bartelemi, nin Matie, nin Tomas, nin Zak b'ɔ ti Alfe wa'n, nin Simɔn bɔ be flɛ i akpuefuɛ'n, nin Zak b'ɔ ti Zid wa'n, yɛ Zidas Iskariɔt b'ɔ fa Jésus mannin sran mun'n. Jésus nin be fin oka'n su lɔ jrali, be wa jrannin lika kpɛkplɛkpɛ kun bɔ i sɔnnzɔnfuɛ kaka kpa be o lɛ'n nun, yɛ sran kpanngban bɔ be fin Zide mɛn wunmuan nun, nin Zerizalɛm, nin Tir, nin Sidɔn'n be o lɛ wie. Tir nin Sidɔn be o jenvie nuan lɔ. Be bali kɛ be wa tie i ndɛ'n nan ɔ `yo be juejue. Be nga asiɛ usu b'ɔ saci sran'n kle be yalɛ'n, be nyan bé ti. Sran'm be kwlaa be waan be ´kɛn i, afin be wun kɛ ɔ yo be kwlaa be juejue. Jésus niɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun yɛ ɔ seli be kɛ: «Amun bɔ an ti yalɛfuɛ'n, amun liɛ su ti ye, afin Nyanmiɛn yɛ ɔ wa sie amun-ɔn! Amun bɔ awe kun amun ndɛ'n, amun liɛ su ti ye, afin cɛn wie amun ku wa yi! Amun bɔ amun su sun ndɛ'n, amun liɛ su ti ye, afin cɛn wie amun wa sri! Kɛ sran'm be ´kpɔ amun, bɔ be ´kan amun bo, bɔ be ´kpɛ amun nzowa, bɔ be ´saci amun dunman m bɔ n kacili Sran'n min ti'n, amun liɛ su ti ye! Kɛ be ´yo amun sɔ'n, man amun klun jɔ, yɛ an `si able, yɛlɛ kɛ amun mo'n ɔ wa yo dan nyanmiɛn su lɔ, afin kɛ be nannan'm be yoli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be sɔ-ɔ. Sanngɛ amun anyanbeunfuɛ mun, an yako, afin amu'an dun mmua nyan amun klun ninnge liɛ'n! Amun bɔ amun ku ɔ'a yi ndɛ'n, an yako, afin cɛn wie awe wa kun amun! Amun bɔ an su sri ndɛ'n, an yako, afin cɛn wie amun wa kaci sɛnvuɛ, yɛ amun ´sun! Kɛ sran'm be kwlaa be ´bo amun dunman kpa'n, an yako, afin kɛ be nannan'm be boli be bɔ be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n be dunman sɔ-ɔ!» «Sanngɛ n ´kan kle amun bɔ an tie min ndɛ'n kɛ be nga be nin amun kun'n, an `klo be, be nga be kpɔ amun'n, an `yo be kpa. Be nga be wua amun amuɛn'n, an `yra amún nuan man be, yɛ be nga be yo amun tɛtɛ'n, an `srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ yo be kpa. Sɛ sran wie kpaci ɔ nyrun'n i bue kun'n, kaci i bue kun ekun mɛn i. Sɛ sran wie de ɔ tralɛ dan'n, nán se kɛ a fa-man tralɛ kaan kusu'n mɛn-mɛn i. Sran kwlaa ng'ɔ srɛ wɔ like'n, fa mɛn i, sɛ sran wie fa like ɔ́ sa nun'n, nán kɔ i sin kɛ ɔ fa man wɔ. Like nga an klo kɛ sran yo man amun'n, an `yo i wunsu man be. ?Sɛ be nga be klo amun'n be ngunmin yɛ an klo be'n, nguɛ yɛ amun ´nyɛn i i sɔ yolɛ nun-ɔn? Sa tɛ yofuɛ'm be kusu be klo be klofuɛ mun. ?Sɛ be nga be yo amun kpa'n be ngunmin yɛ an yo be kpa'n, nguɛ yɛ amun ´nyɛn i i sɔ yolɛ nun-ɔn? Sa tɛ yofuɛ'm be kusu be yo i sɔ wie. ?Yɛ sɛ sran nga an lafi i su kɛ sɛ an bo i bosia-a ɔ ´yi man amun'n i ngunmin yɛ an bo i bosia'n, nguɛ yɛ amun ´nyɛn i i sɔ yolɛ nun-ɔn? Sa tɛ yofuɛ'm be kusu be bo be wiengu sa tɛ yofuɛ'm be bosia nan be `yo wie man be. Sanngɛ an `klo amun kpɔfuɛ mun, an `yo be ye, yɛ an `bo sran bosia, nán an fa amún nyin sie su kɛ be yi man amun. Sɛ an yo sɔ'n, be ´yo amun mo dan, yɛ amun ´kaci Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i mma mun, afin ɔ yo be nga be si-man ye'n ɔ nin klunwifuɛ'm be ye. An `si aunnvuɛ, kɛ amun Si kusu si aunnvuɛ'n sa.» «Nán an kan sran wun ndɛ, yɛ Nyanmiɛn su kan-man amún wun ndɛ, nán an bu sran fɔ, yɛ Nyanmiɛn su bu-man amun fɔ, an `yaci sa nga be yo amun'n cɛ, yɛ Nyanmiɛn kusu ɔ ´yaci amun liɛ'n cɛ amun-ɔn. An `cɛ sran like, yɛ Nyanmiɛn kusu ɔ `cɛ amun wie-ɔ, ɔ ´man amun kpanngban kɛ like bɔ be su be tintin su, yɛ be kejekeje i, b'ɔ yi bu gua'n sa, afin suliɛ nga an su nun man sran wie mun'n, i kunngba'n nun yɛ Nyanmiɛn ´su nun man amun-ɔn.» Ɔ bu be nyanndra kun kusu kɛ: «Anyansifuɛ kun kwla trɛ-mɛn i wiengu anyansifuɛ kpɔnman, sɛ ɔ yo sɔ'n, be nnyɔn'n be ´tɔ kunman nun. Sran b'ɔ suan like'n ti-man dan tra-man sran b'ɔ kle i like'n, sanngɛ sran kwlaa b'ɔ wie i like'n suan'n, ɔ yo kɛ sran b'ɔ kle i like'n sa. ?Ɔ yo sɛ yɛ a wun wla'n b'ɔ o ɔ niaan'n i nyin su sanngɛ a wun-man janvlɛ'n b'ɔ o ɔ bɔbɔ ɔ nyinma su nin-ɔn? ?Wɔ bɔ a wun-man janvlɛ'n b'ɔ o ɔ bɔbɔ ɔ nyinma su'n, ɔ yo sɛ yɛ a se ɔ niaan'n kɛ: ‹Min niaan, jran man n yi ɔ́ nyin su wla nin-ɔn?› Dunman klofuɛ, yi janvlɛ'n b'ɔ o ɔ bɔbɔ nyin su'n ka nan w'a wun ase a yi ɔ niaan'n i nyin su wla'n.» «Waka kpa'n ɔ su-man mma tɛtɛ, yɛ waka b'ɔ ti-man kpa'n, ɔ su-man mma kpakpa. Afin kɛ waka kun ti'n, yɛ i mma'n ti-ɔ. Be ti-man figie mma owie-owie nun yɛ be ti-man vinyi mma flɔn su. Sran kpa'n ɔ yi like kpakpa b'ɔ o i anwlɛn b'ɔ ti kɛ bɛtrɔ sa'n nun, sran tɛ'n kusu yi like tɛtɛ i bɛtrɔ'n nun, afin ndɛ kwlaa ng'ɔ o sran i anwlɛn nun'n, yɛ ɔ fite i nuan-an.» «?Nguɛ ti yɛ an flɛ min Nannan, Nannan sanngɛ an yo-man like nga n kle amun nin-ɔn? Sran kwlaa ng'ɔ ba ń sin'n, b'ɔ tie min ndɛ'n nan ɔ fa su'n, m ma kle amun sran ng'ɔ fɛ i'n. Ɔ ti kɛ sran kun b'ɔ su kplan sua sa. Ɔ kpɛ kunman kploun, kunman sɔ'n ɔ kpɛn yɛbuɛ su, sran sɔ'n ɔ wla sua'n i bo ase yɛbuɛ sɔ'n su. Nzue dan kun yi ba kpuu, ɔ dili sua sɔ'n, sanngɛ ɔ'a yo-mɛn i like fi yɛlɛ kɛ be kplɛnnin i kpa. Sanngɛ sran ng'ɔ tie min ndɛ'n b'ɔ fa-man su'n, ɔ ti kɛ sran b'ɔ kplannin sua asiɛ ngbɛn'n su bɔ ɔ'a wlɛ-mɛn i bo ase'n sa. Nzue dan'n ɔ wa dili sua sɔ'n, kpɛkuun ɔ buli mlɔnmlɔn.» Kɛ Jésus kan ndɛ kleli be bɔ i nuan tɔli'n, ɔ ɔli Kapɛrnaɔm. Sonja ya su kpɛn kun lɛ i junman difuɛ kun, ɔ klo i sa dan kpa, i junman difuɛ sɔ'n ɔ tɔli tukpacɛ, ɔ su wu cinnjin kpa. Ɔ tili Jésus dunman'n, yɛ ɔ sunmannin Zuif kpɛnngbɛn wie mun i sin kɛ ɔ bla ɔ wa yo i junman difuɛ sɔ'n i juejue mɛn i. Kɛ be juli Jésus wun lɔ'n, be srɛli i kpa, be seli kɛ: «Yo mɛn i, sɛ a yo mɛn i'n, ɔ ti su, afin ɔ klo e nvle'n, i yɛ ɔ kplannin e Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nin-ɔn.» Jésus nin be ɔli, kɛ be wa ju awlo lɔ'n, sonja ya su kpɛn'n sunmɛnnin i janvuɛ mun kɛ be wa se i kɛ: «Nannan, bian waan e se wɔ kɛ nán a kle ɔ́ wun yalɛ, ɔ ti-man bɔ a tu ɔ́ ja ju i awlo lɔ-ɔ, afin ɔ nin i nyrun fata-man. I sɔ'n ti yɛ man i bɔbɔ ɔ'a ba-man nin-ɔn. Sanngɛ i waan a `kan ndɛ kpɔlɛ kunngba cɛ man i gbanflɛn'n yo juejue!» Afin i bɔ sran wie'm be sie i'n, i kusu ɔ sie sonja mun, sɛ ɔ se kun kɛ ɔ wɔ'n, ɔ kɔ, yɛ sɛ ɔ se kun kɛ ɔ bla'n, ɔ ba. Sɛ ɔ se i gbanflɛn'n kɛ ɔ yo like wie'n, ɔ yo. Kɛ Jésus tili ndɛ sɔ'n, ɔ boli i nuan, ɔ kpɛli i nyin sran nga be su i su'n bé wun lɔ nan ɔ'a se kɛ: «Nanwlɛ, Izraɛl nvle'n nun wa bɔbɔ'n, m'an wun-man sran b'ɔ lafi Nyanmiɛn su dan kɛ nga sa-a.» Kɛ be bɔ sonja ya su kpɛn'n sunmannin be'n be ´ju awlo lɔ'n, wuun i gbanflɛn sɔ'n ɔ'a yo juejue. Kɛ i aliɛ cɛnnin'n, ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ mun nin sran kaka kpa be ɔli klɔ kun bɔ be flɛ i Nain'n su. Kɛ be wa ju klɔ i anuan'n nun lɛ'n, be ´nian-an, be nin saka kun su ba. Bla kun bɔ i wun wuli'n i wa yasua kunngba cɛ'n ɔ'a wu yɛ be nin i su ba-a. Be nin klɔ'n su sran lɔuun kpa yɛ be ba-a. Kɛ e Min'n wunnin bla sɔ'n, ɔ yoli i annvɔ, yɛ ɔ seli i kɛ: «Mmo, yako, muan ɔ nuan!» Ɔ wunngeli lɔ ɔ kannin kpata'n, yɛ be nga be suɛ i'n be jrannin-ɔn. Yɛ ɔ seli kɛ: «Gbanflɛn, jaso!» Ɔ jao trannin ase, kpɛkuun ɔ su ijɔ. Yɛ Jésus fɛ i mɛnnin i nin-ɔn. Srɛ kunnin be kwlaa, be manmannin Nyanmiɛn be seli kɛ: « Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ dan kpa kun a fite ye afiɛn wa, yɛ Nyanmiɛn a niɛn i sran'm be lika.» I ndɛ sɔ'n truli Zide mɛn wunmuan'n nun ɔ nin klɔ nga be mantan lɛ'n be su. Zan sɔnnzɔnfuɛ'm be kannin sa sɔ'n kwlaa kleli i. Zan flɛli i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun nnyɔn nan ɔ'a sunman be e Min'n i wun lɔ kɛ be ko usɛ i kɛ sran nga be kɛn i ndɛ kɛ ɔ ´ba'n yɛlɛ i annzɛ sran sɔ'n tɛ o siɛn. Kɛ sran sɔ'm be juli Jésus wun lɔ'n, be seli i kɛ: «Zan batɛm yofuɛ'n sunmannin ye ɔ wun wa kɛ e wa usa wɔ kɛ: ‹?Sran nga be kɛn i ndɛ kɛ ɔ ´ba'n yɛlɛ wɔ annzɛ sran sɔ'n tɛ o siɛn?› » Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Jésus a yo tukpacɛfuɛ mun nin be bɔ bé wun yo be ya'n be kpanngban be juejue, wuun ɔ'a fuan asiɛ usu'm bɔ be saci sran'n, ɔ man sran sɔ'n b'a yo juejue, wuun ɔ'a tike anyansifuɛ kaka bé nyin. Yɛ ɔ seli be kɛ: «An `ko kan like nga an wunnin i'n nin ndɛ nga an tili'n kle Zan. An se i kɛ anyansifuɛ'm be wun ase, cɛcɛwafuɛ'm be nanti, kokowefuɛ'm bé wun sa, sutrefuɛ'm be ti sa, be nga be wuli'n be cɛn, yɛ be bo jasin fɛ'n kle yalɛfuɛ mun. Sran nga i ti nun a saci-man min ti'n, i liɛ su ti ye!» Kɛ sran bɔ Zan sunmannin be'n be ɔli'n, kpɛkuun Jésus usali sran mun Zan wun ndɛ kɛ: «?Nguɛ yɛ an ɔli i nianlɛ aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ nin-ɔn? ?An ko niannin ndɛma bɔ aunngban keje i'n? ?Sɛ nán ndɛma'n, wuun nguɛ yɛ an ɔli i nianlɛ-ɔ? ?Sran b'ɔ wla tralɛ kpakpa-a? Amun `nian, sran nga be wla tralɛ kpakpa'n bɔ be lɛ ninnge nglanman'n, be fin famiɛn'm be awlo. ?Sɛ ɔ ti-man sɔ'n, wuun nguɛ yɛ an ɔli i nianlɛ-ɔ? ?An wɔli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nianlɛ? Nanwlɛ ɔ ti sɔ, sanngɛ ɔ tra Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ.» I yɛ be klɛli i wun ndɛ kɛ: «Nian, n ´sunman min ndolo bofuɛ'n. Ɔ ´dun mmua ko yo ɔ nyrun atin'n kpa,» nin-ɔn. Nanwlɛ, be kwlaa nga bla wuli be'n, be nun wie fi nin Zan sɛ-man. Sanngɛ be nga Nyanmiɛn sie be'n, be nun kaanfuɛ'n i dan trɛ i. Sran nga be tili i ndɛ'n be kwlaa be nin gua bo sika defuɛ mun be buli Nyanmiɛn ndɛ'n i nanwlɛ, afin be yɛ Zan yoli be batɛm nin-ɔn. Sanngɛ Farizifuɛ mun be nin mmla sifuɛ mun bɔ b'a kplin-man su kɛ ɔ yo be batɛm'n, be man like kpa bɔ Nyanmiɛn waan ɔ ´fa man be'n, ɔ to fuannin be. ?Nguɛ yɛ n ´fa ajulisufuɛ nga mun ´sunnzun i-ɔ? ?Be fa nguɛ? Be fa ba kanngan'm bɔ be gua gua'n su'n, bɔ be se be wiengu kɛ: «E boli blo kleli amun, sanngɛ amu'an si-man able. E boli amun sɛ, sanngɛ amu'an bo-man awuyomo. Afin kɛ Zan batɛm yofuɛ'n bali'n, ɔ di-man aliɛ, ɔ nɔn-man nzan, amun waan like wie su i su. M bɔ n kacili Sran'n n kusu m bali, n di like, n nɔn nzan, amun waan n ti aliɛ safuɛ, nin nzan nɔnfuɛ, yɛ amun waan n ti gua bo sika defuɛ nin sa tɛtɛ yofuɛ'm be janvuɛ. Nyanmiɛn i mma'm be kwlaa be si kɛ ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ.» Farizifuɛ'm be nun kun flɛli Jésus kɛ ɔ wa di like i awlo lɔ. Jésus wluli i awlo lɔ, ɔ trannin ase aliɛ'n sin. Bla sa tɛtɛ yofuɛ kun b'ɔ o klɔ sɔ'n su'n, ɔ tili kɛ Jésus o Farizifuɛ kun awlo lɔ su di like. Bla sɔ'n fa parfɛn albatri sɛ kun bali, ɔ jrannin Jésus i ja wun lɛ, ɔ sunnin, i nyinmuɛn'n guali Jésus i ja'n su, ɔ fɛ i ti ndrɛ'n nunnunnin, ɔ koto trɛli i ja'n yɛ ɔ fa parfɛn sɔ'n guɛli i ja wun. Kɛ Farizifuɛ b'ɔ yiali Jésus'n wunnin sa sɔ'n, ɔ seli i klun lɔ kɛ: «Sɛ bian nga ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sakpa'n, wuun ɔ ´si bla ng'ɔ kɛn i yɛ'n yɛ ɔ ´wun i sran wafa ng'ɔ ti'n, wuun ɔ ´si kɛ sa tɛtɛ yofuɛ-ɔ.» Jésus sɔli su ɔ seli i kɛ: «Simɔn, n waan n ´kan ndɛ kun kle wɔ.» Ɔ seli i kɛ: «Kan.» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Bian kun i kalɛ o sran nnyɔn be su, denie ya nnun o kun su, yɛ ablenun o kun su. Kɛ be lɛ-man like fi nan b'a fa tutu kalɛ sɔ'n, ɔ yaci cɛli be. ?Sran nnyɔn sɔ'n, onin yɛ ɔ wa klo bian sɔ'n i sa tra su-ɔ?» Yɛ Simɔn seli kɛ: «M bu i kɛ nga i kalɛ liɛ'n ti dan nin-ɔn.» Yɛ Jésus waan: «A di nanwlɛ.» I sin ɔ kpɛli i nyin bla'n wun lɔ nan ɔ'a se Simɔn kɛ: «?A wun bla nga? Kɛ n wluli wɔ awlo wa'n, w'a man-man min nzue kɛ n fa wunnzin n ja, sanngɛ bla nga ɔ fɛ i nyinmuɛn'n guali n ja'n su, yɛ ɔ fɛ i ti ndrɛ'n nunnunnin. W'a sɔ-man min nun kpa, sanngɛ bla nga, kɛ n wluli wa'n, ɔ'a yaci-man n ja tralɛ. W'a gua-man n ti'n su ngo, sanngɛ bla nga ɔ guali n ja'm be su parfɛn. I sɔ'n ti'n, n ´kan kle wɔ kɛ i klolɛ dan b'ɔ fa klo min'n kle kɛ Nyanmiɛn a yaci i sa tɛtɛ kpanngban b'ɔ yoli'n ɔ'a cɛ i. Sanngɛ sran nga i sa tɛ b'ɔ yoli bɔ Nyanmiɛn yaci cɛli i'n, sɛ ɔ ti-man dan'n, i klolɛ b'ɔ fa fa klo min'n ti kaan.» Yɛ ɔ seli bla'n kɛ: «Nyanmiɛn ɔ'a yaci ɔ wun sa'n ɔ'a cɛ wɔ.» Be nga be nin i di like'n, be usali be bɔbɔ bé wun kɛ: «?Bian nga ti i liɛ sɛ b'ɔ yaci sran i wun sa cɛ i-ɔ?» Yɛ ɔ seli bla'n kɛ: «N wa bla, gua ɔ́ wla ase. Kɛ a lafi su kɛ n kwla yo wɔ juejue'n ti, w'a yo juejue.› Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be ɔli klɔ dandan nin kanngan'n kwlaa be su, ɔ kannin Nyanmiɛn ndɛ, ɔ boli Nyanmiɛn sielɛ jasin fɛ'n kleli be. Be nin bla b'ɔ yoli be nun wie'm be juejue'n, b'ɔ fuannin asiɛ usu b'ɔ su wie'm be su'n, yɛ be ɔli-ɔ. Bla sɔ mun yɛlɛ Mari b'ɔ fin Magdala bɔ Jésus fuannin asiɛ usu nso i nun'n, nin Kiza b'ɔ nian Erɔd i ninnge'm be su i yi Zani, yɛ Sizani, yɛ bla wie mun ekun. Bla sɔ'm be bɔbɔ yɛ be fa be sa nun like yɛ be fa nian be lika-a. Sran kpanngban kpa be fin klɔklɔ'm be su be yiɛli i wun lɛ. Ɔ buli nyanndra kun kleli be. Ɔ seli kɛ: «Awie guafuɛ kun ɔli i awie gualɛ. Kɛ ɔ ´sanndi'n awie'n, wie tɔli atin mma'n nun, sran'm be tiatiali su, yɛ anunman'm be wa dili. Wie kusu tɔli akpuɛ su, kɛ ɔ fifili'n, asiɛ b'ɔ nun-man lɛ'n ti'n, ɔ wuli. Wie ekun tɔli nduin mma'n nun, ɔ nin nduin'n be fifili, nduin'n trɛli i. Yɛ wie kusu ekun guali asiɛ kpafuɛ'n su, kɛ ɔ fifili b'ɔ nyinnin'n, ɔ wlɔli kpanngban, ɔ ju ng'ɔ guali'n i sɔ kpɛ ya.» Kɛ i nuan tɔli'n, ɔ kpan seli kɛ: «Sran ng'ɔ si ´fa sie'n, man ɔ fa sie!» I sɔnnzɔnfuɛ'm be usɛli i nyanndra sɔ'n i bo. Ɔ seli be kɛ: «Amun yɛ be yili Nyanmiɛn sielɛ'n i wun akunndan bɔ sran'm be wun-mɛn i wlɛ'n i nglo kleli amun-ɔn, sanngɛ be nga'm be liɛ'n, be kɛn i nyanndra nun nan sɛ be wun i'n b'a wun-mɛn i wlɛ, yɛ sɛ be ti'n b'a wun-mɛn i bo'n ti.» Nyanndra sɔ'n i bo'n yɛ: «Awie'n yɛlɛ Nyanmiɛn ndɛ'n. Awie ng'ɔ tɔli atin mma nun'n, yɛlɛ be nga kɛ be ti Nyanmiɛn ndɛ'n, kpɛkuun mmusu'm bé si Satan'n ba, ɔ wa yo man ndɛ nga be tili'n ɔ mlin be klun nan b'a lafi-man su b'a nyan-man bé ti. Nga kusu b'ɔ tɔli akpuɛ'n su'n yɛlɛ be nga kɛ be ti Nyanmiɛn ndɛ'n, be klun jɔ su, be fa su kaan, sanngɛ be ti kɛ awie b'ɔ lɛ-man ndin'n sa, kɛ sa kaan tɔ be su'n, kpɛkuun b'a yaci i su falɛ. Nga kusu b'ɔ tɔli nduin mma nun'n, yɛlɛ be nga be ti Nyanmiɛn ndɛ'n, sanngɛ kɛ be kɔ'n, mɛn'n nun ninnge'n i ngokoɛ'n nin anyanbeun'n nin like nga be klo be'n be mian be. Be yɛ be ti awie bɔ nduin trɛli i bɔ ɔ'a yo-man kpa nin-ɔn. Nga kusu b'ɔ guali asiɛ kpafuɛ'n su'n, yɛlɛ be nga be sie bé su Nyanmiɛn ndɛ'n su be ti, be wun i wlɛ, yɛ be fa su kpa'n. Be yɛ be ti awie b'ɔ yoli kpa nin-ɔn.» «Sɛ be sɔ kannin'n, be fa-man like kata-man su, be fa wlɛ-mɛn i bo, sanngɛ be sie i like su nglo nan ɔ `kpaja be nga be wlu sua lɔ'm be nyrun. Afin sa fi su ka-man nvialiɛ nun b'ɔ su tɛ-man nglo-ɔ, yɛ aswre nun ndɛ fi su ka-man lɛ b'ɔ su fite-man su-ɔ. Ɔ man an `sie amún su ndɛ nga be kan'n be su kpa, afin sran ng'ɔ lɛ like'n yɛ be mɛn i wie-ɔ, sanngɛ ng'ɔ lɛ-man like'n, kaan ng'ɔ wo i sa nun b'ɔ lafi su'n, be ´de.» Jésus i nin'n nin i niaan bian'm be bɛli i wun lɛ, sanngɛ sran'm be ti be kwla mɛntɛn-mɛn i lɔ. Sran wie seli i kɛ: «Ɔ nin nin ɔ niaan'm be jin guasu lɔ, be waan be ´wun ɔ wun.» Ɔ seli be kɛ: «Min nin nin min niaan mun yɛlɛ be nga be ti Nyanmiɛn ndɛ'n bɔ be fa su'n.» Le kun Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be fuli alie dan kun nun, ɔ seli be kɛ: «Man e wɔ fɛtɛ'n bue kun lɔ.» Kɛ be ´kɔ'n, Jésus lafili. Seke dan kpa kpɛli fɛtɛ'n su, nzue'n bo gua alie'n nun, ɔ ka kaan nan b'a mlɔn. Be wunngeli Jésus wun lɛ, be tinngeli i, be seli i kɛ: «Baba, Baba, e su wu o!» Kɛ ɔ tinngeli'n, ɔ ijɔli aunngban'n nin nzue'n, be jrannin, nan lika'n ɔ'a tɔ bliin. Yɛ ɔ usali be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ an lafi-man Nyanmiɛn su-ɔ?» Srɛ kunnin be, ɔ boli bé nuan, nan b'a usa be wiengu kɛ: «?Bian nga ti i liɛ sɛ b'ɔ man ɔ se aunngban'n nin nzue'n kɛ be jran'n bɔ be jran-an?» Kɛ be fin Galile bue liɛ'n su wa'n, be juli fɛtɛ'n bue kun lɔ Gadarafuɛ'm be mɛn'n nun. Kɛ Jésus fin alie'n nun jrali cɛ'n, ɔ nin bian kun bɔ asiɛ usu'm be sacili i'n b'ɔ fin klɔ lɔ'n, be yiali lɛ. Ɔ kpa guali ɔ'a cɛ, ɔ tran-man awlo, asieliɛ su sua'm be nun yɛ ɔ tran-an. Kɛ ɔ wunnin Jésus'n, ɔ kpannin, ɔ wa kotoli i bo, ɔ kpan seli kɛ: «?Jésus, Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i Wa, nguɛ ndɛ yɛ ɔ o min nin wɔ ye afiɛn-ɔn? N ´srɛ wɔ, nán kle n yalɛ.» Yɛlɛ kɛ Jésus seli asiɛ usu b'ɔ saci sran'n kɛ ɔ tu bian sɔ'n su, afin be tɛ i su tɔ, be fa jrɔkɔ ci i, ɔ kpɛkpɛ nun, be bo i kpaun, ɔ bubu nun, asiɛ usu'm be kɛn i yi i aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ. Jésus usɛli i kɛ: «?Be flɛ wɔ sɛ?» Yɛ ɔ seli kɛ: «Be flɛ min Akpasua Kpli.» Afin asiɛ usu bɔ be su i su'n be sɔnnin. Yɛ be srɛli Jésus kpa kɛ nán man ɔ kan be gua kunman bɔ be si-mɛn i bo'n nun. Kɔkɔti akpasua dan kpa kun o oka wie su lɛ, be su didi. Asiɛ usu sɔ'm be srɛli Jésus kpa kɛ ɔ man be atin man be ko wlu kɔkɔti sɔ'm be nun. Yɛ ɔ mannin be-ɔ. Asiɛ usu'm be tuli bian sɔ'n su, be ko wluli kɔkɔti'm be nun, kɔkɔti akpasua sɔ'm be wanndi troli fɛtɛ i cenje'n b'ɔ seli pia'n nan b'a gua nzue'n nun b'a wu. Be nga be kankan be'n, kɛ be wunnin sa ng'ɔ yoli'n, be wanndi ko kannin ndɛ sɔ'n klɔ nin nanmue'm be nun. Sran'm be ko niannin sa ng'ɔ yoli lɔ'n. Be wunnin bian bɔ asiɛ usu'm be jaoli i su'n, ɔ ti Jésus wun lɛ i nyin kloun, ɔ'a wla tralɛ, ɔ man srɛ kunnin be dan kpa. Be nga be wunnin sa sɔ nun'n, be kannin kɛ ɔ yoli b'ɔ man asiɛ usu'm be tuli bian sɔ'n su'n kleli be. Gadarafuɛ'm be kwlaa be srɛli Jésus kɛ ɔ jao be mɛn'n nun, afin srɛ kun be dan kpa. Kɛ Jésus fuli alie'n nun b'ɔ ´sɛ i sin Galile lɔ'n, bian bɔ asiɛ usu'm be tuli i su'n, ɔ srɛli i kɛ ɔ nin i be ´ko tran. Sanngɛ Jésus a kplin-mɛn i su, ɔ seli i kɛ: «Sa ɔ sin kɔ wɔ awlo, ko kan sa nga Nyanmiɛn yo mannin wɔ'n. Ɔ ko kannin sa nga Jésus yo mɛnnin i'n i kwlaa klɔ'n i longolongo'n kwlaa nun.» Jésus i balɛ'n yoli sran'm be fɛ, yɛlɛ kɛ be kwlaa bé nyin tɛ i atin. Kɛ ɔ juli lɛ'n, bian kun b'ɔ ti Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n i su kpɛn'n bɔ be flɛ i kɛ Zairis'n, ɔ bɛli i wun lɛ, ɔ kotoli i bo, yɛ ɔ srɛli i kɛ ɔ blɛ i awlo lɔ, afin i wa bla kunngba cɛ bɔ ɔ'a di afuɛ blu-nin-nnyɔn'n, ɔ su wu. Kɛ Jésus ´kɔ'n, sran'm be miɛn i. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun bla kun o lɛ, mannza tɛnndɛn tɔli i wun ɔ'a di afuɛ blu-nin-nnyɔn. Ɔ yoli ayre lelele i sa nun wieli, ayre fi a kwla de-mɛn i. Ɔ sinnin Jésus sin lɛ, ɔ kɛnnin i tralɛ'n i nuan njɔlɛ'n, bé ja osu kunngba'n nun lɛ kpɛkuun mannza'n ɔ'a kpɛ. Jésus usali kɛ: «?Wan yɛ ɔ kannin min-ɔn?» Nga waan: «Nán min-ɔn,» nga waan: «Nán min-ɔn.» Piɛr seli i kɛ: «Baba, sran'm be sin yia wɔ yɛ be mian wɔ!» Sanngɛ Jésus waan: «Sran wie kannin min, afin n wunnin kɛmin fanngan wie ɔ'a fin min nun ɔ'a fite.» Kɛ bla'n wunnin kɛ Jésus wunnin i'n, ɔ bɛli i nyrun lɛ nin usulɛ, ɔ kotoli i bo, yɛ sa nga ti yɛ ɔ kɛnnin i'n, ɔ nin juejue ng'ɔ yoli i osu kunngba nun'n, ɔ kɛnnin i kwlaa kleli sran mun. Jésus seli i kɛ: «N wa, n su bɔ a lafi'n ti, w'a nyan ɔ́ ti, gua ɔ wla ase, kɔ.» I nuan nian tɔ-man'n kpɛkuun sran fin Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua su kpɛn'n i awlo lɔ ɔ wa seli i kɛ: «Ɔ wa'n ɔ'a wu, nán kle bian'n yalɛ kun.» Kɛ Jésus tili ndɛ sɔ'n, ɔ seli Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua su kpɛn'n kɛ: «Nán srɛ kun wɔ, ɔ li lafi n su, yɛ ɔ wa'n ɔ ´yo juejue.» Kɛ ɔ juli awlo lɔ'n, i waan, nán sran fi wlu sua lɔ wie, san Piɛr nin Zan, yɛ Zak, nin ba'n i si nin i nin be cɛ. Be kwlaa be sun, be bo awuyomo. Yɛ Jésus seli be kɛ: «Nán an sun, ɔ'a wu-man, lafilɛ yɛ ɔ su lafi-ɔ.» Be srili i, afin be si kɛ ɔ'a wu. Sanngɛ ɔ sɔli i sa, ɔ flɛli i, yɛ ɔ seli kɛ: «Talua kan, jaso!» I wawɛ'n bɛli i wun ekun, kpɛkuun ɔ jaoli waka i osu kunngba'n nun, yɛ Jésus seli be kɛ: «An `mɛn i like man ɔ di.» Ba'n i si nin i nin be nuan'n boli bé wun, yɛ Jésus wlali bé su nun kpa kɛ nán man be kan sa sɔ'n kle sran fi. Jésus flɛli i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn mun, ɔ mannin be kwlalɛ yɛ ɔ seli be kɛ ɔ jin be sin, ɔ man asiɛ usu'm be kwlaa be ´sro be, ɔ man be ´yo tukpacɛfuɛ'm be juejue. Kɛ ɔ nin be wieli ngaliɛ sɔ'n di'n, ɔ seli be kɛ be ko kan Nyanmiɛn sielɛ'n i ndɛ nan be `jao tukpacɛfuɛ mun. Ɔ seli be ekun kɛ kɛ be ´kɔ'n, nán man be fa like fi tra nun, kpɔnman o, trɔ o, like diwa o, sika o, yɛ nán man be fa tralɛ nnyɔn-nnyɔn. I waan awlo kwlaa nga be wlu nun'n, be tran lɛ lele san be kɔlɛ a ju. Yɛ klɔ kwlaa nga be sɔ-man be nun su'n, kɛ be ´tu be bo lɛ'n, be `kpukpu bé ja wun ndutre'n guɛ i klɔ sɔ'n su, man ɔ yo be lalofuɛ. Be ɔli, be wlannin klɔ'm be su, be kannin jasin fɛ'n, yɛ be yoli tukpacɛfuɛ'm be juejue lika kwlaa. Erɔd b'ɔ sie nvle'n i bue'n, ɔ tili sa nga be yo'n i kwlaa, ɔ man ɔ'a wun-man akunndan kun ng'ɔ bu-ɔ, afin sran wie'm be waan, Zan yɛ ɔ'a cɛn-ɔn. Wie'm be waan Eli yɛ ɔ'a fite-ɔ, yɛ wie'm be kusu be waan, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ laa'm be nun kun yɛ ɔ'a cɛn-ɔn Sanngɛ Erɔd seli kɛ: «N yoli man be kpɛli Zan ti'n. ?Yɛ sran nga be kɛn i ndɛ yɛ'n, wuun waan-an?» I sɔ'n ti'n, ɔ klo kɛ ɔ ´wun Jésus. Kɛ be bɔ Jésus sunmannin be'n be bali'n, be kannin like nga be yoli'n i kwlaa kleli i. Ɔ fali be nan b'a ɔ be ngunmin klɔ bɔ be flɛ i Bɛtsaida'n su. Kɛ sran'm be tili i kɛ ɔ'a ɔ lɔ'n, be suli i su. Ɔ sɔli be nun, ɔ kan Nyanmiɛn sielɛ ndɛ'n kleli be, yɛ ɔ yoli be nga kusu bɔ be ti-man juejue'n be juejue. Kɛ lika'n wa jɔ'n, i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be bɛli i wun lɛ nan b'a se i kɛ: «Se sran mun man be wɔ klɔ nin nanmue nga be mantan wa'n be nun be ko kunndɛ sikewlɛ nin like diwa, afin kan e o wa'n ti blo.» Jésus seli be kɛ: «An bɔbɔ an `man be like man be di.» Yɛ be waan: «Kpaun nnun nin kpatra nnyɔn yɛ ɔ o é sa nun-ɔn, wuun san e bɔbɔ e ´ko to like yɛ e fa blɛ minniɛn nga'm be ngba-a.» Yasua nga be o lɛ'n, be ju bɔ akpi nnun (5.000) kun. Yɛ Jésus seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «An `se be man be tran ase nyanman-nyanman ablenun-ablenun.» Be ko seli be, nan b'a tran ase. Jésus fali kpaun nnun'n nin kpatra nnyɔn'n, ɔ mɛn i nyin su niannin nyanmiɛn su lɔ, yɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase. Yɛ ɔ bubuli nun, ɔ fa mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ be fa cɛ sran sɔ mun. Be kwlaa be dili, be ku yili, nan b'a isɛ i onga-onga'n gbogbo blu-nin-nnyɔn. Le kun kɛ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ngunmin be o lɛ b'ɔ ´koko yalɛ kle Nyanmiɛn'n, ɔ usali be kɛ: «?Sran'm be waan, wan yɛlɛ min?» Yɛ be seli kɛ: «Sran wie'm be waan Zan batɛm yofuɛ'n yɛlɛ wɔ, wie kusu wan Eli yɛlɛ wɔ, wie'm be kusu be waan Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ laa'm be nun kun yɛ ɔ'a cɛn-ɔn.» Yɛ ɔ usali be kɛ: «?Amun kusu amun waan wan yɛlɛ min?» Piɛr seli i kɛ: « A ti Nyanmiɛn i Krist.» Jésus wlali bé su nun kpa kɛ nán man be kɛn i sɔ kle sran fi. Yɛ ɔ seli be ekun kɛ: «Kannzɛ ɔ yo sɛ, san m bɔ n kacili Sran'n n ´wun nyrɛnnɛn dan, kpɛnngbɛn mun nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mmla klefuɛ'm be su sɔ-man min nun, be ´kun min, yɛ i le nsan su n ´cɛn.» I sin, ɔ seli be kwlaa be kɛ: «Sran nga i waan ɔ ´su n su'n, man ɔ klɛn i wun man min, yɛ ɔ `suɛ i waka'n cɛn kwlaa ɔ su n su. Afin sran nga i waan ɔ ´sɛsɛ i wun'n, ɔ ´kpɛ i nguan'n sin, sanngɛ sran ng'ɔ kpɛ i nguan'n sin min ti'n, sran sɔ'n ɔ sɛsɛ i nguan'n sakpa. ?Sɛ sran kun nyan mɛn wunmuan'n nan sɛ ɔ saci i wun annzɛ sɛ i nguan'n kpɛ sin'n, nguɛ yɛ ɔ yo ye mɛn i-ɔ? M bɔ n kacili Sran'n m ´ba, sran'm be ´wun kɛ min nin min Si nin min Si i anz mun e nyrun'n ti nyannyan ɔ yo sro. Sran nga bɔ min nin min ndɛ'n ti nyannzuɛn kun i'n, kɛ m ´ba sɔ'n, nyannzuɛn ɔ'a kun min sran sɔ'n ti. Nanwlɛ, be nga be o wa yɛ'n, nán be ngba yɛ wie'n ´kun be nan Nyanmiɛn ɔ'a yi i famiɛn'n nglo ɔ'a kle be-ɔ.» Kɛ Jésus kannin ndɛ sɔ'n b'ɔ di le mɔcuɛ kun'n, ɔ fali Piɛr nin Zan, yɛ Zak, be fuli oka kun su kɛ ɔ nin Nyanmiɛn be ko koko yalɛ. Kɛ be ´koko yalɛ sɔ'n, i nyrun'n kacili, yɛ i tralɛ'n kacili ufue nyɛnnyɛnnyɛn. Kpɛkuun sran nnyɔn be nin i su ijɔ, kun yɛlɛ Moiz, yɛ kun yɛlɛ Eli. Be nyrun'n ti nyannyan ɔ yo sro. Be su kɛn i kunlɛ bɔ be su ko kun i Zerizalɛm lɔ'n i ndɛ. Lafilɛ'n fali Piɛr nin i wiengu mun. Kɛ be tinngeli cɛ'n, be wunnin Jésus bɔ i nyrun'n ti nyannyan ɔ yo sro'n, ɔ nin sran nnyɔn bɔ be nin i o lɛ'n. Kɛ sran sɔ'n be yacili Jésus lɛ bɔ be ´kɔ'n, Piɛr seli Jésus kɛ: «Baba, kɛ e o wa yɛ'n ɔ ti kpa, man e kplan kpata nsan, ɔ liɛ kun, Moiz liɛ kun, yɛ Eli liɛ kun.» I wun b'ɔ bli i'n ti'n, ɔ wun-man ndɛ kun ng'ɔ kan-an. I nuan nian tɔ-man, kpɛkuun be ´nian-an, Nyanmiɛn ufue kun su kata bé su. Kɛ ɔ ´kata be su sɔ'n, srɛ kunnin i sɔnnzɔnfuɛ mun. Be tili sran kun nɛn nyanmiɛn ufue sɔ'n nun, sran sɔ'n ɔ seli kɛ: «N wa bɔ n kpɛli i'n yɛ. An `tie ndɛ ng'ɔ kan'n.» Kɛ be tili sran nɛn sɔ'n, be ´nian-an, Jésus kunngba cɛ yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I sɔnnzɔnfuɛ'm b'a bo-man like nga be wunnin i'n i wie fi su a kle-man sran fi blɛ sɔ'n nun. Kɛ aliɛ cɛnnin'n bɔ be fin oka'n su lɔ be jrali'n, sran kpanngban kpa be ɔli Jésus atin kpalɛ. Kpɛkuun be nun kun kpan seli kɛ: «Nja, n ´srɛ wɔ, nian min wa yasua'n, ɔ ti ba kunngba cɛ. Like wie tɔ i su, ɔ kpan, ɔ tɔ, ɔ kete kafiaa, i nuan nzue'n bo nglo, ɔ fɛ dan kpa, yɛ i wun kplokplo nan like sɔ'n ɔ'a tu i su. N srɛli ɔ sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be tu like sɔ'n, b'a kwla tu-mɛn i.» Yɛ Jésus sɛli kɛ: «?Amun ajulisufuɛ nyin keklefuɛ bɔ an lafi-man sa su'n, min nin amun ´tran lele cɛn onin? ?N ´tra min anwlɛn amún wun lele cɛn onin? Fa ɔ́ wa'n blɛ min.» Kɛ bakan sɔ'n ɔ wa ju Jésus wun lɛ'n, like sɔ'n tɔli i su, ɔ tɛli i ase, ɔ keteli i kafiaa. Jésus ijɔli like b'ɔ saci bakan sɔ'n, ɔ yoli i juejue, nan ɔ'a fɛ i a mɛn i si. Ɔ man be kwlaa be wunnin kɛ Nyanmiɛn'n ti kpli sakpa. Like kwlaa nga Jésus yo'n ɔ bo sran'm bé nuan, yɛ ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «Amun liɛ'n, ndɛ nga m ma kɛn i yɛ'n, an `fa sie amun klun kpa. Be wa fa m bɔ n kacili Sran'n man sran mun.» Sanngɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm b'a wun-man ndɛ sɔ'n i wlɛ, afin ɔ ti-man weiin be nyrun. Ɔ kɛn i sɔ nan nán be wun i wlɛ. Srɛ kun be ti b'a kwla usa-man ndɛ sɔ'n nun. Akplowa wie tɔli i sɔnnzɔnfuɛ'm be afiɛn kɛ be ´wun be nun sran ng'ɔ ti sran dan tra be kwlaa'n. Kɛ Jésus wunnin be akunndan nga be bu'n, ɔ fa ba kaan kun jrɛnnin i wun lɛ, yɛ ɔ seli be kɛ: «Sran ng'ɔ sɔ bakan nga nun n dunman nun'n, wuun m bɔbɔ min yɛ ɔ'a sɔ min nun-ɔn, yɛ sran ng'ɔ sɔ min nun'n, wuun sran b'ɔ sunmannin min'n i nun yɛ ɔ'a sɔ-ɔ. Afin sran ng'ɔ ti amun kwlaa amun nun kaan'n, i sɔfuɛ'n yɛ ɔ ti dan-an.» Zan seli kɛ: «Baba, e wunnin bian kun b'ɔ fa ɔ dunman'n fuan asiɛ usu, yɛ e seli i kɛ nán man ɔ fuan be kun yɛlɛ kɛ ɔ nun-man e bɔ e su wɔ su'n e nun wie.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Nán an se i kɛ, nán man ɔ fuan be, afin sran ng'ɔ nin amun lɛ-mɛn'n, ɔ jin amún sin.» Kɛ cɛn nga Nyanmiɛn wa fa Jésus kɔ nyanmiɛn su'n mantannin'n, i waan, san ɔ ´kɔ Zerizalɛm, nan ɔ'a sunman sran i nyrun lɔ. Be fali atin'n be ɔli, be juli Samari klɔ kun su, be wluli klɔ'n nun, be waan be ´ko kunndɛ sikewlɛ man Jésus. Sanngɛ ɔ su kɔ Zerizalɛm ti b'a sike-mɛn i. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, i sɔnnzɔnfuɛ Zak nin Zan be seli i kɛ: «?Nannan, e yo man sin fin nyanmiɛn su lɔ ɔ wa yra be ?» Ɔ kpɛli i nyin be wun lɔ ɔ ijɔli be kpa. (Ɔ seli be kɛ: «An si-man akunndan nga an bu'n, afin m bɔ n kacili Sran'n m'an ba-man sran'm be sacilɛ, be delɛ ti yɛ m bali-ɔ.)» Nan b'a ɔ klɔ uflɛ su. Kɛ be fali atin'n bɔ be ´kɔ'n, sran kun seli Jésus kɛ: «Lika kwlaa nga a ´kɔ'n, min nin wɔ e ´kɔ.» Jésus seli i kɛ: «Solongbi'm be lɛ kunman la nun, yɛ anunman'm bɔ be tu sin'n, be lɛ lawlɛ, sanngɛ m bɔ n kacili Sran'n n lɛ-man lika bɔ n la nun de wunmiɛn bɔ kaan-an.» Ɔ seli kun ekun kɛ: «Su n su.» Sran sɔ'n seli Jésus kɛ: «Man min atin man n ko sie min si ka.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Yaci be bɔ be wu'n man be sie be sran mun, sanngɛ ɔ liɛ'n, ko kan Nyanmiɛn sielɛ'n i ndɛ'n.» Yɛ kun ekun seli kɛ: «Nja, n ´su wɔ su wie, sanngɛ man min atin man n ko kale min awlofuɛ mun ka.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Sran ng'ɔ tra saru nun nan ɔ niɛn i sin'n, ɔ kwla di-man Nyanmiɛn sielɛ'n i junman'n wie.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, e Min'n kpali sran ableso-nin-nnyɔn ekun, ɔ sunmannin be nnyɔn-nnyɔn kɛ be dun mmua klɔ nin lika nga i bɔbɔ ɔ wa sin lɛ'm be nun. Ɔ seli be kɛ: «Awie'n ɔ'a yo ye dan, sanngɛ junman difuɛ'm b'a sɔn-man. I sɔ'n ti'n, an `se fie i fuɛ'n man ɔ fa sran nan be wɔ i fie'n su. An `nian, n ´sunman amun bɔ an ti kɛ bua sa'n gboklo'm be afiɛn, an `wɔ. Kɛ amun ´kɔ'n, nán an fa pata, nán an fa trɔ, nin ngbabua, nán an yo sran like atin'n nun. Awlo kwlaa nga an wlu nun'n, kɛ an wlu lɔ cɛ'n, an `yo be like se kɛ: ‹Man alaje tran awlo nga nun!› Sɛ sran wɛtɛɛfuɛ wie o awlo sɔ nun'n, man ɔ nyan alaje, sanngɛ sɛ i sɔfuɛ nun-man lɛ'n, nán man amún nuan yralɛ'n yo ye. An `sike awlo sɔ'n nun, like kwlaa nga be di i lɛ'n, an `di wie, afin junman difuɛ'n i sa ka-man ngbɛn. Nán an tu wɔ awlo uflɛ nun. Klɔ kwlaa nga an ju su bɔ be sɔ amun nun'n, like nga be fa man amun'n, an `di. An `yo tukpacɛfuɛ nga be o lɛ'n be juejue, an `se be kɛ, Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ nin be ɔ'a ka koko. Sanngɛ klɔ kwlaa nga an ju su bɔ be sɔ-man amun nun'n, an `jran gua'n su, an `se kɛ: ‹Amun bɔbɔ amun klɔ'n su ndutre b'ɔ wo é ja wun'n, e ´kpukpu guɛ i amún wun, sanngɛ man amun si kɛ Nyanmiɛn i sielɛ blɛ'n ɔ'a mantan.› Nanwlɛ, jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun, Sodɔm i nyrɛnnɛn liɛ'n, ɔ ´yo sɔsɔ tra klɔ sɔ'n i liɛ'n.» «Kɔrazɛnfuɛ mun, an yako! Bɛtsaidafuɛ mun, an yako! Afin sɛ ɔ ti kɛ sa kekleekle bɔ be yoli be amun klɔ su'n yɛ be yoli be Tir nin Sidɔn'n, wuun lɔfuɛ'm be wlali bajɛ tralɛ, be trannin nzuɛn nun, yɛ wuun be kacili be nzuɛn'n ɔ'a cɛ. Ɔ man jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun'n, Tir nin Sidɔn be nyrɛnnɛn liɛ'n ɔ ´yo sɔsɔ tra amun liɛ'n. ?Kapɛrnaɔmfuɛ mun, amun kusu an bu i kɛ be wa bo amun dunman lele ju Nyanmiɛn su lɔ? Ɔ su yo-man sɔ, be wa gua amún nyin ase blɔlɔ lɔ. Sran ng'ɔ fa amun ndɛ'n su'n, wuun min ndɛ'n su yɛ ɔ'a fa-a. Sanngɛ sran ng'ɔ sɔ-man amun nun'n, wuun ɔ'a sɔ-man min nun, yɛ sran ng'ɔ sɔ-man min nun'n, wuun ɔ'a sɔ-man sran ng'ɔ sunmannin min'n, i nun.» Kɛ sran ableso-nin-nnyɔn'm be ɔli be bali'n, be klun jɔli, yɛ be seli kɛ: «Nannan, kɛ e bo ɔ dunman'n, asiɛ usu'm be sro ye.» Ɔ seli be kɛ: «N wunnin Satan ɔ fin nyanmiɛn su lɔ kɛ nyanmiɛn b'ɔ kpa sin'n sa, ɔ tɔli. Nian, n seli amun kɛ, m mannin amun kwlalɛ, ɔ man amun ´tia wuo nin nyannglan'm be su, amun ´kwla kpɔfuɛ'n, yɛ like fi su yo-man amun. Kannzɛ n seli sɔ'n, nán amun klun jɔ ninnge'm bɔ be sro amun'n ti, sanngɛ man amun klun jɔ amun dunman bɔ b'a klɛ i nyanmiɛn su lɔ'n ti.» I osu kunngba'n nun Nyanmiɛn Wawɛ'n man Jésus klun jɔli dan kpa, nan ɔ'a se kɛ: «N Si, wɔ bɔ a sie like'n kwlaa Nyanmiɛn su lɔ nin asiɛ'n su wa'n, kwla o, yɛlɛ kɛ a fa ninnge nga mun fiali ngwlɛlɛfuɛ nin be bɔ be si sa'n bé wun, sanngɛ a yi be nglo kleli be bɔ be ti kɛ ba kanngan mun sa'n. N Si, kwla o, ɔ klun sa nga a yoli'n ti yɛ n la wɔ ase-ɔ. N Si yɛ ɔ fali like'n kwlaa mannin min-ɔn. Sran fi si-man Nyanmiɛn Wa'n, san i Si kunngba yɛ ɔ si i-ɔ, yɛ sran fi si-man Nyanmiɛn Wa'n i Si'n, san Ba'n bɔbɔ ɔ nin sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´fɛ i Si kle i'n, i yɛ ɔ si i-ɔ.» Ɔ kpɛli i nyin i sɔnnzɔnfuɛ'm be wun lɔ, ɔ wɔ i nuan ase seli be kɛ: «Be nga be wun like nga an wun be yɛ'n, be liɛ su ti ye! Afin an `nian, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nin famiɛn kpanngban be klo kɛ be ´wun like nga an wun be yɛ'n, sanngɛ b'a wun-mɛn i, yɛ be klo kɛ be ´ti ndɛ nga an ti be yɛ'n, sanngɛ b'a ti-man.» Mmla sifuɛ kun waan ɔ ´kan Jésus nian ti ɔ jaoli nan ɔ'a usɛ i kɛ: «?Nja, nguɛ yɛ n `yo nan m'an nyan anannganman nguan nin-ɔn?» Jésus kusu usɛli i kɛ: «?Be klɛli i sɛ mmla fluwa'n nun? ?Yɛ kɛ a kanngan'n, ɔ se sɛ?» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Amun klo amun Min Nyanmiɛn'n kpa, amun fa amún wla'n kwlaa guɛ i su, amun fa amun wunmuan'n kwlaa mɛn i, yɛ man amun akunndan'n kwlaa trɛn i su, yɛ amun klo amun wiengu kɛ an fa klo amun bɔbɔ amun wun'n sa.» Jésus seli i kɛ: «Kɛ ɔ ti sɔ-ɔ, yo i sɔ, a ´nyan nguan.» Sanngɛ ɔ klo kɛ be bu i sran kpa, i sɔ'n ti ɔ usali Jésus kɛ: «?Wan yɛ ɔ ti n wiengu nin-ɔn?» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Bian kun fin Zerizalɛm ɔ su kɔ Zeriko, ɔ ko tɔli kodiawiefuɛ'm be nun, be deli i wun ninnge'n kwlaa, be boli i lele, kɛ ɔ ka kaan ɔ ´wu'n, yɛ be yacili lɛ ɔli-ɔ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kun ´sin atin kunngba sɔ'n su, ɔ wunnin bian sɔ'n, ɔ sɛnnin i wun ɔli. Yɛ Levifuɛ kun kusu ´sin lɛ'n, ɔ wunnin bian sɔ'n, ɔ sɛnnin i wun ɔli. Sanngɛ Samarifuɛ kun b'ɔ su kɔ lika'n, ɔ ko fiteli i su, kɛ ɔ wunnin i'n, ɔ yoli i annvɔ. Ɔ guɛguɛli i kannin'm be nun ngo nin nzan, nan ɔ'a cici bé su, yɛ ɔ fɛ fuli nnɛn'n bɔ i bɔbɔ fu su'n i su-ɔ, ɔ fɛ ɔli aofuɛ sua kun nun, ɔ niɛnnin i lika. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, ɔ yili denie nnyɔn mannin aofuɛ sua'n i sunianfuɛ, ɔ seli kɛ: ‹Niɛn i lika kpa, like nga a mɛn i ekun'n, sɛ m ba'n, n ´yi i nuan like man wɔ.› ?Be sran nsan sɔ'n, ɔ nyrun'n, be nun onin yɛ ɔ niannin bian b'ɔ tɔli kodiawiefuɛ'm be nun'n i lika kɛ i wiengu sran sa-a?» Yɛ i waan: «Yɛlɛ nga b'ɔ sili i aunnvuɛ'n.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Ɔ kusu, ko yo i kunngba sɔ'n.» Kɛ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ´kɔ bɔ be juli klɔ kun su'n, Jésus wluli klɔ'n nun, nan bla kun bɔ be flɛ i kɛ Mart'n ɔ'a sike i kpa. I niaan bla kun be flɛ i kɛ Mari, ɔ trannin ase e Min'n i wun lɛ, ɔ tie i ndɛ b'ɔ kan'n. Sanngɛ Mart nyin ti blowa be lika nianlɛ'n ti. Ɔ bali e Min'n i wun lɛ, ɔ seli i kɛ: «?Kɛ min niaan'n yaci like'n kwlaa min sa nun'n, ɔ yo-man ɔ ya? Se i man ɔ uka min.» E Min'n seli i kɛ: «Mart, Mart, a koko, yɛ ɔ́ nyin blo like sunman su.» Sanngɛ like kunngba cɛ yɛ ɔ ti kpa-a, Mari a fɛ i nun kpafuɛ'n, sran fi su de-mɛn i sa nun. Le kun Jésus o lika kun, ɔ nin Nyanmiɛn be su koko yalɛ. Kɛ be wieli yalɛ sɔ'n koko'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun kun seli i kɛ: «Nannan, kle ye sran nin Nyanmiɛn be yalɛ kokolɛ'n kɛ Zan kleli i liɛ mun'n sa.» Ɔ seli be kɛ: Sɛ amun ´koko yalɛ kle Nyanmiɛn'n, an `se kɛ: «E Si, man sran'm be wun i wlɛ kɛ wɔ ngunmin yɛ a ti Nyanmiɛn nin-ɔn, man ɔ sielɛ blɛ'n ju. Cɛn kwlaa man ye aliɛ ng'ɔ ju ye'n. Yaci sa nga e yo wɔ'n cɛ ye, afin e kusu, sran nga be yo ye sa'n, e yaci cɛ be kwlaa. Nán yaci ye lɛ man be laka ye.» Ɔ seli be ekun kɛ: «An `bu i akunndan nian, sɛ amun nun kun lɛ i janvuɛ b'ɔ wa to i kɔnguɛ afiɛn nan i janvuɛ se i kɛ: ‹Janvuɛ, man min kpaun nsan nan ɔ yo-ɔ m'an sie i osu. N janvuɛ kun fin lika ɔ'a to min kɔnguɛ'n, n lɛ-man like fi nan m'an fa mɛn i,› sɛ i janvuɛ sɔ'n se i kɛ: ‹Nán kle n yalɛ, b'a to anuan'n nun, min nin m mma mun y'a la, n kwla jao-man nan m'an fa kpaun m'an man wɔ'n,› nanwlɛ, nán kɛ ɔ ti i janvuɛ'n ti yɛ man ɔ ´jao fa mɛn i-ɔ, sanngɛ i yalɛ b'ɔ kle i'n ti yɛ man ɔ ´jao fa like ng'ɔ miɛn i sa'n mɛn i-ɔ. Ɔ man n kusu n ´kan kle amun kɛ, an `srɛ, be ´fa man amun, an `kunndɛ, amun ´nyɛn i, an `bobo, be ´tike amun anuan. Afin sran kwlaa ng'ɔ srɛ like'n, be mɛn i, sran ng'ɔ kunndɛ like'n, ɔ nyɛn i, yɛ sran ng'ɔ bobo anuan'n, be tike. ?Amun nun onin yɛ sɛ i wa se i kɛ ɔ mɛn i kpatra'n, ɔ yaci fa wuo mɛn i-ɔ? ?Kusu sɛ ɔ se i kɛ ɔ mɛn i klenzua'n, ɔ fa nyannglan mɛnnin i-ɔ? Sɛ amun bɔ an ti sran tɛ'n, an fa like kpa cɛ amun mma mun'n, wuun e Si b'ɔ o Nyanmiɛn su lɔ'n kusu, ɔ ´fɛ i Wawɛ'n man be nga be srɛ i'n kpɛ blu.» Jésus tuli asiɛ usu bobofuɛ kun b'ɔ sacili bian kun'n. Kɛ asiɛ usu sɔ'n b'ɔ yoli bian'n i bobo'n jaoli i su bɔ bian sɔ'n ijɔli'n, ɔ boli sran'm be kwlaa bé nuan. Sanngɛ be wie'm be waan: «Beɛlzebil b'ɔ sie mmusu'm be kwlaa'n, i dunman nun yɛ ɔ fuan asiɛ usu mun-ɔn.» Sran wie'm be waan be kan Jésus be nian ti be seli i kɛ ɔ yi Nyanmiɛn su lɔ atrɛ kun kle be. Kɛ ɔ wunnin be akunndan'n, ɔ seli be kɛ: «Sɛ famiɛn kun i sran b'ɔ sie be'n be bu bé wun nun'n, i mɛn'n ɔ saci, yɛ awlo nga i nunfuɛ'm be bu nun'n ɔ saci. ?I sɔ'n ti, sɛ Satan i minniɛn'm be bu bé wun nun'n, ɔ ´yo sɛ yɛ i mɛn'n kwla yo kpa-a? Afin amun waan, Beɛlzebil dunman nun yɛ n fuan asiɛ usu mun-ɔn. ?Sɛ n fuan asiɛ usu mun Beɛlzebil dunman nun'n, wuun wan dunman nun yɛ amun mma'm be kusu be fuan be-ɔ? I sɔ'n ti'n, be bɔbɔ yɛ be nin amun ´kan-an. Sanngɛ sɛ Nyanmiɛn dunman nun yɛ n fuan asiɛ usu mun'n, wuun Nyanmiɛn sielɛ'n ɔ'a to amun wa. Sɛ sran wunmiɛnfuɛ kun lɛ alɛ ninnge b'ɔ fa niɛn i awlo'n su'n, i ninnge'm be saci-man. Sanngɛ sɛ sran uflɛ b'ɔ lɛ wunmiɛn trɛ i'n, ɔ wa tɔ i su kwlɛ i'n, ɔ ´de i ninnge b'ɔ fa kun alɛ b'ɔ lafi su'n kwlaa, ɔ ´fɛn i bo ninnge'n, ɔ `fa cɛ. Sran ng'ɔ nin min nun-man nun'n, ɔ ti n kpɔfuɛ, yɛ sran ng'ɔ nin min tian-man like nuan'n, ɔ trutru nun.» Kɛ asiɛ usu b'ɔ saci sran'n, ɔ ko jao sran su'n, ɔ ko wlan-wlan lika wie bɔ be nyan-man nzue nun'n be nun, ɔ kunndɛ wunmiɛn dewlɛ. Kɛ ɔ nyan-man wie mlɔnmlɔn'n, ɔ se kɛ: «M ma sa n sin min sua nga n fin nun fiteli'n nun.» Kɛ ɔ sɛ i sin b'ɔ ju lɛ'n, ɔ wun kɛ b'a kuan nun, b'a siesie i nun ninnge mun. Kpɛkuun ɔ ko fɛ i wiengu asiɛ usu nso bɔ be tɛ liɛ'n trɛ i liɛ'n, be wa wlu sua sɔ'n nun be tran nun, ɔ man sran sɔ'n i sacilɛ b'ɔ saci siɛn'n, ɔ yo tɛ dan tra laa liɛ'n. Jésus nuan nian tɔ-man'n, kpɛkuun, bla kun kpannin sran'm be afiɛn lɛ. Ɔ seli i kɛ: «Bla ng'ɔ wunnzɛli wɔ'n, nin nyɔnflɛn nga a nɔnnin'n, be liɛ su ti ye!» Jésus a kplin-man su, nan ɔ'a se kɛ: «Se kɛ, sran ng'ɔ tie Nyanmiɛn ndɛ'n b'ɔ fa su'n, i liɛ su ti ye!» Kɛ sran'm be yiali kpanngban'n, Jésus seli be kɛ: «Ajulisufuɛ nga'm be ti tɛ, be waan be `yi atrɛ kle be sanngɛ be su yi-man atrɛ fi kle-man be, san Zonas liɛ'n cɛ. Afin kɛ Nyanmiɛn fa Zonas yili atrɛ Ninivfuɛ'm be nyrun'n, i kunngba nin-ɔn, ɔ wa fa m bɔ n kacili Sran'n kusu yi atrɛ ajulisufuɛ nga'm be nyrun. Jɔlɛ dilɛ cɛn nun'n, famiɛn bla'n b'ɔ fin Zerizalɛm papla nun mmua lɔ'n, ɔ wa jao kan sa nga ajulisufuɛ nga'm be yoli'n, ɔ man be ´bu be fɔ, afin bla sɔ'n fin asiɛ i awieliɛ lɔ kɛ ɔ wa tie Salomɔn i ngwlɛlɛ ndɛ'n, yɛ amun nian, sran kun o wa bɔ i dan tra Salomɔn. Jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun'n, Ninivfuɛ'm be wa jao, be ´kan sa nga ajulisufuɛ nga'm be yoli'n, ɔ man be ´bu be fɔ, afin kɛ Zonas kan Nyanmiɛn ndɛ kleli Ninivfuɛ mun, be kacili be nzuɛn'n, yɛ amun nian, sran kun o wa bɔ i dan tra Zonas.» «Be sɔ-man kannin sie-mɛn i like wie bo annzɛ sɛ bo, sanngɛ be fa sie like su nglo, nan be kwlaa nga be ´wlu sua nun lɔ'n be wun i. Be wunnɛn'n i kannin yɛlɛ be nyinma, i sɔ'n ti'n, sɛ ɔ nyinma'n ti kpa'n, a wun ase weiin, sanngɛ sɛ ɔ nyinma'n ti-man kpa'n, a wun-man ase mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti'n, yo ɔ nyinma b'ɔ ti kɛ kannin sa'n i cɛcɛ, nán man ɔ saci, nan a `ka aosin'n nun. Ɔ man sɛ a wun ase weiin bɔ ɔ́ nyin su dunman wɔ kaan sa'n, a wun like'n kwlaa weiin kɛ kannin'n kpaja b'ɔ man a wun ase'n sa.» Jésus nuan nian tɔ-man'n kpɛkuun Farizifuɛ kun flɛli i kɛ ɔ wa di like i awlo lɔ. Ɔ wluli lɔ ɔ trannin aliɛ'n sin. Kɛ Farizifuɛ'n wunnin kɛ ɔ'a wunnzin-mɛn i sa nan ɔ'a di like'n, ɔ boli i nuan kpa. Yɛ e Min'n seli i kɛ: «Amun Farizifuɛ mun, an wunnzin klowa nin talie'm bé sin, sanngɛ amun anwlɛn'n nun ti sa tɛtɛ, yɛ an de sran'm be like wue kekle su. Sinnglinfuɛ mun! ?Sran ng'ɔ wu ninnge'n, nɛ́n i kunngba'n yɛ ɔ yo i sin'n nin i klun'n kwlaa-a? Sɛ an fa amun klowa mun nin amun talie mun be nun ninnge cɛ yalɛfuɛ amun klun-ufue su'n, ɔ ti kpa, yɛ like fi su yo-man fiɛn amun nyrun kun. Amun Farizifuɛ mun, an yako! Yɛlɛ kɛ an yi mant nin ru nin like bɔ an lua be'n kwlaa be blusu'n, sanngɛ an yaci nanwlɛ dilɛ'n, nin Nyanmiɛn klolɛ'n, be yɛ be yolɛ'n ti su nin-ɔn, sanngɛ nán an yaci wie'm be yolɛ. Amun Farizifuɛ mun, an yako! Yɛlɛ kɛ an klo Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nun bia kpakpa'm be su tranlɛ, yɛ an klo kɛ be yo amun like nzra nun. An yako! Yɛlɛ kɛ an ti kɛ ndia bɔ b'a sie-mɛn i nzɔliɛ'n sa, kɛ be si-man sɔ'n, be nanti su. Mmla sifuɛ'm be nun kun seli i kɛ: «Nja, ndɛ nga a kɛn i lɛ'n, a lo e kusu e ngasi.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Amun mmla sifuɛ mun kusu, an yako! Yɛlɛ kɛ an fa trɔ bɔ amun kwla sua-man'n jin sran'm bé ti su, sanngɛ amun bɔbɔ an fa-man amun sama bɔ kun kɛn-mɛn i. An yako! Yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bɔ amun nannan'm be kunnin be'n, an kplan be ndia'm be su sua! Ɔ kle kɛ an jin amun nannan'm bé ja nun, yɛ o kle kɛ sa nga be yoli'n ɔ yo amun fɛ, afin be yɛ be kunnin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun-ɔn, yɛ amun kusu an kplan be ndia'm be su sua! I sɔ'n ti'n, Nyanmiɛn b'ɔ si sa'n kwlaa'n, ɔ se kɛ: «M ma sunman min nuan ijɔfuɛ wie mun nin sran wie bɔ n yi be kɛ n ´sunman be'n bé wun lɔ, be ´kle wie'm be yalɛ, be ´kun wie. Ɔ man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bɔ kɛ ɔ fin mɛn'n i bobolɛ nun'n be kunnin be'n, be kwlaa be wie ndɛ'n ´ka ajulisufuɛ nga'm be su. Kɛ ɔ fin Abɛl liɛ'n su lele fa ju Zakari bɔ be kunnin i Nyanmiɛn sɔwlɛ'n nin i sua'n be afiɛn i liɛ'n su'n, nanwlɛ, be wie ndɛ'n, ajulisufuɛ nga'm be su yɛ ɔ ´ka-a. Amun mmla sifuɛ mun, an yako! Yɛlɛ kɛ sɛ ngwlɛlɛ'n wo sua kun nun'n, wuun be ´se kɛ i lakle'n wo amún sa nun, an klo-man kɛ an wlu lɔ, yɛ be nga be waan be ´wlu lɔ'n, an man-man be atin.» Kɛ ɔ fin lɛ fiteli'n, mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ'm be wa miɛnnin i kekle kpa kɛ ɔ kan like kpanngban ndɛ kle be. Be ko tie i nuan bo ndɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, sran akpi-akpi be yiali, ɔ man be fufu be wiengu su. Jésus i sɔnnzɔnfuɛ'm be yɛ ɔ dun mmua kannin ndɛ kleli be-ɔ, ɔ seli be kɛ: «An `nian amún wun kpa Farizifuɛ'm be kpaun ayre bɔ yɛlɛ dunman klolɛ'n i lika. Sa kwlaa nga sran'm be katakata su'n, i wie fi su ka-man lɛ b'ɔ su fite-man nglo-ɔ, yɛ ndɛ fi su ka-man nvialiɛ nun bɔ be su si-man nun-ɔn. I sɔ'n ti, ndɛ nga an fia kɔnguɛ kannin'n, ɔ ´tɛ nzra nun, yɛ nga an tu i aswre sua lɔ'n, be ´bo i ndolo.» «Amun bɔ an ti n janvuɛ'n, n ´kan ndɛ kun kle amun. Nán an sro be nga be kun sran, bɔ be kwla yo-mɛn i sa fi kun'n. M ma kle amun sran nga bɔ yɛ an `sro i'n. An `sro Nyanmiɛn bɔ kɛ ɔ kun sran'n, ɔ kwla fɛ i yi nyrɛnnɛn lika nun'n, i yɛ an `sro i-ɔ. ?Be yo-man ndrofia nnun atɛ bablu nnyɔn? Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, Nyanmiɛn nyin fi-man be nun kun. Ɔ si amún ti ndrɛ'n bɔbɔ i nuan. Ɔ man, nán srɛ kun amun mlɔnmlɔn, sran kun ti kpa tra ndrofia kpanngban.» «Nanwlɛ, sran ng'ɔ bo n dunman sran'm be nyrun'n, m bɔ n kacili Sran'n kusu m ´bo i dunman Nyanmiɛn i anz'm be nyrun. Sanngɛ sran ng'ɔ yo i wun sran'm be nyrun kɛ ɔ si-man min'n, m bɔ n kacili Sran'n n kusu n ´kɛn Nyanmiɛn i anz'm be nyrun kɛ n si-mɛn i. Sran kwlaa ng'ɔ kan m bɔ n kacili Sran'n mín wun ndɛ'n, be ´yaci cɛ i, sanngɛ sran ng'ɔ saci Nyanmiɛn Wawɛ'n i dunman'n, be su yaci cɛ-mɛn i mlɔnmlɔn. Kɛ be ´fa amun kɔ Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun, ɔ nin jɔlɛ difuɛ mun nin kpɛnngbɛn'm bé ja su'n, nán an koko ndɛ nga amun ´kan nan amu'an nyan amún ti'n, nin i kanlɛ wafa nga amun ´kan'n, afin Nyanmiɛn Wawɛ'n bɔbɔ ɔ ´kle amun ndɛ nga amun ´kan'n dɔ kunngba sɔ'n su.» Be bɔ be yiali lɛ'n, kun seli Jésus kɛ: «Nja, se min niaan bian'n man e cɛ aja bɔ é si yaci mannin ye'n.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «?Nja, wan yɛ ɔ fa min sieli kɛ n yo amun jɔlɛ difuɛ nin amun ninnge cɛfuɛ-ɔ?» I sin ɔ seli be kɛ: «An `nian amún wun kpa konvi kpli yolɛ'n i lika, afin man sran nyɛn i wun ɔ nyɛn i wun sɛ, nán ninnge sɔ mun yɛ be mɛn i nguan-an.» Ɔ buli be nyanndra kun. Ɔ seli kɛ: «Bian anyanbeunfuɛ kun i fie'n yoli ye kpa. Ɔ buli akunndan ɔ seli kɛ: ‹N ninnge mun yɛ be o yɛ, n lɛ-man lika n gua-man be nun. ?N ´yo i sɛ?› Akunndan kun kpɛnnin i klun, ɔ seli kɛ: ‹Nga m ma yo'n yɛ, m ma bubu tanngannin nga mun, n ´kplan uflɛ dandan kpa, n ´fa min awie'n nin min ninnge'n kwlaa guagua be nun. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, n ´tran ase, n ´de wunmiɛn, n ´di n klun like, afin ninnge ng'ɔ o yɛ'n, n ´di lele ɔ su wie-man. N klun a jɔ siɛn'n.› Sanngɛ Nyanmiɛn usali bian sɔ'n kɛ: ‹?Sinnglinfuɛ, ndɛ kɔnguɛ be ´fa wɔ, yɛ ninnge nga a yiayia be su yɛ'n, ɔ ´kɔ waan sa nun ?› Sran ng'ɔ kunndɛ ninnge kɛ ɔ ´nyɛn i wun, b'ɔ lɛ-man Nyanmiɛn ninnge'm be wie fi'n, kɛ ɔ ti sɔ-ɔ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Jésus seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «I sɔ'n ti, nán an koko ninnge bɔ an lɛ-mɛn'n ti se kɛ: ‹?Nguɛ yɛ e ´di-ɔ? ?E ´nyan tannin nin yɛ e kla-a?› Afin nguan'n ti kpa tra aliɛ'n, yɛ wunnɛn'n ti kpa tra tannin. An `nian kuankuan mun, be gua-man awie, yɛ be kpɛ-man awie, be lɛ-man kuku nin tanngannin, sanngɛ Nyanmiɛn ta be. An ti kpa tra anunman mun kpɛ blu! ?Amun nun onin yɛ i kokolɛ nun ɔ kwla guɛ i afuɛ'n su bɔ kaan-an? ?Sɛ an kwla-man like kaan kɛ nga sa yo'n, nguɛ ti yɛ like nga'm be ti an koko-ɔ? An `nian waka nyrɛ mun, be to-man jese, yɛ be wu-man tannin, sanngɛ Salomɔn bɔbɔ ɔ nin i anyanbeun'n kwlaa ɔ'a kla-man be nun wafa kun wunsu tannin le. ?Sɛ Nyanmiɛn yo ijre bɔ ndɛ be o blo lɔ, bɔ ainman be ´gua be sin nun'n be klanman kɛ nga sa'n, ɔ kata-man amun wun sɔ kpɛ blu? ?An lafi-man Nyanmiɛn su? Nán an bu like nga amun ´di'n nin nzue nga amun ´nɔn'n i akunndan, yɛ nán an sanngan amun wun akunndan. Mɛn wunmuan'n nun be bɔ be su-man Nyanmiɛn'n, be yɛ be fa bé nyin blo ninnge sɔ'm be kunndɛlɛ su-ɔ. Amun Si si kɛ amún sa mian ninnge sɔ'm bé wun. An `dun mmua fa amún wun man Nyanmiɛn, man ɔ sie amun, i sin ɔ ´fa ninnge sɔ mun uka su man amun.» «Amun bɔ an ti kɛ bua akpasua kaan kun sa'n, nán srɛ kun amun, yɛlɛ kɛ amun Si klo kɛ amun tran be ng'ɔ sie be'n be nun. An `yo amun ninnge'm be atɛ, an `fɛ i sika'n cɛ yalɛfuɛ mun. An `kpɛ bɛtrɔ b'ɔ yo-man nvuɛn bɔ like wie-man nun'n, an `sie i Nyanmiɛn su lɔ, lɔ liɛ'n, awiefuɛ kɔ-man lɔ, nvɔlɛ di-man like lɔ. Afin lika nga amun anwlɛn su ninnge'n wo lɛ'n, lɛ yɛ amun akunndan'n wo-ɔ.» «An `tanndan amún wun, an `sɔ amun kannin'n. Sran bɔ be su minndɛ be min'n bɔ kɛ ɔ fin atɔnvlɛ bo ju lɛ cɛ'n, b'ɔ bobo anuan'n be tike'n, an yo kɛ be liɛ'n sa. Be nga kɛ be min'n ´ba'n bé nyin o i sin'n, be liɛ su ti ye! An `nian nga b'ɔ ´yo'n yɛ: ɔ ´fɛ i tannin'n kpɛ i bo, ɔ man be ´tran ase, yɛ i bɔbɔ ɔ ´isa aliɛ nga be wa di'n man be-ɔ. Be nga bɔ sɛ ɔ ba kɔnguɛ afiɛn annzɛ akɔ nyinman klikli su'n, bɔ sɛ ɔ to be bé nyin o su sɔ'n, be liɛ su ti ye! Man amun wun i wlɛ kpa kɛ sɛ awlo bo kpɛn kun si dɔ nga awiefuɛ'n ba su'n, ɔ su yaci-mɛn i lɛ kɛ ɔ fiti i sua'n. Amun kusu, an `buabua amún wun sie, afin m bɔ n kacili Sran'n m ´ba dɔ nga an bu-man min akunndan'n su'n.» Yɛ Piɛr usɛli i kɛ: «?Nannan, e yɛ a bu nyanndra sɔ'n kle ye annzɛ e ngba-a?» Yɛ e Min'n seli kɛ: «?Wan yɛ ɔ ti sran kpa b'ɔ si like su nian kpa, bɔ i min'n fɛ i sie i minniɛn'm be su kɛ ɔ man be aliɛ cɛn bɔ be sieli'n su nin-ɔn? I sɔfuɛ nga bɔ kɛ i min'n ´to i'n ɔ di i junman sɔ'n, i liɛ su ti ye! An `nian nga b'ɔ ´yo'n yɛ, ɔ ´fɛ i ninnge'n kwlaa wlɛ i sa nun. Sanngɛ sɛ i sran sɔ'n bu akunndan se kɛ: ‹Min Min'n i balɛ'n ɔ'a cɛ,› sɛ ɔ tɔ i min'n i sran yasua mun nin i sran mmla'm bé su bo be'n, sɛ ɔ di like nɔn nzan bo'n, sran sɔ'n i min'n ɔ ´ba cɛn nga i nyin nun-mɛn i balɛ'n su kun'n, ɔ nin dɔ nga ɔ si-man kɛ i su yɛ ɔ ba'n. Ɔ ´kpɛkpɛ i nun, ɔ man awieliɛ kunngba ng'ɔ wie be nga be ti-man sran kpa'n, ɔ ´wie i wie. Sran ng'ɔ si sa nga i min'n klo kɛ ɔ `yo'n sanngɛ b'ɔ bu-mɛn i akunndan yo-man'n, be ´bo i dan kpa. Sanngɛ sran ng'ɔ si-man nun nan ɔ yo sa wie b'ɔ nin fɔ tulɛ fata'n, be ´bo i kaan sa. Sran nga be mɛn i like kpanngban'n, sran sɔ'n yɛ be ´se i kɛ ɔ `fa kpanngban bla-a, yɛ nga bɔ be fa like kpanngban wlɛ i sa nun'n, be ´jran su kɛ ɔ fa kpanngban kpa bla.» «M bali mɛn'n nun wɔlɛ, ɔ ka n ngunmin-ɔn ɔ'a sɔ! Batɛm wafa kun o lɛ bɔ san n ´yo, ɔ ka n ngunmin'n b'a yo min m'an nyan min ti! ?An bu i kɛ m bali sran'm be afiɛn siesielɛ? Nɛ́n i sɔ ti-ɔ, sran'm be afiɛn sacilɛ yɛ m bali-ɔ. Afin kɛ ɔ fin ndɛ'n, sran nnun bɔ be o awlo kun nun'n, be ´bu nun, nsan bé bo ´yo kun nnyɔn bé wun, yɛ nnyɔn kusu bé bo ´yo kun nsan bé wun. Yasua kun nin i wa yasua'n be ´bu, yɛ ba yasua kun nin i si be ´bu, bla kun nin i wa bla'n be ´bu, yɛ ba bla kun nin i nin be ´bu, bla kun nin i wa yasua i yi'n be ´bu, yɛ bla kun nin i wun i nin'n be ´bu.» Ɔ seli sran'm be ekun kɛ: «Kɛ an wun kɛ nyanmiɛn'n bo'n ɔ'a dun wia atɔliɛ lɔ'n, kpɛkuun an se kɛ, nzue wa tɔ, yɛ ɔ kpɛn su. Yɛ kɛ an wun kɛ aunngban'n fin papla nun lɔ ba'n, an se kɛ, ndɛ aunyɛyɛ'n ´ba, yɛ ɔ kpɛn su. Dunman klofuɛ mun, an si asiɛ'n su wa nin nyanmiɛn su lɔ ninnge'm be nzɔliɛ mun. ?Nguɛ ti yɛ an sie-man blɛ nga an wo nun yɛ'n i nzɔliɛ nin-ɔn?» «?Ɔ yo sɛ yɛ an kwla wun-man like ng'ɔ ti kpa'n i wlɛ-ɔ? Sɛ sran sanman wɔ'n bɔ amun ´kɔ jɔlɛ difuɛ'm bé ja su'n, kɛ an tɛ wo atin nun'n, mian ɔ nyin siesie jɔlɛ sɔ'n man ɔ wie nan ɔ'a fa-man wɔ a man-man jɔlɛ difuɛ'n, nan i kusu ɔ'a fa-man wɔ a man-man sonja'n nan sonja sɔ'n ɔ'a wla-man wɔ bisua'n ti. Sɛ ɔ yo sɔ'n, nanwlɛ a su fin-man lɔ fite-man lele san a ´wie i kalɛ'n kwlaa tutu, bablu kun bɔ su ka-man.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, sa bɔ Pilat fa yoli Galilefuɛ wie b'ɔ fa be mmoja'n sanngannin nnɛn nga be fa sɔ Nyanmiɛn'n i mmoja nun'n, le kun sran wie'm be wa kannin i ndɛ kleli Jésus. Ɔ usali be kɛ: «?An bu i kɛ Galilefuɛ sɔ'm bé sa tɛ liɛ'n tra Galilefuɛ kun nga'm be liɛ'n ti yɛ man be wunnin nyrɛnnɛn dan sɔ-ɔ? Nɛ́n i sɔ ti-ɔ, sanngɛ sɛ amu'an kaci-man amun nzuɛn'n, nanwlɛ, amun kwlaa amun wa wu kɛ be liɛ'n sa. ?Yɛ sran blu-nin-mɔcuɛ bɔ Silɔe akpa fleiin'n bu tɔli be su kunnin be'n, an bu i kɛ bé wun sa liɛ'n tra Zerizalɛmfuɛ'n kwlaa be liɛ'n? Nɛ́n i sɔ ti-ɔ, sanngɛ sɛ amu'an kaci-man amun nzuɛn'n, nanwlɛ, amun kwlaa amun wa wu kɛ be liɛ'n sa.» Ɔ bu nyanndra nga kleli be. Ɔ seli be kɛ: «Bian kun tali figie bo kun i vinyi fie'n nun. I waan ɔ wa nian sɛ ɔ suli-ɔ ɔ ´ti, sanngɛ ɔ'a su-man. Yɛ ɔ seli vinyi fie'n i sunianfuɛ'n kɛ: ‹Nian, figie bo kun nga, kɛ m bɛ i nianlɛ nan sɛ mma o su-ɔ n ´ti'n, bɔ ɔ'a su-man'n, i afuɛ nsan yɛ, i sɔ'n ti, bu i bo. ?Nguɛ yɛ ɔ jin lɛ yo-ɔ?› Sanngɛ vinyi fie'n i sunianfuɛ'n seli i kɛ: ‹Baba, yaci i lɛ, man e niɛn afuɛ nga ekun, m ma fufu i bo, yɛ n ´guɛ i bo nnɛn waka su. Sɛ e yo i sɔ-ɔ wienun-ɔn afuɛ b'ɔ ba lɔ'n, ɔ ´su. Sɛ e yo i sɔ nan ɔ'a su-man'n, a ko bu i bo.› » Wunmiɛn-delɛ-cɛn kun nun Jésus kleli like Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua kun nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, bla kun o lɛ, asiɛ usu wie sacili i, ɔ'a di afuɛ blu-nin-mɔcuɛ, kɛ ɔ ´nanti'n, ɔ klu, ɔ kwla tinngɛ-mɛn i wun mlɔnmlɔn. Kɛ Jésus wunnin bla sɔ'n, ɔ flɛli i, yɛ ɔ seli i kɛ: «Mmo, ɔ tukpacɛ'n ɔ'a wie, w'a nyan ɔ ti,» yɛ ɔ fɛ i sa fuɛli i su-ɔ. Bé ja osu kunngba'n nun lɛ kpɛkuun ɔ'a tinngɛ, nan ɔ'a la Nyanmiɛn ase. Sanngɛ bla i juejue bɔ Jésus yoli i wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, ɔ yoli Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua su kpɛn'n i ya, nan ɔ'a se sran'm be kɛ: «Cɛn nga be fa di junman'n ɔ ti cɛn ba nsiɛn, an `bla cɛn sɔ'm be nun man be yo amun juejue, nán an ba wunmiɛn-delɛ-cɛn nun kun.» Yɛ e Min'n seli kɛ: «?Amun dunman klofuɛ mun, amun nun onin yɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn nun ɔ nyannji-mɛn i nannin annzɛ i aflunmun b'ɔ o tuin'n nun'n ɔ ko mɛn-mɛn i nzue-ɔ? ?Yɛ bla nga li b'ɔ ti Abraam anunman bɔ Satan cili i ɔ'a di afuɛ lele blu-nin-mɔcuɛ'n, i yɛ sɛ n nyannji i wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n ɔ ti-mɛn i su-ɔ?» Kɛ ɔ kannin sɔ'n, i kpɔfuɛ'm be kwlaa bé nyin guali ase, yɛ abonuan sa b'ɔ yoli be'n be kwlaa ti sran'm be kwlaa be klun jɔli. Ɔ seli be ekun kɛ: «?Nyanmiɛn sielɛ'n fa nguɛ, yɛ nguɛ yɛ n ´fa sunnzun i-ɔ? Ɔ fa mutard mma bɔ sran kun fa luɛ i fie'n su'n, ɔ fifi, ɔ yo waka dan, anunman'm be wa yo bé sua i sama'm be su.» Ɔ seli be ekun kɛ: «?Nguɛ yɛ n ´fa Nyanmiɛn sielɛ'n sunnzun i-ɔ? Ɔ fa kpaun ayre bɔ bla kun fa gua ble sanmlɛn b'ɔ ju kilo ablaɔn-nin-nnun nun, nan i wunmuan'n ɔ'a wla'n.» Kɛ Jésus ´kɔ Zerizalɛm'n, ɔ sin klɔ dandan mun nin klɔ kanngan'm be su ɔ kle sran'm be like. Sran wie wa usɛli i kɛ: «?Nannan, sran kaan sa yɛ be ´fite nun-ɔn?» Ɔ seli be kɛ: «An `mian amún nyin an `sin anuan fii'n nun. Afin an `nian, sran kpanngban be klo kɛ be ´sin nun, sanngɛ be su kwla sin-man. Kɛ awlo bo kpɛn'n ko to anuan nun'n, amun bɔ an ka gua su lɔ'n, amun ´bobo anuan'n amun ´se kɛ: ‹Nja, tike ye anuan!› Yɛ ɔ ´se amun kɛ: ‹N si-man amun finwlɛ.› Yɛ amun ´se i kɛ: ‹E nin wɔ e wlali asa, yɛ a kleli like e klɔ'n su.› Yɛ i kusu ɔ ´se amun kɛ: ‹Amun kwlaa bɔ an yo sa tɛ'n, an `fa jao min wun lɛ, n si-man amun finwlɛ.› Kɛ an ´ko wun Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb, ɔ nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kwlaa Nyanmiɛn mɛn'n nun bɔ amun kusu be ´kan amún bo an ka guasu lɔ'n, amun ´sun, yɛ amun ´di amun je. Sran wie'm be wa fin wia afiliɛ, nin sɛnzɛ atɔliɛ, nin papla nun lɔ, ɔ nin bue kun ekun lɔ be ´ba, be wa di like Nyanmiɛn mɛn'n nun. An `nian, be nga be dunnin mmua'n be wie'm be wa ka siɛn, yɛ be nga be kali siɛn'n, be wie'm be wa dun mmua.» Le kunngba sɔ'n, Farizifuɛ wie'm be wa seli Jésus kɛ: « Erɔd waan ɔ nyan wɔ-ɔ ɔ ´kun wɔ, i sɔ'n ti'n, jao wa.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «An `ko se gblɛfuɛ tɛ sɔ'n kɛ, ndɛ nin ainman n ´fuan asiɛ usu mun, yɛ n ´yo sran'm be juejue, i lɛ nsan su yɛ n ´wie n junman'n di-ɔ. Sanngɛ san n ´nanti ndɛ, nin ainman, ɔ nin ainman sin, afin kɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun yaci Zerizalɛm lɛ ko wu klɔ uflɛ su'n, ɔ ti-mɛn i nuan su. Ɔo Zerizalɛmfuɛ mun! Zerizalɛmfuɛ'm bɔ an kun Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun'n, bɔ an fin be nga be sunman be amún sin'n be yɛbuɛ'n, blɛ sunman n klo kɛ n ´flɛ amun kɛ akɔ ta kun flɛ i mma mun ɔ utu be su'n sa, sanngɛ amu'an kplin-man su! An `nian, amun awlo'n ɔ wa ka amún sa nun, yɛ ndɛ kun bɔ n ´kan kle amun'n yɛ, an su wun-man min kun lele san amun ´se kɛ: ‹Sran ng'ɔ ba e Min Nyanmiɛn'n i dunman nun'n, man Nyanmiɛn yo i liɛ ye.› » Le kun, Jésus ɔli Farizifuɛ'm be kpɛn kun awlo lɔ like dilɛ, wunmiɛn-delɛ-cɛn nun. Be nga be o lɛ'n be niɛn i siin. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, bian kun b'ɔ wlawlali'n ɔ jin i nyrun lɛ. Yɛ Jésus usa mmla sifuɛ nin Farizifuɛ'm be kɛ: «?Be kwla yo sran juejue wunmiɛn-delɛ-cɛn annzɛ be yo-man?» B'a tɛ-man su. Yɛ ɔ utili tukpacɛfuɛ'n, ɔ yoli i juejue-ɔ, yɛ ɔ seli i kɛ ɔ wɔ. I sin ɔ usali be kɛ: «?Amun nun onin yɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn'n, sɛ i wa yasua o, sɛ i nannin o tɔ nzue gbo nun'n ɔ ka-man lɛ yi-mɛn i kpɛkun-ɔn?» Sanngɛ b'a kwla tɛ-man ndɛ sɔ'n su. I sin ɔ buli nyanndra kun kleli be bɔ be flɛli be kɛ be wa di like'n, yɛlɛ kɛ ɔ wunnin kɛ be kunndɛ bia kpakpa mun yɛ be tran su-ɔ. Ɔ seli be kɛ: «Sɛ sran wie flɛ amun nun kun atɔnvlɛ bo'n, nán kpli ko tran bia kpafuɛ'n su nan sɛ sran wie b'ɔ lɛ nyrun tra wɔ'n, bɔ be flɛli i wie'n, sɛ ɔ ba-a, sran ng'ɔ flɛli amun nnyɔn'n, ɔ'a se-man wɔ kɛ jao ɔ bia liɛ'n su mɛn i'n ti. Kɛ a ´jao ko tran siɛn lɔ bia liɛ'n su'n, nyannzuɛn ´kun wɔ. Sanngɛ sɛ sran flɛ wɔ kɛ a wa di like'n, ko tran siɛn lɔ bia liɛ'n su nan sran ng'ɔ flɛli wɔ'n, sɛ ɔ ju lɛ'n ɔ'a se wɔ kɛ: ‹Janvuɛ, bla wa tran bia kpa nga su.› I sɔ'n nun'n, a ´nyan kɔmin be nga a nin be di like'n be nyrun. Afin sran kwlaa ng'ɔ yo i wun dandan'n, Nyanmiɛn ´guɛ i nyin ase, sanngɛ sran ng'ɔ tu-mɛn i wun'n, Nyanmiɛn man ɔ ´nyan nyrun.» Yɛ ɔ seli sran ng'ɔ flɛli i'n kusu kɛ: «Sɛ a ´flɛ sran kɛ ɔ wa di like'n, sɛ wia nun o, sɛ nnɔsua o, nán flɛ ɔ janvuɛ, nan flɛ ɔ niaan, nin ɔ osufuɛ, ɔ nin ɔ tranfuɛ anyanbeunfuɛ mun nan be kusu b'a flɛ-man wɔ b'a yo-man nga a yo mannin be'n i wunsu a man-man wɔ'n ti. Sanngɛ sɛ a ´di cɛn'n, flɛ yalɛfuɛ mun flɛ be bɔ bé sa nin bé ja ti wuwa'n, nin cɛcɛwafuɛ mun, nin anyansifuɛ mun. Sɛ a yo sɔ'n, Nyanmiɛn wa yo ɔ liɛ ye. Be liɛ'n be lɛ-man like nan b'a yo wie a man wɔ, Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ kɛ sran kpa'm be ´cɛn'n, ɔ ´yo ɔ liɛ'n man wɔ-ɔ.» Kɛ be wo aliɛ'n sin'n, be nun kun tili ndɛ sɔ'n, yɛ ɔ seli Jésus kɛ: «Sran ng'ɔ ´ko di aliɛ Nyanmiɛn mɛn nun'n, i liɛ su ti ye!» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Nian, bian kun tɔnnin aliɛ dan kpa nan ɔ'a flɛ sran kpanngban kpa kɛ be wa di. Kɛ be wieli like'n yo'n, ɔ sunmɛnnin i sran'n kɛ ɔ ko se be b'ɔ yiali be'n kɛ b'a wie like'n yo nan be bla. Sanngɛ nga waan, n kwla kɔ-man nga waan n kwla kɔ-man. Be nun kun seli i kɛ: ‹Sɛ a ju lɔ'n, se i kɛ ɔ yaci, m'an to asiɛ wie, be waan, san ndɛ n ´ko nian.› Yɛ kun kusu waan: ‹Sɛ a ju lɔ'n, se i kɛ ɔ yaci, m'an to nannin blu, n ´ko nian be sɛ be si junman di o.› Yɛ kun ekun waan: ‹N fin bla jalɛ icra'n, i sɔ'n ti n kwla kɔ-man.› Kɛ sran sɔ'n sɛli i sin awlo lɔ'n, ɔ kannin be ngbata sɔ'n kleli i min'n. Yɛ awlo bo kpɛn sɔ'n fali ya ɔ seli i sran'n kɛ: ‹Kɔ guasu lɔ nin klɔ'n nun atin-atin'm be su ndɛndɛ, ko flɛ yalɛfuɛ mun nin be bɔ bé sa nin bé ja ti wuwa'n, nin anyansifuɛ mun, ɔ nin cɛcɛwafuɛ mun man be bla.› Kɛ i sran'n wɔli b'ɔ bali'n, ɔ seli i min'n kɛ: ‹Baba, like nga a sunmannin min kɛ n ko yo'n, m'an yo, sanngɛ tranwlɛ'n wie tɛ o lɛ ekun.› Yɛ i min'n seli i kɛ: ‹Fa atin'm bé su, sin klangla'm bé bo, sran kwlaa bɔ a wun i'n, man ɔ bla, man min sua'n yi. Afin be kwlaa nga n yiali be bɔ b'a ba-man'n, nanwlɛ, bé nuan su kan-man min like'n wie mlɔnmlɔn.› » Le kun kɛ Jésus nin sran kpanngban kpa be ´kɔ lika'n, ɔ jran kpɛli i nyin seli be kɛ: «Sran ng'ɔ ba min sin'n, sɛ ɔ'a kpɔ-mɛn i si, i nin, i yi, i mma mun, i niaan mun, yɛ i bɔbɔ i wun'n, ɔ su kwla yo-man n sɔnnzɔnfuɛ. Yɛ sran ng'ɔ suɛ-mɛn i waka'n ɔ su-man n su'n, ɔ su kwla yo-man n sɔnnzɔnfuɛ. ?Amun nun onin yɛ sɛ i waan ɔ ´kplan nglo sua fleiin kun'n, ɔ dunman mmua tran-man ase bu-mɛn i sika'n nian-man, sɛ i sika'n kwla ´ju i kplanlɛ o? Sɛ ɔ'a yo-mɛn i sɔ'n, nan sɛ ɔ bo i bo bɔ ɔ'a wie-mɛn i yo'n, ɔ cɛ-man nan be kwlaa nga be wun i'n b'a sri i, b'a se kɛ: ‹Bian nga boli sua'n bo, sanngɛ i sa ju-mɛn i yolɛ su kun.› ?Yɛ famiɛn onin yɛ sɛ i waan ɔ nin i wiengu famiɛn kun be ´ko kun alɛ'n, ɔ dunman mmua tran-man ase bu-mɛn i akunndan kpa sɛ ɔ nin i be ´kwla kun o? Afin i liɛ'n, ɔ fa sran akpi blu (10.000), sanngɛ kusu i liɛ'n, ɔ fa sran akpi-akpi ablaɔn (20.000). Sɛ ɔ wun kɛ ɔ nin i be su kwla kun-man'n, kɛ famiɛn kun'n tɛ o mmua lɔ'n, ɔ ´sunman sran kɛ be ko guɛ i ase. I sɔ'n ti, amun nun sran kwlaa nga ɔ'a yaci-mɛn i ninnge'n kwlaa'n, ɔ su kwla yo-man n sɔnnzɔnfuɛ.» ?Njin'n ti like kpa, sanngɛ sɛ i ta'n kpɔ'n, nguɛ yɛ be ´fa yo nan ɔ'a yo fɛ ekun-ɔn? Sɛ be guɛ i asiɛ wun o, sɛ be guɛ i nnɛn waka su nun o, be kwla fa yo-man like fi, blo yɛ be guɛ i-ɔ. Man sran ng'ɔ si fa sie'n, fa sie! Le kun gua bo sika defuɛ mun nin sa tɛtɛ yofuɛ'm be kwlaa be bali Jésus wun lɛ kɛ be ´tie i ndɛ'n. Farizifuɛ'm be nin mmla klefuɛ'm be trɛtrɛli i kɛ: «Bian nga sɔ sa tɛtɛ yofuɛ'm be nun, ɔ nin be di like.» Nan i kusu ɔ'a bu be nyanndra nga kɛ: «?Amun nun onin yɛ sɛ ɔ lɛ bua ya, nan sɛ kun mlin'n, ɔ yaci-man ablangwlan-nin-ngwlan nga mun blo lɔ ɔ kunndɛ-man kun ng'ɔ mlinnin'n lele san ɔ ´wun i-ɔ? Kɛ ɔ ko wun i'n, i klun jɔ dan kpa, ɔ fɛ i bo i kɔmin su. Kɛ ɔ ju awlo lɔ'n, ɔ yiɛ i janvuɛ nin i tranfuɛ mun ɔ se be kɛ: ‹An man e si able, afin m bua'n b'ɔ mlinnin'n, m'an wun i.› Ɔ man n ´se amun kɛ, sɛ sa tɛ yofuɛ kun kusu kaci i nzuɛn'n, be klun ng'ɔ jɔ nyanmiɛn su lɔ sa tɛ yofuɛ sɔ'n ti'n, i dan tra be klun ng'ɔ jɔ sran nanwlɛfuɛ ablangwlan-nin-ngwlan bɔ be klo-man kɛ be kaci be nzuɛn'n be ti'n.» «?Yɛ bla onin yɛ sɛ ɔ lɛ jɛtɛ mma blu nan kun mlin'n, ɔ sɔ-man kannin ɔ kuan-man sua lɔ ɔ kunndɛ-mɛn i blɛblɛ lele san ɔ ´wun i-ɔ? Kɛ ɔ ko wun i'n, ɔ yiɛ i janvuɛ mun nin i tranfuɛ mun ɔ se be kɛ: ‹An man e si able, afin n sika b'ɔ mlinnin'n, man wun i.› Ɔ man n ´se amun kɛ sa tɛ yofuɛ kun b'ɔ kaci i nzuɛn'n ti, Nyanmiɛn i anz'm be klun jɔ.» Jésus kan kleli be ekun kɛ: «Bian kun lɛ ba yasua nnyɔn. Le kun kasiɛnfuɛ'n seli i si kɛ: ‹Baba, fa ɔ like nga cɛn wie ɔ ko yo liɛ'n man min.› Yɛ bé si bu i ninnge'm be nun mannin be-ɔ. Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun'n, ba kasiɛn sɔ'n yoli like ng'ɔ nyɛnnin'n i atɛ. Ɔ fɛli i sika'n ɔ ɔli nvle wie nun mmua-mmua kpa, ɔ yoli sika sɔ'n kwlaa wannzo nan ɔ'a wie. Kɛ ɔ wieli i kwlaa saci'n, awe dan kpa ɔ wa kpɛnnin mɛn sɔ'n nun, kpɛkuun i sa a mian. Ɔ fɛ i wun mannin mɛn sɔ'n nunfuɛ'n kun nan ɔ'a sunmɛn i i fie su lɔ kɛ ɔ ko niɛn i kɔkɔti'm bé su. Ɔ klo kɛ ɔ ´di aliɛ nga kɔkɔti'm be di'n wie, sanngɛ sran fi a mɛn-mɛn i. Kɛ ɔ tran buli akunndan bɔ i nyin kpɛnnin i laa nun'n, ɔ seli kɛ: ‹Nian min si awlo lɔ junman difuɛ kpanngban bɔ be di-man aliɛ yalɛ, yɛ min yɛ n su wu awe nun wa yɛ! M ma jao n kɔ min si sin nan n ´se i kɛ: Baba, m'an yo tɛ nyanmiɛn'n bo yɛ m'an yo wɔ tɛ. Kɛ be `se kɛ n ti ɔ́ wa'n, ɔ nin i sɔ fata-man kun. Fa min yo kɛ ɔ junman difuɛ'm be nun kun sa.› Ɔ jao ɔli i si sin. Kɛ ɔ ´kɔ b'ɔ wa ju lɔ bɔ i si wunnin i mmua lɔ'n, ɔ yoli i annvɔ nan ɔ'a wanndi a ko tɔ i nun. Ba'n seli i si kɛ: ‹Baba, m'an yo tɛ nyanmiɛn'n bo yɛ m'an yo wɔ tɛ. Kɛ be se kɛ n ti ɔ́ wa'n, ɔ nin i sɔ fata-man kun.› Sanngɛ i si seli i sran'm be kɛ: ‹An `fa tralɛ klanman kpafuɛ'n bla ndɛndɛ fa wlɛ i wun, an `fa sama ti nga kun wlɛ i sa, yɛ an `wlɛ i ngbabua. An `fa nannin nga ɔ'a lo kpa fuɛ'n bla, an `kun i man e fa di cɛn, afin min wa ng'ɔ o yɛ'n, ɔ wuli, yɛ ɔ'a nyan nguan ekun, ɔ mlinnin, m'an wun i ekun.› Yɛ be boli cɛn dilɛ sɔ'n bo-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ba kpɛnngbɛnfuɛ'n wo fie su lɔ. Kɛ ɔ ´ba b'ɔ mantannin awlo lɛ'n, ɔ tili jue'n nin klɛn'n. Ɔ flɛli i si i sran'm be nun kun nan ɔ'a usɛ i sa nga ti yɛ be bo klɛn'n. Yɛ ɔ seli i kɛ: ‹Ɔ niaan bian'n yɛ ɔ bali-ɔ, kɛ ɔ́ si wunnin i b'ɔ ti juejue'n, ɔ'a kun nannin nga ɔ'a lo kpa fuɛ'n ɔ'a wlɛ i tro nun.› Yɛ ɔ fali ya-a, ɔ klo-man kɛ ɔ wlu awlo lɔ. I si fite ko kpɛtɛli i, yɛ ɔ seli i si kɛ: ‹Nian, sulɛ nga n fa suli ɔ lele fa ju ndɛ'n, n nian kpɛ-man wɔ atisrɛ le, sanngɛ a nian man-man min boli ba bɔ kun le bɔ min nin n janvuɛ mun e ´fa di cɛn-ɔn. Sanngɛ kɛ ɔ́ wa ng'ɔ ko sacili ɔ ninnge'n kwlaa tekle mmla'm be su'n bali'n, a kun nannin nga ɔ'a lo kpa fuɛ'n a wlɛ i tro nun!› Nan i si a se i kɛ: ‹N wa, ɔ liɛ'n, min nin wɔ yɛ e o wa titi-ɔ, like ng'ɔ ti n liɛ'n, i kwlaa ɔ ti wɔ liɛ. Ɔ niaan ng'ɔ o yɛ'n, ɔ wuli, yɛ ɔ'a nyan nguan ekun, ɔ mlinnin yɛ y'a wun i ekun'n, ɔ man cɛn dilɛ nin aunblibliɛ sɔ'n be ti i su.› » Jésus kan kleli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kusu kɛ: «Anyanbeunfuɛ kun lɛ i sran kun, ɔ niɛn i ninnge'm bé su. Le kun be wa kan kleli i kɛ ɔ su saci i ninnge mun. Ɔ flɛli i, ɔ usɛli i kɛ: ‹?Nguɛ sa yɛ a yoli bɔ be wa kan kleli min nin-ɔn? Kan ɔ junman'n i nun ndɛ kle min, afin a su kwla nian-man n ninnge'm be su kun.› Yɛ ninnge sunianfuɛ sɔ'n seli i wun kɛ: ‹?Kɛ be ko tu n junman'n nun bɔ b'a de be ninnge mun n sa nun'n, n ´yo i sɛ siɛn'n? N lɛ-man wunmiɛn nan m'an di fie, yɛ kusu n kwla yo-man lala sinfuɛ, sɛ n yo sɔ-ɔ, ɔ ti nyannzuɛn.› Akunndan kun kpɛnnin i klun. Ɔ seli kɛ: ‹M'an wun nga m ma yo'n nan sɛ be tu n junman nun'n, sran nga n wlu i awlo'n ɔ'a sɔ min nun.› Yɛ ɔ flɛli be nga i min'n i kalɛ o be su'n, ɔ usali kun kɛ: ‹?Min min'n i kalɛ ng'ɔ o ɔ su'n ti nnyɛ?› Ɔ seli i kɛ: ‹Ngo bali ablaɔn yɛ ɔ o n su-ɔ.› Yɛ ɔ seli i kɛ: ‹Fa ɔ fluwa'n tran ase ndɛndɛ, klɛ bali blu.› Yɛ ɔ usali kun ekun kɛ: ‹?Ɔ kusu, ɔ kalɛ liɛ'n ti nnyɛ?› Yɛ ɔ seli i kɛ: ‹ Ble bajɛ ya nnun yɛ ɔ o n su-ɔ. Yɛ ɔ seli i kɛ: ‹Fa ɔ fluwa'n klɛ ble bajɛ ya nnan.› Ninnge sunianfuɛ sɔ'n b'ɔ yo-man sa i nuan su'n, i min'n yoli i mo i ngwlɛlɛ bɔ wunnin i'n ti, afin ajulisufuɛ nga'm be si be wiengu wun sa yo kpa tra be bɔ Nyanmiɛn man be wun ase'n. I sɔ'n ti, amun kusu an `fa amun sika b'ɔ man ndɛ sran'm be di-man nanwlɛ'n, an `fa tra sran'm be janvuɛ nan cɛn nga amún sa nun wie'n, b'a sɔ amun nun anannganman tranwlɛ'n nun lɔ. Sran ng'ɔ di nanwlɛ ninnge kanngan'm bé su'n, ɔ di nanwlɛ ninnge dandan'm be su, sanngɛ sran ng'ɔ di-man nanwlɛ ninnge kanngan'm bé su'n, ɔ kwla di-man nanwlɛ ninnge dandan'm bé su. ?I sɔ'n ti, sɛ amun di-man nanwlɛ sika ng'ɔ man ndɛ sran'm be di-man nanwlɛ'n su'n, wan yɛ ɔ ´fɛ i like kpa man amun kɛ an fa sie-ɔ? ?Yɛ sɛ an di-man nanwlɛ sran wie like liɛ'n su'n, wan yɛ ɔ ´fa ng'ɔ ti amun bɔbɔ amun liɛ'n man amun-ɔn? Sran kun i min'n kwla yo-man nnyɔn, san ɔ ´kpɔ kun ɔ ´klo kun, ɔ ´fɛ i wun mantan kun, yɛ ɔ ´yo kun finfin. An kwla fa-man Nyanmiɛn yo-man amun min, nan amun kunngba'n amu'an fa sika a yo amun min.» Farizifuɛ mun bɔ be klo sika'n, be tili ndɛ sɔ'n nan b'a sri Jésus. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Amun liɛ'n, an ti sran bɔ an yo amún wun sran'm be nyrun kɛ an ti sran kpa, sanngɛ Nyanmiɛn si amun klun akunndan'n, afin like nga sran'm be klo i be bu i like kpa'n, ɔ ti kain Nyanmiɛn nyrun. Be dili Moiz mmla'n nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ'n su lele fa juli Zan blɛ su, i blɛ su yɛ be boli Nyanmiɛn sielɛ'n i jasin fɛ'n i kanlɛ bo-ɔ. Ɔ man sran'm be kwlaa be mian bé nyin kɛ be ´fa bé wun man Nyanmiɛn nan ɔ sie be. Nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ'n be wielɛ'n ti pɔpɔ tra kɛ mmla'n i nun fluwa mma kaan kun tu tɔ'n.» «Sran kwlaa ng'ɔ yrɛ i yi'n, nan ɔ ja uflɛ'n, wuun ɔ'a kunndɛ bla i yi bo, yɛ sran ng'ɔ ja bla nga i wun yrɛli i'n, wuun ɔ'a kunndɛ sran yi.» «Laa bian anyanbeunfuɛ kun o lɛ, ɔ kla ago nin tannin kpakpa, cɛn kwlaa ɔ di fɛ. Be fali yalɛfuɛ kun kusu bɔ be flɛ i kɛ Lazar'n bɔ kannin tru guali i wunnɛn'n kwlaa su'n be wa sieli anyanbeunfuɛ'n i anuan'n nun lɛ. Ɔ klo kɛ ɔ ´di like kanngan ng'ɔ guagua anyanbeunfuɛ'n i tabli'n bo'n, yɛ alua'm be wa tafitafi i kannin'm be nun. Le kun yalɛfuɛ sɔ'n wuli, anz'm be wa fɛ i ɔli Abraam wun lɔ. Anyanbeunfuɛ'n kusu ɔ wa wuli nan b'a sie i. Kɛ ɔ o blɔlɔ lɔ b'ɔ ´wun i nyrun kpa'n, ɔ nian mmua lɔ'n, ɔ wunnin Abraam, yɛ Lazar kusu wo i wun lɛ. Yɛ ɔ kpannin-ɔn, ɔ seli kɛ: ‹Nannan Abraam, yaci wun min aunnvuɛ, sunman Lazar man ɔ fɛ i sama ti bo nzue nun ɔ wa kpɛn n taaman'n su, n su wun min nyrun dan kpa sin'n nun wa.› Yɛ Abraam seli i kɛ: ‹?N wa, ɔ́ wla fi kɛ kɛ a wo asiɛ'n su lɔ'n, a nyannin ɔ ninnge kpakpa'n kwlaa? Lazar kusu wunnin i nyrun. Siɛn'n, ɔ o wa, i wla a gua ase, ɔ kusu a su wun ɔ nyrun. Yɛ kusu sa ng'ɔ ti sa sɔ'n i nun kekle'n, yɛlɛ kɛ be kpɛli kunman dan kpa e nin amun ye afiɛn nan sɛ sran nga i waan ɔ ´fin é wun wa kɔ amún wun lɔ'n, ɔ'a kwla ɔ-man, yɛ sran nga i waan ɔ ´fin amún wun lɔ ba é wun wa'n, ɔ'a kwla kpɛ-man'n ti.› Yɛ anyanbeunfuɛ'n seli kɛ: ‹Nannan, sɛ ɔ ti sɔ'n, n ´srɛ wɔ, yaci, sunman Lazar min si i awlo lɔ, n niaan nnun be o lɔ. Man ɔ ko kan sa ng'ɔ o wa'n kle be nan be kusu b'a ba-man nyrɛnnɛn nga nun wa wie.› Yɛ Abraam seli i kɛ: ‹Moiz nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ nga be klɛli'n, be kanngan kle be, man be sie be su tie nan be fa su.› Yɛ ɔ seli kɛ: ‹Cɛcɛ, Nannan Abraam, be su fa-man, sanngɛ sɛ sran fin blɔlɔ wa ɔ ko kan ndɛ kle be'n, be ´fa.› Yɛ Abraam seli i kɛ: ‹Sɛ b'a fa-man Moiz nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ nga be klɛli'n su'n, kannzɛ man sran fin blɔlɔ wa bɔbɔ, be su kplin-mɛn i ndɛ'n su mlɔnmlɔn.› » Yɛ Jésus seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «Like ng'ɔ man sran'm bé ti nun saci'n, san be ´yo, sanngɛ sran ng'ɔ yo i sɔ like liɛ'n, i yako! Sɛ be fa yɛbuɛ nin dan kun be minndɛ i kɔmin be yi i jenvie nun'n, ɔ flunman tra kɛ ɔ `saci ba kanngan nga'm be nun kun ti nun'n. I sɔ'n ti'n, an `sasa amún wun. Sɛ ɔ niaan kun yo wɔ sa'n, flɛ i tu i fɔ, sɛ ɔ kpata wɔ'n, yaci. Yɛ sɛ cɛn ba kunngba'n nun ɔ yo wɔ sa kpɛ nso'n, sɛ i kpɛ nso sɔ'n ɔ wa kpata wɔ'n, yaci.» Le kun be bɔ e Min'n sunmannin be'n be seli i kɛ: «Man e anwlɛn man e lafi Nyanmiɛn su kpa.» Yɛ e Min'n seli be kɛ: «Sɛ an lafi Nyanmiɛn su bɔ kaan b'ɔ ju kɛ mutard mma sa'n, sɛ an se waka ng'ɔ o yɛ'n kɛ ɔ `tu i bo ko jran jenvie nun'n, ɔ ´kɔ.» «?Amun nun onin yɛ sɛ ɔ lɛ i sran kun bɔ sɛ ɔ di fie o, sɛ ɔ ta nnɛn o, kɛ ɔ fin blo lɔ ju lɛ cɛ'n, ɔ se i kɛ ɔ bla wa tran ase di like-ɔ? ?Nán nga b'ɔ se i'n yɛlɛ kɛ ɔ `tɔn like mɛn i, yɛ ɔ `kaci i tralɛ'n nan ɔ `fa aliɛ'n blɛ i man ɔ di i liɛ ka nan i kusu a di i liɛ? ?Ɔ ´yo i sran sɔ'n i mo nga b'ɔ seli i kɛ ɔ `yo b'ɔ yoli'n ti? Amun kusu, kɛ an ko yo kwlaa nga be seli amun kɛ an yo'n, amun ´se kɛ: ‹E ti kɛ junman difuɛ bɔ y'a yo-man like fi sa, nga be seli e kɛ e yo'n, yɛ e yoli-ɔ.› » Kɛ Jésus ´kɔ Zerizalɛm'n, ɔ sinnin Samari nin Galile be afiɛn. Kɛ ɔ juli klɔ kun su b'ɔ ´wlu klɔ'n nun'n, ɔ nin kokowefuɛ blu be yiali, be jrannin mmua lɔ be kpan seli kɛ: «Baba Jésus, si ye aunnvuɛ, yo e ye!» Kɛ Jésus wunnin be'n, ɔ seli be kɛ: «An `fa amún wun ko kle Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun.» Kɛ be ´kɔ'n kpɛkuun bé wun a sa. Kɛ be nun kun wunnin kɛ i wun a sa'n, ɔ sɛli i sin, kɛ ɔ ´ba'n ɔ kpan manman Nyanmiɛn. Ɔ wa kotoli Jésus bo, ɔ lɛli i ase. Bian sɔ'n ti Samarifuɛ. Yɛ Jésus seli kɛ: «?Be sran blu'n be ngba bé wun a sa-man? ?Yɛ be ngwlan nga'm be li? ?Ɔ yo sɛ yɛ y'a wun-man sran fi bɔ san nvle wie nunfuɛ nga kunngba yɛ ɔ wa lali Nyanmiɛn ase-ɔ?» I sin ɔ seli bian sɔ'n kɛ: «Jao kɔ! Kɛ a lafi su kɛ n kwla yo wɔ juejue'n ti, w'a yo juejue.› Le kun Farizifuɛ'm be seli Jésus kɛ ɔ kle be blɛ nga Nyanmiɛn wa sie sran mun'n, yɛ ɔ seli be kɛ: «Nyanmiɛn i sran'm be sielɛ'n ɔ ti-man like bɔ be wun kɛ i yɛ ɔ ´ba yɛ'n. Be su se-man kɛ: ‹An `nian, ɔ o wa annzɛ ɔ o le sa, afin sran nga Nyanmiɛn sie be'n, be o amun nun wa.› » Yɛ ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «Cɛn wie amún wla wa lo m bɔ n kacili Sran'n kɛ amun ´wun min cɛn ba kunngba cɛ, sanngɛ an su wun-man min. Be wa se amun kɛ: ‹N wo wa, n wo le sa.› Nán an wanndi wɔ n kunndɛlɛ. Afin kɛ nyanmiɛn'n kpa sin i bue kun lɔ b'ɔ kpaja ju i bue kun lɔ'n, cɛn nga m bɔ n kacili Sran'n m ´ba'n, kɛ ɔ wa yo sɔ-ɔ. Sanngɛ san n ´dun mmua n wun nyrɛnnɛn dan kpa, yɛ ajulisufuɛ nga'm be su sɔ-man min nun. Kɛ m bɔ n kacili Sran'n m ma ba'n, sa nga sran'm be yoli i Noe blɛ su'n, sa kunngba'n yɛ be ´yo-ɔ: Be di like, be nɔn nzan, be ja bla nin bian, be fa be mma mun man bian, lele fa ju cɛn nga Noe wluli mmeli nun'n, nzue dan'n tɔli nan ɔ'a nunnun be kwlaa. I kunngba'n, ɔ wa yo kɛ Lɔt blɛ su'n sa bɔ sran'm be di like, be nɔn nzan, be to ninnge, be yo be ninnge atɛ, be di fie, yɛ be kplan sua. Sanngɛ cɛn nga Lɔt fin Sodɔm lɔ fiteli'n, sin nin sufru be fin nyanmiɛn su lɔ guali kɛ nzue sa nan ɔ'a nunnun be kwlaa. Kɛ m bɔ n kacili Sran'n mín wun nglo yilɛ cɛn'n nun ɔ wa yo sɔ-ɔ. Cɛn sɔ nun'n, sran ng'ɔ o i sua ti gbagblagba'n su bɔ i ninnge'm be o sua lɔ'n, kɛ ɔ jra'n, nán man ɔ ko fa be, yɛ sran ng'ɔ o fie su'n, nán mɛn i kusu sɛ i sin. An `bu Lɔt yi'n i liɛ'n i akunndan nian. Sran nga i waan ɔ ´sɛsɛ i nguan'n, ɔ ´kpɛ i nguan'n sin, sanngɛ sran ng'ɔ kpɛ i nguan'n sin'n, ɔ ´nyɛn i ekun. An `nian, kɛ cɛn sɔ'n ju'n, sɛ sran nnyɔn be la bɛ kun su kɔnguɛ'n, be ´fa kun be ´yaci kun lɛ. Yɛ bla nnyɔn bɔ be su si like siliɛ kun nun'n, be ´fa kun be ´yaci kun lɛ. [ Yasua nnyɔn bɔ be o fie kun su'n, be ´fa kun, be ´yaci kun lɛ.]» Yɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be usɛli i kɛ: «?Nannan, ninfan yɛ sa sɔ'm be ´yo-ɔ?» Yɛ ɔ seli be kɛ: « Lika nga like fuɛn o lɛ'n, lɛ yɛ apɛtɛkuasi'm be yia-a.» Jésus buli nyanndra kun kleli be kɛ ɔ ´yo nan b'a srɛ Nyanmiɛn titi, nán b'a yaci-man'n ti. Ɔ seli kɛ: « Jɔlɛ difuɛ kun o klɔ kun su, ɔ sro-man Nyanmiɛn, ɔ bu-man sran fi sran. Bla kun kusu bɔ i wun wuli'n, ɔ o klɔ sɔ'n su wie. Ɔ kɔ jɔlɛ difuɛ sɔ'n i sin tititi, ɔ se i kɛ ɔ jrɛn i sin ɔ di ndɛ b'ɔ o ɔ nin i kpɔfuɛ'n be afiɛn'n. Ɔ cɛli kpa jɔlɛ difuɛ waan ɔ kplin-man su, sanngɛ le kun liɛ'n, ɔ buli i akunndan ɔ seli kɛ: ‹Kannzɛ n sro-man Nyanmiɛn, yɛ m bu-man sran sran'n, sanngɛ yalɛ bɔ bla sɔ'n kle min'n ti, m ma jrɛn i sin n di i jɔlɛ sɔ'n, sɛ m'an yo-mɛn i sɔ-ɔ, ɔ su yaci-man min yalɛ klelɛ'n.› » Yɛ e Min'n seli be ekun kɛ: «An `nian ndɛ nga jɔlɛ difuɛ b'ɔ ti-man kpa'n ɔ kannin-ɔn. ?Yɛ be nga Nyanmiɛn kpali be bɔ be sun flɛ i kɔnguɛ nin wia nun'n, ɔ su jran-man bé sin di-man be ndɛ'n? ?Ɔ ´sisi i bo nan ɔ'a di be jɔlɛ'n? Cɛcɛ, ɔ ´jran bé sin di be jɔlɛ sɔ'n ndɛndɛ kpa. ?Sanngɛ kɛ m bɔ n kacili Sran'n m ´ba'n, n ´wun sran bɔ kun b'ɔ lafi Nyanmiɛn su asiɛ'n su wa-a?» Ɔ buli nyanndra nga ekun kleli be bɔ be bu bé wun sran kpa'n, bɔ be yo sran wie'm be finfin'n. Ɔ seli kɛ: «Sran nnyɔn be ɔli Nyanmiɛn i sua'n nun kɛ be ´ko srɛ Nyanmiɛn, kun ti Farizifuɛ, yɛ kun ti gua bo sika defuɛ. Farizifuɛ'n jrannin nglo ɔ kannin kɛ i bɔbɔ ti'n kleli Nyanmiɛn, ɔ seli kɛ: ‹Nyanmiɛn, kwla o, afin n liɛ'n, n ti-man kɛ sran nga'm be sa: be de sran like wue kekle su, be di-man nanwlɛ, be kunndɛ bla bé yi bo nin bian bé wun bo, yɛ n ti-man kɛ gua bo sika defuɛ ng'ɔ jin yɛ'n sa. Le mɔcuɛ kwlaa n ci nglɛmun kpɛ nnyɔn, yɛ like kwlaa nga n nyɛn i'n, n yi i blusu.› Gua bo sika defuɛ'n jrannin mmua lɔ, ɔ'a kwla mɛn-mɛn i ti'n su bɔbɔ, sanngɛ ɔ fɛ i sa'n finnin i wue nun, yɛ ɔ seli kɛ: ‹Ee Nyanmiɛn, yaci, n ti sa tɛ yofuɛ, si min aunnvuɛ.› Nanwlɛ, kɛ gua bo sika defuɛ sɔ'n ´kɔ i awlo'n, Nyanmiɛn nin i be afiɛn a sɛ, sanngɛ ɔ nin kun'n be afiɛn a sɛ-man. Afin sran kwlaa ng'ɔ yo i wun dandan'n, Nyanmiɛn ´guɛ i nyin ase, sanngɛ sran ng'ɔ tu-mɛn i wun'n, Nyanmiɛn man ɔ ´nyan nyrun.» Sran wie'm be fa ba nɔnman mun blɛli Jésus kɛ ɔ kan be. Kɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunnin i sɔ'n, be ijɔli sran sɔ mun. Sanngɛ Jésus flɛli ba kanngan mun kɛ be blɛ i wun lɛ, yɛ ɔ seli kɛ: «An `yaci ba kanngan'm be nun man be bla n sin, nán an fuan be, afin be bɔ be yo bé wun kɛ ba kanngan nga mun sa'n, be yɛ Nyanmiɛn sie be-ɔ. Nanwlɛ, sran ng'ɔ yo-mɛn i wun kɛ bakan sa'n, b'ɔ fɛ-mɛn i wun man-man Nyanmiɛn kɛ ɔ sie i'n, Nyanmiɛn su sie-mɛn i mlɔnmlɔn.» Zuif'm be kpɛn kun wa usali Jésus kɛ: «?Nja, ɔ bɔ a ti sran kpa'n, nguɛ yɛ n `yo nan m'an nyan Anannganman nguan nin-ɔn?» Yɛ Jésus usɛli i kɛ: «?Nguɛ ti yɛ a se n kɛ n ti sran kpa nin-ɔn? Sran fi ti-man kpa san Nyanmiɛn kunngba cɛ. A si mmla nga be klɛli i kɛ: ‹Nán kunndɛ bla ɔ́ yi bo, nán kun sran, nán wua, nán tɔn sran suɛn, bu ɔ́ si nin ɔ nin be sran'n.› » Yɛ ɔ seli kɛ: «Kɛ ɔ fin m ba kaan nun'n, n fɛ i kwlaa sɔ'n su.» Kɛ Jésus tili i ndɛ sɔ'n, ɔ seli i kɛ: «Ɔ tɛ ka ɔ like kun yolɛ, yo ɔ́ bo ninnge'n kwlaa atɛ nan fɛ i sika'n man yalɛfuɛ mun, yɛ a wa nyan ninnge kpakpa nyanmiɛn su lɔ. Kɛ a ko yo i sɔ'n, bla wa su n su.» Kɛ ɔ tili ndɛ sɔ'n, ɔ yoli i ya kpa, afin ɔ ti anyanbeunfuɛ dan. Kɛ Jésus wunnin kɛ i wla'n ɔ'a bo'n, ɔ seli kɛ: «An `nian, be nga be ti anyanbeunfuɛ'n, kɛ be `fa bé wun man Nyanmiɛn nan ɔ sie be'n, ɔ ti kekle! Kɛ nyɔnngɔnmɛn kun sin dɔlua buɛ nun'n, ɔ ti pɔpɔ tra kɛ anyanbeunfuɛ kun `fɛ i wun man Nyanmiɛn nan ɔ `sie i'n.» Be nga be tili ndɛ sɔ'n be seli kɛ: «?Sɛ ɔ ti sɔ'n, wuun waan yɛ ɔ ´kwla fite nun-ɔn?» Yɛ Jésus seli kɛ: «Like nga sran kwlɛ-mɛn i yo'n, Nyanmiɛn kwlɛ i yo.» Yɛ Piɛr seli kɛ: «Nian, y'a yaci e ninnge mun y'a su wɔ su.» Yɛ Jésus seli be kɛ: «Nanwlɛ, sran kwlaa ng'ɔ yaci sɛ i awlo o, sɛ i yi o, sɛ i niaan mun o, sɛ i si o, sɛ i nin o, sɛ i wa o, kɛ Nyanmiɛn `sie i'n, ɔ ´nyan be wunsu kpɛ ya kɛ e ´se yɛ'n, yɛ blɛ ng'ɔ ´ba lɔ'n, ɔ ´nyan anannganman nguan.» Jésus flɛli i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be aamiɛn nan ɔ'a se be kɛ: «An `nian, e su kɔ Zerizalɛm, yɛ m bɔ n kacili Sran'n, min wun ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be klɛli'n, i kwlaa ɔ wa kpɛn su. Be ´fa min man be bɔ be ti-man Zuif'n, be ´yo n finfin, be ´yo n tɛtɛ, be ´gua mín wun ngɔsrɛ. Be ´bo min, yɛ be ´kun min, sanngɛ i le nsan su n ´cɛn.» Sanngɛ b'a wun-man ndɛ sɔ'n b'ɔ kannin'n wie fi wlɛ, ɔ'a yo-man weiin be nyrun, ɔ man b'a si-mɛn i bo. Kɛ Jésus juli Zeriko tiwa lɛ'n, anyansifuɛ kun ti atin nuan lɛ ɔ srɛsrɛ like. Kɛ ɔ tili sran'm bɔ be sin'n be ngan'n, ɔ usali kɛ: «?Nguɛ sa-a?» Yɛ be seli i kɛ: «Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n yɛ ɔ su sin-ɔn.» Ɔ kpan seli kɛ: «Jésus, David i Anunman, si min aunnvuɛ, yo n ye!» Be nga be dun mmua'n be kpɛnnin i su kɛ ɔ muan i nuan, sanngɛ ɔ kpannin kekle kpa trali laa liɛ'n. Ɔ seli kɛ: «David i Anunman, si min aunnvuɛ, yo n ye!» Jésus jrannin nan ɔ'a se be kɛ: «An `fɛ i blɛ min.» Kɛ ɔ toli i lɛ'n, ɔ usɛli i kɛ: «?Nguɛ yɛ ɔ waan n yo man wɔ-ɔ?» Yɛ i waan: «Nannan, n waan a tike mín nyin!» Jésus seli i kɛ: «Nian, w'a wun ase. Kɛ a lafi su kɛ n kwla yo wɔ juejue'n ti, w'a yo juejue.› Bé ja osu kunngba nun'n, kpɛkuun ɔ'a wun ase, ɔ lali Nyanmiɛn ase, ɔ suli Jésus su. Kɛ sran'm be kwlaa be wunnin i sɔ'n, be manmannin Nyanmiɛn. Kɛ Jésus juli Zeriko b'ɔ ´kpaci klɔ'n nun kɔ'n, bian anyanbeunfuɛ kun bɔ be flɛ i kɛ Zase'n, b'ɔ ti gua bo sika defuɛ'm be su kpɛn'n, ɔ klo kɛ ɔ `si Jésus, sanngɛ sran'm be ti ɔ kwla wun-mɛn i, yɛlɛ kɛ ɔ ti sran tika. Ɔ wanndi ko fuli waka bɔ be flɛ i sikomɔr'n kun su nan sɛ ɔ sin-ɔn ɔ'a wun i, afin lɛ yɛ ɔ ´sin-ɔn. Kɛ Jésus juli waka sɔ'n bo lɛ'n, ɔ mɛnnin i nyin su niɛnnin i lɔ, yɛ ɔ seli i kɛ: «Zase, jra ndɛndɛ, ɔ lika lɔ yɛ n ´sike ndɛ-ɔ.» I wun bliblili i, ɔ jrali ndɛndɛ kpa, nan ɔ'a fɛ i a ko sike i. Kɛ sran'm be wunnin i sɔ'n, be kwlaa be kɛnnin i ndɛ, be seli kɛ: «Ɔ'a ko sike bian sa tɛtɛ yofuɛ'n.» Sanngɛ Zase jao jrannin e Min'n i nyrun lɛ, ɔ seli i kɛ: «Nannan, nian, n ´fa min ninnge'n i bue man yalɛfuɛ mun, yɛ sran nga n dili i ndrunmun'n, n ´yi i sika'n i wunsu kpɛ nnan mɛn i.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Ndɛkɛn'n, awlo nga nunfuɛ'm b'a nyan bé ti yɛlɛ kɛ bian nga kusu ti Abraam i anunman, afin m bɔ n kacili Sran'n m bali be bɔ be mlinnin'n be kunndɛlɛ ɔ nin be delɛ.» Kɛ be ´tie i ndɛ sɔ'n, Jésus buli be nyanndra kun yɛlɛ kɛ be su wa ju Zerizalɛm, yɛ be bu i kɛ ɔ cɛ kaan Nyanmiɛn wa yi i famiɛn'n nglo. Ɔ seli kɛ: «Wlengbi kun waan ɔ ´kɔ nvle wie nun mmua kpa nan be `fɛ i sie famiɛn nan ɔ'a ba. Kɛ ɔ wa kɔ'n, ɔ flɛli i sran'm be nun blu, ɔ mannin be mini blu, ɔ seli be kɛ: ‹An `fa ko kacikaci amún sa lele man n to su. Sanngɛ i nvlefuɛ'm be kpɔ i, yɛ be yili sran wie mun suli i su kɛ be `ko se kɛ be klo-man kɛ i yɛ ɔ `sie be-ɔ. Kɛ be sieli i famiɛn b'ɔ bali'n, ɔ man be flɛli i sran b'ɔ mannin be sika'n nan ɔ ´wun sran kun i aata ng'ɔ dili'n nin ng'ɔ nyɛnnin i su'n. Kun bali, ɔ seli kɛ: ‹Baba, mini kun bɔ a mannin min'n, n fa kacikacili ń sa ɔ'a ju blu.› Yɛ wlengbi'n seli i kɛ: ‹Ɔ ti kpa, a ti sran kpa, like kaan nga m mannin wɔ bɔ a yoli i kpa'n ti'n, m ´man wɔ klɔ blu nan a sie be.› Kun ekun bali, ɔ seli kɛ: ‹Baba, mini kun bɔ a mannin min'n, n fa kacikacili ń sa ɔ'a ju nnun.› Yɛ wlengbi'n seli i kɛ: ‹Ɔ kusu sie klɔ nnun. Kun ekun kusu bali, ɔ seli kɛ: ‹Baba, nian ɔ mini'n yɛ, de, srɛ kunnin min ɔ́ wun ti n cicili i wun n sieli, yɛlɛ kɛ a ti sran bɔ ɔ like yolɛ yo ya, a fa like ng'ɔ ti-man ɔ liɛ'n, yɛ lika nga a gua-man awie lɛ'n, a kpɛ awie lɛ.› Yɛ wlengbi'n seli i kɛ: ‹A ti sran tɛ, ɔ ndɛ'n b'ɔ fin ɔ́ nuan fite'n ɔ bu wɔ fɔ, a si kɛ n ti sran bɔ min like yolɛ yo ya, a si kɛ n fa like ng'ɔ ti-man n liɛ'n yɛ n kpɛ awie nga nán min yɛ n guali'n. ?B'ɔ li a si sɔ'n, nguɛ ti yɛ a fa-man sika'n a ko man-man sika siefuɛ wie-ɔ? Sɛ a yoli i sɔ'n, wuun kɛ m bali bɔ n ´ko fa'n n ´nyan su nvasuɛ.› Yɛ ɔ seli be nga be o lɛ'm be kɛ: ‹An `de mini kun ng'ɔ o i sa nun'n, an `fa man sran ng'ɔ lɛ blu'n.› Yɛ be seli i kɛ: ‹Baba, ɔ lɛ mini blu.› Yɛ ɔ seli be kɛ: ‹Sran ng'ɔ lɛ like'n yɛ be ´mɛn i wie-ɔ, sanngɛ sran ng'ɔ lɛ-man like'n, kaan ng'ɔ o i sa nun'n, be ´de. Siɛn'n, be nga be kpɔ min bɔ be klo-man kɛ n `sie be'n, an `fa be bla wa kun be min nyrun wa.› » Kɛ Jésus nuan tɔli'n, ɔ dun mmua be nyrun ɔli Zerizalɛm. Kɛ Jésus wa ju Bɛtfaze nin Betani, b'ɔ mantannin oka bɔ be flɛ i Olivie Oka'n i wun lɛ'n, ɔ sunmɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun nnyɔn, ɔ seli be kɛ: «An wɔ klɔ'n b'ɔ o amun nyrun lɛ'n su. Kɛ an ju lɔ cɛ'n, amun ´wun aflunmun kun bɔ ɔ'a kpɛ cro, sran fi nian fu-man su le, ɔ minnda lɛ, an `nyannji i bla. Sɛ sran wie usa amun kɛ: ‹?Nguɛ ti yɛ an nyannji i'n?›, an `se i kɛ: ‹E Min'n i sa miɛn i wun, i waan e fa blɛ i.› » Be nga Jésus sunmannin be'n, be ɔli, be wunnin like ng'ɔ kleli be'n. Kɛ be ´nyannji aflunmun'n, i fuɛ'm be usali be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ an nyannji i-ɔ?» Yɛ be seli se kɛ: «E Min'n i sa miɛn i wun, i waan e fa blɛ i.» Be fa blɛli Jésus, be fa be tannin mun sɛsɛli i su, yɛ be man Jésus fuli su-ɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, sran'm be sɛsɛ be tannin mun i nyrun atin'n nun. Kɛ ɔ wa ju Zerizalɛm b'ɔ juli Olivie Oka i ndroliɛ'n nun cɛ'n, i sɔnnzɔnfuɛ kaka kpa bé wun bliblili be, be kpan manmannin Nyanmiɛn sa kekleekle ng'ɔ yoli bɔ be wunnin i kwlaa'n ti. Be seli kɛ: «Famiɛn ng'ɔ ba e Min Nyanmiɛn dunman nun'n, man ɔ nyan nguan! Alaje o Nyanmiɛn lika lɔ. Man Nyanmiɛn manmanlɛ'n tɛ nyanmiɛn su lɔ!» Yɛ Farizifuɛ wie bɔ be o sran'm be nun lɛ'n be seli Jésus kɛ: «Nja, se ɔ sɔnnzɔnfuɛ mun man be muan bé nuan.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Sɛ be muan bé nuan'n, yɛbuɛ'm be ´kpan.» Kɛ be wa ju klɔ lɔ bɔ Jésus wunnin klɔ'n, ɔ sunnin, ɔ seli kɛ: «Sɛ ɔ ti kɛ ndɛ an si like nga be man amun alaje'n! Sanngɛ julɛ nga ɔ'a ju yɛ'n, an su wun-mɛn i wlɛ kun. Cɛn wie amun kpɔfuɛ'm be ´bo sin yia amun, be ´kpɛ kunman fia nun, be ´mian amun, be ´bubu klɔ'n, yɛ be ´kun klɔ'n su sran mun, be su yaci-man talɛ fi lɛ yɛlɛ kɛ kɛ Nyanmiɛn wa niannin amun osu'n, amu'an wun-mɛn i wlɛ.» Kɛ Jésus wluli Nyanmiɛn i sua nun'n yɛ ɔ tɔli aata difuɛ'm be fuanlɛ su-ɔ, ɔ seli be kɛ: «Be klɛli i kɛ: ‹N sua'n ɔ ´yo sran nin Nyanmiɛn be yalɛ kokolɛ sua,› sanngɛ amu'an fa kaci awiefuɛ'm be fiawlɛ.» Cɛn kwlaa ɔ kle be like Nyanmiɛn i sua'n nun, sanngɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mmla klefuɛ mun, ɔ nin mɛn kpɛnngbɛn mun be kunndɛ i kunwlɛ. Sanngɛ be si-man kɛ be yo nan b'a nyɛn i-ɔ, afin sran'm be kwlaa bé su wo i nuan'n bo. Le kun kɛ Jésus ´kle sran'm be like Nyanmiɛn i sua'n nun, b'ɔ ´bo jasin fɛ'n kle be'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mmla klefuɛ mun, ɔ nin kpɛnngbɛn mun be wa usɛli i kɛ: «?Wan dunman nun yɛ a yo sa nga mun-ɔn? ?Yɛ wan yɛ ɔ tuli wɔ kɛ a yo-ɔ? Kle ye sran sɔ'n.» Be bu i akunndan be seli kɛ: «Sɛ e se kɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ mɛnnin i atin'n, ɔ ´usa e kɛ: ‹?Yɛ nguɛ ti yɛ amu'an lafi-mɛn i su-ɔ?› Sɛ kusu sɛ e se kɛ sran yɛ ɔ mɛnnin i atin'n, sran'm be ´fin ye yɛbuɛ, afin be kwlaa be lafi su kpa kɛ Zan ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ.» Yɛ be seli kɛ be si-man sran ng'ɔ mɛnnin i atin sɔ'n. Yɛ Jésus seli be kɛ: «N kusu n su kle-man amun sran ng'ɔ mannin min atin bɔ n yo sa sɔ'n.» I sin ɔ buli nyanndra kun kleli sran mun. Ɔ seli kɛ: «Bian kun dili vinyi fie, ɔ kunndɛli sran ɔ fa fie'n wlali bé sa nun nan ɔ'a ɔ nvle wie nun. Ɔ ko cɛli lɔ lɔuun kpa. Kɛ ɔ juli vinyi mma i tilɛ'n, ɔ sunmɛnnin i sran kun fie'n i sunianfuɛ'm bé sin kɛ ɔ ko fɛ i liɛ blɛ i. Fie'n i sunianfuɛ'm be boli i, be kɛnnin i bo nan ɔ'a toto i sa a sɛ i sin. Ɔ sunmɛnnin i sran kun ekun, be boli i, be yoli i tɛ kpa, be kɛnnin i bo nan ɔ'a toto i sa a sɛ i sin ekun. Be nsan su liɛ'n b'ɔ sunmɛnnin i'n, be boli i fɛ nan ba fuɛn i. Fie i fuɛ'n seli kɛ: ‹?N ´yo i sɛ? M ma sunman min wa yasua'n b'ɔ ti min anwlɛn su ba'n, wienun-ɔn i liɛ'n be ´bu i sran.› Sanngɛ kɛ fie'n i sunianfuɛ'm be wunnin i'n, be cicili nan b'a se kɛ: ‹I aja difuɛ'n yɛ, man e kun i nan e fɛ i ninnge mun.› Yɛ be trɛ fa ɔli fie'n sin lɔ nan b'a kun i. ?An bu i kɛ fie i fuɛ'n ɔ wa yo sran sɔ'm be sɛ? Ɔ ´ba, ɔ wa kun fie'n i sunianfuɛ sɔ mun, yɛ ɔ ´fa fie'n man sran uflɛ mun.» Kɛ be tili ndɛ sɔ'n, be seli kɛ: «Nán man ɔ yo sɔ!» Sanngɛ Jésus niannin be nan ɔ'a se kɛ: «?Ndɛ nga be klɛli i kɛ: ‹Yɛbuɛ nga sua kplanfuɛ'm be yili i blo'n, i yɛ ɔ'a kaci yɛbuɛ kpa b'ɔ tra sua'n i cɔnjɔ'n i ase'n,› i bo kle sɛ ?» Sran kwlaa ng'ɔ tɔ yɛbuɛ sɔ su'n, ɔ titi i nun tritri yɛ sran nga yɛbuɛ sɔ'n tɔ i su'n, ɔ ´kpɔtɔ i. Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mmla klefuɛ mun be wunnin kɛ be ti yɛ ɔ buli nyanndra sɔ'n, be waan be ´trɛ i lɛ, sanngɛ srɛ kunnin be sran'm bé wun. Ɔ man be sɛsɛ i, be sunmannin sran wie'm be kɛ be ko kplɛ i nian, sran sɔ'm be yoli bé wun kɛ sran nanwlɛfuɛ mun sa, be waan be ´tie i nuan bo ndɛ, nan be ´fɛ i man jɔlɛ difuɛ mun nin kpɛnngbɛn'n. Sran sɔ'm be wa seli Jésus kɛ: «Nja, e si kɛ ndɛ nga a kan'n nin like nga a kle'n ɔ ti nanwlɛ, a nian-man sran nyrun yɛ a yo sa-a, yɛ a kpa-man sran nun, sanngɛ a kle sran mun Nyanmiɛn atin'n weiin. ?E su lapo man Sezar annzɛ nán man e su mɛn i?» Sanngɛ Jésus wunnin be gblɛ'n, yɛ ɔ seli be kɛ: «An `fa denie kun bla n nian, yɛ be fa blɛli i-ɔ.» Ɔ usali be kɛ: «?Wan yɛlɛ ng'ɔ o su yɛ'n? ?Yɛ wan sanuan yɛlɛ ng'ɔ klɛ su lɛ'n?» Yɛ be waan: «Sezar yɛ ɔ o su-ɔ, yɛ i sanuan yɛ ɔ o su-ɔ.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Sɛ ɔ ti sɔ'n, an `fa ng'ɔ ti Sezar liɛ'n mɛn i, yɛ ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ'n, an `fa mɛn i.» B'a kwla nyan-man ndɛ fi bɔ be ´jran su trɛ i nzra nun lɛ-ɔ, sanngɛ kɛ ndɛ ng'ɔ kan kleli be'n boli bé nuan'n ti'n, be guali bliin. Sadisefuɛ'm bɔ be waan sɛ sran wu-ɔ ɔ cɛn-man'n, be nun wie'm be bali Jésus wun lɛ nan b'a se i kɛ: «Nja, nian ndɛ bɔ Moiz klɛ mannin ye-ɔ, i waan: ‹Yasua kun b'ɔ nin i yi b'a wu-man ba'n, sɛ ɔ wu'n, man i niaan'n jɛ i angboti'n ɔ nin i be wu ba nan i niaan'n i osu'n ɔ'a nunnun-man.› Laa yasua nso be o lɛ, be ti niaan. Be nyrun kpɛn'n jali bla, ɔ nin i b'a wu-man ba, kpɛkuun be niaan sɔ'n wa wuli. Be nnyɔn su'n nin be nsan su'n, be jali angboti'n, be wa wuli, i sin nga jɛ i, ɔ wu, nga jɛ i, ɔ wu, lele fa juli be nso su'n su, sanngɛ ɔ nin be wie fi b'a wu-man ba. I sin bla'n kusu wa wuli. ?Kɛ sran'm be ´cɛn'n, bla sɔ'n ɔ ´yo be nun onin liɛ, afin be ngba be jɛli i?» Yɛ Jésus seli be kɛ: «Ajulisufuɛ nga'm be ja bla nin bian, sanngɛ be nga be bu be kɛ be nin cɛnlɛ nin mɛn uflɛ ng'ɔ ´ba lɔ'n i nun tranlɛ fata'n, be su ja-man bla nin bian. Yɛ be su wu-man kun, yɛlɛ kɛ be ´kaci kɛ anz'm be sa, cɛnlɛ bɔ Nyanmiɛn cɛn be'n ti, be ´yo i mma mun. Kɛ Moiz jin susrɛ'n i wun lɛ b'ɔ flɛli e Min Nyanmiɛn'n kɛ: ‹Abraam Nyanmiɛn, Izaak Nyanmiɛn, Zakɔb Nyanmiɛn'n,› i bɔbɔ kan kleli ye kɛ sran'm be ´cɛn. Afin Nyanmiɛn ti-man be nga be wuli'm be Nyanmiɛn, sanngɛ ɔ ti be nga be o lɛ'm be liɛ yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn nyrun sran fi wu-man.» Mmla klefuɛ'm be wie seli i kɛ: «Nja, a di nanwlɛ.» Ɔ man b'a kwla tra-man be anwlɛn b'a usɛ-mɛn i sa fi kun. Yɛ Jésus usali be kɛ: «?Ɔ yo sɛ yɛ be se kɛ Krist ti David i Anunman nin-ɔn? David bɔbɔ kɛnnin Nyanmiɛn Jue fluwa'n nun kɛ: ‹E Min Nyanmiɛn'n seli min Min liɛ'n kɛ: Tran ase min fama su, lele man n yi ɔ kpɔfuɛ'm be ase ɔ bo nan n ´fa be yo ɔ ja siesiewlɛ.› Ɔ man David bɔbɔ flɛ i Nannan. ?Ɔ yo sɛ yɛ man ɔ ko yo i Anunman-an?» Kɛ sran'm be kwlaa be su wo i ndɛ'n su'n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «An `sasa amún wun mmla klefuɛ'm be lika, be klo tralɛ tɛnndɛn wla wlan sinlɛ, be klo kɛ be `yo be like nzra nun, be klo Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nun bia kpakpa su tranlɛ, yɛ kɛ be ´di like nzra nun'n, be klo sran dandan'm be tranwlɛ'n nun tranlɛ. Be de angboti mmla'm be awlo mun, yɛ be kan ndɛ tɛnndɛn kle Nyanmiɛn lelele kɛ sran'm be `bu be sran kpa. Be fɔ tulɛ liɛ'n, ɔ wa yo tɛ kpa.» Jésus mɛnnin i nyin su yɛ ɔ wunnin anyanbeunfuɛ'm bɔ be su yi be sika nga be fa man Nyanmiɛn'n ´guɛ i sika guawlɛ'n nun. Ɔ wunnin angboti bla yalɛfuɛ kun kusu b'ɔ fa jɛtɛ mma kanngan nnyɔn guali nun. Yɛ ɔ seli kɛ: «Nanwlɛ, angboti bla yalɛfuɛ nga i sika liɛ'n b'ɔ yili'n, ɔ tra be kwlaa be liɛ'n, afin be nga'm be liɛ nga be yi guali sika guawlɛ nun'n, ɔ bu-man be kplɛ, sanngɛ bla nga liɛ'n, ɔ yili i yalɛ liɛ kan'n. I kwlaa ng'ɔ lɛ i b'ɔ fa di like'n yɛ ɔ fa mannin-ɔn.» Kɛ sran wie'm be ´kan yɛbuɛ nglanman nin ninnge bɔ sran'm be fa mannin Nyanmiɛn bɔ be fa yoli Nyanmiɛn i sua'n i klanman'n i ndɛ'n, Jésus seli kɛ: «Cɛn kun wa ju bɔ like nga amun wun be yɛ'n, be kwlaa be ´saci. Yɛbuɛ fi su kɛ-mɛn i wiengu yɛbuɛ su b'ɔ su kan gua-man-an.» Be usali Jésus kɛ: «?Nja, blɛ onin yɛ sa sɔ'm be ´yo-ɔ? ?Yɛ like onin yɛ ɔ kle kɛ sa sɔ'm be wa yo-ɔ?» Yɛ ɔ seli be kɛ: «An `sasa amún wun, nán man be laka amun, afin sran kpanngban be wa fa n dunman'n be ´se kɛ be yɛ be ti Krist nin-ɔn, yɛ be ´se kɛ blɛ'n ɔ'a mantan. Nán an fa su. Kɛ amun ´ti alɛ nin kpɛnngbɛn'm bé wun jaolɛ ndɛ'n, nán srɛ kun amun, afin kannzɛ ɔ yo sɛ, san sa sɔ'm be ´yo, sanngɛ mɛn'n su ka-man lɛ wie-man.» Yɛ ɔ seli be ekun kɛ: «Nvle kun wa jao nvle kun wun, yɛ famiɛn kun wa jao i wiengu famiɛn kun wun. Asiɛ'n wa keje dan kpa, yɛ lika wie'm be nun'n, tukpacɛ bɔ sa ndɛndɛ'n ɔ wa sɔn, yɛ awe wa kpɛn. Be wa wun like sroesroe wie mun nin abonuan sa dandan Nyanmiɛn su lɔ. Sanngɛ be ´dun mmua tra amun kle amun yalɛ, be ´fa amun kɔ Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun, be ´wla amun bisua, be ´fa amun kɔ famiɛn mun nin kpɛnngbɛn'm bé ja su min ti. Kɛ be ´yo amun sɔ'n, man amun ´kwla kan min ndɛ'n kle be. I sɔ'n ti'n, an `fa sie amun klun kpa, nán an dun mmua bu ndɛ nga amun ´kan nan amu'an nyan amún ti'n i akunndan. Afin m bɔbɔ yɛ n ´fa ndɛ nga amun ´kan'n wla amún nuan-an, yɛ m bɔbɔ yɛ n ´kle amun ngwlɛlɛ-ɔ, ɔ man amun kpɔfuɛ'm be su kwla kpalo-man amún nuan yɛ be su si-man amun akplowa. Amún si nin amun nin, nin amun niaan mun nin amun tranfuɛ mun, ɔ nin amun janvuɛ mun bɔbɔ, be yɛ be ´fa amun man sran mun-ɔn, yɛ sran'm be ´kun amun nun wie mun. Min ti sran'm be kwlaa be ´kpɔ amun. Sanngɛ amún ti ndrɛ kun sa su mlin-man. Sɛ an tra amun anwlɛn'n, amun ´nyan amún ti.» «Kɛ amun ´wun kɛ sonja'm b'a sin a yia Zerizalɛm'n, an `si kɛ i sacilɛ a ju. Man be nga be o Zide mɛn nun'n, be wanndi wɔ oka'n su lɔ, yɛ be nga be o Zerizalɛm klɔ'n su lɛ'n, man be jao lɛ, nán man be nga be o blo'n be sa bé sin klɔ lɛ. Kɛ ɔ ´yo nan ndɛ nga be klɛli'n i kwlaa ɔ'a kpɛn su'n, blɛ sɔ'n nun'n, Nyanmiɛn wa tu sran'm be fɔ dan kpa. Blɛ sɔ'n nun'n, wunnzɛfuɛ nin bla ta'm be ´wun be nyrun! Afin nyrɛnnɛn'n ɔ ´yo dan mɛn nga nun, yɛ Nyanmiɛn ´fa ya sran nga'm bé wun. Be ´fa tokofi kun be, be ´tra be lomuɛn kɔ nvle'm be kwlaa nun, yɛ be bɔ be ti-man Zuif'n, be ´saci Zerizalɛm lele san be blɛ liɛ'n i nuan ´ju.» «Be wa wun like wie wia'n nin anglo'n, ɔ nin nzraama'm bé su, awlaboɛ'n ´yo dan nvle'm be nun. Jenvie'n i bolɛ b'ɔ ´bo b'ɔ ´tɛ'n ti'n, ɔ man sran'm be su si-man sa nga be ´fa yo bé wun-ɔn. Sa sroesroe ng'ɔ wa ju asiɛ'n su'n ti, sran'm be wawɛ'n ´tɔ blo, Nyanmiɛn su lɔ ninnge ngbli-ngbli'm be nun wa keje. Yɛ be ´wun M Bɔ N Kacili Sran'n kɛ n wo nyanmiɛn ble'n su n su ba, m ´ba yasua su, min nyrun nyannyan kɛ sɛnzɛ'n sa, ɔ yo sro. Kɛ amun ´wun kɛ sa sɔ'm be su yo'n, an `jao jran, an `man amún ti'n su, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun an su wa nyan amún ti.» Yɛ ɔ buli nyanndra kun kleli be. Ɔ seli kɛ: «An `nian figie'n nin waka kun nga mun. Kɛ amun ´wun kɛ be su fɛfɛ'n, amun bɔbɔ an si kɛ munngun'n su mantan. I kunngba nin-ɔn, amun kusu kɛ amun ´wun kɛ sa sɔ'm be su yo'n, an `si kɛ Nyanmiɛn sielɛ blɛ'n ɔ'a mantan. Nanwlɛ, sran nga be o lɛ'n, be su wie-man wu nan sa sɔ'm b'a yo. Nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n nin asiɛ'n be ´sin, sanngɛ min ndɛ'n i blɛ'n su sin-man le.» An `sasa amún wun, nán an yo aliɛ safuɛ mun nin nzanboɛfuɛ mun, nán an koko ninnge'm be ti, sɛ an yo sɔ'n, ɔ cɛ-man nan cɛn sɔ'n ɔ'a fu amun nun. Afin cɛn sɔ'n ɔ wa fu sran bɔ be o mɛn wunmuan'n nun'n be kwlaa be nun kɛ aya sa. I sɔ'n ti, an `tran minndɛ i cɛn kwlaa, an `srɛ Nyanmiɛn nan an kwla fite sa b'ɔ wa ba mɛn nun'n i kwlaa i nun nan amun `kwla jran m bɔ n kacili Sran'n min nyrun. Blɛ sɔ nun'n, Jésus kle like Nyanmiɛn i sua'n nun wia nun, yɛ kɔnguɛ ɔ kɔ Olivie Oka'n su lɔ. Kɛ aliɛ ko cɛn'n, nglɛmun sran'm be kwlaa be nin i yia Nyanmiɛn i sua'n nun be wa tie i ndɛ'n. Kɛ kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn bɔ be flɛ i Delɛ-cɛn'n ɔ wa ju'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mmla klefuɛ mun be kunndɛli sa wafa nga be ´yo nan b'a nyan Jésus aamiɛn b'a kun i'n yɛlɛ kɛ srɛ kunnin be sran'm bé wun. Zidas Iskariɔt b'ɔ ti Jésus i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be nun kun'n, kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Satan ɔ'a fɛ i mlɔnmlɔn. Ɔ ko wunnin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin sonja ngbɛn-ngbɛn mun bé wun nan ɔ'a kle be like ng'ɔ ´yo nan ɔ'a fa Jésus a man be'n. Be klun jɔli, yɛ be seli kɛ be ´mɛn i sika. Ɔ kplinnin su, yɛ ɔ kunndɛli cɛn ng'ɔ ti kpa b'ɔ ´fɛ i man be b'ɔ su yo-man nzra nun nin-ɔn. Kɛ kpaun bɔ kpaun ayre nun-man nun'n i cɛn bɔ i nun yɛ be kun Delɛ-cɛn'n i bua'n ɔ juli'n, Jésus sunmannin Piɛr nin Zan, ɔ seli be kɛ: «An `ko tɔn Delɛ-cɛn aliɛ'n man e ko di.» Be usɛli i kɛ: «?Nin yɛ a klo kɛ e ko tɔn i-ɔ?» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Kɛ amun ´kpɛn klɔ lɔ cɛ'n, amun nin yasua kun ´yia, nzue jin i ti su, an `su i su an `wlu awlo ng'ɔ wlu nun'n nun wie. An `se awlofuɛ'n kɛ: ‹Nja waan e bla nan a kle ye wɔ aofuɛ sua'n man ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ mun be wa di Delɛ-cɛn'n nun.› Yɛ ɔ ´kle amun nglo sua ba dan kun bɔ b'a siesie i nun ninnge'n kwlaa, lɛ yɛ amun `tɔn i-ɔ.» Kɛ be ɔli'n, be wunnin ninnge nga Jésus kleli be'n nan b'a tɔn Delɛ-cɛn'n aliɛ'n. Kɛ like dilɛ'n juli'n, Jésus nin sran blu-nin-nnyɔn b'ɔ sunmannin be'n be wa trannin aliɛ'n sin. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Sa ng'ɔ yo n fɛ bɔ m buli i akunndan'n, yɛlɛ kɛ min nin amun ´di Delɛ-cɛn nga nan man wun nyrɛnnɛn. Afin nanwlɛ, n su di-man wie kun lele san cɛn nga e ´di i kpafuɛ'n Nyanmiɛn mɛn'n nun lɔ'n.» Ɔ fali klowa kun, ɔ lali Nyanmiɛn ase nan ɔ'a se kɛ: «An `de, amun kwlaa amun `nɔn like ng'ɔ o nun'n. Afin nanwlɛ, kɛ ɔ fin ndɛ'n, n su nɔn-man vinyi mma nzue kun lele san cɛn nga Nyanmiɛn sielɛ blɛ'n ɔ'a ju'n.» I sin ɔ fali kpaun, kɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase'n, ɔ bubuli nun fa mannin be, ɔ seli kɛ: «Kpaun ng'ɔ o yɛ'n ti min wunnɛn i nzɔliɛ, [amun ti yɛ n su fa man-an. An `yo i kɛ nga n ´yo i yɛ'n sa, man amún wla kpɛn n su.» Kɛ be wieli like'n di'n, ɔ fali klowa'n mannin be nan ɔ'a se kɛ: «Like ng'ɔ o klowa nga nun'n, ɔ ti min mmoja, ti kle aenguɛ uflɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin amun tra'n i nzɔliɛ, amun ti yɛ be su wa guɛ i ase-ɔ.] Sanngɛ an `nian, sran ng'ɔ fa min man sran mun'n, é sa la talie kun. M bɔ n kacili Sran'n n su kɔ kɛ be di sieli su'n sa, sanngɛ sran ng'ɔ fa min man sran mun'n, i yako!» Kpɛkuun be su usa-usa be wiengu nan be ´wun sran ng'ɔ wa yo i sɔ sa liɛ'n. Akplowa kun kusu tɔli be afiɛn kɛ be ´wun be nun sran nga be bu i sran tra be kwlaa'n. Yɛ Jésus seli be kɛ: «Nvle'm be famiɛn'm be tin be sran'm be su, yɛ be flɛ be ngbɛn-ngbɛn mun Ye Yofuɛ. Amun liɛ'n su yo-man sɔ, sanngɛ amun nun'n sran ng'ɔ ti dan'n, man ɔ yo i wun kɛ amun nun bakan sa, yɛ sran ng'ɔ sie sran'n, man ɔ yo i wun kɛ junman difuɛ sa. ?Sran ng'ɔ ti aliɛ sin'n, ɔ nin sran ng'ɔ isa aliɛ'n, be nun onin yɛ ɔ ti dan-an? ?Nán sran ng'ɔ ti aliɛ'n sin yɛ ɔ ti dan-an? Sanngɛ n liɛ'n, n wo amun afiɛn kɛ junman difuɛ sa. Sa ng'ɔ tɔli n su'n, i kwlaa nun amu'an yaci-man n le. Ɔ man kɛ n Si sieli n famiɛn'n, n kusu n ´sie amun famiɛn nan tabli nga n ´di su min mɛn'n nun lɔ'n, an ´di su wie, yɛ n ´sie amun bia su man be ´fa Izraɛl nvle blu-nin-nnyɔn mun ba amún ja su.» Yɛ e Min'n seli Simɔn kɛ: «Simɔn, Simɔn, nian Satan srɛli amún wun atin, i waan ɔ ´sa amun nian. Sanngɛ n kan ɔ ndɛ n kleli Nyanmiɛn kɛ n su bɔ a lafi'n, nán man a kpɔnzɔ. Ɔ kusu sɛ a kaci'n, wla ɔ niaan'm be fanngan.» Piɛr seli i kɛ: «Nannan, m'an wie min wun tanndan kɛ sɛ be ´wla wɔ bisua o, sɛ be ´kun wɔ o, min nin wɔ e ´kɔ-ɔ.» Yɛ Jésus seli kɛ: «Piɛr, nanwlɛ kpa'n, ndɛkɛn sɛ a nian se-man kɛ a si-man min sɔ kpɛn nsan'n, akɔ nyinman'n su bo-man.» Yɛ ɔ seli be ekun kɛ: «?Kɛ n sunmannin amun bɔ n seli amun kɛ kɛ amun ´kɔ'n nán an fa pata, nin trɔ, ɔ nin ngbabua'n, amún sa miannin like wie wun?» Yɛ be waan: «E sa ɔ'a mian-man like fi wun.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Sanngɛ siɛn'n, sran ng'ɔ lɛ pata'n man ɔ fa, yɛ nga kusu b'ɔ lɛ trɔ'n man ɔ fa, sran ng'ɔ lɛ-man tokofi'n, man ɔ yo i tralɛ'n i atɛ ɔ fa to wie. Afin nanwlɛ, mín wun ndɛ nga be klɛli i kɛ: ‹Be kɛ i wlali sa tɛ yofuɛ'm be nun'n,› san ɔ ´kpɛn su. Yɛ mín wun ndɛ'n i kwlaa su wa wie su kpɛn.» Yɛ be seli kɛ: «Nannan, nian, tokofi nnyɔn yɛ.» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Ɔ ju.» Kɛ ɔ fiteli'n, ɔ ɔli Olivie Oka'n su lɔ kan ɔ kɔ lɔ titi'n, nan i sɔnnzɔnfuɛ'm b'a su i su. Kɛ be juli lika sɔ nun lɔ'n, ɔ seli be kɛ: «An `srɛ Nyanmiɛn kɛ nán man Lakafuɛ'n laka amun.» Nan ɔ'a yaci be lɛ ɔ'a ɔ i nyrun lɔ kaan, yɛ ɔ kotoli nan ɔ'a se Nyanmiɛn kɛ: «N Si, sɛ ɔ ti ɔ klun su'n, man nyrɛnnɛn wie nga to fuan min! Sanngɛ nán yo nga n klo kɛ ɔ yo su'n, sanngɛ yo nga a klo kɛ a ´yo i su'n.» [ Yɛ anz kun fin Nyanmiɛn su lɔ ɔ wa wlɛli i fanngan-an. Kɛ i awlaboɛ'n ´yo dan'n, ɔ miɛn i nyin kan ndɛ kle Nyanmiɛn cinnjin kpa, nvufle kpa'n tu i pataa, nvufle sɔ'n ɔ kaci kɛ mmoja sa, ɔ gua srosrosrosro.] Kɛ ɔ fin kan ɔ ko srɛli Nyanmiɛn lɛ'n, b'ɔ wa toli i sɔnnzɔnfuɛ'm be lɛ'n, awlaboɛ'n ti b'a fɛ lafilɛ'n ɔ'a fa be. Yɛ ɔ usali be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ an lafi-ɔ? An `jao srɛ Nyanmiɛn kɛ nán man Lakafuɛ'n laka amun» I nuan nian tɔ-man, kpɛkuun be ´nian-an, sran mun yɛ be ´ba yɛ'n. Bian nga be flɛ i kɛ Zidas b'ɔ ti i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be nun kun'n, ɔ dun mmua be nyrun. Ɔ wunngeli Jésus wun lɛ to i sa yili i kɔmin. Yɛ Jésus seli i kɛ: «?A ´to ɔ sa yi m bɔ n kacili Sran'n n kɔmin yɛ a ´fa min man sran mun-ɔn?» Kɛ be nga be nin Jésus o lɛ'n be wunnin sa nga be su wa yo'n, be usɛli i kɛ: «?Nannan, e fin be tokofi?» Yɛ be nun kun fɛli i tokofi'n finnin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn i sran'n nan ɔ'a kpɛ i su fama'n. Yɛ Jésus seli kɛ: «An `yaci be lɛ!» I sin ɔ kannin bian sɔ'n i su'n nan ɔ'a mɛntɛn i osu'n nun. Yɛ Jésus seli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun, nin Nyanmiɛn i sua nun sonja kpɛnngbɛn mun, nin mɛn kpɛnngbɛn'm bɔ be bɛli i tralɛ'n be kɛ: «An fa tokofi nin waka an ba kɛ an wa tra kodiawiefuɛ sa. Cɛn kwlaa min nin amun yɛ e o Nyanmiɛn i sua nun-ɔn, amu'an tra-man min, siɛn'n amun nin aosin'n amun blɛ liɛ'n yɛ ɔ'a ju-ɔ.» Kɛ be trali Jésus'n, be fɛ i ɔli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i lika lɔ. Piɛr suli i su, sanngɛ ɔ'a mɛntɛn-mɛn i. Be trɔli sin awlo afiɛn lɛ, be ti i wun lɛ, Piɛr kusu wa trannin be wun lɛ wie. Afanniɛn kun wunnin Piɛr kɛ ɔ ti sin'n wun lɛ, ɔ niɛnnin siin, ɔ seli kɛ: «Bian nga su i su wie.» Sanngɛ ɔ fɛli i nuan kekle ɔ seli kɛ: «Mmo, n si-mɛn i mlɔnmlɔn.» Kɛ ɔ cɛli kan ekun'n, sran uflɛ wunnin i, yɛ ɔ seli i kɛ: «Wɔ, a o minniɛn sɔ'm be nun wie.» Yɛ Piɛr seli i kɛ: «Nja, n nun-man be nun wie o!» Kɛ ɔ cɛli lɔuun kan'n, sran uflɛ ekun jrannin su kpa ɔ seli kɛ: «Nanwlɛ, bian nga nin i yɛ be sin-ɔn, afin Galilefuɛ-ɔ.» Yɛ Piɛr seli i kɛ: «Ɔ liɛ'n, ndɛ kpa nga a kan'n, n wun-mɛn i wlɛ.» I nuan nian tɔ-man kpɛkuun akɔ nyinman'n ɔ'a bo. Yɛ e Min'n kpɛli i nyin niannin Piɛr siin, yɛ Piɛr wla kpɛnnin e Min'n i ndɛ'n b'ɔ kan kleli i'n su-ɔ. Ɔ seli i kɛ: «Ndɛkɛn a ´se kɛ a si-man min sɔ kpɛ nsan, nan akɔ nyinman'n ɔ'a bo.» Ɔ fiteli guasu lɔ, i ya bɔ yo i'n ti, nan ɔ'a sun dan kpa. Be nga be nian Jésus su'n be yoli i finfin, be boli i, be boli i zaga be usɛli i kɛ: «?Wan yɛ ɔ boli wɔ-ɔ?» Yɛ be kpɛli i nzowa tɛtɛ kpa ekun. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, Zuif'm be kpɛnngbɛn mun nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun, ɔ nin mmla klefuɛ mun be yiali. Be fa Jésus ɔli be jɔlɛ difuɛ dandan'm bé ja su. Be seli i kɛ: «Sɛ wɔ yɛ a ti Krist'n, kan kle ye.» Yɛ Jésus seli be kɛ: «Sɛ n kan kle amun'n, an su fa-man su mlɔnmlɔn, yɛ sɛ n usa amun sa'n, an su tɛ-man n su. Sanngɛ kɛ ɔ fin ndɛ'n, «M bɔ n kacili Sran'n n wa tran Nyanmiɛn i fama su.» Yɛ be kwlaa be usɛli i kɛ: «?Wuun, a ti Nyanmiɛn Wa?» Yɛ ɔ seli be kɛ: «Nga n ti'n yɛ amún nuan o su lɛ-ɔ.» Yɛ be seli kɛ: «Y'a ti i bɔbɔ nuan nun siɛn'n. ?Lalofuɛ sɛ yɛ e kunndɛ i ekun-ɔn?» Be kwlaa be jao fa Jésus ɔli Pilat ja su. Kɛ be juli lɔ'n yɛ be tɔli sa nga ti yɛ be sɛnmɛnnin i'n i kanlɛ su-ɔ, be seli kɛ: «E wun kɛ bian nga saci e nvle'n, i waan, nán man be su lapo man Sezar, yɛ i li waan ɔ ti Krist, i waan ɔ ti famiɛn.» Yɛ Pilat usɛli i kɛ: «?A ti Zuif'm be famiɛn?» Yɛ i waan: «Ɛɛn, yɛ ɔ́ nuan o su lɛ-ɔ.» Pilat seli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin sran nga be yiali lɛ'n be kɛ: «N wun-man sa tɛ fi bian nga wun.» Sanngɛ be jrannin su kekle kpa, be seli kɛ: «Kɛ ɔ ´kle sran'm be like'n, ɔ wlawla be. Ɔ boli i bo Galile lɔ, ɔ sinnin Zide mɛn wunmuan'n nun lele ɔ'a fa ju wa.» Kɛ Pilat tili i sɔ'n, ɔ usali sɛ ɔ ti Galilefuɛ o. Kɛ be seli i kɛ ɔ fin Erɔd asa su'n, ɔ fɛ i ko mannin Erɔd. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Erɔd kusu o Zerizalɛm lɛ cɛn sɔ'n nun. Kɛ Erɔd wunnin Jésus'n, i klun jɔli dan kpa, yɛlɛ kɛ ɔ'a cɛ kpa ɔ klo kɛ ɔ ´si i i dunman'n bɔ be bo b'ɔ ti'n ti, yɛ kusu ɔ bu i kɛ ɔ wa yi atrɛ wie nan ɔ ´wun i. Ɔ usali Jésus sa kpanngban kpa, sanngɛ ɔ'a tɛ-man wie fi su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin mmla klefuɛ bɔ be o lɛ'n, be jao kɛnnin i wun ndɛ tɛtɛ kpa. Erɔd nin i sonja mun be yoli i finfin, be srili i, be wlɛli i wun tralɛ klanman kpa nan b'a fɛ i a ko man Pilat. Le kunngba sɔ'n, Erɔd nin Pilat bɔ laa be di-man'n, be yoli janvuɛ. Pilat yiali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin kpɛnngbɛn mun ɔ nin sran mun, ɔ seli be kɛ: «Kɛ an ´fa bian nga blɛ min'n, an seli n kɛ ɔ saci sran mun. Sanngɛ amun `nian, m'an usɛ i sa amun nyrun wa, m'an wun-man kɛ sa nga ti yɛ an sɛnmɛnnin i'n i wie fi ti i nzuɛn. Yɛ Erɔd kusu ɔ'a wun-man sa fi i wun, ɔ man ɔ fɛ i blɛli ye ekun. Nanwlɛ, bian sɔ'n ɔ'a yo-man sa fi b'ɔ nin kunlɛ fata-a. I sɔ'n ti, m ´yo man be bo i nan n ´yaci i nun.» [ Bé cɛn dilɛ kwlaa nun san ɔ ´yaci bisuafuɛ kun nun man be.] Yɛ be kwlaa be kpan seli kɛ: «Kun bian nga nan yi Barabas man ye.» Barabas sɔ'n wlawla sran mun klɔ'n su, ɔ kunnin sran, i sɔ'n ti yɛ be wlɛli i bisua-a. Pilat kan ndɛ kleli be ekun, i waan ɔ ´yaci Jésus nun, sanngɛ be kpan se kɛ: «Bobo i! Bobo i!» I kpɛ nsan su'n, Pilat usali be kɛ: «?Nguɛ sa bɔ cɛ yɛ ɔ yoli-ɔ? M'an wun-man sa ng'ɔ yoli b'ɔ nin kunlɛ fata-a. I sɔ'n ti'n, n yo man be ´bo i nan n ´yaci i nun.» Sanngɛ be jrannin su kpa, be kpan seli kɛ ɔ `bobo i. Be kpannin lele ɔ kali be liɛ'n su. Ɔ man Pilat yoli nga be waan ɔ yo man be'n. Bian ng'ɔ wlawla sran mun'n, b'ɔ kunnin sran'n, bɔ i ti yɛ be wlɛli i bisua'n, ɔ yacili i nun mannin be nan ɔ'a fa Jésus a man be kɛ be yo i kɛ be klo kɛ be ´yo i'n. Kɛ be ´fɛ i kɔ'n, be trali Sirɛnifuɛ wie bɔ be flɛ i kɛ Simɔn'n, b'ɔ fin blo ɔ su ba'n, nan b'a fa Jésus i waka'n b'a suɛ i kɛ ɔ sua su i su. Sran kpanngban kpa be nin bla wie'm bɔ be fin be wue'n nun'n, be sun be su i su. Jésus kpɛli i nyin bla sɔ'm bé wun lɔ, yɛ ɔ seli be kɛ: «Zerizalɛm bla mun, nán an sun min, an `sun amun bɔbɔ nin amun mma mun yɛlɛ kɛ cɛn wie be ´se kɛ: ‹Klunkpanfuɛ nin bla ng'ɔ nian bo-man akpue le'n, bɔ ɔ'a man-man ba nyɔnflɛn le'n, i liɛ su ti ye!› Yɛ be ´se kɛ: ‹Oka mun ee, amun tɔ e su o! Kpɔlɛ mun ee, amun kata e su o!› ?Sɛ be yo waka mɔnnɛn kɛ nga sa'n, i kee'n kusu ɔ ´yo i liɛ sɛ?» Sa tɛ yofuɛ nnyɔn bɔ be waan be ´kun be'n, kɛ be ´fa Jésus kɔ'n, be fa be kusu ɔli wie. Kɛ be juli lika nga be flɛ i Ti Kongloman'n nun lɛ'n, be boboli i nin sa tɛ yofuɛ nnyɔn'm be lɛ, kun wo i fama su kun wo i bɛ su. Yɛ Jésus seli kɛ: «N Si, yaci bé wun sa'n cɛ be, afin sa nga be ´yo i lɛ'n, be wun-mɛn i wlɛ.» Be tuli i tralɛ'm bé wun fɔtɔ be fali. Sran'm be jin lɛ yɛ be niɛn i-ɔ. Ngbɛn-ngbɛn'm be kusu be srili i, be seli kɛ: «Ɔ deli sran wie mun, sɛ i yɛ ɔ ti Krist bɔ Nyanmiɛn fɛ i sieli'n, man ɔ de i bɔbɔ wun!» Sonja'm be kusu be wunngeli i wun lɛ be yoli i finfin, be fali vinɛgri wie fa tinngɛli i nyrun, yɛ be seli kɛ: «Sɛ a ti Zuif'm be famiɛn'n, de ɔ wun.» Yɛ be klɛli i ti su lɛ kɛ: Zuif'm be famiɛn'n yɛ. Sa tɛ yofuɛ'm bɔ be sende lɛ'n, kun dili i tɛ, ɔ seli kɛ: «?Nán wɔ yɛ ɔ waan a ti Krist nin-ɔn? De ɔ wun nan de ye wie!» Sanngɛ kun'n ijɔli i, ɔ seli kɛ: «?A sro-man Nyanmiɛn? Sa kunngba nga be waan be ´yo i'n, be ´yo e wie. E liɛ'n ti i nuan su, afin sa nga e yoli'n, i nuan sa yɛ y'a nyɛn i-ɔ, sanngɛ bian nga liɛ'n ɔ'a yo-man sa fi.» Yɛ ɔ seli kɛ: «Jésus, blɛ nga a wa di ɔ famiɛn'n, bu min akunndan.» Yɛ Jésus kusu seli i kɛ: «Nian, man n kan ndɛ kun n kle wɔ, ndɛkɛn min nin wɔ e ´ju Nyanmiɛn i lika klanman'n nun lɔ.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun wia'n su wa jran. Kpɛkuun aosin'n wlali lika'n kwlaa lele fa juli nnɔsua wia nun. Wia'n kacili tuun, yɛ tannin dan'n bɔ be fa kpɛ Nyanmiɛn i sua nun'n, ɔ kpacili i afiɛn sɛsɛsɛ. Jésus kpannin kekle kpa ɔ seli kɛ: «N Si, wa fa min o!» Kɛ i nuan tɔli cɛ'n yɛ ɔ kali nun-ɔn. Kɛ sonja ya su kpɛn'n wunnin sa sɔ'n, ɔ manmannin Nyanmiɛn yɛ ɔ seli kɛ: «Bian nga ti nanwlɛfuɛ sakpa.» Be nga be bali sa sɔ'n bo'n, kɛ be wunnin sa ng'ɔ yoli bɔ be ´sa bé sin kɔ'n, be fin be wue'n nun. Be kwlaa nga be si Jésus'n, be nin bla nga be fin Galile be bali i sunmanlɛ'n, be jran mmua lɔ be nian sa nga be su yo'n. Ɔ ɔli Pilat wun lɔ, ɔ ko srɛli Jésus fuɛn'n. Kɛ ɔ yili i'n, ɔ fa tannin kpa kun cicili i nan ɔ'a sie i ndia bɔ be kpɛli i yɛbuɛ nun bɔ be nian sie-man sran nun le'n i nun. Cɛn sɔ'n ti Zuif'm be wun buabualɛ cɛn, wuun wunmiɛn-delɛ-cɛn'n ɔ su wa wlu awlo. Yɛ bla nga be nin Jésus fin Galile bali'n, be su Zozɛf su be ko niannin ndia'n, ɔ nin wafa nga be fa sieli i'n. Kɛ be sali bé sin'n, be ko yoli ayre fannin nin nyanngo. Yɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, be trannin ase deli wunmiɛn, afin kɛ ɔ ti sɔ be mmla'n nun-ɔn. Mɔnnɛn'n b'ɔ ti le mɔcuɛ'n i cɛn ba klikli'n, bla'm be fali ayre fannin'n bɔ be yoli'n be ɔli ndia'n su lɔ nglɛmun ndɛ kpa'n. Kɛ be juli lɔ'n, be wunnin kɛ b'a kondo ndia'n i anuan'n nun yɛbuɛ'n. Be wluli lɔ, sanngɛ b'a wun-man e Min Jésus i fuɛn'n. Kɛ be wun-man sa sɔ'n i wun akunndan buwlɛ'n, be ´nian-an, sran nnyɔn bɔ bé wun tralɛ'n ti nyɛnnyɛn kpa'n be yɛ be jin bé wun lɛ yɛ. Srɛ b'ɔ kun bla mun'n ti, be toli bé nyin blo, yɛ sran sɔ'm be usali be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ an kunndɛ sran nga i nyin o su'n fuɛn'm be afiɛn-ɔn? (Ɔ nun-man wa, ɔ'a cɛn.) An `bu ndɛ nga kɛ ɔ tɛ o Galile lɔ'n ɔ kan kleli amun'n i akunndan. Ɔ seli kɛ: ‹Kannzɛ ɔ yo sɛ, san be ´fa min bɔ n kacili Sran'n man sa tɛ yofuɛ mun, be ´bobo min waka'n su, yɛ i le nsan su n ´cɛn.› » Yɛ bé wla kpɛnnin Jésus ndɛ'm be su-ɔ. Be fin ndia'n su lɔ be sali bé sin, be wa kannin sa sɔ'n kwlaa kleli Jésus sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-kun mun nin be nga mun. Be nga be wa kannin sa sɔ'n kleli be nga Jésus sunmannin be'n, be yɛlɛ Mari b'ɔ fin Magdala'n, nin Zani, Zak i nin Mari, yɛ bla wie bɔ be nin be o lɛ'n. Sanngɛ ndɛ sɔ'n yoli sinnzin ndɛ be nyrun, ɔ man b'a lafi-man be su. (Sanngɛ Piɛr jao wanndi ɔli ndia'n su lɔ, kɛ ɔ kpɛli i nyin ase niannin ndia nun lɔ'n, ɔ'a wun-man like fi san tanmue'n b'ɔ gua lɛ'n cɛ. Kɛ ɔ ´sɛ i sin kɔ i lika lɔ'n, sa ng'ɔ wunnin i'n ti i nuan'n boli i wun.) Le kunngba sɔ'n nun'n, sran nnyɔn be su kɔ klɔ kun bɔ be flɛ i Emais su. Klɔ sɔ'n, ɔ nin Zerizalɛm be afiɛn ju kilo blu-nin-kun. Kɛ be ´kɔ'n, be su koko sa ng'ɔ yoli'n i kwlaa su yalɛ. Kɛ bé nuan tɛ o yalɛ sɔ'n su bɔ be ´koko kɔ'n, Jésus bɔbɔ wa toli be su nan ɔ nin be a san nun. Sanngɛ b'a wun-mɛn i sran wlɛ. Ɔ usali be kɛ: «?Nguɛ yalɛ yɛ an koko kɔ-ɔ?» Yɛ be jrannin-ɔn, be nyrun'n tuun. Be nun kun bɔ be flɛ i kɛ Kleɔpas'n usɛli i kɛ: «?A wo ɔ liɛ nin bɔ sa ng'ɔ yoli Zerizalɛm wa'n w'a wun-man nun-ɔn?» Yɛ ɔ usali be kɛ: «?Nguɛ sa-a?» Yɛ be seli i kɛ: «Sa nga be yoli Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n, i ndɛ yɛ e kan-an. Ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ b'ɔ yo sa kekleekle b'ɔ si ijɔ kpa Nyanmiɛn nin sran'm be nyrun. I kunlɛ bɔ e Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin é su ngbɛn mun be kunndɛ kɛ be kun i'n ti'n be fɛ i mannin sran mun, i sin be boboli i waka'n su. E lafi i su kɛ i yɛ ɔ wa de Izraɛlfuɛ mun-ɔn, sanngɛ kɛ be yoli i sa sɔ'n, i le nsan yɛ. Kusu bla wie'm bɔ be wo e nun'n, be yoli sa kun b'ɔ bo é nuan kpa: be jao ɔli ndia'n su lɔ nglɛmun ndɛ kpa'n, sanngɛ b'a wun-mɛn i fuɛn'n. Be wa seli ye kɛ anz wie'm be yili bé wun nglo kleli be, yɛ be seli be kɛ ɔ'a cɛn. E nun wie'm be ɔli ndia'n su lɔ, be wunnin like nga bla'm be kɛnnin i ndɛ'n weiin, sanngɛ b'a wun-man Jésus bɔbɔ.» Yɛ Jésus seli be kɛ: «An wun-man sa wlɛ, yɛ ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kannin'n, an ka-man lɛ fɛ-mɛn i ngba su! ?B'a se-man kɛ Krist ´wun nyrɛnnɛn nan ɔ'a trɛn i bia'n su?» Yɛ ɔ yiyi i bɔbɔ wun ndɛ bɔ be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n kwlaa nun'n i nun kleli be-ɔ. Ɔ boli i bo Moiz nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kwlaa be ndɛ'n nun. Kɛ be juli klɔ nga be kɔ su'n i tiwa lɛ'n, Jésus waan ɔ ´kɔ i nyrun ekun. Yɛ be srɛli i kɛ ɔ sie like, afin aliɛ'n ɔ'a san wia'n su wa tɔ. Yɛ ɔ ko sieli like-ɔ. Kɛ be trannin aliɛ'n sin'n, ɔ fali kpaun, ɔ lali Nyanmiɛn ase, yɛ ɔ bubuli nun fa mannin be. Yɛ be wunnin i wlɛ kɛ Jésus-ɔ, kpɛkuun ɔ'a mlin be nyrun. Yɛ be seli be wiengu kɛ: «?Kɛ ɔ ´kan ndɛ kle ye b'ɔ ´yiyi Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n nun kle ye atin'n nun lɔ'n, ɔ yo e fɛ dan, nɛ́n i-ɔ?» Bé ja osu kunngba'n nun lɛ'n, be jao sali bé sin Zerizalɛm, be toli Jésus sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-kun mun ɔ nin be wiengu nga be yiali lɛ'm be lɛ. Bé nuan o su be su kan kɛ: «E Min'n cɛnnin sakpa, Simɔn wunnin i.» Yɛ be nnyɔn'n be kusu be kannin sa nga be wunnin i atin nun lɔ'n kleli be. Kɛ ɔ ´bubu kpaun nun bɔ be wunnin i wlɛ'n, be kan kleli be ekun. Bé nuan nian tɔ-man, kpɛkuun i bɔbɔ a kpɛn be afiɛn lɛ, ɔ seli be kɛ: «An `gua amún wla ase.» Be kpitili, yɛ srɛ kunnin be dan kpa, afin be buli i kɛ wunmiɛn-ɔn. Yɛ ɔ usali be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ amun akunndan sanngan sɔ bɔ an bu akunndan kɛ nga sa-a? An `nian min sa'n nin min ja'n, min-ɔn, an `fa amún sa fuafua mín wun nian, wunmiɛn'm be lɛ-man wunnɛn nin owie kɛ nga n lɛ i yɛ'n sa.» Kɛ ɔ seli be sɔ'n, ɔ fɛli i sa'n nin i ja'n kleli be. Sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, bé wun b'ɔ bliblili be'n nin bé nuan b'ɔ boli bé wun'n ti'n, ɔ yoli be laliɛ nun, yɛ ɔ usali be kɛ: «?An lɛ like diwa wie wa?» Yɛ be fali jue kɛɛnwa sin kun mɛnnin i-ɔ. Ɔ sɔli nun nan ɔ'a di i be nyrun lɛ. I sin ɔ seli be kɛ: «Ndɛ nga yɛ kɛ min nin amun tɛ o lɛ'n n kan kleli amun nin-ɔn, n kɛnnin i kɛ mín wun ndɛ nga be klɛli i Moiz mmla nun'n, nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ'n nun'n, ɔ nin Nyanmiɛn Jue fluwa be nun'n, san i kwlaa'n ´kpɛn su.» Yɛ ɔ man be wunnin Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n i wlɛ-ɔ. Nan ɔ'a se be kɛ: «Ndɛ sɔ'n be klɛli i kɛ: Krist ´wun nyrɛnnɛn yɛ i le nsan su ɔ ´cɛn. Yɛ i dunman nun be ´kan kle nvle-nvle be nunfuɛ'm be kwlaa kɛ be kaci be nzuɛn'n nan Nyanmiɛn yaci sa nga be yoli i'n cɛ be. Be ´bo i kanlɛ'n bo Zerizalɛm wa. Amun yɛ an ti sa sɔ'm be kanfuɛ-ɔ. An `nian, like nga n Si seli kɛ ɔ ´blɛ amun'n, m bɔbɔ n yo man like sɔ'n ɔ ´ba. Ɔ man amun kusu an `tran klɔ'n su wa lele man Nyanmiɛn tin amun ka.» Ɔ fa be ɔli lele Betani nuan lɔ, ɔ mɛnnin i sa'n su ɔ yrali i nuan kɛ Nyanmiɛn jran bé sin. Kɛ ɔ ´yrɛ i nuan sɔ'n, wuun ɔ nin be su ti nun, yɛ Nyanmiɛn mɛn i su ɔli nyanmiɛn su lɔ-ɔ. I sɔnnzɔnfuɛ'm be kusu, kɛ be kotoli be mɛnmɛnnin i'n, bɔ be ´sa bé sin Zerizalɛm'n, be klun ti jɔwa dan kpa. Be tran Nyanmiɛn i sua'n nun, be lɛ i ase tititi. Ndɛ'n wo lɛ lalaa i sin nan Nyanmiɛn a bo ninnge'm be yilɛ bo, Ndɛ'n nin Nyanmiɛn be o lɛ, Ndɛ sɔ'n ti Nyanmiɛn. Ɔ nin Nyanmiɛn be o lɛ lalaa. I yɛ Nyanmiɛn man ɔ yili ninnge'n kwlaa-a, like fi nun-man lɛ bɔ nɛ́n i yɛ ɔ yili-ɔ. I sa nun yɛ nguan'n wo-ɔ, nguan sɔ'n ti kɛ wia'n sa, ɔ man sran'm be wun ase. Yɛ i kpajalɛ'n kpaja lika'n b'ɔ ti aosin'n nun, aosin'n ɔ'a kwla nuɛn-mɛn i. Nyanmiɛn sunmannin bian kun, be flɛ i kɛ Zan. Ɔ bali like bɔ man sran'm be wun ase'n i ndɛ kanlɛ nan sran'm be kwlaa be lafi Nyanmiɛn su i ndɛ sɔ'n ti. Nan i bɔbɔ yɛ ɔ ti like b'ɔ man sran'm be wun ase nin-ɔn, sanngɛ ɔ bali like sɔ'n i ndɛ kanlɛ. Like sɔ'n yɛ man sran'm be wun ase sakpa-a. Kɛ ɔ bali mɛn nun'n, ɔ man sran'm be kwlaa be wun ase. Ɔ o mɛn'n nun lalaa, i yɛ Nyanmiɛn man ɔ yili mɛn nin-ɔn, sanngɛ mɛnfuɛ'm b'a si-mɛn i. Ɔ bɛli i bɔbɔ nvle'n nun, b'a sɔ-mɛn i nun. Sanngɛ be kwlaa nga be sɔli i nun bɔ be lafi i su'n, ɔ man be kaci Nyanmiɛn wa. Nyanmiɛn wa bɔ be ti'n, b'a wu-man be kɛ be fa wu ba'n sa, b'ɔ fin yasua nin bla bɔ be klo kɛ be ´nyan ba'n, sanngɛ Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ wuli be-ɔ. Ndɛ sɔ'n kacili i wun sran, ɔ nin ye wa trannin, ɔ ti aklunyefuɛ nin nanwlɛfuɛ. E niɛnnin i anyrunnyan'n, ɔ ti anyrunnyan bɔ sɛ Ba b'ɔ ti kunngba'n i Si mɛn i-ɔ ɔ ti su. Zan kɛnnin i ndɛ, ɔ kpan seli kɛ: «I yɛ n kɛnnin i ndɛ kɛ sran ng'ɔ o siɛn ɔ su ba'n nan ɔ lɛ nyrun tra min nin-ɔn, afin ɔ o lɛ i sin nan b'a wu min.» E kwlaa e nyɛnnin i like kpakpa'n wie, ɔ yoli e ye nan ɔ'a yo e ye ekun. Moiz yɛ Nyanmiɛn man ɔ fa mmla'n mannin ye-ɔ, Jésus-Krist kusu yɛ ɔ fa ye yolɛ'n nin nanwlɛ'n bali-ɔ. Sran fi nian wun-man Nyanmiɛn le san i Wa kunngba'n b'ɔ nin i ti kun b'ɔ ti i anwlɛn su ba'n i yɛ man e sili i-ɔ. An `nian, i nun nga Zerizalɛm Zuif'm be yili Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ wie mun nin Levifuɛ wie mun kɛ be ko usa Zan kɛ wan yɛlɛ i'n, ndɛ ng'ɔ kannin'n yɛ. Ɔ'a si-man akplowa, ɔ kɛn weiin kleli be kɛ nɛ́n i yɛ ɔ ti Krist nin-ɔn. Yɛ be usɛli i ekun kɛ: «?Wuun, wan yɛlɛ wɔ? ?Eli yɛlɛ wɔ ?» Ɔ seli be kɛ nɛ́n i yɛlɛ i. Be usɛli i ekun kɛ: «? Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n yɛlɛ wɔ?» Ɔ seli be kɛ: «Cɛcɛ.» Ɔ man be usɛli i kɛ: «?Ɔ kpa'n, wan yɛlɛ wɔ?» Bua e wie man e wun ndɛ nga e ´ko kan kle be nga be sunmannin ye'n. «?A bu ɔ wun sɛ?» Ɔ seli kɛ i yɛ ɔ ti sran b'ɔ kpan aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ ɔ se kɛ: «An `yo e Min'n i akpɔ'n seiin nan an `treke su» nin-ɔn. Ndɛ sɔ'n yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai kannin nin-ɔn. Be nga be sunmannin be'n, be wie'm be ti Farizifuɛ, be usali Zan kɛ: «?Sɛ a ti-man Krist nin Eli nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, nguɛ ti yɛ a yo sran'm be batɛm nin-ɔn?» Zan seli be kɛ: «N liɛ'n, n yo sran'm be batɛm nzue'n nun. Sran kun o amun nun bɔ an si-mɛn i, ɔ o siɛn ɔ su ba. Min nin i ngbabua nyanman'n i nyannjilɛ fata-man.» Be yoli i sɔ sa'n Betani b'ɔ o nzue ba bɔ be flɛ i Zurdɛn'n i sin lɔ, lɔ yɛ Zan yoli sran'm be batɛm nin-ɔn. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, Zan wunnin kɛ Jésus su bɛ i wun lɛ nan ɔ'a se kɛ: «An `nian Nyanmiɛn Bua Gbanflɛn'n bɔ wa fɛ i wun yi mɛn'n i ti tɛ'n yɛ.» I yɛ n kɛnnin i ndɛ kɛ sran kun o siɛn ɔ su ba nan ɔ lɛ nyrun tra min nin-ɔn, afin ɔ o lɛ i sin nan b'a wu min. Laa n si-man sran sɔ'n, sanngɛ m bali kɛ m ma yo sran'm be batɛm nzue'n nun nan Izraɛlfuɛ'm be si i. Zan kɛnnin i ndɛ ekun kɛ: «N wunnin Nyanmiɛn Wawɛ'n, ɔ fin nyanmiɛn su lɔ kɛ auble sa, ɔ wa trɛnnin i su.» Ɔ kɛnnin i ekun kɛ: «Laa n si-mɛn i, sanngɛ Nyanmiɛn b'ɔ sunmannin n kɛ m ma yo batɛm sɔ'n, ɔ seli n kɛ: ‹Sran nga a wun kɛ n Wawɛ'n ɔ jra ɔ wa trɛn i su'n, i yɛ ɔ ´fa n Wawɛ'n yo sran'm be batɛm nin-ɔn.› N liɛ'n n wunnin i yɛ man n se kɛ i yɛ ɔ ti Nyanmiɛn Wa nin-ɔn.» Kɛ i aliɛ cɛnnin ekun'n, Zan nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun nnyɔn be o lɛ ekun. Kɛ ɔ wunnin Jésus b'ɔ ´sin'n, ɔ seli be kɛ: «An `nian Nyanmiɛn Bua Gbanflɛn'n yɛ.» Kɛ i sɔnnzɔnfuɛ nnyɔn sɔ'm be tili ndɛ sɔ'n, be suli Jésus su. Jésus ´kpɛ i nyin-ɔn, be su i su, yɛ ɔ usali be kɛ: «?Nguɛ yɛ an kunndɛ-ɔ?» Be usɛli i kɛ: «?Rabi, a tran nin?» (Rabi'n i bo yɛlɛ ninnge klefuɛ.) Ɔ seli be kɛ: «An `bla wa nian.» Be ɔli be ko sili i tranwlɛ'n, cɛn sɔ'n nun'n, be trɛnnin i wun lɔ lelele. Kɛ be ´kɔ'n, wuun lika'n ɔ'a kaci nnɔsua nun. Andre b'ɔ ti Simɔn Piɛr i niaan bian'n, ɔ ti sran nnyɔn bɔ be ti ndɛ nga Zan kannin bɔ be suli Jésus su'n be nun kun. Ɔ ko toli i niaan bian Simɔn, yɛ ɔ seli i kɛ: «Y'a wun Mɛsi'n bɔ i bo yɛlɛ Krist'n.» Ɔ fɛ i ɔli Jésus wun lɔ. Kɛ Jésus wunnin i'n, ɔ seli kɛ: «Be flɛ wɔ kɛ Simɔn, a ti Zan wa, kɛ ɔ fin ndɛ'n, be ´flɛ wɔ kɛ Sefas bɔ i bo yɛlɛ Piɛr.» Kɛ i aliɛ cɛnnin ekun'n, Jésus waan ɔ ´kɔ Galile mɛn'n nun kpɛkuun ɔ wunnin Filip, yɛ ɔ seli i kɛ: «Bla wa su n su.» Filip fin Andre nin Piɛr be klɔ Bɛtsaida lɔ. Filip ko toli Natanaɛl, yɛ ɔ seli i kɛ: «Y'a wun sran nga e kɛnngɛn i ndɛ Moiz mmla fluwa'n nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be liɛ'n nun'n, yɛlɛ Zozɛf i wa Jésus b'ɔ fin Nazarɛt.» Natanaɛl seli i kɛ: «?Nazarɛt olɛ ng'ɔ o lɛ'n, like kpa kun kwla fin lɔ fite?» Filip seli i kɛ: «Bla wa nian.» Kɛ Jésus wunnin Natanaɛl kɛ ɔ su bɛ i wun lɛ'n, ɔ kɛnnin i ndɛ kɛ: «An `nian, Izraɛlfuɛ kpa kun yɛ ɔ ´ba yɛ, ɔ ti-man gblɛfuɛ kaan sa.» Natanaɛl usɛli i kɛ: «?A si min nin?» Jésus seli i kɛ: «Kɛ Filip nian flɛ-man wɔ bɔ a o figie'n bo lɔ'n yɛ n wunnin wɔ-ɔ.» Yɛ Natanaɛl seli i kɛ: «Baba, wɔ yɛ a ti Nyanmiɛn Wa nin-ɔn, yɛ a ti Izraɛlfuɛ'm be famiɛn.» Jésus seli i kɛ: «Kɛ bɔ n seli wɔ kɛ n wunnin wɔ figie'n bo lɔ'n ti yɛ a lafi n su-ɔ. Sa nga a wa wun be'n, be wa bo ɔ́ nuan tra nga! Nanwlɛ, an wa wun nyanmiɛn su lɔ kɛ ɔ ti tikewa, yɛ amun ´wun Nyanmiɛn i anz mun bɔ be fu be jra m bɔ n kacili Sran'n n su.» Kɛ ɔ yoli sɔ b'ɔ dili le nsan'n, sran wie waan ɔ su fa atɔnvlɛ Kana lɔ, Galile mɛn'n nun. Jésus i nin'n wo lɛ wie. Be yiali Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ mun atɔnvlɛ sɔ'n bo wie. Kɛ nzan'n wieli'n, Jésus i nin'n seli i kɛ: «Be nzan'n ɔ'a wie.» Jésus seli i kɛ: «?Mmo, nguɛ ti yɛ a kan kle min-ɔn? Ɔ nian ju-man n like yolɛ ka.» Yɛ i nin seli aliɛ isafuɛ'm be kɛ: «Like kwlaa ng'ɔ se amun kɛ an yo'n, an `yo.» Yɛbuɛ sɛ nsiɛn o lɛ bɔ kun kwla ju litri ablaɔcuɛ annzɛ litri ya litri ablaɔn, be gua nun nzue yɛ Zuif'm be fa kplo be wun fiɛn-ɔn, afin ɔ ti be nzuɛn. Jésus seli aliɛ isafuɛ'm be kɛ: «An `gua sɛ nga'm be nun nzue man be yi.» Yɛ be guali be nun lele be yili-ɔ. Yɛ ɔ seli be ekun kɛ: «An `sa wie fa ko man sran ng'ɔ nian aliɛ'n su'n,» yɛ be sali fa ko mɛnnin i-ɔ. Kɛ aliɛ'n i sunianfuɛ'n wɔli nzue b'ɔ kacili nzan'n su'n, ɔ si-man kan ɔ fin'n, sanngɛ aliɛ isafuɛ'm bɔ be yɛ be sali'n, be si kan ɔ fin'n. Aliɛ'n i sunianfuɛ'n flɛli atɔnvlɛ fafuɛ'n, yɛ ɔ seli i kɛ: «Nian, sran kwlaa dun mmua man sran'm be nzan kpafuɛ'n. Kɛ b'a nɔn bɔ be ku a yi'n yɛ ɔ man be ng'ɔ yo-man fɛ kpa nin-ɔn. Sanngɛ ɔ liɛ'n, w'a fa nzan kpafuɛ'n w'a sie lele yɛ ɔ'a fa ju yɛ.» Sa sɔ'n yoli Kana lɔ. Galile mɛn'n nun. Yɛ ɔ ti atrɛ bɔ Jésus yili be'n be nun klikli nin-ɔn. Ɔ yili i wun nglo yɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be lafi i su-ɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ nin i nin, nin i niaan bian mun, ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ mun be ɔli Kapɛrnaɔm, sanngɛ b'a cɛ-man lɔ. Kɛ Zuif'm be Delɛ-cɛn'n wa ju'n, Jésus ɔli Zerizalɛm. Ɔ toli be nga be su yo nannin, nin bua, ɔ nin okunmomo atɛ'n Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ be lɛ. Ɔ toli sika kacifuɛ'm bɔ be titi lɛ'n be lɛ wie. Ɔ fa nyanman wɔli ngble, yɛ ɔ fa kannin be kwlaa be nin be bua mun, nin be nannin mun be bo, yɛ ɔ guali sika kacifuɛ'm be sika'n i ase, ɔ su be tabli'm be bo guali. Yɛ ɔ seli okunmomo atɛ yofuɛ'm be kɛ: «An `yi ninnge nga'm be wa! Nán an fa n Si i sua'n kaci aata diwlɛ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm bé wla kpɛnnin ndɛ nga be klɛli i kɛ: «Ɔ sua'n i klolɛ'n ɔ'a kun n kpo'n» su. Zuif'm be usɛli i kɛ: «?Nguɛ atrɛ yɛ a wa yi kle e ti yɛ a yo sɔ-ɔ?» Yɛ Jésus seli be kɛ: «Sɛ an saci Nyanmiɛn i sua nga'n, i le nsan su'n n ´kplɛn i ekun.» Zuif'm be seli kɛ: «Kɛ be sɔli i kplanlɛ su'n, i afuɛ ablanan-nin-nsiɛn yɛ. ?Yɛ ɔ liɛ su a ´fa le nsan kplan-an?» Sanngɛ i wunnɛn b'ɔ fa sunnzun Nyanmiɛn i sua'n i ndɛ yɛ ɔ kɛn i sɔ-ɔ. Ɔ man kɛ ɔ cɛnnin'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm bé wla kpɛnnin su kɛ ɔ seli be sɔ, ɔ man be lafili Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n nin ndɛ ng'ɔ kan kleli be'n su. Kɛ Jésus o Zerizalɛm lɔ Delɛ-cɛn'n nun bɔ be wunnin atrɛ b'ɔ yili be'n, sran kpanngban be lafili i su. Sanngɛ ɔ'a yi-mɛn i wun ase a man-man be, yɛlɛ kɛ ɔ si be kwlaa be klun akunndan'n, ɔ man ɔ'a klo-man kɛ be kan sran wun ndɛ be kle i. Afin i bɔbɔ si sran klun lɔ akunndan'n ngba. Jésus seli i kɛ: «Nanwlɛ, sran nga b'a wu-mɛn i ekun'n, ɔ su kwla yo-man mɛn nga Nyanmiɛn sie'n i nunfuɛ mlɔnmlɔn.» Nikodɛm kusu seli i kɛ: «?Sɛ sran kun yo kpɛnngbɛn'n ɔ ´yo sɛ yɛ be ´kwla wu i ekun-ɔn? ?Ɔ kwla sɛ i sin i nin klun nan b'a wu i ekun?» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Nanwlɛ, sɛ sran i awuliɛ'n fin-man nzue nin Nyanmiɛn Wawɛ'n, ɔ su kwla yo-man mɛn nga Nyanmiɛn sie'n i nunfuɛ.» Sran nga klɔ sran wu i'n, ɔ ti klɔ sran, yɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n wu i'n, ɔ ti i liɛ. Kɛ n seli wɔ kɛ: San be ´wu amun ekun'n, nɛ́n i sɔ'n bo ɔ́ nuan. Aunngban'n fita kan ɔ klo'n, a ti i ngan, sanngɛ a si-mɛn i finwlɛ nin i kɔwlɛ. Sran kwlaa nga Nyanmiɛn Wawɛ'n wu i'n, kɛ ɔ ti sɔ-ɔ. Yɛ Nikodɛm usɛli i kɛ: «?Ɔ ´yo sɛ yɛ sa sɔ'n kwla yo-ɔ?» Jésus seli i kɛ: «?Wɔ bɔ a ti Izraɛlfuɛ'm be ninnge klefuɛ dan'n, a wun-man sa nga wlɛ?» Nanwlɛ, sa nga e si i'n nin nga e wunnin i'n, yɛ e kɛn i ndɛ kle amun-ɔn, sanngɛ an fa-man e ndɛ'n su. ?Kɛ bɔ n kan sa ng'ɔ yo asiɛ'n su wa'n be ndɛ kle amun bɔ an lafi-man su'n, sɛ n kan sa ng'ɔ yo nyanmiɛn su lɔ'n be ndɛ kle amun'n, ɔ ´yo sɛ yɛ amun ´lafi su-ɔ? Sran fi nian ɔ-man nyanmiɛn su lɔ le san m bɔ n kacili Sran'n bɔ n fin lɔ bali'n. Kɛ Moiz sieli wuo kun nglo aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, i kunngba'n, san be ´man m bɔ n kacili Sran'n n su sɔ nan sran kwlaa ng'ɔ lafi n su'n, ɔ `nyan Anannganman nguan. Afin Nyanmiɛn kloli mɛn'n lele ɔ fɛ i Wa kunngba cɛ'n mannin nan sran kwlaa ng'ɔ lafi i su'n ɔ'a mlin-man, sanngɛ ɔ `nyan Anannganman nguan. Afin Nyanmiɛn ɔ'a sunmɛn-mɛn i Wa'n mɛn'n nun kɛ ɔ wa di jɔlɛ, sanngɛ ɔ sunmɛnnin i kɛ ɔ bla nan mɛnfuɛ'm be ´nyan bé ti. Sran ng'ɔ lafi i su'n, be bu-mɛn i fɔ, sanngɛ sran nga ɔ'a lafi-mɛn i su'n, Nyanmiɛn a dun mmua bu i fɔ, afin ɔ'a lafi-man m bɔ n ti i Wa kunngba cɛ'n n su. An `nian sa ti yɛ ɔ bu be fɔ sɔ'n yɛ: i b'ɔ ti kɛ wia sa'n, ɔ bali mɛn'n nun, sanngɛ sran'm be kloli aosin'n trali wia'n be nzuɛn tɛtɛ'n ti. Sran kwlaa ng'ɔ ti sa tɛ yofuɛ'n, ɔ klo-man wia'n mlɔnmlɔn, ɔ fite-man weiin nun, afin ɔ klo-man kɛ be wun i nyoliɛ tɛtɛ'n. Sanngɛ sran ng'ɔ yo sa kpa'n, ɔ fite weiin nun nan be `wun kɛ sa ng'ɔ yo'n ti Nyanmiɛn klun su. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ɔli Zide mɛn'n nun, be trannin lɔ, yɛ ɔ yoli sran'm be batɛm. Zan kusu yo sran'm be batɛm lika bɔ be flɛ i Enɔn b'ɔ mantan Salim lɔ'n nun, afin nzue'n sɔnnin lɛ. Sran'm be bɛ i wun lɛ kɛ ɔ yo be batɛm. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun be nian wla-man Zan bisua. Akplowa kun tɔli Zan sɔnnzɔnfuɛ'm be nun wie be nin Zuif kun be afiɛn wunnzinlɛ wafa nga sran'm be wunnzin'n su. Be ɔli Zan wun lɔ be ko seli i kɛ: «Baba, nian bian'n b'ɔ nin wɔ o Zurdɛn'n sin lɔ'n, bɔ a kɛnnin i ndɛ'n, ɔ su yo sran'm be batɛm, be kwlaa b'a wie i sin kɔ.» Zan seli be kɛ: «Like nga Nyanmiɛn a man-man sran kun'n, ɔ nyɛn-mɛn i. Sɛ amun waan amun ´di i nanwlɛ'n, wuun amun ´di. N seli amun kɛ nán min yɛ n ti Krist nin-ɔn, sanngɛ Nyanmiɛn sunmannin n kɛ n dun mmua i nyrun. Atɔnvlɛ bla'n ti bian b'ɔ su fa atɔnvlɛ'n i liɛ, sanngɛ bian'n i janvuɛ'n b'ɔ jin lɛ'n, ɔ tie i ndɛ ng'ɔ kan'n, kɛ ɔ ti i nɛn'n, i klun jɔ dan, n kusu kɛ n klun liɛ'n wa jɔ dan sɔ-ɔ. Man i dunman liɛ'n fu, yɛ man n liɛ'n kan ase.» Sran ng'ɔ fin nglo lɔ'n, i yɛ ɔ sie like'n kwlaa-a, sran ng'ɔ fin asiɛ'n su wa'n, ɔ ti asiɛ'n su wafuɛ, yɛ ɔ kan asiɛ'n su wa ninnge'm be ndɛ. Sran ng'ɔ fin nyanmiɛn su lɔ'n, i yɛ ɔ sie like'n kwlaa-a, ɔ kan like ng'ɔ wunnin be b'ɔ tili'n be be ndɛ, sanngɛ sran fi fɛ-mɛn i ndɛ'n su. Sran ng'ɔ fɛ i ndɛ'n su'n, ɔ si weiin kɛ Nyanmiɛn ti nanwlɛfuɛ, afin sran nga Nyanmiɛn sunmɛnnin i'n, Nyanmiɛn ndɛ'n yɛ ɔ kan-an i Wawɛ'n b'ɔ fa mɛn i b'ɔ niɛn-mɛn i sin'n ti. E Si Nyanmiɛn klo i Wa'n, yɛ ɔ fali like'n kwlaa wlɛli i sa nun. Sran ng'ɔ lafi i Wa'n su'n, ɔ lɛ Anannganman nguan, sanngɛ sran nga i nyin yi-mɛn'n, ɔ nyan-man nguan le, sanngɛ i wun ya o Nyanmiɛn klun. Farizifuɛ'm be tili kɛ e Min'n nyan sran kpanngban yo be batɛm tra Zan. Sanngɛ nán Jésus bɔbɔ yɛ ɔ yo be batɛm sɔ nin-ɔn, i sɔnnzɔnfuɛ mun yɛ be yo-ɔ. Kɛ Jésus tili kɛ b'a ti'n, ɔ jao Zide ɔli Galile mɛn'n nun ekun. Kɛ ɔ ´kɔ lɔ'n, ɔ fata kɛ ɔ ´sin Samari mɛn'n nun. Ɔ juli Samari klɔ kun bɔ be flɛ i Sikar'n su, klɔ sɔ'n mantan lika kun bɔ Zakɔb fa mɛnnin i wa Zozɛf'n lɛ. Zakɔb i nzue gbo kun o lɛ. Kɛ Jésus nantili b'ɔ fɛli'n, ɔ trannin ase nzue gbo sɔ'n su lɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun wia'n ɔ'a jran. Samari bla kun bali nzue salɛ. Jésus seli i kɛ: «Mmo, man min nzue kan man n nɔn. » Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun i sɔnnzɔnfuɛ'm b'a ɔ klɔ lɔ ninnge diwa tolɛ. Zuif'm be nin Samarifuɛ mun di-man. I sɔ'n ti bla'n usɛli i kɛ: «?Ɔ yo sɛ yɛ a srɛ min nzue-ɔ ?» Jésus seli i kɛ: «Sɛ a si like nga Nyanmiɛn fa man sran mun'n, yɛ sɛ a si sran ng'ɔ se wɔ kɛ a mɛn i nzue lɛ'n, wuun ɔ bɔbɔ a ´srɛ i wie, yɛ ɔ ´man wɔ nzue b'ɔ sonji'n.» Yɛ bla'n seli kɛ: «Nja, gbo'n ti kploun, a lɛ-man like bɔ a ´fa sa-a. ?Nin yɛ a ´nyan nzue sɔ nin-ɔn? E nannan Zakɔb yɛ ɔ kpɛli gbo nga mannin ye-ɔ. Ɔ nin i mma mun nin i nnɛn mun be nɔnnin nzue nga wie. ?A bu ɔ wun kɛ a ti kpa trɛ i?» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Sran kwlaa ng'ɔ nɔn nzue nga'n, nzue we ´kun i ekun, sanngɛ sran ng'ɔ nɔn nzue nga n fa mɛn i'n, ɔ ´kaci kɛ nzue ti sa i nun b'ɔ ´nyrɛn piaa lele ɔ man ɔ ´nyan Anannganman nguan.» Bla'n seli i kɛ: «Nja, man min nzue sɔ'n wie nan nzue we a kun-man n kun, man min wie nan m'an ba-man nzue nun wa kun.» Ɔ seli i kɛ: «Ko flɛ ɔ́ wun nan an bla.» Bla'n seli i kɛ: «N lɛ-man bian.» Jésus seli i kɛ: «Kɛ a se kɛ a lɛ-man bian'n, ɔ ti nanwlɛ, afin w'a ja bian nnun, yɛ nga a nin i o nun kɛ e ´se yɛ'n, ɔ ti-man ɔ́ wun. Ɔ man ndɛ nga a kan'n ti nanwlɛ.» Bla'n seli i kɛ: «Nja, m'an wun kɛ a ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ. E nannan'm be sɔli Nyanmiɛn oka nga su wa, sanngɛ amun Zuif mun amun waan san Zerizalɛm yɛ be ´sɔ Nyanmiɛn-ɔn.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Mmo, lafi n su, cɛn wie lele nán oka nga su wa nin Zerizalɛm yɛ amun ´koto e Si'n bo amun ´mɛnmɛn i-ɔ. Amun Samarifuɛ mun'n, an si-man sran nga an koto i bo an mɛnmɛn i'n, sanngɛ e liɛ'n, e si sran nga e koto i bo e mɛnmɛn i'n, afin sran'm bé ti nyanlɛ'n fin Zuif mun. Sanngɛ cɛn wie lele — cɛn sɔ'n ɔ'a ju bɔbɔ — be bɔ be koto e Si'n bo be mɛnmɛn i sakpa'n, be ´koto i bo be ´mɛnmɛn i be akunndan'n nun nanwlɛ nun, afin be nga be manman e Si'n sɔ'n, be sɔfuɛ mun yɛ ɔ kunndɛ be-ɔ. Nyanmiɛn ti aolia nun sran, ɔ man be nga be waan be ´koto i bo be ´mɛnmɛn i'n, man be yo i sɔ be akunndan'n nun nanwlɛ nun.» Bla'n seli i kɛ: «N si kɛ Mɛsi bɔ be flɛ i Krist'n ɔ ´ba. Sɛ ɔ ba'n, ɔ ´kan ndɛ'n kwlaa kle ye.» Jésus kusu seli i kɛ: «Yɛlɛ min, Mɛsi'n yɛ ɔ su kan ndɛ kle wɔ yɛ.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n yɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be juli lɛ-ɔ. Kɛ be wunnin kɛ ɔ nin bla kun su ijɔ'n, ɔ boli bé nuan. Sanngɛ be nun kun sa ɔ'a usɛ-mɛn i kɛ: «?Nguɛ yɛ a kunndɛ i bla'n sa nun-ɔn?» Annzɛ: «?Nguɛ ndɛ yɛ a nin i be kan-an? » Bla'n yacili i sɛ'n lɛ ɔ wanndi ɔli klɔ, ɔ ko seli sran'm be kɛ: «An bla be wa nian bian kun. Ɔ'a kan sa nga n yoli be'n i kwlaa ɔ'a kle min. Bian sɔ'n, m bu i kɛ Krist-ɔ.» Yɛ be fin klɔ lɔ be bɛli i wun lɛ-ɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun i sɔnnzɔnfuɛ'm be jin i wun kɛ: «Baba, di like'n.» Sanngɛ ɔ seli be kɛ: «N lɛ like diwa kun bɔ an si-mɛn i.» I sɔ'n ti, i sɔnnzɔnfuɛ'm be usali be wiengu kɛ: «?Sran wie li a blɛ i like-ɔ?» Jésus seli be kɛ: «Min aliɛ'n yɛlɛ sran ng'ɔ sunmannin min'n i klun sa'n yolɛ nin junman ng'ɔ mannin min'n i bo guagualɛ. Amun liɛ'n, amun waan ɔ tɛ ka anglo nnan nan awie'n i kpɛlɛ a ju. Sanngɛ an `nian kɛ awie'n ɔ'a blo bɔ ɔ'a ju i kpɛlɛ-ɔ.» B'a bo awie kpɛfuɛ'n i kalɛ tualɛ'n bo, yɛ ɔ ´tiɛn i nuan minndɛ Anannganman nguan'n nan sran ng'ɔ gua awie'n nin i kpɛfuɛ'n be nnyɔn'n be klun `jɔ. Afin ndɛ nga be kan se kɛ: «Sran kun gua awie yɛ sran uflɛ kpɛ'n, ɔ ti nanwlɛ. N sunmannin amun kɛ an ko kpɛ awie lika nga amu'an di-man junman lɛ'n. Sran wie mun yɛ be dili junman sɔ'n yɛ an fɛli i nun like nin-ɔn.» Bla'n i ndɛ b'ɔ kan kleli be kɛ Jésus kannin sa ng'ɔ yoli'n kwlaa kleli i'n ti'n, klɔ sɔ'n sufuɛ kpanngban be lafili Jésus su. Kɛ Samarifuɛ sɔ'm be bɛli i wun lɛ'n, be srɛli i kɛ ɔ la bé wun lɛ, ɔ man ɔ dili le nnyɔn lɛ. Ndɛ nga i bɔbɔ kannin'n ti sran kpanngban be lafili i su trali be nga bla'n i ndɛ'n ti be lafili i su'n, yɛ be seli bla'n kɛ: «Nán ndɛ nga a kannin'n ngunmin ti yɛ y'a lafi i su-ɔ, afin y'a ti i bɔbɔ i nuan nun ndɛ, ɔ man e si kɛ ɔ ti mɛn wunmuan'n i Defuɛ sakpa.» Kɛ Jésus dili le nnyɔn lɛ'n, ɔ tu i bo lɛ ɔli Galile, afin laa ɔ seli kɛ: « Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ fi lɛ-man nyrun i bɔbɔ mɛn'n nun.» Kɛ ɔ juli Galile lɔ'n, Galilefuɛ'm be sɔli i nun kpa, afin be bɔbɔ be ɔli Zerizalɛm lɔ cɛn dilɛ'n wie, be wunnin sa ng'ɔ yoli be lɔ'n i kwlaa. I sin ɔ ɔli Kana b'ɔ o Galile mɛn'n nun i nun lɔ ekun, lɛ yɛ laa ɔ fa nzue kacili nzan nin-ɔn. Famiɛn'n i sran kaklaka kun wo Kapɛrnaɔm lɔ, i wa yasua'n tɔli tukpacɛ. Kɛ ɔ tili kɛ Jésus fin Zide ɔ'a ba Galile'n, ɔ ɔli i sin, ɔ ko srɛli i kɛ ɔ wa yo i wa'n b'ɔ la wie bɛ su'n i juejue. Jésus seli i kɛ: «Sɛ amu'an wun-man atrɛ mun nin abonuan sa mun'n, an su lafi-man n su mlɔnmlɔn! » Famiɛn'n i sran'n seli i kɛ: «Nja, bla e wɔ, sɛ w'a ba-man-an min wa kan'n ´wu.» Jésus seli i kɛ: «Kɔ, ɔ́ wa'n ɔ'a yo juejue.» Bian sɔ'n lafili ndɛ nga Jésus kan kleli i'n su, yɛ ɔ wɔli-ɔ. Kɛ ɔ ´kɔ'n, i sran'm be bɛli i atin kpalɛ, be seli i kɛ, i wa'n ɔ'a yo juejue. Ɔ usali be dɔ nga i wunnɛn'n flunmannin wie'n, yɛ be seli i kɛ: «Anunman kɛ wia'n sannin bé ti wun kan'n yɛ i wunnɛn'n jɔli-ɔ.» Kɛ be seli i sɔ'n, yɛ ɔ wunnin i wlɛ kɛ dɔ kunngba sɔ'n su yɛ Jésus seli i kɛ i wa'n ɔ'a yo juejue nin-ɔn. Ɔ man ɔ nin i awlofuɛ'm be kwlaa be lafili i su. Kɛ Jésus fin Zide bali Galile'n, i atrɛ nnyɔn su b'ɔ yili'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. I sin'n, Zuif'm bé cɛn kun juli, ɔ man Jésus ɔli Zerizalɛm. Zerizalɛm klɔ'n i anuan nga be flɛ i Bua'm be Anuan'n, gble kun o lɛ, be flɛ i ebre nun Betɛsda, be boli akpa nnun lɛ. Tukpacɛfuɛ kpanngban kpa be lala akpa sɔ'm be bo, anyansifuɛ mun, nin cɛcɛwafuɛ mun, ɔ nin be bɔ bé sa annzɛ bé ja ti wuwa'n, [be minndɛ nzue'n i kejelɛ, afin cɛn wie anz kun wa jra nzue sɔ'n nun, ɔ keje nun. Kɛ ɔ ko keje'n, sran ng'ɔ dun mmua jra nun'n, kɛ i tukpacɛ'n ti'n, ɔ wie.] Bian kun la lɛ, kɛ ɔ tɔli tukpacɛ'n ɔ'a di afuɛ ablasan-nin-mɔcuɛ. Jésus wunnin i, ɔ la lɛ. Kɛ ɔ si kɛ ɔ la lɛ ɔ'a cɛ kpa'n, ɔ usɛli i kɛ: «?A klo kɛ a ´yo juejue?» Tukpacɛfuɛ'n seli i kɛ: «Nja, n lɛ-man sran bɔ kɛ nzue'n ko keje'n ɔ ´fa min yi nzue nun-ɔn. Kɛ nzue'n ko keje'n bɔ n waan n ´kɔ'n, wuun sran uflɛ a dun mmua ɔ'a jra nun.» Jésus seli i kɛ: «Jao fa ɔ bɛ'n nan nanti.» Kpɛkuun bian sɔ'n yoli juejue, fɛli i bɛ'n yɛ ɔ nantili-ɔ. Wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun yɛ ɔ yoli sa sɔ nin-ɔn. Ɔ man Zuif'm be seli bian ng'ɔ yoli juejue'n kɛ: «Ndɛ ti wunmiɛn-delɛ-cɛn, nán sua ɔ bɛ'n.» Ɔ seli be kɛ: «Sran ng'ɔ yoli n juejue'n ɔ seli n kɛ n fa m bɛ'n nan n `nanti.» Be usɛli i kɛ: «?Wan yɛ ɔ seli wɔ kɛ a fa ɔ bɛ'n nan a nanti-ɔ? » Sanngɛ bian ng'ɔ yoli juejue'n ɔ si-man sran ng'ɔ yoli i juejue'n, afin sran'm bɔ be sɔnnin lɛ'n ti Jésus ɔli. I sin Jésus ko wunnin bian'n Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ, yɛ ɔ seli i kɛ: «Nian, w'a yo juejue siɛn'n, nán yo sa tɛ kun man like nga i tɛ tra nga'n ɔ yo wɔ.» Bian sɔ'n wɔli ko seli Zuif'm be kɛ Jésus yɛ ɔ yoli i juejue-ɔ. Wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun yɛ Jésus yoli sa sɔ nin-ɔn. I sɔ'n ti'n, Zuif'm be suali Jésus nganzua. Sanngɛ Jésus seli be kɛ: «Cɛn kwlakwlakwla n Si di junman, n kusu n di junman.» Ndɛ sɔ'n ti Zuif'm be suɛli i nganzua kpa trali laa'n, be waan be ´kun i, nán wunmiɛn-delɛ-cɛn b'ɔ sacili i'n ngunmin ti-ɔ, sanngɛ selɛ b'ɔ seli kɛ Nyanmiɛn ti i Si b'ɔ fɛ i wun sunnzun i'n ti-ɔ. Ɔ man Jésus kɛnnin i bɔbɔ ndɛ, ɔ seli be kɛ: «Nanwlɛ, like nga Ba'n wun kɛ i Si yo'n, yɛ ɔ nian su yo-ɔ. Ba'n bɔbɔ kwla kpɛ-mɛn i ti nun yo-man like fi. Like kwlaa ng'ɔ yo'n, yɛ i kusu yo-ɔ. Afin i Si'n klo i, yɛ ɔ kle i like nga i bɔbɔ yo'n i kwlaa. Ɔ wa kle i like ng'ɔ ´yo'n bɔ i dan ´tra nga nan ɔ `bo amún nuan. Kɛ i Si'n cɛn sran mun b'ɔ man be nyan nguan'n, Ba'n kusu man sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´nyan nguan'n, ɔ nyɛn i. Nán i Si'n bɔbɔ yɛ ɔ di jɔlɛ nin-ɔn, sanngɛ ɔ fa ndɛ'n kwlaa wlɛli i Ba'n sa nun nan sran'm be kwlaa be bu i sran kɛ be bu i Si sran'n sa. Sran ng'ɔ bu-mɛn i Wa'n sran'n, wuun ɔ bu-mɛn i Si b'ɔ sunmɛnnin i'n i sran. Nanwlɛ, sran ng'ɔ tie min ndɛ'n nan ɔ lafi sran ng'ɔ sunmannin min'n su'n, ɔ lɛ Anannganman nguan, be su fɛ i kɔ-man jɔlɛ difuɛ'n i ja su. Ɔ'a nyɛn i ti wie'n sa nun, yɛ ɔ'a nyan nguan. Nanwlɛ, cɛn wie lele'n, cɛn sɔ'n ɔ'a ju bɔbɔ, be nga be wuli'n be ´ti Nyanmiɛn i Wa'n i nɛn. Be nga be ko ti'n, be ´nyan nguan. Kɛ nguan'n wo i Si sa nun'n, ɔ man nguan sɔ'n wo i Wa'n sa nun wie. Yɛ ɔ fa jɔlɛ dilɛ'n wlɛli i Wa'n sa nun, afin i yɛ ɔ kacili Sran-an. Nán man ndɛ sɔ'n bo amún nuan, afin cɛn wie lele be kwlaa nga be o ndia nun'n, be ´ti i nɛn, yɛ be ´fin ndia'n nun fite. Be nga be yoli sa kpa'n, be ´cɛn be ´nyan nguan, be nga be yoli sa tɛ'n, be ´cɛn, yɛ be ´fa be kɔ jɔlɛ difuɛ'n i ja su.» «M bɔbɔ n kpɛ-man ń ti nun yo-man like fi, jɔlɛ i wafa nga Nyanmiɛn kle n kɛ n di su'n yɛ n di-ɔ. Ɔ man jɔlɛ nga n di'n ti nanwlɛ, afin nán m bɔbɔ n klun sa yɛ n ´klo kɛ n yo-ɔ, sanngɛ sran ng'ɔ sunmannin min'n i klun sa yɛ n yo-ɔ. Sɛ m bɔbɔ n yi min wun ayɛ'n, be su bu-mɛn i nanwlɛ. Sran uflɛ yɛ ɔ yi min ayɛ-ɔ, yɛ n si kɛ ayɛ sɔ'n b'ɔ yi min'n ti nanwlɛ. An sunmannin sran Zan sin, yɛ ɔ kannin ndɛ b'ɔ ti nanwlɛ'n i ndɛ. N liɛ'n, n kunndɛ-man kɛ sran yi min ayɛ, sanngɛ n kɛn i sɔ nan an ´nyan amún ti. Zan ti kɛ kannin b'ɔ jue b'ɔ kpaja'n sa, yɛ i kannin sɔ'n i bo tranlɛ yoli amun fɛ kan. Lalofuɛ nga n lɛ i'n, i ndɛ b'ɔ kan'n ti dan tra ayɛ nga Zan yili min'n, afin like nga n Si kle n kɛ n yo'n, bɔ n yo be'n, ɔ kle kɛ n Si yɛ ɔ sunmannin min-ɔn. Yɛ n Si b'ɔ sunmannin min'n, i bɔbɔ yi min ayɛ. An nian tie-mɛn i nɛn le, yɛ an nian wun-mɛn i nyrun le. An fɛ-mɛn i ndɛ'n su, yɛlɛ kɛ an lafi-man i bɔbɔ b'ɔ sunmannin min'n i su. An suan Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n, afin an bu kɛ i nun yɛ amun ´nyan Anannganman nguan nin-ɔn, yɛ ndɛ sɔ'm be kan min ndɛ. Ɔ nin i sɔ'n ngba'n, an klo-man kɛ an bla min sin nan amun ´nyan nguan! N kunndɛ-man kɛ sran bo n dunman. N si amun, n si kɛ an klo-man Nyanmiɛn. N Si yɛ man m bali-ɔ, yɛ an sɔ-man min nun. Sanngɛ sɛ sran wie kpɛ i bɔbɔ i ti nun ba'n, amun ´sɔ i nun! ?Amun bɔ an klo kɛ amun wiengu bo amun dunman'n, bɔ an klo-man kɛ Nyanmiɛn b'ɔ ti kunngba cɛ'n yɛ ɔ bo amun dunman'n, ɔ ´yo sɛ yɛ amun ´kwla lafi i su-ɔ? Nán an bu i kɛ min yɛ n ´kan amún wun ndɛ kle n Si-ɔ, Moiz bɔ an fa amún wla guɛ i su'n, i yɛ ɔ ´kan-an. Sɛ an lafi Moiz su sakpa'n, wuun amun ´lafi n su wie, afin min ndɛ yɛ ɔ klɛli-ɔ. ?Kɛ an lafi-man ndɛ ng'ɔ klɛli su'n, ɔ ´yo sɛ yɛ amun ´lafi min ndɛ liɛ'n su-ɔ?» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Jésus ɔli Galile fɛtɛ'n bɔ be flɛ i Tiberiad fɛtɛ'n i bue kun lɔ. Sran kpanngban kpa be suli i su, yɛlɛ kɛ be wun tukpacɛfuɛ'm b'ɔ yoli be juejue atrɛ nun'n. Jésus fuli kpɔlɛ kun su nan ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ'm b'a tran ase lɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Delɛ-cɛn b'ɔ ti Zuif'm bé cɛn'n ɔ'a mantan. Jésus mɛnnin i ti'n su, ɔ wunnin sran kpanngban kpa be su bɛ i wun lɛ, yɛ ɔ usali Filip kɛ: «?Nin yɛ e ´nyan like e to man minniɛn nga mun be ´di-ɔ?» Ɔ kɛnnin i sɔ kɛ ɔ ´fa kɛn i nian, afin i bɔbɔ si like ng'ɔ wa yo'n. Filip seli i kɛ: «Sɛ e fa denie ya nnyɔn to kpaun e kpɛkpɛ nun bɔ kannganngan'n, ɔ su ju-man be ngba.» Simɔn Piɛr i niaan bian Andre b'ɔ ti i sɔnnzɔnfuɛ kun'n ɔ seli i kɛ: «Gbanflɛn kaan kun o wa, ɔ lɛ ɔrz kpaun nnun nin kpatra nnyɔn. ?Sanngɛ sran wlawla nga, ɔ ´ju be nin?» Jésus seli kɛ: «An `se be man be kwlaa be gua ase.» Ijre kpanngban o lika sɔ'n nun lɛ, nan b'a gua ase su. Be nun yasua kaklaakla'm be ju akpi nnun (5.000). Jésus fali kpaun'n, kɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase'n, ɔ fa cɛcɛli be. Ɔ fali kpatra ng'ɔ ju be'n cɛcɛli be sɔ ekun. Kɛ be ku yili'n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ be isɛ i sinsin b'ɔ ka lɛ'n nan i wie fi a mlin-man. Be isali ɔrz kpaun nnun bɔ be dili'n i onga'n gbogbo blu-nin-nnyɔn. Kɛ sran'm be wunnin atrɛ sɔ'n bɔ Jésus yili'n, be seli kɛ: «Nanwlɛ, bian nga yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bɔ be kɛnnin i ndɛ kɛ ɔ ´ba mɛn'n nun wa nin-ɔn.» Kɛ Jésus wunnin kɛ be su wa trɛ sie i famiɛn'n, i ngunmin sɛ i sin ɔli kpɔlɛ'n su lɔ ekun. Kɛ aliɛ jɔli'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be ɔli fɛtɛ'n nuan lɔ, be fuli alie kun nun be kleli bé ti Kapɛrnaɔm bue liɛ'n su fɛtɛ'n bue kun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun lika'n ɔ'a dun, yɛ Jésus kusu nian to-man be lɔ. Aunngban'n kpɛli kekle kpa, ɔ man nzue'n kejeli dan. Kɛ be ɔli be juli kilo nnun annzɛ nsiɛn, bɔ be wun kɛ Jésus su nanti nzue'n su ba alie'n wun lɛ'n, srɛ kunnin be. Yɛ Jésus seli be kɛ: «Min-ɔn, nán srɛ kun amun!» Ɔ man be klun jɔli nan b'a fɛ i, kpɛkuun alie'n ɔ sili, afin be juli kan be kɔ'n. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, sran wlawla nga be kali nzue'n sin lɔ'n, bé wla kpɛnnin su kɛ alie'n kunngba cɛ yɛ ɔ o nzue'n nuan lɛ-ɔ. Jésus kusu ɔ'a fu-mɛn i sɔnnzɔnfuɛ'm bé sin, be ngunmin yɛ be ɔli-ɔ. Sanngɛ alie wie'm be fin Tiberiad be juli kan e Min'n lali Nyanmiɛn ase bɔ be dili kpaun lɛ'n. Kɛ sran sɔ'm be wunnin kɛ Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun-man lɛ'n, be fuli alie sɔ'm be nun ɔli Jésus kunndɛlɛ Kapɛrnaɔm. Be ko toli i fɛtɛ'n bue kun lɔ, be usɛli i kɛ: «Baba, cɛn onin yɛ a bali wa-a?» Jésus seli be kɛ: «Nanwlɛ, sa ti bɔ an kunndɛ min'n, nán atrɛ bɔ an wunnin be'n ti-ɔ, sanngɛ like bɔ an dili bɔ amun ku yili'n ti-ɔ. Nán an di junman aliɛ b'ɔ saci'n ti, sanngɛ an `di junman aliɛ ng'ɔ saci-man b'ɔ man sran nyan anannganman nguan'n ti. Aliɛ sɔ'n, m bɔ n kacili Sran'n min yɛ n ´fa man amun-ɔn, afin min yɛ n ti sran bɔ e Si Nyanmiɛn kleli weiin kɛ ɔ jin n sin nin-ɔn.» Be usɛli i kɛ: «Nguɛ yɛ e `yo nan y'a kwla yo like ng'ɔ ti Nyanmiɛn klun su nin-ɔn?» Jésus seli be kɛ: «Like nga Nyanmiɛn klo kɛ an yo'n yɛlɛ nga: i waan an `lafi sran b'ɔ sunmɛnnin i'n su.» Ɔ man be usɛli i ekun kɛ: «Atrɛ onin yɛ a ´yi kle ye bɔ e ´wun i nan y'a lafi ɔ su-ɔ? ?Yɛ nguɛ like yɛ a wa yo-ɔ? E nannan'm be dili mani aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ, afin be klɛli i kɛ: ‹Ɔ mannin be nyanmiɛn su lɔ kpaun kɛ be `di.› » Jésus seli be kɛ: «Nanwlɛ, nán Moiz yɛ ɔ fali nyanmiɛn su lɔ kpaun'n mannin amun-ɔn, sanngɛ n Si yɛ ɔ fali kpaun kpa b'ɔ fin nyanmiɛn su lɔ'n mannin amun-ɔn. Afin Nyanmiɛn i kpaun'n yɛlɛ m bɔ n fin nyanmiɛn su lɔ bɔ n yo man mɛnfuɛ'm be nyan nguan'n.» Be seli i kɛ: «Nannan, man e kpaun sɔ'n tititi.» Jésus seli be kɛ: «M bɔbɔ n ti kpaun b'ɔ man nguan. Sran ng'ɔ ba ń sin'n, awe su kun-mɛn i le, yɛ sran ng'ɔ lafi n su'n, nzue we su kun-mɛn i kun. N kan kleli amun kɛ: an wunnin min, sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, an lafi-man n su. Sran kwlaa nga n Si fa be man min'n be ´ba ń sin, ɔ man sran ng'ɔ ba ń sin'n, n su fuɛn-mɛn i, afin n fin nyanmiɛn su lɔ bali, m'an ba-man m bɔbɔ n klun sa yolɛ, sanngɛ sran ng'ɔ sunmannin min'n, i klun sa yɛ n yo-ɔ. An `nian, sran ng'ɔ sunmannin min'n, i like nga i waan n yo'n yɛ: sran ng'ɔ fa be mannin min'n be kwlaa'n, i waan nán m mlin be nun kun sa, sanngɛ n cɛn be mɛn'n i awieliɛ. An `nian, like nga n Si waan sran'm be nyɛn i'n yɛ: i waan sran kwlaa ng'ɔ wun i Wa'n b'ɔ lafi i su'n, ɔ ´nyan Anannganman nguan. Yɛ n ´cɛn i mɛn'n i awieliɛ.» Kɛ ɔ se be kɛ ɔ ti kpaun b'ɔ fin nyanmiɛn su lɔ jrali'n ti Zuif'm be kɛnnin i wun ndɛ. Be seli kɛ: «Nán Jésus bɔ e si i si Zozɛf nin i nin nin-ɔn? ?Ɔ yo sɛ yɛ i waan ɔ fin nyanmiɛn su yɛ ɔ bali-ɔ?» Jésus seli be kɛ: «An `yaci amun konviabo ijɔlɛ'n. Sran fi kwla ba-man ń sin san be nga n Si b'ɔ sunmannin min'n ɔ man be ba ń sin'n, be yɛ n ´cɛn be mɛn'n i awieliɛ-ɔ. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be klɛli i kɛ: ‹Nyanmiɛn wa kle be kwlaa be like.› Sran kwlaa ng'ɔ ti n Si i ndɛ'n b'ɔ fa su'n, ɔ ´ba ń sin. Nán kɛ sran wie a wun n Si le ti-ɔ, san min bɔ Nyanmiɛn sunmannin min'n, min yɛ m'an wun i le-ɔ. Nanwlɛ, sran ng'ɔ lafi n su'n, ɔ lɛ Anannganman nguan. M bɔbɔ n ti kpaun b'ɔ man nguan. Amun nannan'm be dili mani aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ, be wuli. Sanngɛ kpaun ng'ɔ fin nyanmiɛn su lɔ'n, sɛ sran di'n, ɔ su wu-man. M bɔbɔ n ti kpaun b'ɔ man nguan, n fin nyanmiɛn su lɔ yɛ m bali-ɔ. Sran ng'ɔ di kpaun sɔ'n wie'n, ɔ su wu-man mlɔnmlɔn, min nnɛn'n yɛ ɔ ti kpaun sɔ'n bɔ n ´fa man nin-ɔn. N ´fa man sɔ nan mɛnmɛnfuɛ'm be `nyan nguan.» I sɔ'n ti'n, akplowa tɔli Zuif'm be afiɛn, be seli kɛ: «Ɔ yo sɛ yɛ i li waan ɔ kwla fɛ i wun man e kɛ e di-ɔ?» Jésus seli be kɛ: «Nanwlɛ, sɛ amu'an di-man m bɔ n kacili Sran'n min nnɛn'n, yɛ sɛ amu'an nɔn-man min mmoja'n, an su nyan-man nguan. Sran ng'ɔ di min nnɛn'n nan ɔ nɔn min mmoja'n, ɔ lɛ Anannganman nguan, yɛ n ´cɛn i mɛn'n i awieliɛ, afin min nnɛn'n ti aliɛ kpa yɛ min mmoja'n ti like kpa bɔ be nɔn-ɔn. Sran ng'ɔ di min nnɛn'n b'ɔ nɔn min mmoja'n, wuun min nin i y'a kaci sran wunmuan, e su ti-man nun. Kɛ n Si b'ɔ lafi-man'n ɔ sunmannin min'n, bɔ i ti yɛ n wo lɛ'n, sran nga kusu b'ɔ di min nnɛn'n, n ti ɔ ´tran lɛ. Kpaun ng'ɔ fin nyanmiɛn su lɔ'n yɛ, ɔ ti-man kɛ nga amun nannan'm be dili bɔ be wuli'n sa. Sran ng'ɔ di kpaun sɔ'n, ɔ su wu-man mlɔnmlɔn.» Ndɛ nga kɛ Jésus ´kle like Kapɛrnaɔm lɔ Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nun'n ɔ kannin'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Kɛ be tili ndɛ sɔ'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun kpanngban be seli kɛ: «Ndɛ nga ti kekle. ?Wan yɛ ɔ kwla fa su-ɔ?» Kɛ Jésus si kɛ ndɛ sɔ'n ti i sɔnnzɔnfuɛ'm be su ijɔ be konviabo'n, ɔ usali be kɛ: «Ndɛ sɔ'n bo amún wla? ?Sɛ an wun kɛ m bɔ n kacili Sran'n n su fu kan n wo lɔ laa'n, amun ´yo amun wun sɛ? Nyanmiɛn Wawɛ'n yɛ ɔ man nguan nin-ɔn, be wunnɛn'n kwla yo-man like fi. Ndɛ nga n kan kleli amun'n be ti Nyanmiɛn Wawɛ'n liɛ, be man nguan. Sanngɛ sran wie'm be o amun nun bɔ be su lafi-man su. Afin kɛ ɔ fin i bo bolɛ nun'n, Jésus si be nga be su lafi-mɛn i su'n nin sran ng'ɔ ´fɛ i man sran mun'n.» Yɛ ɔ seli kɛ: «I sɔ'n ti yɛ n seli amun kɛ sran nga n Si a mɛn-mɛn i atin kɛ ɔ bla ń sin'n ɔ kwla ba-man nin-ɔn.» Kɛ ɔ fin lɛ'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun kpanngban be tili bé wun b'a su-mɛn i su kun. I sɔ'n ti'n, Jésus usɛli i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be kɛ: «?Amun li, an kɔ-man wie? » Yɛ Simɔn Piɛr seli i kɛ: «Wan sin yɛ e ´kɔ-ɔ? Ɔ ndɛ'n yɛ man e nyan anannganman nguan-an. E lafi su yɛ e si kɛ a ti Nyanmiɛn i Sran.» Jésus usali be kɛ: «Amun sran blu-nin-nnyɔn'n, nán min yɛ n fali amun-ɔn? » Sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, kɛ min yɛ n fali amun'n, amun nun kun ti mmusu'm bé si Satan'n i sran. Simɔn Iskariɔt i wa Zidas b'ɔ ti i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be nun kun b'ɔ wa fɛ i man sran mun'n i ndɛ yɛ ɔ kan-an. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, i sin Jésus wlan-wlan Galile mɛn'n nun, ɔ klo-man kɛ ɔ wlan-wlan Zide mɛn'n n nun kun, afin Zuif'm be kunndɛ kɛ be ´kun i lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Zuif'm be kpata'm be cɛn dilɛ'n ɔ'a mantan. I niaan'm be seli i kɛ: «Jao wa kɔ Zide man ɔ sɔnnzɔnfuɛ'm be wun sa nga a yo be'n be wie. Sɛ sran kun klo kɛ be `si i sa ng'ɔ yo be'n, ɔ yo-man be nvialiɛ nun, sanngɛ ɔ yo be nzra nun. Sɛ ɔ waan a yo ninnge sɔ'm be sakpa'n, yo be nzra nun.» I niaan'm be bɔbɔ be lafi-mɛn i su. Jésus seli be kɛ: «N cɛn liɛ'n nian ju-man, sanngɛ amun liɛ'n, cɛn'n kwlaa ti amún cɛn kpa. Sran'm be kpɔ-man amun, sanngɛ n liɛ'n be kpɔ min, afin n seli be kɛ be nyoliɛ'n ti tɛtɛ. Amun bɔbɔ an `wɔ cɛn'n i dilɛ'n. N liɛ'n, n su kɔ-man cɛn sɔ'n i bo wie, afin ń cɛn liɛ'n nian ju-man.» Kɛ ɔ seli be sɔ'n, ɔ kali Galile lɛ. Kɛ i niaan'm be ɔli cɛn sɔ'n i dilɛ'n, i sin i kusu ɔ wa kpuli be, sanngɛ ɔ'a yi-mɛn i wun nglo, ɔ ɔli nvialiɛ nun. Kɛ be ´di cɛn'n, Zuif'm be kunndɛli i, be usali kɛ: «Ɔ o nin? » Sran kpanngban be tuli i wun aswre, wie'm be waan Sran kpa-a. Wie'm be kusu be waan: «Nán sran kpa-a ɔ ti sran sacifuɛ.» Sanngɛ Zuif'm be nyrun srɛ ti sran fi ɔ'a kwla kɛn-mɛn i ndɛ weinwein. Kɛ be boli cɛn dilɛ'n bo b'ɔ juli i afiɛn'n, Jésus ɔli Nyanmiɛn i sua'n nun sran'm be like klelɛ. Ɔ boli Zuif'm bé nuan, be seli kɛ: «Bian nga bɔ ɔ'a suan-man like'n, ɔ yo sɛ yɛ ɔ si fluwa-a? » Jésus seli be kɛ: «N like nga n kle'n ɔ fin-man m bɔbɔ, ɔ fin sran ng'ɔ sunmannin min'n. Sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´yo Nyanmiɛn klun sa'n, ɔ ´si kɛ like nga n kle'n ɔ fin i annzɛ m bɔbɔ n kpɛ n klun yɛ n kle-ɔ. Sran ng'ɔ kpɛ i bɔbɔ klun kle like'n, ɔ kunndɛ i bɔbɔ dunman. Sanngɛ sran ng'ɔ kunndɛ kɛ sran ng'ɔ sunmɛnnin i'n nyan dunman'n, ɔ ti sran kpa, sa tɛ kaan sa bɔn-mɛn i wun. ?Moiz yɛ ɔ fa mmla'n mannin amun-ɔn, nɛ́n i-ɔ? Sanngɛ amun nun wie fi a fa-man su. ?Nguɛ ti yɛ an klo kɛ amun ´kun min-ɔn? » Sran'm be seli i kɛ: «Ɔ kpa'n, like wie su wɔ su. ?Wan yɛ ɔ klo kɛ ɔ ´kun wɔ-ɔ? » Jésus seli be kɛ: «N yoli sa kun b'ɔ boli amun kwlaa amún nuan-an.» Moiz yɛ ɔ kleli amun kɛ an wla yasua'm be klɛn-ɔn, sanngɛ nɛ́n i yɛ ɔ kpɛli i ba-a, amun nannan mun yɛ be kpɛli-ɔ. Yɛ an wla sran'm be klɛn wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun. ?Sɛ an wla be klɛn wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun-ɔn amu'an saci-man Moiz mmla'n, wuun nguɛ ti yɛ klɔ sran wunmuan kun bɔ n yo i juejue wunmiɛn-delɛ-cɛn'n nun'n ti an fa min wun ya-a? Nán an nian sran i wafa ng'ɔ ti'n an fa di ndɛ'n, sanngɛ an `di ndɛ nanwlɛ su. Zerizalɛmfuɛ wie'm be seli kɛ: «?Nɛ́n i yɛ be waan be ´kun i nin-ɔn?» Amun nian, i yɛ ɔ su ijɔ nzra'n nun yɛ'n, sanngɛ be se-mɛn i sa fi! ?E si'm be wunnin i wlɛ kpa kɛ i yɛ ɔ ti Krist nin-ɔn? Bian nga liɛ'n, e si i finwlɛ, sanngɛ Krist liɛ'n, sɛ ɔ ba'n, sran fi su si-mɛn i finwlɛ. I sɔ'n ti, kɛ Jésus kle like Nyanmiɛn i sua nun'n, ɔ kpan seli kɛ: «?An si min, an si min finwlɛ? Nán m bɔbɔ n tiaun yɛ m bali-ɔ, sanngɛ sran ng'ɔ sunmannin min'n ti nanwlɛfuɛ, an si-mɛn i. M bɔbɔ n si i, i wun lɔ yɛ n fin-ɔn, i yɛ ɔ sunmannin min-ɔn.» Ɔ man be waan be ´trɛ i, sanngɛ i tralɛ cɛn nian ju-man ti sran fi sa a kɛn-mɛn i. Sran sɔ'm be nun lɔuun kpa be lafili i su, yɛ be seli kɛ: «?Sɛ Krist ba'n, ɔ ´yi atrɛ tra bian nga liɛ'n?» Farizifuɛ'm be ti i wun aswre nga sran'm be tu'n. Ɔ man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin Farizifuɛ'm be yili sonja mun kɛ be ko trɛ i. Jésus seli kɛ: «N tɛ o amun wun wa kan, ɔ yo kan'n, n ´kɔ sran ng'ɔ sunmannin min'n i sin. An wa kunndɛ min, yɛ an su wun-man min, afin lika nga n ´kɔ lɔ'n, an su kwla kɔ-man lɔ.» Zuif'm be usali bé wun kɛ: «?Nin yɛ ɔ wa kɔ bɔ e su wun-mɛn i nin-ɔn? ?Ɔ wa kɔ Zuif'm bɔ b'a sanndi b'a ko tran Grɛk'm be nun'n bé sin nan ɔ ´kle Grɛk'm be like?» ?Kɛ ɔ se kɛ, e wa kunndɛ i nan e su wun-mɛn i'n, yɛ kɛ ɔ se kɛ lika nga ɔ ´kɔ lɔ'n e su kwla kɔ-man lɔ wie'n, i bo yɛlɛ onin? Bé cɛn dilɛ'n i cɛn kasiɛn b'ɔ ti bé cɛn dilɛ sɔ'n i nun dan'n, Jésus jrannin be afiɛn lɛ nan ɔ'a kpan ɔ'a se kɛ: «Sran kwlaa nga nzue we kun i'n, ɔ bla ń sin wa nɔn. Sran ng'ɔ lafi n su'n, i anwlɛn'n wa kaci kɛ nzue ti sa, i nun yɛ nzue ba bɔ be nun nzue'n man nguan'n be ´fin-ɔn.» Afin e kɛnngɛn i sɔ Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n nun. Sa ti b'ɔ seli sɔ'n yɛlɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n bɔ be nga be wa lafi i su'n be ´nyɛn i'n. Ke ɔ ´yo sɔ'n, wuun Nyanmiɛn nian fa-man i Wawɛ'n nian man-man, afin ɔ nian yi-man Jésus i wafa ng'ɔ ti'n i nglo. Kɛ sran sɔ'm be nun wie'm be tili ndɛ sɔ'n, be seli kɛ: «Bian nga yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sakpa-a.» Wie'm be kusu be waan: «Bian nga yɛ ɔ ti Krist nin-ɔn.» Yɛ wie'm be usali kɛ: «Ai, Galile yɛ Krist'n fin-ɔn? ?B'a klɛ-mɛn i Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n nun kɛ Krist'n ´fin David osu'n nun, b'a klɛ-mɛn i kɛ ɔ fin Bɛtleɛm b'ɔ ti David i klɔ'n i su lɔ ?» I sɔ'n ti sran'm be bubuli bé wun nun. Be wie'm be waan be ´trɛ i, sanngɛ sran fi sa a kɛn-mɛn i. Kɛ sonja'm be sali bé sin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin Farizifuɛ'm be wun lɔ'n, be usali be kɛ: «?Ɔ yo sɛ yɛ amu'an trɛ-mɛn i a ba-man-an?» Yɛ sonja'm be seli kɛ: «Sran fi nian kan-man ndɛ kɛ bian nga sa le.» Farizifuɛ'm be usali be kɛ: «?Amun kusu, amun man ɔ'a laka amun wie? ?E kpɛnngbɛn mun nin Farizifuɛ'm be nun wie a lafi i su? Sran nga'm be liɛ'n, be si-man mmla'n ɔ man Nyanmiɛn a bo be sannzan!» Nikodɛm b'ɔ le kun ɔ ɔli Jésus wun lɔ'n, ɔ ti Farizifuɛ sɔ'm be nun kun, ɔ seli be kɛ: «E mmla'n nun sran nga be nian ti-mɛn i nuan nun ndɛ bɔ be nian wun-man sa ng'ɔ yoli'n, be bu-mɛn i fɔ.» Be seli i kɛ: «?Ɔ kusu, a ti Galilefuɛ? Kanngan Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n nian, a ´wun kɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ fi fin-man Galile.» [ Kɛ ɔ yoli sɔ'n, nga jao kɔ i awlo, nga jao kɔ i awlo. Yɛ Jésus kusu ɔli Olivie Oka'n su lɔ-ɔ. Kɛ aliɛ cɛnnin nglɛmun kpa'n, ɔ sɛli i sin Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ ekun. Sran'm be kwlaa be bɛli i wun lɛ. Ɔ trannin ase yɛ ɔ sɔli be like klelɛ'n su-ɔ. Mmla klefuɛ mun nin Farizifuɛ'm be nin bla kun bɔ be wunnin i kɛ ɔ su kunndɛ bian i wun bo'n bali. Be jrɛnnin i sran'm be afiɛn lɛ, be seli Jésus kɛ: «Nja, bla nga e ko trɛli i nin bian, ɔ su kunndɛ bian i wun bo.» Moiz klɛli mmla'n nun kɛ bla ng'ɔ yo sa kɛ nga sa'n, e `fin i yɛbuɛ e kun i. ?Yɛ ɔ kusu, ɔ wan nzɛ ? Be kɛnnin i sɔ kɛ be ´fa sɛ i nian nan be ´nyan sa wie jran su sɛnmɛn i. Sanngɛ Jésus kɛnnin i wun ase ɔ fɛ i sa klɛklɛ asiɛ wun. Kɛ be tɛ usɛ i sa'n, ɔ mɛnnin i wun su, ɔ seli be kɛ: «Amun nun sran ng'ɔ nian yo-man sa tɛ kaan sa le'n, man ɔ dun mmua fin i yɛbuɛ.» Yɛ ɔ kɛnnin i wun ase ɔ sɔ asiɛ i klɛklɛlɛ'n su ekun-ɔn. Kɛ be tili ndɛ sɔ'n, be kpɛnngbɛn mun nga jao blɛlɛ kɔ nga jao blɛlɛ kɔ lele ɔ fa toli be kanngan mun, ɔ kali Jésus nin bla'n b'ɔ jin afiɛn lɛ'n. Yɛ Jésus mɛnnin i wun su ɔ usɛli i kɛ: «?Mmo, be o nin? ?Sran fi a se-man kɛ ɔ ´kun wɔ?» Yɛ i waan: «Ɛɛn, Nja.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «N kusu, n se-man kɛ be `kun wɔ. Kɔ, sanngɛ nán yo sɔ kun.»] Jésus kan kleli be ekun kɛ i yɛ ɔ kpaja mɛn nun-ɔn. I waan sran ng'ɔ su i su'n, kpajalɛ sɔ'n b'ɔ man nguan'n, ɔ man ɔ ´wun ase, yɛ ɔ su nanti-man aosin'n nun le. I sɔ'n ti, Farizifuɛ'm be seli i kɛ: «A yi ɔ bɔbɔ ɔ wun ayɛ, ɔ wun ndɛ nga a kan'n ti-man nanwlɛ.» Jésus seli be kɛ: «Ɔ ti nanwlɛ kɛ n kan m bɔbɔ min wun ndɛ, kannzɛ n kɛn i sɔ'n, ɔ ti nanwlɛ, afin n si n finwlɛ nin n kɔwlɛ. Sanngɛ an si-man n finwlɛ nin n kɔwlɛ. Amun liɛ'n, an kan sran wun ndɛ kɛ klɔ sran fa yo'n sa, sanngɛ n liɛ'n n kan-man sran wun ndɛ. Sɛ sran nga an wun kɛ n ´kɛn i wun ndɛ'n, wuun ɔ ti nanwlɛ, afin nán n ngunmin yɛ n kan ndɛ sɔ nin-ɔn, sanngɛ sran ng'ɔ sunmannin min'n ɔ jin ń sin. Be klɛli amun mmla'n nun kɛ, sɛ sran nnyɔn be kan ndɛ kun'n, ɔ ti nanwlɛ. N kan m bɔbɔ min wun ndɛ, yɛ n Si b'ɔ sunmannin min'n, i kusu ti n lalofuɛ.» I sɔ'n ti be usɛli i kɛ: «?Ɔ Si'n wo nin?» Jésus seli be kɛ: «An si-man min nin n Si'n. Sɛ an si min'n, wuun an si n Si kusu.» Kɛ Jésus ´kle like Nyanmiɛn i sua'n nun b'ɔ o sika guawlɛ'n i wun lɛ'n, yɛ ɔ kannin ndɛ sɔ nin-ɔn. Sran fi a trɛ-mɛn i, afin i cɛn'n nian ju-man. Jésus seli be ekun kɛ: ɔ su kɔ, be wa kunndɛ i, sanngɛ bé sa tɛ'n ´ka bé wun be ´wu. I waan lika ng'ɔ kɔ lɔ'n, be su kwla kɔ-man lɔ wie. Zuif'm be usali kɛ: «?Ɔ wa kun i wun ti yɛ ɔ se kɛ lika ng'ɔ kɔ lɔ'n e su kwla kɔ-man lɔ wie-ɔ?» Yɛ ɔ seli be kɛ: «An ti asiɛ'n su wafuɛ, n kusu n ti nglo lɔfuɛ, an ti mɛn nga nunfuɛ, n liɛ'n, n ti-man mɛn nga nunfuɛ. I sɔ'n ti yɛ n seli amun kɛ amún sa tɛ'n ´ka amun wun nan amun ´wu nin-ɔn, afin sɛ an lafi-man sran wafa nga n ti su'n, amún sa tɛ'n ´ka amun wun amun ´wu.» Be usɛli i kɛ: «?A ti ɔ liɛ sɛ?» Ɔ seli be kɛ: «Sran wafa nga n ti'n, yɛ n kan kleli amun i bo bolɛ nun nin-ɔn. Amún wun ndɛ kpanngban o lɛ bɔ n kwla kan n jran su bu amun fɔ. Sanngɛ sran ng'ɔ sunmannin min'n ti nanwlɛfuɛ ti ɔ man ndɛ ng'ɔ kan kleli min'n, i yɛ n kan-an.» B'a wun-mɛn i wlɛ kɛ i Si ndɛ yɛ ɔ kan kle be-ɔ. I sɔ'n ti ɔ seli be kɛ: «Cɛn nga an man m bɔ n kacili Sran'n n su'n, i cɛn sɔ'n nun yɛ amun ´si n wafa nga n ti nin-ɔn. I cɛn sɔ'n nun yɛ amun ´si kɛ m bɔbɔ n kpɛ-man n klun n yo-man like fi san ndɛ nga n Si kan kle min'n yɛ n kan-an. Sran ng'ɔ sunmannin min'n, ɔ jin ń sin. Ɔ'a jao-man ń sin, afin n yo i klun sa cɛn kwlaa.» Ndɛ sɔ'n bɔ Jésus kannin'n ti'n, sran kpanngban kpa be lafili i su. Yɛ ɔ seli Zuif nga be lafi i su'n be kɛ: «Sɛ an fa min ndɛ nga n kan'n su kpa'n, wuun an ti n sɔnnzɔnfuɛ sakpa, wuun amun ´si ndɛ ng'ɔ ti nanwlɛ'n, yɛ ndɛ nanwlɛ sɔ'n ti amun ´nyan amún ti.» Be seli i kɛ: «E ti Abraam anunman, e nian yo-man sran fi kanga le. ?Ɔ yo sɛ yɛ man a se kɛ, e ´nyan é ti nin-ɔn?» Jésus seli be kɛ: «Nanwlɛ, sɛ sa tɛ'n ti sran'n, wuun sran kwlaa ng'ɔ yo sa tɛ'n ɔ kaci i kanga. Kanga'n ka-man awlo kun nun titi, sanngɛ diewa ba'n ka awlo nun lɛ titi. Sɛ Nyanmiɛn Wa'n kpɔ amún ti'n, amun ´nyan amún ti mlɔnmlɔn. N si kɛ an ti Abraam anunman, sanngɛ an klo kɛ amun ´kun min, afin an fa-man ndɛ nga n kan'n su. Like nga n wunnin i mín Si wun lɔ'n, i ndɛ yɛ n kan-an, yɛ amun kusu, like nga amún si liɛ'n kleli amun'n, yɛ an yo-ɔ.» Be seli i kɛ: «E si'n yɛlɛ Abraam.» Jésus seli be kɛ: «Sɛ Abraam wa yɛlɛ amun'n, wuun sa nga Abraam yoli be'n, amun ´yo wie. N kannin ndɛ nanwlɛ nga Nyanmiɛn kan kleli min'n n kleli amun, sanngɛ an klo kɛ amun ´kun min. Abraam a yo-man sa kɛ nga sa le. Like nga amún si yo'n, i wie yɛ an yo-ɔ.» Be seli i kɛ: «Nán tekle ba yɛlɛ ye. E si ti kunngba cɛ, é si sɔ'n yɛlɛ Nyanmiɛn.» Jésus seli be kɛ: «Sɛ Nyanmiɛn ti amun Si sakpa'n, wuun amun ´klo ń sa, afin n fin Nyanmiɛn wun lɔ, i dunman nun yɛ n wo wa-a. Nán n tiaun yɛ m bali-ɔ, i yɛ ɔ sunmannin min-ɔn. ?Nguɛ ti yɛ an wun-man ndɛ nga n kan kle amun'n i wlɛ-ɔ? Afin an klo-man kɛ an ´tie. Amún si'n yɛlɛ mmusu'm bé si Satan'n, yɛ an klo kɛ amun ´yo amún si sɔ'n i klun sa. Kɛ ɔ fin i bo bolɛ nun'n, ɔ ti sran kunfuɛ, ɔ di-man nanwlɛ mlɔnmlɔn, afin ɔ si-man nanwlɛ'n. Ɔ bua ato, afin ato'n ti i nzuɛn, ato'n ti i junman, i yɛ ɔ ti ato buafuɛ'm be si nin-ɔn. N liɛ'n, kɛ n di nanwlɛ n kle amun'n ti, an lafi-man n su. ?Amun nun onin yɛ ɔ kwla si i wue nun se kɛ n yoli sa tɛ-ɔ? ?Sɛ n di nanwlɛ'n, nguɛ ti yɛ an lafi-man n su-ɔ? Sran ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ'n, ɔ tie ndɛ ng'ɔ kan'n. Kɛ bɔ an ti-mɛn i liɛ'n ti yɛ ndɛ ng'ɔ kan'n an ti-man nin-ɔn.» Zuif'm be seli i kɛ: «?Kɛ e se wɔ kɛ a ti Samarifuɛ nan like wie su ɔ su'n, e ndɛ'n ti-man nanwlɛ?» Jésus seli be kɛ: «Like su-man n su, sran yɛ m bu n Si-ɔ, sanngɛ an bu-man n sran. N liɛ'n, m bɔbɔ n kunndɛ-man n dunman, sran kun yɛ man n nyan dunman-an, i yɛ ɔ ´kpɛ e nun-ɔn. Nanwlɛ, sran ng'ɔ fa min ndɛ'n su'n, ɔ su wu-man mlɔnmlɔn.» Zuif'm be seli i kɛ: «Siɛn'n, y'a wun i wlɛ kpa kɛ like wie su wɔ su. Abraam wuli, yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be wuli, sanngɛ ɔ li ɔ waan sran ng'ɔ fa ɔ ndɛ'n su'n, ɔ su wu-man mlɔnmlɔn. ?A ti kpa tra e nannan Abraam b'ɔ wuli'n? Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kusu be wuli. ?Ɔ kpa'n, a bu ɔ wun sɛ?» Jésus seli kɛ: «Sɛ m bɔbɔ n dunman yɛ n kunndɛ'n, n su nyɛn-mɛn i. N Si bɔ amun waan ɔ ti amun Nyanmiɛn'n, i yɛ man n nyan dunman-an. Sanngɛ an si-mɛn i, n liɛ'n n si i. Sɛ n se kɛ n si-mɛn i'n, wuun n ti ato buafuɛ kɛ amun sa. Sanngɛ n si i, yɛ n fɛ i ndɛ'n su. Kɛ amun nannan Abraam bu kɛ ɔ ´wun mín cɛn'n, ɔ yo i fɛ dan, ɔ wunnin cɛn sɔ'n yɛ i klun jɔli.» Yɛ Zuif'm be seli i kɛ: «?Ɔ bɔ a nian di-man afuɛ ablenun'n, a wunnin Abraam?» Jésus seli be kɛ: «Nanwlɛ, kɛ be ´wu Abraam'n, wuun n wo lɛ.» I sɔ'n ti be isali yɛbuɛ kɛ be ´fa fin i, sanngɛ ɔ fin Nyanmiɛn i sua'n nun lɛ fiteli blɛlɛlɛ. Kɛ Jésus ´sin'n, ɔ wunnin anyansifuɛ kun bɔ be wuli i nin i'n. I sɔnnzɔnfuɛ'm be usɛli i kɛ: «?Baba, bian nga, ɔ yo sɛ ti yɛ be wuli i anyansifuɛ-ɔ, i bɔbɔ yoli sa wie annzɛ i si nin i nin be yoli sa wie ti yɛ be wuli i sɔ-ɔ?» Jésus seli kɛ: «Nán kɛ i bɔbɔ annzɛ i si nin i nin be yoli sa wie ti-ɔ. Sanngɛ be wuli i sɔ nan i ti be `wun sa nga Nyanmiɛn yo'n. Kɛ lika'n tɛ o nun'n, man e di sran ng'ɔ sunmannin min'n i junman'n. Lika'n su wa san, kɛ ɔ ko san'n, sran fi kwla di-man junman. Kɛ n wo mɛn'n nun wa'n, min yɛ n kpaja mɛn'n nun-ɔn.» Kɛ i nuan tɔli'n, ɔ tɛli i nuan nzue, ɔ fɛ i sa kpitali fa nan ɔ'a fa kpɛ anyansifuɛ'n i nyinma'n su, yɛ ɔ seli i kɛ ɔ ɔ ko wunnzin i nyrun gble nga be flɛ i Silɔe'n nun. Dunman sɔ'n i bo yɛlɛ Sunmanfuɛ. Ɔ ɔli lɔ ko wunnzinnin nun, kɛ ɔ ´sɛ i sin'n, ɔ'a wun ase. I tranfuɛ nin be nga laa be wun kɛ ɔ srɛsrɛ'n, be seli kɛ: «?Nán bian'n b'ɔ tran le sa srɛsrɛ ninnge'n yɛ?» Be wie'm be waan: «I-ɔ.» Be wie'm be kusu be waan: «Nɛ́n i-ɔ, sanngɛ ɔ fɛ i». Yɛ i bɔbɔ waan: «Min-ɔn.» Ɔ man be usɛli i kɛ: «?Ɔ yo sɛ yɛ ɔ nyinma'n tikeli-ɔ?» Ɔ seli be kɛ: «Bian nga be flɛ i kɛ Jésus'n, ɔ kpita nnɔtiɛ fa kpɛli mín nyin su, ɔ seli n kɛ n ko wunnzin nun Silɔe'n nun. N wɔli n ko wunnzinnin nun, kpɛkuun m'an wun ase.» Be usɛli i kɛ: «?Bian sɔ'n wo nin?» Ɔ tɛli su kɛ: «M'an wun-man kan ɔ ɔli-ɔ.» Be fa bian sɔ'n b'ɔ ti anyansifuɛ bɔ i nyin tikeli'n wɔli Farizifuɛ'm be nyrun lɔ. Afin le kun sɔ'n bɔ Jésus kpita nnɔtiɛ fa tikeli i nyin'n, ɔ ti wunmiɛn-delɛ-cɛn. I sɔ'n ti Farizifuɛ'm be kusu be usali bian'n kɛ ɔ yoli b'ɔ man ɔ wunnin ase'n. Ɔ seli be kɛ: «Ɔ fa nnɔtiɛ kaan kpɛli mín nyin su, n ko wunnzinnin min nyrun nun yɛ n wunnin ase-ɔ.» Farizifuɛ'm be wie'm be seli kɛ: «Bian sɔ'n ci-man wunmiɛn-delɛ-cɛn'n, ɔ man nán Nyanmiɛn yɛ ɔ sunmɛnnin i-ɔ.» Be wie'm be kusu be waan: «?Sɛ sran kun ti sa tɛ yofuɛ'n, ɔ yo sɛ yɛ ɔ kwla yi atrɛ kɛ nga sa-a?» Kpɛkuun b'a bu bé wun nun. Farizifuɛ'm be usali anyansifuɛ'n ekun kɛ: «?Kɛ ɔ tikeli ɔ́ nyin'n, ɔ bɔbɔ a bu i sɛ?» Ɔ tɛli su kɛ: «Ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ.» Sanngɛ Zuif'm b'a lafi-man su kɛ ɔ ti anyansifuɛ yɛ ɔ'a wun ase-ɔ, san be flɛli i si nin i nin be usali be. Be usali be kɛ: «?Amún wa'n bɔ an kɛn i ndɛ kɛ be wuli i anyansifuɛ'n i yɛ? ?Ɔ yo sɛ yɛ ɔ'a wun ase-ɔ?» I si nin i nin be tɛli su kɛ: «E si kɛ é wa nin-ɔn, e wuli i anyansifuɛ. Sanngɛ kɛ ɔ yoli b'ɔ man ɔ'a wun ase'n, y'a wun-mɛn i wlɛ. Yɛ sran ng'ɔ tike i nyinma'n, e si-mɛn i. I bɔbɔ yɛ ɔ o lɛ-ɔ, ɔ ti-man bakan, an `usɛ, ɔ ´kan.» Sa ti bɔ i si nin i nin be seli sɔ'n yɛlɛ kɛ srɛ kun be Zuif'm bé wun. Afin Zuif'm b'a dun mmua wun bé wun be nɛn a sɛ su kɛ sran kwlaa ng'ɔ se kɛ Jésus ti Krist'n, be ´kɛn i bo ɔ su wlu-man Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun kun. I sɔ'n ti yɛ i si nin i nin be seli kɛ: «Ɔ ti-man bakan, an `usɛ i nin-ɔn.» Farizifuɛ'm be flɛli anyansifuɛ'n ekun yɛ be seli i kɛ: «La Nyanmiɛn ase, e si kɛ bian sɔ'n ti sa tɛ yofuɛ.» Ɔ seli be kɛ: «Sɛ ɔ ti sa tɛ yofuɛ o, n wun-mɛn i wlɛ. Sa kun nga n wun i wlɛ'n, yɛlɛ kɛ laa n ti anyansifuɛ, sanngɛ siɛn'n m'an wun ase.» Be usɛli i kɛ: «?Nguɛ yɛ ɔ yo mannin wɔ-ɔ? ?Ɔ yoli ɔ nyinma'n sɛ yɛ ɔ tikeli-ɔ?» Ɔ tɛli be su kɛ: «M'an kan kle amun laa, amu'an fa-man su. ? Ɔ yo sɛ yɛ an klo kɛ n kɛn i ekun-ɔn? ?Amun kusu, an klo kɛ amun ´kaci i sɔnnzɔnfuɛ wie?» Be kpɛli i nzowa, be seli kɛ: «Wɔ yɛ a ti bian sɔ'n i sɔnnzɔnfuɛ-ɔ, e liɛ'n, e ti Moiz i sɔnnzɔnfuɛ.» E si kɛ Nyanmiɛn kan ndɛ kleli Moiz, sanngɛ bian nga liɛ'n, e si-mɛn i finwlɛ bɔbɔ. Ɔ seli be kɛ: «Eee, abonuan sa yɛlɛ nga, kannzɛ an se kɛ an si-mɛn i finwlɛ'n, sanngɛ n liɛ'n, ɔ tikeli min nyinma'n! E si kɛ sɛ sa tɛ yofuɛ se Nyanmiɛn kɛ ɔ yo sa'n, ɔ tɛ-man su, sanngɛ sran ng'ɔ bu i sran bɔ i nyin yi'n, i sɔfuɛ'n yɛ ɔ tɛ i su-ɔ. E nian ti-mɛn i le kɛ sran kun a tike sran bɔ be wu i nin anyansi'n i nyinma le. Sɛ nán Nyanmiɛn yɛ ɔ sunmannin bian sɔ'n, wuun ɔ kwla yo-man like fi.» Be seli i kɛ: «?Ɔ bɔ kɛ be wuli wɔ'n, sa tɛtɛ'n yɛ ɔ ti ɔ junman'n, a wa kle ye like?» Yɛ be kɛnnin i bo-ɔ. Jésus tili i kɛ b'a kɛn i bo. Ɔ ko wunnin i nan ɔ'a usɛ i kɛ: «?A lafi i b'ɔ kacili Sran'n i su?» Ɔ tɛli su kɛ: «Nja, kle min sran sɔ'n man n lafi su.» Jésus seli i kɛ: «A wunnin i, i yɛ ɔ su kan ndɛ klɛ wɔ yɛ'n.» Ɔ man ɔ seli kɛ: «Nannan, n lafi wɔ su.» Yɛ ɔ kotoli i bo mɛnmɛnnin i-ɔ. Yɛ Jésus seli kɛ: «M bali mɛn'n nun sran'm be nun kpalɛ nan be nga be wun-man ase'n be `wun ase, yɛ be nga be wun ase'n, be `kaci anyansifuɛ.» Kɛ Farizifuɛ wie'm bɔ be nin i o lɛ'n be tili ndɛ sɔ'n, be usɛli i kɛ: «?E kusu e ti anyansifuɛ wie?» Jésus tɛli be su kɛ: «Sɛ an ti anyansifuɛ'n, wuun be bu-man amun sa tɛ yofuɛ, sanngɛ kɛ amun waan an wun ase'n, ɔ man amún sa tɛ'n ´ka amun wun.» Nanwlɛ, sran ng'ɔ sin-man bua'm be tuin'n i anuan'n nun b'ɔ sin lika uflɛ wlu lɔ'n, ɔ ti awiefuɛ nin kakajefuɛ. Sanngɛ sran ng'ɔ sin anuan'n nun'n, i yɛ ɔ ti bua tafuɛ nin-ɔn. Sran ng'ɔ nian anuan su'n, ɔ tike i anuan, bua'm be ti i nɛn'n. Bua'm be ti i liɛ, ɔ fa be dunman'n flɛflɛ be, ɔ fa be fite guasu lɔ. Kɛ ɔ'a fa be kwlaa a fite lɔ'n, ɔ dun mmua be nyrun, be su i su, afin be si i nɛn'n. Be su-man sran wie su, sanngɛ be wanndi i, afin be si-mɛn i nɛn'n. Jésus bu nyanndra sɔ'n kleli be, sanngɛ b'a wun-man like ng'ɔ kɛn i ndɛ kle be sɔ'n i wlɛ. Jésus seli be ekun kɛ: «Nanwlɛ, n ti bua'm be tuin'n i anuan. Be kwlaa nga be dunnin mmua min nyrun'n, be ti awiefuɛ nin kakajefuɛ, sanngɛ bua'm b'a su-man bé su. N liɛ'n, n ti anuan, sran ng'ɔ sin min nun'n, ɔ ´fite nun, ɔ ´wlu, ɔ ´fite, yɛ ɔ ´nyan didiwlɛ. Bua'm be wualɛ, nin be kunlɛ, nin be nunnunlɛ ti yɛ awiefuɛ'n ba-a, sanngɛ n liɛ'n kɛ ɔ ko yo nan bua'm b'a nyan nguan'n, nan b'a nyan bé ti nan bé wun a jɔ be fɔuun'n ti yɛ m bali-ɔ.» N liɛ'n, n ti bua tafuɛ kpa, bua tafuɛ kpa'n fɛ i wun to i bua'm bé ti. Sanngɛ bua sunianfuɛ'n b'ɔ ti-man bua tafuɛ, bɔ bua'm be ti-mɛn i liɛ'n, kɛ ɔ wun kɛ gboklo'n su ba'n, ɔ yaci be wanndi. Gboklo'n ɔ'a wlu be nun kpɛkuun b'a bo a sanndi. Sa ti b'ɔ wanndi'n yɛlɛ kɛ ɔ ti junman difuɛ, i sika yɛ ɔ kunndɛ-ɔ, ɔ man bua'm be ndɛ miɛn-mɛn i. M bua'm be wie be o lɛ bɔ be nun-man tuin nga nun. San n ´fa be sɔfuɛ mun ba, be ´ti min nɛn, be akpasua'n ´yo kun yɛ be tafuɛ'n ´yo kunngba. Min wun bɔ n fa man nan m'an nyan nguan ekun'n ti'n, n Si klo min. Sran fi kwla kpɛ-man min nguan'n i sin, m bɔbɔ n klun su yɛ n fa min wun man-an. N kwla fa min wun man, yɛ n kwla nyan nguan ekun. Afin i sɔ yɛ n Si kan kleli n kɛ n yo-ɔ. Ndɛ sɔ'n ti Zuif'm be buli bé wun nun ekun. Be nun kpanngban be seli kɛ: «Like wie su i su. I ti a saci. ?Nguɛ ti yɛ an tie ndɛ ng'ɔ kan nin-ɔn? » Yɛ wie'm be seli kɛ: «I ndɛ ng'ɔ kan'n, ɔ fa-man sran bɔ asiɛ usu a saci i'n i ndɛ. ?Asiɛ usu kwla tike anyansifuɛ nyinma?» Kɛ wawa'n kpɛnnin bɔ be ´di Nyanmiɛn i sua'n i Nyanmiɛn sa nun wlalɛ'n i cɛn'n Zerizalɛm lɔ'n, Jésus wlan-wlan ala'n bɔ be flɛ i Salomɔn'n, i bo Nyanmiɛn i sua'n nun lɛ. Zuif'm be kpɛ sin yiɛli i, yɛ be usɛli i kɛ: «?Cɛn onin bɔ cɛ yɛ wɔ man é wla'n ´gua ase-ɔ? Sɛ wɔ yɛ a ti Krist'n, di i nanwlɛ weiin kle ye.» Jésus seli be kɛ: «N kan kleli amun laa, amu'an lafi-man n su. Sa nga n yo be min Si i dunman nun'n, be ti n lalofuɛ. Sanngɛ an lafi-man n su, afin an nun-man m bua'm be nun wie. M bua'm be ti min nɛn, n si be, yɛ be su n su. M man be anannganman nguan, be su nunnun-man le, yɛ sran fi su de-man be ń sa nun. N si b'ɔ fa be mannin min'n i dan'n tra like'n kwlaa, yɛ sran fi kwla de-man be i sa nun. Min nin n Si e ti kun.» Zuif'm be fali yɛbuɛ ekun kɛ be ´fa fin i. Jésus seli be kɛ: «N yoli man an wunnin sa kpakpa bɔ n yo be n Si fanngan nun'n. ?Sa sɔ'm be nun onin ti yɛ man amun waan amun ´fin n yɛbuɛ kun min-ɔn?» Zuif'm be tɛli i su kɛ: «Nán kɛ sa kpa bɔ a yoli'n ti yɛ e waan e ´kun wɔ-ɔ, sanngɛ Nyanmiɛn dunman bɔ a saci'n, yɛ ɔ bɔ a ti sran bɔ a yo ɔ wun kɛ a ti Nyanmiɛn'n, i ti yɛ e waan e ´kun wɔ-ɔ.» Jésus seli be kɛ: «?B'a klɛ-mɛn i amun mmla nun kɛ Nyanmiɛn seli kɛ: ‹An ti kɛ Nyanmiɛn sa ?› » E si kɛ sran fi kwla nunnun-man Nyanmiɛn ndɛ nga be klɛli'n. Be klɛli i kɛ be nga Nyanmiɛn fɛ i mmla mannin be'n be ti kɛ Nyanmiɛn sa. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, m bɔ Nyanmiɛn fa min sieli kɛ n di i junman'n, b'ɔ sunmannin min mɛn nun'n kɛ n se kɛ n ti i Wa'n, nguɛ ti yɛ an se kɛ n saci i dunman-an? Sɛ n yo-man sa nga n Si yo be'n, nán an lafi n su! Sɛ n yo be'n, kannzɛ an lafi-man m bɔbɔ n su'n, sanngɛ an `lafi sa sɔ'm be su nan amu'an wun i wlɛ kpa kɛ min nin min Si e ti sran wunmuan. I sɔ'n ti be bali ekun, be waan be ´trɛ i, sanngɛ ɔ floli bé sa nun. Jésus ɔli Zurdɛn'n sin lɔ ekun, lika nga Zan yoli sran'm be batɛm lɔ laa'n, i nun lɔ yɛ ɔ wɔli-ɔ, ɔ trannin lɔ. Sran kpanngban be bɛli i wun lɛ, yɛ be seli i kɛ: «Zan ɔ'a yi-man atrɛ fi sanngɛ bian nga i wun ndɛ ng'ɔ kannin'n, i kwlaa sɔ'n ti nanwlɛ.» Yɛ sran kpanngban be lafili i su lika sɔ'n nun lɛ. Bian kun be flɛ i kɛ Lazar, ɔ tɔli tukpacɛ. Ɔ fin Betani kan Mari nin i niaan bla Mart be fin lɔ'n. Mari sɔ'n yɛ ɔ fa parfɛn guali e Min'n wun yɛ ɔ fɛli i timuɛn nunnun i ja wun nin-ɔn. Lazar sɔ'n b'ɔ tɔli tukpacɛ'n ɔ ti i niaan. I niaan bla nnyɔn sɔ'm be sunmannin sran kɛ ɔ ko se be Min Jésus kɛ i sran kpa'n ɔ'a tɔ tukpacɛ. Kɛ Jésus tili i sɔ'n, ɔ seli kɛ: «Tukpacɛ sɔ'n ti-mɛn i wie liɛ, sanngɛ ɔ tɔli tukpacɛ sɔ'n nan Nyanmiɛn dunman'n fu yɛ i ti Nyanmiɛn man i Wa'n `nyan nyrun.» Jésus klo Mart nin i niaan bla yɛ Lazar bé sa. Kɛ ɔ tili i kɛ Lazar a tɔ tukpacɛ'n, ɔ dili le nnyɔn lika ng'ɔ o lɔ bɔ be seli i kɛ ɔ'a tɔ tukpacɛ'n nun lɛ. I sin, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ: «Man e wɔ Zide lɔ.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be seli i kɛ: «Baba, kɛ Zuif'm be kunndɛ kɛ be ´fin wɔ yɛbuɛ be ´kun wɔ'n ɔ nian cɛ-man. ?Yɛ a ´kɔ lɔ ekun-ɔn?» Jésus seli be kɛ: «?Cɛn ba kun nun dɔ'n ti-man blu-nin-nnyɔn? Sɛ sran kun nanti wia nun'n, i ja kpla-man, afin ɔ wun lika'n weiin. Sanngɛ sɛ sran kun nanti kɔnguɛ'n, i ja kpla, afin ɔ wun-man ase.» Kɛ i nuan tɔli'n, ɔ seli be kɛ: «E janvuɛ Lazar a lafi, sanngɛ n ´kɔ i tinngelɛ.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be seli i kɛ: «Nannan, sɛ ɔ su lafi'n, wuun ɔ ´yo juejue.» I wie ndɛ yɛ Jésus kannin-ɔn, sanngɛ be buli i kɛ lafilɛ kpakpa ndɛ yɛ ɔ kannin-ɔn. Ɔ man Jésus seli be weiin kɛ: «Lazar a wu. Amun ti kɛ n nun-man lɔ'n ɔ yo n fɛ, i sɔ'n nun yɛ amun ´lafi n su-ɔ. Sanngɛ man e wɔ i wun lɔ.» I sɔ'n ti'n, Tomas bɔ be flɛ i kɛ Nda'n, ɔ seli i wiengu sɔnnzɔnfuɛ kun nga'm be kɛ: «Man e kusu e wɔ wie nan be kun ye ngba.» Kɛ Jésus juli lɔ'n, ɔ wunnin kɛ be sieli Lazar ɔ'a di le nnan. Betani nin Zerizalɛm be afiɛn ti kilo nsan. Zuif kpanngban kpa be bali Mart nin Mari be yako yolɛ be niaan'n i wie'n ti. Kɛ Mart tili kɛ Jésus su ba'n, ɔ ɔli i atin kpalɛ, sanngɛ Mari ti awlo lɔ. Mart seli Jésus kɛ: «Nannan, sɛ ɔ ti kɛ a o wa sa'n, wuun n niaan'n ɔ'a wu-man. Sanngɛ kɛ e o yɛ'n bɔbɔ, n si kɛ like nga a se Nyanmiɛn kɛ ɔ yo man wɔ'n, ɔ ´yo.» Jésus seli i kɛ: «Ɔ niaan'n ɔ wa cɛn.» Yɛ Mart seli kɛ: «N si kɛ mɛn'n i awieliɛ bɔ sran'm be ´cɛn'n, ɔ ´cɛn.» Jésus seli i kɛ: «Min yɛ n cɛn sran mun-ɔn, m bɔbɔ min yɛ be flɛ min nguan nin-ɔn. Sran kwlaa ng'ɔ lafi n su'n, sɛ ɔ wu'n, ɔ ´nyan nguan ekun. Yɛ sran nga i nyin o su b'ɔ lafi n su'n, ɔ su wu-man le. ?A lafi ndɛ sɔ'n su?» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Ɛɛn. Nannan, n si kɛ wɔ yɛ a ti Krist nin-ɔn. A ti Nyanmiɛn Wa bɔ be waan ɔ ´ba mɛn'n nun'n.» Kɛ i nuan tɔli'n, ɔ ɔli ko flɛli i niaan bla Mari blɛlɛlɛ nan ɔ'a se i kɛ: «Nja ɔ'a ba, i waan a bla.» Kɛ Mari tili i sɔ'n, ɔ jao waka ɔli Jésus wun lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Jésus nian wlu-man klɔ'n nun'n, wuun ɔ tɛ o kan Mart nin i yiali lɛ'n. Kɛ Zuif'm bɔ be o Mari wun lɛ be ´luɛluɛ i'n, be wunnin kɛ ɔ'a jao waka a fite'n, yɛ be suli i su. Be buli i kɛ ɔ su kɔ asieliɛ su lɔ ko sun. Kɛ Mari juli kan Jésus o lɛ'n, yɛ kɛ ɔ wunnin i'n, ɔ kotoli i bo, yɛ ɔ seli i kɛ: «Nannan, sɛ ɔ ti kɛ a o wa sa'n, wuun n niaan'n ɔ'a wu-man.» Kɛ Jésus wunnin kɛ ɔ su sun, bɔ Zuif nga be nin i bali'n be sun wie'n, i anwlɛn'n kpɛli i klun, i wun yo i nyɛiin. Ɔ usali be kɛ: «?An sieli i nin?» Be seli i kɛ: «Nannan, bla wa nian.» Jésus sunnin. Ɔ man Zuif'm be seli kɛ: «Niɛn i klolɛ b'ɔ klo i-ɔ.» Be wie'm be seli kɛ: «?I b'ɔ tikeli anyansifuɛ'n i nyinma'n, ɔ yo sɛ yɛ ɔ yacili bian nga lɛ ɔ wuli-ɔ?» I anwlɛn'n kpɛli i klun ekun, ɔ ɔli ndia'n su lɔ. Ndia'n ti yɛbuɛ buɛ yɛ be fali yɛbuɛ kun nyinnin i anuan. Jésus seli kɛ: «An `yi yɛbuɛ'n.» B'ɔwuliɛ'n i niaan bla Mart seli kɛ: «Nannan, kɛ be sieli i'n, i le nnan yɛ, ɔ su kpɛ.» Jésus seli i kɛ: «?M'an se-man wɔ kɛ sɛ a lafi n su'n a ´wun kɛ Nyanmiɛn'n ti kpli?» Be yili yɛbuɛ'n. Jésus mɛnnin i nyin su niannin Nyanmiɛn su lɔ, yɛ ɔ seli kɛ: «N Si, kwla o, afin ndɛ nga n kannin'n, a tili. N si kɛ a ti min ndɛ'n titi, sanngɛ sa nga ti yɛ n se sɔ'n, n ´se sɔ nan sran nga be sin yia min yɛ'n, be `lafi su kɛ wɔ yɛ a sunmannin min-ɔn.» Kɛ i nuan tɔli'n, ɔ kpannin kekle kpa kɛ: «Lazar, fite!» B'ɔwuliɛ'n fiteli, tannin tanmue'm be cici i sa nin i ja, yɛ tannin kun kɛtɛ i ti. Jésus seli be kɛ: «An `nyannji i man ɔ wɔ.» Zuif'm bɔ be bali Mari wun lɛ'n bɔ be wunnin sa nga Jésus yoli'n, be nun kpanngban be lafili i su. Sanngɛ be nun wie'm be ko toli Farizifuɛ mun be kannin sa nga Jésus yoli'n kleli be. Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin Farizifuɛ'm be nin jɔlɛ difuɛ dandan mun be seli be kɛ: «E yo bian nga sɛ? Afin ɔ yi atrɛ kpanngban. Sɛ e yaci i lɛ nan ɔ yo sɔ'n, sran'm be kwlaa be ´lafi i su yɛ Rɔmfuɛ'm be wa saci e Nyanmiɛn'n sua'n nin e nvle'n.» Be nun kun bɔ be flɛ i kɛ Kaif'n b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn afuɛ sɔ nun'n, ɔ seli be kɛ: «An wun-man sa fi wlɛ. ?An bu-mɛn i akunndan kɛ sɛ sran'm be ti sran kun wu'n, ɔ ti kpa tra kɛ nvle wunmuan'n saci'n?» Nán kɛ i bɔbɔ yɛ ɔ kpɛli i ti nun kannin-ɔn, sanngɛ kɛ i yɛ afuɛ sɔ'n nun ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, yɛ man Nyanmiɛn fa wlɛli i nuan kɛ ɔ ´se kɛ san Jésus ´wu man nvle'n. Nán kɛ nvle sɔ'n ngunmin ti-ɔ, sanngɛ ɔ ´yo sɔ nan Nyanmiɛn `kɛn i mma'm bɔ be sanndili'n be kwlaa bo nun. Ɔ man kɛ ɔ fin cɛn sɔ'n nun'n, i kunlɛ akunndan yɛ be bu-ɔ. I sɔ'n ti'n, Jésus ɔ'a wlan-wlan-man nzra'n nun Zuif'm be afiɛn kun, sanngɛ ɔ tuli i bo lɛ ɔli aawlɛ flɛnnɛn i bue liɛ'n su klɔ kaan bɔ be flɛ i Efraim'n su, ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be trannin lɔ. Kɛ Zuif'm bé cɛn bɔ be flɛ i Delɛ-cɛn'n ɔ wa ju'n, sran kpanngban be fin klɔklɔ'm be su be dun mmua kɔ Zerizalɛm be ko yo bé wun saun nan Delɛ-cɛn'n sɔ'n ɔ'a ju. Be kunndɛli Jésus, kɛ be o Nyanmiɛn i sua'n nun lɛ'n, be usali be wiengu kɛ: «?An bu i sɛ, ɔ su ba-man cɛn'n bo wie?» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin Farizifuɛ mun b'a dun mmua b'a kan kle sran mun kɛ sɛ sran wie si kan Jésus wo'n, ɔ kan man be ko trɛ i. Kɛ ɔ ka le nsiɛn nan Delɛ-cɛn'n ɔ'a ju'n, Jésus ɔli Betani, lɔ yɛ Lazar b'ɔ cɛnnin i'n wo-ɔ. Kɛ ɔ o lɔ'n, be tɔn like mɛnnin i. Mart yɛ ɔ isali like sɔ'n mannin be-ɔ. Lazar kusu o be nga be nin Jésus di like'n be nun. Mari fali nar ngo muɛn litri sin bɔ i gua'n ti kekle kpa'n guali Jésus ja'n su, ɔ fɛ i timuɛn'n nunnunnin. Parfɛn sɔ'n i fannin'n deli sua'n. I sɔnnzɔnfuɛ'm be nun kun bɔ be flɛ i kɛ Zidas Iskariɔt'n bɔ i yɛ ɔ wa fɛ i man sran mun'n, ɔ seli kɛ: «?Nguɛ ti yɛ b'a yo-man parfɛn sɔ'n i atɛ denie ya nsan b'a fa man-man yalɛfuɛ mun-ɔn?» Nán kɛ yalɛfuɛ'm be ndɛ miɛn ti yɛ ɔ seli sɔ-ɔ, sanngɛ ɔ ti awiefuɛ, yɛ i yɛ ɔ sie be bɔlɛ nin-ɔn, yɛ sika nga be guɛ i nun'n, ɔ fa wie. Sanngɛ Jésus seli i kɛ: «Yaci i lɛ! Man ɔ sie i lɛ lele fa ju cɛn nga be ´sie min'n. Amun nin yalɛfuɛ mun yɛ amun ´ka wa titi-ɔ, sanngɛ n liɛ'n, min nin amun su tran-man wa titi.» Kɛ Zuif kpanngban kpa be tili kɛ Jésus o Betani lɛ'n, be ɔli lɔ, nán kɛ Jésus ngunmin ti-ɔ, sanngɛ be ɔli kɛ be ´ko wun Lazar bɔ Jésus cɛnnin i'n. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be buli Lazar i kunlɛ akunndan wie, afin i ti Zuif kpanngban b'a su-man be su kun, Jésus su yɛ be lafi-ɔ. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, sran kpanngban bɔ be bali Delɛ-cɛn'n i dilɛ'n, be tili kɛ Jésus su ba Zerizalɛm lɛ. Be fali mme nnya trali nun. Be fite ɔli i atin kpalɛ, be kpan seli kɛ: « Ozanna! Sran ng'ɔ ba e Min Nyanmiɛn dunman nun'n, Nyanmiɛn man ɔ nyan nguan. Nyanmiɛn man Izraɛl famiɛn'n nyan nguan.» Jésus kunndɛli aflunmun nga ɔ'a kpɛ cro'n kun fuli su, afin be klɛli i kɛ: « Siɔn wa bla, nán srɛ kun wɔ. Nian, ɔ famiɛn'n su ba, ɔ fu aflunmun nga ɔ'a kpɛ cro'n kun su.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be wun-man sa sɔ'n i wlɛ, sanngɛ kɛ Nyanmiɛn yili Jésus i sran wafa ng'ɔ ti'n i nglo'n, ɔ kpɛnnin be klun kɛ be klɛli i wun ndɛ'n nun kɛ be ´yo i sɔ, ɔ man kɛ be yoli i sɔ'n, ɔ kpɛnnin su. Le kun nga kɛ Jésus ´flɛ Lazar kɛ ɔ `fin ndia'n nun fite'n b'ɔ cɛnnin i'n, sran kpanngban'n bɔ be nin i o lɛ cɛn sɔ'n nun'n, b'a yaci-man sa sɔ'n i ndɛ kanlɛ. I sɔ'n ti sran kpanngban be bɛli i atin kpalɛ, afin be tili i atrɛ ng'ɔ yili'n. Ɔ man Farizifuɛ'm be seli be wiengu kɛ: «?An wun-mɛn i? An kwla yo-man like fi, sran'm be kwlaa be su wie i sin kɔ.» Be nga Nyanmiɛn i sɔlɛ'n ti be bali Zerizalɛm cɛn dilɛ nun'n, be nun wie'm be ti Grɛk. Be wa toli Filip b'ɔ fin Bɛtsaida Galile mɛn nun'n. Be seli i kɛ: «Nja, e waan e ´wun Jésus wun.» Filip ko kan kleli Andre, yɛ Andre nin Filip be ko kan kleli Jésus-ɔ. Jésus seli be kɛ: «M bɔ n kacili Sran'n, n sran wafa nga n ti'n i nglo yilɛ cɛn'n ɔ'a ju. Nanwlɛ, sɛ ble mma kun ɔ'a tɔ-man asiɛ wun ɔ'a saci-man'n, ɔ kɛ i kunngba, sanngɛ sɛ ɔ saci'n, ɔ wlɔ yɛ ɔ yo kpanngban. Sran nga i waan ɔ ´sɛsɛ i wun'n, ɔ ´kpɛ i nguan'n sin, sanngɛ sran ng'ɔ bu-mɛn i nguan'n like fi mɛn nga nun'n, ɔ ´cɛ lele ɔ ´nyan anannganman nguan. Sran nga i waan ɔ ´su min'n, man ɔ su n su, yɛ lika nga n wo nun'n, n sran sɔ'n ɔ ´tran lɔ wie. N Si ´bu sran ng'ɔ su min'n i sran.» «Siɛn'n, min akunndan'n ɔ'a sanngan. ?N ´se sɛ? ?N ´se kɛ: N Si, de min sa ng'ɔ wa ju yɛ'n nun? Sa sɔ'n ti yɛ m bali lele yɛ ɔ'a fa ju kɛ e ´se yɛ nin-ɔn.» N Si, yo man ɔ dunman'n fu. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, be tili sran kun nɛn nyanmiɛn su lɔ, sran sɔ'n seli kɛ: «M'an dun mmua yo man n dunman'n ɔ'a fu, yɛ n yo man ɔ wa fu ekun.» Sran nga be jin lɛ bɔ be tili'n be waan, nyanmiɛn'n yɛ ɔ su kpla-a. Wie'm be se kɛ: « Anz wie yɛ ɔ kan ndɛ kleli i-ɔ.» Sanngɛ Jésus seli be kɛ: «Nán n ti yɛ an tili i nɛn sɔ nin-ɔn, amun ti-ɔ. Siɛn'n, ɔ'a ju mɛn nga nunfuɛ'm be jɔlɛ difuɛ'n i ja su fa kɔlɛ, siɛn'n, be wa kan sran ng'ɔ sie mɛn nga'n i bo. Yɛ n kusu, sɛ be man n su'n, n yo man sran'm be kwlaa be ´ba n sin.» Ɔ kɛnnin i sɔ ´fa kleli i wulɛ wafa ng'ɔ wa wu'n. Sran'm be usɛli i kɛ: «E kɛnngɛn i mmla'n nun kɛ Krist su wu-man mlɔnmlɔn. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, ɔ yo sɛ yɛ man a se kɛ san be ´man i b'ɔ kacili Sran'n i su nin-ɔn? ?Sran b'ɔ kacili sɔ'n yɛlɛ wan ?» Jésus seli be kɛ: «Lika'n tɛ kpaja amún wun wa kan. Kɛ an tɛ wun ase'n, an `nanti nan lika'n ɔ'a dun-man amun. Sran ng'ɔ nanti aosin nun'n, ɔ wun-mɛn i bo. Kɛ lika'n tɛ kpaja amún wun wa'n, an `lafi kpajalɛ sɔ'n su nan an `kaci sran bɔ be wun ase.» Kɛ i nuan tɔli'n, ɔ ɔli mmua lɔ ko fiali be nyrun. Ɔ yili atrɛ kpanngban kpa be nyrun, sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, b'a lafi-mɛn i su. Kɛ ɔ yo nan ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai kannin'n ɔ'a `kpɛn su ti-ɔ. Ɔ seli kɛ: «?Nannan, ndɛ nga e kan kleli be'n, wan yɛ ɔ fali su-ɔ? ?Wan yɛ e Min Nyanmiɛn'n yili i like ng'ɔ yo'n i nglo kleli i-ɔ ?» Be kwla fa-man su yɛlɛ kɛ Ezai kɛnnin ekun kɛ: «Nyanmiɛn kacili be anyansifuɛ, ɔ man be keteli. Ɔ yoli sɔ nan be nyinma a wun-man ase, nan b'a wun-man sa wlɛ, nan b'a sa-man bé sin min wun nan m'an yo-man be juejue.» Ezai kannin sɔ yɛlɛ kɛ ɔ wunnin nyrun nga Jésus lɛ'n, kɛ ɔ wunnin i sɔ'n yɛ man ɔ kannin Jésus i ndɛ nin-ɔn. Ɔ nin i sɔ ngba'n, Zuif kpɛnngbɛn'm be nun kpanngban be lafili Jésus su, sanngɛ Farizifuɛ'm be ti, b'a yi-man bé wun nglo. Sɛ be yoli sɔ'n, wuun be kannin be bo Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun. Afin be klo dunman nga sran'm be bo be'n tra nga Nyanmiɛn bo be'n. Jésus kpan seli kɛ: «Sran ng'ɔ lafi n su'n, nán n su yɛ ɔ lafi-ɔ, sanngɛ sran ng'ɔ sunmannin min'n i su yɛ ɔ lafi-ɔ. Sran ng'ɔ wun min'n, wuun ɔ'a wun sran ng'ɔ sunmannin min'n. Min yɛ m bali mɛn'n nun kɛ n ´kpaja lika nun nan sran kwlaa ng'ɔ lafi n su'n ɔ'a tran-man aosin nun. Sran ng'ɔ ti min ndɛ'n b'ɔ fa-man su'n, nán min yɛ n ´kan-an, afin m'an ba-man kɛ m ma kan mɛnfuɛ'm be ndɛ, sanngɛ m bali be delɛ. Sran ng'ɔ sɔ-man min nun b'ɔ fa-man min ndɛ'n su'n, sran ng'ɔ nin i be ´di jɔlɛ'n wo lɛ. Ndɛ nga n kannin'n su yɛ be wa jran bu i fɔ mɛn'n i awieliɛ-ɔ. Afin ndɛ nga n kan'n, n kpɛ-man n ti nun yɛ n kan-an, sanngɛ n Si b'ɔ sunmannin min'n, i bɔbɔ yɛ ɔ kleli min ndɛ nga n kan'n nin ninnge wafa nga n kle nin-ɔn. Yɛ n si kɛ ndɛ ng'ɔ se n kɛ n kan'n, ɔ man sran nyan anannganman nguan. I sɔ'n ti, ndɛ nga n Si se n kɛ n kan'n, yɛ n kan-an.» Jésus sili kɛ i mɛn'n nun wa tulɛ'n nin i Si sin kɔlɛ'n ɔ'a ju, i sin nan b'a bo Delɛ-cɛn'n dilɛ'n bo. Kɛ ɔ fin i bo bolɛ nun'n, Jésus klo i fuɛ nga be o mɛn'n nun'n, ɔ klo be lele guɛ i ti nin i bo. Kɛ be ´di like'n, wuun mmusu'm bé si Satan'n ɔ'a dun mmua di a wla Simɔn wa Zidas Iskariɔt, kɛ ɔ `fa Jésus man sran mun. Jésus bɔbɔ si weiin kɛ i Si fali like'n kwlaa wlɛli i sa nun, ɔ si kɛ ɔ fin i Si Nyanmiɛn wun lɔ, yɛ ɔ su wa kɔ lɔ ekun. Ɔ jaoli aliɛ'n sin, ɔ yili i tralɛ dan'n, yɛ ɔ fali wunnzinnun kun cili i afiɛn. I sin ɔ guali nzue kpongbo kun nun, yɛ ɔ tɔli i sɔnnzɔnfuɛ'm bé ja wunnzinlɛ su-ɔ. Wunnzinnun'n b'ɔ ci i afiɛn'n, ɔ fa nunnunnin. Kɛ ɔ toli Simɔn Piɛr'n, ɔ seli i kɛ: «?Nannan, wɔ yɛ a wa wunnzin mín ja-a?» Jésus seli i kɛ: «Like nga n ´yo i yɛ'n, a nian wun-mɛn i wlɛ, sanngɛ cɛn wie lele a ´wun i wlɛ.» Piɛr seli i kɛ: «N liɛ'n, a su wunnzin-man n ja liɛ'n wie mlɔnmlɔn!» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Sɛ m'an wunnzin-man wɔ'n, n liɛ nun-man ɔ liɛ nun kun.» Simɔn Piɛr seli i kɛ: «Nannan, sɛ ɔ ti sɔ'n, nán wunnzin n ja'n ngunmin, sanngɛ wunnzin n sa'n nin n ti'n.» Jésus seli i kɛ: «Sran nga ɔ'a dun mmua wunnzin'n, san i ja yɛ ɔ wunnzin-ɔn, afin i wun ti yɛiin. Amun liɛ'n, an ti yɛiin, sanngɛ nán amun ngba-a.» Jésus si sran ng'ɔ ´fɛ i man sran mun'n ti yɛ ɔ seli kɛ be ngba be ti-man yɛiin nin-ɔn. Kɛ ɔ wieli bé ja wunnzin b'ɔ wlɛli i tralɛ'n, ɔ trannin ase aliɛ'n sin ekun yɛ ɔ usali be kɛ: «?An wun like nga n yoli amun'n i wlɛ?» An se kɛ n ti amun like klefuɛ nin amun min. Kɛ an se sɔ'n, ɔ ti nanwlɛ, afin kɛ n ti sɔ-ɔ. Sɛ m bɔ n ti amun like klefuɛ nin amun min'n, n wunnzinnin amún ja'n, amun kusu an `wunnzin amun wiengu ja. N yoli i sɔ kleli amun nan amun kusu an `nian nga n yoli amun'n su yo. Nanwlɛ, sran ng'ɔ su sran'n ti-man kpa trɛ-mɛn i min'n, yɛ sran nga be sunmɛn i'n ti-man kpa tra-man sran ng'ɔ sunmɛn i'n. Sɛ an si sa sɔ'n nan an fa su'n, amun liɛ su ti ye. Nán amun ngba amun ndɛ yɛ n kan-an, n si be nga n fali be'n. Sanngɛ san Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n ɔ kpɛn su. Be klɛli i kɛ: «Sran ng'ɔ nin min di like'n, ɔ'a kaci n kpɔfuɛ'n.» Kɛ sa sɔ'n nian ju-man'n, n ´kan kle amun biki sa nan sɛ be ju'n, an `lafi sran wafa nga n ti'n su. Nanwlɛ, sran ng'ɔ ko sɔ sran nga n sunmɛnnin i nun'n, wuun ɔ'a sɔ min nun, yɛ sran ng'ɔ sɔ min nun'n, ɔ'a sɔ sran ng'ɔ sunmannin min'n i nun. Kɛ Jésus nuan tɔli'n, i wla'n boli, nan ɔ'a se kɛ: «Nanwlɛ, amun nun kun wa fa min man sran mun.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be nian-niannin be wiengu nyrun, be si-man sran ng'ɔ kɛn i ndɛ'n. Be nun kun bɔ Jésus klo i sa kpa'n, ɔ mɛntɛn i wun lɛ. Simɔn Piɛr buli i nyinma kleli i kɛ ɔ ´usɛ i sran ng'ɔ kɛn i ndɛ'n. Jésus sɔnnzɔnfuɛ sɔ'n kisɛ i wue nun, ɔ usɛli i kɛ: «?Nannan, wan-an?» Jésus seli i kɛ: «Sran nga m bo kpaun sin tro'n nun n fa mɛn i'n, wuun i-ɔ. Yɛ ɔ boli i tro'n nun fa mannin Simɔn Iskariɔt wa Zidas-ɔ.» Kɛ Zidas sɔli kpaun sin sɔ'n nun cɛ'n, yɛ Satan wluli i nun-ɔn. Jésus seli i kɛ: «Like nga ɔ waan a ´yo'n, yo i ndɛndɛ.» Sanngɛ be nga be nin i wo aliɛ'n sin'n, be nun wie fi a wun-man sa nga ti yɛ ɔ seli i sɔ'n. Kɛ bɔ Zidas yɛ ɔ sie be bɔlɛ'n ti, be wie'm be bu i kɛ ɔ seli i kɛ ɔ ko to like nga be ´fa di cɛn'n annzɛ ɔ `cɛ yalɛfuɛ'm be like wie. Kpɛkuun Zidas fa kpaun sin'n fiteli. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun lika'n ɔ'a dun. Kɛ Zidas fitɛli'n, Jésus seli kɛ: «Siɛn'n, m bɔ n kacili Sran'n, n sran wafa nga n ti'n i nglo yilɛ'n ɔ'a ju, yɛ min ti, Nyanmiɛn a yi i wun nglo.» Yɛ sɛ n ti Nyanmiɛn yi i wun nglo'n, Nyanmiɛn bɔbɔ ɔ wa yi n sran wafa nga n ti'n i nglo wie, ɔ ´yo i sɔ icra'n. M mma mun, n tɛ o amún wun wa kan. Amun wa kunndɛ min. N seli Zuif'm be kɛ, « Lika nga n ´kɔ lɔ'n, be su kwla kɔ-man lɔ wie.» Ndɛ kunngba'n yɛ n ´kan kle amun yɛ. M ´man amun mmla kun ekun: an `klo amun wiengu. Klolɛ nga n fa kloli amun'n, amun kusu an `fa klo amun wiengu sɔ. Sɛ an klo amun wiengu'n, i sɔ'n nun yɛ sran'm be kwlaa be ´si kɛ an ti n sɔnnzɔnfuɛ-ɔ. Simɔn Piɛr usɛli i kɛ: «?Nannan, nin yɛ a ´kɔ-ɔ?» Jésus seli i kɛ: «Lika nga n ´ko lɔ'n, a kwla su-man n su icra'n, sanngɛ cɛn wie lele a ´su n su.» Piɛr usɛli i kɛ: «?Nannan, nguɛ ti yɛ n kwla su-man ɔ su kɛ e ´se yɛ nin-ɔn? Wɔ ti'n, sɛ be waan be ´kun min'n, n ´fa min wun man.» Jésus usɛli i kɛ: «?N ti a ´fa ɔ wun man sakpa? Nanwlɛ, a wa se kɛ a si-man min sɔ kpɛ nsan nan akɔ nyinman'n ɔ'a bo.» Nán amún wla bo. An `lafi Nyanmiɛn su, yɛ an `lafi n su wie. N Si i awlo lɔ tranwlɛ'n sɔnnin, n su ko siesie lika n ´man amun. Sɛ ɔ ti-man sɔ'n, wuun m'an kan kle-man amun. Sɛ n kɔ nan n wie i siesie'n, m ´ba m ma fa amun nan lika nga n tran lɔ'n, an `tran lɔ wie. An si lika nga n kɔ lɔ'n i atin'n. Tomas seli i kɛ: «Nannan, e si-man lika nga a kɔ'n. ?Ɔ yo sɛ yɛ e ´si i atin nin-ɔn?» Jésus seli i kɛ: «Min yɛ n ti atin nin nanwlɛ nin nguan nin-ɔn. Sran nga ɔ'a sin-man min nun'n, ɔ ju-man e Si wun lɔ. Sɛ an si min'n, wuun amu'an si n Si'n. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, amu'an wun i, amu'an si i.» Filip seli i kɛ: «Nannan, sɛ a kle ye e Si'n, e su kunndɛ-man like uflɛ kun.» Jésus seli i kɛ: «?Filip, lalaa bɔ min nin amun o wa'n, a nian si-man min? Sran ng'ɔ wun min'n, wuun ɔ'a wun e Si'n. ?Ɔ yo sɛ yɛ a se n kɛ n kle amun e Si nin-ɔn? ?A lafi-man su kɛ min nin e Si'n e ti sran wunmuan? Ndɛ nga n kan kle amun'n, n kpɛ-man n ti nun yɛ n kan-an. E Si b'ɔ nin min ti kun titi'n, i bɔbɔ yɛ ɔ di i junman nin-ɔn. Kɛ n se kɛ min nin e Si'n e ti kun'n, an `lafi su. Sɛ an lafi-mɛn i sɔ'n su'n, an `lafi su like nga n yo be'm be ti. Nanwlɛ, sran ng'ɔ lafi n su'n, like nga n yo be'n, ɔ ´yo wie, i liɛ'n ´tra n liɛ'n bɔbɔ, afin n su kɔ e Si'n sin. Like kwlaa nga an fa n dunman srɛ'n, n ´yo nan m bɔ n ti e Si i wa'n m mɛn i kɔmin su. Sɛ an fa n dunman srɛ like wie'n, n ´yo.» «Sɛ an klo min'n, amun ´fa min ndɛ'n su. N yaci-man amun aika, m ´ba amún wun wa ekun. Ɔ cɛ kan'n, mɛn nunfuɛ'm be su wun-man n kun, sanngɛ amun liɛ'n, amun ´wun min. N wu-man, ɔ man amun kusu amun ´ka lɛ tititi. I cɛn sɔ'n nun'n, amun ´wun i wlɛ kɛ min nin n Si e ti sran wunmuan, yɛ amun wun i wlɛ kɛ min nin amun kusu y'a kaci sran wunmuan. Sran ng'ɔ ti min ndɛ'n nan ɔ fa su'n, sran sɔ'n yɛ ɔ klo min-ɔn. Sran ng'ɔ klo min'n, n Si wa klo i, n kusu m ma klo i, yɛ n ´yi mín wun kle i.» Zid usɛli i kɛ: «?Nannan, ɔ ´yo sɛ yɛ a ´yi ɔ wun kle ye bɔ mɛn nunfuɛ'm be liɛ su tran-man nun-ɔn?» Nán Zidas Iskariɔt fuɛ'n yɛ ɔ seli sɔ-ɔ. Jésus tɛli i su kɛ: «Sran ng'ɔ klo min'n, ɔ ´fa min ndɛ'n su, yɛ n Si wa klo i, e ´bɛ i wun, e nin i e ´tran. Sran ng'ɔ klo-man min'n, ɔ fa-man min ndɛ'n su. Ndɛ nga amun ti'n, n kpɛ-man n ti nun yɛ n kan-an, sanngɛ n Si b'ɔ sunmannin min'n, yɛ man n kan-an. Kɛ n tɛ o wa'n, man n kan ndɛ sɔ'n kle amun. Sanngɛ sran ng'ɔ wa uka amun'n yɛlɛ e Si i Wawɛ'n b'ɔ wa sunmɛn i n dunman nun'n, i yɛ ɔ wa kle sa'n kwlaa-a, yɛ i yɛ ɔ ´kpɛn amún wla ndɛ nga n kan kleli amun'n i kwlaa su-ɔ. N ´yo man amún wun ´jɔ amun fɔuun, yɛ amun ´di alaje kɛ min sa. Alaje nga mɛn nunfuɛ'm be yra bé nuan kɛ sran di'n, ɔ nin n liɛ'n ti-man kun. Nán amún wla bo, nán srɛ kun amun. An tili i kɛ n seli amun kɛ n su kɔ, sanngɛ m ´ba amún wun wa ekun. Sɛ an klo min'n, wuun kɛ n su kɔ e Si sin'n, wuun amun klun ´jɔ, afin e Si'n lɛ nyrun tra min. Kɛ sa sɔ'm be nian yo-man'n, man m bo su kle amun biki sa, nan sɛ be yo'n, wuun amu'an lafi su. Min nin amun e su ijɔ-man kpanngban kun, afin sran ng'ɔ sie mɛn nga'n, ɔ su ba. Ɔ kwla yo-man n like fi mlɔnmlɔn, sanngɛ man mɛn nunfuɛ'm be si kɛ n klo e Si'n, yɛ like ng'ɔ kle n kɛ n yo'n, yɛ n yo-ɔ. An `jao man e wɔ.» «Min yɛ n ti vinyi'n i bo kpa nin-ɔn, yɛ n Si ti vinyi sɔ'n i tafuɛ. N sama kwlaa ng'ɔ su-man'n, ɔ kpɛ, yɛ ng'ɔ su'n, ɔ kpɛkpɛ su nan ɔ `yo kpa yɛ ɔ `su tra laa liɛ'n. Ndɛ nga n kan kleli amun'n ti amu'an yo kpa. Kɛ min nin amun y'a yo sran wunmuan'n, man e tran sɔ tititi. Waka sama'n i ngunmin kwla su-man, san ɔ ´tɛ i bo'n su, yɛ ɔ ´su-ɔ, i kunngba nin-ɔn, amun kusu sɛ amun nin min a yo-man kun'n, an su yo-man like fi ye. Min yɛ n ti vinyi'n bo kpa nin-ɔn, an ti min sama. Sran ng'ɔ nin min a yo sran wunmuan bɔ e tran titi'n, ɔ ti kɛ waka sama b'ɔ su kpanngban sa, afin sɛ n nun-man nun'n, an kwla yo-man like fi. Sran ng'ɔ nin min a yo kun'n, sɛ ɔ nin min a tran-man sɔ titi'n, ɔ ti kɛ waka sama b'ɔ tɛ-mɛn i bo su'n sa, be ´kpɛ yi. Ɔ wu, be isa guɛ i sin nun, ɔ yra. Sɛ amun nin min yo sran wunmuan bɔ e tran titi'n, bɔ an fa min ndɛ'n su'n, like nga an klo i'n, an `se Nyanmiɛn, ɔ ´fa man amun. Sɛ an yo kɛ waka sama b'ɔ su kpanngban sa'n, b'ɔ man be wun kɛ an ti n sɔnnzɔnfuɛ'n, i sɔ'n nun yɛ n Si'n ´nyan kɔmin-ɔn. Kɛ n Si fa klo min'n, yɛ n kusu n fa klo amun-ɔn. An `yo sa nga b'ɔ man an si kɛ n klo amun tititi'n. Sɛ an fa min ndɛ'n su'n, amun ´si kɛ n klo amun tititi. Kɛ n fa n Si ndɛ'n su sɔ-ɔ, ɔ man n si kɛ ɔ klo min tititi. N ´kɛn i sɔ kle amun nan amun klun ´jɔ kɛ n liɛ'n sa, yɛ amun klun ´jɔ lelele. Ndɛ nga n ´kan kle amun'n yɛ: an `klo amun wiengu kɛ n fa klo amun'n sa. Sran klolɛ ng'ɔ ti dan trɛ i ngba'n yɛlɛ sran bɔ i janvuɛ ti ɔ fɛ i wun man'n. Sɛ an fa min ndɛ'n su'n, an ti n janvuɛ. N flɛ-man amun n sran kun, afin kanga'n si-man like nga i min'n yo'n. Sa ti bɔ n flɛ amun n janvuɛ'n yɛlɛ kɛ like nga n suɛnnin n Si sa nun'n, n kleli amun i kwlaa. Nán amun yɛ an fali min-ɔn, sanngɛ min yɛ n fali amun-ɔn. N fali amun kɛ an wɔ nan an ko yo kɛ waka sama b'ɔ su'n sa. N waan mma nga an su i sɔ'n ɔ ´ka lɛ titi nan like kwlaa nga an fa n dunman srɛ e Si'n, ɔ `man amun. Ndɛ nga n ´kan kle amun'n yɛlɛ kɛ an `klo amun wiengu.» «Sɛ mɛn nunfuɛ'm be kpɔ amun'n, man an si kɛ min yɛ be dun mmua kpɔli min-ɔn. Sɛ an ti mɛn nga nunfuɛ wie'n, wuun be klo amun yɛlɛ kɛ an ti be fuɛ. Sanngɛ kɛ n fali amun'n, n yili amun mɛn nunfuɛ'm be nun, i ti yɛ man be kpɔ amun nin-ɔn. An `bu ndɛ nga n kan kleli amun'n i akunndan. N seli amun kɛ: ‹Sran b'ɔ su sran'n ti-man kpa trɛ-mɛn i min'n›. Sɛ be kleli n yalɛ'n, be ´kle amun yalɛ wie, sɛ be fa min ndɛ'n su'n, be ´fa amun liɛ'n su wie. N ti yɛ be ´yo amun sa sɔ'n kwlaa-a, afin be si-man sran b'ɔ sunmannin min'n. Sɛ m'an ba-man m'an kan kle-man be'n, wuun be su bu-man be sa tɛ yofuɛ. Sanngɛ siɛn'n, be kwla yi-man bé ti bé sa tɛ'n bo kun. Sran ng'ɔ kpɔ min'n, wuun ɔ kpɔ n Si kusu. Sɛ m'an yo-man like nga sran fi nian yo-mɛn i le be nyrun b'a wun-mɛn i'n, wuun be su bu-man bé sa tɛ yofuɛ. Sanngɛ kɛ n wa yoli bɔ be wunnin i'n ti'n, be kpɔ min nin n Si. Sanngɛ sa sɔ'n yo sɔ nan ndɛ nga be klɛli be mmla fluwa'n nun kɛ: ‹Kpɔlɛ nga be kpɔ min'n lɛ-man bo'n› ɔ `kpɛn su. Sran ng'ɔ wa uka amun'n ɔ ´ba, yɛlɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n b'ɔ ti nanwlɛfuɛ b'ɔ fin e Si Nyanmiɛn wun lɔ'n. N ´fɛ blɛ amun e Si dunman nun. Kɛ ɔ ko ba'n, ɔ ´kan min ndɛ kle amun. Amun kusu, amun ´kan min ndɛ wie, afin kɛ ɔ fin i bo bolɛ nun'n, min nin amun yɛ e wo-ɔ.» «N kɛnnin i sɔ kleli amun nan amun ti nun a saci-man. Be ´kan amun bo Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun, yɛ cɛn wie be nga be kun amun'n, be ´bu i kɛ Nyanmiɛn yɛ be su su i-ɔ. Be ´yo amun sɔ yɛlɛ kɛ be si-man min nin e Si'n. N kɛnnin i sɔ kleli amun nan sɛ cɛn wie be yo i sɔ sa-a ɔ'a fu-man amun nun.» «M'an kan kle-man amun i bo bolɛ nun yɛlɛ kɛ min nin amun yɛ e o wa-a. Siɛn'n, n su kɔ sran ng'ɔ sunmannin min'n i sin, sanngɛ amun nun wie fi usa-man n kɛ: ‹?A su ko nin?› Kɛ n kɛn i sɔ kleli amun'n ti'n, amún wla'n ɔ'a bo dan. Sanngɛ i nanwlɛ yɛ n di kleli amun-ɔn, sɛ n kɔ'n, ɔ ti kpa, afin sɛ m'an ɔ-man-an, Sran ng'ɔ ´uka amun'n ɔ su ba-man, sanngɛ sɛ n kɔ'n, n yo man ɔ ´ba. Sɛ ɔ ba'n, ɔ ´fa sa tɛ'n, nin sa kpa'n, ɔ nin jɔlɛ dilɛ'n kle mɛn nunfuɛ mun weiin. Ɔ ´kle be sa tɛ'n i bo, afin be lafi-man n su. Ɔ ´kle be sa kpa'n, yɛlɛ kɛ n liɛ'n, n su kɔ e Si'n sin, yɛ an su wun-man min kun. Ɔ ´kle be jɔlɛ dilɛ'n i bo, afin Nyanmiɛn a bu sran ng'ɔ sie mɛn nga'n i fɔ. Ndɛ kpanngban kpa o n klun bɔ n waan n ´kan kle amun-ɔn, sanngɛ amun ti nian kwla sɔn-mɛn i bo kɛ e ´se yɛ'n. Kɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n b'ɔ ti Nanwlɛfuɛ'n ko ba'n, ɔ ´kle amun sa ng'ɔ ti nanwlɛ'n i kwlaa, afin ndɛ ng'ɔ ´kan'n, ɔ su kpɛ-mɛn i ti nun yɛ ɔ ´kan-an, sanngɛ ndɛ'n ng'ɔ tili'n i kwlaa yɛ ɔ ´kan-an, yɛ ɔ ´bo sa nga be wa ba'n be su kle amun. Ɔ yo man n dunman'n ɔ ´fu, afin min ndɛ'n yɛ ɔ ´kan kle amun-ɔn. Like ng'ɔ ti n Si liɛ'n, i kwlaa ɔ ti n liɛ, i sɔ'n ti yɛ n seli kɛ min ndɛ'n yɛ ɔ ´kan kle amun nin-ɔn.» «Ɔ cɛ kan-an an su wun-man min kun, sanngɛ sɛ i sin cuɛn nun kan'n, amun ´wun min ekun.» Ɔ man i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun wie'm be usali be wiengu kɛ: «?Kɛ ɔ se kɛ ɔ cɛ kan-an e su wun-mɛn i kun, sanngɛ sɛ i sin cuɛn nun kan'n e ´wun i ekun yɛ ɔ su kɔ e Si'n sin'n, i bo yɛlɛ onin?» Be usali kɛ: «?Ɔ cɛ kan ng'ɔ kɛn i lɛ'n, i bo yɛlɛ onin? Ndɛ kpa ng'ɔ kɛn i lɛ'n, e wun-mɛn i wlɛ.» Jésus wunnin i wlɛ kɛ be klo kɛ be ´usɛ i nun i ti ɔ usali be kɛ: «?Kɛ n se amun kɛ ɔ cɛ kan-an an su wun-man min kun, sanngɛ sɛ i sin cuɛn nun kan'n amun ´wun min ekun'n, i yɛ an usa-usa amún wun-ɔn? Nanwlɛ, amun ´bo awuyomo, yɛ amun ´sun, sanngɛ mɛn nunfuɛ'm be klun ´jɔ, amún wla'n ´bo, sanngɛ awlaboɛ sɔ'n ɔ ´kaci aklunjuɛ. Kɛ bla kun koto awuliɛ'n, wuun afɛ'n ɔ'a to i, sanngɛ kɛ ɔ ko wu ba'n, i wla fi i afɛ'n, i klun jɔ ba bɔ ɔ'a wu i'n ti. Amun kusu, awlaboɛ'n wo amun su kɛ e ´se yɛ'n, sanngɛ kɛ n wa wun amún wun ekun'n, amun klun ´jɔ, yɛ sran fi su kwla bo-man amún wla. Cɛn sɔ'n nun'n, an su usa-man n sa sa wie su kun. Nanwlɛ, like kwlaa nga an srɛ n Si min dunman nun'n, ɔ ´fa man amun. Lele ndɛ'n, an nian srɛ-man like fi min dunman nun. An `srɛ, amun ´nyɛn i yɛ amun klun'n ´jɔ lelele.» «N kan ndɛ sɔ'n kwlaa kleli amun nyanndra nun, sanngɛ cɛn wie lele n su kɛn-mɛn i nyanndra nun kun, n ´kan e Si i ndɛ weiin kle amun. I cɛn sɔ'n nun'n, amun ´srɛ e Si'n i like min dunman nun, yɛ n su se-man amun kɛ n ´srɛ e Si'n i like man amun, afin e Si'n bɔbɔ klo amun. Ɔ klo amun yɛlɛ kɛ an klo min, yɛ an lafi su kɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ sunmannin min-ɔn. N fin e Si'n wun lɔ yɛ m bali-ɔ. Siɛn'n, n su jao mɛn nga nun n ´kɔ i wun lɔ ekun.» I sɔnnzɔnfuɛ'm be seli i kɛ: «Ɛn-ɛɛn, blɛ li yɛ a su kan ndɛ weiin-weiin-ɔn, a kɛn-mɛn i nyanndra nun kun. Siɛn'n, y'a wun i wlɛ kɛ a si sa'n kwlaa, ɔ ti-man bɔ be usa wɔ sa kun-ɔn. I sɔ'n ti yɛ e lafi su kɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ sunmannin wɔ nin-ɔn.» Jésus usali be kɛ: «?Amu'an lafi su siɛn'n? Cɛn wie lele, cɛn sɔ'n ɔ'a ju bɔbɔ, amun kwlaa amun ´sanndi kɔ amun awlo, amun ´yaci n kunngba, sanngɛ ɔ su ka-man kunngba, afin min nin e Si'n yɛ e wo-ɔ. N kɛnnin i kwlaa sɔ'n kleli amun nan amún wun `jɔ amun fɔuun sran wunmuan bɔ min nin amun y'a kaci'n ti. Amun wa wun amún nyin su kpa, sanngɛ an `tra amun anwlɛn, mɛn nga nun wa'n, min yɛ n kwlaa-a.» Kɛ Jésus kannin sɔ bɔ i nuan tɔli'n, ɔ mɛnnin i nyin su niannin Nyanmiɛn su lɔ seli kɛ: «Min Si, blɛ'n ɔ'a ju siɛn'n, yi ɔ Wa'n i sran wafa ng'ɔ ti'n i nglo nɛn i kusu man ɔ kɔmin su. Afin a fali sran'm be kwlaa wlɛli i sa nun kɛ ɔ `sie be nan ɔ `man be kwlaa nga a fa be mɛnnin i'n be anannganman nguan. Kɛ be se kɛ be ´nyan anannganman nguan'n, i bo'n yɛlɛ kɛ be ´si wɔ bɔ ɔ kunngba cɛ yɛ a ti Nyanmiɛn'n nin Jésus-Krist bɔ a sunmɛnnin i'n. N yoli man a nyannin kɔmin asiɛ'n su wa, yɛ junman nga a mannin min kɛ n di'n, n wieli i di. I sɔ'n ti siɛn'n, min Si, nyrun nga kɛ n wo ɔ wun lɔ'n n lɛ i'n nan w'a yi mɛn'n, man n nyan nyrun kunngba sɔ'n ɔ wun lɔ ekun. Be nga a fa be mɛn'n nun mannin min'n, n yoli man be sili wɔ. Be ti ɔ liɛ yɛ a fa be mannin min-ɔn, yɛ be fali ɔ ndɛ'n su. Siɛn'n, b'a wun i wlɛ weiin kɛ like nga a mannin min'n, be kwlaa be fin ɔ́ sa nun sakpa, afin ndɛ nga a kan kleli min'n, n kan kleli be, yɛ be fali su. B'a wun i wlɛ weiin kɛ n fin ɔ wun lɔ, yɛ b'a lafi su kɛ wɔ yɛ a sunmannin min-ɔn. Bé wun yalɛ yɛ n su koko n kle wɔ-ɔ. Nán mɛn nunfuɛ'm bé wun yalɛ yɛ n su koko n kle wɔ-ɔ, sanngɛ be nga a fa be mannin min'n, bé wun yalɛ yɛ n su koko n kle wɔ-ɔ, afin be ti ɔ liɛ. Like ng'ɔ ti n liɛ'n, i kwlaa'n ɔ ti ɔ liɛ, yɛ ng'ɔ ti ɔ liɛ'n, ɔ ti n liɛ, yɛ be man n kɔmin su. N nun-man mɛn'n nun wa kun, sanngɛ be liɛ'n be tɛ o wa, n kusu n su ba ɔ́ sin. Min Si bɔ ɔ nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun'n, ɔ dunman'n b'ɔ o n su'n ti, nian bé su. Man be yo sran wunmuan kɛ min nin wɔ e ti sran wunmuan'n sa. Kɛ min nin be tɛ o wa'n, ɔ dunman'n b'ɔ o n su'n ti'n, n niannin bé su. N kplali bé wun, be wie fi a mlin-man san sran nga be sieli i liɛ'n sɔ'n i cɛ, ɔ yoli sɔ nan ɔ ndɛ nga be klɛli'n ɔ `kpɛn su. Siɛn'n, n su kɔ ɔ́ sin. N kannin ndɛ sɔ'n mɛn'n nun nan be klun jɔ kɛ n liɛ'n sa lelele. N kannin ɔ ndɛ'n kleli be, ɔ man mɛn nunfuɛ'm be kpɔ be, afin be ti-man mɛn nunfuɛ kɛ n kusu n ti-man mɛn nunfuɛ'n sa. N srɛ-man wɔ kɛ a yi be mɛn'n nun, sanngɛ n ´srɛ wɔ kɛ Klunwifuɛ'n ti a `nian bé su. Be ti-man mɛn nunfuɛ kɛ n kusu n ti-man mɛn nunfuɛ'n sa. Yo man be kaci ɔ liɛ mlɔnmlɔn nanwlɛ'n ti, ɔ ndɛ'n ti nanwlɛ. Kɛ a fa sunman min mɛn'n nun'n, n kusu n fa sunmannin be mɛn'n nun sɔ. Be ti n fa mín wun mannin wɔ mlɔnmlɔn nan be kusu be `kaci ɔ liɛ sakpa. Nán be ngunmin bé wun yalɛ yɛ n su koko kle wɔ-ɔ, sanngɛ be nga be wa lafi n su ndɛ nga be ´kan'n ti'n, be liɛ o nun. Min Si, n ´srɛ wɔ kɛ be `kaci sran wunmuan, yɛ be nin ye e `yo sran wunmuan kɛ min nin wɔ e ti sran wunmuan'n sa nan mɛn nunfuɛ'm be lafi su kɛ wɔ yɛ a sunmannin min-ɔn. N yoli man be nyannin nyrun kɛ a yoli man n nyannin nyrun'n sa nan be `kaci sran wunmuan kɛ min nin wɔ e ti sran wunmuan'n sa. Man min nin be e yo sran wunmuan kɛ min nin wɔ e ti sran wunmuan'n sa nan be kaci sran wunmuan mlɔnmlɔn. Man ɔ yo sɔ nan mɛn nunfuɛ'm be si kɛ wɔ yɛ a sunmannin min-ɔn, yɛ a klo be kɛ a fa klo min'n sa. Min Si, lika nga n wo lɔ'n, n klo kɛ be nga a fa be mannin min'n, be `tran lɔ wie nan be wun nyrun nga wɔ man n lɛ i'n, afin i sin nan w'a yi mɛn'n yɛ a sɔtɔ n klolɛ-ɔ. Min Si bɔ a ti sran kpa, mɛn nunfuɛ'm be si-man wɔ, sanngɛ n si wɔ, yɛ be nga be o yɛ'n, be si kɛ wɔ yɛ a sunmannin min-ɔn. N yoli man be sili wɔ, yɛ n yoli man be wa si wɔ ekun nan klolɛ nga a fa kloli min'n, be `si kɛ a klo be sɔ wie, yɛ be `si kɛ min nin be y'a yo sran wunmuan.» Kɛ Jésus kannin sɔ bɔ i nuan tɔli'n, ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be fite ɔli Sedrɔn nzue ba kan'n i sin lɔ. Fie kaan kun o lɛ, ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ mun be ɔli lɔ. Zidas b'ɔ fɛ i mannin sran mun'n, ɔ si lika sɔ'n nun, afin Jésus nin i sɔnnzɔnfuɛ'm be ta lɔ yia. Ɔ man Zidas fali sonja mun nin Nyanmiɛn i sua'n nun sonja nga Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin Farizifuɛ'm be yili be'n be ɔli lɔ. Kannin, nin tɛ, nin tokofi, ɔ nin klɔnman o bé sa nun. Jésus b'ɔ si sa nga be su wa yo i'n i kwlaa'n, ɔ wunngeli bé wun lɛ nan ɔ'a usa be kɛ: «?An su kunndɛ wan?» Yɛ be tɛli i su kɛ: «Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n yɛ e kunndɛ i-ɔ.» Ɔ seli be kɛ: «Min yɛ.» Zidas b'ɔ fɛ i mannin sran mun'n, ɔ nin be yɛ be o lɛ-ɔ. Jésus seli be kɛ: «Min yɛ.» Be cuɛn ɔli siɛn kan, kpɛkuun b'a fin ase. Jésus usali be ekun kɛ: «?An su kunndɛ wan?» Be seli kɛ: «Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n yɛ e kunndɛ i-ɔ.» Yɛ Jésus seli be kɛ: «N se amun kɛ min yɛ. Sɛ min yɛ an kunndɛ min'n, an `yaci be nga'm be nun man be wɔ.» Ɔ kɛnnin i sɔ nan ɔ kpɛn ndɛ ng'ɔ kɛnnin i kɛ: «Be nga a fa be mannin min'n, be wie fi a mlin-man.» Tokofi kun o Simɔn Piɛr sa nun, ɔ cuɛn fa finnin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ be su kpɛn'n i sran bɔ be flɛ i kɛ Malkis'n, ɔ kpɛli i su fama'n. Jésus seli Piɛr kɛ: «Wla ɔ tokofi'n i bua'n nun. ?A bu i kɛ nyrɛnnɛn nga e Si waan n wun i'n, n su wun-mɛn i?» Sonja'm be nin bé su kpɛn'n, be nin Zuif'm be sonja mun be trali Jésus, yɛ be cili i-ɔ. Kɛ be trɛli i'n, be dun mmua fɛ i ɔli Ani awlo lɔ, afin Ani sɔ'n ti Kaif b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn afuɛ sɔ'n nun'n i sia. Kaif sɔ'n yɛ ɔ seli Zuif'm be kɛ: «Sɛ sran'm bé ti sran kun wu'n, ɔ ti kpa tra kɛ nvle wunmuan'n saci» nin-ɔn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Simɔn Piɛr nin Jésus i sɔnnzɔnfuɛ kun ekun be su i su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n si i sɔnnzɔnfuɛ sɔ'n, kɛ be fa Jésus wlu Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i awlo lɔ, ɔ ɔli wie. Sanngɛ Piɛr kali anuan'n nun lɛ. Jésus i sɔnnzɔnfuɛ kun nga Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n si i'n, ɔ wa kan kleli bla ng'ɔ nian anuan'n su'n nan ɔ man Piɛr a wlu awlo lɔ. Afanniɛn sɔ'n b'ɔ nian anuan'n su'n, ɔ usali Piɛr kɛ: ? «Nán bian sɔ'n i sɔnnzɔnfuɛ'n wie yɛlɛ wɔ?» Yɛ ɔ seli kɛ: «Nɛ́n i wie yɛlɛ min.» Ayrɛ o nun, i sɔ'n ti kanga'm be nin sonja mun be trɔli sin be su tɔn. Piɛr kusu jin bé wun lɛ, ɔ tɔn wie. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n usali Jésus i sɔnnzɔnfuɛ'm bé wun ndɛ ɔ nin like ng'ɔ kle'n i su ndɛ. Jésus seli i kɛ: «N kan kleli sran'm be kwlaa nzra nun, yɛ cɛn'n kwlaa kɛ Zuif'm be yia Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun nin Nyanmiɛn i sua nun'n, n kle be like. M'an kan-man ndɛ fi nvialiɛ nun. ?Nguɛ ti yɛ a usa min ekun-ɔn? Usa be nga n kan kle be bɔ be tili'n. Be bɔbɔ be si ndɛ nga n kan kleli be'n.» Kɛ Jésus ´se sɔ'n, wuun sonja kun mɛntɛn i lɛ. Ɔ kpacili i nyin nun, yɛ ɔ seli i kɛ: «?Ndɛ nga a kan kle Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n yɛ?» Jésus seli i kɛ: «Sɛ ndɛ tɛ yɛ n kannin'n, kan kle min. ?Sɛ kusu ndɛ kpa yɛ n kannin'n, nguɛ ti yɛ a bo min-ɔn?» Yɛ Ani fɛ i nin i sa nyanman'n ko mannin Kaif, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn nin-ɔn. Simɔn Piɛr jin lɛ su tɔn sin. Be usɛli i kɛ: «?Wɔ-ɔ, nán bian sɔ'n i sɔnnzɔnfuɛ'n wie yɛlɛ wɔ?» Sanngɛ ɔ sali, ɔ seli kɛ: «Nɛ́n i wie yɛlɛ min.» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i sran kun b'ɔ ti bian nga Piɛr kpɛli i su'n i niaan'n, ɔ usɛli i kɛ: «?M'an wun-man wɔ nin bian sɔ'n fie kaan'n su lɔ?» Piɛr seli ekun kɛ ɔ si-mɛn i. Kpɛkuun yɛ akɔ nyinman'n boli-ɔ. Kɛ be nin i fin Kaif awlo lɔ'n, be fɛ i ɔli Pilat awlo lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun lika'n nian wie-man cɛn. Kɛ ɔ ´yo nan Zuif'm b'a kan-man fiɛn nan b'a kwla di Delɛ-cɛn wie'n, be bɔbɔ b'a wlu-man lɔ. Ɔ man Pilat fite bali bé wun lɛ, yɛ ɔ usali be kɛ: « ?Nguɛ ndɛ su yɛ an sanmannin bian nga-a?» Be tɛli i su kɛ: «Sɛ ɔ'a yo-man sa tɛ'n, wuun y'a fɛ-mɛn i a blɛ-man wɔ.» Ɔ man Pilat seli be kɛ: «An bɔbɔ an `fɛ i ko yo i ng'ɔ ti amun mmla'n su'n.» Zuif'm be seli i kɛ: «E bɔbɔ e lɛ-man atin kɛ e kun sran. » Be kɛn i sɔ nan Jésus i wulɛ wafa ng'ɔ kan kleli be kɛ ɔ ´wu'n, ɔ `kpɛn su. Pilat sɛli i sin i awlo lɔ, yɛ ɔ flɛ Jésus usɛli i kɛ: «?A ti Zuif'm be famiɛn? » Jésus usɛli i kɛ: «?Ɔ bɔbɔ yɛ a kpɛ ɔ́ ti nun kɛn i sɔ-ɔ, annzɛ sran wie yɛ ɔ kɛn i sɔ kleli wɔ-ɔ?» Pilat tɛli i su kɛ: «?Be waan Zuif yɛlɛ min? Ɔ bɔbɔ ɔ nvlefuɛ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun yɛ be fa wɔ blɛli min-ɔn. ?Nguɛ sa yɛ a yoli-ɔ?» Jésus tɛli i su kɛ: «Nán mɛn nga nunfuɛ mun yɛ be sieli min famiɛn-ɔn. Sɛ be yɛ be sieli min'n, wuun be ´jran n sin kun mín ti alɛ, yɛ kusu wuun be su fa-man min man-man Zuif mun. Sanngɛ ɔ ti-man sɔ, nán mɛn nga nunfuɛ mun yɛ be sieli min-ɔn.» Ɔ man Pilat usɛli i kɛ: «?Ɔ man a ti famiɛn?» Jésus tɛli i su kɛ: «Yɛ ɔ́ nuan o su lɛ-ɔ, n ti famiɛn. Nian sa ti bɔ be wu min'n, sa ti bɔ m bali mɛn'n nun'n yɛ: m bali kɛ n ´kan ndɛ ng'ɔ ti nanwlɛ'n kle sran mun. Sran kwlaa ng'ɔ si nanwlɛ'n, ɔ ti ndɛ nga n kan'n. » Pilat usɛli i kɛ: «Nanwlɛ'n yɛlɛ nguɛ?» Kɛ i nuan tɔli'n, ɔ fite ɔli Zuif'm bé wun lɔ ekun, yɛ ɔ seli be kɛ: «N wun-mɛn i wun ndɛ kun bɔ n ´jran su n ´fa bu i fɔ-ɔ. ?Sanngɛ ɔ ti amun nzuɛn kɛ Delɛ-cɛn dilɛ nun n `yaci bisuafuɛ kun nun man amun. An klo kɛ n yaci Zuif'm be famiɛn'n i nun man amun?» Yɛ be tɔli kpanlɛ su ekun-ɔn, be seli kɛ: «Cɛcɛ, nɛ́n i-ɔ. Barabas yɛ e waan a `yaci i nun man ye-ɔ.» Sanngɛ Barabas sɔ'n ti kakajefuɛ. Yɛ Pilat man be fa Jésus be ko boboli i-ɔ. Sonja'm be wɔli owie kɛ sika kle sa, be fa wlɛli i ti, yɛ be wlɛli i wun tralɛ dan kun b'ɔ ti ɔkwlɛ kankankan. I sin be wunngeli i wun lɛ be seli kɛ: «Zuif'm be famiɛn, Nyanmiɛn man a cɛ o!» Yɛ be kpacili i nyin nun-ɔn. Pilat fiteli ekun ɔ wa seli Zuif'm be kɛ: «An `nian, m ma fɛ i blɛ amun guasu wa nan an wun kɛ m'an wun-mɛn i wun ndɛ kun bɔ n ´jran su fa bu i fɔ-ɔ.» Ɔ man kɛ Jésus fiteli'n, owie kle b'ɔ ti kɛ sika kle sa'n wo i ti, yɛ tralɛ dan b'ɔ ti ɔkwlɛ kankankan'n, ɔ wlɛ i wun. Yɛ Pilat seli be kɛ: «An `nian, amun sran'n yɛ!» Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin sonja'm be wunnin i'n, be kpan seli kɛ: «Bobo i waka'n su! Bobo i waka'n su!» Pilat seli be kɛ: «An bɔbɔ an `fɛ i ko bobo i, afin n liɛ'n, n wun-mɛn i wun ndɛ kun nga n ´jran su n ´fa bu i fɔ-ɔ.» Zuif'm be seli i kɛ: «Ɔ yo i wun kɛ ɔ ti Nyanmiɛn Wa. E lɛ mmla kun bɔ be klɛli i kɛ sran ng'ɔ yo sɔ-ɔ be `kun i.» Kɛ Pilat tili ndɛ sɔ'n, srɛ kunnin i trali su. Ɔ wluli i awlo lɔ ekun, yɛ ɔ usali Jésus kɛ: «?A fin ye sɛ?» Sanngɛ ɔ'a tɛ-mɛn i su. Ɔ man Pilat seli i kɛ: «?Min yɛ n usa wɔ sa-a a tɛ-man n su nin-ɔn? ?A si-man kɛ n kwla yo man be kwla yaci ɔ nun yɛ n kwla yo man be kwla kun wɔ?» Jésus tɛli i su kɛ: «Sɛ Nyanmiɛn a man-man wɔ atin'n, a kwla yo-man n sa fi. I sɔ'n ti'n, sran ng'ɔ fa min mannin wɔ'n, i fɔ'n b'ɔ dili'n i dan tra ɔ liɛ'n.» Kɛ ɔ fin i lɛ'n, Pilat kunndɛli kɛ ɔ ´yaci i nun, sanngɛ Zuif'm be kpan seli kɛ: «Sɛ a yaci bian nga nun'n, wuun nán Sezar janvuɛ yɛlɛ wɔ. Sran kwlaa ng'ɔ yo i wun famiɛn'n, wuun ɔ'a jao Sezar wun.» Kɛ Pilat tili ndɛ sɔ'n, ɔ fa Jésus fiteli guasu lɔ nan ɔ'a tran ase jɔlɛ diwlɛ lɔ. Lika'n bɔ be flɛ i Yɛbuɛ Wama'n bɔ Ebre aniɛn nun be flɛ i Gabata'n i su yɛ ɔ trannin-ɔn. Cɛn sɔ'n ti cɛn bɔ Zuif'm be buabua bé wun kɛ be ´di Delɛ-cɛn'n. Kɛ ɔ yo sɔ'n, wuun wia'n su wa jran. Ɔ seli Zuif'm be kɛ: «Amun famiɛn'n yɛ!» Sanngɛ be kpan seli kɛ: «Be `kun i! Bobo i waka'n su!» Pilat usali be kɛ: «?M `bobo amun famiɛn'n?» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be seli kɛ: «E lɛ-man famiɛn uflɛ fi san Sezar kunngba cɛ.» Nan ɔ'a fɛ i a man be kɛ be ko bobo i, yɛ be nin i ɔli-ɔ. Jésus suɛli i waka'n klɔ'n nun lɛ fa ɔli lika bɔ be flɛ i Ti Kongloman'n nun lɔ, lika sɔ'n ebre nun be flɛ i Gɔlgota. Lɛ yɛ be boboli Jésus nin sran nnyɔn nin-ɔn, kun o wa, kun ɔ o wa ɔ o be afiɛn. Pilat klɛ ndɛ wie sieli waka'n su, ɔ klɛli i kɛ: «Jésus Nazarɛtfuɛ'n b'ɔ ti Zuif'm be famiɛn'n yɛ.» Zuif kpanngban kpa be kanngannin ndɛ sɔ'n, afin lika nga be boboli Jésus'n ɔ mantan klɔ'n. Be klɛli ndɛ sɔ'n ebre, nin latɛn, ɔ nin grɛk nun. Zuif'm be Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be wa seli Pilat kɛ: «Nán klɛ kɛ ɔ ti Zuif'm be famiɛn, sanngɛ klɛ kɛ i bɔbɔ waan, ɔ ti Zuif'm be famiɛn.» Yɛ Pilat seli be kɛ: «Nga n ko klɛ'n yɛ m'an klɛ i lɛ.» Kɛ sonja'm be boboli Jésus'n, be fɛli i tralɛ mun, be sran nnan be cɛ fali. Be fɛli i tralɛ dan'n kusu. Tralɛ sɔ'n ɔ fin i nglo lɔ jra kli, ɔ lɛ-man ngbaliɛ. Be seli be wiengu kɛ: «Nán man e titi nun, sanngɛ man e tu fɔtɔ nan e wun sran ng'ɔ ´yo i liɛ'n.» Be yoli i sɔ nan Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n ɔ `kpɛn su. Be klɛli i kɛ: «Be cɛ n tralɛ mun fali, yɛ be tuli n tralɛ dan'n i wun fɔtɔ.» I sɔ yɛ sonja'm be yoli-ɔ. Jésus i nin'n, ɔ nin Klopas i yi'n b'ɔ ti Jésus i nin'n i niaan'n, ɔ nin Mari b'ɔ fin Magdala'n be jin waka nga be boboli Jésus su'n i bo lɛ. Kɛ Jésus wunnin i nin'n ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ ng'ɔ klo i kpa'n kɛ be jin lɛ'n, ɔ seli i nin kɛ: «Mmo, ɔ́ wa'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Yɛ ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ'n kusu kɛ: «Ɔ nin'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ.» Kɛ ɔ fin cɛn sɔ'n nun'n, i sɔnnzɔnfuɛ'n fɛli i nin'n wɔli i awlo. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Jésus sili kɛ ɔ'a wie like ng'ɔ bɛli i yolɛ'n i yo, sanngɛ kɛ ɔ yo nan Nyanmiɛn ndɛ nga be klɛli ɔ'a kpɛn su'n ti'n, ɔ seli kɛ: «Nzue we kun min.» Vinɛgri sɛ kun jin lɛ. Be fali mlɛn boli vinɛgri sɔ'n nun, be fa blɛblɛli i izɔp b'ɔ ti kɛ ndɛma sa'n su, be fa wɔli i nuan su. Kɛ Jésus tafili su'n, ɔ seli kɛ: «I kwlaa ɔ'a wie.» Kpɛkuun ɔ kɛnnin i ti ase, yɛ ɔ kali nun-ɔn. Zuif'n be ko srɛli Pilat kɛ ɔ yo man be bubu be nga be boboli be'n bé ja'n nan be yi be waka'n su, afin cɛn sɔ'n ti ya cɛn. Ya cɛn'n yɛ Zuif'm be fa buabua bé wun-ɔn, yɛ be klo-man kɛ be `yaci be lɛ man wunmiɛn-delɛ-cɛn'n to be lɛ yɛlɛ kɛ wunmiɛn-delɛ-cɛn kun sɔ'n ti bé cɛn dan. Yɛ sonja mun be bali be nga be boboli be'n bé ja'm be bubulɛ-ɔ. Be bu nga liɛ'n be bu nga liɛ'n. Kɛ be toli Jésus bɔ be wun kɛ ɔ'a wu'n, ɔ man b'a bubu-mɛn i liɛ'n wie, sanngɛ sonja'm be nun kun wɔli i nvɛn nun cua, kpɛkuun nzue nin mmoja be fin nun fiteli. Sran ng'ɔ wunnin nun'n yɛ ɔ kannin-ɔn, yɛ ndɛ ng'ɔ kan'n ti nanwlɛ. I bɔbɔ si kɛ ndɛ ng'ɔ kan'n ti nanwlɛ, ɔ man amun kusu an `lafi su wie. Kɛ ɔ ko yo nan Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n ɔ'a kpɛn su'n ti yɛ ɔ yoli sɔ-ɔ. Be klɛli i kɛ: «Be su bu-mɛn i owie'n wie fi.» Yɛ be kɛn i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun lika uflɛ ekun kɛ: «Be ´nian sran nga be bɔbɔ be wɔli i cua'n.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, i sin Zozɛf b'ɔ fin Arimate'n b'ɔ ti Jésus sɔnnzɔnfuɛ bɔ sanngɛ Zuif'm bé wun srɛ ti ɔ yi-mɛn i wun nglo'n, ɔ wa srɛli Pilat kɛ ɔ fa Jésus fuɛn'n mɛn i. Pilat kplinnin su, yɛ ɔ ko fɛ i fuɛn'n wɔli-ɔ. Nikodɛm b'ɔ le kun kɔnguɛ ɔ ɔli Jésus wun lɔ'n, i kusu fali mir bɔ be sɛnngɛnnin i nin aloɛs b'ɔ wa de ju kilo ablasan'n bali. Ɔ man be fali Jésus fuɛn'n, kɛ be ´cici i'n, wuun be ´fa ayre fannin'n guagua tannin tanmue bɔ be ´fa cici i'n nun, afin kɛ Zuif'm be sie be sran sɔ-ɔ. Kan be boboli Jésus lɛ'n, fie kun o lɛ. Be kpɛli ndia uflɛ kun yɛbuɛ nun kɛ sua ba sa fie sɔ'n su, be nian sie-man sran nun le. Ndia sɔ'n mantan koko lɛ ti lɛ yɛ be sieli Jésus-ɔ, afin be o Zuif'm bé wun buabualɛ cɛn'n nun. Mɔnnɛn'n b'ɔ ti le mɔcuɛ'n i cɛn ba klikli'n, Mari b'ɔ fin Magdala'n wɔli ndia'n su lɔ nglɛmun ndɛ kpa kɛ lika'n nian titi-man'n, ɔ wunnin kɛ b'a yi yɛbuɛ'n b'ɔ o ndia i anuan nun'n. Ɔ wanndi ko toli Simɔn Piɛr nin Jésus sɔnnzɔnfuɛ nga Jésus klo i kpa'n, yɛ ɔ seli be kɛ: «B'a yi e Min'n i fuɛn'n ndia'n nun, e si-man lika nga be fɛ i ɔli'n.» Kɛ Piɛr nin Jésus sɔnnzɔnfuɛ sɔ'n be ´fite kɔ ndia'n su lɔ'n, be nnyɔn'n be wanndi, sanngɛ kun'n wanndi kpa tra Piɛr, ɔ dun mmua juli ndia'n su lɔ. Ɔ kpɛ i nyin ase yɛ ɔ wunnin tannin tanmue'm bɔ be gua lɛ'n, sanngɛ ɔ'a wlu-man lɔ. Simɔn Piɛr b'ɔ ka siɛn'n, ɔ wa juli lɛ. Ɔ wluli ndia nun lɔ, yɛ ɔ wunnin tanmue'm bɔ be gua lɛ'n, nin tannin nga be fa katali Jésus ti'n. Ɔ wunnin kɛ b'a bubu tannin kun sɔ'n nun ɔ guɛ i ngunmin. Yɛ Jésus sɔnnzɔnfuɛ ng'ɔ dun mmua juli ndia'n su lɛ'n, i kusu wluli lɔ-ɔ. Like ng'ɔ wunnin i'n yɛ man ɔ lafili su kɛ Jésus a cɛn-ɔn. Afin be nian wun-man Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli i kɛ san Jésus ´cɛn'n i wlɛ. Yɛ be sali bé sin be ɔli be awlo-ɔ. Sanngɛ Mari jin ndia'n i anuan'n nun lɛ ɔ sun. Kɛ ɔ ´sun'n, ɔ kpɛli i nyin ase niannin ndia'n nun lɔ. Ɔ ´nian-an anz nnyɔn yɛ, tannin ufue o bé wun! Be ti kan Jésus fuɛn'n lali lɛ'n, kun ti i ti lika lɔ yɛ kun ti i ja ngua lɔ. Yɛ be usɛli i kɛ: «?Mmo, nguɛ ti yɛ a sun-ɔn?» Ɔ seli be kɛ: «B'a fa min Min'n i fuɛn'n, n si-man lika nga be yili i'n.» Kɛ ɔ kannin sɔ b'ɔ ´kpɛ i nyin'n, ɔ ´nian-an, sran yɛ ɔ jin'n, sanngɛ ɔ'a wun-mɛn i wlɛ kɛ Jésus-ɔ. Yɛ Jésus usɛli i kɛ: «?Mmo, nguɛ ti yɛ a sun-ɔn? ?A kunndɛ wan?» Ɔ buli kɛ fiefuɛ nin-ɔn nan ɔ'a se i kɛ: «Nja, sɛ wɔ yɛ a fali'n, kle min lika nga a ko yili i'n man n ko fa.» Jésus seli i kɛ: «Mari!» Ɔ kpɛli i nyin ɔ seli i ebre nun kɛ: «Rabuni.» Rabuni'n ti dunman bɔ mɛn sɔ'n nunfuɛ'm be fa flɛ be ninnge klefuɛ mun-ɔn. Yɛ Jésus seli i kɛ: «Nán kan min, afin n nian fu-man min Si wun lɔ ka. Sanngɛ kɔ min niaan'm be sin ko se be kɛ n ´fu kɔ min nin amun e Si'n b'ɔ ti min nin amun e Nyanmiɛn'n i wun lɔ.» Mari b'ɔ fin Magdala'n ɔ wa kan kleli Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be kɛ ɔ wunnin e Min'n, yɛ ɔ kannin ndɛ ng'ɔ kan kleli i'n kleli be-ɔ. Le kunngba sɔ'n i nnɔsua nun'n, Zuif'm bé wun srɛ ti i sɔnnzɔnfuɛ'm be nyinnin bé sin anuan. Sa sɔ'n yoli mɔnnɛn'n b'ɔ ti le mɔcuɛ'n i cɛn ba klikli'n. Jésus wluli lɔ ɔ jrannin be afiɛn lɛ, yɛ ɔ seli be kɛ: «Man amun wun jɔ amun fɔuun!» Kɛ ɔ kannin sɔ'n, ɔ fɛli i sa'n nin i nvɛn nun'n kleli be. Kɛ e Min'n i sɔnnzɔnfuɛ'm be wunnin i'n, be klun jɔli. Yɛ ɔ seli be ekun kɛ: «Man amun wun jɔ amun fɔuun! Kɛ n Si fa sunmannin min'n, n kusu n ´fa sunman amun sɔ.» Kɛ ɔ kannin ndɛ sɔ'n, ɔ fitali bé su nan ɔ'a se be kɛ: «An `sɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n nun.» Be nga an yaci be wun sa'n cɛ be'n, Nyanmiɛn ´yaci cɛ be, yɛ be nga an yaci-man bé wun sa'n cɛ-man be'n, bé wun sa liɛ'n ´ka bé wun. Kɛ Jésus ´bɛ i sɔnnzɔnfuɛ bé wun lɛ'n, wuun Tomas bɔ be flɛ i kɛ Nda'n b'ɔ ti be blu-nin-nnyɔn'n be nun kun'n, ɔ nun-man lɛ wie. I sɔ'n ti'n, be nga'm be seli i kɛ: «Y'a wun e Min'n.» Sanngɛ ɔ seli be kɛ: «Sɛ m'an wun-mɛn i sa klun kpɛngbɛ osu'n, sɛ m'an fa-man n sama a wla-man kpɛngbɛ'n i osu sɔ nun'n, yɛ sɛ m'an fa-man n sa a wlɛ-mɛn i nvɛn nun liɛ'n i osu nun'n, n fɛ-mɛn i mlɔnmlɔn.» Kɛ ɔ dili le mɔcuɛ'n, Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be o sua lɔ ekun, Tomas nin be yɛ be o lɛ-ɔ, b'a nyin bé sin anuan, sanngɛ Jésus wluli lɔ ɔ jrannin be afiɛn lɛ, yɛ ɔ seli be kɛ: «Man amun wun jɔ amun fɔuun!» Yɛ ɔ seli Tomas kɛ: «Fa ɔ sama'n bla, nian mín sa'n, fa ɔ sa'n bla wa ekun fa wla n nvɛn nun kpɛngbɛ liɛ'n i osu'n nun, nán yo sran b'ɔ lafi-man sa su, sanngɛ lafi su!» Yɛ Tomas seli i kɛ: «Min Min, min Nyanmiɛn!» Yɛ Jésus seli i kɛ: «A wunnin min'n ti yɛ a lafili su-ɔ, sanngɛ be nga b'a wun-man min bɔ be lafili su'n, be liɛ su ti ye!» Jésus yili atrɛ kpanngban kpa ekun i sɔnnzɔnfuɛ'm be nyrun bɔ b'a klɛ-man be fluwa nga nun. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan amu'an lafi su kɛ Jésus ti Krist nan ɔ ti Nyanmiɛn i Wa'n, i ti yɛ be klɛli nga-a, yɛ sɛ an lafi i su'n, i ti amun ´nyan nguan. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, Jésus fɛ i wun kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun ekun Tiberiad fɛtɛ'n nuan lɔ. An `nian i wun wafa ng'ɔ yi kleli be'n yɛ: Simɔn Piɛr, nin Tomas bɔ be flɛ i Nda'n, nin Natanaɛl b'ɔ fin Kana, Galile mɛn nun'n, nin Zebede mma mun yɛ Jésus i sɔnnzɔnfuɛ nnyɔn ekun be o lika kun. Simɔn Piɛr seli be kɛ ɔ su kɔ lala gualɛ. Be seli i kɛ: «E nin wɔ e ´kɔ.» Be fite be ko fuli alie'n nun ɔli, sanngɛ b'a nyan-man like fi kɔnguɛ sɔ'n. Kɛ aliɛ'n wa cɛn'n, Jésus o nzue'n i nuan'n su lɛ, sanngɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be si-man kɛ i-ɔ. Jésus usali be kɛ: «?Gbanflɛn mun, amu'an nyan-man kpatra'n wie?» Be waan: «Ɛɛn.» Ɔ seli be kɛ: «An `gua lala'n alie'n i fama su, amun ´nyan wie.» Be guali, kpɛkun kpatra'n i kpanngban'n ti be kwlɛ-man lala'n i cuɛn kun. Yɛ sɔnnzɔnfuɛ nga Jésus klo i'n ɔ seli Piɛr kɛ: «E Min nin-ɔn!» Kɛ Simɔn Piɛr tili kɛ e Min'n, ɔ fɛ i tralɛ'n blɛblɛli i bo, afin i wun ti kplɛn, nan ɔ'a tɔ nzue'n nun. I sɔnnzɔnfuɛ kun'm be nin alie'n yɛ be ba-a. Be cuɛn lala'n, kpatra sɔnnin nun kpa yɛ be ba-a, afin be nin cenje'n mantan, be nin i i afiɛn'n ɔ ju mɛtri ya. Kɛ be jrali'n, be ´nian-an sin yɛ, kpatra o su yɛ kpaun o lɛ. Jésus seli be kɛ: «An `fa kpatra'n bɔ an fin i tralɛ'n wie bla. » Simɔn Piɛr fuli alie'n nun, ɔ yili lala'n guɛli i ase, kpatra dandan ya ablenun-nin-nsan o nun. Ɔ nin be sɔnlɛ sɔ'n ngba, sanngɛ lala ɔ'a ti-man. Jésus seli be kɛ: «An `bla be wa di like.» Sanngɛ i sɔnnzɔnfuɛ'm be nun kun sa a trɛ-mɛn i anwlɛn a usɛ-mɛn i kɛ: «?Ɔ waan-an?» Afin be ngba be si kɛ be Min nin-ɔn. Jésus wunngeli lɛ nan ɔ'a fa kpaun'n nin kpatra'n ɔ'a man be. Kɛ Jésus cɛnnin'n, i kpɛ nsan su b'ɔ ´fɛ i wun kle i sɔnnzɔnfuɛ mun'n yɛlɛ ng'ɔ o lɛ'n. Kɛ be wieli like di'n, Jésus usali Simɔn Piɛr kɛ: «?Zan wa Simɔn, a klo min tra be nga mun?» Ɔ tɛli i su kɛ: «Ɛɛn! Nannan, a si kɛ n klo wɔ.» Yɛ Jésus seli i kɛ: «Nian m bua mma'm be lika!» Ɔ usɛli i ekun kɛ: «?Zan wa Simɔn, a klo min?» Piɛr seli i kɛ: «Ɛɛn! Nannan, a si kɛ n klo wɔ.» Jésus seli i kɛ: «Nian m bua'm be lika.» Ɔ usɛli i kpɛ kun ekun kɛ: «?Zan wa Simɔn, a klo min?» I kpɛ nsan su liɛ'n b'ɔ usali i'n, ɔ yoli Piɛr ya yɛ ɔ tɛli su kɛ: «Nannan, a si sa'n kwlaa, a si kɛ n klo wɔ.» Jésus seli i kɛ: «Nian m bua'm be lika.» Nanwlɛ, kɛ a tɛ yo gbanflɛn'n, ɔ bɔbɔ a fa ɔ kplo'n ci ɔ bo, yɛ a kɔ lika nga a klo'n, sanngɛ a wa yo kpɛnngbɛn'n, yɛ a ´tinngɛ ɔ́ sa'n nun, sran wie yɛ ɔ ´fa ɔ kplo'n ci ɔ bo-ɔ, yɛ ɔ ´fa wɔ kɔ lika nga a klo-man'n. Ɔ kɛnnin i sɔ kɛ ɔ ´fa kle wulɛ nga Piɛr wa wu b'ɔ man Nyanmiɛn ´nyan kɔmin'n. Kɛ i nuan tɔli'n, ɔ seli i kɛ: «Su n su.» Piɛr kpɛli i nyin nan ɔ'a wun Jésus i sɔnnzɔnfuɛ ng'ɔ klo i kpa'n bɔ kɛ be ´di like'n ɔ kisa Jésus wue nun'n, ɔ usɛli i kɛ: «?Nannan, wan yɛ ɔ ´fa wɔ man sran mun-ɔn?» Kɛ Piɛr wunnin i'n, ɔ usali Jésus kɛ: «?Nannan, yɛ nga li?» Yɛ Jésus tɛli i su kɛ: «?Sɛ n klo kɛ ɔ tran lɛ lele man ɔ fa ju m balɛ'n, ɔ ndɛ o nun? Ɔ li, su n su.» Ɔ man ndɛ sɔ'n truli e niaan'm be afiɛn kɛ i waan i sɔnnzɔnfuɛ sɔ'n su wu-man. Sanngɛ Jésus a se-man Piɛr kɛ ɔ su wu-man, i waan, sɛ ɔ klo kɛ ɔ tran lɛ man ɔ fa ju i balɛ'n, i ndɛ nun-man nun. I sɔnnzɔnfuɛ kunngba sɔ'n yɛ ɔ kannin like sɔ'm be ndɛ yɛ ɔ klɛli be-ɔ. Ɔ man e si kɛ ndɛ ng'ɔ kannin'n ti nanwlɛ. Jésus yoli like wie mun ekun kpanngban kpa bɔ m bu i kɛ sɛ be waan be ´klɛ be kunngunngun'n, bé wun fluwa'm be su sɔn-man mɛn'n nun. Teofil, n fluwa klikli nun'n, n klɛli i kwlaa nga Jésus boli i yolɛ nin i klelɛ bo'n lele fa juli cɛn nga Nyanmiɛn mɛnnin i su fa ɔli Nyanmiɛn su lɔ'n. Jésus yoli man Nyanmiɛn Wawɛ'n dun mmua kleli be b'ɔ fali be b'ɔ sunmannin be'n, like ng'ɔ fata kɛ be yo'n, i sin nan ɔ'a wɔ. Kɛ ɔ wunnin nyrɛnnɛn b'ɔ wuli'n, ɔ fɛ i wun kleli be weiin sɔ le ablanan, yɛ ɔ kannin Nyanmiɛn sielɛ'n i ndɛ kleli be. Kɛ Jésus nin be be ´di like'n, ɔ seli be kɛ: «Nán an tu amun bo Zerizalɛm wa, an `minndɛ like nga e Si Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´yo'n bɔ yɛ n kɛn i ndɛ kleli amun'n. Afin Zan yoli sran'm be batɛm nzue'n nun, sanngɛ amun liɛ'n, ɔ di le nnyɔn kun'n, Nyanmiɛn wa fɛ i Wawɛ'n yo amun batɛm.» Kɛ bé ti yiali lɛ'n, be usali i kɛ: «?Nannan, blɛ nga nun yɛ a wa siesie Izraɛl famiɛn diwlɛ'n ekun-ɔn?» Ɔ seli be kɛ: «Cɛn sɔ'n nin blɛ sɔ'n bɔ e Si bɔbɔ sieli'n, ɔ ti-man amun ndɛ su. Sanngɛ kɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n ko ba amun wun'n, ɔ ´tin amun, an wa kan min ndɛ Zerizalɛm wa, nin Zide mɛn wunmuan'n nun, ɔ nin Samari lɔ lele fa ju asiɛ'n i awieliɛ.» Kɛ i nuan tɔli bɔ be niɛn i'n, Nyanmiɛn mɛnnin i su, yɛ Nyanmiɛn ble kun kɛtɛli i su be nyrun. Kɛ be tɛ nian nyanmiɛn su lɔ kɛ ɔ ´fu kɔ'n, be ´nian-an, sran nnyɔn yɛ, be tralɛ'n ti ufue, be jin bé wun lɛ, be usali be kɛ: «Galilefuɛ mun, nguɛ ti yɛ an jin wa nian nyanmiɛn su lɔ sɔ-ɔ? Jésus bɔ Nyanmiɛn mɛn i su ɔli nyanmiɛn su lɔ amun nyrun wa'n, ɔ wa ba ekun kɛ an wunnin i kɛ ɔ fa ɔli'n sa.» Jésus i sɔnnzɔnfuɛ'm be fin oka bɔ be flɛ i Olivie Oka'n su lɔ be sali be sin Zerizalɛm. Oka sɔ'n ɔ mantan Zerizalɛm. Ɔ nin i be afiɛn'n kwla ju kilo kun. Kɛ be juli lɔ'n, be fuli nglo sua bɔ be tran nun'n i nun. Be nga be fuli lɔ sɔ'n be yɛ: Piɛr, Zan, Zak, Andre, Filip, Tomas, Bartelemi, Matie, Zak b'ɔ ti Alfe wa'n, Simɔn b'ɔ o be bɔ be flɛ be akpuefuɛ'n be nun'n, yɛ Zid b'ɔ ti Zak wa'n. Be nin bla mun nin Jésus i nín Mari, yɛ Jésus i niaan bian mun be kwlaa bé bo yoli kun be nin Nyanmiɛn be koko yalɛ. Yalɛ kokolɛ sɔ'n dili be mlɔnmlɔn. I cɛn sɔ'n nun'n, Piɛr jaoli aniaan'm bɔ be yiali bɔ be ju bɔ ya ablaɔn kun'n be afiɛn nan ɔ'a se kɛ: «Nja mun, Nyanmiɛn Ndɛ nga i Wawɛ'n fa wlɛli i David nuan bɔ be klɛli i kɛ Zidas ɔ wa yo be nga be tra Jésus'n be nyrun dunfuɛ'n, san ɔ ´kpɛn su. Zidas ti e nun kun, be fɛli i kɛ ɔ di junman kunngba nga e di yɛ'n wie. Kɛ bian sɔ'n fa sika ng'ɔ nyɛnnin i sa tɛ yolɛ nun'n toli asiɛ kun'n, ɔ tɔ utuli i nyin ase, i ku'n kpukeli, yɛ i klun ninnge'm be guali. Zerizalɛmfuɛ'n kwlaa be si sa sɔ'n nun, ɔ man be flɛ asiɛ sɔ'n be aniɛn'n nun kɛ Akɛldama bɔ i bo yɛlɛ mmoja asiɛ. Afin be klɛli Nyanmiɛn Jue fluwa'n nun kɛ: ‹Man i awlo'n bo. Nán man sran fi tran nun!› Yɛ be klɛli ekun kɛ: ‹Man sran uflɛ fɛ i junman'n!› I sɔ'n ti, man sran kun uka ye man e kan Jésus i cɛnlɛ ndɛ'n. Sanngɛ man sran sɔ'n yo sran bɔ kɛ Zan yoli e Min Jésus batɛm bɔ e wlan-wlan-an be ko sunman e titi lele fa juli cɛn nga Nyanmiɛn fɛli i e afiɛn'n, man ɔ yo be nun kun.» Be fali sran nnyɔn'n be jrannin be nyrun lɛ. Kun yɛlɛ Zozɛf bɔ be flɛ i kɛ Barsabas bɔ i dunman ng'ɔ nannan su ekun'n yɛlɛ Zistis'n, yɛ kun ekun yɛlɛ Matias. Yɛ be kan kleli Nyanmiɛn kɛ: «Nannan Nyanmiɛn, ɔ bɔ a si sran'm be kwlaa be anwlɛn'n, sran nnyɔn nga, kle ye be nun kun nga a fɛli i'n, man ɔ fa junman nga Zidas yaci ɔli i bɔbɔ i lika'n, yɛ sunmanlɛ nga Jésus fa sunmannin Zidas'n, ɔ ´fa sunmɛn i.» Be tuli fɔtɔ, fɔtɔ'n tɔli Matias su yɛ be fɛ i ukali sran blu-nin-kun nga Jésus sunmannin be'n be su-ɔ. Kɛ Pantkɔt'n juli'n, be kwlaa be yiali lika kun. Kɛ be ti lɛ'n, kpɛkuun be ti like kun ngan, ɔ fin nyanmiɛn su lɔ ɔ kpla kɛ aunngban sa, ɔ wluli sua nga be o nun'n, i nun. Be ´nian-an, like wie bɔ be ti kɛ sin taaman sa'n be yɛ, like sɔ'n be kpacikpacili nun be trantrannin be kwlaa bé ti su. Nyanmiɛn Wawɛ'n wluli be nun yɛ ɔ fa be kacili i liɛ mlɔnmlɔn, kpɛkuun be su kan aniɛn uflɛ wie bɔ Wawɛ'n fa wla bé nuan kɛ be kan'n. I nun sɔ nun'n, Zuif'm bɔ be sro Nyanmiɛn'n bɔ be fin mɛnmɛn'n kwlaa bɔ be o asiɛ'n su wa'n be nun'n, be o Zerizalɛm lɛ. Nganniɛn sɔ'n ti sran kpanngban kpa be wa yiali lɛ, kɛ be kwlaa be tili ndɛ nga be kan'n be bɔbɔ be aniɛn'n nun'n, bé wun bliblili be. Ɔ fuli be nun, ɔ boli bé nuan yɛ be seli kɛ: «?Ai! Be kwlaa nga be ´ijɔ yɛ'n, nán Galilefuɛ mun-ɔn? ?Ɔ yo sɛ yɛ man e kwlaa e ti e bɔbɔ ye aniɛn'n bé nuan nun-ɔn? Afin e wie fin Parti, Medi, Elam, Mezopotami, Zide, Kapadɔs, Pɔn, Azi, Frizi, Panfili, Ezipt, Libi i bue ng'ɔ mantan Sirɛni lɔ'n, yɛ Rɔm. E wie ti Zuif, yɛ e wie kusu ti sran bɔ be kacili Zuif. E wie fin Krɛt, yɛ Arabi, sanngɛ kusu Nyanmiɛn i abonuan sa b'ɔ yoli'n bɔ be su kan'n, e kwlaa e ti e bɔbɔ ye aniɛn'n nun!» Ɔ boli be kwlaa bé nuan, be wun-man sa nga be yo-ɔ, yɛ be usali be wiengu kɛ: «?Nguɛ sa yɛlɛ nga-a?» Sanngɛ wie'm be yo be finfin be se kɛ: «Nzan yɛ b'a nɔn be ku a yi-ɔ.» Yɛ Piɛr nin i wiengu blu-nin-kun'm be jaoli-ɔ, ɔ seli sran nga be yia lɛ'n be kɛ: «Amun Zuif mun nin amun kwlaa bɔ an tran Zerizalɛm wa'n, an `sie amún su tie min ndɛ'n kpa nan amu'an wun i wlɛ! E bɔ e o yɛ'n, e ti-man nzanboɛfuɛ kɛ an bu i'n sa, afin lika'n tɛ yo nglɛmun. Sanngɛ sa nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zoɛl kannin'n yɛ ɔ'a yo yɛ'n, ɔ seli kɛ: ‹Nyanmiɛn waan: An `nian, sa nga cɛn wie lele kɛ mɛn'n ɔ ´kɔ i bue nuan'n, m ma yo'n yɛ: N ´fa n Wawɛ'n man sran kwlaa. Amún mma yasua nin amun mma mmla'm be ´ijɔ min nuan, amun mma gbanflɛn'm be ´wun like aolia nun, yɛ amún si ngbɛn-ngbɛn'm be ´cɛn laliɛ. Yɛ cɛn sɔ'm be nun, n ´fa n Wawɛ'n man n sran mma mun, yasua o, bla o, be ´ijɔ min nuan. N ´yo abonuan sa nyanmiɛn'n su lɔ, yɛ n ´yi atrɛ asiɛ'n su wa. Be ´wun mmoja nin sin, ɔ nin sin wɛnsrɛn dan. Wia'n ɔ ´kaci ble tuun, yɛ anglo'n kusu ɔ ´blo youun kɛ mmoja sa i sin nan amun Min'n i cɛn dan bɔ yo nyɛnmɛn'n, ɔ'a ju. I blɛ sɔ'n nun'n, sran kwlaa ng'ɔ flɛ i Min'n kɛ ɔ de i'n, ɔ ´fite nun.› Izraɛlfuɛ mun, an `tie ndɛ nga kpa! Amun bɔbɔ an si kɛ Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n ɔ ti sran kun bɔ Nyanmiɛn man ɔ yoli sa kekleekle mun nin abonuan sa mun, yɛ ɔ yili atrɛ amun nyrun wa b'ɔ kle kɛ Nyanmiɛn jin i sin. Kɛ Nyanmiɛn bɔbɔ dun mmua buli i akunndan b'ɔ sieli i kɛ be `fa bian sɔ'n be man sran mun'n, be kunnin i. Wie'n fɛli i, Nyanmiɛn deli i wie sɔ'n i sa nun, ɔ cɛnnin i, yɛlɛ kɛ wie'n kwlɛ-mɛn i sie. Afin David kɛnnin i ndɛ kɛ: ‹N wunnin kɛ min Min'n wo min nyrun lɛ titi, yɛlɛ kɛ ɔ o n fama su, ɔ man min wun usu-man min. Sa ng'ɔ o lɛ'n ti yɛ n klun ti jɔwa bɔ ndɛ nga n kan'n ɔ kle kɛ n klun ti jɔwa nin-ɔn. N wla'n b'ɔ o Nyanmiɛn su'n ti n di alaje, Afin a su yaci-man min blɔlɔ lɔ, yɛ a su yaci-man min bɔ n ti ɔ sran'n kɛ n kplɔ. A kleli min nguan atin'n. Sɛ a ba min wun lɛ'n, kpɛkuun n klun ´jɔ dan kpa.› Nja mun, amun kaflɛ, an `sie amún su man n kan e nannan David ndɛ weiin n kle amun. Ndɛ sɔ'n yɛlɛ kɛ ɔ wuli, be sieli i, i ndia'n tɛ o wa lele ndɛ. Kɛ ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ b'ɔ si kɛ ɔ tɛ i nda kɛ ɔ yo man i osufuɛ'm be nun kun wa trɛn i bia'n su'n, i ti kɛ ɔ ´kan ndɛ'n, ɔ boli Krist i cɛnlɛ ndɛ'n su kɛ Nyanmiɛn a yaci-mɛn i blɔlɔ lɔ, yɛ ɔ man i fuɛn'n ɔ'a kplɔ-man. Jésus sɔ'n yɛ Nyanmiɛn cɛnnin i nin-ɔn, ɔ yoli e kwlaa e nyrun. Kɛ i si Nyanmiɛn mɛn i su sieli i fama su'n, ɔ fɛli i Wawɛ'n b'ɔ seli kɛ ɔ ´fa man'n ɔ fa mɛnnin i, yɛ ɔ fali like nga amun wun i bɔ an ti ngan yɛ'n mannin sran mun-ɔn. Afin David bɔbɔ a fu-man nyanmiɛn su lɔ, sanngɛ i waan: ‹E Min Nyanmiɛn'n seli min Min liɛ'n kɛ: Tran ase n fama su lele man n yi ɔ kpɔfuɛ'm be ase ɔ bo nan a fa be yo ɔ ja sie siewlɛ.› I sɔ'n ti, man Izraɛl osufuɛ'm be kwlaa be si kpa kɛ Jésus sɔ'n bɔ an boboli i waka'n su'n, i yɛ Nyanmiɛn sieli kɛ ɔ ti e Min nin Krist nin-ɔn.» Kɛ be tili ndɛ sɔ'n ɔ yoli be ya, nan b'a usa Piɛr nin i wiengu mun kɛ: «?Nja mun, e ´yo i sɛ? » Yɛ Piɛr seli be kɛ: «An `kaci amun nzuɛn'n man be yo amun kwlakwlakwla amun batɛm Jésus-Krist dunman nun nan Nyanmiɛn `yaci sa nga an yoli i'n cɛ amun yɛ ɔ `fɛ i Wawɛ'n man amun. Afin like ng'ɔ seli kɛ ɔ ´yo'n, i waan ɔ ´yo man amun, nin amun mma mun, nin be kwlaa bɔ be o mmua bɔ e Min Nyanmiɛn'n ɔ wa flɛ be'n.» Piɛr kannin ndɛ fanunfanun kleli be, ɔ yiyili nun weinwein, ɔ tuli be fɔ dan kpa kɛ be `yi bé wun ajulisufuɛ tɛtɛ nga'm be nun. Be bɔ be fɛli i ndɛ'n su'n, be yoli be batɛm. Cɛn sɔ'n nun'n sran bɔ be ju bɔ akpi nsan (3.000) kun be ukali be su. Be fa be su sie be bɔ Jésus sunmannin be'n be ndɛ'n su kpa, be tran aniaan tranlɛ, be di like likawlɛ, be nin Nyanmiɛn be koko yalɛ tititi. Abonuan sa bɔ be bɔ Jésus sunmannin be'n be yo'n nin atrɛ bɔ be yi'n, ɔ yo sran'n kwlaa be sro. Be kwlaa bɔ be lafi Krist su'n be tran likawlɛ, be gua be ninnge'n kwlaa likawlɛ. Be yo be asiɛ mun nin bé bo ninnge'm be atɛ yɛ be fɛ i sika'n cɛ be kwlakwlakwla kɛ ɔ ´yo nan b'a fa ti bé wun nyanman nun'n ti. Yɛ cɛn kwlaa bé bo ti kun be yia Nyanmiɛn i sua'n nun. Be yo aklunye, yɛ be kɔ nga awlo be ko nga awlo be di like likawlɛ. Kɛ be ´di be aliɛ sɔ'n, be klun ti jɔwa dan kpa. Be manman Nyanmiɛn, bé wun yo sran be fɛ, yɛ cɛn kwlaa e Min Nyanmiɛn'n fa be bɔ be fite nun'n uka be su. Le kun Piɛr nin Zan be su kɔ Nyanmiɛn i sua'n nun nnɔsua wia'n nun be nin Nyanmiɛn be yalɛ kokolɛ dɔ'n su. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, be su fa bian kun bɔ be wuli i fɔlɛfuɛ'n ba. Cɛn kwlaa be fɛ i wa sie Nyanmiɛn i sua'n i anuan bɔ be flɛ i Klanman'n nun kɛ ɔ `srɛ like be nga be ´wlu Nyanmiɛn i sua nun'n bé sa nun. Kɛ ɔ wunnin Piɛr nin Zan kɛ be su wlu lɔ'n, ɔ srɛli be like. Piɛr nin Zan be niɛnnin i siin yɛ Piɛr seli i kɛ: «Nian e kpa.» Yɛ ɔ niannin be siin, ɔ bu i kɛ be su wa mɛn like wie. Sanngɛ Piɛr seli i kɛ: «Jɛtɛ ufue nin sika ɔkwlɛ liɛ'n, n lɛ-man wie, sanngɛ like nga n lɛ i'n n ´fa man wɔ. Jésus-Krist b'ɔ fin Nazarɛt'n i dunman nun jao nanti!» Ɔ sɔli i sa fama'n, ɔ mɛnnin i su. I osu kunngba'n nun kpɛkuun i ja ngbabua'n nin i ja kɔmin'n b'a yo kpa, ɔ jao waka nantili. Ɔ nin be nanti wluli Nyanmiɛn i sua'n nun, ɔ tu kpɛn, ɔ manman Nyanmiɛn. Sran'm be kwlaa be wun kɛ ɔ su nanti ɔ manman Nyanmiɛn. Kɛ be wunnin i wlɛ kɛ i yɛ ɔ tran Nyanmiɛn i sua'n i anuan Klanman'n nun ɔ srɛ like'n, i juejue yolɛ'n boli bé nuan, bé wun bliblili be. Kɛ ɔ kpɔci-man Piɛr nin Zan, sran'm be kwlaa bé nuan boli bé wun, be wanndi ɔli bé wun lɔ ala bɔ be flɛ i Salomɔn'n i bo lɔ. Kɛ Piɛr wunnin i sɔ'n, ɔ seli sran'm be kɛ: «?Amun Izraɛlfuɛ mun, nguɛ ti yɛ sa nga bo amún nuan-an? ?Nguɛ ti yɛ an nian e siin kɛ e bɔbɔ e fanngan nun annzɛ e Nyanmiɛn srolɛ ti yɛ bian nga a nanti-ɔ? Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be Nyanmiɛn b'ɔ ti e nannan'm be Nyanmiɛn kusu'n, ɔ yoli man i Sran Jésus nyannin nyrun, i yɛ an fɛ i mannin sran mun nin-ɔn, i yɛ kɛ Pilat waan ɔ ´yaci i nun, amu'an kplin-man su, bɔ an yili i blo nin-ɔn. Nyanmiɛn i Sran'n, sran Nanwlɛfuɛ'n sɔ'n, an yili i blo. An kpatali sran kunfuɛ'n i ti kɛ be yaci i nun man amun. Amun yoli man be kunnin sran ng'ɔ man nguan'n, sanngɛ Nyanmiɛn cɛnnin i. Sa sɔ'n yoli e bɔbɔ e nyrun. Jésus dunman nun nin i su bɔ e lafi'n yɛ man bian nga an si i b'ɔ jin yɛ'n ɔ nyannin fanngan-an. Jésus su bɔ e lafi'n ti yɛ man ɔ kwla nantili amun kwlaa amun nyrun wa nin-ɔn. Aniaan mun, n si kɛ sa nga amun nin amun su kpɛn mun an yoli'n, an si-man nun ti yɛ an yoli-ɔ. Sanngɛ Nyanmiɛn yoli i sɔ nan ndɛ ng'ɔ man i nuan ijɔfuɛ'm be kwlaa be dun mmua kɛnnin i laa kɛ i Krist'n ɔ wa wun nyrɛnnɛn'n, ɔ `kpɛn su. Ɔ man an `kaci amun nzuɛn'n, yɛ an `sa amun sin Nyanmiɛn wun man ɔ yaci sa nga an yoli i'n cɛ amun mlɔnmlɔnmlɔn'n, nan blɛ ng'ɔ ´ba lɔ'n, e Min Nyanmiɛn'n ɔ man amún wla gua ase, yɛ ɔ ´sunman Krist b'ɔ dun mmua seli kɛ ɔ ´fa man amun'n amun wun wa, yɛlɛ Jésus. Kɛ e o yɛ liɛ'n, ɔ fata kɛ ɔ tran nyanmiɛn su lɔ lele san ɔ ´ju blɛ nga Nyanmiɛn ´yo ninnge'n kwlaa be uflɛ ekun'n. Ɔ man i nuan ijɔfuɛ'm be dun mmua kɛnnin i sɔ laa. Moiz seli kɛ: ‹Amun Min Nyanmiɛn wa sie amun niaan'm be nun kun i nuan ijɔfuɛ kɛ ɔ sieli min'n sa ´fa man amun, ndɛ kwlaa ng'ɔ kan kle amun'n, amun ´fa su. Sanngɛ sran ng'ɔ fa-man Nyanmiɛn'n nuan ijɔfuɛ sɔ'n i ndɛ'n, be ´kun i nan ɔ ´jao lɛ.› Kɛ ɔ fin Samiɛl su'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm bɔ be kannin ndɛ'n, be kwlaa be kannin cɛn ng'ɔ o yɛ'n i ndɛ. An ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be anunman, yɛ aenguɛ nga Nyanmiɛn nin amun nannan mun'n be trali'n, bɔ i ti ɔ seli Abraam kɛ i osufuɛ'm be ti ɔ wa yo asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa be ye'n, an wo nun wie. Kɛ Nyanmiɛn fɛ i sran sieli i sɔ'n, amún sin yɛ ɔ sunmɛnnin i klikli-ɔ. I waan ɔ ´yo amun ye nan amun kwlakwlakwla an `yaci amun nzuɛn tɛtɛ'n.» Kɛ Piɛr nin Zan bé nuan tɛ o sran'm be ndɛ kan klelɛ'n su'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be nin Nyanmiɛn i sua'n i su kpɛn'n be nin sadisefuɛ'm be bali lɛ. Kɛ be wunnin kɛ be su kle sran'm be like'n, ɔ yoli be ya kpa yɛlɛ kɛ, kɛ be ´kan Jésus ndɛ'n, be se be kɛ sran'm be ´cɛn. Be tra be sieli be bisua lɔ lele aliɛ cɛnnin, afin kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun aliɛ a san. Ɔ nin i sɔ ngba'n, be nga be tili ndɛ sɔ'n, be sunman be fali su, be yasua'm be ju bɔ akpi nnun (5.000) kun. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, Zuif'm be su kpɛn mun, nin kpɛnngbɛn mun, nin mmla klefuɛ mun yɛ Ani b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, nin Kaif, nin Zan, nin Alɛksandri, yɛ be kwlaa bɔ be fin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be osu nun'n, be yiali Zerizalɛm lɛ. Kɛ be ko fa Piɛr nin Zan bali'n, be jrannin be be afiɛn lɛ nan b'a usa be kɛ: «?Ɔ yo sɛ yɛ an kwla yo sa nga-a? ?Yɛ wan dunman nun yɛ an yoli-ɔ?» Yɛ Piɛr bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n sie i'n, ɔ seli be kɛ: «Nvle kpɛn mun nin awlobo kpɛnngbɛn mun, sɛ ndɛ amun su usa é sa kpa bɔ e yo mannin bian fɔlɛfuɛ nga nin kɛ ɔ yoli b'ɔ man ɔ yoli juejue'n, man amun nin Izraɛlfuɛ'm be kwlaa an si kpa kɛ Jésus-Krist b'ɔ fin Nazarɛt bɔ an boboli i waka'n su bɔ Nyanmiɛn cɛnnin i'n, i dunman nun yɛ bian nga ɔ'a yo juejue b'ɔ jin amun nyrun wa nin-ɔn. Jésus sɔ'n yɛ be klɛli i wun ndɛ kɛ: ‹Yɛbuɛ bɔ amun sua kplanfuɛ mun an yili i blo'n. I yɛ ɔ'a kaci yɛbuɛ kpa b'ɔ tra sua'n i cɔnjɔ'n i ase nin-ɔn.› I kunngba cɛ yɛ ɔ kwla de sran-an yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn a sie-man sran uflɛ fi mɛn'n nun wa bɔ i dunman nun e kwla fite nun-ɔn.» Kɛ be wunnin kɛ Piɛr nin Zan be ti yakpa'n, ɔ boli bé nuan, afin be si kɛ b'a di-man suklu, yɛ be ti-man sran dan. I sin'n, be wa wunnin i wlɛ kɛ be nin Jésus yɛ be trannin-ɔn. Yɛ kɛ be wunnin bian b'ɔ yoli juejue'n kɛ ɔ jin Piɛr nin Zan be wun lɛ'n, b'a nyan-man ndɛ fi a kan-man. Kɛ jɔlɛ difuɛ'm be mannin be atin kɛ be `jao kan'n, be wunnin bé wun nan b'a se kɛ: «?E ´yo minniɛn nga'm be sɛ? Afin Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa be si nun weiin kɛ sa nga be yoli'n ti dan kpa, ɔ man e kwla fia-man su. Sanngɛ kɛ e klo-man kɛ ndɛ sɔ'n tru wɔ i nyrun'n, man e ijɔ be nan e se be kɛ, kɛ ɔ fin ndɛ'n nán man be kan ndɛ sɔ'n kle sran fi dunman sɔ'n nun kun. » Yɛ be flɛli be nan b'a se be kɛ, nán man be bo Jésus dunman'n kun yɛ nán man be kle like Jésus dunman nun kun mlɔnmlɔn. Piɛr nin Zan be usali be kɛ: «?Sɛ Nyanmiɛn wun kɛ é nyin yi amun bɔ é nyin yi-mɛn i'n, ɔ ti kpa? An `bu nian, nanwlɛ, e kwla yaci-man like nga e wunnin i'n nin ndɛ nga e tili'n i kanlɛ.» Be kannvunnin be ekun, nan b'a yaci be nun. Sran'm be ti be si-man fɔ nga be fa tu be-ɔ, yɛlɛ kɛ be kwlaa be manman Nyanmiɛn sa sɔ'n ti. Bian sɔ'n i nantilɛ'n yoli abonuan, afin ɔ'a di afuɛ b'ɔ tra ablanan. Kɛ be yacili be nun'n, be ɔli be wiengu'm bé sin nan b'a kan sa nga Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin kpɛnngbɛn'm be kan kleli be'n i kwlaa b'a kle be. Kɛ be tili'n, be kwlaa be mannin be nɛn'n su be seli Nyanmiɛn kɛ: «E Si, ɔ bɔ a yili nglo nin asiɛ'n, nin jenvie'n, ɔ nin ninnge'n kwlaa bɔ be o lɛ'n, wɔ yɛ man ɔ Wawɛ'n fa ɔ ndɛ wlali e nannan David ɔ sran'n i nuan b'ɔ kɛnnin i kɛ: ‹?Nguɛ ti yɛ nvle nunfuɛ'm be plan sɔ-ɔ, Yɛ nguɛ ti yɛ sran'm be bu sinnzin akunndan sɔ-ɔ? Asiɛ'n su famiɛn'm be jaoli, yɛ kpɛnngbɛn'm be yiali, bé bo yoli kun e Min Nyanmiɛn'n nin i Krist'n bé wun.› Nanwlɛ, klɔ nga su wa'n, Erɔd nin Pɔns Pilat, ɔ nin be bɔ be ti-man Zuif'n be nin Izraɛlfuɛ'm bé bo yoli kun ɔ sran Jésus bɔ a guɛli i su ngo kɛ ɔ yo famiɛn'n i wun, kɛ be ´yo kwlaa nga ɔ bɔbɔ Nyanmiɛn a dun mmua buli i akunndan kɛ be `yo'n. Nannan Nyanmiɛn, nian e wlanwlanlɛ bɔ be wlan-wlan ye-ɔ, i sɔ'n ti siɛn'n, yo man ɔ sran'm be kan ɔ ndɛ'n yakpa su. Tinngɛ ɔ́ sa'n tukpacɛfuɛ'm bé wun, man be yo juejue, yi atrɛ, yɛ yo abonuan sa ɔ sran Jésus i dunman nun.» Kɛ be kan ndɛ sɔ'n kle Nyanmiɛn wieli'n, lika nga be yiali nun'n kejeli, yɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n yili i wun nglo be kwlaa be nun, nan b'a kan Nyanmiɛn ndɛ'n yakpa su. Sran kaka nga be lafili Krist su'n, bé bo yoli kun, yɛ be akunndan'n ti kun. Be nun wie fi se-man kɛ i ninnge'm be ti i ngunmin liɛ, sanngɛ like ng'ɔ ti sran kun liɛ'n, ɔ ti be kwlaa be liɛ. Be bɔ Jésus sunmannin be'n kɛ be ´kan e Min Jésus i cɛnlɛ ndɛ'n sa, ɔ wlu sran'm be wun. Nyanmiɛn yoli be kwlaa be ye dan kpa. Afin be nun wie fi mian-man like fi wun, be kwlaa nga be lɛ fie'n nin sua'n be yo be atɛ. Sika nga be nyɛn i'n, be fa blɛ be bɔ Jésus sunmannin be'n. Sika nga sran kun sa miɛn i wun'n, ɔ ba, be fa mɛn i. Zozɛf ti Levi osufuɛ, ɔ fin Sipri mɛn nun'n. Be bɔ Jésus sunmannin be'n be tɔnnin i Barnabas, i bo yɛlɛ Cici Wla'n, ɔ lɛ fie kun, ɔ yoli i atɛ, ɔ fɛ i sika'n blɛli be bɔ Jésus sunmannin be'n. Sanngɛ bian kun bɔ be flɛ i Ananias'n ɔ nin i yi Safira be yoli be asiɛ wie atɛ, ɔ fɛli i sika'n i bue sieli, i yi si nun, nan ɔ'a fɛ i onga'n ɔ'a ko man be bɔ Jésus sunmannin be'n. Piɛr usɛli i kɛ: «?Ananias, nguɛ ti yɛ a fa ɔ wun mannin Satan b'ɔ man a bua ato kle Nyanmiɛn Wawɛ'n, bɔ a fa asiɛ'n i sika'n i bue sieli-ɔ? ?Kɛ ɔ o lɛ bɔ a nian yo-mɛn i atɛ'n, ɔ ti-man ɔ liɛ? ?Yɛ kɛ a yoli i atɛ'n, i sika'n ti-man ɔ liɛ? ?Nguɛ ti yɛ a bu akunndan kɛ nga sa-a? Nán sran yɛ a bua ato sɔ'n kleli i-ɔ, sanngɛ Nyanmiɛn-ɔn.» Kɛ Ananias tili ndɛ sɔ'n, ɔ tɔli nan ɔ'a wu. Be kwlaa bɔ be tili sa sɔ'n, srɛ kunnin be dan kpa. Gbanflɛn'm bɔ be o lɛ'n be jaoli be cicili i fuɛn'n nan b'a fɛ i a ko sie i. Kɛ ɔ cɛli kan b'ɔ wa di dɔ nsan'n, i yi bali, sanngɛ ɔ si-man sa nga ɔ'a ju'n. Piɛr seli i kɛ: «Sa nga m ma usa wɔ yɛ'n, di i nanwlɛ kle min. ?Asiɛ'n bɔ an yoli i atɛ'n, i sika'n i ngba yɛ?» Yɛ i waan: «Ɛɛn, i ngba-a.» Yɛ Piɛr seli i kɛ: «?Nguɛ ti yɛ amún bo yoli kun bɔ an kan e Min'n i Wawɛ'n nian-an? Nian anuan nun lɛ, be nga be sieli ɔ́ wun'n be yɛ be su wlu wa lɛ-ɔ, be wa fa wɔ kusu kɔ wie.» Ɔ ka lɛ tɔli i osu kunngba'n nun nan ɔ'a wu. Kɛ gbanflɛn'm be wluli lɔ'n, be wunnin kɛ ɔ la lɛ ɔ'a wu. Be fɛli i nan b'a ko sie i i wun'n i wun lɛ. Asɔnunfuɛ'm be kwlaa nin be kwlaa nga be tili ndɛ sɔ'n, srɛ kunnin be dan kpa. Be bɔ Jésus sunmannin be'n be yi atrɛ, be yo abonuan sa kpanngban, yɛ be yo sran'm be ye. Be kwlaa bé bo ti kun be gua Salomɔn ala'n bo lɛ. Sran uflɛ fi a kwla trɛ-mɛn i anwlɛn a wlu-man be nun, sanngɛ be yi be ayɛ dan kpa. Yasua nin bla kpanngban kpa bɔ be lafi e Min'n su'n be uka be su titi. Abonuan sa'm bɔ be yo be'n ti, sran'm be fa tukpacɛfuɛ mun be wa sie be tɛ'm be nun nin bɛ'm be su atin nuan lɛ, nan sɛ Piɛr ´sin lɛ'n i wawɛ'n gua wie'm be su. Sran kpanngban kpa kusu be fin klɔ nga be mantan Zerizalɛm lɛ'n be su be bali. Kɛ be ´ba'n, be nin tukpacɛfuɛ mun nin be nga asiɛ usu a saci be mun be bali, nan be kwlaa b'a yo juejue I sɔ'n yoli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n nin i minniɛn Sadisefuɛ'm be kwlaa be ya, ɔ man bé nyin cili be bɔ Jésus sunmannin be'n, yɛ be trali be wlali be bisua. Sanngɛ kɔnguɛ e Min Nyanmiɛn'n i anz kun bali bisua lɛ ɔ wa tike be anuan'n, ɔ yili be nan ɔ'a se be kɛ: «An `wɔ ko jran Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ, an `kan nguan nga i ndɛ'n kwlaa kle sran mun.» Kɛ be tili ndɛ sɔ'n, nglɛmun ndɛ kpa be wluli Nyanmiɛn sua nun lɔ, yɛ be tɔli like klelɛ'n su-ɔ. Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n nin i minniɛn'm be juli lɛ'n, be yiali jɔlɛ difuɛ dandan mun nin Izraɛl kpɛnngbɛn'm be kwlaa nan b'a sunman sran kɛ be `ko fa Piɛr nin Zan bisua lɔ bla. Kɛ Nyanmiɛn i sua'n nun sonja'm be juli lɔ'n, b'a wun-man be bisua lɔ. Be sali bé sin, be wa kan kleli be kɛ: «E wunnin kɛ anuan'n i nun ti towa yɛ bisua sonja'm be o be osu'n nun anuan'm be nyrun lɛ, sanngɛ kɛ e tikeli sua ba nga be o nun'n i anuan'n, y'a wun-man sran fi lɔ. » Kɛ Nyanmiɛn i sua'n i su kpɛn'n nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be tili ndɛ sɔ'n, be akunndan'n sanngannin be ti, afin be wun-man kɛ sa sɔ'n ɔ wa yo ju-ɔ. Sran wie ɔ'a tili be klɛ kɛ: «An `nian, minniɛn'm bɔ an wlali be bisua'n be o Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ be su kle sran'm be like. » Yɛ Nyanmiɛn i sua'n i su kpɛn'n nin sonja'm be ɔli-ɔ, srɛ b'ɔ kun be sran'm be wun'n ti be fa be bali amanniɛn su, afin sɛ b'a yo-man be sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan sran'm b'a fin be yɛbuɛ. Kɛ be fa be juli lɛ'n, be fa be jrannin jɔlɛ difuɛ'm be nyrun lɛ. Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n usali be kɛ: «?Y'a wla-man amún su nun kpa kɛ nán man an kle like bian sɔ'n i dunman nun kun? Sanngɛ nian, amu'an fa amun ndɛ sɔ'n b'a tru Zerizalɛm klɔ'n nun, an klo kɛ amun ´fa bian sɔ'n i wie ndɛ'n gua e su!» Piɛr nin i wiengu kun mun be seli be kɛ: «Sɛ é nyin yi Nyanmiɛn tra sran mun'n, ɔ ti kpa tra kɛ é nyin yi sran'n. E nannan'm be Nyanmiɛn'n cɛnnin Jésus bɔ an sendeli i waka'n su an kunnin i'n. Nyanmiɛn fɛ i sieli i fama su kɛ ɔ yo ye Atin Klefuɛ nin e Defuɛ kɛ ɔ yo nan Izraɛlfuɛ'm b'a kwla kaci be nzuɛn'n nan Nyanmiɛn ɔ'a yaci sa nga be yoli i'n ɔ'a cɛ be'n ti. Nyanmiɛn Wawɛ'n b'ɔ fa mannin be bɔ bé nyin yi i'n, e nin i e ti sa sɔ'n nun lalofuɛ.» Kɛ be tili ndɛ sɔ'n, ya kunnin be dan kpa, i sɔ'n ti be waan be ´kun be. Sanngɛ Farizifuɛ kun bɔ be flɛ i kɛ Gamaliɛl b'ɔ ti mmla'n i sifuɛ dan bɔ sran'm be kwlaa be bu i sran'n, ɔ jaoli jɔlɛ difuɛ'm be nyrun, yɛ ɔ yoli man be bɔ Jésus sunmannin be'n be jaoli kan. Nan ɔ'a se be kɛ: «Izraɛlfuɛ mun, an `nian amun wun kpa sa nga an su wa yo minniɛn nga mun'n. Afin ɔ nian cɛ-man, Tedas jao yoli i wun sran dan nan sran bɔ be ju bɔ ya nnan kun'n b'a su i su. Be kunnin i, yɛ be kwlaa nga be su i su'n be sanndili, wie fi a ka-man. I liɛ'n i sin'n, kɛ be ´ka sran'n, Zidas b'ɔ ti Galilefuɛ'n jaoli, ɔ wlawlali sran kpanngban ɔ man be suli i su. Be kunnin i kusu wie, nan be nga be su i su'n be kwlaa b'a sanndi. I sɔ'n ti, n ´kan kle amun kɛ nán an yo be sa fi kun, an `yaci be nun man be wɔ, afin sɛ sa nga nin junman nga fin sran'n, ɔ ´saci, sanngɛ sɛ ɔ fin Nyanmiɛn sakpa'n, an kwla saci-mɛn i. An `nian amun wun, nán an kunndɛ Nyanmiɛn nuan!» Be fɛli i ndɛ'n su, nan b'a flɛ be bɔ Jésus sunmannin be'n. Kɛ be boli be nin nyantiaan'n, be wlali bé su nun kɛ nán man be kan ndɛ Jésus dunman nun kun, nan b'a yaci be nun. Kɛ be ´jao jɔlɛ difuɛ'm be nyrun lɛ'n, be klun ti jɔwa yɛlɛ kɛ be si kɛ bé nyin bɔ be guɛli i ase Jésus dunman nun'n ɔ ti kpa, afin Nyanmiɛn yɛ ɔ sieli i sɔ-ɔ. Cɛn kwlaa be yaci-man Jésus-Krist jasin fɛ'n i bolɛ nin i klelɛ Nyanmiɛn i sua'n nun nin awlo'm be nun. Blɛ sɔ'n nun'n, kɛ Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be ´trɛ'n, Zuif'm bɔ be ijɔ Grɛk'n be kan be bɔ be ijɔ Ebre'n be ndɛ yɛlɛ kɛ cɛn kwlaa kɛ be ´cɛ aliɛ'n, be bu-man be angboti mmla'm be akunndan. Sran blu-nin-nnyɔn bɔ Jésus sunmannin be'n, be yiali i sɔnnzɔnfuɛ'm be kwlaa nan b'a se kɛ: «Kɛ e yaci Nyanmiɛn ndɛ kanlɛ'n e ko cɛ aliɛ'n, ɔ ti-mɛn i su. I sɔ'n ti, nja mun, an `kpa amun nun sran nso bɔ be bo be dunman kpa, bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n sie be, bɔ be si ngwlɛlɛ kpa'n, man e fa junman sɔ'n man be. E liɛ'n, e nin Nyanmiɛn e ´koko yalɛ, yɛ e ´kɛn i ndɛ'n tititi.» Ndɛ sɔ'n yoli sran'm be kwlaa be fɛ. Be kpali Etiɛni b'ɔ lafi Jésus su kpa bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n sie i'n, nin Filip, nin Prokɔr, nin Nikanɔr, nin Timɔn, nin Parmenas, ɔ nin Nikola b'ɔ fin Antiɔs b'ɔ kacili Zuif'n. Be fa be kleli be bɔ Jésus sunmannin be'n. Kɛ be srɛli Nyanmiɛn kɛ ɔ `jran bé sin'n, be fa bé sa fuali bé su. Nyanmiɛn ndɛ'n truli, yɛ Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be trɛli dan kpa Zerizalɛm lɔ. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ kpanngban kpa be fa ndɛ bɔ Kristfuɛ'm be fa su'n i su wie. Nyanmiɛn man Etiɛni yoli klun-ufuefuɛ kpa yɛ ɔ tinnin i. Kɛ ɔ ´yo abonuan sa b'ɔ ´yi atrɛ'n, wuun ɔ ´yo sran'm be ye. Be bɔ be flɛ be Alajefuɛ'm be Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nun sran wie'm be nin Sirɛnifuɛ wie mun, nin Alɛksandrifuɛ wie mun, nin Silisifuɛ wie mun ɔ nin Azifuɛ wie'm be nin Etiɛni be wa sili akplowa, sanngɛ be kwla kpalo-mɛn i ndɛ'n, afin Nyanmiɛn Wawɛ'n yɛ ɔ mɛn i ngwlɛlɛ b'ɔ fa ijɔ nin-ɔn. Be mannin sran wie'm be adi kɛ be `se kɛ: «E bɔbɔ e tili ndɛ ng'ɔ kan saci Moiz nin Nyanmiɛn be dunman'n.» Be fa akunndan tɛtɛ wie mun wlali sran mun nin kpɛnngbɛn mun, ɔ nin mmla klefuɛ'm be nun, kpɛkuun be wa trɛ i fa ɔli jɔlɛ difuɛ dandan'm bé ja su. Be man sran wie'm be jrannin be nyrun lɛ be tɔnnin i suɛn seli kɛ: «Bian nga kan Nyanmiɛn lika ng'ɔ o yɛ'n nin mmla'n be sacilɛ ndɛ titi, afin e tili i nuan nun kɛ Jésus'n, Nazarɛtfuɛ sɔ'n, ɔ wa saci lika ng'ɔ o yɛ'n, yɛ ɔ ´kaci like nga Moiz kleli ye kɛ e yo'n.» Jɔlɛ difuɛ bɔ be ti lɛ'n be kwlaa be niɛn i siin, i nyrun'n kacili be nyrun kɛ anz'm be liɛ'n sa. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n usali Etiɛni kɛ: «?Sa sɔ'n yoli sɔ sakpa?» Etiɛni tɛli i su kɛ: «Min niaan nin min si mun, an `tie! I nun nga e nannan Abraam tɛ o Mezopotami lɔ'n, Nyanmiɛn yili i wun kleli i i sin nan ɔ'a ko tran Karan lɔ, Ɔ seli i kɛ: ‹Jao ɔ mɛn'n nun wa, tu ɔ osufuɛ'm be wun lɛ, kɔ mɛn nga n wa kle wɔ'n nun.› Yɛ ɔ tuli i bo Kaldefuɛ'm be mɛn'n nun ko trannin Karan-an. Kɛ i si wuli'n, Nyanmiɛn fɛ i lɛ bali mɛn nga an tran nun yɛ'n nun. Ɔ'a mɛn-mɛn i asiɛ bɔ kaan sa mɛn sɔ'n nun b'ɔ tran su-ɔ. Kɛ ɔ nian nyan-man ba'n, ɔ seli i kɛ ɔ ´fa mɛn sɔ'n mɛn i nin i anunman mun. Nyanmiɛn seli i kɛ i anunman'm be wa yo aofuɛ nvle wie nun, be ´fa be kaci be kanga, be ´kle be nyrɛnnɛn afuɛ ya nnan. Sanngɛ nvle nga bɔ be ko yo be kanga'n, Nyanmiɛn seli kɛ ɔ nin be yɛ be ´kan-an. I sin, be ´jao mɛn sɔ'n nun be wa su i lika nga nun wa. Nyanmiɛn kleli Abraam kɛ ɔ `wlɛ i mma'm be klɛn b'ɔ kle kɛ ɔ nin be b'a tra aenguɛ. I sɔ'n ti yɛ kɛ ɔ wuli Izaak b'ɔ dili le mɔcuɛ'n, ɔ wlɛli i klɛn nin-ɔn. Izaak kusu wlali Zakɔb klɛn, nan Zakɔb kusu a wla e nannan blu-nin-nnyɔn'm be klɛn. E nannan'm bé nyin cili Zozɛf, nan b'a yo i atɛ kɛ kanga sa nan be `fɛ i ɔ Ezipt, sanngɛ Nyanmiɛn jrɛnnin i sin. Ɔ deli i afɛ'n kwlaa nun, ɔ man ɔ nyannin nyrun Ezipt famiɛn i nyrun. Famiɛn'n wunnin kɛ ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ, nan ɔ'a fɛ i a sie Ezipt mɛn'n ɔ nin i awlo'n i su kpɛn. Awe kpɛnnin Ezipt mɛn wunmuan'n nin Kanaan mɛn'n nun. Nyrɛnnɛn'n yoli dan, e nannan'm be nyan-man like kaan sa be di-man. Kɛ Zakɔb tili kɛ aliɛ o Ezipt lɔ'n, ɔ sunmannin e nannan'm be lɔ kun. I kpɛ nnyɔn su liɛ b'ɔ sunmannin be'n, Zozɛf fɛ i wun kleli i niaan mun, nan Ezipt famiɛn'n ɔ'a si osu nga Zozɛf fin nun'n. Yɛ Zozɛf seli i niaan'm be kɛ be ko fɛ i si Zakɔb nin i osufuɛ'm be kwlaa bla. I osufuɛ sɔ'm be ju sran ableso-nin-nnun. Zakɔb ɔli Ezipt, lɔ yɛ ɔ nin e nannan'm be kwlaa be wuli-ɔ. Be fa be ɔli Sisɛm lɔ, be ko sieli be ndia bɔ Abraam fa jɛtɛ ufue toli i Emɔr mma'm bé sa nun'n nun. Kɛ ndɛ nga Nyanmiɛn kan kleli Abraam'n ɔ wa kpɛn su'n, e nvle trɛli Ezipt lɔ ɔ yoli dan lele ɔ fa toli famiɛn uflɛ bɔ be sieli i Ezipt'n su bɔ ɔ'a si-man Zozɛf'n. Famiɛn sɔ'n lakali e nannan mun, ɔ yoli be tɛtɛ kpa, ɔ man be guali be bɔbɔ be mma'm be blo. I nun sɔ'n nun yɛ be wuli Moiz-ɔ. Ba sɔ'n ti klanman, Nyanmiɛn klo i. Ɔ dili anglo nsan i si awlo lɔ. Kɛ be yili i blo'n, Ezipt famiɛn'n i wa bla'n fɛ i kacili i bɔbɔ klun ba. Eziptfuɛ'm be kleli Moiz be ngwlɛlɛ'n kwlaa, ɔ si ijɔ kpa, yɛ ɔ yoli sran waka-waka. Kɛ ɔ dili afuɛ ablanan'n, akunndan wie bali Moiz klun kɛ ɔ `ko niɛn i niaan Izraɛlfuɛ'm be osu. Ɔ wunnin be nun kun bɔ Eziptfuɛ kun su yo i tɛtɛ, ɔ jrɛnnin i sin ɔ kunnin Eziptfuɛ'n, ɔ tuli i niaan'n i klunngbɔ. Ɔ buli i kɛ i niaan'm be wa wun i wlɛ kɛ i ti yɛ Nyanmiɛn man be ´nyan be ti-ɔ, sanngɛ b'a wun-mɛn i wlɛ. Kɛ i aliɛ cɛnnin'n, ɔ ´fite be su-ɔ, be ngunmin-ngunmin be nun nnyɔn be su di utre, i waan ɔ ´kpata be. Ɔ seli be kɛ: ‹?An ti niaan, nguɛ ti yɛ an di utre-ɔ?› Sanngɛ ng'ɔ kwlɛ i wiengu kun'n, ɔ suli i bo, ɔ usɛli i kɛ: ‹?Wan yɛ ɔ fa wɔ sieli é su kpɛn nin e jɔlɛ difuɛ-ɔ? ?A wa kun min kɛ anunman a kunnin Eziptfuɛ'n sa?› Ndɛ sɔ'n ti'n, Moiz wanndi ko trannin Madian mɛn'n nun, nan ɔ'a wu ba yasua nnyɔn lɔ. Kɛ ɔ dili afuɛ ablanan'n Madian lɔ'n, anz kun fiteli Moiz nyrun aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ kan oka'n bɔ be flɛ i Sinai'n wo lɛ'n. Sin taaman b'ɔ o susrɛ kun su'n i nun yɛ ɔ fiteli sɔ nin-ɔn. Kɛ Moiz wunnin sa sɔ'n, ɔ boli i nuan. Kɛ i waan ɔ ´wunnge lɔ ɔ ´niɛn i kpa'n, ɔ tili e Min Nyanmiɛn'n i nɛn, ɔ seli kɛ: ‹Min yɛ n ti ɔ nannan'm be Nyanmiɛn nin-ɔn. N ti Abraam, nin Izaak, nin Zakɔb be Nyanmiɛn.› Moiz wun usuli i, ɔ'a kwla trɛ-mɛn i anwlɛn a niɛn-mɛn i. E Min Nyanmiɛn'n seli i kɛ: ‹Yi ɔ ngbabua'n yɛlɛ kɛ asiɛ nga a jin su'n ɔ ti n liɛ. N wunnin n sran'm bɔ be o Ezipt lɔ'n be nyrɛnnɛn bɔ be wun'n i, n tili be otolɛ'n, n jra bali be delɛ. I sɔ'n ti, bla man n sunman wɔ Ezipt lɔ.› Moiz sɔ'n bɔ Izraɛlfuɛ'm b'a kplin-mɛn i su kɛ ɔ sie be'n, bɔ be usɛli i kɛ: ‹?Wan yɛ ɔ fa wɔ sieli é su kpɛn nin e jɔlɛ difuɛ'n?›, i yɛ Nyanmiɛn sunmɛnnin i kɛ ɔ yo bé su kpɛn nin be defuɛ anz b'ɔ man ɔ fiteli i nyrun susrɛ nun b'ɔ kan ndɛ kleli i'n ti. I yɛ ɔ deli be Ezipt lɔ nin-ɔn. Ɔ yoli abonuan sa mun, ɔ yili atrɛ mun Ezipt lɔ, nin Ndɛma Jenvie nun, ɔ nin aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ afuɛ ablanan. Moiz sɔ'n yɛ ɔ kan ndɛ kleli Izraɛlfuɛ mun nin-ɔn. I waan: ‹Nyanmiɛn wa fa amun niaan'm be nun kun sie i i nuan ijɔfuɛ kɛ ɔ fa min sieli'n sa ´man amun.› I yɛ kɛ e nannan'm be yiali aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, ɔ kan ndɛ nga anz'n kan kleli i Sinai Oka'n su lɔ'n kleli be nin-ɔn. I yɛ Nyanmiɛn fɛ i ndɛ wlɛli i nuan kɛ ɔ kan kle amun bɔ lele ndɛ be tɛ di su nin-ɔn. Sanngɛ e nannan'm b'a fɛ-mɛn i ndɛ'n su, be kɛnnin i bo, yɛ bé nyin trannin Ezipt lɔ, nan b'a se Aarɔn kɛ: ‹Yo amuɛn kun man ye man ɔ dun mmua e nyrun, afin Moiz sɔ'n b'ɔ fali ye Ezipt lɔ bali'n, e si-man like nga ɔ'a yo i-ɔ.› I cɛn sɔ nun'n, be yoli nannin ba kun nan b'a sɔ i. Like sɔ'n bɔ be yoli'n ti'n, be klun jɔli. I sɔ'n ti Nyanmiɛn kaci i sin sili be, ɔ yacili be lɛ man be sɔli nyanmiɛn su lɔ ninnge mun. Afin be klɛli i Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be fluwa'n nun kɛ: ‹?Izraɛlfuɛ mun, kɛ an wo aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ afuɛ ablanan'n, min yɛ an mannin min nnɛn bɔ an cɛli min like nin-ɔn ? Nán min-ɔn, sanngɛ Mɔlɔk i tannin sua'n nin amuɛn Rɛnfan i nzraama'n yɛ a suali-ɔ. Be ti like bɔ an yoli be yɛ an sɔli be! N kusu m ma fa amun kɔ Babilɔni i sin mmua lɔ.› Kɛ e nannan'm be o aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, be lɛ tannin sua'n b'ɔ kle kɛ Nyanmiɛn nin be o lɛ. Moiz yoli i wafa nga Nyanmiɛn kleli i kɛ ɔ yo'n. Kɛ e nannan'm be nyannin sua sɔ'n, be fali nan Zozie a fa be a ɔ nvle nga Nyanmiɛn fuannin be be nyrun'm be nun. Ɔ kali lɛ lele fa juli David blɛ su. Nyanmiɛn klo David sa, yɛ David srɛli i kɛ ɔ mɛn i atin man ɔ kplan lika kun nan i b'ɔ ti Zakɔb Nyanmiɛn ɔ ´tran nun. Sanngɛ Salomɔn yɛ ɔ wa kplannin sua kun mɛnnin i-ɔ. Sanngɛ Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n, ɔ tran-man sua bɔ sran sa yo'n nun, afin be klɛli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n i fluwa'n nun kɛ e Min Nyanmiɛn'n seli kɛ: ‹Nglo lɔ'n ti m bia, yɛ asiɛ'n ti aaba bɔ n takataka ń ja su. ?Nguɛ sua yɛ an kwla kplan man min-ɔn? ?Yɛ ninfan yɛ n ´de wunmiɛn-ɔn? ?I kwlaa sɔ'n ti-man ń sa nuan ?› Nyin keklefuɛ mun bɔ amun anwlɛn'n nin amún su'm be ti kɛ be bɔ be ti-man Zuif'm be liɛ'n sa, an kpalo Nyanmiɛn Wawɛ'n i ndɛ titi kɛ amun nannan'm be yoli'n sa. ? Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ onin yɛ amun nannan'm b'a kle-man i yalɛ-ɔ? Be kunnin be nga be dun mmua kannin Nanwlɛfuɛ'n i balɛ ndɛ'n, i yɛ an fɛ i mannin sran mun bɔ be kunnin i nin-ɔn. Amun yɛ anz'm be fa mmla'n blɛli amun-ɔn, sanngɛ amu'an fa-man.» Kɛ be tili ndɛ sɔ'n, be fali ya dan kpa yɛ be trili. Sanngɛ Etiɛni bɔ Nyanmiɛn Wawɛ sie i'n, ɔ niannin nyanmiɛn su lɔ siin, yɛ ɔ wunnin kɛ Nyanmiɛn yi i wun nglo nyannyannyan yɛ Jésus jin Nyanmiɛn'n i fama su. Yɛ ɔ seli kɛ: «An `nian, n wun nyanmiɛn su lɔ kɛ ɔ ti tikewa, yɛ i b'ɔ kacili Sran'n ɔ jin Nyanmiɛn fama su.» I sɔ'n ti'n, be tannin bé su'n be kpannin kekle kpa, yɛ be kwlaa be tɔli i su nan b'a cuɛn i b'a ɔ klɔ'n sin lɔ nan b'a finfin i yɛbuɛ. Yɛ lalofuɛ'm be yi be tralɛ'n guɛli i gbanflɛn kun bɔ be flɛ i Sɔl'n i bo lɛ kɛ ɔ nian su. Kɛ be ´finfin Etiɛni yɛbuɛ'n, ɔ seli e Min'n kɛ: «Nannan Jésus, wa fa min!» Kpɛkuun ɔ kotoli nan ɔ'a kpan kekle kpa kɛ: «Nannan, sa nga be yo min yɛ'n, nán fa sie ɔ klun.» Kɛ i nuan'n tɔli cɛ'n, yɛ ɔ kali nun-ɔn. Sɔl sa o Etiɛni kunlɛ'n nun wie. Le kunngba sɔ'n yɛ be boli asɔnunfuɛ'm bɔ be o Zerizalɛm lɔ'n be yalɛ klelɛ dan'n i bo-ɔ. Be kwlaa be sanndi ɔli Zide nin Samari mɛn'n nun, san be bɔ Jésus sunmannin be'n, be cɛ yɛ be kali lɛ-ɔ. Be bɔ be sro Nyanmiɛn'n be wie'm be sieli Etiɛni, nan b'a sun i dan kpa. Sanngɛ Sɔl liɛ'n, ɔ saci asɔnun'n, ɔ kɔ awlo'm be nun, ɔ tra yasua mun nin mmla mun, ɔ man be wla be bisua. Be bɔ be sanndili'n, be kɔ klɔ'm be su be kan Nyanmiɛn ndɛ'n. Filip ɔli Samari klɔ kun su, ɔ kannin Krist ndɛ'n kleli lɔfuɛ mun. Kɛ sran'm be ti ndɛ b'ɔ kan'n, bɔ be wun atrɛ b'ɔ yi'n, be kwlaa be sie bé su tie i ndɛ'n kpa. Afin asiɛ usu bɔ be saci sran'n be kpan kekle kpa, be jao sran kpanngban be su, yɛ bubuwafuɛ nin cɛcɛwafuɛ kpanngban be yo juejue. Klɔ sɔ'n sufuɛ'm be klun jɔli dan kpa. Bian kun o klɔ sɔ'n su, be flɛ i kɛ Simɔn, ɔ yi atrɛ ɔ man Samarifuɛ'm bé nuan bo bé wun, ɔ yo i wun sran dan. Sran'm be kwlaa be tie i ndɛ'n kpa, be ngblewa-ngblewa mun o, be nga be lɛ-man nyrun mun o, be se kɛ: «Nyanmiɛn yɛ ɔ tinnin i-ɔ.» Be fa bé wun mɛntɛn i yɛlɛ kɛ atrɛ b'ɔ sɔli be yilɛ su lalaa'n, ɔ tɛ bo be nuan. Sanngɛ kɛ Filip kan Nyanmiɛn sielɛ'n nin Jésus-Krist i ndɛ'n kleli be'n, be lafili i su, nan yasua mun nin mmla'm b'a yo batɛm. Simɔn bɔbɔ lafili i su wie. Kɛ ɔ yoli batɛm'n, ɔ kpɔci-man Filip kun. Kɛ ɔ wunnin atrɛ b'ɔ yi'n nin sa kekleekle b'ɔ yo be'n, ɔ boli i nuan. Kɛ be bɔ Jésus sunmannin be'n bɔ be o Zerizalɛm lɔ'n be tili kɛ Samarifuɛ'm b'a fa Nyanmiɛn ndɛ su'n, be sunmannin Piɛr nin Zan bé wun lɔ. Kɛ be juli lɔ'n, be seli Nyanmiɛn kɛ ɔ fɛ i Wawɛ'n man be. Afin ɔ nian wlu-man be nun wie fi nun ka, batɛm bɔ be yo i e Min Jésus dunman nun'n i kunngba cɛ yɛ b'a yo be-ɔ. Ɔ man Piɛr nin Zan be fa bé sa fuali bé su, nan Nyanmiɛn a fɛ i Wawɛ'n ɔ'a man be. Kɛ Simɔn wunnin kɛ be bɔ Jésus sunmannin be'n be fa bé sa fuali be su nan ɔ'a fɛ i Wawɛ'n ɔ'a man be'n, ɔ mannin be sika yɛ ɔ seli kɛ: «An `tin min wie nan sran nga n fa ń sa fuɛ i su'n Nyanmiɛn Wawɛ'n `wlu i nun wie.» Yɛ Piɛr seli i kɛ: «Man a nin ɔ sika'n be wɔ nyrɛnnɛn lika'n nun lɔ yɛlɛ kɛ a bu i kɛ a kwla fa sika to Nyanmiɛn like b'ɔ fa cɛ'n. Ndɛ nga, ɔ liɛ nun-man nun yɛ a su nyan-man like fi nun, afin wɔ akunndan'n ti-man kpa Nyanmiɛn nyrun. Ɔ man kaci wɔ akunndan sɔ'n, yɛ kpata e Min Nyanmiɛn'n ɔ klun akunndan tɛ sɔ'n ti, wienun-ɔn ɔ ´yaci, afin n wun kɛ klunwi'n nin sa tɛtɛ'n ɔ'a kun wɔ kpo.» Yɛ Simɔn seli be kɛ: «Amun bɔbɔ an `kpata e Min Nyanmiɛn'n man min kɛ ɔ ´yo nan sa nga an kɛn i ndɛ'n i wie fi ɔ'a tɔ-man n su'n ti.» Kɛ be kannin sa nga Nyanmiɛn yo mannin be'n, bɔ be kannin e Min'n i ndɛ'n wieli'n, be sali bé sin Zerizalɛm. Kɛ be ´kɔ'n, be boli jasin fɛ'n Samari klɔ sunman su. E Min'n i anz kun kan kleli Filip kɛ: «Jao kɔ mɛn i ngua lɔ bue'n su atin b'ɔ fin Zerizalɛm lɔ kɔ Gaza aawlɛ'n nun lɔ'n su.» Ɔ jao ɔli, ɔ ´nian-an, Etiopi bian saliɛ kun b'ɔ ti Kandas, Etiopi famiɛn bla'n i sran dan'n b'ɔ niɛn i ninnge kpakpa'm be su'n yɛ. Ɔ bali Zerizalɛm Nyanmiɛn sɔlɛ. Kɛ ɔ ´kɔ'n ɔ ti i kakaklolo'n nun ɔ su kanngan Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai i fluwa'n nun. Nyanmiɛn Wawɛ'n seli Filip kɛ ɔ mantan kakaklolo'n lɔ. Filip wanndi mantannin Etiopi bian'n lɔ, ɔ wunnin kɛ ɔ su kanngan Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai i fluwa'n nun, yɛ ɔ usɛli i kɛ: «?Ndɛ nga a kɛnngɛn i lɛ'n a si i bo?» Ɔ seli i kɛ: «Sɛ sran a kle-man min, ɔ ´yo sɛ yɛ n ´si i bo-ɔ?» Yɛ ɔ ´flɛ Filip kɛ ɔ `fu tran ase i wun lɛ-ɔ. Nyanmiɛn ndɛ nga be klɛli'n b'ɔ kanngan'n yɛ: «Be fɛ i ɔli kɛ bua bɔ be fɛ i kɔ nnɛn kunwlɛ lɔ'n sa, be fɛ i ɔli kɛ bua bɔ ɔ'a kpɛ cro'n bɔ kɛ be ´kpɛkpɛ i ndrɛ'n ɔ kpan-man'n yɛ ɔ uke-mɛn i nuan sa. Kɛ be guɛli i nyin ase'n, b'a di-mɛn i jɔlɛ, ?Wan yɛ ɔ wa bo i osufuɛ'm be dunman di jɔlɛ ekun-ɔn? Afin be yoli man i liɛ'n wieli asiɛ'n su.» Yɛ bian saliɛ'n kpɛ i nyin usali Filip kɛ: «?Kaflɛ, wan wun ndɛ yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n kɛnnin i sɔ-ɔ? ?I bɔbɔ wun ndɛ-ɔ, annzɛ sran uflɛ-ɔ?» Yɛ Filip ´fa Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n i nun ndɛ sɔ'n ɔ fa kan Jésus i jasin fɛ'n kle i-ɔ. Kɛ be ´kɔ be nyrun'n, be toli nzue, yɛ bian'n waan: «?Nian, nzue yɛ o yɛ, nguɛ yɛ man n kwla yo-man batɛm-ɔn?» [ Filip seli i kɛ: «Sɛ a lafi ndɛ nga n kan kleli wɔ'n su kpa'n, a kwla yo.» Bian'n seli kɛ: «N lafi su kɛ Jésus-Krist ti Nyanmiɛn Wa.»] Ɔ man be jrannin kakaklolo'n, yɛ be nnyɔn'n be jrali nzue'n nun nan ɔ'a yo i batɛm. Kɛ be fin nzue'n nun fiteli'n, e Min Nyanmiɛn i Wawɛ'n man Filip su ɔli, bian'n ɔ'a wun-mɛn i kun. Kɛ bian ´kɔ'n, i klun ti jɔwa kpa. Be wunnin Filip kusu Azɔt lɔ. Kɛ ɔ fin lɛ'n, ɔ kannin ndɛ klɔ b'ɔ sinnin be su'n be kwlaa bé su lele ɔ fa juli Sezare. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Sɔl tɛ wla e Min'n i sɔnnzɔnfuɛ'm be srɛ kɛ ɔ ´kun be, i sɔ'n ti'n, ɔ ɔli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i wun lɔ ko srɛli i kɛ ɔ mɛn i Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nga be o Damas lɔ'n bé wun fluwa, nan sɛ ɔ to sran wie lɔ'n, sɛ yasua o, sɛ bla o bɔ be fa ndɛ nga su'n, ɔ ´ci be ba Zerizalɛm. Kɛ ɔ ´kɔ b'ɔ wa ju Damas lɔ'n, kpɛkuun nyanmiɛn'n kpaja piaa guɛli i su. Ɔ tɔli, yɛ ɔ tili sran kun nɛn. Sran sɔ'n ɔ seli i kɛ: «?Sɔl, Sɔl, nguɛ ti yɛ a kle n yalɛ sɔ-ɔ?» Yɛ ɔ usɛli i kɛ: «?Nannan, be flɛ wɔ sɛ?» Yɛ ɔ seli kɛ: «Min Jésus-ɔ, min yɛ a kle min yalɛ nin-ɔn. Sanngɛ jao wlu klɔ'n nun lɔ, be wa kle wɔ like nga a wa yo'n.» Be bɔ be kɔ i sunmanlɛ'n, be jin lɛ be tɔli amule, be tili nɛn sɔ'n, sanngɛ b'a wun-man sran fi. Sɔl jaoli, i nyinma'n gua su, sanngɛ ɔ wun-man ase. Be trɛli i sa be fɛ ɔli Damas lɔ. Ɔ dili le nsan ɔ wun-man ase, ɔ di-man like, ɔ nɔnman nzue. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Jésus i sɔnnzɔnfuɛ kun o Damas lɛ, be flɛ i kɛ Ananias. Ɔ wunnin e Min'n aolia nun, ɔ flɛli i. Ananias tɛli su kɛ: «Nannan, m'an sro!» Yɛ e Min'n seli i kɛ: «Jao kɔ atin bɔ be flɛ i Seiin'n su Zidas awlo lɔ, ko nian Sɔl b'ɔ fin Tars'n i osu. Ɔ nin Nyanmiɛn be su koko yalɛ. Ɔ wunnin bian kun bɔ be flɛ i kɛ Ananias'n aolia nun, ɔ wluli i sin lɔ, ɔ fɛ i sa fuɛli i su nan ɔ `wun ase.» Ananias seli kɛ: «Nannan, n tili tɛtɛ nga bian sɔ'n yoli ɔ sran mun Zerizalɛm lɔ'n i kwlaa. Sran sunman bé nuan nun yɛ n tili-ɔ. Yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be mɛnnin i atin kɛ sran kwlaa b'ɔ bo ɔ dunman klɔ nga su wa'n, ɔ `ci i!» Sanngɛ e Min'n seli i kɛ: «Kɔ, afin bian sɔ'n, m'an fɛ i kɛ ɔ di n junman'n, nan ɔ bo n dunman'n nvle wie'm be nun famiɛn mun nin Izraɛlfuɛ'm be nyrun, yɛ m ma fa nyrɛnnɛn ng'ɔ wa wun i n dunman nun'n i kwlaa n kle i. Ananias ɔli, kɛ ɔ juli awlo lɔ'n, ɔ fɛ i sa'n fuali Sɔl su, yɛ ɔ seli i kɛ: «Min niaan Sɔl, kɛ a ´ba'n, e Min Jésus b'ɔ fiteli ɔ nyrun atin'n nun lɔ'n, ɔ sunmannin min kɛ m ma tike ɔ́ nyin nan Nyanmiɛn Wawɛ'n `fa wɔ kaci i liɛ mlɔnmlɔn.» I osu kunngba sɔ nun'n like wie kɛ kpatra wun bui sa fin i nyin su tɔli nan ɔ'a wun ase. Ɔ jaoli nan b'a yo i batɛm. Kɛ ɔ dili like'n, ɔ nyannin wunmiɛn ekun. Ɔ dili le nnyɔn kun Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm bé wun Damas lɛ, kpɛkuun ɔ su kan ndɛ Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun, ɔ kan kɛ Jésus ti Nyanmiɛn Wa. Be nga be tili i ndɛ b'ɔ kan'n, be kwlaa bé nuan boli bé wun yɛ be seli kɛ: «?Nɛ́n i yɛ ɔ kle be bɔ be bo dunman sɔ'n be nyrɛnnɛn Zerizalɛm lɔ nin-ɔn? ?Ɔ'a ba-man wa kɛ ɔ wa ci be kɔ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm bé ja su?» Sanngɛ ndɛ kanlɛ'n sili Sɔl wun, yɛ i ndɛ'n kwla Zuif nga be tran Damas lɔ'n be liɛ'n. Kɛ ɔ ´kan kɛ Jésus ti Krist'n, b'ɔ ´yiyi nun kle be'n, be lɛ-man ndɛ fi kɛn-mɛn i kun. Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun'n, Zuif'm be cicili kɛ be ´kun Sɔl, sanngɛ Sɔl tili be njiciɛ sɔ'n. Be sɛsɛ i klɔ'n i anuan'm be nun kɔnguɛ nin wia nun kɛ be ´kun i. Sanngɛ kɔnguɛ'n, i sɔnnzɔnfuɛ'm be fɛ i wlali gbogbo kun nun nan b'a jrɛ i klɔ i wun nga be sili'n i sin lɔ. Kɛ Sɔl juli Zerizalɛm lɔ'n, i waan ɔ ´fɛ i wun mantan Jésus sɔnnzɔnfuɛ mun, sanngɛ be kwlaa be sro i, be lafi-man su kɛ ɔ'a yo Jésus sɔnnzɔnfuɛ sakpa. Sanngɛ Barnabas fɛli i be ɔli be bɔ Jésus sunmannin be'n be wun lɔ, ɔ kan kleli be kɛ Sɔl wunnin e Min'n atin'n nun, nan ɔ nin i be ijɔli, i sin ɔ kannin ndɛ yakpa su Jésus dunman nun Damas lɔ. Kɛ ɔ fin cɛn sɔ nun'n, ɔ nin be wlan Zerizalɛm klɔ'n nun, be kɔ be ba, yɛ ɔ kan ndɛ e Min'n dunman nun yakpa su. Yɛ ɔ kan ndɛ kle Zuif'm bɔ be ijɔ Grɛk'n, yɛ be si akplowa, be sɔfuɛ'm be yɛ be klo kɛ be ´kun i nin-ɔn. Kɛ aniaan'm be tili i sɔ'n, be fɛ ɔli Sezare nan be man ɔ'a ɔ Tars. Asɔnunfuɛ'm bɔ be o Zide, nin Galile, ɔ nin Samari mɛn wunmuan'n nun lɔ'n, be lɛ alaje, yɛ asɔnun'n kɔ i nyrun. Kɛ bɔ asɔnunfuɛ'm be nyin yi e Min'n bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n jran bé sin ti'n, be trɛ. Piɛr ´wlan-wlan lika kwlaa nun, le kun ɔ ɔli Nyanmiɛn i sran bɔ be o Lid lɔ'n bé wun lɔ wie. Ɔ toli bian kun bɔ be flɛ i kɛ Ene'n i lɔ, ɔ ti bubuwafuɛ ɔ lɛ i bɛ'n su, kɛ ɔ bubuli'n ɔ'a di afuɛ mɔcuɛ. Piɛr seli i kɛ: «Ene, Jésus-Krist a yo wɔ juejue, jao sɛ ɔ bɛ'n.» Nan i osu kunngba'n nun ɔ'a jao. Kɛ Lid nin Sarɔn lɔfuɛ'm be kwlaa be wunnin i'n, be fa bé wun mannin e Min'n. Jésus sɔnnzɔnfuɛ bla kun o Zope lɔ, be flɛ i kɛ Tabita. Grɛk nun'n, dunman sɔ'n yɛlɛ Dɔrkas'n, i bo yɛlɛ wannzannin. Ɔ ti klun ufuefuɛ kpa yɛ ɔ yo yalɛfuɛ'm be ye. Kɛ Piɛr o Lid lɔ'n, bla sɔ'n tɔli tukpacɛ, ɔ wuli, be wunnzinnin i yɛ be lɛli nglo sua ba kun nun. Lid mantan Zope. Kɛ Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be tili kɛ Piɛr o lɛ'n, be yili sran nnyɔn ɔli i sin kɛ be ko se i kɛ ɔ bla trɛlɛlɛ. Piɛr a sisi-mɛn i bo, ɔ nin be ɔli. Kɛ ɔ juli lɔ'n, be fɛ ɔli nglo sua'n nun lɔ. Angboti mmla'm be kwlaa be bɛli i wun lɛ, be fa tralɛ nin tralɛ dandan nga Dɔrkas wuli be kɛ i nyin tɛ o su'n, kleli i, wuun be ´sun. Piɛr man sran'm be kwlaa be fiteli, ɔ kotoli, ɔ koko sa sɔ'n kleli Nyanmiɛn, i sin ɔ kpɛli i nyin fuɛn'n i wun lɔ, nan ɔ'a se kɛ: «Tabita, jao!» Kɛ ɔ tikeli i nyin b'ɔ wunnin Piɛr'n, ɔ jao trannin ase. Piɛr utili i sa'n mɛnnin i su. I sin ɔ flɛli Nyanmiɛn sran mun nin angboti mmla mun, ɔ fɛ i kleli be kɛ ɔ'a cɛn. Zopefuɛ'm be kwlaa be tili sa sɔ'n, ɔ man sran kpanngban be lafili e Min'n su. Piɛr dili le nnyɔn kun Zope lɔ Simɔn b'ɔ ti kplo usufuɛ'n i awlo lɔ. Bian kun o Sezare lɔ, be flɛ i kɛ Kɔrnɛyi, ɔ ti sonja akpasua bɔ be flɛ i kɛ Itali akpasua'n i sonja ya kun su kpɛn. Ɔ nin i awlofuɛ'm be ngba be sro Nyanmiɛn. Ɔ yo yalɛfuɛ'm be ye kpa, ɔ koko yalɛ kle Nyanmiɛn tititi. Le kun nnɔsua wia'n nun ɔ wunnin Nyanmiɛn i anz kun aolia nun, ɔ wluli i awlo lɔ, ɔ flɛli i. Yɛ Kɔrnɛyi niɛnnin i siin, srɛ kunnin i, ɔ usɛli i kɛ: «?Nannan, nguɛ-ɔ?» Yɛ anz'n seli i kɛ: «Ɔ like bɔ a srɛ Nyanmiɛn'n, ɔ ti, yɛ ye bɔ a yo yalɛfuɛ mun'n, ɔ wun i, i sɔ'n ti i wla o wɔ su.» Ɔ man sunman sran Zope lɔ, man be ko yia Simɔn bɔ i dunman ng'ɔ nannan su'n yɛlɛ Piɛr'n, man ɔ bla. Ɔ sike Simɔn kplo usufuɛ'n bɔ i awlo'n wo jenvie'n nuan lɛ'n. Kɛ anz'n b'ɔ kan ndɛ kleli Kɔrnɛyi'n wɔli'n, ɔ flɛli i sran'm be nun nnyɔn yɛ i sonja bɔ be mɛntɛn i'n be nun kun b'ɔ sro Nyanmiɛn'n. Kɛ ɔ kan ndɛ sɔ'n kwlaa kleli be'n, ɔ sunmannin be Zope lɔ. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, be fali atin'n. Kɛ be ´mantan klɔ nuan lɔ'n, wuun Piɛr kusu ɔ'a fu sua i ti gbagblagba'n su kɛ ɔ ko koko yalɛ kle Nyanmiɛn. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun wia'n su wa jran. Awe kunnin i yɛ i waan be `kunndɛ like mɛn i. Kɛ be ´tɔn'n, like tɔli i su kɛ ɔ su cɛn laliɛ sa. Ɔ wunnin nyanmiɛn su lɔ kɛ ɔ ti tikewa, kpɛkuun like kun kan ase ba kɛ tannin dan kun yɛ b'a trɛ i nuan cɔnjɔ nnan'm be nun sa. Nnɛn wafa-wafa'n kwlaa bɔ be lɛ ja nnan'n nin nga be cuɛn bé wun ase'n be o nun, yɛ anunman wafa-wafa'n kwlaa be o nun wie. Ɔ tili sran kun nɛn, sran sɔ'n seli i kɛ: «Piɛr, jao, kun be di.» Yɛ Piɛr seli kɛ: «Cɛcɛ! Nannan, like kain nin like fiɛn kɛ nga sa'n, n nian fa-man wie n nian wla-man min nuan nun le.» Yɛ ɔ tili sran sɔ'n i nɛn'n i kpɛ nnyɔn su ekun, ɔ seli i kɛ: «Like nga Nyanmiɛn bu i kɛ ɔ ti kpa'n, nán bu i kɛ ɔ ti kain.» Ɔ yoli sɔ lele kpɛ nsan, i sin be mannin like sɔ'n su ɔli nyanmiɛn su. Kɛ Piɛr wun-man aolia nun like sɔ'n b'ɔ wunnin i'n i wlɛ b'ɔ ´bu i akunndan'n, kpɛkuun sran bɔ Kɔrnɛyi sunmannin be bɔ be su kunndɛ Simɔn i awlo'n, be yɛ be jin anuan nun yɛ. Be flɛli sran be usɛli i kɛ: «?Wa yɛ Simɔn bɔ be flɛ i Piɛr'n sike-ɔ?» Kɛ Piɛr su bu aolia nun like sɔ'n i akunndan'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n seli i kɛ: «Nian, sran nsan be su kunndɛ wɔ. Jao, jra, nán bu i sin akunndan lele, a nin be wɔ, m bɔbɔ min yɛ n sunmannin be-ɔ.» Ɔ man Piɛr jrali nan ɔ'a se sran sɔ'm be kɛ: «Sran nga an kunndɛ i'n yɛlɛ min. ?Nguɛ sa su yɛ an bali-ɔ?» Be seli i kɛ: «Nyanmiɛn i anz kun seli Kɔrnɛyi b'ɔ ti sonja ya su kpɛn'n b'ɔ o Sezare lɔ'n kɛ ɔ flɛ wɔ nan a bla, a wa kan ndɛ wie kle i. Ɔ ti sran nanwlɛfuɛ b'ɔ sro Nyanmiɛn, Zuif nvle'n kwlaa nun be bo i dunman kpa.» Piɛr man be wluli awlo lɔ nan ɔ'a sike be. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, ɔ jaoli nan ɔ nin be a wɔ. Zope lɛ aniaan wie'm be ɔli i sunmanlɛ. Kɛ i aliɛ cɛnnin'n, be ɔli Sezare lɔ. Kɛ be ´ju lɔ'n, wuun Kɔrnɛyi nin i osufuɛ mun nin i janvuɛ kpakpa b'ɔ yiali be i lika lɔ'n, be su minndɛ be. Kɛ Piɛr wluli awlo lɔ'n, Kɔrnɛyi jao kpɛli i atin yɛ ɔ kotoli i bo, sanngɛ Piɛr utili i sa'n, nan ɔ'a se kɛ: «Jao, sran yɛlɛ min.» Ɔ wluli sua lɔ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun ɔ nin Kɔrnɛyi be tɛ ijɔ. Ɔ wunnin sran kpanngban bɔ be yiali lɛ'n. Ɔ seli be kɛ: «An si kɛ Zuif'm be nin be bɔ be ti-man Zuif'n be san-man nun yɛ be kɔ-man bé wun, sanngɛ Nyanmiɛn kleli n kɛ nán man n se sran fi kɛ ɔ ti-man sran annzɛ kɛ ɔ ti sran finfinfuɛ. Kɛ be ko yiali min'n, i sɔ'n ti yɛ m'an kaci-man min nuan yɛ m bali nin-ɔn. I sɔ'n ti, an `kan sa ti bɔ an yiali min'n.» Yɛ Kɔrnɛyi seli i kɛ: «Le kun nnɔsua wia'n nun kɛ n wo ń sua lɔ bɔ n ´koko yalɛ kle Nyanmiɛn'n, n ´nian-an, bian kun bɔ i wun tralɛ ti nyɛnnyɛnnyɛn kpa'n yɛ, ɔ wa jrannin min nyrun lɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, i le nnan yɛ. Ɔ seli n kɛ: ‹Kɔrnɛyi, ɔ like bɔ a srɛ Nyanmiɛn'n, ɔ tili, yɛ ye bɔ a yo yalɛfuɛ mun'n, i wla o su. Ɔ man sunman sran Zope lɔ man be ko yia Simɔn bɔ be flɛ i kɛ Piɛr'n, b'ɔ sike Simɔn kplo usufuɛ bɔ i awlo'n wo jenvie'n nuan lɛ'n kɛ ɔ bla.› Kpɛkuun yɛ n sunmannin sran kɛ be ko yia wɔ-ɔ, ɔ man ɔ balɛ'n yo n fɛ. I sɔ'n ti, e kwlaa e yiali Nyanmiɛn nyrun wa kɛ e ´tie ndɛ kwlaa nga e Min Nyanmiɛn'n kan kleli wɔ kɛ a kan kle ye'n.» Yɛ Piɛr kusu seli kɛ: «Nanwlɛ, m'an wun i wlɛ kɛ Nyanmiɛn liɛ'n, ɔ kpa-man sran nun, sanngɛ nvle kwlaa nun'n, sran ng'ɔ sro i b'ɔ yo i klun sa'n, i klun jɔ i wun. Ɔ fɛ i ndɛ'n blɛli Izraɛlfuɛ mun, yɛ ɔ kannin alaje bɔ be wa nyɛn i Jésus-Krist b'ɔ ti sran'm be kwlaa be Min'n i ti'n i ndɛ kleli be. An si sa ng'ɔ yoli Galile mɛn'n nun b'ɔ truli Zide mɛn wunmuan'n nun'n. Kɛ Zan kannin batɛm yolɛ ndɛ'n wieli'n, Nyanmiɛn fɛli i Wawɛ'n mannin Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n, ɔ tinnin i, ɔ kɔ lika kwlaa ɔ yo sran'm be kpa, ɔ yo be kwlaa bɔ asiɛ usu'm bé si Satan'n kle be yalɛ'n be juejue, afin Nyanmiɛn jin i sin. Sa b'ɔ yoli be Zuif'm be klɔ kanngan'm bé su nin Zerizalɛm lɔ'n, i kwlaa yoli e nyrun. Be boboli i waka'n su be kunnin i. I le nsan su, Nyanmiɛn cɛnnin i, ɔ man ɔ fɛ i wun kleli, sanngɛ sran ngba a wun-mɛn i, san e nga Nyanmiɛn dun mmua sieli ye kɛ e wun i'n, bɔ kɛ ɔ cɛnnin'n e nin i e dili like'n, e yɛ e wunnin i-ɔ. Yɛ Jésus kaleli ye cinnjin kpa kɛ e kan kle sran'm be kɛ i bɔbɔ yɛ Nyanmiɛn sieli i kɛ ɔ di be nga be nyin o su'n nin be nga be wuli'm be ndɛ nin-ɔn. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kwlaa be kɛnnin i ndɛ kɛ sran kwlaa ng'ɔ lafi i su'n, i dunman nun Nyanmiɛn ´yaci i wun sa'n cɛ i.» Piɛr nuan nian tɔ-man, yɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n wluli be kwlaa bɔ be tie i ndɛ'n be nun-ɔn. Kɛ Zuif'm bɔ be lafi Jésus su bɔ be nin Piɛr bali'n be wunnin kɛ Nyanmiɛn fɛ i Wawɛ'n mannin be bɔ be ti-man Zuif'm be wie'n, ɔ boli be kwlaa bé nuan. Afin be wunnin kɛ sran sɔ'm be su kan aniɛn wie mun yɛ be manman Nyanmiɛn. Yɛ Piɛr mannin ndɛ'n su ekun kɛ: «?Be nga Nyanmiɛn fɛli i Wawɛ'n mannin be kɛ e liɛ'n sa'n, e kwla se be kɛ nán man be yo be batɛm nzue'n nun?» Ɔ seli kɛ be `yo be batɛm Jésus-Krist dunman nun. Yɛ be srɛli i kɛ ɔ di le nnyɔn kun bé wun lɛ. Be bɔ Jésus sunmannin be'n be nin e niaan bɔ be o Zide lɔ'n be tili kɛ be bɔ be ti-man Zuif'n b'a fa Nyanmiɛn ndɛ'n wie. Kɛ Piɛr juli Zerizalɛm lɛ'n, Zuif'm bɔ be lafi klɛn wlalɛ'n su'n be fɛ i ɔli aamiɛn nan b'a ijɔ i, i sin be seli kɛ: «A wluli be bɔ be wla-man klɛn'n be awlo yɛ a nin be dili like!» Yɛ Piɛr ´wlɛ i nuan ndɛ'n nun kan-an, ɔ seli be kɛ: «Kɛ n wo Zope lɛ bɔ n ´koko yalɛ kle Nyanmiɛn'n, like tɔli n su, n wunnin like aolia nun. Ɔ fin Nyanmiɛn su lɔ, kan ase ba min wun lɛ kɛ tannin dan kun yɛ b'a trɛ i nuan cɔnjɔ nnan'm be nun sa. Kɛ n ´niɛn i siin kpa'n, n wunnin nnɛn wafa-wafa'n kwlaa bɔ be lɛ ja nnan'n, nin blo nnɛn mun, nin nnɛn nga be cuɛn bé wun ase'n, ɔ nin anunman mun. Yɛ n tili sran kun nɛn, sran sɔ'n seli n kɛ: ‹Piɛr, jao, kun be di.› Yɛ n seli kɛ: ‹Cɛcɛ, Nannan, like kain nin like fiɛn kɛ nga sa'n, n nian fa-man wie n nian wla-man min nuan nun le.› Yɛ n tili sran sɔ'n i nɛn'n kpɛ nnyɔn su ekun nyanmiɛn su lɔ, ɔ seli kɛ: ‹Like nga Nyanmiɛn bu i kɛ ɔ ti kpa'n, nán bu i kɛ ɔ ti kain.› Ɔ yoli sɔ lele kpɛ nsan, i sin be mannin like sɔ'n i wunmuan'n su ɔli nyanmiɛn su ekun. Kpɛkuun n nian-an, sran nsan bɔ Sezarefuɛ'm be sunmannin be kɛ be wɔ ń sin'n, be yɛ be jin awlo'n bɔ e o nun'n i anuan'n nun yɛ. Nyanmiɛn Wawɛ'n seli n kɛ min nin be wɔ, i waan nán m bu i sin akunndan lele. Aniaan nsiɛn nga be o yɛ'n be yɛ be ko sunmannin min Sezare lɔ Kɔrnɛyi awlo lɔ-ɔ. Kɛ e juli lɔ'n, ɔ kɛnnin i wafa nga anz'n fa yili i wun kleli i i awlo lɔ'n kleli ye. I waan anz'n seli i kɛ: ‹Sunman sran Zope lɔ man be ko yia Simɔn bɔ i dunman ng'ɔ nannan su'n yɛlɛ Piɛr'n. Ɔ wa kan ndɛ nga sɛ a nin wɔ awlofuɛ'm be kwlaa an fa su-ɔ an wa nyan amún ti'n kle wɔ.› Kɛ n wlali min nuan ndɛ'n nun bɔ n ´kan'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n wluli be nun kɛ e liɛ'n wluli e nun i bo bolɛ nun'n sa. Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ ń wla kpɛnnin ndɛ nga e Min'n kannin'n su-ɔ, ɔ seli kɛ: ‹Zan yoli sran'm be batɛm nzue'n nun, sanngɛ amun liɛ'n, Nyanmiɛn wa fɛ i Wawɛ'n yo amun batɛm.› Kɛ e lafili e Min Jésus-Krist su'n, like nga Nyanmiɛn fa mannin ye'n, ɔ fɛ i kunngba'n mannin be wie. ?I sɔ'n ti'n, wan yɛlɛ min bɔ n kwla se Nyanmiɛn kɛ nán man ɔ yo-ɔ?» Kɛ be tili ndɛ sɔ'n, ɔ man be tɔli nun, yɛ be yili Nyanmiɛn ayɛ, yɛ be seli kɛ: «Kannzu sakpa Nyanmiɛn man be bɔ be ti-man Zuif'n be kusu be kacili be nzuɛn'n yɛ b'a nyan nguan wie.» Kɛ be kunnin Etiɛni'n, be nga be kleli be yalɛ i wie'n sin'n, be sanndi ɔli lele Fenisi, nin Sipri, nin Antiɔs, be kan-man Nyanmiɛn ndɛ kle-man sran fi san Zuif'm be ngunmin cɛ. Sanngɛ be nun sran wie'm be fin Sipri nin Sirɛni, be bali Antiɔs, be kan ndɛ kleli Grɛk mun wie, yɛ be bo e Min Jésus i jasin fɛ'n kleli be. E Min'n jran bé sin, yɛ be bɔ be fali ndɛ'n su bɔ be kpɛli bé nyin e Min'n i wun'n be sɔnnin. Kɛ Zerizalɛm asɔnunfuɛ'm be tili be ngan'n, be sunmannin Barnabas Antiɔs lɔ. Nan Barnabas a ɔ Tars Sɔl yialɛ. Kɛ ɔ wunnin i'n, ɔ fɛ i ɔli Antiɔs. Be dili afuɛ wunmuan kun asɔnun sɔ'n nun, be kɔ asɔnunfuɛ'm be anyia'm be bo, be kle sran kpanngban kpa be like. Antiɔs lɔ yɛ be boli Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be flɛlɛ kɛ Kristfuɛ'n i bo-ɔ. Blɛ sɔ'n nun'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ wie'm be fin Zerizalɛm be bali Antiɔs lɛ. Be nun kun bɔ be flɛ i kɛ Agabis'n, ɔ jaoli nan Nyanmiɛn Wawɛ'n man ɔ'a se kɛ awe dan kpa ɔ wa kpɛn mɛn wunmuan'n nun. Klod blɛ su yɛ awe sɔ'n kpɛnnin-ɔn. Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be kwlaa be bo yoli kun kɛ sran'm be kwlakwla be fa like nga bé sa ju su'n be ko man aniaan nga be o Zide lɔ'n man be fa ti bé wun nyanman nun. Be yiyi fa mannin Barnabas nin Sɔl kɛ be fa ko man lɔ kpɛnngbɛn mun. Blɛ sɔ'n nun'n, famiɛn Erɔd jaoli asɔnunfuɛ wie'm be yalɛ klelɛ su. Ɔ man be fa tokofi kunnin Zan niaan bian Zak. Kɛ ɔ wunnin kɛ i sɔ'n yoli Zuif'm be fɛ'n, ɔ trali Piɛr ekun. Kpaun bɔ be gua-man nun kpaun ayre'n i cɛn dilɛ'n nun yɛ sa sɔ'n yoli-ɔ. Kɛ ɔ trɛli i b'ɔ wlɛli i bisua'n, ɔ fɛ i wlali sonja blu-nin-nsiɛn bɔ be bubu be nun nnan-nnan'n bé sa nun kɛ be niɛn i su, ɔ wo i klun kɛ sɛ Delɛ-cɛn'n i dilɛ'n sin'n, ɔ ´di i jɔlɛ nzra nun. I sɔ'n ti sonja'm be nian Piɛr su kpa bisua lɔ, sanngɛ asɔnunfuɛ'm be srɛ Nyanmiɛn titi kɛ ɔ niɛn i su. Le kunngba nga Erɔd waan kɛ aliɛ cɛn-ɔn ɔ ´di Piɛr jɔlɛ nzra nun'n, kɔnguɛ sɔ'n nun be cili i nin jrɔkɔ nnyɔn, ɔ la sonja nnyɔn be afiɛn lafili, gladi difuɛ'm be kusu be jin anuan'n nun lɛ be nian bisua'n su. Kpɛkuun e Min Nyanmiɛn i anz kun yɛ, sua ba nga be o nun'n i nun kpajali wauun. Anz'n finnin Piɛr nvɛn'n su nan ɔ'a tinnge. Ɔ seli i kɛ: «Jao waka!» Yɛ jrɔkɔ'm be fin i sa guali-ɔ. Anz'n seli i ekun kɛ: «Fa ɔ kplo'n ci ɔ bo, yɛ wla ɔ ngbabua'n.» Yɛ ɔ yoli-ɔ. Ɔ seli i ekun kɛ: «Kla ɔ kondro'n nan su n su.» Yɛ Piɛr fite suli i su-ɔ, ɔ yo i laliɛ nun, ɔ si-man kɛ weiin nun-ɔn. Kɛ be buli gladi difuɛ klikli'n nin i nnyɔn su'n bé wun bɔ be juli blalɛ anuan bɔ be sin nun wlu klɔ'n nun'n i wun lɛ'n, anuan sɔ'n bɔbɔ tike i wun mannin be. Be fiteli, be fali atin kun su be ɔli be nyrun. Kɛ be kpɛnnin atin kun su'n, yɛ anz'n yacili i lɛ ɔli-ɔ. Kɛ Piɛr nyin su titili i'n, ɔ seli kɛ: «M'an wun i wlɛ siɛn'n kɛ e Min'n yɛ ɔ sunmɛnnin i anz'n yɛ ɔ'a de min Erɔd i sa nun-ɔn, sa nga Zuif'm be waan be fa yo min i kunngba yɛ ɔ'a de min i kwlaa nun-ɔn.» Kɛ ɔ ´bu i akunndan kɔ'n, ɔ juli Zan bɔ i dunman ng'ɔ nannan su'n yɛlɛ Mark'n i nin Mari i awlo lɔ, sran bɔ lɔuun kpa be yiali lɔ be su koko yalɛ kle Nyanmiɛn. Kɛ ɔ ´bobo anuan'n, afanniɛn kun bɔ be flɛ i kɛ Rɔd'n ɔ bali kɛ ɔ wa tike. Kɛ ɔ tili Piɛr nɛn'n, i wun b'ɔ bli i'n ti ɔ'a tike-man anuan'n, ɔ wanndi ko seli be bɔ be o lɛ'm be kɛ: «Piɛr jin anuan'n sin lɛ!» Yɛ be seli i kɛ: «?Ɔ kpa'n, like su wa yo wɔ?» Sanngɛ ɔ jrannin su kɛ i sakpa-a. Yɛ be seli kɛ: «I anz nin-ɔn.» Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun Piɛr tɛ bobo anuan'n. Kɛ be tikeli bɔ be wunnin i'n, ɔ boli bé nuan kpa. Ɔ fɛ i sa boli bé nuan nan ɔ'a kan like nga e Min'n yoli b'ɔ yili i bisua'n nun'n ɔ'a kle be. Yɛ ɔ seli be kɛ: «An `ko kan kle Zak nin aniaan mun.» I sin ɔ fite ɔli lika uflɛ. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, sonja'm bé wun usuli be dan kpa yɛlɛ kɛ be si-man lika nga Piɛr a wɔ-ɔ. Kɛ Erɔd man be kunndɛli i bɔ b'a wun-mɛn i'n, ɔ usali sonja mun, nan ɔ'a se kɛ be kun be. I sin ɔ fin Zide ɔ ɔli Sezare ɔ ko trannin lɔ. Erɔd nin Tirfuɛ mun nin Sidɔnfuɛ'm be di-man. Sanngɛ sran sɔ'm bé bo yoli kun be ɔli i lika lɔ. Kɛ be wunnin Blast b'ɔ nian be famiɛn'n i awlo su'n i wun'n, be ɔli Erɔd kpatalɛ, afin be aliɛ'n kwlaa fin i mɛn'n nun. Be sieli cɛn kun, kɛ cɛn sɔ'n juli'n, Erɔd wlɛli i famiɛn tralɛ'n, ɔ wa trɛnnin i bia'n su, ɔ kan ndɛ kleli be. Sran'm be kpan seli kɛ: «Nyanmiɛn su lɔ like wie yɛ ɔ su ijɔ-ɔ, nán sran-an!» I osu kunngba'n nun e Min Nyanmiɛn i anz kun man tukpacɛ wie tɔli i su. Kakaa'm be loli i wun nan ɔ'a wu yɛlɛ kɛ ɔ'a tu-man Nyanmiɛn i kpli. Sanngɛ e Min'n i ndɛ'n trɛ tititi. Kɛ Barnabas nin Sɔl be wieli sa nga ti yɛ be ɔli'n i yo'n, bɔ be fin Zerizalɛm lɛ be ´kɔ'n, be fa Zan bɔ i dunman ng'ɔ nannan su'n yɛlɛ Mark'n wɔli. Asɔnun ng'ɔ o Antiɔs lɔ'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun nin like klefuɛ'm be o nun. Be yɛ: Barnabas yɛ Simɔn bɔ be flɛ i Nizɛr'n, Lisiis b'ɔ fin Sirɛni'n, Manaɛn bɔ nin Erɔd b'ɔ sie nvle'n i bue'm be kaan nun be tran awlo kun nun'n, yɛ Sɔl. Le kun kɛ be ´kpɛ srɛ nun bɔ be ´yo asɔnun'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n seli be kɛ: «An `fa Barnabas nin Sɔl man min man be di junman nga ti yɛ n flɛli be'n.» Kɛ be kpɛli srɛ nun bɔ be nin Nyanmiɛn kokoli yalɛ wieli'n, be fa bé sa fuali be su nan b'a man be atin kɛ be wɔ. Ɔ man Nyanmiɛn Wawɛ'n fa be ɔli Selesi, be fa mmeli lɛ be ɔli Sipri. Kɛ be juli Salamini'n, be kannin Nyanmiɛn ndɛ Zuif'm be Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun. Be nin Zan yɛ be kɔ-ɔ, i yɛ ɔ uka be-ɔ. Kɛ be kpɛli mɛn sɔ'n bɔ nzue sin yiɛ i'n, bɔ be juli Pafɔs'n, be toli atrɛ yifuɛ kun bɔ be flɛ i Bar-Jésus'n lɔ. Ɔ ti Zuif, ɔ tɔn i wun suɛn kɛ ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ. Ɔ ti Sɛrzis Polis ngwlɛlɛfuɛ'n b'ɔ sie mɛn sɔ'n i minniɛn'm be nun kun. Sɛrzis Polis man be flɛli Barnabas nin Sɔl, i waan ɔ ´tie Nyanmiɛn ndɛ'n wie. Sanngɛ Elimas bɔ i dunman i bo yɛlɛ atrɛ yifuɛ'n, ɔ nin be sili akplowa, i waan ɔ ´saci Sɛrzis Polis sɔ'n i ti nun nan nán man ɔ fa Nyanmiɛn ndɛ'n su. Yɛ Sɔl bɔ be flɛ i ekun kɛ Pɔl'n, bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n sie i'n, ɔ niɛnnin i siin, ɔ seli kɛ: «Asiɛ usu'm bé si Satan wa, gblɛ'n nin ndrunmun'n ɔ'a kun wɔ kpo! Like kwlaa ng'ɔ ti kpa'n a klo-mɛn i. ?A yaci-man e Min Nyanmiɛn'n i ndɛ nanwlɛ'n i nun ato bualɛ'n ? Nian, i sa su wa kan wɔ. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, a wa kaci anyansifuɛ le nnyɔn kun, a su wun-man wia'n.» Bé ja osu kunngba'n nun lɛ kpɛkuun lika'n dunnin i nyrun tuun, ɔ kpɛ i wun wa ɔ kpɛ i wun wa, ɔ kunndɛ sran kɛ ɔ `trɛ i sa. Kɛ Sɛrzis Polis wunnin sa sɔ'n, e Min'n i ndɛ'n bɔ be kle'n ɔ boli i nuan kpa nan ɔ'a lafi su. Pɔl nin i wiengu mun be fuli mmeli nun Pafɔs lɛ be ɔli Pɛrz b'ɔ o Panfili mɛn'n nun'n su. Zan nin be kpacili, nan ɔ'a ɔ Zerizalɛm ekun. Kɛ be fin Pɛrz lɛ'n, be ɔli Antiɔs b'ɔ o Pizidi mɛn'n nun'n su. Wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, be wluli Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun be trannin ase. Kɛ be wieli mmla'n nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be fluwa'n i kanngan'n, Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua su kpɛn'm be sunmannin sran kɛ be ko se be kɛ: «Nja mun, kpɛnngbɛn'm be waan sɛ an lɛ afɔtuɛ ndɛ wie bɔ an klo kɛ amun ´kan kle sran mun'n, an `kan.» Yɛ Pɔl jaoli-ɔ, ɔ mɛnnin i sa'n su yɛ ɔ seli kɛ: «Izraɛlfuɛ mun nin amun bɔ an su Nyanmiɛn'n an `tie! Izraɛlfuɛ'm be Nyanmiɛn'n fa e nannan mun be ko trannin Ezipt mɛn'n nun. Kɛ be o lɔ'n, ɔ man be trɛli, kpɛkuun be nvle'n yoli dan. I sin ɔ deli be kekle su mɛn sɔ'n nun. Ɔ trɛli i anwlɛn niannin be lika afuɛ ablanan aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ. Kɛ ɔ nunnunnin nvle nso Kanaan mɛn nun'n, ɔ fali nvle sɔ'n be mɛn'n mannin be afuɛ b'ɔ ju bɔ ya-nnan-ablenun kun. I sin ɔ mannin be jɔlɛ difuɛ mun lele fa juli Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Samiɛl blɛ su. Yɛ be waan Nyanmiɛn sie bé su famiɛn. Nan ɔ'a fa Kis b'ɔ fin Bɛnzamɛn osu nun'n i wa Sail a man be, ɔ sieli be afuɛ ablanan. Kɛ Nyanmiɛn tuli i famiɛn'n su'n, ɔ fa David sieli i osu. Ɔ kɛnnin i ndɛ kɛ: ‹N wunnin kɛ Izai i wa David ti min anwlɛn su sran, i liɛ'n, like kwlaa nga n se i kɛ ɔ yo'n, ɔ ´yo.› I osu'n nun yɛ Nyanmiɛn man be wuli Jésus b'ɔ ti Izraɛlfuɛ'm be defuɛ nin-ɔn, afin ɔ dun mmua seli be kɛ ɔ ´yo i sɔ. Kɛ Jésus nian ba-man'n, Zan kan kleli Izraɛlfuɛ'm be kwlaa kɛ be kaci be nzuɛn'n man be yo be batɛm. Kɛ Zan wieli i liɛ'n yo'n, ɔ seli kɛ: ‹Sran nga an bu i akunndan'n, nɛ́n i yɛlɛ min. Ɔ o siɛn ɔ su ba, min nin i ngbabua nyanman'n i nyannjilɛ fata-man.› Nja mun, amun bɔ an ti Abraam anunman'n, bɔ amun su Nyanmiɛn'n, e nin amun e yɛ be fali delɛ ndɛ nga blɛli ye-ɔ. Zerizalɛmfuɛ'm be nin bé su kpɛn mun b'a si-man Jésus, yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ bɔ be kɛnngɛn i wunmiɛn-delɛ-cɛn'n kwlaa'n, b'a wun-mɛn i wlɛ, ɔ man kɛ be dili i jɔlɛ bɔ be buli i fɔ'n, sa nga be kɛnngɛn i ndɛ sɔ'n nun kɛ ɔ ´ju'n yɛ be ´yoli-ɔ. B'a wun-man ndɛ fi bɔ be ´jran su be kun i-ɔ, sanngɛ be srɛli Pilat kɛ ɔ kun i. Kɛ be yoli sa nga be klɛli i i wun ndɛ'n nun'n i kwlaa'n, be yili i waka'n su be ko sieli i yɛbuɛ ndia'n nun. Sanngɛ Nyanmiɛn man ɔ cɛnnin. Ɔ fɛ i wun kleli be bɔ be nin i fin Galile ɔli Zerizalɛm'n cɛn bɔ lɔuun kpa, be yɛ be wunnin sa sɔ'n nun yɛ be kan ndɛ sɔ'n kleli sran mun-ɔn. Nyanmiɛn waan ɔ ´cɛn i, ɔ man ɔ su wu-man kun. Ɔ kɛnnin i laa kɛ: ‹Like kpakpa nga n se kɛ n ´yo man David sakpa'n, n ´yo man amun.› I sɔ'n ti ɔ kɛn i Jue fluwa i lika uflɛ kɛ: ‹A su yaci-man min bɔ n ti ɔ sran'n min lɛ kɛ n kplɔ.› David liɛ'n, kɛ i nyin o su'n, ɔ yoli Nyanmiɛn klun sa. Kɛ ɔ wuli'n, ɔ toli i nannan'm be lɔ, ɔ kplɔli. Sanngɛ sran nga Nyanmiɛn cɛnnin i'n, ɔ'a kplɔ-man. I sɔ'n ti, nja mun, man an si kɛ i dunman nun yɛ be kan é wun sa nga Nyanmiɛn yaci cɛ ye'n i ndɛ kleli amun-ɔn. Sa nga kɛ an fa Moiz mmla'n su'n amu'an nyan-man amún ti be nun'n, siɛn'n, sran kwlaa ng'ɔ lafi Krist su'n, ɔ ´nyɛn i ti sa sɔ'm be nun. I sɔ'n ti an `sasa amún wun, nán man sa nga be klɛli i ndɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be fluwa'n nun ɔ tɔ amun su. Be klɛli i kɛ: ‹Sran finfin yofuɛ mun, an `nian sa nga, man amún nuan bo amun wun, man amun awlo'n bo, afin amun blɛ su m ma yo sa kun. Sa sɔ'n, sɛ sran kan kle amun'n, an su lafi-man su.› » Kɛ Pɔl nin Barnabas be fin Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun be ´fite'n, sran'm be wa be srɛli be kɛ be kan ndɛ kunngba'n kle be wunmiɛn-delɛ-cɛn'n b'ɔ ´ba lɔ'n. Kɛ be nga be yiali'm be sanndili'n, Zuif kpanngban be nin be bɔ be kacili Zuif'n, be suli Pɔl nin Barnabas bé su, be nin be kokoli yalɛ, yɛ Pɔl'm be wlali be fanngan be seli be kɛ Nyanmiɛn i kpa b'ɔ yo be'n ti be `fa bé wla guɛ i su. Kɛ be wunmiɛn-delɛ-cɛn sɔ'n juli'n, klɔfuɛ'm be kpanngban lika be yiali kɛ be ´tie Nyanmiɛn ndɛ'n. Kɛ Zuif'm be wunnin sran sɔ mun'n, be fa bé nyin cili Pɔl nin Barnabas, be nin Pɔl si akplowa, be kpalo i ndɛ'n, be kpɛ i nzowa. Sanngɛ Pɔl nin Barnabas be trali be anwlɛn be kan kleli be weiin kɛ: «Amun yɛ be waan e `dun mmua kan Nyanmiɛn ndɛ'n e kle amun-ɔn, sanngɛ kɛ amu'an fa-man'n, bɔ an bu i kɛ anannganman nguan'n nin amun fata-man'n, i ti e ´kpɛ é nyin kɔ be bɔ be ti-man Zuif'n bé sin. Afin kɛ e Min Nyanmiɛn seli e kɛ e yo sɔ-ɔ. Ɔ seli kɛ: ‹N fa wɔ sieli kɛ a yo kɛ wia'n sa nan a `kpaja nvle-nvle'm be nyrun, yɛ wɔ ti sran'm be ´nyan bé ti lele fa ju asiɛ'n i awieliɛ.› » Kɛ be bɔ be ti-man Zuif'n be tili i sɔ'n, be klun jɔli, be lali e Min Nyanmiɛn'n i ase i ndɛ'n ti, yɛ be kwlaa nga Nyanmiɛn fali be kɛ be nyan anannganman nguan'n, be fali su. Be ko kannin e Min i ndɛ'n mɛn wunmuan sɔ'n nun. Sanngɛ Zuif'm be wlawlali bla nga be kacili Zuif bɔ be lɛ dunman'n nin klɔ kpɛnngbɛn mun, yɛ be boli Pɔl nin Barnabas be yalɛ klelɛ bo-ɔ, be fuannin be be akpasua liɛ'n su. Pɔl nin Barnabas be kpukpuli bé ja wun ndutre'n guɛli be wun, nan b'a ɔ Ikoni. Jésus i sɔnnzɔnfuɛ'm bɔ be o Antiɔs lɛ'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n sie be, be klun ti jɔwa dan kpa. Kɛ Pɔl nin Barnabas be juli Ikoni lɔ'n, be wluli Zuif'm be Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun ekun, be kannin Nyanmiɛn ndɛ kpa, ɔ man Zuif nin Grɛk kpanngban be fali su. Sanngɛ Zuif nga be kali lɛ bɔ b'a fa-man be ndɛ'n su'n, be sacili e niaan'm bé wun, yɛ be wlawlali be bɔ be ti-man Zuif'n kɛ be yo be tɛtɛ. Pɔl nin Barnabas be cɛli Ikoni lɛ lɔuun, be kannin e Min'n i ndɛ yakpa su. Kɛ ɔ yoli man be yili atrɛ bɔ be yoli abonuan sa'n, ɔ kle kɛ i kpa yolɛ ndɛ nga be kan'n ti nanwlɛ. Klɔfuɛ'm be buli bé wun nun, wie'm be jin Zuif'm bé sin, wie'm be kusu be jin be bɔ Jésus sunmannin be'n bé sin. Kɛ be bɔ be ti-man Zuif'n be nin Zuif mun, ɔ nin bé su kpɛn mun be trili kɛ be ´yo Pɔl nin Barnabas be tɛ, be ´fin be yɛbuɛ'n, be wunnin i wlɛ, be wanndi ko fiali Likaoni mɛn'n nun klɔ wie bɔ be flɛ be Listri nin Dɛrbu'n, ɔ nin lika nga be mantan be lɛ'n be nun. Be boli jasin fɛ'n klɔ sɔ'm be su. Bian kun o Listri, i ja'm be ti-man kpa, be wuli i fɔlɛfuɛ, ɔ nian nanti-man le. Ɔ ti lɛ, ɔ tili Pɔl ndɛ b'ɔ kan'n. Kɛ Pɔl niɛnnin i siin b'ɔ wunnin kɛ ɔ lafi su kɛ Nyanmiɛn kwla yo i juejue, ɔ seli kɛ: «Jao jran ɔ́ ja'n su seiin!» Ɔ jaoli waka, kpɛkuun ɔ su nanti. Kɛ sran'm be wunnin sa nga Pɔl yoli'n, be kpannin Likaoni aniɛn'n nun kɛ: «Nyanmiɛn su lɔ ninnge bɔ be sɔ be'n, be yɛ b'a kaci sran b'a jra b'a ba e wun wa yɛ!» Be flɛli Barnabas kɛ Zes, yɛ be flɛli Pɔl kusu kɛ Ɛrmɛs yɛlɛ kɛ i yɛ ɔ kan ndɛ nin-ɔn. Zes bɔ i sua'n wo klɔ tiwa lɛ'n, i nyrun jranfuɛ'n fali nannin tola mun nin waka nyrɛ bɔ be srɛn i nyanman su'n bali klɔ'n i anuan'n nun lɛ, ɔ nin sran'm be waan be ´sɔ Pɔl nin Barnabas. Kɛ Barnabas nin Pɔl bɔ Jésus sunmannin be'n be tili ndɛ sɔ'n, be titili bé wun tralɛ'm be nun, kpɛkuun be wanndi wluli sran'm be nun, be kpan be su kɛ: «?Nja mun, nguɛ ti yɛ an yo sɔ-ɔ? Nán an sɔ ye, e ti sran kɛ amun sa wie, yɛ e su bo jasin fɛ'n kle amun nan an yaci like ngbɛn-ngbɛn nga'm be yolɛ, an kpɛ amún nyin Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man wun, i yɛ ɔ yili nglo nin asiɛ'n, nin jenvie'n, ɔ nin like b'ɔ o mɛn'n nun'n i kwlaa-a. Laa'n ɔ yacili nvle'm be kwlaa be yoli be bɔbɔ be klun sa. Ɔ nin i sɔ'n ngba'n, ɔ'a yaci-mɛn i wun nglo yilɛ sa kpakpa b'ɔ yo be'n be nun, ɔ man nzue'n tɔ, yɛ amun fie'm be yo ye, ɔ man amun aliɛ kpanngban, yɛ ɔ man amun klun jɔ.» Kɛ be se be kɛ nán man be sɔ be'n, ɔ ka kaan nan b'a kplin-man su. Kpɛkuun Zuif wie bɔ be fin Antiɔs nin Ikoni'n be bali, be sacili sran'm bé ti nun, nan b'a finfin Pɔl yɛbuɛ. Kɛ be bu i kɛ ɔ'a wu'n, be cuɛnnin ko yili klɔ'n sin lɔ. Sanngɛ Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm bɔ be o Listri lɛ'n, be sin yiɛli i nan ɔ'a jao a sɛ i sin klɔ lɔ ekun. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, ɔ nin Barnabas be ɔli Dɛrbu. Be boli jasin fɛ klɔ sɔ'n su, be nyannin sran kpanngban lɛ, be kleli be like nan be kusu b'a kaci Jésus sɔnnzɔnfuɛ. I sin be sali bé sin Listri nin Ikoni yɛ Antiɔs, be wlali asɔnunfuɛ'm be fanngan, be tuli be fɔ kɛ be lafi Nyanmiɛn su kpa, yɛ be seli be ekun kɛ: «San e ´wun nyrɛnnɛn dan kpa nan y'a kwla ju Nyanmiɛn mɛn'n nun.» Be siesieli kpɛnngbɛn mun be asɔnun'm be nun. Kɛ be kpɛli srɛ nun bɔ be seli Nyanmiɛn kɛ ɔ jran bé sin'n, be fa be wlali e Min'n bɔ be lafi i su'n, i sa nun. I sin be kpɛli Pizidi mɛn'n be juli Panfili mɛn liɛ'n nun. Kɛ be kannin Nyanmiɛn ndɛ Pɛrz lɛ'n, be ɔli Atali. Kɛ be wieli junman nga bɔ i ti yɛ Antiɔs lɔ be fa be wlali Nyanmiɛn sa nun kɛ ɔ jran bé sin'n i di'n, be fuli mmeli'n nun Atali lɛ be ɔli Antiɔs. Kɛ be juli lɔ'n, be yiali asɔnunfuɛ mun, be kannin sa nga Nyanmiɛn yo mannin be'n i kwlaa kleli be. Kɛ ɔ yoli b'ɔ man be nga be ti-man Zuif'n be lafili Jésus su wie'n, be kan kleli be ekun. Be cɛli Jésus sɔnnzɔnfuɛ'm be wun lɛ lɔuun kan. Sran wie'm be fin Zide be wa seli e niaan'm be kɛ sɛ b'a wla-man be klɛn kɛ Moiz kleli be kɛ be yo'n sa'n, be su fite-man nun. Kɛ Pɔl nin Barnabas be kpaloli bé nuan bɔ be nin be sili akplowa dan'n, i sin be buli akunndan be waan Pɔl nin Barnabas nin be nun wie'm be wɔ Zerizalɛm. Be waan be wɔ be ko kan ndɛ sɔ'n be bɔ Jésus sunmannin be'n be nin kpɛnngbɛn mun bé ja su. Asɔnunfuɛ'm be guali be atin, be sinnin Fenisi nin Samari, be kannin kɛ ɔ yoli b'ɔ man be bɔ be ti-man Zuif'n be kacili Kristfuɛ'n kleli be, ɔ man e niaan'm be kwlaa be klun jɔli dan kpa. Kɛ be juli Zerizalɛm lɔ'n, asɔnunfuɛ'm be nin be bɔ Jésus sunmannin be'n, be nin kpɛnngbɛn mun be sɔli be nun, yɛ be kannin sa nga Nyanmiɛn yo mannin be'n i kwlaa kleli be. Farizifuɛ bɔ be fali Nyanmiɛn ndɛ'n su'n be wie jaoli, yɛ be seli kɛ: «Man be wla be bɔ be ti-man Zuif'n be klɛn nan be fa Moiz mmla'n su.» Be bɔ Jésus sunmannin be'n, be nin kpɛnngbɛn mun be yiali kɛ be ´di ndɛ sɔ'n. Kɛ be sili akplowa lele bɔ be tɔli nun'n, Piɛr jao seli be kɛ: «Nja mun, an si kɛ laa Nyanmiɛn yili min kɛ n ko bo jasin fɛ'n kle be bɔ be ti-man Zuif'n, nan be fa su. Nyanmiɛn b'ɔ si sran'm be anwlɛn nun'n, ɔ fɛ i Wawɛ'n mannin be kɛ ɔ fa mannin ye'n sa, i sɔ'n kle kɛ ɔ'a sɔ be nun. Ɔ'a bu-man ye kpa a tra-man be, afin Jésus su bɔ be lafi'n ti, Nyanmiɛn man bé wun sa'n kwlaa wieli. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, nguɛ ti yɛ an kunndɛ Nyanmiɛn nuan-an, bɔ an fa trɔ bɔ e nin e nannan mun y'a kwlɛ-mɛn i sua'n sua Jésus sɔnnzɔnfuɛ mun-ɔn? Nán man e yo sɔ, afin e bu i kɛ e Min Jésus i ye dan b'ɔ yo ye'n bɔ i ti yɛ e fiteli nun'n, i kunngba'n ti yɛ be fiteli nun wie-ɔ.» Be kwlaa nga be yiali lɛ'n, be guali bliin, be sieli be su Pɔl nin Barnabas be nuan bo. Yɛlɛ kɛ be su kan atrɛ nin abonuan sa bɔ Nyanmiɛn fali be yoli be bɔ be ti-man Zuif'n be afiɛn'n. Kɛ bé nuan tɔli'n, yɛ Zak kusu jaoli-ɔ, ɔ seli be kɛ: «Nja mun, an `tie! Simɔn kannin ndɛ kleli ye. I waan i kpalɛ klikli bɔ Nyanmiɛn niannin be bɔ be ti-man Zuif'n be osu'n, ɔ fali be nun wie mun yoli nvle kun nan i dunman `tran be su. Ndɛ sɔ'n ɔ nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ'n ti kun, afin be klɛli i kɛ: I sɔ'n ti, m bu i kɛ be bɔ be ti-man Zuif'n bɔ b'a kaci Nyanmiɛn i sufuɛ'n, nán man e mian be. Sanngɛ man e klɛ be fluwa kɛ nán man be di amuɛn su, nán man be kunndɛ bla b'ɔ ti-man bé yi annzɛ bian b'ɔ ti-man bé wun'n, yɛ nán man be di nnɛn b'ɔ wu i sa su'n, ɔ nin nnɛn mmoja. Afin kɛ ɔ fin lalafuɛ nun'n, sran'm be o klɔ'n kwlakwla su be kan Moiz mmla'n i nun ndɛ'n, yɛlɛ kɛ be kɛnngɛn i wunmiɛn-delɛ-cɛn kwlaa Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, be bɔ Jésus sunmannin be'n, be nin kpɛnngbɛn mun nin asɔnunfuɛ'm be kwlaa be buli i akunndan kɛ be ´kunndɛ sran wie mun uka Pɔl nin Barnabas be su be ´sunman be Antiɔs. Be fali Zid bɔ be flɛ i Barsabas'n nin Silas bɔ e niaan'm be lafi be su'n. Be mannin be fluwa, be klɛli nun kɛ: «E bɔ Jésus sunmannin ye'n, e nin kpɛnngbɛn mun e ´klɛ fluwa nga blɛ amun bɔ an ti e niaan Antiɔs, nin Siri, ɔ nin Silisi lɔ'n, bɔ an ti-man Zuif'n, e ´yo amun like. E tili i kɛ sran wie bɔ be fin e wun wa bɔ nán e yɛ e sunmannin be'n, be ko kannin ndɛ wie mun kleli amun nan ndɛ sɔ'm be boli amún wla, yɛ be sanngannin amun akunndan. I sɔ'n ti, e buli i akunndan, yɛ e nɛn sɛli su kɛ e ´kunndɛ sran uka Barnabas nin Pɔl bɔ é wla o bé su kpa'n e ´sunman be amun wun lɔ. Barnabas nin Pɔl sɔ'n bé fali bé wun mannin wie'n e Min Jésus-Krist ti. I sɔ'n ti, e sunmannin Zid nin Silas, be bɔbɔ be wa kan ndɛ nga e klɛli wa'n kle amun. Afin Nyanmiɛn Wawɛ'n bu i kɛ ɔ ti kpa kɛ nán man e fa ndɛ fi uka ng'ɔ ti cinnjin'n su man amun, yɛ e kusu e buli sɔ, yɛlɛ kɛ nán an di amuɛn su, nán amun di nnɛn mmoja nin nnɛn ng'ɔ wu i sa su'n, yɛ nán an kunndɛ bla b'ɔ ti-man amún yi annzɛ bian b'ɔ ti-man amún wun'n. Sɛ an nian amún wun sa sɔ'm be lika'n, ɔ ti kpa. Man Nyanmiɛn nian amun su.» Kɛ be guali be atin'n, yɛ be ɔli-ɔ. Kɛ be juli Antiɔs lɔ'n, be yiali sran mun, nan b'a fa fluwa'n b'a man be. Be kanngannin fluwa sɔ'n, ɔ jɔli be klun bé wla bɔ be man wa gua ase'n ti. Zid nin Silas bɔ be bɔbɔ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, be kannin ndɛ kpanngban, be mannin be niaan'm be afɔtuɛ, be wlali be fanngan. Kɛ be dili le nnyɔn kun'n, be srɛli be atin, be mannin be, be yoli be blandɛ, yɛ be ɔli be bɔ be sunmannin be'n be wun lɔ-ɔ. [ Sanngɛ Silas kali lɔ.] Pɔl nin Barnabas be kali Antiɔs lɔ, sran kpanngban be ukali be su, be boli e Min'n i jasin fɛ'n, be yiyili nun kleli be. Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun'n, Pɔl seli Barnabas kɛ: «Man e ko nian e niaan nga be o klɔ nga e kannin e Min'n i ndɛ be su'n be osu, man e sin klɔ sɔ'm be kwlaa su nan e wun kɛ e niaan'm be ti ju'n.» Barnabas waan be fa Zan bɔ i dunman ng'ɔ nannan su'n yɛlɛ Mark'n, sanngɛ kɛ Mark yacili be Panfili lɔ ɔ sɛli i sin bɔ ɔ'a ko uka-man be'n, i sɔ'n ti Pɔl waan nán man be fɛ i ɔ kun. Akplowa dan kpa tɔli be afiɛn, i agualiɛ su be titili nun, Barnabas fali Mark nan b'a fu mmeli kun nun b'a ɔ Sipri. Pɔl kusu fali Silas. Kɛ e niaan'm be fa be wlali e Min Nyanmiɛn'n sa nun kɛ ɔ `jran bé sin'n, yɛ be ɔli-ɔ. Be wlan-wlannin Siri nin Silisi, be wlali asɔnunfuɛ'm be fanngan. Pɔl ɔli lele juli Dɛrbu nin Listri. Ɔ wunnin Jésus sɔnnzɔnfuɛ kun Listri lɔ, be flɛ i kɛ Timote. Ɔ ti Zuif bla kun b'ɔ lafi Jésus su'n i wa, i si'n ti Grɛk. E niaan'm bɔ be o Listri nin Ikoni lɔ'n be bo i dunman kpa. Pɔl waan ɔ ´fɛ kɔ. Zuif'm bɔ be o lika sɔ nun'n be ti ɔ wlɛli i klɛn, afin be kwlaa be si kɛ i si'n ti Grɛk. Kɛ be ´sin klɔ'm be su'n, be kan be bɔ Jésus sunmannin be'n be nin kpɛnngbɛn bɔ be o Zerizalɛm'n be ngaliɛ'n kle be kɛ be fa su. Asɔnunfuɛ'm be lafi Nyanmiɛn su kpa, yɛ sran'm be uka su tititi. Nyanmiɛn Wawɛ'n seli be kɛ nán man be kan Nyanmiɛn ndɛ Azi mɛn'n nun, i ti man be sinnin Frizi nin Galasi mɛn'n nun. Kɛ be mantannin Mizi mɛn'n, be waan be ´kɔ Bitini mɛn'n nun, sanngɛ Jésus Wawɛ'n ɔ'a man-man be atin. Ɔ man be sannin Mizi'n be juli klɔ'n bɔ be flɛ i Troas'n su. Kɔnguɛ Pɔl wunnin aolia nun like, ɔ wunnin Maseduani bian kun kɛ ɔ jin lɛ, bian sɔ'n srɛli i kpa se kɛ: «Sin Maseduani wa uka ye.» Kɛ Pɔl wunnin like sɔ'n, kpɛkuun e buabuali e wun kɛ e ´kɔ, afin e wunnin i wlɛ kɛ e Min'n yɛ ɔ flɛli ye kɛ e `ko bo jasin fɛ'n Maseduani lɔ-ɔ. Kɛ e fuli mmeli nun Troas lɛ'n, e ɔli Samotras trelele, kɛ aliɛ cɛnnin'n, e ɔli Neapolis. E fin lɛ e ɔli Filip b'ɔ ti Maseduani i akpasua nga e juli su klikli'n i klɔ dan bɔ Rɔm yɛ ɔ sie i'n su. E dili le nnyɔn kun klɔ sɔ'n su. Wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n, e ɔli klɔ'n sin lɔ nzue ba kun nuan, e bu i kɛ e ´nyan lika lɔ bɔ e nin Nyanmiɛn e koko yalɛ o. Kɛ e trannin ase'n, e kan ndɛ kleli mmla'm bɔ be yiali lɛ'n. Bla kun b'ɔ su Nyanmiɛn'n wo lɛ, be flɛ i kɛ Lidi, ɔ fin klɔ'n bɔ be flɛ i Tiatir'n su, ɔ yo tannin kpakpa bɔ i nyin ti ɔkwlɛ kankankan atɛ. Ɔ sie i su e ndɛ'n su, e Min'n man i akunndan tran ndɛ bɔ Pɔl kan'n su, nan ɔ'a fa su. Kɛ be yoli i nin i osufuɛ'm be batɛm'n, ɔ flɛli ye, yɛ ɔ seli kɛ: «Sɛ an bu min kɛ m'an lafi e Min'n su sakpa'n, an bla e ko sie like.» Ɔ jrannin su kpa. Kɛ e ´kɔ lika nga be nin Nyanmiɛn koko yalɛ lɔ'n, afanniɛn kun b'ɔ ti wunnzue yifuɛ'n, bɔ i wunnzue yilɛ sɔ'n nun ɔ nyan sika kpanngban man i min mun'n, ɔ bali ye atin kpalɛ. Ɔ su e nin Pɔl e su, ɔ kpan se kɛ: «Minniɛn nga'm be ti Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i sran mun, be su kan sa nga be yo nan b'a nyan bé ti'n i ndɛ kle amun.» Ɔ yo i sɔ tititi ɔ man ɔ flannin Pɔl, le kun liɛ'n, ɔ kpɛ i nyin seli bla sɔ'n i like'n b'ɔ su i su'n kɛ: «Jésus-Krist dunman nun, nán su bla nga su kun.» Nan ɔ'a tu i wun bé ja osu kunngba'n nun. Kɛ afanniɛn sɔ'n i min'm be wunnin kɛ like ng'ɔ yo bɔ be fa nyan sika'n, ɔ kwla yo-mɛn i kun'n, be fa Pɔl nin Silas ɔli gua su lɔ klɔ kpɛnngbɛn'm bé ja su. Be kusu be fa be ko mannin jɔlɛ difuɛ mun, be seli be kɛ: «Zuif nga'm b'a saci e klɔ'n, be kle like ng'ɔ ti-man e bɔ e ti Rɔmfuɛ'n e nzuɛn mlɔnmlɔn bɔ e yo-man'n.» Yɛ klɔ'n sufuɛ'm be kusu be jaoli bé wun-ɔn. Kɛ jɔlɛ difuɛ'm be yoli man be yili be wun tralɛ'n, be seli be kɛ be bo be. Kɛ bé sa tili be kpa'n, be wlali be bisua, be seli bisua su kpɛn'n kɛ ɔ nian bé su kpa. Kɛ be kan ndɛ sɔ'n kleli i'n, ɔ fa be wlali bisua'n i klun mmua lɔ nan ɔ'a bo be kpaun. Kɔnguɛ afiɛn Pɔl nin Silas be nin Nyanmiɛn be kokoli yalɛ, be toli Nyanmiɛn manmanlɛ jue, bisuafuɛ'n kun'm be tili. Kpɛkuun asiɛ'n wa kejeli dan kpa, ɔ man bisua'n kejeli yɛ anuan'm be tikeli nan bisuafuɛ'm be kwlaa be like nga be fa cili be'n b'a flo a gua. Kɛ bisua su kpɛn'n kpiti tinngeli, b'ɔ wunnin kɛ anuan'm be ti tikewa'n, ɔ bu i kɛ bisuafuɛ'm be kwlaa b'a wanndi, ɔ cuɛnnin i tokofi'n, i waan ɔ ´kun i wun. Yɛ Pɔl kpannin kekle kpa kɛ: «Nán yo ɔ́ wun like fi, e kwlaa e o wa!» Yɛ bisua su kpɛn'n man be mɛnnin i kannin-ɔn, ɔ wanndi wluli Pɔl nin Silas bé sin lɔ nin aunwusuɛ, yɛ ɔ kotoli bé bo. Ɔ fa be fiteli weiin nun lɔ, yɛ ɔ usali be kɛ: «?Nja mun, nguɛ yɛ n `yo nan m'an fite nun-ɔn?» Yɛ be seli i kɛ: «Lafi e Min Jésus su, yɛ a nin ɔ osufuɛ mun amun wa fite nun.» Yɛ be kan e Min'n i ndɛ'n kleli i nin be kwlaa nga be o i awlo lɔ'n. Ɔ fa be ko mianmiannin bé kannin'n kɔnguɛ sɔ'n, kpɛkuun be yoli i nin i awlofuɛ'm be kwlaa be batɛm. Ɔ fa be wluli i sua lɔ, ɔ mannin be like. Ɔ nin i osufuɛ'm be kwlaa be klun jɔli dan kpa Nyanmiɛn su bɔ be lafili'n ti. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, jɔlɛ difuɛ'm be sunmannin sonja mun kɛ be ko se bisua su kpɛn'n kɛ ɔ yaci minniɛn sɔ'm be nun. Yɛ bisua su kpɛn'n ko kannin ndɛ sɔ'n kleli Pɔl, ɔ seli i kɛ: «Jɔlɛ difuɛ'm be sunmannin sran kɛ be yaci amun nun, ɔ man siɛn'n, an `fite wɔ, man Nyanmiɛn ko sunman amun.» Sanngɛ Pɔl seli sonja'm be kɛ: «?E bɔ e ti Rɔmfuɛ, bɔ b'a usa-man ye sa fi, bɔ be man be boli ye nzra nun bɔ be wlali ye bisua'n, yɛ be wa yaci e nun nvialiɛ nun-ɔn? E su kplin-man su. Man be bɔbɔ be wa yaci ye nun.» Sonja'm be ko kan ndɛ sɔ'n kleli jɔlɛ difuɛ mun. Kɛ be tili kɛ be ti Rɔmfuɛ'n, srɛ kunnin be. Be ko kpatali be, nan b'a yaci be nun, be srɛli be kɛ be jao be klɔ'n su. Kɛ be fin bisua lɔ fiteli'n, be ɔli Lidi lika lɔ, yɛ be wunnin e niaan'm bé wun be mannin be afɔtuɛ, i sin be ɔli. Be sinnin Anfipolis nin Apoloni, be juli Tɛsalonik kan Zuif'm be Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua kun o lɛ'n. Pɔl wluli lɔ, ɔ ti i nzuɛn ɔ yo i sɔ titi. Wunmiɛn-delɛ-cɛn nun'n ɔ nin be kan Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n i wun ndɛ. Ɔ fali wunmiɛn-delɛ-cɛn nsan ɔ tuli ndɛ sɔ'n i bo kleli be weiin, ɔ seli be kɛ Krist i nyrɛnnɛn wunlɛ'n nin i cɛnlɛ'n ɔ ti su. Yɛ ɔ seli be kɛ: «Jésus bɔ n kɛn i ndɛ kle amun'n, i yɛ ɔ ti Krist nin-ɔn.» Pɔl i ndɛ'n kwlali be wie mun, ɔ man be fa bé wun mɛntɛnnin i nin Silas, yɛ Grɛk kpanngban bɔ b'a kaci Nyanmiɛn i sufuɛ'n, be nin bla sunman bɔ be lɛ dunman kpa'n, be fa bé wun mantannin be wie. Sanngɛ Zuif'm be fali bé nyin cili Pɔl nin Silas. Be ko tuli sran wie bɔ be lɛ-man like yo-man'n, yɛ be ko yiali sran kpanngban be tɔli klɔ'n su, yɛ awuyomo'n tɛli klɔ'n nun-ɔn. Be tɔli Zazɔn i awlo'n su kɛ be ´tra Pɔl nin Silas kɔ nzra nun lɔ. Kɛ b'a to-man be lɛ'n, be trali Zazɔn nin e niaan wie mun, be fa be ɔli jɔlɛ difuɛ'm bé ja su, be seli kɛ: «Minniɛn'm bɔ be saci mɛn wunmuan'n, be yɛ b'a ba wa yɛ. Zazɔn ɔ'a sike be. Be yo sa nga Sezar waan nán man be yo'n, yɛ be waan famiɛn kun ekun wo lɛ, be flɛ i kɛ Jésus.» Ndɛ sɔ'n boli klɔ'n sufuɛ mun nin be kpɛnngbɛn mun bé wla, lele san Zazɔn nin i wiengu mun be wlali be aowa nan b'a yaci be nun. Kpɛkuun e niaan'm be man Pɔl nin Silas be ɔli Bere kɔnguɛ. Kɛ be juli lɔ'n, be wluli Zuif'm be Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun. Zuif sɔ'm be nzuɛn'n ti kpa tra Tɛsalonik liɛ mun, be fali Nyanmiɛn ndɛ'n su ndɛndɛ, cɛn kwlaa be fa Nyanmiɛn ndɛ nga be klɛli'n nin ndɛ nga Pɔl kan kle be'n, be sunnzun nian sɛ ɔ ti kun o. Be nun kpanngban be fali be ndɛ'n su Grɛk mmla'm bɔ be lɛ dunman'n be lɔuun, be kusu be nin yasua kpanngban be fali be ndɛ'n su wie. Sanngɛ kɛ Tɛsalonik Zuif'm be tili kɛ Pɔl su kan Nyanmiɛn ndɛ Bere lɔ'n, be wa wlawlali sran mun. Kpɛkuun e niaan'm be yoli man Pɔl ɔli jenvie'n nuan lɔ, sanngɛ Silas nin Timote be kali lɛ. Be nga be ɔli Pɔl sunmanlɛ'n, be ɔli lele juli Atɛni. Kɛ be ´sa be sin'n, ɔ mannin be ngaliɛ kɛ be se Silas nin Timote kɛ be bla trɛlɛlɛ. Kɛ Pɔl ´minndɛ be Atɛni lɛ'n, amuɛn kpanngban b'ɔ wun be klɔ'n su'n ti i anwlɛn kpɛ i klun. Ɔ man ɔ nin Zuif mun nin be bɔ b'a kaci Nyanmiɛn sufuɛ'n, be si akplowa Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun. Yɛ cɛn kwlaa be b'ɔ nin be yia gua'n su'n, ɔ nin be si akplowa. Fluwa sifuɛ dandan wie'm bɔ be flɛ be epikirfuɛ nin stɔikfuɛ'n be nin Pɔl kannin ndɛ. Be wie'm be se kɛ: «?Fiaifuɛ nga i wan nzɛ?» Yɛ wie'm be se kɛ: «Ɔ su kan nvle wie'm be amuɛn ndɛ.» Sa ti bɔ be kɛn i sɔ'n yɛlɛ kɛ ɔ kan Jésus ndɛ nin sran'm be cɛnlɛ ndɛ. Be trɛ i fa ɔli be jɔlɛ diwlɛ bɔ be flɛ i Areopazi'n nun lɔ, yɛ be usɛli i kɛ: «?Like uflɛ sɔ'n bɔ a kɛn i ndɛ'n, e kwla si i bo? Ndɛ nga a kɛn i lɛ'n, e nian ti-mɛn i le.» Yɛlɛ kɛ Atɛnifuɛ'm be nin aofuɛ bɔ be tran lɛ'n, be yo-man like fi san ndɛ nga b'a ju su'n be tielɛ nin be kanlɛ. Pɔl jin sran'm bɔ be o Areopazi lɛ'n be nyrun, ɔ se kɛ: «Atɛnifuɛ mun, n wun kɛ an klo ninnge'm be sɔlɛ dan. Afin, kɛ n ´sin'n, n wun ninnge bɔ an sɔ be'n, yɛ n wunnin sraka yiwlɛ kun bɔ an klɛli su kɛ: ‹Like wie bɔ e si-mɛn i'n i liɛ-ɔ.› Like nga an sɔ i bɔ sanngɛ an si-mɛn i'n, i ndɛ yɛ m ba amun kan kle lɛ-ɔ. Nyanmiɛn b'ɔ yili mɛn'n nin i nun like'n kwlaa'n, b'ɔ ti nglo lɔ nin asiɛ'n be Min'n, ɔ tran-man sua bɔ sran kplan mɛn i'n nun. I b'ɔ man sran'm be kwlaa be nguan'n, b'ɔ man be wunmiɛn'n, b'ɔ man be like'n kwlaa'n, i sa mian-man like fi wun bɔ sɛ sran'm be su i'n be kwla yo mɛn i-ɔ. Sran ng'ɔ yili be'n be kwlaa be osu'n ti kun. Ɔ yili be kɛ be tran asiɛ'n su, ɔ sieli be afuɛ nga be di'n i nuan, yɛ ɔ jali nvle kun nin kun be awɛ. Nyanmiɛn yoli i sɔ kɛ be `kunndɛ i, wienun-ɔn, sɛ be fuafua be sa-a be ´wun i o, afin ɔ nin ye nin e nun wie fi nun-man mmua. I yɛ ɔ man e nguan-an, i ti yɛ e o lɛ bɔ e kwla kan e wun-ɔn. Ndɛ sɔ'n yɛ amun jue kpɛfuɛ wie'm be kannin nin-ɔn, be seli kɛ: ‹E kusu e ti i wa wie.› Ɔ man sɛ e ti Nyanmiɛn mma mun'n, nán man e bu i kɛ Nyanmiɛn nin like nga sran'm be bɔbɔ be fa be akunndan be yo'n, sika ɔkwlɛ nin jɛtɛ ufue bɔ be tɔn'n, ɔ nin yɛbuɛ bɔ be sɛ'n, be ti kun. I nun bɔ sran'm be wun-man sa wlɛ'n, sa nga be yoli'n, Nyanmiɛn a fa sie-mɛn i klun, sanngɛ siɛn'n, ɔ kan kleli be kwlaa kɛ be kaci be nzuɛn'n. Yɛlɛ kɛ ɔ'a sie cɛn kun bɔ sɛ cɛn sɔ'n ju'n, ɔ man be ´fa sran'n bɔ be o mɛn'n nun'n be kwlaa ba sran b'ɔ sieli i'n i ja su, ɔ ´di jɔlɛ be weinwein. Kɛ Nyanmiɛn cɛnnin sran sɔ'n, ɔ ti nzɔliɛ b'ɔ kle sran'm be kwlaa kɛ ɔ sieli i jɔlɛ difuɛ sakpa.» Kɛ be tili kɛ ɔ su kan sran nga be wuli'n be cɛnlɛ ndɛ'n, wie'm be yoli i finfin, yɛ wie'm be se kɛ: «E wa tie ɔ ndɛ sɔ'n cɛn uflɛ ekun.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ Pɔl fin be nun lɛ fiteli-ɔ. Sanngɛ be wie'm be fa bé wun mɛntɛnnin i, yɛ be fɛli i ndɛ'n su. Be wie yɛlɛ Denis b'ɔ ti be bɔ be di jɔlɛ Areopazi lɔ'n be nun kun'n, yɛ bla kun bɔ be flɛ i kɛ Damaris'n, ɔ nin sran wie mun ekun. I sin Pɔl fin Atɛni ɔli Korɛnt. Ɔ wunnin Zuif bian kun b'ɔ fin Pɔn'n bɔ be flɛ i kɛ Akilas'n ɔ nin i yi Prisiyi. Be fin Itali mɛn'n nun, yɛ be bali-ɔ, yɛlɛ kɛ Klod waan Zuif'm be kwlaa be jao Rɔm lɛ. Be juli lɛ-ɔ, ɔ nian cɛ-man. Pɔl ɔli be awlo lɔ. Ɔ nin be be junman ti kun, i sɔ'n ti ɔ ko sikeli be. Yɛ be dili junman likawlɛ, afin be junman'n bɔ be di'n yɛlɛ tannin sua kpalɛ. Wunmiɛn-delɛ-cɛn'n kwlaa, Pɔl kan ndɛ kle Zuif mun nin Grɛk mun Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun, ɔ yiyi nun weiin kle be. Sanngɛ kɛ Silas nin Timote be fin Maseduani bali'n, Pɔl fɛ i wun mannin Nyanmiɛn ndɛ kanlɛ'n mlɔnmlɔn. Ɔ kan kle Zuif'm be weiin kɛ Jésus yɛ ɔ ti Krist nin-ɔn. Kɛ Zuif'm be kpalo i ndɛ'n bɔ be ´kpɛ i nzowa'n, ɔ kpukpuli i tralɛ'n nun, ɔ seli be kɛ: «Sɛ an mlin'n, amun bɔbɔ amun ndɛ-ɔ. Min ndɛ nun-man nun! Kɛ ɔ fin ndɛ'n, n ´kɔ be bɔ be ti-man Zuif'n be sin.» Kɛ ɔ fin lɛ'n, ɔ ɔli bian kun bɔ be flɛ i kɛ Titiis Zistis'n b'ɔ su Nyanmiɛn'n, bɔ i awlo'n mantan Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n lɛ'n i lika lɔ. Krispis b'ɔ ti Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua su kpɛn'n nin i awlofuɛ'm be kwlaa be lafili e Min'n su. Yɛ Korɛntfuɛ kpanngban bɔ be tili Pɔl ndɛ'n, be fali Nyanmiɛn ndɛ'n su nan b'a yo batɛm. Le kun kɔnguɛ e Min'n seli Pɔl aolia nun kɛ: «Kan min ndɛ'n, nán srɛ kun wɔ, nán yaci, yɛlɛ kɛ n jin ɔ sin, sran fi su fɛ-mɛn i sa kan-man wɔ, afin n lɛ sran kpanngban klɔ nga su.» Pɔl dili afuɛ kun anglo nsiɛn lɛ, ɔ kleli be Nyanmiɛn ndɛ. I nun'n bɔ Galiɔn sie Akai'n, Zuif'm be kwlaa be bo yoli kun be jaoli Pɔl wun, be fɛ i fa ɔli jɔlɛ diwlɛ lɔ, yɛ be seli kɛ: «Bian nga wlawla sran mun kɛ be su Nyanmiɛn wafa kun b'ɔ nin mmla'n nun liɛ'n be ti-man kun.» Kɛ Pɔl waan ɔ ´uke i nuan'n, Galiɔn seli Zuif'm be kɛ: «Sɛ ɔ yoli sa wie b'ɔ ti-mɛn i nuan su'n, annzɛ sɛ ɔ yoli sa tɛ wie'n, san amun Zuif mun amun ndɛ'n i tielɛ bɔ cɛ yɛ n ´tie-ɔ. Sanngɛ sɛ an sili akplowa ndɛ wie su o, sɛ amun sili i dunman wie su o annzɛ amun bɔbɔ amun mmla wie su o, ɔ ti amun bɔbɔ amun ndɛ. N klo-man kɛ m bua ndɛ sɔ'n nun.» Yɛ ɔ kannin bé bo jɔlɛ diwlɛ lɛ-ɔ. Yɛ be kwlaa be tɔli Sɔstɛni b'ɔ ti Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n i su kpɛn'n i su-ɔ nan b'a bo i jɔlɛ diwlɛ'n i nyrun lɛ, sanngɛ Galiɔn ɔ'a niɛn-mɛn i bɔ ngbɛn. Pɔl trannin lɛ ekun lɔuun, i sin ɔ srɛli aniaan'm be atin nan ɔ nin Prisiyi nin Akilas b'a fu mmeli kun nun b'a ɔ Siri. Ɔ tali Nyanmiɛn nda like wie su, ɔ man be yili i ti'n Sankre lɛ nan ba ɔ. Kɛ be juli Efɛz lɔ'n, Pɔl yacili be lɛ, ɔ wluli Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nun lɔ, ɔ nin Zuif mun kokoli yalɛ. Be srɛli i kɛ ɔ di le nnyɔn kun bé wun lɛ. Sanngɛ ɔ'a kplin-man su, ɔ kale be seli kɛ: «Sɛ Nyanmiɛn di su'n, m ´ba wun amun wun i ekun.» Ɔ fuli mmeli kun nun Efɛz lɛ ɔli Sezare. Kɛ ɔ juli lɔ'n, ɔ ɔli Zerizalɛm asɔnunfuɛ'm be osu nianlɛ, i sin ɔ ɔli Antiɔs. Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun lɛ'n, ɔ tuli i bo ɔli Galasi nin Frizi akpasua liɛ'n su, ɔ wlali asɔnunfuɛ'n kwlaa be fanngan. Zuif bian kun b'ɔ fin Alɛksandri klɔ'n su'n, bɔ be flɛ i kɛ Apolɔs'n, ɔ bali Efɛz lɛ. Ɔ ti sran b'ɔ si ijɔ kpa, yɛ ɔ si Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n kpa. Ɔ si e Min'n i ndɛ kpa, ɔ ti waka-waka, ɔ kan Jésus ndɛ'n yɛ ɔ kle sran'm be like weiin, sanngɛ Zan i batɛm kunngba cɛ yɛ be yoli i-ɔ. Ɔ kan ndɛ yakpa su Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n nun. Kɛ Prisiyi nin Akilas be tili'n, be fɛ i ɔli be awlo lɔ be kleli i Nyanmiɛn ndɛ'n weinwein kpa. Apolɔs waan ɔ ´kɔ Akai, i ti aniaan'm be wlɛli i fanngan, yɛ be klɛ fluwa ko mannin lɔ asɔnunfuɛ'm be kɛ be sɔ i nun kpa. Kɛ ɔ juli lɔ'n, ɔ ukali be bɔ be lafi Nyanmiɛn su i ye dan b'ɔ yoli be'n ti, afin ɔ kpalo Zuif'm be ndɛ'n yakpa su nzra nun, yɛ ɔ kan kle be weiin kɛ be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ Jésus yɛ ɔ ti Krist nin-ɔn. Kɛ Apolɔs o Korɛnt lɔ'n, wuun Pɔl kusu ´wlan-wlan Azi mɛn'n nun, ɔ juli klɔ'n bɔ be flɛ i Efɛz'n su. Ɔ wunnin Jésus sɔnnzɔnfuɛ wie'm be lɔ, yɛ ɔ usali be kɛ: «?Kɛ an lafili Jésus su'n, amu'an nyan Nyanmiɛn Wawɛ'n?» Yɛ be seli i kɛ: «E nian ti-mɛn i le mlɔnmlɔn kɛ Nyanmiɛn Wawɛ o lɛ.» Yɛ ɔ usali be ekun kɛ: «?Batɛm onin yɛ be yoli amun-ɔn?» Be seli i kɛ: «Zan batɛm liɛ nin-ɔn.» Yɛ Pɔl seli be kɛ: «Zan batɛm b'ɔ yo'n ɔ kle kɛ sran'm b'a kaci be nzuɛn'n. Ɔ seli sran'm be kɛ be lafi sran ng'ɔ wa bɛ i sin'n i su. Sran sɔ'n yɛlɛ Jésus.» Kɛ be tili ndɛ sɔ'n, be yoli be batɛm e Min Jésus dunman nun. Pɔl fɛ i sa fuali be su, Nyanmiɛn Wawɛ'n wluli be nun, kpɛkuun be su kan aniɛn wie mun, yɛ be kan ndɛ nga Nyanmiɛn fa wlali bé nuan'n. Yasua sɔ'm be ju bɔ blu-nin-nnyɔn kun. Pɔl kɔ Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua nun lɔ, ɔ kan ndɛ kle be yasua su. Ɔ yoli i sɔ anglo nsan, ɔ nin be koko Nyanmiɛn sielɛ'n su yalɛ, ɔ tutu i bo weiin kle be nan be `wun i wlɛ. Sanngɛ be wie'm be yoli nyin kekle, be fa-man su, yɛ be kɛn i nzra'n nun kɛ e Min'n i ndɛ'n ɔ ti-man ndɛ bɔ be fa su-ɔ. Yɛ Pɔl jaoli bé wun lɛ-ɔ, ɔ fali asɔnunfuɛ mun ɔli be ngunmin, ɔ kleli be like cɛn kwlaa Tiranis i suklu sua'n nun. Ɔ yoli i sɔ lele afuɛ nnyɔn, ɔ man sran nga be tran Azi lɔ'm be kwlaa, sɛ be ti Zuif annzɛ Grɛk o, be tili e Min'n i ndɛ'n. Nyanmiɛn man Pɔl yoli sa kekleekle bɔ be wafa'n ti ngunmin, ɔ man be fali tannin nin misuali nga be fa kannin Pɔl'n be fa ko man tukpacɛfuɛ mun kpɛkuun be tukpacɛ'n wie, yɛ be bɔ asiɛ usu su be su'n, ɔ jao bé wun. Zuif wlan-wlanfuɛ wie'm bɔ be fuan asiɛ usu'n, be waan be ´fa e Min Jésus dunman'n fuan asiɛ usu b'ɔ su sran'm bé su'n. Be seli be kɛ: «An `jao lɛ Jésus bɔ Pɔl kɛn i ndɛ'n i dunman nun!» Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn Seva i wa yasua nso'm be yɛ be yo sa sɔ nin-ɔn. Le kun liɛ'n kɛ be ´yo'n, like'n seli be kɛ: «?N si Jésus, yɛ n si Pɔl kusu, sanngɛ amun liɛ'n, an fin nin?» Yɛ bian bɔ like sɔ'n su i su'n, ɔ tɔli bé su, i wunmiɛn'n tinnin be liɛ'n su, ɔ yoli be tɛtɛ kpa lele kɛ be fin sua lɔ be ´fite'n, bé wun ti kplokplowa yɛ bé wun ti kplɛn. Zuif mun nin Grɛk'm bɔ be tran Efɛz lɔ'n, be kwlaa be tili sa sɔ'n, srɛ kunnin be kwlaa, yɛ e Min Jésus dunman'n fuli. Be nga be fali Nyanmiɛn ndɛ'n su'n, be kpanngban be wa dili sa nga be yoli'n i nanwlɛ nzra'n nun. Sran tinwafuɛ bɔ be yo abonuan sa mun'n be nun kpanngban be fa be fluwa mun bali, be yrali be sran'm be kwlaa be nyrun lɛ, be buli i sika'n niannin, ɔ ju jɛtɛ ufue akpi-akpi ablenun (50.000). E Min i fanngan nun, i ndɛ'n truli, ɔ man sran'm be kacili kɛ nga sa. Kɛ sa sɔ'n yoli sɔ'n, i sin Pɔl buli akunndan kɛ ɔ ´sin Maseduani nin Akai nan ɔ ´kɔ Zerizalɛm. I waan sɛ ɔ ju lɔ'n, san ɔ ´ju Rɔm lɔ. Ɔ man Timote nin Erast bɔ be ukɛ i'n be dunnin mmua Maseduani lɔ, yɛ i bɔbɔ kali Azi mɛn'n nun lɛ kan. Blɛ sɔ'n nun'n, e Min'n i ndɛ'n ti ndɛnngan dan kpa tɔli. Sika tɔnfuɛ kun bɔ be flɛ i Demetriis'n, ɔ fali jɛtɛ ufue tɔnnin Artemis i sua, ɔ man ajuin difuɛ'm be nyannin sika dan kpa. Ɔ yiali be nin be wiengu junman difuɛ mun nan ɔ'a se be kɛ: «Nja mun, an si kɛ e nyan e sika junman nga nun. An wun kɛ Pɔl wlawla sran kpanngban Efɛz klɔ'n su wa, nán wa ngunmin-ɔn, sanngɛ Azi mɛn wunmuan'n nun-ɔn, ɔ man bé ti nun saci. An tili i kɛ ɔ se sran'm be kɛ, like ng'ɔ ti sran sa nuan like'n, ɔ fata-man kɛ be sɔ i. Sa sɔ'n, nán kɛ e junman'n bɔ be wa se kɛ ɔ ti-man kpa'n i ngunmin ti-ɔ, sanngɛ ɔ cɛ-man nan b'a saci Artemis b'ɔ ti amuɛn bla dan'n i sua'n, yɛ Artemis bɔbɔ bɔ Azifuɛ'm be nin mɛn nunfuɛ'm be kwlaa be sɔ i'n, i nyrun b'ɔ lɛ'n ɔ ´wie.» Ndɛ sɔ'n ti ya kunnin be dan kpa, be kpan seli kɛ: «Efɛzfuɛ'm be Artemis'n ti kpli!» Klɔ'n sufuɛ'm be kwlaa be kejeli nun be yoli oyo-oyo, bé bo yoli kun, be trali Pɔl sunmanfuɛ Gaiis nin Aristark bɔ be ti Maseduanifuɛ'n be wanndi kplukplukplu be fa be ɔli be anyia sua'n nun lɔ. Pɔl waan ɔ ´kɔ lɔ wie, sanngɛ Kristfuɛ'm b'a kplin-mɛn i su. Azi mɛn'n nun awa junman difuɛ kaklaakla wie'm bɔ be ti i janvuɛ'n, be yili sran kɛ be ko srɛ i kpa kɛ nán man ɔ wlu anyia sua'n nun lɔ. Sran'm be yo oyo-oyo, wie kɛn i liɛ kɔ wa wie kusu kɛn i liɛ kɔ wa, be nun kaka kpa be si-man sa ti bɔ be yiali'n bɔbɔ. Be bɔ be yiali lɛ'n, be nun wie kan ndɛ kleli Alɛksandri. Zuif'm be su i jrannin be nyrun lɛ, yɛ ɔ mɛnnin i sa'n su, i waan ɔ ´kan ndɛ kle sran mun. Sanngɛ kɛ be wunnin i kɛ ɔ ti Zuif'n, be kwlaa be kpannin lelele ɔ wa de di dɔ nnyɔn, be seli kɛ: «Efɛzfuɛ'm be Artemis'n ti kpli!» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, klɔ'n su fluwa klɛfuɛ'n guali sran'm be ase, yɛ ɔ usali be kɛ: «?Efɛzfuɛ mun, wan yɛ ɔ si-man kɛ Efɛz klɔ'n nian Artemis b'ɔ ti amuɛn bla dan'n i sua'n nin i ba b'ɔ fin nyanmiɛn su tɔli'n be lika-a? Ndɛ sɔ'n, be kwla kpalo-mɛn i, i sɔ'n ti, an `muan amún nuan, an `fa amun nyinma be nian, nán an kpli yo like fi. Afin minniɛn nga'm bɔ b'a kan-man e amuɛn bla'n i ciliɛ'n, bɔ kusu b'a saci-mɛn i dunman'n, an fa be bali. Ɔ man sɛ Demetriis nin i wiengu junman difuɛ'm be nin sran wie lɛ ndɛ'n, jɔlɛ dilɛ cɛn'n nin jɔlɛ difuɛ'm be o lɛ, man be sanman! Sɛ sa uflɛ o lɛ bɔ amun waan amun ´kan'n, cɛn nga kpɛnngbɛn'm bé ti yia'n, an ko kan. Ndɛkɛn sa nga e su yo i yɛ'n, sɛ y'a nian-man é wun kpa'n, ɔ cɛ-man nan b'a se kɛ e su yo nyin kekle, afin e wun-man sa kun bɔ e kwla jran su e se kɛ i ti yɛ e yiali-ɔ.» Kɛ i nuan tɔli'n, yɛ ɔ man sran be sanndili-ɔ. Kɛ sran'm be yacili oyo-oyo yolɛ'n, Pɔl yiali Kristfuɛ mun, ɔ mannin be afɔtuɛ, ɔ kaleli be, nan ɔ'a ɔ Maseduani. Ɔ wlan-wlannin mɛn sɔ'n nun, ɔ mannin lɔfuɛ'm be afɔtuɛ kpanngban sa sunman su, nan ɔ'a wɔ Grɛk mɛn nun. Ɔ dili lɛ anglo nsan, kɛ i waan ɔ wa fa mmeli kɔ Siri'n, bɔ tili kɛ Zuif'm b'a cici i wun ndɛ'n, ɔ buli akunndan uflɛ kɛ ɔ ´sɛ i sin Maseduani. I sunmanfuɛ mun yɛlɛ Piris b'ɔ fin Bere'n i wa Sopatɛr, nin Aristark, nin Sekɔndis bɔ be fin Tɛsalonik'n, nin Gaiis b'ɔ fin Dɛrbu'n, nin Timote, ɔ nin Tisik nin Trofim bɔ be fin Azi mɛn'n nun'n. Be dunnin mmua e nyrun ko minndɛli ye Troas lɔ. E kusu, kɛ kpaun bɔ be gua-man nun kpaun ayre'n i cɛn'n sinnin'n, e fali mmeli Filip lɛ. Kɛ e dili le nnun'n, e toli be Troas nan y'a di le nso lɛ. Mɔnnɛn bɔ sɛ aliɛ cɛn-ɔn Pɔl ´kɔ'n, e yiali kɛ e ´di like e ´fa kɔminiɔn. Pɔl kan ndɛ kleli be bɔ be yiali lɛ'n lele fa juli lika mlunnuɛn nun. Sua nga e yiali nun'n ti nglo sua, kannin kpanngban kpa o nun. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, wuun gbanflɛn kun bɔ be flɛ i kɛ Etikis'n ɔ ti fenɛtri nun, ndɛ bɔ Pɔl kan cɛli'n ti, lafilɛ'n fɛli i, yɛ ɔ lafili. Ɔ fin nglo sua'n i nsan su lɔ tɔli, kɛ be ´mɛn i su-ɔ ɔ'a wu. Pɔl jrali, ɔ lɛli i su, ɔ toli i sa blɛli i, yɛ ɔ seli kɛ: «An `gua amún wla ase, i nyin o su.» Kɛ ɔ fuli lɔ ekun'n, ɔ bubu kpaun nun dili, i sin ɔ nin be kokoli yalɛ lele aliɛ'n fa cɛnnin, nan ɔ'a wɔ. Kɛ be ´fa gbanflɛn'n ba bɔ i nyin o su'n, ɔ man bé wla'n guali ase dan kpa. E liɛ, e dun mmua fali mmeli'n e ɔli Asɔs, lɔ yɛ e ko fali Pɔl-ɔ. Afin kɛ ɔ nin ye di sieli su sɔ-ɔ, yɛlɛ kɛ i bɔbɔ waan ɔ ´nanti i ja. Kɛ ɔ toli ye Asɔs lɛ'n, e fɛli i mmeli'n nun, nan y'a ɔ Mitilɛni. Kɛ e fin lɛ'n, e ɔli e nyrun. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, e sannin Kiɔs'n i wun. Kɛ aliɛ cɛnnin ekun'n, e sili Samɔs lɛ, yɛ kɛ aliɛ cɛnnin ekun'n, e juli Mile. Pɔl buli akunndan kɛ ɔ ´san Efɛz wun yɛlɛ kɛ ɔ klo-man kɛ ɔ cɛ Azi mɛn'n nun. I sɔ'n ti'n, i waan ɔ ´kɛn i wun ju Zerizalɛm nan sɛ Nyanmiɛn di su'n, Pantkɔt'n ´to i lɔ. Sanngɛ kɛ e o Mile lɛ'n, Pɔl yili sran kɛ be ko yia Efɛz asɔnun kpɛnngbɛn mun. Kɛ be bali'n, ɔ seli be kɛ: «Kɛ ɔ fin cɛn bɔ n juli Azi mɛn'n nun wa'n, an si tranlɛ wafa kwlaa nga min nin amun trannin'n. Kɛ n ´di min Min'n i junman'n, min nyin yi i, n nyinmuɛn gua, n wun nyrɛnnɛn kpa min wun ndɛ bɔ Zuif'm be cici'n ti. An si kɛ sa kwlaa b'ɔ ko yo amun kpa'n, m'an fia-man wie fi su amun wun. N kɛn i kwlaa kleli amun, n yiyi nun weiin kleli amun nzra nun nin awlo'm be nun. N kan kleli Zuif mun nin Grɛk'm be kɛ be yaci nyin kekle yolɛ'n Nyanmiɛn su nan bé nyin yi i yɛ be lafi e Min Jésus su. Siɛn'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n b'ɔ mian min'n ti, n su kɔ Zerizalɛm, n si-man sa ng'ɔ wa tɔ n su lɔ-ɔ. Sanngɛ klɔ kwlaa nga n ju su'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n bo su kle n kɛ sɛ n ju lɔ-ɔ, be ´wla min bisua, yɛ n ´wun nyrɛnnɛn. Sanngɛ m bu-man min wun like fi, n yo sɔ nan m'an wanndi a ju n juwlɛ, nan m'an wie junman nga e Min Jésus fa wlali n sa nun kɛ n yo'n i yo. Junman sɔ'n yɛlɛ kɛ n kan ye dan nga Nyanmiɛn yoli ye'n i ndɛ. An `nian, amun kwlaa nga n sinnin amun su bɔ n kannin Nyanmiɛn sielɛ ndɛ kleli amun'n, n si kɛ an su wun-man min kun. I sɔ'n ti, ndɛkɛn n ´kan kle amun kpa kɛ amun nun sran ng'ɔ mlin'n, i bɔbɔ ndɛ-ɔ, min ndɛ nun-man nun. Afin n kannin Nyanmiɛn i klun sa'n kwlaa kleli amun, m'an fia-man wie fi su amún wun. I sɔ'n ti, an `nian amun bɔbɔ amún wun kpa, yɛ an `nian bua fa nga Nyanmiɛn Wawɛ'n fa amun sieli be su'n be su kpa, yɛ an `nian Nyanmiɛn i Asɔnun'n b'ɔ fɛ i bɔbɔ wa'n toli'n i lika. N si kɛ, kɛ n ko wɔ'n, gboklo wlɛfuɛ'm be wa wlu amun nun, yɛ be ´saci bua fa sɔ'n. Yɛ amun nun sran wie'm be wa jao be ´kan ndɛ b'ɔ ti-mɛn i su'n be fa laka Kristfuɛ mun nan be su be su. I sɔ'n ti, an `nian amún wun kpa, nán amún wla fi kɛ m'an yaci-man amun kwlakwlakwla amun afɔtuɛ manlɛ afuɛ nsan kɔnguɛ nin wia'n nun. Kɛ n ´yo sɔ'n, n nyinmuɛn gua. Siɛn'n, min ´fa amun wla e Min'n sa nun, yɛ n ´fa ye dan bɔ Nyanmiɛn yoli ye'n i ndɛ'n n ´yaci amún sa nun. Ɔ yo man amun ´kwla jran cinnjin, yɛ kusu ɔ ´kwla fa like ng'ɔ sie mannin sran ng'ɔ ti i liɛ mlɔnmlɔn'n man amun. Min nyin a blo-man sran fi i jɛtɛ ufue, nin i sika ɔkwlɛ, ɔ nin i tralɛ'm be wun. Amun bɔbɔ an si kɛ m bɔbɔ ń sa yɛ n fa dili junman yɛ n nyannin like ng'ɔ mian min nin min minniɛn mun i kwlaa-a. N yoli i sɔ n fa kleli amun nan amun kusu an di junman sɔ, nan an uka be bɔ be lɛ-man wunmiɛn'n. An `bu e Min Jésus bɔbɔ i ndɛ b'ɔ kannin'n i akunndan, afin ɔ seli kɛ: ‹Sɛ a cɛ sran like'n, ɔ ti kpa tra kɛ be cɛ wɔ like'n.› » Kɛ i nuan tɔli'n, ɔ nin be kwlaa be kotoli nan ɔ nin Nyanmiɛn b'a koko yalɛ. Be kwlaa be nyinmuɛn guali, be to bé sa blɛli i. Sa ng'ɔ bo bé wla trɛ i kwlaa'n yɛlɛ kɛ ɔ seli be kɛ be su wun-mɛn i kun. Nan b'a ko sun-mɛn i lele a ju mmeli'n nun lɔ. Kɛ e nin be tili nun'n, e fuli mmeli'n nun ɔli Kɔs trelele, kɛ i aliɛ cɛnnin'n, e juli Rɔd, kɛ e fin lɛ'n, e ɔli Patara. E toli mmeli kun b'ɔ kɔ Fenisi lɛ, e wlu nun ɔli. Kɛ e wunnin Sipri'n, e yacili i bɛ su, yɛ e ɔli Siri bue liɛ'n su, kɛ e juli Tir bɔ lɛ yɛ be wa yi mmeli'n nun trɔ'n, e jrannin. E toli Kristfuɛ'm be lɛ, e dili bé wun lɛ le nso. Nyanmiɛn Wawɛ'n seli be kɛ be se Pɔl kɛ nán man ɔ wɔ Zerizalɛm, sanngɛ kɛ e dili lɛ le nso'n, e tuli e bo lɛ. Be nin bé yi nin be mma'm be kwlaa be ko sunmannin ye lele be kpɛli klɔ'n. E kotoli jenvie'n nuan lɛ, e nin Nyanmiɛn e kokoli yalɛ. I sin, kɛ be yoli e blandɛ'n, e ko wluli mmeli'n nun, yɛ be kusu be sali be sin-ɔn. Kɛ e fin Tir bɔ e juli Ptolemais'n, e nzue'n su wlanlɛ'n wieli. E ko yoli e niaan'm be like, nan y'a di le kun bé wun lɛ. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, e juli Sezare, e ko sikeli Filip b'ɔ ti jasin fɛ bofuɛ'n i awlo lɔ, ɔ ti sran nso bɔ be sieli be Zerizalɛm lɔ'n be nun kun. Ɔ lɛ ba bla nnan bɔ be nian si-man bian, be ijɔ Nyanmiɛn nuan. Kɛ e o lɛ bɔ e dili le nnyɔn kun'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun bɔ be flɛ i kɛ Agabis'n ɔ fin Zide bali e wun lɛ. Ɔ fali Pɔl bo kplo'n, ɔ fa cili i bɔbɔ i ja nin i sa yɛ ɔ seli kɛ: «Nyanmiɛn Wawɛ'n waan: ‹Sran ng'ɔ lɛ kplo nga'n, kɛ Zuif'm be wa ci i kɛ nga sa Zerizalɛm lɔ, yɛ be ´fɛ i man be bɔ be ti-man Zuif'n.› » Kɛ e tili ndɛ sɔ'n, e nin lɛfuɛ mun e srɛli Pɔl kɛ nán man ɔ wɔ Zerizalɛm'n. Yɛ Pɔl seli be kɛ: «?Nguɛ ti yɛ an sun man min wun yo nin nyɛiin sɔ-ɔ? N si sɔ, nán kɛ cilɛ ngunmin yɛ be ´ci min-ɔn, sanngɛ sɛ be kun min bɔbɔ e Min Jésus ti Zerizalɛm lɔ'n, ɔ ti-man sa.» Kɛ i waan ɔ kplin-man su'n, e yacili i ndɛ, yɛ e seli kɛ: «Sa nga e Min'n waan ɔ ´yo'n, man ɔ yo!» Kɛ e dili le nnyɔn kun lɛ'n, e wlali e trɔ mun, yɛ e ɔli Zerizalɛm. E nin Sezare lɛ Kristfuɛ wie mun yɛ e kɔ-ɔ, be waan, sɛ e ju lɔ'n, be ´fa e ko sike Siprifuɛ kun bɔ be flɛ i kɛ Mnazɔn b'ɔ ti Kristfuɛ ɔ'a cɛ'n, i awlo. Kɛ e juli Zerizalɛm lɔ'n, e niaan'm be sɔli e nun kpa be klun b'ɔ jɔli'n ti. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, e nin Pɔl e ɔli Zak awlo lɔ, asɔnun kpɛnngbɛn'm be kusu be bali lɛ wie. Pɔl yoli be like, yɛ sa nga Nyanmiɛn yo mannin be bɔ be ti-man Zuif'n i junman'n ti'n, ɔ kɛnnin i kwlaa kleli be. Kɛ be tili ndɛ'n sɔ'n, be yili Nyanmiɛn ayɛ nan b'a se Pɔl kɛ: «E niaan bian, a wun Zuif akpi-akpi bɔ b'a lafi Jésus su'n, be kwlaa sɔ'n be lɛ mmla'n i wun anwlɛn. Be tili i kɛ a kan kleli Zuif'm bɔ be tran be bɔ be ti-man Zuif'n be mɛn'n nun'm be kɛ nán man be fa Moiz mmla'n su kun. Be tili i ekun kɛ ɔ waan nán man be wla be mma'n be klɛn, yɛ nán man be fa e nannan'm be nzuɛn'n su kun. Kannzɛ ɔ yo sɛ sran'm be wa ti i kɛ w'a ba. ?E ´yo i sɛ? I sɔ'n ti, like nga e wa kle wɔ'n, nian su yo. Sran nnan be o wa, b'a ta Nyanmiɛn nda sa wie ti. Fa be nan an `ko bo amún wun fiɛn kplolɛ bo, man be yi bé ti'n nan fɛ i kalɛ'n. Sɛ a yo sɔ'n, sran'm be kwlaa be ´si kɛ ɔ́ wun ndɛ nga be kan bɔ be tili'n ɔ ti-man nanwlɛ, be ´si kɛ ɔ kusu a fa mmla'n su wie. Be bɔ be ti-man Zuif'n bɔ b'a lafi Jésus su'n be liɛ'n, e buli sa nga be yo-ɔ ɔ ti kpa'n i akunndan, nan y'a klɛ be fluwa kɛ nán man be di amuɛn su, yɛ nán man be di nnɛn mmoja, e waan nán man be di nnɛn ng'ɔ wu i sa su'n, yɛ nán man be kunndɛ bla b'ɔ ti-man bé yi'n annzɛ bian b'ɔ ti-man bé wun'n.» Kɛ aliɛ cɛnnin'n, Pɔl fali sran sɔ mun, ɔ nin be be ko boli bé wun fiɛn kplolɛ'n bo, i sin ɔ ɔli Nyanmiɛn i sua'n nun lɔ. Ɔ kleli be cɛn nga bé wun fiɛn kplolɛ'n ɔ ´wie'n bɔ be ´kunkun be nnɛn nga be fa kplo bé wun fiɛn'n. Kɛ le nso'n ɔ wa wie'n, Azi mɛn'n nun Zuif'm be wunnin Pɔl Nyanmiɛn i sua'n nun, be wlawlali sran mun nan b'a trɛ i. Be kpan se kɛ: «Izraɛlfuɛ mun, an `yo e ye! An `nian bian'n b'ɔ kan ndɛ lika'n kwlaa b'ɔ kan Izraɛl nin mmla'n, ɔ nin lika ng'ɔ o yɛ'n bé wun ndɛ kle sran'm be kwlaa'n, i yɛ. Ɔ fa Grɛk wie mun wluli Nyanmiɛn i sua'n nun bɔbɔ, ɔ man ɔ'a saci Nyanmiɛn i sua'n.» Afin le kun be wunnin Pɔl nin Trofim b'ɔ fin Efɛz'n klɔ'n nun, i sɔ'n ti, be bu i kɛ Pɔl ɔ'a fɛ i a wlu Nyanmiɛn i sua'n nun. Klɔ wunmuan'n kejeli, sran'm be fin wa be fin wa, be wa trali Pɔl, be cuɛnnin i Nyanmiɛn i sua'n nun fiteli. Kɛ be waan be wa kun Pɔl'n, ndɛ sɔ'n tɔli sonja akpi su kpɛn'n i su nun kɛ Zerizalɛmfuɛ'm be kwlaa b'a tri. Kpɛkuun ɔ fali sonja mun nin sonja ya su kpɛn mun, ɔ nin be be wanndi ɔli sran'm be nun lɔ. Kɛ be wunnin i nin i sonja mun'n, yɛ be yacili Pɔl bolɛ-ɔ. Ɔ wunngeli Pɔl wun lɛ nan ɔ'a trɛ i, ɔ man be cili nin jrɔkɔ nnyɔn, yɛ ɔ usali be sran wafa ng'ɔ ti'n nin sa ng'ɔ yoli'n. Sran'm be wie be kpan kan ndɛ fa kun, yɛ wie'm be kusu be kan ndɛ uflɛ, oyo-oyo sɔ'n ti ɔ wun-man ndɛ sɔ'n i wlɛ, yɛ i waan be `fɛ i wɔ sonja'm be nglo sua'n nun lɔ. Kɛ Pɔl fuli asikalie'n su cɛ'n yɛ sonja'm be mɛn i su fa ɔli-ɔ sran'm be sanngbanlɛ bɔ b'a sanngban'n ti. Afin sran'm be kwlaa be kpan su be su, be se kɛ: «Be `kun i!» Kɛ be fa Pɔl bɔ be wa wlu sonja'm be nglo sua'n nun lɔ'n, ɔ seli sonja akpi su kpɛn kɛ: «Yaci, man n kan ndɛ wie n kle wɔ.» Yɛ ɔ usali Pɔl kɛ: «?A ti Grɛk aniɛn'n ? ?Eziptfuɛ bɔ koko nun wa ɔ man sran'm be jaoli kpɛnngbɛn'm bé wun'n, b'ɔ ko fa sran kunfuɛ akpi nnan (4.000) ko wɔ aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, nɛ́n i yɛlɛ wɔ?» Yɛ Pɔl tɛli i su kɛ: «Zuif yɛlɛ min, n fin Tars, Silisi i klɔ dan kun su ba yɛlɛ min. N ´srɛ wɔ, yaci man n kan ndɛ kle sran mun.» Sonja akpi su kpɛn'n ɔ mɛnnin i atin. Kɛ Pɔl jin asikalie'n su lɛ'n, ɔ mɛnnin i sa'n su, kɛ be guali bliin'n, ɔ seli be Ebre aniɛn nun kɛ: «Min niaan mun nin min si mun, an `sie amún su tie ndɛ bɔ m ma kan kle amun'n.» Kɛ be tili kɛ ɔ su ijɔ Ebre'n, be guali bliin dan kpa, nan Pɔl a se kɛ: «Zuif yɛlɛ min, be wuli min Tars b'ɔ o Silisi mɛn'n nun'n, sanngɛ klɔ nga su wa yɛ n nyinnin-ɔn. Gamaliɛl kleli min e nannan'm be mmla'n weinwein kpa. Laa'n, n lɛ Nyanmiɛn sulɛ'n i wun anwlɛn dan kpa kɛ amun kwlaa an lɛ i ndɛ'n sa. Sran nga be fa ndɛ nga su'n, n kle be yalɛ lele n kun wie yɛ n ci be nun wie, yasua o, bla o, n wla be bisua. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n nin kpɛnngbɛn'm be ti n lalofuɛ. N deli e niaan nga be o Damas lɔ'n bé wun fluwa bé sa nun kɛ n ´kɔ lɔ nan n ´ci be nga n ´to be lɔ'n, kpɛkuun n ´fa be ba Zerizalɛm nan be wa tu be fɔ.» «Kɛ n ´kɔ bɔ m ma ju Damas lɔ'n, bɔ wia'n ɔ wa jran'n, kpɛkuun nyanmiɛn'n kpaja guali n su. N tɔli yɛ n tili sran kun nɛn, sran sɔ'n se kɛ: ‹?Sɔl, Sɔl, nguɛ ti yɛ a kle n yalɛ sɔ-ɔ?› N usɛli i kɛ: ‹Nannan, be flɛ wɔ sɛ?› Yɛ ɔ seli n kɛ: ‹Min Jésus bɔ n fin Nazarɛt'n min-ɔn, min yɛ a kle n yalɛ nin-ɔn.› Be bɔ be nin min kɔ'n, be wunnin lika'n b'ɔ kpaja sɔ'n, sanngɛ b'a ti-man sran b'ɔ kan ndɛ kle min'n i nɛn'n. Yɛ n usɛli i kɛ: ‹?Nannan, nguɛ yɛ a klo kɛ n yo-ɔ?› Yɛ ɔ seli n kɛ: ‹Jao kɔ Damas, sɛ a ju lɔ'n, be wa kle wɔ like nga n waan a yo'n i kwlaa.› Lika'n i kpajalɛ wauun sɔ'n ti n wun-man ase, ɔ man be bɔ be nin min kɔ'n, be trali mín sa nan m'an kwla ju Damas lɔ. Bian kun o klɔ sɔ'n su, be flɛ i kɛ Ananias, ɔ sro Nyanmiɛn kpa, ɔ fa mmla'n su, Zuif nga be o lɛ'n be kwlaa be bo i dunman kpa. Ɔ bali min wun lɛ, yɛ ɔ seli min kɛ: ‹Min niaan Sɔl, nian!› Kɛ ɔ seli min sɔ cɛ'n, kpɛkuun m'an wun ase, n ´nian-an i yɛ ɔ jin'n. Ɔ seli kɛ: ‹E nannan'm be Nyanmiɛn'n ɔ fali wɔ sieli kɛ a si i klun sa'n nan a wun Nanwlɛfuɛ'n yɛ a ti i nuan ndɛ'n. Afin ndɛ nga a tili'n nin like nga a wunnin i'n, a wa kan kle sran'm be kwlaa. ?Nguɛ yɛ a tɛ minndɛ i siɛn nin-ɔn? Jao man be yo wɔ batɛm i dunman nun, man ɔ yaci ɔ́ wun sa'n cɛ wɔ.› » «Kɛ n ɔli Zerizalɛm lɔ ekun bɔ n ´koko yalɛ kle Nyanmiɛn i sua'n nun'n, like tɔli n su kɛ n su cɛn laliɛ sa, n wunnin e Min'n, ɔ seli n kɛ: ‹Kan ɔ́ wun ndɛndɛ jao Zerizalɛm wa, afin be su fa-man min ndɛ'n bɔ a kan'n.› Yɛ n seli i kɛ: ‹Nannan, be bɔbɔ be si kɛ n kɔ Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun, yɛ be bɔ be lafi ɔ su'n n yo man be wla be bisua. Yɛ i nun bɔ be ´kun Etiɛni b'ɔ ti ɔ ndɛ kanfuɛ'n, m bɔbɔ n wo i bo. N jrannin be bɔ be su kun i sɔ'n bé sin. Min yɛ n niannin be tralɛ'm be su-ɔ.› Yɛ ɔ seli n kɛ: ‹Kɔ, m ma sunman wɔ mmua be bɔ be ti-man Zuif'n bé sin.› » Be tieli i ndɛ'n lele juli ndɛ nga su, nan b'a kpan se kɛ: «Sran kɛ nga sa'n, be `kun i! Nán man be yaci i lɛ!» Yɛ be kpannin, kpɛkuun be yi be tralɛ'n guali, yɛ be truli ndutre'n. Yɛ sonja akpi su kpɛn'n i waan be fa Pɔl wlu sonja'm be nglo sua'n nun lɔ nan be bo i man ɔ kan sa ti bɔ be kpɛn i su'n. Kɛ be yoli man Pɔl lali b'ɔ tinngɛli i wun kpa'n bɔ be waan be wa bo i'n, ɔ usali sonja ya su kpɛn b'ɔ o lɛ'n kɛ: «?Rɔmfuɛ kun bɔ be nian di-mɛn i jɔlɛ'n, an kwla tɔ i su bo i?» Kɛ sonja ya su kpɛn'n tili ndɛ sɔ'n, ɔ ko seli sonja akpi'n su kpɛn'n kɛ: «Saɛ yɛ a su kunndɛ i lɛ-ɔ. Bian sɔ'n ti Rɔmfuɛ.» Ɔ man sonja akpi su kpɛn'n bali, ɔ seli Pɔl kɛ: «Sa nga m ma usa wɔ lɛ'n, di i nanwlɛ kle min. ?A ti Rɔmfuɛ?» Yɛ ɔ tɛli su kɛ: «Ɛɛn.» Yɛ i waan: «N kusu n ti Rɔmfuɛ, n yili sika dan kpa yɛ n kacili-ɔ.» Yɛ Pɔl seli i kɛ: «Min nin min liɛ'n kusu fin min awuliɛ'n nun.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, kpɛkuun be bɔ be bali i sa usalɛ'n, be cuɛnnin bé wun. Kɛ sonja akpi su kpɛn'n wunnin kɛ Pɔl ti Rɔmfuɛ'n, srɛ kunnin i kpa, afin ɔ man be cili i. Kɛ aliɛ cɛnnin bɔ sonja akpi su kpɛn'n waan ɔ ´wun sa kpa nga ti yɛ Zuif'm be sanmannin Pɔl'n, ɔ man be nyannjili i. Ɔ yiali Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin jɔlɛ difuɛ dandan mun, ɔ yoli man be fa Pɔl jrali, yɛ ɔ fɛ i jrannin be afiɛn lɛ-ɔ. Pɔl niannin jɔlɛ difuɛ mun siin, yɛ ɔ seli kɛ: «Nja mun, min nzuɛn'n ti kpa Nyanmiɛn nyrun lele yɛ ɔ'a fa ju ndɛ yɛ, ɔ man n klun ti-man min.» Ananias b'ɔ ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, ɔ seli be nga be mɛntɛn i lɛ'm be kɛ be fin i nuan'n su. Yɛ Pɔl seli i kɛ: «Talɛ ufue, Nyanmiɛn wa bo wɔ! A ti lɛ a jran mmla'n su a di jɔlɛ. ?Kɛ a se kɛ be bo min'n, kɛlɛ ɔ bɔbɔ a fa mmla'n su yɛ o lɛ-ɔ?» Be nga be mɛntɛn i lɛ'n be seli i kɛ: «?A su kpɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i nzowa?» Yɛ Pɔl seli kɛ: «N niaan mun, n si-man kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn nin-ɔn, afin be klɛli kɛ: ‹Nán fa Nyanmiɛn wua sran ng'ɔ sie ɔ nvle'n.› » Kɛ Pɔl si kɛ be bɔ be yiali lɛ'n be ti akpasua nnyɔn'n, akpasua kun ti Farizifuɛ, yɛ kun ekun ti Sadisefuɛ'n, ɔ kpannin jɔlɛ difuɛ'm be nyrun lɛ kɛ: «Nja mun, n ti Farizifuɛ, Farizifuɛ'm bé wa yɛlɛ min, ń wla bɔ n fa ngua sran nga be wu'n be cɛnlɛ ndɛ'n su'n, i ti yɛ be sanman min-ɔn.» Kɛ ɔ kannin sɔ'n, ɔ tɔli akplowa Farizifuɛ mun nin Sadisefuɛ'm be afiɛn, nan sran'm b'a bu nun. Afin Sadisefuɛ'm be waan sɛ sran wu-ɔ ɔ su cɛn-man, be waan anz'm be nun-man lɛ yɛ sran lɛ-man wawɛ, sanngɛ Farizifuɛ'm be waan sɛ sran wu-ɔ ɔ ´cɛn, be waan anz'm be o lɛ yɛ sran lɛ wawɛ. Ɔ yoli ndɛnngan dan kpa, yɛ Farizifuɛ'm be nun mmla klefuɛ'm be jaoli-ɔ, be jrannin nun kekle kpa, be seli kɛ: «Bian nga, e wun-man sa fi i wun. Wienun-ɔn like wie annzɛ anz wie kan ndɛ wie kleli i.» Kɛ ndɛnngan'n yoli dan'n, srɛ kunnin sonja akpi su kpɛn'n, ɔ bu i kɛ be wa titi Pɔl nun, i sɔ'n ti ɔ man sonja'm be jrali be ko yili i be afiɛn lɛ nan b'a fɛ i a fu be nglo sua'n su lɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, kɔnguɛ e Min'n bali Pɔl wun lɛ yɛ ɔ seli i kɛ: «Tra wɔ anwlɛn, kɛ a kannin min ndɛ'n Zerizalɛm wa'n, san a ´kɛn i kunngba'n Rɔm lɔ wie.» Kɛ aliɛ cɛnnin'n, Zuif'm be cicili, be fa Nyanmiɛn wuawuali bé wun kɛ be su di-man like be su nɔn-man nzue lele san b'a kun Pɔl. Be nga be cicili sɔ'n be tra sran ablanan. Be ɔli be ko toli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun nin kpɛnngbɛn mun, be seli be kɛ: «Y'a fa Nyanmiɛn y'a wuawua e wun e waan e su di-man like mlɔnmlɔn san y'a kun Pɔl. I sɔ'n ti'n, man amun nin jɔlɛ difuɛ dandan mun an `ko wun amún wun nan an yo kɛ an klo kɛ amun ´tietie Pɔl i ndɛ'n nun kpa sa. An `ko se sonja akpi su kpɛn'n kɛ ɔ fɛ i bla amun nyrun wa, e liɛ'n, y'a tanndan é wun, ɔ su ju-man wa bɔbɔ nan y'a kun i.» Kɛ Pɔl i aosua'n tili kɛ b'a cici'n, ɔ ɔli sonja'm be nglo sua'n nun lɔ ko seli Pɔl. Pɔl flɛli sonja ya su kpɛn'm be nun kun yɛ ɔ seli i kɛ: «Fa gbanflɛn nga kɔ sonja akpi su kpɛn'n i wun lɔ, i waan ɔ ´kan ndɛ wie kle i.» Sonja ya su kpɛn'n flɛli i, be ɔli sonja akpi su kpɛn'n i wun lɔ nan ɔ'a se i kɛ: «Pɔl bɔ be wlɛli i bisua'n flɛli min, ɔ srɛli n kɛ n fa gbanflɛn nga bla ɔ́ wun wa, i waan ɔ ´kan ndɛ wie kle wɔ. » Sonja akpi su kpɛn'n trɛli i sa fɛ i ɔli aamiɛn nan ɔ'a usɛ i kɛ: «?Nguɛ ndɛ yɛ ɔ waan a ´kan kle min-ɔn?» Yɛ ɔ seli i kɛ: «Zuif'm be bo a yo kun kɛ ainman be wa srɛ wɔ nan a fa Pɔl wɔ jɔlɛ difuɛ dandan'm be nyrun lɔ, be ´yo kɛ be waan be ´tietie Pɔl i ndɛ'n nun kpa sa. Nán kplin su, afin be nga b'a sɛ i nyrun be tra sran ablanan. Be waan be di-man like be nɔn-man nzue san b'a kun i. I sɔ'n ti b'a fa Nyanmiɛn b'a wuawua bé wun. B'a wie tanndan, be gua lɔ, wɔ yɛ be su minndɛ wɔ-ɔ.» Kɛ sonja akpi su kpɛn'n mannin gbanflɛn'n i atin b'ɔ ´kɔ'n, ɔ wlɛli i su nun kɛ ndɛ ng'ɔ kan kleli i'n, nán man ɔ kan kle sran fi. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, sonja akpi'n su kpɛn'n flɛli sonja ya su kpɛn'm be nun nnyɔn nan ɔ'a se be kɛ: «Man sonja ya nnyɔn be nin sonja nga be fu nnɛn kpanngɔ'n be nun ableso, yɛ cua tofuɛ ya nnyɔn be tanndan, yɛ kɔnguɛ'n dɔ ngwlan su be wɔ Sezare. An `fa nnɛn kpanngɔ'n kun man Pɔl man ɔ fu su nan ɔ `ju Nannan Feliks ja su lɔ wɛtɛɛ.» Ɔ klɛ fluwa kun mannin be. Fluwa sɔ'n nun'n, ɔ seli kɛ: «Nannan Feliks, min Klod Lisias, n ´yo wɔ like! Bian ng'ɔ o yɛ'n, Zuif'm be trɛli i, ɔ ka kaan nan b'a kun i. Kɛ n tili kɛ ɔ ti Rɔmfuɛ'n, min nin sonja mun e bali lɛ, n deli i bé sa nun. N klo kɛ n ´wun sa nga ti yɛ be sɛnmɛnnin i'n i wlɛ, i sɔ'n ti n fɛ i ko mannin be jɔlɛ difuɛ dandan mun. N wunnin kɛ be mmla'n i wun ndɛ wie ti yɛ be sɛnmɛnnin i-ɔ, sanngɛ b'a wun-man sa nga be ´jran su be kun i'n annzɛ be ´wlɛ bisua'n. Zuif'm b'a cici kɛ be ´kun i, kɛ n tili i sɔ cɛ'n, yɛ n fɛ i m blɛ wɔ-ɔ, yɛ n seli i sanmanfuɛ'm be kɛ be bɔbɔ be wa kan be ndɛ'n ɔ́ ja su.» Sonja'm be yoli like nga be kan kleli kɛ be yo'n, be fa Pɔl ɔli kɔnguɛ lele Antipatris. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, be nga be nanti bé ja'n bé sali be sin be bali be nglo sua'n nun lɔ, yɛ be nga be fu nnɛn kpanngɔ'n be fɛ i ɔli-ɔ. Kɛ be juli Sezare lɔ'n, be fa fluwa'n mannin kpɛnngbɛn'n yɛ be fa Pɔl wlɛli i sa nun-ɔn. Kɛ ɔ kanngannin fluwa'n, ɔ usali Pɔl mɛn ng'ɔ fin nun'n. Kɛ ɔ tili kɛ ɔ fin Silisi'n, ɔ seli kɛ: «Sɛ be nga be sanmannin wɔ'n be ba'n, n ko tie ɔ ndɛ'n.» Yɛ i waan be fɛ i sie Erɔd awlo lɔ. Kɛ ɔ dili le nnyɔn'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn Ananias nin kpɛnngbɛn wie mun be nin Tɛrtil b'ɔ si ijɔ kpa'n be bali. Be wa kannin be nin Pɔl be ndɛ'n kleli kpɛnngbɛn'n. Nannan, e ´yo ɔ kaflɛ, e klo-man kɛ e `tra wɔ ase cɛ, i sɔ'n ti, e ´srɛ wɔ kpa kɛ a tie ndɛ kaan nga e wa kan kle wɔ'n. E wun kɛ bian nga ti-man kpa, ɔ saci Zuif'm bɔ be o mɛn wunmuan'n nun'n be afiɛn, yɛ ɔ ti Nazarɛtfuɛ'm bɔ be ti Zuif'm be akpasua kun'n i su kpɛn. I waan ɔ ´saci Nyanmiɛn i sua'n bɔbɔ, yɛ e trɛli i-ɔ. [E waan e ´jran e mmla'n su di jɔlɛ sɔ'n, sanngɛ Lisias b'ɔ ti sonja akpi su kpɛn'n ɔ wa tɛtɛli é sa ɔ deli i, yɛ ɔ seli i sanmanfuɛ'm be kɛ be fa be ndɛ'n bla ɔ́ ja su wa.] Sɛ ɔ bɔbɔ a usɛ i'n, a ´wun sa nga ti yɛ e sɛnmɛnnin i'n.» Zuif'm be jrannin su kpa kɛ ndɛ sɔ'n yoli sɔ sakpa. Kɛ kpɛnngbɛn'n flɛli Pɔl kɛ ɔ kɛn i ndɛ liɛ'n, yɛ ɔ wlɛ i nuan i ndɛ'n nun ɔ kan-an, ɔ seli kɛ: «N si kɛ kɛ a di jɔlɛ nvle nga nun'n ɔ'a di afuɛ lɔuun. Ɔ man kɛ n ´kan min ndɛ liɛ'n kle wɔ'n, n klun ti-man min. N ɔli Zerizalɛm Nyanmiɛn ase lalɛ ɔ nian tra-man le blu le nnyɔn, sɛ a klo'n, usa sran uflɛ nian. B'a wun-man min kɛ min nin sran wie su si akplowa Nyanmiɛn i sua'n nun, yɛ b'a wun-man kɛ n su wlawla sran mun Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'm be nun nin klɔ'n nun. Sa nga ti yɛ be sanmannin min ndɛ'n, b'a wun-man sa fi bɔ be kwla jran su b'ɔ kle kɛ be ndɛ'n ti nanwlɛ-ɔ. N ´kɛn i nanwlɛ weiin kle wɔ, n su min nannan'm be Nyanmiɛn. N nian like bɔ akpasua nga be flɛ i kɛ ngbaciɛ'n i nunfuɛ'm be kle'n i su yɛ n su i-ɔ. Ndɛ ng'ɔ ti klɛwa mmla'n nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ nun, n fɛ i kwlaa su. N lafi Nyanmiɛn su kɛ sran kpa mun o, sran tɛ mun o, be ´cɛn, yɛ be kusu be lafi i sɔ'n su wie. I sɔ'n ti yɛ man n kusu m mian mín nyin kɛ min anwlɛn'n nun yo weiin titi Nyanmiɛn nin sran'm be nyrun nin-ɔn. Kɛ n tuli m bo Zerizalɛm lɛ b'ɔ dili afuɛ lɔuun'n, like nga be fa man yalɛfuɛ mun nin like nga be fa man Nyanmiɛn'n, n fa blɛli min nvlefuɛ mun. Kɛ n ´yo sa mun Nyanmiɛn i sua'n nun'n, yɛ Azi mɛn'n nun Zuif wie'm be wa toli min-ɔn. Kɛ be ´ba'n, wuun m'an yo mín wun saun ɔ'a wie. Sran kpanngban nun-mɛn i bo, yɛ ndɛnngan kusu a tɔ-man nun. Azi mɛn'n nun Zuif sɔ mun'n, sɛ be wunnin sa wie min wun'n, be yɛ be ti i kanfuɛ-ɔ, sanngɛ b'a ba-man. Ɔ man be nga be o yɛ'n, sɛ be wunnin sa min wun kɛ n wo jɔlɛ difuɛ dandan'm bé ja su lɔ'n, man be kan. Kɛ be sanmannin min bé ja su'n i cɛn sɔ nun'n n kpan seli be kɛ n lafi sran'm be cɛnlɛ'n su ti yɛ amun su di min jɔlɛ ndɛkɛn-ɔn. Ndɛ sɔ bɔ n kannin'n yɛ ɔ ti like bɔ n wun i-ɔ. Sa fi nun-man lɛ kun.» Feliks b'ɔ si ndɛ nga Kristfuɛ'm be fa su'n kpa'n, ɔ mannin be atin kɛ be wɔ, ɔ seli be kɛ, sɛ sonja akpi su kpɛn Lisias ba'n, ɔ ´bu be ndɛ sɔ'n. Ɔ seli sonja ya su kpɛn'n kɛ ɔ nian Pɔl su, sanngɛ nán man ɔ miɛn-miɛn i. Ɔ seli i ekun kɛ sɛ i sifuɛ'm be bɛ i osu nianlɛ'n ɔ man be atin man be nin i be ijɔ. Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun'n, Feliks nin i yi Driziyi b'ɔ ti Zuif bla'n be bali. Ɔ man be ko flɛli Pɔl nan ɔ'a tie be Krist-Jésus sulafilɛ ndɛ'n. Sanngɛ kɛ Pɔl su kan nanwlɛ dilɛ'n nin bé wun su nianlɛ'n, ɔ nin jɔlɛ dilɛ b'ɔ wa ba'n be ndɛ'n, srɛ kunnin Feliks nan ɔ'a se kɛ: «Ndɛ liɛ'n, kɔ, sɛ n nyan n ti-ɔ, cɛn uflɛ n ko flɛ wɔ.» Ɔ bu i kɛ Pɔl wa mɛn i adi, i sɔ'n ti ɔ ta Pɔl flɛ kɛ ɔ bla man be koko yalɛ. Ɔ yo i sɔ lele ɔ dili afuɛ nnyɔn. Pɔrsiis Fɛstis wa kacili i. Feliks klo kɛ ɔ ´yo Zuif'm be klun sa, i ti ɔ yacili Pɔl bisua'n nun lɛ. Kɛ Fɛstis juli i junman'n su Sezare lɛ'n, i le nsan su ɔ ɔli Zerizalɛm. Fɛstis seli be kɛ Pɔl o bisua Sezare lɔ. Ɔ seli be ekun kɛ ɔ cɛ kaan i bɔbɔ ɔ wa kɔ lɔ. Ɔ seli be ekun kɛ: «Man amun nun ngblewa'm be ko sunman min, sɛ be wun sa wie bian sɔ'n i wun b'ɔ ti-mɛn i nuan su'n be ko kan.» Kɛ Fɛstis dili le mɔcuɛ annzɛ le blu be wun lɛ'n, ɔ ɔli Sezare ekun. Kɛ aliɛ cɛnnin b'ɔ ɔli jɔlɛ diwlɛ lɔ b'ɔ trannin ase'n, ɔ sunmannin sran kɛ be ko fa Pɔl bla. Kɛ be fɛ i juli lɛ'n, Zuif'm bɔ be fin Zerizalɛm bali'n, be sin yiɛli i nan b'a tɔn i suɛn tɛtɛ kpanngban kpa, be kwla wun-man ndɛ ti bɔ be tɔn i suɛn kpa. Yɛ Pɔl ´wlɛ i nuan i ndɛ liɛ nun yɛ ɔ ´kan-an, ɔ seli kɛ: «M'an yo-man sa fi, m'an saci-man Zuif'm be mmla nin Nyanmiɛn i sua'n, yɛ m'an di-man fɔ Sezar wun.» Kɛ Fɛstis waan ɔ ´yo Zuif'm be klun sa'n ti, ɔ usali Pɔl kɛ: «?A klo kɛ a kɔ Zerizalɛm kɛ be di wɔ jɔlɛ'n ń ja su lɔ?» Yɛ Pɔl waan: « Sezar i jɔlɛ diwlɛ'n kun yɛ wa yɛ ɔ ti jɔlɛ diwlɛ nin-ɔn, afin ɔ bɔbɔ a si weiin kpa kɛ m'an di-man fɔ fi Zuif'm bé wun. Sɛ n fɔnnin n yoli sa wie bɔ sɛ be yo-ɔ be kun be'n, bɔ i ti yɛ be waan be ´kun min'n, n su se-man kɛ nán man be kun min. Sanngɛ sɛ sa nga ti yɛ be sanmannin min'n ɔ ti-man nanwlɛ'n, sran fi kwla fa-man min man-man be. N ´fa min ndɛ liɛ'n kɔ Sezar ja su.» Kɛ Fɛstis nin kpɛnngbɛn'm be wunnin bé wun'n, ɔ seli Pɔl kɛ: «Kɛ ɔ waan a fa ɔ ndɛ'n kɔ Sezar ja su'n, i ti Sezar ja su lɔ yɛ a wa kɔ-ɔ.» Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun'n, famiɛn'n bɔ be flɛ i kɛ Agripa'n ɔ nin Berenis be bali Sezare lɛ Fɛstis wun wunlɛ. Be cɛli lɛ kan ɔ man Fɛstis kan Pɔl ndɛ'n kleli famiɛn'n, ɔ seli kɛ: «Feliks yacili bian kun bisua'n nun wa. Kɛ n wɔli Zerizalɛm lɔ'n yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be nin Zuif kpɛnngbɛn'm be kan kleli min-ɔn, kɛ e dili i jɔlɛ'n, be waan m bu i fɔ. Yɛ n seli be kɛ sran kun bɔ be sɛnmɛn i'n, sɛ ɔ nin i sanmanfuɛ mun be nian jran nian kan-man'n, ɔ ti-man Rɔmfuɛ'm be nzuɛn kɛ be fɛ i sɔ sran'n man sran mun. Kɛ i sanmanfuɛ'm be juli wa bɔ aliɛ cɛnnin'n, m'an tran minndɛ-man, n ɔli jɔlɛ diwlɛ lɔ, yɛ n sunmannin sran kɛ be ko fa bian sɔ'n bla. Kɛ i sanmanfuɛ'm be jaoli'n, sa nga m bu i kɛ ɔ yoli nan be wa kan'n, nɛ́n i yɛ be kannin-ɔn. Sanngɛ be bɔbɔ be Nyanmiɛn ndɛ'n nin Jésus wie b'ɔ wuli bɔ Pɔl waan ɔ cɛnnin'n, i su akplowa yɛ be nin i be sili-ɔ. N liɛ'n, akplowa ndɛ sɔ'n, m'an wun-mɛn i wafa bɔ n `kɛn i su-ɔ, i ti nan m'an se i kɛ sɛ ɔ klo kɛ ɔ ´fɛ i ndɛ'n kɔ Zerizalɛm nan be di jɔlɛ sɔ'n lɔ o. Sanngɛ Pɔl waan ɔ ´fɛ i ndɛ'n kɔ Nannan Sezar ja su, yɛ n kusu n seli kɛ man ɔ tran bisua lɔ lele san cɛn nga n nyan ń ti'n yɛ n ´fɛ i ko man Sezar-ɔ.» Agripa seli Fɛstis kɛ: «Sɛ n kusu n ti bian sɔ'n i ndɛ'n wie'n, ɔ ´yo n fɛ.» Yɛ ɔ seli kɛ: «Ainman m man ɔ wa kan, a ´ti.» Ɔ man kɛ aliɛ cɛnnin'n bɔ Agripa nin Berenis be yili be famiɛn'n nglo, be nin sonja akpi su kpɛn'm be nin klɔ'n su sran'm be ´ko wlu sua'n bɔ be di jɔlɛ nun'n nun lɔ'n, yɛ Fɛstis man be ko fa Pɔl bali-ɔ. Fɛstis seli kɛ: «Nannan Agripa, ɔ nin amun kwlaa bɔ an yiali wa yɛ'n, bian ng'ɔ jin yɛ'n, i yɛ Zuif'm be kwlakwla be fɛ i wun ndɛ ko mannin min Zerizalɛm lɔ nin-ɔn, be srɛli n kpa kɛ n kun i. N liɛ'n, m'an wun-man kɛ ɔ yoli sa bɔ i ti yɛ be ´kun i-ɔ, sanngɛ i bɔbɔ waan ɔ ´fɛ i ndɛ'n kɔ Nannan Sezar ja su, yɛ n kusu n waan sɛ n fɛ i ko mɛn i'n, ɔ ti kpa. Sanngɛ n wun-man ndɛ kpa kun bɔ n `jran su n `klɛ ko man Nannan-an, i sɔ'n ti yɛ n fɛ i bali amun kwlaa ɔ nin Nannan Agripa bɔbɔ nyrun wa nan sɛ e wie i sa usa'n m'an kwla klɛ i wun ndɛ'n ti. Afin kɛ be `fa bisuafuɛ kun kɔ lika uflɛ bɔ b'a kan-man sa nga ti yɛ be sɛnmɛnnin i'n, i sɔ'n ti-mɛn i su min nyrun.» Agripa seli Pɔl kɛ: «Kan ɔ ndɛ'n.» Yɛ Pɔl ´kpɛn lɛ ɔ wlɛ i nuan i ndɛ'n nun kan-an, ɔ seli kɛ: «Nannan Agripa, ɔ yo n fɛ kpa ndɛkɛn kɛ n ´kan sa nga ti yɛ Zuif'm be sanmannin min'n kle wɔ. Afin a si Zuif'm be nzuɛn'n kwlaa kpa ɔ nin be ndɛnngan'n, i sɔ'n ti'n, n ´srɛ wɔ, yaci tie min ndɛ'n. Kɛ be wuli min bɔ n nyinnin gbanflɛn'n, sa nga n yoli i min nvle'n nun ɔ nin Zerizalɛm wa'n, Zuif'm be kwlaa be si. Be si min ɔ'a cɛ kpa kɛ n ti Farizifuɛ be nun kun. Sɛ Zuif be waan be ´di nanwlɛ'n, wuun be se kɛ n fali Farizifuɛ'm be mmla'n kwlaa su, afin Farizifuɛ'm be ti e Nyanmiɛn sulɛ'n i akpasua kun bɔ be fa Nyanmiɛn mmla'n su tra be kwlaa. Like nga Nyanmiɛn seli e nannan'm be kɛ ɔ ´yo man be bɔ n fa ń wla'n gua su'n, i ti yɛ man jin wa ndɛ-ɔ. Kɛ e nvle blu-nin-nnyɔn'm be su Nyanmiɛn kɔnguɛ nin wia'n nun bɔ be yaci-man'n, be lafi su kɛ Nyanmiɛn wa yo like kunngba sɔ'n man be. Nannan, sa sɔ'n ti yɛ Zuif'm be sanmannin min-ɔn! ?Nguɛ ti yɛ an lafi-man su kɛ be nga be wuli'n Nyanmiɛn kwla cɛn be-ɔ? N liɛ'n, n jaoli kpa kɛ n ´nunnun Jésus b'ɔ fin Nazarɛt'n i dunman'n su. N yoli i sɔ Zerizalɛm lɔ. Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan mun be mannin min atin'n, n wlali Nyanmiɛn i sran'm be sunman bisua, kɛ be waan be ´kun be'n, n kplinnin su wie. N ta be fɔ tu Nyanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua'n kwlaa nun, n waan n ´yo sɔ nan ɔ fin bé nuan fite kɛ be lafi-man Jésus su kun. Ya bɔ n fɛ i bé wun dan kpa'n ti, n kle be yalɛ lele fa ju nvle uflɛ nun.» «I sɔ'n ti, kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan'm be mannin min atin'n, n waan n su kɔ Damas be fanngan nun. Nannan, kɛ n ´kɔ bɔ wia'n jrannin'n, n wunnin kɛ nyanmiɛn'n ɔ kpaja piaa guali min nin be bɔ be nin min kɔ'n e su, i kpajalɛ sɔ'n tra wia'n. E kwlaa e finnin ase, yɛ n tili sran kun nɛn, sran sɔ'n seli min Ebre nun kɛ: ‹?Sɔl, Sɔl, nguɛ ti yɛ a kle n yalɛ sɔ-ɔ? A su kle ɔ wun yalɛ ngbɛn kɛ nannin b'ɔ kpɛntɛn i ja si waka piembie bɔ i kankanfuɛ'n fa kɛnkɛn i'n sa.› N usɛli i kɛ: ‹?Nannan, be flɛ wɔ sɛ?› Yɛ ɔ seli kɛ: ‹Min Jésus-ɔ, min yɛ a kle n yalɛ nin-ɔn. Sanngɛ jao jran, nian sa nga ti bɔ n yi mín wun kle wɔ'n yɛ: M'an fa wɔ a sie kɛ a yo n junman difuɛ, yɛ min waan a kan like nga a wunnin i'n nin min wun bɔ m ma fa kle wɔ ekun'n kle sran mun. M ´ma de wɔ Zuif mun nin be nga be ti-man Zuif'n bɔ m ma sunman wɔ bé sin'n bé sa nun. N ´sunman wɔ kɛ a tike bé nyin nan be jao aosin'n nun be bla weiin nun, nan be jao Satan sa nun be bla Nyanmiɛn sin nan ɔ yaci bé wun sa'n cɛ be, yɛ like nga be nga be lafi n su'n bɔ i ti yɛ be kaci n liɛ'n be nyɛn i'n, be ´nyan be liɛ.› » «Nannan Agripa, kɛ n wunnin aolia nun like sɔ'n b'ɔ fin nyanmiɛn su lɔ'n, m'an kaci-man min nuan. N dun mmua kan ndɛ kleli Damasfuɛ mun, i sin n kan wie n kleli Zerizalɛmfuɛ mun. N kannin wie Zide mɛn wunmuan'n nun yɛ n kan wie n kleli be nga be ti-man Zuif'n kɛ be `kaci be nzuɛn'n nan be `sa be sin Nyanmiɛn wun yɛ be `yo sa b'ɔ kle kɛ b'a kaci be nzuɛn'n. Nian sa ti bɔ Zuif'm be tɔli n su Nyanmiɛn i sua'n nun bɔ be waan be ´kun min'n yɛ. Sanngɛ Nyanmiɛn b'ɔ jran ń sin'n ti yɛ man m'an tran lele ɔ'a fa ju ndɛ-ɔ, n kan ndɛ kle sran ngblewa mun nin be nga be lɛ-man nyrun'n. Sa bɔ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be nin Moiz be seli kɛ ɔ wa yo'n, i ndɛ yɛ n kannin-ɔn, m'an kan-man ndɛ uflɛ fi a uka-man su, san i kunngba cɛ yɛ n kan-an. Ndɛ sɔ'n yɛlɛ kɛ Krist wa wun nyrɛnnɛn, yɛ kɛ ɔ dun mmua ko cɛn be bɔ be wuli'n be nyrun'n, ɔ ´kan kle Zuif mun nin be bɔ be ti-man Zuif'n kɛ lika'n ɔ'a cɛn.» Pɔl nuan nian tɔ-man, kpɛkuun Fɛstis kpan seli i kɛ: «Pɔl, ɔ́ ti a saci! A suan ninnge'n lele ɔ man ɔ́ ti a saci!» Yɛ Pɔl seli kɛ: «Nannan Fɛstis, nán kɛ ń ti yɛ ɔ'a saci ti-ɔ, sanngɛ ndɛ nanwlɛ nin ngwlɛlɛ ndɛ yɛ n kan-an. Nannan Agripa b'ɔ o yɛ'n ɔ si sa sɔ'n nun, ɔ man kɛ n ´kan kle i'n, n klun ti-man min, afin n si weiin kɛ ɔ si sa sɔ'n kwlaa nun, yɛlɛ kɛ i wie fi a yo-man nvialiɛ nun. ?Nannan Agripa, a lafi Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ'n su? N si kɛ a lafi be su.» Yɛ Agripa seli Pɔl kɛ: «Ɔ ka kaan a wa kaci min anwlɛn'n man n ´yo Kristfuɛ.» Yɛ Pɔl seli i kɛ: «N ´srɛ Nyanmiɛn kɛ, sɛ ndɛ o, sɛ cɛn wie o, a kaci kɛ min sa. Nán man ɔ yo wɔ kunngba, sanngɛ n ´srɛ Nyanmiɛn kɛ amun kwlaa bɔ an tie min ndɛ'n ndɛkɛn'n, an kaci kɛ min sa wie, sanngɛ nán kɛ be ci amun kɛ min liɛ'n sa-a.» Kɛ famiɛn'n, nin Fɛstis, nin Berenis, ɔ nin be bɔ be o lɛ'n be jaoli bɔ be ´kɔ'n, be seli be wiengu kɛ: «Bian sɔ'n ɔ'a yo-man sa fi b'ɔ nin kunlɛ nin bisua wlalɛ fata-a.» Yɛ Agripa seli Fɛstis kɛ: «Bian sɔ'n, sɛ ɔ'a se-man kɛ ɔ ´fɛ i ndɛ'n kɔ Sezar ja su'n, wuun be kwla yaci i nun.» Kɛ be waan e wa fu mmeli nun wɔ Itali'n, be fa Pɔl nin bisuafuɛ wie mun wlali Sezar i sonja'm be nun ya su kpɛn kun bɔ be flɛ i kɛ Ziliis'n i sa nun. Mmeli kun b'ɔ fin Adramit b'ɔ wa jranjran klɔ nga be o Azi mɛn'n nun cenje liɛ'n bo'n be su'n, i nun yɛ e fu ɔli-ɔ. E nin Aristark b'ɔ ti Maseduanifuɛ'n b'ɔ fin Tɛsalonik'n yɛ e kɔ-ɔ. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, e juli Sidɔn. Ziliis yoli Pɔl kpa, ɔ mɛnnin i atin kɛ ɔ wɔ i janvuɛ'm bé wun man be mɛn i like ng'ɔ miɛn i sa'n. Kɛ e fin lɛ'n, e ko sannin mɛn'n bɔ be flɛ i Sipri bɔ nzue'n sin yiɛ'n i bue nga aunngban'n sin-man lɔ ngboko'n, afin aunngban'n fin e nyrun lɔ yɛ ɔ ba-a. Kɛ e kpɛli Silisi nin Panfili jenvie'n, e juli Lisi mɛn'n nun klɔ kun bɔ be flɛ i Mira'n su. Sonja ya su kpɛn'n wunnin mmeli kun lɛ, ɔ fin Alɛksandri klɔ'n su ɔ su kɔ Itali, ɔ yoli man y'a fu nun. E ɔli blɛblɛ e dili le nnyɔn kun, e fɛli dan kpa nan y'a kpe nun Snid. Kɛ bɔ aunngban'n ti e kwla jran-man'n, e ɔli e nyrun, kɛ e ´sin Salmoni bue liɛ'n su'n, e sannin mɛn'n bɔ be flɛ i Krɛt bɔ nzue'n sin yiɛ i'n i bue nga aunngban'n sin-man lɔ ngboko'n. Kɛ e fɛli dan kpa ekun bɔ e sɛnnin i wun'n, e juli lika bɔ be flɛ i Mmeli Jranwlɛ Lika Klanman'n bɔ Laze klɔ'n mɛntɛn i lɛ'n i nun. Kɛ e cɛli nzue'n su bɔ nglɛmun cilɛ dan'n sinnin'n, nzue'n su lika kɔlɛ'n yoli kekle kpa. I sɔ'n ti Pɔl bo su kleli be kɛ: «Nja mun, lika kɔlɛ nga e ´kɔ yɛ'n, n wun kɛ ɔ ´yo tɛ dan kpa. Mmeli'n nin i nun trɔ'n be ´saci, yɛ ɔ ´yo kekle e bɔbɔ é sa nun wie.» Sanngɛ sonja ya su kpɛn'n fɛ i wla guali mmeli i fuɛ'n nin i kanfuɛ'n be su trali Pɔl ndɛ liɛ'n. Mmeli jranwlɛ sɔ'n ti-man kpa bɔ wawa nun kɛ aunngban'n fita dan'n be kwla tran lɛ-ɔ, i sɔ'n ti'n, be bɔ be o mmeli nun'n be kpanngban lika be waan be `tu be bo lɛ be wɔ Feniks, be waan sɛ be kwla ju lɔ'n, man be tran lɛ wawa sɔ'n nun. Ɔ ti Krɛt i mmeli jranwlɛ kun b'ɔ o wia atɔliɛ bue liɛ'n su, bɔ aunngban'n fita-man lɛ dan. Kɛ e ´kɔ wia atɔliɛ lɔ'n, aunngban fɛfɛ wie fin e bɛ su lɔ bali. Like nga bɔ be waan be ´yo'n, be bu i kɛ ɔ wa yo ye, i sɔ'n ti be mannin blalɛ'n bɔ be fa jran mmeli'n su, nan y'a san Krɛt cenje liɛ'n bo. Sanngɛ kɛ ɔ cɛli kan'n, aunngban dan kpa bɔ be flɛ i Erakilɔn'n ɔ fin mɛn'n bɔ nzue'n sin yiɛ sɔ'n nun lɔ bali, ɔ fitali dan kpa. Ɔ fa mmeli'n wlan nzue'n i nyin su, e nin aunngban'n y'a kwla kpli-man, nan y'a kpɛ é wun y'a kaci é sin a si i, yɛ e yacili é wun i sa nun-ɔn. Kɛ e ´sin mɛn kaan kun bɔ be flɛ i Kloda bɔ nzue'n sin yiɛ i'n i wun lɛ'n, e fɛli dan kpa nan y'a kwla tra alie mma b'ɔ aunngban'n su fa kɔ'n. Kɛ be man su yili mmeli nun'n, be fa nyanman cicili mmeli'n i afiɛn. Srɛ kun be, afin be waan sɛ mmeli'n ɔ wa ko taka Sirt i aunnyan dan'n nun o, i sɔ'n ti be kannin mmeli'n i tannin dan'n i ase yɛ be yacili bé wun aunngban'n i sa nun-ɔn. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, aunngban'n man é nyin bloli dan kpa, i ti nan b'a gua mmeli'n i nun trɔ'n wie nzue'n nun. I le nsan su'n, be yili mmeli'n i wun ninnge mun guali be nzue'n nun. E dili cɛn lɔuun kpa, e wun-man wia'n nin nzraama, aunngban'n fita kekle kpa, ɔ man é wla a tran-man su kun kɛ e ´fite nun. Ɔ cɛli kpa e di-man like. Yɛ Pɔl jao jrannin be nyrun lɛ ɔ seli be kɛ: «Nja mun, sɛ ɔ ti kɛ an fali ndɛ nga n kan kleli amun Krɛt lɔ'n su kɛ nán man e tu é bo lɛ'n, wuun ninnge nga'm b'a saci-man yɛ y'a wun-man e nyrun kɛ nga sa. Ɔ man siɛn'n, n ´srɛ amun, an `tra amun anwlɛn, amun nun wie fi su wu-man, san mmeli'n i kunngba cɛ yɛ ɔ ´saci-ɔ. Nyanmiɛn bɔ n ti i liɛ bɔ n su i'n, i anz kun bali min wun ndɛ kɔnguɛ yɛ ɔ seli min kɛ: ‹Pɔl, nán man srɛ kun wɔ, afin kannzɛ ɔ yo sɛɛ, san a ´ju Sezar nyrun lɔ. Nian, ɔ ti be nga a nin be o mmeli'n nun'n be kwlaa, Nyanmiɛn man be ´nyan bé ti.› I sɔ'n ti, an `tra amun anwlɛn, afin n lafi Nyanmiɛn su kɛ ɔ ´yo sa ng'ɔ kan kleli min'n. Sanngɛ aunngban'n ɔ ´fa ye ´ko yi mɛn wie bɔ nzue'n sin yiɛ i'n nun.» Aunngban'n fa ye bo nvaka jenvie nga be flɛ i Adriatik'n su le blu le nnan, kɛ lika'n buli nun'n, mmeli'n nun junman difuɛ'm be bu kɛ e su wa to asiɛ wie. Be sunnzunnin nzue'n i bo'n, be wunnin kɛ ɔ ti mɛtri ablasan-nin-nsiɛn. Kɛ e ɔli e nyrun kan'n, be sunnzunnin i ekun, be wunnin kɛ ɔ'a ka mɛtri ablaɔn-nin-nso. Kɛ srɛ kun be bɔ be bu i kɛ e wa fu yɛbuɛ wie su'n, i sɔ'n ti be toli mmeli'n i blalɛ nnan bɔ be fa jrɛn i'n guali mmeli'n i sin nan b'a yra bé nuan kɛ aliɛ'n cɛn ndɛndɛ. Mmeli'n nun junman difuɛ'm be waan be ´wanndi. Be kpɛli gblɛ kɛ be su to mmeli'n i nyrun blalɛ'n bɔ be fa jrɛn i'n gua nzue'n nun nan be ´yi alie mma'n mmeli'n nun yi i nzue'n nun. Yɛ Pɔl seli sonja ya su kpɛn'n nin sonja'm be kɛ: «Sɛ sran nga'm b'a tran-man mmeli nun'n, an su fite-man nun.» Yɛ sonja'm be kpɛkpɛli alie mma'n i nyanman mun nan ɔ'a wɔ. Kɛ e ´minndɛ kɛ aliɛ cɛn'n, Pɔl srɛli sran'm be kwlaa kɛ be di like, ɔ seli be kɛ: «Kɛ an minndɛ kɛ amun ´wun sa sɔ'n i agualiɛ'n, i le blu le nnan yɛ an di-man like. I sɔ'n ti, n ´srɛ amun, an `di like, afin sɛ an di'n yɛ amun ´nyan nguan-an. Amun nun wie fi ti ndrɛ kun sa su mlin-man.» Kɛ i nuan tɔli'n ɔ fali kpaun, ɔ lali Nyanmiɛn ase be kwlaa be nyrun lɛ nan ɔ'a bubu nun, yɛ ɔ kali su-ɔ. Be kwlaa bé wla guali ase, nan be kusu b'a di like. E bɔ e o mmeli'n nun'n, e ti sran ya nnyɔn sran ableso-nin-nsiɛn. Kɛ be ku yili'n, be guali ble'n i nzue'n nun nan mmeli'n ɔ'a yo fokofoko. Kɛ aliɛ cɛnnin'n, be wun-man lika'n i wlɛ, sanngɛ be wun jenvie i sama kun bɔ i nuan ti aunnyan, yɛ be buli i akunndan kɛ sɛ be kwla fa su'n, be ´fa mmeli'n kɔ lɔ. Be nyannjili blalɛ'n bɔ be fa be jran mmeli'n yɛ be guali be nzue'n nun, yɛ tɛbua dandan bɔ be fa kan mmeli'n, be nyannjili be kusu. Kɛ be mannin mmeli'n i tannin kaan b'ɔ o i nyrun lɛ'n su'n, be yoli man mmeli'n ɔ kleli i ti aunnyan'n su lɔ. Sanngɛ be ko fuli aunnyan b'ɔ o nzue nnyɔn'm be anyia'n su'n su, mmeli'n i nyrun'n mlɔnnin aunnyan'n nun, kpɛkuun ɔ kwla tu-mɛn i bo kun. Nzue i bolɛ kekle'n ti, i sin'n sacili. Sonja'm be waan be kun `bisuafuɛ mun nan b'a wɛ-man nzue'n b'a wanndi-man. Sanngɛ kɛ sonja ya su kpɛn'n klo kɛ ɔ ´de Pɔl'n ti, ɔ'a kplin-man su kɛ be kun be. Yɛ ɔ seli be nga be si nzue wɛ'm be kɛ be dun mmua tɔ nzue'n nun ɔ cenje'n su lɔ, i waan be wie'm be uti waka bue bɔ be o lɛ'n nin mmeli buebue'm be nun nan mmeli'n fa be wɔ. Kɛ be yoli sɔ'n yɛ be kwlaa be fiteli nun-ɔn, like fi a yo-man be. Kɛ e fiteli nun sɔ'n bɔ like fi a yo-man ye'n, e tili i kɛ be flɛ mɛn bɔ nzue'n sin yiɛ i sɔ'n kɛ Malt. Lɛfuɛ'm be ti-man ye aniɛn, sanngɛ be kpa bɔ be yoli ye'n, i wunsu a sɔn-man. Nzue tɔli dan kpa, ayrɛ o nun, i sɔ'n ti be trɔli sin dan kun nan b'a flɛ e kwlaa i wun lɛ. Pɔl ko isa-isali waka kee, kɛ i waan ɔ ´fa guɛ i sin'n su'n, kpɛkuun sin'n i nyaan'n ti ɔnda kun fin nun a fite, ɔ kɛli i sa'n, ɔ sende su. Kɛ lɛfuɛ'm be wunnin ɔnda sɔ'n kɛ ɔ sende i sa'n su'n, be seli be wiengu kɛ: «Bian sɔ'n ti sran kunfuɛ sakpa, afin kɛ ɔ fin nzue'n nun fiteli'n, ninnge'm be bu i kɛ sɛ ɔ ka lɛ-ɔ, ɔ ti-mɛn i nuan su.» Sanngɛ Pɔl kpɛntɛnnin wuo sɔ'n yili i sin'n nun, like fi a yo-mɛn i. Sran sɔ'm be bu i kɛ ɔ wa wu annzɛ ɔ wa wlawla kpɛkun, sanngɛ kɛ be niɛnnin i lele bɔ be wun kɛ like fi a yo-mɛn i'n, be kacili be akunndan'n be seli kɛ like wie-ɔ. Lika wie mantan lɛ, ɔ ti bian bɔ be flɛ i kɛ Pibliis'n i liɛ. Pibliis ti mɛn sɔ'n i su kpɛn. Ɔ sɔli ye nun ɔ sikeli ye kpa, e dili lɛ le nsan. Ayrɛ guɛli i si'n i wun yɛ ɔ je mmoja, ɔ man ɔ la. Pɔl wluli i sin lɔ, ɔ koko sa sɔ'n kleli Nyanmiɛn, ɔ fɛ i sa fuɛli i su, nan ɔ'a yo i juejue. Kɛ be wunnin i sɔ'n, mɛn sɔ'n nun lɛ tukpacɛfuɛ wie'm be bali nan ɔ'a yo be juejue. Be dili e nɛnnɛn dan kpa, kɛ e tu é bo lɛ e ´kɔ'n, be mannin ye like ng'ɔ ko mian ye'n. Kɛ e dili anglo nsan mɛn bɔ nzue'n sin yɛ sɔ'n nun lɛ'n, e fuli mmeli kun b'ɔ fin Alɛksandri klɔ'n b'ɔ kali lɛ wawa nun'n i nun nan y'a wɔ. Be flɛ mmeli sɔ'n kɛ Yasua Nda Nnyɔn. Kɛ e juli Sirakis'n, e dili lɛ le nsan. Kɛ e fin lɛ'n, e sinnin cenje'n bo nan y'a ju Rɛgio. Kɛ aliɛ cɛnnin bɔ aunngban'n fin é sin lɔ bali'n, e dili le nnyɔn nan y'a ju Puzɔl. E toli e niaan wie'm be lɛ, be srɛli ye kɛ e di le nso be wun lɛ. Kɛ e Rɔm kɔlɛ'n i wafa'n yoli'n kɛ ng'ɔ o lɛ'n sa. Kɛ e niaan nga be o Rɔm lɔ'n be tili e ngan'n, be bali ye atin kpalɛ. Be ba lele be juli klɔ'n bɔ be flɛ i Apiis'n i gua'n bo, yɛ be juli lika nga Aofuɛ Sua Nsan'n be o lɛ. Kɛ Pɔl wunnin be'n, i wla'n guali ase nan ɔ'a la Nyanmiɛn ase. Kɛ e juli Rɔm lɔ'n, be mannin Pɔl atin kɛ ɔ nin sonja'n b'ɔ niɛn i su'n be tran be ngunmin. I le nnan su'n, Pɔl flɛflɛli Zuif kpɛnngbɛn mun, kɛ bé ti yiali'n, ɔ seli be kɛ: «Nja mun, m'an yo-man Zuif'm be sa fi yɛ m'an yo-man sa fi b'ɔ saci e nannan'm be dunman-an, sanngɛ be wlali m bisua Zerizalɛm lɔ yɛ be fa min blɛli Rɔmfuɛ mun. Rɔmfuɛ sɔ'm be usali min sa ng'ɔ juli'n, be waan be ´yaci min nun yɛlɛ kɛ b'a wun-man kɛ n yoli sa fi bɔ min nin kunlɛ fata-a. Kɛ Zuif'm b'a kplin-man su'n, n kusu min waan san n ´fa min ndɛ'n m ba Sezar ja su, nán kɛ min nvle'n i sanmanlɛ o n klun ti-ɔ. Sa sɔ'n ti yɛ min waan n ´wun amún wun nan n ´kan kle amun-ɔn, afin like nga Izraɛlfuɛ'm bé wla o su'n i ti yɛ be fa jrɔkɔ ng'ɔ o yɛ'n cili min-ɔn.» Yɛ be seli i kɛ: «Y'a nyan-man fluwa fi b'ɔ fin Zide b'ɔ kan ɔ́ wun ndɛ-ɔ, yɛ e niaan'm bɔ be fin lɔ bali'n be nun wie fi a se-man kɛ ɔ tili ɔ́ wun ndɛ, kusu be nun wie fi ɔ'a kan-man ɔ́ wun ndɛ a kle-man ye. Sanngɛ e klo kɛ e si akunndan ng'ɔ o ɔ klun'n, afin e si kɛ be kan sran nga be fa ndɛ sɔ'n su'n bé wun ndɛ lika'n kwlaa.» Be kleli Pɔl cɛn kun, yɛ be sunman be wa toli i sikewlɛ lɛ. Kɛ ɔ ´yiyi ndɛ sɔ nun'n, ɔ kannin Nyanmiɛn sielɛ ndɛ'n kleli be, yɛ ɔ fali Moiz mmla'n nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ'n kleli be weiin kpa kɛ Jésus ndɛ'n ti nanwlɛ. Ɔ yoli i sɔ nglɛmun lele fa juli nnɔsua. Be wie'm be fali ndɛ b'ɔ kannin'n su, sanngɛ be wie'm b'a fa-man su. Kɛ bé nuan a sɛ-man bɔ be wa sanndi'n, ɔ man Pɔl kan ndɛ kpɔlɛ kun ekun kleli be, ɔ seli kɛ: «Ndɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai kan kleli amun nannan mun'n, ɔ ti nanwlɛ, ɔ seli kɛ: ‹Kɔ sran sɔ'm be sin, se be kɛ: Amun wa ti i kpa, sanngɛ an su wun-mɛn i wlɛ le. Amun wa niɛn i kpa, sanngɛ an su wun-mɛn i mlɔnmlɔn. Afin sran sɔ'm b'a tri. B'a bu bé su nun waka, b'a muanmuan bé nyin nan be nyinma'n ɔ'a wun-mɛn i, nan bé su'n ɔ'a ti-man, nan b'a wun-mɛn i wlɛ yɛ b'a sa-man bé sin min wun nan m'an yo-man be juejue.› I sɔ'n ti, man amun si kɛ Nyanmiɛn i sran'm bé delɛ ndɛ nga be fa mannin be bɔ be ti-man Zuif'n, be liɛ'n, be wa fa su.» [ Kɛ i nuan tɔli bɔ Zuif'm be ´kɔ'n, be sili i akplowa dan kpa.] Pɔl trannin sua ng'ɔ lueli'n nun afuɛ nnyɔn. Be kwlaa nga be bɛ i wun wunlɛ'n, ɔ sɔ be nun. Ɔ kan Nyanmiɛn sielɛ ndɛ'n kle be, yɛ ɔ kle e Min Jésus-Krist i ndɛ'n yakpa su, sran fi se-mɛn i kɛ nán man ɔ kan. M Pɔl, n ti Krist-Jésus i sran. Nyanmiɛn flɛli min kɛ ɔ ´sunman min. Ɔ yili min kɛ m bo i jasin fɛ'n b'ɔ yoli man i nuan ijɔfuɛ'm be kɛnnin i ndɛ laa i Ndɛ nga be klɛli'n nun'n. Jasin fɛ sɔ'n ti i Wa'n i ndɛ. Kɛ ɔ kacili sran'n, be wuli i David osu'n nun, yɛ i cɛnlɛ bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n cɛnnin i'n ɔ ti sa kekle b'ɔ yoli, ɔ man be si kɛ ɔ ti i Wa sakpa. Ɔ ti e Min Jésus-Krist. I ti yɛ Nyanmiɛn bu n sran-an, ɔ sunmannin min kɛ n kɛn i ndɛ'n kle nvle-nvle'n kwlaa i bɔbɔ dunman nun nan be lafi i su yɛ bé nyin yi i. Amun bɔ Nyanmiɛn flɛli amun kɛ an yo Jésus-Krist liɛ'n, an wo sran sɔ'm be nun wie. N ´fa fluwa nga blɛ amun bɔ an wo Rɔm lɔ bɔ Nyanmiɛn klo amun b'ɔ flɛli amun kɛ an kaci i liɛ mlɔnmlɔn'n. Man e Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist be yo man an nyan ye, yɛ man amún wun jɔ amun fɔuun! Jésus-Krist ti n la min Nyanmiɛn'n i ase amun ndɛ bɔ n tili'n ti, afin be kan amun Nyanmiɛn sulafilɛ ndɛ'n mɛn wunmuan'n nun. Nyanmiɛn bɔ min akunndan'n kwlaa wo i sulɛ'n su'n, bɔ m bo i Wa'n i jasin fɛ'n, ɔ si kɛ n kan amun ndɛ kle i titi. N srɛ i cɛn kwlaa kɛ ɔ man min atin klanman man n wɔ amun wun lɔ. N klo kɛ n ´wun amun wun nan Nyanmiɛn Wawɛ'n i like nga n nyɛnnin i'n, an nyan wie nan an jran kekle. Sɛ n ju amun wun lɔ bɔ e wla e wun fanngan Nyanmiɛn su bɔ e lafi'n ti'n, ɔ ´yo n fɛ dan. Aniaan mun, m bu amun wun lɔ kɔlɛ'n i akunndan tititi, min waan m ´ba nan n ´nyan n junman'n i nuan like amun wun lɔ kɛ nyɛn i nvle kun'm be nun'n sa, sanngɛ lele ndɛ n nian nyan-man ń ti. Sran nga bé nyin a ti o, be nga bé nyin nian ti-man o, be nga be si fluwa o, be nga be si-man fluwa o, be kwlaa be jasin fɛ'n i bo klelɛ kalɛ o n su. I sɔ'n ti, n waan m ma kan jasin fɛ'n kle amun Rɔmfuɛ mun amun kusu wie. Nyannzuɛn kun-man min Jasin fɛ'n bolɛ nun. Afin i yɛ ɔ ti fanngan nga Nyanmiɛn fa de sran nga be lafi i su'm be kwlaa-a, Zuif'm be yɛ be ti klikli-ɔ, i sin be nga mun. Jasin fɛ sɔ'n yɛ ɔ kle ye wafa nga Nyanmiɛn fa bu sran i sran kpa nin-ɔn, i sɔ'n fin sran i Nyanmiɛn su b'ɔ lafi'n, yɛ kusu ɔ man sran lafi Nyanmiɛn su kpa, afin be klɛli i kɛ: «Sran ng'ɔ lafi Nyanmiɛn su b'ɔ man ɔ kaci sran kpa'n, ɔ ´nyan nguan.» Sran'm be nyin b'ɔ yi-man Nyanmiɛn'n nin sa tɛtɛ'n kwlaa bɔ be yo'n ti, Nyanmiɛn kle be kɛ i ya'n wa jaso. Bé sa tɛtɛ yolɛ sɔ'n ti, ɔ man sran'm be wun-man Nyanmiɛn ndɛ'n i nanwlɛ. Afin be wun like nga b'ɔ man sran si Nyanmiɛn'n i wlɛ. Nyanmiɛn bɔbɔ yili i nglo weiin kleli be. Sran nyinma wun-man Nyanmiɛn'n, sanngɛ kɛ ɔ fin cɛn ng'ɔ yili mɛn'n, ninnge kwlaa ng'ɔ yo be bɔ be wun be'n, ɔ man be wun i wlɛ weiin kɛ Nyanmiɛn o lɛ yɛ ɔ kwla sa'n kwlaa yo. I sɔ'n ti be lɛ-man ndɛ fi. Afin be si kɛ ɔ ti Nyanmiɛn, sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba be yi-mɛn i ayɛ'n yɛ be lɛ-mɛn i ase. Be akunndan nga be bu'n i kwlaa'n yoli ngbɛn, yɛ ngwlɛlɛ bɔ be si-mɛn i'n ti b'a wun-man sa fi wlɛ kun. Be bu bé wun ngwlɛlɛfuɛ, ɔ man be kacili sinnglinfuɛ. Be yaci Nyanmiɛn b'ɔ ti anannganman b'ɔ lɛ nyrun lɛ be yo ninnge mun, kɛ sran sa, wie'm be ti kɛ nnɛn sa, wie'm be kusu be ti kɛ anunman sa, yɛ wie'm be ti kɛ wuo sa, be taka be, yɛ be sɔ be. I sɔ'n ti Nyanmiɛn yili i sa be su, ɔ man be yo sa tɛtɛ'n kwlaa nga be klo kɛ be ´yo'n lele ɔ man be yo be bɔbɔ bé wun finfin. Be fa ato'n kaci Nyanmiɛn ndɛ b'ɔ ti nanwlɛ'n, yɛ be fa bé wun man ninnge bɔ Nyanmiɛn yili be'n, be sɔ be, be yaci Nyanmiɛn bɔbɔ b'ɔ yili ninnge sɔ mun i lɛ. I yɛ ɔ fata kɛ be `bo i dunman tititi nin-ɔn. Man ɔ yo sɔ! I sɔ'n ti Nyanmiɛn yili i sa be su, ɔ man be konvi sɔ nyannzuɛn sa'm be yolɛ lele ɔ man be mmla'm be yaci bian nna nga Nyanmiɛn sieli'n, siɛn be nin be wiengu mmla mun yɛ be kunndɛ be wun-ɔn. I sɔ yolɛ liɛ'n, ɔ ti-mɛn i su mlɔnmlɔn'n. Yasua'm be kusu be yaci bla nna nga Nyanmiɛn sieli'n yɛ be wun yrayra be be wiengu yasua'm be kunndɛlɛ'n nun, be yo nyannzuɛn sa mun, ɔ man be nyan bé sa tɛtɛ sɔ'm bɔ be yo'n i nuan akatua. Kɛ bé nyin kpali Nyanmiɛn su'n, i kusu yili i sa be su ɔ man akunndan tɛtɛ bali bé ti nun yɛ be yo sa b'ɔ ti-mɛn i su'n. Sa tɛtɛ yolɛ'n kwlaa ɔ'a kun be kpo, be ti sran tɛ, be konvi ti kpli, be klun yo wi, bé nyin ci sran nin like, be kun sran, be klo utre, be ti gblɛ, be bu sran akunndan tɛ, be bla, be kan sran wun ndɛ, be kpɔ Nyanmiɛn, be kpɛ nzowa, be tu bé wun, be di bé nuan, be kpɛ sa tɛtɛ uflɛ'm be ba, bé nyin yi-man bé si nin be nin mun, be wun-man sa wlɛ, sa nga be se kɛ be `yo'n, be yo-man, be klo-man be osufuɛ mun bɔbɔ, yɛ sran yo-man be annvɔ. Be si kɛ be klɛli i Nyanmiɛn mmla'n nun kɛ sran ng'ɔ yo i sɔ sa'n, ɔ nin kunlɛ fata, sanngɛ be yo, yɛ kɛ sran wie'm be yo sa kunngba sɔ'n, ɔ yo be fɛ. I sɔ'n ti'n, amun kwlaa bɔ an bu sran fɔ'n, an lɛ-man ndɛ fi. Afin kɛ an bu sran fɔ bɔ an yo sa kunngba nga sran sɔ'n yo'n, an bu amun bɔbɔ amun wun fɔ. E si kɛ Nyanmiɛn di be nga be yo i sɔ sa'n be jɔlɛ nanwlɛ su. ?Amun bɔ an bu sran fɔ i sɔ sa'n ti'n bɔ sanngɛ an yo sa kunngba'n, an bu kɛ Nyanmiɛn su bu-man amun fɔ wie? Nyanmiɛn ti aklunyefuɛ dan kpa, ɔ kpli-man sa wun, ɔ blu sa su. ?Ɔ nin i sɔ'n ngba'n, an bu-man i sɔ b'ɔ ti'n i like fi? ?An si-man kɛ Nyanmiɛn yo sa kpa nan an kaci amun nzuɛn'n? Amún nyin kekle'n nin sa nga an yoli bɔ an yaci-mɛn i yolɛ'n, Nyanmiɛn bu sie. Ɔ man cɛn nga i ya'n jao bɔ e ´wun kɛ ɔ di jɔlɛ nanwlɛ su, ɔ ´fa amun wun ya kpa, yɛ like nga sran kun yoli'n, ɔ ´mɛn i nuan like. Be nga be tra be anwlɛn be yo sa kpa'n, bɔ be kunndɛ kɛ be nyan nyrun nan be bu be sran'n, bɔ be kunndɛ nguan'n, ɔ ´man be anannganman nguan. Be nga kusu bɔ be bu be bɔbɔ be wun akunndan'n, bɔ be bu-man sran uflɛ akunndan'n, bɔ be fa-man nanwlɛ ndɛ'n su'n, bɔ sa tɛ'n yɛ be klo i'n, ɔ ´fa be wun ya dan i anwlɛn su bɔ be fita'n ti. Be kwlaa nga be yo sa tɛtɛ'n, yalɛ klelɛ'n ´tɔ be su, yɛ be ´wun nyrɛnnɛn dan, Zuif'm be yɛ be ti i klikli-ɔ, i sin be nga mun. Sanngɛ be kwlaa nga be yo sa kpa'n, Nyanmiɛn man be ´nyan nyrun, be ´bu be sran, yɛ be ´di alaje, Zuif mun yɛ be ti klikli-ɔ, i sin be nga mun. Afin Nyanmiɛn liɛ'n, ɔ kpa-man sran nun. Be kwlaa nga be si-man Moiz mmla'n bɔ be yo sa tɛ'n, be ´mlin, sanngɛ be su jran-man mmla'n su yɛ be ´di be jɔlɛ nin-ɔn. Sanngɛ be kwlaa nga be si mmla'n bɔ be yo sa tɛ'n, be ´jran mmla'n su yɛ be ´di be jɔlɛ nin-ɔn. Nán be nga be si mmla'n yɛ be ti sran kpa Nyanmiɛn nyrun-ɔn, sanngɛ be nga be fa su'n be yɛ Nyanmiɛn ´bu be sran kpa-a. Afin kɛ be bɔ be ti-man Zuif'n bɔ be si-man mmla'n be yo sa nga be klɛli mmla'n nun kɛ sran `yo'n, kannzɛ be lɛ-mɛn i sɔ mmla'n, sanngɛ sa nga be yo'n ɔ kle kɛ be lɛ be bɔbɔ be mmla. Kɛ be yo sɔ'n, ɔ kle kɛ be si sa nga be klɛli i mmla'n nun kɛ sran `yo'n be anwlɛn'n nun lɔ. Sa wlɛ bɔ be wun i'n nin be akunndan bɔ be bu'n man be wun sa nga sran yo'n i wlɛ, sɛ ɔ ti kpa o, sɛ ɔ ti tɛ o, be wun i wlɛ. Jasin fɛ'n bɔ n kan'n, ɔ kle kɛ be wa wun i wlɛ sɔ cɛn nga Nyanmiɛn man Krist-Jésus wa nian sa kpa annzɛ sa tɛ nga sran'm be yo fia'n. Sanngɛ amun'n, an flɛ amun wun Zuif, an di mmla'n su, an fa Nyanmiɛn di amún nuan, an si sa ng'ɔ yo Nyanmiɛn fɛ'n, mmla'n nun an wun sa ng'ɔ ti kpa'n, an bu amun wun anyansifuɛ'm be kpɔnman trafuɛ, an yo amun wun kɛ kannin sa an kpaja be bɔ be o aosin'n nun'n be nyrun, an si ngwlɛlɛ nin sa b'ɔ ti nanwlɛ'n i kwlaa amun mmla'n ti. I sɔ'n ti an bu amun wun sinnglinfuɛ'm be fɔ tufuɛ, nin be bɔ be ti kɛ ba kanngan mun sa'n be ngwlɛlɛ klefuɛ. ?Amun bɔ an kle sran wie'm be like'n, amun bɔbɔ an kle-man amun wun wie? ?Yɛ amun bɔ an se kɛ nán man be wua'n, an wua-man? ?Amun bɔ an se kɛ nán be kunndɛ bla bé yi bo annzɛ bian bé wun bo'n, an bɔbɔ an yo-man? ?Amun bɔ an kpɔ amuɛn'n, an wua-man like amuɛn sua'n nun? ?Amun bɔ an fa mmla'n di amún nuan'n, kɛ an tɔn mmla sɔ'n, an gua-man Nyanmiɛn nyin ase? Afin be klɛli i kɛ: «Amun Zuif mun amun ti, be bɔ be ti-man Zuif'n be saci Nyanmiɛn dunman.» Nanwlɛ, sɛ an fa mmla'n su'n, klɛn wlalɛ'n ti kpa, sanngɛ sɛ an fa-man su'n, klɛn wlalɛ'n yo-man sa fi ye. ?Ɔ mɛn i sɔ'n ti'n, sɛ sran nga b'a wlɛ-mɛn i klɛn'n nan ɔ fa mmla'n su'n, Nyanmiɛn bu-mɛn i klɛn wlafuɛ? An si mmla'n kwlaa, yɛ be wlali amun klɛn, sanngɛ an tɔn mmla sɔ'n. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, sran nga b'a wlɛ-mɛn i klɛn sanngɛ ɔ fa mmla'n su'n, ɔ se-man kɛ amu'an di fɔ? Nán bé kplo'n su Zuif'n yɛ ɔ ti Zuif kpa nin-ɔn, yɛ nán be kplo'n su klɛn wlalɛ'n yɛ ɔ ti klɛn wlalɛ kpa nin-ɔn, sanngɛ Zuif kpa'n yɛlɛ sran ng'ɔ ti sɔ i anwlɛn nun'n, yɛ klɛn wlalɛ kpa'n yɛlɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n wlɛ i sran i anwlɛn'n nun b'ɔ fin-man mmla nga be klɛli nun'n. Nán sran mun yɛ be yi Zuif kpa sɔ'n i ayɛ-ɔ, Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ yi i ayɛ-ɔ. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, kɛ be se kɛ be ti Zuif'n, nguɛ like yɛ be nyɛn i b'ɔ tra sran wie'm be liɛ nin-ɔn? ?Yɛ nguɛ like yɛ be nyɛn i klɛn wlalɛ nun-ɔn? Like'n kwlaa nun, nga be nyɛn i'n tra sran wie'm be liɛ'n. Afin be yɛ Nyanmiɛn fɛ i ndɛ'n mannin be-ɔ. ?Ɔ man e ´se sɛ? ?Sɛ sran wie'm be lafi-man Nyanmiɛn su'n, i su bɔ be lafi-man'n ti'n, ɔ man i nanwlɛfuɛ b'ɔ ti'n ɔ ´kaci? Ɔ su yo-man sɔ mlɔnmlɔn! Kannzɛ sran'm be kwlaa be yo atofuɛ'n, sanngɛ Nyanmiɛn liɛ'n, san nanwlɛ yɛ ɔ di-ɔ! Afin be klɛli i kɛ: «Kɛ a kan ndɛ'n, san be ´wun kɛ ɔ ndɛ'n yo fɛ, yɛ kɛ be ´di ɔ jɔlɛ'n, san ɔ ndɛ'n ´kwla be nga a nin be kan ndɛ'n.» ?Sɛ sa tɛ nga e yo'n man be wun kɛ Nyanmiɛn ti kpa'n, e ´se sɛ? ?Yɛ sɛ i ya'n jao'n, e ´se kɛ ɔ ti-man kpa? Klɔ sran akunndan yɛ n fa kɛn i sɔ-ɔ. Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn! ?Afin sɛ Nyanmiɛn di-man nanwlɛ'n, ɔ yo sɛ yɛ ɔ kwla di mɛnfuɛ'm be jɔlɛ-ɔ? ?Sanngɛ sɛ min ato'n man be wun i weiin kpa kɛ Nyanmiɛn di nanwlɛ b'ɔ i nun ɔ nyan dunman'n, ɔ yo sɛ ti yɛ be tɛ bu min sa tɛ yofuɛ-ɔ? ?Yɛ nguɛ ti yɛ e se-man kɛ: «Man e yo sa tɛtɛ nan i agualiɛ'n ɔ gua e kpa-a?» Sran wie'm be saci n dunman kɛ kɛ n se sɔ-ɔ. Sɛ be se kɛ sran sɔ'm b'a di fɔ'n, ɔ ti su. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, e ´yo i sɛ? ?E Zuif mun e ti kpa tra sran nga mun? Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn! Afin y'a dun mmua se kɛ sa tɛ'n ɔ'a ka sran'm be kwlaa be nun, Zuif mun o, sran wie mun o. Afin be klɛli kɛ: «Sran kpa bɔ kun sa nun-man lɛ, ɔ lɛ-man be nun bɔ kun. Be nun kun sa fɛ-mɛn i wun mantan-man Nyanmiɛn. Be kwlaa b'a yaci Nyanmiɛn atin'n, be kwlaa b'a saci. Be nun wie fi yo-man sa kpa bɔ kun. Ɔ lɛ-man be nun bɔ kun. Be klun lɔ'n ti kɛ ndia bɔ b'a tike su'n sa. Be fa bé nuan'n yɛ be laka sran mun-ɔn. Bé nuan nun ndɛ'n ti kɛ wuo bɔyre sa. Amuɛnnwua'n nin ndɛ tɛtɛ'n wo bé nuan nun. Kɛ be ti sran kunlɛ ngan'n, be jran-an ɔ jran-man. Lika kwlaa nga be sin lɛ'n, be wun bé sa osu. Be si-man atin nga be sin su-ɔ be nyan alaje'n. Nyanmiɛn ti-man like fi be nyrun, ɔ man be nyin yi-mɛn i.» E si kɛ ndɛ ng'ɔ o mmla nun'n i kwlaa ɔ ti be nga be di su'm be liɛ, ɔ man sran fi su kwla uke-mɛn i nuan, sanngɛ be ´fa sran'm be kwlaa kɔ Nyanmiɛn ja su. Nyanmiɛn su bu-man sran fi sran kpa i mmla'n su falɛ'n ti, afin mmla'n ti yɛ man be si like nga be flɛ i kɛ sa tɛ nin-ɔn. Sanngɛ siɛn'n, Nyanmiɛn kle ye wafa ng'ɔ fa bu sran sran kpa'n, b'ɔ fin-man mmla'n nun'n, afin be klɛli i mmla'n nun yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kɛn i ndɛ kɛ, Nyanmiɛn bu be kwlaa nga be lafi Jésus-Krist su'n be sran kpa, afin i nyrun'n, sran fi kpa tra-man wie. Afin sran'm be kwlaa be yoli sa tɛ, ɔ man anyrunnyan nga Nyanmiɛn waan ɔ ´man be'n, ɔ to fuannin be. Sanngɛ Nyanmiɛn bu be sran kpa ɔ de-man be like fi i klun-ufue dan'n ti. Ɔ buli be sran kpa Krist-Jésus i delɛ b'ɔ deli be'n ti. Kɛ ɔ ´yo nan y'a si kɛ ɔ ti kpa'n ti'n, ɔ fa Jésus mannin kɛ ɔ ´fa yi e ti tɛ nan kɛ be ko kun i'n, be bɔ be lafi i su'n, sa tɛ nga be yoli'n, ɔ `yaci cɛ be Jésus mmoja'n ti. Afin laa sa nga be yoli i'n, ɔ blu su. Sanngɛ olɛ nga e o yɛ'n, ɔ kle ye wafa ng'ɔ fa bu sran sran kpa'n, afin ɔ kle i wun kɛ ɔ ti kpa yɛ ɔ bu be nga be lafi Jésus su'n be sran kpa. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, nguɛ su yɛ e jran fa di é nuan-an? E lɛ-mɛn i sɔ like mlɔnmlɔn! ?Nguɛ ti yɛ e lɛ-mɛn i sɔ like nin-ɔn? ?Mmla'n b'ɔ man e si like nga e yo'n ti-ɔ? Cɛcɛ, Nyanmiɛn bɔ e lafi i su'n ti-ɔ. Afin e bu i kɛ nán mmla'n bɔ sran fa su'n ti yɛ Nyanmiɛn bu i sran kpa-a. ?Nyanmiɛn'n ti Zuif'm be ngunmin be liɛ? ?Ɔ ti-man be nga be ti-man Zuif'm be liɛ wie? Ɔ ti be liɛ wie, afin be nga be lafi i su'n sɛ be wlali be klɛn o, sɛ b'a wla-man be klɛn o, Nyanmiɛn kunngba'n yɛ ɔ bu be sran kpa-a. ?Nyanmiɛn su bɔ be lafi sɔ'n ti, ɔ man e bu-man mmla'n i like fi kun? E bu-mɛn i sɔ mlɔnmlɔn! Siɛn'n e bu i like dan tra laa'n. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, e ´kan e nannan Abraam i liɛ'n sɛ? ?Nzu yɛ ɔ nyɛnnin i-ɔ? Afin sɛ Nyanmiɛn buli Abraam sran kpa i sa kpa b'ɔ yoli'n ti'n, wuun ɔ lɛ like b'ɔ fa di i nuan-an. Sanngɛ ɔ kwla di-mɛn i nuan Nyanmiɛn nyrun, afin e kɛnngɛn i Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n nun kɛ: « Abraam lafili Nyanmiɛn su, ɔ man i su b'ɔ lafi'n ti, ɔ buli i sran kpa.» Sɛ sran kun di junman'n, i kalɛ nga be fa tuɛ i'n be bu-mɛn i kɛ like bɔ b'a fa cɛ i-ɔ, sanngɛ i akatua-a. Sanngɛ sran ng'ɔ yo-man like fi nan ɔ lafi Nyanmiɛn b'ɔ bu sran b'ɔ sro-mɛn i'n i sran kpa'n i su'n, ɔ kaci sran sɔ'n i sran kpa i su b'ɔ lafi'n ti. I kunngba'n David kɛnnin i kɛ sran nga Nyanmiɛn niɛn-mɛn i nyoliɛ'n su yɛ ɔ bu i sran kpa'n, i liɛ su ti ye. Ɔ se kɛ: «Be nga be tɔn mmla'n bɔ Nyanmiɛn yaci cɛ be'n, b'ɔ kata bé sa nga be yoli i'n su'n, be liɛ su ti ye! Sran nga e Min Nyanmiɛn'n bu-mɛn i sa b'ɔ yo i'n i akunndan kun'n, i liɛ su ti ye!» ?Ye sɔ'n, ɔ ti be nga be wlali be klɛn'n be ngunmin be liɛ annzɛ ɔ ti be nga b'a wla-man be klɛn'n be kusu be liɛ wie? Afin e se kɛ: «Nyanmiɛn su bɔ Abraam lafi'n ti ɔ man ɔ bu i sran kpa.» ?Kɛ ɔ ´bu i sɔ'n, wuun ɔ ti sɛ? ?B'a wlɛ i klɛn annzɛ be nian wlɛ-mɛn i klɛn? Wuun be nian wlɛ-mɛn i klɛn. Nyanmiɛn dun mmua buli i sran kpa i su b'ɔ lafi'n ti, i sin yɛ be wlɛli i klɛn-ɔn. Ɔ fa klɛn wlalɛ sɔ'n sieli Abraam nzɔliɛ b'ɔ ti like nga ɔ'a dun mmua yo i'n i lalofuɛ. Be kwlaa nga kannzɛ b'a wla-man be klɛn'n, ɔ bu be kusu be sran kpa wie'n, i su bɔ be lafi'n ti'n, ɔ yoli sɔ nan Abraam yo bé si. Yɛ be nga be wlali klɛn bɔ be lafi-man be klɛn wlalɛ'n ngunmin su'n, bɔ sanngɛ be nanti ajalɛ kunngba nga Abraam nantili su'n kɛ ɔ nian wla-man klɛn'n ɔ lafi Nyanmiɛn su'n i su wie'n, ɔ ti bé si wie kusu. Nyanmiɛn seli Abraam kɛ mɛn'n ɔ ´yo i nin osu nunfuɛ'm be liɛ. Nán mmla'n b'ɔ fa su'n ti yɛ ɔ seli i sɔ-ɔ, sanngɛ i bɔbɔ Nyanmiɛn i su b'ɔ lafi b'ɔ i kusu bu i sran kpa'n ti yɛ ɔ seli i sɔ-ɔ. Sɛ be nga be di mmla su'n be yɛ be ´nyan like nga Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´fa man'n, wuun Nyanmiɛn sulafilɛ'n ɔ ti ngbɛn, yɛ kusu wuun like ng'ɔ seli kɛ ɔ ´yo'n, ɔ kɛnnin i ngbɛn. Mmla'n yɛ man sran kun Nyanmiɛn ya-a, afin sɛ mmla'n nun-man lɛ'n, wuun be tɔn-man. I sɔ'n ti'n, like nga Nyanmiɛn waan ɔ ´fa man be'n, ɔ fa man be i su bɔ be lafi'n nin ye dan b'ɔ yo be'n ti, ɔ man sa nga Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´yo'n, san ɔ ´yo man Abraam i osu nunfuɛ'm be kwlaa. Ɔ ti-mɛn i osu nunfuɛ nga be di mmla'n su'n be ngunmin be liɛ, sanngɛ i mma mun nin i anunman nga be lafi Nyanmiɛn su kɛ i b'ɔ ti e kwlaa e nannan'n i liɛ'n sa'n, ɔ ti be liɛ wie. Afin be klɛli i kɛ: « M man a ´yo nvle kpanngban kpa bé si.» Nyanmiɛn b'ɔ lafi i su'n b'ɔ cɛn sran nga ɔ'a wu'n, b'ɔ bo like nga be nun-man lɛ'n be dunman kɛ like bɔ be o lɛ sa'n, i nyrun'n, ɔ ti é si. Abraam lɛ-man like fi b'ɔ kwla fɛ i wla'n gua su-ɔ, kannzɛ ɔ ti sɔ'n, ɔ fɛ i wla'n guali Nyanmiɛn su, ɔ lafi ndɛ nga Nyanmiɛn kannin'n su, ɔ seli kɛ: «Kɛ ɔ osu nunfuɛ'm be wa sɔn kpanngban sɔ-ɔ.» Ɔ man ɔ yoli nvle kpanngban kpa bé si. Kɛ be wuli i'n, i blɛ sɔ nun wuun ɔ su wa di afuɛ ya. Kɛ ɔ buli oke bɔ ɔ'a yo'n ɔ nin Sara i ba wulɛ bɔ ɔ'a sin'n i akunndan'n, ɔ nin i sɔ'n ngba, ɔ'a yi-mɛn i wla'n Nyanmiɛn su. Kɛ ɔ buli like nga Nyanmiɛn seli i kɛ ɔ ´yo'n i akunndan'n, i akunndan'n ɔ'a yo-man nnyɔn-nnyɔn, sanngɛ ɔ jrannin kekle Nyanmiɛn su b'ɔ lafi'n ti, yɛ ɔ mɛnmɛnnin i. I wla trannin su kpa kɛ like nga Nyanmiɛn seli i kɛ ɔ ´yo'n, ɔ kwla yo. I sɔ'n ti yɛ i su b'ɔ lafi'n ti, ɔ buli i sran kpa nin-ɔn. Nɛ́n i ngunmin ti yɛ be klɛli i kɛ ɔ buli i sran kpa nin-ɔn, sanngɛ e bɔ e lafi Nyanmiɛn b'ɔ cɛnnin e Min Jésus'n b'ɔ su wa bu e sran kpa wie'n i su'n, e liɛ o nun wie. Nyanmiɛn yili i kɛ ɔ wa wu sa nga e yoli'n ti, yɛ e sran kpa bulɛ ti yɛ ɔ cɛnnin i-ɔ. I sɔ'n ti, Nyanmiɛn a bu ye sran kpa i su bɔ e lafi'n ti, ɔ man siɛn'n e Min Jésus-Krist ti e nin i e afiɛn a sɛ. I yɛ man e sili kɛ Nyanmiɛn yo e ye-ɔ, i su bɔ e lafi'n ti siɛn'n e su di ye sɔ'n. Anyrunnyan bɔ Nyanmiɛn waan ɔ ´man e bɔ é nyin wo i sin'n ti, é wun blibli ye. Nɛ́n i sɔ ngunmin ti yɛ é wun blibli ye-ɔ, sanngɛ sa ng'ɔ tɔ e su'n kusu ɔ man e klun jɔ ekun, afin e si kɛ nyrɛnnɛn wunlɛ'n man e kaci sran bɔ e tra e anwlɛn, yɛ e anwlɛn tralɛ sɔ'n nun e yo yakpa, yɛ e yakpa sɔ'n ti yɛ e fa é wla'n gua Nyanmiɛn su-ɔ. Yɛ é wla bɔ e fa gua Nyanmiɛn su'n ti é nyin su gua-man ase, afin Nyanmiɛn man i Wawɛ b'ɔ fa mannin ye'n kle ye klolɛ dan nga Nyanmiɛn bɔbɔ fa klo ye'n ye anwlɛn'n nun weiin. Afin kɛ e bɔbɔ e nian kwla yo-man sa fi'n, kɛ blɛ nga Nyanmiɛn sieli juli'n, be nga be sro-mɛn i'n be ti Krist wuli. Kɛ sran kun wu sran kpa kun ti'n, i sɔfuɛ'n i nyanlɛ ti kekle, sanngɛ wienun-ɔn sran wie ´trɛ i anwlɛn wu sran klun-ufuefuɛ kun ti. Sanngɛ Nyanmiɛn kle ye kɛ ɔ klo e, afin kɛ e ti sa tɛ yofuɛ'n, e ti ɔ man Krist wuli. I sɔ'n ti'n, sɛ ndɛ i mmoja'n ti Nyanmiɛn a bu ye sran kpa'n, cɛn nga Nyanmiɛn i ya'n jao'n, i ti e ´nyan é ti kpɛ blu. Afin sɛ laa bɔ e ti Nyanmiɛn i kpɔfuɛ'n b'ɔ fɛ i Wa'n siesieli ye afiɛn'n, siɛn'n bɔ e nin i ye afiɛn a sɛ'n, i Wa'n i nyin b'ɔ o su'n ti ɔ ´de é kpɛ blu. Nán é delɛ sɔ'n ngunmin ti-ɔ, sanngɛ Nyanmiɛn man e klun jɔ e Min Jésus-Krist bɔ i fanngan nun yɛ e nin Nyanmiɛn ye afiɛn a sɛ siɛn'n ti. I sɔ'n ti, an `nian: Sran kun ti yɛ sa tɛ yolɛ'n bali mɛn nun-ɔn, yɛ sa tɛ sɔ'n ti yɛ man wie'n bali-ɔ. Yɛ i ti yɛ man wie'n wo sran'm be kwlaa be su-ɔ, afin be kwlaa be yo sa tɛ. Kɛ Nyanmiɛn ´fɛ i mmla'n man'n, wuun sa tɛ'n wo mɛn'n nun wa, sanngɛ i nun bɔ mmla nun-man lɛ'n, be bu-man sa nga sran yo'n kɛ ɔ ti tɛ. Sanngɛ kɛ ɔ fin Adam blɛ su lele fa ju Moiz blɛ su'n, kannzɛ sa nga sran wie'm be yoli'n ɔ ti-man kɛ Adam b'ɔ tɔnnin mmla'n i liɛ'n sa'n, sanngɛ wie'n kwla be kwlaa. Kɛ be nian Adam sɔ'n, be wunnin ng'ɔ wa ba'n i wafa. Sanngɛ sa nga Adam yoli'n nin like dan nga Nyanmiɛn fa cɛ ye'n, be dan sɛ-man. Nanwlɛ, sran kpanngban b'a wu sran kun i sa liɛ'n b'ɔ yoli'n ti. Sanngɛ ye nga Nyanmiɛn yo ye'n i dan trɛ fatifati, yɛ like ng'ɔ fa cɛ sran kpanngban i aklunye'n ti'n i kusu i kpa trɛ i. Like sɔ'n yɛlɛ Jésus-Krist. Like nga Nyanmiɛn fa cɛ'n, ɔ nin sa nga sran kunngba yoli'n, be agualiɛ ti-man kun. Afin sa nga sran kun sɔ'n yoli'n ɔ man Nyanmiɛn bu sran'm be fɔ, sanngɛ kusu like nga Nyanmiɛn fa cɛ ye'n ti, ɔ man ɔ bu be bɔ be yoli sa tɛ kpanngban kpa'n be sran kpa. Nanwlɛ, sran kunngba i sa ng'ɔ yoli'n ti, wie'n kwla sran'm be kwlaa sran kunngba sɔ'n ti. Sanngɛ sa kpa nga Jésus-Krist kusu yoli'n ɔ ti dan kpa trɛ i, afin be kwlaa nga Nyanmiɛn yoli be ye b'ɔ kacili be sran kpa'n, be ´nyan nguan yɛ be ´di famiɛn Krist fanngan nun. I sɔ'n ti'n, kɛ Nyanmiɛn fa sran kunngba i sa ng'ɔ yoli'n i lɔnglɛ cili sran'm be kwlaa'n, i kunngba'n, sran kunngba kusu i sa kpa ng'ɔ yoli'n ɔ man Nyanmiɛn bu sran'm be kwlaa be sran kpa, ɔ man be ´nyan nguan. Kɛ sran kunngba i nyin kekle'n ti ɔ man sran kpanngban be kacili sa tɛ yofuɛ'n, sran kun kusu i anyinyiɛ ti, ɔ man sran kpanngban be ´kaci sran kpa. Kɛ ɔ ´yo nan sa tɛtɛ'n ɔ'a sɔn'n, i ti yɛ mmla'n ɔ'a kpɛn afiɛn lɛ-ɔ, sanngɛ lika nga be yo sa tɛtɛ kpanngban lɛ'n, lɛ yɛ Nyanmiɛn i aklunye'n i nyin fite dan-an. Ɔ man kɛ sa tɛtɛ'n yo sran'm be nzuɛn lele ɔ man be wu'n, i kunngba'n, Nyanmiɛn i aklunye'n ɔ man sa kpa'n kaci be nzuɛn lele be ´nyan anannganman nguan e Min Jésus-Krist fanngan nun. ?Ɔ man e ´se sɛ? ?E ka sa tɛtɛ yolɛ'n su nan Nyanmiɛn i aklunye'n i nyin fite dan? E su yo-mɛn i sɔ mlɔnmlɔn! ?Sa tɛ'n, kɛ e wuli bɔ e nin i a bu'n, ɔ ´yo sɛ yɛ e ´yo i ekun-ɔn? ?An si-man kɛ e kwlaa nga be yoli e batɛm nan e nin Krist-Jésus e kaci sran wunmuan'n, kɛ ɔ wuli'n e o nun wie? I sɔ'n ti'n, kɛ e nin Krist e wuli e batɛm yolɛ sɔ'n nun bɔ be sieli ye nin i'n, ɔ man kɛ e Si Nyanmiɛn cɛnnin i'n, e kusu e ´cɛn e ´nanti ajalɛ uflɛ su. Afin sɛ e nin i kaci sran wunmuan e wie'n b'ɔ ti kɛ i liɛ'n sa'n ti'n, i kunngba'n, e nin i e ´kaci sran wunmuan e cɛnlɛ'n b'ɔ ti kɛ i liɛ'n sa'n ti. E si kpa kɛ be boboli e wafa nga e ti laa'n nin i waka'n su kɛ ɔ yo sɔ nan e nzuɛn tɛtɛ'n ɔ wie nan nán man sa tɛtɛ'n yo e nzuɛn kun. Afin kɛ sran'n ko wu'n, i ndɛ nun-man sa tɛ yolɛ nun kun. Sɛ e nin Krist yɛ e wuli'n, e lafi su kpa kɛ e nin i yɛ e ´tran kusu-ɔ. E si kɛ kɛ Krist cɛnnin'n, ɔ su wu-man kun, yɛ e si kɛ wie'n kwlɛ-mɛn i kun. Afin kɛ ɔ wuli'n, ɔ nin sa tɛ'n be buli mlɔnmlɔn, yɛ olɛ ng'ɔ o lɛ siɛn'n, ɔ o Nyanmiɛn dunman nun. I sɔ'n ti'n, amun nin Krist-Jésus amun sran wunmuan bɔ amu'an kaci'n ti, amun kusu an `bu amun wun kɛ an wuli, ɔ man amun nin sa tɛ'n amu'an bu, yɛ an wo Nyanmiɛn dunman nun. I sɔ'n ti'n, amun bɔ amun wu'n nán an fa sa tɛ'n cici amun ti kun, yɛ nán an yo sa tɛtɛ nga amun konvi sɔ be'n. Nán an fa amun wunnɛn'n i bue kaan sa man ɔ yo sa tɛ'n i junman like, sanngɛ amun bɔ an ti kɛ sran bɔ b'a wu b'a cɛn sa'n, an `fa amún wun man Nyanmiɛn, man amun wunmuan'n yo i junman like b'ɔ fa yo sa kpa. An su fa-man amún wun man-man sa tɛ yolɛ'n, afin Nyanmiɛn jran-man mmla'n su yɛ ɔ sie amun kun-ɔn, sanngɛ ɔ yo amun ye titi. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, e ´yo i sɛ? ?Kɛ Nyanmiɛn jran-man mmla'n su yɛ ɔ sie ye'n, b'ɔ yo e ye titi'n, i sɔ'n ti e ´yo sa tɛ? E su yo-mɛn i sɔ mlɔnmlɔn! ?An si-man kɛ sɛ an fa amún wun man sran kun bɔ an kaci i sran'n bɔ amún nyin yi i'n, wuun an ti i kanga? Ɔ man an kwla fa amún wun man sa tɛ yolɛ bɔ i agualiɛ yɛlɛ wie'n annzɛ anyinyiɛ bɔ amun fa man Nyanmiɛn bɔ i agualiɛ yɛlɛ sran i sran kpa kacilɛ'n. N ´yo Nyanmiɛn i kwla o, afin laa'n, sa tɛ'n ti amun nzuɛn, sanngɛ siɛn'n, amu'an fa ndɛ nanwlɛ nga be kleli amun'n su kpa. Nyanmiɛn deli amún nzuɛn tɛtɛ'n nun, sa kpa'n yɛ ɔ'a kaci amun nzuɛn-ɔn. Klɔ sran bɔ amun ti bɔ amun anwlɛn sɔ-man'n ti yɛ n fa sran akunndan n kɛn i sɔ-ɔ. Laa'n, an fa amun wun mannin sa tɛtɛ yolɛ'n nin mmla tɔnlɛ'n nan amun ´yo sa sukusuku mun, ɔ man siɛn'n, an `fa amun wun man sa kpa yolɛ'n nan an `fa Nyanmiɛn i nzuɛn'n. Afin i nun'n bɔ sa tɛ'n ti amun nzuɛn'n, amun ndɛ nun-man sa kpa yolɛ'n nun. ?Sa nga an yoli be laa bɔ siɛn'n be yo amun nyannzuɛn'n, nguɛ like yɛ an nyɛnnin i nun-ɔn? Sa sɔ'm be agualiɛ'n yɛlɛ wie. Sanngɛ siɛn'n bɔ Nyanmiɛn a de amún nzuɛn tɛtɛ'n nun bɔ amu'an kaci i kanga'n, like nga an nyɛn i nun'n yɛlɛ Nyanmiɛn nzuɛn bɔ an fa'n, bɔ i agualiɛ yɛlɛ anannganman nguan'n. Afin sa tɛ'n i akatua'n yɛlɛ wie, sanngɛ like nga Nyanmiɛn fa cɛ ye'n yɛlɛ anannganman nguan'n bɔ e nyɛn i e Min Krist-Jésus bɔ e nin i y'a kaci sran wunmuan'n ti'n. Aniaan mun, an si ndɛ nga m ma kan kle amun yɛ'n, afin an si mmla'n, an si kɛ kɛ sran i nyin tɛ o su'n yɛ ɔ di mmla'n su-ɔ. I kunngba'n, bla nga ɔ'a ja bian'n, kɛ i wun'n i nyin tɛ o su'n, ɔ di aja'n i nun mmla'n su, sanngɛ sɛ yasua'n wu'n, ɔ di-man mmla'n b'ɔ o ɔ nin i wun be afiɛn'n su kun. I sɔ'n ti, kɛ i wun'n i nyin tɛ o su'n, sɛ ɔ kaci yasua uflɛ i yi'n, be ´flɛ i bla b'ɔ kunndɛ bian i wun bo, sanngɛ sɛ i wun'n ko wu'n, ɔ di-man mmla sɔ'n su kun, ɔ man sɛ ɔ ja bian uflɛ'n, ɔ ti-man kɛ ɔ'a kunndɛ bian i wun bo. Min niaan mun, amun kusu, sran wunmuan bɔ amun nin Krist amu'an kaci'n ti, amu'an wu, ɔ man amun nin mmla'n amu'an bu, yɛ amu'an yo sran uflɛ bɔ Nyanmiɛn cɛnnin i'n i liɛ. Sa sɔ'n yo sɔ nan e `yo sakpa man Nyanmiɛn. Afin kɛ e nzuɛn'n tɛ yo klɔ sran liɛ'n, mmla'n bɔ e di su'n ti'n, akunndan tɛtɛ b'ɔ o ye anwlɛn nun'n ɔ man e yo sa nga i agualiɛ yɛlɛ wie'n. Sanngɛ siɛn'n, e di-man mmla'n su kun yɛlɛ kɛ y'a wu, ɔ man like ng'ɔ tra e nun laa'n, e nin i y'a bu. I sɔ'n ti'n, ɔ man e su Nyanmiɛn i sulɛ wafa uflɛ nga i Wawɛ'n kle ye'n su, e su-mɛn i sulɛ wafa laa liɛ nga be klɛli mmla nun'n su kun. ?Ɔ man e ´se sɛ? ?E ´se kɛ mmla'n ti sa tɛ? Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn! Afin sɛ ɔ ti-man mmla'n ti'n, wuun n si-man kɛ sa tɛ'n ti tɛ, yɛlɛ kɛ sɛ ɔ ti-man kɛ be klɛli i mmla'n nun kɛ: «Nán ɔ́ nyin blo ɔ wiengu like su'n,» wuun n si-man like nga be flɛ i kɛ bé nyin blo like su'n. Kɛ mmla kun sɔ'n wo lɛ'n, sa tɛ b'ɔ ti min nzuɛn'n yɛ man min nyin blo like fanunfanun'n kwlaa su nin-ɔn, afin sɛ mmla'n nun-man lɛ'n, be bu-man sa tɛ'n like fi. Laa bɔ n di-man mmla'n su'n, n wo lɛ, sanngɛ kɛ mmla kun sɔ'n bali'n, yɛ man be bu sa tɛ'n like yɛ n wuli-ɔ. Yɛ mmla kun sɔ'n b'ɔ o lɛ kɛ sran `nyan nguan'n, n wunnin kɛ ɔ ti n wie like. Sɛ n kwla se kɛ sa tɛ b'ɔ ti min nzuɛn'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ mmla kun sɔ'n ti like bɔ sa tɛ ɔ'a fa laka min a kun min. I sɔ'n ti'n, mmla wunmuan'n ti Nyanmiɛn liɛ, yɛ mmla kun sɔ'n kusu ti Nyanmiɛn liɛ. Mmla kun sɔ'n i sielɛ'n ti su, ɔ ti kpa. ?Ɔ man like ng'ɔ ti kpa'n yɛ man n nyannin wie nin-ɔn? Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn! Sɛ sa tɛ'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ i yɛ ɔ fa like kpa sɔ'n yo like b'ɔ man n nyannin wie nin-ɔn, ɔ man ɔ kle kɛ sa tɛ'n ti tɛ. Kɛ ɔ ´yo sɔ'n, ɔ fa mmla kun sɔ'n kle weiin kɛ sa tɛ'n ti tɛ sakpa. E si kɛ mmla'n ti Nyanmiɛn Wawɛ'n i like, sanngɛ n liɛ'n, n ti klɔ sran, sɛ sa tɛ b'ɔ ti min nzuɛn'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ b'a yo min atɛ i sa nun. Nanwlɛ, sa nga n yo be'n, n wun-mɛn i wlɛ, like nga n klo kɛ n ´yo be'n, nán be yɛ n yo be-ɔ, sanngɛ like nga n klo-man be'n yɛ n yo be-ɔ. Sɛ n yo like nga n klo-man kɛ n yo be'n, n wun kɛ mmla'n ti kpa. I sɔ'n nun'n, like nga n yo be'n, nán min nyinfu-ɔ, sanngɛ sa tɛ b'ɔ ti min nzuɛn'n yɛ man n yo be-ɔ. Afin n si kɛ, klɔ sran bɔ n ti'n ti, min nzuɛn fi ti-man kpa, yɛlɛ kɛ sa kpa yolɛ'n wo min anwlɛn'n nun, sanngɛ n kwlɛ-mɛn i yo. Sa kpa nga n klo kɛ n ´yo'n, n yo-man, sanngɛ sa nga n klo-man kɛ n ´yo'n, yɛ n yo-ɔ. I sɔ'n ti'n, sɛ n yo like nga n klo-man kɛ n yo'n, nán min nyinfu-ɔ, sanngɛ sa tɛ b'ɔ ti min nzuɛn'n yɛ man n yo-ɔ. Ɔ man m'an sie i nzɔliɛ kɛ cɛn kwlaa kɛ n klo kɛ n ´yo sa kpa'n, kpɛkuun sa tɛ'n jin m bue. Nyanmiɛn mmla'n i sufalɛ'n yo n fɛ min anwlɛn'n nun, sanngɛ n wun kɛ sa uflɛ o lɛ. Min nzuɛn b'ɔ man n yo sa tɛ'n, ɔ nin akunndan nga b'ɔ man n klo kɛ n ´yo sa kpa'n, be ti kɛ sran nnyɔn bɔ be si akplowa sa, lele n fa tɛfuɛ'n su, ɔ man n kaci sa tɛ yofuɛ mlɔnmlɔn. Eee, n ti nyrɛnnɛnfuɛ dan! ?Wan yɛ ɔ ´tu min nzuɛn nga b'ɔ man n ´wu'n, i su-ɔ? Nyanmiɛn kwla o! Afin i yɛ man e Min Jésus-Krist deli ye-ɔ. Kɛ n nian'n, n wun i bue kun kɛ min akunndan'n nun n fa Nyanmiɛn mmla'n su, sanngɛ i bue kun kusu n wun kɛ klɔ sran bɔ n ti'n ti, n yo sa tɛ. I sɔ'n ti siɛn'n be nga be nin Krist-Jésus b'a kaci sran wunmuan'n, Nyanmiɛn su bu-man be fɔ kun. Afin Nyanmiɛn Wawɛ'n kle sa uflɛ b'ɔ man be bɔ be nin Krist-Jésus b'a kaci sran wunmuan'n be ´nyan nguan. Ɔ man m'an nyan n ti sa tɛ'n nin wie'n bé sa nun. Like nga Moiz mmla'n kwlɛ-mɛn i yo'n klɔ sran i nzuɛn'n ti'n, Nyanmiɛn bɔbɔ yoli. Kɛ ɔ yoli man i bɔbɔ i Wa'n kacili kɛ klɔ sran b'ɔ yo sa tɛ sa'n, b'ɔ sunmɛnnin i kɛ ɔ `yo tɛ nnɛn'n, ɔ kle kɛ sa tɛ b'ɔ ti klɔ sran nzuɛn'n ti tɛ, ɔ man sɛ ɔ wie'n, ɔ ti i su. Nyanmiɛn yoli i sɔ nan e bɔ e fa-man sran'm be nzuɛn'n su kun'n, bɔ e yo sa nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kle ye kɛ e yo'n, e yo sa kpa nga be klɛli i mmla'n nun kɛ e yo'n. Afin be nga klɔ sran nzuɛn'n tɛ yo be fɛ'n, klɔ sran ninnge'n yɛ ɔ lo be-ɔ, sanngɛ be nga be ti Nyanmiɛn Wawɛ'n liɛ'n, i ninnge'n yɛ ɔ lo be-ɔ. Be nga klɔ sran ninnge'n lo be'n, be ´wu, sanngɛ be nga Nyanmiɛn Wawɛ'n i ninnge'n lo be'n, be ´nyan nguan nin alaje. Afin be nga klɔ sran ninnge'n lo be'n, be kpɔ Nyanmiɛn, be klo-man kɛ be fa Nyanmiɛn mmla'n su, yɛ kusu be kwla fa-man su bɔbɔ. Yɛ be nga be nzuɛn'n ti klɔ sran liɛ'n, Nyanmiɛn klun jɔ-man bé wun. Sanngɛ amun liɛ'n, sɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n tran amun nun kɛ i awlo sa'n, amun nzuɛn'n ti-man klɔ sran liɛ kun, like ng'ɔ kle amun kɛ an yo'n yɛ an yo-ɔ. Sran ng'ɔ lɛ-man Krist i Wawɛ'n, ɔ ti-mɛn i liɛ. Sɛ an ti Krist i awlo'n, wuun e wun i bue kun kɛ sa tɛ'n ti amu'an wu, i bue kun kusu e wun kɛ amun sran kpa b'ɔ kacili amun'n ti'n, i Wawɛ'n ɔ man amu'an nyan nguan. Nyanmiɛn b'ɔ cɛnnin Jésus'n i Wawɛ'n tran amun nun kɛ i awlo sa, i b'ɔ cɛnnin Krist-Jésus sɔ'n, ɔ man amun kusu bɔ amun wu'n, amun ´yo juejue i Wawɛ b'ɔ tran amun nun sɔ'n ti. I sɔ'n ti'n, aniaan mun, e ti mianfuɛ, sanngɛ e ti-man mianfuɛ kɛ e `yo klɔ sran nzuɛn ngba'n kun. Afin sɛ an yo sa ng'ɔ ti klɔ sran nzuɛn'n, amun ´wu. Sanngɛ sɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n i fanngan nun an wla amun nyoliɛ tɛtɛ'm be ase'n, amun ´nyan nguan. Be kwlaa nga be fa atin nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kle be su'n, be ti Nyanmiɛn wa. Afin Nyanmiɛn i Wawɛ'n b'ɔ fa mannin amun'n, i liɛ'n, ɔ fa-man amun kaci-man kanga, yɛ ɔ wla-man amun srɛ, sanngɛ ɔ fa amun kaci kɛ Nyanmiɛn klun ba sa. I sɔ'n ti'n, e kwla kpan flɛ Nyanmiɛn kɛ: «Baba!» Nyanmiɛn Wawɛ'n kle ye weiin kpa e anwlɛn'n nun kɛ e ti Nyanmiɛn i wa sakpa. E ti i wa, ɔ man like ng'ɔ se kɛ ɔ ´fa mɛn i sran mun'n, e ´nyan wie, yɛ kusu like ng'ɔ se kɛ ɔ ´fa man Krist'n, be ´bo e dunman nun wie, sanngɛ san nyrɛnnɛn kunngba ng'ɔ wunnin i'n, e ´wun wie nan e nin i y'a nyan nyrun. Kɛ m bu anyrunnyan like nga Nyanmiɛn wa yi i nglo kle ye'n i akunndan'n, m bu-man nyrɛnnɛn nga e wun i ndɛ'n i like fi. Like nga Nyanmiɛn yili be'n, be kwlaa bé wun blibli be, yɛ be minndɛ cɛn nga Nyanmiɛn wa yi i mma'm be nglo'n. Afin like ng'ɔ yili be'n, ɔ sieli be kwlaa be kɛ be saci. Be sacilɛ sɔ'n fin-man be bɔbɔ, ɔ fin i b'ɔ sieli be sɔ'n. Sanngɛ bé wla tɛ wo i su, yɛlɛ kɛ cɛn kun like sɔ'm be kwlaa be ´nyan be ti, be su saci-man kun, yɛ nyrun nga Nyanmiɛn mma'm be ´nyɛn i cɛn nga be ´nyan alaje'n, be dunman'n ´tɛ nun wie. E si kɛ, kɛ ɔ fin lalaa lele b'ɔ ɔ'a fa ju ndɛ'n, like nga Nyanmiɛn yili be'n, be kwlaa be oto, yɛ be wun nyrɛnnɛn kɛ bla bɔ ɔ'a tran awuliɛ'n sa. Nán be ngunmin-ɔn, sanngɛ e bɔ Nyanmiɛn fɛ i Wawɛ'n b'ɔ ti like b'ɔ ´fa man ye'n i nun klikli'n, e kusu e oto, yɛ e minndɛ cɛn nga be ´wun kɛ e ti Nyanmiɛn wa sakpa'n, b'ɔ ´de ye b'ɔ ´kaci e wunnɛn nga'n. Nyanmiɛn su bɔ e lafi'n ti yɛ e si kɛ ɔ'a de ye-ɔ. Sanngɛ sɛ sran i nyin o like bɔ be waan be fa mɛn i'n i sin'n, sɛ ɔ nyɛn i'n, i nyin trɛn-mɛn i sin kun. ?Wan yɛ sɛ ɔ nyan like ng'ɔ kunndɛ'n, i nyin tɛ o like sɔ'n i sin ekun-ɔn? Sɛ é nyin o like bɔ be waan be ´fa man ye bɔ e nian wun-mɛn i'n i sin'n, e tra e anwlɛn e tran minndɛ. E lɛ-man fanngan, ɔ man Nyanmiɛn Wawɛ'n jran e sin ɔ uka ye, afin e si-man like nga e srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ fa man e b'ɔ ti i su'n. I Wawɛ'n bɔbɔ oto, ɔ jran é nuan ɔ srɛ i man ye. Nyanmiɛn b'ɔ si sran'm be anwlɛn nun'n, ɔ si akunndan ng'ɔ o i Wawɛ'n i klun'n, afin like nga Nyanmiɛn klo'n yɛ i Wawɛ'n srɛ man be nga be ti i liɛ mun-ɔn. E si kɛ sa kwlaa nga b'ɔ ju'n, e bɔ e klo Nyanmiɛn b'ɔ flɛli e yɛlɛ kɛ ɔ bu ye akunndan sieli laa'n, e kpa yolɛ ti yɛ ɔ man sa sɔ'm be yo-ɔ. Afin e bɔ Nyanmiɛn dun mmua fali ye'n, ɔ sieli e kɛ e kaci kɛ i Wa'n ti'n sa, nan i Wa'n nyan niaan kpanngban, nan ɔ yo be nyrun kpɛn. Be ng'ɔ sieli be sɔ'n, ɔ flɛli be, yɛ be ng'ɔ flɛli be'n, ɔ buli be sran kpa, yɛ be nga ɔ buli be sran kpa'n, ɔ man be nyannin nyrun kɛ i liɛ'n sa. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, nguɛ ndɛ yɛ e ´kɛn ekun-ɔn ? ?Sɛ Nyanmiɛn jin e sin'n, wan yɛ ɔ kwla yo e sa-a? Nyanmiɛn bɔ ɔ'a sie-mɛn i sa i Wa'n su'n, b'ɔ fɛ i mannin e kwlaa e ti'n, ɔ ´fa like'n kwlaa uka su man e i klun-ufue su. ?Wan yɛ ɔ kwla saci be bɔ Nyanmiɛn fali be'n be dunman-an? Nyanmiɛn yɛ ɔ bu be sran kpa-a. ?Wan yɛ ɔ kwla se kɛ b'a di fɔ-ɔ? Krist-Jésus yɛ ɔ wuli-ɔ, kusu ɔ cɛnnin, ɔ o Nyanmiɛn i fama su, ɔ kpɛtɛ i man ye. ?Klolɛ nga Krist fa klo ye'n, nguɛ like yɛ man i nyin kwla tu e su-ɔ? ?Nyrɛnnɛn nin-ɔn? ?Mianlɛ nin-ɔn? ?Yalɛ klelɛ nin-ɔn? ?Awe nin-ɔn? ?E wun kplɛn nin-ɔn? ?Wie nuan jranlɛ nin-ɔn? ?Kunlɛ nin-ɔn? Afin be klɛli i kɛ: «Ɔ ti, be fa e jran wie'n nuan nglɛmun lele nnɔsua. Ɔ ti, be bu e kɛ bua bɔ be su ko kun i sa.» Kannzɛ sa sɔ'n kwlaa tɔ e su'n, Jésus b'ɔ kloli ye'n ti, e tra safunyrɛn. Afin sɛ Nyanmiɛn bo n sannzan bɔ min nin Krist e bu nan n niaan'm bɔ min nin be e ti nvle kun'n be nyan bé ti'n, n ´se Nyanmiɛn kɛ ɔ yo n sɔ. Be ti Izraɛlfuɛ, Nyanmiɛn man be kacili i wa, ɔ nin be trannin, ɔ kleli be like ng'ɔ se kɛ ɔ ´yo man be'n, ɔ fɛ i mmla'n mannin be, yɛ ɔ kleli be i sɔlɛ wafa'n nin like nga ɔ wa yo'n. Be ti e nannan'm be anunman, Krist kusu kɛ ɔ kacili sran'n, osu sɔ'n nun yɛ ɔ bali-ɔ. I yɛ ɔ ti Nyanmiɛn b'ɔ sie like'n kwlaa-a, man manmanlɛ'n ɔ yo i liɛ tititi. Man ɔ yo sɔ! Nanwlɛ, nán kɛ ndɛ nga Nyanmiɛn kannin'n ɔ'a kwlɛ-mɛn i yo ti-ɔ. Afin be kwlaa nga be fin Izraɛl osu nun'n, nán be ngba yɛ be ti Izraɛlfuɛ kpa-a. I kunngba'n, ba nga be fin Abraam osu nun'n, nán be ngba yɛ be ti i osufuɛ kpa-a, afin Nyanmiɛn seli i kɛ: «Osu nga n kɛnnin i kɛ m ´man wɔ'n, ɔ fin Izaak.» Ɔ man, nán be nga be ti Abraam osufuɛ be awuliɛ nun'n be yɛ be ti Nyanmiɛn wa kpa-a, sanngɛ be nga Nyanmiɛn dun mmua seli kɛ be ´wu be'n, be yɛ be bu kɛ be ti i wa kpa-a. Like nga Nyanmiɛn seli kɛ ɔ wa yo'n yɛ: «Afuɛ ekun biki sa m ´ba, yɛ Sara wa wu ba yasua kun.» Yɛ kusu Rebeka nin e nannan Izaak be wuli nda. Afin be klɛli kɛ: «N klo Zakɔb, sanngɛ n kpɔ Ezau.» ?Ɔ man e ´se sɛ? ?E ´se kɛ Nyanmiɛn yo-man sa i nuan su? Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn! Afin ɔ seli Moiz kɛ: «Sran nga n waan n ´yo i ye, n ´yo i ye, yɛ sran nga n waan n ´si i aunnvuɛ'n, n ´si i aunnvuɛ.» I sɔ'n fin-man like nga sran klo'n nin like ng'ɔ miɛn i nyin yo'n, sanngɛ ɔ fin Nyanmiɛn b'ɔ si aunnvuɛ'n. Afin e kɛnngɛn i Nyanmiɛn ndɛ nga be klɛli'n nun kɛ Nyanmiɛn seli Ezipt famiɛn kɛ: «N sieli wɔ famiɛn kɛ n ´fa wɔ n yi mín wun nglo kɛ n kwla sa'n kwlaa yo nan n dunman'n fu mɛn wunmuan'n nun.» Ɔ man e si kɛ sran nga i waan ɔ ´yo i ye, ɔ yo i ye, yɛ sran nga i waan ɔ ´kete i'n, ɔ kete i. Wienun-ɔn, sran wie wa usa n kɛ: «?Sɛ ɔ ti sɔ'n, ɔ yo sɛ ti yɛ Nyanmiɛn fa sa nga e yo'n gua e su-ɔ? Afin sran fi kwla kpalo-man Nyanmiɛn nuan.» ?Ɔ bɔ a usa sɔ'n, a ti ɔ liɛ sɛ bɔ a yiyi Nyanmiɛn nuan nun-ɔn? ?Like nga be fa ufa wu'n, ɔ kwla usɛ i ufuɛ'n kɛ: «Ɔ yo sɛ ti yɛ a wuli n sɔ-ɔ ?» ?Sɛ ufuɛ'n ɔ kwla fa-man ufa tɔlɛ kunngba'n wu-man sɛ wafa ng'ɔ klo'n, sɛ ɔ wu i klanman o, sɛ ɔ wu-mɛn i klanman kpa o, ɔ kwla yo-mɛn i sɔ? ?Yɛ Nyanmiɛn kusu yo-man sran'm be kɛ sɛ ufuɛ'n yo i sɛ mun'n sa? ?Sɛ ɔ klo kɛ sran'm be si kɛ ɔ'a fa be wun ya, sɛ ɔ klo kɛ be si kɛ ɔ kwla sa kwlaa yo'n, yɛ sɛ be nga be kun i ya bɔ be nin kunlɛ fata'n b'ɔ blu su'n, ɔ kwla yo-mɛn i sɔ ? ?Sɛ ɔ yo i sɔ kɛ ɔ fɛ i ye dan b'ɔ yo e i klun-ufue su'n kle ye'n, ɔ kwla yo-mɛn i sɔ? Afin e b'ɔ wunnin e aunnvuɛ'n e ti kɛ sɛ klanman sa. Ɔ dun mmua sieli ye kɛ e nyan nyrun. E b'ɔ flɛli ye'n, nán e Zuif mun e ngunmin yɛ ɔ flɛli ye-ɔ, sanngɛ be nga be ti-man Zuif'n be o nun wie. E kɛnngɛn Oze fluwa'n nun kɛ Nyanmiɛn seli kɛ: «Be bɔ be ti-man n sran'n, n ´flɛ be n sran. Yɛ nvle nga n klo-mɛn i'n, n ´flɛ nvle sɔ'n nunfuɛ mun n sran kpa.» Lika nga n seli lɔfuɛ'm be kɛ: «Nán min sran yɛlɛ amun kun'n, be ´flɛ lɔfuɛ mun Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man i mma mun.» Ezai kusu kannin Izraɛl i ndɛ, ɔ kpan seli kɛ: «Kannzɛ man Izraɛlfuɛ'm be trɛ kɛ jenvie nuan aunnyan sa'n, be nun kaan sa yɛ be ´ka lɛ, be sɔfuɛ yɛ be ´nyan bé ti-ɔ. Afin sa nga e Min'n se kɛ ɔ ´yo i mɛn nun'n, ɔ ´yo i trɛlɛlɛ ɔ ´wie.» Ezai kunngba'n kɛnnin i laa kɛ: «Sɛ e Min Anannganman Nyanmiɛn ɔ'a yaci-man e osu kaan sa'n, wuun e ´yo kɛ Sodɔm sa yɛ e ´kaci kɛ Gomɔr sa.» ?Ɔ man e ´se sɛ? Be bɔ be ti-man Zuif bɔ b'a kunndɛ-man kɛ Nyanmiɛn bu be sran kpa'n, Nyanmiɛn buli be sran kpa i su bɔ be lafili'n ti. Sanngɛ Izraɛlfuɛ'm bɔ be kunndɛ kɛ be ´nyan mmla kun be ´fa su nan Nyanmiɛn bu be sran kpa'n, b'a nyɛn-mɛn i. ?Nguɛ ti-ɔ? Afin be kunndɛ-man kɛ be lafi Nyanmiɛn su nan be yo sran kpa, sanngɛ be bu kɛ be yo sran kpa, bé sa kpakpa bɔ be yo be'n bé ti. Bé ja kplali yɛbuɛ bɔ sran'm be fin ase su'n, bɔ be klɛli i wun ndɛ kɛ: «An `nian, n ´fa yɛbuɛ kun sie Siɔn lɔ, ɔ ´kpla sran'm bé ja. Yɛbuɛ sɔ'n ti dan, sran'm be ´fin ase su. Sanngɛ sran ng'ɔ lafi i su'n, i nyin su gua-man ase.» Aniaan mun, min nuan bɔ n yra'n nin sa nga n fa srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ yo man Izraɛlfuɛ mun'n, yɛlɛ kɛ be `fite nun. N si be kpa kɛ be klo Nyanmiɛn dan, sanngɛ klolɛ sɔ'n bɔ be fa klo i'n, be si-man su ngwlɛlɛ. Afin kɛ be si-man like wafa nga Nyanmiɛn yo b'ɔ bu sran sran kpa'n, bɔ be bɔbɔ be kunndɛ like wafa nga be yo nan b'a yo sran kpa'n, ɔ man b'a fa-man Nyanmiɛn liɛ'n su. Afin be kwlaa nga be lafi Krist su'n, ɔ'a nunnun mmla i su falɛ wafa nga be bu i kɛ sɛ be yo sɔ'n yɛ be ´yo sran kpa'n. Afin Moiz kannin mmla'n bɔ be fa su yɛ be yo sran kpa'n i ndɛ kɛ: «Sran ng'ɔ fa mmla'n su'n, ɔ ´nyan nguan.» Sanngɛ sɛ sran kpa yolɛ b'ɔ fin Nyanmiɛn i su bɔ be lafi'n ti sran'n, wuun ɔ ´se kɛ: «Nán bu ɔ klun lɔ se kɛ: ‹?Wan yɛ ɔ ´kɔ nyanmiɛn su lɔ-ɔ?› i bo kle kɛ be ko fa Krist ba, annzɛ: ‹?Wan yɛ ɔ ´jra kunman bɔ be si-mɛn i bo'n nun lɔ-ɔ?› i bo kle kɛ be ko fa Krist blɔlɔ lɔ ba.» ?Ndɛ nga be klɛli'n ɔ se sɛ? Ɔ se kɛ: «Nyanmiɛn ndɛ'n wo ɔ wun koko lɛ, ɔ o ɔ klun yɛ a kan-an.» Ndɛ sɔ'n yɛlɛ Nyanmiɛn sulafilɛ ndɛ bɔ e kan'n. Sɛ ɔ fite ɔ́ nuan kɛ Jésus ti ɔ Min'n, yɛ sɛ a lafi su kpa kɛ Nyanmiɛn cɛnnin i'n, a ´fite nun. Afin kɛ be lafi su kpa'n, Nyanmiɛn bu be sran kpa, yɛ kɛ ɔ fite be nuan'n, be fite nun. Afin e kɛnngɛn i Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n nun kɛ: «Sran kwlaa ng'ɔ lafi i su'n, i nyin su gua-man ase.» Yɛlɛ kɛ ɔ lɛ-man Zuif, yɛ ɔ lɛ-man Grɛk, be kwlaa be Min'n ti kun, ɔ fɛ i ninnge kpakpa'n man be kwlaa nga be bo flɛ i'n, afin «Sran kwlaa ng'ɔ flɛ e Min Nyanmiɛn'n, ɔ ´fite nun.» ?Sɛ b'a dun-man mmua lafi-mɛn i su'n, ɔ ´yo sɛ yɛ be ´flɛ i-ɔ? ?Yɛ sɛ b'a ti-mɛn i dunman'n, ɔ ´yo sɛ yɛ be ´lafi i su-ɔ? ?Yɛ sɛ sran fi kɛn-mɛn i ndɛ kle-man sran mun'n, ɔ ´yo sɛ yɛ be ´ti-ɔ? ?Sɛ b'a sunman-man sran'n, ɔ ´yo sɛ yɛ ɔ ´kɛn i ndɛ nin-ɔn? Afin be klɛli i kɛ: «Be bɔ be ba jasin fɛ bolɛ'n, be balɛ'n yo sran'm be fɛ.» Sanngɛ be ngba b'a fa-man jasin fɛ sɔ'n su. Ezai kɛnnin i ekun kɛ: «?Nannan, wan yɛ ɔ lafili ndɛ nga e kannin'n su-ɔ ?» I sɔ'n ti'n, ndɛ nga sran ti'n yɛ man ɔ lafi Nyanmiɛn su-ɔ, yɛ ndɛ nga be ti'n yɛlɛ Krist ndɛ bɔ be kan'n. N se kɛ yoo: ?B'a ti-man? Be tili i kpa, afin be klɛli i kɛ: «Be kannin ndɛ lika'n kwlaa, yɛ be tili be ndɛ'n mɛn wunmuan'n nun.» Sanngɛ n se kɛ yoo: ?Izraɛlfuɛ'm be kusu b'a ti-man? Be tili, Moiz dun mmua seli kɛ: «N `yo man amún nyin ´ci nvle kun wie bɔ i nunfuɛ'm be ti-man sran kpa'n. N `yo man nvle bɔ i nunfuɛ'm be si-man ngwlɛlɛ'n, be ´fita amun anwlɛn.» Ezai kusu trɛ i anwlɛn seli kɛ: «Be nga b'a fa-man bé wun a mantan-man min'n, be wunnin min. Be nga b'a usa-man n osu'n, n yi mín wun kleli be.» Sanngɛ ɔ kannin Izraɛlfuɛ'm be ndɛ kɛ: «N trɛ min sa nun nglɛmun lele nnɔsua kɛ n ´tɔ sran nyin keklefuɛ bɔ be kpalo min ndɛ'n be nun.» Ɔ man n se kɛ yoo: ?Nyanmiɛn yili i sran'm be blo? Cɛcɛ! Afin n kusu n ti Izraɛlfuɛ, yɛ n fin Abraam osu'n nun Bɛnzamɛn akpasua'n su. Nyanmiɛn sran'm b'ɔ dun mmua fali be'n, ɔ'a yi-man be blo. ?Nyanmiɛn ndɛ nga be klɛli i kɛ Eli sanmannin Izraɛlfuɛ mun Nyanmiɛn ja su'n, an si-man ndɛ sɔ'n ? Be klɛli ndɛ sɔ'n kɛ: «E Min Nyanmiɛn, be kunnin ɔ́ nuan ijɔfuɛ mun, yɛ be bubuli ɔ sɔwlɛ mun, n kunngba b'ɔ m'an ka'n be kunndɛ kɛ be kun min wie.» ?Sanngɛ Nyanmiɛn seli i sɛ? Ɔ seli i kɛ: «N lɛ sran akpi nso (7.000) bɔ b'a koto-man Baal bo.» I kunngba'n, kɛ e o yɛ'n kusu, be onga kaan kali lɛ bɔ Nyanmiɛn fali be i klun-ufue'n ti. Nán sa nga be yoli'n ti yɛ ɔ fali be sɔ-ɔ, sanngɛ i klun-ufue'n ti yɛ ɔ yoli sɔ-ɔ. Afin sɛ like nga be yo'n ti yɛ ɔ fali be'n, wuun nán i klun-ufue'n ti-ɔ. Yɛ David seli kɛ: «Man bé cɛn dilɛ'n yo kɛ aya sa, man ɔ yo kɛ zɔ sa, be tɔ nun nan be `nyan bé sa tɛ'n i akatua! Man bé nyin su dun be, nán man be wun ase kun. Man be kɔminsin klu tititi.» Ɔ man n se kɛ yoo: ?Kɛ be tɔli sɔ'n, be kali lɛ mlɔnmlɔn? Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn! Sanngɛ kɛ be yoli sa tɛ'n, ɔ man be bɔ be ti-man Zuif'n b'a nyan bé ti yɛ Zuif'm bé nyin a ci be. Sɛ Zuif'm bé sa tɛ yolɛ'n ɔ yoli mɛn nunfuɛ'm be ye dan'n, yɛ sɛ be nvle'n i bolɛ'n ɔ yoli be bɔ be ti-man Zuif'n be ye'n, wuun kɛ be ko nyan bé ti mlɔnmlɔn'n, ɔ ´yo wie'm be ye kpɛ blu! Amun bɔ amun osu'n ti-man Zuif'n, amun yɛ n kan ndɛ nga kle amun-ɔn. Nyanmiɛn sunmannin min be bɔ be ti-man Zuif'n bé sin, yɛ n fa junman sɔ'n di min nuan. N yo i sɔ nan min nvlefuɛ'm be fa bé nyin ci amun nan be nun wie'm be nyan bé ti. ?Afin sɛ be ase sielɛ kan bɔ Nyanmiɛn sieli be'n ɔ man mɛn nunfuɛ'm be nin Nyanmiɛn be afiɛn a sɛ'n, kɛ ɔ ko fa be ekun'n, ɔ ´yo sɛ? Sɛ ɔ yo i sɔ'n, be nga be wuli'n be ´nyan nguan! Kpaun bɔ be ´tɔn'n, sɛ be dun mmua kpɛ Nyanmiɛn liɛ'n, wuun i wunmuan'n kwlaa ti i liɛ, yɛ sɛ waka'n i bo'n ti Nyanmiɛn liɛ'n, wuun i sama'n ti i liɛ. Izraɛlfuɛ'm be ti kɛ olivie bɔ be tali'n bɔ be kpɛkpɛ i sama'm be wie'n sa. Amun bɔ an ti-man Zuif'n, an ti kɛ blo olivie sama mun sa, yɛ be fa amun takali olivie nga be tali'n i sama nga be kpɛkpɛli be'n be osu nun. Ɔ man nzue ng'ɔ fin olivie nga be tali'n i bo nun'n, ɔ wlu amun nun wie, yɛ man an yo kpa-a. Ɔ man sɛ ɔ ti sɔ'n, nán an bu kɛ an ti kpa tra be nga be kpɛ be guali'n. ?Nguɛ ti yɛ an tu amun wun-ɔn? Afin nán amun yɛ an ti waka'n i bo nin-ɔn. Wienun-ɔn, sran wie wa se kɛ: «Be kpɛkpɛli waka'n i sama sɔ mun nan be ´fa min taka be osu nun.» Ɔ ti sɔ. Nyanmiɛn bɔ be lafi-mɛn i su kpa'n ti yɛ be kpɛkpɛli be-ɔ, ɔ kusu, i su bɔ a lafi'n ti yɛ man a o lɛ-ɔ. Nán tu ɔ wun, sanngɛ nian ɔ wun kpa, afin sɛ Nyanmiɛn a yaci-man Zuif'm bɔ be ti kɛ olivie nga be tali'n sa i sama'm be lɛ'n, ɔ su yaci-man ɔ lɛ kusu. I sɔ'n ti, nian, Nyanmiɛn ti kpa, yɛ kusu ndɛ ng'ɔ kan'n ɔ lɛ-man kaciwlɛ. Kɛ a niɛn i bue kun'n, a wun kɛ ndɛ ng'ɔ kan kle be nga be lafi-mɛn i su kun'n ɔ lɛ-man kaciwlɛ, yɛ kɛ a niɛn i bue kun ekun'n, a wun kɛ sɛ a yo kɛ ɔ ´yo ɔ kpa'n, ɔ ´yo ɔ kpa. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, ɔ ´kpɛ wɔ yi. Yɛ Zuif'm be kusu'n, sɛ be kaci nan be lafi Nyanmiɛn su'n, ɔ ´fa be taka be osu nun, afin Nyanmiɛn kwlɛ i sɔ yo. Ɔ bɔ a ti-man Zuif'n, a ti kɛ blo olivie sama sa, be kpɛ wɔ takali olivie nga be tali'n su, ɔ ti sa bɔ be yo-man. ?Sɛ be yo ɔ sɔ'n, wuun Zuif'm bɔ be ti olivie nga be tali'n, nán be liɛ sin-ɔn? Aniaan mun, kɛ ɔ ko yo nan amu'an bu-man amun wun ngwlɛlɛfuɛ'n, n klo kɛ n ´kan sa ng'ɔ o yɛ'n bɔ Nyanmiɛn yi-mɛn i nglo'n n ´kle amun. Sa sɔ'n yɛlɛ kɛ Izraɛlfuɛ mun be bue b'a yo sran bɔ be wun-man sa wlɛ, be ´ka lɛ sɔ lele san be nga be ti-man Zuif bɔ be ´nyan bé ti'n bé nuan'n ɔ'a ju. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, ndɛ nga be klɛli i kɛ Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ´nyan bé ti'n, ɔ ´kpɛn su. Afin be klɛli i kɛ: «Bé Defuɛ'n ´fin Siɔn, ɔ ´yo man Zakɔb anunman'm bɔ be sro-man Nyanmiɛn'n be ´sro i. Amun nian aenguɛ nga e nin be e wa tra cɛn nga n ´yaci sa nga be yoli min'n n ´cɛ be'n yɛ.» Kɛ e niɛn i bue kun'n, e wun kɛ jasin fɛ'n bɔ Zuif'm b'a fa-man su'n ti Nyanmiɛn nin be buli. I sɔ'n yoli amun muae sa. Sanngɛ kɛ e niɛn i bue kun ekun bɔ e wun wafa nga Nyanmiɛn fa sran'n, e wun kɛ be nannan'm be ti'n, be ti Nyanmiɛn i anwlɛn su sran. Afin kɛ Nyanmiɛn fa like man sran'n, yɛ kɛ ɔ flɛ sran'n, ɔ koko-mɛn i sin. Laa'n, amún nyin yi-man Nyanmiɛn, sanngɛ Zuif'm bé nyin kekle'n bɔ be yoli'n ti Nyanmiɛn a wun amun aunnvuɛ. I kunngba'n, aunnvuɛ nga Nyanmiɛn wunnin amun'n ti'n, Zuif'm be yo nyin kekle siɛn'n nan Nyanmiɛn ´wun be kusu be aunnvuɛ wie. Kɛ ɔ ko yo nan Nyanmiɛn a wun sran'm be kwlaa be aunnvuɛ'n, ɔ buli be kwlaa nyin keklefuɛ. Eee, Nyanmiɛn ti anyanbeunfuɛ o! Ɔ si ngwlɛlɛ o! Ɔ si sa'n kwlakwla kpan! ?Wan yɛ ɔ si i klun lɔ akunndan nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ wun sa ng'ɔ yo be'n be wlɛ-ɔ? Afin be kɛn i Nyanmiɛn ndɛ nga be klɛli'n nun kɛ: «?Wan yɛ ɔ si akunndan nga e Min Nyanmiɛn'n buli nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ kleli i ngwlɛlɛ-ɔ ? ?Wan yɛ ɔ dun mmua mannin Nyanmiɛn like ti yɛ ɔ mɛnnin i wie-ɔ?» Ninnge nga be o lɛ'n, be kwlaa be fin i, i yɛ man be o lɛ-ɔ, yɛ i dunman nun yɛ be o lɛ-ɔ. Man e yi i ayɛ tititi. Man ɔ yo sɔ! Aniaan mun, aunnvuɛ dan bɔ Nyanmiɛn wunnin ye'n ti, n ´srɛ amun kpa kɛ an fa amun wun mɛn i kɛ sraka bɔ be jrɛ i'n sa, b'ɔ ti i liɛ mlɔnmlɔn bɔ i klun jɔ su, i yɛ ɔ ti i sɔlɛ wafa b'ɔ ti su-ɔ. Nán an yo kɛ sran mun bɔ be o lɛ ndɛ'n be sa, sanngɛ man Nyanmiɛn kaci amun akunndan'n nan an kaci mlɔnmlɔn. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, amun ´wun Nyanmiɛn i klun sa'n i wlɛ, yɛ amun ´si sa ng'ɔ ti kpa, b'ɔ jɔ i klun, b'ɔ man amun ´yo kpa'n. Ye dan nga Nyanmiɛn yoli min'n ti, n ´se amun kwlakwla kɛ nán an bu amun wun sran dan tra wafa nga an ti'n su, sanngɛ an `nian wafa nga Nyanmiɛn man an lafi i su'n, sɛ an lafi i su kpa o, yɛ man amun si wafa nga amun ti'n. Sran'n ti wunmuan kun, sanngɛ i wun ninnge'm be sɔnnin, yɛ be like nga be yo'n ti ngunmin-ngunmin. I kunngba'n, kannzɛ e sɔnnin'n, e nin Krist y'a kaci sran wunmuan, yɛ e kwlaa sɔ'n y'a yo kun. Ye fanunfanun nga Nyanmiɛn yo ye'n ti, i ninnge b'ɔ fa man e bɔ e yo'n, be ti ngunmin-ngunmin. Sɛ Nyanmiɛn man e nun kun si i nuan ijɔ'n, man ɔ yo i kɛ ɔ fa lafi i su ju'n sa. Sɛ ɔ man sran kun ekun si sran'm be lika nian'n, man ɔ nian be lika. Sran nga kusu b'ɔ man ɔ si like kle'n, man ɔ kle, yɛ sran nga b'ɔ man ɔ si sran'm be afɔtuɛ man'n, man ɔ man. Sran ng'ɔ man sran like'n, man ɔ tu i klun yo, yɛ nga kusu b'ɔ jran sran'm be nyrun'n, man ɔ nian su kpa yo, yɛ nga bɔ i waan ɔ ´yo sran ye'n, man ɔ yo i klun-ufue su. Nán amun sran klolɛ'n ɔ yo amún nuan bui su. An `kpɔ sa tɛ'n, nán an nian, sanngɛ like nga be ti kpa'n, man be lo amun. An `klo amun wun kpa kɛ sran nin i niaan sa, an `bu amun wiengu sran. Nán an yo fuɛn, sanngɛ an `yo keklefuɛ. An `yo sran waka-wakafuɛ. An `di e Min'n i junman'n kpa. Amún nyin b'ɔ wo e Min'n i sin'n ti, an `gua amún wla ase. Sɛ sa tɔ amun su'n, an `tra amun anwlɛn. Amun nin Nyanmiɛn an `koko yalɛ titi, nán amun kpɔnzɔ. An `ti amun niaan Kristfuɛ'm bé wun nyanman nun. An `yo aklunyefuɛ. Be nga be kle amun yalɛ'n, an `yra amún nuan kɛ Nyanmiɛn yo be kpa. Nán an wua be amuɛn, sanngɛ an `se Nyanmiɛn kɛ ɔ yo be kpa. Sɛ sran kun i klun jɔ'n, man ɔ yo amun fɛ, sɛ sran kun ´sun'n, man ɔ yo amun annvɔ. Man amún nuan sɛ. Nán an bu akunndan dandan, sɛ be se amun kɛ an di junman b'ɔ sran nyin yi-mɛn i'n, an `di. Nán an bu amun wun ngwlɛlɛfuɛ. Sɛ sran yo amun tɛ'n, nán an yo i wie. Sa kwlaa nga amun yo'n, an `yo man sran'm be kwlaa be wun kɛ an ti kpa. Like kwlaa nga amun kwla yo bɔ amun nin sran su kan-man ndɛ'n, amun yo. N sran kpa mun, nán amun se kɛ amun bɔbɔ amun ´tu amun klunngbɔ'n, sanngɛ an `yaci man Nyanmiɛn, afin be klɛli i kɛ: «E Min'n se kɛ: ‹Min yɛ n tu klunngbɔ nin-ɔn, min yɛ n ´tua be kalɛ-ɔ.› » Be klɛli i ekun kɛ: «Sɛ awe kun ɔ kpɔfuɛ'n, mɛn i like man ɔ di. Sɛ nzue we kun i'n, mɛn i nzue man ɔ nɔn. Afin sɛ a yo sɔ'n, ɔ ti kɛ sɛnmlɛn nyannyannyan yɛ w'a tiɛn i nuan i ti su sa.» Nán man be nga be yo amun tɛ'n be kwla amun, sanngɛ an `yo be kpa lele an `kwla be. Man sran'm be kwlaa bé nyin yi ngbɛn-ngbɛn mun, afin sran fi kwla di-man kpɛnngbɛn bɔ nán Nyanmiɛn yɛ ɔ sieli i-ɔ. Yɛ be nga be o lɛ ndɛ bɔbɔ'n, Nyanmiɛn yɛ ɔ sieli be-ɔ. Ɔ man sran ng'ɔ jao bé wun'n, wuun ɔ'a yo nyin kekle Nyanmiɛn su. Be nga be yo nyin kekle sɔ'n, be kpɛ be bɔbɔ bé wun saɛ ba. Sɛ sran yo sa kpa'n, i klun ti-mɛn i ngbɛn-ngbɛn'm be nyrun, sanngɛ sran ng'ɔ yo sa tɛ'n, i klun titi i. ?A klo-man kɛ ɔ klun titi ɔ ngbɛn-ngbɛn'm be nyrun? Sɛ a klo-mɛn i sɔ'n, yo sa ng'ɔ ti kpa'n, yɛ be ´yi wɔ ayɛ, afin Nyanmiɛn man be nian ɔ su yɛ man a yo kpa-a. Sanngɛ sa a yo sa tɛ'n, man ɔ klun titi wɔ. Afin Nyanmiɛn a sie-man be lɛ ngbɛn, ɔ sieli be lɛ kɛ be tu i klunngbɔ, yɛ be tu sran ng'ɔ yo sa tɛ'n i fɔ. Ɔ man sɛ amún nyin yi ngbɛn-ngbɛn mun'n, ɔ ti kpa. Nán kɛ Nyanmiɛn i klunngbɔ bɔ be tu'n ngunmin ti-ɔ, sanngɛ kusu ɔ klun lɔ bɔ a si kɛ sɛ a yo sɔ-ɔ ɔ ti kpa'n ti-ɔ. I sɔ'n ti yɛ man an su lapo nin-ɔn, afin be nga be su lapo'n man be'n, Nyanmiɛn yɛ ɔ sieli be kɛ be di lapo sɔ'n i su junman nin-ɔn. Be kalɛ kwlaa ng'ɔ o amun su'n, an `tua man be. Sran nga be su lapo mɛn i'n, an `su mɛn i. Sran nga amun ninnge'm be su sika ng'ɔ fata kɛ amun yi'n ɔ ti i liɛ'n, an `yi mɛn i. Sran ng'ɔ ti bɔ an sro i'n, an `sro i, yɛ ng'ɔ ti bɔ an bu i sran'n, an `bu i sran. Nán man sran fi kalɛ tran amun su, san amun wiengu klolɛ yɛ ɔ yo kɛ kalɛ sa yɛ ɔ tran amun su-ɔ. Afin sran ng'ɔ klo i wiengu'n, wuun ɔ'a wie mmla'n kwlaa su fa. Afin kɛ be se kɛ: «Nán kunndɛ bla ɔ́ yi bo annzɛ bian ɔ́ wun bo, nán kun sran, nán wua, nán man ɔ́ nyin blo ɔ wiengu i like su'n,» sɛ mmla wie o lɛ, sɛ ɔ ti sɛ ti sɛ o, i kwlaa sɔ'n be bo i kpɔlɛ se kɛ: «Klo ɔ wiengu kɛ a fa klo ɔ bɔbɔ ɔ wun'n sa.» Sran ng'ɔ klo i wiengu'n, ɔ yo-mɛn i tɛ, ɔ man sran ng'ɔ klo sran'n, wuun ɔ'a wie mmla'n kwlaa su fa. Amun bɔbɔ an si blɛ nga e o nun yɛ'n, ɔ-man amun bɔ an ti kɛ sran b'ɔ su lafi sa'n, amun tinngelɛ'n ɔ'a ju, afin é ti nyanlɛ'n ɔ'a mantan e koko a tra i nun nga e lafili Krist su i klikli nun'n. Lika'n ɔ'a ɔ wie, aliɛ'n su wa cɛn! I sɔ'n ti'n, man é wla sa tɛtɛ nga be fa kɔnguɛ kata bé nyin yo'n be ase, yɛ man e fa alɛ ninnge nga be fa kun alɛ wia nun'n e tanndan é wun. Man e yo sa bɔ be ti nanwlɛ'n kɛ e o wia klengle kpa'n nun sa. Man e yaci aliɛ sa'n, nin nzanboɛ'n, nin bé wun wannzo yolɛ'n, bɔ yɛlɛ bla nin bian kunndɛlɛ'n, nin wlaka bolɛ'n, man e yaci utre'n, nin sran nyin cilɛ'n. An `fa e Min Jésus-Krist yo kɛ amun nyrɛn sa. Nán an bu like nga klɔ sran i konvi sɔ i'n i akunndan kɛ amun ´yo. Sran nga kɛ ɔ lafili Krist su'n ɔ nian wun-man sa ng'ɔ yo-ɔ ɔ ti su'n i wlɛ'n, an `bu i amun niaan, nán amun nin i si akplowa. An `nian, sran wie o lɛ'n, ɔ lafi su kɛ ɔ kwla di like'n kwlaa, sanngɛ sran ng'ɔ nian wun-man sa ng'ɔ yo-ɔ ɔ ti su'n i wlɛ'n, aliɛ ngunmin yɛ ɔ di-ɔ, ɔ di-man nnɛn. Nán man sran ng'ɔ di like'n kwlaa'n, ɔ yo sran ng'ɔ di-man'n i finfin, yɛ nga kusu b'ɔ di-man'n, nán man ɔ kan sran ng'ɔ di'n i ndɛ, afin Nyanmiɛn bɔbɔ a sɔ i nun. ?A ti ɔ liɛ sɛ bɔ a kan ɔ niaan wie i junman difuɛ'n i wun ndɛ-ɔ? Sɛ i nzuɛn ti kpa o, sɛ ɔ ti-man kpa o, nán ɔ ndɛ-ɔ, i min'n i ndɛ-ɔ. Ɔ ´yo kpa, afin e Min'n kwla suɛn i bo man ɔ yo kpa. Sran wie bu kɛ cɛn'n wie ti kpa tra wie, sanngɛ wie nyrun'n, i kwlaa ti kun. I sɔ'n ti'n, man sran kun wun like ng'ɔ yo'n i wlɛ nan ɔ'a yo. Sran ng'ɔ sie cɛn kun man e Min'n, e Min'n i akunndan b'ɔ bu'n ti yɛ ɔ sie i sɔ-ɔ. Yɛ sran ng'ɔ di like'n kwlaa'n, e Min'n i akunndan b'ɔ bu'n ti yɛ ɔ di-ɔ, afin ɔ la Nyanmiɛn ase. Sran ng'ɔ di-man like ngba'n, e Min'n i akunndan b'ɔ bu'n ti yɛ ɔ yo i sɔ-ɔ, i kusu la Nyanmiɛn ase. Olɛ nga e o yɛ'n, e di-man e tiaun, ɔ man sɛ e ´wu o, ɔ ti-man e ndɛ. Sɛ e wu o, sɛ e wu-man o, e ti e Min'n liɛ. Kɛ ɔ ko yo nan Krist ɔ'a yo be nga be wuli'n nin be nga bé nyin o su'm be Min'n, ɔ wuli, yɛ ɔ cɛnnin. ?Ɔ kpa'n, a fin ɔ liɛ nin bɔ a kan ɔ niaan i wun ndɛ annzɛ a yo i finfin nin-ɔn? Afin be wa fa e kwlaa kɔ Nyanmiɛn ja su. Afin be klɛli i kɛ: «E Min Nyanmiɛn seli kɛ: ‹Kɛ min nyin o su'n ti'n, ɔ man sran'm be kwlaa be wa koto min bo, yɛ ɔ wa fite sran'm be kwlaa bé nuan kɛ n ti Nyanmiɛn.› » Ɔ man e kwlaa e wa kan sa nga e yoli be'n kle Nyanmiɛn. I sɔ'n ti'n, nán man e kan e wiengu wun ndɛ kun, sanngɛ an `bu akunndan, nán an yo sa ng'ɔ saci amun niaan b'ɔ man ɔ ´yo sa tɛ'n. Sran wunmuan bɔ min nin e Min Jésus e ti'n ti, n si weiin kpa kɛ ninnge nga be o lɛ'n be kwlaa'n, be wie fi ti-man like tɛ, sanngɛ sɛ sran kun bu like kun kɛ ɔ ti-man kpa'n, wuun ɔ ti-man kpa i nyrun. Like nga a si kɛ sɛ a di-ɔ ɔ sanngan ɔ niaan i akunndan'n, sɛ a di'n, wuun ɔ'a yo-man kɛ sran ng'ɔ klo sran'n ɔ yo'n sa. Nán man like nga a di'n saci sran nga ti yɛ Krist wuli'n. Like nga amun nyrun ɔ ti kpa'n, nán man amun dunman saci su. Nán kɛ like bɔ sran di'n nin nzan bɔ be nɔn'n yɛ ɔ kle kɛ Nyanmiɛn sie be-ɔ, sanngɛ i Wawɛ'n b'ɔ man sran kaci sran kpa'n, b'ɔ man be di alaje'n, b'ɔ man be klun jɔ'n, yɛ ɔ kle kɛ ɔ sie be-ɔ. Sran ng'ɔ di Krist i junman'n kɛ nga sa'n, Nyanmiɛn klun jɔ i wun, yɛ sran'm be bo i dunman. I sɔ'n ti'n, man e yo sa ng'ɔ jɔ e wiengu klun b'ɔ man e kwlaa e ´yo kpa'n. Nán man e saci like nga Nyanmiɛn yoli'n like bɔ e di'n ti. Nanwlɛ, like nga be di'n i kwlaa'n ti kpa, sanngɛ sɛ sran kun di like nan ɔ saci i niaan'n, wuun ɔ'a yo-man sa kpa. Like nga sɛ an yo-ɔ ɔ ti kpa'n yɛ: nnɛn dilɛ o, nzan nɔnlɛ o, nán an yo like fi bɔ sɛ amun yo-ɔ ɔ saci amun niaan-an. Ɔ sa wlɛ'n bɔ a wun i sɔ'n, man ɔ tran a nin Nyanmiɛn amun afiɛn. Sran ng'ɔ wun like ng'ɔ yo'n i wlɛ b'ɔ wun kɛ sɛ ɔ yo-ɔ i klun su ti-mɛn i'n, i liɛ su ti ye! Sanngɛ sran ng'ɔ wun-man like ng'ɔ di'n i wlɛ kpa sɛ ɔ ti kpa o, annzɛ sɛ ɔ ti-man kpa o, nan ɔ di'n, Nyanmiɛn wa se kɛ ɔ'a di fɔ, yɛlɛ kɛ like ng'ɔ yo'n, ɔ wun-mɛn i wlɛ. Afin like kwlaa nga be yo bɔ be wun-mɛn i wlɛ kɛ ɔ ti kpa nan b'a yo'n, ɔ ti sa tɛ. E bɔ e wun sa sɔ'n i wlɛ kpa'n, man e uka be nga be wun-mɛn i wlɛ kpa'n, nán man e `yo like ng'ɔ jɔ e bɔbɔ e klun'n. Man e kwlaa e yo like ng'ɔ jɔ e wiengu klun'n, i sɔ'n nun e ukɛ i man ɔ yo kpa. Afin Krist ɔ'a yo-man like ng'ɔ jɔ i bɔbɔ i klun'n, yɛlɛ kɛ be klɛli i kɛ: «Nzowa nga be ko kpɛ wɔ'n, min yɛ be fa kpɛli min-ɔn.» Ndɛ nga be klɛli be laa'n, be klɛli i kwlaa sɔ'n kɛ be ´fa kle e ngwlɛlɛ nan Nyanmiɛn fɛ i ndɛ sɔ'n wla e fanngan, nan e tra ye anwlɛn e fa é wla'n guɛ i su. Man Nyanmiɛn b'ɔ wla sran fanngan b'ɔ man be tra be anwlɛn'n, ɔ man amun akunndan'n yo kun kɛ Krist-Jésus bɔbɔ kle ye kɛ e yo'n sa. Man amún bo ´yo kun sɔ nan amun kwlaa an yi e Min Jésus-Krist i Si Nyanmiɛn'n i ayɛ. An `fa amun wiengu bu amun niaan kɛ Krist kusu fa amun buli i niaan'n sa, i sɔ'n ba Nyanmiɛn nyrunnyan. Yoo: Jésus-Krist bali be nga be wla klɛn'n be lika nianlɛ nan be wun kɛ Nyanmiɛn ti nanwlɛfuɛ. Ɔ bali kɛ ɔ ´yo like nga Nyanmiɛn seli e nannan'm be kɛ ɔ ´yo man be'n. Yɛ ɔ bali nan be bɔ be ti-man Zuif'n be kusu be `la Nyanmiɛn ase i aunnvuɛ b'ɔ wunnin be'n ti. Afin be klɛli i kɛ: «I sɔ'n ti'n, m ´bo ɔ dunman be nga be ti-man Zuif'n be nyrun, yɛ n ´to jue m ´bo flɛ wɔ.» Be klɛli i ekun kɛ: «Amun bɔ an ti-man Zuif'n, an `uka Nyanmiɛn sran mun `to jue.» Yɛ be klɛli i ekun kɛ: «Amun kwlaa bɔ an ti-man Zuif'n, an `manman e Min Nyanmiɛn'n, yɛ man sran'm be kwlaa be yi i ayɛ.» Ezai kusu seli kɛ: «Izai i anunman'n ɔ ´ba, ɔ wa jao sie be nga be ti-man Zuif'n. I su yɛ be ´fa bé wla'n gua-a.» Man Nyanmiɛn bɔ é nyin o i sin'n ɔ man amun klun jɔ, yɛ an di alaje i su bɔ an lafi'n ti nan Nyanmiɛn Wawɛ'n i fanngan nun amún nyin trɛn i sin tititi. N niaan mun, m bɔbɔ n lafi amun su kpa kɛ an ti klun-ufuefuɛ kpa, n lafi amun su kɛ amun wun sa'n kwlaa wlɛ yɛ an kwla tu amun wiengu fɔ. Kannzɛ ɔ ti sɔ'n, kɛ n klɛli fluwa yɛ'n, n kan sa wie'm be ndɛ weiin kleli amun nan amun wla `kpɛn sa nga amu'an dun mmua ti'n su. Ye dan bɔ Nyanmiɛn yoli min b'ɔ sieli min kɛ n di Krist-Jésus i junman be nga be ti-man Zuif'n be afiɛn'n ti yɛ n klɛli i sɔ-ɔ. Kɛ m ´bo Nyanmiɛn i jasin fɛ'n, n yo i nyrun jranfuɛ nan n ´fa be nga be ti-man Zuif'n mɛn i nan i Wawɛ'n man be kaci i liɛ yɛ i klun `jɔ bé wun. Sran wunmuan bɔ min nin Krist-Jésus y'a kaci'n ti, n kwla fa junman nga n di man Nyanmiɛn'n n di min nuan. N lɛ-man ndɛ fi n kan-man san ndɛ nga Krist man n kan kle be b'ɔ man bé nyin yi Nyanmiɛn'n, yɛ sa kekleekle mun, nin atrɛ mun, nin abonuan sa mun bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n i fanngan nun n yoli be'n, be cɛ yɛ n kan-an. Kɛ m boli Krist i jasin fɛ'n kwlakwlakwla sa. M boli i Zerizalɛm bue liɛ'n su lele fa juli Iliri. Kɛ ɔ ko yo nan m'an sa-man sran wie junman liɛ ng'ɔ boli i bo su'n, i ti n waan lika nga be nian ti-man Krist ndɛ lɛ le'n, lɛ yɛ m ´bo i jasin fɛ nin-ɔn. Afin be klɛli i kɛ: «Be nga b'a kɛn-mɛn i ndɛ a kle-man be'n, be ´wun i, yɛ be nga be nian ti-mɛn i ndɛ le'n, be ´ti be ´wun i wlɛ.» Sa sɔ'n yɛ ɔ bo n kokowa titi yɛ man n nyan-man n ti m ba-man amun wun lɔ nin-ɔn. Siɛn'n, m'an wie n junman ng'ɔ o akpasua nga'm be su'n di. Kɛ m bu amún wun lɔ kɔlɛ'n i akunndan'n, ɔ'a di afuɛ nnyɔn kun. I sɔ'n ti'n kɛ n ´kɔ Ɛspanyi'n, n klo kɛ m ´bo nun amun wun lɔ nan e yi awlaloɛ kan le nnyɔn kun nan an gua min atin klanman. Sanngɛ le nnyɔn nga liɛ'n, n su kɔ Zerizalɛm. N ´kɔ Nyanmiɛn sran'm bɔ be o lɔ'n be ukalɛ. Afin Maseduanifuɛ'm be nin Akaifuɛ'm b'a bu akunndan kɛ be ´yiyi sika nan be fa ko man Nyanmiɛn i sran'm bɔ be o Zerizalɛm lɔ'n be nun nga be ti yalɛfuɛ'n. Be bɔbɔ yɛ be buli i akunndan kɛ be ´yo-ɔ, yɛ sɛ be yo i sɔ'n, ɔ ti su, afin Zuif'm be yɛ man be nga be ti-man Zuif'n be tili Nyanmiɛn ndɛ'n yɛ be fali su-ɔ. Ɔ man sɛ be kusu be man Zuif'm be like'n, b'a bo-man aosuan. Like nga ti yɛ be sunmannin min'n, sɛ n wie i yo bɔ n wun kɛ b'a fa sika sɔ'n b'a wla bé sa nun'n, n ´ko Ɛspanyi. Kɛ n ´kɔ'n, m ´bo nun amun wun lɔ. N si kɛ sɛ n ju amun wun lɔ'n, amun ´wun kɛ Krist jin ń sin dan. Aniaan mun, n ´srɛ amun, an `nian e Min Jésus-Krist nin klolɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n man e klo e wun'n ti'n, amun nin min e `jran kekle e srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ de min be nga be lafi-man i su Zide lɔ'n bé sa nun, yɛ e srɛ i kɛ like nga n su fa ko man i sran mun Zerizalɛm lɔ'n, ɔ `yo man be sɔ nun klanman. Yɛ an `srɛ Nyanmiɛn ekun man sɛ ɔ di su'n, kɛ n ju amun wun lɔ'n, n klun `jɔ yɛ n `de wunmiɛn kan amun wun lɛ. Man Nyanmiɛn b'ɔ man sran di alaje'n, ɔ nian amun kwlaa amun su. Man ɔ yo sɔ! N klo kɛ an si e niaan bla Febe, ɔ ti Sankre lɔ asɔnunfuɛ'm be lika nianfuɛ. Ɔ man e Min'n ti an `sɔ i nun kpa, kɛ Nyanmiɛn i sran'm be sɔ be wiengu nun'n sa. Like kwlaa ng'ɔ miɛn i sa'n, an `yo mɛn i, afin nanwlɛ, ɔ tili sran kpanngban bé wun nyanman nun, yɛ ɔ nian n kusu n lika kpa. N ´yo Priska nin Akilas bɔ be ti n wiengu bɔ e nin be di Krist-Jésus i junman'n, be like. N ti be fa bé wun mannin wie'n, i sɔ'n ti'n, n ´la be ase, yɛ be nga be ti-man Zuif bɔ be ti asɔnunfuɛ'n be kwlaa be ´la be ase wie. N ´yo asɔnunfuɛ nga be yia be awlo lɛ'n, be like. N ´yo Epainɛt b'ɔ ti sran kpa'n, bɔ Azi mɛn'n nun lɛ i yɛ ɔ fɛli i wun mannin Krist kliklikli'n, i like. N ´yo Mari b'ɔ dili junman dan mannin amun'n, i like. N ´yo Andrɔnikis nin Zinias bɔ be ti n osufuɛ'n, be like. Be ti n wiengu bisuafuɛ, be nga Jésus sunmannin be'n, be bo be dunman kpa. Be dun mmua fa be wun mannin Krist nan man fa min wun a mɛn i. N ´yo Anplias b'ɔ ti n sran kpa e Min'n ti'n, i like. N ´yo Irbɛn bɔ ti e wiengu'n bɔ e nin e di Krist i junman ɔ nin Stasis b'ɔ ti n sran kpa'n, be like. N ´yo Apɛlɛs b'ɔ ti Kristfuɛ kpa'n, i like. N ´yo Aristɔbil i awlofuɛ mun be like. N ´yo Erɔdiɔn b'ɔ ti n osufuɛ'n, i like. N ´yo Narsis i awlofuɛ'm bɔ be lafi e Min'n su'n, be like. N ´yo Mmo Trifɛni nin Mmo Trifɔz bɔ be di junman man e Min'n, be like. N ´yo Mmo Pɛrsid b'ɔ ti e sran kpa'n, b'ɔ di junman kpa man e min'n, i like. N ´yo Rifis e min'n i sran b'ɔ ti kpa'n, ɔ nin i nin b'ɔ kacili min nin'n, be like. N ´yo Asɛnkrit, nin Flegɔn, nin Ɛrmɛs, nin Patrɔbas, yɛ Ɛrmas, ɔ nin e niaan nga be nin be o lɛ'n, be like. N ´yo Filɔlɔgɛ, nin Zili, nin Nere, nin i niaan bla, nin Olimp, ɔ nin Nyanmiɛn i sran bɔ be nin be o lɛ'n, n ´yo be kwlaa be like. Amun `yo amun wiengu like be man min. Amun `tɔ be nun gbuduu. Krist i asɔnunfuɛ'm be kwlaa be ´yo amun like. Aniaan mun, n ´srɛ amun kpa, be nga be fa-man ndɛ nga an fali su su'n, bɔ be fa afiɛn sacilɛ'n wla amun afiɛn'n, bɔ be saci sran ti nun'n, an `nian amun wun be lika. Nán an fa amun wun mantan be. Afin sran wafa sɔ mun'n, nán Krist b'ɔ ti e Min'n i junman yɛ be di-ɔ. Be bɔbɔ be klun sa liɛ'n yɛ be yo-ɔ. Be fa bé nuan laka be nga be nian wun-man sa wlɛ'n. Sran'm be kwlaa be se kɛ an ti anyinyiɛfuɛ. Kɛ an yo sɔ'n, ɔ jɔ n klun, sanngɛ n klo kɛ an yo ngwlɛlɛfuɛ bɔ be yo sa sa kpa, n klo-man kɛ sa tɛ bɔ kaan sa tran amun wun. Ɔ cɛ kaan Nyanmiɛn b'ɔ man sran di alaje'n, ɔ man amun ´tia Satan su yɛ amun ´nunkun i. Man e Min Jésus yo amun ye tititi! Timote b'ɔ ti n wiengu bɔ min nin i e junman'n, nin Lisiis, nin Zazɔn, nin Sozipatɛr be ´yo amun like, yɛ n osufuɛ'm be ´yo amun like kusu. Min Tɛrtiis bɔ Pɔl man n klɛli fluwa yɛ'n, e nin e Min'n e ti sran wunmuan, n kusu n ´yo amun like. N sikefuɛ Gaiis bɔ asɔnunfuɛ'm be kwlaa be yiɛ i awlo lɔ'n, ɔ ´yo amun like. Erast b'ɔ ti klɔ'n su sika sunianfuɛ'n, ɔ nin e niaan Kartis be ´yo amun like. [ Man e min Jésus yo amun kwlaa amun ye tititi! Man ɔ yo sɔ!] Nyanmiɛn kwla o! Afin min jasin fɛ'n nin Jésus-Krist i ndɛ bɔ n kan'n, ɔ nin sa nga Nyanmiɛn yi-mɛn i nglo kle-man e laa bɔ siɛn'n y'a wun i wlɛ'n i ti-ɔ. Nyanmiɛn man an kwla jran kekle. Kɛ ɔ fin mɛn'n i bo bolɛ nun'n, Nyanmiɛn fiali sa sɔ'n su. Sanngɛ siɛn'n, fluwa nga i nuan ijɔfuɛ'm be klɛli'n man y'a wun i wlɛ weiin. Anannganman Nyanmiɛn'n sieli i sɔ nan be kwlaa nga be ti-man Zuif'n be lafi i su yɛ bé nyin yi i. Jésus-Krist ti man e yi Nyanmiɛn bɔ ngwlɛlɛfuɛ fi nun-mɛn i sin'n i ayɛ tititi! Man ɔ yo sɔ! M Pɔl bɔ Nyanmiɛn flɛli min yɛlɛ kɛ ɔ klo kɛ Krist-Jésus ´sunman min'n, min nin e niaan Sɔstɛni e ´klɛ fluwa nga blɛ amun bɔ an ti Nyanmiɛn i asɔnunfuɛ Korɛnt lɔ. Amun b'ɔ flɛli amun kɛ an ´kaci i liɛ mlɔnmlɔn sran wunmuan bɔ amun nin Jésus-Krist amu'an yo'n ti'n, amun nin be kwlaa nga be bo Jésus-Krist b'ɔ ti e kwlaa e Min'n i dunman'n, amun yɛ e klɛ blɛ amun-ɔn. Man e Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist be man an nyan ye, yɛ man amún wun jɔ amun fɔuun! Amun ti n la min Nyanmiɛn'n i ase titi, yɛlɛ kɛ ɔ yoli amun ye Krist-Jésus ti. Afin kɛ amun nin Krist amu'an yo sran wunmuan'n, like kpakpa'n kwlaa ti a sin a yia amun, an si i ndɛ'n kwlaa kan, an wun i ninnge'm be kwlaa be wlɛ. Ɔ kle kɛ amu'an fa Krist ndɛ'n su kpa. I sɔ'n ti, kɛ amun ´minndɛ e Min Jésus-Krist i wun nglo yilɛ cɛn'n, Nyanmiɛn i ninnge b'ɔ fa man sran mun'n, i wie fi su mian-man amun. I yɛ man amun ´jran cinnjin lele fa ju i awieliɛ-ɔ nan e Min Jésus-Krist i wun nglo yilɛ cɛn'n nun b'a kputu-man amun. Nyanmiɛn b'ɔ flɛli amun kɛ amun nin i Wa Jésus-Krist b'ɔ ti e Min'n an di anuansɛ'n, ɔ ti nanwlɛfuɛ. Aniaan mun, e Min Jésus-Krist ti n ´srɛ amun, man amún nuan sɛ, nán an bubu amun wun nun, sanngɛ man amun akunndan'n nin amun nɛn'n ɔ yo kun. Afin n niaan mun, n ti amun wun ndɛ Klɔe awlofuɛ'm bé nuan nun, kɛ ndɛ wo amun afiɛn. Ndɛ sɔ'n yɛlɛ kɛ amun nun wie se kɛ: «N liɛ'n, Pɔl liɛ yɛlɛ min!» Wie waan: «Apolɔs liɛ yɛlɛ min!» Wie kusu waan: «Sefas liɛ yɛlɛ min!» Yɛ wie waan: «N liɛ'n, Krist liɛ yɛlɛ min!» ?Be kpɛkpɛli Krist nun? ?Pɔl yɛ be boboli i waka'n su amun ti-ɔ? ?Yɛ Pɔl dunman nun yɛ be yoli amun batɛm-ɔn? Kɛ nán min yɛ n yoli amun batɛm, bɔ san Krispis nin Gaiis be cɛ yɛ n yoli be batɛm'n, ɔ yo n fɛ kpa. I sɔ'n nun'n, sran fi kwla se-man kɛ n dunman nun yɛ be yoli amun batɛm-ɔn. Be nga n yoli be batɛm ekun'n yɛlɛ Stefanas nin i awlofuɛ mun, sanngɛ be nga'm be liɛ'n, n wun-mɛn i wlɛ sɛ n yoli be nun wie batɛm o. Nán sran'm be batɛm yolɛ ti yɛ Krist sunmannin min-ɔn, Nyanmiɛn ndɛ kanlɛ ti yɛ ɔ sunmannin min-ɔn. Nán kɛ n si ngwlɛlɛ yɛ n si ijɔ ti yɛ i waan n kan-an. Sɛ ɔ ti sɔ ti'n, wuun Krist waka'n su wulɛ'n ɔ ´yo ngbɛn. Afin Krist i waka'n su wulɛ ndɛ bɔ be kan'n ɔ ti sinnzin ndɛ be nga be su mlin'n be nyrun, sanngɛ e nga y'a fite nun'n, ɔ kle ye kɛ Nyanmiɛn kwla like kwlaa yo'n. Yɛ be klɛli ndɛ wie kɛ: «N yo man ngwlɛlɛfuɛ'm be ´kaci sinnglinfuɛ, yɛ n yo man be bɔ be wun sa wlɛ'n be su wun-man sa wlɛ kun.» ?Ngwlɛlɛ sifuɛ'n wo nin? ?Mmla sifuɛ'n wo nin? ?Blɛ nga nun be bɔ be kunndɛ kɛ be ´si sa'm bé bo'n be o nin? ?Sran nga be ti ngwlɛlɛfuɛ mɛn nga nun'n, Nyanmiɛn bu-man be sinnglinfuɛ? Nyanmiɛn wun kɛ ɔ ti kpa kɛ ɔ fa sinnzin ndɛ sɔ'n de be nga be fa su'n, afin Nyanmiɛn b'ɔ si sa kwlaa'n, ɔ wun kɛ sran'm be nin be ngwlɛlɛ bɔ be si i'n, b'a si-mɛn i. Zuif'm be waan be `yi atrɛ kle be, yɛ Grɛk'm be kunndɛ ngwlɛlɛ. Sanngɛ e liɛ'n, Krist bɔ be boboli i waka'n su i wun ndɛ'n yɛ e kan-an. Ndɛ sɔ'n ti Zuif'm be ngasi like yɛ ɔ ti be bɔ be ti-man Zuif'n be nyrun sinnzin ndɛ. Sanngɛ e nga Nyanmiɛn flɛli ye'n, sɛ e ti Zuif o, sɛ e ti Grɛk o, Krist ti e si kɛ Nyanmiɛn kwla sa kwlaa yo, yɛ ɔ si sa'n kwlaa. Afin Nyanmiɛn i sinnzin'n ti sran'm be ngwlɛlɛ, yɛ Nyanmiɛn i fuɛn'n ti sran'm be kekle. Aniaan mun, an `nian amun wafa nga an ti bɔ Nyanmiɛn fa flɛli amun'n, be bɔ sran'm be bu be ngwlɛlɛfuɛ'n, nin sran dan'n, ɔ nin wlengbi'n b'a sɔn-man amun nun. Afin like nga sran'm be bu-man be like'n, be yɛ Nyanmiɛn fa gua ngwlɛlɛfuɛ'm bé nyin ase-ɔ. Like nga sran'm be bu i kɛ be kwla fa yo-man like fi'n, be yɛ Nyanmiɛn fa gua keklefuɛ'm bé nyin ase-ɔ. Like nga sran'm be bu-man be like kpa'n, nin like nga be yo be finfin'n, nin nga be bu-man be kɛ be o lɛ'n, Nyanmiɛn fa be man like nga be o lɛ'n be nyan-man nyrun kun. Nyanmiɛn yo i sɔ nan sran fi a di-mɛn i nuan a kle-mɛn i. Afin i yɛ man amun nin Krist-Jésus amu'an kaci sran wunmuan-an, yɛ Krist ti e kacili ngwlɛlɛfuɛ, ɔ buli ye sran kpa, e kacili i liɛ mlɔnmlɔn, yɛ ɔ kpɔli é ti. Afin be klɛli i kɛ: «Sran nga i waan ɔ ´di i nuan'n, man ɔ fa e min Nyanmiɛn'n di i nuan.» Aniaan mun, i nun'n bɔ n ɔli amun wun lɔ'n, nán kɛ ijɔlɛ bɔ n si ijɔ annzɛ ngwlɛlɛ bɔ n si i ti yɛ n kannin sa nga Nyanmiɛn fiɛli i sran'm be nyrun'n kleli amun-ɔn. Afin n dun mmua buli i akunndan kɛ sɛ n kɔ amun wun lɔ'n, n su kan-man ndɛ fi san Jésus-Krist ɔ nin i waka'n su bɔ be boboli i'n i ndɛ'n cɛ yɛ n ´kan-an. Kɛ n ɔli amun wun lɔ'n, n kwla-man like fi yo, srɛ kun min yɛ mín wun usu min dan kpa. Min ijɔlɛ'n nin Nyanmiɛn ndɛ bɔ n kɛnnin i lɔ'n, ɔ'a yo-man ngwlɛlɛ ndɛ bɔ sɛ sran ti-ɔ ɔ fa su-ɔ, sanngɛ ɔ yoli ndɛ b'ɔ yi Nyanmiɛn Wawɛ'n nin i kwlalɛ'n nglo. N kɛn i sɔ kleli amun nan amu'an fa-man amún wla a gua-man sran'm be ngwlɛlɛ bɔ be si i'n su, sanngɛ kɛ ɔ yo nan amu'an fa gua Nyanmiɛn i fanngan b'ɔ lɛ i su ti. Sanngɛ ngwlɛlɛ ndɛ yɛ e kan kle sran bɔ bé nyin a ti mun-ɔn. Ngwlɛlɛ sɔ'n fin-man e blɛ su, yɛ ɔ fin-man e wlengbi mun bɔ be blɛ liɛ'n ɔ wa wie'n. Nyanmiɛn i ngwlɛlɛ b'ɔ yi-mɛn i nglo b'ɔ fiɛli i sran'm be nyrun'n, b'ɔ dun mmua sie mannin ye kɛ ɔ ba e nyrun nyan ka nan ɔ'a yi mɛn'n, i ndɛ yɛ e kan-an. Mɛn'n nun wlengbi'm be wie fi b'a si-mɛn i, sɛ ɔ ti kɛ be sili i'n, wuun b'a bobo-man e Min'n b'ɔ lɛ nyrun waka'n su. Sanngɛ b'a si-mɛn i, afin ɔ ti klɛwa kɛ: «Like nga sran fi nyinma a wun-mɛn i'n, bɔ bé su a ti-man, bɔ i wun akunndan a ba-man be klun'n, like sɔ'n yɛ Nyanmiɛn yo mɛnnin i klofuɛ mun-ɔn.» E liɛ'n, Nyanmiɛn man i Wawɛ'n yi like sɔ'n nglo kleli ye. Afin kɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n kunndɛ sa'n kwlaa bo'n ti'n, ɔ si Nyanmiɛn bɔbɔ i akunndan'n. Sran si-mɛn i wiengu klun akunndan san i bɔbɔ yɛ ɔ si i-ɔ ?Nɛ́n i-ɔ? I kunngba nin-ɔn, sran fi si-man Nyanmiɛn ninnge mun san Nyanmiɛn Wawɛ'n kunngba cɛ yɛ ɔ si be-ɔ. Afin e liɛ'n, akunndan nga sran'm be bu'n, nɛ́n i wie yɛ Nyanmiɛn man e bu-ɔ, sanngɛ Nyanmiɛn fɛ i Wawɛ'n mannin ye, kɛ e si like kwlaa ng'ɔ mannin ye i klun-ufue'n ti'n. Kɛ e ´kan ninnge sɔ'm be ndɛ'n, nán like nga ngwlɛlɛfuɛ'm be kle ye'n i sɔ ndɛ yɛ e kan-an, sanngɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kle ye'n e fa tu Nyanmiɛn ninnge'm bé bo. Klɔ Sran'n b'ɔ o sa'n, ɔ fa-man Nyanmiɛn Wawɛ ninnge'm bé su, afin be ti i nyrun sinnzin like, ɔ kwla wun-man be wlɛ mlɔnmlɔn, afin san Nyanmiɛn Wawɛ'n yɛ ɔ kle sran yɛ man ɔ wun be wafa'n i wlɛ-ɔ. Sran nga Nyanmiɛn Wawɛ sie i'n, i liɛ'n, ɔ si sa ngbɛsungbɛsu'n kwlaa, sanngɛ sran fi wun-mɛn i bɔbɔ'n i wafa'n i wlɛ. Afin be klɛli i kɛ: «?Wan yɛ ɔ si e Min'n i akunndan nin-ɔn? ?Wan yɛ ɔ kle i like-ɔ?» Sanngɛ e liɛ'n, e nin Krist ye akunndan'n ti kun. Aniaan mun, nán ndɛ nga n kan kle be nga Nyanmiɛn Wawɛ'n sie be'n yɛ n kan kle amun-ɔn, sanngɛ ndɛ nga n kan kle be nga be ti-man Kristfuɛ'n, nin be nga bɔ kɛ be yo Kristfuɛ'n be tɛ yo kɛ ba nɔnman sa'n, i kunngba'n yɛ n kan kle amun-ɔn. M'an man-man amun aliɛ, afin amun nian kwla-man like di ka, yɛ lele ndɛ kɛ e ´se yɛ'n, amun nian kwlɛ-mɛn i di, nyɔnflɛn yɛ an tɛ nɔn-ɔn, afin an tɛ yo kɛ sran bɔ be ti-man Kristfuɛ sa. ?Kɛ amún nyin ci amun wiengu bɔ utre wo amun afiɛn'n, an ti-man kɛ sran bɔ be ti-man Kristfuɛ sa? ?Yɛ nán sa nga klɔ sran yo'n yɛ an yo-ɔ? ?Kɛ amun nun wie se kɛ: «N liɛ'n, Pɔl liɛ yɛlɛ min,» bɔ wie kusu waan: «M liɛ'n, Apolɔs liɛ yɛlɛ min'n,» nán klɔ sran nyoliɛ kpa yɛ an yo-ɔ? ?Wan yɛlɛ Apolɔs? ?Wan yɛlɛ m Pɔl kusu? E ti junman difuɛ bɔ e ndɛ bɔ e kannin'n ti yɛ an lafili Jésus su-ɔ. E Min'n mannin e junman ngunmin-ngunmin, sɛ ɔ ti waka-a, min yɛ n tali-ɔ, Apolɔs kusu yɛ ɔ guali su nzue-ɔ, sanngɛ Nyanmiɛn yɛ man ɔ yoli kpa-a. I sɔ'n ti, sran ng'ɔ ta'n nin sran ng'ɔ gua su nzue'n be lɛ-man dunman, sanngɛ Nyanmiɛn b'ɔ man ɔ yo kpa'n i yɛ ɔ lɛ dunman nin-ɔn. Sran ng'ɔ ta'n nin ng'ɔ gua su nzue'n, be nnyɔn'n be sɛ, kɛ sran kun fa di i junman'n juli'n, Nyanmiɛn ´mɛn i i nuan like. Afin e nin Nyanmiɛn yɛ e di junman nin-ɔn. An ti kɛ Nyanmiɛn i fie sa, yɛ an ti kɛ i sua b'ɔ su kplan sa. Nyanmiɛn klun-ufue'n ti m'an yo kɛ sua kplanfuɛ b'ɔ si sua kplan sa, n wlali sua'n i bo ase, yɛ sran uflɛ su taka su. Sanngɛ man sran ng'ɔ taka su'n, ɔ niɛn i wafa ng'ɔ fa taka su'n i su kpa. Afin sran fi kwla wla-man sua uflɛ bo ase kun san Jésus-Krist bɔ Nyanmiɛn fɛ i wlali sua'n i bo ase laa'n i cɛ. I sɔ'n ti, sua nga be wlɛ i bo ase'n, sɛ sran wie fa sika ɔkwlɛ o, jɛtɛ ufue o, yɛbuɛ kpakpa o, waka o, ijre o, awie ja o, taka sua i bo sɔ'n su'n, like nga sran kun yoli'n be wa wun i. Afin jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun'n, sin'n man ɔ ´fite nglo, yɛ like nga sran kun yoli'n be ´fa sin gua su nian. Sɛ like nga sran kun fa kplannin'n ɔ ka lɛ'n, be ´yo i mo. Sanngɛ sɛ nga sran kun yoli'n ɔ yra'n, wuun i sa a fua ase. I bɔbɔ yɛ ɔ ´nyɛn i ti-ɔ, sanngɛ ɔ ´yo kɛ ɔ fin sin nun yɛ ɔ'a fite sa. ?An si-man kɛ an ti Nyanmiɛn i sua bɔ i nun yɛ i Wawɛ'n tran-an ? Sran ng'ɔ saci Nyanmiɛn i sua'n, ɔ ´saci i sɔfuɛ'n wie, afin Nyanmiɛn i sua'n ti i ngunmin liɛ, amun yɛ an ti sua sɔ nin-ɔn. Nán man sran fi lɛkɛ i wun, sran ng'ɔ bu i wun kɛ ɔ si sa'n, man ɔ yo i wun sinnglinfuɛ nan ɔ'a kaci ngwlɛlɛfuɛ. Afin sran'm be ngwlɛlɛ'n bɔ be waan be si i'n, ɔ ti sinnzin Nyanmiɛn nyrun. Afin be klɛli i kɛ: «Ngwlɛlɛfuɛ'm be bɔbɔ be gblɛ bɔ be kpɛ'n yɛ Nyanmiɛn fa tra be-ɔ.» Yɛ be klɛli i ekun kɛ: «E Min'n si ngwlɛlɛfuɛ'm be akunndan'n. Ɔ si kɛ akunndan sɔ'n ti ngbɛn.» I sɔ'n ti'n, nán man sran fi fa sran wie di tutre, afin sran nin like'm be kwlaa be ti amun liɛ, Pɔl o, Apolɔs o, Sefas o, mɛn nin o, nguan o, wie o, like nga be o lɛ kɛ e ´se yɛ nin o, like nga be wa ba nin o, i kwlaa ti amun liɛ, an ti Krist liɛ, yɛ Krist kusu ti Nyanmiɛn liɛ. I sɔ'n ti, man sran'm be si kɛ e ti Krist i ukafuɛ bɔ e nian like nga Nyanmiɛn fiɛli i sran'm be nyrun'n be su. Kusu sa ng'ɔ ti cinnjin'n, yɛlɛ kɛ sran ng'ɔ nian ninnge su'n, ɔ `yo sran kpa. Sɛ an bu min sɛ o, sɛ jɔlɛ difuɛ'm be bu min sɛ o, n liɛ'n, ɔ ti-man n like fi, nán m bɔbɔ yɛ n di min wun jɔlɛ nin-ɔn. N klun ti-man min sa fi nun, sanngɛ nɛ́n i sɔ'n ti yɛ man mín wun sali-ɔ. E Min'n yɛ ɔ ti n jɔlɛ difuɛ-ɔ. I sɔ'n ti'n, nán an dun mmua di sran fi jɔlɛ nan blɛ nga be kleli ɔ'a ju. Amun minndɛ kɛ e Min bla'n ka. Afin sa ng'ɔ o nvialiɛ nun bɔ be wun-mɛn i'n, i yɛ man be ´wun i kwlaa-a. Yɛ akunndan ng'ɔ o sran klun'n, ɔ ´yi i kwlaa nglo. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, like nga sran kun yoli'n, i ti Nyanmiɛn ´yo i mo. Aniaan mun, kɛ n ´kan ndɛ sɔ'n, m bo min nin Apolɔs e dunman n fa kle amun sa nzɔliɛ, min waan an `nian e liɛ'n su an yo, yɛ ndɛ nga be klɛli'n, an `fa su. Nán an bu i kɛ sran kun ti kpa tra sran kun, bɔ an ´fɛ i di amún nuan-an. ?Wan yɛ ɔ se ɔ kɛ a ti kpa tra ɔ wiengu-ɔ? ?Nguɛ yɛ a lɛ i bɔ nán Nyanmiɛn yɛ ɔ mannin wɔ-ɔ? ?Sɛ i yɛ ɔ mannin wɔ'n, nguɛ ti yɛ a fa di ɔ́ nuan kɛ ɔ bɔbɔ ɔ́ sa ti like sa nin-ɔn? Kɛ e o yɛ'n, like kwlaa nga an kunndɛ'n, amu'an nyɛn i, amu'an nyan amun wun! An su di famiɛn é sin! Sɛ an di famiɛn'n, ɔ yo e fɛ, man e kusu e di wie! Afin m bu i kɛ Nyanmiɛn a yo e bɔ Jésus sunmannin ye'n kɛ e nun-man sran nun sa. Y'a kaci finfinfuɛ sran nin anz'm be nyrun kɛ sran bɔ be su wa kun i sa. Krist ti y'a kaci sinnglinfuɛ, sanngɛ amun liɛ'n, sran wunmuan bɔ amun nin Krist amu'an kaci'n ti'n, an ti ngwlɛlɛfuɛ! E ti fuɛn, sanngɛ amun liɛ'n, an ti kekle! An lɛ nyrun, sanngɛ e liɛ'n, be bu-man e sran! Lele ndɛ awe nin nzue we tɛ kun ye, é wun ti kplɛn, be bo ye, e ti lalasinfuɛ, yɛ e di junman e fɛ kpa nan y'a nyan é nuan nun aliɛ. Be kpɛ e nzowa-a e yi man-man be nga be kpɛ e nzowa sɔ'n, muae yɛ e bo man be-ɔ. Be kle e yalɛ-ɔ ɔ sɔn e nun. Be saci e dunman-an e tɛ-man su. Sran'm be nyrun y'a kaci kɛ wla sa, e ti kɛ bé ja bo fa sa, lele ndɛ be tɛ bu ye sɔ. Nán kɛ amún nyin ase gualɛ ti yɛ n klɛ ndɛ sɔ nin-ɔn, sanngɛ amun bɔ an ti n sran kpa'n, amun afɔtuɛ manlɛ ti-ɔ. Sɛ an lɛ sran akpi blu (10.000) bɔ be kle amun Krist ndɛ'n, sanngɛ amún si'n ti kunngba cɛ, afin jasin fɛ'n bɔ m bo kleli amun'n ti amun nin Krist-Jésus amu'an kaci sran wunmuan, ɔ man n ti amún si. I sɔ'n ti'n, n ´srɛ amun, an `nian like nga n yo'n su, an `yo. I ti yɛ man n sunmannin n sran kpa Timote b'ɔ ti Kristfuɛ kpa'n amun wun lɔ nin-ɔn. I yɛ ɔ wa fa wafa nga n fa fa Krist ndɛ'n su'n kpɛn amun wla ekun-ɔn. N kle ninnge sɔ'n asɔnun kwlaa nun. Amun nun wie mun an wunndun-wunndun amun wun kɛ n su ba-man amun wun lɔ kun sa. Sanngɛ sɛ Nyanmiɛn di su'n, ɔ cɛ kaan m ´ba amun wun lɔ. Nán be nga be wunndun-wunndun bé wun sɔ'n be ndɛ bɔ be kan'n ngunmin yɛ n wa ti-ɔ, sanngɛ m wa wun be yasua bɔ be ti'n! Afin nán ndɛ bɔ sran kan'n yɛ ɔ fa yi Nyanmiɛn sielɛ'n i nglo-ɔ, sanngɛ sa kekle bɔ be yo'n yɛ ɔ fɛ yi i nglo-ɔ. ?An klo kɛ n fa ngble yɛ m bla amun wun lɔ-ɔ annzɛ m bla wɛtɛɛ su b'ɔ kle kɛ n klo amun, onin yɛ an klo-ɔ? Be ti i lika'n kwlaa kɛ amu'an fa bla nin bian kunndɛlɛ'n amu'an cici amún ti lele ɔ man amun nun kun a de i si yi'n. Bla kunndɛlɛ wafa sɔ'n, be bɔ be ti-man Kristfuɛ'n bɔbɔ be yo-man. Yɛ an fa amun asɔnun'n di amún nuan! Sa sɔ'n ɔ'a yo-man amun ya nan amu'an yi sran ng'ɔ yo sa sɔ'n amun nun! N liɛ'n, kannzɛ n nun-man lɔ'n, sanngɛ min akunndan'n wo lɔ. Sɛ ɔ ti kɛ n wo lɔ'n, wuun e Min Jésus dunman nun m buli sran b'ɔ yoli sa sɔ'n i fɔ ɔ'a cɛ. Sɛ an yia e Min Jésus dunman nun'n, n jin amún sin, an `fa sran sɔ'n wlɛ Satan sa nun man ɔ saci i wunnɛn'n nan ɔ'a fite nun e Min'n i cɛn'n nun! Amún nuan dilɛ sɔ'n ti-mɛn i su! ?An si-man kɛ kpaun ayre kaan'n bɔ be fa guɛ i kpaun nzuɛn'n nun'n yɛ man i wunmuan'n wla-a? An `gua kpaun ayre laa'n i ase, nan an yo kpaun uflɛ. Afin an ti kɛ kpaun bɔ b'a gua-man nun kpaun ayre'n sa, yɛ b'a kun Krist b'ɔ ti kɛ e Delɛ-cɛn i bua sa'n. Man e di cɛn sɔ'n, sanngɛ kpaun bɔ ayre laa'n wo nun b'ɔ kle klunwi'n nin sa tɛ yolɛ'n, nán man e fa di. Sanngɛ man e fa kpaun bɔ b'a gua-man nun kpaun ayre'n e fa di, i yɛ ɔ kle kpa yolɛ nin nanwlɛ dilɛ nin-ɔn. N fluwa laa liɛ'n nun'n, n seli amun kɛ nán man amun nin bla nin bian kunndɛfuɛ mun san nun. M'an se-man amun kɛ nán amun nin bla nin bian kunndɛfuɛ bɔ be ti-man Kristfuɛ'n, nin be bɔ be de sran like wue kekle su'n, nin be bɔ bé nyin yi-man like'n, nin amuɛn sɔfuɛ mun yɛ nán amun nin be di nin-ɔn. Sɛ ɔ ti sɔ'n, wuun san amun ´jao mɛn'n nun mlɔnmlɔn. Sanngɛ ndɛ nga n klɛ blɛli amun'n yɛlɛ kɛ sɛ sran kun se i wun kɛ ɔ ti e niaan'n b'ɔ ti bla annzɛ bian kunndɛfuɛ'n, annzɛ ɔ ti sran bɔ i nyin yi-man like'n, annzɛ ɔ tɛ sɔ amuɛn'n, annzɛ ɔ ti nzowa kpɛfuɛ, annzɛ ɔ ti nzanboɛfuɛ, annzɛ ɔ de sran like wue kekle su'n, i sɔfuɛ'n yɛ n seli amun kɛ nán amun nin i san nun nin-ɔn, yɛ nán amun nin i di like bɔbɔ. ?Ɔ yo sɛ yɛ min ndɛ ko tran be bɔ be nin ye ti-man kun'n be ndɛ nun-ɔn? ?Nán be bɔ be nin ye ti kun'n yɛ amun ndɛ tran be ndɛ nun nin-ɔn? Be bɔ be nin ye ti-man kun'n, Nyanmiɛn yɛ ɔ nin be lɛ i-ɔ. An `kan sa tɛ yofuɛ'n i bo amun nun lɛ. ?Kɛ amun nun sran kun nin kun be nyan ndɛ bɔ an yaci Nyanmiɛn mma'm be lɛ an fa ndɛ sɔ'n kɔ be bɔ be ti-man Kristfuɛ'n bé ja su'n, nyannzuɛn kun-man amun? ?An si-man kɛ Nyanmiɛn mma mun yɛ be wa di mɛn'n nun jɔlɛ nin-ɔn? ?Yɛ sɛ amun yɛ amun ´di mɛn'n nun jɔlɛ'n, an kwla kan-man ndɛ kanngan nga mun? ?An si-man kɛ é ja su yɛ be ´fa anz'm be ndɛ mun ba-a? Sɛ ɔ ti sɔ'n, an kwla kan ndɛ kanngan b'ɔ tɔ'n kpɛ blu! ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, kɛ an nyan ndɛ'n, nguɛ ti yɛ an fa kɔ be bɔ be lɛ-man nyrun asɔnunfuɛ'm be nyrun'n bé ja su-ɔ? N kɛn i sɔ ´fa gua amún nyin ase! ?Ngwlɛlɛfuɛ bɔ kun sa nun-man amun nun b'ɔ kwla siesie i niaan Kristfuɛ'm be afiɛn-ɔn? Kristfuɛ kun sɛnmɛn i niaan be bɔ be lafi-man Krist su'm bé ja su! Kɛ amun nun sran kun nin kun be sanman bé wun'n, nanwlɛ, ɔ ti amún nyin ase gualɛ dan! ?Nguɛ ti yɛ sa nga be yo amun'n ɔ sɔn-man amun nun-ɔn? ?Nguɛ ti yɛ an kplin-man su kɛ be di amun lufle nin-ɔn? An kplin-man i sɔ'n su, sanngɛ an yo amun bɔbɔ amun niaan'm be tɛ, yɛ an di be lufle! An si-man kɛ Nyanmiɛn su sie-man sa tɛtɛ yofuɛ'm be mlɔnmlɔn? Nán an laka amun wun, afin bla annzɛ bian kunndɛfuɛ mun, nin amuɛn sɔfuɛ mun, nin yasua bɔ be kunndɛ bla be yi bo annzɛ bla bɔ be kunndɛ bian be wun bo'n, nin yasua bɔ be kunndɛ be wiengu yasua'n, nin awiefuɛ mun, nin sran bɔ be nyin yi-man like'n, nin nzanboɛfuɛ mun, nin nzowa kpɛfuɛ mun, ɔ nin sran bɔ be de sran like wue kekle su'n, i sɔ sran liɛ mun Nyanmiɛn su sie-man be mlɔnmlɔn. Kɛ laa amun nun sran wie'm be ti sɔ-ɔ. Sanngɛ siɛn'n, e Nyanmiɛn a wunnzin amun, ɔ'a fa amun a kaci i liɛ mlɔnmlɔn, yɛ ɔ'a bu amun sran kpa e Min Jésus-Krist dunman nun nin i Wawɛ'n i fanngan nun. N kwla sa'n kwlaa yo, sanngɛ like ngba yo-man mín wun sa ye, n kwla sa'n kwlaa yo, sanngɛ n klo-man kɛ n fa min wun man like fi mlɔnmlɔn. Aliɛ'n ti be klun owie, yɛ be ku'n kusu ti aliɛ'n i di guawlɛ, sanngɛ Nyanmiɛn ɔ wa saci like nnyɔn sɔ mun. Be wunnɛn'n kusu ti-man like bɔ be fa kaci bla kunndɛlɛ nin bian kunndɛlɛ like-ɔ, sanngɛ ɔ ti e Min'n i liɛ, yɛ e Min'n kusu ti be wunnɛn sɔ'n i liɛ. Nyanmiɛn b'ɔ cɛnnin e Min'n i fanngan nun, ɔ man e ´cɛn wie. ?An si-man kɛ an ti Krist i wunnɛn'n i lika'n wie? ?N kwla fa Krist i wunnɛn sɔ'n i bue n fa kaci tekle bla kun liɛ? Ɔ kwla yo-man sɔ mlɔnmlɔn! ?An si-man kɛ sɛ sran kun nin tekle bla kun be san nun'n, wuun b'a kaci sran wunmuan? Afin be klɛli i kɛ: «Be nnyɔn'n be ´kaci sran wunmuan.» I kunngba nin-ɔn, sran b'ɔ nin e Min'n kaci kun'n, be wawɛ'n sɛ. An `wla bla nin bian kunndɛlɛ'n i ase. Sa tɛ kwlaa bɔ sran yo'n, ɔ ti-man bé kplo nun ndɛ, sanngɛ sran ng'ɔ kunndɛ bla annzɛ bian'n, ɔ yo i sɔ sa liɛ'n guɛ i bɔbɔ kplo'n nun. ?An si-man kɛ amun wunnɛn'n ti Nyanmiɛn i Wawɛ'n b'ɔ fa mannin amun b'ɔ wo amun nun'n i sua, ɔ man an di-man amun tiaun? Afin ɔ toli amun gua kpan, i sɔ'n ti, like kwlaa nga amun ´yo'n, an `yo man ɔ bɛ i nyrunnyan. Man e bu sa nga ti yɛ an blɛli n fluwa'n i akunndan. Sɛ yasua nin bla b'a si-man sua mlɔnmlɔn'n ɔ ti kpa, sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan amu'an kunndɛ-man bla i sukusuku'n, man yasua kun ja bla kun, yɛ bla kun ja bian kun. Like nga yasua yo mɛn i yi-ɔ ɔ ti su'n, man ɔ yo mɛn i, man bla'n kusu yo i sɔ mɛn i wun'n. Bla'n sie-mɛn i bɔbɔ wun, i wun'n yɛ ɔ sie i-ɔ, yɛ yasua'n kusu sie-mɛn i bɔbɔ wun, i yi'n yɛ ɔ sie i-ɔ. Sɛ ɔ ti-man kɛ amun nnyɔn'n amún bo a yo kun kɛ amun ´fa blɛ kaan kɛ amun nin Nyanmiɛn amun ´koko yalɛ'n, nán an kpɛ amun wun ainngba. Sɛ blɛ sɔ'n ko sin'n, an `kan bo nun, sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan amun anwlɛn bɔ an kwla tra-man'n ti, Satan a nyan amun. Kɛ n se sɔ'n, nán kɛ ɔ ti mmla bɔ m'an sie-ɔ, sanngɛ atin yɛ m man amun-ɔn. Sɛ sran'm be kwlaa be kwla yo kɛ min sa'n, ɔ yo n fɛ, sanngɛ sɛ sran wie kwla yo o, sɛ wie kusu kwla yo-man o, Nyanmiɛn yɛ ɔ sie i kwlaa sɔ nin-ɔn. N se be nga be nian ja-man bla nin bian'n, ɔ nin angboti mmla'm be kɛ be liɛ'n sɛ be ka kɛ min sa'n, ɔ ti kpa. Sanngɛ sɛ be kwla tra-man be anwlɛn'n, man be ja bla nin bian, afin sɛ be ja kun'n, ɔ ti kpa tra kɛ be konvi tran bla nin bian su'n. Yɛ be nga b'a ja bla nin bian'n, be liɛ'n, nán min yɛ n kan-an, e Min'n yɛ ɔ kannin-ɔn, i waan nán man bla yrɛ i wun'n. Sɛ ɔ yrɛ i'n, man ɔ ka lɛ annzɛ ɔ `sɛ i sin i wun kunngba'n su lɔ. Yɛ nán man yasua kusu yrɛ i yi'n. Be nga'm be liɛ'n, nán e Min'n yɛ ɔ kannin-ɔn, min yɛ n su kan-an: sɛ e niaan kun lɛ bla b'ɔ lafi-man Krist su'n, sɛ bla sɔ'n kplin su kɛ ɔ nin i be ´tran'n, nán man ɔ yrɛ i. Yɛ sɛ bla kun lɛ bian b'ɔ lafi-man Krist su'n, sɛ bian sɔ'n kplin su kɛ ɔ nin i be ´tran'n, nán man ɔ yrɛ i. Afin Nyanmiɛn ɔ sɔ bian b'ɔ lafi-man Krist su'n nun i yi'n ti, yɛ ɔ sɔ bla b'ɔ lafi-man Krist su'n nun i wun'n b'ɔ ti e niaan'n ti. Ɔ man Nyanmiɛn ɔ sɔ be mma'm be nun. Sɛ ɔ ti-man sɔ'n, be mma'm be ´yo kɛ guasu ba sa. Sanngɛ sɛ yasua o, sɛ bla o b'ɔ lafi-man Krist su'n i waan ɔ ´yrɛ i yi annzɛ i wun'n, man ɔ yrɛ i, e niaan Kristfuɛ'n ti-man mianfuɛ i sɔ sa liɛ'n nun. Afin Nyanmiɛn flɛli ye kɛ e di anuansɛ. ? Mmo, sɛ ɔ ti yɛ man ɔ́ wun'n ɔ ´nyɛn i ti o, a wun i wlɛ sɛ? ?Nja, sɛ ɔ ti yɛ man ɔ́ yi'n ɔ ´nyɛn i ti o, a wun i wlɛ sɛ? Sanngɛ sa ng'ɔ ti cinnjin'n yɛlɛ kɛ man sran kun tran kɛ Nyanmiɛn sieli i'n sa. I wafa ng'ɔ ti bɔ Nyanmiɛn fa flɛli i'n, man ɔ tran su. I sɔ ndɛ yɛ n kɛn i asɔnun'n kwlaa nun-ɔn. Sran nga kɛ Nyanmiɛn ´flɛ i b'a wlɛ i klɛn'n, man ɔ tran lɛ sɔ, yɛ sran nga kɛ Nyanmiɛn ´flɛ i b'a wlɛ-mɛn i klɛn'n, mɛn i kusu tran lɛ sɔ. Sɛ be wla klɛn o, sɛ b'a wla-man klɛn o, ɔ ti-man sa cinnjin, sa ng'ɔ ti cinnjin'n yɛlɛ Nyanmiɛn mmla'n i su falɛ'n. Wafa nga sran kun ti bɔ Nyanmiɛn fa flɛli i'n, man ɔ ka su. Kɛ ɔ ´flɛ wɔ bɔ a ti kanga'n, nɛ́n i sɔ'n yo wɔ ya, sanngɛ sɛ a kwla yo man a kaci diewa'n, yo. Sran kun nga kɛ Nyanmiɛn ´flɛ i'n ɔ ti kanga'n, ɔ kaci diewa ba e Min'n sa nun, i kunngba'n kusu sran nga kɛ Nyanmiɛn ´flɛ i'n ɔ ti diewa'n, ɔ kaci Krist i kanga. Nyanmiɛn toli amun gua kpan, i sɔ'n ti'n, nán an fa amun wun man sran nan an kaci i kanga. Aniaan mun, wafa nga sran kun ti bɔ Nyanmiɛn fa flɛli i'n, man ɔ fɛ i sɔ tran Nyanmiɛn sa nun. Bla nga be nian ja-man bian'n, be liɛ'n, e Min'n ɔ'a man-man min bé wun ndɛ, sanngɛ Nyanmiɛn i aunnvuɛ b'ɔ si min b'ɔ man sran'm be kwla fa bé wla gua n su'n ti, n ´kan n liɛ ng'ɔ o n klun'n. Blɛ nga i kekle bɔ ɔ'a yo'n ti, an `nian sa nga m bu i kɛ ɔ ti kpa'n yɛ: wafa nga sran kun ti'n, sɛ ɔ tran sɔ'n, ɔ ti kpa. Sɛ a ja bla'n, nán kunndɛ kɛ a ´yrɛ i, sɛ a nian ja-man bla'n, nán kunndɛ kɛ a ´ja wie. Sanngɛ sɛ a ja bla'n, ɔ'a yo-man sa tɛ, sɛ talua kun ja bian'n, ɔ'a yo-man sa tɛ. Sanngɛ sran sɔ'm be ´wun be nyinsu, i sɔ'n ti'n, n klo kɛ n ´yi amún ti sa sɔ'n nun. Nja mun, an `nian ndɛ nga n ´kan kle amun'n yɛ: e nyrun a ka koko, i sɔ'n ti'n, sran ng'ɔ lɛ bla'n, man ɔ yo kɛ ɔ lɛ-man bla sa. Be nga be su sun'n, man be yo kɛ be sun-man sa, be nga be klun ti jɔwa'n, man be yo kɛ be klun ti-man jɔwa sa, be nga be to like'n, man be yo kɛ be lɛ-man like sa, yɛ be nga be fa mɛn'n nun ninnge'n yo bé wun sa ye'n, nán man bé nyin blo i kunndɛlɛ su ngboko, afin mɛn ng'ɔ o yɛ'n ɔ cɛ-man. N klo-man kɛ an koko sa fi su. Sran ng'ɔ lɛ-man bla'n, e Min'n i ninnge'm be akunndan yɛ ɔ bu-ɔ, yɛ ɔ yo sa nga b'ɔ man e Min'n i klun jɔ i wun'n. Sran ng'ɔ lɛ bla'n, mɛn'n nun ninnge'm be akunndan yɛ ɔ bu-ɔ, yɛ ɔ yo sa nga b'ɔ man i yi'n i klun jɔ i wun'n, ɔ man sa nnyɔn sɔ'n be kɛnndɛn i. I kunngba'n, bla ng'ɔ lɛ-man bian'n, nin talua nga ɔ'a ja-man bian'n, kɛ be ´yo nan be wunnɛn'n nin be wawɛ'n b'a yo Nyanmiɛn liɛ'n, e Min'n i ninnge'm be akunndan yɛ be bu-ɔ, sanngɛ bla ng'ɔ lɛ bian'n, mɛn'n nun ninnge'm be akunndan yɛ ɔ bu-ɔ, yɛ ɔ yo sa nga b'ɔ man i wun'n i klun jɔ i wun'n. Nán amun nganzua sualɛ ti yɛ n kɛn i sɔ-ɔ, sanngɛ amun ye yolɛ ti-ɔ, n kɛn i sɔ amun kpa yolɛ'n ti nan kɛ amun nin e Min'n ´tran'n, like fi a sanngan-man amun akunndan. Sɛ sran wie bu i kɛ sɛ ɔ yaci i wa talua'n lɛ nan i bian aja'n i blɛ'n tra su-ɔ ɔ ti talua'n i nyin ase gualɛ'n, sɛ ɔ bu i kɛ sɛ ɔ fɛ i man bian-an ɔ ti kpa'n, man ɔ fɛ i man. Sɛ ɔ yo sɔ'n, ɔ ti-man tɛ. Sanngɛ sran ng'ɔ trɛ i anwlɛn kɛ i wa talua'n ɔ ka lɛ nan nán man ɔ ja bian'n, bɔ nán kɛ sran yɛ ɔ miɛnnin i kɛ ɔ yo i sɔ'n, sanngɛ i bɔbɔ klun su'n, sɛ ɔ yo sɔ'n, ɔ ti kpa. I sɔ'n ti'n, sran ng'ɔ fɛ i wa talua'n man bian'n, ɔ yo sa kpa, yɛ sran ng'ɔ fɛ-mɛn i liɛ'n man-man bian'n, ɔ yo kpa dan. Kɛ bla kun i wun'n i nyin o su'n, wuun b'a bo i kpaun, sanngɛ kɛ yasua'n ko wu'n, bian kun ng'ɔ klo kɛ ɔ ´jɛ i'n, ɔ kwla jɛ i, sanngɛ man i bian aja sɔ'n yo e Min'n i klun su. Sanngɛ m bu i kɛ, sɛ ɔ ka lɛ'n, ɔ di alaje tra kɛ ɔ ja bian ekun'n. M bu i kɛ ndɛ sɔ'n kusu ti Nyanmiɛn Wawɛ'n i klun su. Nga b'ɔ ti amuɛn nnɛn'n i ndɛ liɛ'n, e si kɛ e kwlaa e si i. Sanngɛ sa silɛ sɔ'n man sran tu i wun, sanngɛ sran klolɛ'n ɔ man sran yo sran. Sɛ sran kun bu i wun kɛ ɔ wun sa wlɛ'n, wuun ɔ su lɛkɛ i wun, ɔ nian bu-mɛn i bue kaan sa. Sanngɛ sran ng'ɔ klo Nyanmiɛn'n, Nyanmiɛn si i sɔfuɛ'n. I sɔ'n ti'n, nga b'ɔ ti amuɛn nnɛn'n i dilɛ i wun ndɛ liɛ'n, e si kɛ amuɛn'n ti-man like nanwlɛ, yɛ kusu e si kɛ Nyanmiɛn ti kunngba cɛ. Kannzɛ be se kɛ asiɛ'n su wa nin nyanmiɛn su lɔ ninnge'm bɔ be sɔ be b'ɔ sie be'n be sɔnnin'n, sanngɛ e liɛ'n, e Si Nyanmiɛn ti kunngba cɛ. I yɛ ɔ yili like'n kwlaa-a, i ti yɛ e o lɛ-ɔ. Yɛ e Min'n ti kunngba, yɛlɛ Jésus-Krist, i yɛ Nyanmiɛn man ɔ yili like'n kwlaa-a, i dunman nun yɛ man e o lɛ-ɔ. Sanngɛ sran ngba si-mɛn i sɔ. Afin amuɛn ndɛ'n tɛ o wie'm be klun, ɔ man kɛ be ´di nnɛn'n, ɔ yo be kɛ amuɛn nnɛn yɛ be su di sa. Kɛ be wun-mɛn i wlɛ kpa'n ti, be klun titi be. Nán aliɛ ti yɛ Nyanmiɛn klun jɔ e wun-ɔn. Sɛ e di like o, sɛ e di-man like o, Nyanmiɛn klun b'ɔ jɔ e wun'n, ɔ kaci-man. Sanngɛ kusu an `nian amún wun kpa, nán man like nga an wun i wlɛ kɛ sɛ an yo-ɔ ɔ ti-man sa fi'n, ɔ saci be bɔ be wun-mɛn i wlɛ kpa'n. ?Afin sɛ sran wie b'ɔ nian wun-mɛn i wlɛ kpa'n ɔ wun kɛ ɔ bɔ a wun i wlɛ'n a o amuɛn sua'n nun a su di like'n, i kusu ko di-man amuɛn nnɛn sɔ'n wie ɔ dunman nun? Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, ɔ́ sa wlɛ wunlɛ sɔ'n man ɔ niaan b'ɔ wun-mɛn i wlɛ bɔ Krist wuli i ti'n ɔ ´mlin! Kɛ an yo amun niaan bɔ be wun-mɛn i wlɛ'n bé tɛ sɔ'n b'ɔ man be akunndan sanngan'n, Krist yɛ an yo i tɛ sɔ nin-ɔn. I sɔ'n ti'n, sɛ nnɛn yɛ n ko di n ko saci min niaan'n, n su di-mɛn i kun le nan m'an saci-man min niaan'n. ?N di-man min tiaun? ?Krist a sunman-man min? ?M'an wun-man e Min Jésus? ?Nán amun yɛ an ti e Min'n i junman bɔ n di'n i nun like nin-ɔn? Sɛ sran wie'm be bu i kɛ nán Krist yɛ ɔ sunmannin min'n, sanngɛ amun liɛ'n, an si sɔ. Kɛ amun nin e Min'n amu'an kaci sran wunmuan'n, i sɔ'n kle weiin kɛ e Min'n yɛ ɔ sunmannin min kɛ n kɛn i ndɛ nin-ɔn. Ndɛ nga n fa tɛ be bɔ be usa n sa'n be su'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. ?Sɛ an sike yé'n, ɔ ti-mɛn i su? ?Sɛ e ja bla bɔ be ti Kristfuɛ'n nan e fa be kɔ kɛ be bɔ Jésus sunmannin be'n be nin e Min'n i niaan mun nin Sefas be liɛ'n sa'n, ɔ ti-mɛn i su? ?Min nin Barnabas e ngunmin cɛ yɛ sɛ e yaci e junman liɛ'n ɔ ti-mɛn i su-ɔ? ?Wan yɛ ɔ o sonja nun b'ɔ tuɛ i bɔbɔ wun kalɛ-ɔ? ?Wan yɛ ɔ di fie b'ɔ di-man su like-ɔ? ?Wan yɛ ɔ ta nnɛn b'ɔ nɔn-mɛn i nɔnnɔn-ɔn? ?Sran'm be nzuɛn'n su yɛ n nian n kɛn i sɔ-ɔ? ?Ɔ nun-man mmla'n nun sɔ wie? Afin Moiz klɛli i mmla'n nun kɛ: «Nannin ng'ɔ bo ble'n, nán be cici i nuan'n su.» ?Nannin'm be akunndan yɛ Nyanmiɛn buli annzɛ e bɔbɔ e ti yɛ ɔ kɛnnin i sɔ-ɔ? E ti yɛ ɔ kɛnnin i sɔ-ɔ. Sran ng'ɔ di fie'n i wla o su kɛ ɔ ´nyan nun like, yɛ sran ng'ɔ bo awie'n, i wla o su kɛ ɔ ´nyan wie. ?I sɔ'n ti'n, sɛ e kle amun Nyanmiɛn ninnge mun nan sɛ e se amun kɛ an man ye amun ninnge'm be wie'n, y'a bo aosuan? ?Sɛ sran wie'm be kwla se amun kɛ an man be like'n, nán e liɛ sin-ɔn? Sanngɛ e liɛ'n, kannzɛ e kwla yo i sɔ bɔbɔ'n, y'a yo-mɛn i sɔ. I kwlaa sɔn e nun yɛlɛ kɛ e klo-man kɛ e bo Krist i jasin fɛ'n i kokowa. ?An si-man kɛ be nga be di junman Nyanmiɛn i sua'n nun'n i nun ninnge'n yɛ be fa ta bé wun-ɔn, yɛ amun si-man kɛ be nga be jran Nyanmiɛn nyrun'n be nyan be ninnge liɛ'n nga be fa man Nyanmiɛn'n i nun ? Kusu kɛ e Min'n sieli i sɔ-ɔ, i waan be nga be kan jasin fɛ'n be nyan be ninnge liɛ'n jasin fɛ'n i kanlɛ'n nun. Sanngɛ like nga sɛ min waan n ´yo-ɔ n kwla yo'n, m'an yo-man i kwlaa wie fi. Kusu nán kɛ min waan be yo i sɔ man mín ti yɛ n klɛ fluwa nga-a. Sɛ n wu'n, ɔ yo n fɛ tra kɛ sran wie yo man ndɛ nga n kannin'n ´yo ato'n. Jasin fɛ'n i kanlɛ'n ti-man like bɔ n fa manman min wun-ɔn, afin be sieli n kɛ n kan, ɔ man sɛ n kan-man'n, min wun jɔ-man min. Sɛ m bɔbɔ min yɛ n ko kunndɛli junman sɔ'n kɛ n ´di'n, wuun be ´tua n kalɛ, sanngɛ kɛ nán m bɔbɔ yɛ n kunndɛli kɛ n ´di'n, ɔ ti kɛ junman bɔ b'a srɛ n kɛ n di'n sa. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, nguɛ yɛ n ´nyɛn i nun-ɔn? Kɛ n ´kan jasin fɛ'n bɔ n de-man like fi'n, bɔ n yo-man like nga bɔ sɛ jasin fɛ kanfuɛ waan ɔ ´yo-ɔ ɔ kwla yo'n, i yɛ ɔ ti min akatua nin-ɔn. Kannzɛ sran fi sie-man min'n, sanngɛ kɛ n ko yo nan m'an nyan sran kpanngban'n ti, m'an kaci min wun kanga. Kɛ n ko yo nan m'an nyan Zuif mun'n, sɛ n ju be nun'n, n yo min wun kɛ be sa. Kannzɛ m bɔbɔ m di-man Moiz mmla su'n, kɛ n ko yo nan m'an nyan be bɔ be di su'n, sɛ n ju be nun'n, n yo min wun kɛ be sa. Kɛ n ko yo nan m'an nyan be bɔ be di-man Moiz mmla'n su'n, sɛ n ju be nun'n, n yo min wun kɛ be sa. Kannzɛ n yo sɔ'n, nán kɛ n di-man Nyanmiɛn mmla'n su mlɔnmlɔn ti-ɔ, n di Krist liɛ'n su. Kɛ n ko yo nan m'an nyan be nga be nian wun-man Nyanmiɛn ndɛ'n i wlɛ kpa'n, n yo min wun kɛ be sa. Sran wafa'n kwlaa bɔ n to be'n, kɛ n ko yo nan m'an de be'n, n yo min wun kɛ be sa, yɛ n yo like kwlaa nga n kwlɛ i yo'n. N yo i kwlaa sɔ'n jasin fɛ'n ti nan like kwlaa nga be nyɛn i jasin fɛ'n ti'n, n liɛ a tran nun wie. ?An si-man kɛ be nga be wanndi si akplowa'n be kwlaa be wanndi sanngɛ be nun kun yɛ ɔ nyɛn i-ɔ? Amun kusu, kɛ ɔ ´yo nan amu'an nyɛn i'n, an `wanndi sɔ. Be kwlaa nga be si ngowa kanlɛ'n i akplowa'n, sɛ wanndilɛ o, sɛ ngondin tulɛ o, be kwlaa sɔ'n sɛ be klo kɛ be ´nyɛn i'n, be nian bé wun su kpa like'n kwlaa nun. Be yo i sɔ kunndɛ be dunman, sanngɛ dunman sɔ'n cɛ-man. Sanngɛ e liɛ'n, e yo i sɔ e kunndɛ dunman b'ɔ wie-man'n. I sɔ'n ti'n, n liɛ'n, n wanndi sanngɛ n wanndi-man ngbɛn, yɛ n to acɔliɛ-ɔ ɔ to fuan-man. Kɛ n ko yo nan b'a se-man m bɔ n kannin ndɛ kleli sran mun'n kɛ n nun-man be nun wie'n, i ti n nian min wun su kpa, yɛ n tra min anwlɛn lele ɔ si min wun. Aniaan mun, n klo kɛ an si kɛ e nannan'm be kwlaa be trannin nyanmiɛn ble'n i bo, yɛ be kwlaa be kpɛli jenvie'n bé ja nun. Kɛ be wluli jenvie nin nyanmiɛn ble nun'n, ɔ ti kɛ be batɛm yolɛ sa, ɔ man be nin Moiz be kacili sran wunmuan. Aliɛ kunngba b'ɔ fin Nyanmiɛn sa nun'n, yɛ be kwlaa be dili-ɔ, yɛ nzue kunngba b'ɔ fin Nyanmiɛn sa nun'n yɛ be kwlaa be nɔnnin-ɔn, afin be kwlaa be nɔnnin nzue b'ɔ fin yɛbuɛ b'ɔ su be su'n i nun, yɛbuɛ sɔ'n yɛlɛ Krist. Sanngɛ Nyanmiɛn klun a jɔ-man be kpanngban lika bé wun, ɔ man be fuɛn'n kali blo. Sa sɔ'n b'ɔ tɔli bé su'n, ɔ ti sa b'ɔ fa kle e kɛ nán man é nyin tran sa tɛtɛ'm bé su kɛ be liɛ'n sa. Nán an yo amuɛn sɔfuɛ kɛ be klɛli i kɛ be nun wie'm be yoli'n sa, be klɛli i kɛ: «Nvle'n i nunfuɛ'm be trannin ase be di like, be nɔnnin nzan, i sin be jao kannin ngowa.» Nán man e kunndɛ bla kɛ be nun wie'm be yoli b'ɔ man be nun akpi-akpi ablaɔn-nin-nsan (23.000) be wuli le kunngba'n sa. Nán man e kunndɛ e Min'n i nuan kɛ be nun wie'm be kunndɛli b'ɔ man wuo'm be kunnin be'n sa. Nán an ijɔ amun konviabo kɛ be nun wie'm be ijɔli b'ɔ man wie'n tɔli be nun nunnunnin be'n sa. Sa sɔ'n bɔ be tɔli bé su'n, be kle sa b'ɔ wa ba'n, yɛ be klɛli be kɛ be ´fa tu e bɔ y'a ju mɛn'n i bue nuan'n e fɔ. I sɔ'n ti'n, sran ng'ɔ bu kɛ ɔ'a jran kpa'n, man ɔ niɛn i wun kpa nan ɔ'a tɔ-man! Sa ng'ɔ tɔ amun su'n, nán amun ngunmin yɛ i kwlaa sɔ'n tɔ amun su-ɔ. E kwla fa é wla'n kwlaa guɛ i Nyanmiɛn su, afin ɔ kplin-man su kɛ sa ng'ɔ sɔn-man amun nun'n ɔ tɔ amun su. I sɔ'n ti'n, sɛ sa tɔ amun su'n, ɔ ´yo man ɔ sɔn amun nun yɛlɛ kɛ ɔ ´yo sa nga b'ɔ man an ´kwla fite nun'n. I sɔ'n ti'n, n sran kpa mun, an `wla amuɛn sɔlɛ'n i ase. Ndɛ nga n kan'n, n kan kle amun bɔ an ti ngwlɛlɛfuɛ'n, i sɔ'n ti amun bɔbɔ an `bu be nian. ?Kɛ e ´nɔn kɔminiɔn nzan'n bɔ e la Nyanmiɛn ase'n, Krist mmoja'n ti-man e kwlaa e liɛ? ?Kɛ e ´bubu kɔminiɔn kpaun'n nun bɔ e ´di'n, Krist wunnɛn'n ti-man e kwlaa e liɛ ? Kannzɛ e sɔnnin'n, kpaun kunngba sɔ'n ti y'a kaci sran wunmuan, afin kpaun kunngba sɔ'n yɛ e ngba e yia su e di-ɔ. Amun nian Izraɛlfuɛ mun kɛ be nzuɛn'n ti-ɔ. ?Be bɔ be di nnɛn bɔ be fa sɔ Nyanmiɛn'n, Nyanmiɛn sɔlɛ sɔ'n ti-man be kwlaa be liɛ ? ?I sɔ'n ti'n, kɛ n kɛn i sɔ'n, n waan nnɛn bɔ be fa sɔ amuɛn'n ti like dan? ?Annzɛ n waan amuɛn'n bɔbɔ ti like dan? Be ti-man like fi. Nanwlɛ, nnɛn nga be fa sɔ amuɛn'n, mmusu mun yɛ be fa sɔ be-ɔ, nán Nyanmiɛn yɛ be fa sɔ i-ɔ. I sɔ'n ti'n, n klo-man kɛ amun nin mmusu mun di. An kwla nɔn-man e Min'n i klowa'n nun nan amun kunngba'n amu'an nɔn mmusu'm be liɛ'n nun. Yɛ amun nin e Min'n kwla wla-man asa nan amun kunngba'n amun nin mmusu mun amu'an wla asa. ?E ´kan e Min'n i ya? ?E lɛ wunmiɛn trɛ i ? E kwla sa'n kwlaa yo, sanngɛ like ngba yo-man e wun sa ye, e kwla sa'n kwlaa yo, sanngɛ nɛ́n i ngba yɛ man sran yo sran-an. Nán man sran fi bu i bɔbɔ wun akunndan, sanngɛ man ɔ bu i wiengu akunndan. Like kwlaa nga be yo i atɛ gua bo lɔ'n, an `di, nán an usa nun nan amun klun a titi-man amun, afin e Min'n liɛ yɛlɛ asiɛ'n nin i su ninnge'n kwlaa. Sɛ sran b'ɔ ti-man Kristfuɛ'n flɛ amun kɛ an ko di like'n, sɛ an kɔ'n, like kwlaa ng'ɔ fa jin amún bo'n, an `di nán an usa nun nan amun klun a titi-man amun. Sanngɛ sɛ sran wie se amun kɛ: «Be fa nnɛn sɔ'n sɔli amuɛn'n,» selɛ bɔ sran sɔ'n seli amun kɛ be fa sɔli amuɛn'n, nin i klun b'ɔ wa titi i'n ti nán an di. Ndɛ nga n ´kɛn i yɛ'n, nán kɛ amun bɔbɔ amun klun titilɛ ti-ɔ, sran sɔ'n liɛ ti-ɔ. Sran wie ´usa kɛ: «?Nguɛ ti yɛ n like liɛ nga n kwlɛ i yo'n, sran wie'm be klun titilɛ'n ti n kwla yo-mɛn i kun-ɔn?» ?Sɛ like nga n di bɔ n si kɛ ɔ fin Nyanmiɛn'n, bɔ i ti n lɛ i ase'n, nguɛ ti yɛ be saci n dunman-an? I sɔ'n ti'n, sɛ amun ´di like o, sɛ amun ´nɔn nzue annzɛ nzan o, sɛ amun ´yo like wie o, an `yo i kwlaa sɔ'n i nuan su man Nyanmiɛn nyan nyrun. Nán an saci Grɛk mun nin Zuif mun, nin Nyanmiɛn i Asɔnun'n. An `nian like nga n yo'n su. Like kwlaa nga n yo'n, n waan n ´yo nan ɔ jɔ sran'n be kwlaa be klun, m bu-man m bɔbɔ min wun akunndan, sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan be kpanngban lika b'a nyan bé ti'n i akunndan yɛ m bu-ɔ. Kɛ n nian like nga Krist yo'n su n yo'n, amun kusu an `nian nga n yo'n su, an yo. Amun mo, yɛlɛ kɛ amún wla o n su titi yɛ ndɛ nga be fa mannin min bɔ n kusu n fa mannin amun'n, an fa su kpa. Sanngɛ kusu n klo kɛ an wun i wlɛ kpa kɛ Krist yɛ ɔ sie yasua-a, yasua kusu yɛ ɔ sie bla-a, yɛ Nyanmiɛn kusu sie Krist. Yasua kwlaa nga kɛ ɔ ´koko yalɛ kle Nyanmiɛn annzɛ ɔ ´ijɔ Nyanmiɛn nuan asɔnun nun'n ɔ kɛtɛ i ti'n, ɔ gua Krist b'ɔ sie i'n i nyin ase. Sanngɛ kusu bla kwlaa nga kɛ ɔ ´koko yalɛ kle Nyanmiɛn annzɛ ɔ ´ijɔ Nyanmiɛn nuan asɔnun nun'n ɔ kɛtɛ-mɛn i ti'n, ɔ gua yasua b'ɔ sie i'n i nyin ase. Sɛ ɔ yo i sɔ'n, ɔ ti kɛ ɔ'a yi i ti'n kplekekpleke sa. Ɔ man sɛ bla kun kɛtɛ-mɛn i ti'n, man ɔ kpɛkpɛ i ti'n su. Sanngɛ sɛ be kpɛkpɛ bla'n i ti'n annzɛ be yi i kplekekpleke-ɔ ɔ ti nyannzuɛn'n, man ɔ kɛtɛ i ti. Sanngɛ yasua b'ɔ man be wun wafa nga Nyanmiɛn ti'n nin i nyrunnyan'n, sɛ ɔ kɛtɛ i ti'n, ɔ ti-mɛn i su. Yɛ bla kusu ba yasua i nyrunnyan, afin nán bla yɛ Nyanmiɛn fa yili yasua-a, sanngɛ yasua yɛ ɔ fa yili bla-a. Nán bla ti yɛ ɔ yili yasua-a, sanngɛ yasua ti yɛ ɔ yili bla-a. I sɔ'n ti'n, man bla fa like b'ɔ kle kɛ yasua sie i'n kɛtɛ i ti anz'm be ti. Kannzɛ ɔ ti sɔ bɔbɔ'n, e bɔ e nin Krist y'a kaci sran wunmuan'n, yasua di-mɛn i tiaun, yɛ bla kusu di-mɛn i tiaun. Afin Nyanmiɛn fa yasua yili bla, bla kusu yɛ ɔ wu yasua-a, sanngɛ i kwlaa fin Nyanmiɛn. ?Amun bɔbɔ an `bu be nian, sɛ bla kun ´koko yalɛ kle Nyanmiɛn asɔnun'n nun bɔ ɔ'a kɛtɛ-mɛn i ti'n, ɔ ti i nuan su? ?Sran'm be nyrun, sɛ yasua kun sie i ti ndrɛ'n tɛnndɛn'n, ɔ ti-man nyannzuɛn? ?Sanngɛ sɛ bla kun sie i ti ndrɛ'n tɛnndɛn'n, ɔ bɛ-mɛn i nyrunnyan? Afin bla ti ndrɛ tɛnndɛn'n be fa mɛnnin i kɛ ɔ fa kɛtɛ i ti. Ndɛ nga n ´kɛn i yɛ'n, sɛ sran nga i waan ɔ ´si i akplowa'n, man ɔ si kɛ e nin Nyanmiɛn i asɔnunfuɛ mun e lɛ-mɛn i wafa uflɛ bɔ e ´yo-ɔ. N yi-man amun ayɛ ndɛ nga n wa kan kle amun yɛ'n su, afin kɛ an yia'n, sa nga an yo i siɛn'n, ɔ ti-man kpa, afin n tili i kɛ kɛ an yia asɔnun nun'n, an bubu amun wun nun, yɛ m bu i kɛ ɔ ´yo sɔ, afin san amún wun nun bubulɛ sɔ'n nun yɛ e ´wun sran nga be ti kpa sakpa nin-ɔn. I sɔ'n ti'n, kɛ an yia'n, nán e Min'n i aliɛ liɛ'n su yɛ an yia-a, afin kɛ amun ´di'n, an kpli di, awe kun wie, wuun wie kusu a bo. ?An lɛ-man awlo bɔ an di like lɔ-ɔ? ?Annzɛ Nyanmiɛn i asɔnun'n i finfin yɛ amun yo-ɔ? ?Amun ´gua yalɛfuɛ'm bé nyin ase? ?Nguɛ ndɛ yɛ n `kan kle amun-ɔn? ?N `yi amun ayɛ? Sa sɔ'n liɛ'n, n su yi-man amun ayɛ nun. Afin sa nga e Min'n fa kleli min'n yɛ kusu n fa kle amun-ɔn. Nnɔsua kunngba nga be fa e Min Jésus mannin sran mun'n, ɔ fali kpaun, kɛ ɔ lali Nyanmiɛn ase'n, ɔ bubuli nun, ɔ seli kɛ: «Kpaun ng'ɔ o yɛ'n ti min wunnɛn, ɔ ti amun liɛ. An `yo i kɛ nga n yo i yɛ'n sa, man amún wla kpɛn n su.» Kɛ be wieli like di'n, ɔ fali klowa'n, yɛ ɔ seli kɛ: «Like ng'ɔ o klowa nga nun'n ɔ ti min mmoja b'ɔ ti aenguɛ uflɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin amun tra i nzɔliɛ. Cɛn kwlaa nga amun ´nɔn nun'n, an `yo i kɛ nga n yo i yɛ'n sa, man amún wla kpɛn n su.» Ɔ man cɛn kwlaa nga amun ´di kpaun nga bɔ amun ´nɔn klowa nga nun'n, an `bo e Min'n i wie ndɛ'n su lele man ɔ fa ju i balɛ. I sɔ'n ti'n, sran kwlaa ng'ɔ yo sa b'ɔ ti-mɛn i nuan su'n, b'ɔ di kpaun nga ɔ nɔn e Min'n i klowa'n nun'n, ɔ saci e Min'n i wunnɛn'n nin i mmoja'n. Ɔ man sran kwlaa nga i waan ɔ ´di kpaun nga ɔ ´nɔn klowa nga nun'n, man ɔ dun mmua niɛn i bɔbɔ wun kpa, afin sran nga kɛ ɔ ´di ɔ ´nɔn'n ɔ bu-man e Min'n i wunnɛn'n like fi'n, ɔ kpɛ saɛ mɛn i bɔbɔ wun. I sɔ'n ti yɛ man tukpacɛfuɛ mun nin cɛcɛwafuɛ'm be sɔnnin amun nun bɔ amun nun lɔuun b'a wu nin-ɔn. Sɛ e bɔbɔ e nian é wun'n, e Min'n su wun-man fɔ é wun. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a bu-man e nin mɛn'n nunfuɛ mun e fɔ kunngba'n, sɛ ɔ wun fɔ é wun'n, ɔ tu e fɔ. I sɔ'n ti'n, n niaan mun, cɛn nga an yia kɛ amun ´di like'n, an `minndɛ amun wiengu. Kɛ ɔ ´yo nan amu'an kpɛ-man saɛ a man-man amun wun anyia sɔ nun'n, man sran nga awe kun i'n ɔ dun mmua di like i awlo lɔ. Sa nga be ka'n be liɛ'n, sɛ n ju lɔ-ɔ, n ko kan. Aniaan mun, n klo kɛ an wun Nyanmiɛn Wawɛ'n i ninnge b'ɔ fa man sran mun kɛ be yo'n i wlɛ. An si kɛ i nun bɔ an tɛ sɔ amuɛn'n, an su amuɛn bɔ be ijɔ-man'n bé su. I sɔ'n ti'n, n ´kan kle amun kɛ sɛ sran kun ijɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n fanngan nun'n, ɔ kwla fa-man Nyanmiɛn wua-man Jésus. Kusu sɛ sran kun ijɔ-man Nyanmiɛn Wawɛ'n i fanngan nun'n, ɔ kwla se-man kɛ Jésus ti i Min. Nyanmiɛn i ninnge b'ɔ fa man sran mun kɛ be `yo'n be ti fanunfanun, sanngɛ i Wawɛ'n ti kunngba, junman'n ti fanunfanun, sanngɛ e Min'n ti kunngba, i dilɛ'n ti fanunfanun, sanngɛ Nyanmiɛn kunngba'n yɛ man be yo i kwlaa sɔ nin-ɔn. Nyanmiɛn Wawɛ'n fɛ i ninnge mun man sran mun kɛ sran kun fɛ i liɛ ukɛ i wiengu mun. Afin Nyanmiɛn Wawɛ'n man sran'n wie ngwlɛlɛ ɔ fa si ijɔ, yɛ i Wawɛ kunngba'n man sran'n wie kusu wun sa wlɛ ɔ kan kle sran wie mun. Wawɛ kunngba'n man sran'n wie kusu anwlɛn ɔ fa lafi Nyanmiɛn su, yɛ i Wawɛ kunngba'n yɛ man sran'n wie kusu yo tukpacɛfuɛ'm be juejue-ɔ. Ɔ man wie yo sa kekleekle, ɔ man wie ijɔ Nyanmiɛn nuan, ɔ man wie si like nga be ti Nyanmiɛn liɛ'n nin nga be ti-mɛn i liɛ'n be ngbaciɛ, ɔ man wie kan aniɛn wafa-wafa, yɛ ɔ man wie kaci aniɛn b'ɔ ti-man'n. Wawɛ kunngba'n yɛ ɔ fa like sɔ mun man be kwlaa kɛ i klun klo'n sa yɛ man be yo-ɔ. Sran ti wunmuan kun, sanngɛ i wun ninnge'm be sɔnnin. I wun ninnge'm be sɔnnin sɔ, sanngɛ i kwlaa sɔ'n yɛ be flɛ i sran nin-ɔn. Kɛ Krist kusu ti sɔ-ɔ. Afin Nyanmiɛn fɛ i Wawɛ'n yoli e batɛm, sɛ Zuif o, Grɛk o, kanga o, diewa o, ɔ man e kwlaa y'a kaci sran wunmuan, yɛ i Wawɛ'n ti e kwlaa e liɛ. Nanwlɛ, sran i wun ninnge'n ti-man kunngba, ɔ sɔnnin. ?Sɛ bé ja se kɛ: «Kɛ bɔ n ti-man bé sa'n ti n ti-man be wunnɛn'n wie'n,» sɔ'n bɔ se'n ti nán be wunnɛn'n wie-ɔ? ?Sɛ bé su se kɛ: «Kɛ bɔ n ti-man be nyinma'n ti n ti-man be wunnɛn'n wie'n,» sɔ'n b'ɔ se'n ti nán be wunnɛn'n wie-ɔ? ?Sɛ be wunnɛn wunmuan'n ti be nyinma'n, be ´yo sɛ yɛ be ´ti sa-a? ?Sɛ be wunnɛn wunmuan'n ti be sa'n, be ´yo sɛ yɛ be ´ti nvan-an? Ɔ ti-man sɔ, sanngɛ Nyanmiɛn siesieli sran i wun ninnge mun kɛ i klun klo'n sa. ?Sɛ be wunnɛn wunmuan'n ti tunndrunndun kunngba'n, be kwla flɛ i sran? Ɔ ti-man sɔ, sanngɛ bé wun ninnge'n b'ɔ sɔnnin'n yɛ man be flɛ sran i sran nin-ɔn. Be nyinma kwla se-man bé sa kɛ: «N kunndɛ-man ɔ wa!» Yɛ bé ti kwla se-man bé ja kɛ: «N kunndɛ-man ɔ wa!» Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn, afin e lika nga e bu i kɛ ɔ yo-man like fi'n, ɔ yo like. Yɛ é wun ninnge bɔ e bu-man kɛ be ti e wunnɛn'n wie'n, be yɛ be lo ye-ɔ, yɛ e lika nga be wun i-ɔ ɔ ti-man klanman'n, ɔ lo e, yɛ e kata su, sanngɛ e lika ng'ɔ ti klanman'n, e yo-mɛn i sɔ. Kɛ Nyanmiɛn yili sran'n, i wunnɛn'n lɛ-mɛn i bue nuan, ɔ man i lika nga be bu-mɛn i like fi'n, i yɛ ɔ lo Nyanmiɛn kpa-a. Ɔ yoli i sɔ nan be wunnɛn b'ɔ ti wunmuan kun'n ɔ'a kpaci-mɛn i wun bue, sanngɛ i lika'n kwlaa be uka bé wun. Sɛ e lika kun yo e ya'n, kpɛkuun e wunnɛn'n kwlaa yo e ya, yɛ sɛ be kannvun e lika kun'n, ɔ yo e fɛ kpa. Amun kwlaa an ti Krist i wunnɛn, sran kun ti i lika'n kun. Kɛ Nyanmiɛn sieli sran'm be sɔ asɔnun'n nun-ɔn. Be nun klikli'n yɛlɛ be b'ɔ sunman be'n, i nnyɔn su'n yɛlɛ be nga be ijɔ i nuan'n, i nsan su'n yɛlɛ be nga be kle ninnge'n. Bé sin liɛ'n yɛlɛ be nga be yo sa kekleekle'n, nin be nga be yo tukpacɛfuɛ'm be juejue'n, nin be nga be yo sran ye'n, nin be nga be di kpɛn'n, ɔ nin be nga be kan aniɛn wafa-wafa'n. ?Be ngba yɛ ɔ sunman be-ɔ? ?Be ngba be ijɔ i nuan? ?Be ngba yɛ be kle ninnge-ɔ? ?Be ngba be yo sa kekleekle? ?Be ngba yɛ be yo sran juejue-ɔ? ?Be ngba be kan aniɛn wie mun? ?Be ngba be si aniɛn bɔ be ti-man'n i kaci? Man amún nyin blo Nyanmiɛn ninnge b'ɔ fa man sran mun kɛ be yo'n be nun kpakpafuɛ'm be su dan kpa. Kusu n wa kle amun like nga sɛ an yo-ɔ ɔ ti kpa trɛ i ngba'n. Kannzɛ man n kan aniɛn wafa-wafa nin anz'm be liɛ'n bɔbɔ'n, sɛ n klo-man sran'n, wuun n ti kɛ aaba b'ɔ tɛ gleinglein'n sa, nin aaba ndɛ b'ɔ tɛ gblaungblaun'n sa. Man n yo Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ, man n si sa nga Nyanmiɛn fiɛli i sran'm be nyrun'n i ngba, yɛ man n wun sa'n kwlaa wlɛ, yɛ sɛ n lafi Nyanmiɛn su kpa bɔbɔ b'ɔ man n kwla se oka'm be kɛ be tu bé bo wɔ'n, sanngɛ sɛ n klo-man sran'n, wuun m'an yo-man like fi. Man n fa ń sa nun ninnge'n kwlaa n fa ta yalɛfuɛ mun, yɛ man n fa m bɔbɔ nannan su nan n nyan su dunman, sɛ n klo-man sran'n, ɔ yo-man sa fi ye man-man min. Sran b'ɔ klo sran'n, ɔ trɛ i anwlɛn sran wun, sran b'ɔ klo sran'n, ɔ yo aklunye, yɛ i nyin blo-man sran like su, sran b'ɔ klo sran'n, ɔ di-man tutre, ɔ tu-mɛn i wun, i nzuɛn ti kpa, ɔ bu-mɛn i bɔbɔ wun akunndan, ɔ fa-man ya finfin, ɔ fa-man sa sie-mɛn i klun, sa tɛ'n yo-mɛn i fɛ, nanwlɛ dilɛ'n yɛ ɔ yo i fɛ-ɔ. Sran b'ɔ klo sran'n, sa'n kwlaa sɔn i nun, sa'n kwlaa nun ɔ lafi Nyanmiɛn su, i wla'n wo i su, ɔ trɛ i anwlɛn sa'n kwlaa nun, yɛ ɔ si-man afɛ. Sran b'ɔ klo sran'n, ɔ klo i guɛ i ti nin i bo. Sanngɛ Nyanmiɛn nuan ijɔlɛ o, aniɛn wie'm be kanlɛ o, sa wlɛ wunlɛ o, be ´wie, afin nán sa ngba yɛ e wun i wlɛ-ɔ, Nyanmiɛn nuan ndɛ'n i bue kaan sa yɛ e kan-an, afin e si-mɛn i ngba. Sanngɛ kɛ be ko nyan like ng'ɔ ti klonglo'n, be ´gua buebuefuɛ'n blo. Kɛ n ti bakan'n, n ijɔ bakan ijɔlɛ, m bu bakan akunndan, yɛ n kan bakan ndɛ, sanngɛ kɛ mín nyin tili'n, n yacili bakan nyoliɛ'n. Blɛ nga e o nun yɛ'n, e wun sa'm be kɛ e nyrun bɔ e niɛn kpongbo nglannglan nun'n sa, sanngɛ kɛ cɛn sɔ'n ko ju'n, e ´wun be wlɛ weiin. Blɛ nga e o nun yɛ'n, n wun-man sa ngba wlɛ, sanngɛ kɛ cɛn sɔ'n ko ju'n, n ´wun i ngba wlɛ kpa kɛ Nyanmiɛn kusu si min kpa'n sa. Siɛn'n, like nsan nga be ka lɛ'm be yɛ: Nyanmiɛn su lafilɛ, é wla bɔ e fa guɛ i Nyanmiɛn su'n, nin klolɛ bɔ e fa klo Nyanmiɛn nin sran'n, sanngɛ be nun dan'n yɛlɛ Nyanmiɛn nin sran be klolɛ. Man sran klolɛ'n yo cinnjin amún sa nun. Man amún nyin blo Nyanmiɛn Wawɛ'n i ninnge b'ɔ fa man sran mun kɛ be yo'n be su dan kpa, sanngɛ man Nyanmiɛn nuan ijɔlɛ'n lo amun trɛ i ngba. Afin sran ng'ɔ ijɔ aniɛn wie'n ɔ kan kle-man sran, Nyanmiɛn yɛ ɔ kan kle i-ɔ yɛlɛ kɛ sran ti-man. Yɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n yɛ man ɔ kan sa nga sran'm be wun-mɛn i wlɛ'n i ndɛ-ɔ. Sanngɛ sran ng'ɔ ijɔ Nyanmiɛn nuan'n, ɔ kan ndɛ kle sran mun, ɔ man be yo sran, ɔ man be afɔtuɛ, yɛ ɔ gua be anwlɛn su nzue. Sran ng'ɔ ijɔ aniɛn wie'n, ɔ man i bɔbɔ yo sran, sran ng'ɔ ijɔ Nyanmiɛn nuan'n, ɔ man asɔnun'n yo kpa. N liɛ'n, sɛ amun kwlaa an ijɔ aniɛn wie mun, ɔ yo n fɛ, sanngɛ ng'ɔ ´yo n fɛ kpa'n yɛlɛ kɛ an ijɔ Nyanmiɛn nuan. Sɛ sran ng'ɔ ijɔ aniɛn wie mun b'ɔ kaci-man ndɛ sɔ'n i ti asɔnunfuɛ'm be ti-man nan b'a yo kpa'n, sran ng'ɔ ijɔ Nyanmiɛn nuan'n ti dan trɛ i sɔ sran'n. ?Aniaan mun, an `nian, sɛ m ba amun wun lɔ bɔ n kan aniɛn wie'n, sɛ n kan-man ndɛ wie bɔ Nyanmiɛn kan kleli min'n n kle-man amun'n, sɛ n kan ndɛ bɔ an nyan-man ngwlɛlɛ nun'n, sɛ n ijɔ-man Nyanmiɛn nuan n kle-man amun'n, yɛ sɛ n kle-man amun like fi'n, nguɛ ye yɛ ɔ yo-ɔ? ?An nian, ninnge bɔ be bo be'n, sɛ kete o, sɛ aluku o, sɛ be bo b'ɔ fite-man kpa'n, ɔ ´yo sɛ yɛ be ´wun jue bɔ be fa to'n i wlɛ-ɔ? ?Sɛ ɔ ti alɛ su'n, bɔ klɛnsin'n tɛ sukusuku'n, ɔ ´yo sɛ yɛ yasua'm be ´ti bɔ be ´tanndan bé wun-ɔn? ?I kunngba nin-ɔn, amun kusu, sɛ an kan ndɛ b'ɔ ti sukusuku'n, ɔ ´yo sɛ yɛ be ´si ndɛ nga an kan nin-ɔn? An kan guɛ i lɛ ngbɛn. Kannzɛ aniɛn wafa-wafa'm be sɔnnin mɛn nun'n, i wie fi nun-man lɛ bɔ sran wie ti-man-an. I sɔ'n ti'n, sɛ n ti-man ndɛ bɔ sran kun kan'n i bo'n, n ti kɛ nvle wie nunfuɛ sa i nyrun yɛ i kusu ti kɛ nvle wie nunfuɛ sa min nyrun. Amun liɛ'n kusu, kɛ amún nyin blo Nyanmiɛn Wawɛ'n i ninnge b'ɔ fa man sran mun kɛ be yo'n be su'n, an `mian amún nyin an `yo ninnge sɔ'm be kpa man asɔnun'n yo kpa. I sɔ'n ti'n, sran ng'ɔ ijɔ aniɛn wie'n, man ɔ srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ kwla kaci aniɛn sɔ'n. Afin sɛ n kan ndɛ kle Nyanmiɛn aniɛn wie nun'n, ndɛ bɔ n kan'n, Nyanmiɛn yɛ ɔ fa wla min nuan yɛ n kan-an, sanngɛ n wun-man sa fi wlɛ ndɛ sɔ'n nun. ?Kɛ ɔ ti kɛ nga sa'n, n ´yo i sɛ? Sɛ ɔ ti sɔ'n, kɛ n ´kan ndɛ kle Nyanmiɛn'n, ndɛ ng'ɔ fa wla min nuan kɛ n kan'n yɛ n ´kan-an, sanngɛ kusu n ´wun i wlɛ yɛ n ´kan-an. Jue nga Nyanmiɛn fa wla min nuan kɛ n to'n yɛ n to-ɔ, sanngɛ kusu n ´wun i wlɛ yɛ n ´to-ɔ. ?Sɛ ɔ'a yo-man sɔ'n, sɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n man a yi i ayɛ aniɛn wie nun sɔ'n, ɔ ´yo sɛ yɛ sran b'ɔ wun-man sa sɔ'n i wlɛ'n ɔ ´sɔ ɔ Nyanmiɛn i asenna'n su kɛ: «Man ɔ yo sɔ-ɔ?» Afin ɔ ti-man ndɛ nga a kan'n. Nanwlɛ, ɔ Nyanmiɛn asenna sɔ'n ti kpa, sanngɛ ɔ man sran sɔ'n yo-man sran. N ´la Nyanmiɛn ase yɛlɛ kɛ n ijɔ aniɛn wie mun tra amun kwlaa, sanngɛ asɔnun'n nun sɛ n kan ndɛ bɔ n wun i wlɛ'n kpɔlɛ nnun n fa kle sran mun'n, ɔ ´yo n fɛ tra kɛ n kan ndɛ kpɔlɛ akpi blu (10.000) aniɛn wie nun'n. Aniaan mun, nán an bu akunndan kɛ bakan sa, an `bu kpɛnngbɛn akunndan, sanngɛ an `yo kɛ ba nɔnman b'ɔ si-man gblɛ kpɛ'n sa. Be klɛli mmla'n nun kɛ: «E Min'n seli kɛ: ‹N wa yo man sran nga be kan aniɛn wie'n be ´kan min ndɛ'n kle sran nga mun, yɛ n ´fa min ndɛ'n wla nvle wie nunfuɛ'm bé nuan kɛ be kan kle be, sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, be su fa-man su.› » Ɔ man aniɛn wie'm be ijɔlɛ'n ti-man atrɛ bɔ Nyanmiɛn yi kle Kristfuɛ mun-ɔn, sanngɛ ɔ yi kle be bɔ be ti-man Kristfuɛ'n. Kusu Nyanmiɛn nuan ijɔlɛ'n ti-man atrɛ bɔ Nyanmiɛn yi kle be bɔ be ti-man Kristfuɛ mun-ɔn, sanngɛ ɔ yi kle Kristfuɛ mun. ?I sɔ'n ti'n, sɛ asɔnunfuɛ'm be kwlaa be yia lika kun'n, bɔ sran'm be kwlaa be ijɔ aniɛn wie mun'n, sɛ sran bɔ be wun-man sa sɔ'n i wlɛ'n annzɛ sɛ sran bɔ be ti-man Kristfuɛ'n be ba anyia sɔ'n i bo'n, be se-man kɛ amún ti a saci? Sanngɛ sɛ sran'm be kwlaa be ijɔ Nyanmiɛn nuan nan sɛ sran wie b'ɔ ti-man Kristfuɛ'n annzɛ sɛ sran wie b'ɔ wun-man sa sɔ'n i wlɛ'n ɔ ba anyia i bo'n, ndɛ kwlaa ng'ɔ ti'n, ɔ man ɔ ´wun i sa ng'ɔ yoli'n i wlɛ, yɛ ɔ ´bu i wun fɔ. Ɔ ´wun sa ng'ɔ o i anwlɛn'n nun'n, i sɔ'n ti ɔ ´koto Nyanmiɛn bo, ɔ ´utu i nyin ase, ɔ ´se kɛ: «Nyanmiɛn wo amun afiɛn sakpa.» ?Aniaan mun, sɛ ɔ ti sɔ'n, kɛ amun yia'n bɔ amun kwlaa an lɛ like bɔ an yo'n, bɔ kun to jue, kun kusu kle like wie, kun kan ndɛ bɔ Nyanmiɛn kan kleli i'n, kun ijɔ aniɛn wie'n, kun kusu kaci aniɛn wie, e yo i sɛ? An `yo i kwlaa sɔ'n man asɔnun'n yo kpa. Sɛ be ´ijɔ aniɛn wie'n, man sran nnyɔn cɛ ijɔ annzɛ sran nsan, man be yo i kunngun. Yɛ man sran kun kaci ndɛ bɔ be kan'n. Sanngɛ sɛ sran fi nun-man lɛ b'ɔ kwla kaci i'n, nán man be ijɔ i asɔnun'n nun, sanngɛ man be kɛn i blɛblɛblɛ kle Nyanmiɛn. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be liɛ'n, man sran nnyɔn annzɛ nsan be ijɔ yɛ man be nga'm be bu i akunndan nian. Sɛ Nyanmiɛn kan ndɛ kle sran uflɛ b'ɔ ti lɛ'n, man klikli liɛ'n muɛn i nuan. Sran kwlaa b'ɔ klo kɛ ɔ ´kan ndɛ'n, man ɔ kan, sanngɛ an `kɛn i kunngun, man sran'm be kwlaa be wun i wlɛ yɛ be jran kekle. Ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ ´kan'n, man ɔ bu i akunndan nan ɔ'a kan, Sɛ be wun-man sa wie wlɛ bɔ be waan be ´usa nun'n, man be usa bé wun mun awlo lɔ, afin sɛ bla kun ijɔ asɔnun nun'n, ɔ ti nyannzuɛn. ?Amun wun lɔ yɛ Nyanmiɛn ndɛ'n boli i bo-ɔ? ?Amun ngunmin ti yɛ be klɛli Nyanmiɛn ndɛ nin-ɔn? Sran ng'ɔ se kɛ ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n annzɛ ɔ se kɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n yɛ ɔ sie i'n, man ɔ wun i wlɛ kɛ ndɛ nga n klɛ blɛ amun yɛ'n, e Min'n i nuan ndɛ-ɔ. Sanngɛ sran ng'ɔ wun-mɛn i wlɛ sɔ'n, man e yi é nyin i su. N niaan mun, i sɔ'n ti'n, man amún nyin blo Nyanmiɛn nuan ijɔlɛ'n su, nán an se kɛ be yaci aniɛn wie'm be ijɔlɛ'n, sanngɛ an `yo i kwlaa i nuan su sɛsɛsɛ, nán man ɔ yo sukusuku. Aniaan mun, jasin fɛ nga m bo kleli amun laa'n, n ´kpɛn amún wla ekun. Amu'an fa jasin fɛ sɔ'n su, ɔ man an jran kekle. Sɛ an fa su kɛ n kan kleli amun'n sa'n, amun ´fite nun, sanngɛ sɛ an lafi su-ɔ an fite-man nun'n, wuun nán an bo yɛ. Sa nga be fa kleli min'n, bɔ n kusu n fa kleli amun'n ɔ ti cinnjin kpa. Be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ Krist ɔ wa wu sa tɛ bɔ e yoli'n ti, yɛ ɔ wuli. Be sieli i. Yɛ be klɛli i kɛ ɔ ´cɛn i le nsan su, ɔ man Nyanmiɛn cɛnnin i. Sefas wunnin i, i sin i sɔnnzɔnfuɛ blu-nin-nnyɔn'm be wie'm be wunnin i. Kɛ ɔ dili le nnyɔn kun'n, e niaan wie'm bɔ be tra ya nnun'n bɔ be o lika wlɛ'n, be wunnin i. Be nun wie'm b'a wu, sanngɛ be kpanngban lika tɛ o lɛ. I sin Zak kusu wunnin i, yɛ i sin be b'ɔ sunmannin be'n, be kwlaa be wunnin i. Kɛ be kwlaa sɔ'n be wunnin i'n, i sin m bɔ n ti kɛ ba bɔ i anglo a ju-man yɛ be wuli i sa'n, n wunnin i wie, afin min yɛ n ti be bɔ Jésus sunmannin be'n be nun kaan-an. Afin n kleli Nyanmiɛn i asɔnun'n yalɛ, i ti kɛ be se kɛ Jésus sunmannin min'n, min nin i sɔ flɛlɛ'n fata-man bɔbɔ. Sanngɛ sran nga m'an yo i yɛ'n, ye bɔ Nyanmiɛn yoli min'n ti yɛ man m'an yo sɔ-ɔ. Ye sɔ'n b'ɔ yoli min'n ɔ'a yo-man ngbɛn, afin n dili junman dan trali be ngba, nán kɛ m bɔbɔ min yɛ n dili junman sɔ nin-ɔn, sanngɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ jrannin ń sin yɛ man n dili junman sɔ nin-ɔn. Ɔ man sɛ min yɛ n kannin o, sɛ be yɛ be kannin o, ndɛ kunngba sɔ'n yɛ e kannin yɛ an fali su-ɔ. ?Sɛ e kan kle amun kɛ Nyanmiɛn cɛnnin Krist'n, ɔ yo sɛ ti yɛ amun nun wie'm be se kɛ sɛ sran wu-ɔ ɔ cɛn-man nin-ɔn? Sɛ sran wu-ɔ ɔ cɛn-man'n, wuun Nyanmiɛn kusu ɔ'a cɛn-man Krist. Yɛ sɛ Nyanmiɛn a cɛn-man Krist'n, wuun ndɛ bɔ e kannin'n ti ato'n, wuun amun kusu amu'an lafi su ngbɛn. Sɛ Nyanmiɛn cɛn-man sran'n, wuun ɔ'a cɛn-man Krist. Ɔ man kɛ e waan Nyanmiɛn cɛnnin Krist'n, wuun y'a tɔn i suɛn. Afin sɛ ɔ cɛn-man sran'n, wuun ɔ'a cɛn-man Krist kusu. Yɛ sɛ ɔ'a cɛn-man Krist'n, wuun amu'an lafi su ngbɛn yɛ amún sa tɛ'n tɛ jin amún ti su, yɛ Kristfuɛ nga be wuli i nun'n, be kusu b'a mlin. Sɛ blɛ nga e o nun yɛ'n ngunmin yɛ é wla o Krist su'n, bɔ kɛ e ko wu'n wuun ɔ'a wie'n, e nyrɛnnɛn liɛ'n tra sran'n kwlaa. Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn, sanngɛ Nyanmiɛn cɛnnin Krist sakpa, ɔ man ɔ ti be nga be wu bɔ be ´cɛn'n be nun klikli. Kɛ bɔ sran kun ti yɛ wie'n bali'n, sran kun kusu ti yɛ sɛ sran wu-ɔ ɔ ´cɛn-ɔn. Kɛ Adam ti sran'm be kwlaa be wu'n, i kunngba'n, Krist ti Nyanmiɛn man sran'm be kwlaa be ´nyan nguan ekun, sanngɛ ɔ to be ɔ to be. Krist yɛ ɔ ti be klikli-ɔ, i sin be nga be ti Krist liɛ'n, kɛ ɔ ´ba'n, be yɛ ɔ ´to be-ɔ. I sin kɛ mɛn'n ɔ wa wie'n, Krist wa tu mmusu nin kpɛnngbɛn'm be kwlaa nin bae'n, yɛ ɔ ´fa bia'n mɛn i Si Nyanmiɛn. Afin ɔ ´sie lele san Nyanmiɛn man ɔ ´tiɛ i kpɔfuɛ'm be kwlaa be su, be kwlaa be nun kasiɛnfuɛ'n yɛlɛ wie'n. Ɔ ti nanwlɛ kɛ Nyanmiɛn man ɔ ´sie like'n kwlaa, sanngɛ kɛ ɔ se kɛ ɔ ´sie like'n kwlaa'n, e wun i wlɛ kɛ i b'ɔ fa Krist sieli like'n kwlaa su'n, i bɔbɔ nun-man nun wie. Yɛ kɛ ɔ ko fa Krist ko sie like'n kwlaa su'n, i sin Krist bɔbɔ b'ɔ ti i Wa'n, ɔ ´fɛ i wun mɛn i kɛ ɔ sie i nan Nyanmiɛn sie like'n kwlakwlakwla. ?Sɛ ɔ ti-man sɔ'n, be bɔ be yo batɛm be bɔ be wuli'n bé ti'n, be ´yo i sɛ? ?Sɛ sran wu-ɔ ɔ su cɛn-man mlɔnmlɔn'n, nguɛ ti yɛ be yo batɛm bé ti-ɔ? ?Nguɛ ti yɛ e kusu e o wie'n i nuan titi nin-ɔn? Aniaan mun, amun bɔ amun nin min y'a kaci sran wunmuan e Min Krist-Jésus ti'n, bɔ an ba min nyrun nyan'n, n ´kɛn weiin kle amun kɛ cɛn kwlakwlakwla n jin wie'n i nuan. ?Sɛ sran'm bé nuan ti yɛ min nin nnɛn tɛtɛ mun e tuli ngondin Efɛz lɔ'n, nguɛ yɛ n ´nyɛn nun-ɔn? ?Sɛ sran'm be wu-ɔ be cɛn-man'n, «Man e di like e nɔn nzan, ainman e ´wu, wuun e liɛ a wie.» Nán an laka amún wun, sɛ sran kpa nin sran tɛ san nun'n, i nzuɛn tɛ'n sɛ i. An `klo amún nyin yo sa ng'ɔ ti i nuan su'n, nán an yo sa tɛ'n kun, afin amun wie'm be si-man Nyanmiɛn. N kɛn i sɔ fa gua amún nyin ase. Sanngɛ sran wie wa usa kɛ: «?Ɔ ´yo sɛ yɛ be bɔ be wu'n be ´cɛn-ɔn?» Yɛ be usa kɛ: «?Kɛ be ´ba'n, wunnɛn wafa onin yɛ be ´fa ba-a?» Sinnglinfuɛ! Like nga a lua'n, sɛ ɔ'a wu-man'n, ɔ fifi-man. Yɛ like nga a lua'n, sɛ ble o, sɛ like uflɛ o, nɛ́n i wafa ng'ɔ wa yo'n yɛ a lua-a, sanngɛ i mma kaan sa yɛ a lua-a. Yɛ Nyanmiɛn man i wafa'n yo kɛ ɔ klo'n sa, like mma kunngun yɛ ɔ yo i bo kunngun nin-ɔn. Ninnge'm be wunnɛn wafa ti-man kun, ɔ lɛ sran liɛ, ɔ lɛ nnɛn liɛ, ɔ lɛ anunman liɛ, ɔ lɛ jue liɛ. Nyanmiɛn su lɔ ninnge'm be o lɛ, yɛ asiɛ'n su ninnge'm be kusu be o lɛ, sanngɛ nyanmiɛn su lɔ ninnge'm be klanman ti ngunmin. Wia'n i klanman'n ti ngunmin, anglo'n i klanman'n ti ngunmin, yɛ nzraama'm be kusu be klanman'n ti ngunmin, kun nin kun be klanman'n ti-man kun. Kɛ sran'm be cɛnlɛ'n ɔ wa yo sɔ-ɔ, kɛ be ´wla be wunnɛn'n i ase'n, ɔ kwla kplɔ, kɛ Nyanmiɛn ko cɛn i'n, ɔ kwla kplɔ-man kun. Kɛ be ´wlɛ i ase'n, ɔ lɛ-man nyrun, kɛ ɔ ko cɛn i'n, ɔ lɛ nyrun, kɛ be ´wlɛ i ase'n, ɔ ti fuɛn, kɛ ɔ ko cɛn i'n ɔ lɛ wunmiɛn. Kɛ be ´wlɛ i ase'n, ɔ ti klɔ sran wunnɛn, kɛ ɔ ko cɛn i'n, ɔ ti aolia nun wunnɛn. Kɛ bɔ klɔ sran wunnɛn o lɛ'n, i kunngba nin-ɔn, aolia nun wunnɛn kusu o lɛ wie. I sɔ'n ti be klɛli i kɛ: «Adam b'ɔ ti sran klikli'n, ɔ nyannin nguan yɛ ɔ yoli sran.» Adam kasiɛnfuɛ'n yoli aolia nun sran b'ɔ man nguan. Nán ng'ɔ ti aolia nun'n yɛ ɔ ti klikli-ɔ, klɔ sran yɛ ɔ ti klikli-ɔ. I sin yɛ ng'ɔ ti aolia nun'n bali-ɔ. Fa yɛ Nyanmiɛn fa yili sran klikli nin-ɔn, ɔ man ɔ ti asiɛ'n su wafuɛ. Sran nnyɔn su'n fin nyanmiɛn su lɔ. Kɛ asiɛ'n sufuɛ sɔ'n fa ti'n yɛ asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa be ti-ɔ, yɛ kɛ nyanmiɛn su lɔfuɛ sɔ'n fa ti'n, yɛ nyanmiɛn su lɔfuɛ'n kwlaa be ti-ɔ. Kɛ e fa asiɛ'n sufuɛ sɔ'n, i kunngba'n, e wa fa nyanmiɛn su lɔfuɛ sɔ'n. Aniaan mun, n se kɛ yo, sran wunnɛn b'ɔ o yɛ'n ɔ kwla fa yo-man Nyanmiɛn mɛn nun lɔfuɛ, i kunngba'n, like ng'ɔ kplɔ'n, ɔ kwla sin-man like b'ɔ kplɔ-man'n i osu. Kannzɛ ɔ yo sɛ, san wunnɛn ng'ɔ kplɔ-man'n ɔ ´kaci ng'ɔ o yɛ'n b'ɔ kplɔ'n, yɛ sran b'ɔ wu-man'n ɔ ´kaci ng'ɔ wu'n. Kɛ nga b'ɔ kplɔ-man'n ko kaci ng'ɔ o yɛ'n b'ɔ kplɔ'n, bɔ sran b'ɔ wu-man'n ko kaci sran b'ɔ wu'n, kɛ ɔ ko yo sɔ'n, wuun ndɛ nga be klɛli'n ɔ'a kpɛn su, be klɛli i kɛ: «Kwlafuɛ'n ɔ'a kwla wie'n. ?Wie, like nga b'ɔ man a kwla'n ɔ o nin? ?Wie, ɔ je'n wo nin ?» Wie'n i je'n yɛlɛ sa tɛ'n, yɛ mmla'n yɛ man sa tɛ'n lɛ ta nin-ɔn. Sanngɛ e ´la Nyanmiɛn b'ɔ man e Min Jésus-Krist ti y'a yo kwlafuɛ'n i ase. I sɔ'n ti'n, n niaan kpa mun, an `jran kekle, nán amún wun usu amun, an `di e Min'n i junman'n kpa wɔ amun nyrun tititi. Man an si kpa kɛ like nga e yo man e Min'n, ɔ su ka-man ngbɛn. Ndɔ bɔ amun waan amun ´bo ko man Nyanmiɛn mma mun'n, i su ndɛ nga n kan'n yɛ: an `nian nga n kleli Galasi asɔnunfuɛ mun'n su yo. Kɛ ɔ yo nan b'a minndɛ-man kɛ n ju lɔ nan b'a bo ndɔ'n, mɔnnɛn'n b'ɔ ti le mɔcuɛ'n i cɛn ba klikli'n i kwlaa nun, man amun kwlaa an yiyi sika nga amún sa ju su'n sie. Kɛ n ju lɔ'n, n ´fa amun nɛnnɛn bɔ an dili'n yɛ n ´klɛ fluwa sie su n ´fa man sran bɔ an yili be'n man be ´fa kɔ Zerizalɛm. Sɛ ɔ sie kɛ m bɔbɔ n wɔ wie'n, min nin be e ´kɔ. Kɛ n ko sin Maseduani lɔ'n, n ´ju amun wun lɔ, afin Maseduani lɛ yɛ n ´sin-ɔn. Wienun-ɔn n ´di le nnyɔn kun amun wun lɛ annzɛ wawa'n ´to n lɛ bɔbɔ nan sɛ n ´kɔ lika uflɛ'n amu'an gua min atin klanman. Kɔlɛ nga n wa kɔ yɛ'n, sɛ n ju amun wun lɛ'n, n su kpe-man nun, sɛ e Min'n di su'n, n ´cɛ amun wun lɛ kan. Sanngɛ n ´tran Efɛz wa lele Pantkɔt'n ´to n wa, afin b'a man min atin dan, ɔ man n kwla di junman kpa, sanngɛ e kpɔfuɛ'm be sɔnnin. Sɛ Timote to amun lɔ'n, an `sike i kpa, man i wla gua ase, afin ɔ ti e Min'n i junman difuɛ kɛ min sa. I sɔ'n ti'n, nán man sran fi bu i bakan. Sanngɛ an `guɛ i atin klanman nan ɔ wa to n wa, afin mín nyin tɛ i nin e niaan'm be atin. E niaan Apolɔs liɛ'n, m'an srɛ i lele kɛ ɔ nin e niaan mun be wɔ amun wun lɔ, sanngɛ ɔ'a kplin-man su mlɔnmlɔn kɛ ɔ ´kɔ icra'n. Cɛn nga i klun ´jɔ'n ɔ ´ba. An `nian amún wun kpa, an `lafi Krist su, an `jran kekle, an `yo man be wun kɛ an ti yasua bɔ amun anwlɛn sɔ. Like kwlaa nga amun ´yo'n, an `bu amun wiengu akunndan. An si kɛ Stefanas nin i awlofuɛ mun yɛ be ti Kristfuɛ klikli Azi asa'n su lɔ-ɔ, yɛ Nyanmiɛn mma'm be lika nianlɛ'n mian be kpa. Aniaan mun, n ´srɛ amun kpa kɛ man amún nyin yi sran kɛ nga be ti kɛ be sa mun, yɛ be kwlaa nga be mian bé nyin be nin be di junman kunngba'n, amun nyin yi be wie. Stefanas, nin Fɔrtinatis, ɔ nin Akaikis be balɛ'n yo n fɛ kpa, afin kɛ n wunnin be'n, ɔ ti kɛ m'an wun amun sa, ɔ man n wla a gua ase, yɛ amun kusu amun liɛ'n guali ase. I sɔ'n ti'n, an `bu sran nga be ti kɛ be sa'm be sran. Azi mɛn'n nun asɔnunfuɛ'm be ´yo amun like. Akilas nin Prisiyi, ɔ nin be awlo lɔ asɔnunfuɛ'm be ´yo amun like lele, afin e kwlaa e Min'n ti kun. E niaan'm be kwlaa be ´yo amun like. An `yo amun wun like be man min. Amun `tɔ amun wun nun gbuduu. Amun like yolɛ ndɛ kaan nga liɛ'n, m bɔbɔ m Pɔl yɛ n klɛli-ɔ. Sɛ sran kun klo-man e Min'n, man Nyanmiɛn bo i sannzan. Maranata! (E Min'n ´ba!) Man e Min Jésus yo amun ye tititi! Kɛ e nin Krist-Jésus e ti sran wunmuan'n ti, n klo amun kwlaa. M Pɔl bɔ Nyanmiɛn klo kɛ Krist-Jésus sunman min'n, min nin e niaan Timote e ´klɛ fluwa nga blɛ amun bɔ an ti Nyanmiɛn i asɔnunfuɛ Korɛnt lɔ'n, ɔ nin be kwlaa bɔ b'a kaci Nyanmiɛn liɛ Akai akpasua wunmuan su'n. Man e Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist be man an nyan ye, yɛ man amún wun jɔ amun fɔuun! E Min Jésus-Krist i si Nyanmiɛn i kwla o! Ɔ ti e Si, ɔ si aunnvuɛ, ɔ ti Nyanmiɛn kun b'ɔ jran é sin sa'n kwlaa nun. Sa kwlaa b'ɔ tɔ e su'n, i yɛ ɔ fɔnvɔ ye-ɔ, ɔ man fɔnvɔlɛ kunngba ng'ɔ fa fɔnvɔ ye'n, e kusu e fa fɔnvɔ wie mun sa kwlaa b'ɔ tɔ bé su'n i nun! Afin kɛ Krist ti e wun nyrɛnnɛn kɛ i bɔbɔ wunnin nyrɛnnɛn dan sa'n, i kunngba nin-ɔn, Krist ti'n, Nyanmiɛn fɔnvɔ e dan. Sa ng'ɔ tɔ e su'n, amun ukalɛ nin amún ti nyanlɛ ti-ɔ, fɔnvɔlɛ nga Nyanmiɛn fa fɔnvɔ ye'n, amun fɔnvɔlɛ ti-ɔ, ɔ man sa kwlaa ng'ɔ sɔn e nun'n, ɔ sɔn amun nun wie. E lafi Nyanmiɛn su kpa, afin e si kɛ kɛ amun wun nyrɛnnɛn wie'n, Nyanmiɛn wa fɔnvɔ amun kusu. Aniaan mun, e klo kɛ an si kpa kɛ sa ng'ɔ tɔli ye su Azi mɛn'n nun lɔ'n, ɔ tili ye kpa, ɔ man é nyin a tran-man su kɛ e ´fite nun bɔbɔ. Nanwlɛ, e bu kɛ b'a sie e kɛ be kun e. Sa sɔ'n yoli sɔ nan y'a lafi-man e bɔbɔ e su, sanngɛ y'a lafi Nyanmiɛn b'ɔ cɛn sran nga be wu'n i su. Sa nga ti yɛ e di é nuan'n yɛ: e si e klun lɔ kpa kɛ nantilɛ wafa nga e fa nanti mɛn nun'n, e nanti i sɔ kpa amun nyrun tra su. E nuan nun ti-man nnyɔn-nnyɔn, Nyanmiɛn man e di nanwlɛ. Nán klɔ sran ngwlɛlɛ bɔ e si'n ti yɛ man e yo sɔ-ɔ, sanngɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ jran é sin yɛ man e yo sɔ-ɔ. ?Kɛ n waan n ´yo sɔ bɔ m'an yo-man'n, nuan nun nnyɔn-nnyɔn yɛ n dili-ɔ? ?Sa nga n se kɛ n ´yo'n, an bu kɛ n kɛn i ngbɛn kɛ sran wie'm be yo'n sa, bɔ n kan ndɛ-ɔ n kacikaci i, ndɛ n se kɛ: «Ɛɛn,» kpɛkuun ainman n waan: «Cɛcɛ»? Kɛ Nyanmiɛn di nanwlɛ ti'n, ndɛ nga e kan kleli amun'n, e kacikaci-mɛn i. Afin Nyanmiɛn Wa Krist-Jésus bɔ min nin Silvɛn, ɔ nin Timote e kɛn i ndɛ kleli amun'n, ɔ ti-man nuan nun nnyɔn-nnyɔn difuɛ, ɔ ti nanwlɛfuɛ. Afin sa kwlaa nga Nyanmiɛn waan ɔ ´yo'n, Krist kplin su yɛ ɔ yiɛ i nuan. I sɔ'n ti, Jésus ti e kusu e yra é nuan se kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» I sɔ'n nun Nyanmiɛn nyan nyrun. Nyanmiɛn yɛ ɔ kle e nin amun e weiin kpa kɛ e nin Krist y'a kaci sran wunmuan-an, i bɔbɔ yɛ ɔ sieli e kɛ e yo i liɛ mlɔnmlɔn-ɔn, ɔ sieli e nzɔliɛ ɔ man i Wawɛ'n tran e anwlɛn'n nun, ɔ man e si kɛ ɔ'a tra e ase. Sa ti bɔ n nian ɔ-man Korɛnt lɔ kun'n, amun nyrun aunnvuɛ ti-ɔ. Sɛ nɛ́n i sɔ ti'n, man Nyanmiɛn wun min. Nán kɛ e waan e mian amun Nyanmiɛn atin'n su ti-ɔ, afin kɛ an lafi Krist su'n, an jran kekle, sanngɛ e klo kɛ e ´uka amun e ´di junman nan amun klun `jɔ. I sɔ'n ti, m buli akunndan kɛ n su kɔ-man amun wun lɔ n ko bo-man amun wla kun. ?Afin sɛ m bo amun bɔ amun man n klun jɔ'n amun wla'n, wan yɛ ɔ man n klun ´jɔ ekun-ɔn? Sa nga ti yɛ n klɛli amun fluwa yɛ: n klo-man kɛ sɛ n ju amun wun lɔ'n, be nga be yɛ man n klun ko jɔ'n be bo n wla. Afin n lafi amun kwlaa amun su kpa, ɔ man n si kɛ sa ng'ɔ jɔ n klun'n, ɔ jɔ amun kwlaa amun klun wie. Kɛ n ´klɛ amun fluwa sɔ'n, ń wla ti bowa dan kpa, min anwlɛn'n kpɛ n klun, yɛ min nyinmuɛn gua. Nán amún wla bolɛ ti yɛ n klɛli-ɔ, sanngɛ n yo i sɔ nan an si klolɛ dan nga n fa klo amun'n. Sɛ sran wie yoli sa wie b'ɔ bo wla'n, ɔ yo-man n ya, amun yɛ ɔ yoli amun ya-a, sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a yo-man kɛ n su wla jɔlɛ'n, wienun-ɔn nán amun ngba yɛ ɔ yoli amun ya-a. Fɔ nga amun nun kpanngban lika an fa tuli sran sɔ'n ɔ ju i. Ɔ man an `yaci i wun sa cɛ i, an `yo man i wla gua ase, sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan awlaboɛ'n ɔ'a kun i. I sɔ'n ti'n, n ´srɛ amun kɛ an yo like ng'ɔ kle kɛ an klo i'n. Kɛ n ´klɛ amun fluwa sɔ'n, n waan n ´sa amun nian nan n ´wun i wlɛ sɛ amun fa ndɛ nga n kan kleli amun'n su o. Sran nga an yaci i wun sa cɛ i'n, n kusu n ´yaci cɛ i wie, afin sɛ n yacili sran wie wun sa cɛli i'n, amun ti yɛ n yaci cɛli i-ɔ, ɔ yoli Krist nyrun. Sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, ɔ cɛ-man nan Satan ɔ'a nyan e, afin e si i nzuɛn'n. Kɛ n juli Troas lɔ Krist i jasin fɛ bolɛ'n ti'n, e Min Nyanmiɛn'n mannin min atin kɛ n di junman'n kpa, sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, kɛ m'an to-man min niaan Tit lɛ'n, min wla a gua-man ase, i sɔ'n ti n srɛli lɛfuɛ'm be atin nan m'an ɔ Maseduani. Nyanmiɛn i kwla o! Afin kɛ e nin Krist y'a kaci sran wunmuan'n ti'n, ɔ fa e yi i kwlalɛ'n nglo tititi. Yɛ ɔ fa e kɛ e yo man be si Krist lika'n kwlaa kɛ like b'ɔ bɔn fannin kpa'n sa. Afin e ti kɛ parfɛn bɔ Krist fa man Nyanmiɛn'n sa, e ti sɔ be nga be su fite nun'n nin be nga be su mlin'n be nyrun. Be nga be su mlin'n be liɛ'n ɔ ti kɛ duwlɛ kpukpuwa sa, ɔ kun sran, yɛ be nga be su fite nun'n be liɛ'n ɔ ti like kpa, ɔ man be nyan nguan. ?Wan yɛ ɔ kwla di i sɔ junman nin-ɔn? E ti-man kɛ sran wie bɔ be yo Nyanmiɛn ndɛ'n kɛ be nga be yo ninnge sukusuku'm be atɛ'n be liɛ'n sa. Sanngɛ kɛ Nyanmiɛn sunmannin ye'n, bɔ i nyin ta ye'n, bɔ e nin Krist e ti sran wunmuan'n, ɔ man e kɛn i ndɛ'n nanwlɛ nun. ?Ndɛ nga e kɛnnin i lɛ'n ɔ kle kɛ e bɔbɔ e dunman yɛ e kunndɛli ekun-ɔn? ? E kunndɛ fluwa b'ɔ kan e wun ndɛ kle amun kɛ sran wie'm be yo'n sa? ?Yɛ kusu, e kunndɛ i sɔ fluwa amún sa nun? Amun bɔbɔ yɛ an ti e fluwa nin-ɔn, be klɛli i ye anwlɛn'n nun, sran'm be kwlaa be si i, be kanngan. Be wun kɛ an ti fluwa bɔ Krist klɛ fa sunmannin ye. W'a fa-man kleyɔn a klɛ-mɛn i yɛbuɛ paplapa wie su, sanngɛ ɔ fa Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n i Wawɛ'n yɛ ɔ fa klɛli i sran'm be anwlɛn'n nun-ɔn. E wla bɔ Krist ti e fa guɛ i Nyanmiɛn su'n, i ti yɛ e kɛn i sɔ-ɔ. Nán kɛ e kwla sa wie yo b'ɔ man e bu e wun kɛ e bɔbɔ e kwla yo like wie-ɔ. Sanngɛ sa nga e yo be'n, Nyanmiɛn yɛ man e yo-ɔ. I kunngba sɔ'n i yɛ man e kwla di aenguɛ uflɛ nga ɔ nin sran'm be trali'n i junman nin-ɔn. Ɔ ti-man mmla bɔ be klɛli-ɔ, sanngɛ ɔ ti Nyanmiɛn Wawɛ'n liɛ. Afin mmla nga be klɛli'n, ɔ man sran wu, sanngɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n liɛ'n, ɔ man sran nyan nguan. Mmla nga be klɛklɛli i yɛbuɛ'n su'n ɔ man sran wu, sanngɛ i nun nga Nyanmiɛn ´fa man'n, be wunnin i bɔbɔ nyannyannyan. Ɔ ti like b'ɔ wie, sanngɛ ɔ man Moiz nyrun'n yoli nyannyannyan lelele ɔ man Izraɛlfuɛ'm b'a kwla niɛn-mɛn i nyrun a cɛ-man. Sɛ i balɛ'n nun ɔ yoli sɔ'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n liɛ'n ɔ trɛ fatifati! Sɛ like nga be yo-ɔ ɔ man be bu sran fɔ'n ɔ lɛ nyrun dan sɔ'n, like nga kusu bɔ be yo-ɔ ɔ man Nyanmiɛn bu sran sran kpa'n, ɔ lɛ nyrun trɛ i fatifati. Afin like nga laa ɔ lɛ nyrun dan sɔ'n, siɛn'n ɔ lɛ-man nyrun kun nga b'ɔ lɛ nyrun trɛ i kpa'n ti. Sɛ like ng'ɔ cɛ-man'n ɔ nyannin nyrun dan sɔ'n, nga b'ɔ ´ka lɛ mlɔnmlɔn'n ɔ lɛ nyrun trɛ i fatifati. E wla'n bɔ e fa guɛ i su kɛ nga sa'n ti yɛ man e kan ndɛ sɔ'n weinwein nin-ɔn. E liɛ'n, e yo-man kɛ Moiz liɛ'n sa. Ɔ fa tannin kɛtɛli i nyrun kɛ nán man Izraɛlfuɛ'm be niɛn i nyrun'n i nyannyannyan b'ɔ cɛ-man'n. Sanngɛ Nyanmiɛn man b'a kwla wun-man sa fi wlɛ. Ɔ man lele ndɛ, kɛ be ´kanngan sa laa nga Nyanmiɛn waan ɔ ´yo man sran'n i fluwa'n nun'n, tannin kunngba sɔ'n b'ɔ man be wun-man sa wlɛ'n ɔ tɛ o lɛ. Afin san be nga be nin Krist b'a kaci sran wunmuan'n be liɛ'n yɛ ɔ'a yi-ɔ. Lele ndɛ'n, kɛ be kanngan Moiz fluwa'n nun'n, tannin sɔ'n man be wun-man sa wlɛ. Sanngɛ be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «Sɛ sran kun i nyin kaci e Min'n i wun'n, ɔ yi tannin sɔ'n.» E Min nga be kɛn i ndɛ wa'n yɛlɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n, yɛ lika kwlaa nga e Min'n i Wawɛ'n wo lɛ'n, be di alaje. E kwlaa nga Nyanmiɛn a yi e nyrun tannin ng'ɔ kata e nyrun'n, e wun wafa nga e Min'n i dan'n ti'n i kwlaa kɛ niannun nun sa. E ´kaci kɛ i wafa nga e fa wun i'n sa tititi lelele e ´fɛ i kpa. E Min'n i Wawɛ'n yɛ man e yo sɔ-ɔ. Nyanmiɛn i aunnvuɛ b'ɔ si ye b'ɔ fa e wlali junman nga nun'n ti'n, é sa sin bubu-man ye. E wla like nga be yo nyannzuɛn ti be fiafia su'm be ase, e yo-man like gblɛgblɛ nun, yɛ e sanngan-man Nyanmiɛn ndɛ'n, sanngɛ kɛ e kan ndɛ weinwein Nyanmiɛn nyrun'n, ɔ man sran'm be kwlaa be wun e wafa nga e ti'n. Sɛ e jasin fɛ nga e kan'n ɔ tɛ o bui bo'n, wuun be nga be su mlin'n be nyrun yɛ ɔ tɛ o bui bo-ɔ. Be liɛ'n, be lafi-man su yɛlɛ kɛ mɛn nga i min'n ɔ sacili be akunndan'n nan Krist b'ɔ fa Nyanmiɛn'n i wafa ng'ɔ ti'n i kwlaa i jasin fɛ'n, b'a wun-mɛn i wlɛ. E kan-man e bɔbɔ é wun ndɛ, Krist-Jésus b'ɔ ti e Min'n i ndɛ yɛ e kan-an, i ti e ti amun akua. Nyanmiɛn b'ɔ seli kɛ: «Man lika'n kpaja'n,» i kunngba'n yɛ man e wun sa wlɛ weiin-ɔn. Ɔ man kɛ e nian Krist'n, e wun wafa nga Nyanmiɛn ti'n i kwlaa, afin i yɛ man e sili i-ɔ. E bɔ e lɛ Nyanmiɛn ninnge kpakpa sɔ mun'n, e ti kɛ sɛ sa, ɔ man be wun i wlɛ kɛ e kwla yo-man like fi, sanngɛ Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n yɛ ɔ yo sa-a. E wun nyrɛnnɛn wafa-wafa'n kwlaa, sanngɛ e nyan é ti, e akunndan sanngan, sanngɛ é wla bo-man, be su e su, sanngɛ Nyanmiɛn yaci-man ye, be tɛ ye ase, sanngɛ be kwla-man ye. Kɛ ɔ ´yo nan b'a wun kɛ y'a nyan nguan kunngba nga Jésus lɛ i'n wie'n, cɛn kwlaa nyrɛnnɛn kunngba nga Jésus wunnin i b'ɔ fa wuli'n, e wun wie. Kɛ ɔ ´yo nan b'a wun kɛ e bɔ e ti wie'n i nnɛn'n y'a nyan nguan kunngba nga Jésus lɛ i'n wie'n, e ´jran wie'n i nuan Jésus ti lele e ´fa wu. E liɛ'n, wie'n su e su tititi, sanngɛ amun liɛ'n, an lɛ nguan. Be klɛli i Nyanmiɛn ndɛ'n nun kɛ: «N lafili Nyanmiɛn su, i ti yɛ man n kannin-ɔn.» E kusu, kɛ e lɛ anwlɛn kunngba sɔ'n bɔ e fa lafi i su'n, i sɔ'n ti yɛ e kan-an. E si kɛ Nyanmiɛn b'ɔ cɛnnin e Min Jésus'n ɔ wa cɛn e wie kɛ ɔ cɛnnin Jésus'n sa, yɛ ɔ ´fa e nin amun e ´ko yiɛ i nyrun lɔ. Amun ye yolɛ ti yɛ sa sɔ'n kwlaa yoli sɔ-ɔ, ɔ man kɛ Nyanmiɛn yo sran kpanngban bɔ bé nuan uka su titi'n be ye dan'n, ɔ man sran sɔ'm be kusu be wa lɛ i ase, yɛ be ´bo i dunman. I sɔ'n ti'n, é sa sin bubu-man ye. Kannzɛ e wunnɛn ng'ɔ o yɛ'n ɔ saci'n, like nga bɔ man be flɛ min sran'n, cɛn kwlaa Nyanmiɛn bo i mɔnnɛn. Nyrɛnnɛn kaan nga e wun i yɛ'n ɔ man e ´nyan tranwlɛ kpa nyanmiɛn su lɔ, e su jao-man nun le. Nán ninnge nga be wun be'n be akunndan yɛ e bu-ɔ, nga be wun-man be'n, be akunndan yɛ e bu-ɔ, afin ninnge nga be wun be'n, be cɛ-man, sanngɛ nga be wun-man be'n, be cɛ be saci-man le. Afin e si kɛ e wunnɛn ng'ɔ o yɛ'n ɔ ti kɛ kpata sa. Sɛ ɔ saci'n, Nyanmiɛn ´man e tranwlɛ uflɛ nyanmiɛn su lɔ b'ɔ ti-man sran sa nuan yɛ ɔ su saci-man le. Olɛ nga e o yɛ'n, e oto, afin é wla lo e nyanmiɛn su lɔ tranwlɛ'n b'ɔ wa yo kɛ kondro bɔ be fa kla kun su'n sa. Kɛ e ko klɛ i sɔ'n, é wun su yo-man kplɛn. Kɛ e tɛ o kpata nga bo'n, otolɛ'n kun ye, nán kɛ e wunnɛn ng'ɔ o yɛ'n e klo kɛ e kpa gua kɛ kondro sa-a, sanngɛ uflɛ yɛ e konvi o su kɛ e ´fa kla su nan anannganman nguan'n ɔ'a kaci like kwlaa ng'ɔ ti wie'n i nnɛn nin-ɔn. Nyanmiɛn yɛ ɔ sieli ye kɛ ye agualiɛ'n ɔ gua e sɔ-ɔ, yɛ ɔ fɛ i Wawɛ'n mannin ye b'ɔ kle ye kɛ ye agualiɛ'n ɔ wa gua e kpa sɔ. I sɔ'n ti'n, é wla'n gua ase tititi. E si kɛ kɛ e tɛ o wa bɔ e wunnɛn'n tɛ yo kɛ ye awlo bɔ e tran nun sa'n, e nin e Min'n i awlo'n wali. E wun-mɛn i, sanngɛ i su bɔ e lafi'n ti'n, e kɔ e nyrun. Kɛ é wla'n gua ase kɛ nga sa'n, ɔ man sɛ e jao wa e ko tran e Min'n i awlo lɔ'n, ɔ ti kpa. Ɔ man sɛ e ´tran wa o, sɛ e ´kɔ o, e mian é nyin kɛ like nga e yo'n, i kwlaa ɔ yo e Min'n i fɛ. Afin wafa kwlaa nga e ti'n, be ´fa e kɔ Krist ja su nan sran kun kɛ ɔ o wa'n, i like ng'ɔ yoli'n, sɛ ɔ ti kpa o, sɛ ɔ ti tɛ o, ɔ `nyɛn i nuan like. Kɛ e si kɛ e Min'n yo sro'n, i ti e kan ndɛ weiin e kle sran mun nan be kaci. Nyanmiɛn si e kpa, yɛ e bu i kɛ amun kusu an si e kpa. E kan-man e bɔbɔ é wun ndɛ kle-man amun kun, sanngɛ e yo sa b'ɔ man an fa e di tutre nan amu'an fa kle be nga be nian sran nyrun bɔ be niɛn-mɛn i nzuɛn'n. Sɛ e fa sran bɔ b'a nɔn blɔlɔ nzan'n, Nyanmiɛn ti yɛ e ti sɔ-ɔ, sanngɛ sɛ e ti sran nyin klouunfuɛ'n, amun ti yɛ e ti sɔ-ɔ. Sa kwlaa nga e yo'n, e yo i klolɛ bɔ Krist fa klo sran'n ti. E si kɛ sɛ sran kun wuli sran'm be kwlaa bé ti'n, wuun be ngba yɛ be wuli-ɔ. Ɔ wuli be ngba bé ti, i sɔ'n ti'n, olɛ nga be o lɛ'n, nán be bɔbɔ be olɛ yɛ be wo-ɔ, sanngɛ sran ng'ɔ wuli b'ɔ cɛnnin bé ti'n, i dunman nun yɛ be wo-ɔ. Ɔ man kɛ ɔ fin ndɛ'n, e bu-man sran'm be akunndan kɛ sran'n be fa bu akunndan'n sa kun. Sɛ laa e bu Krist sɔ bɔbɔ'n, siɛn'n e bu-mɛn i sɔ kun. Sɛ sran kun nin Krist be kaci sran wunmuan'n, wuun Nyanmiɛn ɔ'a bo i uflɛ, i akunndan'n nin i nzuɛn laa'n ɔ'a wie, i akunndan'n nin i nzuɛn'n kwlaa a kaci. I kwlaa sɔ'n fin Nyanmiɛn b'ɔ fa Krist siesieli e nin i ye afiɛn'n, b'ɔ fa sran nin i be afiɛn siesielɛ junman'n mannin ye'n. Nyanmiɛn nin Krist be sran kun bɔ be ti'n ti'n, ɔ'a nian-man sa nga sran'm be yoli'n ti, ɔ yoli man mɛnmɛnfuɛ'm be kwlaa be nin i be afiɛn a sɛ. Yɛ ɔ fa afiɛn siesielɛ ndɛ sɔ'n wlali é sa nun. Ɔ man e ti Krist i ja nun jranfuɛ, ndɛ nga Nyanmiɛn klo kɛ ɔ ´kan kle amun'n, i bɔbɔ fa wla é nuan, ɔ man e ´srɛ amun Krist dunman nun, man Nyanmiɛn siesie amun nin i bɔbɔ amun afiɛn. Kɛ ɔ ko yo nan e nin Krist y'a kaci sran wunmuan nan y'a yo sran kpa Nyanmiɛn nyrun'n ti'n, Nyanmiɛn yoli man Krist b'ɔ ɔ'a yo-man sa tɛ fi le'n, ɔ jrannin é sa tɛ'n i nuan. I sɔ'n ti'n, e bɔ e nin Nyanmiɛn e di junman kun'n, e ´srɛ amun, nán man ye nga Nyanmiɛn yoli amun'n ɔ yo ngbɛn, afin i waan: «Blɛ ng'ɔ ti kpa'n, i nun n tili ndɛ nga a kannin'n, yɛ i nun bɔ n ´de sran mun'n, n jrannin ɔ sin.» An `nian, blɛ nga e o nun yɛ'n, i yɛ ɔ ti blɛ kpa nin-ɔn, ɔ ti bé ti nyanlɛ cɛn. E klo-man kɛ sran fi kan e junman'n i wun ndɛ, i sɔ'n ti'n, e yo-man sa fi b'ɔ saci sran ti nun-ɔn. Sanngɛ sa kwlaa nun e fa é wun kle kɛ e ti Nyanmiɛn junman difuɛ. Sɛ afɛ wo e su o, sɛ é sa mian o, sɛ e wun nyrɛnnɛn o, sa sɔ'n kwlaa nun, e tra ye anwlɛn. Be bo ye, be wla e bisua, be jao e wun, e di junman kekleekle, e lafi-man, e di-man like. Sa ng'ɔ kle kɛ e ti Nyanmiɛn junman difuɛ'n be yɛ: e yo-man sa sukusuku, e wun sa wlɛ, e blu sa'm bé su, e klun ti ufue, Nyanmiɛn Wawɛ'n sie ye, e klo-man Nyanmiɛn nin sran é nuan bui su, e kan ndɛ b'ɔ ti nanwlɛ, yɛ sa nga e yo'n e yo i Nyanmiɛn fanngan nun. Nanwlɛ dilɛ'n yɛ ɔ ti ye alɛ like bɔ e fa kun alɛ yɛ e fa kpli é ti-ɔ. Cɛn'n wie be bu e sran, cɛn'n wie be gua é nyin ase, cɛn'n wie be bo e dunman tɛ, yɛ cɛn'n wie be bo e dunman kpa. Be bu e gblɛfuɛ, sanngɛ e di nanwlɛ, be bu e kɛ sran bɔ be si-mɛn i sa, sanngɛ be si e kpa, be bu e kɛ e su wu, sanngɛ e yɛ e tɛ o yɛ'n, yɛ be kle e nyrɛnnɛn sanngɛ be kun-man ye. Be bo é wla, sanngɛ e klun jɔ titi, be bu e yalɛfuɛ, sanngɛ e yo man sran kpanngban be nyan bé wun, yɛ be bu e kɛ e lɛ-man like fi, sanngɛ ninnge'n kwlaa ti sin yia ye. Korɛntfuɛ mun, y'a fia-man ndɛ fi su amun wun, amun ndɛ lo ye kpa. Ɔ man sɛ ɔ yo kɛ e nin amun di-man kpa sa'n, ɔ fin-man ye, ɔ fin amun. I sɔ'n ti'n, n ´kan ndɛ kle amun kɛ n klun ba sa, an `bu ye akunndan kɛ e fa bu amun'n sa, man e ndɛ lo amun kpa! Nán amun nin be nga be lafi-man Krist su'n, bɔ amun nzuɛn'n sɛ-man'n, an san nun. ?Nzu anuansɛ yɛ sran kpa nin sran tɛ'n be di-ɔ? ?Wia'n nin aosin'n be kwla tran lika wlɛ? ?Krist nin mmusu'm bé si Satan'n bé nuan sɛ? ?Sran ng'ɔ lafi Krist su'n nin sran ng'ɔ lafi-mɛn i su'n be akunndan'n ti kun? ?Be kwla fa sua kun yo Nyanmiɛn nin amuɛn'm bé sua? Afin e ti Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n i sua, afin Nyanmiɛn bɔbɔ waan: «Min nin be e ´tran, e ´san nun, n ´yo be Nyanmiɛn, yɛ be kusu be ´yo n sran.» I sɔ'n ti'n, e Min Nyanmiɛn seli kɛ: «An `jao be nun, nán an fa amun wun mantan be. Nán an kan fiɛn, yɛ n ´sɔ amun nun. N ´yo amún si, yɛ amun kusu amun ´yo min wa yasua nin min wa bla.» Kɛ e Min Nyanmiɛn b'ɔ kwla like'n kwlaa yo'n ɔ se sɔ-ɔ. N sran kpa mun, sa nga Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´yo be'n, i kwlaa sɔ'n ti'n, man e wla sa ng'ɔ saci sran'n i kwlaa nin akunndan tɛtɛ'n kwlaa be ase. Sɛ e waan e nyin yi Nyanmiɛn'n, man e nian e wun kpa kɛ nán man sa kaan sa tran e nin i ye afiɛn. Man e ndɛ lo amun kpa! Y'a yo-man sran fi tɛ, y'a saci-man sran fi, yɛ y'a di-man sran fi ndrunmun. Nán amun dunman sacilɛ ti yɛ n kɛn i sɔ-ɔ, afin n dun mmua seli kɛ klolɛ bɔ n klo amun'n ti, sɛ amun ´wu o, sɛ amun ´nyan nguan o, e nin amun-ɔn. N wla wo amun su kpa, n fa amun di min nuan kpa. Sa ng'ɔ tɔ e su'n, i kwlaa nun Nyanmiɛn cici n wla, n klun jɔ dan. Afin kɛ e juli Maseduani lɔ'n, y'a nyan-man alaje bɔ kaan sa, sa kekleekle'n kwlaa sin yiali ye. Ndɛnngan'n jin e wun, srɛ kunnin ye. Sanngɛ Nyanmiɛn b'ɔ cici be bɔ bé wla bo'n be wla'n, ɔ man kɛ Tit bali'n, ɔ wa guali ye anwlɛn su nzue. Nán i balɛ'n ngunmin yɛ ɔ guali ye anwlɛn su nzue-ɔ, sanngɛ kɛ ɔ kannin fɔnvɔlɛ wafa nga an fa fɔnvɔli i'n i ndɛ'n, ɔ man é wla'n guali ase dan. I waan an le min awuliɛ kpa, an wo ngokoɛ nun yɛ an jin min sin, ɔ man n klun jɔ dan kpa siɛn'n. Sɛ fluwa nga n klɛli amun'n i nun ndɛ'n boli amun wla'n, ɔ yo-man n ya. Kɛ n wunnin kɛ ɔ bo amún wla kaan'n, ɔ yo n ya, sanngɛ siɛn'n, n klun jɔ, nán amun ya b'ɔ yoli amun'n ti-ɔ, sanngɛ ya b'ɔ yoli amun b'ɔ man an kacili amun nzuɛn'n, i ti yɛ n klun jɔ-ɔ. Amun ngokoɛ sɔ'n nun'n, an yoli sa ng'ɔ yo Nyanmiɛn fɛ'n, ɔ man sa nga e yoli amun'n, ɔ'a yo-man tɛ. Afin kokolɛ nga Nyanmiɛn man sran koko'n, i agualiɛ yɛlɛ nzuɛn kacilɛ b'ɔ man sran nyɛn i ti'n, i sɔ liɛ'n yo-man ya, sanngɛ klɔ sran kokolɛ liɛ'n i agualiɛ yɛlɛ wie. An `nian amun ngokoɛ'n b'ɔ yo Nyanmiɛn fɛ'n, kɛ i agualiɛ ti kpa-a. Ɔ man an nian amun wun su kpa, an kpli amún ti, an fa ya sa tɛ'n ti, amun nyin yi Nyanmiɛn, an de min awuliɛ kpa, an jran min sin, yɛ an tu sran ng'ɔ yo sa'n i fɔ kpa! Sa sɔ'n kwlaa nun, e wun kɛ amún wun sa'n ɔ'a wie. Nán sran ng'ɔ yoli sa'n ɔ nin sran nga be yoli i sa sɔ'n, be ti yɛ n klɛli fluwa sɔ nin-ɔn. Sanngɛ kɛ ɔ ko yo nan e ndɛ ɔ'a lo amun kpa Nyanmiɛn nyrun'n, i ti yɛ n klɛli-ɔ. I sɔ'n ti'n, é wla'n gua ase. Nán kɛ e wla'n ngunmin yɛ ɔ gua ase-ɔ, sanngɛ kɛ e wun kɛ Tit klun jɔ dan'n, bɔ amun ti i anwlɛn'n tɔ nzue nun'n, ɔ man e klun jɔ dan kpa ekun. N fa amun di min nuan kleli Tit, yɛ an kusu amu'an gua-man mín nyin ase. Kɛ ndɛ nga n kan kleli amun'n i kwlaa ti nanwlɛ'n, i kunngba nin-ɔn, min nuan bɔ n fa amun di kleli i'n i kusu ti nanwlɛ. Kɛ ɔ bu i sran bɔ an buli i'n, ɔ nin amun wun b'ɔ blili amun bɔ an sɔli i nun'n, ɔ nin amún nyin b'ɔ yi i'n i akunndan'n, ɔ man ɔ klo amún sa dan kpa. Kɛ bɔ sa'n kwlaa nun n kwla fa min wla gua amun su'n, ɔ man n klun ti jɔwa. Aniaan mun, e klo kɛ an si ye dan nga Nyanmiɛn man Maseduani lɔ asɔnunfuɛ'm be yoli'n. Sa ng'ɔ tɔli lɔfuɛ'm bé su'n, ɔ man be wunnin nyrɛnnɛn kpa. Be ti yalɛfuɛ, sanngɛ be klun b'ɔ jɔ dan'n ti, be yoli aklunye kpa. Nanwlɛ, n wun i kɛ like nga bé sa ju su'n be mannin, be man trali su bɔbɔ be klun-ufue su. Be bɔbɔ be srɛli ye kpa kɛ e yaci man nɛnnɛn nga be ´ko di Nyanmiɛn i sran mun Zide lɔ'n be di wie. Nga bɔ e bu i kɛ be ´yo'n, be yo trali su, afin be dun mmua fa bé wun mannin e Min'n, i sin be fa bé wun mannin ye kusu, i sɔ'n ɔ ti Nyanmiɛn klun su. Ɔ man e srɛli Tit b'ɔ boli junman sɔ'n bo amun wun lɔ'n, kɛ ɔ ko uka amun nan an guagua nɛnnɛn dilɛ sɔ'n bo. Like kpakpa'n kwlaa ti a sin a yia amun: an lafi Krist su kpa, an si ijɔ, an wun sa wlɛ, an lɛ anwlɛn sa'n kwlaa nun, yɛ an klo ye dan. N klo kɛ an yo aklunyefuɛ dan kusu. N kan sran wie'm be anwlɛn bɔ be lɛ'n i ndɛ kle amun, nán amun mianlɛ ti yɛ n kan-an, sanngɛ n klo kɛ n ´wun i wlɛ sɛ an klo Nyanmiɛn nin sran sakpa o. Afin an si ye dan nga e Min Jésus-Krist yoli ye'n: i b'ɔ ti anyanbeunfuɛ'n, ɔ kacili i wun yalɛfuɛ amun ti nan i yalɛ sɔ'n nun an kaci anyanbeunfuɛ. An `nian min akunndan bɔ m bu i sa sɔ su'n yɛ: sɛ an sa like nga bɔ an boli i yolɛ bo afuɛ b'ɔ sin lɔ su'n, ɔ ti kpa, afin amun yɛ an dun mmua buli nɛnnɛn sɔ'n i dilɛ akunndan-an. I sɔ'n ti'n, an `guɛguɛ i bo siɛn'n! Akunndan nga b'ɔ man amun waan amun ´yo'n, an `bu akunndan kunngba sɔ'n an `yo nga amún sa ju su'n. Afin sɛ sran kun bɔbɔ klun su i waan ɔ ´man Nyanmiɛn like'n, like nga i sa ju su b'ɔ fa mɛn i'n, ɔ sɔ nun, ɔ mian-man sran kɛ ɔ mɛn i like b'ɔ lɛ-mɛn i'n. Nán kɛ an ´fa amún sa nun ninnge'n kwlaa ´man sran wie mun nan an ´di i sin yalɛ-ɔ, sanngɛ man amún sa nun ninnge'm be sɛ. Amun liɛ'n, kɛ e ´se yɛ'n, amún sa nun yo fɛ, i sɔ'n ti'n, sɛ amun waan amun ´ti be nga bé sa mian'n bé wun nyanman nun'n, an kwlɛ i yo. Amun kusu sɛ cɛn wie amún sa mian bɔ be kusu bé sa nun yo fɛ'n, be ´ti amún wun nyanman nun. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, wuun amún sa nun ninnge'm b'a sɛ. Afin be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «Sran ng'ɔ isa kpanngban'n, ɔ'a nyan-man wie ɔ'a tra-man su, yɛ sran ng'ɔ isali kaan'n, i sa a mian-man.» Nyanmiɛn kwla o! Afin ɔ yoli man amun ndɛ lo Tit kusu. Like nga e srɛli Tit kɛ ɔ yo'n, ɔ kplinnin su, yɛ kusu amun ndɛ b'ɔ lo i dan'n ti, i bɔbɔ klun su ɔ ɔli amun wun lɔ. E sunmɛnnin i nin e niaan nga i jasin fɛ bolɛ'n ti be bo i dunman asɔnun'n kwlaa nun'n. Yɛ kusu asɔnunfuɛ'm be yili i kɛ ɔ ko sunman ye. Kɛ e nin i e fa nɛnnɛn like sɔ'n ko man'n, e ´yo nan e Min'n nyan nyrun, yɛ amun ´wun kɛ be lika nianlɛ'n wo e klun sakpa. E klo-man kɛ e dunman saci junman nga e fa sika dan sɔ'n e di'n su. Nán like nga e Min'n i nyrun ɔ ti nanwlɛ'n i ngunmin yɛ e yo-ɔ, sanngɛ e yo ng'ɔ ti nanwlɛ sran'm be nyrun'n kusu wie. E sunmannin be nin e niaan bɔ e niɛnnin i sa sunman nun lele e wunnin kɛ sran'm be lika nianlɛ'n lo i kpa'n. Yɛ i wla b'ɔ o amun su'n ti'n, sran'm be lika nianlɛ'n lo i kpa tra laa'n. Tit liɛ'n, ɔ ti n wiengu bɔ e nin i e di junman man amun, sanngɛ e niaan ng'ɔ nin be kɔ'n be liɛ'n, asɔnun mun yɛ be sunmannin be-ɔ. Be man Krist nyan nyrun. An `yo be man asɔnun'm be wun kɛ an klo sran yɛ be si kpa kɛ é nuan bɔ e fa amun di kle be'n e di-mɛn i ngbɛn. M bo-man yɛ n klɛ-man Nyanmiɛn i sran'm bɔ be o Zide lɔ'n be lika nianlɛ ndɛ'n, i wun fluwa man-man amun. N si amun aklunye dan'n b'ɔ man n fa amun di min nuan kle Maseduanifuɛ mun'n, n seli be kɛ afuɛ sin yɛ Akaifuɛ'm be buli akunndan kɛ be ´yo sa sɔ nin-ɔn. Amun akunndan sɔ'n man be kpanngban lika be waan be ´yo wie. Kɛ ɔ ko yo nan é nuan bɔ e fa sa nga an yo'n di'n ɔ'a yo-man ngbɛn'n ti yɛ n sunmannin e niaan sɔ mun amun wun lɔ-ɔ. Kɛ be ju lɔ'n, man be wun kɛ like nga n kɛn i ndɛ n kleli be'n, amu'an wie i yo. Sɛ amu'an yo-mɛn i sɔ'n, sɛ Maseduanifuɛ'm be wie'm be ba n sunmanlɛ'n nan like nga e lafi amun su kpa kɛ amun ´yo'n amu'an wie-mɛn i yo'n, wuun amu'an gua é nyin ase dan kpa yɛ kusu amun liɛ sin-ɔn. I sɔ'n ti'n, m buli akunndan kɛ sɛ n srɛ e niaan mun nan be dun mmua min nyrun be ko tiantian ninnge sɔ'n bɔ amun waan amun ´fa di nɛnnɛn'n i nuan nan m'an ju lɔ'n, ɔ ti kpa. I sɔ'n nun'n, ɔ su yo-man kɛ amún sa ti tankaan, sanngɛ an yo i nɛnnɛn su sakpa. An si kɛ sran ng'ɔ di fie kaan'n, i su like ng'ɔ nyɛn i'n ti kaan, yɛ sran ng'ɔ di fie dan'n, ɔ nyan like kpanngban. Man sran kun i like ng'ɔ bu i akunndan kɛ sɛ ɔ man-an ɔ ti kpa'n, ɔ fa man, nán man ɔ yo i klunngbɔ su nin mianlɛ su, afin sran ng'ɔ man Nyanmiɛn like i klun-ufue su'n, i klun jɔ i wun. Nyanmiɛn kwla man amun like kpakpa'n kwlaa lele bé ti sin yia amun. Ɔ man cɛn kwlaa amun ´nyan like ng'ɔ mian amún sa'n i kwlaa, yɛ amun ´nyan wie kpanngban amun ´fa yo aklunye, afin Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n be klɛli kɛ: «Ɔ fɛ i sa nun ninnge'n cɛcɛli yalɛfuɛ mun, ɔ su yaci-mɛn i aklunye'n mlɔnmlɔn.» Nyanmiɛn b'ɔ man awie guafuɛ'n i awie b'ɔ gua'n, b'ɔ man sran nuan nun aliɛ'n, i kunngba'n ɔ ´man amun like nga amun ´fa yo aklunye'n, ɔ man ɔ ´yo kpanngban, yɛ amun agualiɛ'n ɔ ´gua amun kpa. Nyanmiɛn ´man amun like'n kwlaa bɔ amun ´fa yo aklunye titi, yɛ amun nɛnnɛn nga amun ´di bɔ e ´fa ko man be'n, ɔ man be ´la Nyanmiɛn ase. Afin Nyanmiɛn i sran'm be lika nianlɛ sɔ'n, nán kɛ bé wun nyanman nun tilɛ ngunmin ti-ɔ, sanngɛ ɔ man Nyanmiɛn asenna'n ɔ ´yo dan. Kɛ an nian be lika sɔ'n, Krist i jasin fɛ'n bɔ an se kɛ an lafi su'n, ɔ kle kɛ an fa su kpa. Kɛ sran kpanngban bé wun i sɔ'n ɔ nin ye dan nga an yo be nin sran wie mun'n, ɔ man be ´bo Nyanmiɛn dunman. Yɛ aklunye dan nga Nyanmiɛn man an yo'n ti be ´bu amun akunndan kpa, yɛ be ´yra bé nuan kɛ Nyanmiɛn jran amún sin. Nyanmiɛn b'ɔ man e like dan b'ɔ lɛ-man wunsu'n, i kwla o! M bɔbɔ m Pɔl m ma srɛ amun like kun. Be se kɛ kɛ n wo amun nyrun lɔ'n, n ti wɛtɛɛ kpe nun, sanngɛ be waan kɛ n nun-man lɔ'n, ndɛ nga n kan kle amun'n, n kɛn i yasua su. Krist b'ɔ ti wɛtɛɛ b'ɔ ti sran kpa'n i dunman nun n ´srɛ amun kɛ sɛ n ju amun wun lɔ'n, nán an mian min man n yi n yasua'n nglo kle amun, afin sɛ n ju lɔ'n, n ´yi n yasua'n nglo kle be nga be waan e nzuɛn'n ti sran nzuɛn'n. Kannzɛ e ti sran'n, alɛ nga e kun'n, e kun-mɛn i kɛ sran'm be kun'n sa. Afin like nga e fa kun alɛ'n, be fin-man sran, be fin Nyanmiɛn, be ti kekleke, ɔ man be kwla bu awa ngbli-ngbli mun. E bu be kwlaa nga be akunndan'n ti tɛ'n be bue, yɛ like nga b'ɔ man sran'm be si-man Nyanmiɛn'n e saci be kwlaa, yɛ e yo man sran'm be kwlaa, sɛ be akunndan'n ti sɛ ti sɛ o, be yaci be akunndan sɔ'n bé nyin yi Krist. Sɛ e wun kɛ amún nyin yi Krist sakpa'n, bɔ sanngɛ nyin keklefuɛ wie o lɛ i nyin yi-mɛn i'n, e ´tu i fɔ. Like nga an wun be'n, yɛ an nian-an! Sɛ sran wie bu i klun lɔ kɛ ɔ ti Krist liɛ'n, man ɔ bu kusu kɛ kɛ ɔ ti Krist liɛ'n, e kusu e ti i liɛ wie. E Min'n ɔ'a sie-man e kɛ e saci amun, sanngɛ ɔ sieli ye kɛ e yo man an yo sran. Sɛ n fa sa sɔ'n di min nuan dan'n, nyannzuɛn su kun-man min. Fluwa nga n klɛ be blɛ amun'n, nán an bu i kɛ amun srɛ wlalɛ ti yɛ n klɛ be-ɔ. Be waan: «Pɔl i fluwa'm be nun ndɛ'm be ti dandan yɛ be yo ya, sanngɛ kɛ be wun i bɔbɔ'n, ɔ ti-man like fi, yɛ kɛ ɔ ´ijɔ'n, ɔ yo annvɔ.» Sran ng'ɔ se sɔ'n, man ɔ si weiin kɛ sa nga e klɛ e fluwa nun'n, sɛ e ju lɔ'n, e ´yo i kwlaa. Be bɔ be kunndɛ be bɔbɔ be dunman'n, e su fa-man e wun wla-man bé nun, yɛ e su fa-man e wun sunnzun-man be mlɔnmlɔn. Be ti sinnzin afin be fa sa nga be bɔbɔ be bu i kɛ ɔ ti kpa'n sunnzun bé wun. E liɛ'n, Nyanmiɛn kleli ye junman nga e ´di'n ɔ nin i juwlɛ'n, an wo nun wie. Kɛ e ´di é nuan'n, e fa-man like ng'ɔ nun-man e junman liɛ'n nun'n di-man é nuan. Kɛ e fa Krist i jasin fɛ'n ɔli amun wun lɔ'n, i sɔ'n kle-man kɛ e tra e junman'n i juwlɛ'n su, afin an wo nun wie. E tra-man e junman'n i juwlɛ'n su, e fa-man sran wie junman'n di-man é nuan. Sanngɛ é wla o su kpa kɛ sɛ an lafi Nyanmiɛn su kpa'n, junman ng'ɔ kle e kɛ e di amun afiɛn'n, ɔ ´yo kpa dan. Ɔ man e kwla bo jasin fɛ'n akpasua-akpasua nga be o amún sin lɔ'n bé su, e su fa-man sran wie'm be junman nga b'a dun mmua b'a yo i be junman i juwlɛ liɛ'n nun'n, e di-man é nuan. Afin be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «Sran nga i waan ɔ ´di i nuan'n, man ɔ fa e Min Nyanmiɛn'n di i nuan.» Afin nanwlɛ, sran ng'ɔ se i bɔbɔ wun kɛ ɔ ti kpa'n, nɛ́n i yɛ ɔ ti kpa nin-ɔn, san sran nga e Min'n bɔbɔ se kɛ ɔ ti kpa'n, i yɛ ɔ ti kpa-a. Sɛ n yo sinnzin kan'n nan sɛ an blu su'n, ɔ yo n fɛ. An `yaci, an `blu su. Amun ti n jran Nyanmiɛn nuan n si kwla, yɛlɛ kɛ an ti kɛ talua kun b'ɔ nian si-man bian sa, n trali amun ase man yasua kun bɔ yɛlɛ Krist. Srɛ kun min kɛ nan man be wa saci amún ti nun b'ɔ man an su fa-man amún wla'n kwlaa guɛ-mɛn i Krist su kun, ɔ ´yo kɛ kɛ wuo i gblɛ'n ti ɔ laka Ɛv b'ɔ nyɛnnin i'n sa. Afin sran wie'm be ba amún wun lɔ be kan Jésus uflɛ b'ɔ nin nga e kɛn i ndɛ'n ti-man kun'n i ndɛ, ɔ man an su fa akunndan uflɛ nin jasin fɛ uflɛ b'ɔ nin nga an fali i laa'n ti-man kun'n su. N wun i kɛ an sie amún su be ndɛ'n su kpa. Amun sran kpakpa bɔ an bu be kɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ sunmannin be'n, min nyrun be ti-man kpa tra-man min mlɔnmlɔn. Kannzɛ n si-man ijɔ kpa'n, sanngɛ sa wlɛ wunlɛ liɛ'n, n wun i wlɛ, afin titi sa bɔ n kan'n, an wun be kwlaa wlɛ. Kɛ ɔ ko yo nan amu'an yo kpa'n ti, m'an bu-man min wun like fi, kɛ m bo jasin fɛ'n kleli amun'n, m'an de-man amun like fi. ?Kɛ n yo sɔ'n, sa tɛ yɛ n yoli-ɔ? Kalɛ bɔ asɔnun wie'm be tuali min bɔ n fa di junman man amun'n, ɔ ti kɛ sika bɔ m mian be n deli sa. Kɛ n wo amun wun lɔ bɔ min sa miannin'n, m'an kaci-man sran fi ti su trɔ yɛlɛ kɛ e niaan nga be fin Maseduani bali'n, be mannin min like ng'ɔ mian min'n i kwlaa. N sasa min wun kpa kɛ nán man m mian sran fi, n ´sasa min wun sɔ titi. Krist i nanwlɛ b'ɔ di bɔ n fa su'n ti'n, Akai mɛn wunmuan'n nun sran fi kwla se-man n kɛ nán n di min nuan. ?An bu i kɛ n klo-man amun ti yɛ n se sɔ-ɔ? Nyanmiɛn si kɛ n klo amun. Like nga n yo'n, n ´yo i kwlaa sɔ'n titi nan be nga be kunndɛ kɛ sran'm be bu kɛ be nin ye sɛ'n, n ´fa gua bé nyin ase. Sran sɔ'm be tɔn bé wun suɛn kɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ sunmannin be-ɔ, be ti gblɛfuɛ yɛ be yo be wun kɛ Krist yɛ ɔ sunmannin be-ɔ. Ɔ ti-man abonuan, afin Satan bɔbɔ kaci i wun kɛ anz b'ɔ kpaja'n sa. Ɔ man i junman difuɛ mun be yo bé wun kɛ be nga be junman yɛlɛ nanwlɛ'n i klelɛ'n be liɛ'n sa'n, wuun b'a fɛ-mɛn i ase. Be agualiɛ'n ɔ ´yo kɛ be junman'n sa. N ´kan ndɛ kunngba'n ekun, nán man sran fi bu min sinnglinfuɛ. Sɛ kusu an bu min sɔ'n, an `blu min sinnzin'n su, man n kusu n di min nuan kan. Ndɛ nga n ´kɛn i yɛ'n, nán e Min'n i liɛ'n su-ɔ, sanngɛ kɛ n kan ndɛ nuan dilɛ su sɔ'n, n kɛn i kɛ sinnglinfuɛ sa. Kɛ sran kpanngban be fa be wafa nga be ti'n be fa di bé nuan'n, n kusu n ´fa n liɛ'n di min nuan wie. Amun bɔ an ti ngwlɛlɛfuɛ'n, amun nin sinnglinfuɛ mun si tran! An kplin su man be fa amun kaci be akua, yɛ be laka amun, be di amun lufle, yɛ be tu be wun gua amun wun, yɛ an kplin su man be kpaci amun nyrun! I kanlɛ yo min nyannzuɛn, afin e yo e wun kɛ sran b'ɔ lɛ-man nyrun sa. Sanngɛ sɛ sran kwla fa like wie di i nuan'n, n kusu n kwla di min nuan wie. Kɛ n kɛn i sɔ'n, n kɛn i kɛ sinnglinfuɛ sa. Sɛ be ti Ebre'n, n kusu n ti sɔ wie, sɛ be ti Izraɛlfuɛ'n, n kusu n ti sɔ wie, sɛ be fin Abraam osu nun'n, n kusu n fin nun wie. M ´ma kan ndɛ kɛ m'an jinmin sa: Sɛ be ti Krist junman difuɛ'n, n kusu n ti i junman difuɛ'n wie dan. N di junman trali be, be wlali min bisua trali be, be boli min trali su. Cɛn kwlaa n trannin wie'n i nuan, Zuif'm be boli min ngble nuan ablasan-nin-ngwlan sɔ fa nnun, be finfinnin min yɛbuɛ kpɛ kun, yɛ Rɔmfuɛ'm be boli min nin nyantiaan kpɛ nsan. Alie'n sacili min bo kpɛ nsan, n dili nzue'n nun cɛn ba kun. Kɛ n ´wlan titi'n, like nga ti yɛ n se kɛ n jrannin wie'n i nuan'n yɛ: akpɛliɛ tɛtɛ'm bɔ n kpɛli be'n, nin kodiawiefuɛ'm bɔ n tɔli be nun'n, nin sa nga Zuif mun nin Grɛk mun, ɔ nin be bɔ be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti e niaan'n be yoli min'n. Sɛ klɔ su o, sɛ bo nun o, sɛ jenvie'n su o, n jrannin wie'n i nuan. N dili junman kekleekle mun, n fɛli, n ta-man lafi, awe nin nzue we'n kunnin min, n ta-man like di, ayrɛ'n kunnin min, m miannin tralɛ wun. Sa nga'm be liɛ'n, m bo-man su di-man jɔlɛ, sanngɛ sa ng'ɔ miannin min sa cinnjin titi'n yɛlɛ asɔnun'n kwlaa be lika nianlɛ! Sɛ sran kun lɛ-man wunmiɛn'n, n kusu n wun kɛ n lɛ-man wunmiɛn. Sɛ sran wie yo sa tɛ'n, ɔ yo n ya kpa. Sɛ be waan e `di é nuan'n, n liɛ'n n fuɛn bɔ n ti'n i ndɛ'n yɛ n ´kan-an. E Min Jésus i Si Nyanmiɛn bɔ be bo i dunman tititi'n, ɔ si kɛ m bua-man ato. I nun bɔ n wo Damas lɔ'n, sran nga b'ɔ sie famiɛn Aretas i mɛn'n i bue'n, ɔ siesieli sran klɔ'n i anuan'm be nun nan be `tra min. Sanngɛ be wie'm be fa min wlali gbogbo nun, be fa min sinnin klɔ i wun nga be sili'n i fenɛtri'n kun nun, be jrali min talɛ'n i sin lɔ, yɛ n nyannin n ti-ɔ. Kannzɛ bé nuan dilɛ'n ti-man kpa'n, sanngɛ n tɛ yo, yɛ like nga e Min'n man n wunnin be aolia nun'n nin sa nga ɔ yi be nglo kleli min'n, n ´kan be ndɛ. N si Kristfuɛ kun bɔ Nyanmiɛn mɛnnin i su lele fa juli nyanmiɛn su mmua kpa lɔ i afuɛ blu-nin-nnan yɛ, sɛ ɔ mɛnnin i su sakpa o, sɛ kusu ɔ man ɔ wunnin like aolia nun o, n wun-mɛn i wlɛ, Nyanmiɛn yɛ ɔ wun i wlɛ-ɔ. N ´fa sran sɔ'n n di min nuan, sanngɛ sɛ ɔ ti-man n fuɛn'n bɔ n ti'n i wun ndɛ kanlɛ'n, n lɛ-man like uflɛ fi bɔ n ´kɛn i wun ndɛ n fa di min nuan-an. Sɛ n waan n ´di min nuan'n, nán lufle yɛ n ti-ɔ, afin nanwlɛ yɛ n di-ɔ, sanngɛ kɛ ɔ ko yo nan sran fi a bu-man n sran a tra-man wafa nga be fa wun min'n, nin ndɛ wafa nga be fin min nuan fite bɔ be tili'n ti'n, m ´muan min nuan. Kɛ ɔ ko yo nan m'an tu-man min wun abonuan sa bɔ Nyanmiɛn yi be nglo kleli min ti'n, ɔ man tukpacɛ wie tɔli n su ɔ kali min kplo'n nun. Ɔ ti kɛ Satan i anz sa, ɔ ba m bolɛ nan m'an tu-man min wun. M'an srɛ e Min'n kpɛ nsan kɛ ɔ yi tukpacɛ sɔ'n min kplo'n nun. Sanngɛ ɔ seli n kɛ: «Ye nga n yo wɔ'n ɔ ju wɔ, afin kɛ sran'n ɔ lɛ-man wunmiɛn'n i nun sɔ'n nun yɛ n yi min wun nglo kɛ n kwla like'n kwlaa yo-ɔ.» Ɔ man n klun jɔ n fuɛn bɔ n ti'n su nan Krist yi i dan'n b'ɔ ti'n i nglo. I sɔ'n ti'n, sɛ n lɛ-man wunmiɛn o, sɛ be ´kpɛ min nzowa o, sɛ ń sa ´mian o, sɛ be ´kle n yalɛ o, sɛ n ´wun nyrɛnnɛn o, Krist ti n klun jɔ afin kɛ m bu i kɛ n lɛ-man wunmiɛn'n, i li bɔ yɛ n nyan wunmiɛn nin-ɔn. Sɛ n ijɔ kɛ luflefuɛ sa'n, amun yɛ man n yoli sɔ-ɔ, afin an kpi n dunman ase. Sɛ n ti-man sran amun nyrun bɔbɔ'n, amun sran kpakpa bɔ an bu be kɛ Jésus yɛ ɔ sunmannin be'n, be ti-man kpa tra-man min. N kusu sa ng'ɔ kle kɛ i yɛ ɔ sunmannin min'n yɛlɛ sa b'ɔ tɔ n su bɔ n tra min anwlɛn i kwlaa nun n yi atrɛ'n, n yo abonuan sa'n, yɛ n yo sa kekleekle amun nyrun'n. ?Nzu like yɛ n yo mannin asɔnun nga mun bɔ m'an yo-man wie a man-man amun-ɔn? San like bɔ m'an de-mɛn i amún sa nun'n, i cɛ! Sɛ i yɛ ɔ ti sa bɔ n yoli amun'n, an `yaci. Amun wun lɔ kɔlɛ'n i kpɛ nsan su bɔ n su wa kɔ'n yɛ, sɛ n ju lɔ'n, n su kaci-man trɔ amun ti su, afin nán amun ninnge'm be ti yɛ n kɔ-ɔ, sanngɛ amun bɔbɔ amun ti yɛ n kɔ-ɔ. Afin nán ba kanngan mun yɛ be kunndɛ like man bé si nin be nin mun-ɔn, sanngɛ bé si nin be nin mun yɛ be kunndɛ like man be-ɔ. N liɛ'n, sɛ n saci ń sa nun ninnge'n kwlaa yɛ n fa m bɔbɔ nannan su amun ti'n, ɔ yo n fɛ. ?Kɛ n klo amun dan kɛ nga sa bɔ an klo-man min kpa'n, ɔ ti kpa? M'an kaci-man trɔ amun ti su, sanngɛ an se kɛ kɛ n ti gblɛfuɛ'n ti'n, n deli amun ninnge mun gblɛ nun! ?Be nga n sunmannin be amun wun lɔ'n, m man be nun kun de amun like blɛli min? N srɛli Tit kɛ ɔ wɔ amun wun lɔ yɛ n seli e niaan'n kɛ ɔ ko sunmɛn i. ?Tit deli like amún sa nun? ?Min nin i ye akunndan'n ti-man kun? ?Nán min ajalɛ kunngba'n su yɛ ɔ fali-ɔ? Amun akunndan nga an bu i titi'n yɛlɛ kɛ an bu i kɛ ndɛ fɛ yɛ e kunndɛ-ɔ. Nɛ́n i sɔ-ɔ, sanngɛ Nyanmiɛn nyrun'n, sa ng'ɔ jɔ Krist klun'n yɛ e kan-an. N sran kpa mun, amun sran yolɛ ti yɛ e kan ndɛ sɔ'n kwlaa-a. Kɛ n ko ju amun wun lɔ'n bɔ n su wun-man amun kɛ nga m bu i akunndan kɛ n ´wun amun su'n sa'n, bɔ n kusu an su wun-man min kɛ nga an bu i akunndan kɛ amun ´wun min su'n sa'n, i sɔ ti yɛ man srɛ kun min-ɔn. Kɛ n ´ju lɔ'n bɔ n ´wun kɛ amun wie'm be di utre, wie nyin ci i wiengu, wie fa ya, wie si akplowa, wie kan sran wun ndɛ, wie bla, wie tu i wun, yɛ wie kpɛ saɛ'n, i sɔ'n ti yɛ man srɛ kun min-ɔn. Sa nga ti yɛ srɛ kun min yɛlɛ kɛ n ´ju amun wun lɔ bɔ n ´wun sran kpanngban bɔ be yoli sa tɛtɛ laa bɔ lele ndɛ be nian kaci-man be nzuɛn'n be tɛ yo ninnge tɛtɛ, be tɛ kunndɛ bla nin bian, yɛ be bo wlaka'n, be ti n ´sun. Yɛ min Nyanmiɛn'n man mín nyin ´gua ase ekun amun nyrun. Amun wun lɔ balɛ bɔ m ´ba'n, i kpɛ nsan yɛ. Be klɛli i kɛ: «Ndɛ kwlaa nga be kan'n, sɛ sran kunngba yɛ ɔ kan'n, be fa-man san sran nnyɔn annzɛ nsan be ndɛ'n yɛ be bu i nanwlɛ-ɔ.» M ´bo sa kun su kle be nga be yoli sa tɛtɛ'n ɔ nin amun kwlaa. Kɛ n wɔli amun wun lɔ kpɛ nnyɔn su'n, n kan kleli amun, yɛ ndɛ kunngba'n yɛ n su kɛn i ekun'n, sɛ n ju amun wun lɔ siɛn'n, n su yaci cɛ-man be. I sɔ'n nun amun ´wun like nga an kunndɛ'n i wlɛ, yɛ amun ´si kɛ Krist yɛ ɔ fɛ i ndɛ'n wla min nuan yɛ n kan-an. Like ng'ɔ yo man amun'n bɔ an wun i'n, i kwlaa'n ɔ kle kɛ ɔ ti-man fuɛnfuɛ, ɔ kle kɛ ɔ kwla like'n kwlaa yo. Afin ɔ ti nanwlɛ kɛ be boboli i waka'n su kɛ sran b'ɔ kwla-man like fi yo sa, sanngɛ Nyanmiɛn i fanngan nun ti yɛ ndɛkɛn ɔ o lɛ-ɔ. E kusu kɛ e nin i y'a yo sran wunmuan'n, e yo e wun kɛ i bɔbɔ yoli i wun kɛ fuɛnfuɛ'n sa, sanngɛ like nga e yo man amun'n, e yo i Nyanmiɛn i fanngan nun, yɛlɛ kɛ e nin Krist y'a yo sran wunmuan. Amun bɔbɔ an `bu amun klun lɔ nian sɛ an lafi Krist su sakpa o. Sɛ an yo i sɔ'n, nan sɛ an wun kɛ an nun-man be bɔ b'a lafi-man Krist su'n be nun wie'n, amun ´wun i wlɛ kɛ Krist nin amun yɛ ɔ wo-ɔ. Sanngɛ n lafi su kpa kɛ sɛ an nian ye'n, amun ´wun kɛ e nun-man be nga be lafi-mɛn i su'n be nun wie. E ´srɛ Nyanmiɛn kɛ nán an yo sa tɛ fi. Nán kɛ e srɛ i sɔ nan sɛ an yo sa kpa-a sran'm be bu e kɛ e ti kpa ti-ɔ. Kannzɛ be bu ye kɛ e ti-man kpa bɔbɔ'n, e klo kɛ an yo sa kpa. Afin e kwla kpalo-man Nyanmiɛn ndɛ nanwlɛ'n, sanngɛ i su yɛ e jran e yo e sa mun-ɔn. Kɛ e wun kɛ e kwla-man like fi yo'n, bɔ e wun kɛ an jran kekle'n, ɔ yo e fɛ. E ´srɛ Nyanmiɛn kusu kɛ an kaci nan an yo sran kpa. I sɔ'n ti'n, kɛ n nian ju-man amun wun lɔ'n, n ´klɛ sa nga m ´blɛ amun. N ´klɛ m ´blɛ amun nan sɛ n ju lɔ'n m'an nian-man sielɛ bɔ e Min'n fa min sieli i lɛ'n ti m'an kputu-man amun. Afin nán amun sacilɛ ti yɛ ɔ fa min sieli i lɛ-ɔ, sanngɛ amun kpa yolɛ ti-ɔ. Aniaan mun, min ndɛ'n i atabo'n yɛ: Nyanmiɛn man amun klun jɔ. An `kaci, an `yo sran kpa, an `fa min ndɛ'n su, man amún bo yo kun, yɛ an `di anuansɛ. Yɛ Nyanmiɛn b'ɔ klo sran'n b'ɔ man e di alaje'n, ɔ nin amun ´tran. An `yo amun wun like be man min. Amun `tɔ amun wun nun gbuduu. Nyanmiɛn sran'm be kwlaa be ´usa amun. Man e Min Jésus-Krist yo amun kwlaa amun ye tititi, man amun si klolɛ nga Nyanmiɛn fa klo amun'n, nin anuansɛ bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n nin amun di'n. M Pɔl, Jésus-Krist nin e Si Nyanmiɛn b'ɔ cɛnnin i'n be sunmannin min. N sunmanlɛ sɔ'n fin-man sran, yɛ nán sran fi yɛ ɔ sieli n sɔ-ɔ. Min nin e niaan nga e o wa'n e kwlaa, e yɛ e klɛ fluwa nga blɛ Galasi lɔ asɔnun mun-ɔn. Man e Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist be man an nyan ye, yɛ man amun wun jɔ amun fɔuun! Kɛ ɔ ko yo nan Krist ɔ'a de é mɛn tɛ kain nga nun'n ti, ɔ fɛ i bɔbɔ wun mannin é sa tɛ'n ti. I sɔ'n ti e Si Nyanmiɛn klun su. Man e yi i ayɛ tititi! Man ɔ yo sɔ! Kɛ e ´se yɛ'n, amu'an kaci amún sin a si Nyanmiɛn b'ɔ flɛli amun'n ye bɔ Krist yoli amun'n ti'n yɛ amu'an fa jasin uflɛ su-ɔ. I sɔ'n ɔ bo min nuan kpa. Nanwlɛ, jasin fɛ uflɛ fi nun-man lɛ, sanngɛ sran wie'm be o lɛ be sanngan amun akunndan, yɛ be klo kɛ be ´kaci Krist i jasin fɛ'n. Ɔ man sɛ e bɔbɔ o, sɛ nyanmiɛn su lɔ anz wie o, ɔ wa kan jasin fɛ uflɛ kle amun b'ɔ nin nga e dun mmua kan kleli amun'n ti-man kun'n, man Nyanmiɛn bo i sannzan! Ndɛ nga e kan kleli amun laa'n, i kunngba'n yɛ n ´kɛn i ekun yɛ: Sɛ sran wie kan jasin fɛ uflɛ kle amun b'ɔ nin nga an fali su'n ti-man kun'n, man Nyanmiɛn bo i sannzan! ?Ndɛ nga n ´kɛn i yɛ'n, sran'm be nyrun annzɛ Nyanmiɛn nyrun dunman yɛ n kunndɛ-ɔ? ?N waan n ´yo sɔ nan sran'm be klo min sa? Sɛ n waan n ´yo sɔ nan sran'm be klo min sa'n, wuun n su yo-man Krist i sran. Aniaan mun, man n kan ndɛ kun kle amun: jasin fɛ nga n kan kleli amun'n, nán sran mun yɛ be kpɛ wlali min nuan-an. Nán sran yɛ ɔ kan kleli min-ɔn, yɛ man suɛn-mɛn i sran fi sa nun, sanngɛ Jésus-Krist yɛ ɔ yili i nglo kleli min-ɔn. Laa bɔ n tɛ o Zuif'm be Nyanmiɛn sulɛ nun'n, an tili sa nga n yoli'n, n kleli Nyanmiɛn i Asɔnun'n yalɛ lele trali yalɛ klelɛ su, min waan n ´nunnun i. N wiengu Zuif'm be nun'n n ti Nyanmiɛn sufuɛ dan kpa tra be nun kpanngban kpa, yɛ e nannan'm be nzuɛn'n lo min kpa. Sanngɛ Nyanmiɛn dun mmua fali min nan min nin a gua min ase, yɛ i klun-ufue'n ti ɔ flɛli min. Kɛ ɔ klo kɛ ɔ ´yi i Wa'n nglo kle min nan n kɛn i ndɛ'n kle be nga be ti-man Zuif'n, m'an ko kunndɛ-mɛn i wun ngwlɛlɛ sran wie sa nun. Be nga be o Zerizalɛm lɔ bɔ Nyanmiɛn dun mmua sunmannin be nan ɔ'a sunman min'n, m'an ɔ-man bé sin, sanngɛ n wɔli Arabi. I sin n wɔli Damas ekun. Kɛ ɔ dili afuɛ nsan'n, n wɔli Zerizalɛm. Sefas i silɛ ti yɛ n wɔli-ɔ. N dili le blu le nnun i wun lɛ. M'an wun-man be nga Nyanmiɛn sunmannin be'n be wie fi san e Min'n i niaan bian Zak cɛ yɛ n wunnin i ekun-ɔn. Nanwlɛ, ndɛ nga n klɛli i yɛ'n, m bua-man ato, Nyanmiɛn ti n lalofuɛ. Kɛ ɔ yoli sɔ'n yɛ n wɔli Siri akpasua'n nin Silisi akpasua'n su-ɔ. I nun sɔ'n nun'n, Krist i asɔnunfuɛ nga be o Zide lɔ'n, be si-man min, san ngan yɛ be ti i kɛ: «Bian'n bɔ laa ɔ kle e yalɛ'n, siɛn'n ɔ su kan Krist i sulafilɛ ndɛ'n bɔ laa i waan ɔ ´nunnun su'n.» Sa nga Nyanmiɛn yo mannin min'n ti'n, be mɛnmɛn i. Kɛ ɔ dili afuɛ blu-nin-nnan'n, min nin Barnabas e ɔli Zerizalɛm ekun. N yoli man Tit kusu ɔli wie. Sa ti bɔ n wɔli'n yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn seli n kɛ n wɔ. Min nin be kaklaakla mun e yiali e ngunmin kan, yɛ jasin fɛ'n bɔ n kan kle be nga be ti-man Zuif'n, n kan n kleli be nan n junman nga n dili i laa'n, nin nga n tɛ di'n, min sa a kpi-man ase. Tit b'ɔ ti n sunmanfuɛ'n, ɔ ti Grɛk ba, sanngɛ ba miɛn-mɛn i kɛ ɔ wla klɛn. San be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti e niaan'n, be yɛ be klo kɛ ɔ yo sɔ-ɔ. Be wluli e nun blɛlɛlɛlɛ kɛ be ´kpla e nian é ti bɔ e bɔ e nin Krist-Jésus y'a kaci sran wunmuan'n bɔ y'a nyɛn'n ti, be waan be ´fa e wla kanga'n nun. Kɛ ɔ ko yo nan jasin fɛ'n b'ɔ ti nanwlɛ'n ɔ'a tran amun klun n ti'n, b'a nyan-man jranwlɛ bɔ kaan sa. Be nga be ti be nun kpakpa'n, sɛ be ti sɛ be ti sɛ laa o, nán min ndɛ-ɔ, afin Nyanmiɛn liɛ'n ɔ nian-man sran nyrun yɛ ɔ yo i sa liɛ nin-ɔn. Be kpakpa sɔ'm be liɛ'n, b'a se-man n kɛ n yo like uflɛ fi. Sanngɛ be wunnin kɛ Nyanmiɛn sieli n kɛ n kan jasin fɛ'n kle be nga be wla-man klɛn'n, kɛ ɔ sieli Piɛr kɛ ɔ kan kle be nga be wla klɛn'n mun sa. Sran ng'ɔ sieli Piɛr kɛ ɔ ´sunmɛn i be nga be wla klɛn'n bé sin'n, i kunngba'n yɛ ɔ sunmannin min be nga be ti-man Zuif'n bé sin-ɔn. Kɛ Zak, nin Sefas, ɔ nin Zan bɔ be tra Asɔnun nun'n be wunnin kɛ Nyanmiɛn bu n sran ɔ fa min sieli junman sɔ'n su'n, be sunmannin min nin Barnabas e nun, ɔ man e wunnin kɛ e nɛn sɛli su kɛ e wɔ be nga be ti-man Zuif'n bé sin nan be kusu be ´kɔ be nga be wla klɛn'n bé sin. Like kun nga be srɛli ye kɛ e yo'n yɛlɛ kɛ e `bu yalɛfuɛ mun bɔ be o be nun'n be akunndan, yɛ n kusu m miannin min nyin sa sɔ'n i yolɛ'n nun. I nun nga Sefas bali Antiɔs lɛ'n, ɔ'a yo-man sa ng'ɔ ti i nuan su'n, ɔ man n ijɔli i kpa. Kɛ be nga Zak sunmannin be'n be nian ju-man lɛ'n, ɔ nin be nga be ti-man Zuif'n bé wla asa, sanngɛ kɛ be bali'n, ɔ cuɛnnin i wun, ɔ nin be titili like dilɛ nun be nga be wla klɛn'n bé wun srɛ ti. Zuif nga'm be kusu be dili be fuka nnyɔn nun kɛ i liɛ'n sa lele ɔ man Barnabas bɔbɔ dili i fuka nnyɔn nun wie. Kɛ n wunnin bé sa nga be yo'n kɛ ɔ nin jasin fɛ'n b'ɔ ti nanwlɛ'n be sɛ-man'n, n usali Sefas be kwlaa be nyrun lɛ kɛ: «?Ɔ bɔ a ti Zuif'n bɔ a yaci Zuif'm be nzuɛn'n a yo kɛ be nga be ti-man Zuif'n be sa'n, ɔ yo sɛ yɛ a mian be kɛ be yo kɛ Zuif'm be sa nin-ɔn?» «E liɛ'n, Zuif yɛ ɔ wuli ye-ɔ, e ti-man kɛ be nga be ti-man Zuif bɔ be ti sa tɛtɛ yofuɛ'm be sa. Kannzɛ e ti sɔ'n, e si kɛ Nyanmiɛn bu-man sran fi sran kpa mmla'n b'ɔ fa su'n ti, san Krist-Jésus su bɔ sran lafi'n ti yɛ man Nyanmiɛn bu i sran kpa-a. E kusu, kɛ ɔ ko yo nan Nyanmiɛn a bu e sran kpa Krist bɔ e lafi i su'n ti'n, nan ɔ'a yo-man kɛ mmla'n bɔ e fa su'n ti yɛ ɔ bu ye sran kpa'n, i ti yɛ e lafili Krist-Jésus su-ɔ. Afin Nyanmiɛn su bu-man sran fi sran kpa mmla'n b'ɔ fa su'n ti. ?Sanngɛ sɛ e kunndɛ kɛ Nyanmiɛn bu ye sran kpa Krist ti'n, bɔ be wun kɛ e ti sa tɛ yofuɛ wie'n, i sɔ'n kle kɛ Krist yɛ man sran yo sa tɛ nin-ɔn? Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn! Afin sa nga n wlɛli i ase'n, sɛ n sa n sin n yo i ekun'n, wuun kpa yɛ n ti-man-an mmla'n bɔ n sa min sin n di su ekun'n ti. Afin mmla'n ti'n, n wuli, min nin i a bu, ɔ man olɛ nga n wo yɛ'n, n wo Nyanmiɛn dunman nun. Be boboli min nin Krist waka'n su, ɔ man olɛ nga n wo yɛ'n nán n ngunmin yɛ n wo-ɔ, min nin Krist yɛ e wo-ɔ, yɛ sulafilɛ bɔ n lafi Nyanmiɛn i Wa b'ɔ kloli min b'ɔ fɛ i wun mannin min ti'n, i ti yɛ n wo lɛ-ɔ. N kpi-man nɛnnɛn nga Nyanmiɛn dili min'n i ase, afin sɛ mmla'n bɔ be fa su'n ti yɛ Nyanmiɛn bu be sran kpa'n, wuun wulɛ nga Krist wuli'n ɔ wuli ngbɛn.» Galasifuɛ sinnglinfuɛ mun! ?Amun bɔ be kannin Jésus-Krist i wulɛ ndɛ'n i weiin kleli amun b'ɔ man ɔ yoli kɛ ɔ yoli amun nyrun sa'n, wan yɛ ɔ wa lakali amun-ɔn? Sa kunngba nga n klo kɛ n ´usa amun'n yɛlɛ kɛ: ?Mmla'n bɔ an fali su'n ti yɛ Nyanmiɛn fɛ i Wawɛ'n mannin amun-ɔn, annzɛ jasin fɛ'n bɔ an tili an fali su'n ti yɛ ɔ fa mannin amun-ɔn? ?Kɛ an ti sinnzin sa? An boli i bo Nyanmiɛn Wawɛ'n i fanngan nun. ?An klo kɛ amun ´guɛ i bo amun bɔbɔ amun fanngan nun siɛn'n? ?Sa ng'ɔ tɔli amun su yɛ'n, i kwlaa'n ɔ ´yo ngbɛn? Nanwlɛ, ɔ kwla yo-man ngbɛn! ?Nyanmiɛn b'ɔ fɛli i Wawɛ'n mannin amun b'ɔ yo sa kekleekle man amun'n, mmla'n bɔ an fa su'n ti yɛ ɔ yo i sɔ-ɔ, annzɛ jasin fɛ'n bɔ an tili an fali su'n ti-ɔ? Kɛ Abraam liɛ'n yoli sɔ-ɔ: ɔ lafili Nyanmiɛn su, i su b'ɔ lafili sɔ'n ti yɛ ɔ buli i sran kpa nin-ɔn. I sɔ'n ti'n, be nga be lafi Nyanmiɛn su'n, be ti Abraam wa. Yɛ be boli su Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n nun kɛ cɛn wie be nga be ti-man Zuif bɔ be lafi Nyanmiɛn su'n, ɔ ´bu be sran kpa, ɔ man ɔ boli ndɛ fɛ sɔ'n su kleli Abraam, ɔ seli i kɛ: «Ɔ ti'n, n ´yo nvle-nvle'm be kwlaa be nunfuɛ'm be ye.» I sɔ'n ti'n, be nga be lafi Nyanmiɛn su'n, ɔ ´yo be ye kɛ Abraam b'ɔ lafili i su'n i liɛ'n sa. Afin be kwlaa nga be fa bé wla gua mmla'n su falɛ su'n, bé wun su jɔ-man be le, afin be klɛli i kɛ: «Sran kwlaa ng'ɔ fa-man ndɛ nga be klɛli i mmla fluwa nun'n i kwlaa su titi'n, i wun jɔ-mɛn i le.» E si weiin kɛ mmla'n ti Nyanmiɛn su bu-man sran fi sran kpa, afin e kɛnngɛn i kɛ: «Sran ng'ɔ lafi Nyanmiɛn su bɔ man ɔ kaci sran kpa'n, ɔ ´nyan nguan.» Mmla'n fin-man Nyanmiɛn su bɔ sran lafi'n mlɔnmlɔn, sanngɛ e kɛnngɛn i kɛ: «Sran ng'ɔ fa mmla'n nun ndɛ'm bé su'n, ɔ ´nyan nguan.» Kɛ Krist kacili sran bɔ Nyanmiɛn boli i sannzan e ti'n, ɔ fɛli i wun kpɔli é ti sannzan nga Nyanmiɛn boli ye mmla'n bɔ y'a fa-man su'n ti, afin be klɛli i kɛ: «Sran kwlaa nga be bo i kɔmin'n, wuun Nyanmiɛn boli i sannzan ti-ɔ.» Ɔ yoli sɔ nan ye nga Nyanmiɛn seli Abraam kɛ ɔ ´yo i'n Jésus-Krist ti, ɔ ´yo man be nga be ti-man Zuif'n, nan e kusu e ´nyan Nyanmiɛn Wawɛ'n bɔ i waan ɔ ´fa man ye'n i su bɔ e lafi'n ti. Aniaan mun, m ma kan sa kun bɔ sran'm be yo i titi'n kle amun. Sɛ sran nnyɔn bé nuan sɛ sa kun su'n, sran uflɛ kwla kaci-mɛn i, yɛ ɔ kwla uka-man su. Nyanmiɛn seli Abraam kɛ ɔ ´yo like wie mɛn i nin i osufuɛ kun. Ɔ'a se-mɛn i kɛ ɔ ´yo mɛn i nin i osufuɛ mun. Nán sran kpanngban ndɛ yɛ ɔ kan-an, sanngɛ kɛ ɔ se kɛ ɔ nin wɔ osufuɛ kun, ɔ kan sran kun ndɛ. Sran sɔ'n yɛlɛ Krist. An `nian ndɛ nga n waan n ´kan kle amun'n yɛ: sa nga Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´yo man sran'n, kɛ ɔ dili afuɛ ya nnan afuɛ ablasan bɔ mmla'n bali'n, ɔ man be kwla fa-man mmla'n kaci-man sa nga Nyanmiɛn waan ɔ ´yo'n kɛ be ´fa nunnun su. Sɛ like nga Nyanmiɛn seli kɛ be nyɛn i'n, be nyɛn i mmla'n ti'n, wuun nán sa nga Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´yo'n ti yɛ be nyɛn i-ɔ. Sanngɛ sa ng'ɔ seli Abraam kɛ ɔ ´yo mɛn i'n ti yɛ ɔ yoli i ye-ɔ. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, mmla'n yo i liɛ nzu? Nyanmiɛn sieli i kusu nan be wun kɛ sa tɛ'n ti tɛ, yɛ be dili su lele fa juli Abraam osufuɛ nga ti yɛ Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´yo like wie mɛn i'n i balɛ. Anz mun yɛ be fa wlali sran kun b'ɔ jran sran'm bé nuan'n i sa nun yɛ ɔ fa bali-ɔ. Sɛ sran kun waan ɔ ´yo like man sran'n, ɔ yi-man sran kɛ ɔ `ko se i nan bé nuan sɛ su, kɛ Nyanmiɛn liɛ'n yoli sɔ-ɔ. ?Like nga Nyanmiɛn waan ɔ ´yo'n, mmla'n ti ɔ yo-mɛn i kun? Ɔ ti-man sɔ mlɔnmlɔn! Sɛ Nyanmiɛn kwla fa mmla kun man sran b'ɔ man be ´nyan nguan'n, wuun ɔ mannin, yɛ mmla sɔ'n su falɛ'n ti ɔ ´bu sran'n i sran kpa. Sanngɛ e kɛnngɛn i Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n nun kɛ sa tɛ'n ti mɛnmɛnfuɛ'm be kwlaa be nzuɛn. Ɔ yoli sɔ nan like nga Nyanmiɛn waan ɔ ´yo man sran'n, be nga be fa ndɛ sɔ'n su'n be nyɛn i Jésus-Krist bɔ be lafi i su'n ti. I nun bɔ blɛ nga sran kwla lafi Krist su'n nian ju-man'n, e ti kɛ bisuafuɛ bɔ be niɛn i su kpa'n sa, mmla'n ti yɛ man e ti sɔ-ɔ. E kali lɛ sɔ lele nan Nyanmiɛn yi i sulafilɛ sɔ'n nglo kle ye. Ɔ man mmla'n ti kɛ sran kun b'ɔ kleli ye atin nga e fa su'n, lele Krist bali nan Nyanmiɛn a bu ye sran kpa i su bɔ e lafi'n ti. Kɛ blɛ nga e kwla lafi Krist su'n juli'n, ɔ man e nun-man sran b'ɔ kle ye atin'n i sa nun kun. Afin Krist-Jésus bɔ an lafi i su'n ti, amun kwlaa an ti Nyanmiɛn wa. Amun kwlaa bɔ kɛ an yoli batɛm'n amun nin Krist amu'an kaci sran wunmuan'n, amun nzuɛn liɛ'n ɔ'a fɛ i liɛ'n. Ɔ man ɔ lɛ-man Zuif nin Grɛk, ɔ lɛ-man kanga nin diewa, ɔ lɛ-man yasua nin bla, afin amun kwlaa an ti kun sran wunmuan bɔ amun nin Krist-Jésus amu'an kaci'n ti. Sɛ an ti Krist liɛ'n, wuun an ti Abraam anunman, ɔ man like nga Nyanmiɛn waan ɔ ´fa mɛn i sran mun'n, amun ´nyan wie. N se kɛ yoo: ba nga ɔ ´di i si i aja'n, kannzɛ like'n kwlaa ti i liɛ'n, kɛ ɔ tɛ yo bakan'n, ɔ nin kanga'n be ti kun. Kɛ ɔ tɛ yo bakan sɔ'n, ɔ o sran wie'm bé sa nun, be niɛn i su, yɛ wie'm be kusu be niɛn i ninnge'm be su lele san blɛ nga i si sieli'n ɔ'a ju. E kusu, sɛ e kwla se kɛ ninnge nga e nannan'm be kle'n be ti sran'n, wuun e ´se kɛ kɛ e tɛ yo kɛ bakan sa'n, e ti be akua. Sanngɛ kɛ blɛ nga Nyanmiɛn sieli'n juli'n, ɔ sunmɛnnin i Wa'n, bla kun wuli i, ɔ dili mmla'n su. Ɔ bali kɛ ɔ ´de be nga be di mmla'n su'n nan e `kaci Nyanmiɛn klun ba mun. Nyanmiɛn i mma mun bɔ an ti'n ti'n, ɔ sunmɛnnin i Wa'n i Wawɛ'n kɛ ɔ wa tran ye anwlɛn'n nun, ɔ kpan flɛ Nyanmiɛn kɛ: «Baba!» I sɔ'n ti'n, an ti-man kanga mun kun, an ti Nyanmiɛn i mma mun. Kɛ an ti i mma mun'n ti'n, like ng'ɔ ti i liɛ'n ɔ ti amun liɛ. Laa an si-man Nyanmiɛn, ɔ man an su ninnge nga be nin sulɛ fata-man'n. ?Sanngɛ siɛn'n, kɛ amu'an si Nyanmiɛn'n, annzɛ bɔ Nyanmiɛn bɔbɔ a si amun'n, nguɛ ti yɛ an klo kɛ amun ´sa amun sin kɔ ninnge ngbɛn-ngbɛn bɔ be kwla yo-man like fi'n bé sin ekun kɛ amun ´ko yo be akua-a? An ci cɛn'n wie, nin anglo'n wie, nin le mɔcuɛ'n wie, ɔ nin afuɛ'n wie! Sɛ afɛ nga m'an fɛ i amun ti lelele'n ɔ yo ngbɛn'n, ɔ ´yo n ya. Aniaan mun, n ´srɛ amun kpa, an `yo amun wun kɛ min sa, afin n kusu m'an yo min wun kɛ amun sa. Amu'an yo-man min tɛ le. An si kɛ jasin fɛ bɔ n kan kleli amun kliklikli'n, tukpacɛ'n b'ɔ tɔli min su'n ti yɛ n nyannin min ti n kannin-ɔn. An fɛli dan min wunnɛn b'ɔ yoli n ya'n ti, sanngɛ m'an yo-man amun kain, amu'an yi-man min blo, an sɔli min nun kɛ Nyanmiɛn i anz sa annzɛ kɛ Krist-Jésus bɔbɔ sa. Laa amun klun jɔ mín wun kpa. ?Nguɛ yɛ amu'an wun i siɛn nin-ɔn? Afin m boli amun dunman kɛ sɛ ɔ ti kɛ an kwla tu amun nyinma'n man min'n, wuun an tuli. ?Ndɛ nanwlɛ nga n kan kleli amun'n ti'n, m'an kaci amun kpɔfuɛ? Minniɛn sɔ'm be yo kɛ be klo amun sa sa, sanngɛ be klun akunndan'n ti-man kpa, be waan be ´yo sɔ nan amun nin min bu, nan an klo be, yɛ an su be su. Sɛ amun kpa yolɛ ti yɛ amun ndɛ lo be titi'n, bɔ nán kɛ n wo amun wun lɔ'n ngunmin yɛ be yo i sɔ'n, ɔ ti kpa. Min mma mun, amun ti n su wun nyrɛnnɛn kpa ekun kɛ bla bɔ ɔ'a koto awuliɛ'n sa, n ´wun nyrɛnnɛn sɔ'n lele san be ´wun Krist nzuɛn'n kwlakwlakwla amun nun. Ɔ ka n ngunmin-ɔn kɛ e ´se yɛ'n n wo amun wun lɔ nan m'an koko yalɛ a kle amun, afin amun ti'n, ń wla'n gua-man ase. ?Amun bɔ an klo kɛ mmla'n su yɛ amun ´di'n, an ti-mɛn i nun ndɛ'n? An `bua n wie. Afin be klɛli i kɛ Abraam wuli ba yasua nnyɔn, ɔ nin afanniɛn'n be wuli kun, yɛ ɔ nin i yi b'ɔ ti diewa'n be wuli kun. Nga b'ɔ nin afanniɛn'n be wuli i'n, be wuli i kɛ sran wu ba titi'n sa, sanngɛ nga b'ɔ nin i yi bɔbɔ be wuli i'n, sa bɔ Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´yo'n ti yɛ ɔ wuli i-ɔ. Sa sɔ'n ti kɛ nyanndra sa, afin be kwla fa bla nnyɔn sɔ'n sunnzun aenguɛ wafa nnyɔn nga Nyanmiɛn nin sran'm be trali. Agar ti Sinai Oka b'ɔ o Arabi lɔ'n, i mma'm be ti kanga. Yɛ kɛ ndɛ Zerizalɛm o lɛ'n, ɔ fa bla sɔ'n b'ɔ nin i mma'm be ti kanga'n. Sanngɛ Zerizalɛm ng'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n, ɔ ti kɛ bla'n b'ɔ ti diewa'n sa, i yɛ ɔ ti e nin nin-ɔn. Afin be klɛli i kɛ: «Ɔ bɔ a bo-man akpue le'n, gua ɔ́ wla ase! Ɔ bɔ a nian wun-man ba wulɛ i nyrɛnnɛn le'n, kpan ɔ klun b'ɔ ti jɔwa'n ti, afin bla nga b'a yaci i'n, i mma'm be ´sɔn tra bla ng'ɔ tɛ ti i wun bo'n.» Aniaan mun, amun liɛ'n, an ti kɛ Izaak sa, sa nga Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´yo'n ti yɛ be wuli amun-ɔn. Laa ba nga be wuli i kɛ sran wu ba titi sa'n, ɔ kleli ba nga be wuli i Nyanmiɛn Wawɛ'n i fanngan nun'n i yalɛ, kɛ ɔ ti sɔ ndɛ-ɔ. ?Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n, be klɛli i sɛ? Be klɛli i kɛ: «Fuan afanniɛn'n nin i wa'n, afin afanniɛn ba'n nin diewa bla'n i wa'n be kwla di-man aja kun.» I sɔ'n ti'n, aniaan mun, e ti-man afanniɛn bla'n i wa, e ti diewa bla'n i wa. Alaje dilɛ ti yɛ Krist kpɔli é ti-ɔ. I sɔ'n ti'n, an `jran kekle, nán an fa amun wun wla kanga'n nun. An `tie ndɛ bɔ m Pɔl m ma kan kle amun'n. Ndɛ sɔ'n yɛ, sɛ amun man be wla amun klɛn'n, Krist su yo-man like fi man-man amun. N ´kan kle be kwlaa nga be waan be ´wla klɛn mun'n kpa ekun kɛ san be ´fa mmla'n kwlakwlakwla su. Amun bɔ amun waan amun ´fa mmla'n su nan Nyanmiɛn bu amun sran kpa'n, amun nin Krist amu'an bu, yɛ ye nga Nyanmiɛn yo sran'n, ɔ'a to a fuan amun. E liɛ'n, é wla o Nyanmiɛn su kpa kɛ ɔ ´bu ye sran kpa i su bɔ i Wawɛ'n man e lafi'n ti, e minndɛ kɛ ɔ ´yo e sɔ. Kɛ e nin Krist-Jésus y'a kaci sran wunmuan'n, sɛ e wla klɛn o, sɛ y'a wla-man klɛn o, nɛ́n i li yɛ be nian-an, sanngɛ klolɛ bɔ e fa klo sran nin Nyanmiɛn'n i su bɔ e lafi'n i li yɛ be nian-an. Laa an boli manndrɛn kpa. ?Wan yɛ man an jrannin b'ɔ man an lafi-man ndɛ nanwlɛ'n su kun-ɔn? Ndɛ nga be kan kleli amun'n, ɔ fin-man Nyanmiɛn b'ɔ flɛli amun'n. Kpaun ayre kaan'n bɔ be fa guɛ i kpaun nzuɛn nun'n yɛ man i wunmuan'n wla-a. Sran wunmuan bɔ e nin e Min'n y'a kaci'n ti'n, ń wla wo amun su kpa kɛ an su bu-man akunndan uflɛ. Sanngɛ sran ng'ɔ sanngan amun akunndan'n, sɛ ɔ ti sɛ ti sɛ o, Nyanmiɛn ´tu i fɔ. ?Sanngɛ n liɛ'n, aniaan mun, sɛ lele ndɛ n tɛ kan klɛn wlalɛ ndɛ'n, nguɛ ti yɛ be tɛ kle n yalɛ-ɔ? Sɛ n tɛ yo sɔ'n, Krist i waka'n su bobolɛ ndɛ bɔ n kan'n, ɔ su yo-man sran ngasi kun. Be nga be sanngan amun akunndan'n, man be wla klɛn lelele be `sɛ bé wun! Aniaan mun, Nyanmiɛn flɛli amun kɛ an nyan amún ti, sanngɛ amún ti bɔ amun nyɛn i sɔ'n ti'n, nán an yo klɔ sran nyoliɛ'n, sanngɛ an `bu amun wun kɛ an ti amun wiengu kanga, an `uka amún wun klolɛ bɔ an klo amun wun'n ti. Afin be boli mmla'n kwlaa kpɔlɛ ndɛ kun nun seli kɛ: «Klo ɔ wiengu kɛ a fa klo ɔ bɔbɔ wun'n sa.» Sanngɛ sɛ an kaka amun wun bɔ an titi amun wiengu sa bui'n, an `nian amún wun kpa, sɛ ɔ ti-man sɔ'n, amun wiengu saci amun. N se kɛ yo, an `yo sa nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kle amun'n yɛ an su yo-man like nga klɔ sran konvi sɔ i'n kun. Like nga klɔ sran klo i'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n klo-mɛn i, yɛ like nga Nyanmiɛn Wawɛ'n klo i'n, klɔ sran klo-mɛn i, be nnyɔn'n bé nuan sɛ-man, ɔ man sa nga an klo kɛ amun ´yo'n, an kwla yo-man. Sɛ an fa atin nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kle amun su'n, Nyanmiɛn jran-man mmla'n su yɛ ɔ ´sie amun-ɔn. E si klɔ sran i nzuɛn'n kpa, yɛlɛ bla nin bian kunndɛlɛ, sa tɛtɛ yolɛ, wlaka bolɛ, amuɛn sɔlɛ, bae dilɛ, sran kpɔlɛ, ɔ nin utre. Bé nyin ci be wiengu, be fa ya, bé bo ti-man kun, be bubu bé wun nun, be lɛ konvi, be nɔn nzan bo, be yo sa finfin mun, yɛ be yo i sin sa wie mun ekun. Ndɛ kunngba nga n kan kleli amun laa'n, n ´kan kle amun ekun. Be nga be yo i sɔ sa'n, be su tran-man be nga Nyanmiɛn sie be'n be nun mlɔnmlɔn. Sanngɛ sa nga Nyanmiɛn Wawɛ'n man sran yo'n yɛ: ɔ man be klo Nyanmiɛn nin sran, be klun jɔ, bé wla gua ase, be tra be anwlɛn, be yo sran ye, be yo aklunye, be di nanwlɛ, be yo wɛtɛɛ, yɛ be yo sa i nuan su. B'a sie-man ninnge sɔ'm be su mmla fi. Be nga be ti Krist-Jésus liɛ'n, be boboli be waka'n su, ɔ man b'a wla be konvi'n i ase, yɛ bé nyin blo-man ninnge'm be su kun. Sɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n man y'a nyan nguan'n, man e yo like ng'ɔ kle ye'n kusu. Nán man e kunndɛ dunman, nán man e yo sa b'ɔ kun e wiengu ya, yɛ nán man e fa é nyin ci e wiengu. Aniaan mun, sɛ an wun kɛ amun niaan kun su yo sa wie b'ɔ ti-man kpa'n, amun bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n sie amun'n, an `kle i atin ng'ɔ ti kpa'n amanniɛn su. Sanngɛ an `nian amun bɔbɔ amun wun nan amu'an yo-man sa kunngba sɔ'n wie. Sɛ an wun amun niaan kun bɔ i trɔ'n su ti i'n, an `ukɛ i. Sɛ an yo i sɔ'n, wuun amu'an wie Krist mmla'n su fa. Sɛ sran kun bu i wun kɛ ɔ ti sran dan b'ɔ ti-man sɔ'n, wuun ɔ'a lɛkɛ i bɔbɔ wun. Man sran kun niɛn i bɔbɔ i nyoliɛ'n, sɛ ɔ wun kɛ ɔ ti kpa'n, ɔ ´yo i fɛ, ɔ man ɔ su fa-man sran uflɛ liɛ'n sunnzun-mɛn i liɛ'n. Afin sran kun bɔbɔ yɛ ɔ ´suɛ i trɔ nin-ɔn. Sran nga be kle i Nyanmiɛn ndɛ'n, i like kpakpa'n kwlaa ng'ɔ lɛ i'n, man ɔ mɛn i like klefuɛ'n wie. Nán an laka amun wun. Be kwla yo-man Nyanmiɛn finfin, afin like nga sran kun lua'n yɛ ɔ ti-ɔ. Sɛ sran kun lua like nga i bɔbɔ klun klo'n, i mma nga b'ɔ ti'n yɛlɛ i bɔbɔ i klun sa bɔ i agualiɛ yɛlɛ wie'n. Sanngɛ sɛ ɔ lua like nga Nyanmiɛn Wawɛ'n klo i'n, i mma nga Wawɛ sɔ'n man ɔ ti'n yɛlɛ anannganman nguan'n. Nán man é sa sin bubu ye sa kpa yolɛ'n nun, afin sɛ y'a fɛ-man'n, cɛn wie e ´nyɛn i nuan like. Ɔ man sɛ e nyɛn i wun alaje'n, man e yo sran'm be kwlaa be ye, sanngɛ man e dun mmua yo man e niaan nga e nin be e lafi Krist su'n. An `nian, m bɔbɔ yɛ n fa min sa n klɛ ng'ɔ o yɛ fuɛ nin-ɔn. I sɔ'n ti, fluwa mma'm be ti dandan. Be nga be klo kɛ sran'm be bu be sran'n, be yɛ be mian amun kɛ an wla klɛn nin-ɔn. Be waan be ´yo i sɔ nan b'a kle-man be yalɛ Krist i waka'n ti. Be nga be wla klɛn sɔ'n, be bɔbɔ be fa-man mmla'n su, sanngɛ be klo kɛ an wla klɛn nan like nga be yoli i amún kplo'n su sɔ'n, be ´fa di bé nuan. N liɛ'n, n su fa-man like fi di-man min nuan mlɔnmlɔn san e Min Jésus-Krist i waka'n, i waka sɔ'n ti n ti kɛ sran bɔ ɔ'a wu b'ɔ nin mɛn'n ɔ'a bu'n sa, yɛ mɛn'n kusu ti kɛ sran bɔ ɔ'a wu b'ɔ nin min a bu'n sa. Sɛ be wla klɛn o, sɛ b'a wla-man klɛn o, nɛ́n i li yɛ be nian-an, nga be nian'n yɛlɛ uflɛ bɔ Nyanmiɛn bo ye'n. Be kwlaa nga be fa ndɛ sɔ'n su'n, nin Izraɛlfuɛ nga be ti i liɛ sakpa'n, man Nyanmiɛn wun be aunnvuɛ nan bé wun jɔ be fɔuun! Kɛ ɔ fin ndɛ'n, nán man sran fi kle n yalɛ kun, afin kannvuɛn ng'ɔ o min wun'n kle kɛ n ti Jésus i akua. Aniaan mun, man e Min Jésus-Krist b'ɔ ti aklunyefuɛ'n nin amun tran! Man ɔ yo sɔ! M Pɔl yɛ n klɛ fluwa nga blɛ amun bɔ an wo Efɛz lɔ mun-ɔn. Ɔ ti amun bɔ an ti Kristfuɛ bɔ amun nin Krist-Jésus amu'an kaci sran wunmuan'n bɔ amun nin i nanti kpa'n amun liɛ. Krist-Jésus sunmannin min yɛ n sunmanlɛ sɔ'n ti Nyanmiɛn klun su. Man e Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist be man an nyan ye, yɛ man amún wun jɔ amun fɔuun! E Min Jésus-Krist i Si Nyanmiɛn i kwla o! Kɛ e nin Jésus-Krist e kacili sran wunmuan'n, ɔ fali nyanmiɛn su lɔ ninnge kpakpa'n kwlaa b'ɔ kwla yo e wun sa ye'n mannin ye. I sin nan ɔ'a bo mɛn'n i bo'n, ɔ dun mmua kpali e fali ye kɛ e nin Krist e `kaci sran wunmuan, nan e `yo i bɔbɔ i liɛ, ɔ dun mmua fali ye kɛ nán man ɔ wun sa kaan sa é wun. Klolɛ b'ɔ klo ye'n ti, ɔ dun mmua buli ye akunndan kɛ sa nga Jésus-Krist yoli'n ti ɔ ´fa e kaci i klun ba. I klun jɔli su kɛ ɔ ´yo i sɔ'n ti yɛ ɔ yoli sɔ nan y'a bo i dunman ye dan b'ɔ fɛli i anwlɛn su Ba'n yoli ye'n ti. Kɛ Krist wuli bɔ i mmoja'n guali'n ti, Nyanmiɛn deli é, ɔ yacili sa nga e yoli i'n cɛli ye. I sɔ'n nun e wun ye dan nga ɔ yoli ye i klun-ufue'n ti. I ngwlɛlɛ b'ɔ si i'n nin i sa kwlaa wlɛ wunlɛ'n ti, ɔ man e si i klun sa b'ɔ fiɛli sran'm be nyrun'n, ɔ nin sa klanman nga i waan Krist `yo man ye'n. Sa sɔ'n bɔ i waan ɔ ´yo'n, sɛ i cɛn'n ju'n, ɔ ´yo. Sa sɔ'n yɛlɛ kɛ ɔ ´kan sran'm be kwlaa nin asiɛ'n su like'n kwlaa nin nyanmiɛn su lɔ liɛ'n kwlaa bo nun, yɛ ɔ ´fa Krist sie bé su. Like kwlaa nga Nyanmiɛn klo kɛ ɔ yo'n, ɔ yo, ɔ man kɛ e nin Krist e kacili sran wunmuan'n ɔ fa e kacili i liɛ, afin i bɔbɔ yɛ ɔ sieli i sɔ-ɔ. Ɔ yo e sɔ nan e bɔ e dun mmua fali é wla guali Krist su'n, e `mɛn i kɔmin su. Amun kusu, kɛ an tili jasin fɛ'n b'ɔ ti nanwlɛ'n, b'ɔ man amun kwla nyan amún ti'n, an lafili Krist su. Kɛ amun nin i amu'an kaci sran wunmuan'n ti, Nyanmiɛn fɛli i Wawɛ'n b'ɔ kɛn i ndɛ'n mannin amun b'ɔ kle kɛ an ti i liɛ mlɔnmlɔn. Like nga Nyanmiɛn seli e kɛ e ´nyɛn i'n, i Wawɛ sɔ'n yɛ ɔ kle kɛ e ´nyɛn i sakpa nin-ɔn. Ɔ kle e weiin kɛ cɛn nga ɔ ko de i sran'm bé ti mlɔnmlɔn'n e ´nyɛn, yɛ ɔ ´nyan kɔmin. I sɔ'n ti'n, n kusu kɛ n tili e Min Jésus i su bɔ an lafi'n nin klolɛ bɔ an klo Nyanmiɛn i sran mun'n, ɔ man n la Nyanmiɛn ase, yɛ m bo amun dunman kle i tititi. Yɛ n srɛ e Min Jésus-Krist i Nyanmiɛn b'ɔ ti e Si b'ɔ lɛ nyrun'n kɛ ɔ fɛ i Wawɛ'n man amun man an si ngwlɛlɛ. Yɛ n srɛ i kɛ ɔ `yi i wun nglo nan an si i kpa. N srɛ i ekun kɛ ɔ `yo nan an wun sa wlɛ weiin kpa nan kɛ ɔ flɛli amun'n, an si like nga i sran'm be nyin o i sin'n. Yɛ n srɛ i kɛ an si kɛ i sran'm be anyanbeun'n ɔ ´yo dan, afin like nga i waan ɔ ´fa man be'n ɔ ti like kpa sakpa. Yɛ n srɛ i ekun kɛ an si i kwlalɛ dan b'ɔ lɛ-man wunsu b'ɔ yi i nglo kle e bɔ e lafili i su'n. I kwlalɛ kunngba sɔ'n yɛ man ɔ kwla cɛnnin Krist yɛ ɔ fɛ i sieli i fama su nyanmiɛn su lɔ nin-ɔn. Krist sie like'n kwlaa blɛ nga e o nun yɛ'n. Yɛ ɔ ´sie like'n kwlaa blɛ ng'ɔ ´ba lɔ'n. Krist sie mmusu mun, nin kpɛnngbɛn mun, nin bae, nin be nga be sie sran mun ɔ nin sran nga be lɛ dunman'm be kwlaa. Nyanmiɛn man ɔ sie like'n kwlaa yɛ ɔ fɛ i sieli Asɔnun'n su kpɛn. Kristfuɛ'm be kwlaa be ti i wunnɛn, i bɔbɔ yɛ ɔ ti i ti nin-ɔn. I b'ɔ o lika'n kwlaa'n, ɔ wo Asɔnun'n nun. Laa amun fɔnlɛ'n nin amún sa tɛ yolɛ'n ti, Nyanmiɛn nyrun an ti kɛ amu'an wu sa yɛ amun nzuɛn'n fa be nga be o yɛ'n be liɛ'n. Amún nyin yili nglo lɔ mmusu'm bé si'n, i yɛ ndɛkɛn ɔ wlawla sran nga bé nyin yi-man Nyanmiɛn nin-ɔn. Laa e kwlaa e ti kɛ be sa, like nga klɔ sran konvi sɔ i'n yɛ e kunndɛ-ɔ, like kwlaa ng'ɔ yo e fɛ bɔ e bu i akunndan'n yɛ e yo-ɔ. Nzuɛn sɔ'n bɔ be wuli ye nin i'n ti'n, san Nyanmiɛn ´fa é wun ya kɛ ɔ fali sran wie'm bé wun ya'n sa. Sran wunmuan bɔ e nin Krist-Jésus é ti'n ti, Nyanmiɛn man e nin i e cɛnnin, yɛ ɔ ´yo man e nin i e ´tran nyanmiɛn su lɔ nan blɛ ng'ɔ ´ba lɔ'n nun, kɛ ɔ ´yi i kpa b'ɔ yoli ye Krist-Jésus ti'n i nglo'n, be ´wun kɛ i ye b'ɔ yoli ye'n i dan'n lɛ-man wunsu. Afin Nyanmiɛn i ye b'ɔ yoli amun'n ti ɔ man amu'an nyan amún ti i su bɔ an lafi'n ti. Amún ti nyanlɛ sɔ'n, ɔ fin-man amun bɔbɔ, Nyanmiɛn yɛ man an nyannin amún ti-ɔ. Nán sa kpa nga an yoli'n ti-ɔ, i sɔ'n ti, sran fi kwla fa di-mɛn i nuan. Afin e ti i sa nuan like, kɛ e nin Krist-Jésus e yoli sran wunmuan'n, Nyanmiɛn boli ye uflɛ nan e `yo nyoliɛ kpakpa ng'ɔ dun mmua sieli ye kɛ e `yo'n. I sɔ'n ti'n, an `bu wafa nga an ti laa'n i akunndan. Amun bɔ amun osu'n fin-man Zuif'n, Zuif'm bɔ be flɛ be klɛn wlafuɛ'n, bɔ sran yɛ ɔ fɛli i sa wlali be klɛn'n, be se amun kɛ an ti-man klɛn wlafuɛ. I nun sɔ nun'n, amun nin Krist di-man mlɔnmlɔn, yɛ an ti Izraɛl nvle'n nun aofuɛ, like nga Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´yo man i sran mun ndɛ ng'ɔ kan kleli Abraam ti'n, amun liɛ nun-man nun, kɛ an wo lɛ'n, an lɛ-man like bɔ an fa amún wla gua su-ɔ, an si-man Nyanmiɛn. Amun bɔ laa amun nin Nyanmiɛn di-man'n, siɛn'n sran wunmuan bɔ amun nin Krist-Jésus amu'an kaci'n ti, kɛ ɔ wuli bɔ i mmoja'n guali'n, ɔ'a yo man amun nin i a di. Afin i yɛ ɔ ti ye afiɛn siesiefuɛ-ɔ, be nga be ti Zuif nin be nga be ti-man Zuif'n, ɔ kan be boli nun, yɛ sa ng'ɔ o be afiɛn b'ɔ ti kɛ talɛ sa'n, ɔ bubuli i. Ɔ fɛ i wun toli mmla'n nin i nun ndɛ'n nan be nvle nnyɔn sɔ'n be kaci nvle uflɛ kun sran wunmuan bɔ be nin i b'a kaci'n ti yɛ be `di anuansɛ. Kɛ ɔ wuli waka'n su'n, ɔ man sa ng'ɔ o be nvle nnyɔn'm be afiɛn'n ɔ wieli, b'a kaci sran wunmuan, yɛ ɔ'a siesie be nin Nyanmiɛn be afiɛn. Ɔ wa kan jasin fɛ'n kleli amun bɔ amun nin Nyanmiɛn di-man'n, nin be nga be nin i di'n, ɔ seli kɛ amun nin i amún nuan a sɛ, afin e kwlaa, sɛ e ti Zuif o, sɛ e ti-man Zuif o, Krist ti e kwla kɔ e Si Nyanmiɛn wun lɔ i Wawɛ'n i fanngan nun. I sɔ'n ti'n, an ti-man aofuɛ annzɛ nvle wie nunfuɛ kun, sanngɛ amun nin Nyanmiɛn sran mun amun nvle ti kun, yɛ an ti i mma mun. An ti kɛ sua bɔ be fa tɛkɛ i bo nga be bɔ Jésus sunmannin be'n be nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be wlɛli i ase'n i su'n sa, yɛ Jésus-Krist bɔbɔ yɛ ɔ ti yɛbuɛ kpa b'ɔ tra sua sɔ'n i cɔnjɔ'n i ase nin-ɔn. I yɛ man sua wunmuan sɔ'n ɔ nyin, ɔ yo kpa, yɛ ɔ yo Nyanmiɛn i sua, sran wunmuan bɔ e nin e Min'n e ti'n ti. Amun kusu, sran wunmuan bɔ amun nin i amu'an kaci'n ti'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n i fanngan nun an ti sua bɔ Nyanmiɛn tran nun'n i yɛbuɛ'n wie. I sɔ'n ti'n, m Pɔl n ti Krist-Jésus i bisuafuɛ amun bɔ an ti-man Zuif'n amun ti. Sa nga Nyanmiɛn i klun-ufue'n ti ɔ man n yo man amun'n, n lafi su kpa kɛ an tili. Ɔ yo man n si i klun sa b'ɔ fiɛli i sran'm be nyrun'n. Sa sɔ'm be wie yɛ m bo su kleli amun n fluwa'n nun icra nin-ɔn. Sɛ an kanngan'n, amun ´wun i wlɛ weiin kɛ n si Krist i wun ndɛ bɔ Nyanmiɛn fiɛli i sran'm be nyrun'n kpa. Lalafuɛ nun'n, sa sɔ'n Nyanmiɛn yi-mɛn i nglo kle-man sran mun kɛ ndɛ ɔ man i Wawɛ'n yi i nglo kle i sran'm bɔ Jésus sunmannin be'n nin i nuan ijɔfuɛ mun'n sa. Sa sɔ'n yɛlɛ kɛ like nga Nyanmiɛn waan ɔ ´fa mɛn i sran mun'n, ɔ nin like ng'ɔ se kɛ ɔ ´yo man be'n, be nga be ti-man Zuif'n be dunman ´tɛ nun wie, yɛ be nin Zuif mun b'a yo kun jasin fɛ b'ɔ man be nin Krist-Jésus b'a kaci sran wunmuan'n ti. Jasin fɛ sɔ'n i junman bɔ Nyanmiɛn man n di i klun-ufue'n ti'n, i fanngan nun yɛ n di-ɔ. Nyanmiɛn yoli m bɔ n ti i sran'm be kwlaa be nun kaan'n n ye, ɔ man n kan kleli be nga be ti-man Zuif'm be kɛ Krist i anyanbeun'n cɛnnin, be kwla kɛn-mɛn i bé nuan nun. Yɛ sa nga be yo nan ɔ'a yo i klun su'n weiin, ɔ yo man n kle be. Nyanmiɛn b'ɔ yili ninnge'n kwlaa'n, lalafuɛ nun ɔ fiɛli i klun sa sɔ'n sran'm be nyrun. Ɔ man kɛ ɔ fin ndɛ'n, nyanmiɛn su lɔ mmusu nin ngbɛn-ngbɛn'm be `wun Nyanmiɛn i ngwlɛlɛ'n ninnge ng'ɔ yo be Asɔnun'n nun'n be kwlaa, be nun. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, sa ng'ɔ dun mmua buli i akunndan lalafuɛ nun kɛ ɔ man e Min Krist-Jésus yo'n, ɔ kpɛnnin su. Sran wunmuan bɔ e nin i a kaci'n, nin i su bɔ e lafi'n ti'n, e kwla kɔ Nyanmiɛn wun lɔ, e klun ti-man e kaan sa. Ɔ man n ´srɛ amun kɛ, nán amún sa sin bubu amun nyrɛnnɛn nga n wun i amun ti'n ti, afin ɔ ti amun anyrunnyan like. I sɔ'n ti'n, n koto e Si'n i bo. Nyanmiɛn su lɔ o, asiɛ'n su wa o, i dunman'n wo osu-osu'n kwlaa su. Kɛ anyrunnyan ninnge'm be sɔnnin i sa nun'n dan'n ti'n, n srɛ i kɛ i Wawɛ'n wla amun fanngan nan an tra amun anwlɛn yɛ an jran kekle n srɛ kɛ Krist su bɔ an lafi'n ti'n, ɔ ´tran amun anwlɛn'n nun. Yɛ n srɛ i kɛ ɔ man an wun klolɛ b'ɔ fa klo amun b'ɔ man an jran kekle'n, i wlɛ weiin, yɛ amun nin Nyanmiɛn sran'm be kwlaa an wun kɛ klolɛ sɔ'n b'ɔ fa klo amun'n ti dan. Sɛ e kwla fa sunnzun like wie'n, wuun e ´se kɛ ɔ ti tɛtrɛ, ɔ ti tɛnndɛnndɛiin, ɔ ti kploun kpa, yɛ ɔ ti kendengleiin. Kannzɛ sran fi kwla wun-man klolɛ bɔ Krist fa klo ye'n i wlɛ kpa'n, n ´srɛ i kɛ an wun i wlɛ nan an fa Nyanmiɛn sa kwlaa nun. Kɛ e wun sa nga Nyanmiɛn yo man ye'n, ɔ man e si kɛ ɔ kwla yo sa dan tra like nga e srɛ i kɛ ɔ yo'n i kwlaa, ɔ nin like nga e bu i akunndan'n i kwlaa. Man Asɔnun'n nin Krist-Jésus be bɛ i nyrunnyan osu-osu'n kwlaa nun tititi. Man ɔ yo sɔ! I sɔ'n ti'n, m bɔ e Min'n ti yɛ n ti bisuafuɛ'n, n srɛ i kpa kɛ an bu flɛlɛ nga Nyanmiɛn flɛli amun'n i akunndan nan an yo sa ng'ɔ ti i nuan su'n. Nán an tu amún wun mlɔnmlɔn, an `yo wɛtɛɛfuɛ, an `blu sa'm be su, sa nga amun wiengu yo bɔ an wun i'n, man ɔ sɔn amun nun i klolɛ bɔ an klo i'n ti. Amún bo bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n man ɔ'a yo kun anuansɛ bɔ an di'n ti'n, an `nian su kpa man ɔ yo sɔ tititi. Kɛ Nyanmiɛn flɛli amun bɔ like nga an fa amún wla gua su'n ti kunngba'n, i kunngba nin-ɔn, wunnɛn'n ti kun, yɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n kusu ti kun. E Min'n ti kun, sulafilɛ wafa nga e lafi Krist su'n ti kun, batɛm'n ti kun, Nyanmiɛn'n ti kun, yɛ ɔ ti sran'm be kwlaa be si. Ɔ sie be kwlaa, ɔ o be kwlaa be afiɛn yɛ ɔ o be kwlaa bé nun. Sanngɛ sran kun i like liɛ nga Krist mɛnnin i kɛ ɔ yo'n, yɛ ɔ kwla yo-ɔ. I sɔ'n ti yɛ man be kannin ndɛ ng'ɔ o yɛ nin-ɔn, be seli kɛ: «Kɛ ɔ fuli nglo lɔ'n, ɔ fa be b'ɔ trali be lomuɛn'n mun wɔli, yɛ ɔ mannin sran'm be like kɛ be yo.» ?Kɛ be se kɛ: «Ɔ fuli nglo lɔ'n,» i bo ti sɛ? I bo kle kɛ ɔ dun mmua ɔli asiɛ'n i bo mmua-mmua kpa lɔ. I b'ɔ ɔli asiɛ'n i bo lɔ'n, i kunngba'n ɔ fuli nglo mmua-mmua kpa lɔ ɔ trali nyanmiɛn su lɔ'n su nan ɔ ´tran lika'n kwlaa. Krist sieli sran wie mun kɛ ɔ ´sunman be, ɔ sie wie mun kɛ be `ijɔ i nuan, ɔ sie wie mun kɛ be `bo i jasin fɛ'n, ɔ sie wie mun kɛ be ´nian Kristfuɛ'm bɔ be ti i bua'm be lika yɛ ɔ sie wie mun kɛ be `kle be like. Kɛ ɔ ko yo nan i sran'm b'a yo kpa nan b'a di i junman'n nan Krist i wunnɛn'n ɔ'a yo kpa'n ti yɛ man be nun kunngun be junman'n ti wafa-wafa sɔ nin-ɔn. Ɔ man e ´yo sran lele e kwlaa e ´yo kun Nyanmiɛn Wa'n i su bɔ e lafi'n nin i silɛ bɔ e si i kpa'n ti, yɛ e ´yo sran lele be ´kwla fa ye sunnzun wafa nga Krist ti'n i kwlaa. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, e ti-man ba kaan kun bɔ e fa ato ndɛ kwlaa nga sran'm be gblɛ'n ti be kɛn i kɛ be ´fa lakalaka sran mun'n su, b'ɔ man e kɔ wa kɔ wa kɛ mmeli bɔ aunngban'n fɛ i kɔ wa kɔ wa'n sa. Sanngɛ sɛ e klo sran bɔ e di nanwlɛ'n, e ´nyin, e ´yo sran, yɛ e ´fa Krist sa'n kwlaa nun. I yɛ ɔ ti Asɔnun'n b'ɔ ti i wunnɛn'n i ti nin-ɔn. I yɛ man wunnɛn wunmuan'n kwlaa o lɛ-ɔ, yɛ wunnɛn sɔ'n i lika kun junman liɛ nga be kleli i kɛ ɔ di'n yɛ ɔ di-ɔ, afin be kwlaa be sasa su. Ɔ yo man wunnɛn sɔ'n ɔ nyin, yɛ ɔ yo kpa klolɛ bɔ i lika sɔ'n be klo be wun'n ti. I sɔ'n ti'n, e Min'n dunman nun n se amun kɛ yoo: nán amun nzuɛn'n fa be bɔ be ti-man Zuif'n be liɛ'n kun. Be lɛ-man akunndan, yɛ be kwla wun-man sa wlɛ. Nguan nga Nyanmiɛn fa man sran'n, be dunman tɛ-man nun wie, afin b'a kete, ɔ man be si-man sa fi. Be si-man nyannzuɛn kun, wlaka'n ɔ'a kun be kpo, be yaci-man sa tɛtɛ'm be yolɛ'n mlɔnmlɔn. Sanngɛ amun liɛ'n, nɛ́n i sɔ yɛ an suɛnnin i Krist ndɛ'n nun-ɔn. Afin nanwlɛ, an tili Jésus ndɛ bɔ be kan'n, yɛ sran wunmuan bɔ amun nin i kacili'n ti'n, be kleli amun nanwlɛ ndɛ ng'ɔ kleli'n. I sɔ'n ti'n, an `wla amun nzuɛn laa b'ɔ man an yo sa ng'ɔ fata-man'n i ase. I ti yɛ amún nyin blo ninnge'm be su yɛ an laka amun wun lele an saci nin-ɔn. Man Nyanmiɛn bo amun uflɛ yɛ ɔ `kaci amun akunndan'n. Yɛ an `fa nzuɛn uflɛ b'ɔ fa Nyanmiɛn liɛ'n b'ɔ man amun ´yo kpa'n, amun ´yo i klun sa nanwlɛ bɔ an di'n ti. I sɔ'n ti'n, an `yaci ato bualɛ'n, an `di nanwlɛ kle amun wiengu, afin e kwlaa e ti sran wunmuan. Sɛ an fa ya'n, nán an yo sa tɛ. Nán an fa ya sɔ'n lele man wia'n tɔ su. Nán an man mmusu'm bé si Satan'n i wluwlɛ. Sran ng'ɔ wua'n, man ɔ yaci, ɔ di junman nan ɔ nyɛn i nuan nun aliɛ nan ɔ nyan wie ti sran wie'm bé wun nyanman nun. Nán ndɛ tɛ kun sa fin amún nuan fite, sanngɛ an `kan ndɛ ng'ɔ ti kpa bɔ sran ti-ɔ ɔ yo sran'n, nan ɔ yo be kwlaa nga be ti'n be fɛ. Nán an bo Nyanmiɛn Wawɛ'n i wla, afin i yɛ Nyanmiɛn fa mannin amun b'ɔ kle kɛ an ti i liɛ lele ´fa ju cɛn nga e ´nyan é ti mlɔnmlɔn nin-ɔn. An `wla klunwi'n, nin anwlɛn fufu'n, nin ya falɛ'n, nin ndɛnngan'n, nin sran wun sacilɛ'n, ɔ nin sran kpɔlɛ'n be kwlaa be ase. An `yo amún wun ye, an `si amún wun aunnvuɛ, sa nga amun wiengu yo amun'n, an `yaci cɛ i kɛ Nyanmiɛn kusu yaci sa nga an yoli i'n cɛli amun Krist ti'n sa. Kɛ an ti Nyanmiɛn i anwlɛn su ba'n, an `nian like ng'ɔ yo'n su, an `yo. Sa kwlaa nga amun ´yo'n, an `yo i sran klolɛ'n ti kɛ Krist kusu kloli ye b'ɔ fɛ i wun mannin Nyanmiɛn e ti kɛ tɛ nnɛn bɔ be yrɛ i b'ɔ bɔn fannin Nyanmiɛn bue nun'n sa. An ti Nyanmiɛn i sran, i sɔ'n ti'n, nán man be ti bla nin bian kunndɛlɛ, nin sa tɛtɛ yolɛ, nin bé nyin b'ɔ yi-man like'n be ndɛ fi amún nuan nun. Yɛ nán man be ti ndɛ tɛtɛ, nin ndɛ finfin, nin aɔwi tɛtɛ dilɛ'n amún nuan nun. Be ti like b'ɔ nin amun fata-man, sanngɛ man be ti Nyanmiɛn asenna ndɛ amún nuan nun. Afin nanwlɛ, sran nga be ti bla nin bian kunndɛfuɛ'n, nin sa tɛtɛ yofuɛ'n, nin be nga bé nyin yi-man like'n, bɔ be ti kɛ amuɛn sɔfuɛ sa'n, be su tran-man be nga Krist nin Nyanmiɛn be ´sie be'n be nun wie. Nán man sran fi fa ndɛ ngbɛn wie laka amun, afin sa sɔ'm be ti yɛ Nyanmiɛn i ya'n ɔ wa jao be bɔ bé nyin yi-mɛn i'n be su nin-ɔn. Nán amun nin be di mlɔnmlɔn. Laa'n, an wo aosin nun, sanngɛ sran wunmuan bɔ amun nin e Min'n amu'an kaci'n ti, amu'an fite weiin nun siɛn'n. I sɔ'n ti'n, an `yo sa ng'ɔ kle kɛ an wo wia klengle kpa'n nun'n. Afin be nga be o wia'n nun'n, be yo sran ye, be yo sa kpa, yɛ be di nanwlɛ. An `mian amún nyin an ´yo sa ng'ɔ yo e Min'n i fɛ'n. Nán amun nin be nga be fa aosin'n kata bé nyin be yo sa b'ɔ yo-man sa fi ye'n mun di, sanngɛ an `yo man be wun sa sɔ'm be wlɛ. Afin sa nga sran sɔ'm be fia yo'n, i kanlɛ'n yo nyannzuɛn. Kɛ be ko wun sa sɔ'n kwlaa be wlɛ'n, be ´wun be wafa nga be ti'n weiin, afin sɛ be wun like'n kwlaa be wafa nga be ti'n i weiin'n, kpɛkuun be wun ase. I sɔ'n ti be seli kɛ: «Lafifuɛ, tinnge, jao fuɛn'm be nun yɛ Krist man a ´wun ase.» I sɔ'n ti'n, an `nian amun nantilɛ bɔ an fa nanti'n i su kpa. Nán an yo kɛ sran b'ɔ wun-man sa wlɛ'n sa, sanngɛ an `yo ngwlɛlɛfuɛ. Kɛ amu'an nyan amún ti'n, nán an tran lɛ ngbɛn, an `yo like ng'ɔ yo sa ye'n, afin blɛ nga e o nun yɛ'n ti tɛ. I sɔ'n ti'n, nán an yo sinnglinfuɛ, sanngɛ an `mian amún nyin kɛ amun ´si like nga e Min'n klo kɛ an yo'n. Nán an nɔn nzan bo, afin ɔ yo sran wannzo, sanngɛ man Nyanmiɛn Wawɛ'n sie amun mlɔnmlɔn. Kɛ amun ´koko yalɛ'n, an `kan Nyanmiɛn Jue fluwa nun ndɛ, yɛ an `to Nyanmiɛn manmanlɛ jue. An `tu amun klun to jue manman e Min'n, yɛ an `bo flɛ i. Sa'n kwlakwla nun'n, an `la é si Nyanmiɛn ase titi e Min Jésus-Krist dunman nun. Kɛ amún nyin yi Krist'n ti, an `bu amun wiengu sran. Bla mun, an `bu amún wun'm be sran, kɛ an bu e Min'n i sran'n sa. Nán an fa amún nyin wlawla be, afin yasua yɛ ɔ ti bla i su kpɛn kɛ Krist kusu ti Asɔnun i su kpɛn'n sa. I yɛ ɔ ti Asɔnun'n b'ɔ ti i wunnɛn'n i Defuɛ-ɔ. Kɛ asɔnun'n bu Krist sran'n, man mmla'm be bu bé wun'm be sran sɔ sa'n kwlaa nun. Yasua mun, kɛ Krist kloli Asɔnun'n, amun kusu an `klo amun yi mun sɔ. Afin Asɔnun'n ti, ɔ fɛ i wun mannin nan kɛ ɔ wunnzin i b'ɔ yo yɛiin i ndɛ'n ti, ɔ ´kaci Nyanmiɛn liɛ mlɔnmlɔn. Ɔ yo i sɔ nan kɛ Asɔnun'n ´bɛ i wun lɛ'n, ɔ `wun kɛ ɔ ti klanman, ɔ ti yɛiin, lɛ fi nun-mɛn i wun, i wun tralɛ'n ti-man nyɔnnyɔnwa, yɛ ɔ ti Nyanmiɛn liɛ mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti'n, yasua mun, an `klo amún yi mun kɛ an fa klo amun bɔbɔ amun wun'n sa. Sran ng'ɔ klo i yi'n, wuun ɔ klo i bɔbɔ wun. Sran fi kpɔ-mɛn i bɔbɔ wun, sanngɛ ɔ tɛ i wun, ɔ niɛn i wun su kɛ Krist kusu nian Asɔnun'n i lika'n sa, afin e ti i wunnɛn'n i lika'n wie. Be klɛli kɛ: «I sɔ'n ti yɛ ɔ fata kɛ yasua yaci i si nin i nin nan ɔ fɛ i wun mɛntɛn i yi yɛ be nnyɔn'n be kaci sran wunmuan nin-ɔn.» Nanwlɛ, ndɛ sɔ'n bɔ ɔ'a tɛ nglo wa yɛ'n ɔ ti nanndoliɛ. Kɛ n kɛn i sɔ'n, n fa ndɛ sɔ'n sunnzun Krist nin Asɔnun'n, sanngɛ kusu ɔ ti amun liɛ wie. Man yasua kun klo i yi kɛ ɔ fa klo i bɔbɔ wun'n sa, yɛ man mmla'm be kusu be bu bé wun'm be sran. Ba kanngan mun, man amún nyin yi amún si nin amun nin e Min'n liɛ bɔ an ti'n ti, afin i sɔ'n ti kpa. Be klɛli mmla nun kɛ: «Bu ɔ́ si nin ɔ nin be sran,» mmla bɔ Nyanmiɛn fa mannin sran mun b'ɔ uka su kɛ sɛ be yo-ɔ ɔ ´yo be ye'n, ɔ ti be nun klikli. Ye sɔ'n yɛlɛ kɛ: «Ɔ wun jɔ wɔ fɔuun, a ´cɛ.» Nja mun, amun kusu, nán an yo sa b'ɔ kun amun mma'm be ya, sanngɛ an `ta be kpa e Min'n liɛ'n su, yɛ an `tu be fɔ, an `kle be ngwlɛlɛ. Kanga mun, man amún nyin yi amun min mun, an `bu be sran, an `mian amún nyin kɛ like nga amun ´yo'n ɔ jɔ be klun, amun yo i kɛ Krist yɛ an su yo mɛn i sa-a, nán an bu i sin. Nán kɛ kɛ be o lɛ'n i ngunmin yɛ an yo i sɔ nan be klun jɔ amun wun-ɔn, sanngɛ kɛ an ti Krist i kanga'n ti'n, an `tu amun klun yo sa ng'ɔ ti Nyanmiɛn klun su'n. Man amun klun jɔ sulɛ nga an fa su be'n su kɛ e Min'n yɛ an su su i sa, nán an bu i kɛ sran yɛ an su yo mɛn i-ɔ. Afin an si kɛ like kpa kwlaa nga sran kun yo'n, sɛ kanga o, sɛ diewa o, like ng'ɔ yo'n, ɔ ´nyɛn i nuan like e Min'n sa nun. Amun bɔ an lɛ kanga'n, amun kusu, akunndan kunngba nga amun kanga'm be bu i amun wun'n, an `bu bé wun wie. Nán an kpankpan bé su, afin an si kɛ amun kwlaa amun Min'n ti kun, ɔ o nyanmiɛn su lɔ, i liɛ'n ɔ kpa-man sran nun. Min ndɛ'n i atabo'n yɛ: Man e Min'n tin amun sran wunmuan bɔ amun nin i amu'an kaci nin i kwlalɛ b'ɔ lɛ-man wunsu'n ti. Kɛ ɔ ko yo nan amu'an kwla jran mmusu'm bé si Satan b'ɔ kpɛ amun gblɛ'n i nyrun'n ti'n, an `fa Nyanmiɛn i alɛ ninnge'n kwlaa wla amun wun. Afin nán e nin klɔ sran yɛ e kun-ɔn, sanngɛ e nin mmusu mun, nin aosin tuun nga e o nun yɛ'n i min'n i kpɛnngbɛn mun, yɛ mmusu tɛtɛ bɔ be o nglo lɔ'n yɛ e kun-ɔn. I sɔ'n ti'n, an `fa Nyanmiɛn i alɛ ninnge'n kwlaa nan sɛ lika'n yo tɛ'n amu'an kwla kpli amún ti, yɛ kɛ an kwla be kwlaa'n, amun ´jran kekle. Ɔ man an `tanndan amun wun an `jran kekle. An `fa nanwlɛ'n yo kɛ kplo sa, an `fa ci amún bo. An `yo sa ng'ɔ ti i nuan su'n, man ɔ yo kɛ like kokloko bɔ an ´fa kata amun wue'n su'n sa. Man amun anwlɛn bɔ an tra kan jasin fɛ'n yo kɛ amun ngbabua sa. Sa kwlaa ng'ɔ tɔ amun su'n, man Krist su bɔ an lafi'n ɔ yo kɛ amun nyrɛn sa nan Klunwifuɛ'n i ta'n b'ɔ sɔ i nuan to'n, i kwlaa'n wie su. Man delɛ bɔ Nyanmiɛn de amun'n ɔ yo kɛ kpongbo kle sa, an `fa wla amún ti. An `fa Nyanmiɛn ndɛ'n b'ɔ ti kɛ i Wawɛ'n i tokofi'n sa b'ɔ fa mannin amun'n. Kɛ an ko yo i kwlaa sɔ'n, an `srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ jran amún sin. Sa'n kwlaa nun'n, amun nin Nyanmiɛn koko yalɛ i Wawɛ'n i fanngan nun tititi. An `niɛn i sɔ'n su yo i titi, nán an kpɔnzɔ. An `srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ niɛn i sran'm be kwlaa bé su. Yɛ an `srɛ i ekun kɛ kɛ n uke min nuan'n, ɔ kle min ndɛ nga n kan-an ɔ ti su'n yɛ n yi jasin fɛ'n b'ɔ fiɛli i sran'm be nyrun'n i nglo kle be weiin yakpa su, afin jasin fɛ sɔ'n ti yɛ n ti Nyanmiɛn i ja nun jranfuɛ bɔ be ci min nin jrɔkɔ nga-a. I sɔ'n ti'n, an `srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ man n `kan ndɛ sɔ'n yasua su kɛ n kan-an ɔ ti su'n sa. E niaan Tisik b'ɔ nian e Min'n i junman'n nun kpa di'n ɔ wa kan mín wun wa ndɛ kle amun nan an si sa nga n wo nun'n. N sunmɛnnin i amun wun lɔ nan an si sa ng'ɔ o e su'n yɛ ɔ ´gua amun anwlɛn su nzue. Man e Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist man e niaan'm be kwlaa bé wun jɔ be fɔuun, yɛ be `klo sran, yɛ ɔ `yo man be lafi Krist su. Yɛ e Si Nyanmiɛn man be kwlaa nga be klo e Min Jésus-Krist lele guɛ i ti nin i bo'n be nyan ye! M Pɔl, min nin Timote bɔ e ti Krist-Jésus i sran'n, e yɛ e klɛ fluwa nga blɛ amun kwlaa bɔ an ti Nyanmiɛn sran bɔ amun nin Krist-Jésus amu'an kaci sran wunmuan'n, nin asɔnun i sunianfuɛ mun, nin asɔnunfuɛ'm be lika nianfuɛ'm bɔ an wo Filip lɔ mun-ɔn. Man é Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist be man an nyan ye, yɛ man amún wun jɔ amun fɔuun! Blɛ kwlaa nga min wla kpɛn amun su'n, n la min Nyanmiɛn'n i ase. Blɛ kwlaa nga n ´srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ jran amun kwlaa amún sin'n, n klun jɔ i srɛlɛ sɔ'n su ukalɛ wafa nga an fa uka min jasin fɛ bolɛ nun kɛ ɔ fin i bo bolɛ nun lele fa ju ndɛ'n ti. N si weiin kpa kɛ Nyanmiɛn b'ɔ bo like nga b'ɔ man an yo kpa'n i bo'n, ɔ ´yo i sɔ lele ɔ ´guɛ i bo Krist-Jésus i balɛ cɛn'n nun. Kɛ m bu amun kwlaa amun akunndan kɛ nga sa'n, ɔ ti kpa, afin amun ndɛ lo n kpa. Kɛ e ´se yɛ'n bɔ n wo bisua nun'n, nin laa bɔ n nyan ń ti n jran jasin fɛ'n su man ɔ taka kpa'n, ye nga Nyanmiɛn yoli min'n, ɔ yo amun kwlaa amun wie, afin klolɛ dan nga Krist-Jésus fa kloli amun'n yɛ n fa klo amun-ɔn, Nyanmiɛn'n ti n lalofuɛ. Yɛ n srɛ i kɛ an ´klo i nin sran'm be kpa yɛ an ´si ngwlɛlɛ, yɛ an ´wun sa'm be wlɛ kpa weiin. I sɔ'n nun, amun ´wun like nga be ti kpa'm be wlɛ, yɛ Krist balɛ cɛn nun'n be su wun-man sa tɛ kaan sa amún wun, ɔ man be su kputu-man amun. Yɛ Jésus-Krist man amun ´yo sa kpakpa Nyanmiɛn manmanlɛ nin i kɔmin su manlɛ'n ti. Aniaan mun, n klo kɛ an si kɛ sa b'ɔ tɔli n su'n ɔ'a yo-man jasin fɛ'n i sacilɛ like, sanngɛ ɔ man ɔ trɛ ɔli i nyrun. Sa sɔ'n ti'n, be nga be nian famiɛn'n i awlo'n su'n be kwlaa, be nin sran'm be kwlaa be si kɛ Krist ti yɛ be wlali min bisua-a. Kɛ e niaan'm be nun lɔuun kpa be tili i kɛ n wo bisua nun'n, be fa bé wla gua e Min'n su kpa tra laa'n, ɔ man be tra be anwlɛn be kan Nyanmiɛn ndɛ'n, yɛ srɛ kun-man be. Nanwlɛ, be nun wie'm bé nyin b'ɔ ci min'n nin akplowa silɛ'n ti yɛ be kan Krist ndɛ nin-ɔn, sanngɛ wie'm be akunndan bɔ be fa kan'n ti kpa. Sran sɔ'm be liɛ'n, be yo i Nyanmiɛn nin sran klolɛ'n ti, afin be si kɛ Nyanmiɛn sieli min kɛ n jran jasin fɛ'n su. Sanngɛ be nga'm be bu be bɔbɔ bé wun akunndan yɛ be kan Krist ndɛ nin-ɔn, be klun akunndan'n ti-man kpa, be waan be ´yo i sɔ nan n `wun min nyrun tra su bisua'n nun wa. Min ndɛ nun-man nun! Kannzɛ be akunndan'n ti tɛ o, sɛ ɔ ti kpa o, i wafa sɔ'n kwlaa nun be kan Krist ndɛ'n, ɔ man n klun jɔ, yɛ ɔ ´jɔ tititi, afin n si kɛ i kwlaa sɔ'n ɔ man n ´nyan n ti Nyanmiɛn bɔ an srɛ i kɛ ɔ jran ń sin nin Jésus-Krist i Wawɛ b'ɔ jin n sin'n ti. Like nga ń wla'n wo su'n, bɔ n kunndɛ i kpa'n, yɛlɛ kɛ nán man like fi kun min nyannzuɛn, sanngɛ n ´tra min anwlɛn kɛ e ´se yɛ'n nin cɛn kwlaa lelele sɛ n ´nyan nguan o, sɛ n ´wu o, like nga n ´yo'n i kwlaa ba Krist nyrunnyan, afin n like liɛ nga ti yɛ n wo mɛn'n nun'n yɛlɛ Krist, yɛ wie'n ti min nvasuɛ. Sanngɛ sɛ n junman'n ti n tran lɛ ekun-ɔn ɔ ti kpa'n, n wun-man kun nga n `fa-a. N ti mianfuɛ i bue nnyɔn'n nun, sa ng'ɔ yo n fɛ kpa tra su'n yɛlɛ kɛ n ´kɔ nan min nin Krist e ´ko tran, i sɔ'n yɛ ɔ ti kpa-a. Sanngɛ amun ti'n, sɛ n ka lɛ ekun-ɔn, ɔ ti kpa dan. Kɛ n wun i wlɛ kpa sɔ'n ti'n, n si kɛ n ´ka lɛ kan ekun, yɛ min nin amun kwlaa e ´tran, n ´uka amun amun ´yo kpa nan amun klun jɔ Nyanmiɛn su bɔ an lafi'n ti. I sɔ'n nun'n, sɛ n ju amun wun lɔ ekun'n, amun bɔ amun nin Krist-Jésus amun ti sran wunmuan'n, amun `kwla fa min di amún nuan kpa. Sa'n kwlaa nun'n, an `yo sa ng'ɔ nin Krist jasin fɛ'n ti kun'n nan sɛ m ba amún wun wunlɛ o, sɛ m ba-man o, m'an ti amun ngan kɛ amun kwlaa amún bo ti kun kpa amun jran kekle, yɛ amun akunndan'n ti kun, yɛ an mian amún nyin jasin fɛ'n bɔ an lafi su'n ti. Nán an lo amun wun man amun kpɔfuɛ mun man be wla amun srɛ sa fi nun. Sɛ amu'an lo-man amun wun a man-man be'n, ɔ kle be kɛ be ´mlin, yɛ amun kusu amun ´nyan amún ti, Nyanmiɛn yɛ ɔ sieli i sɔ-ɔ, afin nán Krist sulafilɛ ngunmin yɛ Nyanmiɛn man amun lafi-ɔ, sanngɛ ɔ man amun wun nyrɛnnɛn i dunman nun ekun. Afɛ kunngba nga amun wun kɛ ɔ o min su'n, ɔ o amun su wie, yɛ an si kɛ afɛ kunngba'n tɛ o min su. Sran wunmuan bɔ amun nin Krist an ti'n ti'n, ɔ man amun afɔtuɛ. Klolɛ b'ɔ klo amun'n ti'n, ɔ gua amun anwlɛn su nzue, yɛ amun nin Nyanmiɛn Wawɛ'n amún nuan sɛ, yɛ an klo amun wiengu an wun i aunnvuɛ. I sɔ'n ti'n, an `yo man n klun ´jɔ kpa. Man amun akunndan'n yo kun, yɛ an `klo amun wun, man amún nuan sɛ. Nán an bu amun bɔbɔ amún wun akunndan yo like fi, nán an kunndɛ amun dunman, nán an tu amún wun, sanngɛ an `bu sran wie'm be sran tra amun bɔbɔ. Nán amun nun sran fi bu i bɔbɔ i ninnge'm be ngunmin be akunndan, sanngɛ man amun wiengu'm be liɛ'n lo amun wie. An `bu akunndan kunngba nga Krist-Jésus buli'n wie. I b'ɔ nin Nyanmiɛn be ti kun'n, ɔ'a kunndɛ-man kɛ ɔ ´fɛ i wun sunnzun i. Ɔ'a bu-mɛn i sɔ'n like fi, ɔ yoli i wun kanga, ɔ yoli i wun kɛ klɔ sran sa. Kɛ ɔ kacili i wun sran sɔ'n, ɔ yoli i wun aenvuɛ, ɔ yoli anyiyiɛfuɛ lele ɔ fa wuli, waka'n su yɛ ɔ wuli-ɔ. I sɔ'n ti yɛ Nyanmiɛn fɛ i sieli like'n kwlaa su bɔ i dunman'n fu trali dunman'n kwlaa nin-ɔn, nan kɛ like nga be o nyanmiɛn su lɔ'n, nin asiɛ'n su wa'n, nin asiɛ'n i bo lɔ'n, be kwlaa be ti i dunman Jésus'n, be `koto i bo, yɛ ɔ `fite be kwlaa bé nuan kɛ Jésus-Krist ti be Min, nan e Si Nyanmiɛn'n `nyan nyrun. I sɔ'n ti, min sran kpa mun, kɛ n wo amun wun lɔ bɔ amún nyin fa yi min titi'n, siɛn'n, kannzɛ n nun-man lɔ'n, man amún nyin yi min kpa tra laa'n. Kɛ ɔ ko yo nan amu'an nyan amún ti mlɔnmlɔn'n, an `mian amún nyin di junman kpa, afin Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ man i klun sa yolɛ'n yo amun fɛ yɛ man an kwla yo-ɔ. Like kwlaa nga amun ´yo'n, nán an ijɔ amun konviabo, nán an kaci amún nuan, i sɔ'n nun'n, be su kwla kan-man amun wún ndɛ tɛ fi, yɛ be su wun-man sa tɛ kaan sa amun wun. Sɛ an yo sɔ'n, amun ´yo Nyanmiɛn mma mun bɔ be kwla kputu-man amun ajulisufuɛ tɛtɛ bɔ b'a saci'n be nun. An ti kɛ nzraama b'ɔ kpaja mɛn'n nun sa sran sɔ'm be nun, yɛ an fa ndɛ b'ɔ man nguan'n kle be. Sɛ an yo sɔ'n, Krist balɛ cɛn'n nun n ´nyan kɔmin, yɛ be ´wun kɛ n junman'n nin min afɛ'n ɔ'a yo-man ngbɛn. Nyanmiɛn su bɔ an lafi'n ti kɛ nnɛn bɔ be fa sɔ i Nyanmiɛn'n sa. Sɛ be fa min uka su mɛn i'n, yɛ n klun ´jɔ kɛ amun klun fa jɔ'n sa-a. Amun kusu, man amun klun jɔ, man amun klun jɔ kɛ n klun fa jɔ'n sa. N wla wo e Min Jésus su kɛ sɛ ɔ cɛ kan'n, ɔ `man min atin man n sunman Timote amún wun lɔ nan sɛ n ti amún wun lɔ ndɛ'n, ń wla'n `gua ase, afin i kunngba cɛ yɛ ɔ nin min e akunndan'n ti kun bɔ amun ndɛ lo i kpa-a. Be nga'm be liɛ'n, be bɔbɔ be ninnge'n yɛ ɔ lo be-ɔ, Krist-Jésus liɛ'n lo-man be. Amun bɔbɔ an si kɛ Timote i nzuɛn'n ti kpa, ɔ uka min di junman jasin fɛ kanlɛ'n nun. Ɔ uka min kɛ ba yasua kun ukɛ i si'n sa. Ɔ man, sɛ n wun wafa nga be ´sie min su'n i wlɛ'n, m man ɔ ´ba amun wun lɔ. Yɛ ń wla wo e Min'n su kɛ sɛ ɔ cɛ kan'n, ɔ `man min atin m bɔbɔ m ´ba amun wun lɔ. N wun i kɛ, sɛ n sunman Epafroditi b'ɔ ti n wiengu junman difuɛ bɔ min nin i e fɛ'n amun wun lɔ'n, ɔ ti kpa. Bian sɔ'n, amun bɔbɔ yɛ an sunmɛnnin i kɛ ɔ fa like nga ń sa miɛn i wun'n blɛ min-ɔn. I wla lo amun kwlaa. Kɛ an tili i kɛ i wun loli'n, ɔ man i klun titili i kpa. Nanwlɛ, i wun loli kpa, ɔ wa de wu, sanngɛ Nyanmiɛn wunnin i aunnvuɛ, yɛ ɔ wunnin n kusu min aunnvuɛ wie nan ń wla'n ɔ'a bo-man ɔ'a tra-man su. I sɔ'n ti yɛ n sunmɛnnin i amún wun lɔ ndɛndɛ nin-ɔn nan sɛ an wun i ekun'n, amun klun'n ɔ'a jɔ yɛ n kusu ń wla'n ɔ'a gua ase. An `sɔ i nun amun klun-ufue su e Min'n ti, yɛ an `bu sran nga be ti kɛ i sa'n be sran, afin Krist junman'n ti yɛ ɔ wa de wu nin-ɔn. Ɔ fɛ i wun mannin wie'n kɛ ɔ ´di junman nga amu'an nyan-man amún ti a di-man b'a man-man min'n. N niaan mun, min ndɛ'n i atabo'n yɛ: sran wunmuan bɔ amun nin e Min'n ti'n ti'n, man amun klun jɔ. Ndɛ nga n klɛ blɛli amun laa'n, kɛ n ´klɛ blɛ amun ekun'n, ɔ ti-man min afɛ, yɛ sɛ n yo sɔ man amun-ɔn ɔ ti kpa. An `sasa amún wun be bɔ be ti kɛ alua sa bɔ be yo sa tɛtɛ'n, bɔ be wla klɛn bé kplo'n su ngbɛn'n be lika. E yɛ e wla klɛn kpa nin-ɔn, afin e su Nyanmiɛn i Wawɛ'n i fanngan nun, e fa Krist-Jésus di é nuan, e fa-man é wla gua-man e wafa nga e ti'n su. Sanngɛ sɛ n waan n ´fa ń wla gua n wafa nga n ti'n su'n, n kwla yo. Sɛ sran wie'm be bu i kɛ be kwla fa bé wla gua be wafa nga be ti su'n, n liɛ'n i sin-ɔn. Kɛ be wuli min bɔ n dili le mɔcuɛ'n yɛ be wlali n klɛn-ɔn. N fin Izraɛl nvle'n nun, n fin Bɛnzamɛn osu'n nun, n ti Ebre klonglonglo. Sɛ ɔ ti Zuif'm be mmla'n i su falɛ'n, n ti i nun Farizifuɛ. Nyanmiɛn ndɛ'n lo min kpa ti yɛ n kleli asɔnunfuɛ'm be yalɛ nin-ɔn. Sɛ mmla'n i su falɛ'n kwla yo sran sran kpa'n, wuun be kwla saci-man min wun kaan sa, sanngɛ like nga laa m bu i kɛ ɔ ti n like kpa'n, siɛn'n Krist ti'n, m bu-mɛn i like fi kun. Min akunndan kpa'n yɛlɛ kɛ man n si Krist nin i kwlalɛ b'ɔ man ɔ cɛnnin'n, nan nyrɛnnɛn ng'ɔ wunnin i'n n `wun wie lele sɛ n wu'n man n yo kɛ i sa, nan n `lafi su kɛ n kusu n ´cɛn wie. Nán kɛ kɛ n ´kɛn i yɛ'n m'an nyɛn i kwlaa sɔ nin-ɔn, ɔ nin bɔ n ´se kɛ m'an yo sran kpa a guɛ i ti nin i bo-ɔ, sanngɛ m mian min nyin nan n ´nyan like nga kɛ Krist-Jésus trali min'n ɔ sieli kɛ n ´nyɛn i'n. Aniaan mun, m bu-man min wun kɛ m'an wie i ngba nyan, sanngɛ sa kun nga n jin su kɛ n ´yo'n yɛlɛ kɛ man ń wla fi like ng'ɔ o min sin'n nan n ´tinndin man n sa to like ng'ɔ o min nyrun lɔ'n. Ɔ man m mian mín nyin nan n ´ju juwlɛ nga be sieli'n nun nan n ´nyan like nga Nyanmiɛn flɛ e kɛ e ´nyɛn i nyanmiɛn su lɔ'n sran wunmuan bɔ e nin Krist-Jésus y'a yo'n ti. I sɔ'n ti'n, man e kwlaa nga y'a yo sran'n, e bu akunndan sɔ'n wie, sanngɛ sɛ amun nun wie mun amun akunndan'n ti ngunmin-ngunmin'n, Nyanmiɛn wa yi sa sɔ'n nglo kle amun. Lika kwlaa nga y'a ju'n, kannzɛ ɔ ti sɛ, man ajalɛ kunngba nga e fa boli i bo'n, e `fa wɔ. Aniaan mun, an `nian n liɛ'n su. Y'a yo a kle amun, ɔ man an `nian be nga be yo like nga e kleli amun'n be liɛ'n su yo. Sran kpanngban kpa be o lɛ bɔ bé sa nga be yo be'n kle kɛ Krist i waka'n su b'ɔ wuli'n be bu-mɛn i like fi. N kɛn i sɔfuɛ'm be ndɛ kleli amun laa lele, kɛ n ´kan kle amun ekun yɛ'n, n lɛ sunlɛ. Be agualiɛ yɛlɛ be mlinlɛ, be Nyanmiɛn'n yɛlɛ be ku'n. Like nga sran yo-ɔ ɔ guɛ i nyin ase'n yɛ be fa di bé nuan-an. Mɛn'n nun ninnge'n yɛ ɔ lo be-ɔ. E liɛ'n, e ti nyanmiɛn su lɔ ba mun, e minndɛ e Defuɛ'n bɔ yɛlɛ e Min Jésus-Krist b'ɔ ´fin lɔ ba'n. Ɔ wa fa e wunnɛn b'ɔ ti-man like fi'n ɔ ´yo man ɔ ´kaci kɛ i wunnɛn b'ɔ fa ɔli lika ng'ɔ lɛ nyrun lɔ nun'n sa. I kwlalɛ b'ɔ fa sie like'n kwlaa'n yɛ ɔ ´fa kaci i-ɔ. I sɔ'n ti'n, n niaan bɔ ń wla lo amun'n, bɔ amun man n klun jɔ'n, b'ɔ man n nyan kɔmin'n, n sran kpa mun, e Min'n bɔ amun nin i ti sran wunmuan'n ti'n, an `jran kekle kɛ nga sa! Evodi nin Sintis, n ´tu amun fɔ, yɛ n ´srɛ amun kɛ man amun akunndan'n yo kun, afin e Min'n ti an ti niaan. Yɛ ɔ kusu bɔ a ti n wiengu junman difuɛ kpa'n, n ´srɛ wɔ, uka bla sɔ mun, afin be nin min nin Kleman ɔ nin n wiengu junman difue mun yɛ e kplili jasin fɛ'n i bolɛ'n i wun nin-ɔn. Be kwlaa sɔ'n, be dunman ti klɛwa nguan fluwa'n nun. Sran wunmuan bɔ amun nin e Min'n ti'n ti'n, cɛn kwlaa man amun klun jɔ, n ´kɛn i ekun: man amun klun jɔ. Man sran'm be kwlaa be wun kɛ an ti wɛtɛɛfuɛ. Ɔ cɛ kan-an, e Min'n ´ba. Nán amun koko sa fi su, sanngɛ sa'n kwlaa nun nin like kwlaa ng'ɔ mian amun'n, an `kan kle Nyanmiɛn, an `srɛ i, an `jran su kpa, yɛ an `lɛ i ase. Yɛ ɔ man amún wun ´jɔ amun fɔuun, amun su wun-man sa ti bɔ amun wun jɔ amun fɔuun sɔ'n i bo mlɔnmlɔn. Aunjuɛ sɔ'n man amún wla su bo-man, yɛ amun akunndan su sanngan-man sran wunmuan bɔ amun nin Krist-Jésus ti'n ti. Aniaan mun, min ndɛ'n i atabo'n yɛ: man amun akunndan'n tran like kwlaa ng'ɔ ti kpa'n, nin sa kwlaa bɔ sran yo-ɔ ɔ ti kpa'n bé su, yɛlɛ: ndɛ nanwlɛ'n, nin like nga be bu i like kpa'n, nin like ng'ɔ ti i nuan su'n, nin sa ng'ɔ ti-man tɛ mlɔnmlɔn'n, nin like ng'ɔ ti klanman'n, yɛ ndɛ nga be ti-ɔ ɔ jɔ be klun'n. Like nga n kleli amun bɔ an tili an fa su'n, nin like nga an wun kɛ n yo'n, an `nian su yo, yɛ Nyanmiɛn b'ɔ man é wun jɔ ye'n, ɔ nin amun ´tran. Kɛ n wun kɛ an su bu min akunndan ekun'n, n klun jɔ dan kpa yɛ n la e Min'n i ase. Nanwlɛ, min ndɛ lo amun kpa, amun ti yɛ an nyɛn-mɛn i ti-ɔ. Nán kɛ ń sa mian like wie wun, ti yɛ n kɛn i sɔ-ɔ. Afin olɛ nga n wo yɛ'n, sɛ ɔ ti sɛ ti sɛ, m'an trɛn i sɔ lele ɔ'a si min wun. Sɛ n ´di yalɛ o, sɛ n lɛ like'n kwlakwla o, n kwla tran. Lika kwlaa nga n ju nun'n, nin sa kwlaa ng'ɔ tɔ n su'n, sɛ n ku yi o, sɛ n la awe o, sɛ n lɛ like kpanngban o, sɛ ń sa mian o, Krist kleli min kɛ n `yo nan m'an kwla tran'n. Krist b'ɔ wla n fanngan'n ti'n, n kwla like kwlaa yo. Kannzɛ ɔ ti sɔ'n, kɛ min nyrɛnnɛn'n wluli amún wun bɔ an ukali min'n, ɔ ti kpa. Filipfuɛ mun, amun bɔbɔ an si kɛ kɛ n tuli m bo Maseduani lɔ bɔ e boli jasin fɛ'n i bolɛ bo'n, san amun asɔnun'n i nunfuɛ'm be kunngba cɛ yɛ be nin min é bo yoli kun e mannin é wun like-ɔ. Afin kɛ n wo Tɛsalonik lɔ bɔ ń sa miannin'n, an blɛli min like b'ɔ ju bɔ kpɛ nnyɔn kun. Nán kɛ n klo kɛ be man n like ti-ɔ, sanngɛ n klo kɛ an nyan wie uka amun liɛ'n su. Like nga an fa blɛli min'n, n nyɛnnin i kwlaa'n, ɔ ju min tra su. Kɛ Epafroditi fali like sɔ'n bɔ an fa mɛnnin i kɛ ɔ fa blɛ min'n blɛli min'n, ɔ man like'n kwlaa ti a sin a yia min. Like sɔ'm be ti kɛ like b'ɔ bɔn fannin bɔ be fa man Nyanmiɛn b'ɔ sɔ nun ɔ jɔ i klun'n sa. Like kwlaa ng'ɔ mian amun'n, kɛ min Nyanmiɛn i anyanbeun b'ɔ o Krist-Jésus sa nun'n dan'n ti'n, ɔ ´fɛ i sɔ man amun. Man e yi e Si Nyanmiɛn ayɛ tititi, nán e yaci i le. Man ɔ yo sɔ! N ´yo Nyanmiɛn sran bɔ be nin Krist-Jésus ti sran wunmuan'n be kwlaa be like. E niaan nga be nin min o wa'n, be waan be ´yo amun like. Nyanmiɛn sran nga be o wa'n, be kwlaa be waan be ´yo amun like, Sezar awlofuɛ'm be ´yo amun like lelele. Man e Min Jésus-Krist aklunyefuɛ'n nin amun tran! M Pɔl bɔ Nyanmiɛn klo kɛ Krist-Jésus sunman min'n, min nin e niaan Timote e ´klɛ fluwa nga blɛ amun bɔ an ti Nyanmiɛn sran kpa bɔ an ti e niaan, sran wunmuan bɔ e nin Krist ti'n ti, bɔ an wo Kolɔs lɔ'n. Man e Si Nyanmiɛn man an nyan ye, yɛ man amún wun jɔ amun fɔuun! E la e Min Jésus-Krist i Si Nyanmiɛn'n i ase, yɛ e srɛ i titi kɛ ɔ nian amun su, afin e tili Krist-Jésus su bɔ an lafi'n, nin klolɛ nga an fa klo Nyanmiɛn sran'm be kwlaa'n i ndɛ bɔ be kan'n. Jasin fɛ'n b'ɔ ti nanwlɛ'n, kɛ an ´ti i klikli'n, be kannin like nga be sieli i nyanmiɛn su lɔ sieli amun'n i ndɛ kleli amun. Amún wla b'ɔ o su'n ti yɛ an lafi su yɛ an klo Nyanmiɛn sran mun-ɔn. Jasin fɛ'n ɔ tru, ɔ yo sran'm be kpa mɛn wunmuan'n nun. Amun kusu, kɛ ɔ fin cɛn nga an tili ye nga Nyanmiɛn yo sran mun'n bɔ an wunnin i wafa ng'ɔ ti'n i wlɛ sakpa'n, kɛ ɔ yoli amun sɔ-ɔ. E sran kpa Epafras b'ɔ ti e wiengu junman difuɛ'n yɛ ɔ kleli amun-ɔn. Ɔ jran é ja nun di Krist junman'n kpa. Ɔ kan sran'm be klolɛ wafa nga Nyanmiɛn Wawɛ'n man an klo be'n i ndɛ kleli ye. I sɔ'n ti'n, e kusu kɛ ɔ fin cɛn nga e tili amun ndɛ bɔ be kan'n, e srɛ Nyanmiɛn titi kɛ ɔ nian amun su. E srɛ i kɛ ɔ yo man an si ngwlɛlɛ nan an wun sa nga i Wawɛ'n kle amun'n i wlɛ nan an si i klun sa'n kpa. I sɔ'n nun'n, amun nyoliɛ'n ɔ ´man e Min'n i kɔmin su yɛ sa nga amun ´yo'n, i kwlaa ´jɔ i klun, yɛ amun ´yo sa kpakpa'n kwlaa, yɛ silɛ nga an si Nyanmiɛn'n ɔ ´yo dan. E srɛ i kɛ ɔ man amun fanngan i kwlalɛ dan b'ɔ lɛ-man wunsu'n ti, e srɛ i kɛ sa'n kwlaa nun amun klun jɔ nan an kwla tra amun anwlɛn blu sa'm be su. An `la e Si'n i ase, afin i yɛ man amun dunman'n tɛ like ng'ɔ sie mɛn i sran mun lika b'ɔ kpaja nun lɔ'n i nun wie-ɔ. Ɔ deli ye aosin tuun'n i min'n sa nun, yɛ ɔ yoli man i anwlɛn su Ba'n yɛ ɔ sie ye siɛn nin-ɔn. Ba sɔ'n ti yɛ ɔ deli ye yɛ ɔ yacili sa nga e yoli i'n cɛli ye-ɔ. Ɔ fa Nyanmiɛn bɔ be wun-mɛn i'n, ɔ ti i Wa Kpɛn bɔ i kpa'n tra like ng'ɔ yili be'n be kwlaa. Afin i yɛ Nyanmiɛn man ɔ yili ninnge'n bɔ be o nyanmiɛn su lɔ nin asiɛ'n su wa be kwlaa-a. Like nga be wun be'n nin nga be wun-man be'n, be nga be o bia su o, be nga be sie sran mun o, mmusu mun o, kpɛnngbɛn mun o. I yɛ Nyanmiɛn man ɔ yili ninnge'n kwlaa, i bɔbɔ ti yɛ ɔ man ɔ yili be-ɔ. Kɛ be ´yi ninnge'n kwlaa'n, wuun ɔ o lɛ, i ti yɛ man be kwlaa be o lɛ-ɔ. Ɔ ti Asɔnun b'ɔ ti i wunnɛn'n i ti, afin i ti yɛ Asɔnun sɔ'n wo lɛ-ɔ. Ɔ ti Nyanmiɛn i Wa Kpɛn bɔ i yɛ ɔ yili cɛnlɛ nin-ɔn, ɔ man ɔ ti like'm be kwlaa bé ti. Nyanmiɛn wun kɛ ɔ ti kpa kɛ i wafa kwlaa ng'ɔ ti'n, Krist kusu yo sɔ. Yɛ ɔ siesieli i nun sran mun nin ninnge'm be kwlaa be afiɛn Jésus nun. Kɛ Jésus wuli waka'n su'n, Nyanmiɛn siesieli sa ng'ɔ o i nin like nga be o asiɛ'n su wa nin nyanmiɛn su lɔ'n be kwlaa be afiɛn, ɔ man sa fi nun-man lɛ kun. Amun bɔ laa an kpɔ Nyanmiɛn bɔ amun nin i di-man amun akunndan tɛ nin amun nyoliɛ tɛtɛ'n ti'n, siɛn'n bɔ i Wa'n ɔ kacili sran b'ɔ wuli'n ti, ɔ'a siesie i nin amun afiɛn, nan kɛ amun ´ba i wun lɛ'n, ɔ `wun kɛ an ti i liɛ mlɔnmlɔn nan sa tɛ fi nun-man amun wun yɛ be kwla kan-man amún wun ndɛ tɛ fi. Sɛ an jran kekle bɔ an lafi Krist su kpa'n, bɔ an yaci-man like nga kɛ an tili jasin fɛ'n an fali amún wla guali su'n yɛ amun ´yo sɔ-ɔ. Jasin fɛ sɔ'n yɛ be kan kleli asiɛ'n sufuɛ'm be kwlaa nin-ɔn. I yɛ m Pɔl m'an fa kaci n junman n di nin-ɔn. Nyrɛnnɛn nga amún ti n ´wun i yɛ'n, n klun jɔ su. Kɛ n fɛ ń kplo nun'n, nyrɛnnɛn nga Krist wunnin i Asɔnun b'ɔ ti i wunnɛn'n ti'n, n su guɛguɛ i bo. Nyanmiɛn fa min sieli Asɔnun i junman difuɛ nan n `kɛn i ndɛ'n kwlakwla kle amun. I ndɛ sɔ'n, kɛ ɔ fin lalafuɛ nun'n, ɔ fiɛli i sran'm be kwlaa be nyrun, sanngɛ siɛn'n ɔ'a yi i nglo a kle i sran mun. Afin Nyanmiɛn klo kɛ i sran'm be si nvle-nvle'm be kwlaa bé wun akunndan kpa ng'ɔ buli b'ɔ fiɛli i sran'm bé wun'n. Akunndan kpa sɔ'n yɛlɛ kɛ Krist `tran amun anwlɛn'n nun yɛ ɔ `yo man amún wla tran su kɛ Nyanmiɛn man amun ´nyan nyrun. Krist sɔ'n i ndɛ yɛ e kan kle sran'm be kwlaa nin-ɔn, e tu be kwlakwla be fɔ, yɛ e fa ngwlɛlɛ nga e si i'n i kwlaa e kle be like. E yo sɔ nan sran'm be kwlaa be `yo sran Nyanmiɛn nyrun sran wunmuan bɔ be nin Krist ti'n ti. Wunmiɛn ng'ɔ mannin min'n, i ti n lɛ fanngan yɛ m mian mín nyin fa di junman kpa. N klo kɛ an si kɛ afɛ nga amun nin Laodisefuɛ mun, ɔ nin be nga be si-man min'n bé ti ɔ o n su'n, ɔ ti dan. M mian mín nyin nan an `tra amun anwlɛn yɛ klolɛ bɔ an klo amun wun'n ti amún bo `yo kun, m mian min nyin nan an si ngwlɛlɛ kpa b'ɔ man amun ´wun sa wlɛ weiin nan an si like nga Nyanmiɛn fiɛli i sran'm be nyrun'n, like sɔ'n yɛlɛ Krist! Ɔ ti kɛ bɛtrɔ sa, i nun yɛ Nyanmiɛn fɛ i ngwlɛlɛ'n nin sa wlɛ wunlɛ'n kwlaa fiali-ɔ. N ´kɛn i sɔ nan sran fi a fɛ-mɛn i nuan nun fɛ a laka-man amun. Afin sɛ m bɔbɔ n nun-man lɔ'n, sanngɛ min akunndan'n wo lɔ. Kɛ n wun kɛ amún bo ti kun bɔ an jran kekle an lafi Krist su'n, n klun jɔ. I sɔ'n ti'n kɛ an kplinnin su kɛ Krist-Jésus `yo amun Min'n, man amun nyoliɛ'n kle kɛ amun nin i a kaci sran wunmuan, ɔ man i ti an jran kekle kɛ sua bɔ be wlɛ i bo ase kpa'n sa. An `lafi i su kpa kɛ be kleli amun'n sa, an `lɛ i ase tititi. An `sasa amun wun, nán man sran fi fɛ i sa ng'ɔ si i'n nin sa ngbɛn wie fa laka amun nan ɔ `nyan amun. Sa sɔ'm be fin lalafuɛ'm be nzuɛn'n, nin ninnge nga e nannan'm be kle'n, be fin-man Krist. Afin kɛ e wun Krist b'ɔ kacili sran'n, e wun wafa nga Nyanmiɛn ti'n i kwlaa. Ɔ man sran wunmuan bɔ amun nin Krist b'ɔ o mmusu mun nin kpɛnngbɛn'm be kwlaa bé ti su'n amun ti'n ti, like'n kwlaa ti a sin a yia amun. Sran wunmuan bɔ amun nin i a kaci'n ti, b'a wla amun klɛn, amun klɛn liɛ sɔ'n, nán sran yɛ ɔ wlali-ɔ, sanngɛ ɔ fin Krist bɔbɔ, i bo kle kɛ amun nin sa tɛ'n b'a bu. Kɛ be yoli amun batɛm'n, ɔ ti kɛ be sieli amun nin Krist, ɔ man amun nin i cɛnnin, afin an lafi Nyanmiɛn b'ɔ ti kwlafuɛ b'ɔ cɛnnin i'n i su. Amun bɔ laa amún sa bɔ an yoli Nyanmiɛn'n, nin klɛn bɔ b'a wla-man amun'n ti an ti kɛ sran bɔ ɔ'a wu sa'n, kɛ ɔ yacili sa nga e yoli i'n i kwlaa cɛli ye'n, ɔ mannin amun nin Krist amun nguan. Ɔ nunnunnin mmla'n i nun ndɛ ng'ɔ ti é wun ndɛ b'ɔ man e di-man alaje'n. Ɔ guɛli i ase, ɔ ti kɛ ɔ boboli i waka'n su sa. Krist i waka sɔ'n ti, Nyanmiɛn buli mmusu mun nin kpɛnngbɛn'm be kwlalɛ'n i bue, kɛ ɔ fa be yili i kwlalɛ'n nglo'n, ɔ man be wun be wafa nga be ti'n. I sɔ'n ti, nán man sran wie kan amun ndɛ like diwa, nin like nga amun nɔn'n, nin cɛn dilɛ, nin anglo lekun, nin wunmiɛn-delɛ-cɛn'n be su. Like sɔ'n kwlaa ti like nga be wa ba'n be wawɛ, i kpafuɛ'n yɛlɛ Krist. Sran b'ɔ klo kɛ be bu i aenvuɛfuɛ'n, b'ɔ koto anz'm be bo'n, b'ɔ fɛ i aolia nun ninnge b'ɔ wun be'n di i nuan'n, nan man ɔ de amun like kpa nga an nyɛnnin i'n. Sran sɔ'n, kɛ ɔ bu like nga ɔ si i'n i akunndan'n ɔ tu i wun, i wun tulɛ sɔ'n ti ngbɛn. Ɔ fɛ-mɛn i wun mantan-man Krist b'ɔ ti bé ti'n i kpa kun. Krist yɛ man be akpɔlɛ akpɔlɛ nin be ndin'm be sasa su-ɔ, i yɛ man be wunnɛn wunmuan'n yo kpa yɛ ɔ nyin kɛ Nyanmiɛn klo kɛ ɔ nyin'n sa-a. ?Sɛ amun nin Krist yɛ an wuli'n, bɔ amun nin asiɛ'n su ninnge'm b'a bu'n, nguɛ ti yɛ an tɛ yo amun wun kɛ an ti asiɛ'n sufuɛ sa bɔ an di wa mmla'n su-ɔ? Mmla sɔ'n se kɛ: «Be fa-man like nga! Be di-man like nga! Be kan-man like nga!» Like sɔ'n kwlaa kɛ be ko fa ko yo like nga be waan be ´fa yo'n, wuun ɔ'a wie. Be ti sran'm be mmla nin be ndɛ be kan. Nanwlɛ, kɛ be su like nga be klo be'n, bɔ be yo bé wun kɛ be ti aenvuɛ sa'n, yɛ be kle be wun nyrɛnnɛn'n, sran'm be nyrun be ndɛ sɔ'n ti sa b'ɔ ti ngwlɛlɛ like kpa. Sanngɛ sa sɔ'm be yolɛ'n ti ngbɛn, ɔ man sran'm be kwla yaci-man konvi yolɛ'n. I sɔ'n ti'n, sɛ amun nin Krist yɛ an cɛnnin'n, an `kunndɛ nyanmiɛn su lɔ ninnge mun, Krist ti Nyanmiɛn i fama su lɔ. An `bu nglo lɔ ninnge'm be akunndan, nán an bu asiɛ'n su wa liɛ'm be akunndan, afin an wuli, ɔ man olɛ nga an wo lɛ ndɛ'n, an wo Nyanmiɛn sa nun, afin ɔ'a fa amun nin Krist a fiɛ i wun lɔ. Kɛ Krist bɔ amun nguan'n wo i sa nun'n ɔ wa yi i wun nglo'n, ɔ ´yi amun nglo wie, yɛ nyrun ng'ɔ ´nyɛn i'n, amun ´nyan wie. I sɔ'n ti'n, an `wla amun asiɛ'n su wa nzuɛn'n be ase: bla nin bian kunndɛlɛ, sa tɛtɛ yolɛ, be konvi b'ɔ sɔ nyannzuɛn sa mun'n, bé nyin b'ɔ blo ninnge'm be su'n, bé nyin b'ɔ yi-man like'n b'ɔ nin amuɛn sɔlɛ'n ti kun'n. Sa sɔ'm be ti yɛ Nyanmiɛn i ya'n ɔ wa jao (be bɔ bé nyin yi-mɛn i'n) be su nin-ɔn. Laa bɔ sa tɛtɛ sɔ'm be ti amun nzuɛn'n, kɛ an yo sɔ-ɔ. Sanngɛ siɛn'n, an `yaci sa sɔ'n kwlaa: ya falɛ, anwlɛn fufu, klunwi, sran wun sacilɛ, nin ndɛ tɛtɛ b'ɔ fin amún nuan fite'n. Nán an bua ato kle amun wiengu, afin amu'an wla amun nzuɛn laa b'ɔ man an yo sa tɛtɛ'n i ase, yɛ amu'an fa nzuɛn uflɛ b'ɔ man amu'an yo kɛ sran bɔ Nyanmiɛn yili i uflɛ'n sa, Nyanmiɛn kaci sran sɔ'n titi lele ɔ si i kpa yɛ ɔ fɛ i mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti'n, ɔ lɛ-man kɛ wie ti Grɛk yɛ wie ti Zuif, ɔ lɛ-man kɛ be wlali wie klɛn yɛ b'a wla-man wie klɛn, ɔ lɛ-man kɛ wie'm bé nyin nian ti-man yɛ wie ti sinnglinfuɛ, yɛ ɔ lɛ-man kɛ wie ti kanga yɛ wie ti diewa, sanngɛ Krist ti be like kwlaa, yɛ ɔ tran be kwlaa be anwlɛn'n nun. An ti Nyanmiɛn i sran, ɔ klo amun, yɛ ɔ fali amun. I sɔ'n ti'n, man sran'm be yo amun annvɔ, an `yo be kpa, an `yo amun wun aenvuɛ, an `yo wɛtɛɛfuɛ, yɛ an `blu sa'm be su. An `fa like sɔ mun ´cici amún ti. Sa nga amun wiengu yo bɔ an wun i'n, man ɔ sɔn amun nun, sɛ sran kun yo i wiengu sa'n, man ɔ yaci cɛ i. Krist yacili sa nga an yoli i'n cɛli amun, ɔ man amun kusu, sa nga be yo amun'n, an `yaci cɛ. Yɛ sa ng'ɔ ti cinnjin trɛ i ngba b'ɔ man i kwlaa sɔ'n kwla yo ye'n yɛlɛ kɛ an `klo amun wiengu. Sɛ é wun nga Krist man ɔ jɔ ye'n ti sran'n, wuun e ´se kɛ man ɔ sie amun nin amun klun akunndan'n kwlaa, afin i sɔ'n ti yɛ Nyanmiɛn flɛli amun kɛ an `yo sran wunmuan nin-ɔn. Yɛ like kwlaa nga Nyanmiɛn yo man amun'n, nán amún wla fi. Man Krist ndɛ b'ɔ ti amun like kpa'n tran amun klun. An `kan kle amun wiengu, ngwlɛlɛ nga an si i'n, an `fɛ i kwlaa'n tu amun wun fɔ. An `tu amun klun to jue ng'ɔ o Nyanmiɛn Jue fluwa nun, nin Nyanmiɛn manmanlɛ jue mɛnmɛn i, yɛ an `lɛ i ase. Sɛ amun ´yo like wie o, sɛ amun ´kan ndɛ wie o, like kwlaa nga amun ´yo'n, an `yo i e Min Jésus dunman nun, yɛ i ti an `la e Si Nyanmiɛn'n i ase. Bla mun, nán an fa amún nyin wlawla amún wun mun, an `bu be sran, afin e Min'n i nyrun sɛ an yo sɔ-ɔ, ɔ ti kpa. Yasua mun, an `klo amún yi mun, nán an yo amun nyrun wiwi bé wun. Ba kanngan mun, man amún nyin yi amún si nin amun nin sa'n kwlaa nun, afin sɛ an yo sɔ-ɔ, ɔ yo e Min'n i fɛ. Nja mun, nán an yo sa ng'ɔ kun amun mma'm be ya'n man bé sa sin ´bubu be'n. Kanga mun, man amún nyin yi amun min mun sa'n kwlaa nun, yɛ an `bu be sran. Nán kɛ kɛ be o lɛ'n i ngunmin yɛ an yo i sɔ nan sran'm be klun jɔ amun wun-ɔn. Sanngɛ e Min'n bɔ an sro i'n ti, like nga an yo'n, nán an bu i sin. Like kwlaa nga amun ´yo'n, an `tu amun klun yo i kɛ e Min'n yɛ an su yo mɛn i sa, nán an bu i kɛ sran yɛ an su yo mɛn i-ɔ. Man an si kɛ e Min'n bɔbɔ yɛ ɔ ´fa like nga i waan i sran'm be ´nyɛn i'n ´tua amun kalɛ-ɔ. Afin amun Min kpafuɛ nga an su i'n yɛlɛ Krist. Afin sran ng'ɔ yo sa ng'ɔ ti-man kpa'n, ɔ ´nyɛn i nuan like yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn kpa-man sran nun. Amun bɔ an lɛ kanga'n, an `yo be kpa, an `yo like ng'ɔ ti su'n man be, afin an si kɛ amun kusu amun Min liɛ'n wo nyanmiɛn su lɔ. An `koko yalɛ kle Nyanmiɛn titi, an `fa amún wla'n kwlaa gua su yo, yɛ an `lɛ i ase. Kɛ amun ´yo sɔ'n, an `srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ man e kusu ye atin man e kɛn i ndɛ'n yɛ e kwla kan Krist ndɛ'n bɔ Nyanmiɛn fiɛli i sran'm be nyrun'n, afin i ti yɛ man be wlali m bisua nin-ɔn. An `srɛ i kɛ ɔ jran min sin man n kɛn i weiin kɛ n kan-an ɔ ti su'n sa. Like nga an yo man be bɔ be ti-man Kristfuɛ'n, an `fa ngwlɛlɛ yo. Kɛ amu'an nyan amun ti'n, nán an tran lɛ ngbɛn, an `yo like ng'ɔ yo sa ye'n. Man amun ijɔlɛ wafa'n yo sran'm be fɛ, man amún nuan nun ndɛ'n yo fɛ kɛ njin sa nan amu'an tɛ sran ng'ɔ usa amun sa'n, i su klanman. E niaan Tisik b'ɔ ti e sran kpa'n, b'ɔ ti n wiengu junman difuɛ kpa, bɔ e nin i di e Min'n i junman'n, ɔ wa kan sa ng'ɔ o n su'n i kwlaa kle amun. N sunmɛnnin i amun wun lɔ nan an si sa ng'ɔ o e su'n nan ɔ gua amun anwlɛn su nzue. N sunmɛnnin i nin e niaan Onezim b'ɔ ti amun nun kun'n, b'ɔ ti e sran kpa bɔ e kwla fa é wla guɛ i su'n. Be wa kan sa ng'ɔ o wa'n i kwlaa kle amun. Aristark b'ɔ nin min o bisua'n nun wa'n ɔ nin Barnabas i niaan Mark be ´yo amun like. B'a dun mmua kɛn i ndɛ a kle amun kɛ sɛ ɔ ba amun wun lɔ'n, an sɔ i nun kpa. Jésus bɔ be flɛ i Zistis'n i waan ɔ ´yo amun like. Zuif'm bɔ be lafi Krist su'n be nun nsan sɔ'n be cɛ yɛ be nin min di junman nan Nyanmiɛn sie sran mun-ɔn. Be uka min dan kpa. Epafras b'ɔ ti amun nun kun'n, i waan ɔ ´yo amun like. Krist-Jésus i junman difuɛ sɔ'n ɔ miɛn i nyin srɛ Nyanmiɛn kɛ an yo sran, ɔ srɛ kɛ an wun sa ng'ɔ ti Nyanmiɛn i klun sa'n i wlɛ kpa nan an jran kekle. Kɛ n niɛn i lele'n, n wun kɛ amun nin Laodisefuɛ mun nin Zerapolisfuɛ'm be ti ɔ fɛ dan kpa. Lik b'ɔ ti dɔɔtrɔ'n b'ɔ ti e sran kpa'n ɔ nin Demas be waan be ´yo amun like. N ´yo e niaan nga be o Laodise'n be like, yɛ n ´yo Nɛnfas nin asɔnunfuɛ nga be yiɛ i awlo lɔ'm be like. Sɛ an wie fluwa sɔ'n kanngan'n, an `fa ko man Laodisefuɛ mun man be kusu be kanngan be liɛ be asɔnun'n nun, yɛ amun kusu an `kanngan nga Laodisefuɛ'm be wa fa blɛ amun'n. An `se Arsip kɛ ɔ nian junman nga e Min'n fɛ i sieli i su'n su kpa, an se i kɛ ɔ `nian nun di i kpa. N ´yo amun like. M bɔbɔ m Pɔl yɛ m'an fa n sa m'an klɛ ndɛ kpe kaan nga fuɛ nin-ɔn. Nán amún wla fi kɛ n tɛ o bisua nun'n. N ´yra min nuan kɛ an `nyan ye! M Pɔl, min nin Silvɛn, ɔ nin Timote e ´klɛ fluwa nga blɛ amun asɔnunfuɛ bɔ an wo Tɛsalonik lɔ'n, bɔ amun nin e Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist amu'an yo sran wunmuan'n. E ´yra é nuan kɛ an nyan ye, yɛ man amún wun jɔ amun fɔuun! Amun ti e la Nyanmiɛn ase titi, yɛ e srɛ i titi kɛ ɔ nian amun su. E akunndan o like nga Krist su bɔ an lafi'n ti an yo'n, nin junman nga an di klolɛ bɔ an fa klo Nyanmiɛn nin sran'n, ɔ nin amún wla bɔ an fa gua e Min Jésus-Krist su kpa'n be su, yɛ e kan kle e Si Nyanmiɛn. Aniaan mun, e si kɛ Nyanmiɛn klo amun, yɛ ɔ fali amun kɛ an yo i liɛ. Afin kɛ e kan jasin fɛ'n i ndɛ kleli amun'n, y'a kɛn-mɛn i é nuan nun ngbɛn, Nyanmiɛn Wawɛ'n yɛ ɔ tinnin ye-ɔ, ɔ man ye wun i wlɛ kpa kɛ ndɛ nga e kan'n ti nanwlɛ, yɛ Nyanmiɛn Wawɛ di junman amun afiɛn. Kɛ e o amun wun lɔ'n an si e wun wafa nga e yoli'n, amun ti yɛ e yoli e wun sɔ-ɔ. Kɛ an fali Nyanmiɛn ndɛ'n su'n, an wunnin nyrɛnnɛn dan kpa. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, Nyanmiɛn Wawɛ'n man amun klun jɔli. An niannin e nzuɛn'n nin Krist liɛ'n su an yoli. Kɛ an yoli sɔ'n, ɔ man be kwlaa nga be lafi Krist su Maseduani nin Akai lɔ'n be nian amun liɛ'n su be yoli. Kɛ Nyanmiɛn ndɛ'n fin amun wun lɔ b'ɔ juli Maseduani nin Akai lɔ'n, ɔ'a ka-man lɛ ngunmin, sanngɛ amun Nyanmiɛn sulafilɛ ndɛ'n ɔ'a tru lika'n kwlaa, ɔ man e bo-man wɛ e kɛn-mɛn i kun. Kɛ e ɔli amun wun lɔ'n, nun sɔlɛ nga an fa sɔli ye'n, sran'm be kwlaa be kɛn i ndɛ. Be se kɛ an yacili amuɛn mun, yɛ an fa amun wun mannin Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n b'ɔ ti nanwlɛfuɛ'n kɛ amun ´minndɛ i Wa b'ɔ cɛnnin i'n, b'ɔ ´fin nyanmiɛn su lɔ ba'n, yɛlɛ Jésus b'ɔ de e Nyanmiɛn i ya b'ɔ wa jao'n nun'n. Aniaan mun, amun bɔbɔ an si kɛ amun wun lɔ kɔlɛ bɔ e ɔli'n ɔ'a yo-man ngbɛn. An si kɛ be kleli ye nyrɛnnɛn, be yoli ye finfin Filip lɔ. Kɛ e juli amun wun lɔ'n, e fɛli dan kpa ekun, sanngɛ Nyanmiɛn man e tra e anwlɛn e kɛnnin i jasin fɛ'n kleli amun. Nanwlɛ, ndɛ nga e kan kleli sran mun'n ɔ ti-man ato, e akunndan'n ti-man tɛ, yɛ e klo-man kɛ e ´laka sran. E kɛnnin i kɛ Nyanmiɛn kleli ye kɛ e kɛn i su'n sa, afin ɔ bu ye sran ɔ fɛ i jasin fɛ'n wlali é sa nun. Nán kɛ e waan e ´kɛn i sɔ nan sran'm be klun jɔ e wun-ɔn, sanngɛ e waan e ´kɛn i sɔ nan ɔ jɔ Nyanmiɛn b'ɔ si e anwlɛn nun'n i klun. Amun bɔbɔ an si kɛ e nian kan-man ndɛ gblɛ nun annzɛ ndɛ b'ɔ kle kɛ e nyin blo amun ninnge'm be su'n, nian kle-man amun le. Nyanmiɛn yɛ ɔ ti e lalofuɛ-ɔ. E kunndɛ-man kɛ amun annzɛ sran wie bo e dunman. Sanngɛ kɛ Krist sunmannin ye'n ti, sɛ e yo é wun kɛ e lɛ nyrun'n, wuun y'a bo-man aosuan. Sanngɛ kɛ e o amun wun lɔ'n, y'a yo-mɛn i sɔ, e yoli wɛtɛɛfuɛ kɛ bla ta b'ɔ yɛyɛ i mma mun'n sa. Klolɛ bɔ e fa klo amun'n ti, nán Nyanmiɛn jasin fɛ'n ngunmin yɛ e fa mannin amun-ɔn, sanngɛ sɛ e fa e bɔbɔ e wun nannannin su'n, ɔ ti kpa, afin e fali amun sieli e anwlɛn su. Aniaan mun, amun wla fi-man e junman'n nin ye afɛ'n su, afin kɛ e ´bo Nyanmiɛn i jasin fɛ'n kle amun'n, kɛ e ko yo nan y'a kaci-man trɔ amun ti su'n, e di junman wia nun nin kɔnguɛ. Amun nin Nyanmiɛn an ti e lalofuɛ kɛ sa nga e yo mannin amun bɔ an lafi Krist su'n, ɔ ti kpa. Yɛ ɔ ti i nuan su, ɔ man be kwla saci-man e wun. An si kɛ e yoli amun kwlakwla kɛ sran kun fa yo i mma mun'n sa, afin e mannin amun afɔtuɛ, e wlali amun fanngan, yɛ e kan kleli amun kɛ an yo sa ng'ɔ ti Nyanmiɛn b'ɔ flɛli amun kɛ an di i famiɛn'n wie nan an nyan nyrun kɛ i liɛ'n sa'n, i klun sa. I sɔ'n ti, e kusu e la Nyanmiɛn ase titi, afin i ndɛ bɔ e kan kleli amun'n, an tili yɛ an fali su. Amu'an bu-mɛn i kɛ ɔ ti sran liɛ, sanngɛ an wunnin i kɛ ɔ ti Nyanmiɛn ndɛ sakpa b'ɔ kwla yo amun bɔ an lafi Krist su'n, amún wun sa ye. Nanwlɛ, aniaan mun, amu'an yo kɛ Nyanmiɛn i asɔnunfuɛ mun bɔ be o Zide lɔ bɔ be nin Krist-Jésus b'a yo sran wunmuan'n be sa, afin nyrɛnnɛn kunngba nga Zuif'm be kleli be'n, amun bɔbɔ amun nvlefuɛ'm be kleli amun wie. Zuif sɔ mun yɛ be kunnin e Min Jésus nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun yɛ be kleli e yalɛ nin-ɔn. Nyanmiɛn klun jɔ-man bé wun, be kpɔ sran'm be kwlaa. Be waan be ´yo sɔ nan nán man e kan ndɛ kle be nga be ti-man Zuif nan be `nyan be ti. Kɛ be yo sɔ'n, ɔ man bé sa tɛ nga be yo'n ɔ gua su tititi. Sanngɛ siɛn'n, Nyanmiɛn i ya'n ɔ'a jao bé wun. Aniaan mun, kɛ e nin amun kpacili le nnyɔn kun'n, e wun-man amun kun, sanngɛ e tɛ bu amun akunndan. Ɔ man é wla lo amun dan lele e wun blibli ye kɛ e ´wun amun wun ekun. I sɔ'n ti, e klo kɛ e ´ko wun amun wun. M bɔbɔ m Pɔl n jao cɛn'n kwlaa kɛ n ´kɔ, sanngɛ Satan ɔ yoli man y'a kwla ɔ-man. ?Sɛ e Min Jésus ´ba bɔ e ´jrɛn i nyrun'n, nzu su yɛ e ´fa é wla gua-a? ?Nguɛ yɛ man e klun ´jɔ-ɔ? ?Nzu yɛ ɔ kle kɛ e kwlali bɔ e ´fa di e nuan-an? ?Nán amun-ɔn? Iyo, amun yɛ e fa amun di é nuan-an, amun yɛ man e klun jɔ-ɔ. Kɛ e trannin lele'n, y'a kwla minndɛ-man kun, e wunnin kɛ sɛ e ngunmin e tran Atɛni lɔ'n, ɔ ti kpa. Yɛ e sunmannin e niaan Timote b'ɔ nin e dili Nyanmiɛn junman e kannin Krist i jasin fɛ'n, amun wun lɔ nan ɔ `wla amun fanngan, yɛ ɔ `uka amun man an lafi Krist su kpa, nan yalɛ klelɛ sɔ'n nun sran fi sa sin a bubu-mɛn i, afin amun bɔbɔ amun si kɛ Nyanmiɛn sieli i sɔ'n mannin ye. I nun nga e wo amun wun lɔ'n, e bo su kleli amun kɛ be wa kle e yalɛ, an si kɛ yalɛ klelɛ sɔ'n yɛ ɔ'a ju yɛ. I sɔ'n ti, kɛ m'an kwla minndɛ-man kun'n, n sunmannin Timote kɛ ɔ ko nian sɛ amun tɛ lafi Krist su o, annzɛ sɛ wienun-ɔn Lakafuɛ'n ɔ'a laka amun man e junman'n wa yo ngbɛn o. Sanngɛ kɛ Timote fin amun wun lɔ icra'n b'ɔ juli wa'n, ɔ kannin amun wun lɔ ndɛ fɛ kleli e kɛ an tɛ lafi Krist su, yɛ i waan an klo Nyanmiɛn nin sran, yɛ an bu ye akunndan kpa titi, i waan amún wla lo e kɛ e kusu é wla lo amun'n sa. Aniaan mun, i sɔ'n ti, ye afɛ'n nin e nyrɛnnɛn sɔ'n kwlaa nun'n, Krist su bɔ an lafi'n ti, ɔ man é wla a gua ase, afin kɛ e ti kɛ an lafi e Min'n su nan an jran kekle'n, ɔ man y'a nyan e ti siɛn'n. Kɛ Nyanmiɛn wun kɛ amun ti e klun jɔ dan kpa'n, e wun-man asenna kun nga e `fa lɛ i-ɔ. Wia nun nin kɔnguɛ e srɛ i kpa kɛ ɔ man ye atin man e ko wun amun wun ekun nan e uka amun man an lafi Krist su kpa. Man e Si Nyanmiɛn bɔbɔ nin e Min Jésus be man ye atin klanman nan e wɔ amun wun lɔ! Man e Min'n man an klo amun wiengu nin sran'm be kwlaa dan kpa tra laa'n kɛ e kusu e fa klo amun'n sa! Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, ɔ man amun ´nyan anwlɛn, yɛ kɛ e Min Jésus nin i sran'm be kwlaa be ´ba'n, e Si Nyanmiɛn ´wun kɛ an ti i liɛ klonglonglo bɔ be kwla saci-man amun wun kaan sa! Aniaan mun, min ndɛ'n i atabo'n yɛ: sa nga an yo-ɔ ɔ yo Nyanmiɛn fɛ'n, e kleli amun, an fali su yɛ an wo i yolɛ su, sanngɛ sran wunmuan bɔ e nin e Min Jésus ti'n ti, e ´srɛ amun yɛ e ´kan kle amun kpa kɛ an yo i sɔ tra laa'n. Afin an si afɔtuɛ nga e Min Jésus man e fa mannin amun'n. Sa ng'ɔ yo Nyanmiɛn fɛ'n yɛlɛ kɛ an `kaci i liɛ mlɔnmlɔn yɛ nán an kunndɛ bla nin bian. Man sran kun si i bɔbɔ i wun su nian, man ɔ `fɛ i wun man Nyanmiɛn mlɔnmlɔn, yɛ nán man ɔ yo i wun finfin. Nán man amún nyin tran sa tɛtɛ'm be yolɛ su kɛ be nga be si-man Nyanmiɛn'n be yo'n sa. Sa kunngba nga su'n, nán an bu amun niaan lufle, nán an tiɛ i bɛ su, afin e kan kleli amun, yɛ e wlali amún su nun kpa kɛ sran ng'ɔ yo i sɔ sa'n, e Min'n ´tu i fɔ. Afin Nyanmiɛn a flɛ-man e kɛ e yo sa tɛtɛ, sanngɛ ɔ flɛli e kɛ e yo i liɛ mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti, sran ng'ɔ fa-man ndɛ sɔ su'n, nán sran yɛ ɔ'a bu-mɛn i sran-an, Nyanmiɛn b'ɔ fɛli i Wawɛ'n mannin amun'n yɛ ɔ'a bu-mɛn i sran-an. Amun niaan klolɛ ndɛ liɛ'n, e bo-man wɛ klɛ-man amun i su fluwa, afin Nyanmiɛn bɔbɔ kleli amun kɛ an klo amun wun. Ɔ man kɛ amun nin e niaan nga be o Maseduani mɛn wunmuan nun'n be kwlaa an klo amun wun sɔ-ɔ, sanngɛ aniaan mun, e ´srɛ amun kɛ an yo i sɔ tra laa'n. An `mian amun nyin yo wɛtɛɛ, an `nian amun bɔbɔ amun ninnge'm be nun yo, amun bɔbɔ an `di junman nan amu'an nyan amún nuan nun aliɛ. Kɛ e kan kleli amun sɔ laa-a. Sɛ an yo sɔ'n, be nga be ti-man Kristfuɛ'n be ´bu amun sran yɛ like fi su mian-man amún sa. Aniaan mun, e klo kɛ an si sa ng'ɔ ju be nga be wuli'n be su'n, nan amún wla a bo-man kɛ be nga be lɛ-man like bɔ be fa bé wla gua su'n be liɛ'n sa. Afin e lafi su kɛ Jésus wuli yɛ ɔ cɛnnin, ɔ man e lafi su kɛ Nyanmiɛn man be nga be lafi i su bɔ be wuli'n, be nin Jésus be ´ba. An `nian ndɛ nga e Min'n fa man e kɛ e kan kle amun'n: kɛ e Min'n ´ba'n, e bɔ é nyin tɛ o su'n, e su dun-man mmua be nga be wuli'n be nyrun. Kɛ be ti kɛ sran kun kpan'n, bɔ be ti anz kpɛnngbɛn'n i nɛn'n, bɔ be ti Nyanmiɛn i awɛ'n i tɛlɛ'n cɛ'n, kpɛkuun e Min'n bɔbɔ fin nyanmiɛn su lɔ su jra. Kristfuɛ nga be wuli'n, be ´cɛn dun mmua e nyrun, i sin kɛ ɔ ko yo sɔ'n, e nga é nyin tɛ o su'n, Nyanmiɛn wa man e nin be e su nyanmiɛn ble'n nun, yɛ e ´ko kpa e Min'n i atin nglo lɔ. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, e nin e Min'n e ´tran manndimaan. I sɔ'n ti, an `fa ndɛ nga cici amun wiengu wla. Aniaan mun, e bo-man wɛ e klɛ-man amun blɛ nin cɛn nga sa sɔ'm be ´yo'n i su fluwa. Afin amun bɔbɔ an si kpa kɛ e Min'n i balɛ cɛn'n ɔ ´fu ye nun kɛ awiefuɛ b'ɔ ba kɔnguɛ'n sa. Kɛ sran'm be se kɛ: «Y'a nyan é ti, y'a di alaje'n,» kpɛkuun nyrɛnnɛn dan kpa ´tɔ be su kɛ wunnzɛfuɛ i ba wulɛ aklunya'n tɔ i su'n sa, ɔ su to fuan-man be le. Sanngɛ amun liɛ'n, aniaan mun, an ti-man kɛ sran b'ɔ o aosin nun'n sa, i sɔ'n ti, nán man cɛn sɔ'n fu amun nun kɛ awiefuɛ'n fu sran nun'n sa. Amun kwlaa an wun ase, an ti kɛ sran b'ɔ yo sa wia nun sa. E ti-man kɛ sran b'ɔ yo sa kɔnguɛ'n sa, e nun-man aosin'n nun. I sɔ'n ti, nán man e lafi kɛ sran wie'm be liɛ'n sa, sanngɛ man e nian é wun su e tran minndɛ i. Kɔnguɛ yɛ be lafi-ɔ, kɔnguɛ yɛ be nɔn nzan bo-ɔ. Sanngɛ e bɔ e o wia nun'n, man e nian e wun su. Man Krist su bɔ e lafi'n nin e sran nin Nyanmiɛn klolɛ'n ɔ yo kɛ like kokloko bɔ e fa kata e wue su'n sa. Man é ti bɔ é wla o su kɛ e ´nyɛn i'n ɔ yo kɛ kpongbo kle sa. Afin nán é wun ya falɛ ti yɛ Nyanmiɛn fali ye-ɔ, sanngɛ ɔ fali ye kɛ e Min Jésus-Krist ti e nyan é ti. E ti yɛ ɔ wuli-ɔ, ɔ man kɛ ɔ ´ba'n, sɛ é nyin o su o, sɛ y'a wu o, e nin i e ´nyan nguan. I sɔ'n ti, an `cici amun wiengu wla man ɔ yo sran, afin kɛ an yo i sɔ-ɔ. Aniaan mun, e ´srɛ amun kɛ an bu be nga be di junman amun afiɛn bɔ e Min'n fa be sieli amun su kɛ be tu amun fɔ'n be akunndan. Be junman bɔ be di'n ti, an `yo man be wun kɛ an klo be an bu be sran. Man amun nin amun wiengu amun afiɛn sɛ. Aniaan mun, e ´srɛ amun kɛ an tu be nga be yo sa sukusuku'n be fɔ, an `wla be nga be anwlɛn sɔ-man'n be yakpa, an `uka be nga be lɛ-man wunmiɛn'n, an `tra amun anwlɛn sran'm be kwlaa be wun. An `nian amun wun kpa, sɛ sran yo amun tɛ'n, nán an yo i wie, sanngɛ man kpa nga an fa yo amun wiengu'n nin sran'm be kwlaa'n ɔ kaci amun nzuɛn. Man amun klun jɔ tititi. An `koko yalɛ kle Nyanmiɛn titi, nán an yaci. Sa'n kwlaa nun, an `la Nyanmiɛn ase, afin kɛ amun nin Krist-Jésus amu'an kaci sran wunmuan'n ti'n, Nyanmiɛn klo kɛ an yo sɔ. Nyanmiɛn Wawɛ'n ti kɛ sin sa, nán amun nuɛn i. Nán an bu Nyanmiɛn nuan ndɛ nga be kan'n kɛ ɔ ti ngbɛn, sanngɛ an `bu i kwlaa i akunndan nian, an `fa ng'ɔ ti kpa'n, an `nian amun wun sa tɛtɛ'n kwlaa be lika. Man Nyanmiɛn b'ɔ man sran di alaje'n ɔ yo man an kaci i liɛ mlɔnmlɔn, man ɔ nian amun wunmuan'n su, amun klun akunndan'n, nin amun wawɛ'n, nin amun wunnɛn'n, nan cɛn nga e Min Jésus-Krist ´ba'n b'a kputu-man amun! Sran ng'ɔ flɛli amun'n ti nanwlɛfuɛ, i bɔbɔ yɛ ɔ ´yo amun sɔ-ɔ. Aniaan mun, an `srɛ Nyanmiɛn man ye. An `yo amun niaan'm be kwlaa be like. Amun tɔ be nun gbuduu. N ´srɛ amun kpa, an `nian e Min'n ti an `kanngan fluwa nga kle e niaan'm be ngba. Man e Min Jésus-Krist man an nyan ye! M Pɔl, min nin Silvɛn, ɔ nin Timote e ´klɛ fluwa nga blɛ amun asɔnunfuɛ bɔ an wo Tɛsalonik lɔ'n bɔ amun nin e Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist amu'an yo sran wunmuan'n. Man e Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist be man an nyan ye, yɛ man amun wun jɔ amun fɔuun! Aniaan mun, an lafi Krist su kpa tra laa'n, yɛ klolɛ nga amun kwlaa an fa klo amun wun'n ti dan tra laa'n, ɔ man amun ti ɔ fata kɛ e la Nyanmiɛn ase titi, sɛ e yo i sɔ-ɔ ɔ ti su. Yɛ e fa amun di é nuan Nyanmiɛn i asɔnun'm be nun, afin yalɛ nga be kle amun'n nin nyrɛnnɛn nga an wun i'n, i kwlaa sɔ'n nun'n, an tra amun anwlɛn an lafi Krist su. I sɔ'n kle ye weiin kpa kɛ Nyanmiɛn yo sa i nuan su. Ɔ ´bu amun kɛ amun nin i famiɛn dilɛ'n wie fata, afin i ti yɛ an wun nyrɛnnɛn nin-ɔn. Nanwlɛ, Nyanmiɛn wa yo sa ng'ɔ ti su'n, ɔ ´kle be nga be kle amun nyrɛnnɛn'n be nyrɛnnɛn wie, yɛ ɔ man e nin amun bɔ an wun nyrɛnnɛn'n, e ´nyan é ti. Kɛ e Min Jésus wa yi i wun nglo'n, b'ɔ nin i anz'm bɔ be lɛ fanngan dan'n, be fin nyanmiɛn su lɔ be ´jra'n, yɛ ɔ ´yo i sɔ-ɔ. Ɔ ´ba sin b'ɔ jue'n nun nan ɔ ´tu be nga be si-man Nyanmiɛn'n nin be nga be fa-man e Min Jésus i jasin fɛ'n su'n be fɔ. Fɔ ng'ɔ ´fa tu be'n yɛlɛ kɛ be awieliɛ'n ´wie be tɛ, be ´ka nun sɔ mlɔnmlɔn, be nin e Min'n ´bu, ɔ man be su wun-man i anyrunnyan dan bɔ lɛ i'n. Kɛ ɔ ´ba bɔ be nga be ti i liɛ'm be ´mɛnmɛn i'n b'ɔ be nga be ko lafi i su'n be yi i ayɛ'n, amun nga an lafili ndɛ nga e kannin'n su'n, amun ´tran be nun wie. Cɛn sɔ'n nun yɛ ɔ ´tu be fɔ sɔ nin-ɔn. I sɔ'n ti, e srɛ e Nyanmiɛn'n titi kɛ ɔ jran amun sin nan kɛ ɔ wun amun'n, ɔ wun kɛ flɛlɛ ng'ɔ flɛli amun'n ɔ ti kpa. Man Nyanmiɛn man sa kpa nga an klo kɛ amun ´yo'n, nin sa nga an lafi su kɛ ɔ ´yo'n, ɔ yo ye. Yɛ amun ti, man e Min Jésus dunman'n fu, yɛ i ti amun liɛ'n kusu fu wie, ye bɔ e Nyanmiɛn'n nin e Min Jésus-Krist be yoli ye'n ti. Aniaan mun, e Min Jésus-Krist i balɛ'n nin yialɛ nga e ´ko yiɛ i wun lɔ'n i ndɛ liɛ'n, e ´srɛ amun, nán man ndɛ nga be kɛn i kɛ e Min'n i balɛ cɛn'n ɔ'a ju'n ɔ sanngan amun akunndan, nán man srɛ kun amun kpɛkun kɛ nga sa. Wienun-ɔn sran wie waan ɔ ijɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n nuan yɛ ɔ kɛnnin i sɔ-ɔ, annzɛ be se kɛ e yɛ e kɛnnin i sɔ-ɔ, annzɛ be se kɛ e yɛ e klɛli amun fluwa sɔ-ɔ. Nán man sran fi laka amun sa fi su. Afin san sran'm be ´jao Nyanmiɛn wun, yɛ bian b'ɔ di-man mmla'n su'n bɔ be sieli i kɛ ɔ mlin'n, ɔ ´yi i wun nglo nan cɛn sɔ'n ɔ'a ju. Ɔ ´kpɔ like nga sran'm be bu be Nyanmiɛn be kwlaa nin like nga sran'm be koto bé bo be sɔ be'n be kwlaa, ɔ ´fɛ i ti kplakpla be lele ɔ ko tran Nyanmiɛn i sua'n nun, ɔ ´se kɛ i bɔbɔ yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn. ?Ndɛ sɔ'n, i nun nga n tɛ wo amun wun lɔ'n n kan kleli amun, amún wla a fi? Kɛ e o yɛ'n, like ng'ɔ trɛ i ase b'ɔ man ɔ nian kwla yi-mɛn i wun nglo'n, an si i. San ɔ ´ju i cɛn nga be sieli'n su. Afin like ng'ɔ wlawla sran mun kɛ be jao Nyanmiɛn nin sran'm bé wun'n, ɔ su di i junman'n nvialiɛ nun lele san Sran ng'ɔ trɛ i ase'n ɔ'a jao lɛ. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, bian b'ɔ di-man mmla'n su'n ɔ wa yi i wun nglo, yɛ kɛ e Min Jésus ´ba bɔ i nyrun ti nyannyan'n, ɔ ´fitɛ i fuu, ɔ ´kun i ɔ ´nunkun i. Satan yɛ ɔ ´tin bian b'ɔ di-man mmla'n su sɔ'n yɛ ɔ ´ba-a, ɔ man ɔ wa yo sa kekleekle'n kwlaa, ɔ ´yi atrɛ, yɛ ɔ ´yo abonuan sa gblɛ nun. Ɔ ´fa sa tɛtɛ wafa'n kwlaa lakalaka be. Be nga be su mlin'n, ndɛ nanwlɛ b'ɔ man be kwla nyan bé ti'n bɔ be klo-mɛn i, bɔ b'a fa-man su'n ti. I sɔ'n ti, Nyanmiɛn fa sa ng'ɔ ti-man nanwlɛ'n kle be lele ɔ man be lafi ato'n su nan be bɔ b'a lafi-man nanwlɛ'n su'n, bɔ sa tɛ yolɛ'n yɛ ɔ yo be fɛ'n, ɔ ´bu be fɔ. Aniaan mun, amun bɔ an ti e Min'n i sran kpa'n, amun ti ɔ fata kɛ e la Nyanmiɛn ase tititi. Afin kɛ ɔ fin i bo bolɛ nun'n, ɔ fali amun kɛ i Wawɛ'n man an kaci i liɛ yɛ an lafi nanwlɛ'n su nan an nyan amún ti. Afin i sɔ'n ti yɛ kɛ e kan jasin fɛ'n kleli amun'n ɔ flɛli amun-ɔn, ɔ flɛli amun nan nyrun nga e Min Jésus-Krist ´nyɛn i'n, amun dunman'n ´tɛ nun wie. I sɔ'n ti, aniaan mun, an `jran kekle, yɛ like nga e kleli amun'n, sɛ e kɛnnin i é nuan nun o, sɛ e klɛli fluwa nun o, an `fa su. Man e Min Jésus-Krist bɔbɔ nin e Si Nyanmiɛn b'ɔ klo ye'n, bɔ ye b'ɔ yo ye'n ti ɔ gua ye anwlɛn su nzue tititi'n, b'ɔ man e like kpa bɔ e fa é wla gua su'n, be wla amun yakpa, man an jran kekle yo sa kwlaa ng'ɔ ti kpa'n, yɛ an kan ndɛ kwlaa ng'ɔ ti kpa'n. Aniaan mun, min ndɛ'n i atabo'n yɛ: an `srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ nian e su man e Min'n i ndɛ'n trɛ ndɛndɛ yɛ be `bu i nanwlɛ kɛ an fa bu i nanwlɛ'n sa. Yɛ an `srɛ i kɛ ɔ de ye klunwifuɛ tɛtɛ'm bé sa nun, afin sran ngba lafi-man Krist su. Sanngɛ e kwla fa é wla gua e Min'n su. Ɔ ´wla amun fanngan yɛ ɔ ´nian amun su ɔ man Klunwifuɛ'n su nyan-man amun. E Min'n man e lafi amun su kɛ amun ´yo like nga e se amun kɛ an yo'n, yɛ an su yaci-mɛn i yolɛ. Man e Min'n man an wun klolɛ nga Nyanmiɛn fa klo amun'n, yɛ ɔ man an tra amun anwlɛn kɛ Krist liɛ'n sa. Aniaan mun, e ´srɛ amun, an `nian e Min Jésus-Krist ti nán an fa amun wun mantan sran kwlaa ng'ɔ ti nvɛɛfuɛ bɔ like ng'ɔ yo'n nin ndɛ nga e kan kleli amun'n ti-man kun'n. Amun bɔbɔ an si like nga sɛ an yo-ɔ ɔ nin e liɛ'n ti kun'n, afin i nun bɔ e wo amun wun lɔ'n, y'a bubu-man é sa nin é ja a tran-man su. Y'a di-man sran wie like ngbɛn, sanngɛ kɛ ɔ ko yo nan y'a kaci-man sran fi ti su trɔ'n, e dili junman wia nun nin kɔnguɛ, e fɛli. Nán kɛ sɛ an uka ye-ɔ ɔ ti-mɛn i su ti-ɔ, sanngɛ e klo kɛ e yo i sɔ nan an nian e liɛ'n su yo. Afin i nun nga e wo amun wun lɔ'n, e seli amun kɛ: «Sran nga i waan ɔ di-man junman'n, nán man ɔ di like.» Sa ti bɔ e se sɔ'n yɛlɛ kɛ e tili kɛ amun nun wie'm be ti nvɛɛfuɛ, be yo-man like fi, san ndɛ ng'ɔ ti-man be ndɛ'n yɛ be kan-an. E ´srɛ i sɔfuɛ'm be kpa kɛ be nian e Min Jésus-Krist ti be kan bé nyin ase di junman nan b'a nyan bé nuan nun aliɛ. Aniaan mun, amun liɛ'n, nán man amún sa sin bubu amun sa kpa yolɛ nun. Sran ng'ɔ fa-man ndɛ nga e klɛli i fluwa nga nun'n su'n, an `niɛn siin, nán amun nin i san nun, an `yaci i lɛ man ɔ wun nyannzuɛn. Sanngɛ nán amun kpɔ i, an `fɛ i bu amun niaan, yɛ an `tu i fɔ. Man e Min'n b'ɔ man sran di alaje'n i bɔbɔ man amún wun jɔ amun fɔuun cɛn kwlaa sa kwlaa nun, yɛ ɔ nin amun tran! Ndɛ kaan nga n klɛ fa yo amun like'n, m bɔbɔ m Pɔl ń sa nuan-an. I yɛ ɔ kle kɛ min yɛ n klɛ fluwa nin-ɔn, afin kɛ n klɛ i sɔ min fluwa'n kwlaa nun-ɔn. Man e Min Jésus-Krist man amun kwlaa an nyan ye! M Pɔl bɔ e Defuɛ Nyanmiɛn man Krist-Jésus bɔ e fa é wla guɛ i su'n ɔ sunmannin min'n, n ´klɛ fluwa nga blɛ wɔ Timote. A ti mín wa sakpa, afin min yɛ man a lafili Krist su-ɔ. Man é Si Nyanmiɛn nin e Min Krist-Jésus be man a nyan ye, man be si wɔ aunnvuɛ, yɛ man ɔ́ wun jɔ wɔ fɔuun. Kɛ n ´kɔ Maseduani'n, n seli wɔ kɛ a ka Efɛz lɔ nan a tu sran wie'm be fɔ kɛ nán man be kle like uflɛ, yɛ ngua nin be nannan-nannan'm be osu'n i finwlɛ b'ɔ wie-man mlɔnmlɔn'n b'ɔ kpɛ saɛ'n, min waan a tu be fɔ ekun kɛ nán man be fa be wla'n gua ninnge sɔ'm bé su. Sa sɔ'm be uka-man sran kɛ ɔ lafi Nyanmiɛn su ɔ yo sa ng'ɔ ti i klun sa'n. E waan be `klo sran kpa ti yɛ e tu be fɔ sɔ nin-ɔn. Klolɛ sɔ'n fin sran bɔ sa tɛ kaan sa nun-mɛn i anwlɛn'n nun, b'ɔ man i klun titi-mɛn i'n, b'ɔ lafi Nyanmiɛn su sakpa'n. Sran wie'm b'a yaci ninnge sɔ'm be yolɛ, b'a fa be wun a wla ndɛ ngbɛn-ngbɛn'm be kanlɛ nun. Be klo kɛ be ´yo mmla'n i klefuɛ, sanngɛ ndɛ nga be bɔbɔ be kan'n nin like nga be jran su kɛ ɔ ti nanwlɛ sakpa'n, be wun-man be wlɛ. E si kɛ sɛ sran yo mmla'n i nuan su sa'n, ɔ ti kpa. Afin e si kɛ nán be nga be ti sran kpa'n be ti yɛ be sieli mmla nin-ɔn. Sanngɛ be sie mannin be nga be ti-man kpa'n, nin nyin keklefuɛ mun, nin be bɔ be sro-man Nyanmiɛn'n, nin sa tɛ yofuɛ mun, nin be bɔ bé nyin yi-man Nyanmiɛn bɔ be bu i ninnge'm be finfin'n, nin be bɔ be kun be si nin be nin'n, nin sran kunfuɛ mun, nin bla nin bian kunndɛfuɛ mun, nin yasua nga be kunndɛ be wiengu yasua'n, nin be nga be tra sran ndɔlɛ'n, nin atofuɛ mun, nin be nga be tɔn sran suɛn'n, ɔ nin be kwlaa nga be yo sa nga b'ɔ nin sa nga be kle be kɛ be yo'n ɔ ti-man kun'n. Kɛ be klɛli Nyanmiɛn bɔ be bo i dunman fɛ titi'n i jasin fɛ'n b'ɔ fa wlali n sa nun'n nun sɔ-ɔ. Ye nga e Min'n yoli min'n i nyin fiteli dan, ɔ man kɛ e nin Krist-Jésus e kacili sran wunmuan'n, e lafi i su, yɛ e klo i nin sran mun. Ndɛ nga ti nanwlɛ weiin, sɛ be fa su'n ɔ ti kpa, yɛlɛ kɛ Krist-Jésus bali mɛn'n nun sa tɛ yofuɛ mun bɔ n ti be nun klikli'n be delɛ. Min bɔ ń sa tɛ liɛ'n tra sran'm be kwlaa be liɛ'n, Nyanmiɛn sili min aunnvuɛ, nan Krist-Jésus fɛ i anwlɛn b'ɔ trɛ i sran wun'n ´kle be nga be wa lafi i su bɔ be ´nyan anannganman nguan'n. Ɔ man be ´wun kɛ ɔ trɛ i anwlɛn bé wun wie. Famiɛn b'ɔ ti anannganman'n, b'ɔ wu-man, bɔ be wun-mɛn i'n, b'ɔ ti Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n, man be mɛnmɛn i, yɛ be yi i ayɛ tititi, nán be yaci i le! Man ɔ yo sɔ! Mín wa Timote, afɔtuɛ nga n ´fa man wɔ yɛ'n, ɔ nin ɔ́ wun ndɛ nga be bo su kleli min laa'n ɔ ti kun. Fa ndɛ sɔ'n, mian ɔ́ nyin yo sa ng'ɔ ti kpa'n Nyanmiɛn su bɔ a lafi'n nin ɔ klun b'ɔ titi-man wɔ'n ti. Sran wie'm be yo-man sa kpa nga be klun lɔ akunndan'n se be kɛ be yo'n, ɔ man be lafi-man Nyanmiɛn su kpa kun. Imene nin Alɛksandri be o sran sɔ'm be nun. N fa be wlali Satan sa nun nan be bu akunndan nan nán man be saci Nyanmiɛn dunman kun. Afɔtuɛ nga n waan m ´man wɔ'n i klikli'n yɛ: an `kan sran'm be kwlaa be ndɛ kle Nyanmiɛn, an `srɛ i kɛ ɔ nian bé su, an `srɛ i aunnvuɛ su, an `lɛ i ase. An `srɛ i kɛ ɔ nian famiɛn mun nin sran ngbli-ngbli'm be kwlaa bé su, man e di alaje, yɛ man e nyan e ti fɔuun nan e sro Nyanmiɛn kpa, yɛ e nzuɛn'n `yo kpa. Sa sɔ'n ti kpa, ɔ yo e Defuɛ Nyanmiɛn'n i fɛ. Ɔ klo kɛ ɔ ´de sran'm be kwlaa nan be wun sa ng'ɔ ti nanwlɛ'n i wlɛ kpa. Afin Nyanmiɛn'n ti kun, yɛ kpatafuɛ ng'ɔ jran sran'm bé nuan kpata Nyanmiɛn'n ti kun kusu, yɛlɛ Krist-Jésus, ɔ ti sran. Ɔ fɛ i wun mannin kɛ ɔ ´kpɔ sran'm be kwlaa bé ti. Kɛ ɔ yoli sɔ blɛ nga Nyanmiɛn sieli'n su'n, yɛ ɔ kle kɛ Nyanmiɛn klo kɛ ɔ ´de sran'n kwlaa nin-ɔn. Ɔ sieli min kɛ n kan ndɛ sɔ'n, yɛ ɔ sunmannin min kɛ n kan ndɛ nanwlɛ'n nin i sulafilɛ ndɛ'n kle be bɔ be ti-man Zuif'n. Nanwlɛ'n yɛ n di-ɔ, m bua-man ato. I sɔ'n ti, yasua bɔ sa tɛ kaan sa, nin ya, ɔ nin akunndan tɛ nun-man be klun'n, lika kwlaa nga be wo'n, n klo kɛ be man bé sa'm be su be koko yalɛ kle Nyanmiɛn. I kunngba'n, n klo kɛ tannin nga mmla'm be kla'n be klɛ i kpa, nán man be fa bé wun kle, sanngɛ man be sie bé wun kpa. Kɛ be ´siesie bé wun'n, nán man be fa be wla guɛ i be ti bɔ be yo'n, nin sika ɔkwlɛ, nin afle, nin tralɛ b'ɔ lɛ gua'm bé su, sanngɛ man be yo sran ye, afin bla nga be sro Nyanmiɛn'n, sɛ be yo sɔ-ɔ ɔ ti kpa. Man mmla'm be tran diin be sie bé su like nga be kle be'n su, man be yo bé wun aenvuɛ. N kplin-man su kɛ bla kle like yɛ ɔ sie yasua, sanngɛ man ɔ tran diin. Afin Adam yɛ Nyanmiɛn dun mmua yili i-ɔ, i sin yɛ ɔ yili Ɛv-ɔ, yɛ nán Adam yɛ be lɛkɛ i-ɔ, sanngɛ Ɛv b'ɔ ti bla nin-ɔn. Kɛ be lɛkɛli i bɔ be nyɛnnin i'n, yɛ ɔ yoli sa tɛ nin-ɔn. Sanngɛ sɛ bla lafi Nyanmiɛn su kpa'n, sɛ ɔ klo sran titi'n, sɛ ɔ yo Nyanmiɛn liɛ mlɔnmlɔn nan ɔ niɛn i wun su kpa'n, sɛ ɔ ko wu ba'n, ɔ ´fite nun. Ndɛ ng'ɔ wo yɛ'n ɔ ti nanwlɛ weiin: sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´yo asɔnun sunianfuɛ'n, wuun ɔ klo junman b'ɔ ti kpa. Sanngɛ i sɔ sran liɛ'n, man ɔ yo sran bɔ be kwla saci-mɛn i wun kaan sa, bɔ i yi ti kun, b'ɔ niɛn i wun su kpa, b'ɔ si ngwlɛlɛ, b'ɔ yo sa i nuan su, b'ɔ ti aklunyefuɛ, b'ɔ si like kle. Nán man ɔ yo nzan nɔnfuɛ nin utre klofuɛ, sanngɛ man ɔ yo wɛtɛɛfuɛ b'ɔ kunndɛ-man ndɛnngan, nán man ɔ yo sran bɔ i nyin yi-man like. Man ɔ yo sran b'ɔ si i bɔbɔ i awlo'n su nian, bɔ i mma'm be bu i sran bé nyin yi i kpa. ?Afin sɛ sran kun si-mɛn i bɔbɔ i awlo'n su nian'n, ɔ ´yo sɛ yɛ ɔ ´kwla nian Nyanmiɛn i asɔnun'n su-ɔ. Nán man ɔ yo sran b'ɔ fɛ i wun man Nyanmiɛn-ɔn ɔ nian cɛ-man, sɛ ɔ yo sɔ'n, ɔ cɛ-man nan ɔ'a tu i wun nan fɔ bulɛ kunngba nga be buli mmusu'm bé si Satan'n b'a bu i wie. Man ɔ yo sran bɔ be nga be ti-man Kristfuɛ'n be bo i dunman kpa nan b'a kɛn-mɛn i wun ndɛ, nan ɔ'a tɔ-man aya nga mmusu'm bé si Satan'n suali'n nun. Asɔnunfuɛ'm be lika nianfuɛ'm be kusu, man be yo sran nanwlɛfuɛ bɔ bé nuan nun ti-man nnyɔn-nnyɔn, nán man be yo nzan nɔnfuɛ dan, nán man be kunndɛ sika i wafa ng'ɔ ti-mɛn i su'n, man be yo sran bɔ be nzuɛn kpa'n ti be klun titi-man be, b'ɔ man be fa Nyanmiɛn i sulafilɛ ndɛ b'ɔ yili i nglo'n su kpa. Man be dun mmua sa be nian, sɛ be nian be bɔ b'a wun-man fɔ be wun'n, be ko di be junman sɔ'n. Man bé yi'm be kusu be yo sran nanwlɛfuɛ, nán man be yo abla difuɛ, man be yo akunndanfuɛ, man be yo sran bɔ be kwla fa be wla gua be su sa'n kwlaa nun. Man asɔnunfuɛ'm be lika nianfuɛ'm be yo sran bɔ be lɛ bla kun, bɔ be nian be mma mun nin be bɔbɔ be awlo'm be su kpa. Afin be nga be di be junman'n kpa'n, be ´nyan kɔmin, ɔ man be ´kwla kan Nyanmiɛn su bɔ e lafi nin sran wunmuan bɔ e nin Krist-Jésus y'a yo'n i ndɛ'n yakpa su. Fluwa yɛ n su klɛ blɛ wɔ yɛ, sanngɛ ɔ o n klun kɛ ɔ cɛ kan-an n ´kɔ ɔ wun lɔ. Sanngɛ sɛ m'an kwla ɔ-man icra'n, fluwa nga nun ndɛ'n ɔ ´yo man a ´si sa nga a ´yo i Nyanmiɛn i awlo'n nun'n. Awlo sɔ'n yɛlɛ Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n i Asɔnun'n. Sɛ nanwlɛ'n ti sua'n, wuun Asɔnun'n ti i kuatrɛn nin i kofiaja. Nanwlɛ, e kwlaa e si kɛ kɛ ɔ yoli bɔ e yoli Nyanmiɛn liɛ'n, ɔ ti abonuan dan, sran wun-mɛn i wlɛ. Ɔ yoli i wun sran'n, ɔ yili i wun nglo, Nyanmiɛn Wawɛ'n kle kɛ ɔ ti sran kpa, anz'm be wunnin i. Be kɛnnin i ndɛ nvle'm be nun. Be lafili i su mɛn wunmuan'n nun. Be mɛnnin i su ɔli nyanmiɛn su lɔ, ɔ nyannin nyrun dan. Nyanmiɛn Wawɛ'n kɛn i weiin kɛ, cɛn wie lele kɛ mɛn'n ´kɔ i bue nuan'n, sran wie'm be su lafi-man Nyanmiɛn su kun, be ´fa like nga mmusu bɔ be laka sran'n be kle'n su. Be nga be kle like sɔ'n, be ti atofuɛ be klo dunman, be klun akunndan'n ɔ'a yo kɛ blalɛ nglɛ b'ɔ yra sran-an ɔ yo kokloko'n sa. Be se kɛ nán man be ja bla nin bian, yɛ nán man be di like nga Nyanmiɛn yili be'n be ngba. Sanngɛ Nyanmiɛn yili ninnge sɔ mun kɛ be nga be lafi i su bɔ be si nanwlɛ'n, be lɛ i ase nan be di. Like nga Nyanmiɛn yili be'n, be kwlaa be ti kpa, nán man be yi wie fi ase, sanngɛ man be sɔ nun be lɛ i ase, afin be yo Nyanmiɛn liɛ i ndɛ'n nin i asenna'n ti. Sɛ a kɛn i sɔ kle aniaan mun'n, bɔ a ´fa Nyanmiɛn i sulafilɛ ndɛ'n nin like kpa nga be kleli wɔ bɔ a fali su'n kaci kɛ wɔ aliɛ sa'n, a ´yo Krist-Jésus i junman difuɛ kpa. Sanngɛ nán fa ndɛ b'ɔ ti-man Nyanmiɛn liɛ b'ɔ ti kɛ bla oke ndɛ sa'm bé su. Mian ɔ́ nyin mantan Nyanmiɛn kpa. Afin bé wun kpinngbinlɛ'n ɔ ti kpa, sanngɛ bé wun bɔ be fa mantan Nyanmiɛn'n ɔ ti kpa sa'n kwlaa nun trɛ i, ɔ man sɛ be yo sɔ'n, be si kɛ be ´nyan nguan kɛ e o yɛ'n nin blɛ ng'ɔ ba lɔ'n nun. Ndɛ sɔ'n ti nanwlɛ weiin, sɛ be fa su-ɔ ɔ ti kpa. I ti yɛ man e di junman lele e fɛ nin-ɔn, afin e fa e wla'n guali Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man, b'ɔ ti sran'm be kwlaa be Defuɛ'n i su, sanngɛ be nga be lafi i su'n, be liɛ yɛlɛ delɛ sɔ'n i bo'n. Fa ndɛ sɔ'n kle be, yɛ jran su man be fa su. Kɛ bɔ a ti gbanflɛn kan'n ti'n, nán yo man sran fi yo wɔ finfin, sanngɛ yo sa ng'ɔ ti kpa'n, man be nga be lafi Krist su'n be nian su yo, ɔ ijɔlɛ nun o, ɔ nzuɛn'n nun o, ɔ sran klolɛ nun o, ɔ Nyanmiɛn sulafilɛ nun o, ɔ nin sa tɛ bɔ a yo-man nin o. Nyanmiɛn Ndɛ kannganlɛ nzra nun'n, nin afɔtuɛ manlɛ'n, ɔ nin like klelɛ'n, fa yo ɔ junman man m ma to wɔ su. Like nga Nyanmiɛn fa mannin wɔ kɛ a yo'n, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ bɔ be kannin'n ti'n b'ɔ man kpɛnngbɛn'm be yiali be fa bé sa fuali ɔ su'n, nán kpa su. Mian ɔ́ nyin yo ninnge sɔ mun, man be yolɛ'n lo wɔ kpa nan sran'n kwlaa be `wun kɛ a su yo kpa tra laa'n. Nian ɔ bɔbɔ ɔ wun su ɔ nin ɔ ninnge bɔ a kle'n su kpa, afin sɛ a yo sɔ tititi'n, a ´de ɔ bɔbɔ nin be nga bé ti ɔ ndɛ'n. Nán ijɔ kpɛnngbɛn mun, sanngɛ tu be fɔ amanniɛn su, fa be bu ɔ́ si, bu gbanflɛn mun ɔ niaan, bu bla kpɛnngbɛn mun ɔ nin, bu talua mun ɔ niaan sa'n kwlaa nun. Bu bla nga bé wun wuli bɔ be lɛ-man sran'm be sran, nian be lika. Sanngɛ ng'ɔ lɛ ba annzɛ anunman'n, man ba sɔ'm be si kɛ be Nyanmiɛn sulɛ'n nun'n, sa nga be ´dun mmua yo'n yɛlɛ be awlo'n i lika nianlɛ, ɔ nin like nga bé si nin be nin, ɔ nin be nannan'm be yo mannin be'n i wunsu yolɛ. I sɔ'n yo Nyanmiɛn fɛ. Bla nga i wun wuli b'ɔ lɛ-man sran niɛn-mɛn i lika mlɔnmlɔn'n, ɔ fɛ i wla'n gua Nyanmiɛn su, yɛ wia nun o, kɔnguɛ o, ɔ nin i koko yalɛ, ɔ srɛ i kɛ ɔ niɛn i su. Sanngɛ angboti nga mɛn dilɛ'n yo i fɛ'n, kannzɛ i nyin o su'n, ɔ ti kɛ ɔ'a wu sa. Kɛn i sɔ kle be nan b'a kwla kan-man bé wun ndɛ. Sran ng'ɔ niɛn-mɛn i fuɛ'm be lika'n ɔ ti tɛ, nga b'ɔ ti tɛ'n tra su'n yɛlɛ sran ng'ɔ niɛn-mɛn i bɔbɔ i awlo'n i lika'n, ɔ ti-man Nyanmiɛn sufuɛ, i tɛ liɛ'n tra sran ng'ɔ lafi-man Krist su'n. Bla nga i wun wuli bɔ be waan be ´klɛ i dunman angboti mmla'm be fluwa nun'n, man ɔ yo bɔ ɔ'a di afuɛ ablesiɛn, bɔ ɔ'a ja bian kpɛ kunngba. Man be wun kɛ ɔ yo sran'm be ye, yɛ ɔ niɛn i mma'm be su kpa, man be wun kɛ ɔ ti aklunyefuɛ, yɛ ɔ wunnzin Nyanmiɛn sran'm bé ja, man be wun ekun kɛ ɔ uka yalɛfuɛ mun, yɛ ɔ yo sa kpakpa'n kwlaa. Sanngɛ nán klɛ angboti bla nga be tɛ yo talua'm be dunman angboti mmla'm be fluwa'n nun, afin sɛ cɛn wie be konvi wa sɔ bian jalɛ'n, kpɛkuun be ´yaci Krist, yɛ like nga be se be kɛ be ´yo bɔ b'a yo-man'n ti, be ´kaci sa tɛ yofuɛ. Kɛ ɔ ko yo sɔ'n, be yo-man like fi, be wlan-wlan awlo'm be nun, yɛ ng'ɔ ti tɛ tra su'n, be ijɔ fiaii, ndɛ ng'ɔ ti-man be ndɛ'n nin ndɛ ng'ɔ fata-man'n yɛ be kan-an. I sɔ'n ti, man be nga be tɛ yo talua'n be ja bian, be wu ba, be nian be awlo'n su, nan e kpɔfuɛ'm b'a kwla saci-man e wun. Afin be wie'm b'a yaci atin kpafuɛ'n b'a ko su Satan su. Sɛ Kristfuɛ bla wie lɛ angboti bla i awlo nun'n, man i bɔbɔ nian be lika nan asɔnun'n ɔ'a kwla nian be nga be lɛ-man sran'm be lika, nán man ɔ yaci be asɔnun'n sa nun. Asɔnun kpɛnngbɛn nga be sie asɔnun'n i kpa'n, man be bu be sran yɛ be yo be mo dan. I li kpɛnngbɛn nga be di junman kpa bɔ be kan Nyanmiɛn ndɛ yɛ be kle like'n, man be mo yolɛ liɛ'n yo dan tra su. Afin be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «Nannin ng'ɔ bo awie'n, nán be cici i nuan.» Yɛ be klɛli i ekun kɛ: «Junman difuɛ'n i sa ka-man ngbɛn.» Sɛ be kan asɔnun kpɛnngbɛn wie wun ndɛ kle wɔ'n, sɛ w'a tie-mɛn i sran nnyɔn annzɛ nsan bé nuan nun'n, nán fa su. Sanngɛ be nga be yo sa tɛ'n, tu be fɔ sran'm be kwlaa be nyrun, nan srɛ kun be nga'm be kusu wie. Fa ndɛ nga m'an kan kle wɔ yɛ'n su kpa, sɛ a nian ti-man sran kun i nuan nun ndɛ'n, nán bu i fɔ, nán bu sran'n wie kpa tra wie. Nyanmiɛn, nin Krist-Jésus, ɔ nin Nyanmiɛn i anz'm b'ɔ kpali be'n be ti min lalofuɛ kɛ n kan ndɛ sɔ'n kleli wɔ. Nán kpli sie ɔ́ sa sran su ndɛndɛ kɛ ɔ di Nyanmiɛn junman. Nán fa ɔ wun wlɛ i sa tɛ nga be wie'm be yo'n nun. Nian ɔ wun, nán yo sa tɛ fi. Ɔ ku'n nin tukpacɛ bɔ a tɔ i tikatika'n ti, nán nɔn nzue ngunmin kun, nɔn nzan kan. Sran wie'm bé sa tɛ'm be fite su nan b'a di be jɔlɛ, sanngɛ wie'm be kusu be liɛ'm be fite-man su san ɔ cɛ lele ka. Yɛ sa kpa nga kusu bɔ sran wie'm be yo'n, sran'm be wun i, nga kusu bɔ b'a ka-man lɛ b'a wun-mɛn i'n, ɔ su ka-man bui bo, san be ´wun i. Be kwlaa nga be ti kanga'n, man be bu be min'n be sran kpa nan sran fi a saci-man Nyanmiɛn dunman, nan like nga e kle amun'n b'a bu-mɛn i like ngbɛn. Yɛ be nga kusu bɔ be min'm be ti Kristfuɛ'n, nán be nian kɛ be ti niaan'n ti, be fa bé nyin wlawla be, sanngɛ kɛ be min bɔ be su be'n be ti Kristfuɛ bɔ e ti be sran kpa'n ti'n, man be tu be klun su be kpa. Kle be like sɔ mun, kan kle be kɛ be fa su. Sɛ sran wie kle like uflɛ'n, b'ɔ fa-man e Min Jésus-Krist i ndɛ nanwlɛ'n ɔ nin Nyanmiɛn i sulɛ wafa nga ɔ kleli ye kɛ e su i'n su'n, wuun i sɔfuɛ'n wun tufuɛ-ɔ yɛ ɔ si-man like fi. Ndɛ'm be akplowa silɛ'n ɔ nin like'm be su utre dilɛ'n be kaci kɛ tukpacɛ yɛ ɔ wo i su sa. I kwlaa sɔ'n yɛ man sran'm bé nyin ci sran b'ɔ man be di utre yɛ be kpɛ bé wun nzowa, b'ɔ man be bu sran'n wie sa tɛ yofuɛ nin-ɔn. Ɔ man sran nga be wun-man sa wlɛ'n, bɔ be si-man nanwlɛ'n kun'n be si akplowa b'ɔ lɛ-man kpɛ bo. Be bu kɛ Nyanmiɛn sulɛ'n man be ´nyan bé wun. Nanwlɛ, sɛ sran kun su Nyanmiɛn nan i nyin yi like ng'ɔ lɛ, i sɔ'n ti anyanbeun like dan. Afin kɛ be ´wu ye'n, e nin like fi a ba-man, ɔ man kɛ e ´kɔ'n, e kwla fa-man like fi kɔ-man. I sɔ'n ti'n, sɛ e nyan like e di'n, yɛ sɛ e nyan tannin kla'n, man ɔ `ju ye. Sanngɛ be nga be klo kɛ be ´nyan bé wun'n, lakafuɛ'n ´laka be. Ninnge ngbɛn-ngbɛn bɔ be konvi sɔ be'n nin bé nyin b'ɔ blo ninnge tɛtɛ kpanngban b'ɔ saci sran b'ɔ man be agualiɛ'n ɔ gua-man be kpa be wu'n, be ´kaci kɛ aya sa, be ´tɔ nun ɔ ´tra be. Afin sika klolɛ'n yɛ ɔ ti sa tɛtɛ'n kwlaa i bo nin-ɔn. Sran wie'm be fa bé nyin bloli nun lele be lafi-man Nyanmiɛn su kun, ɔ man awlaboɛ'n ɔ'a kun be kpo. Sanngɛ ɔ bɔ a ti Nyanmiɛn i sran'n, nán fa ɔ wun wlɛ i ninnge sɔ'm be yolɛ nun. Mian ɔ́ nyin yo sa ng'ɔ ti kpa'n, fa ɔ wun mantan Nyanmiɛn, lafi i su, klo Nyanmiɛn nin sran, tra wɔ anwlɛn, yɛ yo wɛtɛɛfuɛ. Mian ɔ́ nyin man sran'm be lafi Nyanmiɛn su kpa, afin sɛ a mian ɔ́ nyin sɔ'n, ɔ ti kpa. Anannganman nguan bɔ i ti yɛ Nyanmiɛn flɛli wɔ'n, bɔ i ti yɛ a kan Nyanmiɛn su bɔ a lafi'n i ndɛ fɛfɛ'n sran kpanngban be nyrun'n, trɛ i kekle. Nyanmiɛn b'ɔ man like kwlaa nguan'n, nin Krist-Jésus b'ɔ kan ndɛ nanwlɛ yakpa su kleli Pɔns Pilat'n, be ti ndɛ nga n wa kan kle wɔ yɛ'n i nun lalofuɛ: Like nga ɔ seli wɔ kɛ a yo'n, nian su sɛsɛ, nan cɛn nga e Min Krist-Jésus ´yi i wun nglo'n b'a kputu-man wɔ. Kɛ cɛn nga Nyanmiɛn sieli'n ko ju'n, Nyanmiɛn bɔ i kunngba yɛ ɔ ti famiɛn'n, bɔ be bo i dunman fɛ titi'n, b'ɔ sie famiɛn nin be kwlaa nga be sie sran'n, i yɛ ɔ ´yi i nglo sɔ nin-ɔn. I kunngba cɛ yɛ ɔ wu-man-an, ɔ tran lika b'ɔ kpaja nyannyannyan bɔ sran fi kwla mɛntɛn-mɛn i'n nun. Sran fi nian wun-mɛn i le, yɛ be kwla wun-mɛn i. Man be mɛnmɛn i yɛ be si kɛ ɔ ti kwlafuɛ tititi. Man ɔ yo sɔ. Kan kle blɛ nga e o nun yɛ'n i nun anyanbeunfuɛ'm be kɛ nán man be di tutre, yɛ nán man be fa bé wla gua be anyanbeun b'ɔ su ka-man lɛ'n su sanngɛ be `fa gua Nyanmiɛn b'ɔ man e like kwlaa b'ɔ man e klun jɔ'n i su. Se be kɛ be yo sa ng'ɔ ti kpa'n, yɛ be yo sran ye, i sɔ'n yɛ ɔ ti anyanbeun kpa nin-ɔn. Man be yo aklunye, yɛ be cɛ sran like. Sɛ be yo sɔ'n, wuun bɛtrɔ kpa kun b'ɔ saci-man'n yɛ b'a kpɛ b'a sie-ɔ, yɛ be ´nyan nguan sakpa. Timote, n sran kpa, fa sa nga be kan kleli wɔ'n su kpa. Ndɛ ngbɛn-ngbɛn b'ɔ nin Nyanmiɛn ndɛ'n ti-man kun'n, nin akplowa nga be bɔ be bu bé wun kɛ be si sa'n be si'n, nán sie ɔ su bé su. Sran wie'm be bu bé wun kɛ be si sa, ɔ man be lafi-man Nyanmiɛn su kpa kun. N ´yra ń nuan kɛ an nyan ye! Nyanmiɛn bɔ min nannan mun be suli i be klun a titi-man be'n, bɔ n kusu n su i sɔ'n, n ´lɛ i ase. Kɔnguɛ nin wia nun kɛ n ´koko yalɛ kle Nyanmiɛn'n, n kan ɔ ndɛ kle i titi, afin kɛ m ´bu ɔ nyinmuɛn b'ɔ guali'n i akunndan'n, min wla lo wɔ kpa, sɛ n wun wɔ-ɔ ɔ ´yo n fɛ. N wla o ɔ Nyanmiɛn su bɔ a lafi kpa'n su, ɔ nannan Lois nin ɔ nin Enis be yɛ be dun mmua lafili i su sɔ-ɔ. Yɛ n si kɛ a lafi i su sɔ wie kusu. I sɔ'n ti'n, n ´srɛ wɔ kɛ like nga kɛ n fa n sa fuali ɔ su bɔ Nyanmiɛn fa mannin wɔ kɛ a yo b'ɔ ti kɛ sin sa'n, trɔ i nuan nian su. Afin Nyanmiɛn a fɛ-mɛn i Wawɛ'n ɔ'a man-man e kɛ e sa nyan, sanngɛ ɔ fa mannin e kɛ ɔ `wla e fanngan, e `klo i bɔbɔ Nyanmiɛn nin sran, yɛ e `si ngwlɛlɛ. I sɔ'n ti, nán man nyannzuɛn kun wɔ e Min'n i ndɛ kanlɛ nin min bɔ i dunman nun yɛ be wlali m bisua'n e ti. Sanngɛ Nyanmiɛn fanngan nun'n, nyrɛnnɛn nga e wun i jasin fɛ'n ti'n, man ɔ sɔn ɔ nun. Ɔ deli ye, ɔ flɛli ye kɛ e yo i sran, nán kɛ e yoli sa kpa ti yɛ ɔ flɛli ye-ɔ, sanngɛ é wun akunndan bɔ i bɔbɔ dun mmua buli'n, nin ye bɔ i waan Krist-Jésus ti ɔ ´yo ye'n ti-ɔ. E blɛ liɛ'n su kɛ e Defuɛ Krist-Jésus bali'n, yɛ ɔ yili ye sɔ'n i nglo-ɔ. Ɔ sacili wie'n i kwlalɛ'n, yɛ i jasin fɛ'n ti ɔ man y'a si nguan b'ɔ man sran wu-man'n. Jasin fɛ'n i kanlɛ nin i klelɛ ti yɛ Nyanmiɛn fali min, yɛ ɔ sunmannin min-ɔn. I sɔ'n ti yɛ n wun nyrɛnnɛn nga-a, sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, nyannzuɛn kun-man min, afin n si sran nga n fa ń wla'n guɛli i su'n. N si weiin kɛ like kwlaa nga ɔ fa wlali min sa nun'n, i bɔbɔ kwla nian su lele fa ju cɛn sɔ'n nun. Fa ndɛ nanwlɛ nga n kan kleli wɔ'n su, nian su yo, afin sran wunmuan bɔ e nin Krist-Jésus ti'n ti e lafi Nyanmiɛn su, yɛ e klo Nyanmiɛn nin sran. Like kpa nga be fa wlali ɔ́ sa nun'n, Nyanmiɛn Wawɛ b'ɔ tran ye anwlɛn nun'n, i fanngan nun nian su kpa. A si kɛ be kwlaa nga be wo Azi mɛn'n nun lɔ'n b'a wanndi min, be wie yɛlɛ Fizɛl nin Ɛrmozɛni. Man Nyanmiɛn si Onezifɔr nin i awlofuɛ'm be aunnvuɛ, afin ɔ guali min anwlɛn su nzue kpalɛ sunman. N osu nianlɛ bisua nun lɔ'n ɔ'a yo-mɛn i nyannzuɛn. Yɛ i nun ng'ɔ bali Rɔm wa'n, ɔ miɛnnin i nyin kunndɛli min lele ɔ wunnin min. Man e Min'n wun i aunnvuɛ e Min'n i wun lɔ jɔlɛ dilɛ cɛn sɔ'n nun, afin a si n lika ng'ɔ fa niannin min Efɛz lɔ'n kpa. I sɔ'n ti ɔ liɛ'n, ń wa, ye nga kɛ e nin Krist-Jésus e kacili sran wunmuan'n ɔ yoli ye'n ti, jran kekle. Ndɛ nga a tili i kɛ n kɛnnin i sran kpanngban be nyrun'n, kan ndɛ sɔ'n, fa yaci i be nga a lafi bé su bɔ be kusu be kwla kan kle sran uflɛ'n, bé sa nun. Nyrɛnnɛn nga e wun i'n, Krist-Jésus i sonja kpa bɔ a ti'n ti man ɔ sɔn ɔ nun. Sonja ng'ɔ ti sonja kpa bɔ i waan ɔ ´yo sa ng'ɔ ti i su kpɛn'n i klun su'n, ɔ fɛ-mɛn i wun wla-man like nga sran kun'm be yo'n nun. Sran ng'ɔ wanndi'n, sɛ ɔ'a wanndi-man kɛ be kleli i'n sa'n, ɔ nyan-man wanndilɛ sɔ'n nun like. Fie difuɛ'n ng'ɔ di junman bɔ fɛ'n yɛ ɔ fata kɛ ɔ dun mmua nyan i fie nun like-ɔ. Ndɛ nga n kan'n, bu i akunndan, afin e Min'n man a ´wun sa'n kwlaa wlɛ. Bu Jésus-Krist, David i anunman b'ɔ cɛnnin'n i akunndan. Kɛ n fa kɛn i jasin fɛ bɔ n bo'n i nun sa. Jasin fɛ sɔ'n ti yɛ n wun nyrɛnnɛn bɔ be ci min kɛ sa tɛ yofuɛ sa nin-ɔn. Sanngɛ Nyanmiɛn Ndɛ fuɛ'n, be kwla tannin-mɛn i. I sɔ'n ti yɛ sa sɔ'n kwlaa nun be nga Nyanmiɛn kpali be'n be ti n tra min anwlɛn nin-ɔn. N tra min anwlɛn kɛ ɔ ´yo nan Krist-Jésus ti be kusu be nyan bé ti yɛ be nyan nyrun b'ɔ wie-man'n. Ndɛ nga n wa kɛn i yɛ'n ti nanwlɛ weiin: Sɛ e nin i yɛ e wuli'n, e nin i yɛ e ´cɛn-ɔn. Sɛ e jran kekle'n, e nin i yɛ e ´di famiɛn nin-ɔn. Sɛ e se kɛ e si-mɛn i'n, i kusu wa se kɛ ɔ si-man ye. Sɛ e di-man nanwlɛ'n, i liɛ'n ɔ di nanwlɛ, afin ndɛ ng'ɔ kan'n, ɔ kaci-mɛn i. Kan ndɛ nga mun kle be kwlaa, kan flan nun. Nyanmiɛn ti ɔ lalofuɛ, srɛ be kpa kɛ be `yaci ndɛ'm be su utre dilɛ'n b'ɔ yo-man like fi ye'n, b'ɔ saci be bɔ be ti'n. Mian ɔ́ nyin di junman kpa man Nyanmiɛn yo wɔ mo, yo junman difuɛ bɔ nyannzuɛn kun-mɛn i i junman'n ti'n, b'ɔ kan ndɛ nanwlɛ-ɔ ɔ kpɛ-mɛn i wun'n. Nán fa ɔ wun wla ndɛ ngbɛn-ngbɛn bɔ be nin Nyanmiɛn ndɛ'n be ti-man kun'n be nun, afin be nga be yo sɔ'n be fa-man bé wun mantan-man Nyanmiɛn lele be nin i bu. Bé nuan nun ndɛ'n ɔ ´yo kɛ kannin sa, ɔ ´trɛ. Be nun wie yɛlɛ Imene nin Filɛt bɔ b'a yaci ndɛ nanwlɛ'n. Be se sran'm be kɛ be nga be wuli'n b'a cɛn, ɔ man be wie'm be lafi-man Nyanmiɛn su kpa kun. Sanngɛ Nyanmiɛn i sua'n i bo ase b'ɔ wlali'n ɔ jran kekle, be klɛli su kɛ: «E Min'n si be nga be ti i liɛ'n,» yɛ be klɛli su ekun kɛ: «Sran kwlaa nga i waan ɔ ti e Min'n i liɛ'n, man ɔ yaci sa tɛ yolɛ'n.» Awlo dan kun nun'n nán sika ɔkwlɛ sɛ nin jɛtɛ ufue sɛ ngunmin yɛ be o nun-ɔn, sanngɛ like nga be fa waka be sɛli'n, ɔ nin nga be fa ufa wuli'n be wie o lɔ. Be sie wie fa di cɛn, yɛ be fa wie yo like kwlaa nga be klo'n. Ɔ man sran ng'ɔ yi i wun sa tɛ'm be yolɛ nun'n, ɔ ´yo kɛ talie klanman bɔ be fa di cɛn'n sa, ɔ ´kaci i Min'n liɛ, ɔ ´fa yo i wun sa ye, yɛ ɔ ´kwla fa yo like kwlaa ng'ɔ ti kpa'n. Nán bu like nga gbanflɛn konvi sɔ i'n i akunndan, sanngɛ be kwlaa nga sa tɛ nun-man be anwlɛn'n nun bɔ be bo flɛ e Min'n, a nin be an `mian amún nyin an `yo sa ng'ɔ ti kpa'n, an `lafi Nyanmiɛn su, an `klo Nyanmiɛn nin sran, yɛ man amun nuan sɛ amun wun. Sanngɛ nán fa ɔ wun wla sinnzin akplowa silɛ b'ɔ yo-man sa fi ye'n nun, afin a si kɛ akplowa'n i bo agualiɛ yɛlɛ utre. Afin e Min'n i sran'n nin utre'n fata-man. Sanngɛ ɔ yo sran'm be kwlaa be kpa, ɔ si like kle, sa nga be yo i'n sɔn i nun, yɛ ɔ tu be nga be kpalo i nuan'n be fɔ amanniɛn su, wienun-ɔn cɛn wie lele Nyanmiɛn man be ´kaci be nzuɛn'n nan be ´si sa ng'ɔ ti nanwlɛ'n. Ɔ man bé nyin ´ti, yɛ be ´flo aya nga mmusu'm bé si Satan suali b'ɔ trali be b'ɔ man be yo i klun sa'n nun. Ndɛ nga m ma kan kle wɔ yɛ'n, fa sie ɔ klun kpa: «Cɛn wie lele'n, kɛ mɛn'n ɔ ´kɔ i bue nuan'n, lika'n ɔ ´yo kekle.» Afin sran'm be ´bu be bɔbɔ be wun akunndan, be ´yo sika klofuɛ, be ´di bé nuan, be ´tu bé wun, be ´saci Nyanmiɛn wun, bé nyin su yi-man bé si nin be nin mun, be su si-man ye, bé nyin su yi-man Nyanmiɛn, be su klo-man sran, be yo be sa-a be su yaci cɛ-man, be ´di abla, be su si-man bé wun su nian, be ´yo wlɛ, be ´kpɔ sran kpa mun, be ´yi be janvuɛ mun man, be ´yo like-ɔ be su bu-mɛn i akunndan, be ´di tutre, be ´klo mɛn dilɛ'n tra Nyanmiɛn, be ´yo bé wun kɛ be sro Nyanmiɛn sa, sanngɛ be su lafi-mɛn i su kɛ ɔ kwla sa yo. Nán fa ɔ́ wun mantan sran sɔ mun. Be wie'm be wlu awlo'm be nun blɛlɛlɛ be fa bla nga be wun-man sa wlɛ kpa'n bɔ bé wun sa sɔnnin, bɔ like fanunfanun bɔ bé nyin blo be su'n ti be yaci atin kpafuɛ'n. Bla sɔ mun be klo kɛ be `kle be like titi, be kle be sanngɛ be kwla wun-man ndɛ b'ɔ ti nanwlɛ'n i wlɛ mlɔnmlɔn. Sran sɔ'm be si ndɛ nanwlɛ bɔ e kan'n i akplowa kɛ Zannɛs nin Zambrɛs be nin Moiz be sili akplowa'n sa. Sran sɔ'm b'a saci, be akunndan'n ti-man kpa kun, kɛ a nian be wafa nga be fa lafi Nyanmiɛn su'n, a wun kɛ be lafi-mɛn i su kpa. Sanngɛ be su kwla yo-mɛn i sɔ ju-man mmua, afin be sinnzin'n ɔ wa fite nglo sran'm be kwlaa be nyrun kɛ sran nnyɔn sɔ'm be liɛ'n sa. Ɔ liɛ'n, a si like nga n kle'n kpa, nin min nzuɛn'n, nin min akunndan'n, nin min Nyanmiɛn su bɔ n lafi'n, nin min anwlɛn bɔ n trɛ i'n, nin min Nyanmiɛn nin sran'm be klolɛ'n, nin min kekle bɔ n jran'n, nin yalɛ nga be kle min'n, ɔ nin nyrɛnnɛn nga n wunnin i Antiɔs nin Ikoni nin Listri lɔ'n. ?Nyrɛnnɛn'n i nyrun nin i sin onin yɛ m'an wun-mɛn i-ɔ? Sanngɛ e Min'n deli min i kwlaa sɔ'n nun. Sran kwlaa nga i waan ɔ nin Krist-Jésus be ´kaci sran wunmuan nan ɔ ´yo Nyanmiɛn klun sa'n, san be ´kle i yalɛ. Sanngɛ sran nga be klun yo wi bɔ be ti gblɛfuɛ'n, bé sa tɛ nga be yo'n i tɛ'n ɔ ´tra laa liɛ'n, be ´laka sran mun yɛ be ´laka be bɔbɔ bé wun. Sanngɛ ɔ liɛ'n, like nga be kleli wɔ bɔ a lafi su'n, nian su kpa. A si sran nga be kleli wɔ like sɔ'n. Kɛ ɔ fin ɔ ba kaan nun'n, a si Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n yɛ man a si ngwlɛlɛ b'ɔ man sɛ be lafi Krist su-ɔ be nyan bé ti nin-ɔn. Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n, i bɔbɔ yɛ ɔ fɛ i kwlaa mannin sran mun yɛ be klɛli-ɔ. Be fa kle like, be fa kle sran mun lele be wun nanwlɛ'n, be fa tu be fɔ, be fa kle be sa nga be yo-ɔ ɔ ti kpa'n nan Nyanmiɛn sran'n ɔ nyan like b'ɔ kwla fa di junman kwlaa ng'ɔ ti kpa'n. Ndɛ nga n wa kan kle wɔ yɛ'n, Nyanmiɛn nin Krist-Jésus b'ɔ wa di be nga be wuli'n nin be nga bé nyin o su'n be ndɛ'n, be ti n lalofuɛ. I balɛ b'ɔ wa ba'n nin i famiɛn b'ɔ wa di'n ti, n ´srɛ wɔ kpa, sɛ a nyan ɔ́ ti o, sɛ a nyan-man ɔ́ ti o, kan Nyanmiɛn ndɛ'n jran su kpa kle sran mun man be wun i wlɛ. Sran ng'ɔ yo sa'n ijɔ i, wla be fanngan, tra wɔ anwlɛn kpa kle be. Afin cɛn wie lele'n, sran'm be su fa-man ndɛ nanwlɛ'n su kun, be ´yo sa ng'ɔ yo be bɔbɔ be fɛ'n, yɛ be ´kunndɛ sran kpanngban kpa kɛ be `kle be like ng'ɔ yo be fɛ'n. Be su sie-man bé su nanwlɛ'n su kun, be ´sie bé su ndɛ nga be ti kɛ ngua sa'm be su. Sanngɛ ɔ liɛ'n, nian ɔ wun su sa'n kwlaa nun, yalɛ nga be kle wɔ'n, man ɔ sɔn ɔ nun, jasin fɛ i kanlɛ b'ɔ ti ɔ junman'n, di. Junman nga Nyanmiɛn fa wlali ɔ́ sa nun'n, guɛguɛ i bo. N liɛ'n, m'an kaci kɛ nzan bɔ be fa gua man Nyanmiɛn'n sa, n kɔlɛ'n ɔ'a ju. M'an mian mín nyin m'an wanndi wanndilɛ dan kpa, m'an ju n juwlɛ, n jran kekle lafili Nyanmiɛn su. Siɛn'n, like nga be fa yo sran ng'ɔ yo kpa'n i mo'n, b'a sie i lɔ a sie min. E Min'n b'ɔ di jɔlɛ nanwlɛ nun'n yɛ ɔ ´fa man min jɔlɛ dilɛ cɛn sɔ'n nun-ɔn. Nán min ngunmin yɛ ɔ ´fa man min-ɔn, sanngɛ ɔ ´fa man be kwlaa nga bé nyin tɛ o balɛ i sin'n. Bo manndrɛn to min wa icra'n, afin mɛn'n nun ninnge bɔ Demas klo be'n be ti ɔ'a wanndi min a ɔ Tɛsalonik. Krɛsɛn kusu ɔ'a ɔ Galasi, Tit a ɔ Dalmasi. Lik ngunmin yɛ ɔ nin min o wa-a. A nin Mark an bla, afin ɔ uka min kpa n junman'n nun. N sunmannin Tisik Efɛz lɔ. Sɛ a ´ba'n, n tralɛ dan'n bɔ n yacili i Karpis sa nun Troas lɔ'n, nin fluwa mun, ɔ nin kplo nga be klɛ su b'ɔ ti n cinnjin kpa'n, fa be blɛ min. Alɛksandri b'ɔ ti blalɛ bofuɛ'n ɔ yoli n tɛ dan kpa. Sa ng'ɔ yoli min'n, Nyanmiɛn ko tuɛ i kalɛ. Ɔ kusu nian ɔ wun kpa i lika, afin ɔ sili ndɛ nga e kannin'n i akplowa tɛtɛ kpa. Kɛ be fa min ɔli jɔlɛ difuɛ'm bé ja su klikli'n, sran fi a jran-man ń sin, be kwlaa be wanndili min. Nán man Nyanmiɛn fa bé wun ndɛ sie i klun! Sanngɛ e Min'n yɛ ɔ jran min sin, yɛ ɔ wlali n fanngan yɛ man n kwla kɛnnin i ndɛ'n kwlaa yɛ man be kwlaa nga be ti-man Zuif'n be tili-ɔ. Ɔ deli min asɔmɔli'n i nuan nun. E Min'n ´de min sa tɛtɛ'n kwlaa nun, ɔ ´nian n su, ɔ ´fa min kɔ i mɛn'n nun nyanmiɛn su lɔ. Man e yi i ayɛ tititi, nán e yaci i le! Man ɔ yo sɔ! N ´yo Priska nin Akilas, ɔ nin Onezifɔr awlofuɛ'm be like. Erast kali Korɛnt lɔ, yɛ n yacili Trofim b'ɔ tɔli tukpacɛ'n Milɛt lɔ. Bo manndrɛn bla nan ayrɛ'n ɔ'a ba. Eibilis, nin Pidɛn, nin Linis, nin Klodia, ɔ nin e niaan'm be kwlaa be ´yo wɔ like. Man e Min'n nin wɔ tran! N ´yra mín nuan kɛ an nyan ye! M Pɔl n ti Nyanmiɛn i sran bɔ Jésus-Krist sunmannin min kɛ n uka be nga Nyanmiɛn kpali be'n man be lafi i su kpa, yɛ be wun ndɛ nanwlɛ nga be bɔ be nyin yi Nyanmiɛn'n be si i'n i wlɛ kpa nan be fa be wla gua anannganman nguan'n su. Nyanmiɛn b'ɔ bua-man ato'n, kɛ ɔ nian yi-man mɛn'n, ɔ sieli kɛ e nyan nguan sɔ'n. Kɛ blɛ ng'ɔ sieli'n juli'n, ɔ yili i ndɛ sɔ'n i nglo. E Defuɛ Nyanmiɛn'n yɛ ɔ fa ndɛ sɔ'n wlali ń sa nun kɛ n kan-an. Ɔ man n ´klɛ fluwa nga blɛ wɔ Tit bɔ a ti ń wa sakpa'n, yɛlɛ kɛ Nyanmiɛn kunngba'n su yɛ e nnyɔn'n e lafi-ɔ. Man e Si Nyanmiɛn nin e Defuɛ Krist-Jésus be man a nyan ye, yɛ man ɔ́ wun jɔ wɔ fɔuun! N yacili wɔ Krɛt lɔ kɛ a siesie sa nga b'a wie-mɛn i siesie'n yɛ a sie asɔnun kpɛnngbɛn klɔklɔ'm be su. Bu be sielɛ ndɛ nga n kan kleli wɔ'n i akunndan. N kɛnnin i kɛ man sran nga be ´fɛ i sie asɔnun kpɛnngbɛn'n ɔ yo sran bɔ be kwla saci-mɛn i wun kaan sa, bɔ i yi ti kun, bɔ i mma'm be lafi Nyanmiɛn su, bɔ be kwla saci-man be dunman kɛ be nzuɛn ti tɛ, yɛ bé nyin ti kekle. Man asɔnun sunianfuɛ sɔ'n yo sran bɔ be kwla saci-mɛn i wun kaan sa, afin ɔ nian Nyanmiɛn ninnge'm be su. Nán man ɔ yo sran b'ɔ yo i bɔbɔ i klun sa, yɛ nán man ɔ yo ya fafuɛ, nin nzan nɔnfuɛ, nin utre klofuɛ, nin sran b'ɔ kunndɛ sika i wafa ng'ɔ ti-mɛn i su'n. Sanngɛ man ɔ yo sran b'ɔ ti aklunyefuɛ, b'ɔ klo sa ng'ɔ ti kpa'n, b'ɔ yo sa i nuan su'n, b'ɔ ti sran kpa, b'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ mlɔnmlɔn, b'ɔ si i bɔbɔ wun su nian. Man ɔ yo sran b'ɔ lafi ndɛ nanwlɛ nga be kleli i'n su kpa nan ndɛ nanwlɛ b'ɔ kle'n ti, ɔ kwla tu sran'm be fɔ, yɛ ɔ kle be nga be kpalo i ndɛ'n kɛ be si kɛ b'a fɔn. Afin sran kpanngban bé nyin ti kekle, yɛ be kan ndɛ ngbɛn-ngbɛn fa laka sran mun. Be kpanngban lika be fin Zuif'm bɔ b'a kaci Kristfuɛ'n be nun. Se i sɔfuɛ'm be kɛ be `yaci be ndɛ sɔ'm be kanlɛ. Be kle like ng'ɔ ti-mɛn i su'n, be fa kunndɛ sika ng'ɔ ti-mɛn i kunndɛwlɛ'n, ɔ man be bo awlo wie mun sekesekeseke. Krɛtfuɛ'm be bɔbɔ be like klefuɛ kun seli kɛ: «Krɛtfuɛ'm be bua ato titi, be ti nnɛn wlɛfuɛ, yɛ be ti nvɛɛfuɛ nin aliɛ safuɛ.» I ndɛ sɔ'n ti nanwlɛ. I sɔ'n ti'n, ijɔ be kpa, man be lafi Nyanmiɛn su kpa, nan b'a lafi-man Zuif'm be ndɛ b'ɔ ti kɛ ngua sa'n su, yɛ man be lafi i su kpa nan b'a yo-man sa nga sran nga b'a yaci ndɛ nanwlɛ'n be se be kɛ be yo'n ti. Sran nga be akunndan'n ti kpa'n, like kwlaa ti kpa be nyrun, sanngɛ sran nga be akunndan'n ti-man kpa'n, bɔ be lafi-man Nyanmiɛn su'n, like fi ti-man kpa be nyrun. Afin be akunndan'n ti tɛtɛ, be ´yo sa-a be klun ti-man be. Be yo bé wun kɛ be si Nyanmiɛn, sanngɛ sa nga be yo'n ɔ kle-man kɛ be si i. Bé wun yo tɛ, bé nyin ti kekle, yɛ be kwla yo-man sa kpa bɔ kun sa. Sanngɛ ɔ liɛ'n, nian ndɛ nanwlɛ nga be kleli wɔ'n su kle. Se yasua kpɛnngbɛn'm be kɛ be bu akunndan, yɛ be di nanwlɛ, be yo sa i nuan su, be jran kekle be lafi Nyanmiɛn su, be klo Nyanmiɛn nin sran, be tra be anwlɛn. Kan kle bla kpɛnngbɛn'm be kɛ be kusu be yo sa nga Nyanmiɛn sran yo-ɔ ɔ ti su'n. Nán man be di abla, yɛ nán man be yo nzan nɔnfuɛ. Man be yo sa ng'ɔ ti kpa'n nan be fa kle talua mun kɛ be `klo bé wun nin be mma mun, be yo sa i nuan su, nán man be yo sa sukusuku, man be yo awlo bla kpa, man be yo klun-ufuefuɛ, nán man be fa bé nyin wlawla bé wun mun, man be bu be sran, nan sran fi a se-man kɛ Nyanmiɛn ndɛ'n ti-man kpa. Kan kle gbanflɛn'm be kɛ be kusu be yo sa i nuan su. Sa'n kwlaa nun ɔ bɔbɔ yo sa ng'ɔ ti kpa'n, man be nian ɔ liɛ'n su yo. Like nga a kle'n, kle i kpa, nán fa yo aɔwi. Kan ndɛ ng'ɔ ti kpa'n nan sran fi a se-man kɛ ndɛ nga a kan'n ti tɛ, nan ɔ kpɔfuɛ'm bé nyin gua ase, afin be su wun-man é wun ndɛ fi kan-man. Kan kle kanga'm be kɛ sa'n kwlaa nun be bu be min'm be sran, yɛ be yo sa ng'ɔ jɔ be klun'n, nán man be kpalo bé nuan yɛ nán man be wua be. Sanngɛ man be yo sran bɔ be kwla fa bé wla gua be su titi, yɛ man be bu e Defuɛ Nyanmiɛn'n i ndɛ nga e kle'n i ndɛ kpa sa'n kwlaa nun. Afin Nyanmiɛn a yi ye nga ɔ yo sran b'ɔ man sran'm be kwlaa be kwla nyan bé ti'n i nglo. Ye sɔ b'ɔ yoli ye'n ti, ɔ kle e kɛ e yaci sa b'ɔ yo-man Nyanmiɛn fɛ'n nin mɛn nun ninnge nga é nyin blo be su'n, nan blɛ nga e o nun yɛ'n, e yo sa ng'ɔ ti i nuan su'n, nin sa ng'ɔ ti kpa'n, yɛ e sro Nyanmiɛn. E yo sɔ nan e minndɛ cɛn kpa nga e wla o su kɛ e Nyanmiɛn Kpli'n nin e Defuɛ Krist-Jésus be wa yi bé wun nglo'n. E ti Jésus ɔ fɛli i wun mannin nan ɔ ´yi ye sa tɛtɛ'n kwlaa nun nan e `kaci i sa ti sran bɔ é wun sa tɛtɛ'n kwlaa ɔ'a wie, bɔ e tu e klun yo sran ye. Se be kɛ be yo sa sɔ mun, tu be fɔ, sran ng'ɔ yo sa'n, ijɔ i, man be si kɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ sieli wɔ kɛ a di junman sɔ nin-ɔn. Nán fa ɔ wun man sran fi man ɔ yo ɔ finfin. Kpɛn bé wla kɛ be bu be nga be sie be'n nin be nga be jran bé ja nun'n be sran, man bé nyin yi be, sa kpa kwlaa nga be se be kɛ be yo'n, man be yo. Nán man be kan sran wun ndɛ, nán man be klo utre, man be yaci sa cɛ, man sran'n kwlaa be wun kɛ be ti wɛtɛfuɛ. Afin laa e kusu e ti sinnglinfuɛ yɛ e ti nyin keklefuɛ. Be lakali ye man e yacili atin kpafuɛ'n, é nyin b'ɔ blo ninnge wafa-wafa'n kwlaa nin mɛn dilɛ'n su'n ti e kacili kɛ kanga sa, laa e ti klunwifuɛ, yɛ é nyin ci sran nin like, laa é wun yo tɛ yɛ e kpɔ e wun. Sanngɛ kɛ e Defuɛ Nyanmiɛn yili i kpa yolɛ'n nin sran'm be klolɛ'n i nglo'n, ɔ deli ye. Nán kɛ e yoli sa kpa wie ti yɛ ɔ deli ye-ɔ, sanngɛ i bɔbɔ yɛ ɔ sili ye aunnvuɛ sɔ-ɔ. Kɛ i Wawɛ'n wuli ye uflɛ, wunnzinlɛ bɔ i bɔbɔ Nyanmiɛn wunnzinnin ye'n ti, b'ɔ man e kacili sran uflɛ'n, yɛ ɔ deli ye-ɔ. Afin e Defuɛ Krist-Jésus ti Nyanmiɛn fɛli i Wawɛ'n mannin ye i klun-ufue su nan ye nga ɔ yo ye'n ti'n, ɔ ´bu e sran kpa yɛ ɔ man e ´nyan anannganman nguan nga i waan ɔ ´man ye bɔ é wla o su'n. Ndɛ nga n ´kɛn i yɛ'n ti nanwlɛ weiin. N klo kɛ a jran ndɛ sɔ'n su kpa nan be nga be lafi Nyanmiɛn su'n be fa ye yolɛ'n kaci be junman. I sɔ yolɛ'n ti kpa, ɔ yo sran'm bé wun sa ye. Sanngɛ nán fa ɔ wun wla sinnzin akplowa silɛ'n, nin be nannan-nannan'm be osu finwlɛ i kunndɛlɛ'n, nin utre, nin mmla'n su akplowa silɛ'n be nun. Be ti like ngbɛn, be yo-man sa fi ye. Sran ng'ɔ fa ngbaciɛ wla sran'm be afiɛn'n, sɛ a kan kle i kpɛ kun, kpɛ nnyɔn b'ɔ fa-man'n, yi ɔ́ nyin i wun, afin a si kɛ i sɔ sran liɛ'n wa saci, yɛ sa ng'ɔ yo'n kle kɛ ɔ ti-man kpa. Sɛ n sunman Artemas annzɛ Tisik ɔ wun lɔ'n, mian ɔ́ nyin bla man e yia Nikopolis, afin lɛ yɛ m bu i kɛ n ´tran ayrɛ blɛ nun-ɔn. Gua Zenas b'ɔ ti mmla sifuɛ'n nin Apolɔs be atin klanman nan like fi a mian-man be. Kle e minniɛn'm be kusu kɛ be `di junman klanman nan b'a nyan like nga bé sa miɛn i wun'n, nán man be bubu bé sa nin bé ja tran su. Be kwlaa nga be nin min o wa'n be ´yo wɔ like. N ´yo e klofuɛ nga be lafi Nyanmiɛn su'n be like. N ´yra mín nuan kɛ amun kwlaa an nyan ye! M Pɔl bɔ Krist-Jésus ti n wo bisua nun'n, min nin e niaan Timote, e ´klɛ fluwa nga blɛ wɔ Filemɔn bɔ a ti e sran kpa nin e wiengu junman difuɛ'n, nin e niaan bla Afia, ɔ nin Arsip bɔ e nin i e fɛ'n nin asɔnunfuɛ nga be yia wɔ awlo lɔ'n. Man e Si Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist be man an nyan ye, yɛ man amún wun jɔ amun fɔuun! Ɔ ti, n la min Nyanmiɛn'n i ase titi, yɛ n srɛ i titi kɛ ɔ nian wɔ su, afin n ti klolɛ bɔ a fa klo e Min Jésus nin Nyanmiɛn sran'n kwlaa'n nin sulafilɛ nga a fa lafi be kwlaa be su'n i ndɛ. N ´srɛ Nyanmiɛn kɛ anuansɛ bɔ Krist bɔ e lafili i su'n ti e di'n, ɔ man a wun like kpakpa kwlaa ng'ɔ ti e liɛ sran wunmuan bɔ e nin Krist y'a kaci'n ti'n i wlɛ kpa weiin. N niaan bian, klolɛ nga a fa klo be'n ti'n, ɔ man ń wla gua ase yɛ n klun jɔ dan, afin wɔ man Nyanmiɛn i sran'm be anwlɛn tɔ nzue nun. I sɔ'n ti'n, Krist b'ɔ jin min sin'n ti'n, n si kɛ n kwla se wɔ kɛ a yo sa ng'ɔ ti i su'n, sanngɛ sa ng'ɔ o yɛ liɛ'n, ɔ fata kɛ n srɛ wɔ klolɛ bɔ a klo sran'n ti: M Pɔl bɔ m'an yo kpɛnngbɛn bɔ Krist-Jésus ti siɛn'n n wo bisua nun'n, min wa Onezim bɔ n kacili i si bisua'n nun wa'n, i ti kpatalɛ yɛ m ba-a. Laa ɔ'a yo-man sa kpa a man-man wɔ, sanngɛ siɛn'n ɔ wa yo sa kpa man min nin wɔ. Siɛn'n i b'ɔ ti ń sa nin ń ja'n, n ´fɛ i blɛ wɔ. Kɛ n wo bisua'n nun wa jasin fɛ'n ti'n, min waan ɔ ka min wun wa nan ɔ `jran ɔ́ ja nun nian n lika. Sanngɛ like nga a kplin-man su kɛ n yo'n, n klo-man kɛ n yo nan ye nga a yo'n w'a yo-mɛn i mianlɛ su sanngɛ w'a yo i ɔ klun-ufue su'n ti. Wienun-ɔn kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a ka ɔ́ sa nun mlɔnmlɔn'n ti yɛ man ɔ wanndili wɔ le nnyɔn kun nin-ɔn. Afin siɛn'n, nán kɛ ɔ kanga kunngba yɛ ɔ ti-ɔ, sanngɛ i kpa tra kanga, ɔ ti e niaan bɔ e klo i kpa. Ɔ ti n sran kpa, yɛ ɔ liɛ'n, ɔ wa yo ɔ sran kpa tra min, afin ɔ ti ɔ sran, yɛ kusu amun Min'n ɔ'a yo kun. I sɔ'n ti'n, sɛ a bu n kɛ n ti ɔ wiengu'n, sɔ i nun kɛ a fa sɔli min nun'n sa. Sɛ ɔ yoli wɔ sa wie annzɛ sɛ ɔ kalɛ wie o i su'n, n ko yi n ko man wɔ. Nian, ń sa nuan yɛ: M bɔbɔ m Pɔl m ma tannin kalɛ sɔ'n man wɔ. Ɔ nin i sɔ'n ngba n su se-man wɔ kɛ n ti yɛ man w'a nyan nguan-an. N niaan bian, sran wunmuan bɔ a nin e Min'n ti'n ti, n ´srɛ wɔ kɛ a yo n ye, man ń wla gua ase Krist liɛ bɔ e ti'n ti. Fluwa nga n ´klɛ m blɛ wɔ yɛ'n, n si kɛ sran bɔ a bu min'n ti like nga n se wɔ kɛ a yo'n, a ´yo tra su. Kɛ a ´yo sɔ'n, siesie sua ba kun nun kpa fa sie min, afin Nyanmiɛn bɔ an srɛ i kɛ ɔ jran ń sin man an wun min ekun'n ti, n lafi su kɛ m ´ba. Epafras b'ɔ ti n wiengu bisuafuɛ Krist ti'n, ɔ ´yo wɔ like. Mark, nin Aristark, nin Demas, ɔ nin Lik bɔ be ti n wiengu junman difuɛ'n, be kusu be ´yo wɔ like. Man e Min Jésus-Krist aklunyefuɛ'n nin amun tran! Lalafuɛ nun Nyanmiɛn man i nuan ijɔfuɛ'm be bobo i ndɛ'm be su wafa-wafa kleli e nannan mun. Sanngɛ e bɔ e su kɔ mɛn'n i bue nuan'n, ɔ man i Wa'n yɛ ɔ kan ndɛ kleli ye-ɔ. I yɛ ɔ man ɔ yili mɛn'n nin ninnge'n kwlaa-a, yɛ ɔ seli kɛ ɔ ´fa like'n kwlaa mɛn i. I yɛ ɔ man e wun Nyanmiɛn b'ɔ yi i wun nglo nyannyannyan nin-ɔn, ɔ fa Nyanmiɛn i wafa kwlaa ng'ɔ ti'n, i nuan nun ndɛ'n yɛ man ninnge'n kwlaa be o lɛ-ɔ. Kɛ ɔ yoli bɔ sran'm bé wun sa'n wieli'n, ɔ ko trannin Nyanmiɛn b'ɔ ti Wlengbi'n i fama su nyanmiɛn su lɔ. Ɔ man ɔ yoli kpa tra anz mun, kɛ i dunman nga Nyanmiɛn fa flɛli i'n kusu ti dan tra be liɛ'n sɔ-ɔ. ?Afin anz'm be nun onin yɛ Nyanmiɛn seli i kɛ: «A ti n wa, ndɛkɛn m'an kaci ɔ si-ɔ?» ?Yɛ be nun onin ekun yɛ ɔ kɛn i ndɛ kɛ: «N ´yo i si, yɛ i kusu ɔ ´yo n wa-a ?» Kɛ ɔ ´fɛ i Wa kpɛn'n ba mɛn nun'n, ɔ kɛnnin i ekun kɛ: «Man min anz'm be kwlaa be koto i bo be mɛnmɛn i.» Yɛ ɔ kɛnnin i anz'm be ndɛ kɛ: «N kaci min anz mun kɛ aunngban sa, yɛ n kaci min sran mun kɛ sin taaman sa.» Sanngɛ ɔ kɛnnin i Wa'n i ndɛ kɛ: «Nyanmiɛn, ɔ bia'n wo lɛ tititi,» yɛ: «Sielɛ nga a sie sran mun'n, a sie be kpa. A klo sa ng'ɔ ti kpa'n, a klo-man sa tɛ'n mlɔnmlɔn. I sɔ'n ti yɛ min Nyanmiɛn b'ɔ ti ɔ Nyanmiɛn'n fali wɔ b'ɔ guali be klun jɔlɛ ngo ɔ su nin-ɔn. Ɔ yacili ɔ wiengu'm be lɛ ɔ fali wɔ.» Yɛ ɔ kɛnnin i ekun kɛ: «Nannan, kɛ ɔ fin lalafuɛ nun'n, wɔ yɛ a yili asiɛ nin-ɔn, yɛ ɔ sa nuan like yɛlɛ nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii. Be ´saci, sanngɛ ɔ liɛ'n a ´ka lɛ, nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii nin asiɛ'n be ´yo kɛ tralɛ nvuɛn sa. A ´bubu be nun kɛ kondro sa, a ´kaci be kɛ be kaci tralɛ'n sa. Sanngɛ ɔ liɛ'n, a ´ka wɔ osu'n nun, wɔ afuɛ liɛ'n su wie-man mlɔnmlɔn.» ?Yɛ anz'm be nun onin yɛ ɔ seli i kɛ: «Tran ase n fama su, lele m man n yi ɔ kpɔfuɛ'm be ase ɔ bo nan n fa be yo ɔ ja siesiewlɛ-ɔ ?» ?Anz'n kwlaa bɔ be ti aolia nun sran bɔ be su Nyanmiɛn'n, w'a sunman-man be kɛ be wa nian be nga be wa nyan bé ti'n bé su? I sɔ'n ti'n, man e fa ndɛ nga e tili be'n sie e klun kpa tra laa'n, sɛ y'a yo-man sɔ-ɔ ɔ cɛ-man nan y'a to a fuan atin'n. ?Sɛ ndɛ nga anz'm be kannin'n ɔ kpɛnnin su'n, yɛ sɛ sa tɛ nin nyin kekle bɔ be yoli'n, be wunnin i kwlaa'n i sin'n, wuun sɛ e kpa sa nga e yo-ɔ e ´nyan é ti'n su'n, e ´yo sɛ yɛ e ´fite nun-ɔn? E Min'n bɔbɔ dun mmua kannin é ti nyanlɛ sɔ'n i ndɛ, yɛ be ng'ɔ kannin bɔ be tili'n, be kan kleli ye weiin kɛ ɔ ti nanwlɛ. Kɛ Nyanmiɛn yi atrɛ b'ɔ yo abonuan sa nin sa kekleekle fanunfanun'n, b'ɔ fa like nga i Wawɛ'n man sran yo'n man sran kɛ i klun klo'n sa'n, ɔ guali be ndɛ'n su. Afin nán anz mun yɛ Nyanmiɛn ´fa be sie mɛn nga ɔ wa yi bɔ e kɛn i ndɛ'n su-ɔ. Sanngɛ e kɛnngɛn i Nyanmiɛn i Ndɛ nga be klɛli'n i lika wie nun kɛ sran wie se kɛ: «?Wan yɛlɛ sran bɔ man ɔ wla ko kpɛn i su-ɔ? ?Wan yɛlɛ klɔ sran bɔ man i ndɛ ko lo wɔ sɔ-ɔ? A yoli man anz'm be kpa'n trɛli i le nnyɔn kun, a sieli i famiɛn man ɔ nyannin nyrun, be mɛnmɛn i, yɛ a fɛ i sie like'n kwlaa su.» Kɛ Nyanmiɛn fɛ i sieli like'n kwlaa su sɔ'n, like fi a ka-man lɛ bɔ nɛ́n i yɛ ɔ sie i-ɔ. Sanngɛ e nian wun-man kɛ ɔ sie like'n kwlaa kɛ e ´se yɛ'n. Sanngɛ e wun Jésus bɔ Nyanmiɛn yoli man anz'm be kpa trɛli i le nnyɔn kun'n. Nyanmiɛn i aklunye'n ti ɔ wuli sran'm be kwlaa be ti. Siɛn'n e wun i anyrunnyan dan b'ɔ lɛ i'n nin ayɛ bɔ be yi i'n nyrɛnnɛn wie'n b'ɔ wuli'n ti. Nanwlɛ, Nyanmiɛn b'ɔ yili like'n kwlaa bɔ i ti yɛ i kwlaa o lɛ'n, ɔ yoli sa ng'ɔ yo-ɔ ɔ nin i fata'n. Afin kɛ ɔ ´yo nan i mma kpanngban kpa b'a nyan i anyrunnyan'n wie ti, ɔ yoli man Jésus b'ɔ kpɛ atin man be nyan bé ti'n, ɔ yo sran bɔ nyrɛnnɛn b'ɔ wunnin i'n ti ɔ si atin sɔ'n kpɛ kpa. Afin i b'ɔ man sran'm bé wun sa'n wie'n, ɔ nin be nga ɔ man bé wun sa'n wieli'n, ɔ nin be bé si ti kun. I sɔ'n ti yɛ kɛ ɔ se kɛ be ti i niaan'n, nyannzuɛn kun-mɛn i nin-ɔn. Afin ɔ se kɛ: «Nyanmiɛn, m ´bo wɔ dunman n ´kle min niaan mun, kɛ sran'm be yia lɛ'n, m ´manman wɔ lɛ.» Ɔ kɛnnin i ekun kɛ: «N ´fa n wla'n guɛ i su.» Yɛ ɔ kɛnnin i ekun kɛ: «An `nian, min nin ba nga Nyanmiɛn fa be mannin min'n e yɛ.» Kɛ bɔ ba sɔ'm be ti klɔ sran'n ti'n, Jésus kusu kacili i wun klɔ sran kɛ be sa. Ɔ yoli i sɔ nan sɛ ɔ wu'n ɔ ´kwla mmusu'm bé si Satan'n b'ɔ man wie'n kwla sran mun'n. Yɛ ɔ ´de be kwlaa nga kɛ be wuli be lele'n wie'n i srolɛ ti b'a kaci kɛ kanga sa'n. Afin nanwlɛ, nán anz mun yɛ ɔ bali be ukalɛ-ɔ, Abraam anunman mun yɛ ɔ bali be ukalɛ-ɔ. Kɛ ɔ ´yo nan ɔ'a yo Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, nan ɔ'a si i niaan'm be aunnvuɛ'n nan ɔ'a si Nyanmiɛn junman'n di kpa'n, nan ɔ'a kwla yaci sran'm bé wun sa'n ɔ'a cɛ be'n, san ɔ ´kaci i wun kɛ be sa. Afin kɛ ɔ wunnin nyrɛnnɛn lakalɛ bɔ be lɛkɛli i'n ti'n, i kusu kwla uka be nga be laka be'n. I sɔ'n ti, aniaan bɔ an ti Nyanmiɛn liɛ b'ɔ flɛli amun wie'n, an `bu Jésus bɔ Nyanmiɛn sunmɛnnin i kɛ ɔ yo i nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn i su bɔ e lafi'n, i akunndan. Junman nga Nyanmiɛn fɛ sieli su'n, ɔ nian nun di i kpa mɛnnin i kɛ Moiz kusu yoli i sɔ Nyanmiɛn i awlo wunmuan'n nun'n sa. Sɛ sran kun kplan sua klanman kun'n, i bɔbɔ dunman'n fu tra sua'n. Jésus kusu'n, sɛ ɔ nyan nyrun tra Moiz'n, ɔ ti su. Afin sua nga be o lɛ'n, sran yɛ ɔ kplannin be kwlaa-a, sanngɛ Nyanmiɛn yɛ ɔ yili ninnge'n kwlaa-a. Moiz yoli junman difuɛ kpa Nyanmiɛn awlo wunmuan'n nun. Ɔ kannin ndɛ nga cɛn wie lele Nyanmiɛn wa kan'n i ndɛ. Krist kusu, kɛ ɔ ti i Wa'n, ɔ niɛn i bɔbɔ Nyanmiɛn i awlo'n su kpa sɔ. Sɛ e tra ye anwlɛn e jran kekle e lafi like nga é wla o su kɛ e ´nyɛn i'n su kpa'n, e ti i awlo. Afin Nyanmiɛn Wawɛ'n seli kɛ: «Sɛ ndɛkɛn an ti ndɛ nga Nyanmiɛn kan'n, nán an yo nyin kekle i su kɛ i nun bɔ amun jaoli i wun'n amun yoli'n, bɔ amun kɛnnin i niannin aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n sa.» Nyanmiɛn seli kɛ: «Amun nannan'm be kan min niannin aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ, yɛ be wunnin sa nga n yoli i afuɛ ablanan nun'n i kwlaa. I sɔ'n ti yɛ n fali ya sran sɔ'm bé wun nin-ɔn. N seli kɛ: ‹Be ti sran bɔ be akunndan'n tran-man lika kun, yɛ be si-man min nzuɛn'n mlɔnmlɔn.› I sɔ'n ti n fali be wun ya kpa, nan m'an ta nda kɛ: ‹Be su ju-man wunmiɛn delɛ lika nga m'an siesie'n nun lɔ'n mlɔnmlɔn'n.› » Aniaan mun, i sɔ'n ti an `nian amún wun, nán man amun nun wie i anwlɛn'n ɔ yo tɛ, yɛ nán man ɔ `yo kɛ ɔ lafi-man Nyanmiɛn su b'ɔ man ɔ ´yaci Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man nin-ɔn. Sanngɛ kɛ ɔ ´yo nan b'a laka-man amun nun wie nan ɔ'a yo-man sa tɛ ɔ'a kete-man'n, an `tu amun wun fɔ cɛn'n kwlaa bɔ be tɛ se kɛ: «Ndɛkɛn'n.» Afin sɛ e fa é wla gua Krist su lele guɛ i ti nin i bo kɛ i bo bolɛ nun sa'n, wuun e nin i e ti wiengu. E tɛ kanngan Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n nun kɛ: «Sɛ ndɛkɛn an ti ndɛ nga Nyanmiɛn kan'n, nán an yo nyin kekle i su kɛ i nun bɔ amun jaoli i wun amun yoli'n sa.» ?Wan mun yɛ kɛ Nyanmiɛn kannin ndɛ be tili bɔ be jaoli i wun nin-ɔn? ?Nán be kwlaa nga Moiz nin be fin Ezipt bali mun-ɔn? ?Wan mun yɛ Nyanmiɛn fa bé wun ya afuɛ ablanan nin-ɔn? ?Nán be kwlaa nga be yo sa tɛ bɔ be fuɛn'n kali blo lɔ mun-ɔn? ?Yɛ wan mun yɛ Nyanmiɛn tali be nda kɛ be su ju-man wunmiɛn delɛ i lika nga ɔ'a sie ɔ'a man be'n nun lɔ? ?Nán be nga be yoli nyin kekle i su mun-ɔn? Ɔ man e wun kɛ b'a kwla ju-man lika sɔ'n nun yɛlɛ kɛ b'a lafi-mɛn i su. Man e nian é wun kpa, afin Nyanmiɛn seli kɛ e ´ju wunmiɛn delɛ lika ng'ɔ siesie mannin ye'n nun. I sɔ'n ti, nán man ɔ yo kɛ amun nun wie ɔ'a ju-man lika sɔ'n nun lɔ wie. Afin jasin fɛ nga be kan kleli be nga be trannin aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ'n, be kɛnnin i kunngba'n kleli ye kusu, sanngɛ ndɛ nga be tili'n bɔ b'a lafi-man su'n ti'n, b'a yo-man kpa. Sanngɛ e bɔ e lafi i su'n, e wa wlu lika sɔ'n bɔ Nyanmiɛn kɛnnin i ndɛ i nun wie, ɔ se kɛ: «I sɔ'n ti n fali be wun ya kpa, nan m'an ta nda kɛ: Be su ju-man wunmiɛn delɛ lika nga m'an siesie'n nun lɔ'n mlɔnmlɔn.» Ɔ seli sɔ, sanngɛ kɛ ɔ yili mɛn'n yɛ i junman'n wieli-ɔ. Afin be klɛli cɛn ba nso su'n i ndɛ Nyanmiɛn Ndɛ'n nun lika wie kɛ: «Kɛ Nyanmiɛn dili junman lele'n, i le nso su'n ɔ deli wunmiɛn.» Yɛ ndɛ ng'ɔ kɛnnin i laa'n, ɔ kɛnnin i wa ekun kɛ: «Be su ju-man wunmiɛn delɛ lika nga m'an siesie'n nun lɔ nun mlɔnmlɔn.» Be nga be dun mmua tili jasin fɛ sɔ'n, b'a ju-man lika sɔ'n nun yɛlɛ kɛ b'a lafi-man su. Be wie kusu be o lɛ bɔ Nyanmiɛn man be ´ju lɔ. I sɔ'n ti yɛ Nyanmiɛn sie cɛn uflɛ kun ekun kɛ: «Ndɛkɛn» nin-ɔn. Kɛ ɔ sieli cɛn sɔ'n b'ɔ cɛ lele'n, ɔ man David kɛnnin i ndɛ bɔ e kɛnnin i ndɛ icra'n kɛ: «Sɛ ndɛkɛn an ti ndɛ nga Nyanmiɛn kan'n, nán an yo nyin kekle i su.» Afin sɛ Zozie man be deli wunmiɛn'n, wuun Nyanmiɛn a kan-man cɛn uflɛ ndɛ kun. I sɔ'n ti, Nyanmiɛn sran'm be wunmiɛn delɛ sakpa'n b'ɔ fa wunmiɛn nga Nyanmiɛn deli le nso su'n, ɔ tɛ o be nyrun. Afin sran ng'ɔ wlu wunmiɛn delɛ lika nga Nyanmiɛn ɔ'a sie nun'n, ɔ yaci i junman'n de wunmiɛn kɛ Nyanmiɛn wieli i liɛ'n di b'ɔ deli wunmiɛn'n sa. I sɔ'n ti, man e mian é nyin nan e wlu wunmiɛn delɛ lika sɔ'n nun nan sran fi a yo-man nyin kekle i su nan ɔ'a wlu-man lika sɔ'n nun kɛ be liɛ'n sa-a. Afin Nyanmiɛn i ndɛ nga ɔ ko kan'n, wuun ɔ'a kan ɔ kaci-mɛn i, ɔ man sran'm be kaci. Sɛ e kwla se'n, wuun e ´se kɛ ɔ la tra tokofi. Ɔ wɔ ɔ wlu lele ɔ ju be wawɛ'n, nin be anwlɛn'n, nin be akpɔlɛ'n, ɔ nin be owie i klun lui'm be nun, ɔ si be klun akunndan'n, ɔ nin be klun sa'n. Like fi nun-man lɛ bɔ Nyanmiɛn wun-mɛn i-ɔ. Like nga ɔ yili be'n wie fi fiɛ-mɛn i nyrun, i nyin ta be kwlaa. I ja su yɛ e kwlaa e ´kan sa nga e yoli nin-ɔn. E lɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn kpa kun, ɔ ɔli lele juli Nyanmiɛn bɔbɔ nyrun lɔ: yɛlɛ Jésus Nyanmiɛn Wa'n. I sɔ'n ti'n, like nga e lafi su'n, man e lafi su kpa. Afin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga e lɛ i'n, ɔ ti-man sran b'ɔ si-man kɛ e kwla-man like fi yo-ɔ, afin like nga be fa lakali ye'n, be fɛ i kwlaa'n lɛkɛli i wie, sanngɛ ɔ'a yo-man sa tɛ le. I sɔ'n ti, man e fa é wla gua Nyanmiɛn su e wunnge i bia'n bɔ be kɔ lɔ-ɔ be nyan ye'n i wun lɔ nan ɔ si ye aunnvuɛ, nan blɛ nga é sa mian'n, ɔ `yo e ye, yɛ ɔ `ti é wun nyanman nun. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn kwlaa nga be fɛ i'n, be sie i kɛ ɔ jran sran'm bé nuan Nyanmiɛn nyrun nan like nga sran'm be waan be ´fa mɛn i'n, ɔ nin nnɛn nga be fa sɔ i'n, be fa mɛn i. Kɛ i bɔbɔ ti sran b'ɔ kwla-man like fi yo'n ti'n, ɔ kwla wun be nga be wun-man sa wlɛ'n, nin be nga be fɔn'n, be aunnvuɛ. Kɛ ɔ ti sran sɔ'n ti'n, san ɔ ´fa nnɛn sɔ Nyanmiɛn i bɔbɔ i sa tɛ'n nin sran'm be liɛ'n ti. Sran fi jao se-man kɛ ɔ kunndɛ dunman kɛ be fɛ sie i Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn, Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ flɛ sran kɛ be sie i i nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn kɛ ɔ flɛli Aarɔn'n sa. Krist kusu, nɛ́n i bɔbɔ yɛ ɔ kunndɛ dunman kɛ be fɛ i sie Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn-ɔn, sran ng'ɔ seli i kɛ: «A ti n Wa, ndɛkɛn m'an kaci ɔ́ si'n,» i yɛ ɔ fɛ i sieli-ɔ. Ɔ kannin ndɛ kunngba'n lika uflɛ kɛ: «A ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ a ´ka lɛ titi kɛ Mɛlkizedɛk liɛ'n sa.» Kɛ Krist sɔ'n wo asiɛ'n su wa'n, ɔ kpannin, i nyinmuɛn guali nan ɔ'a srɛ Nyanmiɛn b'ɔ kwla de i wie'n nun'n kɛ ɔ niɛn i su, ɔ jrannin su kpa. I nyin b'ɔ yi Nyanmiɛn'n ti ɔ tili. Kannzɛ ɔ ti i Wa'n, ɔ wunnin nyrɛnnɛn, ɔ man i ainyiɛ'n i nyin fiteli dan. Kɛ ɔ yoli sran wafa nga Nyanmiɛn klo kɛ ɔ `yo'n, ɔ man be kwlaa nga bé nyin yi i'n, be ´nyan bé ti mlɔnmlɔn, afin Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ti i nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn kɛ Mɛlkizedɛk liɛ'n sa. E lɛ sa sɔ'n i su ndɛ kpanngban bɔ e waan e ´kan-an, sanngɛ i bo tulɛ'n yo ya, afin amu'an yo sran bɔ amun wun-man sa wlɛ ndɛndɛ. Amu'an cɛ, yɛ amu'an ju sran uflɛ'm be like klelɛ, sanngɛ kusu an tɛ kunndɛ kɛ be fa Nyanmiɛn ndɛ'n i bo bolɛ'n kle amun ekun. Amun ti sran bɔ amun nin nyɔnflɛn nɔnlɛ fata, an kwla di-man aliɛ. Sran ng'ɔ tɛ nɔn nyɔnflɛn'n, wuun ɔ tɛ yo bakan, yɛ ɔ si-man sa ng'ɔ ti kpa'n. Sanngɛ be nga b'a yo sran bɔ be kunndɛ sa ng'ɔ ti kpa'n nin tɛ'n be ngbaciɛ lele b'a si i kpa'n, aliɛ'n ti be liɛ. I sɔ'n ti'n, nán man e ka Krist i ndɛ'n i bo bolɛ nga be kle ye'n su, man e mian é nyin e yo sran. Nán man e wla sua'n i bo ase kun. I bo ase wlalɛ sɔ'n yɛlɛ ndɛ nga e kan se kɛ be `yaci sa ngbɛn-ngbɛn yolɛ be lafi Nyanmiɛn su'n, be `yo sran'm be batɛm wafa-wafa'n, be `sie bé sa sran'm bé su'n, sran'm be cɛn'n, yɛ Nyanmiɛn bu ndɛ-ɔ ɔ kaci-mɛn i'n. Sɛ Nyanmiɛn di su'n, kɛ e wa yo sɔ-ɔ. Afin sɛ Nyanmiɛn man sran kun wun ase'n, b'ɔ wun nyanmiɛn su lɔ like b'ɔ be fa mɛn i'n i fɛ'n, bɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n yo i liɛ wie'n, b'ɔ wun Nyanmiɛn ndɛ'n i fɛ'n, b'ɔ si sa kekleekle nga cɛn wie lele be ´yo'n, ɔ nin i sɔ'n ngba sɛ ɔ yaci atin'n, be kwla yo-man man ɔ sɛ-mɛn i sin kaci-mɛn i nzuɛn'n kun. Afin sɛ ɔ ko yaci atin'n, wuun i kusu su bobo Nyanmiɛn Wa'n waka'n su ekun, ɔ guɛ i nyin ase nzra nun. Afin lika nga nzue ta lɛ tɔ'n, b'ɔ yo like nga be yo i su'n i ye'n, b'ɔ man be nga be yo like sɔ'n be nyan wie'n, Nyanmiɛn man lika sɔ'n yo ye kpa. Sanngɛ sɛ ɔ yo-man like ye bɔ owie nin aintɔnman yɛ ɔ yo ye lɛ'n, be bu-mɛn i like fi, ɔ cɛ-man nan Nyanmiɛn a se kɛ nán man i su like yo ye mlɔnmlɔn, i agualiɛ yɛlɛ i nun wɔlɛ. N sran kpa mun, kannzɛ e kan sɔ'n, e lafi su kɛ amún sa liɛ nga kɛ amun nyan amún ti'n an yo'n, ɔ ti kpa tra be nga'm be liɛ'n. Afin Nyanmiɛn yo-man sa b'ɔ ti-mɛn i su'n, i wla fi-man junman nga an dili nin klolɛ nga an fa klo i b'ɔ man an yoli i sran'm be ye bɔ an tɛ yo'n su'n. Sanngɛ e klo kɛ amun kwlakwla an mian amún nyin yo kɛ an yo i laa'n sa guɛ i ti nin i bo, yɛ amun ´nyan like nga amún wla o su kɛ amun ´nyɛn i'n i kwlaa-a. E klo-man kɛ an yo nvɛɛfuɛ, sanngɛ be nga be lafi Nyanmiɛn su'n, bɔ be tra be anwlɛn b'ɔ man be nyan like nga i waan ɔ ´fa man be'n, an nian be liɛ'n su yo. Kɛ Nyanmiɛn ´kan sa nga i waan ɔ ´yo man Abraam'n, ɔ tali nda. Kɛ ɔ wun-man sran nga i dan trɛ i nan ɔ'a tɛ i nda'n, ɔ tɛli i bɔbɔ wun nda. Ɔ seli kɛ: «M man ɔ́ wun ´jɔ wɔ fɔuun, yɛ ɔ osu'n ´trɛ.» Ɔ man i sɔ'n ti'n, kɛ Abraam trɛli i anwlɛn lele'n, ɔ nyannin like nga Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´mɛn i'n. Kɛ sran'm be ´ta nda'n, sran ng'ɔ lɛ nyrun tra be'n yɛ be fɛ i dunman ta nda sɔ'n nin-ɔn. Kɛ be ko ta nda sɔ'n, wuun akplowa'n ɔ'a wie. Nyanmiɛn klo kɛ be nga be ´nyan like nga i waan ɔ ´man be'n be wun i wlɛ kpa kɛ ɔ su kaci-mɛn i akunndan'n. I sɔ'n ti yɛ kɛ ɔ kannin'n ɔ tali su nda nin-ɔn. Ɔ man ndɛ ng'ɔ kannin'n nin nda ng'ɔ tali'n, like nnyɔn sɔ'n ɔ kaci-man be, ɔ bua-man ato. I sɔ'n ti'n, ɔ wla e bɔ e taloli i'n e fanngan kɛ e kplin é nyin nan e nyan like ng'ɔ sie e nyrun lɔ sieli ye'n, bɔ é wla o su kɛ e ´nyɛn i'n. Like nga é wla o su sɔ'n ti kɛ mmeli i blalɛ'n bɔ be fa jrɛn i'n sa, ɔ tra ye ase. Ɔ tra kpa tankaan, e lafi i su. Ɔ wlu lele juli tannin b'ɔ kpɛ nyanmiɛn su lɔ Nyanmiɛn sua dan'n nun'n i sin lɔ. Lɔ yɛ é ti Jésus b'ɔ ti e nyrun dunfuɛ'n ɔ wluli nin-ɔn. Ɔ kacili Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ b'ɔ ´ka lɛ titi kɛ Mɛlkizedɛk liɛ'n sa. Mɛlkizedɛk sɔ'n ti Salɛm famiɛn nin Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin'n i nyrun jranfuɛ. Kɛ Abraam nin famiɛn mun be ko kunnin b'ɔ kwlali be b'ɔ ´ba'n, Mɛlkizedɛk kpɛli i atin, yɛ ɔ yrɛli i nguan. Yɛ Abraam fali like ng'ɔ nyɛnnin i'n i kwlaa i blusu'n mɛnnin i. I dunman'n i bo'n kun yɛlɛ famiɛn b'ɔ yo sa i nuan su, yɛ kun ekun yɛlɛ Salɛm i famiɛn bɔ i bo yɛlɛ alaje'n i min'n. Be si-mɛn i si, nin i nin, ɔ nin i nannan, y'a kɛnngɛn-mɛn i ndɛ kɛ be wuli i yɛ ɔ wuli. Ɔ ti kɛ Nyanmiɛn Wa'n sa, ɔ man ɔ ´kɛ i Nyanmiɛn nyrun jranlɛ'n su tititi. An `nian bian sɔ'n i nyrun b'ɔ lɛ i-ɔ! Afin Nannan Abraam bɔbɔ fa like ng'ɔ nyɛnnin i alɛ'n nun'n i nun kpakpafuɛ'n i blusu'n mɛnnin i! Levifuɛ'm bɔ be di Nyanmiɛn nyrun jranlɛ junman'n, kannzɛ be nin be niaan Izraɛlfuɛ'm be kwlaa be ti Abraam anunman'n, be klɛli i mmla'n nun kɛ be `de be niaan sɔ mun be ninnge'm be blusu'n. Sanngɛ Mɛlkizedɛk b'ɔ fin-man Levi osu nun'n, ɔ fali Abraam i ninnge'm be blusu'n, yɛ Abraam bɔ Nyanmiɛn seli i kɛ ɔ ´yo like kpa mɛn i'n, Mɛlkizedɛk sɔ'n yrɛli i nguan! Sran ng'ɔ lɛ nyrun'n yɛ ɔ yra ng'ɔ lɛ-man nyrun'n i nguan-an, akplowa nun-man su. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be fa ninnge'm be blusu'n, be ti sran bɔ be wu, sanngɛ Mɛlkizedɛk liɛ'n, be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n kun kɛ i b'ɔ wu-man'n yɛ ɔ fali ninnge'm be blusu nin-ɔn. Sɛ be waan be ´niɛn i sa'n, wuun e ´se kɛ Levi b'ɔ fa ninnge'm be blusu'n, kɛ Abraam yili i blusu liɛ'n, ɔ yili wie, afin kɛ Mɛlkizedɛk ´ko kpa Abraam atin'n, wuun i nannan nian wu-mɛn i si. Mmla nga Nyanmiɛn fa mannin Izraɛlfuɛ mun'n, ɔ taka Levifuɛ'm be Nyanmiɛn nyrun jranlɛ'n su. Sɛ ɔ ti kɛ be junman nga be dili'n ɔ yoli ye'n, b'ɔ man sran'm be yoli kpa'n, wuun Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ uflɛ b'ɔ fin-man Aarɔn osu'n nun'n, b'ɔ ti kɛ Mɛlkizedɛk sa'n ɔ'a ba-man kun. Afin kɛ be ko kaci Nyanmiɛn nyrun jranlɛ i wafa'n, san be ´kaci mmla'n kusu. Sran nga e kɛn i ndɛ wa'n, ɔ fin osu uflɛ nun, yɛ i osufuɛ fi nian di-man Nyanmiɛn sɔwlɛ lɔ junman le. Afin sran'm be kwlaa be si i weiin kɛ e Min'n fin Zida osu bɔ Moiz a kan-man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ fi ndɛ osu sɔ'n nun le'n i nun. Kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ uflɛ b'ɔ ti kɛ Mɛlkizedɛk sa'n bali'n, ɔ man sa sɔ'n i nyin fiteli weiin. Kɛ be ´sie i'n, b'a nian-man mmla ng'ɔ kle sran'm be wafa bɔ be ti i su yɛ be sieli i-ɔ, sanngɛ anannganman nguan'n bɔ lɛ i b'ɔ man ɔ kwla'n ti yɛ be fɛ i sieli-ɔ. Afin be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «A ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ a ´ka lɛ titi kɛ Mɛlkizedɛk liɛ'n sa.» Ɔ man be yacili mmla klikli liɛ'n, afin i su falɛ'n kwla-man like fi yo, ɔ ti ngbɛn. Mmla sɔ'n man like fi kwla yo-man kpa, yɛ like uflɛ bɔ i kpa trɛ i'n, bɔ e kwla fa é wla'n gua su'n, be fa sieli i osu, ɔ man e kwla mantan Nyanmiɛn. Nyanmiɛn tali nda yɛ ɔ fɛ i sieli i nyrun jranfuɛ nin-ɔn, sanngɛ be nga'm be liɛ'n, ɔ'a ta-man nda yɛ be sieli be-ɔ. Sanngɛ Jésus liɛ'n, Nyanmiɛn b'ɔ fɛ i sieli'n, ɔ tali nda yɛ ɔ fɛ i sieli-ɔ, afin ɔ seli kɛ: «E Min'n ɔ'a ta nda, ɔ su kaci-mɛn i akunndan'n, a ti Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ a ´ka lɛ tititi.» I sɔ'n ti'n, Jésus man e si kɛ sa nga Nyanmiɛn se kɛ ɔ ´yo man ye'n ti kpa tra laa liɛ ng'ɔ yoli'n. Yɛ kusu Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ nga mun be sie be kpanngban, afin wie'n man be cɛ-man be junman'n su, sanngɛ Jésus liɛ'n, kɛ ɔ wu-man'n ti'n, i Nyanmiɛn nyrun jranlɛ'n, be su fa man-man sran uflɛ. I sɔ'n ti'n, ɔ man be bɔ i ti be mantan Nyanmiɛn'n, be ´kwla nyan bé ti mlɔnmlɔn, afin ɔ o lɛ titi ɔ srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ nian bé su. Nanwlɛ, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn nga y'a nyɛn i yɛ'n, yɛ e kunndɛ nin-ɔn. Ɔ ti Nyanmiɛn liɛ klonglonglo sa tɛ kaan sa nun-mɛn i wun, ɔ nin sa tɛ yofuɛ'm be sanman nun, yɛ Nyanmiɛn mɛnnin i tranwlɛ kpa nglo mmua-mmua lɔ. Ɔ nin Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dandan nga mun be ti-man kun, ɔ yo-man sa tɛ fi, ɔ man ɔ bo-man wɛ sɔ-man Nyanmiɛn i bɔbɔ ti nan ɔ'a sɔ i sran'm bé ti kɛ be nga'm be yo i cɛn'n kwlaa'n sa. Kɛ ɔ fɛ i wun mannin'n, ɔ sɔli Nyanmiɛn kpɛ kunngba ɔ wieli. Be nian mmla'n su be fa sran'm bɔ be kwla yo-man like fi'n sieli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ dan, sanngɛ kɛ mmla'n wo lɛ lele'n, ndɛ nga Nyanmiɛn wa ta nda kannin'n ti ɔ fɛli i Wa'n b'ɔ ti kpa lele guɛ i ti nin i bo'n sieli i nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn. An `nian ndɛ nga e kan'n i nun nanndoliɛ'n yɛ: e lɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn kun b'ɔ ti Nyanmiɛn Kpli b'ɔ ti Wlengbi'n i bia'n i fama su nyanmiɛn su lɔ. Ɔ di Nyanmiɛn nyrun jranlɛ junman Nyanmiɛn lika kpa'n bɔ yɛlɛ tannin sua kpa nga nán sran yɛ ɔ kplannin bɔ e Min'n bɔbɔ yɛ ɔ kplannin'n nun. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn kwlaa nga be sie be'n, be sie be kɛ be `fa like nga sran'm be waan be ´fa man Nyanmiɛn'n nin nnɛn nga be ´fa sɔ i'n, be fa mɛn i. Ɔ man e liɛ'n kusu, ɔ fata kɛ ɔ nyan like wie fa mɛn i. Sɛ ɔ ti asiɛ'n su wafuɛ'n, wuun ɔ su yo-man Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ, afin be nga be klɛli mmla'n nun kɛ be fa like nga sran'm be waan be ´fa man Nyanmiɛn'n be fa mɛn i'n, i sɔfuɛ'm be o lɛ. Be Nyanmiɛn nyrun jranlɛ junman nga be di'n, ɔ ti nyanmiɛn su lɔ liɛ kpa'n i nzɔliɛ ɔ nin i wawɛ. Kɛ Moiz liɛ'n kusu ti sɔ-ɔ. I nun nga ɔ wa kplan tannin sua'n, Nyanmiɛn seli i kɛ: «I wafa nga n kleli wɔ oka'n su lɔ'n, niɛn i kwlaa'n su kpa yo.» Sanngɛ siɛn'n Nyanmiɛn nyrun jranlɛ junman b'ɔ ti kpa tra be nga'm be liɛ'n, b'a fa Krist a sie su, afin aenguɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin sran'm be ´tra'n, ɔ ti i nun jranfuɛ. Aenguɛ sɔ'n i kpa tra laa liɛ'n, afin aenguɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ ´tra be siɛn'n be ti kpa tra laa liɛ'n. Aenguɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin sran'm be ´trɛ i laa'n, sɛ ɔ ti kɛ fiɛn nun-mɛn i wun'n, wuun b'a se-man kɛ be ´kunndɛ uflɛ. Sanngɛ Nyanmiɛn kputu i sran mun, afin be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «E Min'n seli kɛ: ‹Cɛn wie lele'n, e nin Izraɛl nvle'n nin Zida nvle'n e wa tra aenguɛ uflɛ. Aenguɛ sɔ'n nin nga e nin be nannan mun e trali'n i nun bɔ n ´fa be Ezipt lɔ m ba'n, ɔ su yo-man kun.› E Min'n seli kɛ: ‹I sɔ'n aenguɛ liɛ'n, b'a yo-mɛn i su sa'n, ɔ man n kusu m'an nian-man be lika.› E Min'n seli ekun kɛ: ‹Aenguɛ nga cɛn wie e nin Izraɛl nvle'n e ´tra'n yɛ: N man min mmla'n ´tran be klun, yɛ n ´fa min mmla'n klɛ be anwlɛn'n nun. N ´yo be Nyanmiɛn, yɛ be kusu be ´yo min sran. Sran fi su kle-mɛn i wiengu like kun, yɛ ɔ kle-man i niaan like kun, ɔ su se-man be kɛ: An mantan Anannganman! Yɛlɛ kɛ kɛ ɔ fin be kanngan'm be nun lele fa ju be kpɛnngbɛn'm be nun'n, be kwlaa be ´si min. Sa nga be yoli min'n, n ´yaci cɛ be. N su bo-man bé sa tɛ'n su n su di-man jɔlɛ kun.› » Kɛ Nyanmiɛn kan kɛ ɔ ´yo sa uflɛ man sran'n, ɔ kle kɛ laa liɛ'n i blɛ'n ɔ'a sin, afin nga bɔ ɔ'a cɛ, bɔ i blɛ liɛ'n su sin'n, ɔ cɛ kaan be su di-man su kun. Aenguɛ nga Nyanmiɛn nin sran'm be trɛli i laa'n, ɔ lɛ i Nyanmiɛn sulɛ'n su mmla nin i sua asiɛ'n su wa. Afin be kplannin tannin sua kun, i nun sua ba klikli'n, be flɛ i Nyanmiɛn lika. Kannin siewlɛ, nin tabli ɔ nin i su kpaun nga be fa man Nyanmiɛn'n be o lɔ. Yɛ tannin i nnyɔn su'n i sin lɔ sua ba liɛ'n be flɛli Nyanmiɛn lika kpa tra su. Nyanmiɛn sɔwlɛ b'ɔ ti sika ɔkwlɛ'n, bɔ be yra ayre fannin su'n, ɔ nin Nyanmiɛn i alaka, bɔ be klo sika ɔkwlɛ guɛli i wun'n be o lɔ. Sika ɔkwlɛ sɛma'n bɔ mani'n wo nun'n, nin Aarɔn kpɔnman b'ɔ fɛfɛli'n, ɔ nin yɛbuɛ paplaapla bɔ be klɛ aenguɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin sran'm be ´tra bé su'n, be wo alaka sɔ'n nun. Anz bɔ be nian Nyanmiɛn i ninnge'm be su'n bɔ be yi Nyanmiɛn i wafa ng'ɔ ti'n i nglo'n, be o alaka sɔ'n su, be ndɛwa'n kata Nyanmiɛn sɔwlɛ'n su. Sanngɛ nɛ́n i kanlɛ'n ɔ nin i nun yiyilɛ i cɛn yɛlɛ ndɛ. Kɛ be siesieli ninnge sɔ'n be kwlaa sɔ'n, cɛn'n kwlaa Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be wlu sua ba klikli'n nun be di be junman'n. Sanngɛ sua ba i nnyɔn su'n, Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n i ngunmin yɛ ɔ wlu lɔ afuɛ kun nun kpɛ kun-ɔn. Kɛ ɔ ´wlu lɔ'n, san ɔ ´fɛ i bɔbɔ i ti nnɛn'n i mmoja'n, ɔ nin sran'm be fɔnlɛ'n i ti nnɛn'n i mmoja'n yɛ ɔ wlu lɔ-ɔ. Nyanmiɛn Wawɛ'n fɛ i sɔ sa'n kle e kɛ kɛ tannin sua klikli liɛ'n tɛ o lɛ'n, wuun atin ng'ɔ kɔ Nyanmiɛn lika kpa'n nun lɔ'n nian bo-man. Ɔ ti blɛ nga e o nun yɛ'n liɛ'n i nzɔliɛ. Ɔ kle kɛ like nga be fa man Nyanmiɛn'n nin nnɛn nga be fa sɔ i'n, ɔ man be nga be mɛn i sɔ like'n be klun titilɛ'n wie-man. Afin be ti ndidiɛ ninnge, nin like nɔnnɔnlɛ, ɔ nin wunnzinlɛ fanunfanun'm bé su mmla bɔ be di su lele fa juli cɛn nga Nyanmiɛn kacili like'n kwlaa uflɛ'n. Sanngɛ Krist bali, ɔ wa yoli Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn ninnge kpakpa bɔ be wa ba'n be ti. Tannin sua ng'ɔ di i junman nun'n ti dan, ɔ ti kpa tra laa liɛ'n. Nán sran yɛ ɔ kplannin-ɔn, ɔ man ɔ ti-man mɛn nga Nyanmiɛn yili i yɛ'n i nun like'm be wie. Kɛ Krist ´wlu Nyanmiɛn lika kpa nun'n, nán boli kpakpuɛ nin nannin ba mmoja yɛ ɔ fa ɔli-ɔ, sanngɛ ɔ fɛli i bɔbɔ i mmoja'n, ɔ wluli lɔ kpɛ kunngba cɛ, ɔ su wlu-man lɔ kun, ɔ man ɔ deli ye mlɔnmlɔn. Boli kpakpuɛ nin nannin tola'm be mmoja'n, be fa kpɛntɛn-kpɛntɛn be nga be kan fiɛn'n bé wun be fa yo be saun. Nannin tola bɔ be yrɛ i'n, be fɛ i nzuɛn'n be guagua bé wun ekun. Sɛ ɔ ti sɔ'n, Krist kwla fɛ i mmoja liɛ'n kusu yo like b'ɔ tra wun fiɛn kplolɛ'n fatifati! Kɛ ɔ ti aolia nun sran b'ɔ ti anannganman'n ti'n, ɔ fɛ i bɔbɔ bɔ fiɛn kaan sa nun-mɛn i wun'n mannin Nyanmiɛn. Ɔ man like nga be yo-man like fi ye bɔ e yo be man e klun titi ye'n, ɔ ´wie nan e ´kwla su Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n! I sɔ'n ti yɛ Krist ti aenguɛ uflɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin sran'm be tra i nun jranfuɛ nin-ɔn. I wulɛ b'ɔ wuli'n ti'n, be nga be fa aenguɛ klikli nga Nyanmiɛn ɔ nin sran'm be ´trali'n su, bɔ be yo sa tɛ'n, ɔ de be i su saɛ'n nun. Ɔ man be nga Nyanmiɛn flɛli be'n, be ´nyan like kpakpa ng'ɔ wie-man mlɔnmlɔn bɔ i waan ɔ ´fa man be'n. Sɛ sran kun sie aja'n, san ɔ ´wu nan b'a wun aja sɔ'n i wlɛ sakpa. San sran ng'ɔ sieli aja'n ɔ ´wu nan b'a di aja'n, afin kɛ ɔ nian wu-man'n, be kwla di-man. I sɔ'n ti'n, kɛ be ´bo aenguɛ klikli nga Nyanmiɛn waan ɔ nin sran be ´tra'n, i su falɛ'n i bo'n, mmoja yɛ be fa boli i bo-ɔ. Afin kɛ Moiz kan mmla'n kwlaa kleli sran mun'n, ɔ fali nannin ba mun nin boli kpakpuɛ'm be mmoja'n guali nun nzue, yɛ ɔ fali bua ndrɛ ɔkwlɛ nin izɔp nnya boli nun, nan ɔ'a fa kpɛntɛn-kpɛntɛn mmla fluwa'n nin sran'm be kwlaa bé wun. Ɔ seli kɛ: «Mmoja ng'ɔ o yɛ'n ti aenguɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin amun be ´tra'n nin like nga i waan an yo'n i mmoja.» Ɔ fa mmoja'n kpɛntɛn-kpɛntɛnnin tannin sua'n nin Nyanmiɛn ninnge'm be kwlaa bé wun. Be klɛli i mmla'n nun kɛ be fa mmoja yo ninnge'm be kpanngban lika kpa be wun saun, ɔ man sɛ be kun-man nnɛn bɔ i mmoja gua-man'n, Nyanmiɛn yaci-man bé wun sa'n cɛ-man be. I sɔ'n ti'n, sɛ bé yo ninnge nga be ti nyanmiɛn su lɔ liɛ'n nzɔliɛ bé wun saun sɔ'n, ɔ ti su. Sanngɛ nyanmiɛn su lɔ liɛ'n bɔ be ti i kpafuɛ'n, san be ´nyan nnɛn bɔ i kpa tra nga'n, nan b'a yo bé wun saun. Afin nán Nyanmiɛn lika b'ɔ ti sran sa nuan b'ɔ ti i kpafuɛ'n i nzɔliɛ i nun yɛ Krist wluli-ɔ, sanngɛ ɔ ɔli nyanmiɛn bɔbɔ'n su lɔ Nyanmiɛn wun lɔ, ɔ man kɛ e ´se yɛ'n, ɔ jran é nuan. Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n, afuɛ nuan kwlaa ɔ fa nnɛn mmoja wlu Nyanmiɛn lika kpa'n nun. Sanngɛ Krist liɛ'n, ɔ'a wlu-man lɔ kɛ ɔ fɛ i wun sɔ Nyanmiɛn titi, afin sɛ ɔ ti kɛ ɔ yoli sɔ'n, wuun kɛ ɔ fin mɛn'n i bo bolɛ nun'n, ɔ ´wun nyrɛnnɛn tititi. Sanngɛ siɛn'n bɔ y'a ju mɛn'n i bue nuan'n, ɔ yili i wun nglo kpɛ kunngba nan i wun b'ɔ fa sɔli Nyanmiɛn'n ti'n, sa tɛ'n `wie. Be sieli i kɛ sran wu kpɛ kunngba, i sin be fɛ i kɔ Nyanmiɛn ja su. I kunngba'n, kɛ ɔ ´yo nan Krist a fa sran kpanngban bé wun sa'n, i kusu fɛ i wun sɔli Nyanmiɛn kpɛ kunngba. Balɛ nga ɔ wa ba ekun'n, nán sa tɛ'n ti-ɔ, sanngɛ ɔ ´ba be nga bé nyin tɛ i sin'n be delɛ. Afin mmla'n ti kɛ like kpakpa nga be ´ba'n be wawɛ sa, ɔ kle-man be wafa kpa'n. I sɔ'n ti yɛ kɛ be fa su bɔ be sɔ Nyanmiɛn i wafa kunngba afuɛ nuan kwlaa'n, ɔ kwla yo-man man be nga be fa bé wun mantan Nyanmiɛn sɔ'n be yo-man sran kpa mlɔnmlɔn nin-ɔn. ?Sɛ ɔ kwla yo man be yo kpa'n, wuun b'a yaci-man Nyanmiɛn i sɔlɛ'n? Afin sɛ be nga be sɔ i sɔ'n bé wun sa'n kwla wie mlɔnmlɔn'n, wuun be klun titi-man be bé sa tɛ'n ti kun. Sanngɛ i sɔlɛ sɔ'n man bé wla kpɛn bé sa tɛ'n su afuɛ nuan'n kwlaa. Afin nannin tola'n nin boli kpakpuɛ'm be mmoja'n ɔ kwla wie-man bé wun sa'n. I sɔ'n ti yɛ kɛ Krist ´ba mɛn'n nun'n ɔ seli kɛ: «W'a kunndɛ-man kɛ ´n yi tɛ annzɛ sraka man wɔ, sanngɛ a mannin min wunnɛn. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn kɔlikɔli'n annzɛ ɔ kpatalɛ tɛ'n, be jɔ-man ɔ klun. Yɛ n seli kɛ: ‹Nyanmiɛn, min yɛ, n su ba ɔ klun sa yolɛ.› Afin be klɛli min wun ndɛ sɔ mmla fluwa'n nun.» Ɔ dun mmua seli kɛ: «W'a kunndɛ-man tɛ nin sraka, nin tɛ nga be yrɛ i nnɛn'n kɔlikɔli'n, ɔ nin ɔ kpatalɛ tɛ'n, yɛ be jɔ-man ɔ klun.» Sanngɛ be fa mɛn i kɛ be klɛli mmla'n nun kɛ be `fa mɛn i'n sa. I sin ɔ seli kɛ: «Min yɛ, n su ba ɔ klun sa yolɛ.» I sɔ'n nun'n, Nyanmiɛn man be yacili i sɔlɛ wafa laa liɛ'n, ɔ fa uflɛ kacili i. Kɛ Jésus-Krist yoli Nyanmiɛn klun sa'n, b'ɔ fɛ i wun mɛnnin i kpɛ kunngba b'ɔ su yo-mɛn i kun'n, é ti tɛ yɛ ɔ fɛ i wun yili-ɔ. Cɛn kwlaa Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be kwlaa be o be junman'n su, be sɔ Nyanmiɛn i wafa kunngba'n titi, sanngɛ i sɔlɛ sɔ'n kwla wie-man bé wun sa'n mlɔnmlɔn. Krist liɛ'n, kpalɛ kunngba nga ɔ sɔli i'n, ɔ kpɛ i kwlaa ti, ɔ man be kunndɛ-man uflɛ kun. I sin ɔ ko trannin Nyanmiɛn i fama su. Siɛn'n ɔ ti lɔ, ɔ su minndɛ kɛ Nyanmiɛn man ɔ tiɛ i kpɔfuɛ'm bé su. Afin kɛ ɔ sɔli Nyanmiɛn kpalɛ kunngba sɔ'n, ɔ man be kwlaa nga ɔ fɛ i wun yili bé ti tɛ'n, be yoli sran kpa mlɔnmlɔnmlɔn. Nyanmiɛn Wawɛ'n kan ndɛ kunngba'n kle ye. Afin ɔ se kɛ: «E Min'n seli kɛ: ‹Amun `nian, cɛn wie lele aenguɛ nga e nin be tra'n yɛ: N `fa min mmla'n n ´wla be anwlɛn'n nun, yɛ n ´fa klɛ be akunndan'n nun.› » I sin ɔ seli kɛ: «N su bo-man bé sa tɛ'n nin bé sa tɛtɛ yolɛ'n su n di-man jɔlɛ kun.» Ɔ man sran nga Nyanmiɛn yaci i sa tɛ'n cɛ i'n, ɔ kunndɛ-mɛn i sa tɛ'n i ti nnɛn kun. I sɔ'n ti'n, aniaan mun, e si weiin kɛ e kwla wlu Nyanmiɛn lika kpa'n nun Jésus mmoja'n ti. Afin Jésus kpɛli atin mannin e koko nun wa, ɔ tannin-man mlɔnmlɔn. Ɔ tili tannin'n b'ɔ kpɛ Nyanmiɛn i sua'n nun'n nun, ɔ ɔli i sin lɔ, tannin sɔ'n yɛlɛ i wunnɛn'n. E lɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn kun bɔ be fɛ i sieli Nyanmiɛn i awlo'n su. I sɔ'n ti'n, man e fa é wun mantan Nyanmiɛn. Kɛ e ´yo sɔ'n, nán man akunndan tɛ tran e klun, man e lafi i su kpa, afin ɔ man é wun sa'n b'ɔ man e klun titi ye'n ɔ wieli, yɛ ɔ fa nzue klengle wunnzinnin e. Man e tra like nga e kɛn i ndɛ kɛ é wla o su'n i kekle, nán man é sa'n kpɔ, afin Nyanmiɛn b'ɔ se kɛ ɔ ´yo man ye'n, ɔ ti nanwlɛfuɛ. Man e bu e wiengu'm be akunndan e wla be fanngan nan be klo bé wun yɛ be yo sran ye. Nán man e yaci yialɛ'n kɛ sran wie'm be yo'n sa. Sanngɛ man e yia e tu é wun fɔ. Siɛn'n bɔ an wun kɛ e Min'n i cɛn'n su mantan'n, an `yo i sɔ tra su. Afin sɛ e si nanwlɛ'n nan e nyinfu e yo sa tɛ ekun'n, i sɔ sa liɛ'n ɔ lɛ-mɛn i ti nnɛn kun. Like ng'ɔ ka'n b'ɔ yo e sro'n yɛlɛ fɔ nga Nyanmiɛn wa bu i kpɔfuɛ mun'n, ɔ nin sin sroesroe b'ɔ wa yra be'n. Sran kwlaa ng'ɔ tɔn Moiz mmla'n, sɛ sran nnyɔn annzɛ nsan be kan'n, be si-mɛn i aunnvuɛ, be kun i. ?Sɛ ɔ ti sɔ'n, be nga be yo Nyanmiɛn Wa'n i finfin'n, bɔ be bu-man aenguɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin sran'm be ´tra i wa'n i mmoja b'ɔ man bé wun sa'n wie'n i like fi'n, bɔ be kpɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n b'ɔ yo sran ye'n i nzowa'n, an bu be liɛ'n sɛ? Be liɛ'n ´yo tɛ tra su. Afin e si sran ng'ɔ seli kɛ: «Min yɛ n tu klunngbɔ nin-ɔn, yɛ min yɛ n ´tua be kalɛ-ɔ,» yɛ ɔ kɛnnin ekun kɛ: «E Min'n i ja su yɛ be ´fɛ i sran mun kɔ-ɔ.» Sɛ Nyanmiɛn b'ɔ lafi-man'n ɔ nyan sran kun'n, i sɔfuɛ'n i yako! Laa bɔ kɛ Nyanmiɛn man an wunnin ase'n, nyrɛnnɛn dan kpa nga an wunnin i'n bɔ an jrannin kekle'n, an `bu i akunndan. Cɛn wie be kpɛ amun nun wie nzowa, yɛ be yo amun tɛtɛ nzra nun, cɛn wie kusu an fa amún wun wla be bɔ be su yo be tɛtɛ'n be nun. Afin an wun bisuafuɛ'm be aunnvuɛ. Kɛ sran'm be ´de amun ninnge mun amún sa nun'n, amun nin be a kpli-man, sanngɛ amun klun jɔli su, afin an si kɛ an lɛ ninnge wie bɔ be ti kpa tra nga lɛ'n, bɔ be ´ka lɛ tititi. Nán an yi amún nyin like nga amún wla o su'n su, afin mo yolɛ dan kpa o su! An `tra amun anwlɛn nan amu'an yo Nyanmiɛn klun sa nan amu'an nyan like nga i waan ɔ ´fa man amun'n. Afin be klɛli i kɛ: «Ɔ cɛ kan'n, ɔ ka bɔ kaan sa, sran nga be waan ɔ ´ba'n, ɔ su cɛ-man, ɔ ´ba. Yɛ min sran ng'ɔ lafi n su, b'ɔ man ɔ kaci sran kpa'n, ɔ ´nyan nguan. Sanngɛ sɛ ɔ cuɛn i wun kɔ siɛn'n, n klun su jɔ-mɛn i wun.» E liɛ'n, nán be nga be cuɛn bé wun kɔ siɛn'n b'ɔ man be mlin'n be wie yɛlɛ ye, sanngɛ e ti be nga be lafi Nyanmiɛn su bɔ be nyan bé ti'n be wie. Nyanmiɛn su bɔ e lafi'n ti, e si weiin kpa kɛ y'a nyan like nga é wla o su'n, ɔ man e si kpa kɛ like nga e wun-mɛn i'n wo lɛ. Laafuɛ'm be Nyanmiɛn su bɔ be lafi'n ti yɛ ɔ boli be dunman kpa nin-ɔn. Nyanmiɛn su bɔ e lafi ti yɛ e si kɛ i nuan nun ndɛ'n yɛ ɔ fa yili mɛn nin-ɔn, ɔ man ɔ fa like nga be wun-mɛn i'n yɛ ɔ fa yili like nga e wun be yɛ nin-ɔn. Nyanmiɛn su bɔ Abɛl lafi'n ti yɛ i like nga ɔ fa sɔli i'n i kpa trali Kaɛn liɛ nin-ɔn. I su b'ɔ lafi'n ti'n, Nyanmiɛn bɔbɔ seli kɛ ɔ ti sran kpa, afin ɔ sɔli like nga ɔ fa mɛnnin i'n nun. Ɔ wuli, sanngɛ Nyanmiɛn su b'ɔ lafi'n ti'n, ɔ tɛ ijɔ. Nyanmiɛn su bɔ Enɔk lafi'n ti yɛ ɔ fɛ ɔli i wun lɔ bɔ ɔ'a wu-man nin-ɔn. B'a wun-mɛn i kun afin Nyanmiɛn mɛnnin i su. Be klɛli kɛ Nyanmiɛn klun jɔli i wun nan ɔ'a mɛn i su. Afin sɛ be lafi-mɛn i su'n, i klun jɔ-man be wun mlɔnmlɔn. Ɔ man sran nga i waan ɔ ´fɛ i wun mantan Nyanmiɛn'n, man ɔ lafi su kɛ ɔ o lɛ, yɛ be nga be kunndɛ i'n, ɔ ´yi i wun kle be. Nyanmiɛn su bɔ Noe lafi'n ti, kɛ ɔ boli like nga be nian wun-mɛn i le'n su kleli i'n, ɔ boboli mmeli kun ɔ fa deli i osufuɛ mun srolɛ b'ɔ sro i'n ti. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ buli mɛnfuɛ'm be fɔ, yɛ ɔ yoli sran kpa i su b'ɔ lafi'n ti. Nyanmiɛn su bɔ Abraam lafi'n ti, kɛ ɔ flɛli i kɛ ɔ wɔ nvle nga i waan ɔ ´fa mɛn i nun'n, i nyin yili i, ɔ si-man lika ng'ɔ kɔ'n, sanngɛ ɔ ɔli. I su b'ɔ lafi'n ti, ɔ ko trannin nvle nga i waan ɔ ´fa mɛn i'n nun kɛ aofuɛ sa. Ɔ nin Izaak nin Zakɔb bɔ be kusu be ´nyan like nga i waan ɔ ´fa mɛn i'n wie'n, be trannin tannin sua'n nun. Afin ɔ minndɛ klɔ kpa nga be wlɛli i sua'm bé bo ase kpa'n, bɔ Nyanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ jajali yɛ ɔ kplannin'n. Sara kusu Nyanmiɛn su b'ɔ lafi'n ti, ɔ nin i kpɛnngbɛn bɔbɔ bɔ ɔ'a yo'n, ɔ mɛnnin i fanngan man ɔ wuli ba, afin ɔ si kɛ Nyanmiɛn b'ɔ kan kɛ ɔ ´yo sa sɔ'n mɛn i'n ɔ ti nanwlɛfuɛ. I sɔ'n ti yɛ yasua kunngba sɔ'n bɔ ɔ'a yo kpɛnngbɛn b'ɔ ti kɛ ɔ'a wu sa'n, ɔ wuli ba bɔ i osu'n trɛli kɛ nzraama nin jenvie nuan aunnyan bɔ be kwla ka-man'n sa nin-ɔn. Be kwlaa be lafi Nyanmiɛn su lele be fa wuli, sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, b'a nyan-man ninnge nga i waan ɔ ´fa man be'n. Be wunnin be mmua lɔ, ɔ man be klun jɔli. Yɛ be dili bé wun nanwlɛ kɛ be ti aofuɛ nin wlan-wlanfuɛ asiɛ'n su. Be nga be se sɔ'n, ɔ kle weiin kɛ be bɔbɔ be nvle yɛ be kunndɛ-ɔ. Sɛ ɔ ti kɛ bé nyin kpɛnnin nvle nga be tuli lɔ'n su'n, wuun be sali bé sin. B'a yo-man sɔ, sanngɛ be kunndɛli nvle nga i kpa tra nvle sɔ'n, yɛlɛ nyanmiɛn su lɔ liɛ'n. I sɔ'n ti, kɛ be se kɛ ɔ ti be Nyanmiɛn'n, nyannzuɛn kun-mɛn i, afin ɔ'a yo klɔ kun a sie be. Nyanmiɛn su bɔ Abraam lafi'n ti yɛ kɛ ɔ kɛn i niannin'n ɔ fa Izaak mɛnnin i nin-ɔn. Sa nga Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´yo'n, Abraam yɛ ɔ seli i kɛ ɔ ´yo mɛn i-ɔ. Sanngɛ ɔ fɛ i wa kunngba cɛ'n mɛnnin i. Ba kunngba sɔ'n ti yɛ Nyanmiɛn seli i kɛ: «Izaak ti yɛ a ´nyan osu kun b'ɔ man ɔ dunman'n su nunnun-man-an.» Abraam si kɛ Nyanmiɛn kwla cɛn Izaak, i sɔ'n ti yɛ Nyanmiɛn fɛ i wa'n mɛnnin ekun nin-ɔn. Sa sɔ'n ti sa nzɔliɛ. Nyanmiɛn su bɔ Izaak lafi'n ti, ɔ yrali Zakɔb nin Ezau be nguan, ɔ seli be kɛ cɛn wie lele be ´nyan ye. Nyanmiɛn su bɔ Zakɔb lafi'n ti, kɛ ɔ wa wu'n, ɔ yrali Zozɛf wa nnyɔn'n be nguan, yɛ ɔ kluli i kpɔnman'n su manmannin Nyanmiɛn. Nyanmiɛn su bɔ Zozɛf lafi'n ti, kɛ ɔ wa ju i wie cɛn'n, ɔ kannin Izraɛlfuɛ'm be Ezipt lɔ tulɛ'n, nin i saka'n i ndɛ. Nyanmiɛn su bɔ Moiz si nin i nin be lafi'n ti, kɛ be wuli i'n, be fɛ i fiali anglo nsan, afin be wunnin kɛ ba'n ti klanman, ɔ man b'a bu-man famiɛn'n i ndɛ'n ndɛ. Nyanmiɛn su bɔ Moiz lafi'n ti, kɛ ɔ nyinnin'n ɔ'a kplin-man su kɛ be se kɛ ɔ ti Ezipt famiɛn'n i wa bla'n i wa, afin ɔ klo kɛ be kle i nin Nyanmiɛn sran'm be nyrɛnnɛn tra kɛ ɔ ´di mɛn'n b'ɔ ti le nnyɔn kun like'n. Ɔ wunnin i kɛ finfin nga Krist ti be yo i'n ɔ ti kpa tra Ezipt lɔ like kpakpa'n kwlaa, afin like ng'ɔ wa nyɛn i cɛn wie'n, i nyin tɛ i mmua lɔ. Nyanmiɛn su b'ɔ lafi'n ti, kɛ ɔ jao Ezipt famiɛn wlɛfuɛ'n wun lɔ'n, srɛ a kun-mɛn i, afin ɔ trɛ i anwlɛn, ɔ ti kɛ ɔ'a wun Nyanmiɛn bɔ be wun-mɛn i'n sa. Nyanmiɛn su b'ɔ lafi'n ti, ɔ boli Delɛ-cɛn dilɛ'n bo, yɛ ɔ man be fa mmoja kpɛntɛn-kpɛntɛnnin anuan'm bé su nan anz b'ɔ ´ba talua ba yasua'm be kunlɛ'n ɔ'a kun-man Izraɛlfuɛ'm be liɛ'm be wie. Nyanmiɛn su bɔ Izraɛlfuɛ'm be lafi'n ti yɛ Jenvie ɔkwlɛ'n kpacili nan b'a sin nun nin-ɔn. Sanngɛ kɛ Eziptfuɛ'm be waan be ´su be su'n, nzue'n bu katali bé su. Nyanmiɛn su bɔ Izraɛlfuɛ'm be lafi'n ti yɛ kɛ be bo sin yiali Zeriko klɔ'n le nso'n, i wun nga be sili'n bu guali nin-ɔn. Nyanmiɛn su bɔ Raab b'ɔ ti tekle bla'n lafi'n ti yɛ kɛ be bɔ bé nyin yi-man Nyanmiɛn'n be wuli'n ɔ'a wu-man wie nin-ɔn, yɛlɛ kɛ be nga be ɔli be mɛn'n i kpla nianlɛ'n, ɔ sikeli be kpa. ?Nzu ndɛ yɛ n ´kɛn i ekun-ɔn? Sɛ n waan n ´kan Zedeɔn, nin Barak, nin Samsɔn, nin Zɛfte, nin David, nin Samiɛl, ɔ nin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ'n, n su nyan-man n ti kɛn-mɛn i ngba. Nyanmiɛn su bɔ be lafi'n ti, be kwla nvle mun, be yo sa ng'ɔ ti i nuan su'n, be nyan like nga Nyanmiɛn waan ɔ ´man be'n, be cici asɔmɔli'm bé nuan, be nuan sin sroesroe, yɛ be flo be nga be waan be ´fa tokofi kun be'm bé sa nun. Be nga be lɛ-man wunmiɛn'n be nyannin fanngan, be yoli yakpa alɛ nun, yɛ be fuannin nvle wie'm be sonja mun. Bla wie'm be sran nga be wuli'n be cɛnnin, be wunnin be ekun. Be kleli wie'm be nyrɛnnɛn lele be kunnin be, b'a klo-man kɛ be de be, afin be klo kɛ be ´cɛn nan be ´nyan nguan kpa. Be to wie'm be mma, be fa nyantiaan bo be, be fa jrɔkɔ ci wie mun, yɛ be wla be bisua. Be fin be yɛbuɛ, be wlan-wlan be, be fa si be kpaci be nun, yɛ be fa tokofi kun be. Be wla bua nin boli kplo be kɔ wa kɔ wa, be nyan-man like fi, be wun nyrɛnnɛn, yɛ be yo be tɛtɛ. Be kpa'n ti'n, be nin mɛn nga nun tranlɛ a fata-man! Be wlan-wlan aawlɛ flɛnnɛn'm be nun nin oka'm bé su, yɛ be tran yɛbuɛ buɛ nin kunman'm be nun. Be kwlaa sɔ'n, Nyanmiɛn su bɔ be lafi'n ti, be nyannin dunman, sanngɛ b'a nyan-man like nga i waan ɔ ´fa man be'n. Afin Nyanmiɛn sieli like nga i kpa tra be liɛ'n lɔ sie ye, ɔ man sɛ e nun-man be nun wie'n, be su yo-man kpa. I sɔ'n ti, kɛ sran kpanngban kpa bɔ be kan Nyanmiɛn sulafilɛ ndɛ'n be sin yia e kukuku'n, man e kusu e gua like kwlaa ng'ɔ tanndan e wun'n be ase, man e wla sa tɛ'n kwlaa ase, afin ɔ cɛ-man nan ɔ'a tanndan é ja nun. Man e mian é nyin sin lika nga be kle ye'n nun. Man e kpɛ é nyin nian Jésus, e Nyanmiɛn sulafilɛ'n fin i, i yɛ man e ´lafi i su lele ´guɛ i ti nin i bo-ɔ. Kɛ ɔ bu i klun b'ɔ wa jɔ'n i akunndan'n, ɔ kplinnin su man be kunnin i waka'n su, ɔ'a bu-mɛn i nyin ase gualɛ'n i like fi, kɛ e ´se yɛ'n ɔ'a ko tran Nyanmiɛn i bia'n i fama su. An `bu i bɔ kɛ sa tɛ yofuɛ'm be saci i wun'n ɔ trɛli i anwlɛn'n i akunndan nan amún sa sin a bubu-man amun nan amu'an kpɔnzɔ-man. Sɛ sa tɛ'n ti sran'n, wuun n ´se kɛ amun nin i a tu lele amun mmoja nian gua-man. ?Afɔtuɛ nga Nyanmiɛn mannin amun bɔ an ti i mma mun'n, amún wla a fi su? Be klɛli i kɛ: «N wa, nán bu fɔ nga e Min Nyanmiɛn'n tu wɔ'n i aɔwi, yɛ sɛ ɔ ijɔ wɔ'n, nán ɔ́ sa sin bubu wɔ. Afin e Min'n tu be nga ɔ klo be'm be fɔ, yɛ be nga ɔ bu be i wa'n, ɔ fa nyantiaan bo be.» Sɛ Nyanmiɛn tu amun fɔ'n, man ɔ sɔn amun nun, afin ɔ bu amun i wa. ?Ba onin yɛ i si tu-mɛn i fɔ-ɔ? Sɛ ɔ tu-man amun fɔ kɛ ɔ fa tu i mma mun sa'n, wuun an ti-mɛn i klun ba yɛ an lɛ-man si. E si'm be tu e fɔ, yɛ e bu be sran. Sɛ ɔ ti sɔ'n, man e bu e Si nga e wawɛ'n wo i sa nun'n i sran tra be nan y'a nyan nguan. Kpa nga é si'm be waan e yo bɔ i ti yɛ be tu e fɔ'n, ɔ ti le nnyɔn kun liɛ, sanngɛ nga Nyanmiɛn fa tu ye'n, e kpa yolɛ mlɔnmlɔn ti-ɔ nan e kaci kɛ i sa. Nanwlɛ, fɔ tulɛ'n kwlaa, kɛ be ´tu ye'n, i klikli'n nun ɔ yo e ya, ɔ yo-man e fɛ, sanngɛ be nga be fa su bɔ be kaci'n, ɔ man be yo kpa, yɛ be di alaje. I sɔ'n ti, an `kpɛntɛn amún sa bɔ b'a kpɔ'n nin amún ja bɔ b'a nyan amun wun'n, be nun. An `kpɛ atin nga an sin nun'n kpa nan sran nga i ja ti-man kpa'n i ja'n ɔ'a fɔnndɔn-man, sanngɛ ɔ'a yo juejue'n ti. Man amun nin sran'm be kwlaa amún nuan sɛ amún wun, man amun nzuɛn'n fa Nyanmiɛn liɛ'n, afin sɛ ɔ ti-mɛn i ti-ɔ, sran fi su wun-man e Min'n. An `nian amún wun kpa, nán man ye nga Nyanmiɛn yo sran'n ɔ to fuan sran fi nan klunwi'n i olui'n ɔ'a fɛfɛ-man, yɛ ɔ'a saci-man amun nan ɔ'a sa-man sran kpanngban'n ti. An `nian amún wun kpa nan sran fi a kunndɛ-man bla nin bian, yɛ sran fi a bu-man Nyanmiɛn i ninnge'm be kɛ be ti-man like fi kɛ Ezau bɔ aliɛ talie kun ti ɔ yoli i kpɛnngbɛn'n i atɛ'n sa. An si kɛ kɛ ɔ yoli sɔ'n, i sin i waan i si yrɛ i nguan, sanngɛ ɔ'a kplin-man su. Ɔ sunnin bɔ lele, sanngɛ ɔ'a wun-mɛn i wafa nga ɔ ´yo nan ɔ'a kaci ndɛ ng'ɔ kannin nin-ɔn. Amun liɛ'n nán oka wie bɔ be kɛn i-ɔ ɔ yo ye'n bɔ sin dan nin bɔlɛ tukuu, nin aosin, ɔ nin aunngban dan o su'n i bo yɛ amun ɔli kɛ Izraɛlfuɛ'm be liɛ'n sa-a. Be tili awɛ tɛlɛ, ɔ nin sran kun nɛn. Kɛ be tili i nɛn'n, be waan nán man ɔ kan ndɛ kle be kun yɛlɛ kɛ ndɛ sɔ'n ti kekle be kwla fa-man su, afin ɔ seli kɛ: «Sɛ nnɛn bɔbɔ kan oka'n, be fa yɛbuɛ kun i.» Like sɔ'm be yo sro, ɔ man Moiz seli kɛ, «Srɛ kun min yɛ min wun usu min.» Sanngɛ an bali Siɔn Oka'n i bo, an bali nyanmiɛn su Zerizalɛm liɛ'n b'ɔ ti Nyanmiɛn i klɔ'n bɔ anz akpi-akpi be o su'n su. An bali Nyanmiɛn i mma ngbɛn-ngbɛn bɔ be klɛli be dunman nyanmiɛn su lɔ'n bé cɛn dilɛ'n bo nin be anyia'n nun. An bali Nyanmiɛn b'ɔ ti sran'n kwlaa be jɔlɛ difuɛ'n, nin sran kpa nga Nyanmiɛn a kaci be sran kpa mlɔnmlɔn siɛn'n be wawɛ'n, nin Jésus b'ɔ ti aenguɛ uflɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin sran'm be ´tra'n i nun jranfuɛ'n be wun. Jésus mmoja b'ɔ fa kpɛntɛn-kpɛntɛn'n, sɛ ɔ kwla ijɔ'n, wuun ɔ ´kan ndɛ fɛ tra Abɛl liɛ'n. An `nian amún wun kpa, nán an kpalo ndɛ nga be kan kle amun'n. Be nga be kpaloli sran ng'ɔ kan ndɛ kleli be asiɛ'n su wa'n i ndɛ'n, b'a fite-man nun. Sɛ e kusu e kaci e sin si sran ng'ɔ o nyanmiɛn su lɔ b'ɔ kan ndɛ kle ye'n, e su fite-man nun mlɔnmlɔn. Laa kɛ ɔ ´ijɔ'n, asiɛ'n kejeli, sanngɛ siɛn'n ɔ se e kɛ: «M ma keje asiɛ'n ekun nin nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n kusu.» Kɛ ɔ se kɛ ɔ ´keje i «Ekun'n» ɔ kle weiin kɛ i yɛ ɔ ´yi like nga ɔ keje be'n be lɛ-ɔ, afin i yɛ ɔ yili be-ɔ, nan nga ɔ'a keje-man be'n be ka lɛ. I sɔ'n ti, man e yo Nyanmiɛn mo, afin e ´nyan mɛn b'ɔ keje-man'n. Man e su Nyanmiɛn i wafa ng'ɔ jɔ i klun'n srolɛ bɔ e sro i'n nin sran bɔ e bu i'n ti, afin e Nyanmiɛn'n ti kɛ sin sa, ɔ yra. An `klo amun wun kpa kɛ sran nin i niaan sa tititi. Sran ng'ɔ to amun'n, an `sike i, afin sran wie'm be yoli sɔ be sikeli anz mun b'a si-man nun. An `bu bisuafuɛ'm be akunndan kɛ amun bɔbɔ an wo lɔ wie sa. An `bu be nga be ´yo be tɛtɛ'n be akunndan, afin be kusu be ti sran kɛ amun sa. Man sran'm be kwlaa be bu aja'n i like dan, yɛ be bɔ b'a ja bé wun'n, nán man be yo sa sukusuku. Afin be nga be kunndɛ bla annzɛ bian'n, ɔ nin be nga be kunndɛ bla bé yi bo annzɛ bian bé wun bo'n mun'n, Nyanmiɛn nin be lɛ i. Like nga amun ´yo'n, nán an yo i sika klolɛ'n ti. Man amún nyin yi like nga an lɛ i'n, afin Nyanmiɛn bɔbɔ seli kɛ: «N su yaci-man wɔ, n su kpɔci-man wɔ mlɔnmlɔn.» I sɔ'n ti, e tra e anwlɛn e kan ndɛ nga be klɛli i kɛ: «E Min Nyanmiɛn'n yɛ ɔ ti n ukafuɛ-ɔ, srɛ kun-man min. ?Nzu yɛ sran kwla yo min-ɔn ?» An `bu amun kpɛnngbɛn bɔ laa be kan Nyanmiɛn ndɛ kleli amun'n be akunndan. An `nian be nzuɛn'n nin be agualiɛ'n, an `nian kɛ be fa lafili Nyanmiɛn su'n, an `lafi i su sɔ wie. Kɛ Jésus-Krist fa ti anunman'n, ɔ ti sɔ ndɛ, yɛ ɔ ti sɔ tititi. Nán an fa like wafa-wafa nga be kle amun b'ɔ nin e liɛ'n ti-man kun'n su nan an yaci atin kpafuɛ'n. Sɛ e tra ye anwlɛn kpa ye bɔ Nyanmiɛn yoli ye ti'n, ɔ ti kpa. Nán man e bu kɛ aliɛ dilɛ mmla'n bɔ e fa su'n ɔ kwla yo e kpa, afin be nga be fali su'n, ɔ'a yo-man sa fi ye a man-man be. E liɛ'n, e lɛ Nyanmiɛn sɔwlɛ kun yɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ bɔ be di junman Zuif'm bé tannin sua nun'n, be kwla di-man like ng'ɔ fin Nyanmiɛn sɔwlɛ sɔ'n su. Afin kɛ Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ'm be su kpɛn'n fa nnɛn bɔ be fa sɔ Nyanmiɛn'n i mmoja'n kɔ Nyanmiɛn bɔbɔ i lika kpa nun'n, be fɛ i nnɛn'n ko yrɛ i klɔ'n tiwa lɔ. I sɔ'n ti, kɛ ɔ ´yo nan Jésus mmoja'n ti sran'm bé wun sa'n ɔ'a wie'n, i kusu ɔ wunnin nyrɛnnɛn klɔ'n i tiwa lɛ. I sɔ'n ti, man e fite e wɔ i wun klɔ'n i tiwa lɔ nan be gua e nin i é nyin ase. Afin e lɛ-man klɔ kpa wa, e su minndɛ klɔ nga be wa fa man ye'n. I sɔ'n ti, man manmanlɛ nga e manman Nyanmiɛn titi'n ɔ yo kɛ asenna like bɔ e fa man Jésus kɛ ɔ fa mɛn i'n sa. Kɛ e ´yo sɔ'n e bo i dunman. Nán an yaci sa kpa nin sran ye yolɛ'n, afin i sɔ like'n yɛ be yo-ɔ ɔ jɔ Nyanmiɛn klun-ɔn. Man amún nyin yi amun kpɛnngbɛn mun, an `bu be sran. Be nian amún su titi, afin be wa kan be junman'n i su ndɛ kle Nyanmiɛn. An `yo sa nga b'ɔ man be klun ´jɔ be junman'n su'n. Sɛ amu'an yo-mɛn i sɔ bɔ be oto'n, ɔ man be su kwla uka-man amun. An `srɛ Nyanmiɛn titi kɛ ɔ nian e su. E si e klun lɔ weiin kɛ y'a yo-man sa fi, afin sa'n kwlaa nun e klo kɛ e ´yo sa ng'ɔ ti kpa'n. N ´srɛ amun kpa kɛ an srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ man min atin man n sa n sin amun wun lɔ ekun icra'n. Nyanmiɛn cɛnnin e Min Jésus b'ɔ ti Bua Tafuɛ Dan'n i mmoja b'ɔ man sran nin Nyanmiɛn be tra aenguɛ tititi'n ti. Man Nyanmiɛn b'ɔ man sran di alaje'n ɔ man amun fanngan sa'n kwlaa nun nan an yo i klun sa. Jésus-Krist ti, man ɔ fa e yo like ng'ɔ klo'n. Man e la Krist ase tititi! Man ɔ yo sɔ! Aniaan mun, n ´srɛ amun, an `fa afɔtuɛ nga m mannin amun yɛ'n su, afin ɔ ti-man ndɛ tɛnndɛn. An `tie ndɛ fɛ kun: b'a yi e niaan Timote bisua'n nun. Sɛ ɔ to n wa icra'n, min nin i e ´ba amun wun lɔ. N ´yo amun kpɛnngbɛn nin Nyanmiɛn sran'm be kwlaa be like. Italifuɛ'm be ´yo amun like. N yra ń nuan kɛ amun kwlaa an nyan ye! N Zak bɔ n ti Nyanmiɛn nin e Min Jésus-Krist be sran'n, n ´yo nvle blu-nin-nnyɔn bɔ b'a sanndi mɛn wunmuan nun'n be like. N niaan mun, sa fanunfanun ng'ɔ tɔ amun su'n, an `bu i amun cenjele like, afin an si kɛ kɛ an lafi Nyanmiɛn su, bɔ be sa amun nian'n, yɛ man an kaci sran bɔ be tra be anwlɛn-ɔn. An `tra amun anwlɛn lele guɛ i ti nin i bo nan amu'an yo sran, yɛ like fi su mian-man amun. Sɛ ngwlɛlɛ'n w'a ti-man amun nun wie kpa'n, man ɔ kan kle Nyanmiɛn bɔ i sa ti-man tankaan'n, b'ɔ fa like man sran'm be kwlaa ɔ ijɔ-mɛn i sin'n. Ɔ man sran sɔ'n ɔ ´wun sa wlɛ. Sanngɛ kɛ ɔ ´kan kle i'n, man ɔ lafi i su. Nán man ɔ sie i nyin nnyɔn-nnyɔn, afin sran ng'ɔ lafi-mɛn i su kpa'n, ɔ ti kɛ jenvie'n bɔ aunngban'n kpɛ su b'ɔ man ɔ keje kɔ wa kɔ wa'n sa. I sɔfuɛ'n, nán man ɔ bu kɛ e Min Nyanmiɛn'n ´mɛn i like. Ɔ ti sran bɔ i akunndan'n ti nnyɔn-nnyɔn. I sa'n kwlaa nun ɔ kacikaci. Aniaan ng'ɔ ti yalɛfuɛ'n, man ɔ fa nyrun bɔ Nyanmiɛn man ɔ'a nyɛn i'n di i nuan. Yɛ anyanbeunfuɛ'n kusu, kɛ Nyanmiɛn kle i kɛ ɔ ti yalɛfuɛ'n, man ɔ fɛ i yalɛ'n di i nuan. Afin anyanbeunfuɛ'n ti kɛ waka nyrɛ sa, ɔ cɛ-man. Wia'n fi, ɔ bo waka'n fiaan, i nyrɛ'n gua, kpɛkuun i nyrunnyan'n ɔ'a kpa. Anyanbeunfuɛ'n kusu, kɛ ɔ wa yaci i ninnge ng'ɔ yo be'n ɔ kpɛ kpo wu sɔ-ɔ. Sran nga sa tɔ i su b'ɔ trɛ i anwlɛn'n, i liɛ su ti ye. Afin kɛ Nyanmiɛn wun kɛ ɔ trɛ i anwlɛn sa sɔ nun'n, nguan b'ɔ ti like kpa, bɔ i waan ɔ ´fa man be nga be klo i'n, ɔ ´fa mɛn i. Sɛ be laka sran kun'n, nán man ɔ se kɛ, Nyanmiɛn yɛ ɔ lɛkɛ i-ɔ. Afin be kwla laka-man Nyanmiɛn sa fi nun, yɛ i bɔbɔ laka-man sran fi. Sanngɛ sran kun i lakalɛ'n fin i bɔbɔ i konvi'n, yɛ man be lɛkɛ i be nyɛn i-ɔ. Sɛ konvi'n ti sran'n, wuun e ´se kɛ, ɔ wunnzɛ, yɛ ɔ wu sa tɛ'n. Kɛ sa tɛ sɔ'n i nyin ko ti kpa'n, i like b'ɔ su i su'n yɛlɛ wie'n. N niaan kpa mun, nán an laka amun wun. Like kpa kwlaa nga be fa man sran'n, ɔ nin like kpa kwlaa nga be nyɛn i'n, be fin e Si b'ɔ o nglo lɔ b'ɔ yili anglo'n, nin nzraama, ɔ nin wia'n bɔ be kpaja'n. I liɛ'n ɔ kaci-man mlɔnmlɔn, yɛ ɔ kpɛ-mɛn i wun kɛ lolɛ b'ɔ kpɛ i wun'n sa. I ndɛ nanwlɛ'n ti ɔ fa e kaci i wa i klun klo su nan y'a yo like ng'ɔ yili be'n be kwlaa be nun klikli. N niaan kpa mun, an `bu ndɛ nga i akunndan: man sran'm be kwlakwla be sie bé su be tie ndɛ nga be kan'n kpa, nán man sran fi kan ndɛ ndɛndɛ, yɛ nán man ɔ fa ya ndɛndɛ. Afin sɛ sran fa ya'n, ɔ kwla yo-man sa ng'ɔ ti kpa'n Nyanmiɛn nyrun'n. I sɔ'n ti, an `wla nzuɛn tɛtɛ'n nin klunwi'n kwlaa be ase. An `yo amún wun aenvuɛ, an `fa ndɛ nga Nyanmiɛn kan kle amun'n su. I yɛ man amun ´nyan amún ti-ɔ. Nyanmiɛn ndɛ nga an ti'n, an `lafi su. Sɛ an tie i ngbɛn bɔ an fa-man su'n, wuun an su laka amún wun. Afin sɛ sran kun ti Nyanmiɛn ndɛ'n b'ɔ fa-man su'n, ɔ ti kɛ sran b'ɔ niɛn i nyrun niannun nun sa. Kɛ ɔ ko nian nun bɔ ɔ'a wɔ'n, kpɛkuun i wla a fi i wafa ng'ɔ ti'n. Sanngɛ Nyanmiɛn mmla'n b'ɔ ti niannun kpa'n, b'ɔ man sran'm be nyan bé ti'n, sran ng'ɔ nian nun'n, b'ɔ nian nun tititi'n, bɔ kɛ ɔ ti mmla'n i wla fi-man sanngɛ ɔ fa su'n, Nyanmiɛn man like ng'ɔ yo'n ɔ ´yo ye. Sɛ sran kun bu i wun kɛ ɔ su Nyanmiɛn sanngɛ ɔ sie-mɛn i nuan'n diin'n, i Nyanmiɛn sulɛ'n ti ngbɛn, ɔ su lɛkɛ i wun. Nyanmiɛn sulɛ b'ɔ ti kpa bɔ fiɛn fi nun-mɛn i wun e Si Nyanmiɛn nyrun'n, yɛlɛ aika mun nin angboti mmla'm bɔ be wun nyrɛnnɛn'n be lika nianlɛ, ɔ nin bé wun su nianlɛ mɛn nun sa tɛtɛ yolɛ'm be nun. N niaan mun, kɛ an lafi e Min Jésus-Krist b'ɔ lɛ nyrun dan'n i su'n, nán an bu sran'n wie kpa tra wie. Man e se kɛ wienun-ɔn amu'an wɔ asɔnun, kpɛkuun sran wie a wlu lɔ, sika nga wo i sa, tralɛ klanman wlɛ i wun, yɛ sran wie kusu i wun tralɛ sra-sra ɔ'a wlu lɔ. Sɛ an bu ng'ɔ wla tralɛ klanman'n i sran bɔ an se i kɛ: «Tran lika kpa nga nun wa!» Yɛ an se yalɛfuɛ'n kusu kɛ: « Ɔ liɛ'n, jran lɛ!» Annzɛ: «Tran asiɛ wun bia'n wun lɛ'n,» wuun an bu amun nun wie kpa tra wie, yɛ amu'an yo akunndan tɛ bufuɛ. N niaan kpa mun, an `sie amun su! ?Nyanmiɛn a fa-man mɛn nga nun yalɛfuɛ mun kɛ be yo anyanbeunfuɛ i su bɔ be lafi'n ti nan famiɛn nga i waan be nga be klo i'n be ´di'n be di wie? Sanngɛ amun liɛ'n, an bu-man yalɛfuɛ'm be sran. ?Nán anyanbeunfuɛ mun yɛ be mianmian amun be fa amun kɔ jɔlɛ difuɛ'm be ja su nin-ɔn? ?Nán be yɛ be saci sran nga i dunman fɛ'n wo amun su'n i dunman nin-ɔn? Nanwlɛ, mmla nga wie nun-mɛn i sin'n, bɔ be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «Klo ɔ wiengu kɛ a fa klo ɔ bɔbɔ wun'n sa'n,» sɛ an fa su'n, ɔ ti kpa. Sanngɛ sɛ an bu sran'n wie kpa tra wie'n, wuun amu'an yo sa tɛ. Kɛ be nian mmla nun'n, be wun kɛ amu'an tɔn mmla'n. Afin sran ng'ɔ fa mmla'n kwlaa su b'ɔ yaci kun'n, wuun ɔ'a saci i kwlaa. Sran ng'ɔ seli kɛ: «Nán kunndɛ bla ɔ́ yi bo annzɛ bian ɔ́ wun bo'n,» i kunngba'n seli kɛ: «Nán kun sran.» Ɔ man sɛ a kunndɛ-man bla ɔ́ yi bo annzɛ bian ɔ́ wun bo bɔ sanngɛ a kun sran'n, wuun w'a saci mmla'n. Kɛ be wa jran mmla b'ɔ man e nyan é ti'n su di jɔlɛ'n ti, ɔ man ndɛ nga amun ´kan'n, nin like nga amun ´yo'n, an `yo i i nuan su. Afin kɛ Nyanmiɛn ´di be nga be si-man sran aunnvuɛ'n be jɔlɛ'n, ɔ su si-man be aunnvuɛ. Sɛ aunnvuɛ silɛ'n nin fɔ bulɛ'n be ti sran'n, wuun aunnvuɛ silɛ'n kwla fɔ bulɛ'n. ?N niaan mun, sɛ sran kun se kɛ ɔ lafi Nyanmiɛn su bɔ sanngɛ be wun-mɛn i sɔ i nzuɛn'n nun'n, nzu ye yɛ ɔ yo mɛn i-ɔ? ?I Nyanmiɛn sulafilɛ sɔ'n kwla de i? Man e se kɛ wienun-ɔn e niaan bian annzɛ e niaan bla kun lɛ-man tralɛ, yɛ ɔ lɛ-man aliɛ. ?Sɛ amun nun kun se i kɛ: «Man ɔ́ wun jɔ wɔ fɔuun, man a nyan tannin kla, yɛ man ɔ ku yi!» Bɔ sanngɛ ɔ mɛn-mɛn i like nga i sa miɛn i wun'n, nzu ye yɛ ɔ'a yo a mɛn i-ɔ? Sran ng'ɔ lafi Nyanmiɛn su'n, kɛ i kusu ti sɔ-ɔ, sɛ sa ng'ɔ yo be'n be ti-man kpa'n, wuun i Nyanmiɛn sulafilɛ'n ti ngbɛn. Wienun-ɔn sran wie wa se n kɛ: «Ɔ liɛ'n, a lafi Nyanmiɛn su, yɛ n kusu'n, n yo sa kpakpa.» Yɛ n kusu n ´se i kɛ: «Man n nian ɔ Nyanmiɛn su bɔ a lafi bɔ a yo-man sa kpa'n, yɛ n kusu'n, sa kpakpa nga n yo be'n, m ma fa kle wɔ kɛ n lafi Nyanmiɛn su.» A lafi su kɛ Nyanmiɛn ti kunngba cɛ, ɔ ti nanwlɛ. Mmusu'm be kusu be lafi su sɔ wie, ɔ man bé wun usu be. Eee, sran finfinfuɛ! ?A klo kɛ a wun i wlɛ kɛ sran ng'ɔ se kɛ ɔ lafi Nyanmiɛn su, sanngɛ ɔ yo-man sa kpakpa'n, i Nyanmiɛn su b'ɔ lafi'n ɔ yo-man sa fi ye? ?Kɛ e nannan Abraam fɛli i wa Izaak kɛ ɔ ´fa sɔ Nyanmiɛn'n, Nyanmiɛn a bu-mɛn i sran kpa i sa sɔ'n ti ? ?An wun-mɛn i? I Nyanmiɛn sulafilɛ'n nin i sa kpa yolɛ'n be san nun, ɔ man i Nyanmiɛn sulafilɛ'n i nyin fiteli weiin i sa kpa b'ɔ yoli be'n ti. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ man Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n ɔ kpɛnnin su, be klɛli i kɛ: «Abraam lafili Nyanmiɛn su, ɔ man i su b'ɔ lafili'n ti, ɔ buli i sran kpa.» Yɛ Nyanmiɛn flɛli i i janvuɛ. ?An wun-mɛn i? Nán sran i Nyanmiɛn su b'ɔ lafi'n ngunmin ti yɛ ɔ bu i sran kpa-a, sanngɛ sa kpa ng'ɔ yo be'n be o nun wie. ?Kɛ Raab b'ɔ ti tekle bla'n sikeli Zuif'm bɔ be sunmannin be'n, b'ɔ man be fali atin uflɛ ɔli'n, Nyanmiɛn a bu-mɛn i kusu sran kpa i sa sɔ'n ti ? Sɛ sran kun o sa b'ɔ de-man wunmiɛn'n, wuun ɔ'a wu. I kunngba nin-ɔn, sɛ sran kun se kɛ ɔ lafi Nyanmiɛn su bɔ be wun-mɛn i sɔ i nzuɛn'n nun'n, wuun i Nyanmiɛn sulafilɛ'n ti ngbɛn. N niaan mun, nán amun nun kpanngban be ´kunndɛ kɛ be ´yo like klefuɛ, afin an si kɛ kɛ Nyanmiɛn ´di jɔlɛ'n, e bɔ e ti like klefuɛ'n, ɔ ´usa-usa e sa kpa tra be nga mun. E kwlaa e fɔn sa sunman nun. Sran nga i nuan fitefite-man tɛtɛ'n, ɔ ti sran kpa b'ɔ kwla niɛn i wun su. E fa blalɛ wla nnɛn kpanngɔ'm bé nuan nun nan be yo like nga e klo kɛ be yo'n, ɔ man e kwla fa be kɔ lika nga e klo kɛ be wɔ'n. An `nian mmeli'n kusu, ɔ ti dan, yɛ aunngban dan'n fɛ kɔ. Sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, like nga be fa kan'n ti kaan sa, i yɛ man ɔ sin lika nga i kanfuɛ'n klo kɛ ɔ sin nin-ɔn. Kɛ bé nuan'n kusu ti sɔ-ɔ, ɔ nin i kaan b'ɔ ti'n, i yɛ man be ijɔ kpakpa nin-ɔn. An `nian, sin kaan sa yra bo dan kpa. Bé nuan'n kusu ti kɛ sin sa, ɔ man be kwla yo sa tɛ dan. Ɔ ti e wunnɛn'n i bue, i yɛ ɔ saci é wun sa nin-ɔn. Ɔ ti kɛ sin sa, kɛ be wuli ye'n, ɔ saci é wun sa lele fa ju e wie cɛn, sin sɔ'n fin nyrɛnnɛn lika'n nun lɔ. Sɛ sran waan ɔ ´lo blo nnɛn wafa'n kwlaa, nin anunman mun'n, nin wuo mun'n, ɔ nin nzue nun ninnge mun'n, ɔ kwla yo. B'a lo be bɔbɔ. Sanngɛ bé nuan'n, sɛ ɔ ti nnɛn'n, wuun sran fi kwla lo-mɛn i, ɔ ti tɛ, be kwla sie-mɛn i. Ɔ ti kɛ duwlɛ sa! E nuan sɔ'n yɛ e fa manman e Min'n b'ɔ ti e Si nin-ɔn. E nuan kunngba'n, yɛ e fa wua sran bɔ Nyanmiɛn yili be'n bɔ be ti kɛ i sa'n, be amuɛn nin-ɔn. Nyanmiɛn manmanlɛ'n nin amuɛnnwua'n be fin nuan kunngba sɔ'n nun. N niaan mun, nán man ɔ yo sɔ. ?Nzue ti kunngba'n i bue kwla yo fɛ, yɛ i bue kwla yo yraka-yraka? ?N niaan mun, figie kwla su olivie mma? ? Vinyi kwla su figie mma? ?Nzue b'ɔ yo fɛ'n kwla fin-man nzue ti bɔ njin o nun'n nun? ?Amun nun onin yɛ ɔ si ngwlɛlɛ b'ɔ wun sa wlɛ-ɔ? Man be wun i sɔ i nzuɛn kpa'n nin sa kpa ng'ɔ yo be'n nun, yɛ man be wun kɛ ɔ yo i wun aenvuɛ yɛ ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ. Sanngɛ sɛ amun klunwi'n ti amún nyin ci sran yɛ an bu amun bɔbɔ amun wun akunndan'n, nán an fa amun ngwlɛlɛ'n di amún nuan, yɛ nán an fa nanwlɛ'n kaci ato. I sɔ ngwlɛlɛ liɛ'n fin-man nyanmiɛn su, ɔ ti asiɛ'n su wa liɛ, ɔ ti klɔ sran liɛ, ɔ fin mmusu'm bé si Satan. Afin lika nga bé nyin ci sran bɔ be bu be bɔbɔ be wun akunndan lɛ'n, sa sukusuku'n nin sa tɛtɛ'n kwlaa o lɛ. Ngwlɛlɛ b'ɔ fin nyanmiɛn su'n, sɛ ɔ ti sran'n, wuun e ´se kɛ sa tɛ kaan sa nun-mɛn i wun. Ɔ klo-man ndɛnngan, ɔ ti wɛtɛfuɛ, be nin i kwla koko yalɛ, ɔ si aunnvuɛ dan, ɔ yo sa kpa, ɔ bu-man sran'n wie kpa tra-man wie, yɛ ɔ klo-man dunman. Be nga be siesie afiɛn'n, be ti kɛ fie difuɛ sa. Sɛ alaje o lɛ nan be lua like'n, like nga be nyɛn i nun'n yɛlɛ sa i nuan su yolɛ'n. ?Utre'n nin akplowa ng'ɔ o amun afiɛn'n, be fin nin? ?Be fin-man amún nyin b'ɔ blo ninnge'm bé su b'ɔ man amun klun jɔ-man'n? An klo kɛ amun ´nyan ninnge mun, sanngɛ an nyan-man be, ɔ man an kun sran. Amún nyin blo sran like su, kɛ an nyɛn-mɛn i'n, an si akplowa, yɛ an di utre. Like nga an klo i'n, an nyɛn-mɛn i, afin an srɛ-man Nyanmiɛn kɛ ɔ fa man amun. Sɛ an srɛ'n an nyɛn-mɛn i, yɛlɛ kɛ amun klun akunndan'n ti-man kpa, afin an klo kɛ sɛ an nyɛn i-ɔ amun ´fa yo like nga amun klun klo'n. An ti kɛ bla b'ɔ kunndɛ bian i wun bo sa. ?An si-man kɛ sran ng'ɔ klo mɛn'n i dilɛ'n, wuun ɔ kpɔ Nyanmiɛn? Ɔ man sran nga i waan ɔ ´fa mɛn'n tɛkɛ i ti su'n, ɔ kaci Nyanmiɛn i kpɔfuɛ. ?Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli i kɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n b'ɔ fa mannin ye'n jrɛn i nuan si i ti kwla'n, an bu i kɛ be klɛli i ngbɛn ? Sanngɛ ye nga Nyanmiɛn yo ye'n ti dan, afin be klɛli i kɛ: «Nyanmiɛn nin be nga be tu be wun'n mun be lɛ i, sanngɛ ɔ yo aenvuɛfuɛ'm be ye.» I sɔ'n ti, an `fa amún wun man Nyanmiɛn. Nán an lo amún wun man mmusu'm bé si Satan'n, an `jran kekle yɛ ɔ ´wanndi amun. An `fa amún wun mantan Nyanmiɛn, yɛ i kusu ´fɛ i wun mantan amun-ɔn. Sa tɛ yofuɛ mun, an `wunnzin amún sa, akunndan nnyɔn-nnyɔnfuɛ mun, an `yaci akunndan tɛtɛ'n. Man amun nyrɛnnɛn'n wlu amún nyin su, an `bo awuyomo, an `sun, yɛ srilɛ nga an sri'n, man ɔ kaci sunlɛ. An `yo amún wun aenvuɛ e Min Nyanmiɛn'n i nyrun, yɛ ɔ man amun ´nyan nyrun. Aniaan mun, nán an kan amun wiengu wun ndɛ tɛ. Sran ng'ɔ kɛn i niaan wun ndɛ tɛ annzɛ ɔ bu i fɔ'n, wuun mmla'n yɛ ɔ kɛn i ndɛ tɛ kɛ ɔ ti sa ɔ ti sa-a. Ɔ man sɛ an se kɛ mmla'n ti sa ti sa'n, wuun amun waan ɔ ti-man kpa. Nyanmiɛn kunngba'n b'ɔ sieli mmla'n, b'ɔ jran su di jɔlɛ'n, i yɛ ɔ man sran nguan-an, i yɛ man sran wu-ɔ. ?A ti ɔ liɛ sɛ bɔ a bu ɔ niaan fɔ-ɔ? Amun bɔ an se kɛ: « Ndɛ annzɛ ainman e ´kɔ klɔ nga su, e ´di afuɛ kun lɔ, e ´di aata, yɛ e ´nyan sika'n,» an `sie amun su. An si-man like ng'ɔ ´yo amun ainman'n. An ti kɛ bɔlɛ'n b'ɔ gua kaan, sanngɛ kɛ ɔ ´yo kan'n, wuun ɔ'a titi'n sa. An se-man kɛ: «Sɛ e Min Nyanmiɛn di su'n nan aliɛ'n cɛn ye'n, e ´yo nga e ´yo nga.» Sanngɛ jɔlɛ caca'n yɛ an di-ɔ, yɛ an tu amun wun. Nuan dilɛ sɔ'n ti-man kpa. Sran ng'ɔ si kɛ like nga sɛ ɔ yo-ɔ ɔ ti kpa b'ɔ yo-man'n, wuun ɔ'a yo sa tɛ. Anyanbeunfuɛ mun, an `sie amún su! Nyrɛnnɛn b'ɔ wa tɔ amún su'n ti'n, an `bo awuyomo, yɛ an `sun! Amun ninnge'm b'a saci, kakaa'm b'a di amun tralɛ mun. Amun sika ɔkwlɛ'n nin amun jɛtɛ ufue'm b'a dun, i dunlɛ sɔ'n ɔ ´yiyi amún bo, yɛ ɔ ´yra amun kɛ sin sa. Mɛn nga y'a ju i bue nuan yɛ'n, amu'an tian amun ninnge'm bé nuan! Be nga be di amun fie'm bé su junman'n, bɔ amu'an tua-man be kalɛ'n, an `tie be kpanlɛ'n. Be nga be kpɛ amun awie'n be kpan lele be nɛn'n to e Min Nyanmiɛn b'ɔ sie mɛn wunmuan'n lɔ. An di amun klun like, yɛ an di mɛn'n, ɔ man amu'an yo kɛ nnɛn bɔ ɔ'a lo kpa bɔ i kunlɛ a ju'n sa. An buli be nga be ti sran kpa'n be fɔ, yɛ an kunnin be, be nin amun a kpli-man. I sɔ'n ti, aniaan mun, an `tra amun anwlɛn lele man ɔ fa ju e Min'n i balɛ. An `nian, fie difuɛ'm be tra be anwlɛn lele be nyan be fie'n su like kpakpa. Be tra be anwlɛn lele kofie bolɛ nzue'n nin wawa nzue'n ɔ tɔ su. Amun kusu, an `tra amun anwlɛn, yɛ an `jran kekle, afin e Min'n i balɛ'n ɔ'a mantan. Aniaan mun, nán an kan amun wiengu wun ndɛ tɛ man Nyanmiɛn bu amun fɔ, afin i yɛ ɔ ti Jɔlɛ Difuɛ nin-ɔn, ɔ jin anuan'n sin. Aniaan mun, Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bɔ be kannin ndɛ e Min'n i dunman nun'n, kɛ be ´kle be nyrɛnnɛn'n, be trali be anwlɛn. An `nian be liɛ'n su. Be nga be jrannin kekle'n, e se kɛ be liɛ su ti ye. An tili Zɔb i anwlɛn b'ɔ trali'n yɛ an wunnin i agualiɛ nga e Min'n man ɔ guɛli i'n, afin sran yo e Min'n i annvɔ, yɛ ɔ si i aunnvuɛ. N niaan mun, sa ng'ɔ ti cinnjin kpa'n yɛlɛ kɛ nán an flɛ nyanmiɛn'n, nin asiɛ'n, nin like wie fi be di. Sanngɛ sɛ an se kɛ «Ɛɛn'n,» man ɔ ka su, yɛ sɛ an se kɛ: «Cɛcɛ'n,» man ɔ ka su nan b'a fa-man amun a ɔ-man Nyanmiɛn ja su. Sɛ nyrɛnnɛn wo amun nun wie su'n, man ɔ koko kle Nyanmiɛn. Sɛ amun nun wie klun ti jɔwa'n, man ɔ to jue manman Nyanmiɛn. Sɛ amun nun wie wunnɛn yo i ya'n, man ɔ flɛ asɔnun kpɛnngbɛn mun. Man be guɛ i su ngo e Min'n i dunman nun yɛ be srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ yo i juejue. Nyanmiɛn su bɔ be lafi'n ti'n, Nyanmiɛn srɛlɛ sɔ'n man tukpacɛfuɛ sɔ'n ´nyɛn i ti, yɛ e Min'n man ɔ ´jaso. Yɛ sɛ ɔ yoli sa wie'n, ɔ ´yaci cɛ i. I sɔ'n ti, kɛ ɔ ´yo nan amu'an yo juejue'n, an `kan sa nga an yoli'n kle amun wiengu, an `srɛ Nyanmiɛn man amun wun kɛ ɔ man amun jaso. Sɛ sran kpa kun srɛ like Nyanmiɛn sa nun b'ɔ jran su kpa'n, i srɛlɛ sɔ'n yo sa ye dan. Eli ti sran kɛ e sa. Ɔ srɛli Nyanmiɛn ɔ jrannin su kpa kɛ, nán man nzue'n tɔ, yɛ nzue'n jrannin lele afuɛ nsan anglo nsiɛn. I sin ɔ srɛli Nyanmiɛn ekun kɛ man nzue'n tɔ. Ɔ tɔli nan ninnge'm b'a yo ye. N niaan mun, an si kɛ sɛ amun nun sran wie yaci atin kpa'n b'ɔ fa-man ndɛ nanwlɛ'n su kun'n nan sran wie kle i atin kpafuɛ'n, sran sɔ'n b'ɔ kle sa tɛ yofuɛ'n i atin kpa'n, ɔ ´de i wie'n sa nun, yɛ ɔ man i wun sa kpanngban'n be ´wie. M Piɛr bɔ Jésus-Krist sunmannin min'n, n ´klɛ fluwa nga blɛ amun bɔ Nyanmiɛn fali amun bɔ an sanndili'n, bɔ an ti aofuɛ Pɔnt, nin Galasi, nin Kapadɔs, nin Azi, nin Bitini mɛn nun'n. E Si Nyanmiɛn fali amun, afin ɔ dun mmua buli i akunndan sɔ nan i Wawɛ'n ti, an `kaci i liɛ nan amún nyin `yi Jésus-Krist, yɛ i mmoja'n ti amún wun sa'n `wie. Nyanmiɛn man an nyan ye titi, yɛ man amún wun jɔ amun fɔuun! E Min Jésus-Krist i Si Nyanmiɛn i kwla o! I aunnvuɛ silɛ dan'n ti, ɔ wuli ye ekun, ɔ man é wla o like bɔ e si weiin kpa kɛ ɔ o lɔ'n su Jésus-Krist i cɛnlɛ'n ti. Ɔ wuli ye sɔ nan e `nyan like kpa ng'ɔ sieli i nyanmiɛn su lɔ'n. Like sɔ'n kwla saci-man, ɔ yo-man fiɛn, yɛ ɔ mlin-man. Nyanmiɛn b'ɔ kwla like'n kwlaa yo'n ɔ sieli i lɔ sieli amun i su bɔ an lafi'n ti, ɔ ´nian amun su lele amun ´nyan amún ti, afin ɔ'a dun mmua sie i kɛ mɛn'n i awieliɛ ɔ ´yi amún ti nyanlɛ sɔ'n i nglo. I sɔ'n ti, kannzɛ kɛ e ´se yɛ'n sa fanunfanun b'ɔ tɔ amun su'n ti amún wla bo le nnyɔn kun'n, man amun klun jɔ. Sa sɔ'n b'ɔ tɔ amún su'n, ɔ ti i su, i sɔ'n nun yɛ be ´wun kɛ an lafi Nyanmiɛn su kpa-a. Sika ɔkwlɛ bɔ cɛn wie ɔ ´saci'n, be klo i nian. Amun kusu kɛ an lafi Nyanmiɛn su'n, an ti kpa tra sika ɔkwlɛ, sanngɛ san be ´sa amun nian. Yɛ kɛ be wun kɛ an lafi i su kpa'n, cɛn nga Jésus-Krist wa yi i wun nglo'n, be ´manman amun, be ´yi amun ayɛ, yɛ be ´yo amun mo. Amu'an wun-mɛn i le, sanngɛ an klo i. Kannzɛ an nian wun-mɛn i'n, an lafi i su, ɔ man amun klun jɔ dan kpa, ɔ man an wun-man ndɛ nga an kan-an. Afin kɛ an lafi Nyanmiɛn su'n, i agualiɛ amun ´nyan amún ti. Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ bɔ be kannin ye dan nga Nyanmiɛn wa yo amun'n i ndɛ'n, be bɔbɔ be buli ti nyanlɛ wafa sɔ'n i akunndan kpa, be kunndɛli kɛ be ´wun i wlɛ weiin kpa. Krist Wawɛ'n wo Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ'm bé su. Krist i nyrɛnnɛn wafa ng'ɔ wa wun i'n, ɔ nin i manmanlɛ nga kɛ ɔ ko wun nyrɛnnɛn'n be ´fa mɛnmɛn i'n, ɔ kan i ndɛ kleli be. Be miannin bé nyin kɛ be ´si sa sɔ'n i blɛ'n ɔ nin i wafa ng'ɔ ´yo su'n. Nyanmiɛn kan kleli be kɛ i ndɛ ng'ɔ fa wla bé nuan kɛ be kan'n ɔ ti-man be bɔbɔ be liɛ, sanngɛ amun liɛ-ɔ. Be nga be kan jasin fɛ'n Nyanmiɛn Wawɛ b'ɔ sunmɛnnin i'n i fanngan nun'n, ndɛ sɔ'n yɛ be kan kleli amun nin-ɔn. Anz'm be bɔbɔ be klo kɛ be ´wun sa sɔ'm be wlɛ. I sɔ'n ti an `bu akunndan, an `nian amun wun su, man amún nyin tran like nga cɛn nga Jésus-Krist ɔ wa yi i wun nglo'n ɔ ´fa man amun'n su kpa. Man amún nyin yi Nyanmiɛn, like nga i nun bɔ an nian wun-man sa wlɛ'n amún nyin blo be su bɔ an yoli be'n, nán an yo be kun. Nyanmiɛn b'ɔ flɛli amun'n, i nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun, man amun nzuɛn liɛ'n kusu fɛ i liɛ'n sa'n kwlaa nun. Afin be klɛli i kɛ: «Min nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun, i sɔ'n ti man amun nzuɛn liɛ'n fa min liɛ'n.» An flɛ Nyanmiɛn b'ɔ nian-man sran nyrun yɛ ɔ di jɔlɛ'n, sanngɛ ndɛ sin yɛ ɔ jran di jɔlɛ'n, amun Si. I sɔ'n ti, kɛ an tɛ wo asiɛ'n su wa'n, an `yo sa ng'ɔ kle kɛ amún nyin yi i'n. Afin an si like nga be fa toli amun'n, b'ɔ man an nyan amún ti sa ngbɛn-ngbɛn nga amun nannan'm be fa kleli amun'n be nun'n. Nán like b'ɔ saci-ɔ, nán jɛtɛ ufue-ɔ, yɛ nán sika ɔkwlɛ-ɔ. Sanngɛ Krist b'ɔ ti kɛ bua b'ɔ wa kpɛ cro sa'n bɔ lɛ fi nun-mɛn i wun'n, i mmoja'n b'ɔ ti kpa'n yɛ be fa toli amún ti-ɔ. Nyanmiɛn dun mmua fɛ i sieli i sin nan ɔ'a yi mɛn'n, yɛ amun ti'n, kɛ y'a ju mɛn'n i bue nuan'n, ɔ'a yi i nglo. Nyanmiɛn b'ɔ cɛnnin i'n, b'ɔ man ɔ nyannin nyrun'n i ti yɛ amu'an lafi i su-ɔ, ɔ man Nyanmiɛn su yɛ amu'an lafi-ɔ, i su yɛ amu'an fa amún wla'n b'a gua-a. Kɛ an fali ndɛ nanwlɛ'n su'n, bɔ amún wun sa'n wieli'n, ɔ man an klo-man amun niaan Kristfuɛ mun amún nuan bui su. I sɔ'n ti, an `klo amun wun kpa, an `tu amun klun yo sa ng'ɔ kle kɛ an klo amun wun'n. Nyanmiɛn ndɛ b'ɔ kaci-man'n, b'ɔ o lɛ titi'n ti, Nyanmiɛn wuli amun uflɛ, ɔ man amún si'n ti-man sran b'ɔ wu-ɔ, ɔ o lɛ tititi. Afin be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «Sran'm be kwlaa be ti kɛ ijre sa, yɛ be nyrun nga be lɛ i'n ti kɛ ijre'n i nyrɛ'n sa. Ijre'n wu, yɛ i nyrɛ'n gua. Sanngɛ e Min'n i ndɛ'n wo lɛ tititi.» Ndɛ sɔ'n yɛ kɛ be ´kan jasin fɛ'n be kan kleli amun nin-ɔn. I sɔ'n ti, an `wla klunwi'n kwlaa, nin gblɛ'n kwlaa, nin dunman kunndɛlɛ'n, nin amún nyin bɔ an fa ci sran'n, ɔ nin sran wun ndɛ tɛ kanlɛ'n kwlaa be ase. Kɛ ba nɔnman kunndɛ nyɔnflɛn'n, amun kusu an `kunndɛ Nyanmiɛn ndɛ b'ɔ ti kɛ nɔnnɔn bɔ b'a gua-man nun like'n sa. Sɛ amun nɔn'n, amun ´yo sran yɛ amun ´nyan amún ti. Afin an wunnin kɛ e Min'n ti kpa. An `fa amun wun mɛntɛn i, afin ɔ o lɛ tititi. I yɛ ɔ ti yɛbuɛ bɔ sran'm be yili i blo bɔ sanngɛ Nyanmiɛn wunnin kɛ ɔ ti kpa b'ɔ fali nin-ɔn. Amun kusu an ti kɛ yɛbuɛ b'ɔ o lɛ tititi'n sa, man be fa amun wla Nyanmiɛn sua bɔ i Wawɛ'n kplan'n nun wie, yɛ amun ´kaci Nyanmiɛn nyrun jranfuɛ mun bɔ i Wawɛ'n man amun ´sɔ i wafa uflɛ su. Jésus-Krist ti, i sɔlɛ sɔ'n ɔ ´jɔ i klun. Afin be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «An `nian, n fali yɛbuɛ kpa kun bɔ n ´sie i Siɔn lɔ kɛ yɛbuɛ kpa b'ɔ tra sua'n i cɔnjɔ'n i ase'n sa, sran ng'ɔ lafi i su'n, i nyin su gua-man ase.» Amun bɔ an lafi yɛbuɛ sɔ'n su'n, ɔ ti amun like kpa. Sanngɛ ɔ seli be nga be lafi-mɛn i su'm be kɛ: «Yɛbuɛ bɔ sua kplanfuɛ'm be yili i blo'n, i yɛ ɔ'a kaci yɛbuɛ kpa b'ɔ tra sua'n i cɔnjɔ'n i ase nin-ɔn. Ɔ ti yɛbuɛ b'ɔ kpla sran'm bé ja, ɔ ti yɛbuɛ dan kun bɔ sran'm be fin ase su.» Bé ja'n kplɛli i yɛlɛ kɛ b'a fa-man Nyanmiɛn ndɛ'n su, afin kɛ Nyanmiɛn'n sieli be liɛ'n sɔ-ɔ. Sanngɛ amun liɛ'n, an ti sran bɔ Nyanmiɛn fali amun, an ti Famiɛn Nyanmiɛn'n i nyrun jranfuɛ mun, an ti Nyanmiɛn i nvle'n nun sran mun, yɛ an ti i liɛ mlɔnmlɔn. Ɔ fali amun kɛ an yi i b'ɔ flɛli amun kɛ an jao aosin nun, an bla lika ng'ɔ kpaja kpa nun'n i ayɛ. Laa an ti-man Nyanmiɛn sran mun, sanngɛ siɛn'n, amu'an kaci i sran mun. Laa Nyanmiɛn a si-man amun aunnvuɛ, sanngɛ siɛn'n, ɔ'a si amun aunnvuɛ. N sran kpa mun, an ti aofuɛ nin wlan-wlanfuɛ asiɛ'n su, ɔ man n ´srɛ amun kɛ an `wla amun konvi b'ɔ man amún nyin blo ninnge'm be su'n i ase, afin konvi sɔ'n kwla kun ye. An `yo sa ng'ɔ ti kpa'n be nga be ti-man Kristfuɛ'n be nyrun nan sɛ be saci amun dunman kɛ an ti sa tɛ yofuɛ mun'n, be wun sa kpa nga an yo be'n nan cɛn nga Nyanmiɛn ´ba'n, be `mɛnmɛn i. E Min'n ti, man amún nyin yi kpɛnngbɛn nga be sieli be'n be kwlaa: famiɛn ng'ɔ ti dan nin o, sɛ i sran ng'ɔ sie be b'ɔ sunman be kɛ be tu be nga be yo sa tɛ'n be fɔ nan be yo be nga be yo sa kpa'n be mo mun o. Sa nga Nyanmiɛn klo'n yɛlɛ kɛ an yo sa ng'ɔ ti kpa'n. I sɔ'n nun sinnglinfuɛ bɔ be wun-man sa wlɛ'n, be su kwla kan-man ndɛ fi. Amu'an nyan amún ti, i sɔ'n ti, an `yo sa ng'ɔ ti kpa'n. Nán amún ti nyanlɛ sɔ'n kaci sa tɛ, sanngɛ man be wun kɛ an ti Nyanmiɛn i sran mun. An `bu sran'm be kwlaa be sran, an `klo amun niaan Kristfuɛ mun, man amún nyin yi Nyanmiɛn, an `bu famiɛn'n i sran. Kanga mun, man amún nyin yi amun min mun kpa, an `bu be sran. Nán be nga be ti kpa bɔ be ti wɛtɛɛ'n be ngunmin yɛ an `yo be sɔ-ɔ, sanngɛ man amún nyin yi be nga be yo wlɛ'n. Afin sɛ be kle amun nyrɛnnɛn b'ɔ ti-mɛn i su'n, b'ɔ sɔn amun nun Nyanmiɛn srolɛ bɔ an sro i ti'n, ɔ ti kpa. ?Sanngɛ sɛ an yo sa'n, bɔ an tra amun anwlɛn an jran lɛ be bo amun'n, nzu mo yɛ be ´yo amun-ɔn? Sanngɛ sɛ an yo kpa bɔ be blu su be kle amun nyrɛnnɛn'n, b'ɔ nyrɛnnɛn sɔ'n ɔ sɔn amun nun'n, i sɔ'n yɛ ɔ yo Nyanmiɛn fɛ-ɔ. I sɔ yolɛ ti yɛ Nyanmiɛn flɛli amun-ɔn, afin amun ti, Krist bɔbɔ wunnin nyrɛnnɛn. Ɔ yoli sɔ kɛ an nian su nan an nanti i ajalɛ liɛ'n su. Ɔ'a yo-man sa tɛ le, b'a ti-man gblɛ ndɛ fi i nuan nun le. Be kpɛli i nzowa, ɔ'a yi-man a man-man be, be kleli i nyrɛnnɛn, ɔ'a fua-man be ti, sanngɛ ɔ fɛ i ndɛ liɛ'n wlali Nyanmiɛn b'ɔ di ndɛ nanwlɛ'n i sa nun. Krist bɔbɔ jrannin é sa tɛ'n i nuan be boboli i waka'n su nan e nin sa tɛ'n e `bu, yɛ e `yo sa ng'ɔ ti kpa'n. I wunnɛn susuwa'n ti yɛ man y'a yo juejue-ɔ. Laa an ti kɛ bua bɔ b'a bo nzanndri'n sa, sanngɛ siɛn'n amu'an sa amún sin amun Tafuɛ b'ɔ ti amun Sunianfuɛ'n i sin. Kɛ amun ´siesie amun wun'n, nán man ɔ yo be wunnɛn su like kɛ bé ti yolɛ, nin sika wlalɛ, ɔ nin tralɛ klanman wlalɛ sa. Sanngɛ man be wun amun klanman'n amun nzuɛn'n, nin amun anwlɛn wɛtɛɛ'n, ɔ nin diin bɔ an ti'n nun. Klanman sɔ'n wie-man, ɔ ti kpa Nyanmiɛn nyrun. Laa bla nga be sro Nyanmiɛn'n, bɔ be wla o i su'n, kɛ be siesie bé wun sɔ-ɔ, yɛ be bu be wun'm be sran. Kɛ Sara kusu yoli sɔ-ɔ, i nyin yili Abraam, ɔ man ɔ flɛli i kɛ i min. Sɛ an yo sa ng'ɔ ti kpa'n, bɔ srɛ kun-man amun sa fi nun'n, an ti i mma mun. Nja mun, kɛ bɔ an si kɛ amún yi'm be wunmiɛn'n ju-man amun liɛ nun'n, amun nin be tran kpa. An `bu be sran, afin ye nga Nyanmiɛn yoli amun b'ɔ man amun ´nyan nguan'n, ɔ yoli be wie. Sɛ an yo-man sɔ'n, amun nin Nyanmiɛn su kwla koko-man yalɛ wafa ng'ɔ ti su'n. Min ndɛ'n i atabo'n yɛ, man amun akunndan'n yo kun, man amun nuan `sɛ, an `klo amun wiengu kɛ amun niaan sa, an `si i aunnvuɛ, yɛ an `yo amún wun aenvuɛ. Sɛ sran yo amun tɛ'n, nán an yo i wie, sɛ be kpɛ amun nzowa'n, nán an yi man be, sanngɛ an `yra be nguan, afin kɛ Nyanmiɛn flɛli amun'n, ɔ seli kɛ ɔ ´yra amun nguan. Be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «Sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´di alaje nan i klun `jɔ titi'n, nán man ɔ ijɔ tɛtɛ kun. Man ɔ yaci ato bualɛ'n. Man ɔ wla sa tɛtɛ'n i ase, yɛ ɔ yo sa kpa, man ɔ nin sran'm be kwlaa bé nuan sɛ, yɛ man sran'm be afiɛn siesielɛ'n kaci i junman, Afin e Min i nyin wo i sufuɛ nanwlɛfuɛ'm bé su. Yɛ i su o yalɛ nga be koko kle i'n su, sanngɛ ɔ nin be nga be yo sa tɛ'n be kun.» ?Sɛ an tu amun klun yo sa ng'ɔ ti kpa'n, wan yɛ ɔ kwla yo amun tɛ-ɔ? Sɛ bɔ an yo sa kpa nan i sɔ'n ti an wun nyrɛnnɛn'n, amun liɛ su ti ye! Nán an sro sran mun, nán amun akunndan sanngan. Sanngɛ an `bu Krist sran, yɛ an `bu i amun Min. An `bu sa ti yɛ amún wla o Krist su'n i akunndan sie nan sɛ be usa amun i su sa'n amu'an kwla tɛ su. Sanngɛ an `tɛ be su amanniɛn su, man be wun kɛ an sro Nyanmiɛn. Kɛ amun ´yo sɔ'n, nán an yo sa nga b'ɔ man amun ´koko i sin'n nan be nga be saci amun dunman'n, bɔ be kan sa kpa nga Krist ti an yo be'm be ndɛ'n, be wun nyannzuɛn. Sɛ sa kpa nga an yo be'n ti an wun nyrɛnnɛn b'ɔ ti Nyanmiɛn klun su'n, ɔ ti kpa tra kɛ amu'an yo sa tɛ nan amu'an wun nyrɛnnɛn'n. Amún ti tɛ yɛ Krist fɛ i wun yili-ɔ. Ɔ yoli i kpɛ kunngba. Ɔ su yo-mɛn i kun. I b'ɔ ti sran kpa'n, sa tɛ yofuɛ'm be ti ɔ wuli nan ɔ ´fa amun man Nyanmiɛn. Be kunnin i, sanngɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n cɛnnin i. Wawɛ sɔ'n i fanngan nun yɛ ɔ ko kan ndɛ kleli wawɛ nga be wlali be bisua nin-ɔn. Be nga laa kɛ Noe ´bobo mmeli'n be yoli nyin kekle Nyanmiɛn su'n, b'ɔ trɛli i anwlɛn bé wun'n, be wawɛ mun-ɔn. Sran mɔcuɛ cɛ yɛ be fuli mmeli sɔ'n nun be trannin nzue'n i nyin su lele be nyannin be ti-ɔ. Nzue sɔ'n ti batɛm b'ɔ man amu'an nyan amún ti ndɛ'n i nzɔliɛ. Nán kɛ ɔ wunnzin amun wunnɛn'n su fiɛn-ɔn, sanngɛ ɔ man e srɛ Nyanmiɛn kɛ nán man e klun titi ye kun. Jésus-Krist i cɛnlɛ'n ti yɛ e nyannin é ti-ɔ. Ɔ ɔli nyanmiɛn su lɔ, ɔ o Nyanmiɛn i sa fama su, ɔ sie anz mun, nin lɔ kpɛnngbɛn mun, ɔ nin be ngblewa-ngblewa mun. Kɛ Krist wunnin nyrɛnnɛn'n ti, amun kusu an `bu akunndan kunngba ng'ɔ buli'n wie, an `tra amun anwlɛn. Afin Kristfuɛ ng'ɔ wun nyrɛnnɛn'n, wuun ɔ nin sa tɛ'n b'a bu. Ɔ man cɛn nga an tɛ di i asiɛ'n su wa'n, an `fa yo Nyanmiɛn klun sa, nán an yo klɔ sran klun sa kun. Afin an yoli amun klun sa'n cɛli kɛ be nga be ti-man Kristfuɛ'n be yo'n sa. An boli wlaka, amún nyin bloli ninnge'm bé su, an nɔnnin nzan boli, an yoli sa finfin mun, an yia nɔnnin nzan lelele, yɛ an sɔli amuɛn. Kɛ be nga be ti-man Kristfuɛ'n be wun kɛ amun nin be san-man nun yo-man sa tɛtɛ sɔ'm be kun'n, ɔ bo bé nuan, yɛ be kpɛ amun nzowa. Sanngɛ be wa kan sa nga be yoli'n kle Nyanmiɛn b'ɔ wa di be nga bé nyin o su'n, nin be nga be wuli'n be jɔlɛ'n. I sɔ'n ti yɛ be kan jasin fɛ'n kleli be nga be wuli'n be kusu nin-ɔn. Be kɛn i sɔ kleli be nan be nga be buli be fɔ kɛ be fa bu sran'm be kwlaa be fɔ sa'n, be wawɛ'n ´ka lɛ kɛ Nyanmiɛn o lɛ'n sa. Like'n kwlaa be awieliɛ'n ɔ'a mantan. I sɔ'n ti, an `bu akunndan, yɛ an `nian amún wun su nan amu'an kwla koko yalɛ a kle Nyanmiɛn. Sa ng'ɔ ti dan trɛ i ngba'n yɛlɛ kɛ an `klo amún wun, afin sran ng'ɔ klo sran'n, ɔ yaci sa tɛ kpanngban nga be yo i cɛ. Sran ng'ɔ to amun'n, an `sike i, nán an ijɔ amun konviabo. Kɛ bɔ Nyanmiɛn mannin amun ninnge wafa-wafa nga sran yo'n i wie'n, man sran kun fɛ i liɛ nga Nyanmiɛn mɛnnin i'n ukɛ i wiengu. Sran ng'ɔ kan Nyanmiɛn ndɛ'n, man ɔ kan ndɛ nga Nyanmiɛn kleli i'n, yɛ nga kusu b'ɔ nian asɔnunfuɛ'm be lika'n, man ɔ fa wunmiɛn ng'ɔ mɛnnin i'n, di junman sɔ'n, nan sa'n kwlaa nun Jésus-Krist b'ɔ lɛ nyrun'n, b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, i ti man Nyanmiɛn nyan nyrun tititi. Man ɔ yo sɔ! N sran kpa mun, nán man sa ng'ɔ tɔ amún su amun sa nianlɛ'n ti'n, ɔ bo amún nuan. Nán an bu i kɛ ɔ ti sa tɛ. Sanngɛ kɛ an wun nyrɛnnɛn kunngba nga Krist wunnin i'n wie'n, man amun klun jɔ nan cɛn nga be ´yi i sran wafa ng'ɔ ti'n i nglo'n, amun klun a jɔ kpa. Sɛ be kpɛ amun nzowa Krist dunman b'ɔ o amun su'n ti'n, amun liɛ su ti ye, afin Nyanmiɛn Wawɛ'n b'ɔ lɛ nyrun'n ɔ nin amun wo nun! Nyrɛnnɛn nga an wun i'n, nán man ɔ yo kɛ amu'an kun sran yɛ amu'an wua, nán man ɔ yo kɛ amu'an yo sa tɛ wie yɛ amu'an fa amún nuan a wlɛwlɛ sran wie'm be ndɛ nun. Sanngɛ sɛ an wun nyrɛnnɛn Kristfuɛ bɔ an ti'n ti'n, nán man nyannzuɛn kun amun, sanngɛ an `la Nyanmiɛn ase dunman sɔ'n b'ɔ o amun su'n ti. Cɛn nga be ´bo jɔlɛ dilɛ'n bo'n ɔ'a ju, be ´bo i bo Nyanmiɛn bɔbɔ i awlo'n nun. ?Sɛ e su yɛ be ´bo i bo'n, be nga be fa-man Nyanmiɛn jasin fɛ'n su'n, be liɛ'n ´yo sɛ? ?Sɛ be nga be ti kpa'n bé ti nyanlɛ'n ti kekle'n, be nga be sro-man Nyanmiɛn bɔ be yo sa tɛtɛ'n, be liɛ'n ´yo sɛ ? I sɔ'n ti, be nga be nyrɛnnɛn wunlɛ'n ɔ ti Nyanmiɛn klun su'n, man be fa bé wun man Nyanmiɛn b'ɔ yili be'n, bɔ be kwla fa bé wla guɛ i su'n. Man be yo sa ng'ɔ ti kpa'n tititi. I sɔ'n ti, m ma srɛ amun bɔ an ti asɔnun kpɛnngbɛn'n amun like kun. M bɔbɔ n ti asɔnun kpɛnngbɛn kɛ amun sa, n kan Krist i nyrɛnnɛn b'ɔ wunnin i'n i ndɛ, yɛ anyrunnyan like nga Nyanmiɛn wa yi i nglo'n, n dunman'n ´tɛ nun wie. N ´srɛ amun, an `nian Nyanmiɛn i bua fa b'ɔ fa be mannin amun'n be lika. Nán an yo i mianlɛ su, an `yo i kɛ Nyanmiɛn klo kɛ an yo'n sa. Nán an yo i kɛ amun wa nyan like ti, sanngɛ an `tu amun klun yo. Nán an tin be nga be fa be mannin amun kɛ an nian bé su'n bé su, sanngɛ an `yo sa ng'ɔ ti kpa'n man be nian su. Yɛ cɛn nga Bua Tafuɛ Dan'n ba'n, ɔ ´yo amun mo, dunman nga amun ´nyɛn i'n, ɔ su wie-man mlɔnmlɔn. Gbanflɛn mun, amun kusu an `bu kpɛnngbɛn'm be sran. Amun kwlaa an `yo amún wun kɛ kanga sa, yɛ an `uka amun wun, afin be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ'n nun kɛ: «Nyanmiɛn nin be nga be tu bé wun mun be lɛ i, sanngɛ ɔ yo aenvuɛfuɛ'm be ye.» I sɔ'n ti, an `yo amún wun aenvuɛfuɛ'm Nyanmiɛn b'ɔ kwla sa kwlaa yo'n i nyrun nan sɛ cɛn ng'ɔ sieli'n ju'n ɔ'a man amun su. An `koko sa ng'ɔ o amun su'n i kwlaa kle i, afin i yɛ ɔ nian amun lika-a. An `sasa amun wun, an `nian-nian! Afin mmusu'm bé si Satan b'ɔ ti amun kpɔfuɛ'n, ɔ ti kɛ asɔmɔli b'ɔ wlan-wlan ɔ kpan kunndɛ nnɛn'n sa. Nán an lo amún wun mɛn i, an `jran kekle Nyanmiɛn su bɔ an lafi'n ti. Afin an si kɛ amun niaan nga be o mɛn'n nun'n be kwlaa, be wun nyrɛnnɛn kunngba sɔ'n wie. Kɛ an wun nyrɛnnɛn le nnyɔn kun'n, Nyanmiɛn aklunyefuɛ kpli'n, b'ɔ flɛli amun kɛ an `nyan nyrun titi'n sran wunmuan bɔ an nin Krist amu'an kaci'n ti'n, i bɔbɔ man amun ´yo sran kpa mlɔnmlɔn. Ɔ ´yo man amun ´jran kekle, ɔ ´wla amun fanngan, ɔ man amun wun su usu-man amun. I yɛ ɔ kwla tititi-ɔ. Man ɔ yo sɔ! E niaan Silvɛn bɔ n wunnin kɛ e kwla fa é wla guɛ i su'n, i yɛ ɔ uka min e klɛli ndɛ kaan nga n klɛ blɛ amun yɛ nin-ɔn. Min waan n ´wla amun fanngan yɛ n ´kan kle amun kɛ ye nga Nyanmiɛn yo ye'n, i yɛ ɔ ti ye kpafuɛ nin-ɔn. I ti, an `jran kekle. Kristfuɛ nga be o Babilɔni bɔ Nyanmiɛn flɛli be kɛ amun sa'n, be nin n wa Mark be ´yo amun like. Amun `yo amun wiengu like be man min. Amun tɔ amun wun nun gbuduu. Nyanmiɛn man amun kwlaa bɔ an ti Krist liɛ'n, amún wun jɔ amun fɔuun! N Simɔn Piɛr bɔ n ti Jésus-Krist junman difuɛ'n, b'ɔ sunmannin min'n, n ´klɛ fluwa nga blɛ amun bɔ Nyanmiɛn man amun lafi i su kpa kɛ e sa'n. I sɔ'n fin e Defuɛ Jésus-Krist b'ɔ ti Nyanmiɛn'n, afin ɔ ti sran kpa. Nyanmiɛn nin e Min Jésus bɔ an si be'n ti, be man an ´nyan ye titi, yɛ man amún wun ´jɔ amun fɔuun! Kɛ e si sran ng'ɔ flɛli ye kɛ e `nyan nyrun'n, bɔ e yo sa ng'ɔ ti kpa kɛ i bɔbɔ sa'n ti'n, like nga b'ɔ man e kwla fa é wun mantan Nyanmiɛn titi'n i fanngan nun'n, ɔ fɛ i kwlaa'n mannin e. Kɛ ɔ yoli sɔ'n, ɔ kannin ndɛ fɛ kleli ye kɛ ɔ wa yo like dan man e nan kɛ an ko nyan like sɔ'n, an yaci like nga bé nyin blo su b'ɔ man mɛn'n saci'n, nan an kaci kɛ Nyanmiɛn sa. Like bɔ e wa nyan be sɔ'n ti, kɛ an lafi Nyanmiɛn su'n, an `yo like nga an kwlɛ i yo'n i kwlaa, man amun nzuɛn'n yo kpa. Kɛ amun nzuɛn'n kɔ yo kpa'n, an `kunndɛ kɛ amun ´wun sa'm be wlɛ. Kɛ an wun sa'm be wlɛ'n, an `nian amun wun su. Kɛ an nian amún wun su'n, an `tra amun anwlɛn. Kɛ an tra amun anwlɛn'n, an `fa amún wun mantan Nyanmiɛn. Kɛ an mantan Nyanmiɛn'n, an `yo amun niaan'm be kpa. Kɛ an yo be kpa'n, an `klo sran. Nanwlɛ, sɛ an nian sa sɔ'm be su bɔ an yo be titi'n, kɛ an kunndɛ kɛ amun ´si e Min Jésus-Krist, san amun ´si i, afin an su tran-man lɛ ngbɛn, yɛ like nga an yo'n ɔ ´yo ye. Sanngɛ sran ng'ɔ yo-man sa sɔ mun'n, ɔ ti anyansifuɛ, ɔ wun-man mmua, yɛ i wla fi i wun sa laa'n b'ɔ wieli'n su. Aniaan mun, i sɔ'n ti, an `bu flɛlɛ nin falɛ bɔ Nyanmiɛn fali amun'n i akunndan kpa nan an `jran kekle. Sɛ an yo sɔ'n, an su fɔn-man mlɔnmlɔn. I sɔ'n nun yɛ e Min Jésus-Krist b'ɔ ti e Defuɛ'n, ɔ ´sɔ amun nun kpa, yɛ ɔ ´fa amun wlɛ i sran ng'ɔ sie be titi'n be nun-ɔn. An si sa sɔ mun, yɛ an lafi ndɛ nanwlɛ nga an tili'n su kpa, sanngɛ n su yaci-man amun wla kpɛnlɛ sa sɔ'm bé su. Kɛ n nian wu-man'n, sɛ n kpɛn amún wla nan an fa sa sɔ'n sie amun klun'n, n wun i kɛ ɔ ti kpa. Afin n si kɛ ɔ cɛ kaan n ´wu, kɛ e Min Jésus-Krist kan kleli n sɔ-ɔ. Sanngɛ n ´yo like nga n kwlɛ i yo'n i kwlaa nan sɛ n wu-ɔ amún wla a tran sa sɔ'm bé su tititi. Nanwlɛ, kɛ e ´kan e Min Jésus-Krist i balɛ'n, nin i kwlalɛ b'ɔ kwla'n i ndɛ kle amun'n, ɔ ti-man kɛ ngua bɔ be fa bé ti nun ngwlɛlɛ fa di'n, yɛ e di kleli amun-ɔn. Sanngɛ e bɔbɔ e wunnin i nyrun ng'ɔ lɛ i'n nin e nyinma. I le kunngba nga e Si Nyanmiɛn ´mɛnmɛn i b'ɔ ´yi i ayɛ'n, e bɔbɔ e wo i bo. Ɔ tili i nɛn b'ɔ fin lika'n b'ɔ kpaja nyannyan'n nun'n, ɔ seli kɛ: «Min anwlɛn su ba'n yɛ, i su yɛ n wla'n kwlaa wo-ɔ.» Kɛ e nin i e o Nyanmiɛn i oka'n su lɔ'n yɛ e tili i nɛn sɔ nin-ɔn. Ɔ man e wunnin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be ndɛ nga be kannin'n i wlɛ kpa. Sɛ an fa amún nyin sie su kpa'n, ɔ ti kpa, afin ɔ ti kɛ kannin b'ɔ kpaja lika tuun wie nun sa lele fa ju aliɛ njɛnniɛn kɔmin su, yɛ awuɛ nzraama'n ɔ ´fite, ɔ ´yi sa'm bé nyin weiin kle amun. Man an si kpa kɛ sran kun i bɔbɔ tiaun ɔ kwla tu-man Nyanmiɛn Ndɛ nga i nuan ijɔfuɛ'm be klɛli'n i nun kun sa bo. Afin Nyanmiɛn ndɛ nga sran'm be kannin'n, b'a kpɛ-man wie fi bé ti nun yɛ be kannin-ɔn, i Wawɛ'n yɛ ɔ fa wla bé nuan yɛ be kannin-ɔn. Kɛ be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n be trannin sran'm be nun'n, be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti like klefuɛ'n kɛ be wa tran amun nun sɔ-ɔ. Be ´kle amun like nga be ti ato b'ɔ be saci sran'n gblɛ nun'n. Kɛ be bu-man be Min'n b'ɔ kpɔli bé ti'n i like fi kun'n, ɔ man be ´ka lɛ mlin. Sran kpanngban be ´su bé su bé sa tɛtɛ yolɛ sɔ'm be nun. Be ti, be ´kan atin kpafuɛ'n i wun ndɛ tɛ. Bé nyin b'ɔ blo ninnge'm bé su'n ti, be ´kpɛ bé ti nun kan ndɛ mun, yɛ be ´fa amun kunndɛ be sika su. Be buli be fɔ ɔ'a cɛ, san be ´mlin. Afin Nyanmiɛn a yaci-man anz'm bɔ be yoli i sa'n be lɛ, ɔ kan be bo guɛli i nyrɛnnɛn lika'n nun, yɛ be cili be sieli be aosin'n nun lɔ kɛ be `tran lɛ lele man ɔ fa ju jɔlɛ dilɛ cɛn'n. Laa mɛn liɛ'n, Nyanmiɛn a yaci-mɛn i lɛ, ɔ man nzue'n tɔli ɔ yili dan kpa nan ɔ'a kun sran tɛtɛ nga be o mɛn nun'n be kwlaa. Sanngɛ ɔ deli Noe b'ɔ bo sa nga be yo-ɔ ɔ ti su'n i ndolo'n, yɛ ɔ deli sran nso ekun. Ɔ seli kɛ ɔ ´nunnun Sodɔm klɔ'n nin Gomɔr klɔ'n mlɔnmlɔn, yɛ ɔ fa sin guali bé su nunnunnin be. Ɔ yo i sɔ fa kleli be nga be sro-mɛn i'n kɛ kɛ be liɛ'n ɔ wa yo sɔ-ɔ. Sanngɛ ɔ deli Lɔt b'ɔ ti sran kpa'n, bɔ sa tɛtɛ nga sran'm be yo'n yo i ya'n. Sran kpa sɔ'n b'ɔ tran sran tɛtɛ'm be afiɛn'n, cɛn kwlaa ɔ ti sa tɛtɛ nga be yo'n, yɛ ɔ wun i. Sran kpa b'ɔ ti'n ti, ɔ man i anwlɛn'n kpɛli i klun. Ɔ man e si kɛ e Min'n kwla de be nga be sro i bɔ sa tɔ bé su'n. Yɛ ɔ si be nga be yo sa tɛ'n be siewlɛ nan jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun ɔ'a bu be fɔ. Be nga be liɛ'n ´yo tɛ tra su'n yɛlɛ be nga be konvi sɔ sa tɛtɛ'm be yolɛ'n, bɔ be bu-man Nyanmiɛn i like fi'n. Be yo sa nyin kekle su, yɛ be yo be bɔbɔ be klun sa. Be sro-man nyanmiɛn su lɔ sran nga be lɛ nyrun'n be nzowa kpɛlɛ. Anz mun bɔbɔ bɔ be ti tinwa tra sran sɔ mun'n, bɔ be kwla yo sa kekleekle tra be'n, be kan-man nyanmiɛn su lɔ sran sɔ'm bé wun ndɛ tɛ kle-man e Min'n! Sanngɛ sran sɔ'm be yo sa kɛ blo nnɛn bɔ be wun-man sa wlɛ bɔ be wu be kɛ be tra be be kun be'n, be liɛ'n sa, yɛ like nga be wun-mɛn i wlɛ'n, be kɛn i ndɛ kɛ ɔ ti-man kpa. Be ´wu kɛ blo nnɛn'm be liɛ'n sa. Sa nga be fa yo sran wie mun'n, i kunngba'n yɛ be ´fa yo be-ɔ. Kɛ aliɛ ko cɛn'n, sa ng'ɔ yo be fɛ'n yɛlɛ mɛn dilɛ'n, kɛ a wun be'n, nyannzuɛn kun wɔ. Kɛ amun nin be yia aliɛ'n su'n, amún nyin gua ase, be saci amun wun, yɛ be gblɛgblɛ sa nga be yo'n ɔ yo be fɛ. Kɛ be wun bla mun'n, be kunndɛlɛ akunndan yɛ be bu-ɔ, be konvi tu-man sa tɛtɛ yolɛ'n su. Be laka be bɔ be lɛ-man anwlɛn kpa'n. Bé nyin yi-man like mlɔnmlɔn. Nyanmiɛn man be wun su jɔ-man be le! B'a yaci atin kpafuɛ'n, b'a mlin, be fa atin nga Bɛɔr wa Balaam fali su'n su. Sika nga be fa mɛnnin i sa tɛ b'ɔ yoli'n ti'n, ɔ jɔli i klun, sanngɛ Nyanmiɛn tuli i fɔ sa sɔ'n b'ɔ yoli'n ti, afin aflunmun'n fiteli i, ɔ ijɔli i nyrun, ɔ man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ'n yacili i sinnzin sɔ'n i yolɛ. Be ti kɛ nzue ti bɔ ɔ'a wu'n sa, be ti kɛ nyanmiɛn b'ɔ dun tuun'n bɔ aunngban'n tu i'n sa. Be lika nga Nyanmiɛn sieli be'n ti aosin kpa tritritri. Be ijɔ dandan ngbɛn, be fa ninnge nga klɔ sran nyin blo su'n laka be nga be nin be wiengu bɔ be fa-man atin kpafuɛ su'n be su bu'n. Be se be kɛ be man be ´nyan bé ti, sanngɛ be bɔbɔ be ti kɛ kanga sa sa tɛ b'ɔ ti be nzuɛn'n ti. Afin sɛ sran kun kwla sran kun'n, yɛ ɔ sie i-ɔ. Afin sran nga be si e Min Jésus-Krist e Defuɛ'n, b'ɔ man be yaci sa nga be yo-ɔ be saci'n, sɛ be sa be sin ko fa sa sɔ'n kaci be junman ekun'n, be sacilɛ kasiɛn liɛ'n, ɔ yo tɛ tra klikli liɛ'n. Sɛ b'a wun-man atin ng'ɔ ti kpa'n, ɔ ti kpa tra kɛ be wunnin i bɔ be yaci Nyanmiɛn mmla'n b'ɔ fa mannin be'n. Sa nga be yoli'n, ɔ man nyanndra nga be bu se kɛ: «Alua'n ɔ'a sɛ i sin a ko di like ng'ɔ kpuli'n.», yɛ: «Kɔkɔti'n bɔ be wunnzinnin i'n ɔ'a sɛ i sin a ko bo i nnɔtiɛ'n ekun'n.», ɔ ti nanwlɛ. N sran kpa mun, n fluwa bɔ n klɛ blɛ amun'n i nnyɔn su'n yɛ. Fluwa sɔ'n i nnyɔn'n nun'n, n kpɛnnin amún wla kɛ man amun akunndan tran sa nga an si be laa'm bé su nan an bu akunndan kpa. An `bu ndɛ nga Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kan kleli amun laa'n, ɔ nin sa nga e Min b'ɔ ti e Defuɛ'n seli kɛ e `yo'n, bɔ be nga ɔ sunmannin be amún sin'n be kan kleli amun'n, i akunndan. Man an si kpa kɛ cɛn wie lele kɛ mɛn'n ɔ ´kɔ i bue nuan'n, sran wie'm be ´ba, be ´yo sa nga be klun klo'n, yɛ be ´sri amun, be ´se kɛ: «?Ɔ seli amun kɛ ɔ ´ba, nɛ́n i-ɔ? ?Yɛ ɔ o nin? Kɛ ɔ fin lalaa'n bɔ e nannan'm be wuli'n, like nga Nyanmiɛn yili be'n, be kwlaa be tɛ o be osu'n nun.» Sa kun o lɛ bɔ be klo-man kɛ be bu i akunndan. Sa sɔ'n yɛlɛ kɛ lalafuɛ nun kɛ Nyanmiɛn kannin ndɛ kun'n, kpɛkuun asiɛ'n nin nyanmiɛn su lɔ'n be trannin lɛ. Asiɛ'n fin nzue'n nun yɛ ɔ fiteli-ɔ, ɔ o nzue i afiɛn. Yɛ nzue kunngba'n kusu, kɛ ɔ yi katali asiɛ'n su'n, ɔ nunnunnin laa mɛn liɛ'n. Nyanmiɛn kunngba'n yɛ ɔ seli ekun kɛ man be sie nyanmiɛn su lɔ'n nin asiɛ nga be o lɛ ndɛ'n, be lɛ man sin di be. Be ´sie be lɛ lele ´fa ju cɛn nga be ´bu sran nga be sro-man Nyanmiɛn'n be fɔ bɔ be ´saci be'n. N sran kpa mun, sa kun o lɛ bɔ nán amún wla fi: yɛlɛ kɛ e Min'n liɛ'n, cɛn ba kun'n ti i nyrun afuɛ akpi, yɛ afuɛ akpi'n ti i nyrun cɛn ba kun. Like nga e Min'n se kɛ ɔ ´yo, ɔ cuɛn-cuɛn-mɛn i ase kɛ sran'm be bu i'n sa. Sanngɛ ɔ trɛ i anwlɛn amun wun, ɔ klo-man kɛ sran kun sa mlin, ɔ klo kɛ sran'm be kwlaa be kaci be nzuɛn'n. E Min'n i balɛ'n ɔ ´fu e nun kɛ awiefuɛ sa. Cɛn sɔ'n nun nyanmiɛn su lɔ'n ´kpla wuu, kpɛkuun be su wun-mɛn i kun. Yɛ nyanmiɛn su lɔ ninnge'm be ´yra, yɛ asiɛ'n nin i su ninnge'n kwlaa be ´nunnun. ?Sɛ ninnge sɔ'n kwlaa be ´saci sɔ'n, like onin yɛ sɛ an yo-ɔ ɔ ti su-ɔ? Man amun nzuɛn'n yo kpa, yɛ an `fa amún wun mantan Nyanmiɛn! Kɛ amun ´minndɛ kɛ Nyanmiɛn i cɛn'n ju'n, an `yo like kwlaa nga an kwla yo'n man ɔ ju ndɛndɛ. Cɛn sɔ'n nun nyanmiɛn su lɔ'n ɔ ´yra, yɛ nyanmiɛn su lɔ ninnge'm be ´klo. Nyanmiɛn seli kɛ ɔ ´man e nyanmiɛn su lɔ nin asiɛ uflɛ, lɔ yɛ be nga be yo sa kpa'n be ´tran-an. I yɛ e su minndɛ i-ɔ. N sran kpa mun, i sɔ'n ti, kɛ e ´minndɛ cɛn sɔ'n, an `yo like kwlaa nga an kwla yo'n nan ɔ'a wun kɛ an ti sran kpa bɔ sa kaan sa nun-man amun wun nan amun nin i amún nuan a sɛ. An `nian e Min'n i anwlɛn b'ɔ trɛ amun wun'n, amún ti nyanlɛ ti-ɔ. E niaan Pɔl b'ɔ ti e sran kpa'n, bɔ Nyanmiɛn mɛnnin i ngwlɛlɛ'n, kɛ ɔ klɛ i sɔ blɛli amun-ɔn. I fluwa kwlaa ng'ɔ klɛ b'ɔ kan like sɔ'n i ndɛ'n, kɛ ɔ klɛli i sɔ-ɔ. I nun ndɛ wie'm be wlɛ wunlɛ ti kekle, ɔ man be nga be wun-man sa wlɛ'n, bɔ be lɛ-man anwlɛn'n, be kaci ndɛ sɔ'n kɛ be kaci Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli'n i wie sa. Kɛ be yo sɔ'n, ɔ man be ´mlin. Sanngɛ amun bɔ an ti n sran kpa'n, bɔ an si sɔ laa'n, an `nian amun wun, kɛ ɔ ´yo nan amu'an su-man sran tɛtɛ bɔ be yo sa b'ɔ ti-mɛn i su'n, bé su nan amun ta a kpɔ-man. Ye bɔ e Min'n b'ɔ ti e Defuɛ'n yo amun'n ti'n, man be wun kɛ amu'an yo sran, yɛ man be wun kɛ amun nin i tran nan amu'an si i kpa. Kɛ ɔ fin ndɛ'n, man be yi i ayɛ tititi. Man ɔ yo sɔ! Nguan Ndɛ b'ɔ o lɛ anannganman'n i ndɛ yɛ e ´klɛ blɛ amun yɛ nin-ɔn. E tili, e bɔbɔ e wunnin i nin e nyinma, e niɛnnin i, e kɛnnin i. Kɛ i bɔ be flɛ i Nguan'n ɔ yili i wun nglo'n, e wunnin i, ɔ man e kɛn i ndɛ, yɛ i bɔ be flɛ i Anannganman Nguan sɔ'n, b'ɔ wo e Si'n i wun lɔ'n, b'ɔ yi i wun nglo kleli ye'n, e kɛn i ndɛ kle amun. Nga bɔ e wunnin i'n, bɔ e tili'n, e kan kle amun kusu, nan e nin amun e di anuansɛ kunngba nga e nin e Si'n nin i Wa Jésus-Krist e di'n wie. E ´klɛ i sɔ nan e klun jɔ kpa. Ndɛ nga i Wa'n kan kleli ye'n, bɔ e ´kan kle amun'n yɛ: «Nyanmiɛn ti nyannyannyan, aosin'n kwla mɛntɛn-mɛn i mlɔnmlɔn.» Sɛ e se kɛ e nin i e di anuansɛ sanngɛ e yo sa kɛ e tɛ o aosin'n nun sa'n, wuun e su bua ato e di-man nanwlɛ. Sɛ sa nga e yo'n e yo i weinwein kɛ i bɔbɔ yo sa weinwein sa'n, e nin amun di anuansɛ, yɛ i Wa Jésus i mmoja'n man é wun sa tɛ kwlaa ´wie. Sɛ e se kɛ sa tɛ nun-man é wun'n, wuun e su laka e wun, e di-man nanwlɛ. Sanngɛ sɛ e di sa tɛ nga e yoli'n i nanwlɛ kle Nyanmiɛn'n, e kwla fa é wla'n guɛ i su, afin ɔ yo sa i nuan su, ɔ ´yaci cɛ ye, yɛ ɔ man é wun sa'n kwlaa ´wie. Sɛ e se kɛ y'a yo-man sa tɛ'n, wuun e bu i atofuɛ yɛ e fɛ-mɛn i ndɛ'n su. M mma mun, kɛ ɔ ko yo nan amu'an yo-man sa tɛ'n ti, n ´klɛ ndɛ nga blɛ amun. Sanngɛ sɛ sran wie yo sa tɛ'n, e lɛ é ti ndɛ kanfuɛ, ɔ o e Si Nyanmiɛn wun lɔ, yɛlɛ Jésus-Krist b'ɔ ti sran kpa'n. Afin i bɔbɔ fɛ i wun yili é ti tɛ nan Nyanmiɛn yaci sa nga e yoli i'n cɛ ye. Nán e ngunmin é ti tɛ yɛ ɔ yili-ɔ, sran'm be kwlaa be liɛ-ɔ. Sɛ e fa Nyanmiɛn ndɛ'n su'n, i sɔ'n nun yɛ e ´si kɛ e si i sakpa-a. Sran ng'ɔ se kɛ ɔ si i sanngɛ ɔ fɛ-mɛn i ndɛ'n su'n, ɔ ti atofuɛ yɛ ɔ di-man nanwlɛ mlɔnmlɔn. Sanngɛ sran ng'ɔ fa i ndɛ'n su'n, i sɔfuɛ'n yɛ ɔ klo i kpa sakpa-a. Sa nga e ´yo nan y'a si weiin kɛ e nin i y'a yo kun'n yɛ: sran ng'ɔ se kɛ ɔ nin i b'a yo kun'n, man ɔ yo sa nga Jésus yoli be'n wie. N sran kpa mun, nán mmla uflɛ yɛ n ´klɛ blɛ amun-ɔn, sanngɛ mmla laa liɛ kunngba nga be fa mannin amun i bo bolɛ nun nin-ɔn. Mmla laa sɔ'n yɛlɛ ndɛ nga an tili'n. Sanngɛ ɔ nin i sɔ'n ngba'n, ɔ ti kɛ mmla uflɛ yɛ n su fa man amun sa, yɛ kɛ be wun Krist bɔ be wun amun'n, be wun kɛ mmla sɔ'n ti nanwlɛ. Afin aliɛ'n su cɛn, ɔ'a cɛn weiin bɔbɔ. Sran ng'ɔ se kɛ ɔ o weiin'n nun bɔ sanngɛ ɔ tɛ kpɔ i niaan'n, wuun ɔ tɛ o aosin'n nun. Sanngɛ sran ng'ɔ klo i niaan'n, wuun ɔ o weiin'n nun, ɔ yo-man sa ng'ɔ saci i niaan wie ti nun'n. Sanngɛ sran ng'ɔ kpɔ i niaan'n, ɔ o aosin'n nun, ɔ man kɛ ɔ ´nanti'n, ɔ si-man lika ng'ɔ kɔ'n, afin ɔ ti kɛ anyansifuɛ sa. M mma mun, n ´klɛ fluwa nga m ´blɛ amun yɛlɛ kɛ Krist ti, Nyanmiɛn a yaci sa nga an yoli i'n ɔ'a cɛ amun. N si mun, n ´klɛ fluwa nga m blɛ amun yɛlɛ kɛ an si sran ng'ɔ o lɛ i bo bolɛ nun'n. Gbanflɛn mun, n ´klɛ fluwa nga m blɛ amun yɛlɛ kɛ an kwlali Klunwifuɛ'n. Ba kanngan mun, n ´klɛ fluwa nga m ´blɛ amun yɛlɛ kɛ an si e Si'n. N si mun, n ´klɛ fluwa sɔ'n m blɛ amun yɛlɛ kɛ an si sran ng'ɔ o lɛ i bo bolɛ nun'n. Gbanflɛn mun, n ´klɛ fluwa sɔ'n m ´blɛ amun yɛlɛ kɛ an jran kekle, an fa Nyanmiɛn ndɛ'n su, yɛ an kwlali Klunwifuɛ'n. Nán an klo mɛn dilɛ'n, nán an klo ninnge nga be o mɛn'n nun'n. Sran ng'ɔ klo mɛn dilɛ'n, wuun ɔ klo-man e Si'n. Like nga be yo be mɛn'n nun'n i kwlaa'n: bé nyin b'ɔ blo ninnge'm bé su'n, nin akunndan nga be bu fa gua ninnge nga be wun be'n bé su'n, ɔ nin be wun tulɛ'n, i kwlaa sɔ'n i wie fi fin-man e Si'n, sanngɛ be ti mɛn'n nun nzuɛn. Mɛn'n nin i nun ninnge kwlaa bɔ sran nyin blo su'n, be ´wie, sanngɛ sran ng'ɔ yo Nyanmiɛn klun sa'n, ɔ ´ka lɛ tititi. Ba kanngan mun, y'a ju mɛn'n i bue nuan. An tili i kɛ Krist i Kpɔfuɛ'n ɔ ´ba. Krist i kpɔfuɛ kpanngban b'a ba, ɔ man e si kɛ y'a ju mɛn'n i bue nuan. Sran sɔ mun'n, kɛ bɔ be ti-man e fuɛ sakpa'n, i sɔ'n ti yɛ be yaci ye ɔli nin-ɔn. Sɛ be ti e fuɛ'n, wuun be kali e wun wa. Sanngɛ be yili bé wun sɔ nan sran'm be si weiin kɛ be nun wie fi ti-man e fuɛ. Amun liɛ'n, Nyanmiɛn fɛ i Wawɛ'n mannin amun, ɔ man amun kwlaa an wun sa wlɛ. Nán kɛ an si-man ndɛ nanwlɛ'n ti yɛ n klɛ fluwa sɔ'n m blɛ amun-ɔn, sanngɛ i silɛ bɔ an si i'n ti-ɔ, yɛ an si kɛ ato'n nin nanwlɛ'n be san-man nun. ?Wan yɛ ɔ ti atofuɛ nin-ɔn? ?Nán sran nga i waan Jésus ti-man Krist nin-ɔn? Sran sɔ'n yɛ ɔ ti Krist i kpɔfuɛ nin-ɔn, afin ɔ bu-man e Si'n nin i Wa'n be like fi. Sran ng'ɔ sɔ-man Nyanmiɛn Wa'n nun'n, wuun ɔ'a sɔ-mɛn i bɔbɔ nun. Sran ng'ɔ sɔ i nun'n, wuun ɔ'a sɔ i Si'n nun. I sɔ'n ti, ndɛ nga kɛ ɔ fin i bo bolɛ nun'n an tili'n, an `fa sie amun klun kpa. Sɛ ɔ tran amun klun kpa'n, wuun amun nin e Si'n nin i Wa'n an ti kun tititi. An `nian, like nga Krist waan ɔ ´fa man ye'n yɛlɛ anannganman nguan'n. Be nga be klo kɛ be ´laka amun'n, bé wun ndɛ yɛ n klɛ blɛli amun-ɔn. Amun liɛ'n, Krist fɛ i Wawɛ'n mannin amun. Kɛ i Wawɛ sɔ'n nin amun tɛ o lɛ'n, an bo-man wɛ kunndɛ-man sran kɛ ɔ kle amun like. Afin ɔ kle amun like'n kwlaa, like ng'ɔ kle amun'n ti nanwlɛ, ɔ ti-man ato. I sɔ'n ti, amun nin i `tran titi kɛ ɔ kan kleli amun'n sa. M mma mun, amun nin i `tran titi nan cɛn nga ɔ ´ba'n, bɔ ɔ ´yi i wun nglo'n é wla'n ɔ'a gua ase nan b'a kan-man e bo, yɛ y'a wun-man nyannzuɛn. An si kɛ Krist ti sran kpa, i sɔ'n ti, sran kwlaa ng'ɔ yo sa ng'ɔ ti i nuan su'n, ɔ ti Nyanmiɛn wa. An `nian klolɛ nga e Si Nyanmiɛn fa klo ye-ɔ! Klolɛ dan sɔ'n ti yɛ be flɛ e i mma mun nin-ɔn. Yɛ e ti i mma mun sakpa. An `nian, sa nga ti yɛ mɛn'n nunfuɛ'm be si-man ye'n yɛlɛ kɛ be si-man Nyanmiɛn. N sran kpa mun, siɛn'n e ti Nyanmiɛn i mma mun, sanngɛ wafa nga e ´kaci ju'n, e nian wun-mɛn i ka, sanngɛ e si kɛ, kɛ Krist wa yi i wun nglo'n, e ´kaci kɛ i sa, afin e ´wun kɛ ɔ fa ti'n. Sran kwlaa nga i wla o su sɔ'n, ɔ yo man sa tɛ kaan sa trɛn-mɛn i wun, afin sa fi nun-man Krist wun. Sran kwlaa ng'ɔ yo sa tɛ'n, wuun ɔ'a tɔn Nyanmiɛn mmla'n, afin sa tɛ'n yɛ ɔ ti mmla'n i tɔnlɛ nin-ɔn. Afin an si kɛ Krist bali sa tɛ'n i nuan nnya bulɛ, yɛ sa tɛ kaan sa bɔn-mɛn i wun. Sran kwlaa ng'ɔ nin i be ti sran wunmuan'n, ɔ yo-man sa tɛ, sanngɛ sran kwlaa ng'ɔ yo sa tɛ'n, wuun ɔ'a wun-man i min sɔ'n yɛ ɔ'a si-mɛn i. M mma mun, nán an fa amun wun man sran fi man ɔ laka amun. Sran ng'ɔ yo sa b'ɔ kɔ atin su'n, ɔ ti sran kpa kɛ Krist ti sran kpa'n sa. Sran ng'ɔ yo sa tɛ'n, ɔ ti mmusu'm bé si Satan'n i liɛ, afin kɛ ɔ fin i bo bolɛ nun'n, mmusu'm bé si Satan'n ti sa tɛ yofuɛ. Nyanmiɛn Wa'n bali sa nga mmusu'm bé si Satan yo'n i nuan nnya bulɛ. Sran ng'ɔ ti Nyanmiɛn wa'n, ɔ ka-man sa tɛ yolɛ'n su, afin Nyanmiɛn i nzuɛn'n ɔ'a kɛ i nun, yɛ ɔ kwla yo-man sa tɛ, afin ɔ ti Nyanmiɛn wa. I sɔ'n nun yɛ be fa si be nga be ti Nyanmiɛn wa, nin be nga be ti mmusu'm bé si Satan'n i wa nin-ɔn, afin sran kwlaa ng'ɔ yo sa ng'ɔ ti-man kpa'n, b'ɔ kpɔ i niaan'n, ɔ ti-man Nyanmiɛn wa. An `nian, ndɛ nga kɛ ɔ fin i bo bolɛ nun'n an tili'n yɛ: yɛlɛ kɛ e `klo e wun. Nán man e yo kɛ Kaɛn bɔ kɛ ɔ ti Klunwifuɛ'n i liɛ'n ti ɔ kunnin i niaan bian'n sa. ?Nzu ti yɛ ɔ kunnin i-ɔ? Yɛlɛ kɛ sa nga i bɔbɔ yo be'n be kɔ-man atin su, sanngɛ i niaan bian liɛ'n kɔ atin su. Aniaan mun, sɛ mɛn'n nunfuɛ'm be kpɔ amun'n, nán man ɔ bo amún nuan. E si kɛ y'a nyan é ti wie'n sa nun, yɛ y'a nyan nguan, yɛlɛ kɛ e klo e niaan mun. Sran ng'ɔ klo-man sran'n, wuun ɔ tɛ o wie'n sa nun. Sran kwlaa ng'ɔ kpɔ i niaan'n, wuun ɔ ti sran kunfuɛ, yɛ an si kɛ sran kunfuɛ'n ɔ lɛ-man anannganman nguan. An `nian, sa nga b'ɔ man e si like nga be flɛ i sran klolɛ'n yɛlɛ kɛ e ti Krist fɛ i wun mannin. E kusu e niaan'm be ti man e fa é wun man. ?Sɛ sran kun ti anyanbeunfuɛ b'ɔ wun i niaan wie bɔ i sa a mian'n, b'ɔ ti-mɛn i wun nyanman nun'n, nzu yɛ ɔ kle kɛ ɔ klo Nyanmiɛn nin-ɔn? M mma mun, nán man amun sran klolɛ'n yo amún nuan bui su, nin nuan nun fɛ su, sanngɛ man be wun i sakpa like nga amun yo'n nun. Sɛ e yo sɔ'n, yɛ e ´si kɛ e ti nanwlɛfuɛ-ɔ, yɛ é wla'n ´kwla gua ase Nyanmiɛn nyrun-ɔn. Afin sɛ e klun akunndan'n man e bu e wun fɔ'n, man e si kɛ Nyanmiɛn ti dan tra e klun akunndan'n, yɛ ɔ si sa'n kwlaa-a. N sran kpa mun, sɛ e si e klun lɔ kɛ y'a yo-man sa tɛ'n, e wla'n kwla gua ase Nyanmiɛn nyrun. Like kwlaa nga e srɛ i'n, ɔ ´fa man e yɛlɛ kɛ e fɛ i ndɛ'n su, yɛ e yo sa ng'ɔ jɔ i klun'n. An `nian mmla nga ɔ fa man ye'n yɛ: i waan e `lafi i Wa Jésus-Krist su, yɛ e klo e wun kɛ Krist kan kleli ye kɛ e klo e wun'n sa. Sran ng'ɔ fa Nyanmiɛn ndɛ'n su'n, wuun ɔ nin i b'a kaci sran wunmuan, yɛ ɔ nin i be tran. Sa ti bɔ e si sɔ'n, yɛlɛ i Wawɛ'n b'ɔ fa mannin ye'n. N sran kpa mun, be nga be se kɛ be ijɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n nuan'n, nán an lafi be ngba su. An `sa be nian, sɛ be ijɔ Nyanmiɛn nuan sakpa o, annzɛ sɛ like wie yɛ be ijɔ i nuan o. Afin be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, be kpanngban kpa b'a ba mɛn'n nun. An `nian, sa wafa nga amun fa si sran ng'ɔ ijɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n nuan'n yɛ: sran kwlaa ng'ɔ se kɛ Jésus-Krist kacili sran ɔ bali'n, i sɔfuɛ'n yɛ ɔ ijɔ Nyanmiɛn Wawɛ'n nuan-an. Sanngɛ sran ng'ɔ lafi-man su kɛ Jésus kacili sran'n, nán Nyanmiɛn Wawɛ'n nuan yɛ ɔ ijɔ-ɔ, Krist i Kpɔfuɛ'n bɔ an tili i kɛ ɔ ´ba'n, bɔ kɛ e ´se yɛ'n ɔ o mɛn nun'n i nuan yɛ ɔ ijɔ-ɔ. M mma mun, amun liɛ'n, an ti Nyanmiɛn liɛ, ɔ man an kwlali be, afin Nyanmiɛn Wawɛ ng'ɔ o amun nun'n ɔ lɛ kwlalɛ tra Krist i kpɔfuɛ'n b'ɔ o mɛn'n nunfuɛ'm bé sin'n. Be nga'm be liɛ'n, be ti mɛn'n nunfuɛ, ɔ man be ndɛ nga be kan'n ti mɛn'n nun ndɛ, yɛ man mɛn'n nunfuɛ'm be sie bé su be ndɛ'n su nin-ɔn. E liɛ'n, e ti Nyanmiɛn liɛ, ɔ man sran ng'ɔ si Nyanmiɛn'n, ɔ sie i su e ndɛ'n su, sanngɛ sran ng'ɔ ti-mɛn i liɛ'n, ɔ sie-mɛn i su e ndɛ'n su. I sɔ'n nun yɛ e ´si Nyanmiɛn Wawɛ'n i ndɛ'n b'ɔ ti nanwlɛ'n, ɔ nin ndɛ ng'ɔ ti-man nanwlɛ nin-ɔn. N sran kpa mun, man e klo e wun, afin sran klolɛ'n fin Nyanmiɛn. Sran kwlaa ng'ɔ klo sran'n, ɔ ti Nyanmiɛn wa, yɛ ɔ si Nyanmiɛn. Sran ng'ɔ klo-man sran'n, wuun ɔ si-man Nyanmiɛn, afin Nyanmiɛn'n yɛ ɔ ti sran klofuɛ nin-ɔn. An `nian kɛ klolɛ nga Nyanmiɛn fa klo ye'n i nyin fiteli dan-an: ɔ sunmɛnnin i Wa kunngba'n mɛn'n nun nan e `nyan nguan. Klolɛ sɔ'n, nán e yɛ e kloli Nyanmiɛn-ɔn, i yɛ ɔ kloli ye-ɔ nan ɔ'a sunmɛn i Wa kunngba'n kɛ ɔ fɛ i wun yi é ti tɛ. N sran kpa mun, sɛ Nyanmiɛn klo ye dan kɛ nga sa'n, man e kusu e klo e wun sɔ. Sran fi nian wun-man Nyanmiɛn le. Sɛ e klo e wun'n, wuun e nin Nyanmiɛn e ti kun, yɛ klolɛ ng'ɔ man e fa klo sran'n i nyin'n ´fite weiin. Sa nga b'ɔ man e si kɛ e nin Nyanmiɛn y'a kaci sran wunmuan nan e nin i e tran'n yɛlɛ kɛ ɔ fɛ i Wawɛ'n mannin ye. E wun kɛ e Si sunmɛnnin i Wa'n mɛn'n nun kɛ ɔ wa de sran mun yɛ man e kan-an. Sran ng'ɔ se kɛ Jésus ti Nyanmiɛn Wa'n, wuun ɔ nin Nyanmiɛn b'a kaci sran wunmuan, yɛ ɔ nin i be tran. E si kɛ Nyanmiɛn klo ye, ɔ man e lafi i su. Nyanmiɛn yɛ ɔ ti sran klofuɛ nin-ɔn, ɔ man sran ng'ɔ klo sran'n, wuun ɔ nin Nyanmiɛn b'a kaci sran wunmuan, yɛ ɔ nin i be tran. Kɛ e klolɛ nga e fa klo Nyanmiɛn'n i nyin fiteli weiin'n, ɔ man e si kɛ jɔlɛ dilɛ cɛn'n nun é wla'n ´gua ase. Afin kɛ ɔ fa ti'n, kɛ e kusu e ti sɔ mɛn'n nun-ɔn. Srɛ kun-man be sran nga be klo i'n i wun, sɛ be klo i sakpa'n, srɛ kwla kun-man be i wun. I sɔ'n ti, sran nga srɛ tɛ kun i'n, wuun ɔ klo-man Nyanmiɛn kpa, afin fɔ tulɛ'n ti yɛ srɛ kun sran nin-ɔn. E liɛ'n, e klo Nyanmiɛn, afin ɔ dun mmua kloli ye. Sɛ sran kun se kɛ ɔ klo Nyanmiɛn sanngɛ ɔ kpɔ i niaan'n, wuun ato yɛ ɔ bua-a. ?Afin sɛ ɔ klo-mɛn i niaan'n b'ɔ wun i'n, ɔ ´yo sɛ yɛ ɔ kwla klo Nyanmiɛn b'ɔ wun-mɛn nin-ɔn? An `nian, mmla nga Krist fa mannin ye'n yɛ: i waan sran ng'ɔ klo Nyanmiɛn'n man ɔ klo i niaan kusu. Sran kwlaa ng'ɔ lafi su kɛ Jésus ti Krist'n, wuun ɔ ti Nyanmiɛn wa. Sran nga be klo i'n, be klo i nin i wa'n. Sɛ e klo Nyanmiɛn bɔ e fɛ i ndɛ'n su'n, yɛ e ´si kɛ e klo i mma mun-ɔn. Nyanmiɛn i klolɛ'n yɛlɛ kɛ e fɛ i ndɛ'n su, i ndɛ sɔ'n i su falɛ'n yo-man ya. Mɛn'n nun ninnge kwlaa be ti kɛ e kpɔfuɛ sa, be kwlaa nga be ti Nyanmiɛn wa'n, be kwla ninnge sɔ mun. Nyanmiɛn su bɔ e lafi'n ti yɛ man e kwla mɛn'n nun ninnge sɔ'm be kwlaa bɔ be ti kɛ e kpɔfuɛ sa mun-ɔn. ?Wan yɛ ɔ kwla mɛn'n nun ninnge'm be kwlaa bɔ be ti kɛ e kpɔfuɛ sa nin-ɔn? ?Nán sran ng'ɔ lafi su kɛ Jésus ti Nyanmiɛn Wa nin-ɔn? Sran ng'ɔ bali'n yɛlɛ Jésus-Krist. Kɛ ɔ bali'n, nzue nin mmoja yɛ man be sili i-ɔ. Nán nzue ngunmin yɛ man be sili i-ɔ, sanngɛ be nnyɔn nin-ɔn. Yɛ Nyanmiɛn Wawɛ'n seli kɛ ndɛ sɔ'n ti nanwlɛ, afin Wawɛ'n bɔbɔ ti nanwlɛfuɛ. Lalofuɛ'm be ti nsan, Nyanmiɛn Wawɛ'n, nin nzue'n, ɔ nin mmoja'n. Be nsan'n be ndɛ'n ti kun. Sɛ e fa ndɛ nga sran'm be wun nun bɔ be kan'n su'n, Nyanmiɛn liɛ ng'ɔ kan'n i nanwlɛ'n tra be liɛ'n, afin ndɛ nga Nyanmiɛn kan'n yɛlɛ i Wa'n i ndɛ'n. Sran ng'ɔ lafi Nyanmiɛn Wa'n su'n, ɔ si ndɛ sɔ'n weiin, sanngɛ sran ng'ɔ lafi-man Nyanmiɛn su'n, ɔ bu i atofuɛ yɛlɛ kɛ ɔ lafi-man Nyanmiɛn Wa'n i wun ndɛ b'ɔ kannin'n su. An `nian, ndɛ sɔ'n yɛ: Nyanmiɛn mannin ye anannganman nguan, i Wa'n ti yɛ man e nyannin nguan sɔ nin-ɔn. Sran ng'ɔ nin Nyanmiɛn Wa'n ti sran wunmuan'n, ɔ lɛ anannganman nguan, sran ng'ɔ nin ti ti-man sran wunmuan'n, ɔ lɛ-man anannganman nguan. N klɛ ndɛ sɔ'n blɛli amun nan amun bɔ an lafi Nyanmiɛn Wa'n su'n, an si kɛ an lɛ anannganman nguan. An `nian, sa nga ti yɛ é wla'n wo Nyanmiɛn su dan'n yɛ: e si kɛ like kwlaa nga e srɛ i'n, b'ɔ ti i klun su'n, ɔ ´man ye. Sɛ e si kɛ like nga e srɛ i'n ɔ ´man ye'n, like kwlaa nga e srɛ i'n, sɛ ɔ ti sɛ ɔ ti sɛ o, e si kɛ y'a nyɛn i. Sɛ sran wie wun i niaan kun b'ɔ su yo sa tɛ b'ɔ ti-mɛn i wie liɛ'n, man ɔ srɛ Nyanmiɛn kɛ ɔ man sran sɔ'n i nguan, yɛ ɔ ´mɛn i. Be nga be yo sa tɛ b'ɔ ti-man be wie liɛ'n, be ndɛ yɛ n kan-an. Sa tɛ'n wie o lɛ be yo-ɔ ɔ ti be wie liɛ, nɛ́n i sɔ sa liɛ'n ti yɛ n se kɛ be srɛ Nyanmiɛn nin-ɔn. Sa kwlaa nga be yo b'ɔ kɔ-man atin su'n ti sa tɛ. Sa tɛ'n wie o lɛ ɔ ti-man be wie liɛ. Sran kwlaa ng'ɔ ti Nyanmiɛn wa'n, e si kɛ ɔ ka-man sa tɛ yolɛ'n su, afin Nyanmiɛn Wa'n sɛsɛ i, ɔ man Klunwifuɛ'n kwla yo-mɛn i sa fi. E si kɛ e ti Nyanmiɛn liɛ yɛ Klunwifuɛ'n sie mɛn wunmuan'n. E si kusu kɛ Nyanmiɛn Wa'n bali yɛ ɔ kle ye ngwlɛlɛ nan e si Nanwlɛfuɛ'n. E nin Nanwlɛfuɛ sɔ'n y'a yo kun i wa Jésus-Krist ti. I yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn, i yɛ be flɛ i nguan nin-ɔn. M mma mun, an `nian amún wun amuɛn'm be lika. Mmo, m bɔ n ti kpɛnngbɛn'n, n ´klɛ fluwa nga m ´blɛ wɔ bɔ Nyanmiɛn fali wɔ'n, n ´klɛ m ´blɛ wɔ nin ɔ mma mun bɔ n klo amún sa kpa'n. Nán min ngunmin yɛ n klo amún sa-a, be kwlaa nga be si ndɛ nanwlɛ'n, be klo amun wie. Afin e fa ndɛ nanwlɛ'n su, yɛ e ´fa su tititi. Man e Si Nyanmiɛn nin Jésus-Krist b'ɔ ti i Wa'n be man e nyan ye, be si ye aunnvuɛ, yɛ be man é wun jɔ e fɔuun, nan e yo nanwlɛfuɛ, e klo e wun. Kɛ n wunnin kɛ ɔ mma'm be nun wie'm be fa ndɛ nga e Si kan kleli ye'n su, bɔ be ti nanwlɛfuɛ titi'n, n klun jɔ dan kpa. Mmo, ɔ bɔ a ti n sran kpa'n, ndɛ nga n ´klɛ m blɛ wɔ yɛ'n, nán sa uflɛ yɛ n se kɛ e `yo-ɔ, sanngɛ sa kunngba nga e tili i bo bolɛ nun nin-ɔn. N ´srɛ wɔ, man e klo e wun. Bé wun klolɛ sɔ'n yɛlɛ i ndɛ'n bɔ an tili i bo bolɛ nun'n, yɛlɛ kɛ an klo amun wun. Afin sran kpanngban b'a sanndi mɛn'n nun, be laka sran mun, be waan, Jésus-Krist a kaci-man sran. Sran ng'ɔ se sɔ'n yɛ ɔ ti sran lakafuɛ nin Krist i kpɔfuɛ nin-ɔn. I sɔ'n ti, an `nian amún wun kpa nan amun junman'n i nuan like'n ɔ'a to-man fuan-man amun sanngɛ amu'an nyan nun like kpa'n ti. Sran nga ndɛ nga Krist kle'n ju-mɛn i'n, b'ɔ uka su'n, wuun ɔ si-man Nyanmiɛn, sanngɛ sran ng'ɔ fa like ng'ɔ kle su'n, ɔ si e Si'n nin i Wa'n. Sɛ sran wie wa to amun b'ɔ kan-man ndɛ kunngba nga'n, nán an sike i, nán an yo i blandɛ. Afin sran ng'ɔ yo i blandɛ'n, wuun ɔ'a yo sa kunngba ng'ɔ yo be'n be wie. Ndɛ kpanngban wo n klun, n klo kɛ n ´kan kle amun, sanngɛ n klo-man kɛ n klɛ. N waan m ´ba amún wun lɔ nan min nin amun ´koko yalɛ nan e klun jɔ dan. Ɔ niaan bla bɔ Nyanmiɛn kpɛli fali i'n, i mma'm be ´yo wɔ like. Gaiis bɔ a ti n sran kpa, bɔ n klo wɔ sa kpa'n, m bɔ n ti kpɛnngbɛn'n min yɛ n klɛ fluwa nga blɛ wɔ-ɔ. N sran kpa, Nyanmiɛn man like kwlaa nga a yo'n ɔ yo kpa, yɛ a yo juejue kɛ ɔ́ wla'n b'ɔ wo Nyanmiɛn su kpa'n sa. Ndɛ nanwlɛ'n i su falɛ wafa nga a fa'n, ɔ nin nanwlɛ nga a di i titi'n, kɛ e niaan wie'm be bali bɔ be kɛnnin i ndɛ kleli min'n, n klun jɔli kpa. Sa fi jɔ-man n klun kɛ kɛ n ti i kɛ m mma'm be di nanwlɛ titi'n sa. N sran kpa, e niaan nga be to wɔ lɔ'n, sɛ be ti aofuɛ o, sɛ be ti-man aofuɛ o, a nian be lika kpa. Be kan ye nga a yoli be'n i ndɛ kle asɔnunfuɛ mun. N ´srɛ wɔ kɛ a gua be atin klanman i wafa nga a yo-ɔ ɔ ´jɔ Nyanmiɛn klun'n. Krist junman'n ti yɛ be ɔli-ɔ, kɛ be ´kɔ'n, b'a fa-man like fi be bɔ be lafi-man Krist su'n bé sa nun. I sɔ'n ti, man e ukɛ i sɔ sran mun nan kɛ be ´kan ndɛ nanwlɛ'n be sin'n, e dunman'n `tɛ nun wie. N klɛ ndɛ kaan m blɛli asɔnun'n i nunfuɛ mun, sanngɛ Diotrɛf b'ɔ klo kɛ ɔ ´yo bé su kpɛn'n, ɔ fa-man e ndɛ'n su. Ɔ man sɛ n ju lɔ'n, n ´kan sa ng'ɔ yo'n nin é wun ndɛ tɛtɛ ng'ɔ kan'n. Sa ng'ɔ yo'n nin é wun ndɛ tɛtɛ ng'ɔ kan'n, ng'ɔ ´yo i lɛ'n, ɔ ju-mɛn i. E niaan nga be kɔ lɔ'n, ɔ sike-man be. Be nga be klo kɛ be ´sike be'n, ɔ kplin-man be su, yɛ ɔ kan be bo asɔnun'n nun. N sran kpa, nán nian sa tɛ nga be yo'n su, sanngɛ nian sa kpa nga be yo'n su. Sran ng'ɔ yo sa kpa'n, ɔ ti Nyanmiɛn liɛ, sran ng'ɔ yo sa tɛ'n, ɔ si-man Nyanmiɛn. Sran'm be kwlaa be bo Demetriis dunman kpa, kannzɛ sran a kan-man bɔbɔ'n, be wun kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ. E kusu e bo i dunman kpa, yɛ a si kɛ i ndɛ nga e kan'n ti nanwlɛ. Ndɛ kpanngban o n klun, n klo kɛ n ´kan kle wɔ, sanngɛ n klo-man kɛ n klɛ. M bu kɛ ɔ cɛ kaan n ´wun wɔ nan min nin wɔ e ´koko yalɛ. N yra mín nuan kɛ ɔ́ wun jɔ wɔ fɔuun! Ɔ janvuɛ'm be ´yo wɔ like. N ´yo e janvuɛ'm be kwlakwla be like. Amun bɔ e Si Nyanmiɛn flɛli amun'n, b'ɔ klo amun titi'n, b'ɔ fa amun sieli Jésus-Krist'n, min Zid bɔ n ti Jésus-Krist i sran'n nin Zak niaan'n, n ´klɛ fluwa nga'n blɛ amun. Man Nyanmiɛn wun amun aunnvuɛ nan amún wun jɔ amun fɔuun, yɛ ɔ klo amun tititi. N sran kpa mun, kɛ n waan n ´klɛ ti nyanlɛ bɔ e nin amun e nyɛnnin i'n i ndɛ blɛ amun'n, n wunnin kɛ sɛ n klɛ amun fluwa nan n wla amun fanngan kɛ an jran Krist sulafilɛ ndɛ'n su'n, ɔ ti kpa. Nyanmiɛn man be kan ndɛ sɔ'n kleli i sran mun kpɛ kunngba cɛ. Afin sran wie mun bɔ be sro-man Nyanmiɛn'n be wa wluli e nun blɛlɛlɛ. Be fa ye nga Nyanmiɛn yoli be'n kata bé nyin yo sa tɛtɛ'n kwlaa, be bu-man Jésus-Krist bɔ i kunngba yɛ ɔ ti e Min'n nin e Like Klefuɛ'n i like fi. Sran sɔ'm be fɔ bulɛ ndɛ'n, be klɛ sieli lɛ laa. Ndɛ nga m ma kɛn i lɛ'n, an si i kpa, sanngɛ m ´bo su ekun. E Min Nyanmiɛn deli Izraɛlfuɛ mun Ezipt lɔ, sanngɛ i sin'n, be nga b'a lafi-mɛn i su kun'n, ɔ nunnunnin be. Yɛ n ´kan kle amun ekun kɛ anz nga b'a tran-man junman nga Nyanmiɛn sieli bé su i su'n, bɔ be yacili be lika'n, Nyanmiɛn ci be guali aosin tuun kpa'n nun, ɔ su nyannji-man be mlɔnmlɔn nan sɛ i jɔlɛ dilɛ cɛn dan'n ju-ɔ ɔ'a di be ndɛ'n. I kunngba nin-ɔn, Sodɔm, nin Gomɔr, ɔ nin klɔklɔ nga be mantan-mantan be lɛ'n be nunfuɛ'm be ti kɛ anz sɔ'm be sa. Be fa bé wun wlali tekle bolɛ'n nun, yɛ yasua'm be kunndɛ be wiengu yasua. I nuan like nga be nyɛnnin i'n yɛlɛ nyrɛnnɛn nga be wunnin i sin b'ɔ nuan-man mlɔnmlɔn'n nun'n. Nyanmiɛn yoli i sɔ nan sran'm be kwlaa be `fa tu bé wun fɔ. Ndɛkɛn sran sɔ'm be si sɔ, sanngɛ be bu akunndan tɛtɛ'n lele be saci, be bu-man Nyanmiɛn like fi, yɛ be kpɛ nyanmiɛn su lɔ sran nga be lɛ nyrun'n be nzowa. Sanngɛ i nun nga anz kpɛnngbɛn Misɛl nin mmusu'm bé si Satan be ´kpli Moiz fuɛn'n, bɔ be ´si akplowa'n, anz sɔ'n ɔ'a kwla kɛn-mɛn i ndɛ tɛ, sanngɛ ɔ seli i kɛ: «Min Min'n ko wun wɔ!» Sanngɛ sran sɔ'm be liɛ'n, like nga be wun-mɛn i wlɛ'n, be kɛn i ndɛ kɛ ɔ ti-man kpa. Yɛ bé sa wlɛ nga be wun i'n, ɔ ti kɛ blo nnɛn'm be liɛ'n bɔ be wuli be nin i'n sa. Sa nga be wun be wlɛ sɔ'n be yɛ be saci be-ɔ. I sɔfuɛ'm be yako! Afin atin kunngba nga Kaɛn fali su'n, be fa su wie. Kɛ ɔ ´yo nan b'a nyan sika'n, be fa bé wun wlali sa tɛtɛ yolɛ'n nun kɛ Balaam liɛ'n sa. Be mlinnin, afin be yoli nyin kekle kɛ Kɔre liɛ'n sa. Kɛ amun nin be yia aliɛ su'n, be saci amún wun, be di like'n lele, nyannzuɛn kun-man be. Be bu-man sran uflɛ akunndan, be bɔbɔ bé wun akunndan yɛ be bu-ɔ. Kɛ nzue'n mlan tuun'n, b'ɔ tɔ-man'n, bɔ aunngban'n fa kɔ'n, kɛ be ti sɔ-ɔ. Waka bɔ i sulɛ blɛ nun ɔ su-man'n, bɔ b'a tu i bo bɔ ɔ'a wu'n, kɛ be ti sɔ-ɔ. Be ti kɛ jenvie'n b'ɔ bo gbuugbuu'n sa, be nyannzuɛn sa nga be yo'n ti kɛ i nyin su nglo'n sa. Be ti kɛ nzraama b'ɔ tu kɔ'n sa, lika nga Nyanmiɛn fa sieli be kɛ be tran nun tititi'n, yɛlɛ aosin tritritri kpa'n. Yɛ Enɔk b'ɔ ti Adam i osu-osu'n nso su'n i nun sran kpɛnngbɛn'n ɔ kannin sa ng'ɔ wa tɔ be su'n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: «N wunnin e Min'n nin i anz akpi-akpi kpanngban kpa be bali,» kɛ be `fa sran'm be kwlaa bla be ja su nan be nga be sro-man Nyanmiɛn'n bé sa nga be yoli'n, be `fɛ i nuan like man be. Afin sa tɛ yofuɛ sɔ'm bɔ be sro-man Nyanmiɛn'n, be yo Nyanmiɛn sa, yɛ be kɛn i wun ndɛ tɛtɛ. Sran sɔ'm be ijɔ be konviabo, be fa sa'n kwlaa gua sran wie'm bé su, be yo sa nga be klun klo'n, be di bé nuan, yɛ be fa bé nuan nun fɛ kunndɛ like sran'm bé sa nun. Sanngɛ n sran kpa mun, amun liɛ'n, an `bu ndɛ nga be nga e Min Jésus-Krist sunmannin be'n be kan kleli amun'n, i akunndan. Be seli amun kɛ: «Cɛn wie lele kɛ mɛn'n ɔ ´kɔ i bue nuan'n, sran wie'm be ´ba, be ´to amun mma, yɛ Nyanmiɛn bɔ be sro-mɛn'n ti, be ´yo sa nga be klun klo'n.» Sran sɔ'm be yɛ man sran nin sran be bu nin-ɔn. Be ti klɔ sran, Nyanmiɛn Wawɛ'n sie-man be. Sanngɛ n sran kpa mun, amun liɛ'n, Nyanmiɛn su bɔ an lafi kpa'n ti'n, an `jran kekle kɛ sua bɔ be wlɛli i bo ase kpa'n sa. Amun nin Nyanmiɛn `koko yalɛ titi i Wawɛ'n i fanngan nun. Kɛ amun ´minndɛ kɛ e Min Jésus-Krist si amun aunnvuɛ nan ɔ man amun anannganman nguan'n, an `yo sa nga an yo-ɔ an si kɛ Nyanmiɛn klo amun'n. An `wun be nga be akunndan ti nnyɔn-nnyɔn'n be aunnvuɛ, an `de be kɛ sran tɔ sin nun-ɔn be de i'n sa. An `wun wie'm be kusu be aunnvuɛ, sanngɛ an `nian amún wun, afin sɛ e kwla se kɛ be nzuɛn tɛ'n ti tralɛ fiɛn'n, wuun an klo-mɛn i mlɔnmlɔn. Nyanmiɛn b'ɔ kwla nian amun su b'ɔ man an fɔn-man'n, bɔ kɛ ɔ man amun ´kɔ i wun lɔ'n sa kaan sa bɔn-man amún wun'n, yɛ amun klun jɔ'n, e Nyanmiɛn kunngba b'ɔ ti e Defuɛ'n, e Min Jésus-Krist ti, man be yi i ayɛ, be mɛnmɛn i yɛlɛ kɛ ɔ ti famiɛn, ɔ ti kpli, yɛ ɔ kwla sa'n kwlaa yo. Kɛ ɔ fin lalaa'n, be mɛnmɛn i sɔ, kɛ ɔ fin ndɛ'n man be mɛnmɛn i tititi. Man ɔ yo sɔ! Fluwa nga nun be kan sa nga ɔ cɛ kaan be wa yo'n, bɔ Nyanmiɛn fa wlali Jésus-Krist sa nun kɛ ɔ fa kle i sran mun'n i ndɛ. Krist sunmɛnnin i anz'n, ɔ wa yili be nglo kleli Zan b'ɔ ti i sran'n. Like nga Zan wunnin i'n, ɔ kɛnnin i kwlaa'n. Ɔ kan ndɛ nga Nyanmiɛn kan kleli i'n, ɔ nin ndɛ nanwlɛ nga Jésus-Krist kan be kleli i'n. Sran ng'ɔ kanngan ndɛ nga'n, ɔ nin be nga be ti sa nga be wa yo'n be ndɛ'n, bɔ be fa su'n, be liɛ su ti ye! Afin like sɔ'n kwlaa be blɛ'n ɔ'a mantan. yɛ ɔ man y'a kaci e Si Nyanmiɛn i awlo sran bɔ e trɛn i nyrun. Man e yi i ayɛ, man e se kɛ ɔ ti kpli tititi! Man ɔ yo sɔ! An `nian, ɔ o nyanmiɛn ble'n nun su ba! Sran'm be kwlaa be ´wun i, yɛ be nga be wɔli i cua'n, be ´wun i wie. I ti, asiɛ'n su nvle-nvle'm be kwlaa be ´bo awuyomo. Ɔ ´yo sɔ sakpa! Man ɔ yo sɔ! Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, b'ɔ o lɛ, b'ɔ o lɛ lalaa'n, b'ɔ ´ka lɛ'n, i waan: «N ti Alfa nin Omega.» Min Zan bɔ n ti amun niaan'n, kɛ e nin Jésus e kacili sran wunmuan'n ti, ɔ man min nin amun e wun nyrɛnnɛn, ɔ sie ye, yɛ e tra ye anwlɛn. Nyanmiɛn ndɛ nin Jésus ndɛ bɔ n kan'n ti, be fa min ɔli lika bɔ be flɛ i Patmɔs'n, bɔ nzue sin yiɛ i'n nun. E Min'n i cɛn'n nun, Nyanmiɛn Wawɛ'n yili i wun nglo min nun yɛ n tili sran kun nɛn kekle kpa kɛ awɛ sa min sin lɔ. Ɔ seli kɛ: «Like nga a wun be'n, klɛ be fluwa kun nun, fa ko man asɔnun nso bɔ be o Efɛz, nin Smirni, nin Pɛrgam, nin Tiatir, nin Sard, nin Filadɛlfi, nin Laodise'n. N kpɛli mín nyin kɛ n ´nian sran ng'ɔ kan ndɛ sɔ'n kle min'n. Kɛ n kpɛli mín nyin'n, n wunnin sika ɔkwlɛ kannin nso be jinjin lɛ. N wun like kun be afiɛn lɛ, ɔ fa sran, tralɛ tɛnndɛn kun wlɛ i wun, tralɛ sɔ'n ɔ kpɛn i ja ngbabua'n su, yɛ sika ɔkwlɛ kplo ci i wue'n nun. I ti'n fɛn fuaii kɛ bua ndrɛ sa, ɔ fɛn ufue fitafita kpa. I nyinma'n be sɔ kɛ sin sa, i ja'm be ti kɛ aaba bɔ b'a wlɛ i sin nun b'a kpitɛ i wun'n sa, i nɛn'n ti kɛ nzue dan b'ɔ sonji kpuu'n sa. Nzraama nso wo i sa fama'n nun, yɛ tokofi nnana kpa kun wo i nuan nun. I nyrun'n ti kɛ wia'n b'ɔ fi kpa'n sa. Kɛ n wunnin i'n, n finnin ase i bo lɛ, yɛ n kacili kɛ fuɛn sa. Ɔ fɛ i sa fama'n fuali min wun yɛ ɔ seli kɛ: «Nán srɛ kun wɔ! Min yɛ n ti like'n kwlaa i klikli nin i awieliɛ nin-ɔn. N ti anannganman, n wuli, sanngɛ n cɛnnin, siɛn'n, mín nyin o su, yɛ n ´ka lɛ tititi. Min yɛ n sie Wie nin-ɔn, yɛ blɔlɔ lɔ lakle'n wo ń sa nun. I sɔ'n ti, klɛ like nga a wunnin be bɔ be o lɛ kɛ e ´se yɛ'n, nin nga cɛn wie lele be ´yo'n. Nian, nzraama nso bɔ a wunnin be min sa fama nun'n, nin sika ɔkwlɛ kannin nso bɔ be jinjin lɛ'n, bé bo'n yɛ: nzraama nso'n be ti asɔnun nso'm be anz mun, yɛ sika ɔkwlɛ kannin nso bɔ be jinjin lɛ'n be ti asɔnun nso mun.» «Nian ndɛ nga n klo kɛ a klɛ ko man Efɛz asɔnun'n i anz'n yɛ: ‹M bɔ nzraama nso'n wo ń sa fama nun'n, bɔ n nanti-nanti sika ɔkwlɛ kannin nso bɔ be jinjin lɛ'm be afiɛn'n, n se kɛ yoo: N si amun nyoliɛ'n, nin fɛlɛ nga an fɛli'n, ɔ nin amun anwlɛn bɔ an trɛ i'n. N si kɛ amun nin sran tɛtɛ mun sɔn-man. An sa be nga be tɔn bé wun suɛn kɛ n sunmannin be'n niannin, yɛ an wunnin kɛ be bua ato. An lɛ anwlɛn kpa, min ti an wunnin nyrɛnnɛn, sanngɛ amún sa sin a bubu-man amun. Sanngɛ amún wun sa o n klun, yɛlɛ kɛ klolɛ nga an fa klo min laa'n, an klo-man min sɔ kun. An `bu amun wafa nga an ti laa'n i akunndan, an `kaci amun nzuɛn'n, nan an `yo sa kunngba nga an yoli i bo bolɛ nun'n. Sɛ amu'an kaci-man amun nzuɛn'n, n ´to amun lɔ, n ´yi amún kannin'n lɛ. Sa nga an yo b'ɔ ti kpa kan'n, yɛlɛ kɛ an klo-man sa nga Nikolafuɛ'm be yo be'n, bɔ n kusu n klo-man be'n. Sran ng'ɔ si fa sie'n, man ɔ tie ndɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kan kle asɔnun mun'n. Sran ng'ɔ kwla'n, waka b'ɔ man nguan b'ɔ o Nyanmiɛn fie'n su lɔ'n, n ´yo man ɔ ´di i mma.› » «Nian ndɛ nga n klo kɛ a klɛ ko man Smirni asɔnun'n i anz'n yɛ: ‹M bɔ n ti like'n kwlaa i klikli nin i awieliɛ'n, bɔ n wuli, n cɛnnin'n, n se kɛ yoo: N si sa ng'ɔ tɔ amun su'n nin yalɛ bɔ an di'n. Sanngɛ an ti anyanbeunfuɛ! N si amún wun ndɛ nga be nga be wan be ti Zuif'n be kan'n. Be ti-man Zuif, sanngɛ be ti Satan i minniɛn. Nán srɛ kun amun nyrɛnnɛn nga an wa wun i'n ti. An `nian, mmusu'm bé si Satan'n ɔ wa wla amun nun wie'm be bisua, ɔ ´sa amun nian. Amun ´wun nyrɛnnɛn le blu. Sɛ kunlɛ bɔbɔ yɛ be ´kun amun'n, an `tra amun anwlɛn, yɛ like nga n ´fa yo amun mo'n yɛlɛ nguan'n, ɔ ti kɛ famiɛn kle sa. Sran ng'ɔ si fa sie'n, man ɔ tie ndɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kan kle asɔnun mun'n! Sran ng'ɔ kwla'n, ɔ su wu-man kpɛ nnyɔn wie.› » «Nian ndɛ nga n klo kɛ a klɛ ko man Pɛrgam lɔ asɔnun'n i anz'n yɛ: ‹M bɔ tokofi nnana kpa'n wo ń sa nun'n, n se kɛ yoo: N si amun tranwlɛ'n, lɔ yɛ Satan i bia'n wo-ɔ. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, an fa amun wun mantan n kpa. Antipas b'ɔ kan min ndɛ'n tititi'n, i nun nga bɔbɔ bɔ be kunnin i amun wun lɔ lika nga Satan tran lɔ'n, amu'an yi-man amún wla n su. Sanngɛ amún wun sa wie o n klun, yɛlɛ kɛ sran wie'm be o amun nun lɔ bɔ be fa like nga Balaam kleli'n su. I yɛ ɔ kleli Balak yɛ man ɔ lakali Izraɛlfuɛ mun yɛ be yoli sa tɛ yɛ be dili amuɛn su nin-ɔn. Balak kunngba sɔ'n yɛ ɔ lakali be yɛ man be fa bé wun wlali tekle bolɛ'n nun nin-ɔn. I kunngba nin-ɔn, amun nun wie'm be fa like nga Nikolafuɛ'm be kle'n su, kɛ be kusu be fali Balaam i ndɛ'n su'n sa. I sɔ'n ti, an `kaci amun nzuɛn'n, sɛ ɔ'a yo-man sɔ-ɔ, n ´to amun lɔ icra'n, n ´fa tokofi ng'ɔ o mín nuan nun'n, min nin be e ´kun. Sran ng'ɔ si fa sie'n, man ɔ tie ndɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kan kle asɔnun mun'n! Sran ng'ɔ kwla'n, n ´fa mani bɔ be wun-mɛn i'n m ´mɛn i. Yɛ n ´fa yɛbuɛ ufue kun bɔ be klɛli dunman uflɛ kun su'n m ´mɛn i. Sran fi si-man dunman sɔ'n, san sran nga be fa mɛn i'n yɛ ɔ si i-ɔ.› » «Nian ndɛ nga n klo kɛ a klɛ ko man Tiatir lɔ asɔnun'n i anz'n yɛ: ‹M bɔ n ti Nyanmiɛn Wa'n, bɔ min nyinma'm be sɔ kɛ sin sa'n, bɔ n ja'm be ti kɛ aaba bɔ b'a kpitɛ i wun sa'n, n se kɛ yoo: N si amun nyoliɛ'n, nin klolɛ bɔ an fa klɔ min'n, nin n su bɔ an lafi'n, nin amun junman'n, ɔ nin anwlɛn bɔ an lɛ i'n. N si kɛ sa nga an yo be siɛn'n be kpa tra laa liɛ'n, sanngɛ bla nga be flɛ i Zezabɛl'n, bɔ i wan ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, an mɛn i atin man ɔ kle min sran'm be like yɛ ɔ laka be man be fa bé wun wlɛ i tekle bolɛ'n nun, yɛ be di amuɛn'm be su. Amun wun sa b'ɔ o n klun'n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. N yacili i lɛ kaan kɛ ɔ kaci i nzuɛn'n, sanngɛ ɔ yaci-mɛn i tekle'n i bolɛ. I sɔ'n ti, sɛ ɔ nin i soman'm b'a kaci-man be nzuɛn'n, n ´fa be yi bɛ kun su, yɛ be ´wun nyrɛnnɛn dan kpa. N ´kun i mma mun, ɔ man asɔnun'm be kwlaa be ´si kɛ min yɛ n si sran'm be akunndan'n nin sa ng'ɔ o be klun lɔ nin-ɔn. Like nga an yoli'n, n ´fa sran kun liɛ ng'ɔ yoli'n i nuan like n mɛn i. Sanngɛ amun Tiatir asɔnunfuɛ nga mun bɔ amu'an fa-man like ng'ɔ kleli su'n, bɔ an si-man like nga sran wie'm be flɛ i Satan'n i bo ndɛ'n, n se amun kɛ yoo: N su fa-man trɔ uflɛ jin-man amún ti su. Sanngɛ like ng'ɔ o amún sa nun'n, an `trɛ i kekle lele man ɔ fa ju m balɛ. Sran ng'ɔ kwla'n, b'ɔ yo min klun sa lele guɛ i ti nin i bo'n, n ´yo man ɔ ´sie nvle-nvle mun Sran ng'ɔ si fa sie'n, man ɔ tie ndɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kan kle asɔnun mun'n!› » «Nian ndɛ nga n klo kɛ a klɛ ko man Sard lɔ asɔnun'n i anz'n yɛ: ‹M bɔ n lɛ Nyanmiɛn i Wawɛ nso'n, bɔ nzraama nso'n wo ń sa nun'n, n se kɛ yoo: N si amun nyoliɛ'n, sran'm be se kɛ amún nyin o su, sanngɛ amu'an wu. An `tinnge nan an `wla be nga be ka lɛ bɔ be su wa wu'n be fanngan. Afin n wun kɛ sa nga an yo'n, min Nyanmiɛn i nyrun an nian guɛguɛ-mɛn i wie fi bo. I sɔ'n ti, ndɛ nga be kan kleli amun bɔ an fa su'n, an bu i akunndan, an `fa su, yɛ an `kaci amun nzuɛn'n. Sɛ amu'an tinnge-man'n, n wa fu amun nun kɛ awiefuɛ sa, an su si-man dɔ nga m ´ba'n. Sanngɛ an lɛ sran wie mun Sard wa bɔ b'a yo-man be tralɛ'n fiɛn. Be ´wla bé wun tralɛ ufue, min nin be e ´san nun, afin sɛ be yo sɔ-ɔ ɔ ti su. Sran ng'ɔ kwla'n, kɛ ɔ ´wlɛ i wun tralɛ ufue sɔ-ɔ. N su nunnun-mɛn i dunman'n nguan fluwa'n nun. M ´bo i dunman n kle min Si nin i anz mun. Sran ng'ɔ si ´fa sie'n, man ɔ tie ndɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kan kle asɔnun mun'n!› » «Nian ndɛ nga n klo kɛ a klɛ ko man Filadɛlfi asɔnun'n i anz'n yɛ: ‹M bɔ n ti Nyanmiɛn liɛ'n, bɔ n ti nanwlɛfuɛ'n, bɔ David i lakle'n wo min sa nun, bɔ sɛ min nyin anuan-an sran kwla tike-man'n, bɔ sɛ n tike-ɔ sran kwla nyin-man'n, n se kɛ yoo: N si amun nyoliɛ'n. Like nga an kwlɛ i yo'n, ɔ ti kaan, sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba'n, amu'an fa min ndɛ'n su, yɛ amu'an fia-man n dunman'n su. I sɔ'n ti, m'an tike anuan kun m'an man amun, sran fi kwla nyin-man. An `nian, Satan i minniɛn atofuɛ'm bɔ be tɔn bé wun suɛn kɛ be ti Zuif'n, n ´yo man be wa koto amun bo, yɛ be ´si kɛ n klo amun. An fa ndɛ bɔ n kan kleli amun kɛ an tra amun anwlɛn'n su. Ɔ man kɛ sa kekle ´tɔ mɛn wunmuan'n su sran'm be kwlaa be sa nianlɛ'n ti'n, n kusu n ´sasa amun. M ´ba icra'n. Like ng'ɔ o amún sa nun'n, an `trɛ i kekle nan sran wie a fa-man like nga n ´fa yo amun mo'n. Sran ng'ɔ kwla'n, n ´fɛ i n yo min Nyanmiɛn i sua'n i kuatrɛn'n kun, be su kaci-mɛn i. Min Nyanmiɛn i dunman'n nin min Nyanmiɛn i klɔ Zerizalɛm uflɛ b'ɔ fin i wun nyanmiɛn su lɔ jra'n i dunman'n, ɔ nin m bɔbɔ n dunman uflɛ'n, n ´fa be n ´klɛ i wun. Sran ng'ɔ si fa sie'n, man ɔ tie ndɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kan kle asɔnun mun'n!› » «Nian ndɛ nga n klo kɛ a klɛ ko man Laodise lɔ asɔnun'n i anz'n yɛ: ‹M bɔ be flɛ min Man-ɔ-yo-sɔ'n, bɔ n kan ndɛ nanwlɛ'n, bɔ be kwla fa bé wla gua n su'n, bɔ min yɛ Nyanmiɛn man n yili like'n kwlaa'n, n se kɛ yoo: N si amun nyoliɛ'n. Sɛ an ti kɛ nzue sa'n, wuun n ´se kɛ an jɔ-man kusu an lo-man'n. N klo kɛ an jɔ annzɛ an lo! Kɛ bɔ an jɔ-man, kusu an lo-man, bɔ an ti mlɛnmlɛnmlɛn'n, m ma gua amun ase. An se kɛ an ti anyanbeunfuɛ yɛ amu'an nyan amun wun nan like fi mian-man amun. An si-man kɛ an ti nyrɛnnɛnfuɛ yɛ an yo annvɔ, an si-man kɛ an ti yalɛfuɛ yɛ an ti anyansifuɛ nan amún wun ti kplɛn. I sɔ'n ti, n ´kan kle amun kɛ sika ɔkwlɛ bɔ b'a klo i'n wo ń sa nun, an `to nan an yo anyanbeunfuɛ. Yɛ an `to tralɛ ufue fa wla amun wun nan b'a wun-man kɛ amún wun ti kplɛn nan amún nyin a gua-man ase. An `to ayre fa kpɛ amún nyin su nan an wun ase. Be kwlaa nga n klo bé sa'n, n ijɔ be, yɛ n tu be fɔ. I sɔ'n ti, an `yaci amun nyrun kouun yolɛ'n, yɛ an kaci amun nzuɛn'n. An `nian, n jin anuan sin, m bobo. Sran ng'ɔ ti min nɛn'n nan ɔ tike'n, n ´wlu i lika lɔ, yɛ min nin i e ´di like. Sran ng'ɔ kwla'n, min nin i e ´tran m bia'n su kɛ n kwlali bɔ min nin min Si e tran i bia'n su'n sa. Sran ng'ɔ si fa sie'n, man ɔ tie ndɛ nga Nyanmiɛn Wawɛ'n kan kle asɔnun mun'n!› » Kɛ ɔ yoli sɔ'n, n ´nian-an b'a tike anuan kun nyanmiɛn su lɔ. Sran klikli nga n tili i nɛn'n, i nɛn'n tɛ kɛ awɛ sa, ɔ seli n kɛ: «Fu wa, m ma kle wɔ like nga cɛn wie lele ɔ wa yo'n.» Kpɛkuun, Nyanmiɛn Wawɛ'n jrali min su nan m'an wun aolia nun like. N ´nian nyanmiɛn su lɔ-ɔ, bia kun o lɔ sran kun ti su. Sran ng'ɔ ti su'n i nyrun'n ti nyannyannyan kɛ yɛbuɛ bɔ be flɛ be zasp nin sarduani'n sa. Nyanngondin b'ɔ ti nyannyannyan kɛ yɛbuɛ bɔ be flɛ i emɛrɔd sa'n, ɔ sin yia bia sɔ'n. Bia ablaɔn-nin-nnan ekun be sin yia bia kun sɔ'n, kpɛnngbɛn ablaɔn-nin-nnan be titi bia sɔ'm bé su tralɛ ufue o bé wun yɛ sika kle o bé ti. Bian sɔ'n i wun lɔ'n, nyanmiɛn'n kpa sin, yɛ be ti sran wie'm be nɛn nin nyanmiɛn'n i kplalɛ. Tɛ nso be kpaja kpa, be o bia'n i nyrun lɛ, be yɛ be ti Nyanmiɛn i Wawɛ nso nin-ɔn. Like wie ti kɛ jenvie sa, ɔ fa niannun, ɔ o bia'n i nyrun lɛ, ɔ ti kɛ laglasi sa. Like wie'm be ti kɛ nnɛn sa, be jinjin sin yia bia'n, be ti nnan, be nyrun'n nin be sin'n ti nyinma ngunmin. Like sɔ'n, kun fa asɔmɔli, kun ti kɛ nannin gbanflɛn sa, kun nyrun'n fa sran, yɛ kun ti kɛ anunman nyin b'ɔ su tu'n sa. Like nnan sɔ'n be lɛ ndɛwa nsiɛn-nsiɛn, yɛ nyinma o be wunnɛn'n kwlaa su. Wia nun nin kɔnguɛ be to jue se kɛ: «I nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti'a kun, ɔ ti'a kun, ɔ ti'a kun. Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n, ɔ o lɛ, ɔ o lɛ lalaa, yɛ ɔ ´ka lɛ!» Be yaci-man jue sɔ'n i tolɛ mlɔnmlɔn. Kɛ like nnan sɔ'n be ´yi sran ng'ɔ ti bia'n su b'ɔ o lɛ tititi'n i ayɛ, bɔ be ´mɛnmɛn i be ´lɛ i ase'n, wuun kpɛnngbɛn ablaɔn-nin-nnan'm be kusu be koto sran ng'ɔ ti bia'n su sɔ'n i bo, wuun be manman sran sɔ'n b'ɔ o lɛ titi'n. Kɛ be ´tu be sika kle'n be ´to gua bia'n i wun lɛ'n, be se kɛ: «E Min Nyanmiɛn, kɛ be ´yi wɔ ayɛ be ´manman wɔ bɔ be se kɛ a kwla sa'n kwlaa yo'n i su-ɔ, afin wɔ yɛ a yili like'n kwlaa-a, a klo kɛ a ´yi be ti yɛ a yili be-ɔ, yɛ ɔ ti yɛ be o lɛ-ɔ.» I sin, n wunnin fluwa kun be nyɔnnyɔnnin i'n, be klɛli i klun nin i sin'n, ɔ o sran ng'ɔ ti bia'n su'n i sa fama'n nun. Be cicili i nin like nso. Yɛ n wunnin anz wunmiɛnfuɛ kun, ɔ kpannin kekle, ɔ usali kɛ: «?Wan yɛ ɔ ´kwla kpɛkpɛ like nga be fa cicili i nun b'ɔ ´nyannji fluwa sɔ nun-ɔn?» B'a nyan-man sran fi nyanmiɛn su lɔ, nin asiɛ'n su wa, ɔ nin asiɛ'n bo lɔ b'ɔ kwla nyannji fluwa sɔ'n b'ɔ ´nian nun-ɔn. N sunnin kpa, afin b'a nyan-man sran b'ɔ kwla nyannji fluwa sɔ'n b'ɔ ´nian nun-ɔn. Yɛ kpɛnngbɛn'm be nun kun seli n kɛ: «Nán sun. Nian asɔmɔli'n b'ɔ fin Zida osu nun'n, b'ɔ ti David anunman'n, ɔ kwlali, ɔ man ɔ ´kwla kpɛkpɛ like nso nga be fa cicili fluwa'n, yɛ ɔ ´nyannji nun.» Yɛ n wunnin Bua Gbanflɛn kun ɔ jin bia'n, nin like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n, ɔ nin kpɛnngbɛn'm be afiɛn lɛ. Ɔ ti kɛ b'a kun i sa. I wuɛ'n ti nso, yɛ i nyinma'n ti nso, be yɛ be ti Nyanmiɛn Wawɛ nso b'ɔ sunmannin be mɛn wunmuan'n nun nin-ɔn. Fluwa'n b'ɔ o sran ng'ɔ ti bia'n su'n i sa fama nun'n, ɔ wa sɔli nun. Kɛ Bua Gbanflɛn'n sɔli fluwa nun'n, like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n, be nin kpɛnngbɛn ablaɔn-nin-nnan'n be wa kotoli i bo. Aluku nin sika klowa mun be o be kwlakwla bé sa nun. Ansans o klowa sɔ'm be nun. Ansans'n yɛlɛ yalɛ nga Nyanmiɛn sran'm be koko kle i'n. Be to jue uflɛ uflɛ kun, be se kɛ: «Wɔ yɛ a ti fluwa'n i fafuɛ-ɔ, bɔ a kwla kpɛkpɛ like nga be fa cicili i nun-ɔn. Afin be kunnin wɔ, sran'm bɔ be fin nvle-nvle'n kwlaa nun'n, nin be bɔ be aniɛn'n ti wafa-wafa'n kwlaa'n, ɔ nin be nga be fin mɛnmɛn'n kwlaa nun, a fa ɔ́ wun toli be mannin Nyanmiɛn. Ɔ man b'a kaci e Nyanmiɛn'n i awlo sran bɔ be trɛn i nyrun. Be yɛ be ´sie sran mun asiɛ'n su wa-a.» N niannin lɔ ekun, yɛ n tili anz kpanngban kpa bɔ be ju akpi-ngbingbi'n be nɛn. Be sin yia bia'n nin like nga be ti kɛ nnɛn sa'n, ɔ nin kpɛnngbɛn mun. Be kpan kekle, be se kɛ: «Kɛ Nyanmiɛn man Bua Gbanflɛn bɔ be kunnin i'n ɔ kwla'n, b'ɔ mɛn i anyanbeun'n, b'ɔ man ɔ si ngwlɛlɛ'n, b'ɔ mɛn i wunmiɛn'n, bɔ be yɛyɛ i'n, bɔ be yi i ayɛ be mɛnmɛn i'n, i kwlaa sɔ'n ti i su.» Yɛ like bɔ Nyanmiɛn yili be'n, be nga be o nyanmiɛn su lɔ o, be nga be o asiɛ'n su wa o, be nga be o asiɛ'n bo lɔ o, be nga be o jenvie'n nun o, n tili be kwlaa be ngan, be se kɛ: «Man e manman sran ng'ɔ ti bia su'n nin Bua Gbanflɛn'n, e `yi be ayɛ, e `yɛyɛ be, yɛ e `se kɛ be ti kpli tititi.» Yɛ like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n be se kɛ: «Man ɔ yo sɔ!» Yɛ kpɛnngbɛn'm be kotoli sran ng'ɔ ti bia'n su'n nin Bua Gbanflɛn'n bé bo be manmannin be-ɔ. N niannin lɔ ekun, kɛ Bua Gbanflɛn'n kpɛli like nso nga be fa cicili fluwa'n kun nun'n, n tili like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n be nun kun nɛn, i nɛn'n tɛli kɛ nyanmiɛn'n su kpla sa, like sɔ'n ɔ seli kɛ: «Bla!» N ´nian-an, nnɛn kpanngɔ ufue kun yɛ. Ta o sran ng'ɔ ti su'n i sa nun, be mɛnnin i like kun kɛ sika kle sa, yɛ ɔ ɔli yasua su kɛ ɔ nin i kpɔfuɛ mun be ko kun nan ɔ ´kwla be. Kɛ Bua Gbanflɛn'n kpɛli like nga be fa cicili fluwa'n i nnyɔn su nun'n, n tili like bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n be nun kun b'ɔ fa nannin gbanflɛn kɛ ɔ seli kɛ: «Bla!» Yɛ nnɛn kpanngɔ kun ekun fiteli-ɔ. Ɔ ti ɔkwlɛ. Be mannin sran ng'ɔ ti su'n i atin kɛ ɔ kpɛ alɛ nan sran'm be kun bé wun. Be mɛnnin i tokofi dan kun. Kɛ Bua Gbanflɛn'n kpɛli like nga be fa cicili fluwa'n i nsan su nun'n, n tili like bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n be nun kun bɔ i nyrun'n fa sran'n kɛ ɔ seli kɛ: «Bla!» N ´nian-an, nnɛn kpanngɔ ble kun yɛ. Toe kun o sran ng'ɔ ti su'n i sa nun. Yɛ n tili sran kun nɛn like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n be afiɛn lɛ, ɔ seli kɛ: «Awie kilo kun denie kun, yɛ ɔrz kilo nsan denie kun. Sanngɛ ngo'n nin nzan'n, nán ɔ sa kan be.» Kɛ Bua Gbanflɛn'n kpɛli like nga be fa cicili fluwa'n i nnan su nun'n, n tili like bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n be nun kun b'ɔ fa anunman nyin'n kɛ ɔ seli kɛ: «Bla!» N ´nian-an, nnɛn kpanngɔ nzuɛn-nzuɛn kun yɛ. Sran ng'ɔ ti su'n, be flɛ i Wie, yɛ lika nga be flɛ i blɔlɔ'n ɔ su i su. Be bubuli asiɛ'n sufuɛ'm be nun fa nnan, be mannin be atin kɛ be kun be nun fa kun. Be fa tokofi, nin awe, nin tukpacɛ ɔ nin asiɛ'n su nnɛn nga be yo wlɛ'n yɛ be fa kun be-ɔ. Kɛ Bua Gbanflɛn'n kpɛli like nga be fa cicili fluwa'n i nnun su nun'n, n wunnin be nga Nyanmiɛn ndɛ'n nin Jésus ndɛ bɔ be kan'n ti be kunnin be Nyanmiɛn sɔwlɛ'n bo'n. Be kpannin kekle be seli kɛ: «?Nannan, ɔ bɔ ɔ nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun'n, bɔ a ti nanwlɛfuɛ'n, cɛn onin yɛ a ´di e jɔlɛ'n bɔ a ´tu e klunngbɔ asiɛ'n sufuɛ'm bé su kunlɛ bɔ be kunnin ye'n ti-ɔ ?» Be mannin be kwlaa be tralɛ ufue kunngun, yɛ be seli be kɛ be gua ase kan man be wiengu junman difuɛ nin be niaan nga be wa kun be kɛ be sa'n bé nuan'n ju. N niannin lɔ, yɛ n wunnin kɛ Bua Gbanflɛn'n kpɛli like nga be fa cicili fluwa'n i nsiɛn su'n nun. I sin, asiɛ'n kejeli dan kpa, wia'n dunnin tuun kɛ bunnde sa, yɛ anglo'n ɔ bloli youun kɛ mmoja sa. Yɛ nzraama'm be fin nyanmiɛn su lɔ be guali asiɛ'n su, kɛ figie mma amuɛn bɔ aunngban dan kplo gua'n sa. Nyanmiɛn b'ɔ la nglo lɔ plaii'n ɔ nyɔnnyɔnnin kɛ fluwa bɔ be nyɔnnyɔn i'n sa, yɛ oka nin asiɛ nga nzue sin yia be'n be jaoli be osu'n nun lɛ. Yɛ asiɛ'n su famiɛn mun, nin sran kaklaakla mun, nin sonja sasufuɛ mun, nin anyanbeunfuɛ mun, nin yakpafuɛ mun, nin sran'm be kwlaa, kanga mun o, diewa mun o, be wanndi fiali buɛ'm be nun nin oka'm be su yɛbuɛ dandan'm be bo. Be se oka nin yɛbuɛ dandan'm be kɛ: «An `tɔ e su, an `fa e fia nan sran ng'ɔ ti bia'n su'n ɔ'a wun-man ye, an `fa e fia nan Bua Gbanflɛn'n ɔ'a fa-man é wun ya. Afin cɛn nga be ya'n ɔ ´jao dan'n ɔ'a ju. ?Wan yɛ ɔ ´kwla jran be nyrun-ɔn ?» I sin, n wunnin anz nnan be jinjin asiɛ'n i cɔnjɔ nnan'n bé su. Be jin aunngban b'ɔ fin asiɛ'n i bue nnan su'n nun, be tra nun kɛ nán man ɔ fita asiɛ'n nin jenvie'n bé su yɛ nán man ɔ fita waka fi kun. Yɛ n wunnin anz kun ekun, ɔ fiteli wia afiliɛ lɔ, Anannganman Nyanmiɛn i like b'ɔ fa sie like'm be nzɔliɛ'n wo i sa nun. Ɔ kpan seli anz nga be sie be kɛ be saci asiɛ'n nin jenvie'n be kɛ: «Nán amún sa kan asiɛ'n, nin jenvie'n, ɔ nin waka mun, an `yaci be lɛ lele man e sie Nyanmiɛn i sran'm be nzɔliɛ be ngban su ka.» Be boli be nga be sieli be nzɔliɛ'n bé nuan kleli min. Be ti akpi-akpi ya sran akpi-akpi ablanan-nin-nnan (144.000), be fin Izraɛl i mma'm be osu-osu'n kwlaa nun. Zida osu'n nun be nga be sieli be nzɔliɛ'n be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), Ribɛn liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), Gad liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), Azɛr liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), Nɛftali liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), Manase liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), simeɔn liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), Levi liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), Isakar liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), Zabilɔn liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), Zozɛf liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000), yɛ Bɛnzamɛn liɛ'm be ti akpi-akpi blu-nin-nnyɔn (12.000). I sin, n niannin lɔ ekun, n wunnin sran kpanngban kpa, sran fi kwla ka-man be, sran sɔ'm be fin mɛnmɛn'n kwlaa nin nvle-nvle'n kwlaa nun, nin sran wafa-wafa'n kwlaa o be nun, be ijɔ aniɛn wafa-wafa'n kwlaa. Be jinjin bia'n nin Bua Gbanflɛn'n be nyrun lɛ, tralɛ ufue o be wun, yɛ mme nnya o bé sa nun. Be kpan kekle kpa be se kɛ: «E Nyanmiɛn b'ɔ ti bia'n su'n, nin Bua Gbanflɛn'n, be ti yɛ e nyannin é ti-ɔ.» Yɛ anz'm be kwlaa be jinjin sin yia bia'n, nin kpɛnngbɛn mun, nin like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n. Be utu bé nyin ase bia'n nyrun lɛ, yɛ be manman Nyanmiɛn se kɛ: «Man ɔ yo sɔ! Man e yi e Nyanmiɛn i ayɛ tititi, yɛ e yɛyɛ i, man e se kɛ ngwlɛlɛ'n ti i liɛ, man e lɛ i ase, yɛ e mɛnmɛn i, e se kɛ ɔ kwla like'n kwlaa yo, yɛ ɔ cɛnnin! Man ɔ yo sɔ!» Kpɛnngbɛn'm be nun kun usali n kɛ: «?Be nga tralɛ ufue o bé wun lɛ'n, wan mun-ɔn? ?Be fin nin?» N se i kɛ: «Nannan, wɔ yɛ a si be-ɔ.» Yɛ ɔ seli n kɛ: «Be nga be fin afɛ dan'n nun mun-ɔn. Be kpuli be tralɛ mun Bua Gbanflɛn'n i mmoja'n nun yɛ be fieli-ɔ. I sɔ'n ti yɛ be jin Nyanmiɛn bia'n i nyrun lɛ be su i wia nun nin kɔnguɛ i sua nun nin-ɔn. Sran ng'ɔ ti bia'n su'n ɔ ´kata bé su. Awe su kun-man be kun, nzue we su kun-man be kun, wia'n su bo-man be kun, aunyɛyɛ su kun-man be kun. Afin Bua Gbanflɛn'n b'ɔ o bia'n i afiɛn lɛ'n, ɔ ´ta be, ɔ ´fa be kɔ nzue ti mun bɔ be man nguan'n bé nuan, yɛ Nyanmiɛn ´nunnun be nyinmuɛn'n kwlaa.» Kɛ Bua Gbanflɛn'n kpɛli like nga be fa cicili fluwa'n i nso su nun'n, nyanmiɛn su lɔ'n tɔli bliin ɔ wa de di dɔ bue. N wunnin anz nso'n bɔ be jran Nyanmiɛn nyrun'n, be mannin be awɛ nso. Yɛ anz kun ekun wa jrannin Nyanmiɛn sɔwlɛ'n i wun lɛ, like bɔ be yra ansans nun b'ɔ ti sika ɔkwlɛ'n ɔ wo i sa nun. Be mɛnnin i ansans kpanngban kpa. Ansans sɔ'n nin yalɛ nga Nyanmiɛn sran'm be kwlaa be koko kle i'n, be wan ɔ `fa be man Nyanmiɛn. Be wan be `fa mɛn i ansans yrawlɛ b'ɔ ti sika ɔkwlɛ'n, b'ɔ o bia'n nyrun lɛ'n su. Ansans'n i wɛnsrɛn'n nin yalɛ nga Nyanmiɛn i sran'm be koko kle i'n, ɔ fin anz b'ɔ jran Nyanmiɛn nyrun lɛ'n i sa nun ɔ kɔ. I sin like nga be yra ansans nun'n, anz'n ɔ fali sin b'ɔ o Nyanmiɛn sɔwlɛ su'n guali nun, yɛ ɔ to yili i asiɛ'n su. Nyanmiɛn'n kplali, be tili sran wie'm be nɛn, nyanmiɛn'n kpali sin, yɛ asiɛ'n kejeli. Yɛ anz nso bɔ awɛ o bé sa nun'n, be mannin be awɛ'm bé su kɛ be ´bo. Kɛ anz'n kun boli i awɛ liɛ'n, nzraama bɔ kɛ nzue'n ´tɔ-ɔ ɔ gua'n, ɔ nin sin, mmoja sanngan like sɔ'm be nun be toli be guali asiɛ'n su. Be bubuli asiɛ'n nin waka'm be nun fa nsan'n, fa kun yrali, yɛ ijre mɔnnɛn'n kwlaa yrali. Kɛ kun ng'ɔ mɛntɛn i'n boli i awɛ liɛ'n, like dan kun ti kɛ oka sa ɔ jueli, yɛ be to yili i jenvie'n nun, jenvie'n kpɛkpɛli nun nsan. I bue kun kacili mmoja, i nun ninnge'm be wuli, yɛ i su mmeli'm be sacili. Kɛ be nsan su'n boli i awɛ liɛ'n, nzraama dan kpa kun b'ɔ jue kɛ tɛ sa'n ɔ fin nyanmiɛn su lɔ tɔli. Nzue ba dandan bɔ be bubuli be nun fa nsan'n, nzraama sɔ'n ɔ toli be nun fa kun nun. Ɔ tɔli nzue ti'm bé nun wie. Nzraama sɔ'n, be flɛ i kondu, ɔ man nzue ng'ɔ tɔli nun'n, ɔ yoli wi. Sran kpanngban kpa be wuli, afin be nɔnnin nzue sɔ'n b'ɔ kacili kɛ duwlɛ sa'n. Kɛ be nnan su'n boli i awɛ liɛ'n, be kpacikpacili wia'n nin anglo'n be nun nsan nsan, be bue kun dunnin tuun. Be bubuli nzraama'm be nun akpasua nsan, akpasua kun kpaja-man. Ɔ man wia nun'n, wia'n ɔ bo-man kpa, yɛ kɔnguɛ'n anglo'n nin nzraama'm be ta-man kpa. N niannin lɔ ekun, n wunnin anunman nyin kun, ɔ tu sinnin nyanmiɛn ble kpa nun lɔ. Ɔ kpannin kekle kpa, ɔ seli kɛ: «Awɛ bɔ anz nsan nga'm be wa bo'n ti, asiɛ'n sufuɛ'm be yako, be yako, be yako.» Kɛ be nnun su'n boli i awɛ liɛ'n, n wunnin nzraama kun ɔ fin nyanmiɛn su lɔ tɔli asiɛ'n su. Be fa kunman dan bɔ be si-mɛn i bo'n i lakle'n mɛnnin i. Ɔ tikeli kunman dan sɔ'n su, sin wɛnsrɛn dan kpa fin nun fiteli. Wɛnsrɛn'n b'ɔ fin kunman sɔ'n nun fiteli'n, ɔ dunnin wia'n nin nyanmiɛn su lɔ'n tuun. Lalo'm be fin wɛnsrɛn sɔ'n nun be guali asiɛ'n su. Be lɛ bɔyre kɛ nyannglan'm be liɛ'n sa. Be seli be kɛ nán man be saci ijre, nin nnya mɔnnɛn, nin waka fi, sanngɛ sran nga be lɛ-man Nyanmiɛn i nzɔliɛ'n be ngban su'n, be seli be kɛ be kle be yalɛ. B'a se-man be kɛ be kun be, sanngɛ be seli be kɛ be `kle be yalɛ anglo nnun. Nyrɛnnɛn nga be wa kle be'n ɔ ´yo kɛ nyannglan san sran-an, ɔ yo i ya'n sa. Blɛ sɔ'n nun'n, sran'm be ´kunndɛ wie'n, sanngɛ be su wu-man. Be ´fa bé wun man wie'n, sanngɛ ɔ su kun-man be. Lalo sɔ'm be ti kɛ nnɛn kpanngɔ bɔ be fuɛ'm b'a tanndan bé wun be su fa be kɔ alɛ kunlɛ'n sa. Like o bé ti kɛ sika kle sa, be nyrun'n fa sran. Be lɛ ti ndrɛ kɛ mmla'm be liɛ'n sa, yɛ be je'n ti kɛ asɔmɔli'm be liɛ'n sa. Be fuɛ'm be fa like koklooklo wie kata be wue'n su, yɛ be ndɛwa tɛ kɛ kakaklolo bɔ nnɛn kpanngɔ'm be su cuɛn be kɔ alɛ nun'n sa. Be lɛ lua kɛ nyannglan'm be liɛ'n sa be fa san. Be bɔyre'n bɔ be ´fa kle sran'm be nyrɛnnɛn anglo nnun'n, be lua sɔ'n nun yɛ ɔ wɔ-ɔ. Be lɛ be famiɛn kun, be famiɛn sɔ'n yɛlɛ kunman dan bɔ be si-mɛn i bo'n i anz'n. Be flɛ i Ebre nun Abadɔn, yɛ Grɛk nun be flɛ i Apoliɔn, i bo yɛlɛ Abɔlɛfuɛ. Nyrɛnnɛn klikli liɛ'n ɔ'a wie. Sanngɛ an `nian, nyrɛnnɛn fa nnyɔn ekun su ba. Kɛ be nsiɛn su'n boli i awɛ liɛ'n, ansans yrawlɛ b'ɔ ti sika ɔkwlɛ'n, b'ɔ o Nyanmiɛn nyrun lɛ'n, n tili sran kun nɛn i cɔnjɔ-cɔnjɔ nnan'm bé su, ɔ seli anz sɔ'n bɔ awɛ'n wo i sa nun'n kɛ: «Nyannji anz nnan bɔ be cili be Efrat nzue ba dan'n i wun lɔ'n.» Yɛ anz nnan sɔ'm bɔ be sieli be lɛ kɛ be `minndɛ dɔ, nin cɛn, nin anglo, ɔ nin afuɛ nga be kleli be'n be nyannjili be. Be nyannjili anz sɔ'm be kɛ sran nga be bubuli be nun akpasua nsan'n be ko kun be nun akpasua kun. Be boli sonja nga be fu nnɛn kpanngɔ'n bé nuan kleli min. Be ju miliɔn ya nnyɔn (200.000.000). Nnɛn kpanngɔ mun nin be nga be fu bé su'n, n wunnin be aolia nun. Be nga be fu be su sɔ'n be lɛ like koklooklo be fa kata be wue'n su. Like sɔ'n wie blo kɛ sin sa, wie ti ble, yɛ wie ti ɔkwlɛ zouun kɛ sufru sa. Nnɛn kpanngɔ'm bé ti'n ti kɛ asɔmɔli'm be liɛ'n sa. Sin, nin wɛnsrɛn, ɔ nin sufru be fin bé nuan nun fite. Like sroesroe nsan sɔ'n be kunnin sran bɔ be bubuli be nun akpasua nsan'n be nun akpasua kun. Sin'n, nin wɛnsrɛn'n, ɔ nin sufru'n be fin nnɛn kpanngɔ'm bé nuan nun be fite'n be yɛ be ti like sroesroe nsan sɔ nin-ɔn. Be like nga be fa kwla sran'n wo bé nuan nin bé lua'n nun. Bé lua'n ti kɛ wuo sa, be lɛ ti, bé ti sɔ'n yɛ be fa kle sran'm be yalɛ nin-ɔn. Sran nga like sroesroe sɔ'm b'a kun-man be'n, b'a kaci-man be nzuɛn'n, yɛ b'a yaci-man like nga be bɔbɔ be yoli'n be sɔlɛ. Be sɔ mmusu mun, nin amuɛn bɔ be fa sika ɔkwlɛ, nin jɛtɛ ufue, nin aaba, nin yɛbuɛ, nin waka be fa yo be'n. Ninnge nga be yo be sɔ'n be wun-man ase, be ti-man sa, yɛ be kwla nanti-man. Sran sɔ'm b'a yaci-man sran kunlɛ'n, nin bae dilɛ'n, nin bla nin bian kunndɛlɛ'n, nin awie'n. Yɛ n wunnin anz wunmiɛnfuɛ kun, ɔ fin nyanmiɛn su lɔ ɔ su jra. Nyanmiɛn ble kun wo i wun, nyanngondin sin yiɛ i ti'n, i nyrun'n ti kɛ wia'n sa, yɛ i ja waka'n ti kɛ sin b'ɔ jue tiaan'n sa. Be nyannjili fluwa kaan kun nun, ɔ wo i sa nun. Ɔ tɛkɛ i ja fama'n jenvie'n su, yɛ ɔ taka bɛ'n asiɛ'n wun. Ɔ kpan kekle kpa kɛ asɔmɔli sa. Kɛ ɔ kpannin'n, nyanmiɛn'n kpla kpɛ nso sɔli su. Kɛ ɔ sɔli su sɔ'n, min wan n ´klɛ, sanngɛ n tili sran kun nɛn nyanmiɛn su lɔ, sran sɔ'n seli n kɛ: «Kɛ nyanmiɛn'n kplali kpɛ nso'n, ndɛ ng'ɔ kannin'n, fia su, nán klɛ.» Yɛ anz nga n wunnin kɛ ɔ jin jenvie'n su nin asiɛ wun'n, ɔ tinngɛli i sa fama'n nyanmiɛn su lɔ. Ɔ seli kɛ: «N kan Nyanmiɛn b'ɔ ti anannganman'n, b'ɔ yili nyanmiɛn su lɔ'n nin ninnge nga be o lɔ'n be kwlaa, nin asiɛ'n nin ninnge nga be o su'n be kwlaa'n, nin jenvie'n nin ninnge nga be o nun'n be kwlaa'n, kɛ sɛ be minndɛ ekun'n, wuun nán min-ɔn!» Kɛ anz nso su'n i awɛ liɛ'n i bolɛ'n ko ju'n, sa nga Nyanmiɛn fiali i sran'm be nyrun'n b'ɔ kan kleli i sran bɔ be ti i nuan ijɔfuɛ'n ɔ ´kpɛn su. Yɛ sran nga n tili i nɛn nyanmiɛn su lɔ sɔ'n, ɔ seli min ekun kɛ: «Ko fa fluwa kaan bɔ be nyannjili nun'n, b'ɔ o anz'n b'ɔ jin jenvie'n su'n nin asiɛ wun'n i sa nun'n.» N ɔli i wun lɔ, n seli i kɛ ɔ fa fluwa kaan'n man min. Ɔ seli n kɛ: «De di, ɔ ´yo wi ɔ klun lɔ, sanngɛ ɔ ´yo mlɛn-mlɛn ɔ́ nuan nun kɛ wɛma nzue sa.» N sɔli fluwa kaan b'ɔ o anz'n sa nun'n nun, m mɛnnin. Kɛ ɔ o mín nuan nun'n, ɔ yoli mlɛn-mlɛn kɛ wɛma nzue sa, sanngɛ kɛ m mɛnnin'n, ɔ yoli wiwi n klun lɔ. I sin ɔ seli n kɛ: «Sran wafa-wafa mun, nin nvle-nvle mun, nin be nga be aniɛn'n ti wafa-wafa'n, ɔ nin famiɛn mun'n, ɔ fata kɛ a kan be ndɛ nga Nyanmiɛn kan kleli wɔ'n ekun.» Ndɛma b'ɔ ti kɛ kpɔnman sa'n, bɔ be fa sunnzun like'n, ɔ fa mannin min. Ɔ seli n kɛ: «Jao sunnzun Nyanmiɛn i sua'n, ɔ nin ansans yrawlɛ'n, yɛ ka be nga be koto i bo be mɛnmɛn i sua'n nun'n. Sanngɛ yaci Nyanmiɛn i sua'n i awlo klun'n lɛ, nán sunnzun. Afin be fa mannin be nga be ti-man Zuif'n, be ´wlan-wlan Nyanmiɛn klɔ'n su anglo ablanan-nin-nnyɔn, be ´saci i. N yo man min ndɛ kanfuɛ nnyɔn'm be ´wla bajɛ tralɛ, be ´kan min ndɛ'n cɛn ba akpi kun cɛn ba ya nnyɔn cɛn ba ablesiɛn (1.260).» Sran nnyɔn sɔ mun yɛlɛ olivie nnyɔn'n nin kannin nnyɔn'n bɔ be jin mɛn'n i Min'n i nyrun lɛ'n. Sɛ be kpɔfuɛ wie wan ɔ ´yo be tɛ'n, sin fin bé nuan nun ɔ ´yrɛ i. Ɔ man sran nga i wan ɔ ´yo be tɛ'n, be ´kun i sɔ. Blɛ nga be ´kan ndɛ'n, be kwla tannin nyanmiɛn su lɔ'n kɛ nán man nzue'n tɔ. Be kwla kaci nzue'm be mmoja. Blɛ kwlaa nga be klo kɛ be ´fa sa wafa-wafa'n kwlaa yi asiɛ'n sufuɛ'm bé su'n, be kwlɛ i yo. Kɛ be ko wie be ndɛ kan'n, nnɛn dan b'ɔ fin kunman dan bɔ be si-mɛn i bo'n nun fite'n, ɔ nin be ´kun, ɔ ´kwla be, yɛ ɔ ´kun be. Be fuɛn'n ´ka klɔ dan bɔ be fa sunnzun Sodɔm, nin Ezipt'n, bɔ be boboli be Min'n i su'n, i nun atin'n su. Sran wafa-wafa'n kwlaa nin be nga be fin nvle-nvle'n kwlaa nun, nin be nga be aniɛn'n ti fanunfanun'n, nin be nga be fin mɛnmɛn'n kwlaa nun'n, be ´wun be fuɛn'n cɛn ba nsan nin sin. Be su man-man atin kɛ be sie be. Sran nnyɔn sɔ'n be kunlɛ'n ´yo asiɛ'n sufuɛ'm be fɛ, be klun ´jɔ, yɛ be ´cɛ bé wun like, afin Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ nnyɔn sɔ'm be ´kle sran'm be yalɛ. Kɛ cɛn ba nsan nin sin'n wieli'n, Nyanmiɛn man be deli wunmiɛn ekun, be jao jrannin. Be kwlaa nga be wunnin be'n, srɛ kunnin be dan kpa. Be tili sran kun nɛn kekle kpa nyanmiɛn su lɔ, sran sɔ'n seli be kɛ: «An `fu wa!» Be fuli nyanmiɛn su lɔ nyanmiɛn ble'n nun. Kɛ be ´fu kɔ'n, be kpɔfuɛ'm be wunnin be. Be osu kunngba sɔ'n nun, asiɛ'n kejeli dan kpa, klɔ'n i bue kan bubuli, sran akpi nso (7.000) be wuli asiɛ'n i kejelɛ sɔ'n ti. Srɛ kunnin be wie mun kusu nan b'a manman Nyanmiɛn b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n. Nyrɛnnɛn nnyɔn su liɛ'n ɔ'a wie. Sanngɛ an `nian, i nsan su'n ´ba icra'n. Kɛ anz i nso su'n boli i awɛ liɛ'n, sran wie'm be kpannin kekle kpa nyanmiɛn su lɔ, be seli kɛ: «E Min Nyanmiɛn'n nin i Krist'n be yɛ be sie mɛn'n siɛn nin-ɔn. Ɔ ´ka bé sa nun tititi!» Kpɛnngbɛn ablaɔn-nin-nnan bɔ be ti be bia'n su Nyanmiɛn nyrun lɛ'n, be utuli bé nyin ase be manmannin Nyanmiɛn, be seli kɛ: «Anannganman Nyanmiɛn wɔ bɔ a kwla like kwlaa yo'n, bɔ a o lɛ'n, bɔ a o lɛ lalaa'n, kwla o! E la wɔ ase afin a yi ɔ kwlalɛ dan'n i nglo, yɛ a su di ɔ famiɛn'n. Ya kunnin mɛnmɛnfuɛ mun, yɛ ɔ kusu ɔ ya falɛ'n nin be nga be wuli'n be jɔlɛ dilɛ'n ɔ'a ju. Ɔ sran bɔ be ijɔ ɔ́ nuan'n nin be nga be ti ɔ liɛ'n, bɔ be sro wɔ'n, sɛ be ti sran bɔ be lɛ nyrun o, sɛ be lɛ-man nyrun o, cɛn nga a ´yo be mo'n ɔ'a ju. Cɛn nga a ´nunnun be nga be saci asiɛ'n ɔ'a ju.» Be tikeli Nyanmiɛn i sua b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n i anuan'n, nan b'a wun aenguɛ nga Nyanmiɛn nin sran'm be trali i alaka'n lɔ. Nyanmiɛn'n kpali sin, be tili sran'm be nɛn, nyanmiɛn'n kplali, asiɛ'n kejeli, yɛ nzraama bɔ kɛ nzue'n ´tɔ-ɔ ɔ gua'n, ɔ guali dan kpa. Abonuan sa dan kun fiteli nglo nyanmiɛn su lɔ: bla kun klali wia'n kɛ kondro sa. Yɛ i ja'n takataka anglo'n su. Nzraama blu-nin-nnyɔn be ti kɛ sika kle sa, kle sɔ'n ɔ o i ti. Bla sɔ'n ti wunnzɛfuɛ, ɔ'a tran awuliɛ, i ku nun b'ɔ yo i ya'n ti ɔ kpan. Abonuan sa kun ekun fiteli nglo nyanmiɛn su lɔ. Dragɔn ɔkwlɛ sroesroe dan kpa kun o lɛ, i ti'n ti nso, yɛ i wuɛ'n ti blu, sika kle o i ti nso sɔ'm bé su. Nzraama bɔ be bubuli be nun akpasua nsan'n, i lua'n kannin be akpasua kun guali asiɛ wun wa. Dragɔn dan sɔ'n jrannin bla'n bɔ ɔ'a tran awuliɛ'n i nyrun lɛ nan sɛ ɔ wu ba-a ɔ ´di. Ɔ wuli ba'n yasua, i yɛ ɔ ´fa blalɛ kpɔnman kankan mɛnmɛnfuɛ mun-ɔn. Be mɛnnin i wa sɔ'n su ɔli Nyanmiɛn nin i bia'n bé wun lɔ. Bla sɔ'n wanndi ɔli aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ. Nyanmiɛn mɛnnin i tranwlɛ kun lɔ kɛ be mɛn i like diwa lɔ cɛn ba akpi kun cɛn ba ya nnyɔn cɛn ba ablesiɛn (1.260). Alɛ tɔli nyanmiɛn su lɔ. Misɛl nin i anz mun be nin dragɔn nin i anz mun be kunnin. Dragɔn'n ɔ'a nyan-man jranwlɛ, b'a mɛn-mɛn i nin i anz'm be lika nyanmiɛn su lɔ kun. Be kannin dragɔn sroesroe dan sɔ'n nin i anz'm be bo guali be asiɛ'n su wa. I yɛ be flɛ i wuo lalaa, nin mmusu'm be si, nin Satan nin-ɔn, i yɛ ɔ laka mɛn wunmuan nunfuɛ'm be kwlaa nin-ɔn. Yɛ n tili sran kun nɛn kekle kpa nyanmiɛn su lɔ, sran sɔ'n ɔ seli kɛ: «Siɛn'n, Nyanmiɛn man sran'm b'a nyan bé ti, ɔ'a yi i famiɛn'n nin i kwlalɛ'n nglo. I Krist'n yɛ ɔ sie siɛn nin-ɔn. Afin e niaan'm be sanmanfuɛ b'ɔ sanman be Nyanmiɛn ja su wia nun nin kɔnguɛ'n, Nyanmiɛn ɔ'a kɛn i bo nyanmiɛn su lɔ. Bua Gbanflɛn'n i mmoja'n nin ndɛ nanwlɛ bɔ e niaan sɔ'm be kan'n ti be kwlɛli i, yɛ b'a bu-man be bɔbɔ bé wun like fi, i ti b'a sro-man wie'n. I sɔ'n ti, nyanmiɛn su lɔ ninnge mun nin amun kwlaa bɔ an tran lɔ'n, an `si able. Sanngɛ asiɛ'n nin jenvie'n, amun yako! Afin mmusu'm bé si Satan'n ɔ'a ba amún wun wa ya su yɛlɛ kɛ ɔ si kɛ i cɛn'n ɔ'a sɔn-man kun.» Kɛ dragɔn'n wunnin kɛ b'a to i a yi asiɛ'n su wa'n, ɔ suli bla b'ɔ wuli ba yasua'n su. Be mannin bla'n i ndɛwa nnyɔn kɛ anunman nyin dan'n i liɛ'n sa nan ɔ `fa tu wɔ i lika'n nun aawlɛ flɛnnɛn nun lɔ ɔ `fia wuo dan'n i nyrun, nan be `mɛn i like diwa afuɛ nsan nin sin. Wuo sɔ'n man nzue kɛ nzue ba dan sa fin i nuan nun sonji suli bla'n su kɛ ɔ `fɛ i wɔ. Sanngɛ asiɛ'n deli bla'n, yɛ ɔ trɛ i nuan nun nɔnnin nzue'n bɔ dragɔn'n man ɔ fin i nuan nun sonji'n. Ya kunnin dragɔn'n bla'n i wun kpa, ɔ man bla'n i osufuɛ nga be kali lɛ'n, bɔ be fa Nyanmiɛn mmla'n, nin ndɛ nanwlɛ nga Jésus yili i nglo'n su'n, ɔ nin be be ko kunnin. Yɛ ɔ jrannin jenvie nuan aunnyan'n su. N wunnin nnɛn kun, ɔ fin jenvie'n nun fiteli. I ti'n ti nso, i wuɛ'n ti blu, i wuɛ blu sɔ'n, sika kle o be su. Be klɛli Nyanmiɛn finfin yolɛ dunman i ti sɔ'm be su. Nnɛn sɔ'n bɔ n wunnin i'n, ɔ fa kangale, i ja'n fa nnɛn nga be flɛ i urs'n i liɛ'n, i nuan'n fa asɔmɔli'm be liɛ'n. Dragɔn'n tinnin i, ɔ fɛli i bia'n nin i kwlalɛ dan'n mɛnnin i. I ti sɔ'n kun su ti kɛ be boli i kannin sa, sanngɛ i kannin sɔ'n wieli. Ɔ boli mɛn wunmuan'n nunfuɛ'm bé nuan, ɔ man be suli i su. Be kotoli dragɔn'n i bo, afin ɔ tinnin nnɛn sɔ'n. Be kotoli nnɛn'n i bo, yɛ be seli kɛ: «?Wan yɛ ɔ nin nnɛn'n be sɛ b'ɔ nin i kwla kun-ɔn?» Be mɛnnin i atin kɛ ɔ ´ijɔ kpakpa, yɛ ɔ ´saci Nyanmiɛn dunman. Yɛ be mɛnnin i atin kɛ ɔ ´sie anglo ablanan-nin-nnyɔn. Yɛ ɔ boli Nyanmiɛn finfin yolɛ'n bo-ɔ, ɔ sacili i dunman, ɔ kɛnnin i sua'n nin be nga be tran nun nyanmiɛn su lɔ'n, bé wun ndɛ tɛtɛ. Be mɛnnin i atin kɛ ɔ nin Nyanmiɛn i sran mun be kun, ɔ kwlali be. Be mɛnnin i atin kɛ ɔ sie nvle-nvle'n kwlaa, nin sran wafa-wafa'n kwlaa, nin be bɔ be aniɛn'n ti fanunfanun'n, ɔ nin be nga be fin mɛnmɛn'm be kwlaa be nun'n. Be kwlaa nga be o mɛn'n nun'n, bɔ kɛ be ´bo mɛn'n i bo'n b'a klɛ-man be dunman Bua Gbanflɛn bɔ be kunnin i'n i nguan fluwa nun'n, be ´koto i bo. Sran ng'ɔ si fa sie'n, man ɔ fa ndɛ nga sie! Sran nga be sieli kɛ be `wlɛ bisua'n, san be ´wlɛ, yɛ sran ng'ɔ fa tokofi kun sran'n, san be ´fa tokofi kun i wie. I kwlaa sɔ'n nun'n, man be wun kɛ Nyanmiɛn i sran'm be lɛ anwlɛn yɛ be lafi i su. N wunnin nnɛn kun ekun, ɔ fin asiɛ'n nun fiteli. Ɔ lɛ wuɛ nnyɔn, i wɛ sɔ'm be ti kɛ bua bɔ b'a kpɛ ´cro'n be liɛ'n sa, nnɛn sɔ'n ɔ ijɔ kɛ dragɔn sa. Kwlalɛ kwlaa nga nnɛn klikli liɛ'n fa kwlali, ɔ fa yo sa i nyrun lɛ, ɔ miannin asiɛ'n nin i su sran'm be kwlaa kɛ be koto nnɛn klikli bɔ be boli i kannin tɛ'n, bɔ i kannin sɔ'n ɔ wieli'n, i bo. Ɔ yili atrɛ dandan lele man sin fin nyanmiɛn su lɔ guali sran'm be nyrun lɛ. Ɔ fa atrɛ nga be man ɔ yili be nnɛn klikli liɛ'n i nyrun lɛ'n, lakali asiɛ'n sufuɛ mun. Ɔ seli be kɛ be yo nnɛn bɔ be bo i tokofi b'ɔ jasoli'n i wunsu. Be mannin nnɛn'n i nnyɔn su'n i atin kɛ ɔ man klikli liɛ'n i wunsu bɔ be yoli'n, i wunmiɛn man ɔ ijɔ nan ɔ kun sran kwlaa nga be koto-man nnɛn'n i wunsu bɔ be yoli'n, i bo'n. Sran nga be lɛ-man nyrun o, sran nga be lɛ nyrun o, anyanbeunfuɛ mun o, yalɛfuɛ mun o, diewa mun o, kanga mun o, sran nga nnɛn'n yoli man be sieli be kwlaa be nzɔliɛ bé sa fama su annzɛ be ngban su. Sran ng'ɔ lɛ-man nzɔliɛ sɔ'n, b'ɔ yɛlɛ nnɛn'n i dunman'n annzɛ like nuan nga be kleli b'ɔ ti i dunman'n, sran sɔ'n ɔ kwla to-man like, ɔ kwla yo-man like atɛ. Nga liɛ'n ɔ fata kɛ be nyan ngwlɛlɛ nan b'a wun i wlɛ. Sran ng'ɔ si ngwlɛlɛ'n, ɔ kwla wun like nuan ng'ɔ ti nnɛn'n i dunman'n i wlɛ, afin i like nuan sɔ'n, sɛ be kle-ɔ ɔ ti sran dunman. Be klɛ like sɔ'n kɛ ya-nsiɛn-ablesiɛn-nin-nsiɛn. Kɛ n toli mín nyin'n, n ´nian-an, Bua Gbanflɛn'n jin Siɔn Oka'n su, ɔ nin sran akpi-akpi ya sran akpi-akpi ablanan-nin-nnan (144.000) bɔ i dunman'n nin i Si dunman'n klɛ be ngban su'n be yɛ be o lɛ-ɔ. N tili like kun ngan nyanmiɛn su lɔ, ɔ tɛ kɛ nzue dandan bɔ be sonji kpuu'n sa. Ɔ tɛ kɛ nyanmiɛn b'ɔ kpla dan'n sa. Yɛ i ngan nga n tili'n, ɔ tɛ kɛ aluku bofuɛ mun bɔ be su bo be aluku'n sa. Be to jue uflɛ uflɛ kun bia'n, nin like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n, ɔ nin kpɛnngbɛn'm be nyrun lɛ. Sran fi kwla-man jue sɔ'n suan, san sran akpi-akpi ya sran akpi-akpi ablanan-nin-nnan (144.000) bɔ be kpɔli be ti asiɛ'n su'n be ngunmin cɛ. Sran sɔ mun yɛlɛ be nga b'a fɔnndɔn-man bé wun bla kunndɛlɛ nun'n, afin be niannin bé wun su kpa. Lika kwlaa nga Bua Gbanflɛn'n ´kɔ'n, be su i su. Be kpɔli bé ti sran'm be nun kɛ be `yo Nyanmiɛn nin Bua Gbanflɛn'n be sran'm be nun klikli. B'a bua-man ato le, fiɛn kaan sa nun-man bé wun. N wunnin anz kun ekun ɔ tu sin nyanmiɛn ble kpa nun lɔ, ɔ lɛ jasin fɛ kun b'ɔ ti anannganman, b'ɔ ´kan kle sran nga be o asiɛ'n su bɔ be fin mɛnmɛn nin nvle-nvle'n kwlaa nun'n, ɔ nin be kwlaa nga be aniɛn'n ti fanunfanun'n, ɔ nin sran wafa-wafa'n kwlaa. Ɔ kpan se kɛ: «Man amún nyin yi Nyanmiɛn, an `mɛnmɛn i, afin sran'm be ndɛ bulɛ blɛ'n ɔ'a ju. I b'ɔ yili nyanmiɛn su lɔ'n, nin asiɛ'n, nin jenvie'n, ɔ nin nzue ti mun'n, an ´koto i bo!» Anz kun ekun suli i su, ɔ se kɛ: « Babilɔni klɔ dan'n ɔ'a saci, ɔ'a saci! Ɔ man nvle-nvlefuɛ'm be kwlaa b'a nɔn i nzan'n. I nzan sɔ'n yɛlɛ i tekle bolɛ dan'n.» Anz i nsan su liɛ'n b'ɔ su nga'm be su'n, ɔ kpan se kɛ: «Sran ng'ɔ koto nnɛn'n nin i wunsu bɔ be yoli'n be bo'n, bɔ be nzɔliɛ'n wo i ngban su annzɛ i sa'n su'n, ɔ ´nɔn Nyanmiɛn i nzan muɛn'n b'ɔ fa guɛ i ya klowa nun'n wie. Nzan sɔ'n yɛlɛ Nyanmiɛn i ya'n b'ɔ fa'n. Be kwlaa nga be yo sɔ'n, be ´kle be nyrɛnnɛn sin bɔ sufru o nun'n nun Nyanmiɛn i anz nin Bua Gbanflɛn'n be nyrun lɛ. Sin nga be ´wun nyrɛnnɛn nun'n, ɔ ´fite wɛnsrɛn tititi. Be nga be koto nnɛn'n nin i wunsu bɔ be yoli'n bé bo'n, nin be kwlaa nga nnɛn sɔ'n i dunman'n klɛ bé wun'n, be su nyan-man be ti wia nun nin kɔnguɛ.» Nyanmiɛn i sran bɔ be tra be anwlɛn be fɛ i mmla'n su'n, bɔ be lafi Jésus su kpa'n, wa yɛ be ´wun be-ɔ. N tili sran kun nɛn nyanmiɛn su lɔ, ɔ seli kɛ: «Klɛ ndɛ nga, klɛ i kɛ: ‹Kɛ ɔ fin ndɛ'n, be nga be nin e Min'n b'a kaci sran wunmuan bɔ be wu'n, be liɛ su ti ye!› » Nyanmiɛn Wawɛ'n se kɛ: «Ɔ ti sɔ. Be wa yaci be junman kekle bɔ be di'n be ´de wunmiɛn, afin be nin be nyoliɛ kpa'n yɛ be ´kɔ-ɔ.» Kɛ n toli mín nyin'n, n wunnin nyanmiɛn ufue wie, like kun ti su, like sɔ'n ti kɛ sran sa. Sika kle wo i ti, wlɔsɔ nnana kpa kun wo i sa nun. Anz kun ekun fin Nyanmiɛn i sua'n nun fiteli, ɔ kpan seli sran ng'ɔ ti nyanmiɛn ufue'n su'n kɛ: «Fa ɔ wlɔsɔ'n kpɛ awie'n, i kpɛlɛ'n ɔ'a ju, afin asiɛ'n su awie'n ɔ'a blo.» Yɛ sran ng'ɔ ti nyanmiɛn ufue'n su'n fɛ i wlɔsɔ'n wlali asiɛ'n su awie'n nun ɔ kpɛli-ɔ. Anz kun ekun fin Nyanmiɛn i sua b'ɔ o nyanmiɛn su lɔ'n nun fiteli. Wlɔsɔ nnana kun wo i kusu i sa nun. Anz kun ekun b'ɔ nian sin'n su'n, ɔ fin ansans yrawlɛ'n i wun lɛ, ɔ kpan seli anz nga wlɔsɔ nnana'n wo i sa nun'n kɛ: «Fa ɔ wlɔsɔ'n wla vinyi fie'n b'ɔ wo asiɛ'n su'n nun, kpɛ vinyi mma i sɔsɔwa-sɔsɔwa'n nan isa, afin ɔ'a blo.» Anz'n fɛ i wlɔsɔ'n wlali asiɛ'n su vinyi fie'n nun, ɔ kpɛ vinyi mma guɛli i i nzue cuɛnwlɛ dan'n nun. I nzue cuɛnwlɛ sɔ'n yɛlɛ ya'n bɔ Nyanmiɛn fa'n. Be ko cuɛnnin i nzue'n klɔ'n i sin lɔ. Mmoja fin i nzue cuɛnwlɛ'n nun sonjili lele fa juli kilo ya nsan. Sɛ nnɛn kpanngɔ jra nun-ɔn i nuan'n tɔ nun. I sin n wunnin abonuan sa sroesroe dan kun ekun nyanmiɛn su lɔ. N wunnin anz nso bɔ nyrɛnnɛn kasiɛn nso'n wo bé sa nun'n. Afin be liɛ sɔ'n yɛ ɔ ti sa nga Nyanmiɛn yo i ya su'n i atabo nin-ɔn. Yɛ n wunnin like kun b'ɔ ti kɛ jenvie sa, ɔ fa niannun, sin sanngan nun. Nnɛn'n bɔ i dunman yɛlɛ like nuan bɔ be bo'n, yɛ nnɛn sɔ'n i wunsu bɔ be yoli'n, n wunnin sran nga be kwlali be'n kɛ be jin jenvie sɔ'n i nuan lɛ. Nyanmiɛn i aluku'n wo bé sa nun. Be to Moiz b'ɔ ti Nyanmiɛn i sran'n nin Bua Gbanflɛn'n be jue'n, be se kɛ: «Anannganman Nyanmiɛn wɔ bɔ a kwla like kwlaa yo'n, sa dandan nga a yo be'n, be ti abonuan! Nvle-nvle'm be Famiɛn, a ti nanwlɛfuɛ yɛ a yo sa i nuan su! ?Nannan, wan yɛ ɔ sro-man wɔ-ɔ? ?Wan yɛ ɔ bo-man ɔ dunman-an? Afin ɔ kunngba cɛ yɛ ɔ nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun-ɔn. Nvle-nvlefuɛ'm be kwlaa be wa koto ɔ bo, afin be kwlaa b'a wun kɛ a di jɔlɛ nanwlɛ nun.» I sin n wunnin nyanmiɛn su lɔ Nyanmiɛn i sua bɔ i nun yɛ ɔ yi i wun nglo'n. Nyanmiɛn i lika'n b'ɔ o i klun lɔ'n i anuan'n la su. Anz nso'n bɔ nyrɛnnɛn nso'n wo bé sa nun'n, be fin Nyanmiɛn i lika'n nun lɔ be fiteli. Be kla i lɛn ufue nyɛnnyɛnnyɛn. Sika ɔkwlɛ kplo ci be wue'n nun. Like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n be nun kun fa sika klowa nso mannin anz nso'n. Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ o lɛ titi'n i ya dan'n wo klowa'm be nun be yi. Nyanmiɛn i wun nyannyannyan'n nin i kwlalɛ'n ti, wɛnsrɛn'n wa deli i lika kpa'n. Sran fi kwla wlu-man lɔ san anz nso'n be nyrɛnnɛn nso'n ɔ'a wie. N tili sran kun nɛn kekle kpa Nyanmiɛn lika'n nun lɔ, ɔ seli anz nso'm be kɛ: «An `ko utu Nyanmiɛn i ya dan'n b'ɔ o klowa nso'n be nun'n asiɛ'n su!» Anz'n kun ko utuli i klowa'n nun ninnge liɛ'n asiɛ'n su. Be nga nnɛn'n i nzɔliɛ'n wo bé wun'n, nin be nga be kotoli i wunsu bɔ be yoli'n i bo'n, kannin yaya kpa bɔ i nyrun'n ti tɛtɛ kpa'n ɔ tru guali bé wun. Kun ekun ko utuli i klowa'n nun ninnge liɛ'n jenvie'n nun, yɛ jenvie'n i nzue'n kacili kɛ sran bɔ ɔ'a wu'n i mmoja'n sa. Yɛ i nun ninnge'n kwlaa be wuli-ɔ. Kun kusu ko utuli i klowa'n nun ninnge liɛ'n nzue ba dandan nin nzue ti'm be nun nan b'a kaci mmoja. Yɛ n tili anz b'ɔ nian nzue'm bé su'n i nɛn, ɔ seli kɛ: «Ɔ bɔ a o lɛ'n, bɔ a o lɛ lalaa'n, bɔ ɔ nzuɛn'n nin klɔ sran liɛ'n ti-man kun'n, ndɛ nga a di yɛ'n ɔ ti i su. Afin be kunnin ɔ sran mun nin ɔ́ nuan ijɔfuɛ mun, ɔ man mmoja nga a fa mannin sran kunfuɛ sɔ mun'n be kɛ be nɔn'n, ɔ ti su.» Yɛ n tili sran kun nɛn ansans yrawlɛ'n i wun lɛ, ɔ seli kɛ: «Anannganman Nyanmiɛn wɔ bɔ a kwla like kwlaa yo'n, ndɛ nga a di yɛ'n ɔ ti nanwlɛ, yɛ ɔ ti su.» Anz'm be nun kun ko utuli i klowa'n nun ninnge liɛ'n wia'n su, ɔ man ɔ yrali sran mun kɛ sin sa. Yɛ aunyɛyɛ dan kpa kunnin sran mun. Be kannin Nyanmiɛn bɔ nyrɛnnɛn sɔ'n wo i sa nun'n i ndɛ, sanngɛ b'a yaci-man sa tɛtɛ yolɛ'n, yɛ b'a manman-man Nyanmiɛn. Yɛ kun ko utuli i klowa'n nun ninnge liɛ'n nnɛn'n i bia'n su. Yɛ nnɛn sɔ'n i mɛn b'ɔ sie i'n kacili aosin tuun. Nyrɛnnɛn'n ti, sran'm be kaka be taaman. Nyrɛnnɛn bɔ be wunnin i'n nin bé kannin'n ti, be kpɛli Nyanmiɛn nzowa. Sanngɛ b'a yaci-man be nyoliɛ tɛtɛ'n. Be nun kun ko utuli i klowa'n nun ninnge liɛ'n nzue ba dan bɔ be flɛ i Efrat'n nun. Nzue'n wieli nun, ɔ man famiɛn'm bɔ be fin wia afiliɛ lɔ'n be nyannin sinwlɛ. N wunnin like tɛtɛ nsan, be fin dragɔn'n, nin nnɛn'n, nin sran ng'ɔ tɔn i wun suɛn kɛ ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n bé nuan nun fiteli, like sɔ'm be ti kɛ klɛ sa. Be ti asiɛ usu, be yi atrɛ. Be kɔ asiɛ'n su famiɛn'm be kwlaa bé sin kɛ be `yia nan be kun alɛ Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n i cɛn dan'n nun. E Min waan: «Nian, m ´ba kɛ awiefuɛ sa! Sran ng'ɔ tran minndɛ, b'ɔ niɛn i tralɛ'm bé su'n, b'ɔ man ɔ su fɛ-mɛn i wun kplɛn sin-man'n, b'ɔ man ɔ su wun-man nyannzuɛn'n, i liɛ su ti ye!» Like nsan sɔ'n be yiali famiɛn mun lika nga Ebre nun be flɛ i Armagedɔn'n nun lɔ. Be awieliɛ su'n ko utuli i klowa'n nun ninnge liɛ'n kɛ aunngban'n fa wɔ. Be tili sran kun nɛn kekle kpa Nyanmiɛn i sua'n nun bia'n wun lɛ, sran sɔ'n ɔ seli kɛ: «B'a yo ɔ'a wie!» Nyanmiɛn'n kpali sin, be tili sran nɛn, nyanmiɛn'n kplali, yɛ asiɛ'n kejeli dan kpa. Kɛ Nyanmiɛn yili sran mun lele'n, asiɛ'n nian keje-man sɔ le. Klɔ dan'n bubuli nun nsan. Yɛ mɛnmɛn'm be kwlaa be nun klɔ'm be sacili. Nyanmiɛn wla a fi-man Babilɔni klɔ dan'n su, ɔ man ɔ nɔnnin nzan b'ɔ o i klowa'n nun'n kɛ sran sa. Nzan sɔ'n yɛlɛ i ya dan'n. Asiɛ bɔ nzue sin yia be'n be kwlaa be mlɔnnin, yɛ b'a wun-man oka fi kun. Yɛ nzraama bɔ kɛ nzue'n ´tɔ-ɔ be gua'n, i dandan kpa bɔ kun ju kilo ablanan'n, be guali sran'm bé su. Nyrɛnnɛn bɔ nzraama sɔ'm be kleli sran mun'n ti, be kpɛli Nyanmiɛn nzowa, afin nyrɛnnɛn sɔ'n yoli tɛ kpa, be kwla ka-man. I sin anz nso bɔ klowa nso'n wo bé sa nun'n be nun kun wa seli n kɛ: «Bla man n kle wɔ fɔ nga be wa fa tu tekle bla dan'n b'ɔ ti nzue'm be anyialiɛ'n su'n. I yɛ asiɛ'n su famiɛn'm be nin i be lali nin-ɔn, i yɛ asiɛ'n sufuɛ'm be nɔnnin i nzan'n lele be boli nin-ɔn. I nzan sɔ'n yɛlɛ i tekle bolɛ'n.» Nyanmiɛn Wawɛ jrali min su, yɛ ɔ yo n kɛ anz'n kun ɔ'a man min su ɔ'a ɔ aawlɛ flɛnnɛn wie nun sa. Yɛ n wunnin bla kun, ɔ ti nnɛn ɔkwlɛ kun su. Nnɛn sɔ'n be klɛli Nyanmiɛn finfin yolɛ dunman mun i wun, i ti'n ti nso yɛ i wuɛ'n ti blu. Bla sɔ'n kla tannin bɔ ti ɔkwlɛ kankankan, nin tannin ɔkwlɛ youun. Sika ɔkwlɛ, nin yɛbuɛ kpakpa bɔ be ti nyannyan'n, ɔ nin afle kpakpa be o i wun. Sika klowa o i sa nun. I tekle bolɛ like kainkain bɔ be ti tɛtɛ kpa'n ɔ'a yi i. Be klɛli dunman kun bɔ be si-mɛn i bo'n i ngban su. Be klɛli i kɛ: « Babilɔni klɔ dan'n, tekle bla'm be nin asiɛ'n su tete sa yofuɛ'm bé nin'n.» N wunnin bla sɔ'n, Nyanmiɛn i sran mun nin be nga be lafi Jésus su bɔ i ti be kunnin be'n, be mmoja'n ɔ'a bo bla sɔ'n kɛ nzan sa. Kɛ n wunnin i'n, ɔ boli mín nuan dan kpa. Yɛ anz'n usali n kɛ: «?Ɔ yo sɛ ti yɛ ɔ bo ɔ́ nuan-an? Bla'n nin nnɛn'n b'ɔ ti su'n bɔ i ti'n ti nso'n, yɛ i wuɛ'n ti blu'n, m ma kle wɔ be like bɔ sran si-mɛn i bo'n i bo. Nnɛn'n bɔ a wunnin i'n, ɔ o lɛ laa, sanngɛ ɔ nun-man lɛ kun. Ɔ wa fin kunman dan bɔ be si-mɛn i bo'n nun fite, ɔ ´kɔ lika nga i agualiɛ'n ´guɛ i tɛ'n nun. Asiɛ'n sufuɛ'm bɔ kɛ be ´bo mɛn'n i bo'n b'a klɛ-man be dunman nguan fluwa nun'n, kɛ be ´wun nnɛn sɔ'n, ɔ ´bo bé nuan. Afin ɔ o lɛ laa, siɛn'n ɔ nun-man lɛ kun, yɛ ɔ wa ba ekun. Nga liɛ'n ɔ fata kɛ be nyan ngwlɛlɛ nin akunndan nan b'a wun i wlɛ. Nnɛn'n i ti nso'm yɛlɛ oka nso bɔ bla'n ti bé su. Yɛ be ti famiɛn nso, be tuli famiɛn nso sɔ'm be nun nnun, be nun kun tɛ o lɛ, yɛ be nian sie-man be nun kun famiɛn. Kɛ be ko sie i'n, ɔ su cɛ-man. Nnɛn b'ɔ o lɛ laa'n, b'ɔ nun-man lɛ kun'n, i kusu ti famiɛn'm be mɔcuɛ su. I kunngba'n ti famiɛn nso'n be nun kun, yɛ ɔ ´kɔ lika nga i agualiɛ'n ´guɛ i tɛ'n nun. I wuɛ blu bɔ a wunnin be'n, be ti famiɛn blu. Be nian sie-man be famiɛn, sanngɛ be mannin be atin kɛ be nin nnɛn'n be di famiɛn dɔ kun. Be blu sɔ'n be akunndan'n ti kun, be sielɛ bɔ be sie'n, nin be kwlalɛ bɔ be kwla'n be ´yaci be man nnɛn'n, ɔ ´sie, ɔ ´kwla. Be nin Bua Gbanflɛn'n be ´kun, sanngɛ Bua Gbanflɛn'n nin be nga ɔ flɛli be'n, b'ɔ fali be'n, bɔ be fa bé wun mɛntɛn i kpa'n, be ´kwla be blu sɔ'n, afin i yɛ ɔ sie be kwlaa nga be sie sran'n nin famiɛn mun-ɔn.» Anz'n seli min ekun kɛ: «Nzue nga a wunnin be lika nga tekle bla'n ti lɛ'n, be ti sran wafa-wafa mun, nin sran kpanngban, nin mɛnmɛnfuɛ mun, nin be bɔ be aniɛn'n ti wafa-wafa'n. I wuɛ blu bɔ a wunnin be'n, nin nnɛn'n be ´kpɔ tekle bla'n, be ´de i wun ninnge'n, be ´kpɛ i wun, be ´di i nnɛn, yɛ be ´yrɛ i sin nun mlɔnmlɔn. Afin Nyanmiɛn yɛ ɔ seli be kɛ be yo i bɔbɔ Nyanmiɛn i klun sa nin-ɔn, i wan kɛ bé bo yo kun be fa be famiɛn'n man nnɛn'n lele san ndɛ nga i bɔbɔ Nyanmiɛn kannin'n ɔ'a kpɛn su. Yɛ bla nga a wunnin i'n, ɔ ti klɔ dan b'ɔ sie asiɛ'n su famiɛn mun'n i nzɔliɛ.» Kɛ ɔ yoli sɔ'n, i sin n wunnin anz kun ekun, ɔ fin nyanmiɛn su lɔ, ɔ lɛ nyrun kpa, i wun kpaja nyannyannyan asiɛ'n su. Ɔ kpan seli kɛ: « Babilɔni klɔ dan'n ɔ'a saci, ɔ'a saci! Ɔ'a kaci asiɛ usu'm be tranwlɛ, ɔ'a kaci mmusu nin tete anunman bɔ sran'm be kpɔ be'n bé sua, afin ɔ man nvle-nvlefuɛ'm be kwlaa b'a nɔn i nzan'n. I nzan sɔ'n yɛlɛ i tekle bolɛ dan'n. I yɛ ɔ ti bla bɔ asiɛ'n su famiɛn'm be nin i lali nin-ɔn. Ninnge kpakpa'm b'ɔ kunndɛ be dan'n ti'n, asiɛ'n su aata difuɛ'm b'a nyan bé wun.» Yɛ n tili sran kun ekun nɛn nyanmiɛn su lɔ, ɔ seli kɛ: «N sran mun, an `fin klɔ'n nun fite nan amu'an yo-man sa tɛ ng'ɔ yo'n wie, an fite nan nyrɛnnɛn ng'ɔ wa tɔ i su'n ɔ'a tɔ-man amun su wie. Afin i sa tɛ yolɛ dunman'n ɔ'a ɔ lele ɔ'a ju nyanmiɛn su lɔ, yɛ Nyanmiɛn a bu i nyoliɛ tɛ'n i akunndan. Sa ng'ɔ fa yoli amun'n, an `nian su yo i wie, an `yo i wunsu sɔ kpɛ nnyɔn! Klowa ng'ɔ su nzan nun mannin amun'n, an `su nzan nga i kekle'n trɛ i liɛ'n kpa'n wie nun mɛn i. Tutre nin mɛn ng'ɔ dili'n, an `fɛ i wunsu nyrɛnnɛn'n kle i, man ɔ wun i nyin su! Afin ɔ se kɛ: ‹N su di famiɛn, n ti-man angboti, n su yo-man sɛnvuɛ le.› I sɔ'n ti nyrɛnnɛn nga wa tɔ i su cɛn kunngba: wie'n, nin sɛ'n, nin awe'n, yɛ ɔ ´yra. Afin e Min Nyanmiɛn b'ɔ buli i fɔ'n, ɔ kwla like kwlaa yo. Asiɛ'n su famiɛn mun bɔ be nin i lali'n, bɔ be nin i dili mɛn'n, kɛ ɔ ´yra bɔ be ´wun i wɛnsrɛn'n, be kwlaa be ´sun i, yɛ be ´bo awuyomo. Kɛ be ´wun nyrɛnnɛn b'ɔ su wun i'n b'ɔ ´yo be sro'n ti'n, be ´jran mmua lɔ be ´se kɛ: ‹?Eee, nzu nyrɛnnɛn sa yɛlɛ nga? ?Nzu nyrɛnnɛn sa yɛlɛ nga? Babilɔni klɔ dan'n b'ɔ ti famiɛn klɔ'n, dɔ kunngba su i sufuɛ'm b'a nyan sa nga be yoli'n i nuan akatua!› Asiɛ'n su aata difuɛ'm be kusu be ´sun, yɛ be ´bo awuyomo, afin sran fi su to-man be aata ninnge'm be kun. Be ninnge sɔ mun yɛlɛ sika ɔkwlɛ, jɛtɛ ufue, yɛbuɛ kpakpa bɔ be ti nyannyan'n, afle kpakpa, tannin kpakpa, ago, lɛn kplɔkɔɔ, tannin ɔkwlɛ kankankan, waka nga be bɔn fannin'n i kwlaa, like nga be fa sui je nin waka kpakpa be sɛ'n i kwlaa, aaba, blalɛ, yɛbuɛ bɔ be sɛ be'n, ayre fannin bɔ be fa gua be like diwa nun'n, parfɛn, mir, ansans, nzan, ngo, ble sanmlɛn mlɛnnɛnnɛn kpa, ble, nannin mun, bua mun, nnɛn kpanngɔ mun, kakaklolo bɔ be lɛ ja nnan'n, nin kanga mun. Aata difuɛ sɔ'm be ´se i kɛ: ‹Wɔ anwlɛn su ninnge'm be nun-man lɛ kun, wɔ aundiɛ ninnge, ɔ nin ninnge kpakpa'n kwlaa b'a mlin ɔ nyrun, a su wun-man be kun.› Be bɔ be di aata klɔ sɔ'n su bɔ b'a nyan bé wun'n, kɛ be ´wun nyrɛnnɛn b'ɔ su wun i'n b'ɔ ´yo be sro'n ti'n, be ´jran mmua lɔ, be ´sun, yɛ be ´bo awuyomo ´se kɛ: ‹?Eee, nzu nyrɛnnɛn sa yɛlɛ nga? ?Nzu nyrɛnnɛn sa yɛlɛ nga bɔ ɔ'a tɔ klɔ dan nga su yɛ'n? Ɔ klali lɛn kplɔkɔɔ, ɔ klali ago, nin tannin ɔkwlɛ kankankan, nin tannin ɔkwlɛ youun, ɔ wlali sika ɔkwlɛ, nin yɛbuɛ kpakpa bɔ be ti nyannyan'n, ɔ nin afle kpakpa mun! Dɔ kunngba su anyanbeun ninnge sɔ'm be kwlaa b'a saci.› Mmeli kanfuɛ nin be nga be kɔ lika mmeli nun'n be kwlaa, be nin mmeli nun junman difuɛ mun, nin be kwlaa nga jenvie'n su yɛ be nyan bé nuan nun aliɛ'n, be jran mmua lɔ. Kɛ ɔ ´yra bɔ be wunnin i wɛnsrɛn'n, be kpan seli kɛ: ‹?Klɔ onin yɛ ɔ nin klɔ dan nga sɛ-ɔ?› Be to ndutre'n guali bé ti'n su, be sunnin, be boli awuyomo, yɛ be seli kɛ: ‹?Eee, nzu nyrɛnnɛn sa yɛlɛ nga? ?Nzu nyrɛnnɛn sa yɛlɛ nga? Klɔ dan nga bɔ be kwlaa nga be lɛ mmeli jenvie'n su'n be nyan bé wun i anyanbeun'n ti'n, dɔ kunngba su ɔ'a kaci kɛ aawlɛ flɛnnɛn wie sa! Nyanmiɛn su lɔfuɛ mun, an `si able i sacilɛ bɔ ɔ'a saci'n ti! Nyanmiɛn sran mun, nin amun b'ɔ sunmannin amun'n, ɔ nin amun bɔ amun ti i nuan ijɔfuɛ mun, an `si able! Afin Nyanmiɛn a fa sa ng'ɔ yoli amun'n i nuan akatua a mɛn i.› » Yɛ anz wunmiɛnfuɛ kun fali yɛbuɛ kun b'ɔ fa yɛbuɛ nin'n, nan ɔ'a to a yi jenvie nun ɔ'a se kɛ: «Kɛ be wa to Babilɔni klɔ dan'n yi i ase kekle sa, be su wun-mɛn i kun. Be su ti-man kɛ be su bo aluku, nin kete, nin awɛ, nin like nga be bo be'n be wie fi lɔ kun. Be su wun-man ajuin difuɛ fi lɔ kun. Be su ti-man like silɛ lɔ, be su wun-man kɛ kannin kpaja lɔ kun. Be su ti-man bian nin bla bɔ be su ja bé wun'n be nɛn lɔ kun. Afin i su aata difuɛ'm be yɛ be ti asiɛ'n su aata difuɛ dandan mun-ɔn. Yɛ ɔ fɛli i bae lakalakali nvle-nvlefuɛ'm be kwlaa, yɛ Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ mun, nin i sran mun, ɔ nin be kwlaa nga be kunnin be asiɛ'n su wa'n, be wunnin be mmoja'n ɔ su lɔ.» I sin n tili sran kpanngban kpa be nɛn nyanmiɛn su lɔ, be kpan kekle kpa, be seli kɛ: «An `manman Nyanmiɛn! E Nyanmiɛn'n de sran, ɔ ti nyannyannyan, yɛ ɔ kwla like'n kwlaa yo. I ndɛ ng'ɔ di'n ɔ ti nanwlɛ, yɛ ɔ ti su! Afin bla dan'n b'ɔ fɛli i tekle bolɛ'n sacili asiɛ'n ɔ'a bu i fɔ, yɛ ɔ tuli i sran bɔ bla sɔ'n ɔ kunnin be'n be klunngbɔ'n.» Be seli ekun kɛ: «An `manman Nyanmiɛn! Klɔ dan'n i wɛnsrɛn'n jao kɔ tititi.» Kpɛnngbɛn ablaɔn-nin-nnan'm be nin like nnan bɔ be ti kɛ nnɛn sa'n, be kotoli Nyanmiɛn b'ɔ ti bia'n su'n i bo, be mɛnmɛnnin i. Be seli kɛ: «Man ɔ yo sɔ! An `manman Nyanmiɛn!» N tili sran kun nɛn bia'n wun lɛ, ɔ seli kɛ: «Amun kwlaa bɔ an ti e Nyanmiɛn'n i sran'n, bɔ amun nyin yi i'n, sɛ an lɛ-man nyrun o, sɛ an lɛ nyrun o, an `mɛnmɛn i! Yɛ n tili sran kpanngban wie'm be nɛn, be nɛn sɔ'n ɔ tɛ kɛ nzue dan b'ɔ sonji kpuu nin nyanmiɛn b'ɔ kpla dan'n sa. Be seli kɛ: «An `manman Nyanmiɛn! Afin Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n ɔ'a trɛn i bia'n su. E klun bɔ ɔ'a jɔ'n ti, man e si able, man e kpan, man e yi i ayɛ, afin Bua Gbanflɛn'n i atɔnvlɛ falɛ'n ɔ'a ju, yɛ i atɔnvlɛ'n ɔ'a fɛfɛ i wun. Be man ɔ'a kla lɛn kplɔkɔɔ nyannyan b'ɔ ti yɛiin'n.» Lɛn kplɔkɔɔ sɔ'n yɛlɛ sa nga Nyanmiɛn sran'm be yo b'ɔ ti su'n. Anz'n seli min kɛ: «Klɛ kɛ: ‹Be nga be yiali be Bua Gbanflɛn'n i atɔnvlɛ falɛ'n i aliɛ dilɛ'n bo'n, be liɛ su ti ye!› » Yɛ ɔ seli min kɛ: «Ndɛ sɔ'm be ti Nyanmiɛn ndɛ sakpa.» Yɛ n utuli mín nyin ase i bo lɛ kɛ m ´mɛnmɛn i, sanngɛ ɔ seli min kɛ: «Nán yo sɔ! Wɔ nin ɔ niaan nga be fa ndɛ nanwlɛ nga Jésus yili nglo'n i su'n, n ti amun wiengu junman difuɛ. Koto Nyanmiɛn bo mɛnmɛn i! Ndɛ nanwlɛ nga Jésus yili i nglo'n yɛ man Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'm be kɛn i bɔbɔ Nyanmiɛn i nuan ndɛ nin-ɔn.» Yɛ n wunnin kɛ nyanmiɛn su lɔ'n ɔ tili muaan, n ´nian-an, nnɛn kpanngɔ ufue kun yɛ. Sran ng'ɔ fu su'n, be flɛ i Sran-bɔ-be-kwla-fa-bé-wla-guɛ-i-su nin Nanwlɛfuɛ. I ndɛ b'ɔ di'n ɔ ti su, yɛ i alɛ b'ɔ kun'n, ɔ kun i i nuan su. I nyinma'n sɔ kɛ sin sa, sika kle kpanngban wo i ti. Be klɛ dunman kun i wun, sran fi si-mɛn i san i bɔbɔ yɛ ɔ si i-ɔ. Tralɛ ng'ɔ o i wun'n, be wlɛli i mmoja nun. Dunman nga be fa flɛ sran sɔ'n yɛlɛ Nyanmiɛn Ndɛ. Nyanmiɛn su lɔ alɛ kunfuɛ'm be fu nnɛn kpanngɔ ufue'm bé su, be su i su. Be tralɛ nga be wla'n ti lɛn kplɔkɔɔ ufue yɛiin. Tokofi nnana kpa kun o sran sɔ'n i nuan nun, ɔ fa kun nvle-nvlefuɛ mun. Ɔ ´fa blalɛ kpɔnman kankan be, ɔ wa cuɛn nzan nzan cuɛnwlɛ'n nun. I cuɛnwlɛ sɔ'n yɛlɛ Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ kwla like'n kwlaa yo'n i ya b'ɔ fa'n. Be klɛli dunman kun i tralɛ'n nin i sɔwa'n su kɛ: «Famiɛn'm be Famiɛn nin sran'm be min mun be Min.» I sin n wunnin anz kun, ɔ jin wia'n nun. Ɔ kpan seli anunman bɔ be su tu sin'n be kwlaa be kɛ: «An `bla, an `wa yia wa, cɛn dan nga Nyanmiɛn wa di'n ti. Famiɛn mun, nin sonja sasufuɛ mun, nin safunyrɛn mun, nin nnɛn kpanngɔ mun, nin nnɛn kpanngɔ fufuɛ mun, nin sran'm be kwlaa, diewa mun o, kanga mun o, be bɔ be lɛ-man nyrun mun o, be bɔ be lɛ nyrun mun o, an `bla be wa di be kwlaa sɔ'm be nnɛn'n.» N wunnin nnɛn mun nin asiɛ'n su famiɛn'm be nin be alɛfuɛ mun, be yiali kɛ be nin sran ng'ɔ fu nnɛn kpanngɔ'n su'n nin i alɛfuɛ mun be ´kun. Be trali nnɛn'n, nin sran ng'ɔ tɔn i wun suɛn kɛ ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ b'ɔ yili atrɛ nnɛn'n i nyrun'n. I atrɛ sɔ'n yɛ ɔ fa laka be bɔ nnɛn'n i nzɔliɛ'n wo be wun'n, nin be nga be koto nnɛn'n i wunsu bɔ be yoli'n i bo nin-ɔn. Be trali be nnyɔn'n be guali be sin dan bɔ sufru o nun, b'ɔ jue'n nun. Be fali tokofi'n b'ɔ o sran ng'ɔ fu nnɛn kpanngɔ'n su'n i nuan nun'n, kunnin be nga mun, yɛ anunman'm be kwlaa be dili be be ku yili. Yɛ n wunnin anz kun ɔ fin nyanmiɛn su lɔ ɔ su jra. Kunman dan bɔ be si-mɛn i bo'n i lakle'n nin jrɔkɔ sroesroe kun wo i sa nun. Dragɔn bɔ be flɛ i wuo lalaa'n, bɔ be flɛ i ekun kɛ mmusu'm bé si Satan'n, anz sɔ'n ɔ trɛli i yɛ ɔ cili i, ɔ ´ka lɛ lele afuɛ akpi. Ɔ fɛ i yili kunman dan sɔ'n nun, ɔ toli nun yɛ ɔ tali su. Ɔ yoli i sɔ nan ɔ'a laka-man nvle-nvlefuɛ mun kun lele san afuɛ akpi'n ɔ'a ju. I sin be ´yaci i nun kan. N wunnin bia mun, be nga be ti be su'n, be sieli be kɛ be di jɔlɛ. Be nga ndɛ nanwlɛ bɔ Jésus yili i nglo'n, nin Nyanmiɛn i ndɛ'n bɔ be kan ti be kunnin be'n, bɔ b'a koto-man nnɛn'n i wunsu bɔ be yoli'n i bo'n, bɔ nnɛn'n i nzɔliɛ'n nun-man be ngban su nin bé sa'n su'n, n wunnin be wawɛ'n. Be cɛnnin, yɛ be nin Krist be dili famiɛn afuɛ akpi. Be nga'm be liɛ'n b'a cɛn-man lele san afuɛ akpi'n wieli. Cɛnlɛ sɔ'n yɛ ɔ ti cɛnlɛ klikli nin-ɔn. Be nga be ko cɛn klikli sɔ'n wie'n, be liɛ su ti ye, be ti Nyanmiɛn liɛ sakpa! Wie i nnyɔn su'n su kwla-man be, be ´yo Nyanmiɛn nin Krist be nyrun jranfuɛ, be nin Krist yɛ be ´di famiɛn afuɛ akpi nin-ɔn. Kɛ afuɛ akpi'n ko wie'n, be ´yi Satan bisua'n nun. Ɔ ´ko lakalaka nvle-nvlefuɛ'm be kwlaa, ɔ ´yiayia be kwlaa kɛ be wa kun alɛ. Be flɛ be Gɔg nin Magɔg, be sɔnnin kɛ jenvie nuan aunnyan'n sa. Be sanndili asiɛ'n su lika'n kwlaa, be sin yia Nyanmiɛn sran mun nin klɔ nga Nyanmiɛn klo i'n. Sanngɛ sin fin nyanmiɛn su lɔ tɔli be nun, yɛ ɔ yrali be sekesekeseke. Mmusu'm be si Satan b'ɔ lakalaka be'n, be to i yili sin dan nin sufru nun. Nnɛn dan'n nin sran ng'ɔ tɔn i wun suɛn kɛ ɔ ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, be dun mmua to be yili be lɔ. Be ´wun be nyrun wia nun nin kɔnguɛ tititi. N wunnin bia ufue dan kun ɔ nin sran ng'ɔ ti su'n. Asiɛ'n nin nyanmiɛn su lɔ'n be wanndili sran sɔ'n i nyrun, b'a wun-man be kun. Yɛ n wunnin be nga be wuli'n, sɛ be lɛ nyrun o, sɛ be lɛ-man nyrun o, be jinjin bia'n nyrun lɛ. Be trɛli fluwa wie'm be nun. Yɛ be trɛli kun ekun nun, i yɛ ɔ ti nguan fluwa nin-ɔn. Be niannin fluwa'm be nun, be wunnin sa nga be bɔ be wuli'm be yoli'n, i su yɛ be jran be dili be jɔlɛ nin-ɔn. Be nga be wuli bɔ be o jenvie'n nun'n, ɔ yi be mannin. Be nga be o wie'n nin blɔlɔ'm bé sa nun'n, be yi be mannin. Yɛ be niannin bé sa nga be yoli'n su yɛ be fa dili be jɔli nin-ɔn. Nan b'a fa wie'n nin blɔlɔ'n b'a yi be sin dan'n nun. Sin dan sɔ'n yɛ ɔ ti wie'n i nnyɔn su nin-ɔn. Sran kwlaa nga b'a klɛ-mɛn i dunman nguan fluwa nun'n, be fɛ i yili sin dan'n nun. Yɛ n wunnin nyanmiɛn su lɔ uflɛ nin asiɛ uflɛ kun, afin nyanmiɛn su lɔ laa liɛ'n, nin asiɛ laa liɛ'n, nin jenvie'n be nun-man lɛ kun. Yɛ n wunnin Nyanmiɛn klɔ'n, ɔ fin i wun lɔ ɔ su jra. Ɔ ti kɛ atɔnvlɛ bɔ ɔ'a fɛfɛ i wun ɔ su minndɛ i wun'n sa. Klɔ sɔ'n yɛlɛ Zerizalɛm uflɛ'n. N tili sran kun nɛn kekle kpa bia'n wun lɔ, ɔ seli kɛ: «Siɛn'n Nyanmiɛn i tranwlɛ'n wo sran'm be afiɛn! Ɔ nin be ´tran, be ´yo i sran, yɛ i bɔbɔ ´yo be Nyanmiɛn. Ɔ ´nunnun be nyinmuɛn'n kwlaa, wie'n su tran-man lɛ kun. Be su yo-man sɛ kun, be su sun-man kun, be su wun-man nyrɛnnɛn kun, afin laa ninnge sɔ'm be su tran-man lɛ kun.» Sran ng'ɔ ti bia'n su'n seli kɛ: «Nian, m'an kaci like'n kwlaa uflɛ.» Yɛ ɔ seli ekun kɛ: «Klɛ ndɛ nga, afin min ndɛ'n ti nanwlɛ, be kwla fa su.» Yɛ ɔ seli min kɛ: «Ɔ'a wie! N ti Alfa nin Omega, n ti sa'n kwlaa i bo bofuɛ, nin i bo guafuɛ. Sran nga nzue we kun i'n, n ´fa nzue ti bɔ i nun nzue'n man nguan'n i nun nzue'n mɛn i, ɔ su yi-man nun dein. Sran ng'ɔ kwla'n, sa nga n ´yo mɛn i'n yɛ: n ´yo i Nyanmiɛn yɛ i kusu ɔ ´yo mín wa. Sanngɛ srɛfuɛ mun'n, nin be nga be lafi-man n su'n, nin be nga be yo tete sa'n, nin sran kunfuɛ mun'n, nin bian nin bla kunndɛfuɛ mun'n, nin baefuɛ mun'n, nin amuɛn sɔfuɛ mun'n, nin be kwlaa nga be bua ato'n, be lika liɛ'n yɛlɛ sin dan'n bɔ sufru b'ɔ jue o nun'n. I yɛ ɔ ti wie'n i nnyɔn su nin-ɔn.» Yɛ anz nso bɔ klowa nso bɔ nyrɛnnɛn kasiɛn nso'n wo num'n wo bé sa nun'n, be nun kun wa seli n kɛ: «Bla man n kle wɔ atɔnvlɛ'n, b'ɔ ti Bua Gbanflɛn'n i yi'n.» Nyanmiɛn Wawɛ jrali min su, yɛ ɔ yo n kɛ anz'n ɔ'a fa min ɔ'a ɔ oka dan fleiin kpa kun su sa. Ɔ kleli min Nyanmiɛn klɔ'n b'ɔ fin Nyanmiɛn wun lɔ jrali'n bɔ yɛlɛ Zerizalɛm'n. Nyanmiɛn wun'n kpaja nyannyan klɔ'n su. Klɔ'n su kpaja kɛ yɛbuɛ kpakpa'n sa. Ɔ fa zasp b'ɔ ti kɛ laglasi bɔ kɛ a nian-an a wun i klun lɔ'n sa. I wun nga be sili'n ti dan nglo-nglo kpa. I anuan'n ti blu-nin-nnyɔn, yɛ anz blu-nin-nnyɔn be nian anuan sɔ'm be su. Be klɛli Izraɛlfuɛ'm be nvle blu-nin-nnyɔn'm be dunman anuan sɔ'm bé su. Anuan nsan-nsan o i bue nnan'n su, i bue ng'ɔ o wia afiliɛ'n i anuan'n ti nsan, wia atɔliɛ bue liɛ'n su anuan'n ti nsan, yɛ i bue nnyɔn nga'm be su anuan'n be ti nsan-nsan ekun. I wun nga be sili'n, be wlɛli i bo ase nin yɛbuɛ blu-nin-nnyɔn. Be klɛli sran blu-nin-nnyɔn bɔ Bua Gbanflɛn'n sunmannin be'n be dunman su. Sran ng'ɔ kan ndɛ kle min'n, sika ɔkwlɛ bɔ be yo i kɛ ndɛma sa bɔ be fa sunnzun like'n, ɔ wo i sa nun, ɔ fa sunnzunnin klɔ'n, nin i anuan mun, ɔ nin i wun nga be sili'n. Klɔ'n i bue nnan'n sɛ, i tɛnndɛn nun'n nin i tɛtrɛ nun'n be sɛ. Ɔ fa ndɛma sunnzunnin klɔ'n, i tɛnndɛn nun'n ti kilo akpi nnyɔn kilo ya nnyɔn (2.200). I tɛnndɛn nun'n nin i tɛtrɛ nun'n, ɔ nin i nglo-nglo'n be sɛ. Ɔ sunnzunnin i wun nga be sili'n, i nglo-nglo'n ti mɛtri ableso-nin-nnyɔn. Ɔ sunnzunnin i kɛ sran'm be fa sunnzun like'n sa. Be fa zasp yɛbuɛ yɛ be fa sili i wun-ɔn. Yɛ klɔ'n bɔbɔ nun ti sika ɔkwlɛ jrɛiin, ɔ ti kɛ niannun b'ɔ wun ase kpa'n sa. Klɔ'n i wun bɔ be sili'n i bo ase bɔ be wlali'n, be fa yɛbuɛ kpakpa wafa-wafa'n kwlaa be yoli i klanman: kun ti zasp, kun ti safir, kun ti kalseduani, kun ti emɛrɔd, kun ti sardɔniks, kun ti sarduani, kun ti krisɔlit, kun ti beril, kun ti topaz, kun ti krisɔpras, kun ti yasɛnt, yɛ kun ti ametist. I anuan blu-nin-nnyɔn'm be ti pɛrl b'ɔ ti nglannglannglan kɛ nanndiwa bui'n i klun'n sa. Anuan kun ti pɛrl kun. Klɔ'n i gua'n ti sika ɔkwlɛ jrɛiin'n. Kɛ a nian'n, a wun i klun lɔ kɛ a su nian niannun nun'n sa. M'an wun-man Nyanmiɛn i sua klɔ sɔ'n su, afin Anannganman Nyanmiɛn b'ɔ kwla like kwlaa yo'n i bɔbɔ nin Bua Gbanflɛn'n be yɛ be ti sua sɔ nin-ɔn. Be su kunndɛ-man wia nin anglo, afin Nyanmiɛn i wun nyannyan'n ɔ kpaja klɔ'n su, yɛ Bua Gbanflɛn'n ti i kannin. Nvle-nvlefuɛ'm be ´nanti i kpajalɛ'n nun, yɛ asiɛ'n su famiɛn'm be wa fa be anyanbeun ninnge mun ´ba klɔ sɔ'n su. Klɔ sɔ'n i anuan'm be la su titi, afin lika san-man lɔ. Be ´fa nvle-nvle'm be anyanbeun nin be anyrunnyan ninnge mun ba klɔ sɔ'n su. Like fiɛn fi nin sran ng'ɔ fɛ i wun man tete sa yolɛ'n b'ɔ bua ato'n, be su ju-man lɔ. San be nga be klɛli be dunman Bua Gbanflɛn'n i nguan fluwa nun'n be cɛ yɛ be ´ju lɔ-ɔ. Ɔ kleli min nzue ba bɔ i nun nzue'n man nguan'n, ɔ ti nyannyannyan kɛ laglasi sa. Ɔ fin Nyanmiɛn nin Bua Gbanflɛn'n be bia'n nun yɛ ɔ fite-ɔ. Ɔ la klɔ'n i gua'n i afiɛn. Waka b'ɔ man nguan'n be jinjin i bue nnyɔn'n su. Afuɛ kun nun be su kpɛ blu-nin-nnyɔn, anglo kwlaa be su. Be nnya'n yɛ man nvle-nvlefuɛ'm be yo juejue-ɔ. Nyanmiɛn su bo-man like fi sannzan kun. Nyanmiɛn nin Bua Gbanflɛn'n be bia'n wo klɔ'n su, yɛ i sran'm be ´su i, be ´wun i, be ´klɛ i dunman'n be ngban su. Lika'n su san-man kun. Be su kunndɛ-man kannin nin wia kun, afin e Min Nyanmiɛn'n yɛ ɔ ´kpaja klɔ'n nun-ɔn. Yɛ be ´di famiɛn tititi. Anz'n seli min kɛ: «Ndɛ sɔ'm be ti nanwlɛ, be kwla fa su. E Min Nyanmiɛn b'ɔ fɛ i Wawɛ'n mɛnnin i nuan ijɔfuɛ mun'n, ɔ sunmɛnnin i anz'n kɛ ɔ wa kan sa ng'ɔ wa ju icra'n kle i sran mun.» Jésus seli kɛ: «Nian, m ´ba icra'n. Sran ng'ɔ fa fluwa ng'ɔ kle sa ng'ɔ wa ju'n i nun ndɛ'n su'n, i liɛ su ti ye!» Min Zan yɛ n wunnin ninnge sɔ mun-ɔn, yɛ min yɛ n tili ndɛ sɔ nin-ɔn. Kɛ n wunnin be'n, bɔ n tili be'n, n kotoli anz b'ɔ kleli min ninnge sɔ'n i bo lɛ kɛ m ´mɛnmɛn i. Sanngɛ ɔ seli min kɛ: «Nán yo sɔ! Wɔ nin ɔ niaan nga be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ'n, ɔ nin be nga be fa fluwa nga nun ndɛ'n su'n, n ti amun wiengu junman difuɛ. Manman Nyanmiɛn!» I sin ɔ seli min ekun kɛ: «Sa nga be wa ju bɔ be o fluwa nga nun'n, nan fia bé su! Afin sa sɔ'm bé cɛn'n su wa ju. Sran ng'ɔ yo sa tɛ'n, man ɔ yo wɔ i nyrun, sran ng'ɔ ti fiɛn'n, man ɔ kɛ i fiɛn'n su, sran ng'ɔ ti sran kpa'n, man ɔ yo sa kpa'n wɔ i nyrun, yɛ sran ng'ɔ ti Nyanmiɛn liɛ'n, man ɔ yo i liɛ tititi!» Jésus seli kɛ: «Nian, m ´ba icra'n! Yɛ like nga sran'm be yoli'n, i kwlaa i nuan like'n wo ń sa nun, n ´fa man be. N ti Alfa nin Omega, n ti like'n kwlaa i klikli nin i awieliɛ, yɛ n ti sa'n kwlaa i bo bofuɛ nin i bo guafuɛ. Be nga be kpuli be tralɛ'n, b'ɔ man be kwla di waka ng'ɔ man nguan'n i mma'n, bɔ be kwla sin klɔ'n i anuan nun'n, be liɛ su ti ye! Be nga be ti kɛ alua sa'n, be nin baefuɛ mun'n, nin bian nin bla kunndɛfuɛ mun'n, nin sran kunfuɛ mun'n, nin amuɛn sɔfuɛ mun'n, nin be kwlaa nga be bua ato'n, bɔ be yo gblɛgblɛ sa mun'n, be lika liɛ'n yɛlɛ klɔ'n sin lɔ. Min Jésus, n sunmannin min anz'n kɛ ɔ wa kan sa sɔ'n kwlaa kle amun asɔnun'm be nun. N fin David osu'n nun, i anunman yɛlɛ min. Min yɛ n ti awuɛ nzraama nin-ɔn.» Nyanmiɛn Wawɛ'n nin Atɔnvlɛ'n be se kɛ: «Bla!» Sran ng'ɔ ti sa sɔ'n, man ɔ se kɛ: «Bla!» Sran nga nzue we kun i'n, man ɔ bla, man sran ng'ɔ klo kɛ ɔ ´fa nzue ng'ɔ man nguan'n, ɔ fa, dein su fite-man nun! Sran kwlaa ng'ɔ ti fluwa nga b'ɔ kle sa ng'ɔ wa ju'n i nun ndɛ'n, min Zan, n ´kan kle i kpa kɛ sɛ sran wie kpɛ wie gua nun'n, Nyanmiɛn man nyrɛnnɛn nga be kɛn i ndɛ fluwa nga nun'n, ɔ ´tɔ i su. Yɛ sɛ sran wie kpɛ fluwa nga b'ɔ kle sa ng'ɔ wa ju'n i nun ndɛ'n wie yi'n, Nyanmiɛn man i liɛ su tran-man waka b'ɔ man nguan'n, nin Nyanmiɛn klɔ bɔ be ndɛ o fluwa nga nun'n nun wie. Sran ng'ɔ seli kɛ sa sɔ'n ɔ ´yo sɔ'n, ɔ se kɛ: «Nanwlɛ, m ´ba icra'n.» Man ɔ yo sɔ! E min Jésus, bla! E Min Jésus man amun kwlaa an nyan ye!