Ala y'a ka danni daminɛ tuma min na, a kɔnna ka sankolo ni dugukolo le dan. Dugukolo labɛnnin tun tɛ, a lakolon tun lo. Yɔrɔ bɛɛ tun ye jii ye, min ka dun, ni dibi b'a sanfɛ. Ala Nii tun be munumunu jii sanfɛ. Ala ko: «Yeelen ka bɔ.» Yeelen bɔra. Ala y'a ye ko yeelen ka ɲi. A ye yeelen ni dibi faran ka bɔ ɲɔgɔn na. Ala ye yeelen tɔgɔ la ko tile, ka dibi wele ko suu. Suu kora, dugu gwɛra. O kɛra loon fɔlɔ ye. Ala ko: «Jii ka faran ka bɔ ɲɔgɔn na, furancɛ ka kɛ u la.» A kɛra ten, Ala y'a kɛ furancɛ bɔra sanfɛ jii ni duguma jii cɛ. Ala ye o furancɛ tɔgɔ la ko sankolo. Suu kora, dugu gwɛra. O kɛra loon filanan ye. Ala ko: «Duguma jiiw ka lajɛn yɔrɔ kelen na, yɔrɔ janin ka bɔ.» A kɛra ten. A ye yɔrɔ janin tɔgɔ la ko dugukolo, ka jii lajɛnnin tɔgɔ la ko kɔgɔji. Ala y'a ye k'o ka ɲi. Ala ko: «Dugukolo ka biin bɔ ka kisɛ kɛ ani yiri minw be den, o sifa bɛɛ ka falen.» A kɛra ten. Biin sifa bɛɛ falenna, kisɛ be minw na, ani yiri minw be den, o sifa bɛɛ, ka kɛɲɛ n'u cogo ye. Ala y'a ye k'o ka ɲi. Suu kora, dugu gwɛra. O kɛra loon sabanan ye. Ala ko: «Yeelenbɔfɛnw ka kɛ sankolo la ka tile ni suu bɔ ɲɔgɔn na. U ka kɛ taamasiɲɛw ye ka ɲanagwɛw ni tilew ani saanw cogo yira. U ka kɛ yeelenbɔfɛnw ye sankolo la ka yeelen bɔ dugukolo kan.» A kɛra ten. Ala ye yeelenbɔfɛn belebele fila dan, u la belebeleba be yeelen bɔ tilefɛ, fitini be yeelen bɔ sufɛ. A ye lolow fana dan. A ye yeelenbɔfɛn nunu bila sankolo la, u ka yeelen bɔ dugukolo kan, k'a bɔ tilefɛ ani sufɛ, ani ka yeelen ni dibi bɔ ɲɔgɔn na. Ala y'a ye k'o ka ɲi. Suu kora, dugu gwɛra. O kɛra loon naaninan ye. Ala ko: «Nimanfɛn ka kɛ jii kɔnɔ caaman yɔrɔ bɛɛ, ani kɔnɔw ka to ka van sanfɛ.» Ala ye jii kɔnɔ fɛnbabaw dan caaman, ani fɛɛn ɲanaman sifaw bɛɛ minw be yaala jii kɔnɔ. A ye kɔnɔ sifaw bɛɛ dan fana. Ala y'a ye k'o ka ɲi. Ala ye barika don u la k'a fɔ u ye ko u ka deenw wolo ka caya ka kɔgɔji fa, kɔnɔw fana ka caya dugukolo kan. Suu kora, dugu gwɛra. O kɛra loon duurunan ye. Ala ko: «Dugukolo ka fɛɛn ɲanaman sifaw bɛɛ bɔ: begɛnw, fɛɛn minw be fofo, ani kongosogo sifaw bɛɛ.» A kɛra ten. Ala ye kongosogo sifaw bɛɛ dan, ni begɛn sifaw bɛɛ, ani fɛɛn minw be fofo dugukolo kan, olu sifaw bɛɛ. Ala y'a ye k'o ka ɲi. Ala ko: «An ka mɔgɔ dan an yɛrɛ jaa la, a ka kɛ i n'a fɔ an yɛrɛ. A ka kɛ jigɛw, ni kɔnɔw, ni begɛnw, ni dugukolo kan fɛɛn bɛɛ kunna, ani fɛɛn minw bɛɛ be fofo dugukolo kan.» Ala ye mɔgɔ dan a yɛrɛ jaa la, a y'a dan k'a kɛ i n'a fɔ ale yɛrɛ. A ye cɛɛ ni muso dan. Ala ye barika don u la k'a fɔ u ye ko: «Aw ka deenw wolo ka caya ka dugukolo fa k'a kolo. Aw ka kɛ jigɛw, ni kɔnɔw, ni fɛɛn ɲanamanw bɛɛ kunna, minw be yaala dugukolo kan.» Ala ko: «Ne be dugukolo kan biin bɛɛ di aw ma, ni yiri dentaw bɛɛ, kisɛ be minw deen kɔnɔ, aw k'o kɛ aw ka dumuni ye, Dugukolo kan seen naani fɛɛnw bɛɛ ni kɔnɔw bɛɛ ani fɛɛn minw bɛɛ be fofo dugukolo kan, ninakili be fɛɛn o fɛɛn na, ne be biin di olu ma u ka kɛ u ka dumuni ye.» A kɛra ten. Ala ye fɛɛn minw bɛɛ dan, a y'a ye k'o ɲɛna kosɔbɛ. Suu kora, dugu gwɛra. O kɛra loon wɔɔrɔnan ye. Sankolo ni dugukolo n'u kɔnɔnafɛnw bɛɛ danni bana ten. Ala tilar'a ka baara la, ka lafiɲɛ tile wolonwulanan loon. Ala ye barika don tile wolonwulanan loon na k'o kɛ a yɛrɛ ta ye, bari a ye baara min bɛɛ kɛ ka diɲɛ dan, a lafiɲɛna o la o loon na. O ye sankolo ni dugukolo daminɛcogo ye, u dantuma na. Masa Ala ye dugukolo ni sankolo dan tuma min na, kongo kɔnɔ yiri si tun te dugukolo kan fɔlɔ, biin si tun ma falen fɔlɔ, bari Masa Ala tun ma sanji jigi dugukolo kan fɔlɔ. Mɔgɔ fana tun te yen ka dugukolo sɛnɛ. Nga jii tun be bɔ dugukolo le kɔnɔ ka yɔrɔ bɛɛ ɲigi. Masa Ala ye mɔgɔ dan ni buguri ye k'a dafiɲɛ fiyɛ a nunwo la ka ninakili don a la, a kɛra ten mɔgɔ kɛra nimanfɛn ye. Masa Ala tun ye yɔrɔɲuman dɔ labɛn kɔrɔn ɲafan fɛ, k'a tɔgɔ la ko Edɛn. A ye mɔgɔ min dan, a y'o bila o kɔnɔ. Masa Ala y'a kɛ yiri ɲanaman sifa bɛɛ falenna dugukolo kan, minw ka ɲi dumuni na. A fana y'a kɛ yiri dɔ falenna yɔrɔɲuman nin cɛma, min be sii di mɔgɔ ma, ani k'a to mɔgɔ be koɲuman ni kojugu lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na. Baji dɔ tun be bɔ Edɛn, ka yɔrɔɲuman nin ɲigi, a faranna ka kɛ bolo naani ye. Kelen tɔgɔ ko Pisɔn, ale be munumunu Awila jamana faan bɛɛ la, sanu be sɔrɔ yɔrɔ min na. O jamana nin sanu ye sanu yɛrɛ yɛrɛ ye. Yiri sifa dɔ be yen min jii kasa ka di, ani kabakuru kɔlɔbolaman sɔngɔgwɛlɛn sifa dɔ fana be o yɔrɔ la. A filanan tɔgɔ ko Giyɔn, o be munumunu Kusi jamana faan bɛɛ la. A sabanan tɔgɔ ko Tigiri, o be woyo ka tɛmɛ Asiri jamana kɔrɔn ɲafan na. Naaninan tɔgɔ ko Efarati. Masa Ala ye mɔgɔ bila Edɛn, yɔrɔɲuman kɔnɔ, ko a k'a sɛnɛ k'a kɔlɔsi. A y'a fɔ mɔgɔ ye ko: «I be se ka yɔrɔ nin yiriw bɛɛ deen dumu fɔɔ yiri kelen dama, min b'a to mɔgɔ be koɲuman ni kojugu lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na. N'i y'o deen dumu loon min na, i bena sa, siga t'a la.» Masa Ala ko: «Cɛɛ ka to a kelen na, o ma ɲi. Ne bena dɛmɛbaga dan k'a d'a ma min y'a bɔɲɔgɔnko ye.» O y'a sɔrɔ Masa Ala tun ye kongosogow ni kɔnɔw bɛɛ lalaga ni bɔgɔ ye. A nana n'u ye cɛɛ fɛ janko a k'a filɛ a bena tɔgɔ min la u kan. Cɛɛ ye tɔgɔ min la fɛɛn ɲanaman nunu kelen kelen bɛɛ kan, o le kɛra u tɔgɔ ye. Cɛɛ ye begɛnw, ni kɔnɔw, ni kongosogow bɛɛ tɔgɔw la. Nga dɛmɛbaga ma sɔrɔ a fɛ olu cɛma min y'a bɔɲɔgɔnko ye. Masa Ala ye sinɔgɔba bila cɛɛ la. K'a to sinɔgɔ la, a y'a galagakolo kelen bɔ k'a farisogo kɛ a nɔɔ na yen. Masa Ala ye galagakolo min bɔ cɛɛ la, a ye o kɛ muso ye ka na n'a ye cɛɛ fɛ. Cɛɛ ko: «Cɔ! A ɲana! Ne dɔ le ye nin ye, ne kolow dɔ lo! A bena wele ko muso, bari a bɔra cɛɛ la.» O le kosɔn, cɛɛ ben'a faa n'a baa to yen ka nɔrɔ a muso la, u fila be jɛn ka kɛ kelen ye. Cɛɛ n'a muso fari lakolon tun lo, maloya tun te yen. Masa Ala tun ye kongosogo minw dan, saa le tun ka cegu n'u bɛɛ ye. Saa y'a fɔ muso ye ko: «Tiɲɛ na, Ala y'a fɔ ko aw kana yɔrɔ nin yiriw si deen dumu wa?» Muso y'a jaabi ko: «An be se ka yɔrɔ nin yiriw deen dumu. Nga yiri min be yɔrɔ nin cɛmancɛ la, Ala ko an kana ale deenw dumu, ko an kana maga a la. Ko n'o tɛ, an bena sa.» Saa y'a fɔ muso ye ko: «Aw tena sa. Ala y'a lɔn ko ni aw y'o yiri nin deen dumu loon min na, aw ɲaa bena yɛlɛ, aw bena kɛ i n'a fɔ ale, ka koɲuman ni kojugu lɔn.» Muso y'a ye k'o yiri nin deen ka di dumu na, ko a fana filɛ ka di, ani ko a be lɔnniya di mɔgɔ ma. A ye dɔ tigɛ k'a dumu ka dɔ di a cɛɛ ma a gɛrɛfɛ, ale fana y'a dumu. O tuma na, u fila bɛɛ ɲaa yɛlɛla, u y'a lɔn ko u fari lakolon lo. O kosɔn, u ye torofuraburuw kalan ɲɔgɔn na k'u yɛrɛ sutara n'o ye. Wuladafɛ, tile sumana waati min na, u ye Masa Ala yaalayaalatɔ mankan mɛn yɔrɔɲuman nin kɔnɔ. U dogor'a ɲa yiriw cɛma. Masa Ala ye cɛɛ wele k'a fɔ a ye ko: «I be min?» Cɛɛ y'a jaabi ko: «Ne y'i mankan mɛn yɔrɔɲuman nin na, ne siranna, ka dogo bari ne fari lakolon lo.» Masa Ala ko: «Jɔn y'a fɔ i ye ko i fari lakolon lo? Ne y'a fɔ i ye ko i kana yiri min deen dumu, i y'o dɔ dumu kɛ?» Cɛɛ y'a fɔ ko: «I ye muso min di ne ma, ale lo ye yiri nin deen dɔ di ne ma, ne y'a dumu.» Masa Ala y'a fɔ muso ye ko: «Mun na i y'o kɛ?» Muso y'a fɔ ko: «Saa le ye ne nigɛ, ne y'a dumu.» Masa Ala y'a fɔ saa ye ko: «I y'o kɛ minkɛ, i dangana begɛnw ni kongosogow bɛɛ cɛma! I bena fofo i kɔnɔbara kan, ka buguri dumu i sii bɛɛ la. Ne bena e ni muso kɛ ɲɔgɔn juguw ye, k'i deenw n'a taw kɛ ɲɔgɔn juguw ye. Muso ka deen bena i kungolo ɲɔɲɔ, i ben'a cin a seen na.» Ala y'a fɔ muso ye ko: «Ne bena i ka deen woloko gwɛlɛya kosɔbɛ. I bena tɔɔrɔ wolowaati la. I cɛɛ nigɛ bena kɛ i la, ale bena kɛ i kuntigi ye.» Ala y'a fɔ cɛɛ ye ko: «I sɔnna i muso ta ma, ka yiri nin deen dumu, ne tun y'a fɔ k'a gwɛlɛya i ma ko i kana min dumu. O kosɔn, dugukolo dangana i kama. I bena baaragwɛlɛn kɛ i sii bɛɛ la ka sɔrɔ k'i daladumuni sɔrɔ. A bena ŋɔni ni binjugu bɔ i kama, suman le bena kɛ i ka balo ye. I bena i daladumuni sɔrɔ i wasiji la fɔɔ i ka kɔsegi dugukolo kɔnɔ, i bɔra min na. I ye buguri ye, i bena kɔsegi buguri la.» Adama y'a muso tɔgɔ la ko Awa, bari adamadenw bɛɛ bamuso lo. Masa Ala ye golo ta ka delekew dilan Adama n'a muso ye k'u fɛɛrɛbɔ n'o ye. O kɔ, Masa Ala ko: «Sisan, Adama kɛra i n'a fɔ anw, ka koɲuman ni kojugu lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na. An k'a bali janko yiri min be sii di mɔgɔ ma, a kana o deen tigɛ k'a dumu, ka to nii la kudayi.» O le y'a to Masa Ala y'a gwɛn ka bɔ Edɛn, yɔrɔɲuman na, ko a ka taga dugukolo sɛnɛ, a bɔra min kɔnɔ. A ye cɛɛ gwɛn ka bɔ yen tuma min na, a ye mɛlɛkɛ bisigi dɔw sigi yɔrɔɲuman nin kɔrɔn ɲafan fɛ, minw tɔgɔ ko * serubɛnw, ka murujan manamananin fariman di u ma janko ka yiri nin sira kɔlɔsi, min be sii di mɔgɔ ma. Adama jɛnna n'a muso Awa ye. Awa ye kɔnɔ ta ka Kayɛn wolo. A ko: «Ne ye dencɛ sɔrɔ Masaba barika la.» O kɔ, a ye Kayɛn dɔgɔcɛ Abɛli wolo. Abɛli tun ye begɛnmarabaga ye, Kayɛn tun ye sɛnɛkɛla ye. Waati dɔ nana se, Kayɛn y'a ka sɛnɛfɛn dɔw bɔ saraka ye Masaba ye. Abɛli y'a ka begɛnw ka deen fɔlɔ dɔw n'u tulu bɔ saraka ye. Masaba sɔnna Abɛli n'a ka saraka la, nga a ma sɔn Kayɛn n'a ta la. O la, Kayɛn dimina kosɔbɛ, a ɲaa kumuna. Masaba y'a fɔ Kayɛn ye ko: «Mun na i dimina, mun na i ɲaa kumuna? N'i ye koɲuman kɛ, i kuun bena kɔrɔta. Nga n'i te koɲuman kɛ, hakɛ yɔrɔ man jan i la. A b'i dɛndɛna, nga e kɔni ka ban.» O bɛɛ n'a ta, Kayɛn y'a fɔ a dɔgɔcɛ Abɛli ye ko u ka taga kongo la. K'u to kongo la, Kayɛn wilil'a dɔgɔcɛ Abɛli kama k'a faga. Masaba y'a fɔ Kayɛn ye ko: «I dɔgɔcɛ Abɛli be min?» Kayɛn y'a jaabi ko: «Ne m'a lɔn. Ne le ye n dɔgɔcɛ kɔlɔsibaga ye wa?» Masaba ko: «I ye mun le kɛ? K'i dɔgɔcɛ joli to duguma, a kulekan sera ne ma. Sisan, dugukolo min y'i dɔgɔnin joli min, i dangana o kan. N'i ye dugukolo sɛnɛ, i ka suman tena ɲa i bolo tugu. I bena to yaala la tuma bɛɛ dugukolo kan, sigiyɔrɔ tena sɔrɔ i fɛ.» Kayɛn y'a fɔ Masaba ye ko: «Ne ka jalaki tɔɔrɔ ka bon, ne te se k'o muɲu. I ye ne gwɛn ka bɔ nin yɔrɔ la bii, ne bena dogo i la. Ne bena kɛ yaalabaga ye dugukolo kan tuma bɛɛ, sigiyɔrɔ tena kɛ n fɛ. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye ne ye, a bena ne faga.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «Ayi. Ni mɔgɔ min ye e Kayɛn faga, a jurusara bena bɔ o tigi la fɔɔ siɲɛ wolonwula.» Masaba ye taamasiɲɛ dɔ kɛ Kayɛn la janko ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a ye, o kan'a faga. O kɔ, Kayɛn bɔra Masaba ɲakɔrɔ ka taga sigi Nɔdi jamana na Edɛn kɔrɔn ɲafan na. Kayɛn jɛnna n'a ka muso ye, a muso ye kɔnɔ ta ka Enɔki wolo. Kayɛn ye dugu sigi k'a dencɛ tɔgɔ la o dugu kan ko Enɔki. Enɔki ye Iradi wolo. Iradi ye Mewuyayɛli wolo, Mewuyayɛli fana ye Mɛtusayɛli wolo, Mɛtusayɛli ye Lamɛki wolo. Lamɛki ye muso fila furu, kelen tɔgɔ ko Ada, kelen tɔgɔ ko Sila. Ada ye Yabali wolo. Mɔgɔ minw be begɛnw mara n'u be sigi ka yaala, olu bɛɛ bɛma le ye Yabali ye. Ale dɔgɔcɛ tɔgɔ ko Yubali. Gɔni ni filefiyɛbagaw bɛɛ bɛma le y'ale ye. Sila fana ye dencɛ wolo, a tɔgɔ ko Tubalikayɛn. Ale lo tun be zira ni nigɛfɛn sifaw bɛɛ dilan. Tubalikayɛn dɔgɔmuso tɔgɔ ko Naama. Lamɛki y'a fɔ a musow ye ko: «Ada ni Sila, aw ye mɛnni kɛ ne fɛ. Lamɛki musow, aw k'aw tulo malɔ. Ne ye mɔgɔ faga ka n ka mandimi juru sara, ne ye kanbelen faga bari a ye ne bugɔ. Kayɛn ta juru bena sara siɲɛ wolonwula, nga Lamɛki ta bena sara siɲɛ bi wolonwula ni wolonwula!» Adama jɛnna n'a ka muso ye tugu. A muso ye dencɛ wolo k'a tɔgɔ la ko Sɛti. A ko: «Kayɛn ye Abɛli faga, Ala ye deen wɛrɛ di n ma tugu Abɛli nɔɔ na.» Sɛti fana ye dencɛ sɔrɔ k'a tɔgɔ la ko Enɔsi. O waati la, mɔgɔw y'a daminɛ ka Masaba bato. Sɛbɛ nin be Adama kɔmɔgɔw ka koo yira. Loon min na Ala ye mɔgɔ dan, a y'a dan a yɛrɛ jaa la. A ye cɛɛ ni muso dan ka barika don u la, k'u tɔgɔ la ko Mɔgɔ u danwaati la. Adama ye saan kɛmɛ ni bi saba sɔrɔ tuma min na, a ye dencɛ dɔ wɛrɛ sɔrɔ, o tun bɔnin be a fɛ, a tun be i n'a fɔ a yɛrɛ. A y'a tɔgɔ la ko Sɛti. Sɛti wolonin kɔ, Adama ye saan kɛmɛ seegi kɛ. A ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Adama sii bɛɛ lajɛnnin kɛra saan kɛmɛ kɔnɔntɔn ni bi saba ye. O kɔ, a sara. Sɛti ye saan kɛmɛ ni duuru sɔrɔ tuma min na, a ye Enɔsi wolo. Enɔsi wolonin kɔ, Sɛti ye saan kɛmɛ seegi ni wolonwula kɛ. A ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ fana. Sɛti sii bɛɛ lajɛnnin kɛra saan kɛmɛ kɔnɔntɔn ni tan ni fila ye. O kɔ, a sara. Enɔsi ye saan bi kɔnɔntɔn sɔrɔ tuma min na, a ye Kenan wolo. Kenan wolonin kɔ, Enɔsi ye saan kɛmɛ seegi ani tan ni duuru kɛ, a fana ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Enɔsi sii bɛɛ lajɛnnin kɛra saan kɛmɛ kɔnɔntɔn ni duuru ye. O kɔ, a sara. Kenan ye saan bi wolonwula sɔrɔ tuma min na, a ye Maalalɛli wolo. Maalalɛli wolonin kɔ, Kenan ye saan kɛmɛ seegi ni bi naani kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Kenan sii bɛɛ lajɛnnin kɛra saan kɛmɛ kɔnɔntɔn ni tan ye. O kɔ, a sara. Maalalɛli ye saan bi wɔɔrɔ ni duuru sɔrɔ tuma min na, a ye Yerɛdi wolo. Yerɛdi wolonin kɔ, Maalalɛli ye saan kɛmɛ seegi ni bi saba kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Maalalɛli sii bɛɛ lajɛnnin kɛra saan kɛmɛ seegi ni bi kɔnɔntɔn ni duuru ye. O kɔ, a sara. Yerɛdi ye saan kɛmɛ ni bi wɔɔrɔ ni fila sɔrɔ tuma min na, a ye Enɔki wolo. Enɔki wolonin kɔ, Yerɛdi ye saan kɛmɛ seegi kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Yerɛdi sii bɛɛ lajɛnnin kɛra saan kɛmɛ kɔnɔntɔn ni bi wɔɔrɔ ni fila ye. O kɔ, a sara. Enɔki ye saan bi wɔɔrɔ ni duuru sɔrɔ tuma min na, a ye Matusalɛmu wolo. Matusalɛmu wolonin kɔ, Enɔki tora Alaɲasiran na saan kɛmɛ saba kɔnɔ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Enɔki sii bɛɛ lajɛnnin kɛra saan kɛmɛ saba ani bi wɔɔrɔ ni duuru ye. Enɔki tora o Alaɲasiran na, loon dɔ a ma ye tugu, bari Ala y'a ta. Matusalɛmu ye saan kɛmɛ ni bi seegi ni wolonwula sɔrɔ tuma min na, a ye Lamɛki wolo. Lamɛki wolonin kɔ, Matusalɛmu ye saan kɛmɛ wolonwula ni bi seegi ni fila kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Matusalɛmu sii bɛɛ lajɛnnin kɛra saan kɛmɛ kɔnɔntɔn ni bi wɔɔrɔ ni kɔnɔntɔn ye. O kɔ, a sara. Lamɛki ye saan kɛmɛ ni bi seegi ni fila sɔrɔ tuma min na, a ye dencɛ dɔ wolo. A y'a tɔgɔ la ko Nuhun. A ko Masaba ye dugukolo danga, deen nin bena an dusu saalo an ka baara gwɛlɛnw na, ani an ka sɛgɛnw na. Nuhun wolonin kɔ, Lamɛki ye saan kɛmɛ duuru ni bi kɔnɔntɔn ni duuru kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Lamɛki sii bɛɛ lajɛnnin kɛra saan kɛmɛ wolonwula ni bi wolonwula ni wolonwula ye. O kɔ, a sara. Nuhun ye saan kɛmɛ duuru sɔrɔ, ka sɔrɔ ka Sɛmu ni Kamu ani Zafɛti wolo. Adamadenw daminɛna ka caya dugukolo kan tuma min na, ani ka denmusow sɔrɔ, o tuma na, batofɛnw deenw y'a ye ko mɔgɔw ka denmusow cɛɛ ka ɲi. U tun be minw fɛ, u ye olu furu. Masaba ko: «Ne tena adamaden to nii na ka waatijan kɛ tugu a ka filiw kama, bari mɔgɔ dama lo. U sii tena tɛmɛ saan kɛmɛ ni mugan kan tugu.» Tuma min na batofɛnw deenw jɛnna ni mɔgɔw denmusow ye ka deenw sɔrɔ u fɛ, o waati la, mɔgɔjanjanw tun be yen dugukolo kan, ani u tun be yen kɔfɛ fana. Olu tun ye fɔlɔfɔlɔ cɛfariw ye, u tɔgɔw bɔra kosɔbɛ. Masaba y'a ye ko mɔgɔw be juguyara ka taga dugukolo kan, k'a ye ko u ka miiriya bɛɛ tun ka jugu tuma bɛɛ, o digir'a la, a nimisara mɔgɔw danko la dugukolo kan, a dusu kasira kosɔbɛ. O la, a ko: «Ne ye fɛɛn minw dan, ne bena olu halaki k'u ban dugukolo kan, k'a daminɛ mɔgɔ ma ka ta'a bila begɛnw ni fɛɛn fofotaw la, ani kɔnɔw, bari ne nimisara u danko la.» Nga Nuhun koo diyara Masaba ye. Nuhun kɔmɔgɔw filɛ nin ye: Nuhun tun ye mɔgɔtilennin ye, a jalakibali tun lo a ka waati mɔgɔw cɛma. A tun be siran Ala ɲa. Nuhun ye dencɛ saba wolo: Sɛmu ni Kamu ani Zafɛti. Diɲɛ mɔgɔw tun ka jugu Ala ɲakɔrɔ, koo farimanw tun be kɛ diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la. Ala y'a ye ko diɲɛ juguyara, bari adamadenw bɛɛ tun ye siraɲuman bila ka to ka juguya le kɛ dugukolo kan. O la, Ala y'a fɔ Nuhun ye ko: «Ne bena adamadenw bɛɛ halaki, bari diɲɛ fanin be u ka fariyakow la. Ne kɔni bena olu ni dugukolo halaki ɲɔgɔn fɛ. «I ka kurunba dilan i yɛrɛ ye ni sipɛrɛyiri ye, ka bondenninw kɛ a kɔnɔ, ani k'a kɛnɛmala ni kɔnɔna mɔn ni tulu dɔ ye. A dilancogo filɛ nin ye: a jaɲa ka kɛ mɛtɛrɛ kɛmɛ ni bi duuru ye, a boɲa ka kɛ mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, a jaɲa sanfɛ, o ka kɛ mɛtɛrɛ tan ni duuru ye. I ka sangabon kɛ kurun nin sanfɛ, mɛtɛrɛ tilan ka sɔrɔ a ni kurun cɛ. I ka daa bɔ kurun faan kelen na, ka kurun kɔnɔna boon kɛ sangaso saba ye. Ne ben'a kɛ jiba be na dugukolo kan ka diɲɛ kɔnɔ fɛɛnw bɛɛ halaki, fɛɛn minw be ninakili. Dugukolo kan fɛɛnw bɛɛ bena sa. Nga ne bena bɛn ni ele ye. «E ka don kurun kɔnɔ n'i muso, an'i dencɛw n'i biranmusow ye. I ka fɛɛn ɲanaman sifaw bɛɛ fila fila minɛ ka don n'u ye kurun kɔnɔ, cɛman ni musoman, janko u ka kisi. Kɔnɔw, ni begɛnw, ani fɛɛn minw bɛɛ be fofo dugukolo kan, u sifaw bɛɛ fila fila bena na i fɛ janko u ka kisi. I ka dumunifɛn sifaw bɛɛ dɔ ta k'o mara i fɛ, o ka kɛ e ni olu ka dumuni ye.» Ala ye min fɔ Nuhun ye, a y'o bɛɛ kɛ. Masaba y'a fɔ Nuhun ye ko: «Don kurun kɔnɔ, e n'i ka somɔgɔw bɛɛ, bari ne y'a ye ko i tilennin lo bii mɔgɔw cɛma. Seen naani fɛɛn minw ka ɲi ne fɛ, i ka cɛman wolonwula ni musoman wolonwula minɛ olu sifa bɛɛ la. Minw ma ɲi ne fɛ, i ka fila fila minɛ olu sifaw bɛɛ la fana, cɛman kelen ni musoman kelen. I ka cɛman wolonwula ni musoman wolonwula bɔ kɔnɔ sifaw bɛɛ la fana janko u sii kana tunu dugukolo kan. Bari yanni tile wolonwula, ne ben'a kɛ sanji be ben dugukolo kan tile bi naani kɔnɔ. Ne ye fɛɛn ɲanaman minw bɛɛ dan, ne bena olu bɛɛ halaki k'u ban dugukolo kan.» Masaba ye min fɔ Nuhun ye, a y'o bɛɛ kɛ. Nuhun tun ye saan kɛmɛ wɔɔrɔ sɔrɔ sanni jiba ka na dugukolo kan. Nuhun n'a muso, n'a dencɛw ani a biranmusow donna kurun kɔnɔ janko ka se ka kisi jiba ma. Seen naani fɛɛn minw ka ɲi ne fɛ, ni minw ma ɲi, ani kɔnɔw, ni fɛɛn minw be fofo dugukolo kan, u bɛɛ fila fila, cɛman ni musoman, donna Nuhun fɛ kurun kɔnɔ i n'a fɔ Ala tun y'a fɔ Nuhun ye cogo min na. Tile wolonwula tɛmɛnin kɔ, jiba nana dugukolo kan. Nuhun sii saan kɛmɛ wɔɔrɔnan kalo filanan tile tan ni wolonwulanan loon, dugukolo kɔnɔ jii bɔyɔrɔw bɛɛ daa yɛlɛla, sanfɛ jii ta fana daa yɛlɛla. Sanji nana dugukolo kan tile bi naani kɔnɔ. O loon kelen na, Nuhun n'a dencɛ Sɛmu ni Kamu ani Zafɛti, ani a muso, n'a biranmuso saba donna kurun kɔnɔ. U donna ni kongosogo sifa bɛɛ ye, ani fɛɛn minw be fofo dugukolo kan, olu sifa bɛɛ, ani kɔnɔw sifa bɛɛ, gaman be fɛɛn minw bɛɛ fɛ. Ninakili be fɛɛn o fɛɛn na, u bɛɛ fila fila donna kurun kɔnɔ Nuhun fɛ. Fɛɛn sifa bɛɛ cɛman n'u musoman donna i ko Ala tun y'a fɔ Nuhun ye cogo min na. O kɔ, Masaba ye kurun daa tugu. Jiba nin nana dugukolo kan tile bi naani kɔnɔ. Jii cayara ka kurun kɔrɔta sanfɛ. A tora jii sanfɛ. Jii boɲana dugukolo kan kosɔbɛ, kurun tora jii sanfɛ. Jii boɲana dugukolo kan kosɔbɛ fɔɔ ka diɲɛ kɔnɔ kulujanjanw bɛɛ tunu. Jii ye kuluw tunu fɔɔ ka se mɛtɛrɛ wolonwula ni kɔ ma. Nimanfɛn minw bɛɛ tun be dugukolo kan, olu bɛɛ sara: kɔnɔw, begɛnw, kongosogow, ani nimanfɛn fɛɛn o fɛɛn be dugukolo kan, ani adamadenw bɛɛ. Fɛɛn o fɛɛn be dugukolo janin kan n'u be ninakili, olu bɛɛ sara. Nimanfɛn minw bɛɛ tun be dugukolo kan, Ala y'u bɛɛ halaki pewu: mɔgɔw, begɛnw, fɛɛn fofotaw, ani kɔnɔw bɛɛ halakira ka ban dugukolo kan. Nuhun ani minw tun be kurun kɔnɔ n'a ye, olu dama le kisira. Jii caaman nin tora dugukolo kan tile kɛmɛ ni bi duuru kɔnɔ. Ala hakili tora Nuhun la, ani kongosogow ni begɛn minw bɛɛ tun be n'a ye kurun kɔnɔ. A y'a kɛ fɔɲɔ dɔ wilila dugukolo kan, jii jigira. Dugukolo kɔnɔ jii bɔyɔrɔw ni sanfɛ jii bɔyɔrɔ datugura, sanji lɔra. Jii tora ka jigi dɔɔni dɔɔni. Yanni tile kɛmɛ ni bi duuru, jii nɔgɔyara dugukolo kan. O saan kalo wolonwulanan tile tan ni wolonwulanan loon, kurun sigira Arara kulu kan. Jii tora ka jigi. Yanni kalo tannan, kuluw kuunw yera. Tile bi naani tɛmɛnin kɔ, Nuhun tun ye fenɛtiri min bɔ kurun na, a y'o dayɛlɛ ka kaankaan kelen bila ka taga. O tora ka taga ka na fɔɔ jii ka ban dugukolo kan. O kɔ, a ye tuganin bila ka taga, janko k'a filɛ ni jii jigira ka bɔ dugukolo kan. Nga tuganin ma sigiyɔrɔ sɔrɔ. A segira Nuhun fɛ kurun kɔnɔ, bari jii tun be dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. Nuhun y'a bolo bɔ k'a minɛ k'a don kurun kɔnɔ. A ye kɔnɔni kɛ tile wolonwula tugu, ka sɔrɔ ka tuganin nin bila ka bɔ kurun kɔnɔ tugu. Tubanin segira ka na wulafɛ ni olivuyiri furaburukɛnɛ ye a daa la! Nuhun y'a lɔn ko jii tun nɔgɔyara dugukolo yɔrɔ dɔ la. A ye kɔnɔni kɛ tile wolonwula tugu, o kɔ, a ye tuganin bila ka bɔ, a ma segi ka n'a fɛ tugu. Nuhun sii saan kɛmɛ wɔɔrɔ ni kelennan, o kalo fɔlɔ tile fɔlɔ loon, jii tun banna dugukolo kan. Nuhun ye kurun kuun yɛlɛ ka filɛli kɛ, a y'a ye ko dugukolo jara. Kalo filanan tile mugan ni wolonwulanan loon, dugukolo yɔrɔ bɛɛ tun jara pepewu. Ala y'a fɔ Nuhun ye ko: «Aw ye bɔ kurun kɔnɔ, e n'i muso, n'i dencɛw, n'i biranmusow. Fɛɛn ɲanaman sifa minw bɛɛ be n'i ye, kɔnɔw, ni begɛnw, ani fɛɛn minw be fofo dugukolo kan, i ka bɔ n'olu bɛɛ ye, janko u ka se ka deenw wolo dugukolo kan ka caya a kan.» Nuhun n'a dencɛw n'a muso, n'a biranmusow bɔra kɛnɛma. Seen naani fɛɛnw sifa bɛɛ bɔra kurun kɔnɔ, ni fɛɛn o fɛɛn be fofo, ni kɔnɔw sifa bɛɛ: ani fɛɛn o fɛɛn be yaala dugukolo kan, u bɛɛ bɔra kurun kɔnɔ. Nuhun ye sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye ka dɔ bɔ seen naani fɛɛn bɛɛ la minw ka ɲi, ni kɔnɔ sifa bɛɛ la minw ka ɲi, k'u kɛ saraka ye k'u jɛni. Masaba y'o kasa diman mɛn, a y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Adamaden ka miiriyaw si ma ɲi kabini a daminɛ na. O bɛɛ n'a ta, ne tena dugukolo danga mɔgɔw kosɔn tugu abada. Ne tena nimanfɛnw bɛɛ faga tugu fewu i n'a fɔ ne y'a kɛ cogo min na. Ka dugukolo to yen, danni bena kɛ, suman be tigɛ, nɛnɛ ni funteni be bɔ, samiɲa ni tilemana be kɛ, suu ni tile bena kɛ yen.» Ala ye hɛrɛ kɛ Nuhun n'a dencɛw ye, k'a fɔ u ye ko: «Aw ka deenw wolo ka caya ka dugukolo fa. Dugukolo kan seen naani fɛɛnw, ni kɔnɔw, ani fɛɛn o fɛɛn be fofo dugukolo kan, ani jigɛw, olu bɛɛ bena siran aw ɲa kosɔbɛ. U bɛɛ b'aw bolo. Nimanfɛn o fɛɛn be dugukolo kan, olu bena kɛ aw ka dumufɛn ye. Ne b'u bɛɛ di aw ma, i n'a fɔ ne tun ye biin di aw ma cogo min na. Nga aw kana sogo dumu n'a joli b'a la, min sababu la a be nii na. Siga t'a la, ne bena ɲiningali kɛ aw joli koo la, min ye aw nii ye. Ne bena sogow bɛɛ fana ɲininga o koo la, ka mɔgɔ fana ɲininga a mɔgɔɲɔgɔn nii koo la. «Ni min ye mɔgɔ faga, mɔgɔ le bena o tigi faga, bari ne, Ala ye mɔgɔ dan n yɛrɛ jaa la. «Aw kɔni, aw ka deenw wolo caaman. Aw ka deenw wolo ka caya dugukolo kan.» Ala y'a fɔ Nuhun n'a dencɛw ye tugu ko: «Ne be ɛn n'aw ye ani aw kɔmɔgɔw. Nimanfɛn minw bɛɛ tun be n'aw ye: kɔnɔw, begɛnw, ani kongosogow, fɛɛn minw bɛɛ bɔra kurun kɔnɔ, u bɛɛ, nimanfɛn minw bɛɛ be dugukolo kan, ne be bɛn ni olu bɛɛ ye fana. Ne bena bɛn n'aw ye k'a fɔ ko sanjiba tena nimanfɛnw bɛɛ halaki tugu fewu. Jii tena na ka dugukolo halaki tugu. Ne ye bɛɛn min kɛ n'aw ye, ni waati nataw mɔgɔw ye, ani nimanfɛnw bɛɛ ye, minw be n'aw ye, o taamasiɲɛ filɛ nin ye. Ne be n ka muru bila sankaba kan, o le bena kɛ taamasiɲɛ ye k'a yira ko bɛɛn be ne ni dugukolo cɛ. Ayiwa, ni ne y'a kɛ saan finna dugukolo sanfɛ, ni sanmuru bɔra sankaba la, ne hakili bena jigi an ka bɛɛn na, min be ne ni aw cɛ, ani nimanfɛn sifa bɛɛ cɛ. O saan tena kɛ jiba ye tugu ka na dugukolo kan ka nimanfɛnw bɛɛ halaki tugu abada. Sanmuru mana bɔ sankaba la, ne bena o ye ka n hakili jigi an ka bɛɛn na, min te cɛn fewu, min be ne, Ala ni dugukolo kan nimanfɛnw bɛɛ cɛ.» Ala y'a fɔ Nuhun ye ko: «Ne ye bɛɛn min kɛ ne ni dugukolo kan nimanfɛnw bɛɛ cɛ, o taamasiɲɛ lo.» Nuhun dencɛ minw bɔra kurun kɔnɔ, olu ye Sɛmu ni Kamu ani Zafɛti ye. Kamu tun ye Kanaan faa ye. Nuhun dencɛ saba nunu sababu la, mɔgɔw kɔsegira ka caya dugukolo kan. Nuhun le kɔnna ka sɛnɛ kɛ. A ye * ɛrɛzɛnforo bɔ. Loon dɔ, a ye duvɛn min ka fa, ka taga la a ka fanibugu kɔnɔ a farilakolon. Kanaan faa Kamu y'a facɛ ye, a fari lakolon lo. A bɔra ka ta'a fɔ a balima fila ye kɛnɛma. Sɛmu ni Zafɛti ye fani dɔ ta k'a bila u gaman kan ka taga n'u kɔɔ ye ka ta'a biri u facɛ fari lakolon kan. U tun tagara n'u kɔɔ ye, u m'a fari lakolon ye. Duvɛn bɔra Nuhun ɲaa na tuma min na, a deen laban ye min kɛ a la, a y'o mɛn. A y'a fɔ ko: «Kanaan dangana! A bena kɛ a fadenw ka jɔɔnw ka jɔɔn ye!» A y'a fɔ tugu ko: «Masaba, Sɛmu ka Ala ka tanu, Kanaan ka kɛ Sɛmu ka jɔɔn ye. Ala ka Zafɛti kɔmɔgɔw jiidi. Sɛmu ka fanibuguw ka kɛ a ka sigiyɔrɔ ye, Kanaan ka kɛ Zafɛti ka jɔɔn ye.» Jiba tɛmɛnin kɔ, Nuhun ye saan kɛmɛ saba ni bi duuru kɛ tugu. Nuhun sii bɛɛ lajɛnnin tun ye saan kɛmɛ kɔnɔntɔn ni bi duuru ye, o kɔ, a sara. Nuhun dencɛ Sɛmu ni Kamu ani Zafɛti kɔmɔgɔw filɛ nin ye, u ye dencɛ minw sɔrɔ jiba tɛmɛnin kɔ. Zafɛti dencɛw filɛ nin ye: Gomɛri ni Magɔgi ani Madayi ni Yaban, ani Tubali ni Mɛsɛki ani Tirasi. Gomɛri dencɛw fana filɛ nunu ye: Asikenazi ni Irifati ani Togarima. Yaban dencɛw filɛ fana: Elisa ni Tarisisi ani Kitimu ni Orodanimu. Olu kɔmɔgɔw jɛnsɛnna ka kɛ siyaw ye minw sigira dugukolow kan jii cɛma ka kɛɲɛ n'u kelen kelen bɛɛ ka kaan fɔtaw ye, n'u ka fadenyabolow ye jamanaw kɔnɔ. Kamu dencɛw filɛ nin ye: Kusi ni Misirayimu ani Puti ni Kanaan. Kusi fana ka dencɛw filɛ nin ye: Seba ni Awila, ani Sabata ni Arayema, ani Sabiteka. Arayema dencɛw filɛ nin ye: Saba ni Dedan. Kusi le tun ye Nɛmurɔdi wolo, ale lo kɔnna ka kɛ cɛfari ye dugukolo kan. Donsocɛ fariman tun lo Masaba ɲakɔrɔ. O le y'a to u tun be to k'a fɔ ko: «Karimasina ye donsocɛ fariman ye Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ Nɛmurɔdi.» A ka mara kɔnɔ, masaduguw tun ye Babɛli ye, ni Erɛki ni Akadi ani Kaline, Sineyari jamana na. A bɔra o jamana na ka taga Asiri jamana na ka dugu dɔw sigi o yɔrɔ la: o ye Ninivu, ni Erewobɔtiri, ni Kala, min ye duguba ye, ani Ɛrɛsɛn, min be Ninivu ni Kala cɛ. Misirayimu tun ye siya minw bɛma ye, olu ye: ludiw, ni ɛnamuw, ani leyabiw, ni nafituwaw, ani patɔrɔsiw, ni kasiluwaw, ani kafitɔriw. Filisiw le ye kasiluwaw deenw ye. Kanaan tun ye Sidɔn facɛ ye, min ye a dencɛ fɔlɔ ye. A ye Ɛti fana wolo, ani zebuziw, ni amoriw, ani girigasiw, ni iviw, ani arakiw, ni siniw, ani arabadiw, ni semariw, ani amatiw. Kanaan fadenyabolow nana jɛnsɛn. U ka jamana daan tun be daminɛ Sidɔn yɔrɔ la ka taga Gerari faan fɛ fɔɔ ka ta'a bila Gaza, ani ka taga Sodɔmu ni Gɔmɔri ani Adima ni Seboyimu faan fɛ fɔɔ ka ta'a bila Lɛsa. Olu le ye Kamu kɔmɔgɔw ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow n'u ka kaan fɔtaw ye u ka maraw n'u ka jamanaw kɔnɔ. Zafɛti kɔrɔcɛ Sɛmu fana ye dencɛw sɔrɔ. Sɛmu tun ye Ebɛri n'a kɔmɔgɔw bɛɛ bɛma ye. Sɛmu dencɛw filɛ nin ye: Elamu ni Asiri ani Aripakisadi ni Ludi ani Aramu. Aramu fana dencɛw ye: Usi ni Uli ani Gɛtɛri ni Masi ye. Aripakisadi ye Sela wolo. Sela fana ye Ebɛri wolo. Ebɛri ye dencɛ fila sɔrɔ. Kelen tɔgɔ ko Pelɛgi, o kɔrɔ ko tilanni, bari dugukolo tilanna ale ka tile la. A balimacɛ tɔgɔ ko Yokitan. Yokitan ye Alimodadi wolo, ni Sɛlɛfu ani Asarimawɛti ni Yɛra, ani Adoramu ni Uzali ani Dikila, ni Obali ani Abimayɛli ni Saba, ani Ofiri ni Awila, ani Yobabu. Olu bɛɛ tun ye Yokitan dencɛw ye. U tun siginin be k'a ta Mesa fɔɔ ka taga se Sefari faan fɛ, kɔrɔn fɛ kuluw yɔrɔ la. Olu le ye Sɛmu kɔmɔgɔw ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow n'u ka kaan fɔtaw ye, u ka maraw n'u ka jamanaw kɔnɔ. Olu le ye Nuhun dencɛw ye, bɛɛ n'a ka fadenyabolo, n'a ka siya. Siyaw bɔra olu la ka jɛnsɛn dugukolo kan, jiba tɛmɛnin kɔ. Diɲɛ kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ tun be kaan kelen ni kuma kelen le fɔ. K'u to munumunu na ka to ka taga kɔrɔn ɲafan fɛ, u ye kɔkɛnɛ dɔ ye Sineyari mara la ka sigi yen. U y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Aw ye na, an ka biriki gosi k'u jɛni.» O kɛra u ka kabakuruw ye, ka bɔgɔmanan kɛ k'a lɔ. U ko: «Aw ye na, an ka dugu sigi, ka sangasojan lɔ a kɔnɔ, a kuun ka se fɔɔ sankolo la, an ka tɔgɔba sɔrɔ, janko an kana jɛnsɛn dugukolo yɔrɔ bɛɛ la.» U tun be dugu ni sangasojan min lɔra, Masaba jigira ka na o filɛ. A ko: «U bɛɛ ye siya kelen ye, u bɛɛ be kaan kelen fɔ. N'u y'a daminɛ ten, foyi tena u bali k'u ka koo latigɛninw kɛ. Aw ye to an ka jigi k'u ka kaan ɲagami, janko u kana ɲɔgɔn ka kaan mɛn tugu.» O la, Masaba y'u jɛnsɛn ka bɔ yen. U tagara dugukolo yɔrɔ bɛɛ la k'o dugu sigiko dabila. O le y'a to u y'o yɔrɔ wele ko Babɛli, bari Masaba ye diɲɛ mɔgɔw bɛɛ ka kaan ɲagami yen, k'u jɛnsɛn ka bɔ o yɔrɔ la, ka taga dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. Sɛmu kɔmɔgɔw filɛ nin ye. Sɛmu ye saan kɛmɛ sɔrɔ tuma min na, a ye Aripakisadi wolo, saan fila sanjiba tɛmɛnin kɔ. Aripakisadi wolonin kɔ, Sɛmu ye saan kɛmɛ duuru kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Aripakisadi ye saan bi saba ni duuru sɔrɔ tuma min na, a ye Sela wolo. Sela wolonin kɔ, Aripakisadi ye saan kɛmɛ naani ani saba kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Sela ye saan bi saba sɔrɔ tuma min na, a ye Ebɛri wolo. Ebɛri wolonin kɔ, Sela ye saan kɛmɛ naani ani saba kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Ebɛri ye saan bi saba ni naani sɔrɔ tuma min na, a ye Pelɛgi wolo. Pelɛgi wolonin kɔ, Ebɛri ye saan kɛmɛ naani ni bi saba kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Pelɛgi ye saan bi saba sɔrɔ tuma min na, a ye Erewu wolo. Erewu wolonin kɔ, Pelɛgi ye saan kɛmɛ fila ni kɔnɔntɔn kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Erewu ye saan bi saba ni fila sɔrɔ tuma min na, a ye Serugi wolo. Serugi wolonin kɔ, Erewu ye saan kɛmɛ fila ni wolonwula kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Serugi ye saan bi saba sɔrɔ tuma min na, a ye Nawɔri wolo. Nawɔri wolonin kɔ, Serugi ye saan kɛmɛ fila kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Nawɔri ye saan mugan ni kɔnɔntɔn sɔrɔ tuma min na, a ye Tera wolo. Tera wolonin kɔ, Nawɔri ye saan kɛmɛ ni tan ni kɔnɔntɔn kɛ, a ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. Tera ye saan bi wolonwula sɔrɔ, a ye Abramu ni Nawɔri ani Aran wolo. Tera kɔmɔgɔw filɛ nin ye. Tera ka deenw ye Abramu ni Nawɔri ani Aran ye. Aran fana tun ye Lɔti wolo. Aran kɔnna ka sa a facɛ Tera ɲa k'u to a wolodugu la Uri, Kalide jamana na. Abramu ni Nawɔri ye musow furu. Abramu muso tɔgɔ tun ko Sarayi, Nawɔri ta tɔgɔ ko Milika, o tun ye Aran denmuso ye. Aran le tun ye Milika ni Isika wolo. O y'a sɔrɔ Sarayi tun ye muso denwolobali ye, a ma deen sɔrɔ. Tera tagara n'a dencɛ Abramu ye, ani a mamaden Lɔti, min tun ye Aran dencɛ ye, ani a biranmuso Sarayi, min tun ye a dencɛ Abramu muso ye. U bɔra Uri, Kalide jamana na ko u be taga Kanaan jamana na. U sera Aran tuma min na, u sigira o yɔrɔ la. Tera sii bɛɛ tun ye saan kɛmɛ fila ni duuru ye. A sara Aran. Masaba y'a fɔ Abramu ye ko: «Bɔ i ka jamana na, faran i ka mɔgɔw n'i faso la, ka taga jamana dɔ la, ne bena min yira i la. Ne bena i kɛ siya dɔ faa ye, min bena caya, ne bena hɛrɛ kɛ i ye, k'i tɔgɔ boɲa. Mɔgɔw bena hɛrɛ sɔrɔ i barika la. Mɔgɔ min mana duba kɛ i ye, ne bena o tigi ta ɲa. Min mana i danga, ne bena o ta cɛn. E le barika la, dugukolo kan siyaw bɛɛ bena hɛrɛ sɔrɔ.» Abramu wilila ka taga i n'a fɔ Masaba y'a fɔ a ye cogo min na. Lɔti fana tagara n'a ye. Abramu sii tun ye saan bi wolonwula ni duuru ye a bɔwaati la Aran. A tagara n'a muso Sarayi ye, n'a dɔgɔnin dencɛ Lɔti ye, ani a ka nafolo bɛɛ, n'a ka jɔɔnw bɛɛ, u tun ye minw sɔrɔ k'u to Aran. U bɔra ka Kanaan jamana sira minɛ, ka taga se yen. Abramu ye jamana nin cɛtigɛ fɔɔ ka taga se Sisɛmu mara la, More joyiri yɔrɔ la. O waati la, kanaanw tun be jamana nin kɔnɔ. Masaba y'a yɛrɛ yira Abramu la k'a fɔ a ye ko: «Ne bena jamana nin d'i kɔmɔgɔ ma.» O la, Abramu ye sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye o yɔrɔ la, ale min tun y'a yɛrɛ yira a la. Abramu bɔra o yɔrɔ la ka taga kuluw yɔrɔ la Betɛli kɔrɔn ɲafan fɛ. A y'a ka fanibugu lɔ ka Betɛli to a tileben ɲafan fɛ, ka Ayi to a kɔrɔn ɲafan fɛ. A ye sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye o yɔrɔ la fana, ka Masaba bato yen. O kɔ, a ye sira minɛ tugu ka taga Kanaan jamana worodugu ɲafan fɛ. Kɔngɔ donna Kanaan jamana na. Abramu wilila ka taga Ezipiti jamana na, ka sigi yen, bari kɔngɔ nin tun juguyara. A surunyana Ezipiti la tuma min na, a y'a fɔ a muso Sarayi ye ko: «Ne y'a lɔn ko i cɛɛ ka ɲi. Ni Ezipitikaw ɲaa lara i kan, u ben'a fɔ ko i ye ne muso ye, o la, u bena ne faga k'i to yen. Ne b'a ɲini i fɛ i k'a fɔ ko i ye ne dɔgɔmuso ye janko u ka ne minɛ ka ɲa i kosɔn, ne nii be kisi i sababu la.» Abramu sera Ezipiti tuma min na, Ezipitikaw y'a ye ko a muso cɛɛ ka ɲi kosɔbɛ. Ezipiti masacɛ ka mɔgɔbabaw y'a ye tuma min na, u y'a koo fɔ a ye. U y'a minɛ ka taga n'a ye masacɛ ka soo. Masacɛ ye Abramu minɛ ka ɲa Sarayi kosɔn, ka misiw ni begɛnmisɛnw d'a ma, ani faliw, ni jɔncɛw ni jɔnmusow, ani ɲɔgɔmɛw. Nga Masaba ye masacɛ n'a ka somɔgɔw tɔɔrɔ kosɔbɛ Abramu muso Sarayi kosɔn. O la, masacɛ ye Abramu wele k'a fɔ a ye ko: «I ye mun le kɛ ne la ten? Mun na i m'a fɔ ne ye ko i ka muso lo? Mun na i y'a fɔ ne ye ko i dɔgɔmuso lo, fɔɔ ne y'a minɛ k'a kɛ n muso ye? Sisan, i muso filɛ nin ye. A minɛ ka taga n'a ye!» Masacɛ ye cii fɔ a ka mɔgɔw ye, k'u ka sira di Abramu ma a ka taga n'a ka muso ani a ka bololafɛnw bɛɛ ye. Abramu bɔra Ezipiti jamana na ka taga Kanaan worodugu ɲafan fɛ, ale n'a ka muso n'a ka bololafɛnw bɛɛ. Lɔti fana tagara n'a ye. Abramu tun ye nafolobatigi ye, begɛnw ni warigwɛ ani sanu caaman tun b'a fɛ. A bɔra Kanaan worodugu ɲafan fɛ ka to ka sigi ka taga dɔɔni dɔɔni fɔɔ ka taga se Betɛli, a tun kɔnna ka sigi o yɔrɔ min na, Betɛli ni Ayi cɛ, a tun kɔnna ka sarakabɔyɔrɔ lɔ yɔrɔ min na. Abramu ye Masaba bato o yɔrɔ la. Lɔti min tun be ni Abramu ye, misiw ni begɛnmisɛnw tun be ale fɛ fana, ani fanibuguw. U tun te se ka sigi ɲɔgɔn fɛ, o yɔrɔ tun ka dɔgɔ u ma, bari fɛɛn caaman tun be u bolo. Loon dɔ, kɛlɛ donna Abramu ka begɛndɛndɛbagaw ni Lɔti taw cɛ. (O y'a sɔrɔ kanaanw ni periziw siginin tun be jamana nin kɔnɔ.) O la, Abramu y'a fɔ Lɔti ye ko: «An kana kɛlɛ, an ka begɛnmaralaw fana kana kɛlɛ, bari an ye balimaw ye. Jamana nin bɛɛ filɛ nin ye. An ka faran ɲɔgɔn na. N'i tagara numan fɛ, ne be taga kinibolo faan fɛ. N'i tagara kinibolo faan fɛ, ne be taga numan fɛ.» Lɔti y'a ɲaa kɔrɔta ka Zurudɛn baji kɛnɛ bɛɛ filɛ. A y'a ye ko jii caaman be o yɔrɔ bɛɛ la. A tun be i n'a fɔ Masaba ka yɔrɔɲuman min tun ye Edɛn ye. A tun be i n'a fɔ Ezipiti jamana ka taga Sowari dugu faan fɛ. O y'a sɔrɔ Masaba tun ma Sodɔmu ni Gɔmɔri dugu halaki fɔlɔ. Lɔti ye Zurudɛn baji kɛnɛ bɛɛ ta. A tagara kɔrɔn ɲafan fɛ. A kɛra ten, Abramu ni Lɔti faranna ɲɔgɔn na. Abramu sigira Kanaan jamana na, Lɔti tagara munumunu Zurudɛn baji kɛnɛ duguw gɛrɛfɛ, k'a ka fanibuguw lɔ Sodɔmu gɛrɛfɛ. Sodɔmukaw tun ka jugu, u tun be Masaba hakɛ ta kosɔbɛ. Lɔti faranna Abramu la ka ban tuma min na, Masaba y'a fɔ Abramu ye ko: «K'i to i ka yɔrɔ la, i ɲaa kɔrɔta ka filɛli kɛ kɔgɔdugu, ni worodugu ɲafan fɛ, ka kɔrɔn fɛ ni tileben fana filɛ. I ɲaa be jamana min na, ne bena o bɛɛ di e n'i kɔmɔgɔ ma a ka to aw bolo kudayi. Ne bena i kɔmɔgɔ caya i n'a fɔ cɛncɛn fɔɔ u te se ka jati, i n'a fɔ cɛncɛn te se ka jati cogo min na. Wili ka jamana nin yɔrɔ bɛɛ yaala, bari ne ben'a d'i ma.» Abramu wilila ka ta'a ka fanibuguw lɔ Manbure joyiriw gɛrɛfɛ Eburɔn, ka sigi yen. A ye sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye o yɔrɔ la. O waati la, Sineyari jamana masacɛ Amurafɛli ni Elazari masacɛ Ariyɔki, ani Elamu masacɛ Kedɔrilawomɛri, ni Goyimu masacɛ Tideyali wilila ka kɛlɛ kɛ ni Sodɔmu masacɛ Bɛra ye, ani Gɔmɔri masacɛ Birisa, ni Adima masacɛ Sineyabu, ani Seboyimu masacɛ Sɛmebɛri, ni Bɛla masacɛ ye. Sowari le be wele ko Bɛla. O masacɛ duuru nunu bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn Sidimu kɔkɛnɛ la, min ye * Kɔgɔji Fariman ye. U tun be masacɛ Kedɔrilawomɛri ka fanga kɔrɔ saan tan ni fila kɔnɔ, nga a saan tan ni sabanan na, u murutira. A saan tan ni naaninan na, masacɛ Kedɔrilawomɛri ni masacɛ minw jɛnna n'a ye, u tun sera erefaw kɔrɔ Asitarɔtikaranayimu mara la, ka se zuziw kɔrɔ Amu mara la, ani ka se emuw kɔrɔ Kiriyatayimu mara la fana, ka se oriw kɔrɔ * Seyiri kuluyɔrɔ la fɔɔ ka taga se Ɛliparan, kongokolon gɛrɛfɛ. O kɔ, u kɔsegira ka na Ɛnmisipati, min ye Kadɛsi ye, ka amalɛkiw kɛlɛ ka se u kɔrɔ u ka mara faan bɛɛ la, ani amoriw minw tun siginin be Asasɔntamari. O waati la, Sodɔmu masacɛ ni Gɔmɔri ta, ani Adima ta ni Seboyimu ta, ani Bɛla min ye Sowari ye, o ta wilila ka taga u yɛrɛ labɛn Sidimu kɔkɛnɛ na Elamu masacɛ Kedɔrilawomɛri kama, ni Goyimu masacɛ Tideyali ani Sineyari masacɛ Amurafɛli ni Elazari masacɛ Ariyɔki kama. O masacɛ naani nunu ni masacɛ duuru nunu ye ɲɔgɔn kɛlɛ. O y'a sɔrɔ u tun ye bɔgɔmana bɔ Sidimu kɔkɛnɛ na, o dingɛw tun ka ca yen. Sodɔmu masacɛ ni Gɔmɔri masacɛ bolila ka taga ben o kɔnɔ, tɔw bolila ka taga kuluw yɔrɔ la. Minw ye see sɔrɔ, olu ye Sodɔmukaw ni Gɔmɔrikaw ka nafolo bɛɛ cɛ, ani u ka balo bɛɛ, ka taga n'u ye. Abramu dɔgɔcɛ dencɛ Lɔti siginin tun be Sodɔmu dugu kɔnɔ minkɛ, u ye ale n'a bololafɛnw fana cɛ ka taga n'u ye. Bolibagaw dɔ nana o fɔ eburucɛ Abramu ye. O y'a sɔrɔ Abramu tun siginin be amoricɛ Manbure ka joyiriw gɛrɛfɛ. Manbure ni Ɛsikɔli ni Anɛri tun ye balimaw ye, u bɛɛ tun ye Abramu jɛnɲɔgɔnw ye. Abramu y'a mɛn ko u y'a dencɛ minɛ ka taga n'a ye dɔrɔn, a ka jɔɔn kɛmɛ saba ni tan ni seegi minw be se kɛlɛ la, n'u wolol'a ka soo, a y'u labɛn, u tugura masacɛ nunu kɔ fɔɔ ka taga se Dan. A y'a ka mɔgɔw tilantilan, ka masacɛ nunu kɛlɛ sufɛ k'u gwɛn ka tugu u kɔ fɔɔ ka taga se Oba, Damasi kɔgɔdugu ɲafan fɛ. U tun ye nafolo min bɛɛ cɛ, a y'o sɔrɔ ka kɔsegi n'a ye, ani a dencɛ Lɔti, ni a bololafɛnw, ni musow ani jama tɔw. Abramu sera Kedɔrilawomɛri n'a tɔɲɔgɔn nunu kɔrɔ tuma min na n'a be kɔsegira ka na, Sodɔmu masacɛ bɔra k'a kunbɛn Sabe kɔkɛnɛ na, u be min wele fana ko Masacɛ ka kɔkɛnɛ. Salɛmu masacɛ Mɛlikisedɛki bɔra ni dumunifɛn ni duvɛn ye. Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala ka sarakalasebaga tun lo. A ye duba kɛ Abramu ye ko: «Sankolo ni dugukolo danbaga, Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala ka hɛrɛ kɛ Abramu ye! Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala ka tanu, ale min y'i juguw don i bolo.» Abramu tun ye fɛɛn minw bɛɛ sɔrɔ kɛlɛ yɔrɔ la, a y'o bɛɛ jaka d'a ma. Sodɔmu masacɛ y'a fɔ Abramu ye ko: «Jama dama di ne ma, i ka to ni nafolo ye.» Abramu ye Sodɔmu masacɛ jaabi ko: «Ne kalila sankolo ni dugukolo danbaga, Masaba, Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala tɔgɔ la, ko ne tena i ka fɛɛn si minɛ, hali jese deen kelen, walima sanbara juru, janko i kan'a fɔ ko i ye ne, Abramu kɛ nafolotigi ye. Ne tena foyi minɛ fɔɔ ne ka mɔgɔw ye min dumu, ani mɔgɔ minw tagara ni ne ye, olu niyɔrɔ. Olu ye Anɛri ni Ɛsikɔli ni Manbure ye. A to olu k'u niyɔrɔ bɔ.» O koow tɛmɛnin kɔ, Masaba y'a yɛrɛ yira Abramu la k'a fɔ a ye ko: «Abramu, i kana siran. Ne y'i tangabaga ye i n'a fɔ kɛlɛden ka nigɛkunbɛnnan, i ka sara bena caya kosɔbɛ.» Abramu ko: «Matigi, Masaba, nafa t'a la ka fɛɛn di ne ma tugu. Ne bena taga ni deen te n fɛ, ne cɛɛn tabaga bena kɛ Eliyezɛri ye ka bɔ Damasi. «I ma deen di ne ma. O la, jɔɔn minw wolola ne ka soo, olu dɔ bena ne cɛɛn ta.» O tuma na, Masaba y'a fɔ ko: «Ale tena i cɛɛn ta. I yɛrɛ woloden le bena i cɛɛn ta.» A bɔra ni Abramu ye kɛnɛma k'a fɔ a ye ko: «Sankolo filɛ, lolow jati, i be se k'u jati wa? I kɔmɔgɔw bena caya ten.» Abramu lara Masaba la, o la, a y'a jati mɔgɔtilennin ye. Masaba y'a fɔ a ye fana ko: «Ne ye Masaba ye. Ne le y'i bɔ Uri, Kalide jamana na, janko ka jamana nin d'i ma i ka kɛ a tigi ye.» Abramu ko: «Matigi, Masaba, ne ben'a lɔn cogo di ko ne bena kɛ a tigi ye?» Masaba y'a fɔ a ye ko: «I ka misimuso ni bamuso ni sagajigi minɛ ka na n'u ye, u kelen kelen bɛɛ ka saan saba saba sɔrɔ, ani tuganin kelen ni jɛnɛtuba kelen.» Abramu y'o fɛɛn nunu bɛɛ minɛ k'u cɛ ci fila fila, k'u bilabila ɲɔgɔn kɔrɔ, nga a ma kɔnɔw cɛ ci. Kɔnɔw jigira sogo nunu kan, nga Abramu y'u gwɛn. Tile bentuma na, sinɔgɔ ye Abramu minɛ, siranya fana tun b'a la kosɔbɛ, a sinɔgɔra kosɔbɛ. Masaba y'a fɔ a ye ko: «I k'a lɔn tigitigi ko i kɔmɔgɔw bena kɛ lonanw ye jamana wɛrɛ la. U bena kɛ jɔɔnw ye, u bena tɔɔrɔ saan kɛmɛ naani kɔnɔ. Nga u bena kɛ jɔɔnw ye siya min fɛ, ne bena olu ɲagwan. O kɔ, u bena bɔ o yɔrɔ la ni nafoloba ye. E kɔni, e bena kɔrɔ ka sɔrɔ ka sa, i suu be don hɛrɛ la. I kɔmɔgɔw * filankuru naaninan le bena kɔsegi ka na yan, bari amoriw minw siginin be jamana nin kɔnɔ, olu ka juguya ma se a daan ma fɔlɔ. N'a ser'a daan ma tuma min na, ne bena u gwɛn.» Tile bennin kɔ, dibi donna tuma min na, sisi tun be bɔra dibi dɔ kɔnɔ, tasuma mananin tun be kala dɔ kan. Olu tɛmɛna sogo nunu cɛma. O loon na, Masaba ye layidu ta Abramu ye ko: «Ne be jamana nin d'i kɔmɔgɔw ma, k'a ta Ezipiti baa ma, fɔɔ ka taga se baa belebele ma, min ye Efarati baa ye, keniw ka mara ni keniziw ta, ani kadimɔnw ta, ni itiw ta, ani periziw ta ni erefaw ta, ani amoriw ta, ni kanaanw ta, ni girigasiw ta, ani zebuziw ta.» Abramu muso Sarayi tun ma deen sɔrɔ a fɛ. Jɔnmuso dɔ tun b'a fɛ, Ezipitika tun lo, a tɔgɔ ko Agari. Sarayi y'a fɔ Abramu ye ko: «Masaba ma ne sɔn deen la. O la, taga la ni ne ka jɔnmuso ye, n'a sɔrɔ ne bena deenw sɔrɔ ale fɛ.» Abramu sɔnna Sarayi ka kuma ma. Abramu muso Sarayi y'a ka jɔnmuso Agari d'a ma a k'a kɛ a muso ye, min tun bɔra Ezipiti. O y'a sɔrɔ u tun ye saan tan sɔrɔ sigi la Kanaan jamana kɔnɔ. Abramu lara ni Agari ye, a ye kɔnɔ ta. A y'a ye ko ale ye kɔnɔ sɔrɔ tuma min na, a tun t'a kuntigi jati tugu. Sarayi y'a fɔ Abramu ye ko: «Ele le kɛra sababu ye tɔɔrɔ nin ye ne sɔrɔ gwansan. Ne le ye n ka jɔnmuso d'i ma. Sisan a y'a ye ko a kɔnɔman lo minkɛ, a te ne jatira tugu. Masaba le bena ne ni ele bɔ ɲɔgɔn na.» Abramu ye Sarayi jaabi ko: «I ka jɔnmuso b'i bolo. Fɛɛn min ka d'i ye, i k'o kɛ a la.» O la, Sarayi ye Agari minɛko juguya k'a tɔɔrɔ fɔɔ a bolila ka bɔ a kɔrɔ. Masaba ka mɛlɛkɛ ye Agari ye jii bɔyɔrɔ dɔ daa la kongokolon kɔnɔ, Suri sira daa la. A y'a fɔ a ye ko: «Sarayi ka jɔnmuso Agari, i bɔra min? I be taga min?» Agari y'a jaabi ko: «Ne be bolila n kuntigi Sarayi ɲa.» Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye ko: «Segi ka taga i kuntigi fɛ ka kolo a ye. Ne bena i kɔmɔgɔw caya kosɔbɛ fɔɔ u tena se ka jati. I kɔnɔman lo. I bena dencɛ wolo, i ben'a tɔgɔ la ko Isimayɛli, bari Masaba y'i makaritɔ kaan mɛn. Deen nin bena kɛ i n'a fɔ kongofali! A bena mɔgɔ bɛɛ kɛlɛ, mɔgɔ bɛɛ ben'a kɛlɛ. A ben'a sigiyɔrɔ jaɲa a balimaw bɛɛ la ka to a danna.» Masaba min tun kumana Agari fɛ, Agari y'ale wele ko: «I ye Ala ye min be ne yera,» bari a ko: «Min ye ne ye, yala ne y'a ye sɔbɛ la wa?» O le kosɔn, u be kɔlɔn nin wele Laayiroyi kɔlɔn. Kɔlɔn nin be Kadɛsi ni Bɛrɛdi furancɛ la. Agari ye dencɛ wolo Abramu ye. A ye dencɛ min wolo, Abramu y'o tɔgɔ la ko Isimayɛli. Agari ye Isimayɛli wolo Abramu ye tuma min na, o y'a sɔrɔ Abramu sii tun be saan bi seegi ni wɔɔrɔ. Abramu saan bi kɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔnnan na, Masaba y'a yɛrɛ yira a la k'a fɔ a ye ko: «Ne le ye Setigi Ala ye. I ka taama ne ɲakɔrɔ cogoɲuman na. Ne bena bɛɛn n'i ye, k'i kɔmɔgɔw caya kosɔbɛ.» Abramu y'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma. Ala y'a fɔ a ye ko: «Ne be layidu min ta i ye, o filɛ. I bena kɛ siya caaman faa ye. I tena wele Abramu tugu, i bena wele ko Ibrayima, bari ne y'i kɛ siya caaman faa ye. Ne bena deen caaman d'i ma, siyaw bena bɔ i la, masacɛw fana bena bɔ i la. Ne bena bɛn n'i ye, an'i kɔmɔgɔw. O bɛɛn tena cɛn abada, ne be kɛ i ka Ala ye, n'i kɔmɔgɔw ta. I nana sigi Kanaan jamana min kɔnɔ, ne bena o bɛɛ di e, n'i kɔmɔgɔw ma, a ka kɛ aw ta ye kudayi. Ne bena kɛ u ka Ala ye.» Ala y'a fɔ Ibrayima ye ko: «E kɔni, e ka to bɛɛn la ni ne ye, n'i kɔmɔgɔw fana, waati bɛɛ kɔnɔ. E n'i kɔmɔgɔw, ka bɛɛn ni ne ye, o taamasiɲɛ filɛ nin ye: cɛɛw bɛɛ ka kɛnɛkɛnɛ aw ka soo. Aw bena kɛnɛkɛnɛ, o ka kɛ an ka bɛɛn taamasiɲɛ ye. Aw bena aw ka dencɛw bɛɛ kɛnɛkɛnɛ u wolonin tile seeginan loon, o ka kɛ i kɔmɔgɔw bɛɛ ka tile la. Deen cɛman min mana wolo aw ka soo, o ka kan ka kɛnɛkɛnɛ, hali ni jɔɔn ka deen lo n'i y'a san siya wɛrɛw fɛ. Minw wolola aw ka soo, ani aw ye minw san, olu ka kɛnɛkɛnɛ. Ne ka bɛɛn tena cɛn ka ye, a taamasiɲɛ ka kan ka kɛ aw fari la. Ni cɛɛ o cɛɛ ma kɛnɛkɛnɛ, o bena gwɛn ka bɔ aw ka mɔgɔw cɛma, bari ne ka bɛɛn cɛnbaga lo.» Ala y'a fɔ Ibrayima ye tugu ko: «I muso Sarayi kɔni, ale tena wele Sarayi tugu, a bena wele Sara. Ne bena barika don a la, i bena dencɛ sɔrɔ n'a ye. Ne bena barika don a la janko a ka kɛ siya caaman bamuso ye. Siyaw ka masacɛ dɔw bena bɔ a la.» Ibrayima y'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma, ka yɛlɛ k'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Cɛɛ min ye saan kɛmɛ sɔrɔ, o be deen sɔrɔ wa? Sara saan bi kɔnɔntɔn be se ka deen wolo tugu wa?» Ibrayima y'a fɔ Ala ye ko: «Ne b'i daali, Isimayɛli ka balo i ɲakɔrɔ dɔrɔn!» Ala ko: «Kana siga, i muso Sara bena dencɛ wolo i ye, i ben'a tɔgɔ la ko Isiyaka. Ne bena bɛɛn n'a ye, bɛɛn lo min te cɛn abada fɔɔ ka ta'a bila a kɔmɔgɔw ma. Ne y'i ka daalili mɛn Isimayɛli faan fɛ. Ne kɔni ben'ale ta ɲa, k'a sɔn deenw na k'a kɔmɔgɔw caya kosɔbɛ. A bena kɛ kuntigi tan ni fila facɛ ye, ne ben'a kɛ siya faa ye, min bena caya. Nga ne bena bɛn ni Isiyaka le ye, Sara bena min wolo i ye saan wɛrɛ, nin waati ɲɔgɔn na.» Ala tilara kuma na Ibrayima fɛ tuma min na, a yɛlɛla ka taga ka Ibrayima to yen. O loon kelen na, Ibrayima y'a dencɛ Isimayɛli kɛnɛkɛnɛ, ni jɔncɛ minw bɛɛ wolol'a ka soo, ani a ye minw bɛɛ san. Cɛɛ minw bɛɛ tun be a ka soo, a y'olu bɛɛ kɛnɛkɛnɛ i n'a fɔ Ala y'a fɔ a ye cogo min na. Ibrayima kɛnɛkɛnɛna a saan bi kɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔnnan na. A dencɛ Isimayɛli kɛnɛkɛnɛna a saan tan ni sabanan na. Ibrayima n'a dencɛ Isimayɛli kɛnɛkɛnɛna loon kelen. Cɛɛ minw wolola Ibrayima ka soo, ani a ye minw san siya wɛrɛ fɛ, a ka soo cɛɛw bɛɛ, n'ale fana kɛnɛkɛnɛna ɲɔgɔn fɛ. Masaba y'a yɛrɛ yira Ibrayima la Manbure joyiriw gɛrɛfɛ. Ibrayima tun siginin be a ka fanibugu daa la tilegwanfɛ. A y'a ɲaa kɔrɔta ka filɛli kɛ, a ye cɛɛ saba lɔnin ye, u yɔrɔ tun man jan a la. A y'u ye minkɛ, a wilila ka bɔ a ka soo daa la ka boli ka taga u kunbɛn, k'a ɲaa biri duguma k'a fɔ ko: «Ne matigi, ni ne koo ka d'i ye, ne b'i daali, i kana i ka jɔncɛ tɛmɛ. U ka na ni jii dɔɔni ye, aw b'aw seen ko, ka lafiɲɛ yiri nin kɔrɔ. Ne bena dumuni di aw ma janko aw ka barika sɔrɔ, ka sɔrɔ ka taga n'aw ka sira ye, bari aw sera aw ka jɔncɛ fɛ.» U ko: «Ayiwa, i k'a kɛ ten.» Ibrayima teliyara ka taga don fanibugu kɔnɔ Sara fɛ k'a fɔ a ye ko: «Teliya, mugu tɛntɛnnin filen ɲaa saba bɔ k'o nɔɔni, ka ŋɔmi yiran.» O kɔ, a bolila ka taga misidenɲuman belebele dɔ minɛ a ka begɛnw cɛma k'o di baaraden dɔ ma, ale fana teliyara k'o labɛn. A ye naare ni nɔnɔ ta, ka na o bila lonanw kɔrɔ, ani misiden sogo tobinin. Ka u to dumuni na, a lɔra u gɛrɛfɛ yiri kɔrɔ. U y'a ɲininga ko: «I muso Sara be min?» A y'u jaabi ko: «A be soo kɔnɔ.» U dɔ ko: «Siga t'a la, ne bena kɔsegi ka na i fɛ yan saan wɛrɛ, nin waati nin ɲɔgɔn na, k'a sɔrɔ dencɛ b'i muso Sara bolo.» Sara yo kuma mɛn k'a to Ibrayima kɔfɛ fanibugu daa la. O y'a sɔrɔ Ibrayima ni Sara tun kɔrɔla kosɔbɛ, Sara sii tun tɛmɛna denwolo ma. O la, Sara yɛlɛl'a yɛrɛ kɔnɔ k'a fɔ ko: «Ne kɔrɔla ka ban, ne matigi fana kɔrɔla. O diya waati ma tɛmɛ wa?» Masaba y'a fɔ Ibrayima ye ko: «Mun na Sara yɛlɛla k'a fɔ ko yala ale musokɔrɔnintɔ bena deen wolo sɔbɛ la wa? Ne, Masaba be dɛsɛ koo dɔ la wa? Ne bena kɔsegi ka na i fɛ saan wɛrɛ, nin waati ɲɔgɔn na, k'a sɔrɔ dencɛ be Sara bolo.» Sara siranna, o la, a y'a sɔsɔ k'a fɔ k'ale ma yɛlɛ. Nga Masaba ko: «Ayi, i yɛlɛla.» Cɛɛ nunu wilila k'o be taga tuma min na, u ye u ɲaa sin Sodɔmu faan fɛ. Ibrayima y'u bila sira. Masaba ko: «Ne bena koo min kɛ, ne bena o dogo Ibrayima la wa? Ibrayima bena kɛ siya barikaman faa ye, min bena caya, dugukolo kan siyaw bɛɛ bena hɛrɛ sɔrɔ ale barika la. Ne y'a woloma janko a k'a deenw ladi ani olu kɔmɔgɔw, ko u ka ne, Masaba ka sira taama ni tilenninya ani tiɲɛ ye janko ne ye layidu min ta a ye, ne ka o dafa.» Masaba ko: «U be Sodɔmu ni Gɔmɔri jalakila koo minw na, o ka ca kosɔbɛ, u kɔnɔ mɔgɔw ka hakɛ ka bon kosɔbɛ. O le y'a to ne bena jigi ka ta'a filɛ n'u ka kɛwaliw be ten i n'a fɔ n y'a mɛn cogo min na. N'o tɛ fana, ne ben'a lɔn.» Lonancɛ nunu bɔra yen k'o ɲaa sin Sodɔmu faan fɛ. Nga Ibrayima lɔnin tora Masaba ɲakɔrɔ. Ibrayima gwɛrɛla k'a fɔ ko: «I bena mɔgɔtilenninw ni mɔgɔjuguw halaki ɲɔgɔn fɛ wa? N'a sɔrɔ mɔgɔtilennin bi duuru be sɔrɔ dugu nin kɔnɔ. I bena u halaki ɲɔgɔn fɛ tiɲɛ na wa? I tena u to yen mɔgɔtilennin bi duuru nunu kosɔn wa? Ka sɔn ka mɔgɔtilenninw ni mɔgɔjuguw faga ɲɔgɔn fɛ, e kɔni te sɔn o la! Ka mɔgɔtilennin ni mɔgɔjugu kɛɲɛ, e te sɔn o la! E min be adamadenw bɛɛ kiti, i tena kiti tigɛ ni tilenninya ye wa?» Masaba ko: «Ni ne ye mɔgɔtilennin bi duuru sɔrɔ Sodɔmu dugu kɔnɔ, ne bena dugu bɛɛ to yen olu kosɔn.» Ibrayima y'a fɔ tugu ko: «Ne ye adamaden dɔrɔn ye. O bɛɛ n'a ta, ne be n jaa gwɛlɛya ka kuma Masaba fɛ. N'a sɔrɔ mɔgɔ duuru be mɔgɔ bi duuru nunu jɛn. I bena dugu bɛɛ halaki o mɔgɔ duuru kosɔn wa?» Masaba ko: «Ni ne ye mɔgɔtilennin bi naani ni duuru sɔrɔ yen, ne ten'a halaki.» Ibrayima kuman'a fɛ tugu k'a fɔ ko: «N'a sɔrɔ mɔgɔtilennin bi naani le be sɔrɔ yen.» Masaba ko: «Ne tena dugu nin halaki mɔgɔ bi naani kosɔn.» Ibrayima ko: «Masaba, kana dimi ni ne kumana halibi. N'a sɔrɔ mɔgɔtilennin bi saba le be sɔrɔ yen.» Masaba ko: «Ni ne ye mɔgɔtilennin bi saba sɔrɔ yen, ne ten'a halaki.» Ibrayima ko: «Ne bena n jaa gwɛlɛya ka kuma Masaba fɛ tugu. N'a sɔrɔ mɔgɔtilennin mugan le be sɔrɔ yen.» Masaba ko: «Ne ten'a halaki mɔgɔ mugan kosɔn.» Ibrayima ko: «Masaba, kana dimi ni ne kumana siɲɛ kelen tugu. N'a sɔrɔ mɔgɔtilennin tan le be sɔrɔ yen.» Masaba ko: «Ne ten'a halaki mɔgɔ tan nunu kosɔn.» Masaba tilara kuma na Ibrayima fɛ tuma min na, a tagara. Ibrayima kɔsegira soo. Mɛlɛkɛ fila nunu sera Sodɔmu wuladafɛ, Lɔti tun siginin be dugu donda la. A y'u ye tuma min na, a wilila ka taga u kunbɛn, k'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma. A ko: «Ne matigiw, ne b'aw daali, aw ye jigi aw ka jɔncɛ ka soo, k'aw seen ko ka si yan, sɔgɔma joona aw be wili ka sira minɛ tugu.» U y'a jaabi ko: «Ayi, an bena si forobayɔrɔ la.» Nga Lɔti tora k'u daali fɔɔ u sɔnna ka jigi a ka soo. A ye buru labɛn u ye teliya la, a ma fununan k'a la, u ye dumuni kɛ. Sanni u ka la, Sodɔmu dugu cɛɛw bɛɛ bɔra dugu faan bɛɛ la, kanbelen fara cɛkɔrɔbaw kan, ka na soo lamini. U ye Lɔti wele k'a fɔ a ye ko: «Lonancɛ minw jigira i ka soo bii suu nin na, olu be min? Bɔ n'u ye kɛnɛma an fɛ, janko an k'u ɲini i n'a fɔ musow.» Lɔti bɔtɔ k'u kunbɛn, a ye soo daa tugu a kɔfɛ k'a fɔ ko: «Ne balimaw, ne b'aw daali, aw kana kojugu kɛ. Denmuso fila be ne fɛ, u ma cɛko lɔn fɔlɔ. Ne ben'a to olu be bɔ aw fɛ, aw k'aw sago kɛ olu la. Nga aw kana foyi kɛ cɛɛ nunu na, bari u nana jigi ne ka soo.» U y'a jaabi ko: «Bɔ yen. Cɛɛ nin nana sigi an fɛ lonanya la, sisan a b'a fɛ k'an sɔsɔ! Ayiwa, an bena min kɛ a la, o bena juguya ka tɛmɛ u ta kan.» O fɔnin kɔ, u tora ka Lɔti ɲɔtiɲɔti, u gwɛrɛla ko u be bonda kari. Nga cɛɛ fila nunu y'u bolo kɛ ka Lɔti sama ka don soo kɔnɔ u fɛ ka daa tugu. Mɔgɔ minw be soo daa la, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔbaw kan, ka olu ɲaa fiyɛn. U tora ka daa yaala ka dɛsɛ. Cɛɛ fila nunu y'a fɔ Lɔti ye ko: «I ka mɔgɔ dɔ wɛrɛ be dugu nin kɔnɔ wa? Birancɛw, walima dencɛw, walima denmusow, walima i ka mɔgɔ fɛɛn o fɛɛn be nin dugu nin kɔnɔ, aw ka bɔ yan. An bena dugu nin halaki, bari yankaw ka kojugu mankan boɲana kosɔbɛ Masaba ɲakɔrɔ fɔɔ a y'an ci ka n'a halaki.» Lɔti bɔra ka taga kuma a birancɛw fɛ, minw tun y'a denmusow maminɛ. A ko: «Aw ye wili ka bɔ yan, Masaba bena dugu nin halaki!» Nga a birancɛw tun be miiri ko a be tulon na. Dugugwɛdafɛ, mɛlɛkɛw y'a gwan Lɔti kɔ ko: «Wili k'i ka muso minɛ, n'i denmuso fila minw be i fɛ yan, ka taga, n'o tɛ, aw bena halaki dugu nin ka juguya kosɔn.» Lɔti tun te teliyara minkɛ, cɛɛ nunu y'a bolo minɛ, a n'a muso, n'a denmuso fila, ka bɔ n'u ye dugu kɔnɔ, bari Masaba tun makarila u la. U bɔnin kɔ dugu kɔnɔ, mɛlɛkɛw kelen y'a fɔ Lɔti ye ko: «Boli k'i nii kisi! Kana filɛli kɛ i kɔfɛ, kana lɔ kɔkɛnɛ yɔrɔ si la. Boli ka taga kuluw yɔrɔ la, n'o tɛ, i bena halaki!» Lɔti y'a fɔ u ye ko: «Aw ye hakɛ to, ne matigiw, o te se ka kɛ. Ne, i ka jɔncɛ, koo diyara i ye, i makarila ne la kosɔbɛ ka ne niin kisi. Nga ne te se ka boli ka se kuluw yɔrɔ la, ni balawu nin ma ne sɔrɔ, ne ka sa. A filɛ, dugudennin min ye yan fɛ, a yɔrɔ man jan, ne be se ka boli fɔɔ ka se yen. A to ne ka boli ka taga yen ka n niin kisi. A ka dɔgɔ kosɔbɛ, tiɲɛ tɛ wa?» Mɛlɛkɛ y'a fɔ Lɔti ye ko: «Ayiwa, ne bena o koo nin kɛ i ye fana. I ye dugu min koo fɔ, ne tena o halaki. Nga teliya ka taga, ne tena se ka foyi kɛ n'i ma se yen.» O le kosɔn, o dugu tɔgɔ ko Sowari. Lɔti be donna Sowari kɔnɔ, ni tile be bɔra fana. O waati la, Masaba y'a kɛ kiribi ni tasuma bɔra sankolo la ka jigi Sodɔmu ni Gɔmɔri kan i n'a fɔ sanji. A ye dugu nunu halaki, ni u kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ, ni kɔkɛnɛ yɔrɔ bɛɛ, ani fɛɛn o fɛɛn falenna o yɔrɔ la. Nga Lɔti muso ye filɛli kɛ kɔfɛ, a yɛlɛmana ka kɛ kɔgɔ kabakurulaman ye. Ibrayima tun lɔra Masaba ɲakɔrɔ yɔrɔ min na, sɔgɔma joona, a wilila ka taga o yɔrɔ la. A ye Sodɔmu ni Gɔmɔri, ani kɔkɛnɛ yɔrɔ bɛɛ filɛ. A ye sisi finman dɔ wilitɔ ye i n'a fɔ dibi ta. Ala ye kɔkɛnɛ dugu nunu halaki tuma min na, a y'a hakili to Ibrayima la, ka Lɔti kisi dugu nunu halakituma na, Lɔti tun siginin be yɔrɔ min na. Lɔti n'a denmuso fila bɔra Sowari ka taga sigi kuluw yɔrɔ la bari a tun be siran, o la, a ma sɔn ka to Sowari. A tagara to kuluwo kɔnɔ n'a denmuso fila nunu ye. Loon dɔ, a denmuso fɔlɔ y'a fɔ a dɔgɔmuso ye ko: «An faa kɔrɔla. Cɛɛ si te mara nin na min bena la n'an ye i n'a fɔ a be deli ka kɛ yɔrɔ bɛɛ cogo min na. Na, an ka duvɛn di an faa ma, a k'a min, an ka la n'a ye janko an ka kɔmɔgɔw sɔrɔ a ye.» O loon sufɛ, u ye duvɛn di u faa ma, a y'a min. Denmuso fɔlɔ donna ka la n'a ye, facɛ tun te a yɛrɛ kala ma a latuma n'a wilituma na. O dugusagwɛ, kɔrɔmuso y'a fɔ a dɔgɔmuso ye ko: «Ne lara ni n facɛ ye sufɛ. An ka duvɛn d'a ma bii tugu, a k'a min, i ka don ka la n'a ye janko an ka kɔmɔgɔw sɔrɔ a ye.» U ye duvɛn di u faa ma o sufɛ tugu, a y'a min fɔɔ a tun te a yɛrɛ kala ma. Dɔgɔmuso donna ka la n'a ye, facɛ tun te a yɛrɛ kala ma a latuma n'a wilituma na. Lɔti denmuso fila bɛɛ ye kɔnɔ ta ten u faa fɛ. Kɔrɔmuso ye dencɛ wolo k'a tɔgɔ la ko Mowabu. Ale lo ye mowabuw bɛma ye. U be yen halibi. Dɔgɔmusoman fana ye dencɛ wolo k'a tɔgɔ la ko Bɛnami. Ale lo ye amoniw bɛma ye. U be yen halibi. Ibrayima bɔra yen ka taga jamana worodugu ɲafan fɛ, ka taga sigi Kadɛsi ni Suri cɛ. O kɔ, a tagara sigi Gerari. K'a to o yɔrɔ la, a y'a fɔ ko a muso Sara ye a dɔgɔmuso ye. Gerari masacɛ Abimelɛki ye mɔgɔw bila ka taga Sara minɛ ka na n'a ye a ka soo. Nga Ala y'a yɛrɛ yira Abimelɛki la siko la sufɛ k'a fɔ a ye ko: «I bena sa muso nin kosɔn, i ye min ta, bari a furunin lo.» O y'a sɔrɔ Abimelɛki tun ma gwɛrɛ a la. O la, a y'a fɔ ko: «Masaba, i be sɔn ka siya halaki min ma kojugu kɛ wa? Cɛɛ nin m'a fɔ ne ye ko a dɔgɔmuso lo wa? Muso fana tun y'a fɔ ko a kɔrɔcɛ lo. Ne y'a kɛ ni kɔnɔgwɛ ye, ne ma juguya kɛ.» Ala y'a fɔ a ye ko: «Ne y'a lɔn ko i y'a kɛ ni kɔnɔgwɛ ye, o le kosɔn, ne y'i bali ka n hakɛ ta. O la, ne m'a to i ka se a ma. Sisan, muso nin segi a cɛɛ ma. A cɛɛ ye kira ye, a bena daalili kɛ i ye, i tena sa. N'i banna k'a kɔsegi a ma, i k'a lɔn ko i n'i ka mɔgɔw bɛɛ bena sa.» Dugu gwɛra sɔgɔma joona, Abimelɛki y'a ka dugu ɲamɔgɔw bɛɛ wele k'o koow bɛɛ fɔ u ye. Olu siranna kosɔbɛ. Abimelɛki ye Ibrayima fana wele k'a fɔ a ye ko: «I ye mun kɛ an na? Ne y'i hakɛ ta koo jumɛn na, fɔɔ i ye ne, ni ne ka mara mɔgɔw bila hakɛba nin na? I ye min kɛ ne la, o te kɛta ye!» A ye Ibrayima ɲininga tugu ko: «Mun kosɔn i y'o kɛ?» Ibrayima y'a jaabi ko: «Ne tun y'a miiri ko yan mɔgɔw te siran Ala ɲa fewu, ko u bena ne faga n muso kama. Hali k'o bɔ a la, ne dɔgɔmuso lo tiɲɛ na. N faa ka denmuso lo, nga an te baa kelen. Ne y'a furu. Tuma min na Ala ye n wele ka bɔ n faso la ka n kɛ yaalabaga ye, ne y'a fɔ a ye ko n'an tagara yɔrɔ o yɔrɔ, a ka koɲuman kɛ ne ye k'a fɔ ko ne y'a kɔrɔcɛ ye.» Abimelɛki ye misiw ni begɛnmisɛnw, ani jɔncɛw ni jɔnmusow di Ibrayima ma, k'a muso Sara kɔsegi a ma k'a fɔ ko: «Ne ka mara filɛ. Taga sigi i sagolayɔrɔ la.» A y'a fɔ Sara ye ko: «Ne be warigwɛ kuru waa kelen di i kɔrɔcɛ ma. O ben'a yira i ka mɔgɔw bɛɛ la ko jalakiyɔrɔ si t'i la.» Ibrayima ye Ala daali. Ala ye Abimelɛki n'a muso, n'a ka jɔnmusow kɛnɛya, u ye deenw sɔrɔ tugu bari Masaba tun ye Abimelɛki ka soo kɔnɔ musow bɛɛ kɛ denwolobaliw ye Ibrayima muso Sara kama. Masaba ye koɲuman kɛ Sara ye i ko a tun y'a fɔ cogo min na, a y'a kɛ a ka fɔcogo la. Sara ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo Ibrayima ye, ka kɛɲɛ ni Ala ka waati latigɛnin ye. O y'a sɔrɔ a kɔrɔla kosɔbɛ. Sara ye dencɛ min wolo Ibrayima ye, Ibrayima y'a tɔgɔ la ko Isiyaka. Ibrayima y'a dencɛ Isiyaka kɛnɛkɛnɛ a wolonin tile seeginan loon i n'a fɔ Ala tun y'a fɔ a ye cogo min na. Isiyaka wolotuma na, Ibrayima sii tun ye saan kɛmɛ. Sara ko: «Ala y'a to ne sera ka yɛlɛ. Mɔgɔ o mɔgɔ ma n'a mɛn, o tigi bena yɛlɛ fana.» A y'a fɔ tugu ko: «Jɔn tun be se k'a fɔ Ibrayima ye ko Sara bena siin di deenw ma? O bɛɛ n'a ta, ne ye dencɛ wolo a ye a ka cɛkɔrɔbaya tuma na.» Deen boɲana, u y'a daa bɔ siin na. Loon min na Isiyaka daa bɔra siin na, Ibrayima ye ɲanagwɛba kɛ. Agari ka bɔ Ezipiti ye deen min wolo Ibrayima ye, ale yɛlɛla Isiyaka ma, Sara y'a ye. A y'a fɔ Ibrayima ye ko: «Jɔnmuso nin n'a dencɛ gwɛn, jɔnmuso deen ni ne dencɛ Isiyaka tena jɛn cɛɛn kan.» O kuma ma diya Ibrayima ye fewu a dencɛ kosɔn. Nga Ala y'a fɔ a ye ko: «I deen nin n'i ka jɔnmuso ka koo kana gwɛlɛya i ma. Sara mana fɛɛn o fɛɛn fɔ i ye, i ka sɔn o ma, bari Isiyaka le kɔmɔgɔw bena wele i deenw. Ne bena i ka jɔnmuso dencɛ kɛ siya dɔ bɛma ye, bari i kɔmɔgɔ dɔ lo.» O dugusagwɛ sɔgɔma joona, Ibrayima ye dumuni ni jiforoko ta k'u di Agari ma. A y'a dulon a gaman na, k'a deen fana di a ma, k'a bila ka taga. A tagara to ka yaalayaala Bɛriseba kongokolon kɔnɔ. Foroko kɔnɔ jii banna tuma min na, Agari y'a deen bila yiridennin dɔ kɔrɔ ka tɛmɛ ka taga sigi yɔrɔ dɔ la. Ni u ye biɲɛ bon a be taga ben hakɛ min na, u furancɛ tun be bɛn o ma, bari a ko: «Deen nin te se ka sa ne ɲana.» K'a to o yɔrɔ la, a y'a daminɛ ka kasi kosɔbɛ. Ala ye deen kasikan mɛn. Ala ka mɛlɛkɛ tora sankolo la ka Agari wele k'a fɔ a ye ko: «Agari, mun le kɛra? Kana siran, bari deen nin be yɔrɔ min na, Ala y'a kasikan mɛn. Wili ka ta'a minɛ a bolo ma, ne ben'a kɛ siyaba faa ye.» Ala ye Agari ɲaa yɛlɛ, a ye kɔlɔn dɔ ye, jii be min kɔnɔ. A tagara foroko fa jii la ka dɔ di a deen ma, a y'a min. Ala tora deen nin fɛ, a boɲana. A siginin tun be kongokolon kɔnɔ, a kɛra mɔgɔ ye min be se biɲɛbon na kosɔbɛ. A tun be Paran kongokolon kɔnɔ, a baa ye Ezipiti sunguru dɔ ɲini a ye. O waati la, Abimelɛki n'a ka kɛlɛdenw kuntigi Pikɔli nana Ibrayima fɛ k'a fɔ a ye ko: «Ala b'i fɛ i ka koo kɛtaw bɛɛ la. Ayiwa, sisan i ka kali Ala tɔgɔ la ko i tena ne janfa, ko i tena ne deenw, walima ne mamadenw fana janfa. Ne ye koɲuman kɛ i ye cogo min na, i ka o ɲɔgɔn kɛ ne ni jamana mɔgɔw ye, i siginin be min kɔnɔ.» Ibrayima y'a fɔ ko: «N bena kali.» Nga Ibrayima ye Abimelɛki jalaki kɔlɔn dɔ koo la, ale Abimelɛki ka baaradenw tun ye min bɔsi a fɛ fanga la. Abimelɛki y'a jaabi ko: «Mɔgɔ min ye o koo kɛ, ne ma o tigi lɔn. I fana tun ma o fɔ ne ye, ne fana ma bɔ a kala ma fɔɔ bii.» Ibrayima ye misiw ni begɛnmisɛnw minɛ k'o di Abimelɛki ma, u fila bɛnna. Ibrayima ye sagaden musoman wolonwula bɔ sagakulu la k'u bila danna. Abimelɛki y'a ɲininga ko: «I ye sagaden musoman wolonwula minw bila danna, o kɔrɔ ye mun ye?» A y'a jaabi ko: «I ka saga wolonwula nunu minɛ ne bolo k'a yira ko ne le ye kɔlɔn nin sogi.» O le y'a to o yɔrɔ tɔgɔ ko Bɛriseba, bari cɛɛ fila nunu kalila ɲɔgɔn ye o yɔrɔ la. U bɛnna Bɛriseba, o kɔ, Abimelɛki n'a ka kɛlɛdenw kuntigi Pikɔli kɔsegira filisiw ka jamana na. Ibrayima ye yiri dɔ tutu Bɛriseba k'o kɛ hakilijigifɛn ye koo nin na. O yiri tɔgɔ ko tamarisi. A ye Masa Ala bato yen, ale min be yen tuma bɛɛ. Ibrayima sigira filisiw ka jamana na ka waatijan kɛ yen. O koow tɛmɛnin kɔ, Ala ye Ibrayima kɔrɔbɔ, a ko: «Ibrayima.» Ibrayima ko: «Naamu.» Ala ko: «I dencɛ minɛ, i dencɛ kelenpe, Isiyaka min koo ka d'i ye, i ka taga n'a ye Moriya mara la. Ne bena kulu min yira i la, i k'a kɛ saraka ye k'a jɛni o yɔrɔ la.» O dugusagwɛ sɔgɔma joona, Ibrayima wilila k'a ka fali labɛn ka taga n'a ka baaraden fila n'a dencɛ Isiyaka ye. Ala ye yɔrɔ min koo fɔ a ye, a ye saraka jɛnilɔgɔ ci ka sira ta ka taga yen. Tile sabanan loon, ka Ibrayima to yɔrɔjan, a y'a ɲaa kɔrɔta k'o yɔrɔ nin ye. A y'a fɔ a ka baaradenw ye ko: «Aw ye to yanni fali ye. Ne ni deen nin bena taga yan fɛ ka Ala bato. O kɔ, an bena kɔsegi ka na aw fɛ yan.» Ibrayima ye saraka jɛnilɔgɔ ta k'a la a dencɛ Isiyaka kuun na, ka tasuma ni muru ta a bolo. U fila tora ka taga ɲɔgɔn fɛ. Isiyaka y'a fɔ a faa Ibrayima ye ko: «Ne faa.» Ibrayima ko: «Naamu, ne deen.» Isiyaka ko: «Tasuma ni lɔgɔ be yen, nga an bena sagaden min kɛ saraka ye k'a jɛni, o be min?» Ibrayima y'a jaabi ko: «Ne deen, Ala yɛrɛ le bena sagaden koo ɲanabɔ a ka kɛ saraka ye ka jɛni.» U fila bɛɛ tora ka taga ɲɔgɔn fɛ. Ala tun ye yɔrɔ min koo fɔ Ibrayima ye, u sera o yɔrɔ la tuma min na, Ibrayima ye sarakabɔyɔrɔ lɔ ka lɔgɔ la a kan k'a dencɛ Isiyaka siri k'a la sarakabɔyɔrɔ kan, lɔgɔ kan. O kɔ, a ye muru ta a bolo ko a b'a dencɛ faga. Masaba ka mɛlɛkɛ tora sankolo la k'a wele ko: «Ibrayima, Ibrayima.» Ibrayima y'a jaabi ko: «Naamu.» A ko: «Kana maga deen nin na, kana foyi k'a la. Ne y'a lɔn sisan ko i be siran Ala ɲa, bari i ma ban k'i dencɛ, i dencɛ kelenpe di ne ma.» Ibrayima y'a ɲaa kɔrɔta ka sagajigi dɔ ye, a gɔɔn ferekenin be nɔnfɔn dɔ la. A tagar'a minɛ k'ale kɛ saraka ye k'a jɛni a dencɛ nɔɔ na. Ibrayima y'o yɔrɔ nin tɔgɔ la ko Masaba bena o ɲanabɔ. Fɔɔ ka se bii ma, u b'a fɔ ko: «Masaba bena o ɲanabɔ a ka kulu kan.» Masaba ka mɛlɛkɛ tora sankolo la ka Ibrayima wele tugu k'a fɔ ko: «I ye nin kɛ minkɛ, i ma ban k'i dencɛ, i dencɛ kelenpe di ne ma minkɛ, o la, ne be n daa d'i ma, ne Masaba ko ten, ko ne kɔni bena hɛrɛ kɛ i ye k'i kɔmɔgɔw caya i n'a fɔ lolow ni kɔgɔjida la cɛncɛn. I kɔmɔgɔw bena u juguw ka duguw minɛ k'a kɛ u yɛrɛ ta ye. Siyaw bɛɛ bena duba sɔrɔ i kɔmɔgɔ barika la, bari i ye ne sago kɛ.» O kɔ, Ibrayima kɔsegir'a ka baaradenw fɛ. U bɛɛ ye sira minɛ ɲɔgɔn fɛ ka taga Bɛriseba. Ibrayima sigira o yɔrɔ la. O koow tɛmɛnin kɔ, u y'a fɔ Ibrayima ye ko Milika fana ye deenw sɔrɔ Ibrayima dɔgɔcɛ Nawɔri ye. Ko dencɛ fɔlɔ tɔgɔ ko Usi, n'a dɔgɔcɛ Buzi, ni Aramu facɛ Kemuyɛli, ani Kɛzɛdi ni Azo, ani Pilidasi ni Yidilafu ani Betuwɛli. Betuwɛli ye Erebɛka facɛ ye. Milika ye dencɛ seegi nunu le wolo Ibrayima dɔgɔcɛ Nawɔri ye. A ka gɛrɛfɛmuso Ereyuma fana ye Tɛba ni Gaamu ani Tagasi ni Maaka wolo a ye. Sara ye saan kɛmɛ ni mugan ni wolonwula sɔrɔ ka sɔrɔ ka sa Kiriyataraba, min ye Eburɔn ye, Kanaan jamana na. Ibrayima tagar'a sanga kɛ ka kasi. O kɔ, Ibrayima wilila k'a muso suu to yen ka taga kuma itiw fɛ k'a fɔ ko: «Ne ye lonan ye aw fɛ, n siginin be yan fɔlɔ. Aw ka sudonyɔrɔ di ne ma yan janko ne ka se ka n muso suu don.» Itiw y'a jaabi ko: «Matigi, mɛnni kɛ an fɛ. Ala y'i kɛ mɔgɔbaba ye an cɛma. Sudonyɔrɔ min ka ɲi n'an ka sudonyɔrɔw bɛɛ ye, i muso suu don yen. An si tena ban k'an ka sudonyɔrɔ d'i ma janko i ka se k'i muso suu don.» Ibrayima wilila k'a kunbiri gwan jamana mɔgɔ nunu ɲakɔrɔ, minw ye itiw ye, k'a fɔ u ye ko: «Ni aw be sɔn ne ka n muso suu don yan, aw ye mɛnni kɛ ne fɛ, ka Sowari dencɛ Efurɔn daali ne ye, kuluwo min be wele Makipela, a k'o feere ne ma, a ta lo, a b'a ka foro daan na. Ko a k'a feere ne ma a sɔngɔ tigitigi la, a ka kɛ ne ka sudonyɔrɔ ye aw cɛma.» O y'a sɔrɔ iticɛ Efurɔn siginin tun be a ka mɔgɔw cɛma. A ye Ibrayima jaabi itiw bɛɛ ɲana, minw tun nana ɲɔgɔnye la dugu donda la, a ko: «Ayi, ne matigi, i ka mɛnni kɛ ne fɛ. Ne b'o foro d'i ma, ni kuluwo min b'a kɔnɔ. Ne be u d'i ma ne ka mɔgɔw ɲana. I k'i muso suu don yen.» Ibrayima y'a kunbiri gwan jamana mɔgɔ nunu ɲakɔrɔ tugu. A y'a fɔ Efurɔn ye u ɲana ko: «Ne b'i daali, i ka mɛnni kɛ ne fɛ. Ne bena foro nin sɔngɔ d'i ma. I ka sɔn a la janko ne ka se ka ne ka muso suu don yen.» Efurɔn y'a jaabi ko: «Ne matigi, mɛnni kɛ ne fɛ. Dugukolo min sɔngɔ ye warigwɛ kuru kɛmɛ naani, o be mun cɛn ne n'i cɛ? I k'i muso suu don yen.» Ibrayima sɔnna Efurɔn ka kuma ma. Efurɔn ye warida min fɔ, a y'o suma k'a d'a ma itiw ɲana. O tun ye warigwɛ kuru kɛmɛ naani ye ka kɛɲɛ ni jagokɛlaw ka jati cogo ye. A kɛra ten, Efurɔn ka foro min tun be Makipela, Manbure gɛrɛfɛ, ni kuluwo ani yiri minw bɛɛ b'a kɔnɔ, o bɛɛ kɛra Ibrayima ta ye itiw bɛɛ ɲana, minw tun nana ɲɔgɔnye la dugu donda la. O kɔ, Ibrayima y'a muso Sara suu don kuluwo nin kɔnɔ Makipela foro kɔnɔ, Manbure gɛrɛfɛ, o min ye Eburɔn ye, Kanaan jamana na. A kɛra ten, Ibrayima ye foro nin, n'a kɔnɔ kuluwo san itiw fɛ k'a kɛ sudonyɔrɔ ye. Ibrayima tun kɔrɔla kosɔbɛ. Masaba tun y'a dɛmɛ koo bɛɛ la. Jɔncɛ min ka kɔrɔ a ka soo kɔnɔ, o min tun b'a ka nafolo bɛɛ kunna, a y'a fɔ ale ye ko: «I bolo don ne woto kɔrɔ. Ne b'a fɛ i ka kali Masaba, Ala tɔgɔ la, min ye sankolo ni dugukolo tigi ye, ko i tena muso ta kanaanw fɛ, ne siginin be minw cɛma, k'a di ne dencɛ ma fewu. Nga i bena taga ne faso la ka muso ɲini ne dencɛ Isiyaka ye o yɔrɔ la ne ka somɔgɔw cɛma.» A ka jɔncɛ y'a fɔ a ye ko: «Ni muso nin ma sɔn ka na ni ne ye yan yɔrɔ la do? O tuma na, ne ka kan ka kɔsegi n'i dencɛ ye i faso la wa?» Ibrayima y'a fɔ a ye ko: «Kana kɔsegi ni ne dencɛ ye o yɔrɔ la fewu! Masaba, Sankolotigi Ala min bɔra ni ne ye ne faa ka soo, an ka jamana na, ale kumana ne fɛ k'a daa di ne ma. A ko ale bena jamana nin di ne kɔmɔgɔw ma, ale yɛrɛ ben'a ka mɛlɛkɛ ci i ɲa janko i ka se ka muso sɔrɔ ne dencɛ ye ka bɔ yen. Ni muso nin ma sɔn ka na n'i ye, o tuma na, i kuun bɔra. Nga i kana kɔsegi ni ne dencɛ ye o yɔrɔ la fewu.» Jɔncɛ y'a bolo don a kuntigi Ibrayima woto kɔrɔ ka kali a ye o la. Jɔncɛ ye ɲɔgɔmɛ tan minɛ a kuntigi ka ɲɔgɔmɛw la ka wili ka taga. A tagara n'a kuntigi ka bololafɛnw bɛɛ la ɲumaman dɔw ye a bolo, Nawɔri ka dugu la, Mezopotami jamana na. A ye ɲɔgɔmɛw la kɔlɔnda la dugu kɔfɛ. Wulada tun lo, musow ka jitatuma na. A ko: «Masaba, ne kuntigi Ibrayima ka Ala, ne ka koo ɲanabɔ bii, k'i ka ɲumanya yira ne kuntigi Ibrayima la. Ne lɔnin filɛ jii bɔyɔrɔ nin na, dugu musow be bɔra ka na jii ta. Ni ne y'a fɔ sunguru min ye ko ne b'a daali, a k'a ka jidaga jigi, ne ka jii min, n'a ye ne jaabi ko: ‹A min, n bena jii di i ka ɲɔgɔmɛw ma fana,› a to ale ka kɛ i sagolamuso ye i ka jɔncɛ Isiyaka fɛ. Ne ben'a lɔn o le fɛ fana ko i ye koɲuman kɛ ne kuntigi ye.» Sanni a ka tila o kuma na, Erebɛka bɔra dugu kɔnɔ n'a ka jidaga ye a gaman kan. Betuwɛli denmuso tun lo. Betuwɛli tun ye Ibrayima dɔgɔcɛ Nawɔri ka deen ye a tun ye min sɔrɔ a muso Milika fɛ. Erebɛka tun cɛ ka ɲi kosɔbɛ, sunguruɲuman tun lo, a tun te cɛko lɔn fɔlɔ. A tagara jii bɔyɔrɔ la k'a ka daga fa, ka bɔ. Ibrayima ka jɔncɛ bolila k'a kunbɛn k'a fɔ a ye ko: «Ne b'i daali, i k'i ka daga kɔnɔ jii dɔ di ne ma n k'a min.» A y'a jaabi ko: «Dɔ min, ne matigi.» A y'a ka daga jigi joona joona k'a minɛ a bolo la, cɛɛ ye jii min. Cɛɛ ye jii min ka ban tuma min na, sunguru nin ko: «Ne bena jii bɔ k'a di i ka ɲɔgɔmɛw fana ma u k'a min ka fa.» A teliyara k'a ka daga kɔnɔ jii yɛlɛma begɛnw ka kolokolo kɔnɔ ka boli ka taga kɔlɔnda la ka jii bɔ ka n'o di a ka ɲɔgɔmɛw bɛɛ ma. Cɛɛ ma foyi fɔ, a lɔra ka to k'a filɛ n'a b'a yɛrɛ ɲininga ko yala Masaba y'ale ka taama diya ten le kɛ? Ɲɔgɔmɛw ye minni kɛ ka ban tuma min na, a ye nunnanigɛ sanulamanw di sunguru nin ma. A gwiliya tun be se garamu duuru ɲɔgɔn ma, ani bololanigɛ sanulaman deen fila, minw be garamu kɛmɛ bɔ. A ye sunguru nin ɲininga ko: «I ye jɔn denmuso ye? An be se ka siyɔrɔ sɔrɔ i faa ka soo wa?» Sunguru y'a jaabi ko: «Ne ye Betuwɛli denmuso ye, min ye Nawɔri ni Milika dencɛ ye.» A y'a fɔ tugu ko: «Biin ni ɲiminifɛn wɛrɛ be an fɛ caaman, siyɔrɔ fana be yen.» Cɛɛ nin y'a kunbiri gwan duguma ka Masaba bato. A ko: «Masaba, ne kuntigi Ibrayima ka Ala ka tanu. A m'a ka ɲumanya n'a ka kantigiya dabila ne kuntigi faan fɛ halibi. Ne kɔni, Masaba bilara ne ɲa taama na fɔɔ ka se ne kuntigi ka somɔgɔw fɛ.» Sunguru bolila ka ta'a bamuso fɛ k'o koo nunu lakali yen. Kɔrɔcɛ dɔ tun be Erebɛka fɛ, a tɔgɔ ko Laban. Ale bolila ka taga cɛɛ sɛgɛrɛ jii bɔyɔrɔ la. A tun ye nunnanigɛ ni bololanigɛw nunu ye a dɔgɔmuso fɛ. Cɛɛ tun ye min fɔ Erebɛka ye, a y'o fana mɛn Erebɛka fɛ. O la, a sinna ka taga cɛɛ fɛ, ka ta'a lɔnin sɔrɔ ɲɔgɔmɛw gɛrɛfɛ jii bɔyɔrɔ la. A y'a fɔ a ye ko: «Na an fɛ, Masaba ka mɔgɔɲuman. Mun na i lɔra kɛnɛma yan? Ne ye soo labɛn i ye ka siyɔrɔ labɛn i ka ɲɔgɔmɛw ye.» Cɛɛ tagara Laban ka soo. Laban ye ɲɔgɔmɛw ka doni jigi ka biin ni ɲiminifɛn wɛrɛ d'u ma, ka senkoji di cɛɛ n'a kɔmɔgɔw ma. O kɔ, a ye dumuni sigi u kɔrɔ, nga cɛɛ ko: «Ne tena dumuni kɛ ni ne ma n nakun fɔ fɔlɔ.» Laban ko: «A fɔ.» Cɛɛ ko: «Ne ye Ibrayima ka jɔncɛ ye. Masaba ye ne kuntigi ta ɲa kosɔbɛ, a kɛra nafolotigi ye. Masaba ye misiw ni begɛnmisɛnw d'a ma, ani warigwɛ ni sanu, ani jɔncɛw ni jɔnmusow, ani ɲɔgɔmɛw ni faliw. Ne kuntigi muso Sara musokɔrɔbalaman ye dencɛ wolo ne kuntigi ye. Ne kuntigi y'a ka nafolo bɛɛ di deen nin ma. A ye ne wajibiya ka kali ko a siginin be Kanaan minw ka jamana kɔnɔ, ko ne kana muso ɲini a dencɛ ye olu denmusow cɛma. Ko ne ka ta'a faso la ka muso ɲini a dencɛ ye o yɔrɔ la a ka fadenyabolo la. Ne y'a ɲininga ko: ‹Ni muso ma sɔn ka taga ni ne ye do?› A ye ne jaabi ko ale tora Masaba min ɲakɔrɔ, ko ale lo ben'a ka mɛlɛkɛ ci ne ɲa, ani ka ne ka taama diya, ko ne ka muso ɲini a dencɛ ye a ka fadenyabolo la a faso la. Ko ni ne ser'a ka fadenyabolo mɔgɔw fɛ tuma min na, ko ne kalila koo min na, ne kuun bena bɔ o la. Ko n'u ma sɔn k'a di ne ma fana, ko ne kuun bɔr'a la. «Bii, ne sera jii bɔyɔrɔ la tuma min na, ne y'a fɔ ko: ‹Masaba, ne kuntigi Ibrayima ka Ala, n'i sɔnna, a to ne ka taama ka diya. Ne lɔnin filɛ jii bɔyɔrɔ la. Ni sunguru min nana jii bɔ, ni ne y'a fɔ a ye ko a k'a ka daga kɔnɔ jii dɔɔni di ne ma, n'a y'a fɔ ko ne k'a min, ko a bena jii bɔ k'a di ne ka ɲɔgɔmɛw fana ma, o ka kɛ Masaba, e ka sagolamuso ye ne kuntigi dencɛ fɛ.› Sanni ne ka tila o kuma na, Erebɛka bɔra dugu kɔnɔ n'a ka daga ye a gaman kan. A jigira ka taga jii bɔyɔrɔ la ka jii ta. Ne y'a fɔ a ye ko a ka jii dɔ di ne ma, ne k'a min. A teliyara k'a ka daga jigi k'a fɔ ko n ka dɔ min, ko a bena dɔ di ne ka ɲɔgɔmɛw fana ma. Ne y'a min, a ye dɔ di ɲɔgɔmɛw fana ma. Ne y'a ɲininga ko ale ye jɔn deen ye. A ko ale ye Betuwɛli denmuso ye, Nawɔri ni Milika dencɛ. Ne ye sanu don a nuun na ka dɔ don a bolo la. O kɔ, ne ye n kunbiri gwan duguma ka Masaba bato. Ne ye Masaba, ne kuntigi Ibrayima ka Ala tanu, min ye ne bila siraɲuman kan janko ne ka ne kuntigi balima mamaden sɔrɔ a dencɛ ye. Ayiwa, ni aw b'a fɛ ka ɲumanya ni kantigiya yira ne kuntigi la, aw k'o fɔ ne ye. N'aw te sɔn, aw k'o fana fɔ ne ye, janko ne ka n taayɔrɔ lɔn.» Laban ni Betuwɛli y'a jaabi ko: «Nin koo nin bɔra Masaba le fɛ. An te se k'a fɔ i ye ko an sɔnna, walima ko an ma sɔn. Erebɛka filɛ i kɔrɔ. A minɛ ka taga n'a ye, a ka kɛ i kuntigi dencɛ muso ye i n'a fɔ Masaba y'a yira cogo min na.» Ibrayima ka jɔncɛ ye u ka kuma mɛn tuma min na, a y'a kunbiri gwan duguma Masaba ɲakɔrɔ. O kɔ, a ye masirifɛn sanulaman ni warigwɛlamanw bɔ, ani faniw, k'u di Erebɛka ma, ka boɲafɛn sɔngɔgwɛlɛnw di a kɔrɔcɛ n'a bamuso fana ma. O kɔ, jɔncɛ ni mɔgɔ minw tun be n'a ye u sɔrɔla ka dumuni kɛ ka minni kɛ ka si yen. O dugusagwɛ sɔgɔma, u wilila tuma min na, jɔncɛ ko: «Ne be sira daali aw fɛ ka kɔsegi ne kuntigi fɛ.» Sunguru kɔrɔcɛ n'a bamuso ko: «I ka sunguru to an fɛ yan fɔlɔ ka tile tan ɲɔgɔn kɛ, o kɔ, a bena taga.» A y'u jaabi ko: «Masaba ye ne ka taama diya minkɛ, aw kana ne ka taama segi kɔfɛ tugu. Ne be sira daali ka taga ne kuntigi ka soo.» U ko: «An ka sunguru wele k'a ɲininga kɛ.» U ye Erebɛka wele k'a ɲininga ko: «I b'a fɛ ka taga ni cɛɛ nin ye wa?» A ko: «Ɔnhɔn.» O la, u y'u balimamuso Erebɛka n'a lamɔbaga ani Ibrayima ka jɔncɛ n'a ka mɔgɔw to u tagara. U ye duba kɛ Erebɛka ye k'a fɔ a ye ko: «An balimamuso, i ka kɛ mɔgɔ waa caaman bamuso ye. I kɔmɔgɔw k'u juguw ka duguw minɛ ka kɛ u ta ye.» Erebɛka n'a ka jɔnmusow y'u yɛrɛ labɛn ka taga yɛlɛ u ka ɲɔgɔmɛw kan ka tugu cɛɛ kɔ. A kɛra ten, Ibrayima ka jɔncɛ tagara ni Erebɛka ye. O y'a sɔrɔ Isiyaka tun wilila ka bɔ Laayiroyi kɔlɔn gɛrɛfɛ ka sigi Kanaan jamana worodugu ɲafan na. Loon dɔ wulafɛ, a bɔra ka taga munumunu kongo la. A y'a ɲaa kɔrɔta ka filɛli kɛ tuma min na, a ye ɲɔgɔmɛw natɔ ye. Erebɛka fana y'a ɲaa kɔrɔta ka Isiyaka ye. A jigira ka bɔ a ka ɲɔgɔmɛ kan ka Ibrayima ka jɔncɛ ɲininga ko: «Cɛɛ min be kongo kɔnɔ n'a be nana an kunbɛn, jɔn lo?» Jɔncɛ y'a jaabi ko: «Ne kuntigi lo.» O tuma na, Erebɛka y'a ka fani kɛ k'a kuun biri. Jɔncɛ y'a ka koo kɛnin bɛɛ lakali Isiyaka ye. Isiyaka tagara ni Erebɛka ye a bamuso Sara ka fanibugu kɔnɔ, a y'a furu. Erebɛka koo tun ka d'a ye. Isiyaka dusu saalona a bamuso saya kɔ. Ibrayima ye muso wɛrɛ furu, ale tɔgɔ tun ko Ketura. Ale ye deen minw wolo a ye, o ye: Zimuran, ni Yɔkisan ani Medan ni Madiyan ni Yisibaki ani Suwa. Yɔkisan tun ye Saba ni Dedan facɛ ye. Siya minw bɔra Dedan na, olu ye asuriw, ni letusiw ani leyumiw ye. Madiyan dencɛw tun ye Ɛfa, ni Efɛri ni Anɔki ni Abida ani Elida ye. Olu bɛɛ tun ye Ketura kɔmɔgɔw ye. Ibrayima y'a ka nafolo bɛɛ di Isiyaka ma. A ye dencɛ minw sɔrɔ a ka muso wɛrɛw fɛ, a ye fɛɛn dɔw di olu ma fana. Nga k'a to nii la, a y'u bila ka taga kɔrɔn ɲafan fɛ jamana na k'u yɔrɔ jaɲa a dencɛ Isiyaka la. Ibrayima sii bɛɛ lajɛnnin tun ye saan kɛmɛ ni bi wolonwula ani duuru ye. Ibrayima kɔrɔla kosɔbɛ ka sɔrɔ ka sa. A tun ye hɛrɛ sɔrɔ a ka kɔrɔya kɔnɔ ka sɔrɔ ka ta'a faaw fɛ. A dencɛ Isiyaka ni Isimayɛli y'a suu don kuluwo kɔnɔ Makipela, iticɛ Sowari dencɛ Efurɔn ka foro la, Manbure gɛrɛfɛ, Ibrayima tun ye foro min san itiw fɛ. Ale n'a muso Sara suuw donna yen. Ibrayima sanin kɔ, Ala ye barika don a dencɛ Isiyaka la, a tun siginin be Laayiroyi kɔlɔn gɛrɛfɛ. Ibrayima dencɛ Isimayɛli, Sara ka jɔnmuso Agari ka bɔ Ezipiti ye min wolo a ye, ale kɔmɔgɔw filɛ nin ye. Isimayɛli ka deen cɛmanw tɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ ni u wolocogo ye ka tugu ɲɔgɔn na: Nebayɔti ye Isimayɛli dencɛ fɔlɔ ye, ni Kedari ni Adabeyɛli ani Mibisamu, ni Misima, ani Duma ni Masa, ani Adadi ni Tema, ani Yeturi ni Nafisi ani Kedima. Olu le tun ye Isimayɛli dencɛ tan ni fila ye. U kelen kelen bɛɛ tun ye kuntigiw ye u ka jama cɛma. U y'u tɔgɔ la u ka duguw n'u sigiyɔrɔw kan. Isimayɛli sii bɛɛ lajɛnnin tun ye saan kɛmɛ ni bi saba ani wolonwula ye. A sara ka ta'a faaw fɛ. A kɔmɔgɔw sigira k'a ta Awila fɔɔ Suri, min be Ezipiti gɛrɛfɛ ka taga Asuri jamana faan fɛ. Bɛɛn tun te u n'u fadenw cɛ fewu. Ibrayima dencɛ Isiyaka ka koo filɛ nin ye. Ibrayima ye Isiyaka wolo. Isiyaka ye saan bi naani sɔrɔ, ka sɔrɔ ka Erebɛka furu. Ale tun ye Aramuka Laban dɔgɔmuso ye, a facɛ tun ye Aramuka Betuwɛli ye. Isiyaka ye Masaba daali a muso ye, bari a tun te se ka deen sɔrɔ. Masaba y'a ka daalili mɛn, a muso Erebɛka ye kɔnɔ ta. Deenw ye ɲɔgɔn ɲɔtiɲɔti a kɔnɔ, a y'a fɔ ko: «Mun le be kɛra ne la?» A tagara Masaba ɲininga. Masaba y'a fɔ a ye ko: «Siya fila le b'i kɔnɔ, siya fila bena bɔ i la, u bena faran ka bɔ ɲɔgɔn na. Siya kelen barika bena boɲa ni kelen ta ye, kɔrɔcɛ ma bena baara kɛ dɔgɔcɛ ma ye.» Erebɛka jigituma sera tuma min na, a jigira filaninw na. Min kɔnna ka bɔ, ale wulennin tun lo, a fari yɔrɔ bɛɛ tun ye sii ye. O la, u y'a tɔgɔ la ko Ezawu. O kɔ, a dɔgɔcɛ bɔra, Ezawu senju minɛnin b'a bolo. O la, u y'a tɔgɔ la ko Yakuba. Isiyaka tun ye saan bi wɔɔrɔ sɔrɔ u wolotuma na. Deen nunu boɲɛna. Ezawu kɛra donso ɲanaman ye, a tun be kongo yaala kosɔbɛ. Yakuba kɛra mɔgɔsumanin ye, a tun be soo kɔnɔ tuma bɛɛ. Ezawu koo tun ka di Isiyaka ye, bari kongosogo tun ka d'a ye. Yakuba koo tun ka di Erebɛka ye. Loon dɔ, ka Yakuba to dumuni tobi la, Ezawu sɛgɛnninba bɔra kongo ka na. A y'a fɔ Yakuba ye ko: «Ne barika banna dɛ! I ka dumuni wuleman nin dɔ di yan joona, ne k'a dumu.» O le kosɔn, u ye Ezawu wele Edɔmu. Yakuba ko: «I k'i ka kɔrɔya falen ne fɛ fɔlɔ.» Ezawu y'a jaabi ko: «A filɛ, ne be ɲini ka sa, o kɔrɔya tɔnɔ be mun ɲa ne ye?» Yakuba ko: «I kali ne ye fɔlɔ.» Ezawu kalil'a ye k'a ka kɔrɔya falen a fɛ. Yakuba ye buru ni dumuni nin dɔ di Ezawu ma. A ye dumuni kɛ ka minni kɛ, ka sɔrɔ ka wili ka taga. A kɛra ten, Ezawu m'a ka kɔrɔya jati foyi ye. Kɔngɔ donna jamana na min ni Ibrayima ka tile kɔngɔ te kelen ye. Isiyaka tagara filisiw ka masacɛ Abimelɛki fɛ Gerari. Masaba y'a yɛrɛ yira Isiyaka la k'a fɔ a ye ko: «Kana taga Ezipiti jamana na. Ne bena jamana min koo fɔ i ye, i ka sigi o kɔnɔ. Sigi jamana nin kɔnɔ yan, ne bena to i fɛ ka i dɛmɛ. Ne bena mara nunu bɛɛ d'i n'i kɔmɔgɔw ma. Ne ye layidugwɛlɛn ta i faa Ibrayima ye koo min na, ne bena o kɛ. Ne bena i kɔmɔgɔw caya i n'a fɔ lolow, ka mara nunu bɛɛ di u ma. Dugukolo kan siyaw bɛɛ bena hɛrɛ sɔrɔ i kɔmɔgɔw barika la bari Ibrayima ye ne sago kɛ, a ye ne ka kuma, ni ne ka cii fɔninw ni ne ka koo latigɛninw, ani ne ka sariyaw mara.» O la, Isiyaka tora Gerari. O yɔrɔ mɔgɔw y'a ɲininga a muso koo la tuma min na, a y'a fɔ ko a dɔgɔmuso lo, bari a tun be siran k'a fɔ ko a muso lo. A tun b'a miiri k'u ben'a faga Erebɛka kosɔn, bari a tun cɛ ka ɲi kosɔbɛ. Isiyaka mɛnna o yɔrɔ la. Loon dɔ, ka filisiw ka masacɛ Abimelɛki to a ka soo kɔnɔ, a ye filɛli kɛ fenɛtiri fɛ ka Isiyaka ye, a n'a muso Erebɛka tun be tulon kɛra ɲɔgɔn fɛ. Abimelɛki ye Isiyaka wele k'a fɔ a ye ko: «Siga t'a la, muso nin y'i muso ye! Mun kosɔn i y'a fɔ ko i dɔgɔmuso lo?» Isiyaka y'a jaabi ko: «Bari ne tun be siran ko u kana ne faga a kosɔn.» Abimelɛki ko: «I do ye mun le kɛ an na? Dɔɔni an ka mɔgɔ dɔ tun bena la n'a ye, i tun bena an bila kojugu la.» O la, Abimelɛki y'a fɔ k'a gwɛlɛya a ka mɔgɔw bɛɛ ye ko: «Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara cɛɛ nin, walima a muso la, o tigi bena faga.» Isiyaka ye sɛnɛ kɛ jamana nin kɔnɔ. A ye sumansi min dan, a y'o ɲɔgɔn kɛmɛ sɔrɔ o saan na, bari Masaba y'a ta ɲa. Isiyaka kɛra fɛntigi ye, a ka nafolo tora ka caya ka taga fɔɔ a kɛra nafolobatigi ye. A ka begɛnmisɛnw n'a ka misiw, n'a ka jɔɔnw tun ka ca fɔɔ o ɲagoya donna filisiw la. Isiyaka faa Ibrayima ka jɔɔnw tun ye kɔlɔn minw sogi a ka tile la, filisiw tun ye olu bɛɛ fa bɔgɔ la k'u datugu. Abimelɛki y'a fɔ Isiyaka ye ko: «Bɔ an ka yɔrɔ la ka taga bari i fanga ka bon an ma.» O la, Isiyaka bɔra o yɔrɔ la ka taga sigiyɔrɔ labɛn Gerari kɔkɛnɛ na ka sigi yen. U tun ye kɔlɔn minw sogi a faa Ibrayima ka tile la ni filisiw tun y'u datugu Ibrayima sanin kɔ, Isiyaka ye olu kɔnɔ bɔ tugu. A faa tun ye tɔgɔ minw la u kan, a y'u wele ten. Isiyaka ka jɔɔnw ye kɔlɔn dɔ sogi kɔkɛnɛ na. U ye jii ɲanaman sɔrɔ. Gerari begɛndɛndɛbagaw ni Isiyaka taw ye kɛlɛ kɛ, u ko jii nin ye olu ta ye. O la, Isiyaka ye kɔlɔn nin tɔgɔ la ko Ezɛki, bari u ye kɛlɛ sɔrɔ a kosɔn. A ka jɔɔnw ye kɔlɔn wɛrɛ sogi tugu. U kɛlɛla o fana kama. A y'o tɔgɔ la Sitina. A bɔra o yɔrɔ la ka taga kɔlɔn wɛrɛ sogi. Kɛlɛ ma kɛ o kama. A y'o tɔgɔ la Erewobɔti, bari a ko: «Masaba ye yɔrɔ d'an ma sisan, janko an ka koo ka yiriwa jamana kɔnɔ.» Isiyaka bɔra o yɔrɔ la ka taga Bɛriseba. O loon sufɛ, Masaba y'a yɛrɛ yira a la k'a fɔ a ye ko: «Ne y'i faa Ibrayima ka Ala ye. Kana siran, bari ne be n'i ye. Ne bena i ta ɲa k'i kɔmɔgɔw caya ne ka jɔncɛ Ibrayima kosɔn.» Isiyaka ye sarakabɔyɔrɔ lɔ o yɔrɔ la ka Masaba bato. O yɔrɔ la, a y'a ka fanibugu lɔ, ani a ka jɔɔnw ye kɔlɔn sogi o yɔrɔ la fana. Abimelɛki n'a ladibaga Awuzati n'a ka kɛlɛdenw kuntigi Pikɔli bɔra Gerari ka taga Isiyaka sɛgɛrɛ. Isiyaka y'u ɲininga ko: «Mun na aw nana ne sɛgɛrɛ, k'a sɔrɔ aw ye ne kɔniya ka ne gwɛn ka bɔ aw fɛ?» U y'a jaabi ko: «An y'a ye tiɲɛ na ko Masaba be n'i ye. O le y'a to an ko an ka kan ka bɛɛn ka kali ɲɔgɔn ye. I kali ko i tena kojugu kɛ an na, bari an fana ma dɔ kɛ i la, an ye koɲuman kɛ i ye tuma bɛɛ k'i to i tagara hɛrɛ la. Sisan Masaba y'i dɛmɛ.» Isiyaka ye ɲanagwɛ sigi u ye, u ye dumuni kɛ ka minni kɛ. O dugusagwɛ sɔgɔma joona, u kalila ɲɔgɔn ye. O kɔ, Isiyaka ye sira d'u ma, u faranna ɲɔgɔn na hɛrɛ la. O loon kelen na, Isiyaka ka jɔɔnw nana kɔlɔn dɔ kibaru fɔ a ye k'olu y'a sogi, jii sɔrɔl'a la. A y'o tɔgɔ la ko Sibeya. O le kosɔn, o dugu tɔgɔ ko Bɛriseba halibi. Ezawu ye saan bi naani sɔrɔ tuma min na, a ye iticɛ Beri denmuso Zuditi ni iticɛ Elɔn denmuso Basimati furu. Olu ye Isiyaka ni Erebɛka dusu kasi kosɔbɛ. Isiyaka tun kɔrɔla, a ɲaa fanga dɔgɔyara fɔɔ ka fiyɛn. A y'a dencɛ fɔlɔ Ezawu wele k'a fɔ a ye ko: «Ne deen.» A y'a jaabi ko: «Naamu.» Isiyaka ko: «Ne kɔrɔla sisan, ne te n taalon lɔn. I ka donsominanw ta, i ka toon n'i ka kala, ka taga kongo la ka sogo ɲini ne ye sisan. Dumuni min ka di ne ye, i k'o tobi ka na n'a ye, ne k'a dumu, janko ne ka se ka duba kɛ i ye sanni ne ka sa.» Isiyaka tun be kuma nin fɔr'a dencɛ Ezawu ye tuma min na, Erebɛka y'a mɛn. Ezawu wilila ka taga kongo kɔnɔ, ko a be sogo ɲini ka na n'a ye. Erebɛka y'a fɔ a dencɛ Yakuba ye ko: «A filɛ, i faa ye kuma min fɔ i kɔrɔcɛ Ezawu ye, ne y'o mɛn. A ko a ka taga sogo ɲini ka na dumuni diman tobi ale ye, a k'o dumu, ko a bena duba kɛ a ye Masaba ɲakɔrɔ sanni ka sa. Sisan n deen, mɛnni kɛ ne fɛ. Ne bena min fɔ i ye, i k'o kɛ. Taga baden ɲanaman fila minɛ begɛnw cɛma ka na n'u ye. Ne bena dumuni diman dilan min ka d'i facɛ ye. I bena ta'a d'i facɛ ma, a b'a dumu, janko a ka duba kɛ i ye sanni a ka sa.» Yakuba y'a fɔ a bamuso Erebɛka ye ko: «Ne kɔrɔcɛ Ezawu farisi ka ca, ne ta man ca. N'a sɔrɔ ne faa bena ne mɔmɔ, ne bena kɛ namaramɔgɔ ye a ɲana ka danga sɔrɔ duba nɔɔ na.» A baa y'a fɔ a ye ko: «N deen, o danga ka ne minɛ. Mɛnni kɛ ne fɛ dɔrɔn ka taga u minɛ.» Yakuba tagara u minɛ ka na n'u ye a bamuso fɛ. A bamuso ye dumuni tobi min ka di a facɛ ye. O kɔ, Ezawu, min tun ye Erebɛka ka dencɛ fɔlɔ ye, a ka faniɲuman minw tun be Erebɛka fɛ soo kɔnɔ, Erebɛka ye olu ta k'u don a dencɛfitini Yakuba kaan na. A ye badengolo nɔrɔ Yakuba bolow la, n'a kaan yɔrɔ nuguninw na. O kɔ, a tun ye dumuni ni buru min labɛn, a y'o di a dencɛ Yakuba ma. Yakuba tagar'a facɛ fɛ k'a fɔ a ye ko: «Baba.» Isiyaka ko: «Naamu. Ne deen, jɔn lo?» Yakuba y'a faa jaabi ko: «Ne Ezawu lo, i dencɛ fɔlɔ. I ye min fɔ n ye, n y'o kɛ. Ne b'i daali, i ka wili ka sigi ka ne ka sogo ɲimi, janko i ka se ka duba kɛ ne ye.» Isiyaka y'a fɔ a dencɛ ye ko: «Ne deen, i y'a sɔrɔ kelen cogo di?» Yakuba y'a jaabi ko: «Masaba, i ka Ala ye ne dɛmɛ.» Isiyaka y'a fɔ Yakuba ye ko: «Ne deen, gwɛrɛ ne la, ne k'i mɔmɔ k'a filɛ yala n'i ye ne dencɛ Ezawu yɛrɛ le ye.» Yakuba gwɛrɛl'a faa Isiyaka la, a y'a mɔmɔ k'a fɔ ko: «Yakuba kumakan lo, nga bolow ye Ezawu bolow ye.» A ma Yakuba lɔn, bari sii tun b'a bolow kan i n'a fɔ a kɔrɔcɛ Ezawu bolow. O la, a ye duba kɛ a ye. A ko: «I ye ne dencɛ Ezawu ye tiɲɛ na wa?» Yakuba ko: «Ɔnhɔn.» Isiyaka ko: «Ne deen, sogo di ne ma, ne k'a ɲimi, ka sɔrɔ ka duba kɛ i ye.» Yakuba y'a d'a ma, a y'a ɲimi. A nana ni duvɛn fana ye, a y'o min. O kɔ, a faa Isiyaka y'a fɔ a ye ko: «Ne deen, gwɛrɛ ne la ka i bolo meleke n na.» Yakuba gwɛrɛl'a la k'a bolo meleke a la. A faa Isiyaka y'a ka fani kasa mɛn tuma min na, a ye duba kɛ a ye ko: «Anhaan! Ne dencɛ kasa be i n'a fɔ foro kasa, Masaba ka nɛɛma be min kan. Ala ka komiji d'i ma ka bɔ sankolo la ka dugukolo nafa d'i ma k'i ka suman n'i ka duvɛnkɛnɛ caya. Siya wɛrɛw ka baara kɛ i ye, u k'u kunbiri gwan i kɔrɔ. I ka kɛ i balimaw kuntigi ye, i badenw k'u kunbiri gwan i kɔrɔ. Minw mana i danga, olu danganin lo, minw mana duba kɛ i ye, olu ta ka ɲa.» Isiyaka tilara duba kɛli la Yakuba ye. Yakuba bɔr'a fɛ dɔrɔn, a kɔrɔcɛ Ezawu nana ka bɔ kongo la yaalayɔrɔ la. A fana ye dumuni diman tobi ka taga n'a ye a faa fɛ. A y'a fɔ a ye ko: «Ne faa, wili k'i deen ka sogo ɲimi janko i ka duba kɛ a ye.» A faa Isiyaka y'a ɲininga ko: «Jɔn lo?» A y'a jaabi ko: «Ne ye i dencɛ ye, i dencɛ fɔlɔ Ezawu.» Isiyaka yɛrɛyɛrɛla kosɔbɛ k'a fɔ ko: «Jɔn le ye sogo ɲini ka n'a di ne ma sa? Ne ye dumuni kɛ ka ban ka duba kɛ o tigi ye sanni i ka na. O tigi ye dubaden ye tiɲɛ na.» Ezawu y'a faa ka kuma mɛn dɔrɔn, a digir'a la kosɔbɛ fɔɔ a ye kulekanba bɔ k'a fɔ a faa ye ko: «Duba kɛ ne fana ye kɛ, baba!» Isiyaka ko: «I dɔgɔcɛ ye namara kɛ k'i ka duba sɔrɔ.» Ezawu ko: «U y'a tɔgɔ la ko Yakuba. O bɛnna, bari a ye namara kɛ ne la siɲɛ fila. A ye ne ka kɔrɔya minɛ, sisan a ye ne ka duba bɔsi ne la. I ma duba dɔ to ne ye wa?» Isiyaka ye Ezawu jaabi ko: «Ne y'a kɛ i kuntigi ye k'a balimaw bɛɛ don a bolo. Ne ye suman ni duvɛnkɛnɛ sɔrɔko duba kɛ a ye. Ne be se ka mun kɛ i ye tugu, ne deen?» Ezawu y'a fɔ a faa ye ko: «O duba dɔrɔn le b'i fɛ wa? Duba kɛ ne fana ye kɛ, baba!» O kɔ, Ezawu kasira kosɔbɛ. A faa Isiyaka y'a jaabi ko: «Dugukolo nafa tena sɔrɔ i sigiyɔrɔ la. A tena komiji fana sɔrɔ ka bɔ sankolo la. I bena balo i ka murujan barika la. I bena baara kɛ i baden ye, nga k'i to munumunu na yɔrɔ bɛɛ, i bena se k'o baara nɔgɔya i yɛrɛ ye.» U faa ye duba min kɛ Yakuba ye, Ezawu y'o dimi mara a kɔnɔ Yakuba kama. A y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «N faa satuma surunyana. N'o tɛmɛna ka ban, ne bena n dɔgɔcɛ Yakuba faga.» U ye Erebɛka dencɛ fɔlɔ Ezawu ka kuma fɔ a ye tuma min na, a y'a dencɛfitini Yakuba wele k'a fɔ a ye ko: «I kɔrɔcɛ Ezawu b'a fɛ k'i faga k'a dimi bɔ. O la, n deen, mɛnni kɛ n fɛ. Boli ka taga n kɔrɔcɛ Laban ka soo Aran sisan ka waati dɔɔni kɛ a fɛ yen fɔɔ i kɔrɔcɛ dusu ka suma. N'a dusu sumana, i ye koo min kɛ a la, n'o bɔra a kɔnɔ tuma min na, ne bena cira bila i ma ko i ka na. Mun na ne ben'a to ne be bɔnɛ aw fila bɛɛ la loon kelen na?» Erebɛka y'a fɔ Isiyaka ye ko: «Iti deen nunu ye diɲɛ nigɛ bɔ ne la. Ni Yakuba ye olu ɲɔgɔn dɔ furu jamana nin denmusow cɛma kɔni, kuun t'a la ne ka to sii la tugu.» O la, Isiyaka ye Yakuba wele ka duba kɛ a ye, k'a gwɛlɛya a ma ko: «I kana Kanaan sunguru furu fewu. Wili ka taga i belencɛ Laban fɛ i bamuso faso la sisan yɛrɛ, Aramu jamana na, k'a denmusow dɔ furu. Setigi Ala ka barika don i la, ka deen caaman d'i ma janko i ka kɛ siya caaman faa ye. A ye barika don Ibrayima la cogo min na, a k'o ɲɔgɔn kɛ i ye, n'i kɔmɔgɔw ye janko a ye jamana min di Ibrayima ma i siginin be min kɔnɔ lonanya la, o ka kɛ i ta ye.» O kɔ, Isiyaka ye Yakuba bila ka taga. Yakuba tagara Aramu jamana na ka se Aramuka Betuwɛli dencɛ Laban ka soo. Laban tun ye Yakuba ni Ezawu bamuso Erebɛka kɔrɔcɛ ye. Ezawu y'a mɛn ko Isiyaka ye duba kɛ Yakuba ye k'a bila ka taga Aramu jamana na ko a ka taga muso furu o yɔrɔ la, ani ko a y'a gwɛlɛya a ma o duba kɛwaati la ko a kana Kanaan sunguru si furu. A y'a ye fana ko Yakuba y'a faa n'a baa ka kuma bato ka taga Aramu. O tuma na, a y'a faamu ko Kanaan sunguruw koo man di a faa Isiyaka ye haali dɔɔni. O la, a tagara Ibrayima dencɛ Isimayɛli fɛ k'a denmuso Maalati furu k'a fara a ka muso dɔ nunu kan. Maalati tun ye Nebayɔti dɔgɔmuso ye. Yakuba bɔra Bɛriseba ka Aran sira minɛ. A sera yɔrɔ dɔ la ko a be si yen, bari suu tun kora. A ye kabakuru dɔ ta yen k'a kuun la o kan. A sikora ka yɛlɛyɛlɛnan dɔ ye min juu tun be dugukolo kan, a kuun tagara sɛmɛ sankolo la. A ye Ala ka mɛlɛkɛw yɛlɛtɔ n'u jigitɔ ye o kan. Masaba lɔnin tun be sanfɛ, k'a fɔ ko: «Ne ye Masaba ye, i faa Ibrayima ka Ala ni Isiyaka ka Ala. I lanin be dugukolo min kan, ne ben'a di ele n'i kɔmɔgɔw ma. I kɔmɔgɔw bena caya i n'a fɔ cɛncɛn, u bena jɛnsɛn ka taga kɔrɔn ni tileben fɛ, ani kɔgɔdugu ni worodugu ɲafan fɛ. Dugukolo kan siyaw bɛɛ bena hɛrɛ sɔrɔ e, n'i kɔmɔgɔw barika la. Ne bena to i fɛ. Ne bena i tanga i ka taayɔrɔw bɛɛ la, ka kɔsegi ka na n'i ye jamana nin kɔnɔ. Ne ye min fɔ i ye, ne tena i bila ni ne m'o kɛ.» Yakuba kununna ka bɔ sinɔgɔ la tuma min na, a y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Siga t'a la, Masaba be yan yɔrɔ la, k'a sɔrɔ ne tun m'a lɔn.» A siranna, a ko: «Yan yɔrɔ ye kabako yɔrɔ ye dɛ! Nin te yɔrɔ wɛrɛ ye ni Ala ka soo tɛ, yan ye sankolo donda le ye.» O dugusagwɛ sɔgɔma joona, Yakuba tun ye kabakuru min la a kuun kɔrɔ, a y'o ta k'a tutu ka tulu bɔn a kan. A y'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Betɛli, nga o dugu nin tɔgɔ tun ye Luzi ye ka kɔrɔ. Yakuba ye dajuru ta Ala ye ko: «Ala, n'i tora ne fɛ ka ne mara ne ka taama nin na, ka ne balo ka ne fɛɛrɛbɔ fɔɔ ka ne ɲuman segi ne faso la, o tuma na, Masaba, e bena kɛ ne ka Ala ye. Ne ye kabakuru min lɔ, o bena kɛ ele Ala ka soo ye. N'i ye fɛɛn o fɛɛn di ne ma, ne bena o bɛɛ jaka d'i ma.» O kɔ, Yakuba ye sira minɛ tugu ka taga kɔrɔn fɛ mɔgɔw ka jamana na. O yɔrɔ la, a ye kɔlɔn dɔ ye kongo kɔnɔ. A ye sagakulu saba lanin ye o daa la, bari u tun be jii bɔ o kɔlɔn nin kɔnɔ k'a di sagaw ma. Kɔlɔn nin datugunin tun be ni kabakuru belebeleba dɔ ye. Ni sagaw bɛɛ tun lajɛnna yen tuma min na, u dɛndɛbagaw tun be kabakuru nin kɔlɔnkolon k'a bɔ kɔlɔnda la ka jii bɔ k'a di u ma, ka kɔsegi k'a tugu yen. Yakuba ye sagadɛndɛbagaw ɲininga ko: «Ne balimaw, aw bɔra min?» U y'a jaabi ko: «An bɔra Aran.» A y'a fɔ u ye ko: «Aw be Nawɔri mamaden Laban lɔn wa?» U ko: «An b'a lɔn.» A y'u ɲininga ko a ka kɛnɛ wa. U ko a ka kɛnɛ, ko a denmuso Arasɛli natɔ filɛ n'a ka sagaw ye. Yakuba ko: «Tile ma ban fɔlɔ. Begɛn lajɛntuma ma se. Aw ka jii di sagaw ma ka segi n'u ye u ka ɲiminikɛyɔrɔ la.» U y'a jaabi ko: «An te se k'o kɛ fɔɔ sagakuluw bɛɛ ka lajɛn, u ka sɔrɔ ka kabakuru kɔlɔnkolon k'a bɔ kɔlɔnda la. O tuma na, an bena jii di sagaw ma.» Ka Yakuba to kuma na n'u ye, Arasɛli sera n'a facɛ ka sagaw ye, bari a tun ye sagadɛndɛbaga ye. Yakuba y'a belencɛ Laban denmuso Arasɛli ye, ka Laban ka sagaw ye dɔrɔn, a gwɛrɛla ka kabakuru nin kɔlɔnkolon k'a bɔ kɔlɔnda la ka jii di a belencɛ ka sagaw ma. O kɔ, a ye Arasɛli fo, k'a daminɛ ka kasi kosɔbɛ. A tun y'a fɔ Arasɛli ye ko ale ye a faa ka somɔgɔ dɔ ye, ko a ye Erebɛka dencɛ ye. Arasɛli bolila ka taga o fɔ a facɛ ye. Laban y'a dɔgɔmuso dencɛ Yakuba kibaru mɛn minkɛ, a bolila ka ta'a kunbɛn k'a bolo meleke a la k'a fo kosɔbɛ ka taga n'a ye a ka soo. Yakuba ye koo nunu bɛɛ lakali Laban ye. Laban y'a fɔ a ye ko: «Siga t'a la, i ye ne ka somɔgɔ yɛrɛ yɛrɛ ye.» Yakuba ye kalo kelen kuturu kɛ Laban fɛ. Loon dɔ, Laban y'a fɔ Yakuba ye ko: «An ye balimaw ye, o ye tiɲɛ ye, nga o t'a yira ko i ka kan ka baara kɛ ne ye gwansan dɛ! I ka sara bena kɛ min ye, o fɔ ne ye.» O y'a sɔrɔ denmuso fila tun be Laban fɛ. Fɔlɔ tɔgɔ ko Leya, filanan tɔgɔ ko Arasɛli. Leya ɲada tun cɛ ma ɲi, nga Arasɛli tun cɛ ka ɲi, a ɲada tun filɛ ka di. Arasɛli koo tun ka di Yakuba ye kosɔbɛ. A y'a fɔ Laban ye ko: «Ne bena saan wolonwula baara kɛ i ye, n'i be sɔn, i k'i denmuso fitini Arasɛli di ne ma.» Laban ko: «K'a d'i ma, o ka fisa ne ma k'a di cɛɛ wɛrɛ ma. To ne fɛ yan.» O la, Yakuba ye baara kɛ saan wolonwula Arasɛli kosɔn, nga Arasɛli koo tun ka d'a ye cogo min na, o waati tun kɛra a ɲana i n'a fɔ tile damani dɔrɔn. O kɔ, Yakuba y'a fɔ Laban ye ko: «Ne ka muso di ne ma. Ne ka waati latigɛnin dafara, ne b'a fɛ k'a furu.» Laban y'o yɔrɔ mɔgɔw bɛɛ lajɛn ka ɲanagwɛ kɛ. Nga suu kora tuma min na, a y'a denmuso Leya minɛ ka ta'a di Yakuba ma. Yakuba lara n'a ye. Laban y'a ka jɔnmuso Zilipa di a denmuso Leya ma a ka kɛ a ka jɔnmuso ye. Dugu gwɛra tuma min na, a y'a ye ko Leya lo! Yakuba y'a fɔ Laban ye ko: «I ye mun le kɛ ne la ten? Ne ma baara kɛ i ye Arasɛli lo kama wa? Mun na i ye ne namara?» Laban ko: «Ka kɛɲɛ n'an ka landa ye, dɔgɔmuso te se ka furu kɔrɔmuso ɲa. I ka kɔɲɔya lɔgɔkun tɔɔ kɛ n'a ye, o kɔ, an ben'a dɔgɔmuso fana d'i ma, i ka sɔrɔ ka saan wolonwula wɛrɛ baara kɛ ne ye ale kosɔn.» Yakuba y'a kɛ ten. A ye lɔgɔkun tɔɔ kɛ ni Leya ye. O kɔ, Laban y'a denmuso Arasɛli d'a ma a k'a furu. Laban y'a ka jɔnmuso Bila di a denmuso Arasɛli ma k'a kɛ a ka jɔnmuso ye. Yakuba lara ni Arasɛli fana ye. Arasɛli koo tun ka d'a ye ka tɛmɛ Leya kan. A ye baara kɛ Laban ye saan wolonwula wɛrɛ kɔnɔ. Masaba y'a ye ko Leya koo tun man di a cɛɛ ye tuma min na, a ye wolo nɔgɔya a ye, nga Arasɛli tun ma se ka deen sɔrɔ. Leya ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo. A y'a tɔgɔ la ko Urubɛn, bari a ko: «Masaba ye ne ka dusukasi ye. Sisan kɔni, ne koo bena diya n cɛɛ ye.» A ye kɔnɔ ta tugu ka dencɛ wolo. A ko: «Masaba y'a mɛn ko ne koo man di n cɛɛ ye minkɛ, a ye nin fana di ne ma.» O la, a y'a tɔgɔ la ko Simeyɔn. A ye kɔnɔ ta tugu ka dencɛ wolo. A ko: «Aa! Sisan kɔni, ne cɛɛ bena nɔrɔ ne la, bari ne ye dencɛ saba wolo a ye.» O la, a y'a tɔgɔ la ko Levi. A ye kɔnɔ ta tugu ka dencɛ wolo. A ko: «Sisan ne bena Masaba tanu.» O la, a y'a tɔgɔ la ko Zuda. O kɔ, a ka wolo lɔra. Arasɛli y'a ye ko a ma deen wolo Yakuba ye minkɛ, a kɔrɔmuso keliya donn'a la deen nunu kosɔn. A y'a fɔ Yakuba ye ko: «Deenw di ne ma, n'o tɛ, ne bena sa!» Yakuba dimin'a kɔrɔ k'a fɔ ko: «Ne le ye Ala ye wa? Ale lo ye i bali denwolo la.» Arasɛli ko: «Ne ka jɔnmuso Bila filɛ. I k'ale minɛ ka la n'a ye janko a ka deen sɔrɔ ne ye. Ne fana bena deenw sɔrɔ ale barika la.» O la, a y'a ka jɔnmuso Bila di Yakuba ma k'a kɛ a muso ye. Yakuba lara n'a ye. Bila ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo Yakuba ye. Arasɛli ko: «Ala ye tiɲɛ di ne ma. A ye ne ka daalili mɛn ka dencɛ di ne ma.» O la, a y'a tɔgɔ la ko Dan. Arasɛli ka jɔnmuso Bila ye kɔnɔ ta tugu ka dencɛ filanan wolo Yakuba ye. Arasɛli ko: «Ne ye bondori kɛ ni n kɔrɔmuso ye kosɔbɛ, ne ser'a kɔrɔ.» O la, a ye deen nin tɔgɔ la ko Nɛfutali. Leya y'a ye ko a ka wolo lɔra minkɛ, a y'a ka jɔnmuso Zilipa di Yakuba ma a k'a kɛ a muso ye. Leya ka jɔnmuso Zilipa ye dencɛ wolo Yakuba ye. Leya ko: «Ne kunna diyara koyi!» O la, a y'a tɔgɔ la ko Gadi. Leya ka jɔnmuso Zilipa ye dencɛ wɛrɛ wolo Yakuba ye siɲɛ filanan na. Leya ko: «Ne nisɔn diyara dɛ! Musow ben'a fɔ ko ne nisɔn diyanin lo.» O la, a ye deen tɔgɔ la ko Asɛri. * Biletigɛtuma na, Urubɛn tagara kongo kɔnɔ ko a be yiriden dɔw yaala u tun be minw jati densɔrɔfura ye. A ye dɔw sɔrɔ ka na u di a baa Leya ma. Arasɛli y'a fɔ Leya ye ko: «Ne b'i daali, e k'i dencɛ ka yiriden nunu dɔw di ne ma.» Leya y'a jaabi ko: «I ye ne cɛɛ bɔsi ne la, o ka dɔgɔ i ɲana kɛ? I b'a fɛ ka ne deen ka yiriden nunu minɛ fana.» Arasɛli y'a jaabi ko: «Ayiwa, n'i ye i dencɛ ka yiriden nunu dɔw di ne ma, Yakuba bena la n'i ye bii sufɛ.» Yakuba kɔsegitɔ ka bɔ kongo kɔnɔ wulafɛ, Leya bɔra k'a kunbɛn k'a fɔ a ye ko: «I ka kan ka la ne fɛ bii, bari ne ye n dencɛ ka yiridenw di Arasɛli ma janko ka i sɔrɔ.» Yakuba tagara la n'a ye o sufɛ. Ala ye Leya kaan mɛn, Leya ye kɔnɔ ta k'a ka dencɛ duurunan wolo Yakuba ye. A ko: «Ala ye ne sara, bari ne ye n ka jɔnmuso di n cɛɛ ma.» O la, a y'a deen nin tɔgɔ la ko Isakari. Leya ye kɔnɔ ta tugu k'a dencɛ wɔɔrɔnan wolo Yakuba ye. A ko: «Ala ye fɛnɲuman di ne ma. Sisan ne cɛɛ bena ne boɲa bari ne ye dencɛ wɔɔrɔ wolo a ye.» O la, a ye deen nin tɔgɔ la ko Zabulɔn. O kɔ, a ye denmuso wolo k'ale tɔgɔ la ko Dina. Ala hakili tora Arasɛli la k'a kaan mɛn ka deen d'a ma. Arasɛli ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo. A ko: «Ala ye ne ka maloya bɔ n kunna.» A y'a tɔgɔ la ko Yusufu. A y'a fɔ ko: «Masaba, i ka dencɛ dɔ wɛrɛ di ne ma ka fara nin kan.» Arasɛli ye Yusufu wolo ka ban tuma min na, Yakuba y'a fɔ Laban ye ko: «Ne be sira daali ka segi n faso la. Ne ye baara kɛ i ye ne musow ni n deen minw kosɔn, i ka olu di ne ma, ne be taga. Ne ye baara min kɛ i ye, i yɛrɛ b'o lɔn.» Laban y'a fɔ a ye ko: «Ni ne koo diyara i ye, to ne fɛ yan, bari ne ye lagwɛli kɛ k'a lɔn ko Masaba ye ne dɛmɛ i kosɔn. E k'i ka sara fɔ, ne ben'a d'i ma.» Yakuba y'a fɔ a ye ko: «Ne ye baara kɛ i ye cogo min na, i ka begɛnw kɛra cogo min na ne bolo, i yɛrɛ b'o lɔn. Sanni ne ka na, dɔɔni lo tun be i bolo, sisan a cayara kosɔbɛ ne bolo, Masaba y'i dɛmɛ ne kosɔn. N'o tɛ, ne bena se ka baara kɛ ne yɛrɛ ka somɔgɔw ye tuma jumɛn?» Laban y'a ɲininga ko: «Ne ka mun d'i ma?» Yakuba y'a jaabi ko: «Kana foyi di ne ma. Ne bena min fɔ, n'i sɔnna o la, ne bena to k'i ka begɛnw dɛndɛ k'u kɔlɔsi. Ne bena yaala i ka begɛnmisɛnw bɛɛ cɛma bii. Sagaden minw ɲɛgɛɲɛgɛnin bɛ, ani tɔnitɔninin be minw bɛɛ kan, ni saga finmanw, ani baden ɲɛgɛɲɛgɛninw, ni tɔnitɔninin be minw na, o bɛɛ bena bila danna. Olu le bena kɛ ne ka sara ye. N'i nana ne ka sara filɛ sini, ne ka tilenninya bena lɔn. Baa o baa ɲɛgɛɲɛgɛnin tɛ, walima tɔnitɔninin te min na, saga minw finnin tɛ, ni olu dɔ yera ne bolo, o bena jati fɛɛn soɲani ye.» Laban ko: «Ayiwa, a ka kɛ ka kɛɲɛ n'i ka kuma ye.» O loon kelen na, bakɔrɔnin minw ɲɛgɛɲɛgɛnin lo ani tɔnitɔninin be minw na, ni bamuso minw ɲɛgɛɲɛgɛnin lo ni tɔnitɔninin be minw na, ani saga finmanw bɛɛ, Laban ye olu bɛɛ bɔ k'u don a dencɛw bolo. O kɔ, a y'a yɔrɔ jaɲa Yakuba la k'a to Laban ka begɛnmisɛn tɔw dɛndɛ na. Tile saba taama ɲɔgɔn tun b'u cɛ. Yakuba ye yiri dɔw bolow tigɛ, o yiri nunu tɔgɔ ko populiyiri, ni amandiyiri, ani pilataniyiri ye. A y'u fara bɔ janko u gwɛmanyɔrɔw ka bɔ. A ye bere wɔrɔnin nunu bila begɛnw ka kolokolow bɛɛ kɔnɔ janko u ka to u ɲafɛ n'u be minni kɛ. N'u nana minni kɛ tuma o tuma, u tun ka teli ka yɛlɛ ɲɔgɔn kan. U tun be to ka yɛlɛ ɲɔgɔn kan bere nunu kɔrɔ. N'u ye kɔnɔ ta ka jigi, o deen nunu ɲɛgɛɲɛgɛnin lo, walima tɔnitɔninin be kɛ u la. Yakuba ye sagaden minw bila danna, a tun be to k'olu bila ka yɛlɛ Laban ka begɛn musomanw kan. A kɛra ten, a ye begɛnw sɔrɔ k'o kɛ a yɛrɛ ta ye, a ma sɔn k'u ɲagami ni Laban taw ye. Tuma o tuma ni begɛnmuso ɲanamanw yɛlɛtuma sera, Yakuba tun be bere nunu bila begɛnw kɔrɔ kolokolo kɔnɔ janko u ka yɛlɛ o kɔrɔ. Ni begɛnmisɛn minw fasanin lo, a tun te u bila olu kɔrɔ. O la, deen fasaninw kɛra Laban ta ye, deen barikamanw kɛra Yakuba ta ye. A kɛra ten, Yakuba kɛra nafolobatigi ye. Begɛnmisɛn caaman tun b'a fɛ, ani jɔnmusow ni jɔncɛw, ni ɲɔgɔmɛw ani faliw fana. Yakuba y'a mɛn ko Laban dencɛw b'a fɔra ko a y'u faa bololafɛnw bɛɛ minɛ minkɛ, ko a ye nafolo nin bɛɛ sɔrɔ ka bɔ u faa ta la. A y'a kɔlɔsi fana ko a koo man di Laban ye tugu i n'a fɔ fɔlɔ la. Masaba y'a fɔ Yakuba ye ko: «Segi ka taga i faso la i balimaw fɛ. Ne bena to i fɛ.» Yakuba ye cira bila ka Arasɛli ni Leya wele ko u ka na a ka begɛnw yɔrɔ la kongo kɔnɔ. A y'a fɔ u ye ko: «Ne y'a kɔlɔsi k'a ye ko ne koo man di aw faa ye tugu i n'a fɔ fɔlɔ la, nga ne faa ka Ala tora ne fɛ. Aw y'a lɔn ko ne ye baara kɛ aw faa ye ni n barika bɛɛ ye. O n'a ta bɛɛ, aw faa ye ne janfa ka ne ka sara yɛlɛma siɲɛ tan, nga Ala ma sɔn a ka n ta cɛn. Aw faa y'a fɔ ko begɛn ɲɛgɛɲɛgɛninw bena kɛ ne ka sara ye tuma min na, begɛnmisɛnw bɛɛ ye deen ɲɛgɛɲɛgɛninw wolo. A y'a fɔ ko tɔnitɔninin be minw na, k'u bena kɛ ne ka sara ye tuma min na, u bɛɛ ye deen minw wolo, tɔnitɔninin kɛra u la. A kɛra ten, Ala ye aw faa ka begɛnw bɔ a bolo k'u di ne ma. «Begɛnw yɛlɛtuma na, ne sikora k'a ye ko bakɔrɔnin minw be yɛlɛla, olu bɛɛ ye ɲɛgɛɲɛgɛninw ni tɔnitɔnininw ye. Ala ka mɛlɛkɛ y'a fɔ ne ye siko la ko: ‹Yakuba.› Ne ko naamu. A ko ne ka n ɲaa kɔrɔta ka filɛli kɛ, ko bakɔrɔnin minw be yɛlɛla musoman nunu kan, k'olu bɛɛ ye ɲɛgɛɲɛgɛninw ye ni tɔnitɔninin be minw na, ko Laban ye min kɛ ne la, ko a ɲaa be o bɛɛ la. Ko ale ye Ala ye, min y'a yɛrɛ yira ne la Betɛli, yɔrɔ min na ne ye kabakuru lɔ a tɔgɔ la ka tulu bɔn a kan, ka dajuru ta a ye. A ko ne ka wili sisan ka bɔ jamana nin na ka kɔsegi n faso la.» Arasɛli ni Leya ye Yakuba jaabi ko: «An niyɔrɔ be an faa ka cɛɛn na tugu wa? A m'an jati lonanw ye wa? A y'an feere k'o wari dumu ka ban pewu. O la, Ala ye nafolo min bɔ an faa bolo, o bɛɛ ye an ni an deenw ta ye. Sisan Ala ye fɛɛn o fɛɛn fɔ i ye, i k'o kɛ.» Yakuba y'a yɛrɛ labɛn k'a deenw n'a musow yɛlɛ ɲɔgɔmɛw kan. A tun ye begɛnw ni bololafɛn minw bɛɛ sɔrɔ Aramu jamana na, a segira n'o ye a faa Isiyaka fɛ Kanaan jamana na. Laban tagar'a ka sagaw sii tigɛyɔrɔ la k'o dakɛɲɛ. Arasɛli y'a faa ka soo kɔnɔ joow soɲa. Ka fara o kan, Yakuba ye Aramuka Laban namara, bari a m'a fɔ a ye ko a bena boli. A kɛra ten, Yakuba bolila n'a bololafɛnw bɛɛ ye, ka Efarati baji tigɛ k'a ɲaa sin Galaadi mara kuluw yɔrɔ ma. A tile sabanan loon, u y'a fɔ Laban ye ko Yakuba bolila. Laban n'a balimaw wilila ka tugu Yakuba kɔ tile wolonwula kɔnɔ ka ta'a sɔrɔ Galaadi mara kuluw yɔrɔ la. Ala y'a yɛrɛ yira Aramuka Laban la siko la sufɛ, k'a fɔ a ye ko: «I yɛrɛ kɔlɔsi, kana kumaɲuman, walima kumajugu foyi fɔ Yakuba ye.» Laban sera Yakuba fɛ tuma min na, o y'a sɔrɔ Yakuba tun y'a ka fanibugu lɔ kuluw kan Galaadi mara la. Laban n'a ka somɔgɔw fana ye u taw lɔ yen. Laban y'a fɔ Yakuba ye ko: «I ye mun lo kɛ ten? I ye ne namara, ka ne denmusow minɛ ka taga n'u ye i n'a fɔ jɔɔnw minw sɔrɔla kɛlɛkɛyɔrɔ la. Mun na i bolila dogo la ka ne namara? N'i tun ye ne lasɔmi, ne tun bena dundun ni gɔni ta ka to k'o fɔ ka dɔnkili la, k'aw bila sira ni nisɔndiya ye. I yɛrɛ m'a to ne ka n denmusow ni n mamadenw fo ka ɲa. I ye nalomanya kɛ dɛ! Ne be se ka kojugu kɛ aw la, nga i faa ka Ala kumana ne fɛ kunun sufɛ ko ne ka n yɛrɛ kɔlɔsi, ko ne kana kumaɲuman, walima kumajugu foyi fɔ i ye. Ayiwa, sisan i tagara, bari i faso ɲanafin b'i la, nga mun na i ye ne ka joow soɲa?» Yakuba ye Laban jaabi ko: «Ne tun siranna, bari ne tun be miiri ko i bena i denmusow bɔsi ne la. N'i y'i ka joow sɔrɔ mɔgɔ min bolo, o tigi bena faga. I k'a filɛ an ka somɔgɔw ɲana n'i ka fɛɛn dɔ be ne fɛ yan. Ni dɔ be yen, i k'a minɛ.» O y'a sɔrɔ Yakuba tun m'a lɔn ko Arasɛli lo ye joo nunu soɲa. Laban donna Yakuba ka fanibugu kɔnɔ, ka don Leya ka fanibugu kɔnɔ ani jɔnmuso fila nunu ka fanibuguw, a ma foyi sɔrɔ. A bɔnin kɔ Leya ka fanibugu kɔnɔ, a tagara don Arasɛli ka fanibugu kɔnɔ. O y'a sɔrɔ Arasɛli tun ye joo nunu ta k'u don a ka ɲɔgɔmɛ ka kɛrɛkɛrɛ kɔnɔ ka sigi o kan. Laban ye fanibugu faan bɛɛ filɛ, a ma foyi sɔrɔ. Arasɛli y'a fɔ a faa ye ko: «Ne matigi, kana dimi ne kɔrɔ, ne te se ka wili i ɲakɔrɔ, ne be musow ka landa la.» A kɛra ten, Laban ye fanibugu yɔrɔ bɛɛ mɔmɔ, a ma joow ye. Yakuba dimina, a sɔngɔra Laban kunna k'a fɔ a ye ko: «Ne ye kojugu jumɛn le kɛ? Ne ye i hakɛ ta cogo di fɔɔ i wilila ka tugu ne kɔ ten? I ye ne bololafɛnw bɛɛ filɛ, i y'i ka soo kɔnɔ fɛɛn jumɛn sɔrɔ u la? O yira ne, n'i ka somɔgɔw ɲana janko u k'a filɛ ni tiɲɛ be i fɛ, walima ni tiɲɛ be ne le fɛ. Ne saan mugan filɛ nin ye i fɛ. I ka sagamusow n'i ka bamusow si kɔnɔ ma cɛn, ne ma i ka sagajigiw si dumu. Ne ma deli ka na ni dɔ sogo ye i fɛ wara ye min minɛ. Ne yɛrɛ lɔra ni o kunko ye. Ni u ye dɔ soɲa ne fɛ sufɛ, walima tilefɛ, i tun be to k'a fɔ ko ne k'o sara. Ne ka koo tun be cogo min na, o filɛ: tilefɛ, funteni tun be ne tɔɔrɔ, nɛnɛ tun be ne sɛgɛn sufɛ, ne tun te se ka sinɔgɔ. Ne saan mugan filɛ nin ye i ka soo kɔnɔ. Ne ye saan tan ni naani baara kɛ i ye i ka denmuso fila kosɔn ka saan wɔɔrɔ baara kɛ i ka begɛnmisɛnw kosɔn. I ye ne ka sara yɛlɛma siɲɛ tan. Ne faa ka Ala, Ibrayima ka Ala, Isiyaka be siran Ala min ɲa, ni ale tun ma to ni ne ye, i tun bena ne bololakolon bila ka taga sisan, siga t'a la. Ala ye ne ka sɛgɛnko ni ne ka baaragwɛlɛn ye. Kunun sufɛ, a y'i jalaki.» Laban ye Yakuba jaabi ko: «Muso nunu ye ne denmusow ye, deen nunu ye ne deenw ye, begɛn nunu ye ne ka begɛnw ye. I ɲaa be fɛɛn o fɛɛn na yan, o bɛɛ ye ne ta ye. Nga ne be se ka mun kɛ ne denmusow n'u deenw la bii? Ayiwa, sisan an ka bɛn, ani ka taamasiɲɛ kɛ min bena an hakili jigi o la.» O la, Yakuba ye kabakuru ta k'a tutu. A y'a fɔ a ka somɔgɔw ye ko u ka kabakuru dɔw cɛ. U ye kabakuruw ta k'u ton ɲɔgɔn kan, ka sɔrɔ ka dumuni kɛ o gɛrɛfɛ. Laban y'a tɔgɔ la ko Yegarisaaduta. Yakuba y'a tɔgɔ la ko Galɛdi. Laban ko: «Kabakuru tonnin nunu kɛra taamasiɲɛ ye ne n'i cɛ bii.» O la, u y'a tɔgɔ la ko Galɛdi. U tun b'a wele Misipa fana, bari Laban tun ko: «Masaba ka e ni ne kɔlɔsi ni an faranna ɲɔgɔn na tuma min na. N'i ye ne denmusow tɔɔrɔ, n'i ye muso wɛrɛw furu ka fara ne denmusow kan, hali ni mɔgɔ ɲaa t'i la, Ala ye seere ye an ni ɲɔgɔn cɛ.» Laban y'a fɔ Yakuba ye tugu ko: «Kabakuru tonnin nunu filɛ, ani ne ye min tutu an ni ɲɔgɔn cɛ. Kabakuru tonnin ni kabakuru tutunin nin ka kɛ taamasiɲɛ ye k'a yira ko an tena tɛmɛ o kan ka taga ɲɔgɔn fɛ kojugu kama. Ibrayima ka Ala, ni Nawɔri ta, n'u faa ka Ala ka kiti tigɛ an ni ɲɔgɔn cɛ.» Yakuba faa Isiyaka tun be siran Ala min ɲa, Yakuba kalila ale tɔgɔ la. A ye saraka bɔ kuluw yɔrɔ la yen k'a ka somɔgɔw wele dumuni na. U ye dumuni kɛ ka ban tuma min na, u sira o yɔrɔ la yen. O dugusagwɛ sɔgɔma joona, Laban y'a denmusow n'a mamadenw fo ka duba kɛ u ye. O kɔ, a segira soo. Yakuba fana ye sira minɛ ka taga, Ala ka mɛlɛkɛw y'a kunbɛn. Yakuba y'u ye tuma min na, a ko: «Ee! Nin ye Ala ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ le ye.» O la, a y'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Maanayimu. Yakuba ye cidenw bila a ɲa ka ta'a kɔrɔcɛ Ezawu fɛ * Seyiri mara la, min ye Edɔmu mara ye. A y'a fɔ u ye ko u ka ta'a fɔ ale matigi Ezawu ye ko a ka jɔncɛ Yakuba y'a fɔ ko: «Ne tagara sigi Laban fɛ ka mɛn yen fɔɔ ka se sisan ma. Misiw ni faliw ni begɛnmisɛnw, ni jɔncɛw ani jɔnmusow be ne fɛ. Ne be cii nin sama e, ne matigi Ezawu ma janko ne koo ka diya i ye.» Cidenw kɔsegira Yakuba fɛ tuma min na, u y'a fɔ ko u ser'a kɔrɔcɛ Ezawu fɛ, ko sisan a be nana k'a kunbɛn ni cɛɛ kɛmɛ naani ye. Yakuba siranna kosɔbɛ, a hakili ɲagamina. Mɔgɔ minw tun be n'a ye, a y'u tilan fila, ka begɛnmisɛnw ni misiw fana tilan, ani ɲɔgɔmɛw fana. A y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Ni Ezawu nana jɛnkulu kelen kɛlɛ, n'a sɔrɔ jɛnkulu tɔ kelen bena kisi.» O kɔ, Yakuba ye Ala daali ko: «Ne mamacɛ Ibrayima ka Ala, ne faa Isiyaka ka Ala, Masaba, e y'a fɔ ne ye ko ne ka kɔsegi ka taga n faso la n balimaw fɛ, ko i bena koɲuman kɛ ne ye. I ye koɲuman min bɛɛ kɛ i ka jɔɔn ye ni kantigiya ye, ne man kan n'o si ye fewu. Ne ye Zurudɛn baji tigɛ tuma min na, foyi tun te ne bolo ni bere tɛ. Nga sisan ne kɔsegira ni jɛnkulu fila ye. Ne b'i daali ko i ka ne kisi ne kɔrɔcɛ Ezawu ma. Ne be siran ko a kana na ne ni n musow n'an deenw faga. E y'a fɔ ko i bena koɲuman kɛ ne ye, ka ne kɔmɔgɔw caya i n'a fɔ kɔgɔjida la cɛncɛn, min te se ka jati a caya kosɔn.» Yakuba sira o yɔrɔ la. A ye dɔ bɔ a ka begɛnw na u bena taga ni minw ye k'u di a kɔrɔcɛ Ezawu ma. A tun ye baa kɛmɛ fila, ni bakɔrɔnin mugan, ani saga kɛmɛ fila, ni sagajigi mugan, ani ɲɔgɔmɛmuso bi saba n'u deenw, ani misi bi naani, ni tura tan, ani falimuso mugan ani falicɛ tan bɔ k'u di a ka jɔɔnw ma, ka begɛnkulu kelen kelen bɛɛ kɛ u danna, k'a fɔ a ka jɔɔnw ye ko u ka bila ale ɲa ka furancɛ to u ni ɲɔgɔn cɛ, k'a fɔ u ɲamɔgɔ ye ko: «Ni ne kɔrɔcɛ Ezawu y'i kunbɛn k'i ɲininga ko: ‹I ye jɔn ka mɔgɔ ye? I be taga min? Begɛn minw b'i ɲafɛ, o ye jɔn ta ye?›, i k'a jaabi ko: ‹I ka jɔɔn Yakuba ta lo, a ye o bɔ janko ka tag'a di ne matigi Ezawu ma, a yɛrɛ be nana an kɔ.› » A y'a fɔ mɔgɔ filanan ye ten fana, ani sabanan, ni tɔ nunu bɛɛ ye minw tun be begɛnw kɔfɛ ko: «Ni aw ye Ezawu kunbɛn tuma min na, aw k'o kuma kelen fɔ a ye. Aw kana ɲinɛ, aw k'a fɔ ko a ka jɔɔn Yakuba be nana aw kɔ.» Yakuba tun be miiri ko a ben'a kɔrɔcɛ dusu suma ni fɛɛn nunu ye, a be minw cira a ɲa, ko n'a y'a ye kɔfɛ tuma min na, n'a sɔrɔ a ben'a minɛ ka ɲa. A kɛra ten, Yakuba ye fɛɛn minw labɛn k'o di, olu tagar'a ɲa, nga ale yɛrɛ lara n'a ka mɔgɔw ye o sufɛ. O suu kelen na, Yakuba wilila ko a be taga Yabɔki kɔɔ tigɛ seen na. A tagara n'a muso fila ye, n'a ka jɔnmuso fila, n'a den tan ni kelen ye. A y'a kɛ u ye kɔɔ tigɛ a ɲa, k'a bololafɛnw fana tigɛ. Yakuba tor'a kelen na, a ni cɛɛ dɔ ye bondori kɛ fɔɔ ka dugu gwɛ. Cɛɛ y'a ye ko a te se Yakuba kɔrɔ tuma min na, a y'a bugɔ a tɔgɔn na. A kɛra ten, Yakuba tɔgɔn mugura k'u to bondori la. Cɛɛ y'a fɔ ko: «Ne to n be taga, bari dugu be gwɛra.» Nga Yakuba ko: «N'i ma duba kɛ ne ye, ne tena i bila ka taga.» Cɛɛ y'a ɲininga ko: «I tɔgɔ be di?» A ko Yakuba. Cɛɛ ko: «I tɔgɔ tena kɛ Yakuba ye tugu, u bena to k'i wele Isirayɛli, bari i ye bondori kɛ ni Ala ye, ka bondori kɛ ni mɔgɔw fana ye, i ye see sɔrɔ.» Yakuba y'a ɲininga ko: «Ne b'i daali i k'i tɔgɔ fɔ ne ye.» Cɛɛ y'a jaabi ko: «Mun na i be ne tɔgɔ ɲininga?» O kɔ, a ye duba k'a ye o yɔrɔ la. Yakuba y'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Penuyɛli, bari a ko: «Ne ɲaa lara Ala yɛrɛ le kan, o bɛɛ n'a ta, ne ma sa.» Tile bɔtuma na, Yakuba ye Penuyɛli kɔɔ tigɛ. Yakuba tun te se ka taama ka tilen tugu a tɔgɔn kelen kosɔn. O le y'a to fasa min be tɔgɔn na, Isirayɛlidenw t'o dumu halibi, bari Ala ye Yakuba tɔgɔn le gosi a fasa yɔrɔ la. Yakuba ko a be filɛli kɛ, a ye Ezawu natɔ ye ni cɛɛ kɛmɛ naani ye. A y'a deenw tilan k'u kalifa Leya ni Arasɛli ani jɔnmuso fila nunu ma. A ye jɔnmusow n'u deenw bila ɲafɛ, ka Leya n'a deenw tugu olu kɔ, ka Arasɛli ni Yusufu bila u bɛɛ kɔ. Ale yɛrɛ tɛmɛna u ɲa k'a kunbiri gwan duguma siɲɛ wolonwula, n'a be gwɛrɛl'a kɔrɔcɛ la. Ezawu bolila ka ta'a kunbɛn k'a bolo meleke a kaan na k'a fo kosɔbɛ. U kasira. O kɔ, Ezawu ko a be filɛli kɛ, a ye musow ni denmisɛnw ye, a ko: «Nunu bɔra min?» Yakuba y'a jaabi ko: «Ala ye deen minw di ne, i ka jɔɔn ma, olu lo.» O tuma na, jɔnmusow n'u deenw gwɛrɛla k'u kunbiri gwan duguma. O kɔ, Leya n'a deenw gwɛrɛla k'u kunbiri gwan duguma. O bɛɛ kɔ, Yusufu ni Arasɛli fana gwɛrɛl'a la k'u kunbiri gwan duguma. Ezawu ko: «Ne ye begɛnkulu minw kunbɛn, o kɔrɔ ye mun ye?» Yakuba y'a jaabi ko: «Janko ne koo ka diya i ye, ne matigi.» Ezawu ko: «Ne dɔgɔcɛ, fɛɛn min be ne bolo, o be ne bɔ. To n'i ta ye.» Yakuba ko: «Ayi, ne b'i daali, ni ne koo ka d'i ye, i ka sɔn ka ne ka boɲafɛn nunu minɛ. Bari i ye ne minɛ ka ɲa cogo min na, ne y'i ɲada ye, o kɛra i n'a fɔ mɔgɔ ye Ala ɲada ye. Ne ye boɲafɛn minw d'i ma, ne b'i daali ko i ka sɔn k'o minɛ, bari Ala makarila ne la, ne mako be fɛɛn min na, o bɛɛ be ne fɛ.» A y'a kɛ wajibiyako ye minkɛ, Ezawu sɔnna k'a minɛ. Ezawu ko: «Aw ye na an ka taga. An bena taga ɲɔgɔn fɛ.» Yakuba y'a fɔ a ye ko: «Ne matigi, i y'a lɔn ko denmisɛnw barika ka dɔgɔ, sagamuso ni misimuso dentigiw be yen. N'an ye taama wajibiya n'u ye tile kelen kɔnɔ, begɛn nunu bɛɛ bena sa. Ne matigi, ne b'i daali i ka bila ne ɲa. Ne bena taama begɛnw kɔ dɔɔni dɔɔni ni denmisɛnw ye fɔɔ ka taga se i fɛ * Seyiri mara la.» Ezawu ko: «Ne bena n ka mɔgɔ dɔw to n'i ye.» Yakuba ko: «Mun na? Min ka gwɛlɛ, o ye ne koo ka diya i ye dɔrɔn, ne matigi.» O la, Ezawu ye Seyiri sira minɛ o loon na. Yakuba tagara se Sukɔti, ka soo lɔ yen ka wɛɛrɛw dilan a ka begɛnw ye. O kosɔn, u b'o yɔrɔ wele ko Sukɔti. Yakuba kɔseginin kɔ ka bɔ Aramu jamana na, a sera Sisɛmu dugu la hɛrɛ la, Kanaan jamana na. A tagara sigi dugu gɛrɛfɛ. A y'a ka fanibugu lɔ yɔrɔ min na, a y'o dugukolo san Sisɛmu faa Amori deenw fɛ warigwɛ kilo kelen ɲɔgɔn na. A ye sarakabɔyɔrɔ lɔ yen k'o tɔgɔ la ko «Ala ye Isirayɛli ka Ala ye.» Leya ye denmuso min wolo Yakuba ye, n'a tɔgɔ ko Dina, loon dɔ, ale bɔra ka taga o yɔrɔ sunguruw fɛ. Ivicɛ Amori tun ye jamana ɲamɔgɔ ye. A dencɛ Sisɛmu ye Dina ye tuma min na, a y'a minɛ ka la n'a ye fanga na. Yakuba denmuso Dina koo diyara Sisɛmu ye kosɔbɛ. A y'a kanu ka kuma diman fɔ a ye. Sisɛmu y'a fɔ a facɛ Amori ye ko a ka sunguru nin ɲini ale ye furu la. Yakuba y'a mɛn ko Sisɛmu y'a denmuso Dina ka sunguruya cɛn, nga o y'a sɔrɔ a dencɛw tun be kongo kɔnɔ n'a ka begɛnw ye. O la, a ma foyi fɔ fɔɔ u nana tuma min na. Sisɛmu facɛ Amori tagara Yakuba sɛgɛrɛ ka kuma a fɛ. Yakuba dencɛw kɔsegira ka bɔ kongo la. U y'o koo mɛn tuma min na, u dusu kasira, u dimina kosɔbɛ, bari Sisɛmu ye maloyako kɛ Isirayɛli jama cɛma, a lara ni Yakuba denmuso ye, min man kan ka kɛ. Nga Amori y'a fɔ u ye ko: «Aw denmuso koo diyara ne dencɛ Sisɛmu ye kosɔbɛ. Ne b'aw daali aw k'a d'a ma furu la. Aw ka lamɔgɔya tugu n'an ye, k'aw denmusow di an ma furu la, k'an denmusow fana furu. Aw be se ka sigi an cɛma, jamana labilanin be aw ye. Aw ye sigi a kɔnɔ ka sanni ni feere kɛ, ani ka nafolo sɔrɔ a kɔnɔ.» Sisɛmu y'a fɔ Dina facɛ n'a balimaw ye ko: «Aw mana fɛɛn o fɛɛn fɔ ne ye, ne bena o di janko ne koo ka se ka diya aw ye. Hali n'aw ye furusɔngɔ caaman fɔ, ni ale yɛrɛ boɲafɛnw, aw mana min fɔ, ne bena o di ka kɛɲɛ n'aw ka kuma ye, janko aw ka sunguru nin di ne ma furu la dɔrɔn.» Yakuba deenw ye Sisɛmu n'a facɛ Amori jaabi ni namarakuma ye, bari Sisɛmu tun y'u balimamuso Dina ka sunguruya cɛn. U y'a fɔ u ye ko: «An te se k'an balimamuso di cɛɛ kɛnɛkɛnɛbali ma, bari o ye maloyako ye an fɛ. An te sɔn aw ka kuma ma fɔɔ ni aw kelen kelen bɛɛ kɛnɛkɛnɛna ka kɛ i n'a fɔ anw. O tuma na, an bena se k'an denmusow di aw ma, k'aw denmusow furu. An bena sigi n'aw ye ka kɛ kelen ye. Nga ni aw ma sɔn ka kɛnɛkɛnɛ, ayiwa, an bena an balimamuso minɛ ka taga n'a ye.» U ka kuma diyara Amori n'a dencɛ Sisɛmu ye. Mɔgɔw tun be kanbelen nin boɲa kosɔbɛ a faa ka somɔgɔw bɛɛ cɛma. Yakuba deenw ye min fɔ, a teliyara k'o kɛ, bari Yakuba denmuso koo tun diyar'a ye kosɔbɛ. Amori n'a dencɛ Sisɛmu tagara u ka dugu donda la ka kuma dugu mɔgɔw fɛ. U ko: «Juguya si te mɔgɔ nunu kɔnɔ an faan fɛ. An k'a to u ka sigi an ka jamana kɔnɔ ka jago kɛ. Jamana ka bon, an be kun a kɔnɔ. An be se k'u denmusow furu, k'an denmusow di u ma fana. Nga mɔgɔ nunu tena sɔn ka sigi n'an ye an ka kɛ kelen ye, fɔɔ ni an sɔnna kɛnɛkɛnɛko la. Cɛɛw bɛɛ ka kɛnɛkɛnɛ i n'a fɔ olu. U ka misiw, n'u ka nafolo, n'u ka begɛn tɔw bɛɛ tena kɛ an ta ye wa? An ka sɔn u ta ma, o la, u bena sigi n'an ye.» Cɛɛ minw bɔra ka taga dugu donda la, olu bɛɛ sɔnna Amori n'a dencɛ Sisɛmu ka kuma ma. Dugu kɔnɔ cɛɛw bɛɛ kɛnɛkɛnɛna. O tile sabanan loon, k'u bɛɛ to u ka kɛnɛkɛnɛko dimi la, Yakuba dencɛ fila, Simeyɔn ni Levi, minw ye Dina kɔrɔcɛw ye, olu y'u ka murujanjanw ta ka taga dugu kɔnɔ. Dugu kɔnɔ mɔgɔw tun te foyi kala ma, u ye cɛɛw bɛɛ faga. U ye Amori n'a dencɛ Sisɛmu faga ni murujan ye, ka Dina minɛ ka bɔ Sisɛmu ka soo kɔnɔ ka taga. Yakuba deen tɔw tagara suu nunu yɔrɔ la ka dugu nafolo bɛɛ cɛ, bari u tun y'u balimamuso ka sunguruya cɛn. U y'u ka begɛnmisɛnw n'u ka misiw ani u ka faliw minɛ, ka fara u ka dugu kɔnɔ fɛɛnw ni u ka foro kɔnɔ fɛɛnw bɛɛ kan. U y'u ka nafolo bɛɛ cɛ, k'u ka denmisɛnw n'u ka musow bɛɛ minɛ, ka soo kɔnɔ minanw bɛɛ cɛ ka taga n'u ye. Yakuba y'a fɔ Simeyɔn ni Levi ye ko: «Aw ye ne bila koo la ka ne koo goya jamana nin mɔgɔw ye, minw ye kanaanw ni periziw ye. Anw man ca. U bena ɲɔgɔn lajɛn ne kama ka ne kɛlɛ, ka ne ni n ka soo halaki.» U y'a jaabi ko: «A tun bɛnnin lo a k'an balimamuso minɛ i n'a fɔ kakalamuso wa?» Ala y'a fɔ Yakuba ye ko: «Wili ka taga sigi Betɛli, ka sarakabɔyɔrɔ lɔ ne Ala ye o yɔrɔ la, ne min tun ye n yɛrɛ yira i la i bolituma na i kɔrɔcɛ Ezawu ɲa.» O la, Yakuba y'a fɔ a ka somɔgɔw ni a ka mɔgɔw bɛɛ ye ko: «Siya wɛrɛw ka joo minw be aw fɛ, aw k'o bɛɛ fili, k'aw yɛrɛ saniya, ka fani wɛrɛw don. O kɔ, an ka wili ka taga Betɛli. Ne bena sarakabɔyɔrɔ lɔ Ala ye o yɔrɔ la, min ye ne ka daalili jaabi ne degunlon na, ani ka to ne fɛ ne taayɔrɔw bɛɛ la.» Siya wɛrɛw ka joo minw tun b'u fɛ, u ye olu bɛɛ di Yakuba ma, ani minw tun be u tulo la. Yiriba dɔ tun be Sisɛmu gɛrɛfɛ, a ye dingɛ sogi o kɔrɔ k'u don yen. O kɔ, u ye sira minɛ ka taga. Ala ye siranya bila u laminiduguw la kosɔbɛ, o la, olu ma tugu u kɔ. Yakuba n'a ka mɔgɔw sera Luzi, min ye Betɛli ye bii, Kanaan jamana na. A ye sarakabɔyɔrɔ lɔ yen, k'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Betɛli ka Ala, bari Ala tun y'a yɛrɛ yira a la o yɔrɔ la tuma min na a tun be bolil'a kɔrɔcɛ ɲa. Erebɛka lamɔbaga Debora sara. U y'a suu don joyiri dɔ jukɔrɔ Betɛli gɛrɛfɛ, ka tɔgɔ la yiri nin kan ko Kasikan. Yakuba seginin kɔ ka bɔ Aramu jamana na, Ala y'a yɛrɛ yira a la tugu ka barika don a la. Ala y'a fɔ a ye ko: «I tɔgɔ ko Yakuba. Nga i tena wele Yakuba tugu, i tɔgɔ bena kɛ Isirayɛli ye.» O la, a y'a tɔgɔ la ko Isirayɛli. Ala y'a fɔ a ye ko: «Ne ye Setigi Ala ye. Ne bena deen caaman d'i ma, k'i kɔmɔgɔw caya. I bena kɛ siya faa ye, i yɛrɛ bena kɛ siya caaman faa ye. Masacɛw bena bɔ i kɔmɔgɔw la. Ne ye jamana min di Ibrayima ni Isiyaka ma, ne bena o d'i ma, k'a d'i kɔmɔgɔw ma.» O kɔ, Ala tagara k'a to yen o yɔrɔ la. Ala tun kumana Yakuba fɛ yɔrɔ min na, a ye kabakuru lɔ yen, ka jii ni tulu bɔn a kan. Ala tun kuman'a fɛ yɔrɔ min na, a y'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Betɛli. U bɔra Betɛli ka taga se yɔrɔ dɔ la, o yɔrɔ ni Efarata tun ka jan dɔɔni. Arasɛli jigira o yɔrɔ la, a jigiko gwɛlɛyara. K'a to o gwɛlɛya kɔnɔ, muso min tun b'a dɛmɛna ka jigi, ale y'a fɔ a ye ko a kana siran, ko a ye dencɛ wɛrɛ sɔrɔ. A tun be ɲini ka sa tuma min na, a ye deen nin tɔgɔ la ko Bɛnoni. Nga deen faa y'a tɔgɔ la ko Bɛnzamɛn. Arasɛli sara, u y'a suu don Efarata sira daa la, dugu min be wele fana ko Bɛtilehɛmu. Yakuba ye kabakuru dɔ tutu a kaburu kan. A be yen halibi ka Arasɛli kaburu yɔrɔ yira. Isirayɛli tagara ɲafɛ k'a ka fanibugu lɔ Migidaledɛri kɔfɛ. Ka Isirayɛli to o mara la, Urubɛn lara n'a facɛ ka gɛrɛfɛmuso Bila ye. Isirayɛli y'o kibaru mɛn. Yakuba ye dencɛ tan ni fila le sɔrɔ. Leya ka deenw tun ye: Yakuba deen fɔlɔ Urubɛn, ni Simeyɔn ni Levi ni Zuda ni Isakari ani Zabulɔn ye. Arasɛli taw tun ye Yusufu ni Bɛnzamɛn ye. Arasɛli ka jɔnmuso Bila ka deenw tun ye Dan ni Nɛfutali ye. Leya ka jɔnmuso Zilipa taw tun ye Gadi ni Asɛri ye. Olu le tun ye Yakuba ka dencɛw ye minw wolola k'a to Aramu jamana na. Yakuba ser'a facɛ Isiyaka fɛ Manbure, Kiriyataraba gɛrɛfɛ, u be min wele Eburɔn bii, Ibrayima ni Isiyaka tun sigira yɔrɔ min na. Isiyaka sii bɛɛ lajɛnnin tun ye saan kɛmɛ ni bi seegi ye. A kɔrɔla kosɔbɛ ka sɔrɔ ka sa, ka ta'a faaw fɛ. A dencɛ Ezawu ni Yakuba y'a suu don. Ezawu min be wele ko Edɔmu, ale kɔmɔgɔw filɛ. Ezawu ye Kanaankaw ka deenw le furu. Olu tɔgɔw filɛ nin ye: iticɛ Elɔn denmuso Ada, ni Ana denmuso Olibama, min ye ivicɛ Sibeŋɔn mamaden ye, ani Isimayɛli denmuso Basimati, ale min ye Nebayɔti balimamuso ye. Ada ye Elifazi wolo Ezawu ye, Basimati ye Erewuyɛli wolo. Olibama ye Yewusi ni Yayelamu ani Kora wolo. Olu tun ye Ezawu dencɛw ye minw wolola Kanaan jamana na. Ezawu y'a musow n'a dencɛw n'a denmusow ani a ka somɔgɔw bɛɛ minɛ, ni a ka misiw n'a ka begɛn tɔw bɛɛ, ani a ye fɛɛn min bɛɛ sɔrɔ Kanaan jamana na, ka taga ni o bɛɛ ye jamana wɛrɛ la k'a yɔrɔ jaɲa a dɔgɔcɛ Yakuba la. U bololafɛnw tun ka ca fɔɔ u tun te se ka to ɲɔgɔn fɛ. U siginin tun be yɔrɔ min na, u tun te se ka kun o yɔrɔ la u ka begɛnw caya kosɔn. O la, Ezawu, u be min wele fana Edɔmu, ale tagara sigi * Seyiri mara kuluyɔrɔ la. Ezawu kɔmɔgɔw filɛ nin ye, ale min ye edɔmuw bɛma ye, Seyiri kuluyɔrɔ la. Ezawu dencɛw tɔgɔw filɛ nin ye: Ezawu muso Ada dencɛ Elifazi, n'a muso Basimati dencɛ Erewuyɛli. Elifazi dencɛw tun ye Teman ni Omaru ni Sefo ni Gayetamu ni Kenazi ye. Timuna tun ye Ezawu dencɛ Elifazi ka gɛrɛfɛmuso ye, ale ye Amalɛki wolo Elifazi ye. Olu le tun ye Ezawu muso Ada mamadenw ye. Erewuyɛli dencɛw tun ye Naati ni Zera ni Sama ni Miza ye. Olu le tun ye Ezawu muso Basimati mamadenw ye. Ezawu muso Olibama min tun ye Ana denmuso ani Sibeŋɔn mamaden ye, ale ye Yewusi ni Yayelamu ni Kora wolo Ezawu ye. Ezawu kɔmɔgɔ minw tun ye kuntigiw ye, olu filɛ: Ezawu dencɛ fɔlɔ Elifazi dencɛ minw kɛra siya dɔw bɛmaw ye, olu ye: Teman ni Omaru ni Sefo ni Kenazi, ni Kora ni Gayetamu ani Amalɛki ye. Olu le ye kuntigiw ye ka bɔ Elifazi deenw la Edɔmu jamana na. Ada mamadenw tun lo. Ezawu dencɛ Erewuyɛli ka dencɛ minw kɛra kuntigiw ye, olu tun ye Naati ni Zera ni Sama, ani Miza ye. Olu le tun ye kuntigiw ye ka bɔ Erewuyɛli deenw na Edɔmu jamana na. Ezawu muso Basimati mamadenw tun lo. Ezawu muso Olibama dencɛ minw kɛra kuntigiw ye, o tun ye Yewusi ni Yayelamu ani Kora ye. Olu le tun ye kuntigiw ye ka bɔ Ezawu muso Olibama deenw na, min ye Ana denmuso ye. Olu ye Ezawu kɔmɔgɔw ye, ale min be wele ko Edɔmu. U kɛra kuntigiw ye u ka mɔgɔw cɛma. Oricɛ * Seyiri dencɛw filɛ nin ye, u tun ye o jamana dugulenw ye: Lotan ni Sobali ni Sibeŋɔn ni Ana, ni Disɔn ni Esɛri ani Disan. Olu le tun ye oriw ka kuntigiw ye, Edɔmu jamana na. Lotan dencɛw tun ye Ori ni Emamu ye. Timuna tun ye Lotan balimamuso ye. Sobali deenw tun ye Aliwan ni Manaati ni Ebali ni Sefo ani Onamu ye. Sibeŋɔn deenw tun ye Aya ni Ana ye. Ana le kɛra mɔgɔ fɔlɔ ye ka jii gwannin bɔyɔrɔ ye kongokolon kɔnɔ k'a to n'a facɛ Sibeŋɔn ka faliw ye u dɛndɛyɔrɔ la. Ana deenw tun ye Disɔn ye, n'a denmuso Olibama ye. Disɔn dencɛw tun ye Ɛmudan ni Ɛsiban ni Yitiran ani Keran ye. Esɛri dencɛw tun ye Bilan ni Zaawan ani Akan ye. Disan dencɛw tun ye Usi ni Aran ye. Minw tun ye oriw kuntigiw ye, olu ye: Lotan ni Sobali ni Sibeŋɔn ni Ana ye, ni Disɔn ni Esɛri ani Disan. Olu le tun ye oriw kuntigiw ye Seyiri mara la ka kɛɲɛ n'u ka gwasow ye. Masacɛ minw sigira Edɔmu jamana kunna sanni Isirayɛlidenw ka masacɛ sɔrɔ, olu filɛ nin ye: Bewɔri dencɛ Bɛla ka bɔ Dinaba, ale tun sigira Edɔmu kunna. Bɛla sara, Zera dencɛ Yobabu ka bɔ Bɔsira sigira ale nɔɔ na. Yobabu sara. Usamu sigir'a nɔɔ na, ka bɔ Teman kɔmɔgɔw ka jamana na. Usamu sara. Bedadi dencɛ Adadi ka bɔ Awiti sigir'a nɔɔ na. Ale lo sera madiyanw kɔrɔ Mowabu jamana na. Adadi sara, Samula sigir'a nɔɔ na ka bɔ Masareka. Samula sara. Sayuli sigir'a nɔɔ na ka bɔ Erewobɔti min be baa daa la. Sayuli sara, Akibɔri dencɛ Bali Anan sigir'a nɔɔ na. Akibɔri dencɛ Bali Anan sara, Adari ka bɔ Pawu sigir'a nɔɔ na. A muso tɔgɔ tun ko Meetabeyɛli, Mɛzaabu denmuso Matirɛdi denmuso tun lo. Kuntigi minw bɔra Ezawu la, olu tɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow, n'u ka maraw ye: Timuna ni Aliwa ni Yetɛri, ni Olibama ni Ela ni Pinɔn, Kenazi ni Teman ni Mibusari, Magidiyɛli ani Iramu. Olu le tun ye Edɔmu jamana kuntigiw ye ka kɛɲɛ n'u ka sigiyɔrɔw ye u ka maraw la. Ezawu tun ye edɔmuw bɛma ye. Yakuba tun sigira Kanaan jamana na, a facɛ tun sigira yen fana. Yakuba ka denbaya ka kokɛta filɛ nin ye: Yusufu ye saan tan ni wolonwula sɔrɔ tuma min na, a tun be to ka ta'a facɛ ka sagaw ni baaw dɛndɛ n'a kɔrɔw ye. Yusufu tun ye denmisɛn ye, a tun be to ka taga ni a bamusofitini Bila ni Zilipa ka deenw ye kongo. N'u segira ka na, olu tun be to ka kojugu minw kɛ, a tun be to k'o bɛɛ fɔ u facɛ ye. Yusufu koo tun ka di Yakuba ye ka tɛmɛ deen tɔ nunu kan, bari ale lo tun kɛr'a ka cɛkɔrɔbaya waati deen ye, a tun ye foroca ɲanaman dɔ kalan Yusufu ye. A kɔrɔw nan'a ye k'u dɔgɔcɛ koo le ka di u facɛ ye ka tɛmɛ olu kan, u y'a kɔniya, fɔɔ u tun te se ka kumaɲuman fɔ a ye tugu. Loon dɔ, Yusufu ye siko dɔ kɛ. A y'o ɲafɔ a kɔrɔw ye minkɛ, dɔ faral'a kɔniyako kan u fɛ. A y'a fɔ u ye ko: «Ne ye siko min kɛ, aw y'o mɛn dɛ. K'an to foro kɔnɔ n'an be suman tigɛra, k'a siri, ne ye min siri, ale wilila ka lɔ a juu kan, aw bɛɛ taw lɔra k'a lamini k'u kuun biri n ta kɔrɔ.» A kɔrɔ nunu y'a fɔ a ye ko: «I b'a fɛ ka kɛ an ka faama ye kɛ, walima anw kuntigi?» U y'a kɔniya kosɔbɛ tugu siko ni kuma nunu kosɔn. Yusufu ye siko dɔ wɛrɛ kɛ k'o fɔ a kɔrɔw ye tugu ko: «Ne ye siko dɔ kɛ tugu. Ne ye tile, ni kalo ani lolo tan ni kelen ye, u bɛɛ ye u kunbiri gwan ne ɲakɔrɔ.» A y'o siko nin fɔ a facɛ ye fana i n'a fɔ a y'a fɔ a kɔrɔw ye cogo min na. A facɛ y'a sɔngɔ ko: «O ye mun siko ye? I be miiri ko ne n'i bamuso n'i kɔrɔw ka kan k'an kunbiri gwan e ɲakɔrɔ wa?» A kɔrɔw y'a kɔniya, nga a facɛ ye o koo bɛɛ to a hakili la. Waati dɔ, Yusufu kɔrɔw tagara Sisɛmu mara la waasa k'u faa ka begɛnw dɛndɛ yen. Yakuba y'a fɔ Yusufu ye ko: «I kɔrɔw ma taga Sisɛmu janko ka saga dɛndɛ o yɔrɔ la wa? Na ne b'i ci u fɛ.» A ko ɔnhɔn. Yakuba ko: «Taga i kɔrɔw filɛ ni hɛrɛ b'u la, ani begɛnw fana, i be segi ka na u kibaruya fɔ ne ye.» O y'a sɔrɔ u siginin tun be Eburɔn mara la. Yusufu bɔra ka taga Sisɛmu. A munumununa ka taga bɔ mɔgɔ dɔ kan kongo kɔnɔ, ale y'a ɲininga ko a be mun le ɲinina. Yusufu y'a jaabi ko: «Ne be ne kɔrɔw le yɔrɔ ɲinina. U be begɛn dɛndɛna yɔrɔ min, i te sabali ka o yɔrɔ fɔ ne ye wa?» O tigi y'a fɔ a ye ko: «U bɔra yan ka taga, ne tun y'a mɛn u fɛ k'u be taga Dotan.» Yusufu tagar'a kɔrɔw kɔ ka taga u sɔrɔ Dotan. U y'a natɔ ye yɔrɔjan dɔrɔn, yanni a ka se u fɛ, u bɛnn'a la ko u ben'a faga. U y'a daminɛ k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Sikotigi nin natɔ filɛ. An k'a faga k'a fili kɔlɔnkolon nunu dɔ kɔnɔ, o kɔ an be ta'a fɔ soo ko waraba dɔ y'a minɛ k'a ɲimi, o la, an ben'a ye a ka siko nunu bena kɛ cogo min na.» Urubɛn, min ye u bɛɛ kɔrɔ ye, ale ye o mɛn minkɛ, a tun b'a fɛ k'a nii kisi. O la, a ko: «An kan'a faga. An kan'a joli bɔn, an tigɛ kana l'a kan, an k'a minɛ k'a fili kɔlɔnkolon nin kɔnɔ yan kongo la.» Bari a tun b'a fɛ ka segi ka n'a bɔ ka taga n'a ye u faa fɛ, a tun b'a fɛ k'a kisi. Yusufu ser'a kɔrɔw fɛ tuma min na, u y'a minɛ k'a ka forocaɲuman nin bɔ a kaan na, k'a ta k'a fili kolonkolon nin kɔnɔ. Jii tun te a kɔnɔ. O kɔ, u tagara sigi ko u be dumuni kɛ. U k'u be filɛli kɛ. U ye ɲɔgɔmɛtigi dɔw natɔ ye ka bɔ Galaadi mara la. Isimayɛlidenw tun lo. Yiriji kasadiman sifa dɔw ani fɛɛn wɛrɛ min kasa ka di, o tun doninin be u ka ɲɔgɔmɛw kan n'u be taga n'u ye Ezipiti. Zuda y'a fɔ a balimaw ye ko: «An bena mun tɔnɔ sɔrɔ n'an y'an dɔgɔcɛ faga k'a dogo? An k'a feere Isimayɛliden nunu ma, an kan'a faga, an dɔ lo, an dɔgɔcɛ yɛrɛ lo.» U sɔnna Zuda ka kuma ma. U ye Yusufu bɔ kolonkolon nin kɔnɔ, k'a feere warigwɛ kuru mugan na Isimayɛlidenw ma. Madiyan jagokɛlaw tun lo, olu y'a minɛ ka taga n'a ye Ezipiti. O kɔ, Urubɛn kɔsegira ko a ben'a filɛ kɔlɔn kɔnɔ. A ma Yusufu ye yen, o la, a y'a ka faniw faran, ka segi ka ta'a dɔgɔw fɛ k'a fɔ u ye ko: «Deen nin te yen, ne bena kɛ di?» U ye bakɔrɔnin dɔ minɛ k'o faga, ka Yusufu ka fani don o joli la, ka sɔrɔ k'a ci u facɛ ma ko a k'a filɛ yala n'a deen ka foroca nin lo, k'olu y'o le ye. Yakuba y'a lɔn ko a deen Yusufu ka foroca lo, a kulera, ko: «Ne deen ka foroca lo, waraba y'a minɛ!» A y'a ka faniw faran, ka dusukasifani ta k'o don a kaan na, k'a deen sanga kɛ, a ka dusukasi ma ban joona. A deen cɛmanw ni musomanw bɛɛ nana waasa k'a jigi tugu, a ma sɔn. A y'a fɔ ko: «Ne be sa nin dusukasi nin la ka fara n deen kan.» A tora kasi la a deen kosɔn. Madiyan nunu tagara Yusufu feere Ezipiti, Ezipiti masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi Potifari ma. O waati la, Zuda wilila ka bɔ a balimaw kɔrɔ ka taga sigi Adulamuka dɔ fɛ, min tɔgɔ ko Ira. A ye sunguru dɔ ye yen, min faa tun ye Kanaan ye, a faa tɔgɔ ko Suwa. A y'a furu ka la n'a ye. Muso nin ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo k'a tɔgɔ la ko Ɛri. A ye kɔnɔ wɛrɛ ta ka dencɛ wolo tugu k'o tɔgɔ la ko Onan. A ye dencɛ dɔ wɛrɛ wolo k'ale tɔgɔ la ko Sela. A ye Sela wolo tuma min na, Zuda tun be Kezibu. Zuda ye muso dɔ ɲini a dencɛ fɔlɔ Ɛri ye, o tɔgɔ ko Tamari. Ɛri tun ka jugu Masaba ɲakɔrɔ, o la, Masaba y'a faga. Zuda y'a fɔ Onan ye ko: «I kɔrɔcɛ muso furu ka kɔmɔgɔ sɔrɔ a ye.» Onan y'a lɔn k'o kɔmɔgɔ nin tena kɛ a yɛrɛ ta ye minkɛ, o la, n'a lara n'a kɔrɔcɛ muso nin ye tuma o tuma, a tun be to k'a kɔji bɔn duguma janko a kana deenw sɔrɔ a kɔrɔcɛ ye. A ye min kɛ, o tun ka jugu Masaba ɲakɔrɔ, o la, a y'ale fana faga. O tuma na, Zuda y'a fɔ a biranmuso Tamari ye ko a ka taga to a faa ka soo, firiya la fɔɔ ale dencɛ Sela ka kɔrɔbaya. A tun be miiri ko Sela fana ka na sa i n'a fɔ a kɔrɔcɛw. Tamari tagara sigi a facɛ ka soo. Waatijan tɛmɛnin kɔ, Zuda muso, min tun ye Suwa denmuso ye, ale sara. Zuda jigi tugura tuma min na, a tagar'a ka sagaw sii tigɛbagaw fɛ Timuna. A n'a tericɛ Ira ka bɔ Adulamu tagara ɲɔgɔn fɛ. U y'a fɔ Tamari ye ko a birancɛ be tagara Timuna k'a ka sagaw sii tigɛ. Tamari y'a ka firiyafaniw bɔ ka fani biri a kuun na janko mɔgɔ kan'a lɔn. O kɔ, a tagara sigi Enayimu donda la, min be Timuna sira la. Bari a y'a ye ko Sela sera musofuru ma, nga u m'ale d'a ma. Zuda ye Tamari ye tuma min na, a tun b'a miiri ko kakalamuso lo, bari a ɲaa datugunin tun lo. A tun m'a lɔn ko a biranmuso lo minkɛ, a faranna ka gwɛrɛ a la sirada la k'a fɔ ko n'a be sɔn, ale be la n'a ye. Muso ko: «I bena mun di ne ma, janko i ka la ni ne ye?» A ko: «Ne bena baden kelen bɔ n ka begɛnw la k'o ci ma.» Muso ko: «Ayiwa. I bena mun le to ne fɛ yan n'i b'o ci?» Zuda ko: «Ne ka kan ka mun to i ye?» Muso ko: «I ka taamasiɲɛ lafɛn n'a juru, n'i ka bere min b'i bolo.» Zuda ye olu d'a ma ka la n'a ye, a ye kɔnɔ ta a fɛ. Muso wilila ka taga fani nin bɔ a ɲada kan k'a ka firiyafaniw don tugu. Zuda y'a tericɛ Adulamuka ci ni baden nin ye, janko a tun ye fɛɛn minw to muso bolo, a k'o minɛ, nga ale ma muso nin ye. A y'o yɔrɔ mɔgɔw ɲininga ko: «Kakalamuso min tun be sirada la Enayimu, a be min?» Olu ko: «Kakalamuso si te yan.» O la, a segira ka taga Zuda fɛ k'a fɔ ko: «Ne m'a ye, o yɔrɔ mɔgɔw fana ko kakalamuso si te yen.» Zuda ko: «Fɛɛn min b'a fɛ, a ka to n'o ye. N'o tɛ, an bena maloya. Ne kɔni ye baden nin ci a ma, nga i m'a sɔrɔ yen.» Kalo saba ɲɔgɔn tɛmɛnin kɔ, u y'a fɔ Zuda ye ko a biranmuso Tamari ye kakalaya kɛ, ka kɔnɔ ta. Zuda ko u k'a minɛ ka bɔ n'a ye dugu kɔfɛ k'a jɛni. U tun be nana n'a ye tuma min na, a ye cii bila a birancɛ ma ko a ye kɔnɔ ta cɛɛ min fɛ, ko minan nunu ye o tigi ta ye. Ko a k'a filɛ nin taamasiɲɛ lafɛn nin n'a juru, ani bere nin ye mɔgɔ min ta ye. Zuda y'a ye ko a yɛrɛ ka minanw lo. A y'a fɔ ko muso nin tilennin be ka tɛmɛ ale kan, bari ale ma sɔn k'a di a dencɛ Sela ma. Zuda ma jɛn n'a ye tugu. Tamari jigira tuma min na, a kɛra filaninw ye. A jigituma na, deen kelen y'a bolo bɔ kɛnɛma. Muso min tun b'a dɛmɛna ka jigi, ale ye jesewulen siri a bolo la k'a fɔ ko: «Nin le kɔnna ka bɔ.» Nga a y'a bolo bɔsi tuma min na, a tɔɲɔgɔn bɔra. Tamari dɛmɛbaga y'a fɔ ko: «I ye bɔyɔrɔ jumɛn le bɔ ten?» U ye deen nin tɔgɔ la ko Pɛrɛti, o kɔrɔ ko woo. O kɔ, a baden bɔra ni jesewulen ye a bolo la, u y'a tɔgɔ la ko Zera. Isimayɛliden nunu tagara ni Yusufu ye Ezipiti jamana na. Ezipiti masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi Potifari y'a san olu fɛ. Yusufu tor'a kuntigi ka soo. Masaba tun b'a fɛ kosɔbɛ. A kuntigi y'a ye ko Masaba be ni Yusufu ye, ko n'a ko a be koo o koo kɛ, o be ɲa a fɛ. A koo diyar'a kuntigi ye kosɔbɛ, ale y'a don a ka baara la, k'a bololafɛnw bɛɛ kalifa a ma, k'a sigi a ka soo kunna. Tuma min na Potifari ye Yusufu sigi a ka soo, ani a ka bololafɛn bɛɛ kunna, Masaba ye barika don Ezipiticɛ nin ka soo la Yusufu kosɔn, k'a ka soo n'a ka foro kɔnɔ fɛɛnw yiriwa. A tun y'a ka fɛɛn bɛɛ to Yusufu bolo, ale tun te foyi si kɛ tugu ni dumuni dama tɛ. Yusufu tun cɛ ka ɲi kosɔbɛ. Waati dɔ nana se, a kuntigi muso ɲaa bɔr'a fɛ, ale y'a fɔ a ye ko: «Na la ni ne ye.» A banna, a y'a fɔ a ye ko: «Ne kuntigi y'a bolo bɔ koo bɛɛ la soo kɔnɔ, a ye sokɔnɔfɛnw bɛɛ kalifa ne ma. Mɔgɔ si te soo nin kɔnɔ min ka fisa ni ne ye, a ma ne bali foyi la fɔɔ ele dama, bari e y'a ka muso ye. Mun na ne bena kojuguba kɛ ani ka Ala hakɛ ta?» Loon o loon a tun be to ka o kuma kelen fɔ Yusufu ye, nga Yusufu ma sɔn ka mɛnni kɛ a fɛ. Loon dɔ, Yusufu donna soo kɔnɔ ko a be baara kɛ, o y'a sɔrɔ soo kɔnɔ baarakɛla si tun te yen. Muso nin ye Yusufu minɛ a ka fani ma, k'a fɔ a ye ko a ka la n'ale ye. Yusufu y'a ka fani wulan k'a to a bolo ka boli ka bɔ kɛnɛma. Muso nin y'a ye ko a y'a ka fani wulan k'a to ale bolo ka boli ka bɔ kɛnɛma minkɛ, a y'a ka baarakɛlaw wele k'a fɔ u ye ko: «Aw yɛrɛ ka nin filɛ sa! U nana ni eburu nin ye, waasa a ka to k'a ɲaa don an na! A nana ko fɔɔ a be la ni ne ye, ne kulera. A y'a ye ko ne be kulera kosɔbɛ dɔrɔn, a wilila k'a ka fani to ne gɛrɛfɛ ka boli ka bɔ kɛnɛma.» Muso nin ye Yusufu ka fani bila a gɛrɛfɛ fɔɔ a cɛɛ nana tuma min na. A ye o kuma kelen fɔ a cɛɛ ye ko: «I nana ni jɔncɛ eburu min ye, ale lo donna ne kan ko fɔɔ a be la ni ne ye. Nga ne kulera dɔrɔn, a wilila ka boli ka bɔ kɛnɛma k'a ka fani to ne gɛrɛfɛ.» Yusufu kuntigi y'a muso ka kuma mɛn ka ban tuma min na, ko: «A filɛ sa, i ka jɔɔn ye min kɛ,» a dimina kosɔbɛ ka Yusufu minɛ k'a don kaso la, masacɛ ka kasodenw tun be boon min na. Ka Yusufu to kaso la, Masaba tor'a fɛ, k'a koo diya kasobon kɔlɔsibaga ye. Ale ye Yusufu bila ko a ka to ka kasoden tɔw bɛɛ kɔlɔsi. Foyi si tun te kɛ yen ni ale sababu tɛ. Ni kasobon kɔlɔsibaga tun ye min to Yusufu bolo, a tun te o filɛ tugu, bari Masaba tun be ni Yusufu ye, ka to ka koo bɛɛ ɲa a bolo. O koow tɛmɛnin kɔ, loon dɔ, Ezipiti masacɛ ka baarakɛla fila y'a hakɛ ta: a ka dɔrɔ dibagaw kuntigi n'a ka buru dilanbagaw kuntigi. Masacɛ dimina kuntigi fila nunu kɔrɔ, minw ye a ka dɔrɔ dibagaw kuntigi ye, ni burudilanbagaw kuntigi. A kɔlɔsibagaw kuntigi be kasobon min kunna, a y'u datugu yen, Yusufu tun datugunin be yɔrɔ min na fana. Kasodenw kɔlɔsibagaw kuntigi y'u ka koɲa to Yusufu bolo, a ka to k'u filɛ. U ye waati dɔ kɛ kaso la yen. Loon dɔ sufɛ, u fila bɛɛ sikora k'u to kaso la, Ezipiti masacɛ ka dɔrɔ dibaga n'a ka buru dilanbaga. Kɔrɔ tun be o siko nunu kelen kelen bɛɛ la. O dugusagwɛ, Yusufu donna u ka yɔrɔ la k'a sɔrɔ u ɲaa sisinin lo. A y'u ɲininga ko: «Mun y'a to aw ɲaa kumunin lo bii?» U y'a jaabi ko: «An sikora, mɔgɔ si te yan ka siko nunu kɔrɔ fɔ an ye.» Yusufu y'a fɔ u ye ko: «Siko kɔrɔ fɔ koo te Ala ka koo ye wa? Aw ka siko nunu lakali ne ye.» Dɔrɔ dibagaw kuntigi y'a ka siko lakali Yusufu ye. A ko: «Ne sikora k'a ye ko * ɛrɛzɛnsun dɔ tun be ne ɲakɔrɔ. Bolo saba tun be ɛrɛzɛnsun nin na. A nugura ka feeren kɛ, a deenw mɔnna. Ezipiti masacɛ ka minfilen tun be ne bolo, ne ye ɛrɛzɛn nunu tigɛ k'u bisi a ka filen kɔnɔ k'a don a bolo.» Yusufu y'a fɔ a ye ko: «O kɔrɔ filɛ nin ye. Bolo saba nunu ye tile saba ye. Yanni tile saba, masacɛ bena i kuun kɔrɔta, k'i bila i ka baarakɔrɔ la tugu. I bena masacɛ ka filen don a bolo i n'a fɔ i tun be to k'o kɛ cogo min na. Nga n'i ye hɛrɛ sɔrɔ tuma min na, e k'i hakili to ne la ka koɲuman kɛ ne ye. Ne b'i daali i ka ne koo fɔ masacɛ ye ka ne bɔ kaso nin kɔnɔ. Bari u ye ne minɛ ka bɔ eburuw ka jamana na ka na ni ne ye fanga na. Ne ma foyi kɛ yan fana min ka kan ni kaso ye.» Burudilanbagaw kuntigi y'a ye ko Yusufu ye kɔrɔ min fɔ siko nin la, k'o ka ɲi. A y'a fɔ Yusufu ye ko: «Ne fana sikora. Buru tun be sinsin saba kɔnɔ ne kuun na. Masacɛ ka dumunifɛn wusuninw sifa bɛɛ tun be sanfɛ sinsin kɔnɔ, nga kɔnɔw tun be o dumuna sinsin kɔnɔ ne kuun na.» Yusufu y'a jaabi ko: «O kɔrɔ filɛ nin ye. Sinsin saba nunu ye tile saba ye. Yanni tile saba, masacɛ bena i kuun tigɛ k'i dulon yiri la. Kɔnɔw bena i suu dumu.» O tile sabanan loon le tun ye masacɛ ka wololon ɲanagwɛ ye. A ye dumuniba dilan a ka dugu kuntigiw bɛɛ ye. A ye dɔrɔ dibagaw kuntigi ni burudilanbagaw kuntigi bɔ kaso la a ka baaradenw ɲana. A ye dɔrɔ dibagaw kuntigi sigi tugu a ka baara la, o la, a y'a daminɛ tugu ka to ka masacɛ ka filen don a bolo. Nga a ye burudilanbagaw kuntigi dulon i n'a fɔ Yusufu tun y'a fɔ u ye cogo min na a ka siko kɔrɔ fɔtuma na. Dɔrɔ dibagaw kuntigi hakili ma to Yusufu la, a ɲinɛn'a kɔ. Saan fila tɛmɛnin kɔ, Ezipiti masacɛ ye siko dɔ kɛ. O siko la, a y'a yɛrɛ ye Nili baa daa la. Misi ɲanaman wolonwula bɔra baa kɔnɔ, u tun ka bonbon, u y'a daminɛ ka ɲimini kɛ. Misi wolonwula wɛrɛ bɔra baa nin kɔnɔ ka tugu dɔ nunu kɔ ka lɔ u gɛrɛfɛ bada la. U filɛ man di, u fasanin be kosɔbɛ. Misi wolonwula minw ma ɲi, n'u fasanin be kosɔbɛ, olu ye misi belebeleba nunu ɲimi. O yɔrɔ la, a kununna. O kɔ, a segira ka sinɔgɔ. A ye siko dɔ wɛrɛ kɛ tugu. O siko nin na, a ye suman dɔ ye min ye kuun wolonwula barikaman bɔ kisɛ be minw na kosɔbɛ. O kɔ, kuun wolonwula dɔ wɛrɛ bɔra ka tugu dɔ nunu kɔ, olu tun ka misɛn kosɔbɛ, u ɲaga fana tun jara fɔɲɔ fɛ. Kuun misɛnman nunu ye kunbaba nunu tunu. O waati la, a kununna tugu. A y'a ye ko siko tun lo. Dugu gwɛra, masacɛ hakili ɲagamina, a y'a ka jamana kɔnɔ lagwɛlikɛlaw ni lɔnnikɛlaw bɛɛ wele ka siko nunu fɔ u ye, nga u si ma se k'u kɔrɔ fɔ a ye. O tuma na, masacɛ ka dɔrɔ dibagaw kuntigi y'a fɔ a ye ko: «Bii kɔni, ne ka kan ka ne ka kojugu lɔn k'a fɔ. Faama, e tun dimina i ka baaradenw kɔrɔ waati dɔ la, i ye ne n'i ka buru dilanbagaw kuntigi don kaso la i kɔlɔsibagaw kuntigi be min kunna. K'an to kaso la yen, an fila bɛɛ sikora suu kelen na, kɔrɔ tun be siko nunu kelen kelen bɛɛ la. An tun be ɲɔgɔn fɛ ni eburukanbelen dɔ ye kaso la, i kɔlɔsibagaw kuntigi ka jɔɔn lo. An y'an ka siko nunu lakali a ye, a y'u kɔrɔ fɔ an ye. A ye min fɔ, o le kɛra. Faama, i ye ne ta baara la tugu, ka dɔ nin dulon.» Masacɛ k'u ka na ni Yusufu ye. U y'a bɔ teliman na kaso la k'a kuun li, a ye fani wɛrɛ don, ka taga faama fɛ. Masacɛ y'a fɔ Yusufu ye ko: «Ne ye siko kɛ, mɔgɔ si ma sɔrɔ min be se k'o kɔrɔ fɔ ne ye. Ne y'a mɛn ko ni mɔgɔ y'a ka siko fɔ i ye, ko i be se k'o kɔrɔ fɔ.» Yusufu y'a fɔ masacɛ ye ko: «Ne tɛ, Ala le bena jabiɲuman d'i ma.» Masacɛ y'a fɔ Yusufu ye ko: «Siko la, ne y'a ye ko ne be Nili baa daa la. Ka ne to o yɔrɔ la, ne ye misi wolonwula ye. U bɔra baa kɔnɔ ka to ka biin ɲimi, u tun ka bonbon, u fana ka ɲi kosɔbɛ. O kɔ, ne ye misi wolonwula wɛrɛ ye tugu, olu fasanin tun be kosɔbɛ, u ma ɲi hali fitini. Ne yɛrɛ m'u ɲɔgɔn ye fɔlɔ Ezipiti jamana kɔnɔ. Olu bɔra baa kɔnɔ fana ka tugu fɔlɔta nunu kɔ. Misi wolonwula minw fasanin be, n'u ma ɲi, olu ye misi belebele nunu ɲimi, minw tun kɔnna ka bɔ. U ye belebeleba nunu ɲimi ka ban tuma min na, mɔgɔ tun te se ka l'a la k'olu le ye u ɲimi, bari u cogoya ma yɛlɛma hali fitini. U tora u cogokɔrɔ nin na yen. O tuma na, ne kununna. «O kɔ, ne ye siko dɔ kɛ tugu. O siko nin na, ne ye suman dɔ ye. A ye kuun wolonwula bɔ, minw fara kisɛ la ani u ka ɲi kosɔbɛ. Kuun wolonwula wɛrɛ bɔra ka tugu dɔ nunu kɔ, kisɛ tun te olu la, o fana tun ma bonbon, fɔɲɔ tun ye olu ɲaga ja. O kuun minw ma bonbon, olu ye kunbaba nunu tunu. Ne y'a ɲafɔ an ka lagwɛlikɛlaw ye, nga u si ma se k'u kɔrɔ fɔ ne ye.» Yusufu y'a fɔ masacɛ ye ko: «Faama, e ye siko minw kɛ u be fɛɛn kelen le fɔ. Ala b'a fɛ ka fɛɛn min kɛ, a y'o le yira e la ten. Misi wolonwula minw ka ɲi, olu ye saan wolonwula ye. Suman kuun wolonwula minw ka ɲi, olu fana ye saan wolonwula ye, siko kelen lo. Misi wolonwula minw bɔra dɔ nunu kɔfɛ n'u fasanin lo, n'u ma ɲi, olu ye saan wolonwula ye, kisɛ te suman kuun wolonwula minw na, ni u ɲaga jara fɔɲɔ fɛ, olu fana ye saan wolonwula kɔngɔ ye. I n'a fɔ ne y'a fɔ ka ban e, masacɛ ye cogo min na, Ala b'a fɛ ka koo min kɛ, a ye o le yira i la. Ayiwa, saan wolonwula kɔnɔ suman bena sɔrɔ kosɔbɛ Ezipiti jamana yɔrɔ bɛɛ la. O kɔ, kɔngɔ bena don jamana kɔnɔ saan wolonwula kɔnɔ fɔɔ an bena ɲinɛ ni saan wolonwula sɔrɔ ye Ezipiti jamana kɔnɔ. Jamana mɔgɔw bena sɛgɛn a bolo. Kɔngɔ bena juguya fɔɔ an bena ɲinɛ ko an tun ye sɔrɔli kɛ jamana nin kɔnɔ. Ni masacɛ y'a ye ko a ye siko nin kɛ siɲɛ fila, o kɔrɔ ko Ala ye o koo nin latigɛ ka ban, a tena mɛn k'o kɛ. «Sisan yɛrɛ masacɛ ka banba ka mɔgɔ hakilitigi kolɔnbaga dɔ ɲini k'a sigi Ezipiti jamana kunna. Masacɛ ka banba ka mɔgɔ dɔw sigi fana minw bena to ka suman kafo jamana kɔnɔ, mɔgɔw bena suman min sɔrɔ, o be tilan sigiyɔrɔ duuru, kelen be minɛ, sanɲuman wolonwula nunu kɔnɔ. U ka suman bɛɛ kafo o sanɲuman nunu kɔnɔ, masacɛ k'a ɲini u fɛ u ka suman mara dugubabaw kɔnɔ, e masacɛ ka to o kunna. Kɔngɔ bena don saan wolonwula minw kɔnɔ, a bena kɛ ɲasigi ye waasa kɔngɔ kana na digi jamana na.» Yusufu ye min fɔ, o diyara masacɛ n'a ka kuntigiw bɛɛ ye kosɔbɛ. O la, masacɛ y'a fɔ u ye ko: «An be se ka mɔgɔ dɔ wɛrɛ sɔrɔ, Ala Nii be ni min ye i n'a fɔ kanbelen nin wa?» A y'a fɔ Yusufu ye ko: «Ala sɔnna ka o lɔnniya nin bɛɛ d'i ma minkɛ, mɔgɔ wɛrɛ te yan min hakili n'a ka lɔnniya sera i ta ma. Ne b'i sigi ne ka soo kunna. Jamanadenw bɛɛ bena mɛnni kɛ i fɛ, ne ka masasigilan dama le bena ne ni ele daan bɔ ɲɔgɔn na.» A y'a fɔ a ye tugu ko: «Ne be Ezipiti jamana bɛɛ kuntigiya don i bolo.» O kɔ, masacɛ y'a ka bololanigɛ bɔ a yɛrɛ bolo k'a don Yusufu bolo, ka tila ka fani ɲanaman don a kaan na, ani kɔnnɔkisɛ sanulaman fana. Wotoro min be tugu ale masacɛ ta kɔ, Yusufu yɛlɛla o kɔnɔ. Mɔgɔ dɔw tun bilar'a ɲa ka to ka pɛrɛn ko: «Aw y'aw kunbiri gwan duguma!» A kɛra ten, masacɛ y'a sigi k'a kɛ Ezipiti jamana bɛɛ kuntigi ye. A y'a fɔ Yusufu ye tugu ko: «Ne ye masacɛ ye, n'i m'a fɔ ko min ka kɛ, mɔgɔ si te se k'o kɛ Ezipiti jamana bɛɛ kɔnɔ.» Masacɛ ye tɔgɔ la Yusufu kan ko Safinatipaneya. U ka dugu dɔ be yen, min tɔgɔ ko Ɔni, a y'o dugu nin murutigi Potifari denmuso Asenati d'a ma furu la. Yusufu bɔra ka Ezipiti jamana yɔrɔ bɛɛ yaala. Yusufu tagara Ezipiti masacɛ fɛ tuma min na, a sii tun ye saan bi saba ye. A ye sira ɲini a fɛ ka taga jamana yɔrɔ bɛɛ yaala. O sanɲuman wolonwula nunu kɔnɔ, suman sɔrɔla jamana kɔnɔ kosɔbɛ. Suman minw sɔrɔla Ezipiti o saan wolonwula nunu kɔnɔ, Yusufu y'o bɛɛ lajɛn k'a mara dugubabaw kɔnɔ, ka dugudenninw taw ta ka na n'u ye dugubabaw kɔnɔ k'u mara yen. A ye suman lajɛn, a cayara fɔɔ k'a dama tɛmɛ, u yɛrɛ tun t'a suma k'a jati tugu cayakojugu fɛ. Yanni kɔngɔ donsan ka se, Yusufu tun ye dencɛ fila sɔrɔ ka ban a muso Asenati fɛ, n'o ye Ɔni dugu jotigi Potifari denmuso ye. A ye deen fɔlɔ tɔgɔ la ko Manase, bari a ko Ala y'ale kɛ a ɲinɛn'a ka sɛgɛn n'a ka bɔnɔ ye k'a facɛ ka soo la. A ye deen filanan tɔgɔ la ko Efarayimu, ko: «Ala ye ne sɔn deenw na ne ka tɔɔrɔyɔrɔ la.» Suman tun sɔrɔla Ezipiti jamana kɔnɔ saan wolonwula minw kɔnɔ, olu tɛmɛna tuma min na, kɔngɔ bena don saan wolonwula minw kɔnɔ, olu sera i n'a fɔ Yusufu tun y'a fɔ cogo min na. Kɔngɔ donna jamana tɔw bɛɛ la, nga dumuni tun be sɔrɔ Ezipiti yɔrɔ bɛɛ la. Kɔngɔ fana nana se Ezipiti yɔrɔ bɛɛ la tuma min na, jamanadenw kasira Ezipiti masacɛ nɔɔ fɛ janko a ka dumuni d'u ma. Masacɛ y'a fɔ u bɛɛ ye k'u ka taga Yusufu fɛ, ko n'a ye fɛɛn min fɔ u ye, u k'o kɛ. Kɔngɔ sera jamana yɔrɔ bɛɛ la. Yusufu ye sira di k'u ka bondow bɛɛ dayɛlɛ dugubabaw bɛɛ la janko ka suman feere Ezipitikaw ma. Kɔngɔ fana juguyara Ezipiti jamana na. Mɔgɔ bɛɛ tun be taga Ezipiti ka suman san Yusufu fɛ, bari kɔngɔ tun juguyara diɲɛ faan bɛɛ la. Yakuba y'a mɛn ko suman be sɔrɔ Ezipiti minkɛ, a ko a deenw ma: «N'aw sigira ka to ka ɲɔgɔn filɛ, aw bena mun le sɔrɔ o la sa? Ne y'a mɛn ko suman be sɔrɔ Ezipiti. Aw ye taga yen ka dɔ san ka na n'a ye janko an kana sa.» Yusufu kɔrɔcɛ tan tagara Ezipiti janko u ka suman san. Yakuba tun ma sɔn ka Yusufu dɔgɔnin Bɛnzamɛn bila ka taga n'u ye, bari a tun be siran ko kojugu dɔ kan'a sɔrɔ. Yakuba deenw tagara waasa u ka suman san ni mɔgɔ dɔw ye, bari kɔngɔ barika tun boɲana Kanaan jamana na fana. Yusufu le tun be jamana kunna, ale lo tun be suman feere jamanadenw bɛɛ ma. A kɔrɔw sera tuma min na, u y'u kunbiri gwan a kɔrɔ k'u ɲaa biri duguma. A y'a kɔrɔ nunu ye dɔrɔn, a y'u lɔn, nga a y'a yɛrɛ kɛ i n'a fɔ mɔgɔ wɛrɛ u faan fɛ, k'a ka kuma gwɛlɛya u ma, k'a fɔ u ye ko: «Aw bɔra min?» Olu y'a jaabi ko: «An bɔra Kanaan jamana na ka na yan janko ka suman san.» Yusufu tun ye olu lɔn, nga olu ma Yusufu lɔn. A hakili jigir'a ka siko nunu na, a tun ye minw kɛ a kɔrɔ nunu ka koo la, a y'a fɔ u ye ko: «Aw kɛra yɔrɔkɔlɔsibagaw ye! Aw nana janko barika te jamana yɔrɔ min na, aw k'o lɔn.» U y'a jaabi ko: «Ayi an matigi, i ka baarakɛlaw nana janko u ka se ka suman san. An bɛɛ ye faa kelen deenw ye. An kɔnɔ gwɛnin lo, i ka baarakɛlaw te dogora ka jamana kɔlɔsi.» A y'a fɔ u ye tugu ko: «Tiɲɛ tɛ! Aw nana janko ka jamana nin dɛsɛyɔrɔ filɛ k'o lɔn.» U y'a fɔ a ye tugu ko: «I ka baarakɛlaw tun ye mɔgɔ tan ni fila ye u faa fɛ. A siginin be Kanaan jamana na. An bɛɛ dɔgɔ tora n'an faa ye soo, mɔgɔ kelen te yen tugu.» Yusufu segira k'a fɔ u ye ko: «Ne y'a fɔ ka ban aw ye ko aw be dogora ka jamana kɔlɔsi! Aw bena kɔrɔbɔ cogo min na, o filɛ nin ye: Ka Ezipiti masacɛ to sii la, aw tena sira sɔrɔ ka bɔ yanni aw dɔgɔcɛ nin ma na. Aw ye mɔgɔ kelen bɔ aw cɛma k'a ci a be taga aw dɔgɔnin nin minɛ ka na n'a ye. Aw tɔw bena to kaso la. O la, aw ka kuma bena sɛgɛsɛgɛ yala ni tiɲɛ lo. Ne b'a fɔ masacɛ tɔgɔ la ko aw be dogora ka jamana kɔlɔsi!» A y'u bɛɛ bila kaso la fɔɔ tile saba. A tile sabanan loon, a y'a fɔ u ye ko: «Ne bena min fɔ aw ye, aw k'o kɛ, janko aw nii ka kisi, bari ne be siran Ala ɲa. N'aw kɔnɔ gwɛnin lo, aw dɔ ka to kaso la yan, tɔw ka taga suman di aw ka somɔgɔw ma, minw sigɛnnin be kɔngɔ bolo. O kɔ, aw k'aw dɔgɔcɛ nin minɛ ka na n'a ye. O la, a bena lɔn ko aw ka kuma nunu ye tiɲɛ ye, o la, aw tena sa tugu.» U y'a kɛ ten. U tora k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Waati min na an tun y'a ye ko an dɔgɔcɛ tɔɔrɔnin lo, a y'an daali ka dɛsɛ, an ma sɔn. An tun ye kojugu kɛ, o juru le be sarala an na.» O tuma na, Urubɛn y'a fɔ u ye ko ale tun m'a fɔ u ye wa, ko u kana deen nin hakɛ ta, ko u tun ma sɔn ka mɛnni kɛ a fɛ, ko a filɛ sa, ko a fagako ma kɛ u bɛɛ kunko ye wa. U tun m'a lɔn ko Yusufu b'u ka kuma nunu mɛnna, bari Yusufu tun be kuma u fɛ mɔgɔ wɛrɛ b'a yɛlɛma u ye. A bɔra u kɔrɔ ka taga kasi, o kɔ ka na kuma u fɛ, ani ka sɔrɔ ka Simeyɔn minɛ k'a siri u ɲana. Yusufu y'a ɲini a ka baarakɛlaw fɛ ko u k'u ka bɔɔrɔw fa suman na, ka tila k'u kelen kelen bɛɛ ka wari don bɔɔrɔ nunu kɔnɔ tugu, ka sira kan dumuta di u ma fana. U y'a kɛ ten. U y'u ka sumanw ta k'u la u ka faliw kan ka taga. U tagara se yɔrɔ dɔ la ka la o yɔrɔ la, mɔgɔ kelen y'a ka bɔɔrɔ daa foni ko a be suman dɔ di a ka fali ma. A ye wari ye suman sanfɛ. A ko a balimaw ma: «U ye ne ka wari segi ne ma, a filɛ suman sanfɛ.» U hakili cɛnna kosɔbɛ fɔɔ u be yɛrɛyɛrɛ. U y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Ala b'a fɛ ka mun le kɛ an na sa?» U tagara se u facɛ Yakuba fɛ tuma min na Kanaan jamana na, koo min ye u sɔrɔ, u y'o bɛɛ lakali a ye, u ko: «Mɔgɔ min ye o jamana nin kuntigi ye, a ye kuma gwɛlɛmanw fɔ an ye dɛ. A ko an kɛra jamana kɔlɔsibagaw ye. An y'a yira a la ko an te dogora ka yɔrɔ kɔlɔsi, ko an kɔnɔ gwɛnin lo. An tun ye mɔgɔ tan ni fila ye an facɛ fɛ, mɔgɔ kelen kɔni te yen tugu, an dɔgɔcɛfitini tora n'an facɛ ye Kanaan jamana na. A segira k'a fɔ an ye ko n'an b'a fɛ ale ka la an na, ko an ka mɔgɔ kelen to a fɛ yen, ka suman ta ka taga o di an ka somɔgɔw ma, minw sigɛnnin be kɔngɔ bolo, ka sɔrɔ k'an dɔgɔcɛfitini nin minɛ ka na n'a ye. K'o la, ale ben'a lɔn ko an te yɔrɔkɔlɔsibagaw ye, ko an kɔnɔ gwɛnin lo, ani ko ale bena an balimacɛ nin bila, ka sira di an ma k'an ka koo ɲanabɔ jamana nin kɔnɔ.» O kɔ, u y'a daminɛ k'u ka sumanw yɛlɛma tuma min na, u kelen kelen bɛɛ y'u ka wari nunu sirinin ye u ka bɔɔrɔw kɔnɔ. U n'u facɛ y'o ye tuma min na, u siranna. U facɛ Yakuba y'a fɔ u ye ko: «Aw b'a fɛ ne ka bɔnɔ n deenw na! Yusufu te yen tugu, Simeyɔn fana te yen, aw b'a fɛ ka taga ni Bɛnzamɛn fana ye. O koo bɛɛ dabɔra ne le kama!» O la, Urubɛn y'a fɔ a facɛ ye ko: «Ni ne ma kɔsegi ka na n'i deen Bɛnzamɛn ye fewu ka n'a d'i ma, i ka ne dencɛ fila nunu faga. A di ne ma, ne bena segi ka na n'a ye k'a d'i ma.» Yakuba ko: «Ne deen nin tena taga n'aw ye abada, a kɔrɔcɛ sara, a tora ale kelen. Ni fɛɛn dɔ y'a sɔrɔ sira kan, aw bena kɛ ne cɛkɔrɔbatɔ be sa dusukasi la.» Kɔngɔ tun be juguyara ka taga Kanaan jamana na. U tun ye suman minw sɔrɔ Ezipiti ka na n'u ye, o banna tuma min na, Yakuba ko a deenw ma: «Aw ye taga suman dɔɔni san tugu.» Zuda y'a fɔ u facɛ ye ko: «Cɛɛ nin y'a fɔ an ye k'a gwɛlɛya kosɔbɛ ko: ‹N t'a fɛ k'aw ye n ɲana tugu n'aw dɔgɔcɛfitini nin te n'aw ye.› N'i be sɔn k'an dɔgɔcɛ bila a ka taga n'an ye, an bena taga suman san i ye. N'i te sɔn a be taga n'an ye, an fana tena taga, bari cɛɛ nin y'a fɔ ko an man kan ka ye ale ɲafɛ, n'an dɔgɔcɛ nin te n'anw ye.» Yakuba y'a fɔ u ye ko: «Mun le y'a to aw ye nin baarajugu nin ɲɔgɔn kɛ ne la ten, k'a fɔ cɛɛ nin ye ko dɔgɔcɛ b'aw fɛ?» U y'a jaabi ko: «Cɛɛ nin tun y'an dɛrɛ ni ɲiningaliw ye, a y'an ɲininga an yɛrɛ ka koo la k'an ɲininga an ka somɔgɔw la fana. A ko: ‹Aw facɛ be sii la halibi wa? Balimacɛ wɛrɛ b'aw fɛ wa?› An do tun ka kan k'a jaabi o la. An yɛrɛ tun be se k'a lɔn ko a ben'a fɔ ko an ka na n'a ye wa?» Zuda y'a fɔ a faa Yakuba ye ko: «N'i sɔnna kanbelen nin be taga ni ne ye, an bena taga sisan sisan janko an ka kisi saya ma, an ani ele yɛrɛ ani anw deenw. Ne yɛrɛ le be lɔ n'a kunko ye. Ni ne ma segi n'a ye ka n'a d'i ma fewu, i ka ne ɲininga a la. Ni a ma kɔsegi fewu ka na, i hakɛ be ne le kan tuma bɛɛ. A filɛ sa, n'an tun ma to munumunu na, an tun bena segi ka ban a siɲɛ filanan na.» O la, u facɛ Yakuba y'a fɔ ko: «O tuma na, aw ye an ka jamana kɔnɔ fɛnɲuman dɔw ta aw bolo ka taga o di cɛɛ nin ma. Yiriji kasadiman sifa dɔw, ni lii dɔɔni, ani pisitasiyiridenw, ni amandiyiridenw fana. Aw ye wari dɔ wɛrɛ ta, ani wari minw yera aw ka bɔɔrɔw kɔnɔ fana, n'a sɔrɔ u tun filila le. Aw ye aw dɔgɔnin minɛ ka taga, aw ye segi ka taga n'a ye cɛɛ nin fɛ. Setigi Ala ka cɛɛ nin karaba aw ye, a ka sɔn Simeyɔn ni Bɛnzamɛn ka segi ka na n'aw ye. Ne kɔni, hali ni ne ka kan ka to dentanya la, ne bena to a la.» Deen nunu ye boɲafɛnw ta, ka wari dɔ wɛrɛ ta, ka Bɛnzamɛn fana minɛ ka taga Ezipiti, Yusufu fɛ. Yusufu ye Bɛnzamɛn ye n'u ye tuma min na, a y'a fɔ a ka soo kuntigi ye ko a ka mɔgɔ nunu ladon soo kɔnɔ ka begɛn dɔ faga ka dumuni labɛn, ko bari mɔgɔ nunu bena dumuni kɛ ni ale ye tilefɛ. Yusufu ye min fɔ a ka soo kuntigi ye, a y'o kɛ, a ye mɔgɔ nunu ladon Yusufu ka soo kɔnɔ. U y'a ye ko u ye u minɛ ka don n'u ye Yusufu ka soo kɔnɔ tuma min na, u siranna kosɔbɛ. U tun b'a miirila ko wari minw tun yera u ka bɔɔrɔw kɔnɔ u ka taama fɔlɔ la, ko u b'a fɛ k'u minɛ, olu ni u ka faliw bɛɛ, k'u tɔɔrɔ ani k'u kɛ jɔɔnw ye o wari kosɔn. U gwɛrɛla Yusufu ka soo kuntigi la soo daa la, ka kuma a fɛ ko: «I hakɛ to matigi, an nana yan siɲɛ kelen ka suman san. An taanin kɔ, an sera yɔrɔ dɔ la an tun ka kan ka lɔ yɔrɔ min na, o yɔrɔ la, an y'an ka bɔɔrɔw daa foni. An kelen kelen bɛɛ ye an ka wariw dafanin sɔrɔ suman kan bɔɔrɔw kɔnɔ. An kɔsegira n'o ye. An fana nana ni wari wɛrɛw ye janko ka suman san. An m'a lɔn mɔgɔ min tun ye an ka wari nunu don an ka bɔɔrɔw kɔnɔ.» Yusufu ka soo kuntigi y'a fɔ u ye ko: «Aw k'aw hakili sigi, aw kana siran foyi la. Aw faaw ka Ala min ye aw ka Ala ye, ale lo ye nafolo d'aw ma aw ka bɔɔrɔw kɔnɔ. N'o tɛ, aw ka wari sera ne ma.» O kɔ, u nana ni Simeyɔn ye u fɛ. Cɛɛ nin ye Yusufu balima nunu ladon Yusufu ka soo kɔnɔ, ka senkoji d'u ma, ani ka dumuni di u ka faliw ma. Yusufu balima nunu ye u ka boɲafɛnw labɛn n'u be Yusufu makɔnɔna tilefɛ. Bari u tun y'a mɛn ko u bena dumuni kɛ n'a ye. Yusufu nana soo tuma min na, u ye u ka boɲafɛn nunu ta k'o d'a ma, ani k'o kunbiri gwan a ɲakɔrɔ. O kɔ, Yusufu y'u ɲininga ko u ka kɛnɛ wa. A ko tugu: «Aw facɛ cɛkɔrɔba nin aw tun ye min koo fɔ ne ye, a ka kɛnɛ wa? Halibi a be sii la wa?» U y'a jaabi ko: «I ka baarakɛla an facɛ kɔni be sii la. A ka kɛnɛ fana.» O kɔ, u y'u kunbiri gwan a ɲakɔrɔ k'a boɲa. Yusufu y'a ɲaa kɔrɔta k'a baden Bɛnzamɛn filɛ. A y'a fɔ u ye ko: «Aw tun ye aw dɔgɔnin min koo fɔ ne ye, ale lo ye nin ye wa?» O kɔ, a y'a fɔ tugu ko: «Ala ka makari i la, n dɔgɔnin.» A dɔgɔnin nin makari y'a minɛ fɔɔ a ɲaji tun b'a fɛ ka bɔ, o la, a wilila joona joona ka don a ka layɔrɔ la ka kasi yen. O kɔ, a y'a ɲaa ko ka bɔ. A ye fanga la a yɛrɛ kan k'a fɔ k'u ka na ni dumuni ye. U ye Yusufu ka dumuni d'a ma danna, k'a balimaw ta d'u ma danna. Ezipitika minw tun be yen, u ye olu ta fana d'u ma danna. Bari Ezipitikaw tun te sɔn ka dumuni kɛ ni eburuw ye, o ye tana ye olu fɛ. U ye sigiyɔrɔ di Yusufu balima nunu ma a ɲafɛ ka tugu ɲɔgɔn na, k'a daminɛ kɔrɔ ma fɔɔ ka n'a laban ni dɔgɔnin ye. U kabakoyara kosɔbɛ ni u be to ka ɲɔgɔn filɛ. Dumuni min tun be Yusufu kɔrɔ, a y'o dɔ di a balima nunu ma, nga Bɛnzamɛn ta tun ka ca ni tɔ nunu ta ye fɔɔ siɲɛ duuru. Yusufu korila ka duvɛn min n'u ye ɲɔgɔn fɛ. Yusufu y'a fɔ a ka soo kuntigi ye ko a ka mɔgɔ nunu ka bɔɔrɔw fa suman na, u be se ka min ta, ani ko a k'u kelen kelen bɛɛ ka wari segi k'o don u ka bɔɔrɔw kɔnɔ suman sanfɛ. Ko a k'ale ka minfilen warigwɛlaman don u bɛɛ dɔgɔnin ka bɔɔrɔ kɔnɔ suman sanfɛ, ani a ka suman san wari. Yusufu y'a fɔ a ka soo kuntigi ye cogo min na, ale fana y'a kɛ ten. Dugu gwɛra dɔrɔn, sɔgɔma joona, u ye sira di mɔgɔ nunu ma. U tagara n'u ka faliw ye. U ye sira minɛ ka taga, u bɔra dugu kɔnɔ dɔrɔn, u tun ma janfa kosɔbɛ, Yusufu y'a fɔ a ka soo kuntigi ye ko a ka wili ka mɔgɔ nunu sɛgɛrɛ, ko n'a y'u sɔrɔ yɔrɔ min na, a k'a fɔ u ye ko: «Mun na aw ye koɲuman sara ni kojugu ye? Ne kuntigi be minni kɛ ni filen min ye ani a be to ka lagwɛli kɛ n'a ye, aw y'a ta, aw ye kojugu kɛ dɛ.» Yusufu ka soo kuntigi tugura u kɔ ka taga u sɔrɔ, ka kuma nunu fɔ u ye ten. U y'a jaabi ko: «Mun na an kuntigi be kumana ten? I ka baaradenw te sɔn k'o koo ɲɔgɔn kɛ! An tun ye wari minw ye an ka bɔɔrɔw kɔnɔ suman kan, an ma segi ka na n'o ye ka bɔ Kanaan jamana na wa? An do ben'a kɛ cogo di ka wari, walima sanu soɲa i kuntigi ka soo kɔnɔ? I ka baaraden nunu cɛma, ni fɛɛn nin yera an min kun, o tigi be faga le, an tɔw fana be kɛ i ka jɔɔnw ye.» Soo kuntigi nin y'a fɔ u ye ko: «Ayiwa, aw ye min fɔ a bena kɛ ten, n'a yera mɔgɔ min fɛ, o tigi bena kɛ ne ka jɔɔn ye, aw tɔw be taga.» O yɔrɔnin bɛɛ, u kelen kelen bɛɛ y'u ka bɔɔrɔw jigi k'u daa foni. Soo kuntigi nin y'a daminɛ ka to ka filɛli kɛ u ka bɔɔrɔw kɔnɔ, k'a daminɛ kɔrɔcɛ ma fɔɔ ka taga se u bɛɛ dɔgɔnin ma. Filen nin yera Bɛnzamɛn ka bɔɔrɔ kɔnɔ. U y'u ka faniw faranfaran, o kɔ, u y'u ka doniw ta k'u la u ka faliw kan ka segi ka don dugu kɔnɔ tugu. Zuda n'a balimaw sera Yusufu ka soo, o y'a sɔrɔ Yusufu tun be yen a ma bɔ fɔlɔ. U y'u kunbiriw gwan duguma Yusufu ɲakɔrɔ. Yusufu y'a fɔ u ye ko: «Aw ye mun koo le kɛ yan ten? Aw m'a lɔn ko mɔgɔ min be i n'a fɔ ne, a be se ka lagwɛli kɛ ka koo lɔn wa?» Zuda y'a fɔ a ye ko: «An be se ka mun le fɔ ne matigi ye? Kuma jumɛn le be an daa la k'a fɔ? An te se ka foyi fɔ min be se k'an kunmabɔ. Ala yɛrɛ le y'i ka baaradenw ka kɛwalijugu yira kɛnɛkan. Filen nin yera mɔgɔ min fɛ, ani an tɔw, an bɛɛ kɛra i ka jɔɔnw ye.» Yusufu ko: «Abada, ne t'o kɛ, filen nin yera mɔgɔ min fɛ, ale lo bena kɛ ne ka jɔɔn ye. Aw tɔw k'aw ka minanw ta ka kɔsegi ka taga aw facɛ fɛ hɛrɛ la.» Zuda gwɛrɛla Yusufu la k'a fɔ ko: «I hakɛ to ne matigi, sabali ka i ka baaraden to a be kuma dɔɔni fɔ i ye. E ni Ezipiti masacɛ bɛɛ ka kan. O bɛɛ n'a ta, i kana dimi ne kɔrɔ. Ne kuntigi, ele tun y'i ka baaradenw ɲininga ko: ‹Facɛ b'aw fɛ wa? Ani dɔgɔnin wa?› Ne matigi, an y'i jaabi ko an facɛ kɔrɔla, ani dɔgɔcɛfitini b'an fɛ. A ye min sɔrɔ a ka cɛkɔrɔbaya waati la, olu tun ye deen fila ye u baa fɛ. Kɔrɔcɛman sara, a tora ale kelen, a koo fana ka di an facɛ ye kosɔbɛ. O kɔ, i y'a ɲini i ka baaradenw fɛ ko an ka na n'a ye i k'a filɛ. Ne matigi, an y'a fɔ i ye ko a ka gwɛlɛ kanbelen nin ka bɔ an faa kɔrɔ, n'a bɔra yen an faa bena sa. I y'a fɔ i ka baaradenw ye fana ko ni an dɔgɔninfitini ma na n'an ye, an kana ye i ɲakɔrɔ. «An fana segira ka taga se an facɛ, i ka baaraden fɛ tuma min na, an ye ne matigi ka kuma nin fɔ a ye. An facɛ y'a ɲini an fɛ ko an ka kɔsegi ka na suman san tugu. An y'a jaabi ko an te se ka segi ka taga yen tugu, fɔɔ ni an dɔgɔnin nin be n'an ye. N'o tɛ, an te se ka taga lɔ cɛɛ nin ɲakɔrɔ, a ɲaa ka la an kan ni an dɔgɔnin te n'an ye. I ka baaraden an facɛ y'a fɔ an ye ko an y'a lɔn k'ale ka muso nin ye deen fila dama le sɔrɔ ale fɛ. Ko kelen nin bɔr'a fɛ ka taga, a ma segi ka na, ko a lanin b'a la ko wara y'a minɛ, bari ale ɲaa ma l'a kan tugu halibi. Ko n'an ye nin kelen nin minɛ ale fɛ ka taga n'a ye, ko ni fɛɛn dɔ y'a sɔrɔ, ko an bena kɛ sababu ye ale cɛkɔrɔbatɔ nin be sa dusukasi bolo. «Sisan ni ne segira ka taga i ka baaraden ne facɛ sɔrɔ ni kanbelen nin te n'anw ye, k'a sɔrɔ a jigi bɛɛ be ale lo kan, n'a y'a ye ko kanbelen nin te n'an ye, a bena sa. A kɛra ten, i ka baaradenw bena kɛ sababu ye i ka baaraden an facɛ cɛkɔrɔbalaman be sa dusukasi bolo. I ka baaraden y'a daa di a facɛ ma ko ni a ma kɔsegi ka na ni kanbelen nin ye fewu, ko a facɛ hakɛ be ale kan tuma bɛɛ. Sisan ne b'i daali ko i ka sɔn ne ka to kanbelen nɔɔ na, ka kɛ i ka jɔɔn ye, kanbelen nin ka taga n'a kɔrɔw ye soo. Ne be se ka segi ka taga cogo di ne facɛ fɛ, ni kanbelen nin te ni ne ye? Ne kɔni t'a fɛ n ɲaa ka la n facɛ ka dusukasi kan abada!» O tuma na, Yusufu tun te sera ka koo nin muɲu a laminimɔgɔw ɲana minkɛ, a pɛrɛnna ko: «Aw bɛɛ ka bɔ kɛnɛma!» A y'a yɛrɛ yira a balimaw la tuma min na, mɔgɔ wɛrɛ si tun te yen. Yusufu kulera kosɔbɛ fɔɔ mɔgɔ nunu y'a kaan mɛn, o kibaru tagara se Ezipiti masacɛ n'a ka somɔgɔw ma. Yusufu y'a fɔ a balimaw ye ko: «Ne ye Yusufu ye! N facɛ be sii la halibi wa?» Nga a balima nunu ma se k'a jaabi hakiliɲagamikojugu fɛ. Yusufu y'a fɔ u ye tugu ko: «Aw ye gwɛrɛ.» U gwɛrɛla. A ko: «Ne y'aw dɔgɔcɛ Yusufu ye, aw tun ye min feere Ezipitikaw ma! Aw ye ne feere minkɛ, aw kana aw hakili ɲagami, o fana kana kɛ baasi ye aw fɛ. Bari Ala tun b'a fɛ n b'aw kisi, o kama a ye ne ci yan aw ɲa. Ayiwa, kɔngɔ donnin saan fila filɛ nin ye jamana kɔnɔ. K'a sɔrɔ an bena saan duuru kɛ nin kɔ, ni sɛnɛ te kɛ, suman te tigɛ. Ala ye ne ci aw ɲa jamana nin kɔnɔ waasa k'aw ka dumuni koo labɛn, min bena kɛ sababu ye aw caaman be kisi. Aw ma ne bila ka na yan dɛ, Ala le ye ne bila ka na yan, ka n kɛ Ezipiti masacɛ ladibaga ye, n'a ka soo kɔnɔ koow bɛɛ kuntigi ye, ni Ezipiti jamana bɛɛ ɲamɔgɔ ye. «Ayiwa, aw ye teliya ka ta'a fɔ n facɛ ye ko ne Yusufu ko Ala ye ne kɛ Ezipiti jamana bɛɛ kuntigi ye. Ko ne ko a ka teliya ka na to n gɛrɛfɛ. A bena sigi Gosɛn mara la, ka to ne kɔrɔ, ale n'a deenw, n'a mamadenw n'a ka begɛnw, n'a bololafɛnw bɛɛ. Ne bena n janto a la yen, ale n'a somɔgɔw, n'a ka begɛnw bɛɛ, waasa u kana fɔn foyi la. Bari, an bena saan duuru kɛ kɔngɔ la halibi. «Ayiwa, aw y'a lɔn ko ne Yusufu yɛrɛ le be kumana aw fɛ ten, ele Bɛnzamɛn yɛrɛ ɲaa b'a la. Aw ye fɛɛn minw bɛɛ ye, ani boɲa min be n kan Ezipiti jamana na yan, aw ye taga o bɛɛ lakali n facɛ ye. Aw ye teliya ka taga n facɛ sama ka na.» Yusufu n'a dɔgɔnin Bɛnzamɛn girinna ka ɲɔgɔn minɛ ka to ka kasi. A y'a kɔrɔ nunu bɛɛ fofo ni ɲaji ye. O kɔ, u ye baro kɛ. Kuma nin ŋunuŋununa fɔɔ ka se masaso la ko Yusufu balimaw nan'a fɛ. O kibaru diyara Ezipiti masacɛ n'a ka ɲamɔgɔw bɛɛ ye. O la, a y'a fɔ Yusufu ye ko: «A fɔ i balimaw ye k'u ka u ka begɛnw labɛn k'u ka doniw ta ka segi ka taga Kanaan ka na n'aw facɛ ye ne fɛ, n'aw ka mɔgɔw, waasa ne ka Ezipiti jamana yɔrɔɲuman d'u ma, u ka se ka suman ɲanaman sɔrɔ. «I b'a fɔ u ye fana k'u ka wotorow ta yan ka taga n'u ye k'u ka musow n'u deenw ani u facɛ ta ka na. U bena fɛɛn minw to u kɔ yen, u kana jɔɔrɔ n'olu ye. Bari Ezipiti yɔrɔ ɲanaman bena kɛ u ta ye.» Masacɛ ye min fɔ, Isirayɛli deenw ye o le kɛ. Yusufu ye wotorow d'u ma ka kɛɲɛ ni masacɛ ka kuma ye, ani ka sira kan dumuni d'u ma. A ye faniw di u kelen kelen bɛɛ ma fana. Nga Bɛnzamɛn ta tun ye fani duuru, ni warigwɛ kuru kɛmɛ saba ye. A ye Ezipiti fɛnɲumanɲumanw la fali tan kan, ka suman ni buru, ni dumunifɛn wɛrɛ la fali musoman tan kan, k'o bɛɛ ci a facɛ ma, o ka kɛ a ka sira kan dumuni ye. Sanni a k'u bila ka taga, a y'u ladi ko: «Aw kana bila ɲɔgɔn na sira kan dɛ!» U bɔra Ezipiti jamana na, ka na se Kanaan jamana na u facɛ Yakuba fɛ. U y'a fɔ a ye ko: «Yusufu be sii la halibi! Ale lo be Ezipiti koow bɛɛ kunna.» Yakuba mɔnna, a ma se ka la u ka kuma na fewu. U ye Yusufu ka kuma fɔnin bɛɛ lakali a ye. Yusufu ye wotoro minw ci a ta kama, a y'u bɛɛ ye, a fari fonina. O tuma na, Yakuba y'a fɔ ko: «Ne deen Yusufu bɛ sii la! Fɔɔ ne ka ta'a ye, n be sɔrɔ ka sa.» Yakuba y'a ka fɛɛn bɛɛ ta ka sira minɛ. A sera dugu dɔ la, o tɔgɔ ko Bɛriseba. Yakuba ye saraka bɔ a faa Isiyaka ka Ala ye o yɔrɔ la. O loon sufɛ, Ala y'a yɛrɛ yira a la siko la ko: «Yakuba! Yakuba!» A y'a laminɛ ko naamu. Ala ko: «Ne ye Ala ye, i faa ka Ala. I kana siran ka taga Ezipiti jamana na, bari n bena i kɛ siya dɔ faa ye, min bena caya o yɔrɔ la. N b'i bila sira ka taga yen, ne le bena segi ka na n'i ye yan. I bena sa Yusufu le bolo.» O kɔ, Yakuba bɔra Bɛriseba. Ezipiti masacɛ tun ye wotoro minw di a ta kama, a deenw y'a ta olu kɔnɔ, ale ni olu ka musow, n'u deenw. U tagara n'u ka begɛnw fana ye, ani u bololafɛnw, u ye minw sɔrɔ Kanaan jamana na. Yakuba tagara Ezipiti jamana na ten, n'a ka mɔgɔw bɛɛ ye, a deen cɛmanw, n'a mamaden cɛmanw, a deen musomanw n'a mamaden musomanw. A tagara n'u bɛɛ ye Ezipiti. Yakuba n'a ka mɔgɔ minw tagara n'a ye Ezipiti jamana na, olu tɔgɔw filɛ nin ye: a dencɛ fɔlɔ tɔgɔ ko Urubɛn. Ale dencɛw tun ye Anɔki, Palu, Ɛsirɔn ani Kaami ye. Simeyɔn dencɛw tun ye Yemuyɛli, Yamɛn, Owadi, Yakɛn, Sowari, Sayuli, ale ye Kanaan sunguru dencɛ ye. Levi dencɛw tun ye Gɛrisɔn, Keyati ani Merari ye. Zuda dencɛw tun ye Ɛri, Onan, Sela, Pɛrɛti ani Zera ye. Ɛri ni Onan sara Kanaan jamana na. Pɛrɛti dencɛw tun ye Ɛsirɔn ni Amuli ye. Isakari dencɛw tun ye: Tola, Puwa, Yɔbi ani Simirɔn. Zabulɔn dencɛw tun ye: Sɛrɛdi, Elɔn ani Yaleyɛli. Leya tun ye deen cɛman nunu le wolo Yakuba ye, ani deen musoman kelen, n'o tɔgɔ ko Dina. O y'a sɔrɔ u tun be Aramu jamana na. Leya deenw n'a mamadenw bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ bi saba ni saba ye. Gadi dencɛw tun ye: Sifiyɔn, Agi, Suni, Ɛsibɔn, Ɛri, Arɔdi ani Areli. Asɛri deenw tun ye: Yimuna, Yisiwa, Yisiwi, Beriya an'u dɔgɔmuso Sera. Dencɛ fila tun be Beriya fɛ: Ebɛri ni Malikiyɛli. Laban tun ye sunguru min di a denmuso Leya ma n'o tɔgɔ ko Zilipa, ale lo ye deen nunu wolo Yakuba ye. U bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ tan ni wɔɔrɔ ye. Yakuba muso Arasɛli ye deen fila sɔrɔ: Yusufu ni Bɛnzamɛn. Yusufu muso Asenati ye dencɛ fila sɔrɔ Ezipiti jamana na: Manase ni Efarayimu. Asenati tun ye Ɔni dugu murutigi Potifari denmuso ye. Bɛnzamɛn dencɛw tun ye: Bɛla, Bɛkɛri, Asibɛli, Gera, Naaman, Eyi, Ɔrɔsi, Mupimu, Upimu, ani Aridi. O deen nunu le bɔra Yakuba ni Arasɛli la, u tun ye mɔgɔ tan ni naani ye. Dan ye dencɛ kelen le sɔrɔ, o ye Usimu ye. Nɛfutali dencɛw tun ye: Yaseyɛli, Guni, Yesɛri ani Silɛmu ye. Laban tun ye sunguru min di a denmuso Arasɛli ma n'o tɔgɔ ko Bila, ale ye o deen wolonwula nunu wolo Yakuba ye. Yakuba tagara n'a ka mɔgɔ minw ye Ezipiti jamana na, u bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ bi wɔɔrɔ ni wɔɔrɔ ye. A dencɛw musow ma jati. Yusufu ye deen fila minw sɔrɔ Ezipiti jamana na, olu ka fara Yakuba ka mɔgɔ tɔw kan, a nana ni minw ye, u bɛɛ lajɛnnin kɛra mɔgɔ bi wolonwula ye Ezipiti jamana na. Yakuba ye Zuda bila a ɲa ko a ka ta'a fɔ Yusufu ye ko a k'ale kunbɛn Gosɛn mara la. Yakuba n'a ka mɔgɔw sera Gosɛn tuma min na, Yusufu y'a ka wotoro siri ka ta'a facɛ Yakuba kunbɛn. Yusufu y'a facɛ ye dɔrɔn, a bolila ka ta'a minɛ ka kasi fɔɔ ka mɛn. Yakuba y'a fɔ ko: «Aa, sisan kɔni, ne ɲaa lara ele kan, k'a lɔn ko i be sii la. Ala be se k'a ka kalifa minɛ ne la sisan.» O kɔ, Yusufu y'a fɔ a balimaw n'a faa ka somɔgɔ tɔw ye ko: «N bena segi ka ta'a fɔ Ezipiti masacɛ ye ko n balimaw ni n faa ka somɔgɔ tɔw nana n fɛ ka bɔ Kanaan jamana na. Ko begɛnmaralaw lo. Ko u nana n'u ka begɛnw n'u ka minanw bɛɛ ye fana. «O la, ni masacɛ nana aw wele tuma min na k'aw ɲininga, ko aw be mun baara le kɛ, aw k'a fɔ a ye ko aw ye begɛnmaralaw ye kabini aw denmisɛn tuma i n'a fɔ aw faaw. O la, aw bena se ka sigi Gosɛn mara la, bari begɛnmarabaga koo man di Ezipitikaw ye fewu.» Yusufu segira ka ta'a fɔ Ezipiti masacɛ ye ko: «N facɛ ni n balimaw nana ka bɔ Kanaan jamana na n'u ka begɛnw, n'u ka minanw bɛɛ ye. U be Gosɛn mara la.» A ye mɔgɔ duuru bɔ a balimaw cɛma k'u yira masacɛ la. Masacɛ y'u ɲininga ko: «Aw be mun baara le kɛ?» U y'a jaabi ko: «I ka baarakɛlaw ye begɛnmaralaw ye i n'a fɔ an faaw tun be cogo min na.» U tilara k'a fɔ ko: «Kɔngɔ juguyanin be Kanaan. I ka baarakɛlaw ka begɛnw ka dumuni te sɔrɔla yen tugu. O la, an nana yan ka sigi lonanya la aw fɛ. Yala, an be se ka sigi Gosɛn mara la wa?» Masacɛ y'a fɔ Yusufu ye ko: «E facɛ n'i balimaw nana i fɛ. Ayiwa, Ezipiti jamana b'i bolo, a yɔrɔ min ka ɲi, i faa n'i balimaw bila o yɔrɔ la. U ka sigi Gosɛn mara la. I b'a filɛ i badenw cɛma, minw ka kisɛ, u bena kɛ ne yɛrɛ ka begɛnw kɔlɔsiko ɲafɛ.» Yusufu tagara n'a facɛ Yakuba fana ye masacɛ fɛ, k'a yira a la. Yakuba y'a fo kosɔbɛ. Masacɛ y'a ɲininga ko ale Yakuba sii be saan joli bɔ. Yakuba y'a jaabi ko: «N saan kɛmɛ ni bi saba ye nin ye ni n be yaala la jamanaw ni jamanaw cɛ. O man ca, ne ye tɔɔrɔ sɔrɔ o kɔnɔ. Ne sii ma se n faaw ta ɲɔgɔn ma fɔlɔ o taama nin kɔnɔ.» O kɔ, Yakuba ye masacɛ fo kosɔbɛ ka sɔrɔ ka taga. Yusufu tagara Ezipiti jamana yɔrɔɲuman di a facɛ n'a balimaw ma Aramusɛsi mara la i n'a fɔ masacɛ y'a laɲini cogo min na. Yusufu lɔra n'a facɛ n'a balimaw n'a faa ka somɔgɔw bɛɛ ka dumuniko ye ka kɛɲɛ n'u ka denbaya mɔgɔ daa ye. Kɔngɔ nin juguyara fɔɔ dumuni tun te sɔrɔla yɔrɔ si tugu. Kanaankaw ni Ezipitikaw m'a lɔn u bena min kɛ. Yusufu ye suman feere Ezipitikaw ni Kanaankaw ma k'o wari bɛɛ ladon Ezipiti masacɛ ka soo. Wari tununa pewu ka bɔ Kanaan ni Ezipiti jamana na. Ezipitikaw bɛɛ nana Yusufu fɛ k'a fɔ a ye ko: «Dumuni di an ma. Mun na i b'a to an be sa i ɲana kɔngɔ bolo waritanya kama?» Yusufu y'u jaabi ko: «Ni wari t'aw bolo, aw ye na n'aw ka begɛnw ye, ne bena dumuni di aw ma.» U nana n'u ka begɛnw ye Yusufu fɛ, ale ye dumuni d'u ma u ka soow, ni begɛnmisɛnw, ni misiw, ani faliw nɔɔ na. A ye dumuni di u ma o saan kɔnɔ, k'o falen u ka begɛnw bɛɛ la. O saan banna, u nana Yusufu fɛ tugu k'a fɔ a ye ko: «An matigi, an tena tiɲɛ dogo i la, wari kɔni tununa pewu, an ka begɛnw fana kɛra e ta ye. An yɛrɛw n'an ka forow le tora sisan. Mun na i b'a to an be sa i ɲana? N'anw te yen, an ka forow bena to yen gwansan. O tuma na sa, anw, n'an ka forow san ka dumuni di an ma, an ka kɛ Ezipiti masacɛ ka jɔɔnw ye. An t'a fɛ ka sa. Sumansi di an ma waasa an ka se ka to nii na. N'o tɛ n'an sara, yɔrɔ bena to lakolon.» A kɛra ten, Yusufu ye Ezipiti dugukolo bɛɛ san masacɛ ye. Ezipitikaw kelen kelen bɛɛ y'u ka forow feere, bari kɔngɔ nin tun juguyara u ma kosɔbɛ. Yusufu ye jamanadenw bila jɔnyabaara la jamana faan bɛɛ. Nga a tun ma murutigiw ka forow san. Bari masacɛ tun y'a latigɛ k'olu ka balo ka bɔ ale yɛrɛ le fɛ. U ka dumuni tun be bɔ o yɔrɔ la, o le y'a to olu ma sɔrɔ k'u ka forow feere. Yusufu y'a fɔ jamanadenw ye ko: «Ne ye aw n'aw ka forow san masacɛ ye bii. N bena sumansi di aw ma waasa aw ka se ka sɛnɛ kɛ. Ni suman mɔna, aw b'aw ta tilan sigiyɔrɔ duuru, tilan kelen be kɛ masacɛ ta ye, a tɔɔ naani be kɛ sumansi ye, ani aw n'aw ka somɔgɔw balota ye.» U y'a jaabi ko: «I y'an kisi. I ye ɲumanya kɛ an ye. O la, an fana be sɔn ka kɛ masacɛ ka jɔɔnw ye.» Yusufu ye sariya sigi ten, min be seen kan halibi Ezipiti jamana na. Jamana kɔnɔ suman tilan duurunan ka kan ka di masacɛ ma. Murutigiw dama ka forow le ma kɛ a ta ye. Isirayɛlidenw tora Gosɛn mara la Ezipiti jamana na. U ye deenw sɔrɔ ka caya kosɔbɛ, o yɔrɔ nana kɛ u ta ye. Yakuba ye saan tan ni wolonwula le kɛ Ezipiti jamana na. A sii bɛɛ kɛra saan kɛmɛ ni bi naani ni wolonwula ye. Yakuba y'a lɔn ko a saya tuma surunyana minkɛ, a y'a deen Yusufu wele k'a fɔ a ye ko: «N'o y'a sɔrɔ ne koo ka di e ye, e k'i ka ɲumanya n'i ka kantigiya yira ne la, k'i bolo don ne woto kɔrɔ k'a yira ko i b'i daa di ko i tena ne suu don Ezipiti jamana na. Ni ne sara tuma min na, i ka bɔ ni ne suu ye yan ka taga n suu don n faaw ka kaburu kɔnɔ.» Yusufu y'a jaabi ko: «I y'a fɔ cogo min na, ne ben'a kɛ ten.» Yakuba y'a fɔ tugu ko: «I kali.» Yusufu kalila. O kɔ, Yakuba biril'a ka dilan kuun sanfɛla la. O koow tɛmɛnin kɔ, a fɔra Yusufu ye ko a facɛ man kɛnɛ. O la, Yusufu y'a dencɛ fila, Manase ni Efarayimu minɛ ka taga n'u ye. U y'a fɔ Yakuba ye tuma min na ko a dencɛ Yusufu nan'a fɛ, a jijara ka wili ka sigi a ka dilan kan. Yakuba y'a fɔ Yusufu ye ko: «Ka ne to Luzi, Kanaan jamana na, Setigi Ala y'a yɛrɛ yira ne la, ka hɛrɛ kɛ ne ye. A y'a fɔ ne ye ko a bena deenw di ne ma, ka ne kɔmɔgɔw caya kosɔbɛ ka ne kɛ siya caaman faa ye. Ko a bena jamana nin di ne kɔmɔgɔw ma, a ka kɛ olu ta ye kudayi. Ayiwa, sisan i dencɛ fila minw wolola Ezipiti jamana na sanni ne ka na i fɛ yan, olu bena jati ne taw ye. Efarayimu ni Manase bena kɛ ne taw ye i n'a fɔ Urubɛn ni Simeyɔn. Nga i bena deen minw sɔrɔ u kɔ, olu bena kɛ i yɛrɛ tɔgɔla taw ye. Olu bena u niyɔrɔ dugukolo sɔrɔ u kɔrɔcɛw tɔgɔ la. Ne kɔsegitɔ ka bɔ Mezopotami jamana na, dusukasi ye ne sɔrɔ. Arasɛli sara sira la Kanaan jamana na, yɔrɔ dɔ la Efarata gɛrɛfɛ. Ne y'a suu don Efarata sira daa la yen.» Efarata le be wele bii ko Bɛtilehɛmu. Yakuba ye Yusufu dencɛw filɛ k'a fɔ ko: «Nunu ye jɔn ni jɔn ye?» Yusufu y'a fɔ a faa ye ko: «Ala ye deen minw di ne ma yan, olu lo.» Yakuba ko: «U gwɛrɛ ne la, ne ka duba kɛ u ye.» O y'a sɔrɔ Yakuba ɲaa fanga tun dɔgɔyara kɔrɔya kosɔn, a tun te yeli kɛ ka ɲa. Yusufu ye u gwɛrɛ a la tuma min na, Isirayɛli y'u minɛ k'u nɔrɔnɔrɔ a yɛrɛ la. Isirayɛli y'a fɔ Yusufu ye ko: «Ne tun ko ne tena se k'i ye tugu. Sisan Ala y'a to ne ye i deenw fana ye.» Yusufu y'u bɔ a faa seen kan k'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma. O kɔ, Yusufu ye Efarayimu minɛ a kinibolo la ka Manase minɛ a numanbolo la, ka taga n'u ye Isirayɛli fɛ. O tuma na, Efarayimu kɛra Yakuba numanbolo fɛ, Manase kɛr'a kinibolo fɛ. Nga Yakuba y'a kinibolo wili ka ta'a la Efarayimu kuun na, min ye dɔgɔcɛ ye, k'a numanbolo la Manase kuun na. A tun tugura k'o kɛ ten, k'a sɔrɔ Manase tun ye deen fɔlɔ ye. A ye duba kɛ Yusufu ye ko: «Ne faaw, Ibrayima ni Isiyaka tora Ala min ɲakɔrɔ, Ala min kɛra ne kɔlɔsibaga ye ne sii bɛɛ la fɔɔ ka se bii ma, mɛlɛkɛ min ye ne kisi kojugu bɛɛ ma, ale ka hɛrɛ kɛ deen nunu ye. Ala k'a to u ka kɛ sababu ye ne tɔgɔ kana tunu. U ka kɛ sababu ye fana, ne mamacɛ Ibrayima ni ne faa Isiyaka tɔgɔw kana tunu. U kɔmɔgɔw ka caya kosɔbɛ dugukolo kan.» Yusufu y'a ye ko a faa y'a kinibolo la Efarayimu kuun na minkɛ, o ma diya a ye. A y'a faa bolo minɛ ko a b'a bɔ Efarayimu kuun na k'a la Manase kuun na. A y'a fɔ a faa ye ko: «Baba, o tɛ. Nin le ye deen fɔlɔ ye, i kinibolo la ale kuun na.» A faa ma sɔn. A ko: «Ne y'a lɔn, n deen. Ne y'a lɔn, ale fana bena kɛ siya dɔ faa ye, a fana bena kɛ mɔgɔbaba ye. O bɛɛ n'a ta, a dɔgɔcɛ bena kɛ mɔgɔbaba ye ka tɛmɛ a kan, dɔgɔcɛ kɔmɔgɔw bena kɛ siya caaman ye.» Yakuba ye duba kɛ u ye o loon na k'a fɔ ko: «Ni Isirayɛlidenw be duba kɛ tuma min na, u ben'a kɛ ten: ‹Ala k'i kɛ i n'a fɔ Efarayimu ni Manase.› » A kɛra ten, Yakuba ye Efarayimu bila Manase ɲa. O kɔ, Yakuba y'a fɔ Yusufu ye ko: «Ne be ɲini ka sa, nga Ala bena to aw fɛ ka kɔsegi n'aw ɲuman ye aw faso la. Ne be dɔ fara i ta kan, i ta ka tɛmɛ i balimaw taw kan. Ne be Sisɛmu dugu d'i ma, ne ye min minɛ amoriw fɛ murujan ani kala barika la.» Yakuba ye cii sama a dencɛw ma k'u ka na. U nana tuma min na, a ko u ka lajɛn a kɔrɔ. Koo min bena kɛ u la sini, ale b'o fɔ u ye. A ko: «Yakuba deenw, aw ye gwɛrɛ ka mɛnni kɛ. Aw k'aw tulo malɔ aw faa Isirayɛli ka kuma na. Urubɛn, i ye ne deen fɔlɔ ye, ne kɔnna ka min sɔrɔ ne ka kanbelenya waati la. Fanga b'i la kosɔbɛ, see fana b'i ye kosɔbɛ. I be i n'a fɔ jii, min be bugubugu, i tena to ɲafɛ tugu, bari i lara n'i faa ka muso dɔ ye. I ye ne ɲagami. Simiŋɔn ni Levi ye dɔgɔ ni kɔrɔ ye, olu be jɛn ka koo farimanw kɛ. U b'u yɛrɛ dogo ka ɲɔgɔn ye koo minw na, ne t'a fɛ ka n seen don o la. Ne t'a fɛ ka taga u ka ɲɔgɔnyeyɔrɔ la. Bari u dimina, ka mɔgɔw faga. U ye turaw kɔfɛsen fasaw tigɛ u yɛrɛ sago la. U ka dimi kosɔn, u danganin be, bari u ka fari fɔɔ ka tɛmɛ a daan kan. U ka dimikojugu kosɔn, u danganin be, bari u te hinɛ. Ne bena u ka mɔgɔw yɛrɛkɛ Yakuba kɔmɔgɔw cɛma, ne bena u jɛnsɛn Isirayɛlidenw cɛma. Zuda, i fadenw bena i tanu. I bena i bolo la i juguw tɔngɔrɔ la. I fadenw bena u kunbiri gwan i kɔrɔ. Zuda, i be i ko jaraden. Ne deen, i bɔtɔ filɛ i ka sogo minɛyɔrɔ la. E be ɲɔngiri, ka la i ko jara. I be i ko jaramuso, jɔn be se ka fanga l'a kan k'a wili? Masaya tena bɔ Zuda ka somɔgɔw bolo, masabere tena bɔ u bolo, fɔɔ ni a tigi yɛrɛ yɛrɛ nana, siyaw ka kan ka sɔn ale min ta ma. A ben'a ka fali siri * ɛrɛzɛnsun la, a ben'a ka faliden siri ɛrɛzɛnsunɲuman la. A ben'a ka faniw ko ɛrɛzɛnji la, a ben'a ka foroca ko ɛrɛzɛnji wuleman la. A ɲakisɛ bena wulen ka tɛmɛ duvɛn kan, a ɲiin bena gwɛ ka tɛmɛ nɔnɔ kan. Zabulɔn ka sigiyɔrɔ bena kɛ kɔgɔjida la. Kurunw bena lɔ yen. A ka mara danyɔrɔ bena se fɔɔ Sidɔn dugu faan fɛ. Isakari ye fali barikaman ye, min lanin be begɛnso ɲanaman kɔnɔ. A y'a ye ko a ka lafiɲɛyɔrɔ ka ɲi, ko a ka mara ka di. A sɔnna ka doni ta, a y'a yɛrɛ bila jɔnyabaara la. Dan ben'a ka mɔgɔw mara ni hɔrɔnya ye, a bena jati a fadenw kɔmɔgɔw cɛma. Dan bena kɛ i n'a fɔ saa, sira kan, a bena kɛ fɔnfɔnni ye siradennin kan, min be soo cin a senju la fɔɔ ka sotigi ben a kɔɔ kan. Masaba, ne be i ka kisili makɔnɔ. Kɛlɛdenw bena girin Gadi kan, nga ale bena u kunbɛn k'u gwɛn. Dumunifɛn caaman bena sɔrɔ Asɛri ka mara la, dumunifɛnɲuman bena sɔrɔ a ka mara kɔnɔ, min ka kan ni masacɛ ye. Nɛfutali ye mankalanin labilanin ye, mankalanin lo, min be deen cɛɲumanw wolo. Yusufu ye tura kɛɲɛnin ye, tura kɛɲɛnin lo, jii bɔyɔrɔ daa la. A be kogo sago dumunikɛyɔrɔ la. Kalabonbagaw y'a sɛgɛn kosɔbɛ. U y'a bon n'u ka biɲɛw ye, k'a tɔɔrɔ. O bɛɛ n'a ta, a y'a ka kala minɛ ka ɲa, a bolo barikamanw ma ja Yakuba ka Ala, Setigi barika la. Ale lo be Isirayɛlidenw mara i ko sagadɛndɛbaga b'a ka sagaw mara cogo min na. Isirayɛlidenw jigi lanin b'a kan bari a be i ko kabakuru. I bolo barikamanw ma ja i faa ka Ala barika la, min b'i dɛmɛ, Setigi Ala barika la, min be koɲuman kɛ i ye. A bena sanji d'i ma ka bɔ sankolo la. A bena jii d'i ma ka bɔ dugukolo kɔnɔ. A bena deen caaman, ni begɛn caaman d'i ma. Hɛrɛ min be bɔ fɔlɔfɔlɔ kuluw kunna, fɛnɲuman minw be sɔrɔ tintinkɔrɔw kan, denfa ka duba be tɛmɛ o kan, ne be min kɛra i ye. Ala ka duba nunu bɛɛ minɛ Yusufu ye, ale min be a fadenw kunna. Bɛnzamɛn ye warajugu ye. Sɔgɔma, a b'a ka sogo dumu. Wulafɛ, a ye fɛɛn min sɔrɔ, a b'o tilantilan.» Isirayɛli ka deen tan ni fila n'u kɔmɔgɔw lo ye o u ye. U faa ye duba minw kɛ u ye, o le ye nunu ye. A ye duba nunu kɛ k'a kɛɲɛ u kelen kelen bɛɛ ma. O kɔ, Yakuba y'a fɔ a deenw ye ko: «Ne bena taga n faaw fɛ. Ni ne sara, aw ka ne suu don n faaw gɛrɛfɛ, iticɛ Efurɔn ka foro kuluwo kɔnɔ, Makipela foro kɔnɔ Manbure gɛrɛfɛ, Kanaan jamana na. Ibrayima tun ye min san iticɛ Efurɔn fɛ k'a kɛ sudonyɔrɔ ye. Ibrayima n'a muso Sara suuw donna o yɔrɔ la, Isiyaka n'a muso Erebɛka suuw fana donna yen, ne ye Leya fana suu don yen. Ibrayima ye foro ni kuluwo nin san itiw fɛ.» Yakuba tilara o fɔli la a dencɛw ye tuma min na, a lar'a ka dilan kan, a nii bɔra, a tagar'a faaw fɛ. Yusufu biril'a faa suu kan, ka kasi k'a yɛrɛ tereketereke a kan. O kɔ, a y'a fɔ a ka dɔkɔtɔrɔw ye ko u k'a suu labɛn ni fura dɔ ye janko a kana toli. Olu y'o kɛ. U ye tile bi naani dafanin kɛ o la, bari o tun be to k'a kɛ o tile daa le kɔnɔ. Ezipitikaw y'a suu kasi tile bi wolonwula kɔnɔ. A suu kasilonw tɛmɛnin kɔ, Yusufu y'a fɔ Ezipiti masacɛ ka mɔgɔw ye ko: «Ni ne koo diyara aw ye, ne b'aw daali ko aw ka kuma masacɛ fɛ ne ye, k'a fɔ a ye ko ne faa ye n wajibiya ka kali. A ko a bena sa, ko a ye kaburu min labɛn a yɛrɛ ye Kanaan jamana na, ko ne ka ta'ale suu don o yɔrɔ la. Ayiwa, ne be sira daali ka taga ne faa suu don ka kɔsegi ka na.» Masacɛ ko: «I faa y'i wajibiya ka kali koo min na, ta'a suu don ka kɛɲɛ n'o ye.» Yusufu tagar'a faa suu don. Masacɛ ka jamana ɲamɔgɔw bɛɛ: mɔgɔbaba minw tun be baara kɛ a ka soo kɔnɔ, ni Ezipiti faamaw bɛɛ, u bɛɛ y'a bila sira ka taga. Yusufu ka somɔgɔw n'a fadenw ani a faa ka somɔgɔw bɛɛ tagara fana. Mɔgɔ si ma to Gosɛn mara la fɔɔ u ka denmisɛnw n'u ka begɛnw. Wotorow ni sotigiw fana tagara n'u ye. Jama min tagara, jamaba tun lo. U sera Atadi ka sumangosikɛnɛ na Zurudɛn baji kɔfɛ tuma min na, u y'a suu kasi yen ni mankanba ye. Yusufu ye tile wolonwula kɛ a faa sanga la. Kanaanw ye sanga nin kɛcogo ye Atadi ka sumangosikɛnɛ na minkɛ, u ko: «O ye sangaba ye Ezipitikaw fɛ dɛ!» O le y'a to, u b'o wele Abɛlimisirayimu, o yɔrɔ min be Zurudɛn baji kɔfɛ. Yakuba tun ye min fɔ a dencɛw ye, u y'a kɛ ten. U tagara n'a suu ye Kanaan jamana na. Ibrayima tun ye foro ni kuluwo min san iticɛ Efurɔn fɛ Manbure gɛrɛfɛ, k'a kɛ sudonyɔrɔ ye, n'o tɔgɔ ko Makipela, u y'a suu don o kuluwo nin kɔnɔ. Yusufu y'a faa suu don ka ban tuma min na, a segira ka taga Ezipiti, a n'a fadenw ni mɔgɔ minw bɛɛ tagara n'a ye sudonyɔrɔ la. Yusufu fadenw y'a ye ko u facɛ sara tuma min na, u ko: «N'a sɔrɔ Yusufu bena an kɔniya k'an ka kojugu ɲɔgɔn kɛ an na.» O la, u ye cii bila a ma ko: «San'i faa ka sa, a y'a fɔ ko an k'a fɔ i ye ko i ka yafa i fadenw ma u ka kojugu nunu kosɔn, u ye minw kɛ i la. Sisan an b'i daali i k'i faa ka Ala ka jɔɔnw ka kojuguw yafa.» Yusufu y'o kuma mɛn tuma min na, a kasira. O kɔ, a fadenw nan'a sɛgɛrɛ k'u kunbiri gwan a kɔrɔ k'a fɔ ko: «An ye i ka jɔɔnw ye.» Yusufu y'a fɔ u ye ko: «Aw kana siran. Yala ne bilara Ala nɔɔ na wa? Aw kɔni tun y'a latigɛ ka kojugu kɛ ne la, nga Ala y'a ta k'a yɛlɛma k'a kɛ koɲuman ye janko min kɛra bii, o ka se ka kɛ, mɔgɔ caaman nii ka kisi. Sisan, aw kana siran, ne bena aw, ni aw deenw balo.» A y'u hakili sigi ni kumaɲuman ye. Yusufu n'a faa ka somɔgɔw tora Ezipiti. A ye saan kɛmɛ ni tan sɔrɔ, a ye mamadenw ni tulomasamaw sɔrɔ a deen Efarayimu fɛ, ani Manase dencɛ Makiri deenw fana wolol'a ɲana. Yusufu y'a fɔ a balimaw ye ko: «Ne satuma surunyana. Nga siga t'a la, Ala bena na aw dɛmɛ. A ye layidugwɛlɛn ta Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba ye, ko a bena jamana min di u ma, a bena taga n'aw ye o yɔrɔ la.» Yusufu ye Isirayɛli deenw wajibiya ka kali. A ko: «Ni Ala nana aw dɛmɛ tuma min na, aw ye ne kolow ta ka taga n'u ye.» Yusufu sara a saan kɛmɛ ni tannan na. U y'a suu labɛn ni fura dɔ ye janko a kana toli, k'a bila sukɛsu kɔnɔ Ezipiti. Yakuba, n'a be wele Isirayɛli fana, ale ka deen minw tun tagara n'a ye Ezipiti jamana na, n'u ka denbayaw ye, olu tɔgɔ filɛ nin ye: Urubɛn, ni Simeyɔn, Levi ni Zuda, Isakari ni Zabulɔn ani Bɛnzamɛn, Dan ni Nɛfutali, ni Gadi ani Asɛri. Yakuba kɔmɔgɔ bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ bi wolonwula ye. O y'a sɔrɔ Yusufu tun be Ezipiti ka ban. Yusufu n'a balimaw bɛɛ, ani a ka waati mɔgɔ bɛɛ nana sa. Isirayɛlidenw nana caya, ka caya, u tora ka buguya ani ka fanga sɔrɔ. U ye jamana fa. O kɔ, masacɛkura dɔ sigira jamana kunna, min tun ma Yusufu lɔn. A y'a fɔ a ka mɔgɔw ye ko: «A filɛ, Isirayɛlidenw ka ca n'anw ye kojugu, u barika fana ka bon n'an ta ye. Aw ye to, an be cogo ɲini k'u ka cayako bali. N'o tɛ, ni kɛlɛ wilila loon min na, u bena fara an juguw kan k'an kɛlɛ. O kɔ, u be bɔ jamana kɔnɔ.» O la, Ezipitikaw ye baarakuntigiw sigi Isirayɛlidenw kunna, janko olu k'u tɔɔrɔ ni fangabaara ye. O cogo la, u ye suman maraduguw lɔ Ezipiti masacɛ ye, o minw ye Pitɔmu ni Aramusɛsi ye. Nga tuma min na u tora ka dɔ fara Isirayɛlidenw ka tɔɔrɔ kan, olu fana tora ka caya, ka yɛrɛkɛ ka tɛmɛ fɔlɔta kan fɔɔ Ezipitikaw nana siran u ɲa. U y'u bila jɔnyabaara la k'u tɔɔrɔ kosɔbɛ. U ye u nii tɔɔrɔ ni baaragwɛlɛn ye: U be bɔgɔ labɛn, ka biriki gosi, ka foro kɔnɔ baara sifa bɛɛ kɛ. U ye baaragwɛlɛn sifa bɛɛ la u kunna, u ma makari u la. Muso minw tun be eburuw fɛ n'u be u ka muso kɔnɔmanw dɛmɛ ka jigi, kelen tɔgɔ ko Sifira, kelen tɔgɔ ko Puwa. Ezipiti masacɛ y'a fɔ u ye ko: «Ni aw be eburumuso dɔ dɛmɛ jigiko la tuma min na, aw ka deen kɔlɔsi. Ni cɛɛ lo, aw k'a faga, ni muso lo, aw k'a to yen, aw kan'a faga.» Nga muso nunu tun be siran Ala ɲa. Ezipiti masacɛ tun ye min fɔ u ye, u ma o kɛ, u ye dencɛmanw ɲanaman to yen. O kɔ, Ezipiti masacɛ ye muso nunu wele k'u ɲininga ko: «Aw ye mun lo kɛ ten? Mun na aw ye dencɛmanw to yen n'aw ma u faga?» U y'a jaabi ko: «Eburumusow ni Ezipiti musow cogo te kelen ye. Fanga b'u la, u be jigi sanni u dɛmɛbagaw ka se.» Ala ye jigibagatɔw dɛmɛbagaw dɛmɛ. Isirayɛlidenw cayara ka barika sɔrɔ kosɔbɛ. Ala ye jigibagatɔw dɛmɛbagaw ka denbaya caya, bari u tun be siran a ɲa. Ezipiti masacɛ y'a fɔ a ka mɔgɔw bɛɛ ye k'a gwɛlɛya ko: «Eburuden min mana wolo, ni cɛɛ lo, aw k'o fili baji la, nga aw ka musomanw to, aw kana olu faga.» O tuma na, Levi kɔmɔgɔ dɔ ye muso dɔ furu, min tun ye Levi kɔmɔgɔ dɔ ye fana. O muso ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo. A y'a ye k'o deen tun cɛɛ ka ɲi, a y'a dogo kalo saba. Tuma min na a tun te se k'a dogo tugu, a ye segi ta min dilannin tun be ni biin sifa dɔ ye, k'a mɔn ni tulu sifa dɔ ye, ni bɔgɔgwɛ. A ye deen la o kɔnɔ k'a bila Nili baa dagolo la biinw cɛma. Deen kɔrɔmuso lɔra yɔrɔjan janko k'a filɛ min bena kɛ deen na. Ezipiti masacɛ denmuso nana bada la ko a be ko yen. A ka baaraden musomanw tun be yaalayaalala bada la. A ye segi nin ye biinw cɛma k'a ka jɔnmuso ci ka ta'a ta. A y'a daa yɛlɛ k'a ye denɲɛnin lo. Dencɛ tun lo, n'a be kasira. A makari y'a minɛ. A ko: «Nin ye eburuw ka deen dɔ ye.» Deen kɔrɔmuso nan'a fɔ masacɛ denmuso ye ko: «I b'a fɛ ne ka taga eburumuso dɔ wele, a ka na siin di deen nin ma wa?» Masacɛ denmuso ko ɔnhɔn. O la, a tagara deen baa wele. Deen baa nana tuma min na, masacɛ denmuso y'a fɔ a ye ko: «Deen nin ta ka to ka siin d'a ma, n bena i sara.» Muso ye deen ta ka to ka siin d'a ma. Deen kɔgɔra tuma min na, a baa tagar'a di masacɛ denmuso ma, a kɛra i n'a fɔ ale deen. A y'a tɔgɔ la ko Musa, bari a ko: «Ne y'a sama ka bɔ jii la.» Musa kɛra mɔgɔkɔrɔba ye tuma min na, loon dɔ, a tagar'a balima Isirayɛlidenw fɛ. U be baara gwɛlɛman minw kɛra, a y'o ye. A ye Ezipitika dɔ ye, min tun b'ale Musa balima eburu dɔ bugɔra. A ye filɛli kɛ a gɛrɛfɛ, a ma mɔgɔ ye minkɛ, a ye Ezipitika nin faga k'a suu dogo cɛncɛn na. O dugusagwɛ, a bɔra k'a ye ko eburu fila be ɲɔgɔn bugɔra. Tiɲɛ tun te min fɛ, a y'a fɔ ale ye ko: «Mun na i b'i tɔɲɔgɔn bugɔra?» O cɛɛ y'a jaabi ko: «Jɔn y'i bila anw kunna, k'i kɛ anw kitibaga ye? A b'i kɔnɔ ka ne faga i n'a fɔ i ye Ezipitika nin faga cogo min na wa?» Musa siranna, a y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Koo nin bɔra kɛnɛma koyi!» Masacɛ y'o koo mɛn tuma min na, a tun b'a fɛ ka Musa faga. Nga Musa bolil'a ɲa ka taga Madiyan jamana na. A sera yen tuma min na, a tagara sigi kɔlɔn dɔ daa la. Madiyan murutigi dɔ tun be ni denmuso wolonwula ye. O denmuso nunu nana k'u be jii bɔ, k'u facɛ ka begɛnw min. Begɛndɛndɛbaga dɔw nana k'u gwɛn. Musa ma sɔn, a ye sunguru nunu dɛmɛ, ka jii bɔ k'a di u ka begɛnw ma. U kɔsegira u faa Erewuyɛli fɛ tuma min na, ale y'u ɲininga ko: «Mun y'a to aw nana joona bii?» U ko: «Ezipitika dɔ y'an bɔsi begɛndɛndɛbagaw bolo. Ale yɛrɛ le ye jii bɔ k'a di begɛnw ma.» A y'a fɔ a denmusow ye ko: «O cɛɛ be min? Mun na aw y'a to yen? Aw ye ta'a wele a ka na dumuni kɛ.» Musa sɔnna ka to n'o cɛɛ nin ye. A y'a denmuso Sipora di Musa ma furu la. Sipora ye dencɛ sɔrɔ. Musa y'a tɔgɔ la ko Gɛrisɔn, ko: «Ne kɛra lonan ye jamana nin kɔnɔ.» Waatijan tɛmɛnin kɔ, Ezipiti masacɛ nana sa. Isirayɛlidenw tora ka ŋuna u ka jɔnyabaara kosɔn, ka to ka kasi kosɔbɛ. Ala ye u kasikan mɛn k'u to u ka jɔnya la. A y'u ŋunakan mɛn, a fana hakili tor'a ka layidu la, a tun ye o min ta Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba ye. O la, a y'u ye tuma min na, u hinɛ donn'a la. Ayiwa, Musa tun b'a birancɛ Zetoro ka sagaw mara, ale min ye Madiyan murutigi ye. A tagara n'u ye kongokolon faan dɔ la, fɔɔ ka taga se Ala ka kulu yɔrɔ la, o min be wele ko * Orɛbu. Masaba ka mɛlɛkɛ y'a yɛrɛ yira Musa la tasuma na yiritunin dɔ cɛma. Musa y'a filɛ, a y'a ye ko tasuma tun be manana tuu nin kan, nga a tun te jɛni. O la, a ko: «Ne bena taga kabako nin filɛ k'a lɔn mun kama tuu te jɛnina.» Masa Ala y'a ye ko Musa faranna ko a be na o filɛyɔrɔ la minkɛ, a tora tuu nin kɔnɔ, ka Musa wele ko: «Musa, Musa.» Musa ko: «Naamu.» A ko: «I kana gwɛrɛ yan yɔrɔ la. I ka sanbara bɔ. Bari i lɔnin be yɔrɔ min na, o ye yɔrɔ senuman ye. Ne y'i bɛma ka Ala ye, Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba ka Ala.» Musa y'a ɲada biri bari a tun be siran ka Ala filɛ. Masaba y'a fɔ tugu ko: «Ne ye n ka jama ka sɛgɛn ye Ezipiti jamana na, k'u kasikan mɛn u ka baarakuntigiw bolo. Ne b'u ka tɔɔrɔkow kala ma. O la, ne jigira waasa k'u bɔsi Ezipitikaw bolo k'u bɔ o jamana nin na ka taga n'u ye jamanaɲuman na, min ka bon haali, nɔnɔ ni lii ka ca yɔrɔ min na kosɔbɛ, jamana diman lo. Kanaanw ni itiw, ani amoriw ni periziw, ni iviw ani zebuziw ka jamana lo. Sisan Isirayɛlidenw kasikan donna ne tulo la, Ezipitikaw fana be sɛgɛn minw la u kan, n y'o ye. O la, ne b'i ci Ezipiti masacɛ fɛ sisan waasa i ka taga ne ka jama Isirayɛli bɔ Ezipiti.» Musa y'a fɔ Ala ye ko: «Ne ye jɔn ye ni ne be taga masacɛ fɛ ani ka Isirayɛlidenw bɔ Ezipiti?» Ala ko: «Ne bena to n'i ye. Taamasiɲɛ min b'a yira ko ne le y'i ci, o ye nin ye: N'i ye jama bɔ Ezipiti tuma min na, aw bena ne bato kulu nin kan.» Musa y'a fɔ Ala ye ko: «Ayiwa, ni ne tagara Isirayɛlidenw fɛ k'a fɔ u ye k'u bɛmaw ka Ala ye ne ci u ma, n'u ye ne ɲininga a tɔgɔ la, ne bena mun fɔ u ye?» Ala y'a fɔ Musa ye ko: «Ne tɔgɔ ko ‹Ne ye min ye, n y'o ye.› I ben'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko ‹Ne ye min ye› le y'i ci u fɛ.» A y'a fɔ Musa ye tugu ko: «I k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko Masaba, u bɛmaw ka Ala, Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba ka Ala le y'i ci u fɛ. O ye ne tɔgɔ ye kudayi, waati bɛɛ mɔgɔw bena ne wele o cogo kelen na. Taga Isirayɛli cɛkɔrɔbaw lajɛn k'a fɔ u ye ko ne Masaba, u bɛmaw ka Ala, Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba ka Ala, ko ne ye n yɛrɛ yira i la k'a fɔ ko ne y'a latigɛ k'u dɛmɛ. Koo min be kɛra u la Ezipiti, ne ɲaa b'o la. Ko ne ko n bena u bɔ Ezipiti jamana tɔɔrɔ la ka taga n'u ye kanaanw ni itiw, ani amoriw ni periziw ni iviw ani zebuziw ka jamana na, nɔnɔ ni lii ka ca o min kɔnɔ kosɔbɛ, jamana diman lo. Cɛkɔrɔbaw bena mɛnni kɛ i fɛ. O kɔ, e ni Isirayɛli cɛkɔrɔbaw bena taga Ezipiti masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko Masaba, eburuw ka Ala y'a yɛrɛ yira aw la. Ko a k'a to aw be taga tile saba taama kɛ kongokolon kɔnɔ, janko aw ka saraka bɔ Masaba aw ka Ala ye. Ne y'a lɔn ko a tena sɔn aw ka taga, fɔɔ a ka kɛ wajibiko ye a ma. O la, n bolo bena se Ezipitikaw ma ka kabako sifa bɛɛ kɛ u cɛma k'u tɔɔrɔ. O kɔ, a ben'a to aw be taga. Ne bena jama nin koo diya Ezipitikaw ye, o la, n'aw taatuma sera, aw bololakolon tena taga. Musow kelen kelen bɛɛ bena minanw daali u sigiɲɔgɔnw fɛ ani musow fɛ minw b'u ka soo kɔnɔ, warigwɛtaw, ni sanutaw, ani faniw, aw bena minw don aw dencɛw n'aw denmusow kaan na. Aw bena Ezipitikaw bololafɛnw cɛ ten.» Musa y'a jaabi ko: «U tena la ne la do. U tena ne lamɛn, u ben'a fɔ ko: ‹Masaba m'a yɛrɛ yira i la.› » Masaba y'a fɔ a ye ko: «Mun b'i bolo?» A ko bere. Masaba ko: «A fili duguma.» A y'a fili duguma tuma min na, a kɛra saa ye, a bolila saa nin ɲa. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A minɛ a kuu ma.» A y'a minɛ, a yɛlɛmana ka kɛ bere ye a bolo tugu. Masaba ko: «I k'o kɛ waasa u ka l'a la ko Masaba, aw bɛmaw ka Ala, Ibrayima ka Ala, ni Isiyaka ka Ala, ani Yakuba ka Ala y'a yɛrɛ yira i la.» Masaba y'a fɔ a ye tugu ko: «I bolo don i ka deleke kɔrɔ.» Musa y'a bolo don a ka deleke kɔrɔ. A y'a bɔ tuma min na, farisogobana tun b'a bolo yɔrɔ bɛɛ la, a gwɛra parapara. Masaba ko: «I bolo don i ka deleke kɔrɔ tugu.» A y'a bolo don a ka deleke kɔrɔ tugu. A y'a bɔ tuma min na, a kɛr'a cogokɔrɔ la. Masaba ko: «Ayiwa, n'u ma la i la, n'u ma taamasiɲɛ fɔlɔ nin jati, n'a sɔrɔ u bena la a filanan na. N'u ma la o taamasiɲɛ fila nunu si la, n'u ma mɛnni kɛ i fɛ, i ka jii dɔ ta Nili baji la, k'a bɔn duguma. I ye jii min ta, o bena yɛlɛma ka kɛ joli ye duguma.» Musa y'a fɔ Masaba ye ko: «Ee, Masaba! Kabini waatijan, ne te se kuma na kosɔbɛ. Kabini i kumana i ka jɔɔn fɛ fana, ne te se ka kuma. Ne nɛnkun ka gwili.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «Jɔn ye mɔgɔ daa dilan? Jɔn le be mɔgɔ kɛ bobo ye, walima tulogweren ye? Jɔn b'a kɛ a be yeli kɛ, walima k'a ɲaa fiɲɛn? O te ne, Masaba ye wa? taga sa, ne bena i dɛmɛ ka kuma, ani k'i ka kuma fɔta yira i la.» Nga Musa ko: «Ee, Masaba, i ka mɔgɔ wɛrɛ ci min ka d'i ye.» Masaba dimina Musa kɔrɔ kosɔbɛ, a ko: «I kɔrɔcɛ Arɔn, Levi kɔmɔgɔ nin, te yen wa? Ne y'a lɔn ko a be se kuma na. A fana be sira kan n'a be nana i kunbɛnyɔrɔ. N'a y'i ye, a bena diya a ye kosɔbɛ. I bena kuma a fɛ, a bena kɛ i ka dalaminɛ ye. Ne bena aw fila bɛɛ dɛmɛ ka kuma, ani k'aw ka kokɛtaw yira aw la. Ale bena kuma jama fɛ i nɔɔ na. A bena kɛ i ka dalaminɛ ye, i bena kɛ a fɛ i n'a fɔ Ala. I ka bere nin minɛ i bolo, i bena taamasiɲɛ kabakomanw kɛ ni min ye.» Ayiwa, Musa wilila ka kɔsegi ka ta'a birancɛ Zetoro fɛ k'a fɔ a ye ko: «Ne b'a ɲini i fɛ, i k'a to ne ka taga n balimaw filɛ Ezipiti jamana na, n'u dɔw ɲanaman lo halibi.» Zetoro y'a fɔ Musa ye ko: «Taga, Ala k'i ni hɛrɛ bɛn.» Ka Musa to Madiyan jamana na, Masaba tun y'a fɔ a ye ko: «Kɔsegi ka taga Ezipiti, bari mɔgɔ minw tun b'a fɛ k'i faga, olu bɛɛ sara.» Musa y'a muso n'a dencɛw yɛlɛ fali kan ka Ezipiti sira minɛ. A ye Ala ka bere ta a bolo. Masaba y'a fɔ a ye ko: «N'i kɔsegira Ezipiti, ne ye kabako minw kɛli see d'i ma, i ka olu bɛɛ kɛ Ezipiti masacɛ ɲana. Nga ne ben'a dusu gwɛlɛya, a tena sɔn jama ka taga. I k'a fɔ masacɛ ye ko ne, Masaba ko Isirayɛli le ye ne ka dencɛ fɔlɔ ye. Ko ne tun ko a k'a to ne deen be taga n bato. Ko a ma sɔn k'a to minkɛ, ne ben'a yɛrɛ dencɛ fɔlɔ faga.» Musa lɔra sira kan yɔrɔ dɔ la ko a be si yen. K'a to o yɔrɔ la, Masaba nan'a fɛ ko a b'a faga. Nga a muso Sipora ye kabakuru dadiman dɔ ta k'a dencɛ kɛnɛkɛnɛ k'a golo maga Musa seen na k'a fɔ ko: «I be to yen, ne furucɛ joli barika la.» O la, Ala ye Musa to yen. Sipora tun ko: «N furucɛ, joli barika la», kɛnɛkɛnɛko kama. Masaba y'a fɔ Arɔn ye ko: «Taga Musa kunbɛn kongokolon kɔnɔ.» Arɔn tagar'a kunbɛn Ala ka kulu yɔrɔ la k'a fo kosɔbɛ. O kɔ, Musa ye Masaba ka cira bɛɛ fɔ Arɔn ye. Masaba tun y'a fɔ ko a ka taamasiɲɛ kabakoman minw bɛɛ kɛ, a y'olu fana koo fɔ a ye. Musa ni Arɔn tagara Isirayɛli cɛkɔrɔba bɛɛ lajɛn. Masaba tun ye kuma minw bɛɛ fɔ Musa ye, Arɔn y'o bɛɛ fɔ u ye. A ye taamasiɲɛ nunu kɛ jama ɲana fana. Jama lar'a la. U y'a faamu ko Masaba b'a fɛ k'u dɛmɛ, ko a y'u ka sɛgɛn ye. U y'u kunbiri gwan duguma k'a bato. O kɔ, Musa ni Arɔn tagar'a fɔ Ezipiti masacɛ ye ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ ko i k'a to a ka mɔgɔw be taama dɔ kɛ ka taga kongokolon kɔnɔ k'a bato yen.» Ezipiti masacɛ ko: «Masaba ye jɔn ye, fɔɔ ne ka sɔn a ta ma k'a to Isirayɛlidenw ka taga? Ne te Masaba lɔn, ne tena sɔn Isirayɛlidenw ka taga yɔrɔ si.» Musa ni Arɔn ko: «Eburuw ka Ala y'a yɛrɛ yira an na. A to an ka taga tile saba taama kɛ kongokolon kɔnɔ ka saraka bɔ Masaba ye, an ka Ala, janko a kana fɔɲɔbana bila an na, walima k'a kɛ kɛlɛ be wili an fɛ.» Nga Ezipiti masacɛ ko: «Musa ni Arɔn, mun na aw be mɔgɔw bɔ u ka baara la? Aw ye taga baara kɛ!» Masacɛ y'a fɔ tugu ko: «Jama nin cayara jamana kɔnɔ sisan, aw b'a fɛ u ka baara dabila.» O loon yɛrɛ la, masacɛ y'a fɔ baarakuntigiw ni jama kɔlɔsibagaw ye ko: «Aw kana biin di jama ma tugu i n'a fɔ fɔlɔ la, janko u ka biriki gosi n'a ye. U yɛrɛw ka taga o ɲini. Nga u be deli ka biriki daa min gosi, aw k'u wajibiya k'o ɲɔgɔn gosi, aw kana dɔ bɔ o la. Salabagatɔw lo, o le y'a to u ko u be taga saraka bɔ u ka Ala ye. Aw ka dɔ fara mɔgɔ nunu ka baara kan, u ka baara kɛ kosɔbɛ, o la, u tena u tulo malɔ galonw na.» O kɔ, baarakuntigiw ni kɔlɔsilikɛbagaw tagara kuma jama fɛ k'a fɔ ko: «Masacɛ y'a fɔ ko a tena biin d'aw ma tugu. Ko aw be se k'a sɔrɔ yɔrɔ o yɔrɔ, aw yɛrɛw ka ta'a ɲini yen, ko foyi tena bɔ aw ka baara la fana.» O la, jama jɛnsɛnna Ezipiti jamana faan bɛɛ la ka taga biin cɛ. Baarakuntigiw tun be to ka jama ɲaa gwan k'a fɔ ko: «Aw ka kan ka baara min kɛ loon o loon, aw k'o bɛɛ kɛ, i n'a fɔ u tun be to ka biin di aw ma tuma min na.» Masacɛ ka baarakuntigiw tun ye Isirayɛliden minw kɛ kɔlɔsilikɛbagaw ye, u ye olu bugɔ, ani k'u ɲininga ko: «Aw tun ka ɲi ka biriki daa min gosi, mun na aw ma o dafa kunun ni bii, i n'a fɔ fɔlɔ la?» Isirayɛlidenw kɔlɔsilikɛbaga nunu tagara u makari fɔ masacɛ ye ko: «Mun na e y'i ka jɔɔnw kɛ ten? Biin te di u ma, o bɛɛ n'a ta, u ko an ka birikiw gosi. U b'i ka jɔɔnw bugɔra, i ka mɔgɔw filila dɛ.» Masacɛ ko: «Aw ye salabagatɔw ye! Salabagatɔw! O le y'a to aw be to k'a fɔ ko aw be taga saraka bɔ Masaba ye. Aw ye taga baara kɛ. U tena biin di aw ma tugu, o bɛɛ n'a ta, wajibi lo aw ka biriki dafanin gosi.» Biriki daa min wajibiyanin be u fɛ loon o loon, a fɔra u ye ko foyi tena bɔ o la minkɛ, Isirayɛlidenw kɔlɔsilikɛbaga nunu y'a ye k'u ta cɛnna. U bɔtɔ masacɛ fɛ, u ye Musa ni Arɔn kunbɛn, olu tun b'u kɔnɔna. U y'a fɔ u ye ko: «Aw ye baara min kɛ, Masaba k'o filɛ ka kiti tigɛ aw kan! Aw y'an koo goya masacɛ n'a ka mɔgɔbabaw ye, a kɛra i n'a fɔ aw ye murujan le don u bolo waasa k'an faga.» Musa segira ka taga kuma Masaba fɛ k'a fɔ ko: «Ee Masaba, mun y'a to i be jama nin tɔɔrɔ ten? I ye ne ci mun kama? Kabini ne tagara masacɛ fɛ ka kuma i tɔgɔ la, a b'a la k'i ka jama nin tɔɔrɔ, i do m'a kisi fewu.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ne bena min kɛ Ezipiti masacɛ la, i bena o ye sisan. Ne bolo barikaman sababu la, a bena sɔn Isirayɛlidenw ka taga. Ne bolo barikaman sababu la, a yɛrɛ bena u gwɛn ka bɔ a ka jamana kɔnɔ.» Ala y'a fɔ Musa ye tugu ko: «Ne ye Masaba ye. Ne ye n yɛrɛ yira Ibrayima ni Isiyaka ni Yakuba la ka tɔgɔ min fɔ u ye, o ye Setigi Ala ye. Nga ne ma n yɛrɛ yira u la k'a fɔ ko ne tɔgɔ ko Masaba. Ne ye layidu ta u ye ko ne bena Kanaan jamana d'u ma, u tun siginin be lonanya la min kɔnɔ. Sisan, ne ye Isirayɛlidenw ŋunakan mɛn jɔnyabaara la, Ezipitikaw b'o bila min na. Ayiwa, ne ye n hakili jigi n ka layidu la. O la, i k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko ne le ye Masaba ye. Ne bena aw bɔ Ezipitikaw ka fanga kɔrɔ, ne bena aw bɔsi ka bɔ u ka jɔnya la. Ne bena u ɲaa gwan kosɔbɛ k'aw kisi ni sebagaya ye. Ne bena aw kɛ ne ka mɔgɔw ye, ne bena kɛ aw ka Ala ye. Aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye, aw ka Ala, ko ne le ye aw bɔ Ezipitikaw ka fanga kɔrɔ. Ne ye layidu ta ko ne bena jamana min di Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba ma, ne bena taga n'aw ye o jamana nin kɔnɔ k'a di aw ma a ka kɛ aw ta ye. Ne ye Masaba le ye.» Musa y'o kuma fɔ Isirayɛlidenw ye, nga u ma mɛnni kɛ a fɛ bari u fari tun fagara u ka jɔnyabaara juguya kosɔn. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ta'a fɔ Ezipiti masacɛ ye ko a k'a to Isirayɛlidenw ka bɔ a ka jamana na ka taga.» Nga Musa y'a fɔ Masaba ye ko: «Ni Isirayɛlidenw yɛrɛ ma sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ, Ezipiti masacɛ bena mɛnni kɛ ne fɛ cogo di? Ne fana do te se kuma na kosɔbɛ.» Masaba kumana Musa ni Arɔn fɛ tugu Isirayɛlidenw ni Ezipiti masacɛ ka koo la, k'a fɔ ko u ka bɔ ni Isirayɛlidenw ye Ezipiti jamana kɔnɔ. Isirayɛlidenw ka gwatigiw tɔgɔ filɛ nin ye: Isirayɛli dencɛ fɔlɔ Urubɛn dencɛw ye: Anɔki ni Palu ni Ɛsirɔn ani Karimi. Urubɛn ka fadenyabolow bɔra olu le la. Simeyɔn dencɛw ye: Yemuyɛli ni Yamɛn, ani Owadi ni Yakɛn, ni Sowari ani kanaanmuso dencɛ Sayuli. Simeyɔn ka fadenyabolow bɔra olu le la. Levi dencɛw n'u kɔmɔgɔw tɔgɔw filɛ nin ye: Gɛrisɔn ni Keyati, ani Merari. Levi sii kɛra saan kɛmɛ ni bi saba ni wolonwula ye. Gɛrisɔn dencɛw ye Libini ni Simeyi ye. Fadenyabolow bɔra olu la fana. Keyati dencɛw ye Amuramu ni Yiseyari ni Eburɔn ani Uziyɛli ye. Keyati sii kɛra saan kɛmɛ ni bi saba ni saba ye. Merari dencɛw ye Maali ni Musi ye. Levi ka fadenyabolow bɔra olu le la ka kɛɲɛ n'u ka burujuw ye. Amuramu y'a faa dɔgɔmuso Yokɛbɛdi furu, ale ye Arɔn ni Musa wolo. Amuramu sii kɛra saan kɛmɛ ni bi saba ni wolonwula ye. Yiseyari dencɛw ye: Kore ni Nɛfɛgi ani Zikiri ye. Uziyɛli dencɛw ye: Misayɛli ni Elisafan ani Sitiri ye. Arɔn ye Aminadabu denmuso Elizabɛti furu, Naasɔn balimamuso tun lo. Elizabɛti ye Nadabu ni Abiyu ni Eleyazari ani Itamari wolo Arɔn ye. Kore dencɛw ye: Asiri ni Ɛlikana ani Abiyasafu ye. Kore ka fadenyabolow bɔra olu le la. Arɔn dencɛ Eleyazari ye Putiyɛli denmuso dɔ furu, ale ye Pinasi wolo a ye. Levi ka fadenyabolow bɔra olu le la. Masaba y'a fɔ Arɔn ni Musa le ye k'u ka bɔ ni Isirayɛlidenw ye Ezipiti jamana kɔnɔ, ka kɛɲɛ n'u ka gwatigiw ye. Olu le kumana Ezipiti masacɛ fɛ, janko ka bɔ ni Isirayɛlidenw ye Ezipiti. O Musa ni Arɔn kelen kelen tun lo. Masaba kumana Musa fɛ Ezipiti jamana na tuma min na, a y'a fɔ a ye ko: «Ne ye Masaba ye. Ne be min fɔ i ye, i k'o bɛɛ fɔ Ezipiti masacɛ ye.» Nga Musa y'a fɔ Masaba ye ko: «Ne te se kuma na, masacɛ bena mɛnni kɛ ne fɛ cogo di?» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A filɛ, ne b'i kɛ i n'a fɔ Ala, Ezipiti masacɛ ɲana. I kɔrɔcɛ Arɔn bena kɛ i ka kira ye. Ne bena fɛɛn o fɛɛn fɔ i ye, i kɔrɔcɛ Arɔn bena o fɔ masacɛ ye, ko a k'a to Isirayɛlidenw ka bɔ a ka jamana na ka taga. Nga ne bena masacɛ dusu gwɛlɛya. Ne bena taamasiɲɛ ni kabako caaman kɛ Ezipiti jamana na, nga masacɛ tena sɔn k'aw lamɛn fewu. Ne bena n bolo la Ezipiti kan. Ne bena bɔ ni n ka jama ye, n ka mɔgɔw, Isirayɛlidenw fanga na, u be bɔ Ezipiti jamana na. Ni ne ye ne bolo la Ezipiti kan loon min na ka Isirayɛlidenw bɔ u cɛma, o tuma na, Ezipitikaw ben'a lɔn ko ne le ye Masaba ye.» Masaba tun y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko u ka min kɛ, u y'o kɛ a cogo la. Musa ni Arɔn kumana masacɛ fɛ waati min na, Musa sii tun ye saan bi seegi ye, Arɔn sii tun ye saan bi seegi ni saba ye. Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Ni Ezipiti masacɛ y'a fɔ aw ye ko aw ka kabako dɔ kɛ, i k'a fɔ Arɔn ye ko a k'a ka bere fili duguma masacɛ ɲakɔrɔ, k'o bena yɛlɛma ka kɛ saa ye.» O la, Musa ni Arɔn tagara masacɛ fɛ. Masaba tun ye min fɔ, u y'o kɛ. Arɔn y'a ka bere fili duguma masacɛ n'a ka mɔgɔbabaw ɲana, bere nin yɛlɛmana ka kɛ saa ye. Masacɛ fana y'a ka lɔnnikɛlaw ni subagaw wele. Ezipiti lɔnnikɛla nunu y'o ɲɔgɔn kɛ n'u ka lɔnniya ye. U kelen kelen bɛɛ y'u ka berew fili duguma, u yɛlɛmana ka kɛ saaw ye. Nga Arɔn ka bere ye olu taw kunun. O bɛɛ n'a ta, ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma fɔnin ye, masacɛ dusu gwɛlɛyara, a ma sɔn ka mɛnni kɛ Musa ni Arɔn fɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Masacɛ dusu gwɛlɛyara, a ma sɔn k'a to jama ka taga. Sini sɔgɔma joona, masacɛ be taga bada la tuma min na, i ka ta'a kunbɛn jii daa la. Bere min tun yɛlɛmana ka kɛ saa ye, i ka taga n'o ye i bolo. I k'a fɔ a ye ko: ‹Masaba, eburuw ka Ala tun ye ne ci k'a fɔ i ye ko i k'a to a ka jama ka ta'a bato kongokolon kɔnɔ. Halibi i ma sɔn ka mɛnni kɛ. O la, ko i ben'a lɔn ko ale ye Masaba ye cogo min na, o filɛ: bere min be ne bolo, ne bena Nili baji gosi n'o ye, jii bena yɛlɛma ka kɛ joli ye. Jigɛ minw be baji la, olu bena sa, baji kasa bena bɔ kosɔbɛ, Ezipitikaw tena se k'a jii min.› » Masaba y'a fɔ Musa ye fana ko: «A fɔ Arɔn ye ko a k'a ka bere ta k'a bolo wili Ezipiti jiyɔrɔw sanfɛ, u ka bajiw n'u ka kɔɔw n'u ka wolonkotow n'u ka jii lɔyɔrɔ bɛɛ. U bena kɛ joli ye. Joli bena kɛ Ezipiti faan bɛɛ la, hali minan yirilamanw ni kabakurulamanw kɔnɔ.» Masaba ye min fɔ, Musa ni Arɔn y'o kɛ. A y'a ka bere kɔrɔta ka baji gosi n'a ye Ezipiti masacɛ n'a ka mɔgɔbabaw ɲana. Baji bɛɛ yɛlɛmana ka kɛ joli ye. Jigɛ minw tun be baji la, olu sara, baji kasa tora ka bɔ fɔɔ Ezipitikaw tun te sera k'o jii min tugu. Joli tun be Ezipiti faan bɛɛ la. Nga Ezipiti lɔnnikɛlaw fana y'o koow ɲɔgɔn kɛ n'u ka lɔnniya ye. Ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma fɔnin ye, masacɛ dusu gwɛlɛyara, a ma sɔn ka mɛnni kɛ Musa ni Arɔn fɛ. A kɔsegira ka ta'a ka soo i n'a fɔ foyi ma kɛ. Ezipitikaw bɛɛ ye dingɛw sogi bada la ka jii minta ɲini, bari u tun te sera ka baa jii min. Masaba y'a bolo la baji kan, tile wolonwula kɔnɔ. O kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Taga Ezipiti masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko Masaba ko a k'a to ne ka jama ka taga ne bato. Ko n'a ma sɔn k'u to u be taga, ne ben'a ka jamana faan bɛɛ kɛ tɔrisenjanw ye k'u tɔɔrɔ. Tɔrisenjanw bena caya Nili baji kɔnɔ fɔɔ ka dama tɛmɛ. Ko u bena bɔ ka don aw ka soo kɔnɔ ka don aw ka sibon na ka yɛlɛ aw ka dilan kan. U bena don aw ka mɔgɔbabaw ka soow kɔnɔ ka yɛlɛ aw ka mɔgɔw kan, ani ka don aw ka burudilanyɔrɔw la ani u nɔɔniyɔrɔw la. Ko tɔrisenjanw bena yɛlɛ ale, n'a ka mɔgɔw kan, n'a ka mɔgɔbabaw bɛɛ kan.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn ye ko a k'a ka bere kɔrɔta bajiw ni kɔɔw ni wolonkotow sanfɛ janko tɔrisenjanw ka don Ezipiti jamana kɔnɔ.» Arɔn y'a bolo wili Ezipiti jiyɔrɔw sanfɛ. Tɔrisenjanw bɔra ka don Ezipiti jamana bɛɛ kɔnɔ. Nga lɔnnikɛlaw fana y'o ɲɔgɔn kɛ n'u ka lɔnniya ye k'a kɛ tɔrisenjanw bɔra ka don Ezipiti jamana kɔnɔ. Ezipiti masacɛ ye Musa ni Arɔn wele, k'a fɔ u ye ko: «Aw ka Masaba daali ko a ka tɔrisenjanw bɔ ne ni n ka mɔgɔw cɛma, ne ben'a to Isirayɛlidenw ka taga saraka bɔ Masaba ye.» Musa y'a fɔ masacɛ ye ko: «Waati jumɛn na i b'a fɛ ne ka Masaba daali e n'i ka mɔgɔbabaw, n'i ka mɔgɔw ye janko tɔrisenjanw ka bɔ aw ka soow kɔnɔ? U bena to baji dɔrɔn kɔnɔ.» Masacɛ ko: «Sini.» Musa ko: «A bena kɛ ka kɛɲɛ n'i ka kuma ye janko i k'a lɔn ko Masaba an ka Ala ɲɔgɔn te yen. Tɔrisenjanw bena bɔ i n'i ka mɔgɔbabaw, n'i ka mɔgɔw ɲakɔrɔ ka bɔ i ka soow kɔnɔ, u bena to baji dɔrɔn kɔnɔ.» Musa ni Arɔn bɔra masacɛ ka soo. Masaba ye masacɛ tɔɔrɔ ni tɔrisenjan minw ye, Musa ye Masaba daali u kosɔn. Musa ye min daali, Masaba y'o kɛ. Tɔrisenjanw sara soow, ni luuw, ani forow kɔnɔ. Mɔgɔw y'u cɛ k'u tonton. Jamana kasa goyara kosɔbɛ. Masacɛ y'a ye k'o koo nɔgɔyara minkɛ, a y'a dusu gwɛlɛya tugu. Ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma fɔnin ye, a ma mɛnni kɛ Musa ni Arɔn fɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn ye ko a k'a ka bere kɔrɔta ka dugukolo gosi n'a ye, buguri bena yɛlɛma ka kɛ sosow ye Ezipiti faan bɛɛ la.» U y'o kɛ, Arɔn ye bere kɔrɔta ka dugukolo gosi n'a ye tuma min na, buguri yɛlɛmana ka kɛ sosow ye ka kɛ mɔgɔw ni begɛnw kan. Buguri kɛra sosow ye Ezipiti faan bɛɛ la. Lɔnnikɛlaw y'u ka lɔnniya kɛ ko u fana bena o ɲɔgɔn kɛ, nga u ma se. Sosow tun be mɔgɔw ni begɛnw cin. Lɔnnikɛlaw y'a fɔ Ezipiti masacɛ ye ko: «Nin ye Ala ka baara nɔɔ ye dɛ!» O bɛɛ n'a ta, ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma fɔnin ye, masacɛ dusu gwɛlɛyanin tora, a ma sɔn ka mɛnni kɛ Musa ni Arɔn fɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Wili sɔgɔma joona, ka taga Ezipiti masacɛ kunbɛn, a bɔtɔ bada la, k'a fɔ a ye ko ne Masaba ko a k'a to ne ka jama ka taga n bato. Ko n'a ma sɔn k'u to u be taga, ne bena limɔgɔjugu caaman ci a kama, n'a ka mɔgɔbabaw, n'a ka mɔgɔw kama, u bena don a ka soow kɔnɔ. Ezipitikaw ka soow bena fa limɔgɔw la, hali u ka dugukolo yɛrɛ fana bena fa. Nga o loon na, ne bena Gosɛn mara niin bɔ, ne ka mɔgɔw siginin be yɔrɔ min na. Limɔgɔ si tena sɔrɔ Gosɛn, janko a k'a lɔn ko ne, Masaba be jamana kɔnɔ. Ko ne bena faranfasili kɛ a ka mɔgɔw ni ne ka mɔgɔw cɛ. K'o taamasiɲɛ kabakoman nin bena kɛ sini le.» Masaba y'o koo kɛ ten. Limɔgɔjugu caaman donna masacɛ n'a ka mɔgɔbabaw ka soow kɔnɔ, ni jamana bɛɛ kɔnɔ. Limɔgɔw ye jamana faan bɛɛ cɛn. O kɔ, masacɛ ye Musa ni Arɔn wele k'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga saraka bɔ aw ka Ala ye yan jamana kɔnɔ.» Musa ko: «O tena bɛn, an bena saraka min bɔ Masaba an ka Ala ye, o ye Ezipitikaw tana ye. N'an b'o kɛra u ɲana, u tena an bon ni kabakuruw ye wa? An b'a fɛ ka tile saba taama kɛ kongokolon kɔnɔ ka saraka bɔ Masaba ye, an ka Ala, i ko a y'a fɔ an ye cogo min na.» Masacɛ ko: «Ne ben'a to aw ka taga saraka bɔ Masaba aw ka Ala ye kongokolon kɔnɔ. Nga aw kana taga yɔrɔjan. I ka Ala daali ne ye.» Musa ko: «Ni ne bɔra i fɛ yan dɔrɔn, ne bena Masaba daali. Sini, limɔgɔw bena bɔ masacɛ n'a ka mɔgɔbabaw, n'a ka mɔgɔw cɛma, nga i kana anw nigɛ tugu, ka ban ko mɔgɔw te taga saraka bɔ Masaba ye.» Musa bɔra masacɛ fɛ, a ye Masaba daali. Musa ye fɛɛn min daali, Masaba y'o kɛ. Limɔgɔw bɔra masacɛ n'a ka mɔgɔbabaw, n'a ka mɔgɔw cɛma, hali limɔgɔ kelen ma to yen. Masacɛ tilara k'a dusu gwɛlɛya tugu. A ma sɔn ka jama to u ka taga. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Taga Ezipiti masacɛ fɛ, k'a fɔ a ye ko ne, Masaba, eburuw ka Ala ko a k'a to ne ka jama ka taga ne bato. Ko n'a ma sɔn k'a to u ka taga, ko n'a y'u minɛ k'u to yan, ko a ka begɛn minw be kongo la, ne, Masaba bena banajugu bila olu la, a ka soow n'a ka faliw ani a ka ɲɔgɔmɛw n'a ka misiw, ani a ka begɛnmisɛnw. Ne, Masaba bena faranfasili kɛ Isirayɛlidenw ka begɛnw ni Ezipitikaw taw cɛ. Isirayɛlidenw ka begɛn si tena sa.» Masaba ye waati latigɛ k'a fɔ ko: «Sini, ne Masaba bena o kɛ jamana kɔnɔ.» O dugusagwɛ, a y'o kɛ. Ezipitikaw ka begɛnw bɛɛ sara, nga Isirayɛlidenw taw si ma sa. Masacɛ ye mɔgɔw ci ka taga filɛli kɛ. U tagar'a sɔrɔ ko Isirayɛlidenw ka begɛnw si ma sa, hali deen kelen. Nga masacɛ dusu gwɛlɛyara halibi, a ma sɔn k'a to jama ka taga. Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Aw k'aw tigɛ fa dibi kɔnɔ bugurigwɛ la, Musa bena o seri sanfɛ Ezipiti masacɛ ɲana. O bena kɛ gwangwan ye Ezipiti jamana faan bɛɛ la. O bena kɛ sababu ye sumuninw be bɔ mɔgɔw ni begɛnw na ka nɛɛn don ka kɛ joliw ye yɔrɔ bɛɛ jamana kɔnɔ.» O la, Musa ni Arɔn ye bugurigwɛ cɛ dibi kɔnɔ ka taga lɔ masacɛ ɲafɛ. Musa y'o seri sanfɛ, sumuninw bɔra mɔgɔw ni begɛnw na, ka nɛɛn don ka kɛ joli ye. Lɔnnikɛlaw ma se ka lɔ Musa ɲa sumuninw kosɔn, bari u bɔra lɔnnikɛlaw ni Ezipitika tɔw bɛɛ la. Masaba ye masacɛ dusu gwɛlɛya. A ma sɔn ka mɛnni kɛ Musa ni Arɔn fɛ, i n'a fɔ Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. O kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Wili sɔgɔma joona ka taga Ezipiti masacɛ kunbɛn k'a fɔ a ye ko ne Masaba, eburuw ka Ala ko a k'a to ne ka jama ka taga ne bato. Ko n'o tɛ, sisan kɔni, ne bena tɔɔrɔbaw la a kan, n'a ka mɔgɔbabaw, n'a ka mɔgɔw kan, waasa a k'a lɔn ko ne ɲɔgɔn te dugukolo kan. Ko ni ne tun ye n bolo kɔrɔta k'ale n'a ka mɔgɔw gosi ni fɔɲɔbana ye, u tun bena halaki ka tunu ka bɔ dugukolo kan pewu. Nga ne y'a to yen waasa ka n ka sebagaya yira a la, ani ne tɔgɔ ka fɔ diɲɛ faan bɛɛ la. Ko halibi a b'a jaa gwɛlɛyara ka ne ka jama bali, a te sɔnna k'u to u be taga. K'o le kosɔn, sini nin waati nin ɲɔgɔn na, ne ben'a kɛ sanbɛrɛ be ben ka juguya kosɔbɛ, min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ Ezipiti jamana kɔnɔ kabini a sigira fɔɔ ka na se bii ma. Ayiwa, sisan ko a ka cii bila ko a ka begɛnw n'a ka fɛɛn minw bɛɛ be kongo kɔnɔ, k'u ka na ni olu bɛɛ ye soo kɔnɔ k'u mara, bari ni mɔgɔ, walima begɛnw fɛɛn o fɛɛn mana sɔrɔ kongo la, n'u ma na soo, sanbɛrɛ bena ben olu bɛɛ kan k'u faga.» Masaba ka kuma ye siranya bila Ezipiti masacɛ ka mɔgɔbaba minw na, olu teliyara k'u ka jɔɔnw n'u ka begɛnw ladon soo kɔnɔ. Nga minw m'a ka kuma jati, olu y'u ka jɔɔnw n'u ka begɛnw to kongo la. O kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «E k'i bolo wili sanfɛ, waasa sanbɛrɛ ka ben mɔgɔw kan, ni begɛnw, ani suman sifaw bɛɛ kan forow kɔnɔ, Ezipiti jamana faan bɛɛ la.» Musa y'a ka bere kɔrɔta sanfɛ tuma min na, Masaba ye sanpɛrɛn ni sanbɛrɛ bila ka jigi. Sanpɛrɛn jigira dugukolo kan. Masaba y'a kɛ sanbɛrɛ benna Ezipiti jamana kɔnɔ. Sanbɛrɛ benna, saan tun be manamana. A juguyara fɔɔ o ɲɔgɔn tun ma deli ka kɛ Ezipiti jamana na kabini a kɛra jamana ye. Fɛɛn o fɛɛn tun be kongo kɔnɔ, mɔgɔ fara begɛnw kan, sanbɛrɛ y'o bɛɛ gosi, ka kongo kɔnɔ suman ni yiriw bɛɛ gosi k'u karikari Ezipiti jamana yɔrɔ bɛɛ la. Sanbɛrɛ ma se jamana nin yɔrɔ min na, o kɛra Gosɛn mara ye, Isirayɛlidenw tun siginin be yɔrɔ min na. Ezipiti masacɛ ye Musa ni Arɔn wele k'a fɔ u ye ko: «Sisan, ne ye hakɛ kɛ. Tiɲɛ be Masaba fɛ, ne ni n ka mɔgɔw le filila. Aw ka Masaba daali, janko saan kana pɛrɛn, sanbɛrɛ kana ben tugu. Ne ben'a to aw be taga, ne tena aw bali tugu.» Musa y'a fɔ a ye ko: «Ni ne bɔra dugu kɔnɔ tuma min na, ne bena n bolow wili Masaba faan fɛ. Saan tena pɛrɛn tugu, sanbɛrɛ fana tena ben tugu, waasa i k'a lɔn ko dugukolo ye Masaba ta ye. Nga, ne y'a lɔn ko halibi, e n'i ka mɔgɔbabaw, aw te siran Masa Ala ɲa.» O y'a sɔrɔ suman gwanninmanw tun wolola ka ban, lɛnsun tun feerenna, o bɛɛ cɛnna. Nga suman minw ka suma, olu ma cɛn, bari olu mɔwaati tun ma se. Musa bɔra masacɛ fɛ ka se dugu kɔfɛ tuma min na, a y'a bolow wili Masaba faan fɛ. Sanpɛrɛn ni sanbɛrɛ lɔra, sanji lɔra. Masacɛ y'a ye ko sanji ni sanpɛrɛn ani sanbɛrɛ lɔra minkɛ, a ye hakɛ kɛ tugu. Ale n'a ka mɔgɔbabaw y'u dusu gwɛlɛya. Masacɛ dusu gwɛlɛyara. A ma sɔn k'a to Isirayɛlidenw ka taga, i ko Masaba tun y'a fɔ Musa barika la cogo min na. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Taga masacɛ fɛ. Ne le y'ale n'a ka mɔgɔbabaw dusu gwɛlɛya, janko ka se ka ne ka taamasiɲɛ kabakoman nunu kɛ u cɛma, waasa ne fariyara Ezipitikaw ma cogo min na, ka kabako minw kɛ u cɛma, i ka se k'o lakali i deenw n'i mamadenw ye. Ani aw ka se k'a lɔn ko ne lo ye Masaba ye.» Musa ni Arɔn tagara masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko: «Masaba, eburuw ka Ala ko i bena ban k'i yɛrɛ majigi ale kɔrɔ fɔɔ tuma jumɛn? Ko i k'a to ale ka jama ka ta'a bato. Ko n'i ma sɔn o la, sini, ko ale bena tɔɔnw ci i ka jamana kɔnɔ. U bena dugukolo yɔrɔ bɛɛ datugu, fɔɔ mɔgɔ tena se ka dugukolo ye. Sanbɛrɛ tɛmɛnin kɔ, fɛɛn minw tora, ani yiri minw falenna aw ka forow kɔnɔ, u bena o bɛɛ ɲimi. I ka soow n'i ka mɔgɔbabaw bɛɛ ka soow, ani Ezipitikaw bɛɛ ka soow bena fa tɔɔn na. K'a ta i bɛmaw ka waati la fɔɔ ka na se bii ma, u ma deli k'o ɲɔgɔn ye fewu.» O fɔnin kɔ, Musa kɔsegira ka bɔ masacɛ fɛ. Masacɛ ka mɔgɔbabaw y'a fɔ a ye ko: «Cɛɛ nin bena to k'an tɔɔrɔ fɔɔ tuma jumɛn? A to jama nin ka taga Masaba u ka Ala bato. Yala i m'a lɔn halibi ko Ezipiti cɛnna ka ban wa?» O kɔ, u nana ni Musa ni Arɔn ye masacɛ fɛ tugu. A y'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga Masaba aw ka Ala bato, nga jɔn ni jɔn le be taga yen?» Musa y'a jaabi ko: «An bena taga n'an ka denmisɛnw ni mɔgɔkɔrɔbaw ye. An dencɛw n'an denmusow, n'an ka begɛnmisɛnw n'an ka dabaw bena taga. Bari an ka kan ka taama kɛ ka taga ɲanagwɛ kɛ Masaba tɔgɔ la.» Masacɛ y'a fɔ u ye ko: «Ne ka sira di aw n'aw deenw ma kɛ, Masaba ka se n'aw ɲuman ye. Ne y'a ye ko aw be kojugu le ɲinina. A tena kɛ ten. Aw cɛɛw dama ka taga Masaba bato, bari aw ye o le daali.» O fɔnin kɔ, u ye Musa ni Arɔn gwɛn ka bɔ masacɛ fɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I bolo wili Ezipiti jamana kunna, waasa tɔɔn caaman ka na Ezipiti jamana na. Sanbɛrɛ tɛmɛnin kɔ, fɛɛn min tora, tɔɔnw k'o bɛɛ ɲimi.» Musa y'a ka bere wili Ezipiti jamana kunna, Masaba y'a kɛ fɔɲɔ cira ka bɔ kɔrɔn fɛ, ka fiyɛ o loon bɛɛ kɔnɔ, suu fara tile kan. Yanni dugu ka gwɛ, tɔɔnw nana o fɔɲɔ fɛ. Tɔɔnw sera Ezipiti jamana bɛɛ la ka jigi faan bɛɛ la. U caayara cogo min na, o ɲɔgɔn tun ma kɛ ka ye, a ɲɔgɔn tena kɛ tugu fana. U ye dugukolo bɛɛ datugu fɔɔ dibi donna. Suman ni yiriden minw tora sanbɛrɛ kɔ, u y'o bɛɛ ɲimi. Ezipiti jamana yɔrɔ bɛɛ la, furaburukɛnɛ si ma to yiriw kan, walima binkɛnɛ. Masacɛ ye Musa ni Arɔn wele teliya la, k'a fɔ ko: «Ne ye Masaba aw ka Ala hakɛ ta, k'aw fana hakɛ ta. Ayiwa, aw ka yafa ne ma sisan ka Masaba aw ka Ala daali, waasa a ka ne kisi halakili nin ma.» Musa bɔra masacɛ fɛ ka Masaba daali. Masaba y'a kɛ fɔɲɔba dɔ bɔra tileben ɲafan fɛ, ka na tɔɔnw ta ka taga u fili Buruku kɔgɔji kɔnɔ. Hali tɔɔn kelen ma to Ezipiti jamana yɔrɔ si la. Nga Masaba ye masacɛ dusu gwɛlɛya. A ma sɔn k'a to Isirayɛlidenw ka taga fewu. O kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I bolo wili sanfɛ, waasa dibiba ka don Ezipiti jamana faan bɛɛ la.» Musa y'a bolo wili sanfɛ, dibiba donna Ezipiti jamana faan bɛɛ la fɔɔ tile saba. Mɔgɔ si tun te se k'a tɔɲɔgɔn ye, ani mɔgɔ si tun te se ka bɔ a sigiyɔrɔ la o tile saba kɔnɔ. Nga yeelen tun be Isirayɛlidenw bɛɛ ka sigiyɔrɔw la. Masacɛ ye Musa wele k'a fɔ a ye ko: «Aw ye taga Masaba bato. Hali aw ka denmisɛnw be se ka taga n'aw ye. Aw k'aw ka begɛnw dama to yan.» Musa ko: «An bena sarakaw ni saraka jɛnita minw bɔ Masaba an ka Ala ye, ele lo bena olu di an ma wa? An bena taga n'an ka begɛnw ye, hali begɛn kelen tena to yan, bari an ka kan k'u dɔw kɛ saraka ye Masaba an ka Ala ma. An ka kan ka min kɛ saraka ye Masaba ye, an t'o lɔn n'an ma se yen.» Nga Masaba ye masacɛ dusu gwɛlɛya tugu, a ma sɔn k'a to u be taga. Masacɛ y'a fɔ Musa ye ko: «Taga ka bɔ ne ɲakɔrɔ! E k'i yɛrɛ kɔlɔsi, i kana na ne fɛ tugu! N'i nana ne fɛ loon min na, i bena faga o loon yɛrɛ la.» Musa ko: «I ye tiɲɛ fɔ, ne tena na i fɛ tugu abada.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ne bena tɔɔrɔ dɔ wɛrɛ lase Ezipiti masacɛ ni Ezipitikaw ma tugu. O seen fɛ, a ben'a to aw be taga. O tuma na, a bena aw gwɛn ka bɔ yan yɛrɛ. I k'a fɔ jama ye ko cɛɛ fara musow kan, k'o ka warigwɛminanw ni sanulamanw daali u sigiɲɔgɔnw fɛ.» Masaba tun y'a kɛ Isirayɛli jama koo diyara Ezipitikaw ye. Ezipiti masacɛ ka baarakɛlaw ni Ezipitikaw bɛɛ tun be Musa jati mɔgɔbaba ye fana. Musa y'a fɔ Ezipiti masacɛ ye ko: «Masaba ko dugutilama, ale bena Ezipiti jamana yaala. Ezipitikaw ka deen fɔlɔw bɛɛ bena sa, k'a ta Ezipiti masacɛ deen fɔlɔ ma ka ta'a bila jɔnmuso deen fɔlɔ ma, min be sinni kɛra. Begɛnw deen fɔlɔw fana bena sa. Kulekanba bena bɔ Ezipiti jamana faan bɛɛ la, min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ, n'a ɲɔgɔn tena kɛ tugu fana. Nga wulu tena sɔngɔ mɔgɔ si kan, walima begɛn, Isirayɛlidenw ka yɔrɔ la janko aw k'a lɔn ko Masaba be faranfasi kɛ Ezipitikaw ni Isirayɛlidenw cɛ. I ka mɔgɔ nunu bɛɛ bena na ne fɛ k'u kunbiri gwan ne kɔrɔ k'a fɔ ko an ka bɔ jamana nin kɔnɔ, ne, ni n ka kɔmɔgɔw bɛɛ. O kɔ, ne bena bɔ.» O fɔnin kɔ, Musa dimininba bɔra Ezipiti masacɛ ka yɔrɔ la. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ezipiti masacɛ tena sɔn ka mɛnni kɛ i fɛ, janko ne ka kabakow ka caya Ezipiti jamana kɔnɔ.» Musa ni Arɔn y'o kabako nunu bɛɛ kɛ Ezipiti masacɛ ɲana, nga Masaba ye Ezipiti masacɛ dusu gwɛlɛya, a ma sɔn k'a to Isirayɛlidenw ka bɔ a ka jamana na. K'u to yen Ezipiti jamana kɔnɔ, Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Nin kalo le bena kɛ saan kalo fɔlɔ ye aw fɛ, saan daminɛ kalo. Aw k'a fɔ Isirayɛli jama bɛɛ ye ko kalo nin tile tan, gwatigi kelen kelen bɛɛ ka sagaden minɛ u ka somɔgɔw tɔgɔ la, gwaso kelen, sagaden kelen. Ni gwaso dɔ ka dɔgɔ sagaden kelen ma, a n'a gɛrɛfɛ gwaso ka jɛn sagaden kelen kan ka kɛɲɛ n'u ka mɔgɔw daa ye. Mɔgɔ kelen be se ka sogo min ɲimi, u ka saga sogo nin tilan ka kɛɲɛ n'o ye. O begɛn nin ka kɛ cɛman ye min ye saan kelen sɔrɔ, fiɲɛ kana sɔrɔ a la, walima sankelen bakɔrɔnin, fiɲɛ te min na. Aw k'o mara fɔɔ kalo nin tile tan ni naaninan loon. Isirayɛli jama bɛɛ ben'o faga o loon na tile bennin kɔ. U bena o sogow dumu soo minw kɔnɔ, u ka saga nunu joli seriseri o soow daa la lɔgɔw kan, gɛrɛfɛ ni sanfɛ. O suu kelen na, u bena o sogo nunu wusunin ɲimi, ni buru ye, fununan te min na, ani ɲugu kunanman. Aw kana o sogo kɛnɛman ɲimi, walima a tobinin jii la, nga a ka wusu, a kungolo, n'a senkalaw, n'a kɔnɔnafɛnw. A tɔɔ man kan ka si. N'a dɔ sira aw k'o jɛni sɔgɔmadafɛ. Aw ka kan k'o dumu cogo min na, o filɛ nin ye: aw k'aw cɛɛ siri k'aw ka sanbaraw don k'aw ka bere minɛ aw bolo. Aw k'a dumu teliya la. O ye Masaba ka * Hɔrɔnya loon ye. «O suu kelen na, ne bena Ezipiti jamana yaala ka Ezipitikaw deen fɔlɔw bɛɛ faga, mɔgɔw fara begɛnw kan. Ne bena kiti tigɛ Ezipiti joow bɛɛ kan. Ne ye Masaba le ye. Aw bena to soo minw kɔnɔ, joli le bena kɛ o taamasiɲɛ ye. Ni ne ye o joli nin ye tuma min na, ne bena tɛmɛ, kojugu si tena se aw ma tuma min na ne bena cɛnni kɛ Ezipiti jamana kɔnɔ. Aw ka kan k'aw hakili to o loon nin koo la, k'a kɛ landa ye, a ɲanagwɛ ka to ka kɛ tuma bɛɛ aw kɔmɔgɔw cɛma. «Aw bena to k'a kɛ cogo min na, o filɛ: fununan te buru min na, aw k'o dumu tile wolonwula kɔnɔ. Loon fɔlɔ, aw ka fununan bɔ aw ka soow kɔnɔ, bari mɔgɔ o mɔgɔ ye buru dumu fununan be min na, k'a ta loon fɔlɔ ma fɔɔ ka taga se loon wolonwulanan ma, o tigi ka kan ka faga. O loon fɔlɔ la, aw ka ɲɔgɔn lajɛn ne tɔgɔ la, ani a wolonwulanan loon fana na. Aw kana baara si kɛ o loonw na n'a ma kɛ aw kelen kelen bɛɛ ka dumuni baara dama ye. Aw ka * Buru funubali ɲanagwɛ kɛ, bari ne ye aw ka jama bɔ Ezipiti jamana kɔnɔ o loon na tigitigi. Aw k'o loon bato k'o kɛ ɲanagwɛ loon ye saan o saan, a kana dabila. Burufununan ma don buru min kɔnɔ, aw ben'a daminɛ k'o dumu saan kalo fɔlɔ tile tan ni naaninan loon wuladafɛ fɔɔ ka taga se a tile mugan ni kelen wulafɛ ma. Fununan si ma kan ka sɔrɔ aw ka soow kɔnɔ o tile wolonwula kɔnɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ be buru dumu ni fununan b'a la, dugulen fara lonan kan, o tigi bena faga ka bɔ Isirayɛli jama cɛma. Aw kana buru si dumu, fununan be min na. K'aw to yɔrɔ o yɔrɔ, fununan te buru min kɔnɔ, aw k'o dumu.» O tuma na, Musa ye Isirayɛli cɛkɔrɔbaw bɛɛ wele k'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga ka sagadenw minɛ, minw be bɛn aw ka somɔgɔw ma k'o faga k'o kɛ * Hɔrɔnya ɲanagwɛ saraka ye. Aw k'o joli don minan dɔ kɔnɔ, ka * izɔpiyiri furaburu kɛ ka joli nin mɔn lɔgɔw kan minw be soo daa la sanfɛ ni gɛrɛfɛ. Aw si kana bɔ aw ka soow kɔnɔ sanni dugu ka gwɛ. Masaba bena tɛmɛ tuma min na ka Ezipitikaw faga, n'a ye o joli ye bonda lɔgɔ nunu kan, sanfɛ ni gɛrɛfɛ, a bena tɛmɛ u kan. A tena sɔn halakilikɛla ka don aw ka soow kɔnɔ ka fagalikɛ. O bena kɛ sariya ye aw n'aw kɔmɔgɔw fɛ min tena dabila abada. Masaba bena jamana min di aw ma ka kɛɲɛ n'a ka layidu ye, n'aw donna o yɔrɔ la tuma min na, aw k'o landako kɛ. N'aw deenw ye aw ɲininga tuma min na, ko landako nin kɔrɔ ye mun ye aw fɛ, aw k'u jaabi ko: ‹Hɔrɔnya ɲanagwɛ saraka lo Masaba tɔgɔ la, bari a tun be Ezipitikaw fagara tuma min na, a tɛmɛna an ka soow kan, k'an kisi k'an to yen.› » O tuma na, jama y'u kunbiri gwan duguma ka Masaba bato. Masaba ye min fɔ Musa ni Arɔn ye, Isirayɛlidenw tagara o kɛ. Dugutilama, Masaba ye Ezipitikaw ka deen fɔlɔw bɛɛ faga, k'a daminɛ Ezipiti masacɛ deen fɔlɔ ma fɔɔ ka ta'a bila kasodenw nunu deen fɔlɔw ma, ani begɛnw deen fɔlɔw. Ezipiti masacɛ n'a ka baarakɛlaw ani Ezipitikaw bɛɛ wilila o suu nin na. Mankanba kɛra Ezipiti jamana kɔnɔ, bari o soo si tun te yen mɔgɔ ma sa o min kɔnɔ. O suu kelen yɛrɛ la, Ezipiti masacɛ ye Musa ni Arɔn wele k'a fɔ u ye ko: «Aw ye wili ka taga ka bɔ ne ka jama cɛma, aw ni Isirayɛlidenw bɛɛ! Aw ye taga Masaba bato i n'a fɔ aw y'a fɔ cogo min na. Aw ye taga n'aw ka begɛnw ye, a misɛnmanw fara a dabaw kan, i ko aw y'a fɔ cogo min na. Aw ka duba kɛ ne ye fana.» Ezipitikaw ye Isirayɛli jama bagabaga, k'u ka bɔ jamana kɔnɔ joona joona. Bari u tun be miiri ko n'u ma bɔ joona, u bɛɛ bena sa. Jama y'u ka mugu nɔɔninin ta, o tun ma funu fɔlɔ. U y'u ka burunɔɔniminanw siri u ka faniw na k'u dulon u gamanw na. Musa tun ye min fɔ, Isirayɛlidenw y'o kɛ: U ye warigwɛminanw ni sanulamanw ani faniw daali Ezipitikaw fɛ. Masaba tun y'a kɛ jama koo diyara Ezipitikaw ye. U ye fɛɛn minw daali, Ezipitikaw ye olu d'u ma. A kɛra ten, u sera ka Ezipitikaw bololafɛnw cɛ. Isirayɛlidenw bɔra Aramusɛsi ka taga se Sukɔti. U tun be cɛɛ waa kɛmɛ wɔɔrɔ (600 000) bɔ, musow ni denmisɛnw ma jati. Siya wɛrɛ caaman bɔra n'u ye, ani begɛn caaman fana, a babaw fara a misɛnmanw kan. U bɔra ni mugu min ye Ezipiti, u ye o yiran ŋɔmi ye. Fununan tun t'o la, bari u tun ye u gwɛn ka bɔ le, o la, u tun ma se ka dumuni labɛn. Isirayɛlidenw tun ye saan kɛmɛ naani ni bi saba kɛ Ezipiti. O saan kɛmɛ naani ni bi saba dafa loon yɛrɛ la, Masaba ka jamaw bɛɛ bɔra Ezipiti. Masaba ye suu kuturu kɛ k'a ka jama Isirayɛli bɔ Ezipiti cogo min na, o cogo kelen na, u kɔmɔgɔw ka kan ka siɲana kɛ suu kelen ka Masaba bato. Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Lonan si man kan ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni dumu. N'i ye jɔɔn san k'a kɛnɛkɛnɛ, ale be se k'a dumu. Lonan min sigira aw fɛ n'a bena taga, ale ani baaraden man kan k'a dumu. Aw k'a dumu soo kɔnɔ, sogo si kana bɔ kɛnɛma, kolo si fana kana kari. Isirayɛli jama bɛɛ ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ nin kɛ. Ni lonan dɔ min siginin be aw fɛ, n'ale b'a fɛ ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ ka Masaba bato, a ka soo kɔnɔ cɛɛw bɛɛ ka kan ka kɛnɛkɛnɛ fɔlɔ, o kɔ, a be se k'o ɲanagwɛ nin kɛ i n'a fɔ dugulen. Nga cɛɛ kɛnɛkɛnɛbali si man kan k'a dumu. O sariya kelen le bena sigi dugulen ni lonan kama.» Masaba ye min fɔ Musa ni Arɔn ye, Isirayɛlidenw bɛɛ y'o le kɛ. O loon yɛrɛ la, Masaba ye Isirayɛlidenw bɔ Ezipiti jɛnkulu jɛnkulu. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Aw k'aw dencɛ fɔlɔw bɛɛ di ne ma, ani begɛnw ta fana, Isirayɛlidenw ka dencɛ fɔlɔw, ani begɛnw ta. O bɛɛ ye ne ta ye.» Musa y'a fɔ jama ye ko: «Aw bɔra jɔnya la loon min na Ezipiti, aw k'aw hakili to o loon na, saan o saan, ka ɲanagwɛ kɛ o loon na, bari Masaba ye aw bɔ yen ni barika ye. Aw man kan ka buru dumu, fununan be min na. Aw be bɔra bii * Abibu kalo la. Masaba ye layidu ta aw bɛmaw ye ko a bena kanaanw ni itiw ani amoniw ni iviw ani zebuziw ka jamana di aw ma. Nɔnɔ ni lii ka ca o yɔrɔ la kosɔbɛ, jamana diman lo. N'a y'a kɛ aw donna yen tuma min na, aw ka landa nin kɛ kalo nin na. Fununan te buru min na, aw bena o dumu tile wolonwula kɔnɔ. Tile wolonwulanan loon bena kɛ ɲanagwɛlon ye Masaba ye. Fununan te buru min na, aw bena o dumu tile wolonwula nunu kɔnɔ. Buru si kana sɔrɔ, fununan be min na, fununan si kana sɔrɔ aw ka jamana yɔrɔ si la. O loon na, aw k'a fɔ aw deenw ye ko Masaba ye nin ni nin le kɛ aw ye aw bɔtuma Ezipiti jamana na, ko aw be koo nin kɛ o le kama. O bena kɛ aw fɛ i n'a fɔ taamasiɲɛ aw bolo kan, n'aw teen na, k'aw hakili jigi o la ko Masaba ka sariya kuma ka kan ka to aw daa la tuma bɛɛ, bari a y'aw bɔ Ezipiti jamana kɔnɔ a ka sebagaya barika la. O la, aw bena landa nin bato a waati latigɛnin na saan o saan. «Ni Masaba sera n'aw ɲuman ye kanaanw ka jamana kɔnɔ, k'a di aw ma, i n'a fɔ a ye layidu ta aw, n'aw bɛmaw ye cogo min na, o tuma na, aw k'aw dencɛ fɔlɔw bɛɛ di Masaba ma, n'aw ka begɛnw deen fɔlɔw. Fɛɛn o fɛɛn kɛra cɛman ye, o ye Masaba ta ye. Aw bena to ka fali deen fɔlɔ kunmabɔ ni sagaden ye k'o di Masaba ma. N'aw m'o kɛ, aw k'a kuun ci. Aw bena to k'aw dencɛ fɔlɔw kunmabɔ fana. Sini ma sini ma, n'aw deenw y'aw ɲininga ko: ‹Nin kɛkun ye mun ye?›, aw k'a fɔ u ye ko: ‹Masaba ye an bɔ Ezipiti jɔnya la ni barika ye. Masacɛ tun te sɔnna an ka taga minkɛ, o la, Masaba ye Ezipitikaw deen fɔlɔw, n'u ka begɛnw deen fɔlɔw bɛɛ faga. O le y'a to an be begɛnw deen fɔlɔ cɛmanw bɛɛ di Masaba ma k'o kɛ saraka ye, ani k'an dencɛ fɔlɔw kunmabɔ.› Ayiwa, a bena kɛ taamasiɲɛ ye aw fɛ, i n'a fɔ bolo kan taamasiɲɛ ni teen na ta. Bari Masaba y'an bɔ Ezipiti jamana kɔnɔ n'a yɛrɛ ka sebagaya ye.» Tuma min na Ezipiti masacɛ ye sira di jama ma, filisiw ka jamana sira tun ka surun, nga Ala m'a kɛ u ka o sira nin minɛ, bari a ko: «N'u y'a ye ko u bena kɛlɛ kɛ yen, n'a sɔrɔ u ka miiri bena yɛlɛma, ka kɔsegi Ezipiti.» O la, Ala y'a kɛ jama munumununa ni kongokolon sira ye ka taga Buruku kɔgɔji faan fɛ. Isirayɛlidenw bɔra Ezipiti jamana na tuma min na, u labɛnnin tun lo. Musa ye Yusufu kolow bɔ a kaburu kɔnɔ, ka taga n'u ye, bari Yusufu tun ye Isirayɛlidenw wajibiya ka kali. A ko: «Siga t'a la, Ala bena na aw dɛmɛ ka bɔ yan. N'a y'o kɛ tuma min na, aw ka ne kolow ta ka taga n'u ye.» U wilila ka bɔ Sukɔti ka taga sigi Etamu, kongokolon daa la. Masaba tun bilara u ɲa tilefɛ, sankaba kɔnɔ janko ka sira yira u la. Sufɛ, a tun be bila u ɲa tasuma kɔnɔ sanfɛ ka yeelen bɔ u ye, janko u ka se ka taama suu ni tile. Sankaba nin tun te bɔ jama ɲafɛ tilefɛ, tasuma fana tun te bɔ u ɲa sufɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko u ka kɔsegi ka taga sigi Piyayirɔti ɲafɛ, Migidɔli ni kɔgɔji furancɛ la, jida la, ka ɲasin Baalisefɔn ma. Masacɛ ben'a miiri ko aw tununa kongokolon kɔnɔ, ko aw te aw taayɔrɔ lɔn tugu. Ne ben'a dusu gwɛlɛya, a bena tugu aw kɔ. Nga ale n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ bena kɛ sababu ye ne be boɲa sɔrɔ. Ezipitikaw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Fɛɛn min fɔra Isirayɛlidenw ye, u y'o le kɛ. Tuma min na a fɔra Ezipiti masacɛ ye ko Isirayɛli jama bolila ka taga, a n'a ka mɔgɔbabaw ka miiriya yɛlɛmana jama koo la. U ko: «Mun y'a to an ye nin kɛ, ka sira di Isirayɛlidenw ma ka taga? U tena baara kɛ an ye tugu!» Masacɛ y'a ka kɛlɛkɛwotoro labɛn ka wili n'a ka kɛlɛdenw ye. Kɛlɛkɛwotoro minw ka ɲi kosɔbɛ, a ye o kɛmɛ wɔɔrɔ ta, ani Ezipiti kɛlɛkɛwotoro tɔw bɛɛ. Kɛlɛkuntigiw tun b'u kelen kelen bɛɛ kɔnɔ. Masaba ye Ezipiti masacɛ dusu gwɛlɛya. O la, a tugura Isirayɛlidenw kɔ, minw hɔrɔnyanin tun be bɔra. Ezipitikaw tugura u kɔ, masacɛ ka soow, n'a ka wotorow, n'u bolibagaw n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ. U tagara Isirayɛlidenw sɔrɔ u siginin be kɔgɔjida la, Piyayirɔti ɲafɛ, ka ɲasin Baalisefɔn ma. Masacɛ tun be gwɛrɛla u la, u ko u be filɛli kɛ, u ye Ezipitikaw natɔ ye u kɔfɛ. U siranna kosɔbɛ ka kasi Masaba nɔɔ fɛ. U y'a fɔ Musa ye ko: «Kaburu tun te Ezipiti kɔnɔ wa? N'i be na n'an ye kongokolon nin kɔnɔ janko an ka sa yan kɛ? Mun y'a to i y'a kɛ an bɔra Ezipiti? K'an to Ezipiti, yala an m'a fɔ i ye ko i k'an to ɲasuma na, an be baara kɛ Ezipitikaw ye wa? An tun ka to yen ka baara kɛ, o tun ka fisa an ma ni saya ye kongokolon kɔnɔ yan!» Musa y'a fɔ jama ye ko: «Aw kana siran. Aw y'aw jaa gwɛlɛya. Masaba bena aw kisi cogo min na, aw bena o ye. Aw ɲaa be Ezipitika minw na bii, aw tena u ye tugu abada. Masaba le bena kɛlɛ kɛ aw nɔɔ na, aw k'aw hakili sigi.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Mun y'a to i be kasi ne nɔɔ fɛ? A fɔ Isirayɛlidenw ye k'u ka wili ka taama daminɛ. E kɔni k'i ka bere kɔrɔta kɔgɔji sanfɛ k'a cɛtigɛ fila, Isirayɛlidenw ka taama dugukolo janin kan k'a tigɛ. Ne bena Ezipitikaw dusu gwɛlɛya, olu bena tugu u kɔ ka don. Ne bena boɲa sɔrɔ Ezipiti masacɛ n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ kosɔn, n'a ka wotorow n'a ka sotigiw kosɔn. Ni ne ye boɲa sɔrɔ masacɛ n'a ka wotorow, n'a ka sotigiw kosɔn tuma min na, Ezipitikaw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Ala ka mɛlɛkɛ min tun be Isirayɛlidenw ɲafɛ, ale yɛlɛmana u kɔfɛ. Sankaba fana bɔra u ɲafɛ ka taga lɔ u kɔfɛ, ka don Ezipitikaw ni Isirayɛlidenw cɛ. A kɛra dibi ye faan dɔ fɛ, ka yeelen bɔ faan dɔ fɛ sufɛ. A kɛra ten, u ma se ka gwɛrɛ ɲɔgɔn na o suu bɛɛ kɔnɔ. Musa y'a bolo wili kɔgɔji sanfɛ. O suu bɛɛ la, Masaba y'a kɛ fɔɲɔba dɔ bɔra kɔrɔn fɛ ka kɔgɔji fiyɛ k'a kɔsegi. Kɔgɔji cɛ tigɛra fila ye, kɔdingɛ jara. Isirayɛlidenw donna k'a janin tigɛ o yɔrɔ la. Jii kɛra i n'a fɔ kogo u kinibolo la, ni u numanbolo la. Ezipitikaw tugura u kɔ ka don. Ezipiti masacɛ ka soow, n'a ka wotorow bolibagaw n'a ka sotigiw bɛɛ donna u nɔɔ fɛ fɔɔ kɔgɔji cɛma. Dugugwɛdafɛ, ka Masaba to tasuma ni sankaba la, a ye Ezipiti kɛlɛdenw ka koo ɲagami. A y'a kɛ u ka wotorow seenw cɛnna, k'u ka taama gwɛlɛya, fɔɔ Ezipitikaw ko: «An ka bɔ Isirayɛlidenw kɔ! Masaba wilila an kama, ka kɛlɛ kɛ u nɔɔ na!» O kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I bolo wili kɔgɔji sanfɛ janko jii ka segi Ezipitikaw n'u ka wotorow, n'u ka sotigiw kan.» Musa y'a bolo wili kɔgɔji sanfɛ. Dugu be gwɛra tuma min na, kɔgɔji daminɛna ka segi a nɔɔ na. Ezipitikaw k'u be boli ka bɔ tuma min na, jii karila. Masaba y'a kɛ u tununa jii la. Masacɛ ka kɛlɛdenw ni wotorow ani sotigi minw tun donna kɔgɔji kɔnɔ Isirayɛlidenw nɔɔ fɛ, jii segira olu bɛɛ kan k'u tunu. Hali u kelen ma se ka kisi. Nga Isirayɛlidenw taamana dugukolo janin kan kɔgɔji cɛma. Jii tun kɛra i n'a fɔ kogo u kinibolo n'u numanbolo la. Masaba ye Isirayɛlidenw kisi ka bɔ Ezipitikaw bolo o loon na. Isirayɛlidenw ye Ezipitikaw suuw ye kɔgɔjida la. U y'a ye ko Masaba ye koo barikaman kɛ Ezipitikaw la tuma min na, u siranna a ɲa, ka la ale n'a ka baarakɛla Musa la. O tuma na, Musa ni Isirayɛlidenw ye dɔnkili nin la Masaba ye ko: «Ne bena dɔnkili la ka Masaba boɲa, bari a ye koba kɛ. A ye soo ni sotigi fili kɔgɔji la. Masaba le be barika don ne la, ne b'a boɲa ni dɔnkili ye. A ye ne kisi. Ne ka Ala lo, ne ben'a tanu, ne faa ka Ala lo, ne ben'a boɲa. Masaba ye kɛlɛkuntigi ye, a tɔgɔ le ko Masaba. A ye Ezipiti masacɛ ka kɛlɛkɛwotorow n'a ka kɛlɛdenw fili Buruku kɔgɔji kɔnɔ. O kɛlɛkɛwaraw tora kɔgɔji kɔnɔ. Jii y'u tunu, u jigira fɔɔ jii jukɔrɔla la i ko kabakuru. Masaba, i kinibolo y'i ka sebagaya yira. Masaba, i kinibolo y'an jugu nɔɔni. Mɔgɔ minw wilila i kama, i ye olu bɛɛ ta k'u ben i ka sebagaya barika la. I ka dimi min be kɛ i ko tasuma, ale y'u jɛni i ko biin. I nunfɔɲɔ y'a kɛ jii lɔra. Jii woyotɔ lɔra ka kɛ i ko kogo, jikuruw lɔra kɔgɔji cɛmancɛ la. An juguw tun y'a fɔ ko u bena tugu an kɔ, k'u bena an sɔrɔ. K'an bololafɛnw bɔsi k'o tilantilan, k'u mɔnɛ bɔ, ka wasa. K'u bena u ka murujan bɔ k'an halaki. E y'i dafɔɲɔ kɛ ka kɔgɔji fiyɛ, jii y'u datugu. U jigira fɔɔ jii jukɔrɔ i ko nigɛkuru. Masaba, i ɲɔgɔn be batofɛnw cɛma wa? Fɛɛn jumɛn ka senu i ko ele? Fɛɛn jumɛn ka fari i ko ele? I be se kobakɛ la. E y'i kinibolo wili, dugukolo y'an juguw kunun. E ye jama min kunmabɔ i ka makari kosɔn, i y'u dɛmɛ u ka taama na. I y'u dɛmɛ ka taga i ka yɔrɔ la, i ka sebagaya barika la. Siya wɛrɛw y'o kibaru mɛn, u be yɛrɛyɛrɛla, siranya ye filisiw minɛ kosɔbɛ. Edɔmu mara kuntigiw jaa tigɛra. Mowabu ɲamɔgɔw be yɛrɛyɛrɛla. Kanaankaw bɛɛ barika banna. U jaa tigɛra, siranya y'u minɛ. Ee Masaba! I bolo barikaman kosɔn, u kirinna ka to yɔrɔ kelen i ko kabakuru fɔɔ i ka jama ka tɛmɛ ka ban, i ye o minw kɛ i ta ye. I be na n'u ye k'u sigi i ka kulu kan, min ye i yɛrɛ ta ye, Masaba, i ye yɔrɔ min dilan ka kɛ i toyɔrɔ ye, i y'i ka sigiyɔrɔ min dilan n'i bolo ye. Masaba, i be masaya la kudayi.» Ezipiti masacɛ ka soow, n'a ka wotorow, n'a ka sotigiw bɛɛ donna kɔgɔji la tuma min na, Masaba y'a kɛ jii kɔsegira a nɔɔ na k'u tunu, nga Isirayɛlidenw tun taamana dugukolo janin kan kɔgɔji cɛma. Arɔn kɔrɔmuso Miriyama, min ye kira ye, ale ye dundun ta a bolo. Musow bɛɛ bɔra ka tugu a kɔ ni dundunw ye u bolo la, n'u be dɔɔn kɛra. Miriyama ye dɔnkili la u ye ko: «Aw ye dɔnkili la ka Masaba boɲa, bari a ye koba kɛ. A ye soo ni sotigi fili kɔgɔji la.» Musa bɔra ni Isirayɛlidenw ye Buruku kɔgɔji yɔrɔ la ka taga n'u ye Suri kongokolon kɔnɔ. U ye tile saba taama kɛ kongokolon kɔnɔ, u ma jii sɔrɔ. U sera Mara tuma min na, u ma se k'o yɔrɔ jii min a kunanya kosɔn. O le y'a to u b'o yɔrɔ wele ko Mara, o kɔrɔ ko kunaman. Jama tora ka Musa kɔrɔfɔ ko: «An bena mun min?» Musa kasira Masaba nɔɔ fɛ. Masaba ye yiri dɔ yira a la. A y'o dɔ tigɛ k'o fili jii la, jii diyara. Masaba y'a ka kolatigɛninw ni sariya dɔw sigi a ka jama ye o yɔrɔ le la. A y'u kɔrɔbɔ o yɔrɔ la fana. A ko: «Ni aw be mɛnni kɛ ne, Masaba aw ka Ala fɛ, n'aw be kotilennin kɛ ne ɲakɔrɔ, k'aw tulo malɔ ne ka kuma na, ka ne ka sariyaw bɛɛ bato, ne tun ye Ezipitikaw tɔɔrɔ ni bana minw ye, ne tena o si la aw kan, bari ne ye Masaba ye, min b'aw kɛnɛya.» O kɔ, u sera Elimu. Jii bɔyɔrɔ tan ni fila, ani tamarosun bi wolonwula tun be yen. U sigira jida la yen. Isirayɛli jama bɛɛ bɔra Elimu ka taga se Sin kongokolon kɔnɔ, min be Elimu ni Sinayi cɛ. U sera yen kalo filanan tile tan ni duurunan loon, u bɔnin kɔ Ezipiti jamana na. K'u to kongokolon kɔnɔ, jama bɛɛ tora ka ŋunuŋunu Musa ni Arɔn kama. Isirayɛlidenw y'a fɔ u ye ko: «N'an tun sara Masaba bolo Ezipiti yen, o tun ka fisa! O yɔrɔ la, an tun be sogo ɲimi, ka dumuni kɛ ka fa. Aw do nana n'an ye yan kongokolon nin kɔnɔ janko jama nin bɛɛ ka sa yan kɔngɔ bolo.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ne bena dumuni jigi aw ye ka bɔ sankolo la i n'a fɔ sanji. Jama bena to k'a bɔ loon o loon, ka dɔ cɛ min be bɛn u ka loon kelen dumuni ma. Ne bena u kɔrɔbɔ ten k'a filɛ ni u bena ne ka kuma bato, walima n'u ten'a bato. U bena min cɛ tile wɔɔrɔnan loon, n'u y'o labɛn, o be kɛ tile kelen ta ɲɔgɔn fila ye.» O la, Musa ni Arɔn y'a fɔ Isirayɛlidenw bɛɛ ye ko: «Bii wulafɛ, aw ben'a lɔn ko Masaba le y'aw bɔ Ezipiti. Sini sɔgɔma, aw bena Masaba ka nɔɔrɔ ye, bari Masaba y'aw ŋunuŋunukan mɛn a kama. Anw ye jɔn ye n'aw be ŋunuŋunu an kama?» Musa y'a fɔ tugu ko: «Aw bena Masaba ka nɔɔrɔ ye n'a ye sogo di aw ma bii wulafɛ, aw k'o ɲimi, ka dumuni di aw ma sɔgɔma fɔɔ aw be fa, bari a ye aw ŋunuŋunukan mɛn a koo la. Anw ye jɔn ye? Aw te ŋunuŋununa anw kama dɛ, aw be ŋunuŋununa Masaba le kama.» O kɔ, Musa y'a fɔ Arɔn ye ko a k'a fɔ Isirayɛli jama bɛɛ ye ko u ka gwɛrɛ Masaba ɲakɔrɔ, ko bari a y'u ŋunuŋunukan mɛn. Ka Arɔn to kuma na Isirayɛli jama bɛɛ fɛ, u y'u ɲaa yɛlɛma ko u be filɛli kɛ kongokolon faan fɛ, Masaba y'a ka nɔɔrɔ yira sankaba cɛma. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ne ye Isirayɛlidenw ŋunuŋunukan mɛn. I ka ta'a fɔ u ye ko u bena sogo ɲimi wuladafɛ, ka dumuni kɛ ka fa sɔgɔma. O la, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye, u ka Ala.» Wuladafɛ, tukɔnɔwɔlɔnw nana u sigiyɔrɔ bɛɛ fa. O dugusagwɛ, komiji tun be yɔrɔ bɛɛ la k'u sigiyɔrɔ lamini. O komiji jiginin kɔ, fɛnmisɛn dɔ tun tora dugukolo kan kongokolon kɔnɔ yen. A tun ka misɛn gwɛman gwɛman i n'a fɔ sanbɛrɛmisɛn. Isirayɛlidenw y'o ye tuma min na, u tora ka ɲɔgɔn ɲininga ko: «Nin ye mun ye?» Bari u tun m'a lɔn fɛɛn min lo. Musa y'a fɔ u ye ko: «Masaba be fɛɛn min d'aw ma ka kɛ aw ka dumuni ye, o lo.» Masaba y'a fɔ ko: «Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka dɔ cɛ min b'a fa. Sotigi kelen kelen bɛɛ ka dɔ cɛ u ka somɔgɔw ye, mɔgɔ kelen, sinsindennin ɲaa kelen, ka kɛɲɛ n'u ka mɔgɔw daa ye.» A fɔra cogo min na, Isirayɛlidenw y'a kɛ ten. Dɔw ye caaman cɛ, dɔw ye dɔɔni cɛ. U y'a suma ni sinsindennin ye tuma min na, u y'a ye ko mɔgɔ min ye caaman cɛ, ale ta ma tɛmɛ a daan kan, min ye dɔɔni cɛ, ale ta fana ma dɛsɛ. Min be kɛɲɛ u ma, u kelen kelen bɛɛ tun ye o le cɛ. O kɔ, Musa y'a fɔ u ye ko mɔgɔ si ta tɔɔ man kan ka si. O bɛɛ n'a ta, dɔw ma mɛnni kɛ Musa fɛ, olu ta tɔɔ sira. Tumuw donna a la fɔɔ k'a kasa bɔ. O la, Musa dimina u kɔrɔ. Sɔgɔma o sɔgɔma, u kelen kelen bɛɛ tun b'a cɛ ka kɛɲɛ n'u makoya ye. Ni tile gwanna, a tun be yeelen ka tunu. Tile wɔɔrɔnan loon na, u ye tile fila ta cɛ. U kelen kelen bɛɛ ta bɛnna sinsindennin ɲaa fila ma. Jama ɲamɔgɔw tagara o ɲafɔ Musa ye. Musa y'a fɔ u ye ko: «Masaba ye min fɔ, o filɛ nin ye: ‹Sini ye lafiɲɛlon ye, Masaba ka loon. Aw b'a fɛ ka min tobi, aw k'o tobi bii, aw b'a fɛ ka min barabara, aw k'o barabara bii, k'a tɔɔ mara sini kama.› » O la, u ye dɔ bila fɔɔ o dugusagwɛ i ko Musa y'a fɔ cogo min na. A kasa ma bɔ, tumu ma sɔrɔ ka don a la. Musa ko: «Aw k'o dumu bii, bari, bii ye lafiɲɛlon ye, o bilara Masaba ye. Aw tena dɔ sɔrɔ bii. Aw k'a cɛ tile wɔɔrɔ kɔnɔ, nga tile wolonwulanan loon ye lafiɲɛlon ye, foyi tena sɔrɔ o loon na.» O bɛɛ n'a ta, mɔgɔ dɔw bɔra tile wolonwulanan loon na ko u be taga dɔ cɛ, nga u ma foyi sɔrɔ. O la, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Aw bena ban ka ne ka kuma, ni ne ka sariya bato fɔɔ tuma jumɛn? Aw k'aw hakili to a la ko ne, Masaba ye lafiɲɛlon di aw ma. O le y'a to ne be tile fila dumuni di aw ma tile wɔɔrɔnan na. Aw bɛɛ ka to aw ka yɔrɔ la tile wolonwulanan loon na, mɔgɔ si kana bɔ a ka yɔrɔ la.» O la, jama lafiɲɛna tile wolonwulanan loon na. Isirayɛlidenw ye dumuni nin tɔgɔ la ko maanɛ, a tun be i n'a fɔ suman dɔ kisɛ, min tɔgɔ ko koriyandiri, a gwɛnin tun lo. A tun ka timi i n'a fɔ lidigɛ. Musa y'a fɔ ko: «Masaba ko aw ka maanɛ sinsindennin ɲaa kelen mara aw kɔmɔgɔw ye janko ne ye dumuni min di aw ma kongokolon kɔnɔ aw bɔnin kɔ Ezipiti, u ka se k'o ye.» O la, Musa y'a fɔ Arɔn ye ko: «I ka daga ta ka maanɛ sinsindennin ɲaa kelen kɛ a kɔnɔ k'a bila Masaba ɲakɔrɔ janko a ka mara an kɔmɔgɔw ye.» Arɔn y'a bila Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ɲafɛ, i ko Masaba y'a fɔ Musa ye cogo min na, janko k'a mara. Isirayɛlidenw ye maanɛ dumu saan bi naani kɔnɔ, fɔɔ ka taga se tuma min na u sera mɔgɔw sigiyɔrɔ la jamana dɔ kɔnɔ. U ye maanɛ dumu fɔɔ ka taga se Kanaan jamana donyɔrɔ ma. Sinsindennin nin ɲaa tan le be sinsin fa. Isirayɛli jama bɛɛ bɔra Sin kongokolon kɔnɔ ka to ka o yaala ka sigi ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. U tagara sigi Erefidimu. Jii tun te yen ni jama b'a min. O la, u ye Musa kɛlɛ, u ko: «Jii d'an ma, an b'a min.» Musa y'u jaabi ko: «Mun na aw b'a fɛ ka ne kɛlɛ? Mun na aw be Masaba darabɔ?» Minnɔgɔ gwanna jama na o yɔrɔ la. U tora ka ŋunuŋunu Musa kama k'a fɔ ko: «Mun na i ye an minɛ ka bɔ Ezipiti, k'a to anw, n'an deenw, ani an ka begɛnw bena sa minnɔgɔ bolo?» Musa kasira Masaba nɔɔ fɛ ko: «Ne ka kan ka mun kɛ jama nin ye? A tora dɔɔni u tun bena ne bon ni kabakuruw ye.» Masaba ye Musa jaabi ko: «Taga jama ɲafɛ, e ni Isirayɛli cɛkɔrɔba dɔw. I ye Nili baji gosi ni bere min ye, i ka taga n'ale ye i bolo. Ne bena lɔ i ɲa fara kan * Orɛbu kulu kɔrɔ. I ka fara nin gosi, jii bena bɔ a la, jama ben'a min.» Musa y'a kɛ ten Isirayɛli cɛkɔrɔbaw ɲana. A y'o yɔrɔ wele ko Masa ani Meriba, bari Isirayɛlidenw ye sɔsɔli kɛ, ani ka Masaba kɔrɔbɔ. U ko: «Masaba b'an cɛma wa, walima a t'an cɛma?» Amalɛkiw nana Isirayɛlidenw kɛlɛ Erefidimu. Musa y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Cɛɛ dɔw woloma ka taga amalɛkiw kɛlɛ. Sini, ne bena lɔ tintin kan ni Ala ka bere ye n bolo.» Zozuwe ye amalɛkiw kɛlɛ i ko Musa tun y'a fɔ cogo min na. Musa ni Arɔn ani Huri yɛlɛla tintin kan. Ni Musa y'a bolo wili tuma min na, Isirayɛlidenw tun be see sɔrɔ. N'a y'a bolo jigi tuma min na, amalɛkiw be see sɔrɔ. Musa bolow jara tuma min na, u ye kabakuru ta k'o bila a kɔrɔ, a sigira o kan. Arɔn ni Huri y'a bolow minɛ ka lɔ, mɔgɔ kelen tun b'a faan kelen na, kelen b'a faan dɔ nin na. A kɛra ten, Musa bolow ma ja tugu fɔɔ ka tile ben. Zozuwe sera amalɛkiw kɔrɔ k'u faga ni murujan ye. O kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I ka o koo nin sɛbɛn kitabu kɔnɔ janko mɔgɔw kana ɲinɛ a kɔ. A fɔ Zozuwe ye fana ko ne bena Amalɛki tɔgɔ tunu ka bɔ dugukolo kan.» Musa ye sarakabɔyɔrɔ dɔ lɔ yen k'o tɔgɔ la ko: «Masaba ye ne ka kɛlɛkɛtaamasiɲɛ ye.» A ko: «Masaba darabɔra ka ban minkɛ, o la, a bena amalɛkiw kɛlɛ tuma bɛɛ.» Masa Ala ye min kɛ Musa n'a ka jama Isirayɛli ye, k'o bɔ Ezipiti jamana kɔnɔ, Musa birancɛ Zetoro y'o kibaru bɛɛ mɛn, ale min tun ye Madiyan murutigi ye. O y'a sɔrɔ Musa tun y'a muso Sipora bila. A tagar'a facɛ fɛ, a birancɛ Zetoro fɛ n'a dencɛ fila. Deen kelen tɔgɔ ko Gɛrisɔn, bari Musa tun ko: «Ne ye lonan ye jamana wɛrɛ la.» Tɔ kelen tɔgɔ ko Eliyezɛri, bari a ko: «Ne faa ka Ala kɛra ne dɛmɛbaga ye, a ye ne kisi Ezipiti masacɛ ka murujan ma.» Musa birancɛ Zetoro nana ni Musa muso Sipora n'a dencɛ fila ye Musa fɛ kongokolon kɔnɔ a ka sigiyɔrɔ la Ala ka kulu gɛrɛfɛ. A tun ye cii bila k'a fɔ Musa ye ko: «Ne, i birancɛ Zetoro, ne be nana i fɛ n'i ka muso, n'a dencɛ fila ye.» Musa tagar'a birancɛ kunbɛn k'a kunbiri gwan a kɔrɔ, k'a bolo meleke a kaan na. U ye ɲɔgɔn fo, o kɔfɛ, u donna fanibugu kɔnɔ. Masaba ye min kɛ Ezipiti masacɛ ni Ezipitikaw la ka Isirayɛlidenw dɛmɛ, Isirayɛlidenw ye gwɛlɛya minw bɛɛ sɔrɔ sira la, ani Masaba y'u kisi cogo min na, Musa y'o bɛɛ lakali a birancɛ ye. Masaba ye koɲuman min bɛɛ kɛ Isirayɛlidenw ye k'u bɔsi Ezipitikaw bolo, o diyara Zetoro ye. A ko: «Masaba ka tanu, ale min y'aw bɔsi Ezipitikaw n'u ka masacɛ bolo, k'a ka jama bɔsi Ezipitikaw bolo! Ne y'a lɔn sisan ko Masaba fanga ka bon ni batofɛntɔw bɛɛ ye. Hali tuma min na u tun fariyara a ka mɔgɔw ma.» Zetoro ye saraka jɛnita ni saraka dɔ wɛrɛw bɔ Ala ye. Arɔn ni Isirayɛli cɛkɔrɔba bɛɛ ye dumuni kɛ ni Musa birancɛ ye Ala ɲakɔrɔ. O dugusagwɛ, Musa sigira waasa ka jama ka koow ɲanabɔ. Jama nan'a ɲakɔrɔ kabini sɔgɔma fɔɔ wulafɛ. Musa tun be min bɛɛ kɛ jama ye, a birancɛ y'o ye tuma min na, a ko: «I be mun le kɛra jama nin ye ten? Mun na i kelen le be sigi yan, jama bɛɛ be na lɔ i fɛ kabini sɔgɔma fɔɔ wulafɛ?» Musa y'a birancɛ jaabi ko: «Jama be na ne fɛ, janko ka Ala sago lɔn. Ni koo dɔ be u n'u tɔɲɔgɔn cɛ, u be na ne fɛ, ne b'o ɲanabɔ, ka Ala sago n'a ka sariyaw yira u la.» Musa birancɛ y'a fɔ a ye ko: «I be min kɛ, o ma ɲi. I bena i yɛrɛ barika ban, jama min be n'i ye, k'o fana barika ban. Baara nin ka bon i ma, i kelenpe te se a kɔrɔ. I tulo malɔ ne fɛ sisan, ne bena i ladi. Ala ka to n'i ye. I ka kan ka kɛ jama ka dalaminɛ ye Ala ɲakɔrɔ ka to k'u ka koow ɲafɔ a ye, ani ka to ka Ala ka kolatigɛninw n'a ka sariyaw ɲafɔ u ye. U ka kan ka sira min taama, ani ka koo minw kɛ, i ka olu yira u la. I ka mɔgɔsɔbɛ dɔw woloma fana jama cɛma, minw be siran Ala ɲa, lanamɔgɔw, mɔgɔ te se ka minw daa san, k'u kɛ kuntigiw ye jama kunna, dɔw ka kɛ mɔgɔ waa kelen kelen kunna, dɔw ka kɛ mɔgɔ kɛmɛ kɛmɛ kunna, dɔw ka kɛ mɔgɔ bi duuru duuru kunna, ani dɔw ka kɛ mɔgɔ tan tan kunna. Olu ka jama ka kitikow ɲanabɔ tuma bɛɛ. U ka na ni kogwɛlɛnw ye i fɛ, olu yɛrɛ ka komisɛnw ɲanabɔ. O b'i ka baara nɔgɔya, bari olu bena i dɛmɛ. N'i b'o kɛ, Ala ben'a sago yira i la, i bena se k'i ka baara kɛ, ani jama nin bɛɛ bena se u taayɔrɔw la hɛrɛ la.» Musa ye mɛnni kɛ a birancɛ fɛ, k'a ka kuma bɛɛ bato. A ye mɔgɔsɔbɛ dɔw woloma ka bɔ Isirayɛlidenw cɛma k'u kɛ kuntigiw ye: Mɔgɔ waa kelen kelen kuntigiw ni kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw, ni bi duuru duuru kuntigiw, ani tan tan kuntigiw. Olu le tun be jama ka kitikow ɲanabɔ tuma bɛɛ. U tun be taga Musa sɛgɛrɛ ni kogwɛlɛnw ye, ka komisɛnw ɲanabɔ u yɛrɛ ma. Musa ye sira di a birancɛ Zetoro ma, a kɔsegira ka ta'a yɛrɛ ka jamana na. Isirayɛlidenw bɔnin kɔ Ezipiti, kalo sabanan dafalon yɛrɛ, u sera kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ. U bɔra Erefidimu ka taga sigi Sinayi kongokolon kɔnɔ. U sigira yen kulu nin gɛrɛfɛ. Musa yɛlɛla Ala faan fɛ. Masaba y'a wele kulu nin kan k'a fɔ a ye ko: «I ka kan ka fɛɛn min fɔ Yakuba ka somɔgɔw, Isirayɛlidenw ye, o filɛ nin ye. Ko: ‹Ne ye min kɛ Ezipitikaw la, aw y'o ye, ne y'aw ta i n'a fɔ sɛgɛn be fɛɛn ta cogo min na ka na n'aw ye n fɛ. Sisan ni aw ye mɛnni kɛ ne fɛ, ka to bɛɛn na ni ne ye, siyaw bɛɛ cɛma, aw bena to ne taya la. Bari, dugukolo bɛɛ ye ne ta ye, aw bena kɛ ne Masa Ala ka sarakalasebagaw ye, ni siya senuman ye.› I k'o kumaw fɔ Isirayɛlidenw ye.» A tagara u ka cɛkɔrɔbaw bɛɛ lajɛn, ka kuma nunu bɛɛ fɔ u ye, i ko Masaba tun y'a fɔ cogo min na. Jama bɛɛ lajɛnnin y'a jaabi ko: «Masaba ye min fɔ, an bena o bɛɛ kɛ.» Musa fana segira k'o fɔ Masaba ye. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ne bena gwɛrɛ i la sankabafin kɔnɔ, janko jama ka ne kumakan mɛn ne kumatɔ i fɛ, u ka se ka la i la tuma bɛɛ.» O kɔ, Musa ye jama ka kuma lase Masaba ma. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Taga jama fɛ k'a fɔ u ye ko u k'u yɛrɛ saniya bii ni sini, k'u ka faniw ko. Ko u labɛnnin ka sɔrɔ tile sabanan loon, bari ne, Masaba bena jigi o loon na Sinayi kulu kan jama bɛɛ ɲana. I ka daan yira jama na ka kulu nin lamini k'a fɔ u ye ko u k'u yɛrɛ kɔlɔsi, u kana yɛlɛ kulu kan, u kana maga a jukɔrɔla la. Ko ni fɛɛn o fɛɛn magara a la, o bena faga! Mɔgɔ bolo tena se a ma, a bena bon ni kabakuru le ye, walima k'a sɔgɔ ni biɲɛ ye. A kɛra begɛn ye, walima mɔgɔ, a ɲanaman kana to. Ni buru fiyɛra tuma min na, o tuma na, u be se ka gwɛrɛ kulu la.» Musa jigira ka bɔ kulu kan ka taga jama yɔrɔ la. A y'a fɔ u ye ko u k'u yɛrɛ saniya. U y'u ka faniw ko. O kɔ, a y'a fɔ jama ye ko: «Aw k'aw yɛrɛ labɛn sinikɛnɛ kama. Aw kana gwɛrɛ musow la.» Tile sabanan loon sɔgɔmadafɛ, saan pɛrɛnna, ka manamana, sankabafin tun be kulu kunna, buru fiyɛra kosɔbɛ. Jama bɛɛ yɛrɛyɛrɛla u sigiyɔrɔ la. Musa bɔra u ka sigiyɔrɔ la ni jama ye ka taga Ala kunbɛn, ka taga lɔ kulu gɛrɛfɛ. Sinayi kulu faan bɛɛ kɛra sisi ye, bari Masaba jigira a kan tasuma kɔnɔ. Sisi nin tun be wilila i n'a fɔ dibi ta. Kulu bɛɛ yɛrɛyɛrɛla kosɔbɛ. Buru fiyɛkan tun be boɲana dɔrɔn. Musa tun be kuma, Ala b'a jaabi ni kumakanba ye i n'a fɔ sanpɛrɛn. Masaba jigira Sinayi kulu kan ka Musa weele ko a ka yɛlɛ ka na. Musa yɛlɛla yen. Masaba y'a fɔ a ye ko: «Jigi ka taga kangari la jama ye janko u kana girin ka gwɛrɛ ne, Masaba la waasa ka filɛli kɛ. N'o tɛ, caaman bena sa. Hali sarakalasebaga minw be gwɛrɛ ne Masaba la, olu fana ka kan k'u yɛrɛ saniya, n'o tɛ, ne bena u faga.» Musa y'a fɔ Masaba ye ko: «Jama te se ka yɛlɛ Sinayi kulu kan, bari i yɛrɛ ye kangari la an ye ko ne ka daan bɔ ka kulu lamini, ani k'a yira jama la k'u ma kan ka gwɛrɛ a la.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «Jigi ka taga, i ni Arɔn ka yɛlɛ ɲɔgɔn fɛ. Nga sarakalasebagaw ni mɔgɔ tɔw kana girin ko u be yɛlɛ ka na ne Masaba fɛ dɛ, n'o tɛ, ne bena u faga.» O la, Musa jigira ka taga jama fɛ k'o koow fɔ u ye. Ala ye kuma nunu bɛɛ fɔ fana ko: «Ne ye Masaba ye, aw ka Ala, min y'aw bɔ Ezipiti jamana na, k'aw bɔ jɔnya la. «Aw kana fɛɛn wɛrɛ bato fɔɔ ne kelenpe. «Aw kana joo si dilan aw yɛrɛ ye, k'a kɛ i n'a fɔ sanfɛ fɛɛn dɔ jaa, walima dugukolo kan fɛɛn, walima jikɔnɔfɛn. Aw kana aw kunbiri gwan o kɔrɔ, aw kana u bato, bari ne Masaba aw ka Ala, keliya be ne la. Ne be faaw ka tilenbaliyako hakɛ bɔ u deenw na fɔɔ ka ta'a bila ne kɔniyabagaw mamadenw n'u ka tulomasamaw na. Nga minw be ne kanu ka ne ka kuma mara, ne be makari olu kɔmɔgɔw la fɔɔ * filankuru caaman. «Aw kana ne, Masaba aw ka Ala tɔgɔ wele gwansan, bari mɔgɔ min be ne tɔgɔ wele gwansan, ne Masaba tena o tigi jalakibali to. «Aw k'aw hakili to lafiɲɛlon na k'a bila ne Masaba ye. Tile wɔɔrɔ kɔnɔ, aw bena aw ka baara bɛɛ kɛ. Nga tile wolonwulanan loon ye ne Masaba aw ka Ala ka lafiɲɛlon ye. Aw kana baara si kɛ o loon na, aw n'aw dencɛw, n'aw denmusow, ani aw ka jɔncɛw n'aw ka jɔnmusow, ani aw ka begɛnw ni lonanw, minw b'aw ka dugu kɔnɔ. Bari ne, Masaba ye sankolo ni dugukolo ani kɔgɔji, n'u kɔnɔnafɛnw bɛɛ dan tile wɔɔrɔ kɔnɔ ka sɔrɔ ka lafiɲɛ tile wolonwulanan loon na. O le y'a to ne Masaba ye barika don lafiɲɛlon na k'a kɛ ne ta ye. «Aw k'aw faa n'aw baa boɲa, janko ne, Masaba aw ka Ala bena jamana min d'aw ma, aw ka sijan sɔrɔ o kɔnɔ. «Aw kana mɔgɔ faga. «Aw kana kakalaya kɛ. «Aw kana soɲali kɛ. «Aw kana galon la aw mɔgɔɲɔgɔn kan. «Aw ɲaa kana bɔ aw mɔgɔɲɔgɔn ka soo fɛ. Aw ɲaa kana bɔ aw mɔgɔɲɔgɔn muso fɛ, walima a ka jɔncɛ, walima a ka jɔnmuso, walima a ka misi, walima a ka fali, walima a bololafɛn si fɛ.» Jama ye saan pɛrɛnkan ni buru fiyɛkan mɛn, ka saan manamanatɔ ye, ani ka kulu sisitɔ ye tuma min na, u yɛrɛyɛrɛla siranya bolo. U lɔra yɔrɔjan na k'a fɔ Musa ye ko: «Ele yɛrɛ ka kuma an fɛ, an bena i lamɛn, nga Ala yɛrɛ kana kuma an fɛ, n'o tɛ, an bena sa.» Musa y'a fɔ jama ye ko: «Aw kana siran, Ala nana aw kɔrɔbɔ le, janko aw ka siran a ɲa, ani aw kana na hakɛ kɛ.» Ayiwa, jama tora yɔrɔjan. Ala tun be sankaba finman min kɔnɔ, Musa gwɛrɛla o la. Masaba y'a fɔ Musa ye ko a k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «Aw yɛrɛw y'a ye ko ne kumana aw fɛ ka bɔ sankolo la. Aw kana joo si dilan aw yɛrɛ ye ni warigwɛ, walima sanu ye ka fara ne kan. Aw ka sarakabɔyɔrɔ lɔ ne ye ni bɔgɔ ye k'aw ka saraka jɛnitaw n'aw ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ ne ye o kan, aw ka begɛnmisɛnw n'aw ka misiw. Ne bena n yɛrɛ yira yɔrɔ o yɔrɔ, ne bena aw ta ɲa. N'aw be sarakabɔyɔrɔ lɔ ne ye ni kabakuruw ye, aw kan'a lɔ ni kabakurulɛsɛninw ye, bari n'aw be kabakuru lɛsɛ ni aw ka minanw ye tuma min na, aw b'o nɔgɔ. Aw kana yɛlɛ yɛlɛyɛlɛnan kan ka sɔrɔ ka yɛlɛ ne ka sarakabɔyɔrɔ kan janko aw yɛlɛtɔ, aw julakolon kana ye.» Masaba y'a fɔ tugu ko: «I bena sariya minw fɔ jama ye, o filɛ: «N'aw ye eburu dɔ san k'a kɛ jɔɔn ye, a bena baara kɛ o tigi ye saan wɔɔrɔ kɔnɔ, a ka jɔnya be ban saan wolonwulanan na, a te foyi sara. N'a tun nana i fɛ a kelen, a bena taga a kelen. Ni muso tun b'a fɛ a natuma na, ale fana be taga n'a ye. N'a kuntigi le tun ye muso d'a ma, n'o muso nin ye dencɛw, walima denmusow wolo a ye, olu bena kɛ a kuntigi taw ye, cɛɛ dama le bena taga. Nga n'o jɔncɛ nin y'a fɔ ko a kuntigi n'a muso, ani a deenw koo ka d'a ye, ko a t'a fɛ ka taga, o tuma na, a kuntigi bena Ala kɛ a seere ye, ka jɔɔn nin minɛ ka gwɛrɛ bon donda koon walima a daa la lɔgɔ la, k'a tulo sɔgɔ. K'a ta o waati la, jɔɔn nin bena kɛ a kuntigi ta ye a sii bɛɛ la. «Ni mɔgɔ dɔ y'a denmuso feere k'a kɛ jɔɔn ye, ale tena hɔrɔnya jɔɔn tɔw hɔrɔnyacogo la. N'a nigɛ bɔr'a kuntigi la, kuntigi nin ben'a to a facɛ b'a kunmabɔ. A man kan k'a feere lonan ma, o ye janfa ye. N'a y'a di a dencɛ ma ka kɛ a muso ye, a k'a minɛ i n'a fɔ a denmuso. N'a ye muso wɛrɛ furu, a man kan ka dɔ bɔ muso fɔlɔ ka balo, n'a fɛɛrɛbɔ, ani a layɔrɔ koo la furu kɔnɔ. N'a ma o koo saba nunu kɛ a ye, muso nin be se ka bɔ a fɛ, a man kan ka foyi sara. «Ni mɔgɔ dɔ y'a tɔɲɔgɔn bugɔ k'a faga, o tigi fana ka kan ka faga. Nga n'a m'a lawili a kama ka taga dogo k'a faga, ni ne Ala le tun y'a latigɛ ten, ne bena yɔrɔ min yira, a ka boli ka taga kalifa o yɔrɔ la. Nga ni mɔgɔ dɔ tugura k'a tɔɲɔgɔn faga namara la, aw k'o mɔgɔfagala nin minɛ hali n'a y'a yɛrɛ kalifa ne ka sarakabɔyɔrɔ la, aw k'a faga. «Ni mɔgɔ dɔ y'a faa, walima a baa bugɔ, o tigi ka kan ka faga. «Ni mɔgɔ dɔ y'a tɔɲɔgɔn soɲa k'a feere, walima n'a y'a mara a fɛ, o tigi ka kan ka faga. «Ni mɔgɔ dɔ y'a faa, walima a baa nɛni, o tigi ka kan ka faga. «Ni dɔw kɛlɛla, ni kelen ye tɔ kelen bon ni kabakuru ye, walima k'a bugɔ n'a bolokuru ye, k'a mandimi, n'a te se ka wili, nga a ma sa, n'a be se ka wili ka bɔ kɛnɛma ni bere ye, a bugɔbaga kunko banna. Nga a ye mɔgɔ min mandimi, ale ye waati min kɛ duguma, a b'o sara, ani ka janto a la fɔɔ a ka kɛnɛya pewu. «Ni mɔgɔ dɔ y'a ka jɔɔn bugɔ ni bere ye, a cɛman fara musoman kan, n'o kɛra sababu ye a sara, u kana o tigi to ɲasuma na. Nga ni jɔɔn nin tora nii na tile kelen, walima tile fila, foyi tena kɛ a kuntigi la bari a ta lo. «Ni cɛɛ dɔw kɛlɛla fɔɔ ka taga gosi muso kɔnɔman na, ka kɛ sababu ye a jigira ni basi wɛrɛ ma sɔrɔ, muso nin cɛɛ mana warida min fɔ, ni kititigɛlaw sɔnna o ma, kɛlɛkelaw bena o sara. Nga ni kojugu wɛrɛ y'a sɔrɔ, o ɲɔgɔn ka kan ka kɛ u la. Nii juru be bɔ ni nii ye. Ɲaa juru be bɔ ni ɲaa ye. Ɲiin juru be bɔ ni ɲiin ye. Bolo juru be bɔ ni bolo ye. Seen juru be bɔ ni seen ye. Jɛnida juru be bɔ ni jɛnida ye, mandimini juru be bɔ ni mandiminin ye, jogini be bɔ ni jogoni ye. «Ni mɔgɔ dɔ y'a ka jɔncɛ, walima a ka jɔnmuso ɲaa bugɔ k'a ci, jɔɔn nin be hɔrɔnya, o be kɛ a ɲaden sara ye. N'a y'a ka jɔncɛ, walima a ka jɔnmuso bugɔ k'a ɲiin kelen kari, jɔɔn nin be hɔrɔnya, o be kɛ a ɲiin sara ye. «Ni misi ye cɛɛ, walima muso susu n'a gɔɔn ye k'a faga, u ka misi nin bon ni kabakuruw ye k'a faga. A sogo kana ɲimi. Misitigi te kunko sɔrɔ tugu. Nga ni misi nin tun be deli k'o kɛ, n'u tun y'o fɔ a tigi ye, a ma sɔn k'a mara, fɔɔ misi nin ye mɔgɔ faga, a ka kan ka bon ni kabakuruw ye k'a faga, k'a tigi fana faga. Nga ni suu ka mɔgɔw sɔnna o tigi ka fɛɛn di k'a yɛrɛ kuun bɔ, u mana fɛɛn o fɛɛn fɔ, a k'o di k'a kɛ k'a yɛrɛ kuun bɔ. Ni misi ye mɔgɔ dɔ dencɛ, walima a denmuso susu, o koo be ɲanabɔ ka kɛɲɛ ni sariya kelen nin ye. Ni misi ye jɔncɛ, walima jɔnmuso susu, misitigi ka kan ka warigwɛ kuru bi saba di jɔɔn ka kuntigi ma. U ka misi bon ni kabakuruw ye k'a faga. «Ni mɔgɔ dɔ ye kɔlɔnba dayɛlɛ, walima n'a y'a sogi k'a daa yɛlɛnin to yen, ni misi, walima fali benna o kɔnɔ, a tigi bena begɛntigi nin sara, begɛn suu nin be kɛ a ta ye. «Ni mɔgɔ dɔ ka misi ye mɔgɔ wɛrɛ ta susu k'a faga, misi ɲanaman bena feere u k'a sɔngɔ tilan u ni ɲɔgɔn cɛ, u fana ka dɔ nin tilan u ni ɲɔgɔn cɛ. Nga n'a lɔnna ko misi nin tun be to ka kɛlɛ kɛ, o bɛɛ n'a ta, a tigi m'a mara, o tuma na, a bena misi nin ɲɔgɔn di, ani ka to ni dɔ nin ye. «Ni mɔgɔ dɔ ye misi, walima saga soɲa k'a faga, walima k'a feere, o tigi bena misi duuru le sara misi nin kunkɔrɔ. Ni saga lo, a bena saga naani le sara. «Ni mɔgɔ dɔ minɛna soɲali kɛyɔrɔ la, n'a minɛbaga y'a bugɔ k'a faga, jalakiyɔrɔ t'a fagabaga la. Nga n'a kɛra tilefɛ, a fagabaga jalakinin lo. «Soon ye fɛɛn min soɲa, a k'o sara. Ni foyi t'a fɛ, a yɛrɛ bena feere k'o sara. N'a ye begɛn min soɲa, n'u y'o sɔrɔ a fɛ, n'a m'a faga fɔlɔ, a kɛra misi ye wo, walima fali, walima saga, a b'a ɲɔgɔn fila sara. «Ni mɔgɔ dɔ y'a to a ka begɛnw donna mɔgɔ wɛrɛ ka * ɛrɛzɛnforo kɔnɔ, walima a ka foro wɛrɛ kɔnɔ k'a cɛn, o tigi ben'a yɛrɛ ka foro kɔnɔ suman bɛɛ la ɲumanw di forotigi ma, walima a ka ɛrɛzɛn bɛɛ la ɲumanw. «Ni tasuma wilila mɔgɔ dɔ fɛ ka ŋɔni minɛ, ka taga mɔgɔ wɛrɛ ka suman wilitɔ jɛni, walima suman min tigɛra ka ton, mɔgɔ min ye tasuma nin don, o tigi bena cɛnni nin sara. «Ni mɔgɔ dɔ ye warigwɛ, walima fɛɛn wɛrɛ kalifa a tɔɲɔgɔn ma, ni soon y'o ta a fɛ soo kɔnɔ, ni soon sera ka minɛ, a bena o fɛɛn nin ɲɔgɔn fila sara. Ni soon nin ma sɔrɔ, sotigi bena na ne Ala ɲakɔrɔ k'a yira ko ale bolo ma se a tɔɲɔgɔn nin ka fɛɛn ma. «Ni namara donna misi dɔ koo la, walima fali, walima saga, walima fani, walima fɛɛn wɛrɛ koo la, min tun tununa, ni sɔsɔli be kɛra o koo la, nin ko a ta lo, nin ko a ta lo, sɔsɔlikɛbaga nunu bena na ne Ala ɲakɔrɔ. Ni ne y'a yira ko min ta tɛ, o tigi bena o fɛɛn nin ɲɔgɔn fila sara a tɔɲɔgɔn ye. «Ni mɔgɔ dɔ ye fali, walima misi, walima saga, walima begɛn wɛrɛ kalifa a tɔɲɔgɔn ma, ni begɛn nin sara, walima n'a mandimina, walima n'u y'a soɲa, k'a sɔrɔ mɔgɔ si m'a ye, o tuma na, begɛn tun maranin be mɔgɔ min fɛ, ale bena kali ne Masaba tɔgɔ la k'a fɔ ko ale m'a minɛ. Begɛntigi bena sɔn. A marabaga nin tena foyi sara. Nga begɛn kalifara mɔgɔ min ma, n'o ma begɛn nin kɔlɔsi ka ɲa, n'u y'a soɲa a fɛ, a ka kan k'o sara. Ni wara le ye begɛn nin minɛ, a ka na ni dalilu ye k'o yira. A tena foyi sara. «Ni mɔgɔ dɔ ye begɛn di a tɔɲɔgɔn ma k'a ka to ka baara kɛ n'a ye fɔlɔ, ni begɛn nin mandimina, walima n'a sara a tigi kɔfɛ, a dira mɔgɔ min ma, ale ka kan k'a sara. N'a tigi be yen, a man kan k'a sara. N'u tun bɛnna sara la, o sara dama le be di begɛn tigi ma. «Ni cɛɛ dɔ ye sunguru maminɛbali nigɛ min ma cɛɛ lɔn fɔlɔ, ka la n'a ye, a k'a furusara di k'a furu. Ni sunguru faa ma sɔn k'a d'a ma, cɛɛ nin ka kan ka sunguru nin furusara di. «Aw kana subagamuso to nii na. «Ni mɔgɔ dɔ ye begɛn ɲini i n'a fɔ muso, wajibi lo o tigi ka faga. «Mɔgɔ o mɔgɔ ye saraka bɔ batofɛn wɛrɛ ye ni ne Masaba kelen tɛ, o tigi ka halaki. «Aw man kan ka lonan tɔɲɔ, aw kan'a tɔɔrɔ fana. Bari aw tun ye lonanw ye Ezipiti jamana na. «Aw kana firiyamuso, walima falatɔ tɔɲɔ. N'aw y'u tɔɲɔ, n'u kasira ne nɔɔ fɛ, ne bena u kasikan mɛn. N bena dimi aw kɔrɔ k'aw faga ni murujan ye aw musow be kɛ firiyamusow ye, aw deenw be kɛ falatɔw ye. «N'aw ye juru don ne ka mɔgɔ dɔ la aw cɛma, min dɛsɛnin be, aw kan'a kɛ i n'a fɔ minw be juru don tɔnɔ kama, aw kana tɔnɔ ɲini a fɛ. «N'aw y'aw tɔɲɔgɔn ka delekeba bɔsi aw ka juru kama, aw ka segi k'o d'a ma sanni tile ka ben. Bari o dɔrɔn le y'a ka birifani ye, a be se ka min biri a yɛrɛ kan. N'a t'a bolo, a bena mun le biri a latuma na? N'a kasira ne nɔɔ fɛ, ne ben'a kasikan mɛn, bari ne ye makaritigi ye. «Aw kana ne Ala tɔgɔjugu fɔ. Aw kana aw ka siya ɲamɔgɔ danga. «Aw kana munumunu ni ne niyɔrɔ ye, aw y'o min bɔ aw ka suman, n'aw ka * ɛrɛzɛnji, ani aw ka olivutulu la. Aw k'aw dencɛ fɔlɔw di ne ma. Aw k'aw ka misiw n'aw ka sagaw ta di ne ma fana. U bena tile wolonwula kɛ u baa fɛ, a tile seeginan loon, aw k'o di ne ma. «Aw ka kɛ mɔgɔsaniyaninw ye ne fɛ. Wara ye sogo min minɛ kongo kɔnɔ, aw kana o ɲimi, aw k'o di wuluw ma. «Aw kana kuma lakali min te tiɲɛ ye. Aw kana galon tigɛ ka kojugukɛla dɛmɛ. «Aw kana tugu jama kɔ ka kojugu kɛ. N'aw be seereya kɛ kiti tigɛyɔrɔ la, aw kana tugu jama kɔ ni namarako lo. «Aw kana fantan dɛmɛ cogo bɛnbali la a ka kiti koo la. «N'aw y'aw jugu ka misi, walima a ka fali ye, n'a tunun'a fɛ, aw k'a minɛ ka n'a d'a ma. Mɔgɔ min b'aw kɔniya, n'aw y'o tigi ka fali ye, a benna ni doni ye a kɔɔ la, aw kan'a ye k'a to yen, aw k'a dɛmɛ k'a wili. «Aw kana aw ka dɛsɛbagatɔw tɔɲɔ kiti koo la. «Aw kana sɔn galon koo la abada. Aw kana mɔgɔ jalakibali, walima mɔgɔtilennin faga, bari ne tena tiɲɛ di kojugukɛla ma. Bonyafɛn min b'aw daa siri, aw kana sɔn k'o minɛ, bari o be mɔgɔ hakili yɛlɛma, a te se ka tiɲɛ fɔ, a be mɔgɔtilennin ka kuma jɛngɛ. «Aw kana lonan tɔɔrɔ. Lonanya ye min ye, aw yɛrɛ b'o lɔn, bari aw tun ye lonanw ye Ezipiti jamana na. «Aw ka sɛnɛ kɛ aw ka forow kɔnɔ saan wɔɔrɔ kɔnɔ, ka suman tigɛ. Nga a saan wolonwulanan na, aw k'a tigɛ k'a to yen. Dɛsɛbagatɔ minw b'aw cɛma, olu bena se ka dumuni sɔrɔ a kɔnɔ. N'a tɔɔ tora, kongosogow bena se k'o dumu. Aw k'o ɲɔgɔn kɛ aw ka * ɛrɛzɛnforo n'aw ka olivuforow la fana. «Aw ka baara kɛ tile wɔɔrɔ kɔnɔ, nga tile wolonwulanan na, aw ka lafiɲɛ janko aw ka misi, n'aw ka fali, n'aw ka jɔɔn, n'aw ka lonan ka se ka lafiɲɛ fana. «Ne ye koo minw fɔ aw ye, aw ka jija k'olu bɛɛ bato. Aw kana dɛmɛ ɲini joo si fɛ, aw kan'a to u tɔgɔ ka mɛn aw daa la. «Aw ka ɲanagwɛ kɛ ne tɔgɔ la siɲɛ saba, saan o saan. Aw ka * Buru funubali ɲanagwɛ kɛ tile wolonwula kɔnɔ, ka buru dumu, fununan te min na, i ko ne y'a fɔ aw ye cogo min na. Aw k'o kɛ a waati latigɛnin na * Abibu kalo la, bari aw bɔra Ezipiti o kalo le la. Mɔgɔ si bololakolon kana na ne ɲakɔrɔ. «Aw ye fɛɛn minw sɛnɛ aw ka foro la, aw ka na ni olu deen fɔlɔw ye ka Sumantigɛ ɲanagwɛ kɛ. Aw ka Sumanladon ɲanagwɛ kɛ saan yɛlɛmatuma na, aw ka suman ladontuma na. O la, cɛɛw bɛɛ ka ɲɔgɔn lajɛn Matigi, Masaba ɲakɔrɔ siɲɛ saba, saan o saan. «Fununan be buru min na, aw kana o ni begɛn joli fara ɲɔgɔn kan k'o kɛ saraka ye ne ma. Saraka min bɔra ne ye ɲanagwɛ la, o sogo tulu kana si. «Aw ka na n'aw ka sɛnɛfɛn deen fɔlɔw ye ne Masaba aw ka Ala ka soo kɔnɔ. «Aw kana baden tobi a bamuso sinji la. «A filɛ, ne bena mɛlɛkɛ bila aw ɲa k'aw mara sira la ani ka taga n'aw ye ne ka yɔrɔ labɛnnin na. Aw ka mɛnni kɛ a fɛ ka sɔn a ta ma. Aw kana muruti a ma. Ne le y'a ci minkɛ, a tena aw ka murutili yafa. N'aw be mɛnni kɛ a fɛ ka ɲa, ne be fɛɛn o fɛɛn fɔ aw ye, n'aw b'o bɛɛ bato, o tuma na, aw juguw bena kɛ ne juguw ye, aw kɛlɛbagaw bena kɛ ne kɛlɛbagaw ye. «Ne ka mɛlɛkɛ bena bila aw ɲa ka taga n'aw ye ka don amoriw ni itiw ni periziw ani kanaanw ni iviw ani zebuziw ka jamana na, ne bena olu halaki. Aw kana aw kunbiri gwan u ka joow kɔrɔ, aw kana u sɔn. Aw kana u ka batoli kɛcogo ladege. Aw k'u ka joo nunu halaki. Aw k'u ka jokabakuruw ci. Aw ka baara kɛ ne Masaba aw ka Ala ye. N'aw y'o kɛ, ne bena aw ka dumuniko, n'aw ka jiko nɔgɔya, ani k'aw kisi bana ma. Muso si kɔnɔ tena cɛn, muso si tena to wolobali ye aw ka jamana kɔnɔ fana. Ne bena aw sii caya. «Aw be tagara siya minw fɛ, ne bena siranya bila olu bɛɛ la, ka ɲagami don u fɛ, ani k'a kɛ aw juguw bɛɛ be boli aw ɲa. Ne bena dondolibabaw bila aw ɲa janko olu ka iviw ni kanaanw ani itiw gwɛn ka bɔ aw ɲa. Nga ne tena u gwɛn ka bɔ aw ɲa saan kelen dɔrɔn kɔnɔ, n'o tɛ, jamana bena kɛ yɔrɔlakolon ye, waraw bena caya aw kama. Ne bena u gwɛn ka bɔ aw ɲa dɔɔni dɔɔni sanni aw ka caya ka se ka jamana nin bɛɛ minɛ. Ne bena aw ka jamana daan bɔ, k'a daminɛ Buruku kɔgɔji ma fɔɔ ka ta'a bila filisi jamana Kɔgɔji ma, ani ka bɔ kongokolon na, fɔɔ ka taga se Efarati baji daa la. Ne bena jamana nin mɔgɔw don aw bolo, aw bena u gwɛn ka bɔ aw ɲa. Aw kana bɛn n'u ye, aw kana dajuru ta u ka joow ye. Aw kana sɔn u ka sigi aw ka jamana na. N'o tɛ, u ben'a kɛ aw be ne hakɛ ta, bari n'aw y'u ka joow sɔn, o bena kɛ jaan ye k'aw minɛ, siga t'o la.» Masaba y'a fɔ Musa ye tugu ko: «Yɛlɛ ka na ne fɛ, e ni Arɔn, ni Nadabu ni Abiyu, ani Isirayɛli cɛkɔrɔba bi wolonwula. Aw k'aw kunbiri gwan yɔrɔjan. E Musa dama le bena gwɛrɛ ne la. Tɔ nunu kana gwɛrɛ. Jama fana kana yɛlɛ n'i ye.» Musa tagara Masaba ka kumaw n'a ka sariyaw bɛɛ fɔ jama ye. U bɛɛ y'a jaabi ni kaan kelen ye, ko: «Masaba ye min fɔ, an bena o bɛɛ kɛ.» O kɔ, Musa ye Masaba ka kuma nunu bɛɛ sɛbɛn. O dugusagwɛ, a wilila sɔgɔma joona ka sarakabɔyɔrɔ lɔ kulu nin jukɔrɔ. A ye kabakuru tan ni fila fana lɔ, Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔw tɔgɔ la. A ye Isirayɛlidenw kanbelen dɔw ci, olu ye saraka jɛnitaw bɔ Masaba ye ka tura kɛɲɛninw faga jɛnɲɔgɔnya sarakaw ye. Musa y'u joli tilancɛ kɛ minan dɔw kɔnɔ k'a tɔɔ tilancɛ seriseri sarakabɔyɔrɔ kan. O kɔ, a ye Layidusɛbɛ ta k'a kalan jama ɲana. U ko: «Masaba ye min fɔ, an bena o bɛɛ kɛ, an ben'a sago kɛ.» Musa ye joli ta k'a seriseri jama kan k'a fɔ ko: «Nin ye bɛɛn joli ye Masaba ye min ta aw ye, k'o juu sigi kuma nunu bɛɛ kan.» O kɔ, Musa ni Arɔn, ani Nadabu ni Abiyu ani Isirayɛli cɛkɔrɔba bi wolonwula nunu yɛlɛla kulu kan. U ye Isirayɛli ka Ala ye. A lɔyɔrɔ tun be i n'a fɔ yɔrɔ min dilanna ni kabakuru bulaman sifa dɔ ye min sɔngɔ ka gwɛlɛ. O yɔrɔ ɲaa tun be i n'a fɔ sankolo ɲaa ni kaba t'a kan. Nga Ala ma maga Isirayɛlidenw ka ɲamɔgɔ nunu na. U y'a ye. U ye dumuni kɛ ka minni kɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Yɛlɛ ka na ne fɛ kulu kan, ka to yan. Ne bena walaka kabakurulamanw d'i ma, ne ye n ka sariya ni ladiliw sɛbɛn minw kan, janko ka jama kalan.» O kɔ, Musa n'a dɛmɛbaga Zozuwe wilila ka sira ta ɲɔgɔn fɛ. Musa yɛlɛla ka taga Ala ka kulu kan. A tun y'a fɔ cɛkɔrɔbaw ye ko: «Aw k'an makɔnɔ yan, sanni an ka kɔsegi ka na. Arɔn ni Huri be n'aw ye. Ni koo dɔ donna mɔgɔ dɔ n'a tɔɲɔgɔn cɛ, u be taga u fɛ, u b'o ɲanabɔ.» Ayiwa, Musa yɛlɛla kulu kan tuma min na, sankaba ye kulu datugu, Masaba nɔɔrɔ tun be Sinayi kulu kan. Sankaba y'a datugu tile wɔɔrɔ kɔnɔ. Tile wolonwulanan loon, Masaba ye Musa wele sankaba kɔnɔ. Isirayɛlidenw ɲana, Masaba ka nɔɔrɔ tun be i n'a fɔ tasumaba, kulu kan. Musa yɛlɛla kulu kan ka don sankaba kɔnɔ. A tora kulu kan tile bi naani ni suu bi naani. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye k'u ka bolomafara bɔ ka n'a di ne ma. N'a diyara mɔgɔ min ye, a b'a fɛ ka min di, aw k'o minɛ. U ka kan ka fɛɛn minw di aw b'a minɛ, o filɛ: sanu, ni warigwɛ, ani zira, ni jese kɔlɔbolaman, ani jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman, ni baasi fana, ani sagajigigolo u ye minw wulen, ni golo minw ka kɛnɛ, ani akasiyayiri, ni fitinɛ tulu, ani fɛɛn kasadiman minw bena kɛ tulu mɔnta ni wusulan kasadimanw na, ani kabakuru kɔlɔbolaman ni kabakuru sɔngɔgwɛlɛn dɔ wɛrɛw minw bena kɛ ka sarakalasebagaw kuntigi ka fani n'a disilafani masiri. U ka ne ka sigiyɔrɔ dilan, ne bena sigi u cɛma. Ne bena n ka fanibugu nin lɔcogo yira i la, n'a kɔnɔnaminanw. Aw k'o kɛ ten le. «U bena kɛsu dɔ dilan ni akasiyayiri ye. A jaɲa ka kɛ mɛtɛrɛ kelen ni santimɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, a boɲa n'a jaɲa sanfɛ ka kɛ santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru ye fana. I k'a kɔfɛ na kɔnɔna mɔ ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, k'a dagolo bɛɛ dilan ni sanu ye. I ka minɛfɛn naani dɔ dilan i n'a fɔ bololanigɛ ni sanu ye k'u don a nɔnkɔn naani na, fila ka don faan kelen na, fila ka don faan dɔ la. I ka akasiyayiri dɔw labɛn ka sanu mɔ u la, k'u don minɛfɛn nunu na kɛsu nin faan fila la, kɛsu nin bena to ka ta n'o le ye. Lɔgɔ nunu ka kan ka to kɛsu nin minɛfɛn nunu kɔnɔ, u man kan ka bɔ. Ne bena walaka kabakurulaman minw d'i ma, ne ka sariyaw sɛbɛnnin be minw kan, i k'olu bila kɛsu nin kɔnɔ. I bena kɛsu nin datugulan dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye. A jaɲa ka kɛ mɛtɛrɛ kelen ni santimɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, a boɲa ka kɛ santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru ye. I ka * serubɛn jaa fila dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye k'o sigi datugulan nin dakun fila la. I ka serubɛn kelen dilan dakun kelen na ka kelen dilan a dakun dɔ nin na, u ni datugulan nin ka nɔrɔ ɲɔgɔn na. U gamanw ka wili sanfɛ kɛsu datugulan kunna, k'u gamanw biri a kan k'u ɲaa sin ɲɔgɔn ma, u ɲaa bena sin kɛsu datugulan nin ma. I ka datugulan nin kɛ ka kɛsu nin datugu. Ne bena walaka minw d'i ma, i k'o bila kɛsu kɔnɔ. Ne bena n yɛrɛ yira i la o yɔrɔ la, kɛsu sanfɛ datugulan nin sanfɛ, serubɛn fila nunu cɛma, ka n ka fɔtaw bɛɛ fɔ i ye, i ka kan ka minw fɔ Isirayɛlidenw ye. «I ka tabali dilan ni akasiyayiri ye. A jaɲa ka kɛ mɛtɛrɛ kelen ye, a boɲa ka kɛ santimɛtɛrɛ bi duuru ye, a jaɲa sanfɛ ka kɛ santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru ye. A mɔ ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, k'a dagolo dilan ni sanu ye. I k'a dagolo dilan k'a wili sanfɛ a ka se mɔgɔ tigɛ boɲa ma, ka sanu mɔ o kan. I ka minɛfɛn naani dɔ dilan ni sanu ye i n'a fɔ bololanigɛ, k'o nɔrɔ tabali nin nɔnkɔn naani nunu na, minw be bɛn ni seen naani nunu ye. O minɛfɛn nunu ka kan ka nɔrɔ dagolo nin gɛrɛfɛ, tabali nin talɔgɔw bena don u kɔnɔ. I ka akasiyayiri dɔw labɛn ka sanu mɔ u la, u ka kɛ tabali talɔgɔw ye. I k'a tasaw ni filenw, ani baraw ni dagaw dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, k'o kɛ aw ka sarakabɔminanw ye. Buru minw kɛra sarakabɔ ta ye, i ka to k'o bila tabali nin kan tuma bɛɛ ne ɲakɔrɔ. «I ka fitinɛ dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye. A ka dilan ni sanu faganin ye. A juu n'a kala, n'a daganinw: feerenbisigiw, ni kurukuruyɔrɔw, o bɛɛ ka dilan ka nɔrɔ ɲɔgɔn na. Bolo wɔɔrɔ ka kɛ fitinɛ nin na. Saba ka to faan kelen na, saba ka to a faan dɔ la. Daganin saba minw be i n'a fɔ amandiyiri deenw, olu ka sigi bolo kelen kan, ani kurukuruyɔrɔw ni feerenbisigi. O ɲɔgɔn fana ka kɛ bolo filanan kan fana, bolo wɔɔrɔ nunu bɛɛ ta ka kɛ ten. O daganin naani ɲɔgɔn ka kɛ fitinɛkala yɛrɛ la, kurukuruyɔrɔw ni feerenbisigiw. Kurukuruyɔrɔw ka kɛ bolo fila fila tuguyɔrɔ la kala la, a ka kɛ ten bolo wɔɔrɔ nunu bɛɛ tuguyɔrɔw la. Kurukuruyɔrɔ minw bena kɛ fitinɛkala la, o ni bolo nunu ka jɛn ka dilan ɲɔgɔn fɛ ni kala ye. U ka dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ faganin ye. I ka fitinɛbara wolonwula nunu dilan k'u daa sin yɔrɔ la janko u ka yeelen bɔ fitinɛ ɲafɛ. Fitinɛ juru tigɛminanw n'a buguri cɛminanw ka kan ka kɛ nisanu yɛrɛ yɛrɛ ye. Fitinɛ n'a minan nunu bɛɛ ka dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ kilo bi saba ye. Ne ye cogo min yira i la kulu kan, i jija a bɛɛ ka kɛ ten. «I ka fanimugu deen tan dilan ni jese ɲanaman ye, ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn ye, k'o kɛ n ka bugu ye. Baaralɔnbaga ɲanaman ka * serubɛn jaaw kɛ u kan. Fanimugu nunu kelen kelen bɛɛ jaɲa ka kɛ mɛtɛrɛ tan ni nanaani ye. U kɔnɔ boɲa ka kɛ mɛtɛrɛ fila fila ye. U bɛɛ ka kɛ kelen ye. Fanimugu duuru bena tugu ɲɔgɔn na, u tɔ duuru fana ka tugu ɲɔgɔn na. Fanimugu duuru minw tugura ɲɔgɔn na, i bena juru kɔlɔbolamanw kɛ olu dakun na, k'o ɲɔgɔn kɛ tɔ nunu dakun na fana. I ka minɛyɔrɔ bi duuru dilan ni juru ye fanimugu duurunan dakun na, ka bi duuru wɛrɛ dilan fanimugu duuru dɔ nunu dakun na. Juru nunu ka bɛn ɲɔgɔn ma. O kɔ, i ka fani minɛfɛn bi duuru dilan ni sanu ye ka fani nunu tugutugu ɲɔgɔn na n'u ye. O la, u bena kɛ bugu ye. «I ka baasi kɛ ka fanimugu deen tan ni kelen dilan, k'o kɛ bugu nin kuun birifɛn ye. O fanimugu nunu kelen kelen bɛɛ jaɲa ka kɛ mɛtɛrɛ tan ni duuru duuru ye. U kɔnɔ boɲa ka kɛ mɛtɛrɛ fila fila ye. U bɛɛ ka kɛ kelen ye. I ka duuru tugu ɲɔgɔn na, ka wɔɔrɔ fana tugu ɲɔgɔn na, ka wɔɔrɔnan nin kuru ka la ɲɔgɔn kan bugu ɲafɛ. Duuru minw tugura ɲɔgɔn na, i ka minɛyɔrɔ bi duuru dilan ni juru ye olu laban dakun na, k'o ɲɔgɔn kɛ fanimugu tɔw dakun na. I bena fani minɛfɛn bi duuru dilan ni zira ye k'u don juru nunu na ka fani nunu tugu ɲɔgɔn na. O la, o be kɛ fanibugu ye. Fanibugu nin kuun birifani jaɲa tɔɔ bena to dɔɔni minkɛ, fanimugu nunu kelen tilancɛ bena jigi bugu kɔfɛ. Fanimugu nunu ka kan ka tɛmɛ fanibugu nin boɲa kan faan dɔ nunu fɛ mɛtɛrɛ tilancɛ tilancɛ. O bena jigi bugu nin faan fila la ten k'a datugu. «Golo minw ka kɛnɛ ani sagajigigolo min dilanna ka wulen, i bena olu kɛ ka bugu nin kuun biri. Golo minw ka kɛnɛ, olu ka to sanfɛ. «I bena akasiyayiri dɔw lalaga k'o lɔ bugu nin kɔnɔna. Yiri nunu kelen kelen bɛɛ jaɲa ka kɛ mɛtɛrɛ duuru duuru ye, u boɲa ka kɛ santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru duuru ye. Seen fila ka kɛ u kelen kelen bɛɛ la, k'u tilen ni ɲɔgɔn ye. Bugu nin yiriw bɛɛ kɛ ten. I bena yiri mugan lɛsɛ k'o kɛ worodugu ɲafan ta ye, ka jusigilan bi naani dilan ni warigwɛ ye ka yiri nunu kelen kelen bɛɛ juu sigi fila fila kan, kelen kelen ka sɔrɔ seen nunu kelen kelen bɛɛ jukɔrɔ. I ka yiri deen mugan lɛsɛ fana, olu ka kɛ kɔgɔdugu ɲafan ta ye, ka jusigilan bi naani fana dilan ni warigwɛ ye, yiri kelen kelen bɛɛ ka sigi fila fila kan. I bena yiri wɔɔrɔ lɛsɛ, k'u kɛ bugu nin tileben fɛ ta ye, min y'a kɔfɛ ye, ka fila dilan k'o kɛ bugu nin kɔfɛla nɔnkɔnw taw ye. U juuw tena sigi ka nɔrɔ ɲɔgɔn na, nga u bena tugu ɲɔgɔn na sanfɛ ni nigɛ dɔ ye min kɛra i n'a fɔ bololanigɛ. Nɔnkɔn fila nunu ta ka kɛ ten. A kɛra ten, yiri deen seegi le bena don yen, u n'u ka jusigilan warigwɛlamanw, yiri kelen kelen bɛɛ jusigilan fila fila, o kɔrɔ ko jusigilan tan ni wɔɔrɔ lo. «I bena banabiriw lɛsɛ, o fana ka kɛ akasiyayiri ye: duuru bena don yiri nunu la, bugu nin faan dɔ la, ka duuru fana don bugu faan dɔ yiriw la, ka duuru wɛrɛ don bugu nin kɔfɛyɔrɔ taw la, tileben fɛ. Banabiri min bena kɛ cɛmancɛ ta ye, ale bena don yiri nunu cɛmancɛ la k'a ta bugu nin faan dɔ la, fɔɔ ka ta'a bila a faan dɔ nin na. I bena yiri nunu mɔn ni sanu ye, ka fɛɛn dɔw dilan i n'a fɔ bololanigɛ ni sanu ye, u ka kɛ banabiri nunu donyɔrɔ ye. I ka banabiri nunu fana mɔn ni sanu ye. A yirala i la cogo min na kulu kan, i ka bugu nin lɔ ka kɛɲɛ n'o ye. «I bena fani dɔ dan ni jese kɔlɔbolaman ye, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman, k'o kɛ bugu nin cɛtigɛfani ye. Baaralɔnbaga ɲanaman ka * serubɛn jaaw kɛ a kan. I ben'a dulon tutunan naani kan. O tutunan nunu be dilan ni akasiyayiri ye, sanu ka mɔn u kan, ka fani dulonfɛn sanulamanw kɛ u la, k'u juu sigi jusigilan warigwɛlaman naani kan. I ka fani nin dulon fani minɛfɛn nunu jukɔrɔ, ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bila a kɔfɛ, walaka nunu be min kɔnɔ. O la, fani nin bena Yɔrɔ Senuman daan bɔ Yɔrɔ Senumanw ka Senuman na. I ka kɛsu nin datugulan biri a kan Yɔrɔ Senumanw ka Senuman kɔnɔ. I bena tabali bila fani nin ɲafɛ, bugu worodugu ɲafan na, ka fitinɛ bila kɔgɔdugu ɲafan na k'a ɲaa sin tabali ma. «I bena fanibugu dalafani dan ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman ye k'a sɔgɔ, ka akasiyayiri tutunan duuru dilan ka sanu mɔn u la, ka fani dulonfɛn sanulamanw kɛ u la, ka tutunan jusigilan duuru dilan ni zira ye, tutunan kelen, jusigilan kelen. «I bena saraka jɛnita bɔyɔrɔ dilan ni akasiyayiri ye. A jaɲa n'a boɲa bɛɛ ka kɛ mɛtɛrɛ fila ni tilan ye, a faan nunu bɛɛ jaɲa ka kɛ kelen ye. A jaɲa sanfɛ ka kɛ mɛtɛrɛ kelen ni tilan ye. I ka gɔɔn bisigi kɛ a nɔnkɔn naani la, u ni sarakabɔyɔrɔ ka nɔrɔ ɲɔgɔn na, k'a mɔn ni zira ye. Minan minw bena kɛ ka baara kɛ a kan, i ka olu bɛɛ dilan ni zira ye: bugurigwɛ cɛminanw, pɛluw ni jifilenw, ani kuruw ɲiin caaman, ni takami bɔfɛnw. I bena fɛɛn dɔ dilan ni zira ye k'a kɛ i n'a fɔ tɛmɛ, ka fɛɛn dɔw dilan ni zira ye i n'a fɔ bololanigɛ, ka kelen kelen don tɛmɛ nin nɔnkɔn naani bɛɛ la. I bena o don sarakabɔyɔrɔ nin cɛmancɛ la, a tɔɔ ka to sanfɛ, ka akasiyayiri dɔw lɛsɛ k'o mɔn ni zira ye, u ka kɛ sarakabɔyɔrɔ talɔgɔw ye. I bena lɔgɔ nunu don bololanigɛbisigi nunu na, u ka to sarakabɔyɔrɔ faan fila la a tatuma na. A ka kɛ ni yiri ye, a kɔnɔ ka kɛ woo ye. Cogo min yirala i la kulu kan, i k'a dilan ka kɛɲɛ n'o ye. «I bena luu dɔ kɛ ka fanibugu nin lamini n'a ye, i k'o kɛ ni faniw ye minw danna ni jese ɲanaman ye. Worodugu ɲafan fɛ luu nin jaɲa ka kɛ mɛtɛrɛ bi duuru. Tutunan mugan n'u ka jusigilan ziralaman deen mugan bila yen, ka fani dulonfɛn warigwɛlamanw kɛ u la, ka warigwɛ dilan i n'a fɔ bere, k'o kɛ fani nunu dulonta ye. Fanibugu kɔgɔdugu ɲafan fɛ ta ka kɛ ten fana. Luu nin kɔnɔ boɲa, tileben faan fɛ, o yɔrɔ fani jaɲa ka kɛ mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, tutunan tan n'u jusigilan deen tan ka sɔrɔ yen. Luu nin kɔrɔnfɛla kɔnɔ boɲa fana ka kɛ mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye. K'a ta luu nin donda la ka taga nɔnkɔn dɔ la, o ka kɛ mɛtɛrɛ wolonwula ni tilan fani ye, ani tutunan saba n'u ka jusigilan deen saba. Faan dɔ nin fana ta ka kɛ ten. Luu nin donda fani ka kɛ mɛtɛrɛ tan ye, ka dan ni jese kɔlɔbolaman ye, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman, ani ka sɔgɔ, ka tutunan naani n'u ka jusigilan deen naani kɛ u la. Bere warigwɛlamanw ni fanidulonfɛn warigwɛlamanw ka kɛ luu nin lamini tutunanw na. U ka jusigilanw ka kɛ ni zira ye. Luu nin jaɲa ka kɛ mɛtɛrɛ bi duuru ye, a boɲa ka kɛ mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye. A laminifaniw ka dan ni jese ɲanaman ye, u jaɲa sanfɛ ka kɛ mɛtɛrɛ fila ni tilan ye. Luu nin ka jusigilanw ka dilan ni zira ye. Ne ka fanibugu nin baarakɛminanw bɛɛ, a gweenw ni luu ta bɛɛ ka kɛ ni zira ye. «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko u ka na ni olivutulu ɲanaman ye janko o ka se ka to ka don fitinɛ kɔnɔ, a mananin ka to tuma bɛɛ. Arɔn n'a deenw ka fitinɛ labɛn, janko a mananin ka to ne Masaba ɲakɔrɔ k'a ta wulafɛ fɔɔ ka taga dugu gwɛ, Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, bugu cɛtigɛfani ɲafɛ, walaka bilakɛsu be o min kɔfɛ. O ka kɛ sariya ye min tena dabila Isirayɛlidenw n'u kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ fewu. «I kɔrɔcɛ Arɔn wele ka gwɛrɛ i la, ale n'a dencɛ Nadabu ni Abiyu, ani Eleyazari ni Itamari, ka bɔ Isirayɛlidenw cɛma, janko u be kɛ ne ka sarakalasebagaw ye. «I bena sarakalasefaniw dilan i kɔrɔcɛ Arɔn ye min ben'a lɔyɔrɔ n'a ka boɲa yira. A fɔ baaralɔnbagaw ye, ne ye hakili di minw bɛɛ ma kosɔbɛ, k'u ka Arɔn ka faniw dilan, a bena min don, ka kɛ danna ka se ka sarakalasebaara kɛ ne ye. U ka kan ka fani minw dilan, olu filɛ nin ye: disilafani, ni sarakalasebagaw kuntigi ka fani, ani forocadennin, ni forocaba kansɔgɔnin, ni kunmelekefani ni cɛsirilan. U ka sarakalasefani nunu dilan i kɔrɔcɛ Arɔn n'a deenw ye, janko u ka se ka sarakalasebaara kɛ ne ye. U k'u dilan ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman ye, ka sanu kɛ u la. «A to baaralɔnbaga ɲanaman dɔ ka sarakalasebagaw kuntigi ka fani dan ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ni jese ɲanaman ye, ka sanu kɛ a la. A ka fɛɛn fila dɔw kɛ minw bena fani nin daa fila nunu tugu ɲɔgɔn na a gamanw sanfɛ. Sarakalasebagaw kuntigi ka fani n'a cɛsirilan ka dilan cogo kelen na, ka nɔrɔ ɲɔgɔn na. A ka dan ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman ye, ka sanu kɛ a la. Kabakuru kɔlɔbolaman fila ta ka Isirayɛli dencɛw tɔgɔw sɛbɛn u kan. U mɔgɔ wɔɔrɔ tɔgɔ ka sɛbɛn kabakuru kelen kan, u tɔ wɔɔrɔ ta ka sɛbɛn filanan kan ka kɛɲɛ n'u ka kɔrɔya ye. I ka Isirayɛli dencɛw tɔgɔw sɛbɛn o kabakuru fila nunu kan, i n'a fɔ kabakuru sɔngɔgwɛlɛn lɛsɛbaga be taamasiɲɛ lafɛn ɲɛgɛn cogo min na. O kɔ, i ka kabakuru nunu nɔrɔ sanu kan, k'o nɔrɔ sarakalasebagaw kuntigi ka fani gaman kan. U ka kɛ hakilijigifɛnw ye Isirayɛli dencɛw koo la. Arɔn k'u tɔgɔw bila a gaman kan k'a kɛ hakilijigifɛn ye ne Masaba ɲakɔrɔ. Kabakuru nunu nɔrɔyɔrɔ ka kɛ sanu ye, ka jɔrɔkɔ fila dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye k'u kɛ i n'a fɔ juru dannin, k'o don kabakuru nunu nɔrɔyɔrɔw la. «A to baaralɔnbaga ɲanaman dɔ ka disilafani dilan kititigɛ kama. A ka disilafani nin dilan sarakalasebagaw kuntigi ka fani dilancogo la, ni sanu ye, ani jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ni jese ɲanaman. A ka fani nin kuru ka la ɲɔgɔn kan, a faan bɛɛ ka kɛ kelen ye, a jaɲa n'a kɔnɔ boɲa bɛɛ ka bɛn santimɛtɛrɛ mugan ni duuru ma. Kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw nɔrɔnɔrɔ a la, fɔɔ sira naani. Kabakuru minw ka kan ka kɛ sira fɔlɔ kan, o ye kabakuru wuleman cɔncɔn ni kabakuru nɛrɛmuguman ani kabakuru binkɛnɛman ye. Sira filanan ta ka kɛ kabakuru bulaman sifa fila ani diyaman ye. Sira sabanan ta ka kɛ kabakuru bulaman ni kabakuru ɲɛgɛɲɛgɛnin, ani ametisiti ye. Sira naaninan ta ka kɛ kabakuru binkɛnɛman, ni kɔlɔbolaman, ani kabakuru binkɛnɛman sifa wɛrɛ ye. Kabakuru nunu nɔrɔyɔrɔ ka kɛ sanu ye. U ka kɛ tan ni fila ye ka kɛɲɛ ni Isirayɛli dencɛw tɔgɔw ye. Isirayɛli deen tan ni fila nunu tɔgɔw kelen ka ɲɛgɛn kabakuru nunu kelen kan, k'u kɛ i n'a fɔ taamasiɲɛ lafɛn. U bena jɔrɔkɔw dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye i n'a fɔ juru dannin, u ka kɛ disilafani ta ye, ka bololanigɛ sifa dɔ dilan fila, ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye k'u siri disilafani dakun fila la, ka sanujɔrɔkɔ fila nunu don o fɛɛn nunu na, disilafani dakun na, ka jɔrɔkɔ dakun fila dɔ nunu don kabakuru fila nunu nɔrɔyɔrɔw la, minw be sarakalasebagaw kuntigi ka fani gaman kan. Disilafani nin ka to disi kan. I bena bololanigɛ sifa dɔ dilan deen fila ni sanu ye, k'o siri disilafani dakun fila dɔ nunu na kɔnɔna, k'a nɔrɔ sarakalasebagaw kuntigi ka fani na, k'o ɲɔgɔn fila kɛ tugu ni sanu ye k'u don sarakalasebagaw kuntigi ka fani gaman kɔrɔ faan fila la, a ɲafɛla la, cɛsirilan siriyɔrɔ sanfɛ. Juru kɔlɔbolaman bena siri disilafani nigɛ nunu na ka taga siri sarakalasebagaw kuntigi ka fani taw la, janko disilafani nin ka to a ka fani cɛsirilan sanfɛ, a kana foni ka bɔ fani nin na. «Isirayɛli deenw tɔgɔw minw sɛbɛnna kititigɛko la n'u be disilafani kan, tuma o tuma ni Arɔn be don Yɔrɔ Senuman na, olu ka sɔrɔ a disi la, u ka ne Masaba hakili jigi aw koo la tuma bɛɛ. I ka * Urimu ni * Tumimu don disilafani kɔnɔ, janko u ka kɛ Arɔn disi la a dontuma na ne Masaba ɲakɔrɔ. O la, a be se ka ne sago lɔn Isirayɛlidenw faan fɛ o fɛɛn nunu barika la, o bena sɔrɔ a disi la tuma bɛɛ ne ɲakɔrɔ. «Sarakalasebagaw kuntigi ka fani bena don forocadennin min kan, o bɛɛ bena kɛ kɔlɔbolaman ye, k'a kaan tigɛ a cɛmancɛ la k'o cɛ k'a lamini, deleke kaan dilancogo la, janko a kana faran. I bena gerenadiyiriden bisigi dilan k'u dondon foroca nin dagolo la, kɔlɔbolaman, wulenman, ni wulenman cɔncɔn, k'a lamini, ka welennin sanulamanw don yiridenbisigi nunu ni ɲɔgɔn cɛ. N'i ye welennin kelen don, i ka yiridenbisigi kelen don, k'a kɛ ten fɔɔ ka foroca nin dagolo bɛɛ lamini. Ni Arɔn be baara kɛ tuma min na, a ka foroca nin don. Welenninw mankan bena to ka bɔ a dontuma n'a bɔtuma Yɔrɔ Senuman na ne Masaba ɲakɔrɔ. O la, a tena sa. «I bena sanu yɛrɛ yɛrɛ kɛ ka yirifeerenbisigi dilan ka sɛbɛnni kɛ a kan ko: ‹Nin ye Masaba ta ye,› i n'a fɔ taamasiɲɛ lafɛn be kɛ cogo min na, a ka siri kunmelekefani ɲafɛ ni juru kɔlɔbolaman ye. O ka kan ka to Arɔn teen na tuma bɛɛ a dontuma na ne Masaba ɲakɔrɔ. O la, Isirayɛlidenw bena sarakafɛn o fɛɛn bɔ, ne bena sɔn o ma, haali n'u m'a bɔ a cogo la. «Forocabaw dilan ni jese ɲanaman ye, ka kunmelekefani dan ni jese ɲanaman ye fana, ka cɛsirilan ɲɛgɛn. «Forocabaw ni cɛsirilanw, ani kunmelekefaniw dilan Arɔn dencɛw ye, minw bena u lɔyɔrɔ yira ka boɲa la u kan. I ka fani nunu don i kɔrɔcɛ Arɔn n'a dencɛw kaan na, ka tulu kɛ u kuun na, ka ne ka baara don u bolo. O la, i k'u saniya janko u ka se ka kɛ ne ka sarakalasebagaw ye. I bena kurusiw dilan u ye ni jese ɲanaman ye janko k'u sutara, o kurusi nunu bena jigi fɔɔ woto la. Arɔn n'a dencɛw bena to k'u don tuma o tuma n'u be don Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, walima n'u be gwɛrɛ sarakabɔyɔrɔ la ka baara kɛ Yɔrɔ Senuman na, janko u kana jalaki ka sa. O ka kɛ landa ye Arɔn n'a kɔmɔgɔw fɛ kudayi. «I ka kan ka koo min kɛ ka Arɔn n'a dencɛw kɛ ne ka sarakalasebagaw ye, o filɛ nin ye. Fiɲɛ te tura kɛɲɛnin min na, i k'o minɛ, ani sagajigi fila, fiɲɛ te minw na, ka mugu ɲanaman kɛ ka buru dilan n'o ye, fununan kana don o la, ka mugu nɔɔni ni tulu ye k'a kɛ ŋɔmi ye, fununan kana sɔrɔ o fana na, ani furufuru, tulu funfunnin be minw kan, k'u don sinsin dɔ kɔnɔ k'u fara tura ni sagajigi fila nunu kan ka na n'u ye. «O kɔ, i be na ni Arɔn n'a dencɛw ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la ka jii kɛ k'u ko, ka fani nunu ta k'u don Arɔn kaan na: forocaba, ni sarakalasebagaw kuntigi ka fani n'a forocadennin, n'a ka fani yɛrɛ, ani disilafani, ka sarakalasebagaw kuntigi ka fani ka cɛsirilan kɛ k'a siri, ka fani meleke a kuun na, ka kuntigiya taamasiɲɛn nɔrɔ a la, ka tulu mɔnta ta k'a bɔn a kuun na. I k'a dencɛw wele ka forocabaw don olu fana kaan na, ka fani siri u kuun na. O kɔ, i ka Arɔn n'a dencɛw cɛ siri ni cɛsirilanw ye. Sarakalasebaara ka kɛ u ka baara ye, o ka kɛ landa ye min te dabila. I bena Arɔn n'a dencɛw bila ne ka baara la ten. «I bena na ni tura nin ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. Arɔn n'a dencɛw k'u bolo la a kuun na. I ben'a kaan tigɛ ne Masaba ɲakɔrɔ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, k'a joli dɔ ta k'o mɔn sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔnw na n'i bolokunnaden ye, k'a tɔɔ bɛɛ bɔn sarakabɔyɔrɔ jukɔrɔ. Tulu min b'a nugu kan, i b'o bɛɛ bɔ, n'a biɲɛ yɔrɔ ɲanaman, n'a kɔkili fila n'u gɛrɛfɛtulu bɔ k'u jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. Nga i ka tura nin sogo, n'a golo n'a boo jɛni jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ. Hakɛ yafa saraka lo. «I bena sagajigi nunu kelen minɛ fana. Arɔn n'a dencɛw k'u bolo la a kuun na. I ben'a kaan tigɛ k'a joli ta k'a seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan, ka sagajigi nin sogo tigɛtigɛ k'a nugu n'a seenw ko, k'u la a sogo tigɛtigɛninw n'a kungolo kan, k'a bɛɛ jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. Saraka jɛnita lo, min be bɔ ne Masaba ye ka jɛni pewu. A kasa ka di n ye. «I bena sagajigi filanan minɛ. Arɔn n'a dencɛw k'u bolow la a kuun na. I ben'a kaan tigɛ k'a joli dɔ ta k'a mɔn Arɔn n'a dencɛw kinibolo tulo dakun na, ani u kinibolo bolokunnadenba, n'u kinibolo senkunnadenba la, ka dɔ seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan. Joli min be sarakabɔyɔrɔ kan, i k'o dɔ ta, ani tulu mɔnta, k'u seriseri Arɔn n'a ka faniw kan, n'a dencɛw n'u ka faniw kan. O la, Arɔn n'a dencɛw, n'u ka faniw be kɛ ne Masaba taw ye. «I ka sagajigi nin tulu ta, n'a kukala, n'a kɔnɔnatulu, n'a biɲɛ yɔrɔ ɲanaman, n'a kɔkili fila n'u gɛrɛfɛtulu, n'a kinibolo woto. O saraka nin ye sarakalasebagaw ka baara daminɛ ta ye. Fununan te buru minw na n'u bilanin be ne Masaba ɲakɔrɔ, i ka olu kelen ta sinsin kɔnɔ, ani ŋɔmi kuun kelen, min dilanna ni tulu ye, ani furufuru kelen. I b'o bɛɛ don Arɔn n'a deenw bolo k'u fifa ne Masaba ɲakɔrɔ k'o bɔ saraka ye. O kɔ, i b'o minɛ u bolo, k'u ni saraka jɛnita jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. A kasa ka di n ye. Saraka lo, min ka kan ka jɛni pewu ne Masaba ye. Sagajigi min bɔra saraka ye Arɔn nunu donwaati la u ka baara la, i k'o disi ta k'a fifa ne Masaba ɲakɔrɔ, o bena kɛ i niyɔrɔ ye. Sagajigi nin disi n'a woto, minw tun fifara ne ɲakɔrɔ, i k'a fɔ k'olu ye ne Masaba ta ye. O bena kɛ u niyɔrɔ ye tuma bɛɛ ka bɔ Isirayɛlidenw fɛ. Isirayɛlidenw bena to k'o bɔ u ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw la, k'a di ne, Masaba ma. «Arɔn ka sarakalasefaniw bena kɛ a kɔmɔgɔw ta ye, olu mɔnlon ni tulu ye ka don baara nin na, u k'o don. Arɔn dencɛ min ben'a nɔɔ ta o baara la, n'a bena don Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ ka baara kɛ Yɔrɔ Senuman na, a k'o faniw don tile wolonwula kɔnɔ. «Sagajigi min bɔra sarakalasebagaw donwaati la u ka baara la, i k'o sogo ta k'a tobi yɔrɔ saniyanin na. Arɔn n'a dencɛw k'o sagasogo nin ɲimi Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, ani buru minw be sinsin kɔnɔ. Fɛɛn minw kɛra saraka ye kojuguw yafa kama, u donwaati la ka kɛ ne Masaba ka sarakalasebagaw ye, u k'o dumu. Nga mɔgɔ wɛrɛ man kan k'u dumu, bari ne Masaba ta lo. N'o saraka sogo, walima n'o buru tɔɔ sira, i k'a jɛni. A man kan ka dumu, bari ne Masaba ta lo. «Ne ye min bɛɛ fɔ i ye, i k'o bɛɛ kɛ Arɔn n'a dencɛw ye. K'u don o baara la, i k'o koo kɛ tile wolonwula kɔnɔ. I bena tura kelen faga loon o loon k'o kɛ hakɛ yafa saraka ye janko hakɛ ka se ka yafa, ka sarakabɔyɔrɔ saniya k'a mɔn ni tulu ye k'a kɛ ne ta ye. I bena to k'a saniya loon o loon fɔɔ tile wolonwula, a be kɛ ne ta ye. Sarakabɔyɔrɔ bena kɛ fɛɛn ye min saniyanin be kosɔbɛ. Fɛɛn o fɛɛn mana maga a la, o bena sa. «I ka kan ka sankelensaga fila bɔ saraka ye ne ye sarakabɔyɔrɔ kan loon o loon, o kana dabila fewu. I bena kelen bɔ sɔgɔma, ka kelen bɔ wulafɛ, tilekun dontuma na. I ka mugu tɛntɛnnin kilo saba, ni olivutulu litiri kelen ni tilan ta, k'u ɲagami ɲɔgɔn na, k'o ni sagaden fɔlɔ bɔ ɲɔgɔn fɛ, ani duvɛn litiri kelen ni tilan. I ka sagaden dɔ nin fana bɔ ten wulafɛ, tilekun dontuma na, ka mugu, ni olivutulu, ani duvɛn fara a kan i n'a fɔ sɔgɔma ta. Saraka jɛnita lo ne Masaba ye, a kasa ka di. Aw kɔmɔgɔw bɛɛ ka kan k'o saraka jɛnita bɔ loon o loon Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la ne Masaba ɲakɔrɔ. Ne bena i kunbɛn o yɔrɔ la le ka kuma i fɛ. Ne bena Isirayɛlidenw fana kunbɛn o yɔrɔ la le, o yɔrɔ bena kɛ ne ta ye ne ka nɔɔrɔ barika la. Ne bena sɔn Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ni sarakabɔyɔrɔ ma k'o kɛ n ta ye, ka Arɔn n'a deenw fana kɛ ne taw ye, janko u ka sarakalasebaara kɛ ne ye. O tuma na, ne bena sigi Isirayɛlidenw cɛma ka kɛ u ka Ala ye. U ben'a lɔn ko ne ye Masaba u ka Ala ye, min y'u bɔ Ezipiti jamana na, janko n ka se ka sigi u cɛma. Ne ye Masaba le ye, u ka Ala. «I bena wusulan jɛniyɔrɔ dilan ni akasiyayiri ye. A jaɲa n'a boɲa ka kɛ mɛtɛrɛ tilancɛ ye, a faan naani bɛɛ ka kɛ kelen ye. A jaɲa sanfɛ ka kɛ mɛtɛrɛ kelen ye. I ka gɔɔn bisigiw dilan a la, u ni wusulan jɛniyɔrɔ nin ka nɔrɔ ɲɔgɔn na. I k'a sanfɛla n'a gɛrɛnw bɛɛ mɔn ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, ni gɔɔn nunu, k'a dagolo lamini ni sanu ye, ka fɛɛn dɔw dilan ni sanu ye i n'a fɔ bololanigɛ, k'u don wusulan jɛniyɔrɔ nin dakun jukɔrɔ faan fila la. A talɔgɔw bena don o kɔnɔ. I bena akasiyayiri dɔw dilan k'o kɛ a talɔgɔw ye, k'u mɔn ni sanu ye. I bena wusulan jɛniyɔrɔ nin bila soo cɛtigɛfani kɛnɛmala la, min be layidu taamasiɲɛ kɛsu n'a datugulan ɲafɛ, an bena ɲɔgɔn kunbɛn yɔrɔ min na. Arɔn ka to ka wusulan kasadiman jɛni o yɔrɔ la sɔgɔma o sɔgɔma, fitinɛw labɛnwaati la a fɛ. N'a be fitinɛw mana wulafɛ tuma min na, a ka wusulan jɛni. Aw n'aw kɔmɔgɔw bena to ka wusulan nin jɛni Masaba ɲakɔrɔ tuma bɛɛ. Aw kana wusulan sifa wɛrɛ jɛni a kan, walima saraka jɛnita, walima ka suman saraka bɔ a kan. Aw kana duvɛn bɔn a kan. Arɔn bena hakɛ yafa saraka joli kɛ a gɔɔn bisigi nunu kan siɲɛ kelen saan o saan, janko yafa be sɔrɔ. O ka kan ka kɛ saan o saan aw kɔmɔgɔw bɛɛ cɛma. O sarakabɔyɔrɔ nin bena kɛ ne Masaba ta ye, a saniyanin be kosɔbɛ.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «N'i be Isirayɛlidenw mɔgɔda jati, u kelen kelen bɛɛ ka kan k'u yɛrɛ nii sɔngɔ di ne Masaba ma u jatituma na, janko balabu si kana u sɔrɔ u jatiwaati la. U bena min di, o filɛ nin ye: mɔgɔ minw jatira, olu kelen kelen bɛɛ ka warigwɛ kuru kelen kelen di min be se garamu duuru ma, ka kɛɲɛ ni ne Masaba ka sigiyɔrɔ wari ye. O ye ne boɲafɛn ye. Mɔgɔ o mɔgɔ jatira o waati la, n'u ye saan mugan sɔrɔ, walima n'a tɛmɛna o kan, u kelen kelen bɛɛ ka kan ka boɲafɛn di ne Masaba ma. N'aw be boɲafɛn nin di ne Masaba ma ka kɛ aw nii sɔngɔ ye, nafolotigi man kan ka dɔ fara o warigwɛ garamu duuru kan, fantan man kan ka dɔ bɔ o la. I bena to ka bolomafara minɛ Isirayɛlidenw fɛ, k'o kɛ ka Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ baara kɛ n'o ye. O ben'a kɛ ne Masaba hakili be jigi Isirayɛlidenw koo la k'aw nii kisi.» O kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I bena dagaba n'a jusigilan dilan ni zira ye yɛrɛ saniyali kama, k'a sigi Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu, ni sarakabɔyɔrɔ cɛ, ka jii don a la. Arɔn n'a deenw bena to k'u bolo n'u seenw ko n'o jii ye. N'u be don Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ tuma o tuma, u k'u bolo n'u seenw ko n'o jii ye janko u kana na sa. N'u be gwɛrɛ sarakabɔyɔrɔ la tuma min na fana ka saraka jɛni ne Masaba ye, u k'u bolo n'u seenw ko janko u kana na sa. O ka kɛ landa yɛlɛmabali ye u fɛ, Arɔn n'a kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ, min tena bɔ yen abada.» O kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I ka fɛɛn kasadiman ɲanaman nunu ta: i ka tulu kasadiman kilo duuru bɔ, ni kanɛlifara kasadiman kilo fila ni tilan. O ye jii nin hakɛ tilancɛ ye, ani lili kasadiman dɔ kilo fila ni tilan, ni kanɛlifeeren kilo duuru, ka kɛɲɛ ni ne Masaba ka sigiyɔrɔ wari hakɛ ye. Ani olivutulu litiri wɔɔrɔ. I k'a to tulu kasadiman dilanbaga k'o ɲagami ka kɛ tulu mɔnta ye, tulu kasadiman, min bena kɛ ka fɛɛnw, walima mɔgɔw mɔn u donwaati la ne Masaba ka baara la. I ka Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ni layidu taamasiɲɛ kɛsu mɔn n'a ye, ka tabali n'a minanw bɛɛ mɔn, ni fitinɛ n'a minanw, ni wusulan jɛniyɔrɔ, ni saraka jɛnita bɔyɔrɔ n'a minanw bɛɛ, ani dagaba n'a jusigilan. O fɛɛn nunu kɛ ne ta ye janko u ka kɛ fɛɛn ye min saniyanin be kosɔbɛ. Ni fɛɛn o fɛɛn magara u la, o be sa. I ka Arɔn n'a dencɛw mɔn k'u kɛ ne ta ye, janko u ka se ka sarakalasebaara kɛ ne ye. A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: ‹Nin bena kɛ tulu mɔnta ye kudayi min saniyanin lo. Ne ta lo. Aw kan'a mɔn mɔgɔ si fari la ni sarakalasebaga tɛ. Aw kan'a ɲɔgɔn dilan aw yɛrɛ ye fana. A saniyanin lo, aw k'a jati fɛɛn saniyanin ye. Mɔgɔ o mɔgɔ m'ana ɲɔgɔn dilan, walima k'a dɔ mɔn mɔgɔ wɛrɛ la, min te sarakalasebaga ye, o tigi nii ka kan ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma.› » Masaba y'a fɔ Musa ye tugu ko: «I ka fɛɛn kasadiman nunu ta: sitorakisi, ni anbere, ani galibanumu, ani wusulan ɲanaman. O fɛɛn nunu hakɛ ka kɛ kelen ye. I k'a to tulu kasadiman dilanbaga k'u ɲagami ɲɔgɔn na k'u kɛ wusulan kasadiman ye. Kɔgɔ ka kɛ a la. A ka kan ka kɛ fɛɛn saniyanin ye, aw fɛ. I k'a dɔ cici k'a kɛ mugu ye k'o bila layidu taamasiɲɛ kɛsu ɲafɛ, Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, an bena ɲɔgɔn kunbɛn yɔrɔ min na. O bena kɛ fɛɛn ye min saniyanin be kosɔbɛ aw fɛ. Aw kana wusulan nin ɲɔgɔn dilan aw yɛrɛw ye o cogo kelen na. Aw k'o jati ne Masaba dɔrɔn ta ye. Mɔgɔ o mɔgɔ mana o ɲɔgɔn dilan janko ka nisɔndiya o kasa kosɔn, o tigi niin ka kan ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A filɛ, ne ye Zuda kɔmɔgɔ Huri dencɛ Uri ka deen Besalɛli woloma ka n yɛrɛ Nii d'a ma, ka see d'a ma, ka hakili d'a ma, ani lɔnniya, janko a ka se ka bololabaara sifa bɛɛ kɛcogo lɔn, ka se ka sanu ni warigwɛ, ani zira baara kosɔbɛ, ka kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw ɲɛgɛn k'u dondon fɛɛn dɔw kɔnɔ, ka yiri lɛsɛ, ani ka bololabaara sifa bɛɛ kɛ. Ne ye Dan kɔmɔgɔ Ayisamaki dencɛ Ooliyabu fara a kan ka kɛ a dɛmɛbaga ye, ka see di bololabaarakɛlaw bɛɛ ma fana, janko, ne ye fɛɛn min bɛɛ koo fɔ i ye, u ka se k'o bɛɛ dilan: Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu, ni layidu taamasiɲɛ kɛsu n'a datugunan, ani soo nin minan tɔw bɛɛ, tabali n'a minanw, fitinɛ sanulaman min ye sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, n'a minanw bɛɛ, ni wusulan jɛniyɔrɔ, saraka jɛnita bɔyɔrɔ n'a minanw bɛɛ, ni dagaba n'a jusigilan, sarakalasefaniw, sarakalasebaga Arɔn ta n'a dencɛw fana ta, u bena minw don k'u ka sarakalasebaara kɛ, ani tulu mɔnta, ni ne ka sigiyɔrɔ wusulan kasadiman. Ne ye min fɔ i ye, u k'o fɛɛn nunu dilan ka kɛɲɛ n'o ye tigitigi.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko a k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «Aw ka ne ka lafiɲɛlonw bato, bari o ye taamasiɲɛ ye ne ni aw cɛ kudayi, janko mɔgɔw k'a lɔn ko ne ye Masaba ye, min y'aw woloma ka kɛ n ta ye. Aw ka lafiɲɛlon bato, bari o ye ne ka loon ye. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye lafiɲɛlon landa cɛn, o be faga. Ni mɔgɔ min ye baara kɛ o loon na, o tigi niin ka kan ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. Aw ka baara kɛ tile wɔɔrɔ kɔnɔ, nga tile wolonwulanan ye lafiɲɛlon ye, min bilara ne Masaba ye. Ni mɔgɔ o mɔgɔ be baara kɛ lafiɲɛlon na, o bena faga. Isirayɛlidenw n'u kɔmɔgɔw bɛɛ ka lafiɲɛlon bato, bɛɛn taamasiɲɛ lo min ka kan ka to yen kudayi. O bena kɛ taamasiɲɛ ye ne ni u cɛ kudayi. Bari ne Masaba ye sankolo ni dugukolo dan tile wɔɔrɔ kɔnɔ. Tile wolonwulanan loon, ne ma baara kɛ, n lafiɲɛna.» Masaba tilara kuma na ni Musa ye Sinayi kulu kan tuma min na, a ye walaka fila di Musa ma, a ka sariya tan sɛbɛnnin be minw kan. Ala yɛrɛ le tun ye sɛbɛnni nin kɛ walaka kabakurulaman nunu kan. Jama y'a ye ko Musa mɛnna, n'a te jigira ka bɔ kulu kan minkɛ, u tagara lajɛn Arɔn kɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Wili ka batofɛn dɔw dilan an ye, minw bena sira yira an na an ka taama na. Bari, Musa tɔgɔla min y'a kɛ an bɔra Ezipiti jamana na, an te ɲaa yera a ka koo la.» Arɔn y'a fɔ u ye ko: «Sanu minw be aw ka musow tulo la, n'aw dencɛw, n'aw denmusow tulo la, aw k'olu bɔ ka na n'u ye ne fɛ yan.» Jama bɛɛ y'u ka tulolanigɛw bɔ ka taga n'u ye Arɔn fɛ. A y'u minɛ u fɛ k'u yelen ka kɛ tura jaa ye. Jama ko: «Isirayɛlidenw, aw k'aw ka batofɛnw filɛ, minw y'aw bɔ Ezipiti.» Arɔn y'o ye tuma min na, a ye sarakabɔyɔrɔ dɔ lɔ jaa nin ɲafɛ k'a fɔ ko: «Sini bena kɛ ɲanagwɛ ye ka Masaba boɲa.» O dugusagwɛ, u wilila joona ka saraka jɛnitaw bɔ, ka na ni jɛnɲɔgɔnya sarakaw ye. O kɔ, u sigira ka dumuni kɛ ani ka minni kɛ, ka sɔrɔ ka wili ka ɲanagwɛ. O la, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Jigi ka taga, bari i bɔra n'i ka jama min ye Ezipiti, u ye kojuguba dɔ kɛ. Ne ye min fɔ u ye k'a gwɛlɛya, u y'o bila joona. U ye sanu yelen k'a kɛ misiden jaa ye, k'u kunbiri gwan a kɔrɔ ani ka sarakaw bɔ a ye, k'a fɔ ko: ‹Isirayɛlidenw, aw k'aw ka batofɛn filɛ, min y'aw bɔ Ezipiti.› » Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ne y'a ye ko jama nin ye mɔgɔ tulogwɛlɛnw ye. A to, ne bena dimi u kɔrɔ, k'u halaki. O kɔ, ne bena i kɛ siyaba faa ye.» Musa ye Masaba, a ka Ala daali kosɔbɛ ko a ka sabali. A ko: «Masaba, e y'i ka jama min bɔ Ezipiti n'i yɛrɛ ka sebagaya n'i ka fanga ye, mun na i be dimi u kɔrɔ ten? N'i y'o kɛ, Ezipitikaw ben'a fɔ ko i ka juguya kama lo i bɔra n'an ye janko k'an faga kuluw yɔrɔ la, k'an sii tunu ka bɔ dugukolo kan. I dusu mala. I b'a fɛ ka kojugu min kɛ i ka jama na, o dabila. I hakili to i ka baarakɛlaw la: Ibrayima ni Isiyaka ani Isirayɛli, i ye layidu ta i yɛrɛ tɔgɔ la minw ye, ko i bena u kɔmɔgɔw caya i n'a fɔ lolow. Ko i kumana jamana min koo la, ko i bena o di u kɔmɔgɔw ma, a ka kɛ u ta ye kudayi.» Masaba tun y'a fɔ ko a bena kojugu min kɛ a ka jama na, a y'o dabila, a ma o kɛ tugu. Musa kɔsegira ka bɔ kulu kan ni walaka fila ye a bolo, Masaba ka sariya be minw kan. A sɛbɛnnin tun be u faan fila bɛɛ la, u ɲafɛ n'u kɔfɛ. Walaka nunu tun ye Ala ka baara nɔɔ ye. Ala yɛrɛ le tun y'u sɛbɛn walaka nunu kan. Zozuwe ye jama mankan mɛn tuma min na, a y'a fɔ Musa ye ko: «Kɛlɛ mankan be bɔ jama sigiyɔrɔ la dɛ!» Musa ko: «O te see sɔrɔbaga ka dɔnkili lakan ye, u sera min kɔrɔ, olu fana ŋunankan tɛ. Ɲanagwɛ dɔnkiliw le be donna ne tulo la.» Musa surunyana jama sigiyɔrɔ la ka misiden jaa ni dɔnkɛlaw ye tuma min na, a dimina kosɔbɛ. A ye walaka nunu fili k'u ci kulu jukɔrɔ. U tun ye misiden jaa min dilan, a y'o ta k'a jɛni fɔɔ k'a kɛ mugu ye. A y'o buguri nin cɛ k'o don jii la, ka Isirayɛlidenw wajibiya u k'o min. A y'a fɔ Arɔn ye ko: «Jama nin ye mun le kɛ i la, n'i y'u bila hakɛba la ten?» Arɔn y'a jaabi ko: «Ne matigi, kana dimi. E kɔni y'a lɔn ko jama nin ka teli kojugukɛ la. U y'a fɔ ne ye ko ne ka batofɛn dɔw dilan u ye, o ka to ka sira yira an na an ka taama na. Ko: ‹Musa tɔgɔla min bɔra n'an ye Ezipiti, an te ɲaa yera a ka koo la do.› Ne y'a fɔ u ye ko sanu be mɔgɔ o mɔgɔ fɛ, u k'o di. Ayiwa, u y'o di ne ma, ne y'o don tasuma na, o kɛra misiden jaa ye.» Musa y'a ye ko Arɔn ye jama to u yɛrɛ sagolako la. K'o la, u kɛra lɔgɔbɔfɛn ye u juguw fɛ. O la, a lɔra jama sigiyɔrɔ donda la, k'a fɔ ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ be Masaba fɛ, o ka na ne fɛ yan.» Levi kɔmɔgɔw bɛɛ tagar'a fɛ. A y'a fɔ u ye ko Masaba, Isirayɛli ka Ala ko cɛɛw kelen kelen bɛɛ k'u ka murujanjanw dulon u gɛrɛn na, ka taga ka segi kɛ, ka tɛmɛ jama sigiyɔrɔ faan bɛɛ la, k'u balimacɛw n'u teriw ani u sigiɲɔgɔnw faga. Musa ye min fɔ, Levi kɔmɔgɔw y'o kɛ. Mɔgɔ waa saba ɲɔgɔn fagara o loon na. O kɔ, Musa ko: «Aw kelen kelen bɛɛ y'aw yɛrɛ di Masaba ma bii, bari aw tun wilila aw yɛrɛ dencɛw n'aw balimacɛw kama, a ka hɛrɛ kɛ aw ye bii.» O dugusagwɛ, Musa y'a fɔ jama ye ko: «Aw ye hakɛba kɛ. Ne bena yɛlɛ ka taga Masaba fɛ, n'a sɔrɔ ne bena se a kɔrɔ a be aw ka hakɛ yafa!» Musa segira ka taga Masaba fɛ, k'a fɔ ko: «Jama nin ye hakɛba kɛ dɛ! U ye joow dilan ni sanu ye. O bɛɛ n'a ta, ne b'a ɲini i fɛ i ka sɔn k'u ka hakɛ yafa. N'o tɛ, i ye kitabu min sɛbɛn, i ka ne tɔgɔ jɔsi ka bɔ o kɔnɔ.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Mɔgɔ min ye ne hakɛ ta, ne b'o tigi le tɔgɔ jɔsi ka bɔ ne ka kitabu la. I ka taga faasi. Ne kumana yɔrɔ min koo la, i ka taga n'u ye o yɔrɔ la. Ne ka mɛlɛkɛ bena bila i ɲa. Nga ne bena u ka hakɛ juru sara loon dɔ.» Masaba ye jama ɲaa gwan, bari u y'a ɲini Arɔn fɛ ko a ka misiden jaa dilan. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I bɔra ni jama min ye Ezipiti, i ni olu ka wili ka bɔ yan. Ne ye layidu ta Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba ye jamana min koo la, ko ne ben'a di u kɔmɔgɔw ma, i ka taga yen. Ne bena mɛlɛkɛ bila i ɲa, ani ka kanaanw ni amoriw ni itiw ani periziw ni iviw ani zebuziw gwɛn ka bɔ o jamana nin na. Nɔnɔ ni lii ka ca kosɔbɛ o jamana diman min kɔnɔ, aw ka taga yen. Ne tena taga n'aw ye, bari aw ye siya tulogwɛlɛn ye. Ni ne tagara n'aw ye, n'a sɔrɔ ne bena aw halaki sira la.» Jama y'o kibarujugu mɛn tuma min na, u dusu kasira. Mɔgɔ si ma sɔn k'a yɛrɛ masiri tugu. Bari Masaba tun y'a fɔ Musa ye ko a k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «Aw ye siya tulogwɛlɛn le ye. Ni ne tora n'aw ye hali waati dɔɔni sira kan, n'a sɔrɔ ne bena aw halaki. Ayiwa, aw k'aw ka masirifɛnw bɔ sisan, o kɔfɛ, ne bena min kɛ aw la, ne bena o lɔn.» Isirayɛlidenw bɔra * Orɛbu kulu kɔrɔ dɔrɔn, u y'u ka masirifɛnw donko dabila. Ayiwa, Musa tun be fanibugu ta ka taga o lɔ jama sigiyɔrɔ kɔfɛ ka furancɛ to u ni ɲɔgɔn cɛ, k'a wele ko Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu. Mɔgɔ o mɔgɔ mako tun be Masaba la, o tun be bɔ ka taga fanibugu nin na jama sigiyɔrɔ kɔfɛ. Ni Musa bɔra ko a be taga fanibugu nin yɔrɔ la tuma o tuma, jama bɛɛ be wili ka lɔ u ka fanibuguw daa la k'a taatɔ filɛ, fɔɔ a ka taga don fanibugu nin kɔnɔ. Ni Musa donna fanibugu kɔnɔ tuma min na, sankaba be jigi ka lɔ a daa la, Masaba be kuma ni Musa ye. Ni jama ye sankaba nin lɔnin ye fanibugu daa la tuma min na, u bɛɛ be biri u yɛrɛ ka fanibugu daa la. Masaba tun be kuma ni Musa ye daa ni daa i n'a fɔ mɔgɔ be kuma n'a teri ye cogo min na. O kɔ, Musa tun be kɔsegi ka taga jama sigiyɔrɔ la, nga a dɛmɛbaga, Nun dencɛ kanbelen Zozuwe, ale tun te bɔ fanibugu kɔnɔ. Musa y'a fɔ Masaba ye ko: «A filɛ, i yɛrɛ y'a fɔ ne ye ko ne ka taga ni jama nin ye, k'a sɔrɔ i bena mɔgɔ min ci ka taga ni ne ye, i ma o tigi yira ne la. I ko i be ne lɔn ani ko ne koo diyara i ye. Ni ne koo diyara i ye sɔbɛ la, ne b'a ɲini i fɛ ko e k'i ka koo yira ne la. O la, ne bena i lɔn, ani ne koo bena diya i ye. I hakili ka to a la ko siya nin ye i ka jama ye.» Masaba ko: «Ne yɛrɛ bena taga n'i ye, ani ka lafiya d'i ma.» Musa y'a fɔ a ye ko: «N'i yɛrɛ kɔni te taga n'an ye, kan'a to an be bɔ yan ka taga yɔrɔ wɛrɛ. A bena lɔn cogo di ko ne n'i ka jama koo ka d'i ye? N'i tagara n'an ye, o le b'a yira ko an koo ka d'i ye, janko danfara ka sɔrɔ anw ni dugukolo kan siya tɔw bɛɛ cɛ.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I ye min ɲini, ne bena o le kɛ, bari i koo diyara ne ye, ne b'i lɔn i tɔgɔ ma fana.» Musa ko: «Ne b'a ɲini i fɛ ko i k'i ka nɔɔrɔ yira ne la.» Masaba ko: «Ne bena tɛmɛ i ɲakɔrɔ, ka n ka ɲumanya bɛɛ yira i la, ka n tɔgɔ fɔ. Ne b'a fɛ ka makari mɔgɔ min na, ne be makari o tigi la. Ne b'a fɛ ka hinɛ mɔgɔ min na, ne be hinɛ o tigi la.» A y'a fɔ tugu ko: «Nga i te se ka ne ɲada ye, bari adamaden te se ka n ye ka tila ka to nii na.» O kɔ, Masaba ko: «Yɔrɔ dɔ filɛ n gɛrɛfɛ yan, i be se ka lɔ yɔrɔ min na fara kan. Ni ne be tɛmɛ ni ne ka nɔɔrɔ ye tuma min na, ne bena i don farawo kɔnɔ, ne tɛmɛtɔ, ne bena n bolo biri i kan, fɔɔ n ka tɛmɛ. O kɔ, ne bena n bolo bɔ. I bena ne kɔɔ ye, nga ne ɲaa man kan ka ye.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Kabakuru fila lɛsɛ k'u kɛ walakaw ye i n'a fɔ walaka fɔlɔw, i y'o minw ci. Kuma minw tun be olu kan, ne bena o ɲɔgɔn sɛbɛn u kan. I yɛrɛ labɛn sanni dugu ka gwɛ. Ni dugu gwɛra, i ka yɛlɛ Sinayi kulu kan ka lɔ ne ɲakɔrɔ kulu kunna yen. Mɔgɔ si kana na n'i ye o yɔrɔ la, mɔgɔ si kana ye kulu kan yɔrɔ si la fana. Hali begɛnw, misi fara begɛn misɛnmanw kan, o si man kan ka ɲimini kɛ kulu gɛrɛfɛ.» O la, Musa ye walaka kabakurulaman fila lɛsɛ i n'a fɔ fɔlɔtaw. Sɔgɔma, a wilila joona ka taga Sinayi kulu kan, i ko Masaba y'a fɔ a ye cogo min na. O walaka nunu tun b'a bolo. Masaba jigira sankaba kɔnɔ ka lɔ ni Musa ye. A y'a tɔgɔ fɔ. A tɛmɛtɔ Musa ɲafɛ, a pɛrɛnna k'a fɔ ko: «Masaba, Masaba, makaritigi, hinɛbaga Ala. A te dimi joona, a ka ɲumanya n'a ka kantigiya ka bon. A b'a ka ɲumanya yira adamadenw kɔmɔgɔw la fɔɔ * filankuru caaman. A be tilenbaliyako, ni murutili, ani hakɛ yafa. Nga a te tiɲɛ di mɔgɔ ma, ni tiɲɛ t'a fɛ. A be faaw ka tilenbaliya juru sara u deenw n'u mamadenw ani u tulomasamaw na.» O yɔrɔnin bɛɛ, Musa birila duguma ka Masaba bato. A ko: «Masaba, ni ne koo diyara i ye, ne b'a ɲini i fɛ ko i ka taga n'an ye. Jama nin tulo kɔni ka gwɛlɛ, o bɛɛ n'a ta, i k'an ka tilenbaliya n'an ka hakɛ yafa k'an minɛ ka kɛ i yɛrɛ ta ye.» O kɔ, Masaba ko: «Ne bena bɛn n'aw ye. Ne bena kabakow kɛ i ka jama bɛɛ ɲana, minw ɲɔgɔn ma deli ka kɛ jamana si kɔnɔ, diɲɛ faan si la. Siya minw bɛɛ be i lamini na, olu bena ne Masaba ka kabako kɛwaliw ye, n bena minw kɛ i barika la. Ne be min fɔ aw ye bii, aw k'o bato. Ne bena amoriw ni kanaanw, ni itiw ani periziw, ni iviw, ani zebuziw gwɛn ka bɔ aw ɲa. Aw bena don jamana min na, aw k'aw yɛrɛ minɛ, aw kana bɛn n'o jamana mɔgɔw ye, janko u kana na kɛ jaan ye aw cɛma. Aw k'u ka sarakabɔyɔrɔw ci, k'u ka jokabakuruw ci, k'u ka * Asera jaaw tigɛ k'u ben. Aw kana batofɛn wɛrɛ si bato, bari ne Masaba tɔgɔ ye Keliya ye, ne ye Ala ye, ne te sɔn adamaden ka fɛɛn wɛrɛ bato. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, aw kana bɛn n'o jamana mɔgɔw ye. N'o tɛ, n'u b'u ka kakalaya la k'u ka batofɛnw sɔn tuma min na, u bena aw wele, aw fana bena u ka sɔnnikɛfɛnw dumu. N'aw y'u denmusow ta k'u di aw dencɛw ma, u denmusow bena u ka joow sɔn. N'o kɛra, u bena kɛ sababu ye aw deenw b'o kɛ. «Aw kana joo nigɛlaman dilan. Aw ka * Buru funubali ɲanagwɛ bato. Aw ka buru dumu, fununan te min na, tile wolonwula kɔnɔ, waati latigɛnin na * Abibu kalo la, i ko ne y'a fɔ aw ye cogo min na, bari aw bɔra Ezipiti o kalo la. «Deen fɔlɔw bɛɛ ye ne ta ye, hali aw ka begɛnw deen cɛman fɔlɔw, misi fara begɛnmisɛnw kan. Aw ka sagaden di ne ma fali deen fɔlɔ nɔɔ na. N'i ma se k'o kɛ, i k'a kaan kari. Aw ka begɛn di k'aw dencɛ fɔlɔw bɛɛ kunmabɔ. Mɔgɔ si bololakolon kana na ne ɲakɔrɔ. «Aw ka baara kɛ tile wɔɔrɔ kɔnɔ, nga tile wolonwulanan na, aw ka lafiɲɛ, hali dannikɛtuma ni sumantigɛtuma na. «Aw ka Sumankura ɲanagwɛ kɛ sumantigɛwaati daminɛ na, ka Sumanladon ɲanagwɛ kɛ sanyɛlɛmatuma na. «Aw ka cɛdenw bɛɛ bena na ne Matigi, Masaba, Isirayɛli ka Ala ɲakɔrɔ, siɲɛ saba saan o saan. Ne bena siya wɛrɛw gwɛn ka bɔ aw ɲa k'aw ka jamana boɲa. N'aw be na ne Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ siɲɛ saba saan o saan, mɔgɔ si tena sɔn k'aw ka jamana bɔsi aw la o waati la. «Aw kana begɛn faga saraka ye ne ma k'a kori ni buru ye, fununan be min na. * Hɔrɔnya ɲanagwɛ saraka tɔɔ kana si. «Aw ka na n'aw ka sɛnɛfɛn deen fɔlɔw ɲanaman ye ne Masaba aw ka Ala ka soo kɔnɔ. «Aw kana baden tobi a bamuso sinji la.» Masaba y'a fɔ Musa ye tugu ko: «I ka kuma nunu sɛbɛn, bari o le ye n ka bɛɛn nin sindiyɔrɔ ye ni ele ani Isirayɛlidenw ye.» Musa ye tile bi naani ni suu bi naani kɛ ni Masaba ye yen, a ma dumuni kɛ, a ma jii min. A ye bɛɛn kuma nunu sɛbɛn walakaw kan, n'o ye sariya tan ye. Tuma min na Musa jigira ka bɔ Sinayi kulu kan ni walaka fila ye a bolo, Masaba ka sariya be minw kan, a tun m'a lɔn ko a ɲada tun be manamanana a kumatuma na ni Masaba ye. Arɔn ni Isirayɛlidenw bɛɛ ye Musa ye tuma min na, a ɲada tun be manamanana. U siranna, u ma se ka gwɛrɛ a la. Nga Musa y'u wele, o la, Arɔn ni jama ɲamɔgɔw bɛɛ segira ka na a fɛ, Musa sɔrɔla ka kuma u fɛ. O kɔ, Isirayɛlidenw bɛɛ gwɛrɛl'a la. Masaba tun ye min fɔ a ye Sinayi kulu kan, a y'o bɛɛ fɔ u ye. Musa tilar'a ka kuma na u fɛ tuma min na, a ye fani biri a ɲada kan. N'a tun be don Masaba ɲakɔrɔ tuma o tuma, a tun be fani nin bɔ a ɲada kan, fɔɔ tuma min na a bɔra yen. N'a bɔra tuma min na, min fɔr'a ye, a tun b'o fɔ Isirayɛlidenw ye, Isirayɛlidenw b'a ye ko a ɲada be manamana. O kɔ, a be to k'o fani biri a ɲada kan tugu, fɔɔ n'a be don ka kuma ni Masaba ye tugu. Musa ye Isirayɛli jama bɛɛ lajɛn k'a fɔ u ye ko: «Masaba y'a fɔ ko aw ka koo minw kɛ, olu filɛ nin ye: Aw ka baara kɛ tile wɔɔrɔ kɔnɔ, nga tile wolonwulanan loon ka kɛ lafiɲɛlon ye aw fɛ, o ka labila a ye. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye baara kɛ o loon na, o ka faga. Aw kana tasuma mana aw ka sigiyɔrɔ la lafiɲɛlon na.» Musa y'a fɔ Isirayɛli jama bɛɛ ye ko Masaba y'a fɔ ko: «Aw ka dɔ bɔ aw bololafɛnw na k'a di Masaba ma. Mɔgɔ o mɔgɔ dusu ka di o kɛli la, o tigi ka na o di Masaba ma: sanu ni warigwɛ ni zira, jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ni jese ɲanaman, ani baasi fana, sagajigigolo, u ye minw wulen, ani golo minw ka kɛnɛ, ni akasiyayiri, ani fitinɛ tulu, ni fɛɛn kasadimanw, u bena minw kɛ ka tulu mɔnta ni wusulan kasadiman dilan. U ka na ni kabakuru kɔlɔbolaman dɔw, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛn dɔ wɛrɛw ye fana k'o kɛ sarakalasebagaw kuntigi ka fani n'a disilafani kan. «Minw bɛɛ be bololabaara lɔn aw cɛma, Masaba ye fɛɛn minw koo fɔ, olu ka na o dilan, fanibugu n'a kuun birifɛn, ani a fani minɛfɛnw, n'a lɔgɔw, ni banabiriw, ni tutunanw, ani u jusigilanw, kɛsu n'a talɔgɔw n'a datugulan, ni soo cɛtigɛfani, tabali n'a talɔgɔw, n'a minanw bɛɛ ani buru min dira Ala ma, fitinɛ, n'a minanw bɛɛ, a fitinɛ dagaw ni fitinɛ tulu, wusulan jɛniyɔrɔ n'a talɔgɔw, ani tulu mɔnta ni wusulan kasadiman, ani fanibugu dalafani, saraka jɛnita bɔyɔrɔ n'a kɔnɔna tɛmɛ ziralaman, n'a talɔgɔw n'a minanw bɛɛ, ani tasaba n'a jusigilan, ni lukɛnɛ laminifaniw, ani a tutunanw, n'u jusigilanw, ani luu dondalafani, fanibugu gweenw ni luu taw, n'u juruw, sarakalasebaga faniw: sarakalasebaga Arɔn ka baarakɛfaniw n'a dencɛw taw, u be minw don k'u ka sarakalasebaara kɛ Yɔrɔ Senuman na.» Isirayɛli jama bɛɛ bɔra Musa kɔrɔ ka taga. Mɔgɔ o mɔgɔ dusu tun ka di, olu bɛɛ nana u yɛrɛ ma ni boɲafɛn ye k'o di Masaba ma, Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu lɔbaara n'a kɔnɔ baara bɛɛ kama, ani janko sarakalasebagaw ka faniw ka se ka dilan. Mɔgɔw bɛɛ, muso fara cɛɛw kan, minw dusu tun ka di, olu nana ni sanufɛn sifaw bɛɛ ye: tulolataw, ani bololataw, ni kannataw, ani dulontaw fani na. U kelen kelen bɛɛ nana n'u ye k'u fifa Masaba ɲakɔrɔ k'o d'a ma. Jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ni jese ɲanaman, ani baasi fana, ni sagajigigolo, u ye minw wulen, ani golo minw ka kɛnɛ, o fɛɛn o fɛɛn nunu tun be mɔgɔ o mɔgɔ bolo, o tigi nana n'o ye. Mɔgɔ o mɔgɔ tun b'a fɛ ka warigwɛ ni zira di, olu nana o di Masaba ma. Akasiyayiri tun be mɔgɔ o mɔgɔ fɛ, n'o be bɛn baara dɔ ma, olu nana n'o ye. Muso minw bɛɛ be se baara la, olu ye paratali kɛ ka na n'u ka fɛɛn parataninw ye: jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman. Muso minw bɛɛ be se paratali la, olu ye baasi parata. Jama ɲamɔgɔw nana ni kabakuru kɔlɔbolamanw ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛn tɔ nunu ye minw ka kan ka nɔrɔ sarakalasebagaw kuntigi ka fani n'a ka disilafani na. U nana ni tulu ye, dɔ ka kɛ fitinɛ ta ye, dɔ ka kɛ tulu mɔnta ye, dɔ ka kɛ wusulan kasadiman dilan ta ye. Masaba tun ye fɛɛn min fɔ Musa ye ni Musa y'o fɔ Isirayɛlidenw ye, k'u ka baara min kɛ, mɔgɔ minw dusu tun ka di, muso fara cɛɛw kan, u nana ni diyanaboɲafɛnw ye k'u di Masaba ma o baara kama. Musa y'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «A filɛ, Masaba ye Zuda kɔmɔgɔ Huri deen Uri dencɛ Besalɛli woloma, a y'a Nii don a la, ka see ni hakili d'a ma, ani lɔnniya, janko a ka se ka bololabaara sifa bɛɛ kɛcogo lɔn, ka see d'a ma a ka nigɛ dilan: sanulaman, ni warigwɛlaman, ni zira ta, ka kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw lɛsɛ ani k'u kɛ nigɛ kan, ka yiri lɛsɛ, ani ka bololabaara sifa bɛɛ kɛ. A fana ye see d'a ma ka mɔgɔw kalan, ale ni Dan kɔmɔgɔ Ayisamaki dencɛ Ooliyabu. Kabakuru sɔngɔgwɛlɛ ɲɛgɛncogo sifa bɛɛ, ni jaa kɛcogo, a y'o see d'u ma, ani jeseɲuman sɔgɔcogo, a kɔlɔbolaman fara wulenman kan, ani a wulenman cɔncɔn, ni jese ɲanaman sɔgɔcogo, n'a dancogo. A y'o bɛɛ kɛ see d'u ma, ani baara sifa wɛrɛw bɛɛ, walima bololabaarakɛla be se ka fɛɛn o fɛɛn min kɛ. «Besalɛli ni Ooliyabu ani Masaba ye see ni lɔnniya di mɔgɔ minw ma, janko u ka se ka Yɔrɔ Senuman lɔbaara kɛ, olu bɛɛ ka kan k'o baara kɛ ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma ye.» Musa ye Besalɛli ni Ooliyabu wele, ani baaralɔnbagaw bɛɛ, Masaba tun ye see di minw ma, n'u sɔnna ka na baara kɛ. Isirayɛlidenw nana ni boɲafɛn minw ye Yɔrɔ Senuman lɔbaara kama, Besalɛli nunu y'o bɛɛ minɛ Musa fɛ. Jama tora ka na n'u diyanaboɲafɛnw ye sɔgɔma o sɔgɔma Musa fɛ. O la, baaralɔnbaga nunu minw tun be Yɔrɔ Senuman lɔbaara bɛɛ kɛ, olu bɛɛ y'u ka baara to yen ka taga Musa sɛgɛrɛ, k'a fɔ a ye ko: «Masaba ye baara min koo fɔ, an makoya tun be fɛɛn minw na k'o baara kɛ, jama nana n'o ye fɔɔ ka dama tɛmɛ.» Musa ko u ka wango la jama sigiyɔrɔ faan bɛɛ la ko muso fara cɛɛw kan, mɔgɔ si kana na ni foyi ye tugu Yɔrɔ Senuman lɔbaara kama. O la, u ma na ni foyi ye tugu, bari fɛɛn minw dira, olu y'o baara kɛta bɛɛ bɔ fɔɔ k'a tɔɔ to. Cɛɛ minw be baara lɔn kosɔbɛ baarakɛlaw cɛma, olu ye fanimugu deen tan dilan ni jese ɲanaman ye, ni jese kɔlɔbolaman, ani jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn, k'o kɛ bugu ye. Baaralɔnbaga ɲanaman ye * serubɛn jaaw kɛ u kan. Fanimugu nunu bɛɛ tun ye kelen ye. U kelen kelen bɛɛ jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ni nanaani ye, u kɔnɔ boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila fila ye. U ye fanimugu duuru tugu ɲɔgɔn na, k'u tɔ duuru fana tugu ɲɔgɔn na. Fanimugu duuru minw tugura ɲɔgɔn na, u ye juru kɔlɔbolamanw kɛ olu dakun na, k'o ɲɔgɔn kɛ tɔ nunu dakun na fana. U ye minɛyɔrɔ bi duuru dilan ni juru ye fanimugu duurunan dakun na, ka bi duuru wɛrɛ dilan fanimugu duuru dɔ nunu dakun na. Juru nunu bɛnna ɲɔgɔn ma. O kɔ, u ye fani minɛfɛn bi duuru dilan ni sanu ye ka fani nunu tugutugu ɲɔgɔn na n'u ye ka kɛ bugu ye. U ye baasi kɛ ka fanimugu tan ni kelen dilan, k'o ko kɛ bugu nin kuun birifɛn ye. O fanimugu nunu kelen kelen bɛɛ jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ni duuru duuru ye, u kɔnɔ boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila fila ye. U bɛɛ kɛra kelen ye. U ye duuru tugu ɲɔgɔn na, k'o tɔ wɔɔrɔ fana tugu ɲɔgɔn na. Duuru minw tugura ɲɔgɔn na, u ye minɛyɔrɔ bi duuru dilan ni juru ye olu laban dakun na, k'o ɲɔgɔn kɛ fanimugu tɔw dakun na. U ye fani minɛfɛn bi duuru dilan ni zira ye ka fani nunu tugu ɲɔgɔn na k'o kɛ bugu ye. Golo minw ka kɛnɛ ani sagajigigolo min dilanna ka wulen, u ye olu kɛ ka bugu nin kuun biri. Golo minw ka kɛnɛ, olu tora sanfɛ. U ye akasiyayiri dɔw lalaga k'u lɔ bugu nin kɔnɔna Yiri nunu kelen kelen bɛɛ jaɲa tun ye mɛtɛrɛ duuru duuru ye, u boɲa tun ye santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru duuru ye. Seen fila tun b'u kelen kelen bɛɛ la, k'u tilen ni ɲɔgɔn ye. U ye bugu nin yiriw bɛɛ kɛ ten. U ye yiri mugan lɛsɛ k'o kɛ bugu worodugu ɲafan ta ye, ka jusigilan bi naani dilan ni warigwɛ ye, ka yiri nunu kelen kelen bɛɛ juu sigi fila fila kan, kelen kelen tun be seen nunu kelen kelen bɛɛ jukɔrɔ. U ye yiri mugan lɛsɛ fana k'o kɛ kɔgɔdugu ɲafan fɛ ta ye, ka jusigilan bi naani fana dilan ni warigwɛ ye, yiri nunu kelen kelen bɛɛ ka sigi fila fila kan. U ye yiri wɔɔrɔ lɛsɛ k'o kɛ bugu nin tileben fɛ ta ye, min y'a kɔfɛ ye, ka fila lɛsɛ k'o kɛ bugu nin kɔfɛla nɔnkɔnw taw ye. U ma u juuw sigi ka nɔrɔ ɲɔgɔn na, nga u y'u tugu ɲɔgɔn na sanfɛ ni nigɛ dɔ ye min kɛra i n'a fɔ bololanigɛ. U ye nɔnkɔn fila nunu ta kɛ ten. O tun ye yiri deen seegi ye, ani u ka jusigilan warigwɛlaman tan ni wɔɔrɔ, jusigilan fila, yiri nunu kelen kelen bɛɛ jukɔrɔ. U ye akasiyayiri lɛsɛ, k'o kɛ banabiriw ye. U ye duuru don bugu nin faan kelen na, ka duuru don fan kelen fana na, ka duuru wɛrɛ don bugu nin kɔfɛyɔrɔ la, tileben fɛ. Banabiri min kɛra cɛmancɛ ta ye, ale donna yiri nunu bɛɛ cɛma k'a ta bugu nin faan dɔ la fɔɔ ka ta'a bila a faan dɔ nin na. U ye yiri nunu mɔn ni sanu ye, ka fɛɛn dɔ dilan ni sanu ye i n'a fɔ bololanigɛ, k'o kɛ banabiri nunu donyɔrɔ ye, ka banabiri nunu mɔn ni sanu ye. U ye fani dɔ dan ni jese kɔlɔbolaman ye, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman ye, k'o kɛ bugu nin cɛtigɛfani ye. Baaralɔnbaga ɲanaman ye serubɛn jaaw kɛ a kan U ye akasiyayiri tutunan naani dilan fani nin kama k'u mɔn ni sanu ye. U ye fani dulonyɔrɔw dilan ni sanu ye u ka kɛ u nɔrɔyɔrɔw ye, ka tutunan nunu jusigilan naani dilan ni warigwɛ ye. U ye fanibugu dalafani dan ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman ye k'a sɔgɔ, k'a tutunan duuru n'u fani dulonfɛnw dilan, ka tutunanw kunnafɛnw n'u fanidulonberew mɔn ni sanu ye, k'u jusigilan duuru dilan ni zira ye. Bɛtisalɛli ye Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu dilan ni akasiyayiri ye. A jaɲa tun ye mɛtɛrɛ kelen ni santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru ye, a boɲa n'a jaɲa sanfɛ bɛɛ tun ye santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru ye. A y'a kɔfɛ ni kɔnɔna mɔ ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, ka sanu kɛ k'a dagolo dilan k'a lamini. A ye minɛfɛn naani dɔ dilan ni sanu ye i n'a fɔ bololanigɛ k'u don a seen naani na. A ye fila don faan kelen na, ka fila don faan dɔ la. A ye akasiyayiri dɔw labɛn ka sanu mɔn u la, k'u don minɛfɛn nunu na kɛsu nin faan fila la k'u kɛ a talɔgɔw ye. A ye kɛsu nin datugulan dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye. A jaɲa tun ye mɛtɛrɛ kelen ni santimɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, a boɲa tun ye santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru ye. O kɔ, a ye * serubɛn jaa fila dilan ni sanu faganin ye k'u sigi datugulan nin dakun fila la. A ye serubɛn kelen dilan dakun kelen na ka kelen dilan a dakun dɔ nin na, k'u nɔrɔ datugulan dakun fila la. U gamanw wilinin tun be sanfɛ kɛsu datugulan kunna, k'u biri a kan k'u ɲaa sin ɲɔgɔn ma. U ɲaa sinna kɛsu datugulan nin ma. U ye tabali dilan ni akasiyayiri ye. A jaɲa tun ye mɛtɛrɛ kelen ye, a boɲa tun ye santimɛtɛrɛ bi duuru ye. A jaɲa sanfɛ tun ye santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru ye. U y'a mɔn ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, k'a dagolo dilan ni sanu ye. U y'a dagolo dilan k'a wili sanfɛ ka sanu mɔ a la a boɲa kɛra santimɛtɛrɛ seegi. U ye sanu dilan k'a kɛ i n'a fɔ bololanigɛ, k'o kɛ minɛyɔrɔ naani ye, k'u nɔrɔ tabali nin nɔnkɔn naani nunu na, u ka bɛn ni seen naani nunu ye. Minɛyɔrɔ nunu tun nɔrɔla dagolo nin gɛrɛfɛ, tabali nin talɔgɔw tun bena to ka don u kɔnɔ. U ye tabali talɔgɔ nunu dilan ni akasiyayiri ye k'u mɔn ni sanu ye. Minan minw be la tabali kan, k'o dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye: a minan pɛnpɛrɛninw, ni tasaw, ni filenw ani sarakajidagaw. U ye fitinɛ dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ faganin ye, k'a juu n'a kala n'a daganinw: feerenbisigiw, ni kurukuruyɔrɔw, k'o bɛɛ dilan ka nɔrɔ ɲɔgɔn na. Bolo wɔɔrɔ tun be fitinɛ na. Saba be faan kelen na, saba be a faan dɔ la. Daganin saba minw be i n'a fɔ amandiyiri feerenw, olu ka sigi bolo kelen kan, ani kurukuruyɔrɔw ni feerenbisigi. U y'o ɲɔgɔn fana kɛ bolo filanan kan fana. U ye bolo wɔɔrɔ nunu bɛɛ ta kɛ ten. O daganin naani ɲɔgɔn tun be fitinɛkala yɛrɛ la, ni kurukuruyɔrɔw ani feerenbisigiw. U ye kurukuruyɔrɔw kɛ bolo fila fila tuguyɔrɔ la kala la. A kɛra ten bolo wɔɔrɔ nunu bɛɛ tuguyɔrɔw la. Kurukuruyɔrɔ minw tun be fitinɛkala la, u ye olu ni bolo nunu jɛn k'a dilan ɲɔgɔn fɛ ni kala ye. U y'o dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ faganin ye. U ye fitinɛbara wolonwula n'a juru tigɛminanw, ani fitinɛ buguri cɛlanw dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye. U ye fitinɛ nin n'a minanw bɛɛ dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ kilo bi saba ye. U ye wusulan jɛniyɔrɔ dilan ni akasiyayiri ye. A faan naani bɛɛ tun ye kelen ye, a jaɲa n'a boɲa bɛɛ tun ye santimɛtɛrɛ bi duuru ye. A jaɲa sanfɛ tun ye mɛtɛrɛ kelen ye. U tun ye gɔɔn bisigi minw kɛ a nɔnkɔn la, olu tun dilanna ka kɛ kelen ye ni wusulan jɛniyɔrɔ ye. U y'a mɔn ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, a kunna n'a gɛrɛnw bɛɛ, n'a gɔɔnw, k'a lamini, k'a dagolo kɛ ni sanu ye k'a lamini. U ye sanu dilan k'o kɛ i n'a fɔ bololanigɛ fila ye, k'u don a dagolo kɔrɔ a faan fila la, k'o kɛ a talɔgɔw donyɔrɔw ye. U ye akasiyayiri dɔw labɛn k'u mɔn ni sanu ye. U be tulu mɔnta min kɛ ka sarakalasebagaw mɔn, u y'o ni wusulan kasadiman yɛrɛ yɛrɛ dilan tulu kasadiman dilanbaga ka baarakɛcogo la. U ye saraka jɛnita bɔyɔrɔ dilan ni akasiyayiri ye. A faan naani bɛɛ tun ye kelen ye, a jaɲa n'a boɲa bɛɛ tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye. A jaɲa sanfɛ tun ye mɛtɛrɛ kelen ni tilan ye. U ye gɔɔn bisigi kɛ a nɔnkɔn naani la k'u ni sarakabɔyɔrɔ nin nɔrɔ ɲɔgɔn na, k'a mɔn ni zira ye. U ye sarakabɔyɔrɔ minan nunu bɛɛ dilan ni zira ye: bugurigwɛ cɛminanw, ni pɛluw, ni jifilenw, ni kuruw ɲiin caaman, ani takami bɔfɛnw. U ye fɛɛn dɔ dilan ni zira ye k'a kɛ i n'a fɔ tɛmɛ, min be don sarakabɔyɔrɔ nin kɔnɔ a cɛmancɛ la, a dagolo jukɔrɔ. U ye bololanigɛ bisigi naani dilan ni zira ye k'u don o tɛmɛ ziralaman nin nɔnkɔn naani na, olu ka kɛ lɔgɔw donyɔrɔ ye. U ye akasiyayiri dɔw lɛsɛ k'o mɔn ni zira ye, ka lɔgɔ nunu don bololanigɛ bisigi nunu na, u ka to sarakabɔyɔrɔ faan fila la, ka kɛ a talɔgɔw ye. U y'a kɛ ni yiri ye, a kɔnɔ ye woo ye. U ye dagaba n'a jusigilan dilan ni zira ye. Muso minw tun be baara kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, u ye daga nin n'a jusigilan dilan ni olu ka dubalenw ye. O kɔ, u ye fanibugu luu lɔ. A worodugu ɲafan laminifaniw danna ni jese ɲanaman ye. Worodugu ɲafan fɛ, a jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. A tutunanw tun ye mugan ye, ni olu ka jusigilan ziralaman mugan. U ye fani dulonfɛn warigwɛlamanw kɛ u la, ka warigwɛ dilan i n'a fɔ bere, k'o kɛ fani nunu dulonta ye. Fanibugu kɔgɔdugu ɲafan fɛ ta kɛra ten fana. Luu nin kɔnɔ boɲa, tileben faan fɛ, o yɔrɔ fani jaɲa kɛra mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, tutunan tan n'u jusigilan deen tan tun be yen. Luu nin kɔrɔnfɛla kɔnɔ boɲa fana tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye. K'a ta luu nin donda la ka taga nɔnkɔn dɔ la, o tun ye mɛtɛrɛ wolonwula ni tilan fani ye, ani tutunan saba n'u ka jusigilan deen saba. Faan dɔ nin fana tun be ten. Luu laminifaniw bɛɛ danna ni jese ɲanaman ye. Tutunanw jusigilanw dilanna ni zira ye. Tutunanw fanidulonfɛnw ni fanidulonberew dilanna ni warigwɛ ye. Warigwɛ mɔnna tutunanw kuun na. Luu tutunanw tun nɔrɔnin be ɲɔgɔn na ni warigwɛ fanidulonberew ye. Luu nin donda fani danna ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman ye. A jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye. A jaɲa sanfɛ tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye, i n'a fɔ laminifani nunu. A tun dulonna tutunan naani na, u jusigilan naani tun dilanna ni zira ye. Tutunan nunu berew n'u fanidulonfɛnw dilanna ni warigwɛ ye. U ye warigwɛ kɛ tutunanw kuun na. Fanibugu nin gweenw ni luu taw bɛɛ dilanna ni zira ye. U ye fɛɛn minw kɛ ka fanibugu dilan, walakaw bilanin be min kɔnɔ, Masaba ka sariyaw be minw kan, olu daa filɛ nin ye. Levi kɔmɔgɔw y'u jati ka kɛɲɛ ni Musa ka cii ye. Sarakalasebaga Arɔn dencɛ Itamari bilara u ɲa o baara la. Masaba ye min fɔ Musa ye, Zuda kɔmɔgɔ Huri dencɛ Uri deen Bɛtisalɛli y'o bɛɛ dilan. Bɛtisalɛli dɛmɛbaga tun ye Dan kɔmɔgɔ Ayisamaki dencɛ Ooliyabu ye. A tun be se fɛɛn ɲɛgɛnko la, ani fanisɔgɔ la ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman ye, ani ka baarakura dabɔ. Sanu min dira ka kɛ saraka fifata ye, ka don Yɔrɔ Senuman baaraw bɛɛ la, o bɛɛ lajɛnnin tun ye kilo kɛmɛ seegi ni bi wolonwula ni wolonwula ani kɔ, ka kɛɲɛ ni Masaba ka sigiyɔrɔ warigwɛ jaticogo ye. Mɔgɔ minw jatira jama jatiwaati la, warigwɛ min sɔrɔla olu fɛ, o tun ye kilo waa saba ni tan ni wolonwula ani kɔ, ka kɛɲɛ ni Masaba ka sigiyɔrɔ warigwɛ jaticogo ye. Minw jatira, n'u sanda ye mugan ye, walima ka tɛmɛ o kan, u kelen kelen bɛɛ ta ye warigwɛ garamu duuru ye. O tun bɛnna cɛɛ waa kɛmɛ wɔɔrɔ ni saba ani kɛmɛ duuru ni bi duuru (603 550) ma. O warigwɛ la, kilo waa saba tun kɛra ka Masaba ka yɔrɔ tutunanw jusigilanw kɛmɛ dilan, ani fanibugu cɛtigɛfani tutunanw taw. Jusigilan kelen ye kilo bi saba ye. Warigwɛ kilo tan ni wolonwula ni kɔ min tora, u y'o kɛ ka lamini tutunanw fanidulonfɛnw n'u fanidulonberew dilan, ani k'u kuun mɔn. Zira min dira saraka fifata ye, o tun ye kilo waa fila ni kɛmɛ ni mugan ni naani ye. U y'o kɛ ka Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la tutunanw jusigilanw dilan, ani sarakabɔyɔrɔ ziralaman, n'a kɔnɔna tɛmɛ, ani sarakabɔyɔrɔ minanw bɛɛ, ni luu lamini tutunanw jusigilanw, ani luda la taw, ni fanibugu gweenw ani luu taw bɛɛ. U ye Yɔrɔ Senuman baarakɛfaniw dilan ni jese kɔlɔbolaman ye, ni jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn. U ye Arɔn ka sarakalasefaniw dilan, i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. U ye sarakalasebagaw kuntigi ka fani dilan ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman ye, ka sanu kɛ a la, U ye sanu gosi k'a pɛnpɛrɛn k'a tigɛtigɛ k'a kɛ i n'a fɔ jese, k'o ni jese kɔlɔbolaman, ani jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman don ɲɔgɔn na, baaralɔnbaga ɲanaman y'u dan. U ye fɛɛn fila dɔw kɛ minw be fani daa fila nunu tugu ɲɔgɔn na a gamanw sanfɛ. Sarakalasebagaw kuntigi ka fani n'a cɛsirilan dancogo tun ye kelen ye. A tun baarala ni sanujese le ye, ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman, i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. U ye kabakuru kɔlɔbolaman dɔw dilan k'u don sanu kɔnɔ, ka Isirayɛli dencɛw tɔgɔw ɲɛgɛn u kan, i n'a fɔ u be taamasiɲɛ lafɛn kɛ cogo min na, k'o nɔrɔ sarakalasebagaw kuntigi ka fani gaman kan, a ka kɛ hakilijigifɛn ye Isirayɛli kɔmɔgɔw koo la, i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. U ye disilafani dilan ka kɛɲɛ ni sarakalasebagaw kuntigi ka fani ye. Baaralɔnbaga ɲanaman dɔ le y'o dilan ni sanujese ye, ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman. A faan naani bɛɛ tun ye kelen ye. A jaɲa n'a kɔnɔ boɲa bɛɛ bɛnna santimɛtɛrɛ mugan ni duuru ma. A tun kurunin be ka la ɲɔgɔn kan. U ye kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw nɔrɔnɔrɔ a la, fɔɔ sira naani. Kabakuru minw tun be sira fɔlɔ kan, o tun ye kabakuru wuleman cɔncɔn ni kabakuru nɛrɛmuguman ani kabakuru binkɛnɛman ye. Sira filanan ta tun ye kabakuru bulaman sifa fila ani diyaman ye. Sira sabanan ta tun ye kabakuru bulaman ni kabakuru ɲɛgɛɲɛgɛnin ani ametisiti ye. Sira naaninan ta tun ye kabakuru binkɛnɛman, ni kɔlɔbolaman, ani kabakuru binkɛnɛman sifa wɛrɛ ye. U bɛɛ nɔrɔla sanu kɔnɔ. Kabakuru nunu tun ye tan ni fila ye ka kɛɲɛ ni Isirayɛli dencɛw daa ye. U ye Isirayɛli deen tan ni fila nunu kelen kelen bɛɛ tɔgɔ le sɛbɛn kabakuru nunu kelen kelen kan, i n'a fɔ taamasiɲɛ lafɛn be cogo min na. U ye jɔrɔkɔw dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye i n'a fɔ juru, k'u kɛ disilafani na. U ye minɛfɛn fila dɔ kɛ ni sanu ye, ani ka bololanigɛ sifa dɔ dilan fila, o fana ye sanu ye, k'u siri disilafani dakun fila la. U ye sanujɔrɔkɔ fila nunu don bololanigɛ fila nunu na, disilafani dakunw na, ka jɔrɔkɔ dakun fila dɔ nunu don minɛfɛn fila nunu la, o minw be sarakalasebagaw kuntigi ka fani gaman kan a ɲafɛla la. U ye bololanigɛ sifa dɔ dilan deen fila ni sanu ye, k'u siri disilafani dakun fila dɔ nunu na kɔnɔna, sarakalasebagaw kuntigi ka fani kan, k'o ɲɔgɔn fila kɛ tugu ni sanu ye, k'u don sarakalasebagaw kuntigi ka fani gaman kɔrɔ faan fila la ɲafɛla la, a kalansira gɛrɛfɛ, a cɛsirilan sanfɛ. U ye juru kɔlɔbolaman siri disilafani nigɛ nunu na ka taga siri sarakalasebagaw kuntigi ka fani taw la, janko disilafani ka to sarakalasebagaw kuntigi ka fani cɛsirilan sanfɛ, a kana foni ka bɔ a ka fani na. U y'o bɛɛ kɛ i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. Forocadennin min be sarakalasebagaw kuntigi ka fani jukɔrɔ, u y'o bɛɛ dan ni jese kɔlɔbolaman ye. U y'a kaan tigɛ cɛmancɛ la i n'a fɔ nigɛdeleke ta, k'a kaan nin sɔgɔ janko a kana faran. U ye gerenadiyiriden bisigiw dilan ni jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ni jesewulen cɔncɔn, ani jese ɲanaman ye, k'u siri foroca nin dagolo la, ka welenninw dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye k'o don yiriden jaa nunu ni ɲɔgɔn cɛ foroca dagolo la k'a lamini. N'u ye welennin kelen don, u be yiridenbisigi kelen don, k'a kɛ ten, fɔɔ ka foroca nin dagolo bɛɛ lamini, u bena to ka min don ka baara kɛ, i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. U ye forocabaw dan Arɔn n'a dencɛw ye ni jese ɲanaman ye, ka sarakalasebagaw kuntigi ka kunmelekefani n'a ka fugulan masirifɛn kɛ ni jese ɲanaman ye, ani kurusi min danna ni jese ɲanaman ye. U ye cɛsirilan dan ni jese ɲanaman ye, ani jese kɔlɔbolaman, ni jese wulenman, ani jesewulen cɔncɔn, k'a ɲɛgɛn, i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. U ye yirifeerenbisigi dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye ka sɛbɛnni kɛ a kan, taamasiɲɛ lafɛn cogo la ko: «Nin ye Masaba ta ye,» k'a siri kunmelekefani ɲafɛ ni juru kɔlɔbolaman ye, a ka to yen i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. A kɛra ten, u ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu baara bɛɛ kɛ ka ban. Masaba tun ye min fɔ Musa ye, Isirayɛlidenw y'o bɛɛ kɛ tigitigi. O kɔ, u nana ni fanibugu n'a minanw bɛɛ ye Musa fɛ: a fani minɛfɛnw, n'a lɔgɔw, ani a banabiriw, n'a tutunanw, ani u jusigilanw, n'a kuun birifɛnw, sagajigi golo, u ye min wulen, ni golo dɔ minw ka kɛnɛ, n'a cɛtigɛfani, ani kɛsu, walakaw be min kɔnɔ, Masaba ka sariya sɛbɛnnin be minw kan, ani kɛsu talɔgɔw, n'a datugulan, ani tabali n'a minanw bɛɛ, ni buru min dira Masaba ma, ani fitinɛbilayɔrɔ sanu yɛrɛyɛrɛ, ni fitinɛdagaw, ni fitinɛ tulu, an'a minanw bɛɛ, sarakabɔyɔrɔ sanulaman, ni tulu mɔnta, ni wusulan kasadiman, ni fanibugu dalafani, ani sarakabɔyɔrɔ ziralaman n'a kɔnɔna ziratɛmɛ n'a talɔgɔw, an'a minanw bɛɛ, ni dagaba n'a jusigilan, ani luu laminifaniw, n'a lamini tutunanw, ani u jusigilanw, ani fanibugu dalafani, ni jurukisɛw, n'a gweenw, ani Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu minanw bɛɛ ye, ni Yɔrɔ Senuman baarakɛfaniw ye: sarakalasebaga Arɔn taw, ni a dencɛw ka kan ka fani minw don k'u ka sarakalasebaara kɛ. Masaba tun ye min fɔ Musa ye, Isirayɛlidenw y'o bɛɛ kɛ. Musa y'o baara bɛɛ filɛ ka ɲa k'a ye ko Masaba tun y'a fɔ cogo min na, k'u y'o bɛɛ kɛ ten. O kɔ, a ye duba kɛ u ye. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu lɔ, i k'o kɛ saan kalo fɔlɔ tile fɔlɔ la. Ne ka sariyaw sɛbɛnnin be walaka minw kan, olu be kɛsu min kɔnɔ, i k'o kɛsu nin bila a kɔnɔ k'o datugu ni soo cɛtigɛfani ye, ka na ni tabali ye k'a minanw labɛn a kan. O kɔ, i be na ni fitinɛbilayɔrɔ ye ka fitinɛw mana, ka wusulan jɛniyɔrɔ sanulaman bila kɛsu nin ɲafɛ ka fanibugu dalafani dulon daa la. «Saraka jɛnita bɔyɔrɔ bila Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa ɲafɛ, ka dagaba bila fanibugu ni sarakabɔyɔrɔ cɛ ka jii kɛ a la, ka lukɛnɛ tutunanw lɔ k'a lamini ka luu dondalafani dulon daa la. «Tulu mɔnta ta ka bugu n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ mɔn, i bena o bɛɛ kɛ ne ta ye ten. O be kɛ fɛɛn saniyanin ye. I be saraka jɛnita bɔyɔrɔ n'a minanw bɛɛ mɔn ni tulu ye k'a kɛ ne ta ye. O la, sarakabɔyɔrɔ bena kɛ fɛɛn ye min saniyanin be kosɔbɛ. I be dagaba n'a jusigilan mɔn k'o kɛ ne ta ye, ka gwɛrɛ ni Arɔn n'a dencɛw ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la k'u ko, ka sarakalasefaniw don Arɔn kaan na ka tulu kɛ a la k'a kɛ ne ta ye janko a ka se ka sarakalasebaara kɛ ne ye, ka gwɛrɛ n'a dencɛw ye fana ka forocabaw don u la, k'u mɔn ni tulu ye i n'a fɔ i y'u facɛ mɔn cogo min na, janko u ka se ka sarakalasebaara kɛ ne ye. O bena u bila sarakalasebaara la, baara min bena to ka kɛ waati nataw bɛɛ la.» Masaba tun ye min fɔ Musa ye, a y'o bɛɛ kɛ ten. Saan filanan u bɔnin kɔ Ezipiti, o kalo fɔlɔ tile fɔlɔ loon, bugu nin lɔra. Musa y'a lɔ: a y'a jusigilanw sigi, k'a lɔgɔw lɔ, ka banabiriw don a la, k'a tutunanw lɔ, k'a kunbirifaniw biri a kan i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. Masaba ka sariyaw be walaka minw kan, a y'u ta k'u don kɛsu nin kɔnɔ, k'o talɔgɔw don kɛsu nigɛw la k'a datugulan biri a kan. A ye kɛsu nin don bugu kɔnɔ ka soo cɛtigɛfani dulon, ka kɛsu datugu n'a ye, i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. A ye tabali bila Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ a kɔgɔdugu ɲafan fɛ, soo cɛtigɛfani ɲafɛ, ka buruw labɛn o kan Masaba ɲakɔrɔ, i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. A ye fitinɛbilayɔrɔ bila Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ k'a ɲaa sin tabali ma bugu nin worodugu ɲafan fɛ, ka fitinɛw mana Masaba ɲakɔrɔ, i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. A ye sarakabɔyɔrɔ sanulaman bila Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu cɛtigɛfani ɲafɛ, ka wusulan kasadiman jɛni a kan, i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. O kɔ, a ye fanibugu dalafani dulon daa la. A ye saraka jɛnita bɔyɔrɔ bila Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, ka saraka jɛnita ni suman saraka bɔ a kan, i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na, ka dagaba bila Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ni sarakabɔyɔrɔ cɛ ka jii kota kɛ a la. Musa ni Arɔn n'a dencɛw y'u bolo n'u seenw ko o la. N'u tun be don Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, walima ka gwɛrɛ sarakabɔyɔrɔ la tuma min na, u tun be ko ten, i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. O kɔ, Musa ye lukɛnɛ tutunanw lɔ ka fanibugu ni sarakabɔyɔrɔ lamini ka dalafani dulon luda la. A kɛra ten, a tilara baara la. O kɔ, sankaba jigira Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kunna, Masaba nɔɔrɔ y'a fa. Musa ma se ka don a kɔnɔ, bari sankaba tor'a kunna, Masaba nɔɔrɔ y'a fa fana. Isirayɛlidenw ka taama na, ni sankaba nin wilila ka bɔ fanibugu kunna tuma o tuma, u tun be wili ka sira minɛ. Nga n'a ma wili, u tun te wili ka sira minɛ fana fɔɔ n'a wilila loon min na. Masaba ka sankaba tun be fanibugu kunna tilefɛ. Sufɛ, a be kɛ tasuma ye Isirayɛlidenw bɛɛ ɲana u ka taamaw bɛɛ la. Ka Masaba to Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, a ye Musa wele k'a fɔ a ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko ni u dɔ b'a fɛ ka begɛn saraka bɔ ne Masaba ye, a be se ka na ni misi ye, walima begɛnmisɛn. «N'a ka saraka kɛra misi ye min ka kan ka jɛni, a ka na ni tura ye fiɲɛ te min na. A k'a kɛ saraka ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, janko ne Masaba ka sɔn a ma. A k'a bolo la begɛn nin kuun na, o la, a ka saraka bena minɛ, a ka kojugu be yafa. A ka begɛn nin kaan tigɛ ne Masaba ɲakɔrɔ. Arɔn dencɛ sarakalasebagaw k'a joli ta k'a seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. A ka begɛn nin boso k'a tigɛtigɛ. Sarakalasebagaw be lɔgɔ labɛn ka tasuma mana sarakabɔyɔrɔ kan, ka sogo tigɛninw n'a kunkolo, n'a tulu fara ɲɔgɔn kan, k'o lala o kan tasuma kɔnɔ sarakabɔyɔrɔ kan. Sarakabɔbaga ka nugu n'i seenw ko jii la. O kɔ, sarakalasebaga k'o bɛɛ jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. Saraka jɛnita lo pewu, a kasa ka di ne Masaba ye. «Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka na ni begɛnmisɛn ye k'a kɛ saraka jɛnita ye, o tigi ka kan ka na ni sagajigi ye, walima bakɔrɔnin, fiɲɛ te min na. A kaan be tigɛ sarakabɔyɔrɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ ne Masaba ɲakɔrɔ. Sarakalasebagaw k'a joli seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan. A bɔbaga k'a tigɛtigɛ, sarakalasebaga ka sogo tigɛninw n'a kunkolo n'a tulu fara ɲɔgɔn kan k'o lala lɔgɔ kan tasuma kɔnɔ sarakabɔyɔrɔ kan. A k'a nugu n'a seenw ko jii la. Sarakalasebaga k'o bɛɛ jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. Saraka jɛnita lo pewu, a kasa ka di ne Masaba ye. «Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka na ni kɔnɔ ye k'a kɛ saraka jɛnita ye, o tigi ka na ni tuganin ye, walima jɛnɛtuba. Sarakalasebaga k'a minɛ ka na sarakabɔyɔrɔ ɲafɛ k'a kunkolo tigɛ k'a joli bɔn sarakabɔyɔrɔ gɛrɛn na. O kɔ, a b'a jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. A k'a fɔlon n'o kɔnɔnafɛn bɔ a la k'a fili sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ a kɔrɔn ɲafan fɛ bugurigwɛ bɔnyɔrɔ la. A k'a faran a gamanw furancɛ la, nga a kan'a tigɛ ka bɔ ɲɔgɔn na. O kɔ, a k'a la lɔgɔ kan tasuma la k'a jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. Saraka jɛnita lo pewu, a kasa ka di ne Masaba ye. «Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka na ni suman saraka ye k'a bɔ ne Masaba ye, a ka saraka bɔta ka kɛ mugu tɛntɛnnin ye. A ka tulu ni wusulan kɛ a kan, ka taga n'a ye Arɔn dencɛ sarakalasebagaw fɛ, u dɔ k'a tigɛ ɲaa kelen bɔ mugu nin la min ɲagaminin be ni tulu ye, ka wusulan bɛɛ fara o kan, k'o bɛɛ jɛni pewu sarakabɔyɔrɔ kan, o ka kɛ hakilijigifɛn ye. O saraka ɲɔgɔn kasa ka di ne Masaba ye. A tɔɔ ye Arɔn n'a deenw ta ye. O ye fɛɛn saniyanin ye kosɔbɛ, bari saraka min jɛnina ne Masaba ye pewu, o dɔ lo. «N'i b'a fɛ ka suman wusu dibi kan, ka sɔrɔ k'o bɔ saraka ye. Kana fununan kɛ a la. A be se ka kɛ burumisɛnw ye, walima a be se ka kɛ furufuru ye, minw dilanna ni mugu tɛntɛnnin ye, tulu ka ɲagami a la. Ni furufuru lo, i ka tulu funfun a kan. N'i ka suman saraka ye yiranta ye ŋɔmidaga la, a ka kɛ ni mugu tɛntɛnnin ye, tulu ɲagaminin be min na, fununan kana kɛ a la. I k'a karikari fitini fitini ka tulu kɛ a kan. O ye suman saraka ye. N'i b'a fɛ ka suman nin yiran tango la ka sɔrɔ k'o bɔ saraka ye, a ka kɛ ni mugu tɛntɛnnin ye, tulu ɲagaminin be min na. Ni suman saraka min labɛnna ten, i ka na n'o ye ne Masaba fɛ, k'a di sarakalasebaga ma, ale ka taga n'a ye sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ. Sarakalasebaga ka dɔ bɔ o suman saraka nin la k'a jɛni pewu sarakabɔyɔrɔ kan, o ka kɛ hakilijigifɛn ye. O saraka nin kasa ka di ne Masaba ye. A tɔɔ nin ye Arɔn n'a dencɛw ta ye. O ye fɛɛn saniyanin ye kosɔbɛ, saraka min jɛnina ne Masaba ye pewu, o dɔ lo. «Aw be suman saraka minw bɔ ne Masaba ye, fununan kana sɔrɔ u si la. Bari aw be saraka min bɔ ne Masaba ye k'a jɛni pewu, fununan, walima lii man kan ka sɔrɔ o la. N'aw b'a fɛ ka sɛnɛfɛn deen fɔlɔw bɔ saraka ye ne Masaba ye, aw be se ka fununan, walima lii kɛ a la, nga a man kan ka jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. «I ka kɔgɔ kɛ i ka suman sarakaw bɛɛ la. I kana sɔn ka suman saraka bɔ ni kɔgɔ t'a la, bari kɔgɔ le ye i ka Ala ka layidu taamasiɲɛ ye. I ka kɔgɔ kɛ i ka sarakaw bɛɛ la. «N'i be na ni sɛnɛfɛn deen fɔlɔw ye k'a kɛ saraka ye ne Masaba ye, i ka kuun fɔlɔw tigɛ suman nin na k'u yiran k'u faran. I ka tulu ni wusulan kɛ a kan, o ye suman saraka ye. Sarakalasebaga k'o kisɛ faranfarannin dɔ ta, ni tulu dɔ, ani wusulan bɛɛ, k'o jɛni k'a kɛ hakilijigifɛn ye. Saraka lo, min be jɛni pewu ne Masaba ye. «Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka jɛnɲɔgɔnya saraka bɔ ne Masaba ye, ni begɛnba lo, tura, walima misimuso, a ka kɛ misi ye fiɲɛ te min na. A k'a bolo la a ka saraka nin kuun na, k'a kaan tigɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. O kɔ, Arɔn dencɛ sarakalasebagaw k'a joli seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan. Dɔ be bɔ saraka nin na ka jɛni pewu ne Masaba ye. O y'a kɔnɔnatulu bɛɛ, n'a kɔkili fila ni tulu min b'u kan, n'a soron ta. Ani a biɲɛ yɔrɔ ɲanaman, a bena min bɔ n'a kɔkiliw ye. O kɔ, saraka jɛnita min be lɔgɔ mananin kan sarakabɔyɔrɔ kan, Arɔn dencɛw k'a la o kan k'a jɛni. Saraka jɛnita lo pewu, a kasa ka di ne Masaba ye. «Ni begɛnmisɛn lo, n'a b'a fɛ k'a kɛ jɛnɲɔgɔnya saraka ye ne Masaba ye, a ka na n'a cɛman ye, walima musoman, fiɲɛ te min na. N'a be sagaden bɔ, a ka na n'a ye ne Masaba ɲakɔrɔ, k'a bolo la a ka saraka nin kuun na, k'a kaan tigɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ɲafɛ. O kɔ, sarakalasebagaw k'a joli seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan. Sarakasogo nin tuluyɔrɔw be bɔ ka jɛni pewu ne Masaba ye: kukala bɛɛ, a b'o tigɛ ka bɔ a kɔkolo la, n'a kɔnɔnatulu bɛɛ, n'a kɔkili fila ni tulu min b'u kan, n'a soron ta, ani a biɲɛ yɔrɔ ɲanaman, a bena min bɔ n'a kɔkiliw ye. Sarakalasebaga k'o jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. Dumunifɛn lo, min be jɛni pewu ne Masaba ye. «N'a ka saraka ye baa le ye, a ka na n'a ye ne Masaba ɲakɔrɔ, k'a bolo la a kuun na k'a kaan tigɛ ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ɲafɛ. O kɔ, Arɔn dencɛw k'a joli seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan. Dɔ be bɔ saraka nin na ka jɛni ne Masaba ye, o y'a kɔnɔnatulu bɛɛ ye, n'a kɔkili fila ni tulu min b'u kan, n'a soron ta, ani a biɲɛ yɔrɔ ɲanaman, a bena min bɔ n'a kɔkiliw ye. Sarakalasebaga k'olu jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. Dumunifɛn lo, min be jɛni pewu, a kasa ka di ne Masaba ye. «Begɛn tulu bɛɛ ye ne ta ye. Aw kan'a tulu, walima a joli dumu. O ye sariya ye min tena dabila aw kɔmɔgɔw fɛ abada aw sigiyɔrɔw bɛɛ la.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: Ni mɔgɔ dɔ filila ka hakɛ kɛ, n'a ma ne Masaba ka fɔta dɔ lo bato, n'a ye kodagabali kɛ, o tigi ka kan ka min kɛ, o filɛ nin ye: «Ni sarakalasebagaw kuntigi le ye hakɛ kɛ, min kosɔn jama jalakira, a ka na ni tura kɛɲɛnin ye fiɲɛ te min na, k'a kɛ hakɛ yafa saraka ye ne Masaba ye a ka hakɛ kosɔn. A ka na n'a ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la ne Masaba ɲakɔrɔ, k'a bolo la a kuun na k'a kaan tigɛ ne ɲakɔrɔ. O kɔ, ale sarakalasebagaw kuntigi yɛrɛ k'a joli dɔ ta ka don n'a ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, k'a bolokunnaden sun joli nin na k'o seriseri siɲɛ wolonwula ne Masaba ɲafɛ, ne ka sigiyɔrɔ la, cɛtigɛfani ɲafɛ. O kɔ, wusulan kasadiman saraka be jɛni sarakabɔyɔrɔ min kan Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ ne Masaba ɲakɔrɔ, a ka joli nin dɔ kɛ o nɔnkɔnw kan, k'a tɔɔ bɛɛ bɔn saraka jɛnita bɔyɔrɔ juu kɔrɔ, min be Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. O kɔ, a ka tura nin tulu bɛɛ bɔ a la: a kɔnɔnatulu bɛɛ, n'a kɔkili fila ni tulu min b'u kan, n'a soron ta, ani a biɲɛ yɔrɔ ɲanaman, a bena min bɔ n'a kɔkiliw ye, i n'a fɔ a be jɛnɲɔgɔnya saraka tura ta bɔ cogo min na. O kɔ, sarakalasebaga k'a jɛni saraka jɛnita bɔyɔrɔ la. Nga tura nin golo n'a sogo bɛɛ, n'a kunkolo n'a seenw, n'a nugu ani a boo, o kɔrɔ ko tura nin tɔɔ bɛɛ, a ka taga n'a bɛɛ ye jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ, yɔrɔ dɔ la min saniyanin lo sariya faan fɛ, bugurigwɛ bɔnyɔrɔ la, k'a jɛni lɔgɔ kan yen. «Ni Isirayɛli jama bɛɛ le filila ka hakɛ kɛ, n'u ma ne Masaba ka fɔta bato ka kodagabali kɛ, hali n'u ma bɔ o kala ma, u jalakira. N'u nana bɔ u ka hakɛ nin kala ma tuma min na, u ka na ni tura kɛɲɛnin ye k'o kɛ hakɛ yafa saraka ye. U ka na n'a ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ɲafɛ. Jama ka cɛkɔrɔbaw k'u bolow la tura nin kuun na ne Masaba ɲakɔrɔ, ka tura nin kaan tigɛ ne ɲana. O kɔ, sarakalasebagaw kuntigi k'a joli dɔ ta ka don n'o ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, k'a bolokunnaden sun joli nin na k'o seriseri siɲɛ wolonwula ne Masaba ɲakɔrɔ soo cɛtigɛfani ɲafɛ. Sarakabɔyɔrɔ min be ne ɲafɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, a ka joli nin dɔ kɛ o nɔnkɔnw kan, k'a tɔɔ bɛɛ bɔn saraka jɛnita bɔyɔrɔ juu kɔrɔ, min be Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. A k'a tulu bɛɛ bɔ a la k'o jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. A ye hakɛ yafa saraka tura ta kɛ cogo min na, a ka tura dɔ nin ta kɛ ten fana. O la, sarakalasebaga bena o koo yafa daali, ne Masaba be yafa u ma. O kɔ, a ka taga n'o tura nin ye jama sigiyɔrɔ kɔfɛ k'a jɛni, i n'a fɔ a ye fɔlɔta jɛni cogo min na. O ye jama ka hakɛ yafa saraka ye. «Ni jama ɲamɔgɔ dɔ filila ka hakɛ kɛ, n'a ma ne Masaba a ka Ala ka fɔta bato, ka kodagabali dɔ kɛ, a jalakira. N'a nana bɔ a kala ma tuma min na, a ka na ni bakɔrɔnin ye fiɲɛ te min na, k'o kɛ saraka ye. Saraka jɛnita kaan be tigɛ ne Masaba ɲafɛ yɔrɔ min na, a k'a bolo la a kuun na k'a kaan tigɛ yen. Hakɛ yafa saraka lo. O kɔ, sarakalasebaga k'a joli dɔ ta k'a bolokunnaden sun a la, k'a mɔ saraka jɛnita bɔyɔrɔ nɔnkɔnw kan, k'a tɔɔ bɔn sarakabɔyɔrɔ nin juu kɔrɔ. A k'a tulu bɛɛ jɛni sarakabɔyɔrɔ kan, i n'a fɔ jɛnɲɔgɔnya saraka ta tulu be jɛni cogo min na. O la, sarakalasebaga b'o tigi ka hakɛ yafa daali, ne Masaba bena yafa a ma. «Ni mɔgɔ dɔ le filila ka hakɛ kɛ jama cɛma, n'a ma ne Masaba ka fɔta bato ka kodagabali dɔ kɛ, a jalakira. N'a nana bɔ o kala ma tuma min na, a ka na ni bamuso ye fiɲɛ te min na, k'a kɛ saraka ye a ka hakɛ kosɔn. Saraka jɛnita kaan be tigɛ yɔrɔ min na, a k'a bolo la a kuun na k'a kaan tigɛ yen. O kɔ, sarakalasebaga k'a joli dɔ ta k'a bolokunnaden sun a la k'a mɔ saraka jɛnita bɔyɔrɔ nɔnkɔnw kan k'a tɔɔ bɛɛ bɔn sarakabɔyɔrɔ juu kɔrɔ. Jɛnɲɔgɔnya saraka tulu be bɔ cogo min na, a k'a tulu bɛɛ bɔ ten, k'o jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. A kasa ka di ne Masaba ye. O la, sarakalasebaga b'o tigi ka hakɛ yafa daali, ne be yafa a ma. «N'o tigi be na ni sagaden ye k'a kɛ hakɛ yafa saraka ye, a ka na ni sagamuso ye fiɲɛ te min na. Saraka jɛnita kaan be tigɛ yɔrɔ min na, a k'a bolo la a kuun na k'a kaan tigɛ yen, k'a kɛ hakɛ yafa saraka ye. O kɔ, sarakalasebaga k'a joli dɔ ta k'a bolokunnaden sun a la k'a mɔ saraka jɛnita bɔyɔrɔ nɔnkɔnw kan k'a tɔɔ bɛɛ bɔn sarakabɔyɔrɔ juu kɔrɔ. A k'a tulu bɛɛ bɔ a la, i n'a fɔ jɛnɲɔgɔnya saraka sagaden ta be bɔ cogo min na. Sarakalasebaga k'o jɛni sarakabɔyɔrɔ kan, ka fara sarakaw kan minw be jɛni ne Masaba ye pewu. O la, sarakalasebaga be o tigi ka hakɛ yafa daali, ne Masaba be yafa a ma. «Ni mɔgɔ dɔ welela janko a ka seereya kɛ ka tiɲɛ fɔ koo dɔ la, a ye min ye, walima a ye min mɛn, n'a ma sɔn k'o fɔ, o be kɛ hakɛ ye a kunna. Ni mɔgɔ dɔ magara fɛɛn dɔ la, min saniyanin tɛ sariya faan fɛ, a kɛra kongokɔnɔfɛn suu ye wo, walima begɛn suu ye wo, walima fɛɛn fofota suu ye, hali n'a tigi ma bɔ a kala ma, a tigi be nɔgɔ. A jalakinin lo. N'a magara mɔgɔ dɔ ka fɛnnɔgɔnin dɔ la, a kɛra fɛɛn o fɛɛn ye min be se ka mɔgɔ nɔgɔ, hali n'a ma bɔ a kala ma, n'a y'a lɔn tuma min na, a jalakinin lo. Ni mɔgɔ dɔ daa teliyara ka kali ko a bena koo dɔ kɛ, n'a ma miiri fɔlɔ, o kɛra koo ye min b'a nafa wo, walima min t'a nafa, mɔgɔ be se ka kali koo o koo la n'a ma miiri, hali n'a ma bɔ a kala ma, n'a y'a lɔn tuma min na, a jalakinin lo. «Mɔgɔ o mɔgɔ mana o koo nunu dɔ kɛ, a ka lɔ a hakɛ la. O kɔ, a ka na ni begɛnmisɛn ye, sagamuso, walima bamuso, k'o bɔ hakɛ yafa saraka ye Masaba ye, a ka hakɛ kosɔn. Sarakalasebaga ka yafa daali a ye a ka hakɛ nin kosɔn. «Ni see te mɔgɔ min ye ka saga, walima baa sɔrɔ, o tigi ka na ni tuganin fila ye, walima jɛnɛtuba fila, k'u kɛ saraka ye Masaba ye, a ka hakɛ kosɔn. Kelen be kɛ hakɛ yafa saraka ye, kelen be kɛ saraka jɛnita ye. A ka na n'u ye sarakalasebaga fɛ, ale ka kɔn ka hakɛ ta bɔ fɔlɔ. A k'a kaan tigɛ, nga a kan'a kungolo bɔ a la. A k'a joli dɔ seriseri sarakabɔyɔrɔ gɛrɛn na, k'a tɔɔ bɔn sarakabɔyɔrɔ juu kɔrɔ. Hakɛ yafa saraka lo. O kɔ, a ka kɔnɔ filanan kɛ saraka jɛnita ye ka kɛɲɛ n'a cogo ye, k'o tigi ka hakɛ yafa daali a ye. O la, Masaba bena yafa a ma. «Ni tuganin fila, walima jɛnɛtuba fila sɔrɔ see t'a ye fana, a ka na ni mugu tɛntɛnnin kilo naani ye k'o kɛ hakɛ yafa saraka ye a ka hakɛ kosɔn. A kana tulu, walima wusulan kɛ a kan, bari hakɛ yafa saraka lo. A ka na n'o ye sarakalasebaga fɛ, sarakalasebaga k'a tigɛ ɲaa kelen bɔ mugu nin na. Saraka minw be jɛni ne Masaba ye pewu, a k'o jɛni ni olu ye sarakabɔyɔrɔ kan, o ka kɛ hakilijigifɛn ye. Hakɛ yafa saraka lo. O la, n'a ye hakɛ min kɛ, sarakalasebaga bena o yafa daali a ye, ne Masaba be yafa a ma. Suman saraka koo be kɛ cogo min na, sarakalasebaga ben'a kɛ ten.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Fɛɛn minw be di ne Masaba ma, ni mɔgɔ dɔ filila ka hakɛ kɛ o fɛɛn nunu dɔ koo la, n'a ma tugu k'a kɛ, a ka na ne ɲafɛ ni sagajigi ye, fiɲɛ te min na. A k'a bɔ a ka sagaw cɛma k'a kɛ fili nin yafa saraka ye, saga min sɔngɔ be bɛn warigwɛ hakɛ dɔ ma ka kɛɲɛ ni ne ka sigiyɔrɔ warigwɛ kuru jaticogo ye. A tigi ma min di ne ka sigiyɔrɔ la, a b'o sara, k'a ɲɔgɔn tilan duurunan fara a kan, k'a bɛɛ di sarakalasebaga ma, ale ka sagajigi nin faga k'a kɛ fili yafa saraka ye k'o tigi ka hakɛ yafa daali. O la, ne Masaba bena yafa a ma. «Ni mɔgɔ dɔ ye hakɛ kɛ, n'a ma ne Masaba ka fɔta bato ka kodagabali kɛ, hali n'a ma bɔ a kala ma, a jalakinin lo. O kunko b'a kunna. A ka sagajigi bɔ a ka sagaw cɛma, fiɲɛ te min na, min sɔngɔ be bɛn o saraka nin ɲɔgɔn ma, ka na o di sarakalasebaga ma k'o kɛ fili yafa saraka ye. O la, a filila ka hakɛ min kɛ, sarakalasebaga bena o yafa daali a ye, ne Masaba be yafa a ma. O ye fili yafa saraka ye, bari o tigi tun ye hakɛ kɛ ne Masaba la.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ni mɔgɔ dɔ ye hakɛ kɛ ka fili ne Masaba ma, n'a ye galon tigɛ a mɔgɔɲɔgɔn ye fɛɛn dɔ koo la, min kalifar'a ma, walima a ye min dɔndɔ, walima fɛnsoɲanin dɔ koo la, walima n'a y'a tɔɲɔ, walima n'a ye fɛntununin dɔ ye ka galon tigɛ a koo la, walima n'a kalila galon kan o koo nunu dɔ la minw ye hakɛ ye, n'a ye hakɛ kɛ ten, a jalakinin lo. A ka kan k'o fɛɛn nin sara, a ye min soɲa, walima a ye mɔgɔ tɔɲɔ ka min sɔrɔ, walima fɛɛn min tun kalifar'a ma, walima a ye fɛntununin min ye, walima n'a kalila galon kan fɛɛn min la. Loon min na a b'a ka fili yafa saraka bɔra, a k'o fɛɛn nin tilan duurunan fara a kan k'a di fɛɛn tigi ma. A ka sagajigi bɔ a ka sagaw cɛma, fiɲɛ te min la, min sɔngɔ be bɛn o saraka nin ɲɔgɔn ma, ka na o di sarakalasebaga ma k'o kɛ fili yafa saraka ye ne Masaba ye. O la, sarakalasebaga bena yafa daali o tigi ye ne Masaba fɛ. A ye fɛɛn o fɛɛn kɛ min ye fili ye k'a kɛ a jalakira, ne Masaba bena o yafa.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn n'a deenw ye ko: «Saraka jɛnita sariya filɛ nin ye. Saraka jɛnita ka kan ka to sarakabɔyɔrɔ kan fɔɔ ka dugu gwɛ, tasuma mananin ka to yen. Sarakalasebaga ka kan k'a ka forocaba don a kaan na min danna ni jese ɲanaman ye, k'a ka kurusi don a cɛɛ la min danna ni jese ɲanaman ye. Saraka jɛnita buguri min tora sarakabɔyɔrɔ kan, a k'o bugurigwɛ cɛ k'o bila sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ. O kɔ, a k'o fani nunu bɔ ka fani dɔ wɛrɛw don, ka sɔrɔ ka bugurigwɛ ta ka taga n'a ye jama sigiyɔrɔ kɔfɛ, yɔrɔ dɔ la min saniyanin lo sariya faan fɛ. Tasuma mananin ka to sarakabɔyɔrɔ la, a man kan ka faga. Sɔgɔma o sɔgɔma, sarakalasebaga ka lɔgɔ don a la ka saraka jɛnita la o kan, ani ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw tulu jɛni o kan. Tasuma mananin ka to sarakabɔyɔrɔ la tuma bɛɛ, a man kan ka faga fewu. «Suman saraka sariya le filɛ nin ye. Arɔn dencɛw ka kan k'o bɔ ne Masaba ye sarakabɔyɔrɔ ɲafɛ. Sarakalasebaga ka kan k'a tigɛ ɲaa kelen bɔ mugu tɛntɛnnin na, ni tulu, ani wusulan bɛɛ, min be suman saraka kan, k'u bɛɛ jɛni sarakabɔyɔrɔ kan, k'o kɛ hakilijigifɛn ye. O saraka nin kasa ka di ne Masaba ye. Arɔn n'a dencɛw k'a tɔɔ dumu. U k'a dumu yɔrɔ senuman dɔ la. U k'a dumu Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu luu kɔnɔ, fununan kana kɛ a la. N'u be suman saraka wusu, fununan man kan ka don a la. O ye Arɔn n'a dencɛw ta ye, ne y'a di u ma ka bɔ sarakaw la minw be jɛni ne ye pewu. A saniyanin lo kosɔbɛ i n'a fɔ hakɛ yafa saraka, ani fili yafa ta. Arɔn deen cɛmanw dɔrɔn le be se k'a dumu. O ye u niyɔrɔ ye sarakaw la minw be jɛni ne Masaba ye pewu, waati nataw bɛɛ la. Ni mɔgɔ wɛrɛ magar'a la, o tigi ta be cɛn.» Masaba y'a fɔ Musa ye fana ko: «Kabini loon min na tulu kɛra Arɔn n'a dencɛw kan ka kɛ ne Masaba ka sarakalasebagaw ye, u ka kan ka to ka saraka min bɔ ne ye, o ye mugu tɛntɛnnin kilo saba ye. A tilan kelen ka bɔ sɔgɔma, a tɔɔ ka bɔ wulafɛ. A ka ɲagami ni tulu ye ka yiran ŋɔmidaga kɔnɔ. A ka karikari, k'o kunkurunw bɔ suman saraka ye, a kasa ka di ne Masaba ye. Arɔn dencɛ min mana kɛ sarakalasebagaw kuntigi ye a nɔɔ na, ale fana k'o ɲɔgɔn kɛ. O ye ne Masaba niyɔrɔ ye tuma bɛɛ, a bɛɛ ka jɛni pewu. Sarakalasebaga yɛrɛ ka suman sarakaw bɛɛ ka kan ka jɛni pewu, o man kan ka dumu.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn n'a dencɛw ye ko: Hakɛ yafa saraka sariya le ye nin ye: Saraka jɛnita kaan be tigɛ yɔrɔ min na, hakɛ yafa saraka kaan ka tigɛ yen ne Masaba ɲakɔrɔ. Fɛɛn saniyanin lo kosɔbɛ. Sarakalasebaga min b'o koo ɲafɛ, ale lo be se k'a dumu. A k'a dumu yɔrɔ senuman dɔ la, Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu luu kɔnɔ. Ni fɛɛn o fɛɛn magara o sogo nin na, a ta be cɛn. N'a joli serila fani dɔ kan, a k'a ko yɔrɔ senuman dɔ la. Sogo nin tobira bɔgɔdaga min kɔnɔ, o ka kan ka ci. Nga n'a tobira ziradaga le kɔnɔ, a k'a jɔsi ka ɲa, k'a sananko jii la. Sarakalasebaga ka somɔgɔ cɛmanw bɛɛ be se k'a dumu. Fɛɛn saniyanin lo kosɔbɛ. Nga n'u donna ni hakɛ yafa saraka min joli ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ ne ka sigiyɔrɔ la janko ka yafa daali, o sogo si kana dumu, a ka jɛni. «Fili yafa saraka sariya le filɛ nin ye: Fɛɛn saniyanin lo kosɔbɛ. Saraka jɛnita kaan be tigɛ yɔrɔ min na, fili yafa saraka kaan ka tigɛ yen. A joli ka seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan. A tulu bɛɛ ka di ne Masaba ma: a kukala n'a kɔnɔnatulu, n'a kɔkili fila ni tulu min b'u kan, n'a soron ta. Ani a biɲɛ yɔrɔ ɲanaman, a bena min bɔ n'a kɔkiliw ye. Sarakalasebaga k'o bɛɛ jɛni pewu ne Masaba ye sarakabɔyɔrɔ kan. Fili yafa saraka lo. Sarakalasebaga ka somɔgɔ cɛmanw bɛɛ be se k'o dumu. A ka dumu yɔrɔ senuman dɔ la. Fɛɛn saniyanin lo kosɔbɛ. Hakɛ yafa saraka ka kan ka kɛ cogo min na, fili yafa saraka fana ka kan ka kɛ ten. Sariya kelen le be u fila bɛɛ bɔcogo la. Sarakasogo nin be kɛ sarakalasebaga ta ye, min ye yafa daali. «Ni sarakalasebaga ye mɔgɔ min ka saraka jɛnita koo ɲanabɔ, a be se ka to n'a golo ye. Suman saraka o saraka min dilanna dibi kan, walima min yiranna tango kɔnɔ, walima ŋɔmidaga kɔnɔ, o ye sarakalasebaga ta ye min y'a koo ɲanabɔ. Nga tulu ɲagamina suman saraka minw na, walima minw janin lo, o bɛɛ ye Arɔn dencɛw bɛɛ lajɛnnin ta ye. U bɛɛ niyɔrɔ ka kan ka kɛ kelen ye. «Jɛnɲɔgɔnya saraka min ka kan ka bɔ Masaba ye, o sariya filɛ nin ye: Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka jɛnɲɔgɔnya saraka bɔ ka kɛ ɲumanlɔnbaga ye, o tigi ka kan ka fɛɛn minw fara o foli saraka kan, o filɛ nin ye: tulu ɲagamina burumisɛn minw na, ni fununan te u la, ani furufuru, tulu ka funfun o kan, fununan te min na, ani burumisɛn minw dilanna ni mugu tɛntɛnnin ye, min nɔɔnina kosɔbɛ, tulu ɲagaminin be minw na. Fununan be burumisɛn minw na, olu fana be bɔ ka foli saraka nin bila sira. A ka dɔ bɔ fɛɛn nunu sifa bɛɛ la k'u di ne Masaba ma. Sarakalasebaga min be jɛnɲɔgɔnya saraka joli seriseri, a be kɛ o ta ye. Jɛnɲɔgɔnya saraka min bɔra ka ne waleɲuman lɔn, o sogo ka kan ka ɲimi a bɔlon yɛrɛ la, a tɔɔ kana si. «Nga ni mɔgɔ dɔ ka saraka ye dajuru sarata ye, walima n'a diyara a tigi ye k'o bɔ dɔrɔn, a ka kan ka ɲimi a bɔlon na, nga n'a tɔɔ tora, a be se k'a ɲimi a dugusagwɛ fana. Ni sogo tɔɔ tora fɔɔ tile sabanan loon, u k'a jɛni. Ni mɔgɔ dɔ ye jɛnɲɔgɔnya saraka sogo dɔ dumu a tile sabanan loon na, saraka nin tena minɛ. A tena foyi ɲa a bɔbaga ye, bari fɛɛn nɔgɔnin lo. A ɲimibaga ka tilenbaliya bena kɛ a yɛrɛ kunko ye. Sogo nin mana maga fɛɛn o fɛɛn na min nɔgɔnin lo sariya faan fɛ, a man kan ka ɲimi, a ka jɛni. «Mɔgɔ minw saniyanin be sariya faan fɛ, olu be se k'o saraka sogo ɲimi. Nga ni mɔgɔ min saniyanin tɛ, n'a ye jɛnɲɔgɔnya saraka sogo ɲimi, min ye ne Masaba ta ye, a ka kan ka gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. Ni mɔgɔ dɔ magara fɛnnɔgɔnin dɔ la, adamaden ka nɔgɔ, walima begɛn nɔgɔnin, walima fɛnnɔgɔnin fɛɛn o fɛɛn na, ka tila ka jɛnɲɔgɔnya saraka sogo dɔ ɲimi, min ye Masaba ta ye, o tigi ka gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko u kana misi, walima saga, walima baa tulu si dumu. Sogo min sar'a yɛrɛ ma, walima wara ye min minɛ, u be se k'u mako ɲa n'a tulu ye. Nga u kan'a dumu. Saraka min ka kan ka jɛni Masaba ye pewu, ni mɔgɔ dɔ y'o tulu dɔ dumu, o tigi ka gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. «Ni u sigira yɔrɔ o yɔrɔ, u man kan ka joli si dumu, kɔnɔ joli, walima sogo ta. Fɛɛn o fɛɛn kɛra joli ye ni mɔgɔ min y'o dumu, o tigi ka gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko ni mɔgɔ dɔ be jɛnɲɔgɔnya saraka bɔ, a ka ne Masaba niyɔrɔ di ne ma. A be saraka min bɔ ne ye, o saraka yɔrɔ minw ka kan ka jɛni pewu, a yɛrɛ ka na n'o ye a bolo. A ka na n'a tulu ye, n'a disi, k'a disi fifa ne Masaba ɲafɛ. Sarakalasebaga k'a tulu jɛni sarakabɔyɔrɔ kan, nga a disi ye Arɔn n'a dencɛw ta ye. U k'u ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw kinibolo woto bɔ k'a di sarakalasebaga ma. O woto nin ye Arɔn dencɛ niyɔrɔ ye, min ye saraka nin joli n'a tuluko ɲanabɔ. Disi min be fifa ne Masaba ɲakɔrɔ, ni woto min ka kan ka bɔ, ne ye olu bɔ Isirayɛlidenw ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw la k'u di sarakalasebaga Arɔn n'a dencɛw ma, ka kɛ u niyɔrɔ ye waati bɛɛ la.» Nin ye Arɔn n'a dencɛw niyɔrɔ ye sarakaw la minw be jɛni Masaba ye pewu. O y'u ta ye kabini u kɛra sarakalasebagaw ye loon min na Masaba ɲafɛ. U ye tulu kɛ u kan k'u bila Masaba ka baara la loon min na, Masaba y'a fɔ ko Isirayɛlidenw k'o fɛɛn nunu d'u ma ka kɛ u niyɔrɔ ye, k'a daminɛ bii fɔɔ tuma bɛɛ. O ye sariya ye saraka jɛnita, ni suman saraka, ni hakɛ yafa saraka, ani fili yafa saraka, ni sarakalasebagaw donko u ka baara la, o saraka, ani jɛnɲɔgɔnya saraka koo la. Masaba y'o fɔ Musa ye kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu kan loon min na, a y'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko u ka na n'u ka boɲafɛnw ye k'u d'a ma. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Na ni Arɔn n'a dencɛw ye, n'u ka faniw, ni tulu min be kɛ mɔgɔ kan, ni tura min be kɛ hakɛ yafa saraka ye, ani sagajigi fila. Fununan te buru min na, i k'o fana ta cɛrɛ kɔnɔ ka na n'o ye, ka jama bɛɛ lajɛn Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la.» Masaba ye min fɔ Musa ye, a y'o kɛ. Jama lajɛnna Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. Musa y'a fɔ jama ye ko: «Masaba ko min ka kan ka kɛ, o filɛ nin ye.» O kɔ, Musa gwɛrɛla ni Arɔn n'a dencɛw ye k'u ko ni jii ye. A ye forocaba don Arɔn na, k'a cɛɛ siri n'o cɛsirilan ye, ka forocadennin l'a kan, ka sarakalasebagaw kuntigi ka fani don a la, k'a cɛɛ siri n'o cɛsirilan ye. A ye disilafani siri a disi la ka * Urimu ni * Tumimu don disilafani na. O kɔ, a ye fani meleke Arɔn kuun na ka feeren jaa sanulaman kɛ o fani nin ɲafɛla la, i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. O feeren jaa ye taamasiɲɛ ye k'a yira ko a kɛra Masaba ta ye. Musa ye tulu nin ta k'a kɛ fanibugu n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ kan k'u kɛ Ala ta ye. A y'a dɔ seriseri sarakabɔyɔrɔ kan siɲɛ wolonwula, ka dɔ kɛ sarakabɔyɔrɔ n'a minanw bɛɛ kan, ni jidaga n'a bilafɛn, k'u kɛ Ala ta ye. A ye tulu nin dɔ bɔn Arɔn kuun na janko k'a kɛ Ala ta ye. O kɔ, a gwɛrɛla ni Arɔn dencɛw ye. A ye forocaba don u la k'u cɛɛ siri ni cɛsirinanw ye, ka fani siri u kuun na, i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. O kɔ, a nana ni tura ye min bena kɛ hakɛ yafa saraka ye. Arɔn n'a dencɛw y'u bolo la o kuun na. Musa y'a kaan tigɛ k'a joli dɔ ta n'a bolokunnaden ye k'a mɔ sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔnw kan janko ka sarakabɔyɔrɔ saniya. A y'o joli tɔɔ bɔn sarakabɔyɔrɔ juu kɔrɔ k'a kɛ Ala ta ye, k'a saniya. A ye tura kɔnɔnatulu bɛɛ bɔ, n'a biɲɛ yɔrɔ ɲanaman, n'a kɔkili fila n'u gɛrɛfɛ tulu, k'o jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. Nga a ye tura nin jɛni jama sigiyɔrɔ kɔfɛ: a golo, a sogo, n'a boo, i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. O kɔ, a nana ni sagajigi ye, min bena kɛ saraka jɛnita ye. Arɔn n'a dencɛw y'u bolow la a kuun na. Musa y'a kaan tigɛ k'a joli seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan. A ye sagajigi nin tigɛtigɛ, k'a kunkolo, n'a sogo tigɛninw, ani a tulu jɛni. A y'a nugu n'a seenw ko, ka sɔrɔ ka sagajigi nin bɛɛ jɛni sarakabɔyɔrɔ kan saraka jɛnita ye i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. Saraka lo min be jɛni Masaba ye pewu, a kasa ka di Masaba ye. O kɔ, a nana ni sagajigi tɔ kelen ye, min bena kɛ saraka ye Arɔn n'a dencɛw donko la sarakalasebaara la. Arɔn n'a deenw y'u bolo la a kuun na. Musa ye sagajigi kaan tigɛ k'a joli dɔ ta k'o mɔ Arɔn kinibolo tulo dakun kan, ka dɔ mɔ a kinibolo bolokunnadenba kan, ani ka dɔ mɔ a kinibolo senkunnadenba kan. O kɔ, a gwɛrɛla ni Arɔn dencɛw ye ka joli nin dɔ mɔ u kinibolo tulo dakun na, ka dɔ mɔ u kinibolo bolokunnadenba kan, ani ka dɔ mɔ u kinibolo senkunnadenba kan. O kɔ, a ye joli nin tɔɔ seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan. A y'a tulu ta, n'a kukala, ani a kɔnɔnatulu bɛɛ, n'a biɲɛ yɔrɔ ɲanaman, n'a kɔkili fila n'u gɛrɛfɛ tulu, ani a kinibolo woto. Fununan te buru minw na, olu be don cɛrɛ min kɔnɔ n'a bilanin be Masaba ɲafɛ, a ye burumisɛn kelen bɔ o kɔnɔ, ni buru min dilanna ni tulu ye, o kelen, ani furufuru kelen, k'u la tuluyɔrɔw ni kinibolo woto kan. A y'o bɛɛ don Arɔn n'a dencɛw bolo k'u k'u fifa Masaba ɲakɔrɔ. O kɔ, a y'o fɛɛn nunu minɛ u bolo k'u jɛni sarakabɔyɔrɔ kan, ani saraka jɛnita. O kɛra saraka ye, Arɔn n'a dencɛw donko la sarakalasebaara la. Saraka lo min jɛnina Masaba ye pewu. A kasa ka di Masaba ye. O kɔ, a ye sagajigi disi ta k'a fifa Masaba ɲakɔrɔ. O kɛra Musa niyɔrɔ ye sagajigi nin na, min bɔra saraka ye sarakalasebagaw donko la u ka baara la i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. O kɔ, joli min tun be sarakabɔyɔrɔ kan, a y'o dɔ ta. U be tulu min kɛ fɛɛn kan, a y'o dɔ fana ta, k'u seriseri Arɔn n'a ka faniw kan, n'a dencɛw n'u ka faniw kan. A kɛra ten, a ye Arɔn n'a ka faniw, n'a dencɛw n'u ka faniw kɛ Ala ta ye. O kɔ, Musa y'a fɔ Arɔn n'a dencɛw ye ko: «Aw ka sogo nin tobi Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. Buru min be cɛrɛ kɔnɔ, n'a kɛra saraka ye, aw k'o ni sogo nin ɲimi o yɔrɔ la i ko ne y'a fɔ cogo min na ko: ‹Arɔn n'a dencɛw ka kan k'o ɲimi. Ni sogo ni buru nunu tɔɔ tora, aw k'o jɛni. Aw kana bɔ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la fɔɔ tile wolonwula, fɔɔ aw donlon sarakalasebaara la ka dafa, bari o be bɛn tile wolonwula le ma. Koo min kɛra bii, Masaba le y'a fɔ k'o ka kɛ waasa k'aw ka hakɛ yafa daali. Aw ka to Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la ka tile wolonwula, ni suu wolonwula kɛ. Masaba ye min fɔ, aw k'o bato janko aw kana sa, bari a y'o cii nin fɔ ne ye.› » Masaba tun ye koo min bɛɛ fɔ u ye Musa barika la, Arɔn n'a dencɛw y'o bɛɛ kɛ. A tile seeginan loon, Musa ye Arɔn n'a dencɛw ni Isirayɛli cɛkɔrɔbaw wele, k'a fɔ Arɔn ye ko: «Na ni tura kɛɲɛnin ye k'a kɛ hakɛ yafa saraka ye, ka na ni sagajigi ye k'o kɛ saraka jɛnita ye Masaba ɲakɔrɔ. Fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. O kɔ, i k'a fɔ Isirayɛlidenw ye k'u ka na ni bakɔrɔnin kelen ye k'a kɛ hakɛ yafa saraka ye, ka na ni misiden ye min ye saan kelen sɔrɔ, ani saga min ye saan kelen sɔrɔ, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la, k'u kɛ saraka jɛnita ye. Ka tura kelen ni sagajigi kelen kɛ jɛnɲɔgɔnya saraka ye k'u kaan tigɛ Masaba ɲakɔrɔ. U ka na ni suman saraka ye, tulu ɲagaminin be min na, bari Masaba ben'a yɛrɛ yira aw la bii.» Musa ye fɛɛn minw koo fɔ, u nana ni olu ye ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ɲafɛ. Jama bɛɛ gwɛrɛla ka lɔ Masaba ɲakɔrɔ. O kɔ, Musa ko: «Masaba y'a fɔ ko aw ka kan ka min kɛ janko aw b'a ka nɔɔrɔ ye, o le ye nin ye.» Musa y'a fɔ Arɔn ye ko: «Gwɛrɛ ka na sarakabɔyɔrɔ la k'i ka hakɛ yafa saraka n'i ka saraka jɛnita bɔ janko k'i yɛrɛ, ni jama ka yafa daali. O kɔ, i ka jama ka saraka bɔ janko ka yafa daali u ye, i ko Masaba y'a fɔ cogo min na.» O la, Arɔn gwɛrɛla sarakabɔyɔrɔ la ka misiden kaan tigɛ k'a kɛ a yɛrɛ ka hakɛ yafa saraka ye. A dencɛw nana n'o joli ye a fɛ. A y'a bolokunnaden sun a la k'a mɔ sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔnw na, k'a tɔɔ bɔn sarakabɔyɔrɔ juu kɔrɔ. O kɔ, a ye begɛn nin tulu, n'a kɔkiliw, n'a biɲɛ yɔrɔ ɲanaman jɛni sarakabɔyɔrɔ kan i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. Nga a y'a sogo n'a golo jɛni jama sigiyɔrɔ kɔfɛ. O kɔ, min ye saraka jɛnita ye, a y'o kaan tigɛ. A dencɛw y'o joli ta k'a d'a ma. A y'a seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan. U ye begɛn nin sogo tigɛtigɛnin n'a kunkolo d'a ma. A y'u jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. A y'a nugu n'a seenw ko k'u la saraka jɛnita kan sarakabɔyɔrɔ sanfɛ k'u jɛni. O kɔ, a gwɛrɛla ni jama ka saraka ye. A ye bakɔrɔnin minɛ min bena kɛ u ka hakɛ yafa saraka ye. A y'a kaan tigɛ k'a kɛ hakɛ yafa saraka ye i n'a fɔ fɔlɔta. O kɔ, a nana ni saraka jɛnita ye k'o bɔ ka kɛɲɛ n'a cogo ye. A gwɛrɛla ni suman saraka fana ye, k'a tigɛ ɲaa kelen bɔ o la k'o jɛni sarakabɔyɔrɔ kan ni sɔgɔma saraka jɛnita ye. A ye tura ni sagajigi fana kaan tigɛ k'u kɛ jama ka jɛnɲɔgɔnya saraka ye. A dencɛw y'o joli ta k'o d'a ma. A y'a seriseri sarakabɔyɔrɔ faan bɛɛ kan. Tura ni sagajigi tuluyɔrɔw, minw ye u kukala ye, ni kɔnɔnatulu, ni kɔkiliw, ani biɲɛ yɔrɔ ɲanaman, u ye olu la begɛn nunu disiw kan. Arɔn sɔrɔla ka tulu nunu jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. Arɔn ye disi nunu, ni kinibolo woto nunu fifa Masaba ɲakɔrɔ i ko Musa tun y'a fɔ cogo min na. O kɔ, a y'a bolo wili jama faan fɛ ka duba kɛ u ye. A tilara hakɛ yafa saraka, ni saraka jɛnita, ni jɛnɲɔgɔnya saraka bɔni la minkɛ, a jigira ka bɔ yen. O kɔ, Musa ni Arɔn donna Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ. U bɔra yen tuma min na, u ye duba kɛ jama ye, u bɛɛ sɔrɔla ka Masaba ka nɔɔrɔ ye. Tasuma bɔra Masaba fɛ ka saraka jɛnita ni tulu jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. Jama bɛɛ y'o ye tuma min na, u nisɔndiyara fɔɔ ka kule ani k'u ɲaa biri duguma. Arɔn dencɛ Nadabu ni Abiyu y'u ka wusulandagaw ta ka takami kɛ u kɔnɔ ka wusulan kɛ a kan, ka na n'o tasuma ye Masaba ɲakɔrɔ. U tun ma Masaba ka kuma jati, u ma tasuma nin bɔ Masaba ka sarakabɔyɔrɔ kan. O la, tasuma bɔra Masaba fɛ k'u halaki. U sara Masaba ɲakɔrɔ. Musa y'a fɔ Arɔn ye ko: «Masaba kaan tun be nin koo le ma a kumatuma na. A tun ko: ‹Mɔgɔ minw be gwɛrɛ ne la, olu k'u janto ne ka Alaya la. Boɲa ka kan ka la ne kan bɛɛ ɲana.› » Arɔn ma foyi fɔ. Musa ye Arɔn facɛfitini Uziyɛli dencɛ Misayɛli ni Elisafan wele k'a fɔ u ye ko: «Aw ye gwɛrɛ ka na aw balimaw suu ta ka bɔ Ala ka sigiyɔrɔ ɲafɛ ka taga n'u ye jama sigiyɔrɔ kɔfɛ.» Olu gwɛrɛla k'u ta, u ka fɔrɔcababaw tun be u kanna, u tagara n'u ye jama sigiyɔrɔ kɔfɛ, i ko Musa y'a fɔ cogo min na. O kɔ, Musa y'a fɔ Arɔn n'a dencɛ Eleyazari ni Itamari ye ko: «Aw kan'a to aw kunsigi ka ɲagami, aw kana aw ka faniw faran, n'o tɛ, aw bena sa, ani Masaba bena dimi jama bɛɛ kɔrɔ fana. Masaba ye mɔgɔ minw halaki ni tasuma ye, aw ka olu suu kasiko to aw balimaw, Isirayɛliden tɔw bɛɛ bolo. Aw kana bɔ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, n'o tɛ, aw bena sa, bari Masaba ka tulu mɔnna aw kan.» Musa ye min fɔ, u y'o kɛ. Masaba y'a fɔ Arɔn ye ko: «N'aw be don Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ tuma min na, ele n'i dencɛw, aw kana duvɛn, walima minnifɛn fariman wɛrɛ min, n'o tɛ, aw bena sa. O ye sariya ye aw kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ, min tena dabila abada, waasa min ye Ala ta ye, ani min t'a ta ye, aw ka se k'o faranfasi, ka se ka fɛnnɔgɔnin ni fɛnsaniyanin bɔ ɲɔgɔn na. Ne Masaba ye sariya minw bɛɛ di Isirayɛlidenw ma Musa barika la, aw k'u kalan olu bɛɛ la.» Arɔn dencɛ Eleyazari ni Itamari, minw tora nii na, Musa y'a fɔ Arɔn ni olu ye ko: «Suman saraka yɔrɔ minw be jɛni Masaba ye pewu, ni olu bɔra ka ban, aw k'o tɔɔ ta ka buru dilan n'a ye, fununan kana kɛ a la, k'a dumu sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ. O ye fɛɛn saniyanin ye kosɔbɛ. Aw k'a dumu yɔrɔ senuman dɔ la. I yɛrɛ n'i deenw niyɔrɔ lo ka bɔ sarakaw la minw be jɛni Masaba ye pewu. Masaba y'o le fɔ ne ye. Disi min be fifa Masaba ɲafɛ, ale ni woto min ka kan ka bɔ, ele n'i dencɛw, n'i denmusow be se k'o fana dumu. Aw k'o dumu yɔrɔ dɔ la min saniyanin lo sariya faan fɛ. U kɛra i yɛrɛ n'i deenw niyɔrɔ ye ka bɔ Isirayɛlidenw ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw la. Woto min ka kan ka bɔ, Isirayɛlidenw ka na n'o ye, ani disi min be fifa Masaba ɲakɔrɔ, ani tuluyɔrɔ jɛnitaw. U k'o fifa Masaba ɲafɛ. Olu bena kɛ e n'i deenw niyɔrɔ ye tuma bɛɛ, i ko Masaba y'a fɔ cogo min na.» Bakɔrɔnin min tun kɛra hakɛ yafa saraka ye, Musa y'o koo ɲininga. A y'a mɛn ko u y'a jɛni ka ban. A dimina Arɔn dencɛ Eleyazari ni Itamari kɔrɔ, minw tora nii la. A y'u ɲininga ko: «Mun na aw ma hakɛ yafa saraka nin sogo ɲimi Masaba sigiyɔrɔ la? Fɛɛn saniyanin lo kosɔbɛ. Masaba y'o di aw ma, janko aw ka yafa daali jama ye ale ɲafɛ u ka kojugu kama, a ka se ka yafa u ma. Saraka joli ma don Yɔrɔ Senuman na minkɛ, aw tun ka kan k'a sogo ɲimi Ala ka sigiyɔrɔ la, i ko ne tun y'a fɔ cogo min na.» Arɔn y'a fɔ Musa ye ko: «Isirayɛlidenw y'u ka hakɛ yafa saraka, n'u ka saraka jɛnita bɔ Masaba ɲakɔrɔ bii. Koo min fana ye ne sɔrɔ, e yɛrɛ b'o lɔn. Ni ne tun ye hakɛ yafa saraka sogo nin ɲimi bii, o tun bena diya Masaba ye wa?» Musa y'o mɛn tuma min na, a wasara. Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Aw k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko fɛɛn ɲanaman minw bɛɛ be dugukolo kan, olu cɛma, aw be se ka minw dumu, olu filɛ nin ye. Sogo minw sɔnnifara ye fila ye, n'u be u ka dumuni yɛlɛma k'a ɲimi tugu, aw be se k'olu dumu. Minw b'u ta yɛlɛma k'a ɲimi, ani sɔnnifara fila be minw fɛ, aw man kan ka minw dumu, olu filɛ: Ɲɔgɔmɛ b'a ta yɛlɛma k'a ɲimi, nga sɔnnifara fila t'a fɛ. Ale saniyanin tɛ aw fɛ. Farawoɲinan b'a ta yɛlɛma k'a ɲimi, nga sɔnnifara fila t'a fɛ. O fana saniyanin tɛ aw fɛ. Sonsannin b'a ta yɛlɛma k'a ɲimi, nga a sɔnnifara te fila ye. O saniyanin tɛ aw fɛ. Lɛɛ sɔnnifara ye fila ye, nga a t'a ka dumuni yɛlɛma k'a ɲimi, o fana saniyanin tɛ aw fɛ. Aw kana u sogo ɲimi, aw kana maga u suuw la. U saniyanin tɛ aw fɛ. «Jilafɛnw, minw bɛɛ be kɔgɔji ni baji la, olu cɛma, gamanw ni faraw be minw fɛ, aw be se k'o dumu. Nga fɛɛn ɲanaman minw bɛɛ be yaala kɔgɔji ni baji kɔnɔ, u kɛra fɛnmisɛn fɛɛn o fɛɛn ye, walima jilafɛn wɛrɛ min ɲanaman lo, ni gamanw ni faraw t'u la, olu ka kɛ aw tana ye. Olu ka kan ka kɛ aw tana ye minkɛ, aw man kan k'u sogo ɲimi, u suu ka kɛ aw tana ye fana. Gamanw ni faraw te jilafɛn o fɛɛn na, olu ka kan ka kɛ aw tana ye. «Gaman be nimanfɛn minw fɛ n'u be taama seen naani kan, olu bɛɛ ka kan ka kɛ aw tana ye. Nga gaman be dɔw fɛ n'u be taama seen naani kan, aw be se k'o dumu. Olu filɛ: pansenw be minw fɛ. Aw be se ka tɔɔn sifa bɛɛ dumu. Nga seen naani ni gamanw be minw fɛ dama, olu bɛɛ ka kan ka kɛ aw tana ye. «Sogo nunu bena aw nɔgɔ. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara u suu la, o tigi nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'u dɔ suu ta, o tigi k'a ka faniw ko. A nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. Fɛɛn o fɛɛn sɔnnifara te fila te, walima n'a t'a ka dumuni yɛlɛma k'a ɲimi, olu saniyanin tɛ aw fɛ. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara u dɔ suu la, o tigi bena nɔgɔ. Seen naani fɛɛnw cɛma, minw be taama u sentigɛ kan, olu saniyanin tɛ aw fɛ. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara olu dɔ suu la, o tigi nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. Ni mɔgɔ min y'u dɔ suu ta, ale k'a ka faniw ko, a nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. Olu saniyanin tɛ aw fɛ. «Sogomisɛn minw be taama dugukolo kan, olu cɛma, minw saniyanin tɛ aw fɛ, olu filɛ nin ye: tinba, ni ɲinan, ni saakɛnɛ sifa bɛɛ, ani sirantɛrɛ kuun fila, ni sirantɛrɛ sifa bɛɛ, kogoro, nɔgɔsi. Olu saniyanin tɛ aw fɛ sogomisɛnw cɛma. Ni mɔgɔ min magara u dɔ suu la, o tigi nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. Ni u dɔ sara a suu ka ben fɛɛn o fɛɛn kan, o nɔgɔra. Minan yirilaman wo, fani wo, golo wo, bɔɔrɔ wo, baarakɛminan fɛɛn o fɛɛn. U k'o ko. A nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. O kɔ, a bena jati fɛnsaniyanin ye. N'u dɔ benna bɔgɔdaga dɔ kɔnɔ, a kɔnɔnafɛnw bɛɛ nɔgɔra. U k'o daga ci. N'o daga kɔnɔ jii dɔ magara dumunifɛn dɔ la, min tun be se ka dumu, o dumunifɛn nin nɔgɔra. Ni minnifɛn o minnifɛn be o daga nin kɔnɔ, o minnifɛn nɔgɔra. Ni o fɛɛn nunu dɔ suu benna fɛɛn o fɛɛn kan, dibi, walima gwaa kan, a ka kan ka ci, a nɔgɔra. Aw k'a jati fɛnnɔgɔnin ye. Ni u dɔw suu benna jii bɔyɔrɔ dɔ kɔnɔ, walima jibondo kɔnɔ, o jii te nɔgɔ. Nga mɔgɔ min y'o fɛɛn nunu suu bɔ jii kɔnɔ, o tigi le be nɔgɔ. N'u dɔ suu benna sumansi dɔ kan, o te nɔgɔ. Nga n'u ye jii kɛ sumansi kan, o kɔ, u dɔ suu ka ben a kan, aw k'o jati fɛnnɔgɔnin ye. «Aw be se ka sogo minw ɲimi, n'o dɔ sara, ni mɔgɔ min magara o suu la, o tigi nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'o sogo dɔ ɲimi, o tigi k'a ka faniw ko, a nɔgɔnin be to fɔɔ wulafɛ. Ni min y'a suu ta, ale fana k'a ka faniw ko, a nɔgɔnin be to fɔɔ wulafɛ. «Sogomisɛn minw be taama dugukolo kan, olu bɛɛ ka kan ka kɛ aw tana ye, aw kana o dumu. Sogomisɛn minw be taama dugukolo kan: minw be fofo u kɔnɔbara kan wo, walima minw be taama seen naani kan, walima seen caaman, aw kana olu si dumu, u ka kan ka kɛ aw tana ye. Aw kana aw yɛrɛ nɔgɔ n'o fɛɛn nunu si ye. Aw kan'a to u b'aw nɔgɔ, n'o tɛ, aw be kɛ mɔgɔnɔgɔninw ye u kosɔn. Ne ye Masaba ye, aw ka Ala. Aw k'aw yɛrɛ di ne ma ka kɛ mɔgɔɲumanw ye, bari ne ka ɲi. Fɛɛn minw be taama dugukolo kan, aw kana aw yɛrɛ nɔgɔ n'u si ye. Ne ye Masaba ye, ne le y'aw bɔ Ezipiti jamana na janko ka kɛ aw ka Ala ye. O la, aw ka kɛ mɔgɔɲumanw ye, bari ne ka ɲi.» O ye sariya ye sogow, ani kɔnɔw, ni fɛɛn ɲanaman minw bɛɛ be yaalayaala jii la, ani fɛɛn o fɛɛn be taama dugukolo kan, janko fɛɛn min saniyanin lo ani min saniyanin tɛ, o ka lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na. Fɛɛn ɲanaman min be dumu, ni min te dumu, o ka lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: Ni muso ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo, sariya faan fɛ, a nɔgɔnin lo fɔɔ tile wolonwula, i n'a fɔ a nɔgɔnin lo cogo min na a ka landa waati la. A jiginin kɔ tile seeginan loon, deen bena kɛnɛkɛnɛ. O kɔ, muso nin ka kan ka tile bi saba ni saba kɛ sanni a be saniya ka bɔ a ka joli koo la, min bɔnn'a jigiwaati la. Fɛɛn o fɛɛn kɛra Masaba ta ye, a man kan ka maga o si la, a man kan ka don Masaba ka sigiyɔrɔ la fɔɔ a ka saniyalonw ka dafa. N'a ye denmuso wolo, a nɔgɔnin be to fɔɔ lɔgɔkun fila, i n'a fɔ a ka landa waati la. O kɔ, a ka kan ka tile bi wɔɔrɔ ni wɔɔrɔ kɛ sanni a ka saniya ka bɔ a ka joli koo la. N'a saniyalonw dafara tuma min na, a mana kɛ dencɛ, walima denmuso ye, a ka kan ka na ni saga ye min ye saan kelen sɔrɔ, k'a kɛ saraka jɛnita ye, ani jɛnɛtuba, walima tuganin, k'o kɛ hakɛ yafa saraka ye. A ka na n'u ye sarakalasebaga fɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. Sarakalasebaga k'u bɔ Masaba ye, taamasiɲɛ min be kɛ k'a yira k'o tigi saniyara, a k'o kɛ muso nin kan. O yɔrɔnin bɛɛ, a be saniya ka bɔ a joli o la, min bɔnn'a jigiwaati la. «O ye sariya ye jigibagatɔ ye, a mana kɛ dencɛ, walima denmuso ye. «Ni see t'a ye ka saga sɔrɔ, a ka na ni tuganin fila ye, walima jɛnɛtuba fila. Kelen ka kɛ saraka jɛnita ye, tɔ kelen ka kɛ hakɛ yafa saraka ye. Sarakalasebaga ben'a saniyako kɛ, o la, a bena saniya.» Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Ni mɔgɔ fari yɔrɔ dɔ fununa, walima n'a fari kurukurula, walima ni yɔrɔ nugunin bɔr'a fari la, ka kɛ i n'a fɔ farisogobana, u ka na n'o tigi ye sarakalasebaga Arɔn fɛ, walima a dencɛ dɔ fɛ, min ye sarakalasebaga ye. Sarakalasebaga k'o fari dimiyɔrɔ filɛ. Ni dimiyɔrɔ nin sii gwɛra, n'a y'a ye k'o yɔrɔ nin jiginin lo dɔɔni ka kɛ dingɛ ye, o ye farisogobana ye. N'a y'a filɛ ka ban, a k'a fɔ k'o tigi nɔgɔnin lo. N'a y'a ye k'o yɔrɔ gwɛnin lo, n'a ma jigi ka kɛ dingɛ ye, n'o yɔrɔ sii fana ma gwɛ, sarakalasebaga ka banabagatɔ nin bila yɔrɔ dɔ la a danna tile wolonwula kɔnɔ. Tile wolonwulanan loon, sarakalasebaga k'a filɛ. N'a y'a ye ko yɔrɔ nin ma taga ɲa, a ma jɛnsɛn a fari la, a k'a tigi bila a danna tile wolonwula tugu. Ni tile wolonwula dafara tugu, sarakalasebaga ka segi k'a filɛ. Ni yɔrɔ nin tununa dɔɔni, n'a ma jɛnsɛn a fari la, sarakalasebaga k'a fɔ k'o tigi saniyanin lo, yɔrɔ kurukurunin dama lo. A tigi k'a ka faniw ko, o kɔ, a be saniya. Nga ni sarakalasebaga y'a filɛ ka ban, yɔrɔ kurukurunin nin ka sɔrɔ ka jɛnsɛn a fari la, a ka segi ka n'a yɛrɛ yira sarakalasebaga la. Ale k'a filɛ. Ni yɔrɔ nin boɲan'a fari la, sarakalasebaga k'a fɔ k'o tigi nɔgɔnin be. Farisogobana lo. «Ni farisogobana be mɔgɔ min na, u ka taga n'a ye sarakalasebaga fɛ, ale k'a filɛ. N'a tigi fari yɔrɔ dɔ fununa, n'a gwɛra, ni o yɔrɔ sii fana gwɛra, n'a faribugu be ye, o ye farisogobana ye min ban ka gwɛlɛ kosɔbɛ. Sarakalasebaga k'a fɔ ko a nɔgɔnin be. A kana o tigi bila a danna, bari a nɔgɔnin be ka ban. Nga ni sarakalasebaga y'a ye k'o bana jɛnsɛnn'a fari bɛɛ la, k'a ta a kuun na fɔɔ ka ta'a bila a seen na, sarakalasebaga k'a filɛ. Ni bana nin b'a tigi fari yɔrɔ bɛɛ la, a k'a fɔ k'o tigi saniyanin lo. A yɔrɔ bɛɛ gwɛra minkɛ, a saniyanin lo. Nga u mana faribugu ye tuma min na, a be kɛ mɔgɔnɔgɔnin ye. Ni sarakalasebaga ye faribugu ye, a k'a fɔ k'o tigi nɔgɔnin be. Faribugu nɔgɔnin be, farisogobana lo. Ni o faribugu nin yɛlɛmana tuguni ka gwɛ, a tigi ka taga sarakalasebaga fɛ, ale k'a filɛ. Ni dimiyɔrɔ nin gwɛra, sarakalasebaga k'a fɔ k'o tigi saniyanin lo, ko a nɔgɔnin tɛ tugu. «Ni sumunin bɔra mɔgɔ farisogo la, ka tila ka ban, o kɔ, sumunin nin bɔyɔrɔ ka funu ka gwɛ, walima ka kɛ yɔrɔ nugunin ye, min wulenna dɔɔni ka gwɛ dɔɔni, o tigi k'a yɛrɛ yira sarakalasebaga la, ale k'a filɛ. N'a y'a ye k'o yɔrɔ jiginin lo dɔɔni ka kɛ dingɛ ye, n'a sii gwɛra, a k'a fɔ k'o tigi nɔgɔnin be. Farisogobana lo, min be daminɛna sumunin nɔɔ na. Nga n'a y'a filɛ, k'a ye ko sii gwɛman t'a la, a ma jigi ka kɛ dingɛ ye fana, n'a ɲaa faganin lo dɔɔni, a k'o tigi bila a danna tile wolonwula kɔnɔ. N'a y'a sɔrɔ bana nin jɛnsɛnna a fari la, sarakalasebaga k'a fɔ k'o tigi nɔgɔnin be, farisogobana lo. Nga n'o yɔrɔ nugunin tora ten, a ma jɛnsɛn, o ye sumunin nɔɔ ye. Sarakalasebaga k'a fɔ k'o tigi saniyanin lo. «Ni tasuma ye mɔgɔ dɔ jɛni, ni yɔrɔ nugunin dɔ bɔra jɛniyɔrɔ nin na, min wulenna dɔɔni ka gwɛ dɔɔni, walima min gwɛra, sarakalasebaga k'a filɛ. Ni yɔrɔ nugunin nin sii gwɛra, n'a y'a ye k'o yɔrɔ nin jiginin be ka kɛ dingɛ ye, farisogobana lo. A bɔra jɛniyɔrɔ la. Sarakalasebaga k'a fɔ k'o tigi nɔgɔnin be, farisogobana lo. Nga ni sarakalasebaga y'a filɛ, ni sii gwɛman te o yɔrɔ la, a ma jigi dɔɔni ka kɛ dingɛ ye, n'a ɲaa faganin lo dɔɔni, sarakalasebaga k'a tigi bila a danna tile wolonwula kɔnɔ. A tile wolonwulanan loon, a k'a filɛ. Ni bana jɛnsɛnn'a fari la, a k'a fɔ k'o tigi nɔgɔnin be, farisogobana lo. Nga n'a yɔrɔ nugunin tora ten, a ma jɛnsɛn a fari la, n'a ɲaa faganin lo dɔɔni, o tuma na, o yɔrɔ nin funun'a jɛniko kama. Sarakalasebaga k'a fɔ k'o tigi saniyanin lo, tasuma nɔɔ lo dɔrɔn. «Ni joli bɔra cɛɛ, walima muso kuun na, walima a bonbo la, sarakalasebaga k'o dimiyɔrɔ nin filɛ. N'a y'a ye ko a jiginin be ka kɛ dingɛ ye, ni siwulen dɔɔni b'a la, sarakalasebaga k'a fɔ k'o tigi nɔgɔnin be, kaba sifa dɔ lo, farisogobana lo a kungolo la, walima a bonbo kan. Nga ni sarakalasebaga y'o dimiyɔrɔ nin filɛ k'a ye ko a ma jigi ka kɛ dingɛ ye, sii finman t'a la, a k'o banabagatɔ nin bila a danna tile wolonwula kɔnɔ. A tile wolonwulanan loon, a ka dimiyɔrɔ nin filɛ. Ni a ma jɛnsɛn, ni siwulen t'a la, n'a ma jigi ka kɛ dingɛ ye, o tigi k'a kunsigi, walima a bonbosi li, nga a man kan ka yɔrɔ nin li. Sarakalasebaga k'a bila a danna ka tile wolonwula wɛrɛ kɛ. Ni tile wolonwula dafara tugu, a k'a yɔrɔ filɛ. Ni kaba ma jɛnsɛn a tigi fari la, n'a y'a ye ko a ma jigi ka kɛ dingɛ ye, a k'a fɔ k'o tigi saniyanin lo. A k'a ka faniw ko, a be saniya. Nga n'o kaba nin jɛnsɛnn'a fari la a fɔnin kɔ ko a saniyanin lo, sarakalasebaga k'a filɛ. Ni kaba jɛnsɛnna o tigi fari la, kuun t'a la a ka siwulen filɛ tugu, a tigi nɔgɔnin be. Nga n'a y'a ye ko kaba ma taga ɲa, ni sii finman bɔr'a la, kaba nin banna. A tigi kɛnɛyara ka ban. A saniyanin lo. Sarakalasebaga k'a fɔ ko a saniyanin lo. «Ni yɔrɔ nugunin gwɛman dɔ bɔra cɛɛ, walima muso fari la, sarakalasebaga k'a filɛ. Ni yɔrɔ nin gwɛra dɔɔni, bana nɔgɔman lo, a tigi saniyanin lo. «Ni mɔgɔ dɔ kuun wulanna, n'a kuncɛ nɛmunin lo, o tigi saniyanin be. N'a tenda le wulanna, o tigi ye tenda wulannin ye, a saniyanin lo. Nga ni joli bɔr'a kuncɛ wulannin nin na, walima a tenda wulannin nin na, ni o yɔrɔ wulenna dɔɔni ka gwɛ dɔɔni, farisogobana bɔtɔ lo a kuncɛ, walima a tenda la. Sarakalasebaga k'a filɛ. Dimiyɔrɔ min fununin b'a kuncɛ, walima a tenda la, n'o wulenna dɔɔni ka gwɛ dɔɔni, i n'a fɔ farisogobana be cogo min na, bana b'a la, a nɔgɔnin lo. Sarakalasebaga k'a fɔ ko a nɔgɔnin lo bana nin kosɔn min b'a kungolo la. «Mɔgɔ min bananin be ten, a ka fani faranninw don, k'a kunsigi ɲagaminin to, a k'a bonbo datugu ka to ka pɛrɛn k'a fɔ ko: ‹Nɔgɔnin, nɔgɔnin!› Bana b'a la waati min bɛɛ la, a nɔgɔnin be to o waati la. A be to a danna, a sigiyɔrɔ be kɛ jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ. «Ni bugun bɔra fani min kan, sagasifani, walima fani min danna ni jese ɲanaman ye, danfani fɛɛn o fɛɛn dilanna ni jese ɲanaman ye, walima ni sagasi ye, ni golo, walima fɛɛn o fɛɛn ye golo ye, n'o yɔrɔ ɲaa kɛra binkɛnɛ ye, walima n'a wulenna o fani kan, danfani fɛɛn o fɛɛn lo, ani golo, walima fɛɛn o fɛɛn ye golo ye, o ye bugun ye. A ka kan ka yira sarakalasebaga la, ale k'o yɔrɔ nin filɛ. A be fɛɛn min kan, a k'o bila danna tile wolonwula kɔnɔ. A tile wolonwulanan loon, a k'o yɔrɔ nin filɛ. N'a jɛnsɛnna fani nin kan, walima danfani fɛɛn o fɛɛn, walima fɛɛn o fɛɛn kɛra golo ye, o ye cɛnnikɛbugun ye, o fɛɛn nin nɔgɔra. Bugun nin be fani min kan, a danna ni jese ɲanaman ye wo, walima sagasi ye, walima ni fɛɛn o fɛɛn ye gololaman ye wo, sarakalasebaga k'a jɛni, bari bugun nin be cɛnni kɛ. A k'a jɛni pewu. Nga ni sarakalasebaga y'a filɛ k'a ye ko a ma jɛnsɛn fani kan, walima danfani nin, walima fɛɛn gololaman nin kan, o tuma na, a k'a fɔ k'u ka fɛɛn nin ko. A k'a bila danna tile wolonwula wɛrɛ tugu. O fɛɛn nin konin kɔ, sarakalasebaga k'a filɛ. Ni yɔrɔ nin ɲaa ma yɛlɛma, hali n'a ma jɛnsɛn, a nɔgɔnin lo. Nɔɔ nin kɛr'a ɲaɲuman kan wo, a ɲajugu lo wo, i k'a jɛni. Ni sarakalasebaga y'a filɛ, k'a ye ko bugun nin ɲaa faganin lo dɔɔni fɛɛn nin konin kɔ, o tuma na, a k'a yɔrɔ faran ka bɔ fani na, walima fɛɛn gololaman nin, walima danfani nin na. Nga o kɔ, ni bugun yera o fani nin kan tugu, walima o danfani nin kan, walima o fɛɛn gololaman nin kan, a be jɛnsɛnna tugu. Bugun be fɛɛn min kan, i k'o jɛni. I ye fɛɛn o fɛɛn ko, a kɛra fani ye, walima danfani sifa o sifa, walima fɛɛn gololaman, n'o bugun bɔra, a ka ko tugu. O kɔ, a bena saniya. «O ye sariya ye bugun koo la, min be bɔ sagasifani kan, walima fani ɲanaman, walima danfani sifa o sifa, walima fɛɛn gololaman kan. O b'a yira n'a saniyanin be, walima n'a nɔgɔnin be.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Sariya min be farisogobanatigi koo la a saniyalon na, o filɛ nin ye. U bena na n'a ye sarakalasebaga fɛ loon min na, sarakalasebaga ka bɔ ka taga jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ, k'a filɛ. Ni banabagatɔ nin kɛnɛyara, sarakalasebaga k'a fɔ ko u ka na ni kɔnɔ saniyanin fila ye minw ɲanaman lo, banabagatɔ nin tɔgɔ la, ka na ni sɛdirilɔgɔ dɔ ye fana, ni gaari wuleman ani * izɔpiyiri furaburu. A k'a fɔ k'u k'o kɔnɔw kelen kaan tigɛ bɔgɔdaga sanfɛ, jii ɲanaman be min kɔnɔ. Kɔnɔ min kaan tun tigɛra jii ɲanaman sanfɛ, i ka kɔnɔ tɔ kelen ɲanaman, ni sɛdirilɔgɔ, ni gaari wuleman ani izɔpiyiri furaburu nunu kori k'o sun o joli la. Cɛɛ min ka kan ka saniya, i ka joli nin seriseri ale kan siɲɛ wolonwula k'a fɔ ko a saniyara. O kɔ, i ka kɔnɔ ɲanaman dɔ nin bila ka taga kongo kɔnɔ. «O kɔ, a tigi k'a ka faniw ko k'a farisi bɛɛ li, ka ko, o la, a be saniya sariya faan fɛ. A be se ka segi jama ka sigiyɔrɔ la, nga a man kan ka don a ka fanibugu kɔnɔ fɔɔ tile wolonwula. A tile wolonwulanan loon, a k'a farisi bɛɛ li: a kunsigi far'a bonbosi, n'a ɲasi, n'a farisi tɔɔ bɛɛ kan. A k'a ka faniw ko, k'a yɛrɛ ko, a be saniya. A tile seeginan loon, a ka na ni sagajigi fila ye, fiɲɛ te minw na, ani sagamuso kelen, min ye saan kelen sɔrɔ ni fiɲɛ t'a la. A ka na ni mugu tɛntɛnnin kilo kɔnɔntɔn ye fana, a ye min ɲagami ni tulu ye, k'o kɛ suman saraka ye, ka na ni tulu litiri tilancɛ ye fana. Sarakalasebaga min be saniyako kɛ, ale ka taga n'a tigi ye, ni sarakafɛn nunu ye Masaba ɲafɛ ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. «O kɔ, sarakalasebaga ka sagaden kelen minɛ k'o bɔ fili yafa saraka ye k'o tulu litiri tilancɛ dɔ ta, k'u fila bɛɛ fifa Masaba ɲafɛ. Hakɛ yafa saraka ni saraka jɛnita begɛnw kaan be tigɛ yɔrɔ senuman min na, a ka sagaden nin kaan tigɛ o yɔrɔ la. Hakɛ yafa saraka ye sarakalasebaga ta ye cogo min na, fili yafa ta fana be ten. Sarakalasebaga ta lo. Fɛɛn saniyanin lo kosɔbɛ. Mɔgɔ min nan'a yɛrɛ saniyayɔrɔ la, sarakalasebaga ka fili yafa saraka nin joli dɔ ta k'a kɛ a tigi kinibolo tulo dakun kan, n'a kinibolo bolokunnadenba kan, ani a kinibolo senkunnadenba kan. A ka tulu nin dɔ yɛlɛma a yɛrɛ numanbolo la, k'a kinibolo bolokunnaden sun tulu nin na a numanbolo la, k'o seriseri Masaba ɲakɔrɔ n'a bolokunnaden ye siɲɛ wolonwula. Tulu tɔɔ min tor'a bolo la, a k'o dɔ kɛ a tigi kinibolo tulo dakun kan, n'a kinibolo bolokunnadenba kan, n'a kinibolo senkunnadenba kan, fili yafa saraka joli kɛra yɔrɔ minw na. Tulu tɔɔ min tora sarakalasebaga bolo, a k'o kɛ a kuun na, k'a tigi saniyako kɛ Masaba ɲakɔrɔ. O kɔ, sarakalasebaga ka hakɛ yafa saraka bɔ, k'a tigi ka nɔgɔ bɔ a la. O kɔ, a ka saraka jɛnita kaan tigɛ, ka suman saraka fara o kan k'o bɔ saraka ye sarakabɔyɔrɔ kan, k'a saniyako kɛ. O la, a be saniya. «N'a tigi ye dɛsɛbagatɔ ye, n'a te se k'o fɛɛn nunu bɛɛ sɔrɔ, a ka na ni sagaden kelen ye k'a kɛ fili yafa saraka ye min bena fifa janko k'a ka hakɛ yafa daali. A ka mugu tɛntɛnnin kilo saba ta, a ye min ɲagami ni tulu ye, k'o kɛ suman saraka ye ani tulu litiri tilancɛ, ani tuganin fila, walima jɛnɛtuba fila, ka kɛɲɛ n'a seko ye. Kelen ka kɛ hakɛ yafa saraka ye, a tɔ kelen ka kɛ saraka jɛnita ye. A tile seeginan loon, a ka na n'o fɛɛn nunu ye sarakalasebaga fɛ a ka saniyako kama Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la Masaba ɲakɔrɔ. Sagaden min be kɛ fili yafa saraka ye, sarakalasebaga ka o ni tulu litiri tilan minɛ, k'u fifa Masaba ɲakɔrɔ. A ka sagaden nin kaan tigɛ k'a kɛ fili yafa saraka ye. Mɔgɔ min ka kan ka saniya, a k'a joli dɔ ta k'o kɛ ale kinibolo tulo dakun kan, n'a kinibolo bolokunnadenba, ani a kinibolo senkunnadenba kan. A k'o tulu nin dɔ yɛlɛma a yɛrɛ numanbolo la, k'a dɔ seriseri n'a kinibolo bolokunnaden ye Masaba ɲakɔrɔ siɲɛ wolonwula. Tulu min b'a bolo la, a k'o dɔ kɛ a tigi kinibolo tulo dakun kan, n'a kinibolo bolokunnadenba, an'a kinibolo senkunnadenba kan, a tun ye fili yafa saraka joli kɛ yɔrɔ minw na. Tulu tɔɔ min tora sarakalasebaga bolo, a k'o kɛ a kuun na janko k'a tigi saniyako kɛ Masaba ɲakɔrɔ. O kɔ, a ka tuganin kelen, walima jɛnɛtuba kelen minɛ, min kɛra a tigi seko ye, k'o kɛ hakɛ yafa saraka ye, k'a tɔ kelen kɛ saraka jɛnita ye. O ni suman saraka ka kan ka bɔ ɲɔgɔn fɛ. O la, sarakalasebaga b'a tigi saniyako kɛ Masaba ɲakɔrɔ. «See te farisogobanatigi min ye ka sarakafɛnw sɔrɔ, o saniyako sariya le ye nin ye.» Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Ne be Kanaan jamana min di aw ma ka kɛ aw ta ye, n'aw sera o yɔrɔ la tuma min na, ni ne y'a kɛ bugun bɔra soo min kɔnɔ aw ka jamana nin na, o soo tigi ka kan ka ta'a fɔ sarakalasebaga ye, ko ale y'a kɔlɔsi k'a ye ko fɛɛn dɔ b'a ka soo kɔnɔ min bɔnin be bugun ma. Sarakalasebaga k'a fɔ k'u ka minanw bɛɛ bɔ soo nin kɔnɔ sanni a ka don k'o bugunyɔrɔ filɛ, janko sokɔnɔfɛnw si kana jati fɛnnɔgɔnin ye. O kɔ, sarakalasebaga ka don o soo nin kɔnɔ k'a filɛ. A ka bugunyɔrɔ filɛ ka ɲa soo kogo kan. N'a y'a ye k'o bugunyɔrɔ nin jiginin lo ka kɛ dingɛ ye kogo la, ka fin, walima ka wulen, a ka bɔ soo nin kɔnɔ ka lɔ soo daa la fɔlɔ k'a daa tugu, a daa tugunin ka to tile wolonwula. Tile wolonwulanan loon, sarakalasebaga ka segi ka n'a filɛ. N'a y'a ye ko bugun nin jɛnsɛnna kogo kan, a k'a fɔ ko bugun be kabakuru minw na, u ka olu walaka ka taga u fili yɔrɔ nɔgɔnin dɔ la dugu kɔfɛ. A k'a to u ka soo kɔnɔna bɛɛ siɲɛ. U ka taga o bɔgɔ bɔn yɔrɔ nɔgɔnin dɔ la dugu kɔfɛ. O kɔ, u ka kabakuru wɛrɛw cɛ k'u don dɔ nunu nɔɔ na, ka bɔgɔ wɛrɛ kɛ ka soo nin kogo mɔ. «N'u ye kabakuru nunu walaka ka bɔ soo nin kogo la, ani k'a siɲɛ ka tila k'a mɔn tugu, ni bugun segira ka bɔ kogo nin kan, sarakalasebaga ka ta'a filɛ. Ni bugun nin jɛnsɛnna soo kɔnɔ, o ye bugun ye min be cɛnni kɛ soo kɔnɔ, soo nin nɔgɔnin lo. U ka soo nin walaka k'a kabakuruw n'a lɔgɔw n'a bɔgɔ bɛɛ cɛ ka taga n'o ye dugu kɔfɛ, yɔrɔ nɔgɔnin dɔ la. Soo nin datugunin be waati min na, ni mɔgɔ o mɔgɔ donn'a kɔnɔ o waati la, o tigi nɔgɔnin be to fɔɔ wulafɛ. Ni mɔgɔ o mɔgɔ lara soo nin kɔnɔ, walima ni min ye dumuni kɛ a kɔnɔ, o tigi k'a ka faniw ko. «Nga ni sarakalasebaga donna soo nin kɔnɔ k'a filɛ, k'a ye ko bugun ma jɛnsɛn soo nin kɔnɔ a mɔnnin kɔ, o tuma na, a ben'a fɔ ko soo nin saniyanin lo, bari bugun tununa. A ka kɔnɔ fila, ni sɛdirilɔgɔ dɔ, ni gaari wuleman, ani * izɔpiyiri furaburu dɔ ta k'o kɛ ka soo nin saniya. A ka kɔnɔ kelen kaan tigɛ bɔgɔdaga sanfɛ, jii ɲanaman be min kɔnɔ, ka sɛdirilɔgɔ ni izɔpiyiri furaburu ni gaari wulenman, ani kɔnɔ ɲanaman nin minɛ k'u don dɔ nin joli ni jii ɲanaman nin na k'o seriseri soo nin kan siɲɛ wolonwula. A k'o soo saniya ni kɔnɔ nin joli ye, ani jii ɲanaman nin, ni kɔnɔ ɲanaman nin, ani sɛdirilɔgɔ, ni izɔpiyiri furaburu, ani gaari wuleman ye. O kɔ, a ka kɔnɔ ɲanaman nin bila ka bɔ dugu kɔnɔ ka taga kongo kɔnɔ. O la, a be soo nin saniyako kɛ, a be kɛ fɛɛn saniyanin ye. «O ye sariya ye farisogobana sifa bɛɛ koo la, ani * kaba, ni fani ka bugun, ani soo kɔnɔ bugun, ni fari funufunubana, ani fari kurukurubana, ni fari nugunugubana, k'a lɔn ni fɛɛn dɔ nɔgɔnin be, walima n'a saniyanin be. O ye sariya ye farisogobana, ni bugun koo la.» Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Aw k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: Ni dilan kan bana ye mɔgɔ dɔ minɛ, jii min be to ka bɔ o tigi ka cɛya la, o nɔgɔnin lo. Jii nin be to ka bɔ, walima n'a te bɔ, o le b'a tigi nɔgɔ. Jii nin b'a tigi nɔgɔ cogo min na, o filɛ nin ye: a be bɔ mɔgɔ min na, n'a tigi lara dilan o dilan kan, o dilan nɔgɔra. N'a sigira fɛɛn o fɛɛn kan, o fana nɔgɔra. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magar'a ka dilan na, o tigi k'a ka faniw ko ka jii ko, a nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. Jii nin be bɔ mɔgɔ min na, n'o sigira fɛɛn o fɛɛn kan, mɔgɔ o mɔgɔ sigira o kan, o tigi k'a ka faniw ko ka jii ko, a nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara o banabagatɔ nin na, o tigi k'a ka faniw ko ka jii ko, a nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. N'a y'a daji tu mɔgɔ kan min saniyanin be, o tigi k'a ka faniw ko ka jii ko, a nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. Banabagatɔ nin mana yɛlɛ ka sigi fɛɛn o fɛɛn kan a ka taama na, o nɔgɔra. N'a sigira, walima ka la fɛɛn o fɛɛn kan, mɔgɔ o mɔgɔ mana maga o fɛɛn na, o tigi nɔgɔnin be to fɔɔ wulafɛ. Ni mɔgɔ min y'o fɛɛn nunu dɔ ta, o tigi k'a ka faniw ko ka jii ko, a nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. Banabagatɔ nin mana maga mɔgɔ o mɔgɔ la, n'a m'a tigɛ ko fɔlɔ, o tigi k'a ka faniw ko ka jii ko, a nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. Banabagatɔ nin mana maga bɔgɔminan fɛɛn o fɛɛn na, o ka ci. Ni minan yirilaman lo, a ka ko. «Banabagatɔ nin mana kɛnɛya, a k'a to tile wolonwula be tɛmɛ, a be sɔrɔ k'a yɛrɛ saniya, n'o dafara, a k'a ka faniw ko ani ka jii ɲanaman kɛ ka ko, a be saniya. A tile seeginan loon, a ka na ni tuganin fila ye, walima jɛnɛtuba fila, Masaba ɲafɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la k'u di sarakalasebaga ma. Ale k'u kɛ saraka ye, kelen ka kɛ hakɛ yafa saraka ye, kelen ka kɛ saraka jɛnita ye. Sarakalasebaga ben'a saniyako kɛ Masaba ɲakɔrɔ a ka bana kosɔn. «Ni mɔgɔ dɔ kɔji bɔnn'a yɛrɛ ma, o tigi ka ko, a nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. Mɔgɔ kɔji mana se fani o fani ma, walima golofɛn o golofɛn ma, o fɛɛn nin ka ko, a nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. «Ni cɛɛ jɛnna ni muso ye, u fila bɛɛ ka ko. U nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. «Ni muso dɔ b'a ka landa la, ni joli be to ka bɔ a fari la, a nɔgɔnin be to a ka landa kosɔn fɔɔ tile wolonwula. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magar'a la, o tigi nɔgɔnin be to fɔɔ wulafɛ. Ka muso to landa la, n'a lara dilan fɛɛn o fɛɛn kan, o nɔgɔra. A mana sigi fɛɛn o fɛɛn kan, o fana nɔgɔra. Mɔgɔ o mɔgɔ mana maga a ka dilan na, o tigi k'a ka faniw ko ka jii ko. A nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. Muso nin sigira fɛɛn o fɛɛn kan, mɔgɔ min magara o fɛɛn na, a k'a ka faniw ko ka jii ko. A nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. Ni fɛɛn dɔ be muso nin ka dilan kan, walima a ka sigilan kan, ni mɔgɔ min magara o fɛɛn na, o tigi nɔgɔnin be to fɔɔ wulafɛ. Ni cɛɛ dɔ lara ni muso nin ye k'a to a ka landa la, o tigi nɔgɔnin be to fɔɔ tile wolonwula. A fana mana la dilan fɛɛn o fɛɛn kan, o nɔgɔra. Muso min joli be bɔn tile caaman kɔnɔ n'a ka landa waati tɛ, walima n'a joli be bɔn ka tɛmɛ a ka landa loon daa kan, a nɔgɔnin lo o waati nin bɛɛ kɔnɔ, i n'a fɔ a be cogo min na a ka landa waati la. O waati bɛɛ kɔnɔ, n'a lara dilan o dilan kan, o be nɔgɔ i n'a fɔ a ka landa waati la. N'a sigira fɛɛn o fɛɛn kan, o fana nɔgɔra i n'a fɔ a ka landa waati la. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara o fɛɛnw na, o tigi nɔgɔra. A k'a ka faniw ko ka jii ko. A nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. N'o muso nin ka landa banna tuma min na, a ka tile wolonwula jati, o kɔ, a be saniya. Tile seeginan loon, a ka tuganin fila, walima jɛnɛtuba fila minɛ ka na n'u ye sarakalasebaga fɛ ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. Ale ka kɔnɔ kelen kɛ hakɛ yafa saraka ye, k'a tɔ kelen kɛ saraka jɛnita ye. A ben'a saniyako kɛ Masaba ɲakɔrɔ a ka landa nɔgɔ kosɔn. «Aw k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko u kana gwɛrɛ ne ka sigiyɔrɔ la u ka nɔgɔ waati la, ka o yɔrɔ nɔgɔ. Min bena kɛ sababu ye u be sa. «Sariya min sigira cɛɛ ka nɔgɔ koo la, o le ye nin ye, dilan kan bana be mɔgɔ min na, ni jii be to ka bɔ a cɛya la, walima mɔgɔ min kɔji be bɔn a yɛrɛ ma, k'a tigi nɔgɔ, walima muso min b'a ka landa la, ni joli, walima jii, be bɔn mɔgɔ min fɛ, cɛɛ, walima muso, ani cɛɛ min lara ni muso ye min nɔgɔnin be sariya faan fɛ.» Arɔn dencɛ fila minw tun gwɛrɛla Masaba ɲakɔrɔ ni u sara, olu sanin kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ i kɔrɔcɛ Arɔn ye ko a kana to ka don ne ka sigiyɔrɔ la, soo cɛtigɛfani kɔfɛ, ne ka layidu taamasiɲɛ kɛsu datugulan gɛrɛfɛ, tuma bɛɛ, waasa a kana na sa, bari ne bena na sankaba kɔnɔ o kɛsu datugulan sanfɛ. «A ka kan ka don ne ka sigiyɔrɔ la cogo min na, o filɛ nin ye. A ka na ni tura kɛɲɛnin ye k'o kɛ hakɛ yafa saraka ye, ka na ni sagajigi ye k'a kɛ saraka jɛnita ye. A k'a ka sarakalaseforocaba don, min danna ni jese ɲanaman ye, k'a ka kurusi ɲanaman don, k'a cɛɛ siri ni cɛsirinan ɲanaman ye, ka fani ɲanaman meleke a kuun na. Olu ye a ka sarakalasefaniw ye. A ka ko ka sɔrɔ k'o fani nunu don. A ka bakɔrɔnin fila minɛ Isirayɛli jama fɛ k'u kɛ hakɛ yafa saraka ye, ka sagajigi kelen minɛ, k'o kɛ saraka jɛnita ye. «A ka na ni tura ye k'o kɛ a yɛrɛ ka hakɛ yafa saraka ye, janko ka yafa daali ale yɛrɛ n'a ka somɔgɔw ye. O kɔ, a ka bakɔrɔnin fila nunu minɛ ka na n'u ye Masaba ɲakɔrɔ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, ka kala la bakɔrɔnin fila nunu kan. U kelen ka kɛ Masaba ta ye, kelen ka kɛ Azazɛli ta ye. Bakɔrɔnin min kɛra ne Masaba ta ye kalabon seen fɛ, Arɔn ka na n'o ye k'o kɛ hakɛ yafa saraka ye. Min mana kɛ Azazɛli ta ye kalabon seen fɛ fana, u ka na n'o ɲanaman ye ne Masaba ɲakɔrɔ, a ka kɛ ka mɔgɔw ka hakɛw yafa daali. Ka sɔrɔ ka bila ka taga kongokolon kɔnɔ Azazɛli fɛ. «Arɔn ka na ni tura ye k'o kɛ a yɛrɛ ka hakɛ yafa saraka ye, janko ka yafa daali ale yɛrɛ n'a ka somɔgɔw ye. A k'a kaan tigɛ k'a kɛ a yɛrɛ ka hakɛ yafa saraka ye. A ka wusulandaga ta ka takami bɔ sarakabɔyɔrɔ kan Masaba ɲakɔrɔ k'a fa, k'a tigɛ ɲaa fila fa wusulan kasadiman susunin na, ka don n'o ye soo cɛtigɛfani kɔfɛ. A ka wusulan nin kɛ takami kan Masaba ɲakɔrɔ. Wusulan nin sisi bena wili ka layidu taamasiɲɛ kɛsu datugulan datugu, janko a kana sa. A ka tura nin joli dɔ ta k'o seriseri n'a bolokunnaden ye kɛsu nin datugulan kan a kɔrɔn ɲafan fɛ, ka dɔ seriseri n'a bolokunnaden ye siɲɛ wolonwula datugulan nin ɲafɛ. «O kɔ, bakɔrɔnin min be bɔ jama ka hakɛ yafa saraka ye, a k'o kaan tigɛ ka don n'a joli ye soo cɛtigɛfani kɔfɛ. A ye min kɛ ni tura joli ye, a k'o ɲɔgɔn kɛ ni bakɔrɔnin ta ye fana k'a seriseri kɛsu datugulan kan, ani a ɲafɛ. O la, a bena kɛ ne ka sigiyɔrɔ ka hakɛ be yafa, Isirayɛlidenw ka konɔgɔninw n'u ka sariya cɛnniw kosɔn, u ka hakɛ bɛɛ. A k'o ɲɔgɔn kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu yɔrɔ tɔw kosɔn fana, min be u sigiyɔrɔ cɛma, u be u ka konɔgɔninw kɛ yɔrɔ min na. Mɔgɔ si man kan ka sɔrɔ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ Arɔn dontuma na ka saraka bɔ janko ka hakɛ yafa daali ne ka sigiyɔrɔ la, fɔɔ n'a bɔra tuma min na. A b'o kɛ janko a yɛrɛ ka hakɛ, n'a ka somɔgɔw ta, ani Isirayɛli jama bɛɛ ta ka yafa. Sarakabɔyɔrɔ min be Masaba ɲakɔrɔ, a bena bɔ ka na o yɔrɔ la k'a saniya. A ka tura joli, ni bakɔrɔnin joli dɔ ta, k'o kɛ sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔnw faan bɛɛ kan. O kɔ, a k'o joli nin dɔ seriseri sarakabɔyɔrɔ kan n'a bolokunnaden ye siɲɛ wolonwula k'a saniya, ka Isirayɛlidenw ka konɔgɔninw bɔ a la. «Ni Arɔn ye ne ka sigiyɔrɔ ni Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu, ani sarakabɔyɔrɔ saniya ka ban tuma min na, bakɔrɔnin min ɲanaman tora, a ka gwɛrɛ n'ale ye, k'a bolo fila la a kuun na, ka Isirayɛlidenw ka tilenbaliyakow, n'u ka sariya cɛnkow bɛɛ fɔ, u ka hakɛ bɛɛ, k'u bɛɛ la bakɔrɔnin nin kuun na. O kɔ, a k'a bila a ka taga kongo kɔnɔ. Mɔgɔ min bilara o baara kama, ale lo bena taga n'a ye. Bakɔrɔnin k'u ka tilenbaliyakow bɛɛ ta ka taga n'u ye fɔɔ kongokolon dɔ la. «Ni bakɔrɔnin bilara ka taga kongo kɔnɔ ka ban, Arɔn be don Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ. A tun ye fani ɲanaman minw don a dontuma na ne ka sigiyɔrɔ la, a be olu bɔ k'u to yen. A ka ko yɔrɔ senuman dɔ la, k'a yɛrɛ ka faniw don, ka sɔrɔ ka bɔ k'a yɛrɛ ka saraka jɛnita ni jama ta bɔ janko ka hakɛ yafa daali ale ni jama ye. Begɛn min kɛra hakɛ yafa saraka ye, a k'o tulu jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. «Mɔgɔ min ye Azazɛli ka bakɔrɔnin bila ka taga kongo kɔnɔ, ale k'a ka faniw ko ka jii ko. O kɔ, a be se ka don jama ka sigiyɔrɔ la. Tura ni bakɔrɔnin minw kɛra hakɛ yafa saraka ye, ni Arɔn donna ni u joli ye ne sigiyɔrɔ la ka yafa daali n'u ye, u ka taga ni olu ye jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ k'u golo n'u sogo, ani u boo jɛni. U jɛnibaga k'a ka faniw ko, ale yɛrɛ fana ka ko. O kɔ, a be sɔrɔ ka don jama ka sigiyɔrɔ la. «Nin bena kɛ sariya ye aw fɛ min tena dabila abada. Saan kalo wolonwulanan tile tannan loon, aw ka suun don, aw kana baara si kɛ o loon na, dugulen fara lonan kan, min be aw cɛma, bari o loon na, aw ka yafa daali bena kɛ janko aw ka se ka yafa sɔrɔ, ani ka saniya. O la, aw bena saniya ka bɔ aw ka hakɛ bɛɛ la Masaba ɲakɔrɔ. O loon ye lafiɲɛlon ye aw fɛ, aw ka kan ka lafiɲɛ ka suun don o loon. O ye sariya ye min tena dabila abada. «U ye tulu kɛ sarakalasebaga min kunna k'a yira ko a kɛra sarakalasebagaw kuntigi ye a faa nɔɔ na, ale lo bena hakɛ yafa daali. A ka jese ɲanaman faniw don, minw ye sarakalasefaniw ye, ka hakɛ yafa daali janko ka ne sigiyɔrɔ, ni Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu, ani sarakabɔyɔrɔ saniya, ka sarakalasebagaw ni jama bɛɛ ka hakɛ yafa daali fana. «O bena kɛ sariya ye aw fɛ min tena dabila abada: O koo be kɛ siɲɛ kelen saan o saan waasa Isirayɛlidenw ka hakɛ bɛɛ ka se ka yafa.» Masaba ye min fɔ Musa ye, a y'o kɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn n'a dencɛw ye, ani Isirayɛlidenw bɛɛ ye ko ne Masaba be min ɲini aw fɛ, o filɛ nin ye: «Isirayɛlidenw cɛma, mɔgɔ o mɔgɔ mana tura, walima saga, walima baa faga jama ka sigiyɔrɔ la, walima u ka sigiyɔrɔ kɔfɛ, n'a ma na n'a ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la k'a kɛ saraka ye ne Masaba ye, n ka soo daa la, o tigi ye kunko sɔrɔ bari a ye joli bɔn gwansan. U k'a gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. O ka kɛ janko Isirayɛlidenw be saraka minw faga kongo kɔnɔ, u ka na n'olu ye sarakalasebaga fɛ ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la ne Masaba ɲakɔrɔ, k'u kɛ jɛnɲɔgɔnya sarakaw ye ne ye. Sarakalasebaga k'u joli seriseri ne ka sarakabɔyɔrɔ kan Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la k'u tulu jɛni. Fɛɛn lo min kasa ka di ne Masaba ye. O la, u tun be to ka kakalaya kɛ ka bakɔrɔnin jaa minw sɔn, u kana u ka sarakaw faga olu ye tugu. O ye sariya ye min tena dabila abada u n'u kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ. «A fɔ u ye fana ko ni Isirayɛliden fɛɛn o fɛɛn, walima lonan min siginin be u cɛma, n'olu dɔ b'a fɛ ka saraka jɛnita, walima saraka sifa wɛrɛ bɔ, n'a ma na n'a ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la k'a kɛ saraka ye ne Masaba ye, o tigi ka gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. «Ni Isirayɛliden fɛɛn o fɛɛn ye joli dumu, walima lonan min siginin be u cɛma, ne bena wili o tigi kama k'a gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. Bari, danfɛn bɛɛ nii b'a joli la. Ne y'o di aw ma janko aw ka se ka hakɛ yafa daali n'o ye sarakabɔyɔrɔ kan, bari joli ye nii ye. O le kosɔn, a be se k'a kɛ hakɛ be yafa. O le y'a to ne y'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko u si kana joli dumu, lonan min be u cɛma, olu si kan'a dumu fana. «Ni Isirayɛliden dɔ, walima lonan minw b'u cɛma, n'o dɔ ye sogo, walima kɔnɔ sɔrɔ yaalayɔrɔ la, min be dumu, a k'o fɛɛn joli bɔn duguma ka buguri kɛ k'a datugu. Danfɛn bɛɛ nii y'a joli ye. O le y'a to ne y'a fɔ Isirayɛlidenw ye k'u kana fɛɛn si joli dumu, bari danfɛn bɛɛ nii y'a joli ye. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye joli dumu, o tigi bena gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. «Ni sogo min sar'a yɛrɛ ma, walima ni wara ye min minɛ, ni mɔgɔ ye o ɲimi, dugulen wo, lonan wo, o tigi k'a ka faniw ko ka jii ko. A nɔgɔnin fana be to fɔɔ wulafɛ. O kɔ, a be saniya. Nga n'a m'a ka faniw ko ka jii ko, a ka tilenbaliya bena kɛ a yɛrɛ kunko ye.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: Ne ye Masaba aw ka Ala ye. Aw tun be Ezipiti jamana min kɔnɔ, o yɔrɔ mɔgɔw tun be koo minw kɛ, aw kana o ɲɔgɔn kɛ. Ne be taga n'aw ye Kanaan jamana min kɔnɔ fana, aw kana olu ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ, aw kana tugu u ka landaw kɔ. Aw ka ne ka kuma bato ka banba ka ne ka sariyaw mara. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye. «Aw ka ne ka sariyaw ni ne ka kuma bato. Ni mɔgɔ min y'o kɛ, o tigi bena balo o barika la. Ne le ye Masaba ye. «Aw cɛma, mɔgɔ si man kan ka jɛn n'a balima yɛrɛ yɛrɛ ye. Ne le ye Masaba ye. «Aw kana jɛn n'aw baa ye, k'aw faa lɛɛbu. I baa lo, i kana jɛn n'a ye. «Aw kana jɛn n'aw faa ka muso ye, k'aw faa lɛɛbu. «Aw kana jɛn n'aw balimamuso ye fadenya la, walima badenya la, a wolola aw ka soo wo, walima soo wɛrɛ wo, aw kana jɛn n'a ye. «Aw kana jɛn n'aw mamaden musoman ye, aw dencɛ denmuso, walima aw denmuso ta. O b'aw yɛrɛ lɛɛbu. «Aw kana jɛn n'aw faa ka muso dɔ denmuso ye, min ye a woloden yɛrɛ yɛrɛ ye, bari aw balimamuso lo. «Aw kana jɛn n'aw tɛnɛmuso ye, ale ye aw faa balimamuso yɛrɛ yɛrɛ ye. «Aw kana jɛn n'aw bamuso dɔgɔmuso, walima a kɔrɔmuso ye, ale ye i baa ka somɔgɔ yɛrɛ yɛrɛ ye. «Aw kana jɛn n'aw facɛkɔrɔba, walima aw facɛfitini ka muso ye, k'a lɛɛbu, aw bamusofitini lo. «Aw kana jɛn n'aw biranmuso ye. Aw dencɛ ka muso lo. Aw kan'a lɛɛbu. «Aw kana jɛn n'aw kɔrɔ, walima aw dɔgɔ ka muso ye. O bena aw balimacɛ lɛɛbu. «Aw kana jɛn ni muso ye ka tila ka jɛn n'a denmuso ye. Aw kana jɛn n'o muso mamaden ye fana, a dencɛ deen, walima a denmuso deen. U ye a ka mɔgɔw yɛrɛ yɛrɛ ye, o ye mɔgɔkolonya ye. «Aw kana aw muso kɔrɔmuso, walima a dɔgɔmuso furu, k'aw muso to sii la. O be keliya don u cɛ. «Aw kana jɛn ni muso ye a ka landa tuma na, bari a nɔgɔnin lo. «Aw kana jɛn n'aw mɔgɔɲɔgɔn ka muso ye k'aw yɛrɛ nɔgɔ a fɛ. «Aw kana aw deen si kɛ saraka ye * Milikɔmu ye. Aw kana ne, aw ka Ala tɔgɔ cɛn. Ne le ye Masaba ye. «Aw kana aw cɛɲɔgɔn ɲini i n'a fɔ muso, o ye koo kolon ye. «Cɛɛ kana begɛn ɲini i n'a fɔ muso k'a yɛrɛ nɔgɔ a fɛ. Jɛnɲɔgɔnya kana don muso ni begɛn cɛ, o ye koɲagaminin ye. «Aw kana aw yɛrɛw nɔgɔ o koo nunu si la, bari ne be siya minw gwɛnna ka bɔ aw ɲafɛ, olu y'u yɛrɛ nɔgɔ ten le. O la, jamana nin nɔgɔra. O le y'a to ne y'u ka tilenbaliya sara, k'u gwɛn a ka bɔ jamana nin na. «Aw kɔni ka kan ka ne ka sariyaw ni ne ka kuma bato. Dugulen fara lonan kan min be aw cɛma, aw kana o koo nunu si kɛ, minw ka go ne Masaba ye. Mɔgɔ minw tun be jamana nin kɔnɔ aw ɲa, olu ye o koo nunu bɛɛ kɛ, jamana nin nɔgɔra. Aw kana o kɛ, waasa ne kana aw gwɛn jamana nin na aw ka konɔgɔninw kosɔn, i n'a fɔ ne ye siya nunu gwɛn cogo min na, minw tun be aw ɲa yɔrɔ nin na. Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'o koo goman nunu ɲɔgɔn dɔ kɛ, o kɛbaga bena gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. «Aw ka ne ka fɔta bato, janko koo dagabali minw tun be kɛ aw ɲa, aw kana o ɲɔgɔn si kɛ k'aw yɛrɛ nɔgɔ. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛli jama bɛɛ ye ko: Aw ka kɛ mɔgɔ senumanw ye, bari ne Masaba aw ka Ala ka senu. «Aw kelen kelen bɛɛ k'aw faa n'aw baa boɲa. Aw ka ne ka lafiɲɛlonw bato. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye. «Aw kana yɛlɛma ka joow sɔn, aw kana fɛɛn dɔ jaa dilan k'o kɛ batofɛn ye. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye. «Ni aw be jɛnɲɔgɔnya saraka bɔ ne Masaba ye, aw k'o kɛ cogo bɛnnin na, janko ne ka sɔn a la. Saraka nin be se ka dumu a bɔlon na ani o dugusagwɛ. N'a tɔɔ tora tile sabanan loon na, aw k'o jɛni. N'aw y'a dɔ dumu tile sabanan loon, o be kɛ fɛnnɔgɔnin ye, ne Masaba te sɔn o ma. Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a dumu, o tigi ka kojugu bena to a yɛrɛ kunna, bari a ye ne Masaba ka fɛɛn nɔgɔ. O tigi bena gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. «Ni aw be suman tigɛ aw ka forow kɔnɔ, aw ka foro daa la taw to yen. Aw kana fɛfɛri kɛ aw ka foro kɔnɔ. Aw kana aw ka * ɛrɛzɛn fɛfɛ, walima minw benbenna, aw kana olu tɔmɔ. Aw k'u to fantanw, ni lonanw ye minw be aw cɛma. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye. «Aw kana soɲali kɛ. Aw kana galon tigɛ, aw kana ɲɔgɔn namara. Aw kana kali ne tɔgɔ la galon kan, o be ne, aw ka Ala tɔgɔ cɛn. Ne le ye Masaba ye. «Aw kana aw mɔgɔɲɔgɔn tɔɲɔ, walima k'a bololafɛn soɲa. Aw ka baaraden ka sara kana si aw bolo. Aw kana tulogweren nɛni, walima ka seen talonfɛn bila fiɲɛntɔ ɲa, aw ka siran aw ka Ala ɲa. Ne le ye Masaba ye. «Aw kana kiti tigɛ tilenbaliya la. Aw kana ben mɔgɔ wɛrɛ kan ka fantan dɛmɛ cogo bɛnbali la a ka fantanya kosɔn. Aw kana tiɲɛ di faama ma a ka faamaya kosɔn. Aw ka kiti tigɛ ni tilenninya ye. Aw kana galon la aw ka mɔgɔ dɔ kan k'a tɔgɔ cɛn. Aw kana aw mɔgɔɲɔgɔn jalaki koo dɔ la min be se ka kɛ sababu ye u b'a faga. Ne le ye Masaba ye. «Aw kana aw balima kɔniya. N'aw mɔgɔɲɔgɔn ye hakɛ kɛ, aw k'a ladi ni kɔnɔgwɛ ye, janko aw kana na jalaki a kosɔn. Aw kana kojugu juru sara ɲɔgɔn na. Aw kana aw ka siyaden ka koo mara aw kɔnɔ. Aw k'aw mɔgɔɲɔgɔn kanu i n'a fɔ aw yɛrɛ. Ne le ye Masaba ye. «Aw ka ne ka sariyaw bato. «Aw kan'a to aw ka begɛn fila ka jɛn min te sifa kelen ye. Aw kana sumansi sifa fila dan foro kelen kɔnɔ. Aw kana fani don aw kaan na min danna ni jese sifa fila ye. «Ni jɔnmuso dɔ maminɛnin be mɔgɔ dɔ fɛ, n'a ma hɔrɔnya fɔlɔ ka bɔ jɔnya la, ni cɛɛ wɛrɛ jɛnna n'a ye, u bena o tigi ɲaa gwan o kosɔn. Nga u man kan k'a faga, bari o muso nin tun te hɔrɔn ye. O tigi ka na ni sagajigi ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la k'o kɛ fili yafa saraka ye ne Masaba ye. Sarakalasebaga k'o sagajigi nin bɔ fili yafa saraka ye ne Masaba ɲakɔrɔ, janko k'o tigi ka hakɛ yafa daali. A ka hakɛ bena yafa. «Ni aw donna jamana nin kɔnɔ tuma min na, ka yiri sifa o sifa tutu, min deen be dumu, aw k'o yiridenw jati tanafɛn ye, fɔɔ saan saba kɔnɔ. Aw kana u dumu. Saan naaninan na, aw k'o yiriw deenw bɛɛ di ne Masaba ma, ka ne tanu. Saan duurunan, aw k'o yiri nunu deenw dumu. O la, u bena to ka den kosɔbɛ aw fɛ. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye. «Aw kana fɛɛn si dumu, n'a joli b'a la. Aw kana lagwɛli kɛ, walima ka subagaya kɛ. Aw kana aw kun li, aw kana aw bonbosi li fana. Aw kana aw farisogo tigɛtigɛ suuw kosɔn, aw kana nɔɔ bila aw farisogo la. Ne le ye Masaba ye. «Aw kana aw denmusow bila landako kakalaya la min b'u dɔgɔya. N'o tɛ, kakalaya bena caya jamana nin kɔnɔ, a bɛɛ be fa kojugu la. «Ne ye lafiɲɛlon min sigi, aw k'o bato, ani ka boɲa la ne ka sigiyɔrɔ kan. Ne le ye Masaba ye. «Aw kana tugu sukɔrɔ welebagaw ni lagwɛlikɛlaw kɔ k'aw yɛrɛ nɔgɔ u fɛ. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye. «Aw ka mɔgɔkɔrɔba jati, ka kunsigigwɛtigi boɲa. Aw ka siran ne, aw ka Ala ɲa fana. Ne le ye Masaba ye. «Ni lonan nana sigi aw ka jamana kɔnɔ, aw kan'a tɔɲɔ. Aw ka lonan minɛ i n'a fɔ dugulen. Aw k'a kanu i n'a fɔ aw yɛrɛ, bari aw fana tun siginin be Ezipiti jamana na lonanya la. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye. «Aw kana tilenbaliyako kɛ ni sumanikɛkala ye, walima ni kilo, ani sumanikɛminan ye. Kilo bɛnnin ni sumanikɛnigɛ ɲanaman, ni sumanikɛfilen bɛnnin ani litiri bɛnnin ka sɔrɔ aw fɛ. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye, ne le y'aw bɔ Ezipiti jamana na. «Aw ka banba ka ne ka sariyaw ni ne ka kuma bɛɛ bato. Ne le ye Masaba ye.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a deen dɔ di * Milikɔmu ma, Isirayɛliden fara lonan kan min siginin be Isirayɛli jamana kɔnɔ, o tigi ka faga. Jama k'a bon ni kabakuruw ye. Ne yɛrɛ bena wili o tigi kama, k'a niin bɔ a ka mɔgɔw cɛma, bari a y'a deen di Milikɔmu ma ka ne ka sigiyɔrɔ nɔgɔ, ani ka ne tɔgɔ senuman cɛn. O tigi y'a deen di Milikɔmu ma tuma min na, ni jama y'a kɛ i n'a fɔ u m'a ye, n'u ma o tigi faga, ne yɛrɛ bena wili o tigi n'a ka somɔgɔw kama, ani minw bɛɛ be tugu a kɔ ka kakalaya kɛ ka Milikɔmu bato. Ne bena u niin bɔ u ka mɔgɔw cɛma. «Ni mɔgɔ min ye kakalaya kɛ ka taga sukɔrɔ welebaga, walima lagwɛlikɛla fɛ, ne bena wili o tigi kama k'a niin bɔ a ka mɔgɔw cɛma. Aw k'aw yɛrɛ di ne ma ka kɛ mɔgɔɲumanw ye, bari ne le ye Masaba aw ka Ala ye. «Aw ka banba ka ne ka sariyaw mara. Ne ye Masaba ye, ne y'aw woloma k'aw kɛ n taw ye. «Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a faa, walima a baa nɛni, o tigi ka faga. A y'a faa, walima a baa nɛni minkɛ, o kunko bena to a yɛrɛ kunna. «Ni mɔgɔ dɔ ye kakalaya kɛ n'a sigiɲɔgɔn muso ye, o tigi n'o muso fila bɛɛ bena faga. «Ni mɔgɔ dɔ jɛnna n'a faa ka muso ye, a y'a faa lɛɛbu. U fila bɛɛ ka kan ka faga. U kunko be to u yɛrɛ kunna. «Ni mɔgɔ dɔ jɛnna n'a dencɛ muso ye, u fila bɛɛ ka kan ka faga. U ye koɲagaminin le kɛ. U kunko be to u yɛrɛ kunna. «Ni mɔgɔ dɔ y'a cɛɲɔgɔn ɲini i n'a fɔ muso, u fila bɛɛ ye koo kolon kɛ. U ka kan ka faga. U kunko be to u yɛrɛ kunna. «Ni mɔgɔ dɔ ye denmuso n'a baa furu ɲɔgɔn fɛ, o ye kojuguba ye. U ka kan ka jɛni, cɛɛ ni muso nunu. O la, o kojugu ɲɔgɔn tena sɔrɔ aw cɛma. «Ni cɛɛ dɔ jɛnna ni begɛn ye, a ka kan ka faga. Aw ka begɛn nin faga fana. «Ni muso dɔ gwɛrɛla begɛn dɔ la ko a be jɛn n'a ye, o muso ni begɛn nin ka kan ka faga. U ka kan ka faga le. U kunko be to u yɛrɛ kunna. «Ni mɔgɔ dɔ y'a balimamuso furu, a faa denmuso, walima a baa denmuso, ka jɛn n'a ye, o ye malobaliyako ye. U fila ka kan ka gwɛn u ka mɔgɔw ɲana. O cɛɛ NIN y'a balimamuso lɛɛbu minkɛ, a ka tilenbaliya kunko bena to a yɛrɛ kunna. «Ni cɛɛ dɔ jɛnna ni muso ye k'a to a ka landa la, u fila bɛnn'a la ka muso nin ka joli bɔyɔrɔ ye. U ka kan ka gwɛn ka bɔ u ka mɔgɔw cɛma. «Aw kana jɛn n'aw baa dɔgɔmuso, walima a kɔrɔmuso ye, walima aw tɛnɛmuso ye, bari o ye aw balima yɛrɛ yɛrɛ lɛɛbuko ye. Aw ka tilenbaliya kunko bena kɛ aw yɛrɛ kunna. «Ni mɔgɔ dɔ jɛnna n'a facɛfitini ka muso ye, a y'o muso nin cɛɛ lɛɛbu. U fila bɛɛ ka hakɛ bena to u yɛrɛ kunna, u bena sa deen sɔrɔbaliya la. «Ni mɔgɔ dɔ y'a balimacɛ yɛrɛ yɛrɛ muso bɔsi, o ye konɔgɔnin ye. A y'a kɔrɔ, walima a dɔgɔnin lɛɛbu. U tena deen sɔrɔ. «Aw ye banba ka ne ka sariyaw ni ne ka kuma bɛɛ bato, janko ne be tagara n'aw ye jamana min na aw ka sigi yen, n kana aw gwɛn ka bɔ yen. Ne be siya minw gwɛn na ka bɔ aw ɲa, aw kana tugu olu ka landaw kɔ. Olu y'o koo nunu bɛɛ le kɛ, o le y'a to u nigɛ bɔra ne la. Ne y'a fɔ aw ye ko aw bena u ka jamana tigiya kɛ. Ne bena jamana nin di aw ma ka kɛ aw ta ye, nɔnɔ ni lii ka ca kosɔbɛ o yɔrɔ la, jamana diman lo. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye. Ne y'aw kɛ danna siya tɔw la. «Begɛn minw saniyanin lo ne ka sariya faan fɛ, aw k'olu ni begɛn nɔgɔninw faranfasi ka bɔ ɲɔgɔn na, ani kɔnɔ saniyaninw ni kɔnɔ nɔgɔninw. Begɛn ni kɔnɔ, ani fɛɛn minw be yaala dugukolo kan, ne y'o faranfasi ka bɔ tɔw la aw ye ko u nɔgɔnin be, aw kana aw yɛrɛ nɔgɔ ni olu ye. «Aw ka kɛ mɔgɔɲumanw ye ne fɛ, bari ne Masaba ka ɲi. Ne ye aw faran ka bɔ siya tɔw la k'aw bila danna, janko aw ka kɛ ne taw ye. «Cɛɛ, walima muso min be sukɔrɔw wele, walima min be lagwɛli kɛ, o tigi ka kan ka faga. Mɔgɔw k'u bon ni kabakuruw ye. U ka kunko bena to u yɛrɛ kunna.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn dencɛ sarakalasebagaw ye ko: Sarakalasebaga man kan ka maga a ka mɔgɔ dɔ suu la k'a yɛrɛ nɔgɔ sariya faan fɛ. Fɔɔ n'a ka mɔgɔ tigitigi dɔ lo, i n'a fɔ a baa, a faa, a dencɛ, a denmuso, a kɔrɔcɛ, walima a dɔgɔcɛ. Walima a balimamuso yɛrɛ yɛrɛ min ma furu fɔlɔ. Cɛɛ t'a fɛ minkɛ, ale lo lɔnin be n'a kunko ye. O la, a be se k'a yɛrɛ nɔgɔ a kosɔn. Ale min ye ɲamɔgɔ ye a ka mɔgɔw cɛma, a kan'a yɛrɛ nɔgɔ k'a yɛrɛ ɲagami. «Sarakalasebagaw kana u kuun li, walima u bonbosi. U kana u farisogo tigɛtigɛ. U k'u yɛrɛ di u ka Ala ma. U kana u ka Ala tɔgɔ cɛn. Bari, olu le be Masaba ka saraka d'a ma, u ka Ala ka balo. O la, u man kan k'u yɛrɛ nɔgɔ. Muso min ye kakalaya kɛ k'a yɛrɛ nɔgɔ, walima musokolon, u kana ale furu. U kana muso furusanin fana furu, bari sarakalasebaga bilanin be a ka Ala ye. I k'a jati mɔgɔ ye min bilanin be Ala ye, bari a b'i ka Ala ka sarakaw d'a ma. Ne Masaba, aw saniyabaga, ne ka ɲi. «Ni sarakalasebaga denmuso dɔ ye kakalaya kɛ k'a yɛrɛ nɔgɔ, a y'a facɛ maloya. A ka kan ka jɛni. «Mɔgɔ min ye sarakalasebagaw kuntigi ye a balimaw cɛma, tulu min be kɛ fɛɛn kan, o bɔnna ale min kunna, n'a bilara Ala ye ka se ka sarakalasefaniw don, o tigi man kan k'a to a kunsigi be ɲagami, a kan'a ka faniw faran fana. A man kan ka gwɛrɛ suu la. A man kan k'a yɛrɛ nɔgɔ, hali a faa suu, walima a baa ta. A man kan ka bɔ a ka Masaba ka sigiyɔrɔ la, janko a kana nɔgɔ, bari a bilara ne ka baara la. Ne, a ka Ala ka tulu kɛr'a kan. Ne le ye Masaba ye. «A ka kan ka sunguru kɛnɛkɛnɛ le furu. A man kan ka firiyamuso furu, walima muso furu sanin, walima muso min ye kakalaya kɛ k'a yɛrɛ nɔgɔ, fɔɔ sunguru kɛnɛkɛnɛ a ka mɔgɔw cɛma. N'o tɛ, a ben'a ka mɔgɔw ɲagami ni deen dɔ ye min saniyanin tɛ sariya faan fɛ. Ne le ye Masaba, a saniyabaga ye.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn ye ko: ‹Waati nataw la, ni fiɲɛ b'i kɔmɔgɔ o kɔmɔgɔ la, o tigi man kan ka gwɛrɛ k'a ka Ala ka sarakaw d'a ma. Fiɲɛ be mɔgɔ min farikolo la, o tigi man kan ka gwɛrɛ k'o kɛ: fiɲɛntɔ, walima senkelennin, walima fiɲɛ be min ɲada la, walima mɔgɔ min farisogo yɔrɔ dɔ t'a cogo la, walima mɔgɔ min seen karila, walima a bolo, walima dantɔ, walima mɔgɔ cɔrɔkɔnin, walima ni min ɲaa ma ɲi, walima bana o bana be mɔgɔ min fari kan, walima cɛɛ min kɔɔ bɔnin lo, olu si kana gwɛrɛ. Fiɲɛ be sarakalasebaga Arɔn kɔmɔgɔ o kɔmɔgɔ la, o si man kan ka gwɛrɛ ka sarakaw jɛni Masaba ye minw be jɛni pewu. Fiɲɛ b'a la minkɛ, o kama, a man kan ka gwɛrɛ ka Ala ka dumunifɛn d'a ma. A be se k'a ka Ala ka dumunifɛn dumu, min saniyanin be, ni min saniyanin be kosɔbɛ. Nga fiɲɛ b'a la minkɛ, o la, a man kan ka gwɛrɛ soo cɛtigɛfani la, walima sarakabɔyɔrɔ la, ka ne ka sigiyɔrɔ nɔgɔ. Ne le ye Masaba, u saniyabaga ye.› » Musa y'o kuma fɔ Arɔn n'a dencɛw, ani Isirayɛlidenw bɛɛ ye. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn n'a dencɛw ye ko Isirayɛlidenw ye ne niyɔrɔ minw di ne ma, u ka kan k'olu minɛ ni boɲa ye, janko u kana ne tɔgɔ senuman cɛn. Ne le ye Masaba ye. A fɔ u ye ko waati nataw la, Isirayɛlidenw ye ne niyɔrɔ minw di ne Masaba ma, ni aw kɔmɔgɔw dɔ gwɛrɛla olu la k'a sɔrɔ a nɔgɔnin lo sariya faan fɛ, o tigi bena gwɛn ka bɔ sarakalasebaara la. Ne le ye Masaba ye. «Farisogobana be Arɔn kɔmɔgɔ fɛɛn o fɛɛn na, walima dilan kan bana, ni jii be bɔ a cɛya la, o man kan ka ne niyɔrɔ dumu, fɔɔ n'a tigi saniyara. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara mɔgɔ dɔ la min tun magara suu la, k'a yɛrɛ nɔgɔ, ale t'a dumu. Mɔgɔ min kɔji bɔnna, ale fana t'a dumu. Ani mɔgɔ min magara fɛɛn fofota dɔ la min be se ka mɔgɔ nɔgɔ, walima mɔgɔ dɔ la min be se ka mɔgɔ nɔgɔ cogo wɛrɛ la. Ni mɔgɔ min magara o fɛɛn nunu dɔ la, o tigi nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. A kana ne niyɔrɔ dumu, a ka kan ka jii ko. Ni tile benna ka ban, a be saniya. O kɔ, a be se ka ne niyɔrɔ nunu dumu, bari o y'a ka dumuni ye. Fɛɛn min sar'a yɛrɛ ma, walima wara ye min minɛ, a man kan k'o dumu, k'a yɛrɛ nɔgɔ n'o ye. Ne le ye Masaba ye. «Ne be min ɲini sarakalasebagaw fɛ, u ka kan k'o kɛ, n'o tɛ, u bena hakɛ kɛ u ka dumuni koo la, ka sa, bari u ye tulon kɛ ni ne ka dumuni ye. Ne le ye Masaba ye, ne y'u bila danna n ka baara kama. «Ni mɔgɔ min te sarakalasebaga ka gwamɔgɔ ye, o man kan ka ne niyɔrɔ dumu. Sarakalasebaga ka lonan, n'a ka baaraden fana man kan k'a dumu, nga ni sarakalasebaga ye jɔɔn min san, walima a ka jɔɔn dɔ ye deen min wolo k'a to a fɛ, ale be se k'a dumu. «Sarakalasebaga denmuso min furula mɔgɔ wɛrɛ ma, min te sarakalasebaga ye, o denmuso nin man kan ka sarakafɛn nunu dumu, min bɔra ne Masaba ye. Nga sarakalasebaga denmuso min cɛɛ sara, walima min ka furu sara, ni deen t'a fɛ, n'a kɔsegir'a faa ka soo i n'a fɔ a denmisɛnman tuma, a be se k'a faa ka dumuni kɛ, hali ni sarakalasebaga ka gwamɔgɔw dama le ka kan k'a dumu. «Ni mɔgɔ dɔ filila ka ne niyɔrɔ dumu, o tuma na, a ka na n'o ɲɔgɔn ye k'a tilan duurunan fara a kan, k'o di sarakalasebaga ma. «Isirayɛlidenw be niyɔrɔ minw di ne Masaba ma, sarakalasebagaw man kan k'olu mafiɲɛya, k'a to u dibagaw k'o dumu. N'o tɛ, u be jalaki ben u kan, min b'u wajibiya k'o koo sara. Ne le ye Masaba ye, ne y'u bila u danna n ka baara kama.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn n'a dencɛw, ani Isirayɛlidenw bɛɛ ye ko: Ni Isirayɛli ka somɔgɔ o somɔgɔ, walima lonan min be Isirayɛli jamana na, n'o be saraka jɛnita bɔ ne Masaba ye, a kɛra dajuru sarata ye ne ma wo, walima diyanata wo, a ka tura bɔ, walima sagajigi, walima bakɔrɔnin fiɲɛ te min na, janko ne Masaba ka sɔn a ka saraka la. Aw kana na ni fɛɛn ye fiɲɛ be min na. Ne Masaba tena sɔn a la aw bolo. Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka misi, walima begɛnmisɛn bɔ jɛnɲɔgɔnya saraka ye ne Masaba ma, janko k'a ka dajuru sara, walima k'a kɛ diyanasaraka ye, o begɛn nin ka kɛ begɛn dafanin ye, fiɲɛ si kana sɔrɔ a la. N'o tɛ, ne tena sɔn a la. «Begɛn min ɲaa fiɲɛnnin lo, walima kolo karinin, walima min yɔrɔ dɔ tigɛra, walima jolijugu be begɛn min na, walima * kaba, aw kana olu si bɔ ne Masaba ye. Aw kana u si bila sarakabɔyɔrɔ kan, k'o kɛ saraka ye min be jɛni pewu ne Masaba ye. Tura, walima sagajigi min farisogo yɔrɔ dɔ t'a cogo la, walima min cɔrɔkɔnin lo, i be se k'o bɔ diyanasaraka ye, nga i ye dajuru min ta ne ye, a tena kɛ o sara saraka ye. Begɛn min kili cinin be, walima min kili mugumugunin be, walima min kɔɔ bɔnin be, walima min ta tigɛnin be, aw kana olu si bɔ saraka ye ne Masaba ye. Aw kana o ɲɔgɔn kɛ aw ka jamana kɔnɔ, aw kana sɔn fana k'olu si san lonan fɛ k'o kɛ saraka ye aw ka Ala ye ka kɛ a ka dumuni ye. Cɛnyɔrɔ min b'u la, o be jati fiɲɛ ye, o la, ne tena sɔn o la aw bolo.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ni misiden, walima sagaden, walima baden wolola, a ka tile wolonwula kɛ a baa kɔrɔ. K'a ta a tile wolonwulanan loon ma, a be se ka kɛ saraka ye min be jɛni pewu ne Masaba ye. I kana misimuso, walima sagamuso n'a deen faga loon kelen na. «N'aw be foli saraka bɔ ne Masaba ye, aw k'a bɔ cogo bɛnnin na janko ne ka sɔn saraka nin na. Aw k'a dumu o loon kelen na, a tɔɔ kana si. Ne le ye Masaba ye. «Aw ka banba ka ne ka kuma bato. Ne le ye Masaba ye. Aw kana ne tɔgɔ senuman cɛn, Isirayɛlidenw ka kan k'a lɔn ko ne ka ɲi. Ne le ye Masaba, aw saniyabaga ye. Ne y'aw bɔ Ezipiti jamana na janko ne ka kɛ aw ka Ala ye. Ne le ye Masaba ye.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: Aw ka kan ka jama lajɛn ɲɔgɔn kan ka ne bato ne Masaba ka ɲanagwɛ siginin minw na, olu filɛ nin ye: «Aw be se ka baara kɛ tile wɔɔrɔ kɔnɔ, nga tile wolonwulanan loon ye lafiɲɛlon ye, aw ka ɲɔgɔn lajɛn ka ne bato. Aw kana baara si kɛ o loon na aw ka sigiyɔrɔw bɛɛ la, aw k'o loon labila ne Masaba ye. «Aw ka kan ka ɲɔgɔn lajɛn ka ne Masaba bato n ka ɲanagwɛ siginin minw na, olu filɛ nin ye: «Saan kalo fɔlɔ, tile tan ni naaninan loon tile bentuma na, * Hɔrɔnya ɲanagwɛ min be kɛ ka ne Masaba boɲa, o be daminɛ. Kalo nin tile tan ni duurunan loon, * Buru funubali ɲanagwɛ be daminɛ, ne boɲa kama. Fununan te buru min na, aw k'o dumu tile wolonwula kɔnɔ. A tile fɔlɔ la, aw ka ɲɔgɔn lajɛn ka ne bato, aw kana baaragwɛlɛn si kɛ. Aw ka saraka jɛni ne ye tile wolonwula kɔnɔ. A tile wolonwulanan loon, aw ka lajɛn ka ne bato tugu, aw kana baaragwɛlɛn si kɛ.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: Ne bena jamana min di aw ma, n'aw donna o kɔnɔ tuma min na, n'aw ye suman tigɛ, aw ka na n'aw ka suman kuun fɔlɔw sirinin ye sarakalasebaga fɛ. Sarakalasebaga k'o fifa ne Masaba ɲakɔrɔ janko ne k'aw ka saraka minɛ. A k'o fifa lafiɲɛlon dugusagwɛ. Aw b'o suman fifa loon min na, saga min ye saan kelen sɔrɔ ni fiɲɛ t'a la, aw k'o kɛ saraka jɛnita ye ne Masaba ye. Ka fara o kan, aw ka mugu tɛntɛnnin kilo wɔɔrɔ ta ka tulu ɲagami o la k'a jɛni pewu saraka ye ne Masaba ye. A kasa ka di ne ye. Duvɛn litiri kelen ni tilancɛ ka fara o kan. Aw kana sumankura buru dumu, aw kan'a kisɛ yirannin, walima a kɛnɛman ɲimi n'aw ma saraka nin bɔ aw ka Ala ye fɔlɔ. O ye sariya ye aw kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ aw ka sigiyɔrɔw bɛɛ la, o tena dabila abada. «Aw ka lɔgɔkun wolonwula dafanin jati k'a daminɛ lafiɲɛlon dugusagwɛ la, aw nana ni suman kuun sirininw saraka ye k'o fifa loon min na. Aw ka tile bi duuru jati fɔɔ ka taga se lafiɲɛlon wolonwulanan dugusagwɛ ma. O tile bi duurunan loon, aw ka sumankura saraka bɔ ne Masaba ye. Aw ka na ni burukun fila ye ka bɔ aw ka sigiyɔrɔw la, k'u fifa Masaba ɲakɔrɔ. O burukun kelen kelen bɛɛ ka dilan ni mugu tɛntɛnnin kilo saba saba ye ka fununan kɛ u la k'u wusu. O ye sɛnɛfɛn deen fɔlɔw saraka ye ne Masaba ye. O buru ni sagajigi wolonwula minw ye saan kelen kelen sɔrɔ ni fiɲɛ t'o la, ani tura kɛɲɛnin kelen, ni sagajigi fila, ka na n'o ye. Olu bena kɛ saraka jɛnita ye ne Masaba ye, u n'u ka suman sarakaw, ni jii. Saraka lo min be jɛni pewu, a kasa ka di ne ye. Aw ka bakɔrɔnin kelen bɔ hakɛ yafa saraka ye ka saga fila bɔ minw ye saan kelen kelen sɔrɔ, k'u kɛ jɛnɲɔgɔnya saraka ye. Sarakalasebaga ka saga fila nunu, ni sɛnɛfɛn deen fɔlɔw burukunw fifa ne Masaba ɲakɔrɔ ɲɔgɔn fɛ. U ye ne niyɔrɔ ye, u be kɛ sarakalasebaga ta ye. Aw ka jama lajɛn ɲɔgɔn kan ka ne Masaba bato o loon yɛrɛ la, aw kana baaragwɛlɛn si kɛ. O ye sariya ye aw kɔmɔgɔw fɛ aw ka sigiyɔrɔw bɛɛ la, o tena dabila abada. «Ni aw b'aw ka forow kɔnɔ sumanw tigɛ tuma min na, aw ka foro daa la taw to yen. Aw kana fɛfɛri kɛ aw ka foro kɔnɔ. Aw k'o to fantanw, ni lonanw ye minw be aw cɛma. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: Saan kalo wolonwulanan tile fɔlɔ ka kɛ lafiɲɛlon ye aw fɛ. Aw ka buru fiyɛ o ɲanagwɛ koo la, ani ka ɲɔgɔn lajɛn ka ne bato janko ka ne hakili jigi aw koo la. Aw kana baaragwɛlɛn si kɛ o loon na. Aw ka saraka bɔ ne Masaba ye min be jɛni pewu.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «O kalo wolonwulanan tile tannan loon ye hakɛ yafalon ye. Aw ka lajɛn ka ne Masaba bato, ka suun don, ani ka saraka bɔ ne Masaba ye min be jɛni pewu. Aw kana baara si kɛ o loon na. Hakɛ yafalon lo, aw ka hakɛ yafa be daali loon min na, ne Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ. Ni mɔgɔ min ma suun don o loon na, o tigi be gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. Ni mɔgɔ min ye baara kɛ o loon na, ne yɛrɛ bena o tigi halaki k'a bɔ a ka mɔgɔw cɛma. Aw kana baara si kɛ o loon na. O ye sariya ye min tena dabila abada aw kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ aw ka sigiyɔrɔw bɛɛ la. O ye lafiɲɛlon ye aw fɛ, baara te kɛ o loon, aw ka suun don. K'a ta tilekun dontuma na o kalo tile kɔnɔntɔnnan loon na fɔɔ ka ta'a bila a dugusagwɛ tilekun dontuma na, aw k'o lafiɲɛlon bato.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: Saan kalo wolonwulanan tile tan ni duuru loon, * Gwatakɔrɔsigi ɲanagwɛ be daminɛ k'a kɛ tile wolonwula, ka ne Masaba boɲa. A loon fɔlɔ, jama ka lajɛn ka ne bato, aw kana baaragwɛlɛn si kɛ. Tile wolonwula kɔnɔ, aw ka sarakaw bɔ ne Masaba ye minw be jɛni pewu. A tile seeginan loon, aw ka lajɛn ka ne bato, ani k'o saraka ɲɔgɔn jɛni ne ye. Ɲanagwɛ lajɛnni laban lo, aw kana baaragwɛlɛn si kɛ o loon na. «Olu ye ɲanagwɛw ye, ne Masaba ye minw sigi, ko aw ka jama lajɛn ɲɔgɔn kan ka sarakaw bɔ ne ye minw be jɛni pewu, ko u ka ne bato o loonw na. Aw ka saraka jɛnitaw bɔ, ni suman sarakaw, ani jɛnɲɔgɔnya sarakaw, ni jii, k'o bɛɛ bɔ ka kɛɲɛ n'u bɔlon ye. O saraka nunu ka fara ne Masaba ka lafiɲɛlonw sarakaw kan, n'aw ka boɲafɛnw, ani aw ka dajuru sarataw, ni aw ka diyanasarakaw bɛɛ kan, aw be minw di ne Masaba ma. «K'a ta saan kalo wolonwulanan tile tan ni duuru loon na, n'aw ye aw ka suman ladon ka ban tuma min na, aw ka ɲanagwɛ kɛ ka ne Masaba boɲa fɔɔ tile wolonwula. O ɲanagwɛ loon fɔlɔ n'a loon seeginan ka kɛ lafiɲɛlonw ye. A loon fɔlɔ, aw ka yiriden ɲanamanw ta, ni tamarofuraburuw, ni yiribolo minw furaburu ka ca, ani kɔda la yiribolow, ka nisɔndiya ne Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ tile wolonwula kɔnɔ. Aw ka ɲanagwɛ nin kɛ ne Masaba ye tile wolonwula kɔnɔ saan o saan. O ye sariya ye aw kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ min tena dabila abada. Aw k'a kɛ saan kalo wolonwulanan na. Aw ka sigi gwataw kɔrɔ tile wolonwula kɔnɔ. Isirayɛlidenw bɛɛ ka sigi gwataw kɔrɔ, janko aw kɔmɔgɔw k'a lɔn ko ne ye Isirayɛlidenw bɔ Ezipiti jamana na tuma min na, ko ne y'a kɛ u sigira gwataw kɔrɔ. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye.» A kɛra ten, Masaba ye ɲanagwɛ minw sigi, Musa y'o bɛɛ fɔ Isirayɛlidenw ye. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko u ka na ni olivutulu ɲanaman ye i fɛ. O bena kɛ fitinɛ tulu ye, janko fitinɛ mananin ka to loon bɛɛ sufɛ. Arɔn k'o fitinɛ labɛn Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu cɛtigɛfani ɲafɛ, min be ne Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu datugu. A mananin ka to ne Masaba ɲakɔrɔ k'a ta wulafɛ fɔɔ ka dugu gwɛ, a man kan ka faga fewu. O ye sariya ye min tena dabila abada aw kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ. Fitinɛ bilayɔrɔ ka kɛ ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, Arɔn ka fitinɛw bila yen u mananin ka to ne Masaba ɲakɔrɔ loon bɛɛ sufɛ. «I ka mugu tɛntɛnnin ta ka burukun tan ni fila dilan n'a ye. O burukun kelen kelen bɛɛ ka dilan ni mugu kilo wɔɔrɔ wɔɔrɔ ye. I k'o burukun tan ni fila tilan fila ye k'o la tabali kan min dilanna ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, k'u bila ne Masaba ɲakɔrɔ, layɔrɔ kelen kelen bɛɛ burukun wɔɔrɔ wɔɔrɔ. I ka wusulan yɛrɛ yɛrɛ kɛ o layɔrɔ kelen kelen bɛɛ kan. O bena jɛni pewu ne Masaba ye buru nɔɔ na. O ka kɛ hakilijigifɛn ye. Lafiɲɛlon o lafiɲɛlon, o buru ka bila ne Masaba ɲakɔrɔ. O ye koo ye, Isirayɛlidenw ka kan ka min kɛ kudayi. Buru nin ka kɛ Arɔn n'a deenw ta ye. Olu k'u dumu yɔrɔ senuman dɔ la, bari o ye fɛɛn saniyanin ye kosɔbɛ ka bɔ sarakaw la minw be jɛni ne Masaba ye pewu. O bena kɛ u niyɔrɔ ye tuma bɛɛ.» Muso dɔ tun be yen, Isirayɛliden dɔ tun lo, a cɛɛ tun ye Ezipitika ye. Deen dɔ tun b'u fɛ. Deen nin bɔra ka taga Isirayɛlidenw fɛ. Kɛlɛ wilil'a ni Isirayɛliden dɔ cɛ jama ka sigiyɔrɔ la. Muso nin deen ye Ala tɔgɔjugu fɔ. O la, u tagara n'a ye Musa fɛ. Deen nin baa tɔgɔ ko Selomiti, Dan kɔmɔgɔ Dibiri denmuso tun lo. U ye deen nin datugu yɔrɔ dɔ la fɔɔ Masaba k'a sago yira o koo la k'a gwɛya u ye. O kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Taga n'o Ala tɔgɔ cɛnbaga nin ye jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ. A ye kuma fɔ mɔgɔ minw bɛɛ ɲana, olu k'u bolo la a kuun na, o kɔ, jama bɛɛ k'a bon ni kabakuruw ye k'a faga. A fɔ Isirayɛlidenw ye ko ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a ka Ala tɔgɔjugu fɔ, o tigi ka hakɛ kunko bena to a yɛrɛ kunna. Ni mɔgɔ min ye ne Masaba tɔgɔjugu fɔ, o ka kan ka faga. Jama bɛɛ k'a bon ni kabakuruw ye. Mɔgɔ te bɔ mɔgɔ la, dugulen walima lonan, min siginin be aw cɛma, n'a ye ne tɔgɔjugu fɔ, a ka kan ka faga. «Mɔgɔ o mɔgɔ mana mɔgɔ nii bɔ, o tigi ka kan ka faga. Ni mɔgɔ dɔ ye mɔgɔ wɛrɛ ka begɛn faga, a ka kan k'a ɲɔgɔn di. «Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a mɔgɔɲɔgɔn mandimi, a ye min kɛ, o ɲɔgɔn ka kan ka kɛ a la fana. N'a y'a kolo kari, a kolo dɔ fana ka kari. Ɲaa juru be bɔ ni ɲaa ye. Ɲiin juru be bɔ ni ɲiin ye. N'a ye mɔgɔ mandimi cogo min na, o ɲɔgɔn ka kɛ a la fana. Mɔgɔ min ye begɛn faga, o tigi k'o ɲɔgɔn di. Nga n'a ye mɔgɔ faga, a fana ka kan ka faga. «Lonan ni dugulen bɛɛ ka sariya ye kelen ye aw fɛ. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye.» Musa y'o fɔ Isirayɛlidenw ye. U tagara ni Ala tɔgɔ cɛnbaga nin ye jama sigiyɔrɔ kɔfɛ k'a bon ni kabakuru ye. Masaba y'a fɔ Musa ye ko min ka kɛ, Isirayɛlidenw y'o kɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye Sinayi kulu kan ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: Ne bena jamana min di aw ma, n'aw donna yen tuma min na, dugukolo ka kan ka lafiɲɛ janko ne Masaba ka boɲa sɔrɔ. Aw k'aw ka forow sɛnɛ saan wɔɔrɔ kɔnɔ, k'aw ka * ɛrɛzɛnsunw bolomisɛnw tigɛ k'u suman ladon saan wɔɔrɔ kɔnɔ. Nga saan wolonwulanan bena bila ne Masaba ye, o ka kɛ dugukolo ka lafiɲɛsan ye. Aw kana sɛnɛ kɛ, aw kana aw ka ɛrɛzɛnsunw bolomisɛnw tigɛ o saan kɔnɔ. Aw kana suman mananw ladon, aw kana ɛrɛzɛnw tigɛ aw ka ɛrɛzɛnsunw na, aw ma janto minw na. O saan ka kɛ dugukolo ka lafiɲɛsan ye. Suman manan bena kɛ aw ka dumuni ye dugukolo ka lafiɲɛsan na. Aw yɛrɛw, n'aw ka jɔncɛw, n'aw ka jɔnmusow, n'aw ka baaradenw, ni lonan minw b'aw cɛma. Aw ka begɛnw, ni kongosogo minw be aw ka jamana kɔnɔ, olu bena balo ni suman manan nunu bɛɛ ye. «Aw ka saan wolonwula jati fɔɔ siɲɛ wolonwula. O saan wolonwula sigiyɔrɔman wolonwula be bɛn saan bi naani ni kɔnɔntɔn ma. Aw k'a to u be buru fiyɛ belebele faan bɛɛ la saan kalo wolonwulanan tile tannan loon. Hakɛ yafalon na, aw ka buru fiyɛ aw ka jamana yɔrɔ bɛɛ la. Aw ka saan bi duurunan bila ne Ala ye ka hɔrɔnyali wango la jamana yɔrɔ bɛɛ la a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ ye. Aw ka saan nin wele ko saan bi duurunan ɲanagwɛ. Aw kelen kelen bɛɛ bena segi ka taga aw ka fadenyabolo la, k'aw ka dugukolow tigiya kɛ tugu. O saan bi duurunan bena kɛ ɲanagwɛ saan ye aw fɛ, aw kana danni kɛ, aw kana suman manan tigɛ, aw kana * ɛrɛzɛnw tigɛ ɛrɛzɛnsunw na, aw ma janto minw na. Saan nin ye ɲanagwɛ saan ye, a ka kɛ saan ye min bilara ne ye aw fɛ. Aw ka suman manan dama le dumu. «Ɲanagwɛ saan nin na, aw kelen kelen bɛɛ ka segi ka taga aw ka dugukolow tigiya kɛ tugu. Ni aw ye dugukolo dɔ feere aw balima dɔ ma, walima ka dɔ san a fɛ, aw kana ɲɔgɔn tɔɲɔ. I be min san i balima fɛ, saan minw tɛmɛna ɲanagwɛ saan kɔ, olu kana jati a sɔngɔ la. Ale min b'a feere i ma fana, o sɔngɔ ka kɛɲɛ ni sɛnɛkɛsan tɔw daa ye. N'o saan tɔw ka ca, i k'a sɔngɔ caya ka kɛɲɛ n'o ye. N'u ka dɔgɔ, i k'a sɔngɔ dɔgɔya ka kɛɲɛ n'o ye. Bari a b'a feere ka kɛɲɛ ni sumantigɛwaatiw daa ye. Aw kana ɲɔgɔn tɔɲɔ, aw ka siran aw ka Ala ɲa. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye. «Aw ka ne ka sariyaw bato, ne ye kuma minw fɔ, aw ka banba ka olu kɛ. N'o kɛra, aw bena sigi hɛrɛ la jamana nin kɔnɔ. Sɛnɛ bena ɲa, aw bena dumuni kɛ ka fa, ani ka sigi hɛrɛ la jamana nin kɔnɔ. «N'a b'aw kɔnɔ ko: ‹Anw bena mun dumu saan wolonwulanan nin kɔnɔ, ni anw ma danni kɛ ka se ka suman tigɛ?› Ayiwa, ne bena aw ta ɲa saan wɔɔrɔnan na fɔɔ suman nin tena ban aw fɛ saan saba kɔnɔ. A saan seeginan na, aw bena sɛnɛ kɛ, nga aw bena sumankɔrɔ dumu fɔɔ sumankura ka se, a saan kɔnɔntɔnnan na. «Dugukolo man kan ka feere ka to a sanbaga bolo kudayi, bari dugukolo ye ne ta ye. Aw ye lonanw ni sigibagaw dama ye ne ka yɔrɔ la. Aw bena jamana min tigiya kɛ, ni mɔgɔ ye dugukolo san o kɔnɔ yɔrɔ o yɔrɔ, o tigi k'a lɔn ko sira dinin be dugukolo feerebaga ma ka dugukolo nin san a fɛ tugu. «N'i balima dɔ dɛsɛra fɔɔ a y'a ka dugukolo dɔ feere, a balima min ka surun a la kosɔbɛ, ale ka na ka dugukolo nin sɔngɔ kɔsegi a sanbaga ma k'a minɛ. Ni mɔgɔ ma sɔrɔ, n'a yɛrɛ ye cogoya sɔrɔ tuma min na, n'a be se ka segi k'a san tugu, saan minw tɛmɛn'a feerenin kɔ, a k'olu jati. Saan tɔɔ minw tora, a k'o sɔngɔ kɔsegi a sanbaga ma. O kɔ, a be se ka segi ka kɛ a ka yɔrɔ tigi ye. N'a ma cogo sɔrɔ ka se k'o tigi ta d'a ma, a ye yɔrɔ min feere, o bena to a sanbaga bolo fɔɔ saan bi duurunan ka se. N'o saan sera, a bena segi a ma, o tuma na, a bena se ka segi ka kɛ a tigi ye. «Dugu min laminina ni kogo ye, ni dɔ y'a ka soo feere o kɔnɔ, a be se ka segi k'a minɛ tugu a sanbaga fɛ k'a ka wari segi a ma. O daan ye saan kelen ye. Soo min be dugu kɔnɔ min lamininin be ni kogo ye, n'a tigi ma se ka segi k'a minɛ saan kelen dafanin kɔ, a bena kɛ a sanbaga n'a kɔmɔgɔw ta ye, kudayi. A te segi ka di a tigikɔrɔ ma saan bi duurunan na. Dugu minw lamininin tɛ ni kogo ye, o duguw kɔnɔ soow bena jati i n'a fɔ forow. Soo nunu feerebagaw be se ka segi k'u san tugu, u bena segi ka di u tigiw ma saan bi duurunan na. «Sira dinin be Levi kɔmɔgɔw ma waati bɛɛ ka segi k'u ka soow san tugu u ka duguw kɔnɔ. Hali ni soo nin sanbaga ye Levi kɔmɔgɔ ye fana, ni saan bi duurunan sera, a tigi be bɔ soo nin kɔnɔ k'a to a tigikɔrɔ ye, bari Levi kɔmɔgɔw ka soo minw be u ka duguw kɔnɔ, olu le ye u niyɔrɔ ye Isirayɛlidenw cɛma. Foro minw be Levi kɔmɔgɔw ka duguw lamini na, olu te se ka feere, bari olu ye u ta ye kudayi. «N'i balima dɔ kɛra fantan ye, n'a dɛsɛra, i k'a dɛmɛ janko a ka se ka to aw cɛma, hali ni lonan lo min be aw fɛ, walima tɛmɛbaga. I kana tɔnɔ ɲini a fɛ cogo si la, nga i ka siran i ka Ala ɲa, janko i balima ka se ka to aw cɛma. Kana wari juru don a la tɔnɔ kama. Kana dumuni dɔndɔ a ma fana tɔnɔ kama. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye, min y'aw bɔ Ezipiti jamana na ka Kanaan jamana di aw ma, ani ka kɛ aw ka Ala ye. «N'i balima dɔ kɛra fantan ye, n'a y'a yɛrɛ feere i ma, i kan'a minɛ i n'a fɔ jɔɔn. I k'a minɛ i ko baaraden, walima tɛmɛbaga, aw cɛma. A ka baara kɛ i fɛ fɔɔ saan bi duurunan ɲanagwɛ ka se. O saan na, i ka sira d'a ma, a n'a deenw ka segi ka ta'a ka fadenyabolo la, k'a faaw ka dugukolo tigiya kɛ tugu. Isirayɛlidenw ye ne ka baarakɛlaw ye, ne y'u bɔ Ezipiti jamana na. O la, u man kan ka feere i n'a fɔ jɔɔnw. Kana kuntigiya digi u kan, nga i ka siran i ka Ala ɲa. «Aw bena jɔncɛ ni jɔnmuso minw san, olu ka kan ka bɔ siya wɛrɛw la, minw be aw lamini na. Lonan minw be aw fɛ, aw be se ka olu san k'u kɛ jɔɔnw ye fana. U ye deen minw sɔrɔ k'u to aw ka jamana na, aw be se k'olu fana san ka kɛ aw ta ye. U ka kɛ aw deenw cɛɛn ye aw kɔ. Aw be se k'u kɛ jɔɔnw ye kudayi, nga aw man kan ka kuntigiya digi aw balima Isirayɛlidenw kan. «Lonan min be aw fɛ, walima min tɛmɛtɔ lo, n'u dɔ kɛra fɛntigi ye, i balimaw dɔ ka kɛ fantan ye, fɔɔ a y'a yɛrɛ feere lonan nin ma, min siginin be aw cɛma, walima lonan nin ka fadenyabolo mɔgɔ dɔ ma, a feerenin kɔ, a be se ka hɔrɔnya tugu ni wari ye. A balimaw dɔ be se k'o kɛ. A facɛfitini walima ale dencɛ, walima a facɛkɔrɔba, walima ale dencɛ be se k'a hɔrɔnya. A ka fadenyabolo mɔgɔ wɛrɛ, min ka surun a la balimaya la, o fana be se k'o kɛ. Ni ale yɛrɛ ye fɛɛn sɔrɔ, a be se k'o wari di k'a yɛrɛ hɔrɔnya. A n'a sanbaga ka jatiminɛ kɛ ɲɔgɔn fɛ, k'a daminɛ a feeresan na ka ta'a bila saan bi duurunan na. A ka hɔrɔnya sɔngɔ ka kɛɲɛ n'o saanw daa ye. O saanw be sara ka kɛɲɛ ni baaraden saracogo ye. N'o saan tɔw ka ca, a hɔrɔnya sɔngɔ ka kan ka kɛɲɛ n'o ye. Saan tɔɔ minw tora sanni saan bi duurunan ka se, ni olu man ca, a ka jatiminɛ kɛ k'a hɔrɔnya sɔngɔ kɛɲɛ n'o ye. U k'a minɛ i n'a fɔ baaraden min be sara saan o saan. Aw kan'a to a kuntigi k'a ka fanga digi a kan. Hali n'a ma se ka hɔrɔnya o cogo nunu si la, ni saan bi duurunan sera, a n'a deenw be labila o kɔnɔ. «Ɔnhɔn, Isirayɛlidenw ye ne ka jɔɔnw ye! Ne ka baarakɛlaw lo, ne ye minw bɔ Ezipiti jamana na. Ne le ye Masaba, aw ka Ala ye. «Aw kana joo si dilan, aw kana yiri lɛsɛnin, walima kabakuru si lɔ k'a bato, aw kana kabakuru ɲɛgɛnin si bila aw ka jamana kɔnɔ ka biri a kɔrɔ. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye. «Aw ka lafiɲɛlonw bato ne kama, ka ne ka sigiyɔrɔ boɲa. Ne le ye Masaba ye. «Ni aw ye ne ka fɔta bato ka banba ka ne ka kuma bato, o tuma na, ne bena sanji di aw ma a waati la, sɛnɛ bena ɲa, yiriw bena den, aw bena suman caaman sɔrɔ k'a gosi fɔɔ ka se * ɛrɛzɛn tigɛtuma na. Ɛrɛzɛn fana tena ban tigɛ la ni dannikɛtuma ma se. Aw bena dumuni kɛ aw sago la ka sigi hɛrɛ la aw ka jamana kɔnɔ. Ne bena hɛrɛ kɛ jamana mɔgɔw ye. Aw bena la, mɔgɔ si tena siranya bila aw la. Ne bena sogojuguw gwɛn ka bɔ jamana na. Kɛlɛ tena don aw ka jamana kɔnɔ. Aw bena tugu aw juguw kɔ k'u halaki ni murujan ye. Aw ka mɔgɔ duuru bena mɔgɔ kɛmɛ gwɛn, mɔgɔ kɛmɛ bena mɔgɔ waa tan gwɛn. Aw bena aw juguw halaki ni murujan ye. Ne bena n janto aw la k'aw jiidi, k'aw caya ka ne ka layidu dafa aw ye. Aw bena to ka sumankɔrɔw le dumu. Aw bena sumankɔrɔ bɔ bondo kɔnɔ ka kuraman don yen. Ne bena sigi aw cɛma, aw koo tena goya ne ye. Ne bena to aw cɛma ka kɛ aw ka Ala ye, aw bena kɛ ne ka mɔgɔw ye. Ne le ye Masaba aw ka Ala ye, ne y'aw bɔ Ezipiti jamana na, janko aw kana kɛ Ezipitikaw ka jɔɔnw ye tugu. Aw tun be jɔnya la mɔgɔ minw bolo, ne ye olu ka fanga bɔ aw kunna, ka kunkɔrɔta di aw ma. «Nga n'aw ma sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ ka ne ka kuma nunu bɛɛ bato, n'aw banna ne ka fɔta ma, ni ne ka sariyaw koo goyara aw ye, fɔɔ aw be ban ka ne ka kuma bɛɛ bato, n'aw ye an ka bɛɛn cɛn, ne bena min kɛ aw la, o filɛ nin ye. Ne bena jatigɛkobabaw lase aw ma, mɔgɔfasabana ni farigwan bena aw ɲaa cɛn, k'aw barika ban dɔɔni dɔɔni. Aw bena danni kɛ fu, bari aw juguw bena o suman dumu. Ne bena wili aw kama. O la, aw juguw bena se aw kɔrɔ, aw kɔniyabagaw bena kɛ aw kuntigiw ye. Aw bena boli hali ni mɔgɔ si te aw nɔɔ fɛ. «O bɛɛ kɛnin kɔ, ni aw ma sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ, ne bena o tɔɔrɔ ɲɔgɔn wolonwula la aw kan aw ka hakɛ kosɔn. Fanga min b'aw la n'aw be to k'aw yɛrɛ yira n'a ye, ne ben'o cɛn, ka sankolo kɛ i n'a fɔ nigɛ aw fɛ, ani k'aw ka dugukolo kɛ i n'a fɔ zira, sanji benbaliya kosɔn. Aw bena sɛgɛn fu, bari aw ka sɛnɛfɛnw tena ɲa, jamana yiriw tena den. «Ni aw banna ne ma, n'aw ma sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ, ne bena o tɔɔrɔ ɲɔgɔn wolonwula la aw kan aw ka hakɛ kama. Ne bena sogojuguw bila aw la, u bena aw deenw minɛ k'aw ka begɛnw halaki. Aw tɔɔ bena kɛ fitini fɔɔ mɔgɔ tena sɔrɔ min be taama aw ka siraw kan tugu. «N'o koow si ma aw kolo, n'aw tora ka ban ne ma, o tuma na, ne fana bena ban aw la. Ne bena aw ka tɔɔrɔ ɲɔgɔn wolonwula la aw kan aw ka hakɛ kama. Ne ben'a kɛ murujan be se aw ma ka ne ka dimi bɔ aw la, bari aw ye an ka bɛɛn cɛn. Aw bena yɛrɛsutarayɔrɔ ɲini aw ka dugubabaw kɔnɔ, nga ne bena fɔɲɔbana bila aw la, aw bena don aw juguw bolo fana. Ni ne ye aw ka dumuni sɔrɔko gwɛlɛya tuma min na, muso tan bena se k'aw ka buru jɛni dibi kelen kɔnɔ. U bena dɔɔni min d'aw kelen kelen ma, o bena dɔgɔya fɔɔ aw bena dumuni min kɛ, o tena aw ka kɔngɔ nɔgɔya. «O bɛɛ kɛnin kɔ, ni aw ma sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ, n'aw tora ka ban ne ma halibi, o tuma na, ne diminin bena ban aw la. Ne yɛrɛ le bena aw ka tɔɔrɔ ɲɔgɔn wolonwula la aw kan tugu aw ka hakɛ kama. Aw bena aw dencɛw n'aw denmusow le dumu. Ne bena aw ka sɔnnikɛyɔrɔw cɛn k'aw ka wusulan sarakabɔyɔrɔw halaki, k'aw suuw lala aw ka joo cɛnninw kan. Aw koo bena goya ne ye. Ne bena aw ka dugubabaw kɛ yɔrɔlakolonw ye k'aw ka batolikɛyɔrɔw cɛn. Aw ka sarakaw kasa diman tena diya ne ye tugu. Ne bena jamana nin cɛn fɔɔ aw jugu minw bena sigi a kɔnɔ, olu bena kabakoya. Ne bena aw jɛnsɛn siyaw cɛma ka murujan bila aw nɔɔ fɛ. Aw ka jamana bena cɛn, aw ka dugubabaw bena kɛ yɔrɔlakolon ye. «O tuma na, k'aw to aw juguw ka jamana na, aw ka dugukolo ben'a ka lafiya sɔrɔ, a tena sɛnɛ o waati bɛɛ la. A ma lafiɲɛ sɔrɔ saan minw na k'aw to a kɔnɔ, a bena o sɔrɔ o waati la. Ka jamana labilanin to, a bena lafiya sɔrɔ, a ma min sɔrɔ * lafiɲɛsanw na, aw tor'a kɔnɔ waati min na. «Aw tɔɔ minw ɲanaman bena to, ne bena olu kɛ siranbagatɔw ye u juguw ka jamana na, fɔɔ u bena boli yirifuraburu mankan ɲa. U bena boli, i n'a fɔ mɔgɔ be boli murujan ɲa cogo min na, u bena ben, k'a sɔrɔ mɔgɔ si te tugura u kɔ. U seenw bena talon ɲɔgɔn na, i n'a fɔ u be boli murujan ɲa, k'a sɔrɔ mɔgɔ si te tugura u kɔ. Aw tena se ka lɔ aw juguw ɲa. Aw bena halaki siya wɛrɛw cɛma, aw bena sa aw juguw ka jamana na. Aw tɔɔ minw ɲanaman bena to, olu bena nagasi k'u to u juguw ka jamanaw la u ka tilenbaliya, n'u faaw ta kosɔn. «Ayiwa, u bena tila ka sɔn u ka tilenbaliya, n'u faaw ta la, k'a fɔ ko u ye ne janfa, ko u banna ne la. Min y'a to ne fana banna u la k'a kɛ u tagara u juguw ka jamana na. O tuma na, o mɔgɔ tulogwɛlɛn nunu bena u yɛrɛ majigi ka lɔ n'u ka tilenbaliya kunko ye. Ne bena n hakili jigi n ka layidu tanin na u bɛmaw ye, Yakuba ni Isiyaka ani Ibrayima ye, ka n hakili to jamana nin na. Jamana labilanin bena to yen, u tena to a kɔnɔ, a ben'a ka * lafiɲɛsanw sɔrɔ o waati la. U bena u ka tilenbaliya sara sɔrɔ, bari u banna ne ka kuma ma. Ne ka sariyaw koo goyara u ye. O bɛɛ n'a ta, hali k'u to u juguw ka jamana na, ne tena ban u la, ani k'u koo goya n yɛrɛ ye k'u halaki pewu, ka n ka layidu cɛn. Ne le ye Masaba u ka Ala ye. Ne bena n hakili to n ka layidu tanin na ka hɛrɛ kɛ u ye, ne ye layidu min ta u bɛmaw ye, ne ye minw bɔ Ezipiti jamana na siya wɛrɛw ɲana, janko ne ka kɛ u ka Ala ye. Ne le ye Masaba ye.» O le ye Masaba ka kuma ye, ni a ka ɲinitaw ani a ka sariyaw. A ye minw sigi ale yɛrɛ ni Isirayɛlidenw cɛ Musa sababu la Sinayi kulu kan. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: Ni mɔgɔ dɔ ye dajuru ta ne Masaba ye ko a bena mɔgɔ dɔ di ne ma, ka kɛ ne ta ye, o tigi be se ka kunmabɔ ni warida dɔ ye. Ni cɛɛ lo min sii ye saan mugan sɔrɔ fɔɔ ka ta'a bil'a saan bi wɔɔrɔ la, i k'o kunmabɔ ni warigwɛ kuru bi duuru ye, ka kɛɲɛ ni ne ka sigiyɔrɔ warigwɛ kuru ye. Ni muso lo, warigwɛ kuru bi saba. Mɔgɔ min sii ye saan duuru, fɔɔ ka ta'a bila saan mugan ma, cɛɛ ta ye warigwɛ kuru mugan ye, muso ta ye tan ye. K'a ta kalo kelen ma fɔɔ ka ta'a bila saan duuru ma, cɛɛ ta ye warigwɛ kuru duuru ye, muso ta ye saba ye. K'a ta saan bi wɔɔrɔ ma ka taga ɲa, cɛɛ ta ye warigwɛ kuru tan ni duuru ye, muso ta ye tan ye. «Ni mɔgɔ min ye dajuru ta ne Masaba ye, n'ale dɛsɛnin lo fɔɔ see t'a ye ka se ka warigwɛ hakɛ nin di, a ye dajuru ta mɔgɔ min koo la, a ka taga n'o tigi ye sarakalasebaga fɛ, ale k'o sɔngɔ sigi ka kɛɲɛ ni dadibaga seko ye. «Ni mɔgɔ min y'a daa di ne Masaba ma begɛn koo la, min be se ka kɛ saraka ye ne ye, o begɛn nin bena jati ne ta ye. A tigi kan'a falen, a kana ɲuman di kolon nɔɔ na, a kana kolon di ɲuman nɔɔ na. N'a ye dɔ bila dɔ nɔɔ na, u fila bɛɛ be kɛ ne Masaba ta ye. «N'a y'a daa di begɛn min koo la, n'o saniyanin tɛ sariya faan fɛ, n'o te se ka kɛ saraka ye ne Masaba ye, a tigi k'a yira sarakalasebaga la, ale k'a filɛ n'a ka ɲi, walima n'a ma ɲi. Sarakalasebaga mana warida min fɔ, o te se ka sɔsɔ. Ni begɛntigi b'a fɛ ka segi k'a san, sɔngɔ min fɔra, a ka kan k'o tilan duurunan fara a kan. «Ni mɔgɔ dɔ y'a ka soo di ne Masaba ma, o tuma na, sarakalasebaga k'a filɛ n'a ka ɲi, walima n'a ma ɲi. Sarakalasebaga mana warida min fɔ, o te se ka sɔsɔ. N'a tigi segira ko a b'a san, o tuma na, warida min fɔra, a ka kan k'o tilan duurunan fara a kan, a be segi ka kɛ a ta ye. «Ni mɔgɔ dɔ y'a ka dugukolo faan dɔ di ne Masaba ma, a sɔngɔ ka kan ka la ka kɛɲɛ ni yɔrɔ suman danta hakɛ ye. Suman min be wele * orizi, o kilo kɛmɛ saba be dan foro min kɔnɔ, o sara bena kɛ warigwɛ kuru bi duuru ye. N'o yɔrɔ nin dira ne Masaba ma saan bi duurunan na, a sɔngɔ be to a nɔɔ na. Nga n'a b'a kɛ saan bi duurunan tɛmɛnin kɔ, saan tɔɔ minw tora sanni saan bi duurunan wɛrɛ ka se, sarakalasebaga k'a sɔngɔ jati minɛ a ye ka kɛɲɛ n'o saanw daa ye. A sɔngɔ siginin nin bena nɔgɔya. Ni dɔ b'a fɛ ka segi k'a ka yɔrɔ san tugu, a k'a sɔngɔ siginin nin tilan duurunan fara a sɔngɔ kan, a be segi ka kɛ a ta ye. Nga n'a ma se k'a san, a do y'a feere mɔgɔ wɛrɛ ma, a tena se k'a san tugu fewu k'a kɛ a yɛrɛ ta ye. Ni yɔrɔ sanbaga y'a labila saan bi duurunan na, a bena kɛ ne Masaba ta ye. A bena kɛ sarakalasebagaw ta ye. «Ni mɔgɔ dɔ ye yɔrɔ san min te a faaw ta ye, n'a y'a di ne Masaba ma, o tuma na, sarakalasebaga ben'a sɔngɔ jati ka kɛɲɛ ni saanw daa ye minw tora sanni saan bi duurunan ka se. A tigi ka kan k'o wari di o loon na, o wari ye ne Masaba ta ye. Saan bi duurunan na, yɔrɔ nin sanna mɔgɔ min fɛ ka kɔrɔ, min tun ye a tigi ye, a bena segi ka kɛ o ta ye. «Fɛɛn bɛɛ sɔngɔ ka sigi ka kɛɲɛ ni ne ka sigiyɔrɔ warigwɛ kuru ye. O warigwɛ kuru kelen ye garamu tan ye. «Mɔgɔ si man kan ka dajuru ta ko a ben'a ka begɛn deen fɔlɔ di ne Masaba ma, bari deen fɔlɔ ye ne ta ye ka ban. A kɛra misi ye wo, saga lo wo, o ye ne Masaba ta ye. Ni begɛn saniyanin tɛ sariya faan fɛ, a tigi be se k'a san tugu a sɔngɔ siginin na, k'o sɔngɔ tilan duurunan fara a kan. N'a m'a san, begɛn nin ka feere mɔgɔ wɛrɛ ma a sɔngɔ la. «Mɔgɔ man'a bololafɛn min bila ka kɛ ne Masaba ta ye, begɛn fara adamaden kan, ani a yɛrɛ ka dugukolo dɔ, o si te se ka feere, a tigi fana te se k'a san tugu. Fɛɛn minw bilara ne Masaba ye ten, olu bɛɛ ye ne kelenpe ta ye. Ni mɔgɔ bilara ka kɛ ne ta ye, a te se ka kunmabɔ ni wari ye. Wajibi lo a ka faga. «Dugukolo kan fɛɛnw bɛɛ jaka ye ne Masaba ta ye. Sumanw ta, ni yiridenw ta. Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ k'a ka jaka dɔ sɔrɔ tugu, a k'a sɔngɔ di ani k'o tilan duurunan fara a kan. Begɛn jakaw bɛɛ ye ne Masaba ta ye. Misi fara begɛnmisɛnw kan. Begɛn minw tɛmɛna begɛnmarabaga ka bere kɔrɔ u jatituma na, olu tantannan bɛɛ ye ne Masaba ta ye. A tigi man kan k'a ka begɛn ɲanamanw woloma ka bɔ begɛn kuntanw na, a kana u falen fana. Nga n'a ye dɔ falen, a falenna minw na, u fila bɛɛ be kɛ ne Masaba ta ye. A tigi te se k'u san tugu.» Masaba ye sariya minw fɔ Musa ye Sinayi kulu kan, waasa a k'u fɔ Isirayɛlidenw ye, olu lo ye nunu ye. Ka Isirayɛlidenw to kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ, u bɔnin kɔ Ezipiti jamana na, a saan filanan kalo filanan tile fɔlɔ loon, Masaba kumana Musa fɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ ko: «I ka Isirayɛli jama bɛɛ mɔgɔda jati, fadenw fadenw, ni gwaso gwaso, u tɔgɔ ka sɛbɛn kelen kelen, cɛɛw bɛɛ. Ele ni Arɔn, aw bena u jati ka kɛɲɛ n'u ka kɛlɛden jɛnkuluw cogo ye, Isirayɛliden minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la, n'u ye saan mugan sɔrɔ ani ka tɛmɛ o kan. Mɔgɔ kelen kelen ka kan ka bɔ Isirayɛli ka deen tan ni fila kɔmɔgɔw cɛma ka fara aw kan, olu ka kɛ gwatigiw ye. Mɔgɔ minw ka kan ka fara aw kan, olu tɔgɔ filɛ: Urubɛn kɔmɔgɔw fɛ: Sedewuri dencɛ Elisuri Simeyɔn kɔmɔgɔw fɛ: Surisadayi dencɛ Selumiyɛli Zuda kɔmɔgɔw fɛ: Aminadabu dencɛ Nasɔn Isakari kɔmɔgɔw fɛ: Suwari dencɛ Netanɛli Zabulɔn kɔmɔgɔw fɛ: Elɔn dencɛ Eliyabu «Yusufu deenw Efarayimu ni Manase kɔmɔgɔw fɛ: Efarayimu: Amiwudi dencɛ Elisama Manase: Pedasuri dencɛ Gameliyɛli. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw fɛ: Gidewoni dencɛ Abidan Dan kɔmɔgɔw fɛ: Amisadayi dencɛ Ayezɛri Asɛri kɔmɔgɔw fɛ: Okiran dencɛ Pagiyɛli Gadi kɔmɔgɔw fɛ: Dewuyɛli dencɛ Eliyazafu Nɛfutali kɔmɔgɔw fɛ: Enan dencɛ Ayira.» Mɔgɔ minw tun wolomana ka bɔ jama cɛma, olu le ye nunu ye. U tun kɛra u faaw kɔmɔgɔw kuntigiw ye. Olu le tun ye kɛlɛden jɛnkuluw kuntigiw ye. Mɔgɔ minw tun wolomana n'u tɔgɔ fɔra, Musa ni Arɔn ye olu fara u yɛrɛ kan. U ye Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛn kalo filanan tile fɔlɔ loon. Ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ni gwatigiw ye, mɔgɔ minw ye saan mugan sɔrɔ ani minw tɛmɛna o kan, u ye olu tɔgɔ sɛbɛn kelen kelen, cɛɛw bɛɛ. Musa y'u jati kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. Urubɛn min tun ye Isirayɛli deen fɔlɔ ye, u ye ale kɔmɔgɔw tɔgɔ sɛbɛn ka kɛɲɛ ni fadenyabolow ni gwatigiw ye u ka buruju la, k'a ta cɛɛw ma minw ye saan mugan sɔrɔ ani ka tɛmɛ o kan, u ye olu bɛɛ tɔgɔ sɛbɛn kelen kelen k'u jati, minw bɛɛ tun be se ka taga kɛlɛ la. Mɔgɔ minw jatira ka sɔrɔ Urubɛn kɔmɔgɔw fɛ, olu kɛra mɔgɔ waa bi naani ni wɔɔrɔ ani kɛmɛ duuru (46 500) ye. U ye Simeyɔn taw tɔgɔ sɛbɛn ka kɛɲɛ n'u fadenyabolo ye n'u gwatigiw ye, u ka buruju la. Cɛden minw bɛɛ jatira k'a ta saan mugan ma ani ka tɛmɛ o kan, minw tun be se ka taga kɛlɛ la. O kɛra mɔgɔ waa bi duuru ni kɔnɔntɔn ani kɛmɛ saba (59 300) ye. U ye Gadi kɔmɔgɔw tɔgɔ sɛbɛn ka kɛɲɛ n'u fadenyabolo ye, n'u gwatigiw ye, u ka buruju la, u ye sanmugandenw le jati, ani minw tɛmɛna o kan, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la. O kɛra mɔgɔ waa bi naani ni duuru, ani kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi duuru (45 650) ye. U ye Zuda taw tɔgɔ sɛbɛn ka kɛɲɛ n'a fadenyabolo ye n'u gwatigiw ye, u ka buruju la, u ye sanmugandenw le jati, ani minw tɛmɛna o kan, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la. O kɛra mɔgɔ waa bi wolonwula ni naani, ani kɛmɛ wɔɔrɔ (74 600) ye. U ye Isakari taw tɔgɔ sɛbɛn k'a ta saan mugan ma fɔɔ ka yɛlɛ, ka kɛɲɛ n'u fadenyabolo ye n'u gwatigiw ye, u ka buruju la, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la. O kɛra mɔgɔ waa bi duuru ni naani, ani kɛmɛ naani (54 400) ye. U ye Zabulɔn taw tɔgɔ sɛbɛn k'a ta saan mugan ma fɔɔ ka yɛlɛ, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la ka kɛɲɛ n'u fadenyabolo ye n'u gwatigiw ye, u ka buruju la. O kɛra mɔgɔ waa bi duuru ni wolonwula, ani kɛmɛ naani (57 400) ye. Yusufu deenw ta filɛ. Efarayimu ta, u ye olu ka buruju sɛbɛn ka kɛɲɛ n'u fadenyabolo ye n'u gwatigiw, k'a ta sanmugandenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la. O kɛra mɔgɔ waa bi naani ani kɛmɛ duuru (40 500) ye. Manase taw, u ye olu buruju sɛbɛn ka kɛɲɛ n'u gwatigiw, n'u fadenyabolo ye, k'a ta sanmugandenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la. O kɛra mɔgɔ waa bi saba ni fila, ani kɛmɛ fila (32 200) ye. U ye Bɛnzamɛn taw tɔgɔ sɛbɛn ka kɛɲɛ n'u fadenyabolo n'u gwatigiw ye, u ka buruju la, k'a ta sanmugandenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la. O kɛra mɔgɔ waa bi saba ni duuru, ani kɛmɛ naani (35 400) ye. U ye Dan taw sɛbɛn ka kɛɲɛ n'u fadenyabolo n'u gwatigiw ye, u ka buruju la, k'a ta sanmugandenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la. O kɛra mɔgɔ waa bi wɔɔrɔ ni fila ani kɛmɛ wolonwula (62 700) ye. U ye Asɛri taw sɛbɛn ka kɛɲɛ n'u fadenyabolo ye n'u gwatigiw ye u ka buruju la, k'a ta sanmugandenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la. O kɛra mɔgɔ waa bi naani ni kelen ani kɛmɛ duuru (41 500) ye. U ye Nɛfutali taw sɛbɛn ka kɛɲɛ n'u fadenyabolo n'u gwatigiw ye, u ka buruju la, k'a ta sanmugandenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la. O kɛra mɔgɔ waa bi duuru ni saba ani kɛmɛ naani (53 400) ye. Musa ni Arɔn ani ɲamɔgɔ tan ni fila nunu, minw bɔra Isirayɛli deen tan ni fila nunu na kelen kelen, olu ye Isirayɛliden minw jati, olu le y'o ye. Isirayɛliden minw bɛɛ jatira k'a ta sanmugandenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, minw bɛɛ be se ka taga kɛlɛ la, o kɛra mɔgɔ waa kɛmɛ wɔɔrɔ ni waa saba ani kɛmɛ duuru ni bi duuru (603 550) ye. Levi kɔmɔgɔw fadenyabolo ma jati ka fara u kan. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Kana Levi kɔmɔgɔw jati, kana u tɔgɔ fana sɛbɛn ka fara Isirayɛliden tɔw kan. Ne ka layidu walaka be bila fanibugu min kɔnɔ, o baara koo don Levi kɔmɔgɔw bolo, n'a kɔnɔnaminanw bɛɛ, ani fɛɛn o fɛɛn ye o yɔrɔ ta ye. U bena to k'a walaka k'a ta, ani a kɔnɔnaminanw bɛɛ. A kɔnɔnabaara bena to u bolo, u bena sigi k'a lamini. Ni bugu nin ka kan ka taga yɔrɔ wɛrɛ la, Levi kɔmɔgɔw le b'a walaka. N'a ka kan ka lɔ, olu le b'a lɔ. Ni mɔgɔ wɛrɛ gwɛrɛl'a la, o tigi be faga. Isirayɛliden tɔw bena sigi, u kelen kelen bɛɛ n'u ka sigiyɔrɔ, ka kɛɲɛ n'u ka kɛlɛden jɛnkuluw ye u ka taamasiɲɛ kɔrɔ. Levi kɔmɔgɔw le bena sigi ka bugu nin lamini, janko ne kana dimi jama kɔrɔ. U bena to k'a kɔlɔsi.» Masaba tun ye koo minw bɛɛ fɔ Musa ye, Isirayɛlidenw ye olu kɛ tigitigi. Masaba kumana Musa ni Arɔn fɛ ko: «Isirayɛlidenw bena sigi u ka mɔgɔw la kɛlɛdenw jɛnkulu sigiyɔrɔ la, u ka taamasiɲɛw kɔrɔ, Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu gɛrɛfɛ k'a lamini, ka furancɛ to u ni ɲɔgɔn cɛ. «Zuda kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw jɛnkulu bena sigi u ka taamasiɲɛ kɔrɔ kɔrɔn fɛ. U kuntigi ye Aminadabu dencɛ Nasɔn ye. Kɛlɛden waa bi wolonwula ni naani ani kɛmɛ wɔɔrɔ (74 600) le b'a fɛ. Isakari kɔmɔgɔw bena sigi Zuda ta gɛrɛfɛ. U kuntigi ye Suwari dencɛ Netanɛli ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi duuru ni naani ani kɛmɛ naani (54 400) ye. Zabulɔn ta fana ka sigi olu gɛrɛfɛ, u kuntigi ye Elɔn dencɛ Eliyabu ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi duuru ni wolonwula ani kɛmɛ naani (57 400) ye. Zuda kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw bɛɛ lajɛnnin kɛra mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi seegi ni wɔɔrɔ ani kɛmɛ naani (186 400) ye. Olu le be bila ɲafɛ. «Urubɛn kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw bena sigi worodugu ɲafan fɛ u ka taamasiɲɛ kɔrɔ. U kuntigi ye Sedewuri dencɛ Elisuri ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi naani ni wɔɔrɔ ani kɛmɛ duuru (46 500) ye. Simeyɔn kɔmɔgɔw ta bena sigi olu gɛrɛfɛ, u kuntigi ye Surisadayi dencɛ Selumiyɛli ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi duuru ni kɔnɔntɔn ani kɛmɛ saba (59 300) ye. Gadi kɔmɔgɔw fana bena sigi olu gɛrɛfɛ, u kuntigi ye Erewuyɛli dencɛ Eliyazafu ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi naani ni duuru ani kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi duuru (45 650) ye. Urubɛn kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw bɛɛ lajɛnnin kɛra mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi duuru ni kelen, ani kɛmɛ naani ni bi duuru (151 450) ye. Olu le bena kɛ filanan ye ka taga. «O kɔ, Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ni Levi kɔmɔgɔw bena tugu o jɛnkulu fila nunu kɔ, tɔw ka sɔrɔ ka tugu. N'u sigira yɔrɔ min na, n'u be wili o yɔrɔ la ka taga, u be taga ten. U kelen kelen bɛɛ n'u ka lɔyɔrɔ, u ka taamasiɲɛ kɔrɔ. «Efarayimu kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw bena sigi tileben fɛ, u ka taamasiɲɛ kɔrɔ. U kuntigi ye Amiwudi dencɛ Elisama ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi naani ani kɛmɛ duuru (40 500) ye. Manase kɔmɔgɔw bena sigi olu gɛrɛfɛ. U kuntigi ye Pedasuri dencɛ Gameliyɛli ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi saba ni fila ani kɛmɛ fila (32 200) ye. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw fana bena sigi olu gɛrɛfɛ, u kuntigi ye Gidewoni dencɛ Abidan ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi saba ni duuru ani kɛmɛ naani (35 400) ye. Efarayimu kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw bɛɛ lajɛnnin kɛra mɔgɔ waa kɛmɛ ni seegi ani kɛmɛ (108 100) ye. Olu le bena kɛ sabanan ye ka tugu. «Dan kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw bena sigi kɔgɔdugu ɲafan fɛ, u ka taamasiɲɛ kɔrɔ. U kuntigi ye Amisadayi dencɛ Ayezɛri ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi wɔɔrɔ ni fila ani kɛmɛ wolonwula (62 700) ye. Asɛri kɔmɔgɔw bena sigi olu gɛrɛfɛ. U kuntigi ye Okiran dencɛ Pagiyɛli ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi naani ni kelen ani kɛmɛ duuru (41 500) ye. Nɛfutali kɔmɔgɔw bena sigi olu gɛrɛfɛ. U kuntigi ye Enan dencɛ Ayira ye. A ka kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa bi duuru ni saba ani kɛmɛ naani (53 400) ye. Dan kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw bɛɛ lajɛnnin kɛra mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi duuru ni wolonwula ani kɛmɛ wɔɔrɔ (157 600) ye. Olu le be wili laban na n'u ka taamasiɲɛ ye ka tugu.» Isirayɛliden minw tun jatira kɔmɔgɔ kɔmɔgɔ, o kɛlɛden minw jatira ka kɛɲɛ n'u ka jɛnkuluw ye, olu bɛɛ lajɛnnin kɛra mɔgɔ waa kɛmɛ wɔɔrɔ ni saba ani kɛmɛ duuru ni bi duuru (603 550) ye. Ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye Musa ma, u ma Levi kɔmɔgɔw jati ka fara u kan. Masaba tun ye fɛɛn min bɛɛ fɔ Musa ye, Isirayɛlidenw y'o kɛ. N'u be wili ka taga sigi yɔrɔ dɔ tuma min na, u be taga sigi ten u ka taamasiɲɛ kɔrɔ, ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ani u ka somɔgɔw ye. Musa ni Arɔn kɔmɔgɔw filɛ nin ye, tuma min na Masaba tun be kuma Musa fɛ Sinayi kulu kan. Arɔn dencɛw tɔgɔ filɛ: Nadabu le ye deen fɔlɔ ye, Abiyu ni Eleyazari ni Itamari ka tugu. U tun ye tulu mɔn Arɔn deen minw na k'u don sarakalasebaara la, n'u tun b'a kɛra, olu tɔgɔ filɛ: Nadabu ni Abiyu tun nana ni takami dɔ ye Masaba ɲakɔrɔ min y'a tana ye, o la, olu sara yen kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ. U tun ma deenw sɔrɔ fɔlɔ. Eleyazari ni Itamari le tora k'o baara kɛ u facɛ Arɔn kɔrɔ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A to Levi kɔmɔgɔw ka gwɛrɛ ka na to sarakalasebaga Arɔn kɔrɔ ka to k'a dɛmɛ baara la. U bena to k'a dɛmɛ ka baara kɛ jama bɛɛ ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ɲafɛ, ani k'a kɔnɔnabaara kɛ. Olu le bena to k'a kɔnɔnaminanw bɛɛ kɔlɔsi, ani ka Isirayɛlidenw ka baara kɛ u ye fanibugu kɔnɔ. I bena Levi kɔmɔgɔw di Arɔn n'a deenw ma. U bena to a bolo kan Isirayɛlidenw tɔgɔ la. A to Arɔn n'a deenw dama ka sarakalasebaara kɛ. Ni mɔgɔ wɛrɛ gwɛrɛla o yɔrɔ la, o tigi bena faga.» Masaba y'a fɔ Musa ye tugu ko: «Ayiwa, ne ye Levi kɔmɔgɔw ta Isirayɛlidenw cɛma k'u kɛ n taw ye, Isirayɛlidenw dencɛ fɔlɔw nɔɔ na. U bena kɛ ne taw ye. Bari, deen fɔlɔw bɛɛ ye ne taw ye. Loon min na ne ye Ezipitikaw deen fɔlɔw bɛɛ faga, o waati la, ne ye Isirayɛlidenw deen fɔlɔw kɛ n yɛrɛ ta ye. Adamadenw ta, ni begɛnw ta fana, u bɛɛ ye ne taw ye. Ne le ye Masaba ye.» Masaba kumana Musa fɛ kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ ko: «Levi kɔmɔgɔw jati gwaaw kɔnɔ, ani fadenyabolo la. I ka cɛdenw jati, k'a ta kalokelendenw ma fɔɔ ka yɛlɛ sanfɛ.» Masaba y'a ɲini Musa fɛ cogo min na, a y'u jati ka kɛɲɛ n'a ka fɔta ye ten. Levi dencɛw tɔgɔ filɛ: Gɛrisɔn ni Keyati ani Merari. Gɛrisɔn deenw ka fadenyabolow ye Libini ni Simeyi kɔmɔgɔw ye. Keyati deenw taw ye Amuramu ni Yiseyari ni Eburɔn ani Uziyɛli kɔmɔgɔw ye. Merari deenw taw ye Mali ni Musi kɔmɔgɔw ye. Fadenyabolo minw bɔra Levi la, olu ye nin ye, gwatigi gwatigi. Fadenyabolo fila bɔra Gɛrisɔn na, Libini ta, ani Simeyi ta. Olu fɛ, cɛden minw tɔgɔ sɛbɛnna k'u jati, k'a ta kalokelendenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, olu kɛra mɔgɔ waa wolonwula ni kɛmɛ duuru (7 500) ye. Fadenyabolo minw bɔra Gɛrisɔn na, olu sigira fanibugu kɔfɛ tileben fɛ. U ka gwatigi tun ye Layɛli dencɛ Eliyazafu ye. U ka baara tun ye min ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, o tun ye a kɔlɔsiko ye: fanibugu yɛrɛ, n'a birifani, ani a dalafani. Luu min tun be fanibugu ni sarakabɔyɔrɔ lamini, o luu faniw n'a dalataw, ani fanibugu sirijuruw, olu kɔlɔsiko tun b'u bolo fana. Fadenyabolo minw bɔra Keyati la, o ye Amuramu ni Yiseyari ni Eburɔn ani Uziyɛli taw ye. Cɛden daa min sɔrɔla olu fɛ, o kɛra mɔgɔ waa seegi ni kɛmɛ wɔɔrɔ (8 600) ye, k'a ta kalokelendenw ma fɔɔ ka yɛlɛ. Olu le kɛra Masaba ka yɔrɔ kɔlɔsibagaw ye. Fadenyabolo minw bɔra Keyati la, olu tun sigira fanibugu worodugu ɲafan fɛ. U ka gwatigi tun ye Uziyɛli dencɛ Elisafan ye. Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu marako tun be olu bolo, ni buruw bilayɔrɔ, ani fitinɛ, ni sarakabɔyɔrɔw, ani Masaba ka yɔrɔ baarakɛminanw, ni soo nin cɛtigɛfani. Fɛɛn o fɛɛn tun be yen, o marako tun be u bolo. Levi kɔmɔgɔw ɲamɔgɔba tun ye sarakalasebaga Arɔn dencɛ Eleyazari ye. Mɔgɔ minw tun be Masaba ka yɔrɔ kɔlɔsi, ale lo tun be olu kunna. Fadenyabolo minw bɔra Merari la, o ye Mali ni Musi taw ye. Cɛden minw tɔgɔ sɛbɛnna jatili la, k'a ta kalokelendenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, olu kɛra mɔgɔ waa wɔɔrɔ ni kɛmɛ fila (6 200) ye. U ka gwatigi tun ye Abiyayili dencɛ Suriyɛli ye. Olu tun sigira fanibugu nin kɔgɔdugu ɲafan fɛ. U ye fanibugu lɔgɔw kɔlɔsiko don olu le bolo, n'a banabiriw, n'a tutunanw, n'u jusigilanw, n'a baaraminanw bɛɛ. A lɔminanw bɛɛ kɔlɔsiko tun be olu le bolo, ani tutunan minw tun kɛra ka luu lamini, n'u jusigilanw, ani gweenw ni juruw. Musa ni Arɔn n'a deenw tun sigira Masaba ka sigiyɔrɔ ɲafɛ, kɔrɔn fɛ. O kɔrɔ ko u tun be Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu tilebɔ fɛ. U tun be to ka janto Ala ka yɔrɔ nin na, Isirayɛlidenw tɔgɔ la. Ni mɔgɔ wɛrɛ tun gwɛrɛl'a la, ale be faga. Musa ni Arɔn ye Levi kɔmɔgɔ minw jati ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, i ko Masaba tun y'a fɔ cogo min na, k'a ta kalokelendenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, olu bɛɛ lajɛnnin kɛra cɛden waa mugan ni fila (22 000) ye. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Deen fɔlɔ minw ye cɛmanw ye, olu bɛɛ jati Isirayɛlidenw cɛma, k'a ta kalokelendenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, k'u tɔgɔ sɛbɛn. O kɔ, i ka Levi kɔmɔgɔw bila ne Masaba ye, Isirayɛlidenw deen fɔlɔw bɛɛ nɔɔ na, k'u ka begɛnw bila ne ye Isirayɛlidenw ta bɛɛ nɔɔ na.» Musa ye Isirayɛlidenw deen fɔlɔ cɛmanw bɛɛ jati ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. Dencɛ fɔlɔ minw tɔgɔ sɛbɛnna jatili la k'a ta kalokelendenw ma fɔɔ ka yɛlɛ, olu kɛra mɔgɔ waa mugan ni fila ani kɛmɛ fila ni bi wolonwula ni saba (22 273) ye. Masaba y'a fɔ Musa ye tugu ko: «Levi kɔmɔgɔw bila ne ye, Isirayɛlidenw dencɛ fɔlɔw bɛɛ nɔɔ na, k'u ka begɛnw bila ne ye Isirayɛlidenw ta nɔɔ na. Levi kɔmɔgɔw bena kɛ ne ta ye. Ne le ye Masaba ye. Mɔgɔ kɛmɛ fila ni bi wolonwula ni saba minw tora Isirayɛlidenw dencɛw la, ni Levi kɔmɔgɔw ta ma u labɔ, i ka warigwɛ kuru duuru duuru minɛ u kelen kelen bɛɛ tɔgɔ la, min be bɛn garamu tan ma, ne Masaba ka sigiyɔrɔ warigwɛ kuru jaticogo la. Isirayɛlidenw deen fɔlɔ cɛman mɔgɔda min tɛmɛna Levi kɔmɔgɔw ta kan, i ka olu kunmabɔwari minɛ k'o di Arɔn n'a deenw ma.» Minw tun tɛmɛna Levi kɔmɔgɔw mɔgɔda kan, Musa ye olu kunmabɔwari minɛ. A ye wari min minɛ Isirayɛlidenw deen fɔlɔ cɛmanw tɔgɔ la, o tun kɛra warigwɛ kuru waa kelen ni kɛmɛ saba ni bi wɔɔrɔ ani duuru (1 365) ye, Masaba ka sigiyɔrɔ warigwɛ jaticogo la. Masaba y'a ɲini Musa fɛ cogo min na, a y'o wari di Arɔn n'a deenw ma ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Levi kɔmɔgɔw cɛma, i ka Keyati deenw tɔgɔ sɛbɛn fadenyabolo la, gwaso gwaso, k'a ta saan bi saba deen ma fɔɔ ka se saan bi duuru ma. Mɔgɔ minw bɛɛ be se ka baara kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ. «Keyati deenw bena to ka baara minw kɛ yen, o filɛ: u bena to ka janto minanw na minw saniyanin be kosɔbɛ. N'aw be wili tuma min na, Arɔn n'a deenw le bena soo nin cɛtigɛfani bɔ, ka layidu taamasiɲɛ kɛsu datugu n'a ye. O kɔ, golo dɔw be biri a kan minw ka kɛnɛ, ka tila ka fani bulaman la o kan, ka sɔrɔ k'a talɔgɔw don a la. «U bena fani bulaman dɔ biri ne ka buru bilayɔrɔ kan, ka sɔrɔ ka tasaw ni filenw, ani jifilenw ni jidagaw la o kan, sarakaji be don minw na. U ka buru bila a bilayɔrɔ la min man kan ka ban yen fewu. O kɔ, u be faniwulen dɔ biri minan nunu kan, ka sɔrɔ ka golo dɔw biri o kan minw ka kɛnɛ. O kɔ, u ka tabali nin talɔgɔw don a la. «U bena fani bulaman ta k'o biri fitinɛ bilayɔrɔ kan, n'a fitinɛdaga n'a juru tigɛminanw kan, ni bugurigwɛ minanw, ani tuludagaw bɛɛ kan. U bena fitinɛ nin n'a minanw bɛɛ don birifani dɔ kɔnɔ min ye golo ye min ka kɛnɛ. O kɔ, u be o la u tafɛn kan. «U bena fani bulaman le biri sarakabɔyɔrɔ sanulaman nin kan, ani ka golo dɔw la o kan minw ka kɛnɛ. O kɔ, k'a talɔgɔw don a la. «U be baara kɛ ni minan minw ye ne ka yɔrɔ la, u bena olu bɛɛ ta k'u meleke fani bulaman dɔ kɔnɔ, ka tila ka birifɛn gololaman biri o kan. O kɔ, u k'u la u tafɛn kan. «U bena bugurigwɛ bɔ sarakabɔyɔrɔ dɔ nin kan fɔlɔ, ka sɔrɔ ka fani bulaman biri a kan. O kɔ, u be sɔrɔ k'o yɔrɔ baarakɛminanw bɛɛ ta k'u la a kan, pɛluw fara a biɲɛw kan, ni takami bɔminanw, ani bugurigwɛ donminanw, o yɔrɔ minanw bɛɛ. U be sɔrɔ ka golo dɔw biri o kan, ka sɔrɔ k'a talɔgɔw don a la. «Ni Arɔn n'a deenw ye Ala ka fanibugu minanw bɛɛ labɛn ka ban, aw wilituma ka bɔ aw sigiyɔrɔ la, Keyati deenw bena gwɛrɛ k'u ta. Nga u man kan ka maga minan nunu yɛrɛ yɛrɛ la, n'o tɛ, u bena sa. O le ye Keyati deenw ka baara ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu koo la. «Sarakalasebaga Arɔn dencɛ Eleyazari le bena to ka fitinɛ tulu kɔlɔsi, ni wusulan, ani loon o loon suman sarakaw, ani mɔgɔ mɔntulu. Fɛɛn min kɛra fanibugu kɔlɔsiko ye, o be ale lo bolo, a kɔnɔnaminanw bɛɛ ka fara ne ka sigiyɔrɔ kan.» O kɔ, Masaba kumana Musa ni Arɔn fɛ tugu ko: «Aw ka banba janko fadenyabolo minw bɔra Keyati la, olu kana tunu ka bɔ Levi kɔmɔgɔw cɛma. U mana gwɛrɛ ne ka yɔrɔ la, u mana gwɛrɛ olu la, aw bena fɛɛn min kɛ janko u be to nii na, o filɛ: Arɔn n'a deenw bena u kelen kelen bɛɛ minɛ k'u bila u ka baara la yen, k'u ka kɛtaw yira u la, ani u ka kan ka minan minw ta. U man kan ka don ka fɛɛn senumanw ye hali waati dɔɔni yɛrɛ. N'o kɛra, u bena sa.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Gɛrisɔn deenw tɔgɔ sɛbɛn fana gwaso gwaso, u ka fadenyabolo la. Mɔgɔ minw bɛɛ be se ka don Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ ka baara kɛ, i ka olu tɔgɔ sɛbɛn, k'a ta saan bi saba ma fɔɔ ka se bi duuru ma. U ka baara bena kɛ min ye, o filɛ: Fani minw be kɛ ka ne ka fanibugu dilan, olu le bena to k'o ta, ani Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu, ni golo min be biri a kan, n'a dalafani, ani fani minw kɛra ka luu kori, fanibugu ni sarakabɔyɔrɔ be min kɔnɔ, ni luu dalafani, ani juruw ani u ka baarakɛminanw bɛɛ. Gɛrisɔn deenw ka baara bɛɛ ka kan ka kɛ ka kɛɲɛ ni Arɔn n'a deenw ka fɔta ye, a kɛra minanw tako ye wo, walima baara wɛrɛ. U ka kan ka fɛɛn minw ta, walima ka baara wɛrɛ min kɛ, aw k'o to u bolo. Fadenyabolo minw bɔra Gɛrisɔn na, olu ka baara ye o le ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ. Sarakalasebaga Arɔn dencɛ Itamari le ye u kuntigi ye. «O kɔ, i ka Merari deenw jati fadenyabolo la gwaso gwaso. Mɔgɔ minw bɛɛ be se ka don ka baara kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, i ka olu jati k'a ta saan bi saba ma fɔɔ ka se bi duuru ma. U bena to ka baara minw kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, o ye a lɔgɔw tako ye, ni banabiriw ni tutunanw n'u jusigilanw, ni tutunan minw kɛra ka luu kori, ni olu jusigilanw, ani gweenw, ni juruw. Fɛɛn minw bɛɛ be kɛ k'o baara kɛ yen, aw bena o fɛɛn nunu kelen kelen bɛɛ tɔgɔ fɔ u ye ka sɔrɔ k'u tako don u bolo. Merari deenw ka fadenyabolo ka baara le y'o ye. O bɛɛ le y'u ka kɛta ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ. Sarakalasebaga Arɔn dencɛ Itamari le ye u kuntigi ye.» Musa ni Arɔn, ani jama ɲamɔgɔw ye Keyati deenw tɔgɔ sɛbɛn u ka fadenyabolo la gwaso gwaso. Mɔgɔ minw tun be se ka don Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ ka baara kɛ, n'u sii ye saan bi saba ye fɔɔ ka se bi duuru ma, olu bɛɛ tɔgɔ sɛbɛnna. Ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolo ye, minw jatira ka sɔrɔ, olu kɛra mɔgɔ waa fila ni kɛmɛ wolonwula ani bi duuru (2 750) ye. O le ye Keyati deenw ka fadenyabolo mɔgɔda ye. Minw tun be baara kɛra Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ. Ka kɛɲɛ ni Musa ka fɔta ye, Masaba tun ye min fɔ a ye, Arɔn ni Musa y'u jati. Musa ni Arɔn ani Isirayɛlidenw ɲamɔgɔw ye Levi kɔmɔgɔ minw jati ka kɛɲɛ n'u ka gwasow n'u ka fadenyabolow ye, n'u be se ka don Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ ka baara kɛ, ani ka minanw ta, n'u sii ye saan bi saba ye fɔɔ ka se bi duuru ma, olu tun ye mɔgɔ waa seegi ni kɛmɛ duuru ani bi seegi (8 580) ye. Ka kɛɲɛ ni Musa ka fɔta ye, Masaba tun ye min fɔ a ye, u y'u kelen kelen bɛɛ ka baara yira u la, n'u ka ka kan ka minan minw ta. U y'u jati ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye Musa ye. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko ni * kaba be minw na, walima cɛyabana, walima musoyabana, ani mɔgɔ minw magara suu la k'u yɛrɛ nɔgɔ, olu ka kan ka gwɛn ka bɔ aw cɛma. A cɛɛ fara muso kan, aw k'u gwɛn k'u bila aw ka sigiyɔrɔ kɔfɛ janko u kana aw ka sigiyɔrɔ nin nɔgɔ, bari ne be aw cɛma.» Isirayɛlidenw y'a kɛ ten. U y'u gwɛn k'u bila u ka sigiyɔrɔ kɔfɛ. Masaba tun ye min fɔ Musa ye, Isirayɛlidenw y'o kɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye tugu ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko ni cɛɛ dɔ, walima muso dɔ ye hakɛ dɔ kɛ a tɔɲɔgɔn na ka ne Masaba hakɛ ta, o tigi jalakinin lo. A ye hakɛ min kɛ, a bena lɔ n'o ye. A ye fɛɛn min namara, a b'o kɔsegi a tigi ma, k'a ɲɔgɔn tilan duurunan fara a kan. N'o y'a sɔrɔ balima te fɛntigi nin kɔfɛ, fɛɛn nin be se ka di min ma, o be kɛ ne Masaba ta ye. A bena di sarakalasebaga ma, ani sagajigi min ka kan ka bɔ a ka kojugu yafa kama. «Isirayɛlidenw bena to ka ne Masaba boɲa ni fɛɛn minw ye, o be di sarakalasebaga min ma, o bɛɛ bena kɛ ale ta ye. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ben'a ka boɲafɛn minw di Masaba ma, o y'a yɛrɛ ta ye. Nga minw be di sarakalasebaga ma, o be kɛ ale ta ye.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko ni cɛɛ dɔ ka muso y'a to yen ka taga kakalaya kɛ ni cɛɛ wɛrɛ ye, n'a cɛɛ t'a kala ma, n'a dogora k'a kɛ, ni mɔgɔ si te yen min be se k'a fɔ ko ale y'u ye, n'a ma minɛ a kɛyɔrɔ la, n'a keliya b'a cɛɛ dusu la, n'a be keliya kɛ a muso koo la, n'o y'a sɔrɔ muso y'a kɛ, walima n'a m'a kɛ, cɛɛ nin ben'a ka muso nin minɛ ka na n'a ye sarakalasebaga fɛ, ani mugu kilo saba ye k'o kɛ saraka ye. A kana tulu bɔn o kan, a fana kana na ni wusulan ye. Bari o ye keliya saraka ye, fili yiracogo lo. «Sarakalasebaga ben'a to muso nin be gwɛrɛ ka na lɔ Masaba ɲakɔrɔ. A be Masaba ka jii dɔ bɔ jidaga kɔnɔ, ani ka buguri dɔ cɛ fanibugu kɔnɔ k'o don jii nin kɔnɔ, ka sɔrɔ ka muso nin minɛ k'a lɔ Masaba ɲakɔrɔ, k'a kunsigi foni, ka saraka nin don a bolo, min ye fili yira saraka ye, ani keliya ta. Sarakalasebaga bena jii kunaman nin fana ta, min be danga lase mɔgɔ ma, k'a to muso nin be kali. A ben'a fɔ a ye ko: ‹N'i ma la ka ye ni cɛɛ wɛrɛ ye, k'i to i cɛɛ fɛ, n'i ma kakalaya kɛ ka ye fewu, n'i ma i yɛrɛ ɲagami k'i cɛɛ lafili, jii kunaman nin, min be na ni danga ye, Ala k'i tanga o danga ma. Nga n'a y'a sɔrɔ k'i to i cɛɛ fɛ, i y'a to yen ka kakalaya kɛ k'i yɛrɛ ɲagami, n'i lara ni cɛɛ wɛrɛ ye, Masaba k'i kɛ wolobali ye, i kɔnɔ ka funu. A k'a kɛ i tɔgɔ ka kɛ i ka siya fɛ ɲɔgɔndangafɛn ye. Jii nin, min be na ni danga ye, n'o donna i kɔnɔ na, i kɔnɔ ka funu, i ka kɛ wolobali ye.› Muso nin k'a fɔ ko: ‹Amiina yarabi.› Sarakalasebaga bena dangakuma nunu sɛbɛn, k'o sɛbɛnninɔ ko ni jii kunaman nin ye. O kɔ, a k'a di muso nin ma a k'a min. Jii nin ben'a tɔɔrɔ. Sarakalasebaga ka keliya saraka nin minɛ a bolo, k'a fifa ne Masaba ɲakɔrɔ, ka sɔrɔ ka na n'a ye sarakabɔyɔrɔ la. A ben'a tigɛ ɲaa kelen bɔ sarakamugu nin na, min ye hakilijigi ta ye, k'o jɛni sarakabɔyɔrɔ kan. O kɔ, a be sɔrɔ ka jii nin di muso nin ma a k'a min. Ni muso nin ye jii nin min, n'o y'a sɔrɔ a tun y'a cɛɛ to yen ka taga kakalaya kɛ k'a yɛrɛ ɲagami, mɔgɔdangaji nin dontɔ a kɔnɔna, a k'a tɔɔrɔ. A ka kɛ wolobali ye, a kɔnɔ ka funu. O la, muso nin be kɛ dangaden ye a ka siya cɛma. Nga n'o y'a sɔrɔ muso nin tun ma kakalaya kɛ, k'a yɛrɛ ɲagami, a be kɛ hɔrɔn ye, a bena se ka deen sɔrɔ. «Ni muso dɔ y'a cɛɛ to yen ka kakalaya kɛ k'a yɛrɛ ɲagami, o sariya lo, keliya ta, walima ni keliya be cɛɛ dɔ dusu la a ka muso koo la, n'a sɔmina koo dɔ la, a be taga n'a ye, sarakalasebaga ka muso nin minɛ ka n'a lɔ Masaba ɲakɔrɔ ka sariya nin sira bɛɛ taama a kama. Cɛɛ bena jati hɔrɔn ye, nga muso bena lɔ n'a ka kojugu kunko ye.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko ni cɛɛ dɔ, walima muso dɔ, ye dajuru ta ne Masaba ye k'a yɛrɛ danfara bɔ tɔw ka kɛ Naziricɛ ye, o tigi man kan ka dɔrɔ min, ani minnifɛn fariman wɛrɛw. A man kan ka duvɛn kumunin min, ani minnifɛn fariman wɛrɛw minw kumunin lo. A man kan ka * ɛrɛzɛnji min, walima k'a deen kɛnɛman, walima a janin dumu. Fɛɛn o fɛɛn bɔra ɛrɛzɛn na, a kisɛ fara a faraw kan, o si kana don a daa la o waati bɛɛ kɔnɔ. A fana man kan k'a kuun li o waati bɛɛ kɔnɔ. A saniyanin ka kan ka to, a ben'a kunsigi fanin to, fɔɔ ka taga se a ka loon latigɛnin ma, a ko a ben'a yɛrɛ di ne Masaba ma loon minw kɔnɔ. «A fana man kan ka gwɛrɛ suu la o waati bɛɛ kɔnɔ. Hali n'a facɛ sara, walima a bamuso, walima a balimacɛ, walima a balimamuso, a man kan k'a yɛrɛ nɔgɔ n'o suu ye. Bari a y'a yɛrɛ di ne Masaba ma, o taamasiɲɛ b'a kuun na. A saniyanin ka kan ka to o waati bɛɛ la ne Masaba ye. N'a y'a sɔrɔ ko mɔgɔ dɔ barila ka sa a gɛrɛfɛ, k'a ɲagami a ka yɛrɛdiko la, a ben'a kuun li, a ka yɛrɛsaniyalon na. A ben'a kuun li tile wolonwulanan loon. Tile seeginan loon, a ka na ni tuganin fila, walima jɛnɛtuba fila ye k'o di sarakalasebaga ma Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. Sarakalasebaga bena kelen kɛ hakɛ yafa saraka ye, ka kelen kɛ saraka jɛnita ye. A tun ye hakɛ min kɛ suu nin koo la, a bena o yafa landa kɛ. O tigi nin ben'a yɛrɛ di ko kura o loon kelen na. A bena tila ka waati wɛrɛ sigi tugu k'a yɛrɛ di ne Masaba ma o kɔnɔ. A ka kan ka sankelensaga kɛ fili yafa saraka ye. A tun kɔnna ka loon minw latigɛ, olu te jati tugu. Bari a ka yɛrɛdi tun ɲagamina. «Yɛrɛdi nin sariya filɛ: a ka yɛrɛdi dafara loon min na, u ben'a to a be na Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. A be na n'a ka boɲafɛn ye k'o di Masaba ma: sankelensaga, fiɲɛ te min na, o ka kɛ saraka jɛnita ye, ni sankelensagamuso, fiɲɛ te min na fana, o ka kɛ hakɛ yafa saraka ye, ani sagajigi, fiɲɛ te min na, o ka kɛ jɛnɲɔgɔnya saraka ye. A ka na ni buru sinsin ɲaa kelen ye fununan te min na, min dilanna ni mugu tɛntɛnnin ye, ani ŋɔmi min nɔɔnina ni tulu ye, ani ŋɔmi sifa wɛrɛ ye, fununan te minw na, ka tulu bɔn u kan. A ka na ni suman saraka ani jii ye fana. «Sarakalasebaga bena u di Masaba ma, ka hakɛ yafa saraka ani saraka jɛnita bɔ. A bena sagajigi nin kɛ jɛnɲɔgɔnya saraka ye ne Masaba ye, ani ka sinsin ɲaa kelen buru nunu di n ma, fununan te minw na, ka suman sarakaw, ni jii fana di. «Min y'a yɛrɛ di ne Masaba ma, ale ben'a kuun li Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, k'a kunsigi nin ta ka taga o don jɛnɲɔgɔnya saraka tasuma kɔnɔ. «Ni sagajigi nin sogo mɔnna, sarakalasebaga ben'a ɲafɛsen bɔ, ka ŋɔmi kelen bɔ sinsin kɔnɔ, fununan te min na, ani ŋɔmi sifa wɛrɛ deen kelen, fununan te min na fana, k'o don yɛrɛdibaga nin bolo a kuun linin kɔ, ka sɔrɔ k'o fifa ne Masaba ɲakɔrɔ. O ye ne Masaba ta ye, o be kɛ sarakalasebaga ta ye ka fara a disi kan, min fifara, ani woto, u be min bila ne Masaba ye. O kɔ, yɛrɛdibaga nin be se ka duvɛn min. «Ni mɔgɔ min ye dajuru ta ko a b'a yɛrɛ di ne Masaba ma, o tigi ka sariya le ye nin ye. A bena saraka min bɔ ne ye a ka yɛrɛdi kosɔn, o le ye nin ye. Ni see b'a ye ka fɛɛn wɛrɛ fara o kan, a be se k'o kɛ. Nga a ye dajuru ta koo min na, a ka kan k'o le kɛ ka kɛɲɛ n'a sariya ye.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn n'a deenw ye ko u bena to ka duba kɛ Isirayɛlidenw ye ten le: ‹Masaba ka barika don i la k'i tanga, k'i filɛ ni ɲaɲuman ye, ka makari i la, k'i ta ɲa, ka hɛrɛ kɛ i ye!› «U bena to ka ne tɔgɔ wele ten ka duba kɛ Isirayɛlidenw ye, ne be o duba minɛ.» Musa ye fanibugu nin lɔ ka ban tuma min na, a ye tulu mɔn a la k'a kalifa Masaba ma, n'a kɔnɔnaminanw bɛɛ. A ye tulu mɔn sarakabɔyɔrɔ n'a minanw bɛɛ la k'olu fana kalifa. Isirayɛlidenw ɲamɔgɔw ni gwatigiw nana n'u ka boɲafɛnw ye. Isirayɛli deenw kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw tun lo, minw tun bilara tɔgɔsɛbɛnbagaw ɲafɛ. U nana ni wotoro sifa dɔ ye, deen wɔɔrɔ, ni misi tan ni fila, k'o di Masaba ma. Ɲamɔgɔ fila fila tun jɛnna wotoro kelen kan. U kelen kelen bɛɛ n'u ka misi. U nana o di fanibugu nin ɲafɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Bonyafɛn nunu minɛ u fɛ k'o kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ baarakɛminanw ye. I k'o di Levi kɔmɔgɔw ma, u kelen kelen bɛɛ n'u ta, ka kɛɲɛ n'u ka baara ye.» Musa ye wotorow ni misi nunu minɛ k'o di Levi kɔmɔgɔw ma. A ye wotoro fila ni misi naani di Gɛrisɔn deenw ma ka kɛɲɛ n'u ka baara ye, ka wotoro naani ni misi seegi di Merari deenw ma, ka kɛɲɛ n'u ka baara ye. Sarakalasebaga Arɔn dencɛ Itamari le tun kɛra o tilanbaga ye. A ma foyi di Keyati deenw ma, bari olu le tun be to ka Masaba ka minanw ta. U tun ka kan k'u ta gaman kan le. Tulu mɔnlon na sarakabɔyɔrɔ kan k'a kalifa Masaba ma, ɲamɔgɔ nunu nana n'u ka boɲafɛnw ye. U nana u bila sarakabɔyɔrɔ nin kɔrɔ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ɲamɔgɔ nunu bena to ka na kelen kelen loon o loon k'u ka boɲafɛnw di sarakabɔyɔrɔ kalifako la.» Mɔgɔ min nana n'a ta ye loon fɔlɔ la, o kɛra Zuda kɔmɔgɔ Aminadabu dencɛ Nasɔn ye. Ale ka boɲafɛnw tun ye: tasa warigwɛlaman kelen ye, min gwiliya sera kilo kelen ni garamu kɛmɛ saba ma, ni jifilen warigwɛlaman kelen, min gwiliya fana sera garamu kɛmɛ wolonwula ma, ka kɛɲɛ ni Masaba ka sigiyɔrɔ warigwɛ jaticogo ye. U fila bɛɛ tun fanin be mugu tɛntɛnnin na k'o nɔɔni ni tulu ye min bena kɛ suman saraka ye, ani filen sanulaman kelen, o gwiliya tun ye garamu kɛmɛ ye. A fanin tun be wusulan na. A fana nana ni tura ye, ani sagajigi, ni sankelensaga, min bena kɛ saraka jɛnita ye, ani hakɛ yafa saraka bakɔrɔnin, ni misi fila, ani sagajigi duuru ni bakɔrɔnin duuru, ani sankelensaga deen duuru. O ka kɛ jɛnɲɔgɔnya saraka ye. O le kɛra Aminadabu dencɛ Nasɔn ka boɲafɛnw ye. Loon filanan na, Isakari kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Netanɛli, Suwari dencɛ, nana n'a ta ye. Tile sabanan loon, Zabulɔn kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Eliyabu n'o ye Elɔn dencɛ ye, ale fana nana n'a ta ye, Loon naaninan na, Urubɛn kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Elisuri min ye Sedewuri dencɛ ye, ale fana nana n'a ta ye, Tile duurunan loon, Simeyɔn kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Selumiyɛli, min ye Surisadayi dencɛ ye, ale fana nana n'a ta ye, Gadi kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Eliyazafu min ye Dewuyɛli dencɛ ye, ale fana nana n'a ta ye tile wɔɔrɔnan loon, Loon wolonwulanan na, Efarayimu kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Elisama min ye Amiwudi dencɛ ye, ale fana nana n'a ta ye, Manase kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Gameliyɛli, min ye Pedasuri dencɛ ye, ale fana nana n'a ta ye tile seeginan loon, Loon kɔnɔntɔnnan na, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Abidan min ye Gidewoni dencɛ ye, ale fana nana n'a ta ye, Dan kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Ayezɛri, min ye Amisadayi dencɛ ye, ale fana nana n'a ta ye loon tannan na, Tile tan ni kelennan loon, Asɛri kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Pagiyɛli min ye Okiran dencɛ ye, ale fana nana n'a ta ye, Loon tan ni filanan na, Nɛfutali kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Ayira, min ye Enan dencɛ ye, ale fana nana n'a ta ye, Isirayɛlidenw ye boɲafɛn minw di sarakabɔyɔrɔ mɔnlon na k'a kalifa lon na Masaba ma, olu le ye nunu ye: tasa warigwɛlaman tan ni fila, jifilen warigwɛlaman tan ni fila, filen sanulaman tan ni fila. Tasa warigwɛlaman nunu kelen kelen bɛɛ gwiliya tun ye kilo kelen ni garamu kɛmɛ saba saba ye. Jifilen nunu kelen kelen bɛɛ fana gwiliya tun ye garamu kɛmɛ wolonwula wolonwula ye. Minan warigwɛlamanw bɛɛ lajɛnnin ka gwiliya tun kɛra kilo mugan ni naani ye ka kɛɲɛ ni Masaba ka sigiyɔrɔ warigwɛ jaticogo ye. Filen sanulaman minw tun fanin be wusulan na, olu kelen kelen bɛɛ gwiliya tun ye garamu kɛmɛ kɛmɛ ye ka kɛɲɛ ni Masaba ka yɔrɔ warigwɛ jaticogo ye. U bɛɛ lajɛnnin tun kɛra kilo kelen ni garamu kɛmɛ fila ye. Begɛn minw kɛra saraka jɛnita ye, olu kɛra tura tan ni fila ye, sagajigi tan ni fila, ni sankelensaga tan ni fila, ani u ka suman sarakaw, ani bakɔrɔnin tan ni fila, hakɛ yafa saraka ta. Begɛn minw bɔra jɛnɲɔgɔnya saraka ye, olu tun ye misi mugan ni naani ye, ni sagajigi bi wɔɔrɔ, ani bakɔrɔnin bi wɔɔrɔ, ni sankelensaga bi wɔɔrɔ. U ye tulu mɔn sarakabɔyɔrɔ kan loon min na k'a kalifa Masaba ma, o le tun kɛra boɲafɛnw ye. Musa tun donna Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ tuma min na, ko a be kuma ni Masaba ye, a tun be kumakan dɔ mɛnna ka bɔ Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu datugulan sanfɛ, * serubɛn fila nunu jaa cɛma. A tun be kumana Musa fɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Arɔn ye ko n'a be fitinɛdaga wolonwula nunu sigira tuma min na, a k'u sigi ka ɲasin fitinɛbilayɔrɔ ɲatilen kan.» Arɔn y'a kɛ ten, a ye fitinɛdaga nunu sigi k'u ɲaa sin u bilayɔrɔ ɲatilen kan ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye Musa ma. Fitinɛ nin baaracogo filɛ: U tun ye fitinɛ bilayɔrɔ kɛ ni sanu faganin ye, k'a ta a juu ma fɔɔ a kuun na, min be i n'a fɔ yirifeerenw. Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na, u ye fitinɛ bilayɔrɔ nin dilan ten. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Levi kɔmɔgɔw woloma k'u bɔ Isirayɛliden tɔw cɛma k'u saniya. I bena u saniya cogo min na, o filɛ: i be to ka jii min kɛ ka fɛɛn saniya k'u kɛ Masaba ta ye, i k'o dɔ seriseri u kan. O kɔ, u k'u farisi bɛɛ li, k'u ka faniw ko, u bena saniya. O kɔ, u ka na ni tura dɔ ye, ani suman saraka min ka kan ka fara o kan, min ye mugu tɛntɛnnin nɔɔninin ye, tulu la. I ka tura wɛrɛ minɛ k'o kɛ hakɛ yafa ta ye. I ben'a to Levi kɔmɔgɔw be na Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ɲafɛ, o kɔ, i ka Isirayɛlidenw lajɛn. I ben'a to Levi kɔmɔgɔw be lɔ ne Masaba ɲakɔrɔ, Isirayɛlidenw b'u bolow la u kan. Arɔn bena Levi kɔmɔgɔw kalifa ne Masaba ma i n'a fɔ boɲafɛn, Isirayɛlidenw tɔgɔ la, u be ne ka baara kɛ. «O kɔ, Levi kɔmɔgɔw k'u bolow la tura nunu kuun na, i ka kelen kɛ hakɛ yafa saraka ye, ka kelen nin kɛ saraka jɛnita ye, ne Masaba ye, janko Levi kɔmɔgɔw ka yafa sɔrɔ. I k'a to Levi kɔmɔgɔw be lɔ Arɔn n'a deenw ɲafɛ, o kɔ, i k'u di ne ma i ko saraka. I bena Levi kɔmɔgɔw faran ka bɔ Isirayɛliden tɔw la ten, u bena kɛ ne taw ye. «O kɔ, Levi kɔmɔgɔw bena baara kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ. I bena u saniya k'u di ne ma ten. Bari u kɛra ne taw ye pepewu Isirayɛlidenw cɛma. Ne y'u kɛ n taw ye deen fɔlɔw nɔɔ na, Isirayɛlidenw ka deen fɔlɔw. Isirayɛlidenw ka deen fɔlɔw bɛɛ ye ne taw ye, adamaden ta fara begɛnw ta kan. Kabini ne ye Ezipitikaw ka deen fɔlɔw bɛɛ faga, k'a ta o tuma na, deen fɔlɔw kɛra ne taw ye. Nga ne ye Levi kɔmɔgɔw ta Isirayɛlidenw ka deen fɔlɔw nɔɔ na. N ye Levi kɔmɔgɔw di Arɔn n'a deenw ma Isirayɛlidenw cɛma janko u ka to ka baara kɛ Isirayɛlidenw ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, u ka to ka hakɛ yafa daali u ye. O la, Isirayɛlidenw tena bɔnɛ sɔrɔ tugu. Bari u tena to ka gwɛrɛ ne ka sigiyɔrɔ la tugu.» Masaba tun ye koo minw fɔ Musa ye Levi kɔmɔgɔw koo la, Musa ni Arɔn ani Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛnnin y'o kɛ tigitigi. Levi kɔmɔgɔw y'u yɛrɛ saniya k'u ka faniw ko. Arɔn ye taamasiɲɛ dɔ kɛ Masaba ɲakɔrɔ k'u ka kojuguw yafa daali janko k'u saniya. O kɔ, u nana u ka baara kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ. Arɔn n'a deenw le tun be u kunna. Masaba tun ye min fɔ Musa ye Levi kɔmɔgɔw koo la, u y'o kɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye tugu ko: «Fɛɛn min latigɛra Levi kɔmɔgɔw koo la, o filɛ: Levi kɔmɔgɔ minw sii sera saan mugan ni duuru ma ani ka tɛmɛ o kan, olu bena to ka don Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ ka baara kɛ. Ni min nana saan bi duuru sɔrɔ, o tigi be baara dabila. O kana baara kɛ yen tugu. O be se ka to a balimaw kɔrɔ yen ka to k'u dɛmɛ u ka baara la, a tɔgɔlabaara tena d'a ma tugu. Fɛɛn o fɛɛn kɛra Levi kɔmɔgɔw ka baara ye, i ben'o kɛ ten.» Isirayɛlidenw bɔnin kɔ Ezipiti jamana na saan filanan kalo fɔlɔ la, Masaba kumana Musa fɛ kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ k'a fɔ a ye ko: «Isirayɛlidenw ka kan ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ a waati latigɛnin na. Aw k'a kɛ a waati latigɛnin na, kalo nin tile tan ni naaninan loon tileben tuma na. Landa ni koo minw fɔr'a koo la, aw ka kan ka olu kɛ.» Musa y'a fɔ Isirayɛlidenw ye k'u ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ. U y'a kɛ saan kalo fɔlɔ tile tan ni naaninan loon tileben tuma na, kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ. Masaba tun ye min fɔ Musa ye, Isirayɛlidenw y'o bɛɛ kɛ. Nga mɔgɔ dɔw tun saniyanin tɛ sariya faan fɛ, bari u tun magara suu dɔ la. O la, u ma se ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ o loon na. U tagara Musa ni Arɔn fɛ o loon kelen na k'a fɔ Musa ye ko: «An nɔgɔnin lo suu koɲa kama. Mun na o b'an bali ka saraka bɔ Masaba ye ni Isirayɛliden tɔw ye a waati latigɛnin na?» Musa y'a fɔ u ye ko: «Aw ye lɔ, Masaba bena min fɔ aw ka koo la, ne b'o mɛn fɔlɔ.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko: ni suu koɲa ye aw dɔ nɔgɔ, walima aw kɔmɔgɔw dɔ, walima n'a tagara dugu la le, a bena se ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ ka ne Masaba bato. Nga u ben'a kɛ saan kalo filanan tile tan ni naaninan loon tileben tuma na le. U bena sagaden sogo ɲimi, ni fununan te buru min na, ani ɲugu kunaman. A tɔɔ kana si, a kolo si kana kari. U ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ ka kɛɲɛ n'a fɔcogo ye. «Mɔgɔ min saniyanin lo n'a ma taga dugu la, n'o tigi ma Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ, o tigi ka kan ka gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. Bari a ma saraka bɔ ne Masaba ye a waati latigɛnin na. O la, a ka hakɛ kunko bena to a yɛrɛ kunna. Ni lonan min be aw fɛ, n'a b'a fɛ ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ ka ne Masaba bato, landa ni koo minw fɔr'a koo la, a ka kan k'o kɛ. Koo min wajibiyanin be dugulen ma, o le wajibiyanin lo lonanw ma.» Fanibugu lɔra loon min na, min ye Masaba ka sariya walakaw marayɔrɔ ye, sankaba nana lɔ a kunna k'a suma kɛ a bɛɛ kan. A tora soo kunna k'a ta wuladafɛ fɔɔ ka dugu gwɛ, ka kɛ i n'a fɔ tasuma. K'a ta o loon na, a tora ten. Sankaba lɔnin tun be soo nin kunna, a tun be i n'a fɔ tasuma sufɛ. Ni sankaba wilila ka bɔ soo nin kunna tuma min na, Isirayɛlidenw tun be wili ka bɔ u sigiyɔrɔ la. N'a tagara lɔ yɔrɔ min na, u be taga sigi o yɔrɔ la. Ni Masaba ko u ka wili ka taga, Isirayɛlidenw tun be wili ka taga, n'a ko u ka sigi, u tun be sigi. Ka sankaba to bugu nin kunna, u tun te wili. Ni sankaba tora bugu nin kunna fɔɔ ka mɛn, Isirayɛlidenw tun be sɔn Masaba ta ma, u tun te wili ka taga. Waati dɔ la, sankaba ye tile damani dɔrɔn kɛ a kunna. Ni Masaba ko u ka sigi, u tun be sigi. N'a ko u ka wili ka taga tuma min na, u tun be wili ka taga. Sankaba nin tun be lɔ tuma dɔ k'a ta sufɛ fɔɔ sɔgɔma dɔrɔn. N'a wilila sɔgɔma, u tun be wili ka taga. Hali n'a tun ye tile kelen ni suu kelen kɛ, ka sɔrɔ ka wili, u tun be wili. Ni sankaba tun lɔra bugu nin kunna ka tile fila kɛ, walima kalo kelen, walima saan kelen, Isirayɛlidenw tun be to u ka sigiyɔrɔ la, u te wili. Nga n'a wilila tuma min na, u tun be wili ka taga. Ni Masaba ko u ka sigi, u tun be sigi. N'a ko u ka wili ka taga, u tun be wili ka taga. U sɔnna Masaba ta ma ka kɛɲɛ n'a ka kuma ye, a ye min fɔ Musa barika la. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I ka buru fiyɛta fila dilan ni warigwɛ ye. N'i b'a fɛ ka jama lajɛn, walima n'u ka kan ka wili ka taga tuma min na, i k'u fiyɛ. Ni u b'o fila bɛɛ fiyɛ tuma min na, jama bɛɛ ka lajɛn i gɛrɛfɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. Ni buru kelen dama le be fiyɛ, Isirayɛlidenw fadenyabolow ɲamɔgɔw le be na lajɛn i gɛrɛfɛ. N'u ye buru fiyɛ belebele tuma min na, mɔgɔ minw be kɔrɔn fɛ, olu ka wili ka taama daminɛ. N'u ye buru nin fiyɛ belebele a siɲɛ filanan na fana, minw be worodugu ɲafan fɛ, olu ka wili ka taga. Buru kaan bena kɛ taamasiɲɛ ye k'a fɔ u ye ko u wilituma sera. Ni jama ka kan ka lajɛn, aw ka buruw fiyɛ, nga aw kana u fiyɛ belebele. Arɔn kɔmɔgɔ sarakalasebagaw le be buruw fiyɛ. O bena kɛ sariya ye min tena dabila abada aw, ni aw kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ. K'aw to aw ka jamana na, n'aw jugu dɔw k'u ben'aw kɛlɛ, ni aw wilila ko aw be taga u kɛlɛ tuma min na, aw ka buruw fiyɛ belebele. O la, ne Masaba aw ka Ala bena n hakili to aw la k'aw kisi aw juguw ma. Aw ka ɲanagwɛlonw na fana, aw ka kalokura ɲanagwɛw la, n'aw ka ɲanagwɛ tɔw loonw na, n'aw b'aw ka saraka jɛnitaw n'aw ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ tuma min na, aw ka buruw fiyɛ. U bena aw ka Ala hakili jigi aw ka koo la. Ne le ye Masaba ye, aw ka Ala.» Isirayɛlidenw bɔnin kɔ Ezipiti saan filanan kalo filanan tile mugannan loon, sankaba wilila ka bɔ fanibugu kunna, min ye sariya walakaw marayɔrɔ ye. Isirayɛlidenw wilila ka bɔ kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ. Sankaba tagara lɔ Paran kongokolon kɔnɔ. O kɛra u wiliko fɔlɔ ye ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma ye, a ye min fɔ Musa barika la. Zuda kɔmɔgɔw ka sigiyɔrɔ mɔgɔw n'u la kɛlɛdenw le kɔnna ka wili n'u ka taamasiɲɛ ye. Aminadabu dencɛ Nasɔn tun ye Zuda kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. Suwari dencɛ Netanɛli tun ye Isakari kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. Elɔn dencɛ Eliyabu tun ye Zabulɔn kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. O kɔ, u ye fanibugu walaka, Gɛrisɔn kɔmɔgɔw ni Merari kɔmɔgɔw y'a ta ka taga n'a ye. O kɔ, Urubɛn kɔmɔgɔw ka sigiyɔrɔ mɔgɔw wilila n'u la kɛlɛdenw, n'u ka taamasiɲɛ ye. Sedewuri dencɛ Elisuri tun ye Urubɛn kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. Surisadayi dencɛ Selumiyɛli tun ye Simeyɔn kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. Dewuyɛli dencɛ Eliyasafu tun ye Gadi kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. O kɔ, Keyati kɔmɔgɔw ye Ala ka sigiyɔrɔ minanw ta ka tugu. U ɲamɔgɔw tun ka kan ka fanibugu nin lɔ sanni u ka se. O kɔ tugu, Efarayimu kɔmɔgɔw ka sigiyɔrɔ mɔgɔw wilila n'u la kɛlɛdenw, n'u ka taamasiɲɛ ye. Amiwudi dencɛ Elisama le tun ye Efarayimu kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. Pedasuri dencɛ Gamaliyɛli tun ye Manase kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. Gidewoni dencɛ Abidan tun ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. A laban na, Dan kɔmɔgɔw ka sigiyɔrɔ mɔgɔw wilila n'u la kɛlɛdenw n'u ka taamasiɲɛ ye, ka tugu tɔ nunu bɛɛ kɔ. Amisadayi dencɛ Ayezɛri tun ye Dan kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. Okiran dencɛ Pagiyɛli tun ye Asɛri kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. Enan dencɛ Ayira tun ye Nɛfutali kɔmɔgɔw la kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye. O ye Isirayɛlidenw wilicogo ye, u n'u la kɛlɛdenw, ka tugu ɲɔgɔn kɔ u taatuma na. Musa y'a fɔ a birancɛ, madiyankan Erewuyɛli dencɛ Obabu ye ko: «Masaba y'a fɔ ko a bena yɔrɔ min d'an ma, an taatɔ filɛ o yɔrɔ la sisan. Na an be taga ɲɔgɔn fɛ, Masaba ye layidu ta ko a bena koɲuman min kɛ Isirayɛlidenw ye, i bena dɔ sɔrɔ o la an fɛ.» Obabu y'a jaabi ko: «Ne tena taga n'aw ye, ne be kɔsegi ka taga n ka jamana na, n faso la.» Musa y'a fɔ a ye ko: «Ne b'i daali, kana faran an na. An be se ka sigi yɔrɔ minw na yan kongokolon kɔnɔ, i b'o lɔn minkɛ, i be se ka sira yira an na. N'i tagara n'an ye, Masaba bena koɲuman min kɛ an ye, i bena dɔ sɔrɔ o la an fɛ.» U wilila ka bɔ Masaba ka kulu kɔrɔ ka tile saba taama kɛ. Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bilara u ɲa o tile saba kɔnɔ ka lafiɲɛyɔrɔ ɲini u ye. U taatuma na, Masaba ka sankaba tun b'u kunna tilefɛ. Ni kɛsu nin tun kɔrɔtara ka taga tuma o tuma, Musa tun be to k'a fɔ ko: «Masaba, wili! I juguw ka jɛnsɛn, i kɔniyabagaw ka boli i ɲa.» N'a tun be lɔ tuma min na, a tun b'a fɔ ko: «Masaba, kɔsegi Isirayɛlidenw cɛma, mɔgɔ waa caaman minw daa te se ka lɔn.» Jama wilila ka to ka ŋunuŋunu Masaba tulo kɔrɔ u ka sigɛn kosɔn. Masaba y'o mɛn tuma min na, a dimina. Tasuma bɔr'a fɛ ka jigi u cɛma k'u ka sigiyɔrɔ faan dɔ jɛni. Jama kasira Musa kɔ, a ye Masaba daali, tasuma fagara. O la, u y'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Tabera, bari tasuma tun bɔra Masaba fɛ ka jigi u cɛma. Siya wɛrɛ minw tun be Isirayɛlidenw cɛma, miɲɛtɔya gwanna olu la kosɔbɛ. Isirayɛlidenw yɛrɛ fana y'a daminɛ ka kasi tugu k'a fɔ ko: «Jɔn bena sogo d'an ma an b'a ɲimi? An tun be jigɛ min ɲimi gwansan Ezipiti jamana na, an hakili b'o la, ani kɔnkɔnburuw, ni melɔnw, ni puwarow, ni jaba, ani layi. Sisan an daa bɛɛ cɛnnin lo, an te foyi yera fɔɔ maanɛ dɔrɔn!» Maanɛ tun be i n'a fɔ suman dɔ kisɛ, a tun gwɛnin lo. Jama tun be yaala k'o cɛ, ka sɔrɔ k'a sin wugu kan, walima k'a susu kolon kɔnɔ, k'a tobi daga kɔnɔ, walima k'a kɛ ŋɔmi ye. A tun ka di i n'a fɔ tulu ye ŋɔmi min labɔ. Ni komiji yɛlɛla jama ka sigiyɔrɔ la sufɛ tuma min na, maanɛ fana be jigi. Musa ye jama kasikan mɛn u ka gwasow la k'u kelen kelen bɛɛ to u ka fanibuguw daa la. Masaba dimina kosɔbɛ, Musa hakili ɲagamina. A y'a fɔ Masaba ye ko: «Mun na e b'i ka baarakɛla tɔɔrɔ? Ne ye mun kɛ fɔɔ ne koo goyara i ye, i ye mɔgɔ nunu bɛɛ ka doni la ne kan? Ne le ye mɔgɔ nunu bɛɛ kɔnɔ ta wa? Ne le y'u wolo wa? N'i b'a fɔ ne ye ko ne k'u ta i n'a fɔ deen minɛbaga be deen ta cogo min na wa? I ye layidugwɛlɛn ta an bɛmaw ye jamana min koo la ko i bena o d'u ma, i ko ne ka taga n'u ye o yɔrɔ la wa? Ne be se ka sogo sɔrɔ min k'a di mɔgɔ nunu bɛɛ ma? U be to ka kasi ne kɔrɔ ko ne ka sogo d'u ma u k'a ɲimi. Ne kelen te se u bɛɛ kɔrɔ, o doni ka gwili ne ma. San'i k'o bɛɛ la ne kan, ni ne koo diyara i ye, i ka ne faga janko ne kana sɛgɛn tugu.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I be Isirayɛli cɛkɔrɔba minw lɔn, ko u ye jama ɲamɔgɔw ye, mɔgɔw be minw jati, i ka olu mɔgɔ bi wolonwula woloma k'u lajɛn ne ɲakɔrɔ. E ni olu ka na lɔ ɲɔgɔn fɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. Ne bena jigi ka kuma i fɛ o yɔrɔ la. See min b'i fɛ, ne bena o ɲɔgɔn di u ma. U bena i dɛmɛ ka mɔgɔ nunu ka doni ta, janko i kana o ta i kelen. A fɔ jama ye ko: ‹Aw k'aw yɛrɛ labɛn yanni sini ka Masaba kunbɛn, aw bena sogo ɲimi. Bari Masaba ye aw kasikan mɛn, tuma min na aw tun ko jɔn bena sogo di aw ma, aw k'a ɲimi. Ko aw tun be hɛrɛ la Ezipiti jamana na. O la, Masaba bena sogo di aw ma, aw ben'a ɲimi. Aw ben'a ɲimi, tile kelen koo tɛ, tile fila koo tɛ, tile duuru koo tɛ, tile tan koo tɛ, tile mugan fana koo tɛ. Aw ben'a ɲimi fɔɔ kalo kelen kuturu, fɔɔ a kasa be bɔ aw nuun la, fɔɔ a bena fɔɔnɔ nigɛ don aw la bari Masaba min be aw cɛma, aw banna ale la ka kasi a ɲakɔrɔ ko mun na aw bɔra Ezipiti.› » Musa ko: «Ne be mɔgɔ minw cɛma, olu ye cɛɛ waa kɛmɛ wɔɔrɔ (600 000) le ye. E ko i bena sogo d'u ma, ko u ben'a ɲimi fɔɔ kalo kelen kuturu! Hali n'an ye an ka begɛnw bɛɛ faga u ye, o bena u bɔ wa? Walima ni mɔgɔ tun sera ka kɔgɔji kɔnɔ jigɛw bɛɛ minɛ, o bena u bɔ wa?» Masaba ye Musa jaabi ko: «Yala, see te ne ye wa? Sisan i ben'a ye, ne ye min fɔ, n'a bena kɛ, walima n'a tena kɛ.» Musa bɔra yen ka taga Masaba ka kuma fɔ jama ye. A ye cɛkɔrɔba bi wolonwula lajɛn ka bɔ jama cɛma, ka na u lɔ ka fanibugu lamini. O kɔ, Masaba jigira sankaba la ka kuma a fɛ. See min tun be Musa fɛ, Masaba y'o ɲɔgɔn di cɛkɔrɔba bi wolonwula nunu ma. Ala ka Nii jigira u kan tuma min na dɔrɔn, u ye kiraya kɛ, nga o kɔ, u ma o kɛ tugu. Cɛɛ fila tun tora jama ka sigiyɔrɔ la, kelen tɔgɔ ko Ɛlidadi, kelen tɔgɔ ko Medadi. Olu niin tun be cɛkɔrɔba nunu na, nga u ma taga fanibugu daa la. O n'a ta bɛɛ, Ala Nii jigira u kan fana, u ye kiraya kɛ k'u to jama ka sigiyɔrɔ la. Kanbelen dɔ bolila ka ta'a fɔ Musa ye ko: «Ɛlidadi ni Medadi be kiraya kɛra jama ka sigiyɔrɔ la.» Nun dencɛ Zozuwe, min tun ye Musa dɛmɛbaga ye kabini a denmisɛnman, ale ye kuma ta k'a fɔ ko: «Ne matigi Musa, a fɔ ko u k'o dabila!» Musa y'a jaabi ko: «Keliya b'i la ne kosɔn wa? Ala m'a kɛra, Masaba ka mɔgɔw bɛɛ ka kɛ kiraw ye, Masaba k'a ka Nii don u bɛɛ la!» O kɔ, Musa ni Isirayɛli cɛkɔrɔbaw bɔra yen ka kɔsegi jama ka sigiyɔrɔ la. Masaba y'a kɛ fɔɲɔba wilila ka bɔ kɔgɔji faan fɛ, ka na ni tukɔnɔwɔlɔnw ye. U nana benben ka jama ka sigiyɔrɔ lamini faan bɛɛ la fɔɔ ka taga se mɔgɔ ka tile kelen taama jaɲa ma. U lalanin ɲɔgɔn kan wilila ka se mɛtɛrɛ kelen ɲɔgɔn ma. Jama wilila ka taga tukɔnɔwɔlɔn nunu cɛ o tile bɛɛ kɔnɔ, ani o suu bɛɛ kɔnɔ, ani o dugusagwɛ fana, ka suu ko a la tugu. Mɔgɔ min ka sɔrɔta ma se sinsin ɲaa bi wɔɔrɔ ɲɔgɔn ma, o tigi tun te yen. U y'u lala k'u ka sigiyɔrɔ lamini faan bɛɛ. Nga ka sogo nin to u daa la, sanni u ka se k'a ɲimi, Masaba dimina u kɔrɔ kosɔbɛ, a ye banajugu bila u la. O la, u y'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Wasabaliya kaburu, bari miɲɛtɔya tun gwanna mɔgɔ minw na, u ye olu suuw don yen. Jama wilila ka bɔ Wasabaliya kaburu yɔrɔ la ka taga sigi Aserɔti. Miriyama ni Arɔn ye Musa kɔrɔfɔ a muso Etiyopika kosɔn, bari a tun ye Etiyopika dɔ furu. U ko: «Masaba kumana Musa kelen le barika la wa? A ma kuma an fana barika la wa?» Masaba y'o mɛn. O y'a sɔrɔ Musa tun ye mɔgɔmajiginin ye ka tɛmɛ mɔgɔw bɛɛ kan dugukolo kan. O yɔrɔnin bɛɛ, Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ani Miriyama ye ko u mɔgɔ saba bɛɛ ka taga Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. U saba bɛɛ tagara yen. Masaba jigira sankaba la ka lɔ soo daa la. A ye Arɔn ni Miriyama wele, u fila gwɛrɛla. A ko: «Aw ye ne ka kuma lamɛn. Ni kira dɔ be aw cɛma, ne Masaba be n yɛrɛ yira a la yirali fɛ, ne be kuma a fɛ siko la. Nga ne ka baarakɛla Musa ka koo te ten. Kantigi lo koo bɛɛ la ne ka soo kɔnɔ. Ne be kuma gwɛnin fɔ ale ye daa ni daa, ne te kuma a fɛ talen na. Ale be ne Masaba cogo ye. Mun na aw ma siran ka ne ka baarakɛla Musa kɔrɔfɔ?» Masaba dimina u kɔrɔ kosɔbɛ, a tagara k'u to yen. Sankaba wilila ka bɔ soo kunna tuma min na, iye! O yɔrɔ nin bɛɛ farisogobana tun bɔra Miriyama la, a fari gwɛnin tun lo parapara. Arɔn y'a ɲaa yɛlɛma ko a b'a filɛ, haya, a y'a ye ko kaba b'a la. A y'a fɔ Musa ye ko: «Ne matigi, ne b'i daali, i ka yafa an ma. An ye nalomanya kɛ ka hakɛ kɛ. Miriyama kana kɛ i n'a fɔ deen sanin min wolola, n'a farisogo tilancɛ tolinin lo a wolotuma na.» Musa kasira Masaba nɔɔ fɛ ko: «Ala, ne b'i daali, i k'a kɛnɛya!» Masaba ye Musa jaabi ko: «N'a facɛ tun ye daji tu a ɲada kan, a tun tena maloya tile wolonwula kɔnɔ wa? A minɛ k'a bila danna jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ fɔɔ tile wolonwula. O kɔ, a bena se ka segi jama cɛma.» O la, u ye Miriyama bila a danna jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ tile wolonwula kɔnɔ. Jama ma wili ka bɔ u sigiyɔrɔ la, fɔɔ Miriyama kɔsegira ka don u cɛma tuma min na. O kɔ, u wilila ka bɔ Aserɔti ka taga sigi Paran kongokolon kɔnɔ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Ne be Kanaan jamana min di Isirayɛlidenw ma, i ka mɔgɔ dɔw ci ka taga o yaala. Isirayɛli ka deen tan ni fila nunu kɔmɔgɔ minw ye ɲamɔgɔw ye, aw ka mɔgɔ kelen kelen bɔ olu la k'u ci.» Musa y'u ci ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye k'u to Paran kongokolon kɔnɔ. U bɛɛ tun ye ɲamɔgɔw ye Isirayɛlidenw fɛ. U tɔgɔw filɛ nin ye: Zakuri dencɛ Samuwa ka bɔ Urubɛn kɔmɔgɔw fɛ, ni Ori dencɛ Safati ka bɔ Simeyɔn kɔmɔgɔw fɛ, ni Yefunɛ dencɛ Kalɛbu ka bɔ Zuda kɔmɔgɔw fɛ, ni Yusufu dencɛ Yigeyali ka bɔ Isakari kɔmɔgɔw fɛ, ni Nun dencɛ Oseya ka bɔ Efarayimu kɔmɔgɔw fɛ, ni Arafu dencɛ Paliti ka bɔ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw fɛ, ni Sodi dencɛ Gadiyɛli ka bɔ Zabulɔn kɔmɔgɔw fɛ, ni Susi dencɛ Gadi ka bɔ Yusufu dencɛ Manase kɔmɔgɔw fɛ, ni Gemali dencɛ Amiyɛli ka bɔ Dan kɔmɔgɔw fɛ, ni Mikayɛli dencɛ Seturi ka bɔ Asɛri kɔmɔgɔw fɛ, ni Wofusi dencɛ Nabi ka bɔ Nɛfutali kɔmɔgɔw fɛ, ani Maki dencɛ Gewuyɛli ka bɔ Gadi kɔmɔgɔw fɛ. Musa ye mɔgɔ minw ci ka taga jamana nin yaala, olu tɔgɔw le fɔra ka tɛmɛ. Musa ye Nun dencɛ Oseya tɔgɔ la ko Zozuwe. Musa y'u ci ko u ka taga Kanaan jamana yaala tuma min na, a y'a fɔ u ye ko: «Aw ye tɛmɛ ka don jamana nin worodugu ɲafan kɔnɔ ka taga kuluyɔrɔ la. Aw k'a cogo filɛ, k'a lɔn n'a kɔnɔ mɔgɔw barika ka bon, walima n'u barika man bon, n'u ka ca, walima n'u man ca. Aw k'a filɛ, n'u ka jamana nin ka ɲi, walima n'a ma ɲi, ani u ka duguw. Ni dugu barikamanw lo, walima ni dugu barikamanw tɛ. Aw ka dugukolo filɛ, yala n'a ka ɲi, walima n'a ma ɲi, ni yiriw be yen, walima n'u te yen. Aw ka jija ka na ni jamana nin kɔnɔ yiriden dɔw ye.» O y'a sɔrɔ * ɛrɛzɛn fɔlɔw mɔwaati tun lo. U tagara jamana nin yaala, ka bɔ Zin kongokolon kɔnɔ fɔɔ ka taga se Erewɔbu, Lebowamati gɛrɛfɛ. U tɛmɛna ka don jamana nin worodugu ɲafan na ka taga se Eburɔn, Anaki kɔmɔgɔ Ayiman ni Sesayi ni Talimayi siginin tun be yɔrɔ min na. Eburɔn dugu tun sigira, saan wolonwula, * Tanisi ka sɔrɔ ka sigi Ezipiti jamana na. U sera Ɛsikɔli kɔkɛnɛ na tuma min na, u ye ɛrɛzɛnsun bolo kelen tigɛ, deenw tun be min kan. U y'o dulon bere dɔ kan, mɔgɔ fila y'a ta u gaman kan ka segi n'a ye, u fana segira ni toro dɔw ye, ani gerenadiyiri deenw fana. Isirayɛlidenw ye ɛrɛzɛnw tigɛ o yɔrɔ la minkɛ, o le kosɔn, u ye yɔrɔ nin tɔgɔ la ko Ɛsikɔli kɔkɛnɛ. Tile bi naani tɛmɛnin kɔ, u kɔsegira ka bɔ jamana nin yaalayɔrɔ la. U kɔsegira ka na Musa ni Arɔn ani Isirayɛli jama bɛɛ sɔrɔ Kadɛsi, Paran kongokolon kɔnɔ, k'u ka taamako ɲafɔ u ni jama bɛɛ ɲana, ani ka jamana yiridenw yira u la. U y'a fɔ Musa ye ko: «I y'an ci ka taga jamana min na, an tagara don yen. Tiɲɛ na, nɔnɔ ni lii ka ca a kɔnɔ kosɔbɛ! Jamana diman lo. Jamana nin kɔnɔ yiriden dɔw filɛ nin ye. Nga barika be jamana mɔgɔ nunu na, u ka duguw ye dugu barikamanw ye, u ka bonbon kosɔbɛ! An yɛrɛ ye Anaki kɔmɔgɔw ye yen. Amalɛkiw siginin be jamana worodugu ɲafan fɛ, itiw ni zebuziw ani amoriw siginin be kuluw yɔrɔ la, kanaanw siginin be kɔgɔji daa la ani Zurudɛn baji daa la.» Mɔgɔ minw tun be ŋunuŋununa Musa kama, Kalɛbu ye olu ka kuma tigɛ, k'a fɔ ko: «Aw ye wili an ka taga jamana nin minɛ k'a kɛ an ta ye, bari an bena se, siga t'a la.» Nga mɔgɔ minw tun tagara n'a ye, olu ko: «An te se ka taga mɔgɔ nunu kɛlɛ, u barika ka bon n'an ta ye.» U tun tagara jamana min yaala, u ye kibarujugu fɔ Isirayɛlidenw ye o koo la ko: «An ye jamana min yaala, o ye jamanajugu ye, a b'a kɔnɔ mɔgɔw dumu. An ye mɔgɔ minw ye o yɔrɔ la, u bɛɛ ye mɔgɔjanjanw ye. An ye mɔgɔjanjanw ye yen, Anaki kɔmɔgɔw lo, siya nin bɛɛ ye mɔgɔjanjanw ye. An yɛrɛ ɲana, an tun be i n'a fɔ tɔɔnw. An tun be i n'a fɔ tɔɔnw u ɲana tiɲɛ na.» O loon sufɛ, jama bɛɛ kulera kosɔbɛ fɔɔ ka dugu gwɛ. Isirayɛlidenw bɛɛ ŋunuŋununa Musa ni Arɔn kama, k'a fɔ u ye ko: «Ni an tun sara Ezipiti jamana na, o tun ka fisa! Walima n'an sara kongokolon nin yɛrɛ kɔnɔ, o fana bele ka fisa! Mun na Masaba be tagara n'an ye jamana nin na? U bena an faga ni murujan ye, k'an musow, n'an deenw cɛ ka taga n'u ye. A man fisa an ka segi ka taga Ezipiti wa?» U y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Aw ye to an ka ɲamɔgɔ sigi an kunna ka kɔsegi Ezipiti.» O tuma na, Isirayɛli jama min bɛɛ tun lajɛnnin be o yɔrɔ la, Musa ni Arɔn lara u ɲakɔrɔ k'u ɲaa biri duguma. Mɔgɔw minw tun tagara jamana nin yaala, Nun dencɛ Zozuwe ni Yefunɛ dencɛ Kalɛbu tun be olu cɛma. U y'u ka faniw faran faran k'a fɔ Isirayɛli jama bɛɛ ye ko: «An tagara jamana min yaala k'a filɛ, a ka ɲi kosɔbɛ. N'an koo diyara Masaba ye, a bena bila an ɲa ka don n'an ye a kɔnɔ k'a d'an ma. Nɔnɔ ni lii ka ca a kɔnɔ kosɔbɛ, jamana diman lo. Aw kana muruti Masaba ma, aw kana siran jamana nin kɔnɔ mɔgɔw ɲa. An bena se u kɔrɔ, o yɛrɛ tena kɛ baasi ye. Marabaga t'u la tugu, Masaba b'anw fɛ. Aw kana siran u ɲa.» Jama bɛɛ y'a fɔ ko u ka kan ka bon ni kabakuruw ye k'u faga. O waati yɛrɛ la, Masaba y'a ka nɔɔrɔ yira Isirayɛlidenw bɛɛ la Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kunna. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Jama nin bena to ka ne mafiɲɛya fɔɔ tuma jumɛn? U bena ban ka la ne la fɔɔ tuma jumɛn? K'a sɔrɔ ne ye kabako caaman kɛ u cɛma. Ne bena fɔɲɔbana bila u la k'u halaki, nga ne bena siya dɔ wɛrɛ bɔ i la min ka ca n'u ye, n'a barika ka bon n'u ta ye.» Musa y'a fɔ Masaba ye ko: «I ye mɔgɔ nunu bɔ Ezipitika minw cɛma ni barika ye, olu do bena o kibaru mɛn, k'o lakali jamana nin mɔgɔw ye! U y'a mɛn ka ban ko e Masaba be ni anw ye, ko i delila k'i yɛrɛ yira an na, ko i ka sankaba be to an kunna, ko i be bila an ɲa sankaba kɔnɔ tilefɛ, ka bila an ɲa sankaba tasumaman kɔnɔ sufɛ. N'i ye jama nin faga yɔrɔnin kelen, siya minw ye i ka koo kibaruya mɛn, olu ben'a fɔ ko: ‹Masaba tun ye layidugwɛlɛn ta ko a bena jamana min di mɔgɔ nunu ma, a tun te se ka don n'u ye o yɔrɔ la, o le kosɔn, a y'u faga kongokolon kɔnɔ.› Ayiwa, Masaba, ne b'i daali, i k'i ka sebagaya yira i ko i y'a fɔ cogo min na ko: ‹Masaba te dimi joona, a ka makari ka bon. A be mɔgɔw ka tilenbaliya n'u ka murutili yafa, nga a te kojugukɛla to yen. A be faaw ka tilenbaliya juru sara u deenw na fɔɔ ka se u mamadenw n'u tulomasamaw ma.› Masaba, i ka ɲumanya kama, ne b'i daali ko i ka mɔgɔ nunu ka tilenbaliyako yafa i n'a fɔ i yafara u ma cogo min na kabini u bɔtuma na Ezipiti fɔɔ ka na se sisan ma.» Masaba ye Musa jaabi ko: «Ne yafara u ma i n'a fɔ i y'a daali ne fɛ cogo min na. O bɛɛ n'a ta, tiɲɛ lo, ne Masaba be yen, ne ka nɔɔrɔ be dugukolo faan bɛɛ la, mɔgɔ minw ye ne ka sebagaya ni n ka kabako kɛninw ye Ezipiti, ani kongokolon kɔnɔ, olu minw ye ne darabɔ siɲɛ tan, n'u fana ma n ka kuma bato, olu si tena jamana nin ye, ne ye layidugwɛlɛn ta u bɛmaw ye min koo la ko ne ben'a d'u ma. Mɔgɔ o mɔgɔ ye ne mafiɲɛya, o si ten'a ye fewu. Nga ne ka baarakɛla Kalɛbu ye hakili wɛrɛ sɔrɔ ka ne sago kɛ sɔbɛ la. O le y'a to a tagara jamana min na, ne ben'a to ale be don yen, a be kɛ a kɔmɔgɔw ta ye. Ayiwa, amalɛkiw ni kanaanw do siginin be kɔkɛnɛw na, sini aw ka kɔsegi ka kongokolon kɔnɔ sira minɛ, min be taga Buruku kɔgɔji faan fɛ.» Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Jama nin ka jugu. U be ŋunuŋununa ne koo la. U bena to k'o kɛ fɔɔ tuma jumɛn? Ne ye Isirayɛliden nunu ŋunuŋunukan mɛn. Aw k'a fɔ u ye ko ne Masaba ko ne be yen. Ko u ye min fɔ ne tulo kɔrɔ, ne bena o le kɛ u la. Minw bɛɛ jatira k'u tɔgɔw sɛbɛn, k'a ta minw sii sera saan mugan ma fɔɔ ka tɛmɛ o kan, olu minw ŋunuŋununa ne kama, u kelen kelen bɛɛ bena sa kongokolon nin kɔnɔ. Ko ne tun ye layidugwɛlɛn ta ko ne bena jamana min kɛ u ka sigiyɔrɔ ye, u si tena don yen fɔɔ Yefunɛ dencɛ Kalɛbu ni Nun dencɛ Zozuwe dɔrɔn. Ko u deenw, u y'a fɔ minw koo la ko u juguw bena u minɛ ka taga n'u ye, ne ben'a to olu be don jamana nin na, olu banna min na, u deenw ben'a diya lɔn. Nga olu kɔni bena sa kongokolon nin kɔnɔ. Ko u deenw bena kɛ begɛnmaralaw ye kongokolon kɔnɔ yan saan bi naani kɔnɔ ka sɛgɛn u ka tilenbaliya kosɔn fɔɔ n'u bɛɛ sara kongokolon kɔnɔ tuma min na. Ko u ye tile bi naani kɛ ka jamana yaala cogo min na, o cogo kelen la, u bena tɔɔrɔ u ka tilenbaliya kosɔn saan bi naani kɔnɔ, saan kelen be kɛɲɛ tile kelen ma. U ben'a lɔn ko ni ne wilila u kama, k'o man di! Ne Masaba ka kuma le ye o ye. Siga t'a la, ne bena o koo nunu bɛɛ kɛ u la, mɔgɔjugu nunu, minw bɛnna ka muruti ne ma. U bɛɛ bena halaki kongokolon nin kɔnɔ, yan bena kɛ u sayɔrɔ ye.» Musa tun ye mɔgɔ minw ci ka taga jamana yaala, n'u kɔsegira ka na kibarujugu fɔ jamana nin koo la, k'a kɛ jama bɛɛ ŋunuŋununa Musa kama, o mɔgɔ nunu, minw tun ye kibarujugu fɔ jamana nin koo la, olu sara banajugu dɔ bolo Masaba ɲakɔrɔ. Mɔgɔ minw tun tagara jamana nin yaala, olu cɛma, Nun dencɛ Zozuwe ni Yefunɛ dencɛ Kalɛbu dɔrɔn le tora nii na. Musa ye koo nin lakali Isirayɛlidenw bɛɛ ye tuma min na, u dusu kasira kosɔbɛ. O dugusagwɛ sɔgɔma joona, u wilila ka taga kulujanw yɔrɔ faan fɛ. U ko: «An ye hakɛ kɛ. Masaba kumana yɔrɔ min koo la, an bena taga yen.» Nga Musa ko: «Mun na aw be ban Masaba ka kuma ma? O koo nin tena ɲa! Aw kana taga, bari Masaba te n'aw ye. N'aw tagara, aw juguw bena se aw kɔrɔ. Amalɛkiw ni kanaanw b'aw ɲa. U bena aw faga ni murujan ye, bari aw y'aw kɔɔ sin Masaba ma, o la, a tena to ni aw ye.» O bɛɛ n'a ta, u ye kungwɛlɛya kɛ ka taga kulujanw yɔrɔ faan fɛ, nga Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ani Musa ma bɔ jama ka sigiyɔrɔ la. Amalɛkiw ni Kanaan minw siginin tun be o kuluyɔrɔ la, olu jigira k'u kɛlɛ k'u gwɛn fɔɔ ka taga se Ɔrima. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Kuma Isirayɛlidenw fɛ k'a fɔ u ye ko: Ne bena jamana min di aw ma ka kɛ aw sigiyɔrɔ ye, aw donnin kɔ a la, ni aw be misi, walima begɛnmisɛn bɔ saraka ye min be jɛni pewu ne Masaba ma, n'a kasa ka di ne ye, a kɛra saraka jɛnita ye, walima dajuru sarata ye wo, walima diyanaboɲafɛn, walima ɲanagwɛ loon sarakaw, a ka kɛ nin cogo la: Saraka bɔbaga ka mugu tɛntɛnnin kilo saba kɛ suman saraka ye ne Masaba ye, ka tulu litiri kelen ani tilan ɲagami a la. Duvɛn litiri kelen ni tilan ka kɛ saraka ye ni sagaden kelen kelen bɛɛ ye, minw be kɛ saraka jɛnita ye, walima suman saraka ye. Ni sagajigi lo, i ka mugu tɛntɛnnin kilo wɔɔrɔ kɛ suman saraka ye, ka tulu litiri fila ɲagami a la, ani ka duvɛn litiri fila kɛ saraka ye. A ka kɛ saraka ye min kasa ka di ne Masaba ye. Ni tura kɛɲɛnin lo, a kɛra saraka jɛnita ye wo, walima dajuru sarata ye, walima jɛnɲɔgɔnya saraka ye, ne Masaba ye, a bɔbaga ka na ni tura nin ye, ani mugu tɛntɛnnin kilo kɔnɔntɔn ye, tulu litiri saba ka ɲagami o la, k'o mugu kɛ suman saraka ye, ka duvɛn litiri saba kɛ saraka ye. O bena kɛ saraka ye min be jɛni pewu, a kasa ka di ne Masaba ye. Aw k'a kɛ ten tura kelen kelen bɛɛ la, walima sagajigi, walima sagaden, walima baden na. Aw k'a kɛ ten aw ka begɛnw kelen kelen bɛɛ sarakatuma na, hali ni daa o daa lo. Dugulenw kelen kelen bɛɛ ben'a kɛ ten a ka sarakaw bɔtuma na minw be jɛni pewu, n'u kasa ka di ne Masaba ye. Loon nataw la, ni lonan min sigira aw cɛma ka waatijan kɛ, walima ni min tɛmɛtɔ lo aw fɛ, n'a b'a fɛ ka saraka bɔ min be jɛni pewu n'a kasa ka di ne Masaba ye, a k'a kɛ i n'a fɔ aw b'a kɛ cogo min na. O ye sariya ye jama fɛ, aw ni lonanw fɛ, minw be aw cɛma. O ye sariya ye aw kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ min tena dabila abada. Aw ni jamana wɛrɛ mɔgɔ bɛɛ ka kan ne Masaba fɛ. Sariya kelen le bena to aw ni lonan fɛ, minw be aw cɛma, koo kelen le ɲininin be aw fɛ fana.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Kuma Isirayɛlidenw fɛ k'a fɔ u ye ko: Ne be tagara n'aw ye jamana min na, ni aw donna yen tuma min na, ni aw b'o yɔrɔ suman dumu, aw ye dɔ bɔ o la k'a kɛ saraka ye ne Masaba ye. Aw k'aw ka suman kuun fɔlɔ mugu dɔ yiran ŋɔmi ye k'a bɔ saraka ye i n'a fɔ u be suman saraka bɔ sumangosikɛnɛ la cogo min na. Aw k'aw ka suman kuun fɔlɔ mugu dɔ bɔ saraka ye ne Masaba ye, aw kɔmɔgɔw fana k'o kɛ tuma bɛɛ. «Ne Masaba ye sariya minw fɔ Musa ye, n'aw filila, ni aw ma u dɔ bato, ne ye koo o koo fɔ aw ye Musa barika la k'a ta loon min na ne ye sariya sigi aw ye, fɔɔ k'a kɛ waati bɛɛ koo ye, ni fili kɛra olu dɔ koo la, k'a sɔrɔ jama ma bɔ a kala ma, o tuma na, jama bɛɛ ka tura kɛɲɛnin bɔ saraka jɛnita ye, a kasa ka di ne ye. Suman saraka ni jii min koo fɔra sariya kɔnɔ, u k'o fara tura kan, k'u bɔ, ka bakɔrɔnin kelen fana kɛ hakɛ yafa saraka ye. Sarakalasebaga ka Isirayɛli jama bɛɛ ka yafa daali, o la, ne bena yafa u ma, bari filiko tun lo, u nana saraka bɔ ne ye fana min be jɛni pewu, ka na ni fili yafa saraka fana ye u ka filiko kosɔn. N bena yafa Isirayɛli jama bɛɛ ma, ani lonanw ma, minw be u cɛma, bari filiko nin ye jama bɛɛ kunko ye. «Ni mɔgɔ kelen dama le filila ka hakɛ kɛ, a ka na ni sankelen bamuso ye k'o kɛ hakɛ yafa saraka ye. Ni min filila ka hakɛ kɛ, sarakalasebaga bena o tigi ka yafa daali ne Masaba ɲakɔrɔ. N'a y'a kɛ ka ban tuma min na, ne bena yafa o tigi ma. Ni mɔgɔ o mɔgɔ filila ka hakɛ kɛ, sariya kelen le be bɛɛ fɛ, dugulen fara lonan kan. Nga mɔgɔ o mɔgɔ, dugulen fara lonan kan, n'a tugura ka kojugu kɛ, o tigi ye ne Masaba hakɛ ta, a ka kan ka gwɛn ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma. A ye ne ka kuma mafiɲɛya, a ma ne ka fɔta bato, o la, a ka kan ka gwɛn, a jalakinin be to a ka tilenbaliya kosɔn halibi.» Ka Isirayɛlidenw to kongokolon kɔnɔ, loon dɔ, u ye cɛɛ dɔ ye, n'a be lɔgɔ ɲinina lafiɲɛlon na. Minw y'a ye lɔgɔ ɲiniyɔrɔ la, olu nana n'a ye Musa ni Arɔn ani jama bɛɛ fɛ. U y'a mara kosɔbɛ bari u tun ka kan ka koo min kɛ a la, kuma gwɛnin tun ma fɔ o koo la fɔlɔ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Cɛɛ nin ka kan ka faga, jama bɛɛ k'a bon ni kabakuruw ye u ka sigiyɔrɔ kɔfɛ.» O la, jama bɛɛ bɔra n'a ye u ka sigiyɔrɔ kɔfɛ k'a bon ni kabakuruw ye k'a faga i ko Masaba y'a fɔ Musa ye cogo min na. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Kuma Isirayɛlidenw fɛ k'a fɔ u ye ko u ka masirifɛnw dilan u ka faniw dagolow la, ani u kɔmɔgɔw, waati nataw la, jese bulaman ka siri o fɛɛn nunu bɛɛ la. N'u y'o masirifɛn nunu ye tuma o tuma, u hakili be jigi ne Masaba ka fɔta bɛɛ la, k'u bato. O la, u tena sɔn ka kakalaya kɛ, u ɲadenw ka miɲɛtɔya tena u bila tilenbaliya la. O la, u bena u hakili to ne ka fɔta bɛɛ la k'u kɛ, ani ka kɛ ne, u ka Ala ka mɔgɔsɔbɛw ye. Ne le ye Masaba ye, aw ka Ala, ne min y'aw bɔ Ezipiti jamana na janko ka kɛ aw ka Ala ye. Ne le ye Masaba ye, aw ka Ala.» Levi dencɛ Keyati deen Yiseyari dencɛ Kore ye Eliyabu dencɛ Datan ni Abiramu, ani Pɛlɛti dencɛ One kɔnɔnasu. O mɔgɔ saba nunu tun ye Urubɛn kɔmɔgɔw ye. U bɛɛ wilila Musa kama. Isirayɛlidenw ɲamɔgɔ kɛmɛ fila ni bi duuru farala u kan. Jama tun ye mɔgɔ minw woloma k'u bila u ɲafɛ, olu dɔw tun lo, u tɔgɔ tun bɔnin lo. U ye ɲɔgɔn lajɛn ka na Musa ni Arɔn fɛ janko k'u kɛlɛ. U ko: «Aw ta tɛmɛn'a daan kan! Jama bɛɛ lajɛnnin ye Masaba ta ye, Masaba be olu fana fɛ. Mun na aw b'aw yɛrɛ fisaya ni Masaba ka jama ye?» Musa y'o mɛn tuma min na, a lara duguma k'a ɲaa biri. A y'a fɔ Kore n'a ka jama bɛɛ ye ko: «Sini sɔgɔma, mɔgɔ min ye Masaba ta ye, a bena o yira, min y'a ta ye ni min ka senu, n'a be se ka gwɛrɛ a la. A mana mɔgɔ min woloma, a ben'a to o tigi be gwɛrɛ a la. Aw ka kan ka koo min kɛ, o filɛ nin ye, e Kore n'i ka mɔgɔw bɛɛ. Aw ka wusulandagaw ta. Sini, aw ka takami ni wusulan kɛ u kɔnɔ Masaba ɲakɔrɔ. Masaba mana mɔgɔ min woloma, an ben'a lɔn k'o le ye Masaba ta ye. Levi kɔmɔgɔw, aw ta tɛmɛn'a daan kan!» Musa y'a fɔ Kore ye tugu ko: «Levi kɔmɔgɔw, aw ye mɛnni kɛ! Isirayɛli ka Ala ye aw woloma ka bɔ Isirayɛli jama cɛma ko aw ka gwɛrɛ a la ka baara kɛ ale Masaba ka fanibugu kɔnɔ, ani ka lɔ jama nɔɔ na ka baara kɛ u tɔgɔ la. O ka dɔgɔ aw ɲana wa? A ye ele n'i balimacɛ Levi kɔmɔgɔw bɛɛ gwɛrɛ a yɛrɛ la, sisan aw be sarakalasebaara le ɲinina fana. O la, e n'i ka jama bɛɛ bɛnna ka muruti Masaba ma. Arɔn ye mun ye fɔɔ aw be ŋunuŋunu a kama?» O kɔ, Musa ko u ka Eliyabu dencɛ Datan ni Abiramu wele, nga u ko u te taga. Ko nɔnɔ ni lii ka ca kosɔbɛ jamana diman min kɔnɔ, a y'u bɔ yen janko k'u faga kongokolon kɔnɔ, o ye kofitini ye wa? Ko a ma dan o ma, sisan a b'a fɛ k'a yɛrɛ kɛ olu kuntigi ye fana. Ko a kɔni ma taga n'olu ye jamana diman na fewu, ko a ma * ɛrɛzɛnforow ni foro wɛrɛw d'u ma fana. Ko a be mɔgɔ nunu jati fiɲɛntɔw ye wa. K'olu tena taga fewu. Musa dimina kosɔbɛ. A y'a fɔ Masaba ye ko: «Kana sɔn u ka saraka la. Ne ma hali fali kelen minɛ u fɛ, ne ma kojugu kɛ u si la.» Musa y'a fɔ Kore ye ko: «E n'i ka jama bɛɛ ka na Masaba ɲakɔrɔ sini, ani Arɔn. Aw kelen kelen bɛɛ ka na n'aw ka wusulandagaw ye ka wusulan kɛ u kɔnɔ, u bɛɛ lajɛnnin ka kɛ wusulandaga kɛmɛ fila ni bi duuru ye, wusulan be jɛni Masaba ye. E ni Arɔn fana ka na n'aw taw ye.» U kelen kelen bɛɛ y'u ka wusulandagaw ta ka takami ni wusulan kɛ u kɔnɔ, ka lɔ ni Musa ni Arɔn ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. Kore y'a ka mɔgɔw bɛɛ lajɛn Musa ni Arɔn kama Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la ka ban tuma min na, Masaba y'a ka sebagaya yira jama bɛɛ la. A y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Aw ye bɔ jama nin cɛma janko ne ka se k'u halaki sisan sisan.» Musa ni Arɔn y'u kunbiri gwan k'u ɲaa biri duguma k'a fɔ ko: «Ala, e min be nii don adamadenw bɛɛ la, mɔgɔ kelen ye hakɛ kɛ, i bena dimi jama bɛɛ kɔrɔ wa?» Masaba ye Musa jaabi ko: «A fɔ jama ye ko u ka bɔ Kore ni Datan ani Abiramu ka fanibuguw gɛrɛfɛ.» Musa wilila ka taga Datan ni Abiramu fɛ, Isirayɛli cɛkɔrɔbaw tugur'a kɔ. A y'a fɔ jama ye ko: «Aw ka bɔ mɔgɔjugu nunu ka fanibuguw gɛrɛfɛ! Aw kana maga u ka fɛɛn si la, n'o tɛ, aw bena halaki n'u ye u ka hakɛ bɛɛ kosɔn.» O la, u bɔra Kore ni Datan ani Abiramu ka fanibuguw gɛrɛfɛ. Datan ni Abiramu tun bɔra ka lɔ u ka fanibuguw daa la, u ni u musow n'u deenw ani u mamadenw. Musa ko: «Aw ben'a lɔn nin le fɛ ko Masaba ye ne ci ka koo nunu bɛɛ kɛ, ne ma n yɛrɛ sago kɛ. Ni mɔgɔ nunu sara mɔgɔ tɔw sacogo la, n'u ta kɛra i n'a fɔ mɔgɔ tɔw ta, o tuma na, Masaba ma ne ci. Nga ni Masaba ye koo dɔ kɛ min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ, ni dugukolo pɛrɛnna u n'u bololafɛnw bɛɛ ka jigi a kɔnɔ, u ɲanaman ka taga lahara, o tuma na, aw ben'a lɔn ko mɔgɔ nunu ye Masaba mafiɲɛya.» A tilara kuma nin bɛɛ la dɔrɔn, dugukolo pɛrɛnna u kɔrɔ, dugukolo daa yɛlɛla k'u kunun, u n'u ka somɔgɔw ani Kore ka mɔgɔw bɛɛ, n'u bololafɛnw bɛɛ. U ɲanaman tagara lahara n'u bololafɛnw bɛɛ ye, dugukolo daa tugura u kan, u halakira ka bɔ jama cɛma. Isirayɛliden minw tun be u lamini na, olu bɛɛ bolila u kulekan kosɔn. U ko: «An ka boli, n'o tɛ, dugukolo bena an fana kunun dɛ!» Tasuma bɔra Masaba fɛ ka mɔgɔ kɛmɛ fila ni bi duuru jɛni pewu, minw tun be wusulan jɛnina. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ sarakalasebaga Arɔn dencɛ Eleyazari ye ko a ka wusulandaga nunu cɛ ka bɔ takami cɛma, k'u kɔnɔ takami fili yɔrɔjan, bari daga nunu ye ne ta ye. Mɔgɔ minw ye hakɛ kɛ n'u nii tor'a la, u ka wusulandagaw ta k'u dilan k'u kɛ sarakabɔyɔrɔ datugulan ye. Bari daga nunu nana ne Masaba ɲakɔrɔ, o le y'a to u kɛra ne ta ye. U ka kɛ taamasiɲɛ ye Isirayɛlidenw fɛ.» O la, wusulandaga ziralaman minw tun be mɔgɔ nunu fɛ minw jɛnina, sarakalasebaga Eleyazari ye olu cɛ k'u dilan k'u kɛ sarakabɔyɔrɔ datugulan ye. O kɛra hakilijigifɛn ye Isirayɛlidenw fɛ k'u hakili jigi a la ko mɔgɔ o mɔgɔ te Arɔn kɔmɔgɔ ye, o si man kan ka gwɛrɛ ka wusulan jɛni Masaba ɲakɔrɔ. N'o tɛ, koo min ye Kore n'a mɔgɔw sɔrɔ, o ɲɔgɔn bena o tigi fana sɔrɔ, Masaba tun ye min fɔ Musa barika la. O dugusagwɛ, Isirayɛli jama bɛɛ ŋunuŋununa Musa ni Arɔn kama k'a fɔ k'u ye Masaba ka mɔgɔw faga. Jama lajɛnna Musa ni Arɔn kama, u y'u ɲaa yɛlɛma ka sin Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ma tuma min na, sankaba barila k'a datugu, Masaba y'a ka sebagaya yira. Musa ni Arɔn tagara Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ɲafɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Aw ye bɔ jama nin cɛma, janko ne ka se k'u halaki yɔrɔnin kelen.» U lara k'u ɲaa biri duguma. Musa y'a fɔ Arɔn ye ko: «Wusulandaga ta ka takami bɔ sarakabɔyɔrɔ kan ka wusulan kɛ a la, ka teliya ka taga n'a ye jama fɛ janko ka u ka hakɛ yafa daali u ye, bari Masaba dimina, fɔɲɔbana daminɛna ka ban.» Arɔn ye wusulandaga ta i ko Musa y'a fɔ cogo min na, ka boli ka taga don jama cɛma. O y'a sɔrɔ fɔɲɔbana tun daminɛna ka ban u cɛma. Arɔn ye wusulan jɛni k'u ka kojugu yafa daali. A lɔra suuw ni ɲanamanw cɛma, fɔɲɔbana banna. Mɔgɔ waa tan ni naani ni kɛmɛ wolonwula (14 700) le sara fɔɲɔbana bolo. Minw sara Kore kosɔn, olu niin t'a la. O kɔ, Arɔn kɔsegira Musa fɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, o y'a sɔrɔ fɔɲɔbana tun banna. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Kuma Isirayɛlidenw fɛ ka bere tan ni fila minɛ u fɛ. I ka bere kelen minɛ u bɛma tan ni fila kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw kelen kelen bɛɛ fɛ, k'u kelen kelen bɛɛ tɔgɔw sɛbɛn u ka berew kan. I ka Arɔn tɔgɔ sɛbɛn Levi kɔmɔgɔw ka bere kan. Bere kelen kelen ka kɛ u bɛma nunu kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw kelen kelen bɛɛ tɔgɔ la. I k'u bila Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ walaka bilakɛsu ɲafɛ, ne b'aw kunbɛn yɔrɔ min na. Ne ye mɔgɔ min woloma, ale ka bere bena nugu. Ne bena Isirayɛlidenw ka ŋunuŋunuko ban aw kama ten.» Musa kumana Isirayɛlidenw fɛ. U ɲamɔgɔw kelen kelen bɛɛ ye bere kelen d'a ma ka kɛɲɛ ni Isirayɛli deenw mɔgɔda ye, bere tan ni fila tun lo. Arɔn ka bere tun be u cɛma. Musa ye bere nunu bila Masaba ɲakɔrɔ, fanibugu kɔnɔ a ka sariyaw walakaw maranin be min kɔnɔ. O dugusagwɛ, Musa donna soo nin kɔnɔ tuma min na, a y'a ye ko Levi kɔmɔgɔ Arɔn ka bere tun nugura. O dama tɛ, a tun ye bolofitinifitini bɔ ka feeren, ani ka den, deen nunu fana mɔnna. Musa ye bere nunu bɛɛ ta ka bɔ Masaba ɲakɔrɔ ka taga n'u ye Isirayɛlidenw fɛ. U y'u filɛ, u kelen kelen bɛɛ y'u ka berew ta. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Arɔn ka bere bila walaka bilakɛsu ɲafɛ yen, a ka mara ka kɛ taamasiɲɛ ye mɔgɔmurutininw fɛ. O bena u ka ŋunuŋunuko ban ne kɔrɔ janko u kana na sa.» Masaba ye min fɔ, Musa y'o kɛ. Isirayɛlidenw y'a fɔ Musa ye ko: «An halakira! An sara, ebe, an bɛɛ satɔ lo! Mɔgɔ o mɔgɔ mana gwɛrɛ Masaba ka fanibugu la dɔrɔn, o tigi be sa. O tuma na, an bɛɛ bena halaki wa?» Masaba y'a fɔ Arɔn ye ko: «Fili min be kɛ ne ka sigiyɔrɔ koo la, o kunko bena kɛ e n'i dencɛw n'i bɛma Levi ka soo ta ye. Tilenbaliyako minw be kɛ sarakalasebaara la, e n'i dencɛw dama bena lɔ n'o kunko ye. I k'i balimaw, i bɛma Levi kɔmɔgɔw gwɛrɛ i la janko u ka fara i kan k'i dɛmɛ baara la, ni e n'i dencɛw be lɔ ne ka sariyaw walakaw bilakɛsu ɲafɛ tuma min na. U bena kɛ i ka bila la ka soo nin kɔnɔ baaraw kɛ, nga u man kan ka gwɛrɛ ne ka sigiyɔrɔ minanw, walima sarakabɔyɔrɔ la, janko olu ni aw si kana sa. U ka fara i kan k'u janto Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu nin na, k'a kɔnɔ baaraw bɛɛ kɛ. Mɔgɔ wɛrɛ si kana gwɛrɛ aw la min te Levi kɔmɔgɔ ye. Aw ka janto ne ka sigiyɔrɔ ni sarakabɔyɔrɔ la janko ne kana dimi Isirayɛlidenw kɔrɔ tugu. Ne le ye aw balimaw Levi kɔmɔgɔw bɔ Isirayɛliden tɔw cɛma k'u di aw ma. U bilara ne Masaba ye janko ka baara kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ. Nga e n'i dencɛw dɔrɔn be se ka sarakalasebaara kɛ sarakabɔyɔrɔ la, ani ne sigiyɔrɔ la, soo cɛtigɛfani kɔfɛ. Ne be sarakalasebaara dira aw ma k'aw boɲa. Ni mɔgɔ o mɔgɔ gwɛrɛla ne la min te Levi kɔmɔgɔ ye, u k'a faga.» Masaba y'a fɔ Arɔn ye ko: «Isirayɛlidenw be saraka minw bɛɛ bɔ ne ye, ne le b'i sigi o koow bɛɛ kunna. Ne be u di e n'i dencɛw ma ka kɛ aw niyɔrɔ ye tuma bɛɛ. Saraka minw saniyanin lo kosɔbɛ, n'u ye olu bɔ ne ye ka n niyɔrɔ jɛnita bɔ a la ka ban, a tɔɔ bena kɛ i ta ye. U be na ni minw ye ne fɛ k'u kɛ saraka ye ne ma minw saniyanin be kosɔbɛ, a kɛra suman sarakaw ye wo, hakɛ yafa sarakaw lo wo, walima fili yafa sarakaw, olu be kɛ e n'i dencɛw niyɔrɔ ye. Aw ka olu dumu ne sigiyɔrɔ la, cɛɛw bɛɛ be se k'o dumu. Aw k'o jati ne ka dumuni ye. Isirayɛlidenw be yɔrɔ min bɔ u ka saraka fifataw bɛɛ la, o fana bena kɛ i ta ye. Ne be o di e n'i dencɛw n'i denmusow ma, o ka kɛ aw ta ye tuma bɛɛ. I ka somɔgɔ minw saniyanin be, olu bɛɛ be se k'o dumu. Sɛnɛfɛn deen fɔlɔ minw be di ne Masaba ma, ne be olu d'i ma. Tulu bɛɛ la ɲuman, ni duvɛnkɛnɛ bɛɛ la ɲuman, ani suman bɛɛ la ɲuman. U be na ni sɛnɛfɛn deen fɔlɔ minw bɛɛ ye k'u di ne ma, olu bɛɛ ye i ta ye. I ka somɔgɔ minw saniyanin lo, olu bɛɛ be se k'u dumu. Isirayɛlidenw ye fɛɛn o fɛɛn bila kudayi ne ye, o bɛɛ ye i ta ye. Fɛɛn ɲanaman deen fɔlɔ minw be di ne ma, olu bɛɛ ye i ta ye, begɛn fara adamaden kan. Nga i ka kan ka adamaden deen fɔlɔw falen, aw kana olu faga. Begɛn minw saniyanin tɛ, aw ka olu deen fɔlɔw fana kɛ ten. K'a ta u kalo kelen ma, i k'u falen ne ka sigiyɔrɔ warigwɛ kuru duuru la, a kelen kelen bɛɛ gwiliya be kɛɲɛ garamu tan ma. Nga i kana misi deen fɔlɔ, ni saga deen fɔlɔ, ani baa deen fɔlɔ falen, olu ye ne ta ye. I ka olu joli seriseri sarakabɔyɔrɔ kan k'u tulu jɛni saraka ye min be jɛni pewu, n'a kasa ka di ne Masaba ye. Olu sogo bena kɛ i ta ye i n'a fɔ jɛnɲɔgɔnya saraka disi, n'a kinibolo woto min ye saraka fifata ye. Isirayɛlidenw be ne tɔgɔlasaraka minw bɛɛ bɔ ne Masaba ye, ne b'u bɛɛ di e n'i dencɛw, n'i denmusow ma a ka kɛ aw ta ye tuma bɛɛ. O ye layidu cɛnbali ye, ne be min ta e n'i kɔmɔgɔw ye.» Masaba y'a fɔ Arɔn ye ko: «I tena niyɔrɔ sɔrɔ u ka dugukolo la, i tena niyɔrɔ si sɔrɔ Isirayɛlidenw cɛma. Ne le ye i niyɔrɔ ye u cɛma.» Masaba y'a fɔ tugu ko: «Levi kɔmɔgɔw be baara min kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, ne be Isirayɛlidenw ka jaka bɛɛ di u ma o kosɔn, ka kɛ u niyɔrɔ ye. Kabini sisan, Isirayɛlidenw man kan ka gwɛrɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu la tugu, janko o hakɛ nin kana kɛ u ka saya sababu ye. Levi kɔmɔgɔw le ka kan ka baara kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, ka lɔ ni u ka fili kunko ye o yɔrɔ la. O bena kɛ sariya ye min tena dabila abada u kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ. Levi kɔmɔgɔw tena niyɔrɔ sɔrɔ Isirayɛlidenw cɛma. Nga Isirayɛlidenw be jaka minw bɔ k'a di ne Masaba ma, ne be olu di Levi kɔmɔgɔw ma ka kɛ u niyɔrɔ ye. O le y'a to ne y'a fɔ u ye ko u tena niyɔrɔ sɔrɔ Isirayɛlidenw cɛma.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Kuma Levi kɔmɔgɔw fɛ k'a fɔ u ye ko tuma min na u be Isirayɛlidenw ka jaka minɛ, ne Masaba be min di u ma ka kɛ u niyɔrɔ ye, u ka jaka bɔ o la k'a di ne ma. Ko u tɔɲɔgɔn Isirayɛlidenw be dɔ bɔ u ka suman n'u ka duvɛnkɛnɛ na cogo min na, ko u ka jaka bena jati o ɲɔgɔn ye. A kɛra ten. N'u mana jaka minw minɛ Isirayɛlidenw fɛ, u bena fɛɛn dɔ bɔ olu bɛɛ la k'a di ne Masaba ma. Ne niyɔrɔ ye min ye o jaka nunu la, u k'o di sarakalasebaga Arɔn ma. Fɛɛn minw bɛɛ dira u ma, u k'o fɛɛn nunu bɛɛ la ɲuman di ne Masaba ma. «A fɔ Levi kɔmɔgɔw ye ko n'u y'o fɛɛn nunu bɛɛ la ɲuman di tuma min na, a tɔɔ bena kɛ u ta ye, i n'a fɔ Isirayɛliden tɔw be to n'u ka suman n'u ka duvɛnkɛnɛ tɔɔ ye cogo min na. Ko u n'u somɔgɔw be se k'o tɔɔ dumu u diyanayɔrɔ la, o ye u ka sara ye u ka baara kosɔn, u be min kɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ. Ko n'u y'o fɛɛn nunu bɛɛ la ɲuman di, jalakiyɔrɔ t'u la koo nin na. Isirayɛlidenw be sarakaw minw bɔ ne Masaba ye, u tena o nɔgɔ, u tena sa.» Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Ne Masaba ye sariya min sigi, fɛɛn min wajibiyanin be o kɔnɔ, o filɛ nin ye. A fɔ Isirayɛlidenw ye ko u ka na i fɛ ni misimuso wuleman ye, a dafanin, fiɲɛ te min na, min ma deli ka sɛnɛ kɛ. I k'o don sarakalasebaga Eleyazari bolo, ale ka taga n'a ye jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ, u k'a faga a ɲana. O kɔ, a k'a joli dɔ ta n'a bolokunnaden ye k'a seriseri Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ɲafɛla faan fɛ siɲɛ wolonwula. U ka misi nin jɛni a ɲana, a golo, n'a sogo, n'a joli, ani a boo bɛɛ. Sarakalasebaga ka sɛdiriyiri ni * izɔpiyiri furaburu ani gaari wuleman ta k'u fili tasuma nin kɔnɔ. O kɔ, a k'a ka faniw ko ka jii ko. O kɔfɛ, a be se ka segi ka don jama ka sigiyɔrɔ la. Nga a nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. Mɔgɔ min ye misi jɛni, ale fana k'a ka faniw ko ka jii ko. A fana nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. Mɔgɔ min saniyanin be, ale ka misi nin bugurigwɛ cɛ k'o bila jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ yɔrɔ dɔ la, min saniyanin be sariya faan fɛ. Isirayɛli jama k'o mara janko o ka kɛ fɛɛn saniyaji la. O be bɔ ka kɛ hakɛ yafa saraka ye. Mɔgɔ min ye bugurigwɛ nin cɛ, ale fana k'a ka faniw ko. A fana nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. O bena kɛ sariya ye min tena dabila Isirayɛlidenw ni lonanw fɛ, minw be u cɛma. «Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara suu la, ale nɔgɔnin bena to tile wolonwula kɔnɔ. A k'a yɛrɛ saniya n'o jii nin ye a tile sabanan loon ni tile wolonwulanan loon, o kɔ, a bena saniya. Nga n'a m'a yɛrɛ saniya a tile sabanan loon, ni tile wolonwulanan loon, a tena saniya. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara suu la, n'a ma sɔrɔ k'a yɛrɛ saniya, a be ne Masaba ka fanibugu nɔgɔ. O tigi ka kan ka gwɛn ka bɔ Isirayɛlidenw cɛma. Fɛɛn saniyaji ma seriseri a kan minkɛ, a nɔgɔnin lo, a nɔgɔnin bena to. «Ni mɔgɔ sara fanibugu dɔ kɔnɔ, sariya min be o la, o filɛ. Mɔgɔ o mɔgɔ donna o fanibugu kɔnɔ, ani minw bɛɛ b'a kɔnɔ, olu nɔgɔnin bena to tile wolonwula kɔnɔ. Datugulan te minan o minan min daa la o fanibugu kɔnɔ, olu bɛɛ nɔgɔnin lo. Ka mɔgɔ to kongo kɔnɔ, n'a magara suu la min fagara ni murujan ye, walima min sar'a yɛrɛ ma, walima adamaden kolo, walima kaburu la, o tigi nɔgɔnin bena to tile wolonwula kɔnɔ. Begɛn min tun jɛnina ka kɛ hakɛ yafa saraka ye, u b'o bugurigwɛ dɔ ta k'o don minan dɔ kɔnɔ ka jii ɲanaman kɛ o kan, mɔgɔ nɔgɔnin nin ka saniyako kama. Mɔgɔ min saniyanin be, ale be * izɔpiyiri furaburu dɔ ta k'a sun jii nin na k'o seriseri fanibugu nin n'a kɔnɔ minanw bɛɛ kan n'a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ kan. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara adamaden kolo la, walima mɔgɔ min magara suu la, walima min sar'a yɛrɛ ma, walima kaburu dɔ la, a ka kan ka jii nin seriseri o tigi fana kan. Mɔgɔ min saniyanin lo, ale ka jii nin seriseri mɔgɔnɔgɔnin nin kan a tile sabanan loon ni tile wolonwulanan loon. O kɔ, a be mɔgɔ min saniyara, o tigi k'a ka faniw ko k'a yɛrɛ ko. O wulafɛ, a be saniya. Mɔgɔ min nɔgɔnin lo, n'a m'a yɛrɛ saniya, o tigi ka kan ka gwɛn ka bɔ jama cɛma, bari a ye ne Masaba ka sigiyɔrɔ nɔgɔ. Fɛɛn saniyaji ma seriseri a kan minkɛ, o la, a nɔgɔnin lo. O ye sariya ye u fɛ min tena dabila fewu. Mɔgɔ min ye fɛɛn saniyaji nin seriseri, o tigi fana k'a ka faniw ko. Ni mɔgɔ o mɔgɔ magara o jii la, o tigi nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ. Ni mɔgɔnɔgɔnin magara fɛɛn o fɛɛn la, o be nɔgɔ. Ni mɔgɔ min magara o fɛɛn nin la fana, o tigi fana nɔgɔnin bena to fɔɔ wulafɛ.» Isirayɛli jama bɛɛ sera Zin kongokolon kɔnɔ saan kalo fɔlɔ la, ka sigi Kadɛsi. Miriyama sara o yɔrɔ la, u y'a suu don yen. Jii tun te jama fɛ minkɛ, u lajɛnna ka wili Musa ni Arɔn kama. U y'a daminɛ ka Musa kɛlɛ, u ko: «Masaba y'an balimaw faga tuma min na, n'an fana tun sara o tuma na, o tun ka fisa! Mun na aw nana ni Masaba ka jama ye kongokolon nin kɔnɔ yan? Janko an n'an ka begɛnw ka sa kɛ? Mun na aw bɔra n'an ye Ezipiti jamana na ka na n'an ye yɔrɔjugu nin na? Sɛnɛyɔrɔ te yan, torosun te yan, * ɛrɛzɛnsun te yan, gerenadiyiri te yan. Jii minta yɛrɛ te yan!» Musa ni Arɔn bɔra jama cɛma ka taga Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la ka la k'u ɲaa biri duguma. Masaba y'a ka sebagaya yira u la. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Bere nin ta, e n'i kɔrɔcɛ Arɔn ka jama wele k'u lajɛn. Aw ka kuma farakuru nin fɛ u ɲana, jii bena bɔ a la. I b'a kɛ jii be bɔ a kɔnɔ k'a di jama n'u ka begɛnw ma, u k'a min.» O la, Musa ye bere nin ta, a min tun bilanin be Masaba ka soo kɔnɔ, ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. Musa ni Arɔn ye jama wele ka u lajɛn farakuru kɔrɔ. Musa y'a fɔ u ye ko: «Aw mɔgɔmurutinin nunu, aw ye lamɛnni kɛ. An ka kan ka jii bɔ aw ye farakuru nin le kɔnɔ wa?» O kɔ, Musa y'a bolo kɔrɔta ka farakuru gosi n'a ka bere ye siɲɛ fila. Jii caaman bɔra, jama ye minni kɛ, ani u ka begɛnw fana. Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Aw ma la ne la, k'a to ne k'a yira Isirayɛlidenw na ko ne ɲɔgɔn te yi, ko see be ne ye minkɛ, o la, ne be jamana min di jama nin ma, aw tena don n'u ye o kɔnɔ.» O kɛlɛ le y'a to u b'a fɔ ko Meriba jii, bari Isirayɛlidenw tun ye kɛlɛ ɲini Masaba fɛ o yɔrɔ la, nga Masaba y'a yɛrɛ yira u la yen ko a saniyanin lo. Musa ye cidenw bila ka bɔ Kadɛsi ka taga Edɔmu masacɛ sɛgɛrɛ k'a fɔ a ye ko: «I balima Isirayɛlidenw ko: I b'an ka sɛgɛn bɛɛ kala ma. An bɛmaw tagara Ezipiti jamana na, an sigira yen fɔɔ ka mɛn. Nga Ezipitikaw ye an bɛmaw ni anw tɔɔrɔ. An kasira Masaba nɔɔ fɛ tuma min na, a y'an kasikan mɛn ka mɛlɛkɛ ci k'an bɔ Ezipiti. Sisan an sera Kadɛsi yan, dugu nin b'i ka mara daan na. An b'i daali, i ka sɔn an ka tɛmɛ i ka jamana kɔnɔ. An tena don * ɛrɛzɛnforo, walima foro wɛrɛ si la, an tena aw ka kɔlɔnw jii min. An bena tɛmɛ ni masacɛ ka siraba ye, fɔɔ ka taga bɔ i ka mara kɔnɔ an tena faran ka taga kinibolo, walima numanbolo fɛ.» Edɔmu masacɛ y'a jaabi ko: «Aw tena tɛmɛ yan yɔrɔ la, n'o kɛra, ne bena bɔ k'aw kunbɛn ni murujan ye.» Isirayɛlidenw y'a fɔ a ye ko: «An bena tɛmɛ ni siraba ye. Ni anw, walima an ka begɛnw ye i ka jii dɔ min, an ben'o sara. An b'a fɛ ka taama ka tɛmɛ seen na dɔrɔn, koo wɛrɛ t'a la.» Edɔmu masacɛ segira k'a fɔ ko: «Aw tena tɛmɛ yan fewu.» O kɔ, a bɔra k'u kunbɛn ni kɛlɛden barikamanw ye caaman. Edɔmu masacɛ ma sɔn ka tɛmɛyɔrɔ di u ma a ka mara la minkɛ, Isirayɛlidenw faranna ka taga faan wɛrɛ fɛ. Isirayɛli jama bɛɛ wilila ka bɔ Kadɛsi ka taga se Ɔri kulu ma. K'u to Ɔri kulu gɛrɛfɛ, Edɔmu mara daan na, Masaba y'a fɔ Musa ni Arɔn ye ko: «Arɔn bena ta'a faaw fɛ. Ne be jamana min di Isirayɛlidenw ma, a tena don o kɔnɔ, bari aw tun ma sɔn ka ne ka fɔta bato Meriba jiyɔrɔ la. Taga ni Arɔn n'a dencɛ Eleyazari ye Ɔri kulu kan. I ka Arɔn ka sarakalasefaniw bɔ a kaan na k'u don a deen Eleyazari kaan na. Bari Arɔn bena ta'a faaw fɛ, a bena sa o yɔrɔ la.» Masaba ye min fɔ, Musa y'o kɛ. U yɛlɛla Ɔri kulu kan jama bɛɛ ɲana. Musa ye Arɔn ka fani nunu bɔ a kaan na k'u don a deen Eleyazari kaan na. Arɔn sara kulu kunna yen. O kɔ, Musa ni Eleyazari jigira ka bɔ kulu kan. Jama bɛɛ y'a faamu ko Arɔn sara, Isirayɛlidenw bɛɛ y'a suu kasi tile bi saba kɔnɔ. Aradi masa, min ye kanaancɛ ye, n'a siginin be jamana worodugu ɲafan fɛ, ale y'a mɛn ko Isirayɛlidenw be nana ni Atarimu sira ye. A ye Isirayɛlidenw kɛlɛ k'u dɔw minɛ. Isirayɛlidenw ye dajuru ta Masaba ye ko n'a ye mɔgɔ nunu don u bolo, k'u bena u ka duguw halaki pewu. Masaba ye mɛnni kɛ u fɛ ka Kanaan nunu don u bolo. U ye olu, n'u ka duguw halaki pewu. O kosɔn, o yɔrɔ tɔgɔ lara ko Ɔrima, o kɔrɔ ko halakili. Isirayɛlidenw wilila ka bɔ Ɔri kulu gɛrɛfɛ ka taga ni Buruku kɔgɔji sira ye ka taga munumunu fɔɔ Edɔmu mara daan na. Nga jama fari fagara sira la. U ye kumajugu fɔ Ala ni Musa ma. U ko: «Mun na aw y'a kɛ an bɔra Ezipiti jamana na janko an ka sa kongokolon kɔnɔ? Dumuni te yan! Jii te yan! Dumuni goman nin nigɛ bɔra an na!» O la, Masaba ye saa farimanw bila ka na jama kama. U ye Isirayɛlidenw cin, mɔgɔ caaman sara. Jama nana Musa fɛ k'a fɔ ko: «An ye kumajugu fɔ e ni Masaba ma tuma min na, an ye hakɛ kɛ. I ka Masaba daali ko a ka saa nunu bɔ an cɛma.» Musa ye Masaba daali jama ye. Masaba y'a fɔ a ye ko: «I ka saa jaa dilan k'a dulon lɔgɔjan dɔ kan. Saa mana mɔgɔ o mɔgɔ cin, n'a ye jaa nin filɛ, a tena sa.» O la, Musa ye saa jaa dilan ni zira ye k'a dulon lɔgɔjan kan. Saa ye mɔgɔ o mɔgɔ cin, n'a ye saa ziralaman nin filɛ, o tigi ma sa. Isirayɛlidenw wilila ka taga sigi Obɔti. U bɔra Obɔti ka taga sigi Iyabarimu, min be kongokolon kɔnɔ Mowabu mara kɔrɔn fɛ. U bɔra o yɔrɔ la tugu ka taga sigi Zerɛdi kɔkɛnɛ la, ka bɔ o yɔrɔ la tugu ka taga sigi Arinɔn kɔɔ kɔfɛ, min be woyo ka taga kongokolon kɔnɔ ka bɔ amoriw ka mara la. Arinɔn kɔɔ be Mowabu mara daan la, a be Mowabu mara ni amoriw ta daan bɔ ɲɔgɔn na. O le y'a to a fɔra Masaba ka kɛlɛkow sɛbɛ kɔnɔ ko: «Wayɛbu kɔɔ n'a bolow, Sufa jamana la, Arinɔn kɔɔ n'a bolow, minw jiginin be ka taga Ari faan fɛ, olu ka kɛ Mowabu mara daan ye.» U bɔra o yɔrɔ la fana ka taga se Beyɛri. O yɔrɔ kɔlɔn nin daa la, Masaba y'a fɔ Musa ye ko a ka jama lajɛn o yɔrɔ la, ko a bena jii d'u ma. O tuma na, Isirayɛlidenw ye dɔnkili nin la ko: «Kɔlɔn, i ka jii bɔ ka woyo! Aw ka dɔnkili la a koo la. Kuntigiw ye kɔlɔn nin sogi, mɔgɔbabaw y'a sogi, ni masaberew ye, n'u ka berew ye!» Ayiwa, u bɔra kongokolon kɔnɔ ka taga se Matana, ka bɔ Matana ka taga Naaliyɛli, ka bɔ Naaliyɛli ka taga Bamɔti. U bɔra Bamɔti ka taga kɔkɛnɛ la min be Mowabu mara la, Pisiga kulu faan fɛ, ale min be kongokolon gɛrɛfɛ. Isirayɛlidenw ye cidenw bila ka taga amoriw ka masacɛ Siŋɔn fɛ k'a fɔ a ye ko: «An b'i daali, i ka sɔn an ka tɛmɛ i ka jamana kɔnɔ. An tena faran ka don * ɛrɛzɛnforo, walima foro wɛrɛ si kɔnɔ. An tena kɔlɔnw jii min. An bena tɛmɛ ni masacɛ ka siraba ye, fɔɔ ka taga bɔ i ka mara kɔnɔ.» Nga Siŋɔn ma sɔn Isirayɛlidenw ka tɛmɛ a ka mara kɔnɔ. A y'a ka kɛlɛdenw bɛɛ lajɛn ka bɔ ka taga Isirayɛlidenw kunbɛn kongokolon kɔnɔ Yaasi, k'u kɛlɛ o yɔrɔ la. Isirayɛlidenw y'u caaman faga k'a ka jamana minɛ k'a ta Arinɔn kɔɔ daa la ka taga se Yabɔki kɔɔ daa la. U tagara dan amoniw ka mara daan na, bari olu tun y'u ka mara daan labɛn kosɔbɛ. Isirayɛlidenw ye Ɛsibɔn n'a dafɛdugudenninw bɛɛ minɛ ani amoriw ka duguw tɔw bɛɛ, k'u yɛrɛ ka mɔgɔw sigi u kɔnɔ. Ɛsibɔn tun ye amoriw ka masacɛ Siŋɔn ka sigidugu ye, ale min tun ye Mowabu mara masacɛkɔrɔ kɛlɛ ka mara bɛɛ minɛ a la fɔɔ ka taga se Arinɔn kɔɔ daa la. O le y'a to dɔnkililabagaw b'a fɔ ko: «Aw ye na Ɛsibɔn k'a lɔ kura ye! Aw ye Siŋɔn ka dugu lalaga k'a lɔ. Tasuma bɔra Ɛsibɔn, tasuma wilila Siŋɔn ka dugu kɔnɔ. A ye Ari dugu jɛni Mowabu mara la, a ye Arinɔn kuluyɔrɔw jɛni. Bɔnɛ b'aw ye, Mowabuw! * Kemɔsi sɔnbagaw, aw halakira! A sɔnbaga cɛmanw kɛra bolibagatɔw ye, amoriw ka masacɛ Siŋɔn ye musomanw minɛ. Anw y'u sɔgɔ n'an ka biɲɛw ye. K'a ta Ɛsibɔn fɔɔ ka taga se Dibɔn dugu ma, a bɛɛ cɛnna. An y'u halaki fɔɔ ka taga se Nofa, fɛɛn o fɛɛn b'o yɔrɔ la fɔɔ Madaba, o bɛɛ.» Isirayɛlidenw sigira amoriw ka mara la. Musa ye cidenw bila ka taga Yazɛri kɔlɔsi. O kɔ, Isirayɛlidenw y'a dafɛdugudenninw minɛ k'o yɔrɔ amoriw gwɛn ka bɔ yen. O kɔ, u faranna ka taga * Basan sira minɛ. Basan masacɛ Ɔgi n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ bɔra ka taga u kunbɛn k'u kɛlɛ Edirɛyi. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Kana siran a ɲa, ne ye ale n'a ka mara, n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ don i bolo. I ye min kɛ amoriw ka masacɛ Siŋɔn na, ale min tun siginin be Ɛsibɔn, i k'o ɲɔgɔn kɛ nin na fana.» O la, u ye ale n'a dencɛw, n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ faga, u ma mɔgɔ kelen yɛrɛ to yen. U y'a ka mara minɛ. Isirayɛlidenw wilila ka taga sigi Mowabu kɛnɛba la, Zurudɛn baji kɔfɛ Zeriko faan fɛ. Isirayɛlidenw tun ye min kɛ amoriw la, Sipɔri dencɛ Balaki tun y'o bɛɛ ye. Mowabuw y'a ye ko mɔgɔ nunu ka ca kosɔbɛ, u siranna haali. Tiɲɛ na, u jaa tun tigɛra Isirayɛlidenw kosɔn. Mowabuw y'a fɔ Madiyan cɛkɔrɔbaw ye ko: «Jama nin bena an lamini bɛɛ halaki sisan i n'a fɔ misi be biin ɲimi k'a ban kongo kɔnɔ cogo min na.» O y'a sɔrɔ Sipɔri dencɛ Balaki le tun ye Mowabu masacɛ ye. A ye cidenw bila ka taga Bewɔri dencɛ Balamu fɛ k'a wele. Ale tun b'a faso la Petɔri, Efarati baji daa la. A y'a fɔ a ye ko: «Siya dɔ bɔra Ezipiti jamana la ka na yɔrɔ bɛɛ ta. U sera ne gɛrɛfɛ ka sigi. Ayiwa, ne b'i daali, i ka na mɔgɔ nunu danga, bari u barika ka bon ni ne ta ye. N'i y'o kɛ, n'a sɔrɔ ne bena se u kɔrɔ, ani ka se k'u gwɛn ka bɔ jamana nin kɔnɔ, bari ne y'a lɔn ko n'i ye duba kɛ mɔgɔ min ye, o tigi ta be ɲa. N'i ye min danga, o tigi ta be cɛn.» Mowabu ni Madiyan cɛkɔrɔbaw wilila ka taga ni boɲafɛnw ye u bolo janko k'o di lagwɛlikɛla ma. U sera Balamu fɛ tuma min na, u ye Balaki ka kuma fɔ a ye. Balamu y'a fɔ u ye ko: «Aw ye si yan bii, Masaba mana min fɔ ne ye, ne bena aw jaabi ka kɛɲɛ n'o ye.» O la, Mowabu ɲamɔgɔ nunu tora Balamu fɛ yen. Ala nana Balamu fɛ k'a ɲininga ko: «Mɔgɔ minw be n'i ye yan, jɔnw lo?» Balamu y'a jaabi ko: «Sipɔri dencɛ Balaki, ni Mowabu masacɛ lo, ale lo y'u ci ka n'a fɔ n ye ko siya dɔ min bɔra Ezipiti jamana na, ko u ye yɔrɔ bɛɛ ta. Ko ne ka na u danga a ye, ko n'o kɛra, n'a sɔrɔ ale bena se k'u kɛlɛ k'u gwɛn ka bɔ yen.» Ala y'a fɔ Balamu ye ko: «Kana taga n'u ye. Kana siya nin danga, bari dubadenw lo.» O dugusagwɛ, Balamu wilila k'a fɔ Balaki ka ɲamɔgɔw ye ko: «Aw ye segi aw ka jamana na, bari Masaba ma sɔn ne ka taga n'aw ye.» O la, Mowabu ɲamɔgɔw kɔsegira Balaki fɛ k'a fɔ ko: «Balamu banna ka na n'an ye.» Balaki ye ɲamɔgɔ dɔ wɛrɛw ci tugu, olu tun ka ca ni fɔlɔtaw ye, u fana tun jatinin lo kosɔbɛ ka tɛmɛ fɔlɔtaw kan. U sera Balamu fɛ k'a fɔ a ye ko: «Sipɔri dencɛ Balaki ko i kan'a to foyi k'i bali ka na ale fɛ. Ko bari ale bena i boɲa fɔɔ ka ɲa, ko i mana min fɔ, ko ale bena o bɛɛ kɛ. Ko a b'i daali, i ka na mɔgɔ nunu danga ale ye.» Balamu ye Balaki ka cidenw jaabi ko: «Hali ni Balaki y'a ka soo fa warigwɛ ni sanu na k'o bɛɛ di ne ma, ne te se ka foyi si kɛ ka tɛmɛ Masaba ne ka Ala ka kuma kan, a kɛra koba ye wo, walima kofitini. Sisan aw ye si yan bii i n'a fɔ tɔw y'a kɛ cogo min na, yanni ne k'a lɔn Masaba bena min fɔ ne ye tugu.» O sufɛ, Ala nana Balamu fɛ k'a fɔ a ye ko: «Mɔgɔ nunu nana i wele kama minkɛ, wili ka taga n'u ye, nga ne be min fɔ i ye, i k'o dama kɛ.» O dugusagwɛ sɔgɔma, Balamu wilila k'a ka fali labɛn ka taga ni Mowabu ɲamɔgɔw ye. Ala y'a taatɔ ye tuma min na, a dimina kosɔbɛ. Masaba ka mɛlɛkɛ lɔra sira la k'a ɲaa tigɛ. Balamu tun b'a ka fali kan, a ka baaraden fila tun be n'a ye. Fali ye Masaba ka mɛlɛkɛ lɔnin ye sira kan n'a ka murujan b'a bolo. A faranna ka bɔ sira kan ka don foro la. Balamu y'a gosi janko a ka segi sira kan. O kɔ, Masaba ka mɛlɛkɛ tagara lɔ sira fitiniyɔrɔ dɔ la * ɛrɛzɛnforow furancɛ la, O y'a sɔrɔ kogo tun be sira nin faan fila bɛɛ la. Fali ye Masaba ka mɛlɛkɛ ye, fali dɛnna kogo la ka Balamu seen digi o la. Balamu y'a gosi tugu. O kɔ, Masaba ka mɛlɛkɛ tagara ɲafɛ tugu ka lɔ yɔrɔ dɔ la, sira ka dɔgɔ yɔrɔ min na, munumunuyɔrɔ si tun te yen, ka taga kinibolo, walima numanbolo fɛ. Fali ye Masaba ka mɛlɛkɛ ye, a lara duguma ni Balamu ye. Balamu dimina k'a gosi n'a ka bere ye. Masaba ye daa di fali ma, a y'a fɔ Balamu ye ko: «Ne ye mun le kɛ i la fɔɔ i ye ne gosi siɲɛ saba?» Balamu y'a fɔ fali ye ko: «Bari i ye tulon kɛ ne la! Ni murujan tun be ne bolo, n tun bena i faga sisan sisan.» Fali y'a fɔ Balamu ye ko: «Ne t'i ka fali ye wa? I tun te yɛlɛ ne kan kabini i ye ne sɔrɔ foo ka na se bii ma wa? Ne delila ka nin ɲɔgɔn kɛ i la wa?» Balamu ko: «Ayi.» O tuma na, Masaba ye Balamu ɲaa yɛlɛ, a ye Masaba ka mɛlɛkɛ lɔnin ye sira kan ni murujan y'a bolo. Balamu y'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma. Masaba ka mɛlɛkɛ y'a ɲininga ko: «Mun na e y'i ka fali bugɔ siɲɛ saba? Ne nana k'i ɲaa tigɛ, bari ne y'a ye ko i be sira min kan, halakisira lo. Fali ye ne ye ka faran ka bɔ ne ɲa siɲɛ saba. N'a tun ma faran, ne tun bena i faga o yɔrɔnin kelen ka fali nin to yen.» Balamu y'a fɔ Masaba ka mɛlɛkɛ ye ko: «Ne ye hakɛ kɛ. Ne tun m'a lɔn ko i lɔnin be sira kan ka ne ɲaa tigɛ. Sisan, ni taga nin man d'i ye, ne bena kɔsegi.» Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ Balamu ye ko: «Taga ni mɔgɔ nunu ye, nga ne be kuma min fɔ i ye, i k'o dama fɔ.» O la, Balamu tagara ni Balaki ka ɲamɔgɔw ye. Balaki y'a mɛn ko Balamu be sira la minkɛ, a bɔra ka ta'a kunbɛn mowabuw ka dugu dɔ la min be Arinɔn daa la a ka mara daan na. A y'a fɔ Balamu ye ko: «Ne ma cii bila ka taga i wele wa? Mun na i tun ma na? See te ne ye k'i sara wa?» Balamu y'a jaabi ko: «Ne nana i fɛ sisan. Yala ne bena se ka kuma n kunfɛ wa? Ala mana kuma min don ne daa la, n bena o dama le fɔ.» Balamu tagara ni Balaki ye Kiriyatusɔti. Balaki ye misiw ni sagaw faga saraka ye k'o sogo dɔ di Balamu ma ni ɲamɔgɔ minw y'a bila sira. O dugusagwɛ sɔgɔma, Balaki tagara ni Balamu ye, ka yɛlɛ ka taga Bamɔtibaali. Ka Balamu to o yɔrɔ la, a ye Isirayɛliden dɔw ye. Balamu y'a fɔ Balaki ye ko: «Sarakabɔyɔrɔ wolonwula lɔ ne ye yan, ka tura wolonwula ni sagajigi wolonwula labɛn ne ye.» Balamu ye min fɔ, Balaki y'o kɛ. Balaki ni Balamu ye tura kelen, ni sagajigi kelen bɔ saraka ye sarakabɔyɔrɔ nunu kelen kelen bɛɛ kan. Balamu y'a fɔ Balaki ye ko: «Lɔ yan i ka saraka gɛrɛfɛ, ne bena taga ɲafɛ. N'a sɔrɔ Masaba bena na ne kunbɛn. N'a ye fɛɛn o fɛɛn yira ne la, n bena o fɔ i ye.» O kɔ, a tagara yɛlɛ kulu dɔ kan yiri te min kan. Ala nan'a kunbɛn. Balamu y'a fɔ a ye ko: «Ne ye sarakabɔyɔrɔ wolonwula lɔ ka tura kelen ni sagajigi kelen bɔ saraka ye u kelen kelen bɛɛ kan.» Masaba ye kuma dɔ don Balamu daa la. A y'a fɔ ko a ka segi ka taga Balaki fɛ ka kuma nin fɔ a ye. Balamu kɔsegir'a fɛ, ka ta'a sɔrɔ Balaki lɔnin tun be a ka saraka gɛrɛfɛ, a ni Mowabu ɲamɔgɔw bɛɛ. O kɔ, Balamu y'a ka kirayakuma fɔ ko: «Balaki ye ne wele ka bɔ Aramu jamana na, Mowabu masacɛ ne ye wele ka bɔ kɔrɔn fɛ kuluw yɔrɔ la. Ko ne ka na Yakuba kɔmɔgɔw danga a ye, ko ne ka na Isirayɛlidenw bagabaga. Ala ma minw kɛ dangadenw ye, ne be se ka olu danga cogo di? Masaba ma minw bagabaga, ne bena se k'o tigiw bagabaga cogo di? Ka ne to farakuruw kunna, ne ɲaa b'u la. Ka ne to kulujanw kan, ne b'u filɛra. Ne y'a ye ko siya lo minw siginin be u danna, Siya min ka koo ni tɔw ta te kelen ye. Jɔn be se ka Yakuba kɔmɔgɔw daa jati? U ka ca i ko cɛncɛn. Jɔn be se ka Isirayɛlidenw tilan naaninan yɛrɛ jati? Mɔgɔtilenninw be sa cogo min na, a to ne ka sa ten. Ne labancogo ka kɛ i n'a fɔ olu ta!» Balaki y'a fɔ Balamu ye ko: «I ye mun kɛ ne la ten? Ne y'i wele ka na janko i ka ne juguw danga, i do b'a la ka duba kɛ u ye!» A y'a jaabi ko: «Masaba ye min don ne daa la, ne man kan ka o le fɔ wa?» O kɔ, Balaki y'a fɔ Balamu ye ko: «Na an ka taga yɔrɔ wɛrɛ la, i bena se ka mɔgɔ nunu ye yɔrɔ min na. I tun ye u dɔw ye dɔrɔn, i ma u bɛɛ ye. K'i to o yɔrɔ la, i k'u danga ne ye.» Ayiwa, a tagara n'a ye kɔlɔsilikɛyɔrɔ dɔ la Pisiga kulu kan. A ye sarakabɔyɔrɔ wolonwula lɔ ka tura kelen ni sagajigi kelen bɔ saraka ye u kelen kelen bɛɛ kan o yɔrɔ la. Balamu y'a fɔ Balaki ye ko: «Lɔ yan i ka saraka gɛrɛfɛ, ne bena taga Ala kunbɛn.» Masaba nana Balamu kunbɛn ka kuma dɔ don a daa la. A y'a fɔ ko a ka segi ka taga Balaki fɛ ka nin fɔ a ye. O la, Balamu kɔsegira Balaki fɛ ka ta'a sɔrɔ a ni Mowabu ɲamɔgɔw lɔnin be a ka saraka gɛrɛfɛ. Balaki y'a ɲininga ko: «Masaba ye mun le fɔ?» Balamu sɔrɔla k'a ka kirayakuma fɔ ko: «Balaki, wili ka mɛnni kɛ. Sipɔri dencɛ, i tulo malɔ ne ka kuma na. Ala te mɔgɔ ye n'a be galon tigɛ, adamaden tɛ n'a b'a hakili yɛlɛma. N'a ye fɛɛn dɔ fɔ, a t'o kɛ wa? N'a ye layidu ta, a t'o dafa wa? A fɔra ne ye ko ne ka duba le kɛ. Ala y'u ta ɲa, ne te se k'o bali. A ma tilenbaliyako ye Yakuba kɔmɔgɔw la, a ma kojugu ye Isirayɛlidenw fɛ. Masaba u ka Ala tora u fɛ, Masaba ka folikan be bɔra u fɛ. Ala y'u bɔ Ezipiti jamana na, u barika be i ko kongomisi ta. Kirisi te se ka foyi kɛ Yakuba kɔmɔgɔw la, dabari te se ka foyi kɛ Isirayɛlidenw la. N'a waati sera, u ben'a fɔ Isirayɛlidenw koo la ko: ‹Ala ye koo min kɛ u ye, o filɛ.› Jama nin be wili i ko waraba, min te segi ka la n'a ma sogo minɛ k'a dumu. U b'u yɛrɛ sama i ko jara, min te segi ka la n'a m'a ka fɛɛn minɛninw joli min.» Balaki y'a fɔ Balamu ye ko: «N'i tena u danga, i kana duba kɛ u ye fana!» Balamu ye Balaki jaabi ko: «Ne m'a fɔ i ye ko Masaba mana min fɔ ne ye, ko ne ka kan k'o bɛɛ le kɛ wa?» Balaki y'a fɔ Balamu ye ko: «Na an ka taga yɔrɔ wɛrɛ la. N'a sɔrɔ Ala bena sɔn i ka mɔgɔ nunu danga ne ye k'i to o yɔrɔ la.» O la, a tagara ni Balamu ye Pewɔri kulu kunna, min be kongokolon gɛrɛfɛ. Balamu y'a fɔ a ye ko: «Sarakabɔyɔrɔ wolonwula lɔ ne ye yan, ka tura wolonwula ni sagajigi wolonwula labɛn ne ye.» Balamu ye min fɔ, Balaki y'o kɛ, a ye tura kelen ni sagajigi kelen bɔ saraka ye sarakabɔyɔrɔ kelen kelen bɛɛ kan. Balamu y'a ye ko a diyara Masaba ye ka Isirayɛlidenw ta ɲa. A ma lagwɛli kɛ tugu ka Ala ɲininga i n'a fɔ a tun y'a kɛ ka tɛmɛ cogo min na, nga a y'a ɲaa yɛlɛma ka sin kongokolon faan fɛ. A y'a ɲaa kɔrɔta ka Isirayɛlidenw siginin ye, u tun sigira ka kɛɲɛ n'u bɛmaw kɔmɔgɔw ye. Ala ka Nii jigir'a kan. «A y'a ka kirayakuma fɔ ko: Bewɔri dencɛ Balamu ka kirayakuma filɛ nin ye, ale min be yeli kɛ kosɔbɛ, ale ka kuma lo. Ala be min fɔ, a b'o mɛn, Setigi be min yira a la, a b'o ye, n'a b'a bato tuma min na, a b'a ɲaa yɛlɛ, ale ka kuma lo. Yakuba kɔmɔgɔw, aw ka fanibuguw ka ɲi dɛ! Isirayɛlidenw, aw ka sigiyɔrɔw ka ɲi sa! U yɛrɛkɛnin bɛ i ko kɔɔ min fara ka yɛrɛkɛ, i ko bada la nankɔw. U be i ko alowɛsiyiriw, Masaba ye minw tutu, i ko sɛdiriyiriw, jida la. U ka jibɔyɔrɔw fanin be, u ka sumanw bena jii sɔrɔ kosɔbɛ. U ka masacɛ bena tɛmɛ Agagi kan, u ka masaya bena barika sɔrɔ. Ala y'u bɔ Ezipiti jamana la, u fanga be i ko kongomisi ta. Siya minw be wili u kama, u be olu halaki, u b'u kolow karikari, u b'u sɔgɔ n'u ka biɲɛw ye. U be sonsori, ka la i ko jara, u be sonsori, ka la i ko waraba. Jɔn be se k'u wili? Isirayɛlidenw, mɔgɔ minw be duba kɛ aw ye, Ala ka olu ta ɲa. Minw b'aw danga, Ala ka olu ta cɛn.» O tuma na, Balaki dimina Balamu kɔrɔ kosɔbɛ. A y'a tigɛ gosi ɲɔgɔn na k'a fɔ a ye ko: «Ne y'i wele ko i ka na ne juguw danga le. E do ye duba kɛ u ye fɔɔ siɲɛ saba. Wili ka taga i ka soo sisan! Ne tun ko n bena i boɲa fɔɔ ka ɲa, nga Masaba y'i bali k'o boɲa sɔrɔ.» Balamu ye Balaki jaabi ko: «Ne tun m'o le fɔ i ka cidenw ye wa? Ko hali ni Balaki y'a ka soo fa warigwɛ ni sanu na k'o bɛɛ di ne ma, ne te se ka foyi kɛ n yɛrɛ ma ka tɛmɛ Masaba ka kuma kan, a kɛra koɲuman ye wo, walima kojugu. Masaba mana min fɔ, ne bena o le fɔ. Ayiwa, sisan ne be segi ka taga n ka mɔgɔw fɛ. Nga mɔgɔ nunu bena min kɛ i ka mɔgɔw la sini, ne b'a fɛ k'i lasɔmi o la fɔlɔ.» Balamu y'a ka kirayakuma fɔ ko: «Bewɔri dencɛ Balamu ka kirayakuma filɛ nin ye, ale min be yeli kɛ kosɔbɛ, ale ka kuma lo. Ala be min fɔ, a b'o mɛn. A be lɔnniya sɔrɔ ka bɔ Fɛɛn bɛɛ kuntigi fɛ. Setigi be min yira a la, a b'o ye. N'a b'a bato tuma min na, a b'a ɲaa yɛlɛ. Ale ka kuma lo. Koo min bena kɛ, ne y'o ye, nga sisan koo tɛ. Ne ɲaa b'a la, nga a yɔrɔ ka jan. Lolo dɔ be bɔra Yakuba kɔmɔgɔw cɛma, masa dɔ be wilila Isirayɛlidenw cɛma. A bena mowabuw gosi u kuun na, a bena Sɛti kɔmɔgɔw bɛɛ kuun ci. A bena Edɔmu mara minɛ, a ben'a juguw ka jamana, * Seyiri minɛ. Nga Isirayɛlidenw bena barika sɔrɔ. Kuntigi dɔ bena bɔ Yakuba la. Dugumɔgɔ minw tora, a bena olu halaki.» Balamu ye amalɛkiw ye tugu ka sɔrɔ k'a ka kirayakuma fɔ ko: «Amalɛkiw tun be siya tɔw bɛɛ ɲafɛ, nga a laban na, u bena halaki.» Balamu ye keniw ye k'a ka kirayakuma fɔ ko: «Aw sigiyɔrɔ sutaranin lo, kɔnɔ ɲaga lo, farakuru kan. O bɛɛ n'a ta, aw ka sigiyɔrɔw bena jɛni, Asirikaw bena aw minɛ ka taga aw bila jɔnya la.» Balamu y'a ka kirayakuma fɔ ko: «Aa! Jɔn be se ka balo ni Ala y'a ta kɛ? Kurunbaw bena na ka bɔ Kitimu jamana na, u bena se Asirikaw ni Ebɛri kɔmɔgɔw kɔrɔ, nga olu yɛrɛw bena nagasi.» O kɔ, Balamu wilila ka segi ka ta'a ka soo, Balaki fana tagara n'a ka sira ye. Isirayɛlidenw tun siginin be Sitimu tuma min na, u y'a daminɛ ka kakalaya kɛ ni mowabumusow ye. Muso nunu y'u daali ko u k'u ka joow sɔn. Jama ye dumuni kɛ k'u kunbiri gwan joo nunu kɔrɔ. A kɛra ten Isirayɛlidenw fana tugura joo dɔ kɔ min tɔgɔ ko Baalipewɔri. Masaba dimina u kɔrɔ kosɔbɛ. A y'a fɔ Musa ye ko: «I ka jama ɲamɔgɔw bɛɛ minɛ k'u faga kɛnɛ kan ne Masaba ɲakɔrɔ, janko ne dusu ka suma Isirayɛlidenw kɔrɔ, bari ne diminin be kosɔbɛ.» Musa y'a fɔ Isirayɛlidenw ka kititigɛlaw ye ko: «Aw balima minw tugura Baalipewɔri kɔ, aw kelen kelen bɛɛ ka olu faga.» Ka Musa ni jama to kasi la Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, Isirayɛliden dɔ ye madiyanmuso dɔ minɛ ka na don n'a ye a ka somɔgɔw fɛ bɛɛ ɲana. Sarakalasebaga Arɔn deen Eleyazari dencɛ Pinasi y'o ye tuma min na, a wilila ka bɔ jama cɛma, ka taga taman ta a bolo, ka tugu a kɔ ka taga don a ka fanibugu kɔnɔ. A ye cɛɛ, ni muso nin kori k'u sɔgɔ ni taman ye u kɔnɔbara kɔrɔ. O kɔ, fɔɲɔbana tɛmɛna ka bɔ Isirayɛlidenw cɛma. Mɔgɔ waa mugan ni naani (24 000) le sara o fɔɲɔbana nin fɛ. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Sarakalasebaga Arɔn deen Eleyazari dencɛ Pinasi ye ne dusu suma Isirayɛlidenw faan fɛ, bari a ma sɔn fɛɛn wɛrɛ ka bato ni ne kelen tɛ. Ne ma u halaki tugu n ka koo keliya kama. O la, a fɔ a ye ko ne bena bɛɛn n'a ye, o bena kɛ hɛrɛ ye a ma. A n'a kɔmɔgɔw bena to sarakalasebaara la kudayi. Bari a ka Ala ka koo keliya tun b'a la. A y'a kɛ Isirayɛlidenw ka hakɛ yafara.» Isirayɛliden min fagara ni madiyanmuso nin ye, ale tun ye Salu dencɛ Zimuri ye. Salu tun ye Simeyɔn kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ dɔ ye. Madiyanmuso min fagara, ale tun ye Suri denmuso Kozibi ye. A faa tun ye madiyanw ka ɲamɔgɔ dɔ ye. O kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Aw ka madiyanw kɛlɛ k'u faga, bari u kɛra aw juguw ye tuma min na u y'aw nigɛ Pewɔri, ani u balimamuso Kozibi koo la, min tun ye u ka ɲamɔgɔ dɔ denmuso ye, n'a fagara fɔɲɔbana wiliwaati la Pewɔri.» O fɔɲɔbana tɛmɛnin kɔ, Masaba y'a fɔ Musa ni sarakalasebaga Arɔn dencɛ Eleyazari ye ko: «Isirayɛliden minw sii sera saan mugan ma, walima ka tɛmɛ o kan, n'u be se ka taga kɛlɛ la, aw ka olu bɛɛ tɔgɔ sɛbɛn. Aw k'u sɛbɛn soo ma soo ma.» O la, Musa ni sarakalasebaga Eleyazari kumana Isirayɛlidenw fɛ k'u to Mowabu mara kɛnɛba la Zurudɛn baji daa la Zeriko faan fɛ. U y'a fɔ ko: «Aw ka cɛdenw tɔgɔ sɛbɛn minw sii sera saan mugan ma, walima ka tɛmɛ o kan, i ko Masaba y'a fɔ Musa ye cogo min na.» Isirayɛliden minw bɔra Ezipiti jamana la, olu filɛ nin ye: Isirayɛli dencɛ fɔlɔ tun ye Urubɛn ye. Urubɛn kɔmɔgɔw tɔgɔ filɛ nin ye: Anɔki kɔmɔgɔw ka fadenyabolo bɔra Anɔki la. Palu kɔmɔgɔw ta bɔra Palu la. Kelen fana bɔra Ɛsirɔn la. Kelen bɔra Karami la. Olu le tun ye Urubɛn kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. Cɛɛ minw jatira, olu tun ye mɔgɔ waa bi naani ni saba, ani kɛmɛ wolonwula ni bi saba (43 730) ye. Palu dencɛ tun ye Eliyabu ye. Eliyabu dencɛw tun ye Nemuyɛli ni Datan ani Abiramu ye. Ale Datan ni Abiramu le tun ye jama ɲamɔgɔw ye minw murutira Musa ni Arɔn ma. U tun farala Kore nunu kan tuma min na u murutira Masaba ma. Dugukolo pɛrɛnna k'u ni Kore kunu, ani mɔgɔ minw tun tugur'a kɔ, olu satuma na, mɔgɔ kɛmɛ fila ni bi duuru nunu jɛnituma na. U ka koo kɛra lasɔmiko ye. O bɛɛ n'a ta, Kore dencɛw ma sa. Simeyɔn kɔmɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye: fadenyabolo kelen bɔra Nemuyɛli la. Kelen bɔra Yamin na. Kelen bɔra Yakin na. Kelen bɔra Zera la. Kelen bɔra Sayuli la. Olu le tun ye Simeyɔn kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. U tun ye cɛɛ waa mugan ni fila ani kɛmɛ fila (22 200) ye. Gadi kɔmɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye: fadenyabolo dɔ bɔra Sefɔn la. Kelen bɔra Agi la. Kelen bɔra Suni la. Kelen bɔra Ozini la. Kelen bɔra Ɛri la. Kelen bɔra Arɔdi la. Kelen bɔra Areli la. Olu le tun ye Gadi kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. Mɔgɔ minw jatira, olu tun ye cɛɛ waa bi naani ani kɛmɛ duuru (40 500) ye. Ɛri ni Onan tun ye Zuda dencɛw ye, nga olu sara Kanaan jamana na. Zuda kɔmɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye: fadenyabolo kelen bɔra Sela la. Kelen bɔra Pɛrɛti la. Kelen bɔra Zera la. Pɛrɛti kɔmɔgɔw filɛ nin ye: fadenyabolo dɔ bɔra Ɛsirɔn la. Dɔ bɔra Amuli la. Olu le tun ye Zuda kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. Mɔgɔ minw jatira, olu tun ye cɛɛ waa bi wolonwula ni wɔɔrɔ ani kɛmɛ duuru (76 500) ye. Isakari kɔmɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye: fadenyabolo kelen bɔra Tola la. Kelen bɔra Puwa la. Dɔ bɔra Yasubu la. Dɔ bɔra Simirɔn na. Olu le tun ye Isakari kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. Mɔgɔ minw jatira, olu tun ye cɛɛ waa bi wɔɔrɔ ni naani ani kɛmɛ saba (64 300) ye. Zabulɔn kɔmɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye: fadenyabolo dɔ bɔra Sɛrɛdi la. Dɔ bɔra Elɔn na. Dɔ bɔra Yaleyɛli la. Olu le tun ye Zabulɔn kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. Mɔgɔ minw jatira, olu tun ye cɛɛ waa bi wɔɔrɔ ani kɛmɛ duuru (60 500) ye. Yusufu dencɛw tun ye Manase ni Efarayimu ye. O kɔmɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Manase kɔmɔgɔw filɛ nin ye: fadenyabolo dɔ bɔra Makiri la. Makiri tun ye Galaadi facɛ ye. Fadenyabolo dɔ bɔra Galaadi fana na. Galaadi ta fana filɛ nin ye: fadenyabolo kelen bɔra Yezɛri la. Dɔ bɔra Elɛki la. Dɔ bɔra Asiriyɛli la. Dɔ bɔra Sɛkɛmu la. Dɔ bɔra Semida la. Dɔ bɔra Efɛri la. Efɛri dencɛ Selofeyadi ma dencɛ sɔrɔ, fɔɔ denmusow. A denmusow tɔgɔw ko Maala ni Nowa ni Ogila ni Milika ani Tirisa. Olu le tun ye Manase kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. Mɔgɔ minw jatira, olu tun ye cɛɛ waa bi duuru ni fila, ani kɛmɛ wolonwula (52 700) ye. Efarayimu kɔmɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye: fadenyabolo kelen bɔra Sutela la. Dɔ bɔra Bɛkɛri la. Dɔ bɔra Tagan la. Sutela kɔmɔgɔw filɛ nin ye: fadenyabolo dɔ bɔra Eran la. Olu le tun ye Efarayimu kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. Mɔgɔ minw jatira, olu tun ye cɛɛ waa bi saba ni fila ani kɛmɛ duuru (32 500) ye. Olu le tun ye Yusufu kɔmɔgɔw ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye: fadenyabolo dɔ bɔra Bɛla la. Dɔ bɔra Asibɛli la. Dɔ bɔra Ayiramu la. Dɔ bɔra Sufamu la. Dɔ bɔra Ufamu la. Bɛla dencɛw tun ye Aradi ni Naaman ye. Aradi kɔmɔgɔw ka fadenyabolo bɔra Aradi la. Naaman kɔmɔgɔw ta bɔra Naaman la. Olu le tun ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. Mɔgɔ minw jatira, olu tun ye cɛɛ waa bi naani ni duuru ani kɛmɛ wɔɔrɔ (45 600) ye. Dan kɔmɔgɔw tun ye fadenyabolo kelen ye ka bɔ Suwamu la. Suwamu kɔmɔgɔw bɛɛ lajɛnnin tun ye cɛɛ waa bi wɔɔrɔ ni naani, ani kɛmɛ naani (64 400) ye. Asɛri kɔmɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye: fadenyabolo kelen bɔra Yimina la. Dɔ bɔra Yisiwi la. Dɔ bɔra Beriya la. Fadenyabolo minw bɔra Beriya kɔmɔgɔw la, olu filɛ nin ye: dɔ bɔra Ebɛri la. Dɔ bɔra Malikiyɛli la. Denmuso fana tun be Asɛri fɛ, a tɔgɔ tun ko Sera. Olu le tun ye Asɛri kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. Mɔgɔ minw jatira, olu tun ye cɛɛ waa bi duuru ni saba ani kɛmɛ naani (53 400) ye. Nɛfutali kɔmɔgɔw filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye: fadenyabolo dɔ bɔra Yaseyɛli la. Dɔ bɔra Guni la. Dɔ bɔra Yesɛri la. Dɔ bɔra Silɛmu la. Olu le tun ye Nɛfutali kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye. Mɔgɔ minw jatira, olu tun ye cɛɛ waa bi naani ni duuru ani kɛmɛ naani (45 400) ye. Isirayɛli cɛden tun kɛra mɔgɔ waa kɛmɛ wɔɔrɔ ni kelen, ani kɛmɛ wolonwula ni bi saba (601 730) ye. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Jamana nin bena tilan Isirayɛlidenw cɛ ka kɛ u niyɔrɔ ye ka kɛɲɛ n'u mɔgɔdaw ye. Mɔgɔ minw ka ca, i ka olu niyɔrɔ boɲa. Minw man ca, i ka olu ta dɔgɔya. I bena u kelen kelen bɛɛ ta di u ma ka kɛɲɛ n'u daa ye jatili tuma na. U ka kala la, ka jamana nin tilan ka kɛɲɛ n'o ye. U niyɔrɔ ka di u ma ka kɛɲɛ n'u bɛmaw kɔmɔgɔw daa ye. Mɔgɔ minw ka ca, ani minw man ca, u niyɔrɔ bena tilan ka di u ma ka kɛɲɛ ni kala lacogo ye.» Levi kɔmɔgɔ minw jatira ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, olu filɛ nin ye: fadenyabolo dɔ bɔra Gɛrisɔn la. Dɔ bɔra Keyati la. Dɔ bɔra Merari la. Levi kɔmɔgɔw ka fadenyabolow filɛ nin ye: Libini kɔmɔgɔw ka fadenyabolo, ni Eburɔn kɔmɔgɔw ta, ni Maali kɔmɔgɔw ta, ni Musi kɔmɔgɔw ta, ani Kore kɔmɔgɔw ta. Keyati tun ye Amuramu bɛma ye. Amuramu muso tɔgɔ ko Yokɛbɛdi, Levi kɔmɔgɔ tun lo, Levi kɔmɔgɔ dɔ lo y'a wolo Ezipiti jamana na. Yokɛbɛdi ye Arɔn ni Musa n'u kɔrɔmuso Miriyama wolo Amuran ye. Arɔn tun ye Nadabu ni Abiyu, ani Eleyazari ni Itamari facɛ ye. Nga Nadabu ni Abiyu tun nana ni takami wɛrɛ ye Masaba ɲakɔrɔ, olu tun sara. Ayiwa, Levi kɔmɔgɔ cɛman minw bɛɛ jatira, k'a ta kalokelenden ma fɔɔ ka taga ɲa, olu tun ye mɔgɔ waa mugan ni saba (23 000) ye. U tun ma Levi kɔmɔgɔw jati ni Isirayɛliden tɔw ye, bari u ma niyɔrɔ sɔrɔ u cɛma. Musa ni sarakalasebaga Eleyazari ye Isirayɛliden minw tɔgɔ sɛbɛn k'u jati k'u to Mowabu kɛnɛba la Zurudɛn baji daa la Zeriko faan fɛ, olu ye o ye. Musa ni sarakalasebaga Arɔn tun ye Isirayɛliden minw tɔgɔ sɛbɛn k'u jati k'u to kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ, olu si niin tun t'u la. Bari Masaba tun y'a fɔ u ye ko siga t'a la, u bena sa kongokolon kɔnɔ, o la, u si ma to fɔɔ Yefunɛ dencɛ Kalɛbu ni Nun dencɛ Zozuwe. Selofeyadi denmusow tun be Yusufu deen Manase kɔmɔgɔw ka fadenyabolow dɔ la. Selofeyadi facɛ tun ye Efɛri ye, Efɛri facɛ fana tun ye Galaadi ye, Galaadi facɛ fana tun ye Makiri ye, Makiri facɛ tun ye Manase ye. Selofeyadi denmuso nunu tɔgɔ ko Maala ni Nowa ni Ogila ni Milika ani Tirisa. Ayiwa, u gwɛrɛla Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la ka lɔ Musa ni sarakalasebaga Eleyazari ni jama ɲamɔgɔw ani jama bɛɛ ɲafɛ k'a fɔ ko: «An facɛ sara kongokolon kɔnɔ. Kore ka mɔgɔw minw tun jɛnna ka muruti Masaba ma, a niin tun te olu la, nga a sar'a yɛrɛ ka hakɛ kosɔn, a ma dencɛ sɔrɔ. Yala a ka ɲi an facɛ tɔgɔ ka tunu ka bɔ a ka fadenyabolo la wa? K'o kuun kɛ a ka dencɛ sɔrɔbaliya ye wa? Aw ka niyɔrɔ d'an ma, an faa ka somɔgɔw cɛma.» O la, Musa tagara n'o koɲa ye Masaba ɲafɛ. Masaba y'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ be Selofeyadi denmusow fɛ. I ka kan ka dugukolo d'u ma ka kɛ u niyɔrɔ ye u facɛ ka somɔgɔw cɛma, k'u faa cɛɛn d'u ma. A fɔ Isirayɛlidenw ye ko ni mɔgɔ dɔ sara ni dencɛ t'a fɛ, u k'a cɛɛn di a denmuso ma. Ko ni denmuso t'a fɛ, u k'a di a badenw ma. Ko ni baden t'a fɛ, u k'a di a faa badenw ma. Ni badenw t'a facɛ fɛ, a ka somɔgɔ min ka surun a la balimaya la fadenyabolo la, u k'a cɛɛn di ale ma, a ka kɛ ale ta ye. O bena kɛ sariya ye Isirayɛlidenw fɛ, i ko ne Masaba y'a fɔ e Musa ye cogo min na.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Yɛlɛ Abarimu kulu nin kan. Ne ye jamana min di Isirayɛlidenw ma, i k'a filɛ. I ben'a ye, o kɔ, i fana bena taga i faaw fɛ i n'a fɔ i kɔrɔcɛ Arɔn, bari tuma min na jama murutira ne ma jiko la k'aw to Zin kongokolon kɔnɔ, aw si tun ma sɔn ka ne ka fɔta bato, aw m'a to ne k'a yira u la ko ne ɲɔgɔn te yi, ko see be ne ye.» Meriba ye jii bɔyɔrɔ ye, min be Zin kongokolon kɔnɔ Kadɛsi. Musa y'a fɔ Masaba ye ko: «Masa Ala, e min be nii don adamadenw bɛɛ la, i ka mɔgɔ dɔ sigi ne nɔɔ na jama nin kunna, min bena bila u ɲa u ka koow bɛɛ la janko ele Masaba ka jama kana kɛ i n'a fɔ sagaw, dɛndɛbaga te minw na.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Nun dencɛ Zozuwe wele, ne Ala Nii be min fɛ, k'i bolo la a kunna. A lɔ sarakalasebaga Eleyazari ni jama bɛɛ ɲakɔrɔ ka baara nin kalifa a ma u ɲana. I k'i ka fanga dɔ d'a ma, janko Isirayɛli jama bɛɛ ka mɛnni kɛ a fɛ. A ka kan ka lɔ sarakalasebaga Eleyazari ɲakɔrɔ, ale lo bena ne Masaba ɲininga a ye * Urimu barika la. Zozuwe ni Isirayɛli jama bɛɛ bena sɔn Eleyazari ka kuma ma.» Masaba ye min fɔ Musa ye, a y'o kɛ. A ye Zozuwe wele k'a lɔ sarakalasebaga Eleyazari ni jama bɛɛ ɲakɔrɔ, ka sɔrɔ k'a bolow la a kunna ka baara nin kalifa a ma i ko Masaba y'a fɔ cogo min na ale Musa ye. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko u ka jija ka sarakaw bɔ ne Masaba ye a waati latigɛnin na, saraka minw be jɛni pewu. O ye ne ka dumuni ye, a kasa ka di ne ye. «A fɔ u ye tugu ko u ka kan ka saraka min bɔ ne ye, k'a jɛni pewu, o filɛ nin ye: saga min ye saan kelen sɔrɔ ni fiɲɛ t'a la, u k'o fila bɔ saraka jɛnita ye loon o loon. Sagaden kelen ka bɔ sɔgɔmadafɛ, a tɔ kelen ka bɔ wulafɛ, ka mugu tɛntɛnnin kilo saba ɲagami ni olivutulu ɲanaman litiri kelen ni tilan ye, k'o fara sagaden nunu kelen kelen bɛɛ kan k'o fana bɔ suman saraka ye. O ye loon o loon saraka jɛnita ye, min bɔko daminɛna Sinayi kulu kan, ka kɛ saraka ye min be jɛni pewu ne Masaba ye. A kasa ka di ne ye. Saga o saga bɔwaati la, u ka na ni duvɛn litiri kelen ni tilan ye, k'a kɛ saraka ye. U k'o bɔn ne Masaba ɲakɔrɔ n sigiyɔrɔ la. Saga filanan fana ka bɔ wuladafɛ. Suman saraka ni jii min ɲɔgɔn be bɔ sɔgɔmadafɛ, o k'o ɲɔgɔn bɔ fana. O ye saraka ye min be jɛni pewu, a kasa ka di ne Masaba ye. «Lafiɲɛlon na, saga fila minw ye saan kelen kelen sɔrɔ ni fiɲɛ t'u la, aw k'o bɔ saraka ye, n'a jii, ani mugu tɛntɛnnin kilo wɔɔrɔ, ka tulu ɲagami o la, mugu nin ka kɛ suman saraka ye. O ye saraka jɛnita ye min be bɔ lafiɲɛlon bɛɛ la, ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a jii kan. «Kalo o kalo loon fɔlɔ, aw ka tura kɛɲɛnin fila bɔ saraka jɛnita ye ne Masaba ye, ni sagajigi kelen, ani sankelensaga cɛman, o deen wolonwula, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. Tura kelen kelen bɛɛ be bila sira ni suman saraka ye: mugu tɛntɛnnin kilo kɔnɔntɔn, min ɲagamina ni tulu ye. Sagajigi bilasira ta ye mugu tɛntɛnnin kilo wɔɔrɔ ye, k'o ɲagami ni tulu ye. Sagaden kelen kelen bɛɛ bilasira ta ye mugu tɛntɛnnin kilo saba ye min ɲagamina ni tulu ye. O ka kɛ saraka jɛnita ye, min be jɛni pewu, a kasa ka di ne Masaba ye. Jii min ka kan ka bɔn tura kelen kelen bɛɛ bɔtuma na, o ye duvɛn litiri saba ye, sagajigiw ta ka kɛ litiri fila fila ye, sagadenw ta ka kɛ litiri kelen ni tilan ye. O le ye kalo o kalo saraka jɛnita ye min ka kan ka bɔ kalokura bɔtuma na saan kuturu bɛɛ kɔnɔ. Aw ka bakɔrɔnin kelen kɛ hakɛ yafa saraka ye ne Masaba ye ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a jii kan. «Saan kalo fɔlɔ tile tan ni naaninan loon, aw ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ ka ne Masaba bato. Kalo nin tile tan ni duurunan loon bena kɛ ɲanagwɛ ye. Aw ka buru dumu tile wolonwula kɔnɔ fununan te min na. Ɲanagwɛ tile fɔlɔ la, aw ka lajɛn ka ne Masaba bato, aw kana baara gwɛlɛman si kɛ o loon na. Aw ka saraka jɛnita min be jɛni pewu bɔ ne Masaba ye. O ka kɛ tura kɛɲɛnin fila ye, ni sagajigi kelen, ani sankelensaga wolonwula, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. Mugu tɛntɛnnin ka ɲagami ni tulu ye, o ni begɛn le be bɔ ɲɔgɔn fɛ. Mugu nin kilo kɔnɔntɔn ka bɔ tura kelen kelen bɛɛ bɔtuma na. Kilo wɔɔrɔ ka bɔ sagajigi bɔtuma na, kilo saba ka bɔ sagadenw kelen kelen bɛɛ bɔtuma na. Aw ka bakɔrɔnin kelen bɔ hakɛ yafa saraka ye, k'aw ka yafa daali n'o ye. Aw k'o saraka nunu bɔ k'u fara loon o loon sɔgɔma saraka jɛnita kan. O cogo la fana, aw ka dumuni labɛn ne Masaba ye loon o loon, tile wolonwula kɔnɔ, k'o kɛ saraka ye min be jɛni pewu, a kasa ka di ne Masaba ye. O be bɔ ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a jii kan. A tile wolonwulanan loon, aw ka lajɛn ka ne Masaba bato, aw kana baara gwɛlɛman si kɛ o loon na. «Sumantigɛ ɲanagwɛ loon fɔlɔ, n'aw be sɛnɛfɛn deen fɔlɔw bɔ saraka ye ne Masaba ye, aw ka lajɛn ka ne bato, aw kana baara gwɛlɛman si kɛ o loon na. Aw ka tura kɛɲɛnin fila, ni sagajigi kelen, ani sankelensaga wolonwula bɔ saraka jɛnita ye. O kasa ka di ne Masaba ye. Suman saraka min ka kan ka fara o kan, o ye mugu tɛntɛnnin ye ka tulu ɲagami o la. Mugu nin kilo kɔnɔntɔn ka bɔ tura kelen kelen bɛɛ bɔtuma na, kilo wɔɔrɔ ka bɔ sagajigi bɔtuma na, kilo saba ka bɔ sagaden wolonwula nunu kelen kelen bɛɛ bɔtuma na. Aw ka bakɔrɔnin kelen bɔ saraka ye janko k'aw ka hakɛ yafa daali. Aw ka saraka nunu bɔ, n'u jii, k'o fara loon o loon saraka jɛnita n'a suman saraka kan. Fiɲɛ kana sɔrɔ o begɛn nunu si la. «Saan kalo wolonwulanan tile fɔlɔ loon, aw ka ɲɔgɔn lajɛn ka ne Masaba bato, aw kana baara gwɛlɛman si kɛ o loon na. Aw ka buru fiyɛ o loon na. Aw ka tura kɛɲɛnin kelen, ni sagajigi kelen, ani sankelensagajigi, deen wolonwula bɔ saraka jɛnita ye, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. O kasa ka di ne Masaba ye. Aw ka mugu tɛntɛnnin ɲagami ni tulu ye k'o kɛ suman saraka ye, k'o bɔ ni begɛn nunu ye. Mugu nin kilo kɔnɔntɔn ka bɔ tura bɔtuma na, kilo wɔɔrɔ ka bɔ sagajigi bɔtuma na, kilo saba ka bɔ sagaden nunu kelen kelen bɛɛ bɔtuma na. Aw ka bakɔrɔnin kelen bɔ k'o kɛ hakɛ yafa saraka ye k'aw ka hakɛw yafa daali n'o ye. Aw k'o saraka nunu bɔ ka fara kalo o kalo saraka jɛnita, n'a suman saraka kan, ani loon o loon saraka jɛnita n'u suman saraka, ani jii kan, ka kɛɲɛ n'a fɔcogo ye. O ye sarakaw ye minw be jɛni pewu, u kasa ka di ne Masaba ye. «Saan kalo wolonwulanan tile tannan loon, aw ka ɲɔgɔn lajɛn ka ne Masaba bato. Aw ka suun don, aw kana baara si kɛ o loon na. Aw ka saraka jɛnita bɔ ne Masaba ye, min kasa ka di ne ye. O ka kɛ tura kɛɲɛnin kelen ni sagajigi kelen, ani sankelensagajigi wolonwula. Fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. Mugu tɛntɛnnin ka ɲagami ni tulu ye, ka kɛ suman saraka ye. Mugu nin kilo kɔnɔntɔn ka bɔ ni tura ye, kilo wɔɔrɔ ka bɔ sagajigi bɔtuma na, kilo saba ka bɔ sagaden nunu kelen kelen bɛɛ bɔtuma na. Bakɔrɔnin kelen fana be kɛ hakɛ yafa saraka ye. O be danna ni hakɛ yafa saraka ye min be bɔ Ala ka yafalonba la. O ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a suman sarakaw n'a jii kan. «Saan kalo wolonwulanan tile tan ni duurunan loon, aw ka ɲɔgɔn lajɛn ka ne Masaba bato, aw kana baara gwɛlɛman si kɛ o loon na. Aw ka ɲanagwɛ kɛ ne Masaba tɔgɔ la tile wolonwula kɔnɔ. Aw ka tura kɛɲɛnin tan ni saba, ni sagajigi fila, ani sankelensagajigi, deen tan ni naani, bɔ saraka jɛnita ye min be jɛni pewu, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. O kasa ka di ne Masaba ye. Aw ka mugu tɛntɛnnin ɲagami ni tulu ye, o ka kɛ suman saraka ye, k'o bɔ ni begɛn nunu ye. Mugu nin kilo kɔnɔntɔn ka bɔ tura tan ni saba nunu kelen kelen bɛɛ bɔtuma na, kilo wɔɔrɔ ka bɔ sagajigi fila nunu kelen kelen bɛɛ bɔtuma na, kilo saba ka bɔ sagaden tan ni naani nunu kelen kelen bɛɛ bɔtuma na. Aw ka bakɔrɔnin kelen kɛ hakɛ yafa saraka ye ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a suman saraka n'a jii kan. «A tile filanan loon, aw ka tura kɛɲɛnin tan ni fila ni sagajigi fila bɔ saraka ye, ani sankelensagajigi, deen tan ni naani, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. Aw ka suman sarakaw n'u jii fana bɔ ni turaw ni sagajigiw, ani sagaden nunu ye ka kɛɲɛ n'a cogo ye, hali ni daa min fɔra. Aw ka bakɔrɔnin kelen kɛ hakɛ yafa saraka ye ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a suman saraka n'a jii kan. «A tile sabanan loon, aw ka tura kɛɲɛnin tan ni kelen ni sagajigi fila bɔ saraka ye, ani sankelensagajigi tan ni naani, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. Aw ka suman saraka ni jii fana bɔ ni turaw ye, ani sagajigiw, ni sagaden nunu ye ka kɛɲɛ n'a cogo ye, hali ni daa min fɔra. Aw ka bakɔrɔnin kelen bɔ hakɛ yafa saraka ye ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a suman saraka n'a jii kan. «A tile naaninan loon, aw ka tura kɛɲɛnin tan ni sagajigi fila bɔ saraka ye, ani sankelensagajigi, deen tan ni naani, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. Aw ka suman sarakaw ni jii fana bɔ, ni turaw ni sagajigiw, ani sagaden nunu ye, ka kɛɲɛ n'a cogo ye, hali ni daa min fɔra. Aw ka bakɔrɔnin kelen bɔ hakɛ yafa saraka ye ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a suman saraka n'a jii kan. «A tile duurunan loon, aw ka tura kɛɲɛnin kɔnɔntɔn ni sagajigi fila bɔ saraka ye, ani sankelensagajigi, deen tan ni naani, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. Aw ka suman sarakaw ni jii fana bɔ ni turaw ye, ni sagajigiw ani sankelensaga nunu ye ka kɛɲɛ n'a cogo ye, hali ni daa min fɔra. Aw ka bakɔrɔnin kelen bɔ hakɛ yafa saraka ye ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a suman saraka n'a jii kan. «A tile wɔɔrɔnan loon, aw ka tura kɛɲɛnin seegi ni sagajigi fila bɔ saraka ye, ani sankelensagajigi, deen tan ni naani, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. Aw ka suman saraka ni jii fana bɔ ni turaw ye, ni sagajigiw, ani saga nunu ye ka kɛɲɛ n'a cogo ye, hali ni daa min fɔra. Aw ka bakɔrɔnin kelen bɔ hakɛ yafa saraka ye ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a suman saraka n'a jii kan. «A tile wolonwulanan loon, aw ka tura kɛɲɛnin wolonwula ni sagajigi fila bɔ saraka ye, ani sankelensagajigi, deen tan ni naani, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. Aw ka suman sarakaw ni jii fana bɔ ni turaw, ni sagajigiw, ani sagaden nunu ye ka kɛɲɛ n'a cogo ye hali ni daa min fɔra. Aw ka bakɔrɔnin kelen bɔ hakɛ yafa saraka ye ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a suman saraka n'a jii kan. «A tile seeginan loon, aw ka lajɛn ka ne Masaba bato, aw kana baara gwɛlɛman si kɛ o loon na. Aw ka tura kelen ni sagajigi kelen bɔ saraka jɛnita ye min be jɛni pewu, ani sankelensagajigi, deen wolonwula, fiɲɛ kana sɔrɔ u si la. O kasa ka di ne Masaba ye. Aw ka suman sarakaw ni jii fana bɔ ni tura, ni sagajigi, ani sagaden nunu ye ka kɛɲɛ n'a cogo ye hali ni daa min fɔra. Aw ka bakɔrɔnin kelen bɔ hakɛ yafa saraka ye, ka fara loon o loon saraka jɛnita n'a suman saraka n'a jii kan. «Aw ka kan ka saraka minw bɔ ne Masaba ye aw ka ɲanagwɛ loonw na, olu le ye nin ye ka fara aw ka dajuru taw kan, n'aw ka boɲafɛn taw: aw ka saraka jɛnitaw, n'aw ka suman sarakaw, n'aw ka jii, ani aw ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw kan.» Masaba ye min fɔ Musa ye, a y'o bɛɛ fɔ Isirayɛlidenw ye. Musa y'a fɔ Isirayɛlidenw bɛma tan ni fila kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw ye ko: «Masaba ye min fɔ, o filɛ nin ye: Ni mɔgɔ dɔ ye dajuru ta Masaba ye, walima n'a kalila k'a daa di, ko a bena koo dɔ kɛ, a kan'a ka kuma to kɛbali. A ye min fɔ, a k'o bɛɛ kɛ. «Ka sunguru to a facɛ ka soo, n'a ye dajuru ta Masaba ye, walima n'a kalila k'a daa di, n'a facɛ y'o dajuru, walima a ka dadili koo mɛn, n'a ma foyi fɔ a ye, o tuma na, denmuso nin ka dajuruw n'a ka dadili nunu bɛɛ dafako bena jati. Nga tuma min na a facɛ y'o koo mɛn, n'a ma sɔn o ma, denmuso nin ka dajuruw n'a ka dadiko nunu si tena jati. Masaba bena yafa a ma, bari a facɛ banna o ma. «Ni sunguru ye dajuru ta Masaba ye, walima k'a daa di koo dɔ la n'a ma sigi ka miiri fɔlɔ, ka sɔrɔ ka furu, n'a cɛɛ y'a koo mɛn loon min na, n'a ma foyi fɔ, muso nin ka layidu n'a ka dajuru bɛɛ be jati. Nga n'a cɛɛ y'a mɛn loon min, n'a ma sɔn o loon na, o b'a ka dajuru n'a ka dadiko bɔ a kunna. A tun ye min fɔ n'a ma sigi ka miiri fɔlɔ. Masaba bena o yafa a ma. «Firiyamuso ni muso furusanin ka dajuru n'u ka dadiko bɛɛ b'u yɛrɛ kunna. «Ka muso to a cɛɛ fɛ, n'a ye dajuru ta, walima ka kali k'a daa di, n'a cɛɛ y'a mɛn, n'a ma foyi fɔ a ye, n'a ma ban o la, muso nin ka dajuruw n'a ka dadiko bɛɛ be jati. Nga n'a cɛɛ y'o mɛn loon min na, n'a banna o la, o tuma na, a ka dajuru n'a ka dadiko minw bɛɛ tun bɔr'a daa la olu bɛɛ be bɔ yen. A cɛɛ banna o la minkɛ, Masaba bena yafa muso nin ma. Muso be dajuru o dajuru ta, walima k'a daa di koo minw na k'a yɛrɛ bali koo dɔ la, a cɛɛ be se k'o to seen kan, walima k'o koo ban ka bɔ yen. N'a cɛɛ ma foyi fɔ a ye o koo la fɔɔ tile damani tɛmɛna, o b'a muso ka dajuruw n'a ka dadikow bɛɛ to seen kan. U be to seen kan, bari a ma foyi fɔ o koo la a mɛnlon na. Nga n'a y'o mɛn loon min na, n'a ma foyi fɔ fɔɔ loon wɛrɛ lo a banna, a muso ka jalaki bena kɛ cɛɛ nin kunko ye.» O ye sariya ye Masaba ye minw fɔ Musa ye cɛɛ n'a muso koo la, ani faa n'a denmuso koo la, k'a sunguruman to a facɛ ka soo. Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I ka Isirayɛlidenw mɔnɛ bɔ madiyanw la. O kɔ, i bena taga i faaw fɛ.» O la, Musa y'a fɔ jama ye ko: «Aw ka kɛlɛkɛminanw di aw ka cɛɛ dɔw ma, u ka taga madiyanw kama k'u kɛlɛ, ka Masaba mɔnɛ bɔ u la. Aw ka cɛɛ waa kelen kelen bɔ Isirayɛli deen tan ni fila nunu kɔmɔgɔw kelen kelen bɛɛ la k'u ci ka taga kɛlɛ la.» U ye cɛɛ waa kelen kelen bɔ Isirayɛli deen tan ni fila nunu kɔmɔgɔw kelen kelen bɛɛ la. Cɛɛ minw labɛnnin tun be ni kɛlɛkɛminanw ye, o bɛɛ lajɛnnin tun kɛra mɔgɔ waa tan ni fila (12 000) ye. Musa y'u ci ka taga kɛlɛ la, cɛɛ waa kelen kelen ka bɔ Isirayɛli deen tan ni fila nunu kɔmɔgɔw kelen kelen bɛɛ la, ka sarakalasebaga Eleyazari dencɛ Pinasi bila ka taga n'u ye. Ale tagara ni Masaba sigiyɔrɔ minanw ye, ni buruw ye u be minw fiyɛ ka jama lasɔmi. U tagara madiyanw kɛlɛ i ko Masaba y'a fɔ Musa ye cogo min na, ka cɛɛw bɛɛ faga. U ye mɔgɔ minw faga, madiyanw ka masacɛ duuru tun b'u cɛma. Olu tɔgɔw filɛ nin ye: Ewi ni Ɛrɛkɛmu ni Suri ni Huri ani Ɛrɛba. U ye Bewɔri dencɛ Balamu fana faga ni murujan ye. Isirayɛlidenw ye madiyanmusow n'u denmisɛnw minɛ, k'u ka misiw n'u ka begɛnmisɛnw n'u bololafɛn bɛɛ cɛ k'u ka duguw n'u ka kongosow bɛɛ jɛni. U ye fɛɛn minw sɔrɔ, u y'o bɛɛ ta, begɛn fara mɔgɔw kan. U ye mɔgɔ minw minɛ ka fɛɛn minw cɛ, u tagara n'o ye Musa ni sarakalasebaga Eleyazari ani Isirayɛli jama fɛ u ka sigiyɔrɔ la, Mowabu kɛnɛba la, Zurudɛn baji daa la Zeriko faan fɛ. Musa ni sarakalasebaga Eleyazari ani jama ɲamɔgɔw bɛɛ bɔra ka taga u kunbɛn jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ. Kɛlɛdenw kuntigi minw kɔsegira ka bɔ kɛlɛyɔrɔ la, Musa dimina olu kɔrɔ. U dɔw tun ye mɔgɔ waa kelen kelen kuntigiw ye, dɔw ye mɔgɔ kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw ye. A y'u ɲininga ko: «Aw ye muso nunu bɛɛ to nii na wa? Olu le tun tugura Balamu ka ladili kɔ ka Isirayɛlidenw kuun ɲagami u murutira Masaba ma Pewɔri fɔɔ fɔɲɔbana wilila Masaba ka jama cɛma. Ayiwa, sisan aw ye dencɛw bɛɛ faga, ani cɛɛ lara ni muso minw bɛɛ ye ka tɛmɛ. Nga sunguru minw ma la ka ye ni cɛɛ ye, aw k'olu bɛɛ to yen, u ka kɛ aw ta ye, aw kana olu faga. Aw minw ye mɔgɔ dɔ faga, walima minw bɛɛ magara suu la, aw ka to jama ka sigiyɔrɔ kɔfɛ ka tile wolonwula kɛ, k'aw yɛrɛ saniya tile sabanan ni tile wolonwulanan loon, ani aw ye mɔgɔ minw minɛ fana. Aw ka faniw bɛɛ saniya, ni fɛɛn o fɛɛn kɛra golo ye, ni minw dilanna ni baasi ye, ani yiriminanw, aw k'olu bɛɛ saniya.» Kɛlɛden minw tun tagara kɛlɛ la, sarakalasebaga Eleyazari y'a fɔ olu ye ko: «Ka kɛɲɛ ni Masaba ye sariya min fɔ Musa ye, a wajibiyanin lo sanu ni warigwɛ ni zira ni nigɛfin ni fugan ani nigɛ sifa dɔ wɛrɛ, fɛɛn o fɛɛn min be se ka don ka bɔ tasuma na, o bɛɛ ka don a la k'u nɔgɔ bɔ. Fɛɛn saniyaji be kɛ k'u saniya fana. Fɛɛn o fɛɛn te se ka don ka bɔ tasuma kɔnɔ, aw k'o don jii la. Tile wolonwulanan loon na, aw k'aw ka faniw ko, aw bena saniya. O kɔ, aw be se ka don jama ka sigiyɔrɔ la.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «U ye mɔgɔw ni begɛn minw bɛɛ minɛ, e ni sarakalasebaga Eleyazari ni jama kuntigiw ka olu jati. Kɛlɛden minw tagara kɛlɛ la, u ye fɛɛn minw minɛ yen, aw k'o tilan olu ni jama cɛ. Kɛlɛden minw tagara kɛlɛ la, i ka dɔ bɔ olu niyɔrɔ la k'o kɛ ne Masaba ta ye, mɔgɔ kɛmɛ duuru o kɛmɛ duuru, i ka mɔgɔ kelen bɔ, misiw ni faliw ani sagaw ni baaw kɛmɛ duuru o kɛmɛ duuru, i ka kelen kelen bɔ u la. O bɔ olu niyɔrɔ la k'u di sarakalasebaga Eleyazari ma ka kɛ ne niyɔrɔ ye. Minw ye Isirayɛlidenw niyɔrɔ ye, i ka kelen kelen bɔ o bi duuru duuru bɛɛ la, mɔgɔw ni misiw ni faliw ni sagaw ni baaw ani begɛn dɔ wɛrɛw, k'u di Levi kɔmɔgɔ tɔw ma, minw be ne Masaba ka fanibugu kɔlɔsi.» Masaba ye min fɔ Musa ye, Musa ni sarakalasebaga Eleyazari y'o kɛ. Kɛlɛdenw ye fɛɛn minw minɛ kɛlɛyɔrɔ la, min tora o la, o tun ye saga waa kɛmɛ wɔɔrɔ ni waa bi wolonwula ni duuru (675 000) ye, ani misi waa bi wolonwula ni fila (72 000), ani fali waa bi wɔɔrɔ ni kelen (61 000), ani muso waa bi saba ni fila (32 000), cɛɛ tun ma la ka ye ni minw ye. Mɔgɔ minw tun tagara kɛlɛ la, olu ye tilan kelen min sɔrɔ fɛɛn nunu na, o kɛra saga waa kɛmɛ saba ni bi saba ni wolonwula ani kɛmɛ duuru (337 500) ye. U ye kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi wolonwula ni duuru bɔ olu la k'o di Masaba ma. Misiw tun ye waa bi saba ni wɔɔrɔ (36 000) ye. U ye bi wolonwula ni fila bɔ u la k'u di Masaba ma. Faliw tun ye waa bi saba ni kɛmɛ duuru (30 500) ye. U ye bi wɔɔrɔ ni kelen bɔ o la k'o di Masaba ma. Mɔgɔw tun ye waa tan ni wɔɔrɔ (16 000) ye. U ye mɔgɔ bi saba ni fila bɔ u la k'u di Masaba ma. Min dira Masaba ma, Musa y'o di sarakalasebaga Eleyazari ma, u ka kɛ Masaba niyɔrɔ ye i ko Masaba tun y'a fɔ a ye cogo min na. Tilancɛ min sera Isirayɛlidenw ma, Musa tun ye min bɔ ka bila danna kɛlɛdenw ta la, n'o kɛra jama niyɔrɔ ye, o filɛ nin ye: saga waa kɛmɛ saba ni bi saba ni wolonwula ani kɛmɛ duuru, ni misi waa bi saba ni wɔɔrɔ, ani fali waa bi saba ni kɛmɛ duuru (30 500), ani mɔgɔ waa tan ni wɔɔrɔ (16 000). O tilancɛ min tun ye Isirayɛlidenw niyɔrɔ ye, Musa ye kelen kelen bɔ o bi duuru duuru bɛɛ la, begɛn fara mɔgɔ kan, k'u di Levi kɔmɔgɔw ma, minw tun be Masaba ka fanibugu kɔlɔsi la, i ko Masaba y'a fɔ a ye cogo min na. Kɛlɛden waa kelen kelen kuntigiw ni kɛlɛden kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw gwɛrɛla Musa la k'a fɔ a ye ko: «An be kɛlɛden minw kunna, an ye olu jati. Hali mɔgɔ kelen m'an jɛn. O la, an kelen kelen bɛɛ ye sanufɛn minw sɔrɔ, an nana ni olu ye k'u di Masaba ma: bololataw, ni tulolataw, ani kannataw. An b'o di Masaba ma k'an yɛrɛ saniya.» Musa ni sarakalasebaga Eleyazari ye sanufɛn dilannin nunu bɛɛ minɛ u fɛ. U ye kɛlɛdenw kuntigi nunu ka sanu min di Masaba ma, o bɛɛ gwiliya tun sera kilo kɛmɛ ni bi wolonwula ma. Kɛlɛdenw tun ye fɛɛn minw cɛ, u kelen kelen bɛɛ tora n'u ta ye. Musa ni sarakalasebaga Eleyazari ye kɛlɛdenw kuntigi nunu ka sanu minɛ ka don n'a ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔnɔ, a ka kɛ fɛɛn ye min be Masaba hakili jigi Isirayɛlidenw la. Begɛn caaman tun be Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi kɔmɔgɔw fɛ. U y'a ye ko Yazɛri mara ni Galaadi mara tun ka ɲi begɛnmara la. O la, u tagara Musa ni sarakalasebaga Eleyazari ani jama ɲamɔgɔw fɛ k'a fɔ u ye ko: «Atarɔti ni Dibɔn ni Yazɛri ni Nimura ni Ɛsibɔn ni Eleyale ni Sebamu ni Nebo ani Beŋɔn, Masaba ye Isirayɛlidenw dɛmɛ ka se mara minw kɔrɔ, olu ka ɲi begɛnmara la dɛ. Ayiwa, begɛnw do be i ka baarakɛlaw fɛ. Ni an koo diyara i ye, i k'o mara nunu d'an ma, kana an wajibiya ka taga Zurudɛn baji kɔfɛ.» Musa ye Gadi kɔmɔgɔw ni Urubɛn kɔmɔgɔw jaabi ko: «Aw balimaw ka kan ka taga kɛlɛ la k'aw siginin to yan wa? Masaba ye jamana min di Isirayɛlidenw ma, mun na aw b'u fari fagara o yɔrɔ donko la? Ne y'aw faaw ci ka bɔ Kadɛsi Barineya ka taga jamana yaala tuma min na, u y'o ɲɔgɔn le kɛ. U tagara fɔɔ Ɛsikɔli kɔkɛnɛ na ka jamana nin filɛ, o kɔ, u ye Isirayɛlidenw fari faga fɔɔ u ma sɔn ka don jamana nin kɔnɔ, Masaba ye min d'u ma. Masaba dimina o loon na, ka layidugwɛlɛn ta ko mɔgɔ minw bɔra Ezipiti jamana na, k'a ta minw sii sera saan mugan ma fɔɔ ka tɛmɛ o kan, k'olu si tena jamana nin ye, ale ye min layidu ta Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba ye k'a gwɛlɛya ko a ben'a di u ma, bari u si ma mɛnni kɛ a fɛ sɔbɛ la. Fɔɔ Kenizi kɔmɔgɔ Yefunɛ dencɛ Kalɛbu ni Nun dencɛ Zozuwe, k'olu kɔni le ye mɛnni kɛ ale Masaba fɛ sɔbɛ la. Ayiwa, Masaba dimina Isirayɛlidenw kɔrɔ kosɔbɛ k'a kɛ u munumununa kongokolon kɔnɔ saan bi naani kɔnɔ, mɔgɔ minw ye kojugu kɛ a ɲakɔrɔ, fɔɔ olu bɛɛ ka sa. Aw fana, kojugukɛla nunu, aw b'aw faaw nɔɔ ta ka dɔ fara Masaba ka dimi kan Isirayɛlidenw kama! N'aw ye aw kɔɔ sin Masaba ma, a bena Isirayɛli jama to kongokolon kɔnɔ tugu, aw bena kɛ u bɛɛ halaki sababu ye.» O kɔ, u gwɛrɛla Musa la k'a fɔ ko: «An b'a fɛ ka wɛɛrɛw dilan yan an ka begɛnw ye, ka duguw sigi an ka denbayaw ye. Nga an sɔnnin be ka kɛlɛkɛminanw ta ka bila Isirayɛliden tɔw ɲa fɔɔ ka se n'u ye u ka yɔrɔ la. K'an to o yɔrɔ la, dugu minw lamininin be ni kogo ye, an ka denbayaw bena sigi olu kɔnɔ janko u ka tanga jamana nin kɔnɔ mɔgɔw ma. An tena kɔsegi soo ni Isirayɛlidenw kelen kelen bɛɛ ma u niyɔrɔ sɔrɔ. An tena niyɔrɔ si ta u fɛ Zurudɛn baji kɔfɛ, bari an ye niyɔrɔ sɔrɔ Zurudɛn kɔrɔn ɲafan fɛ.» Musa y'a fɔ u ye ko: «N'aw y'o kɛ, ni aw ye kɛlɛkɛminanw ta kɛlɛ kama Masaba ɲakɔrɔ, ni aw la kɛlɛdenw kelen kelen bɛɛ ye Zurudɛn baji tigɛ Masaba ɲakɔrɔ fɔɔ a k'a juguw gwɛn ka bɔ a ɲa, ni aw ma kɔsegi fɔɔ jamana nin ka kolo Masaba ye, o tuma na, aw bena kɛ hɔrɔnw ye Masaba ni Isirayɛliden tɔw faan fɛ. Jamana nin bena kɛ aw ta ye Masaba ɲakɔrɔ. Nga n'aw m'o kɛ, o tuma na, aw be Masaba hakɛ tara. Aw ka hakɛ juru bena bɔ aw la, siga t'o la. Aw ka duguw sigi aw ka denbayaw ye, ka wɛɛrɛw dilan aw ka begɛnw ye, nga aw y'aw daa di koo min na, aw k'o kɛ.» Gadi kɔmɔgɔw ni Urubɛn kɔmɔgɔw y'a fɔ Musa ye ko: «An matigi mana min fɔ, a ka baarakɛlaw bena o kɛ. An ka denmisɛnw n'an ka musow, n'an ka begɛnw bɛɛ bena to Galaadi mara duguw kɔnɔ yan. Nga i ka baarakɛlaw bɛɛ bena kɛlɛkɛminanw ta ka baa tigɛ ka taga kɛlɛ la Masaba ɲana, i ko an matigi y'a fɔ cogo min na.» Musa y'a fɔ sarakalasebaga Eleyazari ni Nun dencɛ Zozuwe ani Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔw ka gwatigiw ye u ka koo la, ko: «Ni Gadi kɔmɔgɔw ni Urubɛn kɔmɔgɔw bɛɛ ye kɛlɛkɛminanw ta ka Zurudɛn baji tigɛ n'aw ye Masaba ɲakɔrɔ, ni jamana mɔgɔw kolora aw ye tuma min na, o tuma na, aw ka Galaadi mara d'u ma. Nga n'u ma kɛlɛkɛminanw ta ka baa tigɛ n'aw ye, u niyɔrɔ bena kɛ aw cɛma Kanaan jamana na.» Gadi kɔmɔgɔw ni Urubɛn kɔmɔgɔw y'a fɔ ko: «Masaba ye min fɔ i ka baarakɛlaw ye, an bena o kɛ. An bena kɛlɛkɛminanw ta ka baa tigɛ ka taga don Kanaan kɔnɔ Masaba ɲakɔrɔ, nga an bena yɔrɔ min sɔrɔ ka kɛ an niyɔrɔ ye, o ka kɛ Zurudɛn yan faan fɛ.» Amoriw ka masacɛ Siŋɔn ka mara, ni * Basan masacɛ Ɔgi ka mara, o jamana n'a duguw ani u lamini kongow, Musa ye olu bɛɛ di Gadi kɔmɔgɔw ni Urubɛn kɔmɔgɔw ani Yusufu dencɛ Manase kɔmɔgɔw tilancɛ ma. Gadi kɔmɔgɔw ye dugu minw sigi kura ye, olu ye Dibɔn ni Atarɔti ni Arowɛri, ni Atirɔtisofan ni Yazɛri ni Yogibowa, ni Bɛtinimura ani Bɛtaran ye. U ye kogo lɔ k'u lamini, ani ka wɛɛrɛw dilan u ka begɛnw ye. Urubɛn kɔmɔgɔw ye Ɛsibɔn ni Eleyale ni Kiriyatayimu sigi kura ye, ka Nebo ani Bali Meŋɔni sigi fana, k'u tɔgɔw yɛlɛma, ani Sibima. U ye dugu minw sigi kura ye, u ye tɔgɔ wɛrɛw la olu kan. Manase dencɛ Makiri kɔmɔgɔ cɛmanw tagara Galaadi mara kɛlɛ k'a minɛ. Amori minw tun be o yɔrɔ la, u ye olu gwɛn. O la, Musa ye Galaadi mara di Manase dencɛ Makiri kɔmɔgɔw ma, olu sigira o yɔrɔ la. Manase kɔmɔgɔ Yayiri tagara o yɔrɔ dugudenninw minɛ k'u tɔgɔ la ko Yayiri ka dugudenninw. Noba tagara Kenati n'a dafɛ dugudenninw minɛ k'a yɛrɛ tɔgɔ la a kan ko Noba. Isirayɛlidenw lɔra yɔrɔ minw na u bɔnin kɔ Ezipiti jamana na, jɛnkulu jɛnkulu ni Musa ni Arɔn b'u ɲa, olu filɛ nin ye. U tun sigira yɔrɔ minw na, Musa y'o yɔrɔw tɔgɔw sɛbɛn ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. U ka taama filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u lɔyɔrɔw ye. Isirayɛlidenw wilila ka bɔ Aramusɛsi, saan kalo fɔlɔ tile tan ni duurunan loon. * Hɔrɔnya ɲanagwɛ dugusagwɛ, Isirayɛlidenw jaa gwɛlɛyanin bɔra Ezipitikaw bɛɛ ɲana ka taga. Masaba tun ye Ezipitikaw deen fɔlɔw faga, u tun b'a la ka olu suuw don. Bari Masaba tun y'a ka setigiya yira u ka joow kan. Isirayɛlidenw wilila ka bɔ Aramusɛsi ka taga sigi Sukɔti, ka bɔ Sukɔti ka taga sigi Etamu, kongokolon daa la. U bɔra Etamu ka kɔsegi ka na Piyayirɔti, k'u ɲaa sin Baalisefɔn ma, ka sigi Migidɔli faan fɛ. U bɔra Piyayirɔti gɛrɛfɛ ka kɔgɔji cɛtigɛ ka taga kongokolon kɔnɔ. U ye tile saba taama kɛ Etamu kongokolon kɔnɔ ka sɔrɔ ka sigi Mara. O kɔ, u wilila ka bɔ Mara ka taga Elimu, jibɔyɔrɔ tan ni fila ani tamarosun bi wolonwula tun be yɔrɔ nin na, u sigira yen. U bɔra Elimu ka taga sigi Buruku kɔgɔji kɔrɔ, ka bɔ kɔgɔji nin daa la ka taga sigi Sin kongokolon kɔnɔ, ka bɔ Sin kongokolon kɔnɔ ka taga sigi Dofuka, ka bɔ Dofuka ka taga sigi Alusi, ka bɔ Alusi ka taga sigi Erefidimu. Jama tun ma jiminta sɔrɔ o yɔrɔ la. U wilila ka bɔ Erefidimu ka taga sigi kongokolon kɔnɔ Sinayi kulu gɛrɛfɛ. U wilila ka bɔ Sinayi kongokolon kɔnɔ ka taga sigi Kiburɔtagawa, o kɔrɔ ko Wasabaliya kaburu. U bɔra Kiburɔtagawa ka taga sigi Aserɔti, ka bɔ Aserɔti ka taga sigi Iritima, ka bɔ Iritima ka taga sigi Irimɔnpɛrɛsi, ka bɔ Irimɔnpɛrɛsi ka taga sigi Libina, ka bɔ Libina ka taga sigi Irisa, ka bɔ Irisa ka taga sigi Keelata, ka bɔ Keelata ka taga sigi Sefɛri kulu kɔrɔ, ka bɔ Sefɛri kulu kɔrɔ ka taga sigi Arada, ka bɔ Arada ka taga sigi Makeelɔti, ka bɔ Makeelɔti ka taga sigi Tagati, ka bɔ Tagati ka taga sigi Tera, ka bɔ Tera ka taga sigi Mitika, ka bɔ Mitika ka taga sigi Asimona, ka bɔ Asimona ka taga sigi Moserɔti, ka bɔ Moserɔti ka taga sigi Bɛneyakan, ka bɔ Bɛneyakan ka taga sigi Ɔrigidigadi, ka bɔ Ɔrigidigadi ka taga sigi Yɔtibata, ka bɔ Yɔtibata ka taga sigi Abirona, ka bɔ Abirona ka taga sigi Ɛsiyɔngɛbɛri, ka bɔ Ɛsiyɔngɛbɛri ka taga sigi Kadɛsi, o ye Zin kongokolon kɔnɔna ye. U wilila ka bɔ Kadɛsi ka taga sigi Ɔri kulu gɛrɛfɛ, Edɔmu mara daan na. Masaba y'a fɔ sarakalasebaga Arɔn ye ko a ka yɛlɛ Ɔri kulu kan, a yɛlɛla yen ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye, a sara o yɔrɔ la Isirayɛlidenw bɔnin kɔ Ezipiti jamana na saan bi naaninan kalo duurunan tile fɔlɔ loon na. Arɔn sii tun ye saan kɛmɛ ni mugan ani saba ye a satuma na Ɔri kulu kan. Aradi masacɛ min siginin tun be Kanaan jamana worodugu ɲafan fɛ, ni kanaancɛ lo, ale ye Isirayɛlidenw nako mɛn. Isirayɛlidenw wilila ka bɔ Ɔri kulu gɛrɛfɛ ka taga sigi Salimona, ka bɔ Salimona ka taga sigi Punɔn, ka bɔ Punɔn ka taga sigi Obɔti, ka bɔ Obɔti ka taga sigi Iyabarimu, Mowabu mara daan na. U wilila ka bɔ Iyabarimu ka taga sigi Dibɔngadi, ka bɔ Dibɔngadi ka taga sigi Alimɔndibilatayimu, ka bɔ Alimɔndibilatayimu ka taga sigi Abarimu kuluw yɔrɔ la, Nebo faan fɛ. U wilila ka bɔ Abarimu kuluw yɔrɔ la ka taga sigi Mowabu kɛnɛba la, Zurudɛn baji daa la Zeriko faan fɛ. U sigira Mowabu kɛnɛba la, Zurudɛn baji daa la, k'a ta Bɛtiyesimɔti fɔɔ ka taga se Abɛlisitimu. Ka Musa to Mowabu kɛnɛba la Zurudɛn baji daa la Zeriko faan fɛ, Masaba y'a fɔ a ye ko: «Kuma Isirayɛlidenw fɛ k'a fɔ u ye ko n'u ye Zurudɛn baji tigɛ ka don Kanaan jamana na tuma min na, ko u ka jamana mɔgɔ nunu bɛɛ gwɛn ka bɔ yen. Ko u k'u ka joo kabakurulamanw bɛɛ ci, k'u ka joow bɛɛ cɛn, minw dilanna ni nigɛ yelennin ye, n'u ka sɔnnikɛyɔrɔw bɛɛ. Ko u ka jamana nin minɛ ka sigi a kɔnɔ, bari ne y'a di u ma ka kɛ u ta ye. Ko u ka kala la ka jamana nin tilan ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Minw ka ca, u k'olu niyɔrɔ boɲa, min ka dɔgɔ, u k'olu ta dɔgɔya. Ni kalabon y'a yira ko yɔrɔ min ka kɛ fadenyabolo min ta ye, olu ta bena kɛ o yɔrɔ ye. Ko u ka jamana nin tilan ka kɛɲɛ n'u bɛmaw kɔmɔgɔw mɔgɔda ye. Nga ni u ma jamana nin kɔnɔ mɔgɔw gwɛn ka bɔ u ɲa, u bena minw to yen, olu bena kɛ i n'a fɔ ŋɔnimisɛnw ka don u ɲaden na, ka kɛ ŋɔni ye k'u gɛrɛnw sɔgɔ. Ko u bena sigi jamana min kɔnɔ, u bena u tɔɔrɔ yen. Ko ne tun b'a fɛ ka min kɛ olu la, ne bena o le kɛ aw la.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko n'u donna Kanaan jamana kɔnɔ tuma min na, jamana min bena kɛ u niyɔrɔ ye, o daan filɛ nin ye: A worodugu ɲafan daan bena daminɛ Zin kongokolon ma, ka taga tɛmɛ Edɔmu mara daan na. Kɔrɔn fɛ, a daan bena daminɛ * Kɔgɔji Fariman worodugu ɲafan fɛ. A bena gɔngɔrɔn ka tɛmɛ Bunteni tintin worodugu faan na ka taga tɛmɛ Zin, ka taga se Kadɛsi Barineya worodugu ɲafan fɛ, ka tɛmɛ ka taga Asaradari, ka taga se Asimɔn. A bena bɔ Asimɔn ka munumunu ka taga Ezipiti kɔɔ ma, ka taga gun Kɔgɔjiba la. «Tileben ɲafan fɛ, a daan bena kɛ Kɔgɔjiba ye, o bena kɛ u ka tileben ɲafan daan ye. «Kɔgɔdugu ɲafan fɛ, u daan filɛ nin ye: a bena bɔ Kɔgɔjiba ma ka taga se Ɔri kulu ma, ka bɔ Ɔri kulu ma ka taga tɛmɛ Lebowamati, ka taga se Sedadi, ka tɛmɛ ka taga Zifɔrɔn ka taga bila Asariyena. O bena kɛ aw ka jamana daan ye kɔgɔdugu ɲafan fɛ. «Kɔrɔn ɲafan fɛ, u daan filɛ nin ye: a bena bɔ Asariyena ka taga Sefamu. A bena bɔ Sefamu ka jigi ka taga Iribila, Ayin kɔrɔn ɲafan fɛ, ka taga kuludenninw yɔrɔ la Kinerɛti baa kɔrɔn ɲafan fɛ, ka jigi ka taga Zurudɛn baji daa la ka ta'a bila Kɔgɔji Fariman na. «O le bena kɛ u ka jamana, n'a daan ye a faan bɛɛ la.» Musa y'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «Aw ka kala la ka jamana nin tilan ka kɛɲɛ n'o ye. Masaba y'a fɔ k'o ka kan ka di Isirayɛli deen kɔnɔntɔn kɔmɔgɔw ma, ani Yusufu deenw la kelen kɔmɔgɔw tilancɛ ma. Bari Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi kɔmɔgɔw, ani Yusufu deen Manase kɔmɔgɔw tilancɛ kelen ka gwasow ye niyɔrɔ sɔrɔ ka ban. O deen fila nunu kɔmɔgɔw, ni Yusufu deen Manase kɔmɔgɔw tilan kelen ye niyɔrɔ sɔrɔ Zurudɛn baji kɔfɛ Zeriko faan fɛ, kɔrɔn ɲafan fɛ.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Mɔgɔ minw bena jamana nin tilan aw cɛ, o ye sarakalasebaga Eleyazari, ani Nun dencɛ Zozuwe ye. Aw ka ɲamɔgɔ kelen bɔ Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔw kelen kelen bɛɛ la fana, janko k'u dɛmɛ jamana tilanko la. O tɔgɔw filɛ nin ye: Yefunɛ dencɛ Kalɛbu ka bɔ Zuda kɔmɔgɔw la, Simeyɔn kɔmɔgɔw la, o ye Amiwudi dencɛ Semuyɛli ye. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ta ye Kisilɔn dencɛ Ɛlidadi ye. Dan kɔmɔgɔw ta ye Yogili dencɛ Buki ye. Yusufu deen Manase kɔmɔgɔw ta ye Efɔdi dencɛ Aniyɛli ye. Efarayimu kɔmɔgɔw ta ye Sifitan dencɛ Kemuyɛli ye. Zabulɔn kɔmɔgɔw ta ye Paranaki dencɛ Elisafan ye. Isakari kɔmɔgɔw ta ye Azan dencɛ Palitiyɛli ye. Asɛri kɔmɔgɔw ta ye Selomi dencɛ Ayudi ye, ani Nɛfutali kɔmɔgɔw ta ye Amiwudi dencɛ Pedayɛli ye.» O ye mɔgɔw ye Masaba y'a fɔ minw ye ko u ka Kanaan jamana tilan Isirayɛlidenw cɛ. Masaba kumana Musa fɛ Mowabu kɛnɛba la Zurudɛn baji daa la Zeriko faan fɛ, ko: «A fɔ Isirayɛlidenw ye ko u ka dugu dɔw bɔ u niyɔrɔw la k'u di Levi kɔmɔgɔw ma, u ka sigi u kɔnɔ, k'o duguw lamini kongo fana di u ma. Dugu nunu bena kɛ u sigiyɔrɔw ye, u lamini kongo bena kɛ u ka begɛnw dɛndɛyɔrɔ ye. Aw bena kongo minw di u ma dugu lamini na, o boɲa ka kɛ mɛtɛrɛ kɛmɛ duuru ye ka bɔ dugu kogo ma ka taga kongo faan fɛ, ka dugu lamini. Aw ka kan ka yɔrɔ minw suma dugu kɔfɛla la, olu filɛ nin ye: dugu kɔrɔn ɲafan fɛ, ni worodugu ɲafan fɛ, ni dugu tileben ɲafan fɛ, ani dugu kɔgɔdugu ɲafan fɛ, aw ka kilomɛtɛrɛ kelen kelen suma faan bɛɛ la ka dugu nin to cɛma cɛra. O bena kɛ u ka duguw lamini kongow ye. «Aw bena dugu minw di Levi kɔmɔgɔw ma, o wɔɔrɔ ka kɛ kalifayɔrɔw ye, mɔgɔfagala be se ka boli ka taga yɔrɔ minw na. Aw ka dugu bi naani ni fila wɛrɛ fara u kan fana k'u di u ma. Aw bena dugu minw di Levi kɔmɔgɔw ma, olu bɛɛ lajɛnnin ka kɛ dugu bi naani ni seegi ye, ani u lamini kongo. Aw bena dugu minw di u ma ka bɔ aw Isirayɛlidenw niyɔrɔ la, o ka di nin cogo la. Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔ minw ka duguw ka ca, aw ka dugu caaman minɛ olu fɛ. Minw ka duguw man ca, aw ka dugu damani minɛ olu fɛ.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Kuma Isirayɛlidenw fɛ k'a fɔ u ye ko n'u ye Zurudɛn baji tigɛ ka don Kanaan jamana kɔnɔ tuma min na, ko u ka dugu dɔw woloma k'u kɛ kalifayɔrɔw ye, janko ni mɔgɔ min ye mɔgɔ dɔ faga n'a m'a lawili a kama, ale ka se ka boli ka taga o yɔrɔ la. Dugu nunu bena kɛ kalifayɔrɔw ye u fɛ, mɔgɔfagala be se k'a yɛrɛ kisi jurusarabaga ma yɔrɔ minw na, janko a kana na sa sanni a ka koo ka taga kititigɛbagaw fɛ, u k'a kiti jama ɲana. U bena dugu minw di, olu wɔɔrɔ bena kɛ kalifayɔrɔw ye. U ka dugu saba di Zurudɛn baji kɔrɔn fɛ, ka saba di Kanaan jamana kɔnɔ, olu ka kɛ kalifayɔrɔw ye. O dugu wɔɔrɔ nunu bena kɛ kalifayɔrɔw ye Isirayɛlidenw fɛ, ani lonanw fɛ, minw be aw cɛma ani minw tɛmɛtɔ lo, janko mɔgɔ o mɔgɔ mana mɔgɔ faga ka sɔrɔ a m'a lawili a kama, ale ka se ka boli ka taga o yɔrɔ la. «Ni mɔgɔ dɔ y'a mɔgɔɲɔgɔn bugɔ ni nigɛ ye, n'o tigi sara, a bugɔbaga ye mɔgɔfagala ye, a ka kan ka faga. N'a y'a bugɔ, ni kabakuru b'a bolo min be se ka mɔgɔ faga, n'o tigi sara, a bugɔbaga ye mɔgɔfagala ye, a ka kan ka faga. N'a y'a bugɔ ni fɛɛn yirilaman ye min be se ka mɔgɔ faga, n'o tigi sara, a bugɔbaga ye mɔgɔfagala ye, a fana ka kan ka faga. Jurusarabaga le ben'a faga. N'a y'a sɔrɔ tuma min na, a k'a faga. Ni mɔgɔ dɔ y'a mɔgɔɲɔgɔn ɲɔti ni kɔnɔnajuguya ye, walima n'a tugura k'a bon ni fɛɛn dɔ ye, ka kɛ o tigi saya sababu ye, walima n'a y'a bugɔ n'a bolokuru ye ni miiriyajugu ye, n'o tigi sara, a fana ka kan ka faga, bari mɔgɔfagala lo. Ni jurusarabaga y'a sɔrɔ tuma min na, a k'a faga. «Nga ni mɔgɔ dɔ barila k'a tɔɲɔgɔn ɲɔti, n'a m'a kɛ ni miiriyajugu ye, walima n'a y'a bon ni fɛɛn dɔ ye k'a sɔrɔ a m'a lawili a kama, walima n'a ka kabakuru benn'a kan min be se ka mɔgɔ faga, k'a sɔrɔ a tun m'a ye, n'o tigi sara, k'a sɔrɔ a jugu tun tɛ ka kɔrɔ, n'a ma tugu k'o kɛ, o tuma na, jama ka kiti tigɛ mɔgɔfagala ni jurusarabaga cɛ ka kɛɲɛ ni sariya nunu ye. Jama ka kan ka mɔgɔfagala nin kisi jurusarabaga ma. A tun bolila ka taga kalifa yɔrɔ min na, u k'a bila a ka kɔsegi yen. A ka kan ka to yen fɔɔ o waati sarakalasebagaw kuntigi ka sa. Nga mɔgɔfagala bolila ka taga dugu min na, n'o ye kalifayɔrɔ ye, n'a bɔra o kɔnɔ, ni jurusarabaga y'a ye dugu nin kɔfɛ k'a faga, a tena jalaki a fagako la. O la, dugu min ye a kalifayɔrɔ ye, mɔgɔfagala ka kan ka to o kɔnɔ fɔɔ sarakalasebagaw kuntigi ka sa. O sanin kɔ, a be se ka kɔsegi a yɛrɛ ka yɔrɔ la. «O ye sariyaw ye minw siginin be aw, n'aw kɔmɔgɔw ye aw sigiyɔrɔw bɛɛ la. «Ni mɔgɔ dɔ ye mɔgɔ faga, o tigi te se ka faga fɔɔ seerew ka sɔrɔ o la. A fana man kan ka faga mɔgɔ kelenpe dama ka seereya kosɔn. Mɔgɔfagala min ka kan ka faga, aw kana foyi minɛ o tigi fɛ, k'a to nii la, bari a ka kan ka faga. Aw kana sɔn ka foyi minɛ mɔgɔfagala fɛ k'a to a be boli ka taga kalifayɔrɔ, walima a ka kɔsegi a yɛrɛ ka yɔrɔ la ni sarakalasebagaw kuntigi ma sa. Aw be jamana min na, aw kana o nɔgɔ. Mɔgɔfaga be jamana nɔgɔ. Ni mɔgɔ fagara jamana kɔnɔ, o koo te se ka ɲanabɔ n'a fagabaga ma faga fana. Aw siginin be jamana min kɔnɔ, ne fana be o kɔnɔ, aw kan'o nɔgɔ, bari ne Masaba le be aw Isirayɛlidenw cɛma.» Yusufu kɔmɔgɔ dɔw, minw ye Manase dencɛ Makiri dencɛ Galaadi ka fadenyabolow gwatigiw ye, olu nana kuma Musa ni Isirayɛliden tɔw ka gwatigiw fɛ. U ko: «Masaba y'a fɔ i matigi ye ko i ka kala la ka jamana nin tilan Isirayɛlidenw cɛ k'u niyɔrɔ d'u ma ka kɛɲɛ n'u ye. A y'a fɔ i ye fana ko i k'an balimacɛ Selofeyadi niyɔrɔ d'a denmusow ma. Ayiwa, n'u furula Isirayɛliden dɔw ma minw ma bɔ Yusufu la, o tuma na, u niyɔrɔ bena bɔ an faaw ta la. U furula mɔgɔ min ma, a bena fara o tigi faaw ta kan. A kɛra ten, niyɔrɔ min dira an ma, dɔ bena bɔ o la. Ni Isirayɛlidenw ka saan bi duurunan sera tuma min na, u furula mɔgɔ minw fɛ, u niyɔrɔ bena fara o tigiw niyɔrɔ kan. O la, u niyɔrɔ bena bɔ an bɛmaw kɔmɔgɔw niyɔrɔ la.» Masaba ye min fɔ Musa ye, a y'o fɔ Isirayɛlidenw ye, ko: «Tiɲɛ be Yusufu kɔmɔgɔw fɛ. Masaba be min fɔ Selofeyadi denmusow ka koo la, o filɛ nin ye. U be se ka furu u diyanamɔgɔ ma, a daan ye a ka kɛ u ka fadenyabolo mɔgɔ ye. O la, Isirayɛli ka deenw kɔmɔgɔw niyɔrɔ si tena to ka yɛlɛmayɛlɛma ɲɔgɔn fɛ, Isirayɛlidenw bɛɛ bena to n'u bɛmaw niyɔrɔ dugukolo ye. Niyɔrɔ be denmuso o denmuso fɛ Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔw cɛma, ale ka kan ka furu a ka fadenyabolo mɔgɔ dɔ ma janko Isirayɛlidenw kelen kelen bɛɛ ka to n'u bɛmaw niyɔrɔ ye. O la, kɔmɔgɔ si niyɔrɔ tena yɛlɛma dɔ wɛrɛ fɛ, u bɛɛ bena to n'u yɛrɛ niyɔrɔ ye.» Masaba ye min fɔ Musa ye, Selofeyadi denmusow y'o kɛ. A denmuso Maala ni Tirisa ni Ogila ni Milika ani Nowa furula u facɛ balimacɛw deenw ma. U furula Yusufu dencɛ Manase kɔmɔgɔw ka fadenyabolo mɔgɔ dɔw ma, u niyɔrɔ tora u facɛ ka fadenyabolow la. Masaba ye min fɔ ani ka sariya minw sigi Isirayɛlidenw ye Musa barika la k'u to Mowabu kɛnɛba la Zurudɛn baji daa la Zeriko faan fɛ, o le ye nin ye. Musa ye kuma minw fɔ Isirayɛlidenw bɛɛ ye Zurudɛn baji kɔfɛ, Araba kongokolon kɔnɔ, Sufi gɛrɛfɛ, Paran ni Tofɛli furancɛ la, ni Laban, ni Aserɔti, ani Dizaabu, o ye nin ye. Ka bɔ * Orɛbu kulu kɔrɔ ka taga Kadɛsi Barineya, o ye tile tan ni kelen taama ye, n'i ye * Seyiri kuluyɔrɔ sira ta. Masaba tun ye min bɛɛ fɔ Musa ye Isirayɛlidenw koo la, Musa y'o bɛɛ fɔ u ye, u saan bi naaninan kalo tan ni kelennan tile fɔlɔ loon na, u bɔnin kɔ Ezipiti. Musa sera amoriw ka masacɛ Siŋɔn kɔrɔ tuma min na, ale min tun siginin be Ɛsibɔn, ani ka se * Basan masacɛ Ɔgi Edirɛyi kɔrɔ, ale tun siginin be Asitarɔti. O kɔ, Musa sɔrɔla k'a daminɛ ka Ala ka sariya kuma fɔ Zurudɛn baji kɔfɛ, Mowabu mara la, ko: Masaba an ka Ala y'a fɔ anw ye k'an to * Orɛbu kulu kɔrɔ ko: «Aw mɛnna kulu nin kɔrɔ kojugu. Aw ka wili ka sira ta ka taga amoriw ka kuluyɔrɔ la, n'u lamini maraw bɛɛ la: Araba mara, ni kuluw yɔrɔ, ani kulujukɔrɔ mara la, ni worodugu ɲafan mara, ani kɔgɔjida maraw la. Aw ka taga kanaanw ka jamana na, fɔɔ ka taga se Liban jamana na, ni bajiba daa la, min tɔgɔ ko Efarati. Aw k'a filɛ, ne Masaba tun ye n daa di jamana min koo la, ko n ben'a di aw bɛma Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba, n'u kɔmɔgɔw ma, ne y'o d'aw ma. Aw ka don a kɔnɔ, k'a minɛ k'a kɛ aw ta ye.» O waati la, ne tun y'a fɔ aw ye ko: «Ne kelen te se k'aw mara. Masaba aw ka Ala y'aw caya, aw cayara sisan i n'a fɔ lolow. Masaba, aw bɛmaw ka Ala, k'a kɛ aw ka caya kosɔbɛ, fɔɔ siɲɛ waa kelen, ani k'aw ta ɲa ka kɛɲɛ n'a ka layidu ye. Ne kelen ben'a kɛ cogo di ka lɔ n'aw ka kunko gwiliman ye, ani k'aw ka sɔsɔli koow ɲanabɔ? Hakili be aw ka mɔgɔ minw fɛ, n'u be koo lɔn fana, n'u jatinin lo aw cɛma, aw k'olu dɔw woloma ka bɔ Isirayɛlidenw burujuw la. Ne bena olu sigi aw kunna.» Aw ye ne jaabi ko ne ye koo min fɔ, k'o ka ɲi. O le y'a to, ne y'aw ka burujuw ka ɲamɔgɔw woloma, hakilitigiw lo, aw fana b'u jati. Ne y'u dɔw sigi mɔgɔ waa kelen kelen kunna, ni mɔgɔ kɛmɛ kɛmɛ, ani mɔgɔ bi duuru duuru, ni mɔgɔ tan tan kunna. Ka dɔw kɛ ɲamɔgɔw ye Isirayɛlidenw burujuw cɛma. O tuma na, ne y'a fɔ aw ka kititigɛla nunu ye ko: «Aw ka mɛnni kɛ aw balimaw fɛ, k'u ka koow ɲanabɔ ni tilenninya ye, u ni ɲɔgɔn cɛ, walima u dɔ ni lonan cɛ.» Ko u kana mɔgɔ bɔ mɔgɔ la u ka kiti la. U ka kan ka mɛnni kɛ fantan fɛ i n'a fɔ mɔgɔbabaw. Ko u kana siran mɔgɔ si ɲa, bari kitiko ye Ala ta ye. Ko ni koo min gwɛlɛyara u ma, u ka na n'o ye ne fɛ, ne k'o ɲanabɔ. O waati la, aw tun ka kan ka koo minw bɛɛ kɛ, ne y'o fɔ aw ye. O kɔ, ka kɛɲɛ ni Masaba an ka Ala ka fɔta ye an ye, an bɔra * Orɛbu kulu kɔrɔ, ka kongokolonba kabakoman nin cɛtigɛ, aw y'a ye cɔ! An tun ye amoriw ka kuluyɔrɔ sira ta ka taga se Kadɛsi Barineya. O tuma na, ne y'a fɔ aw ye ko: «Aw sera amoriw ka kuluyɔrɔ la, Masaba an ka Ala be o min dira an ma. A filɛ, Masaba aw ka Ala ye jamana nin di aw ma. Aw ye wili ka ta'a minɛ i ko Masaba, aw bɛmaw ka Ala y'a fɔ aw ye cogo min na. Aw kana siran, aw fari kana faga fana.» Aw bɛɛ gwɛrɛla ne la k'a fɔ ne ye ko: «An ka mɔgɔw bila ka taga an ɲafɛ, olu ka taga jamana nin filɛ janko ka se ka na tɛmɛsira yira an na, ani an bena se dugu minw ma, k'olu cogo yira.» O miiriya diyara ne ye. O la, ne ye mɔgɔ tan ni fila woloma aw cɛma, mɔgɔ kelen kelen ka bɔ burujuw bɛɛ la. Olu ye sira ta ka taga kuluyɔrɔ la, ka taga se Ɛsikɔli kɔkɛnɛ na, k'o yɔrɔ filɛfilɛ. U ye jamana nin yiriden dɔw tigɛ ka na n'u ye an fɛ, ka na kunnafoni di ko: «Masaba an ka Ala be jamana min dira anw ma, o ka ɲi.» Nga aw tun ma sɔn ka yɛlɛ, aw murutira Masaba aw ka Ala ka kuma ma. Aw ŋunuŋununa aw ka fanibuguw kɔnɔ k'a fɔ ko: «Anw koo man di Masaba ye, o kosɔn a y'anw bɔ Ezipiti jamana na waasa k'anw don amoriw bolo, k'anw halaki. Anw bena taga min? An balimaw y'an fari faga, u ko: ‹Mɔgɔ nunu barika ka bon n'an ta ye, u ka janjan n'an ye, u ka duguw ka bonbon, u laminikogow ka janjan kosɔbɛ. An yɛrɛ ye anaki dɔw ye yen.› » Ne y'a fɔ aw ye ko aw jaa kana tigɛ, aw kana siran u ɲa. Ko Masaba aw ka Ala min be taga aw ɲafɛ, ale bena kɛlɛ kɛ aw nɔɔ na, i n'a fɔ a y'a kɛ aw ɲana cogo min na Ezipiti, ani kongokolon kɔnɔ. O yɔrɔ la, Masaba aw ka Ala tun b'aw dɛmɛ ka taga n'aw ye i n'a fɔ mɔgɔ b'a deen ta cogo min na, aw y'o ye cɔ! A y'aw kɔlɔsi aw ka taama bɛɛ la fɔɔ ka na se yan yɔrɔ la. O n'a ta bɛɛ, aw ma la Masaba aw ka Ala la. Ale min tun be taga aw ɲafɛ sira kan, ka sigiyɔrɔ ɲini aw ye. Ni suu kora, a be to tasuma cɛma ka sira yira aw la. Tilefɛ, a be taga sankaba la. Masaba y'aw kumakan mɛn tuma min na, a dimina k'a fɔ ka gwɛlɛya ko: «Ne ye layidu ta aw bɛmaw ye, ko n bena jamanaɲuman min d'u ma, aw bii mɔgɔjugu nunu si ɲaa tena la o kan, ni Yefunɛ dencɛ Kalɛbu dama tɛ. Ale lo ben'a ye, a seen lara yɔrɔ minw na, n ben'o di ale n'a kɔmɔgɔw ma. Bari, a sɔnna ne Masaba ta ma n'a dusu bɛɛ ye.» Aw kama, Masaba dimina ne yɛrɛ kɔrɔ k'a fɔ ko ne fana tena don yen. Ko ne dɛmɛbaga Nun dencɛ Zozuwe le bena don yen. Ko n k'a jaa gwɛlɛya, ko bari ale lo bena don ni Isirayɛlidenw ye jamana nin kɔnɔ k'a kɛ u ta ye. Ko an ka denmisɛnw, an y'a fɔ minw koo la, ko u bena kɛ an juguw ta ye dɛ, o deen minw te foyi lɔn fɔlɔ, olu le bena don yen. Ko ale ben'a di olu ma, olu lo ben'a tigiya kɛ. Nga ko anw ka yɛlɛma ka taga kongokolon kɔnɔ, Buruku kɔgɔji faan fɛ. Aw ye ne jaabi ko: «An ye Masaba hakɛ ta. Nga an bena yɛlɛ ka taga kɛlɛ kɛ, i ko Masaba an ka Ala y'a fɔ an ye cogo min na.» Aw kelen kelen bɛɛ y'aw ka kɛlɛkɛminanw ta, k'aw cɛɛ siri. Aw tun y'a miiri ko kulu nin yɛlɛko bena kɛ koo nɔgɔman ye. Nga Masaba y'a fɔ ne ye ko n k'a fɔ aw ye ko aw kana taga kɛlɛ kɛ, bari ale te n'an ye. Ko an juguw bena se an kɔrɔ. Ne kumana aw fɛ, nga aw ma mɛnni kɛ. Aw banna Masaba ka kuma ma, k'aw yɛrɛ boɲa ka taga kuluyɔrɔ la. Amori minw tun siginin be o yɔrɔ la, olu bɔra k'aw kunbɛn * Seyiri mara la ka se aw kɔrɔ. U y'aw gwɛn i n'a fɔ lidenw, fɔɔ ka taga se Ɔrima. Aw segira tuma min na, aw kasira Masaba nɔɔ fɛ, a ma sɔn ka mɛnni kɛ aw fɛ, a m'a tulo malɔ aw fɛ. Aw tora Kadɛsi tugu ka mɛn yen kosɔbɛ. O kɔ, anw kɔsegira ka taga kongokolon faan na ni Buruku kɔgɔji sira ye i ko Masaba tun y'a fɔ ne ye cogo min na. An ye waatijan kɛ munumunu na * Seyiri kuluyɔrɔ la. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Aw munumununa ka mɛn kuluyɔrɔ nin na. Sisan, aw ye taga kɔgɔdugu ɲafan na. A fɔ jama ye ko: ‹Aw ka taga, aw bena tɛmɛ aw balimaw ka mara la, minw ye Ezawu kɔmɔgɔw ye. U siginin be Seyiri mara la. U bena siran aw ɲa, nga aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi kosɔbɛ. Aw kana u kɛlɛ, bari ne tena foyi d'aw ma u ka mara la, hali seen layɔrɔ yɛrɛ. Ne ye Seyiri kuluyɔrɔ di Ezawu ma ka kɛ a ta ye. Aw ka kan ka warigwɛ falen dumuni na, ani aw ka minji fana. Bari ne Masaba aw ka Ala y'aw ta ɲa aw ka kokɛtaw bɛɛ la. Ne y'aw kɔlɔsi aw ka taama na kongokolonba nin kɔnɔ. A saan bi naani filɛ nin ye ni ne Masaba aw ka Ala be n'aw ye, aw ma dɛsɛ foyi si la.› » An balimaw, Ezawu kɔmɔgɔw, minw siginin be Seyiri mara la, an ye olu to yen, ani Araba sira, min be bɔ Ɛlati ni Esiyɔngebɛri, ka yɛlɛma ka taga Mowabu kongokolon sira ta. Masaba y'a fɔ n ye ko an kana maga mowabuw la, ko an kana u kɛlɛ, ko bari ale tena foyi d'an ma u ka mara kɔnɔ. Ko ale ye Ari mara di Lɔti kɔmɔgɔw ma. Fɔlɔfɔlɔ, emiw le tun siginin be o yɔrɔ la, fanga tun b'u la, u fana tun ka ca, u tun ka janjan i n'a fɔ anakiw. Mɔgɔw tun be anakiw jati erefaw ye cogo min na, u tun b'u jati ten fana. Nga mowabuw tun be to k'o wele ko emiw. Oriw fana tun siginin be Seyiri mara la fɔlɔfɔlɔ. Nga Ezawu kɔmɔgɔw y'u gwɛn k'u halaki ani ka sigi u nɔɔ na, i n'a fɔ Isirayɛlidenw y'a kɛ cogo min na u ka jamana nin kɔnɔ, Masaba ye min d'u ma. Masaba y'a fɔ ko: «Sisan aw ye wili ka Zerɛdi kɔɔ tigɛ.» O la, an y'a tigɛ. An ye waati min kɛ k'a ta an bɔtuma ma Kadɛsi Barineya ka taga Zerɛdi kɔɔ tigɛ, o kɛra saan bi saba ni seegi ye. Mɔgɔ minw tun be se ka taga kɛlɛ la jama cɛma, o y'a sɔrɔ olu bɛɛ sara, i ko Masaba tun y'a fɔ u ye k'a gwɛlɛya cogo min na. Masaba y'u halaki ka bɔ jama cɛma fɔɔ u bɛɛ banna pewu. Mɔgɔ minw tun be se ka taga kɛlɛ la, olu bɛɛ sara ka ban tuma min na, Masaba y'a fɔ n ye ko: «Aw ka kan ka Mowabu mara daan tɛmɛ bii, Ari yɔrɔ la. Aw bena se amoriw ma, aw kana maga u la, aw kana u kɛlɛ, bari ne tena foyi d'aw ma amoriw ka mara la. Ne y'o di Lɔti kɔmɔgɔw ma.» O yɔrɔ fana tun jatinin be erefaw ka mara ye. Erefaw le tun siginin be yen fɔlɔfɔlɔ, amoniw tun be to k'u wele ko zamuzumuw. Barika tun b'u la, u fana tun ka ca, u tun ka janjan i n'a fɔ anakiw. Masaba y'u halaki amoniw ɲafɛ, olu y'u ka jamana minɛ ka sigi u nɔɔ na. Masaba y'a kɛ ten Ezawu kɔmɔgɔw ye minw tun siginin be Seyiri mara la, a ye oriw halaki u ɲafɛ. U ye jamana nin minɛ ka sigi u nɔɔ na fɔɔ bii. Abi minw tun siginin be duguw kɔnɔ fɔɔ ka taga se Gaza, Kafitɔrikaw bɔra Kafitɔri ka na u halaki ka sigi u nɔɔ na. Masaba y'a fɔ ko: «Aw ye wili ka taga Arinɔn kɔɔ tigɛ. Ɛsibɔn ka masacɛ Siŋɔn, n'o ye amoriw ye, ne y'ale n'a ka mara don aw bolo ka ban. Aw ka mara nin minɛ kabini sisan yɛrɛ. Aw ye taga cɛɛ nin kɛlɛ. K'a daminɛ bii ma, ne ben'a kɛ dugukolo kan siyaw bɛɛ be siran aw ɲa. N'u y'aw koo mɛn dɔrɔn, u bena yɛrɛyɛrɛ. U hakili bena ɲagami aw kosɔn.» K'an to Kedemɔti kongokolon kɔnɔ, ne ye mɔgɔw ci Ɛsibɔn masacɛ Siŋɔn fɛ, ka bɛnkuma fɔ a ye. Ne y'a fɔ ko: «A to an be tɛmɛ i ka mara kɔnɔ. An bena taama ni sira dɔrɔn ye, an tena faran ka don yɔrɔ si. An bena dumuni min dumu, ani ka jii min min, an bena o falen warigwɛ la i fɛ. A to an ka tɛmɛ seen na dama. Ezawu kɔmɔgɔw y'o ɲɔgɔn le kɛ an ye, minw siginin be * Seyiri mara la, ani Mowabuw fana, minw siginin be Ari. E fana ka sɔn an be tɛmɛ ten, fɔɔ ka taga Zurudɛn baji tigɛ ka don jamana kɔnɔ, Masaba an ka Ala ye min d'an ma.» Nga Ɛsibɔn masacɛ Siŋɔn tun ma sɔn an ka tɛmɛ a ka mara kɔnɔ, bari Masaba aw ka Ala y'a kɛ a y'a dusu gwɛlɛya kosɔbɛ, janko ka se k'a don aw bolo i n'a fɔ aw ɲaa b'a la cogo min na bii. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «A filɛ, ne daminɛna ka masacɛ Siŋɔn n'a ka mara don aw bolo. Kabini sisan, aw ka mara nin minɛ k'a kɛ aw ta ye.» Siŋɔn bɔra n'a ka jama bɛɛ ye k'an kunbɛn, ko a b'an kɛlɛ Yaasi. Masaba an ka Ala y'a don an bolo, an ser'a kɔrɔ, n'a deenw, n'a ka jama bɛɛ. O tuma na, an y'a ka duguw bɛɛ minɛ k'o kɔnɔfɛnw halaki pewu k'u kɛ Masaba ta ye, muso fara cɛɛw ni denmisɛnw kan, hali mɔgɔ kelen ma to. An y'u ka begɛnw minɛ, k'u bololafɛnw dama ta. K'a ta Arowɛri ma o min be Arinɔn kɔɔ daa la, ani dugu min be kɔkɛnɛ na fɔɔ Galaadi. Dugu ma sɔrɔ min fanga tun ka bon ka tɛmɛ anw ta kan. Masaba an ka Ala y'u bɛɛ don an bolo. Amoniw ka jamana dɔrɔn le tora, aw ma maga o min na, k'a ta Yabɔki kɔdaw la, ani dugu minw be kuluyɔrɔ la, Masaba an ka Ala tun y'a fɔ ko an kana maga o minw na. O kɔ, an yɛlɛmana ka taga ni * Basan mara sira ye. Basan masacɛ Ɔgi n'a ka jama bɛɛ bɔra k'an kunbɛn janko k'an kɛlɛ Edirɛyi. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Kana siran a ɲa, bari ne y'a don i bolo. Ale, n'a ka jama bɛɛ, n'a ka mara. Amoriw ka masacɛ Siŋɔn min tun siginin be Ɛsibɔn, i y'o kɛ cogo min na, i ben'a kɛ ten.» O la, Masaba an ka Ala ye Ɔgi n'a ka jama bɛɛ fana don an bolo. An y'u faga, an ma mɔgɔ si to yen. O waati la, an y'a ka duguw bɛɛ minɛ, dugu foyi ma to an ma se ka min minɛ. O tun ye dugu bi wɔɔrɔ ye, Arigɔbu mara bɛɛ, Ɔgi ka mara kɔnɔ Basan. O dugu nunu bɛɛ tun ye dugu barikamanw ye, kogojanw tun b'o lamini, koonw tun be u dondaw la n'u be sɔgɔ. Ani dugu caaman fana tun be yen, minw tun lamininin tɛ ni kogo ye. An y'o dugu nunu halaki pewu k'u kɛ Masaba ta ye, ka cɛɛw, ni musow, ani denmisɛnw bɛɛ faga, i n'a fɔ an tun y'a kɛ Ɛsibɔn masacɛ Siŋɔn na cogo min na. Nga an y'u ka begɛnw bɛɛ minɛ, k'u ka duguw nafolo cɛ. O waati la, an ye amoriw ka masacɛ fila nunu ka maraw minɛ, o minw be Zurudɛn baji kɔfɛ k'a ta Arinɔn kɔɔ daa la fɔɔ ka taga se Ɛrɛmɔn kulu ma. Sidɔnkaw be to ka Ɛrɛmɔn kulu nin wele ko Siriyɔn. Amoriw b'a wele ko Seniri. An ye kɛnɛba duguw bɛɛ minɛ, ani Galaadi ni * Basan mara bɛɛ, fɔɔ ka taga se Salika ani Edirɛyi, o minw be Ɔgi ka mara kɔnɔ Basan. Basan masacɛ Ɔgi kelen dɔrɔn le tun be sii la erefaw cɛma. A ka dilan tun ye nigɛ ye. A jaɲa tun ye mɛtɛrɛ naani ni kɔ ye, a waga ye mɛtɛrɛ fila ɲɔgɔn ye. Halibi, a be Araba, min ye amoniw ka masadugu ye. An ye mara nin minɛ k'a kɛ an ta ye. Ne ye Galaadi kuluyɔrɔ tilancɛ di Urubɛn ni Gadi kɔmɔgɔw ma, ani dugu minw be yen, fɔɔ ka taga se Arowɛri mara la Arinɔn kɔɔ daa la. Ne ye Galaadi mara tɔɔ di Manase kɔmɔgɔw tilancɛ ma, ani Basan mara bɛɛ, min ye masacɛ Ɔgi ka mara ye. U tun be Arigɔbu mara ni Basan mara wele ko erefaw ka jamana. Manase kɔmɔgɔ min tɔgɔ ko Yayiri, ale ye Arigɔbu mara bɛɛ minɛ fɔɔ ka taga se Gɛsurikaw ka daan ma, ani Maakakaw fana ka daan ma, k'a yɛrɛ tɔgɔ la Basan mara kan. U b'o yɔrɔ wele ten halibi ko Yayiriso. Ne ye Galaadi mara di Makiri kɔmɔgɔw ma. Dugukolo min be Galaadi mara Arinɔn kɔɔ cɛ, ne y'o di Urubɛn ni Gadi kɔmɔgɔw ma. O kɔɔ nin le tun y'a daan ye, ani ka taga se Yabɔki kɔɔ daa la. Min ye amoniw ka mara daan ye. Daan kelen ka bɔ Zurudɛn baji ma, tileben ɲafan na, k'a ta Kinerɛti baa ma fɔɔ ka ta'a bila * Kɔgɔji Fariman ma, fɔɔ Pisiga kulu jigiyɔrɔ la, kɔrɔn fɛ. O tuma na, ne y'a fɔ aw ye ko: «Sisan Masaba aw ka Ala ye mara nin d'aw ma. Nga cɛɛ minw be se kɛlɛ la, olu bɛɛ ka kan k'u ka kɛlɛkɛminanw ta ka Zurudɛn baji tigɛ aw balima Isirayɛlidenw ɲa. Aw musow, n'aw deenw, n'aw ka begɛnw bena to yan, aw ka duguw kɔnɔ, ne ye minw di aw ma. N y'a lɔn ko begɛn caaman b'aw fɛ. U bena to yen fɔɔ Masaba ka yɔrɔ di aw balimaw ma u ka lafiɲɛ i n'a fɔ a y'a kɛ aw ye cogo min na. Olu fana ka jamana sɔrɔ Masaba aw ka Ala be min dira u ma Zurudɛn baji kɔfɛ, tileben fɛ. O kɔ, ne ye yɔrɔ min d'aw ma, aw kelen kelen bɛɛ bena se ka segi o yɔrɔ la.» O waati la, ne y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Masaba aw ka Ala ye min bɛɛ kɛ masacɛ fila nunu na, i ɲaa y'o ye kɛ. I bena tɛmɛ yɔrɔ minw na Zurudɛn baji faan dɔ la, Masaba bena o koo kelen kɛ o maraw bɛɛ la. I kana siran u ɲa, bari Masaba aw ka Ala yɛrɛ le bena aw dɛmɛ o kɛlɛ la.» O waati la, ne ye Masaba daali ko: «Matigi, Masaba, i y'a daminɛ k'i ka boɲa n'i ka setigiya yira ne la. Batofɛn foyi te yen sankolo la ni dugukolo kan, min be se k'i ka koow, n'i ka sebagaya ɲɔgɔn kɛ. A to ne ka tɛmɛ Zurudɛn baji faan dɔ fɛ, jamanaɲuman min be yen, n ka se k'o ye, o kuluyɔrɔɲuman nin, ani Liban.» Nga Masaba dimina ne kɔrɔ aw kama. A ma sɔn ne ka daalili ma. A y'a fɔ ne ye ko n k'o koo dabila, ko ne kana o kuma fɔ ale tulo kɔrɔ tugu. O kɔ, a ko ne ka yɛlɛ fɔɔ Pisiga kulu kunna, ka filɛli kɛ tileben fɛ ni kɔgɔdugu faan fɛ, ani worodugu ni kɔrɔn fɛ. Ko n k'a filɛ kosɔbɛ, ko bari n tena tɛmɛ Zurudɛn baji nin kan. A ko n ka ladili di Zozuwe ma, k'a jaa gwɛlɛya, a kana siran, ko bari ale lo bena Zurudɛn baji tigɛ ni Isirayɛlidenw ye ka don n'u ye jamana nin kɔnɔ, n bena o min ye. O la, an tora kɔkɛnɛ na yen, Bɛtipewɔri gɛrɛfɛ. Musa y'a fɔ tugu ko: «Sisan Isirayɛlidenw, aw ka mɛnni kɛ sariya ni landaw koo la. Ne bena aw kalan minw na. Aw k'o bato janko aw kana sa, aw ka se ka don jamana nin kɔnɔ k'a kɛ aw ta ye. Masaba, aw bɛmaw ka Ala be min dira aw ma. Ne be kuma min fɔra aw ye, aw kana dɔ fara o kan, aw fana kana foyi bɔ o la. Nga ne be Masaba aw ka Ala ka sariya minw fɔra aw ye, aw k'o bato. «Masaba ye min kɛ Baalipewɔri, aw yɛrɛ y'o ye. Minw bɛɛ tun ye * Baali sɔn yen, Masaba aw ka Ala y'u bɛɛ faga ka bɔ aw cɛma. Aw minw tilennin tora Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ, aw bɛɛ be nii na halibi. «Masaba ne ka Ala y'a ɲini ne fɛ cogo min na, ne y'aw kalan sariya, ni landaw koo la ten, aw y'o ye, janko n'aw donna jamana nin kɔnɔ k'a kɛ aw ta ye, aw ka se k'o koow bato o yɔrɔ la. Aw k'a bato ka ɲa, bari siya wɛrɛ minw bena sariya nunu koo mɛn, olu ben'a lɔn o la ko aw ye lɔnnikɛlaw ni hakilitigiw ye. U ben'a fɔ ko: ‹Lɔnniya be siya barikaman nin fɛ, hakilitigiw lo.› Tiɲɛ na, siya jumɛn le be yen min barika ka bon, ni batofɛnw b'u fɛ min yɔrɔ ka surun u la i n'a fɔ Masaba an ka Ala, a be an fɛ tuma bɛɛ, n'an y'a wele k'an dɛmɛ wa? Ne be sariya tilennin ni landa minw yira aw la bii, siya wɛrɛ jumɛn le be yen, n'a barika ka bon, n'a ɲɔgɔn b'u fɛ? Nga aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, ka banba, janko aw ye koo minw ye n'aw ɲaa ye, aw kana ɲinɛ o kɔ. O kana bɔ aw hakili la aw sii tile bɛɛ la. Aw k'o koo fɔ aw deenw, n'aw mamadenw ye. «Loon min na aw lɔra Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ * Orɛbu kulu kan, aw k'aw hakili to a la. A y'a fɔ ne ye ko ne ka jama lajɛn ale ɲakɔrɔ, ko ale bena kuma u fɛ janko u k'ale boɲako dege, u sii tile bɛɛ la dugukolo kan, ani k'u deenw dege o la. O loon na, aw gwɛrɛla ka lɔ kulu kɔrɔ, tasuma tun b'a kan n'a be yɛlɛ sanfɛ, ani sankaba finman, ni dibiba tun be yen. O kɔ, Masaba kumana aw fɛ k'a to tasuma cɛma. Aw ye kumakan mɛn, nga aw m'a tigi ye. Aw ye kumakan dɔrɔn le mɛn. A y'a ka bɛnkuma fɔ aw ye, min ye a ka sariya tan ye. A y'a ɲini aw fɛ ko aw ka sɔn o ma. O kɔ, a y'o sɛbɛn walaka kabakurulaman fila kan. Aw bena Zurudɛn baji tigɛ ka jamana min minɛ k'a kɛ aw ta ye, aw ka kan ka sariya ni landa minw bato yen, Masaba y'a fɔ ne ye o waati la ko ne k'aw kalan o la. «Loon min na Masaba kumana aw fɛ * Orɛbu kulu kan, k'a to tasuma kɔnɔ, aw ɲaa ma foyi ye. O la, aw k'aw yɛrɛ minɛ kosɔbɛ. Aw kana kojugu kɛ, ka jaa lɛsɛ k'o kɛ joo ye k'a kɛ i n'a fɔ muso, walima cɛɛ jaa, walima dugukolo kan sogow sifa si jaa ye, walima kɔnɔ si, walima fɛɛn fofota si, walima jigɛ sifa si jaa. «Aw kana tile ni kalo ni lolow ye dɔrɔn ka to k'u bato. Aw kan'a to o sankolo kɔnɔ fɛɛn nunu si batoko nigɛ k'aw minɛ, aw kana baara kɛ u ye. Masaba aw ka Ala y'o koo nunu di siyaw bɛɛ ma. Nga aw kɔni, Masaba y'aw ta k'aw bɔ tɔɔrɔba kɔnɔ Ezipiti, janko aw ka kɛ a ka jama ye i n'a fɔ aw be cogo min na bii. «Aw kama, Masaba aw ka Ala dimina ne kɔrɔ k'a latigɛ ko ne tena Zurudɛn baji tigɛ, ka don jamanaɲuman nin kɔnɔ a be min dira aw ma. O la, ne bena sa yan yɔrɔ la, ne tena Zurudɛn baji tigɛ. Nga aw kɔni ben'a tigɛ ka don jamanaɲuman nin kɔnɔ k'a kɛ aw ta ye. Aw k'aw yɛrɛ minɛ kosɔbɛ, Masaba aw ka Ala ye bɛɛn min kɛ n'aw ye, aw kana ɲinɛ o kɔ. Aw kana joo dilan fɛɛn si jaa la, Masaba y'aw bali min na. Bari Masaba aw ka Ala ka fari i n'a fɔ tasuma, min be cɛnni kɛ, keliya b'a la fana. «N'aw sigira ka mɛn jamana nin kɔnɔ, ka deenw sɔrɔ ani mamadenw, n'aw y'aw yɛrɛ nigɛ, ka joo dilan fɛɛn o fɛɛn jaa la, ka kojugu kɛ Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ, k'a kɛ a be dimi, ne be sankolo ni dugukolo kɛ n seerew ye bii aw kama, aw bena Zurudɛn baji tigɛ ka jamana min minɛ k'a kɛ aw ta ye, aw bena sa ka tunu joona joona ka bɔ o kɔnɔ. Aw tena sijan sɔrɔ, aw bena halaki pewu ka bɔ o yɔrɔ la. Masaba bena aw yɛrɛkɛ siya wɛrɛw cɛma, mɔgɔ damani dɔrɔn le bena to aw la siya nunu cɛma. A bena aw yɛrɛkɛ minw fɛ. O yɔrɔ la, aw bena joow sɔn, mɔgɔ bolo ye minw dilan, yirilamanw, walima kabakurulamanw, minw te yeli kɛ, u te mɛnni kɛ, u te dumuni kɛ, u te kasa mɛn. «O yɔrɔ la le, aw bena Masaba aw ka Ala yɔrɔ ɲini. Aw ben'a ye, n'aw y'a ɲini sɛbɛ la n'aw dusu bɛɛ ye. N'aw nana to dusukasi la, ni o koo nunu bɛɛ sera aw ma tuma min na, waati nataw la, aw bena kɔsegi ka na Masaba aw ka Ala ma ka mɛnni kɛ a fɛ. Tiɲɛ na, Masaba aw ka Ala be makari kosɔbɛ. A tena aw to yen, walima k'aw halaki, a tena ɲinɛ a ka bɛɛn kɔ, a ye min kɛ n'aw bɛmaw ye. «Waati minw tɛmɛna fɔlɔfɔlɔ, kabini Ala ye adamaden dan dugukolo kan, loon minw tɛmɛna, aw ka miiri olu la. Aw ka sɛgɛsɛgɛli kɛ diɲɛ faan bɛɛ la. Koba min kɛra, o ɲɔgɔn delila ka kɛ wa? Walima nin kuma nin ɲɔgɔn mɛnna ka ye wa? Siya wɛrɛ dɔ be yen, min ye Ala kaan mɛn ka bɔ tasuma cɛma i n'a fɔ aw, n'a tora nii na wa? Masaba aw ka Ala ye koo min bɛɛ kɛ aw ye Ezipiti jamana na, aw y'o ye. Batofɛn wɛrɛ be yen min y'o ɲɔgɔn kɛ wa? Ka siya dɔ ta ka bɔ ni sebagaya ye siya wɛrɛ cɛma ni taamasiɲɛw ani kabakow ye, ani ka kɛlɛ kɛ, ka siranyakow kɛ. «O koo nunu kɛra ka yira aw la waasa aw k'a lɔn ko Masaba kelen le ye Ala ye, ko dɔ wɛrɛ te yen n'ale kelen tɛ. K'a to sankolo la, a kumana aw fɛ, janko ka se k'aw ladi, k'a ka tasumaba yira aw la dugukolo kan fana, ani aw y'a kumakan mɛn ka bɔ o tasuma nin cɛma. Aw bɛmaw koo diyara a ye minkɛ, aw minw ye u kɔmɔgɔw ye, a y'aw woloma, k'aw bɔ Ezipiti jamana kɔnɔ, a yɛrɛ ma a ka setigiya barika la. Siya minw ka ca n'aw ye, n'u fanga ka bon n'aw ta ye, a ben'a kɛ olu be boli aw ɲa, k'a kɛ aw ka don u ka jamana kɔnɔ, k'u ka jamana di aw ma, i n'a fɔ a be kɛra cogo min na bii. «Aw k'a lɔn, ani ka miiri a la bii, ko Masaba ye Ala ye sankolo la ani dugukolo kan. Dɔ wɛrɛ te yen ale kɔ. Aw k'a ka sariyaw n'a tanafɛnw bato, ne be minw fɔra aw ye bii, janko aw, n'aw kɔmɔgɔw ka hɛrɛ ni sijan sɔrɔ jamana nin kɔnɔ, Masaba aw ka Ala be min dira aw ma aw ka to n'a ye.» O kɔ, Musa ye dugu saba woloma Zurudɛn baji kɔfɛ kɔrɔn fɛ, janko olu ka kɛ mɔgɔw ka kalifayɔrɔw ye. Ni min y'a mɔgɔɲɔgɔn faga n'a m'a lawili a kama, n'a tun t'a kɔniya ka kɔrɔ fana, o tigi bena se ka boli ka taga o dugu nunu kelen kɔnɔ k'a yɛrɛ kisi. O duguw tun ye Bɛsɛri ye min be kɛnɛba la kongokolon kɔnɔ, o ka kɛ Urubɛn kɔmɔgɔw ta ye, ani Aramɔti, Galaadi mara la, o ka kɛ Gadi kɔmɔgɔw ta ye. Ani Golan, * Basan mara la, o ka kɛ Manase kɔmɔgɔw ta ye. Musa ye Ala ka sariya min fɔ Isirayɛlidenw ye, o filɛ nin ye. Musa ye kuma minw fɔ Isirayɛlidenw ye, ka sariya ni tanafɛn minw fɔ u bɔnin kɔ Ezipiti jamana na, o filɛ nin ye. O kɛra k'u to Zurudɛn baji kɔfɛ, bakɛnɛ na Bɛtipewɔri gɛrɛfɛ, amoriw ka masacɛ Siŋɔn ka mara la. Ale ka masadugu tun ye Ɛsibɔn ye. Musa ni Isirayɛlidenw bɔra Ezipiti tuma min na, u tun y'a kɛlɛ ka se a kɔrɔ, k'a ka mara minɛ, ani * Basan masacɛ Ɔgi ta fana. Olu le tun ye amoriw ka masacɛ fila ye, minw tun be Zurudɛn baji kɔrɔn fɛ. U ye yɔrɔ min minɛ, o be daminɛ Arowɛri mara la Arinɔn kɔɔ daa la, fɔɔ ka taga se Siyɔn kulu ma min be wele fana ko Ɛrɛmɔn, ani Araba mara bɛɛ Zurudɛn baji kɔfɛ kɔrɔn fɛ, fɔɔ ka taga se * Kɔgɔji Fariman ma, Pisiga kulu jigijigiyɔrɔ la. Musa ye Isirayɛlidenw bɛɛ wele k'a fɔ u ye ko: «Isirayɛlidenw, ne be sariya ni cii minw fɔra aw ye bii, aw k'o lamɛn, k'o kalan, k'o bato ka ɲa. Masaba an ka Ala bɛnna n'anw ye * Orɛbu kulu kɔrɔ. A ma o bɛɛn kɛ n'an bɛmaw ye do, nga a y'a kɛ n'anw le ye, an minw bɛɛ be yan bii. Masaba kumana aw fɛ daa ni daa kulu kan tasuma cɛma. O tuma na, ne tun be aw ni Masaba cɛ, ka kɛ a dalaminɛ ye bari aw tun siranna tasuma ɲa, o la, aw tun ma yɛlɛ kulu kan. Masaba tun ko: ‹Ne ye Masaba aw ka Ala ye min y'aw bɔ Ezipiti jɔnya la. Aw kana fɛɛn wɛrɛw bato fɔɔ ne kelen. Aw kana joo dilan, k'a kɛ sankolo fɛɛn si jaa ye, walima dugukolo kan taw, walima jii kɔnɔ taw, walima dugukolo kɔnɔ taw. Aw kana aw kunbiri gwan o joow ɲafɛ, walima k'u sɔn, bari ne Masaba aw ka Ala, keliya be ne la. Ni mɔgɔ dɔ ye ne kɔniya, n b'o tigi tɔɔrɔ, n'a deenw, n'a mamadenw, n'a tulomasamaw. Ne koo ka di minw ye, n'u be ne ka kumaw bato, n bena ɲumanya kɛ olu kɔmɔgɔw ye fɔɔ u * filankuru waa caaman. Aw kana ne Masaba aw ka Ala tɔgɔ wele gwansan bari ni mɔgɔ min y'o kɛ, ne tena o jalakibali to. Aw ka lafiɲɛlon bato k'a kɛ ne ta ye i ko ne Masaba aw ka Ala y'a fɔ aw ye cogo min na. Tile wɔɔrɔ le b'aw fɛ. Aw k'aw ka baaraw bɛɛ kɛ o kɔnɔ. Nga tile wolonwulanan loon, o ye lafiɲɛlon ye min tonin be ne Masaba aw ka Ala ye. Aw tena baara foyi kɛ o loon na, aw n'aw dencɛw, n'aw denmusow, n'aw ka baaraden cɛmanw, walima musomanw, n'aw ka tura, n'aw ka fali, n'aw ka begɛnw bɛɛ, walima lonan min b'aw fɛ, janko aw ka baaradenw ka se ka lafiɲɛ i n'a fɔ aw fana. Aw kana ɲinɛ ko aw tun ye jɔɔnw ye Ezipiti, ani ko ne Masaba aw ka Ala y'aw bɔ n ka sebagaya barika la. O kosɔn, n y'a ɲini aw fɛ ko aw ka lafiɲɛlon bato. Aw k'aw faa n'aw baa boɲa i ko ne Masaba aw ka Ala y'a fɔ aw ye cogo min na, janko ne be jamana min dira aw ma, aw ka se ka sijan ni hɛrɛ sɔrɔ a kɔnɔ. Aw kana mɔgɔ faga. Aw kana kakalaya kɛ. Aw kana soɲali kɛ. Aw kana galon tigɛ k'a la aw mɔgɔɲɔgɔn kan. Aw kana aw ɲaa bɔ aw mɔgɔɲɔgɔn ka muso fɛ, walima a ka boon, n'a ka forow, n'a ka baaraden cɛman, walima musoman, walima a ka tura, walima a ka fali, walima a ka fɛɛn dɔ fɛ.› «Masaba y'a kaan kɔrɔta ka kuma minw fɔ aw bɛɛ lajɛnnin ye kulu kan k'a to tasuma ni sankaba cɛma, ani dibi kɔnɔ, olu lo. A ma fɛɛn wɛrɛ fara o kan. O kɔ, a y'u sɛbɛn walaka kabakurulaman fila kan k'u di ne ma. «Aw ye kumakan mɛn tuma min na, ka bɔ dibi kɔnɔ kulu kan, tasuma tun be min kan, aw ka ɲamɔgɔw bɛɛ n'aw ka cɛkɔrɔbaw gwɛrɛla ne la. U y'a fɔ ko: ‹Masaba an ka Ala y'a ka nɔɔrɔ n'a ka boɲa yira an na. An y'a kumakan mɛn ka bɔ tasuma cɛma. An y'a ye bii ko Ala be se ka kuma mɔgɔ fɛ k'a tigi ɲanaman to. Nga sisan, mun na anw ben'an yɛrɛ to nin tasumaba nin bolo, a b'an faga? Bari n'an tora ka Masaba an ka Ala kumakan mɛn, an bena sa. Mɔgɔ jumɛn be yen n'a ye Ala kaan mɛn ka bɔ tasuma cɛma i n'a fɔ anw, n'o tigi ɲanaman tora? O la, aw ko n ka gwɛrɛ Masaba an ka Ala la, ka mɛnni kɛ a fɛ, ani k'a ka kuma bɛɛ fɔ aw ye kɔfɛ. Ko aw ben'a mɛn, ani k'a bato.› «Aw ye kuma min bɛɛ fɔ ne ye, Masaba y'o mɛn. A y'a fɔ ne ye ko: ‹Jama ye fɛɛn min bɛɛ fɔ i ye, ne y'o mɛn. U ka kuma bɛɛ ka ɲi. N'o dusu ɲɔgɔn tun b'u fɛ, ka siran ne ɲa, ani ka n ka kuma bɛɛ bato tuma bɛɛ, waasa olu n'u deenw ka to hɛrɛ la tuma bɛɛ! O kɔ, a ko n ka ta'a fɔ aw ye k'aw ka segi ka taga aw ka fanibuguw kɔnɔ. Nga a ko ne ka to ni ale ye, ko a bena sariya ni ciiw, ani landaw bɛɛ fɔ ne ye, n ka kan k'aw kalan minw na, janko aw ka se k'u bato o jamana kɔnɔ a be min dira aw ma a ka kɛ aw ta ye.› «Masaba aw ka Ala ye koo minw fɔ aw ye, aw ka jija k'olu bato, aw kana olu dabila fewu. Masaba aw ka Ala ye sira min yira aw la, aw k'o ta sɛbɛ la janko aw ka to nii na ka hɛrɛ ni sijan sɔrɔ, jamana nin kɔnɔ aw bena min minɛ. «Aw bena sariya ni cii ani landa minw bato jamana nin kɔnɔ, aw bena Zurudɛn baji tigɛ ka don o min kɔnɔ k'a minɛ, olu filɛ. Masaba aw ka Ala ko ne k'aw kalan u la, janko aw ka siran a ɲa, aw n'aw deenw n'aw mamadenw, ka se ka sariya ni cii ani landa nunu bɛɛ bato aw sii bɛɛ kɔnɔ. Ne be minw fɔra aw ye, ani janko aw ka se ka sijan sɔrɔ. Isirayɛlidenw, aw ka mɛnni kɛ, ani ka banba k'o bato. O la, aw bena hɛrɛ sɔrɔ, ani ka caya kosɔbɛ o jamana diman nin kɔnɔ, nɔnɔ ni lii ka ca kosɔbɛ yɔrɔ min na, i n'a fɔ Masaba, aw bɛmaw ka Ala y'a daa di aw ma cogo min na. «Isirayɛlidenw, aw k'aw tulo malɔ! Masaba an ka Ala ye Ala kelenpe ye. Aw ka Masaba aw ka Ala kanu n'aw dusu bɛɛ ye, n'aw kɔnɔ bɛɛ ye, n'aw fanga bɛɛ ye. Ne be kuma minw fɔra aw ye bii, aw k'o to aw dusu la. Aw k'aw deenw kalan o la. K'aw siginin to aw fɛ, walima k'aw to sira kan taama na, n'aw latuma na, n'aw wilituma. Aw k'o kɛ taamasiɲɛ ye k'o siri aw bolo la n'aw teen na. Aw k'o sɛbɛn aw ka soo dondaw la, n'aw ka dugu dondaw la. «Masaba aw ka Ala tun ye jamana min layidu ta aw bɛma Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba ye, n'a y'a kɛ aw donna o kɔnɔ tuma min na, dugubaba ɲumamanw be min kɔnɔ aw ma minw lɔ, ani boon minw fanin be fɛnɲuman sifa bɛɛ la aw ma minw ɲini, ni kɔlɔnw be yen, aw ma minw sogi, ani * ɛrɛzɛnforow ni olivuyiriw aw ma minw tutu, n'aw ye dumuni kɛ ka fa tuma min na, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi. Aw kana ɲina Masaba kɔ ale min y'aw bɔ Ezipiti, aw tun ye jɔɔnw ye yɔrɔ min na. Aw ka siran Masaba aw ka Ala ɲa, ka baara kɛ ale kelenpe ye. Aw ka kali ale tɔgɔ la. Siya minw b'aw lamini na, aw kana olu ka batofɛnw bato, bari Masaba aw ka Ala min be aw cɛma, keliya b'a la. Aw kan'a dusu dimi, n'o tɛ, a bena aw halaki ka bɔ dugukolo kan. Aw kana Masaba aw ka Ala kɔrɔbɔ i n'a fɔ aw tun y'a kɛ cogo min na k'aw to Masa. «Aw ka Masaba aw ka Ala ka cii, n'a ka sariya ani a ka fɔtaw bato ka ɲa. Aw ka koɲuman ni tilenninyakow kɛ Masaba ɲakɔrɔ janko aw ka hɛrɛ sɔrɔ, ani Masaba ye jamanaɲuman min layidu ta aw bɛmaw ye, aw ka se ka don o kɔnɔ k'a minɛ, ani k'aw juguw gwɛn aw ɲa, i ko Masaba y'a fɔ cogo min na. «Sini, n'aw dencɛw y'aw ɲininga ko: ‹Mun na Masaba an ka Ala ye cii, ni sariya, ni landa nunu sigi aw ye?›, aw k'u jaabi ko: ‹Anw tun ye Ezipiti masacɛ ka jɔɔnw ye Ezipiti. Nga Masaba y'an bɔ jamana nin kɔnɔ a ka sebagaya barika la. Masaba ye taamasiɲɛw ni kabakobabaw kɛ an ɲana, ka Ezipitikaw n'u ka masacɛ n'a ka somɔgɔw bɛɛ tɔɔrɔ. A y'an bɔ Ezipiti kɔnɔ, ka don n'an ye jamana kɔnɔ a tun ye o min layidu ta an bɛmaw ye, k'a d'an ma. A y'a ɲini an fɛ ko, an ka sariya nunu bɛɛ bato, ani ka siran a ɲa, janko an ka to hɛrɛ la waati bɛɛ, ani k'an ɲanaman to i n'a fɔ an be cogo min na bii. N'an be banba k'o cii nunu bɛɛ bato Masaba an ka Ala ɲakɔrɔ, i n'a fɔ a y'a ɲini an fɛ cogo min na, an bena kɛ mɔgɔtilenninw ye.› «Aw bena jamana min minɛ, ni Masaba aw ka Ala y'a kɛ aw donna o kɔnɔ, n'a ye siya caaman nunu gwɛn ka bɔ aw ɲa, olu minw ye itiw ye, ni girigasiw, ani amoriw, ni kanaanw, ani periziw, ni iviw, ani zebuziw ye. Siya wolonwula minw ka ca, fanga b'o la fana ka tɛmɛ aw kan. Ni Masaba aw ka Ala y'u don aw bolo tuma min na, n'aw sera u kɔrɔ, aw bena u halaki pewu k'u kɛ a ta ye. Aw kana bɛn n'u ye, aw kana makari u la. Aw kana furu n'u ye, aw kana aw denmusow di u dencɛw ma, aw kana u denmusow di aw dencɛw ma fana. N'o tɛ, u ben'a kɛ aw kɔmɔgɔw be ban Ala ma, ka fɛɛn wɛrɛw bato. N'o kɛra, Masaba bena dimi aw kɔrɔ kosɔbɛ, k'aw bɛɛ faga yɔrɔnin kelen. Nga aw ka kan ka min kɛ u la, o filɛ nin ye: Aw k'u ka sɔnnikɛyɔrɔw walaka, k'u ka jokabakuruw ci, ani k'u ka * Asera jaaw tigɛ k'u ben, k'u ka joow jɛni. Bari aw ye Masaba aw ka Ala ka jama ye. Masaba aw ka Ala y'aw woloma siya tɔw bɛɛ cɛma dugukolo kan janko aw ka kɛ a yɛrɛ tɔgɔlataw ye. «Ni Masaba nɔrɔla aw la ani k'aw woloma, o t'a yira ko aw ka ca ni siya tɔw bɛɛ ye dɛ! Aw ka dɔgɔ n'u bɛɛ ye. Nga aw koo ka di Masaba ye, ani a ye layidu min ta aw bɛmaw ye, a y'o dafa. O la, a y'aw bɔsi Ezipiti masacɛ bolo k'aw bɔ jɔnya la, ani k'a to aw bɔra jamana nin kɔnɔ a ka sebagaya barika la. «Aw ka l'a la ko Masaba aw ka Ala le ye Ala yɛrɛ yɛrɛ ye. A koo ka di mɔgɔ minw ye n'u b'a ka kuma bato, a tilennin lo, a b'a ka layidu dafa olu faan fɛ, ani ka ɲumanya kɛ u ye, n'u kɔmɔgɔw * filankuru waa caaman ye. Nga a b'a kɔniyabagaw sara yɔrɔnin kelen k'u tunu ka bɔ yen. A tena u to yen ka mɛn, a b'u sara yɔrɔnin kelen. «O la, ne be sariya, ni ciiw, ani landa minw fɔra aw ye bii, aw ka banba k'olu bato. N'aw ye aw tulo malɔ landa nunu na, k'o bato ka ɲa, Masaba aw ka Ala ben'a ka layidu dafa, a ye min ta aw bɛmaw ye ani ka ɲumanya kɛ aw ye. Aw koo bena diy'a ye, a bena aw ta ɲa, ka deen caaman di aw ma, k'aw ka forow ɲa, ka suman caaman, ni duvɛnkɛnɛ caaman, ani tulu caaman di aw ma. A bena aw ka misiw caya, n'aw ka begɛnmisɛnw, jamana nin kɔnɔ. A tun ye min layidu ta aw bɛmaw ye ko a ben'a di aw ma. A bena aw ta ɲa ka tɛmɛ siya tɔw kan. Cɛɛ, walima muso min te se ka deen wolo, o tena sɔrɔ aw cɛma, ka fara aw ka begɛnw kan. Masaba bena aw kisi bana bɛɛ ma. Aw be banajugu minw lɔn n'u sera Ezipitikaw ma, olu tena se aw ma, a ben'a kɛ olu be se aw kɔniyabagaw le ma. Masaba aw ka Ala bena siya minw bɛɛ don aw bolo, aw k'u bɛɛ faga, aw kana makari u la. Aw kana u ka joow sɔn, n'o tɛ, o bena kɛ jaan ye aw ɲa. «N'a b'aw kɔnɔ ko siya nunu ka ca n'aw ye, ko aw bena kɛ cogo di k'u gwɛn, aw kana siran u ɲa. Masaba aw ka Ala ye min kɛ Ezipiti masacɛ ni Ezipitikaw bɛɛ la, aw ye miiri o la. A ye gwɛlɛya min lase u ma, ani ka taamasiɲɛ ni kabako minw kɛ ni sebagaya ye, tuma min na a tun ye aw bɔ u ka jamana kɔnɔ, aw ɲaa y'o ye. Aw be siran siya minw bɛɛ ɲa, a bena olu fana kɛ ten. O dama tɛ, hali u tɔɔ min tora, n'u be dogora aw ɲa, a bena dondolibabaw ci olu kama fɔɔ u bɛɛ ka tunu ka ban pewu. Aw jaa kana tigɛ u kama bari Masaba aw ka Ala be n'aw ye, see b'a ye, siranyafɛn lo. A bena siya nunu gwɛn ka bɔ aw ɲa dɔɔni dɔɔni. Aw man kan k'u halaki yɔrɔnin kelen, n'o tɛ, kongosogow bena caya kojugu fɔɔ aw tena se olu kɔrɔ. Nga a bena u don aw bolo k'u jigi tigɛ pewu fɔɔ u ka halaki ka ban. A bena u ka masacɛw don aw bolo, aw bena u tɔgɔ tunu ka bɔ dugukolo kan. U si tena se ka lɔ aw ɲakɔrɔ. Aw bena u halaki pewu. Aw ka kan k'u ka joow jɛni. Warigwɛ ni sanu min b'u ka joo nunu kan, aw kana aw ɲaa bɔ o fɛ, k'o ta ka kɛ aw ta ye. N'o tɛ, o bena kɛ jaan ye aw fɛ, bari o fɛɛn nunu koo ka go Masaba aw ka Ala ye. Fɛɛn minw nɔgɔninw lo, aw kana don ni olu si ye aw ka soo kɔnɔ, janko aw fana kana halaki i n'a fɔ olu. Aw ka kan k'o koo goya aw ye, u man kan ka diya aw ye fewu, bari u ka kan ka halaki le. «Ne be koo minw fɔra aw ye bii, aw ka jija k'o bɛɛ kɛ, janko aw ka to nii na, ka caya, ani ka se ka don jamana nin kɔnɔ k'a minɛ. Masaba ye min layidu ta aw bɛmaw ye. Aw k'aw hakili to taamajan nin na, Masaba aw ka Ala y'a kɛ aw ye min kɛ saan bi naani, kongokolon kɔnɔ. A y'o kɛ janko k'aw majigi k'a filɛ min b'aw kɔnɔ na, ni aw tun bena sɔn k'a ka kuma bato, walima n'aw tun tena sɔn. A y'aw majigi k'aw tɔɔrɔ ni kɔngɔ ye, ka sɔrɔ ka maanɛ di aw ma, aw n'aw bɛmaw tun te min lɔn. A y'a yira aw la ten ko mɔgɔ te balo ni dumunifɛn dama ye, nga a be balo ni Masaba dalakuma fana ye. Kabini saan bi naani kɔnɔ, aw ka faniw ma cɛn, aw seenw ma funu. Aw k'a lɔn sɛbɛ la ko Masaba aw ka Ala tun b'aw kolo, i n'a fɔ faa b'a deen kolo cogo min na. «Aw ka Masaba aw ka Ala ka fɔtaw bato k'a ka sira taama ani ka siran a ɲa. Masaba aw ka Ala ben'a kɛ aw be don jamanaɲuman kɔnɔ, kɔɔw be yen, ni jii bɔyɔrɔw, jisiraw be dugukolo jukɔrɔ n'u be bɔ ka woyo kuluw n'u furancɛw la. Suman be ɲa yen. * Ɛrɛzɛnforow, ni torosunw, ni gerenadiyiriw, ani olivutulu, ani lii be yen. Aw bena dumuni kɛ aw sago la jamana nin kɔnɔ, foyi tena dɛsɛ aw la yen. Nigɛ fana be sɔrɔ o yɔrɔ kabakuruw kɔnɔ. Aw bena to ka zira bɔ o yɔrɔ kuluw kɔnɔ. N'aw ye dumuni kɛ ka fa tuma min na, aw ka Masaba aw ka Ala fo yɔrɔɲuman nin kosɔn, a ye min di aw ma. «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, aw kana ɲinɛ Masaba aw ka Ala kɔ k'aw mako bɔ a ka ciiw n'a ka landaw n'a ka sariyaw la ne be minw fɔ aw ye bii. N'aw ye dumuni kɛ ka fa, ka boon ɲanamanw lɔ ka sigi u kɔnɔ tuma min na, n'aw ka dabaw n'aw ka begɛnmisɛnw cayara, ani ka warigwɛ ni sanu sɔrɔ caaman tuma min na, ka kɛ fɛɛn bɛɛ tigiw ye, aw kana aw yɛrɛ boɲa fɔɔ ka ɲinɛ Masaba aw ka Ala kɔ. Ale min y'aw bɔ Ezipiti jamana kɔnɔ jɔnya la. A y'a to aw taamana kongokolon kabakoman nin kɔnɔ, min tun fanin be sajuguw ni bunteniw na. Jii tun te o yɔrɔ la, yɔrɔ janin tun lo, a y'a kɛ jii bɔra farakuru kɔnɔ, aw y'o min. A ye maanɛ di aw ma o kongokolon nin kɔnɔ, aw bɛmaw tun te dumuni min lɔn, ko aw k'o dumu janko k'aw majigi ani k'aw kɔrɔbɔ, waasa ka se ka koɲuman kɛ aw ye sini. Aw kana miiri ko aw ye nafolo sɔrɔ aw yɛrɛ ka fanga barika la dɛ. Nga aw k'aw hakili to Masaba aw ka Ala la, ale min be see d'aw ma, aw ka se ka nafolo sɔrɔ, janko a ye layidu min ta aw bɛmaw ye, a ka se k'a yira ko a bena o dafa i n'a fɔ a be cogo min na bii. «N b'a fɔ aw ye bii k'a gwɛlɛya ko n'aw ɲinɛna Masaba aw ka Ala kɔ, k'aw jigi la batofɛn wɛrɛw kan ka to k'u bato ani k'aw kunbiri gwan u kɔrɔ, aw bena halaki pewu. Tiɲɛ na, n'aw ma Masaba aw ka Ala ka kuma bato, aw bena halaki i n'a fɔ Masaba ye siya minw halaki aw ɲafɛ. «Isirayɛlidenw, aw ye mɛnni kɛ. Aw bena Zurudɛn baji tigɛ bii ka taga siya dɔw ka jamana minɛ, olu minw ka ca n'aw ye, u barika ka bon n'aw ta ye fana. U ka duguw ka bonbon, u laminikogow ka janjan kosɔbɛ. Fanga b'o mɔgɔ nunu la, u ka janjan, anakiw lo! Aw b'u lɔn, ani aw y'u koo mɛn fana ko: ‹Jɔn be se ka lɔ anakiw ɲa?› Aw k'a lɔn bii ko Masaba aw ka Ala be taamana aw ɲa i n'a fɔ tasuma min be cɛnni kɛ. A bena u halaki, k'u majigi aw ɲa. Aw bena u gwɛn, k'u halaki yɔrɔnin kelen i n'a fɔ Masaba tun y'a daa di aw ma cogo min na. «Ni Masaba aw ka Ala y'u gwɛn ka bɔ aw ɲa ka ban tuma min na, aw kana miiri ko aw ka tilenninya kosɔn lo Masaba y'a kɛ aw sera ka jamana nin minɛ. Ayi dɛ! Masaba be siya nunu gwɛn aw ɲa u ka juguya le kama. A ma kɛ ko aw ka tilenninya kosɔn lo aw bena don ka jamana nin minɛ dɛ, walima aw ka ɲumanya barika la. Nga Masaba aw ka Ala bena siya nunu gwɛn ka bɔ aw ɲa u ka juguya le kosɔn. A ye layidu min ta aw bɛma Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba ye, waasa o ka dafa. Aw k'a lɔn ko Masaba aw ka Ala te jamanaɲuman nin dira aw ma a ka kɛ aw ta ye aw ka tilenninya kama dɛ. Bari aw yɛrɛ ye siya tulogwɛlɛnw le ye! «Aw ye Masaba aw ka Ala dusu gwan cogo min na k'aw to kongokolon kɔnɔ, aw k'aw hakili to o la, aw kana ɲinɛ o kɔ. Kabini aw bɔtuma Ezipiti fɔɔ ka na se yan, aw b'a la ka muruti Masaba ma. «Aw ye Masaba dusu dimi kosɔbɛ k'aw to * Orɛbu kulu kɔrɔ fɔɔ a tun b'a fɛ k'aw halaki. Masaba tun ye bɛɛn min kɛ n'aw ye, ne yɛlɛla kulu kan tuma min na janko k'o walaka kabakurulaman nunu minɛ, ne tora yen tile bi naani ani suu bi naani. Ne ma dumuni kɛ, n ma minni kɛ. Masaba ye walaka kabakurulaman fila nunu di ne ma, a yɛrɛ bolo tun y'a ka kumaw sɛbɛn u kan, a tun ye minw bɛɛ fɔ aw ye kulu kan tasuma cɛma, aw ka lajɛnlon na. O tile bi naani ni suu bi naani kɛnin kɔ, Masaba ye walaka fila nunu di ne ma, layidu walakaw. O kɔfɛ, a sɔrɔla k'a fɔ ne ye ko: ‹Jigi ka bɔ yan yɔrɔ la joona joona, i bɔra ni jama min ye Ezipiti, u y'u yɛrɛ ɲagami. Ne ye sira min don u seen kɔrɔ, u y'o bila yewu ka joo dɔ dilan ni nigɛ ye.› A y'a fɔ ne ye tugu ko: ‹Ne y'a kɔlɔsi ko jama nin tulo ka gwɛlɛ. A to, ne b'u faga k'u tɔgɔ tunu ka bɔ dugukolo kan pewu! Ne ben'a kɛ siya dɔ wɛrɛ be wili ele kɔ tugu min barika bena boɲa n'u ta ye, a bena caya n'u ye.› «Ayiwa, ne kɔsegira ka bɔ kulu nin kan ni layidu walaka fila nunu ye n bolo. Tasuma tun be kulu nin yɔrɔ bɛɛ la. N nana aw sɔrɔ aw tun ye Masaba aw ka Ala hakɛ ta. Aw tun ye nigɛ yelen k'a kɛ misiden jaa ye, Masaba tun ye sira min don aw seen kɔrɔ, aw y'o bila yewu! O kosɔn, ne ye walaka fila nunu fili ka bɔ ne bolo, k'u ci aw ɲana. «O kɔ, ne lara duguma Masaba ɲakɔrɔ tugu ka tile bi naani ani suu bi naani kɛ, n ma dumuni kɛ, n ma jii min. Ne y'o kɛ aw ka hakɛ kosɔn aw ye minw bɛɛ kɛ Masaba faan fɛ, k'a dusu dimi kosɔbɛ. Ne tun siranna Masaba ka dimi kosɔn, bari a tun dimina fɔɔ a tun b'a fɛ k'aw bɛɛ faga. Nga Masaba ye ne ka daalili minɛ tugu. A diminin tun be Arɔn fana kɔrɔ kosɔbɛ fɔɔ a tun b'a fɛ k'ale faga, nga ne y'a daali ale fana ye o waati la. Aw ye misiden jaa min dilan min kɛra aw ka hakɛ sababu ye, ne y'o fili tasuma na. N y'a cici k'a mugumugu fɔɔ a kɛra buguri ye. N y'o buguri nin ta ka taga o fili kɔɔ kɔnɔ min be woyo ka bɔ kulu kan. «Aw ye Masaba dusu dimi tugu k'aw to Tabera, ni Masa, ani Wasabaliya kaburu yɔrɔ la. Masaba y'a fɔ aw ye tuma min na Kadɛsi Barineya ko aw ka taga jamana nin minɛ, ko ale b'a di aw ma, aw murutira Masaba aw ka Ala ka fɔta ma. Aw tun ma sɔn ka l'a la, aw ma sɔn ka mɛnni kɛ a fɛ. Kabini ne y'aw lɔn, aw be to ka muruti Masaba ma. «Masaba tun ko a bena aw bɛɛ faga tuma min na, ne lara duguma a ɲakɔrɔ, ka to yen tile bi naani ani suu bi naani. Ne y'a daali ko: ‹Matigi, Masaba, kana i ka jama nin halaki, kana i ta halaki. I y'o min hɔrɔnya ka bɔ Ezipiti jamana na, i ka fangatigiya n'i ka sebagaya barika la. I hakili to i ka baarakɛla Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba la. Kana jama nin ka tulogwɛlɛya, n'a ka juguya, n'a ka hakɛ jati. I y'an bɔ jamana min na, kan'a to o jamana mɔgɔw k'a fɔ ko: Masaba tun ye jamana min layidu ta u ye, a tun tena se ka don n'u ye o yɔrɔ la, u koo tun man d'a ye, o la, a bɔra n'u ye ka taga u faga kongokolon kɔnɔ. Masaba, i ka jama lo, e ta lo, ele lo bɔra n'u ye i ka fanga n'i ka sebagaya barika la.› «O kɔ, Masaba y'a fɔ ne ye ko: ‹Walaka kabakurulaman fila lɛsɛ ka kɛɲɛ ni fɔlɔtaw ye, ka kɛsu yirilaman fana dilan. O kɔ, i ka yɛlɛ ka na ne fɛ kulu kan. N bena kuma sɛbɛn walaka nunu kan, minw ɲɔgɔn tun be fɔlɔtaw kan i tun ye minw ci. O kɔ, i k'u bila kɛsu nin kɔnɔ.› «Ne ye kɛsu dilan ni akasiyayiri ye ka walaka kabakurulaman fila lɛsɛ i n'a fɔ fɔlɔtaw, ka sɔrɔ ka yɛlɛ n'u ye kulu kan. Masaba tun ye min sɛbɛn fɔlɔ la, a y'o ɲɔgɔn sɛbɛn walaka nunu kan. Sariya tan lo, a tun ye minw fɔ aw ye kulu kan tasuma cɛma, lajɛnlon na. O kɔ, a y'u di n ma. Ne jigira ka bɔ kulu nin kan, ka na u bila kɛsu nin kɔnɔ n tun ye min dilan. U tora yen i ko Masaba tun y'a fɔ ne ɲana cogo min na. «Isirayɛlidenw bɔra Bɛneyakan mara kɔlɔnw daa la ka taga Mɔsera. Arɔn sara o yɔrɔ la, a suu donna yen fana. A dencɛ Eleyazari y'a nɔɔ ta sarakalasebaara la. U bɔra o yɔrɔ la tugu ka taga Gudugoda, ka bɔ o yɔrɔ la fana ka taga Yɔtibata, kɔɔw be o mara nin kɔnɔ. «O waati la, Masaba ye baara dɔ kalifa Levi kɔmɔgɔw ma, o ye Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu tako ye, ani ka to a ɲakɔrɔ ka baara kɛ a ye, ani ka dubaw kɛ jama ye a tɔgɔ la. Olu b'o baara nin kɛra halibi. O kama, Levi kɔmɔgɔw ma niyɔrɔ sɔrɔ dugukolo tilannin na u badenw cɛma. U niyɔrɔ ye ka baara kɛ Masaba ye, i ko Masaba aw ka Ala y'a fɔ u ye cogo min na. «A kɛra ten, ne tun tora kulu kan tile bi naani ani suu bi naani i n'a fɔ fɔlɔfɔlɔ. Masaba ye ne ka daalili minɛ o waati la tugu. A ma sɔn k'aw faga. A y'a ɲini ne fɛ ko n ka wili ka bila jama nin ɲa, ka don n'u ye jamana nin kɔnɔ, ale tun ye o min layidu ta u bɛmaw ye ko a ben'a di u ma. «Isirayɛlidenw, sisan Masaba aw ka Ala be mun kɔnɔna aw fɛ, n'a ma kɛ ko aw ka siran a ɲa, k'a ka siraw bɛɛ taama, ani k'a koo diya aw ye, ka baara kɛ a ye sɔbɛ la n'aw dusu bɛɛ ye? A b'a fɛ fana aw k'a ka sariya ni ciiw bato. Ne be minw fɔra aw ye bii aw ka hɛrɛ kosɔn. «Sankolo n'a boɲa bɛɛ, ni dugukolo, n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ ye Masaba aw ka Ala ta ye. Masaba tun be aw bɛmaw dama fɛ, olu koo diyar'a ye. Aw minw ye u kɔmɔgɔw ye, a y'aw woloma siyaw bɛɛ cɛma i n'a fɔ a be cogo min na bii. O la, aw k'aw yɛrɛ bɛɛ di Masaba aw ka Ala ma, aw kana tulogwɛlɛya kɛ tugu, bari batofɛn bɛɛ ka Ala lo, matigiw ka Matigi lo, a ka bon, see b'a ye, siranyafɛn lo. A te mɔgɔ woloma, boɲafɛn t'a ɲagami. A be falatɔw ni firiyamusow ka tiɲɛ fɔ. Lonanw koo ka d'a ye, a be dumuni ni faniw d'u ma. Lonan minw siginin be aw cɛma, olu koo ka diya aw ye, bari aw tun ye lonanw ye Ezipiti fana. «Aw ka siran Masaba aw ka Ala ɲa, k'a bato. Aw nɔrɔnin ka to ale kelen na. N'aw be kali, aw k'o kɛ ale tɔgɔ la. Ale lo ye aw ka boɲa sababu ye, ale kelen le y'aw ka Ala ye, min ye kabakobabaw ni siranyakow kɛ aw ye, aw yɛrɛ y'u ye. Tuma min na aw bɛmaw tun be tagara Ezipiti, u tun ye mɔgɔ bi wolonwula ye dɔrɔn, nga sisan, Masaba aw ka Ala y'aw caya i n'a fɔ lolow. «Masaba aw ka Ala koo ka diya aw ye. A be min ɲini aw fɛ, aw k'o kɛ, k'a ka sariyaw, n'a ka landaw n'a ka ciiw bato loon bɛɛ. «Aw kɔni be o koow lɔn, n kaan te aw deenw ma, olu m'u ye, u m'u lɔn. Aw ye Masaba aw ka Ala ka ladili sɔrɔ. Min ye a ka boɲa, n'a ka fangatigiya ani a ka setigiya ye, ani a ye taamasiɲɛ ni kɛwali minw kɛ Ezipiti jamana kɔnɔ, Ezipiti masacɛ n'a ka jamana bɛɛ la, a ye min kɛ Ezipiti kɛlɛdenw n'u ka soow, ani u ka wotorow la tuma min na u tun be tugura aw kɔ. A y'a kɛ Buruku kɔgɔji y'u halaki. Masaba y'u ta cɛn pewu. «A ye fɛɛn min kɛ k'an to kongokolon kɔnɔ, fɔɔ ka na se yan, aw b'o lɔn. «A y'a kɛ dugukolo pɛrɛnna ka Urubɛn kɔmɔgɔ Eliyabu deen Datan ni Abiramu n'u ka denbaya bɛɛ kunun, ani u ka fanibuguw, ani fɛɛn o fɛɛn tun tugura u kɔ, Isirayɛlidenw bɛɛ ɲana. «Masaba ye koba minw bɛɛ kɛ, aw ɲaa y'o ye. Ne be kuma min bɛɛ fɔra aw ye bii, aw k'u bato janko aw ka se ka fanga sɔrɔ, ka se ka jamana nin minɛ, aw bena Zurudɛn baji tigɛ ka don min kɔnɔ. Aw k'u bato janko aw ka sijan sɔrɔ jamana nin kɔnɔ, Masaba tun ye min layidu ta aw bɛmaw ye, ani u kɔmɔgɔw, ko a ben'a di aw ma. Nɔnɔ ni lii ka ca o yɔrɔ la kosɔbɛ, jamana diman lo. «Tiɲɛ na, aw bena don jamana min kɔnɔ k'a minɛ, o te i n'a fɔ Ezipiti jamana, aw bɔra min kɔnɔ. O yɔrɔ la, aw tun be to ka suman seri, o kɔ, aw be jisira yɛlɛ n'aw seen ye. Aw bena Zurudɛn baji tigɛ ka don jamana min na, kuluw be yen, kɔkɛnɛw fana be yen, sanji le be ben o yɔrɔ la. Jamana min lo, Masaba aw ka Ala b'a hakili to a la, a b'a kɔlɔsi tuma bɛɛ, k'a ta saan daminɛ ma fɔɔ a laban ma. Ne be kuma min fɔra aw ye bii, n'aw y'u bato tiɲɛ na, ka Masaba aw ka Ala kanu k'a bato sɔbɛ la n'aw dusu bɛɛ ye, sanji bena ben aw ka dugukolo kan a waati la, samiɲa dontuma n'a bantuma na, janko aw ka se ka suman sɔrɔ, ani duvɛnkɛnɛ, ni tulu. A ben'a kɛ biin fana be falen kongo kɔnɔ aw ka begɛnw ye. Aw bena dumuni kɛ ka fa. «Aw k'aw yɛrɛ minɛ kosɔbɛ, aw kana jɛngɛ ka bɔ siratilennin kan, ka fɛɛn wɛrɛw bato, ani k'aw kunbiri gwan u kɔrɔ. Bari o ben'a kɛ Masaba be dimi aw kɔrɔ, ani ka sanji minɛ, sanji tena ben tugu, suman tena ɲa dugukolo kan tugu, aw bena halaki ka bɔ jamanaɲuman nin kɔnɔ pɛwu, Masaba be min dira aw ma. «Ne be kuma minw fɔra aw ye, aw k'u to aw dusu la, n'aw hakili la. Aw k'u kɛ taamasiɲɛ ye k'u siri aw bolo n'aw teen na. Aw k'aw deenw kalan o la, k'aw to aw ka soo kɔnɔ, walima n'aw be taama sira kan, ani aw latuma na, n'aw wilituma na, aw k'u fɔ u ye. Aw k'u sɛbɛn aw ka soo dalakonw, n'aw ka dugu dondaw la, janko aw, n'aw deenw ka se ka sijan sɔrɔ jamana nin kɔnɔ, ni diɲɛ ma wili, Masaba tun ye min layidu ta aw bɛmaw ye, ko a ben'a di u ma. «Ɔnhɔn, ne be koo min fɔra aw ye, n'aw y'o bɛɛ bato ka ɲa, ka Masaba aw ka Ala koo diya aw ye, ani k'a ka siraw bɛɛ taama, ka nɔrɔ a la, Masaba bena siya nunu bɛɛ gwɛn ka bɔ aw ɲa, ani siya minw ka ca n'aw ye, n'u barika ka bon n'aw ta ye, aw bena olu gwɛn, k'u ka jamana minɛ. Aw seen mana la yɔrɔ min bɛɛ la, o bena kɛ aw ta ye, k'a daminɛ kongokolon ma worodugu ɲafan na fɔɔ ka ta'a bila Liban kuluyɔrɔ ma kɔgɔdugu fɛ. Ani k'a ta Efarati baji ma kɔrɔn fɛ, ka ta'a bila kɔgɔji la tileben fɛ. Mɔgɔ si tena se ka lɔ aw ɲa. Aw bena taga yɔrɔ o yɔrɔ, Masaba ben'a kɛ o yɔrɔ mɔgɔw be siran ani ka yɛrɛyɛrɛ aw ɲa i n'a fɔ a y'a daa di aw ma cogo min na. «Aw ye mɛnni kɛ, ne b'a fɔ aw ye bii ko aw ka wolomani kɛ duba ni danga cɛ. N'aw ye Masaba aw ka Ala ka kuma bato, ne be minw fɔra aw ye bii, aw bena dubaw sɔrɔ. Nga n'aw m'a ka kuma bato, n'aw banna k'a ka sira taama, ne be min yirala aw la bii, n'aw tagara fɛɛn wɛrɛw bato aw te minw lɔn, aw bena danga sɔrɔ. «Ni Masaba aw ka Ala y'a kɛ aw donna jamana nin kɔnɔ tuma min na, aw bena min minɛ, aw ka kan ka lɔ Garizimu kulu kan ka duba kɛ, ani ka danga kɛ Ebali kulu kan. O kulu nunu be sɔrɔ Zurudɛn baji kɔfɛ. Sira min be taga tileben fɛ, o kɔfɛ. Kanaan minw be Araba mara la, olu ka jamana lo, u be Giligali gɛrɛfɛ, More joyiribaw gɛrɛfɛ. «Aw bena Zurudɛn baji tigɛ ka taga jamana nin minɛ, Masaba aw ka Ala be min dira aw ma. Aw bena o kɛ aw ta ye, ka sigi a kɔnɔ. Ne ye sariyaw ni landa minw bɛɛ fɔ aw ye bii, aw ka jija k'u bato. «Aw ka kan ka jija ka sariya ni landa minw bato aw sii bɛɛ la jamana nin kɔnɔ, o filɛ nin ye. Masaba, aw bɛmaw ka Ala le y'u di aw ma ka kɛ aw ta ye. «Aw bena siya minw ka jamana minɛ, aw k'u ka joo sɔnyɔrɔ bɛɛ cɛn pewu, minw be kulujan ni tintinw kan, ani yiribabaw kɔrɔ. Aw k'u ka sɔnnikɛyɔrɔw ci, k'u ka jokabakurulamaw fana ci, k'u ka * Asera jaaw jɛni, k'u ka joow cɛn, k'u tɔgɔ tunu ka bɔ o yɔrɔ la. Aw man kan ka Masaba aw ka Ala bato u ka kɛcogo la. Nga Masaba bena yɔrɔ min woloma aw ka sigiyɔrɔ la, janko a ka sigi yen, aw ka kan ka taga o yɔrɔ le la. Aw ka taga n'aw ka saraka jɛnitaw, n'aw ka saraka tɔw ye o yɔrɔ la. Aw ka jaka, n'aw ka boɲafɛnw, n'aw ka dajuru sarataw, n'aw ka boɲafɛn wɛrɛw, n'aw ka dabaw ni begɛnmisɛnw deen fɔlɔw. Aw n'aw ka denbaya bena lajɛn ka dumuni kɛ Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ o yɔrɔ la, ani ka nisɔndiya, aw ka baara bɛɛ kosɔn bari Masaba aw ka Ala y'aw dɛmɛ. «An b'a kɛra cogo min na bii yan yɔrɔ la, aw kan'a kɛ ten, bɛɛ man kan k'a yɛrɛ sago kɛ. Bari aw ma don lafiɲɛyɔrɔ la fɔlɔ Masaba aw ka Ala be yɔrɔ min di aw ma. Nga a bena jamana min di aw ma, aw bena Zurudɛn baji tigɛ fɔlɔ ka sɔrɔ ka sigi yen. A bena lafiɲɛ di aw ma k'aw kisi aw juguw bɛɛ ma minw b'aw lamini na. Aw bena to hɛrɛ la yen. Masaba aw ka Ala bena yɔrɔ min woloma k'a kɛ a sigiyɔrɔ ye, ne be fɛɛn minw bɛɛ fɔra aw ye, aw bena taga n'u ye o yɔrɔ la: Aw ka saraka jɛnitaw, ni saraka wɛrɛw, n'aw ka jakaw, n'aw ka boɲafɛnw, n'aw ka dajuru sarataw. Aw bena nisɔndiya Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ o yɔrɔ la, aw, n'aw dencɛw, n'aw denmusow, n'aw ka baaradenw, a cɛman fara a musomanw kan, ani Levi kɔmɔgɔ minw be aw ka duguw kɔnɔ, bari olu ma niyɔrɔ sɔrɔ aw cɛma. «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, aw kana aw ka saraka jɛnitaw bɔ yɔrɔ bɛɛ. Masaba bena yɔrɔ min woloma aw ka mara nunu cɛma, aw bena aw ka sarakaw bɔ o yɔrɔ le la. Ne ye koo minw bɛɛ fɔ aw ye, aw k'u bɛɛ kɛ yen. Nga, aw be se ka begɛnw faga aw ka duguw bɛɛ kɔnɔ k'u ɲimi aw sago la, ka kɛɲɛ ni Masaba aw ka Ala ka dɛmɛ ye. O tuma na, mɔgɔ min saniyanin tɛ, walima min saniyanin lo, bɛɛ be se k'u ɲimi i n'a fɔ minan ni mankalanin sogo ta be kɛ cogo min na. A daan ye aw kan'a joli dumu, aw k'a bɔn dugukolo kan i n'a fɔ jii. K'aw to aw ka duguw kɔnɔ, aw man kan k'aw ka jaka dumu yen, suman ta, walima duvɛnkɛnɛ ta, walima tulu ta, walima begɛn deen fɔlɔ, a begɛnmisɛnw fara dabaw kan, ani aw ka boɲafɛnw, n'aw ka dajuru sarataw, walima boɲafɛn wɛrɛw. Nga Masaba aw ka Ala bena yɔrɔ min woloma, aw k'u dumu a ɲakɔrɔ o yɔrɔ la, aw n'aw dencɛw n'aw denmusow, n'aw ka baaradenw, a cɛman fara musomanw kan, ani Levi kɔmɔgɔ minw b'aw ka duguw la. Aw ka nisɔndiya Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ aw ka kokɛtaw bɛɛ kosɔn. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi aw sii bɛɛ kɔnɔ aw ka jamana kɔnɔ, aw kana tulon kɛ Levi kɔmɔgɔw ka koo la. «Ni Masaba aw ka Ala y'aw ka mara boɲa tuma min na, ka kɛɲɛ n'a ka layidu ye aw ye, ni sogo nigɛ y'aw minɛ, aw be se k'a ɲimi aw sago la. Masaba aw ka Ala bena yɔrɔ min woloma k'a tɔgɔ la a kan, n'aw ka sigiyɔrɔ ka jan o yɔrɔ la, aw be se ka daba, walima begɛnmisɛnw dɔ faga, Masaba bena minw di aw ma. Aw k'o kɛ i ko ne y'a fɔ aw ye cogo min na, k'o sogo ɲimi aw ka dugu kɔnɔ aw sago la. Aw bena se k'o ɲimi i n'a fɔ aw be minan, walima mankalanin ta ɲimi cogo min na. Mɔgɔ min saniyanin lo, ani min saniyanin tɛ, u bɛɛ be se k'o ɲimi. Nga aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi koo kelen na, aw kana joli dumu. Bari joli le ye nii ye. O la, aw kana sogo n'a nii dumu ɲɔgɔn fɛ. Aw kana o dumu, aw k'a bɔn duguma i n'a fɔ jii. Aw kan'a dumu, o la, aw n'aw kɔmɔgɔw bena hɛrɛ sɔrɔ, bari aw ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ. «Fɛɛn minw kɛra Masaba ta ye, ani aw y'aw daa di minw kosɔn, aw ye taga n'u ye Masaba ka yɔrɔ wolomanin na. Aw k'aw ka saraka jɛnitaw bɔ Masaba aw ka Ala ye a ka sarakabɔyɔrɔ la, u sogo n'u joli bɛɛ. Aw ka sarakaw joli bɔn Masaba aw ka Ala ka sarakabɔyɔrɔ kan, nga aw be se k'o sogo ɲimi. «Aw ka ne ka kuma nunu bɛɛ mɛn, ne be minw fɔra aw ye k'u bato. O la, aw n'aw kɔmɔgɔw bena hɛrɛ sɔrɔ tuma bɛɛ, bari aw ye kotilennin ni koɲuman kɛ Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ. «Aw bena don siya minw ka jamana na k'a minɛ, ni Masaba aw ka Ala y'u gwɛn aw ɲafɛ tuma min na, n'aw y'a minɛ ka sigi a kɔnɔ, u halakinin kɔ aw ɲafɛ, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, aw kana to u ka koow ɲɔgɔn na ka ben jaan kɔnɔ. Aw kana ɲiningali kɛ ko siya nunu tun b'u ka joow sɔn cogo di, janko aw ka se k'o ɲɔgɔn kɛ fana. Aw kana o ɲɔgɔn kɛ Masaba aw ka Ala ye. Bari u be kodagabali minw kɛ u ka joow ye, o koo man di Masaba ye. U be to k'u dencɛw ni denmusow yɛrɛ kɛ k'u ka joow sɔn n'u ye, k'u jɛni u ye. «Aw ye jija, ne be kuma minw bɛɛ fɔra aw ye, aw k'u bato. Aw kana foyi bɔ a la, aw kana dɔ fara a kan. «Ni kira dɔ, walima yelikɛla dɔ mana wili aw cɛma, ka taamasiɲɛ dɔ fɔ aw ye, walima kabako dɔ, n'o taamasiɲɛ, walima n'o kabako kɛra ten tiɲɛ na, n'o tigi y'a ɲini aw fɛ ko aw ka taga fɛɛn wɛrɛw bato aw te minw lɔn, aw kana mɛnni kɛ a fɛ. Bari Masaba aw ka Ala le b'aw kɔrɔbɔra janko k'a lɔn ni ale koo ka di aw ye sɔbɛ la n'a ka koo be aw dusu la kosɔbɛ. Aw ka tugu Masaba aw ka Ala kɔ, ka siran a ɲa. Aw k'a ka kuma bato sɔbɛ la, k'ale kelenpe bato ka nɔrɔ a la. O kira, walima o yelikɛla nin ka kan ka faga, bari a tun b'a fɔra ko aw ka muruti Masaba aw ka Ala ma. Ale min y'aw bɔ Ezipiti jamana na jɔnya la. A b'a fɛ k'aw faran ka bɔ Masaba aw ka Ala ka sira la. Masaba ko aw ka min taama. Aw ka kan ka kojugu bɔ aw cɛma. «N'i baden, e ni min ye baa kelen ye, walima i dencɛ, walima i denmuso, walima i muso, min koo b'i dusu la kosɔbɛ, walima i terigwɛlɛn, n'a y'i wele dogo la ko aw ka taga fɛɛn wɛrɛw bato, aw n'aw bɛmaw te minw lɔn, minw ye aw lamini siyaw ka batofɛnw ye, minw yɔrɔ ka surun, walima minw yɔrɔ ka jan aw la, fɔɔ jamana daan na, i kana sɔn a ta ma, kana mɛnni kɛ a fɛ. Kana makari a la, kana hinɛ a la, walima k'a sutara. I ka kan k'a faga le. Ele le ka kan ka kɔn k'a bon ni kabakuru ye, janko k'a faga, tɔw bɛɛ be sɔrɔ k'a bon. Aw k'a bon k'a faga, bari a b'a fɛ k'i faran ka bɔ Masaba aw ka Ala la, ale min y'aw bɔ jɔnya la, Ezipiti jamana kɔnɔ. Isirayɛlidenw bɛɛ bena o mɛn, u bena siran. U tena o kojugu nin ɲɔgɔn kɛ tugu fewu. «Masaba aw ka Ala be dugu minw dira aw ma ka kɛ aw ka sigiyɔrɔ ye, n'aw y'a mɛn olu dɔ kɔnɔ ko mɔgɔkuntan dɔw b'aw cɛma minw y'u ka dugu mɔgɔw bila fɛɛn wɛrɛw batoli la, aw te minw lɔn, aw ka kan ka ɲiningali kɛ, ka sɛgɛsɛgɛli kɛ sɔbɛ la, k'a lɔn ni tiɲɛ lo. N'a lɔnna ko kokolon nin kɛra aw cɛma tiɲɛ na, aw b'o dugu nin mɔgɔw bɛɛ faga ni murujan ye. Aw ka dugu nin n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ halaki pewu ka kɛ Masaba ta ye, begɛn fara mɔgɔw kan. Aw k'o dugu nafolo bɛɛ cɛ k'o kɛ ɲɔgɔn kan forobayɔrɔ la k'a jɛni pepewu, ka dugu nin fana jɛni Masaba aw ka Ala ye. O yɔrɔ bena kɛ tomo ye, dugu nin tena sigi tugu abada. Fɛɛn minw ka kan ka halaki ka kɛ Masaba ta ye, aw man kan ka maga olu si la janko Masaba ka dimi fariman ka ban. A ben'a ka ɲumanya yira aw la, ka makari aw la, k'aw caya, i n'a fɔ a y'a layidu ta aw bɛmaw ye cogo min na. Bari aw ye mɛnni kɛ a fɛ, k'a ka kuma bɛɛ bato, ne be minw fɔra aw ye bii, ani ka koo kɛ min tilennin lo ale ɲana. «Aw ye Masaba aw ka Ala deenw ye. Ni mɔgɔ sara aw fɛ, aw kana aw fari yɔrɔ dɔ tigɛ, aw fana kana aw tenda li, bari aw ye siya ye min ye Masaba aw ka Ala ta ye. A y'aw woloma siya tɔw bɛɛ cɛma dugukolo kan, janko aw ka kɛ a yɛrɛ tɔgɔla jama ye. «Fɛɛn o fɛɛn ye tanafɛn ye, aw man kan k'o dumu. «Aw be se ka sogo minw ɲimi, olu filɛ nin ye: misi, saga, baa, mankalanin, ni minan, ni koon ani kongobaa ni sigi ani tankon ni ja, ani fɛɛn o fɛɛn sɔnnifara farannin lo ka kɛ fila ye, n'u be u ka dumuni yɛlɛma k'a ɲimi. «Nga, minw b'u ka dumuni yɛlɛma k'a ɲimi tugu, ni minw sɔnnifara ye fila ye, aw man kan ka minw ɲimi olu cɛma, u filɛ nin ye: ɲɔgɔmɛ, sonsannin, ni farawoɲinan. Olu b'u ka dumuni yɛlɛma k'a ɲimi, nga u sɔnnifara te fila ye. Olu ye tanafɛnw ye aw fɛ. Lɛɛ sɔnnifara ye fila ye, nga a t'a ka dumuni yɛlɛma. Ale fana ye tanafɛn ye aw fɛ. Aw kan'a sogo ɲimi, walima ka maga a suu la. «Jilafɛnw bɛɛ cɛma, gaman ni fara be minw fɛ, aw be se k'olu dumu. Nga gaman ni fara te minw fɛ, aw man kan k'olu dumu. Olu ye tanafɛnw ye aw fɛ. «Kɔnɔ minw bɛɛ saniyanin lo, aw be se k'olu ɲimi. Gaman be fɛnmisɛn minw bɛɛ la, olu y'aw tana ye, aw man kan k'u ɲimi. Gaman be fɛɛn minw bɛɛ la, n'u saniyanin lo, aw be se k'olu ɲimi. «Fɛɛn min sar'a yɛrɛ ma, aw man kan k'o sogo ɲimi. Lonan minw siginin be aw ka duguw la, aw k'a di olu ma, u k'a ɲimi, walima aw be se k'a feere lonan wɛrɛw ma. Aw ye Masaba an ka Ala ta ye. Aw man kan ka baden tobi a bamuso nɔnɔ na. «Saan o saan, aw bena suman min bɛɛ sɔrɔ aw ka forow kɔnɔ, aw k'o jaka bɔ. Masaba aw ka Ala bena yɔrɔ min woloma ka sigi yen, aw k'aw ka suman jaka, ni duvɛnkɛnɛ, ani tulu jaka dumu a ɲakɔrɔ o yɔrɔ la, n'aw ka dabaw ni begɛnmisɛnw deenw fɔlɔw, janko aw ka se ka siran Masaba aw ka Ala ɲa tuma bɛɛ. Ni Masaba aw ka Ala y'aw sɔn kosɔbɛ, n'aw tena se ka taga n'o jaka ye Masaba ka yɔrɔ wolomanin nin na bari a ka jan, o tuma na, aw ka jaka nunu feere, ka taga n'a wari ye Masaba aw ka Ala ka yɔrɔ wolomanin nin na. Aw be se k'aw sagolafɛn san n'o wari ye o yɔrɔ la, a kɛra daba, walima begɛnmisɛn ye wo, walima duvɛn, walima minnifɛn fariman, walima fɛɛn minw bɛɛ koo ka d'aw ye. Aw n'aw somɔgɔw k'o dumu Masaba ɲakɔrɔ ka nisɔndiya. Levi kɔmɔgɔ minw b'aw ka duguw kɔnɔ, aw kana tulon kɛ ni olu ka koo ye, bari u ma niyɔrɔ sɔrɔ dugukolo nin na aw cɛma. «Saan saba o saan saba, aw bena bɔ n'aw ka jaka bɛɛ ye o saan nin fɛɛn sɔrɔtaw la, k'o bila aw ka duguw kɔnɔ, janko Levi kɔmɔgɔw, minw te ni dugukolo ye aw cɛma, ka se ka na, olu ni lonanw, ani falatɔw, ni firiyamuso minw be aw ka duguw kɔnɔ. U bena dumuni kɛ ka fa. O la, Masaba aw ka Ala bena aw dɛmɛ aw ka kokɛtaw bɛɛ la. «Saan wolonwula o saan wolonwula, aw ka kan ka yafa aw ka jurumantigiw ma. «Aw bena to k'o kɛ cogo min na, o filɛ: N'a fɔra ko juru yafasan sera Masaba kosɔn, mɔgɔ minw bɛɛ ye juru don u tɔɲɔgɔnw na, olu ka kan k'a yafa. U man kan k'u balimaw, walima u tɔɲɔgɔnw, kani tugu Aw be se ka lonanw kani u k'u ka juru sara. Nga aw ye min di aw balimaw ma, aw ka kan k'o yafa. «O n'a ta bɛɛ, fantanw man kan ka sɔrɔ aw cɛma. Bari Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma k'a kɛ aw ta ye, a bena aw dɛmɛ a kɔnɔ kosɔbɛ, n'aw sɔnn'a ka koo bɛɛ ma, ani ka kuma nunu bɛɛ bato, ne be minw fɔra aw ye bii. Masaba aw ka Ala bena aw ta ɲa i n'a fɔ a y'a layidu ta aw ye cogo min na. Aw cɛma, mɔgɔ si tena juru ta siya wɛrɛ fɛ, aw le bena juru don u caaman na. Aw bena sigi siya caaman kunna, u si tena sigi aw kunna. «Masaba be jamana min dira aw ma, ni fantan dɔ sɔrɔla aw ka duguw dɔ la aw balimaw cɛma yen, aw kana aw dusu gwɛlɛya, k'aw tigɛ gwɛlɛya aw balima fantan nin faan fɛ. Aw ka kan ka juru don a la ni timinandiya ye ka kɛɲɛ n'a ka makoya ye. Aw kana miiriyajugu ta k'a fɔ ko juru yafasan sera ka ban, min ye saan wolonwulanan ye, o kama, aw b'aw dusu gwɛlɛya aw balima fantanw faan fɛ ka ban k'a d'u ma. N'o kɛra, u bena aw jalaki Masaba ɲakɔrɔ, a bena kɛ hakɛ ye aw fɛ. Aw k'u sɔn ni dusuɲuman ye. Aw kan'a di ko a wajibiyanin be aw ma. O la, Masaba aw ka Ala bena aw dɛmɛ aw ka kokɛtaw, n'aw ka baara bɛɛ la. «Fantanw tena fɔn aw ka jamana na. O kosɔn, ne b'a ɲini aw fɛ, aw k'aw balima fantanw, ni sigɛnbagatɔw sɔn ni timinandiya ye aw ka jamana kɔnɔ. «N'i balimacɛ, walima i balimamuso min ye eburu ye, n'a y'a yɛrɛ feere aw dɔ ma i n'a fɔ jɔɔn, n'a ye baara kɛ o tigi ye saan wɔɔrɔ kɔnɔ, saan wolonwulanan, a k'a labila. N'o tigi b'a hɔrɔnya tuma min na, a kan'a to a bololakolon ka taga. Ni Masaba aw ka Ala y'a nɔgɔya o tigi ye ka fɛɛn o fɛɛn d'a ma, a ka kan k'a bolo foni ka dɔ bɔ o la k'o d'a ma. A kɛra begɛnmisɛn ye wo, walima suman ye wo, walima duvɛn. Aw hakili ka to a la ko aw tun ye jɔɔnw ye Ezipiti, ani ko Masaba aw ka Ala y'aw hɔrɔnya. O kosɔn, ne be nin fɔ aw ye bii. «N'o tigi ka jɔɔn nin y'a fɔ a ye ko a t'a fɛ ka bɔ a fɛ, bari a ka denbaya koo ka d'a ye, ani ko a wasanin lo o yɔrɔ la, o tigi ka nigɛ dɔ ta, k'a tulo la a ka soda koon kan, k'a sɔgɔ. A bena to a ka jɔnya la i fɛ tuma bɛɛ. I bena o ɲɔgɔn kɛ musoman na fana. «Kana nimisa ka jɔɔn hɔrɔnya. Bari saan wɔɔrɔ kɔnɔ, a ye baara kɛ, a sababu la, e ye sɔrɔli kɛ siɲɛ fila ka tɛmɛ baarakɛla ka sɔrɔta kan. A hɔrɔnya, Masaba aw ka Ala bena hɛrɛ kɛ i ye i ka kokɛtaw bɛɛ la. «Aw ka kan k'aw ka begɛnw deen fɔlɔ cɛmanw bɛɛ di Masaba aw ka Ala ma. Aw kana baara kɛ ni misi deen fɔlɔ cɛman ye. Aw kana saga deen fɔlɔ cɛman sii tigɛ fana. Saan o saan aw n'aw ka denbaya ka olu dumu Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ a ka yɔrɔ wolomanin na. «Ni fiɲɛ be begɛn dɔ la, n'a seen kelen ma ɲi, walima n'a ɲaa lo cɛnnin lo, walima ni fiɲɛ fɛɛn o fɛɛn b'a la, aw kana o kɛ saraka ye Masaba aw ka Ala ye. Aw k'o dumu aw ka dugu kɔnɔ. Mɔgɔ min saniyanin tɛ ani min saniyanin lo, olu k'a dumu ɲɔgɔn fɛ, i n'a fɔ aw be dagwɛ, walima minan dumu cogo min na. Nga aw kan'a joli dumu, aw k'o bɔn dugukolo kan i n'a fɔ jii. «Aw kana ɲinɛ ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ ka Masaba aw ka Ala boɲa * Abibu kalo la. Bari Masaba y'aw bɔ Ezipiti o kalo nin na, sufɛ. Hɔrɔnya ɲanagwɛ la, aw ka begɛnmisɛnw ni misiw kɛ saraka ye Masaba aw ka Ala ye, a ka yɔrɔ wolomanin na. A ye min kɛ a ka sigiyɔrɔ ye. Aw kana buru dumu fununan be min na ɲanagwɛ nin na. Fununan te buru min na, aw k'o dumu tile wolonwula kɔnɔ. Aw k'o dusukasiburu dumu, janko aw hakili ka to aw bɔcogo la Ezipiti aw sii bɛɛ la, bari aw karabara ka bɔ yen. O tile wolonwula kɔnɔ, burufununan foyi man kan ka ye aw fɛ aw ka mara kɔnɔ. Aw be begɛn min bɔ saraka ye loon fɔlɔ wuladafɛ, aw kana o sogo si mara fɔɔ dugu ka gwɛ k'o sɔrɔ. Masaba aw ka Ala bena dugu minw di aw ma, aw man kan ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ saraka bɔ o bɛɛ kɔnɔ, fɔɔ a ka yɔrɔ wolomanin dama na, a ye min kɛ a ka sigiyɔrɔ ye. Saan o saan, o saraka nin bena bɔ wulafɛ, tile benwaati la ka kɛɲɛ n'aw bɔtuma ye Ezipiti. Aw k'o sogo yiran, k'a ɲimi Masaba aw ka Ala ka yɔrɔ wolomanin na. O dugusagwɛ sɔgɔma, aw bena segi ka taga aw ka sigiyɔrɔw la. Fununan te buru min na, aw k'o dumu tile wɔɔrɔ kɔnɔ. Tile wolonwulanan loon, aw ka ɲɔgɔn lajɛn ka Masaba aw ka Ala bato, aw kana baara foyi kɛ. «Aw ka lɔgɔkun wolonwula jati k'a ta sumantigɛ daminɛlon ma. O kɔ, aw ka Sumanladon ɲanagwɛ kɛ ka Masaba aw ka Ala boɲa. Aw ka na ni boɲafɛnw ye ka kɛɲɛ n'a ka dɛmɛ ye aw faan fɛ. Masaba aw ka Ala bena yɔrɔ min woloma k'o kɛ a ka sigiyɔrɔ ye, aw ka nisɔndiya a ɲakɔrɔ o yɔrɔ la. Aw, n'aw dencɛw, n'aw denmusow, ka fara aw ka baaraden cɛman ni musomanw kan, ani Levi kɔmɔgɔ minw be aw ka duguw kɔnɔ, ni lonanw, ni falatɔw, ani firiyamuso minw be aw cɛma. Aw k'aw hakili jigi a la ko aw tun ye jɔɔnw ye Ezipiti. Aw k'aw jija ka sariya kuma nunu mara. «N'aw tilara sumangosi la, ani * ɛrɛzɛnji bɔni la, aw ka * Gwatakɔrɔsigi ɲanagwɛ kɛ tile wolonwula kɔnɔ. Aw ka ɲanagwɛ kɛ ka nisɔndiya, aw n'aw dencɛw, n'aw denmusow, ni aw ka baaradenw, a cɛman fara a musomanw kan. Ani Levi kɔmɔgɔw, ni lonanw, ani falatɔw, ni firiyamuso minw be aw ka duguw kɔnɔ. Aw k'o kɛ tile wolonwula kɔnɔ ka Masaba aw ka Ala boɲa a ka yɔrɔ wolomanin na. Bari Masaba aw ka Ala bena aw ka sumanw bɛɛ ɲa ani ka see d'aw ma aw ka kokɛta bɛɛ la, aw nisɔn bena diya kosɔbɛ. «Saan o saan, cɛɛ bɛɛ ka kan ka taga u yɛrɛ yira siɲɛ saba Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ a ka yɔrɔ wolomanin na: * Buru funubali ɲanagwɛ tuma na, ani Sumanladon ɲanagwɛ, ani Gwatakɔrɔsigi ta tuma na. U kana taga Masaba ɲakɔrɔ u bololakolon. Bɛɛ ka kan ka taga n'a ka boɲafɛn ye ka kɛɲɛ ni Masaba aw ka Ala ka dɛmɛ ye. «Dugu kelen kelen bɛɛ kɔnɔ aw ka maraw kɔnɔ, Masaba aw ka Ala be minw dira aw ma, aw ka kititigɛlaw ni ɲamɔgɔw woloma, k'u sigi janko u ka se ka kiti tigɛ ni tilenninya ye jama cɛma. «Aw kana kiti si tigɛ k'a cɛn. Aw kana wolomani kɛ kiti la, aw kana boɲafɛn minɛ fana k'aw yɛrɛ daa siri n'o ye. Bari o fɛɛn nunu le be lɔnnikɛla hakili yɛlɛma, ka mɔgɔtilenninw ka tilenninya ɲagami. Aw ka banba ka tilenninya dama kɛ, o la, Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, aw ɲanaman ka to aw ka se k'o minɛ. «Aw bena sarakabɔyɔrɔ min lɔ Masaba aw ka Ala ye, aw kana * Asera jaa foyi tutu o gɛrɛfɛ. Aw kana jokabakurulama lɔ fana, bari u koo man di Masaba aw ka Ala ye. «Nɔɔ, walima fiɲɛ, be tura, walima saga min na, aw kana o kɛ saraka ye Masaba aw ka Ala ye, bari o man d'a ye fewu. «Masaba aw ka Ala be dugu minw dira aw ma, ni cɛɛ, walima muso dɔ sɔrɔla aw cɛma o dɔ kɔnɔ, n'a ye koo dɔ kɛ min ye kojugu ye Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ, ka Ala ka bɛɛn cɛn, ka taga fɛɛn wɛrɛw bato, k'a kunbiri gwan u kɔrɔ, min be danna ne ka fɔta la, walima ka tile bato, walima kalo, walima lolow, n'aw y'o koo mɛn dɔrɔn, aw ka sɛgɛsɛgɛli kɛ kosɔbɛ. N'a lɔnna k'o kokolon nin kɛra tiɲɛ na Isirayɛlidenw cɛma, o kojugu nin kɛbaga mana kɛ muso, walima cɛɛ ye wo, aw k'a minɛ ka taga n'a ye dugu donda la, k'a bon ni kabakuru ye k'a faga. Mɔgɔ min ka jalaki ser'a fagako ma, o tigi be se ka faga ni seere mɔgɔ fila, walima saba sɔrɔla. N'o tɛ, a te se ka faga seere kelen kosɔn. Seerew le ka kan ka kɔn k'a tigi bon ni kabakuru ye, mɔgɔ tɔw bɛɛ ka sɔrɔ ka fara u kan, k'a faga. O la, aw bena kojugu bɔ aw cɛma. «Ni kiti dɔ gwɛlɛyara aw fɛ, i n'a fɔ mɔgɔfagako, walima sɔsɔliko dɔ, walima dɔ k'a tɔɲɔgɔn mandimi, aw ka kan ka taga n'o ye Masaba aw ka Ala ka yɔrɔ wolomanin na. Aw ka sarakalasebagaw ye, minw ye Levi kɔmɔgɔw ye, k'u ɲininga, ani kititigɛla min be yen o waati la. Olu bena kiti nin tigɛ aw ye. U bena min fɔ aw ɲana Masaba ka yɔrɔ wolomanin na, aw k'o kɛ. Aw ka banba k'u ka fɔta bɛɛ kɛ. U bena min latigɛ k'a fɔ aw ye, aw kana jɛngɛ cogo si la ka bɔ o kan. «Sarakalasebaga min b'a ka baara kɛ Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ, ni mɔgɔ dɔ y'a ɲaa don ale la, walima kititigɛla la, ka koo dɔ kɛ n'a ma mɛnni kɛ u fɛ, o tigi ka kan ka faga. O la, aw bena kojugu bɔ Isirayɛlidenw cɛma. Jama bɛɛ bena o koo mɛn, u bena siran, u si tena sɔn ka ɲadonya kɛ tugu. «Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, n'aw donna o kɔnɔ tuma min na k'a kɛ aw ta ye ani ka sigi yen, n'aw b'a fɛ ka masacɛ sigi aw kunna, i n'a fɔ siya minw bɛɛ b'aw lamini na, Masaba aw ka Ala bena mɔgɔ min woloma, aw ka banba k'ale kɛ aw ka masacɛ ye. A ka kan ka kɛ aw balima dɔ ye. Aw kana lonan sigi aw kunna, ale te aw dɔ ye. «Ka fara o kan, o masacɛ nin man kan ka kɛ ni soo caaman ye, a man kan ka mɔgɔ ci ka segi ka taga Ezipiti ka soo dɔw san, bari Masaba y'a fɔ aw ye ko aw man kan ka segi ka taga o yɔrɔ la tugu. A man kan ka kɛ muso caaman tigi ye, janko u kan'a kunnacɛn. A man kan ka kɛ warigwɛ ni sanu caaman tigi ye fana. «N'a sigira masaya la tuma min na, sariya min be sarakalasebagaw fɛ, minw ye Levi kɔmɔgɔw ye, a ka kan ka sɛbɛ dɔ ta k'o sariya nin sɛbɛn a kɔnɔ k'o kɛ a yɛrɛ ta ye. A k'o bila a yɛrɛ gɛrɛfɛ, ka to k'a kalan loon bɛɛ a sii bɛɛ kɔnɔ, waasa a ka se ka siran Masaba a ka Ala ɲa, ani ka sariya nin kɔnɔnakuma n'a ka fɔta bɛɛ bato. O la, a ten'a yɛrɛ boɲa n'a balimaw ye, ka ban ka sariya bato cogo si la. O la, a n'a kɔmɔgɔw bena mɛn Isirayɛli kunna. «Sarakalasebagaw, minw ye Levi kɔmɔgɔw ye, ani Levi kɔmɔgɔ tɔw bɛɛ, olu tena dugukolo sɔrɔ niyɔrɔ ye Isirayɛliden tɔw cɛma. Saraka minw bena bɔ Masaba ye, u ka dumuni bena bɔ o le la, ani fɛɛn tɔɔ minw bɛɛ be di Masaba ma. Niyɔrɔ tena sɔrɔ u fɛ u balimaw cɛma, bari u niyɔrɔ ye Masaba le ye i n'a fɔ a y'a daa di u ma cogo min na. «Jama be tura, walima saga min kɛ saraka ye, u ka kan k'a ɲafɛsen d'u ma, ni dakalaw, ani kɔnɔnanugu. Sɛnɛfɛn deen fɔlɔw, ni duvɛnkɛnɛ fɔlɔ, ni tulu fɔlɔ, ani aw be kɔn ka sagaw sii min tigɛ, o fana be d'u ma, bari Masaba aw ka Ala ye Levi kɔmɔgɔw le woloma Isirayɛlidenw bɛɛ cɛma, janko u k'a ka baara kɛ a tɔgɔ la tuma bɛɛ. «Ni Levi kɔmɔgɔw dɔ bɔr'aw ka dugu dɔ la, a siginin be yɔrɔ min na Isirayɛli jamana kɔnɔ, ko a be taga sigi Masaba ka yɔrɔ wolomanin na, n'a tagara yen, a be se ka baara kɛ Masaba a ka Ala tɔgɔ la, i n'a fɔ a balima Levi kɔmɔgɔ tɔw minw bɛɛ be baara kɛ o yɔrɔ la Masaba ɲakɔrɔ. A ka kan k'a niyɔrɔ sɔrɔ fana, i n'a fɔ tɔw, nga a ye min sɔrɔ a ka sokɔnɔfɛnw feereli la, a be se ka to n'o ye. «Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, n'aw donna o kɔnɔ tuma min na, aw kana o yɔrɔ siyaw ka baarakolonw dege. Mɔgɔ kana sɔrɔ aw cɛma min b'a dencɛ, walima a denmuso kɛ saraka ye k'a jɛni. Filɛlikɛla kana sɔrɔ aw cɛma fana, ni kolonfilila, ni sirinantigi, ani subaga, walima kɔrɔti bonbaga, walima sukɔrɔ welebaga, ani lagwɛlikɛla. O koo ɲɔgɔn kɛbagaw koo man di Masaba ye fewu. O koow le kosɔn, Masaba aw ka Ala bena siya nunu gwɛn ka bɔ aw ɲa. Aw ka kɛ mɔgɔ jalakibaliw ye Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ. «Aw bena siya minw gwɛn ka bɔ o jamana na, olu be mɛnni kɛ filɛlikɛlaw ni lagwɛlikɛlaw fɛ. Nga Masaba aw ka Ala te sɔn aw k'o koo ɲɔgɔn kɛ. A bena ne bɔɲɔgɔn kira dɔ wili aw balimaw cɛma. Aw ka kan ka mɛnni kɛ a fɛ. A ye fɛɛn min daali Masaba aw ka Ala fɛ * Orɛbu kulu kɔrɔ aw lajɛnlon na, o ye nin ye. Aw y'a fɔ ko: ‹An t'a fɛ Masaba an ka Ala ka kuma anw fɛ a yɛrɛ ma tugu, an t'a fɛ ka tasumaba nin ye fana, n'o tɛ, an bena sa.› O la, Masaba y'a fɔ ne ye ko: ‹U ka kuma nin ɲana. N bena u balimaw dɔ kɛ kira ye i n'a fɔ ele. N bena n ka kumaw fɔ a ye, a bena segi k'o bɛɛ fɔ u ye. Ne bena kuma min fɔ a ye, n'a y'o fɔ, ni mɔgɔ min ma mɛnni kɛ, ne yɛrɛ bena o tigi ɲininga. Nga ni kira min y'a jaa gwɛlɛya ka kuma dɔ fɔ ne tɔgɔ la k'a sɔrɔ ne ma o fɔ a ye, walima ka kuma batofɛn wɛrɛ tɔgɔ la, o ka kan ka faga.› «N'a sɔrɔ aw b'aw yɛrɛ ɲiningana ko: ‹Mɔgɔ be se ka kɛ cogo di k'a lɔn ko Masaba ka kuma tɛ?› Tiɲɛ na, ni kira dɔ ye kuma dɔ fɔ Masaba tɔgɔ la, n'o koo ma kɛ, o kɔrɔ ko Masaba ma o kuma fɔ. O kira y'a jaa gwɛlɛya k'o fɔ a yɛrɛ ma. Aw kana siran a ɲa. «Masaba aw ka Ala be siya minw ka jamana d'aw ma, n'aw ye olu halaki ka ban tuma min na ka sigi u ka duguw n'u ka soow kɔnɔ, a bena jamana min di aw ma, aw bena dugu saba woloma o kɔnɔ minw be a cɛmancɛ la, k'o bila. Aw bena jamana nin tilan saba ye, ka siraw dilan ka taga n'o ye dugu saba nunu na janko ni mɔgɔ dɔ y'a tɔɲɔgɔn faga, a ka se ka boli ka ta'a kalifa o yɔrɔ la. «Mɔgɔfagala min be se ka boli ka ta'a kalifa dugu nunu dɔ kɔnɔ, janko k'a yɛrɛ kisi, o filɛ nin ye: Ni mɔgɔ dɔ y'a tɔɲɔgɔn faga, k'a sɔrɔ a tun m'a lawili o ma, n'a tun m'a kɔniya ka kɔrɔ. N'a kɛra ko mɔgɔ dɔ bɔra ka taga tuu kɔnɔ, yiri tigɛyɔrɔ la n'a tɔɲɔgɔn ye, k'o to yiritigɛ la ni jende ye, ni jendeden bɔr'a kala la ka ta'a tɔɲɔgɔn nin sɔrɔ, n'a sara, o tigi be se ka boli ka taga dugu nunu dɔ kɔnɔ k'a yɛrɛ nii kisi. O la, mɔgɔ min sara, ale ka mɔgɔ dimininba te se k'a kɔgwɛn k'a sɔrɔ sira la k'a faga, sira ka jaɲa kosɔn, bari a man kan ni fagali ye, a tun t'a tɔɲɔgɔn nin kɔniya ka kɔrɔ. O le y'a to ne b'a fɔ aw ye ko aw ka dugu saba woloma k'u to danna minw bena kɛ kalifayɔrɔw ye. «Ni Masaba aw ka Ala y'aw ka mara boɲa tuma min na, i n'a fɔ a tun y'a layidu ta aw bɛmaw ye cogo min na, n'a ye jamana nin bɛɛ di aw ma, bari ne ye kuma minw fɔ aw ye bii, aw bena o bɛɛ bato, fɔɔ Masaba aw ka Ala koo bena diya aw ye, k'a ka siraw taama, n'o kɛra, aw ka dugu saba dɔwɛrɛ fara o kan. O la, Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, mɔgɔ jalakibali joli kana bɔn o kɔnɔ, janko o kunko kana se aw ma. «Nga, ni mɔgɔ dɔ b'a tɔɲɔgɔn kɔniya, k'a dɛndɛ fɔɔ ka taga ben a kan k'a faga, ka sɔrɔ ka boli ka taga dugu nunu dɔ la, a ka dugu cɛkɔrɔbaw bena mɔgɔ bila ka ta'a minɛ ka n'a di banbagatɔ mɔnɛbɔbaga ma, janko a k'a faga. Aw man kan ka makari a la. Aw ka kan ka mɔgɔ jalakibali fagako kunko bɔ aw kunna Isirayɛli kɔnɔ, o la, aw bena hɛrɛ sɔrɔ. «Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma k'a kɛ aw ta ye, aw bɛmaw ye daan minw bɔ aw ye ka kɛ aw niyɔrɔ ye, aw kana aw ta tɛmɛ ka don aw sigiɲɔgɔn ta la. «N'a kɛra ko mɔgɔ dɔ ye kojugu dɔ kɛ, walima hakɛ dɔ, walima kodagabali sifa wɛrɛ, o tigi te se ka jalaki seere kelen ka kuma kama. Tiɲɛ be se ka lɔn seere fila, walima seere saba ka kuma le kosɔn. «Ni mɔgɔ dɔ ye galon la a tɔɲɔgɔn kan ko a ye kojugu dɔ kɛ, sarakalasebagaw ni kititigɛla minw be baara kɛ o waati la, mɔgɔ fila nunu bena taga olu fɛ Masaba ɲakɔrɔ. Kititigɛlaw ka kan k'o koo nin sɛgɛsɛgɛ kosɔbɛ. N'u y'a ye ko seere nin ye galon tigɛ, ko a bagara a tɔɲɔgɔn nin ma, a tun b'a fɛ fɛɛn min ka kɛ a tɔɲɔgɔn nin na, aw bena o kɛ ale yɛrɛ la. O la, aw bena kojugu bɔ aw cɛma. Mɔgɔ tɔw bena o mɛn. U bena siran, u tena sɔn k'o kojugu ɲɔgɔn kɛ aw cɛma tugu. Min ye kojugu kɛ, aw kana makari a la. Nii juru be bɔ ni nii ye. Ɲaa juru be bɔ ɲaa la. Ɲiin juru be bɔ ɲiin la. Bolo juru be bɔ bolo la. Seen juru be bɔ seen la. «N'aw bɔra ka taga aw juguw kɛlɛkɛyɔrɔ la tuma min na, n'aw y'a ye ko aw juguw bɔra ka caya n'aw ye, n'aw y'u ka sotigiw, ani kɛlɛkɛwotorow ye fana, aw kana siran u ɲa, bari Masaba aw ka Ala min y'aw bɔ Ezipiti jamana na, ale be ni aw ye. «Aw bena kɛlɛ daminɛ tuma min na, sarakalasebaga bena lɔ jama ɲafɛ, ka kuma u fɛ. A ben'a fɔ u ye ko: ‹Isirayɛlidenw, aw ye mɛnni kɛ, aw bena taga aw juguw kɛlɛ bii. Aw jaa kana tigɛ u ɲa, aw kana siran, aw hakili kana ɲagami, aw kana yɛrɛyɛrɛ. Bari Masaba aw ka Ala be n'aw ye k'aw juguw kɛlɛ aw ye, ani k'aw dɛmɛ.› «O kɔ, kɛlɛkuntigiw ben'a fɔ jama ye ko: ‹Mɔgɔ b'aw cɛma min ye bonkura lɔ, n'a ma don a kɔnɔ fɔlɔ wa? O tigi ka segi ka taga soo, n'o tɛ, a be se ka sa kɛlɛ la, mɔgɔ wɛrɛ le bena taga don a ka soo kɔnɔ. Mɔgɔ b'aw cɛma min ye * ɛrɛzɛnforo bɔ, n'a m'a deen fɔlɔ dumu wa? O tigi ka segi fana ka taga soo, n'o tɛ, a be se ka sa kɛlɛ la, mɔgɔ wɛrɛ le bena o ɛrɛzɛnw diyabɔ. Mɔgɔ dɔ ye muso maminɛ, n'a ma se k'a furu fɔlɔ wa? O tigi ka segi ka taga soo, n'o tɛ, a be se ka sa kɛlɛ la, mɔgɔ wɛrɛ le ben'a ka maminɛmuso furu.› Kɛlɛkuntigiw ben'a fɔ tugu ko: ‹Mɔgɔ be yen min be siran n'a jaa tigɛra wa? O tigi ka segi ka taga soo, janko a kana tɔw fari faga.› Ni kɛlɛkuntigiw tilara kuma na jama fɛ tuma min na, u bena jɛnkuludenninw ka kuntigiw woloma k'o bila. «N'aw tagara dugu dɔ kama, aw k'a ɲini o dugu mɔgɔw fɛ ko u k'a to aw be bɛɛn. N'u sɔnna aw ka kuma na, ka dugu dondaw yɛlɛ, mɔgɔ minw bɛɛ b'a kɔnɔ, aw bena u minɛ, u bena to aw ka fanga kɔrɔ ka baara kɛ aw ye. Nga n'u ma sɔn, n'u b'a fɛ k'aw kɛlɛ, aw ka dugu nin datugu. Masaba aw ka Ala b'u don aw bolo, aw ka cɛɛw bɛɛ faga ni murujan ye. Aw bena musow, ni deenw, ni begɛnw kɛ aw ta ye, ani fɛɛn min bɛɛ sɔrɔla o dugu kɔnɔ. Aw bena aw yɛrɛ mako ɲa n'aw juguw ka fɛɛnw ye, Masaba aw ka Ala be min di aw ma. Dugu minw yɔrɔ ka jan aw la, aw bena o koo ɲɔgɔn le kɛ olu bɛɛ la, dugu minw te aw lamini siyaw taw ye. «Nga Masaba aw ka Ala be siya minw ka duguw dira aw ma, aw kana fɛɛn si to nii na olu kɔnɔ. Aw ka olu bɛɛ halaki Masaba ye: itiw, ni amoriw, kanaanw, periziw, iviw, ani zebuziw, i ko Masaba aw ka Ala y'a fɔ aw ye cogo min na, janko u kana aw dege u ka kojuguw la u be minw kɛ u ka batofɛnw ye ka Masaba aw ka Ala hakɛ ta. «N'aw ye dugu dɔ datugu waatijan kɔnɔ, janko aw ka se a kɔrɔ, aw man kan ka jende ta o yɔrɔ yiriw kama, bari aw be se k'u deenw dumu. Aw kana u tigɛ. Kongo kɔnɔ yiriw te adamadenw ye, n'aw be taga olu kɛlɛ fana. Nga aw be yiri minw lɔn, ko u deenw te dumu, aw be se k'olu tigɛ ka yɔrɔ dɔw labɛn n'o ye aw be se ka yɛlɛ minw kan k'aw juguw kɛlɛ, fɔɔ n'aw sera u kɔrɔ tuma min na. «Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, n'aw ye mɔgɔ dɔ suu ye o yɔrɔ kongo kɔnɔ, n'a fagabaga ma ye, aw ka cɛkɔrɔbaw ni kititigɛlaw ka kan ka taga suu nin layɔrɔ la, k'a layɔrɔ n'a laminiduguw furancɛ jaɲa suma. Dugu min ka surun suu layɔrɔ la kosɔbɛ, ale cɛkɔrɔbaw bena misigweren minɛ, zuu ma la min kaan na ka baara kɛ fɔlɔ, ka taga n'a ye kɔɔ jabali dɔ daa la, sɛnɛ te kɛra yɔrɔ min na, dannifɛn fana te yen. U be misi nin kaan kari o kɔɔ kɔnɔ. «O tuma na, sarakalasebagaw, minw ye Levi kɔmɔgɔw ye, olu bena gwɛrɛ, bari Masaba aw ka Ala ye olu le woloma a ka baara kama ani ka dubaw kɛ a tɔgɔ la, olu fana le be sɔsɔli ni madimikow bɛɛ ɲanabɔ. «Dugu min ka surun suu nin na, o cɛkɔrɔbaw bɛɛ bena u bolo ko misi nin suu sanfɛ kɔɔ nin kɔnɔ, k'a fɔ ko: ‹Anw ma o tigi faga, an ɲaa fana ma la a fagabaga kan. Masaba, yafa i ka Isirayɛli jama ma, i ye min hɔrɔnya, kana u jati mɔgɔ jalakibali fagabagaw ye.› O la, u bena se k'o kunko bɔ u yɛrɛ kun. Aw bena kɛ jalakibaliw ye o mɔgɔfagako nin na, bari aw ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ. «N'aw tagara aw juguw kɛlɛ, ni Masaba aw ka Ala y'u don aw bolo, aw k'u dɔw minɛ, n'aw dɔ ye muso dɔ ye u cɛma min cɛkaɲi, n'a koo diyar'a ye, n'a b'a fɛ k'a furu, a be taga n'a ye a ka soo kɔnɔ, muso nin k'a kuun li, k'a sɔnnifaraw tigɛ, fani min tun b'a kaan na a minɛtuma na, a k'o bɔ, a ka to o fɛ. A b'a to yen kalo kelen, a be kasi a facɛ n'a bamuso kosɔn. O kɔ, o tigi be se ka gwɛrɛ a la, k'a furu, a bena kɛ a ka muso ye. «N'a nigɛ nana bɔ a la, a k'a bila ka ta'a diyanayɔrɔ la. A daganin tɛ o tigi k'a feere, walima k'a kɛ jɔɔn ye, bari a jɛnna n'a ye ka tɛmɛ. «N'a kɛra ko muso fila be cɛɛ dɔ fɛ, ni kelen koo ka d'a ye ka tɛmɛ kelen kan, ni u kelen kelen bɛɛ ye dencɛw sɔrɔ, ni denkɔrɔba kɛra gwalemuso deen ye, n'a b'a fɛ k'a ka cɛɛn tilan deen nunu cɛ, a man kan ka kɔrɔya di a ka baaramuso deen ma, ka denkɔrɔba to yen, min ye gwalemuso deen ye. A ka kan ka gwalemuso nin deen to a ka deen kɔrɔbaya la k'a ka kɔrɔya tɔnɔ d'a ma, min ka ca ni tɔ ta ye siɲɛ fila. Bari o le y'a ka fanga taamasiɲɛ fɔlɔ ye. Kɔrɔya tɔnɔ ye a ta ye. «N'a kɛra ko mɔgɔ dɔ ka deen tulo ka gwɛlɛ, n'a murutinin lo, a t'a facɛ n'a bamuso ka kuma mɛn, n'u y'a ladi, n'a ma mɛnni kɛ u fɛ, a facɛ n'a bamuso ka kan k'a minɛ ka taga n'a ye u ka dugu cɛkɔrɔbaw fɛ dugu donda la, k'a fɔ u ye ko: ‹An ka deen filɛ nin ye, a tulo ka gwɛlɛ, a murutinin lo, a te mɛnni kɛ an fɛ. Kakalaya ni dɔrɔtɔya dɔrɔn le ka d'a ye.› O kɔ, dugumɔgɔw bɛɛ b'a bon ni kabakuru ye fɔɔ k'a faga. O la, aw bena kojugu bɔ aw cɛma. Isirayɛlidenw bɛɛ bena o koo mɛn, u bena siran. «N'a kɛra ko mɔgɔ dɔ ye hakɛ dɔ kɛ min ka kan ni fagali ye, n'aw y'a faga, n'a suu dulonna yiri kan, a suu man kan ka si yen. Aw ka kan k'a suu don o loon kelen bɛɛ, bari mɔgɔ min dulonna yiri la, o tigi ye dangaden ye Ala fɛ. Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, aw kana o nɔgɔ. «N'e y'i tɔɲɔgɔn dɔ ka misi, walima a ka saga yaalatɔ ye a kunfɛ, kan'a to a ka taga. Banba k'a minɛ ka taga n'a ye a tigi fɛ. N'a tigi yɔrɔ ka jan, walima n'i t'a tigi lɔn, i b'a minɛ ka taga n'a ye i ka soo k'a mara fɔɔ a tigi ka na a nɔɔ fɛ. N'a nana tuma min na, i b'a d'a ma. I k'a kɛ o cogo kelen na n'i ye mɔgɔ dɔ ka fali ye, walima a ka fani, walima fɛɛn wɛrɛ min tununa a tigi fɛ. I kana taga k'a to yen. «N'i y'i balima dɔ ka fali, walima misi bennin ye sira kan, i man kan ka taga k'a to yen, nga i k'a dɛmɛ k'a wili. «Muso man kan ka cɛfani don, cɛɛ fana man kan ka musofani don. Mɔgɔ minw b'o kɛ, olu koo man di Masaba aw ka Ala ye fewu. «K'i to sira kan, n'i ye kɔnɔ ka ɲaga ye yiri kan, walima duguma, ni deen, walima faan b'a la, ni bamusoman birinin b'a kan, i man kan ka bamusoman n'a deenw minɛ ɲɔgɔn fɛ. I ka bamusoman to ale be taga, i k'a deenw dɔrɔn minɛ. O la, i bena hɛrɛ ni sijan sɔrɔ. «N'i ye boon lɔ, i ka kogow wili sanbon kan, janko ni mɔgɔ dɔ bɔr'a sanfɛ ka ben ka sa, i ka boon kana jati mɔgɔ fagayɔrɔ ye. «Kana fɛɛn wɛrɛ si dan i ka * ɛrɛzɛnforo kɔnɔ. N'o tɛ, suman nin bena kɛ Ala ta ye, ani ɛrɛzɛnw fana. Kana misi ni fali siri ɲɔgɔn fɛ ka sɛnɛ kɛ n'u ye. N'u ye sagasi ni lɛnjese ɲagami k'a dan, i kana o fani don i kaan na. «I bena to ka jurudenninw siri i ka lankanna dakun naani nunu na. «Ni cɛɛ dɔ ye muso furu ka jɛn n'a ye, o kɔ, a nigɛ bɔr'a la, n'a ye galon tigɛ ka la o muso kan, k'a fɔ ko kakala lo, ko: ‹Ne y'a furu ka jɛn n'a ye, n tun m'a sɔrɔ sunguru ye, muso tun lo,› o ɲɔgɔnna muso nin wolobagaw bena taga dugu cɛkɔrɔbaw fɛ dugu donda la, ni dalilu ye min b'a yira ko sunguru tun lo. Facɛman ben'a fɔ dugu cɛkɔrɔbaw ye ko: ‹Ne ye n denmuso di furu la karimasina ma, nga a koo man d'a ye tugu. A y'a jalaki k'a fɔ ko ale m'a sɔrɔ sunguru ye. Nga dalilu min b'a yira ko a tun ye sunguru ye, o filɛ.› U bena fani nin walaka dugu cɛkɔrɔbaw ɲakɔrɔ. Dugu cɛkɔrɔbaw bena o cɛɛ minɛ k'a ɲaa gwan. U ben'a wajigiya a be warigwɛ kuru kɛmɛ sara muso nin facɛ ye, bari a ye Isirayɛli sunguru dafanin tɔgɔ cɛn. Muso nin fana bena to a fɛ yen. A te se k'a gwɛn abada. «Nga n'o koo ye tiɲɛ ye, ni dalilu ma ye min b'a yira ko sunguru tun lo, u bena bɔ ni muso nin ye a facɛ ka bonda la, dugumɔgɔw ben'a bon ni kabakuru ye k'a faga, bari a ye maloyako kɛ Isirayɛlidenw cɛma. K'a to a facɛ ka soo kɔnɔ, a ye kakalaya kɛ. O la, aw bena kojugu bɔ aw cɛma. «Ni cɛɛ dɔ minɛna ɲamɔgɔya kɛyɔrɔ la ni mɔgɔ wɛrɛ ka muso ye, u fila bɛɛ ka kan ka faga, cɛɛ nin, ani a lara ni muso min ye. O la, aw bena kojugu bɔ Isirayɛlidenw cɛma. «Ni cɛɛ dɔ ye sunguru maminɛnin kunbɛn dugu kɔnɔ ka la n'a ye, aw bena u minɛ ka taga n'u fila bɛɛ ye dugu donda la, k'u bon ni kabakuru ye k'u faga. Aw ka sunguru nin faga bari a tun be dugu kɔnɔ, a do ma kule ka mɔgɔ wele ka n'a dɛmɛ. Aw ka cɛɛ nin fana faga, bari a jɛnna ni mɔgɔ wɛrɛ ka muso ye. O la, aw bena kojugu bɔ aw cɛma. «Nga n'a y'a sɔrɔ ko cɛɛ nin ye sunguru maminɛnin kunbɛn kongo kɔnɔ, ka la n'a ye fanga la, cɛɛ le ka kan ka faga. Aw kana foyi kɛ sunguru la bari a ma hakɛ kɛ min ka kan ni fagali ye. A be i n'a fɔ cɛɛ dɔ le wilila a tɔɲɔgɔn kama, k'a faga bari cɛɛ nin ye sunguru maminɛnin nin kunbɛn kongo kɔnɔ, sunguru nin tun kulera, nga mɔgɔ ma sɔrɔ k'a dɛmɛ. «Ni cɛɛ dɔ ye sunguru dɔ kunbɛn min ma cɛko lɔn fɔlɔ, n'a maminɛnin tɛ fana, k'a minɛ ka la n'a ye, n'u y'o minɛ, cɛɛ nin bena warigwɛ kuru bi duuru di sunguru nin facɛ ma. A tun y'a wajibiya minkɛ, a ben'a furu fana, a te se k'a gwɛn fana abada. «Mɔgɔ si man kan k'a facɛ ka muso dɔ furu, walima ka jɛn n'a ye. «Ni mɔgɔ min bɛlɛkili cira, walima n'a ka cɛya tigɛnin lo, o man kan ka don Masaba ka jama cɛma. «Ɲamɔgɔden te se ka don Masaba ka jama cɛma, hali a deen, n'o deen fɔɔ ka taga se u kɔmɔgɔ tan ma, olu fana te se ka don. «Amoniw ani Mowabuw te se ka don Masaba ka jama cɛma. Hali u deenw n'u ka deenw fɔɔ ka taga se u kɔmɔgɔ tan ma, olu fana te se ka don. Bari aw bɔtuma na Ezipiti, u ma na aw kunbɛn ni dumunifɛn ni jii ye, Mowabuw ye Bewɔri dencɛ Balamu sara le ka bɔ Petɔri, Mezopotami jamana na, janko a k'aw danga. Nga Masaba aw ka Ala ma sɔn ka mɛnni kɛ Balamu fɛ, a ye danga yɛlɛma k'a kɛ duba ye, bari aw koo ka d'a ye. O kama, k'aw to sii la, aw kana sɔn u ka ɲatagako la, walima u ka hɛrɛ sɔrɔko la. «Aw kana edɔmuw kɔniya, bari aw balimaw lo. Aw kana Ezipitikaw kɔniya fana, bari aw sigira u ka jamana kɔnɔ lonanya la. U tulomasamaw bena se ka don Masaba ka jama cɛma. «N'aw tagara aw juguw kɛlɛ yɔrɔ la, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi kojugu bɛɛ ma. «Ni aw dɔ nɔgɔra, k'a sababuya kɛ sufɛ nɔgɔ ye, a ka kan ka bɔ aw ka sigiyɔrɔ la, a man kan ka don tugu. Wulafɛ, a ka kan ka jii ko. O kɔ, a be se ka don aw ka sigiyɔrɔ la, tile bentuma na. «Aw ka yɔrɔ dɔ woloma, min bena kɛ aw ka sigiyɔrɔ kɔfɛ, aw be se k'aw ka banakɔtaga kɛ o yɔrɔ la. Aw bena to ka bɔ ni minan dɔ ye aw bolo, ni mɔgɔ dɔ ko a be taga banakɔtaga kɛ, o tigi ka dingɛ sogi, n'a tilara tuma min na, a k'a datugu. «Bari Masaba aw ka Ala be n'aw ye aw ka sigiyɔrɔ la, k'aw tanga, ani k'aw juguw don aw bolo. O la, aw ka sigiyɔrɔ ka kan ka saniya, waasa a kana kobɛnbali dɔ ye aw fɛ, k'aw bila. «Ni jɔɔn dɔ bolila ka bɔ a kuntigi fɛ, ka na kalifa aw fɛ, aw man kan k'a di a kuntigi ma. A ka kan ka to aw fɛ yen aw ka duguw dɔ kɔnɔ, a diyanayɔrɔ la. Aw kan'a tɔɔrɔ. «Isirayɛliden musoman man kan ka kakalaya kɛ k'a la landako kan, u cɛmanw fana man kan k'o kɛ. Mɔgɔ min be o kakalaya ɲɔgɔn kɛ, aw kana na n'ale ka sara ye, Masaba aw ka Ala ka soo kɔnɔ, k'o kɛ dajuru sara ye, bari o si koo man di Masaba aw ka Ala ye fewu. «N'i be juru don i balima na, a kɛra wari ye, walima dumuni, walima fɛɛn o fɛɛn ye, i kana tɔnɔ ɲini o la. I be se ka tɔnɔ ɲini lonan le fɛ, nga o man kan ka kɛ aw n'aw balimaw cɛ. Aw k'o koo bato janko aw bena don jamana min kɔnɔ k'a kɛ aw ta ye, Masaba aw ka Ala ka hɛrɛ kɛ aw ye yen aw ka kokɛtaw bɛɛ la. «N'i ye dajuru ta Masaba aw ka Ala ye koo dɔ la, kana mɛn k'o koo kɛ. N'o tɛ, a bena i ɲininga o la, o bena kɛ hakɛ ye i fɛ. N'i ma dajuru ta fana, i ma hakɛ kɛ. I ye koo min fɔ, i ka banba k'o kɛ, ka kɛɲɛ n'i ka dajuru ye, i ye min ta Masaba aw ka Ala ye, ka sɔrɔ o tun wajibiyanin tɛ. «N'i donna i tɔɲɔgɔn ka * ɛrɛzɛnforo kɔnɔ, i be se ka ɛrɛzɛn dumu i sago la, nga i man kan ka taga ni dɔ ye i bolo. N'i donna i tɔɲɔgɔn ka foro kɔnɔ, i be se ka suman tigɛ n'i bolo ye, nga i man kan k'a tigɛ ni sumantigɛfɛn ye. «Ni cɛɛ dɔ ye muso dɔ furu, o kɔfɛ, muso nin nigɛ nana bɔ a la, bari a ye koo dɔ kɛ min y'a maloya, n'a ye furusasɛbɛ dilan k'a d'a ma, ani k'a gwɛn ka bɔ a ka soo kɔnɔ, ni muso nin bɔr'a fɛ ka taga furu cɛɛ wɛrɛ fɛ, n'a nigɛ fana nana bɔ o tigi la fana, n'o ye furusasɛbɛ dilan k'a d'a ma, k'a gwɛn ka bɔ a ka soo, walima n'o cɛɛ nin sara, cɛɛ fɔlɔ min tun y'a gwɛn, ale te se k'a ta tugu, bari a nɔgɔnin lo o cɛɛ nin faan fɛ. O koo ɲɔgɔn man di Masaba ye fewu. Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, aw kana hakɛ kɛ a kɔnɔ. «Kɔɲɔcɛ man kan ka taga kɛlɛ la, ani a man kan ka ta forobabaara si la. A ka kan ka to a ka soo kɔnɔ saan kelen k'a muso nisɔndiya. «Kana mɔgɔ wajibiya k'a ka wugu, walima a ka wuguden minɛ i ka juru kama, bari o be kɛ sababu ye o tigi te balo. «Ni aw Isirayɛlidenw dɔ y'a balima dɔ minɛ k'a kɛ jɔɔn ye, walima k'a feere, o tigi ka kan ka faga. O la, aw bena kojugu bɔ aw cɛma. «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi farisogobana koo la: ne ye kuma minw fɔ sarakalasebagaw ye, minw ye Levi kɔmɔgɔw ye, ni u bena o fɔ aw ye, aw k'o bɛɛ bato. Masaba aw ka Ala ye fɛɛn min kɛ Miriyama na k'aw to sira kan aw bɔnin kɔ Ezipiti jamana na, aw k'aw hakili to o la. «N'i ye fɛɛn dɔ juru don i tɔɲɔgɔn na, kana don a ka soo kɔnɔ k'a ka fɛɛn dɔ ta i ka juru nɔɔ na. To kɛnɛma, i ye juru don mɔgɔ min na, ale lo bena bɔ k'a bololafɛn dɔ d'i ma juru nɔɔ na. «N'o tigi ye fantan ye, i ye fani min ta juru nɔɔ na, o kana si e fɛ. Taga o fani nin d'a tigi ma tile bentuma na, waasa a ka se ka la ka ɲa. O la, a bena duba kɛ i ye, Masaba aw ka Ala bena o jati fana kotilennin ye. «Kana i ka baaraden dɛsɛbagatɔ fantan tɔɲɔ, i balima lo wo, walima lonan wo, min siginin be aw ka duguw dɔ la. I b'a ka sara d'a ma loon o loon sanni tile ka ben, bari fantan lo, a kɔrɔtɔnin be k'a ka sara sɔrɔ. N'o tɛ, a bena i jalaki Masaba ɲana, o bena kɛ hakɛ ye i fɛ. «Faaw tena faga u deenw nɔɔ na, deenw fana tena faga u faaw nɔɔ na. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ bena faga a yɛrɛ ka hakɛ le kosɔn. «Aw ka lonan, ni falatɔ minɛ ni tilenninya ye, aw kana firiyamuso ka fani ta aw ka juru nɔɔ na. Aw k'aw hakili to a la ko aw tun ye jɔɔnw ye Ezipiti jamana na, ko Masaba aw ka Ala y'aw hɔrɔnya. O kosɔn, ne b'a fɔ aw ye ko aw ka kuma nin bato. «N'i b'i ka suman tigɛra foro kɔnɔ, n'i tɛmɛna dɔ kan, n'i m'o ta, i kana segi ka taga o ta tugu. O bena kɛ lonan, ni falatɔ, ani firiyamuso ta ye, janko Masaba aw ka Ala be barika don i ka baara bɛɛ la. N'i y'i ka olivuyiriw yuguyugu, deen minw tora yen, kana segi k'o tigɛ tugu. O bena kɛ lonan, ni falatɔ, ani firiyamuso ta ye. N'i b'i ka * ɛrɛzɛn bɔra foro kɔnɔ tuma min na, deen minw tora, kana segi k'u tigɛ. O bena kɛ lonan, ni falatɔ, ani firiyamuso ta ye. Aw k'aw hakili to a la ko aw tun ye jɔɔnw ye Ezipiti jamana kɔnɔ. O kosɔn, ne b'a fɔ aw ye ko aw ka kuma nin bato. «Ni mɔgɔ fila bilara ɲɔgɔn na Isirayɛlidenw cɛma, u ka kan ka taga kititigɛlaw fɛ, mɔgɔ min ka kan ka jalaki, u k'ale jalaki, tiɲɛ be min fɛ, o tigi ka tiɲɛ sɔrɔ. «Min ye kojugu kɛ, n'a ka kan ni bugɔli ye, kititigɛla ben'a fɔ ko a ka la duguma a ɲakɔrɔ, golokami daa min ka kan ka bɔ a la ka kɛɲɛ n'a ka kojugu ye, o ka bɔ a la. O man kan ka tɛmɛ golokami ɲaa bi naani kan. N'a tɛmɛna o kan, o bena kɛ i balima dɔgɔyako ye. «Ni misi be suman gosira, aw kan'a daa siri. «Ni balima fila be ɲɔgɔn fɛ, ni kelen sara, k'a sɔrɔ deen t'a fɛ, a muso man kan ka furu mɔgɔ wɛrɛ ma kɛnɛma. A cɛɛ balimacɛ le ka kan k'a furu. A bena deen fɔlɔ min sɔrɔ, banbaga tɔgɔ le be la deen nin kan janko a tɔgɔ kana tunu Isirayɛlidenw cɛma. «Ni cɛɛ nin t'a fɛ k'a furu, muso nin ka kan ka taga cɛkɔrɔbaw fɛ dugu donda la k'a fɔ u ye ko: «Ne cɛɛ balimacɛ banna. A t'a fɛ a balimacɛ tɔgɔ ka wele Isirayɛlidenw cɛma tugu, a ka kan ka min kɛ ne faan fɛ, a ma o kɛ.» Dugu cɛkɔrɔbaw ka kan k'a wele ka kuma a fɛ. N'a ma sɔn, n'a y'a fɔ ko: ‹N t'a fɛ,› muso nin bena gwɛrɛ cɛɛ nin na cɛkɔrɔbaw ɲana, k'a ka sanbara kelen bɔ a seen na, ka tila k'a daji tu a ɲaa na k'a fɔ ko: ‹Mɔgɔ min banna k'a balimacɛ ka soo lɔ, u be to k'ale kɛ ten.› O la, Isirayɛlidenw cɛma, u bena to ka cɛɛ nin ka mɔgɔw wele ko: U ye mɔgɔ min ka sanbara bɔ a seen na, ale ka somɔgɔw. «Ni cɛɛ fila be ɲɔgɔn bugɔra, ni kelen ka muso nana ko a b'a cɛɛ bɔsi a tɔɲɔgɔn bolo, o la, n'a y'o cɛɛ nin maloyayɔrɔ minɛ, aw k'o muso nin bolo tigɛ, aw man kan ka hinɛ a la. «Kilo sifa fila man kan ka sɔrɔ aw ka minan kɔnɔ, dɔ ka gwiliya ni dɔ ye. Sumanikɛminan sifa fila fana man kan ka sɔrɔ aw fɛ, dɔ ka boɲa ni dɔ ye. Kilo yɛrɛ yɛrɛ le ka kan ka sɔrɔ aw fɛ, min kɛɲɛnin lo, ani sumanikɛminan min kɛɲɛnin lo fana. O la, Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, aw bena sijan sɔrɔ o kɔnɔ. Mɔgɔ min b'o koo ɲɔgɔn kɛ, ka namarakow kɛ, o tigi koo man di Masaba aw ka Ala ye fewu. «Amalɛkiw ye koo minw kɛ aw la aw bɔtuma na Ezipiti k'aw to sira kan, aw k'aw hakili to o la. U tun ma siran Ala ɲa, u y'aw sɛgɛnninba to, ka na ben aw kɔfɛmɔgɔw kan sira la. Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma k'a kɛ aw ta ye, n'a ye aw tanga juguw bɛɛ ma tuma min na, minw be aw lamini na, n'a ye sigiyɔrɔ d'aw ma, aw kana ɲinɛ, aw ka amalɛkiw bɛɛ halaki pewu dugukolo kan, waasa mɔgɔ si hakili kana jigi u koo la. «Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma k'a kɛ aw ta ye, n'aw donna k'a minɛ ka sigi a kɔnɔ tuma min na, aw bena sɛnɛ min kɛ, aw ka dɔ bɔ o deen fɔlɔw bɛɛ la k'a don segi kɔnɔ. Masaba aw ka Ala ye yɔrɔ min woloma ka sigi yen, aw ka taga n'a ye o yɔrɔ la. Sarakalasebaga min be baara la o waati la, aw ka taga n'a ye ale fɛ k'a fɔ a ye ko: ‹Ne b'a fɔ Masaba aw ka Ala ɲana bii ko ne donna jamana nin kɔnɔ, a tun ye layidu ta an bɛmaw ye ko a bena min d'an ma.› «Sarakalasebaga bena segi nin minɛ aw bolo k'a bila Masaba aw ka Ala ka sarakabɔyɔrɔ ɲafɛ. «O kɔ, aw ben'a fɔ Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ ko: ‹Ne bɛmacɛ tun ye Aramuka ye, a tun be yaala. A tagara Ezipiti ni mɔgɔ damani ye, ka sigi yen. U kɛra siyaba barikaman ye, u tun ka ca. Nga Ezipitikaw ye anw tɔɔrɔ, k'an sɛgɛn, ani k'an bila baaragwɛlɛn na. Anw kulera k'an kaan bɔ Masaba, an bɛmaw ka Ala ma. Masaba y'an kaan mɛn, k'an ka dɛsɛbagatɔya, n'an ka sɛgɛn n'an ka tɔɔrɔ ye. O la, a y'an bɔ Ezipiti n'a bolo barikaman ni sebagayaba ye. A y'an bɔ yen n'a ka siranyakobaw, ni taamasiɲɛw ni kabakow ye. A nana n'anw ye yan yɔrɔ la ka nin jamana diman d'an ma, nɔnɔ ni lii ka ca kosɔbɛ yɔrɔ min na. Sisan Masaba, a filɛ, n be na ni sɛnɛfɛn deen fɔlɔ minw ye, olu sɔrɔla dugukolo nin na i ye min di ne ma.› «I k'u bila Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ, k'i kunbiri gwan a ɲafɛ. Masaba aw ka Ala ye fɛnɲuman minw di aw n'aw ka soo ma, i bena nisɔndiya ni Levi kɔmɔgɔw ye, ani lonan minw be aw cɛma, o fɛnɲuman nunu bɛɛ kosɔn. «N'aw nana tila aw ka sumanw bɛɛ jakaw bɔko la saan sabanan la, n'o ye jakabɔsan ye, aw ka kan k'o di Levi kɔmɔgɔw ni lonanw ma, ani falatɔw, ni firiyamusow, janko u ka dumuni kɛ ka fa aw ka duguw kɔnɔ. O kɔ, i k'a fɔ Masaba aw ka Ala ye ko: ‹Ne ye ele Ala niyɔrɔ bɔ n ka soo kɔnɔ k'o di Levi kɔmɔgɔw, ni lonanw, ani falatɔw, ni firiyamusow ma, ka kɛɲɛ n'i ka kuma bɛɛ ye. Ne ma ban u si la, ne ma ɲinɛ u si kɔ fana. Ka ne to sanga la, n ma o si dumu, n ma dɔ bɔ u la, ka ne nɔgɔnin to, n ma o foyi di saraka ye suu ma fana. N y'i ka kumakan lamɛn Masaba ne ka Ala, i ye fɛɛn min bɛɛ ɲini ne fɛ, ne y'o bɛɛ kɛ. K'i to i ka sigiyɔrɔ la sanfɛ, i ka filɛli kɛ ka hɛrɛ kɛ i ka jama Isirayɛli ye, ka barika don dugukolo nin na i ye min d'an ma ka kɛɲɛ n'i ka layidu ye, i ye min ta an bɛmaw ye, nɔnɔ ni lii ka ca kosɔbɛ jamana diman min kɔnɔ.› «Bii, Masaba aw ka Ala b'a ɲini aw fɛ ko aw ka sariya ni landa nunu bato. Aw k'o mara ka ɲa n'aw sɔbɛ ye, n'aw dusu bɛɛ ye. «Aw y'a fɔ bii ko Masaba ye aw ka Ala ye, ani ko aw ben'a ka siraw taama, k'a ka sariyaw n'a ka ɲinitaw n'a ka landaw mara, ani k'aw tulo malɔ a fɛ. «Masaba y'a fɔ bii ko aw ye a ka jama ye, ka kɛɲɛ n'a ka layidu tanin ye, ani ko aw ka kan k'a ka kuma bɛɛ mara, a ye siya minw dan, a bena ɲafɛla di aw ma olu bɛɛ kunna, boɲa ni nɔɔrɔ kɔnɔ, k'aw tɔgɔ bɔ ka tɛmɛ olu kan, ko aw ka kɛ jama saniyanin ye Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ ka kɛɲɛ n'a ka layidu ye.» Musa y'a fɔ jama ye Isirayɛli cɛkɔrɔbaw ɲana ko: «Ne be kuma minw bɛɛ fɔra aw ye bii, aw k'o mara. Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, n'aw ye Zurudɛn baji tigɛ ka don a kɔnɔ loon min na, aw ka kan ka kabakurubaba dɔw lɔ k'u gwɛ. N'aw ye Zurudɛn baji tigɛ tuma min na, aw ka sariya nin kumaw bɛɛ sɛbɛn u kan. O la, Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, nɔnɔ ni lii ka ca kosɔbɛ yɔrɔ diman min na, aw bena se ka don o kɔnɔ, i n'a fɔ Masaba, aw bɛmaw ka Ala ye layidu ta aw ye cogo min na. N'aw ye Zurudɛn baji tigɛ, aw ka kan ka kabakuru nunu lɔ Ebali kulu kan, i ko ne y'a fɔ aw ye cogo min na bii, ani aw k'u gwɛ. O yɔrɔ kelen na, aw ka sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba aw ka Ala ye ni kabakuruw ye. Baarakɛminan nigɛlaman si kana maga o la. Kabakuru minw ma lɛsɛ, aw k'olu le ta k'o sarakabɔyɔrɔ nin lɔ Masaba aw ka Ala ye, ka saraka jɛnitaw bɔ a ye o kan. Aw ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ o yɔrɔ la, k'o dumu ni nisɔndiya ye Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ. Aw ka sariya nin kumaw bɛɛ sɛbɛn ka gwɛ kabakuru nunu kan.» O kɔ, Musa ni sarakalasebagaw, minw ye Levi kɔmɔgɔw ye, u y'a fɔ Isirayɛli jama bɛɛ ye ko: «Isirayɛli jama, aw ka mankan dabila, aw ka lamɛnni kɛ! Bii Masaba aw ka Ala y'aw kɛ a ka jama ye. Aw k'a boɲa, k'a ka sariyaw n'a ka landaw mara, ne be minw fɔra aw ye bii.» O loon kelen, Musa y'a fɔ jama ye ko: «N'aw ye Zurudɛn baji tigɛ tuma min na, Simeyɔn ni Levi ni Zuda kɔmɔgɔw, ani Isakari ni Yusufu ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw bena lɔ Garizimu kulu kan ka duba kɛ jama ye. Urubɛn ni Gadi ni Asɛri kɔmɔgɔw, ani Zabulɔn ni Dan ni Nɛfutali kɔmɔgɔw bena lɔ Ebali kulu kan ka dangali kɛ. «Levi kɔmɔgɔw bena u kaan bɔ Isirayɛlidenw bɛɛ ma kosɔbɛ k'a fɔ u ye ko: ‹Mɔgɔ min be yiri lɛsɛ, walima kabakuru, walima ka nigɛ yeelen k'a kɛ joo ye, k'a sɔn dogo la, o tigi danganin lo. Fɛɛn minw dilanna ni mɔgɔ bolo ye, o man di Masaba ye fewu.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min b'a facɛ n'a bamuso dɔgɔya, o tigi danganin lo.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min b'a sigiɲɔgɔn ka yɔrɔ daan yɛlɛma, o tigi danganin lo.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min be sirakolon yira fiɲɛntɔ la, o tigi danganin lo.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min be lonan, walima falatɔ, walima firiyamuso ka kiti cɛn, o tigi danganin lo.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min jɛnna n'a facɛ ka muso ye, o tigi danganin lo. Bari a ser'a facɛ ta ma.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min be jɛn ni begɛn ye, o tigi danganin lo.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min be jɛn n'a kɔrɔmuso ye, walima n'a dɔgɔmuso ye, a kɛr'a facɛ denmuso ye wo, a bamuso denmuso lo wo, o tigi danganin lo.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min be jɛn n'a biranmuso ye, o tigi danganin lo.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min b'a mɔgɔɲɔgɔn faga dogo la, o tigi danganin lo.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min be sɔn ka wari minɛ ka mɔgɔ jalakibali faga, o tigi danganin lo.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› ‹Mɔgɔ min te sariya nin kumaw bato, k'a mara, o tigi danganin lo.› Jama bɛɛ ben'a laminɛ ko: ‹Amiina!› «N'aw be sɔn Masaba aw ka Ala ka fɔta ma sɔbɛ la, k'a ka kuma bɛɛ mara ka ɲa, ne be minw fɔra aw ye bii, Masaba aw ka Ala bena ɲafɛla di aw ma dugukolo kan siyaw bɛɛ kunna. N'aw be Masaba aw ka Ala ka fɔta mɛn, a bena hɛrɛ min kɛ aw ye, o filɛ: Aw bena kɛ dubadenw ye dugu kɔnɔ ani kongo kɔnɔ. Aw bena deen caaman sɔrɔ, ni suman caaman, aw ka begɛnw bena caya: aw ka misiw, n'aw ka sagaw. Aw ka sinsinw n'aw ka sokɔnɔ bondow bena fa suman na. Masaba bena taga n'aw ɲuman ye ka segi n'aw ɲuman ye. «N'aw juguw wilila aw kama, Masaba ben'a kɛ aw be se u kɔrɔ. U bena na aw kama sira kelen fɛ, ka boli aw ɲa ka taga ni sira wolonwula ye. «Masaba bena aw ka bondow fa, k'aw ka kokɛtaw bɛɛ ɲa. Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, a bena hɛrɛ kɛ aw ye o yɔrɔ la. N'aw ye Masaba aw ka Ala ka fɔtaw mara, k'a ka siraw taama, a bena aw kɛ a yɛrɛ tɔgɔla jama ye ka kɛɲɛ n'a ka layidu ye aw ye. O tuma na, dugukolo kan siyaw bɛɛ ben'a ye ko Masaba tɔgɔ lara aw kan, u bena siran aw ɲa fana. Masaba ye jamana min layidu ta aw bɛmaw ye ko a ben'a di aw ma, a bena hɛrɛ kɛ aw ye o yɔrɔ la, ka deen caaman di aw ma, k'aw ka begɛnw, n'aw ka sumanw caya. Masaba bena sankolo bondoɲumanw dayɛlɛ aw ye, waasa ka sanji bila ka na a natuma na aw ka jamana kɔnɔ, ani ka barika don aw ka bololabaaraw bɛɛ la. «Aw bena juru don siya caaman na, nga aw tena juru ta. Masaba bena aw bila siyaw bɛɛ ɲafɛ, aw tena to kɔfɛ. Ne be kuma min fɔra aw ye bii ka bɔ Masaba aw ka Ala fɛ, n'aw y'aw janto o la k'o mara ka ɲa, aw bena to mɔgɔw kunna tuma bɛɛ, aw tena jigi ka ye. Ne be min fɔra aw ye bii, aw kana jɛngɛ fewu ka bɔ o kan ka fɛɛn wɛrɛw bato. «Ne be Masaba aw ka Ala ka kuma n'a ka sariya minw bɛɛ fɔra aw ye bii, n'aw m'o mara ka ɲa, n'aw ma sɔn a ta ma, a bena kojugu minw lase aw ma, o filɛ nin ye: Aw bena danga sɔrɔ dugu kɔnɔ, ani kongo kɔnɔ. Aw bena danga sɔrɔ, suman tena sɔrɔ aw ka sinsinw n'aw ka soo kɔnɔ bondow kɔnɔ. Aw bena danga sɔrɔ, aw tena deen caaman sɔrɔ. Aw ka suman, n'aw ka misiw, n'aw ka sagaw tena caya. Aw bena danga sɔrɔ aw ka kokɛtaw bɛɛ la. «Aw bena koo o koo daminɛ, Masaba bena danga ni hakiliɲagami ni kɔrɔfɔli lase aw ma, fɔɔ aw ka halaki, ka tunu teliya la, bari aw bann'a la, o do ye kojugu ye. «Aw bena don jamana min na k'a kɛ aw ta ye, Masaba bena banajuguw lase aw ma, fɔɔ k'aw bɛɛ ban ka bɔ a kɔnɔ pewu. Masaba bena aw sɛgɛn ni sɔgɔsɔgɔgwɛ ni farigwan ani jolijugu ye. A bena fɔɲɔ gwanninman wili ka jaa don aw ka yɔrɔ la, sumanw bena ja, walima u bena toli. O koow bɛɛ bena aw sɔrɔ fɔɔ aw ka tunu. «Sankolo bena kɛ aw kunna i n'a fɔ zira, dugukolo bena kɛ aw seen kɔrɔ i n'a fɔ nigɛfin. Sanni Masaba ka sanji bila ka na aw ka jamana kɔnɔ, a bena buguri ni gwangwan jigi aw kan ka bɔ sankolo la, fɔɔ aw bɛɛ ka halaki. «Masaba ben'a kɛ aw juguw ka se aw kɔrɔ. Aw bena taga u kama ni sira kelen ye, ka sɔrɔ ka boli ka segi ni sira wolonwula ye. Aw ka koo bena kɛ siranyako ye jamana tɔw bɛɛ fɛ. Aw suuw bena kɛ kɔnɔw ni waraw ka dumuni ye, mɔgɔ si tena sɔrɔ k'u gwɛn. «Masaba bena Ezipitikaw ka sumuninw ɲɔgɔn bila aw la, ni jolijuguw, ni kaba ani fari ŋɛnɲɛbana, aw tena se ka minw furakɛ. A bena fatɔya, ni fiɲɛntɔya, ani hakiliɲagami bila aw la. Tilegwanfɛ, aw taamatɔ bena to ka mɔmɔni kɛ i n'a fɔ fiɲɛntɔ, dibi kɔnɔ. Aw ka koo si tena ɲa. Mɔgɔw bena to k'aw tɔɲɔ le, k'aw soɲa, mɔgɔ si tena na aw dɛmɛ. «Ni aw dɔ ye muso dɔ maminɛ, mɔgɔ wɛrɛ bena jɛn n'a ye. N'i ye soo lɔ, i tena se ka sigi a kɔnɔ. N'i fana ye * ɛrɛzɛnforo bɔ, i tena se k'a deen fɔlɔw tigɛ yɛrɛ. U bena i ka misi faga i ɲana, nga i ten'a sogo dumu. I ka fali bena bɔsi i la, i tena se k'a sɔrɔ tugu. I juguw bena i ka sagaw minɛ, mɔgɔ si tena na i dɛmɛ. I dencɛw n'i denmusow bena don siya wɛrɛ bolo i ɲana. I bena sira filɛ ka dɛsɛ tile kuturu bɛɛ kɔnɔ fɔɔ k'i ɲaa ja, nga i tena se ka foyi kɛ. I te siya min lɔn, i ka sumanw, n'i ka baara tɔnɔ bɛɛ bena kɛ olu balofɛn ye. U bena aw tɔɲɔ, k'u fanga digi aw kan tuma bɛɛ. Aw bena min ye aw ɲakɔrɔ, o bena fatɔya bila aw la. «Masaba bena sumuninjugu bila aw la, aw tena se ka minw furakɛ. U bena kɛ aw kunbiriw n'aw wotow la. U bena kɛ aw fari yɔrɔw bɛɛ la k'a ta sentigɛ la fɔɔ kungolo la. «Masaba bena aw gwɛn ka taga jamana wɛrɛ la, aw n'aw bɛmaw ma min lɔn, aw n'aw ka masacɛ, aw ye min sigi aw kunna. O yɔrɔ la, aw bena joo yirilamanw, ni kabakurulamanw sɔn. Masaba bena aw gwɛn ka taga siya minw bɛɛ cɛma, aw bena kɛ kabakofɛn ye olu fɛ. U bena yɛlɛko aw la, k'aw lɔgɔbɔ. «Aw bena suman caaman dan aw ka foro la, nga aw bena suman fitini le tigɛ, bari tɔɔnw ben'a cɛn. Aw bena ɛrɛzɛnforow bɔ, k'o sɛnɛ, nga aw tena o duvɛn min ani aw tena foyi sɔrɔ a deen tigɛtuma na fana, bari tumuw ben'a bɛɛ dumu. Olivuyiriw bena sɔrɔ aw ka jamana na, nga aw tena o tulu sɔrɔ k'aw yɛrɛ mɔn n'a ye, bari o deenw bena ben sanni u ka mɔ. Aw bena dencɛ ni denmusow wolo, nga u tena kɛ aw ta ye, bari, u bena taga jɔnya la. Tɔɔnw bena aw ka yiriw n'aw ka sumanw bɛɛ kɛ u ta ye. «Lonan minw bena kɛ aw cɛma, olu bena kɛ aw kunna, aw bena to ka nagasi ka taga. Olu bena juru don aw la, nga aw tena juru don u la. Olu bena bila aw ɲafɛ, aw bena to kɔfɛ. «N'aw ma Masaba aw ka Ala sago kɛ, n'aw m'a ka fɔtaw n'a ka sariyaw mara a ye minw fɔ aw ye, o danga nunu bɛɛ bena se aw ma, u bena tugu aw kɔ, fɔɔ k'aw sɔrɔ ani k'aw halaki. O koo nunu bena kɛ taamasiɲɛ ni kabako ye tuma bɛɛ aw n'aw kɔmɔgɔw fɛ. «Fɛɛn bɛɛ tun be aw fɛ caaman tuma min na, aw ma baara kɛ Masaba aw ka Ala ye ni nisɔndiya ani dusuɲuman ye o waati la minkɛ, o la, Masaba bena aw jugu minw bila ka na aw kama, aw bena baara kɛ olu ye. Kɔngɔ ni minnɔgɔ bena kɛ aw la, aw farilakolon bena to, aw bena dɛsɛ haali. A bena sigɛnba la aw kan fɔɔ k'aw faga. A bena siya dɔ bila ka bɔ yɔrɔjan, aw tena minw ka siyakan mɛn, ka na aw kama i n'a fɔ duga be jigi k'a ka dumunifɛn ta cogo min na. U bena bɔ fɔɔ diɲɛ daan na. U bena kɛ mɔgɔ ɲanagwɛlɛnw ye, u tena mɔgɔkɔrɔbaw boɲa, walima ka hinɛ denmisɛnw na. U bena aw ka begɛnw deenw n'aw ka sumanw dumu, fɔɔ aw bɛɛ ka halaki. U tena suman foyi to aw fɛ, walima duvɛnkɛnɛ, walima tulu, walima aw ka misiw n'aw ka sagaw deenw, fɔɔ aw bɛɛ ka tunu. U bena aw datugu aw ka duguw bɛɛ la aw ka jamana kɔnɔ yɔrɔ bɛɛ, k'aw kɛlɛ, fɔɔ aw jigi lanin be kogojan barikaman minw kan, olu ka ben. Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma, u bena o duguw bɛɛ datugu. «Aw juguw bena tɔɔrɔ minw lase aw ma k'aw datugunin to u fɛ, Masaba aw ka Ala ye dencɛ ni denmuso minw di aw ma, aw bena olu dumu o tɔɔrɔ nunu kosɔn. Cɛɛ min ka ɲi n'aw bɛɛ ye, ni nigwɛlɛya man d'a ye, a muso min koo ka d'a ye, n'a deen minw tora, a bena olu n'a badenw filɛ n'a ɲajugu ye. A b'a ka deen minw dumuna, a tena sɔn k'o sogo dɔ di olu ma, bari o dumuni nin dɔrɔn le b'a bolo. Aw juguw bena sigi k'aw ka duguw bɛɛ datugu k'aw tɔɔrɔ tuma min na, o waati lo. Muso min ka ɲi bɛɛ ye aw cɛma, ni nigwɛlɛya man d'a ye, fɔɔ a te sɔn k'a sentigɛ bila duguma, a cɛɛ min koo ka d'a ye, a bena ale n'a yɛrɛ dencɛ, walima a yɛrɛ denmuso filɛ n'a ɲajugu ye. Hali a ye deen min wolo sisan sisan, ani donso min bɔr'a seen fila cɛ, a bena dogo k'o kɛ dumuni ye gwɛlɛya kosɔn, aw juguw bena min lase aw ma aw ka duguw kɔnɔ. «Ni aw ma banba ka sariya nin kumaw bɛɛ bato, minw be sɛbɛ nin kɔnɔ, n'aw ma siran Masaba aw ka Ala ɲa, ale min ka bon n'a siranya be mɔgɔw minɛ, Masaba bena bana kabakomanw lase aw, n'aw kɔmɔgɔw ma. A bena jolijugu ni banajuguw bila aw la, minw ban man di. Aw tun be siran bana minw bɛɛ ɲa Ezipiti, a bena olu bila aw la, ani o bena se aw kɔrɔ. Hali bana ni jolijugu minw bɛɛ koo ma fɔ sariyasɛbɛ nin kɔnɔ, Masaba bena olu bila aw la fɔɔ aw bɛɛ ka halaki. Aw minw tun ka ca i n'a fɔ lolow, aw tɔɔ bena to mɔgɔ damani dɔrɔn ye, bari aw ma sɔn Masaba aw ka Ala ka kuma ma. A tun diyara Masaba ye ka hɛrɛ kɛ aw ye, ani k'aw caya cogo min na, o cogo kelen na, a bena diy'a ye k'aw halaki, ani k'aw sii tunu. Aw be ɲini ka don yɔrɔ min na k'a kɛ aw ta ye, u bena aw gwɛn ka bɔ o yɔrɔ la. «Masaba bena aw yɛrɛkɛ siyaw bɛɛ cɛma, k'a ta dugukolo faan dɔ fɛ ka ta'a bila faan wɛrɛ fɛ. O yɔrɔ la, aw bena fɛɛn wɛrɛw bato, joo yirilamanw ani kabakurulamanw, aw ni aw bɛmaw tun te minw lɔn. Siya nunu cɛma, aw ɲaa tena suma, seen layɔrɔ tena sɔrɔ aw fɛ. Masaba bena aw jaa wili, aw tena yeli kɛ tugu, ani aw fari bena faga. Aw bena siga aw nii koo la, siranya bena aw minɛ suu ni tile, aw bena kɔrɔtɔ aw nii koo la. Aw ɲaa bena la koo minw kan, o siranya bena aw minɛ, o kosɔn, aw ben'a fɔ sɔgɔma ko: ‹Suu bena ko tuma jumɛn?› K'a fɔ sufɛ ko: ‹Dugu bena gwɛ tuma jumɛn?› «Masaba ben'a kɛ aw be kɔsegi Ezipiti jamana na kurunbaw kɔnɔ. K'a sɔrɔ ne tun y'a fɔ ko aw tena o jamana nin ye tugu. O yɔrɔ la, aw bena jija k'aw yɛrɛ feere aw juguw ma i n'a fɔ jɔɔnw, cɛɛ fara musow kan, nga mɔgɔ si tena aw san.» Bɛnkumaw filɛ nin ye, Masaba ye min fɔ Musa ye ko a k'a kɛ ni Isirayɛlidenw ye Mowabu jamana na, ka fara bɛɛn kan, a ye min kɛ n'u ye * Orɛbu kulu kan. Musa ye Isirayɛlidenw bɛɛ wele k'a fɔ u ye ko: «Aw tun be Ezipiti tuma min na, aw ɲaa y'a ye Masaba ye Ezipiti masacɛ n'a ka baarakɛlaw bɛɛ, n'a ka jamana bɛɛ kɛ cogo min na. A ye gwɛlɛya minw la u kan, aw yɛrɛ y'o taamasiɲɛw n'o kabakobabaw ye. O bɛɛ n'a ta, fɔɔ ka na se bii ma, Masaba ma hakili di aw ma waasa ka koo faamuya, a ma ɲaa di aw ma janko ka yeli kɛ, a ma tulo di aw ma janko ka mɛnni kɛ. «A y'a to aw taamana kongokolon kɔnɔ saan bi naani, aw ka faniw ma cɛn, aw sennasanbaraw ma ban. Aw ma buru dumu, walima duvɛn, walima dɔrɔ fariman wɛrɛ min. O kɛra janko aw k'a lɔn ko ale ye Masaba aw ka Ala ye. Aw sera yan yɔrɔ la tuma min na, Ɛsibɔn masacɛ Siŋɔn ni * Basan masacɛ Ɔgi bɔra k'an kunbɛn k'an kɛlɛ, nga anw sera u kɔrɔ. An y'u ka mara minɛ, k'a di Urubɛn ni Gadi kɔmɔgɔw, ani Manase kɔmɔgɔw tilancɛ ma k'a kɛ u niyɔrɔ ye. «Aw ka banba ka bɛɛn kuma nunu mara janko aw ka kokɛtaw bɛɛ ka ɲa. «Aw bɛɛ lɔnin filɛ nin ye ɲɔgɔn fɛ bii Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ: aw kuntigiw, aw ɲamɔgɔw, aw ka cɛkɔrɔbaw, ani aw ka kɛlɛdenw ɲamɔgɔw, ni Isirayɛli cɛɛ tɔw bɛɛ, ka fara aw deenw n'aw musow kan, ani lonan minw siginin be aw cɛma, janko ka lɔgɔ tigɛ, ani ka jii bɔ aw ye. Aw be yan janko ka bɛɛn ni Masaba aw ka Ala ye, aw be kalila min kama, a b'o bɛɛn min kɛ n'aw ye bii, janko k'aw kɛ a ka jama ye bii, ani ka kɛ aw ka Ala ye, i n'a fɔ a y'a daa di aw bɛma Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba ma cogo min na. Ne be bɛɛn min koo fɔra aw ye, ko aw ka kali o kama, o te aw dɔrɔn ka koo ye, a kɛra aw ta ye, aw minw be Masaba an ka Ala ɲakɔrɔ yan bii, an'aw kɔmɔgɔw bɛɛ, minw ma wolo fɔlɔ. «An tun siginin be Ezipiti cogo min na, an ye siya wɛrɛw ka maraw cɛtigɛ cogo min na, aw yɛrɛ b'o lɔn. Aw y'u ka joo yirilaman ni kabakurulamanw, ni warilamanw, ani sanulamanw ye u fɛ, o fɛnjugu nunu. Cɛɛ, walima muso kana sɔrɔ aw cɛma, aw ka fadenyabolo mɔgɔ dɔ, walima buruju wɛrɛ la, min dusu bena yɛlɛma bii ka bɔ Masaba an ka Ala kan, ka taga siya nunu ka joow sɔn. Mɔgɔ si kana kɛ bagasun ye aw cɛma. N'a sɔrɔla ko mɔgɔ dɔ ye layidukuma nin mɛn k'a yɛrɛ boɲa k'a fɔ ko: ‹Ne ta ka ɲi, hali ni ne be n nigɛlakow le kɛra. Sabu minnɔgɔ te dugukolo ɲiginin na.› Masaba tena sɔn ka yafa a ma. A ka dimi n'a ka keliya bena fariya o tigi kama. Danga minw koo fɔra sɛbɛ nin kɔnɔ, o bɛɛ bena se a ma. Masaba ben'a tɔgɔ tunu ka bɔ diɲɛ na fana. Masaba ben'a bɔ Isirayɛli deenw burujuw cɛma ka kojugu lase a ma ka kɛɲɛ ni bɛɛn danga ye minw bɛɛ koo fɔra sariyasɛbɛ nin kɔnɔ. «Cɛnni min bena kɛ, ani Masaba bena bana minw don aw ka jamana na, aw kɔmɔgɔw, ani lonan minw bɔra jamanajanw na ka na, n'u y'a ye tuma min na, u ben'a fɔ ko: ‹Kiribi ni kɔgɔ ye jamana bɛɛ jɛni, foyi te se ka dan yen, foyi te se ka falen yen, hali biin yɛrɛ te bɔ yen. A be i n'a fɔ Sodɔmu ni Gɔmɔri, ani Aduma ni Seboyimu. Masaba dimininba ye dugu minw ɲagami.› Siyaw bɛɛ bena ɲiningali kɛ ko: ‹Mun na Masaba ye nin jamana nin kɛ ten? Mun na a dimina ten?› U bena u jaabi ko: ‹Nin kɛra bari, Masaba, u bɛmaw ka Ala ye bɛɛn min kɛ n'o ye tuma min na a y'u bɔ Ezipiti, u y'o cɛn. U tagara fɛɛn wɛrɛw bato k'u kunbiri gwan u kɔrɔ, u tun te minw lɔn, Masaba do tun ma o sira di u ma. O kosɔn, Masaba dimina jamana nin kɔrɔ kosɔbɛ. Danga minw koo fɔra sɛbɛ nin kɔnɔ, a y'o bɛɛ lase jamana nin ma. A dimininba y'u ka yɔrɔ bɔsi u la, k'u gwɛn ka taga jamana wɛrɛ la, u be yɔrɔ min na halibi.› «Koo minw dogonin lo, Masaba an ka Ala kelen b'olu lɔn, nga koo minw yirala, olu ye anw, n'anw kɔmɔgɔw le ta ye tuma bɛɛ, janko an ka se ka Ala ka sariya nin kuma bɛɛ mara. «Ne ye duba ni danga minw bɛɛ fɔ aw ye, n'o koow bɛɛ kɛra aw la tuma min na, Masaba aw ka Ala y'aw yɛrɛkɛ siya wɛrɛw cɛma yɔrɔ min na, aw bena miiri o la. Aw, n'aw deenw bena segi ka sɔn Masaba ma ani k'a sago kɛ n'aw dusu n'aw see bɛɛ ye, ka kɛɲɛ ni ne ka kuma bɛɛ ye, ne be min fɔra aw ye bii. Masaba aw ka Ala bena aw ta ɲa tugu, a bena makari aw la, ani k'aw lajɛn ka bɔ siya wɛrɛw bɛɛ cɛma, a tun ye aw jɛnsɛ yɔrɔ minw na. Hali n'aw be dugukolo daan na, Masaba aw ka Ala bena taga aw yɔrɔ ɲini k'aw lajɛn, ka segi n'aw ye aw bɛmaw ka jamana na. Aw bena o kɛ aw ta ye, ani Masaba bena aw ta ɲa ka tɛmɛ aw bɛmaw ta kan, k'aw caya ka tɛmɛ u kan fana. «Masaba aw ka Ala yɛrɛ bena aw dusu saniya, n'aw kɔmɔgɔw taw, janko a koo ka diya aw ye tigitigi, o la, aw bena se ka balo. Masaba aw ka Ala bena danga nunu bɛɛ bila aw juguw kan, minw ye aw kɔniya ani k'aw tɔɔrɔ. Aw kɔni, aw ben'a sago kɛ kura ye, ne b'a ka kuma minw bɛɛ fɔra aw ye bii, aw bena o bato. O tuma na, Masaba aw ka Ala bena aw ka kokɛtaw bɛɛ ɲa. Aw bena deen caaman sɔrɔ, aw ka begɛnw n'aw ka sumanw bena caya. A diyara Masaba ye cogo min na ka ɲumanya kɛ aw bɛmaw ye, o cogo kelen na, a bena diya a ye ka koɲuman kɛ aw fana ye, ni aw sɔnna ka kɔsegi a ma n'aw dusu, n'aw yɛrɛ bɛɛ ye, k'a sago kɛ k'a ka kumaw n'a ka fɔtaw bato, minw bɛɛ koo fɔra sariyasɛbɛ nin kɔnɔ. «Ne be min fɔra aw ye bii, o man gwɛlɛ aw ma, ani a yɔrɔ man jan aw la fana. A te sankolo la ni aw ka kan k'a fɔ ko: ‹Jɔn bena yɛlɛ sankolo la ka ta'a yɔrɔ ɲini ka n'a fɔ an ye, waasa an ka se k'a mara?› A te kɔgɔji kɔfɛ fana ni aw ka kan k'a fɔ ko: ‹Jɔn bena kɔgɔji tigɛ ka ta'a yɔrɔ ɲini, ka n'a fɔ an ye, waasa an ka se k'a mara?› Ayi, kuma nin be aw tulo kɔrɔ, a yɔrɔ yɛrɛ man jan aw la, a b'aw daa la, ani a b'aw kɔnɔ janko aw ka se k'a bato. «A filɛ, ne be sii ni hɛrɛ sɔrɔcogo, ni saya ni tɔɔrɔ sɔrɔcogo yira aw la bii. N b'a ɲini aw fɛ bii, ko Masaba aw ka Ala koo ka diya aw ye, aw ka taama a ka siraw kan, k'a ka kumaw bato, ani a ka sariyaw n'a ka landaw, janko aw ka sii sɔrɔ ani ka caya. Aw bena don jamana min kɔnɔ k'a kɛ aw ta ye, Masaba aw ka Ala bena hɛrɛ kɛ aw ye o yɔrɔ la. Nga n'aw y'aw kɔɔ d'a ma, ni aw ma mɛnni kɛ a fɛ, n'aw y'a to u y'aw nigɛ ka taga fɛɛn wɛrɛw bato, ani ka baara kɛ u ye, ne b'aw lasɔmi bii, ko aw bena tunu pewu. Aw tena sigi ka mɛn o jamana nin kɔnɔ aw be ɲini ka Zurudɛn baji tigɛ ka don min kɔnɔ, k'a kɛ aw ta ye. «Ɔnhɔn, ne b'a fɔ aw ye bii, sankolo ni dugukolo ye ne seerew ye aw kama. Ne ye sii sɔrɔcogo, ni sayako fɔ aw ye, ni dubaw ani danga sɔrɔcogo. Aw ka sii sɔrɔko kɛ waasa aw ka se ka to nii na, aw n'aw kɔmɔgɔw, aw ka Masaba aw ka Ala koo diya aw ye, ani k'a ka fɔta mɛn, aw nɔrɔnin ka to a la. O la, Masaba ye layidu ta aw bɛma Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba ye, ko a bena jamana min d'u ma, aw bena to sii la, ka saan caaman kɛ o kɔnɔ.» O kɔ, Musa y'a fɔ Isirayɛlidenw bɛɛ ye tugu ko: «Sisan, ne be ni saan kɛmɛ ni mugan ye, ne te se ka kɛ aw ɲamɔgɔ ye tugu. Masaba yɛrɛ y'a fɔ ne ye ko ne tena Zurudɛn baji tigɛ. Masaba aw ka Ala yɛrɛ bena bila aw ɲafɛ. Siya minw be faan dɔ fɛ, a bena olu bɛɛ halaki, janko aw ka se k'u ka jamana minɛ. Zozuwe bena kɛ aw kuntigi ye i ko Masaba y'a fɔ cogo min na. Masaba bena siya nunu halaki i n'a fɔ a ye amoriw ka masacɛ Siŋɔn ni Ɔgi n'u ka maraw cɛn cogo min na. A bena u di aw ma, aw bena u kɛ i ko a y'a fɔ aw ye cogo min na. Aw ka barika don aw yɛrɛ la, k'aw jaa gwɛlɛya, aw kana siran ka yɛrɛyɛrɛ u ɲɛ bari, Masaba aw ka Ala bena taama n'aw ye, a tena aw to yen, a tena faran ka bɔ aw la.» O kɔ, Musa ye Zozuwe wele k'a fɔ a ye Isirayɛlidenw bɛɛ ɲana ko: «I ka barika don i yɛrɛ la, k'i jaa gwɛlɛya, bari Masaba ye layidu ta jama nin bɛmaw ye ko a bena jamana min di u ma, e lo bena taga n'u ye o yɔrɔ la. Ani k'a tilan u cɛ, ka bɛɛ niyɔrɔ d'a ma. Masaba le bena bila i ɲafɛ, a bena to n'i ye tuma bɛɛ, a tena i to yen, a tena faran ka bɔ i la. I kana siran, i jaa kana tigɛ.» Musa ye sariya nin sɛbɛn k'a di Levi kɔmɔgɔw, sarakalasebagaw ma, minw ka kan ka Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta, ani Isirayɛli cɛkɔrɔbaw. O kɔ, Musa y'a fɔ u ye ko: «Saan wolonwula o saan wolonwula, juru yafasan na, * Gwatakɔrɔsigi ɲanagwɛ tuma na, ni Isirayɛlidenw bɛɛ nana lɔ Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ tuma min na, a ka yɔrɔ wolomanin na, e bena sariya nin kalan u bɛɛ ɲana, u k'a mɛn. I bena mɔgɔw bɛɛ lajɛn, cɛɛ fara musow kan, ni denmisɛnw, ani lonan minw bɛɛ siginin be aw ka duguw kɔnɔ, waasa u ka se ka kuma nin mɛn, k'a lɔn ka siran Masaba aw ka Ala ɲa, k'a ka sariya nin kɔnɔnakuma bɛɛ bato. U ka denmisɛn minw t'a lɔn fɔlɔ, olu fana ka kan k'a mɛn k'a lɔn ka siran Masaba aw ka Ala ɲa, k'aw to jamana nin kɔnɔ, aw bena Zurudɛn baji tigɛ ka min minɛ.» Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «I satuma surunyana. Zozuwe wele, aw ka na ɲɔgɔn fɛ Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu la. N bena n ka ciiw fɔ a ye.» O la, Musa ni Zozuwe tagara Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu la. Masaba y'a yɛrɛ yira o fanibugu nin yɔrɔ la, sankaba kɔnɔ, o tun be soo nin daa la. A y'a fɔ Musa ye fɔlɔ ko: «Yanni dɔɔni i bena taga i faaw fɛ. I sanin kɔ, jama nin bena don jamana min kɔnɔ, u ben'a daminɛ ka kakalaya kɛ k'o yɔrɔ siyaw ka joow sɔn. U bena ban ne la, ne ye bɛɛn min kɛ n'u ye, u bena o cɛn. O loon na, ne bena dimi u kɔrɔ k'u to yen. N bena n yɛrɛ dogo u la, u bena halaki. Kojugu ni tɔɔrɔ caaman bena u sɔrɔ. U ben'a faamuya ko kojugu nunu sera u ma, bari ne t'u cɛma tugu. Ne bena n yɛrɛ dogo o loon na, bari u ye kojugu kɛ ka joow sɔn. Sisan aw ka dɔnkili nin sɛbɛ aw yɛrɛ ye, ka Isirayɛlidenw degi a la, k'a to u b'a la, o dɔnkili nin ka kɛ seereya ye Isirayɛlidenw kama ne kosɔn la. Tiɲɛ na, ne tun ye jamana min layidu ta u bɛmaw ye, ne bena don ni jama nin ye o kɔnɔ, nɔnɔ ni lii ka ca kosɔbɛ yɔrɔ min na, jamana diman lo. U bena dumuni kɛ ka fa, ka boɲa, u bena yɛlɛma k'u ɲaa sin joow ma fana k'olu sɔn. U bena u ɲaa don ne la, ani ka ne ka bɛɛn cɛn. Ni kojugu ni tɔɔrɔ caaman sera u ma tuma min na, u kɔmɔgɔw tena ɲinɛ nin dɔnkili nin kɔ, o bena kɛ seereya ye u kama. Ne b'u ka miiriyaw lɔn ka ban, yanni ne ka don n'u ye jamana nin kɔnɔ, ne ye min layidu ta.» O loon na, Musa ye dɔnkili nin sɛbɛ ka Isirayɛlidenw dege a la. Masaba ye kuma nin fɔ Nun dencɛ Zozuwe ye ko: «Barika don i yɛrɛ la, k'i jaa gwɛlɛya, bari e lo bena don ni Isirayɛlidenw ye jamana nin kɔnɔ, ne ye min layidu ta u ye. Ne yɛrɛ bena kɛ n'i ye.» Tuma min na Musa ye sariya nin kɔnɔnakuma bɛɛ sɛbɛn ka ban sɛbɛ dɔ kɔnɔ, a ye kuma nin fɔ Levi kɔmɔgɔw ye, Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu koo tun be minw bolo. «Aw ka sariyasɛbɛ nin ta, k'a bila Masaba aw ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu gɛrɛfɛ. A bena kɛ seereyafɛn ye aw kama o yɔrɔ la. Bari ne be aw ka murutiko n'aw ka tulogwɛlɛya lɔn. Aw kɛra mɔgɔmurutininw ye Masaba kama, k'a sɔrɔ ne be nii na aw cɛma. Ni ne sara, aw bena kɛ cogo di sa? Aw k'aw ka burujuw mɔgɔkɔrɔbaw bɛɛ lajɛn ne ɲakɔrɔ, n'aw ka ɲamɔgɔw bɛɛ, ne bena kuma nunu fɔ u ɲana, ka sankolo ni dugukolo kɛ n seerew ye u kama. Bari ne b'a lɔn ko ne sanin kɔ, aw bena kɛ mɔgɔjuguw yɛrɛ yɛrɛ ye. Ne ye sira min yira aw la, aw bena aw yɔrɔ jaɲa o la. Kojugu bena aw sɔrɔ waati nata la bari aw bena kojugu kɛ Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ, k'a dusu dimi n'aw ka kɛwaliw ye.» Musa ye dɔnkili nin kumadenw fɔ fɔɔ k'a ban Isirayɛlidenw bɛɛ ye ko: Sankolo, mɛnni kɛ, ne bena kuma. Dugukolo, i tulo malɔ ne dalakuma na. Ne ka ladiliw ka yɛrɛkɛ i ko sanji, ne ka kumaw ka jigi i ko komiji, i ko sanji min be na biin kan, i ko jii min be tɔnitɔni biin kan. Ne bena Masaba tɔgɔ fɔ, aw k'an ka Ala tanu a ka boɲa kosɔn! Ale lo ye tangakabakuru ye, a ka koo dafanin lo, a ka koow bɛɛ tilennin lo. Ala ye kantigi ye, tilenbaliya t'a ka koo la. Ale lo ye tiɲɛtigi ye, a tilennin lo. U kɛra janfaciw ye a faan fɛ. Maloya ka kɛ u ta ye! U t'a deenw ye tugu. Mɔgɔjuguw lo, u tilennin tɛ. Siya naloman ni hakilitanw! Nin ye Masaba minɛcogo ye wa? Ale lo te aw Faa ye wa? Aw Danbaga tɛ wa? Ale lo y'aw kɛ siya ye. Aw ye miiri loon tɛmɛninw na, aw ye miiri fɔlɔfɔlɔ mɔgɔw ka koo la. Aw k'aw faaw ɲininga, u bena dɔ fɔ aw ye. Aw ka cɛkɔrɔbaw ɲininga, u ben'a ɲafɔ aw ye. Fɛɛn bɛɛ kuntigi ye siyaw ka maraw d'u ma tuma min na, a ye daan bila u cɛ tuma min na, a ye siyaw ka jamanaw daanw bɔ, a y'u kelen kelen bɛɛ bila sankolo kɔnɔ setigi dɔw ka kuntigiya kɔrɔ. Bari Masaba ye Isirayɛlidenw mara a yɛrɛ ye, a ye Yakuba kɔmɔgɔw kɛ a yɛrɛ ta ye. A ye Isirayɛlidenw sɔrɔ kongokolon kɔnɔ, yɔrɔ janin na, kongosogow kulekan cɛma. A jantora u la, k'u kolo, a y'u kɔlɔsi i ko a ɲadenw. A kɛra i ko sɛgɛn min be tɛmɛ a ɲaga kunna k'a deenw dege pan na. A b'a gaman yɛrɛkɛ u jukɔrɔ, a b'u ta a gamanw kan. Masaba kelen y'a ka jama bila sira, batofɛn wɛrɛ ka dɛmɛ tun t'a la. A y'u bila kuluyɔrɔw la, k'u balo ni foro sumanw ye. A ye lii d'u ma ka bɔ farawo la, ka tulu bɔ farakuluw woo kɔnɔ u ye. A ye naare d'u ma, ni baa nɔnɔ, sagadenw, * Basan sagajigiw, ani bakɔrɔnin tulɔninw, ani suman ɲumamanw. Aw tun be duvɛn ɲanaman le min. Yesurun tulɔra ka boɲa, ka sɔrɔ ka muruti. A fara, a tulɔra ka waga. A y'a Danbaga Ala bila, a y'a Kisibaga n'a Tangakabakuru bila. Isirayɛlidenw ka josɔnko ye keliya bila Masaba la, u ka kɛwalikolonw y'a dusu gwan. U ye sarakaw bɔ jinaw ye, minw te Ala ye, u tun te batofɛn minw lɔn. Fɛɛn natɔ kuraw lo, aw bɛmaw yɛrɛ tun ma siran minw ɲa. Aw y'aw Tangabaga to yen, min y'aw bila diɲɛ kɔnɔ. Ala min ye nii di aw ma, aw ɲinɛna ale kɔ. Masaba y'o ye, a dimina. A dimin'a dencɛ n'a denmusow kɔrɔ. A ko: «N bena n yɛrɛ dogo u la, n ben'a ye u ka siniko bena kɛ min ye. Bari mɔgɔjuguw lo, deen tilenbaliw lo. U ye keliya don ne la ni batofɛnkolonw ye, u ye ne dusu wili n'u ka joow ye. Siya min te foyi ye, ne bena olu kɛ ka keliya don u la. Hakili te siya min fɛ, n ben'a kɛ u be dimi olu kosɔn. Tiɲɛ na, ne dusu gwannin be, a funteni be se fɔɔ lahara yɛrɛ. O tasuma nin be dugukolo n'a sumanw cɛn, a be kulu jukɔrɔlaw jɛni. N bena kojugu caaman lase u ma, n bena n ka biɲɛw kɛ k'u bon. U barika bena dɛsɛ kɔngɔ bolo, farigwan ni fɔɲɔbana ben'u fasa. N bena sogojuguw ci u ma, n bena sajuguw ci u ma. Murujan bena u deenw faga sira kan, soo kɔnɔna be kɛ siranyayɔrɔba ye. Kanbelenw ni sunguruw bena sa, mɔgɔkɔrɔbaw ni denmisɛnw tena kisi. Ne tun ko n bena u bɛɛ halaki pewu, k'u tɔgɔ tunu ka bɔ mɔgɔw hakili la. Nga ne siranna ko u juguw kana yɛlɛ ne la, ka miiri k'olu yɛrɛ le ye koo nin kɛ, ko ne t'a kɛbaga ye. Isirayɛlidenw ye siya hakilitan le ye, u te koo faamu ka ɲa. Ni hakilitigiw tun lo, u tun bena faamuyali kɛ, u tun ben'a ye koo nin be tagara n'u ye yɔrɔ min na! Mɔgɔ kelen be se ka mɔgɔ waa kelen gwɛn cogo di, ni u Tangabaga ma u bila? Mɔgɔ fila be se ka mɔgɔ waa tan gwɛn cogo di, ni Masaba ma u to u kelen? An juguw b'a lɔn k'olu tangafɛn te an ta bɔ. U ka jugu i ko Sodɔmukaw, u be i ko Gɔmɔrikaw. U be i ko * ɛrɛzɛnsun min be deen kunaman kɛ, i ko min be deen bagalaman kɛ. U be i ko duvɛn min dilanna ni saa baga ye, saatutu baga. A filɛ, ne Masaba ye min labɛn dogo la, n y'a latigɛ ko n bena min kɛ u la: N'u benlon nana se, ne le ka kan ka mɔnɛ bɔ, ne bena u sara. U ka lonjugu sera. Min labɛnna u kama, o tena mɛn n'o ma kɛ.» Masaba bena kotilennin kɛ a ka jama ye. A ka jɔɔnw makari ben'a minɛ, n'a y'u barika dɛsɛnin ye tuma min na, k'a ye ko jigi ani bolo minɛyɔrɔ t'u fɛ. A ben'a fɔ ko: «Aw ka batofɛnw be min? Aw ka dogokabakuru be min? Aw y'u balo ni begɛn sarakaninw tulu ye, aw ye duvɛn bɔn k'a kɛ saraka ye u ma! Sisan, u ka wili ka na aw dɛmɛ! U ka na aw kisi! Aw k'a lɔn sisan ko ne kelen le ye Ala ye! Batofɛn wɛrɛ te yen ni ne tɛ. Ne le be nii don mɔgɔ la, ne le be nii minɛ. Ne le be mɔgɔ mandimi, ne le be mɔgɔ kɛnɛya. Mɔgɔ si te se ka mɔgɔ bɔsi ne bolo. Ne kalila k'a fɔ ko: Tiɲɛ na, ne be yen kudayi minkɛ, ni ne ye n ka murujan manamananin daa diya, ni ne ye ɲagwanko daminɛ, ne bena n mɔnɛ bɔ n juguw la, ne bena ka juru sara n kɔniyabagaw la. Ne ka biɲɛw bena fa joli la, ne ka murujan bena fa sogo la. Ne jugu si tena bɔsi, minw minɛna ka fara mandimininw kan, u bɛɛ bena sɔrɔ o la.» Siya wɛrɛw, aw ye Masaba ka jama tanu, Masaba b'a ka baarakɛlaw fagako mɔnɛ bɔra. A ben'a mɔnɛ bɔ a juguw le la, a ben'a ka jamana n'a ka jama ka hakɛ yafa. Musa ni Nun deen Zozuwe nana jama ɲafɛ ka na dɔnkili nin kumadenw bɛɛ fɔ u ye. Musa ye kuma nunu bɛɛ fɔ Isirayɛlidenw bɛɛ ye ka ban tuma min na, a y'a fɔ u ye ko: «Ne ye kuma minw bɛɛ fɔ aw ye bii, aw k'u minɛ ni sɔbɛ ye. Aw k'u fɔ aw deenw ye, waasa u ka se ka Ala ka sariya kɔnɔnakuma bɛɛ mara. Kuma nunu te kuma gwansanw ye, aw nii kisifɛn lo. O ben'a to aw be sijan sɔrɔ jamana nin kɔnɔ aw bena min ta Zurudɛn baji kɔfɛ.» O loon kelen na, Masaba y'a fɔ Musa ye ko: «Yɛlɛ Abarimu kulu kan, Mowabu jamana la, Zeriko ɲafɛ, i ka yɛlɛ Nebo kulu sanfɛ. K'i to o yɔrɔ la, i ka Kanaan jamana filɛ, ne be min dira Isirayɛlidenw ma. I bena sa kulu nin kan ka taga i faaw fɛ, i n'a fɔ i balimacɛ Arɔn sara Ɔri kulu kan cogo min, ka ta'a faaw fɛ. A bena kɛ ten bari Arɔn ni ele, aw filila kosɔbɛ ne ma Isirayɛlidenw ɲafɛ Meriba jiyɔrɔ la, Kadɛsi gɛrɛfɛ, Sin kongokolon kɔnɔ. O waati la, aw ma ne boɲa u cɛma. O kosɔn, ne be jamana min dira Isirayɛlidenw ma, i bena se k'a ye k'i to yɔrɔjan, nga i tena don yen.» Sanni Ala ka mɔgɔ Musa ka sa, a ye duba minw kɛ Isirayɛlidenw ye, olu filɛ nin ye. A ko: «Masaba bɔra Sinayi kulu kan ka na, a bɔra i ko tile wilitɔ, * Seyiri mara la. A tora Paran kulu kan ka yeelen bɔ a ka jama ye. A nana ni mɛlɛkɛ waa caaman ye, ka bɔ kulu nin kan, worodugu ɲafan fɛ. Isirayɛli jama koo ka di Masaba ye, a b'a ka mɔgɔw bɛɛ mara. U b'u kunbiri gwan a seen kɔrɔ, u be kalan sɔrɔ yen. Musa ye sariya min di anw ma, o ye Yakuba kɔmɔgɔw ka nafolo le ye. Masaba kɛra Yesurun ka masa ye, jama kuntigiw ni Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛntuma na. Urubɛn kɔmɔgɔw ka to nii na, u kana sa, a kɔmɔgɔw ka caya.» A ye min fɔ Zuda kɔmɔgɔw ka koo la, o filɛ: «Masaba, Zuda kaan mɛn. A to u be bɛɛn n'u ka mɔgɔw ye tugu. U ka barika sɔrɔ kɛlɛ la. Kɛ u dɛmɛbaga ye u juguw kama!» Levi kɔmɔgɔw ka koo la, Musa y'a fɔ ko: «Masaba, i ye filɛlikɛnanw * Urimu ni * Tumimu kalifa i ka baarakɛla tilenninw ma. I y'u kɔrɔbɔ Masa yɔrɔ la, i y'u sɛgɛsɛgɛ Meriba jiyɔrɔ la. U y'a yira ko i koo ka d'u ye ka tɛmɛ u faaw n'u balimaw, n'u deenw kan. U y'i ka fɔta kɛ, k'i ka bɛɛn bato. U be Yakuba kɔmɔgɔw kalan i ka kolatigɛninw na, u be Isirayɛlidenw kalan i ka sariya la. U be wusulan jɛni i ɲakɔrɔ, u be saraka dafaninw bɔ i ka sarakabɔyɔrɔ la. Masaba, barika don u la, i ka u ka kokɛtaw bɛɛ ɲa. U juguw fanga cɛn, u ka sebagaya dɔgɔya, janko u kana wili tugu.» Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka koo la, Musa y'a fɔ ko: «U ye Masaba ka diyanamɔgɔw le ye, u hakili siginin be to u ka Ala gɛrɛfɛ. A b'u mara loon o loon, a be u cɛma.» Yusufu kɔmɔgɔw ka koo la, a y'a fɔ ko: «Masaba ka barika don u ka dugukolo la: U ka komiji sɔrɔ ka bɔ sankolo la, ani jii, ka bɔ dugukolo la. Tile k'a kɛ sumanw be falen, kalo o kalo, sumankuraw ka mɔn. U ka fɛɛn ɲanamanw sɔrɔ fɔlɔfɔlɔ kuluw kan, u ka nafa sɔrɔ tintinkɔrɔw kan. Jamana nin kɔnɔnafɛn ɲumamanw ka kɛ u ta ye, Ala ka ɲumanya ka to u kan, ale min tun be yiritunin na. Ala k'o duba nunu bɛɛ minɛ Yusufu ka jama ye, ale min kɛr'a balimaw kuntigi ye. Fanga be Yusufu la i ko tura, kongomisi gɔɔn ɲɔgɔn fila le b'a fɛ. A be siyaw kɛlɛ n'o ye, a b'o ɲɔti fɔɔ diɲɛ daan na. O gɔɔn kelen ye Manase ka mɔgɔ waa caaman ye, tɔ kelen ye Efarayimu ka mɔgɔ waa tan tan le ye.» Zabulɔn kɔmɔgɔw ka koo la, Musa y'a fɔ ko: «Zabulɔn kɔmɔgɔw, aw ka nisɔndiya aw ka jago kɔnɔ, Isakari kɔmɔgɔw, aw ka nisɔndiya aw ka fanibuguw kɔnɔ. U bena siyaw wele ka na kulu kunna, u bena saraka bɛnninw bɔ o yɔrɔ la. U bena balo kɔgɔji kɔnɔ fɛɛnw caya sababu la, ani nafolo min dogonin be cɛncɛn jukɔrɔ.» Gadi kɔmɔgɔw ka koo la, Musa y'a fɔ ko: «Masaba ka tanu, ale min be dugukoloba di Gadi kɔmɔgɔw ma! Gadi kɔmɔgɔw lanin be i ko jara, u labɛnnin be ka sogo ɲafɛsen faran, walima a kuun yɛrɛ. U ye dugukolo ɲanaman kɛ u yɛrɛ ta ye. Faan min ka kan ni ɲamɔgɔ ye, u y'o ta. U tagara fara jama ɲamɔgɔw kan, u ye Masaba sago kɛ. Masaba ye min ŋaniya Isirayɛli ye, u y'o kɛ.» Dan kɔmɔgɔw ka koo la, Musa y'a fɔ ko: «Dan kɔmɔgɔw be i ko jaraden min be pan ka bɔ * Basan.» Nɛfutali kɔmɔgɔw ka koo la, a y'a fɔ ko: «Duba be Nɛfutali kɔmɔgɔw kan, Masaba ka ɲumanya b'u kan. A k'u ka mara boɲa ka taga tileben, ni worodugu faan fɛ.» Asɛri kɔmɔgɔw ka koo la, Musa y'a fɔ ko: «Asɛri ka barika sɔrɔ Yakuba deenw cɛma. A koo ka diya a balimaw ye, a k'a seen ko tulu la. I ka dugu dondaw sɔgɔnanw ka kɛ nigɛ ani zira ye, barika ka to i la i sii bɛɛ la. Yesurun, i ka Ala ɲɔgɔn te yen! A be bɔ sankolo la ka na i dɛmɛ, a be na sankabaw kan i ko sotigi, a be na a ka nɔɔrɔ kɔnɔ. Kabini fɔlɔfɔlɔ, Ala kɛra i dogoyɔrɔ ye, kabini fɔlɔfɔlɔ, i maranin be a ka sebagaya barika la. Ale lo b'i juguw gwɛn ka bɔ i ɲafɛ, a b'a fɔ ko u k'u faga. Isirayɛlidenw siginin be hɛrɛ la, Yakuba kɔmɔgɔw siginin be sutara la, jamana kɔnɔ, suman ni duvɛnkɛnɛ be yɔrɔ min na, bari komiji be bɔ sankolo la ka na. Isirayɛlidenw, aw dagamuna dɛ! Jɔn be i ko aw? Masaba y'aw le kisi. Masaba y'aw tangabaga n'aw dɛmɛbaga ye, murujan lo, min be see di aw ma. Aw juguw bena u yɛrɛ majigi aw kɔrɔ, aw bena u ka yɔrɔbabaw cɛn.» Musa lɔra Mowabu kɛnɛba la ka taga yɛlɛ Nebo kulu kan, Pisiga kulu kunna, Zeriko ɲafɛ. Masaba ye jamana nin bɛɛ yira a la, k'a ta Galaadi mara la fɔɔ ka se Dan: Nɛfutali ka mara bɛɛ, ni Efarayimu ani Manase ka maraw, ni Zuda ka mara fɔɔ ka taga se tileben ɲafan kɔgɔji ma, ni Zuda mara worodugu ɲafan fɛ, ani Zurudɛnba kɛnɛ, Zeriko mara, min ye Tamarosundugu ye, fɔɔ ka taga Sowari. Masaba y'a fɔ ko: «A filɛ, ne ye jamana min layidu ta Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba ye, tuma min na ne y'a fɔ u ye ko, ne bena jamana nin di aw kɔmɔgɔw ma, n b'a yira i la, nga i tena don yen.» Masaba ka baarakɛla Musa sara yen Mowabu mara la, i ko Masaba tun y'a fɔ cogo min na. Ala yɛrɛ y'a suu don Mowabu kulu dɔw furancɛ la Bɛtipewɔri ɲafɛ. Fɔɔ ka se bii ma, mɔgɔ si m'a lɔn a kaburu be yɔrɔ min na. Musa satuma na, a tun be ni saan kɛmɛ ni mugan ye, nga a tun be yeli kɛ ka ɲa halibi, a fanga fana tun ma ban. Isirayɛlidenw kasira Musa ka saya la tile bi saba kɔnɔ Mowabu kɛnɛba la. Musa sanga banna ten. Hakilitigiya tun be Nun dencɛ Zozuwe la kosɔbɛ, bari Musa tun y'a bolo la a kunna. O la, Isirayɛlidenw ye mɛnni kɛ a fɛ, Masaba tun ye min fɔ Musa ye, u y'o kɛ. Kira ma wili Isirayɛlidenw cɛma tugu i n'a fɔ Musa, Masaba tun be kuma ni ale ye daa ni daa. A y'a ci ka taga taamasiɲɛ ni kabako nunu bɛɛ kɛ Ezipiti jamana na Ezipiti masacɛ n'a ka baarakɛlaw bɛɛ la, n'a ka jamana bɛɛ. Isirayɛlidenw bɛɛ ɲakɔrɔ, Musa ye baara kɛ ni sebagaya ye, ka siranyakow kɛ. Masaba ka baarakɛla Musa sara tuma min na, Masaba y'a fɔ Nun dencɛ Zozuwe ye, min tun ye Musa dɛmɛbaga ye ko: «Ne ka baarakɛla Musa sara, sisan ele Zozuwe ka wili ka taga ni jama nin bɛɛ ye ka Zurudɛn baji tigɛ, ka don jamana nin kɔnɔ ne be min di aw Isirayɛlidenw ma. Aw seen mana se yɔrɔ o yɔrɔ, ne b'o bɛɛ d'aw ma i ko n tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. Aw ka jamana bena daminɛ kongokolon ma fɔɔ ka taga se Liban, ani ka taga se bajiba ma, Efarati baji la, fɔɔ ka taga se kɔgɔji ma min be tileben fɛ. Itiw ka jamana bɛɛ bena kɛ aw ta ye. Ka i to sii la, mɔgɔ si tena se ka lɔ i ɲafɛ. Ne bena to i fɛ i n'a fɔ ne tora Musa fɛ cogo min na, ne tena i bila abada, ne fana tena i to i kelen na fewu. I ka barika don i yɛrɛ la k'i jaa gwɛlɛya, bari e le bena kɛ sababu ye jama nin ka don jamana nin kɔnɔ k'a minɛ k'a kɛ u yɛrɛ ta ye, ne tun kalila u faaw ye ko n bena jamana nin di u ma. I ka barika don i yɛrɛ la k'i jaa gwɛlɛya kosɔbɛ. Ne ka baarakɛla Musa tun ye sariya min bɛɛ d'i ma, e k'i ka koow kɛ ka kɛɲɛ ni o ye. I kana jɛngɛ ka taga kinibolo walima numanbolo fɛ, janko i ka koo kɛtaw ka se ka ɲa i bolo i taayɔrɔw bɛɛ la. I kana sariyasɛbɛ nin kalan dabila abada, i ka to ka miiri a kɔnɔnako la suu fara tile kan, janko i ka se ka taama ka kɛɲɛ ni sɛbɛ nin kɔnɔnakuma bɛɛ ye. Bari i bena see sɔrɔ o le barika la, i ka koo kɛtaw ka ɲa. Ne le m'a fɔ i ye ko i ka barika don i yɛrɛ la k'i jaa gwɛlɛya wa? Ko i kana siran, i jaa kana tigɛ, bari ne Masaba i ka Ala le bena to i fɛ i taayɔrɔw bɛɛ la.» O la, Zozuwe y'a fɔ jama ɲamɔgɔw ye ko: «Aw ye wili ka don jama cɛma k'a fɔ u ye ko u ka dumuni labɛn k'o kɛ ɲasigi ye, bari yanni tile saba u bena Zurudɛn baji nin tigɛ. Masaba u ka Ala ye jamana min di u ma janko a ka kɛ u ta ye, u be don o kɔnɔ.» O kɔ, Zozuwe y'a fɔ Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi taw ani Manase taw tilancɛ ye ko: «Masaba ka baarakɛla Musa tun ye min fɔ aw ye ko: ‹Masaba aw ka Ala be lafiɲɛyɔrɔ di aw ma, ka jamana nin di aw ma fana›, aw k'aw hakili to o la. Musa ye jamana min di aw ma, aw ka musow n'aw ka denmisɛnw ani aw ka begɛnw bena to o yɔrɔ la Zurudɛn baji kɔfɛ. Nga mɔgɔkɔrɔba minw be se ka kɛlɛ kɛ, olu bɛɛ bena u ka kɛlɛkɛminanw ta ka bila aw balimaw ɲa, ka taga u dɛmɛ kɛlɛ la, fɔɔ ni Masaba ye lafiɲɛyɔrɔ di olu fana ma tuma min na i n'a fɔ aw, ani ka jamana nin sɔrɔ k'a kɛ u yɛrɛ ta ye, Masaba aw ka Ala be min di u ma. O kɔ, aw bena kɔsegi ka na sigi aw ka jamana kɔnɔ, Masaba ka baarakɛla Musa tun ye min di aw ma Zurudɛn baji kɔfɛ kɔrɔn fɛ.» U ye Zozuwe jaabi ko: «I ye fɛɛn o fɛɛn fɔ an ye, an bena o kɛ, n'i ye an ci yɔrɔ o yɔrɔ, an bena taga. An bena mɛnni kɛ i fɛ kosɔbɛ i n'a fɔ an tun be to ka mɛnni kɛ Musa fɛ cogo min na. Masaba i ka Ala ka to i fɛ, i n'a fɔ a tun tora Musa fɛ cogo min na. Mɔgɔ o mɔgɔ mana muruti i ka fɔta ma, n'a ma sɔn ka taama ka kɛɲɛ n'i ka fɔta bɛɛ ye, o tigi bena faga. Ayiwa, i ka barika don i yɛrɛ la dɔrɔn, k'i jaa gwɛlɛya.» O kɔ, Nun dencɛ Zozuwe ye yɔrɔkɔlɔsibaga mɔgɔ fila ci dogo la k'u to Sitimu. A ko: «Aw ye taga jamana nin yaala, ka Zeriko dugu filɛ ka ɲa.» U tagara se kakalamuso dɔ ka soo, a tɔgɔ ko Araabu. U donna yen ka jigi ale fɛ. Mɔgɔ dɔw tagar'a fɔ Zeriko masacɛ ye ko: «Mɔgɔ dɔw bɔra Isirayɛlidenw fɛ ka na dugu nin kɔnɔ yan bii suu nin na, u b'a fɛ ka jamana nin koow lɔn.» O la, Zeriko masacɛ ye mɔgɔw bila ka n'a fɔ Araabu ye ko mɔgɔ minw jigir'a fɛ n'u b'a ka soo, ko a k'u gwɛn ka bɔ, bari u nana janko ka se ka jamana nin koow bɛɛ lɔn. Muso nin tun ye ciden mɔgɔ fila nunu dogo. A y'a fɔ ko: «Tiɲɛ lo, mɔgɔ nunu sera ne fɛ, nga ne tun m'a lɔn u bɔra yɔrɔ min na. U tun be dugu donda tugura sufɛ tuma min na, mɔgɔ nunu bɔra o tuma le la. Ne ma u taayɔrɔ lɔn. Aw ye banba, aw bena u sɔrɔ sira la.» Nga a tun tagara ni mɔgɔ fila nunu ye sanbon kan, k'u dogo kala jukɔrɔ, a tun ye min cɛ ka na bila o yɔrɔ la. Sira min be taga Zurudɛn baji tigɛ, masacɛ ka ciden nunu y'o minɛ, ko u be tugu mɔgɔ fila nunu kɔ. U bɔnin kɔ dɔrɔn, u ye dugu donda tugu. Yanni yɔrɔkɔlɔsibaga nunu ka sinɔgɔ, Araabu yɛlɛla u fɛ sanbon kan k'a fɔ u ye ko: «Ne kɔni y'a lɔn ko Masaba ye jamana nin di aw ma, o la siranya ye an minɛ kosɔbɛ ka ban, fɔɔ jamanadenw bɛɛ be yɛrɛyɛrɛla aw kosɔn. Bari Masaba ye koo minw kɛ aw bɔtɔ Ezipiti jamana na, an y'o mɛn. A y'a kɛ Buruku kɔgɔji tigɛra aw ɲa, aw ye min kɛ amoriw ka masacɛ fila la, k'u halaki pewu Zurudɛn baji kɔfɛ, an y'o mɛn. Olu minw ye Siŋɔn ni Ɔgi ye. An y'o mɛn tuma min na, o ye an jaa tigɛ, fɔɔ an hakili bɛɛ cɛnna aw ka koo la, bari Masaba aw ka Ala ye Ala ye sankolo la ani dugukolo kan. Sisan ne b'aw daali ko aw ka kali ne ye Masaba tɔgɔ la, ne ye koɲuman min kɛ aw ye, ko aw bena o ɲɔgɔn kɛ ne ka somɔgɔw ye. Aw ka taamasiɲɛ dɔ yira ne la ko aw tena na ne facɛ ni n bamuso ni n badenw faga, ani fɛɛn o fɛɛn kɛra u ta ye, ko aw bena sɔn ka olu kisi saya ma.» Mɔgɔ nunu y'a fɔ a ye ko: «An kɔni labɛnnin be hali ka sa ele n'i ka somɔgɔw kosɔn. N'i sɔnna k'an sutara, ni Masaba nana jamana nin di an ma tuma min na, an bena koɲuman kɛ i ye fana ka kɛ kantigiw ye.» O kɔ, a y'u dɛmɛ ka bɔ ni fenɛtiri ye ka jigi ni juru ye dugu kɔfɛ, bari muso nin ka soo tun nɔrɔnin be dugu laminikogo la. A y'a fɔ u ye ko u ka banba ka taga kuluyɔrɔ la, janko u kana u kɔɔ gwɛnbagaw kunbɛn, k'u ka dogo kuluwo nin kɔnɔ fɔɔ tile saba, fɔɔ n'u kɔɔ gwɛnbaga nunu kɔsegira tuma min na, k'o kɔ, u be sɔrɔ k'u ka sira ta ka taga. Mɔgɔ nunu y'a fɔ a ye ko: «I y'a kɛ an kalila koo min na, an bena o kɛ cogo min na, o filɛ: N'an donna jamana nin kɔnɔ tuma min na, e y'an dɛmɛ ka bɔ ni fenɛtiri min ye, i ka jese wulenman nin siri o la. E k'i facɛ, n'i bamuso, n'i kɔrɔw n'i dɔgɔw, ani i ka somɔgɔw bɛɛ wele u ka na to i ka soo kɔnɔ. N'u dɔ bɔra i ka soo kɔnɔ ka taga kɛnɛma, o tigi hakɛ bena to a yɛrɛ kunna, an seen tena sɔrɔ o la. Nga ni an ye u dɔ faga n'a be i ka soo kɔnɔ, o tigi hakɛ be anw le kan. N'i fana ye an koo fɔ dugu mɔgɔw ye fana, an tena jalaki sɔrɔ an ka kalili nin la tugu.» A y'a fɔ u ye ko: «Aw y'a fɔ cogo min na, a ka kɛ ten.» O kɔ, a ye sira di u ma, u bɔra ka taga. A ye jese wulenman nin ta k'a siri fenɛtiri nin na. U bɔra ka taga se kuluw yɔrɔ la, ka to o yɔrɔ la tile saba fɔɔ u kɔɔ gwɛnbagaw y'u yaala yɔrɔ bɛɛ la sira kan ka dɛsɛ ka kɔsegi. O kɔ, ciden fila nunu bɔra kulu kan ka jigi. U tagara Zurudɛn baji tigɛ ka taga se Nun dencɛ Zozuwe fɛ. Koo minw kɛra u la, u y'o bɛɛ fɔ a ye. U y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Tiɲɛ na, Masaba ye jamana nin bɛɛ don an bolo, fɔɔ jamana mɔgɔ nunu bɛɛ be yɛrɛyɛrɛ an kosɔn.» Zozuwe wilila sɔgɔmadafɛ joona ka bɔ Sitimu dugu kɔnɔ ni Isirayɛlidenw bɛɛ ye ka taga. U tagara se Zurudɛn baji daa la, ka la sufɛ o yɔrɔ la, ka sɔrɔ k'a tigɛ. Jama ɲamɔgɔw wilila ka taga jama ka sigiyɔrɔ yaala tile saba tɛmɛnin kɔ k'a fɔ jama ye ko: «N'aw ye Masaba aw ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ye Levi kɔmɔgɔ sarakalasebagaw gaman kan tuma min na, aw ka wili ka bɔ aw sigiyɔrɔ la ka tugu a kɔ. Nga furancɛ min ka kan ka sɔrɔ aw n'a cɛ, o ka kan ka se kilomɛtɛrɛ kelen ɲɔgɔn ma, aw kana gwɛrɛ a la. A bena to ka sira yira aw la, aw bena min ta, bari aw ma o sira nin ta ka ye fɔlɔ.» Zozuwe y'a fɔ jama ye k'u k'o yɛrɛ saniya bari ko sini, Masaba bena kobabaw kɛ u cɛma. O kɔ, Zozuwe y'a fɔ sarakalasebagaw ye k'u ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta, ka tɛmɛ ka bila jama ɲafɛ. U y'a ta ka tɛmɛ jama ɲafɛ. Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Bii yɛrɛ, ne ben'a daminɛ ka i kɛ mɔgɔbaba ye Isirayɛlidenw bɛɛ ɲana, janko u k'a lɔn ko ne be n'i ye i n'a fɔ ne tun be ni Musa ye cogo min na. Sarakalasebaga minw ye ne ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta, i ben'a fɔ olu ye ko n'u sera Zurudɛn baji ma, u ka don ka lɔ a kɔnɔ.» Zozuwe y'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «Aw ye gwɛrɛ ka na, ne bena Masaba aw ka Ala ka kuma fɔ aw ye. Aw ben'a lɔn nin le fɛ ko Ala be ni aw ye, ko a bena kanaanw gwɛn aw ɲa, ani itiw ni iviw, ani periziw ni girigasiw, ni amoriw ani zebuziw. Masaba min ye dugukolotigi ye, ale ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bena tɛmɛ aw ɲafɛ ka don Zurudɛn baji kɔnɔ. Ayiwa, aw ka mɔgɔ tan ni fila woloma sisan ka bɔ Isirayɛli deenw kɔmɔgɔw cɛma, kɔmɔgɔw o kɔmɔgɔw mɔgɔ kelen. Sarakalasebaga minw ye dugukolotigi, Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu nin ta, ni olu donna Zurudɛn baji kɔnɔ dɔrɔn, Zurudɛn baji bena tigɛ, jii min be bɔ sanfɛyɔrɔ la ka na, ale bena lɔ ka to yɔrɔ kelen na.» O la, jama bɔra u ka sigiyɔrɔ la janko ka taga Zurudɛn baji tigɛ. Sarakalasebaga minw tun ye Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta, olu bilara jama ɲafɛ. U sera Zurudɛn baji daa la k'u seen don jii kɔnɔ tuma min na, o tun kɛra sumantigɛwaati ye, Zurudɛn baji fanin tun be to o waati bɛɛ la fɔɔ ka se a dagolow ma. Jii min tun be bɔ sanfɛla la ka boli ka na, o lɔra yɔrɔ kelen fɔɔ yɔrɔjan na, Adami gɛrɛfɛ, dugu min be Saritan gɛrɛfɛ. Jii min tun be boli ka jigi * Kɔgɔji Fariman faan fɛ, o tigɛra pewu. Jama tɛmɛna baa kɔnɔ ka tilen ni Zeriko dugu ye. Sarakalasebaga minw tun ye Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta, olu lɔra baa dingɛ cɛmancɛ la a janin, ka Isirayɛlidenw bɛɛ to olu ka tɛmɛ dugukolo janin kan fɔɔ mɔgɔ bɛɛ ye Zurudɛn baji tigɛ ka ban. Jama bɛɛ tɛmɛna ka ban Zurudɛn baji kɔfɛ tuma min na, Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko a ka mɔgɔ tan ni fila woloma k'u bɔ jama cɛma, sokala o sokala mɔgɔ kelen. Ko a k'a fɔ olu ye ko u ka kabakuru deen tan ni fila ta, sarakalasebaga nunu lɔyɔrɔ la baa dingɛ cɛmancɛ la, ka taga ni o kabakuru nunu ye k'u bila u ka layɔrɔ la. Zozuwe ye mɔgɔ tan ni fila nunu wele, a tun ye minw woloma ka bɔ Isirayɛlidenw cɛma, mɔgɔ kelen kelen sokalaw bɛɛ la, k'a fɔ u ye ko: «Aw ye tɛmɛ Masaba aw ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ɲafɛ Zurudɛn baji cɛmancɛ la, aw kelen kelen bɛɛ ka kabakuru ɲun k'a bila aw gaman kan ka kɛɲɛ ni Isirayɛlidenw ka sokalaw daa ye, janko o ka kɛ taamasiɲɛ ye aw fɛ. Loon min na n'aw deenw y'aw ɲininga ko nin kabakuru nunu kɔrɔ ye mun le ye, o tuma na, aw bena to k'u jaabi ko u tun be Zurudɛn baji tigɛra tuma min na ni Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ye, ko Zurudɛn baji tun tigɛra ka lɔ. A kɛra ten, kabakuru nunu bena kɛ hakilijigifɛn ye Isirayɛlidenw fɛ tuma bɛɛ.» Zozuwe tun ye min fɔ Isirayɛlidenw ye, u y'o kɛ. U ye kabakuru tan ni fila ta Zurudɛn baji dingɛ cɛmancɛ la ka kɛɲɛ ni Isirayɛlidenw ka sokalaw daa ye i ko Masaba tun y'a fɔ Zozuwe ye cogo min na. U y'u ta ka taga u bila u layɔrɔ la. Zozuwe ye kabakuru tan ni fila ta k'u koori ɲɔgɔn kan Zurudɛn baji dingɛ cɛmancɛ la, Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu tabagaw lɔyɔrɔ la. Kabakuru nunu be yen halibi. Sarakalasebaga minw ye kɛsu nin ta, olu lɔra Zurudɛn baji dingɛ cɛmancɛ la, fɔɔ jama ye Masaba ka fɔta bɛɛ kɛ ka ban, a tun ye min fɔ Zozuwe ye, i ko Musa tun y'a fɔ a ye cogo min na. O kɔ, jama bɛɛ banbana ka baa nin tigɛ. Jama bɛɛ tigɛra ka ban tuma min na, kɛsu nin n'a tabagaw bɔra ka bila jama ɲafɛ. Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi kɔmɔgɔw ani Manase kɔmɔgɔw tilancɛ kelen bilara Isirayɛliden tɔw ɲafɛ n'u ka kɛlɛkɛminanw ye, i ko Musa tun y'a fɔ u ye cogo min na. Kɛlɛden minw tun ye Zurudɛn baji tigɛ Masaba ɲakɔrɔ Zeriko kɛnɛba la, olu tun be mɔgɔ waa bi naani ɲɔgɔn bɔ. O loon na, Masaba ye Zozuwe boɲa kosɔbɛ Isirayɛlidenw bɛɛ ɲakɔrɔ, u tun sirann'a ɲa i n'a fɔ u tun be siran Musa ɲa cogo min na a sii bɛɛ la. O kɔ, Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko: «A fɔ sarakalasebagaw ye minw be ne ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta, k'u ka bɔ baa dingɛ nin kɔnɔ.» Zozuwe y'a fɔ sarakalasebaga nunu ye k'u ka bɔ baa dingɛ nin kɔnɔ. U bɔra baa dingɛ cɛmancɛ la ni kɛsu nin ye ka na se kɛnɛma. U seen bilatɔ kɛnɛma, baji segir'a nɔɔ na ka yɔrɔ bɛɛ fa fɔɔ ka se baa dagolo la. Jama tun ye Zurudɛn baji tigɛ saan kalo fɔlɔ tile tannan loon, ka na sigi Giligali, Zeriko kɔrɔn ɲafan fɛ. U tun ye kabakuru tan ni fila minw ta Zurudɛn baji dingɛ kɔnɔ, Zozuwe ye olu minɛ k'u bila ɲɔgɔn kan Giligali. O kɔ, a y'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «Loon min na n'aw deenw ye u wolobagaw ɲininga ko kabakuru nunu kɔrɔ ye mun ye, aw k'a fɔ u ye ko: ‹Zurudɛn jii tun tigɛra, Isirayɛlidenw donn'a dingɛ kɔnɔ k'a tigɛ, a janin.› Bari Masaba aw ka Ala tun ye Zurudɛn baji kɛ a tigɛra, aw bɛɛ tɛmɛna, i n'a fɔ a tun ye Buruku kɔgɔji kɛ cogo min na k'a tigɛ, an bɛɛ tɛmɛna. O la, dugukolo kan siyaw bɛɛ ka se k'a lɔn ko fanga be Masaba bolo, aw fana ka se ka siran Masaba aw ka Ala ɲa tuma bɛɛ.» Amori minw be Zurudɛn baji tileben faan fɛ, olu ka masacɛw bɛɛ, ni kanaanw ka masacɛw bɛɛ, minw be kɔgɔjida la, u y'a mɛn tuma min na ko Masaba ye Zurudɛn baji kɛ a jara, Isirayɛlidenw tɛmɛna minkɛ, u jaa tigɛra. U tun te se ka lɔ Isirayɛlidenw ɲa tugu. O waati la, Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko a ka kabakuru dɔw kɛ muruw ye, ka Isirayɛlidenw kɛnɛkɛnɛ tugu. Zozuwe ye kabakuruw kɛ muruw ye ka Isirayɛlidenw kɛnɛkɛnɛ kulu dɔ kan min be wele ko Kɛnɛkɛnɛ kulu. O kɛnɛkɛnɛko kɛkun ye nin ye: Mɔgɔ minw tun bɔra Ezipiti jamana na ka taga, olu cɛman minw tun labɛnnin bɛ kɛlɛ kama, olu bɛɛ tun sara k'u to kongokolon kɔnɔ u bɔnin kɔ Ezipiti jamana na. Jama min bɛɛ tun bɔra Ezipiti jamana na, olu bɛɛ tun kɛnɛkɛnɛra, nga minw bɛɛ wolola kongokolon kɔnɔ, k'u to sira la u bɔnin kɔ Ezipiti jamana na, olu tun ma sɔrɔ ka kɛnɛkɛnɛ fɔlɔ. Isirayɛlidenw tun taamana kongokolon kɔnɔ saan bi naani, mɔgɔ minw bɛɛ tun be se ka taga kɛlɛ la u bɔtuma na Ezipiti jamana na, olu bɛɛ tun sara. Bari u tun ma sɔn ka mɛnni kɛ Masaba fɛ. Masaba tun y'a fɔ u ye k'a gwɛlɛya ko ale tun y'a daa di u faaw ma jamana min koo la, nɔnɔ ni lii ka ca yɔrɔ min na kosɔbɛ, ko u ɲaa tena la o jamana diman nin kan tugu. A ye u deenw le bila u nɔɔ na, Zozuwe ye olu le kɛnɛkɛnɛ, bari u tun ma kɛnɛkɛnɛ k'u to sira la. U ye jama bɛɛ kɛnɛkɛnɛ ka ban tuma min na, u tora u sigiyɔrɔ la fɔɔ u kɛnɛyara. O kɔ, Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Maloya min tun be aw kan Ezipiti, ne y'o bɔ aw kunna bii.» O la, u y'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Giligali, halibi, u b'a wele ten. Isirayɛlidenw sigira Giligali, Zeriko kɛnɛba la, k'u ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ kalo nin tile tan ni naaninan loon wulafɛ. Hɔrɔnya ɲanagwɛ loon dugusagwɛ, u ye buru ɲimi, fununan te min na, ka sumanyirannin ɲimi o loon kelen bɛɛ la, o bɛɛ tun ye jamana nin kɔnɔ suman ye. O dugusagwɛ tugu, u ye jamana nin kɔnɔ suman dumu dɔrɔn. Ala ye maanɛ diko dabila, u ma maanɛ sɔrɔ tugu, suman minw be sɔrɔ Kanaan jamana kɔnɔ, u tora k'o dumu o saan nin kɔnɔ. Zozuwe tun be Zeriko gɛrɛfɛ, a ko a be filɛli kɛ dɔrɔn, a ye mɔgɔ dɔ lɔnin ye a gɛrɛfɛ, murujan b'a bolo, a foroko b'a gɛrɛn na. Zozuwe gwɛrɛl'a la k'a ɲininga ko: «I be anw kɔ wa, walima anw jugu kɔ?» Cɛɛ ye Zozuwe jaabi ko: «Ayi, ne ye Masaba ka kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye, ne nana sisan le.» Zozuwe y'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma, k'a boɲa ani k'a fɔ a ye ko: «Ne Matigi b'a fɛ ka mun le fɔ a ka baarakɛla ye?» Masaba ka kɛlɛdenw ɲamɔgɔ nin y'a fɔ Zozuwe ye ko: «I ka sanbara bɔ, bari i be yɔrɔ min na, o ye Ala ka yɔrɔ ye.» Zozuwe y'o kɛ. Zerikokaw tun ye u ka dugu dondaw bɛɛ tugu k'u sɔgɔ ka ɲa Isirayɛlidenw kosɔn. Mɔgɔ tun te bɔ, mɔgɔ te don. Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Ayiwa, ne ye Zeriko don i bolo n'a ka masacɛ, ani a ka kɛlɛdenw. Aw minw bɛɛ labɛnnin be kɛlɛ kama, aw ka taama ka dugu nin lamini siɲɛ kelen. Aw k'o kɛ ten fɔɔ tile wɔɔrɔ. Sarakalasebaga mɔgɔ wolonwula bena bila ne ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ɲafɛ ni buru fiyɛtaw ye u bolo, minw ye sagagɔn ye. Tile wolonwulanan loon, aw ka taama ka dugu nin lamini siɲɛ wolonwula, ni sarakalasebagaw be to ka buruw fiyɛ. N'u ye buru nin fiyɛ belebele tuma min na, n'aw y'a mankan mɛn dɔrɔn, jama bɛɛ ka pɛrɛn kosɔbɛ. O la, dugu laminikogo bena ben o yɔrɔnin bɛɛ, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka tilen ka don dugu kɔnɔ.» O la, Nun dencɛ Zozuwe ye sarakalasebagaw wele k'a fɔ u ye ko: «Aw ka Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta, aw la mɔgɔ wolonwula ka buru fiyɛtaw ta ka bila a ɲafɛ.» O kɔ, a y'a fɔ jama ye ko: «Aw ka tɛmɛ ka taama ka dugu nin lamini, mɔgɔ minw be ni maramafɛnw ye, olu ka tɛmɛ Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ɲafɛ.» Zozuwe y'o kuma nunu fɔ jama ye cogo min na, u y'a kɛ ten. Sarakalasebaga mɔgɔ wolonwula minw tun be ni buru fiyɛtaw ye u bolo Masaba ɲakɔrɔ, olu y'a daminɛ ka to ka taama n'u be buru nunu fiyɛra. Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu tabagaw tugura u kɔ. Maramafɛnw tun be mɔgɔ minw fɛ, olu tun be taamana sarakalasebagaw buru fiyɛlaw, ɲafɛ, dɔ wɛrɛw tun be taamana Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu tabagaw kɔ. U tun be buruw fiyɛra n'u be taamana. Zozuwe y'a fɔ jama ye ko: «Aw kana pɛrɛnkan bɔ fɔlɔ, aw kana foyi fɔ, kuma si kana bɔ aw daa la fana, fɔɔ loon min na ni n y'a fɔ aw ye ko aw ka pɛrɛn. Aw be sɔrɔ ka pɛrɛn o waati la.» Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu tabagaw y'a ta ka dugu nin lamini siɲɛ kelen, o kɔ, jama tagara u sigiyɔrɔ la ka la sufɛ. O dugusagwɛ sɔgɔmada joona, Zozuwe wilila, sarakalasebagaw ye kɛsu nin ta. Buru fiyɛta wolonwula tun be sarakalasebaga mɔgɔ wolonwula minw bolo, olu bilara kɛsu nin tabagaw ɲa ka to ka taama n'u be buru nunu fiyɛra. Maramafɛntigiw fana tun be taama u ɲafɛ, ani dɔw fana tun be tugura kɛsu tabagaw kɔ. K'u to taama na, u tun be to ka buru fiyɛ. A kɛra ten, u taamana ka dugu nin lamini a tile filanan loon, o kɔ u kɔsegira ka taga u sigiyɔrɔ la. U y'a kɛ ten tile wɔɔrɔ nunu bɛɛ kɔnɔ. Tile wolonwulanan loon, u wilila sɔgɔmada joona ka dugu nin lamini ten siɲɛ wolonwula. O loon kelen dama le la, u ye dugu nin lamini siɲɛ wolonwula. U y'a lamini siɲɛ wolonwulanan na ka ban tuma min na, u ye buru fiyɛ, Zozuwe y'a fɔ jama ye ko: «Aw ka pɛrɛn, bari Masaba ye dugu nin don aw bolo! Dugu nin bena halaki, a kɔnɔnafɛnw bɛɛ be kɛ Masaba ta ye, nga kakalamuso Araabu ni mɔgɔ minw bɛɛ be ale ka soo kɔnɔ, olu tena halaki, bari a ye an ka cidenw dogo. Fɛɛn minw ka kan ka bila Ala ye, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi u la, bari n'aw ye dugu halaki ka dɔ ta fɛɛn nunu na, aw bena kɛ sababu ye ka Isirayɛlidenw bila kojugu la, a kɛra ten u bena tɔɔrɔ sɔrɔ. Warigwɛ min bena sɔrɔ ani sanu, ni minan ziralaman ani nigɛlaman, olu bɛɛ bena kɛ Masaba ta ye, u bena mara a ye a ka soo kɔnɔ.» Jama pɛrɛnna, sarakalasebagaw ye buruw fiyɛ. Jama ye buruw fiyɛkan mɛn dɔrɔn, u pɛrɛnna kosɔbɛ, dugu laminikogo benna, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ tilenna ka don dugu kɔnɔ. U ye dugu nin minɛ. Fɛɛn minw bɛɛ tun be dugu nin kɔnɔ, u y'o bɛɛ halaki ni murujan ye, a cɛɛ fara musow kan, denmisɛnw ni mɔgɔkɔrɔbaw, misiw ni sagaw ni faliw. Mɔgɔ fila minw tun tagara jamana nin kɔlɔsi, Zozuwe y'a fɔ olu ye ko: «Aw ye don kakalamuso nin ka soo k'a minɛ ka bɔ n'a ye, fɛɛn minw bɛɛ y'a ta ye, aw ka bɔ n'o bɛɛ ye, ka kɛɲɛ n'aw ka kalili ye.» Kanbelen minw tun tagara yɔrɔ kɔlɔsi, olu donna Araabu ka soo kɔnɔ k'a minɛ ka bɔ n'a ye, ani a facɛ n'a bamuso, ani a badenw, ni fɛɛn o fɛɛn kɛr'a ta ye. U y'a ka somɔgɔw bɛɛ minɛ ka bɔ n'u ye ka taga u bila u ka sigiyɔrɔ gɛrɛfɛ. O kɔ, u ye dugu nin bɛɛ jɛni a n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ. Warigwɛ ni sanu ani fɛɛn minw bɛɛ dilanna ni zira, ani nigɛ yɛrɛ ye, u ye olu bɛɛ mara Masaba ye a ka soo kɔnɔ. Zozuwe ye kakalamuso Araabu to u m'a faga, ani a ka somɔgɔw ni fɛɛn minw bɛɛ kɛr'a ta ye. A tora Isirayɛlidenw cɛma fɔɔ ka na se bii ma, bari Zozuwe tun ye yɔrɔkɔlɔsibaga minw ci ka Zeriko kɔlɔsi, a tun ye olu dogo. O tuma na, Zozuwe kalila k'a fɔ ko: «Ni mɔgɔ min wilila ko ale bena Zeriko lalaga k'a lɔ, o tigi danganin lo Masaba ɲakɔrɔ. O tigi ben'a denkɔrɔba le kɛ saraka ye fɔlɔ, ka sɔrɔ ka dugu nin juu sigi, ani k'a dencɛ laban kɛ saraka ye ka sɔrɔ ka koon don dugu dondaw la.» Masaba tora Zozuwe fɛ, fɔɔ a tɔgɔ bɔra ka se jamana nin yɔrɔ bɛɛ la. Fɛɛn minw tun bilara ka kɛ Masaba ta ye, Isirayɛlidenw ye kojugu kɛ olu koo la. Zuda kɔmɔgɔ Zera deen Zabidi dencɛ Karimi deen Akan tun y'o fɛɛn nunu dɔw ta, o la, Masaba dimina Isirayɛlidenw kɔrɔ. Zozuwe ye mɔgɔ dɔw ci k'u to Zeriko k'u ka taga Ayi, min be Bɛtavɛni gɛrɛfɛ Betɛli kɔrɔn ɲafan na. A y'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga jamana nin ka koow kɔlɔsi.» Mɔgɔ nunu tagara Ayi dugu kɔlɔsi. Ciden nunu kɔsegira Zozuwe fɛ k'a fɔ a ye ko: «Kuun t'a la i k'a to jama bɛɛ ka taga o yɔrɔ la, mɔgɔ waa fila walima waa saba be se ka Ayi kɛlɛ. I kana jama bɛɛ sigɛn o la, bari u man ca.» O la, mɔgɔ waa saba ɲɔgɔn wilila ka taga k'u be Ayi kɛlɛ, nga u bolila Ayikaw ɲa. Ayikaw ye mɔgɔ bi saba ni wɔɔrɔ ɲɔgɔn faga u cɛma, k'u gwɛn k'a ta dugu donda la fɔɔ ka na se n'u ye Sebarimu mara la, ani ka taga u faga tintin jigiyɔrɔ la. Jama hakili ɲagamina fɔɔ u jigi tigɛra kosɔbɛ. O la, Zozuwe y'a ka faniw faran k'a kunbiri gwan, k'a ɲaa biri duguma Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ɲafɛ, fɔɔ ka taga se wulafɛ ma, ale ni Isirayɛli cɛkɔrɔbaw, u ye buguri kɛ u yɛrɛ kuun na. A y'a fɔ ko: «Ee! Matigi, Masaba, mun na i y'a to jama nin ye Zurudɛn baji tigɛ? Janko k'an don amoriw bolo u k'an halaki wa? Aa! Ni an tun tora Zurudɛn baji kɔfɛ, o tun ka fisa! Matigi, makari an na, ne bena mun le fɔ sa, Isirayɛlidenw bolinin kɔ u juguw ɲa? Kanaanw ni jamana nin kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ bena o mɛn, u bena wili ka na an datugu k'an sii ban pewu dugukolo kan. O tuma na, i bena mun le kɛ i tɔgɔba nin kosɔn?» Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Wili! Mun na i birila duguma? Isirayɛlidenw ye hakɛ kɛ, ne tun bɛnna n'u ye ko u ka koo min kɛ, u m'o kɛ, fɛɛn minw bilara ne ye, u y'u dɔw soɲa k'u dogo u ka minanw jukɔrɔ. O kama, Isirayɛlidenw tena se ka lɔ u juguw ɲa tugu, u bena to ka boli le, bari u be halaki sira kan. Ne tena to u fɛ tugu n'u ma sɔn k'o kojugu nin dabila. Wili ka jama labɛn u k'u yɛrɛ saniya. A fɔ u ye ko: ‹Aw k'aw yɛrɛ saniya sini kama, bari Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ ko fɛɛn minw bilara ka kɛ ale ta ye, u dɔ be aw Isirayɛlidenw bolo, o kama, aw tena se ka lɔ aw juguw ɲafɛ n'o fɛɛn nunu b'aw fɛ. Sini sɔgɔma aw bena to ka gwɛrɛ ka na Masaba ɲakɔrɔ kɔmɔgɔ kɔmɔgɔ, Masaba mana kɔmɔgɔw min yira, o kɔmɔgɔ nunu ka mɔgɔw bena to ka gwɛrɛ gwatigi gwatigi, Masaba mana gwatigi min yira, ale kɔmɔgɔw bena to ka gwɛrɛ faden faden, Masaba mana faden minw yira fana, o faden nunu bena gwɛrɛ kelen kelen. Mɔgɔ kelen min mana yira o tuma na, ko ale lo ye fɛɛn nunu ta, o tigi bena jɛni, ale n'a bololafɛnw bɛɛ, bari a ye Masaba ka bɛɛn cɛn ka kojugu kɛ Isirayɛlidenw cɛma.› » Dugu gwɛra, sɔgɔmada joona, Zozuwe wilila ka Isirayɛlidenw labɛn, u tora ka gwɛrɛ kɔmɔgɔ kɔmɔgɔ, a kɛra ten Zuda kɔmɔgɔw yirala. Olu tora ka gwɛrɛ gwatigi gwatigi, Zera ta yirala, a fana y'a to olu gwɛrɛla faden faden, Zabidi ka soo yirala. Olu tora ka gwɛrɛ kelen kelen, Zuda kɔmɔgɔ Zera deen Zabidi dencɛ Karimi deen Akan yirala. O tuma na, Zozuwe y'a fɔ Akan ye ko: «N deen, boɲa la Masaba, Isirayɛli ka Ala kan k'a tanu. I ye koo o koo kɛ, o fɔ ne ye, i kana foyi dogo ne la.» O la, Akan y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Tiɲɛ lo, ne ye Masaba, Isirayɛli ka Ala hakɛ ta. Ne ye koo minw kɛ, olu filɛ nin ye. Ne tun ye Babilɔni jamana forocaɲuman dɔ ye dugu mɔgɔ nunu ka minanw kɔnɔ, ani warigwɛ kuru kɛmɛ fila, ani sanukuru min ka gwiliya tɛmɛna kilo tilan kelen kan. Olu nigɛ tun ye ne minɛ, o la ne y'u ta ka taga dugukolo sogi n ka siyɔrɔ la k'u dogo yen, warigwɛ nin be fɔɔ jukɔrɔ.» Zozuwe ye mɔgɔ dɔw ci yen, olu bolila ka taga se a ka fanibugu kɔnɔ. U ye minan nunu ye, u tun dogonin be a ka fanibugu kɔnɔ, warigwɛ tun be fɔɔ jukɔrɔ. U ye minan nunu ta fanibugu nin cɛma ka na n'u ye Zozuwe fɛ Isirayɛlidenw bɛɛ ɲana, k'u bila Masaba ɲakɔrɔ. O kɔ, Zozuwe ni Isirayɛlidenw bɛɛ ye Zera dencɛ Akan minɛ, ka warigwɛ nin ta, ani foroca, ni sanu, ka Akan deen cɛmanw ni musomanw minɛ, k'a ka misiw, ni faliw, ani a ka begɛnmisɛnw minɛ, n'a ka fanibugu n'a bololafɛnw bɛɛ, ka taga n'u ye Akɔri kɔkɛnɛ la. Zozuwe y'a fɔ a ye ko: «Mun na i ye an sigɛn ten? Masaba fana bena ele sigɛn bii.» O kɔ, Isirayɛlidenw bɛɛ ye kabakuruw ta k'a bon ka faga, n'a kɔmɔgɔw, k'u jɛni. U ye kabakuruw cɛ k'o ton Akan jɛniyɔrɔ la, o kabakuruton nin be yen halibi. A kɛra ten, Masaba ka dimi banna. O sababu le y'a to u be o yɔrɔ nin wele halibi ko Akɔri kɔkɛnɛ. O kɔ, Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko: «I kana siran, i jaa kana tigɛ. I ka kɛlɛdenw bɛɛ minɛ ka wili ka taga Ayi dugu kɛlɛ. Ne be Ayi masacɛ, ni dugu mɔgɔw, ni dugu nin yɛrɛ, an'a mara don i bolo. Aw ye min kɛ Zeriko dugu n'a masacɛ la, aw k'o ɲɔgɔn kɛ Ayi, n'a masacɛ la fana. Nga aw be se k'u bololafɛnw ta k'u kɛ aw yɛrɛ taw ye ani begɛnw fana. Aw ka kɛlɛdenw dogo dugu nin kɔfɛ.» O la, Zozuwe wilila ka kɛlɛdenw bɛɛ lajɛn, ka taga Ayi kama. A tun ye kɛlɛden fariman mɔgɔ waa bi saba le woloma ka olu bila ka taga sufɛ. A tun y'a fɔ u ye ko: «N'aw tagara se, aw ka dogo dugu kɔfɛ, aw kan'a to aw yɔrɔ be jaɲa dugu nin na, aw labɛnnin ka to. Ne ni jama tɔɔ bena gwɛrɛ dugu nin na kosɔbɛ fɔlɔ, n'u bɔra k'an kunbɛn i ko fɔlɔ, an bena boli u ɲa. U bena tugu an kɔ, fɔɔ an b'u nigɛnigɛ ka taga n'u ye yɔrɔjan, bari u ben'a fɔ ko: ‹U be bolila an ɲa i n'a fɔ fɔlɔfɔlɔ tugu.› An bena to ka boli u ɲa. O tuma na, aw ka bɔ aw ka dogoyɔrɔ la, ka dugu nin minɛ, o la Masaba aw ka Ala bena dugu nin don aw bolo. N'aw ye dugu nin minɛ ka ban tuma min na, aw k'a jɛni. O la, aw bena Masaba ka kuma bato. O le be ne fɛ k'a fɔ aw ye.» Zozuwe y'u bila ka taga, u tagara dogo Betɛli ni Ayi furancɛ la a tileben faan na. Zozuwe tora ni jama ye o suu la. Sɔgɔma joona, Zozuwe wilila ka jama lajɛn k'u kɔlɔsi, o kɔ a bilara jama ɲafɛ ni Isirayɛlidenw ka cɛkɔrɔbaw ye ka taga Ayi kama. Kɛlɛden minw bɛɛ tun be n'a ye, olu tagara ka gwɛrɛ kosɔbɛ, u sera dugu nin ɲafɛ tuma min na, u sigira Ayi kɔgɔdugu ɲafan na, kɔbolo tun be u ni ɲɔgɔn cɛ. Zozuwe tun ye mɔgɔ waa duuru ɲɔgɔn lajɛn ka taga olu dogo Betɛli ni Ayi furancɛ la, Ayi tileben faan na. Kɛlɛden caaman sigira dugu kɔgɔdugu ɲafan na, dɔw tagara dogo dugu nin tileben faan na. O suu yɛrɛ la, Zozuwe tagara fɔɔ kɔkɛnɛ nin cɛmancɛ la. Ayi masacɛ y'o ye tuma min na, Ayikaw wilila joona joona ka bɔ ka taga Isirayɛlidenw kunbɛn, janko u k'u kɛlɛ. U bɔra k'u ɲaa sin yɔrɔ kelen ma, kɔbolo faan na, u tun m'a lɔn ko kɛlɛden dɔw dogonin be dugu kɔfɛ u kama. Zozuwe ni Isirayɛlidenw bɛɛ y'a kɛ i n'a fɔ Ayika nunu sera u kɔrɔ ka ban. U ye boli daminɛ k'u ɲaa sin kongokolon faan fɛ. O la, dugumɔgɔw bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn janko ka Zozuwe kɔɔ gwɛn. U tugur'a kɔ fɔɔ ka janfa dugu la kosɔbɛ. Cɛɛ si ma to Ayi ni Betɛli kɔnɔ min ma bɔ ka taga Isirayɛlidenw kama. U tun y'u ka dugu dondaw yɛlɛnin to, ka bɔ ka taga tugu Isirayɛlidenw kɔ. O kɔ, Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Taman min b'i bolo, o wili k'a sin Ayi ma, bari ne ben'a don i bolo.» Zozuwe y'a ka taman wili k'a sin dugu nin ma. A y'o kɛ dɔrɔn, kɛlɛden minw tun dogonin be, olu bɔra u ka dogoyɔrɔ la teliya la ka girin ka don dugu nin kɔnɔ k'a minɛ, ka tasuma mana a kan joona joona. Ayikaw ye filɛli kɛ u kɔfɛ, u ye dugu sisi wilitɔ ye. U si ma se ka boliyɔrɔ sɔrɔ ka taga faan si la bari jama min tun be bolila u ɲa ka taga kongokolon faan fɛ, olu yɛlɛmana ka lɔ u gwɛnbagaw kama. Zozuwe ni Isirayɛlidenw bɛɛ y'a ye ko kɛlɛden minw tun dogora, olu ye dugu nin minɛ tuma min na, ani u ye sisi wilitɔ ye dugu nin kɔnɔ, u tun yɛlɛmana ka Ayikaw kɛlɛ. Kɛlɛden dɔ nunu fana bɔra dugu kɔnɔ ka na u kunbɛn, a kɛra ten, Ayikaw tora Isirayɛlidenw cɛma. U ye Ayika nunu faga, u ma mɔgɔ kelen yɛrɛ to, hali kelen yɛrɛ ma se ka boli. U ye Ayi masacɛ minɛ ka na n'a ye Zozuwe fɛ. Ayika minw tun tugura Isirayɛlidenw kɔ kongokolon kɔnɔ, u ye olu bɛɛ faga ka ban pewu tuma min na ni murujan ye, u bɛɛ lajɛnnin kɔsegira ka na Ayi dugu halaki ni murujan ye. Mɔgɔ waa tan ni fila (12 000) le fagara o loon na, cɛɛ ni musow, Ayikaw bɛɛ. Zozuwe tun y'a bolo min wili k'a sin dugu nin ma, ni taman b'a la, a m'o bolo nin jigi fɔɔ u ye dugu nin kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ halaki ka ban tuma min na. Isirayɛlidenw ye begɛnw ni dugu nin kɔnɔ nafolo ta k'o kɛ u yɛrɛ taw ye i ko Masaba tun y'a fɔ Zozuwe ye cogo min na. Zozuwe ye Ayi jɛni k'a kɛ tomo ye. Halibi a be ten. Zozuwe ko u ka Ayi masacɛ dulon yiri la. A tora yiri kan fɔɔ wulafɛ. Tilekun be donna tuma min na, a ye sira di ko u k'a suu jigi ka bɔ yiri la. U tagar'a fili dugu nin donda la, ka kabakuruw cɛ k'o ton a kan, o be yen halibi. Zozuwe ye sarakabɔyɔrɔ lɔ Ebali kulu kan Masaba ye, Isirayɛli ka Ala, i ko Masaba ka baarakɛla Musa tun y'a fɔ Isirayɛlidenw ye cogo min na, ani a fɔra cogo min na Musa ka sariyasɛbɛ kɔnɔ. Sarakabɔyɔrɔ nin lalagara ni kabakuru tomonin ye, nigɛ ma kɛ ka min ci. U ye saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ Masaba ye o yɔrɔ la. Musa tun ye sariya min sɛbɛn, Zozuwe y'o sɛbɛn kabakuru dɔw kan Isirayɛlidenw ɲana o yɔrɔ la. Isirayɛlidenw bɛɛ, dugulen fara lonanw kan, n'u ka cɛkɔrɔbaw, n'u ɲamɔgɔw, ani u ka kititigɛlaw, u bɛɛ tun lɔra ka Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu to u cɛma, n'a tabaga Levi kɔmɔgɔ sarakalasebagaw. Masaba ka baarakɛla Musa tun y'a fɔ cogo min na, ko n'u be duba kɛ Isirayɛli jama ye tuma min na, u k'a kɛ cogo min na, o y'a kɛ ten. U tun tilanna fila, tilan kelen lɔra Garizimu kulu faan na, dɔ nin lɔra Ebali kulu faan na. O kɔ, Zozuwe ye sariyasɛbɛ nin kɔnɔnakuma bɛɛ kalan, duba ni danga ta. Musa tun ye fɛɛn minw bɛɛ sɛbɛn, Zozuwe y'o bɛɛ kalan Isirayɛli jama bɛɛ ɲana, a ma foyi to. Musow tun be yen, ni denmisɛnw ani lonan minw tun be u cɛma. Masacɛ minw bɛɛ tun be Zurudɛn baji faan dɔ la kuluyɔrɔw ni kulujukɔrɔ mara la, ani minw tun be kɔgɔjida la fɔɔ ka taga se Liban gɛrɛfɛ, minw ye itiw ni amoriw ani kanaanw ni periziw ani iviw ni zebuziw ka masacɛw ye, olu y'o koow kibaru mɛn. U ye ɲɔgɔn lajɛn k'u daa kɛ kelen ye janko u ka Zozuwe ni Isirayɛlidenw kɛlɛ fana. Zozuwe ye koo minw kɛ Zeriko ni Ayi dugu la, Gabaŋɔnkaw y'o mɛn minkɛ, u ye namara siri. U ye bɔrɔkɔrɔw ta k'o la u ka faliw kan ka duvɛnforoko kɔrɔmanw fana ta minw faranna n'u y'u kalan. U ye sanbarakɔrɔw don minw tun tigɛtigɛra ka kalan, ka fanikɔrɔw don u kaan na. U ka buru bɛɛ janin tun lo kakaka fɔɔ o bɛɛ karikarila. U tagara Zozuwe ni Isirayɛlidenw fɛ u sigiyɔrɔ la Giligali k'a fɔ u ye ko: «An bɔra jamana dɔ la min yɔrɔ ka jan, an b'a ɲini i fɛ, i ka to an be bɛn.» Isirayɛlidenw y'a fɔ ivi nunu ye ko: «N'a sɔrɔ aw yɛrɛ siginin be anw cɛma. An be se ka bɛn n'aw ye cogo di?» U y'a fɔ Zozuwe ye k'olu kɛr'a ta ye. O la, Zozuwe y'a fɔ u ye ko: «Aw ye jɔnw le ye? Aw bɔra min le?» U y'a jaabi ko: «An kɛra e ta ye, an bɔyɔrɔ ka jan kosɔbɛ. An nana Masaba e ka Ala tɔgɔ kama, bari a ye koo minw bɛɛ kɛ Ezipiti jamana na, an y'o mɛn. A ye amoriw ka masacɛ fila nunu kɛ cogo min na Zurudɛn baji kɔfɛ, an y'o mɛn, minw ye Ɛsibɔn masacɛ Siyɔn ye, ni * Basan masacɛ Ɔgi, min tun be Asitarɔti. O la, an ka cɛkɔrɔbaw ni an ka jamanadenw bɛɛ y'a fɔ an ye ko an ka sira kan dumuni ta ka na aw fɛ, k'a fɔ aw ye ko an kɛra aw ta ye, ko aw ka bɛn n'an ye. An ka buru filɛ, an tun be bɔ soo loon min na, buru nunu tun gwannin lo, nga sisan u jara fɔɔ ka to ka karikari. An ka duvɛnforoko minw tun ye kuraw ye, n'an ye u fa duvɛn na, olu faranfarannin filɛ, an ka faniw, n'an ka sanbaraw bɛɛ cɛnna taamajan kosɔn.» Isirayɛlidenw y'u ka sira kan dumuni nunu dɔ minɛ, u ma Masaba ɲininga. Zozuwe bɛnna n'u ye k'a fɔ u ye ko kɛlɛ t'u cɛ tugu, ko a tena u faga. Jama ɲamɔgɔw kalila u ye. Tile saba u bɛnnin kɔ, Isirayɛlidenw y'a mɛn ko lo u sigiɲɔgɔnw, k'u siginin be u cɛma. O la, Isirayɛlidenw ye sira ta ka taga se u ka duguw la tile sabanan loon na, u ka dugu minw tun ye Gabaŋɔn ni Kefira ni Berɔti ani Kiriyatayimu ye. U ma sɔn k'u faga, bari jama ɲamɔgɔw tun kalila u ye, Masaba, Isirayɛli ka Ala tɔgɔ la k'u tena u faga. Nga jama bɛɛ tun be ŋunuŋunu ɲamɔgɔw kama. O la, ɲamɔgɔw bɛɛ y'a fɔ jama ye ko: «An tun kalila u ye Masaba, Isirayɛli ka Ala tɔgɔ la minkɛ, an te se ka foyi kɛ u la tugu. An bena fɛɛn min kɛ u la o filɛ: An tena u faga, janko Ala kana dimi an kɔrɔ, an ka kalili kosɔn. An tena u faga. Nga u bena kɛ an ka lɔgɔɲinibagaw ani jitalaw ye, ka to k'o kɛ jama bɛɛ ye.» Ɲamɔgɔw y'o le latigɛ. O kɔ, Zozuwe y'u wele k'a fɔ u ye ko: «Mun na aw ye an namara ten k'a fɔ ko aw bɔra yɔrɔjan na, ka sɔrɔ aw siginin be an cɛma yɛrɛ? Sisan kɔni aw danganin be, aw bena kɛ an ta ye tuma bɛɛ, aw bena to ka lɔgɔ ɲini ka to ka jii ta ka na n'a ye ne ka Ala batoso kɔnɔ tuma bɛɛ.» U ye Zozuwe jaabi ko: «Masaba e ka Ala tun ye kuma min fɔ a ka baarakɛla Musa ye, ko a bena jamana nin bɛɛ don aw bolo, ani k'a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ halaki, i ka baaradenw y'o mɛn, aw fana ye an jaa tigɛ ka siranya bila an na, o le y'a to an y'a kɛ ten. Sisan an b'i bolo, i b'a fɛ ka fɛɛn min kɛ an na, i ka o kɛ an na.» Zozuwe y'u minɛ i n'a fɔ a tun latigɛra cogo min na, a ma sɔn Isirayɛlidenw k'u faga, nga kabini o loon na, a y'u bila lɔgɔɲini, ni jita la jama ye, ani sarakabɔyɔrɔ la, Masaba bena yɔrɔ min woloma. U b'o baara le kɛra halibi. Zeruzalɛmu masacɛ Adonisedɛki y'a mɛn ko Zozuwe ye Ayi minɛ k'a halaki pewu, ko a tun ye Zeriko n'a masacɛ kɛ cogo min na, ko a fana ye Ayi n'a masacɛ fana kɛ ten, ani ko Gabaŋɔnkaw bɛnna ni Isirayɛlidenw ye ani ko u be u cɛma. A n'a ka mɔgɔw siranna kosɔbɛ, bari Gabaŋɔn dugu tun ka bon i n'a fɔ masadugu, a tun ka bon ni Ayi ye, a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ tun ye cɛfariw ye. O la, Zeruzalɛmu masacɛ Adonisedɛki ye ciden bila k'a fɔ Eburɔn masacɛ Owamu ye, ani Yarimuti masacɛ Piramu, ni Lakisi masacɛ Yafiya, ani Egilɔn masacɛ Debiri ye ko u ka na ale fɛ, janko ka jɛn ka Gabaŋɔn kɛlɛ, ko bari u bɛnna ni Zozuwe ni Isirayɛlidenw ye. Amoriw ka masacɛ duuru nunu, minw ye Zeruzalɛmu masacɛ, ni Eburɔn ta, ni Yarimuti ta, ani Lakisi ta, ani Egilɔn ta, olu ye ɲɔgɔn lajɛn n'u ka kɛlɛdenw bɛɛ, ka taga Gabaŋɔn datugu, k'a daminɛ ka to k'a kɛlɛ. Gabaŋɔnkaw ye cidenw bila ka ta'a fɔ Zozuwe ye Giligali ko: «Kana e ka baaradenw to u kelen, na joona k'an kisi! An dɛmɛ, bari amoriw ka masacɛ minw bɛɛ be kuluyɔrɔw la, olu ye ɲɔgɔn lajɛn an kama.» Zozuwe wilila Giligali ka taga, ale n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ ani cɛfariw bɛɛ. Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Kana siran u ɲa fewu, bari ne y'u don i bolo, u si tena se ka lɔ i ɲafɛ.» Zozuwe ye suu bɛɛ kɛ taama na ka bɔ Giligali, ka taga bari u la. Masaba y'a kɛ amoriw barika dɛsɛra Isirayɛlidenw kɔrɔ, Isirayɛlidenw y'u kɛlɛ ka se u kɔrɔ kosɔbɛ, k'u gwɛn ka bɔ Gabaŋɔn ka tugu u kɔ Bɛtorɔn sira kan ka taga u faga fɔɔ Azeka ni Makeda faan fɛ. K'u to boli la Isirayɛlidenw ɲa, sanbɛrɛbabaw tora ka bɔ Masaba fɛ ka jigi u kan, k'u to Bɛtorɔn jigijigi la fɔɔ ka taga se Azeka. U sara ten, bɛrɛ nunu ye mɔgɔ minw faga, olu cayara ni Isirayɛlidenw ye minw faga ni murujan ye. Loon min na Masaba tun ye amoriw don Isirayɛlidenw bolo, Zozuwe y'a fɔ Masaba ye Isirayɛlidenw ɲana ko: «Tile, i ka lɔ Gabaŋɔn sanfɛ! Kalo, i ka lɔ Ayalɔn kɔkɛnɛ sanfɛ!» A kɛra ten, tile lɔra, kalo fana lɔra, fɔɔ Isirayɛli jama sera k'u dimi bɔ u juguw la. O koo nunu sɛbɛnnin te Mɔgɔtilennin ka sɛbɛ kɔnɔ wa? Tilegwangwan fɛ, tile lɔra. A ma teliya ka don, fɔɔ a ye tile kelen ɲɔgɔn kɛ. O loon nin ɲɔgɔn ma ye ka ye, a ɲɔgɔn fana tena ye tugu. O loon na, Masaba ye mɛnni kɛ adamaden fɛ, Masaba le tun be Isirayɛlidenw dɛmɛna kɛlɛ la. Zozuwe ni Isirayɛlidenw bɛɛ korila ka kɔsegi ka taga u sigiyɔrɔ la Giligali. Ayiwa, masacɛ duuru nunu bolila ka dogo kuluwo dɔ kɔnɔ Makeda. Mɔgɔ dɔw nan'a fɔ Zozuwe ye ko u ye masacɛ duuru nunu dogonin ye kuluwo kɔnɔ Makeda. Zozuwe k'u ka kabakuru belebele dɔw kolonkolon k'u ton woo nin daa la ka mɔgɔ dɔw bila olu k'a kɔlɔsi. O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «Aw kana lɔ, aw ka taga ɲa k'aw juguw gwɛn, aw k'u kɛlɛ, aw k'u ɲa tigɛ, aw kana u to u be taga don u ka duguw kɔnɔ, bari, Masaba aw ka Ala y'u don aw bolo.» Zozuwe ni Isirayɛlidenw y'u kɛlɛ ka se u kɔrɔ k'u faga kosɔbɛ. Mɔgɔ minw sera ka boli olu tagara don u ka cɛfariduguw la. O kɔ, jama bɛɛ kɔsegira ka na Zozuwe fɛ u sigiyɔrɔ la Makeda ɲasuma na, mɔgɔ si yɛrɛ ma se ka foyi fɔ Isirayɛlidenw kama. Zozuwe y'a fɔ ko u ka kuluwo nin dayɛlɛ ka masacɛ duuru nunu minɛ ka bɔ n'u ye, ka na n'u ye ale fɛ. U y'a kɛ ten, u ye masacɛ duuru nunu bɔ kuluwo kɔnɔ, ka na n'u ye a fɛ, o tun ye Zeruzalɛmu masacɛ ye, ni Eburɔn masacɛ, ani Yarimuti masacɛ, ni Lakisi masacɛ, ani Egilɔn masacɛ ye. U nana ni masacɛ nunu ye Zozuwe ɲakɔrɔ tuma min na, a ye Isirayɛlidenw bɛɛ wele. Kɛlɛdenw ɲamɔgɔ minw tun be taama n'a ye, a y'a fɔ olu ye ko: «Aw ye gwɛrɛ ka na aw seen la masacɛ nunu kaan kan.» Olu gwɛrɛla ka na u seen la u kaan kan. O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «Aw kana siran, aw jaa kana tigɛ. Aw k'aw jaa gwɛlɛya, ani ka barika don aw yɛrɛ la, bari Masaba bena aw juguw bɛɛ kɛ ten le aw be kɛlɛ la ni minw ye.» O kɔ, Zozuwe y'u faga k'u suuw ta k'u dulon yiri duuru kan, k'u dulonnin to yen fɔɔ wulafɛ. Wulafɛ, tilekun be ɲini ka don tuma min na, a y'a fɔ ko u k'u suu nunu jigi ka bɔ yiri nunu kan, k'u fili kuluwo nin kɔnɔ, u tun dogora min na. O kɔ, u ye kabakuru belebeleba dɔw ta k'u bila woo nin daa la. Halibi u be yen. O loon kelen na, Zozuwe ye Makeda dugu minɛ, k'a halaki pewu ni murujan ye. A ye dugu masacɛ halaki, ni dugu mɔgɔw bɛɛ, a ma mɔgɔ si to nii la. A ye Zeriko masacɛ kɛ cogo min na, a ye Makeda masacɛ kɛ ten fana. O kɔ, Zozuwe ni Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛnnin bɔra Makeda ka taga Libina, ka kɛlɛ daminɛ ni Libina dugu ye. Masaba ye dugu nin don Isirayɛlidenw bolo, n'a ka masacɛ. U ye dugu nin halaki ni murujan ye, dugu nin n'a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ, u yɛrɛ ma mɔgɔ si to nii la. Zozuwe tun ye Zeriko masacɛ kɛ cogo min na, a ye Libina masacɛ fana kɛ ten. Zozuwe ni Isirayɛlidenw bɛɛ bɔra Libina ka taga Lakisi. U tagara sigi dugu nin daa la, k'a daminɛ k'a kɛlɛ. Masaba ye Lakisi don Isirayɛlidenw bolo, u sera u kɔrɔ a tile filanan loon. U y'a halaki ni murujan ye ani a kɔnɔ mɔgɔw i n'a fɔ u tun ye Libina kɛ cogo min na. O tuma na, Gezɛri masacɛ Oramu tun wilila ka na ko ale bena Lakisikaw dɛmɛ. Zozuwe y'ale n'a ka jama bɛɛ faga, mɔgɔ si ma to nii la. Zozuwe ni Isirayɛlidenw bɛɛ bɔra Lakisi ka taga Egilɔn k'a datugu, k'a daminɛ k'a kɛlɛ. U ser'a kɔrɔ o loon kelen nin na yen, u y'a halaki ni murujan ye, dugu nin n'a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ. Zozuwe ye dugu nin halaki pewu o loon kelen nin na i n'a fɔ a tun ye Lakisi kɛ cogo min na. O kɔ, Zozuwe ni Isirayɛlidenw bɛɛ bɔra Egilɔn ka taga Eburɔn, k'a daminɛ k'o kɛlɛ fana. U ye dugu nin minɛ, k'a halaki ni murujan ye, ka dugu masacɛ faga. A tun be dugu minw bɛɛ mara, u y'u bɛɛ halaki, u ma mɔgɔ si to nii la. A ye dugu n'a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ halaki pewu i n'a fɔ a tun ye Egilɔn dugu kɛ cogo min na. O kɔ, u bɛɛ tɛmɛna ka taga Debiri dugu kama, u y'a daminɛ k'ale fana kɛlɛ. U ye dugu n'a masacɛ minɛ, a tun be dugu minw mara, ka olu minɛ k'u halaki ni murujan ye, k'u kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ halaki pewu, Zozuwe ma mɔgɔ si to. A tun ye Libina dugu n'a masacɛ, ni Eburɔn kɛ cogo min na, a fana ye Debiri n'a masacɛ kɛ o cogo kelen na. Zozuwe ye kuluyɔrɔ duguw kɛlɛ k'u bɛɛ minɛ, ani worodugu ɲafan fɛ taw, ni kulujukɔrɔ mara taw, ani yɔrɔjigijigininw taw, n'u masacɛw bɛɛ, k'u faga, a ma foyi to nii la. Fɛɛn minw bɛɛ be ninakili, a ye olu bɛɛ halaki pewu, ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye, Isirayɛli ka Ala. K'a ta Kadɛsi Barineya mara la fɔɔ Gaza, Zozuwe y'o yɔrɔ bɛɛ minɛ, ani Gosɛn mara bɛɛ fɔɔ ka taga se Gabaŋɔn. Zozuwe y'o masacɛ nunu, n'u ka maraw bɛɛ minɛ waati kelen bari, Masaba, Isirayɛli ka Ala tun b'a dɛmɛna kɛlɛ la. O kɔ, Zozuwe ni Isirayɛlidenw bɛɛ kɔsegira ka na Giligali u sigiyɔrɔ la. Asɔri masacɛ Yabin y'o koo nunu mɛn minkɛ, a ye cidenw bila ka taga Yobabu fɛ n'o ye Madɔn masacɛ ye, ni Simurɔn masacɛ, ani Akisafi masacɛ fɛ. A ye dɔw ci kuluyɔrɔ masacɛw fɛ kɔgɔdugu ɲafan na, ni Araba mara la min be Kinerɛti baa worodugu ɲafan fɛ, ani kulujukɔrɔ mara la, ni kuluw kan, Dɔri dugu gɛrɛfɛ tileben ɲafan na, ka dɔw ci kanaanw fɛ minw be kɔrɔn na, ani minw be tileben fɛ, ka dɔw ci amoriw fɛ, ni itiw, ani periziw, ni zebuziw fɛ, minw be kulu kan, ani iviw fɛ, minw be Ɛrɛmɔn kulu jukɔrɔ Misipa mara la. U bɔra n'u ka kɛlɛdenw bɛɛ ye, ka ɲɔgɔn lajɛn caaman. U tun ka ca i n'a fɔ kɔgɔjida la cɛncɛn. Soow ni wotorow tun ka ca kosɔbɛ. O masacɛ nunu bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn ka taga sigi Merɔmu kɔɔ daa la janko ka Isirayɛlidenw kɛlɛ. Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Kana siran u ɲa fewu, bari ne bena u bɛɛ don Isirayɛlidenw bolo, sini nin waati ɲɔgɔn na, o b'a sɔrɔ u bɛɛ fagara ka ban. I bena u ka soow senfasaw tigɛ, k'u ka wotorow jɛni.» Zozuwe n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ tagara bari u la Merɔmu kɔɔ daa la. U girinna ka taga don u cɛma. Masaba y'u don Isirayɛlidenw bolo, olu sera u kɔrɔ, k'u gwɛn fɔɔ ka taga se Sidɔn gɛrɛfɛ, min ye dugubaba ye, ani Misirefɔti Mayimu, fɔɔ ka taga se Misipe mara kɔkɛnɛ la, min be kɔrɔn faan fɛ. U y'u halaki, u ma foyi to nii la. Masaba tun y'a fɔ Zozuwe ye ko a ka min kɛ u la, a y'o kɛ. A y'u ka soow senfasaw tigɛ, k'u ka wotorow jɛni. Zozuwe kɔsegira tuma min na, a ye Asɔri dugu minɛ k'a masacɛ faga ni murujan ye. Asɔri le tun ye o mara nunu bɛɛ masaduguba ye o waati la. U ye dugumɔgɔw bɛɛ halaki ni murujan ye k'u ban pewu. Fɛɛn minw tun be ninakili, o si ma to. U ye dugu nin jɛni. Zozuwe ye masacɛ nunu bɛɛ minɛ, ani u ka duguw, k'u ni dugu mɔgɔw halaki ni murujan ye pewu, ka kɛɲɛ ni Masaba ka baarakɛla Musa ka fɔta ye. Nga dugu minw be tintinw kan, Isirayɛlidenw ma olu si jɛni, fɔɔ Asɔri dɔrɔn, Zozuwe y'ale lo jɛni. Isirayɛlidenw y'o dugu nunu kɔnɔ nafolo ta ka taga n'u ye ani begɛnw, nga u ye mɔgɔw bɛɛ halaki ni murujan ye fɔɔ k'u ban pewu. U ma mɔgɔ si to nii la. Masaba tun y'a fɔ a ka baarakɛla Musa ye cogo min na, Musa fana y'a fɔ Zozuwe ye ten, Masaba ye min fɔ Musa ye, Zozuwe y'o bɛɛ kɛ, a ma foyi to yen. Zozuwe ye jamana nin bɛɛ minɛ ten, kuluyɔrɔ, ni worodugu ɲafan bɛɛ, Gosɛn mara bɛɛ, ni kulujukɔrɔ mara, ni Araba mara, ani Isirayɛlidenw ka kuluyɔrɔw, n'u ka kulujukɔrɔ mara, a y'o bɛɛ minɛ. K'a ta Alaki kulu kan, min be * Seyiri mara faan fɛ, fɔɔ ka taga se Baaligadi mara la, Liban kɔkɛnɛ la, Ɛrɛmɔn kulu jukɔrɔ, a y'o yɔrɔ masacɛw bɛɛ minɛ k'u faga. Zozuwe ye tile fila kɛ o kɛlɛ la, n'o yɔrɔ masacɛw ye. Ka iviw niin bɔ a la, minw siginin be Gabaŋɔn, dugu wɛrɛ ma bɛn ni Isirayɛlidenw ye tugu. U ye u bɛɛ minɛ. Bari Masaba le tun y'a kɛ siya nunu y'u jaa gwɛlɛya ka kɛlɛ kɛ ni Isirayɛlidenw ye, janko Isirayɛlidenw k'u halaki pewu, u kana makari u la, u k'u halaki pewu i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. O waati kelen nin na, anaki minw tun be kuluyɔrɔ la Eburɔn ni Debiri, ani Anabu, minw tun be Zuda mara ni Isirayɛli mara kuluw kan, Zozuwe y'u bɛɛ halaki pewu, n'u ka duguw. Anaki si ma to Isirayɛlidenw ka jamana kɔnɔ, fɔɔ Gaza, ni Gati, ani Asidɔdi duguw kɔnɔ. Zozuwe ye jamana nin bɛɛ minɛ i ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye cogo min na. A ye jamana nin tilan k'a di Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔw ma k'a kɛ u ta ye. O kɔ, hɛrɛ sɔrɔla jamana nin kɔnɔ, kɛlɛ tun te yen tugu. Isirayɛlidenw ka see u kɔrɔ jamana nin kɔnɔ, k'u ka maraw minɛ k'o kɛ u yɛrɛ ta ye Zurudɛn kɔfɛ, k'a ta kɔrɔn fɛ Arinɔn kɔɔ daa la, fɔɔ ka taga se Ɛrɛmɔn kulu kan, ani Araba mara la, olu filɛ nin ye: Amoriw ka masacɛ Siŋɔn, ale tun siginin be Ɛsibɔn. Ale tun be yɔrɔ minw mara o tun be daminɛ Arowɛri dugu la, min be Arinɔn kɔɔ daa la, fɔɔ ka taga se kɔkɛnɛ nin cɛmancɛ la ka tɛmɛ Galaadi mara tilancɛ kelen na, ka taga se Yabɔki kɔɔ daa la, min be amoniw ka mara daan na, ani kɔkɛnɛ mara la kɔrɔn fɛ k'a ta Kinerɛti baa ma ka taga se * Kɔgɔji Fariman ma Bɛtiyesimɔti gɛrɛfɛ, ani ka taga se Pisiga kulu jukɔrɔ worodugu ɲafan la. * Basan masacɛ Ɔgi, ale kelen le kɛra erefaw tɔɔ ye, a tun siginin be Asitarɔti ni Edirɛyi. Ale tun ye yɔrɔ minw mara o ye Ɛrɛmɔn kulu yɔrɔ ye, ni Salika, ani Basan mara bɛɛ fɔɔ ka taga se Gɛsurikaw ni Maakakaw ka mara daan na, ani Galaadi mara tilancɛ, fɔɔ Ɛsibɔn masacɛ Siŋɔn ka mara daan na. Masaba ka baarakɛla Musa ni Isirayɛlidenw y'u kɛlɛ ka see u kɔrɔ. A y'u ka jamana minɛ k'o di Manase kɔmɔgɔw tilancɛ kelen ma, ni Urubɛn kɔmɔgɔw, ani Gadi taw ma. Zozuwe ni Isirayɛlidenw ka see u kɔrɔ Zurudɛn baji kɔfɛ, ka taga tileben faan na, k'a ta Baaligadi, Liban kɔkɛnɛ na fɔɔ ka na se Alaki kulu ma min be * Seyiri mara faan fɛ, Zozuwe ye olu ka maraw bɛɛ di Isirayɛlidenw ma, u kelen kelen bɛɛ n'u ta, k'a ta kuluyɔrɔ la, ni kulujukɔrɔ mara la, ani Araba mara la, ni yɔrɔjigijigininw na, ani kongokolon na, ni worodugu ɲafan na, minw ye itiw ka mara ni amoriw ni kanaanw ani periziw, ni iviw, ani zebuziw ka maraw ye. A sera masacɛ minw kɔrɔ, olu tun ye Zeriko masacɛ ye, ni Ayi min tun be Betɛli gɛrɛfɛ, o masacɛ, ani Zeruzalɛmu masacɛ, Eburɔn masacɛ, Yarimuti masacɛ, Lakisi masacɛ, Egilɔn masacɛ, Gezɛri masacɛ, Debiri masacɛ, Gɛdɛri masacɛ, Ɔrima masacɛ, Aradi masacɛ, Libina masacɛ, Adulamu masacɛ, Makeda masacɛ, Betɛli masacɛ fana, Tapuwa masacɛ, Efɛri masacɛ, Afɛki masacɛ, Lasarɔn masacɛ, Madɔn masacɛ, Asɔri masacɛ, Simurɔn Merɔn masacɛ, Akisafi masacɛ, Tanaki masacɛ, Megido masacɛ, Kedɛsi masacɛ, Yokineyamu masacɛ min be Karimɛli kulu kan, Dɔri min be kulu kan, o masacɛ, Goyimu masacɛ min be Giligali gɛrɛfɛ, Tirisa masacɛ. Masacɛ nunu lajɛnnin kɛra mɔgɔ bi saba ni kelen ye. O tuma na, Zozuwe tun kɔrɔla kosɔbɛ. Masaba y'a fɔ a ye ko: «I kɔrɔla kosɔbɛ, i ka kan ka jamana tɔɔ min kɛlɛ, o ka bon. Jamana tɔɔ min tora o filɛ: filisiw ka mara bɛɛ, ni Gɛsurikaw ta bɛɛ, k'a ta Siwɔri kɔɔ ma, min be woyo Ezipiti daan na, fɔɔ ka ta'a bila Ekurɔn mara daan na kɔgɔdugu ɲafan na, mara min be jati kanaanw ta ye, filisiw ka ɲamɔgɔ duuru siginin be mara nin kɔnɔ, kelen be Gaza, dɔ be Asidɔdi, dɔ wɛrɛ be Asikalɔn, ni Gati, ani Ekurɔn, abiw le siginin be mara nin kɔnɔ. Worodugu ɲafan fɛ, kanaanw ka jamana min bɛɛ be o yɔrɔ la, ani Meyara mara min be Sidɔnkaw fɛ, fɔɔ ka taga se Afɛki ma, ani amoriw ka mara daan na, ni Gibilikaw ka mara, ni Liban jamana bɛɛ, kɔrɔn fɛ, k'a ta Baaligadi, Ɛrɛmɔn kulu jukɔrɔ fɔɔ ka taga se Lebowamati. Mɔgɔ minw bɛɛ be kuluyɔrɔ la, k'a ta Liban fɔɔ ka taga se Misirefɔti Mayimu, Sidɔnkaw bɛɛ, ne yɛrɛ le bena olu gwɛn Isirayɛlidenw ɲafɛ. I ka jamana nin di Isirayɛlidenw ma dɔrɔn k'a kɛ u niyɔrɔ ye, i ko ne y'a fɔ i ye cogo min na. Sisan, i ka jamana nin tilan Isirayɛli deen kɔnɔntɔn kɔmɔgɔw cɛ, ani Manase kɔmɔgɔw tilan kelen.» Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi taw ani Manase taw tilancɛ kelen, olu y'u niyɔrɔ sɔrɔ kɔrɔn fɛ Zurudɛn baji kɔfɛ, Masaba ka baarakɛla Musa tun ye min di u ma: k'a ta Arowɛri min be Arinɔn kɔɔ daa la, ani k'a ta dugu min be kɔkɛnɛ na, fɔɔ ka taga Madaba kɛnɛ fara a kan, fɔɔ ka taga se Dibɔn, ani amoriw ka masacɛ Siŋɔn tun be dugu minw mara, n'a tun siginin be Ɛsibɔn, o yɔrɔ bɛɛ fɔɔ ka taga se amoniw ka mara daan la, ani Galaadi mara, ni Gɛsurikaw ka jamana, ani Maakakaw ta, ni Ɛrɛmɔn kulu bɛɛ, ani * Basan mara bɛɛ fɔɔ ka taga se Salika, o kɔrɔ, Basan masacɛ Ɔgi ka mara bɛɛ, min tun be Asitarɔti ni Edirɛyi kunna, ale fana le tun ye erefaw tɔɔ ye. Musa tun y'o masacɛ nunu kɛlɛ, k'u ka mara minɛ. Nga Isirayɛlidenw ma sɔn ka Gɛsurikaw ni Maakakaw gwɛn, o la, olu tora Isirayɛlidenw cɛma fɔɔ ka na se bii ma. Musa tun ma niyɔrɔ di Levi kɔmɔgɔw ma, saraka minw be to ka jɛni Masaba, Isirayɛli ka Ala ɲakɔrɔ, o le kɛra u niyɔrɔ ye i ko a tun y'a fɔ u ye cogo min na. Musa tun ye Urubɛn kɔmɔgɔw niyɔrɔ di u ma ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. U tun ye yɔrɔ min sɔrɔ, o tun be daminɛ Arowɛri min be Arinɔn kɔɔ daa la, ni dugu wɛrɛ min be kɔɔ nin kɛnɛ cɛmancɛ la, ani Madaba kɔkɛnɛ, ni Ɛsibɔn n'a maraw bɛɛ minw be kɔkɛnɛ la: Dibɔn ni Bamɔtibaali ani Bɛtibaali Meyɔn, ni Yaasi ani Kedemɔti ni Mefaati, ani Kiriyatayimu, ni Sibuma, ani Sɛrɛtisaari min be kulu kan, kɔkɛnɛ be min lamini, ani Bɛtipewɔri, ni Pisiga kulu jigijigiyɔrɔw, ni Bɛtiyesimɔti, o kɔrɔ, dugu minw bɛɛ be kɔkɛnɛ la, ni amoriw ka masacɛ Siyɔn ka mara bɛɛ, min tun siginin be Ɛsibɔn. Musa tun ye see sɔrɔ ale ni madiyanw kuntigiw kan minw tun ye: Ivi, Ɛrɛkɛmu, ni Suri ni Uri ani Ɛrɛba, minw tun kolonin be Siŋɔn masacɛ ye, n'u siginin be jamana nin kɔnɔ. Isirayɛlidenw tun ye mɔgɔ minw faga o waati la, Bewɔri dencɛ Balamu niin tun b'u la, min tun ye lagwɛlikɛla ye. Zurudɛn baji le tun ye Urubɛn kɔmɔgɔw ka mara daan ye. U y'o yɔrɔ sɔrɔ ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, a dugubabaw fara u ka maraw kan. Musa tun ye Gadi kɔmɔgɔ niyɔrɔ di u ma. U ye u niyɔrɔ min sɔrɔ ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, o ye nin ye: Yazee mara, ni Galaadi dugubabaw bɛɛ, ani amoniw ka mara tilan kelen, fɔɔ ka taga se Arowɛri min be Araba gɛrɛfɛ, o le dira u ma, ani k'a ta Ɛsibɔn fɔɔ ka taga se Aramati Misipe ni Bɛtonimu, ani k'a ta Maanayimu fɔɔ ka taga se Debiri mara daan na, ni dugu minw be kɔkɛnɛ la, Bɛtaramu, ni Bɛtinimura, ani Sukɔti ani Safɔn, ni Ɛsibɔn masacɛ Siŋɔn ka mara tɔɔ. Zurudɛn baji le kɛra u ka mara daan ye, fɔɔ ka ta'a bila Kinerɛti baa daan la, Zurudɛn baji kɔfɛ kɔrɔn fɛ. Gadi kɔmɔgɔw ka mara le ye nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, a dugubaba fara u ka maraw kan. Musa tun ye Manase kɔmɔgɔw tilan kelen niyɔrɔ di u ma, u ye u niyɔrɔ sɔrɔ ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. U ye yɔrɔ min sɔrɔ, o be daminɛ Maanayimu, ka Basan mara bɛɛ fara o kan, ni Basan masacɛ Ɔgi ka mara bɛɛ, ani Yayiri ye dugudennin bi wɔɔrɔ minw minɛ o mara la. Galaadi mara tilan kelen, ni Asitarɔti ni Edirɛyi, min ye Ɔgi ka mara kɔnɔ dugubabaw ye Basan mara la, olu dira Manase dencɛ Makiri kɔmɔgɔw ma ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Ka Musa to Mowabu kɔkɛnɛ la Zurudɛn baji kɔfɛ Zeriko kɔrɔn fɛ, a ye yɔrɔ minw tilan, o le ye nin ye. A ma niyɔrɔ di Levi kɔmɔgɔw ma. Masaba, Isirayɛli ka Ala le ye u niyɔrɔ ye, i ko a tun y'a fɔ u ye cogo min na. Isirayɛlidenw ye yɔrɔ min sɔrɔ Kanaan jamana na k'o kɛ u ta ye, o le filɛ nin ye, sarakalasebaga Eleyazari ni Nun dencɛ Zozuwe, ani u ka fadenyabolow ɲamɔgɔw tun ye min tilan u ye. U tun ye kala la le ka sɔrɔ ka jamana nin tilan ka kɛɲɛ n'o ye, k'a di Isirayɛli deen kɔnɔntɔn kɔmɔgɔw, ni Manase ta tilan kelen ma, i ko Masaba tun y'a fɔ Musa barika la cogo min na. Bari Musa tun ye Isirayɛli deen fila kɔmɔgɔw ni Manase ta tilan kelen niyɔrɔ di u ma ka ban Zurudɛn baji kɔfɛ, nga a tun ma foyi di Levi kɔmɔgɔw ma tɔ nunu cɛma. Yusufu dencɛ fila, Manase ni Efarayimu, olu kɔmɔgɔw tun be jati fila ye. U tun ma niyɔrɔ di Levi kɔmɔgɔw ma jamana nin kɔnɔ, fɔɔ dugu dɔw dama, n'u kongow ka kɛ u ka begɛnw dɛndɛyɔrɔ ye, n'u ka nafolo sɔrɔyɔrɔ. Masaba tun ye kuma min fɔ Musa ye, Isirayɛlidenw ye jamana nin tilan ka kɛɲɛ n'o le ye. Loon dɔ, Zuda kɔmɔgɔw gwɛrɛla Zozuwe la k'u to Giligali, Yefunɛ dencɛ Kalɛbu, min ye kenizi ye, ale y'a fɔ a ye ko: «Masaba Ala ye fɛɛn min fɔ a ka mɔgɔ Musa ye e ni ne ka koo la k'a to Kadɛsi Barineya, e b'o lɔn. Masaba ka baarakɛla Musa tun be ne ci tuma min na ka bɔ Kadɛsi Barineya, janko ka na jamana nin kɔlɔsi, ne sii tun sera saan bi naani ma, ne fana tun kɔsegira ka na jaabili d'a ma ni kɔnɔgwɛ ye. Ne baden minw tun tagara ni ne ye, olu tun b'a la ka jama jigi tigɛ, nga ne kɔni tilenna tiɲɛ kan Masaba ne ka Ala ɲana. Musa fana tun kalila ne ye o loon na ko: ‹Tiɲɛ na, i seen lara yɔrɔ o yɔrɔ jamana kɔnɔ, o bena kɛ e n'i deenw ta ye tuma bɛɛ, bari i ye mɛnni kɛ Masaba ne ka Ala fɛ.› Sisan Masaba barika la, n be sii la i ko a tun y'a fɔ cogo min na. A tun be kuma Musa fɛ ten tuma min na ka Isirayɛlidenw to munumunu na kongokolon kɔnɔ, o sera saan bi naani ni duuru. Sisan ne fana sii sera saan bi seegi ni duuru. Bii nin na, fanga be ne fɛ i n'a fɔ Musa tun ye ne ci loon min na. Fanga min tun be ne fɛ o waati la, o ɲɔgɔn le be ne fɛ sisan fana ka taga kɛlɛ la, walima ka koo o koo kɛ. O la, Masaba tun ye kuluyɔrɔ min koo fɔ o waati la, i ka o di ne ma, bari e yɛrɛ tun y'a mɛn k'o yɔrɔ ye anakiw sigiyɔrɔ ye, ani cɛfariduguw be o yɔrɔ la fana. N'a sɔrɔ Masaba bena fara ne kan, ne bena se k'u gwɛn i ko a tun y'a fɔ cogo min na.» O kɔ, Zozuwe ye duba kɛ Yefunɛ dencɛ Kalɛbu ye, ka sɔrɔ ka Eburɔn d'a ma o ka kɛ a ta ye. O la, Eburɔn mara kɛra kenizi Yefunɛ dencɛ Kalɛbu ta ye fɔɔ ka na se bii ma, bari a tun ye mɛnni kɛ Masaba fɛ, Isirayɛli ka Ala. Fɔlɔfɔlɔ u tun be Eburɔn wele ko Kiriyataraba, Araba tun ye mɔgɔbaba ye anaki nunu cɛma. O waati la, hɛrɛ sɔrɔla jamana nin kɔnɔ, kɛlɛ tun te yen tugu. U ye kala la, yɔrɔ min sera Zuda kɔmɔgɔw ma ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, o be daminɛ Edɔmu mara daan faan na, ka taga fɔɔ Zin kongokolon worodugu ɲafan na. U ka mara daan, worodugu ɲafan na, ale tun be daminɛ * Kɔgɔji Fariman daa la, worodugu ɲafan fɛ, ka tɛmɛ ka taga Akirabimu worodugu ɲafan na, ani Zin, ka tɛmɛ ka taga Kadɛsi Barineya worodugu ɲafan na, ka tɛmɛ Ɛsirɔn yɔrɔ la, ka yɛlɛ ka taga Adari faan na, ka gɔngɔrɔ ka taga Karika faan fɛ, ka taga Asimɔn, ka taga fɔɔ Ezipiti kɔɔ daa la, ka bɔ yen ka taga fɔɔ kɔgɔji la. O le kɛra olu ka mara daan ye worodugu ɲafan faan fɛ. U ka mara daan, kɔrɔn fɛ, o tun ye Kɔgɔji Fariman ye, ka taga dan Zurudɛn baji donyɔrɔ ma kɔgɔji nin kɔnɔ. U ka mara daan, kɔgɔdugu ɲafan na, o tun be bɔ o yɔrɔ kelen nin na ka tɛmɛ ka taga Bɛtogila faan fɛ, ka taga tɛmɛ Bɛtaraba kɔgɔdugu ɲafan na, ka taga se Urubɛn dencɛ Bowan kabakuru ma, ka tɛmɛ Akɔri kɔkɛnɛ la, ka yɛlɛ Debiri faan fɛ, ka gɔngɔrɔ ka taga kɔgɔdugu ɲafan na Giligali, min be Adumimu gɛrɛfɛ kɔɔ kɔfɛ, worodugu ɲafan fɛ, ka tɛmɛ ka taga Ɛnsɛmɛsi kɔɔ gɛrɛfɛ ka taga fɔɔ Ɛnrogɛli, ka bɔ yen ka tɛmɛ ka taga Bɛninɔmu kɔkɛnɛ daa la zebuziw ka kulu worodugu ɲafan gɛrɛfɛ, Zeruzalɛmu be kulu min kan. O kɔ, ka tɛmɛ ka yɛlɛ kulu kan min be Inɔmu kɔkɛnɛ tileben fɛ, erefaw ka kɔkɛnɛ kɔgɔdugu ɲafan daan na, ka tɛmɛ kulu nin kan ka taga fɔɔ Nɛfutowa kɔɔ daminɛyɔrɔ la, ka tɛmɛ ka taga dugu minw be Efurɔn kulu kan, ka jigi ka taga tɛmɛ Baala, min be wele ko Kiriyati Yarimu, ka bɔ Baala ka gɔngɔrɔ ka taga tileben fɛ * Seyiri kulu faan na, ka taga tɛmɛ Yeyarimu kulu gɛrɛfɛ kɔgɔdugu ɲafan fɛ, min ye Kezalɔn kulu ye, ka bɔ yen ka jigi Bɛtisɛmɛsi, ani ka tɛmɛ Timuna, ka taga tɛmɛ jigijigiyɔrɔ la Ekurɔn kɔgɔdugu faan fɛ, ka gɔngɔrɔ ka taga Sikarɔn faan fɛ ka taga tɛmɛ Baala kulu kan, ka taga fɔɔ Yabineyɛli, ka taga gun kɔgɔji la. U ka mara daan, tileben ɲafan na, o tun ye Kɔgɔjiba nin ye. O yɔrɔw le tun ye Zuda kɔmɔgɔw ka mara daan ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. U ye niyɔrɔ di Yefunɛ dencɛ Kalɛbu ma Zuda kɔmɔgɔw ka mara cɛma, ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye Zozuwe ye, u ye Kiriyataraba d'a ma, min ye Eburɔn ye. Ariba tun ye Anaki facɛ ye. Kalɛbu ye Anaki deen saba gwɛn ka bɔ, olu tun ye Sesayi ni Ayiman ani Talimayi ye, Anaki deenw lo. A bɔra o yɔrɔ la ka taga Debirikaw kama. Fɔlɔfɔlɔ, u tun be Debiri wele ko Kiriyati Sefɛri. O yɔrɔ la, Kalɛbu y'a fɔ ko ni mɔgɔ min sera ka Kiriyati Sefɛri kɛlɛ k'a minɛ, ko ale ben'a denmuso Akisa di o tigi ma a k'a furu. Kalɛbu balimacɛ Kenazi dencɛ Otiniyɛli tagara dugu nin kɛlɛ k'a minɛ. Kalɛbu y'a denmuso Akisa d'a ma, a y'a furu. A sera Otiniyɛli fɛ tuma min na, Akisa y'a fɔ a cɛɛ ye ko: «Taga yɔrɔ dɔ ɲini n facɛ fɛ.» Muso nin wilila ka taga se yɔrɔ min na dɔrɔn ka jigi fali kan, Kalɛbu y'a fɔ a ye ko: «Mun le kɛra?» A y'a jaabi ko a ka koɲuman kɛ ale ye, ko ale Kalɛbu ye worodugu ɲafan mara d'a ma minkɛ, k'o la, a ka dalan dɔw fana d'a ma. Dalan minw tun be kuluyɔrɔ la ani dugumala la, Kalɛbu ye olu d'a ma. Zuda kɔmɔgɔw niyɔrɔ filɛ nin ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Dugubaba minw tun be worodugu ɲafan na, Zuda kɔmɔgɔw ka mara daan la, ka taga Edɔmu mara daan la, olu tun ye nunu ye: Kabiseyɛli, ni Edɛri, ani Yaguri, Kina, ni Dimona, ani Adeyada, Kedɛsi, ni Asɔri, ani Yitinan, ni Zifu, ni Tɛlɛmu, ani Beyalɔti, Asɔri Adata, ni Keriyɔti Ɛsirɔn min ye Asɔri ye, ani Amamu, ni Sɛma, ani Molada, Asari Gada, ni Ɛsimɔn, ani Bɛtipɛlɛti, Asari Suwali ni Bɛriseba, ani Biziyoteya, Baala ni Iyimu, ani Esɛmu, Ɛlitoladi, ni Kezili, ani Ɔrima, Sikilagi, ni Madimana, ani Sansanna, Lebawɔti ni Sileyimu, ni Ayini, ani Irimɔn. U bɛɛ lajɛnnin ye dugubaba mugan ni kɔnɔntɔn ye, k'u ka maraw fara u kan. Dugu minw be kulujukɔrɔ mara la, olu ye: Ɛsitawɔli ni Soreya, ani Asina, Zanowa, ni Ɛnganimu ni Tapuwa, ani Ɛnamu, Yarimuti, ni Adulamu ni Soko, ani Azeka, Saarayimu, ni Aditayimu, ni Gedara, ani Gederotayimu, o ye dugubaba tan ni naani ye, n'u ka maraw. Senan ni Adasa, ani Migidaligadi, Dileyan, ni Misipe, ni Yokiteyɛli, Lakisi ni Botisikati, ani Egilɔn, Kabɔn ni Lamasi, ani Kitilisi, Gederɔti ni Bɛtidagɔn ni Naama, ani Makeda, o ye dugubaba tan ni wɔɔrɔ ye, n'u ka maraw. Libina ni Etɛri ani Asan, Yifita, ni Asina, ani Nesibu, Keyila ni Akizibu ani Maresa, o ye dugubaba kɔnɔntɔn ye, n'u ka maraw. Ekurɔn n'a ka mara dugubaba n'u ka maraw, ani dugu minw bɛɛ tun be Ekurɔn tileben fɛ, Asidɔdi faan fɛ, n'u ka maraw, ni Asidɔdi, n'a ka dugubabaw n'a ka maraw la, ni Gaza n'a lamini dugubabaw n'a ka maraw la, fɔɔ ka taga se Ezipiti kɔɔ ma, ni kɔgɔjiba ma. Dugu minw be kuluyɔrɔ la, o ye: Samiri ni Yatiri ni Soko, Dana ni Kiriyati Sana, min be wele ko Debiri, Anabu ni Ɛsitemo ani Animu, Gosɛn ani Olɔn, ani Gilo. O ye dugubaba tan ni kelen ye, n'u ka maraw. Arabu, ni Duma ni Eseyan, ani Yanumu, ni Bɛtitapuwa, ani Afɛki, Umeta ni Kiriyataraba, ale min ye Eburɔn ye, ni Siyɔri, o ye dugubaba kɔnɔntɔn ye, n'u ka maraw. Maŋɔn, ni Karimɛli ani Zifu, ni Yuta, Zizireyɛli ni Yɔkideyamu, ani Zanowa, Kayini, ni Gibeya, ani Timuna, o ye dugubaba tan ye, n'u ka maraw. Aluli, ni Bɛtisuri, ani Gedɔri, Maarati, ni Bɛtanɔti, ani Ɛlitekɔn, o ye dugubaba wɔɔrɔ ye n'u ka maraw. Kiriyati Baali min ye Kiriyati Yarimu ye ani Araba, o ye dugubaba fila ye n'u ka maraw. Kongokolon kɔnɔ duguw ye: Bɛtaraba ni Midin ani Sekaka, Nibisan ni Irimɛla, ani Ɛngɛdi, o ye dugubaba wɔɔrɔ ye, n'u ka maraw. Zuda kɔmɔgɔw ma se ka zebuziw gwɛn ka bɔ Zeruzalɛmu, u ni zebuziw be ɲɔgɔn fɛ fɔɔ ka na se bii ma Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ. U ye kala la, mara min sera Yusufu kɔmɔgɔw ma, o be daminɛ Zurudɛn baji ma Zeriko gɛrɛfɛ, Zeriko kɔɔ kɔrɔn fɛ. Mara nin daan tɛmɛna kongokolon kɔnɔ min be daminɛ Zeriko ka taga Betɛli kuluw kan, ka bɔ Betɛli ka taga Luzi dugu kɔnɔ, ka taga tɛmɛ Atarɔti dugu kɔnɔ min ye arakiw mara ye, o daan na. O kɔ, ka tɛmɛ ka jigi tileben fɛ, ka taga yafilew ka mara daan na, ka tɛmɛ ka taga fɔɔ Bɛtorɔn dugumatɔ faan fɛ, ka tɛmɛ ka taga Gezɛri, fɔɔ ka taga gun kɔgɔjiba la. Yusufu deen Manase ni Efarayimu y'u niyɔrɔ sɔrɔ ten. Mara min sera Efarayimu kɔmɔgɔw ma ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, o daan filɛ nin ye: kɔrɔn fɛ u ka mara daan tun ye, k'a ta Atarɔti Adari ma, fɔɔ ka taga se Bɛtorɔn ma, min be kulu kan. Tileben fɛ, a daan tun be tɛmɛ Mikimetati, ka sin kɔgɔdugu ɲafan fɛ, ka taga gɔngɔrɔ ka taga kɔrɔn fɛ ka tɛmɛ Taganati Silo, kɔrɔn fɛ, Yanowa gɛrɛfɛ, ka bɔ Yanowa faan fɛ, ka taga Atarɔti ani Naarata, ka taga Zeriko, ka tɛmɛ ka taga gun Zurudɛn baji la, ka bɔ Tapuwa ka taga tileben fɛ ka ta'a bila Kana kɔɔ la, ka tɛmɛ ka taga gun kɔgɔji la. O le kɛra mara ye Efarayimu kɔmɔgɔw tun ye min sɔrɔ ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, Dugubabaw n'u mara minw tun kɛra Efarayimu kɔmɔgɔw ta ye Manase kɔmɔgɔw ta cɛma, olu niin tun t'a la. Kanaan minw tun siginin be Gezɛri n'u ye, u ma olu gwɛn, olu tora n'u ye fɔɔ ka na se bii ma, nga olu tun be fangabaara kɛ u ye. U ye kala la, mara sera Manase kɔmɔgɔw ma, min tun ye Yusufu deen fɔlɔ ye. Manase deen fɔlɔ Makiri, min tun ye Galaadi facɛ ye. Galaadi ni * Basan mara tun dira ale kɔmɔgɔw ma, bari cɛfari tun lo. U ye kala la ka mara dɔ di Manase deen tɔw ma, ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, Abiyezɛri deenw ni Elɛki deenw, ani Asiriyɛli deenw ni Sɛkɛmu deenw, ani Efɛri deenw ni Semida deenw, u ye yɔrɔ di olu le ma. Olu le ye Manase deen cɛman tɔw ye, u y'a di ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Manase deen Makiri dencɛ Galaadi deen Efɛri dencɛ Selofeyadi ma dencɛ sɔrɔ, fɔɔ denmusow. U tɔgɔ filɛ: Maala, Nowa, Ogila, Milika, ani Tirisa. O denmuso nunu tagara sarakalasebaga Eleyazari, ni Nun dencɛ Zozuwe fɛ ani ɲamɔgɔw fɛ k'a fɔ ko Masaba tun y'a fɔ Musa ye ko a ka niyɔrɔ di olu ma u fadenw cɛma. U ye niyɔrɔ di u ma u fadenw cɛma, ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. Manase kɔmɔgɔw ye yɔrɔ tan sɔrɔ, minw be danna Galaadi ni Basan mara la minw be Zurudɛn baji kɔfɛ. Bari Manase kɔmɔgɔw minw ye musomanw ye olu fana ye niyɔrɔ sɔrɔ u fadenw cɛma. Galaadi mara fana dira Manase kɔmɔgɔ tɔ nunu ma. Manase kɔmɔgɔw ka mara daan be bɔ Asɛri ka taga tɛmɛ Mikimetati, min be Sisɛmu gɛrɛfɛ, ka taga Yamin ani Ɛntapuwa faan fɛ. Tapuwa mara tun kɛra Manase kɔmɔgɔw ta ye, nga Tapuwa dugu yɛrɛ, min be Manase kɔmɔgɔw ka mara daan na, ale kɛra Efarayimu kɔmɔgɔw ta ye. Daan nin tɛmɛna ka taga Kana kɔɔ daa la a worodugu ɲafan fɛ. O yɔrɔ dugubaba minw be Manase kɔmɔgɔw ka yɔrɔ cɛma, olu ye Efarayimu ta ye. Manase kɔmɔgɔw ka mara daan tun be kɔɔ nin kɔgɔdugu ɲafan fɛ ka tɛmɛ ka taga gun kɔgɔji la. Mara min be worodugu ɲafan fɛ, o tun ye Efarayimu kɔmɔgɔw ta ye, kɔgɔdugu ɲafan fɛ, o tun ye Manase kɔmɔgɔw ta ye, u bɛɛ ta daan tun ye kɔgɔji ye. Manase kɔmɔgɔw tun be daan bɔ ni Asɛri kɔmɔgɔw ye kɔgɔdugu ɲafan fɛ ka daan bɔ ni Isakari kɔmɔgɔw ye kɔrɔn fɛ. Manase kɔmɔgɔw ka dugu dɔw tun be Isakari ni Asɛri kɔmɔgɔw ka mara kɔnɔ. O ye Bɛtiseyan n'a ka mara ni Yibileyamu n'a ka mara ani Dɔri n'a ka mara ni Ɛndɔri n'a ka mara ani Tanaki n'a ka mara ni Megido n'a ka mara. O ye mara saba ye. Manase kɔmɔgɔw tun ma se k'o dugu mɔgɔ nunu gwɛn, o la, kanaanw tora o jamana nin na. Isirayɛlidenw nana fanga sɔrɔ tuma min na, u ye kanaanw bila fangabaara la, nga u ma u gwɛn. Yusufu kɔmɔgɔw y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Mun na i ye yɔrɔ kelen dama le di anw ma? An do ka ca, Masaba fana do ye nɛɛma kɛ an ye halibi.» Zozuwe y'a fɔ u ye ko n'u ka ca, ko u ka taga tuu ben periziw ni erefaw ka mara la k'o kɛ u ta ye, ko bari efaraw ka mara kuluyɔrɔ ka dɔgɔ u ma. Yusufu kɔmɔgɔw y'a fɔ tugu ko: «Kuluyɔrɔ nin ka dɔgɔ an ma. Kanaan minw bɛɛ siginin be kɔkɛnɛ na, minw be Bɛtiseyan n'a mara kɔnɔ, ni minw be Zizireyɛli kɔkɛnɛ na, kɛlɛkɛwotoro nigɛlamanw be olu bɛɛ fɛ.» Zozuwe y'a fɔ Yusufu deen Efarayimu kɔmɔgɔw, ni Manase kɔmɔgɔw ye ko u ka ca, fanga fana b'u la kosɔbɛ, ko u tena mara kelen dama d'u ma. Nga u bena kuluyɔrɔ sɔrɔ k'o kɛ u ta ye, min ye tuu ye. U ben'a tigɛ ka sɔrɔ k'o yɔrɔ kɛ u ta ye, ani ka kanaanw gwɛn n'u ka kɛlɛkɛwotoro nigɛmanw ye hali ni fanga b'u la cogo o cogo. Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛnna Silo, ka Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu dɔ lɔ k'o kɛ Ala ta ye ni jama be Ala kunbɛn yen. O y'a sɔrɔ u tun sera jamana nin kɔrɔ ka ban. Isirayɛli ka deen wolonwula kɔmɔgɔw le tun tora u fɛ minw tun ma u niyɔrɔ sɔrɔ fɔlɔ. Zozuwe y'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «Aw bena banba ka jamana nin minɛ k'a kɛ aw ta ye tuma jumɛn? Masaba, aw faaw ka Ala ye o min di aw ma. Aw ka mɔgɔ saba saba bɔ Isirayɛli ka deenw kɔmɔgɔw bɛɛ la. Ne bena olu ci, u bena taga jamana nin yɔrɔ bɛɛ yaala, yɔrɔ min be kɛ u ta ye, k'o cogoya filɛ ka ɲa, ka na o fɔ ne ye. U bena n'a tilan yɔrɔ wolonwula, Zuda kɔmɔgɔw bena to u ka mara daanw na worodugu ɲaan faan na, Yusufu ka somɔgɔw fana bena to u ka mara daan na kɔgɔdugu ɲaan faan na. Ni aw ye jamana nin tilan yɔrɔ wolonwula, ka na o ɲafɔ ne ye tuma min na, ne bena kala la Masaba an ka Ala ɲakɔrɔ. Levi kɔmɔgɔw tena niyɔrɔ sɔrɔ aw cɛma, bari ka Masa Ala ka saraka minɛ ole kɛra olu niyɔrɔ ye. Gadi kɔmɔgɔw, ni Urubɛn ta, ani Manase kɔmɔgɔw tilan kelen, olu fana y'u ta sɔrɔ ka ban kɔrɔn fɛ Masaba ka baaraden Musa fɛ Zurudɛn baji kɔfɛ.» O mɔgɔ nunu tun be tagara jamana nin daan bɔyɔrɔ la tuma min na, Zozuwe y'a fɔ u ye ko u ka taga jamana nin yaala ka na o ɲafɔ ale ye, k'o kɔ, ale bena kala la u ye Masaba ɲakɔrɔ Silo. Mɔgɔ nunu tagara ka jamana yaala k'a tilan yɔrɔ wolonwula, bɛɛ n'a ka duguw, k'o yɔrɔ cogoya sɛbɛn sɛbɛ dɔ kɔnɔ ka na n'o ye Zozuwe fɛ u sigiyɔrɔ la Silo. Zozuwe ye kala la u ye Masaba ɲakɔrɔ Silo, ka jamana nin tilan Isirayɛlidenw cɛ ten o yɔrɔ la. A ye u kelen kelen bɛɛ niyɔrɔ d'u ma. U ye kala la, yɔrɔ min sera Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ma, ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, o tun be Zuda ni Yusufu kɔmɔgɔw ta furancɛ la. U ka mara daan, kɔgɔdugu ɲafan na, ale tun be ta Zurudɛn baji ma, ka tɛmɛ ka taga Zeriko kɔgɔdugu ɲafan fɛ, ka tɛmɛ ka taga kuluyɔrɔ la, tileben fɛ, ka tɛmɛ ka taga gun Bɛtavɛni kongokolon na, ka tɛmɛ ka taga Luzi, ale min ye Betɛli ye, ka tɛmɛ Luzi worodugu ɲafan na, kulu min be Bɛtorɔn dugumatɔ worodugu ɲafan na, ka tɛmɛ o kulu kan ka taga Atarɔti Adari. Tileben faan fɛ, k'a ta kulu nin na, mara nin daan gɔngɔrɔra ka taga worodugu ɲafan fɛ ka taga se Kiriyati Baali ma, o min ye Kiriyati Yeyarimu ye. Zuda kɔmɔgɔw ka dugubaba dɔ lo. O le y'u daan ye tileben fɛ. Mara nin daan min be worodugu ɲafan fɛ, ale be daminɛ Kiriyati Yeyarimu, ka taga kɔrɔn fɛ ka taga se Nɛfutowa kɔɔ daminɛyɔrɔ la, ka taga tɛmɛ kulu gɛrɛfɛ o min be erefaw ka kɔkɛnɛ na kɔgɔdugu faan fɛ, Bɛninɔmu kɔkɛnɛ gɛrɛfɛ, ka tɛmɛ Inɔmu kɔkɛnɛ na ka taga tɛmɛ zebuziw ka dugu worodugu ɲafan na, ka taga fɔɔ Ɛnrogɛli, ka bɔ yen ka gɔngɔrɔ ka taga kɔgɔdugu ɲafan fɛ fɔɔ Ɛnsɛmɛsi, ka taga Gelilɔti, min tilennin be ni Adumimu tintin ye, ka tɛmɛ ka taga Urubɛn dencɛ Bowan kabakuru yɔrɔ la, ka tɛmɛ jigijigiyɔrɔ la, Araba kɔgɔdugu ɲafan na, ka ta'a tigɛ, ka taga tɛmɛ Bɛtogila kɔgɔdugu ɲafan na, ka taga gun * Kɔgɔji Fariman na kɔgɔdugu ɲafan fɛ, Zurudɛn baji donyɔrɔ la kɔgɔji nin kɔnɔ. O le tun ye mara nin daan ye worodugu ɲafan na. Zurudɛn baji le tun kɛr'a daan ye kɔrɔn fɛ. O le tun kɛra Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka daan ye faan bɛɛ la, ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Dugubaba minw sera Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ma ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, o ye: Zeriko ni Bɛtogila, ani Emɛkesisi, Bɛtaraba, ni Semarayimu ani Betɛli, Abimu ni Para, ani Ofura, Kefari Amona, ni Ofini ani Geba. O ye dugubaba tan ni fila ye ani u ka maraw. Gabaŋɔn ni Arama, ani Berɔti, Misipe ni Kefira, ani Mosa, Ɛrɛkɛmu ni Yiripeyɛli ani Tareyala, Sela ni Elɛfu, ani zebuziw ka dugu, min ye Zeruzalɛmu ye, Gibeyati ni Kiriyati, o ye dugubaba tan ni naani ye n'u ka maraw. O le ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw niyɔrɔ ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. A siɲɛ filanan na, u ye kala la, Simeyɔn kɔmɔgɔw y'u niyɔrɔ sɔrɔ ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, Zuda kɔmɔgɔw ka mara cɛma. U ye dugu minw sɔrɔ u ka mara kɔnɔ, o filɛ: Bɛriseba ni Seba, ani Molada, Asari Suwali, ni Bala, ani Esɛmu, Ɛlitoladi ni Betuli, ani Ɔrima, Sikilagi ni Bɛtimarikabɔti, ani Asari Suza, Bɛtilebawɔti ni Saruwɛn, o ye dugubaba tan ni saba ye n'u maraw. Ayini ni Irimɔn, ani Etɛri ni Asan, o ye dugubaba naani ye n'u maraw. Dugudennin minw bɛɛ be o dugubaba nunu lamini na, fɔɔ ka taga se Baalati Beyɛri, min ye Arama ye worodugu ɲafan fɛ, olu bɛɛ. O le ye Simeyɔn kɔmɔgɔw ta ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Simeyɔn kɔmɔgɔw niyɔrɔ dira u ma Zuda kɔmɔgɔw ka mara le kɔnɔ. U ye mara nin cɛmancɛ le di u ma, bari mara nin tun ka bon kojugu Zuda kɔmɔgɔw ma. A siɲɛ sabanan na, u ye kala la, o sera Zabulɔn kɔmɔgɔw ma ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. U ka mara nin daan tun be taga fɔɔ Saridi, ka tɛmɛ ka taga tileben fɛ Mareyala faan fɛ, ka taga se Dabɛsɛti, o kɔ ka taga gun kɔɔ ma min be Yokineyamu gɛrɛfɛ, ka bɔ Saridi ka gɔngɔrɔ ka taga kɔrɔn fɛ, fɔɔ ka taga se Kisilɔti Tabɔri mara daan na, ka tɛmɛ ka taga Doberati ka yɛlɛ Yafiya, ka bɔ o yɔrɔ la ka taga kɔrɔn fɛ ka tɛmɛ Gatefɛri, ni Itakasin, ka taga Irimɔn, ka taga fɔɔ Neya faan fɛ. O kɔ, ka gɔngɔrɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ, ka taga Anatɔn ka taga se Yifutayɛli kɔkɛnɛ ma. Dugubaba tan ni fila, ani u maraw be yen, Katati ni Naalali ani Simurɔn ni Yideyala, ani Bɛtilehɛmu tun ye u dɔw ye. O dugubaba nunu n'u maraw le ye Zabulɔn kɔmɔgɔw ta ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. A siɲɛ naaninan na, u ye kala la, o sera Isakari kɔmɔgɔw ma ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Dugubaba minw tun be u ka mara la, o ye: Zizireyɛli ni Kezulɔti ani Sunɛmu ye, ani Afarayimu ni Sihɔn, ani Anarati, Arabiti ni Kisiyɔn, ani Ebɛsi, Ɛrɛmɛti, ni Ɛnganimu ani Ɛnada, ni Bɛtipasesi. U ka mara daan tagara se Tabɔri ni Sasima, ani Bɛtisemɛsi, ka bɔ yen ka taga gun Zurudɛn baji la. Dugubaba nunu ye tan ni wɔɔrɔ ye ani u ka maraw. Yɔrɔ min sera Isakari kɔmɔgɔw ma ka kɛ u ta ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, a dugubabaw n'u maraw, o le ye nin ye. A siɲɛ duurunan na, u ye kala la, o sera Asɛri kɔmɔgɔw ma, ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Dugubaba minw tun b'o ka mara nin na, olu ye nunu ye: Ɛlikati ni Ali ani Bɛtɛn ni Akisafi, Alamɛlɛki, ni Ameyadi ani Miseyali. Tileben fɛ, u ka mara daan tagara se Karimɛli kulu ma, ka ta'a bila Siwɔri Libinati kɔɔ la. O kɔ, ka gɔngɔrɔ ka taga kɔrɔn fɛ fɔɔ Bɛtidagɔn, ka taga se Zabulɔn, ani Yifutayɛli kɔkɛnɛ na, ka taga kɔgɔdugu ɲafan na fɔɔ Bɛtemɛki ni Neyiyɛli ka tɛmɛ ka taga Kabuli numanbolo fɛ, ka taga Abidɔn faan fɛ ni Erewɔbu, ani Amɔn ni Kana, fɔɔ ka taga se Sidɔn, min ka bon, ka gɔngɔrɔ ka taga Arama faan fɛ, fɔɔ ka taga se cɛfaridugu Tiri ma, ka tɛmɛ ka taga Oza, ka tɛmɛ Akizibu gɛrɛfɛ ka taga gun kɔgɔji la. Uma ni Afɛki ani Erewɔbu, ye dugu dɔw ye fana, daan nin tɛmɛna minw gɛrɛfɛ. O bɛɛ lajɛnnin ye dugubaba mugan ni fila ye ani u maraw. O le ye Asɛri kɔmɔgɔw ka niyɔrɔ ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, a dugubabaw n'u ka maraw. A siɲɛ wɔɔrɔnan na, u ye kala la, o sera Nɛfutali ma, ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. U ka mara daan tun be daminɛ Elɛfu ni Elɔn, ka tɛmɛ Saananimu ni Adami Nɛkɛbu ani Yabineyɛli, fɔɔ ka taga se Lakumu, ani ka taga gun Zurudɛn baji la. Mara nin daan tagara gɔngɔrɔ tileben fɛ Azinɔti Tabɔri, ka tɛmɛ o yɔrɔ la ka taga Ukɔki, ka taga se Zabulɔn ka mara daan na worodugu ɲafan fɛ ani Asɛri ta ma tileben faan fɛ. Zurudɛn baji tun tora kɔrɔn ɲafan fɛ. Mara nin kɔnɔ cɛfariduguw filɛ: Sidimu, ni Seri ani Amati ni Arakati, ani Kinerɛti, Adama ni Arama ani Asɔri, Kedɛsi ni Edirɛyi ani Ɛnasɔri, Yireŋɔn ni Migidalɛli, ani Orɛmu ni Bɛtanati, ani Bɛtisemɛsi. O ye dugubaba tan ni kɔnɔntɔn ye, n'u maraw. O le kɛra Nɛfutali kɔmɔgɔw ta ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, u ka dugubabaw n'u ka maraw. A siɲɛ wolonwulanan na, u ye kala la, o sera Dan kɔmɔgɔw ma ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Dugu minw tun be u ka mara la, o ye: Soreya ni Ɛsitawɔli ani Irisɛmɛsi, Salabin ni Ayalɔn ani Yitila, Elɔn ni Timunata ani Ekurɔn, Ɛliteke ni Gibetɔn ani Baalati, Yewuda ni Bene Beraki ani Gatirimɔn, Yarikɔn kɔɔ ni Arakɔn ani o yɔrɔ mara, min be Zafa gɛrɛfɛ. Dan kɔmɔgɔw ka mara tun bɔsira u la tuma min na, u tagara Lɛsɛmu kɛlɛ, ka se u kɔrɔ k'u halaki ni murujan ye. U y'o minɛ k'o kɛ u yɛrɛ ta ye ka sigi a kɔnɔ ani k'u bɛma tɔgɔ la a kan ko Dan. O le ye Dan kɔmɔgɔw ta ye ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, u ka dugubabaw n'u ka maraw le ye o ye. Isirayɛlidenw ye jamana nin tilan ka ban tuma min na k'u daanw bɔbɔ, u ye yɔrɔ dɔ di Nun dencɛ Zozuwe ma u cɛma. Ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye, a tun ye dugu min daali, u y'o d'a ma, o ye Timunata Sera ye, min be Efarayimu mara kuluyɔrɔ la. A y'o dugu nin lalaga k'a lɔ, ka sigi yen. Sarakalasebaga Eleyazari ni Nun dencɛ Zozuwe ani Isirayɛlidenw ka fadenyabolow ɲamɔgɔw ye kala la Masaba ɲakɔrɔ Silo, Ala ni jama ka Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la, ka bɛɛ niyɔrɔ d'a ma ten. O cogo la, u tilara yɔrɔ tilanko la. Masaba y'a fɔ Zozuwe ye ko a k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko u ka duguw dɔ woloma k'u sigi k'o kɛ kalifayɔrɔw ye mɔgɔw fɛ, i n'a fɔ a tun y'a ɲini u fɛ Musa barika la cogo min na. O la, ni mɔgɔ dɔ y'a tɔɲɔgɔn faga k'a sɔrɔ a tun m'a lawili a kama, a ma tugu k'a kɛ, ale be se ka ta'a yɛrɛ kalifa o duguw dɔ la, u bena kɛ u kalifayɔrɔ ye janko u ka kisi jurusarabaga ma. O mɔgɔfagala nin bena boli ka taga dugu nunu dɔ la, ka taga lɔ dugu nin donda la, k'a ka koo ɲafɔ o yɔrɔ cɛkɔrɔbaw ye. O kɔ, olu ben'a minɛ ka don n'a ye dugu kɔnɔ ka sigiyɔrɔ d'a ma, a ka to olu fɛ. Ni jurusarabaga tugur'a kɔ ka na se o yɔrɔ la, u man kan k'a di o tigi ma, bari a m'a lawili a kama. A tɔɲɔgɔn nin tun te a jugu ye ka kɔrɔ. A bena to o dugu nin kɔnɔ fɔɔ n'a nana lɔ jama ɲakɔrɔ u k'a kiti, ani fɔɔ ka taga se sarakalasebagaw kuntigiba ka saya ma fana, min be baara la o waati la. N'o bɛɛ kɛra ka ban, mɔgɔfagala nin be se ka segi ka ta'a ka dugu la, ka sigi a ka soo kɔnɔ, a tun bolila ka bɔ dugu min kɔnɔ. U ye Kedɛsi woloma Galile mara la, min be Nɛfutali kuluyɔrɔ la, ani Sisɛmu min be Efarayimu mara kuluyɔrɔ la, ni Kiriyataraba, min ye Eburɔn ye, Zuda mara kuluyɔrɔ la. Zurudɛn baji kɔfɛ fana, Zeriko kɔrɔn ɲafan na, u ye Bɛsɛri woloma min be kongokolon kɔnɔ, Urubɛn kɔmɔgɔw ka mara kɔkɛnɛ na. U ye Aramɔti woloma Galaadi mara la, Gadi kɔmɔgɔw ka mara kɔnɔ. U fana ye Golan woloma, min be * Basan mara la, Manase kɔmɔgɔw ka mara kɔnɔ. O dugu nunu le wolomana ka sigi Isirayɛlidenw ye ni lonanw ye u cɛma, janko ni mɔgɔ dɔ y'a tɔɲɔgɔn faga n'a tun m'a lawili a kama, o tigi ka se ka ta'a yɛrɛ kalifa o dugu nunu dɔ la, jurusarabaga kan'a sɔrɔ k'a faga, n'a ma lɔ jama ɲakɔrɔ u k'a kiti. O kɔ, Levi kɔmɔgɔw ka gwatigiw nana sarakalasebaga Eleyazari ni Nun dencɛ Zozuwe ani Isirayɛlidenw ka gwatigi tɔw fɛ k'u to Silo, Kanaan jamana na. U y'a fɔ u ye ko: «Masaba y'a fɔ Musa ye ko duguw ka kan ka d'an ma, ka kɛ an sigiyɔrɔ ye, ani kongo min b'u lamini na, janko an ka begɛnw ka se ka ɲimini kɛ o yɔrɔ la.» O la, Isirayɛlidenw ye dugu dɔw n'u kongow di Levi kɔmɔgɔw ma ka bɔ u yɛrɛ niyɔrɔ la ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. U ye minw di, o filɛ nin ye: U ye kala la, Keyati kɔmɔgɔw le kɔnna ka sɔrɔli kɛ ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. Sarakalasebaga Arɔn deenw n'u ye Levi kɔmɔgɔw ye, olu ye dugu tan ni saba sɔrɔ Zuda kɔmɔgɔw ka mara la, ni Simeyɔn ani Bɛnzamɛn ka mara la. Keyati kɔmɔgɔ tɔw ye dugu tan sɔrɔ Efarayimu kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ka mara la ni Dan kɔmɔgɔw ani Manase kɔmɔgɔw tilan kelen ka fadenyabolow ka mara la. U ye kala la fana, Gɛrisɔn kɔmɔgɔw ye dugu tan ni saba sɔrɔ Isakari kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ka mara la ni Asɛri ani Nɛfutali ni Manase kɔmɔgɔw tilan kelen ka fadenyabolow ka mara la min be * Basan mara la. Merari kɔmɔgɔw ye dugu tan ni fila sɔrɔ ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, Urubɛn kɔmɔgɔw ka mara la, ni Gadi ani Zabulɔn ka mara la. Isirayɛlidenw ye kala la ka dugu nunu, n'u kongow di Levi kɔmɔgɔw ma, i ko Masaba tun y'a fɔ cogo min na Musa barika la. Dugu minw tɔgɔ bena fɔ, u ye olu le woloma ka bɔ Zuda kɔmɔgɔw ni Simeyɔn kɔmɔgɔw ka mara la, olu le sera Arɔn kɔmɔgɔw ma, n'o tun ye Levi dencɛ Keyati ka fadenyabolo mɔgɔw ye, bari kala lara ka olu le ta yira fɔlɔ la. U ye Kiriyataraba, min be wele Eburɔn, n'a kongo d'u ma, min be Zuda mara kuluyɔrɔ la. Ariba tun ye Anɔki faa ye. Nga dugubaba nin kongo n'a dugudenninw tun dira Yefunɛ dencɛ Kalɛbu ma ka kɛ a niyɔrɔ ye. Eburɔn min kɛra mɔgɔfagala ka kalifaduguw dɔ ye, u ye ale n'a kongo di sarakalasebaga Arɔn kɔmɔgɔw ma ani Libina n'a kongo fana, ka Yatiri n'a kongo ni Ɛsitemowa n'a kongo di, ka Olɔn n'a kongo ani Debiri n'a kongo di, ka Ayini n'a kongo, ni Yuta n'a kongo, ani Bɛtisemɛsi n'a kongo di, dugubaba kɔnɔntɔn minw wolomana ka bɔ Zuda ni Simeyɔn kɔmɔgɔw taw la, o le ye nunu ye. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara la, Gabaŋɔn n'a kongo dira u ma, ni Geba n'a kongo, ka Anatɔti n'a kongo ni Alimɔn n'a kongo di. O ye dugubaba naani ye. Arɔn kɔmɔgɔ sarakalasebagaw ye dugubaba tan ni saba sɔrɔ ani u kongow. Keyati ka fadenyabolo tɔw minw tun ye Levi kɔmɔgɔw ye, olu ye duguw sɔrɔ Efarayimu kɔmɔgɔw ka mara la kalabon sababu fɛ. Sisɛmu min kɛra mɔgɔfagala ka kalifaduguw dɔ ye, u y'o di u ma n'a kongo, min be Efarayimu mara kuluyɔrɔ la, ka Gezɛri n'a kongo di u ma fana, ka Kibisayimu n'a kongo ni Bɛtorɔn n'a kongo di. O kɛra dugubaba naani ye. Dan kɔmɔgɔw ka mara la, u ye Ɛliteke n'a kongo di u ma, ni Gibetɔn n'a kongo, ka Ayalɔn n'a kongo, ani Gatirimɔn n'a ka kongo di. O ye dugubaba naani ye. Manase kɔmɔgɔw tilan kelen ka mara la, u ye Tanaki n'a kongo di u ma, ni Gatirimɔn n'a kongo. O ye dugubaba fila ye. Dugubaba tan nunu n'u kongo dira Keyati ka fadenyabolo dɔ nunu ma. Golan min ye mɔgɔfagala ka kalifayɔrɔ ye Basan mara la, n'o ye Manase kɔmɔgɔw tilan kelen ka mara ye, u y'o di Levi deen Gɛrisɔn ka fadenyabolow ma, n'a kongo, ni Beesitera n'a kongo. Isakari kɔmɔgɔw ka mara la, u ye Kisiyɔn n'a kongo d'u ma fana, ani Doberati n'a kongo, ka Yarimuti n'a kongo ni Ɛnganimu n'a kongo di. O ye dugubaba naani ye. Asɛri kɔmɔgɔw ka mara la, u ye Miseyali n'a kongo d'u ma ni Abidɔn n'a kongo, ka Ɛlikati n'a kongo di ni Erewɔbu n'a kongo. O ye dugubaba naani ye. Nɛfutali kɔmɔgɔw fɛ, u ye dugubaba saba di, o n'u kongow: Kedɛsi min be Galile mara la n'o ye mɔgɔfagala ka kalifayɔrɔ ye, ni Amotidɔri, ni Karitan. Gɛrisɔn ka fadenyabolow ye dugu minw sɔrɔ o kɛra dugubaba tan ni saba ye ani u kongow. U ye Yokineyamu n'a kongo ni Karita n'a kongo di Levi kɔmɔgɔ tɔw ma, minw ye Merari ka fadenyabolow ye, Zabulɔn mara la, ka Dimona n'a kongo, ni Naalali n'a kongo di fana. O ye dugubaba naani ye. Urubɛn kɔmɔgɔw ka mara la, u ye Bɛsɛri n'a kongo d'u ma ni Yaasa n'a kongo, ka Kedemɔti n'a kongo ni Mefaati n'a kongo di. O ye dugubaba naani ye. Gadi kɔmɔgɔw ka mara la, u ye mɔgɔfagala ka kalifadugu Aramɔti min be Galaadi mara la di u ma n'a kongo, ani Maanayimu n'a kongo, ani Ɛsibɔn n'a kongo, ka Yazɛri n'a kongo di. O bɛɛ lajɛnnin kɛra dugubaba naani ye. Dugu minw dira Levi kɔmɔgɔw Merari ka fadenyabolow ma, o bɛɛ lajɛnnin ye dugubaba tan ni fila ye. Levi kɔmɔgɔw ye dugu minw sɔrɔ Isirayɛlidenw ka mara la, o bɛɛ lajɛnnin kɛra dugu bi naani ni seegi ye, n'u ka kongow. Dugu nunu kelen kelen bɛɛ tun be n'u kongo ye min b'u lamini, bɛɛ ta tun be ten. Masaba tun y'a daa di ko a bena jamana min di Isirayɛlidenw ma, a y'o bɛɛ di u ma ten, u y'a minɛ ka sigi a kɔnɔ. Masaba ye hɛrɛ kɛ u ye u faan bɛɛ la, i n'a fɔ a tun y'a daa di cogo min na u faaw ma. U jugu si ma se ka lɔ u ɲafɛ, Masaba y'u juguw bɛɛ don u bolo. Masaba tun y'a daa di Isirayɛlidenw ma koo minw bɛɛ la, u si ma to kɛbali, u bɛɛ kɛra. O kɔ, Zozuwe ye Urubɛn kɔmɔgɔw wele, ni Gadi taw ani Manase taw tilan kelen k'a fɔ u ye ko: «Masaba ka baarakɛla Musa ye fɛɛn min fɔ aw ye, aw ye o bɛɛ kɛ, aw fana ye mɛnni kɛ ne fɛ ne ka kuma bɛɛ la. Kabini waatijan fɔɔ ka na se bii ma, aw ma sɔn ka boli k'aw badenw to, aw fana ye Masaba aw ka Ala ka fɔta kɛ. Sisan Masaba aw ka Ala ye lafiɲɛyɔrɔ di aw badenw ma i ko a tun y'a fɔ cogo min na. Masaba ka baarakɛla Musa ye jamana min di aw ma Zurudɛn baji kɔfɛ, aw ka segi ka taga aw ka soo, o yɔrɔ la. Masaba ka baarakɛla Musa ye sariya ni kuma minw fɔ aw ye, aw ka olu bato ka ɲa, aw ka Masaba aw ka Ala koo diya aw yɛrɛ ye, k'a ka kuma bato ka taama ka kɛɲɛ n'a sago bɛɛ ye. Aw ye nɔrɔ ale la, ka baara kɛ ale ye n'aw dusu bɛɛ ye.» O kɔ, Zozuwe ye duba kɛ u ye ka sira di u ma. U segira ka taga soo. Musa tun ye niyɔrɔ di Manase kɔmɔgɔw tilan kelen ma * Basan mara la. O kɔ, Zozuwe fana ye niyɔrɔ di tilan filanan nin ma u badenw gɛrɛfɛ Zurudɛn baji kɔfɛ tileben ɲafan na. Zozuwe ye sira d'u ma tuma min na, a ye duba kɛ u ye k'a fɔ u ye ko: «Aw ye kɔsegi ka taga soo ni aw ka nafoloba ye: begɛn caaman, ni warigwɛ, ani sanu, ni zira ani nigɛ, ni fani caaman. Aw k'aw juguw bololafɛnw tilantilan aw ni ɲɔgɔn cɛ.» O la, Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi kɔmɔgɔw ani Manase kɔmɔgɔw tilan kelen kɔsegira. U bɔra Isirayɛlidenw kɔrɔ Silo, Kanaan jamana na, ka taga Galaadi, min tun kɛra u niyɔrɔ ye i ko Masaba y'a fɔ Musa ye cogo min na. Urubɛn kɔmɔgɔw, ni Gadi kɔmɔgɔw ani Manase kɔmɔgɔw tilan kelen tagara se Gelilɔti, Zurudɛn baji mara la, Kanaan jamana na. U ye sarakabɔyɔrɔ dɔ lɔ Zurudɛn baji la, o sarakabɔyɔrɔ nin tun ka jan kosɔbɛ fɔɔ mɔgɔ ɲaa be bɔ a fɛ. Isirayɛliden tɔw y'a mɛn tuma min na k'u ye sarakabɔyɔrɔ lɔ Gelilɔti, Kanaan jamana kɔnɔ, Zurudɛn baji mara la min ye o ta ye, u bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn Silo janko ka taga u kɛlɛ. U ye sarakalasebaga Eleyazari dencɛ Pinasi ci u fɛ Galaadi jamana na. Ɲamɔgɔ tan tun farala a kan, ɲamɔgɔ kelen ka bɔ Isirayɛli ka deen tan nunu kɔmɔgɔw cɛma, ɲamɔgɔ kelen kelen, ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolo ye. U kelen kelen bɛɛ tun ye gwatigiw ye Isirayɛlidenw ka fadenyabolow cɛma. Olu tagara Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi kɔmɔgɔw ni Manase kɔmɔgɔw tilan kelen fɛ Galaadi mara la, k'a fɔ u ye ko: «Masaba ka jama bɛɛ lajɛnnin y'a fɔ ko: ‹Mun na aw ye tilenbaliyako nin kɛ Isirayɛli ka Ala ɲakɔrɔ? Mun na aw y'aw kɔɔ sin Masaba ma sisan, ka sarakabɔyɔrɔ lɔ, ka muruti a ma bii? An tun ye kojugu min kɛ Pewɔri, o t'an labɔ wa? Masaba tun y'a ka jama halaki o kosɔn, o bɛɛ n'a ta, halibi an yɛrɛ ma saniya ka bɔ o koo nin na fɔlɔ. N'aw y'aw kɔɔ sin Masaba ma bii, n'aw murutira Masaba ma, a bena dimi Isirayɛli jama bɛɛ lajɛnnin kɔrɔ sini. Jamana min kɛra aw niyɔrɔ ye, n'aw be miiri k'o nɔgɔnin lo, aw ka na Masaba ka jamana kɔnɔ a sigiyɔrɔ la, ka na sigi an cɛma. Aw kana muruti Masaba ma, aw fana kana faran ka bɔ an na, ka sarakabɔyɔrɔ dɔ lɔ aw yɛrɛ ye, min be danna Masaba an ka Ala ta la. Fɛɛn minw tun bilara Ala ye, Zera dencɛ Akan tun ye kojugu kɛ k'u dɔ ta tuma min na, Ala tun ma dimi Isirayɛli jama bɛɛ le kɔrɔ wa? Akan kelen dama tun ma sa a ka kojugu nin kosɔn.› » Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi kɔmɔgɔw ani Manase kɔmɔgɔw tilan kelen y'a fɔ Isirayɛlidenw ka fadenyabolow ɲamɔgɔw ye ko: «Setigi Ala, Masaba! Setigi Ala, Masaba b'a lɔn, ani Isirayɛlidenw ben'a lɔn fana. Ni murutiko lo, walima ni kojugu lo n'an y'a kɛ Masaba la, a kana an to bii. N'an ye sarakabɔyɔrɔ wɛrɛ lɔ janko k'an kɔɔ sin Masaba ma, n'an b'a fɛ ka saraka jɛnita ni suman sarakaw le bɔ a kan, ani jɛnɲɔgɔnya sarakaw, Masaba le bena an ɲininga o la. An hakili ɲagaminin le y'a kɛ, an tun be miiri ko loon be loon na, aw deenw be se k'a fɔ an deenw ye ko: ‹Bɛɛn be aw ni Masaba, Isirayɛli ka Ala cɛ wa? Masaba ma Zurudɛn baji le kɛ an daan ye wa? Aw Urubɛn ni Gadi kɔmɔgɔ nunu, niyɔrɔ t'aw fɛ Masaba ka koo la!› O la, aw deenw bena kɛ sababu ye an deenw tena siran Masaba ɲa tugu. O le tun y'a to an ko an ka sarakabɔyɔrɔ dɔ lɔ, a ma kɛ saraka jɛnita kama, walima dɔ wɛrɛ kama. A be kɛ taamasiɲɛ ye an ni aw cɛ, ani an kɔmɔgɔw ni aw taw cɛ, ko an be Masaba bato ni saraka jɛnitaw ye, ni jɛnɲɔgɔnya taw, ani saraka wɛrɛw, janko aw deenw kan'a fɔ loon dɔ la, an deenw ye ko niyɔrɔ te u fɛ Masaba ka koo la. An tun y'a fɔ ko n'u y'o kuma ɲɔgɔn fɔ loon dɔ an ma, walima an kɔmɔgɔw ma, an bena u jaabi ko: ‹Aw ma sarakabɔyɔrɔ nin ye, an faaw ye o min lɔ wa? O ni Masaba ta bɛɛ lɔcogo ye kelen ye. U tun m'a lɔ saraka jɛnitaw ni saraka wɛrɛ bɔni kama dɛ, nga a kɛra taamasiɲɛ ye an ni aw fɛ.› O miiriya ka jan an na k'a fɔ ko an be muruti Masaba ma k'an kɔɔ sin a ma bii, ka sarakabɔyɔrɔ dɔ lɔ, ka saraka jɛnitaw ni suman sarakaw ani dɔ wɛrɛw bɔ a kan, ni Masaba an ka Ala ka sarakabɔyɔrɔ tɛ, min lɔnin be a sigiyɔrɔ ɲafɛ.» Sarakalasebaga Pinasi, ni Isirayɛli jama ka gwatigiw ni jama ɲamɔgɔ minw tun be n'a ye, olu ye Urubɛn ni Gadi ni Manase kɔmɔgɔw tilan kelen ka kuma mɛn tuma min na, u wasara. Sarakalasebaga Eleyazari dencɛ Pinasi y'a fɔ Urubɛn ni Gadi kɔmɔgɔw ani Manase kɔmɔgɔw tilan kelen ye ko: «An lar'a la bii ko Masaba be n'an ye, bari aw ma kojugu kɛ Masaba la. O la, aw ye Isirayɛlidenw ɲuman bɔ Masaba bolo.» Sarakalasebaga Eleyazari dencɛ Pinasi ni ɲamɔgɔ nunu bɔra u kɔrɔ Galaadi mara la ka taga Kanaan jamana na, Isirayɛliden tɔw fɛ, ka koo nin ɲafɔ u ye. Olu fana wasara o kuma na. U ye Ala tanu. O la, Urubɛn ni Gadi kɔmɔgɔw tora jamana nin kɔnɔ, Isirayɛlidenw ma taga u kɛlɛ ani ka cɛnni kɛ u ka mara la tugu. Urubɛn ni Gadi kɔmɔgɔw y'a fɔ ko sarakabɔyɔrɔ nin kɛra taamasiɲɛ ye olu fɛ ko Masaba ye Ala ye. O la, u y'a tɔgɔ la ko: «Seere.» Isirayɛlidenw jugu minw tun be u laminina, Masaba y'u tila ka bɔ olu bolo tuma min na, waati caaman tɛmɛna, o y'a sɔrɔ Zozuwe kɔrɔla kosɔbɛ. A ye Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛn, u ka cɛkɔrɔbaw, ni ɲamɔgɔw ani kititigɛlaw ni kɛlɛdenw ɲamɔgɔw bɛɛ. A y'a fɔ u ye ko: «Ne kɔrɔla kosɔbɛ. Masaba aw ka Ala ye fɛɛn minw bɛɛ kɛ siya nunu bɛɛ la aw kosɔn, aw yɛrɛw y'o ye! Masaba aw ka Ala le tun be to k'aw dɛmɛ kɛlɛ la. Siya minw tɔɔ tora, ani ne ye minw bɛɛ halaki k'a ta Zurudɛn baji ma, fɔɔ ka taga se kɔgɔjiba ma tileben fɛ, ne ye kala la k'o yɔrɔ bɛɛ tilan aw cɛ ka kɛɲɛ n'aw ka sokalaw ye. Masaba aw ka Ala bena o tɔɔ nunu gwɛn aw ɲafɛ, aw bena u ka jamana minɛ k'o kɛ aw ta ye, i ko Masaba aw ka Ala y'a fɔ cogo min na aw ye. Aw ka banba, fɛɛn min fɔra Musa ka sariyasɛbɛ kɔnɔ, aw k'o bato kosɔbɛ, aw kana jɛngɛ ka taga kinibolo la, walima numanbolo la. Siya minw tora aw cɛma, aw kana jɛn ni olu ye, aw kana u ka joow tɔgɔ wele, aw kana kali n'u tɔgɔ ye fana, aw kana u sɔn, aw kana aw kunbiri gwan u ɲakɔrɔ. Aw ka nɔrɔ Masaba aw ka Ala la, i n'a fɔ aw tun nɔrɔl'a la cogo min na fɔɔ ka na se bii ma. Masaba ye siyababaw gwɛn aw ɲafɛ, fanga be minw na, mɔgɔ si ma se ka lɔ aw ɲafɛ fɔɔ ka na se bii ma. Aw la kelen tun be siya nunu mɔgɔ waa kelen gwɛn, bari Masaba aw ka Ala le tun be n'aw ye ka kɛlɛ nin kɛ, i n'a fɔ a tun y'a fɔ cogo min na. Aw ka banba k'aw yɛrɛ minɛ kosɔbɛ, janko aw ka se ka Masaba aw ka Ala kanu. Nga n'aw bann'a la ka taga nɔrɔ o siya tɔ nunu na, minw be aw cɛma, n'aw furula n'u ye, n'aw jɛnna n'u ye u ka koow la, aw k'a lɔn ko Masaba aw ka Ala tena to k'o siya nunu gwɛn aw ɲafɛ tugu. U bena kɛ juru ni jaanw ye k'aw minɛ ani ka kɛ golokami ye aw kɔɔ kan, ni ŋɔni ye k'aw ɲaa sɔgɔ, fɔɔ ka taga aw halaki ka ban jamanaɲuman nin kɔnɔ, Masaba aw ka Ala ye min di aw ma. «Sisan, ne be taga diɲɛ mɔgɔw bɛɛ taayɔrɔ la. Aw ka l'a la kosɔbɛ ko Masaba aw ka Ala tun ye kuma diman minw bɛɛ fɔ aw ye, a bɛɛ kɛra ten, a si ma to yen min ma kɛ. Masaba aw ka Ala ye kuma diman minw fɔ aw ye, o bɛɛ kɛra cogo min na, o cogo kelen na, a ye juguman minw fɔ aw kosɔn, o bena kɛ fana, fɔɔ aw bena halaki ka ban jamanaɲuman nin kɔnɔ, a ye min di aw ma. Bɛɛn min be aw ni Masaba aw ka Ala cɛ, a ko aw ka min bato, n'aw y'o cɛn, n'aw tagara joow sɔn k'aw kunbiri gwan u kɔrɔ, Masaba bena dimi aw kɔrɔ, o la, aw bena halaki ka bɔ jamanaɲuman nin kɔnɔ joona.» Zozuwe ye Isirayɛli ka deenw kɔmɔgɔw bɛɛ lajɛn Sisɛmu, k'u ka cɛkɔrɔbaw ni ɲamɔgɔw ani kititigɛlaw ni kɛlɛdenw ɲamɔgɔw wele. U nana lɔ Ala ɲakɔrɔ. O kɔ, Zozuwe y'a fɔ u ye ko: «Isirayɛli ka Ala ko: ‹Aw bɛmacɛ Ibrayima facɛ Nawɔri faa Tera tun siginin be Efarati baji kɔfɛ fɔlɔfɔlɔ, u tun be joow le sɔnna yen. Ne ye aw bɛmacɛ Ibrayima wele ka bɔ o baji kɔfɛ, k'a kɛ a ye Kanaan jamana yɔrɔ bɛɛ yaala, ne y'a kɔmɔgɔw jiidi ka Isiyaka d'a ma, ka Yakuba ni Ezawu di Isiyaka ma. Ne ye * Seyiri kuluyɔrɔ di Ezawu ma o ka kɛ ale niyɔrɔ ye, nga Yakuba n'a deenw tagara Ezipiti jamana na. ‹O kɔ, n ye Musa ni Arɔn ci, n ye Ezipitikaw tɔɔrɔ, o kɔ n y'a kɛ aw bɔra o jamana nin kɔnɔ. Ne y'aw faaw bɔ Ezipiti jamana kɔnɔ tuma min na, aw tagara se Buruku kɔgɔji kɔrɔ. Ezipitikaw y'aw faaw kɔɔ gwɛn fɔɔ ka na se kɔgɔji nin daa la ni wotorow ani soow ye. Aw faaw kulera ne Masaba ma. N y'a kɛ dibi donna Ezipitikaw n'u cɛ, n y'a kɛ kɔgɔji ye Ezipitikaw dumu. Ne ye min kɛ u la, aw y'o ye. Aw fana tora kongokolon kɔnɔ ka waatijan kɛ yen. ‹Ne bilara aw ɲa ka na n'aw ye amoriw ka jamana kɔnɔ Zurudɛn baji kɔfɛ. Olu tun wilila ka kɛlɛ kɛ n'aw ye. Ne y'u don aw bolo, ne y'u halaki aw ɲakɔrɔ, aw ye u ka jamana minɛ k'o kɛ aw yɛrɛ ta ye. Mowabu masacɛ Balaki, Sipɔri dencɛ, tun wilila ko a be kɛlɛ kɛ ni aw ye. O la, a ye Bewɔri dencɛ Balamu wele, ko ale ka na aw danga. Nga ne ma sɔn ka mɛnni kɛ Balamu fɛ, o la, a ye duba kɛ aw ye, a kɛra ten ne ye aw tila ka bɔ Balaki bolo. ‹O kɔ, aw ye Zurudɛn baji tigɛ ka na se Zeriko. Zerikokaw ye kɛlɛ kɛ n'aw ye, ani amoriw ni periziw ani kanaanw, ni itiw ani girigasiw, ni iviw ani zebuziw. Ne ye olu don aw bolo. Ne ye dondoli fariman ci, ka amoriw ka masacɛ fila nunu gwɛn ka taga fɔɔ yɔrɔjan, o ma kɛ aw ka murujanjanw ni aw ka kalaw sababu nɔɔ ye. Ne ye jamana d'aw ma, aw ma min sɛnɛ, ka duguw di aw ma aw ma minw sigi, aw fana be sigira u kɔnɔ, ne ye * ɛrɛzɛnsunw ni olivuyiriw d'aw ma fana, o ka kɛ aw ka dumuni ye, aw m'o min tutu.› » O kɔ, Zozuwe y'a fɔ u ye ko: «Sisan do aw ka siran Masaba ɲa ka baara kɛ ale ye ni tilenninya ani mɔgɔsɔbɛya ye. Aw faaw tun be joo minw sɔn k'u to Efarati baji kɔfɛ ani Ezipiti jamana na, aw ka olu ta k'u fili, ka Masaba bato. Ni aw y'a ye ko ka Masaba bato, o man di aw ye, aw b'a fɛ ka min bato, aw k'ale woloma bii. Aw faaw tun be joo minw sɔn baji kɔfɛ, u be yen. Aw siginin be amoriw minw ka jamana na, olu taw fana be yen. Ne ni n ka somɔgɔw, anw kɔni bena Masaba le bato.» Jama ye Zozuwe jaabi k'a fɔ k'olu ka Masaba to ka taga joow sɔn, k'o miiriya nin yɔrɔ ka jan olu la. U ko: «Masaba ye an ka Ala ye, ale lo y'anw ni an faaw bɔ jɔnya la Ezipiti jamana na. Ale lo ye kabakobaw kɛ an ɲana, ale lo y'an mara k'an to an ka sira kan an tɛmɛyɔrɔw bɛɛ la, siyaw bɛɛ cɛma. Amori minw tun siginin be jamana nin kɔnɔ, a ye olu gwɛn, ani siyaw bɛɛ. An fana bena Masaba bato, bari an ka Ala lo.» O kɔ, Zozuwe y'a fɔ jama ye tugu ko: «Aw tena se ka Masaba bato, bari Ala ka senu, keliya b'a la, a tena sɔn k'aw ka murutiko n'aw ka hakɛ yafa. Tuma min na n'aw ye Masaba to yen ka taga siya wɛrɛw ka joow sɔn, a bena yɛlɛma ka kojugu kɛ aw la, a ka koɲuman kɛnin kɔfɛ. A bena tila k'aw halaki.» Jama y'a fɔ Zozuwe ye ko ayi, olu bena Masaba le bato. O kɔ, Zozuwe y'a fɔ jama ye ko: «Aw yɛrɛ le y'a fɔ aw yɛrɛ ma, ko aw bena Masaba le bato.» U ye Zozuwe jaabi ko: «Ɔnhɔn, an y'a fɔ.» Zozuwe ko: «Siya wɛrɛw ka joo minw be aw fɛ, aw ka olu fili, ka yɛlɛma Masaba, Isirayɛli ka Ala fɛ n'aw dusu bɛɛ ye.» Jama y'a fɔ Zozuwe ye k'olu bena baara kɛ Masaba u ka Ala ye, ani ka mɛnni kɛ a fɛ. O loon yɛrɛ la, Zozuwe ni jama ye layidu ta ɲɔgɔn ye, a ye sariya ni landa dɔw sigi u ye Sisɛmu. O kɔ, Zozuwe y'o koo sɛbɛn Ala ka sariyasɛbɛ kɔnɔ, ka kabakuru belebele dɔ ta, k'o bila joyiriba dɔ kɔrɔ, Masaba ka sigiyɔrɔ la. Zozuwe y'a fɔ jama bɛɛ ye ko: «Kabakuru nin bena kɛ seere ye anw kama, bari Masaba ye kuma minw bɛɛ fɔ anw ye, a y'o mɛn, a bena kɛ seere ye aw kama, janko aw kana kojugu kɛ aw ka Ala ɲakɔrɔ.» O kɔ, Zozuwe ye sira di jama ma, u kelen kelen bɛɛ ka taga u ka yɔrɔw la. O koow tɛmɛnin kɔ, Masaba ka baarakɛla Nun dencɛ, Zozuwe, sara k'a sii to saan kɛmɛ ni tan. U y'a suu don a ka mara la, Timunata Sera dugu kɔnɔ Efarayimu mara kuluyɔrɔ la, min be Gaasi kulu kɔgɔdugu ɲafan na. Isirayɛlidenw tun tora ka Masaba bato Zozuwe ka tile bɛɛ la. Zozuwe sanin kɔ, cɛkɔrɔba minw tun be Masaba ka koo kɛta bɛɛ kala ma, Isirayɛlidenw ye Masaba bato olu ka tile la fana. Yakuba tun ye foro min san Sisɛmu facɛ Amori kɔmɔgɔw fɛ warigwɛ kilo kelen ɲɔgɔn, n'o kɛra Yusufu kɔmɔgɔw ta ye, Isirayɛlidenw ye Yusufu kolow sutara o yɔrɔ la, u tun ye minw bɔ Ezipiti jamana na ka na n'u ye. Arɔn dencɛ Eleyazari fana nana sa, kulu min tun dir'a dencɛ Pinasi ma, u y'a suu don yen Efarayimu mara kuluyɔrɔ la. Zozuwe sanin kɔ, Isirayɛlidenw ye Masaba ɲininga k'olu cɛma, jɔn le ka kan ka kɔn ka taga kanaanw kɛlɛ. Masaba y'u jaabi ko: «Zuda kɔmɔgɔw le bena kɔn ka taga, ne ye jamana nin don u bolo.» O la, Zuda kɔmɔgɔw y'a fɔ u baden Simeyɔn kɔmɔgɔw ye ko: «Aw k'a to an be taga ɲɔgɔn fɛ ka kanaanw kɛlɛ an ka yɔrɔ la. O kɔ, an fana bena taga n'aw ye k'aw ka mara taw fana kɛlɛ.» O la, Simeyɔn kɔmɔgɔw korila ka taga n'u ye. Zuda kɔmɔgɔw tagara Kanaan nunu kɛlɛ. Masaba y'u don u bolo, ni periziw fana, Zuda kɔmɔgɔw ye mɔgɔ waa tan (10 000) faga Bɛzɛki. U ye Adoni Bɛzɛki sɔrɔ yen, k'a kɛlɛ, ka kanaanw ni periziw kɛlɛ ka se u kɔrɔ. Adoni Bɛzɛki bɔra ka boli. U y'a gwɛn ka ta'a minɛ k'a bolokunnadenbaw n'a senkunnadenbaw tigɛ. A y'a fɔ ko: «Masacɛ bi wolonwula bolokunnadenbaw ni senkunnadenbaw tigɛninw le tun be to ka ne ka dumuni murumuruw tɔmɔ duguma. Ne ye fɛɛn min kɛ, Ala y'o ɲɔgɔn le juru sara ne ye.» U y'a minɛ ka taga n'a ye Zeruzalɛmu, a sara o yɔrɔ la. O kɔ, Zuda kɔmɔgɔw ye Zeruzalɛmu dugu kɛlɛ ka se a kɔrɔ ka dugumɔgɔw halaki ni murujan ye, ka dugu nin jɛni. U fana tagara k'u be kanaanw kɛlɛ minw be kongokolon kɔnɔ worodugu ɲafan na, ani kuluw yɔrɔ la, ni kulujukɔrɔ mara la. Kanaan minw tun siginin be Eburɔn min tun be wele fɔlɔfɔlɔ ko Kiriyataraba, u tagara olu kɛlɛ. U fana ye Sesayi ni Ayiman ani Talimayi ka fadenyabolow kɛlɛ ka se u kɔrɔ. U bɔra o yɔrɔ la ka taga Debirikaw kɛlɛyɔrɔ la. Fɔlɔfɔlɔ, Debiri tɔgɔ tun ye Kiriyatisefɛri ye. Kalɛbu tun y'a fɔ ko ni mɔgɔ min sera ka Kiriyatisefɛri dugu kɛlɛ k'a minɛ, ko ale ben'a denmuso Akisa di o tigi ma. Ale Kalɛbu dɔgɔcɛ Kenazi dencɛ Otiniyɛli ye dugu nin kɛlɛ k'a minɛ. O la, Kalɛbu y'a denmuso Akisa d'a ma furu la. Otiniyɛli y'a furu ka ban yɔrɔ min na dɔrɔn, a y'a fɔ Otiniyɛli ye ko a ka foro daali a facɛ fɛ. Muso nin jigira ka bɔ a ka fali kan, Kalɛbu y'a fɔ a ye ko: «Mun le kɛra?» A y'a fɔ ko: «I ka ɲa ne ma ka n sɔn, bari i ye yɔrɔ di ne ma worodugu ɲafan na, i ka jiyɔrɔw di n ma fana.» Dalan min be sanfɛla la, ani min be jukɔrɔ, a ye olu le d'a ma. Musa birancɛ kenicɛ kɔmɔgɔw bɔra Tamarosundugu ka taga ni Zuda kɔmɔgɔw ye ka taga sigi Zuda mara kongokolon na Aradi worodugu ɲafan na ni o yɔrɔ mɔgɔw ye. Kanaan minw tun be Sefati, Zuda kɔmɔgɔw n'u badenw, Simeyɔn kɔmɔgɔw wilila ka taga olu kɛlɛ, ka dugu nin halaki pewu ka tila k'a tɔgɔ la ko Ɔrima, o kɔrɔ ko halakili. Zuda kɔmɔgɔw ye Gaza n'a mara fana kɛlɛ, ani Asikalɔn ni Ekurɔn n'u maraw ka se u kɔrɔ. Masaba tun tora Zuda kɔmɔgɔw fɛ. U sera ka kuluyɔrɔ minɛ, nga u ma se ka kɔkɛnɛ minɛ k'o yɔrɔ mɔgɔw gwɛn, bari wotoro nigɛlamanw tun be olu fɛ. U ye Eburɔn di Kalɛbu ma ka kɛɲɛ ni Musa ka fɔta ye. Kalɛbu ye Anaki deen saba kɔmɔgɔw gwɛn. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ma se ka zebuziw gwɛn, olu minw tun siginin be Zeruzalɛmu. U tora yen ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ye fɔɔ ka na se bii ma. Yusufu kɔmɔgɔw fana wilila ka taga Betɛli kɛlɛ, Masaba farala u kan. U ye mɔgɔw ci ka taga Betɛli kɔlɔsi, min tun be wele fɔlɔfɔlɔ ko Luzi. Kɔlɔsilikɛbaga nunu ye mɔgɔ dɔ ye n'a be bɔra dugu nin kɔnɔ. U y'a fɔ a ye ko a ka donyɔrɔ yira olu la, k'o la, olu fana bena koɲuman kɛ a ye. Cɛɛ nin ye donyɔrɔ yira u la. U ye dugu nin kɛlɛ k'a halaki ni murujan ye, nga u ye cɛɛ nin n'a ka mɔgɔw bɛɛ to u tagara. Cɛɛ nin bɔra ka taga itiw ka jamana na, ka dugu dɔ sigi o yɔrɔ la k'a tɔgɔ la ko Luzi. O le kɛr'a tɔgɔ ye fɔɔ ka na se bii ma. Manase kɔmɔgɔw ma se ka Bɛtiseyankaw, ani Tanakikaw, ni Dɔrikaw, ani Yibileyamukaw, ni Megidokaw n'u laminimɔgɔw gwɛn, kanaanw tora o mara nin kɔnɔ. Isirayɛlidenw nana fanga sɔrɔ tuma min na, u ye kanaanw bila fangabaara la, u ma se k'u gwɛn. Kanaan minw tun be Gezɛri, Efarayimu kɔmɔgɔw fana ma se ka olu gwɛn. Kanaanka nunu tora n'u ye Gezɛri. Zabulɔn kɔmɔgɔw ma se ka Kitirɔnkaw ni Naalɔlikaw gwɛn. Kanaan nunu tora u cɛma, nga u tun be to k'u ka fangabaara kɛ. Asɛri kɔmɔgɔw tun ma se ka Akokaw gwɛn, ni Sidɔnkaw, ani Alabukaw ni Akizibukaw, ani Ɛlibakaw ni Afikikaw, ani Erewɔbukaw. A kɛra ten, Asɛri kɔmɔgɔw sigira kanaanw cɛma, minw tun sigira jamana nin kɔnɔ ka kɔrɔ, bari u tun ma se k'u gwɛn. Nɛfutali kɔmɔgɔw ma se ka Bɛtisɛmɛsikaw ni Bɛtanatikaw gwɛn. U sigira kanaanw cɛma, minw tun be jamana nin kɔnɔ ka kɔrɔ, nga Bɛtisɛmɛsikaw ni Bɛtanatikaw tun be to k'u ka fangabaara kɛ. Amoriw tun ye Dan kɔmɔgɔw gwɛn ka taga u bila kuluyɔrɔ la, u ma sɔn u be jigi kɔkɛnɛ na. Amoriw tora Arɛrɛsi kɔnɔ, ni Ayalɔn ani Salibimu. Nga Yusufu kɔmɔgɔw ma se u kɔrɔ, u y'u fana bila fangabaara la. Amoriw ka mara tun be daminɛ Akirabimu kulu ma fɔɔ ka taga se Farakan, ka tɛmɛ. Masaba ka mɛlɛkɛ bɔra Giligali ka na Bokimu, k'a fɔ ko: «Ne y'aw bɔ Ezipiti jamana na. Ne tun ye jamana min layidu ta aw faaw ye ko n ben'a di u ma, ne nana n'aw ye o kɔnɔ. Ne tun y'a fɔ ko ne tena n ka bɛɛn cɛn ni aw ye tugu. Ko aw man kan ka bɛɛn ni jamana nin kɔnɔ mɔgɔw ye, ko aw ka kan k'u ka sɔnnikɛyɔrɔw cɛn. Nga aw ma sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ. Mun na aw y'a kɛ ten? Ayiwa, ne b'a fɔ ko n tena u gwɛn aw ɲafɛ tugu, u bena to aw gɛrɛfɛ, u ka joow bena kɛ i n'a fɔ jaan aw seen kɔrɔ.» Masaba ka mɛlɛkɛ y'o kuma nunu fɔ ka ban tuma min na Isirayɛlidenw bɛɛ ye, u kasira kosɔbɛ. O kɔ, u y'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Bokimu, o kɔrɔ ko kasibagaw. U ye saraka bɔ Masaba ye. Zozuwe ye sira di jama ma, Isirayɛlidenw kelen kelen bɛɛ tagara u ka maraw la ka jamana nin minɛ k'a kɛ u yɛrɛ ta ye. Jama tun be Masaba bato Zozuwe ka tile bɛɛ kɔnɔ, ani cɛkɔrɔba nunu ka tile bɛɛ kɔnɔ, minw tora Zozuwe kɔ, n'u tun ye Masaba ka kabako kɛnin bɛɛ ye, a ye minw kɛ Isirayɛlidenw ye. Nun dencɛ Zozuwe, Masaba ka baarakɛla sara k'a sii to saan kɛmɛ ni tan. Mara min tun ser'a ma tilanni kɛwaati la, u y'a suu don o yɔrɔ la Timunaterɛsi dugu kɔnɔ Efarayimu mara kuluyɔrɔ la, Gaasi kulu kɔgɔdugu ɲafan na. O waati mɔgɔw bɛɛ sara. Mɔgɔ minw wilila olu kɔfɛ, olu tun te Masaba lɔn, a tun ye kabako minw kɛ Isirayɛlidenw ye, u tun ma o fana ye. Isirayɛlidenw ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ, u ye * Baali sɔn yɔrɔ caaman na. U ye Masaba, u faaw ka Ala bila, ale min tun y'u bɔ Ezipiti jamana na. Siya minw sigira k'u lamini, u tora ka olu ka joo dɔw sɔn, ka to k'u kunbiri gwan o ɲakɔrɔ. U y'a kɛ ten fɔɔ Masaba dimina u kɔrɔ. U banna Masaba la ka to ka baali ni * Asitarite sɔn. A kɛra ten, Masaba dimina u kɔrɔ k'u don mɔgɔjuguw bolo, olu y'u ka minanw cɛ. Masaba y'u don u juguw bolo minw tun be u lamini na. U tun te se ka lɔyɔrɔ sɔrɔ u ɲafɛ. U tun mana taga kɛlɛ la yɔrɔ o yɔrɔ, Masaba bolo tun b'u kan ka kojugu kɛ u la, ka kɛɲɛ a ye min fɔ ka gwɛlɛya u ye. O kama, sigɛnba y'u sɔrɔ. O kɔ, Masaba ye cɛfariw wili u cɛma, olu y'u bɔsi o mɔgɔjugu nunu bolo. Nga u yɛrɛ ma sɔn ka mɛnni kɛ u ka cɛfariw fɛ, u tun tagara nɔrɔ joow la, ka to k'u kunbiri gwan u ɲafɛ. U faaw tun ye sira min ta, u y'o bila joona joona, u ma sɔn ka Masaba ka sariya bato i n'a fɔ u faaw y'a kɛ cogo min na. Tuma o tuma Masaba tun be mɔgɔ woloma u cɛma k'o kɛ cɛfari ye, a tun be to n'o tigi ye a sii bɛɛ la k'u bɔsi u juguw bolo bari a tun be makari u la u ka kasi kosɔn u tɔɔrɔbagaw bolo, minw tun b'u sigɛnna. Nga n'o cɛfari nin sara ka ban tuma min na, u be yɛlɛma k'u ka koo juguya tugu ka tɛmɛ u faaw ta kan, ka to ka joow sɔn k'u kunbiri gwan u ɲafɛ. U ma sɔn k'u ka taamajugu, n'u ka dusugwɛlɛyako dabila. O la, Masaba dimina Isirayɛlidenw kɔrɔ kosɔbɛ k'a fɔ ko: «Ne tun bɛnna ni siya nin faaw ye cogo min na, u y'o cɛn, u ma sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ. O la, Zozuwe sara ka siya minw to yen, ne tena olu si gwɛn u ɲafɛ tugu. Ne bena o siya nunu kɛ ka Isirayɛlidenw kɔrɔbɔ k'a filɛ yala u bena sɔn, walima u tena sɔn ka ne ka sira taama i n'a fɔ u faaw tun y'a kɛ cogo min na.» Masaba tun ma o siya nunu don Zozuwe bolo, a ye olu to hɛrɛ la, a ma u gwɛn joona. Masaba tun ye siya nunu to yen janko Isirayɛliden minw bɛɛ tun ma Kanaan jamana kɛlɛ ye n'u ɲaa ye, ka olu kɔrɔbɔ n'o ye. Isirayɛliden minw tun wilila o waati la ni u tun ma kɛlɛ kɛ ka ye, janko olu ka kɛlɛ dege. O siya nunu tun ye: filisiw ka ɲamɔgɔ duuru, ani kanaanw bɛɛ, ni Sidɔnkaw, ani ivi minw tun be Liban kulu yɔrɔ la, k'a ta Baalɛrɛmɔn kulu kan ka taga se Lebowamati ma. O siya nunu kɛra Isirayɛlidenw kɔrɔbɔfɛnw ye, janko ka se k'a lɔn ni u bena sɔn ka Masaba ka sariyaw bato, a tun ye minw di u faaw ma Musa barika la. Isirayɛlidenw tun siginin be kanaanw ni itiw, ani amoriw ni periziw, ani iviw ni zebuziw cɛma. U tun y'o siya nunu denmusow furu, k'u yɛrɛ denmusow di u dencɛw ma fana, ani k'u ka joow sɔn. Isirayɛlidenw ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. U tun ɲinɛna ni Masaba u ka Ala ka koo ye, ka taga * Baali ni * Asitarite sɔn yɔrɔ caaman na. O la, Masaba dimina u kɔrɔ kosɔbɛ. A y'u don Mezopotami masacɛ Kusaniriseyatayimu bolo. A kɛra ten, Isirayɛlidenw ye baara kɛ Kusaniriseyatayimu ye saan seegi kɔnɔ. U kasira Masaba kɔ. Masaba y'a kɛ u bɔsibaga wilila u cɛma. Ale y'u bɔsi, o ye Kalɛbu dɔgɔcɛ Kenazi dencɛ Otiniyɛli ye. Masaba ka Nii jigir'a kan. A kɛra cɛfari ye Isirayɛlidenw cɛma, a tagara kɛlɛ la. Masaba ye Mezopotami masacɛ Kusan Iriseyatayimu don a bolo, a fanga tɛmɛna ale ta kan. A kɛra ten, jamana nin tora hɛrɛ la saan bi naani kɔnɔ. O kɔ, Kenazi dencɛ Otiniyɛli sara. Isirayɛlidenw ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ tugu. O la, Masaba ye barika don Mowabu masacɛ Egilɔn la u kama. Egilɔn ye Amɔn siya ni amalɛkiw fara a yɛrɛ kan ka wili ka taga Isirayɛlidenw kama. U sera Isirayɛlidenw kɔrɔ. U ye Tamarosundugu minɛ. O la, Isirayɛlidenw ye baara kɛ Mowabu masacɛ Egilɔn ye saan tan ni seegi. Isirayɛlidenw kasira Masaba nɔɔ fɛ, Masaba y'a kɛ u bɔsibaga wilila u cɛma. O ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ Gera dencɛ Eyudi ye. Ale tun ye numanbolotigi ye. Isirayɛlidenw y'a ci ni boɲafɛn ye Mowabu masacɛ Egilɔn fɛ. O y'a sɔrɔ Eyudi tun ye murujan daa fila ɲini a yɛrɛ ye. Muru nin jaɲa tun be se mɛtɛrɛ tilancɛ ɲɔgɔn ma. A y'a siri a cɛɛ la a kinibolo la a ka faniw kɔrɔ. A tagara boɲafɛn nin di Mowabu masacɛ Egilɔn ma. Egilɔn tun ye mɔgɔ ye farisogo be min fɛ kosɔbɛ. A ye boɲafɛn nin di ka ban tuma min na, mɔgɔ minw tun y'a ta ka na n'a ye, Egilɔn ye sira di olu ma ko u ka taga. Eyudi tagara lɔ sira kan kabakurubɔyɔrɔ la Giligali gɛrɛfɛ, ka segi ka na, k'a fɔ ko: «Masacɛ! Koo dɔ be ne fɛ k'o fɔ i ye dogo la.» O la, masacɛ ko mɔgɔw ka bɔ. Mɔgɔ minw bɛɛ tun be masacɛ gɛrɛfɛ, olu bɛɛ bɔra kɛnɛma. O kɔ, k'u to masacɛ ka lafiɲɛso kɔnɔ sanbon kan, Eyudi gwɛrɛl'a la ka kuma daminɛ k'a fɔ a ye ko Ala ko ale ka koo dɔ fɔ a ye. Egilɔn wilil'a ka sigilan kan ka lɔ. Eyudi y'a numanbolo kɛ ka murujan sama k'a bɔ a gɛrɛn na a kinibolo faan fɛ k'a don Egilɔn kɔnɔbara la, fɔɔ murujan nin kala bɛɛ donna, ka tunu a farisogo la. Eyudi tun ma se ka muru nin bɔ. A bɔra ka sangaso nin daaw tugu k'a sɔgɔ ka tɛmɛ ka taga. Eyudi bɔra ka ban tuma min na, masacɛ ka baarakɛlaw nana k'u b'a filɛ. U y'a ye ko sanbon daa sɔgɔnin lo. U y'a fɔ ko n'a sɔrɔ a donna ɲɛgɛn na. U ye kɔnɔni kɛ waatijan kɔnɔ. U y'a ye ko a te daa yɛlɛla minkɛ, u ye konden ta ka soo nin daa yɛlɛ, k'u kuntigi suu sɔrɔ duguma. Ka olu to kɔnɔni na, Eyudi banbana ka boli. A tagara tɛmɛ kabakurubɔyɔrɔ la, ka boli ka taga se Seyira mara la. A sera o yɔrɔ la dɔrɔn, a ye buru fiyɛ Efarayimu mara kuluyɔrɔ la. Isirayɛlidenw ye ɲɔgɔn lajɛn a fɛ, a bilara u ɲafɛ, u jigira ka bɔ kuluyɔrɔ la. A y'a fɔ u ye ko u ka tugu ale kɔ, ko Masaba y'u jugu mowabuw don u bolo. Mowabuw be to ka Zurudɛn baji tigɛ yɔrɔ minw na, u tugur'a kɔ ka jigi ka taga o yɔrɔw minɛ. U ma sɔn mɔgɔ si ka tɛmɛ. U ye mowabu minw faga o waati nin na, o sera mɔgɔ waa tan (10 000) ɲɔgɔn ma, u bɛɛ tun ye mɔgɔbabaw ye ani cɛɛ farimanw, u si ma se ka kisi. K'a ta o loon na, mowabuw tora Isirayɛlidenw ka fanga kɔrɔ. A kɛra ten, jamana nin tora hɛrɛ la saan bi seegi kɔnɔ. Eyudi tɛmɛnin kɔ, Anati dencɛ Samugari fana wilila. Ale ye filisiw kɛmɛ wɔɔrɔ faga ni misidɛndɛbere ye. Ale fana tun kɛra Isirayɛlidenw kisibaga ye. Eyudi sanin kɔ, Isirayɛlidenw ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ tugu. O la, Masaba y'u don Kanaan masacɛ Yabin bolo min tun be Azɔri kunna. Mɔgɔ min tun b'a ka kɛlɛdenw kunna, ale tun ye Sizera ye. A siginin tun be Arosɛtigoyimu. O la, Isirayɛlidenw kasira Masaba nɔɔ fɛ, bari wotoro nigɛlaman kɛmɛ kɔnɔntɔn tun be Yabin fɛ, u tun be to ka Isirayɛlidenw sɛgɛn kosɔbɛ fɔɔ saan mugan kɔnɔ. O waati la, Debora, min tun ye Lapidɔti muso ye, ale tun ye kira ye, Isirayɛlidenw ɲamɔgɔ tun lo. A tun siginin be tamarosun dɔ kɔrɔ o tun be min wele Debora ta. O tun be Arama ni Betɛli furancɛ la Efarayimu mara kuluyɔrɔ la. Isirayɛlidenw tun be to ka ta'a fɛ n'a be olu ka kitikow ɲanabɔ. A ye cii bila ka ta'a fɔ Abinowamu dencɛ Baraki ye ka bɔ Kedɛsi, Nɛfutali mara la, ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ k'i ka taga Tabɔri kulu kan ka Nɛfutali kɔmɔgɔ ni Zabulɔn kɔmɔgɔ mɔgɔ waa tan (10 000) woloma, ko ale ben'a to Yabin ka kɛlɛdenw kuntigi Sizera be na i kama Kisɔn kɔɔ daa la, ani a ka kɛlɛkɛwotorow n'a ka kɛlɛdenw, ko ale bena u don i bolo.» Baraki y'a fɔ a ye ko n'a be taga ni ale ye, ko ale be taga, ko n'a te taga, ko ale fana te taga. Debora y'a fɔ a ye ko ale bena taga n'a ye, ko nga a tena tɔgɔ sɔrɔ a ka taama nin na tugu, ko bari Masaba bena Sizera don muso le bolo. O kɔ, Debora wilila ka taga ni Baraki ye Kedɛsi. Baraki ye Zabulɔn kɔmɔgɔw, ni Nɛfutali kɔmɔgɔw wele o yɔrɔ la. Mɔgɔ waa tan tugur'a kɔ, Debora fana tagara n'a ye. O y'a sɔrɔ kenicɛ Ebɛri tun faranna keni tɔw la, minw ye Musa birancɛ Obabu kɔmɔgɔw ye. A tun tagar'a ka fanibugu lɔ fɔɔ joyiri kɔrɔ Sanayimu mara la Kedɛsi gɛrɛfɛ. U y'a fɔ Sizera ye ko Abinowamu dencɛ Baraki tun tagara Tabɔri kulu kan. K'a ta Arosɛtigoyimu mara la, Sizera y'a ka wotoro nigɛlamanw kɛmɛ kɔnɔntɔn bɛɛ lajɛn Kisɔn kɔɔ daa la, ani jama bɛɛ min tun be n'a ye. Debora y'a fɔ Baraki ye ko: «Wili, bari Masaba ye Sizera don i bolo bii yɛrɛ. Masaba b'i ɲa.» O la, Baraki wilila ka jigi ka bɔ Tabɔri kulu kan, mɔgɔ waa tan tun be n'a ye. Masaba y'a kɛ Baraki sera Sizera n'a ka kɛlɛdenw kɔrɔ ni murujan ye k'u gwɛn n'u ka wotorow bɛɛ ye fɔɔ Sizera yɛrɛ jigira ka bɔ a ka wotoro kɔnɔ ka to ka boli seen na. Baraki tugura kɛlɛden nunu ni wotoro nunu kɔ fɔɔ ka taga se Arosɛtigoyimu. U ye Sizera ka kɛlɛdenw bɛɛ faga ni murujan ye, hali mɔgɔ kelen ma to. Sizera bolila seen na ka taga Yayɛli ka fanibugu faan fɛ. Ale tun ye kenicɛ Ebɛri ka muso ye, bari bɛɛn tun be Asɔri masacɛ Yabin ni kenicɛ Ebɛri ka fadenyabolo mɔgɔw cɛ. Yayɛli bɔra ka Sizera kunbɛn k'a fɔ a ye ko a ka don ale matigi, ko a kana siran. A donna Yayɛli fɛ fanibugu kɔnɔ, ale y'a dogo birifani kɔrɔ. A y'a fɔ muso nin ye ko a ka jii di ale ma a b'a min, ko minnɔgɔ be ale la. Muso nin ye foroko dɔ dayɛlɛ nɔnɔ tun be min na, ka dɔ d'a ma. A y'o min, o kɔ, a ye birifani nin biri a kan yen. O kɔ, a y'a fɔ muso nin ye tugu ko: «I ka lɔ daa la. Ni mɔgɔ nana ɲiningali kɛ, ko mɔgɔ dɔ donna yan wa, i k'a tigi jaabi ko ayi.» U be fɛɛn minw kɛ ka fanibugu gwengwen n'a ye, Ebɛri muso Yayɛli y'o dɔ ta, ni marito, ka taama dɔɔni dɔɔni, ka taga fɛɛn nin gwengwen Sizera kungolo la fɔɔ a tɛmɛna ka bɔ faan dɔ fɛ ka don dugukolo la. O y'a sɔrɔ Sizera tun sinɔgɔra kosɔbɛ sɛgɛnkojugu bolo, a kɛra ten, a sara. Ka Baraki to n'a be Sizera kɔgwɛnna, Yayɛli bɔra ka ta'a kunbɛn k'a fɔ a ye ko: «I be mɔgɔ min kɔgwɛnna, na ne ben'a yira i la.» Baraki donna muso nin ka soo kɔnɔ ka Sizera suu lanin sɔrɔ yen, fɛɛn nin b'a kungolo la. Ala ye Kanaan masacɛ Yabin don Isirayɛlidenw bolo o loon na. Isirayɛlidenw barika boɲana Kanaan masacɛ Yabin ma ka taga fɔɔ u sera k'a halaki pewu. O loon yɛrɛ la, Debora ni Abinowamu dencɛ Baraki ye dɔnkili nin la ko: «Tuma min na Isirayɛlidenw be wili ka lɔ kelen kan kɛlɛ kama Masaba ɲakɔrɔ, jama k'a yira ko u labɛnnin be, Masaba ka tanu! Masacɛw, aw ka mɛnni kɛ! Kuntigiw, aw k'aw tulow malɔ! Ne be dɔnkili la Masaba ye, ne b'a fɛ ka Masaba tanu, Isirayɛli ka Ala. Masaba, e bɔra * Seyiri mara la tuma min na, e bɔra Edɔmu mara la tuma min na, dugukolo yɛrɛyɛrɛla, sankolo kɔnɔ ɲagamina, sanjiba benna. Kuluw yɛrɛkɛra e Masaba ɲafɛ, e min ye Sinayi kulu ka Ala ye, kuluw yɛrɛkɛra e Masaba, Isirayɛli ka Ala ɲafɛ. Anati dencɛ Samugari ka tile la, Yayɛli ka tile la, taamabagaw tun ye siraw bila, minw tun be taama sira kan, olu ye sira wɛrɛw ta. Ne Debora wilila tuma min na, ka kɛ i ko denba, Isirayɛlidenw cɛma, kuntigi tun t'u fɛ, kuntigi tun te yen. U tun tugura joow kɔ, kɛlɛ fana wilila, k'a sɔrɔ nigɛkunbɛnnan ni taman yɛrɛ ma sɔrɔ Isirayɛliden mɔgɔ waa bi naani fɛ. Ne ka miiri be Isirayɛlidenw kuntigiw la, ni minw labɛnnin be kɛlɛ kama jama cɛma. Masaba ka tanu! Aw minw be fali gwɛmanw kan, n'aw ka sigilan dilannin be ni fani ye, aw minw be taama sira kan, aw ye miiri! Dɔnkililabagaw kaan be bɔ begɛn minyɔrɔ la, u be Masaba ka baaraɲuman koo fɔ, u be Isirayɛlidenw ɲamɔgɔw ka baaraɲuman koo fɔ! O tuma lo Masaba ka jama tagara dugu dondaw la. Wili, wili ka bɔ sinɔgɔ la, Debora! Wili, wili ka dɔnkili dɔ la! Abinowamu dencɛ Baraki, wili k'i ka jɔɔnw minɛ. O tuma na, jama tɔɔ jigira faamaw fɛ, Masaba ka jama jigira ni setigiw ye ne fɛ. Efarayimu ɲamɔgɔw le sera amalɛkiw kɔrɔ, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw fana farala jama kan minw be tugura e kɔ. Makiri kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw fana nana, ani Zabulɔn kɔmɔgɔw kuntigiw. Isakari kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw tora Debora fɛ, Isakari kɔmɔgɔw tora Baraki fɛ. U korila ka girin ka taga kɔkɛnɛ na seen na, Urubɛn kɔmɔgɔw tora k'u yɛrɛ ɲininga. Mun na aw tora begɛnw layɔrɔ la ka to ka mɛnni kɛ o yɔrɔ mankan na? Urubɛn kɔmɔgɔw tora k'u yɛrɛ ɲininga. Galaadikaw tora Zurudɛn baji kɔfɛ. Mun na Dan kɔmɔgɔw tora kurunw gɛrɛfɛ bada la? Asɛri kɔmɔgɔw sigira kɔgɔjida la, ka to kurunw lɔyɔrɔw la. Nga Zabulɔn kɔmɔgɔw y'u nii saraka, Nɛfutali kɔmɔgɔw fana y'u ta saraka kɛlɛ yɔrɔw la. Masacɛw nana, u ye kɛlɛ kɛ, Kanaankaw ka masacɛw ye kɛlɛ kɛ Tanaki dugu kɔnɔ Megido jii daa la, nga u ma se ka warigwɛ si ta. Ka lolow to sankolo la, olu ye kɛlɛ kɛ, k'o to sanfɛ, u ye Sizera kɛlɛ. Kisɔn kɔɔ y'u ta, o kɔkɔrɔ nin ye Kisɔn ye. An ka taga ɲa ni jagwɛlɛya ye! Soow seen mankan be bɔra, u be bolila, u be bolila dɛ! Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ ko: ‹Aw ye Merɔzi dugu danga, aw ye Merɔzikaw danga kosɔbɛ. Bari u ma sɔn ka na Masaba dɛmɛ, ka fara cɛfariw kan k'a dɛmɛ.› Ala ka barika don kenicɛ Ebɛri ka muso Yayɛli la musow cɛma. Muso minw be an fɛ, Ala ka barika don a la olu bɛɛ cɛma. Sizera ye jii daali a fɛ, a ye fɛɛnɛ d'a ma, a nan'a d'a ma mɔgɔbabaw ka filen kɔnɔ. A ye tutunan ta ni bolo kelen ye, ka baarakɛlaw ka marito ta n'a kinibolo ye. A ye Sizera bugɔ, k'a kuun ci, a y'a kuun sɔgɔ ka bɔ faan dɔ fɛ. A barika banna Yayɛli kɔrɔ, a benn'a kɔrɔ ka la tɛtɛtɛ. A barika bann'a kɔrɔ, a benn'a kɔrɔ, a barika banna, a fana sara o yɔrɔ kelen le la. Sizera bamuso ye filɛli kɛ fenɛtiri la, tɛmɛ be min na, n'a b'a kaan kɔrɔta k'a fɔ ko: ‹Mun na a ka wotoro mɛnna ka na ten? Mun na u te sera joona joona?› A ka baaraden musomanw cɛma, min ka ceku, ale y'a jaabi, a y'a yɛrɛ jaabi fana ko: ‹N'a sɔrɔ u b'u juguw bololafɛnw le cɛra, u b'o tilanna le cɔ! Sunguru kelen, walima fila ka di cɛfari kelen kelen bɛɛ ma. Fani ɲɛgɛɲɛgɛnin ka di Sizera ma. Fani kelen, fani fila kaan sɔgɔnin ka d'a ma.› Masaba, i juguw bɛɛ ka halaki ten! E koo ka di mɔgɔ minw ye, olu ka kɛ i ko tile, a gwantuma papapa.» O kɔ, jamana nin tora hɛrɛ la saan bi naani kɔnɔ. Isirayɛlidenw ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. A y'u don madiyanw bolo saan wolonwula kɔnɔ. Madiyanw ka fanga digira u la kosɔbɛ, o la, Isirayɛliden dɔw tagara sigi kuluwow ni kuluw furancɛ ani kuluw yɔrɔjuguw la. Ni Isirayɛlidenw tun y'u ka sumanw dan, madiyanw ni amalɛkiw ani kɔrɔn fɛ siyaw tun be wili ka na u kama. Olu tun be to ka na sigi u ka mara la k'u ka suman cɛn jamana kɔnɔ fɔɔ ka taga se Gaza mara la. U tun te foyi to yen Isirayɛlidenw ka jamana kɔnɔ, dumuni, sagaw, misiw, ni faliw. U tun be to ka na n'u ka begɛn n'u ka fanibuguw ye caaman i n'a fɔ tɔɔnw. U daa tun te se ka lɔn, olu n'u ɲɔgɔmɛw. U tun be to ka na jamana nin kɔnɔ janko k'a cɛn. A kɛra ten, Isirayɛlidenw tun kɛra makaritɔw ye madiyanw bolo, o la, u kasira Masaba nɔɔ fɛ. U kasira Masaba nɔɔ fɛ tuma min na madiyanw ka koo la, Masaba ye kira dɔ ci u ma. Ale y'a fɔ u ye ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ ko: ‹Ne le bɔra n'aw ye Ezipiti jamana na, k'aw bɔ jɔnya la, k'aw bɔsi Ezipitikaw bolo, n'aw tɔɔrɔbagaw bɛɛ, ka olu gwɛn ka bɔ aw ɲafɛ, k'u ka jamana di aw ma. Ne tun y'a fɔ aw ye ko ne ye Masaba ye, aw ka Ala. Ko aw man kan ka siran amoriw ka joow ɲa, aw siginin be minw ka jamana na. Nga aw ma sɔn ka ne ka kuma bato.› » Masaba ka mɛlɛkɛ nana sigi joyiri dɔ kɔrɔ min tun ye Abiyezɛri kɔmɔgɔ Yowasi ta ye Ofira dugu kɔnɔ. Yowasi dencɛ Zedeyɔn tun be suman gosira * ɛrɛzɛnji bɔyɔrɔ la, janko k'o dogo Madiyanw la. Mɛlɛkɛ nin y'a yɛrɛ yira Zedeyɔn la k'a fɔ a ye ko: «Masaba be n'i ye, kɛlɛdenŋana!» Zedeyɔn y'a fɔ a ye ko: «N matigi, ni Masaba be ni anw ye, mun na koo nunu y'an sɔrɔ? An faaw ye kabako minw bɛɛ fɔ an ye, o be min? U tun be to k'a fɔ ko Masaba le ye olu bɔ Ezipiti jamana na. Masaba do y'an bila sisan, k'an don Madiyanw bolo.» Masaba y'a ɲaa yɛlɛma k'a fɔ a ye ko: «Fanga min b'i la, taga n'o ye ka Isirayɛlidenw bɔsi Madiyanw bolo. Ne le b'i cira.» Zedeyɔn y'a fɔ a ye ko: «Matigi, ne bena se ka Isirayɛlidenw bɔsi cogo di? Ne ka fadenyabolo mɔgɔw le ka dɔgɔ Manase kɔmɔgɔw la, ne fana le ye dɔgɔ ye n faa ka somɔgɔw cɛma.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «Ne bena to n'i ye, i bena se Madiyanw kɔrɔ i n'a fɔ mɔgɔ kelen.» Zedeyɔn y'a jaabi ko: «Ni ne koo ka d'i ye, i ka taamasiɲɛ dɔ kɛ k'a yira ko ele Masaba le be kumana ne fɛ. O la, ne b'a ɲini i fɛ i kana taga yɔrɔ si fɔɔ ne ka kɔsegi ka na ni saraka ye k'a bila i ɲakɔrɔ.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «Ne bena to yan, fɔɔ i ka na.» Zedeyɔn tagara baden dɔ faga k'a labɛn, ka fiyɛ ɲaa kelen mugu bɔ k'o kɛ buru ye fununan ma don min na. A ye sogo nin don sinsin kɔnɔ k'a naji don daga dɔ kɔnɔ, ka taga n'u ye mɛlɛkɛ fɛ joyiri kɔrɔ k'o bila a kɔrɔ. Ala ka mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye ko: «I ka sogo ni buru nunu ta ka o bila fara nin kan, k'a naji nin bɔn.» A y'a kɛ ten. Bere min tun be Masaba ka mɛlɛkɛ bolo, a y'o dakun kɛ ka maga sogo ni buru nunu na, tasuma bɔra fara nin kɔnɔ ka sogo ni buru nunu jɛni. O kɔ, Masaba ka mɛlɛkɛ tunun'a ɲakɔrɔ. A y'a ye ko Masaba ka mɛlɛkɛ lo tiɲɛ na tuma min na, a y'a fɔ ko: «Ne ta cɛnna, Matigi, Masaba! Bari ne ɲaa lara Masaba ka mɛlɛkɛ kan.» Nga Masaba y'a fɔ a ye ko: «I hakili sigi, i kana siran. I tena sa.» O kɔ, Zedeyɔn ye sarakabɔyɔrɔ dɔ lɔ o yɔrɔ la Masaba ye k'a tɔgɔ la ko «Masaba ye hɛrɛtigi ye.» O sarakabɔyɔrɔ nin be yen halibi Ofira, Abiyezɛri kɔmɔgɔw ka mara la. O suu kelen na, Masaba y'a fɔ Zedeyɔn ye ko: «I facɛ ka tura kɛɲɛnin minɛ, ka kelen ɲini ka fara a kan min ye saan wolonwula sɔrɔ. Taga i facɛ ka * Baali sɔnyɔrɔ ci, ka * Asera jaa nin tigɛ k'u ben, ka sarakabɔyɔrɔ ɲanaman lɔ Masaba i ka Ala ye fara kan. I ka tura filanan nin faga k'o kɛ saraka jɛnita ye, k'o jɛni ni Asera jaa nin ye, i bena min tigɛ k'a ben.» Zedeyɔn ye mɔgɔ tan woloma a ka baarakɛlaw cɛma. Masaba ye fɛɛn min fɔ a ye, a y'o kɛ, nga a tun be siran a faa ka somɔgɔw ni dugumɔgɔw ɲa, o la, a ye baara nin kɛ sufɛ, a ma sɔn k'a kɛ tilefɛ. Dugu gwɛra, dugumɔgɔw wilila k'a sɔrɔ Baali sɔnyɔrɔ cinin lo, Asera jaa min tun b'a gɛrɛfɛ, ale fana tigɛnin lo ka ben, ani ka tura filanan kɛ saraka ye sarakabɔyɔrɔkura nin kan. U tora ka ɲɔgɔn ɲininga ko: «Jɔn le ye nin kɛ?» U y'o fɔ ɲɔgɔn ye ka to k'a tigi ɲini. Mɔgɔ dɔ y'a fɔ u ye ko Yowasi dencɛ Zedeyɔn lo. Dugumɔgɔw y'a fɔ Yowasi ye ko: «A to i deen nin ka bɔ yan, an k'a faga, bari a ye Baali sɔnyɔrɔ ci k'a gɛrɛfɛ Asera jaa nin tigɛ k'a ben.» Mɔgɔ minw bɛɛ tun b'a gɛrɛfɛ, Yowasi ye olu jaabi ko: «Aw le ka kan ka baali dɛmɛ wa? Walima aw le ben'a tanga? Mɔgɔ o mɔgɔ y'a fɔ ko ale bena baali dɛmɛ nin kɛlɛ la, o tigi bena sa, dugu yɛrɛ te gwɛ. Ni Baali ye batofɛn ɲanaman ye, a ka dɔ kɛ a yɛrɛ ma bari mɔgɔ dɔ y'a ka sɔnyɔrɔ ci.» K'a ta o loon na, u tora ka Zedeyɔn wele ko Yerubaali, u ko: «An k'a to Baali be dɔ kɛ a la a yɛrɛ ma, bari a ye Baali sɔnyɔrɔ ci.» O y'a sɔrɔ Madiyanw bɛɛ, ni amalɛkiw ani siya minw be kɔrɔn fɛ, olu bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn, ka na Zurudɛn baji tigɛ, ka taga sigi Zizireyɛli kɔkɛnɛ na. Masaba ka Nii kɛra Zedeyɔn fɛ. A ye buru fiyɛ, ka Abiyezɛri kɔmɔgɔw wele ka tugu a nɔɔ fɛ. A ye mɔgɔ dɔw ci ka taga Manase kɔmɔgɔw bɛɛ wele janko olu ka na tugu a kɔ, ka dɔw ci Asɛri ni Zabulɔn kɔmɔgɔw fɛ, olu fana wilila ka taga u kunbɛn. Zedeyɔn y'a fɔ Ala ye ko: «N'i b'a fɛ ka Isirayɛlidenw bɔsi ne sababu la, ka kɛɲɛ n'i ka fɔta ye, a filɛ, n bena sagagolo bila gwenege la. Ni komiji yɛlɛla golo nin dama kan ka dugukolo to yen, o tuma na ne ben'a lɔn ko e bena Isirayɛlidenw bɔsi ne sababu la i n'a fɔ i y'a fɔ cogo min na.» O koo fana kɛra ten. Dugu gwɛra tuma min na, a wilila sɔgɔma joona ka golo nin bisi, jii min bɔr'a la, o ye filen ɲaa kelen bɔ. Zedeyɔn y'a fɔ Ala ye tugu ko: «Kana dimi ne kɔrɔ ni n kumana tugu. A to n k'o koo sɛgɛsɛgɛ ni golo nin koo ye tugu, golo nin janin ka to, komiji ka yɛlɛ dugukolo kan.» O suu la, Ala y'a kɛ ten. Golo nin dama janin tora, komiji yɛlɛla dugukolo kan yɔrɔ bɛɛ. Sɔgɔmada joona, Yerubaali n'o ye Zedeyɔn ye a wilila n'a ka jama bɛɛ ye ka taga sigi Ɛnarɔdi jii bɔyɔrɔ la. Madiyanw ka kɛlɛbolo tun siginin be Zedeyɔn ta kɔgɔdugu ɲafan na More kulu faan fɛ kɔkɛnɛ na. Masaba y'a fɔ Zedeyɔn ye ko: «Jama min be n'i ye, olu ka ca kojugu, ne te se ka madiyanw don u bolo. N'o kɛra, u be se k'a fɔ k'u yɛrɛ ka seko lo, o la, u bena u yɛrɛ boɲa ne ye. O la, i k'a fɔ jama ye ko mɔgɔ min be siran ka yɛrɛyɛrɛ, o tigi ka kɔsegi ka bɔ Galaadi kulu kɔrɔ.» Mɔgɔ waa mugan ni fila (22 000) bɔra jama cɛma ka kɔsegi, mɔgɔ waa tan (10 000) tora. Masaba y'a fɔ Zedeyɔn ye tugu ko: «Halibi jama nin ka ca kojugu. Taga n'u ye kɔda la, ne bena u woloma i ye o yɔrɔ la. Ni ne y'a fɔ ko min ka taga n'i ye, o bena taga n'i ye, ni ne ko min te taga n'i ye, o tigi tena taga.» O la, Zedeyɔn tagara ni jama ye kɔda la. Masaba y'a fɔ a ye ko: «Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye jii min i n'a fɔ wulu, i be olu woloma ka bɔ mɔgɔw la minw b'u kunbiri gwan ka minni kɛ.» Mɔgɔ minw ye jii ta n'u tigɛ ye ka sɔrɔ k'a min, olu tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ye, mɔgɔ tɔw bɛɛ y'u kunbiri gwan ka minni kɛ. O kɔ, Masaba y'a fɔ Zedeyɔn ye ko: «Ne bena aw kisi ka madiyanw don i bolo, mɔgɔ kɛmɛ saba nunu le barika la, minw ye jii min n'u tigɛ ye. A to mɔgɔ tɔw bɛɛ ka taga u ka yɔrɔw la.» Zedeyɔn y'a fɔ ko mɔgɔ tɔ nunu kelen kelen bɛɛ ka taga u ka soo. A tora ni mɔgɔ kɛmɛ saba nunu ye. Dumuni ni buru fiyɛta minw tun be mɔgɔ tɔ nunu bolo, mɔgɔ kɛmɛ saba ye olu minɛ. O y'a sɔrɔ madiyanw ka kɛlɛdenw tun siginin be jukɔrɔ kɔkɛnɛ na. Sufɛ, Masaba y'a fɔ Zedeyɔn ye ko: «Wili ka taga madiyanw ka sigiyɔrɔ la. Ne y'u don i bolo. N'o y'a sɔrɔ i be siran ka taga, i ka taga n'i ka baaraden Pura ye fɔlɔ. U bena fɛɛn min fɔ, i bena o mɛn, o mɛnnin kɔ, i bena jagwɛlɛya sɔrɔ ka taga u kɛlɛ.» A wilila ni Pura ye ka jigi fɔɔ ka se u sigiyɔrɔ gɛrɛfɛ. Madiyanw, ni amalɛkiw ani mɔgɔ minw bɛɛ be kɔrɔn ɲafan na, u tun nana sigi caaman kɔkɛnɛ na i n'a fɔ tɔɔn, u ka ɲɔgɔmɛw tun ka ca i n'a fɔ kɔgɔjida la cɛncɛn. Zedeyɔn sera k'a sɔrɔ mɔgɔ dɔ tun b'a ka siko ɲafɔra a tɔɲɔgɔn ye. Ko ale sikora, ka buru dɔ ye a be kolonkolonna madiyanw ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ la, ko a kolonkolonna ka taga gosi fanibugu la, fanibugu nin yɛlɛmana ka ben fɔɔ ka jan. A tɔɲɔgɔn nin y'a fɔ a ye ko: «O te fɛɛn wɛrɛ ye ni Isirayɛliden Zedeyɔn, Yoyasi dencɛ ka kɛlɛkɛmuru tɛ. Ala ye madiyanw n'u ka kɛlɛdenw bɛɛ don a bolo.» Zedeyɔn y'o siko nin n'a kɔrɔ mɛn ka ban tuma min na, a y'a kunbiri gwan ka Ala bato, o kɔ, ka kɔsegi ka na Isirayɛlidenw ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ la k'a fɔ u ye ko: «Aw ye wili, Masaba ye madiyanw ka kɛlɛdenw don aw bolo.» Zedeyɔn ye mɔgɔ kɛmɛ saba tilan sigiyɔrɔ saba, ka buru fiyɛta, ni daganinlakolon di u kelen kelen bɛɛ ma. Kala mananinw tun be o daga nunu kɔnɔ. A y'a fɔ u ye ko: «Aw ka to ka ne filɛ, ni n ye fɛɛn min kɛ, aw k'o ɲɔgɔn kɛ fana. Ni n tagara se u ka kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ gɛrɛfɛ tuma min na, ni n ye fɛɛn min kɛ, aw k'o ɲɔgɔn kɛ. Ne ni minw be ɲɔgɔn fɛ, n'anw ye buru fiyɛ tuma min na, aw fana ka buru fiyɛ u faan bɛɛ la, k'aw kaan kɔrɔta k'a fɔ ko: ‹Masaba ta, ani Zedeyɔn ta.› » Zedeyɔn ni mɔgɔ kɛmɛ minw tun be n'a ye, olu sera madiyanw ka kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ gɛrɛfɛ dugutilama, kɔlɔsilikɛbaga wɛrɛw tun nana sigi a ma mɛn. U ye buruw fiyɛ, daganin minw tun be u bolo, u y'o cici. Jɛnkulu saba nunu ye buruw fiyɛ, k'u ka daganinw cici, ka kala mananinw minɛ u numanbolow la, buru fiyɛtaw b'u kinibolow la. U pɛrɛnna ko: «Masaba ka murujan, ni Zedeyɔn ta!» U kelen kelen bɛɛ tora u lɔyɔrɔw la ka madiyanw ka kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ lamini. Madiyanw bɛɛ wilila ka boli, u be kulela ka to ka boli. Mɔgɔ kɛmɛ saba nunu ye buruw fiyɛ tuma min na, Masaba y'a kɛ madiyanw ka kɛlɛdenw yɛlɛmana ɲɔgɔn kama ni murujanjanw ye. U bolila ka taga se fɔɔ Bɛtisita, Serera faan fɛ, fɔɔ Abɛlimeyola, min be Tabati gɛrɛfɛ. Isirayɛliden minw be Nɛfutali mara la, ni Asɛri ani minw bɛɛ be Manase, olu ye ɲɔgɔn lajɛn ka tugu madiyanw kɔ. Zedeyɔn ye mɔgɔw bila ka ta'a fɔ Efarayimu mara kuluyɔrɔ mɔgɔw ye ko u ka wili ka jigi ka madiyanw kunbɛn, ka taga Zurudɛn baji tigɛyɔrɔw tugu fɔɔ Bɛtibara. Efarayimu kɔmɔgɔw bɛɛ wilila ka ɲɔgɔn lajɛn, ka taga Zurudɛn baji tigɛyɔrɔw tugu fɔɔ Bɛtibara. U ye madiyanw ka kuntigiw fila minɛ, Orɛbu ni Zɛbu. U ye Orɛbu faga kabakuru dɔ kan min be wele ko Orɛbu ta, ani ka Zɛbu fana faga * ɛrɛzɛnji bɔyɔrɔ dɔ la min be wele ko Zɛbu ta. U tugura madiyanw kɔ k'u gwɛn, ka taga ni Orɛbu ni Zɛbu kungolow ye Zedeyɔn fɛ Zurudɛn baji kɔfɛ. Efarayimu kɔmɔgɔw y'a fɔ Zedeyɔn ye ko: «I ye mun le kɛ anw na ten? Mun na i ma anw wele ka taga madiyanw kɛlɛyɔrɔ la?» U y'a jalaki kosɔbɛ. O la, Zedeyɔn y'a fɔ u ye ko: «Ne ye mun le kɛ min be se ka suma ni aw ka kɛta ye? Efarayimu kɔmɔgɔw ye baara min kɛ, yala o man fisa ni Abiyezɛri ka mɔgɔw ta ye wa? Ala ye madiyanw ka kuntigiw don aw le bolo, minw ye Orɛbu ni Zɛbu ye. Ne ye mun le kɛ min be se ka suma ni aw ta ye?» Zedeyɔn y'o kuma fɔ ka ban yɔrɔ min na dɔrɔn, u dusu sumana. Zedeyɔn ni mɔgɔ kɛmɛ saba nunu sera Zurudɛn baji daa la tuma min na, u y'a tigɛ. U tun sigɛnna kosɔbɛ, nga u tora ka tugu Madiyanw kɔ. Zedeyɔn y'a fɔ Sukɔtikaw ye ko: «Aw ka ɲa ne ma ka dumuni di ne ka kɔmɔgɔw ma, bari u sigɛnnin lo kosɔbɛ, ne be Madiyanw ka masacɛ Zɛba ni Salimuna gwɛnna.» Nga Sukɔtikaw ka kuntigiw y'a jaabi ko yala a sera Zɛba ni Salimuna kɔrɔ ka ban wa, ni olu bena dumuni di a ka kɛlɛdenw ma. Zedeyɔn y'a fɔ u ye ko: «N'a kɛra ten, ni Masaba ye Zɛba ni Salimuna don ne bolo tuma min na, ne bena aw bugɔ ni kongokolon ŋɔnibolow ye.» A tɛmɛna ka taga Penuyɛli, k'o yɔrɔ mɔgɔw daali fana. Olu ye Sukɔtikaw ka kuma ɲɔgɔn fɔ a ye. A fana y'a fɔ olu ye ko: «Ni ne ɲuman segira, ne bena aw ka dugu sangaso nin ci.» O y'a sɔrɔ Zɛba ni Salimuna tun be Karikɔri mara la n'u ka kɛlɛdenw ye. U tun be se mɔgɔ waa tan ni duuru (15 000) ɲɔgɔn ma. Olu le tun tora kɔrɔn fɛ mɔgɔw ka kɛlɛdenw na. U tun ye mɔgɔ waa kɛmɛ ni mugan (120 000) faga. Minw tun ye cɛfariw ye. Kɔrɔn faan fɛ mɔgɔ minw tun be sigi ka yaala, n'u tun be Nobasi ni Yogibeya, kɛlɛden minw tun lanin b'a la kosɔbɛ ko foyi tena u sɔrɔ, Zedeyɔn ye olu ka sira le ta ka taga olu kɛlɛ. Madiyanw ka masacɛ Zɛba ni Salimuna ye boli ta, Zedeyɔn tugura u kɔ k'u minɛ. A kɛra ten, a y'u ka kɛlɛdenw bɛɛ ɲagami. O kɔ, Zowasi dencɛ Zedeyɔn kɔsegira ka bɔ kɛlɛkɛyɔrɔ nin na ka tɛmɛ Ɛrɛsi tintin faan fɛ. A ye Sukɔti kanbelen dɔ minɛ k'a ɲininga dugu nin kuntigiw n'a cɛkɔrɔbaw tɔgɔw la. Ale y'u tɔgɔ sɛbɛn k'o d'a ma, o bɛɛ kɛra mɔgɔ bi wolonwula ni wolonwula ye. O kɔ, a tagar'a fɔ Sukɔtikaw ye ko: «Aw ye ne dɔgɔya Zɛba ni Salimuna minw kama, olu filɛ sa, aw tun y'a fɔ k'o tuma na, ne sera Zɛba ni Salimuna kɔrɔ ka ban, ni aw bena dumuni di ne ka mɔgɔ sɛgɛnninw ma wa?» A ye dugu cɛkɔrɔbaw minɛ, ka tila ka Sukɔtikaw tɔɔrɔ ni kongokolon kɔnɔ ŋɔniw ye. A fana ye Penuyɛli dugu sangaso ci ka dugumɔgɔ cɛmanw faga. O kɔ, a y'a fɔ Zɛba ni Salimuna ye ko: «Aw tun ye Tabɔrika minw faga, olu tun be cogo di?» U y'a jaabi ko: «U tun be i n'a fɔ ele, u kelen kelen bɛɛ tun kɛra i n'a fɔ masadenw.» A y'a fɔ u ye ko: «Ne badenw tun lo, an ye baa kelen ye. Masaba kosɔn, ni aw tun ma u faga, ne tun tena aw faga fana.» O kɔ, a y'a fɔ a deen fɔlɔ Yetɛri ye ko ale ka wili k'u faga, nga deen nin ma sɔn k'a ka murujan bɔ, bari a tun be siran, a tun ka dɔgɔ. Zɛba ni Salimuna y'a fɔ Zedeyɔn ye ko ale yɛrɛ ka wili ka olu faga. Ko bari cɛɛ bɛɛ be n'u ka cɛfariya ye. Zedeyɔn wilila k'u faga. O kɔ, masirifɛn minw tun be u ka ɲɔgɔmɛw kaan na, a ye olu ta. O kɔ, Isirayɛlidenw y'a fɔ Zedeyɔn ye ko: «Sigi an kunna, e n'i deen an'i mamaden, bari e le kɛra sababu ye k'an bɔsi madiyanw bolo.» Nga Zedeyɔn y'a fɔ u ye ko: «Ne tena sigi aw kunna, ne deen fana tena sigi aw kunna. Masaba le ye aw kuntigi ye.» A y'a fɔ u ye ko: «Ne bena fɛɛn kelen le ɲini aw fɛ. Aw ye tulolanigɛ minw sɔrɔ an juguw fɛ, aw kelen kelen bɛɛ k'aw taw dɔ di ne ma.» O y'a sɔrɔ tulolanigɛ sanulaman tun be u juguw fɛ, bari Isimayɛli kɔmɔgɔw tun lo. U y'a fɔ a ye ko: «An bena o di ni diyanako ye.» U ye fani dɔ la duguma, u ye fɛɛn minw sɔrɔ u juguw fɛ, u kelen kelen bɛɛ ye bololanigɛ kelen bɔ o la k'o fili o fani kɔnɔ. Zedeyɔn tun ye bololanigɛ sanulaman minw ɲini u fɛ, u gwiliya tun sera kilo mugan ni duuru ma. Kaan masirifɛnw, ni tulolanigɛw ani madiyanw ka masacɛw ka faniwulen sɔngɔgwɛlɛnw, olu tun ma jati, ani ɲɔgɔmɛw kaan masirifɛnw, olu fana niin tun t'o la. Zedeyɔn y'u ta ka jaa lalaga n'o ye k'a bila a ka dugu la min ye Ofira ye. A laban, Isirayɛlidenw bɛɛ ye Ala to yen, ka nɔrɔ o la. A kɛra ten, o kɛra i n'a fɔ jaan, Zedeyɔn n'a ka soo fɛ. Madiyanw tun te se k'u kuun kɔrɔta fewu Isirayɛlidenw ɲana. U kuun majiginin tora. Jamana nin tora hɛrɛ la saan bi naani kɔnɔ Zedeyɔn ka tile la. Zowasi dencɛ Zedeyɔn u be min wele Yerubaali, ale kɔsegira ka taga sigi a ka soo. A deenw tun ye mɔgɔ bi wolonwula ye, bari muso caaman le tun b'a fɛ. A ka gɛrɛfɛmuso min tun be Sisɛmu, ale fana tun ye dencɛ sɔrɔ a ye. U y'a tɔgɔ la ko Abimelɛki. Zowasi dencɛ Zedeyɔn kɔrɔla kosɔbɛ ka sɔrɔ ka sa. U y'a suu don a facɛ ka kaburu la Ofira dugu kɔnɔ, min tun ye Abiyezɛri ka dugu ye. Zedeyɔn sanin kɔ, Isirayɛlidenw y'a daminɛ ka * Baali sɔn yɔrɔ caaman na, ka joo dɔ minɛ min tɔgɔ ko Baali Beriti k'o kɛ batofɛn ye. U jugu minw tun y'u lamini, Masaba, Isirayɛli ka Ala ale min tun y'u bɔsi o bolo, u m'u hakili to ale la tugu. O kɔ, u faranna ka bɔ Yerubaali ka somɔgɔw la, min ye Zedeyɔn ye, k'a sɔrɔ a tun ye koɲuman caaman kɛ u ye. Yerubaali dencɛ Abimelɛki wilila ka taga Sisɛmu a bamuso badenw fɛ, k'a fɔ olu, n'a bamuso ka fadenw bɛɛ ye ko: «Ne b'a ɲini aw fɛ aw k'a fɔ Sisɛmu dugu mɔgɔw bɛɛ ye ko Yerubaali dencɛ mɔgɔ bi wolonwula ka kɛ aw kuntigiw ye, o le ka fisa wa, walima mɔgɔ kelen? Aw k'a faamu fana ko ne ye aw deen ye.» A bamuso badenw y'o kuma nunu bɛɛ fɔ a tɔgɔ la Sisɛmukaw ye. Sisɛmukaw ka miiriya yɛlɛmana ka ta'a faan fɛ, bari u tun y'a fɔ ko a ye olu baden ye. U ye warigwɛ kuru bi wolonwula bɔ Baali Beriti sɔnso kɔnɔ k'o d'a ma. A y'o ta ka taga mɔgɔkuntanw ni mɔgɔkolonw sara n'o ye, olu sɔrɔla ka tugu a kɔ. A tagar'a facɛ ka soo Ofira dugu kɔnɔ, k'a faden mɔgɔ bi wolonwula minɛ k'u faga kabakuru kelen kan. Yotamu dama le sera ka kisi, bari ale tun dogora, ale tun ye Yerubaali deenw bɛɛ la dɔgɔmanin ye. Sisɛmukaw bɛɛ ni Bɛtimilokaw bɛɛ wilila ka ɲɔgɔn lajɛn, ka na Abimelɛki sigi masaya la, joyiri jukɔrɔ, kabakuru tutunin gɛrɛfɛ. U tagara o fɔ Yotamu ye. Ale yɛlɛla Garizimu kulu kan ka lɔ a sanfɛ ka pɛrɛn k'a fɔ u ye ko: «Sisɛmukaw, aw ye mɛnni kɛ ne fɛ, janko Ala k'aw fana lamɛn. Loon dɔ, yiriw wilila ko u bena masacɛ sigi u yɛrɛ kunna. U y'a fɔ olivuyiri ye ko ale ka kɛ u ka masacɛ ye. Nga olivuyiri y'a fɔ u ye ko: ‹Ne tulu min be kɛ ka batofɛnw ni adamadenw boɲa, ne k'o diko dabila ka taga sigi yiriw kunna wa?› O kɔ, u y'a ɲini torosun fɛ ko ale ka sigi u kunna fana. Nga torosun y'a fɔ u ye ko: ‹Ne be se ka n ka ɲumanya ni n deen diman diko dabila ka taga sigi yiriw kunna wa?› U tagar'a fɔ * ɛrɛzɛnsun ye fana ko ale ka sigi u kunna. Nga ɛrɛzɛnsun y'a fɔ u ye ko: ‹Ne duvɛn min be batofɛnw ni adamadenw nisɔndiya, ne k'o diko dabila, ka taga sigi yiriw kunna wa?› O bɛɛ kɔ, u bɛɛ tagar'a fɔ ŋɔnitu ye ko ale ka sigi olu kunna. Ŋɔnitu y'a fɔ u ye ko: ‹N'aw b'a fɛ ne ka kɛ aw ka masacɛ ye tiɲɛ na, aw ye na don ne suma kɔrɔ, n'o tɛ, tasuma bena bɔ ne la ka Liban yiribabaw jɛni!› «Sisan aw ye Abimelɛki sigi masaya la, aw y'o kɛ ni kɔnɔgwɛ ye wa? Yala aw fana ye koo ɲanaman le kɛ Yerubaali n'a ka somɔgɔw la wa? A ye baara minw kɛ aw ye, aw y'o ɲɔgɔn le segi a ma wa? Ne faa y'a yɛrɛ nii saraka ka kɛlɛ kɛ, ka sɔrɔ k'aw bɔsi madiyanw bolo. Aw do wilila ne facɛ ka soo kama, k'a deen mɔgɔ bi wolonwula faga kabakuru kelen kan, k'a ka jɔnmuso deen Abimelɛki minɛ k'ale sigi masaya la, bari aw balima lo. N'a kɛra ko aw ye baaraɲuman le kɛ Yerubaali n'a ka somɔgɔw ye bii, Abimelɛki ka aw diyanako kɛ, aw fana k'ale ta kɛ. N'o tɛ, Abimelɛki ka kɛ tasuma ye k'aw Sisɛmukaw ni Bɛtimilokaw jɛni, aw Sisɛmukaw ni Bɛtimilokaw ka kɛ tasuma ye ka Abimelɛki jɛni!» O kɔ, Yotamu bolila ka taga Beeri ka to o yɔrɔ la. A ni Abimelɛki yɔrɔ tun ka jan ɲɔgɔn na. Abimelɛki sigira masaya la Isirayɛlidenw kunna saan saba kɔnɔ. Ala y'a kɛ sutana donna Abimelɛki ni Sisɛmukaw cɛ, Sisɛmukaw murutira Abimelɛki ma. O kɛra janko kojugu min tun kɛra Yerubaali deen mɔgɔ bi wolonwula la, o juru ka sara u faden Abimelɛki ni Sisɛmukaw la, minw ye ɲɔgɔn dɛmɛ k'u faga u kunko ka la u yɛrɛ kun. Sisɛmukaw ye mɔgɔ dɔw bila kuluw kan Abimelɛki kama. Olu tun be to ka tɛmɛbagaw ka fɛɛnw minɛ u fɛ. O koo sera Abimelɛki ma. Ebɛdi dencɛ Gaali nana n'a badenw ye ka se Sisɛmu. Sisɛmukaw y'u jigi la ale kan. U wilila ka taga * ɛrɛzɛnforow la, k'o tigɛ k'a jii bɔ, ka sɔrɔ ka ɲanagwɛ labɛn. U tagara don u ka joso kɔnɔ ka dumuni kɛ ka minni kɛ, o kɔ u ye Abimelɛki danga. Ebɛdi dencɛ Gaali y'a fɔ ko: «Abimelɛki ye jɔn ye, Sisɛmukaw fɛ, n'an be to ka baara kɛ a ye? Yerubaali dencɛ tɛ wa? Zebuli le t'a ka ɲamɔgɔ dɔ ye wa? U bɛɛ tun te Sisɛmu sigibaga Amori ka baarakɛlaw ye wa? Mun na an bena baara kɛ Abimelɛki ye? Ni ne tun kɛra jama nin ɲamɔgɔ ye, ne tun bena Abimelɛki bɔ yen! Ne tun bena ta'a fɔ a ye ko a ka banba k'a ka kɛlɛdenw labɛn kosɔbɛ ka na an be kɛlɛ kɛ!» Zebuli, min tun ye lasigiden ye dugu nin kɔnɔ, ale ye Ebɛdi deen Gaali ka kuma mɛn minkɛ, a dimina. A ye mɔgɔ dɔw ci dogo la ka ta'a fɔ Abimelɛki ye ko: «Ebɛdi dencɛ Gaali n'a badenw nana Sisɛmu, u b'a la ka dugumɔgɔw kɔnɔnasu i kama. Sisan i ka wili sufɛ ka taga kongo, e n'i ka jama, ka taga dogo yen. Sɔgɔma, tilekun be bɔ tuma min na, i ka wili ka na n'i ka jama ye dugu nin kama. Ni Gaali n'a ka jama bɔra k'i kunbɛn, i seko ye min ye, i k'o kɛ a la.» Abimelɛki n'a ka jama bɛɛ wilila ka taga sufɛ, ka taga dogo Sisɛmu gɛrɛfɛ. A tun ye jama nin tilan sigiyɔrɔ naani. Ebɛdi dencɛ Gaali wilila ka na lɔ dugu donda la. O y'a sɔrɔ Abimelɛki n'a ka jama tun be bɔra u ka dogoyɔrɔ la. Gaali y'u ye tuma min na, a y'a fɔ Zebuli ye ko: «A filɛ, jama dɔ bɔtɔ ye kulu kan ka jigi!» Zebuli y'a fɔ a ye ko: «Ayi, kulu suma lo. E y'o le ye k'a fɔ ko mɔgɔw lo.» Gaali y'a fɔ tugu ko: «Nin ye jama yɛrɛyɛrɛ lo ye min be bɔra jamana cɛmancɛ kulu kan ka jigi, jɛnkulu dɔ fana natɔ filɛ nin ye ka bɔ joyiri faan fɛ.» Zebuli y'a jaabi ko: «I ka dabayakuma kuun kɛra jumɛn ye? E min tun b'a fɔra ko Abimelɛki ye jɔn ye n'an bena baara kɛ ale ye. E tun be jama min lɔgɔbɔra, o tɛ wa? Wili ka taga o kunbɛn ka kɛlɛ kɛ n'u ye sa!» Gaali bilara Sisɛmukaw ɲafɛ ka taga Abimelɛki kɛlɛ. A ye boli ta, Abimelɛki tugur'a kɔ. Mɔgɔ caaman fagara fɔɔ ka na se dugu donda la. Abimelɛki nana sigi Aruma. Zebuli ye Gaali n'a badenw gwɛn ka bɔ Sisɛmu. O dugusagwɛ, Sisɛmukaw bɔra ka taga kongo la tugu. U y'o fɔ Abimelɛki ye. Ale wilila k'a ka jama tilan saba, ka taga u dogo kongo kɔnɔ. A y'a ye dugu mɔgɔw be bɔra dugu kɔnɔ tuma min na, a wilila k'u kɛlɛ. Abimelɛki tun be ni jɛnkulu min ye, ale girinna ka taga lɔ dugu donda la. Jama min tun bɔra dugu kɔnɔ, jɛnkulu fila nunu girinna ka taga o halaki. Abimelɛki ye dugu nin kɛlɛ tile kuturu bɛɛ kɔnɔ ka se a kɔrɔ. Dugumɔgɔ minw tun tora dugu kɔnɔ, a ye olu bɛɛ faga, ani ka dugu nin ci ka tila ka kɔgɔ dan yen. Migidalisisɛmukaw y'o kibaru mɛn tuma min na, u bolila ka taga don u ka joo Ɛliberiti ka soo logologo kɔnɔ. U y'o fɔ Abimelɛki ye ko Migidalisisɛmukaw ye ɲɔgɔn lajɛn. O la, Abimelɛki tagara yɛlɛ Salimɔn kulu kan, ale n'a ka jama bɛɛ, ka taga yiribolo dɔ tigɛ ni jende ye k'o la a gaman kan. O kɔ, a y'a fɔ a ka jama ye ko ale ye fɛɛn min kɛ, k'u ka banba k'o ɲɔgɔn kɛ fana. U kelen kelen bɛɛ ye yiribolow tigɛ ka tugu a kɔ. A tagara u bila soo nin logologo kogo kɔrɔ k'a jɛni n'a kɔnɔ mɔgɔw ye. A kɛra ten, Migidalisisɛmukaw bɛɛ fana sara. U bɛɛ lajɛnnin tun be se mɔgɔ waa kelen ɲɔgɔn ma, cɛɛ ni musow. O kɔ, Abimelɛki wilila ka taga Tebesi, k'a kɛlɛ ka se a kɔrɔ. Sangaso dɔ tun be dugu nin kɔnɔ, barika be min na kosɔbɛ. Dugumɔgɔw bɛɛ bolila ka taga don ale kɔnɔ k'u yɛrɛ datugu, cɛɛ fara muso kan. U yɛlɛla fɔɔ sangaso nin sanbon kan. Abimelɛki tagara se sangaso nin daa la, k'a daminɛ k'a halaki. A gwɛrɛla ko a be tasuma don daa nin na. Muso dɔ ye wugu ta k'o fili a kuun na, a kuun cira. O yɔrɔnin kelen, kanbelen min tun be to k'a ka kɛlɛkɛminanw ta, a y'a fɔ a ye ko a k'a ka murujan bɔ k'ale faga janko u kan'a fɔ ko muso le y'ale faga. Kanbelen nin ye murujan kɛ k'a sɔgɔ, a sara ten. Isirayɛlidenw y'a ye ko Abimelɛki sara tuma min na, u kelen kelen bɛɛ tagara u ka soo. Ala ye Abimelɛki ka kojugu juru sara a ye ten, a tun ye min kɛ a facɛ la k'a baden mɔgɔ bi wolonwula faga. O cogo kelen fana na, Ala ye Sisɛmukaw ka kojugu bɛɛ juru sara u ye. A kɛra ten Yerubaali dencɛ Yotamu ka danga minɛna. Abimelɛki sanin kɔ, Isakari kɔmɔgɔ Dodo deen Puwa dencɛ Tola wilila ka Isirayɛlidenw kisi. A tun siginin be Samiri, Efarayimu mara kuluyɔrɔ la. A sigira Isirayɛlidenw kunna fɔɔ ka se saan mugan ni saba. O kɔ, a sara, u y'a suu don Samiri. Ale fana tɛmɛnin kɔ, Galaadika Yayiri wilila ka kɛ u kuntigi ye saan mugan ni fila kɔnɔ. Dencɛ bi saba tun b'a fɛ, olu tun be to ka yɛlɛ faliden bi saba fana kan. U tun siginin be dugu bi saba kunna, Galaadi mara la, minw be wele halibi Yayiri ka sigiyɔrɔ. O kɔ, Yayiri sara, u y'a suu don Kamɔn. O kɔ, Isirayɛlidenw ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ tugu. U ye * Baali ni * Asitarite sɔn yɔrɔ caaman na, ani Sirikaw ka joow, ni Sidɔnkaw, ani mowabuw ni amoniw, ni filisiw taw. U ye Masaba to yen u m'a bato tugu. O la, Masaba dimina, a y'u don filisiw ni amoniw bolo. Olu y'u tɔɔrɔ kosɔbɛ o saan nin na. Isirayɛliden minw bɛɛ tun be Zurudɛn baji kɔfɛ, amoriw ka jamana na Galaadi mara la, u ye olu tɔɔrɔ saan tan ni seegi kɔnɔ. Amoniw fana ye Zurudɛn baji tigɛ janko ka taga Zuda kɔmɔgɔw kɛlɛ ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw, ani Efarayimu kɔmɔgɔw. O kɛra dusukasiba ye Isirayɛlidenw fɛ. O la, Isirayɛlidenw kasira Masaba nɔɔ fɛ k'a fɔ ko: «An y'i hakɛ ta, bari an y'i to yen, e min ye an ka Ala ye, ka Baali sɔn yɔrɔ caaman na.» Masaba y'a fɔ u ye ko: «Tuma min na Ezipitikaw, ni amoriw ani amoniw ni filisiw, ani Sidɔnkaw ni amalɛkiw ani mawɔniw tun ye aw tɔɔrɔ, aw kulera ne nɔɔ fɛ, ne m'aw bɔsi u bolo wa? Nga aw ye ne to yen ka taga joow sɔn. O le y'a to ne tena aw kisi tugu. Aw tun ye joo minw woloma, aw ka banba ka dɛmɛ ɲini olu fɛ. Olu k'aw kisi aw tɔɔrɔwaati la!» Isirayɛlidenw y'a fɔ Masaba ye ko: «An ye hakɛ kɛ. Fɛɛn min ka di i ye, i k'o kɛ an na. A daan ye i ka makari an na k'an bɔsi bii dɔrɔn.» U ye siya wɛrɛw ka joo nunu ta k'u fili, ani ka Masaba bato. Isirayɛlidenw ka tɔɔrɔ digira Masaba la fɔɔ a ma se k'o muɲu tugu. Amoniw ye ɲɔgɔn lajɛn ka na sigi Galaadi mara la, Isirayɛlidenw fana ye ɲɔgɔn lajɛn ka na sigi Misipa. Galaadikaw n'u ɲamɔgɔw tora ka ɲɔgɔn ɲininga ko: «Jɔn le bena kɔn ka kɛlɛ daminɛ ni amoni nunu ye? Ni min y'o kɛ, o tigi bena kɛ kuntigi ye Galaadi mara la.» Zɛfite tun ye kɛlɛdenŋana ye. Galaadika tun lo. A bamuso tun ye kakalamuso dɔ ye, a facɛ tɔgɔ tun ko Galaadi. Galaadi ka muso yɛrɛ ye dencɛw sɔrɔ. Olu boɲana tuma min na, u ye Zɛfite gwɛn ka bɔ u cɛma k'a fɔ a ye ko a te se ka olu faa ka cɛɛn ta ni olu ye, ko bari muso wɛrɛ deen lo. O la, Zɛfite bolil'a fadenw ɲa ka taga sigi yɔrɔjan. A tun siginin be Tɔbu jamana na. Mɔgɔkolonw tagara ɲɔgɔn lajɛn a fɛ. U tun be to ka taga cɛnni kɛ ɲɔgɔn fɛ. Waati dɔɔni tɛmɛnin kɔ, amoniw wilila ka Isirayɛlidenw kɛlɛ. Amoniw tun b'u kɛlɛ minkɛ, o la Galaadi cɛkɔrɔbaw tagara Zɛfite fɛ Tɔbu jamana na k'a fɔ a ye ko a ka na kɛ olu ɲamɔgɔ ye u ka se ka amoniw kɛlɛ. Zɛfite y'a fɔ u ye ko: «Aw tun ma ne kɔniya ka ne gwɛn ka bɔ ne facɛ ka soo wa? Mun na gwɛlɛya sera aw ma, aw be na ne fɛ?» Galaadi cɛkɔrɔbaw y'a fɔ a ye ko: «N'i y'a ye ko anw kɔsegira ka na i fɛ sisan, an y'o kɛ janko i ka taga n'anw ye ka amoniw kɛlɛ, ani ka kɛ an kuntigi ye, ani Galaadikaw bɛɛ ta.» A y'a fɔ cɛkɔrɔba nunu ye ko: «Ni aw ye ne minɛ ka taga ni ne ye ka amoniw kɛlɛ, ni Masaba y'u don ne bolo, ne le bena kɛ aw kuntigi ye.» Cɛkɔrɔba nunu y'a fɔ Zɛfite ye ko: «I ye min fɔ an ye, ni an m'o kɛ, Masaba ɲaa b'an na.» O kɔ, Zɛfite wilila ka taga ni Galaadi cɛkɔrɔbaw ye. Jama y'a kɛ u kuntigi n'u ɲamɔgɔ ye. A tun ye kuma minw fɔ ka tɛmɛ, a segira olu bɛɛ kan Masaba ɲakɔrɔ Misipa. Zɛfite ye mɔgɔw bila ka ta'a fɔ amoniw ka masacɛ ye ko mun le b'u ni ɲɔgɔn cɛ, n'a be n'ale kɛlɛyɔrɔ la, ale n'a ka jamana. A y'a fɔ Zɛfite ka ciden nunu ye ko Isirayɛlidenw le ye ale ka jamana minɛ o bɔtuma na Ezipiti jamana na, k'a ta Arinɔn kɔɔ daa la fɔɔ Yabɔki kɔɔ daa la ka taga fɔɔ Zurudɛn baji daa la. Ko a ka segi k'o di ni ɲasuma ye. Zɛfite ye mɔgɔ dɔw ci a fɛ tugu k'a fɔ a ye ko: «Isirayɛlidenw ma mowabuw ni amoniw ka jamana minɛ. Bari Isirayɛlidenw bɔra Ezipiti jamana na tuma min na, u taamana kongokolon kɔnɔ fɔɔ ka na se Buruku kɔgɔji ma ka tɛmɛ ka se Kadɛsi. U tun ye mɔgɔ bila ka taga Edɔmu masacɛ fɛ ko a ka olu to u be tɛmɛ a ka jamana kɔnɔ, nga ale ma sɔn. U ye dɔ ci Mowabu masacɛ fana fɛ, ale fana ma sɔn. O la, u tora Kadɛsi. O kɔ, u tɛmɛna ni kongokolon ye ka taga munumunu Edɔmu jamana ani Mowabu jamana kɔfɛ. U sera Mowabu jamana kɔrɔn ɲafan fɛ, u tagara sigi Arinɔn kɔɔ kɔfɛ. U ma don Mowabu jamana kɔnɔ, bari Arinɔn kɔɔ be Mowabu daan na. O kɔ, u ye mɔgɔ dɔw ci amoriw ka masacɛ Siŋɔn fɛ, min ye masa ye Ɛsibɔn, k'a fɔ ale ye ko a ka olu to u be tɛmɛ a ka jamana kɔnɔ ka taga u taayɔrɔ la. Nga Siŋɔn tun ma la Isirayɛlidenw na kosɔbɛ k'u to u be tɛmɛ a ka jamana kɔnɔ. O la, a y'a ka jama bɛɛ lajɛn ka taga sigi Yaasa k'u kɛlɛ. Masaba, Isirayɛli ka Ala ye Siŋɔn n'a ka jama bɛɛ don u bolo, Isirayɛlidenw sera u kɔrɔ. U ye amoriw ka jamana bɛɛ minɛ, u siginin tun be min kɔnɔ. A ye amoriw ka jamana bɛɛ minɛ k'a ta Arinɔn kɔɔ daa la fɔɔ ka na se Yabɔki kɔɔ daa la, ani k'a ta kongokolon ma, fɔɔ ka na se Zurudɛn baji ma. «Masaba, Isirayɛli ka Ala ye amoriw gwɛn ka bɔ a ka jama Isirayɛli ɲa, o tuma na, e b'a fɛ ka kɛ o jamana tigi ye wa? E ka joo * Kemɔsi ye fɛɛn min d'i ma, e t'o minɛ k'a kɛ i ta ye wa? Masaba an ka Ala fana n'a ye fɛɛn min d'an ma, an fana b'o kɛ an ta ye. E ka fisa ni Sipɔri dencɛ Balaki ye wa? Min tun ye Mowabu masacɛ ye. Ale ma sɔn ka Isirayɛlidenw darabɔ ka kɛlɛ kɛ n'u ye do! Isirayɛlidenw siginin be Ɛsibɔn, n'a gɛrɛfɛ duguw kɔnɔ, ni Arowɛri n'a gɛrɛfɛ duguw, ani dugu minw bɛɛ be Arinɔn kɔɔ daa la, o be se saan kɛmɛ saba ma. Mun na aw ma u gwɛn o saan nunu kɔnɔ? Ne ma i hakɛ ta, e do be kojugu kɛra ne la ka kɛlɛ ɲini ne fɛ. Masaba tiɲɛfɔla ka Isirayɛlidenw ni amoniw faran ka bɔ ɲɔgɔn na bii.» Amoniw ka masacɛ ma sɔn ka mɛnni kɛ Zɛfite fɛ. Masaba ka Nii tora Zɛfite fɛ. A ye Galaadi ni Manase mara cɛtigɛ ka taga Misipe, Galaadi mara la, ka bɔ o yɔrɔ la, ka don amoniw fɛ. O yɔrɔ la, a ye dajuru ta Masaba ye ko: «N'i sɔnna ka amoniw don ne bolo, ne kɔsegitɔ ka bɔ o yɔrɔ la ni hɛrɛ ye, mɔgɔ min bena kɔn ka bɔ ne ka soo kɔnɔ ka ne kunbɛn, o tigi bena kɛ e Masaba ta ye. Ne ben'o kɛ saraka jɛnita ye.» O kɔ, a tagara amoniw kɛlɛ, Masaba y'u don a bolo. Zɛfite ye dugu mugan halaki u fɛ k'a ta Arowɛri, Miniti faan fɛ, fɔɔ ka taga se Abɛlikeramimu. A kɛra ten, Isirayɛlidenw sera amoniw kɔrɔ. O kɔ, Zɛfite kɔsegira ka na a ka soo Misipa. A denmuso bɔra k'a kunbɛn ni dundunw ye n'a be dɔɔn kɛ. O le tun ye a ka deen dama ye, dencɛ ni denmuso wɛrɛ si tun t'a fɛ. Zɛfite ye sunguru nin ye dɔrɔn, a y'a kuun minɛ k'a fɔ ko: «N denmuso, i ye ne bila dusukasi la, ka ne nii tɔɔrɔ! Ne ye n daa di Masaba ma, ne te se k'a yɛlɛma tugu.» Sunguru nin y'a fɔ ko: «Ne faa, n'i y'i daa di Masaba ma, i k'o koo kɛ ne la ka kɛɲɛ n'i ka fɔta ye. Bari, Masaba y'i mɔnɛ bɔ ka ban i juguw la, minw ye amoniw ye.» A y'a fɔ tugu ko: «I ka kalo fila di ne ma. Ne bena taga yaala kuluw yɔrɔ la ka kasi n ka furubaliya bɔnɛ la ni n tɔɲɔgɔnw ye.» Zɛfite ye sira d'a ma, a ka taga kalo fila kɛ. A tagara n'a tɔɲɔgɔnw ye, k'a ka bɔnɛ kasi kɛ kuluw kan. Kalo fila nunu tɛmɛnin kɔ, a segira ka na a facɛ fɛ, ale y'a ka dajuru sara n'a ye. O y'a sɔrɔ a tun ma cɛɛ si lɔn fɔlɔ. K'a ta o tuma na, o kɛra landa ye Isirayɛlidenw fɛ, saan o saan u ka sunguruw be to ka taga Galaadi ka Zɛfite denmuso sanga kɛ tile naani kɔnɔ. O kɔ, Efarayimu kɔmɔgɔw ye ɲɔgɔn lajɛn ka taga Zurudɛn baji tigɛ ka se Safɔn. U y'a fɔ Zɛfite ye ko: «Mun na e tagara amoniw kɛlɛ n'i ma an wele, an be taga ɲɔgɔn fɛ? An bena i n'i ka soo jɛni ɲɔgɔn fɛ.» Zɛfite y'a fɔ u ye ko: «Kɛlɛba tun wilila ne ni n ka jama, ani amoniw cɛ. Ne y'aw wele, aw ma sɔn ka na ne bɔsi. Ne y'a ye tuma min na aw tun te nana ka ne dɛmɛ, ne ye n yɛrɛ nii di, ka taga amoniw kɛlɛ. Masaba farala ne kan, ne sera u kɔrɔ. Mun na aw nana ne kɛlɛyɔrɔ la bii?» Zɛfite ye Galaadikaw lajɛn ka Efarayimu kɔmɔgɔw kɛlɛ. Galaadikaw sera Efarayimu kɔmɔgɔw kɔrɔ, Efarayimu kɔmɔgɔw tun y'a fɔ ko: «Galaadikaw, aw bolila ka bɔ anw fɛ ka na sigi Manase kɔmɔgɔw cɛma.» Galaadikaw tagara Zurudɛn baji tigɛyɔrɔ datugu. Ni Efarayimu kɔmɔgɔ dɔ bolila ka na se k'a fɔ ko u k'ale to a be tɛmɛ, u b'a ɲininga ko a ye Efarayimu kɔmɔgɔw dɔ ye wa. N'o tigi y'a fɔ ko ayi, o tuma na u b'a fɔ a ye ko a k'a fɔ ko Sibolɛti, o tigi t'a fɔ ka ɲa, bari a tun te se k'o fɔ, Galaadikaw tun b'a minɛ k'a kaan tigɛ Zurudɛn baji tigɛyɔrɔ la. Efarayimu kɔmɔgɔw mɔgɔ waa bi naani ni fila (42 000) le sara o waati la. Zɛfite kɛra Isirayɛlidenw ka ɲamɔgɔ ye saan wɔɔrɔ kɔnɔ. O kɔ, Galaadika Zɛfite sara, u y'a suu don Galaadi mara dugu dɔ kɔnɔ. Zɛfite tɛmɛnin kɔ, Bɛtilehɛmuka Ibisan kɛra ɲamɔgɔ ye Isirayɛlidenw kunna. A ye dencɛ bi saba sɔrɔ, ni denmuso bi saba. A ye olu minɛ k'o di mɔgɔw ma furu la minw te a ka fadenyabolo mɔgɔw ye, ka sunguru bi saba minɛ minw te a ka fadenyabolo la, ka n'o di a dencɛw ma. A kɛra ɲamɔgɔ ye Isirayɛlidenw kunna saan wolonwula kɔnɔ. O kɔ, a sara, u y'a suu don Bɛtilehɛmu. Ale fana tɛmɛnin kɔ, Zabulɔn kɔmɔgɔ Elɔn kɛra ɲamɔgɔ ye Isirayɛlidenw kunna saan tan kɔnɔ. O kɔ, a sara, u y'a suu don Zabulɔn kɔmɔgɔw ka mara kɔnɔ dugu dɔ la min tɔgɔ ko Elɔn. Ale tɛmɛnin kɔ, Ilɛli dencɛ Abidɔn ka bɔ Pireyatɔn kɛra ɲamɔgɔ ye Isirayɛlidenw kunna. Ale dencɛw tun ye mɔgɔ bi naani ye, a mamadencɛmanw tun ye mɔgɔ bi saba. Olu tun be to ka yɛlɛ faliden bi wolonwula kan. A kɛra ɲamɔgɔ ye Isirayɛlidenw kunna saan seegi kɔnɔ. O kɔ, Ilɛli dencɛ Abidɔn ka bɔ Pireyatɔn sara. U y'a suu don Pireyatɔn, Efarayimu kɔmɔgɔw ka mara la, amalɛkiw ka kuluyɔrɔ la. Isirayɛlidenw ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ tugu. Masaba y'u don filisiw bolo saan bi naani kɔnɔ. O y'a sɔrɔ Soreyaka dɔ tun be yen, Dan ka fadenyabolo mɔgɔ dɔ tun lo, a tɔgɔ tun ko Manowa. A muso tun ma deen wolo ka ye, deen wolobali tun lo. Loon dɔ, Masaba ka mɛlɛkɛ y'a yɛrɛ yira muso nin na, k'a fɔ a ye ko: «Deen t'i fɛ, i kɛra deen wolobali ye. Nga i bena kɔnɔ ta ka dencɛ wolo. K'a ta sisan ma, i k'i yɛrɛ kɔlɔsi, i kana duvɛn walima minnifɛn fariman wɛrɛ si min, i kana dumuni dumu min ye aw tana ye. Bari e bena kɔnɔ ta, ka dencɛ wolo. Deen nin kuun tena li abada. Bari k'a to kɔnɔbara la, a bena kɛ Ala ta ye, ale le ben'a daminɛ ka Isirayɛlidenw bɔsi filisiw bolo.» Muso nin tagar'a fɔ a cɛɛ ye ko: «Ala ka mɔgɔ dɔ nana ne fɛ, a tun be i n'a fɔ Ala ka mɛlɛkɛ, a be siranya bila mɔgɔ la kosɔbɛ. Ne m'a ɲininga a bɔyɔrɔ la, a fana m'a tɔgɔ fɔ ne ye. A y'a fɔ ne ye ko ne bena kɔnɔ ta, ka dencɛ wolo, ko k'a ta sisan ma, ko ne kana duvɛn min tugu, walima minnifɛn fariman wɛrɛ si, ani ko n kana dumuni dumu min ye an tana ye. Ko bari deen nin bena kɛ Ala ta ye kabini kɔnɔbara la, fɔɔ ka taga se a ka saya ma.» O tuma na, Manowa ye Masaba daali ko: «Masaba, i k'a kɛ Ala ka mɔgɔ nin ka kɔsegi ka na an fɛ tugu, e tun ye min ci, janko deen min bena wolo, a k'ale balocogo yira an na.» Ala y'a ka daalili minɛ, Ala ka mɛlɛkɛ nin kɔsegira ka na muso nin fɛ k'a siginin to foro kɔnɔ. O y'a sɔrɔ a cɛɛ Manowa tun te yen. O yɔrɔnin bɛɛ, muso nin bolila ka ta'a fɔ a cɛɛ ye ko: «Cɛɛ min tun nan'a yɛrɛ yira ne la o loon na, a nana bii fana!» Manowa wilila ka tugu a muso kɔ, ka taga cɛɛ nin fɛ k'a ɲininga ko ale lo tun kumana muso nin fɛ wa. Cɛɛ nin y'a jaabi ko ale lo. A ye cɛɛ nin ɲininga tugu ko: «I tun ye min fɔ, n'o kɛra tuma min na, an ka kan ka mun le kɛ deen nin ye? An k'a minɛ cogo di?» Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye ko: «Ne ye fɛɛn minw koo fɔ i ka muso ye, a k'a yɛrɛ tanga olu ma. Fɛɛn o fɛɛn dilanna ni * ɛrɛzɛn ye, a man kan k'o don a daa la, a man kan ka duvɛn, walima minnifɛn fariman wɛrɛ si min, a man kan fana k'aw tana si dumu.» A y'a fɔ Masaba ka mɛlɛkɛ nin ye ko: «Anw b'a ɲini i fɛ n'i be se ka kɔnɔni kɛ dɔɔni, an bena baden dɔ labɛn i ye.» Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ Manowa ye ko: «Hali n'i y'a ɲini ne fɛ ko n kana taga, ne tena i ka dumuni dumu, nga n'i b'a fɛ, i ka saraka jɛnita bɔ Masaba ye.» Manowa tun m'a lɔn ko Masaba ka mɛlɛkɛ lo. A ye Masaba ka mɛlɛkɛ nin ɲininga ko: «I tɔgɔ be di? Janko i ye min fɔ, n'o nana kɛ tuma min na, an ka se k'i tanu.» A y'a jaabi ko: «Mun na e be ne tɔgɔ ɲininga? N tɔgɔ ye kabakotɔgɔ ye.» O kɔ, Manowa ye baden, ni suman saraka bila kabakuru kan k'o kɛ saraka ye Masaba ye. Ka Manowa n'a muso to filɛli la, Masaba ye kabako kɛ. Ka tasuma to mana na sarakabɔyɔrɔ la ka wili sanfɛ, Masaba ka mɛlɛkɛ korila ka yɛlɛ n'a ye. Manowa n'a muso y'o ye dɔrɔn, u lara duguma k'u ɲaa biri. O kɛnin kɔ, Masaba ka mɛlɛkɛ ma segi k'a yɛrɛ yira Manowa n'a muso la tugu. O tuma na, Manowa sɔrɔla k'a faamu ko Masaba ka mɛlɛkɛ lo. O la, a y'a fɔ a muso ye ko: «An bena sa, bari an ye Ala ye!» A muso y'a fɔ a ye ko: «Ni Masaba tun b'a fɛ k'an faga, a tun tena sɔn k'an ka saraka jɛnita n'an ka suman saraka minɛ do. A fana tun ten'a kɛ an ɲaa be la nin koo nin bɛɛ kan. A fana tun tena sɔn ka koo nin ɲɔgɔn fɔ an ye.» Muso nin ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo, k'a tɔgɔ la ko Samusɔn. Masaba ye barika don deen na, a boɲana. K'a to Dan kɛlɛdenw sigiyɔrɔ la min be Soreya ni Ɛsitawɔli cɛ, Masaba ka Nii y'a daminɛ ka baara kɛ n'a ye. Loon dɔ, Samusɔn wilila ka taga Timuna. A ye sunguru dɔ ye filisiw fɛ. A kɔsegira tuma min na, a y'a fɔ a facɛ n'a bamuso ye ko: «Ne ye sunguru dɔ ye Timuna dugu kɔnɔ filisiw fɛ. Aw ka ta'a daali ka n'a di ne ma furu la.» A facɛ n'a bamuso y'a fɔ a ye ko: «O tuma na, sunguru te i faden cɛma, walima an ka siya fɛ, n'i be wili ka taga sunguru ta filisi kɛnɛkɛnɛbaliw fɛ wa?» A y'a fɔ a facɛ ye ko a ka ta'a minɛ ka n'a di ale ma, bari a koo ka di ale ye. A facɛ n'a bamuso tun m'a lɔn ko Masaba le tun b'a fɛ a ka kɛ ten. A tun be cogo le ɲinina ka kɛlɛ sɔrɔ ni filisiw ye. O tuma na, filisiw tun be Isirayɛlidenw kunna. A tagara n'a facɛ n'a bamuso ye Timuna. K'o to sira kan, u sera * ɛrɛzɛnforow cɛma, minw ye Timunakaw ta ye, jarakanbelen dɔ bɔr'a kama n'a be sɔngɔra. Masaba ka Nii donna Samusɔn na, a ye jara nin minɛ k'a faran i n'a fɔ baden. O y'a sɔrɔ foyi tun t'a bolo. A fana ma foyi fɔ a facɛ n'a bamuso ye. U tagara kuma sunguru nin fɛ, a koo diyar'a ye. Tile damani tɛmɛnin kɔ, a ko a be segi ka taga sunguru nin kɔɲɔya kɛ. A tagara faran ka don ko a be jara nin suu filɛ. A ye lii ye jara nin suu kɔnɔ ani lidenw. A ye lii nin bɔ a bolo la ka to k'a dumu n'a be tagara. A ser'a facɛ n'a bamuso fɛ tuma min na, a ye olu sɔn, u y'a dumu. A m'a fɔ olu ye ko a y'a bɔ jara suu le kɔnɔ. Samusɔn facɛ tagara sunguru nin fɛ. Samusɔn tagara ɲanagwɛ dɔ sigi o yɔrɔ la, bari kanbelenw tun be deli k'o ɲɔgɔn kɛ. U y'a ye tuma min na, u ye mɔgɔ bi saba wele, olu tora n'a ye. Samusɔn y'a fɔ olu ye ko: «Ne bena talen la aw ye, n'aw y'a kɔrɔ fɔ ka sɔrɔ ɲanagwɛ tile wolonwula nunu ma ban, ne bena deleke ɲanaman bi saba ni fani wɛrɛ bi saba d'aw ma. Nga n'aw ma se k'a kɔrɔ fɔ, aw le bena o deleke bi saba ni fani wɛrɛ bi saba di ne ma.» U y'a fɔ a ye ko a ka talen nin la, k'olu b'a lamɛnna. A y'a fɔ u ye ko: «Dumunifɛn bɔra fɛndumubaga kɔnɔ, fɛɛn diman bɔra fɛɛn fariman kɔnɔ.» U ye tile saba kɛ, u ma se k'a kɔrɔ fɔ. Tile wolonwulanan loon, u y'a fɔ Samusɔn ka muso ye ko: «Banba ka se i cɛɛ kɔrɔ dɛ, janko an ka talen nin kɔrɔ lɔn. N'o tɛ, an bena e n'i ka somɔgɔw jɛni. Aw y'an wele janko ka se k'an ka fɛɛnw bɔsi an na, o tɛ wa?» Samusɔn ka muso kasira k'a fɔ a ye ko: «Ne koo man d'i ye, i te ne kanu! I ye talen la ne ka mɔgɔw ye, i yɛrɛ ma sɔn k'a kɔrɔ fɔ ne ye.» Samusɔn y'a jaabi ko: «Ne yɛrɛ m'a kɔrɔ fɔ n facɛ ni n bamuso ye wee, sankofɛrɛ n muso ye.» A tora ka kasi Samusɔn kunna tile wolonwula nunu kɔnɔ ɲanagwɛ nin na. A tile wolonwulanan loon, Samusɔn dɛsɛra ka tila k'a kɔrɔ fɔ a ye. Bari a tun b'a nii tɔɔrɔla. Muso nin fana tagar'a kɔrɔ fɔ a ka mɔgɔ nunu ye. Tile wolonwulanan loon, yanni tilekun ka don, dugu mɔgɔ nunu y'a fɔ Samusɔn ye ko: «Mun le ka di ka tɛmɛ lii kan? Fangatigi jumɛn le be yen ka tɛmɛ jara kan?» Samusɔn y'a fɔ u ye ko: «Ni aw tun ma ne ka misisunguru minɛ ka sɛnɛ kɛ n'a ye, aw tun tena talen nin kɔrɔ lɔn.» Masaba ka Nii donna Samusɔn na. A wilila ka taga Asikalɔn, ka mɔgɔ bi saba faga ka olu ka faniw ta ka na o di talen nin kɔrɔfɔbagaw ma. A dimininba tagar'a faso la. O kɔ, u y'a ka muso nin minɛ k'a di a tɔɲɔgɔn dɔ ma min tun y'a teri ye. Waati dɔ tɛmɛnin kɔ, * biletigɛwaati la, Samusɔn wilila ka ta'a ka muso filɛ. A tun ye baden minɛ ka taga o d'a ma. A ko ale be don a ka muso fɛ. Muso nin facɛ ma sɔn. A y'a fɔ Samusɔn ye ko: «Ne tun b'a miiri ko muso nin koo tun man d'i ye tugu fewu fewu, o la, ne y'a minɛ k'a d'i teri ma. O tuma na, muso nin dɔgɔmuso ma ɲi ka tɛmɛ kɔrɔmuso nin kan wa? I k'ale minɛ k'a furu a nɔɔ na.» Samusɔn y'a fɔ u ye ko: «Sisan kɔni, ni ne ye kojugu kɛ aw filisiw la, n ma baga aw ma.» O kɔ, a tagara kongowulu kɛmɛ saba minɛ, ka kala sirininw ta, ka kongowulu nunu minɛ fila fila k'u kuuw yɛlɛma ɲɔgɔn ma, ka sɔrɔ ka kala sirinin ta k'o siri kuu fila nunu cɛma. O kɔ, a ye tasuma mana kala nunu na ka sɔrɔ ka kongowulu nunu bila ka don filisiw ka sumanforow la. A kɛra ten, suman minw tun tontonnin be ɲɔgɔn kan, ani minw ma tigɛ fɔlɔ, o bɛɛ jɛnina, ani * ɛrɛzɛnforow ni olivuyiriforow. Filisiw ye ɲiningali kɛ ko jɔn le y'o kɛ. U y'a fɔ u ye ko Samusɔn lo, Timunakaw birancɛ, a y'o kɛ, bari a birancɛ tun y'a ka muso minɛ k'a di a tɔɲɔgɔn ma. O la, filisiw tagara muso nin n'a facɛ jɛni. Samusɔn y'a fɔ u ye ko: «Aw ka baara le ye o ye wa? Ni ne ma n yɛrɛ mɔnɛ bɔ, n ten'aw to.» A y'u kɛlɛ k'u caaman halaki. O kɔ, a tɛmɛna ka taga sigi farawo dɔ kɔnɔ Etamu mara la. O la, filisiw wilila ka na sigi Zuda mara la k'u yɛrɛ labɛn k'a daminɛ ka Lɛyi kɛlɛ. Zuda mara mɔgɔw y'u ɲininga ko mun na u nana olu kama. U ye Zuda mara mɔgɔ nunu jaabi k'olu nana janko ka se ka Samusɔn siri, ka ta'a ka kɛta ɲɔgɔn kɛ a la. Zuda mara mɔgɔw, mɔgɔ waa saba (3 000) wilila ka taga farawo nin yɔrɔ la Etamu mara la, k'a fɔ Samusɔn ye ko: «I m'a lɔn ko filisiw be se an kɔrɔ wa? E ye mun le kɛ an na ten?» A y'u jaabi ko filisiw ye fɛɛn min kɛ ale la, ko ale fana y'o ɲɔgɔn le kɛ u la. O kɔ, u y'a fɔ a ye ko: «An nana janko k'i siri ka taga i di filisiw ma.» A y'a fɔ u ye ko: «Aw ka kali ko aw yɛrɛ tena ne faga.» U y'a jaabi ko ayi, k'olu ten'a faga, k'olu b'a siri ka ta'a di filisiw ma dama. U y'a siri ni jurukura fila ye, k'a minɛ ka bɔ n'a ye farawo nin kɔnɔ. A setɔ Lɛyi mara la, filisiw bɔra k'a kunbɛn n'u be pɛrɛnna. Masaba ka Nii donn'a la. A bolow tun sirinin be ni juru minw ye, olu kɛra i n'a fɔ biin jɛninin ka bɔ ka ben. A ye fali ɲinkala kɛnɛman dɔ ye o yɔrɔ la, k'a ta ka mɔgɔ waa kelen faga n'o ye. O kɔ, a y'a fɔ ko: «N ye fali ɲinkala kelen kɛ k'u la ɲɔgɔn kan, n ye fali ɲinkala kelen kɛ ka mɔgɔ waa kelen faga.» A y'o kuma nunu fɔ ka ban tuma min na, a ye fali ɲinkala nin fili. U y'o yɔrɔ nin tɔgɔ la ko Ɲinkala kulu. Minnɔgɔ y'a minɛ kosɔbɛ, o la, a ye Masaba daali k'a fɔ ko: «E le y'a kɛ i ka baarakɛla ye see sɔrɔ. Sisan ne bena sa minnɔgɔ bolo ka don kɛnɛkɛnɛbali nunu bolo wa?» O la, farayɔrɔ min be Lɛyi mara la, Ala y'a kɛ o dingɛ pɛrɛnna, jii bɔr'a kɔnɔ. Samusɔn ye minni kɛ ka tila ka barika sɔrɔ. U y'o jii bɔyɔrɔ nin wele ko Daalilikɛbaga ka jii bɔyɔrɔ. A be yen halibi Lɛyi mara la. Samusɔn kɛra ɲamɔgɔ ye Isirayɛlidenw kunna filisiw ka tile la saan mugan kɔnɔ. Loon dɔ, Samusɔn wilila ka taga Gaza. A ye kakalamuso dɔ ye o yɔrɔ la. A donn'a fɛ ka jɛn n'a ye. U y'a fɔ Gazakaw ye ko Samusɔn nana u fɛ. U tagara soo lamini ka dugu nin bɔda kɔlɔsi suu bɛɛ kɔnɔ. U tora yen kudayi suu bɛɛ kɔnɔ, u ma foyi kɛ, ka to k'a fɔ ko: «Ni dugu gwɛra dɔrɔn, an b'a faga.» Nga Samusɔn lara fɔɔ ka se dugutilama. Dugutilama, a wilila ka dugu donda koonw n'u lɔgɔ fila bɔn, n'u sɔgɔlan, k'o la a gaman kan, ka yɛlɛ n'u ye kulu kan min be Eburɔn gɛrɛfɛ. Waati dɔ tɛmɛnin kɔ, muso dɔ koo diyara Samusɔn ye Sorɛki kɔkɛnɛ na, a tɔgɔ ko Dalila. Filisiw ka ɲamɔgɔw tagara muso nin fɛ k'a fɔ a ye ko: «I ka Samusɔn nigɛ janko ka se k'a ka fangaba nin bɔyɔrɔ lɔn, ani an bena se a kɔrɔ cogo min na fana, k'a siri. An kelen kelen bɛɛ bena warigwɛ kuru waa kelen ni kɛmɛ d'i ma.» O la, Dalila y'a fɔ Samusɔn ye ko: «I ye fangaba nin be sɔrɔ cogo min na, o fɔ ne ye, an'i be se ka siri ni juru sifa min ye ka se i kɔrɔ.» Samusɔn y'a fɔ a ye ko: «N'u ye ne siri ni jurukɛnɛ wolonwula ye, minw ma ja fɔlɔ, ne barika be ban, ne be kɛ i n'a fɔ mɔgɔ tɔw.» Filisiw ka ɲamɔgɔw nana ni juru kɛnɛman wolonwula ye minw ma ja fɔlɔ ka na o di Dalila ma. A ye Samusɔn siri n'o ye. O y'a sɔrɔ mɔgɔw tun dogonin be soo kɔnɔ. A y'a fɔ Samusɔn ye ko: «Samusɔn, filisiw nana i kama!» O yɔrɔnin kelen, Samusɔn ye juru nunu tigɛ i n'a fɔ jese min donna tasuma kɔnɔ. A kɛra ten, u ma se k'a ka fanga nin bɔyɔrɔ lɔn tugu. O la, Dalila y'a fɔ Samusɔn ye tugu ko: «A filɛ, i ye tulon kɛ ni ne ye, i ye galon tigɛ ne ye. Sisan ne b'i daali, i be se ka siri cogo min na, i k'o fɔ ne ye.» A y'a fɔ Dalila ye ko: «Ni u ye ne siri ka ɲa ni juru ye fɛɛn wɛrɛ ma siri ka ye ni min ye fɔlɔ, ne barika be ban, ne be kɛ i n'a fɔ mɔgɔ tɔw.» Dalila ye jurukuraw ta k'a siri n'o ye. O kɔ, a y'a fɔ ko: «Samusɔn, filisiw nana i kama!» O y'a sɔrɔ mɔgɔw tun dogonin be soo kɔnɔ. O yɔrɔnin kelen, a ye juru nunu tigɛ ka bɔ a bolo i n'a fɔ jese. Dalila y'a fɔ a ye tugu ko: «Halibi i be tulon kɛra ne la, ka galon tigɛ ne ye. Ayiwa, o be se ka min kɛ k'i siri, o fɔ ne ye.» Samusɔn y'a fɔ a ye ko: «N'i ye ne kunsigi dannin wolonwula nunu minɛ k'o dan ni fanimugu dalajese ye, k'o don kwɛrɛ la, n'o kɛra, ne barika be ban, ne be kɛ i n'a fɔ mɔgɔ tɔw.» Dalila y'a kɛ a sinɔgɔra, a y'a kunsigi dan deen wolonwula ni fanimugu dalajesew ye k'o don kwɛrɛ la, o kɔ, k'a fɔ a ye ko: «Samusɔn, filisiw nana i kama!» Samusɔn kununna ka fanimugu n'a jese tigɛ ka bɔ, ani kwɛrɛ fana. A y'a fɔ Samusɔn ye ko: «I be se k'a fɔ ko ne koo ka d'i ye cogo di? K'a sɔrɔ e kɔnɔ gwɛnin tɛ ne ye, a siɲɛ sabanan le ye nin ye e be tulon kɛra ne la, i ma sɔn k'i ka fangaba bɔyɔrɔ fɔ ne ye.» Loon o loon, muso nin tun b'a la k'a sigɛn, a y'a sigɛn fɔɔ k'a dama tɛmɛ. Samusɔn y'a kɔnɔ gwɛ a ye k'a fɔ a ye ko: «Ne kuun ma li ka ye, bari ne ye Ala ta ye kabini ne be n bamuso kɔnɔ. Ni n kuun lira, n barika be ban, n be kɛ i n'a fɔ mɔgɔ tɔw.» Dalila y'a ye ko a y'a kɔnɔ gwɛ ale ye, a ye mɔgɔ bila ka ta'a fɔ filisiw ka ɲamɔgɔw ye ko u ka na, ko a y'a kɔnɔ gwɛ a ye. O la, filisiw ka ɲamɔgɔw nana n'u ka warigwɛ ye u bolo. A y'a kɛ Samusɔn sinɔgɔr'a seen kan. O kɔ, a ye mɔgɔ dɔ wele, ale nana, a ye Samusɔn kunsigi dannin wolonwula nunu li. A kɛra ten, a fanga daminɛna ka dɛsɛ, a barika banna. O kɔ, Dalila y'a fɔ a ye ko: «Samusɔn, filisiw nana i kama!» Samusɔn kununna, a ko a b'a kɛ i n'a fɔ fɔlɔta k'a yɛrɛ bɔsi. A tun m'a lɔn ko Masaba bɔra ale kɔ ka ban. Filisiw y'a minɛ k'a ɲadenw ci ka taga n'a ye Gaza. U y'a siri ni zirajɔrɔkɔw ye. A tun be to ka suman sin kaso la. O y'a sɔrɔ fana, a kunsigi nin tun be falenna tugu, u tun ye min li. Filisiw ka ɲamɔgɔw ye ɲɔgɔn lajɛn, janko ka sɔnniba kɛ u ka joo ye, min tɔgɔ ko Dagɔn, ani ka nisɔndiya. U tun b'a fɔra ko u ka joo le ye u jugu Samusɔn don u bolo. Jama ye Samusɔn ye tuma min na, u y'u ka joo tanu k'a fɔ k'u ka joo ye u jugu don u bolo, ko min tun be to k'u ka jamana cɛn, k'u ka mɔgɔw faga. U nisɔndiyaninba tun y'a fɔ ko u ka taga Samusɔn bɔ kaso la ka na n'a ye janko a ka olu ɲanagwɛ. U ye Samusɔn bɔ kaso kɔnɔ, a tora ka yɛlɛkokow kɛ u ɲana. U tun y'a to boon kɔnɔ samasenw cɛma. Kanbelen min tun ye Samusɔn bolo minɛ, a y'a fɔ ale ye ko: «Taga ni ne ye ne be maga soo kɔnɔ samasen nunu na ka n yɛrɛ dɛn u la.» Joso nin tun fara, cɛɛ ni musow la. Filisiw ka ɲamɔgɔw bɛɛ tun be yen, mɔgɔ waa saba (3 000) ɲɔgɔn tun be boon nin sanfɛ, cɛɛ ni musow, u tun be Samusɔn filɛla n'a be yɛlɛkokow kɛra. Samusɔn ye Masaba daali ko: «Matigi, Masaba, i hakili to ne la, ka fanga di ne ma siɲɛ kelen tugu, ne ka n mɔnɛ bɔ siɲɛ kelen tugu filisiw la ne ɲaden nunu cɛnko kama.» Samusɔn ye samasen fila minɛ minw tun be boon cɛmancɛ la, kelen tun b'a kinibolo la, kelen b'a numanbolo la. A y'a fɔ ko ale ni filisiw ka sa ɲɔgɔn fɛ. A ye samasen nunu ɲɔti ni fanga ye, boon nin benn'a kɔnɔ jama n'u ka ɲamɔgɔw bɛɛ kan. A kɛra ten, Samusɔn salon na, mɔgɔ minw sara n'a ye, olu cayara n'a tun ye minw faga k'a to nii na. A badenw n'a faa ka somɔgɔw bɛɛ tagar'a suu ta ka na n'a ye. U kɔsegira tuma min na, u y'a suu don a facɛ Manowa ka kaburu kɔnɔ Soreya ni Ɛsitawɔli furancɛ la. A tun kɛra ɲamɔgɔ ye Isirayɛlidenw kunna saan mugan kɔnɔ. Cɛɛ dɔ tun be Efarayimu mara kuluyɔrɔ la, a tɔgɔ ko Mika. Loon dɔ, a y'a fɔ a bamuso ye ko: «E ka warigwɛ kuru waa kelen ni kɛmɛ min tun soɲana, n'i ye dangali kɛ u kosɔn ne yɛrɛ ɲana, u be ne fɛ, ne le tun y'u ta.» A bamuso y'a fɔ a ye ko: «Masaba ka barika don e la, n deen!» A ye warigwɛ nin di a bamuso ma. O kɔ, a bamuso y'a fɔ a ye ko: «Ne ye warigwɛ nin di Masaba ma, janko e ka se ka wari nin ta k'a yelen k'a kɛ joo ye. O kama, ne b'a d'i ma.» A ye warigwɛ nin di ka ban a bamuso ma, ale ye kuru kɛmɛ fila ta k'o di nigɛbaarala dɔ ma. Ale y'o kɛ joo ye. A y'a bila Mika ka soo kɔnɔ. Mika nin tun ye soo dɔ lɔ k'o kɛ batolikɛyɔrɔ ye, ka joo dɔ, ni mɔgɔjaw dilan, k'a deen dɔ minɛ k'o kɛ murutigi ye. O waati la, masacɛ tun te Isirayɛlidenw fɛ. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ tun b'a yɛrɛ sago kɛ. O waati la fana, Levi kɔmɔgɔ dɔ ka bɔ Bɛtilehɛmu, Zuda kɔmɔgɔw ka mara la, ale tun nana sigi yen lonanya la. O kanbelen nin wilila ka bɔ Bɛtilehɛmu k'a fɔ ko ale be taga sigiyɔrɔ ɲini. A ye sira ta ka taga se Efarayimu mara kuluyɔrɔ la Mika ka soo daa la. Mika y'a ɲininga ko: «E bɔra min?» A y'a fɔ ko ale ye Levi kɔmɔgɔ ye ka bɔ Bɛtilehɛmu, Zuda mara la, ko ale be sigiyɔrɔ ɲinina. Mika y'a fɔ a ye ko: «To ne fɛ, ka kɛ ne faa ni ne ka sarakalasebaga ye. Ne bena to ka warigwɛ kuru tan d'i ma saan o saan, ani i mako bena kɛ fani minw na. Ne bena janto i la.» Levi kɔmɔgɔ nin sɔnna ka to ni Mika ye. Mika y'a minɛ i n'a fɔ a deen dɔ. Mika ye Levi kɔmɔgɔ nin don baara la. Kanbelen nin tora ka sarakalasebaara kɛ Mika ye, ka to a ka soo kɔnɔ. Mika y'a fɔ ko: «Sisan kɔni, ne y'a lɔn ko Masaba bena hɛrɛ kɛ ne ye, bari ne ye Levi kɔmɔgɔ sɔrɔ ka kɛ sarakalasebaga ye n fɛ.» O waati la, masacɛ tun te Isirayɛlidenw fɛ. O tuma na, Dan kɔmɔgɔw tun be mara dɔ ɲinina ka sigi o yɔrɔ la, bari fɔɔ ka na se o waati ma, u tun ma sigiyɔrɔ sɔrɔ u yɛrɛ tɔgɔ la fɔlɔ Isirayɛlidenw cɛma. Dan kɔmɔgɔw ye mɔgɔ fariman duuru woloma u ka fadenyabolow bɛɛ la k'u ci. U bɔra Soreya ani Ɛsitawɔli ka taga, janko u ka taga jamana yaala k'a filɛ. U tun y'a fɔ u ye ko u ka taga jamana nin filɛ. U tagara se Mika ka yɔrɔ la, Efarayimu mara kuluyɔrɔ la, ka si o yɔrɔ la. O tun ka surun Mika ka soo la minkɛ, u sera ka Levi kɔmɔgɔ nin kumakan lɔn. U gwɛrɛla k'a fɔ Levi kɔmɔgɔ nin ye ko: «Jɔn le nana n'i ye yan? I be mun le kɛra yan yɔrɔ la? Mun na i tora yan?» A y'a fɔ u ye ko Mika ye nin ni nin le kɛ ale ye, ko a b'ale sara, ale fana kɛr'a ka sarakalasebaga ye. U y'a fɔ a ye ko a ka Ala ɲininga k'a filɛ n'u ka taama bena diya. Sarakalasebaga nin y'a fɔ u ye ko u ka taga hɛrɛ la, ko Masaba be u marala u ka taama nin na. Mɔgɔ duuru nunu bɔra ka taga se Layisi. U y'a ye k'o yɔrɔ mɔgɔw siginin be ɲasuma na i n'a fɔ Sidɔnkaw. U hakili siginin be, hamiko si te u la, masa si tun te sɔrɔ o mara nin kɔnɔ min b'u tɔɔrɔla, mɔgɔ si fana tun t'u mara. U yɔrɔ tun ka jan Sidɔnkaw la, bɛɛn tun te u ni mɔgɔ wɛrɛ cɛ. Ciden nunu kɔsegira ka na u balimaw fɛ Soreya ni Ɛsitawɔli, olu y'u ɲininga ko: «Aw segira ka na ni mun kibaruya ye?» U y'u jaabi ko: «Aw ye wili, an be taga o yɔrɔ mɔgɔw kama! Bari an ye jamana nin ye, a ka ɲi kosɔbɛ. Mun na aw b'aw daje n'aw te foyi fɔra? Aw kana salabagatɔya kɛ ka ban ka bɔ ka taga jamana nin minɛ! N'aw tagara se yen, aw bena jama ye yen minw te hami. Jamana nin ka bon, Ala fana y'a di aw ma, jamana lo, dugukolokanfɛn bɛɛ be sɔrɔ min kɔnɔ.» O la, Dan kɔmɔgɔ mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ bɔra Soreya ni Ɛsitawɔli ka taga n'u ka kɛlɛkɛminanw ye u bolo. U tagara sigi Kiriyatayimu, Zuda mara la. O le y'a to yɔrɔ min be Kiriyatayimu tileben fɛ, o be wele halibi Dan kɔmɔgɔw ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ. U wilila ka bɔ o yɔrɔ la ka taga se Efarayimu mara kuluyɔrɔ la. U sera Mika ka soo. Mɔgɔ duuru minw tun nana Layisi jamana nin filɛ, olu y'a fɔ u balima nunu ye ko: «Aw b'a lɔn wa, ko sɔnnikɛfani, ni mɔgɔjaw, ani joo min dilanna ni nigɛ ye, k'o be sɔrɔ soo nunu dɔ kɔnɔ wa? Aw ka kan ka fɛɛn min kɛ sisan, o b'aw bolo.» O kɔ, u gwɛrɛla ka don Levi kɔmɔgɔ nin fɛ Mika ka soo kɔnɔ, k'a fo. Dan kɔmɔgɔ mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ nunu lɔra soo daa la n'u ka kɛlɛkɛminanw ye u bolo. Mɔgɔ duuru minw tun nana jamana nin filɛ, olu donna soo kɔnɔ ka joo nin ta, ani sɔnnikɛfani nin, ni mɔgɔja dilannin nunu ani jaa nigɛlaman nin. O y'a sɔrɔ sarakalasebaga nin tun lɔnin be daa la ni mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ nunu ye, u ka kɛlɛkɛminanw b'u bolo la. U tun donna tuma min na Mika ka soo ka joo nin ta ani sɔnnikɛfani nin, ani mɔgɔja dilannin nunu ni jaa nigɛlaman nin, sarakalasebaga nin y'u ɲininga ko: «Aw be mun le kɛra ten?» U y'a fɔ a ye ko a k'a daje, k'a bolo la a daa la dɔrɔn, ka tugu olu kɔ ka kɛ olu faa ye ani olu ka sarakalasebaga, ko a ka kɛ Dan kɔmɔgɔw ka fadenyabolo kelen ka sarakalasebaga ye Isirayɛlidenw cɛma, k'o man fisa ka kɛ mɔgɔ kelen ka somɔgɔw ta ye wa. Sarakalasebaga nin nisɔndiyara o la. A ye sɔnnikɛfani nin ta, ni mɔgɔja dilannin nunu, ani joo nin, ka tugu u kɔ. O kɔ, u y'u ka sira minɛ ka denmisɛnw ni begɛnw ani donitigiw bila ɲafɛ ka taga. Mɔgɔ minw ka soow tun be Mika ka soo gɛrɛfɛ, u janfara olu la ka ban, olu ye ɲɔgɔn lajɛn ka tugu u kɔ. U ye Dan kɔmɔgɔ nunu wele, olu yɛlɛmana k'a fɔ Mika ye ko: «Mun le kɛra? Jama nin lajɛnkun ye mun ye?» Mika y'a fɔ u ye ko: «N tun ye joo minw dilan, aw nana u ta ani ka n ka sarakalasebaga minɛ ka taga n'a ye. Mun le tora n fɛ tugu? Aw be tila ka n ɲininga ko mun kɛra.» Dan kɔmɔgɔ nunu y'a fɔ a ye ko: «I daje! I kaan kana mɛn tugu! N'o tɛ, mɔgɔdimininw mana yɛlɛma k'i sɔrɔ, e yɛrɛ le ben'a kɛ e n'i ka soo be halaki.» O kɔ, Dan kɔmɔgɔ nunu y'u ka sira ta ka taga. Mika y'a ye ko u fanga ka bon n'ale ta ye. A y'a ka soo sira minɛ ka na soo. Mika tun ye fɛɛn min dilan, Dan kɔmɔgɔw y'o ta k'a ka sarakalasebaga minɛ ka taga n'u ye. U tagara ben Layisi dugu kan, jama min tun siginin be ɲasuma na ni hakilisigi la, ka olu faga ni murujan ye, ka dugu nin jɛni. Mɔgɔ si ma na k'u bɔsi u bolo, bari o yɔrɔ tun ka jan Sidɔn la, ani bɛɛn fana tun te u ni mɔgɔ wɛrɛ cɛ. U tun siginin be kɔkɛnɛ na Bɛtirewɔbu gɛrɛfɛ. O kɔ, Dan kɔmɔgɔw ye dugu nin lalaga k'a lɔ ka sigi a kɔnɔ. U y'u bɛma tɔgɔ la dugu nin kan ko Dan. U bɛma nin tun ye Yakuba deen ye. N'o tɛ, dugu nin tɔgɔ tun ko Layisi. U ye joo nin lɔ. Musa deen Gɛrisɔmu dencɛ Yonatan n'ale deenw le kɛra Dan kɔmɔgɔw ka sarakalasebagaw ye, fɔɔ ka se u minɛtuma ma ka taga jɔnya la. Ka Ala ka soo to Silo, Mika ka joo tora Dan kɔmɔgɔw fɛ o waati bɛɛ la. O waati kelen na, masacɛ tun te Isirayɛlidenw fɛ. Levi kɔmɔgɔ dɔ tun siginin be Efarayimu mara kuluyɔrɔ daan na, ale tun ye muso dɔ kɛ a ka gɛrɛfɛmuso ye, ka bɔ Bɛtilehɛmu, Zuda mara la. Loon dɔ, a ka gɛrɛfɛmuso nin ye kodagabali dɔ kɛ a la, ka boli ka ta'a faso la Bɛtilehɛmu, Zuda mara la, ka kalo naani kɛ yen. Cɛɛ nin wilila ka tugu a kɔ janko ka ta'a nigɛnigɛ k'a minɛ ka na n'a ye. Cɛɛ nin tun y'a ka baaraden ni fali fila minɛ. U sera, muso nin y'a cɛɛ ladon a facɛ ka soo. A facɛ ye cɛɛ nin ye tuma min na, a y'a kunbɛn ni nisɔndiya ye. Cɛɛ nin birancɛ y'a minɛ k'a to a fɛ, tile saba. Cɛɛ nin tun be dumuni, ni minni kɛ ani ka la u fɛ yen. Tile naaninan loon, u wilila sɔgɔmada joona, Levi kɔmɔgɔ y'a yɛrɛ labɛn janko ka taga. Nga muso nin facɛ y'a fɔ a ye ko a ka dumuni kɔnɔ fɔlɔ, janko a ka fanga sɔrɔ ka sɔrɔ ka sira minɛ. U sigira ka dumuni kɛ ka minni kɛ ɲɔgɔn fɛ. O kɔ, muso nin facɛ y'a fɔ a ye ko a ka si o loon na tugu, ka se k'a yɛrɛ nisɔndiya. Cɛɛ nin wilila ko ale be taga, nga a birancɛ y'a karaba, a sira yen tugu. Tile duurunan loon, cɛɛ nin wilila sɔgɔmada joona ko ale be taga. Muso nin facɛ y'a fɔ a ye tugu ko ale b'a daali a ka fanga ɲini fɔlɔ, ko a k'a to tile ka suma fɔlɔ. U fila korila ka dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ. O kɔ, cɛɛ nin wilila ko a be taga n'a ka gɛrɛfɛmuso nin ye ani a ka baaraden, nga a birancɛ y'a fɔ ko a k'a filɛ, ko tile banna ka ban, suu kora, ko a ka la k'a yɛrɛ nisɔndiya, ko ni dugu gwɛra, u be wili sɔgɔmada joona ka sira minɛ, ka ta'a soo. Cɛɛ nin tun t'a fɛ ka la yen tugu, a wilila ka taga. A tagara se Zebuzi mara la, min ye Zeruzalɛmu ye. A sera n'a ka faliw ye, ni doni b'u kan, ani a ka gɛrɛfɛmuso. Yanni u be se Zebuzi gɛrɛfɛ, o y'a sɔrɔ tile tun banna kosɔbɛ. A ka baaraden y'a fɔ a ye ko a k'a to u be taga si Zebuzi nunu fɛ. A kuntigi y'a fɔ a ye ko u tena don lonan dugu si la, Isirayɛlidenw te min kɔnɔ, ko u be taga fɔɔ Gibeya. O kɔ, a y'a fɔ tugu ko a k'a to u be taga dugu fila nunu dɔ la, Gibeya walima Arama, ko u be la o yɔrɔ la. U tɛmɛna ka taga, u k'u be se Gibeya gɛrɛfɛ, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara la, o y'a sɔrɔ tilekun be donna. U faranna ka taga Gibeya janko u ka se ka la o yɔrɔ la. Levi kɔmɔgɔ nin donna dugu kɔnɔ ka taga sigi dugu forobayɔrɔ la. Mɔgɔ si ma sɔrɔ min b'u ladon a ka soo janko u ka la yen. O y'a sɔrɔ cɛkɔrɔba dɔ bɔr'a ka foro la baara kɛyɔrɔ wulafɛ n'a be nana soo. Ale tun ye Efarayimu mara kuluyɔrɔ mɔgɔ dɔ ye, min tun nana sigi Gibeya dugu kɔnɔ. O dugu nin kɔnɔ mɔgɔw tun ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ye. Cɛkɔrɔba nin ko a be filɛli kɛ, a ye lonancɛ nin ye, a y'a fɔ a ye ko: «E be tagara min? E bɔra min?» Cɛɛ nin y'a jaabi ko: «An bɔra Bɛtilehɛmu, Zuda mara la, an be tagara Efarayimu mara kuluyɔrɔ daan na, o le ye ne ka yɔrɔ ye. Ne tun tagara Bɛtilehɛmu, Zuda mara la, sisan ne be segira Masaba ka soo. Ne ma jatigila sɔrɔ ka jigi yen. An ka faliw ka dumuni be yen. Ne, i ka baaraden cɛman, n'i ka baaraden musoman, ani kanbelen nin ka dumuni ni duvɛn b'an fɛ. Foyi dɛsɛnin te an na.» Cɛkɔrɔba nin y'a fɔ ko: «Ala ka hɛrɛ kɛ i ye. Ne bena lɔ n'aw ka doni bɛɛ ye. Aw kana la dugu forobayɔrɔ nin na.» U donn'a ka soo kɔnɔ, cɛkɔrɔba nin ye faliw ka dumuni di u ma, lonan nunu ye jii sɔrɔ k'u seen ko. O kɔ, u ye dumuni kɛ ka minni kɛ. K'u to dumuni na, dugumɔgɔkolonw nana soo lamini, ka daa gosi kosɔbɛ, k'a fɔ cɛkɔrɔba ye, min tun ye sotigi ye ko: «Cɛɛ min donna i fɛ, a to a ka bɔ an be la n'a ye i n'a fɔ muso.» Sotigi nin bɔra k'a fɔ u ye ko: «Ayi, ne balimaw, aw kana kojugu kɛ. Ne b'aw daali bari cɛɛ nin jigira ne le fɛ, aw kana kodagabali nin kɛ. Denmuso be ne fɛ, min ma cɛɛ lɔn fɔlɔ, cɛɛ nin ka gɛrɛfɛmuso fana be yen. Ne ben'a to olu be bɔ aw fɛ, aw ka olu minɛ k'aw sago kɛ u la. Nga aw kana kodagabali nin ɲɔgɔn kɛ cɛɛ nin na.» Mɔgɔ nunu tun te sɔnna ka mɛnni kɛ minkɛ, cɛɛ nin y'a ka gɛrɛfɛmuso nin minɛ k'a di u ma kɛnɛma. U y'a minɛ ka la n'a ye k'a tɔɔrɔ fɔɔ ka taga dugu gwɛ. Sɔgɔmada joona, u y'a to yen ka taga. Dugu gwɛra, muso nin tagara ben a cɛɛ ka jatigi soo daa la, ka to yen fɔɔ dugu gwɛra. Cɛɛ nin wilila sɔgɔma ka daa yɛlɛ, a tun b'a fɛ ka taga. A y'a ka gɛrɛfɛmuso nin lanin sɔrɔ duguma soo daa la, a bolo be koon jukɔrɔ. Cɛɛ nin y'a fɔ muso ye ko a ka wili u be taga, nga muso m'a jaabi. Cɛɛ y'a ta k'a la a ka fali kan, ka taga n'a ye a ka soo. A ser'a ka yɔrɔ la tuma min na, a y'a ka gɛrɛfɛmuso nin tigɛtigɛ k'a kɛ yɔrɔ tan ni fila ye, k'o ci Isirayɛlidenw ka maraw bɛɛ la. Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'o ye, olu b'a fɔ ko nin koo nin ɲɔgɔn ma kɛ ka ye kabini Isirayɛlidenw bɔra Ezipiti jamana na fɔɔ ka na se bii ma. Levi kɔmɔgɔ nin tun be mɔgɔ nunu cira tuma min na, a tun y'a fɔ olu ye ko u ka to k'a fɔ Isirayɛlidenw bɛɛ ye ko: «Nin koo nin ɲɔgɔn kɛra ka ye kabini loon min na Isirayɛlidenw bɔra Ezipiti jamana na wa?» Ko u ka miiri o la, ka ɲɔgɔn ɲininga ani ka dɔ fɔ. Isirayɛlidenw bɛɛ wilila ka na ɲɔgɔn kunbɛn Misipa, k'a ta Dan kɔmɔgɔw ka mara la, fɔɔ ka taga Bɛriseba mara la, ani Galaadi mara la, k'u ka miiriya kɛ kelen ye Masaba ɲakɔrɔ. Jama ɲamɔgɔw ka bɔ Isirayɛlidenw kɔmɔgɔw bɛɛ la, olu nana Ala ka jama cɛma. Kɛlɛden mɔgɔ waa kɛmɛ naani (400 000) le tun be yen minw be se kɛlɛ la. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw y'a mɛn ko Isirayɛlidenw nana Misipa. Isirayɛlidenw y'a fɔ ko: «Kojugu min kɛra, aw k'o ɲafɔ.» O tuma na, u ye muso min faga, ale cɛɛ, Levi kɔmɔgɔ ye kuma ta k'a fɔ ko: «Ne ni n ka gɛrɛfɛmuso tun nana se Gibeya dugu kɔnɔ, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara la. An tun b'a fɛ ka la o yɔrɔ la sufɛ. Gibeyakaw wilila ne kama. Ne tun be soo min kɔnɔ, u nana o lamini sufɛ k'u bena ne faga. U ye n ka gɛrɛfɛmuso karaba k'a ɲini fɔɔ a sara. O la, ne y'a ta ka n'a suu tigɛtigɛ k'a ci Isirayɛlidenw ka mara bɛɛ kɔnɔ. Bari u ye maloyako ni kodagabali kɛ Isirayɛlidenw cɛma. Aw Isirayɛlidenw bɛɛ le be yan, aw k'a filɛ ka fɛɛn kelen latigɛ.» Jama bɛɛ wilila ka lɔ kelen kan k'a fɔ ko: «Mɔgɔ si man kan ka ta'a ka soo tugu ani a sigiyɔrɔ la. An bena fɛɛn min kɛ Gibeyakaw la, o filɛ: An bena kala la ka sɔrɔ ka taga u kama. An bena mɔgɔw woloma Isirayɛlidenw kɔmɔgɔw ka mara bɛɛ la, mɔgɔ kɛmɛ o kɛmɛ, tan ka woloma, mɔgɔ waa kelen kelen, kɛmɛ ka woloma, mɔgɔ waa tan na, waa kelen, k'u ci ka taga dumunifɛn ta ka n'a di mɔgɔw ma minw bena taga Gibeyakaw halaki Bɛnzamɛn mara la ka kɛɲɛ n'u ka kojugu ye u ye min kɛ Isirayɛlidenw cɛma.» A kɛra ten, Isirayɛlidenw bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn o dugu kama, k'u kɔnɔ kɛ kelen ye. Isirayɛlidenw kɔmɔgɔw bɛɛ ye mɔgɔ dɔw ci Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ k'a fɔ u ye ko: «Kojugu min kɛra aw fɛ, o kɔrɔ ye mun ye? Mɔgɔkolon minw be Gibeya, aw ka olu di, an bena u faga, janko o kojugu ka bɔ Isirayɛlidenw cɛma.» Nga Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ma sɔn ka mɛnni kɛ u balima Isirayɛlidenw fɛ. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw fana bɔra u ka duguw kɔnɔ ka na ɲɔgɔn lajɛn Gibeya janko u ka Isirayɛliden tɔw kɛlɛ. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ minw tun bɔra, u ye olu jati, u tun be se mɔgɔ waa mugan ni wɔɔrɔ (26 000) minw be se kɛlɛ la, Gibeyakaw niin t'u la, olu tun be se cɛfari mɔgɔ kɛmɛ wolonwula ma. O jama nin cɛma, cɛfari numanbolotigiw mɔgɔ kɛmɛ wolonwula tun be yen, hali fɛɛn min ka dɔgɔ i n'a fɔ kunsigi, olu tun be se k'o bon ni bɛrɛbonnan ye k'a sɔrɔ. U fana ye Isirayɛlidenw ka kɛlɛdenw jati, olu sera mɔgɔ waa kɛmɛ naani, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw niin t'u la. U bɛɛ tun be se kɛlɛ la. Isirayɛlidenw tagara Betɛli ka Ala ɲininga ko jɔn le ka ɲi ka taga kɛlɛ daminɛ ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ye. Masaba ko Zuda kɔmɔgɔw lo. Dugu gwɛra dɔrɔn, Isirayɛlidenw wilila ka taga sigi Gibeya gɛrɛfɛ. U tagara janko ka Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw kɛlɛ. U y'u yɛrɛ labɛn o kɛlɛ kama Gibeya gɛrɛfɛ. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw bɔra Gibeya dugu kɔnɔ ka Isirayɛlidenw kɛlɛ ka mɔgɔ waa mugan ni fila (22 000) faga o loon na. Isirayɛli jama y'u jaa gwɛlɛya, k'u yɛrɛ labɛn kɛlɛ kama tugu u ka yɔrɔkɔrɔ nin na yen. Isirayɛlidenw tagara kasi Masaba ɲakɔrɔ tile kuturu bɛɛ kɔnɔ. U ye Masaba ɲininga k'olu ka kan ka taga u balima Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw kɛlɛ tugu wa? Masaba y'a fɔ ko u ka taga u kɛlɛ. Tile filanan loon, Isirayɛlidenw wilila ka gwɛrɛ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw la. O loon na, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw bɔra Gibeya dugu kɔnɔ k'u kunbɛn. U ye kɛlɛdenŋana mɔgɔ waa tan ni seegi (18 000) faga Isirayɛlidenw cɛma. Isirayɛli jama bɛɛ wilila ka taga Betɛli, ka sigi ka kasi Masaba ɲakɔrɔ, ka suun don o loon na tile kuturu bɛɛ kɔnɔ. U ye saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ Masaba ye. Isirayɛlidenw ye Masaba ɲininga. O y'a sɔrɔ Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu tun be o yɔrɔ la. O waati la, Arɔn deen Eleyazari dencɛ Pinasi tun be sarakalasebaara kɛ Alabatoso kɔnɔ. U ye Masaba ɲininga k'olu ka kan ka taga u balimaw, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw kɛlɛ tugu wa. Ko walima u k'a dabila. Masaba y'a fɔ u ye ko u ka taga, ko bari sini ale bena u don u bolo. Isirayɛlidenw ye mɔgɔ dɔw dogo Gibeya lamini na. A tile sabanan loon, u wilila ka taga Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw kama, u y'u yɛrɛ labɛn Gibeya kɛlɛ kama, i n'a fɔ u delila k'a kɛ cogo min na. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw bɔra ka Isirayɛli jama kunbɛn. Isirayɛlidenw y'u nigɛnigɛ fɔɔ u janfara dugu la. U tun y'a daminɛ ka to k'u faga i n'a fɔ loon tɔw la. U sera ka mɔgɔ bi saba ɲɔgɔn faga Isirayɛlidenw cɛma Betɛli sira, ni Gibeya kongo taasira kan. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw tun y'a fɔ ko u sera u kɔrɔ ka ban i n'a fɔ fɔlɔ la. Nga Isirayɛlidenw tun b'a la k'a fɔ ko: «An ka boli u ɲa k'u nigɛnigɛ ka taga n'u ye yɔrɔjan ka bɔ dugu kɔnɔ.» Isirayɛlidenw bɛɛ wilila ka bɔ u lɔyɔrɔ la, ka taga lɔ Baali Tamari k'u yɛrɛ labɛn. Mɔgɔ minw tun dogonin be u fɛ, olu wilila ka bɔ u dogoyɔrɔ la Gibeya tileben fɛ. Kɛlɛdenŋana waa tan (10 000) minw tun wolomana ka bɔ Isirayɛlidenw cɛma, olu nana se Gibeya dugu gɛrɛfɛ. Kɛlɛ gwanna, nga Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw tun m'a lɔn ko kɛlɛ nin bena cɛn olu bolo. O loon na, Masaba farala Isirayɛlidenw kan, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw bolila u ɲa. Isirayɛlidenw ye kɛlɛdenŋana mɔgɔ waa mugan ni duuru ani mɔgɔ kɛmɛ (25 100) faga u cɛma. O tuma na, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw y'a ye ko Isirayɛlidenw sera olu kɔrɔ. Isirayɛlidenw tun be bolila Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ɲa, bari u jigi tun lanin be u ka mɔgɔ dogoninw kan Gibeya dugu gɛrɛfɛ. Mɔgɔ minw tun dogonin be, olu wilila ka ben dugu kan. U yɛrɛkɛra ka dugu kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ halaki ni murujan ye. U tun ye taamasiɲɛ dɔ di ɲɔgɔn ma. Mɔgɔ minw tun dogora, olu tun ka kan k'a kɛ sisi dɔ be wili dugu kɔnɔ. Isirayɛlidenw tagara lɔ kelen kan u ɲafɛ. O y'a sɔrɔ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ bi saba ɲɔgɔn faga ka ban Isirayɛlidenw cɛma. O la, u tun b'a fɔra u yɛrɛ kɔnɔ ko tiɲɛ na, olu sera u kɔrɔ ka ban i n'a fɔ waati tɛmɛnin na. Nga sisi tun daminɛna ka wili dugu nin kɔnɔ. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ye filɛli kɛ u kɔfɛ, u ye sisi wilitɔ ye dugu kɔnɔ ka taga sanfɛ. Isirayɛlidenw tun lɔra kelen kan ka yɛlɛma u kama o tuma na. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw jaa tigɛra bari u y'a ye ko kɛlɛ nin tun bena cɛn olu la. O la, u y'u kɔɔ di ka boli ta Isirayɛlidenw ɲa, u ye kongokolon sira minɛ, nga u ma se ka kisi. Mɔgɔ minw tun donna dugu kɔnɔ, olu tugura u kɔ k'u faga sira kan. U ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw koori ten, ka tugu u kɔ. Ni u ko u be lafiɲɛ yɔrɔ min na, u b'u halaki o yɔrɔ la, fɔɔ ka taga tɛmɛ Gibeya ka taga se kɔrɔn faan fɛ. Mɔgɔ waa tan ni seegi (18 000) le sara Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw la, u bɛɛ cɛfariw. Fara min be Irimɔn kongokolon kɔnɔ, mɔgɔ minw tun be bolila ka taga o yɔrɔ la, Isirayɛlidenw ye mɔgɔ waa duuru (5 000) faga olu cɛma sira kan. U tugura u kɔ fɔɔ ka taga se Gibeya, u ye mɔgɔ waa fila (2 000) faga o yɔrɔ la. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ minw sara o loon nin na, olu bɛɛ lajɛnnin kɛra kɛlɛdenŋana mɔgɔ waa mugan ni duuru (25 000) ye, u bɛɛ cɛfariw. Mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ sera ka boli ka taga kongokolon kɔnɔ, Irimɔn fara kan, ka to yen fɔɔ kalo naani. Isirayɛlidenw kɔsegira ka na Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw kama. U y'u halaki ni murujan ye duguw kɔnɔ, mɔgɔw fara begɛnw kan, ani u ye fɛɛn o fɛɛn sɔrɔ yen. U donna dugu o dugu la, u y'o bɛɛ jɛni. Ka Isirayɛlidenw to Misipa, u tun kalila ko u si ten'a denmuso di Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ ma a k'a furu fewu. Jama tagara Betɛli, u tora yen Ala ɲakɔrɔ tile kuturu bɛɛ kɔnɔ. U kasira yen kosɔbɛ kosɔbɛ, k'a fɔ Ala ye ko: «Ee Masaba, Isirayɛli ka Ala! Mun na o koo kɛra fɔɔ Isirayɛli deen kelen kɔmɔgɔw tununa ka bɔ Isirayɛlidenw cɛma bii?» O dugusagwɛ, jama wilila sɔgɔma joona ka sarakabɔyɔrɔ dilan, ka saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ. Isirayɛlidenw y'a fɔ ko: «Anw cɛma, jɔnw le tun ma taga ɲɔgɔnye la Masaba ɲakɔrɔ Misipa?» Bari u tun kalila ko ni mɔgɔ min ma taga n'u ye Masaba ɲakɔrɔ Misipa, o tigi ka kan ka faga. Isirayɛlidenw nimisara kosɔbɛ u balima Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw kosɔn, n'u b'a fɔ ko: «An bɛma Isirayɛli deen kelen kɔmɔgɔw bɔra an na bii. Minw sera ka kisi, an bena mun le kɛ ka musow sɔrɔ k'o di olu ma? Bari an kalila ka ban ni Masaba tɔgɔ ye ko an tena an denmusow di u ma.» U y'a fɔ tugu ko: «Isirayɛlidenw kɔmɔgɔ dɔw be yen min ma na Masaba ɲakɔrɔ Misipa wa?» O y'a sɔrɔ Yabɛsika minw be Galaadi mara la, olu tun ma na ɲɔgɔn lajɛnyɔrɔ nin na. U ye jama tɔgɔw sɛbɛn, u y'a ye ko mɔgɔ si te yen ka bɔ Yabɛsi, Galaadi mara la. O la, jama ye kɛlɛden mɔgɔ waa tan ni fila (12 000) ci ko u ka taga Yabɛsikaw halaki ni murujan ye, ko u kana musow ni denmisɛnw to yen. Aw bena fɛɛn min kɛ, o ye nin ye: «Aw bena cɛɛw bɛɛ faga, ani muso minw bɛɛ ye cɛko lɔn.» U tagara sungurudafanin mɔgɔ kɛmɛ naani sɔrɔ Yabɛsikaw fɛ min be Galaadi mara la, minw tun ma cɛko lɔn fɔlɔ. U y'o minɛ ka taga n'u ye jama yɔrɔ la Silo, Kanaan jamana na. Jama bɛɛ ye mɔgɔ dɔw ci Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw fɛ minw tun bolila ka taga to Irimɔn fara yɔrɔ la yen, ko kɛlɛ banna. O waati la, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw kɔsegira ka na. U tun ma sunguru minw faga Yabɛsikaw ka musow cɛma, u ye olu di Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ nunu ma, nga o m'u labɔ. Jama nimisara kosɔbɛ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw koo la, bari Masaba tun ye dɔ bɔ Isirayɛlidenw kɔmɔgɔw la. Cɛkɔrɔba minw tun be jama cɛma, olu y'a fɔ ko: «An bena mun le kɛ janko ka se ka musow sɔrɔ k'o di u tɔw ma? Bari an ye u ka musow bɛɛ faga. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ minw kisira, olu ka kan ka deenw sɔrɔ, janko Isirayɛlidenw dɔ kɔmɔgɔw bɛɛ kana tunu. Nga an do te se k'an denmusow di u ma ka kɛ u ka musow ye, bari an Isirayɛlidenw tun kalila k'a fɔ ko mɔgɔ min man'a denmuso di Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ma, k'o tigi danganin be.» O la, u y'a fɔ ko: «Saan o saan ɲanagwɛ be to ka kɛ Masaba ye Silo, Betɛli kɔgɔdugu ɲafan na, sira min be bɔ Betɛli ka taga Sisɛmu, o kɔrɔn ɲafan na, Lebona worodugu ɲafan na.» U y'a fɔ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ye ko: «Aw ye taga dogo * ɛrɛzɛnforow kɔnɔ ka to ka filɛli kɛ. Ni Silo sunguruw bɔra k'u be dɔɔn kɛ tuma min na, aw ka bɔ ɛrɛzɛnforow kɔnɔ ka kelen kelen minɛ ka taga o furu aw ka mara la. Ni u faaw, walima u badenw y'a fɔ an ye k'olu te sɔn, an ben'a fɔ u ye ko u ka sabali k'o to aw ma, ko bari an ma se ka musow sɔrɔ k'o di aw kelen kelen bɛɛ ma kɛlɛ tuma na. An ben'a fɔ u ye k'olu ma u di aw ma do, o tuma na, olu kunko t'a la.» Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw y'a kɛ ten. U ye musow minɛ dɔnkɛ sunguruw cɛma, ka kɛɲɛ n'u daa ye. O kɔ, u tagara u ka mara la, u y'u ka duguw lalaga ka sigi o kɔnɔ. O waati kelen na fana, Isirayɛlidenw kelen kelen bɛɛ wilila ka taga u ka sigiyɔrɔw la u ka soow kɔnɔ. U bɛɛ tagara u faso la. O waati la, masacɛ tun te Isirayɛlidenw fɛ. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ tun b'a yɛrɛ sago kɛ. Cɛfariw tun be Isirayɛli jamana kunna tuma min na, kɔngɔ tun donna jamana kɔnɔ. Bɛtilehɛmuka dɔ, ka bɔ Zuda mara la, wilila ka taga sigi Mowabu jamana na, n'a ka muso an'a dencɛ mɔgɔ fila. Cɛɛ nin tɔgɔ tun ko Elimelɛki, a muso tɔgɔ ko Nawomi, a deen fila nunu tɔgɔ tun ko Malɔn ni Kiliyɔn. U tun ye Efarata ka mɔgɔw ye ka bɔ Bɛtilehɛmu, Zuda mara la. U tagara sigi yen. Nawomi cɛɛ Elimelɛki sara, k'a to n'a deen fila nunu ye. Deen nunu ye Mowabu sunguru dɔw ta k'u furu. Kelen tɔgɔ ko Ɔripa, kelen tɔgɔ ko Uruti. U sigira yen fɔɔ saan tan ɲɔgɔn. O kɔ, Malɔn ni Kiliyɔn, olu mɔgɔ fila fana sara, ka Nawomi to a kelen. Deenw t'a fɛ, cɛɛ t'a fɛ. Ka Nawomi to Mowabu jamana na, a y'a mɛn ko Masaba makarila a ka siya la ka dumuni d'u ma. O la, a wilila ka bɔ Mowabu, ale n'a biranmuso nunu, ko u be taga. A bɔra u sigiyɔrɔ la, ale n'a biranmusow ye sira ta ɲɔgɔn fɛ ko u be kɔsegi Zuda mara la. Nga Nawomi y'a fɔ a biranmuso nunu ye ko: «Aw ye segi ka taga aw baaw fɛ. Masaba k'aw dɛmɛ, i n'a fɔ aw y'a kɛ taabaga nunu ye, ani ne fana ye cogo min na. A ka aw kelen kelen bɛɛ dɛmɛ aw ka cɛɛw sɔrɔ ani ka sigiyɔrɔɲumanw sɔrɔ u fɛ!» O kɔ, a y'a bolo meleke u kaan na k'u fo. Olu fana kasira kosɔbɛ. O kɔ, u y'a fɔ a ye ko: «Ayi, anw bena taga n'i ye i ka mɔgɔw fɛ.» Nga Nawomi ko: «Aw ka segi ne denmusow. Mun na aw be taga ni ne ye? Ne be se ka deen dɔw wolo aw be se ka furu minw fɛ tugu wa? Aw ye segi ne denmusow, bari ne kɔrɔla kosɔbɛ. Ne te se ka furu cɛɛ ma tugu. Hali ni ne tun be se ka furu cɛɛ ma ka jɛn n'a ye bii yɛrɛ ka deenw sɔrɔ, aw bena se ka sigi k'u kɔnɔ n'aw te furu wa? Ayi ne denmusow, ne nii tɔɔrɔnin lo ka tɛmɛ aw ta kan, bari Masaba bolo le be ne kan.» O la, u kasira kosɔbɛ tugu. O kɔ, Ɔripa y'a bolo meleke a biranmuso la k'a fo kosɔbɛ, ka sɔrɔ ka faran a la, nga Uruti ma sɔn ka faran a la. O la, Nawomi y'a fɔ Uruti ye ko: «I sinamuso filɛ, ale kɔsegira ka taga a ka mɔgɔw n'a ka batofɛnw fɛ. Tugu a kɔ.» Nga Uruti y'a jaabi ko: «E kana ne wajibiya ka faran i la ka taga. E bena taga yɔrɔ o yɔrɔ ne fana bena taga o yɔrɔ la, e layɔrɔ bena kɛ ne layɔrɔ ye, e ka mɔgɔw bena kɛ ne ka mɔgɔw ye, e ka Ala bena kɛ ne ka Ala ye. E sayɔrɔ, o ye ne fana sayɔrɔ ye, ani ne suu fana be don yen. Ni saya tɛ, ni ne faranna i la, Masaba kan'a diya n na fewu.» Nawomi y'a ye ko a y'a latigɛ sɔbɛ la ka tugu ale kɔ, o la a ma sɔn k'a wajibiya tugu. U ye sira minɛ ɲɔgɔn fɛ ka taga Bɛtilehɛmu. U sera yen tuma min na, dugu mɔgɔw bɛɛ kabakoyara u kosɔn, musow tun b'a fɔra ko: «Nin te Nawomi ye wa?» Nawomi y'a fɔ u ye ko: «Aw kana ne wele Nawomi tugu, aw ka n wele Mara, bari Setigi ye ne dusu kasi. Ne tun be bɔ yan tuma min na ka taga, ne wasanin tun lo. Masaba ye ne kɔsegi bolo lakolon. Mun na aw be ne wele Nawomi tugu? Masaba bolo be ne kan, Setigi ye ne kɛ makaritɔ ye.» Nawomi n'a biranmuso Uruti bɔra Mowabu jamana na ten. U sera Bɛtilehɛmu tuma min na, o kɛra * orizi tigɛwaati daminɛ na. Cɛɛ dɔ tun be Nawomi ka cɛso la. Mɔgɔba tun lo, nafolo tun b'a fɛ, Elimelɛki ka fadenyabolo mɔgɔ tun lo, a tɔgɔ ko Boozi. Loon dɔ, Uruti ka bɔ Mowabu y'a fɔ Nawomi ye ko: «N b'i daali ko i ka sira di n ma, n be taga fɛfɛri kɛ mɔgɔ dɔ fɛ, min bena sɔn ka makari n na.» Nawomi y'a jaabi ko: «Taga n denmuso.» O la, a tagara don foro dɔ kɔnɔ n'a be fɛfɛri kɛra sumantigɛbagaw kɔfɛ. A donna foro min kɔnɔ fana, o kɛra kunnadiya ye a fɛ. O tun ye Elimelɛki ka fadenyabolo mɔgɔ Boozi ka foro dɔ ye. Boozi bɔra dugu kɔnɔ ka na foro kɔnɔ, a y'a ka sumantigɛbagaw fo ko: «Masaba k'aw dɛmɛ.» U y'a jaabi ko: «Masaba ka barika don e fana na.» O kɔ, a y'a ka sumantigɛbagaw ɲamɔgɔ ɲininga ko: «Nin Muso nin bɔra min?» Baaraden nin y'a jaabi ko: «Nawomi nana ni muso min ye ka bɔ Mowabu jamana na, ale lo. A nana an daali ko an k'a to ale be fɛfɛri kɛ sumantigɛlaw kɔfɛ. Kabini a nana sɔgɔma, a ma taga lafiɲɛ fɔlɔ. A b'a seen kan halibi.» Boozi y'a fɔ Uruti ye ko: «Ne denmuso, kana taga foro wɛrɛ la ka fɛfɛri kɛ, i ka to ni ne ka baaraden musoman nunu ye. I y'a mɛn wa? Sumantigɛlaw be yɔrɔ minw tigɛra, to ka filɛli kɛ o yɔrɔ la ka tugu u kɔ. Ne ye kangari la n ka baaradenw ye i kosɔn. Ni minnɔgɔ y'i minɛ, i ka taga minni kɛ u ka jidaga la.» O la, Uruti y'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma Boozi kɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Mun le y'a to i be ne minɛ ka ɲa ten, ani ka ne koo diya e yɛrɛ ye, ne min ye lonanmuso ye?» Boozi y'a jaabi ko: «E cɛɛ sanin kɔ, fɔɔ ka na se sisan ma, i y'i biranmuso minɛ cogo min na, u y'o fɔ ne ye, ani e sɔnna k'i faa n'i bamuso an'i ka wolojamana to yen, ka na to siya wɛrɛ fɛ e ma deli ka min lɔn. Masaba k'i sara, i ka sara ka kɛ fɛɛn ɲanaman ye Masaba fɛ, min ye Isirayɛli ka Ala ye, i nana i yɛrɛ kalifa min ma!» Uruti ko: «Ne koo ka diya i ye, matigi! Bari i ye kumaɲuman fɔ k'i ka baaraden jigi tugu, ne do t'i ka baaraden bɔ.» Dumuni kɛtuma, Boozi y'a fɔ Uruti ye ko: «Gwɛrɛ ka na dumuni kɛ, i ka lɔgɔma sun naan na.» A tagara sigi sumantigɛlaw gɛrɛfɛ. U ye sumankisɛ yirannin d'a ma, a ye dumuni kɛ ka fa fɔɔ a tɔɔ tora, a y'o mara. O kɔ, a wilila ka taga fɛfɛrikɛyɔrɔ la. Boozi y'a fɔ a ka baaradenw ye k'u k'a to a be fɛfɛri kɛ, hali sumantonw gɛrɛfɛ, k'u kan'a bali. K'u ka suman dɔw to kala sanfɛ a ye, min ka gwɛlɛ, ko u kana kumajugu fɔ a ye. Uruti ye fɛfɛri kɛ fɔɔ ka tile ban foro nin kɔnɔ. O kɔ, a ye fɛfɛri kɛ ka suman min sɔrɔ, a y'o gosi, o kɛra sinsin ɲaa kelen ye. A y'o ta ka taga dugu kɔnɔ k'o yira a biranmuso la. A y'a ka dumuni tɔɔ fana bɔ k'o di a biranmuso ma. Ale y'a ɲininga ko: «I tagara fɛfɛri kɛ jɔn le fɛ bii? I tagara baara kɛ jɔn ka foro la? Mɔgɔ min y'i minɛ ka ɲa, Ala ka barika don o tigi la.» Uruti ye baara kɛ mɔgɔ min ka foro kɔnɔ, a y'o tigi fɔ a ye. A ko ale ye baara kɛ Boozi ka foro le kɔnɔ. Nawomi y'a fɔ a biranmuso ye ko: «Masaba min be hinɛ taabagaw n'u kɔmɔgɔw la, ale ka barika don cɛɛ nin na. An baden yɛrɛ lo. Mɔgɔ minw ka kan ka janto an na, olu dɔ lo.» Uruti y'a fɔ tugu ko cɛɛ nin ko ale ka to n'a ka baaradenw ye fɔɔ sumantigɛ ka ban. Nawomi y'a fɔ a biranmuso Uruti ye ko: «N denmuso, a ka fisa i ka to ka taga ni olu ye, janko u kana i bugɔ foro wɛrɛ kɔnɔ.» O la, Uruti tora ka taga ni Boozi ka baaradenw ye fɔɔ ka * orizi ni * bile tigɛ ban, ka to n'a biranmuso ye. Loon dɔ, Nawomi y'a fɔ a biranmuso ye ko: «Ne denmuso, ne man kan ka sigiyɔrɔɲuman ɲini i ye wa, janko i ka nisɔndiya? I ye baara kɛ ni Boozi min ka baaraden musomanw ye, ale te an baden ye wa? Ayiwa, a ben'a ka suman gosinin fiyɛ bii sufɛ. Wili ka tulu mɔ i yɛrɛ la ani k'i ka fani ɲanamanw don ka taga sumangosikɛnɛ na. I kan'a to a b'i ye, fɔɔ n'a ye dumuni kɛ ka minni kɛ ka ban tuma min na. N'a lara tuma min na, i k'a layɔrɔ kɔlɔsi. O kɔ, i ka tag'a ka birifani bɔ a seen kan ka la o yɔrɔ la. E ka kan ka fɛɛn min kɛ, a bena o fɔ i ye.» Uruti y'a fɔ ko: «I ye min fɔ, n bena o bɛɛ kɛ.» A tagara sumangosikɛnɛ na. A biranmuso ye koo min bɛɛ fɔ a ye, a y'o bɛɛ kɛ. Boozi ye dumuni ni minni kɛ, a nisɔndiyara kosɔbɛ. A wilila ka taga la suman gɛrɛfɛ. Uruti taamana dɔɔni dɔɔni ka ta'a ka birifani bɔ a seen na ka la. Dugutilama, Boozi barila ka kunun, a ko a b'a yɛrɛ kuru, a y'a ye ko muso dɔ lanin be a seen kɔrɔ. A y'a fɔ ko: «Jɔn lo?» Uruti y'a jaabi ko: «I ka baaraden Uruti lo. N ta k'i janto n na, bari e ka kan n'o ye.» Boozi ko: «Masaba k'i ta ɲa, ne denmuso! I ye fɛɛn min kɛ, o be i ka mɔgɔsɔbɛya yira ka tɛmɛ fɔlɔta kan. I ma tugu kanbelen si kɔ, a fantan walima nafolotigi. Sisan ne denmuso, i kana siran. I mana fɛɛn o fɛɛn ɲini, ne bena o kɛ i ye, bari ne ka mɔgɔw bɛɛ y'a lɔn ko i ye musoɲuman ye. Tiɲɛ lo, ne ka kan ka janto i la, nga mɔgɔ wɛrɛ be yen min ka kan k'a kɛ ka tɛmɛ ne kan. La yan ka dugu gwɛ, ni dugu gwɛra, n'a bena se k'i ta ka janto i la, a k'o kɛ. Nga n'a ma diya a ye k'i ta fana, ne bena i ta Masaba kosɔn! La yan fɔɔ sɔgɔma.» O la, Uruti lara Boozi seen kɔrɔ fɔɔ sɔgɔma. Nga a wilila joona ni dugu ma gwɛ kosɔbɛ, mɔgɔ tun te se ka ɲɔgɔn lɔn waati min na, bari Boozi tun t'a fɛ mɔgɔ k'a lɔn ko a tun nana sumangosikɛnɛ na. A y'a fɔ Uruti ye ko: «Fani min birinin be i kaan na, o bɔ k'o minɛ ka ɲa.» Uruti y'a minɛ ka ɲa. A ye sumankisɛ sinsin ɲaa kelen di a ma. O kɔ, a tagara dugu kɔnɔ. Uruti kɔsegira ka na a biranmuso fɛ, Nawomi y'a ɲininga ko: «N denmuso, a kɛra cogo di?» Cɛɛ nin ye fɛɛn o fɛɛn kɛ Uruti ye, a y'o bɛɛ lakali Nawomi ye. A ko: «A ye sumankisɛ sinsin ɲaa kelen nin di ne ma k'a fɔ ko ne man kan ka segi n biranmuso fɛ bolo lakolon.» Nawomi ko: «Ne denmuso, i hakili sigi ka to yɔrɔ kelen na, koo nin bena laban cogo min na, i k'o lɔn. Cɛɛ nin tena lafiɲɛ n'a ma koo nin ɲanabɔ bii yɛrɛ.» Kosɔbɛw be to ka ɲanabɔ dugu donda min gɛrɛfɛ, Boozi tagara sigi o yɔrɔ la. K'a siginin to yen, a tun ye cɛɛ min koo fɔ Uruti ye, ale nana tɛmɛ. Boozi y'a wele ko a ka gwɛrɛ ka na sigi yan, karimasina. Cɛɛ nin gwɛrɛla ka na sigi. Boozi ye mɔgɔ tan wele dugu cɛkɔrɔbaw cɛma k'olu ka na sigi, olu sigira. O kɔ, cɛɛ min ka kan ka Elimelɛki kɔfɛko ɲanabɔ, a y'a fɔ o ye ko: «I y'a lɔn ko Nawomi bɔra Mowabu jamana na ka na, a b'an baden Elimelɛki ka foro dɔ feerera. Ne tun ko n ben'a fɔ i ye ko i k'a minɛ, dugu mɔgɔw, ani dugu cɛkɔrɔba nunu ɲana, ni minw siginin be yan. N'i b'a fɛ k'a minɛ, i k'a minɛ, nga n'i t'a fɛ fana, o fɔ ne ye, janko ne k'o lɔn. Bari mɔgɔ wɛrɛ te yen min be se k'a minɛ ni ele tɛ, ne ka sɔrɔ ka tugu.» Cɛɛ nin y'a jaabi ko ale ben'a minɛ. Boozi y'a fɔ a ye tugu ko: «Loon min na i bena foro nin minɛ Nawomi bolo, i ka Uruti fana minɛ, min bɔra Mowabu jamana na, ale min ye taabaga nin ka muso ye, janko i ka deen sɔrɔ ale ka kɛ a sii ye.» Cɛɛ nin y'a fɔ Boozi ye ko: «Ne tena se k'a minɛ, bari ne be siran o kana kɛ sababu ye ka ne ka nafolo fana cɛn. O la, i ka ne nɔɔ ta, bari ne yɛrɛ le te se.» Fɔlɔfɔlɔ, Isirayɛlidenw fɛ, n'u b'a fɛ k'o koo nin ɲɔgɔn kɛ i n'a fɔ ka janto taabaga kɔfɛko la walima ka fɛɛn dɔ falen ɲɔgɔn fɛ, mɔgɔ kelen tun b'a ka sanbara bɔ k'o di kelen ma. O le tun kɛra u ka taamasiɲɛ ye. O la, cɛɛ min tun ka kan ka Elimelɛki kɔfɛko ɲanabɔ, ale y'a ka sanbara bɔ a seen na k'o di, k'a fɔ a ye ko a ka ale nɔɔ ta koo nin na. O kɔ, Boozi y'a fɔ cɛkɔrɔbaw ni jama bɛɛ ye ko: «Aw kɛra ne seerew ye bii, ko ne ye Elimelɛki ni Kiliyɔn ani Malɔn ka fɛɛn bɛɛ minɛ Nawomi bolo. Uruti ka bɔ Mowabu, ne y'ale fana sɔrɔ k'o kɛ n muso ye, ale min tun ye Malɔn muso ye. A kɛra ten, taabaga ka cɛɛn bena to ani a tɔgɔ kana tunu a badenw n'a ka dugu mɔgɔw cɛma. Aw kɛra ne seerew ye bii.» Jama ni cɛkɔrɔba minw tun be daa la, olu bɛɛ y'a fɔ ko: «An y'e seerew ye. Muso nin min be donna i ka soo, Masaba k'a kɛ i n'a fɔ Arasɛli ni Leya, minw ye Isirayɛli ka soo sii ye! E ka kɛ mɔgɔbaba ye Efarata ka sokala la, i tɔgɔ ka bɔ Bɛtilehɛmu! O la, Masaba bena kɔmɔgɔ minw d'i ma muso nin fɛ, olu k'i ka soo kɛ i n'a fɔ an bɛma Pɛrɛti ta, Tamari tun ye min wolo Zuda ye.» Boozi ye Uruti ta k'a furu. U jɛnna ɲɔgɔn fɛ, Masaba y'a hakili to Uruti la, a ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo. O la, musow y'a fɔ Nawomi ye ko: «Masaba tɔgɔ ka tanu, a ye mɔgɔ d'i ma bii min bena janto i la, min tɔgɔ bena fɔ Isirayɛlidenw cɛma. Deen nin bena i dusu saalo, ka kɛ i dɛmɛbaga ye n'i kɔrɔla tuma min na. Bari i biranmuso i koo ka di min ye haali ale ye deen sɔrɔ, o biranmuso nin ka fisa i fɛ ni dencɛ wolonwula ye.» Nawomi ye deen ta k'a la a disi kan, ka kɛ deen nin minɛbaga ye. Nawomi tɔɲɔgɔnw ko dencɛ sɔrɔla Nawomi ye! U y'a tɔgɔ la ko Obɛdi. Ale lo ye Zese facɛ ye, Zese fana ye Dawuda facɛ ye. Pɛrɛti kɔmɔgɔw tɔgɔ filɛ: Pɛrɛti ye Ɛsirɔn wolo, Ɛsirɔn ye Aramu wolo, Aramu ye Aminadabu wolo, Aminadabu ye Naasɔn wolo, Naasɔn ye Salima wolo, Salima ye Boozi wolo, Boozi ye Obɛdi wolo, Obɛdi ye Zese wolo, Zese ye Dawuda wolo. Cɛɛ dɔ tun be Aramatayimusofimu dugu kɔnɔ, Efarayimu mara kuluyɔrɔ la, a tɔgɔ ko Ɛlikana. A facɛ tɔgɔ tun ko Yerowamu, ale fana faa tɔgɔ tun ko Eliwu, Eliwu faa fana tun ye Towu ye, ale faa fana tun ye Sufu ye. Sufu tun ye Efaratika ye. A ka musow tun ye fila ye, kelen tɔgɔ ko Annɛ, kelen tɔgɔ ko Penina. Penina tun ye deenw sɔrɔ, nga Annɛ ma foyi sɔrɔ. Saan o saan, cɛɛ nin tun be to ka bɔ a ka dugu la, ka taga Silo ka saraka bɔ Masaba, Setigi ye. Eli ka deen fila Ofini ni Pinasi le tun ye Masaba ka sarakalasebagaw ye o yɔrɔ la. Ni Ɛlikana ye saraka bɔ loon min na, a tun be deli k'a sogo dɔ di Penina n'a dencɛw n'a denmusow bɛɛ ma. A tun be to ka Penina ta ɲɔgɔn fila di Annɛ ma, bari Annɛ koo le tun ka d'a ye, hali ni Masaba y'a kɛ a te deen sɔrɔla. Annɛ sinamuso tun be to k'a darabɔ janko a ka dimi, bari Masaba tun y'a kɛ deen sɔrɔbali ye. Saan o saan, Ɛlikana tun be to k'a kɛ ten. Tuma o tuma ni Annɛ tagara Masaba ka soo, Penina tun be to k'o ɲɔgɔn kɛ a la. Saan dɔ la sa, Annɛ kasira ka ban dumuni na. A cɛɛ Ɛlikana y'a fɔ a ye ko: «Annɛ, mun na i be kasira? Mun na i te dumuni kɛ? Mun na i dusu cɛnnin lo ten? Ne man fisa ni deen tan ye i fɛ wa?» Ayiwa, k'u to Silo, u ye dumuni kɛ ka minni kɛ ka ban tuma min na, Annɛ wilila ka taga Alabatoso donda la. O y'a sɔrɔ sarakalasebaga Eli tun siginin be a ka sigilan kan Masaba ka soo daa la. A dusu tun cɛnnin be kosɔbɛ, a ye Masaba daali ni ɲaji ye. A ye dajuru ta Ala ye ko: «Masaba Setigi, ne, i ka jɔnmuso ka makari filɛ, k'i hakili to ne la, n'i hakili ma bɔ i ka jɔnmuso kɔ, n'i sɔnna ka dencɛ di ne ma, n bena deen nin kɔsegi e Masaba ma a k'a sii bɛɛ kɛ e bolo, a kuun tena li abada.» Annɛ mɛnna Masaba daali la. Eli tun b'a daa kɔlɔsira. A tun be daali kɛr'a kaan kɔnɔ. A dagolow dama le tun be magamagara, mɔgɔ tun t'a kumakan mɛn. O la, Eli tun b'a miiri ko a fara dɔrɔ la. A y'a fɔ a ye ko: «I bena to i ka dɔrɔtɔya la fɔɔ tuma jumɛn? I ɲamalɔ.» Annɛ y'a fɔ a ye ko: «Ayi ne matigi, ne ye muso dusukasinin ye, ne ma duvɛn min, walima minnifɛn fariman wɛrɛ, ne tun be ne dusuko le yirala Masaba la. Kana i ka jɔnmuso filɛ musokolon ye. Ne ka dusukasi ni n ka nitɔɔrɔ barika le boɲana, o le y'a to ne ye daali kɛ ka mɛn.» Eli y'a fɔ a ye ko: «Taga hɛrɛ la, i ye fɛɛn min ɲini Isirayɛli ka Ala fɛ, a k'o kɛ i ye.» Annɛ y'a fɔ Eli ye ko: «I ka makari i ka jɔnmuso la.» O kɔ, muso nin tagara dumuni kɛ, a ɲada yɛlɛmana. O dugusagwɛ sɔgɔmada joona, u wilila ka Masaba bato. O kɔ, u ye sira minɛ ka taga u fɛ Arama. Ɛlikana jɛnna n'a muso Annɛ ye, Masaba y'a hakili to Annɛ la. O saan nin kɔnɔ, Annɛ ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo. A y'a tɔgɔ la ko Samuyɛli, ko bari ale y'a daali Masaba fɛ. O kɔ, a cɛɛ Ɛlikana tagara Silo n'a ka somɔgɔw bɛɛ ye janko ka saan o saan saraka bɔ Masaba ye, ani k'a ka dajuru sara. Nga Annɛ ma taga. A y'a fɔ a cɛɛ ye ko ale be to fɔɔ ni deen nin daa nana bɔ siin na tuma min na, k'o tuma na, ale bena taga n'a ye Masaba ɲakɔrɔ a ka to yen tuma bɛɛ. A cɛɛ Ɛlikana y'a fɔ a ye ko ni min ka d'a ye, a k'o kɛ, ko a ka to yen fɔɔ deen nin daa ka bɔ siin na. Ko Masaba ye min fɔ, a k'o kɛ dɔrɔn. O la, muso nin tora soo k'a deen balo fɔɔ ka taga se tuma min na a daa bɔra siin na. Deen daa bɔra siin na tuma min na, a tagara n'a ye Masaba ka soo Silo ni tura saba ye, ni fiyɛ ɲaa kelen mugu, ani duvɛn ye, foroko kɔnɔ. Deen nin tun ye denfitini ye. U ye tura nunu faga, ka deen nin ta ka taga n'a ye Eli fɛ. Annɛ y'a fɔ Eli ye ko: «Matigi, hakɛ to, Ala k'i mɛn an kɔrɔ. Muso min tun nana lɔ i gɛrɛfɛ yan ka Masaba daali loon dɔ, ne be tiɲɛ fɔ i ye, ne lo. Ne tun ye Masaba daali deen nin le kosɔn, ne tun ye fɛɛn min ɲini a fɛ, a y'o kɛ ne ye. Ne fana b'a kalifa Masaba ma, a sii bɛɛ la a bena kɛ Masaba ta ye, ka to k'a bato.» O kɔ, u ye Masaba bato. Annɛ ye Ala daali k'a fɔ ko: «Ne dusu diyara Masaba barika la, Masaba ye n kuun kɔrɔta. Fɔta sɔrɔla ne fɛ ne jugu ye, bari ne be nisɔndiya i ka dɛmɛli kosɔn. Masaba ɲɔgɔn tɛ, dɔwɛrɛ te yen e kɔ. Dogoyɔrɔ wɛrɛ te yen ni e tɛ, an ka Ala. Aw kana yɛrɛboɲakuma fɔ tugu, wansokuma kana bɔ aw daa la tugu. Masaba ye Ala ye, a be koo lɔn, ale lo be kɛwaliw filɛ. Kɛlɛdenw ka kalaw karila, barikatanw ye fanga sɔrɔ tuguni. Kɔngɔ tun te mɔgɔ minw na, olu be baara kɛ dumuni kosɔn. Kɔngɔ tun be mɔgɔ minw na, olu be lafiɲɛ na. Muso min tun te deen sɔrɔ, ale ye deen wolonwula wolo, min tun ye deen caaman sɔrɔ, ale te foyi sɔrɔla tugu. Masaba le b'a kɛ mɔgɔ be sa, ale lo be mɔgɔ to nii na fana, ale lo sababu la mɔgɔ be taga lahara, ale fana le b'u bɔ yen. Ale lo be mɔgɔ kɛ fantan ye, ale fana le be mɔgɔ kɛ fɛntigi ye. Ale lo be mɔgɔ majigi, ale fana le b'a kuun kɔrɔta. Ale lo be dɛsɛbagatɔ wili ka bɔ duguma, a be fantan sama ka bɔ ɲamaɲama la, ka sigiyɔrɔ d'u ma mɔgɔbabaw cɛma, ka masasigilan nɔɔrɔman kɛ u niyɔrɔ ye. Dugukolo ye Masaba ta ye, ale lo y'a juu sigi a ka tutunanw kan. A ben'a ɲasiranbagaw kɔlɔsi, nga mɔgɔjuguw bena sa dibi kɔnɔ. Bari mɔgɔ te see sɔrɔ a yɛrɛ fanga barika la. Minw ye Masaba juguw ye, olu bena halaki, k'a to sankolo la, a b'a to saan be pɛrɛn u kama. A bena diɲɛ bɛɛ kiti. A ye mɔgɔ min sigi masaya la, a be fanga di ale ma, a ye masacɛ min woloma, a be barika don ale la.» O kɔ, Ɛlikana kɔsegira ka ta'a ka soo Arama. Samuyɛli tora ka baara kɛ Masaba ye sarakalasebaga Eli gɛrɛfɛ. Eli ka deenw tun ye mɔgɔkolonw ye. U tun te Masaba lɔn. Sarakalasebaga nunu tun be fɛɛn min kɛ jama la, o filɛ: Ni mɔgɔ min tagar'a ka begɛn saraka bɔ, n'a b'a sogo tobira tuma min na, sarakalasebaga ka baaraden tun be na ni kuru ye min ɲiin ye saba ye a bolo, k'a don daga kɔnɔ. Kuru nin mana bɔ ni sogo o sogo ye, o be kɛ sarakalasebaga ta ye. Isirayɛliden minw bɛɛ tun be taga Silo, u tun be to k'o le kɛ olu la. Ka fara o kan, waati dɔ u yɛrɛ te sogo nin tulu jɛni fɔlɔ. Mɔgɔ min nana saraka bɔ, sarakalasebaga ka baaraden be n'a fɔ ale ye ko a ka sarakalasebaga niyɔrɔ d'a ma u be ta'a wusu. Ko a t'a ka sogo tobinin fɛ, fɔɔ sogo kɛnɛman. Ni o tigi y'a fɔ a ye ko a ka kɔnɔni kɛ u be sogo nin tulu jɛni fɔlɔ, a b'a fɔ ko ayi, ko a k'a di sisan, ko n'o tɛ, ale ben'a bɔ fanga la. Eli ka deen nunu tun be to ka hakɛ kɛ Masaba faan fɛ kosɔbɛ, bari u tun b'a ka saraka bɔko mafiɲɛya ten. Samuyɛli kɔni, ale tora ka baara kɛ Masaba ye. Sarakalasefani tun be deen nin kaan na, min dilanna ni jeseɲuman ye. Deen nin bamuso tun be to ka forocadennin kalan, ka n'a d'a ma saan o saan n'a cɛɛ be n'a ka sanyɛlɛma saraka bɔ tuma min na. Eli tun be to ka duba kɛ Ɛlikana n'a muso ye ko: «Masaba k'a kɛ i be deen wɛrɛw sɔrɔ muso nin fɛ, janko u ka se ka to i deen nin nɔɔ na i ye min di Masaba ma.» O kɔ, u be kɔsegi ka taga soo. Masaba ye koɲuman kɛ Annɛ ye: A ye kɔnɔw ta ka dencɛman saba ni denmuso fila wolo. Kanbelennin Samuyɛli tun be boɲana ka taga, Masaba ɲakɔrɔ. Eli tun kɔrɔla kosɔbɛ. A deenw tun be koo minw kɛ Isirayɛlidenw bɛɛ la, a tun y'o mɛn. A tun y'a mɛn fana ko u tun be to ka la ni musow ye minw tun be baara la Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa la. A y'a fɔ u ye ko: «Mun na aw be nin kɛ? Ne y'aw ka kɛwalijugu mɛn mɔgɔw bɛɛ fɛ. N deenw, ne be fɛɛn min mɛnna Masaba ka jama fɛ, o ma ɲi. Aw k'o dabila. Ni mɔgɔ dɔ y'a tɔɲɔgɔn hakɛ ta, Ala le b'o ɲanabɔ. N'a do ye Masaba hakɛ ta, jɔn le bena sabali kɛ a la?» U ma sɔn ka mɛnni kɛ u faa fɛ, bari Masaba tun b'a fɛ k'u faga. Kanbelennin Samuyɛli tun be boɲa ka taga ɲa, a koo tun ka di Masaba ni mɔgɔw ye. Ala ka mɔgɔ dɔ nana Eli fɛ k'a fɔ a ye ko: «Masaba y'a fɔ ko ale tun m'a yɛrɛ yira aw bɛma ka somɔgɔw la wa? O y'a sɔrɔ u tun be Ezipiti masacɛ ka fanga kɔrɔ Ezipiti. Ko ale y'a woloma k'a bɔ Isirayɛlidenw bɛɛ cɛma janko a ka kɛ ale ka sarakalasebaga ye, ka to ka yɛlɛ ale ka sarakabɔyɔrɔ kan, ka wusulan jɛni, ani ka sarakalasebagaw kuntigi ka fani don a ɲakɔrɔ. Ko ale ye Isirayɛlidenw ka sarakasogo jɛnita bɛɛ d'a ma. Ko mun na aw be ale ka sarakaw n'a ka saraka jɛnita mafiɲɛya, a ye min latigɛ k'o ka kɛ ale ka soo kɔnɔ. Ani ko mun le y'a to e b'i deenw boɲa ka tɛmɛ ale kan, bari aw boɲana ale ka jama Isirayɛli ka sarakaw barika la. O le y'a to Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ fana ko ale tun ko i ka soo n'i bɛma ka somɔgɔw bena to ka baara kɛ ale ɲakɔrɔ tuma bɛɛ. Nga sisan a y'a fɔ k'o miiriya yɔrɔ ka jan ale la! Bari a ko mɔgɔ min b'ale boɲa, ale fana b'o tigi le boɲa, nga mɔgɔ min b'ale dɔgɔya, ale fana b'o tigi dɔgɔya. A y'a fɔ fana ko waati dɔ la, ko ale bena i bolo n'i bɛma ka somɔgɔw bolo bɔ, fɔɔ mɔgɔkɔrɔba tena sɔrɔ i ka soo kɔnɔ tugu. Ko i bena gwɛlɛya sɔrɔ i ka soo kɔnɔ. Ale bena hɛrɛ kɛ Isirayɛlidenw ye, nga mɔgɔkɔrɔba si tena sɔrɔ i ka soo kɔnɔ tugu abada. Ko ale bena i kɔmɔgɔ dɔ to a ka sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ, janko a ka to ka fa keliya ni nisɔngoya la. Nga i ka somɔgɔ si tena kɔrɔ ka sɔrɔ ka sa. «Ko i deen fila bena kori ka sa loon kelen, o ye Ofini ni Pinasi ye, o le bena kɛ taamasiɲɛ ye i fɛ ko kuma nin ye tiɲɛ ye. Ko ale ben'a ka sarakalasebaga ɲanaman sigi, k'o tigi ben'a dusulako n'a diyanakow kɛ, ko ale ben'a ka soo sabati, ani k'a to a be baara kɛ ale ka mɔgɔ wolomanin ɲakɔrɔ tuma bɛɛ. Ko i ka kɔmɔgɔ minw mana to yen, olu bɛɛ bena na u kunbiri gwan o tigi ɲakɔrɔ, janko a ka warigwɛ deen kelen ni dumuni dɔɔni sɔrɔ. A ben'a fɔ o tigi nin ye ko a ka sabali k'ale don sarakalasebaara la, janko a ka se k'a daladumuni sɔrɔ.» Kanbelennin Samuyɛli kɔni, ale tun be baara kɛra Masaba ye Eli gɛrɛfɛ. O tuma na, Masaba tun te to ka kuma u fɛ tuma bɛɛ, a tun te foyi yira u la tuma caaman fana. Loon dɔ sufɛ, Eli tun lanin be a ka layɔrɔkɔrɔ la. O y'a sɔrɔ a ɲaa tun cɛnna, a tun te yeli kɛ tugu. Samuyɛli fana tun lanin be Masaba batoso kɔnɔ Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bilayɔrɔ la n'a be sinɔgɔra. O y'a sɔrɔ Ala ka fitinɛ tun ma faga fɔlɔ. O tuma na, Masaba ye Samuyɛli wele. A y'a jaabi ko: «Naamu», ka wili ka boli ka taga Eli fɛ, k'a fɔ a ye ko: «Ne nana, bari e ye ne wele.» Eli y'a jaabi ko: «Ne ma i wele, kɔsegi ka taga la.» A kɔsegira ka taga la. Masaba ye Samuyɛli wele tugu. Samuyɛli wilila ka taga Eli fɛ k'a fɔ ko: «Ne nana, bari e ye ne wele.» Eli y'a jaabi ko: «N deen, ne ma i wele, kɔsegi ka taga la.» O y'a sɔrɔ Samuyɛli tun ma Masaba lɔn fɔlɔ, ani Masaba tun ma kuma a fɛ fɔlɔ ka ye. Masaba ye Samuyɛli wele tugu, a siɲɛ sabanan na. A wilila ka taga Eli fɛ tugu k'a fɔ ko: «Ne nana, bari e ye ne wele.» O tuma na, Eli y'a faamu ko Masaba le tun be deen nin welela. A y'a fɔ a ye ko: «Taga la, n'a y'i wele, i k'a fɔ ko: ‹Masaba, kuma, e ka jɔncɛ be mɛnni kɛra.› » A tagara la a ka layɔrɔ la. Masaba nana tugu k'a wele i n'a fɔ fɔlɔ, ko: «Samuyɛli, Samuyɛli!» A y'a jaabi ko: «Naamu, e ka jɔncɛ be mɛnni kɛra.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «Ne bena koo dɔ kɛ Isirayɛlidenw cɛma min bena digi a mɛnbagaw la. O loon na, ne ye koo minw bɛɛ fɔ Eli n'a ka soo kama, ne bena o kɛ, k'a ta o daminɛ na fɔɔ a laban na. Ne y'a fɔ a ye ko ne b'a ka soo jalaki, n tena u to ɲasuma la tugu fewu, a ka kojugu kama. A deenw tun be ne Ala dɔgɔya, a tun b'o kala ma, nga a ma u jalaki. O le y'a to ne y'a fɔ k'a gwɛlɛya a ka soo kama ko a ka somɔgɔw ka kojugu nin tena yafa sarakaw barika la, walima boɲafɛn barika la abada.» Samuyɛli lara fɔɔ dugu gwɛra tuma min na, a sɔrɔla ka Masaba ka soo daaw yɛlɛ. A tun be siran ka koo yirata nin fɔ Eli ye. Nga Eli y'a wele ko: «N deen Samuyɛli!» A y'a jaabi ko: «Naamu!» Eli y'a fɔ a ye ko: «Ala ye kuma jumɛn le fɔ i ye? Kana foyi dogo ne la. Ala ye koo minw bɛɛ fɔ i ye, n'i ye dɔ dogo ne la, Ala kan'a diya i la.» O la, Samuyɛli y'o koo bɛɛ fɔ a ye, a ma foyi dogo a la. Eli y'a fɔ ko: «Masaba lo, koo min ka d'a ye, a k'o kɛ.» Samuyɛli tun be boɲana ka taga ɲa, Masaba tun be n'a ye. Masaba ye kuma min bɛɛ fɔ, o bɛɛ tun be kɛ. K'a ta Dan mara la fɔɔ ka n'a bila Bɛriseba, Isirayɛlidenw bɛɛ tun y'a lɔn ko Samuyɛli kɛra Masaba ka kira ye. Masaba tun tora k'a yɛrɛ yira Silo. A tun be to k'a yɛrɛ yira Samuyɛli la o yɔrɔ la a ka kuma barika la. Samuyɛli tun be to k'o kuma fɔ Isirayɛli jama bɛɛ ye. Loon dɔ, Isirayɛlidenw bɔra k'u be taga kɛlɛ kɛ ni filisiw ye. U tagara sigi Ebɛnezɛri gɛrɛfɛ. Filisiw tun be Afɛki. Filisiw y'u yɛrɛ labɛn kɛlɛ kama ni Isirayɛlidenw ye. U ye kɛlɛ daminɛ. U sera Isirayɛlidenw kɔrɔ ka mɔgɔ waa naani (4 000) faga kɛlɛ yɔrɔ la. Isirayɛli jama kɔsegira ka na u sigiyɔrɔ la. U ka cɛkɔrɔbaw ko mun na Masaba y'a to filisiw sera olu kɔrɔ bii. U ko: «An ka taga Silo ka Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta, ka na n'a ye an cɛma, a ka na an bɔsi an juguw bolo.» Jama ye mɔgɔw ci ka taga Silo. U kɔsegira ni Masaba, Setigi ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ye, min siginin be * serubɛnw cɛma. Eli ka deen fila Ofini ni Pinasi fana tun nana ni kɛsu nin ye. Kɛsu nin sera tuma min na, Isirayɛlidenw bɛɛ pɛrɛnna kosɔbɛ ni nisɔndiya ye fɔɔ dugukolo yɛrɛyɛrɛla. O mankan nin sera filisiw ka sigiyɔrɔ la. Olu ko: «Pɛrɛnkan min be bɔra Eburuw ka sigiyɔrɔ la ten, o kɔrɔ ye mun ye?» U y'a mɛn ko Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu le sera u ka sigiyɔrɔ la tuma min na, u siranna, bari u tun lar'a la ko batofɛn dɔ nana Isirayɛlidenw ka sigiyɔrɔ la. U ko: «Bɔnɛ ye an ta ye! Bari o ɲɔgɔn ma kɛ ka ye fɔlɔ. Bɔnɛ ye an ta ye! Jɔn le bena an kisi o batofɛn barikaman nunu ma? Batofɛnw lo minw ye Ezipitikaw tɔɔrɔ ni tɔɔrɔ sifa bɛɛ ye kongokolon kɔnɔ. Aw filisiw k'aw jaa gwɛlɛya ka kɛ cɛɛw ye, janko aw fana kana tila ka kɛ Eburu nunu ka jɔɔnw ye, i n'a fɔ olu kɛra aw ta ye cogo min na. Aw k'aw yɛrɛ kɛ cɛɛw ye ka kɛlɛ kɛ!» Filisiw ye kɛlɛ wili, u sera Isirayɛlidenw kɔrɔ. Olu kelen kelen bɛɛ bolila ka taga u ka sigiyɔrɔ la. U barika tun boɲana Isirayɛlidenw ma kosɔbɛ fɔɔ u ye mɔgɔ waa bi saba (30 000) faga u cɛma. U ye Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bɔsi, Eli ka deen fila Ofini ni Pinasi fana sara. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ dɔ bɔra kɛlɛ yɔrɔ la ka boli ka taga Silo o loon kelen na. A ka fani tun farannin be, buguri tun b'a kuun na. A sera tuma min na, o y'a sɔrɔ Eli tun siginin be a ka sigilan kan sirada la ka kɔnɔni kɛ, bari a hakili tun ɲagaminin be Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu kosɔn. Cɛɛ dontɔ dugu kɔnɔ, a ye kibaruya nin fɔ, dugumɔgɔw bɛɛ kulera. Eli y'o kulekan mɛn. A y'a fɔ ko: «Nin mankan nin kɔrɔ ye mun ye?» Cɛɛ nin bolila ka na kibaruya nin fɔ a ye. O y'a sɔrɔ a sii tun ye saan bi kɔnɔntɔn ni seegi ye, a ɲaa tun cɛnna, a tun te yeli kɛ tugu. Cɛɛ nin y'a fɔ a ye ko: «Ne bɔra kɛlɛ yɔrɔ la, ne bolila ka bɔ yen bii yɛrɛ.» Eli y'a ɲininga ko: «Mun le kɛra, n deen?» Mɔgɔ min tun nana ni kibaruya nin ye, ale y'a jaabi ko: «Isirayɛlidenw bolila filisiw ɲa, u caaman fagara. I ka deen fila Ofini ni Pinasi fana sara, Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bɔsira.» Cɛɛ nin ye Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu koo fɔ dɔrɔn, Eli bɔra sigilan kan ka ben a kɔfɛ soda gɛrɛfɛ yen. A kaan karila, a sara, bari a tun kɔrɔla, a fana tun ka bon kosɔbɛ. A tun kɛra Isirayɛlidenw ka ɲamɔgɔ ye saan bi naani kɔnɔ. Eli dencɛ Pinasi ka muso tun kɔnɔman lo, a jigiwaati tun sera fana. A ye Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu minɛko mɛn filisiw fɛ dɔrɔn, n'a birancɛ n'a cɛɛ ka sayako, a sonsorila ka wolo, bari tiin karabara ka ben a kan. A tun be ɲini ka sa. Muso minw tun b'a dɛmɛna, olu y'a fɔ a ye ko: «I kana siran, i ye dencɛ le sɔrɔ.» Nga a ma u jaabi, a yɛrɛ ma o kɔlɔsi. A ye deen nin tɔgɔ la ko Ikabɔdi, o kɔrɔ ko nɔɔrɔ te yen tugu. A ko: «Ala ka nɔɔrɔ bɔra Isirayɛlidenw cɛma.» A y'o fɔ Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu minɛko kama, n'a birancɛ n'a cɛɛ ka saya kama. O la, a y'a fɔ ko: «Ala ka nɔɔrɔ bɔra Isirayɛlidenw cɛma, bari Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bɔsira u la.» Filisiw ye Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu minɛ tuma min na, u y'a ta Ebɛnezɛri ka taga n'a ye Asidɔdi. O kɔ, joo min tɔgɔ ko Dagɔn, u y'a ta ka ta'a bila ale ka soo kɔnɔ joo nin gɛrɛfɛ. O dugusagwɛ, Asidɔdikaw wilila sɔgɔmada joona k'a sɔrɔ Dagɔn tun bennin be duguma, Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ɲafɛ. U y'a ta k'a bila a nɔɔ na yen. Dugusagwɛ tugu, u wilila sɔgɔmada joona ka Dagɔn nin bennin ye duguma, Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ɲafɛ. A kuun n'a bolow tun kari la ka taga ben soo daa la, a tun tora a juu dama. O le y'a to, fɔɔ ka na se bii ma, Dagɔn murutigiw ani mɔgɔ minw be don Dagɔn ka soo kɔnɔ Asidɔdi, olu te sɔn k'u seen la a ka soo daa la. Masaba y'a bolo barikaman la Asidɔdikaw kan, ka cɛnniba kɛ u fɛ. A y'u tɔɔrɔ ni kookoo ye, Asidɔdi dugu kɔnɔ n'a lamini na. Asidɔdikaw y'o ye tuma min na, u y'a fɔ ko Isirayɛlidenw ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu tena to olu fɛ, ko bari a y'a bolo barikaman la olu, n'u ka joo Dagɔn kan. U ye filisiw ka ɲamɔgɔw bɛɛ wele k'u lajɛn u fɛ yen, k'u ɲininga ko: «An ka kan ka mun le kɛ ni Isirayɛlidenw ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ye?» Ɲamɔgɔ nunu y'u jaabi ko u ka kɛsu nin ta ka taga n'a ye Gati. U y'a ta ka taga n'a ye o yɔrɔ la. U y'a ta ka taga n'a ye ka ban tuma min na, Masaba y'a bolo la o dugumɔgɔw kan fana, fɔɔ u jigi tigɛra kosɔbɛ. A ye dugumɔgɔw tɔɔrɔ ni kookoo ye, a mɔgɔkɔrɔba fara denmisɛn kan. O la, u y'a bila ka taga Ekurɔn. A sera Ekurɔn dɔrɔn, o yɔrɔ mɔgɔw ko: «U nana ni Isirayɛlidenw ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ye an fɛ, janko k'an faga, an n'an ka jama.» U ye filisiw ka ɲamɔgɔw bɛɛ wele k'a fɔ ko: «Aw ka Isirayɛlidenw ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu nin bila, a ka kɔsegi ka ta'a yɔrɔkɔrɔ la, janko a kana an n'an ka jama faga.» Bari mɔgɔw tun sara fɔɔ bɛɛ jigi tigɛra. Sabu Ala tun y'a bolo barikaman la u kan kosɔbɛ. Mɔgɔ minw tun ma sa, kookoo tun ye olu minɛ. A kɛra ten, dugu mɔgɔw kulekan bɔra fɔɔ ka se sankolo la. Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ye kalo wolonwula kɛ filisiw ka jamana na. O la, filisiw y'u ka murutigiw ni lagwɛlikɛlaw wele k'u ɲininga ko: «An ka kan ka mun le kɛ ni Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ye? An ka kan k'a kɔsegi k'a ci a bɔyɔrɔ la cogo min na, aw k'o fɔ an ye.» U y'u jaabi ko: «Ni aw be Isirayɛlidenw ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu kɔsegi, aw kan'a ci gwansan, aw k'aw ka fili yafa saraka bɔ fɔlɔ. O la, aw bena kɛnɛya, ani k'a faamu fɛɛn min y'a to a bolo tun b'aw kan tuma bɛɛ.» U y'u ɲininga ko: «An bena saraka jumɛn le bɔ an ka kojugu kosɔn?» Sarakalasebaga nunu y'a fɔ u ye ko: «Ka kɛɲɛ ni aw ɲamɔgɔw daa ye, aw ka kookoo falennin jaa duuru ni ɲinan jaa duuru dilan ni sanu ye, k'o d'a ma. Bari o bana kelen le ye aw, n'aw ɲamɔgɔw minɛ. Aw ka kookoo falennin jaaw ni ɲinan jaaw dilan minw be jamana cɛnna, ka boɲa la Isirayɛli ka Ala kan. N'a sɔrɔ a ben'a bolo bɔ aw, n'aw ka batofɛnw ni aw ka jamana kan. Mun na aw b'aw dusu gwɛlɛya, i n'a fɔ Ezipitikaw n'u ka masacɛ tun y'a kɛ cogo min na? O Ala nin le tun ma olu tɔɔrɔ, fɔɔ u sɔnna ka sira di Isirayɛlidenw ma wa? Sisan aw ka wotorokura dilan. Misi minw ma sɛnɛ kɛ ka ye, ni denfitiniw b'u fɛ, aw k'olu fila minɛ, ka wotoro nin siri olu la. Aw ka deen nunu minɛ k'u don wɛɛrɛ kɔnɔ tugu. O kɔ, aw ka Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta k'o bila wotoro nin kan. Aw ye fɛɛn minw dilan ni sanu ye k'o kɛ aw ka fili yafa saraka ye, aw k'olu don kɛsu dɔ kɔnɔ k'o sigi a gɛrɛfɛ. Aw k'a to a be taga. Aw ka to k'a kɔlɔsi. N'a ye sira minɛ min be taga Bɛtisɛmɛsi faan na a ka jamana na, o kɔrɔ ko Masaba le tun ye nin kojuguba kɛ an na. N'o ma kɛ, an ben'a faamu ko ale bolo tun te an kan, ko tɔɔrɔ nin sera an ma dɔrɔn.» Mɔgɔ nunu y'o kɛ. U ye wotoro siri misi fila la, denfitiniw be minw fɛ, k'o denfitiniw minɛ k'u datugu wɛɛrɛ kɔnɔ. U ye Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bila wotoro kan, ni kɛsu dɔ nin, ɲinanjaw ni kookoo falennin jaa minw dilanna ni sanu ye be min kɔnɔ. Misiw ye Bɛtisɛmɛsi sira minɛ ka tilen n'u be taga n'a ye ka to ka kasi, u ma faran kinibolo fɛ walima numanbolo fɛ. Filisiw ka ɲamɔgɔw tugura u kɔ fɔɔ ka taga se Bɛtisɛmɛsi mara daan na. Bɛtisɛmɛsikaw tun be sumantigɛ la kɔkɛnɛ na. U ko u be filɛli kɛ, u ye Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu natɔ ye, u nisɔndiyar'a kosɔn. A sera Zozuwe ka foro kɔnɔ, min bɔra Bɛtisɛmɛsi, a lɔra o yɔrɔ la, kabakuru belebeleba dɔ gɛrɛfɛ. U ye wotoro nin lɔgɔ ci ka misi nunu bɔ saraka jɛnita ye Masaba ye. Levi kɔmɔgɔw ye Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu jigi ni kɛsu dɔ nin, fɛɛn minw tun dilanna ni sanu ye, olu tun b'o kɔnɔ, k'u bila kabakuru belebeleba nin kan. Bɛtisɛmɛsikaw ye saraka jɛnita bɔ Masaba ye o loon na, ani saraka wɛrɛw. Filisiw ka ɲamɔgɔ duuru nunu y'o ye, u kɔsegira o loon kelen na yen ka taga Ekurɔn. Filisiw tun ye kookoo falennin jaa minw dilan ni sanu ye k'u kɛ fili yafa saraka ye Masaba ma, o le ye nunu ye. Kelen tun ye Asidɔdi ta ye, kelen tun ye Gaza ta ye, kelen tun ye Asikalɔn ta ye, kelen tun ye Gati ta ye, kelen fana tun ye Ekurɔn ta ye. Filisiw ka ɲamɔgɔw tun be dugu barikaman, walima dugu gwansan minw mara, ɲinanja minw tun dilanna ni sanu ye, olu tun kɛɲɛnin be n'o dugu nunu daa ye. Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu tun bilara kabakuru belebeleba min kan, ale be yen halibi Zozuwe ka foro la, min bɔra Bɛtisɛmɛsi. Bɛtisɛmɛsikaw ye Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu filɛ minkɛ, o la, Masaba y'u dɔw faga. A ye mɔgɔ bi wolonwula faga u cɛma. Jama dusu kasira, bari Masaba tun y'u tɔɔrɔ kosɔbɛ. O yɔrɔ mɔgɔw y'a fɔ ko: «Jɔn le be se ka lɔ Masaba ɲakɔrɔ, Ala senuman? A ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ka kan ka taga min ka bɔ an kɔrɔ?» U ye mɔgɔw ci ka ta'a fɔ Kiriyatayimukaw ye ko: «Filisiw kɔsegira ka na ni Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ye, aw ka n'a ta ka taga n'a ye aw fɛ.» Kiriyatayimukaw nan'a ta, ka t'a bila Abinadabu ka soo kɔnɔ tintin kan. O kɔ, u y'a dencɛ Eleyazari woloma k'o don a kɔlɔsibaara la. Kabini Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu sera Kiriyatayimu dugu kɔnɔ, waati caaman tun tɛmɛna, saan mugan tun tɛmɛna. O tuma na, Isirayɛlidenw bɛɛ sɔrɔla ka kule Masaba nɔɔ fɛ. Samuyɛli y'a fɔ u bɛɛ ye ko: «N'a kɛra ko aw sɔnna Masaba ma tugu n'aw dusu bɛɛ ye, aw ka * Asitarite, ni siya wɛrɛw ka joo tɔw ta k'o fili, k'aw yɛrɛ di Masaba ma, k'ale kelen bato. N'aw y'o kɛ, a bena aw bɔsi filisiw bolo.» Isirayɛlidenw ye * Baali ni Asitarite fili, ka to ka Masaba kelenpe bato. Samuyɛli y'a fɔ ko u ka Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛn Misipa, ko ale bena Masaba daali u ye. U nana ɲɔgɔn lajɛn Misipa tuma min na, u ye jii bɔ k'a bɔn Masaba ɲakɔrɔ, ka suun don o loon na. K'u to o yɔrɔ la, u y'a fɔ ko: «An ye Masaba hakɛ ta!» Samuyɛli kɛra Isirayɛlidenw ɲamɔgɔ ye Misipa. Filisiw y'a mɛn tuma min na ko Isirayɛlidenw ye ɲɔgɔn lajɛn Misipa, u ka ɲamɔgɔw wilila ka na Isirayɛlidenw kama. Olu y'o kibaru mɛn dɔrɔn, u siranna filisiw ɲa. U y'a fɔ Samuyɛli ye ko: «Kana Masaba an ka Ala daalili dabila an ye, janko a k'an kisi filisiw ma.» Sagaden minw be siin min, Samuyɛli y'u dɔ minɛ k'o kɛ saraka jɛnita ye Masaba ma k'a bɛɛ jɛni. A ye Masaba daali Isirayɛlidenw ye, Masaba fana y'a ka daalili minɛ. Tuma min na Samuyɛli tun be saraka jɛnita nin bɔra, filisiw gwɛrɛla janko ka Isirayɛlidenw kɛlɛ. Nga Masaba y'a kɛ saan pɛrɛnna u kan kosɔbɛ o loon na, k'u hakili ɲagami. U barika dɛsɛra Isirayɛlidenw ɲakɔrɔ. Isirayɛli jama bɔra Misipa k'u gwɛn, k'u faga fɔɔ ka taga se Bɛtikari gɛrɛfɛ. Samuyɛli ye kabakuru dɔ ta, k'a tutu Misipa ni Seni furancɛ la k'a tɔgɔ la ko Ebɛnezɛri, a ko Masaba ye olu dɛmɛ fɔɔ ka na se yan. U sera filisiw kɔrɔ, filisiw ma kɔsegi ka na Isirayɛlidenw ka jamana na tugu. Ka Samuyɛli to sii la, Masaba y'a bolo la filisiw kan. U tun ye duguba minw bɔsi Isirayɛlidenw fɛ, olu kɔsegira ka kɛ Isirayɛlidenw ta ye tugu. K'a ta Ekurɔn fɔɔ ka taga se Gati, Isirayɛlidenw y'o bɔsi u bolo. Hɛrɛ donna Isirayɛlidenw ni amoriw cɛ. Samuyɛli kɛra Isirayɛlidenw ka ɲamɔgɔ ye a sii bɛɛ la. A tun be to ka taga saan o saan Betɛli ni Giligali ani Misipa duguw kɔnɔ, ka Isirayɛlidenw ka koow ɲanabɔ o yɔrɔw bɛɛ la. O kɔ, a tun be segi ka na Arama, a ka soo tun be yɔrɔ min na. A tun be to ka Isirayɛlidenw kiti o yɔrɔ la. A ye sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye o yɔrɔ la fana. Samuyɛli kɔrɔla tuma min na, a y'a deenw sigi Isirayɛlidenw kunna k'u kɛ u ka ɲamɔgɔw ye. A deen fɔlɔ tɔgɔ tun ko Yowɛli, filanan tɔgɔ ko Abiya. U tun kɛra ɲamɔgɔw ye Bɛriseba. Nga u ma sɔn k'u facɛ sɔɔn ta, u donna namara la ka to ka fɛɛnw minɛ mɔgɔw fɛ, u tun te kititilennin tigɛ tugu. Isirayɛli cɛkɔrɔbaw bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn ka na Samuyɛli fɛ Arama. U y'a fɔ a ye ko: «I sigɛnna sisan, i deenw fana, olu ma sɔn k'i sɔɔn ta. O la, i ka masacɛ woloma k'a sigi an kunna ale ka to k'an mara, i n'a fɔ a be kɛ siya tɔw bɛɛ fɛ cogo min na.» U ka masacɛ daaliko ma diya Samuyɛli ye, o la, a ye Masaba ɲininga. Masaba y'a fɔ a ye ko: «Jama be fɛɛn min bɛɛ fɔra i ye, i ka sɔn o ma, bari a ma kɛ ko u be banna ele la dɛ, u be banna ne le la. U t'a fɛ ne ka kɛ u kuntigi ye tugu. Kabini ne y'u bɔ Ezipiti jamana na fɔɔ ka na se bii ma, u tun banna ne la, ka to ka joow sɔn, u b'o ɲɔgɔn le kɛra ele la fana. Ayiwa, sisan i ka sɔn u ka fɔta ma, nga i k'u lasɔmi fana. Masacɛ min bena sigi u kunna, i k'ale ka kɛtaw fɔ u ye.» Masaba ye kuma min fɔ Samuyɛli ye, Samuyɛli y'o bɛɛ fɔ jama ye fana, minw tun be masacɛ ɲinin'a fɛ. A y'a fɔ ko: «Masacɛ min bena sigi aw kunna, ale bena fɛɛn min kɛ, o le ye nin ye. A bena aw dencɛw minɛ k'u kɛ a ka wotorow bolibagaw n'a ka soow bolibagaw ye, u bena to ka bila a ka wotorow ɲafɛ ka to ka boli. A bena u dɔw kɛ mɔgɔ waa kelen kelen ani mɔgɔ bi duuru duuru kuntigiw ye. U dɔw bena to k'a ka forobaara kɛ, dɔw ben'a ka kɛlɛkɛminanw dilan n'a ka wotorow minanw. A fana bena aw denmusow minɛ k'u kɛ wusulandilanbagaw ye ani ka dɔw kɛ tobilikɛlaw ni burujɛnilaw ye. A bena aw ka foroɲumanw n'aw ka * ɛrɛzɛnforow, ni olivuforow minɛ k'u di a ka baaradenw ma. A bena aw ka suman, n'aw ka * ɛrɛzɛnw jaka minɛ k'o di a ka soo kɔnɔ baaradenw n'a ka baaraden tɔw ma fana. A bena aw ka baaraden cɛmanw ni musomanw, n'aw ka misiw, n'aw ka fali ɲumamanw minɛ k'o bila a ka baara la. A bena aw ka begɛnw jaka minɛ, aw yɛrɛ bena tila ka kɛ a ka jɔɔnw ye. O loon na, aw ye masacɛ min ɲini, aw bena kule ale bolo, nga Masaba tena mɛnni kɛ aw fɛ.» Jama banna ka mɛnni kɛ Samuyɛli fɛ. U y'a fɔ ko ayi, k'olu mako be masacɛ la a ka sigi olu kunna, k'olu fana bena kɛ i n'a fɔ siya tɔw bɛɛ. U ka masacɛ le bena u mara, ale lo bena bila u ɲa ka taga u ka kɛlɛ kɛyɔrɔw la. Samuyɛli y'u ka kuma bɛɛ mɛn ka ban tuma min na, a y'o fɔ Masaba ye. Masaba y'a fɔ a ye ko: «Sɔn u ka fɔta ma, masacɛ woloma k'a sigi u kunna.» O kɔ, Samuyɛli y'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko u ka kɔsegi ka taga u ka duguw la. O waati la, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ dɔ tun be u ka mara la. A tɔgɔ tun ko Kisi, a facɛ tɔgɔ tun ko Abiyɛli, ale fana facɛ tun ye Serɔri ye, Serɔri facɛ tun ye Bekorati ye, Bekorati facɛ fana tun ye Afiya ye. See tun b'a ye kosɔbɛ. Deen dɔ tun be ale Kisi fɛ, a tɔgɔ ko Sayuli. Kanbelenɲuman tun lo fɔɔ a ɲɔgɔn tun te sɔrɔ Isirayɛlidenw cɛma. A tun ka jan kosɔbɛ, a kuun tɛmɛna u bɛɛ ta kan. Sayuli facɛ Kisi ka faliw tun tununa. A y'a fɔ Sayuli ye ko a ka wili ka taga n'a ka baaraden kelen ye, ka taga fali nunu yɔrɔ yaala. A tagara Efarayimu mara kuluyɔrɔ yaala, ka taga Salisa mara yaala, a m'u ye. A tɛmɛna ka taga Salimu mara la, a ma u ye o yɔrɔ la fana. A ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara yaala, a ma u ye. U tagara se Sufu mara la tuma min na, Sayuli y'a fɔ baaraden ye min tun be n'a ye ko: «Na an be kɔsegi ka taga soo, janko ne faa kana ɲinɛ faliw kɔ ka to ka hami n'an ka koo ye.» Baaraden nin y'a fɔ a ye ko: «Ala ka mɔgɔ dɔ be dugu nin kɔnɔ yan, mɔgɔw b'a jati. N'a ye fɛɛn o fɛɛn fɔ, o te to kɛbali. An ka ta'a fɛ, n'a sɔrɔ a bena tɛmɛsira yira an na.» Sayuli y'a fɔ baaraden nin ye ko: «N'an tagara, an bena mun le d'a ma? Dumuni si t'an ka bɔɔrɔw kɔnɔ tugu, foyi te yen ka di Ala ka mɔgɔ nin ma. Mun le b'an fɛ?» Baaraden nin y'a jaabi ko: «Warigwɛ kurudennin kelen be ne fɛ. N'an sera, ne bena o d'a ma. O la, a bena tɛmɛsira yira an na.» Fɔlɔfɔlɔ, Isirayɛlidenw fɛ, n'u tun be taga Ala daali, u tun be to k'a fɔ ko: «An ka taga filɛlikɛla fɛ!» Bari u be mɔgɔ min wele kira bii, o le tun be wele filɛlikɛla, fɔlɔfɔlɔ. Sayuli y'a fɔ a ka baaraden ye ko tiɲɛ b'a fɛ, ko a ka na u be taga. Ala ka mɔgɔ tun be dugu min kɔnɔ, u tagara o yɔrɔ la. Ka u to n'u be yɛlɛla ka don dugu kɔnɔ, u ye sunguru dɔw kunbɛn ni u be bɔra ka taga jii bɔyɔrɔ la. U y'u ɲininga ko yala ni filɛlikɛla be yan. Sunguru nunu y'u jaabi ko: «Ɔnhɔn! A b'aw ɲa. A nana yan sisan sisan, bari dugu mɔgɔw be sɔnni dɔ kɛra sɔnnikɛyɔrɔ la, aw ka banba ka taga. Aw dontɔ dugu kɔnɔ, aw ben'a sɔrɔ yen n'a ma taga o saraka dumuni kɛyɔrɔ la fɔlɔ. Bari ale lo bena taga fɔlɔ, jama be sɔrɔ ka dumuni kɛ. Ale lo ka kan ka Ala fo saraka nin kosɔn, mɔgɔweleninw be sɔrɔ ka dumuni kɛ. Aw ka banba ka taga sisan, aw ben'a sɔrɔ yen.» U tɛmɛna ka taga don dugu kɔnɔ. U ye Samuyɛli kunbɛn n'a be bɔra ka taga sarakabɔyɔrɔ nin na. O y'a sɔrɔ kunun ɲɔgɔn, Masaba tun ye Samuyɛli lasɔmi k'a fɔ a ye ko: «Sini nin waati nin ɲɔgɔn na, ne bena Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara mɔgɔ dɔ ci i fɛ. I bena tulu mɔn a la, a ka kɛ ne ka jama Isirayɛli kuntigi ye. Ale lo bena ne ka jama bɔsi filisiw bolo. U kasikan sera ne ma, ne makarila u la.» Samuyɛli ye Sayuli ye tuma min na dɔrɔn, Masaba y'a fɔ a ye ko ale tun ye cɛɛ min koo fɔ a ye, ko nin lo, ko ale lo bena kuntigiya kɛ ale ka jama cɛma. Sayuli gwɛrɛla Samuyɛli la dugu donda la, k'a fɔ a ye ko: «Ɲa ne ma, ka filɛlikɛla ka soo yɔrɔ yira ne la.» Samuyɛli y'a fɔ a ye ko: «Ne lo ye filɛlikɛla nin ye. Taga ne ɲa sarakabɔyɔrɔ la, aw bena dumuni kɛ ni ne ye o yɔrɔ la bii. Sini sɔgɔma, ne be sɔrɔ ka sira d'aw ma. Fɛɛn min b'i kɔnɔ na, ne bena o bɛɛ fɔ i ye fana. Kana kɔrɔtɔ ni faliw ka koo ye tugu, minw tununa, bii le ye o tile saba ye, u yera ka ban. Fɛɛn ɲanaman min bɛɛ be Isirayɛlidenw cɛma, o ye jɔn ta ye? O te ele n'i facɛ ka soo ta ye wa?» Sayuli y'a jaabi ko: «Ne ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw dɔ ye, olu le ka dɔgɔ Isirayɛlidenw cɛma, ne ka fadenyabolo fana ka dɔgɔ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka fadenyabolow bɛɛ cɛma. Mun na i do be nin fɔ ne ye?» Samuyɛli ye Sayuli n'a ka baaraden minɛ ka don n'u ye dumunikɛbon kɔnɔ, ka sigiyɔrɔ d'u ma mɔgɔweleninw ɲafɛ. O mɔgɔ nunu tun be se mɔgɔ bi saba ɲɔgɔn ma. Samuyɛli y'a fɔ dumunitobibaga ye ko ale ye sogo min d'a ma, ko a k'a bila danna, ko a k'a ta ka na n'a ye. Dumunitobibaga ye sogowoto ni kuu ta ka n'a sigi Sayuli kɔrɔ. Samuyɛli y'a fɔ Sayuli ye ko: «Niyɔrɔ min tun bilara i ye, o le ye nin ye. A ta k'a ɲimi, bari an tun y'a mara e le ye mɔgɔw weletuma na.» Sayuli ni Samuyɛli korila ka dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ ten o loon na. U wilila ka bɔ sarakabɔyɔrɔ la ka na dugu kɔnɔ. O kɔ, u ye baro kɛ ɲɔgɔn fɛ sanbon kan. O dugusagwɛ sɔgɔmada joona, ni kɛnɛ ma ci ka ɲa fɔlɔ, u wilila. Samuyɛli ye Sayuli wele sanbon kan ko: «Wili ka na n b'i bila sira.» Sayuli wilila, u korila ka bɔ ɲɔgɔn fɛ. U sera dugu daan na tuma min na, Samuyɛli y'a fɔ Sayuli ye ko a k'a fɔ a ka baaraden ye ko a ka tɛmɛ u ɲafɛ. Baaraden nin tɛmɛna ka ban tuma min na, a y'a fɔ a ye tugu ko: «Lɔ yan, ne bena Ala ka kuma fɔ i ye.» Samuyɛli ye daganin dɔ bɔ tulu tun be min kɔnɔ. A ye tulu nin yɛlɛma Sayuli kuun na. O kɔ, a y'a bolo meleke a la k'a fɔ a ye ko: «Masaba y'i woloma ka kɛ a yɛrɛ ka jama ɲamɔgɔ ye. N'i bɔra ne fɛ bii, i bena mɔgɔ fila dɔ kunbɛn Sɛlisa, Arasɛli ka kaburu gɛrɛfɛ, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara daan na. I be fali minw ɲinina, olu ben'a fɔ i ye ko u yera, ko i facɛ ɲinɛna ni fali nunu koo ye, sisan a be hami aw le ka koo la, k'a fɔ ko ale ka kan ka mun le kɛ a deen kosɔn. N'i bɔra o yɔrɔ la ka taga ɲafɛ fana, i bena se Tabɔri ka joyiri kɔrɔ. O yɔrɔ la, i bena mɔgɔ saba kunbɛn n'u be tagara Alabatoyɔrɔ la Betɛli. Baden saba be mɔgɔ kelen bolo, burukun saba fana be filanan fɛ, duvɛn be sabanan fɛ foroko kɔnɔ. U bena i fo, o kɔ, u bena burukun fila d'i ma. I k'o minɛ. O kɔ, i bena tɛmɛ ka se Ala ka Gibeya, filisiw ka lasigidenw siginin be yɔrɔ min na. N'i be donna dugu kɔnɔ tuma min na, i bena kiraw ka jɛnkulu dɔ kunbɛn n'u be bɔra sarakabɔyɔrɔ la. Kolonjo, ni dundun ani filen ni gɔnifɔbagaw b'u ɲafɛ, n'u yɛrɛ be kirayakuma fɔra. Masaba ka Nii bena don i la, e bena fara u kan ka kirayakuma fɔ fana. O la, i cogo bena yɛlɛma. Ni o taamasiɲɛ nunu kɛra ka ban tuma min na, i be se ka fɛɛn min kɛ, i k'o kɛ, bari Ala b'i fɛ. I bena taga ne ɲa Giligali, ne bena na i sɔrɔ yen, ka saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ. I bena kɔnɔni kɛ tile wolonwula fɔɔ ne ka na i sɔrɔ. O waati la, e bena fɛɛn min kɛ, ne bena o fɔ i ye.» Sayuli bɔra Samuyɛli kɔrɔ dɔrɔn, Ala ye Sayuli cogo yɛlɛma. Taamasiɲɛ nunu bɛɛ kɛra o loon kelen na. U sera Gibeya tuma min na, kiraw ka jɛnkulu dɔ nan'a kunbɛn. Ala ka Nii donn'a la, a y'a daminɛ ka kirayakuma fɔ fana u cɛma. Mɔgɔ minw bɛɛ tun b'a lɔn ka kɔrɔ, olu y'a ye n'a be kirayakuma fɔra dɔrɔn, u tora ka ɲɔgɔn ɲininga ko: «Mun le kɛra Kisi dencɛ la? Sayuli fana ye kira ye wa?» Gibeyakaw dɔ y'a fɔ ko: «U faa ye jɔn ye? Sayuli fana ye kira ye wa?» A kɛra talen ye ten. Sayuli ye kirayakuma fɔ ka ban tuma min na, a tagara sarakabɔyɔrɔ la. A facɛfitini y'a fɔ a n'a ka baaraden ye ko: «Aw tun tagara min?» Sayuli y'a jaabi ko: «An tun tagara faliw ɲiniyɔrɔ la, nga an ma u ye, an tagara Samuyɛli fɛ.» A y'a fɔ Sayuli ye ko Samuyɛli ye fɛɛn min fɔ a ye, ko a k'o fɔ ale ye. Sayuli y'a jaabi ko: «A y'a fɔ an ye ko fali nunu yera.» Samuyɛli ye koo min fɔ a ye masaya koo la, a ma o fɔ a ye. Samuyɛli ye Isirayɛli jama wele ka na Misipa, Masaba ɲakɔrɔ, k'a fɔ u ye ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ ko ale ye Isirayɛlidenw bɔ Ezipiti jamana na, k'u bɔsi Ezipitikaw bolo, ni masacɛw bolo, minw bɛɛ tun be u tɔɔrɔ. Bii aw banna aw ka Ala la, ale min ye aw kisi aw ka tɔɔrɔw, n'aw ka sigɛn bɛɛ ma. Aw y'a fɔ a ye ko a ka masacɛ di aw ma. Ayiwa, sisan aw ye na Masaba ɲakɔrɔ sokala sokala ani fadenyabolo fadenyabolo.» Samuyɛli y'a kɛ Isirayɛlidenw kɔmɔgɔw bɛɛ gwɛrɛla, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw wolomana. A y'a kɛ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw gwɛrɛla fadenyabolo fadenyabolo. Matiri ta wolomana. O kɔ, Kisi dencɛ Sayuli wolomana. U y'a ɲini, u m'a ye. U tilara ka Masaba daali tugu ko: «Mɔgɔ dɔwɛrɛ be yan tugu wa?» Masaba ko: «A dogonin be minanw jukɔrɔ.» U bolila ka ta'a wele yen. A nana jama cɛma. A tun ka jan kosɔbɛ, a kuun tun tɛmɛna bɛɛ kan. Samuyɛli y'a fɔ jama bɛɛ ye ko: «Masaba ye mɔgɔ min woloma, aw m'a ye wa? Mɔgɔ si te jama cɛma min b'a bɔ.» Jama pɛrɛnna ko: «Masacɛ ka sii sɔrɔ!» Masacɛ ka kɛta ye min ye, Samuyɛli y'o fɔ jama ye, ka tila k'o sɛbɛn sɛbɛ dɔ kɔnɔ k'a bila Masaba ɲakɔrɔ, ka sɔrɔ ka sira di jama bɛɛ ma u ka taga u ka soo. Sayuli fana tagar'a ka soo Gibeya dugu kɔnɔ. Ala tun kumana mɔgɔsɔbɛ minw dusu la, olu tagara n'a ye fana. Mɔgɔkolon dɔw tun be yen minw b'a fɔra ko: «Cɛɛ nin bena kɛ di k'an kisi?» U tun b'a lɔgɔbɔ, u ma sɔn ka boɲafɛn si d'a ma. Nga Sayuli m'a daa don u daa la. Amonicɛ Naasi wilila ka kɛlɛ labɛn Yabɛsi kama, Galaadi mara la. Yabɛsikaw bɛɛ y'a fɔ Naasi ye ko a k'a to u be teriya don, k'olu bena baara kɛ a ye. Nga a y'u jaabi ko sanni ale ka sɔn ka teriya nin don n'u ye, k'u ka sɔn ale b'u kelen kelen bɛɛ kinibolo ɲaden cici, k'o la, ale bena Isirayɛlidenw bɛɛ maloya. Yabɛsi cɛkɔrɔbaw y'a fɔ a ye ko a ka tile wolonwula di u ma, u bena mɔgɔw ci Isirayɛli jamana yɔrɔ bɛɛ la. Ni mɔgɔ ma sɔrɔ min bena olu kisi, k'olu bena u yɛrɛ di a ma. Ciden nunu sera Sayuli ka dugu Gibeya kɔnɔ ka kuma nin fɔ jama ye. Jama bɛɛ kasira kosɔbɛ. O y'a sɔrɔ Sayuli bɔra foro kɔnɔ n'a be tugura misiw kɔ ka na. A ye ɲiningali kɛ ko: «Mun le ye jama sɔrɔ n'u be kasira ten?» Yabɛsikaw tun ye fɛɛn min fɔ, u y'o fɔ a ye. Sayuli y'o kuma mɛn dɔrɔn, Ala ka Nii donn'a la, a dimina kosɔbɛ. A y'a ka sɛnɛkɛmisi fila minɛ k'u faga, k'u sogo tigɛtigɛ, k'a ci Isirayɛlidenw ka jamana yɔrɔ bɛɛ la, k'a fɔ ko ni mɔgɔ min banna ka tugu ale ni Samuyɛli kɔ ka taga kɛlɛ la, k'o tigi ka misiw bena minɛ ka tigɛtigɛ ten. Masaba ye siraɲa bila Isirayɛli jama na kosɔbɛ. U wilila ka jɛn ka kɛ kelen ye ka tugu a kɔ. Sayuli ye jama jati Bɛzɛki. Minw bɔra Isirayɛli mara la, olu tun ye mɔgɔ waa kɛmɛ saba (300 000) ye, minw bɔra Zuda mara la olu tun ye mɔgɔ waa bi saba (30 000) ye. Ciden minw tun nana yen, u y'a fɔ olu ye k'u ka ta'a fɔ Yabɛsikaw ye ko sini u bena dɛmɛ sɔrɔ, tilegwanfɛ. Ciden nunu segira ka taga o kuma fɔ Yabɛsikaw ye, u nisɔndiyara. Yabɛsikaw y'a fɔ amoniw ye ko: «Sini an bena na an yɛrɛ di aw ma, fɛɛn min ka di aw ye, aw k'o kɛ an na.» O dugusagwɛ, Sayuli ye jama tilan sigiyɔrɔ saba. U tagara don amoniw ka kɛlɛbolo sigiyɔrɔ la, dugu tun ma gwɛ fɔlɔ, k'u kɛlɛ fɔɔ ka na se tilegwan ma. Mɔgɔ minw sera ka kisi, olu bɛɛ bolila u yɛrɛ kunfɛ, hali mɔgɔ fila yɛrɛ ma se ka to ɲɔgɔn fɛ. Jama y'a fɔ Samuyɛli ye ko: «Jɔn le tun b'a fɔra ko Sayuli tena kɛ masacɛ ye an kunna? Aw k'o mɔgɔ nunu d'an ma an b'u faga.» Nga Sayuli y'a fɔ ko: «Mɔgɔ si tena faga bii loon nin na, bari Masaba ye Isirayɛlidenw kisi.» Samuyɛli y'a fɔ jama ye ko: «Aw ye na an be taga Giligali janko an ka masaya nin sigi ka ɲa.» Jama bɛɛ tagara Giligali k'a fɔ Masaba ɲakɔrɔ tugu ko Sayuli ye u ka masacɛ ye. U ye jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ Masaba ye o yɔrɔ la. Sayuli ni Isirayɛlidenw bɛɛ nisɔndiyara kosɔbɛ. Samuyɛli y'a fɔ Isirayɛli jama bɛɛ ye ko: «Aw ye fɛɛn o fɛɛn fɔ ne ye, ne sɔnna o bɛɛ la, ne ye masacɛ sigi aw kunna. Sisan, o masacɛ be aw kunna. Ne kɔni kɔrɔla fɔɔ n kuun gwɛra, ne deenw be n'aw ye yan. Ne kɛra aw kuntigi ye k'a ta n kanbelen tuma na fɔɔ ka na se bii ma. Ne filɛ aw ɲa. Ne ye koo minw kɛ aw la, aw k'o bɛɛ fɔ Masaba n'a ka mɔgɔ wolomanin ɲakɔrɔ. Ni n ye min ka misi bɔsi, a k'a fɔ, ni n ye min ka fali bɔsi, o tigi k'a fɔ. N ye min tɔɲɔ, o fana k'a fɔ, n ye min tɔɔrɔ, o tigi k'a fɔ fana. Ne ye n ɲaa tugu min ka kojugu kan a ka boɲafɛn kama, o tigi k'a yɛrɛ yira. Ne ben'a ɲɔgɔn kɔsegi aw ma.» U y'a jaabi ko: «I ma an tɔɲɔ ka ye, i fana ma an tɔɔrɔ ka ye. I ma foyi minɛ mɔgɔ si fɛ ka ye.» A y'a fɔ u ye tugu ko: «Masaba n'a ka mɔgɔ wolomanin kɛra an seerew ye bii, aw y'a fɔ ko aw ma foyi sɔrɔ n kama.» U y'a jaabi ko: «Ɔnhɔn.» O tuma na, a y'a fɔ u ye ko: «Masaba le ye Musa ni Arɔn sigi aw faaw kunna, k'u bɔ Ezipiti jamana na. «Sisan, aw ye gwɛrɛ ka na, ne bena aw kiti Masaba ɲakɔrɔ, a ye koɲuman minw bɛɛ kɛ aw n'aw faaw ye, o kosɔn. Yakuba n'a kɔmɔgɔw sera Ezipiti tuma min na, tɔɔrɔ sera aw faaw ma yen, u ye Masaba daali, Masaba ye Musa ni Arɔn ci, olu ye aw faaw bɔ o yɔrɔ la ka na n'u ye yan. Nga u ɲinɛna Masaba u ka Ala kɔ. O la, a y'a to Asɔri kɛlɛdenw kuntigi Sizera sera u kɔrɔ, ani filisiw ni mowabuw ka masacɛ, olu y'u kɛlɛ. U kulera Masaba kɔ tugu ko u ye hakɛ kɛ, ko bari u y'ale to yen ka * Baali ni * Asitarite sɔn yɔrɔ caaman na. Ko sisan a k'u bɔsi u juguw bolo, k'olu ben'a bato. Masaba ye Yerubaali, ni Bedan, ani Zɛfite, ni Samuyɛli wele, a y'aw bɔsi aw juguw bolo, minw b'aw lamini, aw tora hɛrɛ la. Nga tuma min na aw y'a ye ko amoniw ka masacɛ Naasi be nana aw kama, aw ko ne ma: ‹Ayi! Masacɛ bena sigi an kunna.› O y'a sɔrɔ Masaba aw ka Ala le tun ye aw ka masa ye. «Aw ye masacɛ min woloma, aw tun ye min ɲini, ale filɛ sa, Masaba ye masacɛ sigi aw kunna. Ni aw tora ka siran Masaba ɲa, n'aw be ale kelen bato, ka mɛnni kɛ a fɛ, ni aw ma muruti ka ban a ka kuma ma, aw n'aw ka masacɛ, min siginin be aw kunna, aw bena se ka bɛɛn ni Masaba aw ka Ala ye. Nga n'aw ma sɔn ka mɛnni kɛ Masaba fɛ, n'aw murutira ka ban a ka kuma ma, a bena aw tɔɔrɔ i n'a fɔ a y'aw faaw tɔɔrɔ cogo min na. «Aw ka kɔnɔni kɛ yan tugu, Masaba bena kabako min kɛ aw ɲana, aw bena o ye. Tilemanawaati te nin ye wa? Ne bena Masaba daali, a ben'a kɛ saan be pɛrɛn, sanji be ben. O la, aw ben'a lɔn ko aw ye masacɛ ɲini minkɛ, aw ye kojuguba kɛ Masaba ɲakɔrɔ.» Samuyɛli ye Masaba daali, Masaba y'a kɛ saan pɛrɛnna, sanji benna o loon yɛrɛ la. Mɔgɔ bɛɛ siranna kosɔbɛ Masaba ni Samuyɛli ɲa. Jama bɛɛ y'a fɔ Samuyɛli ye ko: «I ka Masaba i ka Ala daali i ka baaradenw ye, janko an kana sa, bari an ye masacɛ ɲini ka dɔ fara an ka hakɛ le kan.» Samuyɛli y'a fɔ jama ye ko: «Aw kana siran, aw kɔni ye kojuguw bɛɛ kɛ, nga aw kana aw kɔɔ sin Masaba ma, aw k'a bato n'aw kɔnɔ bɛɛ ye. Aw kana bɔ a kɔ. N'o tɛ, aw bena taga fɛɛn kuntan dɔw kɔ, minw tena aw mako ɲa, u fana tena se k'aw kisi, bari u te foyi ye. Masaba tɔgɔ ka bon. O le kosɔn, a tena sɔn k'a ka jama fili, bari a y'a latigɛ k'aw kɛ a ka jama ye. Masaba ka ne fana kisi ne kan'a hakɛ ta ka daaliliko dabila aw ye! Ne bena to k'aw kalan ka siraɲuman ni siratilennin don aw seen kɔrɔ. Aw ye siran Masaba ɲa ani k'a bato sɔbɛ la n'aw dusu bɛɛ ye. A ye sebagayako min kɛ aw ye, aw yɛrɛ ka miiri o la. Nga ni aw ye kojugu kɛ, aw ni aw ka masacɛ bena halaki.» Sayuli sii tun sera sanda dɔ ma sanni a ka kɛ masacɛ ye. A fana tun ye saan bi naani ni fila kɛ masaya la Isirayɛlidenw kunna. Sayuli ye kɛlɛden waa saba (3 000) woloma. Waa fila (2 000) tora n'a ye Mikimasi, ani Betɛli mara kuluyɔrɔ la, waa kelen (1 000) tora ni Zonatan ye Gibeya Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara la. O kɔ, a ye jama tɔɔ bila ka taga u ka soo. Filisiw ka lasigiden min tun be Geba, Zonatan ye ale kɛlɛ ka se a kɔrɔ, filisiw y'o mɛn. O la, Sayuli ye buru fiyɛ jamana yɔrɔ bɛɛ la k'a fɔ ko: «Eburuw ka mɛnni kɛ!» Isirayɛlidenw bɛɛ y'a mɛn ko Sayuli ye filisiw ka lasigiden kɛlɛ ka se a kɔrɔ. K'o la, filisiw tun te se k'u ka koo muɲu tugu. Isirayɛli jama tagara ɲɔgɔn lajɛn Sayuli fɛ Giligali. Filisiw fana ye ɲɔgɔn lajɛn janko ka Isirayɛlidenw kɛlɛ. Kɛlɛkɛwotoro waa bi saba (30 000) ni sotigi waa wɔɔrɔ (6 000) tun b'u fɛ, u ka jama tun ka ca kosɔbɛ i n'a fɔ kɔgɔjida la cɛncɛn. U nana sigi Mikimasi, Bɛtavɛni mara kɔrɔn ɲafan fɛ. Isirayɛlidenw y'a ye k'u te se, bari u tun degunna kosɔbɛ. U dogora farawow ni tuuw kɔnɔ ani kuluwow ni kɔlɔnw kɔnɔ, ani dingɛw kɔnɔ. Eburu dɔw bolila ka Zurudɛn baji tigɛ yɛrɛ, janko u ka taga Gadi ni Galaadi mara la. Sayuli tun be Giligali halibi. Jama min tun be n'a ye, olu bɛɛ tun be yɛrɛyɛrɛ. Samuyɛli tun y'a fɔ ko ale bena na tile wolonwula kɔnɔ. Nga a ma na. Jama jɛnsɛnna ka Sayuli to yen. O la, a y'a fɔ ko u ka na ni saraka jɛnita ni jɛnɲɔgɔnya sarakaw ye. A ye saraka jɛnita bɔ. A tilatɔ o la dɔrɔn, Samuyɛli fana sera, a bɔra ko a be Samuyɛli fo. Samuyɛli y'a fɔ a ye ko: «I ye mun le kɛ ten?» A ye Samuyɛli jaabi ko: «Ne ye jama ye n'u be jɛnsɛnna ka bɔ ne kɔrɔ. O y'a sɔrɔ waati min tun fɔra, ale fana tɛmɛna, e tun ma se, filisiw lajɛnnin tun be Mikimasi. Ne tun b'a miiri ko filisi nunu bena na ne kama Giligali, k'a sɔrɔ ne ma Masaba daali fɔlɔ. O le y'a to ne kɔrɔtɔra ka saraka nin jɛni.» Samuyɛli y'a fɔ a ye ko: «I ye nalomanyabaara kɛ, Masaba i ka Ala y'a ka sariya min sigi i ye, i ma o bato. N'i tun y'o bato, a tun ben'a kɛ i ka masaya be yiriwa Isirayɛlidenw kunna tuma bɛɛ. Sisan i ka masaya tena mɛn. Masaba y'a sagolamɔgɔ ɲini, a y'ale lo kɛ a ka jama kuntigi ye, bari i m'ale ka kuma bato.» O kɔ, Samuyɛli bɔra Giligali ka taga Gibeya, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara la. Sayuli ka kɛlɛden minw tun be n'a ye, a y'olu jati: mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ɲɔgɔn le tun be yen. Sayuli n'a dencɛ Zonatan ani u ka jama tagara sigi Gibeya, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara la, filisiw tun be Mikimasi. Kɛlɛden jɛnkulu saba wilila ka bɔ filisiw ka sigiyɔrɔ la janko ka taga cɛnni kɛ. Sira min be Ofura faan fɛ Suyali mara la, kelen y'o ta. Filanan ye Bɛtorɔn sira ta, sabanan tagara u ka jamana daan na, surukuw be kɔkɛnɛ min na kongokolon faan fɛ. Isirayɛlidenw ka jamana faan bɛɛ la, numuw tun te yen, bari filisiw tun y'a fɔ ko: «An ka eburuw bali u kana se ka murujanjanw ni tamanw gosi.» Isirayɛlidenw bɛɛ tun be to ka taga filisiw fɛ k'u ka misidabaw, walima bɔnbɔrɔw, walima jendew, walima lɔgɔciminanw dabɔ u fɛ. Ka misidaba, walima bɔnbɔrɔ, walima jende daa diya, walima ka lɔgɔciminan daa bɔ, o sɔngɔ tun ye warigwɛ kuru tilan sabanan fila ye. O kama, kɛlɛ wililon na, murujan, walima taman si tun te Sayuli n'a dencɛ Zonatan ka kɛlɛdenw fɛ. Dɔ tun be Sayuli ni Zonatan le bolo. Filisiw ka kɛlɛden dɔw bɔra ka na sigi Mikimasi kuluw cɛma sirada la. Loon dɔ, Sayuli dencɛ Zonatan y'a fɔ a ka kɛlɛkɛminanw tabaga ye ko: «Na an be taga fɔɔ filisiw ka kɛlɛdenw ka yɔrɔ la min be faan dɔ nin na.» A tun ma foyi fɔ a facɛ ye. Sayuli tun siginin be Gibeya dugu daan na, Migurɔn gerenadiyiri kɔrɔ. A ka kɛlɛden minw tun be n'a ye, olu tun be mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ɲɔgɔn bɔ. Eli min tun ye sarakalasebaga ye Silo, ale ka deen Pinasi ka deen Ikabɔdi kɔrɔcɛ Ayitubi dencɛ Aya tun ye sarakalasefani don. Jama tun m'a lɔn ko Zonatan tagara. Zonatan tun b'a fɛ ka kuluw cɛma sira min ta janko ka se ka don filisiw ka kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ la, o tun be tɛmɛ farakuru fila cɛma. Kelen tɔgɔ tun ko Bosesi, kelen nin tɔgɔ ko Sɛnɛ. Farakuru kelen be kɔgɔdugu ɲafan na Mikimasi faan fɛ. Tɔ kelen nin be worodugu ɲafan na Gibeya faan fɛ. Zonatan y'a fɔ a ka kɛlɛkɛminanw tabaga ye ko: «Na an be taga fɔɔ kɛnɛkɛnɛbali nunu ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ la. N'a sɔrɔ Masaba bena an dɛmɛ. An ka ca wo, an man ca wo, foyi te se ka Masaba bali k'an kisi.» A ka kɛlɛkɛminanw tabaga nin y'a fɔ a ye ko min ka d'a ye, a k'o kɛ, ko a ye fɛɛn o fɛɛn sɔrɔ a ka miiriya la, ko ale be n'a ye. A ko: «Ayiwa, an ka gwɛrɛ u la k'an yɛrɛ yira u la. Ni u y'a fɔ ko an ka lɔ fɔɔ olu be na an fɛ, an tena taga u fɛ tugu, an bena lɔ o yɔrɔ la. Nga ni u y'a fɔ ko an ka na, an bena taga u fɛ, bari Masaba bena u don an bolo. O le bena kɛ taamasiɲɛ ye an fɛ.» O la, u fila bɛɛ y'u yɛrɛ yira filisiw ka kɛlɛdenw na, olu y'a fɔ ko: «Aw ka eburu nunu filɛ, u tun dogora dingɛ minw kɔnɔ, u be bɔra u kɔnɔ.» Filisiw ka kɛlɛdenw y'a fɔ Zonatan n'a ka kɛlɛkɛminanw tabaga ye ko: «Aw ye na an bena koo dɔ yira aw la.» Zonatan y'a fɔ a ka kɛlɛkɛminanw tabaga ye ko: «Tugu n kɔ, Masaba y'u don Isirayɛlidenw bolo.» Zonatan tagara, a tun b'a yɛrɛ dɛmɛ n'a bolo ani a seenw ye, a ka kɛlɛkɛminanw tabaga be tugur'a kɔ. A tun be filisiw bugɔ k'u benben. A ka kɛlɛkɛminanw tabaga tun be to k'u tɔɔ laban. O kɛlɛ fɔlɔ nin na, Zonatan n'a ka kɛlɛkɛminanw tabaga tun sera ka mɔgɔ mugan ɲɔgɔn faga, u fagakɛnɛ tun ma bon. Siranya ye kɛlɛdenw minɛ, ni mɔgɔ minw tun be kongoduguw la ani jamanadenw bɛɛ. Kɛlɛden minw tun bɔra cɛnni kama, ani kɔlɔsilikɛbagaw fana siranna. Dugukolo yɛrɛyɛrɛla. U tun siranna kosɔbɛ. Ka Sayuli ka kɔlɔsilikɛbagaw to Gibeya Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara la, u ye jama ye n'u be bolila ka jɛnsɛn ka taga yɔrɔ bɛɛ la. Jama min tun be ni Sayuli ye, a y'a fɔ olu ye ko: «Aw ka mɔgɔw jati, janko mɔgɔ min te an cɛma, aw k'o lɔn.» U ye jatili kɛ, u y'a ye ko Zonatan n'a ka kɛlɛkɛminanw tabaga le te yen. A y'a fɔ Aya ye ko a ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta ka na n'a ye. O y'a sɔrɔ kɛsu nin tun be Isirayɛlidenw fɛ o tuma na. Tuma min na Sayuli tun be kumana sarakalasebaga fɛ, mankan tun be boɲana ka taga filisiw ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ la. A y'a fɔ sarakalasebaga ye ko a k'a bolo bɔ. O kɔ, Sayuli n'a ka jama bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn ka taga kɛlɛkɛyɔrɔ la. O y'a sɔrɔ filisiw tun yɛlɛmana ɲɔgɔn kama ni murujanjanw ye, fɔɔ ɲagami nin boɲana kosɔbɛ. U tun ye eburu minw minɛ ka taga n'u ye ka kɔrɔ, ka olu bila baara la, n'u nana kɛlɛ kɛyɔrɔ la, olu murutira ka tugu Isirayɛlidenw kɔ minw tun be ni Sayuli ni Zonatan ye. Isirayɛliden minw bɛɛ tun dogora Efarayimu mara kuluyɔrɔ la, olu y'a mɛn ko filisiw be bolila, u bɔra ka tugu u kɔ k'u kɛlɛ. Masaba ye see di Isirayɛlidenw ma o loon na, kɛlɛ tagara ɲafɛ ka taga tɛmɛ Bɛtavɛni kɔfɛ. Isirayɛlidenw sigɛnna o loon na, bari Sayuli tun kalila jama ɲana ko: «Ni mɔgɔ min ye dumuni kɛ ni wulafɛ ma se, n'a y'a sɔrɔ ni ne ma n juguw halaki ka ban fɔlɔ, o tigi kɔni danganin lo.» O la, mɔgɔ si tun ma dumuni kɛ kɛlɛdenw cɛma. Jama bɛɛ tun sera tuu dɔ kɔnɔ, lii tun be dugukolo kan yen. Jama donna tuu nin kɔnɔ tuma min na, u ye lii ye a be woyo, nga mɔgɔ si ma sɔn k'a dɔ nɛnɛ, bari u tun be siran kali nin ɲa. Nga Sayuli tun kalila jama ɲana tuma min na, Zonatan tun te yen. Bere min tun b'a bolo, a y'o dakun don lii la, k'a don a daa la, a ɲamalɔra. Mɔgɔ dɔ y'a fɔ a ye ko: «I facɛ kalila jama ɲana ko mɔgɔ min ye dumuni kɛ bii, k'o tigi danganin lo. O le y'a to jama sigɛnna.» Zonatan y'a fɔ ko: «Ne facɛ ye tɔɔrɔ lase jamana kɔnɔ. Ne ɲamalɔra cogo min na, aw ma o ye wa? Ne ye lii nin dɔɔni dumu, o lo kosɔn. Tiɲɛ na, jama ye fɛɛn minw sɔrɔ u juguw fɛ, ni u tun y'o dɔ dumu, an tun tena se filisiw kɔrɔ ka tɛmɛ nin kan wa?» O loon na, u ye filisiw kɛlɛ k'a ta Mikimasi fɔɔ ka taga se Ayalɔn mara la. Jama tun sigɛnna kosɔbɛ. U girinna u juguw ka minanw kan k'u ta. U ye begɛnmisɛnw ni misiw ani misidenw minɛ k'u faga, k'u ɲimi n'u joli ye. Dɔ tagara o fɔ Sayuli ye ko: «Jama be Masaba hakɛ tara, u be sogo ɲimina n'a joli ye.» Sayuli y'a fɔ ko: «Aw ye janfa kɛ. Aw ka kabakuru belebeleba dɔ kolonkolon ka na n'a ye ne fɛ sisan sisan.» O kɔ, a y'a fɔ tugu ko: «Aw ye taga jama cɛma k'a fɔ k'u kelen kelen bɛɛ ka na n'u ka misi, walima begɛnmisɛn ye ne fɛ yan k'a kaan tigɛ. O tuma na, aw bena dumuni kɛ. Aw kana Masaba hakɛ ta tugu ka sogo dumu n'a joli ye.» Sufɛ, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ nana n'u ka misiw ye u bolo k'o kaan tigɛ o yɔrɔ la. Sayuli ye sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye, o le kɛr'a ka sarakabɔyɔrɔ fɔlɔ ye a ye min lɔ. A y'a fɔ ko: «An ka taga bii suu nin na filisiw ka yɔrɔ la, k'u bololafɛnw bɔsi fɔɔ ka taga se dugugwɛ ma, an kana u kelen yɛrɛ to nii na.» U y'a jaabi ko: «Fɛɛn min ka d'i ye, i k'o kɛ.» Nga sarakalasebaga ko: «An ka Ala ɲininga yan.» Sayuli ye Ala ɲininga ko: «Ne ka taga filisiw fɛ wa? E bena u don Isirayɛlidenw bolo wa?» Nga Ala m'a jaabi o loon na. A y'a fɔ ko: «Kɛlɛkuntigiw, aw bɛɛ ka gwɛrɛ ka na ne fɛ, hakɛ min kɛra bii, an k'o sɛgɛsɛgɛ. Masaba min be Isirayɛlidenw kisi, ale kosɔn, hali n'a kɛra ko ne dencɛ Zonatan yɛrɛ le y'o kɛ, a bena faga.» Mɔgɔ si m'a jaabi jama cɛma. A y'a fɔ Isirayɛlidenw bɛɛ ye k'olu ka tɛmɛ faan kelen fɛ, ale n'a dencɛ Zonatan bena to faan kelen na. Jama y'a fɔ a ye ko fɛɛn min ka d'a ye, a k'o kɛ. Sayuli y'a fɔ Masaba ye ko: «Isirayɛli ka Ala, i ka tiɲɛ yira an na.» Masaba ye Zonatan ni Sayuli le yira, jama kuun bɔra koo la. Sayuli ko ale n'a dencɛ Zonatan ka kala la, o kɛra, Zonatan yirala. A y'a fɔ Zonatan ye ko: «I ye fɛɛn min kɛ, o fɔ ne ye.» Zonatan y'a fɔ a ye ko ale ye lii nɛnɛ n'a ka bere dakun ye min tun b'a bolo la, ko ale filɛ, ko ale sɔnn'a ka saya ma. Sayuli y'a fɔ Zonatan ye ko n'ale m'a faga, Ala kana ale to. Jama y'a fɔ a ye ko: «Ka Zonatan faga wa? O te kɛ! Ale min ye Isirayɛlidenw bɔsi u juguw bolo. Masaba kosɔn! Bolo yɛrɛ tena se Zonatan ma sankofɛrɛ k'a faga bari Ala le tun be n'a ye bii nin na n'a sera ka nin kɛ.» Jama ye Zonatan kisi ten, u m'a faga tugu. Sayuli ye filisiw gwɛnko dabila ten, olu tagara u ka jamana na. Sayuli sigira masaya la Isirayɛlidenw kunna tuma min na, a y'a juguw bɛɛ kɛlɛ a lamini na. A ye mowabuw kɛlɛ, ka amoniw kɛlɛ, ka edɔmuw fana kɛlɛ, ka Soba masacɛw kɛlɛ, ka filisiw fana kɛlɛ. A mana taga kɛlɛ kɛ yɔrɔ o yɔrɔ, a tun be see sɔrɔ. A y'a ka fanga yira, ka amalɛkiw kɛlɛ ka se u kɔrɔ, ka Isirayɛlidenw bɔsi u tɔɔrɔbagaw bolo. Sayuli deenw tun ye Zonatan ye, ni Yisiwi, ani Malikisuwa. A denmuso kɔrɔman tɔgɔ tun ko Merabu, ale dɔgɔnin tɔgɔ ko Mikali. Sayuli ka muso tɔgɔ tun ko Ayinowamu, ale facɛ tɔgɔ tun ko Ayimasi. A ka kɛlɛdenw kuntigi tɔgɔ tun ko Abinɛri, ale facɛ tɔgɔ ko Nɛri, Nɛri tun ye Sayuli facɛfitini ye. Kisi tun ye Sayuli facɛ ye, Nɛri tun ye Abinɛri facɛ ye, ale fana facɛ tun ye Abiyɛli ye. Sayuli ka masaya tile bɛɛ la, a ye kɛlɛ fariman kɛ ni filisiw ye. O le y'a to n'a tun ye cɛɛ jagwɛlɛman ye ani fanga be min na dɔrɔn, a b'o minɛ k'a don a ka kɛlɛdenw na. Samuyɛli y'a fɔ Sayuli ye ko: «Masaba ye ne le ci ko ne ka na tulu bɔn i kuun na k'i kɛ masacɛ ye a ka jama, Isirayɛli kunna. Masaba be fɛɛn min fɔ, o mɛn sa. Masaba Setigi y'a fɔ ko: ‹Amalɛkiw ye fɛɛn min kɛ Isirayɛlidenw na u bɔwaati la Ezipiti jamana na, n'u tun ye sira tugu u ɲa, ne bena u ɲaa gwan o kosɔn. O la, wili ka taga u kɛlɛ sisan k'u halaki pewu n'u bololafɛn bɛɛ, foyi kana to yen. I ka cɛɛw ni musow faga, ni denmisɛnw, ni denɲɛninw, ani misiw, ni begɛnmisɛnw, ni ɲɔgɔmɛw, ani faliw.› » Sayuli ye jama lajɛn k'u jati Telayimu. Kɛlɛden minw tun be taama seen na, olu bɛnna mɔgɔ waa kɛmɛ fila (200 000) ma. Zuda mara mɔgɔw tun ye mɔgɔ waa tan (10 000) ye. Sayuli tagara fɔɔ ka taga se amalɛkiw ka dugu daa la, ka kɛlɛden dɔw dogo kɔkɛnɛ na. A y'a fɔ keniw ye k'olu ka wili ka bɔ amalɛkiw cɛma, janko a kana u halaki ɲɔgɔn fɛ, ko bari olu tun ye Isirayɛlidenw bɛɛ minɛ ka ɲa u bɔtuma Ezipiti jamana na. O la, keniw wilila ka bɔ u cɛma. A ye amalɛkiw kɛlɛ k'a ta Awila fɔɔ ka ta'a bila Suri, Ezipiti jamana kɔrɔn fɛ. A ye amalɛkiw ka masacɛ Agagi minɛ ka mɔgɔ bɛɛ halaki pewu ni murujan ye. Nga Sayuli ni jama ma sɔn ka Agagi, ni begɛnmisɛn ɲanamanw, ni misiw, ani begɛn sifa wɛrɛ dɔw, ni sagadenw, ani minw bɛɛ ka ɲi faga. A y'u ɲanaman to yen, nga fɛɛn minw ma ɲi ni tɔnɔ t'u la, a ye olu bɛɛ halaki pewu. Masaba y'a fɔ Samuyɛli ye ko: «Ne ye Sayuli kɛ masacɛ ye. Ne be nimisa n'o ye, bari a y'a kɔɔ sin ne ma, a te ne ka kuma batora.» O digira Samuyɛli la. A ye Masaba daali fɔɔ ka dugu gwɛ. Sɔgɔmadafɛ, a wilila ko a be taga Sayuli kunbɛn. Mɔgɔ dɔ y'a fɔ a ye ko Sayuli tagara Karimɛli kulu kan ka jaa lɔ o yɔrɔ la a yɛrɛ tɔgɔ la. O kɔ, a tagara ɲa tugu ka taga Giligali. Samuyɛli tagar'a fɛ, a y'a fɔ Samuyɛli ye ko: «Masaba ka barika don i la, ne ye Masaba ka kuma bato.» Samuyɛli y'a fɔ a ye ko: «Saga ni misi minw kasikan be bɔra, o ye mun le ye?» A ye Samuyɛli jaabi ko: «Jama le ye saga ni misi ɲumamanw ɲanaman to, k'u minɛ amalɛkiw fɛ, ka na n'u ye janko u ka saraka bɔ Masaba i ka Ala ye n'u ye, an y'u tɔɔ halaki pewu.» Samuyɛli y'a fɔ a ye ko: «Je, Masaba ye fɛɛn min fɔ ne ye kunun sufɛ, ne bena o fɔ i ye.» A y'a fɔ ko Samuyɛli k'o fɔ. Samuyɛli y'a fɔ ko: «E tun t'i yɛrɛ jati foyi ye tuma min na, i ma kɛ Isirayɛlidenw kuntigi ye wa? Masaba le y'i woloma ka sigi Isirayɛlidenw kunna. A tun y'i ci ko i ka taga amalɛki hakɛkɛla nunu halaki pewu, ko i k'u kɛlɛ fɔɔ k'u bɛɛ ban. Mun na i ma Masaba ka kuma bato? Mun na i girinna u bolofɛnw kan, ka kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ ten?» A y'a fɔ Samuyɛli ye ko: «Ne ye Masaba ka kuma bato, Masaba ye ne ci ka koo min kɛ, ne y'o kɛ. Ne ye amalɛkiw ka masacɛ Agagi ka mɔgɔw bɛɛ halaki pewu, k'ale minɛ ka segi n'a ye. Minw tun ka kan ka halaki pewu, jama ye saga ni misi ɲumamanw minɛ ka bɔ olu cɛma janko u ka na o kɛ saraka ye Masaba i ka Ala ye Giligali.» Samuyɛli y'a fɔ a ye ko: «Saraka jɛnitaw ni saraka tɔw koo ka di Masaba ye i ko a ka kuma batoko wa? Ka sɔn a sago ma, o ka fisa ni saraka ye. Ka mɛnni kɛ a fɛ, o ka fisa ni sagajigi tulu ye. Bari ka ban a ta ma, o ye hakɛ ye i ko lagwɛli, murutili ka jugu i ko josɔn. I banna ka Masaba ka kuma bato, ale fana banna i la. I tena kɛ masacɛ ye tugu.» Sayuli y'a fɔ Samuyɛli ye ko: «Ne ye hakɛ kɛ, ne ye Masaba ka sariya cɛn, ne m'a ka kuma bato. Ne tun siranna jama ɲa ka mɛnni kɛ u fɛ. Sisan ne b'i daali i ka ne ka hakɛ yafa, kɔsegi ka na an be taga ɲɔgɔn fɛ, ne bena Masaba bato.» Samuyɛli y'a fɔ a ye ko: «Ne tena kɔsegi ka taga n'i ye tugu, bari i banna Masaba ka kuma ma, o la Masaba fana banna i la. I tena kɛ masacɛ ye Isirayɛlidenw kunna tugu!» Samuyɛli yɛlɛmana ko a be taga, Sayuli y'a ka foroca dagolo minɛ, o faranna. Samuyɛli y'a fɔ a ye ko: «Bii Masaba ye masaya bɔsi i la k'a di mɔgɔ dɔ wɛrɛ ma min ka fisa n'i ye. Isirayɛli kunkɔrɔtabaga te galon tigɛ, a fana t'a daa yɛlɛma, adamaden tɛ n'a b'a daa yɛlɛma.» Sayuli y'a fɔ tugu ko ale ye hakɛ kɛ, ko sisan ale b'a daali, a k'ale boɲa a ka siya cɛkɔrɔbaw ni Isirayɛliden tɔw ɲana, ko a ka kɔsegi ka na u be taga ɲɔgɔn fɛ, ale be Masaba a ka Ala bato. Samuyɛli kɔsegira ka taga ni Sayuli ye, a ye Masaba bato. O kɔ, Samuyɛli y'a fɔ ko u ka amalɛkiw ka masacɛ Agagi minɛ ka na n'a ye ale fɛ. Agagi nisɔn tun diyara n'a be nana Samuyɛli fɛ. A tun b'a miiri ko a tena sa tugu. Samuyɛli y'a fɔ a ye ko: «I y'i ka murujan kɛ ka musow bɔnɔ u deenw na cogo min na, o cogo kelen na i bamuso fana bena bɔnɔ a deen na.» O kɔ, a y'a faga Masaba ɲakɔrɔ Giligali. Samuyɛli tɛmɛna ka taga Arama. Sayuli tagar'a ka soo Gibeya, a ka dugu la. Samuyɛli ma taga Sayuli fɛ tugu fɔɔ ka taga se a ka saya ma. A tun be kasi Sayuli kosɔn, bari Masaba tun nimisara ka ban Sayuli kosɔn ko mun na ale y'a kɛ masacɛ ye Isirayɛlidenw fɛ. Masaba y'a fɔ Samuyɛli ye ko: «I bena to ka kasi Sayuli kosɔn fɔɔ tuma jumɛn? Ne bann'a la, a te se ka kɛ masacɛ ye Isirayɛlidenw kunna tugu. Wili k'i ka gɔɔn fa tulu la ka taga. Ne b'i ci Zese fɛ ka bɔ Bɛtilehɛmu, bari ne ye masacɛ woloma a deenw cɛma.» Samuyɛli y'a jaabi ko ale be se ka taga cogo di. Ko ni Sayuli y'o mɛn, a ben'a faga. Masaba fana y'a fɔ ko: «N'i be taga tuma min na, i be misi dɔ minɛ ka taga n'a ye, i b'a fɔ ko e nana janko ka saraka bɔ Masaba ye. I be Zese wele ka na saraka bɔyɔrɔ la. I ka kan ka fɛɛn min kɛ, ne bena o fɔ i ye. Ne bena mɔgɔ min yira i la, i ka tulu bɔn ale kuun na.» Masaba ye fɛɛn min fɔ, Samuyɛli y'o kɛ. A tagara Bɛtilehɛmu. Dugu cɛkɔrɔbaw sirantɔ y'a kunbɛn, fɔɔ u be yɛrɛyɛrɛ. U y'a ɲininga ko kɔni a ka di dɛ. A y'u jaabi ko: «Ɔnhɔn! Ne nana janko ka saraka bɔ Masaba ye. Aw k'aw yɛrɛ saniya ka na an be taga saraka bɔyɔrɔ la.» A ye Zese n'a deenw saniya k'u wele ka taga saraka bɔyɔrɔ la. Olu setɔ, a ye Eliyabu ye, a ko Masaba ye min woloma, nin yɛrɛ yɛrɛ lo min b'a ɲafɛ. Nga Masaba y'a fɔ a ye ko: «I kan'a filɛ a ɲada ma n'a ka jaɲa ma, bari ne banna ale la. Mɔgɔ be fɛɛn min jati, ne, Masaba te o jati. Mɔgɔ b'a tɔɲɔgɔn filɛ a ɲaa ma dama, nga ne, Masaba be dusu le filɛ.» Zese ye Abinadabu wele ka tɛmɛ Samuyɛli ɲafɛ, a tɛmɛna. Samuyɛli ko Masaba ma nin fana woloma. A ye Sama fana wele, ale nana, Samuyɛli ko Masaba ma nin fana woloma. Zese y'a deen wolonwula bɛɛ wele, u nana, Samuyɛli y'a fɔ ko Masaba ma u si woloma. O kɔ, Samuyɛli ye Zese ɲininga ko: «I deenw bɛɛ le ye nunu ye wa?» A ye Samuyɛli jaabi k'u bɛɛ dɔgɔnin le tora, ko ale be saga dɛndɛna kongo kɔnɔ. Samuyɛli y'a fɔ a ye ko: «Mɔgɔ ci ka ta'a wele, an tena saraka dumuni kɛ n'a ma na.» Zese ye mɔgɔ ci. A tagar'a wele, a nana. Cɛwulennin tun lo. A ɲada ka ɲi, a cɛɛ tun ka ɲi. Masaba y'a fɔ Samuyɛli ye ko: «Wili ka tulu bɔn a kuun na, ale lo.» Samuyɛli ye gɔɔn ta, tulu be min kɔnɔ, k'a bɔn a kuun na a kɔrɔw ɲana. Masaba ka Nii donna Dawuda la kabini o loon na ani waati tɔɔ bɛɛ la. O kɔ, Samuyɛli wilila ka taga Arama. Masaba ka Nii bɔra Sayuli la, o kɔ, Masaba y'a kɛ nii kuntan dɔ tora k'a sigɛn. Sayuli ka baaradenw y'a fɔ a ye ko: «A filɛ, Ala y'a kɛ nii kuntan be to k'i sigɛn. Matigi, an be mɛnni kɛra i fɛ, n'i b'a fɛ ka min fɔ, i k'o fɔ. An bena mɔgɔ dɔ ɲini min be se ka gɔni fɔ, ni Ala y'a kɛ nii kuntan nin wilila i kama tuma o tuma, o tigi be gɔni nin fɔ i hakili be sigi.» Sayuli y'a fɔ a ka baaraden nunu ye ko mɔgɔ min be se kolonjo fɔli la kosɔbɛ, k'u k'o ɲini ka na n'a ye ale fɛ. Sayuli ka baaraden dɔ y'a fɔ ko ale ye Zese ka bɔ Bɛtilehɛmu deen dɔ ye. A be se fɔli la kosɔbɛ, a jaa ka gwɛlɛ fana, a be se kɛlɛ la, a ka kuma ka di, a fana ɲada ka ɲi. Masaba fana be n'a ye. Sayuli ye mɔgɔ bila ka ta'a fɔ Zese ye ko: «I deen Dawuda min be sagaw dɛndɛna, i k'ale bila ka na ne fɛ.» Zese ye fali dɔ minɛ ka dumuni di a dencɛ Dawuda ma, ni duvɛn, foroko kɔnɔ, ani baden, ko a ka taga o di Sayuli ma. Dawuda sera Sayuli fɛ ka baara daminɛ. A koo diyar'a ye kosɔbɛ. A y'a kɛ a ka kɛlɛkɛminanw tabaga ye. Sayuli ye cii bila ka ta'a fɔ Zese ye ko a ka sabali ka Dawuda to ale ye, a ka kɛ ale ka baarakɛla ye, ko bari a koo diyara ale ye. Tuma o tuma ni Ala y'a kɛ nii kuntan wilila Sayuli kama, Dawuda tun be to ka gɔni fɔ, o tuma na, a be ninakili ka ɲa, a hakili be sigi, nii kuntan nin be sɔrɔ k'a bila. Filisiw ye ɲɔgɔn lajɛn janko ka taga kɛlɛ la. U tun ye ɲɔgɔn lajɛn Soko, Zuda mara la. U tun siginin be Efɛsidamimu, Soko ni Azeka cɛ. Sayuli ni Isirayɛlidenw fana ye ɲɔgɔn lajɛn. Olu tun sigira Terebɛntiyiri kɔɔ kɛnɛ na. U y'u yɛrɛ labɛn filisiw kɛlɛ kama. Filisiw tun be kulu dɔ kan, Isirayɛlidenw fana tun be kulu dɔ wɛrɛ kan faan dɔ la, kɔkɛnɛ tun be u ni ɲɔgɔn cɛ. Mɔgɔ dɔ bɔra filisiw ka kɛlɛdenw cɛma. Cɛɛ nin tɔgɔ tun ko Goliyati. A tun be bɔ Gati dugu kɔnɔ, a jaɲa tun be ɲini ka se mɛtɛrɛ saba. Fugulan ziralaman tun b'a kuun na, nigɛkunbɛnnan ziralaman min gwiliya tun be se kilo bi wɔɔrɔ ma, o le tun b'a kaan na. Zira tun lalagara ka don a seen na, kɛlɛkɛbere ziralaman tun minɛnin be a gaman kɔrɔ. A ka taman lɔgɔ tun ka bon kosɔbɛ. A ka taman nigɛ gwiliya tun be se kilo wolonwula ni kɔ ma. Mɔgɔ min tun b'a ka nigɛkunbɛnnan ta, ale tun be taaman'a ɲafɛ. A bɔra ka taga lɔ k'a kaan kɔrɔta k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «Aw be bɔ ka na aw yɛrɛ labɛn kɛlɛ kama, o be mun ɲa? Ne te filisi ye wa? Aw te Sayuli ka jɔɔnw ye wa? Aw ye mɔgɔ kelen bɔ aw cɛma a ka na ne fɛ yan n b'a kɛlɛ. Ni fanga be o tigi la ka kɛlɛ kɛ ni ne ye, n'a sera ka ne faga, an bena kɛ aw ka jɔɔnw ye. Nga ni ne ser'a kɔrɔ k'a faga, aw bena kɛ an ka jɔɔnw ye ka baara kɛ an ye.» Filisicɛ nin y'a fɔ tugu ko: «Ne b'a fɔ aw Isirayɛlidenw ye ko aw ka mɔgɔ kelen di ne ma an be kɛlɛ kɛ.» Sayuli ni Isirayɛlidenw bɛɛ ye filisicɛ nin ka kuma mɛn, u hakili ɲagamina, u siranna kosɔbɛ. Dawuda tun ye Efaratika deen ye ka bɔ Bɛtilehɛmu, Zuda mara la, a tɔgɔ tun ko Zese. Dencɛ seegi tun b'a fɛ. Sayuli ka waati la, a tun kɛra cɛkɔrɔba ye kosɔbɛ. Zese ka deen kɔrɔba saba tun tagara Sayuli fɛ kɛlɛkɛyɔrɔ la. Minw tun tagara kɛlɛkɛyɔrɔ la, olu kɔrɔcɛ tɔgɔ tun ko Eliyabu, min tugura ale kɔ, ale tɔgɔ ko Abinadabu, sabanan nin tɔgɔ ko Sama. Dawuda le tun ye u bɛɛ dɔgɔnin ye. A kɔrɔ saba nunu tagara Sayuli fɛ. Dawuda tun be to ka bɔ Sayuli fɛ ka kɔsegi ka ta'a facɛ ka sagaw dɛndɛ Bɛtilehɛmu. Filisicɛ nin tun be bɔ ka lɔ sɔgɔma ni wulafɛ, fɔɔ ka taga se tile bi naani ma. Zese y'a fɔ a dencɛ Dawuda ye ko: «Suman yirannin bɔɔrɔ kelen ni burukun tan nunu ta ka teliya ka taga o d'i kɔrɔw ma kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ la. I ka naare kuru tan minɛ ka taga o di u ka kuntigi ma. I bena i kɔrɔw ye n'u ka kɛnɛ, walima n'u man kɛnɛ, ka kɔsegi ka na ni taamasiɲɛ ye ka bɔ u fɛ min b'a yira k'u ka kɛnɛ. U ni Sayuli ani Isirayɛlidenw bɛɛ be ɲɔgɔn fɛ Terebɛntiyiri kɔkɛnɛ na, n'u be kɛlɛ kɛra ni filisiw ye.» Sɔgɔmada joona, Dawuda ye sagaw to dɛndɛbaga dɔ bolo, k'a ka doni labɛn ka taga i n'a fɔ a facɛ tun y'a fɔ a ye cogo min na. A sera kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ la tuma min na, o y'a sɔrɔ kɛlɛdenw tun be bɔra ka taga kɛlɛyɔrɔ la. U tun be kɛlɛpɛrɛnkan bɔra. Isirayɛlidenw ni filisiw y'u yɛrɛ labɛn kɛlɛ kama, k'u ɲasin ɲɔgɔn ma. Dawuda ye doni jigi k'o kalifa minankɔlɔsibaga ma, ka boli ka taga kɛlɛ labɛnyɔrɔ la, k'a kɔrɔ nunu fo. Ka Dawuda to kuma na n'u ye, filisiw ka kɛlɛdenŋana min be bɔ Gati n'a tɔgɔ ko Goliyati, ale bɔra filisiw ka jama cɛma ka na lɔ, k'o kuma kelen nin fɔ tugu. Dawuda y'a mɛn. Isirayɛlidenw ye cɛɛ nin ye dɔrɔn, siranya y'u minɛ kosɔbɛ, u bɛɛ bolil'a ɲa. U tun b'a fɔra ɲɔgɔn ye ko: «Aw ye cɛɛ nin ye min bɔra ka lɔ kɛ? A be bɔ ka Isirayɛlidenw darabɔ le. Ni mɔgɔ dɔ sera k'a faga, masacɛ bena o tigi kɛ fɛntigi ye. A ben'a denmuso d'a ma. Ani o tigi ka mɔgɔw bena lafiya Isirayɛlidenw cɛma.» Dawuda y'a fɔ a gɛrɛfɛmɔgɔw ye ko: «Ni mɔgɔ min sera ka filisicɛ nin faga ka maloya bɔ Isirayɛlidenw kan, u bena mun le kɛ o tigi ye? Filisicɛ nin ye jɔn ye, kɛnɛkɛnɛbali nin, n'a be Ala ka jama darabɔ ten?» U y'o kuma kelen ta k'a fɔ Dawuda ye ko u bena min kɛ o tigi ye, o lo. Eliyabu min ka kɔrɔ ni Dawuda nunu ye, a tun be kumana ni mɔgɔ nunu ye tuma min na, ale tun ye Dawuda ka kuma mɛn. A dimina kosɔbɛ Dawuda kɔrɔ, a ko: «Mun na i nana yan? I ye saga fitini nunu to jɔn ye kongo kɔnɔ? Ne b'i ka yɛrɛboɲa lɔn an'i ka miiri kuntanw. I b'a fɛ ka na kɛlɛ le filɛ, o le kama i nana.» Dawuda y'a fɔ a ye ko: «N ye mun le kɛ? N kumana dɔrɔn.» O kɔ, a bɔra ale kɔrɔ ka taga mɔgɔ dɔ wɛrɛ ɲininga tugu o koo kelen na. U y'a jaabi n'o kuma kelen le ye tugu. Dawuda ye min fɔ, dɔw y'o mɛn ka taga o fɔ Sayuli ye. A ye Dawuda wele ko a ka na. A ko Sayuli ma, mɔgɔ si jaa kana tigɛ filisicɛ nin kosɔn, ko a ka baaraden bena taga kɛlɛ n'a ye. Sayuli y'a fɔ Dawuda ye ko: «I te se ka taga kɛlɛ kɛ ni filisicɛ nin ye, bari i ye denmisɛn ye, cɛɛ nin be kɛlɛkɛ la kabini a kanbelen tuma.» A y'a fɔ Sayuli ye ko: «K'i ka baaraden to kongo kɔnɔ n'a b'a facɛ ka begɛnw dɛndɛna, ni jara, walima ni wara dɔ nana saga minɛ sagaw cɛma, ne tun be to ka tugu a kɔ, k'a gosi, fɔɔ ka saga nin bɔ a daa la. N'a ko a be yɛlɛma ne kama, ne b'a minɛ a kaan na k'a bugɔ k'a faga. I ka baaraden tun sera ka jara ni wara faga. O cogo kelen na, a bena se filisicɛ kɛnɛkɛnɛbali nin kɔrɔ fana i n'a fɔ wara nunu dɔ, bari a be Ala ka kɛlɛdenw darabɔra. Masaba min ye ne bɔsi jara ni wara bolo, ale kelen le bena ne bɔsi filisicɛ nin bolo.» Sayuli y'a fɔ a ye ko a ka taga, ko Masaba ka to n'a ye. Sayuli y'a yɛrɛ ka kɛlɛkɛfaniw don Dawuda kaan na, ka fugulan ziralaman biri a kuun na, ani ka nigɛkunbɛnnan siri. Dawuda ye Sayuli ka murujan ta k'o siri a cɛlafani nunu kan, a ko a be taama k'a filɛ. A ma se, bari a tun ma deli o la. A y'a fɔ Sayuli ye ko ale tena se ka taama n'u ye, ko bari ale ma deli o la. O kɔ, a y'u bɔ. A y'a ka bere ta ka tɛmɛ ka taga bɛrɛɲuman duuru tɔmɔ jida la k'u don a ka dɛndɛnikɛforoko kɔnɔ, ka taga Goliyati faan fɛ n'a ka bɛrɛbonnan ye a bolo. Goliyati fana tun be gwɛrɛla ka na Dawuda yɔrɔ. Mɔgɔ min be n'a ka nigɛkunbɛnnan ye, ale tun b'a ɲafɛ. A ye Dawuda ye tuma min na, a m'a jati foyi ye, a tun b'a filɛ ko cɛwulennin dɔ lo, a cɛɛ ka ɲi. A y'a fɔ Dawuda ye ko ale ye wulu ye wa, n'a be na ale kama ni berew ye. A ye Dawuda danga n'a ka joow tɔgɔ ye. A y'a fɔ Dawuda ye ko: «Na yan, ne b'i faga k'i suu fili kɔnɔw ni kongosogow ye!» Dawuda y'a fɔ a ye ko: «I be na ne kama ni murujan ye, ani taman, ni kɛlɛkɛbere. Ne be taga i kama Masaba, Setigi tɔgɔ la, Isirayɛli kɛlɛdenw ka Ala, i ye min darabɔ. Bii Masaba bena i di ne ma, n b'i faga k'i kuun tigɛ, ne bena i ka mɔgɔw faga k'u suuw fili kɔnɔw ni kongosogow ye. O la, mɔgɔ bɛɛ ben'a lɔn ko Ala be Isirayɛlidenw fɛ. Jama nin bɛɛ ben'a faamu ko Masaba te mɔgɔ kisi murujan, walima taman barika la dɛ. Nga ko Masaba ye kɛlɛmasa ye. A fana b'aw don an bolo.» Goliyati tora ka taga Dawuda faan fɛ. Dawuda bolila ka ta'a kunbɛn. Dawuda y'a bolo don a ka foroko la ka bɛrɛ kelen bɔ, k'o don a ka bɛrɛbonnan kɔnɔ ka Goliyati bon. Bɛrɛ tagar'a sɔrɔ a teen na, k'a teen sɔgɔ ka don, a bɔra ka ben a ɲada kan. A kɛra ten, Dawuda sera Goliyati kɔrɔ. A y'a faga ni bɛrɛbonnan ye ani bɛrɛ kelen, murujan tun t'a bolo. A bolila ka taga lɔ Goliyati gɛrɛfɛ k'a ka murujan ta k'a sama ka bɔ a foroko la k'a tɔɔ laban n'a ye k'a kuun tigɛ. Filisiw y'a ye k'u ka cɛfari sara minkɛ, u bolila. Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw pɛrɛnna, ka boli ka tugu u kɔ fɔɔ ka taga se kɔkɛnɛ na, ani ka taga se Ekurɔn donda la. U ye filisiw faga k'u fili Saarayimu sira kan, fɔɔ ka taga se Gati ani Ekurɔn. O kɔ, Isirayɛlidenw kɔsegira ka na don filisiw ka sigiyɔrɔ la k'u ka minanw ta. Dawuda ye Goliyati kungolo ta ka na n'a ye Zeruzalɛmu. A y'a ka kɛlɛkɛminanw fana ta ka taga u bila a yɛrɛ ka fanibugu kɔnɔ. Dawuda tun be taga Goliyati kɛlɛyɔrɔ la tuma min na, Sayuli y'a ye. A tun y'a fɔ kɛlɛdenw kuntigi Abinɛri ye ko: «Abinɛri, kanbelen nin ye jɔn ka deen ye?» Abinɛri ko: «N matigi, tiɲɛ na, n m'a lɔn.» Sayuli y'a fɔ a ye ko a ka banba ka ɲiningali kɛ k'a wolobagaw lɔn. Dawuda ye Goliyati faga ka ban tuma min na ka kɔsegi ka na, Abinɛri y'a minɛ ka na n'a ye Sayuli fɛ. O y'a sɔrɔ Goliyati kungolo b'a bolo. Sayuli ye Dawuda ɲininga ko: «N deen, e ye joon ka deen ye?» Dawuda y'a jaabi ko ale ye a ka baaraden Zese deen ye ka bɔ Bɛtilehɛmu. Yanni Dawuda be tila a ka kuma na ni Sayuli ye, a koo diyara Zonatan ye i n'a fɔ a yɛrɛ, Zonatan nɔrɔl'a la. O loon yɛrɛ la, Sayuli ye Dawuda minɛ k'a to a yɛrɛ fɛ, a ma sɔn a ka ta'a faso la tugu. Zonatan ye teriya don ni Dawuda ye, bari a koo tun ka di a ye i n'a fɔ a yɛrɛ. Zonatan y'a yɛrɛ ka foroca bɔ a kaan na, k'a di Dawuda ma ani faniw. A fana y'a ka murujan n'a ka kala n'a ka cɛsirinan d'a ma. Sayuli tun be Dawuda ci kɛlɛkɛyɔrɔ o kɛlɛkɛyɔrɔ, Dawuda tun be see sɔrɔ. O la, Sayuli y'a sigi a ka kɛlɛdenw kunna. O tun diyara jama bɛɛ ye, ani Sayuli ka kɛlɛdenw fana. Dawuda tun ye Goliyati faga ka ban tuma min na, k'u to n'u be kɔsegira ka na, musow bɔra Isirayɛlidenw ka duguw bɛɛ kɔnɔ ka masacɛ Sayuli kunbɛn, n'u be dɔnkili lara, ka dundunw ni fɔlikɛminaw dɔw fɔ ka dɔɔn kɛ, ka to ka mankan kɛ nisɔndiya bolo. Muso minw tun be dɔɔn kɛra, u tun be to k'a fɔ u ka dɔnkili la ko: «Sayuli ye mɔgɔ waa damani faga, Dawuda ye mɔgɔ waa tan tan faga.» O la, Sayuli dimina, u ka dɔnkili nin digir'a la kosɔbɛ. A ko u ye waa tan tan di Dawuda ma ka waa damani dɔrɔn di ale ma, ko a tɔɔ tora u k'a kɛ masacɛ ye. K'a ta o loon ma n'o kɔfɛ bɛɛ, Sayuli tun te Dawuda filɛ ni ɲaɲuman ye tugu. O dususagwɛ, Ala y'a kɛ nii kuntan dɔ wilila Sayuli la. K'a to a ka soo kɔnɔ, a tun t'a yɛrɛ kala ma tugu. A ka taman tun b'a bolo. O y'a sɔrɔ Dawuda tun b'a ka gɔni fɔra i n'a fɔ a tun be deli k'a kɛ cogo min na. Sayuli y'a ka taman kɔrɔta ko a be Dawuda kori ni kogo ye k'a sɔgɔ, nga Dawuda sera k'a yɛrɛ bɔ Sayuli ka taman ɲakɔrɔ siɲɛ fila. Sayuli tun be siran Dawuda ɲa, bari Masaba tun be ni Dawuda ye, a tun ye Sayuli bila. O la, Sayuli ye Dawuda yɔrɔ jaɲa a yɛrɛ la. A y'a kɛ kɛlɛden waa kelen kuntigi ye. A kɛra ten, Dawuda tun be to ka bila kɛlɛdenw ɲa ka taga kɛlɛ kɛ ka kɔsegi ka na. Dawuda tun be see sɔrɔ a ka koo bɛɛ la, bari Masaba fana tun be n'a ye. Sayuli y'a ye ko Dawuda be see sɔrɔla, a siranna Dawuda ɲa. Nga Dawuda koo tun ka di Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ye, bari a tun be to ka bɔ ka taga kɛlɛ kɛ n'u ye ka segi ka na. Sayuli y'a fɔ Dawuda ye ko: «N denmuso kɔrɔman Merabu filɛ nin ye. Ne ben'a d'i ma a ka kɛ i ka muso ye, i ka jija ka baara kɛ ne ye ni jagwɛlɛya ye, ani ka banba ka Masaba ka kɛlɛ kɛ.» Sayuli tun b'a fɔr'a yɛrɛ kɔnɔ ko ale ten'a faga a yɛrɛ ma, ko filisiw le ka kɛ a fagabagaw ye. Dawuda y'a jaabi ko: «Ne ye jɔn ye? Ne buruju ye mun ye? Ne faa ka fadenyabolo ye mun le ye Isirayɛlidenw cɛma ni ne le bena kɛ masacɛ birancɛ ye?» Tuma min na Sayuli denmuso Merabu tun ka kan ka di Dawuda ma, u y'a minɛ k'a di Adiriyɛli ma ka bɔ Meyola a ka kɛ ale muso ye. O kɔ, Dawuda koo diyara Sayuli denmuso Mikali ye. U tagara o fɔ Sayuli ye. O koo y'a dusu minɛ kosɔbɛ. A tun b'a fɔr'a yɛrɛ kɔnɔ ko ale ben'a d'a ma janko a ka se ka kɛ jaan ye Dawuda ɲakɔrɔ, ko filisiw k'a sɔrɔ k'a faga. Sayuli y'a fɔ Dawuda ye a siɲɛ filanan ko: «Bii yɛrɛ i bena kɛ ne birancɛ ye.» Sayuli y'a fɔ a ka baarakɛlaw ye k'u ka taga kuma Dawuda fɛ a danna k'a fɔ a ye ko: «I koo ka di masacɛ ye, ani a ka baarakɛlaw bɛɛ b'i kanu, i ka sɔn ka masacɛ denmuso furu.» Sayuli ka baarakɛla nunu tagara o fɔ Dawuda ye. Dawuda y'u jaabi ko: «Aw b'a miiri ko ka masacɛ denmuso furu, o ye tulonko ye wa? Ne yɛrɛ ye fantan ye, ne te mɔgɔbaba ye.» A ka baarakɛla kɔsegira ka na Dawuda ka jaabili fɔ a ye. Sayuli y'a fɔ u ye ko: «Aw k'a fɔ Dawuda ye ko masacɛ mako te furusara la, a mako be filisiw mɔgɔ kɛmɛ fɔrɔgolo tigɛninw na dama, janko a k'a mɔnɛ bɔ a juguw la ten.» Sayuli tun b'a fɛ filisiw ka se ka Dawuda faga ten. Sayuli ka baarakɛlaw y'o kuma fɔ Dawuda ye. A sɔnna o kuma ma ka kɛ masacɛ birancɛ ye. Waati min tun fɔra Dawuda ye, o waati yɛrɛ ma se, a n'a ka kɛlɛdenw wilila ka taga filisiw mɔgɔ kɛmɛ fila faga, k'u fɔrɔgolow tigɛ ka na masacɛ ka ɲinita dafanin d'a ma, janko a ka se ka masacɛ denmuso furu. O kɔ, Sayuli y'a denmuso Mikali d'a ma ka kɛ a muso ye. Sayuli y'a ye, ani k'a lɔn ko Ala be ni Dawuda ye, Dawuda koo tun ka di a denmuso Mikali ye fana. A siranna Dawuda ɲa kosɔbɛ tugu. A ye Dawuda kɛ a jugu ye a sii bɛɛ la. Filisiw kuntigiw tun be bɔ ka kɛlɛ kɛ ni Isirayɛlidenw ye. Tuma o tuma nu tun be kɛlɛ kɛ, Dawuda le tun be see sɔrɔ ka tɛmɛ Sayuli ka baarakɛla tɔw bɛɛ kan. A kɛra ten, a tɔgɔ bɔra kosɔbɛ. Sayuli y'a fɔ a dencɛ Zonatan n'a ka baarakɛlaw bɛɛ ye ko ale b'a fɛ ka Dawuda faga. Nga Zonatan tun be Dawuda kanu kosɔbɛ. Ale tagar'a fɔ Dawuda ye ko: «Ne facɛ Sayuli b'a fɛ k'i faga. O la do, sini sɔgɔma i k'i yɛrɛ minɛ, taga dogo yɔrɔ dɔ la. Ne bena bɔ ni n facɛ ye foro kɔnɔ ka lɔ a gɛrɛfɛ i dogonin be yɔrɔ min na. N bena kuma a fɛ i kosɔn, a bena min fɔ, n bena o mɛn, ka na o fɔ i ye.» Zonatan ye Dawuda tɔgɔɲuman fɔ a facɛ Sayuli ɲana ko: «Masacɛ, kana i ka baaraden Dawuda hakɛ ta, a ma i hakɛ ta ka ye, a y'i ɲasira le taama. A tun y'a yɛrɛ nii di ka Goliyati faga, Masaba ye see di Isirayɛlidenw bɛɛ ma kosɔbɛ. E yɛrɛ y'o ye, ka nisɔndiya. Mun na sa, i b'a fɛ ka hakɛ kɛ ka mɔgɔtilennin faga, i ka Dawuda faga ni kuun t'a la wa?» Sayuli y'a dencɛ Zonatan ka kuma mɛn ka sɔn a ma. A kalila ko Masaba kosɔn, ko Dawuda tena faga tugu. O kɔ, Zonatan ye Dawuda wele k'o kuma bɛɛ fɔ a ye, k'a minɛ ka na n'a ye Sayuli fɛ. Dawuda tora Sayuli fɛ i n'a fɔ a tun be yen cogo min na fɔlɔ la. Kɛlɛ tun wilila tugu minkɛ, Dawuda tagara kɛlɛ kɛ ni filisiw ye. A ye kɛlɛ kɛ n'u ye, ka se u kɔrɔ fɔɔ u bolil'a ɲa. O kɔ, ka Sayuli siginin to a ka soo kɔnɔ n'a ka taman b'a bolo la, Masaba y'a kɛ nii kuntan dɔ wilil'a la. O y'a sɔrɔ Dawuda tun b'a ka gɔni fɔra. Sayuli tun b'a fɛ k'a kori ni kogo ye k'a sɔgɔ n'a ka taman ye. Nga Dawuda y'a yɛrɛ jɛngɛ taman ɲakɔrɔ, Sayuli ka taman tagara kogo sɔrɔ. Dawuda bɔra ka boli o suu kelen na. Sayuli ye mɔgɔw bila ka taga Dawuda kɔlɔsi a ka soo janko ni dugu gwɛra tuma min na, u b'a faga. Nga Dawuda ka muso Mikali y'a lasɔmi k'a fɔ a ye ko n'a ma boli k'a yɛrɛ kisi bii sufɛ, ko sini sɔgɔma u ben'a faga. A ye Dawuda dɛmɛ ka jigi ni fenɛtiri ye soo kɔfɛ. A kɛra ten, Dawuda bolila ka kisi. O kɔ, a ye jaa dɔ dilannin ta k'a la dilan kan, ka bagolo dɔ bila a kuun layɔrɔ la, ka birifani biri a kan. Tuma min na Sayuli ye mɔgɔw ci ko u ka taga Dawuda minɛ, Mikali y'a fɔ ko a bananin lo. Sayuli y'a fɔ ciden nunu ye ko u ka segi ka ta'a filɛ, ko u k'a ta n'a ka dilan ye ka na n'a ye ale b'a faga. O mɔgɔ nunu tagara don, u ye jaa dilannin le ye, a lanin be dilan kan, bagolo bilanin be a kuun layɔrɔ la. Sayuli y'a fɔ Mikali ye ko: «Mun na i ye ne namara ten, k'a to ne jugu sera ka boli?» Mikali y'a jaabi ko: «A tun y'a fɔ ne ye ko ni ne ma ale to a be taga, ko ale be ne faga.» A kɛra ten, Dawuda sera ka boli k'a yɛrɛ kisi. A tagara Samuyɛli fɛ Arama. Sayuli ye koo o koo kɛ a la, a y'o bɛɛ fɔ Samuyɛli ye. O kɔ, a ni Samuyɛli tagara sigi Nayɔti. U nana o kibaruya fɔ Sayuli ye ko Dawuda be Nayɔti, Arama dugu gɛrɛfɛ. Sayuli ye mɔgɔw bila ko u ka taga Dawuda minɛ. Olu tagara kira jɛnkulu dɔ sɔrɔ, ni u be kiraya kɛra. Samuyɛli le tun be u ɲafɛ. Ala ka Nii ye Sayuli ka cidenw minɛ, olu fana y'a daminɛ n'u be kiraya kɛra. O kibaruya fana nana se Sayuli ma. A ye mɔgɔ dɔwɛrɛw ci tugu. Olu fana tagara se k'a daminɛ ka kiraya kɛ. O kɔ, a ye dɔwɛrɛw ci a siɲɛ sabanan na, olu fana tagara se ka kiraya kɛ. O bɛɛ kɔfɛ, Sayuli yɛrɛ wilila ka Arama sira ta. Jibondoba min be Seku, a tagara se o gɛrɛfɛ. A ye ɲiningali kɛ ko: «Samuyɛli ni Dawuda be min?» U y'a jaabi ko: «U be Nayɔti, Arama dugu gɛrɛfɛ.» O la, a ye sira minɛ k'a kuun sin Nayɔti, Arama dugu gɛrɛfɛ. O yɔrɔ la, Ala ka Nii donn'a la, a y'a daminɛ n'a be kiraya kɛra, ka to ka taga, fɔɔ ka taga se Nayɔti. A y'a ka faniw bɔ ka to ka kiraya kɛ Samuyɛli ɲakɔrɔ. A benna duguma, a lanin tora yen, k'o tile kuturu bɛɛ kɛ yen ani o suu bɛɛ. O la, u be to k'a fɔ ko: «O tuma na, Sayuli fana ye kira ye wa?» Dawuda bɔra Nayɔti, Arama gɛrɛfɛ ka boli ka taga Zonatan fɛ, k'a fɔ a ye ko: «Ne ye mun kɛ? Ne ye mun le cɛn, walima ne y'i facɛ hakɛ ta koo jumɛn le la, n'a be ne fagayɔrɔ ɲinina?» Zonatan y'a fɔ a ye ko: «O te se ka kɛ, i tena sa. Bari ne facɛ te koo si kɛ n'a m'a sara ne la, a koba fara a fitini kan. Mun na ne faa bena nin dogo ne la? O te se ka kɛ.» Dawuda kalila k'a fɔ Zonatan ye ko: «I faa y'a lɔn tiɲɛ na ko ne koo ka d'i ye. O la, a y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko e man kan ka nin mɛn, bari a bena i hakili ɲagami. Nga Masaba kosɔn, ani ele fana be yen! Ne b'a fɔ ko a tora dɔɔni dɔrɔn ne be sa.» Zonatan y'a fɔ Dawuda ye ko: «I be fɛɛn min fɛ, ne bena o kɛ i ye.» Dawuda y'a fɔ Zonatan ye ko: «Sini le bena kɛ kalokura ɲanagwɛ ye. Ne do ka kan ka taga sigi ka dumuni kɛ ni masacɛ ye. N b'a ɲini i fɛ i ka ne to n be taga dogo foro kɔnɔ, fɔɔ ka taga se sinikɛnɛ wulafɛ ma. N'i facɛ y'a ye ko n te yen, i b'a fɔ ko ne y'i daali kosɔbɛ ko i ka sira di n be boli ka taga n ka dugu la Bɛtilehɛmu, bari n ka fadenyabolo mɔgɔw bɛɛ bena sanyɛlɛma saraka dɔ bɔ. N'a y'a fɔ k'o ɲana, o tuma na, kojugu si te i ka baarakɛla ɲa. Nga n'a dimina, i k'a lɔn ko a y'a latigɛ ka kojugu kɛ ne la. I k'i ka mɔgɔsɔbɛya yira i ka baarakɛla la, bari i y'a kɛ an ye layidu ta ɲɔgɔn ye Masaba tɔgɔ la. Ni ne ye kojugu dɔ kɛ, e yɛrɛ ka n faga. Mun na i be taga ni n ye i facɛ fɛ?» Zonatan y'a jaabi ko: «O tena kɛ fewu. Ni ne y'a ye ko ne facɛ ye kojugu labɛn i kama, ne ten'a to ni n m'o fɔ i ye.» Dawuda y'a fɔ Zonatan ye ko: «N'i facɛ nana i jaabi ni kuma gwɛlɛman ye, jɔn le bena ne lasɔmi?» Zonatan y'a fɔ Dawuda ye ko: «Na an be bɔ ka taga foro kɔnɔ.» U bɔra ka taga foro kɔnɔ ɲɔgɔn fɛ. Zonatan y'a fɔ Dawuda ye ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala kosɔn ne b'a fɔ i ye ko ne bena jija sini yɛrɛ, walima sinikɛnɛ, nin waati ɲɔgɔn na, ka n facɛ sɛgɛsɛgɛ k'a kɔnɔnako lɔn. N'a sɔrɔla ko n facɛ diminin tɛ i kɔrɔ, ni ne ma sɔn ka mɔgɔ ci i fɛ k'o fɔ i ye, Masaba kana yafa n ma! N'a fana sɔrɔla ko ne facɛ ye kojugu labɛn i kama, ne bena o fɔ i ye ani k'i to i be taga hɛrɛ la. Masaba ka to i fɛ i n'a fɔ a tora ne facɛ fɛ cogo min na. Hali ni waati dɔ nana se ni ne be sii la, Masaba be ɲumanya min fɛ, i k'o kɛ ne ye janko ne kana sa. To ka koɲuman kɛ n ka somɔgɔw ye, hali ni Masaba y'i juguw kelen kelen bɛɛ halaki ka bɔ dugukolo kan tuma min na.» Zonatan bɛnna ni Dawuda ka somɔgɔw ye. A ko: «Masaba ka Dawuda mɔnɛ bɔ a juguw la.» O waati la tugu, Zonatan y'a kɛ Dawuda kalil'a ka teriya kosɔn, bari Dawuda koo tun ka d'a ye i n'a fɔ a yɛrɛ. Zonatan y'a fɔ a ye ko: «Sini kɔni le ye kalokura ɲanagwɛ ye. U ben'a lɔn ko i te yen, bari i ka sigiyɔrɔ bena to lakolon. Sinikɛnɛ, i be taga dogo fɔɔ i tun dogora yɔrɔ min na o loon na. I be to kabakuru nin kɔfɛ min be wele Ezɛli. Ne bena biɲɛ saba bon o kabakuru nin gɛrɛfɛ, k'a kɛ i n'a fɔ n tun be fɛɛn le bonna n'u ye. O kɔ, n bena kanbelennin dɔ ci ka taga u ta. Ni n y'a fɔ a ye ko: ‹I ma biɲɛ nunu tɛmɛ wa? U ta ka na,› o tuma na, i ka na bari hɛrɛ ye i ta ye. Masaba kosɔn, foyi tena kɛ. Nga ni n y'a fɔ kanbelennin nin ye ko: ‹A filɛ, u be ɲafɛ halibi,› o tuma i ka taga, bari Masaba b'a fɛ i ka taga le. Masaba le ye an seere ye an ka kuma nunu la, an ye minw fɔ ɲɔgɔn ye.» O la, Dawuda dogora foro kɔnɔ. Kalokura ɲanagwɛ sera, masacɛ sigira dumuni kunna. A sigir'a ka sigilan kan i n'a fɔ a tun be to k'a kɛ cogo min na ka kɔrɔ kogo kɔrɔ. Zonatan sigir'a ɲafɛ, Abinɛri sigira Sayuli gɛrɛfɛ, Dawuda ka sigiyɔrɔ tora lakolon. Sayuli ma foyi fɔ o loon na. A tun b'a miiri ko balinako dɔ le y'a sɔrɔ, ko siga t'a la, a saniyanin tɛ. O dugusagwɛ, min ye kalokura tile filanan ye, Dawuda ka sigiyɔrɔ tora lakolon tugu. O la, Sayuli y'a deen Zonatan ɲininga ko: «Mun na Zese dencɛ ma na kunun ani bii dumuni kɛyɔrɔ la?» Zonatan y'a jaabi ko: «Dawuda ye sira ɲini ne fɛ ko a be taga Bɛtilehɛmu. A tun ko ne ma ko n k'a to a be taga, ko a ka somɔgɔw ka kan ka saraka dɔ bɔ dugu kɔnɔ, ko a kɔrɔcɛ le y'a fɔ a ye ko a ka na. Ko n'a koo ka di ne ye, ne ka sɔn a be ta'a balimaw ye. O le y'a to a ma se ka na masacɛ ka dumuni na.» Sayuli dimina Zonatan kɔrɔ kosɔbɛ k'a fɔ a ye ko: «E ye denkolon le ye! I m'a lɔn ko ne b'a kala ma ko ele ni Zese dencɛ ye teriw ye wa? I b'o kɛ i yɛrɛ ka maloya kama, an'i bamuso ta kama! Ka Zese dencɛ to sii la diɲɛ kɔnɔ, i m'a lɔn ko e tena se ka kɛ masa ye wa? O la, mɔgɔw bila u be ta'a minɛ ka na n'a ye sisan, bari a ka kan ka faga.» Zonatan y'a facɛ jaabi ko: «Mun na a bena faga do? A ye mun le kɛ?» Sayuli y'a ka taman ta ko a be Zonatan faga. O la, Zonatan y'a faamu ko a facɛ tun y'a latigɛ sɔbɛ la ko a be Dawuda faga. A dimininba wilila ka bɔ dumuni kunna, a ma foyi dumu kalokura tile filanan na, bari a dusu tun cɛnna Dawuda kosɔn a facɛ ka nɛnili kosɔn. O dugusagwɛ, Zonatan tagara foro kɔnɔ ani Dawuda tun bɛnna yɔrɔ min la, kanbelennin dɔ tagara n'a ye. Zonatan y'a fɔ o kanbelennin nin ye ko: «N bena biɲɛ minw bon, boli ka taga u ta.» Kanbelennin ye boli ta, Zonatan ye biɲɛ bon, a tagara ben a ɲafɛ. Kanbelennin nin sera biɲɛ nin benyɔrɔ la tuma min na, Zonatan pɛrɛnna ko: «Biɲɛ nin t'i ɲafɛ wa?» O kɔ, a pɛrɛnna tugu ko: «A kɛ joona joona, kana mɛn yen, kana lɔ!» Kanbelennin nin ye biɲɛ nin ta ka kɔsegi ka n'a kuntigi fɛ. Kanbelennin nin tun te foyi kala ma, Zonatan ni Dawuda le tun b'o koo kala ma. O kɔ, a ye kala n'a biɲɛw di kanbelennin ma ko a ka taga n'u ye dugu kɔnɔ. Kanbelennin nin taanin kɔ, Dawuda wilila ka bɔ worodugu ɲafan na, k'a kunbiri gwan Zonatan ɲakɔrɔ k'a ɲaa biri duguma siɲɛ saba. Teri mɔgɔ fila nunu y'u bolo meleke ɲɔgɔn na ka kasi. Dawuda kɔni, ale ta tun ye ɲaji ye dɔrɔn. O kɔ, Zonatan y'a fɔ Dawuda ye ko a ka taga hɛrɛ la, k'olu do kalila ka ban ni Masaba tɔgɔ ye ɲɔgɔn ye, ko Masaba le ka kɛ u ni ɲɔgɔn cɛ, ani u kɔmɔgɔw ni ɲɔgɔn cɛ tuma bɛɛ. O kɔ, Dawuda wilila ka taga, Zonatan segira ka don dugu kɔnɔ. Dawuda tagara sarakalasebaga Ayimelɛki fɛ Nɔbi. Ale yɛrɛyɛrɛtɔ nana Dawuda kunbɛn, k'a fɔ a ye ko: «Mun na i be taama i kelen, ni mɔgɔ si te n'i ye?» Dawuda y'a jaabi ko: «Masacɛ le ye n ci, a ko n kan'a to mɔgɔ be cira nin mɛn. N ye yɔrɔ dɔ yira n ka kɔmɔgɔw la k'olu ka na n kunbɛn o yɔrɔ la. E do, mun le b'i fɛ? Buru deen duuru di ne ma, walima fɛɛn min be sɔrɔ i fɛ.» Sarakalasebaga y'a fɔ a ye ko buru gwansan te ale fɛ tugu. Ko minw dira Masaba ma, olu dɔw le be yen. Ko a ma ban n'o y'a sɔrɔ a kɔmɔgɔw tun ma musoko kɛ. Dawuda y'a jaabi ko: «Anw ma maga muso la, i n'a fɔ an be deli k'a kɛ cogo min na ka kɔrɔ, ni n be taga kɛlɛkɛyɔrɔ la. N kɔmɔgɔw ka minanw fana saniyanin be. Hali n'u ka taama saniyanin tɛ, a bena se ka saniya bii nin koo nin seen fɛ.» O tuma na, buru minw tun dira Masaba ma, sarakalasebaga nin y'olu d'a ma, bari buru wɛrɛ si tun te yen tugu n'o tɛ. U tun y'u ta ka bɔ u bilayɔrɔ la Masaba ɲakɔrɔ, ka gwanninmanw bila u talon na. O loon na fana, o y'a sɔrɔ Sayuli ka baaraden dɔ be o yɔrɔ la Masaba ɲakɔrɔ, a tɔgɔ ko Dowɛgi, edɔmucɛ tun lo. Ale tun ye Sayuli ka sagadɛndɛbagaw kuntigi ye. Dawuda y'a fɔ Ayimelɛki ye ko: «Taman, walima murujan dɔ t'i fɛ yan wa? Masacɛ ka cira nin ka teliyakojugu fɛ n ma se ka n ka maramafɛnw ta.» Sarakalasebaga y'a fɔ a ye ko: «I ye filisikan Goliyati min faga Terebɛntiyiri kɔɔ kɛnɛ na, ale ka murujan le be yen. A melekenin be fani dɔ kɔnɔ ka bila sarakalasebagaw kuntigi ka fani kɔfɛ. N'i b'a fɛ k'ale ta, i be se k'a ta, n'o tɛ, dɔwɛrɛ te yen tugu.» Dawuda y'a fɔ a ye ko muru nin ɲɔgɔn te yen, ko a k'a d'a ma. Dawuda wilila ka boli Sayuli ɲa ka taga yɔrɔjan na o loon kelen nin na, fɔɔ ka taga se Gati masacɛ Akisi fɛ. Akisi ka baarakɛlaw y'a fɔ a ye ko: «Nin te jamana kuntigi Dawuda ye wa? U tun te dɔnkili lara ka dɔɔn kɛ ale le kosɔn wa? Ka to k'a fɔ ko: ‹Sayuli ye mɔgɔ waa damani faga, Dawuda ye mɔgɔ waa tan tan faga.› » Dawuda ye kuma nin gwɛlɛyayɔrɔ ye, a siranna Gati masacɛ Akisi ɲa kosɔbɛ. O la, a y'a yɛrɛ kɛ fatɔ ye u ɲana, ka to ka yaalayaala u cɛma, ka to ka sɛbɛnɔ kɛ u ka dalakonw kan, k'a daji to a be bɔnn'a bonbosi kan. Akisi y'a fɔ a ka baarakɛlaw ye ko: «Aw yɛrɛ y'a ye ko nin cɛɛ nin kuun te yen. Mun na aw b'a minɛ ka na n'a ye ne fɛ? Fatɔ le fɔnna n fɛ wa? O la, aw be na ni cɛɛ nin ye ne yɔrɔ, janko a k'a ka fatɔyabaara kɛ ne ɲana kɛ. Cɛɛ nin tena don ne ka soo kɔnɔ dɛ!» Dawuda bɔra o yɔrɔ la ka boli ka taga Adulamu kuluwo kɔnɔ. A balimaw n'a facɛ ka somɔgɔw bɛɛ y'a koo mɛn, u tagar'a fɛ. Mɔgɔ minw tun be gwɛlɛya la, juruw tun be minw kaan na, ani minw dusu tun cɛnnin be, olu bɛɛ nana ɲɔgɔn kunbɛn Dawuda fɛ, a kɛra olu kuntigi ye. Mɔgɔ minw tun nan'a fɛ, olu tun sera mɔgɔ kɛmɛ naani ɲɔgɔn. Dawuda bɔra o yɔrɔ la ka taga Misipe, Mowabu jamana na. A y'a fɔ Mowabu masacɛ ye ko: «N b'i daali ko i ka sabali ka sɔn n facɛ ni n bamuso ka sigi i ka yɔrɔ la, yanni n k'a lɔn Ala bena min kɛ n ye.» A tagara n'u ye Mowabu masacɛ fɛ. Dawuda ye waati min bɛɛ kɛ a ka dogoyɔrɔ la, a wolobagaw y'o waati kɛ Mowabu masacɛ fɛ. Kira Gadi y'a fɔ Dawuda ye ko a kana to o yɔrɔ la, ko a ka segi ka taga Zuda mara la. O la, Dawuda tagara o yɔrɔ la ka taga se Ɛrɛti tuu kɔnɔ. Sayuli y'a mɛn ko mɔgɔ dɔ be Dawuda n'a kɔmɔgɔw ka koo kala ma. O y'a sɔrɔ Sayuli tun be Gibeya, a siginin tun be tintin kan joyiri dɔ kɔrɔ. A ka taman b'a bolo, ani a ka baarakɛlaw bɛɛ lɔnin tun be a gɛrɛfɛ. Sayuli y'a fɔ u ye ko: «Aw Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw! Zese dencɛ bena forow ni * ɛrɛzɛnforow di aw bɛɛ ma wa? A bena aw kɛ kɛlɛden waa kelen kelen kuntigiw, ani mɔgɔ kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw ye wa? N'o tɛ, mun na aw bɛɛ wilila ne kama? Ne dencɛ bɛnna ni Zese deen ye tuma min na, mɔgɔ si ma sɔrɔ min y'o fɔ ne ye. Mɔgɔ si ma sɔrɔ aw cɛma min be hami ne ka koo la, o tigi k'a se k'a fɔ ne ye ko ne deen yɛrɛ le be ne ka baarakɛla kɔnɔnasura ne kama, ka wili ne kama i n'a fɔ a be kɛra cogo min na bii.» Edɔmucɛ Dowɛgi tun be Sayuli ka baarakɛla nunu cɛma fana, ale ye Sayuli jaabi ko: «Ne ye Zese dencɛ ye, a tun nana Nɔbi dugu kɔnɔ, Ayitubi dencɛ Ayimelɛki fɛ. Ale ye Masaba daali a ye, ka dumunifɛn d'a ma, ni filisikan Goliyati ka murujan.» Masacɛ ye mɔgɔ bila ka taga Ayitubi dencɛ, sarakalasebaga Ayimelɛki wele, n'a ka somɔgɔw bɛɛ, minw tun ye sarakalasebagaw ye Nɔbi dugu kɔnɔ. U bɛɛ nan'a fɛ. Sayuli y'a fɔ ko: «E Ayitubi dencɛ, mɛnni kɛ sa.» A ko: «Naamu matigi!» Sayuli y'a fɔ a ye ko: «Mun na aw y'aw daa kɛ kelen ye ka wili ne kama, e ni Zese dencɛ? Mun na e ye dumuni d'a ma ani murujan, e fana ye Ala daali a ye, janko a ka se ka wili ne kama ka ne dɛndɛ i n'a fɔ a be kɛra cogo min na bii?» Ayimelɛki y'a jaabi ko: «I ka baarakɛla bɛɛ cɛma, masacɛ birancɛ Dawuda mɔgɔsɔbɛ ɲɔgɔn be sɔrɔ yen wa? I kɔlɔsibagaw kuntigi lo, boɲa fana b'a kan i ka soo kɔnɔ. O loon tun kɛra n siɲɛ fɔlɔ ye ka Ala daali a ye wa? Ayi dɛ! Masacɛ kana koo nin la i ka baarakɛla, walima a ka somɔgɔ si kan, bari i ka baarakɛla te foyi kala ma koo nin na.» Nga masacɛ y'a fɔ ko: «I bena faga Ayimelɛki, ele n'i faa ka somɔgɔw bɛɛ!» O kɔ, kɛlɛden minw tun lɔnin be a gɛrɛfɛ, a y'a fɔ olu ye ko: «Aw ka Masaba ka sarakalasebaga nunu faga, bari olu fana ye Dawuda dɛmɛ. U tun y'a lɔn ko a be bolila, nga u ma sɔn ka n'a fɔ ne ye.» Masacɛ ka kɛlɛden nunu ma sɔn ka Masaba ka sarakalasebaga nunu faga. O la, masacɛ y'a fɔ Dowɛgi ye ko ale ka na sarakalasebaga nunu faga. Edɔmucɛ Dowɛgi y'u faga. A ye sarakalasebaga bi seegi ni duuru faga o loon na minw tun be se ka sarakalasefani don. Sayuli ye sarakalasebagaw ka dugu Nɔbi cɛɛw ni musow, ani denmisɛnw ni denɲɛninw, ani misiw ni faliw, ani sagaw faga ni murujan ye. Ayitubi dencɛ Ayimelɛki dencɛ kelen le sera ka boli u fɛ, ka taga Dawuda fɛ, a tɔgɔ tun ko Abiyatari. A y'a fɔ Dawuda ye ko Sayuli ye Masaba ka sarakalasebagaw faga. Dawuda y'a fɔ a ye ko: «O loon na, ne tun ye edɔmucɛ Dowɛgi ye Nɔbi. Ne tun y'a lɔn ko ale kɔni bena n'a fɔ Sayuli ye wajibi. Ne le kɛra sababu ye i facɛ ka somɔgɔw bɛɛ sara. I ka to ni ne ye, i kana siran, mɔgɔ min b'i fagayɔrɔ ɲinina, ale kelen le be ne ta ɲinina fana. N'i tora ni ne ye, foyi t'i sɔrɔ.» Mɔgɔ dɔ nan'a fɔ Dawuda ye ko filisiw nana Keyilakaw kɛlɛ, ko u b'a la ka sumanw cɛ sumangosikɛnɛw la. Dawuda ye Masaba ɲininga ko ale ka kan ka taga wa, ko ale bena se filisi nunu kɔrɔ wa. Masaba y'a jaabi ko a ka taga, ko a bena se u kɔrɔ ka Keyilakaw kisi. Nga Dawuda kɔmɔgɔw y'a fɔ a ye ko: «Hali ka an to yan Zude mara la, an be siran. N'an bɔra yan ka taga filisiw kama Keyila, o bena kɛ di?» Dawuda ye Masaba ɲininga tugu, Masaba y'a jaabi ko a ka taga Keyila, ko ale bena filisiw don a bolo. O la, Dawuda tagara n'a ka jama ye Keyila ka filisiw kɛlɛ. A y'u ka begɛnw minɛ ka segi n'u ye. A kɛra ten, a ye see sɔrɔ u kan kosɔbɛ, ka Keyilakaw kisi. Ayimelɛki dencɛ Abiyatari tun be bolila ka taga Dawuda fɛ Keyila tuma min na, a tun ye sarakalasebagaw kuntigi ka fani ta a bolo. Sayuli y'a mɛn ko Dawuda be Keyila tuma min na, a y'a fɔ ko Ala y'a di ale ma, ko bari a nan'a yɛrɛ datugu dugu kɔnɔ min lamininin lo ni kogo ye, a daaw fana be tugu. O la, Sayuli y'a ka kɛlɛdenw bɛɛ wele janko u be taga Keyila, Dawuda n'a kɔmɔgɔw kama. Dawuda y'a mɛn ko Sayuli be kojugu le labɛnna ale kama minkɛ, a ko sarakalasebaga Abiyatari ma ko a ka na ni sarakalasebagaw kuntigi ka fani ye. O kɔ, a y'a fɔ ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala, ne, i ka baarakɛla y'a mɛn ko Sayuli b'a fɛ ka na Keyila dugu ci ne kosɔn. Keyilakaw bena sɔn ka ne di Sayuli ma wa? A bena na tiɲɛ na i n'a fɔ n y'a mɛn cogo min na wa? Masaba, Isirayɛli ka Ala, sabali k'o fɔ i ka baarakɛla ye!» Masaba y'a jaabi ko: «A bena na.» Dawuda y'a fɔ tugu ko: «Keyilakaw bena sɔn ka ne ni n kɔmɔgɔw d'a ma wa?» Masaba y'a jaabi ko: «U bena i di.» O la, Dawuda wilila n'a kɔmɔgɔw ye ka bɔ Keyila ka taga u be se ka taga yɔrɔ min na. A kɔmɔgɔ nunu tun be se mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ɲɔgɔn ma. Sayuli y'a mɛn ko Dawuda tun bolila ka bɔ Keyila, a y'a ka taama dabila. Barika be yɔrɔ minw na Zifu kongokolon kɔnɔ, Dawuda tagara to o yɔrɔw la kuluyɔrɔ la. O waati bɛɛ la, Sayuli tun b'a la k'a yɔrɔ ɲini, nga Ala ma sɔn k'a d'a ma. K'a to Oresa, Zifu kongokolon kɔnɔ, Dawuda y'a ye ko Sayuli b'ale fagayɔrɔ ɲinina. Sayuli dencɛ Zonatan wilila ka taga Dawuda fɛ Oresa, k'a jaa gwɛlɛya ko a k'a jigi la Ala kan. A y'a fɔ a ye ko: «I kana siran. Ne facɛ Sayuli bolo tena la i kan. Ele le bena kɛ masacɛ ye Isirayɛlidenw kunna, ne ka tugu i kɔ. Hali ne facɛ Sayuli be o kala ma.» U fila bɛɛ ye layidu ta ɲɔgɔn ye Masaba ɲakɔrɔ. O kɔ, Zonatan kɔsegir'a ka soo, Dawuda tora Oresa. Zifukaw wilila ka ta'a fɔ Sayuli ye Gibeya ko Dawuda dogonin be Oresa, faraw jigijigiyɔrɔjugu la Akila kulu kan, kongokolon worodugu ɲafan fɛ. U ko: «Masacɛ, tuma min na i b'a fɛ ka na, i ka na. An ben'a don i bolo.» Sayuli y'a fɔ ko: «Masaba ka barika don aw la, bari aw makarila ne la! Aw ye taga, aw ka banba ka ɲiningali kɛ ka ɲa a taayɔrɔ la ani k'a lɔn mɔgɔ min y'a ye fana o yɔrɔ la. A fɔra ne ye ko a ka ceku kosɔbɛ. Aw ka banba k'a dogoyɔrɔw bɛɛ lɔn, o kɔ, ka segi ka na ni kuma gwɛnin ye ne fɛ. O tuma na, ne bena taga n'aw ye. N'a be jamana nin kɔnɔ, ne ben'a ɲini Zuda ka fadenyabolow bɛɛ cɛma.» Zifuka nunu wilila ka taga Sayuli ɲa Zifu. O y'a sɔrɔ Dawuda n'a kɔmɔgɔw tun be kɔkɛnɛ na Maŋɔn kongokolon la, Zifu kongokolon worodugu ɲafan na. Sayuli tagara n'a kɔmɔgɔw ye Dawuda ɲiniyɔrɔ la. Mɔgɔ dɔ ye Dawuda lasɔmi, Dawuda jigira ka taga farayɔrɔ la ka taga to Maŋɔn kongokolon kɔnɔ. Sayuli y'o mɛn fana, a tugura Dawuda kɔ o yɔrɔ la. Sayuli tun be taamana kulu nin faan dɔ la. Dawuda n'a kɔmɔgɔw fana tun be taamana kulu nin faan dɔ la. Dawuda tun be bolila ka bɔ Sayuli ɲafɛ. A tora dɔɔni Sayuli n'a kɔmɔgɔw tun bena Dawuda n'a kɔmɔgɔw lamini janko u k'u minɛ. O yɔrɔnin kelen na, ciden dɔ nan'a fɔ Sayuli ye ko a ka banba ka na, ko filisiw donna jamana kɔnɔ. O la, Sayuli ye Dawuda gwɛnko dabila ka kɔsegi ka na filisiw kunbɛn. O le y'a to o yɔrɔ nin tɔgɔ lara ko Faranni kabakuru. Dawuda bɔra o yɔrɔ la ka taga Ɛngɛdi mara yɔrɔ barikamanw na. Sayuli tilara filisiw gwɛnko la tuma min na, a kɔsegira ka na. U nan'a fɔ a ye ko Dawuda be Ɛngɛdi mara kongokolon kɔnɔ. A ye mɔgɔ waa saba (3 000) woloma Isirayɛlidenw bɛɛ cɛma, ka taga n'olu ye Dawuda n'a kɔmɔgɔw ɲiniyɔrɔ la, ko u be taga kongo kɔnɔ Bakɔrɔninw ka kulu gɛrɛfɛ. A tagara se sagaw ka wɛɛrɛw yɔrɔ la min be sirada la. Farawo dɔ tun be o yɔrɔ la. A donna o kɔnɔ ko a be banakɔta kɛ. O y'a sɔrɔ Dawuda n'a kɔmɔgɔw be o farawo nin kɔnɔ fɔɔ ɲafɛ. Dawuda kɔmɔgɔw y'a fɔ a ye ko: «Aa! Masaba tun y'a fɔ i ye ko ale bena i jugu don i bolo, ko fɛɛn min ka d'i ye, i k'o kɛ a la. O loon sera bii.» Dawuda wilila ka Sayuli ka foroca dagolo tigɛ n'a ma bɔ a kala ma. O kɔ, a y'a yɛrɛ jalaki ko mun na ale y'a ka foroca nin dagolo tigɛ. A y'a fɔ a kɔmɔgɔw ye ko ni ale ye kojugu kɛ a kuntigi la, Masaba ye min woloma, Masaba kan'a diya ale la. Ko ale ten'a bolo la a kan, bari Masaba le y'a woloma. Dawuda y'o kuma le kɛ k'a kɔmɔgɔ nunu bali. A ma sɔn u ka Sayuli kɛlɛ. Sayuli tilara tuma min na, a wilila ka bɔ k'a ka sira minɛ. Dawuda fana bɔra ka pɛrɛn ko: «Masacɛ ni ne matigi!» Sayuli ye filɛli kɛ kɔfɛ. Dawuda y'a ɲaa biri duguma k'a kunbiri gwan k'a fɔ Sayuli ye ko: «Mun na i be mɛnni kɛ mɔgɔw fɛ minw b'a fɔ ko ne Dawuda b'a fɛ ka kojugu kɛ i la? I k'a filɛ sa, Masaba tun ye i di ne ma bii farawo kɔnɔ. U tun b'a fɛ ne k'i faga, nga ne ma sɔn k'o kɛ, bari ne tun ko n tena n bolo la n matigi kan, bari i ye Masaba ka mɔgɔ wolomanin ye. N faa a filɛ sa, i ka foroca dagolo filɛ ne bolo la. Ne y'i ka foroca dagolo tigɛ, ne ma i faga. I k'a lɔn ka l'a la ko ne te kojugu si labɛnna i kama, ne fana te murutibaga ye, ne fana ma i hakɛ ta koo si la. Nga ele kɔni, e be tugura ne kɔ ka ne fagayɔrɔ ɲini. Masaba le bena an bɔ ɲɔgɔn na, ka ne mɔnɛ bɔ e la! Nga ne yɛrɛ tena n bolo la i kan. Waati tɛmɛnin na, u tun be to ka talen nin la ko: ‹Juguya be sɔrɔ juguman le la›. O la, ne tena n bolo la i kan. Isirayɛlidenw ka masacɛ nana jɔn le kama? I be tugura jɔn le kɔ? Wulusu wa? Walima tɛtɛ? Masaba le bena ne ni ele bɔ ɲɔgɔn na, ale lo bena ne ka koo filɛ ka kuma ne nɔɔ na, a bena ne ka tiɲɛ di n ma ka n kisi i ma.» Dawuda tilara o kuma fɔli la Sayuli ye tuma min na, Sayuli y'a fɔ ko: «Ne dencɛ Dawuda, ele lo wa?» O kɔ, a kasira kosɔbɛ. A y'a fɔ Dawuda ye ko: «E kɛra mɔgɔsɔbɛ ye ka tɛmɛ ne kan, bari i ye koɲuman kɛ ne ye, nga n y'i sara ni juguman ye. Bii, e y'i ka ɲumanya yira ne la, Masaba tun ye ne d'i ma, i ma sɔn ka ne faga. Mɔgɔ be se k'a jugu kunbɛn k'a to a be taga hɛrɛ la wa? I ye fɛɛn min kɛ ne ye bii, Masaba k'i sara o la. Sisan ne y'a lɔn ko ele le bena kɛ Isirayɛlidenw ka masacɛ ye, i bena to u kunna tuma bɛɛ. Ne b'a ɲini i fɛ ko i ka kali ne ye ni Masaba tɔgɔ ye ko i tena ne kɔmɔgɔw halaki ne tɛmɛnin kɔ, ani ko i tena ne sii tomo pepewu ka bɔ ne faa ka somɔgɔw la.» Dawuda kalila. O kɔ, Sayuli tagar'a ka soo, Dawuda n'a kɔmɔgɔw tagara u ka yɔrɔ barikaman na. Samuyɛli sara. Isirayɛlidenw bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn k'a suu koɲa kɛ, k'a suu don a ka soo Arama. O tuma na, Dawuda wilila ka taga Paran mara kongokolon kɔnɔ. Cɛɛ dɔ tun be Maŋɔn dugu kɔnɔ, baara dɔ tun b'a fɛ Karimɛli, nafolo tun b'a fɛ kosɔbɛ, saga waa saba ni baa waa kelen tun b'a fɛ. A tun tagara Karimɛli janko a k'a ka sagaw sii tigɛ. Cɛɛ nin tɔgɔ tun ko Nabali, a muso tɔgɔ ko Abigayɛli. Muso nin tun ye hakilitigi ye, a fana tun cɛɛ ka ɲi, nga a cɛɛ ka koo tun ka gwɛlɛ, a tun ka jugu. Kalɛbu kɔmɔgɔ tun lo. Ka Dawuda to kongokolon kɔnɔ, a y'a mɛn ko Nabali b'a ka sagaw sii tigɛra. A ye kanbelen mɔgɔ tan ci a fɛ, k'a fɔ u ye ko: «Aw ka taga Karimɛli, ka Nabali fo n ye. Aw k'a fɔ a ye ko Ala ka sii d'a ma, ka hɛrɛ kɛ a n'a ka somɔgɔw, n'a bololafɛnw bɛɛ ye. Sisan ko ne ko ne y'a mɛn ko a ka sagaw sii tigɛwaati sera. Ko a ka sagadɛndɛbagaw do tun be n'anw ye, an ma kojugu kɛ u la, u ka fɛɛn si fana ma tunu kabini an be n'u ye Karimɛli. Ko a yɛrɛ k'a ka baaradenw ɲininga, u ben'a fɔ a ye. Ko ne ko a ka n ka kanbelen nunu minɛ ka ɲa, bari u nan'a fɛ lonba la. Ko ne ko a ka sabali, fɛɛn min be sɔrɔ a bolo kɔrɔ, a ka o dɔ di a ka baaradenw n'a dencɛ Dawuda ma.» Dawuda ka ciden nunu sera tuma min na, u ye Dawuda ka kuma nunu bɛɛ fɔ ka ban Nabali ye, u jera. Nabali y'a fɔ Dawuda ka baaradenw ye ko: «Dawuda ye jɔn ye? Zese dencɛ ye jɔn ye? Bii nin na baaraden caaman be boli ka bɔ u kuntigiw fɛ. Ne ka ne ka dumuni ni ne ka jii, ani ne ye begɛn minw faga ne ka saga sii tigɛbagaw ye ta k'o di mɔgɔw ma n te minw bɔyɔrɔ lɔn wa?» Dawuda kɔmɔgɔw segira ka taga o kuma bɛɛ fɔ Dawuda ye. O la, Dawuda y'a fɔ a kɔmɔgɔw ye ko u kelen kelen bɛɛ k'u ka murujanjanw siri u cɛɛ la. U y'o kɛ, Dawuda fana y'a ta siri. Mɔgɔ kɛmɛ naani ɲɔgɔn le tugura Dawuda kɔ. Mɔgɔ kɛmɛ fila tora u ka minanw kɔrɔ. Nabali ka baaraden dɔ y'a fɔ a muso Abigayɛli ye ko: «Dawuda ye mɔgɔ dɔw ci ka bɔ kongokolon kɔnɔ ka na an kuntigi fo. An kuntigi ma kumaɲuman fɔ u ye. Nga o mɔgɔ nunu y'an minɛ ka ɲa. K'an to kongokolon kɔnɔ n'u ye, an ye waati min bɛɛ kɛ yen, u ma kojugu si kɛ an na, an ka fɛɛn si ma tunu fana. An ye waati min bɛɛ kɛ n'u ye k'an to an ka sagaw dɛndɛ la, suu fara tile kan olu le tun kɛra i n'a fɔ kogo k'an lamini. Sisan i ka miiri o la, i ka kan ka fɛɛn min kɛ, i k'o filɛ. N'o tɛ, an kuntigi n'a ka somɔgɔw bɛɛ halakituma le sera. Ale do ye mɔgɔkolon ye, a te mɔgɔ ka kuma mɛn.» Abigayɛli teliyara ka burukun kɛmɛ fila ni duvɛnforoko fila ta, ani saga duuru sogo tobinin ni suman yirannin sinsin duuru, ni * ɛrɛzɛnjanin bɔɔrɔmisɛnw kɛmɛ, ani gato minw dilanna ni torojanin ye, olu kɛmɛ fila, k'o la faliw kan, k'a fɔ a ka baaradenw ye k'olu ka bila ale ɲa, ko ale be na kɔfɛ. Nga a ma foyi fɔ a cɛɛ Nabali ye. A yɛlɛla fali dɔ kan ka sira minɛ n'a be jigira kulu furancɛ la. O y'a sɔrɔ Dawuda n'a kɔmɔgɔw fana tun be jigira kulu dɔ kan a ɲafɛ, fɔɔ u tagara ɲɔgɔn kunbɛn. Dawuda tun y'a fɔ ka ban ko ale ye cɛɛ nin ka bololafɛnw kɔlɔsi kongokolon kɔnɔ gwansan, fɔɔ foyi ma tunu u la, ko a ye ale ka koɲuman sara ni kojugu ye. A ko ni dugu gwɛra k'a sɔrɔ ale ye Nabali n'a somɔgɔw dɔ to yen, ko Ala kana ale to. Abigayɛli ye Dawuda ye tuma min na dɔrɔn, a jigira joona joona a ka fali kan k'a ɲaa biri duguma k'a kunbiri gwan Dawuda ɲakɔrɔ, k'a fɔ a ye ko: «Ne matigi, a cɛnna ne le fɛ! Sabali ka mɛnni kɛ i ka baaraden darakan na fɔlɔ. Ne matigi, kana mɔgɔkolon Nabali filɛ. A tɔgɔ be cogo min na, a yɛrɛ fana be ten. A tɔgɔ ye Naloman ye, a fana be to a ka nalomanya la. Ne matigi tun ye mɔgɔ minw ci, ne, i ka baaraden, tun ma olu ye. Ne matigi, Masaba kosɔn, n'i yɛrɛ kosɔn, Masaba yɛrɛ le y'i bali ka mɔgɔ faga ani k'i yɛrɛ mɔnɛ bɔ i yɛrɛ ka fanga barika la. I jugu minw b'a fɛ ka kojugu kɛ i la, fɛɛn min be Nabali sɔrɔ, o ɲɔgɔn k'olu fana sɔrɔ. Sisan i ka baaraden nana i fɛ ni fɛɛn minw ye, i ka olu minɛ k'u di i kɔmɔgɔw ma. Ne b'i daali ko i k'i ka baaraden ka hakɛ yafa. Tiɲɛ na, Masaba bena barika don ne matigi n'a somɔgɔw ka masaya la, bari a be kɛlɛ kɛra Masaba ye. A fana ma kojugu si kɛ a sii bɛɛ la. Ni mɔgɔ dɔ wilila ka tugu ne matigi kɔ ko u b'a faga, Masaba i ka Ala bena i mara, k'i jugu nunu nii bɔ i n'a fɔ kabakuru min bonna ni bɛrɛbonnan ye. Masaba y'a fɔ ko a bena koɲuman min bɛɛ kɛ i ye, waati min na a bena o bɛɛ kɛ, k'i kɛ Isirayɛlidenw ka masacɛ ye, n matigi ten'a fɔ ko n'i tun y'a lɔn, i tun tena mɔgɔ faga gwansan janko k'i yɛrɛ mɔnɛ bɔ. Ni Masaba nana koɲuman kɛ ne matigi ye tuma min na, ne b'i daali ko i k'i hakili to ne, i ka baaraden na.» Dawuda y'a fɔ Abigayɛli ye ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala barika, ale min ye i ci ka na ne kunbɛn bii nin na. Ne be ele fo fana i ka hakilitigiya kosɔn, e min kɛra sababu ye bii ne ma se ka mɔgɔ faga janko ka n yɛrɛ mɔnɛ bɔ. Nga Masaba, Isirayɛli ka Ala kosɔn, ale min barika la ne ma se ka kojugu kɛ i la, n'i tun ma teliya ka se ne fɛ, yanni dugu ka gwɛ, foyi si tun tena to Nabali ka somɔgɔw cɛmanw la.» Abigayɛli tun nana ni fɛɛn minw ye k'u di Dawuda ma, a y'o minɛ k'a fɔ a ye ko: «I ka taga i ka soo hɛrɛ la. Ne y'i ka kuma mɛn ani ka sɔn i ma cogo min na, i yɛrɛ y'o ye.» Abigayɛli kɔsegira Nabali fɛ, o y'a sɔrɔ Nabali tun be dumuniba kɛra soo kɔnɔ i n'a fɔ masacɛ. A nisɔn tun diyanin be kosɔbɛ, a fanin tun be dɔrɔ la. Abigayɛli ma foyi fɔ a ye fɔɔ dugu gwɛra. Sɔgɔmadafɛ, a ka duvɛn bɔr'a ɲaa na tuma min na, Abigayɛli ye koo nin fɔ a ye. O yɔrɔnin kelen, a dusukun tigɛra, a kɛra i n'a fɔ kabakuru. Tile tan ɲɔgɔn tɛmɛnin kɔ, Masaba ye Nabali faga. Dawuda y'a mɛn ko Nabali sara. A y'a fɔ ko: «Ne be barika la Masaba ye kosɔbɛ, ale min ye ne bali Nabali ka kɛwalijugu tuma na, ne ma kojugu kɛ. A y'a kɛ Nabali ka juguya benn'a yɛrɛ kunna.» O kɔ, Dawuda ye mɔgɔw bila ka ta'a fɔ Abigayɛli ye ko ale b'a fɛ a ka kɛ a muso ye. Dawuda ka baaradenw sera Karimɛli, Abigayɛli fɛ k'a fɔ a ye ko: «Dawuda ko ale b'i fɛ, i ka kɛ a muso ye.» A wilila k'a ɲaa biri duguma k'a kunbiri gwan k'a fɔ ko: «I ka baaraden bena kɛ i ka jɔnmuso ye ka to k'a matigi ka baaradenw seen ko.» Abigayɛli teliyara ka yɛlɛ fali dɔ kan, ka tugu Dawuda ka cidenw kɔ, ka taga kɛ Dawuda ka muso ye. A ka baaraden musoman mɔgɔ duuru tun tugur'a kɔ. Dawuda tun ye Ayinowamu furu ka bɔ Zizireyɛli. U fila bɛɛ kɛra Dawuda ka musow ye. O y'a sɔrɔ Sayuli denmuso Mikali, min tun ye Dawuda muso ye, Sayuli tun y'ale minɛ k'a di Layisi dencɛ Paliti ma ka bɔ Galimu. Zifukaw tagara Gibeya k'a fɔ Sayuli ye ko Dawuda dogonin be Akila kulu kan kongokolon kɔnɔ. Sayuli wilila ka taga ni Isirayɛliden mɔgɔ waa saba (3 000) ye, a tun ye minw woloma, ka taga Dawuda ɲiniyɔrɔ la Zifu kongokolon kɔnɔ. Sayuli n'a ka kɛlɛdenw tagara sigi Akila kulu kan, kongokolon kɔnɔ sirada la. O y'a sɔrɔ Dawuda tun be kongokolon kɔnɔ. A y'a ye ko Sayuli tun b'a ɲinina o yɔrɔ la. A ye kɔlɔsilikɛbaga dɔw ci, o la, a y'a lɔn ko tiɲɛ na, Sayuli sera o yɔrɔ la. A wilila ka taga Sayuli ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ la. Sayuli tun lara yɔrɔ min na, a y'o ye, ani kɛlɛdenw kuntigi Nɛri dencɛ Abinɛri ka layɔrɔ fana. Sayuli tun lanin be kɛlɛdenw cɛma, olu tun b'a lamini na. Dawuda ye iticɛ Ayimelɛki ɲininga, ni Seruya dencɛ Abisayi, min tun ye Zowabu dɔgɔcɛ ye ko jon le bena taga ni ale ye Sayuli fɛ, kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ la. Abisayi y'a jaabi ko ale bena taga n'a ye. Dawuda ni Abisayi tagara u fɛ sufɛ. U tagar'a sɔrɔ Sayuli lara kɛlɛdenw cɛma. A ka taman tutunin be duguma, a kuun gɛrɛfɛ. Abinɛri, ni kɛlɛdenw bɛɛ lara k'a lamini. Abisayi y'a fɔ Dawuda ye ko: «Ala kɔni ye i jugu d'i ma bii. A to ne be n ka taman kɛ k'a sɔgɔ ni dugukolo ye siɲɛ kelen dɔrɔn, n t'a filanan.» Nga Dawuda y'a fɔ a ye ko: «Kan'a faga! Jon be se k'a bolo la Masaba ka mɔgɔ wolomanin kan ka to jalakabali ye?» O kɔ, Dawuda y'a fɔ tugu ko: «Masaba le ben'a faga, n'a taalon sera, a bena taga, walima a bena taga kɛlɛ kɛ yɔrɔ dɔ la ka sa yen Masaba kosɔn. Masaba ka ne kisi ne be n bolo la a ka mɔgɔ wolomanin kan. I k'a ka taman n'a ka jiforoko ta minw b'a kuun gɛrɛfɛ ka na an be taga.» Sayuli ka taman n'a ka jiforoko minw tun b'a kuun gɛrɛfɛ, Dawuda ye o ta ten, u tagara. Mɔgɔ si ma u ye, mɔgɔ si fana ma bɔ u kala ma, mɔgɔ si ma kunun. Bɛɛ tun be sinɔgɔra, Masaba tun y'a kɛ u sinɔgɔra kosɔbɛ. Dawuda tagara lɔ faan dɔ nin na kulu kan yɔrɔjan. Furancɛ min tun be sɔrɔ u cɛ, ale tun ka jan kosɔbɛ. A pɛrɛnna kɛlɛdenw ni Nɛri dencɛ Abinɛri kunna ko: «Abinɛri, e te ne jaabi wa?» Abinɛri y'a jaabi ko: «E ye jɔn ye min be pɛrɛn masacɛ kunna ten?» Dawuda y'a fɔ Abinɛri ye ko: «I te cɛɛ ye wa? I ɲɔgɔn yɛrɛ te sɔrɔ Isirayɛlidenw cɛma. Mun na i ma masacɛ, i matigi kɔlɔsi? Mɔgɔ dɔ nana ko a ben'a faga. I ye koo min kɛ, o ma ɲi. Masaba kosɔn, aw ka kan ka faga le, bari aw ma se k'aw kuntigi kɔlɔsi, min ye Masaba ka mɔgɔ wolomanin ye. Sisan sa, masacɛ ka taman n'a ka jiforoko minw tun bilanin be a kuun gɛrɛfɛ, olu be min?» Sayuli y'a lɔn ko Dawuda kaan lo, a y'a fɔ ko: «Ne dencɛ Dawuda, ele lo wa?» Dawuda y'a jaabi ko: «Ne lo, n matigi, masacɛ.» O kɔ, Dawuda y'a fɔ ko: «Mun na n matigi b'a ka baarakɛla ɲinina ten? Ne ye mun le kɛ? Kojugu jumɛn le be n na? N matigi, masacɛ, mɛnni kɛ i ka baarakɛla darakan na sisan. N'a kɛra ko Masaba le y'a to i wilila ne kama, ne b'a daali ko a ka sɔn n ka boɲafɛn na. Nga ni adamadenw le y'o kɛ, olu danganin lo Masaba ɲakɔrɔ, bari u ye ne gwɛn ka bɔ jamana na, Masaba ye min di a ka jama ma. A kɛra i n'a fɔ u tun y'a fɔ ne ye ko ne ka taga joow sɔn. Ne kana sa yɔrɔ si fɔɔ Masaba ɲakɔrɔ! Isirayɛlidenw ka masacɛ wilila ka taga tɛtɛ kɛlɛ kama, i n'a fɔ u be wɔlɔn gwɛn kulu kan cogo min na.» Sayuli y'a fɔ a ye ko: «Ne ye hakɛ kɛ. Ne dencɛ Dawuda, segi ka na. Ne tena i hakɛ ta tugu, bari bii i ye ne nii bɔko jati koba ye. Ne ye nalomanyabaara le kɛ, ne filila kosɔbɛ.» Dawuda y'a fɔ ko: «Masacɛ ka taman filɛ, a to i ka kanbelenw dɔ ka n'a minɛ. Masaba le bena an kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'a ka tilenninya n'a ka ɲumanya ye. Masaba tun y'i di ne ma bii, nga ne ma sɔn k'a ka mɔgɔ wolomanin faga. I nii bɔko kɛra koba ye ne ɲana cogo min na bii, o cogo kelen na fana, ne nii bɔko ka kɛ koba ye Masaba fɛ. A ka ne kisi kojugu bɛɛ ma.» Sayuli y'a fɔ Dawuda ye ko: «Ne dencɛ Dawuda, Masaba ka barika don i la! Ɔnhɔn, i bena kobabaw kɛ, o bena ɲa i bolo siga t'a la!» Dawuda tɛmɛna ka taga n'a ka sira ye. Sayuli kɔsegir'a ka soo. Dawuda y'a miiri a yɛrɛ kɔnɔ ko loon dɔ, Sayuli bena ale sɔrɔ k'a faga, ko min ka fisa, ko ale ka kan ka bɔ ka taga filisiw ka mara la, janko Sayuli ka se k'ale ɲiniko dabila Isirayɛli jamana bɛɛ kɔnɔ. K'o la, ale bena kisi a ma. Dawuda wilila n'a kɔmɔgɔ mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ye ka taga Mawɔki dencɛ Akisi, Gati masacɛ fɛ. A n'a ka mɔgɔw tora Akisi fɛ Gati, u kelen kelen bɛɛ n'a ka somɔgɔw, Dawuda n'a ka muso fila, Ayinowamu ka bɔ Zizireyɛli ni Nabali ka muso Abigayɛli ka bɔ Karimɛli. U y'a fɔ Sayuli ye ko Dawuda bolila ka taga Gati, Sayuli ye Dawuda ɲiniko dabila. Dawuda y'a fɔ Akisi ye ko n'ale koo ka d'a ye, a ka yɔrɔ dɔ di ale ma dugudennin dɔ kɔnɔ ale ka taga sigi o yɔrɔ la, ko mun na ale min kɛr'a ka baaraden ye a bena sigi ni masacɛ ye a ka dugu kɔnɔ. O loon yɛrɛ, Akisi ye Sikilagi d'a ma. O le y'a to halibi o yɔrɔ ye Zuda masacɛw ta ye. Dawuda ye saan kelen ni kalo naani kɛ filisiw ka mara la. Dawuda n'a kɔmɔgɔw tun be to ka bɔ ka taga Gɛsurikaw ni giziriw ani amalɛkiw kɛlɛ. Kabini fɔlɔfɔlɔ, k'a ta Suri faan na fɔɔ ka taga se Ezipiti jamana ma, olu le tun siginin be o mara la. Dawuda tun be to k'o yɔrɔ mɔgɔw bɛɛ faga, cɛɛ fara musow kan, k'u ka begɛnmisɛnw ni misiw, ni faliw ani ɲɔgɔmɛw ni faniw ta, ka kɔsegi ka taga n'u ye Akisi fɛ. Ni Akisi ye Dawuda ɲininga k'u tagara kɛlɛ kɛ yɔrɔ jumɛn bii, a tun be to k'a fɔ k'u tun tagara Zuda mara kongokolon kɔnɔ, walima Yerameyɛli mara kongokolon kɔnɔ, walima keniw ka mara kongokolon kɔnɔ. Dawuda tun be to ka cɛɛw ni musow bɛɛ faga. A tun te sɔn ka na ni mɔgɔ si ye Gati. A tun be miiri k'olu ben'a ka kokɛta fɔ. Ka Dawuda to filisiw ka jamana na, a tun be to k'o le kɛ. Akisi tun y'a jigi la Dawuda kan. A tun b'a kɔnɔ ko Dawuda koo tun man di a ka siya Isirayɛlidenw ye tugu, k'o la, a bena kɛ ale ka baarakɛla ye tuma bɛɛ. O waati la, filisiw y'u ka kɛlɛdenw lajɛn janko u ka taga Isirayɛlidenw kɛlɛ. Akisi y'a fɔ Dawuda ye ko a n'a kɔmɔgɔw bena fara ale ka kɛlɛdenw kan. Dawuda y'a fɔ a ye ko: «I ka baaraden bena fɛɛn min kɛ, i bena o ye.» Akisi y'a fɔ Dawuda ye tugu ko: «I bena to ka ne kɔlɔsi kudayi.» O y'a sɔrɔ Samuyɛli tun sara ka ban. Isirayɛlidenw bɛɛ tun y'a suu don Arama a ka dugu kɔnɔ, ani k'a sanga kɛ. Sayuli tun y'a kɛ sukɔrɔwele ni lagwɛliko bɛɛ dabilara jamana kɔnɔ. Filisiw ye ɲɔgɔn lajɛn ka na sigi Sunɛmu, Sayuli fana ye Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛn ka na sigi Gilibowa. Sayuli ye filisiw ka kɛlɛdenw ye tuma min na, a siranna kosɔbɛ fɔɔ a tun be yɛrɛyɛrɛ. A ye Masaba ɲininga. Masaba m'a jaabi, a ma kuma a fɛ siko la, a fana m'a jaabi * Urimu barika la, a ma kira si ci a ma. O la, Sayuli y'a fɔ a ka baarakɛlaw ye ko: «Muso minw be sukɔrɔw wele, aw k'olu dɔ yɔrɔ yaala ne ye, janko ne be taga a ɲininga.» U y'a fɔ a ye ko: «Dɔ be sɔrɔ Ɛndɔri.» Sayuli y'a ka faniw yɛlɛma ka fani wɛrɛw don janko mɔgɔw kan'a lɔn ko ale lo, ka mɔgɔ fila minɛ ka taga n'u ye. U sera muso nin fɛ sufɛ. Sayuli y'a fɔ a ye ko a ka suu dɔ wele, ale bena min koo fɔ a ye. Nga muso nin y'a fɔ ko: «Sayuli y'a kɛ sukɔrɔw welebagaw ni lagwɛlikɛlaw y'u ka baara dabila jamana kɔnɔ, e yɛrɛ b'o lɔn. Mun na i be na ne nigɛ ka taga ne di u be ne faga?» Sayuli kalila ni Masaba tɔgɔ ye ko: «Masaba kosɔn, kojugu si tena i sɔrɔ koo nin kosɔn.» Muso y'a ɲininga ko: «I b'a fɛ n be jon le wele?» A ko Samuyɛli suja. Tuma min na muso nin ye Samuyɛli ye, a kulera kosɔbɛ, k'a fɔ Sayuli ye ko: «I ye Sayuli yɛrɛ ye! Mun na i ye ne namara?» Masacɛ y'a fɔ a ye ko: «I kana siran! I be mun le yera?» A ko: «N ɲaa be suja dɔ la n'a be bɔra dugukolo kɔnɔ.» Masacɛ ye muso nin ɲininga tugu ko: «A be cogo di?» A y'a jaabi ko cɛkɔrɔba dɔ le be bɔra, foroca b'a kaan na. O tuma na, Sayuli y'a lɔn ko Samuyɛli lo. A y'a ɲaa biri duguma k'a kunbiri gwan. Samuyɛli y'a fɔ Sayuli ye ko: «Mun na i ye ne sigɛn ka ne wele ka na?» Sayuli y'a jaabi ko ale nii tɔɔrɔnin lo kosɔbɛ, ko filisiw b'a la k'ale kɛlɛ, ko Ala bɔra ale kɔ. Ko Ala t'a jaabi tugu, ko a ma kira dɔ ci ka kuma a fɛ, a fana ma kuma a fɛ siko la. K'o le y'a to ale y'a wele janko a ka dɔ fɔ a ye a ka kan ka fɛɛn min kɛ. Samuyɛli y'a fɔ ko: «Mun na i be ne wele ka ne ɲininga, n'i y'a lɔn ko Masaba bɔra ka ban i kɔ ka kɛ i jugu ye? Masaba tun ye min fɔ ne barika la, a y'o le kɛ. A ye masaya bɔsi i la k'a d'i tɔɲɔgɔn dɔ ma, min ye Dawuda ye. I tun ma mɛnni kɛ Masaba fɛ, ka amalɛkiw halaki i n'a fɔ Masaba tun dimina k'a ɲini i fɛ cogo min na, o la Masaba ye nin kɛ i la bii fana. Masaba bena Isirayɛlidenw ni ele don filisiw bolo. Sini, ele n'i dencɛw, anw bena kɛ ɲɔgɔn fɛ. Masaba bena Isirayɛlidenw ka kɛlɛdenw don filisiw bolo.» O yɔrɔnin kelen, Sayuli bɔra ka ben purun! Samuyɛli ka kuma nunu tun ye siranya bila a la kosɔbɛ. K'a fara o kan, a barika tun dɛsɛra, bari a tun ma dumuni kɛ tile kuturu ni suu kɔnɔ. Muso nin nan'a gɛrɛfɛ, k'a ye ko a hakili bɛɛ ɲagaminin lo. A y'a fɔ a ye ko: «A filɛ sa, i ka baaraden ye mɛnni kɛ i fɛ ka sɔn i ta ma, k'a yɛrɛ bila koo la. Sisan ele ka sabali ka mɛnni kɛ ne fɛ fana, a to ne be dumuni dɔ d'i ma i b'o dumu ka se ka fanga sɔrɔ ka sɔrɔ k'i ka sira ta.» Nga a banna ko ale tena dumuni kɛ. A ka baaradenw ni muso nin y'a daali kosɔbɛ, a ye mɛnni kɛ u fɛ, ka sɔrɔ ka wili duguma ka sigi sigilan kan. O y'a sɔrɔ misiden tulɔnin dɔ tun be muso nin fɛ. A teliyara ka taga o minɛ k'a faga, ka mugu dɔ bɔ k'o nɔɔni ka buru kɛ n'o ye, a ma fununan kɛ a la. O kɔ, a nana o bila Sayuli n'a ka mɔgɔw ɲakɔrɔ. U ye dumuni kɛ, ka sɔrɔ ka wili ka taga o suu kelen nin na. Filisiw ka kɛlɛbolow bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn Afɛki, Isirayɛlidenw fana ye ɲɔgɔn lajɛn jii bɔyɔrɔ la min be Zizireyɛli mara la. Filisiw ka kɛlɛdenw ɲamɔgɔw tun bilara ɲafɛ, u n'u ka kɛlɛden kɛmɛ kɛmɛ ni waa kelen kelen. Dawuda n'a kɔmɔgɔw tun be kɔfɛ ni Akisi ye. Filisiw ka ɲamɔgɔw ye ɲiningali kɛ ko: «Eburu nunu be mun le kɛra yan?» Akisi y'u jaabi ko: «Isirayɛlidenw ka masacɛ Sayuli ka baaradenkɔrɔ Dawuda lo. A be ni ne ye a sera saan kelen, walima fila. Ne ma jalakiyɔrɔ si ye a la kabini a sera ne fɛ fɔɔ ka na se bii ma.» Filisiw ɲamɔgɔ nunu dimina Akisi kɔrɔ, k'a fɔ a ye ko: «A to Dawuda be kɔsegi ka ta'a ka sigiyɔrɔ la. A kana taga ni anw ye kɛlɛkɛyɔrɔ la, janko a kana anw to kɛlɛ la ka yɛlɛma an kama kɛlɛ tuma na. A bena se ka segi k'a yɛrɛ koo diya a kuntigi ye cogo di ni anw ka mɔgɔw kungolow tɛ? U tun be dɔnkili la ka dɔɔn kɛ jon le kosɔn? Dawuda nin tɛ wa? N'u b'a fɔra ko: ‹Sayuli ye mɔgɔ waa damani faga, Dawuda ye mɔgɔ waa tan tan faga.› » Akisi ye Dawuda wele k'a fɔ a ye ko: «Masaba kosɔn, i ye mɔgɔtilennin ye, a ka di ne ye i ka fara ne kan an ka to ka taga kɛlɛ la ɲɔgɔn fɛ, bari ne ma jalakiyɔrɔ si ye i la kabini i nana ne fɛ loon min na fɔɔ ka na se bii ma. Nga i koo man di filisiw ɲamɔgɔw le ye. Janko n kana koo dɔ kɛ min man di filisiw ɲamɔgɔw ye, i ka kɔsegi ka taga hɛrɛ la.» Dawuda y'a fɔ Akisi ye ko ale ye mun le kɛ. Ko a ye kojugu jumɛn le ye ale seen kɔrɔ kabini a ser'a fɛ fɔɔ ka na se bii ma, min be kɛ sababu ye ale te se ka ta'a ka masacɛ n'a matigi juguw kɛlɛ. Akisi y'a jaabi ko: «Ne y'o lɔn. I koo ka di ne ye i n'a fɔ Ala ka mɛlɛkɛ, nga filisiw ɲamɔgɔw le y'a fɔ ko e te taga ni olu ye fewu kɛlɛ la. Sisan, sini sɔgɔma joona, i ka wili, i n'i kuntigi ka baaraden minw tugura i kɔ. Aw ka wili sɔgɔma joona, ni kɛnɛ cira ka ɲa dɔrɔn, aw ye taga.» Dawuda n'a kɔmɔgɔw wilila sɔgɔmada joona ka kɔsegi ka taga filisiw ka jamana na. Filisiw tagara Zizireyɛli. A tile sabanan loon, Dawuda n'a kɔmɔgɔw sera Sikilagi. O y'a sɔrɔ amalɛkiw tun bɔra ka na kɛlɛ kɛ Zuda mara worodugu ɲafan fɛ ani Sikilagi. U tun ye Sikilagi dugu ci k'a jɛni, ka musow minɛ, ani fɛɛn o fɛɛn tun be dugu kɔnɔ, mɔgɔkɔrɔba fara denmisɛnw kan. U tun ma mɔgɔ si faga u la, u tun y'u minɛ ka taga n'u ye. Dawuda n'a kɔmɔgɔw sera dugu kɔnɔ, u y'a ye ko dugu jɛninin lo, u ka musow ni u dencɛw ni u denmusow minɛna ka taga. O la, Dawuda n'a kɔmɔgɔw kasira kosɔbɛ fɔɔ u barika tagara ban, u tun te se ka kasi tugu. U tun ye Dawuda ka muso fila nunu, Ayinowamu ka bɔ Zizireyɛli ni Karimɛlika Nabali ka muso Abigayɛli fana minɛ ka taga n'u ye. Dawuda hakili ɲagamina kosɔbɛ, bari jama tun b'a fɔra k'olu b'a bon ni kabakuru ye k'a faga. U bɛɛ dusu tun cɛnna kosɔbɛ, u dencɛw n'u denmusow kosɔn. Nga Dawuda y'a yɛrɛ jaa gwɛlɛya Masaba a ka Ala barika la. A y'a fɔ sarakalasebaga Ayimelɛki dencɛ Abiyatari ye ko a ka sarakalasebagaw kuntigi ka fani ta ka na n'a ye. Ale y'o ta ka n'a di Dawuda ma. Dawuda ye Masaba ɲininga ko ni ale tugura jɛnkulu nin kɔ, ko a bena u sɔrɔ wa. Masaba y'a jaabi ko a ka tugu a kɔ, ko a bena u sɔrɔ ani k'a ka mɔgɔw bɔsi. Dawuda n'a kɔmɔgɔ mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ wilila ka taga. U tagara se Bezɔri kɔɔ daa la. Minw tun tora kɔfɛ, olu tora o yɔrɔ la. O kɔ, Dawuda tɛmɛna ka tugu u kɔ ni mɔgɔ kɛmɛ naani ye. O y'a sɔrɔ mɔgɔ kɛmɛ fila nunu tun sigɛnna n'u tun te se ka kɔɔ tigɛ. U ye Ezipitika dɔ ye kongo kɔnɔ, k'a minɛ ka na n'a ye Dawuda fɛ. U ye dumuni ni jii d'a ma a y'a min. U fana ye ŋɔmi d'a ma min tun dilanna ni toro ye, ka * ɛrɛzɛnjanin bɔrɔmisɛn fila d'a ma. A ye dumuni kɛ ka ban tuma min na, a ɲaa yɛlɛla, bari a tun ma dumuni kɛ ka jii min tile saba ni suu saba kɔnɔ. Dawuda y'a ɲininga ko a bɔra min, ko ale ye jɔn ka mɔgɔ ye. A ye Dawuda jaabi ko: «Ne ye Ezipitika ye, ne ye amalɛkicɛ dɔ ka jɔɔn ye. A tile saba le ye bii, ne kuntigi bolila ka ne to bari ne tun man kɛnɛ. An tun tagara Keretiw ka mara worodugu ɲafan na k'u kɛlɛ, ani Zuda kɔmɔgɔw ka mara la, ni Kalɛbu ka mara worodugu ɲafan na, ani an fana ye Sikilagi jɛni.» Dawuda y'a fɔ a ye ko: «I be sɔn ka ne bila sira ka taga o jɛnkulu nin fɛ wa?» A y'a fɔ Dawuda ye ko ni Dawuda be sɔn ka kali ni Ala tɔgɔ ye ko a tena ale faga, ani ko a tena ale di a kuntigi ma, ko ale be se ka taga n'a ye u yɔrɔ la. O la, cɛɛ nin tagara ni Dawuda ye. U tagar'a sɔrɔ amalɛki nunu siginin be ka yɔrɔ bɛɛ fa, n'u be dumuni kɛra ka minni kɛ, ani ka ɲanagwɛ nafolo kosɔn, u ye min sɔrɔ filisiw ni Zuda mara la. Dawuda y'a daminɛ k'u kɛlɛ k'a ta sɔgɔmadafɛ fɔɔ ka taga se o dugusagwɛ wuladafɛ. Mɔgɔ si ma se ka kisi, fɔɔ kanbelen mɔgɔ kɛmɛ naani minw sera ka yɛlɛ ɲɔgɔmɛw kan ka boli. Amalɛkiw tun ye fɛɛn o fɛɛn ta u fɛ, Dawuda sera k'o bɛɛ bɔsi, k'a ka muso fila nunu bɔsi fana. U ka mɔgɔ si ma tunu, mɔgɔkɔrɔba fara denmisɛn kan, dencɛ fara denmusow kan, ani fɛɛn o fɛɛn min tun tara u fɛ. Dawuda y'o bɛɛ sɔrɔ ka na n'u ye. Dawuda ye begɛnw bɛɛ minɛ. Mɔgɔ minw tun b'u gwɛnna, olu tun be to k'a fɔ ko nin ye Dawuda ta ye. Mɔgɔ kɛmɛ fila minw tun sigɛnna ka to Bezɔri kɔɔ daa la, n'u tun ma se ka taga n'a ye, Dawuda sera olu fɛ tuma min na, u wilila k'a ni jama kunbɛn. Dawuda gwɛrɛla u la n'a ka kɛlɛdenw ye k'u fo. Mɔgɔjuguw ni mɔgɔkolon minw bɛɛ tun tagara ni Dawuda ye, olu y'a fɔ ko: «Nunu ma taga minkɛ, an sera ka fɛɛn minw sɔrɔ k'u bɔsi, olu te foyi sɔrɔ o la, fɔɔ u ka musow n'u deenw. U ka olu minɛ ka taga.» Nga Dawuda y'a fɔ u ye ko: «Masaba ye fɛɛn min d'an ma, aw kana o kɛ ten, ne balimaw. A y'an mara, jɛnkulu min tun nana an kama, k'o don an bolo. Jɔn le bena sɔn aw ma o koo la? Mɔgɔ minw tagara kɛlɛ la ani minw tora an ka minanw kɔrɔ, u bɛɛ ka sɔrɔli bena kɛ kelen ye. U bɛɛ bena o tilan.» Dawuda y'o kɛ sariya ni landa ye o loon na. Fɔɔ ka na se bii ma, Isirayɛlidenw b'o bato. Dawuda sera Sikilagi tuma min na, a ye o fɛɛn nunu dɔw ci Zuda mara cɛkɔrɔbaw ma minw tun ye a teriw ye, k'a fɔ u ye ko: «Aw ka nunu minɛ, o ye Masaba juguw bololafɛn dɔw ye.» A ye dɔ ci Betɛlikaw ma, ni Aramɔtikaw ma worodugu ɲafan fɛ, ni Yatirikaw ma, ani Arowɛrikaw ni Sifemɔtikaw, ani Ɛsitemowakaw ma, ani Arakalikaw, ani ka dɔ ci yerameyɛliw ka duguw kɔnɔ mɔgɔw ma, ni keniw ka duguw kɔnɔ mɔgɔw ma, ani ka dɔ fana ci Orimakaw ma, ni Bɔrasankaw ma ani Atakikaw ma, ani ka dɔ ci Eburɔnkaw ma, ani a tun tɛmɛna yɔrɔ tɔw minw bɛɛ la n'a kɔmɔgɔw ye. Filisiw ye Isirayɛlidenw kɛlɛ. Isirayɛlidenw bolila u ɲa, mɔgɔ caaman fagara Gilibowa kulu kan. U sera ka Sayuli n'a deenw dɛrɛ, u ye Zonatan ni Abinadabu ani Malikisuwa, Sayuli deenw faga. Kɛlɛ gwanna Sayuli kɔ kosɔbɛ. Kalatigiw y'a ye, a tun be yɛrɛyɛrɛla kosɔbɛ olu ɲa. Sayuli y'a fɔ a ka kɛlɛkɛminanw tabaga ye ko a ka murujan bɔ k'ale faga janko kɛnɛkɛnɛbali nunu kana ale minɛ ka tolon kɛ ale la. Nga cɛɛ nin ma sɔn, bari a tun siranna kosɔbɛ. O la, Sayuli ye murujan juu tutu k'a yɛrɛ bila ka ben a kan. A ka kɛlɛkɛminanw tabaga nin y'a ye a sara, ale fana ye murujan juu tutu ka bɔ ka ben a kan, ale fana sara n'a ye. A kɛra ten, Sayuli n'a dencɛ saba n'a ka kɛlɛkɛminanw tabaga, ani a ka mɔgɔw bɛɛ sara o loon kelen na. Isirayɛliden minw tun siginin be kɔkɛnɛ faan dɔ nin na, ani minw tun siginin be Zurudɛn baji kɔfɛ, olu y'a ye ko u ka mɔgɔw bolila ani ko Sayuli n'a deenw sara. Olu bɔra u ka duguw kɔnɔ ka boli k'u ka duguw to yen. Filisiw nana sigi u kɔnɔ. O dugusagwɛ, filisiw nana ko u bena suu nunu ka minanw ta. U ye Sayuli n'a deen saba nunu suuw lanin ye Gilibowa kulu kan. U ye Sayuli kuun tigɛ, k'a ka kɛlɛkɛminanw ta, ka mɔgɔw ci ka yaala Filisi jamana bɛɛ kɔnɔ k'o kibaruya fɔ u ka josow kɔnɔ ani jama ye. U ka joo minw tɔgɔ ko * Asitarite, u ye Sayuli ka kɛlɛkɛminanw bila olu ka soo kɔnɔ, ka Sayuli suu gwengwen dugu laminikogo kan. Filisiw ye fɛɛn min kɛ Sayuli la, Yabɛsi min be Galaadi mara la, o dugu mɔgɔw y'o mɛn tuma min na, u ka cɛfariw bɛɛ wilila ka suu bɛɛ kɛ taama na ka na Bɛtiseyan, ka na Sayuli n'a deenw bɔ kogo kan ka taga n'u ye Yabɛsi k'u jɛni. U y'u kolow ta ka taga u don joyiri dɔ kɔrɔ Yabɛsi, ani ka suun don tile wolonwula. Sayuli sanin kɔ, Dawuda kɔsegira ka na sigi Sikilagi dugu kɔnɔ ka tile fila kɛ. O y'a sɔrɔ a tun ye amalɛkiw kɛlɛ ka se u kɔrɔ ka ban. A tile sabanan loon, cɛɛ dɔ bɔra Sayuli ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ la ka na, a ka faniw faranfarannin be, buguri fana tun b'a kuun na. A sera tuma min na, a y'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma Dawuda kɔrɔ. Dawuda y'a ɲininga ko a bɔra min. A y'a jaabi ko ale bolila ka bɔ Isirayɛlidenw ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ la. Dawuda y'a ɲininga ko mun le kɛra. Ko a k'a ɲafɔ. A y'a fɔ ko: «Jama bolila kɛlɛ kɛyɔrɔ la, mɔgɔ caaman sara, Sayuli n'a dencɛ Zonatan fana sara.» Dawuda ye kibaruya nin fɔbaga ɲininga tugu ko: «E kɛra cogo di k'a lɔn ko Sayuli n'a dencɛ Zonatan sara?» Cɛɛ nin y'a jaabi ko: «Ne tun be Gilibowa kulu kan, n y'a ye Sayuli b'a yɛrɛ tintinn'a ka taman kan, ani wotorow ni sotigiw tun ser'a ma ka ban. A ye filɛli kɛ a kɔfɛ, a ye ne ye ka n wele, ne ye naamu laminɛ. A ye ne ɲininga ko ne ye jɔn ye, ne y'a jaabi ko ne ye amalɛki ye. O kɔ, a y'a fɔ ne ye ko ne ka gwɛrɛ ka na ale faga, ko bari ale sigɛnnin lo kosɔbɛ, ko k'a sɔrɔ a be nii na halibi. O la, ne gwɛrɛl'a la k'a faga. Ne tun lanin b'a la ko a tun tena kisi kɛlɛ nin na. O kɔ, masafugulan min tun b'a kuun na, ne y'o bɔ, n'a ka bololanigɛ. Ne nana n'o le ye i fɛ, n matigi.» O la, dusukasi fɛ, Dawuda y'a ka fani faran. Mɔgɔ minw bɛɛ tun be n'a ye, olu fana y'u taw faran. U kasira ka suun don tile kuturu kɔnɔ, Sayuli n'a dencɛ Zonatan kosɔn, ani Masaba ka jama kosɔn, Isirayɛliden minw bɛɛ tun sara kɛlɛ la. U ye olu sanga kɛ ten. O kɔ, Dawuda ye ciden nin ɲininga ko ale bɔra min. A ye Dawuda jaabi ko: «Ne ye amalɛki dɔ ka deen ye min nana sigi yan.» Dawuda y'a fɔ a ye ko: «Mun na e ma siran ka Masaba ka masacɛ wolomanin faga?» Dawuda y'a fɔ a ka mɔgɔ dɔ ye ko ale ka gwɛrɛ ka cɛɛ nin faga. Ale gwɛrɛla k'a faga. Dawuda y'a fɔ ko: «I ka sa n'i yɛrɛ kunko ye, bari i yɛrɛ daa le y'a fɔ ko e ye Masaba ka masacɛ wolomanin faga.» Dawuda ye dɔnkili nin la Sayuli n'a dencɛ Zonatan ka sayako la, k'a fɔ ko u ka Zuda mara mɔgɔw dege n'a ye. Ko tontigi ka dɔnkili lo. A be sɔrɔ Mɔgɔtilenninw ka sɛbɛ kɔnɔ. O dɔnkili nin filɛ nin ye ko: «Isirayɛlidenw kunnawolobagaw tora kuluw kan! Isirayɛlidenw ka cɛfariw sara sa! Aw kana o kibaruya lakali Gati dugu kɔnɔ, aw kan'a fɔ Asikalɔn dugu kɔnɔ fewu, janko filisiw musow kana nisɔndiya, kɛnɛkɛnɛbaliw denmusow kana yɛlɛ. Ka Sayuli ni Zonatan to nii na, u tun ye ɲɔgɔn kanu kosɔbɛ. U ma se ka faran ɲɔgɔn na u satuma. U tun ka teli ni sɛgɛn ye, u jaa tun ka gwɛlɛ ni jara ta ye. Isirayɛlidenmusow, aw ka kasi Sayuli kosɔn, ale min tun be to k'aw masiri ni fani ɲanamanw ye, ale min tun be sanu kɛ k'aw ka faniw cɛɛ ɲa. Cɛfariw benna kɛlɛ gwantuma na! Zonatan tora cogo di kuluw kan? Ne nii tɔɔrɔnin be e kosɔn Zonatan, ne balimacɛ, e koo tun ka di ne ye kosɔbɛ. E ka teriya tun ka di ne ye haali, o tun tɛmɛna muso ta kan. Cɛfariw sara sa! Kɛlɛkɛminanw do tora kɛlɛyɔrɔ la sa!» O koo nunu tɛmɛnin kɔ, Dawuda ye Masaba ɲininga ko: «N ka taga Zuda mara dugu dɔ la wa?» Masaba y'a jaabi ko a ka taga. A y'a fɔ tugu ko ale ka taga dugu jumɛn na. Masaba y'a jaabi ko Eburɔn dugu kɔnɔ. Dawuda wilila ka taga n'a ka muso fila ye, Ayinowamu ka bɔ Zizireyɛli, ani Karimɛlika Nabali min sara, ale ka muso Abigayɛli. Dawuda ka mɔgɔ minw tun be n'a ye, a tagara ni olu ye. U tagara sigi Eburɔn n'a dafɛduguw la, u bɛɛ n'u ka somɔgɔw. Zuda kɔmɔgɔw nana tulu bɔn Dawuda kunna o yɔrɔ la k'a kɛ u ka masacɛ ye. U nan'a fɔ Dawuda ye ko Yabɛsikaw ka bɔ Galaadi mara la le ye Sayuli suu ta k'a don. O la, a ye mɔgɔw ci ko u ka ta'a fɔ u ye ko: «Masaba ka barika don aw la, bari aw ye koɲuman kɛ aw kuntigi Sayuli ye, k'a suu ta k'a don. Sisan Masaba ka to aw fɛ k'aw dɛmɛ. Ne fana bena koɲuman kɛ aw ye, bari aw y'o baaraɲuman nin kɛ. Sisan, aw k'aw jaa gwɛlɛya ka kɛ cɛfariw ye, bari aw kuntigi Sayuli sara, Zuda kɔmɔgɔw ye ne le woloma ka kɛ u ka masacɛ ye.» O waati la, Nɛri dencɛ Abinɛri min tun ye Sayuli ka kɛlɛdenw kuntigi ye, ale ye Sayuli dencɛ Isibosɛti minɛ ka taga n'a ye Maanayimu, k'a kɛ masacɛ ye Galaadi mara kunna, ani Asɛri ni Zizireyɛli ani Efarayimu ni Bɛnzamɛn mara, ani Isirayɛliden tɔw bɛɛ kunna. Sayuli dencɛ Isibosɛti sii tun sera saan bi naani ma a ka sɔrɔ ka kɛ masa ye Isirayɛlidenw kunna. A ye saan fila kɛ u kunna. Zuda kɔmɔgɔw dama le tun tugura Dawuda kɔ. Dawuda kɛra Zuda kɔmɔgɔw ka masacɛ ye k'a to Eburɔn saan wolonwula ni kalo wɔɔrɔ. Nɛri dencɛ Abinɛri ni Sayuli dencɛ Isibosɛti ka kɛlɛdenw wilila ka bɔ Maanayimu ka na Gabaŋɔn. Seruya dencɛ Zowabu ni Dawuda ka kɛlɛdenw wilila ka taga. U ye ɲɔgɔn kunbɛn Gabaŋɔn dalan gɛrɛfɛ, u lɔra. Kelen be faan dɔ nin na, kelen be faan dɔ nin na fana. Abinɛri y'a fɔ Zowabu ye ko: «An k'a to kanbelen nunu ka wili ka ɲɔgɔn kɛlɛ fila fila an ɲana!» Zowabu y'a jaabi ko u ka wili kɛ. U wilila, u y'u jati. Sayuli dencɛ Isibosɛti ka mɔgɔw tun ye mɔgɔ tan ni fila ye ka bɔ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw la, Dawuda ta mɔgɔ tan ni fila. U kelen kelen bɛɛ y'a tɔɲɔgɔn minɛ a kuun na, ka ɲɔgɔn sɔgɔ ni murujan ye u gɛrɛnw na. U bɛɛ benna ka sa ɲɔgɔn fɛ. Yɔrɔ min be Gabaŋɔn gɛrɛfɛ, o la, u y'o tɔgɔ la ko Murujan dadiman yɔrɔ. O loon na, kɛlɛ juguyara kosɔbɛ. Dawuda ka mɔgɔw sera Abinɛri ni Isirayɛliden tɔw kɔrɔ. O kɛlɛ nin na, Seruya dencɛ saba tun be yen: Zowabu ni Abisayi ani Azayɛli. Azayɛli tun be se boli la kosɔbɛ i n'a fɔ minan. Ale tugura Abinɛri kɔ, a ma faran ka taga kinibolo fɛ, walima numanbolo fɛ. Abinɛri ye filɛli kɛ a kɔfɛ k'a ɲininga ko: «Ele lo wa, Azayɛli?» A ko: «Ɔnhɔn, ne lo.» Abinɛri y'a fɔ a ye ko a ka yɛlɛma kinibolo fɛ, walima numanbolo fɛ, ka kanbelen nunu dɔ minɛ k'o bololafɛn ta. Nga Azayɛli ma sɔn ka faran ka bɔ a kɔ. Abinɛri y'a fɔ a ye tugu ko a ka faran ka bɔ ale kɔ, ko n'o tɛ, ale ben'a faga. K'o kɔ, ale bena kɛ di k'a kɔrɔcɛ Zowabu filɛ. Nga Azayɛli banna ka faran ka bɔ a kɔ. O la, Abinɛri y'a ka taman juu kɛ k'a susu a kɔnɔbara la. Taman y'a sɔgɔ fɔɔ ka bɔ a kɔfɛ. A bɔra ka ben ka sa yɔrɔnin kelen. Ni mɔgɔ o mɔgɔ tun bolila ka na se Azayɛli suu ma, u bɛɛ be lɔ. Zowabu ni Abisayi ye Abinɛri gwɛn. Tilekun be donna tuma min na, u sera Gibeyama, min be Giya gɛrɛfɛ, Gabaŋɔn kongokolon sira kan. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ye ɲɔgɔn lajɛn Abinɛri gɛrɛfɛ ka kɛ jɛnkulu kelen ye, ka lɔ kulu dɔ kan. Abinɛri y'a kaan kɔrɔta k'a fɔ Zowabu ye ko: «O tuma na, murujan ka halakili bena taga ɲa tuma bɛɛ wa? E m'a lɔn ko nimisa be o kɔfɛ wa? I ben'a fɔ jama ye tuma jumɛn ko u k'u badenw fagako dabila?» Zowabu y'a fɔ ko: «Ala kosɔn, n'i tun ma foyi fɔ, jama tun bena tugu u balimaw kɔ fɔɔ sini sɔgɔma.» O la, Zowabu ye buru fiyɛ, jama bɛɛ lɔra, u ma tugu Isirayɛliden tɔw kɔ tugu, u ma ɲɔgɔn kɛlɛ tugu. Abinɛri n'a ka jama taamana Zurudɛn baji kɛnɛ na suu bɛɛ la, ka ta'a tigɛ, ka Bitirɔn mara bɛɛ cɛtigɛ ka taga se Maanayimu. Zowabu kɔsegira ka bɔ Abinɛri gwɛnyɔrɔ la, a ye jama bɛɛ lajɛn. Mɔgɔ tan ni kɔnɔntɔn le tun te yen, Dawuda ka kɛlɛdenw cɛma, ani Azayɛli. Nga Dawuda ka kɛlɛdenw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni bi wɔɔrɔ faga Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw la, minw tun be ni Abinɛri ye. U ye Azayɛli suu ta ka n'a don a facɛ ka kaburu kɔnɔ Bɛtilehɛmu. O kɔ, Zowabu n'a ka mɔgɔw taamana suu bɛɛ kɔnɔ. U sera Eburɔn dugugwɛdafɛ. Sayuli ka mɔgɔw ni Dawuda ka mɔgɔw ye ɲɔgɔn kɛlɛ waatijan kɔnɔ. Dawuda tun be see sɔrɔla ka taga ɲa. Sayuli ka mɔgɔw barika tun be dɛsɛra ka taga. Ka Dawuda to Eburɔn, a ye dencɛw sɔrɔ. A deen fɔlɔ ye Amunɔn ye, a muso Zizireyɛlika Ayinowamu dencɛ. Filanan ye Kileyabu ye, Karimɛlika Nabali min sara, ale ka muso Abigayɛli dencɛ. Sabanan ye Abisalɔn ye, Gɛsuri masacɛ Talimayi denmuso Maaka dencɛ. Naaninan ye Adoniya ye, Agiti ka dencɛ. Duurunan ye Sefatiya ye, Abitali dencɛ. Wɔɔrɔnan ye Yitireyamu ye, Dawuda ka muso Ɛgila dencɛ. Dawuda y'o deen nunu le sɔrɔ k'a to Eburɔn. Sayuli ka mɔgɔw ni Dawuda ka mɔgɔw tun be kɛlɛ la tuma min na, Abinɛri tun banbanin lo k'a ka fanga yiriwa Sayuli ka mɔgɔw cɛma. O y'a sɔrɔ gɛrɛfɛmuso dɔ tun be Sayuli fɛ, a tɔgɔ ko Irisipa, Aya denmuso tun lo. Loon dɔ, Isibosɛti y'a fɔ Abinɛri ye ko: «Mun na i tagara la ni ne facɛ ka gɛrɛfɛmuso nunu dɔ ye?» Isibosɛti ka kuma ye Abinɛri dimi kosɔbɛ. A y'a fɔ Isibosɛti ye ko: «O tuma na, ne ye mɔgɔkolon ye fɔɔ ka sɔn ka baara kɛ Zuda kɔmɔgɔw ye wa? Ne b'a la halibi ka koɲuman kɛ e faa Sayuli ka soo ye, ani e faa balimaw, n'a teriw ye. Ne ma sɔn ka ele don Dawuda bolo. Bii i be wili ka ne jalaki ko ne ye kodagabali kɛ ni muso nin ye! Masaba y'a daa di Dawuda ma koo minw na, ni ne ma fara Dawuda kan o la, Ala kana ne to. Masaba tun y'a fɔ k'a gwɛlɛya ko a bena masaya nin yɛlɛma k'a bɔ Sayuli ka somɔgɔw bolo k'a di Dawuda ma, ko ale bena Dawuda kɛ masa ye Isirayɛli mara ni Zuda mara kunna, k'a ta Dan mara la kɔgɔdugu faan fɛ fɔɔ ka taga se Bɛriseba, worodugu faan fɛ.» Isibosɛti ma sɔn ka Abinɛri jaabi, bari a tun be siran a ɲa. Abinɛri ye mɔgɔ dɔw ci Dawuda fɛ ko u ka ta'a fɔ a ye ko: «Jamana nin ye jɔn ta ye? Bɛn ni ne ye, ne bena e dɛmɛ ka Isirayɛliden tɔw bɛɛ ɲaa yɛlɛma k'o sin e ma.» Dawuda y'a jaabi ko: «O ɲana, ne bena bɛɛn n'i ye, nga ne bena fɛɛn kelen ɲini i fɛ, ko i te se ka na ne fɛ fɔɔ n'i kɔnna ka Sayuli denmuso Mikali bila ka na ne fɛ.» O kɔ, Dawuda ye mɔgɔw bila ka ta'a fɔ Sayuli dencɛ Isibosɛti ye ko ale tun y'a muso Mikali min maminɛ ni filisi mɔgɔ kɛmɛ fɔrɔgolow ye, ko a k'a bila ka na ale fɛ. O la, Isibosɛti y'a fɔ k'u ka ta'a minɛ a cɛɛ Palitiyɛli fɛ, Layisi dencɛ. Muso nin cɛɛ wilila ka tugu a kɔ n'a be kasira fɔɔ ka taga se Bawurimu. Abinɛri y'a fɔ cɛɛ nin ye o yɔrɔ la ko a ka kɔsegi, cɛɛ nin kɔsegira. Abinɛri ye ɲɔgɔnye kɛ ni Isirayɛli cɛkɔrɔbaw ye k'a fɔ u ye ko: «Aw tun b'a fɛ Dawuda ka kɛ aw ka masacɛ ye o mɛnna. Aw k'a kɛ aw ka masacɛ ye sisan, bari Masaba tun y'a fɔ ale Dawuda koo la ko ale ben'a ka jama Isirayɛli bɔsi filisiw ani u jugu tɔw bɛɛ bolo, Dawuda le barika la.» Abinɛri y'o kuma fɔ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ye fana. A sɔrɔla ka wili ka taga Eburɔn ka Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ni Isirayɛliden tɔw ka koo latigɛninw bɛɛ ɲafɔ Dawuda ye. A sera Dawuda fɛ Eburɔn, ni mɔgɔ mugan ye minw tun y'a bila sira, Dawuda ye dumuniba labɛn u ye. O kɔ, Abinɛri y'a fɔ Dawuda ye ko: «Ne bena taga banba ka Isirayɛliden tɔw bɛɛ ɲaa yɛlɛma k'u sin e ma, masacɛ, ne matigi, u bena bɛɛn n'i ye. O la, i bena kɛ yɔrɔ bɛɛ masacɛ ye i n'a fɔ i b'a fɛ k'a kɛ cogo min na.» Dawuda ye sira di Abinɛri ma, a wilila ka taga hɛrɛ la. O waati la, Zowabu ni Dawuda ka kɛlɛdenw bɔra ka taga kɛlɛ dɔ kɛ. U kɔsegira ka na n'u juguw bololafɛn caaman ye. O y'a sɔrɔ Abinɛri tun te Dawuda gɛrɛfɛ Eburɔn tugu. Dawuda tun ye sira d'a ma, a tagara hɛrɛ la. Zowabu n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ sera tuma min na, u y'a fɔ a ye ko: «Nɛri dencɛ Abinɛri tun nana masacɛ fɛ yan, a y'a to a kɔsegira ka taga hɛrɛ la.» Zowabu tagara masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko: «I ye baara jumɛn le kɛ ten? Abinɛri yɛrɛ nana i fɛ. Mun na i y'a to a segira ka taga? I be Nɛri dencɛ Abinɛri lɔn cɔ! A nana k'i namara, k'i yɛlɛmayɛlɛmacogo lɔn, k'i ka kɛtaw bɛɛ lɔn.» O kɔ, Zowabu bɔra Dawuda fɛ ka sɔrɔ ka mɔgɔw bila Abinɛri kɔ. Olu tagara Abinɛri sɔrɔ kɔlɔnda la Sira, ka kɔsegi n'a ye. Dawuda tun t'o kala ma. Abinɛri kɔsegira ka na se Eburɔn tuma min na, Zowabu y'a minɛ ka bɔ n'a ye gɛrɛfɛ, dugu donda la, ka kɛ i n'a fɔ a b'a fɛ ka kuma a fɛ a kelen. O yɔrɔ la, a y'a sɔgɔ a kɔnɔbara la k'a faga, a dɔgɔcɛ Azayɛli fagako kama. Dawuda y'o mɛn tuma min na, a y'a fɔ ko: «Ne ni n ka fanga ka koo te Nɛri dencɛ Abinɛri ka fagako la fewu fewu, Masaba b'o lɔn. O kunko ka ben Zowabu n'a facɛ ka somɔgɔw bɛɛ kan! Jolijugutigi, walima farisogobanatigi ka sɔrɔ Zowabu ka soo kɔnɔ tuma bɛɛ, walima senkelennin, walima murujan ka cɛnni nɔɔ, walima kɔngɔtɔ.» Zowabu n'a dɔgɔcɛ Abisayi ye Abinɛri faga ten le. Ko bari a ye olu dɔgɔcɛ Azayɛli faga kɛlɛkɛyɔrɔ la Gabaŋɔn. Dawuda y'a fɔ Zowabu ye ani jama bɛɛ ye, min tun be n'a ye, ko u k'u ka faniw faran, ka dusukasifaniw don, ka to ka kasi Abinɛri suu ɲafɛ. Masacɛ Dawuda tun be tugura suu nin kɔ. U ye Abinɛri suu don Eburɔn. Masacɛ kasira kosɔbɛ a kaburu kan, ani jama bɛɛ fana. O kɔ, masacɛ ye dusukasidɔnkili dɔ la Abinɛri sayako la ko: «Abinɛri tun ka kan ka sa i n'a fɔ naloman wa? E bolow tun sirinin tɛ, e seenw tun te jɔrɔkɔ la. E sara i ko mɔgɔjuguw cunna mɔgɔ min kan.» Jama bɛɛ kasira tugu, Abinɛri kosɔn. U bɛɛ jɛnna ka na Dawuda fɛ k'a fɔ ko a ka dumuni kɛ. O y'a sɔrɔ suu tun ma ko fɔlɔ. Dawuda kalila k'a fɔ ko ni ale ye dumunifɛn o fɛɛn don a daa la ni tilekun ma don fɔlɔ, ko Ala kana ale to. Jama bɛɛ ye koo nin faamu, ani ka sɔn masacɛ ta ma. A ka kɛtaw bɛɛ tun ka di jama ye. A kɛra ten, jama bɛɛ, ni Isirayɛliden tɔw bɛɛ y'a faamu o loon na ko Nɛri dencɛ Abinɛri ka fagako ma bɔ masacɛ la. Masacɛ y'a fɔ a ka dakɔrɔsigiw ye ko: «Aw m'a lɔn ko kuntigi, ni mɔgɔbaba le sara Isirayɛlidenw cɛma wa?» A ko hali k'ale to a ka masaya la bii nin na, ko ale barika ka dɔgɔ Seruya ka deenw ka baarajugu nin ɲɔgɔn kɛli ma. A ko Masaba ka mɔgɔjugu nunu sara u ka kojugu kama. Sayuli dencɛ Isibosɛti y'a mɛn tuma min na ko Abinɛri sara Eburɔn, a fari fagara, Isirayɛliden tɔw bɛɛ hakili ɲagamina. O y'a sɔrɔ kuntigi fila dɔw tun be Sayuli dencɛ Isibosɛti ka bila la. Kelen tɔgɔ tun ko Baana, tɔ kelen tɔgɔ ko Erekabu. Olu tun ye Irimɔn deenw ye ka bɔ Beerɔti, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw la. Berɔti be jati Bɛnzamɛn ka mara dɔ ye. Berɔtikaw tun bolila ka taga sigi Gitayimu. Halibi u siginin be o yɔrɔ la yen. Dencɛ dɔ tun be Sayuli dencɛ Zonatan fɛ, muruku tun lo, a tɔgɔ tun ko Mefibosɛti. A sii tun ye saan duuru ye waati min na, mɔgɔ dɔ bɔra Zizireyɛli ka na Sayuli ni Zonatan ka sayako fɔ. A marabaga y'a ta ka boli n'a ye. A tun be teliyara minkɛ, deen nin bɔr'a bolo ka ben, o la, a kɛra muruku ye. Berɔtika Irimɔn deen Erekabu n'a dɔgɔcɛ Baana wilila ka taga Isibosɛti ka soo kɔnɔ, u sera tilegwanfɛ k'a sɔrɔ a lanin be n'a b'a ka tilefɛ lafiɲɛ kɛra. U donna sokɔnɔnya na ni suman b'u bolo. U ye Isibosɛti kɔnɔbara sɔgɔ, o kɔ, balima fila nunu bɔra ka boli. U tun donna soo kɔnɔ, k'a sɔrɔ a lanin be dilan kan a ka layɔrɔ la n'a be lafiɲɛna. U y'a faga k'a kungolo tigɛ ka taga n'a ye. U taamana Zurudɛn baji kɛnɛ na suu bɛɛ. U tagara ni Isibosɛti kungolo ye k'a di Dawuda ma Eburɔn, k'a fɔ a ye ko a jugu Sayuli dencɛ Isibosɛti kungolo filɛ, ko Sayuli min tun b'a fɛ k'a faga. Ko Masaba ye masacɛ, olu matigi mɔnɛ bɔ bii Sayuli n'a ka soo la. Dawuda y'a fɔ Berɔtika Irimɔn dencɛ Erekabu n'a dɔgɔcɛ Baana ye ko: «Masaba min ye ne bɔsi halakili sifa bɛɛ la, ale kosɔn, Sayuli sara tuma min na, mɔgɔ min nan'a ka sayako fɔ ne ye, o tigi tun b'a miiri ko kibaru diman lo n'a b'a fɔra ne ye, ne ko u k'o tigi nin faga Sikilagi k'o kɛ a ka cira fɔko sara ye. Sankofɛrɛ mɔgɔjugu minw tagara mɔgɔ jalakibali faga a ka soo kɔnɔ k'a lanin to a ka dilan kan, ne man kan ka mɔgɔ jalakibali nin fagako kunko la aw kan wa? Aw bena tunu le ka bɔ dugukolo kan!» Dawuda y'a fɔ a ka kɛlɛden dɔw ye ko u ka mɔgɔ nunu faga. U ye mɔgɔ nunu faga, k'u bolo n'u seenw tigɛ, k'u ta k'u dulon dalan daa la Eburɔn. O kɔ, u ye Isibosɛti kungolo ta k'a sutara Abinɛri ka kaburu kɔnɔ Eburɔn. Isirayɛliden tɔw bɛɛ nana Dawuda fɛ Eburɔn k'a fɔ a ye ko: «Anw y'i badenw, n'i fadenw ye. Waati tɛmɛnin na, Sayuli tun ye an ka masacɛ ye, ele lo tun be to ka bila Isirayɛlidenw ɲa ka taga kɛlɛyɔrɔ la. Masaba y'a fɔ i ye ko ele le ben'a ka jama Isirayɛli mara, ko e bena kɛ an kuntigi ye.» O la Isirayɛli cɛkɔrɔbaw bɛɛ wilila ka na masacɛ fɛ Eburɔn. Masacɛ Dawuda bɛnna n'u ye Masaba ɲakɔrɔ. U ye tulu kɛ Dawuda kunna k'a kɛ u ka masacɛ ye. Yanni Dawuda ka kɛ masacɛ ye, o y'a sɔrɔ a tun ye saan bi saba sɔrɔ ka ban, a ye saan bi naani kɛ masaya la. A ye saan wolonwula ni kalo wɔɔrɔ kɛ masaya la Eburɔn, Zuda kɔmɔgɔw kunna, ka saan bi saba ni saba kɛ Zeruzalɛmu, Isirayɛli ni Zuda mara kunna. Loon dɔ, masacɛ wilila k'a mɔgɔw minɛ ka taga zebuziw kama Zeruzalɛmu, minw tun ye o yɔrɔ mara deenw ye. Zebuziw y'a fɔ Dawuda ye ko: «San'i ka don, fɔɔ n'i ye fiɲɛntɔw ni murukuw ɲɔti ka bɔ i ɲa fɔlɔ.» O kɔrɔ ko a donyɔrɔ te yen. O n'a ta bɛɛ, Dawuda sera ka * Siyɔn yɔrɔ barikaman kɛlɛ ka se o kɔrɔ. O le kɛra Dawuda ka ciin ye. O loon na, Dawuda tun y'a fɔ ko mɔgɔ min b'a fɛ ka se zebuziw kɔrɔ, k'o tigi ka tɛmɛ ni kuluwo ye, ani ko fiɲɛntɔw ni muruku nunu koo ka go Dawuda ye dɛ! O le y'a to u be to k'a fɔ ko: «Fiɲɛntɔw ni murukuw te don masaso kɔnɔ.» O kɔ, Dawuda sigira o yɔrɔ barikaman nin na, k'a tɔgɔ la ko Dawuda ka ciin. U ye dingɛ min fa ni bɔgɔ ye k'a wili, a ye lɔli wɛrɛ kɛ o yɔrɔ n'a ka soo cɛ k'a yɛrɛ tanga. O tuma na, Dawuda tun be barika sɔrɔla ka taga ɲa, bari Masaba, Setigi Ala tun be n'a ye. Tiri masacɛ Iramu ye mɔgɔw ci Dawuda fɛ, ni sɛdiriyiriw ye, ni yirilɛsɛbagaw ani kabakurulɛsɛbagaw. U nana masaso lɔ k'a di Dawuda ma. Dawuda y'a faamu o tuma na ko Masaba le y'ale kɛ masa ye Isirayɛlidenw kunna, ani k'ale ka masaya sabati a ka jama Isirayɛli kosɔn. Dawuda ye muso wɛrɛw ni gɛrɛfɛmuso wɛrɛw ta Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ a bɔnin kɔ Eburɔn ka na yen. A ye dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ fana. A ye deen minw sɔrɔ k'a to Zeruzalɛmu, olu tɔgɔ filɛ: Samuwa, ni Sobabu, ani Natan, ni Solomani, ani Yibari ni Elisuwa, ani Nɛfɛgi ni Yafiya, ani Elisama ni Eliyada, ani Elifɛlɛti. Filisiw y'a mɛn ko u ye tulu kɛ Dawuda kunna k'a kɛ Isirayɛlidenw ka masacɛ ye. O la, u bɛɛ wilila ka na ko u b'a minɛ. Dawuda y'o mɛn minkɛ, a wilila ka ta'a ka cɛfaricin na. Filisiw nana sigi ka erefaw ka kɔkɛnɛ fa. Dawuda ye Masaba daali ko: «Ne ka kan ka taga filisi nunu kɛlɛ wa? E bena u don ne bolo wa?» Masaba y'a jaabi ko a ka taga, ko ale bena filisiw don a bolo, siga t'a la. O la, Dawuda wilila ka taga u kɛlɛ Baaliperasimu ka se u kɔrɔ. O kɔ, a y'a fɔ ko Masaba ye tɛmɛyɔrɔ bɔ ale ye a juguw cɛma i n'a fɔ jii b'a ka tɛmɛyɔrɔ bɔ cogo min na. O le y'a to u y'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Baaliperasimu, o kɔrɔ, tɛmɛyɔrɔbɔbaga. Filisiw tun bolila k'u ka joow to o yɔrɔ la. Dawuda n'a ka mɔgɔw y'u ta ka taga n'u ye. O kɔ, filisiw wilila ka na tugu ka sigi ka erefaw ka kɔkɛnɛ fa. Dawuda ye Masaba ɲininga tugu, a y'a jaabi ko: «Kana tilen ka taga, munumunu ka taga u kɔfɛ ka taga bɔ u kan tuu faan fɛ. N'i ye seenw mankan mɛn ka bɔ tuu nin sanfɛ tuma min na, i ka banba i yɛrɛ ma, bari ne Masaba le be tagara i ɲafɛ ka filisiw ka kɛlɛdenw kɛlɛ.» Masaba tun ye min fɔ Dawuda ye, a y'o kɛ. A ye filisiw kɛlɛ ka se u kɔrɔ k'a ta Geba fɔɔ ka taga se Gezɛri. Dawuda ye Isirayɛliden cɛfariw bɛɛ lajɛn tugu. U tun sera mɔgɔ waa bi saba (30 000) ma. Dawuda n'a ka mɔgɔw bɛɛ wilila ka bɔ Baala, Zuda mara la, janko ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta ka na n'a ye, Masaba, Setigi tɔgɔ welela min kan. Ale min siginin be * serubɛnw cɛma, kɛsu nin sanfɛ. U ye Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta Abinadabu ka soo kɔnɔ kulu kan, k'a sigi wotorokura kan ka taga n'a ye. Abinadabu deenw Uza ni Ayo le tun be wotoro nin bolila. U bɔra ni wotoro nin ye Abinadabu ka soo, kulu kan, ni kɛsu b'a kan, Ayo tun b'a ɲafɛ. Dawuda ni Isirayɛlidenw bɛɛ tun be nisɔndiyara kosɔbɛ Masaba ɲakɔrɔ, ka sipɛrɛyiri fɔlikɛminan sifa bɛɛ fɔ, ni gɔniw ani kolonjow ni dundunw ni lonkanw ani nigɛ gositaw. U tagara se Nakɔn ka sumangosikɛnɛ na tuma min na, misiw tɛrɛndɛra minkɛ, kɛsu nin jɛngɛna. Uza y'a minɛ n'a bolo ye. Masa Ala dimina kosɔbɛ Uza kɔrɔ, k'a faga o yɔrɔ la kɛsu nin gɛrɛfɛ a ka fili nin kama. Dawuda dimina bari Masaba ye Uza faga. U b'o yɔrɔ nin wele Perɛtiwuza halibi. O loon na, Dawuda siranna Masaba ɲa. O la, a y'a fɔ ko Masaba ka kɛsu nin be se ka se ale fɛ cogo di. A tun t'a fɛ kɛsu nin be don a fɛ a ka ciin kɔnɔ. O la, u tagara n'a ye Gatika Obɛdi Edɔmu ka soo. A tora ale ka soo kɔnɔ kalo saba. Masaba y'a ta ɲa, n'a ka somɔgɔw bɛɛ. O kɔ, u nan'a fɔ masacɛ Dawuda ye ko Masaba ye Obɛdi Edɔmu ka soo ɲa, n'a bololafɛn bɛɛ, Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu kosɔn. O la, Dawuda wilila ka taga kɛsu nin ta Obɛdi Edɔmu ka soo ka na n'a ye fɔɔ a ka ciin na ni nisɔndiya ye. Kɛsu nin tabagaw ye senlako ɲaa wɔɔrɔ kɛ tuma min na, a ye tura, ni misiden tulɔnin faga, k'o kɛ saraka ye. Dawuda tun be dɔɔn kɛ n'a barika bɛɛ ye Masaba ɲakɔrɔ. A tun y'a yɛrɛ cɛɛ dama siri ni faniɲuman dɔ ye. Dawuda ni Isirayɛlidenw taatɔ ni kɛsu nin ye, u bɛɛ tun be pɛrɛnna nisɔndiya la, ani ka to ka buruw fiyɛ. U dontɔ ni Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ye Dawuda ka ciin kɔnɔ, Sayuli denmuso Mikali ye filɛli kɛ ni fenɛtiri ye. A ye masacɛ Dawuda panpantɔ, n'a dɔnkɛtɔ ye Masaba ɲakɔrɔ. A koo goyar'a ye. Dawuda tun ye fanibugu min lɔ kɛsu nin kosɔn, u nan'a bila ale kɔnɔ. O kɔ, Dawuda ye saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya taw bɔ Masaba ɲakɔrɔ. Dawuda ye saraka nunu bɔ ka ban tuma min na, a ye duba kɛ jama ye ni Masaba, Setigi tɔgɔ ye. O kɔ, a ye burukun kelen kelen, ni tamaro ŋɔmi, ani * ɛrɛzɛn janin ŋɔmi kelen kelen di mɔgɔ bɛɛ ma, Isirayɛli jama bɛɛ, muso fara cɛɛw kan. O kɔ, u kelen kelen bɛɛ kɔsegira ka taga u ka soo. Dawuda kɔsegira soo. A ko a be duba kɛ a ka somɔgɔw ye tuma min na, Sayuli denmuso Mikali bɔra k'a kunbɛn k'a fɔ ko: «Isirayɛlidenw ka masacɛ do ye boɲa sɔrɔ bii dɛ, fɔɔ k'a yɛrɛ walaka a ka baaradenw ka jɔnmusow ɲana, i n'a fɔ fatɔ!» Dawuda y'a fɔ a ye ko: «Ne y'o kɛ Masaba le ɲakɔrɔ, ale min ye ne woloma ka ne kɛ a ka jama Isirayɛli ka masacɛ ye, k'i facɛ n'a ka soo to yen. Ne bena n yɛrɛ majigi tugu ka tɛmɛ nin kan, n tena n yɛrɛ jati foyi ye. Nga i be jɔnmuso minw koo fɔra, ne bena boɲa sɔrɔ olu fɛ.» O la Sayuli denmuso Mikali ma deen si sɔrɔ a sii bɛɛ la. Masacɛ ye sigiyɔrɔ sɔrɔ a yɛrɛ ka soo tuma min na, ani Masaba ye hɛrɛ kɛ a ye k'a bɔsi a laminijuguw bɛɛ bolo tuma min na, a y'a fɔ kira Natan ye ko: «A filɛ, ne ka soo lɔnin be ni sɛdiriyiri ye, k'a sɔrɔ Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu be fanibugu kɔnɔ.» Natan y'a fɔ a ye ko ni fɛɛn min b'a dusu la n'a b'a fɛ k'a kɛ, ko a ka taga o kɛ, ko bari Masaba be n'a ye. O sufɛ yɛrɛ, Masaba kumana Natan fɛ k'a fɔ a ye ko: «Ta'a fɔ ne ka baarakɛla Dawuda ye ko ne ko ale lo bena soo lɔ ne ye, janko ne ka sigi a kɔnɔ wa. Ko kabini loon min na ne ye Isirayɛlidenw bɔ Ezipiti jamana na fɔɔ ka na se bii ma, ne ma sigi ka ye soo kɔnɔ. Tɛmɛtɛmɛyɔrɔw la, ne tora fanibugu le kɔnɔ. Ka ne to ni Isirayɛlidenw bɛɛ ye u ka taama kɔnɔ, u kuntigiw ne tun ye minw bila ne ka jama ɲafɛ, ne y'a fɔ olu dɔ ye ka ye ko mun na u ma soo lɔ ne ye ni sɛdiriyiri ye wa? «Sisan, a fɔ ne ka baarakɛla Dawuda ye ko ne Masaba, Setigi le y'a fɔ ko ne le y'a minɛ ka bɔ kongo kɔnɔ sagadɛndɛyɔrɔ la, ka n'a kɛ ne ka jama Isirayɛli kuntigi ye. Ko ne tor'a fɛ a ka taayɔrɔw bɛɛ la, ne y'a juguw bɛɛ halaki ka bɔ a ɲafɛ. Ko ne ben'a kɛ a tɔgɔ be bɔ i n'a fɔ diɲɛ kɔnɔ mɔgɔbabaw ta. Ko ne bena sigiyɔrɔ di ne ka jama Isirayɛli ma k'u sigicogo ɲa, janko u ka se ka sigi u yɛrɛ ka yɔrɔ la ɲasuma na, mɔgɔjuguw kana u tɔɔrɔ tugu, i n'a fɔ u tun b'a kɛ cogo min na fɔlɔ la, ani kabini ne tun ye kuntigiw sigi ne ka jama Isirayɛli kunna tuma min na. Ko ne ye hɛrɛ kɛ u ye k'u bɔsi u juguw bɛɛ bolo. Ko ne Masaba le ko ne yɛrɛ le bena ale ka soo sabati. Ko ale ka loon mana se, n'a sara, ne ben'a kɔmɔgɔ dɔ wili, a yɛrɛ ye min wolo. Ne bena barika don o deen nin ka masaya la. Ko ale lo bena soo lɔ ne ye, ani ne ben'a ka masaya sabati kudayi. Ne bena kɛ a faa ye, a bena kɛ ne deen ye. N'a ye kojugu kɛ, adamadenw le bena kɛ a ladifɛn ye. Nga ne ka makari tena ban a faan fɛ i n'a fɔ a tun banna Sayuli faan fɛ cogo min na. Ne ye min fili e ɲana. Kɔmɔgɔw bena sɔrɔ e fɛ tuma bɛɛ, ani masaya bena to e bolo, a bena sabati tuma bɛɛ.» Ala ye min bɛɛ fɔ Natan ye koo yetaw la, a y'o bɛɛ fɔ Dawuda ye. Masacɛ Dawuda tagara sigi Masaba ɲakɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Matigi, Masaba, ne ye jɔn ye, ne ka soo ye mun ye, n'i y'a kɛ ne ye lɔyɔrɔ nin sɔrɔ? Halibi, o ma kɛ foyi ye i ɲana, Matigi, Masaba, fɔɔ i tagara ɲa ka waati nata layidu ta i ka baarakɛla ka soo ye, Matigi, Masaba, o fana bɛnna adamaden ka miiriya ma. Ne Dawuda be se ka mun le fɔ i ye sa? Bari e b'i ka baarakɛla lɔn, Matigi, Masaba. I ye koba nin bɛɛ kɛ k'o yira i ka baarakɛla la, i ka kuma kosɔn i sago la. «Matigi, Masaba, i ka bon, i ɲɔgɔn te yen! Ka kɛɲɛ n'an ka mɛnta ye, Ala wɛrɛ te yen ni ele tɛ. Siya wɛrɛ be yen dugukolo kan tugu min be i n'a fɔ i ka jama Isirayɛli wa? Ele Ala ye minw kunmabɔ, k'u kɛ e yɛrɛ taw ye, janko u tɔgɔ ka se ka bɔ. O la, e ye kabakobabaw kɛ u ka jamana ye. Siya wɛrɛ be yen tugu min be i ka siya nin bɔ wa? I ye min bɔ Ezipiti jamana na, o yɔrɔ siya n'u ka batofɛnw bolo. I ye i ka jama Isirayɛli kɛ i ta ye tuma bɛɛ, ele Masaba kɛra u ka Ala ye. «Sisan Masaba Ala, i ye kuma min fɔ i ka baarakɛla n'a ka somɔgɔw kosɔn, a to o ka kɛ ten tuma bɛɛ. I ye min fɔ, i k'o kɛ. Boɲa ka la i kan tuma bɛɛ, mɔgɔw k'a fɔ ko Masaba, Setigi ye Isirayɛli ka Ala ye. I ka baarakɛla Dawuda ka soo ka barika sɔrɔ e ɲakɔrɔ. «Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala, i yɛrɛ ye nin yira ne la k'a fɔ ko i bena kɔmɔgɔw di ne ma. O le y'a to i ka baarakɛla ye jagwɛlɛya sɔrɔ k'i daali ten. Sisan Matigi, Masaba, i ye Ala ye, i ka kuma ye tiɲɛ ye, i y'o hɛrɛ koo fɔ i ka baarakɛla ye. O la sa, barika don i ka baarakɛla ka soo la, janko a ka se ka to i ɲakɔrɔ tuma bɛɛ. Bari ele Matigi, Masaba le tun y'o fɔ. I ka dɛmɛ kosɔn, i ka baarakɛla ka soo bena barika sɔrɔ tuma bɛɛ.» O kɔ, Dawuda ye filisiw kɛlɛ ka se u kɔrɔ fɔɔ u y'u yɛrɛ majigi a ye. Fanga min tun be u fɛ o mara kɔnɔ, a y'o bɔsi u la. A sera mowabuw kɔrɔ fana. A tun be to k'u la duguma ka sumani kɛ ni juru ye. N'a ye juru ɲaa fila suma, a b'o yɔrɔ mɔgɔw faga. N'a ye juru ɲaa kelen suma tugu, a b'o tigiw to nii na. O la, mowabuw y'u yɛrɛ majigi Dawuda ye, u tun be to ka nisɔngɔ sara a ye. Soba masacɛ Adadezɛri, n'o ye Erewɔbu dencɛ ye, ale tun tagara Efarati baji mara la ko a b'a minɛ tugu tuma min na, Dawuda y'a kɛlɛ ka se a kɔrɔ fana. A ye sotigi waa kelen ni kɛmɛ wolonwula (1 700) bɔsi a fɛ, ni sennatigi waa mugan (20 000), ka wotorow samaso kɛmɛ to yen ka tɔ nunu bɛɛ senfasaw tigɛtigɛ. Sirika minw be Damasi, olu nana k'u bena Soba masacɛ Adadezɛri dɛmɛ. Dawuda ye mɔgɔ waa mugan ni fila (22 000) faga olu la. O kɔ, a ye lasigidenw sigi Damasi mara la, Siri jamana na. O la, Sirikaw y'u yɛrɛ majigi, ka nisɔngɔ sara a ye. Masaba tun be see di Dawuda ma a ka kɛlɛw bɛɛ la. A ye Adadezɛri ka kɛlɛdenw kuntigiw ka nigɛkunbɛnnan sanulamanw minɛ ka na n'u ye Zeruzalɛmu. A ye zira caaman ta Adadezɛri ka duguba fila kɔnɔ, minw ye Bɛta ni Berotayi ye. Amati masacɛ Towu y'a mɛn ko Dawuda sera Adadezɛri ka kɛlɛdenw bɛɛ kɔrɔ. A y'a dencɛ Zoramu ci masacɛ Dawuda fɛ k'a fo, ani k'a waleɲuman lɔn Adadezɛri kɛlɛko la ka se a kɔrɔ, bari Toyi ni Adadezɛri tun ye kɛlɛɲɔgɔnw ye. Zoramu tagara ni minanw ye minw dilanna ni warigwɛ ye, ni sanu, ani zira ye. Masacɛ Dawuda y'u di Masaba ma i n'a fɔ a tun ye siyaw ka warigwɛ ni sanu d'a ma cogo min na, a tun sera minw bɛɛ kɔrɔ. A tun sera siya minw kɔrɔ, olu ye Sirikaw ye, ni mowabuw, ani amoniw, ni filisiw ani amalɛkiw. Dawuda ye fɛɛn minw sɔrɔ Soba masacɛ Adadezɛri bololafɛnw na, n'o ye Erewɔbu dencɛ ye, a y'o fana di Masaba ma. Dawuda kɔsegitɔ ka bɔ Sirikaw kɛlɛyɔrɔ la, kɔgɔ be kɔkɛnɛ min na, a ye edɔmu waa tan ni seegi (18 000) faga o kɔnɔ ka tɔgɔba sɔrɔ. A ye lasigidenw sigi Edɔmu mara bɛɛ la. O la, edɔmuw bɛɛ y'u yɛrɛ majigi a ye. Masaba fana tun be see d'a ma a ka kɛlɛw bɛɛ la. Dawuda sigira Isirayɛlidenw bɛɛ kunna. A tun b'a ka jama bɛɛ mara ni tilenninya ni tiɲɛ ye. Seruya dencɛ Zowabu le tun ye kɛlɛdenw kuntigi ye. Ayiludi dencɛ Yosafati le tun be sɛbɛko kunna. Ayitubi dencɛ Sadɔki ni Abiyatari dencɛ Ayimelɛki tun ye sarakalasebagaw ye. Seraya tun ye sɛbɛnnikɛla ye. Yoyada dencɛ Benayawu le tun ye masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi ye. Dawuda deenw tun ye sarakalasebagaw ye fana. Loon dɔ, Dawuda y'a fɔ ko mɔgɔ dɔ tora yen Sayuli kɔmɔgɔw la n'ale be se ka koɲuman kɛ o tigi ye Zonatan kosɔn wa. O y'a sɔrɔ Sayuli kɔmɔgɔw ka baaraden dɔ tun be yen, a tɔgɔ ko Siba. U y'ale wele ko a ka na Dawuda fɛ. Masacɛ y'a ɲininga ko ale lo ye Siba ye wa. A y'a jaabi ko: «Ɔnhɔn, ne matigi.» Masacɛ y'a ɲininga tugu ko mɔgɔ si te yen Sayuli kɔmɔgɔw la ale be se ka Ala ka koɲuman kɛ min ye wa? Siba y'a jaabi ko Zonatan deen dɔ be yen, ko muruku lo. Masacɛ y'a ɲininga ko a be min? A y'a fɔ ko a be Amiyɛli dencɛ Makiri ka soo, Lodebari. Masacɛ Dawuda y'a ci ko a ka ta'a minɛ Amiyɛli dencɛ Makiri ka soo, Lodebari. Sayuli deen Zonatan dencɛ Mefibosɛti sera Dawuda ɲakɔrɔ tuma min na, a y'a ɲaa biri duguma ka Dawuda boɲa. Dawuda y'a fɔ ko: «Mefibosɛti!» A y'a jaabi ko: «Naamu, ne matigi.» Dawuda y'a fɔ a ye ko: «Kana siran, bari ne b'a fɛ ka koɲuman le kɛ i ye i facɛ Zonatan kama. Ne bena i mamacɛ Sayuli ka forow bɛɛ segi i ma, an'i bena to ka na dumuni kɛ ne fɛ loon bɛɛ.» A y'a kunbiri gwan k'a fɔ ko: «Ne, i ka baaraden ye mun ye, janko ne min be i n'a fɔ wulusu, i be janto ne la?» O kɔ, masacɛ ye Sayuli ka baaraden Siba wele k'a fɔ a ye ko: «Fɛɛn minw bɛɛ ye Sayuli n'a ka soo ta ye, ne b'o kɔsegi i kuntigi mamaden ma. I bena to ka foro nunu sɛnɛ a ye, e n'i deenw n'i ka baaradenw. I bena na ni suman ye janko i kuntigi mamaden ka se ka dumuni sɔrɔ. I kuntigi mamaden Mefibosɛti bena to ka dumuni kɛ ne fɛ loon bɛɛ.» O y'a sɔrɔ dencɛ tan ni duuru ni baaraden mɔgɔ mugan tun be Siba fɛ. A y'a fɔ masacɛ ye ko masacɛ, ale matigi ye fɛɛn min bɛɛ ɲini a ka baaraden fɛ, ko ale bena o bɛɛ kɛ. O la, Mefibosɛti tun be to ka dumuni kɛ ni Dawuda ye, i n'a fɔ masacɛ deen dɔ. Deen kanbelennin dɔ tun be Mefibosɛti fɛ, a tɔgɔ ko Mika. Siba ka somɔgɔw bɛɛ tun ye Mefibosɛti ka baaradenw ye. Mefibosɛti tun tora Zeruzalɛmu, bari a tun be to ka dumuni kɛ masacɛ fɛ loon bɛɛ. Muruku tun lo. Waati dɔ nana se, amoniw ka masacɛ sara, a dencɛ Anun sigir'a nɔɔ na. Dawuda y'a fɔ ko ale bena koɲuman kɛ Naasi dencɛ Anun ye, i n'a fɔ a facɛ tun y'a kɛ ale ye cogo min na. O la, a ye cidenw ci k'u ka ta'a faa ka sangafoli kɛ. Dawuda ka cidenw sera u ka jamana na dɔrɔn, amoniw ka ɲamɔgɔw y'a fɔ u kuntigi Anun ye ko a kan'a miiri ko Dawuda ye mɔgɔ nunu bila janko u ka na a jigi tugu ka boɲa la a facɛ kan dɛ. Ko a y'u ci a fɛ janko u ka na dugu nin yaala k'a kɔlɔsi, o kɔ, u ben'a minɛ. O la, Anun ye Dawuda ka ciden nunu minɛ k'u bonbosi tilan kelen kelen li, ka tila k'u ka faniw tigɛ u jukunna yɔrɔ la, ka sɔrɔ ka sira d'u ma. Dawuda y'o mɛn tuma min na, a ye mɔgɔw bila ka taga u kunbɛn, bari u tun maloyanin be kosɔbɛ. Masacɛ y'a fɔ ko u k'a fɔ u ye ko u ka to Zeriko yanni u bonbosi be falen, k'o kɔ, u be sɔrɔ ka na. Amoniw y'a ye ko Dawuda tun te se k'u ka koo nin muɲu tugu minkɛ, u wilila ka taga mɔgɔw ta kɛlɛdenya la. U tagara mɔgɔ waa mugan (20 000) ta Sirikaw fɛ Bɛtirewɔbu mara la ani Soba mara la fana, ka mɔgɔ waa kelen (1 000) ta Maaka mara masacɛ fɛ, ani ka mɔgɔ waa tan ni fila (12 000) ta Tɔbukaw fɛ. Dawuda y'o mɛn dɔrɔn, a ye Zowabu ci u kama ni kɛlɛdenŋanaw bɛɛ. Amoniw bɔra ka lɔ u ka dugu donda la kɛlɛ kama. Sirika minw bɔra Soba mara la, ni Erewɔbu mara taw, ani minw bɔra Tɔbu ni Maaka mara la, olu tora kongo kɔnɔ danna. Zowabu y'a ye ko a juguw bena to k'a kɛlɛ a ɲafɛ n'a kɔfɛ minkɛ, a ye kɛlɛden dɔw woloma ka bɔ Isirayɛlidenw ka kɛlɛdenŋanaw cɛma ka olu ɲaa sin Sirikaw ma, ka kɛlɛden tɔw di a dɔgɔcɛ Abisayi ma, janko olu k'u ɲaa sin amoniw ma. A y'a fɔ a ye ko: «N'a kɛra ko Sirikaw barika boɲana ne ma, i ka na n dɛmɛ. N'a fana sɔrɔla ko amoniw le ta boɲana i fana ta ye, ne bena na i dɛmɛ. Jija, an k'an ka jagwɛlɛya yira an ka siya kosɔn, ani an ka Ala ka duguw kosɔn. Fɛɛn min ka di Masaba ye, a bena o le kɛ.» Zowabu n'a ka mɔgɔw wilila ka taga k'u be Sirikaw kɛlɛ, u bolila Zowabu ɲa. Amoniw y'a ye ko Sirikaw be bolila minkɛ, olu fana bolila Abisayi ɲa ka taga don dugu kɔnɔ. O la, Zowabu bɔra kɛlɛyɔrɔ nin na ka kɔsegi ka na Zeruzalɛmu. Sirikaw y'a ye ko Isirayɛlidenw sera u kɔrɔ. O la, u bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn. Adadezɛri ye mɔgɔw bila ka taga Sirikaw wele Efarati baji kɔrɔn fɛ. U wilila ka na se fɔɔ Elamu. Adadezɛri ka kɛlɛdenw kuntigi Sobaki le tun be u ɲa. U nana o kibaruya fɔ Dawuda ye. A ye Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛn ka taga Zurudɛn baji tigɛ, ka taga fɔɔ Elamu. Sirikaw y'u yɛrɛ labɛn Dawuda kɛlɛ kama, u ye kɛlɛ daminɛ. Nga Sirikaw bolila Isirayɛlidenw ɲa. Dawuda y'u ka wotorotigi kɛmɛ wolonwula faga, ni sotigi waa bi naani (40 000). A y'u ka kɛlɛdenw kuntigi Sobaki faga fana o yɔrɔ la. Adadezɛri tun be masacɛ minw bɛɛ mara, olu y'a ye ko Isirayɛlidenw sera olu kɔrɔ minkɛ, u bɛnna ni Isirayɛlidenw ye, ani k'u yɛrɛ majigi ka baara kɛ u ye. O kɔ, Sirikaw ma sɔn k'a fɔ k'olu be amoniw dɛmɛ tugu. Saan yɛlɛmana tuma min na, masacɛw be to ka taga kɛlɛ kɛ waati min na, Dawuda ye Zowabu ni Isirayɛli kɛlɛdenw bɛɛ n'u kuntigiw ci. U tagara amoniw halaki, ka kɛlɛdenw sigi ka Araba datugu. Nga Dawuda tora Zeruzalɛmu. Loon dɔ wuladafɛ, Dawuda wilil'a ka layɔrɔ la, ka to ka yaalayaala a ka sanbon kan. K'a to o yɔrɔ la, a ye muso dɔ ye min tun be kora, a tun cɛɛ ka ɲi kosɔbɛ. Dawuda ye ɲiningali kɛ a koo la. U y'a fɔ a ye ko Batiseba lo, Eliyamu denmuso, ko iticɛ Uri nin ka muso lo. Dawuda ye mɔgɔw ci ka ta'a wele ka na. Muso nin nana, Dawuda y'a minɛ ka la n'a ye. O kɔ, a tagara soo. O tun y'a sɔrɔ muso nin ka koli tun banna n'a y'a yɛrɛ saniya. Muso nin ye kɔnɔ sɔrɔ. A ye cira bila k'a fɔ Dawuda ye ko ale lasiritɔ lo. O la, Dawuda ye cii sama Zowabu ma ko a k'a to iticɛ Uri ka na ale fɛ. Zowabu y'a ci Dawuda fɛ. Uri sera Dawuda fɛ, Dawuda y'a ɲininga Zowabu ka kibaruya la, ani kɛlɛdenw, ni kɛlɛ kibaruya la. O kɔ, a y'a fɔ Uri ye ko a ka ta'a ka soo ka lafiɲɛ. Uri bɔra masacɛ ka soo kɔnɔ, masacɛ ye boɲafɛn ci a ma. Nga Uri bɔra ka la n'a kuntigi kɔlɔsibagaw bɛɛ ye masacɛ ka soo daa la, a ma ta'a ka soo. U y'a fɔ Dawuda ye ko Uri ma taga la a ka soo. Dawuda y'a fɔ a ye ko: «Ne ko i bɔra taama na ka na, mun na i ma taga i ka soo do?» A y'a fɔ Dawuda ye ko: «Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu be fanibugu kɔnɔ, ani Zuda kɔmɔgɔw ni Isirayɛliden tɔw be la fanibuguw kɔnɔ. Ne kuntigi Zowabu ni ne matigi ka kɛlɛdenw be kongo kɔnɔ. Ne be kɛ cogo di ka taga don n ka soo ka dumuni kɛ, ka minni kɛ ani ka la ni n ka muso ye? Ka ne ka masacɛ to sii la, ne tena sɔn o ɲɔgɔn ma.» O kɔ, Dawuda y'a fɔ a ye ko a ka to yan bii tugu, ko sini ale bena sira d'a ma. O la, a tora Zeruzalɛmu o loon na ani o dugusagwɛ fana. Dawuda y'a wele, a ye dumuni ka minni kɛ a fɛ fɔɔ a fara kosɔbɛ. Suu kora, a bɔra ka taga la a ka layɔrɔ la n'a matigi kɔlɔsibagaw ye, a ma taga soo. Dugu gwɛra, Dawuda ye bataki sɛbɛ k'a di Uri ma ko a ka ta'a di Zowabu ma. A tun y'a fɔ a kɔnɔ ko a ka Uri bila ɲafɛ, kɛlɛ ka fari yɔrɔ min na. O kɔ, u ka boli k'a to yen, janko u k'a faga. Ka Zowabu to dugu nin kɔlɔsili la, a y'a lɔn ko cɛfariw be yɔrɔ min na, a ye Uri bila o yɔrɔ la. Dugu mɔgɔw bɔra ka kɛlɛ kɛ ni Zowabu ye. U ye Dawuda ka kɛlɛdenw n'u kuntigi dɔw faga. Iticɛ Uri fana sara. Koo min bɛɛ kɛra kɛlɛyɔrɔ la, Zowabu ye mɔgɔ dɔ bila ka taga o fɔ Dawuda ye. A y'a fɔ ciden nin ye ko: «N'i tagara o bɛɛ fɔ ka ban masacɛ ye, n'a sɔrɔ a bena dimi k'a fɔ i ye ko mun na an tun gwɛrɛla dugu la kosɔbɛ ka sɔrɔ k'a kɛlɛ. Ko an m'a lɔn ko u be to kogo kan ka bonni kɛ wa? Ko jɔn le ye Yerubɛsɛti dencɛ Abimelɛki faga. Ko ka muso dɔ to kogo kan, yala a ma wugu fili a kuun na wa? K'o le ma kɛ a ka saya sababu ye Tebesi dugu kɔnɔ wa? N'a ko mun na an tun gwɛrɛla dugu laminikogo la kojugu, i k'a fɔ a ye ko a ka baaraden iticɛ Uri fana sara.» Ciden nin tagara. Zowabu ye fɛɛn min bɛɛ fɔ a ye, a y'o bɛɛ fɔ Dawuda ye. Ciden nin y'a fɔ Dawuda ye ko: «Mɔgɔ nunu barika tun ka bon n'an ta ye. U bɔra, an ye ɲɔgɔn sɔrɔ kongo kɔnɔ, nga an y'u gwɛn fɔɔ ka taga se dugu daa la. O yɔrɔ la, u ka tontigi dɔw tora dugu laminikogo kan k'an bon ni biɲɛ ye. U ye masacɛ ka kɛlɛden dɔw faga, i ka kɛlɛden iticɛ Uri fana sara.» Dawuda y'a fɔ ciden nin ye ko: «Ta'a fɔ Zowabu ye ko a kana hami o la, ko bari waati dɔ, murujan be dɔ kan, waati dɔ, a be dɔ wɛrɛ fana kan, ko a ka banba ka dugu nin kɛlɛ kosɔbɛ k'a halaki. I k'o fɔ k'a jaa gwɛlɛya.» Uri ka muso y'a mɛn ko a cɛɛ sara, a y'a cɛɛ ka saya kasi kɛ. Sanga banna tuma min na, Dawuda ye mɔgɔ bila ka ta'a minɛ ka na n'a ye a ka soo. A kɛra Dawuda ka muso ye ka dencɛ wolo a ye. Nga Dawuda ye koo min kɛ, o ma diya Masaba ye. Masaba ye Natan ci Dawuda fɛ. Natan tagar'a fɛ k'a fɔ a ye ko: «Mɔgɔ fila tun be dugu dɔ la, kelen ye nafolotigi ye, kelen ye fantan ye. Saga ni misi caaman tun be nafolotigi nin fɛ. Foyi tun te fantan nin fɛ fɔɔ sagaden kelen, a tun ye min san, n'a b'a balola. A tun be boɲan'a fɛ n'a deenw ye. A tun be to k'a ka dumuni dɔ le di sagaden nin ma, n'a yɛrɛ ka minji dɔ, a ka filen kɔnɔ. Sagaden nin tun be to ka la n'a ye. Cɛɛ nin tun y'a kɛ i n'a fɔ a denmuso. Loon dɔ, lonancɛ dɔ nana jigi nafolotigi fɛ. Nafolotigi tun b'a fɛ ka dumuni tobi a ka lonancɛ ye, nga a tun t'a fɛ ka dɔ bɔ a ka sagaw n'a ka misiw la minkɛ, a ye fantan nin ka sagaden nin minɛ a fɛ k'a tobi a ka lonancɛ ye.» Dawuda dimina kosɔbɛ o cɛɛ kɔrɔ k'a fɔ Natan ye ko: «Masaba kosɔn, cɛɛ min y'o kɛ, ale ka kan ka faga! A ka kan ka sagaden naani di, a ka kɛwali nin kosɔn, ani a ka makaritanya kosɔn.» O la, Natan y'a fɔ a ye ko: «O cɛɛ nin ye ele yɛrɛ yɛrɛ le ye! Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ ko: ‹Ne y'i woloma ka kɛ masacɛ ye Isirayɛlidenw kunna, ne y'i bɔsi Sayuli bolo. Ne y'i kuntigi ka soo d'i ma, k'a ka musow d'i ma fana, ka Zuda kɔmɔgɔw ka soo ni Isirayɛliden tɔw, d'i ma. N'a kɛra k'olu tun ka dɔgɔ i fɛ, ne tun be se ka dɔ fara o kan. Mun na i ma ne Masaba ka kuma bato, i ye kojugu kɛ n ɲakɔrɔ? I ye iticɛ Uri faga k'a ka muso ta k'a furu. E y'a di amoniw ma u y'a faga ni murujan ye. Sisan, murujan bena to ka halakili kɛ i ka soo kɔnɔ tuma bɛɛ, bari i ye ne mafiɲɛya, ani ka iticɛ Uri ka muso ta k'a furu.› Masaba y'a fɔ ko ale ben'a to i be sigɛn sɔrɔ ka bɔ i yɛrɛ ka somɔgɔw fɛ. Ko ale bena i ka musow ta k'u di mɔgɔ wɛrɛ ma i yɛrɛ ɲana, ale be la n'u ye, dogo te sɔrɔ a la. Ko ele y'i ta kɛ dogo la, ko ale ben'a to o be kɛ Isirayɛlidenw bɛɛ ɲana tilefɛ.» Dawuda y'a fɔ Natan ye ko ale ye Masaba hakɛ ta. Natan y'a fɔ a ye ko Masaba yafar'a ma, ko a tena sa tugu. Nga ko a y'a kɛ Masaba juguw y'a tɔgɔ cɛnyɔrɔ sɔrɔ koo nin kama minkɛ, k'o la, i deen nin bena sa. Natan tɛmɛna ka ta'a ka soo. Uri ka muso ye deen min wolo Dawuda ye, Masaba y'a kɛ ale banana kosɔbɛ. Dawuda ye Ala daali deen nin ye. A ye suun don. N'a donna soo kɔnɔ sufɛ, a be la duguma. A ka soo kɔnɔ cɛkɔrɔbaw y'a daali kosɔbɛ ko a ka wili ka bɔ duguma, nga a ma sɔn, a fana ma sɔn ka dumuni kɛ n'u ye. Tile wolonwulanan loon, deen nin sara. Dawuda ka dakɔrɔsigiw tun be siran k'a fɔ a ye. Bari u tun b'a fɔra ko deen nin tun ma sa fɔlɔ, k'olu kuman'a fɛ ka dɛsɛ, a ma olu lamɛn. Sisan k'olu be se k'a fɔ a ye cogo di ko deen nin sara. Ko a be se ka kojugu kɛ a yɛrɛ la. Dawuda y'a ye ko u be ŋunuŋununa ɲɔgɔn fɛ, a y'a faamu ko deen nin sara. A y'u ɲininga ko: «Deen nin sara wa?» Olu y'a jaabi ko a sara. Dawuda wilila duguma ka ko, ka tulu kasadiman kɛ a yɛrɛ la, ka fani wɛrɛw don, ka bɔ ka taga Masaba ka soo kɔnɔ k'a bato. A bɔra o yɔrɔ la ka na a ka soo tuma min na, a y'a ɲini u fɛ k'u ka na ni dumuni ye. A ye dumuni kɛ. O la, a ka dakɔrɔsigiw y'a fɔ a ye ko: «O kɔrɔ ye mun ye? Deen tun be nii na tuma min na, i tora ka suun don ani ka kasi. Sisan a sara, i wilila ka dumuni kɛ!» A y'u jaabi ko: «Deen nin tun be nii na tuma min na, ne tun be to ka suun don ani ka kasi, bari ne tun b'a miiri ko n'a sɔrɔ Masaba bena makari ne la ka deen nin to a kana sa. Sisan, a do sara ka ban, mun na ne bena suun don tugu? Ne be se k'a kɛ a be segi ka kunun wa? Ne le bena ta'a fɛ, a tena na ne fɛ tugu.» Dawuda tagar'a ka muso Batiseba ladi k'a jigi tugu. O kɔ, a lara n'a ye. Muso nin ye dencɛ sɔrɔ. A y'o tɔgɔ la ko Solomani. O deen nin koo diyara Masaba ye. A ye kira Natan ci k'o yira Dawuda la. A y'a tɔgɔ la ko Yedidiya, o kɔrɔ ko a koo ka di Masaba ye. Zowabu tun be amoniw ka masadugu Araba kɛlɛla, a ye see sɔrɔ a kan. O la, a ye mɔgɔw bila ka ta'a fɔ Dawuda ye ko ale ye Araba kɛlɛ, ko a sera ka ban kɔdalacin kɔrɔ. Ko a ka wili sisan ka kɛlɛden tɔw lajɛn ka na dugu nin datugu k'a minɛ, janko ale kana se a kɔrɔ a yɛrɛ ma, k'o tɔgɔ sɔrɔ. Dawuda ye jama bɛɛ lajɛn ka taga Araba kama, k'a kɛlɛ, ka se a kɔrɔ. A ye dugu nin masacɛ ka fugulan bɔ a kuun na. Fugulan nin birila Dawuda kuun na. A gwiliya tun sera sanu kilo bi saba ni kɔ, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw tun nɔrɔnin b'a gɛrɛn na. Dawuda ye dugumɔgɔ nunu bolofɛnw ta caaman ka taga n'u ye. A ye dugumɔgɔ nunu minɛ ka taga u bila yiritigɛbaara la ni kakanan ye, ani kabakurulɛsɛ la, ni jendebaara la, ani birikigosi la. A ye amoniw ka duguw bɛɛ kɔnɔ mɔgɔw kɛ ten. O kɔ, Dawuda n'a ka mɔgɔw bɛɛ kɔsegira ka taga Zeruzalɛmu. Fɛɛn min kɛra o kɔfɛ, o filɛ. Dɔgɔmuso dɔ tun be Dawuda dencɛ Abisalɔn fɛ, a tun cɛɛ ka ɲi kosɔbɛ, a tɔgɔ tun ko Tamari. A koo tun ka di Dawuda dencɛ Amunɔn ye. Amunɔn dɔgɔmuso Tamari nigɛ y'a minɛ fɔɔ ka taga kɛ bana ye a ma. Amunɔn y'a ye ko a tena se ka cogo sɔrɔ ka se a ma, bari Tamari tun ma cɛɛ lɔn fɔlɔ. Tericɛ dɔ tun be Amunɔn fɛ, a tɔgɔ tun ko Yonadabu. Dawuda faden Simeya deen tun lo. Yonadabu tun ka ceku kosɔbɛ. A y'a fɔ Amunɔn ye ko: «Mun na e masacɛ dentɔ ɲaa kumunin lo loon o loon ten? E t'a ɲafɔ ne ye wa?» Amunɔn y'a fɔ a ye ko ale burunnin be a faden Abisalɔn dɔgɔmuso Tamari le la. Yonadabu y'a fɔ a ye ko: «La k'i yɛrɛ kɛ banabagatɔ ye. N'i facɛ nana i filɛ, i k'a fɔ a ye ko a k'a to i dɔgɔmuso Tamari ka na dumuni d'i ma. Ko a k'a tobi i ɲana tigitigi k'a d'i ma i b'a dumu.» Amunɔn lara k'a yɛrɛ kɛ banabagatɔ ye. Masacɛ nan'a filɛ. A y'a fɔ masacɛ ye ko: «N b'i daali i k'a to ne dɔgɔmuso Tamari ka na buru deen fila yiran ne ye n ɲana k'a di ne ma n b'a dumu.» Dawuda ye cii bila ka ta'a fɔ Tamari ye a fɛ, ko a ka wili ka ta'a kɔrɔcɛ Amunɔn ka soo, ka dumuni labɛn a ye. Tamari wilila ka ta'a kɔrɔcɛ Amunɔn ka soo, a tun lanin lo. A ye mugu nɔɔninin ta k'a lamaga k'a labɛn Amunɔn ɲana, ka sɔrɔ k'a jɛni. O kɔ, a ye buru nin bɔ a minan kɔnɔ k'a yɛlɛma a ɲakɔrɔ. Nga Amunɔn ma sɔn ka dumuni kɛ. A y'a fɔ ko mɔgɔw bɛɛ ka bɔ soo kɔnɔ. Mɔgɔ minw tun be yen, olu bɛɛ bɔra. Amunɔn y'a fɔ Tamari ye ko a ka buru nunu ta ka na n'u ye a ka layɔrɔ la, k'a di ale ma a b'a dumu. Tamari ye buru minw dilan, a y'o ta ka taga n'u ye a kɔrɔcɛ Amunɔn fɛ a ka layɔrɔ la. A tun b'a la k'u di Amunɔn ma tuma min na, a k'u dumu, Amunɔn y'a minɛ k'a fɔ a ye ko: «Na la ni ne ye, n dɔgɔmuso.» Tamari y'a fɔ a ye ko: «Ayi ne kɔrɔcɛ! Kana ne karaba! Bari u t'o koo nin ɲɔgɔn kɛ Isirayɛlidenw ka jamana kɔnɔ. Kana o kojugu nin kɛ. Ne bena taga min n'o maloya ye? E fana, e bena kɛ mɔgɔkolon ye Isirayɛlidenw cɛma. O la do, sisan ne b'a ɲini i fɛ i ka taga n koo fɔ masacɛ ye. A tena ban ka ne d'i ma.» Nga Amunɔn ma sɔn ka mɛnni kɛ a fɛ. A ser'a kɔrɔ k'a karaba ka la n'a ye. O kɔ, a koo nana goya Amunɔn ye kosɔbɛ. A koo tun ka d'a ye cogo min na, a koo goyar'a ye ka tɛmɛ o kan. A y'a fɔ a ye ko a ka wili ka bɔ yen. Tamari y'a fɔ a ye ko: «Ayi! N'i ye ne gwɛn, o ye kojugu ye ka tɛmɛ i ye min kɛ ne la kan.» Amunɔn ma sɔn ka mɛnni kɛ a fɛ. A y'a ka baaraden wele ko a ka sunguru nin minɛ k'a bɔ ale ka soo kɔnɔ, ko a ka bɔ n'a ye kɛnɛma ka daa tugu k'a sɔgɔ. O la, a ka baaraden y'a minɛ ka bɔ kɛnɛma ka daa tugu k'a sɔgɔ. Deleke ɲanaman dɔ tun b'a kaan na. Masacɛ denmuso minw ma furu fɔlɔ, olu le tun ka kan k'o don. Tamari ye bugurigwɛ ta k'a kɛ a yɛrɛ kuun na, k'a ka deleke faran, k'a bolo la a kuun na ka to ka kule n'a be tagara. A kɔrɔcɛ Abisalɔn y'a fɔ a ye ko: «I kɔrɔcɛ Amunɔn sera i ma wa? I je ne dɔgɔmuso, bari i kɔrɔcɛ lo, kana miiri o la tugu.» Tamari tora ɲanafin na a kɔrɔcɛ Abisalɔn ka soo. Masacɛ Dawuda y'o koo nin bɛɛ mɛn tuma min na, a dimina kosɔbɛ. Abisalɔn y'a daa tigɛ Amunɔn na. A y'a kɔniya, bari a y'a dɔgɔmuso Tamari ka sunguruya cɛn. Saan fila tɛmɛnin kɔ, sagasi tigɛbagaw tun be Abisalɔn fɛ Baalasɔri, Efarayimu mara gɛrɛfɛ. A ye masacɛ dencɛw bɛɛ wele o la. Abisalɔn tagar'a fɔ masacɛ ye ko sagasi tigɛbagaw be ale fɛ, ko a b'a ɲini masacɛ n'a ka dakɔrɔsigiw fɛ u ka na, ale ka sagasitigɛ ɲanagwɛ la. Masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Ayi ne deen, an bɛɛ tena taga, an kana taga kɛ doni ye i fɛ.» Abisalɔn y'a gwɛlɛya a ma nga masacɛ ma sɔn ka taga, a ye duba kɛ a ye dɔrɔn. O kɔ, Abisalɔn y'a fɔ a ye ko a k'a to ale kɔrɔcɛ Amunɔn ka kori ka taga ni olu ye. Masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Mun na a bena taga n'i ye?» Abisalɔn lɔra kelen kan, masacɛ ye Amunɔn n'a balimaw to, u tagara ni Abisalɔn ye. Abisalɔn y'a fɔ a ka baaradenw ye ko: «Aw ye to ka kɔlɔsili kɛ! Ni Amunɔn fara duvɛn na tuma min na, ni ne y'a fɔ aw ye ko aw k'a bugɔ, o tuma na, aw k'a faga. Aw kana siran, ne le ye sira di aw ma. Aw ka banba k'aw jaa gwɛlɛya.» Abisalɔn tun y'a fɔ a ka baaradenw ye cogo min na, u fana y'a kɛ ten Amunɔn na. Masacɛ deenw bɛɛ wilila ka yɛlɛ u ka sofaliw kan ka boli. K'u to sira kan, o kibaruya nana se Dawuda ma, ko Abisalɔn y'a deenw bɛɛ faga, ko hali kelen ma to. O la, masacɛ wilila k'a ka fani faran, ani ka la duguma. A ka dakɔrɔsigiw bɛɛ fana y'u ka faniw faran ka lɔ a gɛrɛfɛ. Dawuda faden Simeya dencɛ Yonadabu y'a fɔ ko: «Ne matigi, kan'a miiri k'u ye masacɛ dencɛw bɛɛ le faga dɛ! Amunɔn kelen le sara. Kabini Amunɔn y'a dɔgɔmuso minɛ ka la n'a ye loon min na, Abisalɔn y'a fagako latigɛ. Masacɛ, ne matigi kan'a hakili ɲagami ko a deenw bɛɛ le sara, Amunɔn kelen le sara.» Abisalɔn bolila. Kanbelen min tun be kɔlɔsili kɛra, ale ko a be filɛli kɛ, a ɲaa be jamaba natɔ la a kɔfɛ sira kan, ka bɔ kulujigijigi faan fɛ. Yonadabu y'a fɔ masacɛ ye ko: «I deenw natɔ filɛ sa, i ka baaraden tun be fɛɛn min fɔra i ye, o dafara.» A tilara o kuma na dɔrɔn, masacɛ deenw sera. U ye kasi daminɛ. Masacɛ n'a ka dakɔrɔsigiw bɛɛ kasira kosɔbɛ fana. O y'a sɔrɔ Abisalɔn bolila ka taga to Amiyuri dencɛ Talimayi fɛ, Gɛsuri masacɛ. Dawuda tora ka kasi a dencɛ kosɔn loon bɛɛ. Abisalɔn tun bolila ka taga Gɛsuri ka saan saba kɛ o yɔrɔ la. Masacɛ Dawuda dusu sumana Abisalɔn kɔrɔ, bari a jigi tun tugur'a dencɛ Amunɔn ka saya la. Seruya dencɛ Zowabu y'a ye ko Abisalɔn ka koo be masacɛ Dawuda kɔnɔ. O la, a ye mɔgɔ ci ka taga muso dɔ wele Tekowa. Hakili tun be o muso nin fɛ kosɔbɛ. A y'a fɔ muso nin ye ko: «I yɛrɛ kɛ dusukasibaga ye ka dusukasifaniw don. Kana tulu mɔ i yɛrɛ la, i yɛrɛ kɛ i n'a fɔ muso min be sanga na n'a be kasira kabini tumajan. Taga masacɛ fɛ ten ka kuma nin fɔ a ye.» Zowabu y'o kuma nin don muso nin daa la. Tekowa muso nin tagara kuma masacɛ fɛ. A tagar'a kunbiri gwan duguma k'a ɲaa biri, k'a fɔ masacɛ ye ko: «Masacɛ, ɲa n ma!» Masacɛ y'a ɲininga ko: «Mun le kɛra?» A ko: «Ne ye firiyamuso ye, ne cɛɛ sara. Dencɛ fila tun be n fɛ. O deen fila nunu ye ɲɔgɔn sɔrɔ kɛlɛ la kongo kɔnɔ. Mɔgɔ tun te yen k'u bɔ ɲɔgɔn na minkɛ, kelen y'a tɔɲɔgɔn bugɔ k'a faga. Sisan, fadenyabolo bɛɛ wilila e ka baaraden kama, k'a fɔ ko n deen min y'a baden nin faga, ko n k'ale di, u b'a faga a baden nin fagali kosɔn, k'o la, u bena cɛntala faga k'a bɔ yen. N'a kɛra ten, u bena ne jigi tigɛ, ani ka kɛ sababu ye ne cɛɛ kɔmɔgɔw be ban, a tɔgɔ be tunu diɲɛ na.» Masacɛ y'a fɔ muso nin ye ko a ka ta'a ka soo. Ko ale bena kangari la a ka koo la. Tekowa muso nin y'a fɔ a ye ko: «Masacɛ, ne matigi, cɛnni nin ye ne ni n ka somɔgɔw ta ye, masacɛ n'a somɔgɔw niin te o la sa.» Masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Ni mɔgɔ dɔ ye kumajugu fɔ i ye, i ka na n'o tigi ye yan. O tigi tena se i ma tugu.» Muso nin y'a fɔ tugu ko: «Masacɛ, kali Masaba i ka Ala tɔgɔ la, janko jurusarabaga kana ne deen faga ka dɔ fara cɛnni kan.» Masacɛ y'a fɔ ko: «Masaba kosɔn, foyi tena se i deen ma.» O kɔ, muso nin y'a fɔ ko: «Masacɛ, ne matigi, a to i ka baaraden be kuma kelen fɔ i ye.» Masacɛ y'a fɔ ko a k'a fɔ. Muso nin y'a fɔ ko: «Mun na e ye nin baara nin ɲɔgɔn kɛ Ala ka jama na ten? E masacɛ ye min fɔ sisan, e b'i yɛrɛ jalakira le, bari i tun ye mɔgɔ min gwɛn, i ma o tigi kɔsegi. An bɛɛ bena sa loon dɔ, ka kɛ i n'a fɔ jii min bɔnna duguma, n'a te se ka cɛ tugu. Nga Ala t'a fɛ o ɲɔgɔn ka kɛ tigi min gwɛnna na. A b'a fɛ a be kɔsegi le a ɲakɔrɔ. Ni masacɛ, n matigi y'a ye ne nana kuma nin fɔ e ye, mɔgɔw le ye siranya bila ne la. E ka baaraden ko a bena kuma ele masacɛ fɛ, n'a sɔrɔ masacɛ ben'a ka baaraden ka fɔta kɛ. A bena sɔn k'a ka baaraden bɔsi mɔgɔ bolo, min b'a fɛ ka ne ni n deen halaki, k'an niin bɔ Ala ka mɔgɔw la. Sisan, i ka baaraden b'a fɔ ko masacɛ, a matigi ka kuma ka kɛ hɛrɛ ye a ma. Bari masacɛ, a matigi be i n'a fɔ Ala ka mɛlɛkɛ, a be kojugu ni koɲuman lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na. Masaba i ka Ala ka to i fɛ.» Masacɛ y'a fɔ muso nin ye ko: «Ne bena koo min ɲininga i fɛ, kana foyi dogo ne la.» Muso nin y'a fɔ ko masacɛ ka kuma. Masacɛ y'a fɔ ko: «I be fɛɛn min bɛɛ fɔra, o te Zowabu nɔɔ ye fewu?» Muso nin y'a jaabi ko: «K'i to sii la masacɛ, ne matigi, i ye fɛɛn min fɔ, o lo tigitigi. I ka baaraden Zowabu le y'o kuma bɛɛ don n daa la. A tun b'a fɛ koo nin ka yɛlɛma. O la, a y'a kɛ ten. Nga ne matigi be koo lɔn i n'a fɔ Ala ka mɛlɛkɛ, koo minw bɛɛ be kɛ dugukolo kan, a b'o lɔn.» O la, masacɛ y'a fɔ Zowabu ye ko a ye min fɔ, ko ale sɔnna, ko a ka taga kanbelen Abisalɔn minɛ ka na n'a ye. Zowabu y'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma, ka duba kɛ masacɛ ye. O kɔ, a y'a fɔ ko bii a ka baaraden y'a lɔn ko a koo ka di masacɛ, a matigi ye, ko bari masacɛ sɔnna k'a ka baaraden ka fɔta kɛ. O kɔ, Zowabu tagara Gɛsuri, ka Abisalɔn minɛ ka na n'a ye Zeruzalɛmu. Nga masacɛ y'a fɔ ko Abisalɔn ka taga to a yɛrɛ ka soo kɔnɔ, ko a kan'a to ale masacɛ ɲaa k'a ye fewu. A tagara to a ka soo kɔnɔ, a ɲaa ma la masacɛ kan. Isirayɛlidenw bɛɛ cɛma, Abisalɔn ɲɔgɔn tun te yen cɛɲa na, ani kodiya la. K'a ta a seen na, fɔɔ ka ta'a bila a kuun na, fiɲɛ tun t'a la. A tun be to k'a kuun li saan o saan, bari a kunsigi tun be gwiliya. A kunsigi nin gwiliya tun be se kilo fila ni kɔ ma. Abisalɔn ye dencɛ saba sɔrɔ ani denmuso min tɔgɔ ko Tamari. Ale tun cɛɛ ka ɲi haali. Abisalɔn tora Zeruzalɛmu saan fila, a ɲaa ma la masacɛ kan. A ye mɔgɔ ci Zowabu fɛ ko a ka na bari a tun b'a fɛ k'a ci masacɛ fɛ, nga Zowabu ma sɔn ka na. A ye mɔgɔ ci a siɲɛ filanan na, Zowabu ma sɔn ka na. O la, Abisalɔn y'a fɔ a ka baaradenw ye ko: «N ko Zowabu ka foro be ne ta gɛrɛfɛ kɛ, suman fana b'a kɔnɔ? Aw ye taga tasuma don a la.» A ka baaraden nunu tagara tasuma don foro nin na. Zowabu wilila ka taga Abisalɔn fɛ, k'a fɔ a ye ko: «Mun na e ka baaradenw ye tasuma don n ka foro la?» Abisalɔn y'a fɔ Zowabu ye ko: «Ne tun y'i wele ko i ka na, ne tun b'a fɛ k'i ci masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko: ‹Mun na ne bɔra Gɛsuri ka na yan? A tun ka fisa ne ma ne ka to yen!› Ne b'a fɛ ka masacɛ ye sisan, n'a y'a sɔrɔ ne ye kojugu kɛ, a ka ne faga.» Zowabu tagara o fɔ masacɛ ye. O kɔ, masacɛ ye Abisalɔn wele. A nana masacɛ fɛ k'a kunbiri gwan, k'a ɲaa biri duguma a ɲakɔrɔ. Masacɛ ye Abisalɔn minɛ k'a bolo meleke a la. O kɔ, Abisalɔn nana kɛlɛkɛwotoro ni soow, ani mɔgɔ bi duuru sɔrɔ, minw tun be to ka bila a ɲa ka to ka boli. A tun be to ka wili sɔgɔmada joona ka taga lɔ sirada la, dugu donda la. Ni mɔgɔ min ye kitiko sɔrɔ n'o tigi be nana masacɛ le fɛ janko k'o koo ɲanabɔ, a tun be to k'o tigi nin wele k'a ɲininga ko ale bɔra dugu jumɛn na. N'o tigi y'a fɔ ko ale bɔra nin mara kɔnɔ Isirayɛlidenw ka maraw cɛma, a b'a fɔ a ye ko koo nin ma cɛn a fɛ, ko nga mɔgɔ te yen masacɛ fɛ k'a lamɛn. A tun be to k'a fɔ ko ni ale tun ye jamana nin ka koow ɲanabɔbaga ye, ko ni mɔgɔ dɔ ye kitiko sɔrɔ, k'o ka na ale fɛ, ko ale tun b'o ɲanabɔ ka ɲa. Ni mɔgɔ min tun ko a be gwɛrɛ k'a kunbiri gwan a ɲakɔrɔ, a tun b'o tigi bolo minɛ k'a fo kosɔbɛ. Isirayɛliden minw bɛɛ tun be taga masacɛ fɛ janko ka se k'u ka koow ɲanabɔ, Abisalɔn tun be to k'o ɲɔgɔn le kɛ olu ye. A kɛra ten, a ye Isirayɛlidenw sɔrɔ. Saan naani tɛmɛnin kɔ, Abisalɔn y'a fɔ masacɛ ye ko: «Sira di ne ma, janko ne be taga Eburɔn, ne tun ye dajuru ta Masaba ye koo min na, n k'o kɛ. Bari k'i ka baaraden to Gɛsuri, Siri mara la, ne tun ye dajuru ta ko ni Masaba y'a kɛ n sera ka kɔsegi Zeruzalɛmu, ko ne ben'a bato.» Masacɛ y'a fɔ a ye ko a ka taga hɛrɛ la. Abisalɔn wilila ka taga Eburɔn. Abisalɔn ye mɔgɔw bila ka taga Isirayɛlideen tan ni fila nunu ka maraw bɛɛ la dogo la k'a fɔ u ye ko n'u ye buru fiyɛkan mɛn tuma min na, ko u k'a fɔ ko Abisalɔn kɛra masa ye Eburɔn. A tun ye mɔgɔ kɛmɛ fila wele ka bɔ Zeruzalɛmu ka tugu a kɔ ka na. Olu kɔni tun nana dɔrɔn, u tun te foyi kala ma koo nin na. Ka Abisalɔn to n'a be sarakaw bɔra, a ye mɔgɔ bila ka taga Giloka Ayitofɛli wele Gilo. Dawuda ladibaga tun lo. Jama tora ka boɲa ka taga Abisalɔn kɔ. Janfa ye barika sɔrɔ. Mɔgɔ dɔ nan'a fɔ Dawuda ye ko Isirayɛlidenw ka miiriya yɛlɛmana ka taga Abisalɔn fɛ. Dawuda ka dakɔrɔsigi minw bɛɛ tun be n'a ye Zeruzalɛmu, a y'a fɔ olu ye ko: «An ka wili ka boli! Bari kisiyɔrɔ t'an fɛ Abisalɔn bolo. An ka wili joona joona ka bɔ, bari a tena mɛn ka se yan, a bena tɔɔrɔ lase an ma ka dugu nin halaki ni murujan ye.» Masacɛ ka dakɔrɔsigiw y'a fɔ a ye k'olu ben'a ka fɔta kɛ. Masacɛ wilila ka bɔ seen na. A ka mɔgɔw bɛɛ tugur'a kɔ. A y'a ka gɛrɛfɛmuso tan to soo kɔnɔ olu ka to ka soo kɔlɔsi. Masacɛ bɔra seen na, jama bɛɛ tugur'a kɔ. U tagara lɔ soow bɛɛ daan na. A ka baaradenw bɛɛ tɛmɛn'a ɲafɛ: n'a kɔlɔsibagaw bɛɛ, ani Gatikaw mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ minw tun be tugur'a kɔ, olu bɛɛ. Masacɛ y'a fɔ Gatika Itayi ye ko: «Mun na ele be wili fana ka tugu ne kɔ? Kɔsegi ka taga to ni masacɛ dɔ nin ye, bari i ye lonan ye, i bɔra jamana wɛrɛ la le. I nana kunu dɔrɔn, bii ne ben'a kɛ i be munumunu wa? Ne yɛrɛ te n taayɔrɔ lɔn. Kɔsegi n'i balimaw ye. Ala ka to i fɛ k'i dɛmɛ.» Itayi y'a fɔ masacɛ ye ko: «Masaba kosɔn, ani ka masacɛ, ne matigi to sii la! Ele masacɛ, ne matigi mana taga yɔrɔ o yɔrɔ, saya lo wo, hɛrɛ lo wo, ne, e ka baaraden be tugu e kɔ.» O la, Dawuda y'a fɔ a ye ko a ka tɛmɛ. Gatika Itayi n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ tɛmɛna n'u ka somɔgɔw bɛɛ ye. Mɔgɔ bɛɛ le tun be kasira ka to ka kule, kɛlɛdenw tɛmɛtuma na. Sira min be taga kongokolon kɔnɔ, masacɛ ni jama bɛɛ ye Sedirɔn kɔɔ tigɛ k'o ta. Sadɔki fana tun be yen. Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu tun tanin be Levi kɔmɔgɔw minw bɛɛ fɛ, olu fana tun be yen. U ye kɛsu nin bila. Abiyatari ye sarakaw bɔ fɔɔ jama bɛɛ bɔra dugu kɔnɔ ka ban tuma min na. Masacɛ y'a fɔ Sadɔki ye ko: «Kɔsegi ni Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ye dugu kɔnɔ. Ni Masaba b'a fɛ ka ɲa ne ma, a bena ne kɔsegi ani k'a to ne be kɛsu nin ye tugu, ani ale ka sigiyɔrɔ. Nga n'a fana ko a mako te ne la, fɛɛn min ka d'a ye, a k'o kɛ ne la.» Masacɛ y'a fɔ tugu sarakalasebaga Sadɔki ye ko: «A filɛ kɛ. Kɔsegi dugu kɔnɔ n'i deen Ayimasi ye hɛrɛ la, ani Abiyatari dencɛ Zonatan. Ne bena to kongokolon kɔnɔ kɔɔ tigɛyɔrɔw la fɔɔ ne be kibaruya sɔrɔ aw fɛ.» O la, Sadɔki ni Abiyatari ye Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta ka kɔsegi n'a ye Zeruzalɛmu ka to yen. Dawuda tun be yɛlɛla Olivuyirikulu kan n'a be kasira. Fani tun birinin b'a kuun na, n'a be taama senlakolon. Mɔgɔ minw tun be n'a ye, olu bɛɛ tun ye faniw biri u kuunw na n'u be kasira ka to ka yɛlɛ kulu kan. U nan'a fɔ Dawuda ye ko Ayitofɛli niin be Abisalɔn ka janfa nin na. O la, Dawuda ye Masaba daali ko a k'a kɛ Ayitofɛli ka ladili kana tilen. Dawuda sera kulu nin sanfɛ tuma min na, Alabatoyɔrɔ nin na, arikicɛ Usayi y'a kunbɛn. A ka fani farannin be, buguri b'a kuun na. Dawuda y'a fɔ a ye ko: «N'i tugura ne kɔ, i bena kɛ doni ye ne fɛ. Nga kɔsegi dugu kɔnɔ k'a fɔ Abisalɔn ye ko: ‹Masacɛ, ne bena baara kɛ i ye, ne tun y'i facɛ ka baaraden ye fɔlɔ, sisan ne bena baara kɛ i ye.› O la, i bena se ka Ayitofɛli ka ladiliw cɛn ne makoɲa kama. Sarakalasebaga Sadɔki ni Abiyatari bena kɛ n'i ye. N'i ye fɛɛn min mɛn masacɛ ka soo kɔnɔ, i b'o fɔ olu ye. U deen fila be n'u ye yen, Sadɔki dencɛ Ayimasi ni Abiyatari dencɛ Zonatan. Aw ye fɛɛn o fɛɛn mɛn, aw bena olu ci ka na ne fɛ n'o ye.» Dawuda tericɛ Usayi kɔsegira ka don dugu kɔnɔ tuma min na, o waati yɛrɛ lo Abisalɔn fana sera Zeruzalɛmu. Dawuda ye kulu nin yɛlɛ ka taga tɛmɛ a kuun na dɔɔni tuma min na, Mefibosɛti ka baaraden Siba y'a kunbɛn ni fali fila labɛnnin ye. Burukun kɛmɛ fila lanin b'u kan, ani * ɛrɛzɛn janin caaman, ni tilemana yiriden kɛmɛ, ani duvɛn, foroko kɔnɔ. Masacɛ y'a ɲininga ko a b'a fɛ ka mun le kɛ n'o ye. Siba y'a jaabi ko: «Masacɛ ka somɔgɔw be se ka yɛlɛ fali nunu kan. Buru ni yiriden nunu, olu ka kɛ kɛlɛdenw ka dumuni ye, duvɛn nin, ni mɔgɔ minw sigɛnna kongokolon kɔnɔ, olu k'u yɛrɛ fari foni n'o ye.» Masacɛ y'a ɲininga ko: «I kuntigi mamaden nin be min?» A ye masacɛ jaabi ko: «A tora Zeruzalɛmu, bari a be miiri ko Isirayɛlidenw ben'a mamacɛ ka masaya segi k'a d'a ma bii.» O la, masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Mefibosɛti ka fɛɛn bɛɛ kɛra i ta ye.» Siba y'a fɔ ko: «Ne kunbiri gwannin filɛ i ɲakɔrɔ, masacɛ, ne matigi, ne koo ka diya i ye halibi.» Masacɛ Dawuda sera Bawurimu tuma min na, Sayuli ka fadenyabolo mɔgɔ dɔ bɔra o yɔrɔ la. A tɔgɔ tun ko Simeyi, Gera dencɛ tun lo. A tun be Dawuda dangara. A tun be to ka Dawuda n'a ka dakɔrɔsigiw bɛɛ bon ni kabakuruw ye, hali k'a sɔrɔ jama bɛɛ, ni cɛfari nunu tun b'a kinibolo n'a numanbolo la. Simeyi tun be to k'a fɔ n'a b'a dangara ko: «Taga, taga, mɔgɔfagala, mɔgɔkolon! Masaba be Sayuli ka somɔgɔw bɛɛ fagako juru bɔ i la, i ye ale min ka masaya bɔsi k'a kɛ i yɛrɛ ta ye. O la, Masaba ye masaya di i dencɛ Abisalɔn ma. I filɛ sisan sa, i be tɔɔrɔ la, bari i kɛra mɔgɔfagala ye!» O la, Seruya dencɛ Abisayi y'a fɔ masacɛ ye ko: «Mun na fagobagatɔ nin be masacɛ, ne matigi danga ten? N b'i daali, a to ne be ta'a kuun tigɛ.» Masacɛ y'a fɔ ko: «Aw ta kuun, Seruya deenw? Ni Masaba le y'a fɔ a ye ko a ka Dawuda danga, jɔn le ben'a fɔ a ye ko mun na a b'o kɛra?» O kɔ, Dawuda y'a fɔ Abisayi n'a ka dakɔrɔsigiw bɛɛ ye ko: «Ne woloden yɛrɛ be ne fagayɔrɔ ɲinina wee! Sankofɛrɛ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ nin! Aw k'a to a be n danga, ni Masaba lo y'a fɔ a ye. N'a sɔrɔ Masaba bena n makari filɛ, k'a ka bii danga nin yɛlɛma k'o kɛ koɲuman ye n ma.» Dawuda n'a ka mɔgɔw tɛmɛna n'u ka sira ye. Simeyi tora ka taama kulu gɛrɛn na Dawuda gɛrɛfɛ. A tun be dangali kɛra ka to ka Dawuda bon ni kabakuruw ye, ani ka to ka buguri ta k'o fili sanfɛ. Masacɛ n'a ka mɔgɔw bɛɛ barika bannin sera Zurudɛn baji daa la. U lafiɲɛna o yɔrɔ la. Abisalɔn ni Isirayɛliden caaman tun donna ka ban Zeruzalɛmu. Ayitofɛli tun be ni Abisalɔn ye. Dawuda tericɛ arikicɛ Usayi sera Abisalɔn fɛ tuma min na, a y'a fɔ ko: «Masacɛ ka sii sɔrɔ!» Abisalɔn y'a fɔ a ye ko: «I ka kantigiya le ye nin ye i tericɛ faan fɛ wa? Mun na i ma taga n'i tericɛ ye?» Usayi y'a jaabi ko: «Ayi! Ne b'a fɛ ka to ni mɔgɔ ye, Masaba ni Isirayɛlidenw bɛɛ ye min woloma. Ne b'a fɛ ka to ni ele ye. Ne bena baara kɛ jɔn le ye, ni n tericɛ deen tɛ? Ne ye baara kɛ i facɛ ye cogo min na, o cogo kelen na, ne bena baara kɛ i ye.» Abisalɔn y'a fɔ Ayitofɛli ye ko: «Aw ka ɲɔgɔnye kɛ, ka se k'a lɔn an ka kan ka fɛɛn min kɛ.» Ayitofɛli y'a fɔ Abisalɔn ye ko: «Taga la n'i facɛ ka gɛrɛfɛmusow ye, a ye minw to k'u ka soo kɔlɔsi. O la, Isirayɛlidenw bɛɛ ben'a lɔn ko i koo te se ka diya i faa ye tugu fewu fewu, o be kɛ sababu ye mɔgɔ minw be n'i ye, olu be jagwɛlɛya sɔrɔ.» O la, u ye fanibugu dɔ lɔ Abisalɔn ye sanbon kan. A y'a facɛ ka gɛrɛfɛmusow minɛ ka to ka la n'u ye Isirayɛlidenw bɛɛ ɲana. O waati la, Ayitofɛli ka ladili tun be jati i n'a fɔ Ala ka kuma. A ka ladili bɛɛ tun be ten, hali Dawuda fɛ, ni Abisalɔn fɛ. Ayitofɛli y'a fɔ Abisalɔn ye ko: «A to n be mɔgɔ waa tan ni fila (12 000) woloma ka Dawuda kɔgwɛn bii suu nin na yɛrɛ. Ne bena taga bali a la, a sɛgɛnninba, a barika bannin. Ne bena siranya bila a la kosɔbɛ, o la, jama min be n'a ye, olu bɛɛ bena boli, ne be sɔrɔ ka masacɛ kelen faga. O kɔ, ne bena bila jama bɛɛ ɲa ka na n'u ye i fɛ. E b'a fɛ ka mɔgɔ min faga, n'ale sara, mɔgɔ bɛɛ be segi ka na. O la, jama bɛɛ bena to hɛrɛ la.» O kuma nin diyara Abisalɔn ni Isirayɛli cɛkɔrɔbaw bɛɛ ye. Abisalɔn ko u ka arikicɛ Usayi fana wele, k'u bena ale fana lamɛn. Usayi sera Abisalɔn fɛ tuma min na, a ye Ayitofɛli ka kuma fɔ a ye, ka tila k'a ɲininga k'u ka kan k'o kɛ wa, ko n'o tɛ, ko a ka dɔ fɔ. Usayi y'a fɔ ko: «Ayitofɛli ye ladili min di sisan, o ma ɲi. I yɛrɛ b'i facɛ n'a ka mɔgɔw lɔn. Cɛfariw lo. U ka fari i n'a fɔ waraba, u ye min deen minɛ. I facɛ be kɛlɛ ɲaa lɔn, a tena sɔn ka la sufɛ n'a ka jama ye. Nin waati yɛrɛ la, a dogonin be sɔrɔ kuluwo dɔ kɔnɔ, walima yɔrɔ dɔ la. N'a kɛra k'u sera k'a daminɛ ka mɔgɔ dɔw faga ka ban an cɛma, o bena mɛn joona joona k'a fɔ ko Abisalɔn ka mɔgɔ dɔw sara. Hali mɔgɔ min jaa ka gwɛlɛ i n'a fɔ jara ta, ale bena siran kosɔbɛ. Bari Isirayɛlidenw bɛɛ b'a kala ma ko i facɛ ye cɛfari ye, ko a ka mɔgɔw fana jaa ka gwɛlɛ. O la, ne b'i ladi ko Isirayɛlidenw bɛɛ ka ɲɔgɔn lajɛn i gɛrɛfɛ, k'a ta Dan mara la kɔgɔdugu faan fɛ fɔɔ ka taga se Bɛriseba, worodugu faan fɛ. U ka caya i n'a fɔ kɔgɔjida la cɛncɛn. I yɛrɛ be wili ka taga kɛlɛ la. A be yɔrɔ o yɔrɔ, an ben'a sɔrɔ. An be ben a kan i n'a fɔ komiji be ben dugukolo kan cogo min na. U si tena kisi, ale yɛrɛ n'a kɔmɔgɔw bɛɛ. N'a tagara don dugu dɔ la, Isirayɛlidenw bɛɛ be juruw ta o dugu kama, an bena dugu nin sama fɔɔ ka taga se kɔda la, fɔɔ kabakuru si tena to.» Abisalɔn ni Isirayɛlidenw bɛɛ y'a fɔ ko arikicɛ Usayi ka ladili le ka ɲi ka tɛmɛ Ayitofɛli ta kan. K'a sɔrɔ Masaba le tun y'a latigɛ ka Ayitofɛli ka ladiliɲuman nin cɛn, janko ka se ka kojugu lase Abisalɔn ma. O kɔ, Usayi y'a fɔ sarakalasebagaw Sadɔki ni Abiyatari ye ko Ayitofɛli tun ye ladili nin le di Abisalɔn ni Isirayɛli cɛkɔrɔbaw ma, ko ale fana ye nin ni nin le fɔ. A ko sisan u ka mɔgɔ ci ka ta'a fɔ Dawuda ye joona joona ko a kana la sufɛ Zurudɛn baji tigɛyɔrɔ la kongo kɔnɔ, ko a k'a tigɛ wajibi, janko masacɛ n'a ka jama bɛɛ kana halaki. O y'a sɔrɔ Zonatan ni Ayimasi tun be Ɛnrogɛli. Baaraden musoman dɔ tun ka kan ka taga kibaruya d'u ma, olu ka sɔrɔ ka taga masacɛ Dawuda lasɔmi, bari u tun man kan ka don dugu kɔnɔ janko mɔgɔ kana u ye. Nga kanbelen dɔ y'u ye, ale tagara o fɔ Abisalɔn ye. Zonatan ni Ayimasi teliyara ka taga. U tagara se Bawurimu, cɛɛ dɔ ka soo. Kɔlɔn tun be ale ka luu kɔnɔ, u jigira o kɔnɔ. O cɛɛ nin ka muso ye birifani ta k'a la kɔlɔn nin datugunan kan k'a ka suman yɛrɛkɛ o kan, janko mɔgɔ kana miiri ko fɛɛn dɔ be o yɔrɔ la. Abisalɔn ka cidenw donna soo kɔnɔ muso nin fɛ k'a ɲininga ko Ayimasi ni Zonatan be min. Muso nin y'a fɔ u ye k'u tɛmɛna ka kɔdennin tigɛ. Ciden nunu y'u ɲini yɔrɔ bɛɛ, u ma u ye, u segira ka taga Zeruzalɛmu. U taanin kɔ, Ayimasi ni Zonatan bɔra kɔlɔn nin kɔnɔ. U tagara masacɛ Dawuda lasɔmi. U y'a fɔ a ye ko: «Aw ka wili joona joona ka kɔɔ nin tigɛ.» Ayitofɛli tun ye min fɔ u kama, u y'o fɔ a ye. O la, Dawuda n'a ka jama bɛɛ wilila ka Zurudɛn baji tigɛ. Yanni sɔgɔma be se, o y'a sɔrɔ mɔgɔ bɛɛ tigɛra ka ban, mɔgɔ si tun te sɔrɔ baa kɔfɛ tugu. Ayitofɛli y'a ye k'u te ale ka ladili batora minkɛ, a wilila k'a ka fali labɛn ka yɛlɛ a kan ka ta'a yɛrɛ ka dugu la. A y'a dalakan fɔ a ka somɔgɔw ye, o kɔ, a tagar'a kaan dulon juru la, a sara. U y'a suu don a facɛ ka kaburu kɔnɔ. Dawuda tagara se Maanayimu. O y'a sɔrɔ Abisalɔn tun be Zurudɛn baji tigɛra, ale ni Isirayɛlidenw bɛɛ. Abisalɔn tun ye Amaza kɛ kɛlɛdenw kuntigi ye Zowabu nɔɔ na. Amaza tun ye Yitira deen ye, min tun ye Isirayɛliden dɔ ye fana. Ale lo tun ye Zowabu bamuso Seruya balimamuso Abigayɛli furu, Naasi denmuso tun lo. Isirayɛlidenw ni Abisalɔn tagara sigi Galaadi mara la. Dawuda sera Maanayimu tuma min na, Naasi dencɛ Sobi ka bɔ Araba, min tun ye amoniw ka duguba dɔ ye, ale ni Amiyɛli dencɛ Makiri ka bɔ Lodebari, ani Barizilayi ka bɔ Orogelimu, Galaadi mara la, olu nana ni dilanw ye, ani tasaw ni bɔgɔdagaw, ani suman sifa fila ye, ani mugu ni suman yirannin, ani sɔsɔ sifa fila, ni lii ani naare, ni sagaw ani misisogo, k'o di Dawuda n'a ka jama ma, janko u k'o dumu. Bari u tun b'a fɔra k'u tɔɔrɔla kɔngɔ ni minnɔgɔ bolo, k'u sigɛnna kongokolon kɔnɔ. Dawuda y'a ka kɛlɛdenw lajɛn k'u filɛ ka mɔgɔ kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw sigi, ani mɔgɔ waa kelen kelen kuntigiw. A ye kɛlɛdenw tilan saba ka Zowabu bila kelen kunna, k'a dɔgɔcɛ Abisayi bila kelen kunna, ani ka Gatika Itayi bila kelen kunna. O kɔ, a ko ale fana bena taga n'u ye kɛlɛ la. Nga kɛlɛdenw y'a fɔ a ye ko: «I man kan ka taga ni an ye, bari n'an bolila, o tena jati. Hali n'an tilancɛ le sara, o tena jati. Nga i kɛra i n'a fɔ mɔgɔ waa tan anw fɛ. Min ka fisa, i ka to dugu kɔnɔ k'an dɛmɛ.» Masacɛ y'a fɔ ko fɛɛn min ka di u ye, ko ale bena o le kɛ. Masacɛ tagara lɔ dugu bɔda la, kɛlɛdenw bɛɛ tora ka bɔ, mɔgɔ kɛmɛ kɛmɛ, ni mɔgɔ waa kelen kelen. Masacɛ y'a fɔ Zowabu ni Abisayi ani Itayi ye, k'u ka kanbelen Abisalɔn kɛ dɔɔni dɔɔni ale kosɔn. Masacɛ ye min fɔ kuntigi nunu bɛɛ ye Abisalɔn kosɔn, kɛlɛdenw bɛɛ y'o mɛn. Kɛlɛdenw wilila ka taga kongo kɔnɔ ka taga Isirayɛlidenw kunbɛn. U ye kɛlɛ kɛ Efarayimu mara tuu kɔnɔ. O yɔrɔ la, Dawuda ka kɛlɛdenw ye see sɔrɔ Abisalɔn ka kɛlɛdenw kan. Mɔgɔ waa mugan (20 000) sara. Cɛnniba kɛra o loon na kosɔbɛ. Kɛlɛ nin yɛrɛkɛra ka se mara nin yɔrɔ bɛɛ la. Mɔgɔ minw tora tuu kɔnɔ, olu cayara ni murujan ka fagataw ye. Waati dɔ, Abisalɔn tagar'a yɛrɛ sɔrɔ Dawuda ka kɛlɛdenw ɲafɛ. A tun be sofali kan. Sofali tagara don yiriba bolocaaman dɔ kɔrɔ. Abisalɔn kuun donna o yiribolow la, sofali tɛmɛna k'a dulonnin to sanfɛ yen. Mɔgɔ dɔ y'a ye dɔrɔn, a tagara o fɔ Zowabu ye ko ale ye Abisalɔn dulonnin ye yiriba dɔ la yanfɛ. Zowabu y'a fɔ o cɛɛ nin ye ko: «E y'a ye, mun na i m'a faga yɔrɔnin kelen? N tun bena warigwɛ kuru tan d'i ma, ani cɛsirilan.» Nga o cɛɛ nin y'a fɔ Zowabu ye ko: «Hali ni e tun y'a fɔ ko i bena warigwɛ kuru waa kelen le don ne bolo, ne tun te sɔn ka maga masacɛ deen na. Bari a tun ye kangari min la e ni Abisayi ni Itayi ye, an y'o mɛn, a tun ko aw ka kanbelen Abisalɔn kɔlɔsi, mɔgɔ si kana maga a la. Ni ne tun y'o koo latigɛnin cɛn k'a faga, masacɛ tun ben'a mɛn, ele fana tena sɔn ka foyi kɛ.» Zowabu y'a fɔ ko: «Ne tena lɔ i gɛrɛfɛ ka mɛn!» A ye taman saba ta ka taga Abisalɔn dusukun sɔgɔ. O y'a sɔrɔ a tun be nii na yen yiriba nin kan. Kanbelen mɔgɔ tan minw tun be to ka Zowabu ka kɛlɛkɛminanw ta, olu jɛnn'a kan k'a bugɔ k'a faga. Zowabu ko u ka buru fiyɛ, kɛlɛdenw ye Isirayɛlidenw gwɛnko dabila, bari Zowabu y'u bali. U ye Abisalɔn suu ta k'a fili dingɛba dɔ kɔnɔ tuu nin kɔnɔ yen, ka kabakuru caaman ton a kan. Isirayɛlidenw bɛɛ bolila, ka taga u ka soow kɔnɔ. Abisalɔn tun be ɲaa na tuma min na, a tun ko u ka kabakuru dɔ tutu ale yɛrɛ ye Masacɛ ka kɔkɛnɛ na. A tun be miiri ko deen te ale fɛ, ale tɔgɔ bena to ka wele min kan. O la, a y'a tɔgɔ la o kabakuru nin kan. Halibi u b'o wele ko Abisalɔn ka taamasiɲɛ. Sadɔki dencɛ Ayimasi y'a fɔ ko u k'ale to a be boli ka taga o kibaru diman fɔ masacɛ ye, ko Masaba y'a mɔnɛ bɔ k'a bɔsi a juguw bolo. Zowabu y'a fɔ a ye ko: «I tena bii kibaruya fɔ, i bena loon wɛrɛ ta fɔ, nga bii ta tɛ, bari nin ye masacɛ deen sako le ye.» O kɔ, Zowabu y'a fɔ Etiyopika dɔ ye ko: «I ye fɛɛn min ye, taga o fɔ masacɛ ye.» Etiyopika nin y'a kunbiri gwan Zowabu kɔrɔ, ka sɔrɔ ka sira ta ka boli. Halibi Sadɔki dencɛ Ayimasi y'a fɔ Zowabu ye ko hali ni koo o koo bena kɛ, ko a k'ale to a be tugu Etiyopika nin kɔ. Zowabu y'a fɔ ko: «Mun na i b'a fɛ ka taga, n deen? O te cira ye i ka tɔnɔ be sɔrɔ min na.» A ko cogo o cogo, ale be taga. O la, Zowabu y'a fɔ a ye ko a ka taga. Sira min be tɛmɛ kɔkɛnɛ na, a y'o minɛ, ka kɔn Etiyopika nin ɲa. O y'a sɔrɔ Dawuda tun siginin be dugu donda bulonda la. Kɔlɔsilikɛbaga tun be sanbon kan, a taamana ka na kogo faan fɛ. A ye filɛli kɛ, a ye mɔgɔ kelen bolitɔ ye ka na. Kɔlɔsilikɛbaga nin y'a kaan kɔrɔta ka masacɛ lasɔmi. Masacɛ y'a fɔ ko n'o tigi kelen lo, o tuma na, ko a be na ni kibaru diman ye. O y'a sɔrɔ a tun be surunyana. Kɔlɔsilikɛbaga ye mɔgɔ dɔ wɛrɛ bolitɔ ye ka na a kelen tugu, a y'a kaan kɔrɔta k'a fɔ dakɔlɔsibaga ye ko mɔgɔ wɛrɛ bolitɔ ye n'a be nan'a kelen. Masacɛ y'a fɔ k'o tigi fana be nana ni kibaru diman le ye. Kɔlɔsilikɛbaga nin y'a fɔ ko mɔgɔ fɔlɔ nin bolicogo bɔnin be Sadɔki dencɛ Ayimasi ta fɛ. Masacɛ y'a fɔ k'o ye mɔgɔɲuman ye, ko a be nana ni kibaru diman le ye. Ayimasi y'a kaan kɔrɔta k'a fɔ masacɛ ye ko koo bɛɛ nɔgɔyara. A y'a kunbiri gwan masacɛ ɲakɔrɔ k'a ɲaa biri duguma k'a fɔ ko: «Boɲa ka la Masaba i ka Ala kan, ale min ye mɔgɔw don masacɛ, ne matigi bolo, minw tun wilil'a kama.» Masacɛ y'a ɲininga ko: «Kanbelen Abisalɔn be hɛrɛ la wa?» Ayimasi y'a jaabi ko: «Ne ye jama ye, u be bolibolila, Zowabu fana ye ne n'i ka baaraden ci, nga ne m'a lɔn koo min kɛra.» Masacɛ y'a fɔ ko ale ka taga lɔ gɛrɛfɛ. Ayimasi tagara lɔ gɛrɛfɛ. O yɔrɔnin kelen, Etiyopika nin sera k'a fɔ ko: «Masacɛ, ne matigi, i ka kibaru diman lamɛn! Mɔgɔ minw bɛɛ tun wilila i kama, Masaba y'i bɔ olu bolo bii.» Masacɛ y'a fɔ Etiyopika nin ye ko kanbelen Abisalɔn be hɛrɛ la wa. Etiyopika nin y'a jaabi ko masacɛ, ale matigi juguw ni mɔgɔ minw be wili a kama ko u b'a fɛ ka kojugu kɛ a la, olu bɛɛ ka kɛ i n'a fɔ kanbelen nin. O la, masacɛ dusu kasira kosɔbɛ. A yɛlɛla sanbon kan dugu donda bulonda sanfɛ ka kasi. A tun be taama n'a b'a fɔra ko: «Ne dencɛ Abisalɔn! Ne dencɛ, ne dencɛ Abisalɔn! Ne le tun ka kan ka sa i nɔɔ na. Abisalɔn, ne dencɛ, ne dencɛ!» U tagar'a fɔ Zowabu ye ko masacɛ be kasira, ko a be to ka kasi a deen Abisalɔn ka saya kosɔn. O loon na, see min sɔrɔla, o tilara ka kɛ dusukasi ye kɛlɛdenw bɛɛ fɛ, bari u y'a mɛn ko masacɛ dusu kasinin lo a dencɛ sako la. O loon na, kɛlɛdenw dɛnna ka don dugu kɔnɔ i n'a fɔ mɔgɔ minw maloyara, n'u bɔra kɛlɛkɛyɔrɔ la ni u be bolila ka na soo. O y'a sɔrɔ masacɛ tun ye fani biri a ɲaa kan, n'a be to ka kule ko: «Ne dencɛ Abisalɔn! Abisalɔn ne dencɛ, ne dencɛ!» Zowabu donn'a fɛ a ka soo kɔnɔ k'a fɔ a ye ko: «E b'i ka kɛlɛdenw maloyara le bii, minw y'i nii kisi bii, n'i dencɛw n'i denmusow, n'i musow, an'i ka gɛrɛfɛmusow ta. I koo ka go mɔgɔ minw ye, olu koo le ka d'i ye. I koo ka di minw ye, olu koo ka go i ye. E y'a yira bii ko i kuntigiw ni kɛlɛdenw te foyi ye i fɛ. Ne y'a faamu ko n'an yɛrɛ bɛɛ tun sara bii, Abisalɔn ka to nii na, o le tun ka d'i ye. Wili sisan sa, ka bɔ k'i ka kɛlɛdenw jigi tugu. N'o tɛ, ne be kali ni Masaba tɔgɔ ye ko dugu te na gwɛ ka mɔgɔ si sɔrɔ i gɛrɛfɛ fewu. O fana bena gwɛlɛya i ma ka tɛmɛ gwɛlɛya kan minw bɛɛ y'i sɔrɔ kabini i kanbelentuma na fɔɔ ka na se bii ma.» O la, masacɛ wilila ka bɔ ka sigi dugu donda la. U y'a fɔ kɛlɛdenw ye ko masacɛ siginin be dugu donda la. U bɛɛ nan'a fɛ. O y'a sɔrɔ Abisalɔn ka kɛlɛdenw tun bolila ka taga u ka soow kɔnɔ. Ka Isirayɛliden tɔw to u ka maraw kɔnɔ, u bɛɛ tora ka ɲɔgɔn sɔsɔ k'a fɔ ko: «Masacɛ nin le y'an bɔsi an juguw bolo, ale lo y'an bɔsi filisiw bolo. Sisan a bolila Abisalɔn ɲa ka jamana bila. An tun ye Abisalɔn woloma ko a ka sigi an kunna, ale do sara kɛlɛkɛyɔrɔ la. An t'a to masacɛ be kɔsegi ka na wa?» Masacɛ Dawuda fana ye cira bila k'u ka ta'a fɔ sarakalasebaga Sadɔki ni Abiyatari ye ko: «Aw k'a fɔ Zuda kɔmɔgɔw cɛkɔrɔbaw ye ko mun na u be to kɔfɛ n'u te na masacɛ minɛ ka taga n'a ye a ka soo? K'a sɔrɔ Isirayɛliden tɔw be min fɔra, o sera ne masacɛ ma ka ban. Aw ye ne balimaw ye, ne dɔ le ye aw ye. Mun na aw tora kɔfɛ n'aw ma na masacɛ minɛ ka kɔsegi n'a ye? Aw k'a fɔ Amaza ye, ko ale te ne dɔ ye wa? Ni ne m'a kɛ kɛlɛdenw ɲamɔgɔ ye Zowabu nɔɔ na, a ka to o la tuma bɛɛ, Ala kana ne to.» Dawuda ye Zuda kɔmɔgɔw bɛɛ hakili yɛlɛma k'u ka miiriya kɛ kelen ye. U ye ciden bila ka ta'a fɔ a ye ko ale n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ ka segi ka na. Masacɛ kɔsegira ka na se Zurudɛn baji daa la. O y'a sɔrɔ Zuda kɔmɔgɔw tun tagara Giligali, janko ka masacɛ kunbɛn ani k'a dɛmɛ ka Zurudɛn baji tigɛ. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ Gera dencɛ Simeyi ka bɔ Bawurimu teliyara ka taga fara Zuda kɔmɔgɔw kan ka taga masacɛ Dawuda kunbɛn. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw mɔgɔ waa kelen tun be n'a ye, ani Sayuli ka somɔgɔw ka baaraden Siba, n'a deen mɔgɔ tan ni duuru, n'a ka baaraden mɔgɔ mugan. U tun ka kan ka taga joona joona Zurudɛn baji daa la ka masacɛ kunbɛn. O y'a sɔrɔ u tun be masacɛ ka somɔgɔw tigɛra baa tigɛyɔrɔ la, ani ka masacɛ sagolakow kɛ. Masacɛ tun be Zurudɛn baji tigɛra tuma min na, Gera dencɛ Simeyi y'a kunbiri gwan a ɲafɛ, k'a fɔ a ye ko: «Ne matigi, ne ka hakɛ yafa! Kan'a mara i hakili la ko i ka baaraden tun ye kojugu kɛ, masacɛ ne matigi bɔlon na Zeruzalɛmu. Masacɛ, ɲinɛ n'o ye. Bari ne, i ka baaraden y'a lɔn ko n tun ye hakɛ kɛ. Bii, ne kɔnna ka na masacɛ, ne matigi kunbɛnyɔrɔ la Isirayɛli jamana kɔgɔdugu mara mɔgɔw bɛɛ ɲa.» Seruya dencɛ Abisayi y'a fɔ ko Simeyi ka kan ka faga. Bari a ye Masaba ka mɔgɔ wolomanin danga. Nga Dawuda y'a fɔ ko: «Mun le be ne ni aw Seruya dencɛw cɛ? Mun na aw be ne sɔsɔra bii? Mɔgɔ ka kan ka faga Isirayɛlidenw cɛma bii wa? Ne lanin t'a la ko ne le ye Isirayɛlidenw ka masacɛ ye bii wa?» O kɔ, a y'a fɔ Simeyi ye ko: «I tena sa.» Masacɛ kalila. Sayuli mamaden Mefibosɛti fana nana masacɛ kunbɛn. Kabini masacɛ bɔlon fɔɔ a kɔsegilon hɛrɛ la, Mefibosɛti tun m'a seen ko, ani k'a bonbosi li k'a ka faniw ko yɛrɛ. A nana masacɛ fɛ tuma min na, masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Mefibosɛti, mun na i ma tugu ne kɔ?» A ye masacɛ jaabi ko: «Masacɛ, ne matigi, ne ka baaraden le ye n ɲagami. I ka baaraden ye muruku ye. Ne tun y'a fɔ ko ne bena n ka fali labɛn ka wili ka tugu i kɔ. Ne ka baaraden le ye n ɲagami. A fana y'i ka baaraden tɔgɔ cɛn i fɛ. Nga masacɛ, ne matigi be i n'a fɔ Ala ka mɛlɛkɛ. Fɛɛn min ka d'i ye, i k'o kɛ. Ele masacɛ tun ka kan ka ne mamacɛ ka somɔgɔw bɛɛ faga, o n'a ta bɛɛ, i y'a kɛ ne, i ka baaraden be dumuni kɛ i fɛ. Ne be se ka mun le daali masacɛ fɛ tugu sa?» Masacɛ y'a fɔ a ye ko a ka kuma caaman to. Ko ale y'a latigɛ ko ale Mefibosɛti ni Siba bena Sayuli ka forow tilan u ni ɲɔgɔn cɛ. Mefibosɛti y'a fɔ masacɛ ye ko a ka to n'u bɛɛ ye yɛrɛ, ko a daan ye masacɛ, ale matigi ka don hɛrɛ la a ka soo kɔnɔ. Galaadika Barizilayi bɔra Orogɛlimu, ka na Zurudɛn baji tigɛ ni masacɛ ye, janko a k'a bila sira Zurudɛn baji kɔfɛ. Barizilayi tun kɔrɔla kosɔbɛ, a sii tun ye saan bi seegi ye. Ka masacɛ to Maanayimu, a tun y'a dɛmɛ, bari nafolobatigi tun lo. Masacɛ y'a fɔ Barizilayi ye ko a k'a to u be taga ɲɔgɔn fɛ Zeruzalɛmu, ko ale bena janto a la yen. Nga a y'a fɔ masacɛ ye ko: «Ne bena saan joli le kɛ tugu, janko n bena taga n'ele ye Zeruzalɛmu? Ne sii sera saan bi seegi ma bii. Ne be se ka fɛnɲuman lɔn k'a bɔ fɛnjugu la wa? I ka baaraden be se ka diya bɔ dumuni ni minnifɛn na tugu wa? Ne be se ka dɔnkililabagaw kaan mɛn tugu wa? Mun na i ka baaraden bena taga kɛ doni ye masacɛ, ne matigi kunna? Ne bena taga n'i ye ɲafɛ dɔɔni Zurudɛn baji kɔfɛ. Mun na masacɛ b'o ɲɔgɔn kɛ ka ne boɲa? A to ne be kɔsegi, ka taga sa ne yɛrɛ ka dugu kɔnɔ, n facɛ ni n bamuso ka kaburu gɛrɛfɛ. Nga i ka baaraden Kimuyamu n dencɛ filɛ, ale bena jii tigɛ ni masacɛ, n matigi ye. Fɛɛn min ka d'i ye, i k'o kɛ a ye.» Masacɛ y'a fɔ ko: «Kimuyamu bena baa tigɛ ni ne ye. Fɛɛn min ka d'i ye, ne bena o le kɛ a ye. I mako mana kɛ fɛɛn o fɛɛn na, ne bena o kɛ i ye.» Jama bɛɛ ye baa tigɛ ka ban tuma min na, ani masacɛ fana, a y'a bolo meleke Barizilayi la k'a fo ani ka duba kɛ a ye. O kɔ, Barizilayi kɔsegira soo. Masacɛ tagara Giligali, Kimuyamu tugur'a kɔ. O y'a sɔrɔ Zuda kɔmɔgɔw kɛlɛdenw bɛɛ ni Isirayɛliden tɔw taw tilan kelen tun ye masacɛ dɛmɛ ka Zurudɛn baji tigɛ. Isirayɛliden tɔw tagara masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko: «Mun na an balimaw Zuda kɔmɔgɔw nana banba ka masacɛ n'a ka somɔgɔw an'a ka kɛlɛdenw bɛɛ tigɛ Zurudɛn baji la, k'an to yen?» Zuda kɔmɔgɔw bɛɛ y'u jaabi ko: «An y'o kɛ bari an le ka surun masacɛ la. Mun na aw yɛrɛ be dimi o la? An ye masacɛ ka dumunifɛn dɔ dumu wa? Walima an ye fɛɛn dɔ minɛ wa?» Isirayɛliden tɔw y'u jaabi ko: «Masacɛ kɛra an ta ye ka tɛmɛ aw kan siɲɛ tan, Dawuda yɛrɛ ye an ta ye. Mun na aw y'an dɔgɔya ten? An le kɔnna k'a fɔ ko an ben'a to an ka masacɛ be kɔsegi ka na.» Nga Zuda kɔmɔgɔw ka kuma tun ka fari ka tɛmɛ Isirayɛliden tɔw ta kan. O y'a sɔrɔ mɔgɔkolon dɔ tun be yen, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ Bikiri dencɛ tun lo, a tɔgɔ ko Seba. Ale ye buru fiyɛ k'a fɔ ko niyɔrɔ te olu fɛ Dawuda fɛ, ko cɛɛn t'u fɛ Zese dencɛ nin fɛ. Ko Isirayɛlidenw bɛɛ ka taga u ka soo. O la, Isirayɛlidenw bɛɛ tɛmɛna ka taga ka Dawuda to yen, ka tugu Bikiri dencɛ Seba kɔ. Nga Zuda kɔmɔgɔw tora n'u ka masacɛ ye, u y'a bila sira ta Zurudɛn baji daa la fɔɔ ka taga se Zeruzalɛmu. Dawuda ser'a ka soo Zeruzalɛmu. A tun y'a ka gɛrɛfɛmuso tan minw to yen k'u ka to ka soo kɔlɔsi, a ye olu minɛ k'u bila soo dɔ kɔnɔ, u tun be min kɔlɔsi ka ɲa, ka to k'u mako ɲa, nga a ma sɔn ka la n'u ye. A y'u datugunin to o yɔrɔ nin na fɔɔ u tagara sa musogwanaya la. O kɔ, masacɛ y'a fɔ Amaza ye ko yanni tile saba kɔnɔ, a ka Zuda ka mara kɛlɛdenw lajɛn ka na ɲɔgɔn sɔrɔ a ɲakɔrɔ, ko ale yɛrɛ ka kɔsegi ka na a fɛ. Amaza tagara k'u lajɛn, nga masacɛ tun ye waati min latigɛ a ye, o tɛmɛna. O la, Dawuda y'a fɔ Abisayi ye ko: «Bikiri dencɛ Seba bena min kɛ an na, sisan o bena juguya ni Abisalɔn ta ye. Wili ka ne kɔlɔsibagaw minɛ, ka tugu a kɔ janko a kana dugu barikaman dɔw sɔrɔ ka don u dɔ kɔnɔ ka tunu an na.» Abisayi tagara, Zowabu ka mɔgɔw tun tugunin be a kɔ, ani masacɛ kɔlɔsibagaw, ani cɛfariw bɛɛ. U bɔra Zeruzalɛmu janko ka taga Bikiri dencɛ Seba kɔ. U surunyana kabakuru belebele la, min be Gabaŋɔn dugu kɔnɔ tuma min na, u ye Amaza kunbɛn. Zowabu ka kɛlɛkɛfani tun b'a kaan na. Murujan b'a foroko la, n'a dulonnin be a ka cɛsirilan na a cɛɛ la fani sanfɛ. A tun be gwɛrɛla tuma min na, murujan nin benna duguma. A y'a fɔ Amaza ye ko: «I ka kɛnɛ wa, ne balimacɛ?» A y'a kinibolo kɛ ka Amaza bonbosi minɛ ko a b'a fo. Amaza ma murujan kɔlɔsi Zowabu bolo. Zowabu ye muru nin don a kɔnɔbara la k'a nugu bɔn duguma. A yɛrɛ m'a filanan, Amaza sara ten. Zowabu n'a baden Abisayi tɛmɛna ka tugu Bikiri dencɛ Seba kɔ. Zowabu ka kɛlɛdenw dɔ tora Amaza suu gɛrɛfɛ. A y'a fɔ ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ be Zowabu fɛ ani min be Dawuda kɔ, o tigi ka tugu Zowabu kɔ!» Amaza tun kolonkolonn'a joli kɔnɔ sira kan. O cɛɛ nin y'a ye ko mɔgɔ bɛɛ tun be lɔra minkɛ, a ye Amaza sama ka bɔ sira kan ka don n'a ye foro dɔ kɔnɔ, ka fani dɔ biri a kan. A y'o kɛ ka ban dɔrɔn, mɔgɔ bɛɛ tugura Zowabu kɔ, janko ka Bikiri dencɛ Seba kɔgwɛn. Zowabu tɛmɛna Isirayɛlidenw ka maraw bɛɛ la fɔɔ ka taga se Abɛlibɛtimaaka. Bikiri ka fadenyabolo bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn ka tugu a kɔ. U tagara Abɛlibɛtimaaka dugu datugu k'u be Seba kɛlɛ. U ye yɔrɔ dɔ lɔ min wilila ka se dugu laminikogo fɔlɔ ma. Jama min bɛɛ tun be ni Zowabu ye, olu tun be kogo nin juu wɔgɔbira janko a ka ben. O la, muso hakilitigi dɔ wilila ka pɛrɛn dugu kɔnɔ ko: «Aw ye mɛnni kɛ! Aw ye mɛnni kɛ! Aw k'a fɔ Zowabu ye ko a ka gwɛrɛ, ne bena kuma a fɛ.» Zowabu gwɛrɛla muso nin na, a y'a fɔ ko: «Ele le ye Zowabu ye wa?» Zowabu ko ɔnhɔn. A ko a ka mɛnni kɛ a ka baaraden fɛ. Zowabu y'a fɔ ko ale b'a lamɛnna. Muso nin ko: «Fɔlɔfɔlɔ la, u tun be to k'a fɔ ko: ‹Taga ɲiningali kɛ Abɛli›, koo nin be ban. Nin ye hɛrɛdugu le ye, a ka koo tilennin lo Isirayɛli mara la. E do b'a fɛ k'o le halaki, ka Isirayɛli mara duguba dɔ halaki. Mun na i b'a fɛ ka Masaba niyɔrɔ kɛ tomo ye?» Zowabu y'a fɔ a ye ko: «K'a fɔ ko ne be dugu nin halaki k'a kɛ tomo ye, o miiriya ka jan ne la! N m'a lawili o kama. Mɔgɔ dɔ le wilila masacɛ Dawuda kama, a tɔgɔ ko Seba, Bikiri deen lo, a bɔra Efarayimu mara kuluyɔrɔ la. Aw k'ale don an bolo dɔrɔn, an be taga k'aw ka dugu nin to yen.» Muso nin y'a fɔ Zowabu ye ko: «An ben'a kungolo fili i ma kogo kɔfɛ.» O kɔ, muso nin tagara jama bɛɛ ye n'a ka hakilitigiya ye. U ye Bikiri deen Seba kungolo tigɛ k'a fili Zowabu ma kogo kɔfɛ. Zowabu ye buru fiyɛ janko u ka dugu nin to yen. Bɛɛ jɛnsɛnna ka taga u ka soow. O kɔ, Zowabu kɔsegira masacɛ fɛ Zeruzalɛmu. Zowabu le tun be Isirayɛlidenw ka kɛlɛdenw bɛɛ kunna. Yoyada dencɛ Benaya tun be masacɛ kɔlɔsibagaw kunna. Adoramu tun be fasobaara kunna, Ayiludi dencɛ Yosafati tun be sɛbɛko kunna. Sewa tun ye sɛbɛnnikɛla ye, Sadɔki ni Abiyatari tun ye sarakalasebagaw ye. Ira fana tun be yen ka bɔ Yayiri. Dawuda ka sarakalasebaga tun lo. Dawuda ka tile la, kɔngɔ donna fɔɔ ka se saan saba. Dawuda ye Masaba daali, Masaba y'a fɔ a ye k'o ye Sayuli n'a ka somɔgɔw nɔɔ ye, mɔgɔfagala nunu. Bari a tun ye Gabaŋɔnkaw halaki. O la, masacɛ ye Gabaŋɔnkaw wele ka kuma u fɛ. Gabaŋɔnkaw tun te Isirayɛlidenw dɔ ye, amoriw tɔɔ tun lo. Isirayɛlidenw tun kalila k'u tena u faga. O n'a ta bɛɛ, Sayuli tun b'a fɛ ka baara ɲanaman kɛ Zuda kɔmɔgɔw ni Isirayɛliden tɔw ye minkɛ, o la, a tun b'a fɛ k'u sii tunu. Dawuda ye Gabaŋɔnkaw ɲininga ko ale ka kan ka mun le kɛ u ye, ko ale bena koo nin lalaga cogo di, janko u ka duba kɛ Masaba ka jama ye. Gabaŋɔnkaw y'a jaabi ko: «Wariko ni sanuko kuma te an ni Sayuli n'a ka somɔgɔw cɛ. An fana man kan ka mɔgɔ faga Isirayɛlidenw cɛma.» Masacɛ y'a fɔ u ye ko: «Aw b'a fɛ ne ka mun le kɛ aw ye?» U ye masacɛ jaabi ko: «Cɛɛ nin tun b'a fɛ k'an halaki, a tun b'a kɔnɔ k'an ta cɛn, k'an sii tunu pewu ka bɔ Isirayɛli jamana na. O la, ale min ye Masaba ka mɔgɔ wolomanin ye, i k'ale dencɛ mɔgɔ wolonwula di an ma, an bena u dulon Masaba ɲakɔrɔ a ka dugu kɔnɔ Gibeya.» Masacɛ y'a fɔ ko ale bena u di u ma. Masacɛ ye Sayuli deen Zonatan dencɛ Mefibosɛti kisi, bari Dawuda ni Sayuli dencɛ Zonatan tun kalila ɲɔgɔn ye Masaba ɲakɔrɔ. Nga Aya denmuso Irisipa tun ye dencɛ fila minw wolo Sayuli ye, minw ye Arimoni ni Mefibosɛti ye, ani Sayuli denmuso Mikali tun ye dencɛ duuru minw wolo Barizilayi dencɛ Adiriyɛli ye ka bɔ Mewola, masacɛ ye olu le minɛ k'u di. A y'u di Gabaŋɔnkaw ma. Olu y'u dulon Masaba ɲakɔrɔ kulu dɔ kan. Mɔgɔ wolonwula nunu bɛɛ sara ɲɔgɔn fɛ. U y'u faga suman tigɛwaati daminɛtuma na le. Aya denmuso Irisipa ye bɔɔrɔ dɔ ta k'a la fara dɔ kan ka sigi. Kabini suman tigɛwaati daminɛtuma na fɔɔ ka na se sanji ka ben ma u kan, a tun be to ka kɔnɔw gwɛn tilefɛ ka to ka kongosogow gwɛn sufɛ, janko foyi kana se u suuw ma. Sayuli ka gɛrɛfɛmuso Irisipa, n'o tun ye Aya denmuso ye, ale ye fɛɛn min kɛ, u nana o fɔ Dawuda ye. Dawuda tagara Sayuli n'a dencɛ Zonatan kolow bɔ Yabɛsikaw fɛ, Galaadi mara la. Olu tun tagara u suuw bɔ u dulonyɔrɔ la dogo la Bɛtiseyan forobayɔrɔ la. Filisiw tun ye Sayuli faga Gilibowa tuma min na, u tun nana u dulon o yɔrɔ la. A ye Sayuli n'a dencɛ Zonatan kolow ta ka bɔ o yɔrɔ la, mɔgɔ wolonwula minw dulonna fana, k'u taw ta. U ye Sayuli n'a dencɛ Zonatan kolo nunu sutara Sayuli facɛ Kisi ka kaburu kɔnɔ Sela, Bɛnzamɛn ka mara la. Masacɛ tun ye fɛɛn min bɛɛ fɔ, u y'o kɛ. O kɔ, Ala y'u ka daalili jaabi k'a nɔgɔya jamana ye. Kɛlɛ wilila filisiw ni Isirayɛlidenw cɛ tugu. Dawuda tagara n'a ka kɛlɛdenw ye ka filisiw kɛlɛ. A sigɛnna. Arafa kɔmɔgɔw kelen, Yisibibenɔbu, tun b'a fɛ k'a faga. A ka taman gwiliya tun sera zira kilo saba ni kɔ ma, murujan kuraman fana tun b'a fɛ. Seruya dencɛ Abisayi ye Dawuda dɛmɛ ka filisicɛ nin faga. O la, Dawuda ka mɔgɔw kalila k'a fɔ a ye ko a tena bɔ ni olu ye tugu ka taga kɛlɛkɛyɔrɔ la, ko a kan'a to Isirayɛlidenw ka fitinɛ be faga. O kɔ, kɛlɛ dɔ kɛra Gɔbu, ni filisiw ye tugu. Sibekayi ka bɔ Usa sera ka Arafa kɔmɔgɔ Safu faga o yɔrɔ la. Kɛlɛ wilila Gɔbu u ni filisiw cɛ tugu. Yaareyoregimu dencɛ Elanan ka bɔ Bɛtilehɛmu ye Gatika Goliyati faga, min ka taman lɔgɔ tun ka bon kosɔbɛ. Kɛlɛ dɔ fana kɛra Gati. Cɛjan dɔ tun be o yɔrɔ la, a bolokunnadenw n'a seen taw tun ye wɔɔrɔ wɔɔrɔ ye, u bɛɛ lajɛnnin tun ye mugan ni naani ye. Ale fana tun ye Arafa kɔmɔgɔ dɔ ye. Ale tun ye dabayakuma fɔ Isirayɛlidenw ma, Dawuda faden Simeya dencɛ Yonatan y'a faga. O mɔgɔ naani nunu tun ye Arafa kɔmɔgɔw ye ka bɔ Gati. Dawuda n'a ka kɛlɛdenw y'u faga. Masaba ye Dawuda bɔsi a juguw bɛɛ ni Sayuli bolo tuma min na, a tun ye dɔnkili nin le la a ye. A ko: «Masaba le ye ne tangakabakuru, ni ne dogoyɔrɔ, ani ne kunmabɔbaga ye. Ne ka Ala le ye ne tangakabakuru ye, ne be dogo a kɔrɔ. Ne tangabaga lo, Setigi min be ne kisi. Ne dogoyɔrɔ barikaman lo ne bolituma na. I be ne kisi mɔgɔfariw ma. Masaba ka tanu! Ne y'a ka dɛmɛ ɲini dɔrɔn, ne bɔsira n juguw bolo. Bari saya fanga tun ye ne dɛrɛ ka ban. Halakili siranya tun ye ne minɛ. Kaburu dibi tun ye ne lamini ka ban. Ne tun donna saya ka jɔɔ kɔnɔ ka ban. Ka ne to n ka dusukasi la, ne ye Masaba daali, ne ye n ka Ala daali. K'a to a ka soo kɔnɔ, a ye ne lamɛn, ne kulekan donn'a tulo la. Dugukolo yuguyugura ka yɛrɛyɛrɛ. Sankolo juu yuguyugura ka yɛrɛyɛrɛ Masaba ka dimi kosɔn. Sisi tun be bɔr'a nuun na, tasuma fariman ni takami tun be bɔr'a daa la. A ye sankolo dayɛlɛ ka jigi, sankababa tun b'a seen kɔrɔ. A tun siginin be * serubɛn kan n'a be panna. A tun be fɔɲɔ kɔnɔ. A ye sankaba suma kɛ k'a yɛrɛ lamini. O tun kɛra sanfinba ye k'a datugu. Yeelen min tun b'a ɲafɛ, sanmanamana tun be bɔra o kɔnɔ. Masaba y'a kɛ san pɛrɛnna. Fɛɛn bɛɛ kuntigi y'a kaan bɔ. A ye biɲɛw bon ka ne juguw yɛrɛkɛ. A ye sanmanamana kɛ k'u jɛnsɛn. Masaba ka bagabagali n'a ka dimi kosɔn, kɔgɔji jara fɔɔ a dingɛ daan bɛɛ yera, diɲɛ juu sigiyɔrɔ bilara kɛnɛ kan. Ka Masaba to sankolo la, a ye ne minɛ. A ye n sama ka bɔ jiba kɔnɔ. A ye ne bɔsi n jugu barikamanw bolo, ne kɛlɛbaga minw barika tun ka bon ni ne ta ye. U tun ye ne kɛlɛ ne ka dusukasi loon na, nga Masaba ye ne dɛmɛ. A ye ne bɔsi ka lafiya di ne ma. A ye ne bɔsi bari ne koo ka d'a ye. Masaba ye ne sara ka kɛɲɛ ni n ka tilenninya ye. A ye ne minɛ ka kɛɲɛ ni n ka jalakibaliya ye. Ne ye Masaba ka fɔta bato, ne ma kojugu kɛ n ka Ala ɲakɔrɔ. A ye min bɛɛ fɔ, ne y'o bato, Ne te ban a ka sariyaw ma. Jalakiyɔrɔ si ma sɔrɔ ne la a ɲakɔrɔ. Ne ye n yɛrɛ kɔlɔsi kojugu la. Masaba ye ne sara ka kɛɲɛ ni n ka tilenninya ye. A y'o kɛ ka kɛɲɛ ni ne ka jalakibaliya ye a ɲakɔrɔ. Masaba, i be koɲuman kɛ mɔgɔɲuman ye. E tilennin lo mɔgɔtilennin faan fɛ. Mɔgɔ min kɔnɔ gwɛra, e be gwɛ o tigi ye. E fana be mɔgɔjugu minɛcogo lɔn. E be sigɛnbagatɔw kisi. Minw b'u yɛrɛ boɲa i ɲakɔrɔ, i b'olu majigi. Masaba, e kɛra ne ka yeelen ye. I be yeelen bɔ ne ye dibi la. Ne be girin kɛlɛbolo kan ele sababu la. Ne be se ka dugu laminikogo sago ele n ka Ala barika la. Fiɲɛ te Ala ka siraw la. Masaba ka fɔtaw ye tiɲɛ ye. Mɔgɔ minw b'u yɛrɛ dogo a fɛ, a be olu bɛɛ tanga i ko nigɛkunbɛnnan. Bari Ala ye jɔn ye, ni Masaba tɛ? Jɔn le ye tangakabakuru ye ni an ka Ala tɛ? Ala le kɛra ne tangayɔrɔ barikaman ye, ale lo be ne dɛmɛ ka kɛ mɔgɔsɔbɛ ye. A ye ne seen kɛ i ko minan ta. O la, ne be se ka lɔ tintinyɔrɔ la. Ale lo be ne dege ni kɛlɛkɛcogo ye, a be ne dɛmɛ ka kala ziralaman sama. Ele Ala le b'i ka sesɔrɔli nigɛkunbɛnnan di ne ma. Ne kɛra mɔgɔbaba ye i ka dɛmɛ kosɔn. Ele le be ne tɛmɛyɔrɔ labɛn, o la, ne te talon. Ne be n juguw gwɛn, fɔɔ k'u halaki. Ne b'u halaki pewu ka sɔrɔ ka kɔsegi. Ne b'u halaki pewu, u te se ka wili tugu. U be ben ne seen kɔrɔ. I be barika don ne la kɛlɛ kama. I be ne juguw majigi ne kɔrɔ. I b'a kɛ ne juguw b'u kɔɔ di ka boli ne ɲa, ne be n kɔniyabagaw halaki. U be filɛli kɛ, nga dɛmɛbaga t'u la. U be Masaba daali, ale t'u jaabi. Ne b'u kɛ i ko buguri. Ne b'u nɔɔni k'u dɔn i ko bɔgɔ, bɔlɔn kɔnɔ. I ye ne bɔsi fadenyakɛlɛ bolo. Ne be siyaw kunna halibi e sababu la. Siyaw be kolo ne ye n te minw lɔn. Lonanw yɛrɛyɛrɛtɔ be na ne ɲakɔrɔ, u be ne ka fɔtaw bato u fɔtɔ yɛrɛ. U jigi tigɛra, u yɛrɛyɛrɛtɔ be bɔra u ka dogoyɔrɔ barikamanw na. Masaba, e tɔgɔ ka tanu! Boɲa ka la ne tangakabakuru kan! Ne kisibaga barikaman Ala ka tanu! Ala le be ne mɔnɛ bɔ, ale lo be siyaw kolo ne ye. Ale lo be ne bɔsi ne juguw bolo. Ala, e b'a kɛ ne be se n juguw kɔrɔ, e be ne kisi mɔgɔfariw ma. Masaba, o le y'a to ne bena i tanu siya wɛrɛw cɛma. Ne bena dɔnkili la k'i tɔgɔ boɲa. Masaba le be see d'a ka masacɛ ma kosɔbɛ. A be koɲuman kɛ a ka mɔgɔ wolomanin Dawuda n'a kɔmɔgɔw ye tuma bɛɛ.» Dawuda ka kuma laban filɛ nin ye: «Zese dencɛ Dawuda ka kuma, mɔgɔ min kɛra mɔgɔbaba ye, ale ka kuma lo, Yakuba ka Ala ka mɔgɔ wolomanin, Isirayɛlidenw be min la dɔnkili la ni nisɔndiya ye. Masaba ka Nii b'a ta fɔ ne barika la, a ka kuma be ne daa la. Isirayɛli ka Ala kumana, Isirayɛli dogokabakuru y'a fɔ ne ye ko: ‹Mɔgɔ min b'a ka kuntigiya kɛ ni tilenninya ye, mɔgɔ min b'a ka kuntigiya kɛ ni Alaɲasiran ye, o tigi be i ko dugugwɛdafɛ kɛnɛ, sankaba te yen sɔgɔmada min na. Sanji bennin kɔ, tile be bɔ k'a kɛ biin be falen.› Ne ka soo te ten Ala ɲakɔrɔ wa? Bari, a ye layidu cɛnbali ta ne ye. A fɛɛn bɛɛ labɛnnin lo, n'a be boloɲuman kan. A bena ne kisi koo bɛɛ la, a bena n diyanako bɛɛ see di n ma. Nga mɔgɔjuguw bɛɛ be i ko ŋɔni, u be min fili. U t'u ta n'u bolo ye. Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka maga u la, o tigi be nigɛ le ta, walima tamankala. U b'u jɛni o yɔrɔ kelen na.» Cɛfari minw tun be baara kɛ Dawuda ye, olu tɔgɔ filɛ nin ye: Isebaali, Takemonika tun lo. Ale lo tun ye cɛfariw kuntigi saba la mɔgɔ fɔlɔ ye. Min y'a ka taman kɛ ka mɔgɔ kɛmɛ seegi faga kɛlɛ kelen na. Ale kɔ, Dodo dencɛ Eleyazari tun be yen. A mamacɛ bɔra Awowa. Cɛfariw kuntigi mɔgɔ saba minw tun ye filisiw kunbɛn ni Dawuda ye tuma min na u tun lajɛnna kɛlɛ kama, Eleyazari tun ye olu dɔ ye. O y'a sɔrɔ Isirayɛlidenw tun be bolila. Ale lo lɔra kelen kan ka filisiw faga fɔɔ a tigɛ jara ka nɔrɔ a ka murujan na. Masaba ye see di u ma kosɔbɛ o loon na. Kɛlɛdenw kɔsegira ka na tugu Eleyazari kɔ k'u juguw bololafɛnw le ta dɔrɔn. Ale fana kɔ, Age ka bɔ Arari ale dencɛ Sama tun be yen. Filisiw tun ye ɲɔgɔn lajɛn sɔsɔforo dɔ kɔnɔ tuma min na, Isirayɛlidenw ka kɛlɛdenw bolila u ɲa. Nga Sama tagara lɔ o foro nin cɛmancɛ la, k'a tanga cɛnni ma. A ye filisiw faga. A kɛra ten, Masaba ye see di u ma kosɔbɛ. Mɔgɔ saba bɔra cɛfari bi saba la ka taga Dawuda fɛ suman tigɛwaati la, Adulamu kuluwo kɔnɔ. O y'a sɔrɔ filisiw ka jɛnkulu dɔ tun siginin be erefaw ka kɔkɛnɛ na. Dawuda tun b'a ka dogoyɔrɔ la, filisiw ka kɛlɛden dɔw tun be Bɛtilehɛmu. Nin donn'a dusu la, a ko: «Kɔlɔn min be Bɛtilehɛmu dugu daa la, jɔn le bena taga jii bɔ ne ye o yɔrɔ la?» Cɛfari saba nunu tagara tɛmɛ filisiw ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ cɛma ka taga jii bɔ kɔlɔn nin kɔnɔ min be Bɛtilehɛmu dugu daa la, ka na n'a ye Dawuda fɛ, nga Dawuda ma sɔn k'a min. A y'a bɔn Masaba ye. A y'a fɔ ko: «Ne te se ka jii nin min, Masaba! Bari, a kɛra i n'a fɔ a bɔbaga nunu joli lo. Sabu, u y'u yɛrɛ nii di ka ta'a bɔ.» A ma sɔn k'a min. O cɛfari mɔgɔ saba ye fɛɛn min kɛ, o le y'o ye. Seruya dencɛ Zowabu baden Abisayi tun ye cɛfari bi saba nunu kuntigi ye. A y'a ka taman kɛ ka mɔgɔ kɛmɛ saba faga. O la, a tɔgɔ bɔra u cɛma kosɔbɛ. A ye boɲa sɔrɔ kosɔbɛ u cɛma. Ale kɛra u kuntigi ye, nga a tun te cɛfariw kuntigi mɔgɔ saba nunu dɔ ye. Yoyada dencɛ Benayawu ka bɔ Kabuseyɛli, kɛlɛdenŋana tun lo. A ye kobabaw kɛ. Ale lo ye mowabuw ka kɛlɛkɛwara fila faga. A tun jigira dingɛ kɔnɔ fana ka jara faga. * Sanji siminin tun benna o loon na yɛrɛ. A fana ye Ezipitika dɔ faga, barika tun be min na kosɔbɛ. Ka taman to o Ezipitika bolo, a tagar'a kama ni bere ye ka ta'a ka taman minɛ a fɛ, ka tila k'a faga n'a ye. Yoyada dencɛ Benayawu ye fɛɛn min kɛ, o le ye o ye. A tɔgɔ bɔra kosɔbɛ cɛfari bi saba nunu cɛma. U tun b'a jati kosɔbɛ mɔgɔ bi saba nunu cɛma, nga ale tun ma se mɔgɔ saba nunu fɛ. Kɛlɛden minw tun be ale masacɛ Dawuda kɔlɔsi, a y'a kɛ olu kuntigi ye. Zowabu baden Azayɛli kɛra mɔgɔ bi saba nunu dɔ ye fana, ani Dodo dencɛ Elanan ka bɔ Bɛtilehɛmu, ni Arɔdikaw Sama ni Elika, ni Paliticɛ Ɛlɛsi, ni Ikɛsi dencɛ Ira ka bɔ Tekowa, ni Abiyezɛri ka bɔ Anatɔti, ni Usacɛ Mebunayi, ani Awoya kɔmɔgɔ Salimɔn, ni Netofaka Marayi, ani Netofaka Baana dencɛ Elɛbu, ni Iribayi dencɛ Itayi ka bɔ Gibeya, Bɛnzamɛn ka mara la, ani Pireyatɔnka Benayawu, ni Idayi ka bɔ Gaasi wolonkoto daa la, ani Bɛtarabaka Abiyalibɔn, ni Baarumika Azimawɛti, ani Salibimuka Eliyaba, ni Yasɛn deenw, Yonatan, ni Sama ka bɔ Arari mara la, ani Sarari dencɛ Ayamu ka bɔ Arari mara la, ni maakacɛ Asibayi dencɛ Elifɛlɛti, ani Giloka Ayitofɛli dencɛ Eliyamu, ni Ɛsirayi ka bɔ Karimɛli, ani Paarayi ka bɔ Ariba, ni Sobaka Natan dencɛ Yigeyali, ani Bani ka bɔ Gadi, ni amonicɛ Selɛki, ani Narayi ka bɔ Beerɔti, ale lo tun be to ka Seruya dencɛ Zowabu ka kɛlɛkɛminanw ta, ni Ira ni Garɛbu ka bɔ Yetɛri ka soo, ni iticɛ Uri. U bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ bi saba ni wolonwula ye. Masaba dimina Isirayɛlidenw kɔrɔ tugu. A y'a kɛ Dawuda ye koo dɔ kɛ u ka hɛrɛ te min na. A y'a fɔ ko a ka Zuda kɔmɔgɔw ni Isirayɛliden tɔw jati. Masacɛ y'a fɔ kɛlɛdenw kuntigi Zowabu ye, min tun b'a gɛrɛfɛ, ko a ka taga Isirayɛli maraw bɛɛ la, k'a ta Dan mara la kɔgɔdugu faan fɛ fɔɔ ka taga se Bɛriseba, worodugu faan fɛ. Ko u ka mɔgɔw jati, janko ale ka se k'u daa lɔn. Zowabu y'a fɔ a ye ko: «Masaba i ka Ala k'a kɛ jama be buguya siɲɛ kɛmɛ, masacɛ, ne matigi k'o ye. Nga mun na masacɛ, ne matigi b'a fɛ k'o koo ɲɔgɔn kɛ?» Nga masacɛ tor'a ka kuma kan a tun ye min fɔ Zowabu ni kɛlɛdenw kuntigiw ye. O la, u ye sira minɛ janko ka taga mɔgɔw jati. U tagara Zurudɛn baji tigɛ, ka ta'a daminɛ Arowɛri, dugu min be Gadi kɔkɛnɛ na, o worodugu ɲafan na. O kɔ, u tagara Yazɛri faan fɛ. U tagara se Galaadi mara la ani kulujukɔrɔ, Ɔdisi, ka sɔrɔ ka taga Danyaan n'a lamini na, ani Sidɔn. U tagara fana Tiri dugu barikaman na, ani iviw ka duguw, ni kanaanw duguw bɛɛ kɔnɔ fana. U nana laban Bɛriseba, Zuda mara worodugu ɲafan fɛ. U ye jamana nin bɛɛ yaala ten, ka kɔsegi ka na se Zeruzalɛmu, kalo kɔnɔntɔn ni tile mugan kɔ. Zowabu nana jama daa fɔ masacɛ ye. Cɛɛ minw tun be se ka taga kɛlɛ la n'u be se murujan kɔrɔ, Zuda kɔmɔgɔw ka mara la, olu tun ye mɔgɔ waa kɛmɛ duuru (500 000) ye. Isirayɛliden tɔw fɛ, mɔgɔ waa kɛmɛ seegi (800 000) tun be yen. Mɔgɔw jatinin kɔ, Dawuda dusu tora ka panpan. A y'a fɔ Masaba ye ko ale ye mɔgɔw jati minkɛ, k'o kɛra hakɛba ye. Ko sisan Masaba ka yafa a ka baarakɛla ma, ko bari ale ye hakilitanya baara le kɛ. O dugusagwɛ, yanni Dawuda ka wili, o y'a sɔrɔ Masaba ka kuma sera kira Gadi ma. Ale lo tun ye Dawuda ladibaga ye. Masaba ko: «Ta'a fɔ Dawuda ye ko ne bena koo saba le latigɛ a ye, ko a ka kelen woloma u la ne bena min kɛ a la.» O la, Gadi tagara Dawuda sɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «I b'a fɛ kɔngɔ ka don i ka jamana kɔnɔ saan saba kɔnɔ wa? Walima i juguw k'i gwɛn kalo saba kɔnɔ n'i be boli u ɲa? Walima banajugu ka don jamana nin kɔnɔ tile saba? Ne ka kan ka kɔsegi ka taga min fɔ n cibaga ye, o fɔ sisan.» Dawuda y'a fɔ a ye ko: «Ne dusu kasinin lo kosɔbɛ. An ka ben Masaba bolo, bari a be makari kosɔbɛ, ne kana ben adamadenw bolo.» O la, Masaba y'a kɛ banajugu donna Isirayɛli jamana kɔnɔ, k'a ta o loon sɔgɔma fɔɔ ka taga se waati latigɛnin nin ma. K'a ta Dan mara la fɔɔ ka taga se Bɛriseba, mɔgɔ waa bi wolonwula (70 000) le sara mɔgɔw cɛma. Mɛlɛkɛ tun b'a fɛ ka Zeruzalɛmu halaki tuma min na, Masaba y'a ka latigɛli yɛlɛma cɛnni nin la. A y'a fɔ mɛlɛkɛ ye k'o b'a bɔ, ko a k'a dabila. O y'a sɔrɔ a tun surunyana zebuzicɛ Orona ka sumangosikɛnɛ na ka ban. Dawuda y'a ye ko mɛlɛkɛ tun b'a la ka mɔgɔw faga jama cɛma. A y'a fɔ Masaba ye ko: «Ne le ye hakɛ kɛ, ne le filila, mɔgɔ nunu ma foyi kɛ. Ne bugɔ, ani n ka somɔgɔw.» O loon yɛrɛ la, Gadi tagara Dawuda fɛ k'a fɔ a ye ko a ka taga sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye zebuzicɛ Orona ka sumangosikɛnɛ na. Dawuda wilila ka taga i ko Gadi y'a fɔ cogo min na, ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. Orona ye filɛli kɛ ka masacɛ n'a ka dakɔrɔsigiw natɔ ye a fɛ. A bɔra k'a kunbiri gwan masacɛ ɲafɛ k'a ɲaa biri duguma. A y'a fɔ ko: «Mun na masacɛ, ne matigi be n'a ka baaraden fɛ?» Dawuda y'a jaabi ko ale be na a ka sumangosikɛnɛ san a fɛ ka sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye, janko banajugu nin ka ban ka bɔ jama cɛma. Orona y'a fɔ Dawuda ye ko: «Masacɛ, ne matigi, i sagolafɛn minɛ k'o bɔ saraka ye. Misiw be yen, i be se k'o bɔ saraka jɛnitaw ye, k'o jɛni ni zuuw ye, ani sumangosinanw.» A ye fɛɛn bɛɛ nin masacɛ la, k'a fɔ a ye ko: «Masaba i ka Ala k'i ka saraka minɛ.» Nga masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Ayi, ne bena u san i fɛ. Ne tena saraka jɛnita si bɔ Masaba n ka Ala ye, ne ka wasiji te min na.» O kɔ, Dawuda ye kɛnɛ ni misi nunu san warigwɛ kuru bi duuru la. A ye sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye o yɔrɔ la, ka saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ. O la, Masaba y'a ka daalili jaabi k'a nɔgɔya jamana ye, bana nin banna Isirayɛli jamana kɔnɔ. Masacɛ Dawuda tun kɔrɔla kosɔbɛ. U tun be to ka faniw biri a kan, nga a ka nɛnɛ tun te ban. O la, a ka baaradenw y'a fɔ a ye ko: «Sunguru min ma cɛko lɔn fɔlɔ, an ka o ɲini e masacɛ, an ka matigi ye, a ka to ka baara kɛ masacɛ ye, ka to ka janto a la, ani ka la n'a ye, masacɛ, an ka matigi k'a yɛrɛ fari gwan n'a ye.» U ye sunguruɲuman ɲini Isirayɛli jamana bɛɛ kɔnɔ. U ye Sunɛmuka dɔ sɔrɔ min tɔgɔ ko Abisagi. U y'a minɛ ka na n'a ye masacɛ fɛ. O sunguru nin tun cɛɛ ka ɲi kosɔbɛ. A tun tora ka janto masacɛ la, ani ka baara kɛ a ye, nga masacɛ ma jɛn ka ye n'a ye. Yɛrɛboɲa donna Agiti dencɛ Adoniya la fɔɔ a y'a fɔ ko ale lo bena kɛ masacɛ ye. A ye wotorow ni soow ɲini, ani mɔgɔ bi duuru minw tun bena bila a ɲafɛ, ka sɔrɔ a facɛ Dawuda be yen. A m'a jalaki ko: «Mun na e ye nin kɛ?» A tun cɛɛ ka ɲi haali, ale lo tun tugura Abisalɔn kɔ kɔrɔya la. A ni Seruya dencɛ Zowabu, ni sarakalasebaga Abiyatari ye ɲɔgɔnye kɛ, olu sɔnn'a ta ma. Nga sarakalasebaga Sadɔki ni Yoyada dencɛ Benayawu, ani kira Natan, ani Simeyi ni Ereyi, ani Dawuda kɔlɔsibagaw niin tun te Adoniya ka koo la. Adoniya ye sagaw, ni turaw ani misi kɛɲɛnin tulɔninw kɛ saraka ye «Kabakuru nɔgɔnɔgɔnin» gɛrɛfɛ, Ɛnrogɛli kɔji bɔyɔrɔ daminɛyɔrɔ gɛrɛfɛ. A tun ye masacɛ deen tɔw wele, ani Zuda mara mɔgɔw bɛɛ minw tun be baara kɛra masacɛ ye. Nga a ma kira Natan, ni Benayawu, ani Dawuda kɔlɔsibagaw n'a faden Solomani wele. Natan y'a fɔ Solomani bamuso Batiseba ye ko: «E m'a mɛn ko Agiti dencɛ Adoniya y'a yɛrɛ kɛ masacɛ ye wa? Nga an matigi Dawuda t'a kala ma. Ayiwa, n bena ladili d'i ma, janko i k'i nii, n'i dencɛ Solomani ta kisi. Taga don masacɛ Dawuda fɛ k'a fɔ a ye ko: ‹Masacɛ, ne matigi, e tun ma kali i ka jɔnmuso ye ko ne dencɛ Solomani le bena kɛ masacɛ ye i nɔɔ na ka sigi i ka masasigilan kan wa? A do kɛra di Adoniya kɛra masa ye?› K'i to kuma na ten masacɛ fɛ, ne bena na don k'i ka kuma dafa.» Batiseba donna masacɛ ka layɔrɔ la. O y'a sɔrɔ masacɛ tun kɔrɔla kosɔbɛ, Sunɛmuka Abisagi tun be baara kɛr'a ye. Batiseba y'a kunbiri gwan masacɛ ɲakɔrɔ k'a kuun biri. Masacɛ y'a ɲininga ko: «E be mun le fɛ?» A y'a fɔ masacɛ ye ko: «Ne matigi, e tun ma kali i ka jɔnmuso ye Masaba i ka Ala tɔgɔ la k'a fɔ ko ne dencɛ Solomani le bena kɛ masacɛ ye i nɔɔ na ka sigi i ka masasigilan kan wa? Adoniya do kɛra masacɛ ye sisan. E t'o kala ma wa, masacɛ, ne matigi? A ye tura ni misi kɛɲɛnin tulɔnin, ani saga caaman kɛ saraka ye, a ye masacɛ deenw bɛɛ, ni sarakalasebaga Abiyatari, ani kɛlɛkuntigi Zowabu wele, nga a ma i ka baaraden Solomani wele. Masacɛ, ne matigi, Isirayɛlidenw bɛɛ b'i filɛla, i ye mɔgɔ min sigi i nɔɔ na masaya la, janko u ka se k'o lɔn. N'o tɛ, masacɛ, ne matigi mana sa ka ban tuma min na, u bena ne ni n dencɛ Solomani kɛ i n'a fɔ kojugukɛlaw.» K'a to kuma na ni masacɛ ye, kira Natan fana sera. U y'a fɔ masacɛ ye ko kira Natan nana. Natan donna masacɛ fɛ k'a kunbiri gwan, k'a ɲaa biri duguma. A y'a fɔ masacɛ ye ko: «Masacɛ, ne matigi, ele le y'a fɔ ko Adoniya bena kɛ masacɛ ye e kɔfɛ ka sigi i ka masasigilan kan wa? Bari a tagara bii ka turaw ni misi kɛɲɛnin tulɔninw ani saga caaman kɛ saraka ye, a fana ye masacɛ deenw bɛɛ, ni kɛlɛkuntigiw, ani sarakalasebaga Abiyatari wele. Olu bɛɛ b'a la ka dumuni kɛ, ka minni kɛ a fɛ, n'u b'a fɔra ko: ‹Masacɛ Adoniya ka sii sɔrɔ!› Nga a ma ne, i ka baaraden, wele, ni sarakalasebaga Sadɔki, ani Yoyada dencɛ Benayawu, n'i dencɛ Solomani. E masacɛ, ne matigi le ye sira di k'o ka kɛ wa? Ka sɔrɔ, e ma foyi fɔ i ka baaraden ye ko e ye nin le woloma ka sigi e nɔɔ na masaya la.» Masacɛ Dawuda y'a fɔ k'u ka Batiseba wele ka na. A nana don masacɛ fɛ ka lɔ a ɲakɔrɔ. Masacɛ kalila k'a fɔ ko: «Masaba kosɔn, ale min ye ne bɔ ne ka gwɛlɛyaw bɛɛ la. Ne tun kalila i ye Masaba, Isirayɛli ka Ala tɔgɔ la k'a fɔ ko i dencɛ Solomani le bena sigi ne nɔɔ na masaya la, ne ben'o kɛ bii yɛrɛ.» O la, Batiseba y'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma, k'a fɔ ko: «Masacɛ Dawuda, ne matigi, i ka barika sɔrɔ tuma bɛɛ.» Masacɛ Dawuda ko: «Aw ka sarakalasebaga Sadɔki, ni kira Natan, ani Yoyada dencɛ Benayawu wele.» U donna masacɛ fɛ. Masacɛ y'a fɔ u ye ko: «Aw ka taga ni ne ka baaradenw ye, ka ne dencɛ Solomani yɛlɛ ne yɛrɛ ka sofali kan, ka taga n'a ye Giyɔn kɔɔ daminɛyɔrɔ la. O yɔrɔ la, sarakalasebaga Sadɔki ni kira Natan bena tulu mɔ a la, k'a kɛ masacɛ ye Isirayɛlidenw kunna. Aw ka buru fiyɛ, k'aw kaan kɔrɔta ko: ‹Masacɛ Solomani ka sii sɔrɔ!› O kɔ, aw ka tugu a kɔ ka na. A bena sigi ne ka masasigilan kan, ka kɛ masacɛ ye ne nɔɔ na. Ne le y'a sigi Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw kunna.» Yoyada dencɛ Benayawu ye masacɛ jaabi ko: «Amiina! Masacɛ, ne matigi, i ka kuma nin ye Masaba i ka Ala ka kuma ye cɔ! Masaba ka to Solomani fɛ i n'a fɔ a tora masacɛ, ne matigi fɛ cogo min na. A ka barika don a ka masaya la ka tɛmɛ masacɛ Dawuda, ne matigi ta kan!» O la, sarakalasebaga Sadɔki ni kira Natan, ani Yoyada dencɛ Benayawu, ni masacɛ kɔlɔsibagaw ye Solomani yɛlɛ masacɛ Dawuda ka sofali kan ka bɔ ka taga Giyɔn kɔɔ daminɛyɔrɔ la. Tulu be gɔɔn min na, sarakalasebaga Sadɔki y'o ta Masaba ka fanibugu kɔnɔ ka Solomani mɔ ni tulu ye. O kɔ, u ye buru fiyɛ, jama bɛɛ y'u kaan kɔrɔta ko: «Masacɛ Solomani ka sii sɔrɔ!» Jama bɛɛ tugur'a kɔ ka kɔsegi ka na. U tun be filew fiyɛra, ani ka nisɔndiya kosɔbɛ, fɔɔ dugukolo bɛɛ fara u ka woyo la. O mankan nin donna Adoniya n'a ka mɔgɔ weleninw bɛɛ tulo la. O y'a sɔrɔ u tun be tilara dumuni na. Zowabu ye buru fiyɛkan mɛn dɔrɔn, a ko: «Nin ye mun mankan ye dugu kɔnɔ?» K'u to o kuma na, sarakalasebaga Abiyatari dencɛ Zonatan sera. Adoniya y'a fɔ a ye ko: «Gwɛrɛ ka na. I ye mɔgɔɲuman ye, i be na kibaru diman fɔ an ye.» Zonatan y'a jaabi ko: «Ayi! Masacɛ Dawuda, an matigi ye Solomani sigi masaya la. A ye sarakalasebaga Sadɔki ni kira Natan, ani Yoyada dencɛ Benayawu, ni masacɛ kɔlɔsibagaw ci n'a ye. U y'a yɛlɛ masacɛ ka sofali kan, sarakalasebaga Sadɔki ni kira Natan y'a mɔ ni tulu ye k'a kɛ masacɛ ye Giyɔn kɔɔ daminɛyɔrɔ la. U bɔra o yɔrɔ la ka kɔsegi n'u be nisɔndiya, dugumɔgɔw bɛɛ le b'a la. Aw y'o mankan le mɛn ten. Solomani yɛrɛ sigira masasigilan kan. Masacɛ ka dakɔrɔsigiw tagara duba kɛ masacɛ Dawuda, an matigi ye. U y'a fɔ ko: ‹I ka Ala k'a kɛ Solomani tɔgɔ ka bɔ ka tɛmɛ i ta kan, ani a k'a kɛ a ka masaya ka barika sɔrɔ ka tɛmɛ i ta kan.› Ka masacɛ to a ka dilan kan, a y'a kuun biri k'a fɔ ko: ‹Nɔɔrɔ ka la Masaba kan, Isirayɛli ka Ala, ale min ye mɔgɔ di, min sigira ne nɔɔ na bii n ka masasigilan kan, ani a y'a kɛ o kɛra n ɲana!› » Adoniya tun ye mɔgɔ minw wele, olu bɛɛ siranna, u wilila ka taga u kunfɛ. Adoniya fana siranna Solomani ɲa, o la, a wilila ka taga sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔnw minɛ ka lɔ. U nan'a fɔ Solomani ye ko Adoniya sirann'a ɲa, ko a tagara sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔnw minɛ ka lɔ, n'a b'a fɔra ko fɔɔ masacɛ Solomani ka kali ale ye bii ko a tena ale faga. Solomani y'a fɔ a ye ko n'a sɔrɔla ko a ye mɔgɔɲuman ye, ko foyi tena kɛ a la, ko nga ni juguya yer'a la, ko a be faga. O kɔ, masacɛ Solomani ye mɔgɔw ci k'olu ka ta'a minɛ k'a jigi ka bɔ sarakabɔyɔrɔ kan. A nan'a kunbiri gwan masa Solomani ɲakɔrɔ. Solomani y'a fɔ a ye ko a ka taga soo. Dawuda satuma tun sera, o la, a ye ladili di a dencɛ Solomani ma ko: «Diɲɛmɔgɔw bɛɛ be taga yɔrɔ min na, ne fana be tagara o yɔrɔ la. I ka barika don i yɛrɛ la, k'i yɛrɛ kɛ cɛɛ ye. Banba ka tilen Masaba i ka Ala ye, ka mɛnni kɛ a fɛ, k'a ka sariyaw bato, ka taama ka kɛɲɛ n'a ka fɔta bɛɛ ye, k'a ka koo latigɛninw bato, ka sɔn a sago ma, ka kɛɲɛ ni Musa ka sariyasɛbɛ kɔnɔnakuma ye. O la, i bena see sɔrɔ i ka kokɛtaw bɛɛ la, an'i taayɔrɔw bɛɛ la. O la, Masaba ye kuma min fɔ ne ye, o bena kɛ. A ko: ‹N'i kɔmɔgɔw ye ne sago kɛ, ka taama tilenninya la ne ɲakɔrɔ, n'u dusu bɛɛ ye, i tena fɔn kɔmɔgɔ la Isirayɛli ka masasigilan kan.› » «Ayiwa, Seruya dencɛ Zowabu ye fɛɛn min kɛ ne la, i b'o lɔn, tuma min na a ye kɛlɛkuntigi fila nunu faga, minw ye Nɛri dencɛ Abinɛri ni Yetɛri dencɛ Amaza ye, hɛrɛ tuma na, k'u joli bɔn k'o doni la a yɛrɛ kun. I bena o koo minɛ ni hakilitigiya ye. Kan'a to a be cɛkɔrɔbaya ka sa hɛrɛ la. Banba ka Galaadika Barizilayi deenw minɛ ka ɲa, u ka to ka dumuni kɛ n'i ye. Bari, a tun ye ne dɛmɛ ten fana n bolituma na i kɔrɔcɛ Abisalɔn ɲa. I hakili to Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ Gera dencɛ Simeyi la fana ka bɔ Bawurimu. A tun ye ne danga kosɔbɛ ni dangajugu ye, ne taalon Maanayimu. O kɔ, a nana ne kunbɛn Zurudɛn baji daa la. Ne kalil'a ye ni Masaba tɔgɔ ye ko ne ten'a faga tugu. Nga sisan, kan'a to n'i m'o juru sara. Bari e ye hakilitigi ye. I bena min kɛ a la, e yɛrɛ b'o lɔn. E k'a cɛkɔrɔbalaman faga.» Dawuda sara, u y'a suu don a yɛrɛ ka ciin kɔnɔ. Dawuda tun ye saan bi naani kɛ masaya la Isirayɛlidenw kunna. A ye saan wolonwula kɛ Eburɔn, ka saan bi saba ni saba kɛ Zeruzalɛmu. O kɔ, Solomani sigir'a facɛ Dawuda ka masasigilan kan, a ka masaya sabatira kosɔbɛ. O kɔ, Dawuda muso Agiti dencɛ Adoniya tagara Solomani bamuso Batiseba fɛ. Batiseba y'a ɲininga ko: «A ka di i nana wa?» A y'a jaabi ko ɔnhɔn. O kɔ, a ko: «N b'a fɛ ka kuma i fɛ.» Muso nin ko: «A fɔ kɛ!» A ko: «I y'a lɔn ko masaya nin tun ye ne ta ye. Isirayɛlidenw bɛɛ ɲaa tun be ne le kan, u tun b'a fɛ ka ne le kɛ masacɛ ye. Nga masaya nin yɛlɛmana ka kɛ n dɔgɔnin ta ye, bari Masaba le y'a d'a ma. Ne bena fɛɛn kelen ɲini i fɛ, kana ban o la.» Muso nin ko: «A fɔ.» A ko: «N b'i daali ko i ka ta'a fɔ masacɛ Solomani ye, ko ne ko a ka Sunɛmuka Abisagi di ne ma n k'a furu. A tena ban k'o kɛ.» Batiseba k'o ɲɛna, ko ale ben'a ka kuma fɔ masacɛ ye. Batiseba wilila ka taga masacɛ Solomani fɛ, janko ka kuma a fɛ Adoniya ka koo la. Masacɛ wilila k'a kunbɛn, k'a kunbiri gwan a ɲakɔrɔ. O kɔ, masacɛ sigir'a ka sigilan kan. U nana masasigilan dɔ wɛrɛ bila masacɛ bamuso ye, a sigira masacɛ kinibolo la. O kɔ, a y'a fɔ masacɛ ye ko ale bena kofitini kelen ɲini a fɛ, ko a kana ban o la. Masacɛ ko: «A daali, n baa, ne tena ban.» A ko: «Sunɛmuka Abisagi d'i kɔrɔcɛ Adoniya ma a k'a furu.» Masacɛ Solomani y'a fɔ a bamuso ye ko: «Mun na i be Sunɛmuka Abisagi daali Adoniya ye? I te masaya daali a ye kelen? Bari ale ye ne kɔrɔcɛ ye. I ka masaya daali k'a d'a ma, ale ni sarakalasebaga Abiyatari ni Seruya dencɛ Zowabu!» Masacɛ Solomani kalila ni Masaba tɔgɔ ye ko: «Ala kana ne to, ni ne ma Adoniya faga kuma nin kama!» A ko: «Sisan kɔni, Masaba min ye barika don ne la ani k'a kɛ n sigira n faa Dawuda ka masasigilan kan, ale min ye masaya di ne ni n kɔmɔgɔw ma ka kɛɲɛ n'a ka layidu ye, ale kosɔn, bii yɛrɛ Adoniya be faga!» O kɔ, masacɛ Solomani ye Yoyada dencɛ Benayawu ci, ale tagar'a faga. Masacɛ y'a fɔ sarakalasebaga Abiyatari ye ko: «Bɔ ka taga Anatɔti, i ka yɔrɔ la, bari, i ka kan ka faga yɛrɛ le. Nga, i ye Matigi, Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta ne facɛ Dawuda ka waati la minkɛ, an'i sigɛnna fana ni ne facɛ ye, o kama n b'i to.» A kɛra ten, Solomani ye Abiyatari gwɛn ka bɔ a ka sarakalasebaara la a tun be min kɛra Masaba tɔgɔ la, janko Masaba tun ye kuma min fɔ Eli ka soo kama Silo, o ka dafa. O kibaru tagara se Zowabu ma, ale min tun farala Adoniya kan, a tun ma sɔn ka fara Abisalɔn kan. A wilila ka taga Masaba ka fanibugu faan fɛ ka sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔnw minɛ ka lɔ. U nan'a fɔ Solomani ye ko Zowabu bolila ka taga Masaba ka fanibugu faan fɛ, ko a be sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ. Solomani ye Yoyada dencɛ Benayawu ci ko a ka ta'a faga. Benayawu tagara se Masaba ka fanibugu daa la, k'a fɔ Zowabu ye ko a ka bɔ yan, ko masacɛ le ko ten. Zowabu y'a jaabi ko: «Ayi, ne b'a fɛ ka sa yan le.» O la, Benayawu kɔsegira ka taga o jaabi fɔ masacɛ ye. Masacɛ y'a fɔ Benayawu ye ko: «Zowabu ye min fɔ, taga o kɛ. A faga k'a suu don, o la, a bena kɛ sababu ye Zowabu ye mɔgɔ minw faga gwansan, olu kunko be bɔ ne masacɛ kunna, ani n facɛ ka soo kunna. Masaba ben'a ka kunko to a yɛrɛ kun ten. Bari a ye mɔgɔ fila faga ni murujan ye, minw tun tilennin lo ka tɛmɛ a yɛrɛ kan, n'u tun ka fisa n'a yɛrɛ ye, ne facɛ Dawuda tun t'o kala ma. O mɔgɔ nunu ye Nɛri dencɛ Abinɛri ye, Isirayɛli mara kɛlɛkuntigi, ani Yetɛri dencɛ Amasa, Zuda mara ta. O mɔgɔ nunu fagako kunko ka to Zowabu n'a kɔmɔgɔw kan tuma bɛɛ, nga Masaba ka hɛrɛ kɛ Dawuda n'a kɔmɔgɔw ye, ani a ka soo, n'a ka masasigilan ye tuma bɛɛ.» Yoyada dencɛ Benayawu tagara Zowabu faga, u y'a suu don a ka soo, kongokolon kɔnɔ. Masacɛ ye Yoyada dencɛ Benayawu sigi kɛlɛdenw kunna Zowabu nɔɔ na, ka sarakalasebaga Sadɔki bila Abiyatari nɔɔ na. Masacɛ Solomani ye Simeyi wele k'a fɔ a ye ko: «Soo dɔ lɔ i yɛrɛ ye Zeruzalɛmu. I bena to o yɔrɔ la, i tena bɔ ka taga yɔrɔ si. I ka l'a la, ko n'i bɔra loon min na ka Sedirɔn kɔɔ tigɛ, i be faga o loon, i hakɛ be ben i yɛrɛ kan.» Simeyi y'a fɔ masacɛ ye ko: «O ka ɲi, masacɛ, ne matigi. I ye min fɔ, i ka baaraden bena o kɛ.» Simeyi tora Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ fɔɔ ka mɛn. Nga saan saba tɛmɛnin kɔ, Simeyi ka jɔɔn fila bolila ka taga Gati masacɛ Akisi fɛ, n'ale ye Maaka deen ye. U nana o fɔ a ye ko a ka jɔɔnw be Gati. Simeyi wilila k'a ka fali labɛn ka taga u kɔ Akisi fɛ Gati, waasa ka kɔsegi n'u ye. A tagara ka kɔsegi n'u ye. U y'a fɔ Solomani ye ko Simeyi tun bɔra Zeruzalɛmu ka taga Gati, ko a kɔsegira ka ban. Masacɛ ye Simeyi wele k'a fɔ a ye ko: «Ne tun m'a kɛ i kalila Masaba tɔgɔ la wa? Ne tun m'a fɔ k'a gwɛlɛya i ye ko i ka l'a la ko n'i y'i seen ta ka bɔ yan ka taga yan, walima yanfɛ, ko i be faga o loon na wa? I y'a fɔ k'o ɲɛna, ko i y'a mɛn. E kalila ni Masaba tɔgɔ ye koo min na, mun na i m'o bato, ani ne ye fɛɛn min ɲini i fɛ, i m'o kɛ?» O kɔ, a y'a fɔ Simeyi ye tugu ko: «I ye kojugu min bɛɛ kɛ ne faa Dawuda la, i hakili b'o la kɛ! Masaba b'i ka juguya juru sara i yɛrɛ la. Nga ne masacɛ Solomani ta bena ɲa, ani Masaba bena Dawuda ka masasigilan sabati tuma bɛɛ.» Masacɛ y'a fɔ Yoyada dencɛ Benayawu ye ko a ka Simeyi faga. Ale bɔra ka ta'a faga. A kɛra ten, masaya nin sera ka sabati Solomani bolo. Solomani bɛnna ni Ezipiti masacɛ ye furu sababu la. A y'a denmuso furu, k'a ta ka taga n'a ye Dawuda ka ciin kɔnɔ, k'a to o yɔrɔ la fɔɔ a y'a yɛrɛ ka soo lɔ ka ban tuma min na, ani Masaba ta, ni Zeruzalɛmu dugu laminikogo. Jama tun be to k'u ka sarakaw bɔ sɔnnikɛyɔrɔw la, bari fɔɔ ka na se o waati ma, soo tun ma lɔ Masaba tɔgɔ la fɔlɔ. Masaba koo tun ka di Solomani ye. O la, a tun be tugu a faa Dawuda ka fɔtaw kɔ k'o kɛ. Nga a tun be to ka sarakaw bɔ ka wusulan jɛni sɔnnikɛyɔrɔw la. Masacɛ Solomani wilila ka taga Gabaŋɔn janko ka saraka bɔ o yɔrɔ la, bari sɔnnikɛyɔrɔw la belebele tun be yen. A ye begɛn caaman kɛ saraka jɛnita ye o yɔrɔ la. Ka Solomani to Gabaŋɔn, Masaba y'a yɛrɛ yira a la ka kuma a fɛ siko la sufɛ. A y'a fɔ a ye ko: «I be fɛɛn min fɛ, o daali, ne bena o d'i ma.» Solomani y'a fɔ a ye ko: «I makarila ne facɛ Dawuda la kosɔbɛ, min tun y'i ka baarakɛla ye. Bari a taamana i ɲakɔrɔ tilenninya, ni ɲumanya la. I makaril'a la, ka dencɛ d'a ma, min sigir'a ka masasigilan kan bii. Masaba ne ka Ala, i y'a kɛ i ka baarakɛla sigir'a facɛ Dawuda nɔɔ na masaya la. Ne do ye denmisɛn ye, n t'a ɲaa lɔn. I ka baarakɛla b'i ka jama cɛma i ye min woloma. Jama nin ka ca haali, a te se ka jati, a daa fana te se ka lɔn. O la, i ka hakilitigiya d'i ka baarakɛla ma janko a ka se k'i ka jama nin mara, ani ka koɲuman ni kojugu lɔn k'o bɔ ɲɔgɔn na. Bari jɔn le be se k'i ka jama mara, nin jamaba nin?» Solomani ye daalili min kɛ, o diyara Matigi ye. O la, a y'a fɔ a ye ko: «I ma sijan daali, walima nafolo, walima i juguw ka saya. I ye hakilitigiya le daali, janko i ka se ka ne ka jama mara tilenninya la minkɛ, ne bena i ka ɲinita le kɛ i ye. N be hakilitigiya d'i ma, fɔɔ i ɲɔgɔn ma sɔrɔ ka ye, a fana tena sɔrɔ abada. Ka fara o kan, i ma fɛɛn min daali, n b'o fana d'i ma: nafolo, ni boɲa, fɔɔ i ɲɔgɔn masacɛ tena sɔrɔ i sii bɛɛ la. N'i fana ye n ka sira taama, ka n ka sariya bato, ani ne ka ɲinita, i n'a fɔ i facɛ Dawuda y'a kɛ cogo min na, ne bena i sii jaɲa.» Ayiwa, Solomani kununna. A ye siko min kɛ, o le ye nin ye. O kɔ, a kɔsegira Zeruzalɛmu, ka taga lɔ Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ɲafɛ. A ye saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ yen, ka ɲanagwɛ sigi a ka dakɔrɔsigiw bɛɛ ye. Loon dɔ, kakalamuso fila nana masacɛ fɛ, ka lɔ a ɲakɔrɔ. Muso nunu kelen ko: «Matigi, hakɛ to. Ne ni muso nin, an be boon kelen kɔnɔ. Ne jigir'a ɲana soo nin kɔnɔ. A tile sabanan loon, muso nin fana jigira. An dama tun be la soo nin kɔnɔ, mɔgɔ si te n'an ye soo nin kɔnɔ, n'an mɔgɔ fila tɛ. Muso nin lar'a deen kan k'a faga sufɛ. A wilila dugutilama dɔrɔn, o y'a sɔrɔ ne, i ka baaraden, be sinɔgɔra, ka ne deen ta n gɛrɛfɛ, ka ta'a la a gɛrɛfɛ, k'a deen suu ta ka na o la ne gɛrɛfɛ. Sɔgɔma, ne tun b'a fɛ ka siin di n deen ma, n wilila k'a ta k'a ye suu lo. N y'a filɛ ka ɲa kosɔbɛ, k'a ye ko ne deen tɛ.» Muso dɔ nin y'a fɔ ko: «Tiɲɛ tɛ! Ne deen le be nii na, i ta le sara!» Nga min kɔnna ka kuma, ale y'a fɔ ko tiɲɛ tɛ fana, ko a deen le sara, ko ale ta le ye deen nin ye min be nii na. Muso nunu tora ka ɲɔgɔn sɔsɔ ten masacɛ ɲana. O la, masacɛ y'a fɔ u ye ko: «Ele ko i ta le be nii na, dɔ nin ta le sara. Ale ko yan tɛ, e ta le sara, ko ale ta le be nii na. Ayiwa, aw ye na murujan di ne ma.» U nana n'a ye. A y'a fɔ ko u ka deen nin cɛtigɛ fila, ka kelen di muso dɔ nin ma ka kelen di tɔ kelen nin fana ma. Deen ɲanaman nin bamuso y'a fɔ masacɛ ye ko: «Matigi, sabali! Deen di muso nin ma. Kan'a faga!» Bari deen nin hinɛ tun donn'a la. Nga muso dɔ nin y'a fɔ ko: «Ayi, aw k'a tigɛ, a tena kɛ ne ta ye, a fana tena kɛ ale ta ye.» O la, masacɛ y'a fɔ ko u kana deen nin faga, k'u k'a di muso dɔ nin ma, min kɔnna ka kuma, ko ale lo ye deen nin bamuso ye. Isirayɛlidenw bɛɛ y'o kitiko mɛn tuma min na, a tun ye min tigɛ, u sirann'a ɲa, bari u y'a ye ko a ka lɔnniya tun bɔra Ala fɛ n'a be se ka jama mara tilenninya la. Isirayɛlidenw bɛɛ ka masacɛ tun ye Solomani ye. Kuntigi minw tun be baara kɛ a ye, olu filɛ: Sadɔki dencɛ Azariyawu tun ye sarakalasebaga ye, ani Sisa dencɛw Eliyorɛfu ni Aya, olu tun ye sɛbɛnnikɛlaw ye, Ayiludi dencɛ Yosafati, tun be sɛbɛko kunna. Yoyada dencɛ Benayawu tun ye kɛlɛkuntigi ye, Sadɔki ni Abiyatari tun ye sarakalasebagaw ye. Natan dencɛ Azariyawu tun ye lasigidenw ɲamɔgɔ ye, Natan dencɛ Zabudi le tun ye sarakalasebaga ye, ni masacɛ ladibaga. Ayisari tun ye masacɛ ka soo kɔnɔ baarakɛlaw kuntigi ye, Abuda dencɛ Adoniramu tun be fasobaara kunna. Lasigiden tan ni fila le tun be Solomani fɛ minw tun siginin be Isirayɛlidenw bɛɛ kunna. Olu kelen kelen bɛɛ tun be to ka janto masacɛ n'a ka somɔgɔw la, kalo kelen saan kelen kɔnɔ. Olu tɔgɔw filɛ nin ye: Huri dencɛ tun be Efarayimu mara kuluyɔrɔ kunna. Dɛkɛri dencɛ tun be Makasi ni Salibimu ani Bɛtisɛmɛsi, ni Elɔnbɛtanan kunna. Ɛzɛdi dencɛ tun be Arubɔti, Soko ni Efɛri mara bɛɛ kunna. Abinadabu dencɛ tun be Dɔri mara kuluyɔrɔw bɛɛ kunna. Solomani denmuso Tafati le tun furunin be ale fɛ. Tanaki ni Megido, ani Bɛtiseyan mara bɛɛ min be Saritan gɛrɛfɛ, Zizireyɛli jukɔrɔ, k'a ta Bɛtiseyan ma, fɔɔ Abɛlimeyola, ani Yɔkimeyamu, o tun ye Ayiludi dencɛ Baana ta ye. Gebɛri dencɛ tun be Aramɔti kunna Galaadi mara la. Manase dencɛ Yayiri ka dugudennin minw tun be Galaadi mara la, olu fana kɛr'a ta ye, ani Arigɔbu ta min be * Basan mara la, n'a dugubaba bi wɔɔrɔ, minw laminina ni kogo ye ka sɔgɔnan ziralamanw don u dondaw la. Ido dencɛ Ayinadabu tun be Maanayimu kunna. Ayimasi tun be Nɛfutali kunna. Ale tun ye Solomani denmuso Basimati furu. Usayi dencɛ Baana tun be Asɛri mara ni Beyalɔti kunna. Paruwa dencɛ Yewosafati tun be Isakari mara kunna. Ela dencɛ Simeyi tun be Bɛnzamɛn mara kunna. Uri dencɛ Gebɛri tun be Galaadi mara kunna. Amoriw ka masacɛ Siŋɔn ka mara, ni Basan ka masacɛ Ɔgi ta tun ye ale ta ye. Lasigiden kelen le tun be o jamana kunna. Zuda mara ni Isirayɛli mara mɔgɔw tun ka ca i n'a fɔ kɔgɔjida la cɛncɛn. U tun be dumuni kɛ ka minni kɛ, ani ka nisɔndiya. Solomani tun sera masacɛw bɛɛ kɔrɔ k'a ta Efarati baji ma fɔɔ ka taga se filisiw ka mara la, ka bɔ o yɔrɔ la, ka taga se fɔɔ Ezipiti jamana daan na. Olu tun be to ka fɛɛnw bɔ ka na o di Solomani ma. U ye baara kɛ Solomani ye a sii bɛɛ la. Mugu min nugura kosɔbɛ, o tɔni tan ni seegi, min ma nugu, o tɔni kɔnɔntɔn le tun be to ka dumu loon o loon Solomani ka soo, ani misi tulɔnin tan, ni misi wɛrɛ mugan, ani saga kɛmɛ, ni kongomisiw, ani minanw, ni gamantigi belebelew. A ka fanga tun sera fɔɔ Efarati baji kɔfɛ, k'a ta Tifisa fɔɔ ka taga se Gaza. Masacɛ minw bɛɛ tun be baji kɔfɛ, a tun be olu bɛɛ mara. A tun be hɛrɛ la n'a lamini jamanaw bɛɛ ye. Zuda mara ni Isirayɛli mara mɔgɔw tun be ɲasuma na, u kelen kelen bɛɛ tun b'u ka * ɛrɛzɛnforow kɔnɔ, n'u ka torosunw kɔrɔ, k'a ta Dan mara la kɔgɔdugu faan fɛ fɔɔ ka taga se Bɛriseba, worodugu faan fɛ Solomani ka tile la. Wotorosamaso layɔrɔ waa bi naani (40 000) tun be Solomani fɛ, ani soo waa tan ni fila (12 000). Masacɛ Solomani ka lasigiden nunu tun be to ka janto a la, ni minw bɛɛ tun be dumuni kɛ a fɛ. Bɛɛ n'a ka kalo, fɔɔ u tun te fɔn foyi la. U tun be to ka na ni wotorosamasow ni soo tɔw ka dumuni ye fana, sumankalaw ni biin, masacɛ ka yɔrɔ la, ka kɛɲɛ n'a ka fɔta ye. Ala ye lɔnniya ni hakilitigiya di Solomani ma. A ka lɔnta cayara i n'a fɔ kɔgɔjida la cɛncɛn. A ka lɔnniya tun tɛmɛna kɔrɔn fɛ mɔgɔw bɛɛ, ani Ezipiti jamana mɔgɔw bɛɛ ta kan. A tun be koo lɔn ka tɛmɛ adamadenw bɛɛ kan. A tun tɛmɛna Eziraka Etan kan, a tun tɛmɛna Eman ni Kalikɔli ani Darida kan, minw ye Mawɔli deenw ye. A tɔgɔ tun bɔra fɔɔ ka se siya wɛrɛw bɛɛ cɛma. A ye talen waa saba ni dɔnkili waa kelen ni duuru la. A kumana yiriw koo la fana: k'a ta Liban yiribabaw ma fɔɔ ka taga se * izɔpiyiri ma min be falen kogo kɔrɔ. A kumana sogow ni kɔnɔw koo la fana, ani fɛɛn minw be fofo u kɔnɔbara kan, ni jigɛw. Mɔgɔw tun be bɔ siya wɛrɛw bɛɛ fɛ ka na a ka lɔnniyakuma lamɛn. Diɲɛ masa minw bɛɛ tun y'a ka lɔnniya koo mɛn, olu le tun be mɔgɔw ci ka n'a lamɛn. Tiri masacɛ Iramu y'a ka baaradenw ci Solomani fɛ k'a fo, bari a tun y'a mɛn k'o ye Solomani le woloma k'a sigi a facɛ Dawuda nɔɔ na. A teri tun ye Dawuda ye. Solomani ye cira bila k'a fɔ Iramu ye ko: «I y'a lɔn ko ne faa Dawuda ma se ka soo lɔ Masaba a ka Ala ye, kɛlɛw kosɔn a juguw tun be to ka minw tigɛ a fɛ faan bɛɛ la, fɔɔ Masaba ye see d'a ma u kan. Sisan, Masaba ne ka Ala ye lafiɲɛyɔrɔ di ne ma faan bɛɛ la, jugu te ne fɛ tugu, gwɛlɛya te yen tugu. Ne b'a fɛ ka soo lɔ Masaba ne ka Ala ye i ko a tun y'a fɔ ne faa Dawuda ye cogo min na. A tun ko a bena Dawuda deen min sigi masaya la ale nɔɔ na, k'ole bena soo lɔ ale Ala ye. I ka sira di u ka sɛdiriyiriw tigɛ ne ye Liban kulu kan. Ne ka baarakɛlaw n'i taw bena kori k'o baara kɛ ɲɔgɔn fɛ. O kɔ, ne bena i ka baaradenw sara ka kɛɲɛ n'i ka fɔta ye. I y'a lɔn ko mɔgɔ si te ne fɛ yan min be se yiritigɛ la ka Sidɔnkaw bɔ.» Iramu ye Solomani ka kuma mɛn tuma min na, a nisɔndiyara kosɔbɛ. A y'a fɔ ko: «Boɲa ka la Masaba kan bii, ale min ye deen hakiliman di Dawuda ma n'a sigira jamaba nin kunna!» A ye cii bila k'a fɔ Solomani ye ko: «Ne y'i ka cira mɛn. I mako bena se sɛdiriyiri, ni sipɛrɛyiri minw ma, ne bena o bɛɛ d'i ma. Ne ka baaradenw bena u ta Liban kulu kan ka taga n'u ye kɔgɔjida la, k'u sirisiri ɲɔgɔn na k'u ci i ma jii kan. I b'u bilayɔrɔ fɔ u ye, u b'u foni k'u bila yen, aw b'u ta ka taga n'u ye. Ne be min fɛ, e ka to ka dumuni di ne ka somɔgɔw ma.» A kɛra ten, Iramu ye sɛdiriyiriw, ni sipɛrɛyiriw di Solomani ma fɔɔ k'a wasa. Solomani ye suman tɔni waa wɔɔrɔ (6 000) ni olivutulu ɲanaman litiri waa seegi (8 000) di Iramu ma k'a ka somɔgɔw dɛmɛ n'o ye. A tun be to k'o ɲɔgɔn le di saan o saan. Masaba ye hakilitigiya di Solomani ma, i ko a tun y'a fɔ cogo min na. Hɛrɛ tun be Iramu ni Solomani cɛ, bɛɛn tun b'u cɛ. Masacɛ Solomani ye mɔgɔ waa bi saba (30 000) woloma Isirayɛlidenw bɛɛ cɛma fasobaara kama. A tora k'u ci ka taga Liban jamana na, mɔgɔ waa tan tan (10 000), ka taga kalo kelen kelen kɛ ɲɔgɔn kɔ. Ni jɛnkulu kelen tagara kalo kelen kɛ Liban, u be kɔsegi ka na kalo fila kɛ soo. Adoniramu le tun be fasobaara nin kunna. Mɔgɔ waa bi wolonwula (70 000) wɛrɛ tun be Solomani fɛ minw tun be to ka doniw ta, ani mɔgɔ waa bi seegi (80 000), minw tun be kabakuruw lɛsɛ kulu kan. Baarakuntigiw tun ye mɔgɔ waa saba ni kɛmɛ saba (3 300) ye. Solomani tun ye olu sigi baaraw kunna, ani k'u kɛ baaradenw kɔlɔsibagaw ye. Solomani ye sira di k'u ka kabakurubabaw lɛsɛ minw ka ɲi, waasa ka soo nin juu sigi n'u ye. U y'o kɛ. Solomani ka baaradenw ni Iramu taw, ani Gebalikaw ye kabakuruw lɛsɛ ka yiriw tigɛ k'o bɛɛ labɛn soo nin lɔko kama. Isirayɛlidenw bɔra Ezipiti jamana na, u saan kɛmɛ naani ni bi seeginan na, Solomani ye Masaba ka soo lɔli daminɛ, saan kalo filanan na, min ye * Ziwu kalo ye. O kɛr'a ka masaya saan naaninan na Isirayɛlidenw kunna. Masacɛ Solomani ye soo min lɔ Masaba ye, o jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi saba ye, a kɔnɔ boɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye, a jaɲa sanfɛ, o tun ye mɛtɛrɛ tan ni duuru ye. Soo nin bonba bulonda jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye. O ni soo nin kɔnɔ boɲa bɛɛ ka kan, a kɔnɔ waga tun ye mɛtɛrɛ duuru ye. A tun ye fenɛtiriw bɔ soo nin na ka tɛmɛ don u la. A ye boon dɔ wɛrɛw lɔ kɛnɛma k'u nɔrɔ bonba nin ni boon saniyanin na k'u kɛ sangaso ye. Sangaso nin dugumata kɔnɔ boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye, a filanan ta tun ye mɛtɛrɛ saba ye, a sabanan ta tun ye mɛtɛrɛ saba ni tilan ye. Bari u tun be to ka Masaba ka soo nin kogo lɔ ka dɔɔni dɔɔni to a kɛnɛmata la n'u be yɛlɛla. A kɛra ten, sangaso nin sanbonw yiriw be bila o yɔrɔ kan, o kana kogo nin sɔgɔ. U tun be soo nin lɔra tuma min na, u y'a lɔ ni kabakuru lɛsɛninw le ye. Marito, walima jende, walima baarakɛminan nigɛlaman si mankan ma mɛn yen a lɔtuma na. Dugumabon dondaw tun be soo nin kinibolo faan fɛ. U tun ye yɛlɛyɛlɛnan lɔ k'a munumunu fɔɔ ka se sanfɛbon fɔlɔ la, ani filanan fana na. Solomani ye soo nin lɔ ka ban tuma min na, a ye sɛdiriyiriw lɛsɛ k'o kɛ k'a sanfɛla datugu n'o ye. Boon minw tun lɔra ka soo nin lamini, olu kelen kelen jaɲa sanfɛ tun ye mɛtɛrɛ fila fila ni tilan ye. U sanbon banabiriw tun lara soo nin kogo kan. Masaba y'a fɔ Solomani ye ko: «I be soo nin lɔra kɛ! N'i be ne ka sariyaw ni ne ka fɔta bato, ka n ka koo latigɛninw bɛɛ kɛ, o tuma na, ne tun ye min fɔ i faa Dawuda ye, ne ben'o kɛ i ye. N bena to Isirayɛlidenw cɛma. Ne tena n ka jama Isirayɛli bila.» Solomani ye soo nin lɔ ka ban. A ye sɛdiriyiriw lɛsɛ k'u kɛ ka soo kɔnɔ kogow bɛɛ datugu, k'a ta duguma fɔɔ sanfɛ, ka sipɛrɛyiriw lɛsɛ k'u kɛ ka duguma datugu. A ye sɛdiriyiriw lɛsɛ k'u kɛ ka soo nin tilan k'o kɛ soɲa ye min kɔnɔ boɲa ye mɛtɛrɛ tan ye. A y'o yɔrɔ nin kɛ Ala ka sigiyɔrɔ ye, Yɔrɔ Senuman. Bonba min tun gunnin be boon saniyanin nin na, ale jaɲa ye mɛtɛrɛ mugan. U tun ye yiriden dɔw jaaw ɲɛgɛn soo nin kɔnɔ sɛdiriyiriw kan, ani yirifeeren dɔw taw. Soo kɔnɔ bɛɛ tun ye sɛdiriyiri ye, kabakuru si tun te yen. Solomani ye boon saniyanin nin labɛn k'o kɛ Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bilayɔrɔ ye. Boon nin jaɲa, n'a kɔnɔ boɲa, ani a jaɲa sanfɛ, o bɛɛ tun ye kelen ye: mɛtɛrɛ tan tan. Solomani ye sanu yɛrɛ yɛrɛ kɛ k'a kɔnɔ mɔ, ka sarakabɔyɔrɔ lɔ ni sɛdiriyiri ye o ɲafɛ, k'o mɔ ni sanu ye. A ye soo nin kɔnɔ mɔ ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, ka sanujɔrɔkɔw kɛ boon saniyanin nin ɲafɛ. Boon nin mɔna ni sanu ye. A ye sanu kɛ ka soo nin yɔrɔ bɛɛ mɔ, ani ka sanu kɛ ka sarakabɔyɔrɔ mɔ min be boon saniyanin nin daa la. A ye * serubɛn jaa fila dilan ni olivuyiri ye. U kelen kelen bɛɛ jaɲa sanfɛ tun ye mɛtɛrɛ duuru ye, k'o bila boon saniyanin nin kɔnɔ. Gaman nunu jaɲa tun ye mɛtɛrɛ fila fila ni tilan ye. U fila jaɲa, k'a ta dakun nin na, ka ta'a bila dɔ nin na, o ye mɛtɛrɛ duuru ye. Filanan nin jaɲa sanfɛ fana tun ye mɛtɛrɛ duuru ye. U fila bɛɛ jaɲa sanfɛ n'u dilancogo bɛɛ tun ye kelen ye. U kelen kelen bɛɛ jaɲa sanfɛ tun ye mɛtɛrɛ duuru ye. Solomani ye jaa nunu bila boon saniyanin nin cɛmancɛ la. U gaman nunu tun wilinin be sanfɛ ka kɛ i n'a fɔ u bena pan. Kelen nin gaman kelen tun sera kogo ma faan kelen na. Tɔ kelen nin fana gaman kelen tun sera kogo ma faan dɔ nin na fana. O kɔ, u gaman tɔw nana ɲɔgɔn kunbɛn boon cɛmancɛ la. Solomani ye sanu kɛ ka serubɛn jaa nunu mɔ. A ye serubɛn jaaw, ni tamarosun ni feeren dɔw jaaw ɲɛgɛn boon nunu kogo yɔrɔ bɛɛ la. A ye soo nin boon fila nunu bɛɛ dugumala mɔ ni sanu ye. Koon minw tun be boon saniyanin nin daa la, o tun ye olivuyiri ye. Koon nunu tun donnin be lɔgɔ minw na, olu boɲa tun sera soo nin kogo boɲa tilancɛ duurunan kelen ma A tun ye serubɛnw jaaw, ni tamarofuraburuw ni feerenw jaaw ɲɛgɛn koon fila nunu kan, ani ka sanu faganin mɔ serubɛn ni tamarofuraburu jaa nunu kan. A fana tun ye bonba nin donda koon kɛ ten fana. Koon be don lɔgɔ min na, a y'o kɛ ni olivuyiri ye. U boɲa tun sera soo nin kogo boɲa tilan naaninan ma. A ye koon fila nunu dilan ni sipɛrɛyiriw ye. Koon fila nunu tun kɛra ni yiri lɛsɛnin fila fila ye minw be kuru. A ye serubɛn jaaw, ni tamarofuraburuw ni feerenw jaaw ɲɛgɛn u kan, ka jaa nunu mɔ ni sanu ye. A ye kɔnɔna luu kogo lɔ ni kabakuru lɛsɛninw ye ka se sira saba ma, ka sɛdiriyiriw sira kelen la o kan. Masaba ka soo nin juu sigira Solomani ka masaya saan naaninan na, Ziwu kalo la. U tilar'a lɔli la a ka masaya saan tan ni kelennan na. O saan nin kalo seeginan kɔnɔ, min ye * Buli kalo ye, soo nin baara bɛɛ banna, a misɛnmanw fara a gwilimanw kan. A tun y'a lɔ saan wolonwula le kɔnɔ. Solomani y'a yɛrɛ ka soo lɔ fana. A y'ale lɔ saan tan ni saba kɔnɔ a ka sɔrɔ k'a ban pewu. Boon min be wele ko Liban tuu, a y'o lɔ. O boon nin jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye, a kɔnɔ boɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, a jaɲa sanfɛ, o tun ye mɛtɛrɛ tan ni duuru ye. Sɛdiriyiriw le tun kɛra tutunanw ye, olu sira naani le tun b'a kɔnɔ, o fana ka kɛ banabiriw ye, tutunan nunu kan. U ye sɛdiriyiri dɔw la banabiri nunu kan k'u kuun biri. O yiri nunu tun ye bi naani ni duuru ye, sira kelen o sira kelen, tan ni duuru. Fenɛtiriw tun be soo nin faan fila la sira saba saba. U kelen kelen bɛɛ tilennin tun be ɲɔgɔn ma. Koonw n'u lɔgɔw bɛɛ jaɲa n'u boɲa tun ye kelen ye. Fenɛtiri sira saba nunu kelen kelen bɛɛ tun tilennin be ɲɔgɔn ma. A ye bonba wɛrɛ lɔ tutunanw ka ca min kɔnɔ, min tɔgɔ ko Tutunan boon. O jaɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye. A kɔnɔ boɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ni duuru ye, ka bulonda dɔ kɛ a la ni tutunanw ye ka gwata dɔ kɛ o ɲafɛ. A tun ye boon dɔ lɔ ka masasigilan bila o kɔnɔ. A tun be to ka kitiw tigɛ o yɔrɔ la, o tɔgɔ ko Kititigɛ boon. A ye sɛdiriyiri kɛ k'o kogo datugu k'a ta duguma fɔɔ sanbon na. A y'a yɛrɛ ka laso lɔ o cogo kelen na luu wɛrɛ kɔnɔ, boon nin kɔfɛ. A fana ye soo wɛrɛ lɔ min ni boon nin ye cogo kelen ye, o ka kɛ Ezipiti masacɛ denmuso ta ye, a tun ye min furu. Boon nunu bɛɛ lɔra ni kabakuru ɲanamanw ye. U tun lɛsɛra ka ɲa u faan fila bɛɛ la. U y'a ta duguma fɔɔ ka taga se bon dan ma, kɛnɛmala fana lɔra n'o ye fɔɔ ka taga se luba ma. Soo nin juu tun sigira ni kabakuruɲumanw ye minw ka bonbon, dɔw boɲa tun ye mɛtɛrɛ duuru ye, dɔw naani. Olu sanfɛ, u ye lɔli kɛ ni kabakuru ɲanamanw ye. Olu fana tun lɛsɛra ka ɲa. Sɛdiriyiriw lara o kan. Luba laminikogo tun lɔra ni kabakuru lɛsɛninw ye, fɔɔ ka se sira saba ma, ani sɛdiriyiri sira kelen tun lara o kan, i n'a fɔ Masaba ka soo kɔnɔnalu tun lɔra cogo min na, ani a bulonda fana. Masacɛ Solomani ye Uramu wele ka bɔ Tiri ka na. A bamuso tun ye firiyamuso ye, Nɛfutali kɔmɔgɔ tun lo. A facɛ tun ye Tirika ye. Uramu tun ye zirabaarakɛbaga ye. A tun be se o baara la kosɔbɛ, hakili tun b'a fɛ ka se ka zirabaara sifa bɛɛ kɛ. A nana se masacɛ Solomani fɛ k'a ka zirabaara bɛɛ kɛ. A ye tutunan fila dilan ni zira ye. Tutunan kelen nin jaɲa tun ye mɛtɛrɛ kɔnɔntɔn ye, a boɲa tun ye mɛtɛrɛ wɔɔrɔ ye. Tɔ kelen nin fana tun be ten. A ye fɛɛn dɔ ziralaman fila dilan minw ka kan ka bila tutunan nunu sanfɛ. U kelen kelen bɛɛ jaɲa sanfɛ tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye. Masirifɛn dɔ deen wolonwula ani jɔrɔkɔ deen wolonwula tun be tutunan kunnafɛn nunu kelen kelen bɛɛ la. A ye gerenadiyiriden jaaw dilan, k'o kɛ ka masirifɛn nunu lamini fɔɔ sira fila fila. Fɛɛn minw tun be bulonda tutunanw sanfɛ, olu tun dilanna ka kɛ i ko feeren. U jaɲa sanfɛ tun ye mɛtɛrɛ fila ye. Fɛɛn fila minw sigira tutunan nunu sanfɛ, gerenadiyiriden jaa kɛmɛ fila tun y'u lamini u kuruyɔrɔ la sira fila fila, masirifɛn nunu sanfɛ. A ye tutunan nunu wili k'u lɔ Masaba ka soo bulonda la. U ye kinibolo tutunan nin tutu k'ale tɔgɔ la ko Yakin, o kɔrɔ ko Ala le be sabatili kɛ, ka numanbolo ta tutu k'ale fana tɔgɔ la ko Bowazi. O kɔrɔ ko fanga be bɔ Ala fɛ. Tutunan nunu sanfɛla tun kɛra i n'a fɔ feeren dɔ. Tutunan nunu baara banna ten. A fana ye tasaba ziralaman dɔ dilan. A kɔnɔ waga tun ye mɛtɛrɛ duuru ye, a jaɲa sanfɛ, mɛtɛrɛ fila ni tilan, ani a boɲa, mɛtɛrɛ tan ni duuru. Yiriden dɔw jaaw tun b'a dagolo jukɔrɔ k'a lamini. Mɛtɛrɛ tilancɛ o mɛtɛrɛ tilancɛ, jaa nunu tan be sɔrɔ yen, fɔɔ ka tasaba nin lamini, sira fila. O ni tasaba nin tun korila ka dilan ɲɔgɔn fɛ. A ye tura tan ni fila jaa dilan ni zira ye, tasaba nin tun sigira o kan. Tura jaa saba ɲaa tun sinnin be kɔgɔdugu ɲafan na, saba ɲaa sinnin be tileben fɛ, saba wɛrɛ ɲaa sinnin be worodugu ɲafan na, saba wɛrɛ ɲaa sinnin be kɔrɔn fɛ. Tasaba nin sigira olu kan, o tura nunu jaa kɔfɛla tun be tasaba kɔrɔ. Tasaba nin dagolo boɲa tun sera mɔgɔ tigɛ boɲa ma. Dagolo nin tun kɛra i ko jifilen min dilanna i n'a fɔ feeren. Litiri waa bi seegi (80 000) ɲɔgɔn le tun b'a fa. O kɔ, a ye wotoro tan dilan ni zira ye. U kelen kelen bɛɛ jaɲa tun ye mɛtɛrɛ fila ye, u kɔnɔ boɲa, mɛtɛrɛ fila, u jaɲa sanfɛ, mɛtɛrɛ kelen ni tilan. Wotoro nunu tun dilanna cogo min na, o filɛ. U ye zira dɔw kɛ k'u lɔ nɔnkɔnw na i n'a fɔ berew, ka pɛnpɛrɛninw bila gɛrɛnw na k'u nɔrɔ o la. Jaraw ni turaw, ani * serubɛn jaaw dilannin tun b'o pɛnpɛrɛnin nunu kan, k'u dɔw kɛ nɔnkɔn ta nunu kan. Masirifɛn dɔw tun kɛnin be jara ni tura jaa nunu sanfɛ ani jukɔrɔ. Seen ziralaman naani tun be wotoro nunu na. Seen nunu lakisi fana tun ye zira ye. Daga bena sigi nɔnkɔn minw kan, olu ni lakisi minɛfɛn tun nɔrɔnin be ɲɔgɔn na. Masirifɛn dɔw tun be nɔnkɔn nunu gɛrɛn na. Wotoro nunu sanfɛla tun wilinin lo ka se mɛtɛrɛ tilan ma. A kɔnɔ waga tun be se santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru ma. A korinin tun lo ka wili sanfɛ. U ye jaa dɔw ɲɛgɛn k'a lamini. Wotoro nunu faan bɛɛ tun ye kelen ye, u korinin tɛ. Seen naani nunu tun donnin be wotoro nunu yiri pɛnpɛrɛninw jukɔrɔla la. Seen lakisi tun tugunin be kadiri la. Seen nunu jaɲa tun sera santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru ma. U tun dilannin be i n'a fɔ kɛlɛkɛwotoro seen. Lakisiw tun b'u la, ni zantiw ani ɛrɛyɔnw ni mayow. O bɛɛ tun ye zira ye. Fɛɛn naani minw tun be nɔnkɔn kelen kelen bɛɛ la, k'u minɛ ka lɔ, olu tun nɔrɔnin be wotoro nunu kadiriw la. A tun ye masirifɛn dɔ kɛ wotoro nunu kelen kelen bɛɛ sanfɛ. O fɛɛn nin boɲa tun te se mɛtɛrɛ tilancɛ ma k'a lamini a daa la. Wotoro nunu sanfɛlaw la fana, bolo minɛyɔrɔ tun be yen, ani fɛɛn pɛnpɛrɛnin dɔ. O ni wotoro nin tɔɔ bɛɛ tun dilanna ɲɔgɔn fɛ. A ye serubɛn jaaw, ni jara ani tamarofuraburu jaaw ɲɛgɛn wotoro nunu faan pɛnpɛrɛninw na, foyi tun te yɔrɔ minw na, ka masirifɛn dɔw kɛ k'u lamini. Wotoro tan nunu dilancogo tun ye kelen ye, u bɛɛ tun dilanna ka kɛ ɲɔgɔn na, u bɛɛ tun ye kelen ye, u boɲa tun ye kelen ye. O kɔ, a ye daga deen tan dilan ni zira ye. Litiri waa kelen ni kɛmɛ wɔɔrɔ (1 600) ɲɔgɔn tun b'u kelen kelen bɛɛ fa. U kelen kelen bɛɛ jaɲa tun ye mɛtɛrɛ fila ye. U kelen kelen bɛɛ tun siginin be wotoro kelen kelen kan. A ye wotoro duuru bila soo nin kɔnɔ kinibolo faan fɛ, ka duuru bila numanbolo faan fɛ. A ye tasaba nin bila kinibolo faan fɛ ka taga kɔrɔn ni worodugu ɲafan na. A ye dagaw ni pɛluw dilan, ani jifilenw. Masacɛ Solomani tun ye baara min bɛɛ di Uramu ma k'a k'o kɛ Masaba ka soo kɔnɔ, a tilara o la ten. A ye tutunan fila ni kunnafɛn kurunin deen fila dilan. A ye masirifɛn fila kɛ kunnafɛn nunu kan k'o masiri. A fana ye gerenadiyiriden jaa kɛmɛ naani dilan. U tun be masirifɛn fila nunu na, minw tun kɛra tutunan kunnafɛn nunu na, ni wotoro tan, ni daga deen tan, olu lanin tun be wotoro nunu kan, ni tasaba, ni tura jaa tan ni fila minw b'a jukɔrɔ, ni dagaw, ani pɛluw, ni jifilenw. Masacɛ Solomani y'a kɛ Uramu y'o minan minw bɛɛ dilan Masaba ka soo kama, u bɛɛ tun dilanna ni zira ye k'a jɔsi. Masacɛ y'a kɛ a ye minan nunu dilan Zurudɛn baji kɛnɛ la. U y'u yelen bɔgɔmana kɔnɔ Sukɔti ni Saritan duguw cɛ. Solomani ye minan nunu bɛɛ bila u bilayɔrɔw la ten. A ma se ka zira nunu gwiliya jati tugu, bari u tun ka ca haali. Solomani ye minan wɛrɛw fana dilan Masaba ka soo kama. A ye sarakabɔyɔrɔ dilan ni sanu ye. Buru minw be di Masaba ma, olu be to ka bila tabali min kan, ale fana tun dilanna ni sanu ye. A tun ye fitinɛ bilafɛnw deen tan dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, ka duuru bila kinibolo fɛ ka duuru bila numanbolo fɛ, boon saniyanin nin ɲafɛ, fitinɛw, kuruyɔrɔ be minw na i ko feerenw, ni fitinɛ daa bɔfɛnw, ka olu dilan ni sanu ye. A fana ye dagaw ni fitinɛ juru tigɛminanw, ani jifilenw, ni filenw ani wusulandagaw dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye. A ye Yɔrɔ Senumanw ka Senuman dalakonw minɛyɔrɔw dilan ni sanu ye ka Alabatoso taw fana kɛ ten. Masacɛ Solomani tilara Masaba ka soo baara bɛɛ la tuma min na, a facɛ Dawuda tun ye warigwɛ ni sanu, ani minan minw di Masaba ma, a ye olu ta ka taga u bila Masaba ka soo nafolo marayɔrɔ la. O kɔ, masacɛ Solomani ye Isirayɛlideen tan ni fila nunu kɔmɔgɔw bɛɛ ɲamɔgɔw, ni Isirayɛli cɛkɔrɔbaw, n'u ka gwatigiw bɛɛ lajɛn ale fɛ Zeruzalɛmu, janko u ka Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta Dawuda ka ciin kɔnɔ min ye * Siyɔn ye ka na n'a ye. U bɛɛ nana ɲɔgɔn lajɛn masacɛ Solomani fɛ, kalo wolonwulanan na, min ye * Etanimu kalo ye, * Gwatakɔrɔsigi ɲanagwɛ la. Isirayɛli cɛkɔrɔbaw bɛɛ sera tuma min na, sarakalasebagaw ye kɛsu nin ta ka na n'a ye, ni Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu, ani u tun be to ka baara kɛ Ala ye ni minan minw bɛɛ ye fanibugu nin kɔnɔ. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔw le tun y'u ta ka taga n'u ye. Isirayɛli jama min tun lajɛnna masacɛ Solomani fɛ, olu ni masacɛ Solomani lɔra kɛsu nin ɲafɛ. U ye sagaw ni misiw faga, o daa yɛrɛ ma se ka lɔn, u te se ka jati u cayakojugu fɛ. Sarakalasebagaw ye kɛsu nin ta ka ta'a bila a bilayɔrɔ la boon nin kɔnɔ Ala ka sigiyɔrɔ la, * serubɛn jaa nunu gamanw jukɔrɔ. U gamanw tun wilinin lo kɛsu n'a talɔgɔw sanfɛ. O lɔgɔ nunu tun ka janjan kosɔbɛ, fɔɔ u dakunw tun be ye Yɔrɔ Senuman kɔnɔ, min tun gunnin be Ala ka sigiyɔrɔ la, nga k'i to kɛnɛma, i tun te se k'o ye. U tora yen fɔɔ ka na se bii. Walaka kabakurulaman fila dama le tun be kɛsu nin kɔnɔ, Musa tun ye minw don a kɔnɔ * Orɛbu kulu kɔrɔ, tuma min na Masaba tun bɛnna ni Isirayɛlidenw ye u bɔnin kɔ Ezipiti jamana na. Sarakalasebagaw bɔra Yɔrɔ Senuman na tuma min na, sankaba jigira ka Masaba ka soo nin fa, fɔɔ sarakalasebagaw tun te se ka lɔ yen k'u ka baara kɛ tugu sankaba nin kosɔn, bari Masaba nɔɔrɔ tun y'a ka soo nin fa. O la, Solomani y'a fɔ ko: «Masaba ko ale bena to dibi la le. Ne ye soo ɲanaman le lɔ i ye. I bena to yen tuma bɛɛ.» O kɔ, masacɛ y'a ɲaa yɛlɛma, ka duba kɛ Isirayɛli jama bɛɛ ye, o y'a sɔrɔ u bɛɛ tun lɔnin be seen kan. A y'a fɔ ko: «Boɲa ka la Masaba kan, Isirayɛli ka Ala. Ale min tun kumana ne faa Dawuda fɛ, n'a y'a ka fɔta kɛ a ka sebagaya barika la. A tun y'a fɔ ko: ‹Kabini ne ye n ka jama Isirayɛli bɔ Ezipiti jamana na, ne ma dugu woloma Isirayɛlidenw ka maraw si la, janko ka soo lɔ ne yɛrɛ tɔgɔ la, nga ne ye Dawuda woloma janko a ka kɛ ne ka jama kuntigi ye, min ye ne ka jama Isirayɛli ye.› «Ayiwa, ne faa Dawuda tun b'a fɛ ka soo lɔ Masaba, Isirayɛli ka Ala ye. Nga, Masaba tun y'a fɔ a ye ko: ‹I b'a fɛ ka soo lɔ ne ye, o miiriya ka ɲi. Nga, e tena o lɔ ne ye. I dencɛ, i yɛrɛ woloden le bena soo nin lɔ ne ye.› «Masaba y'a fɔ cogo min na, a fana y'a kɛ ten. Ne sigira n facɛ Dawuda nɔɔ na, ka kɛ Isirayɛlidenw ka masacɛ ye i ko a tun y'a fɔ cogo min na. Ne ye soo lɔ Masaba, Isirayɛli ka Ala ye, k'a ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bilayɔrɔ dilan, a tun ye layidu min ta an faaw ye tuma min na a y'u bɔ Ezipiti jamana na.» Solomani wilila ka lɔ Masaba ka sarakabɔyɔrɔ ɲafɛ Isirayɛli jama bɛɛ ɲana. A y'a bolo wili sanfɛ k'a fɔ ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala, batofɛn wɛrɛ si te yen min b'i bɔ. A te sankolo la, a te dugukolo kan. I b'i ka layidu dafa, ka ɲumanya kɛ i ka baarakɛlaw ye, minw b'i sago kɛ. I ye layidu min ta i ka baarakɛla, ne facɛ Dawuda ye, i y'o dafa. I ye min fɔ, i y'a kɛ n'i ka sebagaya ye i n'a fɔ a be cogo min na bii. Sisan Masaba, Isirayɛli ka Ala, i ka janto i ka layidu la i ye min ta ne facɛ Dawuda ye, k'a fɔ ko kɔmɔgɔ tena fɔn a fɛ i ɲakɔrɔ, min bena kɛ Isirayɛlidenw ka masacɛ ye, ko a daan ye u ka banba ka kɛ i n'a fɔ ale, i ɲakɔrɔ. Ayiwa, Isirayɛli ka Ala, i ye layidu min ta i ka baarakɛla ye, ne facɛ Dawuda, o ka kɛ. «Ala, i bena sɔn ka to dugukolo kan sɔbɛ la wa? I te kun sankolo kɔnɔ, sankofɛrɛ ne ka soo lɔnin nin kɔnɔ! O bɛɛ n'a ta Masaba ne ka Ala, mɛnni kɛ i ka baarakɛla ka daalilikan na, n'a ka makarikan. I ka baarakɛla kasikan n'a daalili lamɛn bii. I hakili to soo nin la suu fara tile kan. I y'a fɔ ko i bena sigi yɔrɔ min na. I ka baarakɛla bena daalili min kɛ yan yɔrɔ la, i k'o lamɛn. N'i ka baarakɛla an'i ka jama Isirayɛli y'u ɲaa sin yɔrɔ nin ma k'i daali, i k'u lamɛn. K'i to i sigiyɔrɔ la sankolo kɔnɔ, i ka mɛnni kɛ, ka yafa. «Ni mɔgɔ dɔ y'a tɔɲɔgɔn hakɛ ta, n'u y'a wajibiya ko a ka kali, n'a tigi nana kali sarakabɔyɔrɔ nin ɲafɛ, i ka soo kɔnɔ, k'i to sankolo la, i ka mɛnni kɛ. I ka kiti tigɛ i ka baarakɛlaw cɛ, koo cɛnna min fɛ, i k'ale jalaki, a ka lɔ n'a ka baarajugu kunko ye. I ka mɔgɔɲuman ka tiɲɛ d'a ma. «N'a kɛra ko i ka jama Isirayɛli juguw sera u kɔrɔ kɛlɛ la, bari u y'i hakɛ ta, n'u nimisara ka kɔsegi e ma ka boɲa la i tɔgɔ kan, k'i daali kosɔbɛ soo nin kɔnɔ, k'i to sankolo la, i ka mɛnni kɛ, k'u ka hakɛ yafa, k'u kɔsegi u ka jamana na, e tun ye min di u bɛmaw ma. «Ni saan lɔra n'a te nana, k'a sababu kɛ k'u y'i hakɛ ta, n'u y'u ɲaa sin yɔrɔ nin ma k'i daali, ka boɲa la i tɔgɔ kan, n'u nimisara ka faran u ka hakɛ la u tɔɔrɔnin kɔ, k'i to sankolo la, i ka mɛnni kɛ, k'i ka baarakɛlaw ka hakɛ yafa, i ka jama Isirayɛli. I ka siraɲuman don u seen kɔrɔ u bena min taama, k'a to sanji ka na jamana nin kɔnɔ i ye min d'u ma. «Ni kɔngɔ, walima banajugu, walima sigɛn, walima sumancɛnbana, walima tɔɔnw, mana don jamana nin kɔnɔ, n'u juguw nana ko u b'u kɛlɛ jamana kɔnɔ, u ka duguw la, ni banajuguw, walima balawu, nana ben u kan, ni mɔgɔ o mɔgɔ y'i daali, i ka jama Isirayɛli cɛma, a mana fɛɛn o fɛɛn daali, a mana kɛ koo o koo ye, n'a nimisara k'a bolo wili k'a sin soo nin ma, k'i to i sigiyɔrɔ la sankolo la, mɛnni kɛ ka yafa u ma, k'u dɛmɛ ka kɛɲɛ n'u kelen kelen bɛɛ ka kɛtaw ye, e min b'u bɛɛ kɔnɔnako lɔn. Bari ele kelen le be adamadenw bɛɛ kɔnɔnakow lɔn. O la, k'u to jamana nin kɔnɔ i tun ye min di an faaw ma, u bena siran i ɲa u sii bɛɛ la. «Ni lonan, min te i ka jama Isirayɛli dɔ ye, n'a bɔra jamanajan dɔ la ka na i tɔgɔ kosɔn, bari u ben'a lɔn ko i tɔgɔ ka bon, ani ko fanga b'i fɛ, ani barika b'i la, n'a nana k'a ɲaa sin soo nin ma k'i daali, k'i to i sigiyɔrɔ la sankolo la, lonan nin ye fɛɛn min ɲini i fɛ, i k'o kɛ a ye, janko dugukolo kan siyaw bɛɛ k'i lɔn ani ka siran i ɲa i n'a fɔ i ka jama Isirayɛli, ani k'a lɔn ko ne ye soo min lɔ, ko i tɔgɔ le b'a kan. «N'i ka jama bɔra k'u be taga u juguw kɛlɛ, ka kɛɲɛ n'i ka fɔta ye u ye, n'u ye ele Masaba daali, k'u ɲaa sin i ka dugu wolomanin ma, ani ne ye soo min lɔ i ye, k'u ɲaa sin o ma, k'i to sankolo la, i k'u ka daalili mɛn, k'u dɛmɛ. «N'u y'i hakɛ ta, bari adamaden si te yen min te hakɛ kɛ, n'i dimina u kɔrɔ k'u don u juguw bolo, olu k'u minɛ ka taga u kɛ jɔɔnw ye u ka jamana na, yɔrɔjan, walima yɔrɔsurun na, k'u to jamana nin na, u minɛna ka taga min na, n'u nimisara ka hakɛto daali i fɛ k'a fɔ ko: ‹An ye hakɛkɛlaw ye, an ye kodagabali kɛ, an jalakinin lo,› k'u to u jugu nunu ka jamana kɔnɔ, u y'u minɛ ka taga n'u ye min kɔnɔ k'u kɛ jɔɔnw ye, n'u nimisara ka kɔsegi e ma n'u dusu bɛɛ ye k'i daali, k'u ɲaa sinnin to u ka jamana ma, i ye min di u faaw ma, k'u ɲaa sin i ka dugu wolomanin ma, ani ne ye soo min lɔ i ye, k'i to i sigiyɔrɔ la sankolo la, i k'u ka daalili mɛn, k'u dɛmɛ. I ka jama y'i hakɛ ta, yafa u ma. U murutira i ma koo minw bɛɛ la, o bɛɛ yafa u ma. Mɔgɔ minw y'u minɛ ka taga u kɛ jɔɔnw ye, a to u be makari u la. Bari e ka jama lo, i ta lo, e le y'u bɔ Ezipiti jamana na, k'u sama ka bɔ tasumaba kɔnɔ. «I hakili to i ka baarakɛla n'i ka jama Isirayɛli ka daalili la. U mana kule i nɔɔ fɛ tuma o tuma, i ka mɛnni kɛ u fɛ. Bari i y'u woloma ka bɔ dugukolo kan siya tɔw bɛɛ la k'u kɛ i ta ye, i ko i tun y'a fɔ i ka baarakɛla Musa barika la cogo min na, e Matigi, Masaba tun y'an faaw bɔ Ezipiti jamana na tuma min na.» Solomani y'o daalili nin kɛ ka ban Masaba fɛ tuma min na, a wilila ka lɔ a ka sarakabɔyɔrɔ ɲafɛ, a tun y'a kunbiri gwan yɔrɔ min na, k'a bolo wili sanfɛ. K'a lɔnin to, a y'a kaan kɔrɔta ka duba kɛ Isirayɛli jama bɛɛ ye. A y'a fɔ ko: «Boɲa ka la Masaba kan, ale min ye hɛrɛ kɛ a ka jama Isirayɛli ye, ka kɛɲɛ n'a ka layidu n'a ka kuma diman bɛɛ ye, a tun ye min fɔ a ka baarakɛla Musa sababu la, o si kɛbali ma to. Masaba an ka Ala ka to an fɛ, i n'a fɔ a tora an faaw fɛ cogo min na. A kana an to an kelen, a kana an bila. Nga a k'an dɛmɛ an ka se k'a sago kɛ, ka se k'a ka sira taama koo bɛɛ la, k'a ka kuma bato, ani a ka sariyaw, n'a ka ɲinitaw, a tun ye minw fɔ an faaw ye. Ne ye daalili min kɛ, o ka to Masaba an ka Ala tulo la suu fara tile kan, janko a k'a ka baarakɛla n'a ka jama Isirayɛli dɛmɛ loon o loon, dugukolo kan siyaw bɛɛ ka se k'a lɔn ko Masaba le ye Ala ye, ko dɔ wɛrɛ te yen tugu. Aw jigi bɛɛ ka to Masaba an ka Ala kan, i n'a fɔ a be kɛ cogo min na bii, aw ka se k'a ka sariyaw, n'a ka fɔta bato.» Masacɛ ni Isirayɛlidenw bɛɛ ye sarakaw bɔ Masaba ye. Solomani ye misi waa mugan ni fila (22 000) faga, ka sagaw ni baaw waa kɛmɛ ni mugan (120 000) kɛ jɛnɲɔgɔnya saraka ye Masaba ma. A kɛra ten, masacɛ ni Isirayɛlidenw bɛɛ ye soo nin kalifa Masaba ma. O loon kelen na, luu min be Masaba ka soo ɲafɛ, masacɛ y'o cɛmancɛ fana kalifa Masaba ma, ka saraka jɛnitaw ni suman sarakaw bɔ o yɔrɔ la, ani jɛnɲɔgɔnya sarakaw tulu. Bari sarakabɔyɔrɔ ziralaman tun dɔgɔyara sarakafɛn nunu ma. Solomani ye * Gwatakɔrɔsigi ɲanagwɛ nin kɛ o waati la, ale ni Isirayɛlidenw bɛɛ. Jamaba tun lo, u tun bɔra Lebowamati mara la, kɔgɔdugu faan fɛ, fɔɔ ka taga se Ezipiti kɔɔ daa la, worodugu faan fɛ ka na. U nana lajɛn Masaba an ka Ala ɲakɔrɔ fɔɔ tile wolonwula kɔnɔ, ani tile wolonwula wɛrɛ tugu. O bɛɛ lajɛnnin kɛra tile tan ni naani ye. O dugusagwɛ, a ye sira di jama ma. Jama ye duba kɛ masacɛ ye, o kɔ, u kɔsegira u ka soo, u nisɔndiyaninba Masaba ka ɲumanya bɛɛ kosɔn, a ye min kɛ a ka baarakɛla Dawuda, ani a ka jama Isirayɛli ye. Solomani tilara Masaba ka soo lɔbaara la, ani masaso ta, n'a diyanataw bɛɛ la tuma min na, Masaba y'a yɛrɛ yira a la tugu, i n'a fɔ a tun y'a kɛ cogo min na Gabaŋɔn. Masaba y'a fɔ a ye ko: «I ye daalili min kɛ, ne y'o mɛn. I ye soo min lɔ, ne y'o kɛ n ta ye janko ne ka to a kɔnɔ tuma bɛɛ. Ne bena n hakili to a la tuma bɛɛ k'a koo to n kɔnɔ. Ele kɔni, n'i be taama ne ɲakɔrɔ ni dusu gwɛnin ni tilenninya ye, i n'a fɔ i facɛ Dawuda y'a kɛ cogo min na, n'i ye ne ka fɔta bɛɛ bato, ani ne ka sariyaw, ni ka n ka kolatigɛninw kɛ, n bena barika don i ka masaya la tuma bɛɛ Isirayɛlidenw kunna, i ko ne tun y'a fɔ i faa Dawuda ye cogo min na, ko a tena fɔn kɔmɔgɔ la Isirayɛlidenw kunna. «Nga n'aw, walima aw deenw, y'aw kɔɔ sin ne ma, n'aw ma sɔn ka ne ka kuma ni n ka sariyaw bato, ne ye minw sigi aw ye, n'aw tagara fɛɛn wɛrɛw bato k'aw kunbiri gwan u ɲakɔrɔ, ne bena Isirayɛlidenw gwɛn ka bɔ jamana nin kɔnɔ, ne tun ye min d'u ma. Ne ye soo min kɛ n yɛrɛ ta ye, ne bena ban o la fana. O la, siyaw bɛɛ bena Isirayɛlidenw ka koo kɛ siirin ye, ka yɛlɛ u ma. Soo nin min tun ka ɲi kosɔbɛ, mɔgɔ o mɔgɔ mana tɛmɛ a gɛrɛfɛ, o tigi bena kabakoya ka kaba k'a fɔ ko: ‹Mun na Masaba ye jamana nin, ani soo nin kɛ ten?› U bena to ka ɲɔgɔn jaabi ko: ‹U banna Masaba u ka Ala la minkɛ, o kama lo. Ale min tun y'u faaw bɔ Ezipiti jamana na. Bari, u y'u jigi la batofɛn wɛrɛw kan, ka olu bato k'u kunbiri gwan u ɲakɔrɔ. O le y'a to Masaba ye sigɛn nin bɛɛ la u kan.› » Solomani tun sera ka Masaba ka soo, ni masaso lɔ saan mugan kɔnɔ. Tiri masacɛ Iramu tun ye sɛdiriyiri, ni sipɛrɛyiriw, ani sanu di Solomani ma fɔɔ k'a wasa, o la, masacɛ Solomani ye dugu mugan d'a ma Galile mara la. Nga Iramu bɔra Tiri dugu kɔnɔ ka taga o dugu nunu filɛ. U m'a ɲaa fa. A y'a ɲininga ko: «N balimacɛ, i ye dugu sifa jumɛn le di ne ma ten?» O la, u y'o yɔrɔ tɔgɔ la ko Kabuli mara, o yɔrɔ tɔgɔ be wele ten halibi. Iramu tun ye sanu tɔni saba ni tilancɛ le ci masacɛ ma. Masacɛ Solomani tun ye fasobaara minw labɛn, u filɛ nin ye: Masaba ka soo lɔbaara, ani ale yɛrɛ ka soo ta, ni u ye yɔrɔ min fa ni bɔgɔ ye k'a wili, ani Zeruzalɛmu laminikogo ta, ni Asɔri dugu, ani Megido ni Gezɛri dugu. Ezipiti masacɛ tun ye Gezɛri minɛ, k'a kɔnɔ kanaanw faga, ani ka dugu nin jɛni. O kɔ, a y'a di a denmuso ma, n'o ye Solomani muso ye, k'o kɛ a ka furuminan ye. Solomani ye Gezɛri dugu lɔ kura ye. A ye Duguma Bɛtorɔn lɔ kura ye fana, ni Baalati, ani Tamari min be Zuda mara kongokolon kɔnɔ. A ka dugu minw tun kɛr'a ka minanw bilayɔrɔw ye, a ye olu bɛɛ lɔ kura ye fana, n'a ka wotorow biladuguw, n'a ka soow maraduguw. Fɛɛn o fɛɛn lɔko tun ka d'a ye Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ, ni Liban jamana na, ani a ka mara bɛɛ kɔnɔ, a ye olu bɛɛ lɔ. Siya dɔw tɔɔ tun tora jamana kɔnɔ minw tun te Isirayɛlidenw ye. Olu tun ye amoriw ye, ni itiw, ani periziw, ni iviw, ani zebuziw ye. U kɔmɔgɔ minw tun tora Isirayɛlidenw cɛma, n'u ma se k'u halaki pewu, Solomani ye olu kɛ jɔɔnw ye k'u bila fasobaara la. O tora o la fɔɔ ka na se bii ma. Nga Solomani ma Isirayɛlidenw si minɛ i n'a fɔ jɔɔnw. Olu le tun kɛr'a ka kɛlɛdenw ye, n'a ka dakɔrɔsigiw, n'a ka kɛlɛkuntigiw, n'a ka kɛlɛkɛwotorow bolibagaw ni sotigiw ye. Solomani tun ye kuntigi minw sigi baaraw kunna, o tun ye mɔgɔ kɛmɛ duuru ni bi duuru ye, olu le tun be to ka baaradenw kɔlɔsi. Ezipiti masacɛ denmuso yɛlɛmana ka bɔ Dawuda ka ciin kɔnɔ, ka ta'a ka soo kɔnɔ Solomani tun ye min lɔ a ye. Solomani sɔrɔla ka yɔrɔ dɔ fa ni bɔgɔ ye k'a wili. Solomani tun ye sarakabɔyɔrɔ min lɔ Masaba ye, a tun be to ka saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya taw bɔ o kan siɲɛ saba saan kɔnɔ, ani ka wusulan jɛni. A kɛra ten, soo nin lɔkun dafara. Masacɛ Solomani ye kurunbabaw dilan fana Ɛsiyɔngɛbɛri, Ɛlati dugu gɛrɛfɛ, Buruku kɔgɔji kɔrɔ Edɔmu mara la. Iramu y'a yɛrɛ ka baaradenw ci, minw be kurun lɔn kosɔbɛ. U tagara Solomani ka baaradenw bila sira. U tagara Ofiri dugu kɔnɔ ka sanu tɔni tan ni fila ni kɔ ta ka n'a di masacɛ Solomani ma. Solomani tɔgɔ bɔra Masaba barika la. Saba masamuso y'o mɛn, a wilila ka na, ko ale bena a sɛgɛsɛgɛ n'a ka hakilitigiyakumaw ye. A nana se Zeruzalɛmu. Mɔgɔ caaman tun y'a bila sira, u tun nana ni ɲɔgɔmɛw ye, ka wusulan ta, ni sanu caaman, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw. A tagara Solomani fɛ, k'a kɔnɔnakow bɛɛ fɔ a ye. Solomani sera k'a ka ɲiningaliw bɛɛ jaabi, koo si ma to ni masacɛ ma se ka min gwɛya a ye. A kɛra ten, Saba masamuso y'a ye ko Solomani be koo lɔn. A ye masaso min lɔ, a y'o ye fana. Dumuni min be kɛ masacɛ ka soo, n'a ka baarakɛlaw ka layɔrɔw, n'u kannafaniw n'u ka baaraw, masacɛ ka minnifɛn dibagaw n'u kannafaniw, ani yɛlɛyɔrɔw ka taga Masaba ka soo, a y'o fana ye, a dabari banna. A y'a fɔ masacɛ ye ko: «Ne ye fɛɛn min mɛn ka ne to n ka jamana na, i ka lɔnniya n'i ka koo la, o ye tiɲɛ ye. Ne tun te se ka l'a la, ni ne tun ma se yan k'o ye ni n ɲaa ye. U tun m'a tilancɛ yɛrɛ fɔ ne ye. I ka lɔnniya n'i ka ɲatagako tɛmɛna i tɔgɔ bɔko kan kosɔbɛ. Mɔgɔw ni baarakɛla minw b'i ɲakɔrɔ tuma bɛɛ ka to k'i ka lɔnniyakuma nunu lamɛn, olu dagamunin lo. Masaba i ka Ala min sɔnna k'i kɛ masacɛ ye Isirayɛlidenw kunna, boɲa ka la ale kan. Isirayɛlidenw koo ka di Masaba ye tuma bɛɛ minkɛ, o le y'a to, a y'i kɛ masacɛ ye janko i ka to ka jama ka koow ɲanabɔ ni tilenninya ye.» Masamuso nin ye sanu tɔni saba ni tilan ɲɔgɔn, ni wusulan caaman, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw d'a ma. Saba masamuso ye wusulan minw di masacɛ Solomani ma, mɔgɔ wɛrɛ ta ma se o ma tugu o kɔfɛ. Iramu ka kurun minw tun ye sanu ta Ofiri ka na n'a ye, olu le tun ye santalilɔgɔw ta caaman Ofiri ka na n'u fana ye, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw. Masacɛ ye santalilɔgɔ nunu kɛ ka tutunanw dilan Masaba ka soo kɔnɔ, n'a yɛrɛ ka soo kɔnɔ, ka dɔw kɛ gɔniw ni kolonjow ye k'u di dɔnkililabagaw ma. O kɔ, o santaliyiri ɲɔgɔn ma na tugu, mɔgɔ ma u ye tugu fɔɔ ka na se bii ma. Saba masamuso mako tun be fɛɛn o fɛɛn na, a ye fɛɛn o fɛɛn daali, masacɛ Solomani y'o bɛɛ d'a ma. O be danna boɲafɛnw na a tun ye min d'a ma. O kɔ, masamuso nin segira ka ta'a ka jamana na n'a ka baarakɛlaw ye. Solomani tun be to ka sanu min sɔrɔ saan o saan, o tun ye tɔni mugan ye. A tun be to ka min minɛ jagokɛlaw fɛ, ni Arabu jamana masaw bɛɛ fɛ, ni jamana ka lasigidenw fɛ, o be danna. Masacɛ Solomani ye nigɛkunbɛnnan belebele kɛmɛ fila dilan ni sanu faganin ye. U kelen kelen bɛɛ dilanna ni sanu kilo wɔɔrɔ ye. A ye fitinifitini kɛmɛ saba dilan fana ni sanu faganin ye. U kelen kelen bɛɛ dilanna ni kilo kelen ni tilan ye. A ka soo min be wele Liban tuu, a tagara u bila yen. O kɔ, masacɛ ye masasigilan belebeleba dilan ni samaɲin ye, ka sanu yɛrɛ yɛrɛ kɛ k'a yɔrɔ bɛɛ mɔ. Yɛlɛyɛlɛnan seen layɔrɔ deen wɔɔrɔ le tun be masasigilan nin ɲafɛ, a kɔɔ sɛmɛyɔrɔ tun korinin be. Bololayɔrɔ tun be sigilan nin faan fila nunu na. Jara jaa fila tun dilannin be ka lɔ bololayɔrɔ nunu gɛrɛfɛ. Jara jaa tan ni fila tun dilanna ka lɔ yɛlɛyɛlɛnan nin seen layɔrɔ gɛrɛ fila nunu na kelen kelen. O ɲɔgɔn tun ma kɛ ka ye masa si ka yɔrɔ la. Masacɛ Solomani ka filenw bɛɛ tun ye sanu ye. A ka soo min be wele Liban Tuu, o kɔnɔnaminanw bɛɛ tun ye sanu ye. Foyi tun t'u cɛma min dilanna ni warigwɛ ye, bari warigwɛ tun te jati Solomani ka tile la. Kurunbabaw tun be masacɛ fɛ, minw tun be to ka taga yɔrɔjan ni Iramu taw ye. Saan saba o saan saba, o kurun nunu tun be to ka na ni sanu ye, ni warigwɛ, ani samaɲinw, ni sulaw ani kɔnɔsogolow. Masacɛ Solomani tun tɛmɛna dugukolo masaw bɛɛ kan nafolotigiya, ni lɔnniya la. Diɲɛ mɔgɔw bɛɛ tun b'a fɛ ka Solomani ye, ani k'a ka hakilitigiyakuma lamɛn, Ala tun ye min d'a ma. U kelen kelen bɛɛ tun be to ka na n'u ka boɲafɛnw ye u bolo, warigwɛ, ni sanu, ani faniw, ni kɛlɛkɛminanw, ni tulu kasadimanw, ani soow ni sofaliw. A tun be kɛ ten saan o saan. Solomani ye kɛlɛkɛwotorow ni sotigiw lajɛn. Wotoro waa kelen ni kɛmɛ naani (1 400) tun b'a fɛ, ni sotigi waa tan ni fila (12 000). A y'u to kɛlɛkɛwotorow biladuguw la, ani Zeruzalɛmu fana, a yɛrɛ kɔrɔ. Masacɛ ye warigwɛ lajɛn Zeruzalɛmu. A cayara i n'a fɔ bɛrɛ, sɛdiriyiri fana cayara i n'a fɔ sikomɔriyiri be caya kulujukɔrɔ mara la cogo min na. Solomani ka soow tun be bɔ Ezipiti ni Kewe jamana na. Masacɛ ka sannikɛlaw tun be to ka taga u san yen. Ka wotoro kelen ta Ezipiti jamana na ka na n'a ye, o sɔngɔ tun ye warigwɛ kuru kɛmɛ wɔɔrɔ ye. Soo kelen tun ye warigwɛ kuru kɛmɛ ni bi duuru ye. Itiw ni Siri masacɛw bɛɛ tun b'u san ten fana o jagokɛla nunu fɛ. Lonanmuso caaman koo tun diyara masacɛ Solomani ye. Ezipiti masacɛ denmuso furunin kɔ, a ye mowabuw ta furu fana, ani amoniw ta, ni edɔmuw, ni itiw ta, ani Sidɔnkaw ta. Masaba tun y'a fɔ Isirayɛlidenw ye k'u kana furu ni siya minw ye, janko olu kana u hakili yɛlɛma ka taga n'u ye u ka batofɛnw fɛ, Solomani tun nɔrɔla o siyaw le la, musow diya kosɔn. A tun ye masaw denmuso mɔgɔ kɛmɛ wolonwula furu. Gɛrɛfɛmuso kɛmɛ saba fana tun b'a fɛ. A ka muso nunu y'a kuun cɛn pewu. Solomani kɔrɔla tuma min na, muso nunu y'a hakili yɛlɛma ka taga batofɛn wɛrɛw fɛ. A kɛra ten, a y'a jigi bɔ Masaba a ka Ala kan. A jigi ma to a kan i n'a fɔ a faa Dawuda tun y'a kɛ cogo min na. A y'a jigi la Sidɔnkaw ka joo * Asitarite kan, ani amoniw ka jojugu * Milikɔmu kan. A kɛra ten, Solomani ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. A m'a jigi l'a kan kosɔbɛ i n'a fɔ a faa Dawuda tun y'a kɛ cogo min na. Kulu min be Zeruzalɛmu gɛrɛfɛ, tileben fɛ, Solomani ye sɔnnikɛyɔrɔ dɔ lɔ o kan k'o kɛ mowabuw ka jojugu * Kemɔsi sɔnyɔrɔ ye, ani ka dɔ lɔ k'o kɛ amoniw ka jojugu Milikɔmu ta ye. A y'o ɲɔgɔn kɛ a ka muso nunu bɛɛ ye, minw tun ye lonanw ye, olu tun be to ka wusulan jɛni u kan, ani k'u ka joow sɔn. O la, Masaba dimina Solomani kɔrɔ, bari a tun y'a kɔɔ sin Masaba, Isirayɛli ka Ala ma, min tun y'a yɛrɛ yira a la siɲɛ fila. A tun y'a fɔ a ye o tuma na ko a kana taga batofɛn wɛrɛw fɛ, nga Solomani ma Masaba ka kuma bato. Masaba y'a fɔ Solomani ye ko: «E ye baara nin kɛ ka ban, i ma ne ka bɛɛn kuma bato, ani ne ka sariyaw, ne ye minw sigi i ye. O la, ne bena masaya nin bɔsi i la k'a di i ka dakɔrɔsigiw dɔ ma. Nga ne tena o kɛ i ka tile la, i faa Dawuda kosɔn. Ne ben'a bɔsi i deen le bolo. Ne tena jamana nin bɛɛ bɔsi a la fana. Ne bena Isirayɛliden kelen kɔmɔgɔw ka yɔrɔ to a ye ne ka baarakɛla Dawuda kosɔn, ani Zeruzalɛmu kosɔn ne ye min woloma.» Masaba y'a kɛ jugu dɔ wilila Solomani kama. Ale tun ye Adadi ye, edɔmuw masacɛ ka somɔgɔ tun lo. Dawuda tun ye edɔmuw kɛlɛ tuma min na, kɛlɛden minw tun sara, a ka kɛlɛkuntigi Zowabu tagara olu suu don. A ye Edɔmu ka cɛdenw bɛɛ faga o tuma na. A tun tora yen n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ ye kalo wɔɔrɔ, fɔɔ a sera ka cɛɛw bɛɛ faga ka ban. O tuma na, Adadi tun bɔra ka boli n'a faa ka baaraden dɔw ye, minw ye edɔmuw ye, ka taga Ezipiti jamana na. O y'a sɔrɔ a tun ye kanbelennin ye. U bɔra Madiyan jamana na ka taga se Paran, ka Paranka dɔw minɛ ka taga n'u ye Ezipiti jamana na, Ezipiti masacɛ fɛ. Masacɛ ye soo d'a ma, ka lɔ n'a ka dumuniko ye. A fana ye forow d'a ma. Adadi koo diyara masacɛ ye kosɔbɛ, fɔɔ a y'a yɛrɛ ka muso Tapenɛsi dɔgɔnin di Adadi ma a k'a furu. Tapenɛsi dɔgɔmuso ye dencɛ sɔrɔ a ye, o tɔgɔ ko Genubati. A balola Ezipiti masacɛ ka soo kɔnɔ. A kɛra ten, Genubati mɔna ni masacɛ deenw ye. Ka Adadi to Ezipiti, a y'a mɛn ko Dawuda sara, ko a ka kɛlɛkuntigi Zowabu fana sara. A y'a fɔ Ezipiti masacɛ ye ko a ka sira di ale ma a be kɔsegi a ka jamana na. Masacɛ y'a ɲininga ko a fɔnna mun le la ale fɛ yan, n'ole y'a to a b'a fɛ ka kɔsegi a ka jamana na. A ko foyi, ko a k'ale to a be ta'a ka jamana na. O kɔ, Ala y'a kɛ jugu dɔ wɛrɛ wilila Solomani kama. O tun ye Eliyada dencɛ ye, a tɔgɔ tun ko Erezɔn. Ale bolila ka bɔ a kuntigi Adadezɛri fɛ, n'o tun ye Soba masacɛ ye. A ye mɔgɔkolon dɔw lajɛn a yɛrɛ kɔrɔ, ale ka kɛ o jɛnkulu nin kuntigi ye. Dawuda tun be Adadezɛri ka kɛlɛdenw fagara tuma min na, a bolila ka taga sigi Damasi, ka kɛ Damasi kuntigi ye. Solomani ka tile bɛɛ la, ale kɛra Isirayɛlidenw jugu dɔ ye ka fara Adadi kan, min tun be to ka kojugu kɛ u la. Isirayɛlidenw koo tun man d'a ye fewu, k'a to masaya la Siri kunna. Nebati dencɛ Zerobowamu ka bɔ Sereda, n'a tun ye Efarayimu kɔmɔgɔ ye, ale tun ye Solomani ka dakɔrɔsigiw dɔ ye. A bamuso tɔgɔ tun ko Seruya, firiyamuso tun lo. Ale lo tun wilila masacɛ kama. A tun wilila masacɛ kama cogo min na, o filɛ: Solomani tun be yɔrɔ dɔ fara ni bɔgɔ ye k'a wili, ani k'a facɛ Dawuda ka ciin kogo bennin lɔ. Zerobowamu tun ye cɛɛ barikaman ni cɛfari ye. Solomani ye kanbelen nin ye baara la dɔrɔn, a y'a kɛ Yusufu ka somɔgɔw bɛɛ kuntigi ye fasobaara la. Loon dɔ la, Zerobowamu bɔra Zeruzalɛmu, a ye Siloka kira Aya kunbɛn sira kan. Forocakura tun b'a kaan na. U fila dama le tun be kongo nin kɔnɔ. Aya y'a ka forocakura nin minɛ k'a faran yɔrɔ tan ni fila. O kɔ, a y'a fɔ Zerobowamu ye ko: «E ka tan ta, bari Masaba, Isirayɛli ka Ala le y'a fɔ ten, ko a bena masaya bɔsi Solomani bolo ka Isirayɛlidenw tan kɔmɔgɔw ka kuntigiya di ele ma. Nga a ko ale ka baarakɛla Dawuda kama, deen kelen kɔmɔgɔw bena to Solomani fɛ, ani Zeruzalɛmu kosɔn, ale ye min woloma Isirayɛlidenw ka duguw bɛɛ cɛma. Ko ale bena o kɛ, bari u y'ale Masaba to yen ka taga Sidɔnkaw ka joo * Asitarite sɔn, ani mowabuw ka joo * Kemɔsi, ni amoniw ka joo * Milikɔmu, k'u ma sɔn ale ka fɔta ma ka baara tilennin kɛ ale ɲakɔrɔ, k'u ma sɔn k'ale ka sariya bato k'ale sago kɛ i n'a fɔ ale Solomani facɛ Dawuda. Ko ale tena mara nin si bɔsi a la, bari ale y'a kɛ masa ye a sii bɛɛ la, ale ka baarakɛla Dawuda kosɔn, ale tun ye min woloma, n'a fana sɔnna k'ale ka kuma, n'ale ka sariya bato. Nga ko ale bena masaya nin bɔsi a deen le bolo, ka Isirayɛliden tan kɔmɔgɔw di e ma. Ko ale bena deen kelen kɔmɔgɔw to Solomani dencɛ bolo, ale ka baarakɛla Dawuda kosɔn, janko ka masaya to a kɔmɔgɔ bolo tuma bɛɛ ale ɲakɔrɔ Zeruzalɛmu, ale ye min woloma k'a kɛ a ta ye. Ko ale bena ele Zerobowamu ta k'i kɛ masacɛ ye yɔrɔ bɛɛ la min bena diya i ye, ko i bena kɛ Isirayɛli ka masa ye. Ko n'i sɔnna k'ale sago kɛ, ka to ale ka sira kan, ka baaratilennin kɛ ale ɲakɔrɔ, k'ale ka sariyaw, n'ale ka kuma bato, i n'a fɔ ale ka baarakɛla Dawuda tun y'a kɛ cogo min na, ko ale bena to i fɛ, k'i kɔmɔgɔw ka masaya kɛ a be yiriwa kudayi, i n'a fɔ a y'a kɛ Dawuda ye cogo min na, ko ale bena Isirayɛli mara d'i ma. Ko ale bena Dawuda kɔmɔgɔw majigi ten, nga ko o tena kɛ tuma bɛɛ koo ye.» Solomani tun b'a fɛ ka Zerobowamu faga. Nga, Zerobowamu wilila ka boli ka taga Ezipiti, masacɛ Sisaki fɛ ka to yen fɔɔ Solomani sara tuma min na. Solomani ka kɛwali tɔw, a ka baara bɛɛ, n'a ka hakilitigiya, o be sɔrɔ Solomani ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Solomani ye masaya kɛ Isirayɛlidenw bɛɛ kunna Zeruzalɛmu saan bi naani kɔnɔ. O kɔ, a sara, u y'a suu don a faa Dawuda ka ciin kɔnɔ. A dencɛ Orobowamu sigir'a nɔɔ na masaya la. Orobowamu tagara Sisɛmu, bari Isirayɛliden minw be kɔgɔdugu faan fɛ, olu bɛɛ tun ye ɲɔgɔn lajɛn janko u k'a sigi masaya la. Nebati dencɛ Zerobowamu y'o kibaruya mɛn k'a to Ezipiti jamana na. A tun bolila masacɛ Solomani ɲa ka taga o yɔrɔ la ka sigi yen. U ye mɔgɔ bila k'a wele. Zerobowamu ni Isirayɛliden nunu bɛɛ nana ɲɔgɔn sɔrɔ k'a fɔ Orobowamu ye ko: «I facɛ ye sigɛnba la an kan. Sisan, ele k'o sigɛn nin nɔgɔya an ye, i faa tun ye min la an kan, an bena baara kɛ i ye.» A y'a fɔ u ye k'u ka taga fɔlɔ ka segi ka na yanni tile saba. Jama tagara. Masacɛ Orobowamu ye cɛkɔrɔbaw ɲininga, minw tun ye baara kɛ n'a faa Solomani ye, k'a fɔ ko: «Aw b'a fɛ ne ka jaabili jumɛn di jama nin ma?» Cɛkɔrɔba nunu y'a jaabi ko: «N'i sɔnna k'i yɛrɛ kɛ jama nin ka baarakɛla ye bii, n'i sɔnna ka mɛnni kɛ u fɛ, ani k'u jaabi ni kumaɲuman ye, u bena to i fɛ ka baara kɛ i ye tuma bɛɛ.» Nga Orobowamu ye cɛkɔrɔba nunu ka ladili to yen ka ta'a tɔɲɔgɔn kanbelenw ɲininga, a mɔna ni minw ye, n'u be baara kɛ n'a ye. A y'a fɔ u ye ko: «Ne ka kan ka mun le fɔ jama nin ye? Minw y'a fɔ ne ye ko: ‹I faa ye sɛgɛn min la an kan, i k'o nɔgɔya an ma.› » A tɔɲɔgɔnw y'a jaabi ko: «Mɔgɔ minw y'a fɔ i ye ko i faa ye sigɛnba min la olu kan, i k'o nɔgɔya olu ma, i bena min fɔ u ye, o filɛ nin ye: Ele bolokunnadennin ka bon n'i faa cɛɛ ye. Ko i faa tun ye sigɛnba la u kan, ko sisan e bena dɔ fara o kan. Ko i faa tun be to k'u bugɔ ni busan ye, ko ele bena to k'u bugɔ ni ŋɔni ye.» Tile sabanan loon sera, Zerobowamu ni jama bɛɛ kɔsegira ka na masacɛ Orobowamu fɛ, i ko a tun y'a fɔ u ye cogo min na, k'u ka taga ka na yanni tile saba. Cɛkɔrɔbaw tun ye ladili min d'a ma, a y'o to yen, ka kumajugu fɔ jama ye, k'a tɔɲɔgɔn kanbelen nunu ka ladilikuma ta k'o fɔ u ye ko: «Ne faa ye sigɛnba la aw kan, ne fana bena dɔ fara o sɛgɛn nin kan. Ne faa tun be to k'aw bugɔ ni busan ye, ne bena to k'aw bugɔ ni ŋɔni ye.» A kɛra ten, masacɛ ma sɔn ka mɛnni kɛ jama fɛ, bari Masaba le y'a kɛ ten janko a tun ye kuma min fɔ kira Aya ye ka bɔ Silo ko a k'a fɔ Nebati dencɛ Zerobowamu ye, o koo ka dafa. Isirayɛlidenw bɛɛ y'a ye ko masacɛ t'a fɛ ka mɛnni kɛ u fɛ minkɛ, u y'a fɔ a ye ko: «Mun le be anw ni Dawuda cɛ? Foyi te an ni Zese dencɛ cɛ! Isirayɛlidenw, aw ka taga aw ka soow kɔnɔ! Sisan Dawuda ka banba n'a ka soo ye!» O la, u segira ka taga u ka soow kɔnɔ. Isirayɛliden minw tun siginin be Zuda mara la, Orobowamu kɛra olu dama ka masacɛ ye. O kɔ, masacɛ Orobowamu ye Adoramu ci, ale min tun ye fasobaara kuntigi ye. Nga Isirayɛli mara mɔgɔw y'a bon ni kabakuru ye k'a faga. Masacɛ Orobowamu kɔni sera ka don a ka wotoro kɔnɔ ka boli ka taga Zeruzalɛmu. A kɛra ten Isirayɛliden tɔw faranna ka bɔ Dawuda ka soo la fɔɔ ka na se bii ma. Isirayɛli mara mɔgɔw bɛɛ y'a mɛn ko Zerobowamu kɔsegira ka na. U ye ɲɔgɔnyeba kɛ ka mɔgɔ bila ka ta'a wele ka na u ka lajɛnyɔrɔ la. U y'a woloma k'a sigi masaya la Isirayɛli mara bɛɛ kunna. Zuda mara mɔgɔw dama le tugura Dawuda ka somɔgɔw kɔ. Orobowamu sera Zeruzalɛmu tuma min na, a ye Zuda mara mɔgɔw bɛɛ, ani Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw lajɛn. U bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi seegi (180 000) ye, u bɛɛ cɛfari. A tun b'a fɛ ka taga Isirayɛli mara mɔgɔw kɛlɛ, ka mara nin minɛ k'a kɛ ale Solomani dencɛ Orobowamu ta ye tugu. Nga Ala kuman'a ka mɔgɔ Semaya fɛ ko: «A fɔ Zuda mara masacɛ ye, n'o ye Solomani dencɛ Orobowamu ye, ani Zuda mara mɔgɔw bɛɛ, ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw, ani jama tɔɔ ye ko: Masaba ko: ‹Aw man kan ka taga aw badenw, Isirayɛli mara mɔgɔw kɛlɛ. Aw kelen kelen bɛɛ ka kɔsegi aw ka soo, bari koo nin bɔra ne le la.› » U ye mɛnni kɛ Masaba ka fɔta la, u kɔsegira u ka soo ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma ye. O kɔ, Zerobowamu ye Sisɛmu lalaga k'a kɛ dugu barikaman ye Efarayimu mara kuluyɔrɔ la ka sigi yen. O kɔ, a bɔra yen ka taga o ɲɔgɔn kɛ Penuyɛli. Zerobowamu y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Masaya nin be se ka kɔsegi ka kɛ Dawuda ka somɔgɔw ta ye sisan sisan. Ni jama nin tora ka taga sarakaw bɔ Zeruzalɛmu, Masaba ka soo kɔnɔ, u ka miiriya bena yɛlɛma ka sin u kuntigi, Zuda mara masacɛ Orobowamu ma. Ne kɔni, u bena ne faga, u be kɔsegi ka sɔn Orobowamu ma.» Masacɛ ye ladili ɲini ka sɔrɔ ka misiden jaa fila dilan ni sanu ye. O kɔ, a y'a fɔ jama ye ko a mɛnna, u be to ka taga Zeruzalɛmu, k'olu ka Ala le ye nin ye, min y'u bɔ Ezipiti jamana na. A tun ye kelen bila Betɛli, ka taga kelen bila Dan. O le kɛra u ka kojugu sababu ye. Jama y'o misiden jaa kelen makiri fɔɔ Dan. Zerobowamu tun ye batolikɛso dɔw lɔ sɔnnikɛyɔrɔw la, ka sarakalasebagaw woloma ka bɔ jama cɛma k'o sigi a yɛrɛ ma, olu ma bɔ Levi kɔmɔgɔw la. A ye ɲanagwɛ dɔ sigi kalo seeginan na, kalo nin tile tan ni duurunan loon, i n'a fɔ min tun be kɛ Zuda mara la. A ye sɔnni kɛ o sɔnnikɛyɔrɔ nin na Betɛli. A tun ye misiden jaa minw dilan, a ye olu sɔn ten. A ye sɔnnikɛlaw kuntigiw sarakalasebagaw sigi Betɛli a ka sɔnnikɛyɔrɔ nunu kunna. * Kalo seeginan tile tan ni duuru loon, a tun ye kalo min woloma k'a sigi a yɛrɛ sago la, a ye sɔnnikɛyɔrɔ min dilan Betɛli, a tagara o yɔrɔ la. A ye ɲanagwɛ sigi Isirayɛlidenw ye, ka sɔrɔ ka wili ka yɛlɛ sɔnnikɛyɔrɔ nin na ka wusulan jɛni. Masaba kuman'a ka mɔgɔ dɔ fɛ, ale bɔra Zuda mara la ka taga Betɛli. O y'a sɔrɔ Zerobowamu tun be wusulan jɛnina sɔnnikɛyɔrɔ nin kan. A pɛrɛnna sɔnnikɛyɔrɔ nin kan Masaba tɔgɔ la ko: «E sɔnnikɛyɔrɔ nin, e sɔnnikɛyɔrɔ nin! Masaba y'a fɔ ko deen dɔ bena wolo Dawuda kɔmɔgɔw fɛ, u ben'a wele ko Zoziyasi. Murutigi minw be sɔnnikɛyɔrɔw la n'u be wusulan kasadiman jɛni i kan yan, ale bena olu faga i kan. U bena adamaden kolow le jɛni e kan.» A ye taamasiɲɛ dɔ fɔ o loon yɛrɛ la. A ko: «Masaba ye taamasiɲɛ min di, o filɛ nin ye: Ko sɔnnikɛyɔrɔ nin bena ci, bugurigwɛ min b'a kan, ale bena bɔn.» Ala ka mɔgɔ nin ye kuma min fɔ sɔnnikɛyɔrɔ nin kama Betɛli, masacɛ Zerobowamu y'o mɛn tuma min na, k'a to sɔnnikɛyɔrɔ nin gɛrɛfɛ, a y'a bolo sin a ma k'a fɔ ko: «Aw k'a minɛ!» A bolo nin jara ka to sanfɛ, a ma se k'a jigi. Sɔnnikɛyɔrɔ nin fana cira, bugurigwɛ min tun b'a kan, ale bɔnna, ka kɛɲɛ ni taamasiɲɛ ye Ala ka mɔgɔ nin tun ye min fɔ Masaba fɔcogo la. Masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Masaba i ka Ala daali ne ye, a daali janko ne bolo ka jigi.» A ye Masaba daali, masacɛ sera k'a bolo jigi, a bolo nin kɛr'a cogokɔrɔ la. O kɔ, masacɛ y'a fɔ Ala ka mɔgɔ nin ye ko: «Na an be taga soo ka dumuni kɛ. Ne bena i boɲa ni fɛɛn dɔ ye.» Ala ka mɔgɔ nin y'a fɔ a ye ko: «Hali n'i ye i ka nafolo tilancɛ le di ne ma, ne tena taga i ka soo, ne tena dumuni kɛ i fɛ, ne tena jii yɛrɛ min e fɛ yan. Bari, Masaba le y'a fɔ ne ye ko ne kana dumuni kɛ, n kana jii yɛrɛ min, ko ne nana ni sira min ye, ne kana segi n'o sira kelen ye.» O kɔ, a ye sira wɛrɛ ta. A tun nana ni sira min ye Betɛli, a ma sɔn k'o minɛ tugu. O waati la, kira cɛkɔrɔba dɔ tun be Betɛli. Ala ka mɔgɔ nin ye koo minw bɛɛ kɛ Betɛli o loon na, ani ka kuma minw fɔ masacɛ ye, kira cɛkɔrɔba nin deenw tagara o lakali a ye. Facɛman y'u ɲininga ko a tagara ni sira jumɛn ye. A deen nunu ye Ala ka mɔgɔ nin taasira fɔ a ye. Facɛman y'a fɔ a deenw ye k'u k'ale ka fali labɛn. U y'a labɛn, a yɛlɛl'a kan. A tugura Ala ka mɔgɔ nin kɔ, ka ta'a siginin sɔrɔ yiriba dɔ kɔrɔ. A y'a ɲininga ko: «E le ye Ala ka mɔgɔ ye, min bɔra Zuda mara la ka na wa?» A y'a jaabi ko ɔnhɔn. O kɔ, a y'a fɔ a ye ko a ka na u be taga soo, a be taga dumuni kɛ. Ala ka mɔgɔ nin y'a jaabi ko: «Ne te se ka kɔsegi n'i ye i ka soo. Ne tena dumuni kɛ, ne tena jii min yan. Bari, Masaba y'a fɔ ne ye ko n kana dumuni kɛ, n kana jii yɛrɛ min yan, ko ne nana ni sira min ye, ne kana segi n'o sira kelen ye.» Kira cɛkɔrɔba nin y'a fɔ a ye ko: «Ne fana ye kira ye i n'a fɔ ele. Masaba ye mɛlɛkɛ dɔ ci ne fɛ, ko ne ka taga e minɛ ka segi n'i ye soo, i ka na dumuni kɛ ka jii min.» Ka sɔrɔ a tun be galon tigɛr'a ye le. O la, Ala ka mɔgɔ nin tugur'a kɔ ka na soo, ka dumuni kɛ ka jii min. Kira cɛkɔrɔba min tun ye dɔ nin kɔsegi, Masaba kumana ale fɛ k'u to dumuni na. A wilila ka pɛrɛn Ala ka mɔgɔ nin kan, min tun bɔra Zuda mara la ka na, k'a fɔ ko: «Masaba y'a fɔ ko: E ma sɔn k'ale ka kuma bato. Ko ale Masaba e ka Ala ye min fɔ i ye, i m'o kɛ. Ko a tun ko i kana sɔn ka dumuni kɛ, i kana jii min yɔrɔ min na, e sɔnna ka kɔsegi ka na dumuni kɛ ka jii min o yɔrɔ la. K'o la, e suu tena don e faaw ka kaburu kɔnɔ tugu.» Ala ka mɔgɔ nin ye dumuni kɛ, ani ka jii min ka ban tuma min na, kira nin y'a ka fali labɛn k'a d'a ma. A ye sira minɛ ka taga. A tagara jara kunbɛn sira kan, ale y'a faga. A suu tun lanin be sira kan, fali ni jara lɔra suu nin gɛrɛfɛ. Sira kan tɛmɛbaga dɔw ye suu nin ye, jara lɔnin b'a gɛrɛfɛ. Olu tagara o lakali kira cɛkɔrɔba nin ka dugu kɔnɔ. Kira min tun tagara Ala ka mɔgɔ nin kɔsegi ka na n'a ye, ale y'o mɛn tuma min na, a y'a fɔ ko Ala ka mɔgɔ lo, min ma sɔn ka Masaba ka kuma bato. K'o la, Masaba y'a to jara y'a minɛ k'a faga ka kɛɲɛ n'a ka fɔta ye. O kɔ, a y'a fɔ a deenw ye k'u ka fali labɛn ale ye. U y'a labɛn. A bɔra ka taga suu nin lanin sɔrɔ sira kan, fali ni jara lɔnin b'a gɛrɛfɛ. Jara tun ma suu nin ɲimi, a fana tun ma foyi kɛ fali la. Kira cɛkɔrɔba nin ye Ala ka mɔgɔ nin suu ta k'a la fali kan, ka kɔsegi ka na n'a ye dugu kɔnɔ janko k'a suu don, ani k'a sanga kɛ. A y'a suu don a yɛrɛ ka kaburu kɔnɔ. O kɔ, u kasira ka to k'a fɔ ko: «Ee, n baden!» U y'a suu don ka ban tuma min na, a y'a fɔ a deenw ye ko: «Ni ne sara loon min na, aw ka ne suu don Ala ka mɔgɔ nin ka kaburu kɔnɔ, ka n kolow jɛn k'o la n'a ta ye. Bari a ye Masaba ka kuma minw fɔ Betɛli sɔnnikɛyɔrɔ kama, ani Samari mara sɔnnikɛyɔrɔw batolikɛsow bɛɛ kama, o bena kɛ, siga t'a la.» O kɛnin kɔ, halibi Zerobowamu m'a ka kojugu dabila. A tagara ɲa ka murutigi dɔw woloma ka bɔ jama cɛma k'o sigi sɔnnikɛyɔrɔw kunna. Mɔgɔ o mɔgɔ tun y'a yɛrɛ yira k'o baara ka d'a ye, a ye olu bɛɛ kɛ murutigiw ye sɔnnikɛyɔrɔw kunna. Zerobowamu ka soo ka kojugu ye nin ye. O le kama, a ka soo nin halakira pewu ka bɔ dugukolo kan. O waati la fana, Zerobowamu dencɛ Abiya banana. Zerobowamu y'a fɔ a muso ye ko: «Wili k'i yɛrɛ kɛ i n'a fɔ mɔgɔ wɛrɛ ka muso, janko mɔgɔ si kan'i lɔn. I ka taga Silo. Kira Aya b'o yɔrɔ la, ale lo tun y'a fɔ ne ye ko ne bena kɛ masacɛ ye Isirayɛli mara kunna. Burukun tan ni ŋɔmiw ta, ani lidaga, ka ta'a fɛ. Deen nin bena kɛ cogo min na, a bena o fɔ i ye.» Zerobowamu muso wilila ka taga Silo, Aya fɛ. O y'a sɔrɔ Aya tun kɔrɔla, a tun te se ka yeli kɛ tugu. Masaba tun y'a fɔ Aya ye ko Zerobowamu muso bena na a fɛ k'a ɲininga a dencɛ ka koo la, bari a man kɛnɛ. Ko n'a sera, a ka nin ni nin fɔ a ye. Ko n'a nana se tuma min na, a ben'a yɛrɛ kɛ i n'a fɔ mɔgɔ wɛrɛ. A sera soda la, Aya y'a seen mankan mɛn dɔrɔn, a y'a fɔ a ye ko: «Don, Zerobowamu muso. Mun na i b'a fɛ k'i yɛrɛ dogo ka kɛ i n'a fɔ mɔgɔ wɛrɛ? Koo gwɛlɛman be yen k'a fɔ i ye. Ta'a fɔ Zerobowamu ye ko Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ ko ale lo y'a woloma jama nin cɛma k'a kɛ kuntigi ye ale ka jama Isirayɛli kunna. Ko ale tun ye masaya minɛ Dawuda ka somɔgɔw fɛ k'a d'a ma. Ko nga a ma sɔn ka kɛ i n'a fɔ ale ka baarakɛla Dawuda, min tun be ale ka kuma bato, k'a jigi la ale kan, k'ale sago kɛ dɔrɔn. Ko mɔgɔ minw kɔnn'a ɲa, a ye kojugu kɛ ka tɛmɛ olu bɛɛ kan. Ko a ye batofɛn wɛrɛw dilan a yɛrɛ ye, a ye nigɛ kɛ ka joow dilan janko k'ale dimi. Ko a ye ale bila kɔfɛ. K'ole y'a to, ale bena bɔnɛ lase a ka soo ma. Ko ale ben'a ka cɛdenw bɛɛ halaki Isirayɛlidenw cɛma, jɔɔn fara hɔrɔnw kan. Ko ale ben'a ka soo furan i n'a fɔ u be ɲamaɲama furan cogo min na fɔɔ k'a kɛ a be tunu pewu. Ko a ka somɔgɔ min mana sa dugu kɔnɔ, wuluw le ben'a ɲimi. Min mana sa kongo kɔnɔ, kɔnɔw bena o dumu. Ko ale Masaba le ko ten!» O kɔ, Aya y'a fɔ muso nin ye ko: «Wili ka taga soo. I dontɔ dugu kɔnɔ dɔrɔn, deen nin bena sa. Isirayɛlidenw bɛɛ bena o deen nin saya kasi kɛ. O kɔ, u ben'a suu don. Ale deen nin kelen le suu bena sɔrɔ ka don Zerobowamu ka somɔgɔw cɛma, bari ale kelen dama le be yen min ye mɔgɔɲuman ye Masaba, Isirayɛli ka Ala ɲakɔrɔ u cɛma. Masaba bena mɔgɔ dɔ wɛrɛ kɛ masa ye Isirayɛlidenw kunna. Ale bena Zerobowamu ka somɔgɔw halaki. O le te kɛra ka ban wa? Masaba bena Isirayɛlidenw lamaga fɔɔ k'a kɛ i n'a fɔ jii be kala lamaga cogo min na. A bena u wili ka bɔ jamanaɲuman nin kɔnɔ, a tun ye min di u bɛmaw ma, k'u jɛnsɛn ka taga Efarati baji kɔfɛ. Bari u ye * Asera jaaw dilan ka Masaba dimi. A bena u don u juguw bolo Zerobowamu ka kojuguw kosɔn, ani Isirayɛli mara mɔgɔw ye kojugu minw kɛ ale sababu la.» Zerobowamu muso wilila ka taga. A tagara se Tirisa. A dontɔ soo dɔrɔn, deen nin sara. U y'a suu don, Isirayɛlidenw bɛɛ y'a ka saya kasi kɛ, i ko Masaba tun y'a fɔ a ka baarakɛla kira Aya ye cogo min na. Zerobowamu ka kɛwali tɔw, n'a ye kɛlɛ minw kɛ, n'a ka masayako, olu be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Zerobowamu ye saan mugan ni fila kɛ masaya la. O kɔ, a sara. A deen Nadabu sigir'a nɔɔ na masaya la. Solomani dencɛ Orobowamu tun kɛra Zuda mara masacɛ ye. Yanni a ka kɛ masacɛ ye, a sii tun sera saan bi naani ni kelen ma. A ye saan tan ni wolonwula kɛ masaya la Zeruzalɛmu, Masaba tun ye dugu min woloma Isirayɛlidenw kɔmɔgɔw ka duguw cɛma, k'a tɔgɔ la a kan. A bamuso tɔgɔ tun ko Naama, amoni tun lo. Zuda mara mɔgɔw ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. U ye kojugu minw kɛ, o le ye Masaba dimi ka tɛmɛ u faaw ta kan. U ye sɔnnikɛyɔrɔw lɔ fana, ka jokabakuruw lɔ, ka * Asera jaaw tutu kulujanjanw bɛɛ kan, ani yiribabaw bɛɛ kɔrɔ. Landa kakalayakɛbagaw yɛrɛ tun be sɔrɔ jamana nin kɔnɔ. Masaba tun ye siya minw gwɛn ka bɔ Isirayɛlidenw ɲafɛ, u tun be olu ka landajuguw bɛɛ kɛ. Orobowamu ka masaya saan duurunan na, Ezipiti masacɛ Sisaki wilila ka na Zeruzalɛmu kɛlɛ. A ye Masaba ka soo kɔnɔ nafolo bɛɛ, ani masacɛ ka soo kɔnɔ nafolo bɛɛ cɛ. Solomani tun ye nigɛkunbɛnnan minw dilan ni sanu ye, a ye olu bɛɛ ta fana. O la, masacɛ Orobowamu ye dɔ wɛrɛw dilan ni zira ye, k'o di a ka daa kɔlɔsibagaw kuntigiw ma. Ni masacɛ tun be bɔ ka taga Masaba ka soo tuma o tuma, kɔlɔsibaga nunu tun be to k'o ta. O kɔ, u tun be to ka kɔsegi ka na u bila u ka soo. Orobowamu ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Kɛlɛ tun be Orobowamu ni Zerobowamu cɛ tuma bɛɛ. O kɔ, Orobowamu sara, u y'a suu don a faaw ka kaburu kɔnɔ Dawuda ka ciin kɔnɔ. A bamuso tɔgɔ tun ko Naama, amoni tun lo. O kɔ, a dencɛ Abiyamu sigir'a nɔɔ na masaya la. Nebati dencɛ Zerobowamu ka masaya saan tan ni seeginan na, Abiyamu kɛra masacɛ ye Zuda mara kunna. A ye saan saba kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Maaka, ale tun ye Abisalɔn denmuso ye. A fana wilila k'a faa ka kojugu ɲɔgɔn bɛɛ kɛ. A jigi tun te Masaba a ka Ala kan i n'a fɔ a bɛma Dawuda. O bɛɛ n'a ta, Dawuda kosɔn, Masaba, Dawuda ka Ala y'a deen dɔ to a nɔɔ na masaya la Zeruzalɛmu kunna janko a ka to masaduguya la. Bari Dawuda tun ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ. A m'a ka sariya si cɛn a sii bɛɛ kɔnɔ, fɔɔ iticɛ Uri ka koo nin dama. Kɛlɛ tun be Orobowamu ni Zerobowamu cɛ a sii bɛɛ la. Abiyamu ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Kɛlɛ tun be ale ni Zerobowamu cɛ. O kɔ, Abiyamu sara, u y'a suu don Dawuda ka ciin na. A dencɛ Aza sigir'a nɔɔ na masaya la. Isirayɛli mara masacɛ Zerobowamu ka masaya saan mugannan na, Aza kɛra masacɛ ye Zuda mara kunna. A ye saan bi naani ni kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A mamamuso tɔgɔ tun ko Maaka, Abisalɔn denmuso tun lo. Aza ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a bɛma Dawuda. A ye landa kakalayakɛbagaw gwɛn ka bɔ jamana kɔnɔ. A faaw tun ye joo minw dilan, a y'u bɛɛ cɛn ka bɔ yen. Masacɛ bamuso tun ka kan ni boɲa min ye, a yɛrɛ y'o bali a mamamuso Maaka ye. Bari, ale tun ye * Asera jaa dilan, min ma ɲi fewu. Aza ye joo nin tigɛ ka ta'a jɛni Sedirɔn kɔɔ daa la. Nga a ma se ka sɔnnikɛyɔrɔ nunu tunu. O bɛɛ n'a ta, Aza y'a jigi bɛɛ la Masaba kan a sii bɛɛ la. A n'a facɛ tun ye sanu ni warigwɛ, ani minan minw di Masaba ma, a donna n'o ye Masaba ka soo kɔnɔ. Kɛlɛ tun be Aza ni Isirayɛli mara masacɛ Bayesa cɛ u sii bɛɛ la. Isirayɛli mara masacɛ Bayesa wilila ka taga Zuda mara kama. A ye Arama dugu kɛ dugu barikaman ye janko a ka se ka Zuda mara masacɛ Aza ka mɔgɔw bali u kana bɔ. O la, warigwɛ ni sanu minw tɔɔ tun tora Masaba ka soo nafolo marayɔrɔ la, ani ale masacɛ ka soo ta, Aza wilila k'o ta k'o kalifa a ka dakɔrɔsigiw ma, k'u ka taga o di Siri masacɛ, Ɛziyɔn deen Tabirimɔn dencɛ Bɛnadadi ma. Ale tun siginin be Damasi kunna. A ko u k'a fɔ a ye ko: «A to an ka bɛɛn i n'a fɔ an faaw tun bɛnnin lo cogo min na. Ne b'i boɲa ka warigwɛ ni sanu nin ci e ma. Bɛɛn min be e ni Isirayɛli mara masacɛ Bayesa cɛ, o bɛɛn nin cɛn, janko a be ne to ɲasuma na.» Bɛnadadi ye mɛnni kɛ masacɛ Aza fɛ. A y'a ka kɛlɛkuntigiw ci k'u ka taga Isirayɛli mara duguw kɛlɛ. U ye Iyɔn dugu, ni Dan ani Abɛlibɛtimaaka kɛlɛ ka se u kɔrɔ, ani Kinerɛti mara bɛɛ, ni Nɛfutali mara tɔɔ bɛɛ. Bayesa y'o mɛn tuma min na, a ye Arama dugu nin lɔko dabila, ka na to Tirisa. Masacɛ Aza ye Zuda mara mɔgɔw bɛɛ wele, a ma mɔgɔ si to. Bayesa tun be kabakuru ni lɔgɔ minw kɛ ka Arama dugu lɔ, u tagara o bɛɛ ta ka taga n'a ye. Masacɛ Aza y'o le kɛ ka Geba dugu lɔ Bɛnzamɛn mara la, ani Misipa. Aza ka kɛwali tɔw, n'a ka cɛfariyakow, n'a ka baara bɛɛ, n'a ye dugu minw sigi, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Nga, a kɔrɔla tuma min na, a seen tun cɛnna. Aza sara, u y'a suu don a faaw ka kaburu kɔnɔ a bɛma Dawuda ka ciin kɔnɔ. O kɔ, a deen Zozafati sigir'a nɔɔ na masaya la. Zuda mara masacɛ Aza ka masaya saan filanan na, Zerobowamu dencɛ Nadabu sigira masaya la Isirayɛli mara kunna. A ye saan fila kɛ o masaya la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. A tugur'a facɛ kɔ, k'a ka kojugu ɲɔgɔn kɛ, a tun kɛra sababu ye ka Isirayɛlidenw bila min na. Isakari kɔmɔgɔ Aya dencɛ Bayesa wilila ka bɛɛn ni mɔgɔ dɔw ye k'a faga Gibetɔn, min tun ye filisiw ka dugu dɔ ye. O y'a sɔrɔ Nadabu ni Isirayɛli mara kɛlɛdenw bɛɛ tun tagara Gibetɔn datugu. Bayesa y'a faga Zuda mara masacɛ Aza ka masaya saan sabanan na, ka sigi a nɔɔ na. A sigira tuma min na masaya la, a ye Zerobowamu ka somɔgɔw bɛɛ halaki, a yɛrɛ ma mɔgɔ kelen to. Fɛɛn o fɛɛn tun ye niman ye soo nin kɔnɔ, a y'o bɛɛ halaki, ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. A tun ye min fɔ a ka baaraden Aya barika la ka bɔ Silo. O kɛra Zerobowamu ka hakɛw kosɔn. A ye minw kɛ ani ka Isirayɛlidenw fana don minw la. O le y'a to Masaba, Isirayɛli ka Ala dimina. Nadabu ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Kɛlɛ tun be Aza ni Isirayɛli mara masacɛ Bayesa cɛ u sii bɛɛ la. Zuda mara masacɛ Aza ka masaya saan sabanan na, Aya dencɛ Bayesa kɛra masacɛ ye Isirayɛli mara bɛɛ kunna. A tun sigira Tirisa. A ye saan mugan ni naani kɛ masaya la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ: a tugura Zerobowamu kɔ, Zerobowamu tun ye Isirayɛlidenw bila kojugu minw na, a y'o ɲɔgɔn kɛ fana. Masaba kumana Anani dencɛ Zewu fɛ ko a k'a fɔ Bayesa ye ko: «Ele Bayesa tun te foyi ye. Ne y'i kɔrɔta k'i kɛ n ka jama Isirayɛli kuntigi ye. Nga e ye Zerobowamu ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ, ka ne ka jama Isirayɛli bila hakɛ la, ka ne dimi. O la, ne bena ele Bayesa n'i ka soo halaki, k'i ka soo kɛ i n'a fɔ Nebati dencɛ Zerobowamu ta. E Bayesa ka somɔgɔ min mana sa dugu kɔnɔ, wuluw le ben'a ɲimi. Min mana sa kongo kɔnɔ, kɔnɔw bena o dumu.» Bayesa ka kɛwali tɔw, n'a ka baara, n'a ka cɛfariyakow, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Bayesa sara, u y'a suu don Tirisa. O kɔ, a dencɛ Ela sigir'a nɔɔ na masaya la. Anani dencɛ kira Zewu ye Masaba ka kuma fɔ Bayesa n'a ka somɔgɔw ye, bari a tun ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ, ka Masaba dimi a ka kɛwaliw kosɔn, ani a y'a yɛrɛ kɛ i n'a fɔ Zerobowamu n'a ka somɔgɔw. O dama tɛ, a ye Zerobowamu ka soo halaki fana. Zuda mara masacɛ Aza ka masaya saan mugan ni wɔɔrɔnan na, Bayesa dencɛ Ela kɛra masa ye Isirayɛli mara kunna. A tun sigira masaya la Tirisa dugu kɔnɔ saan fila. A ka dakɔrɔsigi Zimuri, min tun y'a ka kɛlɛkɛwotorow tilancɛ kuntigi ye, ale bɛnna ni mɔgɔ dɔw ye ka wili a kama. O y'a sɔrɔ ale Ela tun be Tirisa n'a be minnibaba kɛra, masacɛ ka soo kuntigi Arisa ka soo. Zimuri donna soo nin kɔnɔ k'a faga, o kɛra Zuda mara masacɛ Aza ka masaya saan mugan ni wolonwulanan na. O kɔ, Zimuri sigir'a nɔɔ na. Ale sera ka sigi ka kɛ masacɛ ye tuma min na dɔrɔn, a ye Bayesa ka somɔgɔw bɛɛ halaki. A ma cɛden si to, hali a fadenw, n'a teriw, a m'u si to. Zimuri ye Bayesa ka somɔgɔw bɛɛ halaki, ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma ye a tun ye min fɔ kira Zewu barika la, Bayesa kosɔn. Bari Bayesa n'a dencɛ Ela tun ye kojugu caaman kɛ, ka Isirayɛlidenw bila o la fana. U tun ye joow dilan, fɛɛn kuntan nunu, o ye Masaba, Isirayɛli ka Ala dimi. Ela ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Zuda mara masacɛ Aza ka masaya saan mugan ni wolonwulanan na, Zimuri kɛra masa ye Tirisa tile wolonwula kɔnɔ. O y'a sɔrɔ, kɛlɛdenw tun tagara sigi ka Gibetɔn dugu datugu, min ye filisiw ka dugu dɔ ye. Isirayɛliden minw tun be kongo kɔnɔ, olu y'a mɛn tuma min na ko Zimuri tun ye janfa siri ka masacɛ faga, o loon kelen na u ye ɲɔgɔnye kɛ k'u to u sigiyɔrɔ la ka kɛlɛkuntigi Omuri woloma k'a kɛ masacɛ ye. Omuri ni jama bɛɛ wilila ka bɔ Gibetɔn ka na Tirisa datugu. Zimuri y'a ye ko dugu minɛna minkɛ, a wilila ka don masaso boon dɔ kɔnɔ, ka soo nin jɛni n'ale yɛrɛ ye. A sara a yɛrɛ ka kojugu le kosɔn, a tun ye minw kɛ Masaba ɲakɔrɔ. A tun tugura Zerobowamu kɔ k'a ka hakɛ ɲɔgɔn kɛ, min tun ye Isirayɛlidenw bila hakɛ la. Zimuri ka kɛwali tɔw, n'a ka janfako, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Isirayɛli jama faranna ka kɛ jɛnkulu fila ye. Kelen tugura Ginati dencɛ Tibini kɔ k'ale kɛ masa ye, tɔ kelen nin fana tugura Omuri kɔ. Minw tun tugura Omuri kɔ, olu sera Ginati dencɛ Tibini taw kɔrɔ. Tibini sara, Omuri sigira masaya la. Zuda mara masacɛ Aza ka masaya saan bi saba ni kelennan na, Omuri kɛra masacɛ ye Isirayɛli mara kunna. A ye saan tan ni fila kɛ masaya la. A ye saan nunu tilancɛ kɛ Tirisa. O kɔ, a ye Samari kulu san Sɛmɛri fɛ warigwɛ kuru waa wɔɔrɔ la. A ye dugu sigi o kulu nin kan k'a tɔgɔ la ko Samari, o ye kulutigi kɔrɔman Sɛmɛri tɔgɔ ye. Masacɛ minw tɛmɛna Omuri ɲa, a ye hakɛ kɛ Masaba ɲakɔrɔ ka tɛmɛ olu bɛɛ kan. A tugura Nebati dencɛ Zerobowamu kɔ k'a ka hakɛ bɛɛ ɲɔgɔn kɛ, min tun ye Isirayɛlidenw bila hakɛ la. O n'u ka josɔnko ye Masaba, Isirayɛli ka Ala dimi. Omuri ka kɛwali tɔw, n'a ka baara, n'a ka cɛfariyakow, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Omuri sara, u y'a suu don Samari. O kɔ, a deen Akabu sigir'a nɔɔ na masaya la. Zuda mara masacɛ Aza ka masaya saan bi saba ni seeginan na, Omuri dencɛ Akabu sigira masaya la Isirayɛli mara kunna. A ye saan mugan ni fila kɛ masaya la Isirayɛli mara kunna Samari. Masacɛ minw tɛmɛna Omuri dencɛ Akabu ɲa, a ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ ka tɛmɛ olu bɛɛ kan. Nebati dencɛ Zerobowamu ka hakɛw tun ka dɔgɔ a ɲana. A wilila ka taga Sidɔnkaw ka masacɛ Ɛtibaali denmuso Zezabɛli furu, ani k'a daminɛ ka * Baali boɲa k'a sɔn. A ye soo dɔ lɔ Samari, Baali tɔgɔ la, ka Baali sɔnyɔrɔ sigi o kɔnɔ. A fana ye * Asera jaa dilan. Isirayɛli mara masacɛ minw tɛmɛna a ɲa, Akabu ye kojugu kɛ ka tɛmɛ olu bɛɛ kan, ka Masaba, Isirayɛli ka Ala dimi. Ale Akabu ka waati la, Betɛlika Iyɛli ye Zeriko dugu lalaga k'a lɔ. A tun b'a juu sigira tuma min na, a y'a denkɔrɔba fɔlɔ Abiramu le kɛ saraka ye fɔlɔ. Loon min na u ye koonw don dugu dondaw la, a y'a dencɛ laban Segubu le kɛ saraka ye. O kɛra ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye Zozuwe ye. Tisibika Eli ka bɔ Galaadi mara la, ale y'a fɔ Akabu ye ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala kosɔn, ne kɛra ale min ka baarakɛla ye, sanji tena ben dugukolo kan saan nata nunu kɔnɔ, komiji fana tena kɛ fɔɔ ni ne kumana tugu.» O tuma na, Masaba y'a fɔ Eli ye ko: «Bɔ yan k'i ɲaa sin kɔrɔn fɛ, ka taga dogo Keriti kɔɔ daa la, Zurudɛn baji kɔfɛ. I bena to ka jii min o kɔɔ la. Ne y'a ɲini kaankaanw fɛ, k'olu ka janto i ka baloko la yen.» Masaba y'a fɔ a ye cogo min na, a y'a kɛ ten. A tagara sigi Keriti kɔɔ daa la, Zurudɛn baji kɔfɛ. Kaankaan nunu tora ka na ni dumuni, ani sogo ye k'o d'a ma sɔgɔma ni wulafɛ. A tun be to ka jii min kɔɔ nin na. Nga waati dɔ nana se, kɔɔ nin fana jara, bari sanji tun ma ben jamana nin kɔnɔ fewu. O tuma na, Masaba y'a fɔ Eli ye ko: «Wili ka taga Sarɛpita, Sidɔn gɛrɛfɛ, ka to o yɔrɔ la. Ne y'a ɲini firiyamuso dɔ fɛ o yɔrɔ la, ko a k'a janto i ka baloko la.» A wilila ka taga Sarɛpita. A sera dugu donda la tuma min na, a ye firiyamuso dɔ ye o yɔrɔ la n'a be lɔgɔ ɲinina. A ye muso wele, k'a fɔ a ye ko: «N b'i daali, taga jii dɔɔni bɔ jidaga kɔnɔ ka n'a di n ma n b'a min.» Muso nin tɛmɛna ko a be taga jii nin bɔyɔrɔ la. A y'a wele tugu k'a fɔ ko: «N'i be na, i be ɲa ne ma ni dumuni fana ye.» Muso nin y'a jaabi ko: «Masaba e ka Ala ɲaa be ne la. Dumunifɛn si te ne fɛ fɔɔ tigɛ ɲaa kelen mugu dɔrɔn, o be fiyɛ kɔnɔ, ani tulu dɔɔni be tuludaga kɔnɔ. Ne be lɔgɔ deen fila le ɲini ka taga o tobi, ne ni n deen b'o dumu, ka sɔrɔ ka sa.» Eli y'a fɔ a ye ko: «Kana siran, i y'a fɔ cogo min na, ta'a kɛ ten. Nga i ka kɔn ka ŋɔmi deen kelen yiran ne ye fɔlɔ, ka na o di ne ma, o kɔ, i be dɔ dilan e n'i deen ye. Bari Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Mugu tena ban fiyɛ kɔnɔ, tulu fana tena ban tuludaga kɔnɔ, fɔɔ ka taga se sanji benlon ma dugukolo kan Masaba fɛ.› » Eli y'a fɔ a ye cogo min na, muso nin tagar'a kɛ ten. A kɛra ten, muso nin ye dumuni sɔrɔ waati caaman kɔnɔ, ale n'a dencɛ ani Eli. Mugu min tun be fiyɛ kɔnɔ, ale ma ban fewu, tulu fana ma ban tuludaga kɔnɔ, i ko Masaba tun y'a fɔ cogo min na Eli barika la. O koow tɛmɛnin kɔ, jatigimuso deen banana. A ka bana juguyara kosɔbɛ, a sara. O la, muso nin y'a fɔ Eli ye ko: «Mun le be ne n'i cɛ, Ala ka mɔgɔ? I nana ne fɛ janko ka na ne ka juguya yira kɛ, ka ne deen faga?» Eli y'a fɔ a ye ko a ka deen nin di ale ma. Eli ye deen nin minɛ muso nin fɛ ka yɛlɛ n'a ye sangaso kɔnɔ a ka layɔrɔ la, k'a la a yɛrɛ ka dilan kan. O kɔ, a ye Masaba daali ko: «Masaba ne ka Ala, muso min ye ne ladon, i be sɔn k'a deen bɔsi a la k'a dusu kasi wa?» A birila deen nin suu kan siɲɛ saba, ka Masaba daali ko: «Masaba ne ka Ala, sabali ka sɔn deen nin ka kunun!» Masaba ye Eli ka daalikan mɛn. A ye deen nin kunun, a kɔsegira ka kɛ mɔgɔ ɲanaman ye. Eli ye deen nin ta ka jigi duguma, boon kɔnɔ ka n'a di a bamuso ma, k'a fɔ ko: «E deen filɛ, a be nii na!» O la, muso nin y'a fɔ Eli ye ko ale kɔni y'a lɔn sisan ko a kɛra Ala ka mɔgɔ ye, ani ko a be Masaba ka kuma min fɔ, k'o ye tiɲɛ ye. Waati caaman tɛmɛna, Masaba kumana Eli fɛ jaa saan sabanan na k'a fɔ ko a ka ta'a yɛrɛ yira Akabu la, ko ale ben'a to sanji be ben dugukolo kan. Eli wilila ka taga ko a b'a yɛrɛ yira Akabu la. O y'a sɔrɔ kongo tun juguyara Samari. Akabu tun y'a ka soo kɔnɔ kuntigi Obadiyawu wele. O y'a sɔrɔ Obadiyawu tun be siran Masaba ɲa kosɔbɛ. Tuma min na Zezabɛli tun b'a la ka Masaba ka kiraw halaki k'o ban, Obadiyawu tun ye kira mɔgɔ kɛmɛ minɛ ka taga u dogo kuluwo dɔw kɔnɔ mɔgɔ bi duuru duuru. A tun be to ka dumuni, ani jii d'u ma. Akabu y'a fɔ Obadiyawu ye ko: «An ka taga jamana kɔnɔ ka jii bɔyɔrɔw ani kɔɔw ɲini. N'a sɔrɔ an bena binkɛnɛ ye o yɔrɔw dɔ la. O la, an bena se k'an ka soow ni sofaliw balo, an tena sɔrɔ k'u dɔw faga.» U ye jamana nin tilan ɲɔgɔn cɛ janko ka ta'a yaala. Akabu tagar'a kelen faan dɔ la, Obadiyawu tagar'a kelen faan dɔ wɛrɛ la. Ka Obadiyawu to sira kan, a tagara bɛɛn ni Eli ye. Obadiyawu y'a lɔn. A y'a ɲaa biri duguma k'a fɔ ko: «Ele yɛrɛ lo wa, ne matigi Eli?» Eli y'a jaabi ko: «Ne lo, ta'a fɔ i kuntigi ye ko i ye ne Eli ye.» Obadiyawu y'a fɔ Eli ye ko: «Ne ye kojugu jumɛn le kɛ, n'i b'a fɛ ka ne, i ka baarakɛla don Akabu bolo a be ne faga? Masaba i ka Ala kosɔn, a jamana te yen ni ne ka masacɛ ma mɔgɔ bila ka taga i yɔrɔ ɲini min kɔnɔ. N'o yɔrɔ mɔgɔw y'a fɔ ko i te o yɔrɔ la, a b'u wajibiya ka kali ko u ma i ye. Sisan e b'a fɔ ko ne ka ta'a fɔ n kuntigi ye ko ne ye ele ye. Ne taanin kɔ dɔrɔn, Masaba ka Nii bena i ta ka taga n'i ye yɔrɔ wɛrɛ ne tena min lɔn. Ni ne tagar'a fɔ Akabu ye ka ban tuma min na, a bena na, n'a ma i sɔrɔ yan, a bena ne faga. Ne, i ka baarakɛla do be siran Masaba ɲa kabini ne denmisɛntuma na. Zezabɛli tun be Masaba ka kiraw fagara tuma min na, ne y'u kɛmɛ dogo kuluwow kɔnɔ bi duuru duuru, ka to ka dumuni, ani jii d'u ma yen. E m'o mɛn wa, ne kuntigi? Sisan i b'a fɔ ne ye ko n ka ta'a fɔ n kuntigi ye ko ne ye ele ye. A bena n faga do!» Nga Eli y'a jaabi ko: «Ne be baara kɛra Setigi, Masaba min ye, ale kosɔn, ne Eli yɛrɛ bena n yɛrɛ yira Akabu la bii.» Obadiyawu tagara Akabu fɛ k'o koo ɲafɔ a ye. Akabu tɛmɛna ka taga Eli fɛ. A y'a ye dɔrɔn, a y'a fɔ a ye ko: «Isirayɛlidenw sɛgɛnbaga, ele yɛrɛ lo wa?» Eli y'a jaabi ko: «Ne kɔni te u sɛgɛnbaga ye dɛ, ele Akabu yɛrɛ n'i fadenw le b'u sigɛnna. Bari, aw banna ka Masaba ka sariya bato, ka wili ka taga * Baali sɔn yɔrɔ caaman na. Sisan, i ka Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛn ne Eli gɛrɛfɛ, Karimɛli kulu kan, ni Baali ka kira mɔgɔ kɛmɛ naani ni bi duuru nunu, ani * Asera ka kira kɛmɛ naani minw be dumuni kɛ Zezabɛli fɛ.» Akabu ye mɔgɔw bila ka taga Isirayɛlidenw bɛɛ fɛ. A ye kira nunu lajɛn Karimɛli kulu kan. Eli tagara lɔ jama bɛɛ ɲa k'a fɔ u ye ko: «Aw nɔrɔnin bena to faan fila la fɔɔ ka taga se waati jumɛn ma? N'a kɛra ko Masaba le ye Ala ye, aw ka tugu ale kɔ. N'a kɛra ko * Baali lo fana, aw ka tugu ale kɔ.» Jama ma foyi fɔ. A y'a fɔ jama ye tugu ko: «Ne kelen le tora Masaba ka kira nunu na, Baali ka kiraw ye mɔgɔ kɛmɛ naani ni bi duuru ye. U ka na ni tura fila ye. Baali ka kira nunu ka kelen minɛ, k'a faga k'a tigɛtigɛ k'a la lɔgɔ kan, u kana tasuma don a la. Ne bena tɔɔ kelen minɛ k'a kɛ ten, k'a la lɔgɔ kan. Ne fana tena tasuma don a la. O kɔ, u k'u ka joo daali, ne fana bena Masaba daali. Ni min ye tasuma mana, o le ye Ala ye.» Jama bɛɛ y'a fɔ k'u sɔnna. Eli y'a fɔ Baali ka kira nunu ye ko: «Aw ka kɔn ka tura kelen minɛ k'a labɛn, bari aw ka ca. Aw k'aw ka joo daali. Aw kana tasuma don.» U ye tura nin minɛ k'a labɛn. U y'a daminɛ ka to ka Baali daali k'a ta sɔgɔma fɔɔ tilegwanfɛ. U tun be to k'a fɔ ko: «Baali, an jaabi!» Nga kuma ma mɛn, jaabili ma sɔrɔ. U tun ye sɔnnikɛyɔrɔ min lɔ, u tora ka panpan o ɲafɛ. Tilegwanfɛ, Eli y'a daminɛ ka yɛlɛ u la. A tun b'a fɔra ko: «Aw ye pɛrɛn kosɔbɛ! Batofɛn lo, n'a sɔrɔ a be koo dɔ la, walima a degunnin lo, walima a tagara yaalayɔrɔ la. N'a sɔrɔ a be sinɔgɔ la, a bena kunun.» U tora ka pɛrɛn kosɔbɛ, ka to k'u yɛrɛ tigɛtigɛ ni murujanjanw, ani tamanw ye ka kɛɲɛ n'u ka landa ye fɔɔ joli tora ka woyo u fari kan. Tile sumana tuma min na, u tora k'u ka kiraya kɛ fɔɔ ka taga se wulafɛ saraka bɔwaati ma. Kuma ma mɛn, jaabili ma sɔrɔ, taamasiɲɛ ma ye min b'a yira ko fɛɛn dɔ bena kɛ. O la, Eli y'a fɔ jama bɛɛ ye ko u ka gwɛrɛ ale la, jama gwɛrɛla. U tun ye Masaba ka sarakabɔyɔrɔ min ci, Eli y'o lalaga ka lɔ. A ye kabakuru deen tan ni fila ta ka kɛɲɛ ni Yakuba deen tan ni fila nunu daa ye, Masaba tun y'a fɔ ale min ma ko: «Isirayɛli le bena kɛ i tɔgɔ ye.» A y'o kabakuru nunu kɛ ka sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye. A ye dingɛ sogi k'a lamini, litiri bi saba be don min na. A ye lɔgɔ labɛn, ka tura nin tigɛtigɛ k'a la lɔgɔ nunu kan. O kɔ, a y'a fɔ ko u ka na ni daga ɲaa naani jii ye k'o bɔn saraka nin, ani lɔgɔ kan. A y'a fɔ ko u k'o ɲɔgɔn kɛ siɲɛ filanan na, u y'a kɛ. A ko u ka sabanan kɛ, u y'o kɛ. Jii tora ka woyo sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ, dingɛ nin tun fara. Wulafɛ saraka bɔtuma, kira Eli gwɛrɛla k'a fɔ ko: «Masaba, Ibrayima, ni Isiyaka, ani Isirayɛli ka Ala, a to u k'a lɔn bii ko e le ye Isirayɛli ka Ala ye, ani fana ko ne ye i ka baarakɛla ye, ani ne y'o koo nunu bɛɛ kɛ e yɛrɛ ka kuma le kosɔn. Ne jaabi Masaba, i ka ne jaabi janko jama nin ka se k'a lɔn ko ele Masaba le ye Ala ye, ani ko ele le b'a kɛ u be segi k'u jigi la i kan.» Tasuma bɔra Masaba fɛ ka na ben ka saraka nin jɛni, ani lɔgɔ, ni kabakuruw, ani dugukolo, ani ka dingɛ nin kɔnɔ jii ja. Jama bɛɛ y'o ye tuma min na, u y'u ɲaa biri duguma k'a fɔ ko: «Masaba le ye Ala ye! Masaba le ye Ala ye!» O kɔ, Eli y'a fɔ u ye ko u ka Baali ka kira nunu minɛ, ko u kan'a to kelen yɛrɛ be boli. U y'u minɛ. Eli tagara n'u ye Kisɔn kɔɔ daa la k'u kaan tigɛ yen. O kɔ, Eli y'a fɔ Akabu ye ko: «Taga dumuni kɛ ka minni kɛ, bari ne tulo be mankan dɔ la, sanjiba mankan lo.» Akabu tagara janko ka dumuni kɛ ka minni kɛ. Nga Eli yɛlɛla fɔɔ Karimɛli kulu sanfɛ, ka ta'a kunbiri gwan k'a kuun don a kunbiri furancɛ la. A y'a fɔ a ka baaraden ye ko a ka taga filɛli kɛ kɔgɔji faan fɛ. Baaraden nin tagara filɛli kɛ, k'a fɔ ko foyi te yen. Eli y'a fɔ a ye fɔɔ siɲɛ wolonwula ko: «Kɔsegi ka taga filɛli kɛ.» Siɲɛ wolonwulanan na, a y'a fɔ ko ale ɲaa be sankabafitini dɔ la n'a be wilila kɔgɔji kunna, ko a boɲa te tɛmɛ mɔgɔ tigɛ kan. O la, Eli y'a fɔ a ye ko a ka ta'a fɔ Akabu ye ko a k'a ka wotoro labɛn ka jigi ka bɔ kulu kan, janko sanji kana n'a datugu. Waati dɔɔni dɔrɔn, saan finna, fɔɲɔ wilila, sanjiba nana. Akabu yɛlɛl'a ka wotoro kɔnɔ ka taga Zizireyɛli. Masaba ka sebagaya jigira Eli kan, a y'a cɛɛ siri ka bila Akabu ɲa ka boli fɔɔ ka taga se Zizireyɛli dugu donda la. Eli ye fɛɛn minw bɛɛ kɛ, ka kira nunu bɛɛ faga ni murujan ye cogo min na, Akabu y'o kibaruya bɛɛ fɔ Zezabɛli ye. O la, Zezabɛli ye cii bila ka ta'a fɔ Eli ye ko: «I ye fɛɛn min kɛ kira nunu na, ni ne m'o ɲɔgɔn kɛ i la yanni sini yan tuma si, joow kana n to fewu!» Eli y'a ye ko a tena ɲa. A wilila ka boli janko k'a yɛrɛ nii kisi. A tagara se Bɛriseba, min be Zuda mara la, k'a ka baaraden to o yɔrɔ la. Ale yɛrɛ tɛmɛna ka taga kongokolon kɔnɔ. A ye tile kelen taama kɛ, ka sigi yiri dɔ kɔrɔ, ko ale be saya le fɛ. A y'a fɔ ko: «A ser'a daan ma, sisan Masaba, ne nii minɛ bari ne man fisa ni n faaw ye.» O kɔ, a lara yiri nin kɔrɔ ka sinɔgɔ. Mɛlɛkɛ dɔ nana maga a la k'a fɔ a ye ko a ka wili ka dumuni kɛ. A wilila ka filɛli kɛ, a ye ŋɔmi yirannin dɔ ye fara gwanninman kan a gɛrɛfɛ, ani daga dɔ, jii b'o kɔnɔ. A ye dumuni kɛ ka minni kɛ, ka tila ka la tugu. Masaba ka mɛlɛkɛ nin nana maga a la a siɲɛ filanan na k'a fɔ a ye ko a ka wili ka dumuni kɛ, ko bari sira nin ka jan a seen kɔrɔ. A wilila ka dumuni kɛ ka minni kɛ. A ye fanga min sɔrɔ o dumuni na, a wilila n'o ye ka taama tile bi naani ni suu bi naani kɔnɔ, fɔɔ ka taga se Ala ka kulu kɔrɔ, min ye * Orɛbu kulu ye. A sera o yɔrɔ la ka don farawo dɔ kɔnɔ ka la yen sufɛ. Masaba barila ka kuma a fɛ k'a fɔ a ye ko: «Eli, e be mun le kɛra yan?» A y'a fɔ ko: «Masaba, Setigi Ala, e koo ka di ne ye kosɔbɛ fɔɔ n te se ka Isirayɛlidenw cogo filɛ. U banna i ka layidu la, u y'i ka sarakabɔyɔrɔw cɛn, k'i ka kiraw faga ni murujan ye. Ne kelenpe le tora, u fana b'a fɛ ka ne faga.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «Bɔ ka lɔ kulu kan ne ɲakɔrɔ.» O y'a sɔrɔ Masaba tun bena tɛmɛ. Fɔɲɔba dɔ tun be fiyɛra ni fanga ye, ka kuluw yɛrɛkɛ, ka farayɔrɔw ci Masaba ɲafɛ. Nga Masaba tun te fɔɲɔ nin kɔnɔ. Fɔɲɔ tɛmɛnin kɔ, dugukolo yɛrɛyɛrɛla, Masaba fana tun t'o dugukolo yɛrɛyɛrɛ nin yɔrɔ la. Dugukolo yɛrɛyɛrɛ nin kɔfɛ, tasuma manana fana, Masaba fana tun t'o tasuma nin na. Tasuma tɛmɛnin kɔ, ŋunuŋunukan dɔ bɔra, min te mɛn ka ɲa. Eli y'o mɛn tuma min na, a y'a ka fani kɛ k'a ɲaa biri, ka bɔ ka lɔ farawo nin daa la. Kumakan dɔ bɔra k'a fɔ a ye ko: «Eli, e be mun le kɛra yan?» A y'a jaabi ko: «Masaba, Setigi Ala, e koo ka di ne ye kosɔbɛ fɔɔ n te se ka Isirayɛlidenw cogo filɛ. U banna i ka layidu la, u y'i ka sarakabɔyɔrɔw cɛn, k'i ka kiraw faga ni murujan ye. Ne kelenpe le tora, u fana b'a fɛ ka ne faga.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «Taga kongokolon sira ta tugu, ka kɔsegi ka taga fɔɔ Damasi. N'i sera o yɔrɔ la tuma min na, i ka tulu mɔ Azayɛli la, k'ale kɛ Siri masacɛ ye. O kɔ, i bena taga tulu mɔ Nimusi dencɛ Zewu la, k'ale kɛ Isirayɛli mara masacɛ ye, ka tulu mɔ Safati dencɛ Elize la, ka bɔ Abɛlimeyola, k'ale kɛ kira ye e Eli nɔɔ na. Ni mɔgɔ min sera ka boli Azayɛli bolo, n'a m'a sɔrɔ k'a faga, Zewu bena o tigi faga, ni min mana se ka boli Zewu bolo, n'a ma se k'o faga, Elize bena o faga. Nga ne bena Isirayɛliden mɔgɔ waa wolonwula (7 000) to nii na, minw si ma u kunbiri gwan * Baali kɔrɔ.» Eli bɔra o yɔrɔ la ka taga Safati dencɛ Elize sɔrɔ n'a be sɛnɛ kɛra. Sɛnɛkɛmisi mugan ni naani le tun b'a fɛ yen n'u be baara la. Misi fila tun be ale bolo n'a be baara kɛ n'u ye tɔ nunu kɔfɛ. Eli gwɛrɛl'a la, k'a ka fani bila a kaan na. Elize y'a ka misi nunu to yen ka boli ka taga Eli kɔ k'a fɔ a ye ko: «A to ne be taga n facɛ ni n bamuso fo fɔlɔ ka sɔrɔ ka na tugu i kɔ.» Eli y'a fɔ a ye ko: «Taga ka na. Ne ye koo min kɛ, i b'o lon.» A bɔra Eli kɔrɔ ka janfa dɔrɔn, a kɔsegira ka na misi fila nunu minɛ k'o kɛ saraka ye, ka misidaba lɔgɔ kɛ ka misi nunu tobi n'o ye, k'o di jama ma u k'a ɲimi. O kɔ, a wilila ka tugu Eli kɔ ka baara kɛ a ye. Siri masacɛ Bɛnadadi y'a ka kɛlɛbolo bɛɛ lajɛn. Masacɛ bi saba ni fila le tun be n'a ye, n'u ka soow, n'u ka kɛlɛkɛwotorow. A wilila ka na Samari datugu k'a kɛlɛ. A ye mɔgɔ dɔw bila ka don dugu nin kɔnɔ Isirayɛli mara masacɛ Akabu fɛ, k'a fɔ a ye ko Bɛnadadi y'a fɔ ko: «I ka warigwɛ n'i ka sanu ye ne ta ye, n'i ka musow n'i deenw la cɛɲumanw.» Isirayɛli mara masacɛ y'a jaabi ko: «Masacɛ, n matigi, i b'a fɔra cogo min na, ne kɛra i ta ye ten, ani n bololafɛn bɛɛ.» Ciden nunu kɔsegira ka n'a fɔ a ye ko Bɛnadadi y'a fɔ ko: «Ne ye mɔgɔw ci k'a fɔ i ye ko i ka wari n'i ka sanu, n'i ka musow n'i deenw, ko i k'o di ne ma. Nga sini, nin waati ɲɔgɔn na, ne bena n ka dakɔrɔsigiw bila ka taga i ka soo, an'i ka dakɔrɔsigiw ka soo ka filɛli kɛ yen. N'u ye fɛɛn ɲanaman o fɛɛn ɲanaman ye yen min koo ka gwɛlɛ i ma, u k'o ta ka na n'o ye.» Isirayɛli mara masacɛ ye jamana kɔnɔ cɛkɔrɔbaw bɛɛ wele k'a fɔ u ye ko: «Aw ka miiri kosɔbɛ, cɛɛ nin b'a fɛ ka kojugu min kɛ an na. Bari a ye cii bila ka na ko ne ka n ka musow ni n deenw, ani warigwɛ ni sanu d'a ma, ne tun ma ban.» Cɛkɔrɔba nunu ni jama bɛɛ y'a fɔ Akabu ye ko: «I kana mɛnni kɛ a fɛ, kana sɔn.» O la, a y'a fɔ Bɛnadadi ka cidenw ye ko: «Aw ka ta'a fɔ masacɛ, ne matigi ye ko a kɔnna ka fɛɛn min bɛɛ ɲini ne fɛ, ko ne bena o le kɛ. Ko a ye fɛɛn min ɲini ne fɛ sisan, ko ne tena se k'o kɛ.» Ciden nunu kɔsegira ka taga o fɔ Bɛnadadi ye. Bɛnadadi ye cira wɛrɛ bila ka taga Akabu fɛ ko: «Ni Samari buguri ye ne kɔfɛmɔgɔw bolow fa yɛrɛ, joow kana n to fewu.» Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ ko u ka ta'a fɔ a ye ko mɔgɔ min be kɛlɛkɛminan tara ka taga kɛlɛkɛyɔrɔ la, o tigi t'a yɛrɛ boɲa i n'a fɔ mɔgɔ min kɔsegira ka bɔ kɛlɛkɛyɔrɔ la ni sebagaya ye. Bɛnadadi y'o mɛn tuma min na, o y'a sɔrɔ a tun be minni kɛra ni masacɛ tɔw ye u ka fanibuguw kɔnɔ. A y'a fɔ a ka mɔgɔw ye ko: «Aw k'aw yɛrɛ labɛn.» O la, olu y'u yɛrɛ labɛn dugu nin kɛlɛ kama. Kira dɔ tagara Isirayɛli mara masacɛ Akabu fɛ k'a fɔ a ye ko a ɲaa be jamaba min na, ko Masaba y'a fɔ ko ale bena u bɛɛ don a bolo bii, k'o la, a ben'a lɔn ko ale lo ye Masaba ye. Akabu y'a ɲininga ko: «Masaba bena o kɛ jɔn sababu la?» A y'a jaabi ko Masaba ko kanbelen minw ye mara kuntigiw ka kɛlɛkuntigiw ye, olu sababu la. Akabu y'a ɲininga tugu ko: «Jɔn le ka kan ka bila kɛlɛ nin ɲa?» A ko ale Akabu yɛrɛ. Akabu ye kɛlɛkuntigi nunu lajɛn k'o filɛ. U tun be se mɔgɔ kɛmɛ fila ni bi saba ni fila ma. Olu tɛmɛnin kɔ, a ye Isirayɛli mara kɛlɛden tɔw bɛɛ lajɛn k'u filɛ fana, olu tun ye mɔgɔ waa wolonwula (7 000) ye. U ye kɛlɛ daminɛ tilegwanfɛ. O y'a sɔrɔ Bɛnadadi ni masacɛ bi saba ni fila minw tun bɛnna n'a ye, olu tun be minnibaba kɛra ni ɲɔgɔn ye u ka fanibuguw kɔnɔ. Kɛlɛkuntigi nunu le kɔnna ka bɔ kɛlɛ la. Bɛnadadi ye mɔgɔw bila ka taga filɛli kɛ. U y'a fɔ a ye ko Samarikaw bɔra. A y'a fɔ ko ni Akabu ka mɔgɔw bɔra hɛrɛ le kama, k'u k'o ɲanaman minɛ, ko n'u bɔra kɛlɛ le kama, k'u k'o ɲanaman minɛ fana. Kɛlɛkuntigi nunu ni kɛlɛden minw tun tugura u kɔ, u bɔra dugu kɔnɔ tuma min na, u kelen kelen bɛɛ bɛnna ni mɔgɔ min ye, u y'o faga. O la, Sirikaw bolila. Isirayɛli mara mɔgɔw y'u gwɛn. Siri masacɛ Bɛnadadi n'a ka sotigi dɔw bolila soow kan. Isirayɛli mara masacɛ bɔra ka soow ni wotorow halaki. A kɛra ten, a sera Sirikaw kɔrɔ kosɔbɛ. O kɔ, kira nin tagara Isirayɛli mara masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko a ka ta'a jaa gwɛlɛya ka banba a yɛrɛ ma, k'a filɛ a ka kan ka fɛɛn min kɛ. Ko bari, Siri masacɛ bena kɔsegi ka n'a kɛlɛ saan wɛrɛ. Siri masacɛ ka dakɔrɔsigiw y'a fɔ a ye ko: «U ka Ala ye kulu kan Ala ye, o le y'a to an ma se u kɔrɔ. A to an be taga u kɛlɛ kɛnɛba la. Siga t'a la, an barika bena tɛmɛ u ta kan. I ka ɲi ka min kɛ, o filɛ: I ka masacɛ nunu kelen kelen bɛɛ bɔ u ka lɔyɔrɔ la ka kuntigi wɛrɛw sigi u nɔɔ na. Ele yɛrɛ ka banba ka kɛlɛbolo dɔ labɛn min barika ni fɔlɔta ye kelen ye, ani soow ni wotorow, minw caya sera fɔlɔta ma. O kɔ, an bena taga u kɛlɛ kɛnɛba la. Siga t'a la, an barika bena tɛmɛ u ta kan.» A sɔnna k'u ka kuma bato. Saan yɛlɛmana tuma min na, Bɛnadadi ye Sirikaw lajɛn k'u filɛ, ka sɔrɔ ka taga Afɛki, Isirayɛlidenw kɛlɛ kama. Isirayɛlidenw kuntigi y'u lajɛn k'u filɛ, k'u makoyafɛnw d'u ma. U bɔra ka taga Sirikaw kunbɛn. U tagara sigi u ɲa. U tun be i n'a fɔ bakulufitinifitini fila, Sirikaw tun ye yɔrɔ bɛɛ fa. Ala ka mɔgɔ nin gwɛrɛla Isirayɛli mara masacɛ la k'a fɔ a ye ko Masaba y'a fɔ ko: «Sirikaw y'a fɔ ko ne ye kulu kan Ala ye minkɛ, ko n te kɛnɛba ta ye. O la, ne bena jamaba nin don i bolo. O la, aw ben'a lɔn ko ne le ye Masaba ye.» U sigira ɲɔgɔn kɔrɔ fɔɔ tile wolonwula. Tile wolonwulanan loon, u ye kɛlɛ daminɛ ɲɔgɔn na. Isirayɛlidenw ye Siri kɛlɛden sennatigi waa kɛmɛ (100 000) faga loon kelen. U tɔw bolila ka taga don Afɛki dugu kɔnɔ. O kɔ, dugu laminikogo benna u mɔgɔ waa mugan ni wolonwula (27 000) kan. Bɛnadadi tun bolila ka taga don dugu nin kɔnɔ, ka to ka dogodogo boonw kɔnɔ. Bɛnadadi ka dakɔrɔsigiw y'a fɔ a ye ko: «An y'a mɛn ko Isirayɛli mara masacɛw be makari. O la, a to an be dusukasifaniw ta k'o siri an cɛɛ la, ani ka juruw kɛ k'an kuun siri, ka bɔ ka taga Isirayɛli mara masacɛ nin fɛ. N'a sɔrɔ a bena i to, a tena i faga.» U ye dusukasifaniw siri u cɛɛ la, ka juruw kɛ k'o kuun siri, ka wili ka taga Isirayɛli mara masacɛ kunbɛn k'a fɔ a ye ko: «I ka baaraden Bɛnadadi y'an ci ko an ka n'a fɔ i ye ko i k'ale to nii na.» Akabu y'u ɲininga ko a be nii na halibi wa. Ko a kɛra ale balima ye. Bɛnadadi ka mɔgɔw y'a ye ko a y'u jaabi cogoɲuman na dɔrɔn, u segir'a ka fɔta kan ko: «Ɔnhɔn, i kɛr'a balima ye!» Akabu y'a fɔ u ye ko u ka ta'a fɔ a ye ko a ka na. Bɛnanadi bɔra, Akabu y'a ta ale yɛrɛ ka wotoro kɔnɔ. Bɛnadadi y'a fɔ Akabu ye ko ale facɛ tun ye dugu minw minɛ a facɛ fɛ, ko ale b'u kɔsegi k'o d'a ma. Ko a fana ben'a to a be lɔgɔw sigi Damasi dugu kɔnɔ i n'a fɔ ale facɛ tun y'a kɛ cogo min na Samari dugu kɔnɔ. Akabu y'a fɔ a ye ko u bena bɛɛn, o kɔ, ale ben'a to a be taga. U bɛnna. O kɔ, a y'a to a tagara. Masaba y'a fɔ kiraw ka jɛnkulu deen dɔ ye ko a k'a fɔ a tɔɲɔgɔn dɔ ye ko ale b'a daali a k'ale bugɔ. Nga o cɛɛ nin banna k'a bugɔ. O la, a y'a fɔ a ye ko a banna ka Masaba ka kuma bato minkɛ, ko n'a bɔra ale kɔrɔ ka taga yɔrɔ dɔ dɔrɔn, ko jara ben'a minɛ. Cɛɛ nin bɔr'a kɔrɔ tuma min na, jara y'a kunbɛn k'a minɛ. O kɔ, kira nin tagara cɛɛ dɔ wɛrɛ sɔrɔ k'a fɔ ale ye ko a ka sabali k'ale bugɔ. O cɛɛ nin y'a bugɔ k'a mandimi. Kira nin tagara lɔ masacɛ ka sira kan. A ye fani dɔ kɛ k'a ka jolida siri janko k'a ɲada yɛlɛma. Masacɛ be tɛmɛna tuma min na, a pɛrɛnna ko: «Masacɛ, ne, i ka baaraden tun be kɛlɛkɛyɔrɔ la, cɛɛ dɔ ye mɔgɔ dɔ minɛ k'a kalifa ne ma k'a fɔ ne ye ko n ka mɔgɔ nin kɔlɔsi. Ko n'a tununa, ko ne le be faga a nɔɔ na, walima ne be warigwɛ kuru waa saba sara. K'i ka baaraden to boliboli la, cɛɛ nin tununa.» Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ ko: «I yɛrɛ y'i ka kiti tigɛ ka ban i yɛrɛ ma.» O yɔrɔnin kelen, kira nin y'a ka fani nin bɔ a ɲaa na. Isirayɛli mara masacɛ y'a lɔn ko kira nunu dɔ lo. O kɔ, a y'a fɔ masacɛ ye ko: «Masaba ko ale tun y'a latigɛ ko mɔgɔ min ka kan ka halaki, i y'o to yen a tagara. Ko ele le bena sa a nɔɔ na, i ka jama bena sa a ka jama nɔɔ na fana.» Isirayɛli mara masacɛ diminin kɔsegir'a ka soo Samari, a dusu kasinin. O koow tɛmɛnin kɔ, min kɛra, o filɛ nin ye. * Ɛrɛzɛnforo dɔ tun be Izireyɛlika Nabɔti fɛ. Foro nin tun be Samari masacɛ Akabu ka masaso dɔ gɛrɛfɛ Zizireyɛli. Loon dɔ, Akabu y'a fɔ Nabɔti ye ko: «I ka ɛrɛzɛnforo nin di ne ma janko ne k'a kɛ n ka nankɔ ye, bari a ka surun ne ka soo la kosɔbɛ. Ne bena ɛrɛzɛnforo wɛrɛ d'i ma i ta nin nɔɔ na, min ka fisa. Walima n'a diyara i ye, n b'a san i fɛ.» Nga Nabɔti y'a fɔ a ye ko Masaba k'ale kisi a k'a faaw ka cɛɛn d'a ma. Akabu dusu kasinin, n'a dimininba segira soo, Zizireyɛlika Nabɔti ka kuma nunu kosɔn. A tun ko: «N tena n faaw ka cɛɛn d'i ma.» O la, a donna ka taga la soo kɔnɔ, k'a ɲaa sin kogo ma, ka ban ka dumuni kɛ. A ka muso Zezabɛli nan'a fɛ k'a fɔ a ye ko: «Mun na i dusu kasinin be ten fɔɔ i banna ka dumuni kɛ?» A y'a jaabi ko: «Ne kumana Zizireyɛlika Nabɔti fɛ, ko a k'a ka ɛrɛzɛnforo di ne ma, n be wari d'a ma, walima n'a diyar'a ye, n b'a ɲɔgɔn d'a ma. A ko a t'a di.» A ka muso Zezabɛli y'a fɔ a ye ko ale lo te Isirayɛli mara ɲamɔgɔba ye wa. Ko a ka wili ka dumuni kɛ, ka nisɔndiya, ko ale bena kɛ sababu ye a ka Zizireyɛlika Nabɔti ka ɛrɛzɛnforo sɔrɔ. A ye batakiw sɛbɛn ni Akabu tɔgɔ ye, ka Akabu ka taamasiɲɛ la u kan, k'o ci Nabɔti ka dugu cɛkɔrɔbaw n'a ɲamɔgɔw ma. A tun ye kuma min fɔ bataki nunu kɔnɔ, o filɛ: A ko u ka sundonko wango la, ka Nabɔti kɛ jama ɲamɔgɔ ye. K'o kɔ, u ka mɔgɔjugu fila dɔ sigi a ɲafɛ, k'u kɔnɔnasu a kama, u k'a fɔ ko a ye Ala nɛni, ka masacɛ danga. K'o kɔ, u k'a minɛ ka taga n'a ye dugu kɔfɛ, k'a bon ni kabakuruw ye k'a faga. O la, Nabɔti ka dugu cɛkɔrɔbaw ani dugu ɲamɔgɔw ye Zezabɛli ka fɔta kɛ, a tun ye fɛɛn min sɛbɛn bataki nunu kɔnɔ k'a ci u ma. U ye sundonko wango la. U ye jama lajɛn ka Nabɔti kɛ u ɲamɔgɔ ye. Mɔgɔjugu fila nana sigi Nabɔti ɲafɛ, k'a fɔ jama ɲana ko: «Nabɔti ye Ala nɛni, ka masacɛ danga.» O kɔ, u ye Nabɔti minɛ ka taga n'a ye dugu kɔfɛ k'a bon ni kabakuruw ye k'a faga. O kɔ, u ye cira bila ka ta'a fɔ Zezabɛli ye k'olu ye Nabɔti bon ni kabakuru ye, ko a sara. Zezabɛli y'a mɛn tuma min na ko Nabɔti bonna ni kabakuru ye ka faga, a y'a fɔ Akabu ye ko: «Wili sa ka Zizireyɛlika Nabɔti ka ɛrɛzɛnforo minɛ k'a kɛ i ta ye, a tun banna ko a te min feere i ma. A sara ka ban.» Akabu y'a mɛn ko Nabɔti sara ka ban tuma min na, a wilila ka taga Zizireyɛlika Nabɔti ka ɛrɛzɛnforo kɔnɔ, janko a k'a minɛ k'a kɛ a yɛrɛ ta ye. Masaba y'a fɔ Tisibika Eli ye ko: «Wili ka taga Isirayɛli mara masacɛ Akabu fɛ, min be Samari. A be Nabɔti ka * ɛrɛzɛnforo kɔnɔ, a tagara yen janko k'a kɛ a yɛrɛ ta ye. I k'a fɔ a ye ko ne Masaba le ko ten: ‹I ye mɔgɔ faga ka tila k'a bololafɛnw kɛ i ta ye kɛ. Wuluw ye Nabɔti joli nɛɛmu yɔrɔ min na, wuluw fana bena i ta nɛɛmu yen.› » O la, Akabu y'a fɔ Eli ye ko: «Ne jugu, e ye ne yɔrɔ ye kɛ?» Eli y'a jaabi ko: «Ne y'i yɔrɔ ye, bari i y'i yɛrɛ di ka kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. O la, a ko a bena bɔnɛ lase i ma, ko: ‹U bena i ta cɛn pewu, ka ele Akabu ka somɔgɔ cɛdenw bɛɛ halaki ka bɔ Isirayɛlidenw cɛma, jɔɔn fara hɔrɔnw kan. Ne bena i ka soo kɛ i n'a fɔ Nebati dencɛ Zerobowamu ka soo ni Aya dencɛ Bayesa ta kɛra cogo min na, Bari i ye ne dimi, ani i y'a kɛ Isirayɛlidenw ye hakɛ kɛ.› Masaba y'a fɔ Zezabɛli kama fana ko wuluw bena Zezabɛli ɲimi Zizireyɛli dugu laminikogo gɛrɛfɛ. A ko Akabu ma ko a ka somɔgɔ min mana sa dugu kɔnɔ, wuluw le ben'a ɲimi. Min mana sa kongo kɔnɔ, kɔnɔw bena o dumu.» Mɔgɔ si m'a yɛrɛ di ka kojugu kɛ ka ye Masaba ɲakɔrɔ ka Akabu bɔ. A ka muso Zezabɛli tun y'a ɲɔti ka don koo la fana. A ye baarajugu kɛ ka taga joow sɔn, i n'a fɔ amoriw tun b'a kɛ cogo min na, Masaba tun ye minw gwɛn Isirayɛlidenw ɲa. Akabu ye Eli ka kuma nunu mɛn tuma min na, a y'a ka faniw faran ka dusukasifani ta k'o don a kaan na, ani ka suun don. A tun be to ka la ni fani nin ye, ani ka to ka taama dɔɔni dɔɔni. O kɔ, Masaba y'a fɔ Tisibika Eli ye ko: «Akabu y'a yɛrɛ majigi ne ɲakɔrɔ cogo min na, i y'o ye wa? A y'a yɛrɛ majigi ne ɲakɔrɔ, o la, ne tena bɔnɛ nin lase a ka tile la tugu, o bena kɛ a deen ka tile la, o tuma na, bɔnɛ nin bena se a ka soo ma.» O kɔ, kɛlɛ ma sɔrɔ Sirikaw ni Isirayɛli mara mɔgɔw cɛ saan saba kɔnɔ. Saan sabanan na, Zuda mara masacɛ Zozafati tagara Isirayɛli mara masacɛ fɛ. Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ a ka baarakɛlaw ye k'u m'a lɔn ko Aramɔti min be Galaadi mara la, k'o ye olu ta ye wa. K'u fana te hami a minɛko la Siri masacɛ fɛ. O kɔ, a ye Zozafati ɲininga ko: «I be sɔn ka taga ni ne ye ka Aramɔti dugu minɛ tugu Galaadi mara la wa?» Ale y'a jaabi ko: «Ne bena taga i n'a fɔ e be taga cogo min na. Ne ka jama fana bena taga i n'a fɔ i ta. Ne ka soow ben'a taga i n'a fɔ i taw fana.» Zuda mara masacɛ Zozafati y'a fɔ Isirayɛli mara masacɛ ye ko: «I ka Masaba ɲininga fɔlɔ.» Isirayɛli mara masacɛ ye kiraw lajɛn minw tun be mɔgɔ kɛmɛ naani ɲɔgɔn bɔ, k'u ɲininga ko: «N ka taga Aramɔti kɛlɛ, min be Galaadi mara la wa, walima n kana taga?» Olu y'a jaabi ko a ka taga, ko Masaba bena dugu nin don masacɛ bolo. Nga Zozafati y'a fɔ tugu ko: «Kira dɔ wɛrɛ te yan tugu an be se ka Masaba ɲininga min barika la wa?» Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Cɛɛ kelen be yen, an be se ka Masaba ɲininga min barika la. Nga o cɛɛ nin koo man di ne ye, bari a te koɲuman fɔ ka ye ne ka koo la, fɔɔ kojugu. O cɛɛ nin ye Yimula dencɛ Mise ye.» Zozafati y'a fɔ a ye ko a kana o fɔ. O kɔ, Isirayɛli mara masacɛ y'a ladibagaw dɔ wele k'a fɔ a ye ko a ka taga joona joona ka Yimula dencɛ Mise wele ka na n'a ye. O y'a sɔrɔ Isirayɛli mara masacɛ ni Zuda mara masacɛ Zozafati tun siginin be u ka masasigilanw kan Samari dugu donda kɛnɛ la. U ka masafani b'u kaan na. Kira nunu bɛɛ tora k'u ka kiraya kɛ u ɲafɛ. Kenaana dencɛ Sidikiyawu tun ye nigɛ ta k'o kɛ i n'a fɔ gɔɔnw, k'a fɔ ko Masaba ko: «E bena Sirikaw halaki ni gɔɔn nunu le ye.» Kira tɔw bɛɛ tun b'a la k'o ɲɔgɔn le fɔ ko: «Taga Aramɔti kɛlɛ Galaadi mara la, i bena se u kɔrɔ. Masaba ben'a don masacɛ bolo.» Ciden min tun tagara Mise weleyɔrɔ la, ale y'a fɔ Mise ye ko: «Kira tɔw bɛɛ daa kɛra kelen ye n'u be koɲuman fɔra masacɛ kosɔn. A to i kaan ka kɛ kelen ye ni olu ta ye ka koɲuman fɔ fana.» Mise y'a jaabi ko Masaba kosɔn, ko a mana fɛɛn o fɛɛn fɔ ale ye, ko a bena o le fɔ. A sera masacɛ fɛ tuma min na, masacɛ y'a ɲininga ko: «Mise, an ka taga Aramɔti kɛlɛ Galaadi mara la wa, walima an kana taga?» A ye masacɛ jaabi ko a ka taga, ko a bena see sɔrɔ, ko Masaba bena dugu nin don masacɛ bolo. Masacɛ y'a fɔ a ye ko: «siɲɛ joli la, ne ka kan k'a to e ka kali janko e ka tiɲɛ dama fɔ Masaba tɔgɔ la?» Mise y'a fɔ a ye ko: «Ne ɲaa be Isirayɛlidenw na, u bɛɛ jɛnsɛnnin be kuluw kan, i n'a fɔ sagaw, dɛndɛbaga te minw na. Masaba y'a fɔ ko kuntigi te jama nin fɛ, ko bɛɛ ka kɔsegi soo hɛrɛ la.» O la, Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ Zozafati ye ko: «A filɛ, ne tun m'a fɔ i ye ko a te koɲuman fɔ n kama fɔɔ kojugu wa?» Mise y'a fɔ a ye tugu ko: «Masaba ka kuma mɛn sa! Ne ye Masaba siginin ye a ka masasigilan kan, sankolo kɔnɔ. A ka kɛlɛbolo bɛɛ lɔnin be k'a lamini, dɔ b'a kinibolo fɛ, dɔ b'a numanbolo fɛ. Masaba y'a fɔ ko: ‹Jɔn bena taga Akabu nigɛnigɛ, janko a ka taga Aramɔti kɛlɛ Galaadi mara la, a ka taga halaki yen?› U m'a jaabi cogo kelen na. O kɔ, nii dɔ bɔra ka na lɔ Masaba ɲakɔrɔ k'a fɔ ko: ‹Ne ben'a nigɛ.› Masaba y'a ɲininga ko: ‹E ben'a kɛ cogo di?› A ko: ‹Ne bena bɔ ka ne yɛrɛ kɛ nii galontigɛla ye ka don a ka kiraw bɛɛ daa la.› Masaba y'a fɔ k'o nii nin bena se k'a nigɛnigɛ k'a sɔrɔ. Ko a ka ta'a kɛ ten. Sisan kɔni, Masaba ye nii galontigɛla le don i ka kira nunu bɛɛ daa la. Masaba ye bɔnɛ le latigɛ i kama.» O yɔrɔnin bɛɛ, Kenaana dencɛ Sidikiyawu gwɛrɛla ka Mise tulo ci, k'a fɔ a ye ko Masaba ka Nii bɔra ale la tuma jumɛn ka taga kuma ale Mise fɛ. Mise y'a fɔ a ye ko n'a ye boli daminɛ ka to ka don boonw kɔnɔ k'a yɛrɛ dogo loon min na, ko a ben'a lɔn o loon na. O la, Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ k'u ka Mise minɛ ka ta'a di dugutigi Amɔn, ni masacɛ dencɛ Zowasi ma, k'a fɔ ko masacɛ k'u ka cɛɛ nin bila kaso la, ka to ka dumuni dɔɔni, ani jii dɔɔni dɔrɔn d'a ma fɔɔ ale ka kɔsegi ka na hɛrɛ la. Mise y'a fɔ ko: «N'i kɔsegira ka na hɛrɛ la, o kɔrɔ ko ne tun ma kuma nin fɔ Masaba barika la tiɲɛ na.» A y'a fɔ tugu ko: «Aw bɛɛ y'a mɛn dɛ!» Isirayɛli mara masacɛ Akabu ni Zuda mara masacɛ Zozafati tagara Aramɔti kama, Galaadi mara la. Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ Zozafati ye ko: «Ne bena n yɛrɛ cogo yɛlɛma ka taga kɛlɛ la. E k'i ka masafani don.» Isirayɛli mara masacɛ y'a yɛrɛ cogo yɛlɛma ka taga kɛlɛkɛyɔrɔ la. O y'a sɔrɔ Siri masacɛ tun y'a fɔ a ka wotorow kuntigiw ye, minw tun ye mɔgɔ bi saba ni fila ye, k'u kana kɛlɛ kɛ ni mɔgɔ si ye, kɛlɛdenw fara ɲamɔgɔw kan, k'u ka Isirayɛli mara masacɛ dama le ɲini k'a kɛlɛ. Wotoro nunu kuntigiw ye Zozafati ye tuma min na, u y'a fɔ ko tiɲɛ na, ale lo ye Isirayɛli mara masacɛ ye. U gwɛrɛl'a la k'u b'a kɛlɛ. Zozafati kulera. Wotorow kuntigiw y'a ye ko ale te Isirayɛli mara masacɛ ye tuma min na, u tagara k'a to. Mɔgɔ dɔ ye bonni kɛ n'a ka kala ye a kuun fɛ, o tagara Isirayɛli mara masacɛ sɔrɔ a ka nigɛkunbɛnnan tuguyɔrɔ la. Masacɛ y'a fɔ a ka wotoro bolibaga ye ko a ka kɔsegi ka bɔ n'ale ye kɛlɛkɛyɔrɔ la, ko ale mandimina. O loon na, kɛlɛ tun gwanna kosɔbɛ. U ma se ka bɔyɔrɔ sɔrɔ ni masacɛ ye Sirikaw ɲakɔrɔ fɔɔ ka taga se wulafɛ, masacɛ sara. A joli tun bɔnna wotoro kɔnɔ. Tilekun dontuma na, u ye wango la Isirayɛlidenw ka kɛlɛbolo sigiyɔrɔ bɛɛ la ko mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka kɔsegi u ka dugu la, n'u ka mara la. Masacɛ sara ten. U y'a suu ta ka na n'a ye Samari, k'a suu don yen. U tun be wotoro nin kora Samari dalan daa la tuma min na, wuluw tun b'a la ka Akabu joli nɛɛmu, ani kakalamusow fana tun be kora yen, ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. Akabu ka kɛwali tɔw: a ye baara min bɛɛ kɛ, ka soo min lɔ ni samaɲin ye, ani a ye dugu minw bɛɛ sigi, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Akabu sara, a dencɛ Akaziyasi sigir'a nɔɔ na masaya la. Isirayɛli mara masacɛ Akabu ka masaya saan naaninan na, Aza dencɛ Zozafati sigira masaya la Zuda mara kunna. Zozafati tun ye saan bi saba ni duuru sɔrɔ, sanni a ka kɛ masacɛ ye. A ye saan mugan ni duuru kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Azuba, Sili denmuso tun lo. A y'a facɛ ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ koo bɛɛ la, a ma foyi to u la. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Nga a ma se ka sɔnnikɛyɔrɔw tunu. Jama tun be to ka sɔnni kɛ, ani ka wusulan jɛni yen. Hɛrɛ tun be Zozafati ni Isirayɛli mara masacɛ cɛ. Zozafati ka kɛwali tɔw: a ye cɛfariyako ni kɛlɛ minw kɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Landa kakalayakɛbaga minw tun be a facɛ Aza ka tile la, n'u tɔɔ tora, a ye olu bɛɛ gwɛn, ka bɔ jamana kɔnɔ. O waati la, masacɛ tun te Edɔmu mara la fɔɔ Zuda mara masacɛ ka lasigiden le tun be kuntigiya la yen. Zozafati ye kurunbaba dɔw dilan Ɛsiyɔngɛbɛri janko u ka to ka taga sanu ta Ofiri ka na n'o ye, nga kurun nunu ma se ka taga, bari u tun cɛnna yen. Akabu deen Akaziyasi y'a fɔ Zozafati ye ko n'a be sɔn, ko ale ka baaradenw n'a ka baaradenw be jɛn ka taga ɲɔgɔn fɛ kurun kɔnɔ. Zozafati ma sɔn o ma. Zozafati sara, u y'a suu don a faaw ka kaburu kɔnɔ, a bɛma Dawuda ka ciin na. O kɔ, a deen Zoramu sigir'a nɔɔ na masaya la. Zuda mara masacɛ Zozafati ka masaya saan tan ni wolonwulanan na, Akabu deen Akaziyasi sigira Isirayɛli mara kunna masaya la Samari. A ye saan fila kɛ masaya la Isirayɛli mara kunna. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. A y'a facɛ n'a bamuso ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ, ka Nebati deen Zerobowamu ka sira le ta fana, min tun ye Isirayɛlidenw bila hakɛ la. A ye * Baali sɔn k'a kunbiri gwan a kɔrɔ. A kɛra ten, a ye Masaba, Isirayɛli ka Ala dusu dimi, i n'a fɔ a facɛ tigitigi. Masacɛ Akabu sanin kɔ, mowabuw murutira Isirayɛli mara mɔgɔw ma. O y'a sɔrɔ Akaziyasi tun bɔr'a ka soo sanbon kɔnɔ ka ben Samari dugu kɔnɔ, a mandimina kosɔbɛ. O la, a ye mɔgɔw bila ko u ka taga Ekurɔnkaw ka batofɛn Baalizebubi ɲininga, janko ka se k'a lɔn n'a bena bɔ a la. Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ Tisibika Eli ye ko: «Wili ka taga Samari masacɛ ka cidenw kunbɛn k'a fɔ u ye ko: ‹Ala te Isirayɛli mara la wa, fɔɔ aw be taga Ekurɔnkaw ka batofɛn Baalizebubi ɲininga?› O la, Masaba y'a fɔ ko a lara dilan min kan, ko a tena jigi ka bɔ a kan, ko a bena sa, siga t'a la.» O kɔ, Eli y'a ka sira minɛ ka taga. Ciden nunu kɔsegira ka taga masacɛ fɛ. A y'u ɲininga ko mun na u kɔsegira. Olu y'a jaabi ko: «Mɔgɔ dɔ y'an kunbɛn k'a fɔ an ye ko an ka kɔsegi ka taga an cibaga masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko Masaba y'a fɔ ko Ala te Isirayɛli mara la wa, fɔɔ i be mɔgɔw bila ka taga Ekurɔnkaw ka batofɛn Baalizebubi ɲininga? K'o la, i lanin be dilan min kan, ko i tena jigi ka bɔ a kan, ko i bena sa, siga t'a la.» Masacɛ y'u ɲininga ko: «Cɛɛ min y'aw kunbɛn, ka kuma nin fɔ aw ye, a be cogo di?» U y'a jaabi ko begɛnsi fani le tun b'a kaan na, ani a ka cɛsirilan tun ye golo ye. O yɔrɔnin bɛɛ masacɛ y'a fɔ ko Tisibika Eli lo. Akaziyasi ye kɛlɛden mɔgɔ bi duuru n'u kuntigi ci Eli fɛ. O kuntigi nin tagara Eli fɛ, o y'a sɔrɔ Eli tun siginin be kulu kunna sanfɛ sanfɛ. A y'a fɔ Eli ye ko: «Ala ka mɔgɔ! Masacɛ ko i ka jigi!» Eli y'a jaabi ko n'ale ye Ala ka mɔgɔ ye, ko tasuma ka bɔ sankolo la ka jigi k'ale n'a ka mɔgɔ bi duuru nunu jɛni. Tasuma jigira ka bɔ sankolo la ka kuntigi nin n'a ka mɔgɔ bi duuru nunu jɛni o yɔrɔnin bɛɛ. Akaziyasi ye kɛlɛden mɔgɔ bi duuru n'u kuntigi dɔ wɛrɛ ci tugu. O kuntigi nin ye kuma ta k'a fɔ Eli ye ko: «Ala ka mɔgɔ! Masacɛ ko i ka teliya ka jigi!» Eli y'a jaabi ko ni ale ye Ala ka mɔgɔ ye, ko tasuma ka bɔ sankolo la ka jigi k'ale n'a ka mɔgɔ bi duuru nunu jɛni. Tasuma bɔra Ala fɛ sankolo la ka na ale n'a ka mɔgɔ bi duuru jɛni o yɔrɔnin bɛɛ. O kɔ, masacɛ ye kɛlɛden mɔgɔ bi duuru n'u kuntigi wɛrɛ ci a siɲɛ sabanan na. O kuntigi sabanan nin tagara se dɔrɔn, a y'a kunbiri gwan Eli ɲakɔrɔ k'a daali ko: «Ala ka mɔgɔ, sabali, n b'i daali, ne n'i ka baaraden mɔgɔ bi duuru nunu nii kisi! A filɛ, mɔgɔ bi duuru duuru kuntigi mɔgɔ fila, n'u ka mɔgɔ bi duuru duuru minw kɔnna ka na, tasuma bɔra sankolo la ka jigi k'olu jɛni. Sisan, ne kisi!» Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ Eli ye ko a ka jigi ka taga n'ale ye. Ko a kana siran a ɲa. O la, Eli wilila ka taga n'a ye masacɛ fɛ. Eli y'a fɔ masacɛ ye ko: «Masaba y'a fɔ ko: ‹I ye mɔgɔ bila k'u ka taga Ekurɔnkaw ka batofɛn Baalizebubi ɲininga minkɛ, i n'a fɔ Ala te Isirayɛli mara la, u be se ka min ɲininga, k'o la, i lanin be dilan min kan, i tena jigi ka bɔ a kan, i bena sa, siga t'a la.› » Eli ye kuma min fɔ Masaba barika la, Akaziyasi sara ka kɛɲɛ n'o ye. Zoramu sigir'a nɔɔ na. Zuda mara masacɛ Zoramu, Zozafati dencɛ ka masaya saan filanan na, bari dencɛ tun te Akaziyasi fɛ. Akaziyasi ka kɛwali tɔw, ani a ye baara min kɛ, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Masaba tun bena Eli ta fununfunun kɔnɔ ka taga n'a ye sankolo la waati min na, o waati la, Eli ni Elize tun bɔra Giligali ɲɔgɔn fɛ. Eli y'a fɔ Elize ye ko: «N b'a ɲini e fɛ e ka to yan, bari Masaba ye ne ci Betɛli.» Elize y'a fɔ a ye ko: «Masaba kosɔn, ani k'i to sii la, ne tena bɔ i kɔ!» O la, u korila ka taga Betɛli. Kira jɛnkulu dɔ tun be Betɛli. U bɔra ka taga Elize fɛ k'a fɔ a ye ko: «I y'a lɔn ko Masaba bena i kuntigi ta bii ka taga n'a ye sanfɛ wa?» A y'u jaabi ko: «Aw y'aw daje, n b'a kala ma.» Eli y'a fɔ a ye tugu ko: «Elize, n b'a ɲini e fɛ e ka to yan, bari Masaba ye ne ci Zeriko.» A ye Eli jaabi ko: «Masaba kosɔn, ani k'i to sii la, ne tena bɔ i kɔ!» U korila ka taga Zeriko. Kira jɛnkulu dɔ tun be Zeriko. U gwɛrɛla Elize la k'a fɔ a ye ko: «I b'a lɔn ko Masaba bena i kuntigi ta ka taga n'a ye sanfɛ bii wa?» A y'u jaabi ko: «Aw k'aw daje, n b'a kala ma.» Eli y'a fɔ a ye ko: «N b'a ɲini e fɛ, e ka to yan, bari Masaba ye ne ci Zurudɛn baji daa la.» A ye Eli jaabi ko: «Masaba kosɔn, ani k'i to sii la, ne tena bɔ e kɔ!» U fila bɛɛ ye sira minɛ ɲɔgɔn fɛ. Kira nunu mɔgɔ bi duuru bɔra ka tugu u kɔ ka taga lɔ ka furancɛ to olu ni u cɛ. O y'a sɔrɔ Eli ni Elize tun lɔnin be Zurudɛn baji daa la. Eli y'a ka dilekiba bɔ k'a melekemeleke ka baji gosi n'a ye, jii tilanna fila. U fila donna badingɛ kɔnɔ k'a tigɛ, u seen janin. U ye baa tigɛ ka ban tuma min na, Eli y'a fɔ Elize ye ko a b'a fɛ ale ka fɛɛn min kɛ a ye, ko a k'o fɔ, sanni Masaba k'ale ta ka bɔ a kɔrɔ. Elize ko ale b'a ka sebagaya ɲɔgɔn fila le fɛ. Eli y'a fɔ a ye ko a be koo gwɛlɛman le daalila, ko nga n'a y'a ye ale tara ka bɔ a kɔrɔ ka taga tuma min na, k'o koo bena kɛ a ye, ko n'o tɛ, o tena kɛ. K'u to taama na n'u be kumana ɲɔgɔn fɛ, wotoro tasumalaman ni soo tasumalaman dɔw nana don u ni ɲɔgɔn cɛ k'u fara ɲɔgɔn na. Eli tara ka taga sankolo la fununfunun kɔnɔ. Elize tora k'a filɛ n'a be kulera k'a fɔ ko: «Ne faa, ne faa! Ele ni Isirayɛlidenw ka kɛlɛkɛwotorow n'u ka sotigiw bɛɛ ka kan.» O kɔ, a m'a ye tugu. A y'a yɛrɛ ka faniw bɔ k'o faran fila ye. Eli tun y'a ka dilekiba min bila ka ben, a y'o ta ka kɔsegi ka na lɔ Zurudɛn baji daa la. A ye dilekiba nin kɛ ka baji gosi n'a ye, k'a fɔ ko: «Masaba, Eli ka Ala be min?» A ye baji gosi tuma min na, jii tilanna fila, a tɛmɛna. Kira jɛnkulu min tun bɔra Zeriko, olu y'a ye k'a fɔ ko: «Eli ka sebagaya b'a fɛ.» U tagar'a kunbɛn k'u kunbiri gwan a ɲakɔrɔ. U y'a fɔ a ye ko: «Cɛfari mɔgɔ bi duuru be i ka baarakɛlaw fɛ. A to u be taga i kuntigi yɔrɔ ɲini. N'a sɔrɔ Masaba ka Nii y'a ta ka ta'a bila kulu dɔ kan, walima kɔkɛnɛ dɔ la.» Elize y'a fɔ u ye ko: «Ayi, aw kana u ci.» Nga u tora k'a daali fɔɔ a dɛsɛra k'a fɔ u ye ko u k'u bila ka taga. U y'u bila ka taga, olu ye Eli ɲini tile saba kɔnɔ, u m'a ye. Ka Elize to Zeriko, u kɔsegira ka na a fɛ tuma min na, a y'a fɔ u ye ko: «Ne tun m'a fɔ aw ye ko aw kana taga wa?» Zeriko dugu mɔgɔw y'a fɔ Elize ye ko: «Matigi, dugu nin kɔnɔ sigi ka di kosɔbɛ, i n'a fɔ i ɲaa b'a la cogo min na. Nga a jii ma ɲi, ani foyi te sɔrɔ jamana nin kɔnɔ.» A y'a fɔ u ye k'u ka kɔgɔ kɛ dagakura la ka na n'a ye. U nan'a d'a ma. A tagara jii bɔyɔrɔ la, ka kɔgɔ nin fili a kɔnɔ, k'a fɔ ko: «Masaba ko ale be jii nin saniya, ko a tena fɛɛn si faga tugu, suman fana bena den.» Jii nin saniyara o loon na fɔɔ ka na se bii ma, ka kɛɲɛ ni Elize ka fɔta ye. Elize bɔra o yɔrɔ la n'a be tagara Betɛli. K'a to sira kan, kanbelennin dɔw bɔra dugu kɔnɔ n'u b'a la k'a lɔgɔbɔ. U tora k'a fɔ ko: «Taga ka bɔ yan, kuun wulannin! taga ka bɔ yan, kuun wulannin!» A y'a ɲaa yɛlɛma k'u filɛ, k'u danga ni Masaba tɔgɔ ye. Waraba fila bɔra tuu kɔnɔ ka mɔgɔ bi naani ni fila minɛ kanbelennin nunu na. A bɔra o yɔrɔ la ka taga Karimɛli kulu kan, ka bɔ o yɔrɔ la fana ka kɔsegi Samari dugu kɔnɔ. Zuda mara masacɛ Zozafati ka masaya saan tan ni seeginan na, Akabu dencɛ Zoramu sigira masaya la Isirayɛli mara kunna Samari. A ye saan tan ni fila kɛ masaya la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ, nga a tun ka fisa n'a faa n'a baa ye. A facɛ tun ye kabakuru min tutu Baali sɔnko la, a y'o bɔ yen. Nga a tun ye Nebati dencɛ Zerobowamu ka kojugu ɲɔgɔn kɛ, min tun y'a kɛ Isirayɛlidenw ye kojugu kɛ, a ma o dabila. O y'a sɔrɔ begɛnw tun be Mowabu masacɛ Mesa fɛ. A tun be to ka sagaden waa kɛmɛ (100 000) sara Isirayɛli mara masacɛ ye, ani sagajigi waa kɛmɛ sii, k'o kɛ nisɔngɔ ye. Akabu sara ka ban tuma min na, Mowabu masacɛ murutira Isirayɛli mara masacɛ ma. O waati la, masacɛ Zoramu wilila ka bɔ Samari dugu kɔnɔ, ka yaala ka Isirayɛli mara kɛlɛdenw bɛɛ lajɛn k'u filɛ. O kɔ, a ye cii bila ka ta'a fɔ Zuda mara masacɛ Zozafati ye ko Mowabu masacɛ murutira ale ma, ko a te taga n'ale ye k'a kɛlɛ wa? Zozafati y'a jaabi ko: «Ne bena taga i n'a fɔ e be taga cogo min na, ne ka jama fana bena taga i n'a fɔ i ka jama, ne ka soow fana bena taga i n'a fɔ i taw.» A ye ɲiningali kɛ ko u bena taga ni sira jumɛn ye, u y'a jaabi k'u bena Edɔmu kongokolon sira le ta. Isirayɛli mara masacɛ ni Zuda mara ta ani Edɔmu mara ta ye sira minɛ ka taama tile wolonwula. O kɔ, jii dɛsɛra u fɛ, u ma jii sɔrɔ k'a di u ka kɛlɛdenw n'u ka begɛnw ma. O la, Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ ko: «Paati! Masaba ye an mɔgɔ saba wele ka na an don mowabuw bolo le wa?» Nga Zozafati y'a fɔ ko: «Masaba ka kira si te yan an be se ka Masaba ɲininga min barika la wa?» Isirayɛli mara masacɛ ka kɛlɛkuntigi dɔ y'a fɔ ko: «Safati dencɛ Elize min tun be to ka tigɛkoji minɛ Eli ye, ale be yen.» Zozafati y'a fɔ ko: «Cɔ! Cɛɛ nin bena se ka Masaba ka fɔta fɔ an ye.» Isirayɛli mara masacɛ ni Zozafati ani Edɔmu masacɛ tagara Elize fɛ. Elize y'a fɔ Isirayɛli mara masacɛ ye ko: «Mun le be ne n'i cɛ? taga i facɛ n'i bamuso ka kiraw fɛ.» Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Ayi! Masaba ye an mɔgɔ saba wele ka na an don mowabuw bolo le cɔ!» Elize y'a jaabi ko: «N'a tun ma kɛ Zuda mara masacɛ Zozafati kama, ne be baara kɛ Masaba, Setigi min ye, ale kosɔn, ne tun tena i filɛ yɛrɛ, n tun tena mɛnni kɛ i fɛ fana.» O kɔ, a y'a fɔ k'u ka fɔlikɛla dɔ wele ka na. Ka fɔlikɛla nin to a ka fɔli la, Masaba y'a bolo la Elize kan. A y'a fɔ ko: «Masaba y'a fɔ ko aw ka dingɛ caaman bɔ kɔkɛnɛ nin na. Ko aw tena sanfɔɲɔ wilitɔ ye, aw tena sanji fana bentɔ ye. Nga jii bena kɔkɛnɛ nin fa, aw bena jii sɔrɔ k'a min, ani aw ka begɛnw bɛɛ. K'o yɛrɛ te foyi ye ale Masaba ɲana. Ko ale bena mowabuw don aw bolo. Ko aw bena u ka dugu barikamanw n'u ka dugubabaw bɛɛ minɛ. Ko aw ben'o yɔrɔ yiriɲumanw bɛɛ tigɛ, ka jii bɔyɔrɔw bɛɛ tugu, ani ka foroɲumanw bɛɛ fa ni kabakuruw ye k'u cɛn.» Sɔgɔma, saraka bɔwaati la, jii bɔra Edɔmu mara faan fɛ ka na yɔrɔ fa. O y'a sɔrɔ mowabuw bɛɛ tun y'a mɛn ko masacɛ nunu be nana olu kɛlɛ kama minkɛ, cɛɛ minw sii tun sera kɛlɛyɔrɔ taga ma, u ye olu bɛɛ wele, ani minw bɛɛ sii tun tɛmɛna fana. U tagara lɔ u ka mara daan na. U wilila sɔgɔma joona, tile bɔra tuma min na, jii tora ka manamana. Mowabuw ye jii ye, a wulenna i n'a fɔ joli u ɲana. U y'a fɔ ko: «Nin ye joli ye! Masacɛ nunu ye murujan bɔ ɲɔgɔn kama ka ɲɔgɔn halaki, siga t'a la. Mowabuw, an ka taga u bololafɛnw ta!» U wilila ka taga Isirayɛlidenw sigiyɔrɔ la. Isirayɛlidenw wilila ka mowabuw kɛlɛ, u ye boli ta Isirayɛlidenw ɲa. Isirayɛlidenw donna mara nin kɔnɔ ka mowabuw halaki. U ye duguw halaki. U kelen kelen bɛɛ ye kabakuru fili foroɲumanw bɛɛ kɔnɔ fɔɔ k'u fa, ka jii bɔyɔrɔw bɛɛ tugu, ka yiriɲumanw bɛɛ tigɛ. A tun tora Kirarɛzɛti dugu dama, bɛrɛbonnantigiw tagara ale lamini k'a kɛlɛ. Mowabu masacɛ y'a ye ko ale te sera kɛlɛ nin na minkɛ, a ye murujantigi mɔgɔ kɛmɛ wolonwula minɛ janko ka bɔyɔrɔ ɲini ni olu ye ka taga Edɔmu masacɛ faan fɛ, nga u ma se. O la, a dencɛ fɔlɔ min tun ka kan ka sigi a nɔɔ na masaya la, a y'ale minɛ k'a kɛ saraka jɛnita ye dugu laminikogo kan. O le ye Isirayɛlidenw dimi kosɔbɛ, u kɔsegira ka taga u ka jamana na ka Mowabu masacɛ to yen. Loon dɔ, kiraw jɛnkulu deen dɔ ka muso bɔra ka pɛrɛn k'a fɔ Elize ye ko: «Ne cɛɛ, i ka baarakɛla sara. I y'a lɔn ko a tun be siran Masaba ɲa. Jurutigi nana ko a be na n dencɛ fila minɛ ka taga u kɛ a ka jɔɔnw ye.» Elize y'a fɔ a ye ko ale be se ka mun le kɛ a ye. Ko mun le be sɔrɔ a fɛ soo kɔnɔ, ko a k'o fɔ ale ye. A y'a fɔ ko: «Foyi t'i ka baaraden fɛ soo kɔnɔ fɔɔ tulu dɔɔni, daga kɔnɔ.» Elize y'a fɔ ko: «Taga dagaw daali i sigiɲɔgɔnw bɛɛ fɛ, u lakolonw, u ka caya. I ka na don soo kɔnɔ ka daa tugu e yɛrɛ n'i dencɛw kan, ka to ka tulu nin yɛlɛma o daga nunu bɛɛ kɔnɔ. Min mana fa, e k'o bila gɛrɛfɛ.» A bɔra Elize kɔrɔ ka taga don soo kɔnɔ ka daa tugu a yɛrɛ n'a dencɛw kan. A deenw tora ka daga nunu ta ka na n'u ye a fɛ, n'a be tulu nin yɛlɛmana u kɔnɔ. Daga nunu bɛɛ fara tuma min na, a y'a fɔ a dencɛ dɔ ye ko a ka na ni dagalakolon dɔ ye tugu, ale y'a jaabi ko daga nunu bɛɛ banna. O tuma na, tulu lɔra. A tagara o fɔ Ala ka mɔgɔ nin ye. Ale y'a fɔ a ye ko: «Taga tulu nin feere k'i ka juru nin sara. O kɔ, aw ben'a tɔɔ kɛ aw ka balo ye, e n'i dencɛw.» Loon dɔ, Elize tun be tɛmɛna Sunamu dugu kɔnɔ. O y'a sɔrɔ muso nafolotigi dɔ tun be yen, ale y'a ɲini Elize fɛ ko a ka sabali ka na dumuni kɛ ale fɛ. O kɔ, a tun mana tɛmɛ yen tuma o tuma, a tun be to ka don ka dumuni kɛ a fɛ. Muso nin y'a fɔ a cɛɛ ye ko ale y'a lɔn ko cɛɛ min be to ka na u fɛ, ko Ala ka mɔgɔɲuman lo. Ko a k'a to u be sodennin dɔ lɔ a ye u ka boon sanfɛ ka dilan bila a kɔnɔ, ni tabali ani sigilan ni fitinɛ. Ko n'a nana u fɛ tuma min na, a be si o yɔrɔ la. Loon dɔ, Elize nana Sunamu a yɛlɛla sangaso nin kɔnɔ ka la yen. O kɔ, a y'a fɔ a ka baaraden Geyazi ye ko a ka Sunamu muso nin wele. Geyazi y'a wele, muso nin nana lɔ Elize ɲakɔrɔ. Elize y'a fɔ Geyazi ye ko a k'a fɔ muso nin ye ko a y'a yɛrɛ sɛgɛn olu kosɔn kosɔbɛ, k'olu be se ka mun le kɛ a ye. A b'a fɛ olu k'a koo fɔ masacɛ ye wa, walima kɛlɛdenw kuntigi ye. Muso nin y'a fɔ ko ale be a ka siya le cɛma, ko baasi te yen. Elize y'a fɔ tugu ko: «An be se ka mun le kɛ a ye?» O la, Geyazi y'a fɔ ko: «Dencɛ t'a fɛ, a cɛɛ fana kɔrɔla.» Elize ko a k'a wele a ka na. Geyazi y'a wele, a nana lɔ daa la. Elize y'a fɔ a ye ko: «Saan wɛrɛ, nin waati nin ɲɔgɔn na, i bena dencɛ minɛ i bolo.» A ko: «Ee ne matigi, Ala ka mɔgɔ, kana i ka baaraden nigɛ!» Muso nin ye kɔnɔ ta, ka dencɛ wolo o waati nin ɲɔgɔn na saan wɛrɛ, ka kɛɲɛ ni Elize ka fɔta ye a ye. Deen tora ka boɲa. Loon dɔ, a tagar'a facɛ kɔ sumantigɛlaw fɛ. A y'a fɔ a facɛ ye ko: «Ne kuun be dimi, ne kuun be dimi!» A facɛ y'a fɔ a ka baaraden dɔ ye ko ale k'a ta ka ta'a di a bamuso ma. Baaraden nin y'a ta ka ta'a di a bamuso ma. Deen nin tor'a bamuso seen kan fɔɔ ka taga se tilegwan ma. O kɔ, a sara. Muso nin yɛlɛla ka deen nin suu la Ala ka mɔgɔ nin ka dilan kan, ka bɔ ka daa tugu a la, ka ta'a cɛɛ wele ko ale b'a ɲini a fɛ a ka baaraden kelen bila ka na ale fɛ ni fali kelen ye, ko ale bena taga Ala ka mɔgɔ fɛ joona joona, ka sɔrɔ ka na. A cɛɛ y'a ɲininga ko: «Mun na i b'a fɛ ka taga Ala ka mɔgɔ fɛ bii? Bii do te kalokura ɲanagwɛ loon ye, walima lafiɲɛlon.» Muso nin y'a jaabi ko foyi tɛ. A ye fali labɛn. A y'a fɔ baaraden nin ye ko a ka sira minɛ u be taga, ko a kana lɔ sira kan n'ale m'a fɔ ko a ka lɔ. A tagara se Ala ka mɔgɔ fɛ Karimɛli kulu kan. Ala ka mɔgɔ y'a ye tuma min na yɔrɔjan, a y'a fɔ a ka baaraden Geyazi ye ko: «Sunamu muso nin natɔ filɛ. Boli ka ta'a kunbɛn k'a fɔ a ye ko: ‹I ka kɛnɛ wa? I cɛɛ do? I deen do?› » Muso nin y'a jaabi ko hɛrɛ dɔrɔn le be yen. A sera kulu nin kan Ala ka mɔgɔ gɛrɛfɛ tuma min na, a ye Ala ka mɔgɔ nin seen minɛ. Geyazi gwɛrɛl'a la janko k'a ɲɔti ka bɔ yen. Nga Ala ka mɔgɔ y'a fɔ ko a k'a to yen, ko bari a dusu le kasinin be, ko Masaba fana ma o yira ale la k'a lasɔmi. Muso nin y'a fɔ ko: «Ne tun ye dencɛ daali i fɛ wa, n matigi? N tun m'a fɔ i ye ko i kana ne nigɛ wa?» Elize y'a fɔ Geyazi ye ko: «I cɛɛ siri ka ne ka bere ta i bolo ka taga. N'i ye mɔgɔ kunbɛn, i kan'a fo, ni min y'i fo, kan'a laminɛ. Taga ne ka bere la deen nin ɲaa kan.» Deen nin bamuso y'a fɔ ko: «Masaba kosɔn, ani ka e Elize to sii la, ne tena bɔ e kɔrɔ.» O la, Elize wilila ka tugu a kɔ. Geyazi bilara u ɲa ka taga bere nin la deen nin ɲaa kan, nga mankan ma bɔ, foyi ma kɛ. O la, a kɔsegira ka na Elize kunbɛn, k'a fɔ a ye ko deen nin ma kunun. Elize sera soo tuma min na, tiɲɛ na, deen nin tun sara, a suu tun lanin be Elize ka dilan kan. Elize donna ka daa tugu ale ni deen suu la, ka Masaba daali. O kɔ, a lara deen nin suu kan, k'a daa la a daa kan, k'a ɲaa la a ɲaa fana kan, ani k'a bolow la a bolow kan. Ka to a kan ten, deen nin farisogo gwanna tugu. A wilila ka to ka yaalayaala soo kɔnɔ, ka kɔsegi ka na la deen nin suu kan tugu. Deen nin tisora siɲɛ wolonwula, k'a ɲaa yɛlɛ. Elize ye Geyazi wele, ko a ka Sunamuka muso nin wele. Geyazi y'a wele, a nana Elize fɛ. Ale y'a fɔ a ye ko a k'a deen ta. Muso nin tagar'a kunbiri gwan Elize kɔrɔ k'a ɲaa biri duguma. O kɔ, a y'a deen minɛ ka bɔ. Elize kɔsegira ka na Giligali, o y'a sɔrɔ kɔngɔ tun be jamana kɔnɔ. Kiraw ka jɛnkulu nana sigi a kɔrɔ. O la, a y'a fɔ a ka baaraden ye ko a ka dagaba sigi ka dumuni dɔ tobi u ye. U dɔ bɔra ka taga kongo kɔnɔ ka furaburu ɲini. A ye suun dɔ woyonin ye kongo kɔnɔ. A y'o deen dɔw tigɛ k'a ka fani fa. A nana se soo tuma min na, a y'o tigɛtigɛ k'o don dumuni nin na daga kɔnɔ, u tun te yiriden nunu lɔn. U ye dumuni nin bɔ k'a di u ma, u y'a nɛnɛ dɔrɔn, u kulera ko: «Ala ka mɔgɔ, mɔgɔfagafɛn be dumuni nin kɔnɔ!» U ma se k'a dumu. Elize y'a fɔ ko u ka na ni mugu ye. A ye mugu don a kɔnɔ, k'a fɔ ko u k'a bɔ k'a di mɔgɔw ma u ka dumuni kɛ. O tuma na, fɛnjugu nin tun te dumuni kɔnɔ tugu. O kɔ, cɛɛ dɔ bɔra Baalisalisa ka na n'a ka suman fɔlɔ buru ye, k'o di Ala ka mɔgɔ ma, burukun mugan, ni sumankura kisɛ, bɔɔrɔ kɔnɔ. Elize y'a fɔ ko u k'o di mɔgɔ nunu ma u b'o dumu. A ka baaraden y'a fɔ a ye ko ale bena se k'o tilan mɔgɔ kɛmɛ cɛ cogo di. Nga Elize y'a fɔ a ye ko a k'o di mɔgɔ nunu ma u b'o dumu, ko bari Masaba y'a fɔ ko u bena dumuni kɛ k'a tɔɔ to. A ye buru nunu ta k'u tilan u cɛ, u ye dumuni kɛ. A tɔɔ tora i ko Masaba tun y'a fɔ cogo min na. Naaman tun ye Siri masacɛ ka kɛlɛdenw kuntigi ye. A koo tun ka di a matigi ye kosɔbɛ, a tun b'a jati fana, bari Masaba tun ye see di Sirikaw ma ale lo barika la. Nga cɛɛ nin n'a ka kɛlɛden fariya bɛɛ, farisogobana tun b'a la. O y'a sɔrɔ Sirika dɔw tun bɔra ka taga ben Isirayɛlidenw kan, ka sungurunin dɔ minɛ. A tagara kɛ Naaman muso ka baaraden ye. Loon dɔ, ale y'a fɔ a kuntigi, Naaman muso ye ko: «Ni ne matigi tun be kira gɛrɛfɛ Samari dugu kɔnɔ kɔni, kira nin tun be se k'a kɛ a ka bana be ban.» Naaman tagara o fɔ masacɛ ye ko Isirayɛli sunguru nin ko ten. Siri masacɛ y'a fɔ a ye ko a ka taga Samari, ko ale bena bataki ci Isirayɛli mara masacɛ ma. Naaman tagara ni warigwɛ kilo kɛmɛ saba, ni sanu kilo bi wɔɔrɔ ɲɔgɔn ye, ani fani ɲanaman deen tan. A tagara ni bataki min ye Isirayɛli mara masacɛ fɛ, a tun fɔra o kɔnɔ ko: «Ne be n ka kɛlɛdenw kuntigi Naaman ci i fɛ ni bataki nin ye janko i k'a kɛ a ka bana be ban.» Isirayɛli mara masacɛ ye bataki nin kalan ka ban tuma min na, a y'a ka faniw faran k'a fɔ ko: «Ne ye Ala ye wa? Min be to ka mɔgɔw faga, ani ka mɔgɔ kunun wa, n'a be mɔgɔ ci ko n k'o tigi ka farisogobana ban? Aw ka l'a la ko a be sababu le ɲinina ka ne kɛlɛ.» Ala ka mɔgɔ Elize y'a mɛn tuma min na ko Isirayɛli mara masacɛ y'a ka faniw faran, a ye cii bila ko u ka ta'a fɔ masacɛ ye ko mun na a y'a ka faniw faran. Ko a k'a bila a ka na ale fɛ, ko a ben'a lɔn ko kira be Isirayɛli mara la. O la, Naaman nana n'a ka soow n'a ka wotoro ye, ka na lɔ Elize ka soo daa la. Elize ye mɔgɔ bila ka ta'a fɔ a ye ko: «Taga ko Zurudɛn baji la siɲɛ wolonwula, i farisogo bena kɛ a cogokɔrɔ la, i bena saniya.» Naaman diminin ye sira minɛ n'a be tagara ka to k'a fɔ ko: «Ne tun b'a miiri ko a tun bena bɔ ka na lɔ ka Masaba a ka Ala daali, ka maga bana nin yɔrɔ la ka ne kɛnɛya. O tuma na, Damasi baaw Abana ni Paripari man fisa ni Isirayɛli mara taw ye wa? Ne tun te se ka ko olu kɔnɔ ka kɛnɛya wa?» A kɔsegira n'a be tagara, a dimininba. Nga a ka baaradenw gwɛrɛl'a la k'a fɔ a ye ko: «An faa, ni kira tun y'a fɔ i ye ko i ka kogwɛlɛn kɛ, e tun tena o kɛ wa? Sankofɛrɛ a ko i ka taga ko, ko i bena saniya.» O la, a jigira ka don Zurudɛn baji kɔnɔ k'a yɛrɛ tunu jii la siɲɛ wolonwula ka kɛɲɛ ni Ala ka mɔgɔ ka fɔta ye. A farisogo kɛra i n'a fɔ denmisɛn ta, a saniyara. Naaman n'a kɔmɔgɔw bɛɛ segira ka na Ala ka mɔgɔ fɛ. U sera tuma min na, a tagara lɔ a ɲakɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Sisan, ne y'a lɔn ko Ala wɛrɛ te yɔrɔ si dugukolo kan ni Isirayɛli ta tɛ. O la, i ka boɲafɛn nin minɛ i ka baaraden bolo.» Elize y'a jaabi ko: «Ne be baara kɛra Masaba min ye, ale kosɔn, ne tena sɔn ka foyi minɛ.» Naaman y'a daali kosɔbɛ, nga a banna. Naaman y'a fɔ a ye ko: «I do banna ko i t'o minɛ. O tuma na, i ka sira di u be bɔgɔ cɛ k'a di ne ma, sofali fila bena se min kɔrɔ. Bari ne, i ka baaraden tena saraka jɛnita, walima saraka wɛrɛ bɔ batofɛn wɛrɛ ye tugu fɔɔ Masaba. Masaba ka yafa i ka baaraden ma koo kelen na: Tuma min na ni ne kuntigi be don joo Irimɔn ka soo kɔnɔ janko k'a kunbiri gwan a ɲakɔrɔ, ne fana ka kan ka n kunbiri gwan, bari a b'a bolo tintin ne bolo le kan, ka sɔrɔ k'a kunbiri gwan, Masaba ka sabali ka yafa i ka baaraden ma o la.» Elize y'a fɔ a ye ko: «Taga, Ala ka hɛrɛ kɛ i ye.» Naaman bɔnin kɔ Elize kɔrɔ ka janfa dɔɔni, Ala ka mɔgɔ Elize ka baaraden Geyazi y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Ne kuntigi y'a nɔgɔya Sirika Naaman nin ye, a tun nana ni boɲafɛn minw ye, a ma sɔn ka foyi minɛ. Masaba kosɔn, ne bena tugu a kɔ, ka dɔ minɛ a fɛ.» Geyazi ye sira minɛ ka tugu a kɔ. Naaman y'a bolitɔ ye a kɔ dɔrɔn, a jigira joona joona ka bɔ a ka wotoro kɔnɔ k'a kunbɛn, k'a fɔ a ye ko: «Kɔni a ka di?» Geyazi y'a jaabi ko: «A ka di. Ne kuntigi le ye n ci ka n'a fɔ i ye ko kanbelen mɔgɔ fila nana ka bɔ kiraw jɛnkulu la Efarayimu mara kuluyɔrɔ la ka na jigi a fɛ. K'o la, ale b'i daali, i ka warigwɛ kilo bi saba, ani fani ɲanaman fila d'ale ma.» Naaman y'a fɔ ko a ka kilo bi wɔɔrɔ minɛ. A y'a wajibiya, ka warigwɛ kilo bi wɔɔrɔ ni fani fila siri bɔɔrɔ fila kɔnɔ, k'o di a ka baaraden fila ma. Olu bilara Geyazi ɲafɛ ka taga n'o ye. U tagara se Ofɛli tintin kan tuma min na, Geyazi y'u minɛ u fɛ ka don n'u ye soo kɔnɔ k'u bila. O kɔ, a ye sira di mɔgɔ nunu ma, u tagara. A fana tagar'a kuntigi fɛ. Elize y'a ɲininga ko: «I bɔra min, Geyazi?» A ye Elize jaabi ko: «I ka baaraden tun ma taga yɔrɔ si.» Elize y'a fɔ a ye ko: «Cɛɛ nin tun be jigira joona joona ka bɔ a ka wotoro kɔnɔ ka na i kunbɛn tuma min na, ne ɲaa tun te aw la wa? Warigwɛ, ni faniw, ani olivuyiriw ni ɛrɛzɛnsunw, ani sagaw ni misiw, ani baaraden cɛmanw ni musomanw minɛwaati le ye nin ye wa? Naaman ka farisogobana bena i minɛ, an'i kɔmɔgɔw, tuma bɛɛ.» Sanni Geyazi ka bɔ Elize kɔrɔ, bana nin y'a minɛ, a fari gwɛra parapara. Kiraw jɛnkulu deenw y'a fɔ Elize ye ko: «An be to ka ɲɔgɔn lajɛn yɔrɔ min na n'i ye, o dɔgɔyara anw ma dɛ. An ka taga Zurudɛn baji daa la, an kelen kelen bɛɛ bena lɔgɔ kelen kelen ta, an bena boon dɔ kɛ an yɛrɛ ye yan yɔrɔ la.» Elize y'a fɔ u ye ko u ka taga. U kelen ko: «Sɔn ka taga n'i ka baaradenw ye.» A ko: «N bena taga n'aw ye.» A tagara n'u ye. U sera Zurudɛn baji daa la, k'a daminɛ ka yiriw tigɛ. K'u dɔ to yiritigɛ la, a ka jendeden bɔra ka ben jii kɔnɔ. A kulera ko: «Wayi, n matigi! Ne tun ye jende nin minɛ mɔgɔ dɔ lo fɛ.» Elize y'a ɲininga ko: «Jendeden nin benna min?» A y'a benyɔrɔ yira. Elize ye lɔgɔ dɔ tigɛ k'o fili a benyɔrɔ nin na, jendeden nin wilila ka yɛlɛ jii sanfɛ. O kɔ, Elize y'a fɔ a ye ko a k'a bɔ, a y'a bolo kɛ k'a bɔ. Siri masacɛ tun be kɛlɛla ni Isirayɛli mara masacɛ ye. A ye ɲɔgɔnye kɛ n'a ka kɛlɛkuntigiw ye, a y'a latigɛ ko ale ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ bena kɛ yanfɛ yen. Ala ka mɔgɔ ye cira bila Isirayɛli mara masacɛ fɛ ko a k'a yɛrɛ kɔlɔsi, ko a kana tɛmɛ o yɔrɔ nin na, ko bari Sirikaw bena bɔ yen. O la, Isirayɛli mara masacɛ ye mɔgɔ dɔw bila ka taga yɔrɔ nin kɔlɔsi. Ala ka mɔgɔ y'o ɲɔgɔn fɔ a ye siɲɛ caaman n'a be to k'a yɛrɛ minɛcogo lɔn. O le ye Siri masacɛ hakili ɲagami. A y'a ka kɛlɛkuntigiw wele k'a fɔ u ye ko mɔgɔ min bɛnnin be ni Isirayɛli mara masacɛ ye u cɛma, k'u t'o tigi fɔ ale ye wa? Kɛlɛkuntigi nunu dɔ y'a fɔ ko: «O tigi te yan, masacɛ, ne matigi. Kira Elize min be Isirayɛli mara la, ni e ye koo min fɔ i ka layɔrɔ la, ale lo be to k'o kuma nin fɔ Isirayɛli mara masacɛ ye.» Masacɛ y'a fɔ ko: «Aw ye ta'a sigiyɔrɔ filɛ ka na. Ne bena mɔgɔw bila u b'a minɛ.» U nan'a fɔ ko a be Dotan dugu kɔnɔ. A ye soow ni wotorow ni kɛlɛden caaman ci yen. Olu tagara sufɛ ka dugu lamini. Ala ka mɔgɔ ka baaraden wilila sɔgɔma joona ka bɔ dugu kɔnɔ, a ye kɛlɛdenw ye, ani soow ni wotorow. A y'a fɔ Ala ka mɔgɔ ye ko: «An bena kɛ di, ne matigi?» Ala ka mɔgɔ nin y'a fɔ ko: «Kana siran, bari mɔgɔ minw be anw fɛ, o ka ca n'u ta ye.» Elize ye Masaba daali ko a ka baaraden nin ɲaa yɛlɛ, janko a ka yeli kɛ. Masaba y'a ɲaa yɛlɛ, a ye soow ni wotoro tasumalamanw ye, u fanin be kulu kan ka Elize lamini. Sirikaw tun be nana Elize fɛ. Elize ye Masaba daali ko a ka jama nin kɛ fiɲɛntɔw ye. Masaba y'u ɲaa fiɲɛn ka kɛɲɛ ni Elize ka kuma ye. O kɔ, Elize y'a fɔ u ye ko: «Aw filila sira ma, aw be taga dugu min na, yan tɛ. Aw be mɔgɔ min ɲinina, aw ye na ne bena aw bila sira a fɛ.» A kɛra ten, a bilara u ɲa ka taga Samari. U donna Samari dugu kɔnɔ tuma min na, Elize y'a fɔ ko Masaba k'u ɲaa yɛlɛ janko u ka yeli kɛ. Masaba y'u ɲaa yɛlɛ, u y'a ye ko u be Samari dugu le kɔnɔ. Isirayɛli mara masacɛ y'u ye tuma min na, a ko Elize ma: «Ne faa, n k'u faga wa? N k'u faga wa?» Elize y'a fɔ a ye ko: «Kan'u faga. O tuma na, i ye mɔgɔ minw kɛlɛ k'u minɛ ni murujan, walima kala ye, i be to k'olu faga wa? Dumuni ni jii di u ma, janko u ka dumuni kɛ ka minni kɛ, o kɔ, u ka taga u kuntigi fɛ.» Isirayɛli mara masacɛ ye dumuniba labɛn k'a di u ma, u ye dumuni kɛ ka minni kɛ. O kɔ, a y'u bila ka taga. U kɔsegira u kuntigi fɛ. O la, Sirikaw ma segi ka na Isirayɛli mara la k'u be ben u kan tugu. Waati dɔ tɛmɛnin kɔ, Siri masacɛ Bɛnadadi y'a ka kɛlɛdenw bɛɛ lajɛn ka taga Samari dugu datugu. O la, kɔngɔ donna Samari dugu kɔnɔ, ka gwɛlɛya kosɔbɛ. U ye dugu datugu ka mɛn fɔɔ u tun be fali kungolo feere warigwɛ kuru bi seegi la, ani jɛnɛtuba ka boo tun be falen warigwɛ kuru duuru la. Loon dɔ, ka masacɛ to n'a be yaalayaala la kogo sanfɛ, muso dɔ kulera ko: «Masacɛ, ne matigi, n dɛmɛ!» Masacɛ y'a jaabi ko: «Ni Masaba ma i dɛmɛ, ne bena se k'i dɛmɛ ni mun ye? Suman te yen, duvɛn fana te yen.» O kɔ, masacɛ y'a ɲininga ko: «Mun le kɛra?» A y'a fɔ ko: «Muso nin tun y'a fɔ ne ye ko ne ka n dencɛ di an b'a ɲimi o loon na, ko sini an bena ale ta ɲimi fana. An ye ne ta tobi k'o ɲimi ka ban. Loon wɛrɛ, ne y'a fɔ ko a ka na n'a deen ye an b'o ɲimi, a y'a ta k'a dogo.» Masacɛ y'o muso nin ka kuma mɛn dɔrɔn, a y'a ka faniw faran. A tun be tɛmɛna kogo nin kan minkɛ, jama ye dusukasifani ye a kannafani jukɔrɔ. A kalila ko ni ale ma Safati dencɛ Elize kungolo tigɛ bii, Ala kana ale to fewu. O y'a sɔrɔ Elize tun siginin be a ka soo kɔnɔ, cɛkɔrɔbaw tun siginin be a gɛrɛfɛ. Masacɛ ye mɔgɔ dɔ bila ka ta'a fɛ. Nga sanni o ciden nin ka se, Elize y'a fɔ cɛkɔrɔba nunu ye ko: «Aw k'a filɛ dɛ, mɔgɔfagala nin ye mɔgɔ dɔ ci ka na ne kuun tigɛyɔrɔ. N'a nana se, aw ka daa tugu, aw kan'a to a be don. A kuntigi yɛrɛ seen mankan te nin ye n'a be nan'a kɔfɛ wa?» Ka Elize to o kuma na u fɛ, ciden ni masacɛ ser'a fɛ, k'a fɔ ko: «Kojugu nin bɔra Masaba le fɛ. An ka kan ka mun le kɔnɔ Masaba fɛ tugu?» Elize y'a fɔ ko u ka mɛnni kɛ Masaba ka kuma na, ko Masaba y'a fɔ ko sini nin waati kelen nin ɲɔgɔn na, ko mugu kilo tan ni fila bena feere warigwɛ kuru kelen na, ka suman kilo mugan ni naani feere warigwɛ kuru kelen na Samari dugu donda la. Kɛlɛdenw kuntigi min tun ye masacɛ ka bolo layɔrɔ ye, ale y'a fɔ Ala ka mɔgɔ ye ko hali ni Masaba ye sankolo daa yɛlɛ, k'o koo te se ka kɛ. O la, Elize y'a fɔ a ye ko: «E ɲaa kɔni bena la koo nin kan, nga e ten'a dumu fewu!» O y'a sɔrɔ farisogobanatigi mɔgɔ naani tun be si dugu donda la. Olu y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Mun na an bena to yan ka sa? N'an ko an be don dugu kɔnɔ, kɔngɔ be o yɔrɔ la, an bena sa. N'an fana tora yan, an bena sa. O la, an ka taga Sirikaw ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ la. N'u y'an to n'u m'an faga, an be to yen. N'u fana y'an faga, o kelen lo.» Dibi be donna, u wilila ka taga Sirikaw ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ la. U sera tuma min na, u y'a ye ko mɔgɔ si te yen. O y'a sɔrɔ Matigi tun y'a kɛ Sirikaw ka kɛlɛdenw ye kɛlɛkɛwotorow ni soow seen mankan mɛn, kɛlɛden caaman mankan tun lo. U y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko Isirayɛli mara masacɛ tagara itiw ka masacɛ ani Ezipitikaw ka masacɛ sara, janko u ka se ka na olu kɛlɛ. O la, u wilila ka boli dibi dontuma na k'u ka fanibuguw ni soow n'u ka faliw to yen. U bolila k'u sigiyɔrɔ nin to a cogo la k'u yɛrɛ nii kisi. Banabagatɔ nunu tagara se kɛlɛden nunu ka sigiyɔrɔ la. U donna fanibugu dɔ kɔnɔ ka dumuni kɛ ka minni kɛ, ani ka wili ka warigwɛ ni sanu ni faniw ta ka taga u dogo. O kɔ, u nana don dɔ wɛrɛ kɔnɔ tugu ka minan dɔw ta ka taga u fana dogo. O kɔ, u y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «An be baara min na, a ɲanaman tɛ! Bii loon ye kibaru diman fɔlon ye. N'an y'a to an kɔnɔ ka kɔnɔni kɛ fɔɔ sini sɔgɔma, jalaki bena ben an kan, kojugu b'an sɔrɔ. An ka taga sisan ka ta'a fɔ masacɛ ka soo kɔnɔ.» U tagara dugu donda kɔlɔsibagaw wele k'a fɔ olu ye k'olu donna Sirikaw ka kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ la, mɔgɔ si tun te yen, mɔgɔ mankan tun te bɔ yen, soow ni faliw le sirinin be yen, ani fanibugu nunu be u cogo la yen. Dugu donda kɔlɔsibagaw ye mɔgɔ wele k'a ci ka ta'a fɔ masacɛ ka soo kɔnɔ. Masacɛ wilila o sufɛ k'a fɔ a ka dakɔrɔsigiw ye ko: «Sirikaw b'a fɛ ka fɛɛn min kɛ an na, ne be o le fɔ aw ye. U y'a ye ko kɔngɔ b'an na, o la, u bɔra u ka sigiyɔrɔ la ka taga dogo forow kɔnɔ. U b'a miiri ko an bena bɔ dugu kɔnɔ, u be sɔrɔ k'an ɲanamanw minɛ, ani ka sɔrɔ ka don dugu kɔnɔ.» Masacɛ ka dakɔrɔsigiw dɔ y'a fɔ ko: «Soo minw tora dugu kɔnɔ, a to u be duuru minɛ olu la. Hali n'u tora yan, u bena sa i n'a fɔ dugu mɔgɔw bɛɛ. I k'a to an b'u ci ka taga filɛli kɛ koo nin be cogo min.» U ye wotoro fila ta ka soow siri o la. Masacɛ ye mɔgɔw bila, ko u ka tugu Sirikaw ka kɛlɛdenw kɔ k'a filɛ koo min kɛra. Olu tugura kɛlɛden nunu kɔ fɔɔ ka taga se Zurudɛn baji daa la. Sirikaw ka kɛlɛden nunu tun be bolila tuma min na, faniw ni minan minw tun bɔra ka ben u fɛ sira kan yɔrɔ bɛɛ, ciden nunu y'o ye. U kɔsegira ka na o fɔ masacɛ ye. Jama bɔra ka taga Sirikaw ka kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ la k'u ka minanw ta. U ye mugu kilo tan ni fila feere warigwɛ kuru kelen na, ka suman kilo mugan ni naani feere warigwɛ kuru kelen na ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. O loon na, masacɛ tun ye dugu donda kɔlɔsiko don kɛlɛdenw kuntigi bolo, ale min tun y'a ka bolo layɔrɔ ye. Nga jama y'a ɲɔti k'a ben k'a dɔndɔn dugu donda la, a sara, ka kɛɲɛ ni Ala ka mɔgɔ ka kuma ye. A tun ye min fɔ a ye masacɛ taatuma na a fɛ. Ala ka mɔgɔ tun y'a fɔ masacɛ ye ko sini nin waati nin ɲɔgɔn na, ko u bena mugu kilo tan ni fila feere warigwɛ kuru kelen na, ani ka suman kilo mugan ni naani feere warigwɛ kuru kelen na, Samari dugu donda la. Kɛlɛdenw kuntigi nin tun y'a fɔ Ala ka mɔgɔ ye ko hali ni Masaba ye sankolo daa yɛlɛ, k'o koo nin tena se ka kɛ. O la, Elize tun y'a fɔ a ye ko: «E ɲaa bena la koo nin kan, nga e ten'a dumu fewu!» O le kɛr'a la fana, u y'a ɲɔti k'a ben k'a dɔndɔn dugu donda la, a sara. Elize tun ye muso min deen suu kunun, a y'a fɔ ale ye ko: «Wili ka bɔ yan n'i ka somɔgɔw ye ka taga sigi yɔrɔ dɔ la, aw bena se ka sigi yɔrɔ min na, bari Masaba ye saan wolonwula kɔngɔ labɛn jamana nin kama.» Ala ka mɔgɔ y'a fɔ cogo min na, muso nin y'a kɛ ten. A wilila n'a ka somɔgɔw ye ka taga sigi saan wolonwula filisiw ka jamana na. Saan wolonwula tɛmɛnin kɔ, a bɔra filisiw fɛ ka kɔsegi. A tagara masacɛ daali a ka foro n'a ka soo kama. Masacɛ tun be baro kɛra ni Ala ka mɔgɔ ka baaraden Geyazi ye. A y'a fɔ ko Elize ye kabako minw kɛ, ko a ka olu bɛɛ lakali ale ye. Elize tun ye mɔgɔ dɔ suu kunun cogo min na, k'a to o ɲafɔli la masacɛ ye, Elize tun ye muso min deen suu kunun, ale nana masacɛ fɛ k'a ka soo n'a ka foro daali. Geyazi y'a fɔ ko: «Masacɛ, ne matigi, muso nin lo, Elize tun y'a deen min kunun, ale filɛ.» Masacɛ ye muso nin ɲininga, a y'a ɲafɔ a ye. O kɔ, masacɛ y'a ka baaraden dɔ wele, a lanin be min na, ka muso nin ka koo kalifa a ma ko: «Muso nin ka fɛɛn bɛɛ segi a ma, ani a tun ka kan ka tɔnɔ min bɛɛ sɔrɔ a ka forow la fana k'a ta a bɔtuma na jamana kɔnɔ fɔɔ ka na se bii ma.» Elize tagara Damasi. Siri masacɛ Bɛnadadi tun banana. U y'a fɔ a ye ko Ala ka mɔgɔ nana. O la, masacɛ y'a fɔ Azayɛli ye ko: «Bonyafɛn dɔ ta i bolo ka taga Ala ka mɔgɔ nin fɛ, ka Masaba ɲininga a barika la, ko n bena kɛnɛya wa?» Fɛnɲuman minw bɛɛ tun be sɔrɔ Damasi dugu kɔnɔ, Azayɛli tagara Elize fɛ n'o dɔw ye. A tun y'o la ɲɔgɔmɛ bi naani kan. A sera tuma min na, a tagara lɔ a ɲafɛ k'a fɔ ko: «I ka baaraden Bɛnadadi, Siri masacɛ ye n ci i fɛ k'i ɲininga ko ale bena kɛnɛya wa?» Elize y'a jaabi ko: «Ta'a fɔ a ye ko siga t'a la, a bena kɛnɛya. Nga Masaba y'a yira ne la ko a bena sa.» Ala ka mɔgɔ y'a ɲaa basa ka to ka filɛli kɛ yɔrɔ kelen. O kɔ, a kasira. Azayɛli y'a fɔ ko: «Mun na e be kasira, matigi?» Elize y'a jaabi ko: «Bari i bena kojugu min kɛ Isirayɛlidenw na, ne y'o lɔn. I bena u ka dugu barikamanw jɛni, i bena u ka kanbelenw faga ni murujan ye, k'u ka denɲɛninw tereke ani k'u ka muso kɔnɔmanw kɔnɔw faran.» Azayɛli y'a fɔ ko: «I ka baaraden ye mun ye? Ne min te foyi ɲa, ne bena se k'o koo nin kɛ wa?» Elize y'a jaabi ko: «Masaba y'a yira ne la ko ele le bena kɛ Sirikaw ka masacɛ ye.» Azayɛli bɔra Elize kɔrɔ ka kɔsegi a kuntigi fɛ. Ale y'a ɲininga ko Elize ye mun le fɔ a ye. A y'a jaabi ko: «A ko siga t'a la, i bena kɛnɛya.» O dugusagwɛ, Azayɛli ye birifani dɔ ta k'a don jii kɔnɔ k'a biri masacɛ ɲaa kan, a sara. Azayɛli sigir'a nɔɔ na masaya la. Isirayɛli mara masacɛ Zoramu, Akabu dencɛ ka masaya saan duurunan na, Zozafati dencɛ Zoramu kɛra masacɛ ye Zuda mara la. Sanni a ka sigi masaya la, a tun ye saan bi saba ni fila sɔrɔ. A ye saan seegi kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ye Isirayɛli mara masacɛw ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ, i n'a fɔ Akabu ka somɔgɔw tun y'a kɛ cogo min na, bari a tun ye Akabu denmuso dɔ le furu. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Nga Masaba ma sɔn ka Zuda mara halaki a ka baarakɛla Dawuda kosɔn, ka kɛɲɛ n'a ka layidu tanin ye Dawuda ye ko a tena masaya bɔsi a n'a kɔmɔgɔw bolo pewu. Edɔmuw murutira Zuda mara ka fanga ma ale Zoramu ka tile la, ka masacɛ wɛrɛ sigi u yɛrɛ ye. O la, Zoramu tagara Sayiri n'a ka kɛlɛkɛwotorow bɛɛ ye. A wilila sufɛ ka edɔmuw kɛlɛ. Edɔmuw tun y'ale ni wotorow kuntigiw lamini. A ka kɛlɛdenw bolila ka taga soo. Edɔmuw tora u ka murutili la Zuda mara ka fanga ma fɔɔ ka na se bii ma. Libinakaw fana murutira o waati kelen le la. Zoramu ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Zoramu sara, u y'a suu don Dawuda ka ciin na a faaw gɛrɛfɛ. A dencɛ Akaziyasi sigir'a nɔɔ na masaya la. Isirayɛli mara masacɛ Zoramu, Akabu dencɛ ka masaya saan tan ni filanan na, Zoramu dencɛ Akaziyasi kɛra Zuda mara masacɛ ye. Akaziyasi tun ye saan mugan ni fila sɔrɔ sanni a ka kɛ masacɛ ye. A ye saan kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Atali, Isirayɛli mara masacɛ Omuri mamaden tun lo. A ye Akabu ka somɔgɔw ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ, ka kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ Akabu ka somɔgɔw, bari u tun kɛra ɲɔgɔn lamɔgɔw ye furu kama. A tagara ni Akabu dencɛ Zoramu ye ka kɛlɛ kɛ ni Siri masacɛ Azayɛli ye Aramɔti, Galaadi mara la. Sirikaw ye Zoramu mandimi. O la, masacɛ Zoramu kɔsegira ka n'a yɛrɛ furakɛ Zizireyɛli. Akaziyasi tagar'a filɛ Zizireyɛli bari a tun mandiminin lo. Kira Elize ye kiraw jɛnkulu deen dɔ wele k'a fɔ a ye ko: «I cɛɛ siri ka tulubara nin ta, ka taga Aramɔti, Galaadi mara la. N'i sera, i ka cogo ɲini ka Nimusi deen Zozafati dencɛ Zewu ye. I k'a wele ka bɔ n'a ye a balimaw cɛma, ka don n'a ye soo dɔ kɔnɔ gɛrɛfɛ. I ka tulubara nin ta ka tulu bɔn a kuun na k'a fɔ a ye ko: ‹Masaba y'a fɔ ko ale b'i woloma ka kɛ masacɛ ye Isirayɛlidenw kunna.› N'i y'o kɛ ka ban, i be daa yɛlɛ ka bɔ ka boli joona!» Kira kanbelen nin tagara Aramɔti, Galaadi mara la. A tagara se dɔrɔn, a ye kɛlɛdenw kuntigiw ye, u tun be ɲɔgɔnye la. A y'a fɔ ko: «Kuntigi, ne mako b'i la ka kuma dɔɔni fɔ i ye.» Zewu y'a fɔ ko a kaan be mɔgɔ jumɛn le ma olu cɛma. A ko ale lo. Zewu wilila ka don soo kɔnɔ. Kanbelen nin ye tulu bɔn a kuun na k'a fɔ ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ ko ale y'i woloma k'i kɛ Isirayɛli mara masacɛ ye, ale Masaba ka jama kunna. Ko e bena i kuntigi Akabu ka soo halaki. Ko ale ben'a ka kiraw n'ale Masaba ka baarakɛla tɔw bɛɛ joli hakɛ bɔ Zezabɛli la, min tun y'u faga. Ko Akabu ka soo bɛɛ bena halaki. Ko ale ben'a ka somɔgɔ cɛmanw bɛɛ halaki ka bɔ Isirayɛlidenw cɛma, a jɔɔn fara hɔrɔn kan. Ko ale bena Akabu ka soo kɛ i n'a fɔ Nebati dencɛ Zerobowamu ta, ani Aya dencɛ Bayesa ka soo. Ko wuluw le bena Zezabɛli suu ɲimi Zizireyɛli kongo kɔnɔ. Mɔgɔ tena sɔrɔ min ben'a suu don.» O kɔ, kanbelen nin ye boon daa yɛlɛ ka bɔ ka boli. Zewu bɔr'a kuntigi ka kɛlɛkuntigiw fɛ tuma min na, olu y'a ɲininga ko: «Hɛrɛ lo wa? Mun na fatɔcɛ nin nana i fɛ?» Zewu y'u jaabi ko: «Aw be cɛɛ nin n'a ka fɔta lɔn sa.» Nga u y'a jaabi ko: «Galon lo, a fɔ an ye.» O la, a y'a fɔ u ye ko: «Masaba y'a fɔ ko ale ye ne woloma ka kɛ Isirayɛli mara masacɛ ye.» O yɔrɔnin kelen, u kelen kelen bɛɛ y'u ka faniw ta k'u bila bonda yɛlɛyɛlɛnan kan janko Zewu ka sigi. U ye buru fiyɛ ko Zewu kɛra masacɛ ye. Nimusi deen Zozafati dencɛ Zewu ye janfa siri Zoramu na. O waati nin na, Zoramu ni Isirayɛli mara kɛlɛdenw bɛɛ tun be Siri masacɛ Azayɛli kɛlɛla Aramɔti kama, Galaadi mara la. Nga o tun y'a sɔrɔ Sirikaw tun ye Zoramu mandimi Siri masacɛ Azayɛli kɛlɛyɔrɔ la, n'a kɔsegira Zizireyɛli o mandiminɔ nin furakɛyɔrɔ la. Zewu y'a fɔ a tɔɲɔgɔnw ye ko n'a diyara u ye, ko mɔgɔ si kana bɔ dugu kɔnɔ ka taga o kibaru nin fɔ Zizireyɛli. O kɔ, Zewu yɛlɛl'a ka wotoro kɔnɔ ka taga Zizireyɛli. Bari Zoramu tun lanin be yen, Zuda mara masacɛ Akaziyasi tun tagar'a filɛyɔrɔ la. Kɔlɔsilikɛbaga min tun be Zizireyɛli, sangaso kɔnɔ, ale ye Zewu ka kɛlɛdenw natɔ ye, k'a fɔ ko ale ɲaa be kɛlɛden dɔw natɔ la. Zoramu y'a fɔ a ye ko a ka sotigi dɔ ci a ka taga u kunbɛn k'u ɲininga ni hɛrɛ lo. O sotigi nin tagara Zewu kunbɛn k'a fɔ a ye ko: «Masacɛ ko hɛrɛ lo wa?» Zewu y'a jaabi ko hɛrɛko b'a ka sira la wa? Ko a ka tɛmɛ ka tugu ale kɔ. Kɔlɔsilikɛbaga nin y'a fɔ ko: «Ciden nin tagara se u fɛ, nga a te segira ka na.» Masacɛ ye sotigi filanan ci tugu, ale fana sera u fɛ k'a fɔ ko: «Masacɛ ko hɛrɛ lo wa?» Zewu y'a jaabi ko: «Hɛrɛko b'i ka sira la wa? Tɛmɛ ka tugu ne kɔ.» Kɔlɔsilikɛbaga nin y'a fɔ ko: «Sotigi nin tagara se u fɛ, nga ale fana te segira ka na. A bolicogo be i n'a fɔ Nimusi dencɛ Zewu ta, ale be boli i n'a fɔ fatɔ.» O la, Zoramu y'a fɔ ko u k'ale ka wotoro labɛn, u y'a labɛn. Isirayɛli mara masacɛ Zoramu, ni Zuda mara masacɛ Akaziyasi bɔra n'u ka wotorow ye k'u be taga Zewu kunbɛn. U y'a kunbɛn Zizireyɛlika Nabɔti ka foro kɔnɔ. Zoramu ye Zewu ye tuma min na, a y'a fɔ ko: «Hɛrɛ lo wa, Zewu?» Zewu y'a jaabi ko: «O ye mun hɛrɛ ye, k'i bamuso Zezabɛli ka josɔnko n'a ka subagaya to yen?» Zoramu y'a ka wotoro ɲaa yɛlɛma ka boli ta. A y'a fɔ Akaziyasi ye ko: «Janfa lo, Akaziyasi!» Zewu y'a ka kala ta ka Zoramu bon k'a sɔrɔ a kɔɔ la a gaman cɛma, fɔɔ biɲɛ nin donna k'a dusukun sɔgɔ ka bɔ. A benna ka sa a ka wotoro kɔnɔ. Zewu y'a fɔ a ka kɛlɛdenw kuntigi Bidikari ye ko: «A suu bɔ k'a fili Zizireyɛlika Nabɔti ka foro kɔnɔ. I hakili jigi Masaba ka fɔta la a facɛ Akabu kosɔn, tuma min na an tun be wotoro kɔnɔ Akabu kɔfɛ. Masaba tun ko: ‹N ye Nabɔti n'a dencɛw joli bɔnnin ye kunun. Ne bena o hakɛ bɔ i la foro kelen kelen nin kɔnɔ. Ne Masaba ko ten.› » Zewu ko u ka Zoramu suu bɔ k'a fili foro nin kɔnɔ ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. Zuda mara masacɛ Akaziyasi y'o ye minkɛ, a ye boli ta ka Bɛtigan sira minɛ. Zewu y'a kɔgwɛn, a k'u k'ale fana faga. U y'a mandimi a ka wotoro kɔnɔ Guru sira kan, Yibileyamu masurun na. A bolila ka taga don Megido dugu kɔnɔ, ka sa o yɔrɔ la. A ka baaradenw y'a suu ta ka taga n'a ye Zeruzalɛmu, wotoro kɔnɔ. U y'a suu don Dawuda ka ciin na, a faaw ka kaburu kɔnɔ. Akaziyasi tun kɛra masacɛ ye Zuda mara la, Akabu dencɛ Zoramu ka masaya saan tan ni kelennan na. Zewu tun be donna Zizireyɛli dugu kɔnɔ tuma min na, Zezabɛli y'o mɛn. A ye kale la, k'a kuun lalaga ka taga lɔ fenɛtiri la ka to ka filɛli kɛ. Ka Zewu to n'a be donna dugu donda la dɔrɔn, muso nin y'a fɔ a ye ko: «Hɛrɛ lo wa Zimuri, kuntigi fagabaga?» Zewu y'a kuun kɔrɔta ka filɛli kɛ fenɛtiri la. A y'a fɔ ko jɔn le be ale kɔ, ko jɔn. Masaso ɲamɔgɔ fila, walima saba nana lɔ fenɛtiri nin na. A y'a fɔ k'olu k'a ɲɔti k'a fili duguma. U y'a ɲɔti ka ben duguma, a joli dɔ serila kogo kan, ani soow kan. Zewu yɛlɛl'a kan n'a ka wotoro ye. O kɔ, Zewu tagara don ka dumuni kɛ ka minni kɛ, ka sɔrɔ k'a fɔ ko u ka taga muso danganin nin filɛ k'a suu don, ko bari masacɛ denmuso lo. U tagara ko u b'a suu don, u tagar'a kungolo n'a tigɛw n'a sentigɛw dama le ye. U kɔsegira ka na o fɔ Zewu ye. Ale y'a fɔ ko: «Masaba tun ye o le fɔ a ka baarakɛla Tisibika Eli barika la, ko wuluw le bena Zezabɛli suu ɲimi Zizireyɛli foro kɔnɔ, ani ko a suu bena kɛ nɔgɔ ye o foro kɔnɔ, fɔɔ mɔgɔ si te se k'a fɔ ko nin le ye Zezabɛli ye.» Akabu kɔmɔgɔw dencɛ mɔgɔ bi wolonwula tun be Samari dugu kɔnɔ. Zewu ye bataki dɔw sɛbɛn k'o ci Samari, dugu kɛlɛkuntigiw ma, ani cɛkɔrɔbaw, ni Akabu kɔmɔgɔw kɔlɔsibagaw ma. A y'a fɔ a kɔnɔ ko: «Ni bataki nunu sera aw ma dɔrɔn, aw kuntigi deenw be n'aw ye minkɛ, ani wotorow ni soow, ani dugu barikaman ni kɛlɛkɛminanw, min ka fisa ani min be se ka kɛ masa ɲanaman ye aw kuntigi kɔmɔgɔw cɛma, aw k'o minɛ k'a sigi masaya la a faa nɔɔ na, a ka kɛlɛ kɛ aw kuntigi ka soo kama.» U siranna kosɔbɛ, u y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Masacɛ fila ma se ka lɔyɔrɔ sɔrɔ a fɛ, an do bena lɔyɔrɔ sɔrɔ cogo di?» Masaso kɔnɔ kuntigi, ni dugutigi, ani cɛkɔrɔbaw, ni deen nunu kɔlɔsibagaw ye cii bila ka ta'a fɔ Zewu ye ko: «Anw ye i ka baaradenw ye, i b'a fɛ an ka koo min kɛ, an bena o kɛ. An kɔni tena mɔgɔ woloma k'o kɛ masacɛ ye, fɛɛn min ka d'i ye, i k'o kɛ.» O la, Zewu ye bataki filanan ci u ma tugu, k'a fɔ o kɔnɔ ko: «N'aw be ne kɔ, n'aw be mɛnni kɛ ne fɛ, aw k'aw kuntigi kɔmɔgɔ nunu kungolow ta ka na n'u ye ne fɛ sini nin waati nin ɲɔgɔn na Zizireyɛli.» O y'a sɔrɔ masacɛ kɔmɔgɔ bi wolonwula nunu tun be dugu mɔgɔbabaw le fɛ n'u b'u balola. O bataki nin sera u fɛ tuma min na, u ye masacɛ kɔmɔgɔ bi wolonwula nunu bɛɛ kaan tigɛ, k'u kungolow don sinsinw kɔnɔ k'o ci Zewu ma Zizireyɛli. Ciden nan'a fɔ a ye ko u nana ni masacɛ deen nunu kungolow ye. A y'a fɔ ko u k'u bila yɔrɔ fila, dugu donda gɛrɛfɛ yanni sɔgɔma. Sɔgɔma, a bɔra ka lɔ k'a fɔ jama ye ko: «Aw jalakinin tɛ. Ne ye janfa siri ka n kuntigi faga, nga jɔn le ye nunu bɛɛ faga? Aw k'a lɔn ko foyi tena to Masaba ka kuma na min tena kɛ. A ye min fɔ Akabu ka soo kama. Masaba ye fɛɛn min fɔ a ka kira Eli daa la, a y'o le kɛ.» O kɔ, Zewu ye Akabu ka mɔgɔw bɛɛ faga Zizireyɛli, a ka mɔgɔbabaw, n'a terigwɛlɛnw, an'a ka sarakalasebagaw, a ma kelen to yen. Zewu ye Samari sira minɛ. A tagara se Bɛtekɛdi, sagadɛndɛbagaw ka yɔrɔ la, a ye Zuda mara masacɛ Akaziyasi balima dɔw ye o yɔrɔ la. A y'u ɲininga k'olu ye jɔnw ye. U y'a jaabi k'olu ye Akaziyasi balimaw ye, k'olu be tagara masamuso deenw ni masacɛ ka somɔgɔ tɔw fo. Zewu ko k'u minɛ, u y'u minɛ k'u kaan tigɛ Bɛtekɛdi kɔlɔnda la. U tun ye mɔgɔ bi naani ye, a ma kelen to yen. Zewu bɔra o yɔrɔ ka taga Erekabu dencɛ Yonadabu kunbɛn, min tun be nan'a ɲafɛ. A y'a fo k'a fɔ a ye ko: «I kɔnɔ gwɛnin lo i n'a fɔ ne ta, i faan fɛ wa?» Yonadabu y'a jaabi ko ɔnhɔn. Zewu y'a fɔ ko ni o lo, ko a k'a bolo di ale ma. A y'a bolo di. Zewu y'a sama, a yɛlɛl'a ka wotoro kɔnɔ. Zewu y'a fɔ a ye ko a ka na, ko ale jijanin be Masaba ka koo la cogo min na, ko a ben'o ye. A y'a ta a ka wotoro kɔnɔ ka taga n'a ye. Zewu sera Samari dugu kɔnɔ dɔrɔn, Akabu ka somɔgɔ tɔɔ minw tun tora yen, a ye olu bɛɛ halaki ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma ye a tun ye min fɔ Eli ye. O kɔ, Zewu ye jama bɛɛ lajɛn k'a fɔ u ye ko: «Akabu kɔni ye Baali sɔn dɔɔni, nga ne ben'a sɔn ka tɛmɛ a kan kosɔbɛ. Aw ka Baali ka kiraw bɛɛ wele u ka na ne fɛ, ani a sɔnbagaw bɛɛ, ani a murutigiw bɛɛ, mɔgɔ si kana to kɔfɛ. Bari ne b'a fɛ ka sarakaba bɔ Baali ye. Ni min tora kɔfɛ, o tigi bena faga.» Zewu tun y'o kɛ ni cekuya ye janko a ka se ka Baali sɔnbagaw bɛɛ faga. A ko u ka Baali ka ɲanagwɛ lon wango la. U y'o wango la. A ye cii bila ka taga Isirayɛli mara bɛɛ la. Baali sɔnbaga nunu bɛɛ nana, mɔgɔ si ma to kɔfɛ u la. U donna Baali soo kɔnɔ, a fara tɛ. A y'a fɔ u ka sɔnnikɛfaniw marabaga ye ko a ka faniw bɔ ka di Baali sɔnbaga nunu bɛɛ ma. Ale y'o kɛ. O kɔ, Zewu ni Erekabu dencɛ Yonadabu tagara Baali soo kɔnɔ, k'a fɔ Baali sɔnbaga nunu ye ko u ka filɛli kɛ yala ni Masaba batobaga dɔ te u cɛma, ko a ka kɛ olu Baali sɔnbagaw dama ye. U donna ko u be saraka jɛnitaw ni saraka dɔ wɛrɛw bɔ. O y'a sɔrɔ Zewu tun ye mɔgɔ bi seegi to kɛnɛma k'a fɔ olu ye ko: «Ne be mɔgɔ minw donna aw bolo, n'aw dɔ y'a to u kelen yɛrɛ sera ka boli, o tigi le bena faga a nɔɔ na.» A tilara saraka jɛnita la dɔrɔn, a ye sira di daa kɔlɔsibagaw ni kɛlɛdenw kuntigiw ma, ko u ka don ka mɔgɔ nunu faga, ko u si ɲanaman kana bɔ. U y'u faga ni murujan ye k'u suuw ta k'o fili kɛnɛma. O kɔ, u donna Baali soo kɔnɔ, ka jokabakuru ta ka bɔ n'a ye k'a jɛni. A cɛnnin kɔ, u ye soo nin ci k'o yɔrɔ kɛ forobaɲɛgɛn ye. A be yen halibi. Zewu ye Baali ka koo ban ten Isirayɛli mara la. Nga ale ma faran ka bɔ Nebati dencɛ Zerobowamu ka kojugu la, min tun ye Isirayɛlidenw bila misiden sanulamanw sɔnko la Betɛli ni Dan, n'o kɛra kojugu ye. O kɔ, Masaba y'a fɔ Zewu ye ko: «I ye koɲuman kɛ ne ɲakɔrɔ minkɛ, o ɲɛna. I ye ne sago bɛɛ kɛ Akabu ka soo la. O la, i kɔmɔgɔw bena to masaya la Isirayɛli mara kunna fɔɔ ka se i tulomasamaw ma.» O bɛɛ n'a ta, Zewu ma Masaba, Isirayɛli ka Ala ka sariya bato n'a dusu bɛɛ ye. Zerobowamu tun y'a kɛ Isirayɛlidenw ye kojugu minw kɛ, a ma faran o la. O waati la, Masaba y'a daminɛ ka Isirayɛli mara yɔrɔ dɔgɔya. Siri masacɛ Azayɛli y'u kɛlɛ ka se u kɔrɔ u ka mara daan bɛɛ la, Zurudɛn baji kɔrɔn fɛ, ni Arowɛri worodugu faan fɛ, Arinɔn kɔɔ daa la, min ye Galaadi mara ni Basan mara ye, Gadi ni Urubɛn ani Manase kɔmɔgɔw tun siginin be yɔrɔ min na. Zewu ka kɛwali tɔw, a ka baara bɛɛ, n'a ka cɛfariyakow bɛɛ, olu be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Zewu sara, u y'a suu don Samari. A dencɛ Yowakazi sigir'a nɔɔ na masaya la. Zewu tun ye saan mugan ni seegi kɛ masaya la Isirayɛlidenw kunna Samari. Tuma min na Akaziyasi bamuso y'a ye ko a dencɛ sara, a y'a latigɛ ko a be masacɛ kɔmɔgɔw bɛɛ faga. Nga u tun b'a fɛ ka masacɛ dencɛw faga tuma min na, masacɛ Zoramu denmuso Yoseba, min tun ye Akaziyasi balimamuso ye, ale ye Akaziyasi dencɛ Zowasi ta ka ta'a dogo Masaba ka soo kɔnɔ layɔrɔ la, ale n'a lamɔbaga. A kɛra ten, Atali m'a ye k'a faga. A dogonin tora Masaba ka soo kɔnɔ, ale n'a lamɔbaga, fɔɔ saan wɔɔrɔ. O waati nin na, Atali le tun be masaya la jamana kunna. Kariw ni kɛlɛden minw be masacɛ ka daa kɔlɔsi, sarakalasebaga Yoyada ye cii bila k'u ka taga olu kuntigiw wele ka na ale fɛ Masaba ka soo kɔnɔ a saan wolonwulanan na. A bɛnna n'u ye k'a kɛ u kalila Masaba ka soo kɔnɔ. O kɔ, a ye masacɛ deen yira u la, k'a fɔ u ye ko: «Aw ka kan ka koo min kɛ, o filɛ. Aw minw be baara kɛ lafiɲɛlon na, aw tilan sabanan ka lɔ ka masaso kɔlɔsi. Tilan kelen fana ka lɔ Suru donda la, ani kelen fana ka lɔ daa la min be kɔlɔsilikɛbaga tɔw kɔfɛ, janko ka soo nin kɔnɔ donko kɔlɔsi. Jɛnkulu fila minw be jigi baara la lafiɲɛlon na, olu ka lɔ ka Masaba ka soo kɔlɔsi masacɛ gɛrɛfɛ. Aw bena lɔ ka masacɛ lamini, aw kelen kelen bɛɛ ka kɛlɛkɛminan ka sɔrɔ a bolo. Mɔgɔ o mɔgɔ mana gwɛrɛ aw la, aw k'o tigi faga. Aw bena to masacɛ gɛrɛfɛ a taayɔrɔw bɛɛ la.» Sarakalasebaga Yoyada ye min fɔ kɔlɔsilikɛbagaw kuntigiw ye, olu y'o bɛɛ kɛ. U kelen kelen bɛɛ y'u ka mɔgɔw minɛ, minw tun be baara daminɛ lafiɲɛlon na, ani minw tun be jigira. U tagara sarakalasebaga Yoyada fɛ. Tamanw ni nigɛkunbɛnnan minw tun ye masacɛ Dawuda ta ye, n'u tun be Masaba ka soo kɔnɔ, sarakalasebaga ye olu ta k'o di kuntigi nunu ma. Kɔlɔsibaga nunu lɔra n'u ka kɛlɛkɛminanw ye u bolo ka masacɛ lamini, k'a ta soo nin kinibolo fɛ fɔɔ ka na a numanbolo fɛ, soo nin sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ. Yoyada ye masacɛ dencɛ minɛ ka na n'a ye, ka masafugulan biri a kuun na, ani ka sariyasɛbɛ don a bolo, ka tulu kɛ a kuun na k'a kɛ masacɛ ye. O kɔ, jama ye tɛgɛrɛ fɔ. U y'a fɔ ko: «Masacɛ ka sii sɔrɔ!» Atali ye kɔlɔsilikɛbagaw ni jama mankan mɛn. A tagara u fɛ Masaba ka soo kɔnɔ ka filɛli kɛ. A ye masacɛ lɔnin ye tutunan gɛrɛfɛ soda la, ka kɛɲɛ ni landa ye. Kɛlɛkuntigiw ni burufiyɛbagaw lɔnin tun be masacɛ gɛrɛfɛ. Jamana kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ tun be nisɔndiyara, n'u be buruw fiyɛra. Atali y'a ka faniw faran ka kule ko: «Janfa lo, janfa lo!» Sarakalasebaga Yoyada ye sira di kɛlɛdenw kuntigiw ma ko u k'a minɛ ka taga n'a ye u cɛma, ko mɔgɔ o mɔgɔ mana tugu a kɔ, k'u k'o faga ni murujan ye. Bari a tun y'a fɔ ko u man kan k'a faga Masaba ka soo kɔnɔ. U y'a minɛ ka taga n'a ye masaso faan fɛ. A sera Soow ka donda la tuma min na, u y'a faga o yɔrɔ la. Yoyada y'a kɛ masacɛ ni jama bɛnna ni Masaba ye ko u bena kɛ a ta ye. O kɔ fana, a y'a kɛ masacɛ ni jama ye layidu ta ɲɔgɔn ye. O kɔ, jamana kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ tagara don Baali soo kɔnɔ k'a cɛn, k'a sɔnnikɛyɔrɔw n'a jaaw ci k'u mugumugu, ka Baali sɔnbagaw kuntigi Matan faga sɔnnikɛyɔrɔw gɛrɛfɛ. O kɔ, sarakalasebaga Yoyada ye kɔlɔsilikɛlaw bila Masaba ka soo kosɔn. O kɔ, a ye kɛlɛden kuntigiw minɛ, ani kariw ni masaso kɔlɔsibagaw, ani jamana kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ. U tagara Masaba ka soo kɔnɔ ka masacɛ minɛ ka tɛmɛ ni masaso kɔlɔsibagaw ka donda ye ka taga don masaso kɔnɔ. Zowasi sigira masasigilan kan. Jamana kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ nisɔn diyara. Dugu ɲamalɔra ten fana. Bari u tun ye Atali faga ni murujan ye masaso kɔnɔ. Zowasi saan wolonwulanan na, a kɛra masacɛ ye. O kɛra Zewu ka masaya saan wolonwulanan ye. A ye saan bi naani kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Sibiya ka bɔ Bɛriseba. Zowasi ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ a sii bɛɛ la, bari sarakalasebaga Yoyada tun y'a ladi ka ɲa. O n'a ta bɛɛ, sɔnnikɛyɔrɔw tun ma tunu. Jama tun be to ka sɔnni kɛ ani ka wusulan jɛni o yɔrɔ nunu na halibi. Zowasi y'a fɔ sarakalasebagaw ye ko: «Wari min bɛɛ dira Masaba ma n'u nana n'a ye a ka soo kɔnɔ, bolomafara, u be min di, ani mɔgɔw be minw di ni diyanako ye Masaba ka soo kɔnɔ, aw ka to k'u minɛ aw yɛrɛ ma, aw lɔnbagaw fɛ. Nga aw ka banba ka Masaba ka soo yɔrɔcɛnninw lalaga n'a ye.» Nga fɔɔ ka taga se masacɛ Zowasi ka masaya saan mugan ni sabanan ma, sarakalasebagaw tun ma Masaba ka soo yɔrɔcɛnninw lalaga. O la, masacɛ Zowasi ye sarakalasebaga Yoyada wele, ani sarakalasebaga tɔw, k'a fɔ u ye ko: «Mun na aw te soo nin yɔrɔcɛnninw lalaga? Kabini sisan aw tena to ka wari minɛ aw lɔnbagaw fɛ tugu. Bari, aw ka kan k'a di u ka Masaba ka soo lalaga n'a ye.» Sarakalasebagaw sɔnna k'u tena wari minɛ jama fɛ tugu, ani ko Masaba ka soo yɔrɔcɛnninw lalagako te u bolo tugu. O la, sarakalasebaga Yoyada ye kɛsu dɔ ta ka woo sɔgɔ a datugulan na, ka ta'a bila sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ, mɔgɔ dontɔ Masaba ka soo kɔnɔ, kinibolo faan na. Sarakalasebaga minw tun be soo daa kɔlɔsila, mɔgɔw tun be to ka na ni wari min ye Masaba ka soo kɔnɔ, u tun be to k'o don kɛsu nin kɔnɔ. N'u y'a ye ko wari buguyara kɛsu kɔnɔ tuma min na, masacɛ ka sɛbɛnnikɛla ni sarakalasebagaw kuntigi be taga ta ka ta'a jati. O kɔ, olu b'a di baarakuntigiw ma, Masaba ka soo lalagako tun be minw bolo. Mɔgɔ minw tun be Masaba ka soo baara la, baarakuntigi nunu tun be to k'o wari nin kɛ k'olu sara: yirilɛsɛbagaw, ni solɔbagaw, ani kabakurulɛsɛbagaw, ani ka lɔgɔw ni kabakuru lɛsɛninw san k'u kɛ ka Masaba ka soo lalaga. Masaba ka soo lalagako musakaw bɛɛ tun be kɛ n'o wari ye. Nga u m'a si kɛ ka daga warigwɛlamanw ni fitinɛ juru tigɛminanw, walima jifilenw, walima buru fiyɛtaw dilan. U ma minan sanulaman, walima warigwɛlaman si dilan n'a ye, k'o kɛ Masaba ka soo kɔnɔ ta ye. U tun be to k'a di baarakuntigiw ma minw tun be Masaba ka soo lalagako musakaw ɲanabɔ. U tun be to ka wari nin di mɔgɔ minw ma, ko u ka baarakɛlaw sara n'a ye, u tun te olu ɲininga a kɛcogo la, bari olu tun b'o baara nin kɛ ni tilenninya ye. Ni mɔgɔ dɔ ye wari bɔ fili yafa saraka ye, walima hakɛ yafa saraka, o wari tun te fara o kan Masaba ka soo kɔnɔ, o tun ye sarakalasebagaw ta ye. O waati la, Siri masacɛ Azayɛli wilila ka na Gati kɛlɛ kama, a sera a kɔrɔ. O kɔ, a tun b'a fɛ ka taga Zeruzalɛmu kɛlɛ. Zuda masacɛ Zowasi faaw Zozafati ni Zoramu ani Akaziyasi tun ye fɛɛn minw di Ala ma, ani ale Zowasi yɛrɛ tun ye minw di fana, a ye olu bɛɛ di Siri masacɛ Azayɛli ma, ni sanu min bɛɛ tun be Masaba ka soo nafolo marayɔrɔ la, ani masacɛ ka soo ta la. Ale ye Zeruzalɛmu kɛlɛko dabila. Zowasi ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. O kɔ, a ka kɛlɛdenw kuntigiw wilil'a kama ka janfa siri a la k'a faga Bɛtimilo, Sila sira kan. A ka kɛlɛden kuntigiw Simeyati dencɛ Yozabadi ni Somɛri dencɛ Yewozabadi le y'a faga. U y'a suu don a faaw ka kaburu kɔnɔ Dawuda ka ciin na. O kɔ, a dencɛ Amaziyasi sigir'a nɔɔ na masaya la. Zuda mara masacɛ Zowasi, Akaziyasi dencɛ ka masaya saan mugan ni sabanan na, Zewu dencɛ Yowakazi sigira masaya la Isirayɛli mara kunna Samari. A ye saan tan ni wolonwula kɛ masaya la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Nebati dencɛ Zerobowamu tun y'a kɛ Isirayɛli mara mɔgɔw ye kojugu min kɛ, a fana y'o sira kelen ta ka Zerobowamu ka baara ɲɔgɔn kɛ. A m'a dabila. O la, Masaba dimina Isirayɛli mara mɔgɔw kɔrɔ. A y'u don Siri masacɛ Azayɛli bolo, n'a dencɛ Bɛnadadi bolo fana waatijan kɔnɔ. Yowakazi ye Masaba daali. Masaba y'a ka daalili minɛ, bari Masaba tun ye Isirayɛli mara mɔgɔw tɔɔrɔcogo ye Siri masacɛ bolo. O la, a ye kisibaga dɔ ci u ma. Isirayɛli mara mɔgɔw kisira ka bɔ Sirikaw bolo, ani ka taga sigi u yɛrɛ ka soow kɔnɔ i n'a fɔ a tun be cogo min na ka kɔrɔ. O bɛɛ n'a ta, Zerobowamu n'a ka somɔgɔw tun y'a kɛ Isirayɛli mara mɔgɔw ye kojugu min kɛ, u m'o dabila. U tora k'o ɲɔgɔn kɛ. U tun ye Asera jaa min tutu Samari, ale tun be yen fana. Sotigi bi duuru ni kɛlɛkɛwotoro tan ani kɛlɛden sennatigiw waa tan (10 000) dɔrɔn le tun tora Yowakazi bolo, bari Siri masacɛ tun ye dɔ nunu halaki k'u kɛ i n'a fɔ bɔgɔ, seenw kɔrɔ. Yowakazi ka kɛwali tɔw, a ka baara bɛɛ, n'a ka cɛfariyakow, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. O kɔ, a sara, u y'a suu don Samari. A dencɛ Zowasi sigir'a nɔɔ na masaya la. Zuda mara masacɛ Zowasi ka masaya saan bi saba ni wolonwulanan na, Yowakazi dencɛ Zowasi sigira masaya la Isirayɛli mara kunna Samari. A ye saan tan ni wɔɔrɔ kɛ masaya la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Nebati dencɛ Zerobowamu tun y'a kɛ Isirayɛli mara mɔgɔw ye kojugu minw kɛ, a m'o dabila, a tora k'o ɲɔgɔn kɛ. Zowasi ka kɛwali tɔw, a ka baara bɛɛ, n'a ka cɛfariyakow, n'a ye kɛlɛ min kɛ ni Zuda mara masacɛ Amaziyasi ye, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Zowasi sara. U y'a suu don Isirayɛli mara masacɛw ka kaburu kɔnɔ Samari. Zerobowamu sigir'a nɔɔ na masaya la. Elize tun lanin be a ka sayabana na tuma min na, Isirayɛli mara masacɛ Zowasi tagar'a fɛ. A sigir'a kunna ka kasi n'a be to k'a fɔ ko: «Ne faa! Ne faa! Ele ni Isirayɛlidenw ka kɛlɛkɛwotorow n'u ka sotigiw bɛɛ ka kan.» Elize y'a fɔ a ye ko a ka kala ta. A y'a ta. O kɔ, a y'a fɔ a ye ko a ka kala nin sama. A y'a sama ka ban tuma min na, Elize y'a bolo la a bolo kan k'a fɔ ko: «Kɔrɔn fɛ fenɛtiri dayɛlɛ.» A y'a dayɛlɛ. Elize ko: «A bon.» A y'a bon. Elize ko: «Nin ye aw kisibiɲɛ ye Masaba fɛ. I bena se Sirikaw kɔrɔ, i bena u kɛlɛ Afɛki fɔɔ k'u ban.» O kɔ tugu, Elize y'a fɔ a ye ko a ka biɲɛw ta, a y'u ta. Elize y'a fɔ a ye ko a ka dugukolo gosi n'o ye. A y'a gosi siɲɛ saba ka lɔ. Elize dimin'a kɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «I tun ka kan k'a gosi siɲɛ duuru, walima wɔɔrɔ, o la, e tun bena se Sirikaw kɔrɔ k'u ban pewu. Sisan i bena se u kɔrɔ siɲɛ saba dɔrɔn.» O kɔ, Elize sara, u y'a suu don. Saan o saan, mowabu dɔw tun be to ka na ben jamana mɔgɔw kan. Waati dɔ, ka Isirayɛli mara mɔgɔw to n'u be mɔgɔ dɔ suu donna, mowabu nunu dɔw sera, u ye suu nin fili ka don Elize kaburu kɔnɔ. Suu nin tagara maga Elize kolow la dɔrɔn, a kununna, a wilila ka lɔ. Siri masacɛ Azayɛli tun ye Isirayɛli mara mɔgɔw tɔɔrɔ Yowakazi ka tile bɛɛ la. Nga Masaba makarila u la, ka yafa u ma a ka layidu kosɔn a tun ye min ta Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba ye. A tun t'a fɛ k'u halaki, a ma u bila fɔɔ ka na se o waati ma. Siri masacɛ Azayɛli sara, a dencɛ Bɛnadadi sigir'a nɔɔ na masaya la. Bɛnadadi facɛ Azayɛli tun ye dugu minw minɛ Zowasi facɛ Yowakazi fɛ, Zowasi wilila ka olu minɛ Bɛnadadi fɛ kɛlɛwaati la. A y'a kɛlɛ ka se a kɔrɔ siɲɛ saba ka Isirayɛli mara duguw minɛ. Isirayɛli mara masacɛ Zowasi, Yowakazi dencɛ ka masaya saan filanan na, Zowasi dencɛ Amaziyasi sigira masaya la Zuda mara kunna. Sanni a ka kɛ masacɛ ye, a sii tun sera saan mugan ni duuru. A ye saan mugan ni kɔnɔntɔn kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Yowadɛn ka bɔ Zeruzalɛmu. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ. A kɔni ma se a bɛma Dawuda fɛ, nga a facɛ Zowasi ye fɛɛn min kɛ, a y'o ɲɔgɔn bɛɛ kɛ fana. O bɛɛ n'a ta, sɔnnikɛyɔrɔw tun ma tunu, jama tun be to ka sɔnni kɛ ani ka wusulan jɛni yen halibi. A sigira ka ɲa a ka masaya la tuma min na, a ka dakɔrɔsigi minw tun y'a facɛ masacɛ faga, a ye olu faga. Nga a ma u dencɛw faga, ka kɛɲɛ ni Musa ka sariyasɛbɛ kɔnɔnakuma ye. Masaba tun y'a fɔ yɔrɔ min na ko: «Faaw tena faga u deenw nɔɔ na, deenw fana tena faga u faaw nɔɔ na, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ bena faga a yɛrɛ ka kojuguw kosɔn.» Ale lo ye edɔmuw ka kɛlɛden waa tan (10 000) kɛlɛ ka se u kɔrɔ, kɔgɔ be kɔkɛnɛ min na. K'u to kɛlɛ la, a ye Sɛla dugu minɛ, k'a tɔgɔ la ko «Yokiteyɛli.» O tɔgɔ le tor'a kan fɔɔ ka na se bii ma. O kɔ, a ye cidenw bila ka ta'a fɔ Zewu deen Yowakazi dencɛ Zowasi, Isirayɛli mara masacɛ ye ko a ka na u be ɲɔgɔn kɛlɛ. Isirayɛli mara masacɛ Zowasi ye cira bila k'a fɔ a ye ko: «Liban kulu kan ŋɔniyiri ye cira bila k'a fɔ Liban sɛdiriyiri ye ko a k'a denmuso di ale dencɛ ma furu la. Nga Liban kongosogo dɔ tagara ŋɔniyiri nin dɔndɔn. Ɔnhɔn, i kɔni sera edɔmuw kɔrɔ, o la, i fara i yɛrɛ la. I yɛrɛ boɲa n'o ye, nga to i ka yɔrɔ la! Mun na e b'i yɛrɛ don kɛlɛjugu la? I bena ben e ni Zuda mara fana!» Nga a ma sɔn ka mɛnni kɛ. O la, Isirayɛli mara masacɛ Zowasi wilila ka na. U ye ɲɔgɔn sɔrɔ Bɛtisɛmɛsi, Zuda mara la. Isirayɛli mara kɛlɛdenw sera Zuda mara taw kɔrɔ, u kelen kelen bɛɛ bolila ka taga u ka soow kɔnɔ. Isirayɛli mara masacɛ Zowasi ye Zuda mara masacɛ Amaziyasi, Akaziyasi deen Zowasi dencɛ minɛ Bɛtisɛmɛsi. O kɔ, a tɛmɛna ka taga Zeruzalɛmu, ka dugu laminikogo ci k'a ta Efarayimu donda ma fɔɔ ka ta'a bila Nɔnkɔn donda la. O jaɲa be ɲini ka se mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ma. Sanu ni warigwɛ, ani minan minw tun be Masaba ka soo kɔnɔ, ani minw tun be masacɛ ka soo nafolo marayɔrɔ la, a y'o bɛɛ ta, ka mɔgɔ dɔw minɛ fana ka sɔrɔ ka kɔsegi Samari. Zowasi ka kɛwali tɔw, n'a ka cɛfariyakow, n'a ye kɛlɛ min kɛ ni Zuda mara masacɛ Amaziyasi ye, olu be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Zowasi sara, u y'a suu don Samari, Isirayɛli mara masacɛw ka kaburu yɔrɔ la. O kɔ, a dencɛ Zerobowamu sigir'a nɔɔ na masaya la. Isirayɛli mara masacɛ Zowasi sanin kɔ, Zuda mara masacɛ Amaziyasi ye saan tan ni duuru kɛ sii la tugu. Amaziyasi ka kɛwali tɔw be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. U ye janfa siri a la Zeruzalɛmu, a bolila ka taga Lakisi. U ye mɔgɔw bila a kɔ, u tagar'a faga yen. U y'a ta soo kan ka na n'a ye Zeruzalɛmu k'a suu don a faaw ka suu donyɔrɔ la, Dawuda ka ciin na. Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ye Azariya minɛ k'a sigi masaya la a facɛ Amaziyasi nɔɔ na. O y'a sɔrɔ a sii tun ye saan tan ni wɔɔrɔ ye. Ale lo ye Ɛlati dugu lalaga k'a lɔ, ani k'a kɛ Zuda mara ta ye tugu, masacɛ Amaziyasi sanin kɔ. Zowasi dencɛ Amaziyasi, Zuda mara masacɛ, ka masaya saan tan ni duurunan na, Zowasi dencɛ Zerobowamu sigira masaya la Isirayɛli mara kunna Samari. A ye saan bi naani ni kelen kɛ masaya la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Nebali dencɛ Zerobowamu tun y'a kɛ Isirayɛlidenw ye kojugu min kɛ, a y'o ɲɔgɔn kɛ. Ale lo ye Isirayɛli mara minɛ ka taga bɔ a dankɔrɔ la tugu, k'a ta Lebowamati fɔɔ ka taga se Kɔgɔji Fariman ma, ka kɛɲɛ ni Masaba, Isirayɛli ka Ala ka kuma ye, a ka baarakɛla kira Zonasi ka bɔ Gatefɛri ye min fɔ, Amitayi dencɛ. Isirayɛli mara mɔgɔw tun sigɛnna kosɔbɛ cogo min na, Masaba tun y'o ye. Dɛmɛbaga foyi tun te Isirayɛli la, jɔɔn, walima hɔrɔn. Masaba tun m'a latigɛ ko a bena Isirayɛli mara tɔgɔ tunu dugukolo kan. O la, a y'u kisi Zowasi dencɛ Zerobowamu barika la. Zerobowamu ka kɛwali tɔw, a ka baara bɛɛ, n'a ka cɛfariyakɛlɛw, ani a kɛra cogo min na ka se ka Damasi ni Amati duguw kɔsegi Isirayɛli mara la, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Zerobowamu sara, u y'a suu don Isirayɛli mara masacɛw ka kaburu kɔnɔ. O kɔ, a dencɛ Zakari sigir'a nɔɔ na masaya la. Isirayɛli mara masacɛ Zerobowamu ka masaya saan mugan ni wolonwulanan na, Amaziyasi dencɛ Azariya sigira masaya la Zuda mara kunna. A sigiwaati la masaya la, o y'a sɔrɔ a sii tun ye saan tan ni wɔɔrɔ ye. A ye saan bi duuru ni fila kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Yekoliyawu ka bɔ Zeruzalɛmu. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ cogo bɛɛ la i n'a fɔ a facɛ Amaziyasi tigitigi. Nga sɔnnikɛyɔrɔw tun ma tunu. Jama tun be to ka sɔnni kɛ ani ka wusulan jɛni yen halibi. Masaba y'a kɛ farisogobana ye masacɛ minɛ fɔɔ ka taga se a salon ma. A tora soo dɔ kɔnɔ a kelen. A dencɛ Yotamu min tun ye masacɛ ka soo kuntigi ye, ale lo tun be jamana kɔnɔ mɔgɔw kunna. Azariya ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Azariya sara, u y'a suu don a faaw kɔrɔ Dawuda ka ciin na. O kɔ, a dencɛ Yotamu sigir'a nɔɔ na masaya la. Zuda mara masacɛ Azariya ka masaya saan bi saba ni seeginan na, Zerobowamu dencɛ Zakari sigira masaya la Isirayɛli mara kunna Samari. A ye kalo wɔɔrɔ kɛ masaya la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a faaw. Nebati dencɛ Zerobowamu tun y'a kɛ Isirayɛli mara mɔgɔw ye kojugu minw kɛ, a m'o dabila. Yabɛsi dencɛ Salumu ye janfa siri a la k'a faga Ibileyamu, ka sigi masaya la a nɔɔ na. Zakari ka kɛwali tɔw be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. O tun bɛnna Masaba ka fɔta ma, a tun ye min fɔ Zewu ye. A tun ko: «I kɔmɔgɔw bena to masaya la Isirayɛli mara kunna fɔɔ ka se i tulomasamaw ma.» Yabɛsi dencɛ Salumu sigira masaya la, Zuda mara masacɛ Oziyasi ka masaya saan bi saba ni kɔnɔntɔnnan na. A ye kalo kelen le kɛ masaya la Samari. Gadi dencɛ Menayɛmu bɔra Tirisa ka na Samari. A ye Yabɛsi dencɛ Salumu bugɔ k'a faga, ka sigi a nɔɔ na masaya la. Salumu ka kɛwali tɔw, n'a tun ye janfa min siri, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Menayɛmu ye Tifisa dugu n'a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ kɛlɛ k'u halaki, ani k'a mara halaki fɔɔ ka taga se Tirisa. A ye dugu nin kɛlɛ k'a halaki bari olu tun banna ka dugu dondaw yɛlɛ a ye, a ye muso kɔnɔmanw bɛɛ kɔnɔ faran fana. Zuda mara masacɛ Azariya ka masaya saan bi saba ni kɔnɔntɔnnan na, Gadi dencɛ Menayɛmu kɛra Isirayɛli mara masacɛ ye. A ye saan tan kɛ masaya la Samari. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ a sii bɛɛ la. Nebati dencɛ Zerobowamu sababu la, Isirayɛli mara mɔgɔw ye kojugu minw kɛ, a m'o dabila. Asiri masacɛ Puli nana don jamana nin kɔnɔ. Menayɛmu ye warigwɛ tɔni bi saba d'a ma, janko a k'ale dɛmɛ, masaya ka sabati a bolo. Menayɛmu tun y'o lɛnpo wari minɛ Isirayɛli mara nafolotigiw fɛ, a tun ye warigwɛ kuru bi duuru le minɛ u kelen kelen bɛɛ fɛ k'o di Asiri masacɛ ma. O kɔ, ale tɛmɛna, a ma to jamana nin kɔnɔ tugu. Menayɛmu ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. A sara. A dencɛ Pekaya sigir'a nɔɔ na masaya la. Zuda mara masacɛ Azariya ka masaya saan bi duurunan na, Menayɛmu dencɛ Pekaya kɛra masacɛ ye Isirayɛli mara la Samari. A ye saan fila le kɛ masaya la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Nebati dencɛ Zerobowamu ye kojugu minw kɛ ka Isirayɛli mara mɔgɔw bila a la, a m'o dabila. Eremaliyawu dencɛ Peka min tun y'a ka kɛlɛkuntigibabaw dɔ ye, ale ye janfa siri a la, ka Galaadika bi duuru minɛ ka ta'a faga masaso boon dɔ kɔnɔ Samari, ni Arigo ani Ariye. A ye Pekaya faga ka sigi a nɔɔ na masaya la. Pekaya ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Zuda mara masacɛ Azariya ka masaya saan bi duuru ni filanan na, Eremaliyawu dencɛ Peka kɛra masacɛ ye Samari, ka saan mugan kɛ masaya la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Nebati dencɛ Zerobowamu sababu la, Isirayɛli mara mɔgɔw ye kojugu min kɛ, a m'o dabila. Isirayɛli mara masacɛ Peka ka tile la, Asiri masacɛ Tigilati Pilezɛri nana Iyɔn minɛ, ni Abɛlibɛtimaaka, ani Yanowa ni Kedɛsi, ani Asɔri, ka Galaadi ni Galile ani Nɛfutali maraw bɛɛ minɛ k'a fara u kan. A y'o yɔrɔ mɔgɔw minɛ ka taga n'u ye Asiri. Ela dencɛ Oze ye janfa siri ka Peka faga, ka sɔrɔ ka sigi a nɔɔ na, Oziyasi dencɛ Yotamu ka masaya saan mugannan na. Peka ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Eremaliyawu dencɛ Peka ka masaya saan filanan na Isirayɛli mara kunna, Oziyasi dencɛ Yotamu kɛra masacɛ ye Zuda mara kunna. Yanni a ka sigi masaya la, a sii tun ye saan mugan ni duuru ye. A ye saan tan ni wɔɔrɔ kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Yerusa, Sadɔki denmuso tun lo. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a facɛ Oziyasi tigitigi. O bɛɛ n'a ta, sɔnnikɛyɔrɔw tun ma tunu. Jama tun be to ka sɔnni kɛ ani ka wusulan jɛni halibi. Yotamu le ye Masaba ka soo sanfɛla donda lɔ. Yotamu ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. O waati la, Masaba tun y'a daminɛ ka Siri masacɛ Eresin ni Eremaliyawu dencɛ Peka ci Zuda mara kama. Yotamu sara, u y'a suu don a faaw ka suu donyɔrɔ la, a bɛma Dawuda ka ciin na. O kɔ, a dencɛ Akazi sigir'a nɔɔ na masaya la. Eremaliyawu dencɛ Peka ka masaya saan tan ni wolonwulanan na, Yotamu dencɛ Akazi kɛra masacɛ ye Zuda mara kunna. Yanni Akazi ka kɛ masacɛ ye, a sii tun ye saan mugan ye. A ye saan tan ni wɔɔrɔ kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ma koɲuman kɛ Masaba a ka Ala ɲakɔrɔ, i n'a fɔ a bɛma Dawuda tun y'a kɛ cogo min na. A ye Isirayɛli mara masacɛw ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ. A yɛrɛ y'a dencɛ jɛni ka joo sɔn ka kɛɲɛ ni siya wɛrɛw ka landajuguw ye, Masaba tun ye minw gwɛn ka bɔ Isirayɛlidenw ɲa. A tun be to ka sɔnni kɛ ani ka wusulan jɛni sɔnnikɛyɔrɔw la, tintinw kan, ni yiribabaw bɛɛ kɔrɔ. Siri masacɛ Eresin ni Isirayɛli mara masacɛ Peka, Eremaliyawu dencɛ tagara Zeruzalɛmu kɛlɛ kama. U nana Akazi datugu, nga u ma se a kɔrɔ. O waati la, Siri masacɛ Eresin ye Ɛlati dugu minɛ k'a kɛ Siri jamana ta ye tugu. A ye Zuda mara mɔgɔw gwɛn ka bɔ a kɔnɔ. O kɔ, edɔmuw nana sigi yen fɔɔ ka na se bii ma. Akazi ye cidenw bila ka taga Asiri masacɛ Tigilati Pilezɛri fɛ, k'a fɔ a ye ko ale y'a ka baarakɛla ye, ko ale y'a deen ye. Ko a ka na ale bɔsi ka bɔ Siri masacɛ ni Isirayɛli mara masacɛ bolo. K'olu b'ale kɛlɛla. Warigwɛ ni sanu min tun be Masaba ka soo kɔnɔ, ani masaso nafolo marayɔrɔ la, Akazi ye olu ta k'u ci Asiri masacɛ ma boɲafɛn ye. Asiri masacɛ sɔnna ka wili ka na Damasi dugu kama. A ser'a kɔrɔ, k'a kɔnɔ mɔgɔw minɛ ka taga n'u ye Kiri, ka Eresin faga. Masacɛ Akazi tagara Damasi ko a be Asiri masacɛ Tigilati Pilezɛri kunbɛn. A sera o yɔrɔ la, k'o yɔrɔ josɔnyɔrɔ ye. A y'a taamasiɲɛ bɛɛ kɛ k'o ci sarakalasebaga Uriya ma. Ale y'a ɲɔgɔn lɔ ka kɛɲɛ ni masacɛ Akazi ka taamasiɲɛ bɛɛ ye, a tun ye min ci a ma k'a to Damasi. A y'a lɔ ka ban sanni masacɛ ka bɔ Damasi ka na. A bɔra Damasi ka na tuma min na, a ye josɔnyɔrɔ nin ye, a gwɛrɛl'a la ka yɛlɛ a kan. A y'a ka saraka jɛnita n'a ka suman saraka bɔ, n'o jii, k'a ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw joli seriseri a kan. O kɔ, sarakabɔyɔrɔ ziralaman min tun dira Masaba ma, a y'o ta ka bɔ yen. A bilanin tun be Masaba ka soo donda la, o yɔrɔ ni josɔnyɔrɔkura cɛ. A y'a bila josɔnyɔrɔ nin kɔfɛ, kɔgɔdugu ɲafan na. O kɔ, masacɛ Akazi y'a fɔ sarakalasebaga Uriya ye ko a ka to ka sɔgɔma saraka jɛnita bɔ josɔnyɔrɔba nin kan, ni wulafɛ suman saraka fana, ani masacɛ ka saraka jɛnita n'a ka suman ta, ani jamana kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ taw, n'u ka jii. Ko a ka begɛn saraka nunu bɛɛ joli seriseri a kan. Ko ale bena to k'a ka koo ɲafilɛ sarakabɔyɔrɔ ziralaman nin kan. Masacɛ Akazi tun ye min fɔ sarakalasebaga Uriya ye, a y'o bɛɛ kɛ. Zira pɛnpɛrɛnin minw tun be wotoroninw gɛrɛn na Masaba ka soo kɔnɔ, a ye olu tigɛ k'a bɔ, ka dagababaw bɔ wotoronin nunu kan. A ye tasaba bɔ tura ziralamanw tan ni fila kan fana, k'ale bila yɔrɔ dɔ la min tun dilanna ni kabakuruw ye. Asiri masacɛ kosɔn, bulonda min tun ye lafiɲɛlon ta ye, a y'o bɔ Masaba ka soo kɔnɔ, ani masacɛ ka donda min tun be kɛnɛma. Akazi ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Akazi sara, u y'a suu don a faaw ka kaburu kɔnɔ Dawuda ka ciin na. O kɔ, a dencɛ Ezekiyasi sigir'a nɔɔ na masaya la. Zuda masacɛ Akazi ka masaya saan tan ni filanan na, Ela dencɛ Oze kɛra masacɛ ye Isirayɛli mara kunna Samari. A ye saan kɔnɔntɔn kɛ masaya la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Nga a ta kɔni tun ma se Isirayɛli masacɛw taw fɛ, minw tɛmɛn'a ɲa. Asiri masacɛ Salimanazari wilila ka na a kama, a sera Oze kɔrɔ, Oze tun be nisɔngɔ sara a ye saan o saan. Asiri masacɛ nana bɔ janfa dɔ kala ma Oze fɛ, a tun ye cidenw bila ka taga Ezipiti masacɛ Sɔ fɛ. A tun ma sɔn ka nisɔngɔ nin sara tugu Asiri masacɛ ye i n'a fɔ a tun be to k'a kɛ saan o saan cogo min na. O la, Asiri masacɛ y'a minɛ ka jɔrɔkɔw kɛ a la k'a bila kaso la. O kɔ, Asiri masacɛ tagara jamana bɛɛ minɛ, ka Samari dugu datugu saan saba. Oze ka masaya saan kɔnɔntɔnnan na, Asiri masacɛ ye Samari minɛ, ka Isirayɛli mara mɔgɔw minɛ ka taga n'u ye Asiri jamana na, ka taga u bila Hala ni Gozan mara la, Abɔri baa daa la, ani mɛdiw ka duguw kɔnɔ. O koo nin sera Isirayɛlidenw ma, bari u ye Masaba u ka Ala hakɛ ta, ale min tun y'u bɔ Ezipiti jamana na, Ezipiti masacɛ ka fanga kɔrɔ. U tun ye batofɛn wɛrɛw bato. Masaba tun ye siya wɛrɛ minw gwɛn u ɲa, u tugura olu ka kɛwaliw kɔ, ani Isirayɛli mara masacɛw ye koo minw dabɔ fana. Isirayɛlidenw ye kokɛbali dɔw kɛ dogo la Masaba u ka Ala la. U ye sɔnnikɛyɔrɔw lɔ u ka duguw bɛɛ la, dugudennin fara dugubabaw kan. U ye jokabakuruw lɔ, ka Asera jaaw tutu kulujanjanw bɛɛ kan, ani yiribabaw bɛɛ kɔrɔ. U tun be to ka wusulan jɛni sɔnnikɛyɔrɔw bɛɛ la i n'a fɔ Masaba tun ye siya minw gwɛn u ɲa. U ye kojuguw kɛ ka Masaba dimi. U ye joow sɔn, k'a sɔrɔ Masaba tun y'a fɔ u ye ko u kana o kɛ. Masaba tun ye Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw lasɔmi a ka kiraw bɛɛ barika la, k'a fɔ u ye ko: «Aw k'aw ka kɛwalijuguw dabila, ka ne ka sariyaw ni ne ka fɔtaw bato, ka kɛɲɛ ni sariya kɔnɔnakuma bɛɛ ye, ne ye min sigi aw faaw ye, ani n y'a ci aw ma n ka baarakɛlaw, kiraw barika la.» Nga u ma sɔn ka mɛnni kɛ, u y'u tulo gwɛlɛya i n'a fɔ u faaw, minw tun ma la Masaba u ka Ala la. U bann'a ka fɔtaw la, a tun bɛnna n'u faaw ye cogo min na, u banna o la, ani a tun y'u lasɔmi koo minw na. U tugura fɛɛn fufafuw kɔ k'u yɛrɛ kɛ mɔgɔkolonw ye. U tun be to k'u laminisiyaw ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ, k'a sɔrɔ Masaba tun ko u kana o kɛ. U banna Masaba u ka Ala ka fɔtaw bɛɛ la, ka misiden fila jaaw dilan, ka Asera jaa lɛsɛ, k'u kunbiri gwan lolow ni kalo ani tile kɔrɔ, ani ka Baali sɔn. U y'u dencɛw n'u denmusow jɛni ka joow sɔn. U tagara ɲaɲinini kɛ ka subagaya kɛ. U ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ k'a dusu dimi. O la, Masaba dimina kosɔbɛ Isirayɛli mara mɔgɔw kɔrɔ, a y'u bila ka taga yɔrɔjan. A tora Zuda mara mɔgɔw dama. Zuda mara mɔgɔw ma Masaba u ka Ala ka sariyaw bato fana. Isirayɛli mara mɔgɔw tun ye koo minw dabɔ, u y'o ɲɔgɔn le kɛ. O la, Masaba ye Isirayɛlidenw bɛɛ bila. A y'u majigi, k'u don benkannikɛlaw bolo, fɔɔ a laban, a y'u gwɛn ka bɔ a ɲakɔrɔ. Masaba tun ye Isirayɛli mara mɔgɔw faran ka bɔ Dawuda ka soo la tuma min na, u ye Nebati dencɛ Zerobowamu le kɛ u ka masacɛ ye. Ale y'a kɛ u y'u kɔɔ sin Masaba ma, k'u bila kojuguba la. Zerobowamu tun ye kojugu minw kɛ, Isirayɛli mara mɔgɔw tora k'olu bɛɛ kɛ. U ma faran u la, fɔɔ Masaba nana u gwɛn ka bɔ a kɔrɔ i n'a fɔ a tun y'u lasɔmi a ka baarakɛla, kiraw bɛɛ barika la cogo min na. O la, Isirayɛli mara mɔgɔw minɛna ka bɔ u ka jamana na ka taga bila yɔrɔjan na, Asiri jamana na, u tora yɔrɔ min na fɔɔ ka na se bii ma. O kɔ, Asiri masacɛ ye mɔgɔ dɔw minɛ ka bɔ Babilɔni, ni Kuti, ani Awa, ani Amati, ni Sefariwayimu ka na u sigi Samari mara duguw kɔnɔ Isirayɛlidenw nɔɔ na. Olu le kɛra Samari duguw tigiw ye. U nana sigi tuma min na, u tun te siran Masaba ɲa. O la, a ye jaraw bila ka na u minɛ. U y'a fɔ Asiri masacɛ ye ko: «I ye siya minw minɛ ka na u bila Samari mara duguw kɔnɔ, olu te yɔrɔ nin batofɛn batocogo lɔn, o la, a ye jaraw bila u kama, olu b'u fagara.» Asiri masacɛ y'a fɔ k'u ye sarakalasebaga minw minɛ Samari ka na n'u ye yan, k'u ka olu kelen bila ka taga sigi yen ka jamana nin kɔnɔ batofɛn batocogo fɔ u ye. O la, sarakalasebaga minw tun minɛna Samari, olu kelen kɔsegira ka na sigi Betɛli, ka to k'u kalan u ka kan ka siran Masaba ɲa cogo min na. Nga siya nunu y'u yɛrɛ ka batofɛnw dilan ka taga u bila sɔnnikɛyɔrɔw la, Samarikaw tun ye minw lɔ. U tun be dugu minw kɔnɔ, u y'a kɛ ten o yɔrɔw la. Babilɔnikaw y'u ka batofɛn dɔ dilan ko Sukɔtibenɔti. Kutikaw ye Nɛrigali dilan, Amatikaw ye Asima dilan. Awakaw ye Nibazi ani Taritaki dilan. Sefariwayimukaw tun be to k'u deenw jɛni u ka joow ye, Adaramelɛki ni Anamelɛki. U tun be siran Masaba ɲa fana. U ye sarakalasebagaw sigi u cɛma sɔnnikɛyɔrɔw kunna k'u ka baara kɛ sɔnnikɛyɔrɔ nunu na. U tun be siran Masaba ɲa, nga u tun b'u yɛrɛ ka batofɛnw fana bato ka kɛɲɛ ni siyaw ka landaw ye, u tun y'u minɛ ka bɔ minw cɛma ka na n'u ye. Halibi u b'u ka landakɔrɔw le bato. U te siran Masaba ɲa, u t'a ka fɔtaw bato, n'a ka landaw, ani sariyaw, a ye minw di Yakuba kɔmɔgɔw ma, a tun ye min tɔgɔ la ko Isirayɛli. Masaba tun bɛnna n'u ye k'a fɔ u ye ko: «Aw kana fɛɛn wɛrɛ bato, aw kana aw kunbiri gwan u ɲakɔrɔ, ka baara kɛ u ye, ani k'u sɔn. Ne Masaba min y'aw bɔ Ezipiti jamana na ni fangaba ye, ni ne bolo barikaman ye, aw ka kan ka siran ne le ɲa, ani k'aw kunbiri gwan ne ɲakɔrɔ ka saraka bɔ ne ye. Aw ka banba ka n ka sariyaw ni n ka landaw bato, tuma bɛɛ, ne tun ye minw sɛbɛn ka di aw ma. Aw kana fɛɛn wɛrɛw bato. Aw kana ɲinɛ n'an ka bɛɛn ye, aw kana fɛɛn wɛrɛw bato. Aw ka siran ne Masaba aw ka Ala ɲa. Ne bena aw bɔsi aw juguw bɛɛ bolo.» Nga u ma sɔn ka mɛnni kɛ, u tora k'u ka kokɔrɔw kɛ. O siya nunu tora ka siran Masaba ɲa, ani ka to k'u ka joow sɔn fana. Halibi u deenw n'u mamadenw be to k'a kɛ i n'a fɔ olu y'a kɛ cogo min na. Ela dencɛ Oze, Isirayɛli mara masacɛ ka masaya saan sabanan na, Akazi dencɛ Ezekiyasi kɛra masacɛ ye Zuda mara kunna. A tun ye saan mugan ni duuru sɔrɔ sanni a ka kɛ masacɛ ye. A ye saan mugan ni kɔnɔntɔn kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Abi, Zakari denmuso tun lo. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a bɛma Dawuda tigitigi. A y'a kɛ sɔnnikɛyɔrɔw tununa. A ye jokabakuruw ci, ka Asera jaaw tigɛ k'u ben. Musa tun ye saa ziralaman min dilan, a y'o cɛn, bari Isirayɛlidenw tun be to ka wusulan jɛni a kɔrɔ fɔɔ ka se o waati ma. U tun y'a tɔgɔ la ko Newusitan. A y'a jigi la Masaba, Isirayɛli ka Ala kan. Zuda mara masacɛ minw tugur'a kɔ, ani minw tun tɛmɛn'a ɲa, a ɲɔgɔn ma sɔrɔ olu si cɛma. A tora k'a jigi la Masaba kan, a ma Masaba bila. Masaba tun ye sariya minw di Musa ma, a y'o bato. Masaba fana tor'a fɛ. A ye see sɔrɔ a ka koo bɛɛ la. A murutira Asiri masacɛ ma, a ma kolo a ye tugu. A sera filisiw kɔrɔ fɔɔ ka taga se Gaza n'a ka mara ma, k'a ta kɔlɔsilikɛlaw ka sangasow ma fɔɔ ka taga se dugu barikamanw ma. Masacɛ Ezekiyasi ka masaya saan naaninan na, min kɛra Ela dencɛ Oze ka masaya saan wolonwulanan ye Isirayɛli mara kunna, Asiri masacɛ Salimanazari wilila ka na Samari dugu kama k'a datugu. Asirikaw sera k'a minɛ saan saba tɛmɛnin kɔ. O kɛra Ezekiyasi ka masaya saan wɔɔrɔnan na, o fana bɛnna Isirayɛli mara masacɛ Oze ka masaya saan kɔnɔntɔnnan ma. Asiri masacɛ ye Isirayɛli mara mɔgɔw minɛ ka taga n'u ye Asiri jamana na, ka taga u sigi Hala, ani Gozan, Abɔri baa daa la, ani mɛdiw ka duguw kɔnɔ. Bari u tun ma Masaba u ka Ala ka fɔta bato, u tun y'u ka bɛɛn cɛn. Masaba ka baarakɛla Musa tun ye fɛɛn min bɛɛ fɔ, u tun ma sɔn o ma. U ma o bato. Masacɛ Ezekiyasi ka masaya saan tan ni naaninan na, Asiri masacɛ Senakeribu tagara Zuda mara dugu barikamanw bɛɛ kɛlɛ k'u minɛ. Zuda mara masacɛ Ezekiyasi ye cira bila ka ta'a fɔ Asiri masacɛ ye Lakisi dugu kɔnɔ ko ale filila. Ko a ka bɔ ale ka jamana kɔnɔ, ko a mana fɛɛn min ɲini ale fɛ, ko a bena o di. Asiri masacɛ y'a fɔ ko a ka to ka warigwɛ kilo waa kɔnɔntɔn, ni sanu kilo kɛmɛ kɔnɔntɔn di ale ma. O la, warigwɛ min tun be Masaba ka soo kɔnɔ ani masacɛ ka soo nafolo marayɔrɔ la, Ezekiyasi y'o bɛɛ ta k'o di. O tuma na, sanu min tun be Masaba ka soo daa la koonw ni soo daa la lɔgɔw kan, Ezekiyasi y'o walaka k'o di Asiri masacɛ ma. Ale yɛrɛ le tun ye o sanu nin kɛ koon nunu ni lɔgɔ nunu kan. Ka Asiri masacɛ to Lakisi, a ye kɛlɛdenw ɲamɔgɔ n'u ɲamɔgɔba, n'a ka kɛlɛmasa ci ka taga Zeruzalɛmu, ni kɛlɛden caaman ye. U nana se Zeruzalɛmu. Jisira min be taga don Sanfɛdalan kɔnɔ, u sera o yɔrɔ la, Fanikobaga ka foro sira daa la, u lɔra. U ye masacɛ wele. Masaso kɔnɔ kuntigi Eliyakimu, Ilikiyawu dencɛ, ani sɛbɛnnikɛla Sɛbuna, ni Azafu dencɛ Yowa, min tun be sɛbɛko kunna, olu bɔra ka taga u kunbɛn. Kɛlɛmasa nin y'a fɔ u ye ko: «Aw ka taga fɔ Ezekiyasi ye ko masacɛba, Asiri masacɛ y'a fɔ ko a jigi lanin be mun le kan. Ko a b'a fɔ ko kuma dama be se ka kɛlɛ ɲanabɔ ka fanga sɔrɔ ka kɛlɛ kɛ. Ko a jigi be jɔn le kan n'a be muruti ale ma? Ko a y'a jigi la Ezipiti jamana kan, min ye kala karinin ye. Mɔgɔ o mɔgɔ tintinn'a kan, a b'o tigi bolo sɔgɔ k'a mandimi. Mɔgɔ minw bɛɛ b'u jigi la Ezipiti masacɛ kan, a be ten olu fɛ. N'a sɔrɔ aw ben'a fɔ ne ye ko: ‹An jigi be Masaba an ka Ala kan.› Nga ale Ezekiyasi le m'a ka sɔnnikɛyɔrɔw n'a ka sarakabɔyɔrɔw bɔ yen, k'a fɔ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw ye ko aw bena to ka batoli kɛ Zeruzalɛmu sarakabɔyɔrɔ le kɔrɔ dɔrɔn wa? Ayiwa, i ka sɔn k'a fɔ ko i bena kɛlɛ kɛ ni ne matigi Asiri masacɛ ye. Ne bena soo waa fila d'i ma, n'i be se ka mɔgɔw sɔrɔ ka yɛlɛ u kan! I ben'a kɛ cogo di ka se ka ne matigi ka kɛlɛkuntigi kelen yɛrɛ gwɛn, hali min ka dɔgɔ? I do b'i jigi la Ezipiti jamana kan, ko i bena kɛlɛkɛwotorow ni sotigiw sɔrɔ u fɛ. Ka fara o kan, ne ma na yan n yɛrɛ ma. Masaba le sɔnna, ne ka wili aw ka jamana nin kama k'a halaki. Masaba yɛrɛ le y'a fɔ ne ye ko n ka n'a kama k'a halaki.» Ilikiyawu dencɛ Eliyakimu ni Sɛbuna ani Yowa y'a fɔ kɛlɛmasa ye ko: «I ka jɔɔnw be aramekan mɛn minkɛ, an b'i dali ko i ka kuma an fɛ o la. Kana kuma an fɛ eburukan na jama nin ɲana minw be kogo kan.» Kɛlɛmasa nin y'u jaabi ko: «Ne kuntigi ye ne ci ka na kuma nunu fɔ aw n'aw kuntigi dama le ye wa? N ko mɔgɔ minw siginin be kogo kan, n'u bena u yɛrɛ ka boo dumu, k'u ka ɲɛgɛnni min i n'a fɔ aw, a ye ne ci olu le fɛ fana.» O kɔ, kɛlɛmasa lɔra k'a kaan kɔrɔta k'a fɔ eburukan na ko: «Aw ye masacɛba, Asiri masacɛ ka kuma lamɛn! A ko aw kana sɔn Ezekiyasi k'aw nigɛ, bari a tena se k'aw bɔsi ka bɔ ale bolo. Ko aw kana sɔn k'aw jigi la Masaba kan Ezekiyasi ka kuma seen fɛ, n'a b'a fɔra ko siga t'a la, Masaba bena aw kisi, ko dugu nin tena don Asiri masacɛ bolo. Aw kana mɛnni kɛ a fɛ. Asiri masacɛ ko aw ka bɛn n'ale ye, ko aw k'aw yɛrɛ d'a ma. K'o la, aw kelen kelen bɛɛ bena se k'a yɛrɛ ka ɛrɛzɛn ni torosunw deenw dumu, ani k'a ka kɔlɔnji min, yanni ale ka na aw minɛ ka taga n'aw ye jamana dɔ la, min be i n'a fɔ aw ta, suman be sɔrɔ yen, ni duvɛnkɛnɛ, ani dumunifɛn, ni ɛrɛzɛnforow, ani olivuyiriw, tulu be sɔrɔ minw na, lii fana be yen. K'o cogo la, aw tena sa tugu, aw bena to nii na. Aw kana mɛnni kɛ Ezekiyasi fɛ. Bari, a b'aw nigɛra k'a fɔ aw ye ko Masaba bena aw kisi. Yala siya wɛrɛw ka batofɛnw sera k'u ka jamanaw bɔsi ale Asiri masacɛ bolo ka ye wa? Ko Amati ni Aripadi dugu ka batofɛnw be min? Sefariwayimu, ni Ena dugu taw, ani Iwa taw be min? Ko u sera ka Samari kisi ka bɔ ale bolo wa? Ko jamana nunu ka batofɛnw bɛɛ cɛma, jumɛn le sera k'a ka jamana kisi ka bɔ ale bolo? Ni Masaba bena se ka Zeruzalɛmu kisi ka bɔ ale bolo!» Jama jera, u ma foyi fɔ, bari masacɛ tun y'a fɔ k'u kan'a jaabi. Masaso kɔnɔ kuntigi Eliyakimu, Ilikiyawu dencɛ, ni sɛbɛnnikɛla Sɛbuna, ani Azafu dencɛ Yowa, min tun be sɛbɛko kunna, olu y'u ka fani faran dusukasi bolo ka sɔrɔ ka kɔsegi ka na Ezekiyasi fɛ. U ye kɛlɛmasa ka kuma fɔ a ye. Masacɛ Ezekiyasi y'o mɛn tuma min na, a y'a ka faniw faran ka dusukasifani don a kaan na, ka taga don Masaba ka soo kɔnɔ. A ye masaso kɔnɔ kuntigi Eliyakimu, ni sɛbɛnnikɛla Sɛbuna, ani sarakalasebaga minw kɔrɔla kosɔbɛ ci ka taga Amɔsi dencɛ kira Ezayi fɛ. Dusukasifani tun be u bɛɛ kaan na. A ko u k'a fɔ a ye ko ale Ezekiyasi ko: «Bii ye dusukasi ni ɲagwan, ani maloya loon ye. A be i n'a fɔ deen sera wolo ma, nga fanga te yen k'a bɔ. Asiri masacɛ y'a ka kɛlɛmasa ci ka na Ala dɔgɔya. N'a sɔrɔ Masaba i ka Ala bena o kuma nunu bɛɛ mɛn, k'a ɲaa gwan o kosɔn. O la, Ala daali an ka siya tɔɔ ye.» Masacɛ Ezekiyasi ka cidenw tagara Ezayi fɛ. Ezayi y'a fɔ u ye ko: «Aw ka taga fɔ aw kuntigi ye ko Masaba ko a ye kuma min mɛn, a kan'a jaa tigɛ o kosɔn, Asiri masacɛ ka kɛlɛɲamɔgɔw ye minw fɔ k'ale Masaba dɔgɔya. Ko ale bena miiriya dɔ don a kɔnɔ, n'a ye kibaruya dɔ mɛn, a bena kɔsegi a yɛrɛ ka jamana na. Ko ale ben'a to u b'a faga yen ni murujan ye.» Kɛlɛmasa y'a mɛn ko Asiri masacɛ bɔra Lakisi ka taga Libina kɛlɛyɔrɔ. O la, a tagar'a sɔrɔ o yɔrɔ la. U nan'a fɔ Asiri masacɛ ye ko Ezipiti masacɛ Tiraka ka bɔ Etiyopi be nan'a kɛlɛyɔrɔ. Asiri masacɛ ye mɔgɔw bila ka taga Ezekiyasi fɛ tugu ko: «Aw k'a fɔ Zuda mara masacɛ Ezekiyasi ye ko a jigi be a ka Ala min kan, a kana sɔn ale k'a nigɛ ko Zeruzalɛmu tena don ne Asiri masacɛ bolo dɛ! Asiri masacɛw ye min kɛ jamanaw bɛɛ la, i yɛrɛ y'o mɛn. U y'u halaki pewu. Ele be miiri ko i bena kisi wa? Ne faaw ye siya minw halaki, olu ka batofɛnw sera k'u kisi wa? Gozankaw ni Arankaw, ani Ɛrɛsɛfukaw ni edɛniw minw tun be Telasari. Amati masacɛ, ni Aripadi ani Sefariwayimu ni Ena ani Iwa masacɛw be min?» Ezekiyasi ye bataki nin minɛ cidenw bolo k'a kalan. O kɔ, a tagara don Masaba ka soo kɔnɔ k'a la Masaba ɲakɔrɔ. A ye Masaba daali ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala, e min siginin be serubɛnw sanfɛ, ele kelenpe le ye Ala ye jamanaw bɛɛ kunna dugukolo kan. Ele lo ye sankolo ni dugukolo dan. Masaba, i tulo malɔ ka mɛnni kɛ. I ɲaa yɛlɛ ka filɛli kɛ. Senakeribu ye mɔgɔ ci ka na e Ala nɛni. I k'a ka kuma mɛn. Tiɲɛ lo Masaba, Asiri masacɛw ye siya nunu n'u ka jamanaw halaki. U y'u ka batofɛnw fili tasuma kɔnɔ k'u jɛni. Olu kɔni tun te batofɛnsɔbɛw ye, fɔɔ adamaden ka fɛɛn dilannin dama. U dɔw tun ye yiri ye, dɔw ye kabakuruw ye. Sisan Masaba an ka Ala, an bɔsi Senakeribu bolo, janko dugukolo kan siyaw bɛɛ k'a lɔn ko ele Masaba kelenpe le ye Ala ye.» O kɔ, Amɔsi dencɛ Ezayi ye cii bila Ezekiyasi ma ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Ne y'i ka daalilikan mɛn, i ye min kɛ Asiri masacɛ Senakeribu kosɔn.› Masaba ye min fɔ a kama, o filɛ nin ye: ‹I koo ka go Siyɔn dugu ye. A b'a ɲaa don i la, Senakeribu. Zeruzalɛmukaw b'u kuun kɔmikɔmina i kɔɔ kan. I ye jɔn le nɛni k'a tɔgɔ cɛn? I y'i kaan kɔrɔta jɔn kama? I y'i ɲaa don jɔn na yɛrɛboɲa fɛ? I y'o kɛ ne le la, Isirayɛli ka Ala. I ye mɔgɔw ci ka na ne Matigi nɛni. I ko i yɛlɛla Liban kulujanjanw kan n'i ka kɛlɛkɛwotoro caaman ye. Ko i y'a ka sɛdiriyiri jamanjanw n'a ka sipɛrɛyiriɲumanw tigɛ. Ko i sera fɔɔ a logologow la, fɔɔ a tufin na. Ko i ye kɔlɔnw sogi jamana wɛrɛw la k'o jii min. Ko i y'i sennɔ kɛ ka Ezipiti kɔɔw bɛɛ datugu, u jara. I m'a lɔn ko ne y'o koow latigɛ kabini tumajan wa? Kabini fɔlɔfɔlɔ, ne y'o labɛn. Sisan ne y'a to u be kɛra. Ka dugu barikamanw cɛn k'u kɛ kabakuru tonyɔrɔw ye, o ye i niyɔrɔ ye. U kɔnɔ mɔgɔw barika banna, u hakili ɲagamina, u maloyara. U be i ko biin, kongo kɔnɔ, walima furaburukɛnɛ. U be i ko biin min be falen soo kunna, walima sigɛn ye suman min jɛni n'a ma sɔrɔ ka kisɛ don. I be sigi tuma min na, ne b'o lɔn, ne b'i dontuma n'i bɔtuma lɔn. I be dimi ne kɔrɔ tuma min na, ne b'o lɔn. I dimina ne kɔrɔ minkɛ, i ka yɛrɛboɲakuma fana donna ne tulo la minkɛ, o la, ne bena i nuun sɔgɔ ka nigɛ don a la ka karafe don i daa la. I nana ni sira min ye, ne ben'a kɛ i be kɔsegi n'o ye. Nin le bena kɛ o taamasiɲɛ ye i fɛ, Ezekiyasi: Aw bena sumanmana le dumu ɲinan. A saan filanan fana bena kɛ ten. Nga a saan sabanan na, aw ka danni kɛ ka suman tigɛ, ka ɛrɛzɛnsunw tutu k'u deenw dumu. Zuda mara mɔgɔ tɔɔ minw tora, olu bena u yɛrɛ sɔrɔ tugu i ko yiri min lili donna ka ɲa, ka deen kɛ. Ɔnhɔn, Zeruzalɛmukaw tɔɔ bena to, Siyɔn kulu kan mɔgɔw dɔw bena kisi.› O bena kɛ Masaba, Setigi ka jijali barika la. Masaba be min fɔ Asiri masacɛ kosɔn, o filɛ nin ye: ‹A tena don dugu nin kɔnɔ, a tena biɲɛ bon yan. A tena na yan kama ni nigɛkunbɛnnan ye, a tena yɔrɔ lɔ k'a wili dugu laminikogo kɔfɛ. A nana ni sira min ye, a bena kɔsegi n'o ye. A tena don dugu nin kɔnɔ. Ne Masaba le ko ten. Ne bena dugu nin tanga k'a kisi ne yɛrɛ, ni n ka baarakɛla Dawuda kosɔn.› » O suu yɛrɛ la, Masaba ka mɛlɛkɛ tagara mɔgɔ waa kɛmɛ ni waa bi seegi ni waduuru (185 000) faga Asiri kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ la. O dugusagwɛ sɔgɔmadafɛ, mɔgɔw wilila tuma min na, u ma foyi ye suuw kɔ. O la, Asiri masacɛ Senakeribu wilila ka bɔ yen ka kɔsegi ka taga to Ninivu. Loon dɔ, k'a to a ka joo Nisirɔki sɔnni na joso kɔnɔ, a dencɛ Adaramelɛki ni Sarɛsɛri y'a faga ni murujan ye ka sɔrɔ ka boli ka taga Arara jamana na. A dencɛ Azaradɔn sigir'a nɔɔ na masaya la. O waati la, Ezekiyasi banana fɔɔ a tun be ɲini ka sa. Amɔsi dencɛ Ezayi min tun ye kira ye, ale nan'a fɛ k'a fɔ a ye ko: «Masaba ko e k'i ka soo kɔnɔ koɲaw ɲanabɔ, bari i bena sa, i tena kɛnɛya.» Ezekiyasi y'a ɲaa yɛlɛma kogo faan fɛ ka Masaba daali ko: «Masaba, e hakili ka to a la ko ne taamana i ɲakɔrɔ kantigiya la ni kɔnɔgwɛ ye, ka koɲuman kɛ i ɲakɔrɔ.» A kasira kosɔbɛ. Ezayi bɔra ko a be taga. Nga k'a to kɔnɔnalu kɔnɔ, Masaba y'a fɔ a ye ko: «Kɔsegi ka taga fɔ ne ka jama ɲamɔgɔ Ezekiyasi ye ko ne Masaba, a bɛma Dawuda ka Ala y'a ka daalilikan mɛn k'a ɲaji ye. K'o la, n ben'a kɛnɛya. Yanni tile saba, a bena taga ne Masaba ka soo la. Ko ne bena saan tan ni duuru fara a sii kan. N bena ale ni dugu nin kisi Asiri masacɛ ma. Ne bena dugu nin tanga n yɛrɛ, ni n ka baarakɛla Dawuda kosɔn.» Ezayi ko u ka toro labɛn k'a mɔ masacɛ ka sumunin na. U y'a kɛ, a kɛnɛyara. O y'a sɔrɔ Ezekiyasi tun kɔnna ka Ezayi ɲininga ko ale be se k'o lɔn mun le sababu la ko Masaba bena ale kɛnɛya, ani ko ale bena taga Masaba ka soo la yanni tile saba. O la, Ezayi y'a fɔ a ye ko: «Masaba bena taamasiɲɛ min kɛ k'a yira i la ko a ka fɔta bena kɛ, o filɛ. Suma min jigira yɛlɛyɛlɛnan kan, e b'a fɛ a ka bɔ a lɔyɔrɔ la ka taga ɲafɛ ka se yɛlɛyɛlɛnan deen tan kan wa, walima i b'a fɛ a be segi kɔfɛ, tile ka bɔ deen tan kan?» A ye Ezayi jaabi ko a k'a to suma ka taga ɲafɛ ka se yɛlɛyɛlɛnan deen tan kan, k'o ka nɔgɔ. Ko a ka segi kɔfɛ, tile ka bɔ yɛlɛyɛlɛnan deen tan kan. Kira Ezayi ye Masaba daali, Masaba y'a kɛ suma kɔsegira, tile bɔra Akazi ka yɛlɛyɛlɛnan deen tan kan. O waati la, Babilɔni masacɛ Merodakibaladan, n'o ye Baladan dencɛ ye, a ye batakiw ni boɲafɛn ci Ezekiyasi ma, bari a tun y'a ka banakɔ mɛn. Ciden nunu nali diyara Ezekiyasi ye. A y'a ka nafolo marayɔrɔw kɔnɔnafɛnw bɛɛ yira u la: warigwɛ, ni sanu, ani wusulan, ni tulu kasadiman, n'a ka kɛlɛkɛminanw bɛɛ, n'a ka nafolo bɛɛ. Foyi ma to a ka masaso kɔnɔ n'a ka mara bɛɛ kɔnɔ, a ma min yira u la. O kɔ, kira Ezayi tagara masacɛ Ezekiyasi fɛ k'a ɲininga ko: «Cɛɛ nunu ye mun fɔ? U bɔra min?» Ezekiyasi y'a jaabi ko: «U bɔra jamanajan dɔ la, Babilɔni.» Ezayi ko: «U ye mun le ye i ka soo kɔnɔ?» Ezekiyasi ko: «Fɛɛn o fɛɛn be ne ka soo kɔnɔ, u y'o bɛɛ ye. Foyi ma to ne ka nafolo la, ne ma min yira u la.» Ezayi y'a fɔ Ezekiyasi ye ko: «Masaba ka kuma mɛn. A ko waati bena se, fɛɛn o fɛɛn b'i ka masaso kɔnɔ, i faaw ye fɛɛn minw mara fɔɔ ka na se bii ma, o bɛɛ bena cɛ ka taga Babilɔni. Foyi tena to yen, Masaba ko ten. I yɛrɛ kɔmɔgɔw, minw bɔra i yɛrɛ joli la, u bena olu dɔw minɛ ka taga n'u ye, k'u kɔɔ bɔ k'u bila baara la Babilɔni masacɛ ka soo kɔnɔ.» Ezekiyasi y'a jaabi ko: «I ye Masaba ka kuma min fɔ, o ka ɲi.» Bari a tun be miiri ko hɛrɛ ni hakilisigi bena sɔrɔ a ka tile la. Ezekiyasi ka kɛwali tɔw, n'a ka cɛfariyakow bɛɛ ani a ye jisira sogi ka na n'a ye dugu kɔnɔ, ka dalan bɔ yen cogo min na, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. A sara, a dencɛ Manase sigir'a nɔɔ na masaya la. Manase tun ye saan tan ni fila sɔrɔ, a sigituma na masaya la. A ye saan bi duuru ni duuru kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Ɛfisiba. Manase ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Masaba tun ye siya minw gwɛn ka bɔ Isirayɛlidenw ɲa, a ye olu ka landajuguw le ɲɔgɔn kɛ. A facɛ Ezekiyasi tun ye sɔnnikɛyɔrɔ minw cɛn, a ye olu lalaga ka lɔ tugu, ka Baali sɔnyɔrɔ dɔw lɔ, ka Asera jaaw tutu i n'a fɔ Isirayɛli mara masacɛ Akabu tun y'a kɛ cogo min na, ani k'a kunbiri gwan lolow ni kalo, ani tile kɔrɔ k'u bato. A ye sarakabɔyɔrɔ dɔ wɛrɛw lɔ Masaba ka soo kɔnɔ Zeruzalɛmu, Masaba tun kɔnna k'a fɔ ko ale bena sigi yɔrɔ min na. A ye sarakabɔyɔrɔw lɔ lolow ni kalo ani tile tɔgɔ la Masaba ka soo lukɛnɛ fila nunu kɔnɔ. A y'a dencɛ jɛni ka joo sɔn n'a ye, ani ka filɛli kɛ. A tagara sukɔrɔ welebagaw ni lagwɛlikɛlaw fɛ. A ye kojugu caaman kɛ Masaba ɲakɔrɔ k'a dimi. Masaba tun y'a fɔ Dawuda n'a dencɛ Solomani ye ko ale bena sigi soo min kɔnɔ Zeruzalɛmu, ko ale ye yɔrɔ min woloma k'a kɛ a batoyɔrɔ ye tuma bɛɛ Isirayɛli kɔmɔgɔw bɛɛ cɛma, a tun ye Asera jaa min dilan, a nana o bila o soo nin kɔnɔ. Ko ni Isirayɛlidenw banbana k'ale ka fɔta bɛɛ bato ni sariya kɔnɔnakuma bɛɛ, ale ka baarakɛla Musa tun ye min di u ma, ko ale ten'a kɛ u be bɔ jamana nin kɔnɔ tugu, ale tun ye min di u faaw ma. Nga u ma mɛnni kɛ. Manase y'a kɛ u filila, ka kojugu kɛ. Masaba ye siya minw halaki ka bɔ u ɲa, olu yɛrɛ tun ma o kojugu nin ɲɔgɔn kɛ. O la, Masaba y'a ka baarakɛlaw, kiraw ci ka kuma u fɛ ko: «Zuda mara masacɛ Manase ye kojugu nunu kɛ minkɛ, amoriw tun ma min ɲɔgɔn kɛ, ani k'a kɛ Zuda mara mɔgɔw ye kojugu kɛ a ka josɔnko la minkɛ, o la, Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Ne ben'a to kojugu dɔ be se Zeruzalɛmu ni Zuda mara ma, fɔɔ o koo nin mɛnbagaw bɛɛ be sumaya. N ye Samari dugu ni Akabu ka soo halaki cogo min na, n bena Zeruzalɛmu halaki o cogo kelen na fana. Mɔgɔ be tasa kɔnɔ ko, k'a yɛlɛma cogo min na, ne bena Zeruzalɛmu kɛ ten. Mɔgɔ minw ye ne taw ye, ne bena u tɔɔ labila, k'u don u juguw bolo. U juguw bɛɛ bena se u kɔrɔ k'u bololafɛnw ta. Bari kabini u faaw bɔtuma Ezipiti fɔɔ ka na se bii ma, u b'a la ka kojugu kɛ ne ɲakɔrɔ ka n dusu dimi.› » Manase ye mɔgɔ caaman faga gwansan Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ yɔrɔ bɛɛ. A ma dan o ma, a y'a kɛ Zuda mara mɔgɔw ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Manase ka kɛwali tɔw, a ka baara bɛɛ, n'a ye hakɛ min kɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Manase sara, u y'a suu don a ka nankɔ la, min b'a ka soo gɛrɛfɛ, u be min wele ko Uza ka nankɔ. O kɔ, a dencɛ Amɔn sigir'a nɔɔ na masaya la. Amɔn tun ye saan mugan ni fila sɔrɔ, ka sɔrɔ ka sigi masaya la. A ye saan fila kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Mesulɛmɛti, Arusi denmuso tun lo ka bɔ Yɔtiba. Amɔn ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a facɛ Manase. A facɛ ye sira min ta, ale fana ye o sira kelen le ta fana tigitigi. A facɛ tun ye joo minw sɔn, a fana ye olu le sɔn k'a kunbiri gwan u kɔrɔ. A banna Masaba, a faaw ka Ala la, a m'a ka sira taama. A ka kɛlɛdenw kuntigiw ye janfa siri a la, k'a faga masaso kɔnɔ. Nga jamana kɔnɔ mɔgɔw wilila k'a janfabaga nunu bɛɛ faga. O kɔ, u y'a dencɛ Zoziyasi kɛ masacɛ ye a nɔɔ na. Amɔn ka kɛwali tɔw, a ye koo min kɛ, olu be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. U y'a suu don a yɛrɛ ka kaburu kɔnɔ Uza ka nankɔ la. A dencɛ Zoziyasi sigir'a nɔɔ na masaya la. Zoziyasi tun ye saan seegi sɔrɔ ka sɔrɔ ka sigi masaya la. A ye saan bi saba ni kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Yedida, Adaya denmuso tun lo ka bɔ Botisikati. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ. A bɛma Dawuda tun ye sira min ta, a fana y'o sira kelen le ta tigitigi. A ma jɛngɛ kinibolo fɛ, walima numanbolo fɛ. Loon dɔ, masacɛ Zoziyasi ka masaya saan tan ni seeginan na, a ye Mesulamu deen Asaliyawu dencɛ Safan ci Masaba ka soo kɔnɔ, min tun ye sɛbɛnnikɛla ye, k'a fɔ ko: «Taga sarakalasebagaw kuntigi Ilikiyawu fɛ, ko wari min donna Masaba ka soo kɔnɔ, kɔlɔsilikɛbagaw ye min minɛ jama fɛ, i k'a fɔ ko a k'o jati. Mɔgɔ minw be to ka Masaba ka soo lalaga, wari nin ka di olu kuntigiw ma, janko olu ka se ka soo nin lalagabagaw sara: a yirilɛsɛlaw n'a lɔbagaw, ani baaraden tɔw, ani ka yiriw ani kabakurulɛsɛninw san janko ka soo nin lalaga. Mɔgɔ si kana u ɲininga wari nin la, min dira u ma. Bari u be baara kɛ ni tilenninya ye.» Sarakalasebagaw kuntigi Ilikiyawu y'a fɔ Safan ye, min tun ye sɛbɛnnikɛla ye, ko ale ye sariya kitabu ye Masaba ka soo kɔnɔ. A y'a di Safan ma, ale y'a kalan. O kɔ, Safan kɔsegira ka taga masacɛ fɛ, a ye min sɔrɔ, a y'o ɲafɔ masacɛ ye. A ko: «Wari min tun be Masaba ka soo kɔnɔ, i ka dakɔrɔsigiw y'o di baarakuntigiw ma minw be Masaba ka soo lalagako kunna.» A ko fana: «Sarakalasebagaw kuntigi Ilikiyawu ye kitabu dɔ di n ma.» O kɔ, a y'a kalan masacɛ ɲana. Masacɛ ye sariya kitabu kɔnɔnakuma mɛn tuma min na, a hakili ɲagamina fɔɔ a y'a ka faniw faran. A ye sarakalasebaga Ilikiyawu ani Safan dencɛ Ayikamu, ni Mikaya dencɛ Akibɔri, ani sɛbɛnnikɛla Safan, n'a yɛrɛ ka dakɔrɔsigi Azaya wele ko: «Aw ka taga Masaba ɲininga ne, ani jama, ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ye, kitabu nin kɔnɔnakuma kosɔn min yera. Bari Masaba dimina kosɔbɛ an kɔrɔ, sabu an faaw m'a kuma bato, u ma taama ka kɛɲɛ n'a kɔnɔnakuma bɛɛ ye.» Sarakalasebaga Ilikiyawu ni Ayikamu, ani Akibɔri, ni Safan, ani Azaya tagara kiramuso Ulida fɛ. A cɛɛ Salumu tun ye Arasi deen Tikiwa dencɛ ye. Ale Salumu le tun ye Masaba ka soo kɔnɔ baarakɛlaw ka faniw kɔlɔsibaga ye. Muso nin tun siginin be Zeruzalɛmu cinkura la. U tilara u ka kuma na tuma min na, muso y'a fɔ u ye ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala ko mɔgɔ min y'aw ci ne fɛ, aw ka ta'a fɔ a ye ko: ‹Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: Ne Masaba ben'a kɛ bɔnɛ be ben yɔrɔ nin, n'a kɔnɔ mɔgɔw kan. Zuda mara masacɛ ye fɛɛn min bɛɛ ye kitabu nin kɔnɔ, ne bena o bɛɛ kɛ. U banna ne la minkɛ ka taga wusulan jɛni batofɛn wɛrɛw ye, ka ne dusu dimi n'u ka kɛwali sifa bɛɛ ye, o la, ne diminin bena to tuma bɛɛ yɔrɔ nin kama.› » Muso nin y'a fɔ tugu ko: «Aw ka ta'a fɔ Zuda mara masacɛ ye, min y'aw ci ka na Masaba ɲininga, Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: ‹I ye kuma nin mɛn. O digira i la, e y'i yɛrɛ majigi ne Masaba ɲakɔrɔ kuma nin mɛntɔ, ne ye min fɔ yɔrɔ nin, n'a kɔnɔ mɔgɔw kama ko a bena kɛ dusukasiyɔrɔ ni yɔrɔ danganin ye. E y'i ka fani faran, ani ka kasi ne ɲakɔrɔ minkɛ, o la, ne fana ye ele kaan mɛn. Ne Masaba ko ten. Ayiwa, ne ben'a to i be sa fɔlɔ. I suu bena don hɛrɛ la. N ten'a to o bɔnɛ nin si be kɛ yɔrɔ nin na i ɲana.› » Ciden nunu segira ka na o jaabi nin di masacɛ ma. Masacɛ ye cira bila ka Zuda mara cɛkɔrɔbaw, ni Zeruzalɛmu taw bɛɛ lajɛn a fɛ. O kɔ, a tagara Masaba ka soo ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ye, ani Zeruzalɛmukaw bɛɛ, ni sarakalasebagaw, ani kiraw, ni jama bɛɛ, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔba kan. U tun ye Layidusɛbɛ min sɔrɔ Masaba ka soo kɔnɔ, a y'o bɛɛ kalan u ɲana. Masacɛ lɔra tutunan gɛrɛfɛ min be Masaba ka soo daa la ka layidu ta Masaba ɲakɔrɔ, ko ale bena tugu Masaba kɔ, k'a ka fɔta, n'a ka sariya, n'a ka koo latigɛninw bato n'a dusu bɛɛ ye, ani ko a b'a yɛrɛ bɛɛ d'a ma, ka kitabu nin kɔnɔnakuma bato. Jama bɛɛ fana y'u yɛrɛ niin don o layidu nin la. O kɔ, masacɛ y'a fɔ sarakalasebagaw kuntigi Ilikiyawu, n'a lankan sarakalasebagaw ye, ani Masaba ka soo daa kɔlɔsibagaw ye ko minan minw bɛɛ tun dilanna Baali sɔnko la, k'u k'o bɛɛ ta ka bɔ Masaba ka soo kɔnɔ, ani Asera taw, ni kalo ni lolo, ani tile taw. U bɔra n'u ye ka taga u jɛni Zeruzalɛmu dugu kɔfɛ, Sedirɔn kɔɔ kɛnɛ na. U y'o buguri cɛ ka taga n'a ye Betɛli. Zuda mara masacɛw tun ye sarakalasebagakolon minw sigi, ko u ka wusulan jɛni sɔnnikɛyɔrɔw la Zuda mara duguw kɔnɔ, ani Zeruzalɛmu lamini na, ani minw tun be wusulan jɛni Baali, ani tile ni kalo, ani lolow ye. A y'olu bɔ baara nin na. U tun ye Asera jaa min tutu Masaba ka soo kɔnɔ, a y'o bɔn ka bɔ n'a ye Zeruzalɛmu dugu kɔfɛ, Sedirɔn kɔɔ kɛnɛ na k'a jɛni fɔɔ a bɛɛ kɛra buguri ye k'o buguri ta ka ta'a bɔn jama ka kaburutu kɔnɔ. Landa kakalayakɛbagaw ka soo minw tun be Masaba ka soo gɛrɛfɛ, a ye olu ci. Mɔgɔw tun be fani minw don Asera sɔnwaati la, musow tun be olu dan o yɔrɔ le la. Sarakalasebaga minw tun be Zuda mara duguw kɔnɔ, a ye olu bɛɛ wele ka na. K'a ta Geba fɔɔ ka taga se Bɛriseba. Sɔnnikɛyɔrɔ minw tun be Zeruzalɛmu dugu dondaw la, a ye olu cɛn. Min tun be dugutigi Zozuwe ka donda la numanbolo fɛ, ale tun ye u dɔ ye. Sarakalasebaga minw tun be sɔnnikɛyɔrɔw kunna, olu tun te se ka baara kɛ Masaba ka sarakabɔyɔrɔ la Zeruzalɛmu, nga u tun be se ka buru funubali dumu ni sarakalasebaga tɔw ye. Sɔnnikɛyɔrɔ Tofɛti min tun be Bɛninɔmu kɔkɛnɛ na, masacɛ y'o cɛn, janko mɔgɔ si kan'a dencɛ, walima a denmuso jɛni Milikɔmu ye tugu. Zuda mara masacɛw tun ye soo jaa minw dilan k'u lɔ Masaba ka soo daa la, tile bato kama, n'u tun be mɔgɔbaba Netanmelɛki layɔrɔ gɛrɛfɛ, boon dɔ la, a ye olu bɔ yen. Wotoro minw tun dilanna tile batoli kosɔn, a ye olu jɛni. Zuda mara masacɛw tun ye sɔnnikɛyɔrɔ minw dilan masacɛ Akazi ka sangaso sanfɛ, masacɛ Zoziyasi ye olu walaka. Masacɛ Manase tun ye minw dilan Masaba ka soo lukɛnɛ fila nunu kɔnɔ, a ye olu walaka fana. A y'u bɔ yen k'u buguri cɛ ka ta'a bɔn Sedirɔn kɔɔ kɛnɛ na. Masacɛ Solomani tun ye sɔnnikɛyɔrɔ minw lɔ Zeruzalɛmu kɔrɔn fɛ, u be kulu min wele Cɛnnikɛyɔrɔ, o worodugu ɲafan fɛ, n'o ye Sidɔnkaw ka jojugu Asitarite ta ye, ni mowabuw ka jojugu Kemɔsi ta, ani amoniw ka jojugu Milikɔmu ta, masacɛ ye olu cɛn. A ye jokabakuruw ci, ka Asera jaaw tigɛ k'u ben, ka adamaden kolow ta ka n'a yɔrɔ fa n'u ye. O cogo kelen na, sarakabɔyɔrɔ min tun be Betɛli, Nebati dencɛ Zerobowamu tun ye sɔnnikɛyɔrɔ min lalaga ka Isirayɛlidenw bila kojugu la, masacɛ ye olu ci. A ye sɔnnikɛyɔrɔ nin jɛni k'a kɛ buguri ye. A ye Asera jaa fana jɛni. O kɔ, masacɛ Zoziyasi y'a ɲaa yɛlɛma ka filɛli kɛ, a ye kaburu dɔw ye tintin kan. A ko u ka taga u walaka, k'u kɔnɔ kolow bɔ ka na n'u ye. A y'u jɛni sarakabɔyɔrɔ nin kan k'a cɛn ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma ye, a ka mɔgɔ tun ye min fɔ. O kɔ, a y'a fɔ tugu ko: «Ne ɲaa be taamasiɲɛ min na, o kɔrɔ be di?» Dugumɔgɔw y'a fɔ a ye ko: «O ye Ala ka mɔgɔ ka kaburu ye min tun bɔra Zuda mara la ka na. E ye baara min kɛ, ale le tun y'o fɔ sarakabɔyɔrɔ nin kama.» A y'a fɔ k'u k'ale kaburu to yen, ko mɔgɔ si kana maga a kolow la. O la, u y'ale kolow to yen, ani kira min tun bɔra Samari ka na fana, ale fana taw. Isirayɛli mara masacɛw tun ye sɔnnikɛyɔrɔ soo minw lɔ Samari mara duguw kɔnɔ ka Masaba dimi, a ye olu bɛɛ cɛn fana i n'a fɔ a tun ye Betɛli ta cɛn cogo min na. Sarakalasebaga minw tun be sɔnnikɛyɔrɔw kunna, a ye olu bɛɛ faga sarakabɔyɔrɔw kan, ka adamaden kolow jɛni u kan. O kɔ, a kɔsegira Zeruzalɛmu. Masacɛ y'a fɔ ko mɔgɔ bɛɛ ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ ka Masaba u ka Ala boɲa, i ko a fɔra cogo min na Layidusɛbɛ kɔnɔ. Hɔrɔnya ɲanagwɛ min kɛra o waati la, ale ɲɔgɔn tun ma kɛ ka ye, kabini cɛfariw ka tile la Isirayɛlidenw kunna, ani Isirayɛli ni Zuda mara masacɛw ka tile la. O Hɔrɔnya ɲanagwɛ nin kɛra Zeruzalɛmu, masacɛ Zoziyasi ka masaya saan tan ni seeginan na, ka boɲa la Masaba kan. Ka fara o kan, Zoziyasi ye sukɔrɔ welebagaw ni lagwɛlikɛlaw gwɛn. Fɛɛn jaa minw tun dilanna ka bila, a y'o cɛn. Joo ni fɛnjugu minw tun be Zuda mara kɔnɔ, ani Zeruzalɛmu, a ye olu bɛɛ cɛn, janko ka sariya kitabu nin kɔnɔnakuma bato, sarakalasebaga Ilikiyawu tun ye min ye Masaba ka soo kɔnɔ. Masacɛ si ma sɔrɔ Zoziyasi ɲa, min tun sɔnna Masaba ta ma n'a dusu bɛɛ ye i n'a fɔ ale Zoziyasi, k'a yɛrɛ bɛɛ di, ka kɛɲɛ ni Musa ka sariya kɔnɔnakuma bɛɛ ye. Ale Zoziyasi tɛmɛnin kɔ fana, a ɲɔgɔn ma sɔrɔ tugu. O n'a ta bɛɛ, Masaba m'a ka dimiba nin nɔgɔya Zuda mara kama, Zuda mara masacɛ Manase ka kɛwaliw bɛɛ kosɔn minw y'a dimi. Masaba ko: «Ne bena Zuda mara mɔgɔw bɔ n ɲakɔrɔ i n'a fɔ n ye Isirayɛli mara mɔgɔw kɛ cogo min na. N ye dugu min woloma k'a kɛ n ta ye, n ben'a fili, Zeruzalɛmu kɔni. N ye n yɛrɛ tɔgɔ la soo min kan, n bena ale fili fana.» Zoziyasi ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. A ka waati la, Ezipiti masacɛ Neko wilila ko a be taga Asiri masacɛ dɛmɛyɔrɔ, Efarati baji faan fɛ. Zoziyasi wilila ko a b'a bali. U sera ɲɔgɔn ma Megido dɔrɔn, Ezipiti masacɛ y'a faga. A ka baaradenw y'a suu ta k'a la wotoro kan ka bɔ n'a ye Megido ka na n'a ye Zeruzalɛmu, k'a suu don a ka kaburu kɔnɔ. O kɔ, jamana kɔnɔ mɔgɔw y'a dencɛ Yowakazi minɛ ka tulu kɛ a kunna k'ale sigi masaya la a nɔɔ na. Yowakazi tun ye saan mugan ni saba sɔrɔ ka sɔrɔ ka sigi masaya la. A ye kalo saba kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Amutali, Yirimeyawu denmuso tun lo ka bɔ Libina. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a faaw tigitigi. Ezipiti masacɛ Neko y'a minɛ k'a siri ni jɔrɔkɔw ye Iribila, Amati mara la janko a kana kɛ masacɛ ye Zeruzalɛmu tugu. A ye nisɔngɔ la Zuda mara mɔgɔw kan, min tun ye warigwɛ kilo waa saba ye, ani sanu kilo bi saba. A ye Zoziyasi dencɛ Eliyakimu sigi masaya la a facɛ nɔɔ na, k'a tɔgɔ yɛlɛma ko Yoyakimu. A ye Yowakazi minɛ ka taga n'a ye Ezipiti. A sara yen. Yoyakimu ye nisɔngɔ la jamanadenw kan janko ka se ka Ezipiti masacɛ Neko ka ɲinita d'a ma. U kelen kelen bɛɛ y'u niyɔrɔ di ka ban tuma min na, Yoyakimu sera ka warigwɛ ni sanu nin di Neko ma. Yoyakimu tun ye saan mugan ni duuru sɔrɔ, ka sɔrɔ ka kɛ masacɛ ye. A ye saan tan ni kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Zebida, Pedaya denmuso tun lo ka bɔ Uruma. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a faaw tigitigi. Yoyakimu ka tile la, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri nana don Zuda mara la. A sera Yoyakimu kɔrɔ, a tor'a bolo fɔɔ saan saba. Nga Yoyakimu murutir'a ma tugu. Masaba y'a to kɛlɛden dɔw bɔra Babilɔni jamana na, dɔw bɔra Siri jamana na, ani dɔw bɔra mowabuw fɛ ni amoniw fɛ ka na Yoyakimu kama, janko ka mara nin halaki, ka kɛɲɛ ni ale Masaba ka kuma ye, a ka baarakɛlaw, kiraw tun ye min fɔ. O koo nunu kɛra ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye. A tun b'a fɛ Zuda mara mɔgɔw ka cɛ ka bɔ ale ɲakɔrɔ masacɛ Manase ka kojugu bɛɛ kama. Manase tun ye mɔgɔw faga gwansan ka Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ bɛɛ fa kojugu la fɔɔ Masaba ma sɔn k'o yafa. Yoyakimu ka kɛwali tɔw, n'a ka baara bɛɛ, o be sɔrɔ Zuda mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Yoyakimu sara, a dencɛ Yoyakin sigir'a nɔɔ na masaya la. Ezipiti masacɛ tun te sɔn ka bɔ a ka jamana kɔnɔ tugu, bari Babilɔni masacɛ tun y'a ka yɔrɔ bɛɛ minɛ, k'a ta Ezipiti kɔɔ ma fɔɔ ka taga se Efarati baji ma. Yoyakin tun ye saan tan ni seegi sɔrɔ, ka sɔrɔ ka sigi masaya la. A ye kalo saba kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Newusita, Ɛlinatan denmuso tun lo ka bɔ Zeruzalɛmu. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a facɛ tigitigi. O waati la, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ka kɛlɛkuntigiw wilila ka na Zeruzalɛmu datugu. K'u t'o la, Nabukodonozɔri yɛrɛ nana fana dugu nin kama. O la, Zuda mara masacɛ Yoyakin bɔra dugu kɔnɔ n'a bamuso, n'a ka dakɔrɔsigiw, n'a ka ɲamɔgɔw, n'a ka kɛlɛkuntigiw, k'a yɛrɛ d'a ma. Babilɔni masacɛ y'a minɛ ale ka masaya saan seeginan na. Ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma ye, nafolo min bɛɛ tun be Masaba ka soo kɔnɔ, ni masacɛ ka soo kɔnɔ, Babilɔni masacɛ y'o bɛɛ cɛ ka bɔ n'a ye. Isirayɛli jamana masacɛ Solomani tun ye minan minw bɛɛ dilan ni sanu ye Masaba ka soo kama, a ye olu bɛɛ ci. A ye Zeruzalɛmu dugu mɔgɔw bɛɛ cɛ ka taga n'u ye, ɲamɔgɔw bɛɛ, ani mɔgɔbabaw bɛɛ. Mɔgɔ minw minɛna ka taga, olu tun be mɔgɔ waa tan (10 000) bɔ, bololabaarakɛlaw ni konnigɛdilanbagaw niin te o la. A tun ye jamana dɛsɛbagatɔw dama le to yen. A ye masacɛ Yoyakin minɛ ka taga n'a ye Babilɔni. A ye masacɛ bamuso, n'a ka musow, n'a ka soo kɔnɔ baarakɛbagaw, ni jamana kɔnɔ mɔgɔbabaw fana minɛ ka bɔ n'u ye Zeruzalɛmu ka taga n'u ye Babilɔni. A ye mɔgɔbabaw bɛɛ minɛ ka taga n'u ye Babilɔni, u tun ye mɔgɔ waa wolonwula (7 000) ye, ani bololabaarakɛlaw, ni konnigɛdilanbagaw mɔgɔ waa kelen (1 000), bari barika tun be u bɛɛ la n'u be se kɛlɛ la. A ye Yoyakin facɛfitini Mataniya sigi a nɔɔ na masaya la. A y'a tɔgɔ yɛlɛma ko Sedesiyasi. Sedesiyasi tun ye saan mugan ni kelen sɔrɔ, ka sɔrɔ ka sigi masaya la. A ye saan tan ni kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Amutali, Yirimeyawu denmuso tun lo ka bɔ Libina. Sedesiyasi ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ Yoyakimu tigitigi. O koo nunu tun kɛra Zeruzalɛmu ni Zuda mara la, Masaba ka dimi kosɔn fɔɔ a y'u bɔ a yɛrɛ ɲakɔrɔ pewu. Sedesiyasi murutira Babilɔni masacɛ ma. Sedesiyasi ka masaya saan kɔnɔntɔnnan kalo tannan tile tannan loon, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri wilila ka na n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ ye Zeruzalɛmu kama. U nana sigi a dafɛ ka bɔgɔ cɛ k'o tonton dugu laminikogo kɔrɔ k'a lamini. U ye Zeruzalɛmu dugu datugu fɔɔ ka taga se masacɛ Sedesiyasi ka masaya saan tan ni kelennan na. O saan nin kalo naaninan tile kɔnɔntɔnnan na, kɔngɔ tun digira dugu mɔgɔw la kosɔbɛ, dumuni si tun te dugudenw bolo tugu. Babilɔnikaw ye dugu laminikogo sɔgɔ. Suu kora tuma min na, Zuda mara kɛlɛdenw bɛɛ bolila. O y'a sɔrɔ Babilɔnikaw tun ye dugu lamini. O n'a ta bɛɛ, daa min be dugu laminikogo fila cɛ, masacɛ ka nankɔ faan fɛ, u sera ka tɛmɛ o fɛ ka Zurudɛn baji sira minɛ. Babilɔnikaw ka kɛlɛdenw tugura masacɛ kɔ ka ta'a sɔrɔ Zeriko kɔkɛnɛ la. A ka kɛlɛdenw bɛɛ bolila k'a to. U y'a minɛ ka taga n'a ye Babilɔni masacɛ fɛ Iribila k'a kiti o yɔrɔ la. U y'a deenw kaan tigɛ a yɛrɛ ɲana. Babilɔni masacɛ ko u k'ale Sedesiyasi ɲadenw ci, k'a siri ni zirajɔrɔkɔw ye, ka taga n'a ye Babilɔni. Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ka masaya saan tan ni kɔnɔntɔnnan, kalo duurunan tile wolonwulanan loon na, a kɔlɔsibagaw kuntigi Nebuzaradan donna Zeruzalɛmu, ale min tun ye masacɛ ka kɛlɛkuntigi dɔ ye. A ye Masaba ka soo jɛni, ni masacɛ ka soo, ani Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ boonw bɛɛ. Boon o boon tun ye mɔgɔbaba ta ye, a ye olu bɛɛ jɛni. A ka kɛlɛdenw ye Zeruzalɛmu laminikogo ci. Mɔgɔ minw tun tora Zeruzalɛmu kɔnɔ, a ye olu minɛ ka taga n'u ye, ani minw tun y'u yɛrɛ di Babilɔni masacɛ ma, ani bololabaarakɛla tɔw. A ye jamana dɛsɛbagatɔ dɔw to yen, olu ka ɛrɛzɛnforow ni foro tɔw sɛnɛ. Tutunan ziralaman minw tun be Masaba ka soo daa la, ani wotoroninw ni dagaba ziralaman minw tun be luu kɔnɔ, Babilɔnikaw ye olu ci k'o ta ka taga n'u ye Babilɔni. U ye bugurigwɛ cɛfɛnw, ni pɛluw, ani fitinɛ juru tigɛminanw, ni filenw ta, ani u tun be to ka baara kɛ ni minan ziralaman minw bɛɛ ye Masaba ka soo kɔnɔ. U fana ye wusulandagaw ni jifilenw ta, fɛɛn o fɛɛn tun dilanna ni sanu ani warigwɛ ye. Solomani tun ye tutunan fila, ni tasaba, ani wotoronin minw dilan Masaba ka soo kama, olu zira hakɛ tun ma se ka lɔn. Tutunan nunu kelen kelen jaɲa tun be mɛtɛrɛ kɔnɔntɔn ɲɔgɔn bɔ. Fɛɛn ziralaman min tun siginin be tutunan nunu kelen sanfɛ, ale jaɲa sanfɛ tun be mɛtɛrɛ kelen ni tilan ɲɔgɔn bɔ. A tun masirinin be ni masirifɛn dɔ ye, gerenadiyiriden jaa ziralaman tun y'a lamini. Tutunan kelen nin n'a masirifɛn fana tun be ten. Masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi nin ye sarakalasebagaw kuntigi Seraya, n'a lankan Sefaniya, ani Masaba ka soo daa kɔlɔsibaga mɔgɔ saba minɛ. Mɔgɔ minw tora dugu kɔnɔ, olu cɛma, a ye kɛlɛdenw ɲamɔgɔ dɔ minɛ, ani masacɛ ka dakɔrɔsigi mɔgɔ duuru, ni sɛbɛnnikɛla min tun be kɛlɛdenw wolomako kunna, ani mɔgɔbaba wɛrɛ bi wɔɔrɔ. A y'u minɛ ka taga n'u ye Babilɔni masacɛ fɛ Iribila. Masacɛ y'u faga Iribila, Amati mara la. Zuda mara mɔgɔw cɛra ten ka bɔ u ka jamana na ka taga yɔrɔjan na. Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri tun ye mɔgɔ minw to Zuda mara la, a ye Safan deen Ayikamu dencɛ Gedaliyasi sigi olu kunna. Zuda mara kɛlɛdenw n'u kuntigiw bɛɛ y'a mɛn tuma min na ko Babilɔni masacɛ ye Gedaliyasi kɛ lasigiden ye, u tagara Gedaliyasi fɛ Misipa. Minw tun tagar'a fɛ, olu tun ye Netaniya dencɛ Isimayɛli ye, ani Kareya dencɛ Yowanan, ni Netofaka Tanumɛti dencɛ Seraya, ani Yaazaniyawu ka bɔ Maaka, ani u mɔgɔw. Gedaliyasi y'a fɔ u n'u kɔmɔgɔw ye k'a gwɛlɛya k'u kana siran Babilɔnikaw ɲa, k'u ka to mara nin kɔnɔ ka baara kɛ Babilɔni masacɛ ye, k'u bena hɛrɛ sɔrɔ ten. Nga saan nin kalo wolonwulanan na, Elisama deen Netaniya dencɛ Isimayɛli, min tun ye masaden dɔ ye, ale wilila ni mɔgɔ mugan ye ka taga Gedaliyasi faga, ani Zuda mara mɔgɔw ni Babilɔnika minw tun be n'a ye Misipa. O la, mɔgɔw bɛɛ, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔba kan ani kɛlɛdenw kuntigiw bɛɛ wilila ka taga Ezipiti jamana na, bari u tun be siran Babilɔnikaw ɲa. Zuda mara masacɛ Yoyakin minɛni ka taga jɔnya la, o saan bi saba ni wolonwulanan kalo tan ni filanan tile mugan ni wolonwulanan loon, Babilɔni masacɛ Ewili Merodaki yafara Zuda mara masacɛ Yoyakin ma k'a bɔ kaso la. O kɛra Ewili Merodaki ka masaya saan fɔlɔ la. A y'a ladiya ka lɔyɔrɔ d'a ma min ka fisa ni masacɛ tɔw taw ye, minw tun be n'a ye Babilɔni. A ye sira d'a ma k'a ka kasodenfaniw bɔ. K'a ta o loon ma, Yoyakin tun be to ka dumuni kɛ a fɛ a sii bɛɛ la. A kɛra ten, Babilɔni masacɛ tun be to ka Yoyakin ka makoyafɛn d'a ma loon o loon a sii bɛɛ la. Adama le ye Sɛti faa ye, Sɛti ye Enɔsi faa ye, Enɔsi ye Kenan faa ye, Kenan deen ye Maalalɛli ye, Maalalɛli deen ye Yerɛdi ye. Yerɛdi ta ye Enɔki ye, Enɔki ta ye Matusalɛmu ye, Matusalɛmu ta ye Lamɛki ye. Lamɛki ta ye Nuhun ye. Nuhun deenw ye Sɛmu ni Kamu ani Zafɛti ye. Zafɛti deenw ye Gomɛri ni Magɔgi ani Madayi, ni Yaban ani Tubali ni Mɛsɛki ani Tirasi ye. Gomɛri deenw ye Asikenazi, ni Difati ani Togarima ye. Yaban deenw ye Elisa ni Tarisisi, ani Kitimu ni Orodanimu ye. Kamu deenw ye Kusi ni Misirayimu ani Puti ni Kanaan ye. Kusi deenw ye Seba ni Awila, ani Sabita ni Arayema ani Sabiteka ye. Arayema deenw fana ye Saba ni Dedan ye. Kusi le ye Nɛmurɔdi wolo, ale lo kɔnna ka kɛ cɛfari ye dugukolo kan. Misirayimu tun ye siya minw bɛma ye, olu ye: ludiw, ni ɛnamuw, ani leyabiw, ni nafituwaw, ani patɔrɔsiw, ni kasiluwaw, ani kafitɔriw. Filisiw le ye kafitɔriw deenw ye. Kanaan tun ye Sidɔn facɛ ye, min ye a dencɛ fɔlɔ ye. A ye Ɛti fana wolo. Zebuziw bɛmacɛ tun lo, ni amoriw, ani girigasiw, ni iviw, ani arakiw, ni siniw, ani arabadiw, ni semariw ani amatiw. Sɛmu deenw ye Elamu ni Asuri, ani Aripakisadi ni Ludi ye. Aramu fana dencɛw ye: Usi, ani Uli ni Gɛtɛri, ani Mɛsɛki ye. Aripakisadi ye Sɛla wolo, Sɛla fana ye Ebɛri wolo. Ebɛri ye dencɛ fila sɔrɔ, Kelen tɔgɔ ko Pelɛgi, o kɔrɔ ko tilanni, bari dugukolo tilanna ale ka tile la. A balimacɛ tɔgɔ tun ko Yokitan. Yokitan ye Alimodadi wolo, ni Sɛlɛfu ani Asarimawɛti, ni Yɛra, ani Adoramu ni Uzali ani Dikila, ni Ebali ani Abimayɛli, ni Saba, ani Ofiri ni Awila ani Yobabu. Olu bɛɛ tun ye Yokitan dencɛw ye. Sɛmu le ye Aripakisadi facɛ ye, Aripakisadi fana ye Sɛla facɛ ye. Sɛla ye Ebɛri facɛ ye, Ebɛri ye Pelɛgi facɛ ye, Pelɛgi ye Erewu facɛ ye. Erewu ye Serugi facɛ ye, Serugi fana ye Nawɔri facɛ ye, Nawɔri ye Tera facɛ ye, Tera ye Abramu facɛ ye, ale Abramu le be wele ko Ibrayima. Ibrayima deenw ye Isiyaka ni Isimayɛli ye. Ibrayima deen nunu kɔmɔgɔw filɛ: Nebayɔti le ye Isimayɛli deen fɔlɔ ye, o kɔ, Kedari, ani Adabeyɛli ni Mibisamu, ani Misima ni Duma, ani Masa ni Adadi, ani Tema, ni Yeturi ani Nafisi ni Kedima. Olu le ye Isimayɛli deenw ye. Ibrayima ka gɛrɛfɛmuso Ketura deenw le ye: Zimuran ani Yɔkisan ni Medan, ani Madiyan ni Yisibaki, ani Suwa. Yɔkisan deenw fana ye: Saba ni Dedan. Madiyan deenw ye: Ɛfa ni Efɛri, ani Anɔki ni Abida, ani Ɛlida. Olu bɛɛ ye Ketura kɔmɔgɔw ye. Ibrayima ye Isiyaka wolo. Isiyaka deenw ye Ezawu ni Isirayɛli ye. Ezawu fana ye deen minw sɔrɔ, olu ye: Elifazi ni Erewuyɛli, ani Yewusi ni Yayelamu ani Kora ye. Elifazi deenw ye Teman ye, ani Omaru ni Sefi, ani Gayetamu ni Kenazi, ani Timuna ni Amalɛki ye. Erewuyɛli deenw ye Naati ye, ani Zera ni Sama, ani Miza ye. Seyiri deenw ye Lotan ye, ani Sobali ni Sibeŋɔn, ani Ana ni Disɔn, ani Esɛri ni Disan ye. Lotan deenw ye Ori ye, ani Omamu. Balimamuso tun be Lotan fɛ, a tɔgɔ ko Timuna ye. Sobali deenw ye Aliyan ye, ani Manaati ni Ebali, ani Sefi ni Onamu ye. Sibeyɔn deenw ye Aya ni Ana ye. Ana deen ye Disɔn ye, Disɔn deenw fana ye Amuran ye, ani Ɛsiban ni Yitiran, ani Keran ye. Esɛri deenw ye Bilan ani Zaawan ni Yaakan ye. Disɔn deenw ye Usi ni Aran ye. Masacɛ minw sigira Edɔmu jamana kunna sanni Isirayɛlidenw ka masacɛ sɔrɔ, olu filɛ nin ye: Bewɔri dencɛ Bɛla, ka bɔ Dinaba. Bɛla sara, Zera dencɛ Yobabu sigir'a nɔɔ na ka bɔ Bɔsira. Yobabu sara, Usamu ka bɔ Teman mara la, ale sigir'a nɔɔ na. Usamu fana sara, Bedadi dencɛ Adadi sigira a nɔɔ na. A ka dugu tɔgɔ tun ko Awiti. Ale lo ye madiyanw kɛlɛ ka se u kɔrɔ Mowabu jamana na. Adadi sara, Samula ka bɔ Masireka sigir'a nɔɔ na. Samula sara fana, Sayuli sigir'a nɔɔ na ka bɔ Erewobɔti, min be Efarati baji daa la. Sayuli sara, Akibɔri dencɛ Baalanan sigir'a nɔɔ na. Baalanan fana sara, Adadi sigir'a nɔɔ na. Ale ka dugu tɔgɔ tun ko Payi. A muso tɔgɔ tun ko Meetabeyɛli, Mɛzaabu denmuso Matirɛdi deen tun lo. Adadi fana sara. Kuntigi minw sigira Edɔmu kunna, olu filɛ: Timuna ni Aliya, ani Yetɛti, ni Olibama, ani Ela ni Pinɔn, ani Kenazi ni Teman, ani Mibisari, ni Magidiyɛli, ani Iramu. Olu le ye Edɔmu kuntigiw ye. Isirayɛli min ye Yakuba ye, ale deenw tɔgɔ filɛ: Urubɛn ni Simeyɔn, ani Levi ni Zuda, ani Isakari ni Zabulɔn, ani Dan ni Yusufu, ani Bɛnzamɛn ni Nɛfutali, ani Gadi ni Asɛri. Zuda deenw fana filɛ: Ɛri ni Onan ani Sela, u saba bɛɛ ye Suwa denmuso deenw ye. Kanaan tun lo. Ɛri min tun ye Zuda deen fɔlɔ ye, ale ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ, o la, a y'a faga. Zuda dencɛ muso Tamari ye dencɛ fila le sɔrɔ a ye. O ye Pɛrɛti ni Zera ye. Zuda deenw bɛɛ tun ye mɔgɔ duuru ye. Pɛrɛti fana deenw le ye Ɛsirɔn ni Amuli ye. Zera fana deenw ye Zimuri ye, ni Etan, ani Eman, ni Kalikɔli, ani Dara. U bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ duuru ye. Karimi deen ye Akari ye. Kojugu tun sera Isirayɛlidenw ma ale lo sababu la, bari fɛɛn min tun ye Ala ta ye, a y'o ta. Etan deen ye Azariya ye. Ɛsirɔn deenw ye Yerameyɛli ye, ni Aramu ani Kelubayi ye. Aramu le ye Aminadabu wolo, Aminadabu fana ye Nasɔn wolo. Ale lo tun ye Zuda kɔmɔgɔw kuntigi ye. Nasɔn ye Salima wolo, Salima ye Boozi wolo. Boozi ye Obɛdi wolo, Obɛdi ye Zese wolo. Zese ye Eliyabu wolo. Ale lo kɛr'a deen fɔlɔ ye, filanan ye Abinadabu ye, sabanan ye Simeya ye. Netanɛli le ye naaninan ye, duurunan ye Aradayi ye. Osɛmu le ye wɔɔrɔnan ye, Dawuda ye wolonwulanan ye. Musomanw ye Seruya ni Abigayɛli ye. Seruya deenw tun ye mɔgɔ saba ye, Abisayi ani Zowabu, ni Azayɛli. Abigayɛli le ye Amaza wolo, a facɛ tɔgɔ tun ko Yetɛri. Isimayɛli kɔmɔgɔ tun lo. Ɛsirɔn dencɛ Kalɛbu ye deenw sɔrɔ a muso Azuba ani Yeriyɔti fɛ. A deen nunu tɔgɔ filɛ: Yesɛri ni Sobabu, ni Aridɔn. Azuba sara, Kalɛbu ye Efarati ta, ale ye Huri wolo. Huri fana ye Uri wolo, Uri fana ye Besalɛli wolo. O kɔ, Ɛsirɔn ye Galaadi facɛ Makiri denmuso furu. O y'a sɔrɔ a tun ye saan bi wɔɔrɔ sɔrɔ ka ban. Muso nin ye Segubi wolo a ye. Segubi fana ye Yayiri wolo, Yayiri ye dugu mugan ni saba sɔrɔ Galaadi mara la. Nga Gɛsuri ni Aramu masacɛw ye Yayiri ka dugudenninw minɛ, ani Kenati n'a dafɛdugudenninw. O bɛɛ lajɛnnin tun ye dugu bi wɔɔrɔ ye. Olu bɛɛ tun ye Galaadi facɛ Makiri deenw ta ye. Ɛsirɔn sara, a dencɛ Kalɛbu y'a ka muso Efarata ta, a ye deen sɔrɔ a fɛ. O tɔgɔ ko Asewuri, o le kɛra Tekowa sigibaga ye. Ɛsirɔn dencɛ fɔlɔ Yerameyɛli deenw filɛ: a fɔlɔ ye Aramu ye, Buna tugura, o kɔ Orɛn, o kɔ Osɛmu, o kɔ Aya. Yerameyɛli ye muso wɛrɛ furu, ale tɔgɔ ko Atara. O muso nin le ye Onamu wolo. Yerameyɛli deen fɔlɔ Aramu deenw filɛ: Maasi ni Yamini ani Ekɛri. Onamu deenw ye Samayi ni Yada ye. Samayi deenw ye Nadabu ni Abisuri ye. Abisuri ka muso tɔgɔ tun ko Abiyayili. A ye Aban ni Molidi sɔrɔ a fɛ. Nadabu deenw ye Sɛlɛdi ni Apayimu ye. Sɛlɛdi sara, ale ma deen sɔrɔ. Apayimu deen ye Yiseyi ye. Yiseyi deen ye Sesan ye. Sesan deen ye Alayi ye. Samayi dɔgɔcɛ Yada deenw ye Yetɛri ani Yonatan ye. Yetɛri sara, a ma deen sɔrɔ. Yonatan deenw ye Pɛlɛti ni Zaza ye. Olu le ye Yerameyɛli kɔmɔgɔw ye. Sesan tun ma dencɛ sɔrɔ, a ye denmusow le sɔrɔ. A tun ye jɔncɛ dɔ sɔrɔ ka bɔ Ezipiti jamana na, a tɔgɔ tun ko Yara. A y'a denmuso kelen di jɔncɛ nin ma k'a kɛ a muso ye, u ye deen sɔrɔ, o tɔgɔ ko Atayi. Atayi ye Natan wolo, Natan fana ye Zabadi wolo. Zabadi ye Ɛfilali wolo. Ɛfilali ye Obɛdi wolo. Obɛdi ye Yewu wolo. Yewu ye Azariya wolo. Azariya ye Ɛlɛsi wolo. Ɛlɛsi ye Eleyaza wolo. Eleyaza fana ye Sisimayi wolo. Sisimayi ye Salumu wolo. Salumu ye Yekamiya wolo. Yekamiya ye Elisama wolo. Yerameyɛli balimacɛ Kalɛbu deenw filɛ: A deen fɔlɔ ye Mesa ye, ale ye Zifu facɛ ye. A deen filanan ye Maresa ye, ale ye Eburɔn facɛ ye. Eburɔn deenw ye Kora ye, ni Tapuwa, ni Ɛrekɛmu, ani Sɛma ye. Sɛma deen ye Araamu ye, Araamu le ye Yɔrikeyamu facɛ ye. Ɛrɛkɛmu le ye Samayi facɛ ye. Samayi deen ye Mayɔn ye, ale ye Bɛtisuri facɛ ye. Kalɛbu ka gɛrɛfɛmuso Ɛfa ye Aran ni Mosa ani Gazɛzi wolo. Aran ye Gazɛzi facɛ ye. Yadayi deenw ye Ɛrɛgɛmu ye, ni Yotamu, ani Gesan ni Pɛlɛti, ani Ɛfa ni Saafi ye. Kalɛbu ka gɛrɛfɛmuso Maaka ye Sɛbɛri ni Tirana wolo. O kɔ, a fana ye Saafi wolo, ale lo ye Madimana facɛ ye. O muso nin fana le ye Makibena ni Gibeya facɛ Sewa wolo. Kalɛbu denmuso tɔgɔ tun ko Akisa. Olu le ye Kalɛbu kɔmɔgɔw ye. Efarata deen fɔlɔ Huri deenw ye nunu ye: Sobali, min ye Kiriyatayimu sigi, ni Bɛtilehɛmu sigibaga Salima, ani Bɛtigaderi sigibaga Arɛfu. Kiriyatayimu sigibaga Sobali ye kɔmɔgɔw sɔrɔ, minw ye Aroyɛkaw ye, ni Manaatikaw tilancɛ ye, ani fadenyabolo minw be bɔ Kiriyatayimu, o ye Yetɛri kɔmɔgɔw ye, ni Puti taw, ni Sumati taw, ani Misirayi taw. Sorakaw ni Ɛsitawɔlikaw bɔra olu le la. Salima kɔmɔgɔw ye Bɛtilehɛmukaw ye, ni Netofakaw, ani Atirɔti Bɛtiyowabukaw, ani Manaatikaw tilancɛ, ni Sorakaw, ani sɛbɛnnikɛlaw ka fadenyabolo minw be Yayebɛsi: n'u ye tiratiw, ni simatiw, ani sukatiw ye. Olu le ye keniw ye minw bɔra Amati la n'o ye Erekabu ka somɔgɔw bɛma ye. Dawuda ye deen minw sɔrɔ k'a to Eburɔn, olu filɛ: Amɔn le y'a deen fɔlɔ ye, ale y'a ka muso Ayinowamu deen ye ka bɔ Zizireyɛli. A deen filanan ye Daniyɛli ye, ale bamuso ye Abigayɛli ye ka bɔ Karimɛli. A deen sabanan ye Abisalɔn ye, ale ye Gɛsuri masacɛ deen Talimayi denmuso Maaka deen ye. Naaninan ye Agiti deen Adoniya ye. Duurunan ye Abitali deen Sefatiya ye. Wɔɔrɔnan ye a ka muso Ɛgila deen Yitireyamu ye. A y'o deen wɔɔrɔ nunu sɔrɔ k'a to Eburɔn. A ye saan wolonwula ni kalo wɔɔrɔ kɛ masaya la yen, ka na saan bi saba ni saba kɛ Zeruzalɛmu. A ye deen minw sɔrɔ Zeruzalɛmu, olu filɛ: Simeya ni Sobabu, ani Natan ni Solomani. Olu mɔgɔ naani bɛɛ ye Amiyɛli denmuso Batiseba deenw ye. A deen tɔw ye Yibari ye, ani Elisuwa ni Elifɛlɛti, ani Noga ni Nɛfɛgi, ani Yafiya, ni Elisama, ani Eliyada ni Elifɛlɛti, olu ye deen kɔnɔntɔn ye. U bɛɛ tun ye Dawuda deenw ye, a ka gɛrɛfɛmusow deenw niin t'u la. U balimamuso tun ye Tamari ye. Solomani deen ye Orobowamu ye. Ale ta ye Abiya ye, Abiya ta ye Aza ye, Aza ta ye Zozafati ye. Zozafati ta ye Zoramu ye, Zoramu ta ye Akaziyasi ye, Akaziyasi ta ye Zowasi ye. Zowasi ta ye Amaziyasi ye, Amaziyasi ta ye Azariya ye, Azariya ta ye Yotamu ye. Yotamu ta ye Akazi ye, Akazi ta ye Ezekiyasi ye, Ezekiyasi ta ye Manase ye. Manase ta ye Amɔn ye, Amɔn ta ye Zoziyasi ye. Zoziyasi deenw filɛ: Yowanan le ye a deen fɔlɔ ye, filanan ye Yoyakimu ye, sabanan ye Sedesiyasi ye, naaninan ye Salumu ye. Yoyakimu deenw ye Yekoniya ni Sedesiyasi ye. Yekoniya min tun minɛna ka taga Babilɔni, ale deenw filɛ: Salitiyɛli, ni Malikiramu ni Pedaya, ani Sɛnasari ni Yekamiya, ni Osama ani Nedabiya ye. Pedaya deenw ye Zorobabɛli ni Simeyi ye. Zorobabɛli deenw fana ye Mesulamu ye, ni Ananiya, ani u balimamuso Selomiti ye. A ye dencɛ duuru wɛrɛ sɔrɔ, Asuba ani Oyɛli ni Berekiya, ani Azadiya, ni Yusabɛzɛdi. Ananiya kɔmɔgɔw ye Pelatiya ni Yesaya ye. Erefaya deenw fana be yen, ni Arinan taw, ani Obadiya taw, ni Sekaniya taw. Sekaniya deen ye Semaya ye. Semaya deenw fana ye Atusi ye, ni Yigeyali, ani Bariya ni Neyariya ani Safati. Olu tun ye mɔgɔ wɔɔrɔ ye. Neyariya deenw ye Eliyoyenayi ye, ni Izikiya ni Azirikamu ye. Olu tun ye mɔgɔ saba ye. Eliyoyenayi deenw tun ye Odawiyawu ni Eliyasibu, ani Pelaya ni Akubu, ani Yowanan ni Delaya, ani Anani ye. Olu tun ye mɔgɔ wolonwula ye. Zuda deenw ye Pɛrɛti ye, ni Ɛsirɔn ni Karimi, ni Huri ni Sobali. Sobali deen Ereyaya fana ye Yaati wolo, Yaati fana ye Awumayi ni Laadi wolo. Olu le ye Sorakaw bɛmaw ye u ka fadenyabolow la. Tekowa sigibaga Asewuri ye muso fila furu, o ye Ɛleya ani Naara. Naara ye Awuzamu wolo a ye, ni Efɛri ni Temani, ani Aasitari. Olu le ye Naara deenw ye. Ɛleya deenw ye nunu ye: Sɛrɛti ni Sowari, ani Ɛtinan. Kɔsi ye Anubu ni Asobeba wolo. Fadenyabolo minw bɔra Arumu deen Aarɛli la, olu bɛma ye Kɔsi ye. U tun be Yayebɛsi jati ka tɛmɛ a balimaw kan. A bamuso y'a tɔgɔ la ko Yayebɛsi, o kɔrɔ ko sigɛn kɔnɔ, bari a ko: «N y'a wolo sigɛn kɔnɔ.» Yayebɛsi tun ye Isirayɛli ka Ala daali ko a k'ale dɛmɛ, ale ka hɛrɛ sɔrɔ, a ka mara ka boɲa, ko a ka to ale fɛ k'a kisi kojugu ni sigɛn ma. Ala fana y'a kɛ a ye ten. Suwa balimacɛ Kelubu ye Ɛsitɔn facɛ Meyiri wolo. Ɛsitɔn fana ye Bɛtirafa ni Pazeya ani Teyina faa ye. Teyina le ye Irinaasi dugu sigi. U kɔmɔgɔw le tun be Ereka. Kenazi deenw ye Otiniyɛli ni Seraya ye. Otiniyɛli deen fana ye Atati ye. Mewonotayi fana ye Ofira wolo. Seraya fana ye Zowabu wolo, ale min ye bololabaarakɛlaw bɛma ye minw siginin be kɔkɛnɛ na. Bari bololabaarakɛlaw tun lo. Yefunɛ dencɛ Kalɛbu deenw tun ye Iru ni Ela ani Naamu ye. Ela deen tun ye Kenazi ye. Yeyalelɛli deenw ye Zifu ni Zifa, ni Tiriya ani Azareyɛli ye. Naamu balimamuso Odiya ka muso deenw ye garimiw ye. Olu le ye Keyila sigi, maakatiw le ye Ɛsitemowa sigi. Simɔn deenw ye Amunɔn ni Irina, ni Bɛnanan ani Tilɔn ye. Yiseyi deen ye Zowɛti ye, ani ale Zowɛti deen fana. Zuda deen Sela kɔmɔgɔw ye Leka sigibaga Ɛri ye, ani Maresa sigibaga Layeda, ni faniɲanamanw danbagaw ka fadenyabolow, minw be Bɛtasibeya. Sela le ye Yokimu bɛma ye, ani Kozebakaw, ni Yowasi, ni Sarafu bɛma ye. Olu tun kɛra mowabuw kuntigiw ye, sanni u ka sɔrɔ ka na sigi Bɛtilehɛmu. O koo nunu ye kokɔrɔw ye. Olu tun ye dagadilanbagaw ye. U tun siginin be Netayimu ni Gedara, ni u be baara kɛra masacɛ ye. Simeyɔn deenw ye Nemuyɛli ni Yamin, ni Yaribu ni Zera ani Sayuli ye. Sayuli deen ye Salumu ye, a mamaden ye Mibisamu ye, a tulomasama ye Misima ye. Misima deen ye Amuyɛli ye, a mamaden ye Zakuri ye, a tulomasama ye Simeyi ye. Simeyi ye dencɛ tan ni wɔɔrɔ sɔrɔ, ani denmuso wɔɔrɔ. A balimaw ma deen caaman sɔrɔ, o la, u ka fadenyabolow mɔgɔw ma caya i n'a fɔ Zuda ta. U tun siginin be dugu minw kɔnɔ, o filɛ: Bɛriseba ni Molada, ani Asarisuwali, ni Bila, ani Esɛmu ni Toladi, ani Betuwɛli ni Ɔrima, ani Sikilagi, ni Bɛtimarikabɔti ni Asarisuzimu, ni Bɛtibireyi ani Saarayimu ye. Olu le tun ye u ka dugubabaw ye fɔɔ ka na se Dawuda ka masaya tile ma. U ka dugudenninw tun ye: Etamu ni Ayin, ani Irimɔn ni Tokɛn, ani Asan, o ye dugu duuru ye, ani dugumisɛn minw bɛɛ tun y'u lamini fɔɔ ka ta'a bila Baala. O le ye u ka sigiyɔrɔw n'u buruju ye. Mesobabu ni Yamilɛki ni Amasiya dencɛ Yosa, ani Yowɛli, ni Aziyɛli deen Seraya deen ni Yosibiya deen Yewu, ani Eliyoyenayi ni Yakoba, ani Yesowaya ni Azaya, ani Adiyɛli ni Yezimiyɛli, ani Benaya, ni Semaya deen Simiri deen Yedaya deen Alɔn deen Sifeyi dencɛ Ziza. Mɔgɔ minw tɔgɔ fɔra ka tɛmɛ, olu le tun ye u ka fadenyabolow ɲamɔgɔw ye. U kɔmɔgɔw tun cayara kosɔbɛ. U tun be Gedɔri masurun na, fɔɔ ka taga se kɔkɛnɛ kɔrɔn fɛ. U tun b'u ka begɛnw dɛndɛyɔrɔ le ɲinina. U ye yɔrɔɲuman sɔrɔ, biin tun be yen kosɔbɛ, maraba tun lo, o yɔrɔ tun ye hɛrɛyɔrɔ ye. O tun ye Kamu kɔmɔgɔ dɔw ka sigiyɔrɔ ye fɔlɔfɔlɔ. Mɔgɔ minw tɔgɔ fɔra ka tɛmɛ sisan sisan, olu le nana Samu kɔmɔgɔw kɛlɛ Zuda mara masacɛ Ezekiyasi ka tile la, k'u ka fanibuguw n'u ka buguw halaki, k'o yɔrɔ mɔgɔw fana halaki. Fɔɔ ka na se bii ma, u sii tununa. U sigira u nɔɔ na, bari biin tun be yen, u ka begɛnmisɛnw tun be o ɲimi. Simeyɔn kɔmɔgɔw mɔgɔ kɛmɛ duuru tagara * Seyiri kuluyɔrɔ la. Mɔgɔ minw tun b'u ɲa, olu tun ye Yiseyi deenw: Pelatiya ni Neyariya, ani Erefaya ni Uziyɛli ye. Amalɛki tɔɔ minw tun bolila, u ye olu faga, ka sigi yen fɔɔ ka na se bii ma. Isirayɛli deen fɔlɔ Urubɛn deenw filɛ nin ye. (Ale Urubɛn le tun ye kɔrɔ ye u facɛ fɛ, nga a lara n'a facɛ ka gɛrɛfɛmuso ye minkɛ, o la, a ka kɔrɔya bɔsir'a la, ka di Isirayɛli deen Yusufu deenw ma. O la, u tun t'a jati i n'a fɔ u kɔrɔ tugu. Zuda tun ye barika sɔrɔ kosɔbɛ a balimaw cɛma, masacɛ bɔra ale lo kɔmɔgɔ la, nga kɔrɔya tun dira Yusufu ma.) Isirayɛli deen fɔlɔ Urubɛn deenw le ye Anɔki ni Palu, ani Ɛsirɔn ni Karimi ye. Yowɛli kɔmɔgɔw ye: a deen Semaya, n'a deen Gɔgi, n'ale deen Simeyi, n'a deen Mika, n'ale deen Ereyaya, ani ale deen Baali, n'a deen Beera ye. Asiri masacɛ Tiligati Pilinezɛri y'ale lo minɛ ka taga n'a ye jɔnya la. Ale tun ye Urubɛn kɔmɔgɔw kuntigi dɔ ye. A balimaw buruju fɔra ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye. U kuntigiw ye Yeyɛli ye, ni Zakariyawu, ani Yowɛli deen Sɛma deen Azazi dencɛ Bɛla ye. U ka sigiyɔrɔ tun ye Arowɛri ye, fɔɔ ka se Nebo kulu ma, ani Baalimeŋɔn, kɔgɔdugu faan fɛ. K'a ta kɔrɔn fɛ, u sigira fɔɔ ka taga se kongokolon daminɛyɔrɔ la, min be u ni Efarati baji cɛ, bari u ka begɛnw tun ka ca Galaadi mara la. U ye agariw kɛlɛ ka se u kɔrɔ Sayuli ka tile la. U sigira Galaadi mara bɛɛ la kɔrɔn fɛ. Gadi kɔmɔgɔw tun sigira Urubɛn kɔmɔgɔw gɛrɛfɛ * Basan mara la fɔɔ ka taga se Salika mara la. U ɲamɔgɔw tun ye: fɔlɔ, Yowɛli, minw tugura, Safamu ni Yayenayi, ani Safati, Basan mara la. U balimaw tɔgɔ filɛ ka kɛɲɛ n'u ka gwaaw ye: Mikayɛli ni Mesulamu, ani Seba ni Yorayi, ani Yayekan ni Ziya ani Ebɛri. Olu ye mɔgɔ wolonwula ye. Buzi deen, Yado deen, Yesisayi deen Mikayɛli deen, Galaadi deen, Yaroya deen, Huri dencɛ Abiyayili deenw le ye olu ye. Guni deen Abidiyɛli dencɛ Ayi ye fadenyabolo nunu kuntigi ye. Gadi kɔmɔgɔw sigira Galaadi ni Basan mara la, ani o lamini na, ni Sarɔn kongo kɔnɔ bɛɛ la, fɔɔ ka taga se u daan na. U bɛɛ tɔgɔw sɛbɛnna Zuda mara masacɛ Yotamu, ni Isirayɛli mara masacɛ Zerobowamu ka tilew la. Urubɛn kɔmɔgɔw, ni Gadi taw, ani Manase taw tilancɛ niin tun be cɛfariw cɛma. U tun be se nigɛkunbɛnnanw ni murujan na, ani kalabon na fana. U tun be se kɛlɛ la. U ka mɔgɔ waa bi naani ni naani ani kɛmɛ wolonwula ni bi wɔɔrɔ (44 760) le tun be se ka taga kɛlɛ la. U ye kɛlɛ kɛ ni agariw ye, ni Yeturi kɔmɔgɔw, ni Nafisi taw, ani Nodabu taw ye. U tun ye dɛmɛ sɔrɔ, Ala ye agariw don u bolo, ani minw bɛɛ tun be ni olu ye. Bari k'u to kɛlɛ la, u ye Ala daali. A fana y'u jaabi, bari u tun y'u jigi la a kan. U y'u ka begɛnw minɛ: ɲɔgɔmɛ waa bi duuru (50 000), ni begɛnmisɛn waa kɛmɛ fila ni waa bi duuru (250 000), ani fali waa fila (2 000), ni mɔgɔ waa kɛmɛ (100 000). U jugu caaman sara kɛlɛ nin na, bari Ala le tun y'a to kɛlɛ nin kɛra. U sigira o mɔgɔ nunu ka sigiyɔrɔ la fɔɔ ka na se u minɛtuma ma ka taga jɔnya la. Manase kɔmɔgɔw tilancɛ sigira jamana nin kɔnɔ k'a ta * Basan mara la, worodugu ɲafan fɛ, fɔɔ ka taga se Baalɛrɛmɔn ni Seniri, Ɛrɛmɔn kulu kan, kɔgɔdugu faan fɛ. U tun ka ca. U ka gwatigiw le ye nunu ye: Efɛri ni Yiseyi, ani Eliyɛli ni Aziriyɛli, ani Yirimeya ni Odawiya, ani Yadiyɛli. Olu tun ye cɛfariw ye, u tɔgɔ tun bɔra. Nga o kɔ, u ma tilen u faaw ka Ala ma, u ye kakalaya kɛ. Ala tun ye siya minw halaki u ɲa jamana nin kɔnɔ, u ye olu ka joow sɔn. O la, Isirayɛli ka Ala y'a to Asiri masacɛ Puli n'u b'a wele fana ko Tiligati Pilinezɛri, ale dimina u kɔrɔ ka wili u kama, ka Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi taw, ani Manase taw tilancɛ minɛ ka taga n'u ye Hala ni Abɔri, ani Ara, ni Gozan baa daa la. U tora o yɔrɔ la fɔɔ ka na se bii ma. Levi deenw ye nunu ye: Gɛrisɔn ni Keyati ani Merari. Keyati ka deenw ye Amuramu ye, ani Yiseyari ni Eburɔn, ani Uziyɛli. Amuramu deenw ye Arɔn ni Musa ani Miriyama ye. Arɔn deenw ye Nadabu ye, ni Abiyu, ani Eleyazari ni Itamari ye. Eleyazari ye Pinasi wolo, Pinasi ye Abisuwa wolo. Abisuwa ye Buki wolo. Buki ye Uzi wolo. Uzi ye Zeraya wolo. Zeraya ye Merayɔti wolo. Merayɔti ye Amariya wolo. Amariya ye Ayitubi wolo. Ayitubi ye Sadɔki wolo. Sadɔki ye Ayimasi wolo. Ayimasi ye Azariya wolo. Azariya ye Yowanan wolo. Yowanan ye Azariya wolo. Masacɛ Solomani tun ye Alabatoso min lɔ Zeruzalɛmu kɔnɔ, ale Azariya le tun ye sarakalasebaga ye o kɔnɔ. Azariya ye Amariya wolo. Amariya ye Ayitubi wolo. Ayitubi ye Sadɔki wolo. Sadɔki ye Salumu wolo. Salumu ye Ilikiya wolo. Ilikiya ye Azariya wolo. Azariya ye Seraya wolo. Seraya ye Yozadaki wolo. Masaba y'a kɛ Nabukodonozɔri ye Zuda mara mɔgɔw ni Zeruzalɛmukaw minɛ ka taga n'u ye jɔnya la tuma min na, Yozadaki tagara fana. Levi deenw ye: Gɛrisɔn ni Keyati, ani Merari ye. Gɛrisɔn deenw tɔgɔ filɛ: Libini ni Simeyi. Keyati deenw fana filɛ: Amuramu ni Yiseyari, ani Eburɔn ni Uziyɛli. Merari deenw ye Mali ni Musi ye. Levi kɔmɔgɔw ka fadenyabolow le ye o ye ka kɛɲɛ n'u faaw ye. Gɛrisɔn deen ye Libini ye, ale ta ye Yaati ye, ale ta ye Zima ye, ale ta ye Yowa ye, ale ta ye Ido ye, ale ta ye Zera ye, ale ta fana ye Yotirayi ye. Keyati deen ye Aminadabu ye, ale ta ye Kore ye, ale ta ye Asiri ye, ale ta ye Ɛlikana ye, ale ta ye Ebiyazafu ye, ale ta ye Asiri ye, Ale ta ye Tagati ye, ale ta ye Uriyɛli ye, ale ta ye Uziya ye, ale ta ye Sayuli ye. Ɛlikana ye deen fila wɛrɛ sɔrɔ: Amazayi ni Ayimɔti. Ayimɔti deen ye Ɛlikana ye, ale ta ye Sofayi ye, ale ta ye Naati ye. Ale ta ye Eliyabu ye, ale ta ye Yerowamu ye, ale ta ye Ɛlikana ye, ale fana ta ye Samuyɛli ye. Samuyɛli deen fɔlɔ ye Yowɛli ye, Abiya tugura. Merari deen ye Mali ye, ale ta ye Libini ye, ale ta ye Simeyi ye, ale ta ye Uza ye. Ale ta ye Simeya ye, ale ta ye Agiya ye, ale fana ta ye Azaya ye. Layidu taamasiɲɛ kɛsu ye bilayɔrɔ sɔrɔ tuma min na Masaba ka soo kɔnɔ, masacɛ Dawuda tun ye mɔgɔ minw sigi dɔnkililako kunna Masaba ka soo kɔnɔ, olu le ye nunu ye. U tora ka dɔnkili la Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ɲafɛ, fɔɔ ka taga se masacɛ Solomani ye Masaba ka soo lɔ tuma min na Zeruzalɛmu. U tora u ka baara la ka kɛɲɛ n'u ka sariya siginin ye. Minw tun b'o baara nin kɛra, n'u deenw ye, olu filɛ: Keyati kɔmɔgɔw cɛma, o ye dɔnkililabaga Eman ye, a facɛ tun ye Yowɛli ye, ale facɛ fana tun ye Samuyɛli ye. Ɛlikana tun ye Samuyɛli facɛ ye, Yerowamu tun ye Ɛlikana facɛ ye, Eliyɛli tun ye Yerowamu facɛ ye, Towa tun ye Eliyɛli facɛ ye. Sufu tun ye Towa facɛ ye, Ɛlikana tun ye Sufu facɛ ye, Maati tun ye Ɛlikana facɛ ye, Amazayi tun ye Maati facɛ ye. Ɛlikana tun ye Amazayi facɛ ye, Yowɛli tun ye Ɛlikana facɛ ye, Azariya tun ye Yowɛli facɛ ye, Sofoni fana tun ye Azariya facɛ ye. Ale Sofoni facɛ tun ye Tagati ye. Tagati facɛ tun ye Asiri ye. Asiri facɛ tun ye Ebiyazafu ye, Ebiyazafu facɛ tun ye Kore ye. Kore facɛ tun ye Yiseyari ye. Yiseyari facɛ tun ye Keyati ye. Keyati facɛ tun ye Levi ye. Levi facɛ tun ye Isirayɛli ye. O kɔ, Eman ka baarakɛɲɔgɔn Azafu min tun be lɔ a kinibolo fɛ, ale tun ye Berekiyawu deen ye. Berekiyawu fana tun ye Simeya deen ye. Simeya tun ye Mikayɛli deen ye. Mikayɛli tun ye Baazeya deen ye. Baazeya tun ye Malikiya deen ye. Malikiya ye Ɛtini deen ye. Ɛtini tun ye Zera deen ye. Zera tun ye Adaya deen ye. Adaya tun ye Etan deen ye. Etan tun ye Zima deen ye. Zima tun ye Simeyi deen ye. Simeyi tun ye Yaati deen ye. Yaati tun ye Gɛrisɔn deen ye. Gɛrisɔn tun ye Levi deen ye. Dɔnkililabaga minw tun ye Merari ka fadenyabolo mɔgɔw ye, Etan tun ye olu ɲamɔgɔ ye. U tun be numanbolo fɛ. Etan facɛ tun ye Kisi ye, Kisi facɛ fana tun ye Abidi ye, Abidi facɛ tun ye Maluki ye. Maluki facɛ tun ye Asabiya ye. Asabiya facɛ tun ye Amasiya ye. Amasiya facɛ tun ye Ilikiya ye. Ilikiya facɛ tun ye Amusi ye. Amusi facɛ tun ye Bani ye. Bani facɛ tun ye Sɛmɛri ye, Sɛmɛri facɛ tun ye Mali ye. Mali facɛ tun ye Musi ye. Musi facɛ tun ye Merari ye. Merari facɛ tun ye Levi ye. Ala ka fanibugu kɔnɔ baara tɔw bɛɛ dira u balima Levi kɔmɔgɔ tɔw ma. Arɔn n'a kɔmɔgɔw tun be to ka sarakaw bɔ saraka jɛnita bɔyɔrɔ la, ni wusulan jɛniyɔrɔ la. Baara minw bɛɛ tun ye kɛta ye Ala sigiyɔrɔ la, u tun b'o kɛ, ani ka Isirayɛlidenw ka hakɛ yafa saraka bɔ ka kɛɲɛ ni Ala ka baarakɛla Musa ka fɔta bɛɛ ye. Arɔn deen ye Eleyazari ye, ale ta ye Pinasi ye, ale ta ye Abisuwa ye, ale ta ye Buki ye, ale ta ye Uzi ye, ale ta ye Zeraya ye, ale ta ye Merayɔti ye, ale ta ye Amariya ye, ale ta ye Ayitubi ye, ale ta ye Sadɔki ye, ale ta fana ye Ayimasi ye. Arɔn kɔmɔgɔ minw ye Keyati ka fadenyabolo mɔgɔw ye, olu ka duguw n'u ka sigiyɔrɔ daan le ye nunu ye, bari u tun ye kala la, olu le tun kɔnna ka sɔrɔ. Zuda mara la, u ye Eburɔn dugu n'a lamini di u ma. Nga duguba nin kongow n'a dafɛdugudenninw dira Yefunɛ dencɛ Kalɛbu ma. U ye yɛrɛkalifadugu minw di Arɔn kɔmɔgɔw ma, o tun ye Eburɔn ye, ani Libina n'u kongo, Yatiri ni Ɛsitemowa n'u ta, ani Ilɛzi n'a ta, ni Debiri n'a ta, ani Asan n'a ta, ni Bɛtisɛmɛsi n'a ta. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara kɔnɔ, Geba n'a kongo, ni Alɛmɛti n'a ta, ani Anatɔti n'a ta dira u ma. U ka fadenyabolo ka dugu nunu bɛɛ lajɛnnin tun ye dugu tan ni saba ye. U ye kala la, Keyati kɔmɔgɔ tɔw ye dugu tan sɔrɔ, Efarayimu kɔmɔgɔw ka mara la, ni Dan kɔmɔgɔw ta la, ani Manase kɔmɔgɔw tilancɛ ta la fana, min be Zurudɛn baji tileben fɛ. Gɛrisɔmu kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye dugu tan ni saba sɔrɔ Isakari kɔmɔgɔw ka mara la, ni Asɛri kɔmɔgɔw ta la, ni Nɛfutali kɔmɔgɔw ta la, ani Manase kɔmɔgɔw ta la, * Basan mara la. U ye kala la, Merari kɔmɔgɔw ka fadenyabolow ye dugu tan ni fila sɔrɔ Urubɛn ni Gadi ani Zabulɔn kɔmɔgɔw ka maraw la. Isirayɛlidenw tun ye dugu nunu n'u kongow di Levi kɔmɔgɔw ma. K'a ta Zuda kɔmɔgɔw ka mara la, ani Simeyɔn kɔmɔgɔw ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ta la. U ye kala la ka sɔrɔ k'o dugu nunu di u ma. Keyati kɔmɔgɔw ka fadenyabolo tɔw y'u ka duguw sɔrɔ Efarayimu kɔmɔgɔw ka mara la. U ye yɛrɛkalifadugu minw di u ma, o ye Sisɛmu dugu n'a kongo ye, Efarayimu mara kuluyɔrɔ la, ani Gezɛri n'a kongo, Yɔkimeyamu n'a ta, ani Bɛtorɔn n'a ta, ni Ayalɔn n'a ta, ani Gatirimɔn n'a ta. U ye dugu minw sɔrɔ fana Manase kɔmɔgɔw tilancɛ ka mara la, Zurudɛn baji tileben fɛ, olu ye Anɛri n'a kongo ye, ni Bileyamu n'a kongo. O bɛɛ tun kɛra Keyati kɔmɔgɔw tɔw ka fadenyabolo ta ye. Gɛrisɔn kɔmɔgɔw ka fadenyabolow y'u taw sɔrɔ Manase kɔmɔgɔw tilancɛ ka mara la min be Zurudɛn baji kɔrɔn fɛ. Golan dir'u ma, Basan mara la, n'a kongo, ani Asitarɔti n'a ta. U ye dɔ sɔrɔ Isakari kɔmɔgɔw ka mara la fana. O kɛra Kedɛsi n'a kongo ye, ani Doberati n'a ta, ani Aramɔti n'a ta, ni Anɛmu n'a ta. U ye minw sɔrɔ Asɛri kɔmɔgɔw ka mara la, o ye Masali n'a kongo ye, ni Abidɔn n'a ta, Ukɔki n'a ta, ni Erewɔbu n'a ta. U ye minw sɔrɔ Nɛfutali kɔmɔgɔw ka mara la, o ye Kedɛsi ye, Galile mara la, n'a kongo, ani Amɔn n'a ta, ni Kiriyatayimu n'a ta. Levi kɔmɔgɔ tɔ nunu, minw ye Merari kɔmɔgɔw ye, olu ye dɔw sɔrɔ Zabulɔn kɔmɔgɔw ka mara la. O tun ye Irimono n'a kongo ye, ani Tabɔri n'a kongo. Ka taga Zurudɛn baji kɔrɔn fɛ, Zeriko gɛrɛfɛ, Urubɛn kɔmɔgɔw ka mara la, u ye Bɛsɛri n'a lamini sɔrɔ, kongokolon kɔnɔ, ani Yaasi n'a kongo, ani Kedemɔti n'a ta, ni Mefaati n'a ta. U ye minw sɔrɔ Gadi kɔmɔgɔw ka mara la, o ye Aramɔti ye, Galaadi mara la, n'a kongo, ani Maanayimu n'a ta, ani Ɛsibɔn n'a ta, ani Yazɛri n'a ta. Isakari deenw ye naani ye: Tola ni Puwa, ani Yasubi ni Simurɔn. Tola deenw ye Uzi ye, ani Erefaya ni Yeriyɛli, ani Yamayi ni Yibisamu, ani Semuyɛli ye. Olu le tun ye gwatigiw ye Tola kɔ. Cɛfariw tun lo. Masacɛ Dawuda ka tile la, mɔgɔ waa mugan ni fila ani kɛmɛ wɔɔrɔ (22 600) le tun b'u cɛma. Uzi deen ye Yiziraya ye. Yiziraya deenw fana ye Mikayɛli ni Obadiya ye, ni Yowɛli, ani Yisiya. O ye mɔgɔ duuru ye. U bɛɛ fana kɛra kuntigiw ye. Kɛlɛdenw tun b'u fɛ ka kɛɲɛ n'u kɔmɔgɔw ye, u tun ye mɔgɔ waa bi saba ni waa wɔɔrɔ (36 000) ye, bari u ka musow tun ka ca, ani denmisɛnw. Mɔgɔ minw bɛɛ tɔgɔ sɛbɛnna Isakari ka fadenyabolow la, olu tun ye cɛfari waa bi seegi ni waa wolonwula (87 000) ye. Bɛnzamɛn deenw ye mɔgɔ saba ye: Bɛla, ni Bɛkɛri, ani Yediyayɛli ye. Bɛla deenw ye Ɛsibɔn ye, ni Uzi, ni Uziyɛli, ni Yerimɔti, ani Iri ye. Gwatigi duuru tun lo. Cɛfariw fana tun lo. Mɔgɔ minw tɔgɔ sɛbɛnna, olu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa mugan ni fila ani bi saba ni naani (22 034) ye. Bɛkɛri deenw ye Zemira ye, ani Yowasi ni Eliyezɛri, ani Eliyoyenayi ni Omuri, ani Yeremɔti ni Abiya, ani Anatɔti ni Alɛmɛti ye. Olu bɛɛ ye Bɛkɛri deenw ye. U ye tɔgɔsɛbɛn min kɛ, gwatigi nunu kɔmɔgɔw tagara bɛn cɛfari waa mugan ni kɛmɛ fila (20 200) ma. Yediyayɛli deen ye Bilan ye. Bilan deenw ye Yewusi ye, ni Bɛnzamɛn ani Ewudi, ni Kenaana, ani Zetan ni Tarisisi, ani Ayisari ye. Nunu bɛɛ ye Yediyayɛli kɔmɔgɔw ye, u bɛɛ tun ye gwatigiw ye. U ka mɔgɔw cɛma, cɛfari waa tan ni wolonwula ani kɛmɛ fila (17 200) tun ye kɛlɛdenw ye, u labɛnnin tun lo kɛlɛ kama. Supimu ni Upimu tun ye Iri deenw ye. Ayeri deen tun ye Usimu ye. Nɛfutali deenw ye Yaasiyɛli ye, ni Guni ni Yesɛri, ani Salumu. Bila mamadenw tun lo. Manase deenw ye Asiriyɛli ye, ani Galaadi facɛ Makiri, a tun ye minw sɔrɔ a ka gɛrɛfɛmuso fɛ ka bɔ Siri. Makiri ye muso dɔ minɛ ka n'a di Upimu ma, ani ka dɔ di Supimu ma. Makiri balimamuso tɔgɔ tun ko Maaka. A dencɛ filanan tɔgɔ ko Selofeyadi. Selofeyadi ye denmusow dama le wolo. Makiri ka muso Maaka ye deen dɔ wɛrɛ wolo. A y'o tɔgɔ la ko Pɛrɛsi, o kɔ, Sɛrɛsi. Sɛrɛsi deenw ye Ulamu ni Ɛrɛkɛmu ye. Ulamu deen ye Bedan ye. Manase deen Makiri dencɛ Galaadi deen le ye nunu ye. A balimamuso Molɛkɛti ye Iseyɔdi, ni Abiyezɛri ani Mala wolo. Semida deenw ye Ayan ye, ani Sɛkɛmu ni Liki, ani Aniyamu ye. Efarayimu deen ye Sutela ye, ale ta ye Bɛrɛdi ye, ale ta ye Tagati ye, ale fana ta ye Eleyada ye, ale ta ye Tagati ye, ale ta ye Zabadi ye, ale fana ta ye Sutela ye. Ezɛri ni Eleyadi fana ye Efarayimu deenw ye. Gatika minw tun ye jamanadenw ye, olu y'a deen nunu faga, bari u tun wilila ka taga k'u be Gatikaw ka begɛnw bɔsi. U facɛ Efarayimu tora dusukasi la tile caaman kɔnɔ. O la, a balimaw nan'a jigi tugu. O kɔ, ale n'a ka muso jɛnna, muso nin ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo a ye. A y'o deen nin tɔgɔ la ko Beriya, o kɔrɔ ko sigɛn. Bari sigɛn tun b'a ka soo kɔnɔ. A denmuso tun ye Seera le ye. Ale lo ye Bɛtorɔn dugumata ni sanfɛta sigi, ani Uzɛnseera. A ye deen wɛrɛ sɔrɔ kɔfɛ, o ye Ɛrɛfa ye. Ale deen ye Ɛrɛsɛfu ye, ale ta ye Tɛla ye, ale ta ye Tagan ye, ale ta ye Layedan ye, ale ta ye Amiwudi ye, ale ta ye Elisama ye, ale ta tun ye Nun ye, ale fana ta ye Zozuwe ye. U ka sigiyɔrɔw tun ye Betɛli n'a lamini duguw ye. Naaran tun b'a kɔrɔn fɛ, Gezɛri n'a laminiduguw ka kɛ tileben fɛ, ni Sisɛmu n'a laminitaw fɔɔ ka taga se Aya n'a taw la. Bɛtiseyan n'a taw tun be Manase deenw bolo, ani Tanaki n'a taw, ni Megido n'a taw, ani Dɔri n'a taw. Isirayɛli dencɛ Yusufu kɔmɔgɔw tun siginin be o dugu nunu le kɔnɔ. Asɛri deenw ye Yimuna, ni Yisiwa ni Yisiwi, ni Beriya ye, ani u balimamuso Sera. Beriya deenw ye Ebɛri ni Malikiyɛli ye. Ale tun ye Birizayiti facɛ ye. Ebɛri ye Yafilɛti wolo, ni Somɛri ni Otamu, ani u balimamuso Suwa. Yafilɛti deenw Pazaki, ni Bimali, ni Asiwati. A balimacɛ Sɛmɛri deenw ye Ɔrɔga ni Yuba ani Aramu ye. A balimacɛ Elɛmu fana deenw ye Sofa, ani Yimuna ni Selesi, ani Amali ye. Sofa deenw ye Suwa, ni Arinɛfɛri ni Suwali ani Beri ni Yimura, ni Bɛsɛri ani Ɔdi, ni Sama ni Silisa, ni Yitiran ani Beera ye. Yetɛri deenw ye Yefunɛ, ni Pisipa ani Ara ye. Ula deenw ye Ara, ni Aniyɛli ani Irisiya ye. Olu bɛɛ tun ye Asɛri kɔmɔgɔw ye, gwatigiw ni mɔgɔbabaw, ani cɛfariw, ni ɲamɔgɔbabaw tun lo. A kɔmɔgɔ minw tɔgɔ sɛbɛnna ka kɛ kɛlɛdenw ye, olu tun ye mɔgɔ waa mugan ni waa wɔɔrɔ (26 000) ye. Bɛnzamɛn deen fɔlɔ ye Bɛla ye, Asibɛli ye filanan ye, Ara ye sabanan ye. A naaninan ye Nowa ye, duurunan ye Arafa ye. Bɛla fana ye deenw sɔrɔ: Adari, ni Eyudi facɛ Gera, ni Abisuwa ni Naaman ni Awowa, ni Gera ni Sefufan, ani Uramu. Ewudi deenw tun ye gwatigiw ye Geba dugu kɔnɔ. U y'u minɛ ka taga n'u ye Manaati. A deen nunu ye: Naaman, ni Aya ani Gera ye. Ale lo tun kɛra sababu ye u tagara yɔrɔ wɛrɛ la. A deenw ye Uza ni Ayudi ye. Saarayimu ye deenw sɔrɔ k'a to Mowabu kongo kɔnɔ, a ka muso Usimu ni Baara bilanin kɔ. A ka muso Odɛsi ye deen minw sɔrɔ a ye, olu ye Yobabu, ni Sibiya ni Mesa, ni Malikamu, ni Yewusi ni Sakiya ani Mirima ye. Olu le y'a deenw ye, gwatigiw tun lo. A ka muso Usimu tun ye Abitubu ni Ɛlipaali sɔrɔ a ye fana. Ɛlipaali deenw ye Ebɛri ye ni Miseyamu ani Sɛmɛdi ye. Sɛmɛdi le ye Ono dugu, ni Lɔdi ni u laminiduguw sigi. Beriya ni Sɛma tun ye gwatigiw ye Ayalɔn, olu le ye Gatikaw gwɛn, u bolila. Ayo ni Sasaki ni Yeremɔti, ni Zebadiya ni Aradi, ni Edɛri, ni Mikayɛli, ni Yisipa ani Yowa, olu tun ye Beriya deenw ye. Zebadiya ni Mesulamu, ni Iziki ni Ebɛri, ni Yisimerayi ni Yiziliya, ani Yobabu, olu tun ye Ɛlipaali deenw ye. Yakimu ni Zikiri, ni Zabudi, ni Eliyenayi, ni Siletayi, ni Eliyɛli, ni Adaya, ni Beraya, ani Simurati, olu ye Simeyi deenw ye. Yisipan, ni Ebɛri, ni Eliyɛli, ni Abidɔn, ni Zikiri, ni Anan, ni Ananiya ni Elamu ni Antotiya, ni Yifudeya ani Penuyɛli, olu tun ye Sasaki deenw ye. Samuserayi, ni Seyariya, ni Ataliya, ni Yaarɛsiya, ni Eliya ani Zikiri tun ye Yerowamu deenw ye. Olu le tun ye gwatigiw ye ka kɛɲɛ n'u burujuw ye. U tun siginin be Zeruzalɛmu. Gabaŋɔn sigibaga tun be a kɔnɔ, a ka muso tɔgɔ tun ko Maaka. A deen fɔlɔ tɔgɔ ko Abidɔn, dɔ nunu tɔgɔ ko Suri, ni Kisi, ni Baali, ni Nadabu, ani Gedɔri ni Ayo, ani Zɛkɛri. Mikilɔti ye Simeya wolo. Olu fana siginin tun be Zeruzalɛmu i n'a fɔ u balimaw, u siginin tun be ɲɔgɔn fɛ yen. Nɛri ye Kisi wolo, Kisi ye Sayuli wolo, Sayuli fana ye Zonatan wolo, ani Malikisuwa ni Abinadabu, ani Ɛsibaali. Zonatan deen ye Meribaali ye. Meribaali fana ye Mika wolo. Mika deenw ye Pitɔn ye, ni Mɛlɛki ni Tareya, ani Azi. Azi ye Yoyada wolo. Yoyada fana ye Alɛmɛti wolo, ni Azimawɛti ani Zimuri. Zimuri ye Mosa wolo. Mosa fana ye Bineya wolo, Bineya ye Arafa wolo, Arafa fana ye Eleyaza wolo, ale ye Asɛli wolo. Asɛli ye deen wɔɔrɔ sɔrɔ. U tɔgɔw filɛ: Azirikamu ni Bokuru, ni Yisimayɛli ni Seyariya, ni Obadiya ani Anan. Olu bɛɛ ye Asɛli deenw ye. A balimacɛ Esɛki deenw filɛ nin ye: Ulan y'a deen fɔlɔ ye, filanan ye Yewusi ye, Elifɛlɛti ye sabanan ye. Ulamu deenw ye cɛfariw ye, u tun be se kalabon na. U ye deen caaman sɔrɔ, ani mamadenw. U tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni bi duuru ye. Olu bɛɛ tun ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ye. Isirayɛlidenw bɛɛ tɔgɔ tun sɛbɛnna Isirayɛli mara masacɛw ka kitabu kɔnɔ. Zuda mara mɔgɔw minɛna ka taga Babilɔni jɔnya la, u ka tilenbaliya kosɔn. Mɔgɔ minw kɔnna ka kɔsegi ka na sigi u ka duguw kɔnɔ, ani k'u ka yɔrɔ tigiya kɛ, olu ye Isirayɛliden mɔgɔ gwansanw ye fɔlɔ. O kɔ, sarakalasebagaw tugura, o kɔ, Levi kɔmɔgɔ tɔw, ani Alabatoso kɔnɔ baarakɛlaw. Zuda kɔmɔgɔ dɔw ni Bɛnzamɛn ta, ni Efarayimu ta, ani Manase ta dɔw tun siginin be Zeruzalɛmu. Zuda deen Pɛrɛti kɔmɔgɔw cɛma, Bani deen Imuri deen Omuri deen Amiwudi dencɛ Utayi tun be yen. Sela ka fadenyabolo la, Azaya tun ye deen fɔlɔ ye, ale deenw tun be yen. Zera ka fadenyabolo la, a deen Yewuyɛli tun be yen. Zuda kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi kɔnɔntɔn ye. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw cɛma, olu tun ye Asenuwa deen Odawiya deen Mesulamu dencɛ Salu ye, ni Yerowamu dencɛ Yibineya, ni Mikiri deen Uzi dencɛ Ela, ani Yibiniya deen Erewuyɛli deen Sefatiya dencɛ Mesulamu. Ka kɛɲɛ n'u buruju ye, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ kɔnɔntɔn ni bi duuru ni wɔɔrɔ ye. O mɔgɔ nunu bɛɛ tun ye gwatigiw ye. Sarakalasebagaw cɛma, minw tun be yen, olu ye: Yedaya ni Yoyaribu, ni Yakin, ani Ala ka soo kuntigi Ayitubi deen Merayɔti deen Sadɔki deen Mesulamu deen Ilikiya dencɛ Azariya, ani Malikiya deen Pasewuri deen Yerowamu dencɛ Adaya, ni Imɛri deen Mesilemiti deen Mesulamu deen Yazera deen Adiyɛli dencɛ Masayi. Gwatigiw ni sarakalasebaga tɔw tun ye mɔgɔ waa kelen ni kɛmɛ wolonwula ni bi wɔɔrɔ (1 760) ye. Cɛfariw tun lo minw be Ala ka soo kɔnɔ baara kɛ. Levi kɔmɔgɔw cɛma, Merari ka fadenyabolo la, Asabiya deen Azirikamu deen Asuba dencɛ Semaya tun be yen. Bakibakari ni Ɛrɛsi, ni Galali, ani Azafu deen Zikiri deen Mika dencɛ Mataniya fana tun be yen. Yedutun deen Galali deen Semaya dencɛ Obadiya fana tun be yen, ani Ɛlikana deen Aza dencɛ Berekiya, ale tun siginin be Netofa mara la. Minw tun be yen daa kɔlɔsibagaw cɛma, o ye Salumu ye, ni Akubu ni Talimɔn, ani Ayiman n'u balimaw. Salumu le tun ye u kuntigi ye. Hali ka na se bii ma, olu le be lɔ masacɛ ka donda la Alabatoso kɔnɔ, kɔrɔn ɲafan fɛ. Olu fana le tun be Levi kɔmɔgɔw sigiyɔrɔ kɔlɔsi. Kore deen Ebiyazafu deen Kore dencɛ Salumu n'a balima tigitigiw, minw ye Kore kɔmɔgɔw ye, u ka baara tun ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa kɔlɔsili ye. O baara le tun dira u faaw ma k'u ka to ka Masaba ka sigiyɔrɔ kɔlɔsi. Eleyazari dencɛ Pinasi le tun y'u kuntigi ye fɔlɔfɔlɔ. Masaba tun be n'a ye. Mesɛlɛmiya dencɛ Zakari tun ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu daa kɔlɔsibaga ye. Mɔgɔ minw bɛɛ tun wolomana ka kɛ daaw kɔlɔsibagaw ye, olu tun ye mɔgɔ kɛmɛ fila ni tan ni fila ye. U tun y'u tɔgɔ sɛbɛn u ka duguw la. Masacɛ Dawuda ni kira Samuyɛli le tun y'u sigi u ka baara nin na, u ka to yen kudayi. U tun ye olu n'u kɔmɔgɔw bila ka Masaba ka soo daa kɔlɔsi. Daa kɔlɔsibaga nunu tun siginin be faan naani nunu bɛɛ la: kɔrɔn fɛ, ni tileben fɛ, ni kɔgɔdugu ɲafan fɛ, ani worodugu ɲafan na. U balima minw tun tora u ka duguw kɔnɔ, olu tun ka kan ka to ka na waati dɔw la, ka na u dɛmɛ tile wolonwula kɔnɔ. Nga kɔlɔsilikɛbagaw kuntigi naani tun be to yen tuma bɛɛ. Levi kɔmɔgɔw tun lo. U tun be Ala ka soo kɔnɔ bondenninw ani nafolo marayɔrɔw kunna. U tun be to ka si Ala ka soo kɔrɔ, bari u ka baara tun ye a kɔlɔsili ye, ani k'a dayɛlɛ sɔgɔma o sɔgɔma. U dɔw ka baara tun ye Ala ka soo kɔnɔ baarakɛminanw kɔlɔsili ye. N'u be don k'u bila, u b'u jati, ni u b'u ta ka bɔ, u b'u jati tugu. U dɔw fana tun sigira ka to ka janto baarakɛminan tɔw la, ani minan minw be Yɔrɔ Senuman la. U fana tun be janto muguko la, ni duvɛn, ni tulu, ni wusulan ani tulu kasadimanw. Nga sarakalasebagaw le tun be to ka tulu kasadiman nunu labɛn. Salumu ka bɔ Kore ka fadenyabolo la, ale deen fɔlɔ Matitiya le tun wolomana Levi kɔmɔgɔw cɛma, ka bila burujɛni kama. Lafiɲɛlon o lafiɲɛlon, buru minw be to ka bila Ala ye, Keyati ka fadenyabolo mɔgɔ dɔw ka baara le tun y'o labɛnko ye. Dɔnkililabaga minw tun ye Levi kɔmɔgɔw ka gwatigiw ye, olu tun be to ka la Ala ka soo bondenninw kɔnɔ, u tun te baara wɛrɛ kɛ, bari u tun be u ka baara la suu ni tile. Levi kɔmɔgɔw ka gwatigiw le ye nunu ye ka kɛɲɛ n'u burujuw ye. U tun siginin be Zeruzalɛmu. Gabaŋɔn facɛ Yeyɛli tun siginin be Gabaŋɔn dugu kɔnɔ, a ka muso tɔgɔ tun ko Maaka. A deen fɔlɔ tɔgɔ ko Abidɔn, dɔ nunu tɔgɔ ko Suri, ni Kisi, ni Baali, ani Nɛri, ni Nadabu, ni Gedɔri ni Ayo, ni Zakari ani Mikilɔti. Mikilɔti ye Simeyamu wolo. Olu fana tun siginin be Zeruzalɛmu i n'a fɔ u balimaw, u siginin tun be ɲɔgɔn fɛ yen. Nɛri le ye Kisi wolo, Kisi fana ye Sayuli wolo, Sayuli ye Zonatan wolo, ni Malikisuwa ni Abinadabu ani Ɛsibaali. Zonatan deen ye Meribaali ye. Meribaali fana ye Mika wolo. Mika deenw ye Pitɔn, ni Mɛlɛki ani Tareya ye. Azi ye Yayera wolo, Yayera fana ye Alɛmɛti wolo, ni Azimawɛti, ani Zimuri. Zimuri ye Mosa wolo. Mosa ye Bineya wolo, Bineya ye Erefaya wolo, Erefaya fana ye Eleyaza wolo, ale ye Asɛli wolo. Asɛli ye deen wɔɔrɔ le sɔrɔ. U tɔgɔ filɛ: Azirikamu ni Bokuru, ani Yisimayɛli ni Seyariya, ani Obadiya ni Anan. Olu le ye Asɛli deenw ye. Filisiw ye kɛlɛ kɛ ni Isirayɛlidenw ye, u bolila filisiw ɲa, mɔgɔ caaman fagara Gilibowa kulu kan. U sera ka Sayuli n'a deenw dɛrɛ, ka Zonatan, ni Abinadabu, ani Malikisuwa faga. Kɛlɛ gwanna Sayuli kɔ, kalatigiw y'a ye, u y'a mandimi. Sayuli y'a fɔ a ka kɛlɛkɛminanw tabaga ye ko a ka murujan bɔ k'ale faga janko kɛnɛkɛnɛbali nunu kana tolon kɛ ale la. Nga cɛɛ nin ma sɔn, bari a tun siranna kosɔbɛ. O la, Sayuli ye murujan juu tutu k'a yɛrɛ bila ka ben a kan. A ka kɛlɛkɛminan tabaga nin y'a ye a sara, ale fana ye murujan juu tutu k'a yɛrɛ bila ka ben a kan, ale fana sara. Sayuli n'a dencɛ saba sara ten. Sayuli ka somɔgɔw bɛɛ sara waati kelen na. Isirayɛliden minw bɛɛ tun be kɔkɛnɛ na, olu ye Isirayɛli kɛlɛdenw bolitɔ ye, ani k'a ye ko Sayuli n'a deenw sara tuma min na, u bɔra u ka duguw kɔnɔ ka boli k'u ka duguw to yen. Filisiw nana sigi u kɔnɔ. O dugusagwɛ, filisiw nana ko u bena suu nunu ka minanw ta. U ye Sayuli n'a deen nunu suuw lanin ye Gilibowa kulu kan. U y'a ka kɛlɛkɛminanw ta k'a kuun tigɛ, ka mɔgɔw ci ka yaala Filisi jamana bɛɛ kɔnɔ k'o kibaruya fɔ u ka joow ye, ani jama ye. U tagar'a ka kɛlɛkɛminanw bila u ka joso kɔnɔ. U ka joo min tɔgɔ ko Dagɔn, u tagar'a kungolo gwengwen o soo kɔnɔ. Filisiw ye fɛɛn min bɛɛ kɛ Sayuli la, Yabɛsi min be Galaadi mara la, o dugu mɔgɔw bɛɛ y'o mɛn tuma min na, u ka cɛfariw bɛɛ wilila ka taga Sayuli suu, n'a deenw taw ta ka na n'u ye Yabɛsi dugu kɔnɔ, k'u kolow don teribɛntiyiri kɔrɔ, ani ka suun don tile wolonwula. Sayuli banna ka Masaba sago kɛ, a tora tilenbaliyako la, o le y'a to a sara, bari a ma Masaba ka kuma bato, a ye suu fana wele k'a ɲininga, yanni a be Masaba ɲininga. O la, Masaba y'a faga k'a ka masaya di Zese dencɛ Dawuda ma. Isirayɛliden tɔw bɛɛ nana Dawuda fɛ Eburɔn k'a fɔ ko: «An ye joli kelen ye. Waati tɛmɛnin na, ka Sayuli to masaya la, ele lo tun be to ka bila Isirayɛlidenw ɲa ka taga kɛlɛyɔrɔ la. Masaba i ka Ala y'a fɔ i ye ko ele le ben'a ka jama Isirayɛli mara, ko e bena kɛ an kuntigi ye.» Isirayɛli cɛkɔrɔbaw bɛɛ wilila ka na masacɛ Dawuda fɛ Eburɔn. A bɛnna n'u ye Masaba ɲakɔrɔ. U ye tulu kɛ Dawuda kunna k'a kɛ u ka masacɛ ye ka kɛɲɛ ni Samuyɛli ka kuma ye Masaba tun ye min fɔ a ye. Dawuda ni Isirayɛlidenw bɛɛ wilila ka taga Zeruzalɛmu kama. Min tun be wele ko Zebuzi. Zebuziw le tun siginin be mara nin kɔnɔ. Zebuziw y'a fɔ Dawuda ye ko: «I donyɔrɔ te yan.» O n'a ta bɛɛ, Dawuda sera ka * Siyɔn yɔrɔ barikaman kɛlɛ ka se a kɔrɔ. O le kɛra Dawuda ka ciin ye. A tun y'a fɔ ko ni mɔgɔ min sera ka zebuzi kelen faga, k'o tigi bena kɛ kɛlɛdenw kuntigiba ye. O la, a balimamuso Seruya dencɛ Zowabu kɔnna ka wili ka taga, ale lo kɛra kuntigi ye. O kɔ, Dawuda sigira o yɔrɔ barikaman nin na. O la, u ko Dawuda ka ciin. O kɔ, u ye dingɛ min fa ni bɔgɔ ye k'a wili, a ye lɔli wɛrɛ kɛ o yɔrɔ la dugu kɔnɔ fɔɔ ka taga se a laminikogo ma. A ye ciinw sigi k'o lamini. Zowabu tun b'a la ka dugu nin tɔɔ lalaga. Dawuda tun be barika sɔrɔla ka taga ten, bari Masaba, Setigi tun be n'a ye. Dawuda ka cɛfari minw ni Isirayɛlidenw bɛɛ tun jɛnna k'a kɛ masacɛ ye, ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye Isirayɛlidenw kosɔn, olu minw fana tun y'a kɔɔ minɛ kosɔbɛ a ka masaya tile bɛɛ la, olu le ye nunu ye. Dawuda ka cɛfariw filɛ: Yasobeyamu ka bɔ Akimoni ka fadenyabolo la, ale tun kɛra cɛfariw kuntigi saba la mɔgɔ fɔlɔ ye. A y'a ka taman kɛ ka mɔgɔ kɛmɛ saba faga kɛlɛ kelen na. Ale kɔ, Dodo dencɛ Eleyazari fana tun be yen. A mamacɛ bɔra Awowa. Ale fana tun kɛra cɛfariw kuntigi mɔgɔ saba nunu dɔ ye. Filisiw tun ye ɲɔgɔn lajɛn kɛlɛ kama, ale lo tun be n'a ye Pasidamimu. O y'a sɔrɔ sɔsɔforo dɔ tun be yen, jama tun bolila filisiw ɲa. Ale n'a kɔmɔgɔw lɔra foro nin cɛmancɛ la, k'a tanga cɛnni ma. U ye filisiw faga. Masaba ye see di u ma kosɔbɛ. Dawuda tun be Adulamu kuluwo kɔnɔ tuma min na, mɔgɔ saba bɔra cɛfari bi saba la ka ta'a fɛ farayɔrɔ la. O y'a sɔrɔ filisiw ka jɛnkulu dɔ tun siginin be erefaw ka kɔkɛnɛ na. Dawuda tun b'a ka dogoyɔrɔ la, filisiw ka kɛlɛden dɔw tun be Bɛtilehɛmu. Dawuda miirila k'a fɔ ko: «Kɔlɔn min be Bɛtilehɛmu dugu daa la, jɔn le bena taga jii bɔ ne ye o yɔrɔ la?» O mɔgɔ saba nunu tagara tɛmɛ filisiw ka kɛlɛdenw sigiyɔrɔ cɛma ka taga jii bɔ kɔlɔn nin kɔnɔ ka na n'a ye Dawuda fɛ, nga Dawuda ma sɔn k'a min. A y'a bɔn Masaba ye. A ko: «Ni ne y'o kɛ, n ka Ala kana n to. O tuma na, n bena sɔn ka mɔgɔ nunu joli min wa? U y'u yɛrɛ nii saraka jii nin kama! Bari, u y'u yɛrɛ nii di le, ka sɔrɔ ka jii nin sɔrɔ ka na n'a ye.» O la, a banna, a ma sɔn k'a min. O cɛfari mɔgɔ saba nunu ye fɛɛn min kɛ, o le y'o ye. Zowabu baden Abisayi tun ye cɛfari bi saba nunu kuntigi ye. A y'a ka taman kɛ ka mɔgɔ kɛmɛ saba faga. O la, a tɔgɔ bɔra u cɛma kosɔbɛ. A ye boɲa sɔrɔ kosɔbɛ u cɛma. Ale kɛra u kuntigi ye, nga a tun te cɛfariw kuntigi mɔgɔ saba nunu dɔ ye. Yoyada dencɛ Benaya ka bɔ Kabiseyɛli tun ye kɛlɛdenŋana ye. A ye kobabaw kɛ. Ale lo ye mowabuw ka kɛlɛkɛwara fila faga. A tun jigira dingɛ kɔnɔ fana ka jara faga. * Sanji siminin tun benna o loon na yɛrɛ. Ezipitika min jaɲa tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ɲɔgɔn ye, ale Benaya fana le y'o faga. O Ezipitika nin tun be ni taman ye a bolo, min tun ka bon kosɔbɛ. Benaya tagar'a kama ni bere ye ka ta'a ka taman minɛ a fɛ, ka tila k'a faga n'a ye. Yoyada dencɛ Benayawu ye fɛɛn min kɛ, o le ye o ye. A tɔgɔ bɔra kosɔbɛ cɛfari bi saba nunu cɛma. U tun b'a jati kosɔbɛ mɔgɔ bi saba nunu cɛma, nga ale tun ma se mɔgɔ saba nunu fɛ. Kɛlɛden minw tun be ale masacɛ Dawuda kɔlɔsi, a y'a kɛ olu kuntigi ye. Cɛfari tɔw filɛ: Zowabu baden Azayɛli, ni Bɛtilehɛmuka Dodo dencɛ Elanan, ani Arorika Samɔti ni Pelɔnka Ɛlɛsi, ani Tekowaka Ikɛsi dencɛ Ira, ni Anatɔtika Abiyezɛri, ani Usaka Sibekayi, ni Awoyaka Ilayi, ani Netofaka Marayi, ni Netofaka Baana dencɛ Elɛdi, ani Iribayi dencɛ Itayi ka bɔ Gibeya, Bɛnzamɛn ka mara la, ni Pireyatɔnka Benaya, ani Urayi ka bɔ Gaasi wolonkoto daa la, ni Bɛtarabaka Abiyɛli, ani Baarumika Azimawɛti, ni Salibimuka Eliyaba, ani Gizɔnka Beneyasɛmu, ni Ararika Sage dencɛ Yonatan, ani Ararika Sakari dencɛ Ayamu, ni Uri dencɛ Elifali, ani Mekeraka Efɛri, ni Pelɔnka Aya, ani Karimɛlika Ɛsiro, ni Ɛzibayi dencɛ Naarayi, ani Natan balimacɛ Yowɛli, ni Agiri dencɛ Mibari, ani amonicɛ Selɛki, ni Narayi ka bɔ Beerɔti, ale lo tun ye Seruya dencɛ Zowabu ka kɛlɛkɛminanw tabaga ye, ani Ira ni Garɛbu ka bɔ Yetɛri ka soo, ani iticɛ Uri, ni Alayi dencɛ Zabadi, ani Siza dencɛ Adina, Urubɛn kɔmɔgɔw kuntigi dɔ tun lo, mɔgɔ bi saba tun be n'ale ye, ani Maaka dencɛ Anan, ni Mitinika Yosafati, ani Asitarɔtika Uziya, ani Arowɛrika Otamu dencɛ Sama ni Yeyɛli, ani Simiri dencɛ Yediyayɛli n'a balima Yowa ka bɔ Tisiti, ani Maawimuka Eliyɛli, ani Ɛlinaamu dencɛ Yeribayi ni Yosawiya, ni mowabucɛ Yitima, ani Eliyɛli ni Obɛdi, ani Yaasiyɛli ka bɔ Soba. Dawuda tun bolila Kisi dencɛ Sayuli ɲa ka taga Sikilagi tuma min na, mɔgɔ minw tun tagar'a fɛ o yɔrɔ la ka fara cɛfariw kan n'u b'a dɛmɛna kɛlɛ la, olu le ye nunu ye. Kalaw tun b'u fɛ. U tun be bonni kɛ ni bɛrɛbonnan ye ani ka kala la n'u bolo fila bɛɛ ye. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw, minw tun ye Sayuli balimaw ye, olu filɛ: U kuntigi tun ye Ayezɛri n'a balimacɛ Zowasi, Gibeyaka Sɛma dencɛ, ani Azimawɛti dencɛw Yeziyɛli ni Pɛlɛti, ani Beraka, ni Anatɔtika Yewu, ani Gabaŋɔnka Yisimaya, ale tun ka fari mɔgɔ bi saba nunu cɛma, ale lo tun ye u kuntigiw dɔ ye. Yirimeya ni Yaaziyɛli, ani Yowanan ni Gederaka Yozabadi, ani Elewuzayi ni Yerimɔti, ani Beyaliya ni Semariyawu, ani Arufika Sefatiya, ani Ɛlikana ni Yisiyawu, ani Azarɛli ni Yowɛzɛri, ani Yasobeyamu, o mɔgɔ duuru nunu ye Kore kɔmɔgɔw ye, ani Gedɔrika Yerowamu dencɛw Yowela ni Zebadiya. Gadi kɔmɔgɔw cɛma, mɔgɔ dɔw wilila ka taga fara Dawuda kan a ka dogoyɔrɔ la kongokolon kɔnɔ. Cɛfariw tun lo, u tun be se kɛlɛ la kosɔbɛ. U tun be se nigɛkunbɛnnan ni taman kɛlɛ la. U tun ka fari i n'a fɔ jara. U tun ka teli i n'a fɔ dagwɛ, kulu kan. U kuntigi tun ye Ezɛri ye, min tugura, o ye Obadiya ye, a sabanan, Eliyabu, a naaninan, Misimana, a duurunan, Yirimeya, a wɔɔrɔnan, Atayi, a wolonwulanan, Eliyɛli, a seeginan, Yowanan, a kɔnɔntɔnnan, Ɛlizabadi, a tannan, Yirimeyawu, Makibanayi ka kɛ tan ni kelennan ye. Gadi kɔmɔgɔ nunu tun ye kɛlɛkuntigiw ye. U cɛma, mɔgɔ min barika tun ka dɔgɔ, ale ni mɔgɔ kɛmɛ bɛɛ tun ka kan, min barika tun ka bon, ale ni mɔgɔ waa kelen tun ka kan. Saan kalo fɔlɔ la, olu le tun ye Zurudɛn baji tigɛ, o y'a sɔrɔ a fanin lo fɔɔ ka yɛrɛkɛ a dagolo faan bɛɛ la. U y'a tigɛ ka taga kɔrɔn fɛ kɔkɛnɛ mɔgɔw ni tileben fɛ taw bɛɛ gwɛn. Bɛnzamɛn ni Zuda kɔmɔgɔw dɔw tagara Dawuda kɔ a ka dogoyɔrɔ la. Dawuda bɔra k'u kunbɛn k'a fɔ u ye ko: «Ni hɛrɛ kama lo aw be nana ne fɛ, ani ka na ne dɛmɛ, ne sɔnna aw ma. Nga n'a kɛra ko aw nana janko ka ne namara, ka n di n juguw ma, k'a sɔrɔ n ma kojugu kɛ, an faaw ka Ala ɲaa b'aw la. Ale k'an bɔ ɲɔgɔn na.» Ala ka Nii jigira mɔgɔ bi saba nunu kuntigi Amasiya kan. A y'a fɔ ko: «Anw be n'i ye, Dawuda, anw be ni ele Zese dencɛ ye! Hɛrɛ o hɛrɛ, Ala k'a kɛ i ye, Ala ka hɛrɛ kɛ i dɛmɛbagaw ye. Bari, i ka Ala le b'i dɛmɛ!» O la, Dawuda sɔnna u ma, k'u niin don a ka kɛlɛkuntigiw cɛma. Manase kɔmɔgɔ dɔw fana tugura Dawuda kɔ, filisiw ni Dawuda taatuma na Sayuli kɛlɛyɔrɔ la. Nga Dawuda n'a tɔɲɔgɔnw ni filisiw tun ma jɛn ka kɛlɛ kɛ. Bari filisiw ka ɲamɔgɔw ka ɲɔgɔnye kɛnin kɔ, u tun y'a ɲini Dawuda fɛ ko a kana taga ni olu ye. U tun b'a miiri ko Dawuda be se ka taga yɛlɛma k'a ka kuntigikɔrɔ Sayuli dɛmɛ ka olu kɛlɛ k'u faga. Dawuda tun be segira ka taga Sikilagi tuma min na, Manase kɔmɔgɔ minw tugur'a kɔ, olu ye Adina ni Yozabadi ye, ani Yediyayɛli ni Mikayɛli, ani Yozabadi ni Eliyu, ani Siletayi. Olu tun ye Manase kɔmɔgɔw ka kɛlɛden waa kelen kelen kuntigi dɔw ye. Olu ye Dawuda dɛmɛ bari u bɛɛ tun ye cɛfariw ye. U kɛra Dawuda ka kɛlɛdenw ɲamɔgɔ dɔw ye. Loon o loon, mɔgɔw tun be na Dawuda fɛ k'a dɛmɛ, fɔɔ a ka kɛlɛdenw cayara kosɔbɛ, ka kɛ kɛlɛbolo barikaman ye. Mɔgɔ minw tun labɛnnin lo kɛlɛ kama n'u tagara Dawuda fɛ Eburɔn, janko k'a kɛ masacɛ ye Sayuli nɔɔ na, ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye, olu daa filɛ: Zuda kɔmɔgɔw cɛma, mɔgɔ minw tun be ni nigɛkunbɛnnan ni taman ye, olu tun ye mɔgɔ waa wɔɔrɔ ni kɛmɛ seegi (6 800) ye, u labɛnnin tun be kɛlɛ kama. Simeyɔn kɔmɔgɔw cɛma, kɛlɛdenŋana waa wolonwula ni kɛmɛ (7 100). Levi kɔmɔgɔw la, mɔgɔ waa naani ni kɛmɛ wɔɔrɔ (4 600), ani Arɔn kɔmɔgɔw ɲamɔgɔ Yoyada fana. Mɔgɔ waa saba ni kɛmɛ wolonwula (3 700) tun be n'ale ye, ani Sadɔki fana, kanbelenŋana dɔ, ka fara a ka somɔgɔ mugan ni fila kan. U tun ye kuntigiw ye. Sayuli balimaw, Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa saba (3 000) ye. Bari, olu caaman tun be Sayuli ka somɔgɔw ka baara la halibi. Efarayimu kɔmɔgɔw tun ye cɛfari waa mugan ni kɛmɛ seegi (20 800) ye, u tɔgɔ tun bɔra u ka somɔgɔw cɛma. Manase kɔmɔgɔw tilancɛ min be Zurudɛn baji tileben fɛ, olu tun ye mɔgɔ waa tan ni seegi (18 000) le woloma k'olu ka taga Dawuda sigi masaya la. Isakari kɔmɔgɔw tun ye kɛlɛkuntigi kɛmɛ fila le ci, olu n'u ka kɛlɛdenw. Olu le tun b'a lɔn ni Isirayɛlidenw ka kan ka koo min kɛ tuma min na. Zabulɔn kɔmɔgɔ waa bi duuru (50 000) le tun labɛnnin lo kɛlɛ kama, n'u ka kɛlɛkɛminanw bɛɛ ye, u tun labɛnnin lo ka kɛlɛ kɛ n'u dusu bɛɛ ye. Nɛfutali kɔmɔgɔw la, kɛlɛdenw ɲamɔgɔ waa kelen (1 000) ani mɔgɔ waa bi saba ni waa wolonwula (37 000) le tagara, nigɛkunbɛnnan ni tamanw tun b'u fɛ. Dan kɔmɔgɔw la, minw tagara, olu tun ye mɔgɔ waa mugan ni seegi ani kɛmɛ wɔɔrɔ (28 600) ye. U labɛnnin tun be kɛlɛ kama. Asɛri kɔmɔgɔw la, mɔgɔ waa bi naani (40 000) le tun labɛnnin lo ka taga kɛlɛ la. Zurudɛn baji kɔrɔn fɛ, Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi taw, ani Manase taw tilancɛ la, mɔgɔ waa kɛmɛ ni waa mugan (120 000) le tagara n'u ka kɛlɛkɛminanw bɛɛ ye. O cɛfari nunu bɛɛ tun labɛnnin be ka taga kɛlɛ kɛyɔrɔ la. U tagara Eburɔn ni kɔnɔgwɛ ye janko ka Dawuda kɛ Isirayɛlidenw bɛɛ ka masa ye. Isirayɛlidenw bɛɛ tun sɔnnin be Dawuda ka kɛ masa ye. U tora yen ni Dawuda ye ka tile saba kɛ, ka to ka dumuni kɛ, ani ka minni kɛ. Bari u balimaw tun ye dumuni labɛn u ye. Minw tun ka surun u la ani fɔɔ ka taga se Isakari ka mara la, ni Zabulɔn, ani Nɛfutali taw la, olu tun nana ni dumuni ye faliw kan, ni ɲɔgɔmɛw kan, ni sofaliw kan, ani misiw kan. U tun nana ni mugu ni toroŋɔmi ye, ani * ɛrɛzɛn janin, ani duvɛn ni tulu, ani misiw ni sagaw ye caaman, bari Isirayɛlidenw nisɔn tun ka di. Dawuda ye ɲɔgɔnye kɛ ni kɛlɛden waa kelen kelen kuntigiw ye, ni kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw ye, ani ɲamɔgɔw bɛɛ ye. A y'a fɔ Isirayɛli jama bɛɛ ye ko: «N'a diyara aw ye, ni Masaba an ka Ala sago lo, an ka mɔgɔw bila ka taga yɔrɔ bɛɛ an balimaw fɛ, minw tora Isirayɛlidenw ka maraw bɛɛ la, ani dɔw ka taga sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw fɛ u ka duguw la, janko u ka na jɛn n'an ye. An be taga an ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta ka na n'a ye an fɛ. Bari an tun ma janto a la Sayuli ka tile la.» Jama bɛɛ sɔnn'a ma bari u y'a ye k'o ka ɲi. O la, Dawuda ye Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛn, k'a ta Ezipiti mara daan na, worodugu fɛ, fɔɔ ka na se Lebowamati, kɔgɔdugu fɛ, janko ka taga Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta Kiriyati Yarimu ka na n'a ye. Dawuda ni Isirayɛlidenw bɛɛ wilila ka taga Baala, u be min wele Kiriyati Yarimu fana, Zuda mara la, janko ka Masaba Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta ka na n'a ye, ale min siginin be * serubɛnw cɛma, a tɔgɔ welela min kan. U ye kɛsu nin ta Abinadabu ka soo k'a sigi wotorokura kan. Uza ni Ayo le tun be wotoro nin bolila. Dawuda ni Isirayɛlidenw bɛɛ tun be nisɔndiyara kosɔbɛ Ala ɲakɔrɔ, ka to ka dɔnkiliw la, ka gɔniw fɔ, ni kolonjow, ni dundunw, ni nigɛ gositaw, ani ka buruw fiyɛ. U tagara se Kidɔn sumangosikɛnɛ na tuma min na, Uza ye kɛsu nin minɛ, bari misiw tun b'a fɛ k'a ben. Masaba dimin'a kɔrɔ kosɔbɛ, k'a faga, bari a bolo tun magara kɛsu nin na. A sara o yɔrɔ la Ala ɲakɔrɔ. Dawuda dimina Masaba kɔrɔ bari Masaba ye Uza faga. U b'o yɔrɔ nin wele Perɛtiwuza halibi. O loon na, Dawuda siranna Ala ɲa. A y'a fɔ ko ale be se ka taga ni Ala ka kɛsu nin ye a fɛ cogo di. O la, a ma don ni kɛsu nin ye a fɛ, a ka ciin na. U tagara n'a ye Gatika Obɛdi Edɔmu ka soo. A ye kalo saba kɛ ale ka soo. Masaba y'a ka soo ta ɲa, a bolofɛn bɛɛ ɲana. Tiri masacɛ Iramu ye mɔgɔw ci Dawuda fɛ, ni sɛdiriyiriw ye, ani kabakurulɛsɛbagaw ni yirilɛsɛlaw, janko ka masaso lɔ k'a d'a ma. Dawuda y'a faamu o tuma na ko Masaba y'ale kɛ masa ye Isirayɛlidenw kunna, ani k'ale ka masaya sabati kosɔbɛ a ka jama Isirayɛli kosɔn. Dawuda ye musow furu Zeruzalɛmu tugu, ka dencɛ ni denmuso wɛrɛw sɔrɔ. A ye deen minw sɔrɔ k'a to Zeruzalɛmu, olu tɔgɔ filɛ: Samuwa ni Sobabu, ani Natan, ni Solomani, ani Yibari ni Elisuwa, ani Ɛlipalɛti, ani Noga ni Nɛfɛgi ni Yafiya, ani Elisama ni Beyɛliyada ani Elifɛlɛti. Filisiw y'a mɛn k'u ye tulu kɛ Dawuda kunna k'a kɛ Isirayɛlidenw bɛɛ ka masacɛ ye, u bɛɛ wilila ka na k'u b'a minɛ. Dawuda y'o mɛn, a bɔra ka taga u kunbɛn. Filisiw sera, ka na cɛnni kɛ erefaw ka kɔkɛnɛ na. Dawuda ye Ala ɲininga ko: «Ne ka kan ka taga filisi nunu kɛlɛ wa? E bena u don ne bolo wa?» Masaba y'a jaabi ko a ka taga, ko ale bena u don a bolo. U wilila ka taga Baaliperasimu, Dawuda sera u kɔrɔ o yɔrɔ la. O kɔ, a y'a fɔ ko Ala ye tɛmɛyɔrɔ bɔ ale ye a juguw cɛma ale sababu la, i n'a fɔ jii b'a ka tɛmɛyɔrɔ bɔ cogo min na. O le y'a to u ye o yɔrɔ tɔgɔ la ko Baaliperasimu, o kɔrɔ, tɛmɛyɔrɔ bɔbaga. Filisiw tun bolila k'u ka joow to o yɔrɔ la. Dawuda y'a fɔ ko u k'u jɛni. O kɔ tugu, filisiw kɔsegira ka na cɛnni kɛ kɔkɛnɛ nin na. Dawuda ye Ala ɲininga tugu, Ala y'a jaabi ko: «Kana tilen ka taga, munumunu ka taga bɔ u kan tuu faan fɛ. N'i ye seenw mankan mɛn tuu nin sanfɛ tuma min na, bɔ k'u kɛlɛ, bari ne Ala le tagara i ɲafɛ ka filisiw ka kɛlɛdenw kɛlɛ.» Ala tun ye min fɔ Dawuda ye, a y'o kɛ. A ka kɛlɛdenw ye filisiw taw kɛlɛ ka se u kɔrɔ k'a ta Gabaŋɔn fɔɔ ka taga se Gezɛri. O la, Dawuda tɔgɔ bɔra fɔɔ ka taga se jamanaw bɛɛ la. Masaba y'a kɛ siya wɛrɛw bɛɛ sirann'a ɲa. Dawuda ye soow lɔ a yɛrɛ ye, a yɛrɛ ka ciin na. A ye yɔrɔ dɔ labɛn ka fanibugu lɔ o yɔrɔ la k'o kɛ Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bilayɔrɔ ye. O kɔ, a y'a fɔ ko Levi kɔmɔgɔw dama le bena Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta, ko bari Masaba tun y'olu le woloma k'u ka to k'a ta, ani ka to ka baara kɛ a ye tuma bɛɛ. Dawuda ye Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛn Zeruzalɛmu, janko ka Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta ka ta'a bila ale ka yɔrɔ labɛnnin kɔnɔ. A ye Arɔn kɔmɔgɔw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw lajɛn. Keyati kɔmɔgɔw cɛma, mɔgɔ kɛmɛ ni mugan le tun be yen, u n'u kuntigi Uriyɛli. Merari kɔmɔgɔw cɛma, mɔgɔ kɛmɛ fila ni mugan le tun be yen, u n'u kuntigi Azaya. Gɛrisɔn kɔmɔgɔw cɛma, mɔgɔ kɛmɛ ni bi saba tun be yen, u n'u kuntigi Yowɛli. Elisafa kɔmɔgɔw cɛma, mɔgɔ kɛmɛ fila le tun be yen, u n'u kuntigi Semaya. Eburɔn kɔmɔgɔw cɛma, mɔgɔ bi seegi le tun be yen, u n'u kuntigi Eliyɛli. Uziyɛli kɔmɔgɔw cɛma, mɔgɔ kɛmɛ ni tan ni fila le tun be yen, u n'u kuntigi Aminadabu. Dawuda ye sarakalasebaga Sadɔki ni Abiyatari, ani Levi kɔmɔgɔ tɔw, Uriyɛli ni Azaya, ani Yowɛli ni Semaya, ani Eliyɛli ni Aminadabu wele. A y'a fɔ u ye ko: «Aw le ye Levi kɔmɔgɔw ka gwatigiw ye. Aw n'aw balimaw k'aw yɛrɛ saniya, ka Masaba, Isirayɛli ka Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta ka ta'a bila ne ka yɔrɔ labɛnnin kɔnɔ. Fɔlɔ la, aw tun te yen, Masaba an ka Ala bolo ser'an ma, bari an tun m'a kɛ a kɛcogo la.» O la, sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw y'u yɛrɛ saniya, janko ka taga Masaba, Isirayɛli ka Ala ka kɛsu nin ta ka na n'a ye. Levi kɔmɔgɔw ye kɛsu nin ta u gaman kan n'a talɔgɔw ye, i ko Musa tun y'a fɔ cogo min na ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma ye. Dawuda y'a fɔ Levi kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw ye ko u k'u balima dɔw bila dɔnkilila la, ani ka fɔlikɛminanw d'u ma: kolonjow, ni gɔniw, ani nigɛ gositaw, ko u k'u fɔ fɔɔ u mankan ka bɔ kosɔbɛ k'a yira ko nisɔndiya be yen. Levi kɔmɔgɔw ye Yowɛli dencɛ Eman woloma, n'ale balimacɛ Azafu, Berekiyawu dencɛ, ani Kusayawu dencɛ Etan, ka bɔ u balimaw, Merari ka fadenyabolo la. Olu balima daa kɔlɔsibaga minw farala u kan, olu filɛ nin ye: Zakariyawu, ani Bɛn ni Yaaziyɛli, ani Semiramɔti ni Yeyɛli, ani Uni ni Eliyabu, ani Benayawu ni Maaseyawu, ani Matitiyawu ni Elifelewu, ani Mikineyawu ni Obɛdi Edɔmu ani Yeyɛli. Dɔnkililabaga minw tun be yen, olu tun ye Eman ye, ani Azafu ni Etan. Olu tun be ni zira gositaw ye ka to k'u fɔ. Zakari, ni Aziyɛli, ani Semiramɔti ni Yeyɛli, ani Uni ni Eliyabu, ani Maaseyawu ni Benayawu, olu tun be ni kolonjo kanjaninw ye. Matitiyawu ni Elifelewu, ani Mikineyawu ni Obɛdi Edɔmu ani Yeyɛli ni Azaziyawu, olu tun ye kolonjo juru seegi fɔbagaw ye, ka dɔnkili bila sira. Levi kɔmɔgɔw, kɛsu nin tabagaw kuntigi Kenaniyawu y'a tako nin ɲanabɔ, bari a tun b'o baara lɔn kosɔbɛ. Daa kɔlɔsibaga Berekiya ni Ɛlikana tun be kɛsu nin kɔlɔsira. Daa kɔlɔsibaga Obɛdi Edɔmu ni Yeya fana tun b'a kɔlɔsira. Sebaniyawu ni Yosafati, ani Netanɛli ani Amazayi, ani Zakariyawu ni Benayawu ni Eliyezɛri, minw tun ye sarakalasebagaw ye, olu tun be buru fiyɛra kɛsu nin ɲafɛ. Dawuda ni Isirayɛli cɛkɔrɔbaw, ni kɛlɛden waa kelen kelen kuntigiw tagara Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta Obɛdi Edɔmu ka soo, u nisɔn diyaninba. U ye tura wolonwula faga, ani sagajigi wolonwula, k'u kɛ saraka ye, janko Ala ka kɛsu nin tabagaw dɛmɛ. Foroca ɲanaman tun be Dawuda kaan na, o ɲɔgɔn le tun be kɛsu nin tabagaw bɛɛ kaan na fana, ani dɔnkililabagaw, ni Kenaniya fana, min tun ye kɛsu nin tabagaw kuntigi ye. Sarakalasebagaw ka cɛsirifani dɔ tun be Dawuda cɛɛ la. Isirayɛlidenw bɛɛ tun be to ka mankanba kɛ nisɔndiya fɛ n'u be tagara ni kɛsu nin ye. U tun be to ka filew fiyɛ, ka buruw fiyɛ, ani ka to ka nigɛw gosi, ani ka kolonjo ni gɔni fɔ. U dontɔ ni kɛsu nin ye Dawuda ka ciin na, Sayuli denmuso Mikali ye filɛli kɛ ni fenɛtiri ye. A ye masacɛ Dawuda panpantɔ ye nisɔndiya bolo. A koo goyar'a ye. Dawuda tun ye fanibugu min lɔ kɛsu nin kosɔn, u nana don ka kɛsu nin bila o kɔnɔ. O kɔ, u ye saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya taw bɔ Ala ɲakɔrɔ. Dawuda ye saraka nunu bɔ ka ban tuma min na, a ye duba kɛ jama ye ni Masaba tɔgɔ ye. O kɔ, a ye burukun kelen kelen, ni tamaro ŋɔmi, ani * ɛrɛzɛn ŋɔmi kelen kelen di Isirayɛlidenw kelen kelen bɛɛ ma, muso fara cɛɛ kan. Dawuda ye Levi kɔmɔgɔ dɔw sigi Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu kɔrɔ k'olu ka to ka Masaba, Isirayɛli ka Ala bato, ani k'a tanu, k'a boɲa. Azafu le tun ye u kuntigi ye, Zakari ka sɔrɔ ka tugu. Ale kɔ, Aziyɛli ni Semiramɔti, ani Yeyɛli ni Matitiya, ani Eliyabu ni Benayawu, ni Obɛdi Edɔmu, ani Yeyɛli. Kolonjow ni gɔniw tun b'u fɛ. Azafu tun be nigɛw gosira. Sarakalasebaga Benayawu ni Yaaziyɛli tun be to ka buruw fiyɛ tuma bɛɛ kɛsu nin kɔrɔ. O le kɛr'a siɲɛ fɔlɔ ye o loon na, Dawuda y'a latigɛ ko Azafu n'a balimaw ka to ka Masaba tanu. Aw ka Masaba tanu, k'a daali! Aw k'a ka kɛwaliw fɔ siya wɛrɛw cɛma. Aw ka dɔnkili la a ye, k'a boɲa, aw k'a ka kɛwaliɲumanw bɛɛ koo fɔ. Aw ka wasa a tɔgɔ senuman kosɔn. Aw minw be Masaba ɲinina, aw ka nisɔndiya. Aw ka Masaba n'a ka fanga ɲini, aw k'a ɲini tuma bɛɛ. Aw k'aw hakili jigi a ka kabakow la. Aw k'aw hakili to a ka kobabaw n'a ka kitiw la. Aw minw ye a ka baarakɛla Isirayɛli kɔmɔgɔw ye, a y'aw minw woloma, aw Yakuba deenw. Ale lo ye Masaba an ka Ala ye, ale lo be dugukolo bɛɛ mara. Aw hakili ka to a ka layidu la tuma bɛɛ. A ka kuma ye waati bɛɛ ta ye. A y'o layidu nin ta Ibrayima ye, ka n'a daa di Isiyaka ma. A ka kolatigɛnin lo, a ye min kɛ Yakuba ye. A ka layidu cɛnbali lo Isirayɛli fɛ, a y'a fɔ tuma min na ko: «Ne be Kanaan jamana d'i ma, o ye aw niyɔrɔ ye!» O tuma nin na, mɔgɔ tun be se k'aw daa jati. Aw natuma na jamana kɔnɔ, aw tun ka dɔgɔ. Aw tun be yaalayaala siyaw cɛma, ka bɔ masacɛ dɔ fɛ ka taga dɔ wɛrɛ fɛ. Ala ma sɔn mɔgɔ k'aw tɔɔrɔ. A ye masacɛw ɲaa gwan aw kosɔn. K'u kana maga a ka mɔgɔ wolomaninw na, k'u kana kojugu kɛ a ka kiraw la. Diɲɛ mɔgɔw bɛɛ, aw ka dɔnkili la Masaba ye, aw k'a fɔ loon o loon ko Kisibaga lo. Aw k'a boɲa siya wɛrɛw cɛma, k'a ka kɛwaliɲumanw fɔ mɔgɔw bɛɛ ɲana. Bari Masaba ka bon, a ka kan ka tanu kosɔbɛ, siranyafɛn lo ka tɛmɛ batofɛnw bɛɛ kan. Siya wɛrɛw ka batofɛn si te foyi ye, Masaba le ye sankolo dan. Boɲa ni kuntigiya le b'a fɛ. Sebagaya ni nisɔndiya le b'a sigiyɔrɔ la. Jamanaw bɛɛ siyaw, aw ka Masaba boɲa, aw k'a ka boɲa n'a ka sebagaya fɔ. Aw ka Masaba tɔgɔ boɲa. Aw ka na n'aw ka boɲafɛnw ye a ɲakɔrɔ. Aw k'aw kunbiri gwan a ɲakɔrɔ n'a b'a ka ɲumanya yira tuma min na. Diɲɛ mɔgɔw bɛɛ, aw ka yɛrɛyɛrɛ a ɲakɔrɔ. Diɲɛ b'a lɔyɔrɔ la, a tena bɔ a nɔɔ na. Sankolo ni dugukolo ka nisɔndiya. Aw k'a fɔ siya wɛrɛw ɲana ko Masaba le ye masa ye. Kɔgɔji n'a kɔnɔnafɛnw ka mankan kɛ! Kongo n'a kɔnɔ fɛɛnw bɛɛ ka nisɔndiya! Tuuw kɔnɔ yiriw ka nisɔndiya ka mankan kɛ Masaba ɲakɔrɔ! Bari a be nana diɲɛ mara. Aw ka Masaba tanu, bari a ka ɲi, a ka ɲumanya te ban abada. Aw k'a fɔ ko: «An Kisibaga Ala, an kisi, an bɔsi ka bɔ siya wɛrɛ nunu cɛma, an lajɛn janko an ka se ka barika la i ye, ani k'i tɔgɔ senuman tanu.» Masaba, Isirayɛli ka Ala ka tanu tuma bɛɛ! Jama bɛɛ y'a jaabi ko: «Amiina. Aw ka Masaba tanu!» Dawuda ye Azafu n'a balimaw to Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu kɔrɔ ka baara kɛ yen tuma bɛɛ, ka kɛɲɛ n'a koo latigɛcogo ye loon o loon. A ye Obɛdi Edɔmu n'a balima mɔgɔ bi wɔɔrɔ ni seegi le kɛ daa kɔlɔsibagaw ye, ka Yeditun dencɛ Obɛdi Edɔmu ani Oza fara olu kan. Dawuda ko sarakalasebaga Sadɔki n'a balima sarakalasebagaw ka to Masaba ka fanibugu ɲafɛ, Gabaŋɔn batolikɛyɔrɔ la janko ka to ka saraka jɛnitaw lase Masaba ma tuma bɛɛ a bɔyɔrɔ la, sɔgɔma ni wulafɛ, ani min bɛɛ fɔra sariyasɛbɛ kɔnɔ, Masaba tun ye min di Isirayɛlidenw ma, u k'o bɛɛ bato. Ka fara olu kan, Eman ni Yedutun tun be yen, ani mɔgɔ tɔ minw tun wolomana ni u tun y'u tɔgɔ wele janko u ka Masaba tanu. Bari Masaba ka ɲumanya te ban abada. Eman ni Yedutun tun b'u gɛrɛfɛ ni buru fiyɛtaw ye ani nigɛ gositaw, ani fɔlikɛminan wɛrɛw, janko k'u fɔ ni dɔnkiliw ye Ala ma. Yedutun deenw le tun be daa kɔlɔsi. O kɔ, jama bɛɛ segira ka taga u ka soow kɔnɔ. Dawuda kɔsegira ka na duba kɛ a ka somɔgɔw ye. Dawuda ye sigiyɔrɔ sɔrɔ a yɛrɛ ka soo tuma min na, a y'a fɔ kira Natan ye ko: «A filɛ, ne ka soo lɔnin be ni sɛdiriyiri ye, k'a sɔrɔ Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu be fanibugu le kɔnɔ.» Natan y'a fɔ a ye ko ni fɛɛn min b'a dusu la n'a b'a fɛ k'a kɛ, ko a k'a kɛ, ko bari Ala be n'a ye. O sufɛ yɛrɛ, Ala kumana Natan fɛ k'a fɔ a ye ko: «Ta'a fɔ ne ka baarakɛla Dawuda ye ko ne ko mɔgɔ min bena soo lɔ ne ye, janko n ka sigi a kɔnɔ, o te ale ye. Ko kabini loon min na ne ye Isirayɛlidenw bɔ Ezipiti jamana na fɔɔ ka na se bii ma, ne ma sigi ka ye soo kɔnɔ. N y'o waati kɛ fanibugu le kɔnɔ, o le tun ye n ka sigiyɔrɔ ye taama tuma na. Ka ne to ni Isirayɛlidenw bɛɛ ye u ka taama kɔnɔ, u kuntigiw ne tun ye minw bila ne ka jama ɲafɛ, ne y'a fɔ olu dɔ ye ka ye ko mun na a ma soo lɔ ne ye ni sɛdiriyiri ye wa? «Sisan, a fɔ ne ka baarakɛla Dawuda ye ko ne Masaba, Setigi le y'a fɔ ko ne le y'a minɛ ka bɔ kongo kɔnɔ sagadɛndɛyɔrɔ la, ka n'a kɛ ne ka jama Isirayɛli kuntigi ye. Ko ne tor'a fɛ a taayɔrɔw bɛɛ la, ne y'a juguw bɛɛ halaki ka bɔ a ɲafɛ. Ko ne ben'a kɛ a tɔgɔ be bɔ i n'a fɔ diɲɛ kɔnɔ mɔgɔbabaw ta. Ko ne bena sigiyɔrɔ di ne ka jama Isirayɛli ma k'u sigicogo ɲa, janko u ka se ka sigi u yɛrɛ ka yɔrɔ la ɲasuma na, mɔgɔjuguw kana u tɔɔrɔ tugu i n'a fɔ u tun b'a kɛ cogo min na fɔlɔ la, ani kabini ne tun ye kuntigiw sigi ne ka jama Isirayɛli kunna tuma min na. Ko n y'u juguw bɛɛ majigi u ye. Ko ne Masaba le ko n ben'a ka soo sabati. Ko ale ka loon mana se, n'a sara, ne ben'a ka mɔgɔ dɔ wili a deenw cɛma, ka barika don a ka masaya la. Ko ale lo bena soo lɔ ne ye, ani ne ben'a ka masaya sabati kudayi. Ko ne bena kɛ a faa ye, a bena kɛ ne deen ye. Ne ka makari tena ban a faan fɛ i n'a fɔ mɔgɔ min kɔnna ale Dawuda ɲa. Ko ne ben'a kɛ n ka jama ka masa ye tuma bɛɛ. Ko a ka masaya bena sabati kudayi.» Ala ye min bɛɛ fɔ Natan ye koo yetaw la, a y'o bɛɛ fɔ Dawuda ye. Masacɛ Dawuda tagara sigi Masaba ɲakɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Masa Ala, ne ye jɔn ye, ne ka soo ye mun ye, n'i y'a kɛ ne ye lɔyɔrɔ nin sɔrɔ? Halibi, o ma kɛ foyi ye i ɲana, Ala, fɔɔ i tagara ɲa ka waati nata layidu ta i ka baarakɛla ka soo ye. I ye ne jati mɔgɔbaba le ye, Masa Ala. Ne Dawuda be se ka mun le fɔ i ye tugu boɲako la, i be min lara ne, i ka baarakɛla kan? E b'i ka baarakɛla lɔn. Masaba, i ye koba nin bɛɛ kɛ k'i ka boɲa kabakoman yira i ka baarakɛla kosɔn, i sago la. Masaba, e ɲɔgɔn te yen! Ka kɛɲɛ n'an ka mɛnta ye, Ala wɛrɛ te yen ni ele tɛ. Siya wɛrɛ be yen dugukolo kan tugu min be i n'a fɔ i ka jama Isirayɛli wa? Siyaw cɛma, ele, olu ka Ala dɔrɔn y'u kunmabɔ, k'u kɛ e yɛrɛ taw ye, janko i tɔgɔ ka se ka bɔ. O la, e ye kabakobabaw kɛ u ka jamana ye. Siya wɛrɛ be yen tugu min be i ka siya nin bɔ wa? I ye min bɔ Ezipiti jamana na, o yɔrɔ siya bolo. I ye i ka jama Isirayɛli kɛ i ta ye tuma bɛɛ, ele Masaba kɛra u ka Ala ye. Sisan Masaba, i ye kuma min fɔ i ka baarakɛla n'a ka somɔgɔw kosɔn, a to o ka kɛ ten tuma bɛɛ la. I ye min fɔ, i k'o kɛ. A ka kɛ ten, janko boɲa ka la i kan tuma bɛɛ, mɔgɔw k'a fɔ ko: ‹Masaba, Setigi ye Isirayɛli ka Ala ye. I ka baarakɛla Dawuda ka soo ka barika sɔrɔ i ɲakɔrɔ.› Ele, ne ka Ala, i yɛrɛ y'a yira ne la k'a fɔ ko i bena kɔmɔgɔw di ne ma. O le y'a to i ka baarakɛla ye jagwɛlɛya sɔrɔ k'i daali ten. Masaba, i ye Ala ye, i y'o hɛrɛ koo fɔ i ka baarakɛla ye. Masaba, sisan i ka barika don i ka baarakɛla ka soo la, janko a ka se ka to i ɲakɔrɔ tuma bɛɛ. Bari ele Masaba le ye ne ka soo dɛmɛ, i ka baarakɛla ka soo bena barika sɔrɔ tuma bɛɛ.» O kɔ, Dawuda ye filisiw kɛlɛ ka se u kɔrɔ fɔɔ u y'u yɛrɛ majigi a ye. A ye Gati n'a lamini duguw minɛ filisiw fɛ. A sera mowabuw kɔrɔ fana. U y'u yɛrɛ majigi a ye, u tun be to ka nisɔngɔ sara a ye. Soba masacɛ Adadezɛri tun tagara Efarati baji mara la ko a b'a minɛ tugu tuma min na, Dawuda y'a kɛlɛ Amati faan fɛ ka se a kɔrɔ fana. A ye wotoro waa kelen (1 000) bɔsi a fɛ, ni sotigi waa wolonwula (7 000), ani sennatigi mɔgɔ waa mugan (20 000). A ye wotoro samaso kɛmɛ to yen, ka tɔ nunu bɛɛ senfasaw tigɛtigɛ. Sirika minw be Damasi, olu nana k'u bena Soba masacɛ Adadezɛri dɛmɛ. Dawuda ye mɔgɔ waa mugan ni fila (22 000) faga olu la. A ye lasigidenw sigi Damasi mara la, Siri jamana na. O la, Sirikaw y'u yɛrɛ majigi Dawuda ye, ka nisɔngɔ sara a ye. Masaba tun be see di Dawuda ma a ka kɛlɛw bɛɛ la. Nigɛkunbɛnnan sanulaman minw tun be Adadezɛri ka kɛlɛdenw kuntigiw fɛ, Dawuda ye olu minɛ ka na n'u ye Zeruzalɛmu. A ye zira caaman ta Adadezɛri ka duguba fila kɔnɔ, minw ye Tibati ni Kun ye. Solomani y'o le ta ka tasaba dilan, ani tutunanw, ni Alabatoso kɔnɔ minan dɔ wɛrɛw. Amati masacɛ Towu y'a mɛn ko Dawuda sera Soba masacɛ Adadezɛri ka kɛlɛdenw bɛɛ kɔrɔ. A y'a dencɛ Adoramu ci masacɛ Dawuda fɛ k'a fo, ani k'a waleɲuman lɔn Adadezɛri kɛlɛko la ka se a kɔrɔ, bari Towu ni Adadezɛri tun ye kɛlɛɲɔgɔnw ye. Adoramu tagara ni minanw sifa bɛɛ ye minw dilanna ni sanu ye, ni warigwɛ, ani zira ye. Masacɛ Dawuda y'u di Masaba ma i n'a fɔ a tun ye warigwɛ ni sanu d'a ma cogo min na, a tun ye minw bɔsi siya nunu bɛɛ fɛ: edɔmuw, ni mowabuw, ani amoniw, ni filisiw ani amalɛkiw. Kɔgɔ be kɔkɛnɛ min na, Seruya dencɛ Abisayi ye edɔmuw kɛlɛ ka mɔgɔ waa tan ni seegi (18 000) faga o kɔnɔ. A ye lasigidenw sigi Edɔmu mara kɔnɔ. Edɔmuw bɛɛ y'u yɛrɛ majigi Dawuda ye. Masaba tun be see d'a ma a ka kɛlɛw bɛɛ la. Dawuda sigira Isirayɛlidenw bɛɛ kunna ka to k'u mara ni tilenninya ni tiɲɛ ye. Seruya dencɛ Zowabu le tun ye kɛlɛdenw kuntigi ye, Ayiludi dencɛ Yosafati le tun be sɛbɛko kunna. Ayitubi dencɛ Sadɔki ni Abiyatari dencɛ Ayimelɛki tun ye sarakalasebagaw ye. Sawusa tun ye sɛbɛnnikɛla ye. Yoyada dencɛ Benayawu le tun ye masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi ye. Dawuda deenw tun gunna ale Dawuda la baara la. Waati dɔ nana se, amoniw ka masacɛ Naasi sara, a dencɛ sigir'a nɔɔ na. Dawuda y'a fɔ ko ale bena koɲuman kɛ Naasi dencɛ Anun ye, i n'a fɔ a facɛ tun y'a kɛ ale ye cogo min na. O la, a ye cidenw ci k'u ka ta'a faa ka sangafoli kɛ. Dawuda ka cidenw ser'a fɛ a ka jamana na janko k'a jigi tugu. Amoniw ka ɲamɔgɔw y'a fɔ Anun ye ko a kana miiri ko Dawuda ye mɔgɔ nunu bila ka na a jigi tugu ka boɲa la a facɛ kan dɛ. Ko u nana janko ka jamana nin yaala k'a kɔlɔsi, o kɔ, u ben'a minɛ. O la, Anun ye Dawuda ka ciden nunu minɛ k'u bonbosi li, ka tila k'u ka faniw tigɛ u jukunan yɔrɔ la, ka sɔrɔ ka sira di u ma. Mɔgɔ dɔ tagara o kibaruya fɔ Dawuda ye. Dawuda ye mɔgɔw bila ka taga u kunbɛn, bari u tun maloyanin be kosɔbɛ. Masacɛ y'a fɔ ko u k'a fɔ u ye ko u ka to Zeriko yanni u bonbosi be falen, k'o kɔ, u be sɔrɔ ka na. Anun ni amoniw y'a ye ko Dawuda tun te se k'u ka koo nin muɲu minkɛ, u ye mɔgɔw ci ni warigwɛ tɔni bi saba ye Mezopotami jamana kɔgɔdugu ɲafan fɛ, ani Maaka, ni Soba, janko ka kɛlɛkɛwotorow ni sotigiw sara n'o ye. U sera ka wotoro waa bi saba ni fila (32 000) sɔrɔ, ani Maaka masacɛ n'a ka kɛlɛdenw. U wilila ka na sigi Madaba ɲafɛ. Amoniw bɔra u ka duguw kɔnɔ ka ɲɔgɔn lajɛn ka sira minɛ ka taga kɛlɛ la. Dawuda y'o mɛn dɔrɔn, a ye Zowabu ci u kama, ni kɛlɛdenŋanaw bɛɛ. Amoniw bɔra ka lɔ u ka dugu daa la kɛlɛ kama. Masacɛ minw tun bɔra yɔrɔ wɛrɛ, olu tora kongo kɔnɔ danna. Zowabu y'a ye ko a juguw bena to k'a kɛlɛ a ɲafɛ n'a kɔfɛ minkɛ, a ye kɛlɛden dɔw woloma ka bɔ Isirayɛliden ka kɛlɛdenŋanaw cɛma, ka olu ɲaa sin Sirikaw ma, ka kɛlɛden tɔw di a dɔgɔcɛ Abisayi ma, olu y'u ɲaa sin amoniw ma. A y'a fɔ a ye ko: «N'a kɛra ko Sirikaw barika boɲana ne ma, i ka na n dɛmɛ. N'a fana sɔrɔla ko amoniw le ta boɲana i fana ta ye, ne bena na i dɛmɛ. Jija, an k'an ka jagwɛlɛya yira an ka siya kosɔn, ani an ka Ala ka duguw kosɔn. Fɛɛn min ka di Masaba ye, a bena o le kɛ.» Zowabu n'a ka mɔgɔw tagara k'u be Sirikaw kɛlɛ, u bolila Zowabu ɲa. Amoniw y'a ye ko Sirikaw be bolila minkɛ, olu fana bolila Zowabu dɔgɔcɛ Abisayi ɲa ka taga don dugu kɔnɔ. O la, Zowabu kɔsegira ka taga Zeruzalɛmu. Sirikaw y'a ye ko Isirayɛlidenw sera u kɔrɔ minkɛ, u ye mɔgɔw bila ka taga u tɔɲɔgɔnw wele Efarati baji kɔrɔn fɛ. Adadezɛri ka kɛlɛdenw kuntigi Sofaki le tun b'u ɲa. U nana o kibaruya fɔ Dawuda ye. A ye Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛn ka taga Zurudɛn baji tigɛ, ka taga se u faan fɛ. A ye kɛlɛ labɛn u kama. Sirikaw ye kɛlɛ daminɛ. Nga Sirikaw bolila Isirayɛlidenw ɲa. Dawuda y'u ka wotorotigi waa wolonwula (7 000) faga, ani sennatigi waa bi naani (40 000). A y'u ka kɛlɛdenw kuntigi Sofaki faga fana. Adadezɛri ka baaradenw y'a ye ko Isirayɛlidenw sera olu kɔrɔ minkɛ, u bɛnna ni Dawuda ye, ani k'u yɛrɛ majigi ka baara kɛ a ye. O kɔ, Sirikaw ma sɔn ka amoniw dɛmɛ tugu. Saan yɛlɛmana tuma min na, masacɛw be to ka taga kɛlɛ kɛ waati min na, Zowabu ye kɛlɛdenw minɛ ka bɔ ka taga amoniw ka mara halaki. U tagara Araba datugu. Nga Dawuda tora Zeruzalɛmu. Zowabu ye Araba kɛlɛ k'a cɛn. A ye dugu nin masacɛ ka fugulan bɔ a kuun na. Fugulan nin birila Dawuda kuun na. A gwiliya tun sera sanu kilo bi saba ni kɔ, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw tun nɔrɔnin b'a gɛrɛn na. Dawuda ye dugu mɔgɔ nunu bolofɛnw ta caaman ka taga n'u ye. A ye dugu mɔgɔ nunu minɛ ka taga u bila yiritigɛ baara la ni kakanan ye, ani kabakurulɛsɛ la, ni jende baara la. A ye amoniw ka duguw bɛɛ mɔgɔw kɛ ten. O kɔ, Dawuda n'a ka mɔgɔw bɛɛ kɔsegira ka taga Zeruzalɛmu. O kɔ, kɛlɛ sɔrɔla Dawuda nunu ni filisiw cɛ Gezɛri. O waati la, Usaka Sibekayi ye erefaw dɔ faga, a tɔgɔ ko Sipayi. O la, filisiw y'u yɛrɛ majigi. Kɛlɛ wilila u ni filisiw cɛ tugu. Yayiri dencɛ Elanan ye Lami faga. Ale tun ye Gatika Goliyati balimacɛ ye, min ka taman lɔgɔ tun ka bon kosɔbɛ. Kɛlɛ dɔ fana kɛra Gati. Cɛjan dɔ tun b'o yɔrɔ la, a bolokunnadenw n'a seen taw tun ye wɔɔrɔ wɔɔrɔ ye, u bɛɛ lajɛnnin tun ye mugan ni naani ye. Ale fana tun ye Arafa kɔmɔgɔ dɔ ye. Ale ye dabayakuma fɔ Isirayɛlidenw ma. Dawuda faden Simeya dencɛ Yonatan y'a faga. O mɔgɔ nunu tun ye Arafa kɔmɔgɔw ye ka bɔ Gati. Dawuda n'a ka kɛlɛdenw y'u faga. Sutana wilila Isirayɛlidenw kama. A y'a kɛ Dawuda ye Isirayɛlidenw jati. Dawuda y'a fɔ Zowabu ni kɛlɛdenw kuntigi tɔw ye ko u ka taga Isirayɛlidenw jati k'a ta Bɛriseba, worodugu faan fɛ fɔɔ ka ta'a bila Dan mara la kɔgɔdugu faan fɛ, k'u daa lɔn ka na o fɔ ale ye, janko ale ka se k'u lɔn. Zowabu y'a fɔ a ye ko: «Masaba k'a kɛ a ka jama ka buguya siɲɛ kɛmɛ! Masacɛ ne matigi, u bɛɛ te i ka baaradenw ye wa? Mun na i b'a fɛ ka nin kɛ? Mun na Isirayɛlidenw bena lɔ n'o kunko ye?» Nga masacɛ tor'a ka kuma kan a tun ye min fɔ Zowabu ye. O la, ale tagara Isirayɛli jamana bɛɛ yaala, ka sɔrɔ ka segi ka na Zeruzalɛmu. Zowabu nana jama daa fɔ Dawuda ye. Mɔgɔ miliyɔn kelen ni waa kɛmɛ (1 100 000) le tun be Isirayɛli mara la minw be se kɛlɛ la, ka fara mɔgɔ waa kɛmɛ naani ni bi wolonwula (470 000) kan Zuda mara la. Zowabu tun ma Levi kɔmɔgɔw ni Bɛnzamɛn taw jati, bari masacɛ ka cira nin tun man diya ye fewu. O koo nin ma diya Ala ye, a ye Isirayɛlidenw ɲaa gwan. Dawuda y'a fɔ Ala ye ko ale ye kojuguba kɛ. Ko a ka sabali ka yafa a ka baarakɛla ma sisan, ko bari ale ye fatɔyabaara kɛ. Masaba kumana Dawuda ladibaga kira Gadi fɛ ko: «Ta'a fɔ Dawuda ye ko ne Masaba ko n be koo saba latigɛ a ye, ko a ka kelen woloma u la n bena min kɛ a la.» O la, Gadi tagara Dawuda sɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Masaba ko a be i ma ka wolomani kɛ, saan saba kɔngɔ, walima i juguw ka se i kɔrɔ kalo saba, k'aw halaki ni murujan ye, walima Masaba ka murujan k'aw halaki, banajugu ka don jamana nin kɔnɔ tile saba, Masaba ka nibɔmɛlɛkɛ bena tɛmɛ Isirayɛlidenw ka jamana yɔrɔ bɛɛ. Ne ka kan ka kɔsegi ka taga min fɔ n cibaga ye, o fɔ sisan.» Dawuda y'a fɔ a ye ko: «Ne dusu kasinin lo kosɔbɛ. Ne ka ben Masaba bolo, bari a be makari kosɔbɛ, ne kana ben adamadenw bolo.» O la, Masaba y'a kɛ banajugu donna Isirayɛli jamana kɔnɔ, mɔgɔ waa bi wolonwula (70 000) sara Isirayɛlidenw cɛma. Ala ye mɛlɛkɛ dɔ ci ko a ka taga Zeruzalɛmu halaki. K'o mɛlɛkɛ to cɛnni na, Masaba y'a ye, a nimisara. O la, a y'a fɔ nibɔmɛlɛkɛ nin ye k'o b'a bɔ, ko a k'a dabila. O y'a sɔrɔ Masaba ka mɛlɛkɛ nin tun lɔnin be zebuzicɛ Ɔrinan ka sumangosikɛnɛ na. Dawuda ye Masaba ka mɛlɛkɛ nin ye, a tun ye murujan bɔ a foroko la ka lɔ sanfɛ, k'a ɲaa sin Zeruzalɛmu faan fɛ. Ka dusukasifaniw to Dawuda ni cɛkɔrɔbaw kaan na, u y'u kunbiri gwan k'u ɲaa biri duguma. A y'a fɔ Ala ye ko: «Ne le y'a fɔ k'u ka jama jati. Ne le ye kojugu kɛ, ne le filila, mɔgɔ nunu ma foyi kɛ. Masaba ne ka Ala, ne bugɔ, ani n ka somɔgɔw, kana foyi kɛ i ka jama na.» Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ Gadi ye ko a k'a fɔ Dawuda ye ko a ka taga sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye zebuzicɛ Ɔrinan ka sumangosikɛnɛ na. Dawuda wilila ka taga ka kɛɲɛ ni Gadi ka fɔta ye Masaba tɔgɔ la. Ɔrinan tun be suman gosira n'a deen mɔgɔ naani ye. A ko a be filɛli kɛ, a ye mɛlɛkɛ nin ye, a deen nunu dogora. Dawuda tagara Ɔrinan fɛ. Ɔrinan y'a ye dɔrɔn, a bɔra sumangosikɛnɛ la k'a kunbiri gwan a ɲafɛ k'a ɲaa biri duguma. Dawuda y'a fɔ Ɔrinan ye ko a k'a ka sumangosikɛnɛ nin di ale ma, a be sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye, ko a k'a feere ale ma a sɔngɔ yɛrɛ yɛrɛ la janko banajugu nin ka ban ka bɔ jama cɛma. Ɔrinan y'a fɔ Dawuda ye ko: «Masacɛ, ne matigi, a ta k'i diyanako kɛ yen. Ne yɛrɛ bena misiw di o ka kɛ saraka jɛnitaw ye, ka sumangosinanw di u ka kɛ lɔgɔ ye, ani ka suman di o ka kɛ suman saraka ye. Ne bena o bɛɛ di.» Nga masacɛ Dawuda y'a fɔ a ye ko: «Ne bena o san u sɔngɔ yɛrɛ yɛrɛ la. Fɛɛn min y'i ta ye, ne tena o ta i fɛ ka saraka bɔ Masaba ye, ne wasiji te min na.» Dawuda ye sumangosikɛnɛ nin san Ɔrinan fɛ sanu kuru kɛmɛ wɔɔrɔ la. A ye sarakabɔyɔrɔ lɔ Masaba ye o yɔrɔ la, ka saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ. A ye Masaba daali, ale y'a jaabi, tasuma bɔra sanfɛ ka jigi sarakabɔyɔrɔ ni saraka nunu kan. O kɔ, Masaba y'a fɔ mɛlɛkɛ nin ye ko a k'a ka murujan nin don a foroko la. Dawuda y'a ye ko Ala y'ale jaabi zebuzicɛ Ɔrinan ka sumangosikɛnɛ na minkɛ, a ye sarakaw bɔ yen. Musa tun ye fanibugu min dilan Masaba ye kongokolon kɔnɔ, ani saraka jɛnita bɔyɔrɔ tun be Gabaŋɔn batolikɛyɔrɔ la o tuma na. Dawuda tun te se ka taga o yɔrɔ la ka Ala ɲininga, bari a tun siranna kosɔbɛ Masaba ka mɛlɛkɛ ka murujan nin ɲa. O la, Dawuda ko nin le ye Masaba Ala ka soo ye yan, Isirayɛlidenw ka saraka jɛnita bɔyɔrɔ ye nin ye. Lonan minw tun be Isirayɛli kɔnɔ, Dawuda ko u k'u lajɛn. A ye kabakurulɛsɛbagaw woloma olu cɛma, k'olu bila o baara la janko Ala ka soo ka lɔ. A ye nigɛ caaman fana labɛn k'o bila, min bena kɛ ka koonw gwengwen, ani u datugunanw. A ye zira caaman fana labɛn fɔɔ u yɛrɛ tun te se k'a kilo daa lɔn, ani sɛdirilɔgɔ caaman minw daa ma lɔn. Bari Sidɔnkaw ni Tirikaw tun nana ni sɛdirilɔgɔ caaman ye k'a di Dawuda ma. Dawuda y'a fɔ ko ale dencɛ Solomani ma kɛ mɔgɔkɔrɔba ye fɔlɔ, ko fanga t'a la, ko k'a sɔrɔ soo min ka kan ka lɔ Masaba ye, o tɔgɔ ka kan ka bɔ jamanaw bɛɛ la, a ka boɲa n'a ka ɲumanya kosɔn. O la, a ko ale bena labɛnni kɛ ka bila a koo la. O le y'a to sanni a ka sa, a ye labɛnniba kɛ k'a bila. Dawuda y'a dencɛ Solomani wele, k'a ɲini a fɛ ko a ka soo lɔ Masaba ye, Isirayɛli ka Ala. A y'a fɔ Solomani ye ko: «N deen, n tun b'a fɛ ka soo lɔ Masaba n ka Ala tɔgɔ la. Nga Masaba y'a fɔ ne ye ko ne ye mɔgɔ caaman faga, ko n ye kɛlɛbaba kɛ. K'o la, n tena se ka soo lɔ ale tɔgɔ la, ko bari ne ye mɔgɔ caaman faga diɲɛ na ale ɲakɔrɔ. A y'a fɔ tugu ko ne bena dencɛ sɔrɔ, k'o deen nin bena kɛ hɛrɛmɔgɔ ye, ko ale bena ɲasuma sɔrɔ a juguw bɛɛ cɛma, minw b'a lamini, a tɔgɔ bena la Solomani. Ale sababu la, Isirayɛlidenw bena hɛrɛ ni ɲasuma sɔrɔ a ka tile la. K'o deen nin le bena soo lɔ ale tɔgɔ la. Ko a bena kɛ ale deen ye, ale fana bena kɛ a Faa ye, ko a ben'a kɛ a ka masaya be sabati Isirayɛlidenw kunna tuma bɛɛ. «Sisan ne deen, Masaba ka to i fɛ, janko i ka se ka soo nin lɔ Masaba i ka Ala ye, ka kɛɲɛ n'a ka fɔta ye i faan fɛ. Masaba bena i sigi tuma min na Isirayɛlidenw kunna, a daan ye ale Masaba i ka Ala ka faamuli ni hakilitigiya d'i ma janko ka se k'a ka sariya kɔlɔsi. Masaba y'a ka sariya n'a ka cii minw di Musa ma Isirayɛlidenw kosɔn, i ka olu kɔlɔsi k'o bato, i bena se ka taga ɲa. O la, barika don i yɛrɛ la k'i jaa gwɛlɛya! Kana siran, i jaa kana tigɛ. «Ne ni n ka dɛsɛ bɛɛ, n sera ka sanu tɔni waa saba labɛn Masaba ka soo nin kama, ani warigwɛ tɔni waa bi saba ni kɔ. Zira ni nigɛ gwiliya te se ka lɔn u ka caya bolo. Ne ye lɔgɔw labɛn fana, ani kabakuruw, e yɛrɛ bena dɔ fara o kan. Baaraden caaman b'i fɛ: kabakurubɔbagaw, n'u lɛsɛbagaw, ani yirilɛsɛlaw, ni baara sifa bɛɛ lɔnbagaw. Sanu ni warigwɛ ani zira ni nigɛ, olu te se ka jati. E ka wili dɔrɔn ka baara kɛ. Masaba ka to i fɛ.» Dawuda y'a ɲini Isirayɛlidenw kuntigiw bɛɛ fɛ ko u k'a dencɛ Solomani dɛmɛ. A y'a fɔ u ye ko: «Masaba aw ka Ala te n'aw ye wa? A ma lafiya di aw ma faan bɛɛ la wa? Tiɲɛ na, a ye jamana nin mɔgɔkɔrɔw don ne bolo, olu y'u yɛrɛ majigi Masaba n'a ka jama ye. Sisan, aw ka jija ka Masaba aw ka Ala ɲini tigitigi. Aw ka wili ka Masaba Ala ka sigiyɔrɔ lɔ, k'a ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta ka n'a bila o yɔrɔ la, ani minan minw ye a ta ye. Aw ka na n'u ye a ka soo kɔnɔ.» Dawuda kɔrɔla kosɔbɛ tuma min na, a y'a dencɛ Solomani sigi masaya la Isirayɛlidenw kunna. A ye Isirayɛlidenw ɲamɔgɔw bɛɛ lajɛn fana, ni sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw. U ye Levi kɔmɔgɔ cɛdenw jati, k'a ta mɔgɔw ma minw sii sera saan bi saba ma, ani minw tɛmɛna o kan. U tun kɛra mɔgɔ waa bi saba ni waa seegi (38 000) ye. Dawuda k'olu cɛma mɔgɔ waa mugan ni naani (24 000) ka bila Masaba ka soo kɔnɔ baara kɔlɔsili kama, ko mɔgɔ waa wɔɔrɔ (6 000) ka kɛ kititigɛlaw ye, mɔgɔ waa naani (4 000) ka kɛ daa kɔlɔsibagaw ye, mɔgɔ waa naani ka kɛ Masaba tandobagaw ye, n'u be to k'a tanu ni fɔlikɛminanw ye ale ye minw dilan o kama. Dawuda y'u tilantilan jɛnkulu jɛnkulu, ka kɛɲɛ ni Levi deenw ye, minw ye Gɛrisɔn ni Keyati, ani Merari ye. Gɛrisɔn deenw ye Layedan ni Simeyi ye. Layedan deenw tun ye mɔgɔ saba ye, Yeyɛli ye kɔrɔ ye, Zetamu ni Yowɛli ka tugu. Simeyi deenw tun ye saba ye, Selomiti ni Aziyɛli, ani Aran. Olu le ye Layedan kɔmɔgɔw ka gwatigiw ye. Simeyi deenw tun ye mɔgɔ naani ye: Yaati ni Ziza, ani Yewusi ni Beriya. Yaati le tun ye kɔrɔ ye, Ziza ka tugu. Yewusi ni Beriya ma deen caaman sɔrɔ, o la, jatili kɛwaati la, u ye olu kori k'u kɛ soo kelen mɔgɔw ye. Keyati deenw tun ye mɔgɔ naani ye, Amuramu ni Yiseyari, ani Eburɔn ni Uziyɛli ye. Amuramu deenw tun ye Arɔn ni Musa ye. Arɔn wolomana ka bila a daan na Ala ka yɔrɔ baara kama, Ale n'a kɔmɔgɔw ka to ka wusulan jɛni Masaba ye, k'a ka baara kɛ, ani ka to ka duba kɛ mɔgɔw ye Masaba tɔgɔ la tuma bɛɛ. Musa kɛra Ala ka mɔgɔ ye, a deenw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw le korila ka jati. Musa deenw tun ye Gɛrisɔn ni Eliyezɛri ye. Gɛrisɔn deen fɔlɔ ye Sebuyɛli ye. Eliyezɛri deen fɔlɔ tun ye Ereyabiya ye, a ma deen wɛrɛ sɔrɔ tugu. Nga Ereyabiya deenw cayara kosɔbɛ. Yiseyari deen fɔlɔ tun ye Selomiti ye. Eburɔn deen fɔlɔ tun ye Yeriyawu ye, a deen filanan ka kɛ Amariya ye, sabanan ka kɛ Yaaziyɛli ye, naaninan ka kɛ Yekameyamu ye. Uziyɛli deen fɔlɔ tun ye Mise ye, a filanan kɛra Yisiya ye. Merari deenw tun ye Mali ni Musi ye. Mali deenw tun ye Eleyazari ni Kisi ye. Eleyazari sara, a ma dencɛ sɔrɔ, nga a tun ye denmusow le sɔrɔ. Kisi deenw y'u furu, olu minw tun y'u balimaw ye. Musi deenw tun ye mɔgɔ saba ye, Mali ni Edɛri, ani Yeremɔti. Olu le ye Levi kɔmɔgɔw ye, ka kɛɲɛ n'u ka gwasow ye, ani u ka gwatigiw. Ka kɛɲɛ ni jati ye min tun kɛra, u tun ye mɔgɔ kelen kelen bɛɛ tɔgɔ sɛbɛn. N'u tun ye saan mugan, walima mugan ni kɔ sɔrɔ tuma min na, u tun be Masaba ka soo kɔnɔ baara daminɛ. Bari Dawuda tun y'a fɔ ko Masaba, Isirayɛli ka Ala ye hɛrɛ kɛ a ka jama ye, ani ko a siginin be Zeruzalɛmu tuma bɛɛ. K'o la, Levi kɔmɔgɔw tena fanibugu nin ta tugu ka yaala n'a ye, minan minw bilar'a baara kama, u tena olu fana ta ka yaala n'u ye. Ka kɛɲɛ ni Dawuda ka kuma laban ye, Levi kɔmɔgɔw jatira k'a ta sanmuganden ma fɔɔ ka yɛlɛ. U tun be Arɔn kɔmɔgɔw dɛmɛ baara la Masaba ka soo kɔnɔ, ka to ka luu kɔnɔnaw ni sodenninw kɔlɔsi, ka Ala ka minanw bɛɛ saniya, ani ka baara wɛrɛw kɛ o yɔrɔ la. Buru minw tun be to ka bila Ala ɲakɔrɔ, u tun b'o baara kɛ, ani ka mugu koo ɲanabɔ min tun ye suman saraka ye: ŋɔmi, fununan ma don minw na, ni takula, ani furufuru. Olu fana le tun be sumanikɛminanw sifa bɛɛ kunna. U ka baara tun ye nin ye: sɔgɔma ni wulafɛ, u be na Masaba tanu ani k'a boɲa. U tun b'o kɛ fana saraka jɛnitaw bɛɛ bɔtuma na Masaba ɲakɔrɔ, lafiɲɛlon na, ni kalokura ɲanagwɛ la, ani ɲanagwɛ dɔ wɛrɛw la. U tun be baara kɛ a ɲakɔrɔ tuma bɛɛ ka kɛɲɛ ni mɔgɔda ye min latigɛra. U tun be Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu kɔlɔsi, ani Yɔrɔ Senuman. U tun be to ka Arɔn kɔmɔgɔw ka fɔtaw bato Masaba ka soo kɔnɔ baara la, olu minw ye u balimaw ye. Arɔn deenw ka jɛnkuluw filɛ nin ye. Arɔn deenw ye Nadabu ni Abiyu, ani Eleyazari ni Itamari ye. Nadabu ni Abiyu kɔnna ka sa u faa ɲa, u tun ma dencɛw sɔrɔ. O la, sarakalasebaara dira Eleyazari ni Itamari ma. Dawuda, ni Eleyazari kɔmɔgɔ Sadɔki, ani Itamari kɔmɔgɔ Ayimelɛki ye Arɔn kɔmɔgɔ nunu tilantilan ka kɛɲɛ n'u ka baara ye. Gwatigiw tun ka ca Eleyazari kɔmɔgɔw cɛma ka tɛmɛ Itamari kɔmɔgɔw kan. U ye tilanni nin kɛ, Eleyazari kɔmɔgɔw cɛma, gwatigi tan ni wɔɔrɔ tun be yen, Itamari kɔmɔgɔw taw kɛra seegi ye. U ye kala la k'u tilantilan bari dɔw tun ka kan ka baara kɛ Masaba ka Yɔrɔ Senuman na, dɔw fana k'a kɛ yɔrɔ dɔ nin na, olu tun bɔra Eleyazari kɔmɔgɔw ni Itamari taw la. Netanɛli deen Semaya min tun ye sɛbɛnnikɛla ye, Levi kɔmɔgɔw cɛma, ale y'u sɛbɛn masacɛ ɲana, ani ɲamɔgɔw, ni sarakalasebaga Sadɔki, ani Abiyatari dencɛ Ayimelɛki, ni sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ka gwatigiw ɲana. U tilantilanwaati la, u tun be kala la siɲɛ fila ka wolomani kɛ Eleyazari kɔmɔgɔw cɛma, ka sɔrɔ k'a bon siɲɛ kelen ka tali kɛ Itamari taw cɛma. U kɔnna ka kalabon min kɛ, o benna Yoyaribu kan, filanan benna Yedaya kan. Sabanan benna Arimu kan, naaninan benna Seworimu kan. A duurunan benna Malikiya kan, wɔɔrɔnan benna Miyamin kan. Wolonwulanan benna Akɔsi kan, seeginan benna Abiya kan. Kɔnɔntɔnnan benna Yesuwa kan, tannan benna Sekaniyawu kan. Tan ni kelennan benna Eliyasibu kan, tan ni filanan benna Yakimu kan. Tan ni sabanan benna Upa kan, tan ni naaninan benna Yɛsɛbeyabu kan. Tan ni duurunan benna Biliga kan, tan ni wɔɔrɔnan benna Imɛri kan. Tan ni wolonwulanan benna Eziri kan, tan ni seeginan benna Apisesi kan. Tan ni kɔnɔntɔnnan benna Petaya kan, mugannan benna Yeezikɛli kan. Mugan ni kelennan benna Yakin kan, mugan ni filanan benna Gamuli kan. Mugan ni sabanan benna Delayawu kan, mugan ni naaninan benna Maaziyawu kan. Nin le kɛra u tilancogo ye, ka don u ka baara la Masaba ka soo kɔnɔ, ka kɛɲɛ n'u bɛmacɛ Arɔn fɔcogo ye Masaba, Isirayɛli ka Ala tun ye min latigɛ. Levi kɔmɔgɔ minw tɔɔ tora, Subayɛli yirala Amuran kɔmɔgɔw cɛma. Subayɛli kɔmɔgɔw la, o kɛra Yɛdeyawu ye. Ereyabiyawu taw cɛma, o kɛra Yisiya ye, ale kɛra u kɔrɔ ye. Yiseyari kɔmɔgɔw fɛ, o kɛra Selomɔti ye. Selomɔti taw cɛma, o kɛra Yaati ye. Eburɔn deenw ye: Yeriyawu kɛra deen fɔlɔ ye, Amariyawu ye filanan ye, Yaaziyɛli ye sabanan ye, Yekameyamu ye naaninan ye. Mika tun ye Uziyɛli deen ye. Mika kɔmɔgɔw cɛma, o ye Samiri ye. Mika balimacɛ Yisiya kɔmɔgɔw cɛma, o ye Zakariyawu ye. Merari deenw ye Mali ni Musi ye, ani a dencɛ Yaaziyawu deenw. Merari dencɛ Yaaziyawu deenw ye Sowamu ni Zakuri ani Iburi ye. Mali deen ye Eleyazari ye, ale ma deen sɔrɔ. A deen wɛrɛ ye Kisi ye, Kisi deen ye Yerameyɛli ye. Musi ta ye Mali ni Edɛri ani Yerimɔti ye. O le tun ye Levi kɔmɔgɔw ye ka kɛɲɛ n'u ka gwasow ye. Olu fana ye kala la i n'a fɔ Arɔn kɔmɔgɔw, u balimaw. U tun y'o kɛ masacɛ Dawuda ɲana, ani Sadɔki ni Ayimelɛki, ani sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ka gwatigiw ɲana. K'a ta kɔrɔ ka gwaso ma, fɔɔ ka ta'a bila dɔgɔ ta ma, bɛɛ ta kɛra cogo kelen na. Masacɛ Dawuda n'a ka ɲamɔgɔw ye Azafu kɔmɔgɔw ni Eman taw ani Yedutun taw woloma. Olu le tun be kiraya kɛ ka to ka gɔni ni kolonjo fɔ, ani ka nigɛw gosi. Mɔgɔ minw tun be o baara kɛ, olu filɛ. Azafu deenw tun ye Zakuri ni Yusufu, ani Netaniya ni Azarela ye. Ale Azafu yɛrɛ le tun be u kunna, n'a be to ka kiraya kɛ ka kɛɲɛ ni masacɛ ka latigɛcogo ye. Yedutun deenw ye: Gedaliyawu ni Seri, ani Yesayawu ni Asaniyawu, ani Matitiyawu ni Simeyi ye. Olu tun ye mɔgɔ wɔɔrɔ ye. U facɛ Yedutun le tun be u kunna n'a be to ka kiraya kɛ, ka to ka gɔni fɔ ka Masaba tanu k'a boɲa. Eman deenw tun ye Bukiyawu ye, ni Mataniyawu, ani Uziyɛli ni Sebuyɛli, ani Yerimɔti ni Ananiya, ani Anani, ni Eliyata, ani Gidaliti, ni Oromantezɛri, ani Yɔsibekasa ni Malɔti, ani Otiri, ni Maaziyɔti ye. Olu bɛɛ tun ye Eman deenw ye, ale min tun be to ka Ala ka kuma fɔ masacɛ ye, janko a ka see sɔrɔ. Ala tun ye dencɛ tan ni naani ni denmuso saba di Eman ma. Ale lo tun b'a deen nunu kunna, n'u be to ka dɔnkili la ka kolonjo ni gɔniw fɔ, ani ka nigɛw gosi Masaba ka soo kɔnɔ, ka kɛɲɛ ni masacɛ ka latigɛcogo ye, ani Azafu ni Yedutun ni Eman ta ye. Dɔnkililabaga nunu n'u balima minw tun labɛnna n'u be se dɔnkili la Masaba ye kosɔbɛ, u bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ kɛmɛ fila ni bi seegi ani seegi ye. U ye kala la ka sɔrɔ k'u ka baarako latigɛ, kɔrɔw ni dɔgɔw ta, ani kalanfa ni kalandenw ta. Kala lako fɔlɔ benna Azafu deen Yusufu kan. Filanan ka kɛ Gedaliyawu ye, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Sabanan ka kɛ Zakuri ye, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Naaninan ka kɛ Yiseri ye, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Duurunan ka kɛ Netaniyawu ye, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Wɔɔrɔnan ka kɛ Bukiyawu ye, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Wolonwulanan ka kɛ Yezarela ye, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Seeginan ka kɛ Yesayawu ye, ale n'a ka deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Kɔnɔntɔnnan ka kɛ Mataniyawu ye, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Tannan benna Simeyi kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Tan ni kelennan benna Azarɛli kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Tan ni filanan benna Asabiya kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Tan ni sabanan benna Subayɛli kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Tan ni naaninan benna Matitiyawu kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Tan ni duurunan kɛra Yeremɔti ye, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Tan ni wɔɔrɔnan kɛra Ananiyawu ye, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Tan ni wolonwulanan benna Yɔsibekasa kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Tan ni seeginan benna Anani kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Tan ni kɔnɔntɔnnan benna Malɔti kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Mugannan benna Eliyata kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Mugan ni kelennan benna Otiri kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Mugan ni filanan benna Gidaliti kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Mugan ni sabanan benna Maaziyɔti kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Mugan ni naaninan benna Oromantezɛri kan, ale n'a deenw n'a balimaw, mɔgɔ tan ni fila. Daa kɔlɔsibagaw ka jɛnkuluw filɛ: ka bɔ Kore ka fadenyabolo la, o ye Azafu kɔmɔgɔ Mesɛlɛmiyawu ye. Kore deen tun lo. Mesɛlɛmiyawu deenw filɛ nin ye: Zakariyawu le ye deen fɔlɔ ye, Yediyayɛli ye filanan ye, Zebadiyawu ye sabanan ye, naaninan ye Yatiniyɛli ye, duurunan ye Elamu ye, wɔɔrɔnan ye Yoyanan ye, wolonwulanan ye Eliyoyenayi ye. Obɛdi Edɔmu deenw filɛ nin ye: Semaya le ye deen fɔlɔ ye, Yozabadi ye filanan ye, sabanan ye Yowa ye, naaninan ye Sakari ye, duurunan ye Netanɛli ye, wɔɔrɔnan ye Amiyɛli ye, wolonwulanan ye Isakari ye, seeginan ye Pewuletayi ye, bari Ala tun y'a ta ɲa. A deen Semaya ye deenw sɔrɔ minw kɛra kuntigiw ye u ka soo, bari u tun be se u ka baara la kosɔbɛ. Semaya deenw filɛ: Ɔtini ni Erefayɛli, ani Obɛdi ni Ɛlizabadi n'u balimaw Eliwu ni Semakiyawu, olu tun be se u ka baara la fana. Olu bɛɛ tun ye Obɛdi Edɔmu kɔmɔgɔw ye, olu n'u deenw n'u balimaw tun be se u ka baara la. U bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ bi wɔɔrɔ ni fila ye. Mesɛlɛmiyawu tun ye deenw sɔrɔ, balimaw fana tun b'a fɛ. U tun be se u ka baara la. U bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ tan ni seegi ye. Merari ka fadenyabolo la, Oza ye deen naani sɔrɔ. Simiri te deen fɔlɔ ye, nga ale lo tun kɛra kuntigi ye, bari u facɛ le tun y'o kɛ. Ilikiyawu ye deen filanan ye, Tebaliyawu ye sabanan ye, naaninan ye Zakariyawu ye. Oza deenw n'a balimaw lajɛnnin kɛra mɔgɔ tan ni saba ye. Daa kɔlɔsibagaw ka jɛnkulu nunu kuntigiw n'u ka jɛnkuludenw tun be baara kɛ Masaba ka soo kɔnɔ, i n'a fɔ u balimaw. K'a ta denmisɛnw ma fɔɔ ka taga se a mɔgɔkɔrɔbabaw ma, u ye kala la ka sɔrɔ ka daa nunu kɔlɔsiko tilan u ni ɲɔgɔn cɛ ka kɛɲɛ n'u ka gwasow ye. Daa min be kɔrɔn fɛ, u ye kala la, o sera Selemiyawu ma. Daa min be kɔgɔdugu ɲafan na, u ye kala la tugu, o ser'a dencɛ Zakariyawu ma, min tun ye ladilikɛbaga hakiliman ye. Worodugu faan fɛ daa sera Obɛdi Edɔmu ma, minanw bilaso daaw ser'a deenw na. Daa min be tileben fɛ ani daa min be wele Salɛkɛti, n'a sinnin be tintinyɔrɔ sira ma, olu sera Supimu ni Oza ma. Jɛnkulu nunu sigicogo filɛ. Kɔrɔn fɛ, Levi kɔmɔgɔw mɔgɔ wɔɔrɔ le tun b'o yɔrɔ la loon o loon, kɔgɔdugu ɲafan na, mɔgɔ naani. Worodugu ɲafan na, mɔgɔ naani fana. Mɔgɔ fila fila le tun be to ka lɔ minanw bilaso daa la. Sodennin min be soo nin gɛrɛn na tileben fɛ, mɔgɔ naani le tun be o sira kan, mɔgɔ fila b'a kɔnɔ. Daa kɔlɔsibagaw ka jɛnkuluw le ye o ye ka bɔ Kore ka fadenyabolo la, ani Merari ta la. Levi kɔmɔgɔ dɔ wɛrɛw le tun bilara baara la Ala ka soo nafolo marayɔrɔ n'a ka minanw marayɔrɔ kunna. Gɛrisɔn ka fadenyabolo la, Layedan kɔmɔgɔw tun ye gwatigiw ye, o gwatigi nunu tun ye Yeyɛli ye, an'a deenw, ni Zetamu n'a balimacɛ Yowɛli, olu tun bilara Masaba ka soo minanw marayɔrɔ kunna. Amuramu ka fadenyabolo la, ni Yiseyari ta, ani Eburɔn ta, ni Uziyɛli ta la, mɔgɔ min tun be minanw marayɔrɔ nin kɔlɔsibagaw ɲafɛ, o tun ye Musa deen Gɛrisɔn kɔmɔgɔ Sobuwɛli ye. Ale balima minw ye Eliyezɛri kɔmɔgɔw ye, olu tun ye Eliyezɛri deen Ereyabiyawu, ni ale deen Yesayawu, ni o fana deen Zoramu, ni o fana deen Zikiri, ani Zikiri deen Selomiti. Fɛɛn minw bɛɛ tun dira Masaba ma, ale Selomiti n'a balimaw le tun bilara olu kɔlɔsiko kunna: masacɛ Dawuda tun ye minw di wo, gwatigiw tun ye minw di wo, kɛlɛden waa kelen kelen kuntigiw ye minw di wo, kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw ta wo, ani kɛlɛdenw kuntigi dɔ wɛrɛw ta. U tun ye minan minw sɔrɔ u juguw fɛ kɛlɛyɔrɔ la, u tun nana o di Masaba ka soo kama. Kira Samuyɛli ye fɛɛn minw bɛɛ di Ala ma, ni Kisi dencɛ Sayuli ta, ani Nɛri dencɛ Abinɛri ta, ni Seruya deen Zowabu ta, ani fɛɛn o fɛɛn tun dira Ala ma, Selomiti n'a balimaw tun be olu kɔlɔsi. Yiseyari ka fadenyabolo la, Kenaniyawu n'a deenw le tun kɛra Isirayɛlidenw ka konyanabɔbagaw ni kititigɛlaw ye jamana kɔnɔ. Eburɔn ka fadenyabolo la, Asabiyawu n'a balima mɔgɔ waa kelen ni kɛmɛ wolonwula (1 700), o bɛɛ be se u ka baara la, olu le tun be Isirayɛli jamana kɔlɔsi, Zurudɛn baji kɔfɛ tileben fɛ, ani ka Masaba ka koo bɛɛ ɲanabɔ, ani masacɛ ta. Eburɔn ka fadenyabolo la, Yeriya le tun kɛra kuntigi ye. U ye sɛgɛsɛgɛli kɛ u ka buruju koo la Dawuda ka masaya saan bi naaninan kɔnɔ, k'a ye ko mɔgɔ dɔw tun b'u cɛma minw be se u ka baara la, o ye Yazɛrikaw ye ka bɔ Galaadi mara la. Ale Yeriya n'a balimaw tun be se u ka baara la, u mɔgɔ waa fila ni kɛmɛ wolonwula (2 700). Gwatigiw lo, masacɛ Dawuda tun ye u sigi Urubɛn kɔmɔgɔw ni Gadi taw ani Manase taw tilancɛ kunna, janko u ka Alako bɛɛ ni masacɛ taw ɲanabɔ. Isirayɛliden minw tun be masacɛ ka baara la, a gwatigiw fara a kɛlɛden waa kelen kelen kuntigiw kan, ani kɛmɛ kɛmɛ taw, ni ɲamɔgɔw, u ka baara tun ye jɛnkuluw kɔlɔsiko ye, minw be yɛlɛ baara la, ani minw be jigi, kalo o kalo, fɔɔ saan kuturu bɛɛ. Olu tun ye mɔgɔ waa mugan ni naani (24 000) le ye jɛnkulu kelen kɔnɔ. Kalo fɔlɔ ye jɛnkulu fɔlɔ ta ye, u ɲamɔgɔ tun ye Zabudiyɛli dencɛ Yasobeyamu ye. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. A tun be bɔ Pɛrɛti ka fadenyabolo la, ale lo tun be kɛlɛden kuntigiw bɛɛ mara o kalo fɔlɔ nin na. Kalo filanan jɛnkulu ɲamɔgɔ tun ye Dodayi ye, ka bɔ Awoyi ka fadenyabolo la, a ka jɛnkulu nin marabaga tun ye Mikilɔti ye. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Kalo sabanan jɛnkulu ɲamɔgɔ tun ye sarakalasebagaw kuntigi Yoyada dencɛ Benayawu ye. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Benayawu tun kɛra cɛfari ye kuntigi bi saba nunu cɛma, ale yɛrɛ le tun kɛra u ɲamɔgɔ ye. A dencɛ Amizabadi le nana kɛ jɛnkulu nin kuntigi ye. Kalo naaninan jɛnkulu ɲamɔgɔ tun ye Zowabu balimacɛ Azayɛli ye. A dencɛ Zebadiya nana sigi a nɔɔ na kɔfɛ. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Kalo duurunan jɛnkulu ɲamɔgɔ tun ye kuntigi Samuti ye, ale tun be bɔ Yizira ka fadenyabolo la. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Kalo wɔɔrɔnan jɛnkulu ɲamɔgɔ tun ye Ikɛsi dencɛ Ira ye ka bɔ Tekowa ka fadenyabolo la. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Kalo wolonwulanan ta ɲamɔgɔ tun ye Efarayimu kɔmɔgɔ Ɛlɛsi ye ka bɔ Pelɔn. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Kalo seeginan ta ɲamɔgɔ tun ye Zari kɔmɔgɔ Sibekayi ye ka bɔ Usati. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Kalo kɔnɔntɔnnan ta ɲamɔgɔ tun ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ Abiyezɛri ye ka bɔ Anatɔti. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Kalo tannan ta ɲamɔgɔ tun ye Zari kɔmɔgɔ Marayi ye ka bɔ Netofa. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Kalo tan ni kelennan ta ɲamɔgɔ tun ye Efarayimu kɔmɔgɔ Benaya ye ka bɔ Piratɔn. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Kalo tan ni filanan ta ɲamɔgɔ tun ye Otiniyɛli kɔmɔgɔ Ɛlidayi ye ka bɔ Netofa. Mɔgɔ waa mugan ni naani le b'a ka jɛnkulu kɔnɔ. Ɲamɔgɔ minw tun be Isirayɛli kɔmɔgɔw kunna, olu filɛ: Zikiri dencɛ Eliyezɛri le tun be Urubɛn kɔmɔgɔw kunna. Maaka dencɛ Sefatiya fana le tun be Simeyɔn taw kunna. Kemuyɛli dencɛ Asabiya le tun be Levi taw kunna. Sadɔki le tun be Arɔn taw kunna. Dawuda balimacɛ Eliwu le tun be Zuda taw kunna. Mikayɛli dencɛ Omuri tun be Isakari taw kunna. Zabulɔn taw ta kɛra Obadiyawu dencɛ Yisimayawu ye. Nɛfutali taw ta tun ye Aziriyɛli dencɛ Yerimɔti ye. Efarayimu taw ta tun ye Azaziyawu dencɛ Oseya ye. Manase taw tilancɛ ta tun ye Pedayawu dencɛ Yowɛli ye. Tilancɛ kelen min tun be Galaadi mara la, ale ta tun ye Zakariyawu dencɛ Ido ye. Bɛnzamɛn taw ta tun ye Abinɛri dencɛ Yaaziyɛli ye. Dan taw ta tun ye Yerowamu dencɛ Azarɛli ye. Olu le tun ye Isirayɛli kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw ye. Mɔgɔ minw sii tun ma tɛmɛ saan mugan kan, Dawuda tun ma olu mɔgɔda jati, bari Masaba tun y'a fɔ ko a bena Isirayɛlidenw caya i n'a fɔ lolow. Seruya dencɛ Zowabu tun y'a daminɛ k'u jati, nga a m'a laban, bari Masaba tun dimina Isirayɛlidenw kɔrɔ k'u tɔɔrɔ o le kama. O la, u daa ma se ka sɛbɛn masacɛ Dawuda ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Adiyɛli dencɛ Azimawɛti tun be masacɛ ka nafolo marayɔrɔ kunna. Masacɛ ka nafolo minw tun be kongo kɔnɔ, ani dugubabaw ni dugudenninw, ani kɔlɔsilikɛlaw ka sangasow kɔnɔ, Uziyawu dencɛ Yonatan tun be olu kunna. Kelubu dencɛ Eziri tun be forobaara kunna kongo kɔnɔ. Simeyi ka bɔ Arama tun be * ɛrɛzɛnforow kunna. Zabudi ka bɔ Sefamu tun be duvɛn labɛnko kunna. Mɔgɔ min tun be olivuforow ni torosunforow kunna kulujukɔrɔ mara la, o tun ye Baalanan ye ka bɔ Gɛdɛri. Yowasi le tun be tuluko kunna. Begɛn minw tun be dɛndɛ Sarɔn mara kɔnɔ, Sitirayi ka bɔ Sarɔn le tun be olu kunna. Minw tun be dɛndɛ kɔkɛnɛ na, Adilayi dencɛ Safa le tun be olu kunna. Isimayɛli kɔmɔgɔ Obili tun be ɲɔgɔmɛw kunna. Yediya ka bɔ Meronɔti tun be faliw kunna. Agiricɛ Yazizi tun be begɛnmisɛnw kunna. Nunu le tun ye masacɛ Dawuda ka nafolo marabagaw ye. Dawuda facɛfitini Yonatan le tun ye ladilikɛbaga ye. Mɔgɔ kalannin hakilitigi tun lo. Akimoni deen Yeyɛli tun be masacɛ deenw kalan. Ayitofɛli tun ye masacɛ ladibaga ye. Arikicɛ Usayi tun ye masacɛ tericɛ ye. Mɔgɔ minw tugura Ayitofɛli kɔ, o tun ye Benayawu dencɛ Yoyada ye, ani Abiyatari. Zowabu kɛra masacɛ ka kɛlɛdenw ɲamɔgɔba ye. Masacɛ Dawuda ye Isirayɛlidenw ka ɲamɔgɔw bɛɛ lajɛn Zeruzalɛmu. Isirayɛlidenw kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw, ni kɛlɛdenw ka jɛnkuluw ɲamɔgɔ minw be masacɛ ka baara la, kɛlɛden waa kelen kelen kuntigiw ni kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw, ani masacɛ n'a deenw ka nafolo n'u ka begɛnw bɛɛ marabagaw, ni a ka soo kɔnɔ baarakɛlaw, ni cɛfariw ani mɔgɔbabaw bɛɛ. A wilila ka lɔ k'a fɔ u ye ko: «Ne balimaw ni ne ka siya, aw ka mɛnni kɛ. Ne tun b'a fɛ ka soo lɔ, k'a kɛ Masaba ka layidu kɛsu bilayɔrɔ ye, o ka kɛ an ka Ala ka seen layɔrɔ ye. N tun be n yɛrɛ labɛnna a lɔko la. Nga Ala y'a fɔ n ye ko n ye kɛlɛ caaman kɛ, ka mɔgɔ caaman faga, k'o la, n tena se ka soo lɔ ale ye. Masaba, Isirayɛli ka Ala ye ne le woloma n faa ka somɔgɔw bɛɛ cɛma, ka n ni n kɔmɔgɔw kɛ masaw ye Isirayɛlidenw kunna tuma bɛɛ, bari a ye Zuda le woloma ka kɛ Isirayɛlidenw ɲamɔgɔ ye, ka ne facɛ ka soo woloma Zuda kɔmɔgɔw cɛma, ka ne woloma n fadenw cɛma. A diyar'a ye ka ne sigi Isirayɛlidenw bɛɛ kunna. Masaba ye dencɛ caaman di ne ma, olu cɛma, a ye Solomani le woloma janko ale ka sigi a ka masasigilan kan Isirayɛlidenw kunna. A y'a fɔ ne ye ko: ‹I ka dencɛ Solomani le bena ne ka soo lɔ ani k'a luuw koori. Ne le y'a woloma k'a kɛ n deen ye, ne fana bena kɛ a Faa ye. N'a sɔnna ka ne ka sariya ni n ka ciiw bato i n'a fɔ sisan, ne ben'a ka masaya sabati a bolo tuma bɛɛ.› O la sa, Isirayɛlidenw bɛɛ le be yan, Masaba ka jama, ani an ka Ala fana be yen. Ne Dawuda b'a ɲini aw fɛ aw ka Masaba aw ka Ala ka sariyaw bɛɛ bato fɔɔ ka ɲa janko aw ka se ka jamanaɲuman nin sɔrɔ k'a kɛ aw yɛrɛ ta ye, aw deenw ka se k'a sɔrɔ aw cɛɛn ye a ka kɛ u ta ye tuma bɛɛ. «Ayiwa, ne deen Solomani, ele kɔni, i ka banba k'i faa ka Ala lɔn, ani ka baara kɛ a ye ni kɔnɔgwɛ ye, k'i yɛrɛ bɛɛ d'a ma, bari Masaba be adamadenw bɛɛ kɔnɔnako sɛgɛsɛgɛ ani k'u ka miiriya bɛɛ lɔn. N'i y'a ɲini, a ben'a yɛrɛ yira i la, nga n'i bann'a la, a fana bena ban i la pewu. Sisan e yɛrɛ k'a faamu ko Masaba y'i woloma janko i ka soo lɔ k'a kɛ ale ka sigiyɔrɔ ye. Barika don i yɛrɛ la k'o baara kɛ.» Dawuda ye soo nin lɔcogo yira Solomani na. A gɛrɛfɛbonw, minw ye nafolo marayɔrɔw ye, ni sangasow, walima soo nin kɔnɔ bondenninw ye. Ani Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bilayɔrɔ. A tun b'a fɛ ka koo o koo kɛ Masaba ka luu nin lɔko la, ani soo nin lamini bondenninw bɛɛ, ani Ala ka soo nin nafolo marayɔrɔ, ani Ala ka minanw marayɔrɔ lɔko la, a y'o bɛɛ ɲafɔ Solomani ye. A daa fana sera sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ka jɛnkuluw koo ma, ani fɛɛn o fɛɛn tun ye baara koo ye Masaba ka soo kɔnɔ, a daa sera o fana ma, ani Masaba ka soo kɔnɔ baarakɛminanw bɛɛ. Sanu kilo daa min ka kan ka minan sanulamanw bɛɛ dilan, a y'o fɔ, ani warigwɛ kilo daa min ka kan ka minan warigwɛlamanw bɛɛ dilan, a y'o fana fɔ a ye. Min ye fitinɛ bilayɔrɔ sanulamanw n'u fitinɛdaga sanulamanw ye, a y'o kilo daa fɔ, ani warigwɛ taw kilo daa fana, ka kɛɲɛ n'u kelen kelen bɛɛ baara ye. Ala ka buru be la tabali minw kan, a ye sanu kilo daa fɔ min be kɛɲɛ u kelen kelen bɛɛ dilanko ma. Tabali minw ye warigwɛ ta ye, a ye olu kilo daa fɔ. Sanu yɛrɛ yɛrɛ kilo min be bɛn kuru ɲilamanw dilanko ma, ni jifilenw, ni dagaw, a y'o fɔ a ye, ni filen sanulamanw kelen kelen bɛɛ kilo daa, ani filen warigwɛlamanw kelen kelen bɛɛ kilo daa. Wusulan jɛniyɔrɔ ka kan ka dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ kilo daa min ye, a y'o fana fɔ. * Serubɛnw jaa sanulaman minw gaman birinin be Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu sanfɛ, olu lɔra wotoro min kɔnɔ, a y'o fana dilancogo fɔ. Dawuda y'a fɔ ko: «O koo nunu bɛɛ be sɔrɔ Masaba ka sɛbɛ kɔnɔ, o le be soo nin lɔko bɛɛ gwɛya.» Dawuda y'a fɔ a ka deen Solomani ye ko: «Jija ka baara kɛ ni jagwɛlɛya ye. Kana siran, i jaa kana tigɛ, bari ne ka Ala, Masa Ala be n'i ye. A tena i bila, a tena ban i la, fɔɔ ka taga se Masaba ka soo nin lɔko banni ma. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ka jɛnkuluw filɛ, olu be yen Ala ka soo baara bɛɛ kama. Mɔgɔ dɔw bena sɔrɔ hakili be minw fɛ ka baara sifa bɛɛ kɛ. Olu bena u yɛrɛ di, kuntigiw ni jama bɛɛ b'i ka bila la.» Masacɛ Dawuda y'a fɔ jama bɛɛ ye ko: «Ala ye ne dencɛ Solomani le woloma, a fana te mɔgɔkɔrɔba ye fɔlɔ, fanga t'a la, baara nin do ka bon, bari o dakamana soo nin te adamaden ta ye, nga Masa Ala ta lo. Ne ye n seko bɛɛ kɛ ka n ka Ala ka soo lɔko labɛn. Minan minw bena kɛ ni sanu, ni warigwɛ, ni zira, ani nigɛ, ni lɔgɔw ye, ni kabakuru kɔlɔbolamanw, ni soo masiri kabakuruw, ni kabakuru finmanw, ni sifa dɔwɛrɛw, ni kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw sifa bɛɛ, ani kabakuru gwɛman caaman ne y'o bɛɛ labɛn. Ne ka Ala ka soo koo ka di ne ye minkɛ, o la, sanu ni warigwɛ min ye ne ta ye, n'o ma labɛn soo nin kama, n b'o fana di ka fara labɛnnin ta kan, Yɔrɔ Senuman lɔko kama. Sanu yɛrɛ yɛrɛ tɔni kɛmɛ, ni warigwɛ yɛrɛ yɛrɛ tɔni kɛmɛ fila ni bi naani bena kɛ ka boon nunu kogow mɔ. Fɛɛn min ka kan ka kɛ ni sanu ye, o be kɛ ni sanu nin ye, ni min fana ka kan ka kɛ ni warigwɛ ye, o be kɛ ni warigwɛ nin ye, ani baarakɛlaw ka kan ka fɛɛn o fɛɛn dilan. Jɔn le be sɔn bii k'a bololafɛn di Masaba ma?» Gwatigiw, ni Isirayɛlidenw kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw, ani kɛlɛden waa kelen kelen kuntigiw, ni kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw, ani masacɛ ka baara kuntigiw y'a latigɛ u yɛrɛ ma ka boɲafɛnw di. U ye fɛɛn minw di Ala ka soo baara kama, o le ye nunu ye: sanu tɔni kɛmɛ ni bi wolonwula, ani sanukuru waa tan, ni warigwɛ tɔni kɛmɛ saba, ani zira tɔni kɛmɛ wɔɔrɔ ɲɔgɔn, ni nigɛ tɔni waa saba ni kɔ. Kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw tun be minw fɛ fana, u tun b'o di Gɛrisɔn ka fadenyabolo mɔgɔ Yeyɛli ma k'o bila Masaba ka soo nafolo marayɔrɔ la. Jama tun nisɔndiyara u ka boɲafɛn nunu diko la, bari mɔgɔ tun ma u karaba u ka sɔrɔ k'o kɛ Masaba ye. Masacɛ Dawuda fana tun nisɔndiyara kosɔbɛ. Dawuda ye Masaba tanu jama bɛɛ ɲana k'a fɔ ko: «Masaba, i ka tanu tuma bɛɛ, e min ye an faa Isirayɛli ka Ala ye. Boɲa y'i ta ye, Masaba, see b'i ye, kunkɔrɔta ni nɔɔrɔ b'i kan. Bari sankolofɛnw ni dugukolo taw bɛɛ ye i ta ye. Masaba, kuntigiya y'e ta ye, i be fɛɛn bɛɛ sanfɛ. Nafolo ni kunkɔrɔta be bɔ ele le fɛ. E le be fɛɛn bɛɛ kunna. Fanga ni sebagaya y'i ta ye, fɛɛn bɛɛ boɲako n'a sabatiko see b'i ye. Sisan, an ka Ala, an b'i tanu ka boɲa la i tɔgɔba kan. Ne ye jɔn ye? N ka jama fana ye mun ye, fɔɔ an sera ka e boɲa ten? Fɛɛn bɛɛ be sɔrɔ e le barika la, e le y'o d'an ma an ka sɔrɔ k'o d'i ma. An kɛra lonanw ye i ɲakɔrɔ, an tɛmɛtɔ lo i n'a fɔ an faaw bɛɛ. An sii kɛra i n'a fɔ suma, diɲɛ na, an ye jigitanw ye. Masaba an ka Ala, an ye fɛɛn caaman minw labɛn, janko ka soo lɔ i ye, i tɔgɔ senuman kosɔn, o bɛɛ sɔrɔla e le barika la, o bɛɛ y'i ta ye. N ka Ala, n y'a lɔn ko i be mɔgɔ kɔnɔnako lɔn, ko tilenninya fana le ka d'i ye. Ne ye fɛɛn nunu di ni kɔnɔgwɛ ye nisɔndiya la. N y'a ye fana ko i ka jama min lajɛnnin be yan, olu y'i boɲa ni dusudiya ye. Masaba, an faaw Ibrayima ni Isiyaka ani Isirayɛli ka Ala, a to miiriɲuman ka sɔrɔ i ka jama kɔnɔ tuma bɛɛ. A to i ka koo ka sabati u kɔnɔ. I ka dusukunɲuman di ne dencɛ Solomani ma, janko a ka se k'i ka sariyaw, n'i ka fɔtaw bato, a ka se k'u bɛɛ bato, ne ye labɛnni kɛ dakamana soo min kama, a ka se k'o lɔ.» O kɔ, Dawuda y'a fɔ jama bɛɛ ye k'u ka Masaba u ka Ala tanu. Jama ye Masaba, u faaw ka Ala tanu. U y'u kunbiri gwan Masaba ɲakɔrɔ, ani masacɛ ɲafɛ. O dugusagwɛ, u ye sarakaw bɔ Masaba ye, ka saraka jɛnitaw bɔ a ye. U ye tura waa kelen kɛ saraka ye, ni sagajigi waa kelen, ani sagaden waa kelen. U y'o saraka nunu bɔ, ni jii ye. U ye saraka caaman wɛrɛ bɔ Isirayɛlidenw bɛɛ kosɔn. U ye dumuni kɛ ka minni kɛ o loon na Masaba ɲakɔrɔ ka nisɔndiya kosɔbɛ. U y'a fɔ tugu ko Dawuda dencɛ Solomani le ye masacɛ ye. U ye tulu bɔn a kunna Masaba ɲakɔrɔ k'a kɛ masacɛ ye, ani ka Sadɔki kɛ sarakalasebaga ye. Solomani sigira Masaba ka masasigilan kan ka kɛ masacɛ ye a facɛ Dawuda nɔɔ na. A ka masaya sabatira, Isirayɛlidenw bɛɛ ye mɛnni kɛ a fɛ. Ɲamɔgɔw bɛɛ, ni kɛlɛdenw, ani masacɛ Dawuda deenw bɛɛ y'u yɛrɛ majigi masacɛ Solomani ye. Masaba ye Solomani kɔrɔta kosɔbɛ Isirayɛlidenw bɛɛ ɲana. A y'a kɛ a ka masaya sabatira ka tɛmɛ Isirayɛlidenw ka masa tɔw ta kan, minw tɛmɛn'a ɲa. Zese dencɛ Dawuda tun be Isirayɛlidenw bɛɛ kunna. A ye saan bi naani kɛ masaya la Isirayɛlidenw kunna. A ye saan wolonwula kɛ Eburɔn, ka na saan bi saba ni saba kɛ Zeruzalɛmu. A kɔrɔla kosɔbɛ ka sɔrɔ ka sa. A ye sii sɔrɔ kosɔbɛ, ani nafolo, ni boɲa. O kɔ, a dencɛ Solomani sigir'a nɔɔ na. Masacɛ Dawuda ka kɛwaliw, a kɔnna ka minw kɛ daminɛ na fɔɔ ka na se a labanta ma, olu be sɔrɔ kira Samuyɛli ka kitabu kɔnɔ, ani kira Natan ta kɔnɔ, ani kira Gadi ta kɔnɔ. A ka masayako n'a ka cɛfariyakow, ani koo minw kɛr'a la, ani Isirayɛlidenw na, ani jamana tɔw bɛɛ la, o be sɔrɔ o kɔnɔ. Dawuda dencɛ Solomani ka masaya sabatira. Masaba a ka Ala tun be n'a ye, k'a kɛ mɔgɔbaba ye kosɔbɛ. Solomani kumana Isirayɛlidenw bɛɛ fɛ, mɔgɔ waa kelen kelen, ni kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw, ani kititigɛlaw ni Isirayɛlidenw ɲamɔgɔw bɛɛ, o kɔrɔ ko gwatigiw fɛ. Solomani ni jama bɛɛ tagara batolikɛyɔrɔ la Gabaŋɔn. Masaba ka baarakɛla Musa tun ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu min dilan Ala ye kongokolon kɔnɔ, ale tun be o yɔrɔ la. O y'a sɔrɔ Dawuda tun ye fanibugu lɔ Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu kama. A tun ye kɛsu nin ta Kiriyati Yarimu ka taga n'a ye Zeruzalɛmu k'a bila o yɔrɔ nin na. Huri deen Uri dencɛ Besalɛli tun ye sarakabɔyɔrɔ ziralaman min dilan, o tun bilanin be Masaba ka Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ɲafɛ Gabaŋɔn. Solomani ni jama tun ye Masaba daali o yɔrɔ la. Solomani tagara sarakabɔyɔrɔ nin na Masaba ɲakɔrɔ, fanibugu gɛrɛfɛ, ka begɛn caaman kɛ saraka jɛnita ye o yɔrɔ la. O suu la, Ala y'a yɛrɛ yira Solomani na, k'a fɔ a ye ko: «I be fɛɛn min fɛ, o daali, ne ben'a d'i ma.» Solomani y'a fɔ a ye ko: «I makarila ne facɛ Dawuda la kosɔbɛ, ka tila ka ne kɛ masa ye a nɔɔ na. Masa Ala, e tun ye kuma min fɔ ne facɛ Dawuda ye, a t'o ka kɛ sisan, bari ele ye ne sigi jama kunna min ka ca i n'a fɔ dugukolo kan cɛncɛn. Hakilitigiya ni lɔnniya di ne ma, janko ne ka se ka jama nin maracogo lɔn. Bari jɔn le be se k'i ka jama mara, nin jamaba nin?» Ala y'a fɔ Solomani ye ko: «O le b'i kɔnɔ, i ma nafolo ɲini, walima fɛntigiya, walima nɔɔrɔ, walima i juguw ka saya, walima sijan. I ye hakilitigiya ni lɔnniya le daali janko ka se ka ne ka jama mara, ne y'i sigi min kunna. O kosɔn, ne bena hakilitigiya ni lɔnniya d'i ma. Ne bena nafolo ni fɛntigiya, ani nɔɔrɔ d'i ma fana. Masa minw tɛmɛna i ɲa, olu si ma o ɲɔgɔn sɔrɔ ka ye, ani minw bena na i kɔ, olu si tena o ɲɔgɔn sɔrɔ tugu.» Solomani bɔra Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu yɔrɔ la, batolikɛyɔrɔ nin na Gabaŋɔn, ka taga Zeruzalɛmu, ka sigi Isirayɛlidenw kunna. Solomani ye kɛlɛkɛwotorow ni soow lajɛn. Wotoro waa kelen ni kɛmɛ naani (1 400), ni soo waa tan ni fila (12 000) tun b'a fɛ. A y'u to kɛlɛkɛwotorow maraduguw la, ani Zeruzalɛmu fana, a yɛrɛ kɔrɔ. Masacɛ ye warigwɛ ni sanu caya Zeruzalɛmu i n'a fɔ bɛrɛ. Sɛdiriyiri fana cayara i n'a fɔ sikomɔriyiri ka ca kulujukɔrɔ mara la cogo min na. Solomani ka soow tun be bɔ Ezipiti ni Kewe jamana na. Masacɛ ka sannikɛlaw tun be to ka taga u san yen. Ka wotoro kelen ta Ezipiti jamana na ka na n'a ye, o sɔngɔ tun ye warigwɛ kuru kɛmɛ wɔɔrɔ ye. Soo kelen tun ye warigwɛ kuru kɛmɛ ni bi duuru ye. Itiw ni Siri masacɛw bɛɛ tun b'u san ten fana o jagokɛla nunu fɛ. Solomani y'a latigɛ ko u ka soo lɔ Masaba ye, ani ka dɔ lɔ ale yɛrɛ ye fana. Solomani ye mɔgɔ waa bi wolonwula (70 000) woloma k'u kɛ donitalaw ye, ka waa bi seegi (80 000) kɛ kabakurulɛsɛbagaw ye kuluyɔrɔ la, ka mɔgɔ waa saba ni kɛmɛ wɔɔrɔ (3 600) kɛ baarakuntigiw ye. A ye cira bila k'a fɔ Tiri masacɛ Iramu ye ko: «I ye min kɛ ne facɛ Dawuda ye ka sɛdiriyiriw d'a ma janko a ka se k'a ka soo lɔ, i k'o ɲɔgɔn kɛ ne ye fana. Ne b'a fɛ ka soo lɔ Masaba n ka Ala tɔgɔ la, k'o kɛ a ta ye. U bena to ka wusulan kasadiman jɛni a ɲakɔrɔ o yɔrɔ la, ani ka to ka buru saraka bɔ a ye, ani ka saraka jɛnitaw bɔ loon bɛɛ, sɔgɔma ni wulafɛ, ni lafiɲɛlon, ni kalokura ɲanagwɛ la, ani Masaba an ka Ala ka ɲanagwɛ tɔw la, i n'a fɔ a latigɛra ko Isirayɛlidenw k'o kɛ tuma bɛɛ cogo min na. Ne bena soo min lɔ, o ka kan ka boɲa, bari an ka Ala ka bon ni batofɛn tɔw bɛɛ ye. Jɔn be se ka soo lɔ a ye? Bari, a te kun sankolo mumɛ bɛɛ kɔnɔ. Ne ye jɔn ye ni ne bena soo lɔ a ye? Nga o kuun ye ka se ka saraka kasadiman jɛni a ɲakɔrɔ. «Sisan, i ka mɔgɔ ci ne ma min be se sanu, ni warigwɛ, ani zira, ni nigɛbaara la. A ka se faniɲɛgɛn na fana, k'a ɲaa kɛ kɔlɔbolaman ye, ani wuleman, ni wuleman cɔncɔn. O tigi ka kan ka se lɛsɛli la. A bena baara kɛ Zeruzalɛmu, ani Zuda mara la ni ne ka baarakɛlaw ye, n faa Dawuda tun ye minw labɛn. I ka sɛdiriyiriw, ni sipɛrɛyiriw, ani santaliyiriw tigɛ Liban k'o ci ne ma. Bari, ne y'a lɔn ko i ka baarakɛlaw be se Liban yiriw tigɛ la. Ne ka baarakɛlaw n'i taw bena kori k'o baara kɛ ɲɔgɔn fɛ. U ka yiri caaman tigɛ ne ye, bari ne bena soo min lɔ, o ka bon, a bena ɲa fana. I ka baaraden minw bena yiriw tigɛ, ne bena suman sifa dɔ tɔni waa wɔɔrɔ (6 000) d'u ma, ani suman sifa wɛrɛ tɔni waa wɔɔrɔ, ni duvɛn litiri waa kɛmɛ seegi (800 000), ni tulu litiri waa kɛmɛ seegi.» Tiri masacɛ Iramu ye bataki sɛbɛn k'a ci Solomani ma k'a jaabi. A ko: «Masaba ka jama koo ka d'a ye. O la, a y'i sigi u kunna ka kɛ masacɛ ye. Masaba, Isirayɛli ka Ala ka tanu, ale min ye sankolo ni dugukolo dan, bari a ye deen hakiliman di masacɛ Dawuda ma. A be koo lɔn, a fana hakili siginin lo. Deen min bena soo lɔ Masaba ye, ka masaso lɔ a yɛrɛ ye. Ne be mɔgɔ dɔ ci i ma sisan min be se baara la kosɔbɛ, n'a hakili ka di. A tɔgɔ ko Iramu Abi. A bamuso ye Dan kɔmɔgɔ ye, a facɛ ye Tirika ye. A be se sanu ni warigwɛ, ni zira ani nigɛ, ni kabakuru ani yiribaara la. A be se faniɲɛgɛn na, k'a ɲaa kɛ kɔlɔbolaman, ni wuleman, ani wuleman cɔncɔn ye. A be se jese ɲanaman baara la, ani fɛɛn bɛɛ lɛsɛcogo la. Baara o baara mana kalifa a ma, a bena se k'o kɛ. A bena fara e ka baaralɔnbagaw ni ne matigi Dawuda, i faa taw kan. Ne matigi ye suman sifa fila, ani duvɛn ni tulu min koo fɔ, a k'o bila ka na sisan. An kɔni bena yiriw tigɛ Liban fɔɔ k'i sagolata sɔrɔ. An bena u sirisiri ɲɔgɔn na k'u ci kɔgɔji kan ka taga u bila Zafa. I bena u ta o yɔrɔ la ka taga n'u ye Zeruzalɛmu.» Lonan minw bɛɛ tun siginin be Isirayɛli jamana na, Solomani ye olu jati i n'a fɔ a facɛ Dawuda tun y'u jati cogo min na. A ye mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi duuru ni saba ani kɛmɛ wɔɔrɔ (153 600) sɔrɔ. A ye mɔgɔ waa bi wolonwula (70 000) kɛ donitalaw ye, ka waa bi seegi (80 000) kɛ kabakurulɛsɛbagaw ye kuluyɔrɔ la, ka mɔgɔ waa saba ni kɛmɛ wɔɔrɔ (3 600) kɛ baarakuntigiw ye janko k'u bila baara la ani k'u kɔlɔsi. Solomani y'a daminɛ ka Masaba ka soo lɔ Zeruzalɛmu, Moriya kulu kan. Masaba tun y'a yɛrɛ yira a facɛ Dawuda la yɔrɔ min la, zebuzicɛ Ɔrinan ka sumangosikɛnɛ kan. Dawuda tun y'o yɔrɔ labɛn. A ye lɔli daminɛ a ka masaya saan naaninan, kalo filanan tile filan loon. Solomani ye Ala ka boon nin juu jaɲa kɛ mɛtɛrɛ bi saba ye k'a kɔnɔ boɲa kɛ mɛtɛrɛ tan ye. Soo nin bulonda jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye. O ni boon nin kɔnɔ boɲa tun ye kelen ye. Bulonda nin jaɲa sanfɛ tun ye mɛtɛrɛ bi wɔɔrɔ ye. Solomani tun ye sanu yɛrɛ yɛrɛ kɛ k'a kɔnɔna mɔ. A ye sipɛrɛyiri kɛ ka bonba nin kogo datugu, ka sɔrɔ ka sanu yɛrɛ yɛrɛ la o kan, ka tamarofuraburuw ni jɔrɔkɔw taamasiɲɛw lɛsɛ a kan. A ye kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw kɛ ka soo nin masiri. Sanu nin tun bɔra Pariwayimu. A ye boon nin mɔ ni sanu ye: a banabiriw fara a bonda lɔgɔ kan, ni kogow ani koonw. A ye * serubɛn jaaw lɛsɛ kogow kan. O kɔ, sodennin min tun kɛra Ala ka sigiyɔrɔ ye, a y'o lɔ. Ale jaɲa kɛra mɛtɛrɛ tan ye. O ni boon nin kɔnɔ boɲa tun ye kelen ye. Sodennin nin kɔnɔ boɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye. A ye sanu yɛrɛ yɛrɛ tɔni mugan kɛ k'ale kɔnɔ mɔ. U tun ye puwɛnti sanulaman minw kɛ ka baara kɛ, olu gwiliya tun sera kilo tilancɛ ma. A ye sanu kɛ ka sanfɛbonw fana kɔnɔ mɔ. A fana ye lɛsɛli kɛ ka serubɛn jaa fila dilan k'o bila Ala ka sigiyɔrɔ la, k'u mɔ ni sanu ye. Serubɛn nunu gaman jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye. Serubɛn fɔlɔ gaman kelen tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye. Ale tun be maga soo nin kogo la. A gaman dɔ nin fana tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye. Ale tun be maga serubɛn filanan gaman kelen na faan dɔ nin na. Serubɛn filanan fana gaman kelen tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye, o tun be maga soo nin kogo faan dɔ la. A gaman dɔ nin fana tun be maga serubɛn fɔlɔ ta la. Serubɛn nunu gaman jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye. U lɔnin tun be u seenw kan, k'u ɲaa sin bonba ma. A ye jese ɲanaman kɔlɔbolaman, ni wuleman, ani wuleman cɔncɔn kɛ ka bugu cɛtigɛfani dan, ka serubɛn jaaw kɛ a kan. A ye tutunan fila dilan, minw jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ni wolonwula ye, k'u lɔ Ala ka soo ɲafɛ. Fɛɛn minw tun be u sanfɛ, olu jaɲa sanfɛ tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye. A ye jɔrɔkɔw dilan i n'a fɔ minw tun be Ala ka sigiyɔrɔ la, k'o kɛ tutunanw kan. A ye gerenadiyiriden jaa kɛmɛ dilan k'o dulon jɔrɔkɔw la. A ye tutunan nunu tutu Alabatoso ɲafɛla la, kelen tun be kinibolo fɛ, kelen be numanbolo fɛ. Min tun be kinibolo fɛ, a y'ale tɔgɔ la ko Yakin, ka numanbolo ta tɔgɔ la ko Bowazi. A ye sarakabɔyɔrɔ dɔ dilan ni zira ye, a jaɲa ye mɛtɛrɛ tan ye, a kɔnɔ boɲa ye mɛtɛrɛ tan ye, a jaɲa sanfɛ, o ye mɛtɛrɛ duuru ye. A ye tasaba dilan ni nigɛ ye, ale kɔnɔ waga ye mɛtɛrɛ duuru ye. A tun koorinin lo. A jaɲa sanfɛ, o tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye. K'a daa lamini, o tun ye mɛtɛrɛ tan ni duuru ye. Tura jaaw tun dilannin be a daa jukɔrɔla la k'a lamini, mɛtɛrɛ kelen o mɛtɛrɛ kelen, jaa mugan. Tura jaa nunu tun kɛnin be ka tasaba nin lamini siɲɛ fila. U tun dilanna ni tasa nin ye ɲɔgɔn fɛ. Tasaba nin tun siginin be tura jaa tan ni fila kan, ka saba ɲaa sin kɔgɔdugu faan na, saba tileben faan fɛ, saba worodugu faan fɛ, saba kɔrɔn fɛ. Tasaba nin tun siginin b'u kan. U kɔfɛla bɛɛ tun be tasaba nin kɔrɔ. Tasaba nin dagolo gwiliya tun be mɔgɔ tigɛ bɔ. A dagolo tun be i n'a fɔ minnifilen ta, walima feeren. Litiri waa kɛmɛ ni mugan (120 000) ɲɔgɔn tun b'a fa. A ye daga tan dilan fana, ka duuru bila kinibolo fɛ, ka duuru bila numanbolo fɛ. Olu tun be yen yɛrɛsaniya kama. U ye begɛn minw faga k'o kɛ saraka jɛnitaw ye, u tun be to k'olu sogo ko daga nunu kɔnɔ. Tasaba nin tun bilara sarakalasebagaw ka yɛrɛsaniya kama. A ye fitinɛ tan dilan ni sanu ye ka kɛɲɛ n'u dilancogo ye, k'o bila Alabatoso kɔnɔ. Duuru tun be kinibolo fɛ, duuru tun be numanbolo fɛ. A ye tabali tan fana dilan k'u bila Alabatoso kɔnɔ, duuru kinibolo fɛ, duuru numanbolo fɛ. A ye jifilen sanulaman deen kɛmɛ dilan fana. A ye sarakalasebagaw ka luu lɔ, ka luba fana lɔ, k'a donda koonw dilan ka zira mɔ u kan. A ye tasaba nin sigi kinibolo fɛ soo nin nɔnkɔn na, min be worodugu ni kɔrɔn furancɛ la. Iramu ye dagaw, ni pɛluw, ani jifilenw dilan tuma min na, a tun be baara min kɛra masacɛ Solomani ye Ala ka soo kama, a tilara o la: tutunan fila, ni daga fila, minw tun be tutunan nunu sanfɛ, ani masirifɛn dɔ, min tun kɛnin be ka daga nunu masiri tutunan nunu sanfɛ. A tun ye gerenadiyiriden jaa kɛmɛ naani dilan fana, masirifɛn fila nunu na. Yiriden sira fila tun b'o kelen kelen na, ka daga nunu masiri, tutunanw sanfɛ. A tun ye wotorow n'u dagaw dilan fana, k'o sigi u kɔnɔ, ani tasaba, n'a jukɔrɔ tura jaa tan ni fila, ani tasaw ni pɛluw, ani sogosɔgɔfɛnw, n'o minan tɔw bɛɛ. Iramu Abi tun ye minan minw bɛɛ dilan masacɛ Solomani ye Masaba ka soo kama, o bɛɛ tun kɛra ni zira ye min baarala ka ɲa. Masacɛ y'a kɛ u ye zira nin yeelen ka minan nunu dilan bɔgɔminanw kɔnɔ Zurudɛn baji kɛnɛ na, Sukɔti ni Seredata furancɛ la. Solomani y'o fɛɛn nunu bɛɛ dilan caaman, fɔɔ o zira gwiliya tun ma se ka jati. A ye Ala ka soo kɔnɔ minanw fana dilan: sarakabɔyɔrɔ sanulaman, ni tabaliw, buru min be di Ala ma be bila minw kan, ni fitinɛ bilafɛn minw dilanna ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, n'u fitinɛw, minw ka kan ka mana boon saniyanin nin kɔnɔ ka kɛɲɛ n'a latigɛcogo ye, ani fitinɛw, kuruyɔrɔ be minw na i ko feerenw, ni fitinɛ daa bɔfɛn sanulamanw, minw dilanna ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye. A ye fitinɛ juru tigɛminanw, ni jifilenw, ani minnifilenw ni dagaw fana dilan ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye. A tun ye Alabatoso koon sanulamanw fana dilan: Ala sigiyɔrɔ dalakon, ani bonba ta. Solomani ye baara minw bɛɛ kɛ Masaba ka soo kama, o banna tuma min na, a facɛ Dawuda tun ye fɛɛn minw di Ala ma, a ye olu ta ka don n'u ye k'u bila Ala ka soo nafolo marayɔrɔw la, a sanu fara a warigwɛ kan, ani minanw bɛɛ. Solomani ye Isirayɛli cɛkɔrɔbaw, ni Isirayɛlideen tan ni fila kɔmɔgɔw ka ɲamɔgɔw, ni Isirayɛlidenw ka gwatigiw bɛɛ lajɛn Zeruzalɛmu, janko ka Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta Dawuda ka ciin kɔnɔ min ye * Siyɔn ye, ka na n'a ye. Isirayɛli cɛdenw bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn masacɛ gɛrɛfɛ, * Gwatakɔrɔsigi ɲanagwɛ la, kalo wolonwulanan na. Isirayɛli cɛkɔrɔbaw bɛɛ sera tuma min na, Levi kɔmɔgɔw ye kɛsu nin ta ka na n'a ye, ani Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu, ani u tun be to ka baara kɛ Ala ye ni minan minw bɛɛ ye fanibugu nin kɔnɔ. Levi kɔmɔgɔ sarakalasebagaw le y'u ta ka na n'u ye. Isirayɛli jama bɛɛ min tun lajɛnna masacɛ Solomani fɛ, olu ni masa Solomani lɔra kɛsu nin ɲafɛ. U ye sagaw ni misi minw kɛ saraka ye, u tun te se ka jati u ka cayakojugu fɛ. Sarakalasebagaw ye kɛsu nin ta ka ta'a bila a bilayɔrɔ la Alabatoso boon saniyanin nin kɔnɔ, Ala ka sigiyɔrɔ la, * serubɛn jaa nunu gamanw jukɔrɔ. U gamanw tun wilinin lo kɛsu nin bilayɔrɔ sanfɛ, ka kɛsu nin, n'a talɔgɔw datugu. O lɔgɔ nunu tun ka janjan kosɔbɛ, fɔɔ u dakunw tun be ye boon saniyanin nin ɲafɛ, nga k'i to kɛnɛma, i tun te se k'u ye. U tora yen fɔɔ ka na se bii. Walaka fila dama le tun be kɛsu nin kɔnɔ, Musa tun ye minw don a kɔnɔ * Orɛbu kulu kɔrɔ, tuma min na Masaba tun bɛnna ni Isirayɛlidenw ye u bɔnin kɔ Ezipiti jamana na. Sarakalasebagaw bɔra Yɔrɔ Senuman na. O y'a sɔrɔ sarakalasebaga minw tun be yen, u kɛra jɛnkulu o jɛnkulu mɔgɔw ye, u bɛɛ tun y'u yɛrɛ saniya. Levi kɔmɔgɔ minw bɛɛ tun kɛra dɔnkililabagaw ye, Azafu ni Eman ani Yedutun, n'u deenw, n'u balimaw, tun be ni faniɲumanw ye u kaan na. U tun lɔnin be sarakabɔyɔrɔ kɔrɔn fɛ, ni nigɛ gositaw, ni gɔniw, ani kolonjow b'u bolo. Sarakalasebaga kɛmɛ ni mugan tun lɔnin be u gɛrɛfɛ n'u be buru fiyɛra. Buru fiyɛbagaw ani dɔnkililabagaw tun be jɛn ka Masaba tanu ani k'a fo. N'u ye buru fiyɛ, ka nigɛ gosi, ani ka fɔlikɛminan dɔ wɛrɛw fɔ tuma min na, u be Masaba tanu k'a fɔ ko: «A ka ɲi, a ka ɲumanya te ban abada.» O waati la, sankaba ye Masaba ka soo fa. Sarakalasebagaw tun te se ka to yen k'u ka baara kɛ sankaba nin kama, bari Masa Ala ka nɔɔrɔ tun y'a ka soo nin fa. O kɔ, Solomani y'a fɔ ko: «Masaba tun ko ale bena to dibi la! Nga ne kɔni ye soo ɲanaman lɔ a ye, a bena to yɔrɔ min na kudayi!» Masacɛ y'a ɲaa yɛlɛma, ka duba kɛ Isirayɛli jama bɛɛ ye, o y'a sɔrɔ u bɛɛ tun lɔnin be seen kan. A y'a fɔ ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala ka tanu, ale min tun y'a daa di ne facɛ Dawuda ma. A ye min fɔ, a fana y'o kɛ. A tun y'a fɔ ko: ‹Kabini loon min na ne ye n ka jama bɔ Ezipiti jamana na, ne ma dugu woloma Isirayɛlidenw ka maraw si la, janko ka soo lɔ n yɛrɛ tɔgɔ la. N ma mɔgɔ woloma fana ko a ka kɛ n ka jama Isirayɛli kuntigi ye. Nga ne ye Zeruzalɛmu woloma janko ka sigi yen. Ne ye Dawuda fana woloma k'a kɛ n ka jama Isirayɛli ɲamɔgɔ ye.› Ayiwa, a tun be ne faa Dawuda kɔnɔ ka soo lɔ Masaba, Isirayɛli ka Ala tɔgɔ la. Nga, Masaba tun y'a fɔ a ye ko: ‹A tun be i kɔnɔ ka soo lɔ ne tɔgɔ la minkɛ, o miiriya ka ɲi. Nga, ele t'o soo nin lɔbaga ye. I dencɛ, i yɛrɛ woloden le bena soo nin lɔ ne ye.› Masaba y'a fɔ cogo min na, a fana y'a kɛ ten. Ne sigira n facɛ Dawuda nɔɔ na, ka kɛ Isirayɛlidenw ka masacɛ ye i ko a tun y'a fɔ cogo min na. Ne ye soo lɔ Masaba, Isirayɛli ka Ala ye, k'a ka layidu taamasiɲɛ kɛsu bila a kɔnɔ, a ka layidu sɛbɛnnin be min kɔnɔ, a tun ye min ta Isirayɛlidenw ye.» Solomani lɔra Masaba ka sarakabɔyɔrɔ ɲafɛ, Isirayɛli jama bɛɛ ɲafɛ, k'a bolo wili. A tun ye lɔyɔrɔ dɔ lalaga ni zira ye k'a bila kɛnɛma luu cɛmancɛ la. O jaɲa tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye, a boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila nin tila ye, a jaɲa sanfɛ, o tun ye mɛtɛrɛ kelen ni tilan ye. A yɛlɛla o kan k'a kunbiri gwan Isirayɛli jama bɛɛ ɲana, k'a bolo wili sanfɛ, k'a fɔ ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala! Batofɛn wɛrɛ si te yen min b'i bɔ. A te sankolo la, a te dugukolo kan. I b'i ka layidu dafa, ka makari i ka baarakɛlaw la, minw jigi b'i kan. I ye layidu min ta i ka baarakɛla, ne facɛ Dawuda ye, i y'o dafa. I ye min fɔ, i y'o kɛ n'i ka sebagaya ye i n'a fɔ a be cogo min na bii. Sisan Masaba, Isirayɛli ka Ala, i ka janto i ka layidu la i ye min ta i ka baarakɛla, ne facɛ Dawuda ye, k'a fɔ ko kɔmɔgɔ tena fɔn a fɛ i ɲakɔrɔ, min bena kɛ Isirayɛlidenw ka masacɛ ye, ko a daan ye u ka banba ka kɛ i n'a fɔ ale, i ɲakɔrɔ, ka kɛɲɛ n'i ka sariya ye. Ayiwa, sisan, Masaba, Isirayɛli ka Ala, i ye layidu min ta i ka baarakɛla ne facɛ Dawuda ye, o ka kɛ. «Ala, i bena sɔn ka to adamadenw cɛma dugukolo kan sɔbɛ la wa? I te kun sankolo mumɛ bɛɛ kɔnɔ, sankofɛrɛ ne ka soo lɔnin nin kɔnɔ! O bɛɛ n'a ta Masaba ne ka Ala, mɛnni kɛ i ka baarakɛla ka daalili la, n'a ka makarikan. I ka baarakɛla kasikan n'a ka daalili lamɛn. I hakili to soo nin la suu fara tile kan, i y'a fɔ ko i bena sigi yɔrɔ min na. I ka baarakɛla bena daalili min kɛ o yɔrɔ la, i k'o lamɛn. N'i ka baarakɛla an'i ka jama Isirayɛli y'u ɲaa sin yɔrɔ nin ma k'i daali, i k'u lamɛn. K'i to i sigiyɔrɔ la sankolo kɔnɔ, i ka mɛnni kɛ ka yafa. «Ni mɔgɔ dɔ y'a tɔɲɔgɔn hakɛ ta, n'u y'a wajibiya ka kali, n'o tigi nana kali sarakabɔyɔrɔ nin ɲafɛ, i ka soo kɔnɔ, k'i to sankolo la, i ka mɛnni kɛ. I ka kiti tigɛ i ka baarakɛlaw ni ɲɔgɔn cɛ, koo cɛnna min fɛ, i k'ale sara, k'a kunko la a yɛrɛ kunna. I ka mɔgɔɲuman ka tiɲɛ d'a ma. «N'a kɛra ko i ka jama Isirayɛli juguw sera u kɔrɔ kɛlɛ la, bari u y'i hakɛ ta, n'u nimisara ka kɔsegi i ma ka boɲa la i tɔgɔ kan, ka daalili kɛ i ɲakɔrɔ kosɔbɛ soo nin kɔnɔ, k'i to sankolo la, i ka mɛnni kɛ, k'u ka hakɛ yafa, k'u kɔsegi u ka jamana na, e tun ye min di u n'u faaw ma. «Ni san lɔra n'a te nana, k'o sababu kɛ u y'i hakɛ ta, n'u y'u ɲaa sin yɔrɔ nin ma k'i daali, ka boɲa la i tɔgɔ kan, n'u nimisara ka faran u ka kojugu la bari i y'u tɔɔrɔ, k'i to sankolo la, i ka mɛnni kɛ, k'i ka baarakɛlaw, i ka jama Isirayɛli ka hakɛ yafa. I ka siraɲuman don u seen kɔrɔ u bena min taama, k'a to sanji ka na jamana nin kɔnɔ i ye min d'u ma. «Ni kɔngɔ, walima fɔɲɔbana, walima sigɛn, walima sumancɛnbana, walima ni tɔɔnw donna jamana nin kɔnɔ, n'u juguw nana ko u b'u ka duguw dɔ lamini k'u kɛlɛ jamana kɔnɔ, a mana kɛ balawu sifa o sifa ye, ni bana sifa o sifa ye, ni mɔgɔ o mɔgɔ y'i daali, i ka jama Isirayɛli cɛma, a mana fɛɛn o fɛɛn daali, a mana kɛ koo o koo ye, n'a y'a ka tɔɔrɔ n'a ka sigɛn faamu k'a bolo wili k'a sin soo nin ma, k'i to i sigiyɔrɔ la sankolo la, mɛnni kɛ ka yafa u ma ka kɛɲɛ n'u kelen kelen bɛɛ ka kɛtaw ye, e min b'u bɛɛ kɔnɔnako lɔn. Bari ele kelen le be adamadenw bɛɛ kɔnɔnako lɔn. O la, k'u to jamana nin kɔnɔ i ye min di an faaw ma, u bena siran i ɲa, k'i ka siraw taama u sii bɛɛ la. «Ni lonan, min te i ka jama Isirayɛli dɔ ye, n'a bɔra jamanajan dɔ la ka na i tɔgɔba kosɔn, n'i ka sebagaya n'i ka fangatigiya kosɔn, n'a nana k'a ɲaa sin soo nin ma k'i daali, k'i to i sigiyɔrɔ la sankolo la, i ka mɛnni kɛ. Lonan nin ye fɛɛn min ɲini i fɛ, i k'o kɛ a ye, janko dugukolo kan siyaw bɛɛ k'i lɔn ani ka siran i ɲa i n'a fɔ i ka jama Isirayɛli, ani k'a lɔn ko ne ye soo min lɔ, ko i tɔgɔ le b'a kan. «N'i ka jama bɔra k'u be taga u juguw kɛlɛ, ka kɛɲɛ n'i ka fɔta ye u ye, n'u y'i daali, k'u ɲaa sin i ka dugu wolomanin nin ma, ani ne ye soo min lɔ i ye, k'u ɲaa sin o ma, k'i to sankolo la, i k'u ka daalili mɛn, ka see d'u ma. «N'u y'i hakɛ ta, bari adamaden si te yen min te hakɛ kɛ, n'i dimina u kɔrɔ k'u don u juguw bolo, olu k'u minɛ ka taga n'u ye jamanajan, walima jamanasurun na, k'u to o jamana na, u minɛna ka taga min na, n'u sigira ka miiri ka nimisa ka faran u ka kojugu la, k'i daali ko: ‹An ye kojugu kɛ, an ye kodagabali kɛ, an ma koɲuman kɛ›, i k'u ka daalili mɛn, k'u dɛmɛ. K'u to u minɛna ka taga yɔrɔ min na, n'u nimisara ka kɔsegi e ma n'u dusu bɛɛ ye k'i daali, k'u ɲasinnin to jamana nin ma, i ye min di u faaw ma, n'i ka dugu wolomanin ma, ani ne ye soo min lɔ i ye, k'i to i sigiyɔrɔ la sankolo la, i k'u ka daalili mɛn, k'u dɛmɛ. I ka jama y'i hakɛ ta, yafa u ma. Sisan ne ka Ala, i ɲaa yɛlɛnin ka mɛnni kɛ daalili la min kɛra yan yɔrɔ la. Masa Ala, wili ka na to i ka lafiɲɛyɔrɔ la, e ni kɛsu min ye i ka sebagaya taamasiɲɛ ye. Masa Ala, i ka duba ka kɛ i ka sarakalasebagaw kan u ka kokɛtaw bɛɛ la. I ka mɔgɔw ka nisɔndiya hɛrɛ la. Masa Ala, kan'i ka mɔgɔ wolomanin bila. Koɲuman min tun kɛra i ka baarakɛla Dawuda ye, i hakili to o la.» Solomani tilara Aladali la tuma min na, tasuma bɔra sankolo la ka saraka jɛnita ni saraka tɔ nunu jɛni. Masaba ka nɔɔrɔ ye soo nin fa. Sarakalasebagaw ma se ka don Masaba ka soo nin kɔnɔ, bari Masaba ka nɔɔrɔ tun y'a fa. Isirayɛlidenw bɛɛ ye tasuma jigitɔ ye, ani Masaba ka nɔɔrɔ, soo nin kan. U y'u ɲaa biri duguma k'o kunbiri gwan yɔrɔ labɛnnin na, ka Masaba tanu. U ko: «A ka ɲi, a ka ɲumanya te ban abada.» Masacɛ ni jama bɛɛ ye sarakaw bɔ Masaba ye. Masacɛ Solomani ye misi waa mugan ni fila (22 000), ani saga ni baa waa kɛmɛ ni mugan (120 000) bɔ saraka ye. Masacɛ ni jama bɛɛ ye Ala ka soo kalifa a ma ten. Sarakalasebagaw tagara lɔ u ka lɔyɔrɔw la, ani Levi kɔmɔgɔw fana. Fɔlikɛminanw tun be Levi kɔmɔgɔw bolo, masacɛ Dawuda tun ye minw dilan Masaba foli kama, tuma min na a tun ko u k'o kɛ ka Masaba tanu, k'a fɔ ko: «Masaba ka ɲumanya te ban abada.» Sarakalasebagaw tun be buru fiyɛra u ɲafɛ, Isirayɛlidenw bɛɛ tun lɔnin be. Luu min be Masaba ka soo ɲafɛ, Solomani y'o cɛmancɛ saniya, ka saraka jɛnitaw bɔ o yɔrɔ la, ani jɛnɲɔgɔnya sarakaw tuluyɔrɔw. Bari a tun ye sarakabɔyɔrɔ min dilan ni zira ye, ale tun dɔgɔyara saraka jɛnitaw, ni suman sarakaw, ani tuluyɔrɔw ma. Solomani ye ɲanagwɛ nin kɛ o waati la fɔɔ tile wolonwula, ale ni Isirayɛlidenw bɛɛ. Jamaba tun nana ka bɔ jamana nin bɛɛ kɔnɔ k'a ta Lebowamati fɔɔ ka taga se Ezipiti kɔɔ ma. Tile seeginan loon, u y'o kɛ ɲanagwɛ lonba ye, bari u tun ye sarakabɔyɔrɔ nin kalifa kɛ tile wolonwula kɔnɔ, ka ɲanagwɛ kɛ tile wolonwula tugu. Kalo wolonwulanan tile mugan ni sabanan loon, Solomani ye sira di jama ma k'u ka taga u ka soo. Jama tun nisɔndiyanin be, u dusu tun diyanin lo Masaba ka baaraɲuman kosɔn, a ye min kɛ Dawuda ni Solomani, n'a ka jama Isirayɛli ye. Masacɛ Solomani tilara Masaba ka soo, n'a yɛrɛ ka soo lɔli la. A tun b'a fɛ ka fɛɛn min bɛɛ kɛ Masaba ka soo, n'a yɛrɛ ka soo kɔnɔ, a sera k'o bɛɛ kɛ. O tuma na, Masaba y'a yɛrɛ yira a la sufɛ k'a fɔ a ye ko: «Ne y'i ka daalili mɛn, n ye yɔrɔ nin woloma a ka kɛ n ta ye, ani ka kɛ soo ye, saraka bena bɔ min kɔnɔ. Ni ne y'a kɛ san lɔra a te nana, ni ne ye sira di tɔɔnw ma u ka na jamana nin kɔnɔ suman cɛn, ni n ye fɔɲɔbana bila n ka jama cɛma, ne tɔgɔ be wele n ka jama min kan, ni u y'u yɛrɛ majigi ka ne daali ka n yɔrɔ ɲini, ani k'u ka kojuguw dabila, ne bena mɛnni kɛ u fɛ ka n to sankolo la, k'u ka hakɛ yafa, ani k'u ka jamana yiriwa. K'a ta sisan ma, ne ɲaa yɛlɛnin lo, ne bena daalili mɛn, minw bena kɛ yan yɔrɔ la. Ne ye soo nin woloma sisan k'a kɛ n yɛrɛ ta ye janko ka sigi yen kudayi. Ne ɲaa bena to a kan, a koo bena to ne dusu la tuma bɛɛ. Ele kɔni, n'i be taama ne ɲakɔrɔ i n'a fɔ i facɛ Dawuda y'a kɛ cogo min na, n'i ye ne ka fɔta bɛɛ bato, ka ne ka sariyaw ni n ka kolatigɛninw kɛ, ne bena barika don i ka masaya la ka kɛɲɛ ni n ka layidu ye, ne ye min ta i faa Dawuda ye ko a tena fɔn kɔmɔgɔ la Isirayɛlidenw kunna. Nga n'aw ye ne to yen, n'aw banna ne ka sariyaw, ni ne ka kuma na, ne ye minw sigi aw ye, n'aw tagara fɛɛn wɛrɛw bato k'aw kunbiri gwan u ɲakɔrɔ, ne bena Isirayɛlidenw gwɛn ka bɔ n ka jamana kɔnɔ, n ye min d'u ma. N ye soo min kɛ n yɛrɛ ta ye, n bena ban o la fana, k'a kɛ siyaw bɛɛ be yɛlɛ u ma. Soo nin min tun ka ɲi kosɔbɛ, mɔgɔ o mɔgɔ mana tɛmɛ a gɛrɛfɛ, o tigi bena kabakoya k'a fɔ ko: ‹Mun na Masaba ye nin kɛ jamana nin, ani soo nin na?› Mɔgɔw bena u jaabi ko: ‹U banna Masaba u faaw ka Ala la minkɛ, o kama lo. Ale min tun y'u bɔ Ezipiti jamana na. U y'u jigi la batofɛn wɛrɛw kan, ka olu bato k'u kunbiri gwan u ɲakɔrɔ. O le y'a to a ye bɔnɛ nin bɛɛ la u kan.› » Masacɛ Solomani tun sera ka Masaba ka soo, n'a yɛrɛ ka soo lɔ saan mugan kɔnɔ. O kɔ, Iramu tun ye dugu minw d'a ma, a ye olu fana lɔ kura ye ka Isirayɛlidenw sigi u kɔnɔ. O kɔ, a wilila ka taga Amatisoba dugu kɛlɛ k'a minɛ. A ye barika don Tadimɔri dugu la fana kongokolon kɔnɔ, ani a tun ye dugu minw bɛɛ lɔ k'o kɛ minanw bilayɔrɔw ye Amati mara la. A ye Sanfɛ Bɛtorɔn ni Duguma ta lɔ kura ye, k'u kɛ dugu barikamanw ye, k'u lamini ni kogo ye, ani ka koonw don u dondaw la, ni sɔgɔnanw. A ye Baalati lɔ kura ye fana, ani dugu minw bɛɛ tun kɛr'a ka minanw, n'a ka wotorow, ni soow maraduguw ye. Fɛɛn o fɛɛn lɔko tun ka d'a ye Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ, ani Liban jamana na, ani a ka mara bɛɛ kɔnɔ, a ye olu bɛɛ lɔ. Siya dɔw tɔɔ tun tora jamana kɔnɔ minw tun te Isirayɛlidenw ye. Olu tun ye itiw ye, ni amoriw, ni periziw, ni iviw ani zebuziw ye. U kɔmɔgɔ minw tun tora jamana kɔnɔ, ni Isirayɛlidenw tun ma u halaki, Solomani ye olu kɛ jɔɔnw ye k'u bila fasobaara la. U tora o la fɔɔ ka na se bii ma. Nga Solomani ma Isirayɛlidenw si bila o jɔnyabaara la. Olu tun y'a ka kɛlɛdenw ye, dɔw tun kɛra kɛlɛdenw ɲamɔgɔbabaw ye, dɔw ka kɛ a ka kɛlɛkɛwotorow bolibagaw ni sotigiw ye. A tun ye kuntigi minw sigi, u tun ye mɔgɔ kɛmɛ fila ni bi duuru ye, olu le tun be jama kunna. A tun ye Ezipiti masacɛ denmuso min furu, a y'ale minɛ ka bɔ Dawuda ka ciin kɔnɔ ka taga n'a ye soo kɔnɔ ale Solomani tun ye min lɔ a ye. Bari a ko: «Ne ka muso man kan ka to Isirayɛli masacɛ Dawuda ka soo kɔnɔ, bari Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu donna yɔrɔ minw na, olu kɛra Ala ta ye.» Solomani tun ye Masaba ka sarakabɔyɔrɔ min lɔ bulonda ɲafɛ, a ye saraka jɛnitaw bɔ Masaba ye o kan. Musa tun ye min fɔ loon o loon sarakaw koo la, a tun b'o kɛ: lafiɲɛlon ta, ni kalokura ɲanagwɛ ta, ani saan o saan ɲanagwɛ saba nunu taw: * Buru funubali ɲanagwɛ, ni Sumanladon ta, ani * Gwatakɔrɔsigi ta. Ka kɛɲɛ n'a facɛ Dawuda ka kolatigɛnin ye, a ye sarakalasebagaw ka jɛnkuluw ka baara d'u ma, ka Levi kɔmɔgɔw sigi, u ka to ka Masaba tanu ani ka sarakalasebagaw dɛmɛ u ka baara la loon o loon. A ye daaw kɔlɔsibagaw tilantilan fana jɛnkulu jɛnkulu, u ka baara kama, bari Ala ka mɔgɔ Dawuda tun y'a latigɛ ten. Masacɛ tun ye min fɔ sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔw ye koo o koo la, u y'o bɛɛ bato, hali nafolo marayɔrɔw koo la. Ayiwa, Solomani ka baaraw bɛɛ kɛra ten, k'a daminɛ Masaba ka soo juu donlon ma fɔɔ ka na se a laban loon ma. Masaba ka soo lɔli banna ten. O kɔ, Solomani tagara Ɛsiyɔngɛbɛri ni Ɛlati, kɔgɔjida la Edɔmu mara la. Iramu ye kurunbabaw ci a ma, a yɛrɛ ka kurunbolibaga ɲanamanw tun b'u kunna. Olu ni Solomani ka mɔgɔw tagara Ofiri, ka kɔsegi ni sanu tɔni tan ni saba ni kɔ ye ka na o di masacɛ Solomani ma. Saba masamuso ye Solomani koo mɛn, a wilila ka na Zeruzalɛmu, ko a bena o sɛgɛsɛgɛ ni ɲiningali gwɛlɛmanw ye. Mɔgɔ caaman tun y'a bila sira, u tun nana ni ɲɔgɔmɛw ye, tulu kasadimanw tun ɲunni be u kan, ani sanu caaman, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw. A nana Solomani fɛ, k'a kɔnɔnakow bɛɛ fɔ a ye. Solomani sera k'a ka ɲiningaliw bɛɛ jaabi, koo si ma to ni Solomani ma se ka min gwɛya a ye. Saba masamuso y'a ye ko Solomani be koo lɔn. A ye soo min lɔ, a y'o ye fana. Dumuni min be kɛ masacɛ ka soo kɔnɔ, n'a ka baarakɛlaw ka layɔrɔw, n'u kannafaniw n'u ka baaraw, masacɛ ka minnifɛn dibagaw n'u kannafaniw, ani yɛlɛyɔrɔw ka taga Masaba ka soo, a y'o fana ye, a dabari banna. A y'a fɔ masacɛ ye ko: «Ne ye fɛɛn min mɛn ka n to n ka jamana na, i ka lɔnniya n'i ka koo la, o ye tiɲɛ ye. O tun be fɛɛn min fɔ, ne tun te se ka la o la, ni ne tun ma na se yan k'a ye ni n ɲaa ye. U tun ma i ka lɔnniya tilancɛ yɛrɛ koo fɔ ne ye. Ne ye fɛɛn min mɛn i ka koo la, i tɛmɛna o kan pewu. Mɔgɔw ni baarakɛla minw b'i ɲakɔrɔ tuma bɛɛ ka to k'i ka lɔnniyakuma nunu lamɛn, olu dagamunin lo. Masaba i ka Ala min sɔnna k'i kɛ masa ye janko ka baara kɛ ale ye, ale ka tanu! Isirayɛlidenw koo ka di i ka Ala ye, ani a b'a fɛ k'u to nii na tuma bɛɛ minkɛ, o la, a y'i kɛ u ka masacɛ ye, janko i ka to ka jama ka koow ɲanabɔ ni tilenninya ye.» O kɔ, a ye sanu tɔni saba ni tilancɛ ɲɔgɔn, ni tulu kasadiman caaman, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw di masacɛ ma. Saba masamuso ye tulu kasadiman minw di masacɛ Solomani ma, olu ɲɔgɔn tun ma ye ka ye. Iramu ka baarakɛlaw ni Solomani ta minw tun tagara Ofiri, olu tun kɔsegira ni sanu ye, ani santalilɔgɔw, ni kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw. Masacɛ ye santalilɔgɔ nunu kɛ ka yɛlɛyɛlɛnanw lalaga Masaba ka soo, ani masaso kɔnɔ. A ye gɔniw ni kolonjow lalaga n'u ye fana, k'u di dɔnkililabagaw ma, minw ɲɔgɔn tun ma ye ka ye Zuda mara la fɔlɔ. Saba masamuso mako tun be fɛɛn o fɛɛn na, a ye fɛɛn o fɛɛn daali, masacɛ Solomani y'o bɛɛ d'a ma. Masamuso nin tun nana ni fɛɛn min ye k'a di Solomani ma, Solomani ye fɛɛn min d'a ma, o tun tɛmɛna o kan. O kɔ, a segira ka ta'a ka jamana na n'a ka baarakɛlaw ye. Solomani tun be to ka sanu min sɔrɔ saan o saan, o tun ye tɔni mugan ye. A tun be to ka min minɛ jagokɛlaw fɛ, o be danna. Arabu jamana masacɛw bɛɛ, ni jamana ka lasigidenw fana tun be na ni sanu ani warigwɛ ye k'o d'a ma. Masacɛ Solomani ye nigɛkunbɛnnan belebele kɛmɛ fila dilan ni sanu faganin ye. U kelen kelen bɛɛ dilanna ni sanu kilo wɔɔrɔ wɔɔrɔ ye. A ye fitinifitini kɛmɛ saba dilan fana ni sanu faganin ye. U kelen kelen bɛɛ dilanna ni sanu kilo saba saba ye. A ka soo min be wele ko Liban tuu, a tagara u bila yen. O kɔ, masacɛ ye masasigilan belebeleba dilan ni samaɲin ye, ka sanu yɛrɛ yɛrɛ kɛ k'a yɔrɔ bɛɛ mɔ. Yɛlɛyɛlɛnan seen layɔrɔ wɔɔrɔ le tun be masasigilan nin ɲafɛ, seen bilayɔrɔ sanulaman tun b'a la. Bolo layɔrɔ tun be sigilan nin faan fila nunu na. Jara jaa fila tun dilannin be ka lɔ bolo layɔrɔ nunu gɛrɛfɛ. Jara jaa tan ni fila tun dilanna ka lɔ yɛlɛyɛlɛnan nin seen layɔrɔ gɛrɛ fila nunu na kelen kelen. O ɲɔgɔn tun ma kɛ ka ye masa si ka yɔrɔ la. Masacɛ Solomani ka filenw bɛɛ tun ye sanu ye. A ka soo min be wele ko Liban tuu, o kɔnɔnaminanw bɛɛ tun ye sanu yɛrɛ yɛrɛ ye. Minan si tun te yen min dilanna ni warigwɛ ye, bari warigwɛ tun te jati Solomani ka tile la. Kurunbabaw tun be masacɛ Iramu fɛ, a ka mɔgɔw tun be minw baara kɛ. Saan saba o saan saba, o kurun nunu tun be to ka na ni sanu ye, ni warigwɛ, ani samaɲin, ni sulaw ani kɔnɔ sifa dɔw ye. Masacɛ Solomani tun tɛmɛna dugukolo kan masacɛw bɛɛ kan nafolotigiya, ni lɔnniya la. Dugukolo kan masacɛw bɛɛ tun b'a fɛ ka Solomani ye, ani k'a ka lɔnniyakuma lamɛn, Ala tun ye min d'a ma. U kelen kelen bɛɛ tun be to ka na n'u ka boɲafɛnw ye u bolo, warigwɛ, ni sanu, ani faniw, ni kɛlɛkɛminanw, ni tulu kasadimanw, ani soow ni sofaliw. A tun be kɛ ten saan o saan. Soow ni wotorow marayɔrɔ waa naani (4 000), ani soo waa tan ni fila (12 000) tun be Solomani fɛ. A y'u bila a ka kɛlɛkɛwotorow biladuguw la, ani Zeruzalɛmu fana, a yɛrɛ gɛrɛfɛ. K'a ta Efarati baji la, fɔɔ ka taga se filisiw ka mara daan na, ka taga fɔɔ Ezipiti jamana daan na, a tun be o yɔrɔ masacɛw bɛɛ mara. Masacɛ ye warigwɛ caya Zeruzalɛmu. A cayara i n'a fɔ kabakuruw, sɛdiriyiri fana cayara i n'a fɔ sikomɔriyiriw ka ca kulujukɔrɔ mara la cogo min na. Solomani ka soow tun be bɔ Ezipiti jamana na, ani jamana tɔw bɛɛ la. Solomani ka kɛwali tɔw, k'a ta a daminɛ na fɔɔ a laban na, o be sɔrɔ kira Natan ka kɛwaliw kitabu kɔnɔ, ani Siloka kira Aya ka kitabu kɔnɔ, ni kira Yedo ka yelifɛnw kitabu kɔnɔ. Min be Nebati dencɛ Zerobowamu ka koo fɔ. Solomani ye masaya kɛ Isirayɛlidenw bɛɛ kunna Zeruzalɛmu saan bi naani kɔnɔ. O kɔ, a sara, u y'a suu don a faa Dawuda ka ciin kɔnɔ. A dencɛ Orobowamu sigir'a nɔɔ na masaya la. Orobowamu tagara Sisɛmu, bari Isirayɛlidenw bɛɛ tun nana janko k'a sigi masaya la. Nebati dencɛ Zerobowamu y'o mɛn tuma min na, a bɔra Ezipiti jamana na ka kɔsegi. A tun bolila masacɛ Solomani ɲa ka taga sigi yen. U ye mɔgɔ bila ka ta'a wele. Zerobowamu ni Isirayɛlidenw bɛɛ nana ɲɔgɔn sɔrɔ k'a fɔ Orobowamu ye ko: «I facɛ ye sigɛnba la an kan. Sisan, ele k'o baaragwɛlɛn n'o sigɛn nin nɔgɔya an ye, i faa tun ye min la an kan, an bena baara kɛ i ye.» A y'a fɔ u ye k'u ka taga ka segi ka na yanni tile saba. Jama tagara. Masacɛ Orobowamu ye cɛkɔrɔbaw ɲininga, minw tun ye baara kɛ n'a faa Solomani ye, k'a fɔ ko: «Aw be ladili jumɛn di ne ma? Ne ka jaabili jumɛn di jama nin ma?» Cɛkɔrɔba nunu y'a jaabi ko: «N'i ye jama nin minɛ ka ɲa k'i janto u la, ani k'u jaabi ni kumaɲuman ye, u bena to i fɛ ka baara kɛ i ye tuma bɛɛ.» Nga Orobowamu ye cɛkɔrɔba nunu ka ladili to yen ka ta'a tɔɲɔgɔn kanbelenw ɲininga, a mɔna ni minw ye, n'u be baara kɛ a ye. A y'a fɔ u ye ko: «Ne ka kan ka mun le fɔ jama nin ye? Minw y'a fɔ ne ye ko: ‹I faa ye sigɛn min la an kan, i k'o nɔgɔya an ma.› » A tɔɲɔgɔnw y'a jaabi ko: «Mɔgɔ minw y'a fɔ i ye ko i faa ye sigɛnba min la olu kan, i k'o nɔgɔya olu ye, i ben'a fɔ u ye ko ele bolokunnadennin ka bon n'i facɛ cɛɛ ye. Ko i faa tun ye sigɛnba la u kan, ko sisan e bena dɔ fara o kan. Ko i faa tun be to k'u bugɔ ni busan ye, ko ele bena to k'u bugɔ ni ŋɔni ye.» Tile sabanan loon sera, Zerobowamu ni jama bɛɛ kɔsegira ka na masacɛ Orobowamu fɛ, i ko a tun y'a fɔ cogo min na k'u ka taga ka na yanni tile saba. Cɛkɔrɔbaw tun ye ladili min d'a ma, a y'o to yen, k'u jaabi ni kuma gwɛlɛ ye. A ye kanbelen nunu ka ladilikuma ta k'o fɔ u ye ko: «Ne faa ye sigɛnba la aw kan, ne fana bena dɔ fara o sigɛn nin kan. Ne faa tun be to k'aw bugɔ ni busan ye, ne bena aw bugɔ ni ŋɔni ye.» A kɛra ten, masacɛ ma sɔn ka mɛnni kɛ jama fɛ, bari Ala le y'a kɛ ten janko a tun ye kuma min fɔ kira Ayiya ye ka bɔ Silo ko a k'a fɔ Nebati dencɛ Zerobowamu ye, o ka kɛ. Isirayɛlidenw bɛɛ y'a ye ko masacɛ t'a fɛ ka mɛnni kɛ u fɛ minkɛ, u y'a fɔ a ye ko: «Mun le be anw ni Dawuda cɛ? Foyi te an ni Zese dencɛ cɛ! Isirayɛlidenw, aw ka taga aw ka soo! Sisan Dawuda ka banba n'a ka soo ye!» A kɛra ten, Isirayɛli mara mɔgɔw bɛɛ segira ka taga u ka soow kɔnɔ. Isirayɛliden minw tun siginin be Zuda mara duguw kɔnɔ, Orobowamu kɛra olu dama ka masacɛ ye. Masacɛ Orobowamu ye Adoramu ci, min tun ye fasobaara kuntigi ye. Nga Isirayɛli mara mɔgɔw y'a bon ni kabakuru ye k'a faga. Masacɛ Orobowamu kɔni sera ka don a ka wotoro kɔnɔ ka boli ka taga Zeruzalɛmu. A kɛra ten Isirayɛliden tɔw faranna ka bɔ Dawuda ka soo la fɔɔ ka na se bii ma. Orobowamu sera Zeruzalɛmu tuma min na, a ye Zuda kɔmɔgɔw ni Bɛnzamɛn taw lajɛn. U tun kɛra cɛfari waa kɛmɛ ni bi seegi (180 000) ye. A tun b'a fɛ ka taga Isirayɛli mara mɔgɔw kɛlɛ, ka mara nin minɛ ka kɛ Orobowamu ta ye tugu. Nga Masa Ala kuman'a ka mɔgɔ Semaya fɛ ko: «A fɔ Zuda mara masacɛ, Solomani dencɛ Orobowamu, ani Isirayɛliden minw bɛɛ be Zuda ni Bɛnzamɛn maraw la ko: Masaba ko: Aw man kan ka taga aw badenw kɛlɛ. Aw kelen kelen bɛɛ ka kɔsegi aw ka soo, bari koo nin bɔra ne lo la.» U ye Masaba ka kuma bato ka kɔsegi, u ma taga Zerobowamu kɛlɛ tugu. Orobowamu sigira Zeruzalɛmu, a ye Zuda mara dugu dɔw lalaga k'u sigi ka kɛ dugu barikamanw ye. A ye Bɛtilehɛmu lalaga, ni Etamu, ni Tekowa, ani Bɛtisuri ni Soko ni Adulamu, ani Gati ni Maresa ni Zifu, ani Adorayimu ni Lakisi ni Azeka, ani Soreya ni Ayalɔn ani Eburɔn. Olu le kɛra dugu barikamanw ye Zuda ni Bɛnzamɛn mara la. A y'u laminikogow lalaga ka kɛlɛkuntigiw sigi yen, ani ka dumuni, ni tulu, ni duvɛn mara yen. A ye nigɛkunbɛnnanw ni tamanw bila o dugu nunu bɛɛ kɔnɔ, ka barika don u la kosɔbɛ. Zuda ni Bɛnzamɛn maraw tun ye a ta ye. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ minw tun siginin be faan bɛɛ Isirayɛli mara la, olu wilila ka na to Orobowamu kɔrɔ. Levi kɔmɔgɔw y'u ka dugukolow n'u ka soow to yen ka na Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ, ani Zuda mara la, bari Zerobowamu n'a deenw tun y'u bali ka Masaba ka sarakalasebaara kɛ. A y'a yɛrɛ ka sarakalasebagaw sigi sɔnnikɛyɔrɔw, ani joow kunna, a tun ye minw dilan bakɔrɔnin ni misiden jaa la. Isirayɛliden minw bɛɛ tun b'a fɛ ka Masaba, Isirayɛli ka Ala ɲini, olu tugura Levi kɔmɔgɔw kɔ ka taga Zeruzalɛmu ka sarakaw bɔ Masaba u faaw ka Ala ye. U ye barika don Zuda mara masaya la, ka Solomani dencɛ Orobowamu ka fanga sabati saan saba kɔnɔ, bari a tun be Dawuda ni Solomani ka sira le taama o waati la. Orobowamu ye Dawuda dencɛ Yerimɔti denmuso Maalati furu. A bamuso tun ye Zese dencɛ Eliyabu denmuso Abiyayili ye. Maalati ye dencɛw wolo a ye: Yewusi ni Semariya ani Zaamu. Ale kɔ, a ye Abisalɔn denmuso Maaka furu. Ale fana ye deenw wolo a ye: Abiya ni Atayi ani Ziza ni Selomiti. Abisalɔn denmuso Maaka koo tun ka di Orobowamu ye ka tɛmɛ a ka muso tɔw n'a ka gɛrɛfɛmusow kan. Muso tan ni seegi ni gɛrɛfɛmuso bi wɔɔrɔ le tun b'a fɛ. A ye dencɛ mugan ni seegi sɔrɔ, ani denmuso bi wɔɔrɔ. Orobowamu ye ɲafɛla di Maaka dencɛ Abiya ma, a ka kɛ a badenw ɲamɔgɔ ye, bari a tun b'a fɛ k'a sigi masaya la. A tun ye hakili sɔrɔ k'a deenw bɛɛ jɛnsɛn yɔrɔ dɔw la Zuda ni Bɛnzamɛn maraw kɔnɔ, ani dugu barikamanw bɛɛ kɔnɔ. A ye dumunifɛn caaman di u ma, ani ka muso caaman ɲini u ye fana. Orobowamu sigira ka ɲa a ka masaya la ka barika sɔrɔ tuma min na, a ma Masaba ka sariya bato tugu, ale ni Isirayɛlidenw bɛɛ. A saan duurunan masaya la, Ezipiti masacɛ Sisaki nana Zeruzalɛmu kɛlɛ, bari u tun ma tilen Masaba ɲakɔrɔ. Sisaki nana ni kɛlɛkɛwotoro waa kelen ni kɛmɛ fila (1 200) ye, ni sotigi waa bi wɔɔrɔ (60 000), ani jamaba min y'a bila sira ka bɔ Ezipiti jamana na: Libikaw, ni sukiw, ani Etiyopikaw. A ye Zuda mara dugu barikamanw minɛ, a sera fɔɔ Zeruzalɛmu. O kɔ, kira Semaya nana Orobowamu ni Zuda mara ɲamɔgɔw fɛ, minw tun ye ɲɔgɔn lajɛn Zeruzalɛmu, bari, Sisaki tun be surunyana. A y'a fɔ u ye ko: «Masaba y'a fɔ ko aw y'ale bila. K'o la, ale bena aw bila k'aw don Sisaki bolo.» Isirayɛlidenw ka ɲamɔgɔ nunu ni masacɛ y'u yɛrɛ majigi k'a fɔ ko: «Tiɲɛ be Masaba fɛ.» Masaba y'a ye ko u y'u yɛrɛ majigi tuma min na, a y'a fɔ Semaya ye ko: «U y'u yɛrɛ majigi minkɛ, ne tena u halaki tugu, yanni dɔɔni, ne bena bɔyɔrɔ di u ma, ne tena Sisaki kɛ ka n dimi bɔ Zeruzalɛmu na tugu. O bɛɛ n'a ta, Sisaki bena to u kunna. O la, faranfasi min be ne ka baara, ni jamana wɛrɛ masaw ta cɛ, u ben'o lɔn.» Ezipiti masacɛ Sisaki ye Zeruzalɛmu kɛlɛ ka Masaba ka soo kɔnɔ nafolow, ni masacɛ ka soo kɔnɔ ta cɛ ka taga n'a ye. A y'o bɛɛ ta, hali nigɛkunbɛnnan sanulamanw, Solomani tun ye minw dilan. Masacɛ Orobowamu ye dɔ wɛrɛw dilan u nɔɔ na ni zira ye, k'o kalifa masaso donda kɔlɔsibagaw kuntigiw ma. Ni masacɛ be taga Masaba ka soo kɔnɔ tuma min na, daa kɔlɔsibaga nunu tun be to k'u ta k'a bila sira. O kɔ, u be kɔsegi ka na u bila daa kɔlɔsibagaw ka soo. Orobowamu y'a yɛrɛ majigi minkɛ, Masaba ma dimi a kɔrɔ tugu, a m'a halaki pewu. Koɲuman dɔw tun be sɔrɔ Zuda mara la. Masacɛ Orobowamu sigira ka ɲa Zeruzalɛmu, a tora masaya la. Yanni a ka kɛ masacɛ ye, a sii tun sera saan bi naani ni kelen ma. A ye saan tan ni wolonwula kɛ masaya la Zeruzalɛmu, Masaba tun ye dugu min woloma Isirayɛlidenw ka duguw bɛɛ cɛma, k'a tɔgɔ la a kan. A bamuso tɔgɔ tun ko Naama, amonimuso tun lo. Orobowamu ye kojugu kɛ, bari a tun ma Masaba ɲini n'a sɔbɛ ye. A ka kɛwali tɔw, k'a ta a daminɛ ma fɔɔ ka taga se a laban na, o be sɔrɔ kira Semaya ka kɛwaliw kitabu kɔnɔ, ani kira Ido ta la, minw be mɔgɔw burujuw koo fɔ. Kɛlɛ tun be Orobowamu ni Zerobowamu cɛ tuma bɛɛ. Orobowamu sara, u y'a suu don Dawuda ka ciin kɔnɔ. O kɔ, a dencɛ Abiya sigir'a nɔɔ na masaya la. Zerobowamu ka masaya saan tan ni seeginan na, Abiya kɛra masacɛ ye Zuda mara kunna. A ye saan saba kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Mikayawu, Uriyɛli denmuso tun lo ka bɔ Gibeya. Kɛlɛ tun be a ni Zerobowamu cɛ. Abiya tagara kɛlɛ la ni kɛlɛden waa kɛmɛ naani (400 000) ye minw be se kɛlɛ la kosɔbɛ. Zerobowamu y'a yɛrɛ labɛn a kɛlɛ kama, ni kɛlɛden waa kɛmɛ seegi (800 000) ye minw fana be se kɛlɛ la kosɔbɛ. Abiya tagara lɔ Semarayimu kulu kan, Efarayimu mara kuluyɔrɔ la, k'a fɔ ko: «Zerobowamu ni Isirayɛlidenw bɛɛ, aw ka mɛnni kɛ! Aw m'a lɔn ko Masaba, Isirayɛli ka Ala ye Isirayɛlidenw ka kuntigiya di Dawuda n'a deenw ma wa, u ka to a la kudayi? O ye layidu ye min te se ka cɛn. Nga Nebati dencɛ Zerobowamu min tun ye Dawuda dencɛ Solomani ka dakɔrɔsigi dɔ ye, ale wilila ka muruti a kuntigi ma. Mɔgɔ fufafu ni mɔgɔkolon dɔw wilila ka tugu a kɔ. U banna Solomani dencɛ Orobowamu na. Ale tun ye kanbelen ye, a tun be sigasiga, a ma se ka lɔ u ɲa. Sisan aw ko aw bena ban Masaba ka masaya ma, min be Dawuda kɔmɔgɔw bolo. Aw kɔni ka ca kosɔbɛ, Zerobowamu ye misiden jaa sanulaman minw dilan aw ye k'o kɛ aw ka batofɛnw ye, u b'aw fɛ fana. Aw ma Masaba ka sarakalasebagaw, Arɔn deenw, ni Levi kɔmɔgɔ tɔw gwɛn wa? Aw ma sarakalasebaga dɔ wɛrɛw sigi aw yɛrɛ ma i n'a fɔ jamana tɔw siyaw wa? Mɔgɔ min mana na ni turamisɛn kelen ni sagajigi wolonwula ye ko a be kɛ sarakalasebaga ye, o tigi be don sarakalasebaara la. A be baara kɛ batofɛn minw ye, o te batofɛnsɔbɛw ye. Anw kɔni, Masaba le ye an ka Ala ye, an ma ban a ma. Sarakalasebaga minw be baara kɛ Masaba ye, o ye Arɔn deenw le ye, Levi kɔmɔgɔ tɔw b'u dɛmɛ. Loon o loon sɔgɔma ni wulafɛ, u be saraka jɛnitaw bɔ, ka wusulan kasadiman jɛni Masaba ye. U fana be Ala ka buru bila tabali saniyanin nin kan. Wulafɛ o wulafɛ, u be fitinɛ sanulamanw mana u bilayɔrɔ la. Bari an be Masaba an ka Ala ka fɔta batora. Nga aw banna ale ma. Ala le be ni anw ye, an kuntigi lo. A ka sarakalasebagaw be n'anw ye, buru fiyɛtaw b'anw fɛ, u bena minw fiyɛ aw kama. Isirayɛlidenw, aw kana kɛlɛ kɛ ni Masaba aw faaw ka Ala ye, bari kɛlɛ nin tena diya aw la!» O y'a sɔrɔ Zerobowamu tun ye kɛlɛden dɔw bila ka taga dogo kɔfɛ. Isirayɛli mara kɛlɛden tɔ nunu tun be Zuda mara kɛlɛdenw ɲa, dɔw dogonin b'u kɔfɛ. Zuda mara mɔgɔw y'u ɲaa yɛlɛma, u y'a ye ko kɛlɛ b'u ɲafɛ n'u kɔfɛ fana. U kulera Masaba nɔɔ fɛ. Sarakalasebagaw ye buruw fiyɛ. Zuda mara mɔgɔw ye kɛlɛpɛrɛnkan bɔ. U pɛrɛnkan bɔra dɔrɔn, Ala ye Zerobowamu ni Isirayɛli mara mɔgɔw bɛɛ gwɛn Abiya ni Zuda mara mɔgɔw ɲa. Isirayɛli mara mɔgɔw bolila Zuda mara taw ɲa. Ala y'u don Zuda mara mɔgɔw bolo. Abiya n'a ka mɔgɔw sera u kɔrɔ kosɔbɛ. Mɔgɔ waa kɛmɛ duuru (500 000) sara Isirayɛli mara kɛlɛdenŋanaw cɛma. Isirayɛli mara mɔgɔw ye dɔgɔya sɔrɔ o waati la. Zuda mara mɔgɔw ye see sɔrɔ, bari olu tun y'u jigi la Masaba u faaw ka Ala kan. Abiya tugura Zerobowamu kɔ k'a ka dugu dɔw minɛ: Betɛli, ni Yesana, ani Efurɔn, n'u lamini duguw. Zerobowamu ma fanga sɔrɔ tugu Abiya ka tile la. O kɔ, Masaba bolo ser'a ma, a sara. Nga Abiya tagara ɲa ka dɔ fara a ka fanga kan. A ye muso tan ni naani furu, ka dencɛ mugan ni fila, ani denmuso tan ni wɔɔrɔ sɔrɔ. Abiya ka kɛwali tɔw, a ye min kɛ ani ka min fɔ, o be sɔrɔ kira Ido ka kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Abiya sara. U y'a suu don Dawuda ka ciin na. A dencɛ Aza sigir'a nɔɔ na masaya la. Jamana tora ɲasuma na saan tan kɔnɔ a ka tile la. Aza ye koɲuman kɛ Masaba a ka Ala ɲakɔrɔ. A ye lonanw ka sarakabɔyɔrɔw ani sɔnnikɛyɔrɔw cɛn, ka jokabakuruw ci, ani ka * Asera jaaw tigɛ k'u ben. A y'a fɔ Zuda mara mɔgɔw ye ko u ka Masaba u faaw ka Ala le ɲini, k'a ka sariyaw n'a ka fɔtaw bato. A ye sɔnnikɛyɔrɔw ni wusulan jɛniyɔrɔw bɔ Zuda mara duguw bɛɛ la. Jamana tora ɲasuma na ale ka tile la. A ye dugu barikamanw lalaga Zuda mara la. Bari hɛrɛ tun be jamana kɔnɔ. Kɛlɛ tun te a ni mɔgɔ si cɛ o saanw kɔnɔ, bari Masaba tun ye lafiya d'a ma. A y'a fɔ Zuda mara mɔgɔw ye ko: «An ka dugu nunu lalaga, ka kogow lɔ k'u lamini, ka sangasow lɔ u kan, ka koonw ni sɔgɔnanw don u dondaw la. Jamana nin b'an bolo halibi bari, an ye Masaba an ka Ala ɲini. A ye lafiya di an ma faan bɛɛ la.» U ka boon lɔbaaraw tagara ɲa. Kɛlɛden mɔgɔ waa kɛmɛ saba (300 000) tun be Aza fɛ ka bɔ Zuda mara la, nigɛkunbɛnnan belebelebaw ni tamanw tun b'u fɛ, ani mɔgɔ waa kɛmɛ fila ni bi seegi (280 000) ka bɔ Bɛnzamɛn mara la, nigɛkunbɛnnan fitini fitiniw ni kalaw tun be olu fɛ. U bɛɛ tun ye cɛfariw ye. Etiyopika Zera wilila ka na u kama ni kɛlɛden miliyɔn kelen (1 000 000) ye, ani kɛlɛkɛwotoro kɛmɛ saba, ka na se fɔɔ Maresa. Aza bɔra ka ta'a kunbɛn. U y'u yɛrɛ labɛn kɛlɛ kama Sefata kɔkɛnɛ na, Maresa gɛrɛfɛ. Aza ye Masaba a ka Ala daali ko: «Masaba, e bɔɲɔgɔn te yen, min be se ka barikatan dɛmɛ fangatigi ɲa. Masaba an ka Ala, an dɛmɛ! Bari an jigi be ele le kan. An nana i tɔgɔ la jamaba nin kɛlɛyɔrɔ. Masaba, i ye an ka Ala ye, kan'a to adamaden ka se i kɔrɔ.» Masaba y'a kɛ Aza ni Zuda mara mɔgɔw sera Etiyopikaw kɔrɔ, u bolila. Aza n'a ka kɛlɛdenw tugura u kɔ fɔɔ ka taga se Gerari. Etiyopika caaman sara fɔɔ u ma se k'u yɛrɛ sɔrɔ tugu. Masaba n'a ka jama sera u kɔrɔ. Aza n'a ka mɔgɔw ye fɛɛn caaman cɛ ka taga n'o ye. A ye Gerari gɛrɛfɛduguw bɛɛ halaki, bari Masaba ɲasiran tun y'u minɛ. U ye dugu nunu kɔnɔnafɛnw cɛ, bari nafolo caaman tun be yen. A ye wɛɛrɛw fana cɛn ka begɛnmisɛn ni ɲɔgɔmɛ caaman minɛ ka taga n'u ye. O kɔ, u segira Zeruzalɛmu. Ala ka Nii jigira Odɛdi dencɛ Azariya kan. A bɔra ka taga Aza kunbɛn k'a fɔ a ye ko: «Aza, e ni Zuda kɔmɔgɔw, ani Bɛnzamɛn taw bɛɛ, aw ka mɛnni kɛ ne fɛ. N'aw tora Masaba fɛ, a be to n'aw ye. N'aw y'a ɲini, aw ben'a ye. Nga ni aw bann'a la, a bena ban aw la fana. Waatijan kɔnɔ, Ala yɛrɛ yɛrɛ tun te Isirayɛlidenw fɛ, sarakalasebaga tun t'u fɛ min bena u kalan, sariya tun t'u fɛ. Nga k'u to sigɛn na, u segira ka na Masaba, Isirayɛli ka Ala fɛ, k'a ɲini, a fana y'a to u y'a ye. O waati la, mɔgɔ tun te se ka taama hɛrɛ la, bari sigɛnba tun be jamanaw bɛɛ mɔgɔw kan. Siyaw tun be ɲɔgɔn kɛlɛla, duguw fana tun be ɲɔgɔn kɛlɛla, bari Ala le tun y'u sigɛn ni tɔɔrɔ sifa bɛɛ sababu ye. Nga aw kɔni, aw ka jija, aw kan'a to aw fari be faga, bari aw bena aw ka baara tɔnɔ sɔrɔ.» Aza ye Odɛdi dencɛ kira Azariya, ka kirayakuma nin mɛn tuma min na, a ye jagwɛlɛya sɔrɔ. A ye joow bɔ yɔrɔ bɛɛ Zuda ni Bɛnzamɛn maraw la, n'a tun ye dugu minw minɛ Efarayimu kuluyɔrɔ la. Masaba ka sarakabɔyɔrɔ min tun be Masaba ka bulonda ɲafɛ, a y'o lalaga. Isirayɛliden minw tun bolila ka na sigi u cɛma ka bɔ Efarayimu ni Manase ani Simeyɔn maraw la, a ye olu ni Zuda ni Bɛnzamɛn mara mɔgɔw bɛɛ lajɛn. Bari, Isirayɛli mara mɔgɔw y'a ye ko Masaba a ka Ala be n'a ye tuma min na, u caaman tun nana fara a kan. U ye ɲɔgɔn lajɛn Zeruzalɛmu, Aza ka masaya saan tan ni duurunan kalo sabanan na. O waati la, u tun ye fɛɛn minw sɔrɔ kɛlɛkɛyɔrɔ la, u ye misi kɛmɛ wolonwula ni begɛnmisɛn waa wolonwula (7 000) bɔ o la k'o bɔ saraka ye Masaba ye. U ye layidu ta ko u bena Masaba u faaw ka Ala ɲini n'u kɔnɔ bɛɛ, an'u dusu bɛɛ ye. Ko ni mɔgɔ min banna ka Masaba, Isirayɛli ka Ala ɲini, k'o tigi bena faga, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔba kan, cɛɛ ni musow. U kalila k'u daa di Masaba ma ni mankanba, ni pɛrɛnkan, ani buru fiyɛkan ni filew kaan ye. Zuda mara mɔgɔw bɛɛ nisɔndiyara o kalili nin kosɔn, bari u tun y'a kɛ n'u dusu bɛɛ ye. U tun ye Masa Ala ɲini n'u sɔbɛ ye, a y'a to u y'a ye. O la, a ye lafiɲɛyɔrɔ d'u ma yɔrɔ bɛɛ. Masacɛ mamamuso Maaka tun ka kan ni boɲa min ye, masacɛ Aza y'o bali, bari ale tun ye * Asera jaa dɔ dilan, min ma ɲi fewu. Aza ye lɔgɔ nin tigɛ k'a karikari, k'a jɛni Sedirɔn kɔkɛnɛ na. A ma sɔnnikɛyɔrɔw bɛɛ bɔ yen, nga Masaba koo tun b'a dusu la a sii bɛɛ la. Ale n'a facɛ tun ye sanu ni warigwɛ, ani minan minw di Ala ma, a y'o ta ka na n'u ye Ala ka soo kɔnɔ. Kɛlɛ tun te yen tugu fɔɔ ka taga se Aza ka masaya saan bi saba ni duurunan ma. Aza ka masaya saan bi saba ni wɔɔrɔnan na, Isirayɛli mara masacɛ Bayesa wilila ka taga Zuda mara kama. A ye Arama dugu kɛ dugu barikaman ye janko a ka se ka Zuda mara masacɛ Aza ka mɔgɔw bali ka don, walima ka bɔ. Aza ye warigwɛ ni sanu ta Masaba ka soo nafolo marayɔrɔw la, ani a yɛrɛ ka soo kɔnɔ, k'a ci Siri masacɛ Bɛnadadi ma, min tun siginin be Damasi, k'a fɔ a ye ko: «A to an be bɛɛn i n'a fɔ an faaw tun bɛnnin lo cogo min na. A filɛ, ne be warigwɛ ni sanu nin ci e ma. Bɛɛn min be e ni Isirayɛli mara masacɛ Bayesa cɛ, o bɛɛn nin cɛn, janko a kana ne kɛlɛ tugu.» Bɛnadadi sɔnna masacɛ Aza ka fɔta ma. A y'a ka kɛlɛkuntigiw ci k'u ka taga Isirayɛli mara duguw kɛlɛ. U ye Iyɔn dugu, ni Dan, ani Abɛlimayimu kɛlɛ ka se u kɔrɔ, ani Nɛfutali mara minanw maraduguw bɛɛ. Bayesa y'o mɛn tuma min na, a ye Arama dugu lɔ dabila, k'a ka baaraw lalɔ. Masacɛ Aza nana ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ye. Bayesa tun be kabakuru ni lɔgɔ minw kɛra ka Arama dugu lɔ, u tagara o bɛɛ ta ka taga n'u ye. Aza y'u kɛ ka Geba ni Misipa duguw lalaga. O waati la, kira Anani tagara Zuda mara masacɛ Aza fɛ k'a fɔ a ye ko: «E y'i jigi la Siri masacɛ kan minkɛ, i ma i jigi la Masaba i ka Ala kan, o la, Siri masacɛ ka kɛlɛdenw bɔsira i bolo. Etiyopikaw ni Libikaw tun te kɛlɛboloba ye wa? Kɛlɛkɛwotorow ni sotigi caaman tun b'u fɛ. O bɛɛ n'a ta, Masaba ye olu don i bolo, bari i tun y'i jigi l'a kan. Masaba ɲaa be diɲɛ bɛɛ la, a ka koo be mɔgɔ minw dusu la, a be barika don olu la. I ye nalomanya kɛ dɛ. O la, kabini sisan i bena kɛlɛ sɔrɔ.» Aza dimina kira nin kɔrɔ k'a don kaso la, bari a dimininba tun lo koo nin na. O waati kelen na, Aza y'a ka mɔgɔ dɔw tɔɔrɔ. K'a ta u daminɛ na fɔɔ ka taga se u laban ma, Aza ka kɛwaliw be sɔrɔ Zuda ni Isirayɛli mara masacɛw ka kitabu kɔnɔ. A ka masaya saan bi saba ni kɔnɔntɔnnan na, banajugu dɔ y'a minɛ a seen na. Hali k'a to o bana na, a ma dɛmɛ ɲini Masaba fɛ, fɔɔ furakɛlaw fɛ. Aza sar'a ka masaya saan bi naani ni kelennan na. A yɛrɛ tun ye kaburu min sogi Dawuda ka ciin kɔnɔ, u y'a suu don o kɔnɔ. U y'a la yɔrɔ dɔ la, tulu kasadiman ɲanaman sifa dɔw tun be min na. U y'o caaman jɛni k'a boɲa. Aza dencɛ Zozafati sigir'a nɔɔ na masaya la. A tun y'a ka fanga boɲa ka tɛmɛ Isirayɛli mara ta kan. A ye kɛlɛdenw sigi Zuda mara dugu barikamanw bɛɛ kɔnɔ, ka kɛlɛdenw ka jɛnkuluw sigi Zuda mara la, ani Efarayimu mara duguw la a facɛ Aza tun ye o minw minɛ. Masaba tora Zozafati fɛ, bari a tun tugur'a bɛma Dawuda kɔ k'a ka sirakɔrɔw ta. A ma * Baali ɲininga. A y'a facɛ ka Ala le ɲini k'a ka sariyaw bato, a ma Isirayɛli mara mɔgɔw ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ. Masaba ye masaya sabati a bolo. Zuda mara mɔgɔw bɛɛ tun be to ka na ni boɲafɛnw ye k'o d'a ma fɔɔ a ye nafolo ni boɲa sɔrɔ kosɔbɛ. Masaba ka koo jiidir'a kɔnɔ kosɔbɛ. A ye sɔnnikɛyɔrɔw ani * Asera jaaw bɔ Zuda mara la. A ka masaya saan sabanan na, a y'a ka mɔgɔbabaw Bɛnayili, ni Obadiya, ni Zakari, ani Netanɛli ni Mikayawu ci Zuda mara duguw la ka mɔgɔw kalan. Levi kɔmɔgɔ dɔw farala u kan: Semayawu ni Netaniyawu, ani Zebadiyawu ni Azayɛli, ani Semiramɔti ni Yonatan, ani Adoniyawu, ni Tobiyawu, ani Tobadoniya, ani sarakalasebagaw Elisama ni Zoramu. U ye Zuda mara mɔgɔw kalan ni Masaba ka sariyasɛbɛ b'u bolo. U ye Zuda mara duguw bɛɛ munumunu ka jama kalan. Masaba ɲasiran ye Zuda mara lamini jamanaw bɛɛ minɛ. U ma sɔn ka kɛlɛ kɛ ni Zozafati ye tugu. Filisi dɔw nana boɲafɛnw di Zozafati ma, ka warigwɛ d'a ma k'u ka lɛnpo sara. Arabuw nana begɛnmisɛnw d'a ma: sagajigi waa wolonwula ni kɛmɛ wolonwula (7 700), ani bakɔrɔnin waa wolonwula ni kɛmɛ wolonwula. Zozafati tun be fanga sɔrɔla ka taga ɲa tuma bɛɛ. A ye kɛlɛdenw sigiyɔrɔw lɔ, ka minanw maraduguw sigi Zuda mara la. Fɛɛn caaman maranin tun b'a fɛ Zuda mara duguw kɔnɔ. Cɛfari ɲanamanw fana tun b'a fɛ Zeruzalɛmu. U mɔgɔda filɛ ka kɛɲɛ n'u ka gwasow ye: Minw ye kɛlɛden mɔgɔ waa kelen kelen kuntigiw ye Zuda kɔmɔgɔw cɛma, olu filɛ: Adina tun ye cɛfari mɔgɔ waa kɛmɛ saba (300 000) kuntigi ye. Yowana tun be ale gɛrɛfɛ, a tun be mɔgɔ waa kɛmɛ fila ni bi seegi (280 000) kunna, Zikiri dencɛ Amasiya tun be ale gɛrɛfɛ. A y'a yɛrɛ di Masaba ma. A tun be mɔgɔ waa kɛmɛ fila (200 000) kunna. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw cɛma, cɛfari Eliyada tun be yen. Ale tun be mɔgɔ waa kɛmɛ fila kunna, kalaw ni nigɛkunbɛnnanw tun b'u fɛ. Yozabadi tun be ale gɛrɛfɛ. A tun be mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi seegi (180 000) kunna, minw labɛnnin lo kɛlɛ kama. Mɔgɔ minw tun be masacɛ Zozafati ka baara la, olu le ye nunu ye. U be danna ni a ye minw bila Zuda mara dugu barikamanw kɔnɔ. Nafoloba tun be Zozafati fɛ, boɲa tun b'a kan kosɔbɛ. Lamɔgɔya donna ale ni Akabu cɛ furu sababu la. Saan damani tɛmɛnin kɔ, a tagara bɔ Akabu ye Samari. Akabu ye begɛnmisɛn ni misi caaman faga a n'a ka jama ye. Akabu y'a daali ko a ka taga Aramɔti kɛlɛ, Galaadi mara la. Isirayɛli mara masacɛ Akabu ye Zuda mara masacɛ Zozafati ɲininga ko: «I be sɔn ka taga ni ne ye Aramɔti kama Galaadi mara la wa?» Zozafati y'a jaabi ko: «Ɔnhɔn, ne bena taga i n'a fɔ e be taga cogo min na. Ne ka jama fana bena taga i n'a fɔ i ta. An bena fara i kan kɛlɛ la.» Zozafati y'a fɔ Isirayɛli mara masacɛ ye ko: «I ka Masaba ɲininga fɔlɔ.» Isirayɛli mara masacɛ ye kiraw lajɛn. U tun ye mɔgɔ kɛmɛ naani ye. A y'u ɲininga ko: «An ka taga Aramɔti kɛlɛ, min be Galaadi mara la wa, walima n kana taga?» Olu y'a jaabi ko a ka taga, ko Ala bena dugu nin don masacɛ bolo. Nga Zozafati y'a fɔ ko: «Kira dɔ wɛrɛ te yan tugu an be se ka Masaba ɲininga min barika la wa?» Isirayɛli mara masacɛ y'a jaabi ko: «Cɛɛ kelen be yen, an be se ka Masaba ɲininga min barika la. Nga a koo man di ne ye, bari a te koɲuman fɔ ne ka koo la, fɔɔ kojugu. O cɛɛ nin ye Yimula dencɛ Mise ye.» Zozafati y'a fɔ a ye ko a kana o fɔ. O kɔ, Isirayɛli mara masacɛ y'a ka dakɔrɔsigiw dɔ wele k'a fɔ a ye ko a ka taga joona joona ka Yimula dencɛ Mise wele ka na n'a ye. O y'a sɔrɔ Isirayɛli mara masacɛ ni Zuda mara masacɛ Zozafati tun siginin be u ka masasigilanw kan Samari dugu donda kɛnɛ la. U ka masafaniw b'u kaan na. Kira nunu bɛɛ tora k'u ka kiraya kɛ u ɲafɛ. Kenaana dencɛ Sidikiyawu tun ye nigɛ ta k'o kɛ i n'a fɔ gɔɔnw, k'a fɔ ko: «Masaba ko e bena Sirikaw halaki ni gɔɔn nunu le ye.» Kira tɔw bɛɛ tun b'a la k'o ɲɔgɔn fɔ ko: «Taga Aramɔti kɛlɛ Galaadi mara la, i bena see sɔrɔ. Masaba ben'a don masacɛ bolo.» Ciden min tun tagara Mise weleyɔrɔ la, ale y'a fɔ Mise ye ko: «Kira tɔw bɛɛ daa kɛra kelen ye n'u be koɲuman fɔra masacɛ ka koo la. A to i kaan ka kɛ kelen ye ni olu ta ye ka koɲuman fɔ fana!» Mise y'a jaabi ko Masaba kosɔn, ko ale ka Ala mana fɛɛn o fɛɛn fɔ ale ye, ko a bena o le fɔ. A sera Masacɛ fɛ tuma min na, masacɛ y'a ɲininga ko: «Mise, an ka taga Aramɔti kɛlɛ Galaadi mara la wa, walima an kana taga?» A ye masacɛ jaabi ko a ka taga, ko a bena see sɔrɔ, ko u bena don aw bolo. Masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Siɲɛ joli, ne ka kan k'a to e be kali janko e be tiɲɛ dama fɔ Masaba tɔgɔ la?» Mise y'a fɔ ko: «Ne ɲaa be Isirayɛlidenw la, u bɛɛ jɛnsɛnnin be kuluw kan, i ko sagaw, dɛndɛbaga te minw na. Masaba y'a fɔ ko kuntigi te jama nin fɛ, ko bɛɛ ka kɔsegi soo hɛrɛ la.» O la, Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ Zozafati ye ko: «A filɛ, ne tun m'a fɔ i ye ko a te koɲuman fɔ n kama fɔɔ kojugu wa?» Mise y'a fɔ a ye tugu ko: «Masaba ka kuma mɛn sa! Ne ye Masaba siginin ye a ka masasigilan kan. Mɛlɛkɛ minw bɛɛ be sankolo kɔnɔ, olu lɔnin be a gɛrɛfɛ, dɔw b'a kinibolo fɛ, dɔw b'a numanbolo fɛ. Masaba y'a fɔ ko: ‹Jɔn bena taga Isirayɛli mara masacɛ Akabu nigɛnigɛ, janko a ka taga Aramɔti kɛlɛ Galaadi mara la, ka taga halaki yen?› U m'a jaabi cogo kelen na. O la, nii dɔ bɔra ka na lɔ Masaba ɲakɔrɔ k'a fɔ ko: ‹Ne ben'a nigɛ!› Masaba y'a ɲininga ko a bena o kɛ cogo di? A ko: ‹Ne bena bɔ ka n yɛrɛ kɛ nii galontigɛla ye ka don a ka kiraw bɛɛ daa la.› Masaba y'a fɔ k'o nii nin bena se k'a namara. Ko a ka taga o kɛ. Sisan kɔni, Masaba ye nii galontigɛla le don i ka kira nunu daa la. Masaba ye bɔnɛ le latigɛ i kama.» O la, Kenaana dencɛ Sidikiyawu gwɛrɛla ka Mise tulo ci, k'a fɔ a ye ko Masaba ka Nii bɔra ale la tuma jumɛn ka taga kuma ale Mise fɛ. Mise y'a jaabi ko n'a ye boli daminɛ ka to ka don boonw kɔnɔ k'a yɛrɛ dogo loon min na, ko a ben'a lɔn o loon na. Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ k'u ka Mise minɛ ka ta'a di dugu kuntigi Amɔn, ni masacɛ dencɛ Zowasi ma, k'a fɔ ko masacɛ k'u ka cɛɛ nin bila kaso la, ka to ka dumuni dɔɔni, ani jii dɔɔni dɔrɔn d'a ma fɔɔ ale ka kɔsegi ka na hɛrɛ la. Mise y'a fɔ ko: «N'i kɔsegira hɛrɛ la, o kɔrɔ ko ne tun ma kuma nin fɔ Masaba barika la tiɲɛ na.» A y'a fɔ tugu ko: «Aw jama bɛɛ y'o mɛn dɛ!» Isirayɛli mara masacɛ Akabu ni Zuda mara masacɛ Zozafati tagara Aramɔti kama, Galaadi mara la. Isirayɛli mara masacɛ y'a fɔ Zozafati ye ko: «Ne bena n yɛrɛ cogo yɛlɛma ka taga kɛlɛ la. E k'i ka masafani don.» Isirayɛli mara masacɛ y'a yɛrɛ cogo yɛlɛma ka taga kɛlɛkɛyɔrɔ la. O y'a sɔrɔ Siri masacɛ tun y'a fɔ a ka wotorow kuntigiw ye k'u kana kɛlɛ kɛ ni mɔgɔ si ye, kɛlɛdenw fara ɲamɔgɔw kan, k'u ka Isirayɛli mara masacɛ dama le ɲini k'a kɛlɛ. Wotoro kuntigi nunu ye Zozafati ye tuma min na, u y'a fɔ ko ale lo ye Isirayɛli mara masacɛ ye. U gwɛrɛl'a la k'u b'a kɛlɛ. Zozafati kulera, Masa Ala y'a dɛmɛ, k'a kɛ u bɔr'a kɔrɔ. Wotorow kuntigiw y'a ye ko Isirayɛli mara masacɛ tɛ, u tagara k'a to. Mɔgɔ dɔ ye bonni kɛ n'a ka kala ye a kuun fɛ, o tagara Isirayɛli mara masacɛ sɔrɔ a ka nigɛkunbɛnnan tuguyɔrɔ la. Masacɛ y'a fɔ a ka wotoro bolibaga ye ko a ka kɔsegi ka bɔ n'ale ye kɛlɛ kɛyɔrɔ la, ko ale mandimina. O loon na, kɛlɛ tun gwanna kosɔbɛ. Isirayɛli mara masacɛ lɔnin tor'a ka kɛlɛkɛwotoro kɔnɔ n'a ɲaa sinnin be Sirikaw ma, fɔɔ ka taga se wulafɛ. Tilekun be donna tuma min na, a sara. Zuda mara masacɛ Zozafati segira ka ta'a ka soo hɛrɛ la Zeruzalɛmu. Anani dencɛ, kira Zewu bɔra k'a kunbɛn, k'a fɔ a ye ko: «I ka kan ka mɔgɔjugu dɛmɛ wa? Masaba koo man di mɔgɔ minw ye, i ka kan ka olu kanu wa? Masaba dimina i kɔrɔ o le kosɔn. Nga jogoɲuman b'i la, bari i ye * Asera jaaw ban jamana kɔnɔ, i y'i jija ka Ala ɲini!» Zozafati tora Zeruzalɛmu. O kɔ, a bɔra ka taga munumunu jama cɛma, k'a ta Bɛriseba fɔɔ ka ta'a bila Efarayimu mara kuluyɔrɔ ma. A ye jama dɛmɛ ka kɔsegi Masaba a faaw ka Ala ma. A ye kititigɛlaw sigi jamana kɔnɔ, Zuda mara dugu barikamanw kelen kelen bɛɛ kɔnɔ. A y'a fɔ u ye ko: «Aw bena min kɛ, aw ka jija k'o kɛ ka ɲa, bari aw bena kiti minw tigɛ, aw tena olu tigɛ adamaden kama, Masaba kama lo. Ale lo bena to n'aw ye aw ka tiɲɛfɔwaati la. Aw ka siran Masaba ɲa sisan. Aw k'aw ka kɛwaliw kɔlɔsi, bari namara te Masaba an ka Ala ka koo la. A te mɔgɔ bɔ mɔgɔ la, a te dasanfɛn fɛ.» Zozafati ye Levi kɔmɔgɔ dɔw, ni sarakalasebaga dɔw, ani Isirayɛlidenw ka gwatigi dɔw woloma k'u sigi Zeruzalɛmu fana, janko u ka kiti tigɛ Masaba tɔgɔ la, ani ka dugu mɔgɔw ka sɔsɔlikow ɲanabɔ. A y'a fɔ u ye ko: «Aw ka kan ka baara kɛ Masaba ɲasiran la, ni tilenninya ani kɔnɔgwɛ ye. Aw balimaw mana bɔ u ka duguw la k'aw sɛgɛrɛ n'u ka koo ye, mɔgɔfagako lo wo, sariya dɔ, walima kolatigɛnin dɔ batoko lo wo, aw k'u ladi, janko u kana Masaba hakɛ ta, a kana dimi aw n'aw balimaw kɔrɔ. Aw k'a kɛ ten janko aw kana kojugu kɛ. Sarakalasebagaw kuntigi Amariya b'aw kunna Masaba ka koo ɲanabɔ kama. Yisimayɛli dencɛ Zebadiyawu min ye masacɛ ka lasigiden ye Zuda mara kunna, ale b'aw kunna janko k'aw dɛmɛ masacɛ ka koo ɲanabɔ la. Levi kɔmɔgɔw fana b'aw kunna, ka kɛ kititigɛlaw ye. Aw ka baara kɛ ni jagwɛlɛya ye. Masaba ka to ɲumankɛlaw fɛ.» O kɔ, mowabuw ni amoniw, ani mawoni dɔw nana k'u be Zozafati kɛlɛ. Dɔw nan'a fɔ Zozafati ye ko: «Kɛlɛden caaman be nana i kɛlɛyɔrɔ dɛ! U bɔra * Kɔgɔji Fariman kɔfɛ, Edɔmu jamana na. U be Asasɔntamari, min ye Ɛngɛdi ye.» Zozafati siranna kosɔbɛ. A y'a latigɛ ko a bena Masaba ɲininga. A y'a fɔ ko Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ka suun don. Zuda mara mɔgɔw ye ɲɔgɔn lajɛn ka dɛmɛ ɲini Masaba fɛ, mɔgɔw bɔra Zuda mara duguw bɛɛ la ka na Masaba ɲininga. Zozafati wilila ka lɔ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw lajɛnnin cɛma, Masaba ka soo luu kuraman ɲafɛ, k'a fɔ ko: «Masaba an faaw ka Ala, ele le te sankolo kɔnɔ Ala ye wa? Ele le be siyaw ka jamanaw bɛɛ kunna. Setigiya ni fanga b'i bolo, mɔgɔ si te se ka lɔ i ɲa. Ele an ka Ala, yala ele ma jamana nin kɔnɔ mɔgɔw gwɛn ka bɔ i ka jama Isirayɛli ɲa, ka jamana nin d'i tericɛ Ibrayima kɔmɔgɔw ma, a ka kɛ u ta ye kudayi wa? U sigir'a kɔnɔ k'i ka sigiyɔrɔ lɔ i tɔgɔ la, k'a fɔ ko: ‹Ni sigɛn dɔ sera an ma, a kɛra murujan ye, walima tɔɔrɔ dɔ wɛrɛ, walima fɔɲɔbana, walima kɔngɔ, an bena na lɔ i ɲakɔrɔ yan, soo nin kɔnɔ, i tɔgɔ lara min kan, k'i daali ko i k'an dɛmɛ an ka sigɛn la. E k'an kaan mɛn, k'an kisi.› A filɛ sa, sisan, amoniw ni mowabuw, ani mɔgɔ minw be * Seyiri kuluyɔrɔ la, e tun ma sɔn Isirayɛlidenw ka don minw ka mara la, u bɔnin kɔ Ezipiti jamana na, o la, u munumununa u kɔfɛ, u ma u halaki, a filɛ, bii u nana ko u b'an sara, ka na an gwɛn ka bɔ jamana nin kɔnɔ, e ye min d'an ma. An ka Ala, i tena u kiti wa? Bari fanga t'an fɛ ka lɔ jamaba nin ɲa min be nana an kama. An bena min kɛ, an ma o lɔn, nga an ɲaa be e le kan.» Zuda mara mɔgɔw bɛɛ tun lɔnin be Masaba ɲakɔrɔ n'u ka somɔgɔw, musow fara denmisɛnw kan. Ka Yaaziyɛli to jama cɛma, Masaba ka Nii jigir'a kan. A facɛ tɔgɔ tun ko Zakariyawu, Zakariyawu facɛ fana tɔgɔ ko Benaya, ale fana facɛ tɔgɔ ko Yeyɛli. Yeyɛli facɛ tɔgɔ tun ko Mataniya. A bɛma tun ye Azafu ye, Levi kɔmɔgɔ tun lo. Yaaziyɛli y'a fɔ ko: «Ele masacɛ Zozafati, ani Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ, aw ka mɛnni kɛ! Masaba ko aw kana siran, aw jaa kana tigɛ jamaba nin ɲa, bari aw ka kɛlɛ tɛ, nga Ala ta lo. Sini, aw ye jigi ka taga u kama. U be kuluyɔrɔ sira min wele ko Zizi, u bena o le ta ka yɛlɛ ka na, aw bena taga u sɔrɔ kuluw furancɛ daa la Yeriyɛli kongokolon gɛrɛfɛ. Aw tena kɛlɛ kɛ. Aw ka taga aw yɛrɛ yira dama, Masaba bena min kɛ k'aw kunmabɔ, aw ka lɔ k'o filɛ. Zeruzalɛmukaw, ni Zuda mara mɔgɔw, aw kana siran, aw jaa kana tigɛ. Sini, aw ka bɔ k'u kunbɛn, Masaba bena to aw fɛ.» Zozafati y'a ɲaa biri duguma. Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ y'u kunbiriw gwan Masaba ɲakɔrɔ. Levi kɔmɔgɔ dɔw ka bɔ Keyati ni Koreyi fadenyabolow la, wilila ka lɔ k'u kaan kɔrɔta ka Masaba, Isirayɛli ka Ala tanu ni barika ye. U wilila sɔgɔma joona ka taga Tekowa kongokolon faan fɛ. U tun be bɔra tuma min na, Zozafati wilila ka lɔ k'a fɔ ko: «Zeruzalɛmukaw, ni Zuda mara mɔgɔw, aw ye mɛnni kɛ ne fɛ! Aw k'aw jigi la Masaba aw ka Ala kan, o la, mɔgɔ tena se aw kɔrɔ! Aw ka l'a ka kiraw ka kuma na, o la, aw ta bena ɲa!» Zozafati ni jama ye ɲɔgɔn faamu. O kɔ, a ye mɔgɔw woloma minw bena bila kɛlɛdenw ɲa, ka to ka dɔnkili la ka Masaba ka boɲa n'a ka senuya fɔ ko: «Aw ka barika la Masaba ye, bari a ka ɲumanya te ban abada.» U daminɛna ka dɔnkili la ka Masaba tanu tuma min na, Masaba ye ɲagamini don amoniw ni mowabuw, ni * Seyiri kuluyɔrɔ mɔgɔw ni ɲɔgɔn cɛ, minw tun nana don Zuda mara la, u ye ɲɔgɔn kɛlɛ. Amoniw ni mowabuw wilila Seyiri kuluyɔrɔ mɔgɔw kama k'u faga fɔɔ k'u ban. U tilara olu la tuma min na, u yɛlɛmana ɲɔgɔn kama ka ɲɔgɔn faga. Mɔgɔ be se ka kongokolon ye k'a to kulu min kan, Zuda mara mɔgɔw sera o yɔrɔ la tuma min na, u ye filɛli kɛ jamaba nin yɔrɔ la. U ye suuw dama le ye, u lalanin be duguma, mɔgɔ si tun ma kisi u la. Zozafati n'a ka mɔgɔw tagara u ka minanw tayɔrɔ. U ye begɛn caaman sɔrɔ kosɔbɛ, ni nafolo, ni faniw, ani minan sɔngɔgwɛlɛnw. U ye minanw ta fɔɔ u tun te se k'u bɛɛ ɲun. U ye tile saba kɛ minan nunu tali la bari o tun ka ca kosɔbɛ. Tile naaninan loon, u ye ɲɔgɔn lajɛn Beraka kɔkɛnɛ na ka Masaba tanu. O le y'a to halibi, u b'o yɔrɔ wele ko Beraka kɔkɛnɛ, o kɔrɔ ko Tanuli kɔkɛnɛ. Zozafati bilara Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ɲa, u kɔsegira Zeruzalɛmu ɲɔgɔn fɛ ni nisɔndiya ye, bari Masaba tun y'u nisɔndiya sabu a y'u bɔsi u juguw bolo. U dontɔ Zeruzalɛmu, ani fɔɔ ka taga se Masaba ka soo, u tun be gɔniw ni kolonjow ani buruw fiyɛra. Jamana tɔw ka masacɛw y'a mɛn ko Masaba ye Isirayɛlidenw juguw kɛlɛ, a ɲasiran y'u bɛɛ minɛ. Zozafati ye ɲasuma sɔrɔ a ka masaya la, bari a ka Ala tun ye lafiya d'a ma faan bɛɛ la. Zozafati tun be Zuda mara kunna. A ye saan bi saba ni duuru sɔrɔ sanni a ka kɛ Zuda mara masacɛ ye. A ye saan mugan ni duuru kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Azuba, Sili denmuso tun lo. A y'a facɛ Aza ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ, a ma foyi to u la. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Nga a ma se ka sɔnnikɛyɔrɔw tunu, ani jama jigi tun ma la u faaw ka Ala kan sɔbɛ la. Zozafati ka kɛwali tɔw be sɔrɔ Anani dencɛ Zewu ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ, k'a ta a daminɛ na fɔɔ a laban na, min be sɔrɔ Isirayɛlidenw ka masacɛw ka kitabu kɔnɔ fana. O kɔ, Zuda mara masacɛ Zozafati ye bɛɛn kɛ ni Isirayɛli mara masacɛ Akaziyasi ye, min ka kɛwaliw tun ma ɲi. A bɛnna n'a ye k'u be kurunbabaw dilan. U ye kurun nunu dilan Ɛsiyɔngɛbɛri. Dodawawu dencɛ Eliyezɛri ka bɔ Maresa ye kiraya kɛ Zozafati kama, k'a fɔ ko: «I ye bɛɛn kɛ ni Akaziyasi ye minkɛ, o la, i ye fɛɛn minw dilan, Masaba bena o cɛn.» Kurun nunu karikarila, u ma se ka taama kɛ tugu. Zozafati sara, u y'a suu don a faaw kɔrɔ Dawuda ka ciin na. O kɔ, a dencɛ Zoramu sigir'a nɔɔ na masaya la. Zoramu balimaw, Zozafati dencɛw filɛ: Azariya ni Yeyɛli, ani Zakariyawu ni Azariyawu, ani Mikayɛli ni Sefatiya. U bɛɛ tun ye Isirayɛli mara masacɛ Zozafati deenw ye. U facɛ tun ye warigwɛ ni sanu, ani minan sɔngɔgwɛlɛnw d'u ma siɲɛ caaman, ka dugu barikamanw d'u ma fana Zuda mara la. Nga a ye masaya to Zoramu bolo, bari ale y'a deen fɔlɔ ye. Zoramu sigira ka ɲa masaya la a facɛ nɔɔ na tuma min na, a y'a balimaw bɛɛ, ni Isirayɛlidenw ka ɲamɔgɔ dɔw faga ni murujan ye. Sanni Zoramu ka sigi masaya la, a tun ye saan bi saba ni fila sɔrɔ. A ye saan seegi kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ye Isirayɛli mara masacɛw ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ, i n'a fɔ Akabu ka somɔgɔw tun y'a kɛ cogo min na, bari a tun ye Akabu denmuso dɔ le furu. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Nga Masaba tun ye layidu ta Dawuda ye, o le kosɔn, a ma sɔn ka Dawuda ka soo halaki. A tun y'a fɔ ko a tena masaya bɔsi a n'a kɔmɔgɔw bolo pewu. Edɔmuw murutira Zuda mara ka fanga ma ale Zoramu ka tile la, ka masacɛ wɛrɛ sigi u yɛrɛ ye. O la, Zoramu tagara Edɔmu mara la n'a ka ɲamɔgɔw, n'a ka kɛlɛkɛwotorow bɛɛ ye. A wilila sufɛ ka edɔmuw kɛlɛ. Edɔmuw tun y'ale ni wotorow kuntigiw lamini. Edɔmuw tora u ka murutili la Zuda mara ka fanga ma fɔɔ ka na se bii ma. Libinakaw fana murutira o waati kelen le la, bari Zoramu tun banna Masaba a faaw ka Ala la. A tun ye sɔnnikɛyɔrɔw dilan fana Zuda mara kuluw kan. A ye Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw bila kakalaya la. Loon dɔ, kira Eli ye bataki ci Zoramu ma. A tun fɔr'a kɔnɔ ko: «Masaba, i bɛma Dawuda ka Ala y'a fɔ ko: ‹I ma i facɛ Zozafati ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ, walima Zuda mara masacɛ Aza taw. I ye Isirayɛli mara masacɛw ka kɛwaliw le ɲɔgɔn kɛ, k'a kɛ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw donna josɔn na i n'a fɔ Akabu ka somɔgɔw. E fana y'i yɛrɛ balimaw faga, i fadenw, minw tun ka fisa n'i ye. Sisan Masaba ben'a kɛ tɔɔrɔba be se i ka jama n'i dencɛw n'i musow ma, ani k'i bololafɛnw bɛɛ cɛn. Banajugu bena ele minɛ, kɔnɔdimi, min bena to ka juguya ka taga loon o loon, fɔɔ i nugu bena bɔ.› » Filisiw, ni Arabu minw tun siginin be Etiyopikaw masurun na, masaba y'a kɛ olu wilil'a kama. U nana Zuda mara kama ka don jamana nin kɔnɔ ka masacɛ ka soo kɔnɔ nafolo bɛɛ cɛ, n'a dencɛw, n'a musow, fɔɔ dencɛ si ma to a fɛ tugu n'u dɔgɔcɛ Yowakazi tɛ. O bɛɛ kɔ, Masaba ye kɔnɔdimi bila a la min tun te se ka furakɛ. Waati dɔ nana se, saan fila tɛmɛnin kɔ, a nugu bɔra bana nin bolo. A sara tɔɔrɔjugu bolo. A ka jama ma fɛɛn kasadiman jɛni a ye k'a boɲa i n'a fɔ u tun y'a kɛ a faaw ye cogo min na. Sanni a ka sigi masaya la, a sii tun ye saan bi saba ni fila ye. A ye saan seegi kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ka saya ma digi mɔgɔ si la. U y'a suu don Dawuda ka ciin na, nga u m'a don masacɛw ka kaburuw kɔnɔ. Zeruzalɛmukaw ye Zoramu dencɛ fitini Akaziyasi sigi a nɔɔ na masaya la, bari jama min tun farala arabuw kan ka na Zuda mara kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ kama, olu tun y'a denkɔrɔbaw bɛɛ faga. A kɛra ten, Zuda mara masacɛ Zoramu dencɛ Akaziyasi sigira masaya la. Akaziyasi tun ye saan mugan ni fila sɔrɔ sanni a ka kɛ masacɛ ye. A ye saan kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Atali, Omuri mamamuso tun lo. Ale fana ye Akabu ka somɔgɔw ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ, bari a bamuso tun be to k'a jaa gwɛlɛya kojugu la. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ Akabu ka somɔgɔw. Bari, a facɛ sanin kɔ, olu le tun be to k'a ladi, o la, a filila. A sɔnna u ka ladili ma ka taga ni Isirayɛli mara masacɛ Akabu deen Zoramu ye, ka kɛlɛ kɛ ni Siri masacɛ Azayɛli ye Aramɔti, Galaadi mara la. Sirikaw ye Zoramu mandimi. O la, a kɔsegira ka n'a yɛrɛ furakɛ Zizireyɛli. Zuda mara masacɛ Zoramu dencɛ Akaziyasi tagar'a filɛ, bari a tun mandiminin lo. Ala tun b'a fɛ ka Akaziyasi mako sa o taama nin seen fɛ. A sera tuma min na, ale ni Zoramu bɔra ko u be taga Nimusi dencɛ Zewu kunbɛn. Masaba tun ye Zewu le woloma janko a ka Akabu ka somɔgɔw halaki. Ala tun ye min latigɛ a ka kiti kɔnɔ Akabu ka somɔgɔw kosɔn, Zewu tun b'a la k'o kɛ. A ye Zuda mara ɲamɔgɔw ni Akaziyasi balimaw deenw kunbɛn, k'u faga. Olu minw tun be baara kɛ masacɛ ye. O kɔ, a y'a ka mɔgɔw bila ka taga Akaziyasi yaala. U tagar'a minɛ a ka dogoyɔrɔ la Samari, ka na n'a ye Zewu fɛ k'a faga. U y'a suu don, bari u tun y'a fɔ ko: «Zozafati deen lo, Zozafati tun be Masaba ɲini n'a dusu bɛɛ ye.» Mɔgɔ si ma sɔrɔ Akaziyasi ka soo min tun be se ka kɛ masacɛ ye. Tuma min na Akaziyasi bamuso Atali y'a ye ko a deen sara, a y'a latigɛ ko a be Zuda mara masacɛ kɔmɔgɔw bɛɛ faga. Nga u tun b'a fɛ ka masacɛ dencɛw faga tuma min na, masacɛ Zoramu denmuso Yosabati ye Akaziyasi dencɛ Zowasi ta ka ta'a dogo Masaba ka soo kɔnɔ layɔrɔ la, ale n'a lamɔbaga. Masacɛ Zoramu denmuso Yosabati min ye sarakalasebaga Yoyada ka muso ye, ale ye deen nin dogo Atali la, bari Akaziyasi balimamuso tun lo. Atali ma se k'a faga. A dogonin tora u fɛ Ala ka soo kɔnɔ fɔɔ saan wɔɔrɔ. O waati nin na, Atali le tun be masaya la jamana kunna. A saan wolonwulanan na, sarakalasebaga Yoyada y'a jaa gwɛlɛya, ka bɛn ni kɛlɛden mɔgɔ kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw ye. Olu tun ye Yowamu dencɛ Azariyawu ye, ni Yoyana dencɛ Yisimayɛli ni Obɛdi dencɛ Azariyawu, ani Adayawu dencɛ Maaseyawu ni Zikiri dencɛ Elisafati ye. U bɔra ka Zuda mara yaala ka Levi kɔmɔgɔw ni Isirayɛlidenw ka gwatigiw lajɛn ka bɔ u ka duguw bɛɛ la. U nana Zeruzalɛmu tuma min na, jama bɛɛ ni masacɛ ye layidu ta ɲɔgɔn ye Ala ka soo kɔnɔ. Yoyada y'a fɔ u ye ko: «Masacɛ deen le ye nin ye. Ale lo bena kɛ masacɛ ye ka kɛɲɛ ni Masaba ka fɔta ye Dawuda kɔmɔgɔw kosɔn. Aw ka kan ka koo min kɛ, o filɛ. Aw sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw minw bena baara kɛ lafiɲɛlon na, aw tilan sabanan ka daaw kɔlɔsi. Tilan sabanan kelen fana ka to masacɛ ka soo la, ani kelen fana ka to Bonju daa la. Tɔw bɛɛ bena to Masaba ka soo luuw kɔnɔ. Mɔgɔ si man kan ka don Masaba ka soo kɔnɔ, fɔɔ sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw minw be baara la. Olu kɔni be se ka don, bari u saniyanin lo. Tɔw bɛɛ bena kɔlɔsili kɛ Masaba ye. Levi kɔmɔgɔw bena lɔ ka masacɛ lamini, u kelen kelen bɛɛ ka kɛlɛkɛminan ka sɔrɔ u bolo. Mɔgɔ o mɔgɔ mana don Masaba ka soo nin kɔnɔ, o tigi ka kan ka faga. Aw ka to masacɛ gɛrɛfɛ a taayɔrɔw bɛɛ la.» Sarakalasebaga Yoyada ye min fɔ, Levi kɔmɔgɔw ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ y'o bɛɛ kɛ. U kelen kelen bɛɛ y'u ka mɔgɔw minɛ, minw tun be baara daminɛ lafiɲɛlon na, ani minw tun be jigira, bari sarakalasebaga Yoyada tun ma sira di baarakɛjɛnkulu nunu si ma ka taga soo. Tamanw ni nigɛkunbɛnnan belebelebaw ni fitini minw tun kɛra masacɛ Dawuda ta ye, n'u tun be Ala ka soo kɔnɔ, sarakalasebaga Yoyada ye olu di kɛlɛden kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw ma. A ye jama bɛɛ lɔ ka masacɛ lamini, u kelen kelen bɛɛ be n'u ka kɛlɛkɛminan ye a bolo, k'a ta soo nin worodugu faan fɛ fɔɔ ka ta'a bila kɔgɔdugu faan fɛ, soo nin sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ. U ye masacɛ dencɛ minɛ ka na n'a ye, ka masafugulan biri a kuun na, ani ka layidu sɛbɛ don a bolo, k'a kɛ masacɛ ye. Yoyada n'a deenw ye tulu kɛ a kunna k'u kaan kɔrɔta k'a fɔ ko: «Masacɛ ka sii sɔrɔ!» Jama tun be boliboli ka masacɛ tanu minkɛ, Atali y'o mɛn. A tagara u fɛ Masaba ka soo kɔnɔ ka filɛli kɛ. A ye masacɛ lɔnin ye a ka tutunan gɛrɛfɛ soda la. Kɛlɛkuntigiw ni burufiyɛbagaw lɔnin tun be masacɛ gɛrɛfɛ. Jamana kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ tun be nisɔndiyara, n'u be buruw fiyɛra, dɔnkililabagaw tun b'u ka fɔlikɛminanw fɔra ka jama ɲaminɛ Ala tanuli la. Atila y'a ka faniw faran ka kule ko: «Janfa lo, janfa lo!» Sarakalasebaga Yoyada ye kɛlɛden kɛmɛ kɛmɛ kuntigi nunu ci ko u k'a minɛ ka bɔ n'a ye kɛlɛdenw cɛma, ko mɔgɔ o mɔgɔ mana tugu a kɔ, k'u k'o faga ni murujan ye. Bari a tun y'a fɔ ko u kan'a faga Masaba ka soo kɔnɔ. U y'a minɛ ka taga n'a ye masacɛ ka soo faan fɛ. U sera Soow ka donda la tuma min na, u y'a faga o yɔrɔ la. Yoyada ye layidu ta ko ale ni jama, ani masacɛ bena kɛ Masaba ta ye. O kɔ, jamana kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ tagara don * Baali ka soo kɔnɔ k'a ci, k'a sɔnnikɛyɔrɔw n'a jaaw ci k'u mugumugu, ka Baali murutigi Matan faga sɔnnikɛyɔrɔw gɛrɛfɛ. Levi kɔmɔgɔ minw tun ye sarakalasebagaw ye, Yoyada ye Masaba ka soo kɔlɔsiko don olu le bolo. U ka kan ka baara minw kɛ Alabatoso kɔnɔ, Dawuda tun y'o yira u la, ko u ka saraka jɛnitaw bɔ Masaba ye nisɔndiya la ka kɛɲɛ ni Musa ka sariyasɛbɛ kɔnɔnakuma ye, ni dɔnkili lali ye ka kɛɲɛ ni ale Dawuda ka fɔta ye. A fana ye daa kɔlɔsibagaw sigi Masaba ka soo dondaw la janko mɔgɔ o mɔgɔ nɔgɔnin lo, o si kana don yen sababu si la. A ye kɛlɛden kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw, ni mɔgɔbabaw, ani jama ɲamɔgɔw, ni jamana kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ minɛ, ka masacɛ bila sira ka bɔ Masaba ka soo kɔnɔ. U tagara don masaso kɔnɔ ni Sanfɛ daa ye ka masacɛ sigi masasigilan kan. Jamana kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ nisɔndiyara. Hɛrɛ donna dugu kɔnɔ Atali faganin kɔ ni murujan ye. Zowasi sii tun ye saan wolonwula ye sanni a ka kɛ masacɛ ye. A ye saan bi naani kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Sibiya ka bɔ Bɛriseba. Ka sarakalasebaga Yoyada to sii la, Zowasi ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Yoyada ye muso fila ɲini k'o di Zowasi ma, a ye dencɛw ni denmusow sɔrɔ. O kɔ, Zowasi y'a latigɛ ko ale bena Masaba ka soo lalaga. A ye sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw lajɛn k'a fɔ u ye ko u ka taga Zuda mara duguw la, Isirayɛlidenw ka kan ka wari min di saan o saan u ka Ala ka soo lalagako la, k'o wari minɛ u bɛɛ fɛ. A tun ko u ka teliya o baara la. Nga Levi kɔmɔgɔw ma teliya. Masacɛ ye sarakalasebagaw kuntigi Yoyada wele k'a fɔ a ye ko: «Masaba ka baarakɛla Musa tun ye bolomafara min koo wajibiya Isirayɛli jama ye ɲɔgɔnye fanibugu kosɔn, mun na i m'a gwɛlɛya Levi kɔmɔgɔw ye ko u k'o minɛ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw fɛ ka na n'a ye? Bari Atali, musojugu nin, n'a deenw ye Ala ka soo cɛn. Minan minw tun dira Ala ma, u y'o ta k'u kɛ * Baali sɔntaw ye.» Masacɛ ko u ka kɛsu dɔ dilan k'a bila Masaba ka soo donda la kɛnɛma. O kɔ, u ye wango la Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ, ani Zuda mara la k'a fɔ ko Ala ka baarakɛla Musa tun ye bolomafara min latigɛ Isirayɛlidenw ye kongokolon kɔnɔ, ko mɔgɔw ka na n'o ye k'o di Masaba ma. Jama bɛɛ n'u kuntigiw nana n'o ye nisɔndiya la k'a don kɛsu nin kɔnɔ fɔɔ a fara. Ni Levi kɔmɔgɔw nana ni kɛsu nin ye masacɛ ka dakɔrɔsigiw fɛ tuma min na, n'u y'a ye ko wari buguyara a kɔnɔ, masacɛ ka sɛbɛnnikɛla ni sarakalasebagaw kuntigi ka lasigiden be wari nin yɛlɛma ka taga kɛsu nin bila a nɔɔ na. U tun be to k'o kɛ loon o loon. U ye wari caaman sɔrɔ yen. Masacɛ ni Yoyada tun be to ka wari nin di baaraɲamɔgɔw ma minw tun be Masaba ka soo lalagara. Olu tun be to ka kabakurulɛsɛbagaw ani yirilɛsɛlaw, ni nigɛ baarakɛlaw, ani zira taw sara n'o ye Masaba ka soo lalaga kama. Mɔgɔ minw tun be baara nin kɛra, olu y'u sɔbɛ don a la, baara tagara ɲa u bolo. U ye Ala ka soo nin dilan a cogokɔrɔ la, ka barika don a la. U tilara tuma min na, u nana ni wari nin tɔɔ ye masacɛ ni Yoyada fɛ. U y'o kɛ ka minan dɔw dilan Masaba ka soo kama: u tun be baara kɛ ni minw ye, ni saraka jɛnita minanw, ani daganinw, ni minan wɛrɛ minw dilanna ni sanu ni warigwɛ ye. Ka Yoyada to sii la, u tun be to ka saraka jɛnitaw bɔ Masaba ka soo kɔnɔ tuma bɛɛ. Yoyada kɔrɔla kosɔbɛ ka sɔrɔ ka sa. Sanni a ka sa, a sii tun ye saan kɛmɛ ni bi saba ye. U y'a suu don Dawuda ka ciin na, masacɛw sudonyɔrɔ la, bari a tun ye baaraɲuman kɛ Isirayɛlidenw cɛma, ka boɲa la Ala n'a batoso kan. Yoyada sara tuma min na, Zuda mara ɲamɔgɔw nana masacɛ boɲa, masacɛ ye mɛnni kɛ u fɛ. U ye Masaba u faaw ka Ala ka soo to yen ka taga * Asera jaaw ni joo wɛrɛw sɔn. Ala dimina Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw kɔrɔ u ka kojugu nin kosɔn. Masaba ye kiraw ci jama fɛ janko u ka kɔsegi ale ma, kiraw y'u lasɔmi, nga u ma mɛnni kɛ. O kɔ, Ala ka Nii jigira sarakalasebaga Yoyada dencɛ Zakari kan. Ale lɔra jama ɲa k'a fɔ ko: «Ala ko mun na aw te ale Masaba ka kuma bato? Ko aw tena taga ɲa. Ko aw banna ale la minkɛ, ale fana banna aw la.» U ye janfa siri a la, ani k'a bon ni kabakuru ye k'a faga Masaba ka soo luu kɔnɔ ka kɛɲɛ ni masacɛ ka fɔta ye. Zakari facɛ Yoyada tun ye ɲumanya min kɛ masacɛ Zowasi ye, a ma miiri o la, fɔɔ a ye Yoyada dencɛ Zakari faga. Zakari satuma na, a y'a fɔ ko: «I be min kɛra, Masaba k'o ye, ani k'i ɲininga a la.» Saan dafanin kɔ, Sirikaw ka kɛlɛdenw nana Zowasi kɛlɛ kama. U donna Zuda mara la, ani Zeruzalɛmu, ka jama ɲamɔgɔw bɛɛ faga, k'u ka nafolo bɛɛ cɛ k'a ci u ka masacɛ ma Damasi. Sirikaw ka kɛlɛden minw tun nana, olu tun ma ca, nga Masaba ye kɛlɛden caaman don u bolo. Bari Zuda mara mɔgɔw tun banna Masaba u faaw ka Ala la. Sirikaw ye Zowasi ɲaa gwan. U tagara tuma min na, u y'a to sigɛnba la. A ka dakɔrɔsigiw ye janfa siri a la sarakalasebaga Yoyada deen fagako kama k'a faga a ka dilan kan. U y'a suu don Dawuda ka ciin na, nga u m'a don masacɛw ka kaburu kɔnɔ. Mɔgɔ minw tun ye janfa siri a la, olu tun ye amonimuso Simeyati dencɛ Zabadi, ani mowabumuso Simiriti dencɛ Yozabadi ye. A deenw tɔgɔ, ani kirayakuma caaman minw fɔr'a kosɔn, ani Ala ka soo lalagako, o bɛɛ be sɔrɔ masacɛw ka kitabu kɔnɔ. A dencɛ Amaziyasi sigir'a nɔɔ na masaya la. Sanni Amaziyasi ka kɛ masacɛ ye, a sii tun sera saan mugan ni duuru. A ye saan mugan ni kɔnɔntɔn kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Yowadan ka bɔ Zeruzalɛmu. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ, nga a m'a kɛ ni kɔnɔgwɛ ye. A sigira ka ɲa a ka masaya la tuma min na, a ka dakɔrɔsigi minw tun y'a facɛ masacɛ faga, a ye olu faga. Nga a ma u dencɛw faga, ka kɛɲɛ ni Musa ka sariyasɛbɛ kɔnɔnakuma ye, Masaba y'a fɔ yɔrɔ min na ko: «Faaw tena faga u deen nɔɔ na, deenw fana tena faga u faaw nɔɔ na, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ bena faga a yɛrɛ ka kojuguw kosɔn.» Amaziyasi ye Zuda mara mɔgɔw lajɛn, ka kɛlɛden waa kelen kelen kuntigiw ni kɛmɛ kɛmɛ kuntigiw sigi ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, Zuda ni Bɛnzamɛn mara bɛɛ la. O kɔ, a ye mɔgɔw jati k'a ta mɔgɔw ma minw sii sera saan mugan ma ka yɛlɛ. A ye mɔgɔ waa kɛmɛ saba sɔrɔ minw be se ka taga kɛlɛ la, n'u be se taman ni nigɛkunbɛnnan na. A ye Isirayɛli mara cɛfari waa kɛmɛ (100 000) fana ta warigwɛ tɔni saba ɲɔgɔn la. Nga Ala ka mɔgɔ dɔ nan'a fɔ a ye ko: «Masacɛ, Isirayɛli mara kɛlɛdenw man kan ka taga n'i ye, bari Masaba te ni Isirayɛli mara mɔgɔ nunu si ye, Efarayimu kɔmɔgɔ nunu. N'i tagara n'u ye, hali n'i y'i seko bɛɛ kɛ kɛlɛ la, Ala ben'a kɛ i be dɛsɛ ka lɔ i juguw ɲa, bari see b'a ye ka mɔgɔ dɛmɛ, walima k'a kɛ a te se ka lɔ a juguw ɲa.» A y'a fɔ Ala ka mɔgɔ nin ye ko: «Ne ye warigwɛ tɔni saba ɲɔgɔn min di Isirayɛli mara kɛlɛdenw ma, n ka kan k'o koo kɛ cogo di?» Ala ka mɔgɔ nin y'a jaabi ko: «Masaba be se ka dɔ d'i ma tugu min ka ca n'o ye kosɔbɛ.» Kɛlɛden minw bɔra Efarayimu mara la, Amaziyasi ye olu bila ka kɔsegi u ka yɔrɔ la. U dimina Zuda mara mɔgɔw kɔrɔ kosɔbɛ, u dimininba le kɔsegira ka taga soo. Amaziyasi y'a jaa gwɛlɛya ka wili ka taga n'a ka kɛlɛdenw ye, kɔgɔ be kɔkɛnɛ min na, ka edɔmu mɔgɔ waa tan (10 000) faga yen. Zuda mara kɛlɛdenw ye mɔgɔ waa tan ɲanamanw minɛ fana ka taga n'u ye fara dɔ sanfɛ, k'u ɲɔti ka jigi, u bɛɛ ɲɔɲɔna. Amaziyasi tun ye Isirayɛli mara kɛlɛden minw bila ka kɔsegi, a ma sira di minw ma ka taga n'a ye kɛlɛ la, olu tagara don Zuda mara duguw kɔnɔ, k'a ta Samari fɔɔ ka taga se Bɛtorɔn. U ye mɔgɔ waa saba (3 000) faga, k'u bololafɛn caaman ta ka taga n'u ye. Amaziyasi sera edɔmuw kɔrɔ ka ban tuma min na, a kɔsegitɔ y'u ka joow ta ka na n'u ye. A y'u kɛ a ka joow ye ka biri u kɔrɔ, ani ka fɛɛn kasadimanw jɛni u ye. Masaba dimin'a kɔrɔ ka kira dɔ ci a fɛ. Ale y'a fɔ a ye ko: «Mun na i ye siya nin ka joow ɲininga? O do ma se k'u tigiw bɔsi i bolo.» K'a to kuma na, Amaziyasi y'a fɔ a ye ko: «An y'i sigi k'i kɛ masacɛ ladibaga ye wa? I daa tugu! Mun na i b'a fɛ u k'i bugɔ?» O la, kira nin y'a ka kuma laban ko: «Ne y'a lɔn ko Ala le y'a latigɛ ko a bena i halaki, bari, e ye nin kɛ, e ma sɔn ne ka ladili ma fana.» Zuda mara masacɛ Amaziyasi ye ɲɔgɔnye kɛ n'a ka mɔgɔw ye. O kɔ, a ye cidenw bila ka ta'a fɔ Zewu deen Yowakazi dencɛ Zowasi, Isirayɛli mara masacɛ ye ko a ka na u be ɲɔgɔn kɛlɛ. Isirayɛli mara masacɛ Zowasi ye cira bila k'a fɔ a ye ko: «Liban kulu kan ŋɔniyiri ye cira bila k'a fɔ Liban sɛdiriyiri ye ko a k'a denmuso di ale dencɛ ma furu la. Nga Liban kongosogo dɔ tagara ŋɔniyiri nin dɔndɔn. I sera edɔmuw kɔrɔ, o le b'i kɔnɔ. O la, e b'i yɛrɛ funu k'i yɛrɛ boɲa. Nga to i ka yɔrɔ la! Mun na e b'i yɛrɛ don kɛlɛjugu la? I bena ben e ni Zuda mara fana!» Nga Amaziyasi ma sɔn ka mɛnni kɛ, bari koo nin bɔra Ala le la, janko a ka se k'a don a juguw bolo bari u tun tugura edɔmuw ka joow kɔ. Isirayɛli mara masacɛ Zowasi nan'a kɛlɛ. U ye ɲɔgɔn sɔrɔ Bɛtisɛmɛsi, Zuda mara la. Isirayɛli mara mɔgɔw sera Zuda mara taw kɔrɔ, u kelen kelen bɛɛ bolila ka taga u ka soow kɔnɔ. Isirayɛli mara masacɛ Zowasi ye Zuda mara masacɛ Amaziyasi, Yowakazi deen Zowasi dencɛ minɛ Bɛtisɛmɛsi. A nana n'a ye Zeruzalɛmu, ka dugu laminikogo ci k'a ta Efarayimu donda ma fɔɔ ka ta'a bila Nɔnkɔn donda la. O jaɲa be ɲini ka se mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ma. Sanu ni warigwɛ, ani minan minw tun be Ala ka soo kɔnɔ, Obɛdi Edɔmu tun be minw kɔlɔsira, a y'o bɛɛ ta, ani masacɛ ka soo nafolow fana. A ye mɔgɔ dɔw minɛ fana ka sɔrɔ ka kɔsegi Samari. Zuda mara masacɛ Zowasi, Amaziyasi dencɛ tora sii la saan tan ni duuru Isirayɛli masacɛ Zowasi, Yowakazi dencɛ sanin kɔ. Amaziyasi ka kɛwali tɔw, k'a ta u daminɛ na fɔɔ u laban na, o be sɔrɔ Zuda ni Isirayɛli mara masacɛw ka kitabu kɔnɔ. Kabini Amaziyasi y'a kɔɔ sin Masaba ma, u ye janfa siri a la Zeruzalɛmu, a bolila ka taga Lakisi. U ye mɔgɔw bila ka tugu a kɔ Lakisi, k'a faga o yɔrɔ la. U y'a suu ta soo kan ka ta'a don a faaw kɔrɔ Zuda mara dugu kɔnɔ. Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ye Oziyasi minɛ k'a sigi masaya la a facɛ Amaziyasi nɔɔ na. O y'a sɔrɔ a sii tun ye saan tan ni wɔɔrɔ ye. Ale lo ye Ɛlati dugu lalaga k'a lɔ, ani k'a kɛ Zuda mara ta ye a facɛ sanin kɔ. Oziyasi sigiwaati la masaya la, o y'a sɔrɔ a sii tun ye saan tan ni wɔɔrɔ ye. A ye saan bi duuru ni fila kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Yekoliya ka bɔ Zeruzalɛmu. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ cogo bɛɛ la i n'a fɔ a facɛ Amaziyasi tigitigi. Ka Zakariyawu to sii la, min tun be to k'a ladi Alaɲasiran la, Oziyasi tun be Ala ɲini. K'a to Masa Ala ɲini la, ale tun b'a ka koo yiriwa. A tagara filisiw kɛlɛ, ka Gati dugu laminikogo yɔrɔ dɔ ci, ani Yabune ni Asidɔdi taw fana. O kɔ, a ye duguw sigi kura ye Asidɔdi masurun na, ani yɔrɔ wɛrɛw, filisiw fɛ. Arabu minw be Guribaali, Ala y'a dɛmɛ olu, ni filisiw ani mewuniw kɛlɛ la. Amoniw tun be to ka na boɲafɛnw di Oziyasi ma. A tɔgɔ bɔra fɔɔ ka taga se Ezipiti jamana daan na, bari see tun b'a ye kosɔbɛ. A ye sangasow lɔ Zeruzalɛmu dugu dondaw la: Nɔnkɔn donda, ani daa min be kɔkɛnɛ faan fɛ, ni dugu laminikogo gɔngɔrɔyɔrɔ donda. A y'u lɔ k'o kɛ yɔrɔ barikamanw ye. A ye sangasow lɔ kongokolon kɔnɔ fana, ka jimarayɔrɔ caaman sogi, bari begɛn caaman tun b'a fɛ kulujukɔrɔ mara la ni kɛnɛba yɔrɔ la. Sɛnɛkɛlaw ni * ɛrɛzɛnforo baarakɛlaw tun b'a fɛ kuluyɔrɔw la ni dugukoloɲumanw na, bari sɛnɛ tun ka d'a ye. Kɛlɛdenw tun b'a fɛ minw be se kɛlɛ la, n'u labɛnnin be ka taga kɛlɛkɛyɔrɔ la jɛnkulu jɛnkulu ka kɛɲɛ ni sɛbɛnnikɛla Yeyɛli ni masacɛ ka ɲamɔgɔ Maaseyawu ka jaticogo ye. Masacɛ ka kuntigiw dɔ, Ananiyawu tun be kɛlɛden nunu kunna. Gwatigi gwatigi minw tun be kɛlɛdenw ɲafɛ, olu tun ye mɔgɔ waa fila ni kɛmɛ wɔɔrɔ (2 600) ye. Olu tun be kɛlɛden waa kɛmɛ saba ni waa wolonwula ani kɛmɛ duuru (307 500) kunna. U tun be se ka kɛlɛ kɛ ni barika, ani jagwɛlɛya ye. Olu tun be to ka masacɛ dɛmɛ k'a juguw kɛlɛ. Oziyasi ye nigɛkunbɛnnanw ni tamanw di kɛlɛden nunu bɛɛ ma, ani nigɛfugulanw ni nigɛkunbɛnnanw, ani kalaw, ni bɛrɛbonnanw. Baaralɔnbagaw tun ye dilancogo min yira, a y'a to u ye kɛlɛkɛwotorow dilan Zeruzalɛmu ka kɛɲɛ n'o ye. Mansin nunu ka sigi sangasow kan, ani dugu laminikogo nɔnkɔnw na ka biɲɛ ni kabakurubabaw bon. A tɔgɔ bɔra fɔɔ ka se yɔrɔjan na, bari a tun ye dɛmɛ sɔrɔ Ala fɛ kosɔbɛ fɔɔ ka fanga sɔrɔ. Nga a ye fanga sɔrɔ tuma min na, yɛrɛboɲa donn'a la, o nana n'a ka bɔnɛ ye. A ma tilen Masaba a ka Ala ma, a tagara don Masaba batoso kɔnɔ wusulan jɛniyɔrɔ la ko ale be wusulan jɛni. Sarakalasebaga Azariyawu ni Masaba ka sarakalasebaga mɔgɔ bi seegi minw jaa ka gwɛlɛ, olu tugur'a kɔ ka don soo kɔnɔ. U y'a fɔ a ye ko: «Ka wusulan jɛni Masaba ye, o te i ka baara ye, Oziyasi. O ye Arɔn kɔmɔgɔw, sarakalasebagaw ta ye, minw bilara Masaba ye o baara kama. Bɔ yan, bari i ye tilenbaliko kɛ, o tena kɛ tɔgɔɲuman ye i fɛ Masa Ala ɲakɔrɔ.» O y'a sɔrɔ wusulandaga tun be Oziyasi bolo, a dimina. K'a to a ka dimi na sarakalasebagaw kɔrɔ, wusulan jɛniyɔrɔ ɲafɛ Masaba ka soo kɔnɔ, farisogobana bɔr'a teen na. Sarakalasebagaw kuntigi Azariyawu ni sarakalasebaga tɔw bɛɛ y'a filɛ, u y'a ye ko bana nin b'a teen na. U y'a bɔ yen joona. Ale yɛrɛ banbana ka bɔ kɛnɛma bari Masaba tun ye tɔɔrɔ la a kan. Masacɛ Oziyasi tor'a ka farisogobana na fɔɔ ka taga se a salon ma. O la, a tora soo dɔ kɔnɔ a kelen, a tun te se ka don Masaba ka soo kɔnɔ tugu. A dencɛ Yotamu min tun ye masacɛ ka soo kuntigi ye, ale lo tun be jamana kɔnɔ mɔgɔw kunna. Oziyasi ka kɛwali tɔw, k'a ta u daminɛ ma fɔɔ u laban na, olu be sɔrɔ Amɔsi dencɛ kira Ezayi ka kitabu kɔnɔ. Oziyasi sara, u y'a suu don a faaw kɔrɔ, masacɛw sudonyɔrɔ la, bari mɔgɔw tun ko farisogobanatigi lo. O kɔ, a deen Yotamu sigir'a nɔɔ na masaya la. Yanni Yotamu ka sigi masaya la, a sii tun ye saan mugan ni duuru ye. A ye saan tan ni wɔɔrɔ kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Yerusa, Sadɔki denmuso tun lo. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a facɛ Oziyasi tigitigi. A ma don Masaba batoso kɔnɔ, nga jama tora u ka mɔgɔkolonya la. Ale lo ye Masaba ka soo sanfɛla donda lɔ. A ye dugu laminikogo yɔrɔ caaman dilan Ofɛli tintin faan fɛ. A ye dugu dɔw sigi Zuda mara kuluyɔrɔw la, ka dugu barikamanw ni sangasow lɔ tuuw kɔnɔ. A ye kɛlɛ kɛ ni amoniw ka masacɛ ye ka se a kɔrɔ. O saan na, u ye warigwɛ tɔni saba, ni suman sifa dɔ tɔni waa saba (3 000), ani suman sifa dɔ wɛrɛ tɔni waa saba d'a ma. U y'o ɲɔgɔn le d'a ma saan filanan na fana, n'a saan sabanan na. Yotamu kɛra fangatigi ye, bari, a tun be tilen Masaba a ka Ala ɲakɔrɔ. Yotamu ka kɛwali tɔw, a ye kɛlɛ minw bɛɛ kɛ n'a ka kɛta tɔw, olu be sɔrɔ Isirayɛli ni Zuda mara masacɛw ka kitabu kɔnɔ. Yanni a ka sigi masaya la, a sii tun ye saan mugan ni duuru ye. A ye saan tan ni wɔɔrɔ kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A sara, u y'a suu don Dawuda ka ciin na. O kɔ, a dencɛ Akazi sigir'a nɔɔ na masaya la. Yanni Akazi ka kɛ masacɛ ye, a sii tun ye saan mugan ye. A ye saan tan ni wɔɔrɔ kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ma koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a bɛma Dawuda tun y'a kɛ cogo min na. A ye Isirayɛli mara masacɛw ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ. A fana ye joo nigɛlamanw dilan * Baali ye. A ye fɛɛn kasadimanw jɛni Bɛninɔn kɔkɛnɛ na, ani k'a dencɛw jɛni tasuma na ka kɛɲɛ ni siya wɛrɛw ka landajuguw ye, Masaba tun ye minw gwɛn ka bɔ Isirayɛlidenw ɲa. A tun be to ka sɔnni kɛ ani ka wusulan jɛni sɔnnikɛyɔrɔw la, tintinw kan, ni yiribabaw bɛɛ kɔrɔ. Masaba a ka Ala y'a don Siri masacɛ bolo. Sirikaw ser'a kɔrɔ k'a ka mɔgɔ caaman minɛ ka taga n'u ye Damasi. Masaba y'a don Isirayɛli mara masacɛ bolo fana, ale ser'a kɔrɔ k'a ka mɔgɔ caaman faga. Loon kelen kɔnɔ, Eremaliyawu dencɛ Peka ye Zuda mara kɛlɛden waa kɛmɛ ni mugan (120 000) faga, bari u tun banna Masaba u faaw ka Ala ma. Efarayimu kɔmɔgɔ cɛfari Zikiri ye masacɛ dencɛ Maaseyawu faga, ni masaso ɲamɔgɔ Azirikamu, ani masacɛ lankan Ɛlikana. Isirayɛli mara mɔgɔw ye mɔgɔ waa kɛmɛ fila (200 000) minɛ u balima Zuda mara mɔgɔw cɛma, musow fara cɛdenw ani denmusow kan. U ye nafolo caaman ta ka kɔsegi n'a ye Samari. Masaba ka kira dɔ tun be o yɔrɔ la, min tɔgɔ ko Odɛdi. Kɛlɛdenw kɔsegitɔ Samari, Odɛdi bɔra k'u kunbɛn k'a fɔ u ye ko: «Masaba aw faaw ka Ala dimina Zuda mara mɔgɔw kɔrɔ minkɛ, a y'u don aw bolo. Nga aw y'u halaki ni dimiba ye fɔɔ o mankan mɛnna sankolo kɔnɔ. Sisan a b'aw kɔnɔ k'aw balima Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw kɛ aw ka jɔɔnw ye! Yala aw fana jalakinin tɛ Masaba aw ka Ala ɲakɔrɔ wa? Aw ka mɛnni kɛ ne fɛ sisan! Aw ye mɔgɔ minw minɛ aw balimaw cɛma, aw ka sira d'u ma u ka taga, bari Masaba diminin be aw kɔrɔ kosɔbɛ.» Efarayimu kɔmɔgɔ dɔw, Yoyanan dencɛ Azariyawu, ni Mesilemɔti dencɛ Berekiyawu, ani Salumu dencɛ Yeyizikiyawu, ni Adilayi dencɛ Amaza, wilila mɔgɔw kama minw kɔsegitɔ tun lo ka bɔ kɛlɛ kɛyɔrɔ la. U y'a fɔ u ye ko: «Aw ye mɔgɔ minw minɛ, aw kana don n'o ye yan, o ka kɛ koo ye an kunna Masaba ɲakɔrɔ. Aw b'a fɛ ka dɔ fara an ka hakɛ n'an kunko kan Masaba ɲakɔrɔ wa? K'a sɔrɔ an kunko ka bon. Masaba diminin be Isirayɛlidenw kɔrɔ do.» O la, kɛlɛden nunu ye mɔgɔ nunu ni nafolo nin to yen ɲamɔgɔw ni jama bɛɛ ɲana. U ye mɔgɔ dɔw tɔgɔ wele. Kɛlɛdenw tun ye mɔgɔ minw minɛ ni fani t'u fɛ, nafolo min tun sɔrɔla kɛlɛkɛyɔrɔ la, o mɔgɔ nunu y'o dɔ ta k'olu bɛɛ fɛɛrɛbɔ n'a ye. U ye faniw ni sanbara, ani dumuni ni jii, ani fura mɔnta d'u ma. Minw tun te se ka taama, u ye olu bɛɛ yɛlɛ faliw kan ka taga n'u ye u balimaw fɛ Tamarosundugu la, min ye Zeriko ye. O kɔ, u kɔsegira Samari. O waati la, masacɛ Akazi ye cidenw bila ka taga dɛmɛ ɲini Asiri masacɛ fɛ. Edɔmuw tun nana Zuda mara mɔgɔw kɛlɛ tugu ka se u kɔrɔ, ka mɔgɔ dɔw minɛ ka taga n'u ye. Filisiw tun bɔra ka taga don dugu dɔw la fanga la kulujukɔrɔ, ani Zuda mara worodugu ɲafan fɛ. U ye Bɛtisɛmɛsi ni Ayalɔn, ani Gederɔti minɛ ka fara Soko ni Timuna, ani Gimuzo n'u laminiduguw kan, ka sigi yen. Masaba tun ye Zuda mara mɔgɔw dɔgɔya Isirayɛlidenw ka masacɛ Akazi kosɔn. Bari a tun ye Zuda mara mɔgɔw jaa gwɛlɛya ka kojugu kɛ, ani a ma tilen Masaba ma fewu fewu. Asiri masacɛ Tiligati Pilezɛri nan'a kama. Nga yanni a k'a dɛmɛ, a y'a minɛ i n'a fɔ a jugu. Akazi tun ye Masaba ka soo, ni masacɛ ka soo, ani ɲamɔgɔw ka soo kɔnɔ minan dɔw ta k'o di Asiri masacɛ ma, nga o m'a dɛmɛ. Ka masacɛ Akazi to o gwɛlɛya la, a tora ka dɔ fara a ka tilenbaliya kan Masaba ma. A ye Damasi joow sɔn, minw tun kɛra sababu ye Damasikaw ser'a kɔrɔ. A ko: «Siri masacɛw ka joow y'u dɛmɛ minkɛ, o la, ne bena u sɔn janko u ka ne fana dɛmɛ.» Nga olu kɛr'a ma sababujugu ye, ani Isirayɛlidenw bɛɛ ma. Akazi ye Ala ka soo kɔnɔ minanw lajɛn k'o cɛn. A ye Masaba ka soo daaw tugu, ka tila ka sarakabɔyɔrɔw lɔ Zeruzalɛmu dugu sirakunbɛnyɔrɔw bɛɛ la. A fana ye sɔnnikɛyɔrɔw lɔ Zuda mara dugu kelen kelen bɛɛ kɔnɔ, janko u ka fɛɛn kasadimanw jɛni siya wɛrɛw ka joow ye, k'a kɛ Masaba a faaw ka Ala dimin'a kɔrɔ. A ka kɛwali tɔw, a ka kokɛtaw bɛɛ, k'a ta u daminɛ na ka na se u laban na, olu be sɔrɔ Zuda ni Isirayɛli mara masacɛw ka kitabu kɔnɔ. Akazi sara, u y'a suu don Zeruzalɛmu, nga u m'a suu don Isirayɛlidenw ka masacɛw ka kaburu kɔnɔ. O kɔ, a dencɛ Ezekiyasi sigir'a nɔɔ na masaya la. Ezekiyasi tun ye saan mugan ni duuru sɔrɔ, ka sɔrɔ ka kɛ masacɛ ye. A ye saan mugan ni kɔnɔntɔn kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Abiya, ale tun ye Zakari denmuso ye. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a bɛma Dawuda tigitigi. A ka masaya saan fɔlɔ la, o kalo fɔlɔ, a ye Masaba ka soo daaw yɛlɛ k'u lalaga. A ye sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw wele ka na. A y'u lajɛn forobayɔrɔ la min be kɔrɔn fɛ, k'a fɔ u ye ko: «Levi kɔmɔgɔw, aw ye mɛnni kɛ ne fɛ! Aw k'aw yɛrɛ, ani Masaba aw faaw ka Ala ka soo saniya. Fɛɛn nɔgɔnin minw be Yɔrɔ Senuman na, aw k'olu bɛɛ ta ka bɔ n'u ye kɛnɛma. An faaw tilennin tun tɛ, u ye kojugu kɛ Masaba an ka Ala ɲakɔrɔ ka ban a ma. U ma janto Masaba ka sigiyɔrɔ la, k'u kɔɔ sin Masaba ma. U ye bulon daaw tugu, ka fitinɛw faga. U ma wusulan jɛni, walima ka saraka jɛnitaw bɔ Isirayɛli ka Ala ye, a ka yɔrɔ la. O le y'a to Masaba dimina Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw kɔrɔ. A y'u kɛ siranfɛnw ni dusukasifɛnw ye, ani k'a kɛ mɔgɔw be yɛlɛ u ma, i n'a fɔ aw ɲaa b'a la cogo min na. O le kosɔn, an faaw fagara ni murujan ye, an dencɛw n'an denmusow, ani an ka musow minɛna ka taga jɔnya la. Sisan ne b'a fɛ ka bɛn ni Masaba, Isirayɛli ka Ala ye janko a dimikojugu kana kɛ sababujugu ye an ma. Ne deenw, aw ye faratiko dabila, bari Masaba y'aw woloma janko aw ka to ka lɔ a ɲakɔrɔ ka baara kɛ a ye, ka kɛ a ka baaradenw ye, ani ka wusulan jɛni a ye.» Levi kɔmɔgɔ minw wilila ka baara daminɛ, olu ye: Amazayi dencɛ Maati ni Azariyawu dencɛ Yowɛli ye ka bɔ Keyati ka fadenyabolo la, ani Abidi dencɛ Kisi ni Yeyalelɛli dencɛ Azariyawu ka bɔ Merari ta la, ani Zima dencɛ Yowa ni Yowa dencɛ Edɛn ka bɔ Gɛrisɔn ta la, ani Simuri ni Yeyɛli ka bɔ Elisafan ta la, ani Zakari ni Mataniya ka bɔ Azafu ta la, ani Yeyɛli ni Simeyi ka bɔ Eman ta la, ani Semaya ni Uziyɛli ka bɔ Yedutun ta la. U y'u balimaw lajɛn fadenyabolo la, k'u yɛrɛ saniya, ka sɔrɔ ka don ka Masaba ka soo saniya, i n'a fɔ masacɛ y'a ɲini u fɛ cogo min na ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma ye. Sarakalasebagaw donna Masaba ka soo kɔnɔ janko k'a saniya. Minan nɔgɔnin minw bɛɛ tun be Masaba ka soo nin kɔnɔ, u y'o bɛɛ ta ka bɔ n'u ye soo nin luu kɔnɔ. Levi kɔmɔgɔw sɔrɔla k'u ta ka taga n'u ye Sedirɔn kɔɔ kɛnɛ na. U ye saniyali nin daminɛ kalo fɔlɔ tile fɔlɔ loon. Kalo nin tile seeginan loon, u donna Masaba ka bulonda la, ka tile seegi wɛrɛ kɛ Masaba ka soo yɛrɛ saniyali la. U tilara o baara la kalo fɔlɔ tile tan ni wɔɔrɔnan loon. O kɔ, u tagara don masacɛ Ezekiyasi fɛ k'a fɔ a ye ko: «An ye Masaba ka soo yɔrɔ bɛɛ saniya, ni saraka jɛnita bɔyɔrɔ n'a minanw bɛɛ, ani buru min be di Ala ma, o be bila tabali min kan, n'a minanw bɛɛ. Ka masacɛ Akazi to a ka masaya la, n'a ka tilenbaliya la Ala ma, a tun ye minan minw bɛɛ nɔgɔ, an y'o bɛɛ labɛn k'u saniya. U ye Masaba ka sarakabɔyɔrɔ ɲafɛ.» O dugusagwɛ sɔgɔmada joona, masacɛ Ezekiyasi ye dugu ɲamɔgɔw lajɛn ka taga Masaba ka soo kɔnɔ. U nana ni tura wolonwula, ani sagajigi wolonwula, ni sagaden wolonwula, ani bakɔrɔnin wolonwula ye, o ka kɛ hakɛ yafa saraka ye jamana, ni Ala ka sigiyɔrɔ, ani Zuda mara tɔgɔ la. Masacɛ y'a fɔ Arɔn kɔmɔgɔw, sarakalasebagaw ye ko u k'o bɔ saraka ye Masaba ka sarakabɔyɔrɔ kan. Sarakalasebagaw ye tura nunu kaan tigɛ k'o joli kɛ k'a seriseri sarakabɔyɔrɔ kan. O kɔ, u ye sagajigiw kaan tigɛ k'olu fana joli kɛ ten. O kɔ tugu, u ye sagadenw kaan tigɛ fana, k'olu fana joli kɛ ten. Bakɔrɔnin minw be kɛ hakɛ yafa saraka ye, u nana ni olu ye masacɛ ni jama ɲafɛ, olu y'u bolow la u kan. Sarakalasebagaw ye bakɔrɔninw kaan tigɛ k'u joli kɛ sarakabɔyɔrɔ kan, hakɛ yafa saraka ye, Isirayɛlidenw bɛɛ kosɔn. Bari masacɛ tun y'a fɔ ko saraka jɛnita, ni hakɛ yafa saraka ka bɔ Isirayɛlidenw bɛɛ kosɔn. Masacɛ ye Levi kɔmɔgɔw bila Masaba ka soo kɔnɔ ni nigɛ gositaw, ani gɔniw, ni kolonjow ye, i n'a fɔ Dawuda, ni masacɛ ka kira Gadi, ani kira Natan tun y'a latigɛ cogo min na. Bari, Masaba le tun y'a fɔ ten a ka kiraw daa fɛ. Levi kɔmɔgɔw lɔra ni fɔlikɛminanw ye, Dawuda tun ye minw dilan. Sarakalasebagaw fana tun be ni buru fiyɛtaw ye. Ezekiyasi y'a fɔ ko u ka saraka jɛnita bɔ sarakabɔyɔrɔ kan. U y'o daminɛ dɔrɔn, u y'a daminɛ ka dɔnkili la Masaba ye, ani ka buruw fiyɛ, ka Isirayɛli masacɛ Dawuda ka fɔlikɛminanw fɔ. Jama bɛɛ birila, dɔnkililabagaw tun be dɔnkili la, burufiyabagaw tun be buruw fiyɛ. U tora o bɛɛ la fɔɔ u tilara saraka jɛnita bɔli la. U tilara saraka nunu na tuma min na, masacɛ n'a kɔfɛmɔgɔw bɛɛ y'u kunbiri gwan k'u ɲaa biri duguma. O kɔ, Dawuda ni kira Azafu tun be Masaba tanu ni kuma minw ye, masacɛ Ezekiyasi n'a ka dakɔrɔsigiw y'a fɔ Levi kɔmɔgɔw ye k'u k'a tanu n'o kuma nunu ye. U y'a tanu ni dusudiya ye, ka sɔrɔ k'u kunbiri gwan k'u ɲaa biri duguma. Ezekiyasi ye kuma ta k'a fɔ ko: «Aw y'aw yɛrɛ di Masaba ma sisan minkɛ, aw ye gwɛrɛ ka na ni begɛnw ye ka foli sarakaw bɔ Masaba ka soo kɔnɔ.» O la, jama nana ni begɛnw ye ka foli sarakaw bɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ dusu tun ka di, olu ye saraka jɛnitaw bɔ. Jama nana ni saraka jɛnita minw ye, olu tun ye tura bi wolonwula, ni sagajigi kɛmɛ, ani sagaden kɛmɛ fila ye. U y'o bɛɛ bɔ saraka jɛnita ye Masaba ye. U ye saraka dɔ wɛrɛw fana bɔ, olu kɛra misi kɛmɛ wɔɔrɔ, ni saga ni baa waa saba (3 000) ye. Sarakalasebagaw tun man ca. U tun te se ka saraka jɛnita begɛn nunu bɛɛ boso minkɛ, u balima Levi kɔmɔgɔ tɔw y'u dɛmɛ fɔɔ ka taga baara ban, ani fɔɔ ka taga se sarakalasebaga tɔw ka yɛrɛsaniya waati ma. Levi kɔmɔgɔ tɔw tun jijara k'u yɛrɛ saniya ka tɛmɛ sarakalasebagaw kan. Saraka jɛnita begɛn caaman n'u jii tun be yen, ani jɛnɲɔgɔnya sarakaw tuluyɔrɔw. A kɛra ten, Masaba ka soo kɔnɔ batoli daminɛna kura ye. Ala tun ye fɛɛn min kɛ a ka jama ye, Ezekiyasi ni jama bɛɛ nisɔn diyara o la, bari koo nin sera ka kɛ teliman na. Ezekiyasi ye cidenw bila ka taga Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ wele, ka batakiw ci Efarayimu ni Manase maraw la fana, k'a fɔ u ye ko u ka na Masaba ka soo yɔrɔ la Zeruzalɛmu, ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ janko ka Masaba, Isirayɛli ka Ala boɲa. O y'a sɔrɔ masacɛ n'a ka ɲamɔgɔw ni jama bɛɛ min be Zeruzalɛmu, olu tun bɛnn'a la ko u bena Hɔrɔnya ɲanagwɛ nin kɛ kalo filanan na. U tun ma se k'a kɛ a waati la, bari, sarakalasebaga caaman tun ma u yɛrɛ saniya fɔlɔ, jama fana tun ma lajɛn Zeruzalɛmu. Koo nin diyara masacɛ ni jama bɛɛ ye. U y'a latigɛ ka wango la Isirayɛlidenw ka mara bɛɛ kɔnɔ, k'a ta Bɛriseba fɔɔ ka taga se Dan mara la, ko jama ka na Zeruzalɛmu ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ ka Masaba, Isirayɛli ka Ala boɲa. Bari mɔgɔ caaman tun t'a kɛ tugu ka kɛɲɛ ni min sɛbɛnn'a koo la. Cidenw tagara ni masacɛ n'a ka ɲamɔgɔw ka batakiw ye Isirayɛli ni Zuda mara bɛɛ la. Ka kɛɲɛ ni masacɛ ka fɔta ye, u ko: «Isirayɛlidenw, aw ka kɔsegi ka na Masaba, Ibrayima, ni Isiyaka, ani Isirayɛli ka Ala ma, janko a ka sɔn aw ma tugu, aw tɔɔ minw tora, aw minw bɔsira Asiri masacɛw bolo. Aw kana kɛ i n'a fɔ aw facɛw, n'aw balimaw, minw ma tilen Masaba u faaw ka Ala ma, o la, ale y'u kɛ dusukasifɛnw ye, i n'a fɔ aw ɲaa b'a la cogo min na. «Aw kana aw tulo gwɛlɛya i n'a fɔ aw faaw, aw ka kolo Masaba ye. Aw ka n'a ka sigiyɔrɔ la, a ye min saniya kudayi. Aw ka baara kɛ Masaba aw ka Ala ye, janko a dimikojugu kana kɛ sababujugu ye aw ma. N'aw kɔsegira Masaba ma, aw balimaw n'aw deenw minɛna ka taga jamana min na, o yɔrɔ mɔgɔw bena makari u la, k'u to u be kɔsegi ka na jamana nin na, bari Masaba aw ka Ala be hinɛ, a be makari. N'aw kɔsegir'a ma, a ten'a kɔɔ di aw ma.» Ciden nunu ye duguw munumunu Efarayimu ni Manase maraw la fɔɔ ka taga se Zabulɔn mara la. Nga mɔgɔw tora ka yɛlɛ u ma, k'u lɔgɔbɔ. O n'a ta bɛɛ, Asɛri kɔmɔgɔ dɔw, ni Manase ta dɔw, ani Zabulɔn ta dɔw y'u yɛrɛ majigi ka taga Zeruzalɛmu. Zuda mara la fana, Masaba y'a to jama ka miiriya kɛra kelen ye ka se ka masacɛ n'a ka ɲamɔgɔw ka fɔta kɛ, ka kɛɲɛ ni ale Masaba ka kuma ye. Jamaba ye ɲɔgɔn lajɛn Zeruzalɛmu, janko ka * Buru funubali ɲanagwɛ kɛ kalo filanan na, o kɛra jamaba yɛrɛ yɛrɛ ye. U ye Zeruzalɛmu sarakabɔyɔrɔw bɔ yen, ka fɛɛn kasadimanw jɛniyɔrɔw bɔ yen fana, k'u ta ka taga u fili Sedirɔn kɔɔ kɛnɛ na. U ye sagaden faga ka kɛ * Hɔrɔnya ɲanagwɛ saraka ye kalo filanan tile tan ni naaninan loon. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔw tɔw tun maloyara, u y'u yɛrɛ saniya ka na ni saraka jɛnitaw ye Masaba ka soo kɔnɔ. U tora u lɔyɔrɔw la ka kɛɲɛ ni Ala ka mɔgɔ Musa ka sariyasɛbɛ kɔnɔnakuma ye. Sarakalasebagaw tun be joli minɛ Levi kɔmɔgɔw fɛ ka to k'o seriseri sarakabɔyɔrɔ kan. Mɔgɔ caaman tun be jama cɛma minw tun ma u yɛrɛ saniya. O la, mɔgɔ minw bɛɛ saniyanin tun tɛ, Levi kɔmɔgɔw tora ka sagadenw faga ka kɛ olu ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ sarakaw ye janko k'u saniya Masaba ye. Bari mɔgɔ caaman tun ma u yɛrɛ saniya. Mɔgɔ saniyabali nunu caaman tun ye Efarayimu, ni Manase, ani Isakari, ni Zabulɔn mara mɔgɔw ye. Olu ye Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni kɛ, min ma bɛɛn ni sariyasɛbɛ kɔnɔnakuma ye. Nga Ezekiyasi ye Ala daali u ye ko: «Masaba, e min ka ɲi, i ka yafa e ɲinibagasɔbɛw bɛɛ ma, ele Masaba, u faaw ka Ala, hali n'o y'a sɔrɔ u ma saniya i ka koow la.» Masaba y'a ka daalilikan mɛn, a ma foyi kɛ jama la. Isirayɛliden minw tun be Zeruzalɛmu, olu ye * Buru funubali ɲanagwɛ kɛ tile wolonwula kɔnɔ ni nisɔndiyaba ye. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw tun be Masaba tanura loon o loon n'u ka fɔlikɛminanw barikamaw ye. Ezekiyasi kumana Levi kɔmɔgɔw bɛɛ fɛ k'u jaa gwɛlɛya, minw tun be Masaba ka koo faamu kosɔbɛ. U y'u niyɔrɔ dumuni kɛ tile wolonwula kɔnɔ, ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ, ani ka Masaba u faaw ka Ala tanu. Jama bɛɛ bɛnn'a la ko u bena ɲanagwɛ nin kɛ tile wolonwula kɔnɔ tugu. O la, u y'a kɛ tile wolonwula tugu ni nisɔndiya ye. Zuda masacɛ Ezekiyasi tun ye tura waa kelen, ni saga waa wolonwula d'u ma. A ka ɲamɔgɔw tun ye tura waa kelen d'u ma fana, ani begɛnmisɛn waa tan. Sarakalasebaga caaman y'u yɛrɛ saniya. Zuda mara jama bɛɛ nisɔndiyara, ani sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw, ni mɔgɔ minw bɛɛ bɔra Isirayɛli mara la, ni lonan minw tun siginin be o yɔrɔ la, ani minw tun siginin be Zuda mara la fana. Nisɔndiya tun be Zeruzalɛmu kosɔbɛ. Bari kabini Isirayɛli masacɛ Dawuda dencɛ Solomani ka waati tɛmɛna, o ɲɔgɔn tun ma kɛ ka ye Zeruzalɛmu tugu. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw wilila ka lɔ ka duba kɛ jama ye. Ala y'u ka duba minɛ, u ka daalili sera fɔɔ a ka sigiyɔrɔ la sankolo la. O bɛɛ bannin kɔ, Isirayɛliden minw tun be yen, olu bɛɛ tagara Zuda mara duguw la ka jokabakuruw ci, ka * Asera jaaw tigɛ k'u ben, ka sɔnnikɛyɔrɔw ni sarakabɔyɔrɔw cɛn fɔɔ k'u bɛɛ tunu ka bɔ Zuda, ni Bɛnzamɛn maraw yɔrɔ bɛɛ la, ani Efarayimu ni Manase maraw la. O kɔ, u kɔsegira u yɛrɛ ka duguw la, u yɛrɛ ka yɔrɔw la. Ezekiyasi ye sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ka jɛnkuluw sigi tugu k'u kelen kelen bɛɛ ka baara d'u ma. Dɔw be saraka jɛnitaw ni jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ, dɔw fana be baara wɛrɛ kɛ batoli koo la, ka foli kɛ ka tanuli kɛ Masaba ka sigiyɔrɔ daaw la. Masacɛ ye dɔ bɔ a ka nafolo la k'a di, o ka kɛ ka sɔgɔma ni wulafɛ saraka jɛnitaw musakaw ɲanabɔ, ani lafiɲɛlon taw, ni kalokura ɲanagwɛ taw, ani ɲanagwɛ tɔw taw, ka kɛɲɛ ni min fɔra Masaba ka sariyasɛbɛ kɔnɔ. A y'a fɔ Zeruzalɛmukaw ye ko u ka sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw niyɔrɔ d'u ma janko u ka se k'u yɛrɛ di Masaba ka sariya koow la. O kuma fɔra dɔrɔn, Isirayɛlidenw nana n'u ka sɛnɛfɛn deen fɔlɔw ye, ani duvɛnkɛnɛ, ni tulu, ani lii, ni foro kɔnɔ fɛɛn fɔlɔw bɛɛ ye caaman. U nana n'u ka fɛɛnw bɛɛ jaka ye fɔɔ o cayara. Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔ minw tun siginin be Zuda mara duguw kɔnɔ, olu fana nana n'u ka misiw ni begɛnmisɛnw jaka ye, ani boɲafɛn minw tun dira Masaba u ka Ala ma, k'u tonton. U y'o daminɛ kalo sabanan na, ka tila a la kalo wolonwulanan na. Ezekiyasi n'a ka ɲamɔgɔw tagara o filɛ tuma min na, u ye Masaba tanu k'a ka jama Isirayɛli fo. Ezekiyasi ye sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ɲininga o fɛɛn tontonnin nunu la. Sarakalasebagaw kuntigi Azariyawu ka bɔ Sadɔki ka fadenyabolo la, ale y'a jaabi ko: «Kabini mɔgɔw y'a daminɛ ka na u ka bololafɛnw di Masaba ka soo kɔnɔ, an be dumuni kɛra ka fa. A tɔɔ caaman yɛrɛ be yen. Bari, Masaba y'a ka jama ta ɲa.» Ezekiyasi y'a fɔ ko u ka minanmarayɔrɔ dɔw lalaga Masaba ka soo kɔnɔ. U y'o lalaga. U ye fɛɛn minw sɔrɔ, u nana n'u ye, ani jakaw, ni fɛɛn dininw. Levi kɔmɔgɔ Konaniyawu tun b'o fɛɛn nunu kunna, a balimacɛ Simeyi ka kɛ a lankan ye. Yeyɛli ni Azaziyawu ani Naati ni Azayɛli, ani Yerimɔti ni Yozabadi, ani Eliyɛli ni Yisimakiyawu, ani Maati ni Benayawu, le tun kɛra kɔlɔsilikɛbagaw ye ni Konaniyawu n'a balimacɛ Simeyi b'u kunna, ka kɛɲɛ ni masacɛ Ezekiyasi ni Ala ka soo ɲamɔgɔ Azariyawu ka fɔta ye. Levi kɔmɔgɔ Yimuna dencɛ Kore min tun ye kɔrɔn fɛ daa kɔlɔsibaga ye, bololafɛn minw tun be di Ala ma, ale tun b'o koo kunna. Fɛɛn minw dira Masaba ma, a tun be to k'o ni boɲafɛn nunu tilantilan. Edɛn ni Miniyamin, ani Yesuwa ni Semayawu, ani Amariyawu ni Sekaniyawu tun be Kore dɛmɛ sarakalasebagaw ka duguw la ka dumunifɛn nunu tilan u balimaw cɛ, mɔgɔkɔrɔba fara denmisɛn kan, ka kɛɲɛ n'u ka jɛnkuluw ye, u ma dan cɛdenw ma, minw tɔgɔ tun sɛbɛnna n'u sii be saan saba bɔ, ni ka tɛmɛ o kan. Mɔgɔ minw bɛɛ tun be to ka na baara kɛ loon o loon batoli koo la Masaba ka soo kɔnɔ ka kɛɲɛ n'u ka baaraw, n'u ka jɛnkuluw ye, u ye dɔ di olu ma fana. Sarakalasebaga minw tɔgɔ tun sɛbɛnna ka kɛɲɛ n'u ka gwasow ye, ni Levi kɔmɔgɔ tɔɔ minw sii sera saan mugan ma, walima ka tɛmɛ o kan, u tun be dɔ di olu ma ka kɛɲɛ n'u ka baaraw, n'u ka jɛnkuluw ye. U ye dɔ di jama bɛɛ lajɛnnin ma, minw tɔgɔ tun sɛbɛnna, u n'u ka musow, n'u dencɛw, ani u denmusow. Bari u y'u yɛrɛ saniya ni tilenninya ye. Arɔn kɔmɔgɔw, sarakalasebaga minw tun siginin be kongo la, u ka duguw gɛrɛfɛ, mɔgɔw tun b'o dugu nunu kelen kelen bɛɛ kɔnɔ, minw wolomana u tɔgɔ la ka to ka tilanni kɛ olu ye, ani Levi kɔmɔgɔ tɔw bɛɛ ye minw tɔgɔ tun sɛbɛnna. Ezekiyasi y'a kɛ ten Zuda mara bɛɛ kɔnɔ. A ye koɲuman ni kotilennin, ani tiɲɛko kɛ Masaba a ka Ala ɲakɔrɔ. A ye baara minw bɛɛ daminɛ Ala ka soo la, ni Ala ka sariya batoli faan fɛ, a y'a ka Ala yɔrɔ ɲini o bɛɛ la n'a dusu bɛɛ ye. A ka koow fana yiriwara. O koow tɛmɛnin ani o baara tilennin kɛnin kɔ, Asiri masacɛ Senakeribu nana don Zuda mara la. A ye dugu barikamanw datugu k'a fɔ ko a bena don u kɔnɔ fanga la k'u minɛ. Ezekiyasi y'a ye ko Senakeribu nana, ko a b'a fɛ ka Zeruzalɛmu kɛlɛ minkɛ, a n'a ka ɲamɔgɔw ni kɛlɛkuntigiw ye ɲɔgɔn ye, a ye hakili ɲini u fɛ, janko ka dugu kɔfɛ jii bɔyɔrɔw datugu. Olu y'a dɛmɛ. Jamaba ye ɲɔgɔn lajɛn, u ye jii bɔyɔrɔw bɛɛ datugu, ani kɔɔ min be woyo mara nin kɔnɔ. U tun ko Asiri masacɛ man kan ka na jii sɔrɔ caaman. Ezekiyasi jijara ka dugu laminikogo yɔrɔ benninw bɛɛ lalaga, k'a lɔ ka wili fɔɔ ka taga se sangasow ma. A fana ye kogo wɛrɛ lɔ kogo fɔlɔ nin kɔfɛ. U tun ye yɔrɔ min fa ni bɔgɔ ye k'a wili Dawuda ka ciin kɔnɔ, u y'o yɔrɔ lalaga. A ye kɛlɛkɛminan ni nigɛkunbɛnnan caaman lalaga fana. A ye kɛlɛkuntigiw sigi jama kunna k'u lajɛn a yɛrɛ kɔrɔ forobayɔrɔ la dugu donda la, k'u jaa gwɛlɛya ni kuma nunu ye ko: «Aw ka barika don aw yɛrɛ la k'aw jaa gwɛlɛya. Aw jaa kana tigɛ, aw kana siran Asiri masacɛ n'a ka jamaba ɲa, bari min be ni anw ye, ale fanga ka bon n'a ta ye. Adamadenw le be n'ale ye, nga Masaba an ka Ala le be ni anw ye, ale lo bena an dɛmɛ, ani ka barika don an na an ka kɛlɛw la.» Zuda mara masacɛ Ezekiyasi ka kuma ye jama jaa gwɛlɛya. O kɔ, ka masacɛ Senakeribu n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ to Lakisi kɔrɔ ka dugu nin datugu, a y'a ka kɛlɛkuntigiw ci Zeruzalɛmu, Zuda mara masacɛ Ezekiyasi fɛ, ani Zuda mara mɔgɔ minw bɛɛ tun be o yɔrɔ la, k'a fɔ u ye ko: «Asiri masacɛ Senakeribu ko aw jigi be mun le kan, n'aw tonin be Zeruzalɛmu datugunin kɔnɔ? Ezekiyasi b'aw nigɛra n'a b'a fɔ ko Masaba aw ka Ala bena aw bɔsi ale Asiri masacɛ bolo. A ben'a to kɔngɔ ni minnɔgɔ b'aw faga! Ale Ezekiyasi le m'a kɛ aw ka sɔnnikɛyɔrɔw ni sarakabɔyɔrɔw tununa wa? Ka sɔrɔ k'a fɔ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw ye ko aw k'aw ka batoli kɛ sarakabɔyɔrɔ kelen le kɔrɔ, ani ka fɛɛn kasadimanw jɛni o kan wa? Ayiwa, ne ni n faaw ye fɛɛn min kɛ jamana tɔw kɔnɔ siyaw bɛɛ la, aw ma o mɛn wa? Siya nunu ka batofɛnw sera k'u ka jamana bɔsi ne bolo tiɲɛ na wa? Ne faaw ye siya minw halaki, olu ka batofɛnw cɛma, jumɛn le sera k'u bɔsi ne bolo? Aw ka Ala bena se k'aw bɔsi ne bolo cogo di? Sisan aw kan'a to Ezekiyasi k'aw nigɛ k'aw fili ten. Aw kana l'a la. Bari, a batofɛn te siya si fɛ, walima jamana si fɛ, min sera k'a ka mɔgɔw bɔsi ne, walima ne faaw bolo, sankofɛrɛ aw bololafɛnw lo bena aw bɔsi ne bolo!» Senakeribu ka kɛlɛkuntigiw tora ka kumajugu fɔ Masa Ala n'a ka baarakɛla Ezekiyasi ma. A fana ye batakiw sɛbɛn ka Masaba, Isirayɛli ka Ala nɛni. A y'a fɔ ko: «Jamana tɔw kɔnɔ siyaw ka batofɛnw ma u bɔsi ne bolo cogo min na, o cogo kelen na, Ezekiyasi ka batofɛn ten'a ka jama bɔsi ne bolo.» U tun b'u kaan kɔrɔtara ka kuma eburukan na Zeruzalɛmukaw fɛ minw tun lɔnin be kogo kan, janko k'u jaa tigɛ ka siranya bila u la, u ka se ka dugu minɛ. U ye Zeruzalɛmu ka Ala koo fɔ i n'a fɔ u be to ka siya wɛrɛw ka batofɛnw koo fɔ cogo min na, mɔgɔ bolo ye minw dilan. Masacɛ Ezekiyasi ni Amɔsi dencɛ kira Ezayi tora ka kule Sankolotigi nɔɔ fɛ o kama. Masaba ye mɛlɛkɛ dɔ ci, ale nana kɛlɛdenŋanaw, ni ɲamɔgɔw ani kɛlɛkuntigiw bɛɛ faga Asiri masacɛ ka kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ la. O la, masacɛ kɔsegir'a ka jamana na ni maloya ye. A donn'a ka joso kɔnɔ, a yɛrɛ deenw y'a faga ni murujan ye. Masaba ye Ezekiyasi ni Zeruzalɛmukaw kisi Asiri masacɛ Senakeribu n'u jugu tɔw bɛɛ ma ten. O kɔ, a ye hɛrɛ d'u ma faan bɛɛ la. Mɔgɔ caaman nana Zeruzalɛmu ni boɲafɛnw ye k'o di Masaba ma, ani ka boɲafɛn sɔngɔgwɛlɛnw di Zuda mara masacɛ Ezekiyasi ma. Kabini o waati la, a kɛra mɔgɔbaba ye siyaw bɛɛ ɲana. O waati la, Ezekiyasi banana fɔɔ a tun be ɲini ka sa. A ye Masaba daali, ale y'a jaabi. Masaba ye kabako dɔ kɛ a ye. Nga Ezekiyasi ma o ɲumanya nin lɔn, min tun kɛr'a ye, bari a far'a yɛrɛ la. O la, Masaba dimina ale, ni Zeruzalɛmukaw ani Zuda mara mɔgɔ tɔw kɔrɔ. Ezekiyasi ni Zeruzalɛmukaw y'u jalakiyɔrɔ ye, k'u yɛrɛ majigi. O la, Masaba ka dimi ma kɛ sababujugu ye u ma Ezekiyasi sii la. Ezekiyasi kɛra nafolobatigi ye, a ye boɲa sɔrɔ kosɔbɛ fana. A ye nafolo marayɔrɔ dɔw lɔ a ka warigwɛ ni sanu, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw, ni tulu kasadimanw, ani nigɛkunbɛnnanw, ni fɛɛn sɔngɔgwɛlɛnw sifa bɛɛ kama. A fana ye sumanw, ni duvɛnkɛnɛ ani tulu marabonw lɔ, ka misi sifa bɛɛ ka layɔrɔw, ni begɛnmisɛnw ka wɛɛrɛw labɛn. A ye duguw sigi, misiw ni saga ni baa caaman tun b'a fɛ, bari Ala tun ye nafolo caaman d'a ma. Ale lo ye Giyɔn kɔɔ daminɛyɔrɔ sanfɛ jibɔyɔrɔ tugu k'a jisira yɛlɛma k'o sin dugumala la Dawuda ka ciin kɔnɔ tileben fɛ. A ka baara bɛɛ tun ɲan'a bolo. Kabako min tun kɛra jamana kɔnɔ, Babilɔni ɲamɔgɔw y'u kuntigi dɔw ci Ezekiyasi fɛ ka ɲiningali kɛ o la tuma min na, Ala y'a to a yɛrɛ ma k'a kɔrɔbɔ ka se k'a kɔnɔnako bɛɛ lɔn. Ezekiyasi ka kɛwali tɔw, n'a ye baara minw kɛ Alaɲasiran na, olu be sɔrɔ Amɔsi dencɛ kira Ezayi ka yelifɛn kitabu kɔnɔ, ani Zuda ni Isirayɛli mara masacɛw ka kitabu kɔnɔ. A sara, u y'a suu don kulu dɔ kan, Dawuda kɔmɔgɔw ka kaburuw yɔrɔ la. Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw bɛɛ y'a boɲa a sanin kɔ. O kɔ, a dencɛ Manase sigir'a nɔɔ na masaya la. Manase tun ye saan tan ni fila sɔrɔ, a sigituma na masaya la. A ye saan bi duuru ni duuru kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Masaba tun ye siya minw gwɛn ka bɔ Isirayɛlidenw ɲa, a ye olu ka landajuguw le ɲɔgɔn kɛ. A facɛ Ezekiyasi tun ye sɔnnikɛyɔrɔ minw cɛn, a ye olu lalaga k'o lɔ tugu, ka * Baali sɔnyɔrɔ dɔw lɔ, ka * Asera jaaw tutu. A ye lolow ni kalo, ani tile bato. A ye sarakabɔyɔrɔ dɔ wɛrɛw lɔ Masaba ka soo kɔnɔ, Masaba tun ye soo min koo fɔ ko ale tɔgɔ bena to Zeruzalɛmu tuma bɛɛ. A ye sarakabɔyɔrɔw lɔ lolow ni kalo, ani tile tɔgɔ la Masaba ka soo lukɛnɛ fila nunu kɔnɔ. A y'a dencɛw jɛni ka joo sɔn n'u ye Bɛninɔmu kɔkɛnɛ na, ka filɛli kɛ, ani ka subagaya kɛ. A tagara sukɔrɔw welebagaw ni lagwɛlikɛlaw fɛ. A ye kojugu caaman kɛ Masaba ɲakɔrɔ k'a dimi. Ala tun y'a fɔ Dawuda n'a dencɛ Solomani ye ko ale bena sigi soo min kɔnɔ Zeruzalɛmu, ko ale ye yɔrɔ min woloma k'o kɛ a batoyɔrɔ ye tuma bɛɛ Isirayɛli kɔmɔgɔw bɛɛ cɛma, a tun ye joo min lɛsɛ, a y'o sigi o kɔnɔ. Ko ni Isirayɛlidenw banbana k'ale k'a fɔta bɛɛ bato sariyaw, n'a ka latigɛtaw, ani a ka ɲinitaw faan fɛ, a tɛmɛna Musa fɛ ka min di u ma, ko ale tena u gwɛn ka bɔ jamana nin kɔnɔ tugu, ale tun y'a latigɛ ka min di u faaw ma. Nga Manase y'a kɛ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw filila, ka kojugu kɛ. Masaba tun ye siya minw halaki ka bɔ Isirayɛlidenw ɲa, olu yɛrɛ tun ma o kojugu nunu ɲɔgɔn kɛ. Masaba kumana Manase n'a ka jama fɛ, nga u ma mɛnni kɛ. O la, Masaba y'a kɛ Asiri masacɛ ka kɛlɛkuntigiw nana u kama. U ye Manase minɛ ka nigɛ don a nuun na, k'a siri ni zirajɔrɔkɔw ye ka taga n'a ye Babilɔni. K'a to dusukasi la, a ye Masaba a ka Ala daali k'a yɛrɛ majigi a faaw ka Ala ɲa kosɔbɛ. A y'a daali tuma min na, Masaba y'a ka daalili mɛn, ka sɔn a ma. A y'a kɔsegi Zeruzalɛmu a ka masaya la. O tuma na, Manase y'a lɔn ko Masaba le ye Ala ye. O kɔ, kogo min be Dawuda ka ciin laminikogo kɔfɛ, a y'o lɔ kura ye kɔkɛnɛ na, Giyɔn kɔɔ daminɛyɔrɔ la tileben fɛ fɔɔ ka taga se Jigɛminɛyɔrɔ donda la, ka Ofɛli tintin lamini n'a ye. A ye dɔ fara kogo nin kan sanfɛ fɔɔ a tun ka jan kosɔbɛ. A fana ye kɛlɛkuntigiw sigi Zuda mara dugu barikamanw bɛɛ la. A ye siya wɛrɛw ka batofɛnw ni joow ta ka bɔ Masaba ka soo kɔnɔ. A tun ye sarakabɔyɔrɔ minw lɔ Masaba ka soo kulu kan ani Zeruzalɛmu kɔnɔ, a y'o bɛɛ bɔ k'u fili dugu kɔfɛ. A ye Masaba ka sarakabɔyɔrɔ lalaga, ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw ni foli taw bɔ a kan, k'a fɔ Zuda mara mɔgɔw ye ko u ka baara kɛ Masaba, Isirayɛli ka Ala ye. O bɛɛ n'a ta, jama tora ka sarakaw bɔ sɔnnikɛyɔrɔw la, k'a sɔrɔ u tun b'o kɛ Masaba u ka Ala dama le ye. Manase ka kɛwali tɔw, n'a ye daalili min kɛ a ka Ala fɛ, ani kiraw ye kuma minw fɔ a ye Masaba, Isirayɛli ka Ala tɔgɔ la, o bɛɛ be sɔrɔ Isirayɛli mara masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. A ka daalili, ani Ala y'a jaabi cogo min na, a ye kojugu ni tilenbaliyako minw bɛɛ kɛ, ani ka sɔnnikɛyɔrɔw dilan ka Asera jaaw ni joo wɛrɛw tutu yɔrɔ minw na sanni k'a yɛrɛ majigi, o bɛɛ be sɔrɔ Ozayi ka sɛbɛ kɔnɔ. Manase sara, u y'a suu don a ka soo kɔnɔ. O kɔ, a dencɛ Amɔn sigir'a nɔɔ na masaya la. Amɔn tun ye saan mugan ni fila sɔrɔ, ka sɔrɔ ka sigi masaya la. A ye saan fila kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a facɛ Manase. A facɛ tun ye joo minw dilan, a ye olu bɛɛ bato k'u sɔn. A m'a yɛrɛ majigi Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ a facɛ Manase tun y'a kɛ cogo min na. A ye kojugu kɛ ka tɛmɛ a facɛ kan. A ka dakɔrɔsigiw ye janfa siri a la, k'a faga masaso kɔnɔ. Nga jamana kɔnɔ mɔgɔw wilila k'a janfabaga nunu bɛɛ faga. O kɔ, u y'a dencɛ Zoziyasi kɛ masacɛ ye a nɔɔ na. Zoziyasi tun ye saan seegi sɔrɔ ka sɔrɔ ka sigi masaya la. A ye saan bi saba ni kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ye koɲuman kɛ Masaba ɲakɔrɔ. A y'a bɛma Dawuda ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ. A ma jɛngɛ kinibolo fɛ, walima numanbolo fɛ. A ka masaya saan seeginan na, o y'a sɔrɔ denmisɛn lo halibi, a y'a daminɛ k'a bɛma Dawuda ka Ala ɲini. A saan tan ni filanan na, a y'a daminɛ ka sɔnnikɛyɔrɔw, ni * Asera jaaw, ani joo lɛsɛninw, ni jaa nigɛlamanw bɔ Zeruzalɛmu dugu ni Zuda mara kɔnɔ k'o yɔrɔw saniya. U ye * Baali sɔnyɔrɔw ci a ɲana. Wusulan jɛniyɔrɔ minw tun b'o sanfɛ, a ye olu cɛn, ka Asera jaaw kari, ka joo lɛsɛninw ni jaa nigɛlamanw cɛn k'u kɛ buguri ye, k'o ta ka ta'a seriseri u sɔnbagaw kaburuw kan. A ye murutigiw kolow jɛni u ka sarakabɔyɔrɔ nunu kan, ka Zeruzalɛmu dugu ni Zuda mara saniya ten. A tɛmɛna ka taga Manase ni Efarayimu ani Simeyɔn mara duguw la fɔɔ ka taga se Nɛfutali mara la, ani o gɛrɛfɛmaraw la, ka sarakabɔyɔrɔw ci, ka Asera jaaw kari, ka joow ci bugubugu, ka wusulan jɛniyɔrɔw bɛɛ tigɛtigɛ Isirayɛli mara yɔrɔ bɛɛ la. O kɔ, a kɔsegira Zeruzalɛmu. Zoziyasi ka masaya saan tan ni seeginan na, o y'a sɔrɔ jamana ni Ala ka soo saniyara ka ban minkɛ, a ye Asaliyawu dencɛ Safan ni dugutigi Maaseyawu ci, ani Yowaazi dencɛ Yowa min be masacɛ ka sɛbɛko kunna, k'u ka taga Masaba a ka Ala ka soo lalaga. Olu tagara sarakalasebagaw kuntigi Ilikiyawu fɛ ka wari d'a ma, mɔgɔw tun nana min di Ala ka soo kɔnɔ. Levi kɔmɔgɔ daa kɔlɔsibagaw tun ye min sɔrɔ Manase ni Efarayimu mara mɔgɔw fɛ, ani Isirayɛli mara mɔgɔ tɔw bɛɛ fɛ, ani Zuda ni Bɛnzamɛn mara mɔgɔw bɛɛ, ani Zeruzalɛmukaw fɛ. U y'a di baarakuntigiw ma. Olu fana y'a di Masaba ka soo lalagabagaw ma, janko u k'a lalaga k'a labɛn. U ye wari di yirilɛsɛbagaw ni solɔbagaw ma fana, janko u ka kabakuru lɛsɛninw san, ani yiriw, k'o kɛ boonw banabiriw ye, Zuda mara masacɛw ye minw to u cɛnna. Mɔgɔ nunu ye baara nin kɛ ni tilenninya ye. Levi kɔmɔgɔw Yaati ni Abadiyawu ka bɔ Merari fadenyabolo la, ani Zakariya ni Mesulamu ka bɔ Keyati fadenyabolo la, olu tun be baarakɛla nunu kɔlɔsi. Levi kɔmɔgɔw bɛɛ tun be se fɔli la kosɔbɛ. Olu tun be donitabalaw ni baarakɛla sifaw bɛɛ kunna. Levi kɔmɔgɔ dɔw tun ye sɛbɛnnikɛlaw ye, dɔw tun ye sariya karamɔgɔw ni daa kɔlɔsibagaw ye. Mɔgɔw tun tagara ni wari min ye Masaba ka soo kɔnɔ, u tun be bɔra n'o ye tuma min na, sarakalasebaga Ilikiyawu ye Masaba ka sariyasɛbɛ ye, Musa tun ye min di. A y'a fɔ sɛbɛnnikɛla Safan ye ko: «Ne ye sariyasɛbɛ ye Masaba ka soo kɔnɔ.» A y'a di Safan ma. Safan fana tagara ni sɛbɛ nin ye masacɛ fɛ, k'a fɔ a ye ko: «Baara min bɛɛ tun kalifara i ka dakɔrɔsigiw ma, u b'a bɛɛ kɛra. Wari min tun be Masaba ka soo kɔnɔ, u y'a di baaraɲamɔgɔw ni baarakɛlaw ma.» O kɔ, sɛbɛnnikɛla Safan y'a fɔ masacɛ ye ko: «Sarakalasebaga Ilikiyawu ye sɛbɛ dɔ di ne ma.» A ye sɛbɛ nin yɔrɔ dɔ kalan masacɛ ɲana. Masacɛ ye sariyasɛbɛ kɔnɔnakuma mɛn tuma min na, a y'a ka faniw faran dusukasi bolo. A ye Ilikiyawu ci, ani Safan dencɛ Ayikamu, ni Mika dencɛ Abidɔn, ani sɛbɛnnikɛla Safan, ni masacɛ ka dakɔrɔsigi Azaya k'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga Masaba ɲininga ne, ni Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔ tɔw ye, sɛbɛ nin kɔnɔnakuma koo la u ye min ye. Bari Masaba diminin be an kɔrɔ kosɔbɛ, sabu an faaw ma Masaba ka kuma bato, min be sɔrɔ sɛbɛ nin kɔnɔ, u ma taama ka kɛɲɛ n'o ye.» Masacɛ tun ye Ilikiyawu ni mɔgɔ minw woloma k'u ci, olu tagara kiramuso Ulida fɛ. Asira deen Tokati dencɛ Salumu ka muso tun lo. Salumu tun ye faniw kɔlɔsibaga ye Ala ka soo kɔnɔ. Muso nin tun be Zeruzalɛmu cinkura la. Masacɛ ye min fɔ u ye, u y'o fɔ a ye. Muso nin y'a fɔ u ye ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ ko: Mɔgɔ min y'aw ci ne fɛ, aw k'a fɔ a ye ko: ‹Masaba y'a fɔ ko: Danga minw bɛɛ koo fɔra sɛbɛ nin kɔnɔ Zuda masacɛ ɲana, ne ben'a kɛ o bɔnɛ be se yɔrɔ nin, n'a kɔnɔ mɔgɔw ma U banna ne la ka taga wusulan jɛni batofɛn wɛrɛw ye, ka ne dusu dimi n'u ka dilanfɛnw bɛɛ ye minkɛ, ne ka dimi bena se yan yɔrɔ nin na, dimi nin tena ban.› Zuda mara masacɛ min y'aw ci ka na Masaba ɲininga, aw k'a fɔ a ye ko: ‹I ye kuma min mɛn, Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: Ne Ala kumana yan yɔrɔ nin n'a kɔnɔ mɔgɔw kama ka min fɔ, i y'o mɛn tuma min na, i dusu kasira, i y'i yɛrɛ majigi ne ɲakɔrɔ. I y'i yɛrɛ majigi ne ɲakɔrɔ k'i ka faniw faran, ani ka kasi ne ɲakɔrɔ minkɛ, ne ye mɛnni kɛ. Ne Masaba le ko ten. O la, ne ben'a to i be sa fɔlɔ, i suu ka don hɛrɛ la. Ne bena bɔnɛ min bɛɛ lase yan yɔrɔ nin, n'a sigibagaw ma, i ɲaa tena la o kan.› » Cidenw segira ka taga o jaabili fɔ masacɛ ye. Masacɛ ye cira bila ka Zuda mara cɛkɔrɔbaw, ni Zeruzalɛmu taw bɛɛ lajɛn a fɛ. O kɔ, a tagara Masaba ka soo ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ye, ani Zeruzalɛmukaw bɛɛ, ni sarakalasebagaw, ani Levi kɔmɔgɔw, ni jama bɛɛ, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔba kan. U tun ye Layidusɛbɛ min sɔrɔ Masaba ka soo kɔnɔ, a y'o kalan u ye. Masacɛ lɔr'a ka tutunan gɛrɛfɛ min be Masaba ka soo daa la ka layidu ta Masaba ɲakɔrɔ, ko ale bena tugu Masaba kɔ, k'a ka fɔta, n'a ka sariya, n'a ka koo latigɛninw bato n'a dusu bɛɛ ye, ani ka sɛbɛ nin kɔnɔnakuma bato. O kɔ, mɔgɔ minw bɛɛ tun be Zeruzalɛmu, ani Bɛnzamɛn mara la, a ye olu niin don o layidu nin na. Zeruzalɛmukaw y'o kɛ ka kɛɲɛ ni Ala u faaw ka Ala ka layidu ye. Zoziyasi ye joow bɛɛ bɔ Isirayɛlidenw ka jamana yɔrɔ bɛɛ la, k'a kɛ Isirayɛlidenw bɛɛ ye Masaba u ka Ala bato. Ka Zoziyasi to sii la, u ma u kɔɔ sin Masaba u faaw ka Ala ma. Zoziyasi ye * Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ ka Masaba boɲa Zeruzalɛmu. U ye sagadenw faga ka kɛ ɲanagwɛ nin sarakaw ye kalo fɔlɔ tile tan ni naaninan loon. A ye sarakalasebagaw ka baaraw kalifa u ma, ani k'u jija Masaba ka soo kɔnɔ baara la. Levi kɔmɔgɔ minw tun be Isirayɛlidenw bɛɛ kalan, minw tun kɛra Masaba taw ye, Zoziyasi y'a fɔ olu ye ko: «Aw ye Ala ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta ka ta'a bila batoso kɔnɔ, Isirayɛli masacɛ Dawuda dencɛ Solomani tun ye min lɔ. Aw man kan k'a ta aw gaman kan tugu. Sisan, aw ka baara kɛ Masaba aw ka Ala n'a ka jama Isirayɛli ye. Isirayɛli masacɛ Dawuda n'a dencɛ Solomani ye fɛɛn min latigɛ k'a sɛbɛn, aw k'aw yɛrɛ labɛn gwaso gwaso, aw ka baara jɛnkuluw la, ka kɛɲɛ n'o ye. Aw ka lɔ Yɔrɔ Senuman na, Isirayɛliden tɔ minw tilantilanna ka kɛɲɛ n'u ka fadenyabolow ye, aw Levi kɔmɔgɔw ka jɛnkulu kelen kelen ka kɛ olu ka jɛnkuluw ka bila la. Aw ka kan ka sagadenw faga ka kɛ Hɔrɔnya ɲanagwɛ sarakaw ye. O la, aw k'aw yɛrɛ saniya, ka sagaden nunu labɛn aw balimaw ye janko ka Masaba ka kuma bato, a ye min fɔ Musa ye.» Zoziyasi ye sagaden ni baden waa bi saba (30 000) di jama ma, ɲanagwɛ nin saraka kosɔn, ani misi waa saba (3 000). O bɛɛ tun ye masacɛ bololataw ye. A ka dakɔrɔsigiw fana ye dɔ di u yɛrɛ ma, jama ni sarakalasebagaw, ani Levi kɔmɔgɔ tɔw tɔgɔ la. Ala ka soo ɲamɔgɔw Ilikiyawu, ni Zakariyawu, ani Yeyɛli ye sagaden waa fila ni kɛmɛ wɔɔrɔ (2 600) di, o ka kɛ Hɔrɔnya ɲanagwɛ sarakaw ye, ani misi kɛmɛ saba. Levi kɔmɔgɔw kuntigiw Konaniyawu n'a balimaw Semayawu ni Netanɛli, ani Asabiyawu, ni Yeyɛli, ani Yozabadi ye sagaden ni baden waa duuru (5 000) di, o ka kɛ ɲanagwɛ nin sarakaw ye Levi kɔmɔgɔw tɔgɔ la. U ye misi kɛmɛ duuru di fana. Baara ɲanabɔra cogo min na, o filɛ: Sarakalasebagaw lɔra u lɔyɔrɔw la, Levi kɔmɔgɔ tɔw fana lɔra u taw la ka kɛɲɛ ni masacɛ ka fɔta ye. Sagadenw fagara ka kɛ Hɔrɔnya ɲanagwɛ sarakaw ye. Sarakalasebagaw ye joli minɛ mɔgɔw fɛ k'o bɔn, Levi kɔmɔgɔ tɔw ye begɛn nunu boso. Yɔrɔ minw bena kɛ saraka jɛnitaw ye, u y'o bila danna janko k'u di jama ma gwaso gwaso, olu k'u kɛ saraka ye Masaba ye, ka kɛɲɛ ni Musa ka kitabu kɔnɔnakuma ye. U ye turaw ta fana kɛ ten. U ye Hɔrɔnya saraka begɛnw jɛni ka kɛɲɛ ni min latigɛra o la. Fɛɛn minw dira Ala ma, u ye olu tobi tangow, ni dagaw, ani minan wɛrɛw kɔnɔ, ka teliya k'o di jama bɛɛ ma. O kɔ, u ye sarakalasebagaw n'u yɛrɛw taw tobi, bari Arɔn kɔmɔgɔw, sarakalasebagaw bolo tun degunnin lo saraka jɛnitaw ni saraka wɛrɛw tuluyɔrɔw jɛnibaara la fɔɔ ka taga se sufɛ ma. O le y'a to Levi kɔmɔgɔ tɔw tun ye sarakalasebagaw n'u yɛrɛ taw tobi. Azafu kɔmɔgɔ dɔnkililabagaw tora u ka baarakɛyɔrɔ la, ka kɛɲɛ ni Dawuda ani Azafu, ni Eman, ani masacɛ ladibaga Yedutun ka latigɛcogo ye. Dakɔlɔsibagaw tora daaw la, u ma bɔ u ka baarakɛyɔrɔ la, bari, u balimaw Levi kɔmɔgɔw ye tobili kɛ u ye. Baara minw tun ka kan ka kɛ ka Masaba boɲa, Hɔrɔnya ɲanagwɛ la, ni sarakaw jɛnitaw bɔko la Masaba ka sarakabɔyɔrɔ kan, o bɛɛ tun kɛra o waati la ka kɛɲɛ ni masacɛ Zoziyasi ka fɔta ye. Isirayɛliden minw tun be yen, olu ye Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ o waati la, ani ka * Buru funubali ɲanagwɛ kɛ tile wolonwula kɔnɔ. K'a ta kira Samuyɛli ka waati la, ka na se o loon ma, Hɔrɔnya ɲanagwɛ si ma kɛ ka ye ten Isirayɛli jamana kɔnɔ. Zoziyasi ni sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw, ani Zuda ni Isirayɛli mara mɔgɔ minw bɛɛ tun be yen, ni Zeruzalɛmukaw ye hɔrɔnya ɲanagwɛ min kɛ, Isirayɛli masacɛ si ta ma se o ma. O ɲanagwɛ nin kɛra Zoziyasi ka masaya saan tan ni seeginan na. O koo nunu bɛɛ kɛnin kɔ, Zoziyasi ye Ala ka soo labɛn ka ban tuma min na, Ezipiti masacɛ Neko wilila ko a be taga Karikɛmisi kɛlɛ Efarati baji daa la. Zoziyasi bɔra ka ta'a kunbɛn. Neko ye cira bila ka ta'a fɔ a ye ko: «Zuda mara masacɛ, mun le be an ni ɲɔgɔn cɛ? Bii, ne ma na ele kama. Kɛlɛ be ne ni mɔgɔ minw cɛ, n bɔra olu le kama. Ala y'a fɔ ne ye ko n k'o kɛ joona joona. Ala min be ni ne ye, kana ban o ta ma, n'o tɛ, a bena i halaki.» O n'a ta bɛɛ, Zoziyasi ma sɔn ka bɔ a kɔ. Bari, a tun be cogo ɲinina ka kɛlɛ kɛ n'a ye. O la, a ma sɔn Neko ka fɔta ma, min tun bɔra Ala fɛ. A tagara kɛlɛ kɛ n'a ye Megido kɛnɛba la. Kalatigiw ye masacɛ Zoziyasi bon, u ka biɲɛ y'a sɔrɔ. A y'a fɔ a ka kɛlɛkuntigiw ye ko: «Aw ye ne ta ka ne bɔ yan, bari ne mandiminin lo kosɔbɛ.» U y'a bɔ a ka wotoro kɔnɔ k'a bila a ka wotoro dɔ nin kɔnɔ ka taga n'a ye Zeruzalɛmu. A sara, u y'a suu don a faaw ka kaburuw kɔnɔ. Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw bɛɛ kasira a kosɔn. Kira Zeremi ye dusukasidɔnkili labɛn Zoziyasi ye. Fɔɔ ka na se bii ma, dɔnkililabagaw cɛman ni musomanw bɛɛ be to ka Zoziyasi koo fɔ dusukasidɔnkiliw la. U y'o kɛ landa ye Isirayɛlidenw fɛ, ani k'a sɛbɛn dusukasidɔnkiliw kitabu kɔnɔ. Zoziyasi ka kɛwali tɔw, ani a ye baara minw kɛ Alaɲasiran na ka kɛɲɛ ni Masaba ka sariyasɛbɛ ye, o kɛwali nunu bɛɛ, k'a ta a daminɛ ma fɔɔ a laban na, o bɛɛ be sɔrɔ Isirayɛli ni Zuda mara masacɛw ka kitabu kɔnɔ. Jamana kɔnɔ mɔgɔw ye Zoziyasi dencɛ Yowakazi sigi masaya la Zeruzalɛmu a facɛ nɔɔ na. Yowakazi tun ye saan mugan ni saba sɔrɔ ka sɔrɔ ka sigi masaya la. A ye kalo saba kɛ masaya la Zeruzalɛmu. Ezipiti masacɛ y'a bɔ masaya la Zeruzalɛmu, ka nisɔngɔ la Zuda mara mɔgɔw kan, min tun ye warigwɛ kilo waa saba ye, ani sanu kilo bi saba. Ezipiti masacɛ ye Yowakazi balimacɛ Eliyakimu kɛ masacɛ ye Zeruzalɛmu dugu ni Zuda mara kunna. A ye Eliyakimu tɔgɔ yɛlɛma ko Yoyakimu. Neko y'a balimacɛ Yowakazi minɛ ka taga n'a ye Ezipiti jamana na. Yoyakimu tun ye saan mugan ni duuru sɔrɔ, ka sɔrɔ ka kɛ masacɛ ye. A ye saan tan ni kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ye kojugu kɛ Masaba a ka Ala ɲakɔrɔ. Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri wilila ka n'a kama. K'a minɛ k'a siri ni zirajɔrɔkɔw ye ka taga n'a ye Babilɔni. Nabukodonozɔri ye Masaba ka soo kɔnɔ minan dɔw ta ka taga n'u ye Babilɔni, k'u bila a ka soo kɔnɔ. Yoyakimu ka kɛwali tɔw, a ye kokolon minw kɛ, ani koo min bɛɛ y'a sɔrɔ, olu be sɔrɔ Isirayɛli ni Zuda mara masacɛw ka kitabu kɔnɔ. O kɔ, a dencɛ Yoyakin sigir'a nɔɔ na masaya la. Yoyakin tun ye saan seegi sɔrɔ, ka sɔrɔ ka sigi masaya la. A ye kalo saba ni tile tan kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ. Saan yɛlɛmatuma na, masacɛ Nabukodonozɔri ye mɔgɔw bila ka ta'a minɛ ka na n'ale, ani Masaba ka soo kɔnɔ minan sɔngɔgwɛlɛnw ye Babilɔni. A ye Yoyakin balimacɛ Sedesiyasi sigi masaya la Zeruzalɛmu dugu ni Zuda mara kunna. Sedesiyasi tun ye saan mugan ni kelen sɔrɔ, ka sɔrɔ ka sigi masaya la. A ye saan tan ni kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ye kojugu kɛ Masaba a ka Ala ɲakɔrɔ. A m'a yɛrɛ majigi kira Zeremi kɔrɔ, min tun be Masaba ka kuma fɔ. A murutira masacɛ Nabukodonozɔri ma, min tun y'a wajibiya ka kali Ala tɔgɔ la. A y'a tulo gwɛlɛya k'a dusu gwɛlɛya, a ma sɔn k'a ɲaa yɛlɛma Masaba, Isirayɛli ka Ala faan fɛ. Sarakalasebagaw ɲamɔgɔw bɛɛ ni jama ye dɔ fara u ka tilenbaliyako kan, ka to ka siya wɛrɛw ka landajuguw bɛɛ kɛ, ani ka Masaba ka soo nɔgɔ, a tun ye min saniya Zeruzalɛmu. Masaba u faaw ka Ala tora k'u lasɔmi a ka cidenw sababu la, bari a ka jama makari y'a minɛ, ni a tun b'a fɛ a yɛrɛ ka sigiyɔrɔ ka to yen. Nga u ye Masa Ala ka ciden nunu lɔgɔbɔ, k'a ka kuma mafiɲɛya, ani ka yɛlɛ a ka kiraw ma, fɔɔ a dimin'a ka jama kɔrɔ, cogo ma sɔrɔ k'o dimi ban. A y'a kɛ Babilɔnikaw ka masacɛ nana u kama. Ale y'u ka kanbelenw faga ni murujan ye Alabatoso kɔnɔ. A ma kanbelen to, a ma sunguru to, hali mɔgɔkɔrɔbaw ni kunsigigwɛtigiw. Masaba y'u bɛɛ don a bolo. Nabukodonozɔri ye Ala ka soo kɔnɔ minanw bɛɛ ta, a minanba fara a fitiniw kan, ni Masaba ka soo kɔnɔ nafolo, ani masacɛ an'a ka dakɔrɔsigiw ka nafolow, ka taga n'u ye Babilɔni. U ye Ala ka soo jɛni, ka Zeruzalɛmu laminikogo ci, ka masasow bɛɛ jɛni, ani k'o yɔrɔ minan ɲanamanw bɛɛ cɛn. Nabukodonozɔri ye mɔgɔ tɔw minɛ, minw kisira murujan ma, ka taga n'u ye Babilɔni. U kɛra ale n'a dencɛw ka jɔɔnw ye fɔɔ ka taga se pɛrɛsiw ka fanga tawaati ma. Jamana ye lafiɲɛ sɔrɔ, a lafiɲɛna a ka dusukasiwaati bɛɛ la, fɔɔ ka saan bi wolonwula dafa. Masaba tun ye kuma min fɔ Zeremi ye n'a y'o fɔ, o dafara ten. Kira Zeremi tun ye kuma min fɔ Masaba barika la, janko o koow ka kɛ, Masaba ye hakili di Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ma, a ka masaya saan fɔlɔ la ko a ka nin kuma nin fɔ ani k'a kɛ sɛbɛ ye k'a ci a ka mara bɛɛ la ko: «Pɛrɛsi masacɛ Sirusi le ye nin kuma nin fɔ ko: ‹Masaba, Sankolotigi Ala ye ne kɛ masa ye jamana bɛɛ kunna, ale yɛrɛ fana le y'a ɲini ne fɛ ko n ka ta'a batoso lɔ Zeruzalɛmu, Zuda mara la. Aw jamanadenw cɛma, mɔgɔ o mɔgɔ kɛr'a ka mɔgɔ ye, aw ka taga Zeruzalɛmu, Zuda mara la. Masaba aw ka Ala ka to n'aw ye.› » Kira Zeremi tun ye kuma min fɔ Masaba barika la, janko o koow ka kɛ, Masaba ye hakili di Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ma, a ka masaya saan fɔlɔ la ko a ka kuma nin fɔ ani k'a kɛ sɛbɛ ye k'a ci a ka mara bɛɛ la ko: «Pɛrɛsi masacɛ Sirusi le ye kuma nin fɔ ko: ‹Masaba, Sankolotigi Ala ye ne kɛ masa ye jamana bɛɛ kunna, ale yɛrɛ fana le y'a ɲini ne fɛ ko n ka ta'a batoso lɔ Zeruzalɛmu, Zuda mara la. Aw jamanadenw cɛma, mɔgɔ o mɔgɔ y'a ka mɔgɔ ye, aw ka taga Zeruzalɛmu, Zuda mara la ka Masaba, Isirayɛli ka Ala ka soo lɔ, ale Ala min be Zeruzalɛmu. Aw ka Ala ka to n'aw ye. Jama nin tɔɔ be mara o mara kɔnɔ, o yɔrɔ mɔgɔw ka warigwɛ, ni sanu, ani minanw ni begɛnw di u ma, ani k'u boɲa ni fɛɛnw ye Ala ka soo lɔko kama Zeruzalɛmu.› » A kɛra ten, gwatigi minw ye Zuda kɔmɔgɔw ye, ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw, ani sarakalasebagaw, ni Levi kɔmɔgɔ tɔw, ani Masaba tun ye miiriya don mɔgɔ o mɔgɔ la, u bɛɛ wilila ka taga Zeruzalɛmu k'a ka soo lɔ. U sigiɲɔgɔnw bɛɛ ye warigwɛ ni sanu, ani minanw ni begɛnw ani fɛɛn sɔngɔgwɛlɛnw d'u ma. O be danna boɲafɛnw na. Masacɛ Nabukodonozɔri tun ye Masaba ka soo kɔnɔ minan minw ta Zeruzalɛmu ka taga u bila a ka joso kɔnɔ, Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ye olu ta k'u di. Sirusi tun y'a fɔ ko nafolomarabaga Mitiredati k'o bɔ k'u jati k'u di Zuda kɔmɔgɔw ɲamɔgɔba Sɛsibasari ma. Minan nunu daa filɛ: tasa sanulaman bi saba, ani tasa warigwɛlaman waa kelen (1 000), ni muru mugan ni kɔnɔntɔn, ani filen sanulaman bi saba, ni filen sifa wɛrɛ warigwɛlaman kɛmɛ naani ni tan, ani minan dɔ wɛrɛw waa kelen. Sanuminan ni warigwɛ ta bɛɛ tun bɛnna waa duuru ni kɛmɛ naani (5 400) ma. Sɛsibasari y'u bɛɛ ta Babilɔni ka taga n'u ye Zeruzalɛmu u bɔtuma na jɔnya la ka taga. Nabukodonozɔri tun ye mɔgɔw minɛ Zuda mara la ka taga n'u ye jɔnya la Babilɔni. U bɔra o yɔrɔ la, ka kɔsegi ka taga Zeruzalɛmu, Zuda mara la, n'u kelen kelen bɛɛ ka duguw la. U kɔsegira n'u ɲamɔgɔw ye: Zorobabɛli, ani Zozuwe, ni Neemiya, ani Seraya, ni Ereelaya ani Maridose, ni Bilisan, ani Misipari, ni Bigiwayi, ani Ereyumu, ni Baana ye. Olu jɛnkulu mɔgɔ cɛmanw daa filɛ nin ye: Parewɔsi kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa fila ni kɛmɛ ni bi wolonwula ni fila (2 172) ye. Sefatiya kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni bi wolonwula ni fila ye. Ara kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wolonwula ni bi wolonwula ni duuru ye. Paati Mowabu deenw Yesuwa ni Yowabu kɔmɔgɔw, tun ye mɔgɔ waa fila ni kɛmɛ seegi ni tan ni fila (2 812) ye. Elamu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa kelen ni kɛmɛ fila ni bi duuru ni naani (1 254) ye. Zatu taw tun ye mɔgɔ kɛmɛ kɔnɔntɔn ni bi naani ni duuru ye. Zakayi taw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wolonwula ni bi wɔɔrɔ ye. Bani taw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi naani ni fila ye. Bebayi taw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni mugan ni saba ye. Azigadi taw tun ye mɔgɔ waa kelen ni kɛmɛ fila ni mugan ni fila (1 222) ye. Adonikamu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi wɔɔrɔ ni wɔɔrɔ ye. Bigiwayi kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa fila ni bi duuru ni wɔɔrɔ (2 056) ye. Adin taw tun ye mɔgɔ kɛmɛ naani ni bi duuru ni naani ye. Atɛri deen Ezekiyasi kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ bi kɔnɔntɔn ni seegi ye. Besayi kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni mugan ni saba ye. Yora taw tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni tan ni fila ye. Asumu taw tun ye mɔgɔ kɛmɛ fila ni mugan ni saba ye. Gibari taw tun ye mɔgɔ bi kɔnɔntɔn ni duuru ye. Mɔgɔ minw bɔra Bɛtilehɛmu, olu tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni mugan ni saba ye. Netofakaw tun ye mɔgɔ bi duuru ni wɔɔrɔ ye. Anatɔtikaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni mugan ni seegi ye. Azimawɛtikaw tun ye mɔgɔ bi naani ni fila ye. Kiriyatayimukaw ni Kefirakaw ni Berɔtikaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wolonwula ni bi naani ni saba ye. Aramakaw ni Gebakaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni mugan ni kelen ye. Mikimasikaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni mugan ni fila ye. Betɛlikaw ni Ayikaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ fila ni mugan ni saba ye. Nebokaw tun ye mɔgɔ bi duuru ni fila ye. Magibisi kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni bi duuru ni wɔɔrɔ ye. Elamu dɔ nin kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa kelen ni kɛmɛ fila ni bi duuru ni naani (1 254) ye. Arimu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni mugan ye. Lɔdikaw ni Adidikaw ni Onokaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wolonwula ni mugan ni duuru ye. Zerikokaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni bi naani ni duuru ye. Senaakaw tun ye mɔgɔ waa saba ni kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi saba (3 630) ye. Minw ye sarakalasebagaw ye, olu tun ye Yedaya deenw ye, o kɔrɔ ko Yesuwa ka somɔgɔw, olu tun ye mɔgɔ kɛmɛ kɔnɔntɔn ni bi wolonwula ni saba ye. Imɛri kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa kelen ni bi duuru ni fila (1 052) ye. Pasuri taw tun ye mɔgɔ waa kelen ni kɛmɛ fila ni bi naani ni wolonwula (1 247) ye. Arimu taw tun ye mɔgɔ waa kelen ni tan ni wolonwula (1 017) ye. Minw ye Levi kɔmɔgɔw ye, olu tun ye Yesuwa, ni Kadimiyɛli deenw ye, o kɔrɔ ko Odawiya kɔmɔgɔw, olu tun ye mɔgɔ bi wolonwula ni naani ye. Dɔnkililabagaw, olu ye Azafu kɔmɔgɔw ye, mɔgɔ kɛmɛ ni mugan ni seegi tun lo. Minw ye Alabatoso daa kɔlɔsibagaw ye, olu tun ye Salumu kɔmɔgɔw, ni Atɛri, ani Talimɔn, ni Akubu, ani Atita ni Sobayi. Olu kɔmɔgɔw bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni bi saba ni kɔnɔntɔn ye. Minw tun be Ala ka sokɔnɔbaara kɛra, olu bɛmaw filɛ nin ye: Siha, ni Azufa ani Tabawɔti, ani Kerɔsi, ni Siyaa ani Padɔn, Lebana, ni Agaba, ani Akubu kɔmɔgɔw. Agabu ani Salumayi ani Anan, Gidɛli ani Gaari ni Ereyaya, Eresin ni Nekoda ani Gazamu, Uza ani Pazeya ni Bezayi, Asina ni Mewunimu, ani Nefusimu, Bakibuki ani Akufa ni Aruri, Basiliti ni Meyida, ani Arisa, Barikɔsi, ani Sizera ni Tama, Nesiya ni Atifa. Minw ye Solomani ka baaradenw kɔmɔgɔw ye, olu tun ye Sotayi kɔmɔgɔw, ni Soferɛti, ani Peruda kɔmɔgɔw, Yaala, ni Darikɔn, ani Gidɛli kɔmɔgɔw, Sefatiya, ni Atili ani Pokerɛti Sebayimu ni Ami kɔmɔgɔw ye. Ala ka soo kɔnɔ baarakɛlaw ni Solomani ka baaradenw kɔmɔgɔw bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni bi kɔnɔntɔn ni fila ye. Minw bɔra Tɛlimɛla ka taga, ani Tɛlarisa, ni Kerubu, ni Adan, ani Imɛri n'u ma se k'u bɛmaw yira k'a yira ko u ye Isirayɛlidenw ye tiɲɛ na, olu filɛ nin ye: Delaya kɔmɔgɔw ni Tobiya, ani Nekoda kɔmɔgɔw mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi duuru ni fila, ani minw ye sarakalasebagaw ye: Obaya kɔmɔgɔw, ni Akɔsi, ani Barizilayi kɔmɔgɔw, min tun ye Galaadika Barizilayi denmuso dɔ furu, n'u tun ye a birancɛ le tɔgɔ la a kan. Olu y'u buruju ɲini ka dɛsɛ, u ma se k'a lɔn. O la, u ye olu niin bɔ sarakalasebaara la, ko u saniyanin tɛ. Masacɛ ka lasigiden y'a fɔ u ye ko dumuni min kɛra Ala ta ye, k'u kana o dumu fɔɔ ni sarakalasebaga dɔ y'a latigɛ * Urimu ni * Tumimu barika la. Mɔgɔ bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ waa bi naani ni fila ani kɛmɛ saba ni bi wɔɔrɔ (42 360) ye, baaraden cɛmanw ni musomanw tun ma jati. Olu tun ye mɔgɔ waa wolonwula ni kɛmɛ saba ni bi saba ni wolonwula (7 337) ye. Dɔnkililabaga cɛmanw ni musomanw tun ye kɛmɛ fila ye. Soo kɛmɛ wolonwula ni bi saba ni wɔɔrɔ, ani sofali kɛmɛ fila ni bi naani ni duuru tun be u fɛ, ani ɲɔgɔmɛ kɛmɛ naani ni bi saba ni duuru, ni fali waa wɔɔrɔ ni kɛmɛ wolonwula ni mugan (6 720). U sera Masaba ka soo yɔrɔ la Zeruzalɛmu tuma min na, gwatigi dɔw ye boɲafɛnw di janko Ala ka soo ka se ka lɔ tugu a lɔyɔrɔkɔrɔ la. U seko ye min ye, u y'o di nafolo marayɔrɔ la baara kama. U sera ka sanu min di, o kɛra sanukuru waa bi wɔɔrɔ ni kelen (61 000) ye, ani warigwɛ tɔni fila ni tilan, ni sarakalasefani kɛmɛ. Sarakalasebagaw, ni Levi kɔmɔgɔ tɔw, ani jama cɛma, mɔgɔ dɔw, ni dɔnkililabagaw ani daa kɔlɔsibagaw, ni Ala ka soo kɔnɔ baarakɛlaw sigira u ka duguw kɔnɔ. Isirayɛliden tɔw bɛɛ fana tagara sigi u ka duguw kɔnɔ. Saan kalo wolonwulanan na, Isirayɛlidenw bɛɛ tun sera u ka duguw la ka ban. O tuma na, jama wilila ka ɲɔgɔn lajɛn Zeruzalɛmu ka kɛ kelen ye. Yozadaki dencɛ Zozuwe n'a tɔɲɔgɔn sarakalasebagaw, ani Salatiyɛli dencɛ Zorobabɛli n'a balimaw wilila ka sarakabɔyɔrɔ lɔ Isirayɛli ka Ala ye janko ka saraka jɛnitaw bɔ Ala ye ka kɛɲɛ ni Ala ka mɔgɔ Musa ka sariyasɛbɛ kɔnɔnakuma ye. U tun be siran siya wɛrɛw ɲa minw tun be jamana nin kɔnɔ. O bɛɛ n'a ta, u ye sarakabɔyɔrɔ lɔ a lɔyɔrɔkɔrɔ la yen. U ye saraka jɛnitaw bɔ Masaba ye a kan, sɔgɔma ta ni wulafɛ ta. U ye * Gwatakɔrɔsigi ɲanagwɛ kɛ, ka kɛɲɛ n'a fɔcogo ye Musa ka sariyasɛbɛ la fana. Saraka jɛnita daa minw ka kan ka bɔ loon o loon, u y'o bɔ ka kɛɲɛ ni sariya ye. O kɔ, u be deli ka saraka jɛnita minw bɔ, u ye olu bɔ, ka kalokura ta bɔ, ani ɲanagwɛ tɔw sarakaw, ɲanagwɛ minw be kɛ Masaba tɔgɔ la, ni mɔgɔ minw tun b'a fɛ k'u yɛrɛ ka saraka bɔ Masaba ye. Saan kalo wolonwulanan nin tile fɔlɔ yɛrɛ la, u y'a daminɛ ka saraka jɛnitaw bɔ Masaba ye, k'a sɔrɔ Masaba batoso juu tun ma sigi fɔlɔ. U ye wari di kabakurulɛsɛbagaw ni yirilɛsɛbagaw ma, ka dumuni ni minnifɛn ani tulu di Sidɔnkaw ni Tirikaw ma janko olu ka sɛdiriyiriw ta Liban k'o don kurun kɔnɔ ka na n'o ye fɔɔ Zafa, ka kɛɲɛ ni Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ka fɔta ye. U senin Zeruzalɛmu, Ala ka soo, o saan filanan kalo filanan na, Salatiyɛli dencɛ Zorobabɛli ni Yozadaki dencɛ Zozuwe, n'u tɔɲɔgɔn sarakalasebaga tɔw ani Levi kɔmɔgɔ tɔw, ni mɔgɔ minw bɛɛ kɔsegira ka na Zeruzalɛmu ka bɔ jɔnya la, u ye baara daminɛ, k'a fɔ Levi kɔmɔgɔw ye minw sii sera saan mugan ma ani ka tɛmɛ o kan, ko u ka sigi Masaba ka soo lɔbaara kunna. Zozuwe n'a dencɛw ni a badenw, Kadimiyɛli n'a dencɛw, ni Zuda kɔmɔgɔw, ni Enadadi dencɛw, olu n'u dencɛw, ani u badenw, u bɛɛ jɛnna ka Ala ka soo lɔko kɔlɔsi. U bɛɛ tun ye Levi kɔmɔgɔw ye. Soo lɔbagaw tun be Masaba batoso juu sigira tuma min na, sarakalasebagaw y'u ka sarakalasefaniw don, u y'u wele ka na o yɔrɔ la ni buru fiyɛtaw ye, ani Levi kɔmɔgɔ Azafu deenw nana ni nigɛ gositaw ye, janko u ka se ka Masaba tanu ka kɛɲɛ ni Isirayɛlidenw ka masacɛ Dawuda ka fɔta ye. U tun be to ka nin dɔnkili le la ka Masaba tanu ka barika la a ye. U tun be to k'a fɔ ko: «Masaba ka ɲi, a ka makari te ban Isirayɛlidenw faan fɛ abada!» Jama bɛɛ tun be to ka pɛrɛn kosɔbɛ ka Masaba tanu, bari u tun be Masaba ka soo juu sigira. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔw ani gwatigi minw tun kɛra cɛkɔrɔbaw ye, n'u tun ye Ala ka sokɔrɔ lɔnin ye, olu caaman tun be kasira ni mankanba ye, u be daminɛna ka soo nin juu sigi u ɲana tuma min na. Mɔgɔ caaman dɔ wɛrɛw tun be nisɔndiya ani ka kulekule, fɔɔ mɔgɔw tun te se ka mankan nin bɔ ɲɔgɔn na u cɛma, nisɔndiya ta ani kasi ta, bari jama tun be mankanba le kɛra, fɔɔ k'i to yɔrɔjan i b'a mɛn. Zuda kɔmɔgɔw, ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw juguw y'a mɛn tuma min na ko mɔgɔ minw bɔra jɔnya la ka na, k'u be batoso lɔra Masaba, Isirayɛli ka Ala ye, u wilila ka n'a fɔ Zorobabɛli ni gwatigiw ye, k'olu b'a fɛ k'u dɛmɛ ka Alabatoso lɔ, bari k'u tun be to k'u ka Ala bato ka saraka bɔ a ye fana kabini Asiri masacɛ Azaradɔn ka tile la, min y'a kɛ olu sera yan. Nga Zorobabɛli ni Zozuwe ni Isirayɛlidenw ka gwatigi tɔw y'a fɔ u ye ko: «Aw tena fara an kan ka kori ka soo lɔ an ka Ala ye. An le ka kan k'a lɔ Masaba, Isirayɛli ka Ala ye an yɛrɛ ma, ka kɛɲɛ ni Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ka kuma ye an fɛ.» O la, siya minw tun be jamana nin kɔnɔ, u ye koo bɛɛ kɛ janko Zuda kɔmɔgɔw fari be faga, soo lɔbagaw ka siran. U ye wari di mɔgɔ dɔw ma janko olu ka se ka kɛ sababu ye u ka kolatigɛnin kana se ka kɛ. U tun y'a kɛ ten fɔɔ ka taga se Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ka saya ma ani fɔɔ Pɛrɛsi masacɛ Dariyusi ka tile la fana. Sɛrisɛsi nana kɛ masacɛ ye tuma min na, a ka masaya daminɛ waati la, u ye sɛbɛ sɛbɛn k'a ci a ma ka Zuda mara mɔgɔw ni Zeruzalɛmukaw jalaki. Pɛrɛsi masacɛ Aritasɛrisɛsi ka tile la, Bisilamu ni Mitiredati ani Tabeyɛli, n'u tɔɲɔgɔn tɔw, ye bataki sɛbɛn k'a ci masacɛ nin ma. A tun sɛbɛnna aramekan na, aramekan sɛbɛncogo la. Lasigiden Ereyumu, ni sɛbɛnnikɛla Simusayi, ye bataki sɛbɛn k'a ci masacɛ Aritasɛrisɛsi ma Zeruzalɛmu koo la ko: «Ne, masacɛ ka lasigiden Ereyumu, ni sɛbɛnnikɛla Simusayi ani an tɔɲɔgɔn minw be yan, ka bɔ Din ni Afarisataki, ani Taripɛli, ni Afarasi, ani Uruki, ni Babilɔni, ani Suzi, ni Deya, ni Elamu, ani Asinapari mɔgɔbaba tun ye siya tɔw minw minɛ ka na u sigi Samari dugu kɔnɔ, ani Efarati baji kɔfɛ ani o ɲɔgɔnna.» U ye kuma min fɔ masacɛ ye, o filɛ nin ye: «Masacɛ Aritasɛrisɛsi, an minw ye i ka baarakɛlaw ye, baji kɔfɛ. An b'a fɛ masacɛ k'a lɔn ko zuwifu minw bɔra i fɛ ka na yan an cɛma Zeruzalɛmu, u b'a la ka dugu murutinin, ni dugujugu nin lɔ, u b'a fɛ k'a kogo lɔ, u y'a juu sigi. Masacɛ, i ka kan k'a lɔn ko ni dugu nin sera ka lɔ ani a laminikogo, a kɔnɔ mɔgɔw tena sɔn ka wusuru, ni lɛnpo, ani siraw sara i ye tugu. A kɛra ten, koo nin laban bena na ni nafolo dɛsɛko ye masacɛ ka nafolo marayɔrɔ la. An do be dumuni kɛ masacɛ ka soo le barika la, ka masacɛ dɔgɔyanin ye, o man daga, o la an be kibaruya nin fɔ e masacɛ ye. Masacɛ, a to u be ɲinini kɛ i faaw ka kibaruya sɛbɛw kɔnɔ. E ben'a ye a kɔnɔ ko dugu nin ye dugu murutinin ye, u be masacɛw tɔɔrɔ, ni maraw kɔnɔ mɔgɔw, u murutira kabini fɔlɔfɔlɔ. O le y'a to u tun ye dugu nin ci. An b'a fɔ masacɛ ye ko ni dugu nin sera ka lɔ ani a laminikogo, o le bena kɛ sababu ye e tena niyɔrɔ sɔrɔ yan, Efarati baji kɔfɛ tugu.» Masacɛ y'u jaabi ko: «Ne be e, lasigiden Ereyumu fo, ni sɛbɛnnikɛla Simusayi ani aw tɔɲɔgɔn minw be Samari ani Efarati baji kɔfɛ. Aw tun ye bataki min ci ne ma, u y'o kalan ka gwɛ ne ye. N fana y'a fɔ ko u ka ɲinini kɛ, u fana y'a ye ko kabini fɔlɔfɔlɔ, dugu nin tun murutira masacɛw ma tiɲɛ na, ani ko murutili le kɛra u ka baara ye. Ko masacɛ farimanw tun wilila Zeruzalɛmu, minw tun kɛra baji kɔfɛ jamana bɛɛ marabagaw ye, ani olu tun be to ka wusuru ni lɛnpo ani siraw sara u ye. O la do, i ka mɔgɔw ci u ka taga mɔgɔ nunu ka baara lalɔ, u kana dugu nin lɔ fɔɔ ni ne ye sira di tuma min na. I ka banba i kana o kɛ faratiko ye, janko o kojugu nin kana taga ɲa ka masacɛ ka koo cɛn.» Masacɛ Aritasɛrisɛsi ka bataki nin sera, u y'a kalan Ereyumu ni sɛbɛnnikɛla Simusayi, ani u tɔɲɔgɔnw ye yɔrɔ min na dɔrɔn, u wilila o yɔrɔnin kelen ka taga zuwifuw fɛ Zeruzalɛmu, ka baara nin lalɔ ni fanga ye. A kɛra ten, Ala ka soo lɔbaara lɔra Zeruzalɛmu, o lɔra fɔɔ ka na se Pɛrɛsi masacɛ Dariyusi ka masaya saan filanan ma. O waati la, Isirayɛli ka Ala y'a ka kira Aze, ni Ido dencɛ kira Zakari ci ka kuma zuwifuw fɛ minw tun be Zuda mara la, ani Zeruzalɛmu. O la, Salatiyɛli dencɛ Zorobabɛli ni Yozadaki dencɛ Zozuwe wilila ka Ala ka soo lɔbaara daminɛ Zeruzalɛmu. Ala ka kiraw tun tora n'u ye o baara la fana k'u dɛmɛ. O waati la, masacɛ ka lasigiden Tatinayi min tun be Efarati baji kɔfɛ mara kunna, ale ni Setari Bozinayi, ani u tɔɲɔgɔnw wilila ka na u fɛ k'u ɲininga ko: «Jɔn le ye sira di aw ma ko aw ka soo nin n'a laminikogow lɔ? Jɔn ni jɔnw le be baara nin kɛra?» Nga Ala ye zuwifuw ka cɛkɔrɔbaw dɛmɛ, u ma baara lɔ. U y'o kibaru ci Dariyusi ma fɔlɔ, ka kɔnɔni kɛ fɔɔ o kɔsegi ka na. Masacɛ ka lasigiden Tatinayi min be Efarati baji kɔfɛ mara kunna, ale ni Setari Bozinayi, ani u tɔɲɔgɔnw minw be Afarisaki, baji kɔfɛ fana, olu le tun ye bataki ci masacɛ Dariyusi ma. Bataki nin na, u tun y'a fɔ a ye ko: «Masacɛ Dariyusi, an b'i fo. An b'a fɔ e masacɛ ye ko an tagara Zuda mara la, Ala min ka bon, ale ka soo yɔrɔ la. U b'a lɔra ni kabakurubabaw ye, ani u b'a la ka lɔgɔw yɛrɛ don kogow la. U b'u sɔbɛ don u ka baara la, a fana be ɲana kosɔbɛ. An y'u ka cɛkɔrɔbaw ɲininga, ko jɔn le ye sira di u ma ko u ka soo nin lɔ ani a laminikogo. An fana y'u ɲininga u tɔgɔw la janko an ka se k'u ɲamɔgɔw tɔgɔw yira i la. U ye jaabili min d'an ma, o filɛ: u k'olu ye sankolo ni dugukolotigi Ala ka baarakɛlaw ye, ko Isirayɛlidenw ka masacɛba dɔ le tun ye Ala ka soo nin lɔ a be saan caaman bɔ sisan, k'olu b'o le lalagara k'a lɔ. Ko nga olu faaw tun y'a kɛ Sankolotigi Ala dimina, k'o la, a tun y'u don Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri Kalideka bolo ko ale lo ye soo nin ci, ani ka jama minɛ ka taga n'u ye Babilɔni. «Nga Babilɔni masacɛ Sirusi ka masaya saan fɔlɔ la, ale tun ye sira di ko Ala ka soo nin ka lɔ. Ko Nabukodonozɔri tun ye Ala ka sokɔnɔminan sanulamanw ni warigwɛlaman minw ta ka bɔ soo nin kɔnɔ Zeruzalɛmu, ka taga u bila Babilɔni joso kɔnɔ, masacɛ Sirusi y'u bɛɛ ta ka bɔ o yɔrɔ la k'u di cɛɛ dɔ ma min tɔgɔ ko Sɛsibasari, a tun ye min sigi Zuda mara kunna. Ko a tun y'a fɔ ale ye ko a ka taga u bila Zeruzalɛmu, Alabatoso kɔnɔ. A y'a fɔ fana k'u ka Ala ka soo lɔ tugu a yɔrɔkɔrɔ la. Ko Sɛsibasari nin nana dɔrɔn ka Ala ka soo nin juu sigi Zeruzalɛmu, k'a ta o waati ma fɔɔ ka na se bii ma, k'olu b'a lɔra, nga a ma ban fɔlɔ. Ayiwa, sisan an b'a ɲini ele masacɛ fɛ ko n'i sɔnna, i k'a to u be ɲinini kɛ Babilɔni masacɛ ka sɛbɛw kɔnɔ, k'a filɛ ni masacɛ Sirusi tun ye sira di tiɲɛ na ko u ka Ala ka soo nin lɔ Zeruzalɛmu. O kɔ, masacɛ, fɛɛn min ka di ele ye, i b'o fɔ an ye.» Masacɛ Dariyusi ye sira di k'u ka ɲinini kɛ sɛbɛw kɔnɔ minw bilanin tun be nafolo marayɔrɔ la Babilɔni. U tagara sɛbɛ dɔ ye Ɛkibatani, Mɛdi mara la. A tun sɛbɛnnin be o kɔnɔ ko: «Masacɛ Sirusi ka masaya saan fɔlɔ la, a ye sira di ko Ala ka soo ka lalaga ka lɔ Zeruzalɛmu, ka kɛ sarakabɔyɔrɔ ye, a tun be yɔrɔ min na ka kɔrɔ. A jaɲa sanfɛ ka kɛ mɛtɛrɛ bi saba ye, a kɔnɔ boɲa ka kɛ mɛtɛrɛ bi saba ye fana. A ka lɔ ni kabakuru lɛsɛninw ye, sira saba, ni lɔgɔ sira kelen. Masacɛ le bena lɔ n'o musaka ye. O kɔ, Nabukodonozɔri tun ye Ala ka soo kɔnɔ minan sanulamanw ni warigwɛlaman minw ta Zeruzalɛmu ka na n'u ye Babilɔni, olu ka kan ka di u ka kɔsegi ka taga n'u ye Zeruzalɛmu k'u bila u bilayɔrɔ la Ala ka soo kɔnɔ.» O la, masacɛ ko: «Ne ka lasigiden Tatinayi e min be baji kɔfɛ, ani Setari Bozinayi n'aw tɔɲɔgɔn minw be Afarisaki baji kɔfɛ, aw kana gwɛrɛ o yɔrɔ la. Aw kan'u bali Ala ka soo nin lɔbaara la. N ka lasigiden min be zuwifuw kunna, ale ni zuwifuw ka cɛkɔrɔbaw ka soo nin lalaga k'a lɔ a lɔyɔrɔkɔrɔ la yen. N be baara min kalifara aw ma, n'aw ka kan k'o kɛ cɛkɔrɔba nunu ye Ala ka soo nin lɔbaara la, o filɛ nin ye. Aw bena wari min sɔrɔ lɛnpo la baji kɔfɛmara kɔnɔ n'o kɛra masacɛ ta ye, aw k'o di mɔgɔ nunu ma janko baara kana lɔ. U mako be se fɛɛn minw ma ka saraka jɛnita bɔ Sankolotigi Ala ye, i n'a fɔ turaw kɛɲɛninw, ni sagajigiw ani sagadenw, ni suman ni kɔgɔ ani duvɛn ni tulu, o bɛɛ, ni Zeruzalɛmu sarakalasebagaw ye olu ɲini aw fɛ, aw k'o di u ma loon o loon, u kana fɔn o la, janko u ka se ka to ka sarakaw bɔ Sankolotigi Ala ye minw ka d'a ye, ani k'a daali masacɛ n'a deenw ka hɛrɛ kosɔn. Mɔgɔ min bena ban n ka kuma nunu na, ne be sariya nin le sigi olu kama: u ben'a ka soo kɔnɔ lɔgɔ dɔ bɔ k'a dulon o kan, ani a ka soo bena yɛlɛma ka kɛ ɲamabɔnyɔrɔ ye. Masacɛw, walima siya minw b'a fɛ ka sariya nin cɛn, walima ka Ala ka soo nin ci Zeruzalɛmu, Ala min b'a yɛrɛ yira o yɔrɔ la, ale ka olu halaki. Ne Dariyusi le y'o sariya sigi. U k'a kɛ ka kɛɲɛ n'a cogo ye.» Masacɛ ka lasigiden Tatinayi, ale min be Efarati baji kɔfɛ mara la, ni Setari Bozinayi, ani u tɔɲɔgɔnw ye masacɛ Dariyusi ka cii kɛ a cogo la. Zuwifuw ka cɛkɔrɔbaw tagara ɲa ka soo nin lɔ ka kɛɲɛ ni kira Aze ni Ido dencɛ Zakari ka kuma ye. U ye soo nin lɔ ka ban ka kɛɲɛ ni Isirayɛli ka Ala ka fɔta ye, ani Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ni Dariyusi ani Aritasɛrisɛsi ka fɔtaw ye. Soo nin baara bɛɛ banna masacɛ Dariyusi ka masaya saan wɔɔrɔnan na * Adari kalo tile sabanan loon na. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ni mɔgɔkɔrɔba minw bɔra jɔnya la ka na, Isirayɛlidenw nunu ye Ala ka soo nin kalifa a ma ni nisɔndiya ye. Soo nin kalifako la Ala ma, u ye tura kɛmɛ bɔ saraka ye, ni sagajigi kɛmɛ fila ni sagaden kɛmɛ naani, ani ka bakɔrɔnin tan ni fila kɛ saraka ye Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔw bɛɛ tɔgɔ la u ka hakɛ kosɔn. U ye sarakalasebagaw sigi ka kɛɲɛ n'u lɔyɔrɔ ye, ka Levi kɔmɔgɔw fana tilantilan ka kɛɲɛ n'u ka jɛnkuluw ye, u ka se ka baara kɛ Ala ye Zeruzalɛmu, i n'a fɔ a sɛbɛnnin be cogo min na Musa ka kitabu kɔnɔ. Mɔgɔ minw bɔra jɔnya la ka na, olu ye * Hɔrɔnya ɲanagwɛ kɛ saan kalo fɔlɔ tile tan ni naaninan loon. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ye ɲɔgɔn lajɛn k'u yɛrɛ saniya. A kɛra ten, u bɛɛ tun saniyara. Mɔgɔ minw bɔra jɔnya la ka na, u ye olu ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ saraka bɔ, n'o balima sarakalasebagaw ta, ani olu yɛrɛ ta. Isirayɛliden minw bɔra jɔnya la ka na, olu ye saraka nin dumu ni minw bɛɛ tun ye siya wɛrɛw ka konɔgɔninw dabila, ka fara u kan ka to ka Masaba, Isirayɛli ka Ala bato. U ye * Buru funubali ɲanagwɛ kɛ ni nisɔndiya ye tile wolonwula kɔnɔ, bari Masaba tun y'u koo diya masacɛ ye fɔɔ a y'u dɛmɛ ka Ala ka soo lɔ, Isirayɛli ka Ala. A kɛra ten, Masaba y'u nisɔn diya kosɔbɛ. Koo nunu tɛmɛnin kɔ, Pɛrɛsi masacɛ Aritasɛrisɛsi ka tile la, Ɛsidirasi wilila. A facɛ tɔgɔ tun ko Seraya, ale facɛ fana ye Azariya ye, Azariya facɛ fana tun ye Ilikiya ye, ale fana facɛ tun ye Salumu ye. Salumu facɛ ye Sadɔki ye, ale fana ta tun ye Agitubu ye. Agitubu facɛ tun ye Amariya ye, ale fana ta ye Azariya ye, Azariya fana facɛ ye Merayɔti ye. Merayɔti facɛ fana tun ye Zeraya ye, Zeraya fana facɛ ye Uzi ye. Uzi fana facɛ tun ye Buki ye. Buki facɛ fana ye Abisuwa ye, Abisuwa fana facɛ ye Pinasi ye. Pinasi fana facɛ ye Eleyazari ye, Eleyazari fana tun ye sarakalasebagaw kuntigi Arɔn dencɛ ye. O Ɛsidirasi nin bɔra Babilɔni ka taga Zeruzalɛmu. A tun ye sariya karamɔgɔ ye. Masaba, Isirayɛli ka Ala ye sariya min di Musa ma, a tun b'o koo lɔn kosɔbɛ. Masaba a ka Ala tun be n'a ye. O la, a tun ye fɛɛn o fɛɛn ɲini masacɛ fɛ, ale sɔnna o bɛɛ ma. Isirayɛliden dɔw, sarakalasebagaw, ni Levi kɔmɔgɔ tɔw, ani dɔnkililabagaw ni daa kɔlɔsibagaw, ani Ala ka soo kɔnɔ baarakɛla dɔw fana tagara Zeruzalɛmu, masacɛ Aritasɛrisɛsi ka masaya saan wolonwulanan na. Ɛsidirasi sera Zeruzalɛmu masacɛ nin ka masaya saan wolonwulanan kalo duurunan na. A tun y'a latigɛ k'u bena bɔ Babilɔni saan kalo fɔlɔ tile fɔlɔ loon na. A fana tagara se Zeruzalɛmu saan kalo duurunan tile fɔlɔ, bari a ka Ala tun be n'a ye kosɔbɛ. Sabu a tun y'a sɔbɛ don Masaba ka sariya kalan la, ani ka taama ka kɛɲɛ n'a ye fana, ani ka Isirayɛlidenw kalan n'a ye, k'u kalan landaw la minw koo fɔra a kɔnɔ. Masacɛ Aritasɛrisɛsi tun ye sɛbɛ min di sarakalasebaga ni sariya karamɔgɔ Ɛsidirasi ma, min tun be to ka Isirayɛlidenw kalan Masaba ka sariya n'a ka fɔta la, o filɛ nin ye. A ko: «Ne Aritasɛrisɛsi, masacɛw ka masa, ne be sarakalasebaga ni Sankolotigi Ala ka sariya karamɔgɔ Ɛsidirasi fo. Ne ye sira di ko Isirayɛliden minw bɛɛ be ne ka mara kɔnɔ, n'u ka sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw minw b'a fɛ ka taga Zeruzalɛmu n'i ye, olu ka taga. Ne ni n ladibaga mɔgɔ wolonwula nunu b'i ci janko i ka taga kɔlɔsili kɛ Zuda mara, ni Zeruzalɛmu, ka kɛɲɛ n'i ka Ala ka sariya ye, min b'i bolo. Ne masacɛ ni n ladibagaw ye Isirayɛli ka Ala boɲa min ka sigiyɔrɔ be Zeruzalɛmu, ni sanu ni warigwɛ min ye, i ka olu ta ka taga n'u ye. I bena warigwɛ ni sanu minw bɛɛ sɔrɔ Babilɔni mara kɔnɔ, ani jama ni sarakalasebagaw ka boɲafɛnw u ka Ala ka soo kama Zeruzalɛmu, i k'o bɛɛ ta fana. Turaw ni sagajigiw ni sagadenw, ani suman saraka n'o jii, i ka banba k'olu san ni wari nin ye, ka taga u bɔ saraka ye sarakabɔyɔrɔ la i ka Ala ka soo kɔnɔ Zeruzalɛmu. O kɔ, warigwɛ ni sanu tɔɔ min tora, e n'i balimaw b'a fɛ k'o kɛ cogo min na ka kɛɲɛ n'aw ka Ala sago ye, aw k'o kɛ ten. Ala ka soo kɔnɔ baarakɛminan minw dira i ma, i ka olu bila Zeruzalɛmukaw ka Ala ɲakɔrɔ. Baara tɔw faan fɛ, i bena to k'o wari bɔ masacɛ ka nafolo marayɔrɔ la, ka se k'o kɛ i ka Ala ka soo kɔnɔ. «O kɔ, ne masacɛ Aritasɛrisɛsi fana be sira di n ka nafolomarabaga bɛɛ ma, minw be baji kɔfɛ ko ni sarakalasebaga Ɛsidirasi, min ye Sankolotigi Ala ka sariya karamɔgɔ ye, n'a ye fɛɛn o fɛɛn ɲini aw fɛ, aw k'o d'a ma, fɔɔ ka se warigwɛ kilo waa saba, ni suman tɔni bi saba, ani duvɛn barikon mugan, ni tulu barikon mugan, ani kɔgɔ, daan te min na. Sankolotigi Ala ye koo minw latigɛ a ka soo kosɔn, u ka jija k'o bɛɛ kɛ janko a kana dimi ne ni n deenw ka jamana kɔrɔ. An fana b'a fɔ aw ye ko sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ni dɔnkililabagaw, ani daa kɔlɔsibagaw, ni Ala ka soo nin kɔnɔ baarakɛlaw si man kan ka wusuru ni lɛnpo ani siraw sara. Ala ye lɔnniya min di ele Ɛsidirasi ma, i ka banba ka kititigɛlaw sigi baji kɔfɛ mara la, minw bena to k'o yɔrɔ jama ka koow ɲanabɔ, minw b'i ka Ala ka sariya lɔn. Minw t'a lɔn, i k'a ɲayira olu fana na. Mɔgɔ o mɔgɔ ma sɔn k'i ka Ala ka sariya ni masacɛ ta bato, o tigi be faga, walima ka gwɛn ka bɔ jamana kɔnɔ, walima a ka warida dɔ sara, walima k'o tigi bila kaso la.» Masaba, an faaw ka Ala ka tanu, ale min y'o miiriya don masacɛ dusu la fɔɔ a ye nin boɲa la Masaba ka soo kan Zeruzalɛmu. Ale Ala le tora ni ne ye ka ne koo diya masacɛ n'a ladibagaw n'a ka ɲamɔgɔbabaw bɛɛ ye. Masaba ne ka Ala tun be ni ne ye minkɛ, o le y'a to ne ye jagwɛlɛya sɔrɔ ka Isirayɛlidenw kuntigiw lajɛn, ka taga n'u ye. Gwatigi minw bɔra ni ne ye Babilɔni, masacɛ Aritasɛrisɛsi ka tile la, olu tɔgɔ filɛ nin ye, ka kɛɲɛ n'u ka buruju ye: Pinasi kɔmɔgɔw la, o ye Gɛrisɔmu ye, Itamari kɔmɔgɔw la, o ye Daniyɛli ye, Dawuda kɔmɔgɔw la, o ye Atusi ye, Sekaniya kɔmɔgɔw la ni Parewɔsi kɔmɔgɔw la, Zakari, mɔgɔ kɛmɛ ni bi duuru tɔgɔw le sɔrɔla ka sɛbɛn ka fara ale kan. Paati Mowabu kɔmɔgɔw la, Zeraya dencɛ Eliyoyenayi, ni mɔgɔ kɛmɛ fila minw tun tugura ale kɔ, Sekaniya kɔmɔgɔw la, Yaaziyɛli dencɛ, mɔgɔ kɛmɛ saba tun be ni ale ye. Adin kɔmɔgɔw la, Yonatan deen Ebɛdi, mɔgɔ bi duuru tun be n'ale ye. Elamu kɔmɔgɔw la, Ataliya dencɛ Yesaya, mɔgɔ bi wolonwula le tun be n'o ye. Sefatiya kɔmɔgɔw la, Mikayɛli dencɛ Zebadiya, mɔgɔ bi seegi le tun tugura ale kɔ. Yowabu kɔmɔgɔw la, o ye Yeyɛli dencɛ Obadiya ye, mɔgɔ kɛmɛ fila ni tan ni seegi le tun be n'a ye. Selomiti kɔmɔgɔw la, Yozifiya deen, mɔgɔ kɛmɛ ni bi wɔɔrɔ le tun be ni ale ye. Bebayi kɔmɔgɔw la, o ye Bebayi deen Zakari ye, mɔgɔ mugan ni seegi tun be n'ale ye. Azigadi kɔmɔgɔw la, o ye Akatan deen Yowanan ye, mɔgɔ kɛmɛ ni tan le tun be n'a ye. Adonikamu kɔmɔgɔw, minw kɛra u bɛɛ kɔfɛ mɔgɔw ye, olu tɔgɔ filɛ nin ye: Elifɛlɛti, Yeyɛli ani Semaya, mɔgɔ bi wɔɔrɔ tun be ni olu ye. Bigibayi kɔmɔgɔw la, o ye Utayi ni Zabudi ye, mɔgɔ bi wolonwula tun be ni olu ye. Ne y'u bɛɛ lajɛn Ahawa baa daa la. An tora o yɔrɔ la fɔɔ tile saba. Ne ye jama ni sarakalasebagaw kɔlɔsi, n ma Levi kɔmɔgɔ tɔw si ye u cɛma. O la, ne ye ɲamɔgɔ Eliyezɛri ni Ariyɛli, ni Semaya, ni Ɛlinatan ani Yaribu ni Ɛlinatan ni Natan ni Zakari ni Mesulamu wele, ani kalanfa Yoyaribu ni Ɛlinatan, k'u ci Ido fɛ min ye Kazifiya mara ɲamɔgɔ ye. U tun ka kan ka min fɔ Ido n'a balimaw ye, minw tun ye Ala ka soo kɔnɔ baarakɛlaw ye n'u siginin be Kazifiya mara la, janko u be mɔgɔ dɔw di, minw bena to ka baara kɛ an ka Ala ka soo kɔnɔ. N y'o kuma bɛɛ fɔ u ye. An ka Ala tun be n'an ye minkɛ, u nana ni Serebiya ye, min ye mɔgɔ hakiliman ye Mali kɔmɔgɔw cɛma min tun ye Isirayɛliden Levi deen ye. U nana n'a dencɛw n'a balimaw ye fana. Olu bɛɛ lajɛnnin kɛra mɔgɔ tan ni seegi, ani Asabiya. Merari deenw cɛma, Yesaya n'a balimaw n'u deenw fana nana ni Asabiya ye, olu bɛɛ lajɛnnin kɛra mɔgɔ mugan. Dawuda ni ɲamɔgɔw tun ye mɔgɔ minw woloma k'olu kɛ baarakɛlaw ye k'u ka Levi kɔmɔgɔw dɛmɛ, u nana ni olu mɔgɔ kɛmɛ fila ni mugan ye fana. U bɛɛ tɔgɔ tun sɛbɛnna. K'an to Ahawa baa daa la, ne y'a latigɛ ko an ka suun don janko k'an yɛrɛ majigi an ka Ala ɲakɔrɔ, k'a daali a k'an ka taama nɔgɔya an bolo, an n'an deenw n'an ka nafolo. Ni ne tun ye masacɛ daali ko a ka kɛlɛden dɔw fara an kan soow be minw fɛ, olu k'an kɔlɔsi juguw kama sira la, o tun bena kɛ maloya ye ne ma, bari an tun y'a fɔ a ye ka ban ko mɔgɔ minw be an ka Ala fɛ, ko a be olu bɛɛ dɛmɛ, nga minw be ban a la, a be dimi olu kɔrɔ kosɔbɛ. O le y'a to an ye suun don k'an ka Ala daali koo nin na, a fana y'an jaabi. O kɔ, n tun ye sarakalasebagaw kuntigiw mɔgɔ tan ni fila woloma, ani Serebiya ni Asabiya ani u baden mɔgɔ tan. Masacɛ n'a ladibagaw ani a ka ɲamɔgɔw ni Isirayɛliden minw bɛɛ tun be yen, olu tun ye sanu ni warigwɛ ani fɛɛn wɛrɛ minw di an ka Ala ka soo kama, ne y'o bɛɛ suma u ɲana. N ye warigwɛ tɔni mugan le suma k'o don u bolo, ani minan minw dilanna ni warigwɛ ye, o tɔni saba, ni sanu tɔni saba, ani filen sanulaman mugan, minw hakɛ be se sanukuru waa kelen ma, ni daga fila minw dilanna ni zira ye min baarala ka ɲa, ale fana sɔngɔ ka gwɛlɛ i n'a fɔ sanu ta. O kɔ, n y'a fɔ u ye k'olu ni minan nunu kɛra Masaba ta ye. Warigwɛ ni sanu nunu, mɔgɔw le y'u di ka Masaba, an faaw ka Ala boɲa. K'u k'o kɔlɔsi ka ɲa kosɔbɛ, fɔɔ ka taga se n'u ye Zeruzalɛmu, Masaba ka soo kɔnɔ, k'o suma sarakalasebagaw kuntigiw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw, ani Isirayɛlidenw ka gwatigiw ɲana. Warigwɛ, ni sanu, ani minan minw tun sumana, sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔw ye olu ta, janko ka taga n'u ye an ka Ala ka soo kɔnɔ Zeruzalɛmu. Saan kalo fɔlɔ tile tan ni filanan loon, an wilila Ahawa baa daa la ka Zeruzalɛmu sira ta. An ka Ala tora n'an ye sira kan k'an mara, k'an tanga an juguw ni benkannikɛlaw ma. An sera Zeruzalɛmu ka lafiɲɛ tile saba. Tile naaninan loon, an tun ye sanu ni warigwɛ ni minan minw suma k'o don Uriya dencɛ sarakalasebaga Meremɔti bolo, an ka Ala ka soo kɔnɔ. Pinasi dencɛ Eleyazari ni Levi kɔmɔgɔ Yesuwa dencɛ Yozabadi ani Levi kɔmɔgɔ Binuwi dencɛ Nowadiya, olu tun be n'u ye. An y'u bɛɛ filɛ, a bɛɛ dafara, o kɔ, an y'o gwiliya daa sɛbɛn sɛbɛ dɔ kɔnɔ. Mɔgɔ minw bɔra jɔnya la ka na, olu ye saraka jɛnita bɔ Isirayɛli ka Ala ye. U ye tura tan ni fila bɔ saraka ye u ka siya bɛɛ kosɔn, ani sagajigi bi kɔnɔntɔn ni wɔɔrɔ, ni sagaden bi wolonwula ni wolonwula, ka bakɔrɔnin tan ni fila bɔ saraka ye u ka hakɛ yafa kosɔn. U y'o bɛɛ bɔ saraka jɛnita ye Masaba ma. U ye masacɛ ka cii d'a ka marakuntigiw, n'a ka lasigidenw ma, minw be baji kɔfɛ, olu ye jama dɛmɛ Ala ka soo lɔko la. Koo nunu kɛra ka ban tuma min na, ɲamɔgɔw gwɛrɛla ne la k'a fɔ ko: «Isirayɛlidenw n'u ka sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ma faran ka bɔ jamana nin kɔnɔ siyaw la. U fana ma u ka nɔgɔtɔkow dabila, kanaanw ta ni itiw ta, ni periziw ani zebuziw ni amoniw ni mowabuw, ani Ezipitikaw ni amoriw ta. U n'u dencɛw y'o siya nunu denmusow furu. U ye siya saniyanin nin ɲagami ni jamana nin kɔnɔ siyaw ye. U ɲamɔgɔw ni kititigɛlaw, le kɔnna k'o ɲagamini kɛ.» Ne y'o mɛn tuma min na, n ye n ka faniw ni n ka foroca faran faran, ka n kunsigi ni n bonbosiw bɔnbɔn, n hakili ɲagaminin sigira. Mɔgɔ minw bɛɛ be siran Isirayɛli ka Ala ka kiti ɲa, olu nana ɲɔgɔn lajɛn ne gɛrɛfɛ, Isirayɛliden minw bɔra jɔnya la ka na, olu ka kojugu kosɔn. Ne hakili ɲagaminin sigira fɔɔ ka taga se wulafɛ saraka bɔwaati ma. Wulafɛ saraka bɔwaati sera, ne wilila ka bɔ n ka makariko la, ni n ka fani ni n ka foroca farannin ye ka n kunbiri gwan duguma, ka n bolo kɔrɔta sanfɛ Masaba n ka Ala faan fɛ. N y'a fɔ a ye ko: «Ne ka Ala, maloya fɛ, ne kuun surunna! Ne te se ka n ɲaa kɔrɔta k'i filɛ, ne ka Ala, bari an ka kojuguw n'an ka filiw cayara an kunna fɔɔ ka taga se sankolo la. Kabini an faaw ka tile la, an kɛra kojugukɛlabaw ye fɔɔ ka na se bii ma. O le kosɔn anw, ni an ka masaw, ni an ka sarakalasebagaw donna siya wɛrɛw ka masaw bolo, n'u b'an faga ni murujan ye, k'an minɛ ka taga an kɛ jɔɔnw ye, k'an bololafɛnw ta, k'an maloya fɔɔ ka na se bii ma. Nga Masaba an ka Ala, i makarila an na k'an dɔw kisi, a ma mɛn, ani ka sigiyɔrɔ d'an ma i ka yɔrɔɲuman na. K'an to an ka jɔnya la, i ye hɛrɛ kɛ an ye k'an nisɔn diya. An kɛra jɔɔnw ye, nga an ka Ala tora n'an ye o jɔnya la. A y'an koo diya Pɛrɛsi masacɛw ye, janko an ka se k'an yɛrɛ sɔrɔ, k'an ka Ala ka soo lɔ, k'a lalaga, ani ka se ka sigiyɔrɔ ɲanaman sɔrɔ Zeruzalɛmu, ani Zuda mara la. An ka Ala, sisan an be se ka mun le fɔ tugu sa? Bari an m'i ka fɔta bato, e tun ye min fɔ an ye n'i ka baarakɛlaw, kiraw y'a fɔ ko: An bena don jamana min kɔnɔ k'a minɛ k'a kɛ an yɛrɛ ta ye, o jamana nin nɔgɔnin lo, a kɔnɔ mɔgɔw ka kakalaya baara kosɔn. U ye konɔgɔninw kɛ jamana nin yɔrɔ bɛɛ la. I ko an kana an denmusow d'u deenw ma, an kana sɔn an dencɛw k'u ka denmusow furu fana. Koo o koo mana kɛ u ka hɛrɛko ye, an kana sɔn o la fewu! O la, an bena barika sɔrɔ, ka jamana nin tɔnɔ dumu, ani k'a to an kɔmɔgɔw ye cɛɛn na kudayi. Koo nunu bɛɛ sera an ma an ka kojugu caaman kosɔn min b'an kunna. O bɛɛ n'a ta, an ka Ala, i ma sɔn k'an jalaki ka kɛɲɛ n'o bɛɛ ye, i ye dɔ to o la, an tɔɔ kisira ka kɔsegi yan. An bena to k'i ka sariyaw cɛn halibi tugu wa? Ka to ka nɔrɔ siya nɔgɔnin nunu na furu la wa? E tena na dimi an kɔrɔ fɔɔ k'an bɛɛ halaki, hali an tɔɔ yɛrɛ tena to wa? Masaba, Isirayɛli ka Ala, e le tilennin be, anw le ye an ka siya tɔɔ ye bii. Anw filɛ nin ye i ɲakɔrɔ, n'an ka kojuguw ye. Mɔgɔ si do te se ka lɔ ten i ɲakɔrɔ.» Ɛsidirasi y'a kunbiri gwan Ala ka soo ɲafɛ ka to ka kasi n'a b'u ka kojuguw fɔra, ka Ala daali. O waati la, Isirayɛliden caaman nana ɲɔgɔn lajɛn a gɛrɛfɛ, cɛɛw ni musow ani denmisɛnw. U tun be kasira kosɔbɛ. O la, Elamu kɔmɔgɔ Yeyɛli dencɛ Sekaniya ye kuma ta k'a fɔ Ɛsidirasi ye ko: «An ye jamana nin kɔnɔ siya wɛrɛw musow furu ka kojugu kɛ an ka Ala la. O t'a bali ko Isirayɛlidenw ta te se ka ɲa tugu do. Sisan an ka layidu ta an ka Ala ye k'a fɔ ko an bena muso nunu bɛɛ n'o deenw gwɛn, ka kɛɲɛ n'i ka ladili ye, ani mɔgɔ wɛrɛw ta, minw bɛɛ be siran an ka Ala ka sariya ɲa. O ka kɛ ka kɛɲɛ ni sariya ye. Wili, koo nin kɔni y'i kunko ye. An b'i kɔ, i jaa gwɛlɛya ka dɔ kɛ.» O tuma na, Ɛsidirasi wilila k'a ɲini sarakalasebagaw kuntigiw ni Levi kɔmɔgɔw, ani Isirayɛlidenw bɛɛ fɛ k'u ka kali ka kɛɲɛ n'o kuma ye k'u bena o kɛ. U kalila. O kɔ, Ɛsidirasi bɔra Ala ka soo daa la, ka taga don Eliyasibu dencɛ Yowanan ka soo kɔnɔ. K'a to o yɔrɔ la, a ma sɔn ka dumuni kɛ, a ma jii min, bari a hakili tun cɛnnin lo mɔgɔ minw bɔra jɔnya la, olu ka kojuguw kosɔn. U ye cii fɔ Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ ani Zuda mara kɔnɔ ko mɔgɔ minw bɔra jɔnya la ka na, k'olu bɛɛ ka ɲɔgɔn sɔrɔ Zeruzalɛmu. Ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ma na yanni tile saba kɔnɔ, k'o tigi bololafɛnw bɛɛ bena bɔsi ka bila Ala ye. Mɔgɔ minw bɔra jɔnya la ka na, a tigi niin bena bɔ olu ka koo la fana, ka kɛɲɛ ni ɲamɔgɔw ni cɛkɔrɔbaw ka latigɛli ye. Zuda kɔmɔgɔw ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ cɛmanw bɛɛ nana Zeruzalɛmu o tile saba nin kɔnɔ. O tun bɛnna saan kalo kɔnɔntɔnnan tile mugannan loon ma. Jama bɛɛ tun be Ala ka soo ɲafɛ. U tun be yɛrɛyɛrɛla koo nin siranya kosɔn ani sanji fana kosɔn, min tun be benna. Sarakalasebaga Ɛsidirasi wilila k'a fɔ u ye ko: «Aw ye kojugu kɛ bari aw ye siya wɛrɛw ka sunguruw furu, ka dɔ fara Isirayɛlidenw ka jalakiko kan. Sisan aw k'o kojugu nunu fɔ Masaba, aw faaw ka Ala ye, ani k'a sago kɛ. Aw ka faran ka bɔ jamana nin kɔnɔ siyaw, n'u ka musow la.» Jama bɛɛ y'a fɔ belebele ko: «Tiɲɛ b'i fɛ! An ka kan k'i ka fɔta kɛ. Nga jama ka ca, samiɲa fana lo, mɔgɔ te se ka to kɛnɛma. Hali n'o yɛrɛ tɛ, baara nin te tile kelen baara ye, walima tile fila, bari mɔgɔ caaman b'an cɛma minw ye hakɛ nin kɛ. O la do, an ɲamɔgɔw ka to yan, jama tɔgɔ la. O kɔ, mɔgɔ minw ye siya wɛrɛ musow furu k'o to dugu o dugu kɔnɔ, olu ka kɔsegi ka na n'u ka cɛkɔrɔbaw n'u ka kititigɛlaw ye waati la min bena latigɛ u ye, fɔɔ ka taga se an ka Ala ka dimi bannin ma o la an faan fɛ.» Azayɛli dencɛ Yonatan ni Tikiwa dencɛ Yazeya, dama le tun y'o miiriya nin sɔsɔ. O kɔ, Mesulamu ni Levi kɔmɔgɔ Sabitayi farala u kan. Koo min fɔra, mɔgɔ minw bɔra jɔnya la ka na, olu sɔnna k'o lo kɛ. U ye sarakalasebaga Ɛsidirasi woloma, ani gwatigiw, ka kɛɲɛ n'u ka fadenya ye. U tun ye u kelen kelen bɛɛ wele u tɔgɔw ma, olu sigira janko u k'o koo ɲanabɔ saan kalo tannan tile fɔlɔ loon. Mɔgɔ minw tun ye siya wɛrɛ musow furu, u tilara olu ka koo la yanni sankura kalo fɔlɔ tile fɔlɔ loon ka se. Sarakalasebagaw cɛma, mɔgɔ minw tun ye siya wɛrɛ musow furu, olu ye: Yozadaki dencɛ Zozuwe n'a badenw, olu deenw cɛma, Maaziya ni Eliyezɛri ni Yaribu ani Gedaliya. Olu kalila k'a fɔ ko u bena u ka musow bila ani ka sagajigi bɔ saraka ye u ka kojugu kosɔn. Imɛri kɔmɔgɔw cɛma, minw ye siya wɛrɛ musow furu, o tun ye Anani ni Zebadiya ye. Arimu kɔmɔgɔw cɛma fana, o tun ye Maaziya ni Eliya ni Semaya ani Yeyɛli ni Uziya ye. Pasewuri kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Eliyoyenayi, ni Maaziya, ni Isimayɛli, ani Netanɛli, ni Yozabadi, ni Eleyaza ye. Levi kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Yozabadi, ni Simeyi, ani Kelaya n'u b'a wele fana ko Kelita, ani Petaya ni Yewuda ani Eliyezɛri ye. Dɔnkililabagaw cɛma, o tun ye Eliyasibu ye. Daa kɔlɔsibagaw cɛma, o tun ye Salumu ni Tɛlɛmu ani Uri ye. Isirayɛliden tɔw cɛma, Parewɔsi kɔmɔgɔw tun ye Aramiya ni Yiziya ni Malikiya, ani Miyamin, ni Eleyazari ni Malikiya ani Benaya ye. Elamu kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Mataniya ni Zakari ni Yeyɛli ni Abidi, ani Yeremɔti, ni Eliya ye. Zatu kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Eliyoyenayi ni Eliyasibu ani Mataniya, ni Yeremɔti ani Zabadi ni Aziza ye. Bebayi kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Yowanan ni Ananiya, ani Zabayi, ni Atilayi ye. Bani kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Mesulamu ni Maluki ani Adaya, ni Yasubu ni Seyali ani Yeremɔti ye. Paati Mowabu kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Adina ni Kelali ani Benaya, ni Maaziya ani Mataniya ni Besalɛli, ni Binuwi ani Manase ye. Arimu kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Eliyezɛri, ni Yisiya, ni Malikiya ani Semaya, ni Simeyɔn, ani Bɛnzamɛn ni Maluki, ani Semariya ye. Asumu kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Matenayi ni Matata ani Zabadi, ni Elifɛlɛti ni Yeremayi ni Manase ani Simeyi ye. Bani kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Maadayi ni Amuramu ani Uyɛli, ni Benaya, ni Bediya ani Keluyi, ni Waniya, ani Meremɔti, ni Eliyasibu, ni Mataniya ani Matenayi, ni Yaazayi, ni Bani ani Binuwi ni Simeyi, ani Selemiya ni Natan ani Adaya, ni Makinadebayi ani Sasayi ni Sarayi, ni Azarɛli ani Selemiyawu ni Semariya, ani Salumu ni Amariya, ani Yusufu ye. Nebo kɔmɔgɔw cɛma, o tun ye Yeyɛli ni Matitiya, ni Zabadi ani Zebina ni Yadayi ani Yowɛli ni Benaya ye. Olu bɛɛ tun ye siya wɛrɛ musow furu, u dɔw tun ye deenw sɔrɔ u fɛ fana. Akaliya dencɛ Neemi ka kuma ye nin ye. Ka ne to Suzi dugu kɔnɔ min ye masadugu ye, masacɛ Aritasɛrisɛsi ka masaya saan mugannan na, * Kisilewu kalo la, ne baden kelen nana, ka bɔ Zuda mara la. O tun ye Anani ye, ale ni mɔgɔ dɔw. Ne y'u ɲininga Zeruzalɛmu koo la, ani zuwifuw ka koo la fana, minw bɔra jɔnya la ka taga yen. U ye ne jaabi ko: «Mɔgɔ minw bɔra jɔnya la ka taga, n'u be mara nin kɔnɔ, n'u sigɛnnin be kosɔbɛ, maloya b'u kan, Zeruzalɛmu kogo benna, dugu donda koonw jɛnina.» Ne y'o kuma mɛn tuma min na, ne sigira ka kasi. Ne ye tile damani kɛ o dusukasi la. Ne tun ye suun don ka Sankolotigi Ala daali ko: «Masa Ala, e min ye Sankolotigi ye, e ka bon, mɔgɔ ka kan ka siran e ɲa, i koo ka di mɔgɔ minw ye n'u b'i ka sariya bato, i be koɲuman kɛ olu ye k'i ka layidu dafa. E k'an filɛ k'i tulo malɔ, ka mɛnni kɛ i ka baarakɛla ka daali la, ne be min kɛ suu fara tile kan, Isirayɛlidenw kosɔn minw ye i ka baarakɛlaw ye. An Isirayɛlidenw ye kojugu minw kɛ k'i hakɛ ta, ne be olu yafa daali i fɛ, ne ni n bɛmaw ye minw kɛ. An y'i hakɛ ta, tiɲɛ na, an ma i ka sariyaw, n'i ka landaw, n'i ka kuma bato, i tun ye min d'i ka baarakɛla Musa ma. E k'i hakili to kuma nin na, e tun ye min fɔ i ka baarakɛla Musa ye ko a k'a fɔ i tɔgɔ la. I tun ko: ‹N'aw ma tilen, ne b'aw jɛnsɛn siya wɛrɛw cɛma. Nga n'aw kɔsegira ka nimisa, ani ka ne ka sariyaw bato, hali n'aw tun jɛnsɛnna ka taga yɔrɔ o yɔrɔ diɲɛ na, ne bena aw minɛ ka bɔ o yɔrɔ la, ka na aw lajɛn yan, ne ye yɔrɔ min woloma k'a kɛ n sigiyɔrɔ ye.› Masaba, u kɛra ele ka baaradenw, n'i ka jama ye, ele le y'u kunmabɔ i ka sebagaya la n'i bolo barikaman ye. Ee! Matigi, mɛnni kɛ i ka baarakɛla ka daali la, n'i ka baarakɛla tɔw ta fana na, a ka di minw ye k'i tɔgɔ boɲa! I ka baarakɛla dɛmɛ bii k'a koo diya cɛɛ nin ye.» O waati la, ne le tun be to ka masacɛ ka minnifɛn d'a ma. Masacɛ Aritasɛrisɛsi ka masaya saan mugannan na, * Nisan kalo la, u nana duvɛn bila ne masacɛ ɲakɔrɔ. Ne y'a ta k'a d'a ma. O y'a sɔrɔ ne ɲaa tun kumunin bɛ kosɔbɛ, n tun ma deli ka min ɲɔgɔn kɛ ka ye a ɲakɔrɔ. O la, masacɛ y'a fɔ ne ye ko mun na n ɲaa kumunin be ten. Ko n fana do ka kɛnɛ, k'o te foyi ye fɔɔ miirikojugu. O waati la, ne tun siranna kosɔbɛ. N ye masacɛ jaabi ko: «Matigi, e ka sii sɔrɔ! Ne faaw kaburuw be dugu min kɔnɔ, ale cɛnna, tasuma y'a donda koonw jɛni, n bena kɛ di ni n ɲaa te kumu?» O kɔ, masacɛ ye n ɲininga ko n be mun le fɛ. Ne ye Sankolotigi Ala daali o yɔrɔnin bɛɛ. N ye masacɛ jaabi ko n'a be sɔn, n'a ka baaraden koo diyar'a ye, a ka sira di n ma n ka taga Zuda mara la, n faaw kaburuw be dugu min kɔnɔ, n ka se k'o lalaga k'a lɔ. O y'a sɔrɔ masacɛ ka muso tun siginin be a gɛrɛfɛ. A y'a fɔ ne ye ko: «I bena mɛn o taama na wa? I bena segi ka na waati jumɛn?» A diyara masacɛ ye, a ye sira di ne ma, n ye waati dɔ fɔ a ye. O kɔ, n y'a fɔ masacɛ ye ko: «Ni masacɛ be sɔn, u ka batakiw di ne ma, n be taga o di a ka lasigidenw ma, minw be Efarati baji kɔfɛ maraw la, janko olu ka n to n be tɛmɛ ka don Zuda mara la.» N y'a fɔ fana k'u ka bataki dɔ di fana n bena min di jamana kɔnɔ yiriw kɔlɔsibaga Azafu ma, janko ale ka se ka yiriw di n ma, an bena minw lɛsɛ ka kɛ koonw ye k'u don masadugu dondaw la, Ala ka soo gɛrɛfɛ. Ani ka dɔw kɛ dugu nin laminikogo la ani ne yɛrɛ ka boon na fana. Masacɛ ye bataki nunu di n ma, bari ne ka Ala min ka ɲi tun be n fɛ. N tagara se ka bataki nunu di lasigiden nunu ma, minw be baa kɔfɛ. Masacɛ tun ye kɛlɛdenw ka kuntigi dɔw, ni sotigi dɔw fara n kan olu ka n bila sira. Sanbala ka bɔ Oronayimu, ale ni Tobiya, min ye amoni ye n'a be masacɛ ka baara la, olu y'a mɛn tuma min na ko mɔgɔ dɔ be yen min be Isirayɛlidenw ka hɛrɛ ɲini dɔrɔn, o ma diya u ye fewu. Ne sera Zeruzalɛmu tuma min na, ne lafiɲɛna tile saba. O kɔ, ne wilila sufɛ, ne ni mɔgɔ damani dɔw. O y'a sɔrɔ n ka Ala tun ye koo min miiri don ne dusu la ka n'o kɛ Zeruzalɛmu, ne tun m'o fɔ mɔgɔ si ye fɔlɔ. Ne tun ma bɔ ni begɛn wɛrɛ ye fɔɔ n tun yɛlɛla min kan. Sufɛ, ne bɔra ni daa ye min be kɔkɛnɛ faan fɛ, ka tɛmɛ ka taga Sogojugu ka kɔɔ faan fɛ ani Ɲamabɔnyɔrɔ faan daa fɛ, ne tun be Zeruzalɛmu laminikogo cɛnni filɛra ka ɲa, n'a koon jɛnininw. Ne tagara tɛmɛ daa min be jii bɔyɔrɔ faan fɛ, ani masacɛ ka dalan faan fɛ. O yɔrɔ la, tɛmɛyɔrɔ tun ma sɔrɔ n ka begɛn fɛ. O la, ne taamana kɔɔ kɔnɔ o yɔrɔ la sufɛ ka to ka kogo nin kɔlɔsi. O kɔ, n kɔsegira ka taga don ni kɔkɛnɛ daa ye. Ɲamɔgɔw tun m'a lɔn ne tagara yɔrɔ min na, ani n be fɛɛn min kɛra. Fɔɔ ka na se o waati ma, n tun ma sɔn ka foyi fɔ zuwifuw ye fɔlɔ ani sarakalasebagaw, ni ɲamɔgɔbabaw, ani kititigɛlaw ye, hali mɔgɔ tɔ minw tun bena janto o baara nunu na. N y'a fɔ u ye ko: «Gwɛlɛya min b'an kan, aw ɲaa b'o la kɛ! Zeruzalɛmu dugu cɛnna, tasuma y'a donda koonw jɛni. Aw ye wili an b'a laminikogo lalaga k'a lɔ, o la, an ka maloya bena ban.» O kɔ, ne ka Ala tora ni ne ye cogo min na, ani masacɛ tun ye kuma min fɔ n ye, ne y'o lakali u ye. O la, u y'a fɔ ko: «An ka wili k'a lɔ!» A kɛra ten, u jijara o baaraɲuman nin na. Sanbala ka bɔ Oronayimu, ni Tobiya, min ye amoni ye n'a be masacɛ ka baara la, ani arabucɛ Gɛsɛmu, olu y'an koo mɛn dɔrɔn, u yɛlɛla an ma, k'an lɔgɔbɔ. U y'a fɔ ko: «Aw be mun le kɛra yan? Aw be murutira masacɛ ma wa?» Ne y'u jaabi ko: «Sankolotigi Ala le bena an dɛmɛ an ka baara be ɲa. An minw y'a ka baarakɛlaw ye, an bena wili ka baara nin kɛ. Aw kɔni, niyɔrɔ si t'aw fɛ yan. Aw fana tena kuntigiya sɔrɔ yan. Aw koo fana kana fɔ Zeruzalɛmu.» Sarakalasebagaw kuntigi Eliyasibu n'a tɔɲɔgɔn sarakalasebagaw wilila ka Sagaw ka donda lɔ. U y'o kalifa Masaba ma, o kɔ u ye koonw don. U ye kogo lɔ fɔɔ ka na se Sangaso yɔrɔ la min be wele ko Meya. U y'o kalifa Ala ma fana, ka tɛmɛ ka taga se fɔɔ Ananeyɛli sangaso yɔrɔ ma. Zerikokaw tun be lɔli kɛra Eliyasibu gɛrɛfɛ, Imuri dencɛ Zakuri tun be lɔli kɛra ka tugu Zerikokaw kɔ. Asena deenw ye Jigɛminɛyɔrɔ donda lɔ, k'a kuun biri, ka koonw don a la, k'a sɔgɔnanw don. Akɔsi deen Uriya dencɛ Meremɔti tun be kogo lalagara Asena deenw gɛrɛfɛ. Olu fana gɛrɛfɛ Mesezabeyɛli deen Berekiya dencɛ Mesulamu tun be baara kɛra. Baana dencɛ Sadɔki tun be baara kɛra olu fana gɛrɛfɛ. Tekowakaw tun be baara kɛra olu gɛrɛfɛ. Olu ɲafɛmɔgɔw tun banna ka kolo u kuntigiw ye, ka baara kɛ. Pazeya dencɛ Yoyada ni Bezodiya dencɛ Mesulamu, le ye Daa kɔrɔma lalaga k'a kuun biri ka koonw don ani ka sɔgɔnanw kɛ a la. Olu gɛrɛfɛ, Melatiya ka bɔ Gabaŋɔn, ni Yadɔn ka bɔ Meronɔti tun be baara kɛra, ani Gabaŋɔnkaw ni Misipakaw fana. U tun be baara kɛra baji kɔfɛ lasigiden tɔgɔ la. Sanufagalaw cɛma, Araya dencɛ Uziyɛli tun be lɔli kɛra olu gɛrɛfɛ. Wusulandilanbagaw cɛma, Ananiya tun be lɔli kɛra Uziyɛli gɛrɛfɛ fana. Zeruzalɛmu laminikogo ka bon yɔrɔ min na, u ye kogo lɔ ka taga se o yɔrɔ ma. Huri dencɛ Erefaya, min tun ye Zeruzalɛmu dugu tilancɛ kelen dugutigi ye, ale tun be lɔli kɛra Ananiya gɛrɛfɛ. Arumafi dencɛ Yedaya tun be lɔli kɛr'a yɛrɛ ka soo ɲafɛ olu gɛrɛfɛ. Olu fana gɛrɛfɛ Asabineya dencɛ Atusi tun be lɔli kɛra. Arimu dencɛ Malikiya ni Paati Mowabu dencɛ Asuba, ye kogo dɔ lalaga, ani Fɛnwusuyɔrɔ sangaso. Zeruzalɛmu dugu tilan kelen dugutigi Alowɛsi dencɛ Salumu n'a denmusow tun be lɔli kɛra olu gɛrɛfɛ. Anuni ni Zanowakaw ye kɔɔ faan fɛ daa lalaga ka koonw don k'a sɔgɔlanw don. O kɔ, u ye kogo lɔ fɔɔ ka tɛmɛ mɛtɛrɛ kɛmɛ duuru ma ka taga se daa ma min be ɲamabɔnyɔrɔ la. Erekabu dencɛ Malikiya min ye Bɛtikɛrɛmu mara ɲamɔgɔ ye, ale ye Ɲamabɔnyɔrɔ daa lalaga. A y'a lɔ ka koonw n'a sɔgɔlanw don. Koliwoze dencɛ Salumu min ye Misipa mara ɲamɔgɔ ye, ale ye daa lalaga min be jii bɔyɔrɔ faan fɛ. A y'a lɔ k'a kuun biri, ka koonw ni sɔgɔnanw don a la. O kɔ, kogo min be taga Silowe jii bɔyɔrɔ faan fɛ, masacɛ ka nankɔ gɛrɛfɛ, min be Dawuda ka ciin ɲafɛ a y'o lɔ. Olu kɔfɛ, Bɛtisuri dugu tilan kelen dugutigi Azibuki dencɛ Neemi ye kogo lalaga fɔɔ ka taga se Dawuda ka kaburu ɲafɛ, u tun ye dalan lalaga yɔrɔ min na, ani ka taga se Cɛfariw ka soo ma. Levi kɔmɔgɔw n'u ɲamɔgɔ Bani dencɛ Ereyumu ye lɔli kɛ ka tugu olu la. Keyila dugu tilan kelen dugutigi Asabiya tun gunna ale kɔ ka to ka baara kɛ a ka mara ye. Enadadi dencɛ Binuwi min tun ye Keyila dugu tilan kelen nin dugutigi ye, ale tun gunna a badenw na n'u be lɔli kɛra. Kɛlɛkɛminanw be mara kulu min kan, kogo min be o gɛrɛfɛ, Yesuwa dencɛ Ezɛri, min ye Misipa mara ɲamɔgɔ ye, ale tun be kogo lalagara Binuwi gɛrɛfɛ, k'a ta o yɔrɔ la fɔɔ ka taga se kogo gɔngɔrɔyɔrɔ la. Zabayi dencɛ Baruki gunna Ezɛri kɔ, ale tun jijara o baara la k'a ta kogo gɔngɔrɔyɔrɔ la fɔɔ ka taga se sarakalasebagaw kuntigi Eliyasibu ka soo daa la. Akɔsi deen Uriya dencɛ Meremɔti tun be kogo yɔrɔ dɔ fana lalagara ale fana kɔfɛ, k'a ta Eliyasibu ka soo daa la fɔɔ ka ta'a bila a ka soo daan na. Zeruzalɛmu mara sarakalasebagaw tun be lɔli kɛra ale fana kɔfɛ. Olu fana kɔfɛ, Bɛnzamɛn ni Asubu tun be lɔli kɛra u yɛrɛ ka soo ɲafɛ. Ananiya deen Maaziya dencɛ Azariya tun be lɔli kɛra olu fana kɔfɛ a ka soo gɛrɛfɛ. Enadadi dencɛ Binuwi tun be kogo yɔrɔ dɔ lalagara ale kɔfɛ, k'a ta ale Azariya ka soo yɔrɔ la fɔɔ ka taga se kogo gɔngɔrɔyɔrɔ ma, kurubɔyɔrɔ la. Uzayi dencɛ Palali tun be lɔli kɛra kogo gɔngɔrɔyɔrɔ la, masacɛ ka soo sanbon ɲafɛ, kasobon gɛrɛfɛ. Parewɔsi dencɛ Pedaya tun gunna ale fana kɔ. Ala ka soo kɔnɔ baarakɛla minw tun siginin be Ofɛli tintin kan, olu ye lɔli kɛ fɔɔ ka taga se daa ma min tɔgɔ ko Jida, kɔrɔn ɲafan na, ani sanbon nin ɲafɛ. Olu gɛrɛfɛ, Tekowakaw ye kogo dɔ lalaga k'a lɔ k'a ta sanbon nin ɲafɛ ka taga se kogo ma min be Ofɛli tintin kan. Sarakalasebagaw tun be lɔli kɛra danna danna u yɛrɛ ka soo ɲafɛ Soow ka donda tɛmɛnin kɔ sanfɛ yɔrɔ la. Imɛri dencɛ Sadɔki tun be lɔli kɛra ka gun olu la a ka soo ɲafɛ. Sekaniya dencɛ Semaya, min tun ye kɔrɔn ɲafan fɛ daa kɔlɔsibaga ye, ale tun be lɔli kɛra Sadɔki kɔfɛ. Ale gɛrɛfɛ, Selemiya dencɛ Ananiya, ni Salafu deen wɔɔrɔnan Anuni, olu tun be kogo yɔrɔ dɔ lalagara fana. Berekiya dencɛ Mesulamu tun be lɔli kɛra olu kɔfɛ a ka soo ɲafɛ. Ale gɛrɛfɛ, sanufagala min tɔgɔ ko Malikiya, ale tun be lɔli kɛra fɔɔ ka taga se Ala ka soo kɔnɔ baarakɛlaw ni jagokɛlaw ka soow ɲafɛ, Mifikadi ka daa ɲafɛ, fɔɔ sangaso gɛrɛfɛ min be kogo gɔngɔrɔyɔrɔ la. Sanufagalaw ni jagokɛlaw, tun be lɔli kɛra sangaso nin ni Sagaw ka donda cɛ. Sanbala y'a mɛn tuma min na ko an be kogo nin lɔra, a dimina kosɔbɛ. O la, a tun be to ka zuwifuw lɔgɔbɔ, ka to k'a fɔ a tɔɲɔgɔnw ni Samari kɛlɛdenw ɲana ko: «Zuwifuw dɛsɛbagatɔ nunu be mun baara le kɛra? An ka kan k'o to u b'o kɛ wa? U bena se ka saraka bɔ wa? U bena se ka baara nin kɛ k'a ban tile kelen kɔnɔ wa? U bena segi ka kabakuru nunu bɔ buguri la k'u lala ɲɔgɔn kan wa? K'a sɔrɔ tasuma y'u jɛni.» Amonicɛ Tobiya tun b'a gɛrɛfɛ. Ale ko: «Aw y'o to u b'u ka baara kɛ sa. Ni kongowulu dɔ wilila ko a be yɛlɛ a kan, a kabakuru nunu bɛɛ bena yɛrɛkɛ!» An ka Ala, mɛnni kɛ an fɛ bari u b'an lɔgɔbɔra. U ka nɛnili kɔsegi u yɛrɛ ma, k'a kɛ u be minɛ ka taga jɔnya la yɔrɔ wɛrɛ. I kana yafa u ma u ka kojugu kosɔn, kana ɲinɛ n'u ka hakɛ ye, bari mɔgɔ minw be baara kɛ, u ye olu dɔgɔya. Jama ye baara nin ta n'u sɔbɛ ye ten. An sera ka kogo nin lɔ fɔɔ a wilila ka se a jaɲa tilancɛ ma. Tuma min na Sanbala ni Tobiya, ani arabuw, ni amoniw ani Asidɔdikaw y'a mɛn ko kogo nin lalagabaara be tagara ɲa ani ko yɔrɔ minw tun benna, k'olu daminɛna ka tugu, u dimina kosɔbɛ. U ye ɲɔgɔn lajɛn k'u bena na Zeruzalɛmu kɛlɛ ka cɛnni kɛ. An y'an ka Ala daali, o kɔ, an ye kɔlɔsilikɛbagaw sigi suu ni tile, janko k'an yɛrɛ tanga u ma. Nga Zuda mara mɔgɔw tun b'a fɔra ko: «Baarakɛbagaw barika banna, kogo nin cɛnyɔrɔw do ka ca, o la an tena se ka kogo nin lɔ tugu.» An juguw tun b'a fɔra k'olu bena na se an cɛma, ko an tena bɔ foyi kala ma, ko an tena u ye fɔɔ u bena se k'an faga, k'o la baara nin be lɔ. Zuwifu minw siginin be n'u ye, olu nana k'an lasɔmi siɲɛ tan ko u bena bɔ u sigiyɔrɔ bɛɛ la ka na an kama. O la, kogo yɔrɔ minw jiginin be, n ye mɔgɔ dɔw bɔ k'u lɔ o yɔrɔw kɔfɛ somɔgɔ somɔgɔ, n'u ka murujan n'u ka tamanw n'u ka toonw ye u bolo. Ne y'o filɛ ka ban dɔrɔn, ne y'a fɔ ɲamɔgɔw ni kititigɛlaw, ani jama tɔɔ ye ko: «Aw kana siran u ɲa! Aw k'aw hakili jigi Matigi ka koo la. A ka bon, mɔgɔ ka kan ka siran ale lo ɲa, aw ka kɛlɛ kɛ aw badenw n'aw dencɛw n'aw denmusow, n'aw ka musow n'aw ka somɔgɔ tɔw kosɔn.» Tuma min na an juguw y'a mɛn ko an tun lasɔminin lo, ani ko Ala y'a kɛ u ka kolatigɛnin cɛnna ten, an kɔsegira ka kogo lɔko daminɛ tugu, an kelen kelen bɛɛ n'an ta. K'a ta o loon ma, ne ka baarakɛlaw tilan kelen tun be kogo lɔra, tilan kelen lɔnin be n'u ka tamanw ni nigɛkunbɛnnanw, ni toonw, n'u ka fani nigɛlaman ye u kaan na. Minw kɛra kuntigiw ye, olu tun lɔnin be Zuda kɔmɔgɔw ka soow bɛɛ kɔfɛ, minw tun be kogo lɔra. Minw tun be bɔgɔ ni kabakuru tara k'a di, olu tun be baara kɛ ni bolo kelen ye, ani maramafɛn be bolo kelen na. Minw be kogo lɔra, olu kelen kelen bɛɛ tun be baara kɛra, n'u ka murujan sirinin b'u cɛɛ la. Mɔgɔ min tun be ni buru fiyɛta ye, ale tun lɔnin be ne gɛrɛfɛ. N y'a fɔ ɲamɔgɔw ni kititigɛlaw, ani jama tɔɔ ye ko: «Baara nin ka ca, a fana te yɔrɔ kelen na, an jɛnsɛnnin be kogo kan, an yɔrɔ ka jan ɲɔgɔn na. N'aw ye buru kaan mɛn k'aw to yɔrɔ o yɔrɔ, aw ye na ɲɔgɔn lajɛn an gɛrɛfɛ buru fiyɛyɔrɔ la. An ka Ala bena an dɛmɛ ka kɛlɛ kɛ!» A kɛra ten, an sera ka baara nin kɛ, an tilancɛ kelen tun be ni tamanw ye u bolo k'a ta dugugwɛda ma, fɔɔ ka taga suu ko lolow ka bɔ. O waati la, n y'a fɔ jama ye tugu ko u kelen kelen bɛɛ ka to Zeruzalɛmu sufɛ ani u ka baaradenw, ko an ka to ka kɔlɔsili kɛ sufɛ, tilefɛ an be baara kɛ. Ne wo, n badenw wo, ne ka baaradenw wo, kɔlɔsilikɛbagaw wo, an ka fani tun b'an kaan na tuma bɛɛ, an labɛnnin tun be tuma bɛɛ la, n'an ka kɛlɛkɛminanw b'an bolo. Mɔgɔ dɔw wilila jama cɛma, olu n'u ka musow, k'a fɔ k'u badenw y'u tɔɲɔ. Dɔw tun b'a fɔra k'olu ka ca u ka denbaya kɔnɔ, k'u ka dumuni di olu ma janko u ka se ka balo. Dɔw tun b'a fɔra k'olu be to k'u ka * ɛrɛzɛnforow n'u ka foro tɔw, n'u ka soow falen dumuni na kɔngɔ tuma na. Dɔw tun b'a fɔra fana k'olu ye wari dɔndɔ n'u ka forow n'u ka ɛrɛzɛnforow n'u ka foro tɔw tɔgɔw ye, ka sɔrɔ ka nisɔngɔ sara masacɛ ye. U k'olu bɛɛ do ye fɛɛn kelen ye, k'olu deenw n'u deenw bɛɛ ye kelen ye, o bɛɛ n'a ta, ko wajibi lo olu b'u dencɛw n'u denmusow d'u ma ka kɛ jɔɔnw ye. K'olu denmusow dɔw dira ka ban, ko see te olu ye tugu, k'u ka ɛrɛzɛnforow n'u ka foro tɔw kɛra mɔgɔ wɛrɛw ta ye. Ne y'o kuma nunu mɛn u fɛ tuma min na, ne dimina kosɔbɛ. N y'a latigɛ ko n bena ɲamɔgɔw ni kititigɛla nunu jalaki, n y'a fɔ u ye ko: «Ee! Aw b'aw badenw dɔndɔ fɛɛnw na ka tɔnɔ ɲini o la kɛ?» O kɔ, n ye ɲɔgɔnyeba sigi k'u wele. N y'a fɔ u ye ko: «An y'an seko kɛ k'an baden zuwifuw hɔrɔnya ka bɔ siya wɛrɛw bolo, aw do b'u feerela, u fana be feere an yɛrɛw le ma tugu!» U jera, u ma se ka foyi fɔ. O kɔ, n y'a fɔ u ye ko: «Aw be fɛɛn min kɛra, o ma ɲi. Aw man kan k'aw ka kɛtaw kɛ k'o kɛɲɛ n'an ka Ala ɲasiran ye wa, janko an juguw siya wɛrɛw kana an nɛni? Ne ni n badenw ani n ka baaradenw, an y'u dɔndɔ wari ni dumuni na. An ka yafa u ma. Bii yɛrɛ aw ye fɛɛn minw minɛ u fɛ, aw k'o segi u ma, u ka ɛrɛzɛnforo ni olivuforow n'u ka foro tɔw, n'u ka soow. Aw ye wari ni dumuni, ani duvɛnkɛnɛ ni tulu minw minɛ u fɛ k'o kɛ aw ka tɔnɔ ye, aw ka olu fana kɔsegi u ma.» U y'a fɔ k'olu ben'a kɔsegi k'o d'u ma, k'u tena foyi ɲininga u fɛ, ko ne ye fɛɛn min fɔ, k'u bena o kɛ. O kɔ, ne ye sarakalasebagaw wele, n ye mɔgɔ nunu wajibiya, u kalila olu ɲana k'olu ben'a kɛ ten. O la, ne ye n ka foroca minɛ k'a yuguyugu, k'a fɔ ko: «Ni mɔgɔ min ma sɔn k'a ka fɔta kɛ, Ala k'o tigi yuguyugu ten, k'a bɔ a ka soo kɔnɔ, a ka bɔnɔ a bololafɛnw na, a bololakolon ka to!» Jama bɛɛ y'a fɔ amiina, ka sɔrɔ ka Masaba tanu. Jama fana kɛra kantigi ye. K'a ta loon min na masacɛ Aritasɛrisɛsi ye ne kɛ a ka lasigiden ye u kunna Zuda mara la, a ka masaya saan mugannan na, fɔɔ ka taga se a saan bi saba ni filanan ma, o saan tan ni fila nunu kɔnɔ ne ni n badenw, an ma sɔn ka lasigidenya tɔnɔ minɛ u si fɛ. O y'a sɔrɔ lasigiden minw tɛmɛna ne ɲafɛ, olu tun be to ka jama tɔɔrɔ, u tun be to ka dumuni ni duvɛn minɛ u fɛ, ani warigwɛ kuru bi naani. U ka baaradenw fana tun be to ka kuntigiya kɛ jama kan. Alaɲasiran kosɔn, ne ma sɔn k'o kɛ. Ne fana ye kogo lɔbaara kɛ. An ma sɔn ka foro si san, ne ka baaradenw bɛɛ tun be kogo lɔbaara la. Kititigɛlaw ni zuwifu minw tun be dumuni kɛ ne fɛ, olu tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni bi duuru ye, o be danna siya wɛrɛw la. Loon o loon, misi kelen ni saga ɲanaman wɔɔrɔ ani gaman be fɛɛn minw fɛ, olu dɔw le be bɔ ne fɛ ka faga ka tobi. Tile tan o tile tan, u tun be to ka duvɛn caaman dilan. O bɛɛ n'a ta, lasigiden ka kan ni fɛɛn minw ye, ne ma sɔn k'o minɛ u fɛ, bari kogo lɔbaara tun lanin be jama kunna. Ne ka Ala, i kana ɲinɛ ne kɔ, i ka hɛrɛ kɛ ne ye, ne ka baara kosɔn n ye min bɛɛ kɛ jama nin ye. Tuma min na u y'a fɔ Sanbala ni Tobiya, ani arabucɛ Gɛsɛmu n'an jugu tɔw ye ko ne ye kogo lɔ ka ban, ko yɔrɔ minw tun benna, k'o bɛɛ wilila, o tun y'a sɔrɔ ne tun ma dondaw koon don fɔlɔ. O tuma na, Sanbala ni Gɛsɛmu ye mɔgɔ dɔ ci ne fɛ k'a fɔ ne ye ko ne ka na an be ɲɔgɔn ye Kefirimu, Ono mara kɔkɛnɛ la. U tun b'a fɛ ka kojugu dɔ kɛ ne la. O la, n ye mɔgɔ dɔw ci u fɛ k'a fɔ u ye ko: «Baaraba be ne fɛ, ni n b'a kɛra, ne tena se ka taga aw fɛ. Ni ne bɔra ko n be taga aw fɛ, baara nin bena lɔ.» U y'o cira kelen nin kɛ n ye fɔɔ siɲɛ naani bɛɛ, ne fana y'u jaabi cogo kelen na. O kɔ, siɲɛ duurunan na, Sanbala y'a ka baaraden ci ne fɛ ni bataki ye a daa yɛlɛnin lo. A tun y'a sɛbɛn a kɔnɔ ko: «Siya wɛrɛw b'a fɔra, ani Gɛsɛmu fana y'a fɔ ko ele ni zuwifuw b'a fɛ ka muruti masacɛ ma, o la, i be kogo nin lɔra. Ko e b'a fɛ ka kɛ u ka masacɛ ye. Ko e yɛrɛ ye kira dɔw sigi Zeruzalɛmu janko olu k'i koo fɔ ko: ‹Masacɛ be Zuda mara kunna!› O koo do bena se masacɛ ma sisan. O la, e ka na an be ɲɔgɔn ye.» Ne ye cii bila k'a fɔ a ye ko a ka kuma si te tiɲɛ ye. K'o ye ale yɛrɛ ka kuma ye. O mɔgɔ nunu bɛɛ tun b'a fɛ ka siranya bila an na, u tun be to k'a fɔ u yɛrɛ kɔnɔ ko an fari bena faga, k'o la, baara nin tena se ka kɛ. Ee Ala, barika don ne la sisan! O kɔ, ne tagara Meetabeyɛli deen Delaya dencɛ Semaya fɛ a ka soo kɔnɔ, bari a tun ma sira sɔrɔ ka na ne fɛ. A y'a fɔ ko an ka taga ɲɔgɔn ye Alabatoso kɔnɔ k'an datugu o yɔrɔ la, ko n'o tɛ, k'u bena na ne faga, k'u bena na sufɛ le ka ne faga. Ne y'a jaabi ko: «Ne yɛrɛ ka boli kɛ! Ne ɲɔgɔn ka taga don Alabatoso kɔnɔ ka tila ka kisi kɛ? Ne tena don abada!» Ne y'a lɔn o yɔrɔ la ko Ala tun m'a ci. Nga Tobiya ni Sanbala le tun ye wari d'a ma, o la, a y'o kirayakuma nin fɔ ne kama. U tun y'a sara janko a ka se ka siranya bila ne la, ko ni ne siranna ka sɔn a ka fɔta ma, ka hakɛ kɛ, o la, a tun bena o le ta ka ne tɔgɔ cɛn ka n maloya. Ne ka Ala, i hakili to Tobiya ni Sanbala la u ka kɛwaliw kosɔn. I hakili to fana kiramuso Nowadiya ni kira tɔw la, minw b'a fɛ ka siranya bila ne la. Kogo nin lɔbaara banna * Eluli kalo tile mugan ni duurunan loon. A baara bɛɛ lajɛnnin kɛra tile bi duuru ni fila kɔnɔ. Tuma min na an juguw bɛɛ y'o mɛn, siya wɛrɛ minw tun siginin be k'an lamini, olu siranna, ka tigɛ u yɛrɛ la. U tun y'a lɔn ko baara nin kɛra an ka Ala sago le barika la. O waati la fana, mɔgɔbaba minw tun be Zuda mara la, olu dɔw tun be to ka batakiw ci Tobiya ma siɲɛ caaman, ani ale fana tun be to ka dɔw ci u ma. O y'a sɔrɔ Zuda mara mɔgɔ caaman tun bɛnnin lo n'a ye k'u daa di ɲɔgɔn ma bari Ara dencɛ Sekaniya birancɛ tun lo, ani a dencɛ Yowanan tun ye Berekiya dencɛ Mesulamu denmuso furu. U yɛrɛ tun be to k'a tɔgɔɲuman fɔ ne ɲana, ani ka to ka ne ka kuma ta ka taga o fɔ a ye. Ale Tobiya tun be to ka batakiw ci janko ka se ka siranya bila ne la. An ye kogo nin lɔ ka ban tuma min na, n ye koon don daaw la, an ye daaw kɔlɔsibagaw sigi u ka baara la, ani dɔnkililabagaw ni Levi kɔmɔgɔw. N ye dugu kalifa n baden Anani ma, ani masadugu kuntigi Ananiya, min ye mɔgɔtilennin ye, n'a be siran Ala ɲa ka tɛmɛ mɔgɔ caaman kan, n y'a koo don olu le bolo. N y'a fɔ u ye ko Zeruzalɛmu dondaw tena yɛlɛ ni tile ma gwan, o fana bena to ka tugu ka sɔgɔ ni u kɔlɔsibagaw ka baara ma jigi fɔlɔ. Ko dugu kɔnɔ mɔgɔw bena to ka kɔlɔsili kɛ, dɔw k'o kɛ yɔrɔ latigɛnin dɔw la, dɔw k'o kɛ u ka soo daaw la. Dugu nin tun ka bon kosɔbɛ, nga mɔgɔ caaman tun t'a kɔnɔ, soow tun ma lalaga ka lɔ fɔlɔ. O tuma na, ne ka Ala y'a don ne kɔnɔ ko n ka ɲamɔgɔw ni kititigɛlaw ani jama lajɛn k'u jati. Mɔgɔ minw tun kɔnna ka na, olu tɔgɔw be sɛbɛ min kɔnɔ, ne y'o ta ka tɔgɔ minw sɔrɔ a kɔnɔ, olu filɛ nin ye: Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri tun ye mara nin mɔgɔ minw minɛ ka taga n'u ye jɔnya la a fɛ, n'u kɔsegira ka bɔ jɔnya la ka na Zeruzalɛmu, Zuda mara la, u kelen kelen bɛɛ u ka dugu kɔnɔ, olu tɔgɔ filɛ nin ye, minw bɔra ni Zorobabɛli ye ani Yesuwa, ni Neemi ani Azariya, ni Araamiya ani Naamani, ni Maridose ani Bilisan, ni Misipɛrɛti ani Bigibayi, ni Neyumu ani Baana. Isirayɛlidenw minw tun kɔgɔra, olu daa filɛ nin ye: Parewɔsi kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa kelen ni kɛmɛ ni bi wolonwula ni fila (1 172) ye, Sefatiya taw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni bi wolonwula ni fila ye. Ara kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi duuru ni fila ye. Paati Mowabu deenw Yesuwa ni Zowabu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa fila ni kɛmɛ seegi ni tan ni seegi (2 818) ye. Elamu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa kelen ni kɛmɛ fila ni bi duuru ni naani (1 254) ye. Zatu taw tun ye kɛmɛ seegi ni bi naani ni duuru ye. Zakayi kɔmɔgɔw tun ye kɛmɛ wolonwula ni bi wɔɔrɔ ye. Binuwi taw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi naani ni seegi ye. Bebayi kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni mugan ni seegi ye. Azigadi kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa fila ni kɛmɛ saba ni mugan ni fila (2 322) ye. Adonikamu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi wɔɔrɔ ni wolonwula ye. Bigibayi kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa fila ni bi wɔɔrɔ ni wolonwula (2 067) ye. Adin kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi duuru ni duuru ye. Atɛri kɔmɔgɔw, minw ye Izikiya deenw ye, olu tun ye mɔgɔ bi kɔnɔntɔn ni seegi ye. Asumu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni mugan ni seegi ye. Besayi kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni mugan ni naani ye. Arifu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni tan ni fila ye. Gabaŋɔn kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ bi kɔnɔntɔn ni duuru ye. Bɛtilehɛmukaw ni Netofakaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni bi seegi ni seegi ye, Anatɔtikaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni mugan ni seegi ye. Bɛtazimawɛtikaw tun ye mɔgɔ bi naani ni fila ye. Kiriyatayimukaw ni Kefirakaw ni Berɔtikaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wolonwula ni bi naani ni saba ye. Aramakaw ni Gebakaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni mugan ni kelen ye. Mikimasikaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni mugan ni fila ye. Betɛlikaw ni Ayikaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni mugan ni saba ye. Nebo dɔ nin mɔgɔw tun ye mɔgɔ bi duuru ni fila ye. Elamu dɔ nin mɔgɔw tun ye mɔgɔ waa kelen ni kɛmɛ fila ni bi duuru ni naani (1 254) ye. Arimu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni mugan ye. Zerikokaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni bi naani ni duuru ye. Lɔdikaw ni Adidikaw ani Onokaw tun ye mɔgɔ kɛmɛ wolonwula ni mugan ni kelen ye. Senaa kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa saba ni kɛmɛ kɔnɔntɔn ni bi saba (3 930) ye. Sarakalasebagaw cɛma, Yedaya kɔmɔgɔw, n'o ye Yesuwa ka somɔgɔw ye, olu tun ye mɔgɔ kɛmɛ kɔnɔntɔn ni bi wolonwula ni saba ye, Imɛri kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa kelen ni bi duuru ni fila (1 052) ye, Pasewuri kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa kelen ni kɛmɛ fila ni bi naani ni wolonwula (1 247) ye, Arimu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ waa kelen ni tan ni wolonwula (1 017) ye. Levi kɔmɔgɔw cɛma, mɔgɔ bi wolonwula ni naani tun be yen. Olu tun ye Odawiya kɔmɔgɔ Yesuwa ni Kadimiyɛli kɔmɔgɔw ye. Dɔnkilibagaw cɛma, Azafu kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni bi naani ni seegi ye. Daa kɔlɔsibagaw cɛma, Salumu kɔmɔgɔw ni Atɛri kɔmɔgɔw, ani Talimɔn kɔmɔgɔw, ni Akubu kɔmɔgɔw, ani Atita kɔmɔgɔw, ni Sobayi kɔmɔgɔw, tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni bi saba ni seegi ye. Alabatoso kɔnɔ baaradenw cɛma, olu tun ye Siwa kɔmɔgɔw ye, ni Asufa taw, ani Tabawɔti taw, ni Kerɔsi taw, ni Siya taw, ani Padɔn taw, ni Lebana taw, ni Agaba taw, ani Salamayi taw, ni Anan taw, ni Gidɛli taw, ani Gaari taw, ni Ereyaya taw, ni Eresin taw, ani Nekoda taw, ni Gazamu taw, ni Uza taw, ani Paseya taw, ni Besayi taw, ni Mewunimu taw, ani Nefusimu taw, ni Bakibuki taw, ni Akufa taw, ani Aruri taw, ni Basiliti taw, ni Meyida taw, ani Arisa taw, ni Barikɔsi taw, ni Sizera taw, ani Tama taw, ni Nesiya taw ani Atifa taw ye. Solomani ka baaradenw kɔmɔgɔw filɛ nin ye: Sotayi kɔmɔgɔw ni Soferɛti taw, ani Perida taw, ni Yaala taw, ni Darikɔn taw, ani Gidɛli taw, ni Sefatiya taw, ni Atili taw, ani Pokerɛti Asebayimu taw, ani Amɔn taw ye. Alabatoso kɔnɔ baaradenw ni Solomani ka baaradenw kɔmɔgɔw tun ye mɔgɔ kɛmɛ saba ni bi kɔnɔntɔn ni fila ye. Minw bɔra Tɛlimɛla ni Tɛlarisa ani Kerubu ni Adɔn ani Imɛri, n'u ma se k'u buruju yira ko u ka somɔgɔw bɔra Isirayɛli la, olu filɛ nin ye: Delaya kɔmɔgɔw, ni Tobiya taw, ani Nekoda taw. U tun ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi naani ni fila ye. Sarakalasebaga dɔw fana tun be ten, o ye Obaya kɔmɔgɔw, ni Akɔsi taw, ani Barizilayi taw ye. Barizilayi nin tun ye Galaadika Barizilayi denmuso furu, o la, u tun b'a wele ten. Olu ka somɔgɔw tɔgɔ be sɛbɛ min kɔnɔ, u y'o yaala, u ma se k'a ye. O la, u niin bɔra sarakalasebagaya la, k'u saniyanin tɛ. O kosɔn, masacɛ ka lasigiden y'a fɔ k'u kana Ala ka yɔrɔ dumuni dumu fɔɔ sarakalasebaga ka sɔrɔ min be baara kɛ ni * Urimu ani * Tumimu ye. Jama bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ waa bi naani ni fila ani mɔgɔ kɛmɛ saba ni bi wɔɔrɔ (42 360) ye. U ka baaraden cɛman ni musoman mɔgɔ waa wolonwula ni kɛmɛ saba ni bi saba ni wolonwula (7 337) niin t'a la. Dɔnkililabaga cɛman ni musoman mɔgɔ kɛmɛ fila ni bi naani ni duuru fana tun be yi. Ɲɔgɔmɛ tun ye kɛmɛ naani ni bi saba ni duuru, ni fali waa wɔɔrɔ ni kɛmɛ wolonwula ni mugan (6 720) ye. Gwatigi dɔw tun ye fɛɛn dɔw di baara kama. Masacɛ ka lasigiden tun ye sanukuru waa kelen (1 000) di, ni filen bi duuru, ani sarakalasebagaw ka fani deen kɛmɛ duuru ni bi saba. Gwatigi dɔw ye sanukuru waa mugan (20 000) don kɛsu kɔnɔ baara nin kama, ani warigwɛ tɔni kelen ni kilo kɛmɛ. Jama tɔɔ ye min di, o kɛra sanukuru waa mugan ye, ni warigwɛ tɔni kelen ye, ani sarakalasebagaw ka fani deen bi wɔɔrɔ ni wolonwula. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw, ani daa kɔlɔsibagaw ni dɔnkililabagaw, ani Alabatoso kɔnɔ baaradenw, ni Isirayɛliden tɔw bɛɛ sigira u ka duguw kɔnɔ. Kalo wolonwulanan na, Isirayɛlidenw bɛɛ tun b'u ka duguw kɔnɔ. Daa min tɔgɔ ko Jida, jama bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn o forobayɔrɔ la, k'u ka miiriya kɛ kelen ye. U y'a fɔ sariya karamɔgɔ sarakalasebaga Ɛsidirasi ye ko a ka Musa ka sariyasɛbɛ ta ka na n'a ye. Saan kalo wolonwulanan tile fɔlɔ, sarakalasebaga Ɛsidirasi ye sariyasɛbɛ nin ta ka na n'a ye jama ɲafɛ, cɛɛw ni musow ani mɔgɔ minw bɛɛ be se ka kuma mɛn ani k'a faamu, olu bɛɛ tun be yen. Daa min tɔgɔ ko Jida, Ɛsidirasi ye sariyasɛbɛ nin kalan o forobayɔrɔ la k'a ta sɔgɔma fɔɔ tilefɛ. Cɛɛw ni musow ani mɔgɔ minw be se ka kuma faamu, a y'a kalan olu ɲana. Jama bɛɛ y'u tulo malɔ sariyasɛbɛ kalantɔ la. U tun ye tutunanw tutu ka lɔgɔw la u kan baara nin kama, sariya karamɔgɔ Ɛsidirasi tun lɔra o le kan. Matitiya ni Sɛma, ani Anaya ni Uriya, ani Ilikiya ni Maaziya, tun b'a kinibolo la, Pedaya ni Misayɛli, ani Malikiya ni Asumu, ani Asibadana ni Zakari ani Mesulamu, fana tun b'a numanbolo fɛ. Ɛsidirasi ye sɛbɛ nin dayɛlɛ, jama bɛɛ ɲaa tun b'a la, bari, a tun lɔnin be lɔgɔw kan sanfɛ. A ye sɛbɛ dayɛlɛ tuma min na, mɔgɔ bɛɛ lɔra yɔrɔ kelen na. A ye Masaba, Setigi Ala min ka bon tanu. Mɔgɔ bɛɛ y'u bolow kɔrɔta sanfɛ k'a fɔ ko: «Amiina yarabi!» O kɔ, u y'u kunbiri gwan k'u ɲaaw biri duguma ka Masaba bato. Yesuwa ni Bani ani Serebiya, ni Yamin ani Akubu, ni Sabitayi ani Odiya, ni Maaziya ani Kelita, ni Azariya ani Yozabadi, ni Hanan ani Pelaya, Levi kɔmɔgɔw olu le tun be to ka sariya nin kuma kɔrɔ fɔ mɔgɔw ye. U tun be to ka Ala ka Sariyasɛbɛ nin kalan dɔɔni dɔɔni dama, ka to k'a kɔrɔ fɔ janko mɔgɔw k'a faamu. Masacɛ ka lasigiden Neemi ni sarakalasebaga sariya karamɔgɔ Ɛsidirasi ani Levi kɔmɔgɔ minw tun be jama kalanna, olu y'a fɔ jama ye ko: «Bii ye Masaba aw ka Ala ka loon ye, aw kana to dusukasi la, aw kana kasi.» Bari jama bɛɛ tun ye sariyakuma nin mɛn tuma min na, u bɛɛ tora ka kasi. A y'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga soo ka dumuniɲuman dumu ka minnifɛn dimanw min. Foyi te mɔgɔ minw fɛ, aw ka dɔ di olu ma, bari bii loon nin ye an Matigi ta ye. Aw kana aw hakili ɲagami, nisɔndiya min be bɔ Masaba fɛ, o le bena kɛ aw ka barika sɔrɔyɔrɔ ye.» Levi kɔmɔgɔw ye jama dusu saalo, u tun be to k'a fɔ ko: «Aw ye je, bari bii loon nin ye Ala ta ye, aw kana aw hakili ɲagami.» O la, jama bɛɛ tagara soo janko ka dumuni kɛ ka minni kɛ, ka dɔ di u tɔɲɔgɔnw ma, ani ka nisɔndiya kosɔbɛ. Bari u tun ye kuma min fɔ u ye, u tun y'o faamu. O dugusagwɛ, a tile filanan loon, gwatigiw bɛɛ, ni sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ye ɲɔgɔn lajɛn sariya karamɔgɔ Ɛsidirasi fɛ janko a ka sariya nin kɔrɔ fɔ u ye. U y'a ye Sariyasɛbɛ nin kɔnɔ ko Masaba tun y'a fɔ Musa barika la ko Isirayɛlidenw tun ka kan ka to gwataw kɔrɔ saan kalo wolonwulanan ɲanagwɛ tuma na. Ko u ka kan k'a fɔ u ka dugu kelen kelen bɛɛ kɔnɔ ani Zeruzalɛmu, ko mɔgɔ bɛɛ ka bɔ ka taga kuluw kan ka olivuyiriw bolow tigɛ, kongo taw ni foro kɔnɔ taw, ni tamarofuraburuw, ani yiri minw furaburu ka ca, ka na gwataw lɔ ka kɛɲɛ n'a fɔcogo ye Sariyasɛbɛ nin kɔnɔ. O la, jama bɔra ka taga furaburu tigɛ ka na gwataw kɛ u ka soow kunna ani u ka luuw kɔnɔ, ni Ala ka soo luu kɔnɔ, ani ka dɔw lɔ forobayɔrɔ la min be dugu donda la min tɔgɔ ko Jida, ani Efarayimu kɔmɔgɔw ka donda la. Mɔgɔ minw bɛɛ tun bɔra jɔnya la ka na, olu bɛɛ ye gwataw lɔ, ka to u kɔrɔ. K'a ta Nun dencɛ Zozuwe ka waati ma fɔɔ ka na se o loon ma, Isirayɛlidenw tun m'o ɲɔgɔn kɛ fɔlɔ. U nisɔndiyara kosɔbɛ. Ɛsidirasi tun be to ka Ala ka Sariyasɛbɛ nin kalan loon o loon, k'a ta ɲanagwɛ nin loon fɔlɔ ma fɔɔ ka taga se a loon laban ma. U ye ɲanagwɛ nin kɛ tile wolonwula kɔnɔ, a tile seeginan loon, u ye ɲanagwɛ laban ɲɔgɔnye kɛ ka kɛɲɛ n'a fɔcogo ye. O kalo kelen nin tile mugan ni naaninan loon, Isirayɛlidenw ye ɲɔgɔn lajɛn, janko u ka suun don. U tun ye dusukasifaniw don ka buguri kɛ u yɛrɛ kan. Minw tun ye Isirayɛlidenw ye, olu faranna siya tɔw la, ka na u ka hakɛw, ani u faaw ka kojuguw fɔ. U lɔra seen kan. Masaba u ka Ala ka sariyasɛbɛ kalanna u ɲana sɔgɔma k'u ka kojuguw fɔ tilegwanfɛ. O kɔ, u y'u kunbiri gwan Masaba u ka Ala ɲakɔrɔ. Levi kɔmɔgɔ Yesuwa ni Bani, ani Kadimiyɛli ni Sebaniya ani Buni, ni Serebiya ani Bani ni Kenani, yɛlɛla ka lɔ sanfɛ k'u kaan kɔrɔta ka to ka Masaba u ka Ala daali. O kɔ, Levi kɔmɔgɔ ni Yesuwa ani Kadimiyɛli, ni Bani ani Asabineya, ni Serebiya, ni Odawiya ani Sebaniya ni Petaya, y'a fɔ ko: «Aw ye wili ka Masaba aw ka Ala tanu tuma bɛɛ la. «Masaba, boɲa ka la i tɔgɔba kan, i tɔgɔ ka tanu, foyi te i bɔ. «E kelen le ye Masaba ye! E le ye sankolo dan, ani lolow bɛɛ, ni dugukolo ni fɛɛn minw bɛɛ b'a kan, ni kɔgɔji n'a kɔnɔna fɛɛnw bɛɛ. Ele le be kɛ o fɛɛn nunu bɛɛ be to nii la, sankolo kɔnɔ setigiw bɛɛ b'u kunbiri gwan e kɔrɔ. Masa Ala, ele le ye Abramu woloma k'a wele ka bɔ Kalide jamana na, Uri dugu kɔnɔ, k'a tɔgɔ yɛlɛma k'a kɛ Ibrayima ye. E tun y'a ye ko a kɛra mɔgɔsɔbɛ ye i ɲana, o la i bɛnna n'a ye ko i bena kanaanw ni itiw ani amoriw ni periziw, ani zebuziw ni girigasiw ka jamanaw d'a kɔmɔgɔw ma. E do y'o kɛ, bari e tilennin lo. «E y'an faaw ka sɛgɛn ye k'u to Ezipiti jamana na, e fana y'u kulekan mɛn Buruku kɔgɔji kɔrɔ. I ye taamasiɲɛw ni kabakow kɛ Ezipiti masacɛ la, n'a ka dakɔrɔsigiw n'a ka jamana deenw bɛɛ la, bari u tun be kojugu minw kɛ an faaw la u ka yɛrɛboɲa kɔnɔ, e tun y'o ye. E fana tun y'a kɛ i tɔgɔ bɔra i n'a fɔ a be cogo min na bii. I ye kɔgɔji tilan fila u ɲafɛ, u tɛmɛna yɔrɔ janin na jii nin cɛma, nga mɔgɔ minw tun b'u kɔgwɛnna, i y'a kɛ olu tora jii kɔnɔ, i n'a fɔ kabakuru min filila jii jukɔrɔ min ka dun kosɔbɛ. Tilefɛ, i ye sankaba kɛ ale bilara u ɲa ka to ka sira yira u la, sufɛ a ka kɛ tasuma ye ka yeelen bɔ u ye u ka tɛmɛsira kan. E tun jigira Sinayi kulu kan, k'i to sankolo la i tun kumana u fɛ, ka siraɲuman yira u la, ka tiɲɛ sariya sigi u ye ka tana ni landaw sigi u ye minw ka ɲi. E y'i ka lafiɲɛlon saniyanin koo fɔ u ye, ka tana ni landaw ni sariya d'u ma i ka baarakɛla Musa sababu la. Kɔngɔ tun b'u la tuma min na, i y'a kɛ dumuni bɔra sanfɛ ka jigi u ye. Minnɔgɔ tun y'u minɛ fana, i ye jii kɛ a bɔra farakuru la u y'a min. I fana y'a fɔ u ye k'u ka don ka sigi jamana nin kɔnɔ k'a tigiya kɛ, i tun ye min layidu ta u ye ka sinsin a kan. «Nga an faaw y'u yɛrɛ boɲa k'u tulo gwɛlɛya, u ma sɔn ka mɛnni kɛ i ka sariya la. U tun banna ka mɛnni kɛ i fɛ, i ye kabako minw kɛ u ye, u ɲinɛna n'u ye. U y'u tulo gwɛlɛya, u murutira k'a fɔ ko u bena segi ka taga jɔnyabaara la. Nga e Ala, e labɛnnin be ka yafa, i ka ɲi, i ye makaritigi ye, i te dimi joona, i ka ɲumanya ka bon, o la i ma sɔn k'u fili, hali tuma min na u ye misiden jaa dilan k'a fɔ ko nin le ye u ka Ala ye min y'u bɔ Ezipiti jamana na. A kɛra ten, u ye kojuguba kɛ. «E ka makari kosɔn, i ma sɔn k'u bila abada k'u to kongokolon kɔnɔ, sankaba tora u ɲa ka sira yira u la tilefɛ, ani sankaba tasumaman ye yeelen bɔ u ye sufɛ fana u ka tɛmɛsira kan. E y'i ka Nii ɲanaman d'u ma janko u ka lɔnniya sɔrɔ. E y'i ka maanɛ d'u ma a ka kɛ u ka dumuni ye, i ye jii d'u ma fana minnɔgɔ tuma na. I tora u fɛ saan bi naani kɔnɔ kongokolon kɔnɔ k'u mako ɲa. U tun ma dɛsɛ foyi la, u ka faniw ma faran, u seenw ma funu. «I ye see d'u ma u sera masacɛw kɔrɔ ani siya wɛrɛw, i ye minw ka jamanaw tilan u cɛ. U ye masacɛ Siŋɔn ka jamana Ɛsibɔn minɛ k'o kɛ u yɛrɛ ta ye, ka masacɛ Ɔgi ka jamana * Basan minɛ fana. I y'u deenw caya kosɔbɛ i n'a fɔ lolow, i tun y'a fɔ u faaw ye ko u ka taga jamana min minɛ, i y'a kɛ u sera ka don o yɔrɔ la. U sera ka don jamana nin kɔnɔ k'a minɛ k'a kɛ u yɛrɛ ta ye, i ye jamana nin mɔgɔw fanga cɛn u ɲakɔrɔ minw ye kanaanw ye, i ye olu don u bolo, ani masacɛw ni jamana kɔnɔ siyaw, janko u k'u yɛrɛ sago kɛ u la. U sera ka dugu farimanw minɛ ani dugukoloɲumanw, ka soow minɛ, minw fanin be minan sifa bɛɛ la, ani kɔlɔnw, ni * ɛrɛzɛnforow, ani olivuforow ni yiri minw be deen caaman. U ye dumuni kɛ ka fa, ka boɲa. U tora ɲasuma na i ka ɲumanya kosɔn. «O bɛɛ n'a ta, u wilila ka muruti i ma, i ye sariya min sigi u ye, u y'o bila kɔfɛ. U ye i ka kiraw faga, e tun ye minw ci janko olu k'u dɛmɛ u ka kɔsegi i ma. A kɛra ten, u ye kojuguba kɛ i la. O la, e tun y'u bila, u juguw sera u kɔrɔ k'u tɔɔrɔ. Nga u ka sɛgɛn tuma na, u kasira i nɔɔ fɛ, k'i to sankolo kɔnɔ, i y'u kaan mɛn, i ka makari kosɔn, i ye bɔsibaga dɔw di u ma minw y'u bɔsi u juguw bolo. Nga u ye hɛrɛ sɔrɔ dɔrɔn, u y'a daminɛ tugu ka kojugu kɛ i ɲakɔrɔ. O la, i tun y'a to u juguw sera u kɔrɔ, k'u tɔɔrɔ. O kɔ, u kasira i nɔɔ fɛ tugu, ka e to sankolo kɔnɔ, e y'u kasikan mɛn tugu k'u tila ka bɔ u juguw bolo siɲɛ caaman i ka makari kosɔn. I y'a ɲini u fɛ sɔbɛ la k'u ka kɔsegi ka na i ka sariya bato, nga u tora u ka yɛrɛboɲa na, u ma sɔn ka mɛnni kɛ i fɛ. U tora k'i ka sariyaw cɛn minw sababu la mɔgɔ be se ka to nii na. U kɛra mɔgɔmurutininw ye ani tulogwɛlɛnw ye, u ma sɔn ka mɛnni kɛ fewu. «I muɲuna u kɔrɔ saan caaman kɔnɔ, i ka kiraw y'u lasɔmi i ka Nii barika la, nga u ma sɔn ka mɛnni kɛ. O la, e y'u don siya wɛrɛw bolo ka bɔ jamana wɛrɛw la. O bɛɛ n'a ta, i ma u halaki, i fana ma u bila fewu, i ka makari kosɔn, bari e Ala, i ka ɲi, i ye makaritigi ye. «O la sisan, an ka Ala, e min ka bon, see fana b'i ye ani mɔgɔ ka kan ka siran i ɲa, e min be to i ka layidu kan kantigiya la, an n'an ka masacɛw, n'an kuntigiw, n'an ka sarakalasebagaw, n'an ka kiraw, n'an faaw, n'i ka jama bɛɛ ye tɔɔrɔ minw sɔrɔ Asirikaw ka masacɛw ka tile la fɔɔ ka na se bii ma, i kana u filɛ kofitini ye. E ye fɛɛn o fɛɛn kɛ an na, o tilennin lo, bari ele ye kantigi ye nga an ye kojugu kɛ. An ka masacɛw, n'an kuntigiw, n'an ka sarakalasebagaw n'an faaw ma sɔn k'i ka sariya bato, u ma sɔn ka mɛnni kɛ i ka fɔta la n'i ka lasɔminiw na. I ye hɛrɛ kɛ u ye ka jamanaba ni dugukoloɲuman di u ma ka sigi yen. Hali k'u to u yɛrɛ ka mara nin kɔnɔ hɛrɛ la, u ma sɔn k'u ka kojuguw dabila k'i bato. Bii, an kɛra jɔɔnw ye, i tun ye jamana min di an faaw ma, janko u ka se k'a suman dumu n'a kɔnɔfɛn tɔw, an kɛra jɔɔnw ye o kɔnɔ. I y'an don masacɛ minw bolo, olu le b'a tɔnɔ sɔrɔla kosɔbɛ, an ka hakɛw kosɔn. O la, u b'u sago kɛ an na, n'an ka begɛnw na, a kɛra ten an dusukasinin be kosɔbɛ.» Koo minw tun y'an sɔrɔ olu kosɔn, an y'a latigɛ sɔbɛ la k'an daa di k'o kɛ sɛbɛ ye. An ɲamɔgɔw ni Levi kɔmɔgɔ minw b'an cɛma, ni an ka sarakalasebagaw, y'u bulonɔ bila sɛbɛ nin kan. Mɔgɔ minw y'u bulonɔ kɛ sɛbɛ nin kan, olu tɔgɔw filɛ: Akaliya dencɛ Neemi min ye masacɛ ka lasigiden ye, ni Sidikiya ani Seraya, ni Azariya, ni Yirimeya, ani Pasewuri ni Amariya, ani Malikiya, ni Atusi ni Sebaniya, ani Maluki, ni Arimu ani Meremɔti, ni Obadiya, ani Daniyɛli ni Ginetɔn, ani Baruki, ni Mesulamu ani Abiya, ni Miyamin, ani Maaziya ni Biligayi, ani Semaya, olu ye sarakalasebagaw ye. Levi kɔmɔgɔ tɔw tɔgɔ filɛ: Azaniya dencɛ Yesuwa, ni Enadadi kɔmɔgɔ Binuwi ni Kadimiyɛli, n'u badenw: Sebaniya, ni Odawiya ani Kelita, ni Pelaya ani Hanan, ni Mika, ni Erewɔbu, ani Asabiya, ni Zakuri, ani Serebiya ni Sebaniya, ani Odawiya ni Bani ni Beninu. Jama ɲamɔgɔ minw y'u bulonɔ kɛ olu tɔgɔ filɛ: Parewɔsi ni Paati Mowabu ani Elamu, ni Zatu ani Bani, ni Buni ani Azigadi ni Bebayi, ani Adoniya ni Bigiwayi, ani Adin, ni Atɛri, ni Izikiya ani Azuri, ni Odawiya, ni Asumu ani Besayi, ani Arifu, ni Anatɔti ani Nebayi, ni Magipiyasi, ni Mesulamu ani Eziri, ni Mesezabeyɛli ani Sadɔki, ni Yaduwa, ani Pelatiya, ni Hanan ani Ananiya, ni Oseya, ni Ananiya, ani Asuba, ni Alowɛsi, ani Pileya ni Sobeki, ani Ereyumu ni Asabina, ani Maaziya, ni Aya ani Hanan, ni Anan, ani Maluki ni Arimu, ni Baana. Jama tɔɔ, sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw, ani daa kɔlɔsibagaw ni dɔnkilibagaw, ani Ala ka soo kɔnɔ baarakɛlaw, ani mɔgɔ minw bɛɛ faranna ka bɔ siya wɛrɛw la ka nɔrɔ Ala ka sariya la, u ka musow fara u dencɛw n'u denmusow kan, mɔgɔ o mɔgɔ tun be se ka koo faamu, olu bɛɛ tugura u badenw kɔ u jigi be minw kan. U ye layidu ta ka kali k'u bena taama ka kɛɲɛ ni Ala ka sariya ye a ye min di a ka baarakɛla Musa barika la, ka Masaba, an Matigi ka sariyaw, n'a ka fɔta bato ka ɲa. An b'an daa di ko an tena sɔn k'an denmusow di jamana nin kɔnɔ siyaw ma, an fana tena sɔn an dencɛw b'u denmusow furu. Ni jamana nin kɔnɔ siyaw nana n'u ka suman, walima u ka feerefɛn wɛrɛw ye lafiɲɛlon na, an tena foyi san u fɛ o loon na ani ɲanagwɛ loonw na. Saan wolonwulanan na, an tena sɛnɛ kɛ, an bena yafa an ka jurutigiw ma fana. An fana b'a latigɛ k'o kɛ sariya ye an fɛ ko wajibi la an ka warigwɛ kuru kelen sara saan o saan, min gwiliya sera garamu naani ma, an ka Ala ka soo baara kosɔn, buru min be di Ala ma, ani suman saraka ni saraka jɛnita minw be bɔ loon bɛɛ, ni saraka minw be bɔ lafiɲɛlon na, ani kalokura ɲanagwɛ la, ni ɲanagwɛ tɔw la, ani Ala ka soo kɔnɔ minanw, ni saraka min be bɔ Isirayɛlidenw ka hakɛ yafali kama, ani baara o baara min be kɛ an ka Ala ka soo kɔnɔ, an b'o di olu le kama. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ni jama, an ye kala la janko an bena to ka na ni lɔgɔ ye an ka Ala ka soo waati min na saan o saan k'o di, an k'o lɔn, an ka na n'o ye ka kɛɲɛ n'an ka fadenya cogo ye. Bɛɛ be n'u ta nawaati, janko u ka to k'o mana Masaba an ka Ala ka sarakabɔyɔrɔ la ka kɛɲɛ n'a fɔcogo ye sariya la. An bena to ka na n'an ka sɛnɛfɛnw deen fɔlɔw ye, ani yiriw bɛɛ deen fɔlɔw, Masaba ka soo saan o saan. An fana bena to ka na n'an deen fɔlɔw ye an ka Ala ka soo kɔnɔ, ani an ka begɛnw ka deen fɔlɔw, misi fara begɛnmisɛnw kan, ka kɛɲɛ ni sariya ka fɔta ye, k'o di sarakalasebagaw ma minw be baara kɛ o yɔrɔ la. An bena to ka na n'an ka mugu ɲanaman ye, n'an ka suman sarakaw, n'an ka yiriw bɛɛ deenw, ani duvɛnkɛnɛ ni tulu ye an ka Ala ka soo kɔnɔ minanmarayɔrɔ la k'u di sarakalasebagaw ma, ani ka to k'an ka suman jakaw di Levi kɔmɔgɔ tɔw ma. Olu bena to ka na u ta u yɛrɛ ma an ka duguw kɔnɔ an be baara kɛ yɔrɔ min na. Ni Levi kɔmɔgɔw be taga jaka minɛyɔrɔ la, olu ni Arɔn kɔmɔgɔ dɔ min ye sarakalasebaga ye, be taga ɲɔgɔn fɛ, jaka min sɔrɔla, Levi kɔmɔgɔw ka kan ka jaka bɔ o la ka taga n'o ye an ka Ala ka soo kɔnɔ, a ka nafolo marayɔrɔ la. Isirayɛlidenw, Levi kɔmɔgɔw fara tɔw kan, ka kan ka na ni suman ye ani duvɛnkɛnɛ, ni tulu ye minanmarayɔrɔ nin na, baarakɛminanw be bila yɔrɔ min, ani sarakalasebaga minw be baara la ni daa kɔlɔsibagaw, ni dɔnkililabagaw ka sigiyɔrɔ la. O la, an tena an ka Ala ka soo to yen lakolon. Jama ɲamɔgɔw nana sigi Zeruzalɛmu. Jama tɔw ye kala la janko k'u tilan sigiyɔrɔ tan. Sigiyɔrɔ kelen ka na sigi Zeruzalɛmu kɔnɔ, min ye dugu senuman ye, tɔw ka to dugu tɔɔ nunu kɔnɔ. Mɔgɔ minw sɔnna u yɛrɛ ma k'olu bena sigi Zeruzalɛmu, jama ye duba kɛ olu ye. Mara nin kɔnɔ ɲamɔgɔ minw sigira Zeruzalɛmu, olu le ye nunu ye: Isirayɛlidenw bɛɛ, ni sarakalasebagaw, ni Levi kɔmɔgɔ tɔw, ni Ala ka soo kɔnɔ baarakɛlaw, ani Solomani ka baaradenw kɔmɔgɔw, olu dɔw tagara sigi u ka yɔrɔw la u ka duguw kɔnɔ Zuda mara la. Zuda ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ dɔw sigira Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ. Zuda kɔmɔgɔ minw sigira yen, o ye: Pɛrɛti kɔmɔgɔ dɔ, Maalalɛli deen Sefatiya deen Amariya dencɛ Zakari deen Uziya dencɛ Ataya ye, ani Siloni kɔmɔgɔ Zakari deen Yozaribu deen Adaya deen Azaya deen Koloze deen Baruki dencɛ Maaziya ye. Pɛrɛti kɔmɔgɔ minw sigira Zeruzalɛmu, olu bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ kɛmɛ naani ni bi wɔɔrɔ ni seegi ye. U bɛɛ tun be se u yɛrɛ kɔrɔ. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ minw sigira Zeruzalɛmu, o ye: Yesaya deen Itiyɛli, deen Maaziya deen Kolaya deen Pedaya deen Yowɛdi deen Mesulamu dencɛ Salu ye, ni Gabayi ni Salayi minw fana tugura ale kɔ. Olu bɛɛ lajɛnnin kɛra mɔgɔ kɛmɛ kɔnɔntɔn ni mugan ni seegi ye. Zikiri dencɛ Yowɛli le tun y'u ɲamɔgɔ ye, ani Senuwa dencɛ Yewuda tun y'ale ka lankan ye dugu nin kɔnɔ. Sarakalasebaga minw sigira Zeruzalɛmu, olu filɛ: Yoyaribu dencɛ Yedaya, ni Yakin, ani Ayitubi deen Merayɔti deen Sadɔki deen Mesulamu deen Ilikiya dencɛ Seraya, ale tun ye Ala ka soo ɲamɔgɔ ye, n'u baden minw tun be baara kɛ Ala ka soo kɔnɔ, olu bɛɛ lajɛnnin tun kɛra mɔgɔ kɛmɛ seegi ni mugan ni fila ye. Malikiya deen Pasewuri deen Zakari deen Amusi deen Pelaliya deen Yerowamu dencɛ Adaya, n'ale badenw, minw tun ye gwatigiw ye, olu bɛɛ lajɛnnin kɛra mɔgɔ kɛmɛ fila ni bi naani ni fila ye. Ani Imɛri deen Mesilemɔti deen Azayi deen Azareyɛli dencɛ Amasayi, n'a badenw, olu bɛɛ lajɛnnin tun kɛra mɔgɔ kɛmɛ ni mugan ni seegi ye, cɛfariw tun lo. Gedolimu dencɛ Zabidiyɛli le tun y'u ɲamɔgɔ ye. Levi kɔmɔgɔ minw sigira Zeruzalɛmu, o ye: Buni deen Asabiya deen Azirikamu deen Asuba dencɛ Semaya ye, ani Sabitayi ni Yozabadi, olu le tun be Levi kɔmɔgɔw ɲafɛ n'u be to ka kɛnɛma koow ɲanabɔ Ala ka soo kɔnɔ. Ani Azafu deen Zabidi deen Mika dencɛ Mataniya, ale lo tun be to ka bila Ala daalili ɲafɛ, Bakibukiya ka tugu ale kɔ u badenw cɛma, ani Yedutun deen Galali deen Samuwa ka dencɛ Abida. Levi kɔmɔgɔw bɛɛ lajɛnnin minw tun be dugu senuman nin kɔnɔ, olu tun kɛra mɔgɔ kɛmɛ fila ni bi seegi ni naani ye. Daa kɔlɔsibaga minw sigira Zeruzalɛmu, o filɛ: Akubu ni Talimɔn ani u baden daa kɔlɔsibagaw bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ kɛmɛ ni bi wolonwula ni fila ye. Isirayɛliden tɔw, ni sarakalasebagaw, ni Levi kɔmɔgɔ tɔw, u kelen kelen bɛɛ tagara sigi u yɛrɛ faso la Zuda mara duguw kɔnɔ. Minw tun be baara kɛ Ala ka soo kɔnɔ, olu sigira Ofɛli tintin kan, Siha ni Gisipa tun kɛra olu ɲamɔgɔw ye. Levi kɔmɔgɔ minw tun be Zeruzalɛmu, olu ɲamɔgɔ tun ye Mika deen Mataniya deen Asabiya deen Bani dencɛ Uzi ye, Azafu kɔmɔgɔw dɔ tun lo, minw tun ye dɔnkililabagaw ye Ala ka soo kɔnɔ. Dɔnkililabaga nunu tun ka kan ka baara min kɛ loon o loon, masacɛ tun y'o latigɛ. Mesezabeyɛli dencɛ Petaya min tun ye Zuda dencɛ Zera kɔmɔgɔw dɔ ye, masacɛ ye ale sigi k'a kɛ jama ka koo ɲanabɔbaga ye. Zuda kɔmɔgɔ dɔw sigira dugu minw kɔnɔ, o filɛ: Kiriyataraba n'a maraw, ani Dibɔn n'a maraw, ani Yekabiseyɛli n'a maraw, ni Yesuwa ni Molada ni Bɛtipɛlɛti, ani Asarisuwali, ni Bɛriseba n'a maraw la, ani Sikilagi ni Mekona n'a maraw la. U dɔw sigira fana Ɛnrimɔn ni Soreya ani Yarimuti, ani Zanowa ni Adulamu n'u maraw, ni Lakisi n'a kongo kɔnɔ, ani Azeka n'a maraw la. U sigira k'a ta Bɛriseba fɔɔ ka taga se Inɔmu kɔkɛnɛ na. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw sigira Geba ni Mikimasi ni Aya ani Betɛli n'a maraw la. U dɔw sigira fana Anatɔti ni Nɔbi ani Ananiya, ni Asɔri ni Arama ni Gitayimu, ani Adadi ni Seboyimu ani Nebalati, ani Lɔdi ni Ono, ani Bololabaarakɛlaw ka kɔkɛnɛ na. Levi kɔmɔgɔ dɔw bɔra Zuda kɔmɔgɔw ka mara la ka taga sigi Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka mara la. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔɔ minw kɔsegira ka na ni Salitiyɛli dencɛ Zorobabɛli ye ani Yesuwa ye, olu tɔgɔw filɛ: Seraya ni Yirimeya, ni Ɛzira, ani Amariya ni Maluki ni Atusi, ani Sekaniya ani Ereyumu ni Meremɔti, ani Ido ni Ginetoyi ani Abiya, ni Miyamin ani Maadiya, ni Biliga, ani Semaya ni Yoyaribu ni Yedaya, ni Salu ani Amɔki ni Ilikiya ni Yedaya. Sarakalasebagaw kuntigiw ni u badenw tun ye olu le ye Yesuwa ka tile la. Levi kɔmɔgɔ minw nana, olu fana filɛ: Yesuwa ni Binuwi ani Kadimiyɛli ni Serebiya, ani Yewuda ni Mataniya, ale n'a badenw le tun be to ka dɔnkiliw la Ala tanutuma na. U baden Bakibukiya ni Uni, olu fana tun be lɔ k'u ɲaa sin u ma batoli waati la. Yesuwa deen tɔgɔ tun ko Yoyakimu, Yoyakimu ye Eliyasibu wolo, Eliyasibu tun ye Yoyada faa ye, Yoyada tun ye Yonatan faa ye, Yonatan tun ye Yaduwa faa ye. Yoyakimu ka tile la, mɔgɔ minw tun kɛra sarakalasebagaw ka gwatigiw ye, olu filɛ nin ye: Seraya ka soo, o ye Meraya ye, Yirimeya ta, o ye Ananiya ye, Ɛzira ta ye Mesulamu ye, Amariya ta ye Yowanan ye, Meliku ka gwatigi ye Yonatan ye, Sebaniya ta ye Yusufu ye, Arimu ta ye Adina ye, Merayɔti ta ye Ɛlikayi ye, Ido ka gwatigi ye Zakari ye, Ginetɔn ta ye Mesulamu ye, Abiya ta fana ye Zikiri ye, Minyamin, ni Mowadiya ta ye Pilitayi ye, Biliga ka gwatigi ye Samuwa ye, Semaya ta ye Yonatan ye. Yoyaribu ta ye Matenayi ye, Yedaya ta fana ye Uzi ye. Salayi ka gwatigi ye Kalayi ye, Amɔki ta ye Ebɛri ye, Ilikiya ta ye Asabiya ye, Yedaya ta ye Netanɛli ye. Eliyasibu ka tile la, ni Yoyada ani Yowanan, ni Yaduwa, u ye Levi kɔmɔgɔw ka gwatigiw tɔgɔw ni sarakalasebagaw taw tɔgɔw sɛbɛn fɔɔ ka taga se Pɛrɛsi masacɛ Dariyusi ka tile la. Levi kɔmɔgɔw ka gwatigiw tɔgɔw sɛbɛnna loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ fɔɔ ka na se Eliyasibu deen Yowanan ka tile la. Asabiya ni Serebiya ani Kadimiyɛli dencɛ Yesuwa tun ye Levi kɔmɔgɔw ka ɲamɔgɔw ye. U ni u badenw tun ɲasinnin be ɲɔgɔn ma, ka to ka dɔnkili la Ala ye k'a tanu ani ka barika la a ye, ka kɛɲɛ ni Ala ka mɔgɔ Dawuda ka latigɛ ye. Mataniya ni Bakibukiya, ani Obadiya ni Mesulamu, ani Talimɔn ni Akubu, olu tun ye daa kɔlɔsibagaw ye. Olu fana tora u ka dakɔlɔsibaara la. Olu tun be baara la Yosadaki deen Yesuwa dencɛ Yoyakimu ka tile la ani masacɛ ka lasigiden Neemi ka tile la, ni sarakalasebaga Ɛsidirasi sariya karamɔgɔ ka tile la. Zeruzalɛmu laminikogo kalifawaati la Masaba ma, u ye Levi kɔmɔgɔw bɛɛ wele ka bɔ u sigiyɔrɔw bɛɛ la ka na Zeruzalɛmu, janko u ka Ala tanu ni dɔnkiliw ye, ani nigɛ gositaw ni gɔniw ani kolonjow ye ka se ka nisɔndiya kosɔbɛ. Dɔnkililabaga minw be Zeruzalɛmu laminiduguw la, ani Netofa laminiduguw la, olu bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn Zeruzalɛmu, ani minw be Bɛtigiligali, ni minw be Geba ni Azimawɛti maraw kɔnɔ. Dɔnkililabaga nunu tun ye duguw sigi u yɛrɛ ma Zeruzalɛmu lamini na. Sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw y'u yɛrɛ saniya, ka jama saniya, ani ka dugu dondaw ni kogo saniya. N y'a kɛ Zuda mara ɲamɔgɔw yɛlɛla kogo nin kan, ka dɔnkililabagaw ka jɛnkulu fila sigi. Jɛnkulu fɔlɔ tora ka taama kogo kan, kinibolo faan fɛ, ka taga Ɲamabɔnyɔrɔ daa faan fɛ. Osaya, ni Zuda mara ɲamɔgɔw tilancɛ tun be tugura o dɔnkililabaga nunu ka jɛnkulu fɔlɔ kɔ, ani Azariya ni Ɛzira, ani Mesulamu, ani Yewuda ni Bɛnzamɛn ni Semaya, ani Yirimeya ye. Buru fiyɛta tun be sarakalasebaga minw bolo, olu tun ye Azafu deen Zakuri deen Mikaya deen Mataniya deen Semaya deen Yonatan dencɛ Zakari ye, n'a badenw, Semaya ni Azarɛli ani Milalayi, ni Gilalayi ani Maayi, ni Netanɛli ani Yewuda, ni Anani. Olu tun be ni fɔlikɛminanw ye fana Ala ka mɔgɔ Dawuda tun ye minw dilan. Sariya karamɔgɔ Ɛsidirasi le tun b'u ɲafɛ. U tagara se daa ma, min be jii bɔyɔrɔ faan fɛ, ka tɛmɛ ka taga yɛlɛ Dawuda ka ciin kogo yɛlɛyɛlɛnan kan, ka tɛmɛ Dawuda ka soo gɛrɛfɛ sanfɛ, ka taga se daa la min tɔgɔ ko Jida, kɔrɔn fɛ. Dɔnkililabagaw ka jɛnkulu kelen fana tɛmɛna ka to ka taama ka taga faan dɔ nin na. Ne ni jama tilan kelen tun tugunin b'o jɛnkulu nin kɔ kogo kan. An tɛmɛna Fɛnwusuyɔrɔ sangaso la, ka taga se kogo boɲayɔrɔ la. O kɔ, an tɛmɛna ka taga se Efarayimukaw ka daa la, ka taga tɛmɛ Daa kɔrɔman na, ka taga se Jigɛminɛyɔrɔ donda faan na, ka tɛmɛ o yɔrɔ la ka taga tɛmɛ Ananeyɛli ka sangaso ni Sangaso yɔrɔ la min be wele ko Meya, fɔɔ ka taga se Sagaw ka donda gɛrɛfɛ. An tagara se daa min be kasobon gɛrɛfɛ, an lɔra o yɔrɔ la. Jɛnkulu fila nunu tagara don Ala ka soo kɔnɔ ka lɔ, ne ni kititigɛlaw tilan kelen fana donna, ani sarakalasebaga Eliyakimu ni Maaziya ani Minyamin ni Mikaya ani Eliyoyenayi, ni Zakari ani Ananiya, minw tun be ni buru fiyɛtaw ye, ni Maaziya ani Semaya ni Eleyazari, ani Uzi ni Yewonan, ani Malikiya ni Elamu ani Ezɛri. Dɔnkililabagaw tun be dɔnkili lara ni Yiziraya b'u ɲa. An ye saraka caaman bɔ o loon na, ka nisɔndiya kosɔbɛ, bari Ala tun y'a ka jama nisɔndiya. Musow ni denmisɛnw nisɔndiyara fana, a kɛra ten, o nisɔndiya min tun be Zeruzalɛmu, o mankan bɔra fɔɔ ka se yɔrɔjan na. O waati la, n ye mɔgɔ dɔw woloma k'u sigi sɛnɛfɛn deen fɔlɔw ni jakamarabonw kunna janko olu ka to k'u kɔlɔsi, u fana ka to ka sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw niyɔrɔ minɛ Zuda mara duguw kongo kɔnɔ ka kɛɲɛ ni sariya ka fɔta ye. Zuda mara mɔgɔ bɛɛ nisɔn tun ka di sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ka baara la, minw tun be u ka Ala ka baara kɛ ka ɲa ani ka mɔgɔw saniya. Dɔnkililabagaw ni daa kɔlɔsibagaw fana tun b'u ka baara kɛ ka ɲa, i n'a fɔ Dawuda n'a dencɛ Solomani tun y'a latigɛ cogo min na. Bari fɔlɔfɔlɔ, Dawuda ni Azafu ka tile la, dɔnkililabagaw ka ɲamɔgɔw tun be yen n'u be to ka dɔnkili la ka Ala tanu ani ka barika la a ye. Isirayɛliden minw bɛɛ tun be yen Zorobabɛli ka tile la ni Neemi ka tile la fana, olu bɛɛ tun be to ka dɔnkililabagaw ni daa kɔlɔsibagaw niyɔrɔ di loon o loon. Fɛɛn minw kɛra Ala ta ye, u tun be to k'o di Levi kɔmɔgɔw ma, Levi kɔmɔgɔw fana be tila ka Arɔn kɔmɔgɔw niyɔrɔ d'u ma. U ye Musa ka kitabu yɔrɔ dɔ kalan o waati la jama ɲana, u y'a ye ko a fɔra o yɔrɔ la ko amoniw ni mowabuw tun man kan k'o niin don Ala ka jama cɛma abada. Ko bari u tun ma sɔn ka Isirayɛlidenw kunbɛn ni dumuni ani jii ye, ani fana k'u tun ye wari di Balamu ma janko a ka na Isirayɛlidenw danga. Nga an ka Ala ma sɔn, a y'o danga nin yɛlɛma k'o kɛ duba ye. U ye sariya kuma mɛn ka ban tuma min na, u ye lonanw bɛɛ faran ka bɔ Isirayɛlidenw na. O y'a sɔrɔ sarakalasebaga Eliyasibu tun wolomana ka kɛ an ka Ala ka soo kɔnɔ minanmarayɔrɔ kuntigi ye. Tobiya baden tun lo, a tun ye bonba dɔ di Tobiya ma, u tun be to ka suman sarakaw bila min kɔnɔ fɔlɔfɔlɔ, ani wusulan, ni Ala ka soo kɔnɔ baarakɛminanw, ani sumanw jaka ni duvɛnkɛnɛ ani tulu taw fana, minw koo tun latigɛra Levi kɔmɔgɔw ni dɔnkilibagaw ani daa kɔlɔsibagaw kosɔn, ani fɛɛn minw tun latigɛra sarakalasebagaw kosɔn. O kɛwaati la, ne tun te Zeruzalɛmu, bari Babilɔni masacɛ Aritasɛrisɛsi ka masaya saan bi saba ni filanan na, ne tun kɔsegira ka taga masacɛ fɛ. O kɔ, ne ye sira daali a fɛ, ne kɔsegira ka na Zeruzalɛmu. Eliyasibu tun ye kojugu min kɛ, ne y'o ye, a tun ye boon dɔ di Tobiya ma Ala ka soo luu kɔnɔ. N dimina kosɔbɛ. N ye Tobiya ka minanw bɛɛ ta k'o bɛɛ fili kɛnɛma. O kɔ, n y'a fɔ k'u ka boon nunu saniya, n segira ka Ala ka soo kɔnɔ baarakɛminanw, ni suman sarakaw, ani wusulan bila yen. N fana tun y'a mɛn ko Levi kɔmɔgɔw niyɔrɔ tun te dira u ma, o la Levi kɔmɔgɔw ni dɔnkililabaga minw tun be baara kɛra Ala ka soo kɔnɔ, olu bɛɛ tun bolila ka taga u ka yɔrɔ la. N ye kititigɛlaw jalaki k'a fɔ u ye ko: «Mun na Ala ka soo kɔnɔ baarakɛlaw bɛɛ bolila ka soo nin to ten?» O kɔ, ne ye Levi kɔmɔgɔw ni dɔnkililabagaw lajɛn k'u don u ka baara la tugu. O kɔ, Zuda mara mɔgɔw bɛɛ nana n'u ka suman ni duvɛnkɛnɛ ani tulu jaka ye k'u bila bondow kɔnɔ. O kɔ, n ye bondo nunu kalifa sarakalasebaga Selemiya ni sariya karamɔgɔ Sadɔki ani Levi kɔmɔgɔ Pedaya ma, n fana ye Mataniya deen Zakuri dencɛ Hanan fara u kan, bari olu tɔgɔɲuman tun bɔra kosɔbɛ. Olu wolomana janko ka fɛɛn nunu tilan u badenw cɛ. N ka Ala, i k'i hakili to ne la, o koo nunu kama. Ne ye min kɛ kantigiya la janko i ka soo n'a kɔnɔ batoli ka ɲa, i kana ɲinɛ n'o ye. O tile fila nin na, ne ye mɔgɔ dɔw ye Zuda mara la, minw b'u ka * ɛrɛzɛn nɔɔnina lafiɲɛlon na, ani k'u ta faliw kan ni duvɛn ani ɛrɛzɛnw, ni toro ani fɛɛn bɛɛ. U tun b'u tara ka na n'u ye Zeruzalɛmu lafiɲɛlon na. N y'u ladi u feerelon na. Tirika minw tun siginin be Zeruzalɛmu, olu tun be to ka na ni jigɛw ye ani feerefɛn sifa bɛɛ ye k'o feere Zuda mara mɔgɔw ma lafiɲɛlon na Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ. O la, n ye Zuda mara mɔgɔw ɲamɔgɔw jalaki k'a fɔ u ye ko: «O ye mun kojugu sifa ye aw be min kɛra ka lafiɲɛlon cɛn ten? Aw faaw tun y'o koo ɲɔgɔn le kɛ, tɔɔrɔ min bɛɛ sera an ma, ni dugu nin ma, an ka Ala y'o kɛ u ka kojugu nunu le kosɔn. Aw fana b'a la tugu ka to ka lafiɲɛlon cɛn, ka Ala dusu dimi Isirayɛlidenw kɔrɔ.» O kɔ, n y'a latigɛ ko Zeruzalɛmu dugu dondaw ka kan ka tugu yanni lafiɲɛlon ka se, u k'u tugu tilekun dontuma na, ani lafiɲɛlon tɛmɛnin kɔ, u k'u dayɛlɛ. N fana ye n ka baarakɛla dɔw bila daaw la janko ka mɔgɔw bali ka don ni doni ye dugu kɔnɔ lafiɲɛlon na. Fɛɛn sifa bɛɛ sanbagaw ni feerelikɛlaw tun sira Zeruzalɛmu dugu kɔfɛ siɲɛ kelen, walima siɲɛ fila. N y'u lasɔmi ko: «Mun na aw be na to sufɛ kogo gɛrɛfɛ? N'aw y'o ɲɔgɔn kɛ tugu, ne ben'a to u b'aw minɛ.» O kɔ, u ma sɔn ka na lafiɲɛlon na tugu. O kɔ, n y'a fɔ Levi kɔmɔgɔw ye k'olu k'u yɛrɛ saniya ka na lɔ daaw la ka kɔlɔsili kɛ, janko lafiɲɛlon ka se ka saniya. Ne ka Ala, i hakili to ne la o koo nunu kosɔn, i ka makari kosɔn i ka ne mara. O waati kelen na fana, n tun ye zuwifu dɔw ye minw tun ye Asidɔdikaw ni amonimusow ani mowabumusow furu. U deenw tilancɛ tun be to ka Asidɔdikaw ka kaan le fɔ, u tun te se ka zuwifuw ka kaan fɔ, u tun be siya wɛrɛw ka kaan le fɔ dama. Ne y'u jalaki, k'u danga, n yɛrɛ ye dɔw bugɔ, ka dɔw kunsigi bɔnbɔn yɛrɛ. N y'a kɛ u kalila ni Ala tɔgɔ ye k'u tena sɔn u denmusow be furu siya wɛrɛ nunu dencɛw fɛ, ani k'u tena sɔn fana ka siya wɛrɛ nunu denmusow furu n'u dencɛw fana. N ko: «O ɲɔgɔn le ma kɛ sababu ye Isirayɛlidenw ka masacɛ Solomani ye kojugu kɛ wa? Siya bɛɛ ka masacɛw cɛma, a ɲɔgɔn tun te yen, a koo tun ka di a ka Ala ye, a y'a kɛ Isirayɛlidenw bɛɛ ka masacɛ ye. O bɛɛ n'a ta, siya wɛrɛw ka musow y'a nigɛnigɛ k'a bila kojugu la. An fana ka kan k'o kojuguba nin ɲɔgɔn koo mɛn aw cɛma wa? Ko aw ye kojugu kɛ ka siya wɛrɛ musow furu wa?» Sarakalasebagaw kuntigi Eliyasibu deen Yoyada dencɛw dɔ tun kɛra Oronayimuka Sanbala birancɛ ye. O la, ne y'ale gwɛn ka taga yɔrɔjan. Ne ka Ala, i k'i hakili to u la, bari u y'i ka baara n'i ka bɛɛn dɔgɔya, i ye min kɛ ni sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw ye. N y'a kɛ u ye lonanw bɛɛ bɔ u cɛma, ani sarakalasebagaw ni Levi kɔmɔgɔ tɔw tun ka kan ka baara minw kɛ, n y'u bila o la. Mɔgɔw ka kan ka na ni lɔgɔ minw ye k'u di Ala ka baara kama a waati latigɛnin na, ani sɛnɛfɛn deen fɔlɔw, n ye olu koo bila seen kan tugu. Ne ka Ala, i k'i hakili to ne la ka hɛrɛ kɛ ne ye. Masacɛ Sɛrisɛsi min tun be mara kɛmɛ ni mugan ni wolonwula kunna, k'a ta Ɛndi jamana na fɔɔ ka ta'a bila Etiyopi jamana na, koo nin tun kɛra ale lo ka tile la. A tun siginin be a ka masasigiyɔrɔ la Suzi, min tun y'a ka masadugu ye. A ka masaya saan sabanan na, a ye ɲanagwɛ dɔ sigi a ka jamana ɲamɔgɔw n'a ka baarakɛlaw bɛɛ ye. Pɛrɛsi ni Mɛdi kɛlɛkuntigiw, ani a ka maraw kɔnɔ mɔgɔbabaw, ni lasigidenw nana. A ye waati caaman kɛ n'u ye fɔɔ tile kɛmɛ ni bi seegi, n'a b'a ka masaya kɔnɔ nafoloba n'a ka dakamanafɛnw yira u la, min be boɲa la ale kan. O loon nunu tɛmɛna tuma min na, masacɛ ye ɲanagwɛ sigi mɔgɔw bɛɛ ye, fantanw fara mɔgɔbabaw kan, tile wolonwula kɔnɔ a ka luu kɔnɔ nankɔ la Suzi dugu kɔnɔ min tun ye masadugu ye. Faniɲuman gwɛman, ni bulaman tun sirinin be ni juru ɲanaman wuleman ye min be tɛmɛ warigwɛ dilannin woow kɔnɔ ka taga siri tutunanw na, minw lɔra ni kabakuru gwɛman ye. Sigilan sanulaman ni warigwɛlamanw tun bilanin be yɔrɔ dilannin dɔ la, yɔrɔ nin tun dilanna ni kabakuruɲuman ɲuman sifa caaman ye: gwɛman b'a la, ni finman, ni wuleman. U tun be minni kɛ filen sanulamanw le kɔnɔ. U dilancogo tun be danna danna ɲɔgɔn na. Duvɛn tun ka ca kosɔbɛ, masacɛ ko u k'a di mɔgɔw ma dɔrɔn. A tun y'a latigɛ ko mɔgɔw bɛɛ k'u sagolata min. A y'a fɔ a ka baaradenw ye k'u ka mɔgɔ kelen kelen bɛɛ sɔn ka kɛɲɛ n'u sagolata ye. Masacɛ ka muso Vasiti fana ye ɲanagwɛ dɔ sigi musow ye masacɛ ka soo kɔnɔ. Ɲanagwɛ tile wolonwulanan loon, masacɛ dusu tun diyara kosɔbɛ duvɛn fɛ. A kumana Mewuman fɛ, ni Bizita, ani Aribona, ni Bigita, ani Abagita, ni Zetari ani Karikasi, olu mɔgɔ wolonwula le tun b'a ka soo kɔnɔ baara la. A ko u ka ta'a ka muso Vasiti wele ka na n'a ka masaya fugulan ye a kuun na, janko k'a ka cɛɲa yira mɔgɔbabaw ni jama la bari a tun cɛɛ ka ɲi kosɔbɛ. Nga masacɛ ka baaradenw tagara cii fɔ masacɛ ka muso Vasiti ye, a banna ko ale te taga, o la, masacɛ dimina kosɔbɛ! Masacɛ y'a ka kolɔnbagaw ɲininga, bari masacɛ ka koow bɛɛ tun be to ka kɛ ten o waati la, mɔgɔ minw be sariya lɔn, olu le b'a ka koo filɛ k'a ɲanabɔ. Koɲanabagaw tun ye Karisena ni Setari ani Adimata ni Tarisisi ani Mɛrɛsi ni Marisena, ani Memukan ye, olu ye Pɛrɛsi ni Mɛdi ka ɲamɔgɔ wolonwula ye, olu le tun tuguni be masacɛ kɔ, n'u be se k'a ye. A y'u ɲininga ko: «Sariya jumɛn le ka kan ka boli ne ka muso Vasiti kan, bari a banna ka na ne ka weleli la, ne tun ye n ka baaradenw ci min na.» O la, Memukan y'a fɔ a ye a ka ɲamɔgɔbabaw ɲana ko: «Masacɛ ka muso Vasiti ma kojugu kɛ masacɛ dama na do, a y'a kɛ ɲamɔgɔbaba nunu bɛɛ le la, ni maraw bɛɛ mɔgɔw la. Bari musow bɛɛ bena koo nin mɛn, u bena to k'u cɛɛw dɔgɔya ten, ka to k'a fɔ ko masacɛ Sɛrisɛsi tun ko u ka ta'a ka muso Vasiti wele ka na, a ma taga do. K'a ta bii ma, Pɛrɛsi ni Mɛdi ka ɲamɔgɔbabaw ka musow minw ye masacɛ ka muso ka koo nin mɛn, olu ben'a daminɛ k'o ɲɔgɔn le kɛ u cɛɛw la, o dɔgɔyako bena na ni dimi ye. Masacɛ, n'i be sɔn, sɛbɛ dɔ be kɛ i tɔgɔ la, o niin ka don Pɛrɛsi ni Mɛdi jamana ka sariya la, a man kan ka yɛlɛma fewu, o ye masacɛ ka sariya siginin ye, ko Vasiti tena taga masacɛ Sɛrisɛsi ɲakɔrɔ tugu, masacɛ ben'a lɔyɔrɔ di muso dɔ wɛrɛ ma min ka fisa n'a ye. Ni masacɛ ka sariya nin mɛnn'a ka jamanaba nin bɛɛ kɔnɔ, o tuma na, musow bɛɛ bena u cɛɛw boɲa, a fɛntigiw fara a fantanw kan.» O kuma nin diyara masacɛ ni ɲamɔgɔbabaw ye. Memukan y'a fɔ cogo min na, masacɛ y'a kɛ ten. A ye batakiw ci a ka maraw bɛɛ la, ka kɛɲɛ ni siyakanw bɛɛ ka sɛbɛncogo ye maraw kɔnɔ. A tun fɔra o batakiw kɔnɔ ko cɛɛw le ka kan ka kɛ u ka soo kuntigi ye, ani a ka siyakan le ka kan ka fɔ a ka soo. O koo nunu tɛmɛnin kɔ, masacɛ Sɛrisɛsi dusu sumana tuma min na, a hakili jigira Vasiti la n'a ka koo kɛnin na, ani min latigɛr'a kama. Mɔgɔ minw tun be baara kɛ masacɛ ye, olu y'a fɔ ko: «Fɔɔ an ka sunguruɲumanw ɲini ka na u di masacɛ ma, minw ma cɛko lɔn fɔlɔ.» U ko masacɛ ka mɔgɔw woloma k'u sigi a ka maraw bɛɛ la, u ka sunguruɲumanw woloma minw ma cɛko lɔn fɔlɔ, ka na n'u ye Suzi, min ye masadugu ye, ka na u bila musow ka luu kɔnɔ, a ka baarakɛla Ege ka to k'u kɔlɔsi. Masacɛ tun y'ale kɔɔ bɔ k'a kɛ a ka musow kɔlɔsibaga ye, ale ka kan k'u ka yɛrɛlalagafɛn bɛɛ d'u ma. Ko ni sunguru min koo nana diya masacɛ ye, o le bena kɛ masacɛ ka muso ye Vasiti nɔɔ na. O diyara masacɛ ye, u y'a kɛ ten fana. O y'a sɔrɔ cɛɛ dɔ tun be Suzi, min ye masadugu ye, zuwifu tun lo. A tɔgɔ ko Maridose, a facɛ tun ye Yayiri ye, ale fana faa tun ye Simeyi ye, Simeyi faa tun ye Kisi ye. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ tun lo. Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri tun ye Zuda masacɛ Yoyakin ni mɔgɔ minw minɛ jɔnya la, ka bɔ Zeruzalɛmu ka taga n'u ye Babilɔni, a niin tun be olu la. A facɛfitini denmuso Adasa, min ye Ɛsitɛri ye, tun b'a fɛ lamɔ na, bari a faa n'a baa tun te yen. Sunguru nin tun cɛɛ ka ɲi kosɔbɛ, a filɛ tun ka di. A facɛ n'a bamuso tun sara tuma min na, Maridose y'a ta k'a kɛ a ka lamɔden ye. Masacɛ ka cii fɔra tuma min na, u ye sunguru caaman lajɛn Suzi, min ye masadugu ye. Ege le tun b'u kɔlɔsira. Ɛsitɛri tun minɛna ka taga masacɛ ka soo fana, masacɛ ka sunguruw kɔlɔsibaga Ege le tun b'a kɔlɔsira. Sunguru nin koo diyara Ege ye. A ye yɛrɛlalagafɛnw d'a ma joona joona n'a ka balo, ka tila ka baaraden musoman wolonwula woloma k'u bɔ masacɛ ka soo k'u d'a ma, ani ka yɔrɔɲuman woloma musow ka soo kɔnɔ k'o d'a ma, ale n'a ka baaraden nunu. Ɛsitɛri tun ma sɔn k'a ka siya n'a ka mɔgɔw koo fɔ, bari Maridose tun y'a fɔ ka gwɛlɛya a ye. Loon o loon, Maridose tun be to ka taga munumunu masacɛ ka musow ka luu daa la, waasa k'a lɔn ni Ɛsitɛri be cogo min na, ani u b'a minɛ cogo min na. Ni sunguru min ka yɛrɛlalagawaati tun banna, a be taga masacɛ fɛ. U tun b'u yɛrɛ lalaga kalo tan ni fila kɔnɔ, ka kɛɲɛ n'u ka koo latigɛnin ye musow ka yɛrɛlalaga cogo la. U tun be kalo wɔɔrɔ kɛ n'u be to ka tulu kasadiman mɔ, ka kalo wɔɔrɔ wɛrɛ kɛ, n'u be to ka tulu mɔ min be muso fari nugu, ani fɛɛn kasadiman. Sunguru nunu tun be to ka taga masacɛ fɛ cogo min na, o filɛ. N'u tun ko u be bɔ ka taga masacɛ ka soo kɔnɔ tuma min na, n'u be fɛɛn min fɛ ka taga n'a ye, u tun b'o d'u ma. U tun be to ka taga wulafɛ masacɛ fɛ, dugusagwɛ sɔgɔma u b'a minɛ ka taga n'a ye masacɛ ka gɛrɛfɛmusow ka luu kɔnɔ, Saasigazi fɛ, min tun ye masacɛ ka baarakɛla dɔ ye, n'a be masacɛ ka gɛrɛfɛmusow kɔlɔsira. O sunguru nin te kɔsegi ka taga masacɛ fɛ tugu, fɔɔ ni masacɛ mako le b'a la, ani n'a y'a tɔgɔ wele ko a ka na. Maridose facɛfitini Abiyayili denmuso Ɛsitɛri, Maridose tun ye min lamɔ, ale taalon sera masacɛ ka soo kɔnɔ tuma min na, masacɛ ka sunguruw kɔlɔsibaga Ege tun ye min fɔ a ye, a ma fɛɛn wɛrɛ daali o kɔ. Ɛsitɛri koo diyar'a yebagaw bɛɛ ye. Masacɛ Sɛrisɛsi ka masaya saan wolonwulanan kalo tannan na, min ye * Tebɛti kalo ye, u tagara ni Ɛsitɛri ye o loon masacɛ fɛ. Ɛsitɛri koo diyar'a ye ka tɛmɛ muso tɔw bɛɛ kan, a jarabir'a la ka tɛmɛ sunguruw bɛɛ kan. A ye masafugulan biri a kuun na, a kɛra ten, Ɛsitɛri kɛra masacɛ ka muso ye ka bila Vasiti nɔɔ na. Masacɛ ye ɲanagwɛba sigi ɲamɔgɔbabaw, n'a ka baaradenw bɛɛ ye, janko ka Ɛsitɛri boɲa. A tun y'a latigɛ ko mɔgɔ si kana baara kɛ o loon na a ka maraw bɛɛ kɔnɔ, a ye fɛɛn caaman nin mɔgɔw la o loon na. U tun be sunguruw lajɛnn'a siɲɛ filanan na tuma min na, o y'a sɔrɔ Maridose tun be masacɛ ka baara la. Ɛsitɛri tun ma sɔn k'a ka siya n'a ka mɔgɔw yira fɔlɔ, bari Maridose tun ye kangari la a ye o kama. A tun tora o kantigiya la i n'a fɔ a tun be to k'a kɛ cogo min na k'a to Maridose bolo. Maridose tun be baara la masacɛ ka luu kɔnɔ tuma min na, masacɛ ka luu daa kɔlɔsibaga Bigitan ni Tɛrɛsi dimina kosɔbɛ k'a latigɛ k'u bena masacɛ Sɛrisɛsi faga. Maridose bɔra o kala ma, k'a fɔ masacɛ muso Ɛsitɛri ye, ale fana y'a fɔ masacɛ ye ko Maridose le ko ten. U y'a sɛgɛsɛgɛ ka ta'a sɔrɔ ko tiɲɛ lo. U ye mɔgɔ fila nunu kaan dulon lɔgɔ la. U ye koo nin sɛbɛn, loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ masacɛ ɲana. O koow tɛmɛnin kɔ, masacɛ Sɛrisɛsi ye Agagi kɔmɔgɔ Amedata dencɛ Aman minɛ k'a sigi kuntigiya la a ka ɲamɔgɔw bɛɛ kunna. Mɔgɔ minw bɛɛ tun be baara kɛ masacɛ ka luu kɔnɔ, olu bɛɛ tun be to k'u kunbiri gwan Aman ɲakɔrɔ k'a boɲa, bari masacɛ le tun y'o latigɛ, nga Maridose tun te sɔn k'o kɛ. Masacɛ ka baaraden minw tun be to luda la, olu ye Maridose ɲininga ko: «Mun na i be masacɛ ka sariya cɛn?» U tun b'o fɔ Maridose ye loon o loon fɔɔ ka dɛsɛ. O la, u y'a fɔ Aman ye. U tun b'a fɛ k'a filɛ ni Maridose bena sɔn ka taga ɲa ni o koo ye, bari Maridose tun y'a fɔ u ye ko ale ye zuwifu ye. Aman y'a ye ko Maridose te sɔn k'a kunbiri gwan ale ɲakɔrɔ k'a boɲa minkɛ, a dimina kosɔbɛ. Nga a tun t'a fɛ ka Maridose kelen dama faga, bari u tun ye Maridose ka siya fɔ a ye. A tun b'a fɛ k'a ka siya bɛɛ halaki, minw ye zuwifuw ye, masacɛ Sɛrisɛsi ka mara bɛɛ kɔnɔ. Sɛrisɛsi ka masaya saan tan ni filanan kalo fɔlɔ la, min ye * Nisan kalo ye, u ye kalabon kɛ u be min wele ko Purimu, Aman ɲana, a ka kan ka kɛ loon min, ni kalo min na, janko o ka lɔn. U ka kalabon ye kalo tan ni filanan le yira min ye * Adari kalo ye. O kɔ, Aman y'a fɔ masacɛ Sɛrisɛsi ye ko: «Siya dɔ be i ka jama cɛma min be danna tɔw la, u yɛrɛkɛnin be i ka maraw bɛɛ la, u ka landa ni tɔw ta te kelen ye. U te ele masacɛ ka sariya bato. Kuun t'a la i k'o siya nin to ɲasuma na. Ni masacɛ be sɔn u be sɛbɛ dɔ sɛbɛn ka sira di k'u k'o siya nin bɛɛ faga, ne bena warigwɛ tɔni kɛmɛ saba don i ka baaradenw bolo u be ta'a bila i ka nafolo marayɔrɔ la.» O la, masacɛ y'a ka bololanigɛ bɔ k'a di Agagi kɔmɔgɔ Amedata dencɛ Aman ma, min ye zuwifuw jugu ye, k'a fɔ a ye ko: «To n'i ka wari ye, siya nin fana b'i bolo. Fɛɛn min ka d'i ye, i k'o kɛ n'u ye.» U ye masacɛ ka sɛbɛnnikɛlaw wele kalo fɔlɔ nin tile tan ni sabanan loon. Olu ye sɛbɛ nunu sɛbɛn, ka kɛɲɛ ni Aman ka fɔta bɛɛ ye, k'u ci masacɛ ka dakɔrɔsigiw, n'a ka maraw kɔnɔ lasigidenw bɛɛ, ani siyaw bɛɛ kuntigiw ma, ka kɛɲɛ ni mara bɛɛ ka siyakan sɛbɛncogo ye. Sɛbɛ nunu sɛbɛnna ni masacɛ Sɛrisɛsi tɔgɔ ye k'a ka bololanigɛ kɛ ka taamasiɲɛ la u kan. Cidenw tagara ni bataki nunu ye masacɛ ka maraw bɛɛ la, ko saan kalo tan ni filanan, min ye * Adari kalo ye, ale tile tan ni sabanan loon, ko u ka zuwifuw mɔgɔkɔrɔbaw ni denmisɛnw ani musow bɛɛ faga k'u sii tunu o loon kelen nin na, u kana mɔgɔ si to, o loon kelen nin na, k'u bololafɛnw ta. Bataki nunu tun ka kan ka jati i n'a fɔ sariya, u kɔnɔnako ka fɔ mara nunu bɛɛ kɔnɔ, ka fɔ siyaw bɛɛ ɲana, ko u k'u yɛrɛ labɛn o loon kama. Ciden nunu tagara teliman na ka kɛɲɛ ni masacɛ ka fɔta ye. O cii kelen nin fana fɔra Suzi min ye masadugu ye. Masacɛ ni Aman sigira ka to minni na, Suzi dugu bɛɛ gwanna. Maridose y'o koo bɛɛ mɛn tuma min na, a y'a ka fani faran, ka dusukasifani ta k'o don, ka bugurigwɛ kɛ a yɛrɛ kan. O kɔ, a donna dugu kɔnɔ ka to ka kule kosɔbɛ. A tagara se masacɛ ka luu daa la ka lɔ, bari a tun latigɛra ko dusukasifani be mɔgɔ min kaan na, o tigi man kan ka don yen. Masacɛ ka cii ser'a ka mara o mara kɔnɔ, o yɔrɔ zuwifuw tun be makari la. U tun be to ka suun don, ka kasi kosɔbɛ. U caaman tun be to ka dusukasifaniw don ka la bugurigwɛ la. Ɛsitɛri ka baaraden musomanw, ni masacɛ ka muso kɔlɔsibagaw donna k'o fɔ Ɛsitɛri ye. A hakili ɲagamina kosɔbɛ, a ye fani di k'u ka taga di Maridose ma janko a ka dusukasifani bɔ a kaan na, nga Maridose ma sɔn. Kɔlɔsibaga nunu cɛma, masacɛ tun ye Ɛsitɛri ka koo don minw bolo, olu dɔ tun be yen min tɔgɔ ko Ataki. Ɛsitɛri y'ale ci ko a ka taga Maridose ɲininga, ko mun le kɛra, ani k'o sɔrɔla cogo di. Ataki tagara Maridose fɛ dugu forobayɔrɔ la, masacɛ ka luu daa la. Koo minw kɛra, Maridose y'o bɛɛ ɲafɔ Ataki ye. Aman tun ko ni masacɛ sɔnna zuwifuw ka faga ma, ko a bena warida min don a ka nafolo marayɔrɔ la, a y'o daa fɔ Ataki ye. U fagako min tun fɔra Suzi dugu kɔnɔ, a y'o sɛbɛ dɔ di Ataki ma, janko a ka taga o yira Ɛsitɛri la k'a ɲafɔ a ye. A y'a ɲini Ɛsitɛri fɛ ko a ka taga masacɛ fɛ k'a daali ko a ka sabali ka makari a ka siya la. Ataki kɔsegira ka na Maridose ka kuma fɔ Ɛsitɛri ye. Ɛsitɛri kɔsegira ka Ataki ci Maridose fɛ tugu k'a fɔ a ye ko: «Masacɛ ka baaradenw n'a ka mara mɔgɔw bɛɛ b'a lɔn ko sariya dɔ be yen min b'a yira ko cɛɛ fara muso kan, ni mɔgɔ min donna masacɛ ka luu ɲafɛla la ni masacɛ m'a tigi wele, u b'o tigi faga, fɔɔ n'a y'a ka bere sanulaman wili ka sin min ma, o tigi le be kisi. A tile bi saba do ye nin ye, masacɛ ma ne wele ka ta'a fɛ.» O kuma tagara fɔ Maridose ye yɔrɔ min na, a ye Ɛsitɛri jaabi ko: «Kan'a miiri ko e ni zuwifu tɔw te kelen ye, k'o la, e bena kisi, bari e be masacɛ ka soo. N'i jera n'i ma foyi fɔ sisan, zuwifuw bena dɛmɛ sɔrɔ ka kisi sababu wɛrɛ la. Ele n'i faa ka somɔgɔw bena halaki. E Ɛsitɛri kɛra masacɛ ka muso ye, nin le kama wa, jɔn b'o lɔn?» O kɔ, Ɛsitɛri ye cii bila ka ta'a fɔ a ye ko: «Taga Suzi dugu kɔnɔ zuwifuw bɛɛ lajɛn. Aw ka suun don ne kama. Aw kana dumuni kɛ, aw kana minni kɛ tile saba kɔnɔ, suu fara tile kan. Ne fana bena suun don ni n ka baaraden musomanw ye, o kɔ, ne bena don masacɛ fɛ, hali n'o sariya nin be yen. N sara wo, n ma sa wo, o bɛɛ ka kan.» Ɛsitɛri ye fɛɛn min fɔ Maridose ye, a tagara o bɛɛ kɛ. Tile sabanan loon, Ɛsitɛri y'a ka masamusofaniw don ka taga don masacɛ ka luu ɲafɛla la ka lɔ a ka boon daa la. O y'a sɔrɔ masacɛ tun siginin be a ka masasigilan kan a ka soo kɔnɔ k'a ɲaa sin soo donda la. A y'a ka muso Ɛsitɛri lɔnin ye tuma min na a ka luu kɔnɔ, a koo diyar'a ye. A y'a ka sanubere wili k'a sin a ma. Ɛsitɛri gwɛrɛla ka maga bere nin dakun na. A ye Ɛsitɛri ɲininga ko: «Masamuso Ɛsitɛri, mun le kɛra? I be mun le fɛ? Hali n'a kɛra ne ka mara tilan kelen ye, ne b'a d'i ma.» Ɛsitɛri y'a fɔ a ye ko: «Ne ye dumuni labɛn masacɛ ye. N'i sɔnna, i ka na ni Aman ye o dumuyɔrɔ la bii.» Masacɛ y'a fɔ k'u ka taga Aman wele joona joona, janko u ka taga i n'a fɔ Ɛsitɛri y'a ɲini a fɛ cogo min na. Masacɛ ni Aman tagara Ɛsitɛri ka dumuni kɛyɔrɔ la. K'u to duvɛn min na, masacɛ y'a fɔ Ɛsitɛri ye ko: «I be mun le fɛ? O bena d'i ma. I b'a fɛ n ka mun le kɛ i ye? Hali n'a kɛra ne ka mara tilan kelen ye, n b'a d'i ma.» Ɛsitɛri y'a jaabi ko: «Ne be fɛɛn min fɛ, ne be fɛɛn min ɲinina, o filɛ nin ye: Ni ne koo ka di masacɛ ye, n'a be sɔn ne ka daali ma, ka ne ka laɲini kɛ n ye, masacɛ ni Aman ka kɔsegi ka na sini tugu ne ka dumuni labɛn aw ye. Ne bena masacɛ jaabi sini.» O loon na, Aman nisɔndiyaninba le bɔra. Nga a tagara Maridose sɔrɔ masacɛ ka luu daa la tuma min na, ale ma wili, a ma magamaga yɛrɛ a ɲakɔrɔ k'a boɲa, Aman dimina Maridose kɔrɔ kosɔbɛ. O bɛɛ n'a ta, a sera k'a yɛrɛ minɛ, ka tɛmɛ ka ta'a ka soo. A ser'a ka soo tuma min na, a ye mɔgɔ bila ka ta'a teriw n'a ka muso Zɛrɛsi wele. Aman y'a daminɛ k'a ka nafoloba, n'a deenw ka caya koo fɔ u ye. Masacɛ ye boɲa min la a kan, n'a kɛra masacɛ ka baara kuntigi, ni baaradenw bɛɛ kuntigi ye cogo min na, a y'o bɛɛ fɔ u ye. A y'a fɔ tugu ko: «O dama tɛ, masacɛ ka muso Ɛsitɛri ye ne kelen, ni masacɛ le wele a ka dumuni labɛnnin na, a ye ne ni masacɛ wele sini tugu. Nga ni ne ye zuwifucɛ Maridose nin siginin ye masacɛ ka luu daa la, o koo bɛɛ be kɛ fuu ye ne ɲana.» A ka muso Zɛrɛsi n'a teriw bɛɛ y'a fɔ a ye ko: «To u be lɔgɔ dɔ labɛn min jaɲa be mɛtɛrɛ mugan ni duuru ɲɔgɔn bɔ, sini sɔgɔma i k'a ɲini masacɛ fɛ, u ka Maridose dulon o lɔgɔ nin kan. O la, i nisɔndiyanin bena taga ni masacɛ ye dumuni nin kɛyɔrɔ la.» O kuma diyara Aman ye, a y'a kɛ u ye lɔgɔ nin lalaga. O suu yɛrɛ la, masacɛ ma se ka sinɔgɔ, masacɛw ka mara kɔnɔ loon bɛɛ kibaru be sɛbɛn sɛbɛ min kɔnɔ, a ko u ka na n'o ye. U y'o kalan masacɛ ɲana. K'u to kalan na u tagara bɔ masacɛ ka baaraden Bigita ni Tɛrɛsi ka koo kan, minw tun b'a fɛ ka masacɛ faga, ni Maridose tun bɔra u kala ma k'a fɔ masacɛ ye. Masacɛ y'a fɔ ko Maridose tun ye boɲa ni kunkɔrɔta jumɛn le sɔrɔ o la. Masacɛ ka baarakɛlaw ko foyi. O y'a sɔrɔ Aman tun nana masacɛ ka luu kɔnɔ, janko a ka masacɛ daali a be to u be Maridose dulon lɔgɔ kan ale yɛrɛ tun ye min dilan o kama. Masacɛ ye ɲiningali kɛ ko jɔn le be luu kɔnɔ. Masacɛ ka baaradenw y'a jaabi ko Aman lo. Masacɛ ko a ka don. A donna. Masacɛ y'a ɲininga ko: «Ni masacɛ b'a fɛ ka mɔgɔ min boɲa, mun le ka kan ka kɛ o tigi ye?» Aman y'a miiri a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Jɔn le be yen ni masacɛ b'a fɛ k'a boɲa ka tɛmɛ ne kan?» O la, a y'a fɔ masacɛ ye ko: «Ni masacɛ b'a fɛ ka mɔgɔ min boɲa, i ye fani min biri i kan, n'i yɛlɛla soo min kan, ni masacɛ ka soo masirifɛn b'a kuun na, u ka na n'o ye, k'i ka kuntigiba nunu dɔ wele, ka fani ni soo nin di ale ma. I b'a fɛ ka mɔgɔ min boɲa, u ka fani nin don o tigi kaan na, k'a yɛlɛ soo nin kan, ka don n'a ye dugu kɔnɔ ka yaalayaala n'a ye, ka to a ɲafɛ ka to ka pɛrɛn k'a fɔ ko: ‹Ni masacɛ b'a fɛ ka mɔgɔ min boɲa, u b'o tigi kɛ ten le.› » Masacɛ y'a fɔ Aman ye ko: «I y'a fɔ cogo min na, fani ni soo nin minɛ joona joona, k'o ɲɔgɔn kɛ zuwifucɛ Maridose ye, min siginin be n ka luu daa la. I ye fɛɛn o fɛɛn fɔ, i kana ɲinɛ o si kɔ n'i m'a kɛ.» Aman ye fani nin ta ka soo minɛ, ka fani don Maridose kaan na, k'a yɛlɛ soo kan ka taga yaala n'a ye dugu forobayɔrɔ la. A tora Maridose ɲafɛ n'a be pɛrɛn k'a fɔ ko: «Ni masacɛ b'a fɛ ka mɔgɔ min boɲa, u b'o tigi kɛ ten le.» O kɔ, Maridose segira ka na masacɛ ka luu daa la. Aman tɛmɛna ka teliya ka ta'a ka soo, a hakili ɲagaminin ye fani biri a kuun na. A tagara se, koo minw bɛɛ y'a sɔrɔ, a y'o bɛɛ ɲafɔ a ka muso Zɛrɛsi n'a teriw bɛɛ ye. A ladibagaw n'a ka muso Zɛrɛsi y'a fɔ a ye ko: «Maridose ye zuwifu ye. E do daminɛna ka jigi a kɔrɔ ka ban. I tena se a kɔrɔ tugu. Siga t'a la, i bena nagasi a kɔrɔ le.» K'u to o kuma na, masacɛ ka baaradenw fana sera ka Aman wele teliya la ka taga n'a ye Ɛsitɛri ka dumuni labɛnnin kɛyɔrɔ la. Masacɛ ni Aman tagara masacɛ ka muso Ɛsitɛri ka dumuni kɛyɔrɔ la. O loon filanan nin na, k'u to duvɛn min na, masacɛ ye Ɛsitɛri ɲininga tugu ko: «Masamuso Ɛsitɛri, i be mun le fɛ? O bena d'i ma. I be mun le ɲinina? Hali n'a kɛra ne ka mara tilan kelen ye, n'i b'a fɛ, ne ben'a d'i ma.» O tuma na, a y'a fɔ masacɛ ye ko: «Ni ne koo ka di ele masacɛ ye, n'i be sɔn ka ne nii kisi, ani ne ka siya fana, o le ye ne ka ɲinifɛn ye masacɛ fɛ ani n ka daalili. Bari ne ni n ka siya feerela, janko u k'an halaki, k'an faga ka ban pewu. N'u yɛrɛ tun y'an feere ka kɛ jɔɔnw ye dama, ne tun tena foyi fɔ, bari o tun tena masacɛ sigɛnkun bɔ.» Masacɛ y'a ka muso Ɛsitɛri ɲininga ko: «O tigi nin ye jɔn ye? Min b'a fɛ k'o kɛ, ale be min?» Ɛsitɛri y'a fɔ k'o cɛnnikɛbaga nin n'o jugu nin ye Aman ye, mɔgɔjugu nin! Siranya ye Aman minɛ k'a to masacɛ n'a ka muso ɲakɔrɔ. Masacɛ dimininba wilila ka bɔ dumunikɛyɔrɔ la ka ta'a ka nankɔ kɔnɔ. Aman tora yen ko a be masacɛ ka muso Ɛsitɛri daali janko u kan'a faga, bari a tun y'a ye ko ale fagako le be masacɛ kɔnɔ ka ban. Masacɛ bɔtɔ a ka nankɔ kɔnɔ n'a be nana dumunikɛso kɔnɔ, Ɛsitɛri fɛ kalaka kan, Aman tun be yi. Masacɛ kabara k'a fɔ ko: «O n'a ta bɛɛ a b'a fɛ ka ben masamuso kan n ka soo kɔnɔ ni n be yen!» O kuma nin fɔtɔ masacɛ fɛ, u ye fani biri Aman ɲaa kan. Masacɛ ka baaraden Aribona y'a fɔ masacɛ ye ko Aman yɛrɛ tun ye lɔgɔ lalaga Maridose faga kama, min tun ye koɲuman kɛ masacɛ ye, k'o lɔgɔ nin be Aman ka soo, a jaɲa be mɛtɛrɛ mugan ni duuru ɲɔgɔn bɔ. Masacɛ y'a fɔ ko u ka taga Aman yɛrɛ dulon o kan. Aman tun ye lɔgɔ min lalaga Maridose faga kama, u y'ale yɛrɛ le dulon o kan. O kɔ, masacɛ dusu sumana. O loon kelen yɛrɛ la, masacɛ Sɛrisɛsi ye Aman ka soo bɛɛ di a ka muso Ɛsitɛri ma, Aman min tun kɛra zuwifuw jugu ye. O loon yɛrɛ la fana, Maridose tagara to masacɛ kɔrɔ, bari Ɛsitɛri tun y'a fɔ ko Maridose ye ale ka mɔgɔ dɔ ye. Masacɛ tun y'a ka bololanigɛ min di Aman ma ka sɔrɔ k'a minɛ a fɛ, a y'o bɔ k'a di Maridose ma. Ɛsitɛri fana ye Maridose sigi Aman ka soo kunna. O kɔ, Ɛsitɛri tagar'a kunbiri gwan masacɛ ɲakɔrɔ ka kuma a fɛ tugu. A tun be kasira k'a daali ko a k'a to Agagi kɔmɔgɔ Aman ye baarajugu min ŋaniya zuwifuw kama, o ka dabila. Masacɛ y'a ka sanubere wili k'a sin Ɛsitɛri ma, a wilila ka lɔ masacɛ ɲafɛ, k'a fɔ a ye ko: «Masacɛ, n'i be sɔn, ni ne koo ka d'i ye, n'i y'a ye ko koo nin ka ɲi, ani ko ne koo ka d'i ye sɔbɛ la, a to u be sɛbɛ dɔ sɛbɛn min b'a yira ko Agagi kɔmɔgɔ Amedata dencɛ Aman ka bataki kɔnɔnako daa fagara, a tun ye min latigɛ k'a sɛbɛn janko u k'i ka maraw bɛɛ kɔnɔ zuwifuw faga. Kojugu min bena ne ka siya sɔrɔ, ne be se k'o muɲu cogo di? Ne bena to ka ne ka siya halakitɔ filɛ cogo di?» O la, masacɛ Sɛrisɛsi y'a fɔ a ka muso Ɛsitɛri ni zuwifucɛ Maridose ye ko: «Ne ye Aman ka soo di e Ɛsitɛri ma, Aman yɛrɛ dulonna ka ban lɔgɔ kan, bari a tun wilila zuwifuw kama. Aw yɛrɛ ka bataki dɔ sɛbɛn ni ne masacɛ tɔgɔ ye, ka zuwifuw dɛmɛ, sɛbɛncogo min ka di aw ye, ka taamasiɲɛ kɛ a kan ni ne masacɛ ka bololanigɛ ye, bari n'u ye bataki min sɛbɛn ka taamasiɲɛ la a kan ni masacɛ ka bololanigɛ ye, mɔgɔ te se k'o kɔnɔnakuma yɛlɛma.» O waati yɛrɛ la, u ye masacɛ ka sɛbɛnnikɛlaw wele. U ye batakiw sɛbɛn, ka kɛɲɛ ni Maridose ka fɔta bɛɛ ye, saan nin kalo sabanan tile mugan ni saba loon, min ye * Siwan kalo ye, k'u ci zuwifuw ni masacɛ ka dakɔrɔsigiw ma, ni masacɛ ka lasigidenw, an'a ka mara kɛmɛ ni mugan ni wolonwula kuntigiw ma, k'a ta Ɛndi jamana na fɔɔ ka ta'a bila Etiyopi jamana na. U y'a sɛbɛn ka kɛɲɛ ni mara kelen kelen bɛɛ ka siyakan n'u ka sɛbɛnni kɛcogo ye, ka zuwifuw ta sɛbɛn ka kɛɲɛ n'u ka kaan sɛbɛncogo ye fana. U ye bataki nunu sɛbɛn ni masacɛ Sɛrisɛsi tɔgɔ ye, ani ka taamasiɲɛ la u kan n'a ka bololanigɛ ye. Bataki nunu dibagaw tun yɛlɛla soo ɲanamanw kan minw tun be masacɛ ka bila la. Masacɛ tun ye sira di zuwifuw ma duguw bɛɛ kɔnɔ, ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ye ɲɔgɔn lajɛn k'u b'u kɛlɛ, n'u kɛra siya o siya ye ka bɔ mara o mara la, k'u ka ɲɔgɔn lajɛn k'o tigiw kɛlɛ k'u faga ka ban pewu, u ni u ka denmisɛnw n'u ka musow, ani k'u ka bololafɛnw ta. K'o koo ka kɛ loon kelen na, masacɛ Sɛrisɛsi ka maraw bɛɛ kɔnɔ, saan kalo tan ni filanan tile tan ni saba loon, min ye * Adari kalo ye. O bataki nunu tun ka kan ka kalan maraw bɛɛ kɔnɔ ka kɛ sariya ye ka fɔ siyaw bɛɛ ɲana janko zuwifuw labɛnnin ka sɔrɔ o loon na k'u mɔnɛ bɔ u juguw la. Ka kɛɲɛ ni masacɛ ka fɔta ye, bataki nunu dibagaw yɛlɛla masacɛ ka soow kan ka teliya ka taga n'u ye. Sɛbɛ nin dɔ kalanna fana Suzi dugu kɔnɔ min tun ye masadugu ye. O kɔ, Maridose bɔra masacɛ ka soo kɔnɔ, masafani tun b'a kaan na, fani nin tun ɲɛgɛɲɛgɛnin lo, gwɛman ni wuleman tun b'a la. A tun ye masafugulan sanulaman belebeleba biri, ani ka forocaɲuman wuleman don a kaan na. Suzi dugu mɔgɔw nisɔndiyara n'u be pɛrɛnna. Hɛrɛ ni nisɔndiya, ani boɲa, o le tun kɛra zuwifuw ta ye o loon na. Masacɛ ka cii sera mara o mara kɔnɔ, dugu o dugu kɔnɔ, o yɔrɔ zuwifuw tun nisɔndiyara kosɔbɛ, ka ɲanagwɛ, ka dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ. Jamana kɔnɔ siya wɛrɛ caaman y'u yɛrɛ yɛlɛma ka kɛ zuwifuw ye, bari u tun be siran u ɲa. Saan kalo tan ni filanan tile tan ni sabanan loon, n'o ye * Adari kalo ye, ka kɛɲɛ ni masacɛ ka sariya n'a ka sira dinin ye, zuwifuw juguw tun be miiri k'olu le bena se u kɔrɔ loon min na, a ma kɛ ten tugu, zuwifuw le yɛlɛmana ka se u juguw kɔrɔ. Zuwifu minw tun be masacɛ Sɛrisɛsi ka maraw bɛɛ n'u duguw kɔnɔ, olu ye ɲɔgɔn lajɛn, mɔgɔ minw tun b'a fɛ k'u halaki, u wilila olu kama. Mɔgɔ si tun te se ka lɔ u ɲakɔrɔ, bari siya tɔw bɛɛ tun siranna u ɲa kosɔbɛ. Masacɛ ka mara bɛɛ kuntigiw n'a ka dakɔrɔsigiw, n'a ka lasigidenw, n'a ka baarakɛlaw tun be zuwifuw dɛmɛ, bari u tun be siran Maridose ɲa kosɔbɛ. Maridose tun kɛra mɔgɔbaba ye masacɛ ka soo kɔnɔ, a tɔgɔ bɔra fɔɔ ka se maraw bɛɛ la, a tun be barika sɔrɔla ka taga ɲa. Zuwifuw y'u juguw bɛɛ faga ni murujanjanw ye, k'u halaki k'u ban pewu. U y'u sago kɛ u juguw la. Zuwifuw tun ye mɔgɔ kɛmɛ duuru le faga Suzi dugu kɔnɔ min ye masadugu ye. U ye Parisandata faga, ani Dalifɔn, ni Asipata, ani Porata, ni Adaliya, ni Aridata, ani Parimasita, ni Arizayi, ani Aridayi, ni Wayizata, minw tun ye u jugu, Amedata dencɛ Aman, ka deen tan ye. Nga u ma u bololafɛnw ta. O loon kelen na, mɔgɔ minw tun fagara Suzi dugu kɔnɔ, min ye masadugu ye, u nana o daa fɔ masacɛ ye. A y'a fɔ a ka muso Ɛsitɛri ye ko: «Zuwifuw ye mɔgɔ kɛmɛ duuru faga Suzi dugu kɔnɔ min ye masadugu ye, ani Aman deen tan fana. U ye mun le kɛ ne ka mara tɔ nunu kɔnɔ sa? I be mun le fɛ tugu? N bena o kɛ i ye. I be mun le ɲini tugu? N be o kɛ i ye.» Ɛsitɛri y'a fɔ masacɛ ye ko n'a be sɔn, ko a ka sira di zuwifuw ma, minw be Suzi dugu kɔnɔ, u k'o ɲɔgɔn kɛ tugu sini ka kɛɲɛ ni masacɛ ka sira dinin ye bii, ani k'u ka Aman deen tan nunu dulon lɔgɔ kan. Masacɛ ye sira di, u y'o fɔ Suzi dugu kɔnɔ, u ye Aman deen mɔgɔ tan nunu dulon lɔgɔ kan. Zuwifu minw tun be Suzi dugu kɔnɔ, olu ye ɲɔgɔn lajɛn Adari kalo tile tan ni naaninan loon tugu, ka mɔgɔ kɛmɛ saba faga Suzi dugu kɔnɔ, nga u ma maga u bololafɛnw na. Zuwifu tɔw minw tun be masacɛ ka maraw la, olu ye ɲɔgɔn lajɛn k'u juguw kɛlɛ janko k'u yɛrɛ kisi. U banbana o lonɲuman nin na k'u yɛrɛ bɔsi u juguw bolo. U y'u faga fɔɔ ka se mɔgɔ waa bi wolonwula ni duuru (75 000). Nga u ma maga u bololafɛnw na. O koow kɛra * Adari kalo tile tan ni sabanan loon. Tile tan ni naaninan loon na, zuwifuw lafiɲɛna ka ɲanagwɛ kɛ, ka nisɔndiya. Minw be Suzi dugu kɔnɔ, olu ye ɲɔgɔn lajɛn kalo tile tan ni sabanan loon, ani a tile tan ni naaninan loon fana. Kalo nin tile tan ni duurunan loon, olu fana lafiɲɛna ka ɲanagwɛ kɛ, ka nisɔndiya. O le y'a to zuwifu minw be kongoduguw kɔnɔ, olu be Adari kalo tile tan ni naaninan loon le kɛ u ka ɲanagwɛlon ye ka nisɔndiya kosɔbɛ, ka to ka fɛɛn dɔw di ɲɔgɔn ma. Maridose y'o koow sɛbɛn k'o ci zuwifuw bɛɛ ma minw yɔrɔ tun ka surun ani minw yɔrɔ tun ka jan, masacɛ Sɛrɛsɛsi ka maraw bɛɛ la, k'a fɔ u ye k'u ka ɲanagwɛ kɛ saan o saan Adari kalo tile tan ni naaninan loon, ani a tile tan ni duurunan loon, u k'u jati loonw ye u ye hɛrɛ sɔrɔ minw na, k'u yɛrɛ bɔsi u juguw bolo, ani k'u jati kalo ye, u ka dusukasi yɛlɛmana ka kɛ nisɔndiya ye, u ka nisɔngoya yɛlɛmana ka kɛ ɲanagwɛ ye min na. Ko u ka ɲanagwɛ, ka nisɔndiya o loon nunu na, ka to ka dumuni di ɲɔgɔn ma, ani ka dɛsɛbagatɔw sɔn. Zuwifuw y'a latigɛ ko u tun y'a daminɛ ka koo min kɛ ka ban, ani Maridose ye min sɛbɛn, k'u bena o kɛ. Bari Agagi kɔmɔgɔ Amedata dencɛ Aman min tun ye zuwifuw jugu ye, ale tun y'u fagako latigɛ. A tun ye * kalabon le kɛ, u tun be min wele ko Purimu, waasa ka se k'u faga k'u halaki pewu. Nga Ɛsitɛri tun tagara masacɛ fɛ, o la, masacɛ y'a fɔ ani k'a sɛbɛn ko Aman ye kojugu min labɛn zuwifuw kama, o ka segi ka ben a yɛrɛ kuun na, ko ka Aman n'a deenw dulon lɔgɔ kan. O le y'a to, u y'o loon nunu wele ko Purimu ɲanagwɛlon. O bataki nin kɔnɔnakuma kosɔn, u tun ye fɛɛn minw ye ani koo minw kɛra u la, o bɛɛ kosɔn, Zuwifuw y'a latigɛ u ni u kɔmɔgɔw ye, ani mɔgɔ minw tugura u kɔ, k'u bena to k'o loon fila nunu bato saan o saan o waati kelen na, ka kɛɲɛ ni min fɔr'a kɛcogo la. U kɔmɔgɔw bɛɛ ka kan k'u hakili to o loon nunu na, k'u bato u ka soow kɔnɔ ni maraw bɛɛ kɔnɔ ani dugubabaw bɛɛ kɔnɔ. Ko Purimu ɲanagwɛ kɛli man kan ka dabila abada zuwifuw fɛ, ani u kɔmɔgɔw ka kan k'u hakili to a la. Abiyayili denmuso Ɛsitɛri, n'o ye masacɛ muso ye, ani zuwifucɛ Maridose ye sɛbɛ dɔ ci tugu janko ka se ka loon nunu wajibiya, min koo fɔra sɛbɛ dɔ nin kɔnɔ. U ye batikiw ci masacɛ Sɛrisɛsi ka mara kɛmɛ ni mugan ni wolonwula kɔnɔ zuwifuw bɛɛ ma. Hakilisigi kuma ni hɛrɛkuma le tun be bataki nunu kɔnɔ. U cira janko Purimu ɲanagwɛlon nunu kɛwaati ka yira, ka kɛɲɛ ni zuwifucɛ Maridose ni masacɛ ka muso Ɛsitɛri ka koo latigɛli ye. U ye min latigɛ u yɛrɛw ye n'u deenw ye, u bena suun don ka kasi loon minw na. A kɛra ten, Ɛsitɛri ka sɛbɛ sera ka Purimu ɲanagwɛlon nunu koo wajibiya, ani u y'o koo sɛbɛn sɛbɛ dɔ kɔnɔ. O kɔ, masacɛ Sɛrisɛsi ye lɛnpo dɔ sarako latigɛ a ka jamana kɔnɔ mɔgɔw ye fɔɔ ka taga se kɔgɔji cɛma dugukolow la, ani yɔrɔ wɛrɛw. Maridose ye koo minw bɛɛ kɛ a ka fanga kɔnɔ ni jagwɛlɛya ye, ani masacɛ ye boɲa min la a kan, u y'o bɛɛ sɛbɛn Mɛdi ni pɛrɛsiw ka masaw ka loon o loon kibaru sɛbɛ kɔnɔ. Tiɲɛ na, Maridose le tun gwanna masacɛ Sɛrisɛsi kɔ. Zuwifuw tun b'a jati kosɔbɛ, ani a koo tun ka di u bɛɛ ye. Bari a tun be to k'a ka siya ka hɛrɛ le ɲini, ani u ka nafa be sɔrɔ koo minw na, a tun be to k'o le fɔ. Cɛɛ dɔ tun be Usi jamana na, a tɔgɔ ko Zɔbu. A tun kɛra mɔgɔɲuman ye, a tilennin tun lo. A tun be siran Ala ɲa. A tun te sɔn kojugu ma. A tun ye dencɛ wolonwula sɔrɔ, ni denmuso saba. Saga waa wolonwula (7 000) tun b'a fɛ, ni ɲɔgɔmɛ waa saba (3 000), ni sɛnɛkɛmisi waa kelen (1 000), ni fali kɛmɛ duuru. A ka baaradenw tun ka ca kosɔbɛ. Mɔgɔba tun lo ka tɛmɛ kɔrɔn fɛ mɔgɔw bɛɛ kan. A dencɛ nunu tun be to ka taga bɔ ɲɔgɔn ka soo ka ɲanagwɛ kɛ. U tun be to k'u balimamuso mɔgɔ saba nunu wele, janko ka se ka dumuni kɛ ani ka minni kɛ n'u ye. Tuma o tuma, n'u ka ɲanagwɛ banna, Zɔbu tun be to k'a ka deen nunu wele k'u saniya. A tun be to ka wili sɔgɔma joona ka saraka jɛnita bɔ u kelen kelen bɛɛ tɔgɔ la. Bari Zɔbu tun be to k'a fɔ ko n'a sɔrɔ a deenw ye kojugu kɛ ka miiriyajugu ta Ala faan fɛ. Zɔbu tun be to k'o le kɛ tuma bɛɛ. Loon dɔ, mɛlɛkɛw nana Masaba fɛ, Sutana fana nana don u cɛma. Masaba y'a ɲininga ko: «E bɔra min?» Sutana y'a jaabi ko: «N bɔra diɲɛ yaalayɔrɔ, ne munumununa yen.» Masaba y'a fɔ Sutana ye ko: «E ye ne ka baarakɛla Zɔbu ye wa? A ɲɔgɔn te dugukolo kan. Mɔgɔɲuman lo, a tilennin be. A be siran ne Ala ɲa, a te sɔn kojugu ma.» Sutana y'a fɔ Ala ye ko: «I be miiri ko Zɔbu be siran i ɲa gwansan le wa? E m'a lamini i ko kogo k'a tanga, n'a ka somɔgɔw an'a bololafɛnw bɛɛ ye wa? E y'a dɛmɛ a ka baara la, a ka begɛnw be jamana yɔrɔ bɛɛ. E k'a bololafɛnw bɛɛ cɛn k'a filɛ sa! Ne lanin b'a la ko a bena e nɛni.» Masaba y'a fɔ Sutana ye ko: «Ayiwa, a bololafɛnw bɛɛ b'i bolo, nga i kana maga a yɛrɛ la.» O la, Sutana bɔra Masaba kɔrɔ. Loon dɔ, Zɔbu dencɛw n'a denmusow tun be dumuni kɛra ani ka duvɛn min u bɛɛ kɔrɔ ka soo. Mɔgɔ dɔ nana Zɔbu fɛ k'a fɔ a ye ko: «Ka misiw to sɛnɛ na, ani faliw tun be ɲimini kɛra u gɛrɛfɛ, Sabakaw dɔw nana ben u kan k'u minɛ, ani k'i ka baaradenw faga ni murujan ye. Ne kelen le sera ka boli, ko n ben'a fɔ i ye.» K'ale to kuma na, dɔ wɛrɛ nan'a fɔ ko: «Sanpɛrɛn jigira ka sagaw n'i ka baaradenw jɛni, k'u mugumugu. Ne kelen le sera ka boli, ko n ben'a fɔ i ye.» K'a le to kuma na, mɔgɔ wɛrɛ nan'a fɔ ko: «Kalidekaw jɛnkulu saba nana girin ɲɔgɔmɛw kan k'u minɛ, k'i ka baaradenw faga ni murujan ye. Ne kelen le sera ka boli, ko n ben'a fɔ i ye.» K'ale fana to kuma na, mɔgɔ wɛrɛ nan'a fɔ ko: «E dencɛw n'i denmusow tun be dumuni kɛra ani ka duvɛn min u bɛɛ la kɔrɔ ka soo, fɔɲɔba dɔ bɔra kongokolon faan fɛ ka na soo nin gosi, a benna u kan, u sara. Ne kelen le sera ka boli ka bɔ, ko n ben'a fɔ i ye.» O la, Zɔbu wilila k'a ka fani faran dusukasi bolo, k'a kuun li, k'a kunbiri gwan k'a fɔ Ala ye ko: «Ne bolo lakolon le wolola, ne fana bena segi ka taga ten. Masaba le y'u di, Masaba le y'u minɛ. A tɔgɔ ka tanu.» O n'a ta bɛɛ, Zɔbu ma kojugu kɛ, a fana ma baga Ala ma foyi la. Loon dɔ tugu, mɛlɛkɛw nana Masaba ɲakɔrɔ. Sutana fana nana n'u ye Masaba fɛ. Masaba ye Sutana ɲininga ko: «E bɔra min?» Sutana y'a jaabi ko: «N bɔra diɲɛ yaalayɔrɔ, ne munumununa yen.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «E ye ne ka baarakɛla Zɔbu cogo ye wa? A ɲɔgɔn te dugukolo kan. Mɔgɔɲuman lo, a tilennin be. A be siran ne Ala ɲa, a te sɔn kojugu ma. E ye ne wajibiya k'a mako sa gwansan. Nga a tor'a ka mɔgɔɲumanya kan.» Sutana y'a fɔ Masaba ye ko: «Farisogo kɔni ye farisogo ye. Adamaden b'a bololafɛn bɛɛ kɛ k'a nii kisi le. E bolo la a kan k'a tɔɔrɔ. Ne lanin b'a la ko a bena i nɛni.» Masaba y'a fɔ Sutana ye ko: «Ayiwa, a b'i bolo, nga i kan'a nii bɔ.» O la, Sutana bɔra Masaba kɔrɔ ka taga Zɔbu tɔɔrɔ ni jolijugu dɔ ye. A fari bɛɛ kɛra joli ye. Zɔbu tun be tɛgɛnɛkolon kɛ k'a yɛrɛ siɲɛ n'a ye, ani ka to ka sigi bugurigwɛ kɔnɔ. A ka muso y'a fɔ a ye ko: «Halibi e be jijara i ka mɔgɔɲumanya la wa? I te Ala nɛni ka sa wa?» Zɔbu y'a fɔ a ye ko: «E be kuma i ko naloman. Ala mana koɲuman kɛ an ye, an b'o fɛ. Mun na an be ban a juguman na?» O bɛɛ la, Zɔbu ma kumajugu fɔ. Zɔbu teriw mɔgɔ saba y'a ka tɔɔrɔkow bɛɛ mɛn. U kelen kelen bɛɛ bɔra u ka jamanaw na ka na. Elifazi bɔra Teman, Bilidadi bɔra Suwa, Sofari bɔra Naama. U ye ɲɔgɔn ye k'u be taga Zɔbu fɛ k'a makari filɛ k'a ɲaji cɛ. K'u to yɔrɔjan, u ye filɛli kɛ k'a ye, u ma se k'a lɔn. U tora ka kasi. U y'u ka faniw faranfaran ka to ka buguri fili sanfɛ ka kɛ u kuun na. U tagara sigi a gɛrɛfɛ duguma tile wolonwula ni suu wolonwula, u ma se ka kuma a fɛ. Bari u tun y'a ye ko a ka sɛgɛn ka bon kojugu. A laban, Zɔbu ye kuma ta ka kumajugu fɔ a wololon koo la. A ko: «Ne wololon niin ka bɔ jatili la. N kɔnɔ tara suu min na, ale fana ka kɛ ten. O loon nin ka kɛ dibi ye, Ka Ala to sanfɛ, a kana miiri a la, yeelen kana bɔ o loon na. Dibi ka kɛ a niyɔrɔ ye, dibijugu! Sankabaw k'a datugu, suu ka ko tilefɛ. Dibi ka don o suu nin kɔnɔ kosɔbɛ, a kana sɔrɔ loonw cɛma saan kɔnɔ. A kana jati kalow cɛma. O suu nin ka kɛ densɔrɔbali suu ye, nisɔndiyamankan kana mɛn suu nin kɔnɔ. Londangabagaw k'a kɛ lonjugu ye, sogojugu Leviyatan welebagaw k'a kɛ lonjugu ye. A dugugwɛda lolow ka dibi. A mako ka kɛ yeelen na, a kan'a sɔrɔ. A kana dugugwɛda kɛnɛ ye. Bari a ma ne woloko bali, janko a tun ka kɛ sababu ye ne ɲaa tun kana la tɔɔrɔ nin kan. Mun na ne ma sa n bamuso kɔnɔ? Mun na n ma sa n wolowaati yɛrɛ la? Mun na ne ye seenw sɔrɔ ka la u kan yɛrɛ? Mun na siin sɔrɔla ka n balo? N'o tɛ, yan tuma si, n tun lara ɲasuma na kaburu la ka sinɔgɔ ka lafiɲɛ. N tun bena fara diɲɛ masaw ni ladibagaw kan, minw tun be to ka kaburu taamasiɲɛw lɔ u yɛrɛ ye. N tun bena kɛ ni ɲamɔgɔw ye, sanu tun be minw fɛ, minw tun b'u ka boonw fa wari la. Ne tun bɛna kɛ i ko deen min sanin wolola, i ko deen minw ma tile ye. Mɔgɔjugu te foyi kɛ o yɔrɔ la tugu. O ye lafiɲɛyɔrɔ ye mɔgɔsɛgɛnnin fɛ. Kasodenw b'u yɛrɛ sɔrɔ o yɔrɔ la ɲasuma na, u t'u kɔlɔsibaga pɛrɛnkan mɛn yen tugu. Mɔgɔba ni mɔgɔ gwansan bɛɛ ye kelen ye o yɔrɔ la, jɔɔn be hɔrɔnya ka bɔ a kuntigi bolo yen. Mun na Ala b'a to dugu be gwɛ ka ɲanibagatɔw sɔrɔ? Mun na dusukasibagaw be sii sɔrɔ? Minw be saya kɔnɔna, a do te se u ma, u b'a fɛ yɛrɛ, ka tɛmɛ nafolo kan. U tun bena taga nisɔndiya la, u tun bena nisɔndiya kosɔbɛ kaburu sɔrɔ la. Mun na sii be di mɔgɔ ma min t'a taayɔrɔ lɔn? Ala be min datugu i ko kogo. Ŋunan le kɛra ne ka dumuni ye, ne kasikan be bɔ i ko jikuru. Ne siranna koo min na, o le ye n sɔrɔ. N siranna kosɔbɛ min ɲa, o le sera n ma. Ɲasuma te n kan, n te hɛrɛ la, n lafiyanin tɛ, ɲagwan le be n kan.» Elifazi ka bɔ Teman, ye kuma ta k'a fɔ ko: «Ni mɔgɔ ko a be dɔ fɔ i ye sa, o bena i sɛgɛn, nga daa te se ka tugu o kan fana. I ye mɔgɔ caaman kalan, ka sigɛnbagatɔw dɛmɛ u ye barika sɔrɔ. Mɔgɔ minw tun benna, olu wilila i ka ladili barika la, i ye sigɛnbagatɔw dɛmɛ ka bɔ u ka sɛgɛn na. Sisan, o koo sera ele yɛrɛ ma, i hakili be wili, o ɲɔgɔn y'i sɔrɔ, o kɛra jatigɛ ye i ma. E ka Alaɲasiran nin ma i dɛmɛ wa? E jigi ma kɛ e ka mɔgɔɲumanya ye wa? Miiri, i ye mɔgɔ jalakibali dɔ ye a halakira wa? Walima i ye mɔgɔtilennin tununin mɛn ka ye wa? Ne y'a ye ko mɔgɔ minw be kotilenbali kɛ, minw be kojugu la, olu b'o tɔnɔ sɔrɔ. Ala dalafɔɲɔ b'u halaki, a ka dimi b'u jɛni. Jara ŋunankan be ban, jaraden ɲiiw be kari. Wara be sa sogotanya la, jaradenw be jɛnsɛn. Dogodogoninkuma dɔ donna ne tulo la, a ŋunuŋunukan le donna n tulo la. Sikotuma na sufɛ, miiri caaman be tɛmɛ mɔgɔ kuun na waati min na, mɔgɔ ka sinɔgɔ diyawaati la, o waati la, ne siranna ka yɛrɛyɛrɛ kosɔbɛ, ne kolo bɛɛ magamagara. Fɔɲɔ sifa dɔ fiyɛra ne ɲada kan, fɔɔ ne farisi wilila ka lɔ. Mɔgɔ dɔ lɔnin tun be yen, ne ma se k'a tigi lɔn, a tora ne ɲafɛ ten. Ne ye ŋunuŋunukan dɔ mɛn ko: ‹Adamaden min be sa, ale be se k'a fɔ ko ale tilennin lo Ala ɲakɔrɔ wa? Mɔgɔ be se k'a fɔ ko ale saniyanin lo a Danbaga ɲakɔrɔ wa? Ni Ala lanin te a ka baarakɛlaw la, n'a ye fiɲɛ sɔrɔ a ka mɛlɛkɛw la, adamaden min ye bɔgɔ ye, o ta be fɔ tugu wa? Mɔgɔ min ye buguri ye, a tena fiɲɛ sɔrɔ ale la wa? Ale min be se ka mugumugu ɲatugu ni ɲayɛlɛ cɛ. Olu minw bena mugumugu tile kelen kɔnɔ, u fana be tunu ten kudayi, mɔgɔ tena jatiminɛ kɛ u la. U ka nafolo bena kɛ mɔgɔ wɛrɛ ta ye, u bena sa u te foyi faamu.› «Weleli kɛ. Yala mɔgɔ bena sɔrɔ min b'i jaabi wa? I bena se k'i ɲaa sin mɛlɛkɛw jumɛn ma? Bari dimi be naloman faga, keliya le be kɛ sababu ye kolɔnbali ma. Ne ye naloman ka koo yiriwatɔ ye, o yɔrɔnin kelen, ne y'a ka soo danga ko: Ala k'a kɛ a deenw kana dɛmɛ sɔrɔ, u kana dɛmɛbaga sɔrɔ kititigɛyɔrɔ la. U ka jalaki. Ale yɛrɛ ye suman min ladon, mɔgɔ wɛrɛw k'o ta, hali n'u datugunin be ni ŋɔniw ye, u k'u ta. Wasabaliw k'a ka nafolo cɛ. Sigɛn te n'a kelen, dɛsɛ fana te n'a kelen. Adamaden wolola sigɛn le kama, i ko sanmanamana ka kan ka tɛmɛ sanfɛ cogo min na. Ni ne tun lo, ne tun bena n ɲaa sin Ala le ma, ne tun bena n ka koo ɲafɔ Ala le ye. A be kobabaw kɛ minw faamu ka gwɛlɛ, a ka kabakow te jati ka ban. A be sanji ben dugukolo kan, a be jii kɛ forow kɔnɔ. Mɔgɔ minw majiginin lo, a b'olu kɔrɔta, a fana be dusukasibagatɔw kisi. A be namaramɔgɔw ka kolatigɛnin cɛn, baara te ɲa u bolo. A be hakilitigiw minɛ u ka cekuya la, u ka ladili hakilimanw te foyi ɲa tugu. U be talon dibi kɔnɔ tilefɛ, u be mɔmɔni kɛ dibi kɔnɔ, k'a sɔrɔ tilegwanfɛ lo. Nga Ala be dɛsɛbagatɔ kisi saya ma, a be sigɛnbagatɔ bɔsi u tɔɔrɔbagaw ka sebagaya fanga kɔrɔ. Dɛsɛbagatɔ jigi be fa ten, fɔta te sɔrɔ kojugukɛla fɛ. O la do, Ala be mɔgɔ min ladi, o tigi ta ye dagamu ye. Kana ban Setigi ka ladili ma. Ale lo be sɛgɛn la, ka tila k'a ban. A be mandiminin kɛ, ka tila ka fura kɛ. A b'i kisi dusukasi ma siɲɛ caaman, o la, tɔɔrɔ tena i sɔrɔ tugu. A bena e tanga saya ma kɔngɔ tuma na, k'i kisi kɛlɛ tuma na. A bena e tanga mɔgɔw daa ma. Ni cɛnni be kɛra, e tena siran tugu. Ni cɛnni be kɛra, ani kɔngɔ, e kɔni ta ye yɛlɛ le ye. E kana siran kongosogow ɲa. Bari kabakuruw tena sɔrɔ i ka forow la, kongosogow tena maga i la fewu. I ben'a lɔn ko hɛrɛ be i ka soo kɔnɔ. N'i y'i ka begɛnw kɔlɔsi, i ben'a ye ko foyi ma bɔ u la. I ben'a ye ko i ka soo be yiriwara, ko i kɔmɔgɔw be cayara i ko biin, foro la. E bena kɔrɔ kosɔbɛ ka sɔrɔ ka sa, o b'i ta ka don kaburu kɔnɔ i ko u be suman kannin cɛ k'a la cogo min na a kantuma na. An ye min sɔrɔ an ka ɲinini caaman na, o le ye nin ye. O yɛrɛ lo tigitigi. A b'i ma k'a mɛn, k'i mako ɲa n'a ye.» Zɔbu y'a jaabi ko: «Huun! Ni ne ka tɔɔrɔ tun be se ka suma kɔni! Ni ne ka sigɛn jati tun be se ka minɛ kɔni! O tun bena gwiliya ka tɛmɛ kɔgɔji dala cɛncɛn kan, o le kosɔn, n be kuma ɲagaminin fɔra. Setigi ka biɲɛw ye ne sɔgɔ, a baga donna ne la. Ala ka siranyakow lajɛnna ne kama. Kongofali be biin to a ɲakɔrɔ, ka to ka kasi wa? Misi b'a ka ɲiminifɛn to a kɔrɔ ka to ka kasi wa? Fɛɛn min man timi, o be se ka dumu ni kɔgɔ ma kɛ a la wa? Faan yɔrɔ gwɛman ka timi wa? Ne b'o fɔɔnɔ, dumuni ɲuguta lo. Ne b'a fɛ n ka daalili be jaabi, n be fɛɛn min laɲini, Ala k'o di n ma. A ka ne halaki, a k'a bolo bɔ ka ne tɔɔ laban sa. Ne dusu tun bena saalo, ne tun bena panpan nisɔndiya la ka n to sɛgɛnjugu kɔnɔ k'a lɔn ko ne tun ma ɲinɛ Ala ka fɔta si kɔ. See te n ye tugu k'a fɔ ko n be kɔnɔni kɛ. Ni ne tora nii la, ne bena mun le sɔrɔ? O tuma na, ne fanga ye farakuru ta ye wa? Ne fari ye zira le ye wa? Dɛmɛbaga te n na, bɔyɔrɔ si te ne fɛ tugu. Mɔgɔ min be tɔɔrɔ la, o tigi mako b'a teri ka makari la. N'o tɛ, a bena Setigi ɲasiranko dabila. Ne teriw ye janfamɔgɔw ye i ko kɔɔ, u be tigɛ i ko kɔɔ minw jii tigɛra. Jii siminin be karikari k'u fa, * sanji siminin b'a la ka yeelen u sanfɛ. Tilemana mana se, u be ja, yɔrɔ mana gwan, u be ja yɔrɔnin kelen. Ɲɔgɔmɛtigiw b'u ka sira bila, u be taga kongokolon kɔnɔ ka tunu yen. Tema ɲɔgɔmɛtigiw be jii yaalala, Saba taw jigi be jii kan. U y'u jigi l'a kan minkɛ, u maloyara, u kuun surunna u setuma na. Aw kɛra o ɲɔgɔn le ye sisan, aw ye ne ka sɛgɛn ye dɔrɔn ka siran. Ne y'a fɔ ko aw ka fɛɛn dɔ di ne ma wa? Ko aw ka boɲafɛnw bɔ aw ka nafolo la k'o di ne ma wa? Janko ka kɛ sababu ye n ka kisi juguman ma wa? N ka bɔsi mɔgɔ farimanw bolo wa? Aw ka ne kalan, o la, ne tena foyi fɔ tugu. Aw ka ne filiyɔrɔ ɲafɔ ne ye kɛ. Tiɲɛkuma be digi mɔgɔ la. Aw ka jalaki nunu be mun le ɲa? Aw be miiri ko ne be kumafu le fɔra wa? N'o lo, mun na aw b'aw daa don ne ka jigitigɛkuma na? Aw be sɔn ka falatɔ feere wa? Aw be sɔn k'aw teri feere. Aw ka ne filɛ ka ɲa, yala ne be galon le tigɛr'aw ye wa? Aw k'a filɛ sa, namarakuma tɛ, halibi, aw k'a filɛ, ne ka tiɲɛ le be sɔsɔra. Tilenbaliyakuma te ne daa la, ne ma kumajugu fɔ. «Adamaden ta ye tɔɔrɔ le ye a sii kɔnɔ dugukolo kan, a ka loonw be i ko baaraden ta. Jɔɔn b'a fɛ ka suma dɔɔni sɔrɔ cogo min na, baaraden b'a ka sara kɔnɔna cogo min na, o cogo kelen la, ne niyɔrɔ kɛra kalo caaman sigɛn ye, ne ye min sɔrɔ, o ye tɔɔrɔ ye suu caaman kɔnɔ. N latɔ, n be n yɛrɛ ɲininga ko: ‹Ne bena wili tuma jumɛn?› Dugu te gwɛ joona. Ne be yɛlɛmayɛlɛma fɔɔ ka dugu gwɛ. Ne fari kɛra tumu ni kurukuru ye ne golo be furufurula ka nɛɛn don. Ne sii tilew ka teli ka tɛmɛ kwɛrɛ danbaga ka kurunnin kan. U banna, jigi te yen tugu. Ala, i hakili to a la ko ne ye niman le ye, ne ɲaa tena hɛrɛ ye tugu. E min be ne kɔlɔsira, e ɲaa tena n ye tugu. I bena filɛli kɛ, i tena ne ye. Sankaba be tunu ka taga cogo min na, lahara taabaga be ten, a te kɔsegi. A te segi ka n'a ka soo kɔnɔ, a ka sigiyɔrɔ mɔgɔw be ɲinɛ a kɔ. O la ne te se ka je, ne dusu kasinin lo, fɔɔ n ka dɔ fɔ, ne bena n ka dusukasi fɔ. Ne ye kɔgɔji ye, walima a kɔnɔ kabakofɛn ye wa, n'i be ne kɔlɔsira ten? Ni ne y'a fɔ ko n bena lafiɲɛ dilan kan, ko ne ka sɛgɛn bena nɔgɔya layɔrɔ la, o tuma na, i be siranya bila ne la ni sikow ye, e be n jaa wili ni yelifɛnw ye. Ɔnhɔn, ni e tun ye ne kaan dɛrɛ, o le tun ka fisa. Saya ka fisa n ma n tɔ ka to kolo ye. Koo nigɛ bɔra! Ne tena to sii la kudayi do! Ne to n be lafiɲɛ, tɔnɔ te n ka ɲanamaya la tugu. Adamaden ye mun ye n'i b'a jati ten? Mun na i b'a ka koo jati ten? Fɔɔ i be to ka na bɔ a ye sɔgɔma o sɔgɔma, ka to k'a kɔrɔbɔ tuma bɛɛ. E bena ne ye ka n to yen tuma jumɛn? E bena ne to n be n daji kunu tuma jumɛn? Ni ne y'i hakɛ ta, ne ye mun le kɛ i la, adamaden ka koo sɛgɛsɛgɛbaga? Mun na i ka bolokuru be jigi ne kan? Ne kɛra kunko ye i ma wa? Mun na e te muɲu ne kɔrɔ, ka yafa ne ma? Ne be ɲini ka sa, n lanin be buguri la, i bena ne ɲini waati min na, ne tena kɛ yen tugu.» Bilidadi ka bɔ Suwa y'a fɔ Zɔbu ye ko: «I bena to nin kuma nin kan fɔɔ ka se waati jumɛn? I ka kuma kɛra i ko fɔɲɔba, o bena ban tuma jumɛn? O tuma na, Ala be kotilennin yɛlɛma wa? Setigi be fili tiɲɛ ma wa? N'a sɔrɔ i deenw donna Ala gasi la, a y'u jalaki u ka fili kosɔn. Nga ele kɔni, n'i ye Ala ɲini, n'i ye Setigi daali ko a ka makari, ni jalakiyɔrɔ te i la, n'i tilennin lo, a tena mɛn k'i dɛmɛ. A bena i ta ɲa i ka tilenninya kɔnɔ. E cogokɔrɔ tena jati foyi ye, i bena kɛ cogo min na, o bena fisaya kosɔbɛ. E ka fɔlɔmɔgɔw ɲininga ka ɲa, u bɛmaw sera ka min faamu, i k'i hakili to o la. An wolotuma ma mɛn, an te foyi lɔn, an sii be tɛmɛ i ko suma. Olu bena se k'i kalan, u bena dɔ fɔ i ye. Min b'u kɔnɔ, u bena o le fɔ i ye. Nɔnfɔn te wili yɔrɔ si ni kɔda tɛ, buruku fana te falen ni lɛɛ kɔnɔ tɛ. Ni yɔrɔ jara, u be kɔn ka ja biin tɔw ɲa hali ni mɔgɔ m'u bɔn, k'a sɔrɔ u wilicogo ka ɲi. Mɔgɔ min be ɲinɛ Ala kɔ, ale laban be ten le, mɔgɔjugu jigi be kɛ fuu ye ten le. A jigi be tigɛ. A jigi be i ko taalen ka mana. N'a ko a be tintin a ka soo kan, soo be ci. N'a ko a be yɛlɛ a kan, a be yɛrɛkɛ. A be i ko yiri min fara jii la tilemana na, a b'a bolow yɛrɛkɛ nankɔ sanfɛ. A lili be don fɔɔ kabakuruw kɔnɔ, a be se farawo yɔrɔ bɛɛ la. N'u y'a bɔn ka bɔ yen, yanni dɔɔni, a be kɛ i ko ale tun te yan. O le be kɛ a laban ye. Dɔ wɛrɛ bena falen a nɔkɔrɔ la fana. Ala tena mɔgɔ jalakibali bila fewu, a fana te mɔgɔjugu dɛmɛ abada. A ben'a kɛ e be yɛlɛko, a ben'a kɛ i be nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ. Mɔgɔ minw be wili i kama, olu bena maloya, mɔgɔjuguw ka boonw bena tunu.» Zɔbu ye Bilidadi jaabi ko: «Ne y'a lɔn k'o be ten tiɲɛ na. Adamaden be se ka tiɲɛ sɔrɔ Ala ɲakɔrɔ cogo di? Ni adamaden ko ale ni Ala be ɲɔgɔn kiti, jaabili kelen tena sɔrɔ a fɛ ɲiningali waa kelen kɔnɔ. Lɔnniya ni sebagaya ye Ala ta ye. Jɔn le be se ka lɔ a ɲa ka tila ka kisi? A be kuluw wili ka bɔ u sigiyɔrɔw la, hali u te bɔ a kala ma. A diminin le b'o ci. A be dugukolo yɛrɛyɛrɛ, a juu sigilan be yuguyugu. N'a ko tile kana bɔ, a te bɔ, a be lolow bali ka bɔ. Ale kelen le ye sankolo yɛrɛkɛ ten, a fana be taama kɔgɔji kan. A ye lolo sifa dɔw dan. Lolo deen mugan ni fila minw be ɲɔgɔn kan, ni Sulagwɛnbagaw ni Sisɛ n'a deenw, ani worodugu ɲafan fɛ lolow. A be kobabaw kɛ minw te se ka faamu, a be kabakow kɛ daan te minw na. A be tɛmɛ ne gɛrɛfɛ, ne t'a ye. A be bɔ ne kɔrɔ, ne te bɔ a kala ma. N'a ye fɛɛn min minɛ fanga na, jɔn be se k'a bɔsi? Jɔn be se k'a ɲininga ko: ‹E be mun le kɛra?› Ni Ala dimina, jɔn be se k'a lɔ? Kɔgɔji kɔnɔ fɛnjugu n'a tɔɲɔgɔnw be kuru a ɲafɛ le. Ne bena se ka mun fɔ a ye? Ne bena kuma jumɛn le fɔ a ye? Hali ni tiɲɛ be ne fɛ, ne tena se ka foyi fɔ, fɔɔ n ka n kitibaga daali a ka makari n na. Ni ne yɛrɛ y'a wele, n'a ye n jaabi, n yɛrɛ tena se ka l'a la ko a ye n lamɛn. Ale min be ne halakira fɔɲɔba kɔnɔ, a be n tɔɔrɔra kosɔbɛ ni kuun t'a la. A te ne to n be lafiɲɛ, a be n dusu kasira yɛrɛ le. Ni ne ko n b'a kɛ fangako ye, ale lo do ye fangatigi ye. Ni ne ko kiti lo, jɔn le bena ne dɛmɛ o la? Hali ni ne tilennin lo, ne daa yɛrɛ le bena n don jalaki la. Hali ni jalakiyɔrɔ te n na, n dalakuma bena kunko lase n ma. Ne ye jalakibali ye wa, ne t'o lɔn n yɛrɛ ma. Diɲɛ nigɛ yɛrɛ bɔra ne la. Koo bɛɛ ye kelen ye ne fɛ, o la, ne b'a fɔ ko Ala be mɔgɔɲuman ni mɔgɔjugu halaki. Balawuko mana cun mɔgɔ jalakibali kan k'a faga, a ka dusukasiko te foyi ye Ala ɲana. Ni jamana dɔ donna mɔgɔjugu bolo, Ala b'a kɛ kititigɛlaw te yeli kɛ ka ɲa. Ni ale tɛ, jɔn b'o kɛ? Ne sii tilew ka teli ka tɛmɛ bolibaga kan. U tɛmɛna, n ma hɛrɛ ye yɛrɛ. U be ser'u laban na joona joona, u be tɛmɛna i ko sɛgɛn min be tagar'a ka dumuni tayɔrɔ. Ni n ko n bena ɲinɛ n ka dusukasi kɔ, ka n ka hamiko ye k'a to yen ka nisɔndiya, ne ka tɔɔrɔkow bɛɛ be siranya bila ne la, n y'a lɔn ko Ala tena ne filɛ jalakibali ye. Ne le jalakinin be ka ban. Mun na ne ben'a yira tugu ko n jalakinin tɛ? Hali ni ne tun kora ni safuna ye, ni ne tun ye n tigɛ ko ni sigɛn ye, a bena segi ka n don bɔgɔ la, ne ka fani be ɲugi ne la i ko mɔgɔ be ɲugi a tɔɲɔgɔn na cogo min na. Ala te adamaden ye n'an bena dalakuma falen ɲɔgɔn fɛ, walima ka taga n'a ye kititigɛla fɛ. Ni mɔgɔ dɔ tun be yen k'an bɔ ɲɔgɔn na, min ben'a bolo la an fila kan, o tigi tun bena Ala ka bere bɔ ne kan, a siranya tun tena ne minɛ tugu. Ne tun bena se ka kuma a fɛ ni jagwɛlɛya ye, nga o te yen, ne kelen dama lo. «Diɲɛ nigɛ bɔra ne la, o la, ne bena n ka dusukasikuma fɔ. Ne bena kuma nisɔngoya la. Ne ben'a fɔ Ala ye ko a kana ne jalaki, ko a ka ne filiyɔrɔ yira n na dɔrɔn. Ka ne tɔɔrɔ, o le ka di e ye wa? K'i ka danfɛn fili, k'a kɛ mɔgɔjugu ka namarako be ɲa, o le ka d'i ye wa? E be yeli kɛra i ko adamaden le wa? E be yeli kɛra i ko mɔgɔ le wa? E sii be i ko mɔgɔ ta wa? E sanda be i ko adamaden ta wa? Mun na i do b'a fɛ ka ne ka fili lɔn? Mun na i do b'a fɛ ka ne wajibiya k'o lɔn? E yɛrɛ y'a lɔn ko ne jalakinin tɛ, ne fana te se ka n yɛrɛ bɔsi i bolo. Ala, e le ye ne dan ka n labɛn n'i bolo ye, i bolo do b'a fɛ ka ne datugu ka ne halaki sisan. I hakili to a la ko e le ye n dilan i ko bɔgɔminan, e do b'a fɛ ka n segi ka kɛ buguri ye kɛ! Loon dɔ, i ye ne dilan ne baa kɔnɔ i ko nɔnɔ be simi minan kɔnɔ cogo min na. E ye farisogo ni golo di ne ma, e ye kolow ni fasaw di ne ma. E ye nii don n na ka ɲumanya kɛ n ye, e ka dɛmɛ le y'a to n tora nii na. K'a sɔrɔ e be koo dogora ne la. Min tun be e kɔnɔ, ne y'o lɔn. E b'a fɛ ka ne minɛ kojugu kɛyɔrɔ la. O kɔ, ne ka fili tena yafa. Ni ne jalakinin lo, bɔnɛ ye ne ta ye. Ni n jalakinin tɛ, n kuun surunnin bena to yen. Maloya ni tɔɔrɔ ye ne labɔ. Ne mana n kuun kɔrɔta, e be yen, i be tugu n kɔ i ko jara, i be ne halakira n'i ka setigiya ye. I be wilila ne kama tugu, i ka dimi be boɲana n kama, i be kɛlɛbagaw wili n kama ka tugu ɲɔgɔn kɔ. Mun na e y'a kɛ ne wolola sa? Mɔgɔ tun tena ne ye, n tun bena sa. O la, a tun bena kɛ i ko ne ma na diɲɛ na ka ye. N bɔtɔ n baa kɔnɔ dɔrɔn, u tun ka taga ni n ye kaburu la. Ne sii man ca tugu. E ka ne tɔɔrɔ dabila sisan sa, e ka ne to n be lafiɲɛ dɔɔni, yanni n be taga, kɔsegi te min na, yɔrɔ min ye dibijugu yɔrɔ ye. O yɔrɔ la, dugugwɛ kɛnɛ yɛrɛ dibinin lo kosɔbɛ, dibijugu ni koo ɲagaminin be yɔrɔ min na, yeelen be i ko dibi yɔrɔ min na.» Sofari ka bɔ Naama y'a fɔ Zɔbu ye ko: «Nin kuma caaman nin ɲɔgɔn be se ka fɔ ni mɔgɔ ma dɔ fɔ wa? Mɔgɔ min daa ka di, o t'a yira ko tiɲɛ b'a tigi fɛ! I ka kuma diman ben'a kɛ mɔgɔw be je kɛ? I bena e ɲaa don mɔgɔ la ten, ni dɔ ma fɔ i ye wa? I ko e ka fɔta ye tiɲɛ ye, ko Ala yɛrɛ y'a lɔn ko jalakiyɔrɔ t'i la. Uun! Ni Ala tun ko a be dɔ fɔ sisan, n'a tun ko a b'a daa don i ka koo la, n'a tun y'a ka lɔnniya dogonin yira i la, min be tɛmɛ an ta kan, i tun ben'a ye ko Ala b'i ka fili dɔw ye k'a to yen. I be se ka Ala ka kodogoninw lɔn wa? Walima i be se ka Setigi ka sekow lɔn wa? U tɛmɛna sankolo yɛrɛ kan, i be se ka mun kɛ? U ka dun ka tɛmɛ lahara kan, i bena mun le faamu o la? U boɲa tɛmɛna dugukolo ta kan, u boɲa tɛmɛna kɔgɔji kan. Ni Ala ye kojugukɛla dɔ minɛ, n'a ko a b'a tigilamɔgɔ kiti, jɔn be se ka ban? Bari a be mɔgɔkolon lɔn, kuun t'a la ka sɛgɛsɛgɛli kɛ a ka kojugu la. Nga naloman tena kɛ hakilitigi ye fɔɔ loon min na kongofali ye soo kɔnɔ fali wolo. Ele kɔni, e ka kan k'i ɲaa sin Ala ma, k'a daali k'i bolo wili sanfɛ. Ni e te sɔn ka kojugu kɛ, ni e te sɔn ka to tilenbaliyako la, i bena se k'i kuun kɔrɔta ni kunko t'i kunna, o le ben'a kɛ i jaa be gwɛlɛya e te siran tugu. O la, e tena miiri i ka sɛgɛn la tugu, i bena u filɛ i ko jii le be woyora. I ka tile bena bɔ ka manamana i ko tilefɛla, dibi bena yɛlɛma ka kɛ i ko dugugwɛ kɛnɛ. I bena jigi sɔrɔ kosɔbɛ, e jigi bena fa. I bena filɛli kɛ i gɛrɛfɛ, i bena la hɛrɛ la. I bena la, mɔgɔ si tena i sigɛn tugu. Mɔgɔ caaman ben'a fɔ ko u b'i nigɛnigɛ. Nga mɔgɔjugu kɔni bena dɛmɛ ɲini fɔɔ a ɲaa be ja, a tena dɛmɛbaga sɔrɔ, a jigi te foyi kan tugu ni saya tɛ.» Zɔbu y'a jaabi ko: «Tiɲɛ na, aw le kɛra adamadenw bɛɛ la lɔnnikɛlaw ye, lɔnniya fana bena dan aw le ma. Hakili be ne fɛ i ko aw fana, ne ma l'a la ko aw ka fisa ni ne ye dɛ. Aw ye fɛɛn min fɔ, mɔgɔ bɛɛ b'o lɔn. Ne le kɛra n teriw ka yɛlɛkofɛn ye, ne min be Ala daali, min tun be to ka n jaabi. Mɔgɔɲuman, mɔgɔtilennin le kɛra yɛlɛkofɛn ye. ‹Sigɛnbagatɔ ka kan ni dɔgɔya ye kosɔbɛ.› O le ye mɔgɔ ɲasumaninw ka fɔta ye, u b'o le fɔ barikatanw ye. Benkannikɛlaw ka soow be hɛrɛ la. Mɔgɔ minw be don Ala gasi la, olu be ɲasuma na, u yɛrɛ ka fanga y'u jigi ye. I ka begɛnw ɲininga, u ben'a ɲafɔ i ye. I ka kɔnɔw fana ɲininga, u ben'a ɲaa yira i la. I ka miiri dugukolo la, o bena hakili d'i ma, kɔgɔji kɔnɔ jigɛw ben'a fɔ i ye. Dɔ be olu cɛma min t'a kala ma wa? N'a t'a lɔn ko Masaba le y'o bɛɛ kɛ wa? Nimanfɛnw bɛɛ nii b'a bolo, adamaden ka ninakiliko b'a bolo. Tulo be kuma sɛgɛsɛgɛ, i ko nɛɛn be dumuni nɛnɛ cogo min na. Lɔnniya be sɔrɔ mɔgɔkɔrɔbaw fɛ, hakilitigiya be sɔrɔ sitigi fɛ. Lɔnniya ni fanga ye Ala ta ye, sebagaya ni hakilitigiya fana y'a ta ye. Ni Ala ye fɛɛn min cɛn, o te se ka lalaga tugu. N'a ye mɔgɔ min dɛrɛ, o bɔsibaga te yen. N'a ye sanji lɔ, o ye jaa ye. N'a y'a di, dugukolo yɔrɔ bɛɛ be fa. Fanga ni see y'a ta ye, mɔgɔ min filila, walima min y'a tɔɲɔgɔn fili, olu bɛɛ y'a ta ye. Ale lo be ɲamɔgɔw kɛ hakilitanw ye, ale lo be kititigɛlaw bila hakiliwili la. Ale lo be masacɛw ka fanga cɛn, a be tila k'o bila jɔnya la. Ale lo be sarakalasebagaw kɛ hakilitanw ye, fangatigi minw ka fanga sigira ka ɲa, ale lo be olu ka fanga ban yɔrɔnin kelen. A be kuma cɛn kumalɔnbaga daa la, a be mɔgɔkɔrɔbaw kɛ u be dɛsɛ faamuli la. A be mɔgɔbaba dɔgɔya, a be mɔgɔfariman fanga bɔsi a la yɔrɔnin kelen. A be yeelen bɔ dingɛw kɔnɔ, a be dibijugu koo yira yeelen na. A be siya buguya, ka tila k'u ta cɛn. A be siya caya, ka tila k'u tunu. A be hakilitigiya bɔsi jamana ɲamɔgɔw la, a b'u bila kunfɛyaala la kongokolon kɔnɔ! A b'u bila mɔmɔni na dibi kɔnɔ sufɛ. A b'u bila talontalon na i ko dɔrɔtɔw. «Ɔnhɔn, ne ɲaa lara o bɛɛ kan, n tulo y'a mɛn, n y'a faamu ka ɲa fana. Aw be fɛɛn min lɔn, ne fana b'o lɔn, ne ma la a la ko aw ka fisa ni ne ye dɛ. Nga ne b'a fɛ ka kuma Setigi le fɛ, n b'a fɛ ka n kunbɔko fɔ ale lo ye. Aw kɔni, aw kɛra galontigɛlaw le ye, aw kɛra furakɛlaw ye minw te foyi ɲa. N'aw tun jera tɛtɛtɛ, o le tun ka fisa, o tun bena kɛ aw fɛ hakilitigiya ye. Ne bena kuma min fɔ, aw k'o mɛn. Aw k'aw tulo malɔ ne dalakan na. Aw bena namarakuma le kɛ ka Ala dɛmɛ kɛ? Aw bena galon tigɛ k'a dɛmɛ kɛ? Aw bena aw yɛrɛ kɛ a ɲiiw ye kɛ? Aw b'a fɛ ka kuma Ala nɔɔ na kɛ? Ni Ala ko a b'aw sɛgɛsɛgɛ, o bena ɲa aw fɛ wa? U te se ka Ala namara i ko adamaden. Siga t'a la, a bena aw jalaki, hali n'o y'a sɔrɔ aw y'a kɛ a ɲii ye. Ala ka boɲa te aw siran wa? A siranya te aw minɛ wa? Aw ka kuma ye buguri ye, aw ka fɔta be i ko kogo bɔgɔlaman. Aw ye je! Aw k'a to ne ka kuma. Fɛɛn min mana n sɔrɔ, o lo. Ne sɔnna o bɛɛ ma, hali ka n nii saraka yɛrɛ. N'a ka di Ala ye, a ka ne faga, jigilayɔrɔ te ne fɛ tugu. Ne bena n kunbɔko fɔ a ye. O yɛrɛ bena ne kunmabɔ, bari mɔgɔkolon te se ka lɔ Ala ɲakɔrɔ do. Aw ka mɛnni kɛ ne ka fɔta la dɛ. Ne bena kuma min ɲafɔ, aw k'aw tulo malɔ o la kosɔbɛ. Ne bena n ka koo ɲanabɔ, ne y'a lɔn ko jalakiyɔrɔ te ne la do. Jɔn le be se ka ne jalakiyɔrɔ yira? N'o kɛra, ne labɛnnin lo ka je ani ka sa. Ala, koo fila dama kɛ ne ye. Ne tena dogo i la tugu. E kana ne sɛgɛn tugu, kana ne siran tugu. E ka kuma, ne bena i jaabi, walima ni ne ye dɔ fɔ, e ka ne jaabi. Ne ye kojugu joli ni fili joli le kɛ? O yira ne la. Mun na e y'i yɛrɛ dogo? I ye ne kɛ i jugu dɔ ye mun na? Fɔɲɔ be taga ni furaburu min ye, i b'o le kɔ wa? I be kala janin le kɔgwɛnna wa? I be koo farimanw le sɛbɛnna ne kama. I be ne ka kanbelenya waati fili sara le doni lara ne kan. I be ne seen siri ni jɔrɔkɔw ye, ka ne ka kɛta bɛɛ kɔlɔsi. I be ne tɛmɛyɔrɔ yɛrɛ jati minɛ. O n'a ta bɛɛ, adamaden bena nagasi i ko lɔgɔ min tolila. A bena kɛ i ko fani, bagabaga ye min dumu. «Muso le be adamaden wolo, adamaden sii man ca, a fana b'a kɛ sɛgɛn na. A be i ko feeren, a be yɛrɛkɛ, dɔɔni a be ja. A be i ko suma, yanni dɔɔni a be tɛmɛ. E b'i ɲaa to o kan ten. I be taga ni ne ye kiti kama. Jɔn be se ka fɛnsaniyanin bɔ fɛnnɔgɔnin na? O tigi te yen. Adamaden sii daan lɔnin lo, ele Ala yɛrɛ le y'a sii kaloda latigɛ, a te se ka tɛmɛ min kan. E ɲaa bɔ a kan, k'a to a be lafiɲɛ, a ka se ka nisɔndiya, i ko baarakɛla, baara jigituma na. Jigi be yiri yɛrɛ fɛ do. U man'a tigɛ, a be tila ka nɛrɛ, a te fɔn bolomisɛn na, hali n'a liliw kɔrɔla dugukolo kɔnɔ cogo o cogo, a juu ka kɛ i ko a sara dugukolo la, jii mana se a ma dɔrɔn, a be falen i ko yirikura. Nga ni adamaden sara, a banna pepewu. Ni adamaden sara, a be kɛ mun ye? Kɔgɔji be se ka ban, bajiw be se ka ban ka ja. Adamaden fana be jɛngɛ ka la, a te wili tugu, a tena kunun sanni sankolo ka tɛmɛ, a tena kunun o sinɔgɔ nin na. Ala, ni e tun sɔnna ka ne dogo lahara, ka n to yen fɔɔ i ka dimi ka ban, ka tila k'i hakili to ne la, waati dɔ latigɛnin kɔfɛ kɔni! Adamaden min sara, o be se ka kunun tugu wa? Ne tun bena muɲu ka kɔnɔni kɛ n ka baarawaati la, fɔɔ ne nɔtawaati ka se. O la, ni e ye ne wele, n be i jaabi. Ne yeko nigɛ bena i minɛ, ne min ye i ka danfɛn ye. Sisan i be ne tɛmɛyɔrɔ bɛɛ jati minɛna, nga i tena ne ka fili jati minɛ tugu. O la, ne ka fili dogonin bena to bɔɔrɔ kɔnɔ min daa sirila ka ɲa. E bena ne ka kojugu datugu ka ɲa kosɔbɛ. Kuluw be ben ka yɛrɛkɛ, kabakuru be bɔ a sigiyɔrɔ la, jii be kabakuru nɛmu k'a ban, jii woyotɔ be taga ni dugukolo dɔ ye, e fana be adamaden jigi tigɛ ten. E b'a la duguma, a be tɛmɛ ka taga kudayi, e b'a kɛ a ɲada cogo be yɛlɛma, o kɔ i b'a gwɛn. A deenw be boɲa sɔrɔla wa? A t'o lɔn. U b'u dɔgɔyara wa? A te bɔ o kala ma. A b'a yɛrɛ ka sɛgɛn le lɔn, tɔɔrɔ min b'a kan, o ye ale kelen ta ye.» Elifazi ka bɔ Teman y'a fɔ Zɔbu ye ko: «Kolɔnbaga be sɔn ka kumafu fɔ ten wa? A be sɔn k'a yɛrɛ boɲa koo fufafu la wa? A be sɔn ka kuma gwansan fɔ wa? Kuma min te foyi ɲa, a be sɔn k'o fɔ wa? I be Alaɲasiranko cɛnna le, i be mɔgɔ bali ka Ala daali. Juguya min b'i la, o le b'a to i be kumana ten, e y'a latigɛ ka namarakuma le fɔ. Ne t'i jalakira dɛ, e yɛrɛ daa le y'a fɔ, e dalakuma yɛrɛ le b'a yira. E le ye mɔgɔ fɔlɔ ye dugukolo kan wa? E kɔnna tintinw ɲa wa? E ye Ala ka kolatigɛninw mɛn wa? Lɔnniya kɛra i dama ta ye wa? E be mun le lɔn n'anw t'o lɔn? E be mun le faamu n'anw t'o faamu? Cɛkɔrɔbaw b'an cɛma, kunsigigwɛtigiw, olu sii tɛmɛna i facɛ ta kan. Ala le be jigi tugu, o t'i wasa kɛ? Kumaɲuman minw be fɔra i ye, o t'i wasa kɛ? Mun na i dimina ten? Mun na e be n filɛ ni ɲajugu ye? I be dimina Ala le kɔrɔ do, e b'i ka kuma nunu fɔra ale lo ma. Adamaden be se ka saniya wa? Muso ka woloden be se ka tilen wa? Ala yɛrɛ lanin te a ka mɛlɛkɛw la, sankolo yɛrɛ saniyanin te a ɲana, sankofɛrɛ adamaden min ma ɲi fewu. Kojugukɛ ni jii min ye kelen ye ale min fɛ. Mɛnni kɛ ne fɛ, n bena dɔ fɔ i ye. Ne ye fɛɛn min ye, ne bena o ɲafɔ i ye. Lɔnnikɛlaw ye min fɔ, u ma foyi dogo, i ko u faaw tun y'a fɔ u ye cogo min na. Ala tun ye jamana di olu dama le ma, lonan si tun ma na u ɲagami. Mɔgɔjugu b'a sii bɛɛ kɛ tɔɔrɔ la, mɔgɔ fariman ka waati daan lɔnnin lo. Siranyako le be magar'a tulo kɔrɔ, cɛnnikɛla be cun a kan. A lanin b'a la ko ale tena bɔ dibi la, murujan b'a dɛndɛna. A kɛra yaalabaga ye n'a b'a ka dumuni ɲinina, a fana b'a lɔn ko dibi le b'a kɔnɔna. Dusukasi ni nisɔngoya le ben'a ɲaa gwan. U bena cun a kan, i ko masacɛ ka kɛlɛdenw be ben dɔ kan cogo min na. Bari a wilila Ala kama, a murutira Setigi ma. A y'a yɛrɛ tanga n'a ka nigɛkunbɛnnan gwiliman ye k'a kuun surun ka ta'a kama. A ɲada tun ka ɲi, a tun ka bon kosɔbɛ. A tun siginin be dugu cɛnnin dɔw kɔnɔ, mɔgɔ tun te sigi boon minw kɔnɔ, boon minw tun sera ben ma. O mɔgɔ sifa nin te kɛ nafolotigi ye, a ka nafolo fana tena mɛn, a tena fanga sɔrɔ jamana kɔnɔ. A tena kisi dibijugu ma. A be i ko yiri, tasuma ye min bolo jɛni. Ala dafiɲɛ ben'a ta ka taga n'a ye yɔrɔjan. A kan'a yɛrɛ nigɛ k'a jigi la namara kan. Bari namara le bena kɛ a ka sara ye. O bena kɔn a ka saya ɲa, a bena kɛ i ko yiribolo min tigɛra. A deenw kɔgɔbali bena burun i ko yiridenw, yirifeeren be ben cogo min na, u bena kɛ ten. Alaɲasiranbaliw bena to densɔrɔbaliya la. Daa sanfɛn ka di mɔgɔ minw ye, tasuma bena olu ka soow jɛni. Juguya be mɔgɔ min kɔnɔ, o tigi bena tɔɔrɔ le sɔrɔ. Koo min b'a kɔnɔ, o le ben'a yɛrɛ fili.» Zɔbu y'a fɔ Elifazi ye ko: «Ne y'o kuma ɲɔgɔn caaman mɛn ka tɛmɛ, aw bɛɛ ye jigitugubaga mɔgɔsɛgɛnlaw le ye. Ne ko kumafu nunu bena ban tuma jumɛn? Walima mun lo y'a kɛ i ye nin jaabili nin kɛ, Ne be cogo min na, ni aw le tun be ten, ne tun bena se ka kuma aw fɛ fana, ne tun bena kuma labɛn k'a fɔ aw ye, n tun bena n kuun firinfirin fana. Ne tun bena aw jaa gwɛlɛya ni n ka kuma ye, n ka kumaɲuman tun bena aw jigi tugu. Ni ne kumana, ne ka sɛgɛn tena ban. Ni n jera, a bena bɔ ne kan wa? Ala ye ne barika ban sisan, a ye n lamini bɛɛ halaki. A y'a kɛ ne fari cɛnna ka ne ka jalaki yira, ne fasako fana be dɔ fɔra o la. A diminin ye ne faran i ko wara b'a ka sogo faranfaran cogo min na. A be tugu ne kɔ k'a ɲiin ɲimi ne kama. Ne jugu be ne filɛra kosɔbɛ. U b'u daa wagawagara ne kosɔn, u ye ne tulo ci ka n nɛni, u be ɲɔgɔn lajɛn n kama. Ala ye ne don mɔgɔkolonw bolo, a ye ne ɲɔti ka don mɔgɔjuguw bolo. Ne tun be hɛrɛ la, a ye n ɲaa gwan. A ye n minɛ n kaan na ka n ben. O kɔ, a y'a ka biɲɛw sin ne ma. A ka biɲɛw be tugura ɲɔgɔn kɔ ka se ne ma faan bɛɛ, a be ne sɔgɔ hali makari t'a la, a ye ne kunakuna sɔgɔ k'a bɔn. A be girin ne kan i ko kɛlɛden, a be ne mandimina n yɔrɔ bɛɛ la. Dusukasifani le be ne kaan na kudayi, Ala ye ne ɲɔɲɔ. Ne ɲadenw wulenna kasikojugu fɛ, n ɲaa dibira, k'a sɔrɔ ne ma kojugu kɛ, n kɔnɔ fana gwɛnin lo Aladali la. Dugukolo, kana ne joli bɔnnin datugu fewu, n kasikan ka se ka mɛn yɔrɔ bɛɛ la. Ne seere be sankolo la ka ban do. Dɛmɛbaga be ne fɛ sanfɛ. Ne teriw be ne lɔgɔbɔra, ne be Ala le daalila ni ɲaji ye. Ne dɛmɛbaga nin le be se ka don ne ni Ala cɛ. I ko adamadenw b'a kɛ cogo min na, dɔ ka don mɔgɔ fila cɛ. Bari ne sii be ser'a laban na. Ne be sira kan ne te taga ka segi ni min ye. «Ne te sera ka ninakili ka ɲa, ne sii banna ka ban, ne ta ye kaburu ye. Mɔgɔlɔgɔbɔbagaw le te ne laminina wa? U ka nɛnili b'a kɛ ne te sera ka sinɔgɔ. Ala, e yɛrɛ k'i yɛrɛ di ne kosɔn. Ni ele kelen tɛ, jɔn be sɔn k'o kɛ ne ye? E y'a kɛ ne teriw te se ka miiri tugu, e ten'a to u be see sɔrɔ. A kɛra i ko mɔgɔ min y'a teriw wele dumuni na, k'a sɔrɔ a yɛrɛ deenw be u niyɔrɔ kɔnɔna ka dɛsɛ. Ne ka koo tun kɛra dɔnkiliw ye mɔgɔw fɛ, ne kɛra mɔgɔ ye u be daji tu min kan. Ne ɲaa dibira tɔɔrɔ kosɔn, ne jara i ko kala. Mɔgɔɲumanw kabakoyara ka je. Mɔgɔtilenninw dimina filankafɔ kɔrɔ. Nga, mɔgɔtilennin ka to a ka tilenninya la, mɔgɔɲuman ka barika don a yɛrɛ la. Aw bɛɛ ka na yan tugu sa! Ne tena lɔnnikɛla sɔrɔ aw cɛma. Ne sii banna ka ban, ne ka kolatigɛninw cɛnna, n ka miiriya bɛɛ cɛnna. U b'a miiri ko suu le ye tilefɛ ye. U ko dugu be gwɛra k'a sɔrɔ suu le be kora. Ne ka kan ka n jigi la mun le kan? Lahara bena kɛ ne sigiyɔrɔ ye. N be taga n layɔrɔ labɛn dibiyɔrɔ la. Ne b'a fɔ n kaburu ye ko n facɛ lo, k'a fɔ bagabagaw ye k'olu le ye ne baa ni n balimamusow ye. Ne jigi be min tugu? Jɔn ɲaa b'a la tugu? An be kori ka taga lahara, an be ben ɲɔgɔn fɛ buguri kɔnɔ.» Bilidadi ka bɔ Suwa y'a fɔ Zɔbu ye ko: «I bena o kuma nunu dabila tuma jumɛn? I ka hakili sɔrɔ janko ne ka dɔ fɔ i ye. Mun na an bena an yɛrɛ to a b'an kɛ begɛnw ye? A bena an jati nunsɔgɔw ye mun na? E min b'i yɛrɛ sigɛn dimi bolo, dugukolo bena lakolonya e kosɔn wa? E kosɔn, faraw bena wili ka bɔ u sigiyɔrɔ la kɛ? Mɔgɔjugu ka fitinɛ le be faga tigitigi, tasuma tena mana a ka gwa la tugu. Tasuma yeelen tena ye a ka soo kɔnɔ tugu, a nii bena bɔ. A te taama ni hakilisigi ye tugu, a bena ben a ka kolatigɛninw sababu la. A be tagara don jɔɔ kɔnɔ, a be tagara minɛyɔrɔ la. Jaan ben'a senju minɛ, juru ben'a siri kosɔbɛ. A minɛjuru dogonin be dugukolo kɔnɔ, a lanin be a ka sira kan. Siranyakow b'a faan bɛɛ la, u b'a dɛndɛna kosɔbɛ. Barika tun b'ale min na, kɔngɔ y'a minɛ, dɛsɛ yɔrɔ man jan a la tugu. O ben'a farisogo halaki, saya ben'a fari ban. U ben'a bɔ a ka sigiyɔrɔɲuman na, u bena taga n'a ye saya kuntigi fɛ. A ka soo lakolon bena to, mɔgɔ bena sigi a kɔnɔ, u bena kiribi bɔn a ka sigiyɔrɔ la. A bena kɛ i ko yiri min be sara, a liliw be toli duguma, a bolomisɛnw be ja sanfɛ. Jamanadenw hakili tena to a la tugu, a tɔgɔ tena wele yɔrɔ si tugu. U y'a ɲɔti ka bɔ yeelen na k'a don dibi la, u y'a gwɛn ka bɔ diɲɛ na. Kɔmɔgɔ ma sɔrɔ a fɛ a ka siya cɛma, mɔgɔ ma to a kɔ a sigiyɔrɔ la. Tileben fɛ mɔgɔw bena kabakoya a ka koo la, kɔrɔn fɛ mɔgɔw bena siran kosɔbɛ k'a fɔ ko: ‹Mɔgɔ tilenbali ka soo be ten. Mɔgɔ min ma Ala lɔn, o tigi ka yɔrɔ be ten!› » Zɔbu y'a fɔ Bilidadi ye ko: «Aw bena to ka ne nii tɔɔrɔ fɔɔ tuma jumɛn? Aw bena to ka ne halaki n'aw ka kuma ye fɔɔ tuma jumɛn? Aw ye ne nɛni siɲɛ caaman, aw te maloya ka ne tɔɔrɔ wa? Hali ni ne tun filila tiɲɛ na, o fili nin kunko ye ne kelen ta ye. N'aw b'aw yɛrɛ fisayara ni ne ye, ka to ka ne dɔgɔyako fɔ n ye dɔrɔn, aw ka l'a la ko Ala le y'o kɛ ne la, ale lo ye n datugu n'a ka jɔɔ ye. Ni ne pɛrɛnna ko u be ne tɔɔrɔla, mɔgɔ te yen ka n jaabi. Ni ne kulera ka dɛmɛbaga ɲini, mɔgɔ te sɔrɔ min be n ka tiɲɛ di n ma. A ye sira tugu ne ɲa janko n kana tɛmɛ, a ye dibi kɛ ne ka tɛmɛyɔrɔw la. A ye n ka boɲa bɔ n kan, a ye n ka kunkɔrɔtafɛnw bɔ n kan. A ye n halaki pewu ka n ta ban. Ne jigi tun be fɛɛn min kan, a y'o bɔsi i ko mɔgɔ be yiri bɔn cogo min na. A dusu gwanna ne kɔrɔ kosɔbɛ, a ye n jati a jugu dɔ ye. A ka kɛlɛdenw ye ɲɔgɔn lajɛn, u ye tɛmɛyɔrɔ bɔ fɔɔ ka na se ne ma, u nana n datugu n ka sigiyɔrɔ la. A y'a kɛ ne balimaw yɔrɔ jaɲana n na, n lɔnbagaw b'u yɛrɛ kɛ i ko lonaw n fana fɛ. Mɔgɔ te n fɛ tugu, n terisɔbɛw ɲinɛna n kɔ. N ka soo kɔnɔ lonanw ni n ka baaraden musomanw ye n kɛ lonan ye, bari ne kɛra i ko mɔgɔ wɛrɛ u ɲana. Ne be n ka baaraden wele, a te n jaabi, hali ni n y'a daali. Ne ka muso t'a fɛ ka n kasa mɛn tugu, n koo goyara n badenw yɛrɛ ye. Hali denmisɛnw b'u ɲaa don ne la, ni n ko n be kuma, u be n lɔgɔbɔ. Ne koo goyara n terisɔbɛw yɛrɛ ye. Minw koo ka di ne ye, olu wilila n kama. Ne tɔɔ tora kolo ni golo dɔrɔn, dɔɔni ne tun be sa. Aw ka makari ne la n teriw, bari Ala ye ne tɔɔrɔ. Mun na aw fana be n gwɛnna i ko Ala b'a kɛra cogo min na? Aw ma wasa ne tɔɔrɔ la ten wa? A tun ka di ne ye, ne ka kuma nunu ka sɛbɛn, u tun k'a sɛbɛn yɔrɔ dɔ la. Ne tun b'a fɛ u ka ɲɛgɛn, u ka ɲɛgɛn ni birɛn ye ani gween, u ɲɛgɛnni ka to fara kan kudayi. Ne kɔni y'a lɔn ko ne kunmabɔbaga be yen, a bena wili waati laban na. Ni ne farikolo halakira ka ban tuma min na, ne yɛrɛ bena Ala ye. Ne ben'a ye, ne yɛrɛ ɲaa bena la a kan, mɔgɔ wɛrɛ tɛ. Ne kɔrɔtɔnin b'a kɔnɔna. Aw ben'a fɔ ko: ‹An bena tugu a kɔ cogo di? An bena sababu jumɛn sɔrɔ ka se k'a kiti?› Aw ka siran murujan nin kana se aw yɛrɛw ma. Bari, dusugwan be na ni saya ye, aw k'a lɔn ko kiti b'aw ɲa.» Sofari ka bɔ Naama y'a fɔ Zɔbu ye ko: «Ne ka miiriya be n wajibiya ka kuma, Ne kɔrɔtɔnin lo, n te se ka muɲu tugu. Ne ye kuma dɔ mɛn min be n dimi. Ne ye min sɔrɔ n ka miiriya la, ne bena o fɔ k'a jaabi. E m'a lɔn ko kabini fɔlɔfɔlɔ, kabini adamaden bilara dugukolo kan, mɔgɔjugu ka see sɔrɔ te taga ɲa wa? Mɔgɔkolon ka nisɔndiya, o ye waati dɔɔni koo le ye. Hali n'a jaɲa sera sankolo la, hali n'a kuun sera sankaba ma, a laban bena tunu i ko a yɛrɛ ka boo, a lɔnbagaw ben'a fɔ ko: ‹A tagara min?› A be tɛmɛ i ko siko, a nɔɔ te ye, a be tunu i ko sufɛ yelifɛn. Minw tun be to k'a ye, olu ten'a ye tugu, a ka sigiyɔrɔ mɔgɔw ten'a ye tugu. Wajibi a deenw bena fantanw ta ɲɔgɔn segi u ma, a yɛrɛ bolo le ben'a ka nafolo kɔsegi k'a di. Kanbelen tun lo, fanga tun b'a la kosɔbɛ, o n'a ta bɛɛ, a bena jɛn n'o ye ka don kaburu kɔnɔ. Juguya tun ka d'a ye, o la, a y'o to a daa la. A y'a mara ka mɛn a m'a bɔ, a tora k'a magamaga k'a diya bɔ. Nga o bena kɛ sababu ye a ka dumuni be kunanya a kɔnɔ, o bena kɛ i ko saa ka baga a kɔnɔ. A tun ye nafolo min dumu, a bena o fɔɔnɔ. Ala ben'a kɛ a b'o bɔ. A tun be fɛɛn min minna, o ye saa ka baga ye, a ka jugu fɔnfɔnni ka baga ye. A kana miiri ko a bena lii ye a ɲana tugu min be woyo i ko baji. A tena nɔnɔ ye fana min be woyo i ko kɔɔ. A ye nafolo min sɔrɔ, a bena segi k'o di, a tena se k'a dumu. A ye tɔnɔ min sɔrɔ a ka jago la, a tena se k'o diya bɔ. Bari a tun ye dɛsɛbagatɔw halaki k'u to yen, a ye mɔgɔw ka soow bɔsi u la. A te wasa ka ye minkɛ, a tena se k'a ka nafolo foyi sutara. A ka tigɛ gwɛlɛya kosɔn, mɔgɔ si tun te se k'a yɛrɛ bɔsi a la, o la, ale yɛrɛ ka hɛrɛ tena mɛn. K'a to nafolotigiya la, dusukasi bena se a ma, bɔnɛ sifa bɛɛ ben'a sɔrɔ. K'a to a yɛrɛ nugu fako la, Ala y'a ka dimi bɔ a la, o be jigi a kan dumuni nɔɔ na. N'a ko a be boli murujan ɲa, biɲɛ ziralaman le ben'a sɔrɔ. A be biɲɛ bɔ a kɔɔ la, min y'a biɲɛ sɔgɔ ka to a la. Saya siranya be cun a kan. Dibi be kɛ a niyɔrɔ ye, tasuma bena mana a yɛrɛ ma k'a jɛni, a ben'a ka minanw bɛɛ jɛni fana. A ka fili bena ye sankolo barika la, dugukolo bena wili a kama. A ka sokɔnɔfɛnw bena woyo ka taga i ko jii, Ala ka dimi loon na. Mɔgɔjugu niyɔrɔ le y'o ye Ala fɛ, Ala y'o le latigɛ a ye.» Zɔbu y'a fɔ Sofari ye ko: «E tulo malɔ ne fɛ, o dama bena ne dusu saalo. E muɲu, to ne be kuma, ni n kumana ka ban, e ka n lɔgɔbɔ. Ne ka kuma ɲaa yɛrɛ sinnin be adamaden ma wa? Mun na ne tena kɔrɔtɔ? Aw ka ne ka koo sɛgɛsɛgɛ, aw bena kabakoya k'aw bolo la aw daa la. Koo minw bɛɛ ye ne sɔrɔ, ni ne miirila o la waati min na, ne be siran fɔɔ ka yɛrɛyɛrɛ. Mun na mɔgɔjugu be to nii na? Mun na u be kɔrɔya, dɔ fana be fara u fanga kan? Mun na u deenw be boɲa u ɲana, u mamadenw be wili k'u sɔrɔ? Hɛrɛ le b'u ka soo kɔnɔ, u te siran foyi ɲa, Ala t'u ɲaa gwanna. U ka turaw ka kɛnɛ, u be se ka deenw sɔrɔ. U ka misiw be wolo ka ɲa, u kɔnɔ te cɛn ka ye. U b'u ka denmisɛnw to u be bolibolila i ko sagaw, u mamadenw b'u ta kɛ dɔrɔn. U be dɔnkili lara n'u be dundun ni gɔni fɔra, u be nisɔndiya file fɔkan fɛ. U b'u sii tile kɛ hɛrɛ la, o kɔ, u be taga lafiya la lahara. U tun be to k'a fɔ Ala ye ko: ‹Bɔ an kɔrɔ. An t'a fɛ k'i ka koo lɔn. E Setigi ye jɔn le ye, n'an ka kan ka baara kɛ i ye? An be mun le sɔrɔ e daali la?› Tiɲɛ na, o mɔgɔ nunu b'a miiri k'u ka hɛrɛ be bɔ u yɛrɛ la. Nga u ka fɔta te ne ka miiriya ye. Saya be cun u kan tuma caaman wa? Balawu be u sɔrɔ wa? Ala ka dimi be se u ma wa? K'a sɔrɔ mɔgɔw b'u danga ko: ‹U ka kɛ i ko sumanɲaga, fɔɲɔ be taga ni min ye, U ka kɛ i ko gwangwan, funufunu be min ta.› O tuma na, Ala be deenw le ɲagwanna u faaw nɔɔ na wa? O ka kan ka kɛ a yɛrɛ le la, janko a b'a nɛnɛ. A ɲaa ka kan ka la a yɛrɛ le ka sigɛn kan, ale lo ka kan ka Setigi ka dimi sɔrɔ. N'a sii banna, a kɔmɔgɔw ka koo te foyi ye a fɛ tugu. Mɔgɔ ka kan k'o koo nunu ɲayira Ala la wa? Ale min be mɛlɛkɛw yɛrɛ kiti. Mɔgɔ dɔ be to ɲasuma na fɔɔ ka taga sa, a te hami foyi la, a hakili siginin be. A farisogo nugunin be kosɔbɛ. A sɛmɛ ka ɲi kosɔbɛ. Dɔ wɛrɛ fana be sa dusukasi la n'a ma hɛrɛ sɔrɔ ka ye fewu. U bɛɛ do bena la kaburu kɔnɔ. Yanni dɔɔni, bagabaga be yɛlɛ u kan. Ne b'aw kɔnɔnako lɔn, aw be juguman min miiri ka ne jalaki, n b'o lɔn. Aw b'a fɔra ko: ‹Mɔgɔtɔɔrɔbagaw ka soo be min?› Ko: ‹Mɔgɔjuguw ka sigiyɔrɔ be min?› Aw ma tɛmɛbagaw ɲininga wa? Walima u be minw fɔ, aw m'o fana faamu wa? Kojugukɛla be kisi bɔnɛlon na, foyi te kɛ a la Ala ka dimi bɔlon na. Jɔn ben'a jalaki a ka fili la? Jɔn ben'a ka kojugu juru sara a la? N'a sara, u be taga n'a ye kaburutu kɔnɔ, u fana be janto a ka kaburu la. Mɔgɔ bɛɛ tugur'a suu kɔ, jamaba bilar'a ɲafɛ, a layɔrɔ fana be suma. Mun na aw be ne dusu saalo ni kumafu ye? Aw ka fɔta nunu ye namarakumaw le ye.» Elifazi ka bɔ Teman y'a fɔ Zɔbu ye ko: «Mɔgɔ be se ka mun le ɲa Ala ye? Hakilitigi kɔni be se ka fɛɛn ɲa a yɛrɛ ye. I ka tilenninya be mun ɲa Ala ye? N'i kɛra mɔgɔɲuman ye, o be mun ɲa a ye? E ɲana, a b'i jalakira e ka tilenninya le kama wa? E ɲana, a b'i kitira o le kama wa? Nga, e ka kojuguw ka caya kama lo. Daan te ele ka fili la do. E tun be to ka ben e balimaw kan ka fɛɛn dɔ minɛ u fɛ, ka sɔrɔ ka juru don u la. E tun be to k'u ka faniw minɛ k'u to lakolon. E tun be ban ka jii di minnɔgɔtɔ ma, e tun be ban ka dumuni di kɔngɔtɔ ma. Dugukolo tun kɛra fangatigi ta ye, yɛrɛboɲala y'a kɛ a sigiyɔrɔ ye. E tun be to ka ban ka firiyamusow sɔn, e tun be to ka falatɔw barika ban. O le y'a to jaan kɛra k'i lamini, siranya y'i minɛ yɔrɔnin kelen. E tora dibi la e te yeli kɛra. I tununin be i ko jiba ye mɔgɔ min tunu. An b'a lɔn ko Ala be sankolo la, lolo be bɛɛ sanfɛ legelege, e ɲaa te o la wa? E be tugu k'a fɔ ko: ‹Ala be mun le lɔn?› A be se ka dibikɔnɔkow ɲanabɔ wa? A be sankolo yaala tuma min na, sankaba ka fin be kɛ, a te foyi ye. Anhaan, kojugukɛlaw ye sira min ta, e b'a fɛ ka o le ta wa? U bɔra diɲɛ na, n'a waati yɛrɛ ma se, u tɛmɛna i ko jiba ye kogo min ta. U tun be to k'a fɔ Ala ye ko: ‹An to ɲasuma na. Setigi lo, nga a be se ka mun le kɛ an na?› K'a sɔrɔ ale Ala le tun ye nafolo di u ma, nga mɔgɔjugu ka kolatigɛnin yɔrɔ ka jan Ala la. Mɔgɔtilenninw bena u halakitɔ ye ka nisɔndiya, jalakibaliw bena u lɔgɔbɔ ko: ‹An juguw halakira, tasuma y'u ka fɛɛn bɛɛ jɛni.› Bɛɛn ɲini Ala fɛ, a bena ɲa, e fana bena hɛrɛ sɔrɔ. Sɔn a ka ladilikan ma, k'a ka fɔta mara i dusu la. N'i kɔsegira Setigi ma, a bena e ta ɲa. E k'i mabɔ tilenbaliyakow la. E k'i ka sanu fili duguma, e ka sanu yɛrɛyɛrɛ fili bɛrɛw cɛma jii kɔnɔ. E ka Setigi kɛ i ka sanu ye, a ka kɛ e ka warigwɛ ye. O la, Setigi bena kɛ i diyanafɛn ye, i bena e ɲaa kɔrɔta k'a filɛ. E ben'a daali, a bena i jaabi, e fana bena e ka dajuruw sara. E mana fɛɛn o fɛɛn latigɛ, o bena ɲa, e ka koo bɛɛ bena gwɛ i ka sira kan. Bari koo minw be latigɛ ni yɛrɛboɲa ye, Ala b'o cɛn, min kɛra ni yɛrɛmajigi ye, a b'o ɲa. Ale be mɔgɔ jalakinin kunmabɔ, a bena e kunmabɔ n'i be koɲuman kɛ.» Zɔbu y'a fɔ Elifazi ye ko: «Ne tun t'a fɛ n ŋunankan ka mɛn tugu. Nga halibi, ne ka dusukasikuma le barika ka bon. Haan! Ni ne tun be se ka Ala yɔrɔ lɔn kɔni, ni ne tun be se ka se a sigiyɔrɔ la kɔni! Ne tun bena n ka koo ɲafɔ a ye le. Ne tun bena kuma caaman fɔ dɛ! Ne tun ben'a ka fɔta mɛn. Ne tun bena o faamu do. A tun ben'a barika bɛɛ le yira ne kitiko la wa? Ayi, nga a daan ye k'a tulo malɔ ne fɛ dɔrɔn. Mɔgɔtilennin le tun bena kuma n'a ye, ale min ye ne kitibaga ye, a tun bena tiɲɛ di ne ma. Nga ni ne tagara kɔrɔn fɛ, n t'a ye yen, ni n tagara tileben fɛ, n t'a ye o yɔrɔ la. A be koo dɔ la kɔgɔdugu faan fɛ wa, n t'a yera. A y'a yɛrɛ dogo worodugu faan fɛ wa, n ɲaa t'a yera. K'a sɔrɔ ne be sira min kan, a b'o lɔn, a be ne kɔrɔbɔra, nga ne gwɛnin le bena bɔ o la i ko sanu. Ne tugur'a seen nɔɔ le kɔ, n y'a ka sira taama, n ma faran fewu. Ne y'a ka fɔta bato, a ye minw bɛɛ fɔ, ne y'o mara n kɔnɔ. N'a ye koo min latigɛ, jɔn le be se k'a kɛ a b'o yɛlɛma? A be min fɛ, a be o le kɛ. A ye min latigɛ n kosɔn, a bena o kɛ, dɔ wɛrɛ fana be sɔrɔ, a ye minw mara. O la, ne jaa be tigɛ a ɲakɔrɔ. Ni ne miirila, n be siran a ɲa. Ala ye ne jaa tigɛ, Setigi ye siranya bila ne la. Dibi ma ne bali ka kuma. A ye ne bila dibi min na, o ma ne bali fana. «Mun na Setigi Ala ma loon dɔ sigi, min y'a ka kiti loon ye? O la, a ɲasiranbagaw tun bena o ye. Mɔgɔw b'u ka forow daan yɛlɛma ka don u tɔɲɔgɔn ta la, u be begɛn soɲa ka taga o dɛndɛ. U be falatɔ ka fali minɛ ka taga n'a ye, u be firiyamuso ka misi minɛ ka sɔrɔ ka juru don a la. U b'a kɛ dɛsɛbagatɔw be sira bila, u be jamana sigɛnbagatɔw karaba fɔɔ u b'u yɛrɛ dogo. U be i ko kongofaliw, kongokolon kɔnɔ. U be taga u ka baara la yɔrɔ jalan na ka dumuni ɲini u deenw ye. U be biin kan kongo kɔnɔ, u fana be mɔgɔjugu ka * ɛrɛzɛn tigɛ. Sufɛ, fani yɛrɛ t'u fɛ k'a biri, foyi te yen k'u yɛrɛ tanga nɛnɛ ma. Sanji b'u bugɔra kuluw kan. Donyɔrɔ te yen minkɛ, u be nɔrɔ kabakuruw la. U be falatɔ minɛ fanga na, u be fɛɛn minɛ sigɛnbagatɔ fɛ ka sɔrɔ ka juru don a la. O la, olu be taama farilakolon, u be kɔngɔtɔ bila suman ɲun na. U b'a to u be tulu bɔ u ka jataw kɔnɔ, u b'a to u be ɛrɛzɛn nɔɔni fana, k'a sɔrɔ u t'a nɛnɛ yɛrɛ. Mɔgɔw be kasira dugu kɔnɔ. Minw mandimina, olu be kulera. Ala fana te foyi kɛra o la. Tilefɛ man di mɔgɔjuguw le ye, yeelen be sira min kan, u t'o ta, u te sɔn ka to o sira nin kan. Mɔgɔfagala be wili sɔgɔmada joona, a be sigɛnbagatɔ ni dɛsɛbagatɔ faga. Ni suu kora, a be kɛ i ko soon. Kakala be muso dɛndɛ sufɛ, a be miiri ko mɔgɔ ɲaa t'a la, a b'a yɛrɛ dogo. Sufɛ lo soon be daaw kari, tilefɛ, a b'a yɛrɛ datugu a ka soo kɔnɔ, a te yeelen lɔn. Olu bɛɛ fɛ, sɔgɔma kɛra dibijugu waati ye, u delila sufɛ siranyako la. Nga aw fɛ, jii be taga ni mɔgɔjugu le ye joona joona, u ka sigiyɔrɔ be kɛ yɔrɔ danganin ye, o la, u tena taga ɛrɛzɛnforo la tugu. Sanbɛrɛ be tunu tile funteni bolo cogo min na, kojugukɛla be tunu ka taga lahara ten. U wolobagaw be ɲinɛ u kɔ, u be kɛ bagabaga ka dumuni diman ye, mɔgɔ be ɲinɛ u kɔ, juguya bena ban. «O mɔgɔ nunu tun be to ka muso wolobali tɔɔrɔ, u tun te firiyamusow minɛ cogoɲuman na. See be Ala ye ka mɔgɔjugu bɔ yen do! A mana wili ka lɔ, mɔgɔjugu jigi be tigɛ kisiko la. A b'u hakili sigi tuma dɔ, n'o tɛ, a ɲaa b'u ka kɛtaw la! U ka koo be sabati waati dɔɔni kɔnɔ, o kɔ, foyi te yen tugu. U be ben, u ka waati be laban i ko adamaden tɔw. U be ja i ko suman tigɛnin. Ne be min fɔra, n'o te tiɲɛ ye, mɔgɔ dɔ ka n sɔsɔ. Jɔn bena se ka ne ka kuma kɔɔ kari sa?» Bilidadi ka bɔ Suwa y'a fɔ Zɔbu ye ko: «Fangatigiya kabakoman be Ala fɛ, sankolo hɛrɛ be ale lo bolo. Kɛlɛden jɛnkulu minw be Ala fɛ, jɔn be se k'o daa lɔn? A ka tile yeelen te se jɔn ma? Adamaden be se ka tilen cogo di Ala ɲakɔrɔ? Muso ka woloden be se ka saniya cogo di? Kalo yɛrɛ yeelen te foyi ye Ala ɲana, lolow saniyanin te a ɲana, sankofɛrɛ mɔgɔ, min be i ko tumu. Adamaden min be i ko tumufan.» Zɔbu y'a fɔ Bilidadi ye ko: «E kɔni be se ka dɛsɛbagatɔ dɛmɛ sa! I be se ka barikatan bɔsi dɛ! I be se kolɔnbali ladicogo la haali! E b'i ka lɔnniya yira koo caaman na! E ka kuma nunu sinna jɔn ma? Jɔn y'o kuma don i daa la? Kɔgɔji ka dun, fɛɛn b'a kɔnɔ caaman suuw be yɛrɛyɛrɛ lahara. Lahara dogonin te Ala ɲakɔrɔ, dingɛba nin kɔnɔna dogonin te a ma. Ala le ye sankolo bila ten, ale lo ye dugukolo bila ten, a bilanin te foyi kan. Ale lo ye jii don sankabaw la, a y'a kɛ sankabaw te sɔgɔ jii gwiliya fɛ. Ale lo b'a ka sigiyɔrɔ datugu, a b'a datugu ni sankabaw ye. A ye daan bɔ ka kɔgɔji lamini, min ye yeelen ni dibi bɔyɔrɔ ye ɲɔgɔn na. Sankolo tutunanw be yɛrɛyɛrɛ a ka bagabagali kama. A ka bagabagali be o yɔrɔ kɛ siranyayɔrɔ ye. Ala be kɔgɔji lamaga a ka sebagaya sababu la. A ye kɔgɔji kɔnɔ fɛnjugu halaki a ka lɔnniya barika la. A dafɔɲɔ be sankolo fiyɛ k'a gwɛ, a be saa bolitɔ sɔgɔ. N'a ka kɛwalifitini le ye nunu ye, o kɔrɔ ko an be mankan min mɛn, o man bon. Jɔn be se k'a ka sebagaya pɛrɛnkan lamɛn?» Zɔbu ye kuma ta tugu ko: «Ala min te ne ka tiɲɛ yɔrɔ yirala, ale kosɔn, Setigi min be ne dusu kasira, ale kosɔn, ka ne to nii na, ka ne to ninakili la, kojugu si tena bɔ ne daa la, n fana tena galon si ŋunuŋunu n daa la. Ne tena tiɲɛ di aw ma fewu, fɔɔ ka taga n sa, n ka tilenninya le be n daa. Ne lanin be n ka tilenninya la, n tena segi kɔfɛ, ne kɔni ma n yɛrɛ jalaki foyi la. Mɔgɔjugu ka kan ni min ye, o ka kɛ ne jugu la. Mɔgɔ tilenbali ka kan ni min ye, o ka ne kɛlɛbaga sɔrɔ. Ni Ala ye mɔgɔjugu ka kalifa minɛ a la, mun le be kɛ a jigi ye tugu? Ni tɔɔrɔ ser'a ma tuma min na, yala Ala b'a ka daalili jaabi wa? A bena Setigi jati a diyanafɛn ye wa? A bena sɔn ka to ka Ala daali tuma bɛɛ wa? Ne bena Ala ka sebagaya fɔ aw ye, ne tena Setigi ka kolatigɛninw dogo aw la. Nga aw bɛɛ y'a ye ka ɲa, mun na aw y'aw yɛrɛ to fuu bolo? Mɔgɔjuguw niyɔrɔ Ala fɛ, o ye nin ye, Setigi be min di mɔgɔtɔɔrɔbagaw ma, o filɛ nin ye: U mana deen caaman sɔrɔ, olu bena faga ni murujan ye. U mamadenw tena dumuni sɔrɔ ka fa. Minw bena kisi murujan ma, olu bena sa banajugu bolo, u ka musow yɛrɛ tena se ka kasi. U ye wari caaman sɔrɔ i ko ɲamaɲama wo, u ye faniw cɛ k'u ton i ko bɔgɔ wo, aw k'o to yen, mɔgɔtilennin le bena fani nunu don, mɔgɔ jalakibali le bena wari nin ta. Mɔgɔjuguw ye boon minw lɔ, barika t'a la, u be i ko foro kɔlɔsibaga ka bugu. U nafolotigilaman le be la, o be kɛ u ka koo daan ye fana. N'u ko u bena u ɲaa yɛlɛ, foyi te yen tugu. Siranya be cun u kan i ko jii be na cogo min na. Funufunu ben'u ta sufɛ. Fɔɲɔ min be bɔ kɔrɔn fɛ, o ben'u ta ka taga n'u ye, o ben'u ta ka bɔ u sigiyɔrɔ la fanga la. A be fiyɛra u kan n'a ka fanga bɛɛ ye. U ka kan ka boli a ɲa le. U be tɛgɛrɛ fɔ u halakiko kama, u be file fiyɛra u ka sigiyɔrɔ la. «Warigwɛ bɔyɔrɔ be yen, yɔrɔ be yen fana, sanu be ko min na ka woloma. Nigɛ be bɔ dugukolo le kɔnɔ, u be kabakuru le yeelen ka zira bɔ a la. Mɔgɔw be don ni yeelen ye o dibi nin kɔnɔ, u be ɲinini kɛ fɔɔ ka se jukɔrɔ, u be kabakuru yaala dibijugu nin kɔnɔ. U be lɛɛ wɔgɔbɛ fɔɔ ka jigi, adamaden te yɔrɔ min na. U te se ka lɔ seenw kan yɔrɔ min na, u be dulon juru la le o yɔrɔ la. Dumuni be bɔ dugukolo sanfɛla la, k'a sɔrɔ a jukɔrɔla be i ko tasuma le y'a halaki. Kabakuru bulaman be bɔ o fara nunu le la, sanumugu fana be sɔrɔ yen le. Sogodumukɔnɔ t'o sira nin lɔn, duga ɲaa ma la a kan. Kongosogow ka masa ma tɛmɛ yen ka ye, jara m'a sira ta ka ye. Nga adamaden be sɔn ka kabakuru ci, a be kuluw walaka fɔɔ u jukɔrɔ. A be faraw ci ka tɛmɛyɔrɔw bɔ u la, a be fɛɛn sɔngɔgwɛlɛn bɛɛ ye yen. A b'a kɛ, jii be lɔ a te woyo tugu, a be fɛndogonin bɔ kɛnɛ kan. Nga lɔnniya be sɔrɔ min? Hakilitigiya be sɔrɔ yɔrɔ jumɛn? Adamadenw t'a sɔngɔ lɔn do! A te sɔrɔ diɲɛ kɔnɔ. Jii bɔyɔrɔ ko a te ale fɛ, kɔgɔji ko a te sɔrɔ ale kɔnɔ. A te se ka falen sanu yɛrɛ la. Warigwɛ fana t'a sɔrɔ. Sanu yɛrɛyɛrɛ te se ka suma n'a ye, walima kabakuru kɔlɔbolaman, ni kabakuru bulaman. Sanu te se ka suma n'a ye, ani buteli sɔngɔgwɛlɛn, a te se ka falen ni daga ɲaa kelen sanu ye. Kolonkisɛ ni kabakuru sɔngɔgwɛlɛn koo yɛrɛ te fɔ. Ka lɔnniya sɔrɔ, o ka fisa ni kɔnɔkisɛ sɔngɔgwɛlɛn ye. A te se ka suma ni Etiyopi kabakuru nɛrɛmuguman ye, a te se ka suma ni sanu yɛrɛyɛrɛ ye. O la do, lɔnniya be bɔ min? Hakilitigiya be sɔrɔ yɔrɔ jumɛn tugu? A dogonin be adamaden bɛɛ ma, kɔnɔw fana m'a ye. Dingɛba ni saya ko: ‹Anw y'a koo mɛn.› Ala le b'a sɔrɔsira lɔn, ale lo b'a yɔrɔ lɔn. A ye filɛli kɛ fɔɔ diɲɛ daan na, ka sankolo jukɔrɔ fɛɛnw bɛɛ kɔlɔsi. A ye fɔɲɔ ka gwiliya daan latigɛ waati min na, a ye jii ka caya daan latigɛ tuma min na, a ye nacogo yira sanji la waati min na, ani ka sanmanamana tɛmɛyɔrɔ yir'a la tuma min na, o tuma na, a ye lɔnniya ye k'a sɛgɛsɛgɛ, ani k'a cogo yira. O la, a y'a fɔ adamaden ye ko: ‹Ka siran ne Matigi ɲa, o le ye lɔnniya ye. Ka kojugu dabila, o ye hakilitigiya ye.› » Zɔbu tagara ɲa ni kuma ye ko: «Ni ne tun be se ka segi ka kɛ i ko kunu kɔni, ka kɛ i ko Ala tun be n marala tuma min na, a ka fitinɛ tun be yeelen bɔ ne sanfɛ waati min na, ne tun be to ka taama a ka yeelen barika la sufɛ! Ni ne tun be se ka kɛ i ko n kanbelenwaati kɔni, Ala tun ye ne ka soo teri ye waati min na, Setigi tun be ni n ye waati min na, ne dencɛw tun be ne lamini tuma min na, o waati la, ne tun be a diman kan kosɔbɛ. Tulu tun be bɔ ne ka wugu la kosɔbɛ. O tuma na, ni ne tun bɔra ka taga dugu donda la, ni n tun tagara sigi forobayɔrɔ la, ni kanbelenw tun ye ne ye, u tun be bɔ ne ɲafɛ, mɔgɔkɔrɔbaw tun be to ka wili ka lɔ. Dugu ɲamɔgɔw tun be to k'u ka kuma tigɛ, u yɛrɛ tun be to k'u bolow la u daa la. Kuntigiw kumakan tun te mɛn tugu, u tun be to k'u daa tugu. Mɔgɔ minw tun be ne lamɛn, olu tun be to k'a fɔ ko ne dagamuna. Minw tun mana n ye, olu be n ka ɲumanya fɔ. Bari dɛsɛbagatɔ min tun be dɛmɛ fɛ, ne y'ale dɛmɛ. Dɛmɛbaga tun te falatɔ min na, ne y'ale dɛmɛ. Sabagaw tun be to ka dubaw kɛ ne ye, n ma sɔn ka firiyamuso to ten ni n m'a dusu diya. Tilenninya tun kɛra i ko ne ka fani, n tun be to k'a don. Mɔgɔsɔbɛya tun kɛra i ko n ka foroca, ani n ka fugulan. Ne le tun ye fiɲɛntɔ ɲaden ye, ne le tun ye muruku seen ye. Ne tun ye fantanw faa ye, ne tun be to ka janto lonanw na kosɔbɛ. N tun be to ka mɔgɔ tilenbaliw ɲiin kari. U tun ye fɛɛn min sɔrɔ, n tun be to k'o bɔsi u la. Ne tun ko: ‹N bena sijan sɔrɔ ka sɔrɔ ka sa soo kɔnɔ. Ne be i ko yiri min liliw be jii kɔrɔ, komiji be kɛ n bolomisɛnw kan sufɛ. O la, ne ka boɲa tun be n kan kudayi, n ka biɲɛw tun be taga ni barika ye.› U tun be to ka mɛnni kɛ ne fɛ kosɔbɛ, u tun be to ka je ka ne ka ladili mɛn. Ni ne tun kumana ka ban dɔrɔn, mɔgɔ si tun te foyi fɔ tugu. Ne ka kuma tun be tɔnitɔni u kan i ko jii. U jigi tun be ne kan i ko u jigi be sanji kan cogo min na, u tun be ne kɔnɔ i ko u be saminyalaban sanji kɔnɔ cogo min na. Ne tun mana yɛlɛkomisɛn kɛ n'u ye, u tun te se ka la o la. U tun b'a fɛ ka cogo dɔ ye n na, min b'a yira u la ko n be u fɛ. Ne tun be sira yira u la, n tun be i ko masa, u cɛma. Ne tun kɛra i ko mɔgɔ min be dusukasibagaw jigi tugu. «Nga sisan, ne kɛra n dɔgɔw ka tolonkɛfɛn ye, ne tun te minw faaw jati n ka wuluw ye yɛrɛ, wulu minw be n ka begɛnw cɛma. U tun bena mun le ɲa ne ye sa? Olu minw barika tun bannin lo. U tun jara kakaka dɛsɛ ni kɔngɔ bolo. U tun be to k'u daladumuni ɲini yɔrɔ janin na, yɔrɔ min ye kongokolon ye. U tun be to ka biin le ɲini tudenninw kɔrɔ, liliw le tun ye u ka dumuni ye. U tun be to k'u gwɛn ka yaala mɔgɔw cɛma, u tun be to ka sɔngɔ u kɔ i ko soon. U tun be to ka la kulu jigijigiw la, ani farawow ni dingɛw kɔnɔ. U mankan tun be to ka mɛn tudenninw kɔnɔ, u tun be to ka ton ɲɔgɔn kan ŋɔniyiriw kɔrɔ. U tun ye mɔgɔkolonw ye, mɔgɔlabilaninw. U y'u bugɔ ni berew ye, k'u gwɛn ka bɔ jamana kɔnɔ. Sisan, u deenw be ne lɔgɔbɔ dɔnkili la, u be ne koo fɔra yɔrɔ bɛɛ. U b'u kɔɔ sin ne ma, k'a yira ko n koo ka go u ye, u b'u daji yɛrɛ tu ne ɲaa na. Ala ye ne ka cɛya ban ka n majigi, o la, u be ne dɔgɔya yɔrɔ bɛɛ. U wilila ne kama n kinibolo fɛ, u be n seen tara janko ka n ben, u be ne halakiyɔrɔ le ɲinina. U be ne tɛmɛyɔrɔw datugura, u be ne benbaara le kɛra. U mako te dɛmɛbaga la yɛrɛ. U be nana n kama i ko dugu kɛlɛbaga minw be don ni kogo sɔgɔyɔrɔ ye, u be girinna ka na ni kogo benyɔrɔ ye. Siranyako sifa bɛɛ le be kɛra ne la. N ka boɲa bɔra n kan i ko fɔɲɔ le y'a ta, n ka hɛrɛ tɛmɛna i ko sankaba. Sisan kɔni, ne be ɲini ka sa, sigɛn be ne kan loon bɛɛ. Sufɛ, n dimiyɔrɔw be n tɔɔrɔ fɔɔ n kolo kan, u be n tɔɔrɔ, lafiɲɛ te yen. Ala ye ne dɛrɛ ni fanga ye, a ye ne kaan minɛ i ko deleke min be degun mɔgɔ la. Ala ye ne fili bɔgɔ kɔnɔ, ne be i ko buguri, walima bugurigwɛ. Ne ka Ala, ne b'i daali, e te ne jaabira, ne be lɔ e ɲakɔrɔ, nga e te ne filɛ ni ɲaɲuman ye. A filɛ, e juguyara ne ma dɛ! E be ne kɛlɛla n'i barika bɛɛ ye. E y'a kɛ fɔɲɔ wilila ni ne ye sanfɛ ka taga ni n ye, gwɛlɛya be n yuguyugura i ko sanfɔɲɔba. Ne y'a lɔn ko e be tagara ni n ye saya yɔrɔ la le, min latigɛra nimanfɛnw bɛɛ ye. Mɔgɔ min ta cɛnna, o tigi t'i daali wa? Mɔgɔ min dusu kasira, o tigi te dɛmɛ ɲini i fɛ wa? Ne tun te kasira tɔɔrɔbagaw kosɔn wa? Dɛsɛbagatɔw koo tun be ne dusu kasi tuma bɛɛ. Ne tun be hɛrɛ fɛ nga sigɛn le nana. N jigi tun b'a kan ko yeelen le tun bena bɔ n ye, nga a kɛra dibi ye. Kabini ne ye gwɛlɛya nin sɔrɔ, ne jaa be to ka tigɛ tuma bɛɛ. Ne be taamana dusukasi la, n nisɔn man di. Ne be to ka wili ka kule jama cɛma, ne kɛra kongowuluw dɔ ye, n kɛra kongosogow taamaɲɔgɔn ye. Ne fari be fin kirikiri, farigwan be ne tɔɔrɔla kosɔbɛ. Ne ka gɔni kɛra dusukasidɔnkili fɔlikɛminan ye, n ka file kaan kɛra nisɔngoyadɔnkili lakan ye. «Ne tun y'a latigɛ sɔbɛ la ko n tena n ɲaa bɔ sunguru fɛ. Ala min be sankolo la, ale bena mun le bila ne ye? Setigi min be sanfɛ, ale bena niyɔrɔ jumɛn le bila ne ye? Mɔgɔjugu ta le te sigɛn ye wa? Kojugukɛla le te tɔɔrɔ wa? Ala te ne ka koo kala ma wa? A ɲaa te ne sennɔ bɛɛ la wa? Ne ye galontigɛla ye wa? Ne ye namaratɔ ye wa? Ala yɛrɛ ka ne sɛgɛsɛgɛ ni tilenninya ye, a bena n ka mɔgɔɲumanya ye. Ni ne ye siraɲuman bila, ni ne tugura n ɲaa nigɛ kɔ, ni ne ye n yɛrɛ nɔgɔ koo dɔ la, ne ka suman dannin ka kɛ mɔgɔ wɛrɛ ta ye, n ka suman wilitɔ ka bɔn. Ni ne ye n ɲaa bɔ muso wɛrɛ fɛ, ni ne tagara n sigiɲɔgɔn ka daa la k'a muso tigɛ, ne ka muso ka taga sinni kɛ mɔgɔ wɛrɛ ye, mɔgɔ wɛrɛ ka la n'a ye fana. Bari o tun bena kɛ maloyako ye, kojugu lo min kɛbaga ka kan ka jalaki. O ye tasuma ye min be cɛnni kɛ fɔɔ lahara, a tun bena n bololafɛnw bɛɛ halaki. Ni sɔsɔli tun donna ne ni n ka baaraden cɛman, walima musoman cɛ, ni ne ye kotilenbali kɛ a la, ni Ala wilila, ne bena mun kɛ? N'a ye ne ɲininga, n bena mun le fɔ sa? Ala min ye ne kɛ deen ye n baa kɔnɔ, ale lo ma olu fana dan wa? O Ala kelen le ye an bɛɛ labɛn an baaw kɔnɔ. Ni dɛsɛbagatɔ ye n daali, n b'a sɔn, ne ma firiyamuso jigi tigɛ ka ye, ne ma n ka dumuni kɛ n kelen, ni n ma falatɔ sɔn. Ne tun ye falatɔ faa ye kabini n denmisɛn tuma, ne kɔrɔbayara firiyamuso dɛmɛ na. Ni ne tun ye dɛsɛbagatɔ ye ni fani t'a fɛ, ni ne tun ye fantan ye ni birifani t'a fɛ, ne tun be to ka nɛnɛfani d'a ma k'a ka nɛnɛ bɔ a la, janko k'a ka duba sɔrɔ. Ni n ye falatɔ bagabaga kititigɛyɔrɔ la, bari n jigi b'a kan ko kititigɛlaw bena n dɛmɛ, n bolo ka kari, n gaman ka tigɛ ka bɔ n na. Bari n tun be siran ko Ala kana ne ɲaa gwan. O la, ne tun te se k'o koow ɲɔgɔn kɛ. Ni ne tun ye n jigi la sanu kan, ni n y'a fɔ sanu ye ko ale lo ye ne jigi ye, ni ne tun be nisɔndiya n ka nafolo buguyako dama na, ni ne tun be nisɔndiya n ka bololafɛnw cayako la, n tun be tile yera kosɔbɛ tuma min na, n tun be kalo yera n'a be bɔ ka masa taama kɛ tuma min na, n'o kɛra sababu ye ne dusu yɛlɛmana u faan fɛ dogo la, ni ne ye u kɛ batofɛn ye k'u bato, o fana tun bena kɛ kojugu ye, kititigɛlaw ka kan ka min kiti kɛ. Bari, o ye Ala janfako le ye. Ne ma nisɔndiya n jugu ka tɔɔrɔ kama, k'a to sigɛn na, ne m'o kɛ dusudiyako ye. Ne ma sɔn k'a ɲini Ala fɛ ko a k'a faga, o ye kojugu ye n ma sɔn ka min kɛ. Mɔgɔ minw bɛɛ tun be ne ka soo, olu be se k'a fɔ ko u bɛɛ ye sogo sɔrɔ fɔɔ ka fa. Lonan ma si ka ye kɛnɛma ne ka daa la, ne ka daa tun yɛlɛnin lo tɛmɛbagaw ye. Ne ma n ka kojugu dogo i ko mɔgɔ tɔw, ne ma n ka fili mara n kɔnɔ. K'a fɔ ko n be siran jama ɲa, o tɛ, walima ka siran mɔgɔw ka dɔgɔya ɲa, o fana tɛ, k'o la, n jera ka to n ka soo kɔnɔ. Ɔnhɔn, ni mɔgɔ tun be sɔrɔ min bena ne lamɛn kɔni! Ne ka kuma laban filɛ. Setigi le ka kan ka ne jaabi. N kitiɲɔgɔn ye min sɛbɛn n kama, ne be olu ta n gaman kan ni kunkɔrɔta ye. N b'o kɛ masafugulan ye k'a biri. Ne be n taamacogo bɛɛ ɲafɔ Ala ye, ne bena gwɛrɛ a la i ko masaden. Ne be yɔrɔ min sɛnɛna, ni ne y'o soɲa, ni ne y'o bɔsi a tigiw fɛ, ni n tun be to ka suman sɔrɔ k'o dumu gwansan, ni n tun be n ka sɛnɛkɛlaw tɔɲɔ fɔɔ u be sa kɔngɔ bolo, ŋɔni ka falen foro nin kɔnɔ! Sɛgɛn ka falen yen, suman foyi kana sɔrɔ yen.» Nin ye Zɔbu ka kuma labanyɔrɔ ye. Mɔgɔ saba nunu jera, u ma sɔn ka foyi fɔ Zɔbu ye tugu, bari Zɔbu tun y'a fɔ ko ale tilennin lo. Nga o ye Aramu kɔmɔgɔ Buzi deen Barakɛli deen Eliyu dimi kosɔbɛ. A tun dimina Zɔbu kɔrɔ bari Zɔbu tun ye tiɲɛ d'a yɛrɛ ma Ala ɲakɔrɔ. A tun dimina Zɔbu teri mɔgɔ saba nunu kɔrɔ, ko bari olu tun dɛsɛra ka Zɔbu jaabi, ani ka sɔn ko tiɲɛ te Ala fɛ. A tun ye kuma to u bolo fɔɔ ka na se o waati ma, bari olu tun ka kɔrɔ n'a ye. O la, a tun ma kuma Zɔbu fɛ joona. Nga a nan'a ye tuma min na ko fɔta te mɔgɔ saba nunu daa la tugu, a dimina kosɔbɛ. O la, Buzi kɔmɔgɔ Barakɛli dencɛ Eliyu ye kuma ta ko: «Ne ye kanbelen ye, aw ye cɛkɔrɔbaw ye. O le y'a to ne siranna ka siga ka n ka lɔnta yira aw la. Ne tun be to k'a fɔ n yɛrɛ kɔnɔ ko mɔgɔ minw kɔrɔla, olu bena kuma fɔlɔ. Ko minw wolotuma mɛnna, olu bena lɔnniya yira. Jaa, ninakili dama le be adamaden na, Setigi le be hakili di adamaden ma. Sɔbɛ la, lɔnniyako te kɔrɔya la, mɔgɔkɔrɔbaya fana t'a kɛ mɔgɔ be se koo ɲanabɔli la. O la, ne fana ko aw ka mɛnni kɛ ne fɛ, ne fana bena n ka lɔnta fɔ. Ne y'aw ka kuma lamɛn kosɔbɛ. Ne ye n tulo malɔ aw ka kuma na aw tun be minw fɔra Zɔbu kosɔn. Ne ye n tulo malɔ aw ka kuma na, aw si ma se ka Zɔbu jaabi a cogo la, mɔgɔ si ma se k'a ka kuma kɔɔ kari. Aw kana miiri ko ɲa sɔrɔla a koo la dɛ, Ala le bena se k'a ka kuma kɔɔ kari, adamaden tɛ. A tun te kumana ni ne ye do. N'o tɛ, ne tun bena dɔ fɔ a ye, o min be danna aw ta la. Zɔbu, a filɛ sa, u hakili ɲagamina. U t'a fɛ ka jaabili kɛ tugu. Foyi t'u daa la k'a fɔ tugu. Anhaan! Ne b'u kɔnɔ ka dɛsɛ. Foyi te bɔra u daa la, u jera tɛtɛ, fɔta te yen. Jaabi sera ne le ma sisan, n bena dɔ fɔ, ne fana bena n ka miiriya yira. Bari fɔta be ne fɛ kosɔbɛ, n ka lɔnko be n ɲɔtira ka kuma. Kuma be wiliwilila n kɔnɔ i ko duvɛn kɔgɔnin min be bɔyɔrɔ ɲinina. A be forokokura minw kɔnɔ, olu be ɲini ka faran. Ne bena kuma janko n be n yɛrɛ sɔrɔ, ne bena n ka jaabili di. Ne tena mɔgɔ si jati minɛ, n fana tena mɔgɔ si nigɛ. Bari ne te se ka mɔgɔ nigɛ, n'o tɛ, n Danbaga ka weleli tun tena mɛn ka se n ma. «Sisan sa, ele Zɔbu ka ne ka kuma mɛn. N bena min fɔ, o bɛɛ mɛn ka ɲa. Ne bena kuma dɛ! Min be n daa la, n bena o fɔ! Ne bena tiɲɛ dama le fɔ, ne bena kuma kɔnɔgwɛ la. Ne danna Ala ka Nii le barika la, ne be nii na Setigi ka Nii le sababu la. N'i be se, i ka ne jaabi sa, e k'i yɛrɛ labɛn ka ne sɔsɔ. An bɛɛ ye kelen ye Ala ɲakɔrɔ, an bɛɛ fila danna ka bɔ bɔgɔ la. Kuun t'a la i be yɛrɛyɛrɛ ne ɲa, ne tena i tɔɔrɔ do. E ka kuma be n tulo la, i ye min fɔ, n y'o mɛn. I ko: ‹Ne gwɛnin lo, ne ma kojugu kɛ. Ne dafanin lo, jalakiyɔrɔ si te ne la. Nga Ala ye jalakiyɔrɔ sɔrɔ ne la, a be ne minɛ i ko a jugu. A be ne seen siri ni jɔrɔkɔw ye, a be n ka kɛta bɛɛ kɔlɔsi.› Ne b'a fɔ i ye ko tiɲɛ t'i fɛ o la. Bari, Ala ka bon ni adamaden ye. Mun na e be sɔsɔli kɛ n'a ye, ko a te mɔgɔ ka ɲiningaliw bɛɛ jaabi? Ala be kuma cogo dɔ la waati dɔ la, waati wɛrɛ, a be kuma cogo wɛrɛ la, nga mɔgɔw t'u tulo malɔ le. A be kuma u fɛ siko ni koyirata la, a be kuma u fɛ u fari fagawaati la, a be kuma u fɛ k'u to sinɔgɔ la u ka dilan kan. A be fɛɛn yirata yira u la, k'u lasɔmi. A b'o kɛ janko ka mɔgɔ bɔ kojugu la, a b'a tanga yɛrɛboɲa ma. A b'a nii kisi ten, a fana ben'a kisi saya ma. Nga Ala be adamaden ladi fana ni bana ye a layɔrɔ la, a fari bɛɛ be yɛrɛyɛrɛ farigwan bolo. Dumuni te diya a daa la tugu, hali dumuni min tun ka d'a ye. A be fasa ka kɛ kakaka fɔɔ mɔgɔ t'a lɔn tugu, a tɔɔ be to kolo dama ye. O tuma na, a surunyana kaburuda la yɛrɛ, a nii be to nibɔbaga bolo. Ala ka ciden waa kelen cɛma, ni mɛlɛkɛ kelen dɔrɔn cira o banabagatɔ nin fɛ, a ka kan ka siraɲuman min ta, a daan ye a k'o fɔ a ye dɔrɔn. Mɛlɛkɛ be makari a la k'a fɔ Ala ye ko: ‹Makari a la. Kan'a to a be sa, ne y'a kunmabɔfɛn sɔrɔ.› A farisogo be segi ka kɛ a cogo kɔrɔ la yen, a be kɛ i ko a wilitɔ kura. N'a ye Ala daali, ale b'a ka daalili minɛ. A be ta'a ɲakɔrɔ ni nisɔndiyapɛrɛnkan ye, bari Ala y'a kisi saya ma. A bena dɔnkili la mɔgɔw ɲana ko: ‹Ne tun ye kojugu kɛ, n tun ma Ala ka fɔta bato, nga Ala ma ne sara ka kɛɲɛ n'o ye. Ala y'a kɛ ne ma kaburu ye, ne tora nii na, ne ɲaa be yeelen na.› Ala be to k'o bɛɛ kɛ adamaden ye, a b'o ɲɔgɔn kɛ siɲɛ caaman. A b'o kɛ janko ka kɔsegi ka bɔ n'a ye kaburuda la, janko ka se ka mɔgɔ ɲanaman ka yeelen bɔ a ye. Zɔbu, i tulo malɔ kosɔbɛ ka ne lamɛn dɛ! I je tewu k'a to ne be kuma. Ni fɛɛn dɔ b'i fɛ ka ne jaabi, i k'o fɔ. I ka kuma sa, bari ne b'a fɛ ka tiɲɛ d'i ma. Ni foyi fana t'i daa la, e ka mɛnni kɛ ne fɛ. Je ne bena i kalan lɔnniya la.» Eliyu y'a fɔ tugu ko: «Kolɔnbagaw, aw ka mɛnni kɛ ne fɛ. Hakilitigiw, aw k'aw tulo malɔ ne fɛ. Bari tulo be kuma sɛgɛsɛgɛ, i ko nɛɛn be dumuni nɛnɛ cogo min na. Min tilennin lo, an k'o jati minɛ ɲɔgɔn fɛ. An k'a filɛ ɲɔgɔn fɛ min ka ɲi. Zɔbu, e ko ele jalakinin tɛ, ko Ala le be ban k'i kɛ mɔgɔtilennin ye. Ko a te i ka koo ɲanabɔ ni tilenninya ye. Ko i jalakinin tɛ, a do ye joli la i kan fura te min na. Zɔbu ɲɔgɔn be yen wa? Ɲadonya te foyi ye a ɲana. A ni kojugukɛlaw le ye jɛnɲɔgɔnw ye, a taamaɲɔgɔn ye mɔgɔjuguw le ye. Bari a ko mɔgɔ te tɔnɔ foyi sɔrɔ Alasira taama la. Hakilitigiw, aw ka mɛnni kɛ ne fɛ. Ka kojugu kɛ, o miiriya ka jan Ala la. Ka kodagabali kɛ, o miiriya ka jan Setigi la. Nga, a be adamadenw ka kɛwaliw juru sara u ye, a be bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'u ka kɛta ye. Tiɲɛ na, Ala te kojugu kɛ abada! Setigi te tiɲɛ to ka namara kɛ. Jɔn le y'a sigi dugukolo kunna? Jɔn le ye diɲɛ kalifa a ma? Ni Ala tun be miiri a yɛrɛ dama la, a tun bena mɔgɔw nii minɛ le dɔrɔn, mɔgɔw bɛɛ tun bena halaki ɲɔgɔn fɛ, adamaden tun bena segi buguri la. Zɔbu, n'i be koo lɔn, e k'i tulo malɔ, i tulo malɔ ne ka kuma na. Ala be se ka kɛ diɲɛ kuntigi ye ni tilenninya man d'a ye wa? Ale min tilennin lo ni see b'a ye, e be sɔn k'a jalaki wa Zɔbu? Ale min be masacɛ ka juguya fɔ a ye, a fana be ɲamɔgɔw ka kojuguw yira. Ale min te ɲamɔgɔ fisaya ni tɔw ye, a te fantan bɔ fɛntigi la, bari ale lo y'u bɛɛ dan. U be sa yɔrɔnin kelen, dugutilama, jama be muruti ka halaki, fangatigi be tunu, hali mɔgɔ te maga a la. Bari Ala ɲaa be bɛɛ taamacogo la, a be bɛɛ ka tɛmɛsiraw filɛra. Dibi si te yen, kojugukɛlaw be se ka dogo min na. Ala te sɛgɛsɛgɛli caaman kɛ ka sɔrɔ ka adamaden ka kiti tigɛ do. A te kunnafoni kɔnɔ ka sɔrɔ ka fangatigiw bɔ baara la ka dɔ wɛrɛw sigi u nɔɔ na. Bari a b'u ka koo kala ma, a b'u ben ka mugumugu sufɛ. A b'u gosi mɔgɔjugu bugɔcogo la, a b'o kɛ mɔgɔ bɛɛ ɲana. Olu tun bann'a la, u tun y'a ka sariyaw bɛɛ bila. U y'a kɛ fantanw kulekan ser'a ma, a y'a tulo malɔ olu kasikan na. N'a te foyi kɛ, jɔn be se k'a jalaki? N'a y'a yɛrɛ dogo, jɔn be se k'a ye? A be siyaw kɔlɔsi ani adamadenw, janko Alaɲasiranbali kana fanga sɔrɔ tugu, a fana kana kɛ jaan ye jama ɲafɛ. Ni mɔgɔ dɔ tun y'a fɔ Ala ye ko: ‹Ne ye n ka kojugu tɔɔrɔ kɛ ka ban, ne tena kojugu wɛrɛ kɛ tugu. Ala, ne ma min lɔn, e k'o yira ne la, ni ne ye kojugu kɛ, n tena dɔ wɛrɛ kɛ tugu.› E ma sɔn minkɛ, e ka miiri la, Ala ka kan k'o tigi ɲaa gwan wa? E k'i ka miiriya fɔ sa. Bari, kuma be ele le fɛ, ne tɛ. Hakilitigiw sɔnnin be ne ta ma. Kolɔnbaga minw be ne lamɛnna, olu ta be ten fana ko: ‹Zɔbu be kuma a kunfɛ. Kuun t'a ka kuma na. A be kuma i ko mɔgɔjugu minkɛ, a ka kan ka kɔrɔbɔ kosɔbɛ. A be murutira ka fara a ka kojugu kan tugu. A be taga ɲa ka kuma caaman fɔ Ala ma. A be siga donna mɔgɔw la an cɛma.› » Eliyu y'a fɔ Zɔbu ye tugu ko: «E be miiri ko tiɲɛ b'i fɛ kɛ? N'i b'a fɔ ko i gwɛnin lo Ala ɲakɔrɔ? E tun be to k'a fɔ tuma min na ko: ‹Ni ne ma kojugu kɛ, ne bena mun le sɔrɔ o la?› Ne bena ele n'i teriw jaabi. Sankolo filɛ ka ɲa, sankabaw filɛ u be cogo min na i sanfɛ. N'i ye kojugu kɛ, o be mun le kɛ Ala la? Hali n'i tora ka dɔ fara i ka murutiliko kan, o te foyi kɛ a la. N'i fana ye tilenninya kɛ, o te fɛɛn ye n'i b'a dir'a ma fana. A be fɛɛn dɔ sɔrɔ i fɛ o kama wa? E ka juguya kɔni b'i mɔgɔɲɔgɔn dama le sɛgɛn, e ka tilenninya fana be adamaden dɔrɔn le dɛmɛ. U be kule ni mɔgɔtɔɔrɔbaga caaman tɔgɔ ye, u b'u kaan kɔrɔta ka dɛmɛ ɲini janko ka bɔ fangatigiw bolo. Nga mɔgɔ te yen min b'a fɔ ko: ‹Ne Danbaga Ala be min? Ale min b'a kɛ dɔnkili be la sufɛ.› Ale min be lɔnniya di an ma ka tɛmɛ kongosogow kan, a be hakilitigiya di an ma ka tɛmɛ kɔnɔw kan. Mɔgɔ be kule kosɔbɛ, nga Ala te jaabili kɛ, mɔgɔjuguw ka yɛrɛboɲa kama lo. Ala t'a tulo malɔ kumafu la, o ɲɔgɔn le te don Setigi tulo la. Ele do ko e ɲaa t'a la, ko e ka koo b'a bolo la, ko i b'a kɔnɔna. E ka miiri la, Ala te mɔgɔ ɲaa gwan a ka dimi kɔnɔ kɛ? Ko a te adamaden ka muruti jati. O la, ele Zɔbu ka kuma ye fuu ye, e be kuma caaman fɔra, e be min fɔra, e t'o lɔn.» Eliyu y'a fɔ Zɔbu ye tugu ko: «Zɔbu, muɲu dɔɔni, n b'i ladi tugu. Ne b'a fɛ ka kuma dɔ fɔ i ye tugu min be Ala tiɲɛtigiya. Ne bena lɔnniya ta yɔrɔjan, ne b'a fɛ ka tiɲɛ di n Danbaga ma. E ka l'a la ko ne ka kuma te galon ye, ne ye mɔgɔ ye min be koo lɔn tigitigi. Ala ye Setigi ye, a te mɔgɔ dɔgɔya, kuntigi lo, a ka kolatigɛnin ye wilibali ye. A te mɔgɔjugu to a ka sii sɔrɔ. A be sigɛnbagatɔ minɛ ni tilenninya ye. A t'a ɲaa bɔ mɔgɔtilenninw kan fewu. Mɔgɔtilenninw be ni masaw ye u ka masasigilan kan wa? Ala b'u to u be mɛn min kan. Nga u be tila k'u yɛrɛ boɲa. N'u y'u minɛ k'u siri ni jɔrɔkɔ ye, ni sigɛn sera u ma, Ala b'u ka kɛwaliw yira u la, u tun murutira Ala ma yɛrɛboɲa kama. A b'a kɛ u be sɔn ka mɛnni kɛ lasɔmini na, a b'a fɔ u ye k'u ka kojugu dabila. N'u ye mɛnni kɛ ka sɔn Ala ta ma, u bena laban hɛrɛ la kosɔbɛ. N'u ma sɔn ka mɛnni kɛ, u bena halaki ni muru ye, u bena sa u ka kolɔnbaliya la. Mɔgɔjugu be dimi Ala kɔrɔ, ni Ala b'a ɲaa gwanna tuma min na, a t'a daali. U kanbelen kɛnɛkɛnɛman be sa. U be sa i ko kakalaw be sa cogo min na. Nga Ala be sigɛnbagatɔ kisi sigɛn barika la, a b'a lasɔmi ni gwɛlɛya ye. A tun ye ele Zɔbu ta fana nɔgɔya ten. Yanni e tun ka tɔɔrɔ sɔrɔ, a ye hɛrɛ kɛ i ye kosɔbɛ, dumuni tun b'i fɛ tuma bɛɛ. Nga e ye jalaki sɔrɔ, fɛɛn min latigɛra e kama, o te se ka bɔ yen. Kan'a to ɲagwan siranya b'i bila murutili la dɛ! Kana i jigi la boɲafɛn kan k'i yɛrɛ ɲagami dɛ! E ka nafolo tena o ɲa, hali i ka sanu, e ka fanga bɛɛ lajɛnnin te se. E kana miiri suu koli la, min na jama bena bɔ u nɔɔ na. E k'i yɛrɛ kɔlɔsi kojugu ma, bari, o le y'a to e be tɔɔrɔla. Ala ye kuntigi ye, setigi lo fana, jɔn be se ka mɔgɔ kalan ka se a fɛ? Mɔgɔ be yen min b'a ka koo kɔlɔsi wa? Min b'a fɔ a ye ko: ‹I be min na, o ma ɲi.› E hakili to a ka kɛwali la k'a fo kosɔbɛ. Adamadenw b'o le kɛ k'a tanu. Mɔgɔ bɛɛ b'o le filɛra, u bɛɛ ɲaa b'o la yɔrɔjan na. Ala ka bon, an te se k'a ka boɲa daan lɔn, an te se k'a sanda lɔn. A be jii sama ka yɛlɛ sanfɛ, o kɔ, a b'o kɛ sanji ye. O sanji nin le be bɔ sankaba kɔnɔ ka jigi, n'a be ben adamadenw lajɛnnin ye. Jɔn be se ka sankabaw tɛmɛcogo faamu, ani saan be pɛrɛn cogo min na sankolo kɔnɔ? E k'a filɛ, Ala le be saan kɛ a be manamana sankaba la, a be taga se fɔɔ kɔgɔji jukɔrɔla la. A be siyaw kiti o seen fɛ, a fana be dumuni d'u ma kosɔbɛ. Sanmanamana b'a bolo, a b'a ɲaa sin fɛɛn kelen ma. A b'a yɛrɛ yira ni sanpɛrɛn ye, hali begɛnw yɛrɛ be kɔn k'a nako lɔn. «Ne dusukun be yɛrɛyɛrɛla sanfɔɲɔ kosɔn, a be panpanna ka bɔ a lɔyɔrɔ la. Mɛnni kɛ Ala pɛrɛnkan na sa! A be mankanba min kɛra. A b'a kɛ saan be manamana sankolo yɔrɔ bɛɛ la, a be manamana fɔɔ diɲɛ daan na. N'o tɛmɛna, Ala kaan be mɛn o tuma na, a kaan be bɔ ni kuntigiya ye, o waati la fana, a be sanmanamana labila. A b'a kaan bɔ kosɔbɛ, fɔɔ an be kabakoya. O ye kabako ye an te se ka minw faamu. A b'a fɔ * sanji siminin ye ko: ‹Ben dugukolo kan.› K'a fɔ sanji ye ko ale ka ben ka kɛ sanba ye. A be adamadenw bali ten u ka baaraw la, janko mɔgɔw bɛɛ k'a ka kɛta lɔn. Kongosogow be boli ka don u dogoyɔrɔw la, u be don u ka layɔrɔ la. Fɔɲɔba be bɔ worodugu fɛ ka na, nɛnɛ be bɔ kɔgɔdugu fɛ. Jii be simi Ala dafɔɲɔ fɛ, jii sanfɛ yɔrɔ bɛɛ be ja i ko kabakuru. A b'a kɛ jii be sɔrɔ sankabaw kɔnɔ, a b'a kɛ u be tɛmɛ ni sanmanamana ye. A b'a kɛ u be tɛmɛtɛmɛ yɔrɔ bɛɛ janko u b'a ka fɔtaw bɛɛ bato. U b'o kɛ diɲɛ faan bɛɛ la. Ala b'a sago kɛ ten dugukolo kan, n'a b'a fɛ ka ɲagwanko kɛ, walima ka ɲumanya kɛ. Zɔbu, koo nunu mɛn ka ɲa dɛ! Ala ka kabakow jati minɛ ka ɲa dɛ! A be kuntigiya kɛ o fɛɛn nunu kan cogo min na, e b'o lɔn wa? Sanmanamana be bɔ cogo min na sankaba kɔnɔ, i b'o lɔn wa? I be sankaba nunu cogo lɔn sanfɛ wa? Mɔgɔ min be se k'o lɔn, dɛsɛyɔrɔ t'o tigi ka lɔnniya la. Worodugu ɲafan fɔɲɔ mana fiyɛ, funteni be kɛ i ka faniw kɔrɔ kosɔbɛ. E tun be se ka Ala dɛmɛ ka sankolo dan, walima sankaba min be funteni bali wa? An ka kan ka min fɔ Ala ye, i k'o yira an na. An ye kunfinw ye kojugu, an te se ka kuma n'a ye. Yala, a mako b'a la u k'a lasɔmi ko ne be kumana wa? Walima k'a fɔ a ye ko mɔgɔ dɔ kumana. Waati dɔ, mɔgɔ si te se ka yeli kɛ ka ɲa, bari sankaba ye tile datugu. O kɔ, fɔɲɔ dɔ be bari ka na u furan ka bɔ yen. Yeelen ɲanaman be bɔra kɔgɔdugu faan fɛ ka na. Yeelen min be Ala laminina, o ye kabako ta ye. Ala ye Setigi ye, an te se ka se a ma. A fanga ka bon, tiɲɛtigi lo tigitigi, kantigi lo fana, a te mɔgɔ tɔɔrɔ. O le y'a to an ka kan ka siran a ɲa. A mako te mɔgɔ la min b'a yɛrɛ jati kolɔnbaga ye.» Ka Masaba to fɔɲɔba cɛma, a kumana Zɔbu fɛ ko: «E ye jɔn ye, e min b'a fɛ ka ne ka kolatigɛninw ɲagami, k'o ɲagami ni kumalakolon ye? I cɛɛ siri, k'i yɛrɛ kɛ cɛɛ ye, ne bena e ɲininga, e ka dɔ fɔ ne ye. Ne tun ye dugukolo juu sigi tuma min na, e tun be min? N'i be koo lɔn, e ka ne jaabi sa! Jɔn le y'a boɲa n'a waga latigɛ? I b'o tigi lɔn wa? Jɔn y'a sumajuru sama? A juu siginin be mun le kan? Jɔn le y'a nɔnkɔn kabakuruw sigi? O waati la, dugugwɛda lolow tun b'a la ka dɔnkili la, mɛlɛkɛw bɛɛ tun b'a la ka nisɔndiya, ka pɛrɛn. Kɔgɔji yɛrɛkɛtɔ ka bɔ a dingɛ kɔnɔ, jɔn le ye datugulan don a la? Ne ye sankaba kɛ ka jii datugu i ko fani, n ye dibiba kɛ a kunna. Ne ye daan bɔ a ye, ka datugulanw kɛ a la. Ne tun y'a fɔ a ye ko: ‹I be se ka na fɔɔ yan, i man kan ka tɛmɛ o kan. E ka jikuru barikaman nunu be lɔ yan.› Kabini e be yen, e y'a fɔ ka ye ko dugu ka gwɛ wa? E ye dugugwɛda kɛnɛ bɔwaati yira a la ka ye janko a ka se ka dugukolo bɛɛ gwɛ parapara, mɔgɔjugu k'a ka juguya dabila wa? Dugukolo be kɛ i ko bɔgɔ ɲɛgɛnni, a masirinin lo i ko fani le b'a kan. Mɔgɔjuguw ka yeelen te yen tugu, u ka fanga be ban. E tagara ka ye kɔgɔji bɔyɔrɔ la wa? E jigira ka ye dugukolo jukɔrɔ jii la wa? Saya ka yɔrɔ donda yirala i la ka ye wa? E ye saya ka yɔrɔ dibiman daa ye wa? I ye dugukolo boɲa cogo lɔn wa? Dɔ fɔ kɛ, n'i b'o koo bɛɛ lɔn. Sira min be taga yeelen ka yɔrɔ la, o be min? Dibi ka yɔrɔ be min? I be se k'u yɔrɔ yaala fɔɔ u fɛ yen, n'i b'u ka yɔrɔ taako lɔn kɔni. I b'o lɔn, bari o y'a sɔrɔ i tun wolola! E sii tileda fana ka ca ka ban! I tagara ka ye * sanji siminin marayɔrɔ la wa? I ye sanbɛrɛ ta ye ka ye wa? Ne y'u mara lonjugu le kama. Ne y'u mara kɛlɛ le kama. I be yeelen ka tɛmɛsira lɔn sanni a ka se an ma wa? I be kɔrɔn fɛ fɔɲɔ bɔyɔrɔ lɔn dugukolo kan wa? Jɔn le ye bɔyɔrɔ di sanji ma? Jɔn le ye sira di sankaba ma n'a be pɛrɛn? Mɔgɔ te yɔrɔ min na, jɔn y'a to sanji be ben o yɔrɔ la, k'a to a be ben kongokolon kɔnɔ adamaden te yɔrɔ min na? A be yɔrɔ janin ɲigi, a be kɛ sababu ye biin be falen. Facɛ be sanji fɛ wa? Jɔn le ye komiji dan? Jii siminin baa ye jɔn ye? Jɔn le ye sanbɛrɛ dan? Jii be kɛ i ko kabakuru, a sanfɛla be simi. Lolo nunu filɛ kɛ. Sisɛ n'a deenw be ɲɔgɔn kan ele sababu la wa? E be se ka Sulagwɛnbagaw faran ka bɔ ɲɔgɔn na wa? E be se k'a kɛ lolow be bɔ u bɔwaati la wa? Ele le b'a kɛ lolo deen mugan ni fila nunu be taama ɲɔgɔn fɛ wa? I be sankolo kɔnɔ sariyaw lɔn wa? Ele le b'u ka kɛta yira u la dugukolo kan wa? Ele le b'i kaan bɔ sankabaw fɛ, sanjiba be na i tunu wa? Ele le be sanmanamana ci ka taga wa? U be to k'a fɔ i ye ko: ‹An taatɔ filɛ› wa? Jɔn le ye lɔnniya di balakɔnɔ ma, a k'a lɔn ko baa bena fa? Jɔn le ye hakilitigiya di dondo ma, a k'a lɔn ko sanji tigɛwaati sera? Jɔn ka lɔniya sera sankabaw daa lɔnni ma? Jɔn le be kɛ sababu ye sanji be ben dugukolo kan? K'a sɔrɔ dugukolo janin lo kakaka, n'a be nɔrɔ ɲɔgɔn na ka kɛ kuru ye. Ele le be jaramuso ka dumuni ɲini a ye wa? Ele le be jaradenw ka kɔngɔ ban wa, tuma min na u lanin tora u ka layɔrɔ la, walima n'u tagara sogo minɛyɔrɔ la? Kɔngɔ mana kaankaan deenw tɔɔrɔ, u mana to ka kule Ala nɔfɛ dumuniko la, ele le be tobili kɛ u ye wa? Mankalaninw be wolo tuma min na, e b'o lɔn wa? A b'a deenw wolo tuma min na, e be yen wa? U be ni kɔnɔ ye kaloda min kɔnɔ, i b'o lɔn wa? U be wolo tuma min na, i b'o lɔn wa? U be sɔnsori, k'u deenw wolo, u ka dimi be ban. U deenw be boɲa, ka kɔrɔbaya kongo kɔnɔ, deen nunu be wili ka taga, u te segi ka na u baa fɛ tugu. Jɔn le ye kongofali labila? Jɔn le y'a foni k'a bila? Ne ye kongokolon kɛ a toyɔrɔ ye. Foyi te falen yɔrɔ min na, ne y'o le kɛ a ta ye. A mako te dugu kɔnɔ mankan na, a te kuntigi ka kuma mɛn. A be yaalayaala kuluw kan k'a ka dumuni ɲini. A be binkɛnɛ le fɛ. Kongomisi be sɔn ka baara kɛ i ye wa? A be sɔn ka si i ka wɛɛrɛ kɔnɔ wa? E b'a siri ni juru ye ka sɛnɛ kɛ wa? A be sɔn ka tugu i kɔ ka sɛnɛyɔrɔ dakɛɲɛ wa? E b'i jigi l'a kan bari barika b'a la kosɔbɛ wa? E b'i ka baara bɛɛ to a ye wa? E jigi b'a kan i ka suman donko la soo wa? E jigi b'a kan i ka sɛnɛfɛnw donko la soo wa? Kɔnɔsogolon gaman mankan ka di, u be i ko balakɔnɔ gaman. Nga kɔnɔsogolon b'a faan la duguma k'a to cɛncɛn b'u gwan. A be ɲinɛ ko dɔ seen be se k'a ci, ko kongosogo dɔ be se k'a dɔn. A ka fari a deenw ma, i ko a yɛrɛ deenw tɛ. A te deen sɔrɔ sigɛn jati. Bari ne Ala ma hakili d'a ma, n ma lɔnniya d'a ma fana. N'a wilila boli la tuma min na, ka boli ka sotigi tɛmɛ, o ye tolon ye a fɛ. Ele le be fanga di soo ma wa? Ele le ye kansi d'a ma wa? Ele le y'a kɛ n'a be se ka pan i ko tɔɔn wa? A kasikan be siranya bila juguw la. Fanga min b'a la, o nisɔndiya kosɔn, a be kɔkɛnɛ dɔn kosɔbɛ, a be taga juguw ka kɛlɛdenw kunbɛn. A mako te siranya la, a te siran foyi ɲa, a te murujan ye ka lɔ ka kɔsegi. Toonw mankan be bɔra ale lo kan, tamanw ni berew be manamana a kan. A te sera ka lɔ yɔrɔ kelen kɔrɔtɔ fɛ, fɔɔ a be dugukolo siɲɛna. Ni buru fiyɛra, a te lɔ tugu. N'u ye buru fiyɛ, a be kasi k'u jaabi. A be kɛlɛ kasa mɛn k'a to yɔrɔjan na. A be kɛlɛɲamɔgɔw pɛrɛnkan lɔn, a be kɛlɛdenw pɛrɛnkan lɔn. Ele le ye hakili di sɛgɛn ma a gamansi faliko la wa? Ele le ye hakili d'a ma a ka to k'u yɛrɛkɛ ka taga worodugu ɲafan fɛ wa? Ele le b'a to sɛgɛn be wili sanfɛ wa? Ele le b'a to a be ta'a ka ɲaga la fɔɔ sanfɛ kulu kan wa? A be ta'a ka layɔrɔ labɛn farawow kɔnɔ. A b'a ka ɲaga la kuluyɔrɔ dɔ la, mɔgɔ te se ka se min ma. K'a to o yɔrɔ la, a b'a ka dumuni dɛndɛ. A be to o yɔrɔ la ka filɛli kɛ yɔrɔjan. A deenw kɔni be sogokɛnɛ le dumu sa. A te fɔn fɛnsu yɔrɔ la.» Masaba y'a fɔ Zɔbu ye tugu ko: «Tigi min be sɔsɔli kɛra ni ne Setigi ye, a tigi ka kan k'o kɛ wa? Mɔgɔ min be ne Ala jalakira, a tigi ka ne jaabi.» Zɔbu ye Masaba jaabi ko: «Ne te foyi ye ni n bena i jaabi, ne bena je. Ne kɔni tun kumana siɲɛ caaman, nga ne tena foyi fɔ tugu. Sɔbɛ la, foyi tena bɔ ne daa la tugu.» Ka Masaba to fɔɲɔba cɛma, a ye Zɔbu jaabi ko: «I cɛɛ siri, kɛ cɛɛ ye, ne bena i ɲininga, e ka dɔ fɔ ne ye. E b'a fɛ ka siga don ne ka kiti la wa? E b'a fɛ ka ne jalaki ka tiɲɛ d'i yɛrɛ ma wa? Fanga b'i fɛ min be ne Ala ta bɔ wa? E kaan boɲa be ne ta bɔ wa? N'a be ten, e ka nɔɔrɔ ni boɲa la e yɛrɛ kan, e masiri ka dawula la i yɛrɛ kan. A to e ka dimi ka se mɔgɔw ma, a kɛ yɛrɛboɲabagaw ka majigi i ka filɛli dama fɛ. A kɛ u k'u yɛrɛ majigi tɛtɛtɛ. A kɛ mɔgɔjuguw be halaki. A kɛ u b'u don dugukolo kɔnɔ. A kɛ u b'u datugu lahara. O la, ne bena i tanu, ko i ka barika ye setigiya d'i ma. E ka mali filɛ kɛ. Ne ye min dan, i ko ele. A be biin le ɲimi i ko misi. A ka fanga b'a soron na, a seko be sɔrɔ a disi la. A kuu ka gwɛlɛ i ko sɛdiriyiri. A woto fasaw ka kɛnɛ. A kolow kɔni ye zira le ye sa. A galagakolow be i ko nigɛ. Ale lo ye n ka danfɛnw bɛɛ la fɔlɔ ye. Ne min y'a dan, ne dama be se ka gwɛrɛ a la ni murujan ye. A ka dumuni be sɔrɔ kuluw kan, kongosogow be yaala yɔrɔ min na. Nga, a be taga la kɔku kɔrɔ, a b'a yɛrɛ dogo buruku kɔnɔ jii la. Kɔku suma b'a sutara, jidala yirimisɛnw b'a lamini. Baji fanga cayara wo, a mako. Hali ni jii wilila ka se a dakala ma, ale kɔni ka foyi t'o la. K'a ɲaa yɛlɛnin to, jɔn be se k'a minɛ jaan kɔnɔ k'a nuun sɔgɔ? E be se ka sogojugu Leviyatan minɛ ni dulen ye wa? E ka dulen be se k'a minɛ a nɛɛn na wa? E bena nɔnfɔnjuru le don a nuun na wa? E ben'a dakala sɔgɔ ni nigɛ ye wa? E be miiri ko a bena i daali tigitigi wa? Walima ko a bena kuma diman fɔ i ye wa? E ka miiri la, ko a bena sɔn ka bɛn n'i ye wa? A bena sɔn ka kɛ e ka jɔɔn ye wa? E bena sɔn ka tolon kɛ n'a ye i ko kɔnɔnin wa? E bena sɔn k'a siri e denmusow ka tolon kɛ n'a ye wa? Bosocɛ be sɔn k'a feere wa? A be sɔn k'a tilan sannikɛbagaw cɛ wa? E bena se k'a golo sɔgɔ n'i ka biɲɛ ye wa? E bena se k'a kungolo sɔgɔ n'i ka taman ye wa? E bolo ka se a ma k'a filɛ, ko e b'a kɛlɛ, i tena o ɲɔgɔn kɛ tugu. Aw b'a miiri ko aw be se o sogo nin kɔrɔ wa? A yetɔ yɛrɛ, aw bentɔ lo! Jɔn le b'a yɛrɛ nigɛ ko a b'a kɛlɛ? Ne Ala kɛlɛbaga ka fatɔya tɛmɛna o sogo nin kɛlɛbaga ta kan. Jɔn le ka juru be ne Ala la, ne ka kan ka min sara? Fɛɛn bɛɛ ye ne ta ye dugukolo kan. Ne bena sogo nin cogo yira i la, fanga min b'a la, a ka cɛɲa, n'a ka maramafɛnw. Jɔn le be se k'a golo bɔ? Jɔn be se ka don a ɲiiw cɛma? Jɔn be se k'a daa waga? A ɲiiw be siranya bila cogo min? A fara kɛr'a ka nigɛkunbɛnnanw ye, u nɔrɔnin be ɲɔgɔn na kosɔbɛ. U nɔrɔnin be ɲɔgɔn na kosɔbɛ yɛrɛ le, hali fɔɲɔ yɛrɛ te se ka don u ni ɲɔgɔn cɛ. U lalanin be ɲɔgɔn kɔrɔ, u te se ka bɔ ɲɔgɔn na. A mana tiso, yeelen le be bɔ. A ɲaden be manamana i ko dugugwɛda yeelen. Tasuma le be bɔ a daa la, takami be yɛrɛkɛ ka bɔ a daa kɔnɔ. Sisi le be bɔ a nuun na, a be bɔ i ko daga min be wiliwilila tasuma kan. A dafiɲɛ gwannin lo papapa, fɔɔ a be se ka finfin mana, tasuma be bɔ a daa la. Fanga sifa dɔ b'a kankolo la, fɔɔ o be siranya bil'a yebagaw la. A fari ɲuguyɔrɔw ka gwɛlɛ kosɔbɛ hali n'u ye u digidigi, foyi te kɛ u la. A dusu ka gwɛlɛ i ko kabakuru, a ka gwɛlɛ i ko wugu yɛrɛ. N'a wilila, cɛfariw jaa be tigɛ. Siranya b'u bila boli la. Muru te don a la, taman te foyi ɲa, sɔgɔnan kuma tɛ, biɲɛ ta te fɔ. A be nigɛ filɛ i ko kala. A be zira fana filɛ i ko lɔgɔ tolinin. Biɲɛw t'a bila boli la, bɛrɛbonnan ka kabakuru be i ko biin bentɔ a kan. Bere be i ko kala a fɛ. Ni sɔgɔnan mankan be bɔra ka na, a mako! Tɛgɛnɛkolon dadimanw le b'a kɔnɔbara jukɔrɔ, o be i ko foro dakɛɲɛnan min nɔɔ be to bɔgɔ la. A be se ka kɔgɔji wiliwili i ko tasuma, daga kɔrɔ. A b'a wiliwili i ko daga min fanin be tulu kasadiman na. A tɛmɛyɔrɔ be kɛ kɛnɛ ye, jii sanfɛla be gwɛ parapara. Kuntigi t'a fɛ dugukolo kan. A danna janko a kana siran foyi ɲa. A te waraw jati. Kongosogo farimanw bɛɛ ka masa lo.» Zɔbu ye Masaba jaabi ko: «Ne y'a lɔn ko i be se koo bɛɛ la, i te dɛsɛ i ka kolatigɛnin si la. I ko ne tun b'a fɛ k'i ka kolatigɛninw ɲagami, k'o ɲagami ni kumalakolon ye. ‹Tiɲɛ na, ne ye n daa don koo la ne ma min faamu. N tun te foyi lɔn o la, n tun te foyi faamuna fana.› E tun ko ne ka n tulo malɔ, i be kuma, ko i bena ne ɲininga, ne k'i jaabi. Ne tulo tun ye i koo mɛn. Nga sisan, ne ɲaa lara i kan. O le kama ne be nimisa n ka fɔta la. N be lɔ n ka fili la ka nimisa ka sigi buguri ni bugurigwɛ kan dusukasi bolo.» Masaba kumana ka ban ni Zɔbu ye tuma min na, a y'a fɔ Elifazi ye ka bɔ Teman ko: «Ne diminin be aw kɔrɔ kosɔbɛ, e n'i teri mɔgɔ fila nunu. Bari, aw ma tiɲɛ fɔ ne ka koo la i ko ne ka baarakɛla Zɔbu. «Sisan, aw ka taga tura wolonwula ani sagajigi wolonwula ɲini ka na ne ka baarakɛla Zɔbu fɛ, k'o kɛ saraka jɛnita ye aw ka fili kosɔn. A bena ne daali aw ye. Ne bena sɔn a daalikan na, n tena kojugu kɛ aw la tugu ka kɛɲɛ n'aw ka nalomanya ye. Aw ma tiɲɛ fɔ ne ka koo la i ko ne ka baarakɛla Zɔbu y'a kɛ cogo min na.» Elifazi ka bɔ Teman, ni Bilidadi ka bɔ Suwa, ani Sofari ka bɔ Naama, wilila ka Masaba ka fɔta kɛ, Masaba sɔnna Zɔbu ka daalili la. Zɔbu ye daalili kɛ a teriw ye ka ban tuma min na, Masaba ye Zɔbu ta ɲa tugu. Fɛɛn min tun b'a fɛ fɔlɔ la, a y'o ɲɔgɔn fila d'a ma. O la, Zɔbu balimacɛw n'a balimamusow bɛɛ, ni mɔgɔ minw tun b'a lɔn fɔlɔ la, olu bɛɛ nan'a filɛ. Zɔbu ye dumuni kɛ n'u ye, u y'u ka mɔgɔya yira Zɔbu la, k'a jigi tugu a ka sɛgɛn bɛɛ la, a tun ye min sɔrɔ ka bɔ Masaba fɛ. O kɔ, u kelen kelen bɛɛ ye warigwɛ ni kɔnɔkisɛ sanulaman d'a ma. Saan minw tugura o kɔ, Masaba ye Zɔbu ta ɲa kosɔbɛ ka tɛmɛ fɔlɔ kan. A ye saga waa tan ni naani (14 000) d'a ma, ni ɲɔgɔmɛ waa wɔɔrɔ (6 000), ani sɛnɛkɛmisi waa fila (2 000), ni fali waa kelen (1 000). Zɔbu ye dencɛ wolonwula ni denmuso saba sɔrɔ fana. A ye denmusokɔrɔba tɔgɔ la ko Zemima, ka filanan tɔgɔ la ko Kesiya, ka sabanan tɔgɔ la ko Keranapuki. Zɔbu denmusow ɲɔgɔn tun te yen cɛɲa na jamana nin kuturu kɔnɔ. U facɛ Zɔbu tun y'u niyɔrɔ nafolo d'u ma u balimacɛw cɛma. O tɛmɛnin kɔ, Zɔbu ye saan kɛmɛ ni bi naani sɔrɔ. A y'a deenw ye, n'a mamadenw, fɔɔ ka taga se a ka tulomasamaw ma, ani olu mamadenw. Zɔbu ye sijan sɔrɔ kosɔbɛ, a kɔrɔla ka sɔrɔ ka sa. Mɔgɔ min te tugu mɔgɔjuguw ka ladili kɔ, n'a te to ni kojugukɛlaw ye a ka sira kan, n'a t'a niin don mɔgɔkɔrɔfɔlaw fɛ k'a tɔɲɔgɔn kɔrɔfɔ, o tigi dagamunin lo. Masaba ka sariya koo ka d'a ye, a be miiri o la suu fara tile kan. A tigi be i ko yiri min tutunin be kɔda la, a be den a dentuma na, a furaburu fana te fɔnsɔnfɔnsɔn. A be koo o koo kɛ, o be ɲa. Mɔgɔjuguw ka koo te ten. U be i ko sumanɲaga, fɔɲɔ be taga ni min ye. O le y'a to mɔgɔjuguw te lɔyɔrɔ sɔrɔ kiti loon na, kojugukɛlaw te lɔyɔrɔ sɔrɔ mɔgɔtilenninw ka jɛnkulu cɛma. Masaba be mɔgɔtilenninw ka koo lɔn kosɔbɛ. Kojugukɛlaw ta be taga n'u ye halakili la. Mun na siyaw be murutira? Mun na u ye ŋaniyafu ta ten? Masacɛw wilila, jamana ɲamɔgɔw y'u kaan bɛn ka Masaba n'a ka mɔgɔwolomanin kɛlɛ. U ko: «An ka ban u ka fanga na, an ka ban u ka kuntigiya la pepewu.» O la, Sankolotigi be yɛlɛla u ma, Matigi b'u lɔgɔbɔra. A diminin be kumana u fɛ, a ka dimi ye siranya bila u la. A ko: «Ne le ye n ka Masacɛ sigi masaya la * Siyɔn kulu kan, ne ka kulu senuman.» Ne bena Masaba ka kolatigɛnin fɔ. A ko ne ma: «I ye ne Dencɛ ye, ne le y'i wolo bii. Ne daali, ne bena siya wɛrɛw kɛ i ta ye, ani ka diɲɛ bɛɛ d'i ma. I bena nigɛbere kɛ k'u halaki. Dagadilanbaga ka daga be ci ka mugumugu cogo min na, i bena u kɛ ten.» O la masacɛw, sisan aw ka kɛ hakilitigiw ye. Jamana ɲamɔgɔw, aw ye sɔn ladili ma. Aw ye baara kɛ Masaba ye ni ɲasiran ye. Aw ka nisɔndiya, aw k'aw yɛrɛ majigi. Aw k'a Dencɛ boɲa janko a kana dimi, aw kana bari ka sa, bari a dimi man gwɛlɛ. Mɔgɔ minw bɛɛ b'u yɛrɛ kalifa a ma, olu dagamunin lo. Dawuda ka dɔnkili, a bolituma na a dencɛ Abisalɔn ɲa. Masaba, ne juguw ka ca dɛ! Mɔgɔ minw be wili ne kama, olu ka ca yɛrɛ le! Mɔgɔ caaman be ne koo fɔra ko: «Ala ten'a dɛmɛ.» Nga ele Masaba, ele lo ye ne tangabaga ye. Ne be n yɛrɛ boɲa e lo kosɔn, e le be ne kuun kɔrɔta. Ne be n kaan kɔrɔta ka kule Masaba nɔfɛ, a be n jaabi k'a to a ka kulu senuman kan. N be la ka sinɔgɔ, ka kunun, bari Masaba le ye ne dɛmɛbaga ye. Ne te siran mɔgɔ nunu cayako ɲa, minw wilila ne kama yɔrɔ bɛɛ la. Masaba ne ka Ala, wili ka ne dɛmɛ! E min be ne juguw bɛɛ ɲaa gwan, ele le be mɔgɔjuguw halaki. Masaba, mɔgɔ ka kisili be bɔ ele lo fɛ. I ka duba ka kɛ i ka jama kan. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Fɔlikɛminan jurulamanw le be fɔ a latuma na. Ne ka Ala, e min tilennin lo, ni ne y'i daali, e ka ne jaabi. Ka ne to dusukasi la, e ye ne jigi tugu. Makari ne la, ne ka daalili lamɛn. Adamadenw, aw bena ne dɔgɔyali dabila tuma jumɛn? Aw bena kuma gwansan fɔli ni galontigɛ dabila tuma jumɛn? Aw k'a lɔn ko Masaba be mɔgɔtilennin lɔn. Ni ne b'a daali, a be mɛnni kɛ ne fɛ. N'aw dimina, aw kana hakɛ kɛ. K'aw to dilan kan, aw ka miiri. Aw ka miiri kosɔbɛ ka to yɔrɔ kelen. Aw ka saraka daganinw bɔ, aw k'aw jigi la Masaba kan. Mɔgɔ caaman b'a fɔ ko: «Jɔn bena hɛrɛ kɛ anw ye?» Masaba, e ka yeelen bɔ an ye. Tuma min na suman ni duvɛnkɛnɛ ka ca u fɛ, u nisɔn ka di kosɔbɛ, nga e be ne nisɔn diya ka tɛmɛ o kan. Ne latɔ, ne be sinɔgɔ hɛrɛ la. Ne be to lafiya la e Masaba kelen sababu la. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. File le be fɔ a latuma na. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, i tulo malɔ ne ka kuma na, ne ŋunankun mɛn. Mɛnni kɛ ne ka weleli la, ne ka Masacɛ ni ne ka Ala, ne be ele le daalila. Sɔgɔmadafɛ i be ne kaan mɛn, Masaba. Sɔgɔma, ne labɛnnin be taga i ɲakɔrɔ k'i makɔnɔ. Bari i ye Ala ye min te juguya fɛ, kojugukɛla te to e fɛ. Yɛrɛboɲalaw te se ka to i ɲakɔrɔ, kojugukɛlaw koo man d'i ye. I be galontigɛla halaki. Mɔgɔfagala ni namaramɔgɔ koo man d'i ye. Nga i ka ɲumanya ka bon. O le kosɔn, ne be taga i ka soo kɔnɔ. Ne be n ɲaa sin i ka soo ma ka n kunbiri gwan i ɲasiran kosɔn. Masaba, ne juguw ka ca. Ne dɛmɛ ka taama tilenninya la. E k'i ka sira taamako nɔgɔya ne ye. Bari mɔgɔ te se ka la u ka fɔta la. Mɔgɔfagako dɔrɔn le b'u kɔnɔ. U gɔnɔ ye kaburu dayɛlɛnin ye, u be mɔgɔw lafili n'u daa ye. Ala, u jalaki. A kɛ u be ben u ka kolatigɛnin sababu la, ban u la u ka kojugu caaman kosɔn, bari u murutira i ma. Mɔgɔ minw b'u yɛrɛ kalifa i ma, olu nisɔn bena diya. U nisɔn bena diya kudayi. Ele bena u tanga. E koo ka di minw ye, u bena nisɔndiya. Bari ele Masaba be mɔgɔtilennin dɛmɛ. I ka ɲumanya kosɔn, i b'a tanga i ko nigɛkunbɛnnan. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Gɔni juru seegi le be fɔ a latuma na. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, kana ne jalaki ni dusu ye. I kana ne kolo ni dimi ye fana. Masaba, makari ne la, ne fanga banna. Masaba, ne be yɛrɛyɛrɛla, ne kɛnɛya. Ne nii tɔɔrɔnin lo. Masaba, o bena ban waati jumɛn? Masaba, kɔsegi ka na ne bɔsi. Ne kisi i ka ɲumanya kosɔn. Bari suu hakili te to i la. Jɔn bena i tanu lahara? Ne barika banna ŋunankojugu fɛ. Suu o suu ne ka dilan be ɲigi kasi bolo, n ɲaji be n ka dilan bɛɛ ɲigi. Dusukasi y'a kɛ n ɲaa fɔnsɔnna. Ne ɲaa te yeli kɛra ka ɲa tugu ne juguw cayakojugu fɛ. Aw kojugukɛlaw bɛɛ ka bɔ n kɔrɔ, bari Masaba ye ne kasikan mɛn. Masaba ye ne daalilikan mɛn, a sɔnna ne ka daalili la. Ne juguw bɛɛ bena maloya fɔɔ ka yɛrɛyɛrɛ. U bena maloya ka kɔsegi joona joona. Dawuda ka dɔnkili, a ye min la Matigi ye Bɛnzamɛn kɔmɔgɔ Kusi kosɔn. Masaba, n ka Ala, ne be n yɛrɛ kalifa i ma. Ne kisi, ne bɔsi n tɔɔrɔbagaw bɛɛ bolo janko u kana ne faranfaran i ko jara b'a kɛ cogo min na. A mana fɛɛn minɛ, mɔgɔ te yen k'a bɔsi. Masaba n ka Ala, ni ne y'o koo kɛ tiɲɛ na, ni ne ye kojugu dɔ kɛ, bɛɛn be ne ni mɔgɔ min cɛ, ni ne ye kojugu kɛ ale la, ni ne ye n jugu bololafɛnw cɛ ni kuun t'a la, i k'a to n jugu ka n gwɛn ka n sɔrɔ, a ka n minɛ ka n tereke duguma, a ka n majigi duguma tɛtɛtɛ. Masaba, i diminin ka wili! Wili n juguw kama, minw fununa dimi fɛ. E min be tilenninya kɛ, e ka dɔ kɛ. Jama ka lajɛn k'i lamini. K'i to i ka masasigilan kan, to u kunna. Masaba, ele lo ye siyaw kitibaga ye. Ne ka kan ni min ye, o kɛ n ye. I k'o kɛ k'a kɛɲɛ ni ne ka tilenninya, ni n ka ɲumanya ye. A to mɔgɔjugu ka juguya dabila, mɔgɔtilenninw ka fanga sɔrɔ, tilenninyatigi Ala, e min be mɔgɔ ka miiriya n'a kɔnɔnako lɔn. Ne tangabaga ye ele Ala le ye. I be mɔgɔtilennin kisi. Ala ye kititigɛla tilennin ye, a be se ka dimi loon bɛɛ. Ni mɔgɔjugu ma yɛlɛma abada, a b'a ka murujan daa diya, a b'a ka kala labɛn fana. A be mɔgɔfagafɛn labɛnna, a b'a ka biɲɛ labɛnna k'a fariya. A filɛ, mɔgɔjugu b'a la k'a ka baarajugu labɛn. A be miiri kojugu la, o la, a fana be kokolon kɛ. A be dingɛ daa bɔ k'a sogi. A be dingɛ min sogi, a bena ben o le kɔnɔ. A ka kojugu doni bena la a yɛrɛ kunna, a b'a ka fariya sara sɔrɔ. Ne bena Masaba tanu a ka tilenninya kama. Ne bena Fɛɛn bɛɛ kuntigi Masaba tanu. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Gatikaw ka gɔni le be fɔ a latuma na. Masaba an Matigi, e tɔgɔ ka bon diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la! E ka boɲa tɛmɛna sankolo ta kan. E y'i tanuli kuma don denmisɛnw ni denɲɛninw daa la, e y'i juguw ɲa banabiri ten, e y'i jugu farimanw karaba ka je. Ni ne ye sankolo ye, min ye i yɛrɛ bolo nɔɔ ye, ani ka kalo ni lolow filɛ, i ye minw dan, n b'a fɔ ko: «Mɔgɔ ye mun ye n'i b'i hakili to a la? Adamaden ye mun ye n'i b'i janto a la? I y'a kɛ a lɔyɔrɔ ma se i ta ma. I ye nɔɔrɔ ni karama la a kan. I y'i ka danfɛnw bɛɛ kuntigiya d'a ma, i ye fɛɛn bɛɛ majigi a ye. Saga fara misiw kan, i ye olu bɛɛ d'a ma. Hali kongosogow fana, i ye olu d'a ma. I ye kɔnɔw ni kɔgɔji kɔnɔ jigɛw fana d'a ma, ani fɛɛn minw bɛɛ be yaala kɔgɔji kɔnɔ. Masaba an Matigi, e tɔgɔ ka bon diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la!» Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili, u ko min ma «Dencɛ ka saya.» Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, ne bena e tanu ni n dusu bɛɛ ye. Ne bena e ka ɲumanya bɛɛ fɔ. Ne bena nisɔndiya i koo la ka ɲanagwɛ. Ne bena i tanu, Fɛɛn bɛɛ kuntigi. Ne juguw be boli i ɲa tuma min na, u be talon ka halaki. Bari e lɔra ni ne ka koo ye k'o ɲanabɔ. K'i to i ka masasigilan kan, e be kiti tilennin tigɛ. I be siyaw bagabaga ka kojugukɛlaw halaki, i b'u tɔgɔ tunu pewu. Juguw halakira, u ta cɛnna pepewu. I ye dugu minw halaki, mɔgɔ hakili te olu la tugu. Masaba ye faama ye kudayi, a y'a ka masasigilan labɛn kiti kama. Ale lo be diɲɛ mɔgɔw mara ni tilenninya ye, a be siyaw kiti ni tilenninya ye. Masaba ye sigɛnbagatɔw dogoyɔrɔ ye. U dogoyɔrɔ lo dusukasi tuma na. Mɔgɔ minw b'i lɔn, olu b'u yɛrɛ kalifa i ma, bari ele Masaba t'i yɔrɔ ɲinibaga bila abada. Aw ka tanuli dɔnkili la Masaba ye, ale min be * Siyɔn dugu kɔnɔ. Aw k'a ka kobabaw fɔ jama cɛma. Bari u ye mɔgɔ minw faga, a hakili be olu la, a bena u mɔnɛ bɔ fana. A te ɲinɛ sigɛnbagatɔ ka daalili kɔ. Masaba, ne sigɛnnin filɛ n kɔniyabagaw bolo, e min ye ne bɔsibaga ye saya bolo, makari ne la janko ne ka se k'i tanu kosɔbɛ Siyɔn dugu kɔnɔ, ne ka se ka nisɔndiya n kisiko la, min be sɔrɔ i fɛ. Siyaw ye dingɛ minw sogi, u benna olu le kɔnɔ. U ye jɔɔ minw la dogo la, u minɛna olu le kɔnɔ. Masaba y'a yɛrɛ yira, a be kotilennin kɛ. Mɔgɔjugu ka baarajuguw ben'a yɛrɛ sɔrɔ. Mɔgɔjuguw ka kɔsegi ka taga lahara, olu minw bɛɛ ɲinɛna Ala kɔ. Ala te ɲinɛ fantanw kɔ abada. Sigɛnbagatɔw jigi tena kɛ fuu ye abada. Masaba, wili! Kan'a to adamaden be see sɔrɔ, a to siya wɛrɛw ka kiti i ɲakɔrɔ. Masaba, siranya bila u la. A to siya wɛrɛ nunu k'a lɔn k'u ye adamaden gwansanw ye. Masaba, mun na e tora yɔrɔjan na? Mun na e y'i yɛrɛ dogo dusukasi waati la? Mɔgɔjuguw b'u yɛrɛ funu ka sigɛnbagatɔw tɔɔrɔ. O la, u ka baarajugu segira u yɛrɛ ma. Mɔgɔjugu b'a yɛrɛ tanu a ka miiriyajugu la. Wasabali be Masaba nɛni k'a dɔgɔya. Mɔgɔjugu be dabayakuma fɔ ko: «Ala te mɔgɔ ɲaa gwan! Ala te yen!» O dama le y'a ka miiriya ye. A ka koo be ɲa tuma bɛɛ, i ko i ka kitiw te se a ma. A juguw kɛlɛko te foyi ye a fɛ. A b'a fɔ ko: «Foyi tena kɛ ne la, bɔnɛ foyi tena se ne ma.» Danga ni namarakuma le fanin b'a daa la. A ka kuma be na ni bɔnɛ ani tilenbaliyako ye. A be dɛn dugu dafɛ ka mɔgɔ jalakibali faga. A be sigɛnbagatɔ dɛndɛ. A be dogo yɔrɔjan i ko jara min b'a layɔrɔ la. A be dogo janko ka cun dɛsɛbagatɔ kan, a be cun a kan k'a minɛ a ka jaan kɔnɔ. A be biri a kan ka ben a kan n'a ka gwiliya bɛɛ ye. Sigɛnbagatɔ kɔni b'a ka fanga kɔrɔ. Mɔgɔjuguw b'a fɔ ko: «Ala mako te an ka koo la, a y'a ɲaa tugu, a tena foyi ye.» Masaba, wili! Ala, i bolo kɔrɔta, kana ɲinɛ dɛsɛbagatɔw kɔ. Mun na mɔgɔjugu be yɛlɛ e Ala ma ka to ka miiri ko e tena foyi kɛ? E yɛrɛ ɲaa be dɛsɛbagatɔ ka tɔɔrɔ n'a ka sigɛn na, e b'u filɛra waasa k'a dɛmɛ. Dɛsɛbagatɔ jigi ye ele le ye, ele le ye falatɔ dɛmɛbaga ye. Mɔgɔjugu ka fanga cɛn, a ka baarajugu juru sara a la k'a halaki pewu. Masaba le ye masa ye kudayi. A ɲasiranbaliw bena tunu ka bɔ a ka jamana kɔnɔ. Masaba, e be dɛsɛbagatɔw ka daalili lamɛn. E b'u jigi tugu ani ka mɛnni k'u fɛ, ka tɔɔrɔbagatɔw ni falatɔw ka tiɲɛ fɔ. O la, adamaden tena mɔgɔ jaa tigɛ diɲɛ kɔnɔ tugu. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne be n yɛrɛ kalifa Masaba le ma. Aw be se k'a fɔ ne ye cogo di ko: «Boli ka taga dogo kuluw la i ko kɔnɔw?» A ye, mɔgɔjuguw b'u ka kalaw labɛnna. U be biɲɛw lara kalajuruw kan, janko ka mɔgɔ kɔnɔgwɛninw bon dogo la. Ni koo sindiyɔrɔ ɲagamina, mɔgɔtilennin be se ka mun le kɛ tugu? Masaba b'a ka soo kɔnɔ, a ka masasigilan be sankolo la. A ɲaa be adamadenw na, a b'u ka koow sɛgɛsɛgɛra. A be mɔgɔtilennin ni mɔgɔjugu ka koo sɛgɛsɛgɛ. Fariya ka di tigi min ye, o tigi koo man d'a ye. A be takami ni kiribi bɔn mɔgɔjugu kan. Cɛnnikɛfɔɲɔ le y'u niyɔrɔ ye. Bari Masaba tilennin lo, kotilennin lo ka d'a ye. Mɔgɔtilennin le ben'a ye fana. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Gɔni juru seegi le be fɔ a latuma na. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, an dɛmɛ, bari mɔgɔ kantigiw te yen tugu. Tiɲɛfɔla te ye adamadenw cɛma tugu. U be galon tigɛ ɲɔgɔn ye. Namarakuma le b'u daa la. U t'u kɔnɔ gwɛ ɲɔgɔn ye fewu. Masaba, namaratɔ nunu bɔ yen. E ka dabayakumafɔbaga nunu bɔ yen. Olu minw b'a fɔra ko see b'u ye u ka kuma barika la, ko u daa b'u fɛ, ko: «Jɔn le be se ka kɛ an kuntigi ye?» O la, Masaba ko ale bena wili ka dɔ kɛ, bari u be dɛsɛbagatɔw sigɛnna, ɲanibagatɔw be ŋunanna. U be mɔgɔ minw tɔɔrɔla, ko ale bena olu dɛmɛ. Masaba ka kuma gwɛnin lo i ko warigwɛ min yelenna ka saniya siɲɛ caaman. Ee, Masaba! An mara. An tanga o mɔgɔ sugu ɲɔgɔn ma tuma bɛɛ. Mɔgɔjugu be munumununa yɔrɔ bɛɛ la. Juguya boɲana adamadenw cɛma. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, e hakili bena jigi ne la tuma jumɛn? E bena i yɛrɛ yira ne la tuma jumɛn? Ne ka dusukasi bena ban tuma jumɛn? Loon bɛɛ ne dusu tɔɔrɔnin lo. Ne jugu bena se ne kɔrɔ fɔɔ tuma jumɛn? Masaba ne ka Ala, e hakili to ne la ka n jaabi. Barika don n na ka n ɲaa yɛlɛ, n'o tɛ, ne be sara le. N'o kɛra, ne juguw ben'a fɔ k'olu sera n kɔrɔ, u fana bena nisɔndiya ne benko la. Nga ne jigi be e ka ɲumanya le kan, ne nisɔndiyanin lo e ka kisili koo la. Ne bena dɔnkili la Masaba ye a ka koɲuman kosɔn ne faan fɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Nalomanw le b'a fɔ u yɛrɛ kɔnɔ ko: «Ala te yen.» Adamadenw y'u yɛrɛ ɲagami ka kojugu kɛ, u si te koɲuman si kɛ. Ka Masaba to sankolo la, a be adamadenw filɛra, ni mɔgɔ dɔ be sɔrɔ u cɛma hakili be min fɛ n'a be Ala yɔrɔ ɲini. U bɛɛ filinin lo, u bɛɛ kɛra mɔgɔjuguw ye. U si te koɲuman kɛ, hali mɔgɔ kelen. O tuma na, kojugukɛla nunu si te koo lɔn le wa? Olu minw be n ka mɔgɔw dumu i ko u be dumuni kɛ cogo min na. U fana te Masaba daali. A filɛ, u be yɛrɛyɛrɛla siranya bolo bari Ala be mɔgɔtilenninw le dɛmɛ. Aw be dɛsɛbagatɔw ka kolatigɛninw cɛn. Nga, Masaba ye u ka kalifayɔrɔ ye. Isirayɛlidenw kisibaga ye jɔn ye ka bɔ * Siyɔn? Tuma min na Masaba ben'a ka jama nin ka nafolo segi u ma, u bena nisɔndiya kosɔbɛ. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, jɔn le bena to i ka soo kɔnɔ? Jɔn le bena sigi e ka kulu senuman kan? O ye mɔgɔ jalakibali ye, min be kotilennin kɛ, ani min be tiɲɛ fɔ ni kɔnɔgwɛ ye. A te mɔgɔ tɔgɔjugu fɔ, a te kojugu kɛ a tɔɲɔgɔn na, a fana t'a sigiɲɔgɔn nɛni. Ala te minw fɛ, a fana t'o fɛ, a fana be Masaba ɲasiranbagaw boɲa. N'a kalila koo minw na, a b'o kɛ, hali n'o b'a mako sa. A te wari juru don tɔnɔ kama, a fana te fɛɛn minɛ ka mɔgɔ jalakibali ka tiɲɛ munumunu. Mɔgɔ min be koo kɛ ten, o tigi te ben fewu. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ala, ne tanga, bari ne be n yɛrɛ kalifa i ma. Masaba, ne ko ele le ye ne Matigi ye. Ne ka hɛrɛ te yɔrɔ si ni ele fɛ tɛ do. E ka mɔgɔ minw be jamana kɔnɔ, ne ɲaa be fa olu ka boɲa le la. Minw b'u yɛrɛ kalifa joow ma, olu be dɔ farala u ka tɔɔrɔ kan. Ne tena sarakaw faga u ye, ne tena sɔn u tɔgɔw be bɔ n daa la yɛrɛ. Masaba, ele lo ye ne ka koo bɛɛ ye, i be ne makoyafɛnw bɛɛ di ne ma. Ne ka siniɲasigi b'i bolo. Ne ye min sɔrɔ, o ka ɲi kosɔbɛ. Dawula be ne ta kan kosɔbɛ. Ne be barika la Masaba ye kosɔbɛ, ale min ye ne ladibaga ye. Hali sufɛ, ne be la ka miiri. Ne ɲaa be Masaba la tuma bɛɛ n ɲafɛ. A be ne kɔrɔ minkɛ, n hakili tena ɲagami. O la, ne nisɔn diyanin lo kosɔbɛ, n hakili siginin lo fana. Bari e tena ne to lahara. Ne min y'i ka mɔgɔtilennin ye, e be ne tanga saya fanga ma. Mɔgɔ be to nii na sira min kan, i y'o don ne seen kɔrɔ. Nisɔndiya le be e ɲakɔrɔ dɔrɔn, nisɔndiya banbali le b'i kɔrɔ. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, mɛnni kɛ ne ka daalili la tilenninya kosɔn, ne kasikan mɛn. I tulo malɔ ne ka daalilikan na, n ye min kɛ ni kɔnɔgwɛ ye. Ne ka tiɲɛ yira. Koo min tilennin lo, ele b'o lɔn. I ye ne sɛgɛsɛgɛ sufɛ ka n filɛ. I ye n kɔrɔbɔ, i ma foyi ye n la. N ka kuma ni n ka miiriya kɛra kelen ye. Ni ne ye mɔgɔw ka kɛwalijuguw filɛ, i ka kuma kosɔn, ne be n yɛrɛ kɔlɔsi sirajugu ma. Ne tora i ka sira kan, ne seen te talon. Ala, ne b'i daali, bari e be ne lamɛnna. E tulo malɔ ka mɛnni kɛ n fɛ sa. I ka ɲumanya yira ka ne kisi. Ka ne to i kɔrɔ, ne juguw te se ka foyi kɛ ne la. Ne mara i ko mɔgɔ b'a ɲaden kɔlɔsi cogo min na. Ne dogo i gaman kɔrɔ mɔgɔjuguw kosɔn, minw be ne tɔɔrɔla. Jugu farimanw ye ne lamini. U te makari fewu. U ka kuma ye yɛrɛboɲakuma ye. U be tugura ne kɔ, u yɛrɛ ye n lamini ka ban. U be n filɛ, u b'a fɛ ka n ben duguma. U be i ko jara min kɔrɔtɔnin lo ka sogo minɛ. U be i ko wara min dogora ka kɔnɔni kɛ. Masaba, wili ka taga ne juguw kama k'u la duguma. Ne bɔsi n juguw bolo n'i ka murujan ye. Masaba, u halaki n'i ka sebagaya ye. U tunu ka bɔ dugukolo kan, u kana sɔrɔ ɲanamanw cɛma. I ye jii fariman min labɛn u ye, a to u b'o min ka fa. U deenw fana k'a min ka fa, k'a tɔɔ to u deenw ye. Ne kɔni, tilenninya kosɔn, ne bena i ye. Ne kununtɔ, e yeli dɔrɔn bena ne nisɔndiya kosɔbɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Masaba ka baarakɛla Dawuda ka dɔnkili. Masaba y'a bɔsi Sayuli n'a jugu tɔw bɛɛ bolo tuma min na, a tun ye dɔnkili nin le la a ye. A tun ko: «E koo ka di ne ye Masaba, ele be fanga di ne ma.» Masaba le ye ne tangakabakuru, ni ne dogoyɔrɔ, ani ne kunmabɔbaga ye. Ne ka Ala le ye ne tangakabakuru ye, ne be dogo a kɔrɔ. Ne tangabaga lo, Setigi min be ne kisi. Ne ka dogoyɔrɔ barikaman lo. Masaba ka tanu! Ne y'a ka dɛmɛ ɲini dɔrɔn, ne bɔsira n juguw bolo. Saya tun ye ne dɛrɛ ka ban. Halakili siranya tun ye ne minɛ. Kaburu dibi tun ye ne lamini ka ban. Ne tun donna saya ka jɔɔ kɔnɔ ka ban. Ka ne to n ka dusukasi la, ne ye Masaba n ka Ala daali, ne kasir'a kɔ. K'a to a ka soo kɔnɔ, a ye ne kaan mɛn, ne kulekan donn'a tulo la. Dugukolo yuguyugura ka yɛrɛyɛrɛ, kuluw juuw yuguyugura ka yɛrɛyɛrɛ Masaba ka dimi kosɔn. Sisi tun be bɔr'a nuun na, tasuma fariman ni takami tun be bɔr'a daa la. A ye sankolo dayɛlɛ ka jigi, sankababa tun b'a seen kɔrɔ. A tun siginin be * serubɛn kan n'a be panna. A tun be lerula fɔɲɔ kɔnɔ. A tun y'a yɛrɛ dogo sankaba suma kɔrɔ, o tun kɛra sankababa ye k'a datugu. Yeelen dɔ tun b'a ka sankaba fana tɛmɛna, sanbɛrɛ ni takami tun be bɔra. Masaba y'a kɛ saan pɛrɛnna, Fɛɛn bɛɛ kuntigi y'a kaan bɔ, saan manamanana, sanbɛrɛ jigira. A y'a ka biɲɛw bon ka ne juguw yɛrɛkɛ. A y'a kɛ saan manamanana kosɔbɛ k'u jɛnsɛn. Masaba ka bagabagali n'a ka dimi kosɔn, kɔgɔji jara fɔɔ a dingɛ daan bɛɛ yera. Diɲɛ juu sigiyɔrɔ bilara kɛnɛ kan. Ka Masaba to sankolo la, a ye ne minɛ. A ye ne sama ka n bɔ jiba kɔnɔ. A ye ne bɔsi n jugu barikamanw bolo, ne kɛlɛbagaw, minw barika tun ka bon ni ne ta ye. U tun ye ne kɛlɛ ne dusukasilon na, nga Masaba ye ne dɛmɛ. A ye ne bɔsi ka lafiya di ne ma. A ye ne bɔsi bari ne koo ka d'a ye. Masaba ye ne sara ka kɛɲɛ ni n ka tilenninya ye. A ye ne minɛ ka kɛɲɛ ni n ka jalakibaliya ye. Ne ye n ka Masaba ka fɔta bato, ne ma kojugu kɛ n ka Ala ɲakɔrɔ. A ye min bɛɛ fɔ, ne y'o bato. Ne te ban a ka sariya ma. Jalakiyɔrɔ si ma sɔrɔ ne la a ɲakɔrɔ. Ne ye n yɛrɛ kɔlɔsi kojugu la. Masaba ye ne sara ka kɛɲɛ ni n ka tilenninya ye. A y'o kɛ ka kɛɲɛ ni n ka jalakibaliya ye a ɲakɔrɔ. Masaba i be koɲuman kɛ mɔgɔɲuman ye. E tilennin lo mɔgɔtilennin faan fɛ. Masaba, mɔgɔ min kɔnɔ gwɛra, e be gwɛ o tigi ye. E fana be mɔgɔjugu minɛcogo lɔn. Ele lo be sigɛnbagatɔ kisi, ele lo be yɛrɛboɲala majigi. Masaba, ele lo be yeelen bɔ ne ye. Ne ka Ala, ele lo be yeelen bɔ ne ye dibi la. Ne be girin kɛlɛbolo kan ele Ala lo sababu la. Ne be se ka dugu laminikogo sago ele lo barika la. Fiɲɛ te Ala ka siraw la, Masaba ka fɔtaw ye tiɲɛ ye. Mɔgɔ minw b'u yɛrɛ dogo a fɛ, a be olu tanga i ko nigɛkunbɛnnan. Bari Ala ye jɔn ye ni Masaba tɛ? Jɔn le ye tangakabakuru ye ni an ka Ala tɛ? Ale lo be barika don ne la, ka ne bila siraɲuman kan. A ye ne seen kɛ i ko minan ta. O la, ne be se ka lɔ tintinyɔrɔ la. Ale lo be ne dege ni kɛlɛkɛcogo ye, ani ka kala ziralaman labɛn. Ele Ala le b'i ka sesɔrɔli nigɛkunbɛnnan di ne ma. I ka sebagaya be ne dɛmɛ. Ne kɛra mɔgɔbaba ye i ka dɛmɛ kosɔn. Ele le be ne ka tɛmɛyɔrɔ labɛn, o la, ne te talon. N be n juguw kɔgwɛn k'u sɔrɔ. N b'u halaki pewu ka sɔrɔ ka kɔsegi. N b'u halaki, u te se ka wili tugu, u be ben ne seen kɔrɔ. I be barika don ne la kɛlɛ kama. I be ne kɛlɛbagaw majigi ne kɔrɔ. I b'a kɛ ne juguw b'u kɔɔ di ka boli ne ɲa, ne be n kɔniyabagaw halaki. U be kasi ka bɔsibaga ɲini, u t'a sɔrɔ. U be Masaba daali, ale t'u jaabi. Ne b'u kɛ i ko buguri, fɔɲɔ be taga ni min ye. Ne b'u cɛ ka bɔ yen i ko pɔtɔpɔtɔ, bɔlɔn kɔnɔ. I be ne tanga jama ka muruti ma. I ye ne kɛ siyaw kuntigi ye. Ne te siya minw lɔn, olu be kolo ne ye. U be ne ka fɔtaw bato u fɔtɔ yɛrɛ. Lonanw yɛrɛyɛrɛtɔ be na ne ɲakɔrɔ, u jigi tigɛra, u yɛrɛyɛrɛtɔ be bɔra u ka dogoyɔrɔ barikamanw na. Masaba, e tɔgɔ ka tanu! Boɲa ka la ne tangakabakuru kan! Ne kisibaga Ala ka tanu! Ala le be ne mɔnɛ bɔ, Ala le be siyaw kolo ne ye. Ale lo be ne bɔsi ne juguw bolo. Ala, e b'a kɛ n be se n juguw kɔrɔ. E be n kisi mɔgɔ farimanw ma. Masaba, o le y'a to ne bena i tanu siya wɛrɛw cɛma. Ne bena dɔnkili la k'i tɔgɔ boɲa. Masaba le be see d'a ka masacɛ ma kosɔbɛ. A be koɲuman kɛ a ka mɔgɔwolomanin Dawuda n'a kɔmɔgɔw ye tuma bɛɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Sankolo be Ala ka sebagaya yira, sankolo be Ala bulonɔ yira. Tile b'o koo fɔ tile wɛrɛ ye, suu be lɔnniya di suu wɛrɛ ma. O te kɛ ni koo ɲafɔli ye, walima ni kuma ye, u kumakan te mɛn. Nga u be min yira, o be ye dugukolo faan bɛɛ la, o be mɛn fɔɔ diɲɛ daan na. Danbaga ye sigiyɔrɔ di tile ma yɔrɔ min na, a be bɔ o yɔrɔ la i ko kɔɲɔcɛ bɔtɔ a ka soo kɔnɔ. A nisɔndiyanin b'a ka taama daminɛ i ko kanbelenŋana. A be bɔ diɲɛ daan kelen na, ka taga a faan dɔ la, fɛɛn si te yen min be kisi a ka funteni ma. Masaba ka sariya tilennin lo, a be barika don mɔgɔ la. Masaba ka fɔta ye tiɲɛ ye, a be lɔnniya di kolɔnbali ma. Masaba ka fɔtaw ka ɲi, o be mɔgɔw nisɔndiya. Masaba ka ɲinita gwɛnin lo, o be mɔgɔw ɲaa yɛlɛ. Masaba ɲasiran be na ni kɔnɔgwɛ ye, o kɔnɔgwɛ nin tena dabila fewu. A ka kolatigɛninw ye tiɲɛ ye, u bɛɛ tilennin lo fana. U ka ɲi ka tɛmɛ sanu kan, hali ka tɛmɛ sanu yɛrɛyɛrɛ caaman kan. U ka di ka tɛmɛ lii kan, hali ka tɛmɛ lii diman yɛrɛ kan. Masaba, o y'i ka baarakɛla lalɔnniya, nafaba b'o batoli la. Masaba, jɔn be se k'a ka fili lɔn? Ne te n ka kojugu minw kala ma, e ka olu yafa n ma. Ne tanga ŋaniyajugu ma, a kana se ne kɔrɔ. O la, ne jalakibali bena to, n fana bena kisi kojugu ma. E ka sɔn ne ka kuma ni n ka miiri ma, Masaba, ne tangakabakuru ni n kunmabɔbaga. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili Ala ye. Masaba k'i dɛmɛ i ka dusukasi waati la, Yakuba ka Ala yɛrɛ k'i tanga. K'a to a ka sigiyɔrɔ la, a k'i dɛmɛ, k'a to * Siyɔn dugu kɔnɔ a k'i mako ɲa. A hakili ka to i ka sarakaw bɛɛ la, a ka sɔn i ka saraka jɛnitaw ma. I be fɛɛn min fɛ, a k'o d'i ma. I be koo min latigɛ, a k'o ɲa. An bena nisɔndiya i ka sesɔrɔ la, an bena nisɔndiya an ka Ala tɔgɔ la. Masaba k'i ka daaliliw bɛɛ jaabi. Ne y'a lɔn sisan tiɲɛ na ko Masaba b'a ka mɔgɔwolomanin kisi. Hali k'a to a sigiyɔrɔ la sankolo la, a b'a bɔsi sɔbɛ la. Dɔw b'u jigi la u ka kɛlɛkɛwotorow kan, dɔ wɛrɛ ta ye u ka soow ye. An kɔni, an jigi be Masaba an ka Ala le kan. Olu kɔni be kurula ka bɔ ka ben. Anw kɔni, anw be wili ka lɔ ka ɲa. Masaba, masacɛ kisi! N'an y'i wele tuma min na, i k'an jaabi. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, masacɛ be nisɔndiya i ka sebagaya kosɔn. Ni e y'a kisi, o be kɛ nisɔndiya ye a ma kosɔbɛ. A tun be fɛɛn min fɛ, i y'o d'a ma. I ma ban k'a ka daalili jaabi. I y'a ta ɲa kosɔbɛ. I ye masafugulan sanulaman biri a kunna. A ye sii daali e fɛ, i y'o d'a ma. I ye sijan d'a ma daan te min na. E y'a kisi minkɛ, o le kama a ye boɲa sɔrɔ. I ye dawula ni nɔɔrɔ la a kan. E y'a kɛ dubaden ye kudayi. E y'a nisɔndiya kosɔbɛ i ɲakɔrɔ. Masacɛ b'a jigi la Masaba kan. Fɛɛn bɛɛ kuntigi ka ɲumanya kosɔn, foyi ten'a sɔrɔ. Masacɛ, i bena se i juguw kɔrɔ. E ka sebagaya fɛ, i bena se i kɔniyabagaw kɔrɔ. Tasumaba be fɛɛn kɛ cogo min na, i bena u kɛ ten fana. N'i ye i yɛrɛ yira dɔrɔn, Masaba diminin bena u halaki ni tasuma ye. I bena u kɔmɔgɔw halaki diɲɛ kɔnɔ, i bena u ka siyaw tunu ka bɔ adamadenw cɛma. Hali n'u ye kojugu labɛn i kama, hali n'u ye dabari kɛ i kama, o si tena se ka kɛ abada. E kɔni bena u bon n'i ka kala ye, u bena to ka boli i ɲa. Masaba, e k'i ka setigiya yira, anw bena i tanu k'i ka seko fɔ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili, u ko min ma «Sɔgɔmadafɛ mankalanin.» Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne ka Ala, ne ka Ala, mun na i ye ne bila? Mun na i y'i yɔrɔ jaɲa ne la ten? I te ne kisi, i te ne kasikan mɛnna. Ne ka Ala, ne kasira i kɔ tilefɛ, e ma ne jaabi. Sufɛ fana, ne ma lafiɲɛ. K'a sɔrɔ ele Ala ye senu ye, e b'i ka masasigilan kan Isirayɛlidenw ka tanuliw cɛma. An faaw jigi tun b'i kan. U jigi tun b'i kan, i y'u kisi. U tun kasira i nɔɔ fɛ, i y'u kisi. U y'u jigi la i kan, i y'u jigi fa. Ne kɔni be i ko tumu, ne te adamaden bɔ yɛrɛ. Mɔgɔw be ne nɛni, bɛɛ be ne dɔgɔya. Ne yebagaw bɛɛ be yɛlɛ ne ma. U be kuma ka to k'u kuun firinfirin. U b'a fɔra ko: «A y'a jigi la Masaba kan, aw k'a to ale k'a kisi sa! Ale k'a kisi sa, bari a koo ka d'a ye.» Masaba, ele le y'a kɛ ne bɔra n baa kɔnɔ, i y'i janto ne la n baa bolo. Ne y'i ta ye kabini ne wolotuma. Ka ne to n baa kɔnɔ, ele le ye ne ka Ala ye. Kana i yɔrɔ jaɲa ne la, bari gwɛlɛya sera, dɛmɛbaga te ne fɛ. Ne juguw ye ne lamini i ko tura caaman, u ye ne koori i ko * Basan tura farimanw. U be i ko jara minw be sɔngɔra, minw y'u daaw yɛlɛ ne kama. Ne fanga be banna ka taga i ko banabagatɔ. Ne fari be fagara. N te se ka lɔ tugu. Ne kaan jara i ko dagakolon. N daa jara. E ye ne bila kaburuda la. Benkannikɛlaw ye n lamini. O wulu nunu ma bɔyɔrɔ si to ne ye, u ye ne bolo ni n seenw siri. Ne be se ka n kolow jati n fasakojugu fɛ. Ne juguw ɲaa be ne le kan dɔrɔn, u be n filɛla. U ye ne ka faniw tilan ɲɔgɔn cɛ, u ye kala la janko ka ne ka foroca sɔrɔbaga lɔn. Masaba, kana i yɔrɔ jaɲa ne la, e min be fanga di ne ma. Na joona ka ne dɛmɛ. Ne kisi murujan ma. Ne tanga wulu juguman nunu daa ma. Ne kisi ka n bɔ jara daa la, ne kisi kongomisi gɔɔnw ma. Unhun tigi! I ye ne jaabi. Ne bena i koo fɔ n balimaw ye, ne bena i tanu jama cɛma. Aw minw be siran Masaba ɲa, aw k'a tanu. Aw Isirayɛlidenw bɛɛ, aw k'a boɲa, aw ka yɛrɛyɛrɛ a ɲakɔrɔ. Bari Masaba ma sigɛnbagatɔ bila k'a to kɔfɛ gwɛlɛya waati la. A m'a yɛrɛ dogo a la fana, a b'a lamɛn a kasituma na. Ne bena e tanu jamaba cɛma e yɛrɛ sababu la. Ne bena n ka dajuruw sara i ɲasiranbagaw ɲana. Dɛsɛbagatɔw bena dumuni kɛ fɔɔ ka fa. Masaba ɲinibagaw k'a boɲa, u fana ka sijan sɔrɔ. Diɲɛ danyɔrɔ mɔgɔw bɛɛ hakili bena to Masaba la, u bena kɔsegi a ma. Siyaw bɛɛ bena u kunbiri gwan a kɔrɔ. Bari Masaba le ye kuntigi ye, ale lo be siyaw mara. Dugukolo kan setigiw bɛɛ bena u kunbiri gwan a ɲakɔrɔ, a ye minw ka kalifa minɛ u la, u bɛɛ bena u kunbiri gwan a ɲakɔrɔ. U deenw bena baara kɛ Matigi ye, u ben'a koo fɔ waati nata mɔgɔw ye. U ben'a ka kɛwaliɲuman koo fɔ, u bena o fɔ waati nata mɔgɔw ye. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba le ye ne marabaga ye, i ko sagadɛndɛbaga, o la, ne tena dɛsɛ foyi la. A b'a to ne be lafiɲɛ binkɛnɛ yɔrɔ la, a be taga ni ne ye jida la ɲasuma yɔrɔ la. A be ne barika lakuraya a tɔgɔ boɲa kama, a be n seen bila siratilennin kan. Hali ni ne be taama dibijugu kɔnɔ, ne tena siran foyi ɲa. E be ni ne ye, e ka dɛndɛbere be ne bila siraɲuman kan ka ne hakili sigi. E be dumuni sigi ne kɔrɔ n juguw ɲana. E be ne minɛ ni nisɔndiya ye. E be ne ka filen fa kosɔbɛ. Tiɲɛ na, hɛrɛ ni ɲumanya le ye ne ta ye loon bɛɛ, hali fɔɔ ka taga ne sii ban. Ne fana bena to Masaba ka soo kɔnɔ ne sii bɛɛ la. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Dugukolo ni fɛɛn minw b'a kan ye Masaba ta ye, diɲɛ n'a kɔnɔ mɔgɔw y'a ta ye. Bari ale lo y'a dan k'a sigi kɔgɔji sanfɛ, ale lo y'a to a lɔra ka ɲa. Jɔn le bena se ka yɛlɛ Masaba ka kulu kan? Jɔn bena se ka don a ka yɔrɔ senuman kɔnɔ? O ye mɔgɔ jalakibali ye, mɔgɔ kɔnɔ gwɛnin, mɔgɔ min te joo sɔn, a fana te kali namara kama. Masaba ben'a ta ɲa, a kisibaga Ala bena tiɲɛ d'a ma. Mɔgɔ minw b'u ɲaa sin Yakuba ka Ala ma, Masaba ɲasiranbagaw le y'o tigiw ye. Waati bɛɛ dondaw, aw ka yɛlɛ, aw ka yɛlɛ ka ɲa, janko Nɔɔrɔtigi Masa ka don. Jɔn le y'o Nɔɔrɔtigi Masa nin ye? Masaba fangatigi kɛlɛmasa lo! Masaba ye kɛlɛmasa le ye! Waati bɛɛ dondaw, aw ka yɛlɛ ka ɲa janko Nɔɔrɔtigi Masa ka don. Jɔn le y'o Nɔɔrɔtigi Masa nin ye? Masaba, Setigi lo! Ale lo ye Nɔɔrɔtigi Masa ye. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne ɲaa sinnin be ele Masaba le ma. Ne ka Ala, ne ye n jigi la ele le kan, kan'a to ne be maloya, kan'a to n juguw be yɛlɛ n la. Mɔgɔ minw jigi b'i kan, olu si tena maloya. E janfabagaw ta lo ye maloya ye. Masaba, ne ka kan ka sira min ta, o yira ne la. I sago yira ne la. A to ne be taama tiɲɛsira kan, i ka ne kalan. Bari e le ye ne kisibaga Ala ye. Ne jigi be ele le kan loon bɛɛ. Masaba, e k'i hakili to e ka ɲumanya n'i ka makari la, bari o ye tuma bɛɛ koo le ye. Masaba, kana i hakili to ne ka kanbelenya waati kojuguw ani ne ka murutikow la. E hakili to ne la ka kɛɲɛ n'i ka ɲumanya n'i ka kanuya ye. Masaba ka ɲi, a tilennin lo fana. O la, a be tɛmɛsira yira kojugukɛlaw la. A be mɔgɔmajigininw ka tiɲɛ d'u ma, a b'a sago yira u la. Masaba ka siraw ye ɲumanya ni tilenninya ye a ka bɛɛn n'a ka fɔtaw batobagaw fɛ. Masaba, yafa ne ma e tɔgɔ boɲa kosɔn, bari ne ka kojugu ka ca haali. Mɔgɔ min be siran Masaba ɲa, o tigi ka kan ka sira min ta, Masaba b'o yira a la. A fana bena to hɛrɛ la, dugukolo bena kɛ a kɔmɔgɔw ta ye. Masaba b'a ka kodogonin yira a ɲasiranbagaw la, a b'a ka bɛɛn musaga yira u la. Ne jigi be Masaba le kan tuma bɛɛ, bari ale lo be ne seenw bɔ jaan na. Ne filɛ, makari ne la, bari n kelen lo, n be tɔɔrɔ la fana. Ne dusu kasinin lo kosɔbɛ, ne bɔsi ne ka dusukasi la. Ne ka sɛgɛn ni ne ka tɔɔrɔ filɛ, ne ka kojugu bɛɛ yafa. A filɛ, ne juguw ka ca cogo min na. A filɛ, u be n kɔniya cogo min na. Ne tanga, ne kisi. Ne ye n jigi la e kan, e kan'a to ne be maloya! Ne jigi be ele le kan, ne mara tilenninya ni ɲumanya la. Ee, Ala! Isirayɛlidenw bɔsi u ka gwɛlɛyaw bɛɛ la. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, e yɛrɛ ka ne ka koo filɛ, bari jalakiyɔrɔ te ne la. Ne jigi bɛɛ be ele Masaba le kan, ne te siga. Masaba, e ka ne sɛgɛsɛgɛ kosɔbɛ, e ka ne ka miiri, ani n kɔnɔnako filɛ. Bari e ka ɲumanya tora ne kan, ne fana tilennin be i ma. Ne te sigi ni namaramɔgɔw ye, n fana te to ni filankafɔw ye. Kojugukɛlaw ka jɛnkulu koo man di n ye, n fana te sɔn ka sigi ni mɔgɔjuguw ye. Ne be n tigɛ ko k'a yira ko ne gwɛnin lo. Masaba, ne b'i ka sarakabɔyɔrɔ munumunu, janko n ka se k'i tanu, ani ka se k'i ka ɲumanya koo fɔ. Masaba, a ka di ne ye ka to e ka soo kɔnɔ, i ka nɔɔrɔ yɔrɔ la. Kana ne minɛ i ko kojugukɛla, kan'a to ne be sa i ko mɔgɔfagala. Minw be to ka kokolonw kɛ, u bolow fanin be daa sanfɛnw na. Ne kɔni be to n ka mɔgɔɲumanya la, e ka makari ne la ka ne hɔrɔnya. Ne kɔni be yɔrɔɲuman na, ne bena barika la Masaba ye jama cɛma. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba le be yeelen bɔ ne ye ani ka n kisi, ne bena siran jɔn le ɲa? Masaba le ye ne tangabaga ye, ne jaa bena tigɛ jɔn le ɲa? Ni kojugukɛlaw wilila ne kama k'u be ne faga, u be talon ka ben. Hali ni kɛlɛbolo le nana ne kama, hali ni kɛlɛ wilila ne kama, ne tena siran foyi ɲa, ne jigi te tigɛ. Ne be min ɲini Masaba fɛ, n be fɛɛn min fɛ sɔbɛ sɔbɛ la. O ye ne ka to a fɛ n sii bɛɛ la, n ka se k'a ka ɲumanya ye, ani ka ladili ɲini a fɛ. Bari a bena ne mara a ka sigiyɔrɔ la gwɛlɛya waati la, o yɔrɔ le bena kɛ ne dogoyɔrɔ ye. A bena ne bila sanfɛ kabakuru kan. Hali sisan yɛrɛ, ne kuun kɔrɔtanin lo. A tɛmɛna n juguw ta kan, minw be n laminina. Ne kɔni bena saraka bɔ Masaba ka soo kɔnɔ ni nisɔndiyapɛrɛnkan ye. Ne ben'a tanu ka dɔnkili la a ye. Masaba, mɛnni kɛ ne ka daalili la, makari ne la ka ne jaabi. E ye min fɔ, ne be miiri o le la, e ko: «Aw ka ne yɔrɔ ɲini.» Ne b'i yɔrɔ ɲinina, Masaba. Kana i yɛrɛ dogo ne la, kana sɔn k'i ka baaraden gwɛn ni dimi ye. Ele le ye ne dɛmɛbaga ye, ele min ye ne kisibaga Ala ye, kana ne bila ka n to yen. Hali ni ne faa ni ne baa be sɔn ka ban ne la, Masaba be ne ladon a yɛrɛ fɛ. Masaba, e b'a fɛ ne ka sira min ta, o sira nin yira ne la. Ne bila siraɲuman kan ne juguw kosɔn. Kana ne kɛ n juguw sago ye. Seerejuguw be wilila ne kama, u be juguman dama le kan. Ni ne tun ma la Masaba ka ɲumanya la sɔbɛ la ka ne to diɲɛ na, ne tun bena kɛ di? I jigi la Masaba kan, i jija k'i jaa gwɛlɛya. I jigi la Masaba kan. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, ne be kasira ele le kɔ. Ele le ye ne tangakabakuru ye fɔɔ e ka ne lamɛn. N'o tɛ kɔni, ne ni lahara taabagaw bena kɛ kelen ye. Ni ne y'i daali, ni ne ye n bolow wili e ka sigiyɔrɔ faan na, e ka ne lamɛn. Kana ne minɛ mɔgɔjuguw minɛcogo la, minw b'a fɔ u tɔɲɔgɔnw ye ko hɛrɛ le be yen, k'a sɔrɔ kojugu lo b'u kɔnɔ. U ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ u la, u ka kojuguw ɲɔgɔn kɛ u la. U minɛ i ko u y'u mɔgɔɲɔgɔnw minɛ cogo min na. A kɛ u ka kojugu ka kɔsegi u yɛrɛ kan. U kɔni te Masaba ka kɛta jati, u mako t'a ka baara la. U halaki Masaba, kan'a to u be segi ka wili tugu. Masaba ka tanu, bari a ye ne ka daalili lamɛn. Masaba le be fanga di ne ma ka n tanga fana. Ne ye n yɛrɛ kalifa a ma, a ye n dɛmɛ. Ne nisɔn ka di kosɔbɛ, ne b'a tanu ni dɔnkili ye. Ale lo be fanga di a ka jama ma. A ka mɔgɔwolomanin dogoyɔrɔ n'a kisiyɔrɔ lo. Masaba, e ka jama kisi, ka barika don u la. Kɛ u marabaga ye, k'u dɛmɛ tuma bɛɛ la. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Sankolo kɔnɔ setigiw, aw ka Masaba boɲa. Aw k'a ka boɲa n'a ka setigiya fɔ. Aw ka boɲa la Masaba tɔgɔ kan. Aw k'aw kunbiri gwan a ɲakɔrɔ a ka yɔrɔ la. Masaba kaan be mɛnna jii sanfɛ, nɔɔrɔtigi Ala be pɛrɛn i ko saan, Masaba pɛrɛnkan be mɛnna jiba sanfɛ. Masaba be kumana ni setigiya ye, a be kumana kuntigiya la. A kumakan be yiribabaw karikari. A be Liban yiribabaw karikarila. A b'a kɛ Liban kulu be panpan i ko turakamelew, Ɛrɛmɔn kulu be panpan i ko kongomisiden. Masaba kumakan b'a kɛ saan be manamana. A kumakan be kongokolon yɛrɛyɛrɛ. A be Kadɛsi kongokolon yɛrɛyɛrɛ. A kumakan b'a kɛ minanw be wolo, tuuw be lakolonya. K'a sɔrɔ a ka soo kɔnɔ, bɛɛ b'a la ko tanuli ka kɛ Masaba ye. Masaba be jiba sanfɛ, masacɛ lo kudayi. Masaba be barika don a ka jama na, a b'a ka jama ta ɲa ka hɛrɛ kɛ a ye. Dɔnkili min be la Alabatoso kalifalon na. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, ne b'i tanu, bari, e ye ne kuun kɔrɔta tugu, e ma sɔn ne juguw ka nisɔndiya ne kosɔn. Masaba ne ka Ala, ne kasira e kɔ, i ye ne kɛnɛya. Masaba, e y'a kɛ ne kɔsegira ka bɔ lahara ka na. I ye sii di ne ma ka ne bɔ kaburu kɔnɔ mɔgɔw cɛma. Aw minw ye Masaba ka mɔgɔw ye, aw k'a tanu ni dɔnkiliw ye. Aw k'a bato k'a ka senuya koo fɔ. Bari, a ka dimi te mɛn, a be ɲumanya kɛ tuma bɛɛ. Sufɛ be kɛ kasi ye, sɔgɔma be kɛ nisɔndiya ye. N ɲasumawaati la, n y'a fɔ ko: «Foyi tena ne sɔrɔ tugu. Masaba, e tun ye ne dɛmɛ, ne ye see sɔrɔ kosɔbɛ.» Nga e nana e yɛrɛ dogo, hakiliɲagami ye ne sɔrɔ. Masaba, ne kasira e kɔ, ne ye ele Matigi daali kosɔbɛ. Ne ka sa ka don kaburu kɔnɔ, o be mun le ɲa? Buguri be se k'i tanu wa? Buguri be se k'i ka ɲumanya ko fɔ wa? Masaba, mɛnni kɛ ne fɛ, makari ne la. Masaba, ne dɛmɛ. I ye ne ka dusukasi yɛlɛma k'a kɛ nisɔndiya dɔɔn ye. I y'a kɛ ne ye dusukasifani bɔ ka ɲanagwɛ ta don. E y'o kɛ janko ne k'i tanu kosɔbɛ, ne tena o dabila. Masaba ne ka Ala, ne bena barika la e ye tuma bɛɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, ne ye n yɛrɛ kalifa e ma, kan'a to ne be maloya fewu. Ne bɔsi e ka tilenninya kosɔn. Mɛnni kɛ ne fɛ, ne bɔsi joona. Kɛ ne tangakabakuru ni ne dogoyɔrɔ ye, ne kisi. Ele le ye ne tangakabakuru ni ne dogoyɔrɔ ye, ne bila sira ka sira yira ne la, e tɔgɔ kosɔn. Ne bɔ jaan na u ye min la ne kama, bari ele le ye ne tangabaga ye. Ne be n nii segi i ma. Ele Masa Ala tiɲɛtigi ye ne hɔrɔnya. Josɔnbagaw koo man di ne ye. Ne be n yɛrɛ kalifa e ma, Masaba. Ne b'a fɛ ka nisɔndiya ka pɛrɛn i ka ɲumanya kosɔn. Bari e ɲaa be n ka sigɛn na, e be n ka dusukasi lɔn. E ma sɔn n jugu ka se n kɔrɔ. E sababu la, n sera ka lɔ seen kan. Ele le ye n hɔrɔnya. Masaba, e ka makari ne la, bari ne dusu kasinin lo. Dusukasi bolo, n ɲaa cɛnna, n fari cogo yɛlɛmana, n hakili ɲagamina. Ne sii be banna dusukasi bolo, ne be n saan bɛɛ kɛ ŋunan na. Ne barika be banna n ka kojugu kosɔn, ne kolow halakira. Ne juguw bɛɛ be ne lɔgɔbɔ, n sigiɲɔgɔnw fana b'o ɲɔgɔn kɛ n na. N lɔnbagaw be siran n ɲa. N'u ye n kunbɛn sira kan, u be boli ka dogo n ɲa. U be ɲinɛ ne kɔ i ko mɔgɔ min sara, ne kɛra i ko minan cɛnnin. N tulo be mɔgɔw ka kumajuguw la, siranyakow be faan bɛɛ la. U be ɲɔgɔn lajɛnna ne kama, u be ne fagako janfa sirila. Nga ne be n yɛrɛ kalifa ele Masaba ma. Ne ko: «I ye ne ka Ala ye.» Ne ka koo b'i bolo, ne bɔsi n juguw ni n tɔɔrɔbagaw bolo. E ka ɲumanya kɛ i ka baarakɛla ye. Ne kisi i ka kanuya kosɔn. Masaba, e kana ne maloya e daalituma na ne fɛ. Mɔgɔjuguw maloya, a to u kana se ka foyi fɔ, fɔɔ u ka taga se lahara. Galontigɛla nunu kɛ bobow ye, olu minw be dabayakuma fɔ mɔgɔtilennin ma. U b'u yɛrɛ boɲa n'a ye, u b'a dɔgɔya fana. E ka ɲumanya ka bon kosɔbɛ, e b'o kɛ i ɲasiranbagaw ye. Mɔgɔ minw be dogo i fɛ, i b'i ka ɲumanya kɛ o tigiw ye diɲɛ mɔgɔw ɲana. I b'o tigilamɔgɔw dogo e yɛrɛ fɛ, i b'u yɔrɔ jaɲa adamadenw ka namarakow la. I b'u dogo yɔrɔ dɔ la, k'u tanga dajuguw ma. I ni ce, Masaba, e y'i ka ɲumanya yira ne la, ne min tun be i ko dugu datugunin. Ne hakili tun ɲagamina fɔɔ ne ko: «Ne gwɛnna ka bɔ i kɔrɔ.» Nga ne y'i daali tuma min na, i ye ne kaan mɛn. Aw minw sɔnna Masaba ta ma, aw k'a koo diya aw yɛrɛ ye. Mɔgɔ minw lar'a la, a b'o tigiw mara. A bi yɛrɛboɲabagaw ɲaa gwan kosɔbɛ. Aw minw bɛɛ jigi be Masaba kan, aw ka barika don aw yɛrɛ la, k'aw jaa gwɛlɛya. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Mɔgɔ min ka fili t'a kan tugu, n'a ka hakɛ yafara, o tigi dagamunin lo. Masaba ti mɔgɔ min ka filiko jati tugu, n'a tigi fana te namara kɛ tugu, o tigi dagamunin lo. Tuma min na ne tun yi n daa tugu n ka kojugu kan, ne barika tun be banna ŋunankojugu fɛ. E tun be ne tɔɔrɔ suu fara tile kan. O la, ne barika tun be banna i ko tilemanayiri. Ne kɔni ma n ka fili dogo, ne ye n ka kojugu fɔ i ye. Ne y'a fɔ ko: «Ne bena n ka kojugu fɔ Matigi ye.» E ye ne ka kojugu kunko bɔ ne kan. A ka ɲi e ɲasiranbagaw bɛɛ k'i daali waatiɲuman na. O la, hali ni gwɛlɛya nana cogo o cogo, a te se u ma. Ele le ye ne dogoyɔrɔ ye, e be ne tanga dusukasi ma. Ne bena n bɔsiko dɔnkili la bari i be ne tanga. Masaba ko: «Ne bena i kalan, k'i ka tɛmɛyɔrɔ yira i la. Ne bena i ladi, ne ɲaa tena bɔ i kan.» Kana kɛ hakilitan ye i ko soo, walima sofali. U be karafe ni dajuru don minw na k'u mara, janko u ka kolo u ye. Sigɛn caaman ye mɔgɔjugu ta ye, nga mɔgɔ min y'a yɛrɛ kalifa Masaba ma, a b'a ka ɲumanya kɛ o tigi ye. Mɔgɔtilenninw, aw ka nisɔndiya Masaba kosɔn, aw ka ɲanagwɛ ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ. Mɔgɔtilenninw, aw ka nisɔndiyadɔnkiliw la Masaba kosɔn. A tanuli ka ɲi mɔgɔɲumanw daa la. Aw ka Masaba bato ni gɔni ye, aw ka gɔni juru tan fɔ k'a tanu. Aw ka dɔnkilikura la a ye, aw ka fɔli kɛ ka ɲa kosɔbɛ k'a tanu. Masaba ka fɔta tilennin lo. A ka kɛwaliw bɛɛ be kɛ ka ɲa ni kantigiya ye. Kotilennin ni kogwɛnin le ka di Masaba ye. A ka ɲumanya be diɲɛ fa. Masaba ye sankolo dan a ka kuma le barika la. A y'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ dan a dafɔɲɔ barika la. A ye kɔgɔji lajɛn yɔrɔ kelen na, a ye jibabaw kɛ dingɛ kɔnɔ. Dugukolo kan fɛɛnw bɛɛ ka siran Masaba ɲa. Diɲɛ kɔnɔ nimanfɛnw bɛɛ ka yɛrɛyɛrɛ a ɲakɔrɔ. Bari a ka fɔta be kɛ wajibi, a fɔtɔ, a kɛtɔ. Masaba be siya wɛrɛw ka koo labɛnnin yɛlɛma, a b'u ka kolatigɛninw cɛn. Masaba ta kɔni be yen kudayi. A ka kolatigɛninw be to yen fɔɔ waati bɛɛ. Masaba ye siya min ka Ala ye, o siya nin dagamuna. A ye jama min woloma k'a kɛ a ta ye, o fana dagamuna. K'a to sankolo kɔnɔ, a ɲaa be adamadenw bɛɛ la. Hali k'a to a sigiyɔrɔ la dɛ, a ɲaa be dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ la. Ale lo ye miiricogo d'u bɛɛ ma. A ɲaa b'u ka kɛwaliw bɛɛ la. Masacɛ si te yen min be kisi kɛlɛden caaman sababu la. Cɛfari fana te kisi a ka fanga boɲa kosɔn. Kɛlɛkɛyɔrɔ la, soo kɔni ye jigisigifɛn dama le ye, a seko te mɔgɔ kisi. Mɔgɔ minw be siran Masaba ɲa, a be olu mara. Mɔgɔ minw jigi b'a ka ɲumanya kan, a be olu dɛmɛ. A be olu kisi saya ma, u ka se ka to nii na kɔngɔ waati la. An jigi be Masaba kan, an dɛmɛbaga n'an tangabaga lo. An be nisɔndiya ale lo sababu la, bari an jigi be ale lo kan. Masaba, ɲa an ma, i ko an jigi b'i kan cogo min na. Dawuda ka dɔnkili Ala ye. A tun y'a yɛrɛ kɛ i ko fatɔ Abimelɛki ɲana tuma min na ale y'a gwɛn ka taga, a ye nin dɔnkili nin la. Ne bena barika la Masaba ye waati bɛɛ la, ne ben'a tanu tuma bɛɛ. Ne ben'a tanu a ka kɛtaw kosɔn. Mɔgɔmajiginiw, aw ka mɛnni kɛ ne fɛ ka nisɔndiya. Aw ka Masaba makiri ni ne ye, an k'a tɔgɔ tanu ɲɔgɔn fɛ. Ne ye Masaba yɔrɔ ɲini, a ye ne jaabi. A ye ne kisi n ka siranyakow bɛɛ ma. N'i y'i ɲaa sin a ma, i be nisɔndiya, maloya fana t'i sɔrɔ. Sigɛnbagatɔ kasir'a kɔ, a y'a jaabi. A y'a bɔsi k'a bɔ a ka dusukasi bɛɛ la. Masaba ka mɛlɛkɛ be to a ɲasiranbagaw gɛrɛfɛ k'u kisi. Aw k'a filɛ k'a lɔn ko Masaba ka ɲi. Mɔgɔ minw b'u yɛrɛ kalifa a ma, o tigiw dagamuna. Aw minw ye Masaba ta ye, aw ka siran a ɲa, bari foyi te dɛsɛ a ɲasiranbaga la. Hali jaraw be tɔɔrɔ kɔngɔ bolo, nga Masaba ɲasiranbagaw te fɔn foyi la. Ne deenw, aw ye na mɛnni kɛ ne fɛ, ne bena aw ladi Masaba ɲasiranko la. Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka sii sɔrɔ, n'a tigi b'a fɛ ka hɛrɛ ni sijan sɔrɔ, a tigi k'a yɛrɛ minɛ kumajugu fɔli, ani namarakuma na. A ka kojugu dabila ka koɲuman kɛ, ka banba ka hɛrɛ ɲini. Masaba be janto mɔgɔtilenninw na, a b'a tulo malɔ u kasikan na. A be wili kojugukɛlaw kama. A t'a fɛ u koo ka mɛn dugukolo kan tugu. A daan ye mɔgɔtilenninw ka kasi dɔrɔn, Masaba b'u kaan mɛn. A b'u kisi ka bɔ u ka dusukasi bɛɛ la. Masaba be dusukasibagaw gɛrɛfɛ. A be mɔgɔ jigitigɛninw kisi. Gwɛlɛya caaman be mɔgɔtilennin sɔrɔ, nga Masaba b'a kisi o bɛɛ la. Masaba y'a kolow bɛɛ tanga, u si ma kari. Gwɛlɛya le bena tɛmɛ ni mɔgɔjugu ye, mɔgɔtilennin juguw bena halaki. Masaba b'a ka baaradenw nii kisi. Mɔgɔ minw b'u jigi la a kan, jalakiyɔrɔ tena sɔrɔ olu la. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, kɛ ne juguw kɛlɛbaga ye, ne kɛlɛbagaw kɛlɛ. E ka nigɛkunbɛnnanw ta ka na ne dɛmɛ. Taman ni jende dadiman ta ne tɔɔrɔbagaw kama. A yira ne la ko ele le be ne kisi. Mɔgɔ minw b'a fɛ ne ka sa, olu ka maloya, u kuun ka surun. Minw be kojugu miirila ne kama, olu ka dɛsɛ, u ka maloya. Mɛlɛkɛ bena u gwɛn tuma min na, u ka kɛ i ko sumanɲaga, fɔɲɔ be taga ni min ye. Mɛlɛkɛ bena u gwɛn tuma min na, u tɛmɛyɔrɔ ka kɛ dibiyɔrɔ ye min be nɔgɔnɔgɔ. U ye dingɛ sogi ka jaan la ne ɲa janko ka ne faga, k'a sɔrɔ ne ma foyi kɛ. A to balinako dɔ k'u sɔrɔ u te min kala ma. U yɛrɛ ka jaan k'u minɛ, u yɛrɛ ka ben u ka dingɛ kɔnɔ. Ne kɔni bena nisɔndiya Masaba barika la, ne bena nisɔndiya a ka dɛmɛ kosɔn. Ne ben'a fɔ n yɛrɛ kɔnɔ ko: «Masaba, jɔn be i ko ele? E be dɛsɛbagatɔ bɔsi a tɔɔrɔbaga bolo, e be sigɛnbagatɔ bɔsi a sigɛnbaga bolo.» Seerejuguw be wili, u be ne ɲininga koo la ne te minw kala ma. U be ne sara ni kojugu ye koɲuman nɔɔ na, ne tora n kelen. U ka bana tuma na, ne dusu tun kasira kosɔbɛ fɔɔ n y'o dusukasifani don. Ne ye n yɛrɛ majigi ka suun don, ka to daalili la dɔrɔn. Ne tun y'a kɛ i ko ne teri ka koo, walima n balima dɔ ka koo. Ne dusu tun kasira kosɔbɛ, i ko ne baa yɛrɛ le sara. Ni ne dɛsɛra, u be ɲɔgɔn lajɛn ka nisɔndiya. N te mɔgɔ minw lɔn, olu le be woo cira ne la tuma bɛɛ. Ni ne talonna, u be yɛlɛ kosɔbɛ. U b'u ɲiiw kɛ ka ne bagabaga. Matigi, e bena u to ten wa? Ne tanga kojugukɛla nunu ma, ne kisi jara nunu ma. Ne bena i bato jamaba cɛma, ne bena i tanu mɔgɔ caaman cɛma. E kan'a to ne jugu be nisɔndiya ne ka koo la, olu minw be n kɔniya gwansan ka to ka ɲamunu tigɛ n na. Hɛrɛkuma t'u daa la. Jamanaden minw hakili siginin lo, u be namara sirila olu kama. U b'u daa waga ne kama k'a fɔ ko: «Hee! An ɲaa b'a la.» Masaba, i y'o ye kɛ, kana u to ten. Matigi, kana i yɔrɔ jaɲa ne la. Wili ka ne ka tiɲɛ fɔ. Ne ka Ala, ne Matigi, ne ka koo ɲanabɔ. Masaba ne ka Ala, ne ka tiɲɛ yira i ka tilenninya kosɔn, u kana se ka nisɔndiya ne kosɔn. U kana se k'a fɔ ko: «Cɔ! An tun be min fɛ, o le kɛra.» U kan'a fɔ fana ko: «An ser'a kɔrɔ.» Mɔgɔ minw be nisɔndiya ne sɛgɛnko la, minw b'u yɛrɛ fisaya ni ne ye, olu kuun ka surun. Minw be ne ka tiɲɛtigiya fɛ, olu ka nisɔndiya kosɔbɛ. U ka to k'a fɔ kudayi ko: «Masaba ka tanu, ale min b'a ka baarakɛla ka hɛrɛ fɛ.» Masaba, ne bena i ka tilenninya fɔ, ne bena i tanu loon bɛɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Masaba ka baarakɛla Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne be to ka mɔgɔjugu ka murutikuma jati minɛ. A ko kuun t'a la ka siran Ala ɲa. Nga a b'a yɛrɛ nigɛra le fɔɔ a t'a yɛrɛ ka fili ye, o koo fana te goy'a ye. A be koo minw fɔ, olu bɛɛ ye galon ni namara ye. Kuun te koɲuman kɛ la ale fɛ. Hali k'a to a ka dilan kan, a be kodagabali le miiri. A be sirajugu kan, a te ban kojugu la. Masaba, e ka ɲumanya ka bon i ko sankolo. E ka kantigiya be ye fɔɔ sankaba kɔnɔ. E ka tilenninya be i ko kulu barikaman. E ka kolatigɛnin ka dun i ko jiba. Masaba, ele le ye adamadenw ni begɛnw dɛmɛbaga ye. E ka ɲumanya ka bon. Adamaden b'a yɛrɛ sutara e suma kɔrɔ. E b'u wasa n'i ka soo kɔnɔ nafamanfɛnw ye. E ka koɲuman be woyora i ko kɔɔ, u faan fɛ. Bari mɔgɔ be nii na ele le sababu la, an be faamuli sɔrɔ e ka yeelen le barika la. I k'i ka ɲumanya kɛ i lɔnbagaw ye. I ka tilenninya ka to dusuɲumantigiw fɛ. E kan'a to yɛrɛboɲabaga be se n ma, n kana boli mɔgɔjugu ɲa. Mɔgɔjuguw benyɔrɔ filɛ. U be ben, u te se ka wili tugu. Dawuda ka dɔnkili dɔ. E kana dimi kokolonkɛbaga kosɔn, kojugukɛla keleya kana e minɛ. U be nagasi joona ka ja i ko biin, u be ja i ko binkɛnɛ. Ele k'i jigi la Masaba kan ka baaraɲuman kɛ, i bena to jamana kɔnɔ hɛrɛ la. E ka Masaba koo diya e yɛrɛ ye kosɔbɛ, e mako be fɛɛn minw na, a bena o d'i ma. I k'i ka koo to Masaba bolo, e k'i jigi la a kan, a bena o ɲanabɔ. E ka tilenninya bena ye Masaba barika la i ko dugugwɛda kɛnɛ. A bena manamana i ko tile, a gwan tuma na. I hakili sigi Masaba ɲakɔrɔ, ka kɔnɔni kɛ a fɛ. Mɔgɔ min ka koo be ɲa, i kana dimi o kɔrɔ. I kana dimi kojugukɛla kɔrɔ. I ka dimi dabila, e dusu kana bɔ. I kana dimi, o bena kɛ kojugu ye. Bari mɔgɔjugu niin bena bɔ yen. Mɔgɔ min jigi be Masaba kan, o tigi bena jamana tigiya kɛ. Yanni dɔɔni, mɔgɔjugu bena tunu. E ben'a ɲini, i ten'a ye tugu. Mɔgɔmajigininw bena jamana nin tigiya kɛ, u bena hɛrɛ dafanin sɔrɔ. Mɔgɔjugu be ŋaniyajugu ta mɔgɔtilennin kama, a b'a ɲiin ɲimi a kama. Matigi be yɛlɛ a ma, bari Matigi ɲaa b'a ka tɔɔrɔlon nata la. Mɔgɔjuguw be murujan bɔ, u b'u ka kalaw labɛn, janko ka dɛsɛbagatɔ ni fantan halaki, ani ka mɔgɔtilenninw kaan tigɛ. U ka muru bena don u yɛrɛ la, u ka kalaw bena kari. Mɔgɔtilennin ka fɛɛn fitini sɔrɔ, o ka fisa ni mɔgɔjuguw ka sɔrɔ caaman ye. Bari mɔgɔjuguw fanga bena ban, nga Masaba bena mɔgɔtilenninw dɛmɛ. Masaba be janto mɔgɔtilennin la, a ta be to yen kudayi. U tena maloya gwɛlɛyatuma na. Kɔngɔ waati la, u be fa. Mɔgɔjuguw bena halaki. Matigi juguw bena ja i ko feerenw, u bena tunu i ko sisi. Mɔgɔjugu be juru ta, a t'a sara. Mɔgɔtilennin be makari, a be sɔnni kɛ. Ala ye mɔgɔ minw ta ɲa, olu le bena jamana nin tigiya kɛ. N'a ye minw ta cɛn, olu kɔni be halaki pewu. Mɔgɔ min ka kɛwaliw ka di Masaba ye, a b'o tigi taamacogo sabati. N'o tigi benna, a te to yen, bari Masaba b'a dɛmɛna. Ne tun ye kanbelen ye, n kɔrɔla sisan, nga n ma mɔgɔtilennin filinin ye kɔfɛ, n fana m'a ye n'a kɔmɔgɔ b'a daladumuni daali. Mɔgɔtilennin be makari tuma bɛɛ, a be juru don. A deenw b'o tɔnɔ sɔrɔ. N'i y'i yɛrɛ kɔlɔsi kojugu ma, ka koɲuman kɛ, e bena to i ka jamana kɔnɔ. Bari kotilennin le ka di Masaba ye, a t'a ka mɔgɔtilenninw to ten. A b'u mara tuma bɛɛ, nga mɔgɔjugu deenw be tunu bugubugu. Mɔgɔtilenninw le bena jamana nin tigiya kɛ, u bena to yen kudayi. Lɔnniyakuma le be bɔ mɔgɔtilennin daa la. Ale lo be se ka kumatilennin fɔ. A ka Ala ka sariya koo b'a dusu la, a fana tena fili. Mɔgɔjugu be mɔgɔtilennin dɛndɛ, a b'a fɛ k'a faga, nga Masaba t'a don a bolo. Ni mɔgɔtilennin ka kan ka kiti, Masaba b'a dɛmɛ, u t'a jalaki. E jigi la Masaba kan k'a ka fɔta bato, a bena i boɲa ka jamana nin tigiya d'i ma. E bena mɔgɔjuguw ye, u be tunu ka bɔ yen. Ne ye mɔgɔjugu ye n'a be siranya bilara mɔgɔw la. A tun ka bon i ko Liban yiribaw. Nga a tɛmɛna, a ma ye tugu. Ne y'a yɔrɔ ɲini ka dɛsɛ. E ka mɔgɔɲuman kɔlɔsi, e ka hɔrɔn filɛ kosɔbɛ. Hɛrɛmɔgɔ ka sini bena ɲa. Nga kojugukɛlaw bɛɛ bena halaki ka bɔ yen, mɔgɔjuguw tena sini sɔrɔ. Masaba le ye mɔgɔtilenninw kisibaga ye. A kɛra u dogoyɔrɔ ye dusukasi waati la. Masaba b'u dɛmɛ k'u bɔsi. A b'u bɔsi mɔgɔjuguw bolo k'u kisi, bari u y'u yɛrɛ kalifa a ma. Dawuda ka dɔnkili dɔ, a ye min la k'a hakili jigi Ala la. Masaba, e diminin kana ne kolo, e kana ne ladi ni dusu ye. E ka biɲɛw ye ne sɔrɔ, e bolo sera ne ma. Ne sigɛnnin lo kosɔbɛ i ka dimi kosɔn. N ka kojugu kama, n fari bɛɛ halakira. Ne ka fili cayara fɔɔ ne kuun te ye tugu. U kunko ka gwili ne ma kojugu. Ne joli ye nɛɛn don, a kasa be bɔ n ka nalomanya sababu la. Ne sigɛnna kosɔbɛ fɔɔ ka kuru, n be tile dusukasi la. N soron be dimi kosɔbɛ, ne sigɛnnin lo kosɔbɛ. N barika banna, ne sigɛnna kosɔbɛ. Ne be ŋunan dusukasikojugu fɛ. Matigi, ne be min fɛ, e b'o bɛɛ lɔn. Ne ŋunankun dogonin tɛ i ma. Ne dusu be panpan dɔrɔn, barika te n na tugu. Ne ɲaa dibira ka ban. Ne teriw ni ne taamaɲɔgɔnw te gwɛrɛ n na sigɛn kama, ne sigiɲɔgɔnw be to yɔrɔjan. Ne ka saya ka di minw ye, olu ye jaanw la ne kama. N halakiko be minw kɔnɔ, olu be n ɲagamikuma le fɔ. U b'a la ka ne tɔgɔ cɛn dɔrɔn. Nga n bi n yɛrɛ kɛ i ko tulogweren, n te foyi mɛn. N bi kɛ i ko bobo, n te foyi fɔ. Ne b'i ko tulogweren, ne te foyi fɔ. Masaba, ne jigi be ele le kan. Ne be ele ka jaabi le kɔnɔna, Matigi ne ka Ala. Ne b'a ɲini e fɛ ko: «E kana to u be nisɔndiya ne kosɔn fewu. Hali ni ne filila, u kana u yɛrɛ fisaya ni ne ye fewu!» N be ɲini ka tunu. Halibi, dimi be tagara ɲa. Tiɲɛ na, ne be n ka fili fɔ. N be dusukasi la n ka kojuguw le kama. Ne juguw ka kɛnɛ, fanga b'u la. Minw be n kɔniya gwansan, olu ka ca. U be n ka koɲuman sara ni juguman ye, u be n jalaki koɲumankɛ kosɔn. Masaba, e kana ne bila kɔ. Ne ka Ala, to ni ne ye. Matigi, ne kisibaga, na joona ka ne dɛmɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ni Yedutun ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne tun ko: «Ne bena n kumacogo kɔlɔsi janko n kana fili. Ni mɔgɔjugu be ne ɲafɛ, ne be je. Ne jera, ne ma foyi fɔ, foyi te n daa k'a fɔ. O bɛɛ n'a ta, ne ka sigɛn be tagara ɲa. Ne kɔnɔ tun gwanna papapa, n ninakili bɛɛ tun be n jɛnina i ko tasuma. O le y'a to ne kumana. Masaba, a to ne ka n sii laban waati lɔn. Tiɲɛ na, ne sii tora tile joli sa? N ka se ka n sii surunya lɔn. E y'a to n sii surunyana, ne sii te foyi ye i fɛ. Tiɲɛ na, adamaden ni fɔɲɔ ka kan. Tiɲɛ na, adamaden be taga ka na i ko suma. A b'o kɛra, nga o bɛɛ ye fuu ye. A be fɛɛnw ɲini k'o kɛ ɲɔgɔn kan, nga a t'a lɔn tigi min yɛrɛ bena o ta. Matigi, ne ka kan ka n jigi la mun le kan sisan? Ne jigi be ele le kan. Ne bɔ n ka filiw bɛɛ la. E kan'a to nalomanw ka ne dɔgɔya. N jera, ne tena kuma tugu, bari ele le y'a to o koo ye ne sɔrɔ. Kana ne gosi tugu, e ka bolokuru ye ne barika ban. E be adamaden ɲaa gwan a ka filiko la. Fɛɛn min ka d'a ye, i b'o cɛn i ko bagabaga. Tiɲɛ na, adamadenw bɛɛ ye fuu le ye. Masaba, ne ka daalili mɛn, i tulo malɔ ne kasikan na, e kana i ɲaa tugu ne kasitɔ ma. Bari ne ye lonan ye i fɛ, ne ye waati dɔɔni kɛbaga dama le ye i ko ne faaw. A to ne be lafiɲɛ dɔɔni janko ne ɲada ka diya sanni n ka tunu pewu.» Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne ye n jigi la Masaba kan kosɔbɛ. A y'a tulo malo ne fɛ, a ye n kasikan mɛn. A ye ne sama ka n bɔ dingɛjugu kɔnɔ, a ye n bɔ pɔtɔpɔtɔ kɔnɔ. A ye n lɔ kabakuru kan, ka n taamacogo ɲa. A y'a kɛ ne ye dɔnkilikura l'a ye, an ka Ala tanu dɔnkili. Mɔgɔ caaman bena o mɛn, u bena siran Masaba ɲa, ani k'u jigi la a kan. Mɔgɔ min y'a jigi la Masaba kan, n'a hakili te yɛlɛma dabayakumatigiw fɛ, n'a fana te mɛnni kɛ galontigɛlaw fɛ, o tigi dagamunin lo. U cayara Masaba ne ka Ala, i ka kabako n'i ka kolatigɛninw cayara an faan fɛ. Foyi te ele bɔ. Ne b'a fɛ k'u koo fɔ, nga ne te se, bari u cayara kojugu, n te se k'u bɛɛ koo fɔ. E te saraka, walima sɔnnifɛn wɛrɛ fɛ. I y'o fɔ ka gwɛya n ye. E ma saraka jɛnita ɲini, e ma hakɛ yafa saraka ɲini fana. O la, ne ko: «N natɔ filɛ nin ye. N koo fɔra sɛbɛn min kɔnɔ, o be n fɛ.» Ne ka Ala, k'i sago kɛ, o le ka di ne ye. Ne be n hakili to i ka sariyaw la tuma bɛɛ. Ne b'i ka kisili kibaru diman fɔ jamaba cɛma. E ɲaa b'a la ne ma je dɛ. Masaba, i b'o kala ma. Ne m'i ka kotilenninw to n kɔnɔ. Kisili min be sɔrɔ i fɛ, ne y'o koo fɔ, n fana y'i ka kantigiya koo fɔ. Ne m'i ka ɲumanya n'i ka tiɲɛ munumunu, n m'a munumunu jamaba ɲana. Masaba, kan'a to i ka makari ka ban ne faan fɛ. E ka ɲumanya n'i ka tiɲɛka ne tanga tuma bɛɛ. Kojugu caaman be ne lamini, daan t'o la. Ne ka filiko kunko be ne kan, ne te yeli kɛra tugu. U ka ca ni n kunsigi ye, ne jigi tigɛra. Masaba, sabali ka ne kisi, na joona ka ne dɛmɛ. Mɔgɔ minw b'a fɛ ka ne faga, olu ka maloya ka lɛɛbu. Minw b'a fɛ ne mako be sa, olu kuun surunin ka kɔsegi. Mɔgɔ minw be yɛlɛ ne ma haahaa, olu nina ka ban maloyakojugu bolo. A to e ɲinibagaw bɛɛ ka nisɔndiya, a to u ka yɛlɛ i kosɔn. Minw b'a fɛ i k'u kisi, a to olu k'a fɔ waati bɛɛ la ko: «Masaba ka bon.» Ne ye fantan sigɛnbagatɔ ye. Nga Matigi hakili be ne la. Ele le ye ne dɛmɛbaga ni ne bɔsibaga ye. Ne ka Ala, kana mɛn k'o kɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Mɔgɔ min be dɛsɛbagatɔ jati, o tigi dagamunin lo. Masaba bena o tigi bɔsi gwɛlɛya loon na. A b'o tigi mara, ani k'a to nii na. A t'a to a be don a juguw bolo. Masaba b'a dɛmɛ sigɛn waati la, a be janto a la bana waati la. Ne kɔni b'a fɔ Masaba ye ko: «Makari ne la ka ne kɛnɛya. Tiɲɛ lo, ne donna i gasi la. Ne jugu be kumajugu fɔra ne kosɔn ko: ‹A bena sa tuma jumɛn? A tɔgɔ bena tunu tuma jumɛn?› Ni min mana ne filɛ, o tigi be kumafu le fɔ. A be galon labɛn, a bɔtɔ dɔrɔn, a b'o fɔ. N koo man di minw ye, olu be ɲɔgɔn kori ka to ka ŋunuŋunu ne kama. U be ne halakiko le miiri la. U ko: ‹Kojugu dɔ le b'a sigɛnna ten. A filɛ, a lara, a tena wili tugu.› Ne terisɔbɛ tigitigi lo, n jigi tun be min kan, ale min tun be dumuni kɛ ni ne ye, o yɛrɛ le wilila ne kama. Masaba, makari ne la ka ne wili, ne bena n mɔnɛ bɔ u la. Ne jugu ma se ne kɔrɔ. Ne y'a lɔn o le fɛ ko e be ne fɛ. Ne kɔni, e ye ne mara, n jalakibali tora. I ye ne to i ɲakɔrɔ kudayi.» Barika ka la Masaba, Isirayɛli ka Ala ye kudayi. Amiina yarabi. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ. Minan be hami jii nɔfɛ cogo min, ne mako be e la ten, Ala. Ne mako be Ala la, Ala yɛrɛ la. Ne bena don a ka soo kɔnɔ tuma jumɛn ka lɔ a ɲafɛ? Ɲaji le kɛra ne ka balo ye suu fara tile kan. Tuma o tuma, u b'a fɔ ne ye ko: «E ka Ala be min?» Ne be n hakili jigi koo dɔ la, min tun ye n nii minɛ haali. Ne tun be taama na ni jama ye, ka taga Ala ka soo kɔnɔ. U tun be Ala tanura k'a waleɲuman lɔn, u tun be ɲanagwɛra kosɔbɛ. Mun na ne jigi be tigɛ? Mun na ne be ŋunan ne yɛrɛ kosɔn? A ka fisa n ka n jigi la Ala kan, k'a tanu tugu. Ne kisibaga ni ne ka Ala lo. Ne ka Ala, ne jigi tigɛra n yɛrɛ kosɔn. O le y'a to hali ka n to Zurudɛn baji mara la, hali ka n to Ɛrɛmɔn ni Miseyari kulu kan, ne be n hakili jigi i la. E b'a kɛ jii be woyo ka mankan kɛ. Jikuruw be mankan kɛ k'a di ɲɔgɔn ma. E b'a kɛ u bɛɛ be tɛmɛ ne kan. Masaba be koɲuman kɛ ne ye tilefɛ. Ne be dɔnkili la a ye suu bɛɛ la, ne be n nii dibaga Ala le daalila. Ne b'a fɔra ne tangakabakuru Ala ye ko: «Mun na e ɲinɛna ne kɔ? Mun na ne be to dusukasi la ne jugu ka tɔɔrɔ kosɔn? Tuma o tuma, ni ne juguw y'a fɔ ne ye ko: ‹E ka Ala be min?›, o be ne fari faga. Mun na ne jigi be tigɛ? Mun na ne be ŋunan n yɛrɛ kosɔn? A ka fisa n ka n jigi la Ala kan k'a tanu tugu. Ne kisibaga ni ne ka Ala lo.» Ala, ne ka tiɲɛ fɔ. Ne tanga mɔgɔjuguw ma. Ne kisi galontigɛlaw ni kojugukɛlaw ma. Ele le ye ne ka Ala ye. Ne tangabaga, mun na i ye ne fili? Mun na ne bena to dusukasi la? Mun na i ye ne to ne jugu be n tɔɔrɔla? I ka tiɲɛ n'i ka yeelen bɔ n ye. U ka sira yira ne la fɔɔ ka taga se i ka kulu senuman kan, e sigiyɔrɔ la. Ne bena taga e ka sarakabɔyɔrɔ kɔrɔ, ele Ala yɛrɛyɛrɛ kɔrɔ, ne ka nisɔndiya be bɔ ele min fɛ. Ne bena gɔni fɔ k'i tanu, e min ye ne ka Ala ye. Mun na ne jigi be tigɛ? Mun na ne be ŋunan n yɛrɛ kosɔn? A ka fisa n be n jigi la Ala kan k'a tanu tugu. N kisibaga ni n ka Ala lo. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ. Ala, i ye koo minw kɛ fɔlɔfɔlɔ an faaw ka tile la, an y'o mɛn. U y'o fɔ an ye. E ye siya wɛrɛw gwɛn, ka sigiyɔrɔ di an faaw ma! E ye siya wɛrɛw halaki, u ka sɔrɔ ka sigi ka yɛrɛkɛ. An faaw ye jamana nin minɛ, nga o ma kɛ u ka murujan sababu ye, o fana ma se sɔrɔ u ka fanga sababu la. E yɛrɛ ka sebagaya n'i ka fangatigiya nɔɔ lo, bari e tun be n'u ye, e ka kanuya kama. Ele le ye ne ka Masa ye, n ka Ala, a to Isirayɛlidenw ka see sɔrɔ. E barika la, an b'an juguw gwɛn. E tɔgɔ barika la, an b'an kɛlɛbagaw dɔndɔn. Bari n jigi te n ka kala kan, n ka murujan tena n kisi. Ele le b'an kisi an juguw ma, e b'a kɛ an kɔniyabagaw be maloya kosɔbɛ. An be ele Ala boɲa loon o loon, an b'i tɔgɔ tanu tuma bɛɛ. O bɛɛ n'a ta, Ala, e y'an bila kɔ. E y'a kɛ an maloyara kosɔbɛ. E te tagara n'an ka kɛlɛdenw ye kɛlɛ la tugu. E y'a kɛ an be bolila an juguw ɲa, an kɛlɛbagaw b'an ka minanw cɛra. E y'an di i ko sagaw, u be tagara ni minw ye fagayɔrɔ la. E y'a kɛ an jɛnsɛnna siya wɛrɛw cɛma. E y'i ka jama feere dasu la, i ma tɔnɔ si sɔrɔ o la. E y'a kɛ an sigiɲɔgɔnw b'an nɛnina. Minw b'an laminina, olu b'an lɔgɔbɔra. E y'a kɛ siya wɛrɛw be talen lara n'an tɔgɔ ye. Jamanadenw be yɛlɛla an ma. Dɔgɔyali le be ne ɲa loon o loon. Maloya ye n kungolo funu. Tuma min na ne ye n tɔɔrɔbagaw ni n tɔgɔ cɛnbagaw kaan mɛn. U b'an darabɔ k'i nɛni. O koo bɛɛ y'an sɔrɔ, k'a sɔrɔ an tun ma ɲinɛ e kɔ. An tun ma an ka bɛɛn cɛn fana. An jigi ma bɔ e kan, an ma i ka sira bila. Nga e y'an halaki, an filɛ nin ye kongosogow ka yɔrɔ la. I y'an bila dibi juguman kɔnɔ. N'a kɛra ko an le ɲinɛna an ka Ala kɔ, n'a kɛra ko an ye batofɛn wɛrɛ le daali, ele Ala tun tena bɔ o kala ma wa? Ele min be adamaden kɔnɔnakow lɔn. E kosɔn, u be tile k'an faga, u b'an jati i ko saga fagataw. Matigi, wili! Mun na i te foyi kɛra do? Wili, kana an filinin to kudayi. Mun na e b'i yɛrɛ dogo? Mun na e ɲinɛna an ka sigɛn, n'an ka tɔɔrɔw kɔ? K'a sɔrɔ an benna buguri kɔnɔ, an lara tɛtɛtɛ duguma. Wili k'an dɛmɛ, an bɔsi e ka ɲumanya kosɔn. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili, u ko min ma «Feeren.» Gɔni le be fɔ a latuma na. Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ. Kanuya ta. Kuma diman ye ne kɔnɔ fa, ne be masacɛ makiri. N daa ka kɛ i ko sɛbɛnnikɛlaŋana ka sɛbɛnnikala. E cɛɛ ka ɲi ka tɛmɛ adamadenw bɛɛ kan. Nɛɛmakuma le be bɔ i daa la. Ala kɔni y'i ta ɲa kudayi. Kɛlɛdenŋana, e ka murujan ta k'o siri i cɛɛ la. O le y'i ka nɔɔrɔ n'i ka boɲa ye. E ka yɛlɛ soo kan ka taga ni dawula ye ka kɛlɛ kɛ tiɲɛ ni tilenninya kosɔn. I ka sebagaya kɛ ka kobabaw kɛ. E ka biɲɛw daa ka di, u be ele masa jugu dusu sɔgɔ. Siyaw be ben e kɔrɔ. Ala, e ka masaya be to seen kan kudayi! I ka masabere ye tilenninya ta ye. Tilenninya ka d'i ye, juguya man d'i ye. O la, Ala, i ka Ala y'i woloma k'i nisɔn diya ka tɛmɛ i tɔɲɔgɔnw kan. Tulu kasadiman le b'i ka faniw kan, mire ta, ni alowɛsi ta, ani kanɛli ta. Fɔlikɛminan kandimanw le b'i nisɔn diyara ka bɔ masaso kɔnɔ, masaso min masirinin be ni samaɲin ye. E ka soo kɔnɔ muso dɔw ye masadenw ye. Masamuso lɔnin b'i kinibolo la. A masirinin lo ni sanu yɛrɛ yɛrɛ ye. Mɛnni kɛ n fɛ, n denmuso. A filɛ, i tulo malɔ. Ɲinɛ i ka mɔgɔw kɔ, an'i faso. I koo ka di masacɛ ye i ka cɛɲa kama. Ale y'i matigi ye minkɛ, i kunbiri gwan a kɔrɔ. Tirikaw bena to ka na boɲafɛnw d'i ma. O nafolotigi nunu bena u seko kɛ janko u koo ka diya i ye. Masacɛ ka kɔɲɔmuso be masaso kɔnɔ n'a ka dawula ye. A kannafani ɲɛgɛnni be ni sanu ye. A kannafani ɲɛgɛɲɛgɛnin lo kosɔbɛ. U be donna n'a ye, ale n'a tɔɲɔgɔn sunguruw. U b'a bilara sira ni nisɔndiyaba ye, a be donna masaso kɔnɔ. Masacɛ, i deenw bena sigi i bɛmaw nɔɔ na. I bena u kɛ ɲamɔgɔw ye diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la. Ne bena to k'i koo fɔ waati nata mɔgɔw ye. Mɔgɔw fana bena i tanu kudayi. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ. A be la ni muso kaan ye. An dogoyɔrɔ ye Ala ye, a be fanga d'an ma. Dɛmɛbaga lo, min b'an gɛrɛfɛ tuma bɛɛ tɔɔrɔ waati la. O la, an te siran, hali ni dugukolo be yɛrɛyɛrɛla, kulu ka bɔn ka taga ben kɔgɔji kɔnɔ pewu, hali ni jikuruw be mankan kɛ, ka kanga, ka wili sanfɛ, ka kuluw yuguyugu. Baji dɔ bolo be na ni nisɔndiya ye Ala ka dugu kɔnɔ, min ye Fɛɛn bɛɛ kuntigi ka sigiyɔrɔ ye. Ala siginin b'a kɔnɔ, a tena ci. Ala be lɔ n'a ka koo ye kabini sɔgɔmadafɛ. Siyaw be kulera, jamanaw be cira. Ala pɛrɛnna, dugukolo yelenna. Masaba Setigi be n'an ye. Yakuba ka Ala le y'an dogoyɔrɔ ye. Masaba ye baara min kɛ, aw k'o filɛ sa! A ye cɛnni min kɛ dugukolo kan, o ye sa! Ale lo be kɛlɛ ban fɔɔ diɲɛ daan na. A be kalaw ni tamanw kari, ka wotorow jɛni. Aw y'a dabila. Aw k'a lɔn ko ne le ye Ala ye. N be siyaw mara, n be dugukolo mara. Masaba Kɛlɛbolotigi be n'an ye. Yakuba ka Ala le y'an dogoyɔrɔ ye. Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ, dɔnkililabagaw kuntigi ye min la. Jama, aw bɛɛ ka tɛgɛrɛ fɔ. Aw ka Ala tanu ni nisɔndiyapɛrɛnkan ye. Bari Masaba, Fɛɛn bɛɛ kuntigi ye kabakofɛn ye. Masacɛba lo dugukolo bɛɛ kan. A be jama dɔw don an bolo, a be siyaw ben an seen kɔrɔ. A y'an niyɔrɔ d'an ma, an minw ye Yakuba kunkɔrɔtabagaw ye, min koo tun ka d'a ye. Ala yɛlɛla sanfɛ tanuli cɛma. Masaba be taama buru fiyɛkan cɛma. Aw ka Ala tanu, aw k'a tanu! Aw k'an ka Masa tanu, aw k'a tanu! Bari, ale Ala le ye dugukolo mumɛ bɛɛ Masa ye. Aw ka dɔnkili la k'o yira. Ala le ye siyaw kuntigi ye. Ala b'a ka masasigilan kan. Siyaw ka ɲamɔgɔw farala Ibrayima ka Ala ka jama kan, bari masaw bɛɛ y'a ta ye dugukolo kan. Ala be fɛɛn bɛɛ kunna. Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ. Masaba ka bon, a ka kan ni tanuli ye. A ka tanu a ka dugu kɔnɔ n'a ka kulu senuman kan. * Siyɔn kulu nin ka ɲi, a be diɲɛ mɔgɔw bɛɛ nisɔndiya. A be kɔgɔdugu ɲafan fɛ, Masacɛba ka dugu lo. Dugu yɔrɔ barikaman kɔnɔ, Ala y'a yira ko ale ye tangabaga ɲanaman ye. Masaw tun ye ɲɔgɔn lajɛn. U lajɛnna ka na ɲɔgɔn fɛ Siyɔn kama. U nan'a ye, yɔrɔnin kelen siranya y'u minɛ, u hakili wilinin ye boli ta. O yɔrɔnin kelen, u yɛrɛyɛrɛla ka to yen. A kɛra i ko tiin be cun musokɔnɔman kan cogo min na. A kɛra i ko kɔrɔn fɛ fɔɲɔ min be kurunbabaw halaki. An ye fɛɛn min mɛn, an ɲaa lara o kan, Masaba Setigi ka dugu kɔnɔ, an ka Ala ka dugu kɔnɔ, Ala fana bena barika don a la kudayi! Ala, an be miiri i ka ɲumanya la, an b'o kɛ i ka soo kɔnɔ. Ala, u b'i tanura fɔɔ diɲɛ daan na. I tɔgɔ bɔra diɲɛ faan bɛɛ. I be marali kɛ ni tilenninya ye. Nisɔndiya be kɛ Siyɔn kulu kan. Zuda mara duguw be nisɔndiyara kosɔbɛ. O be kɛ i ka kiti tigɛnin kosɔn. Aw ka Siyɔn dugu lamini, k'a sangasow jati. Aw k'a laminikogo filɛ ka ɲa, k'a soo barikamaw kɔlɔsi kosɔbɛ, janko aw ka se k'o lakali waati nata mɔgɔw ye. Ala ye an ka Ala ye kudayi, a bena an dɛmɛ fɔɔ a laban na. Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ, dɔnkililabagaw kuntigi ye min la. Siyaw, aw bɛɛ ka nin lamɛn. Diɲɛ mɔgɔw, aw bɛɛ k'aw tulo malɔ, mɔgɔbabaw fara mɔgɔ gwansanw kan, fɛntigiw ni fantanw. N bena lɔnniyakuma fɔ, n kɔnɔnako kuntaga ka ɲi dɛ. Ne be kolɔnbagaw ka talenw lamɛn. N bena u ka kuma fɔ ni gɔni ye. Ne tena siran lonjugu la, hali ni n juguw kɛnin be ka n lamini. U jigi b'u ka nafolo kan, u b'u yɛrɛ wanso u ka fɛntigiya kosɔn. U te se k'u tɔɲɔgɔnw kunmabɔ Ala fɛ, u fana te se k'u nii sɔngɔ di Ala ma. Mɔgɔ nii sɔngɔ ka gwɛlɛ haali, a te se ka sara fewu. U bena to sii la kudayi wa? U tena sa wa? Kolɔnbagaw be sa, an ɲaa b'u la, nalomanw ni fatɔw be sa fana, an b'u ye. U bɛɛ be taga k'u ka nafolow to mɔgɔ wɛrɛw ye. U be miiri k'u ka soow bena to yen kudayi, k'u ka sigiyɔrɔw bena to yen waati ni waati, olu minw tun b'u tɔgɔ la u ka forow kan. Ka adamaden to a ka dagamu la, a t'a lɔn ko ale sii man ca i ko begɛn ta. Mɔgɔ minw lanin b'u yɛrɛ la ten, olu ta be laban ten. Minw b'a fɛ olu kaan ka mɛn, olu ta fana be ten. U bena kɛ lahara kɔnɔ i ko sagaw. Saya le bena kɛ u dɛndɛbaga ye. Dɔɔni, u bena kɛ mɔgɔtilenninw seen kɔrɔ, u ka dawula be ban, lahara be kɛ u sigiyɔrɔ ye. Nga Ala bena ne bɔsi lahara, a bena ne ta. Kana i hakili ɲagami adamaden ka fɛntigiyako la. Kana i jigi tigɛ a ka soo kɔnɔ nafa cayako kosɔn. Bari a te taga ni foyi ye a sawaati la, a te taga n'a ka nafolo ye. K'a to nii na, a be se k'a fɔ ko ale dagamunin lo. N'a ka koo yiriwara, mɔgɔw ben'a tanu. O bɛɛ n'a ta, a bena ta'a faaw taayɔrɔ la. O yɔrɔ mɔgɔw tena yeelen ye tugu. Ka adamaden to a ka dagamu la, n'a te koo faamu, a be i ko begɛn min be sa. Azafu ka dɔnkili dɔ. Ala kumana, Masa Ala kumana. A ye dugukolo mɔgɔw bɛɛ wele, k'a ta kɔrɔn fɛ fɔɔ ka taga se tileben fɛ. * Siyɔn min ye duguɲuman ye, Ala be manamana yen i ko tile. An ka Ala be nana, a tena je. Tasuma fariman b'a ɲafɛ, sanfɔɲɔba b'a laminina. A be sankolo ni dugukolo welela janko k'a ka jama kiti. A ko: «Aw ka ne ka jama lajɛn, minw bɛnna ni ne ye saraka sababu la.» Sankolo y'a ka tilenninya fɔ ko: «Kititigɛbaga ye Ala le ye.» «Ne ka jama, aw ye mɛnni kɛ, ne bena kuma. Isirayɛlidenw, ne bena aw ka fili fɔ. Ne ye Ala ye, aw ka Ala. Ne t'aw jalaki aw ka sarakaw kama dɛ. Aw ka saraka jɛnitaw be ne ɲakɔrɔ tuma bɛɛ. Ne tena tura minɛ aw fɛ tugu. N tena bakɔrɔninw bɔ aw ka babon kɔnɔ fana. Bari kongosogow bɛɛ ye ne ta ye, kuluw kan sogo caaman nunu ye ne ta ye. Ne be kɔnɔw bɛɛ lɔn. Begɛnw ni kongofɛnw bɛɛ ye ne ta ye. Ni kɔngɔ tun be ne na, ne tun tena o fɔ aw ye do, bari diɲɛ ye ne ta ye, a n'a kɔnɔfɛnw. Ne be turaw sogo ɲimi wa? Ne be bakɔrɔnin joli min wa? Min ka di n ye, o ye i ka foli saraka bɔ ne Ala ye. E ka jija k'i ka dajuru sara ne Fɛɛn bɛɛ kuntigi ye. I ka ne daali i degun loon na, ne bena i bɔ, e bena ne boɲa.» Nga Ala b'a fɔ mɔgɔjugu ye ko: «Ele min be ne ka sariyaw lɔn ka to k'u fɔ, ele min be to ka an ka bɛɛn koo fɔ, o be mun le ɲa sa? K'a sɔrɔ i be ban ladili la, ka ne ka kuma bila kɔfɛ. E mana soon ye, i b'i niin don ale fɛ. E b'i niin don kakalaw fana fɛ. Kumajugu dɔrɔn le b'i daa la. E ka kuma ye galon dama ye. I be to k'i balima kɔrɔfɔ, e b'i baden tɔgɔ cɛn. E b'o koo le kɛra. Ne jera k'i to. E be miiri ko ne ni ele ye kelen ye. Nga ne bena i jalaki k'i ka kojugu bɛɛ yira i la. Aw minw be ɲinɛ ne Ala kɔ, aw ka ne ka kuma nin faamu ka ɲa. N'o tɛ, n bena aw halaki, mɔgɔ te se ka n bali. Mɔgɔ min ka saraka ye foli ta ye, o tigi le be ne boɲana. Mɔgɔ min be taama ka ɲa, ne Ala bena o tigi le kisi.» Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Dawuda tun benna kakalaya la ni Batiseba ye tuma min na, ni kira Natan nan'a fɛ o la, a ye dɔnkili nin labɛn o waati le la. Ele Ala, e min ka ɲi, makari ne la. E ka ne ka hakɛ yafa e ka makari kama. E ka ne ko ka n ka fili nɔgɔ bɔ n na pewu. Ne ka hakɛ yafa ne ma, ka n saniya. Ne filila e ma, n be lɔ a la. Ne hakili be o la tuma bɛɛ. Ne donna ele le gasi la, e kelenpe, ne ye kojugu kɛ e ɲakɔrɔ. O la, tiɲɛ bena sɔrɔ i fɛ i kuma waati la, jalakiyɔrɔ tena sɔrɔ i la i ka kiti la. Ne ka kojugu be n joli la kabini n wolotuma, n bamuso ye n kɔnɔ ta ten fana. I be tiɲɛ le fɛ adamaden fɛ. A to ne be koo lɔn kosɔbɛ. E ka ne ka hakɛ yafa ka ne saniya. E ka ne ko, ne bena gwɛ parapara. A kɛ ne nisɔn ka diya kosɔbɛ. E tun ye ne min halaki, a kɛ ne ka nisɔndiya. Kana ne ka fili filɛ tugu, ne ka cɛnni bɛɛ yafa. Dusuɲuman di ne ma, Ala, miiriɲuman di ne ma fana. Kana ne bila ka to yɔrɔjan, kana e ka Nii bɔsi ne la. A kɛ ne be nisɔndiya n ka kisiko la. Segi ka hakili ɲanaman di ne ma. Ne bena murutibagaw kalan n'i ka sariyaw ye, o la, kojugukɛlaw bena sɔn i ta ma. Ala, ne kisibaga Ala, mɔgɔfaga kunko bɔ ne kan, ne ka se k'i ka tilenninya fɔ ni nisɔndiya ye. Matigi, daa di ne ma janko ne ka se k'i tanu. E mako t'a la ne ka saraka bɔ i ye, e te saraka jɛnita fɛ. Ala, e be saraka min fɛ kɔni, o ye ko adamaden k'a yɛrɛ majigi. Ala, min man'a yɛrɛ majigi tɛtɛtɛ, e te ban o tigi la fewu. E ka koɲuman kɛ * Siyɔn dugu ye. E ka kɛ sababu ye Zeruzalɛmu laminikogo ka lɔ. O la, e bena sɔn saraka latigɛliw ma, minw ye saraka jɛnitaw ni saraka tɔw ye. O la, turaw bena kɛ sarakaw ye i ka sarakabɔyɔrɔ kan. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Edɔmucɛ Dowɛgi tun tagar'a fɔ Sayuli ye ko Dawuda tagara don Ayimelɛki fɛ, Dawuda ye dɔnkili nin la o tuma na le. Cɛŋana, mun na e b'i yɛrɛ boɲa i ka juguya la? E m'a lɔn ko Ala ye ɲumanyatigi ye tuma bɛɛ wa? N'i be dɔ farala e ka kojugu kan loon o loon, e nɛɛn be i ko serefe, e be mɔgɔ namara dɔrɔn. Kojugu ka d'i ye ka tɛmɛ koɲuman kan. Galon fana ka d'i ye ka tɛmɛ tiɲɛ kan. Cɛnnikuma le ka d'i ye. E be koo minw bɛɛ fɔ, o si tilennin tɛ. Ala bena e halaki k'i to kudayi, a bena e ta ka taga n'i ye. A bena i bɔ i sigiyɔrɔ la pewu, a bena e bɔ diɲɛ na. Mɔgɔtilenninw bena o ye ka siran, ka yɛlɛ e ma k'a fɔ ko: «Mɔgɔ min tun banna k'a yɛrɛ kalifa Ala ma, k'a jigi la a ka nafolo kan, aw k'o tigi filɛ sa.» Ne kɛra i ko olivuyiri nɛrɛnin, Ala ka soo kɔnɔ. Ne jigi be Ala ka ɲumanya banbali le kan. Ne bena i tanu tuma bɛɛ i ka koɲuman kosɔn. E ka ɲi e ɲasiranbagaw faan fɛ, o la, ne be n jigi la e kan. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. File le be fiyɛ a latuma. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Nalomanw le b'a fɔ ko Ala te yen. Mɔgɔtilenbaliw lo, u ka kɛwaliw bɛɛ ye tilenbaliyakow ye, u si te koɲuman kɛ. Ka Ala to sankolo kɔnɔ, a be adamaden filɛ, yala ni hakilitigi dɔ b'u cɛma n'o tigi be ale Ala ɲini. U bɛɛ murutira, u bɛɛ ye tilenbaliw ye. Mɔgɔ si te yen min be koɲuman kɛ, hali mɔgɔ kelen yɛrɛ te yen. O tuma na, minw be kojugu kɛ, olu te foyi lɔn wa? Olu minw be ne ka jama ɲimi i ko u be dumuni kɛ cogo min na, u fana te ne Ala daali. U bena yɛrɛyɛrɛ siranya bolo, k'a sɔrɔ siranyako tɛ. Ala ben'a ka jama juguw kolow yɛrɛkɛ. Ala bena u bila minkɛ, o bena kɛ maloya ye u ma. Ne be Isirayɛlidenw ka kisili makɔnɔna ka bɔ * Siyɔn! Ala bena yɛlɛmani don a ka jama ka koo la. O bena kɛ nisɔndiya ni ɲanagwɛ ye Isirayɛlidenw fɛ. Dɔnkililabaga kuntigi ka dɔnkili. Fɔlikɛminan jurulamanw le be fɔ a latuma na. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Dawuda ye dɔnkili nin labɛn tuma min na zifu dɔw nana Sayuli fɛ k'a fɔ a ye ko Dawuda dogonin be olu fɛ. Ala, ne kisi i tɔgɔ kosɔn. I ka fangatigiya yira ka ne ka tiɲɛ fɔ. Ala, ne daalikan mɛn. Ne be min fɔra, e tulo malɔ o la. Lonanw be wilila ne kama. Mɔgɔfarimanw b'a fɛ ka ne faga. U te miiri Ala koo la fewu. Nga ele Ala kɔni bena ne dɛmɛ. E Matigi bena barika don ne la. A to juguman ka ne juguw sɔrɔ. A to u be halaki pewu e ka kantigiya kosɔn. Ne bena saraka bɔ i ye ni ŋaniyaɲuman ye. Ne bena i tanu bari e ka ɲi. Bari e ye ne bɔsi dusukasi bolo. Ne y'a ye ko ne sera n juguw kɔrɔ. Dɔnkililabaga kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Fɔlikɛminan jurulamanw le be fɔ a latuma na. Ala, e ka ne ka daali mɛn kosɔbɛ. E kana e yɛrɛ dogo ne la ne ka daalituma na. E ka ne lamɛn, ka n jaabi. Ne be munumununa n kunfɛ dusukasi bolo ne jugu ka mankan ani mɔgɔjugu ka tɔɔrɔ kosɔn. Bari u be ne sigɛnna, u fana be ne jalakira ni dimi ye. Ne dusu be panpanna, ne siranna kosɔbɛ ko n bena sa. Ne siranna fɔɔ n be yɛrɛyɛrɛla, ne jaa tigɛra kosɔbɛ. Fɔɔ n y'a fɔ ko: «Ni gaman tun be n fɛ i ko kɔnɔ, ne tun bena pan ka taga yɔrɔ wɛrɛ la ka lafiɲɛ. Ne tun bena boli ka taga yɔrɔjan. N tun bena taga to kongokolon kɔnɔ. Ne tun bena taga sɔgɔsɔgɔ. N tun bena teliya ka dogo sanfɔɲɔba ɲa.» Matigi, u ka koo latigɛninw cɛn. Kan'a to u be kaan kelen fɔ fewu. Bari ne ɲaa be fariyako ni kɛlɛ dama le la dugu nin kɔnɔ. O le be kɛra dugu nin kogo kan suu fara tile kan. Sɛgɛn ni makariko le b'a kɔnɔ. Kojugu dɔrɔn le be kɛra dugu nin faan bɛɛ la. Namara ni ɲɔgɔntɔɲɔ le be feerekɛyɔrɔw la. Ne tɔgɔ cɛnbaga nin te n jugu ye do. N'a tun kɛra ko ale lo b'o kɛra, n tun b'o muɲu. Min wilinin be ne kama, n kɛlɛbaga tun tɛ do. N'ale tun lo, ne tun bena n yɛrɛ minɛ a la. Nga ele yɛrɛ lo, ne tɔɲɔgɔn, ne teri, n taamaɲɔgɔn. An tun t'an kɔnɔ dogo ɲɔgɔn na. An tun be to ka taga Ala ka soo kɔnɔ ɲɔgɔn fɛ. Ala, a to u ka bari ka sa. U ɲanaman ka taga lahara! Bari kojugu le b'u ka soow n'u yɛrɛ kɔnɔ. Ne be dɛmɛ ɲini Ala fɛ, Masaba bena ne kisi. Ne be ŋunan ka kasi suu fara tile kan. Ale kɔni tulo be n kaan na. A be ne bɔsi u bolo, ka hɛrɛ kɛ n ye, bari, ne kɛlɛbagaw ka ca. Ala, e min ye Masa ye kudayi, e ka ne kaan mɛn, k'u mafiɲɛya. Bari u ma yɛlɛma fewu, u te siran e Ala ɲa fewu. Janfamɔgɔ le be wili a teri kama. A y'a daa di koo min na, a t'o bato. A daa ka di ka tɛmɛ lii kan, nga juguya le b'a kɔnɔ. A ka fɔtaw ka maga ka tɛmɛ tulu kan, nga u ni muru ka kan, min labɛnna cɛnni kama. E k'i ka koow to Masaba bolo, a bena i dɛmɛ. A te mɔgɔɲuman to a be ben abada. E Ala, e k'a to u be sa ka kaburu mansɔrɔ. Mɔgɔfagalaw ni namaratɔw lo. E kan'a to u b'u sii tilancɛ yɛrɛ sɔrɔ. Ne kɔni be n yɛrɛ kalifa i ma. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ tuma min na filisiw y'a minɛ Gati. U ko min ma «Yɔrɔjan yiribabaw ta.» Ee Ala! E ka makari ne la, bari u be ne gwɛnna. Loon o loon, u be ne tɔɔrɔla. Loon o loon, ne juguw be n kɛlɛla. Ne kɛlɛbagaw ka ca. Ni siranya ye n minɛ, ne be n jigi la ele le kan. Ne be Ala tanu a ka kuma kosɔn. Ne jigi be ele kan, n te siran foyi ɲa. Adamaden be se ka mun le kɛ ne la? U be ne tɔɔrɔla n'u ka kumaw ye loon o loon. Miiriyajugu le b'u kɔnɔ ne kama. U be janfa siri ne la, ka ne dɛndɛ. U be tugu n sennɔ kɔ, janko ka n faga. U jalakibali bena to ten kojugu nin kɛnin kɔ wa? Ala, wili ni dimi ye k'u bugɔ k'u ben duguma. E be ne ka sɛgɛn kala ma. Ne ɲaji bɔnna cogo min na, i b'o lɔn. O te sɔrɔ i ka sɛbɛ kɔnɔ wa? Loon min na ne bena Ala daali, o loon na, ne juguw bena bɔ ne kɔ. Ne lanin b'a la ko Ala be n fɛ. Ne be Ala tanu a ka kuma kosɔn. Ne be Masaba tanu a ka fɔtaw kama. Ne jigi be Ala kan, ne te siran foyi ɲa. Adamaden be se ka mun le kɛ ne la? Ala, ne ka kan ka n ka dajuruw sara i ye. Ne bena foli saraka bɔ i ye. Bari i ye ne kisi saya ma. E y'a kɛ ne seen ma talon fana janko ne ka taama e ɲakɔrɔ nimanw cɛma. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ a bolituma na ka dogo farawo kɔnɔ Sayuli ɲa, u ko min ma «Kana cɛnni kɛ.» Makari ne la, Ala, makari ne la. Ne be n yɛrɛ kalifa i ma, ka dogo i gaman kɔrɔ, fɔɔ tɔɔrɔwaati ka tɛmɛ. Ne be kasi Ala Fɛɛn bɛɛ kuntigi kɔ, ale min be ne dɛmɛna. Ala bena ne dɛmɛ k'a to sankolo la. A bena ne tɔɔrɔbagaw maloya k'a ka ɲumanya n'a ka tilenninya yira. Ne be jaraw cɛma, ne be mɔgɔ farimanw ɲakɔrɔ. U ɲiiw be i ko tamanw ni biɲɛw, u nɛɛnw be i ko murujan dadimanw. Ala, e ka boɲa yira sankolo la. A to i ka nɔɔrɔ ka se dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. U ye jaan la ne ɲa, dusukasi ye ne labɔ. U ye dingɛ sogi ne ɲa, olu yɛrɛ le benna a kɔnɔ. Tiɲɛ na Ala, ne jigi b'i kan. Ne bena dɔnkili la k'i tanu. Ne bena wili ka gɔni ni kolonjo fɔ. Ne bena kɔn tile ɲa. Ne bena i tanu jama cɛma, Matigi. Ne bena dɔnkili la e ye siya wɛrɛw cɛma. Bari, e ka ɲumanya ka bon i ko sankolo. E ka tilenninya be se sankaba kɔnɔ. Ala, e ka boɲa yira sankolo la. A to i ka nɔɔrɔ ka se dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ, u ko min ma «Kana cɛnni kɛ.» Jamana kuntigiw, mɔgɔ be se k'a jigi la aw kan kiti la wa? N'aw be adamadenw kiti tuma min na, aw b'o kɛ ni tilenninya ye wa? Ayi, kojugukɛ miiriya dɔrɔn le b'aw kɔnɔ. Aw be koo farimanw le kɛra dugukolo kan. Mɔgɔjuguw be sirajugu ta kabini u wolotuma. Galontigɛlaw filinin lo kabini u wololon. U ka jugu i ko saa ka baga. U te kuma mɛn i ko fɔnfɔnni min b'a tulo gweren janko a kana dabaritigi ta mɛn, hali dabaritigi min ka fari kosɔbɛ. Ala, e k'u ɲiin kari. Masaba, jara nunu ɲinkalaw kari! A to u ka tɛmɛ i ko jii woyotɔ. E ka biɲɛ labɛn k'u halaki. U ka kɛ i ko tɔrɔngɔ, min taamatɔ be ja. U ka kɛ i ko deen min sanin wolola, u kana tile ye. Kala be waati min kɛ ka sɔrɔ ka daga juu wusu, o waati y'a sɔrɔ mɔgɔjugu tununa. Mɔgɔtilenninw bena nisɔndiya, bari Ala y'a mɔnɛ bɔ. U bena u seen ko mɔgɔjuguw joli kɔnɔ. Mɔgɔ bɛɛ ben'a fɔ ko: «Tiɲɛ na, mɔgɔtilennin ben'a ka sara sɔrɔ. Tiɲɛ na, Ala be yen. Ale lo be kiti tigɛ dugukolo kan.» Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ tuma min na Sayuli tun ye mɔgɔw bila ka taga a ka soo lamini janko k'a faga, u ko min ma «Kana cɛnni kɛ.» Ala, ne bɔsi n juguw bolo, ne kisi n kɛlɛbagaw ma. Ne bɔsi kojugukɛlaw bolo, ne kisi mɔgɔfagalaw ma. U filɛ, u b'u yɛrɛ dogo ne kɛlɛ kama. Mɔgɔ farimanw be ne kɛlɛla. Masaba, n ma kojugu si kɛ, n ma foyi cɛn. Ne ma kojugu si kɛ, nga u be bolibolila k'u yɛrɛ labɛn. Wili ka na n fɛ, u filɛ sa. Masaba, Kɛlɛbolotigi, Isirayɛli ka Ala, wili ka siya nunu jalaki. E kana makari mɔgɔjugu janfaci si la. U be kɔsegi wulafɛ n'u be sɔngɔra i ko wuluw, n'u be to ka dugu munumunu. Kumajugu le fanin b'u daa la. U ka kuma ka fari i ko muru. Jɔn le bena u lamɛn? Nga ele Masaba be yɛlɛla u ma. I be yɛlɛla siya wɛrɛ nunu bɛɛ ma. Ne ɲaa be ele le la, ele le ye ne tangabaga ye. Ele Ala le ye ne dogoyɔrɔ ye. Ne ka Ala ka ɲi. A bena na ne gɛrɛfɛ. A bena ne juguw halaki n ɲana. Kana u halaki, janko ne ka jama kana ɲinɛ e ka sebagaya kɔ. I k'u ɲagwan kosɔbɛ, k'u ɲɔti ka ben, Matigi, e min ye an tangabaga ye. N'u ko u be kuma dɔɔni dɔrɔn, u be don ele gasi la. U ka yɛrɛboɲa ka kɛ sababujugu ye u ma. Bari, galontigɛ ni danga le ye u ka baara ye. E k'u halaki ni dimi ye, u ka tunu pewu. O la, mɔgɔw ben'a lɔn ko e ye Isirayɛlidenw tigi ye fɔɔ o ka taga se diɲɛ daan na. U be kɔsegi wulafɛ n'u be sɔngɔra i ko wuluw, n'u be to ka dugu munumunu. U be yaalayaala yɔrɔ bɛɛ n'u be dumuni ɲinina. N'u ma fa, u be kule. Ne kɔni bena e ka sebagaya dɔnkili la. Ne bena e ka ɲumanya fɔ sɔgɔmadafɛ. Bari ele le ye ne ka yɔrɔ barikaman ye. E ye ne dogoyɔrɔ ye sɛgɛn loon na. Ne ka fanga sɔrɔyɔrɔ, ne b'i tanu. Ele Ala le ye ne ka yɔrɔ barikaman ye. Ala, e ka ɲi tiɲɛ na. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Gɔni le be fɔ a latuma na. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Mɔgɔw kalanta. A tun ye dɔnkili nin labɛn a kɛlɛtuma ni Mezopotami mara ni Soba ye. O kɔ, Zowabu kɔsegira ka na edɔmuw ka kɛlɛdenw mɔgɔ waa tan ni fila (12 000) kɛlɛ ka se u kɔrɔ kɔgɔ be kɔkɛnɛ min na. Ee Ala! I y'an bila, e y'a kɛ an jɛnsɛnna. Hali n'i dimina an kɔrɔ, a to an be lɔyɔrɔ sɔrɔ tugu. I ye dugukolo yuguyugu, k'a kɛ a cicira. A ciyɔrɔ nunu lalaga, bari a te sera ka lɔ tugu. I y'a kɛ waatigwɛlɛn ser'an ma. I y'an wajibiya ka duvɛn fariman min. I ye taamasiɲɛ yira i ɲasiranbagaw la janko u ka boli kalatigiw ɲa. An minw koo ka d'i ye, an bɔsi n'i ka sebagaya ye, an jaabi waasa an ka kisi. Ka Ala to a ka sigiyɔrɔ senuman na, a y'a fɔ ko: «Ne ye see sɔrɔ. Ne be Sisɛmu dugu tilantilan, ne be Sukɔti kɔkɛnɛ suma. Galaadi mara ye ne ta ye, Manase mara fana ye ne ta ye. Efarayimu mara kɛra i ko ne ka kɛlɛkɛfugulan, Zuda mara kɛra i ko ne ka masabere. Mowabu mara ye ne ka koyɔrɔ ye, Edɔmu mara ye ne ka sabaraw filiyɔrɔ ye. Ne be kɛlɛ pɛrɛnkan bɔ Filisi jamana kama.» Jɔn bena taga ni ne ye edɔmuw fɛ? Jɔn bena u ka dugu barikaman don ne bolo, ni e Ala tɛ? K'a sɔrɔ i y'an bila, i te tagara kɛlɛ la n'an ka kɛlɛdenw ye tugu. E k'an dɛmɛ ka juguw kɛlɛ, bari adamaden ka dɛmɛ te foyi ye. Ni Ala be n'an ye, an bena see sɔrɔ, bari ale lo bena an juguw halaki. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Fɔlikɛminan jurulamanw le be fɔ a latuma na. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ala, ne kasikan lamɛn. I tulo malɔ ne ka daalikan na. Ka ne to diɲɛ daan na, ni ne barika dɛsɛra, ne b'i daali. Ne te se ka yɛlɛ fara min kan, e ka taga ni ne ye o yɔrɔ la. Bari ele le ye ne dogoyɔrɔ ye. E ye sangaso barikaman ye ne juguw ɲafɛ. N b'a fɛ ka to i ka soo kɔnɔ kudayi, ka n yɛrɛ dogo i gaman kɔrɔ i ko sisɛ n'a deenw. Ala, ele lo ye ne ka daalili mɛn. E ye niyɔrɔ di e ɲasiranbagaw ma. E ka dɔ fara masacɛ sii kan, e ka sijan d'a ma. A ka to masaya la i ɲakɔrɔ kudayi. A tanga e ka ɲumanya n'i ka tilenninya barika la. O la, ne bena tanuli dɔnkili la i ye tuma bɛɛ, ka to ka n ka dajuruw sara i ye loon o loon. Dɔnkililabagaw kuntigi ni Yedutun ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne be ɲamalɔ sɔrɔ Ala kelenpe le fɛ. Ne kisiko be bɔ ale lo fɛ. Ala kelen le ye ne tangakabakuru ni n kisibaga ye. Ne dogoyɔrɔ lo, foyi tena ne sɔrɔ. Aw bena jɛn ka to mɔgɔ kelen le kan wa? Aw b'a halakiyɔrɔ le ɲinina, i ko u be jɛn kogo jɛngɛnin kan k'a ci cogo min na, walima luu kogo min be cɛnna. U be ɲɔgɔnye kɛ janko k'a bɔ a lɔyɔrɔ la. Galontigɛ le ka d'u ye. U be duba kɛ u daa la dama, k'a sɔrɔ u kɔnɔ fanin be danga na. Ne bena n ɲamalɔ Ala kelenpe gɛrɛfɛ, bari ne be jigi sɔrɔ o yɔrɔ la. Ala kelen le ye ne tangakabakuru ni ne kisibaga ye. Ne dogoyɔrɔ lo, foyi tena ne sɔrɔ. Ne ka kisi ni ne ka kunkɔrɔta be bɔ Ala le fɛ. Ale lo ye ne tangakabakuru ni ne dogoyɔrɔ ye. Jama, aw k'aw yɛrɛ kalifa a ma tuma bɛɛ. Aw k'aw ka haminako yira a la, Ala le y'an dogoyɔrɔ ye. Adamadenw be i ko fɔɲɔ. U be galon tigɛ. U man gwili sumanikɛlan kan, u be i ko fɔɲɔ. Aw kana aw jigi la benkanni kan. Aw kana aw jigi la fɛɛnw kan minw minɛna fanga la. N'aw ka nafolo be jiidira, aw kana o kɛ aw jigi ye. Ala kumana siɲɛ damani, ne y'o mɛn. A ko ale lo ye Setigi ye. Matigi, ele le ye ɲumanyatigi ye. Ele le be mɔgɔ kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'u ka kɛtaw ye. Dawuda ka dɔnkili dɔ tuma min na a tun be Zuda mara kongokolon kɔnɔ. Ala, ele le ye ne ka Ala ye. Ne b'i ɲinina, e koo be n na dɛ. Ne mako b'i la kosɔbɛ i ko dugukolo jalan mako be jii la cogo min na. Ne y'i filɛ i ka sigiyɔrɔ la janko k'i ka sebagaya n'i ka boɲa ye. Ka to e ka ɲumanya la, o ka fisa ka to nii na. O la, ne bena e tanu. Ne bena i fo n sii bɛɛ la. Ne bena n bolo wili i tɔgɔ kosɔn. Ne bena wasa kosɔbɛ. A bena kɛ i ko n ye sogo diman le dumu. Ne bena e tanu ni nisɔndiya ye. Ka ne to n ka dilan kan, ni n hakili jigira i la, ne be to ɲana ka miiri i la suu bɛɛ la. Ele lo ye ne dɛmɛbaga ye. Ka ne to e gaman kɔrɔ i ko sisɛ n'a deenw, ne be nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ. Ne be nɔrɔ ele lo la, e ka sebagaya be ne dɛmɛ. Nga mɔgɔ minw be ne ka saya ɲinina, olu bena jigi dugukolo jukɔrɔ. U bena faga ni murujan ye. U bena kɛ kongowuluw niyɔrɔ ye. Masacɛ bena nisɔndiya Ala kosɔn. Mɔgɔ minw b'u daa di n'a tɔgɔ ye, olu bena nisɔndiya, bari galontigɛlaw tena se ka foyi fɔ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ala, ne kasikan mɛn. Ne tanga n juguw ma n be siran minw ɲa. Ne bɔ mɔgɔjuguw ka janfa na. Ne bɔ kojugukɛlaw ka labɛnko la. U b'u daa diya i ko murujan. U ka kuma farimanw be i ko biɲɛ labɛnnin. U b'a fɛ ka mɔgɔtilennin bon dogo la. U b'a bonna, u yɛrɛ m'a sara mɔgɔ si la, u fana te siran fewu. U be ɲɔgɔn jagwɛlɛya kojugukɛ la. U be jaanw koo fɔra, u b'a fɛ ka minw la ka to k'a fɔ ko: «Mɔgɔ si tena foyi ye.» U be ŋaniyajugu ta ka tila k'a fɔ ko: «An sera an ka koo labɛncogo la dɛ!» Adamaden te se ka dɛsɛ miiriya la abada. Nga, Ala y'u bon n'a ka biɲɛ ye, a y'u sɔrɔ yɔrɔnin kelen. U dalakuma le kɛra sababu ye, u mako sara. Minw bɛɛ mana u ye, olu b'u kuun yuguyugu. Mɔgɔ bɛɛ siranna. U be Ala ka kɛwali koo fɔra, u y'a ka kɛta faamu. Mɔgɔtilennin bena nisɔndiya Masaba kosɔn. A ben'a yɛrɛ kalifa a ma. Mɔgɔɲumanw bɛɛ kɔni bena nisɔndiya. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ala, e ka kan ni tanuli ye * Siyɔn dugu kɔnɔ. Mɔgɔw ka kan k'u ka dajuruw sara. E min be daaliliw mɛn, adamadenw bɛɛ be na e fɛ, n'u ka kojuguw ye. An ka kojugu kunko ka gwili an ma, nga, e b'u yafa. Ala, e mana sɔn min ma, ko a ka to e ka soo kɔnɔ, o tigi dagamunin lo. A ka di an ye k'i ka soo kɔnɔ diya bɔ, e batoso senuman diya. An kisibaga Ala, e ye kantigi ye. E b'an jaabi ni kɛwali kabakomanw ye, diɲɛ danyɔrɔ mɔgɔw bɛɛ b'u jigi la ele min kan. I be kuluw sigi i ka fanga barika la. I ye fangatigi ye. I b'a kɛ kɔgɔji be mankan dabila, jikuruw te mankan kɛ tugu, siyaw ka mankan sumana tɔntɔntɔn. Dugukolo daan mɔgɔw kabakoyara i ka kabakow kosɔn. I be kɔrɔn ni tileben mɔgɔw nisɔndiya. I be janto dugukolo la. I b'a sɔn jii la kosɔbɛ, i b'a nafa caya kosɔbɛ. Ala, i ka kɔɔw fanin lo jii la. Ele le be suman ni dugukolo labɛn. I be walanw ɲigi ka ɲa, ka bɔgɔkuruw dakɛɲɛ. I b'u ɲigi ni sanji ye. I be barika don sumanw na, u be falen. I b'a kɛ saan be yɛlɛma ka ɲa. I tɛmɛyɔrɔ be ɲa kosɔbɛ. Kongokolon biin be ɲa kosɔbɛ. Nisɔndiyapɛrɛnkan be bɔra tintinw kan. Begɛnw fanin be kongo la yɔrɔ bɛɛ, kɔkɛnɛw yɔrɔ kɛra suman ye. I tanuli dɔnkili be mɛnna kongo kɔnɔ yɔrɔ bɛɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. «Diɲɛ mɔgɔw bɛɛ, aw ka Ala tanu. Aw k'a tanu, aw k'a boɲa ni dɔnkili ye.» A fɔ Ala ye ko: «I ka kɛta be mɔgɔ kabakoya. E barika boɲa kama, e juguw b'u majigi i kɔrɔ. Dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ b'u kunbiri gwanna e ɲakɔrɔ. U be dɔnkili lara k'i boɲa, u b'o lara i tɔgɔ boɲa kama.» Aw ye na k'aw ɲaa la Ala ka kɛtaw kan, a be kabakow kɛ adamadenw ye. A y'a kɛ kɔgɔji tigɛra, dugukolo yera, u taamana ka baa tigɛ yɔrɔ janin na. An be nisɔndiya o la. A be diɲɛ mara a ka sebagaya la tuma bɛɛ. A ɲaa be siyaw kan. Aw kana wili, murutibaga nunu! Siyaw, aw k'an ka Ala fo. Aw k'aw kaan bɔ k'a tanu. An be nii na min sababu la, ale te sɔn an be talon. Ala, i y'an sɛgɛsɛgɛ. I y'an sɛgɛsɛgɛ warigwɛ cogo la. I y'an don gwɛlɛya la, i ye tɔɔrɔba la an kan. I y'a kɛ mɔgɔw yɛlɛla an kuun kan n'u ka soow ye. An tɛmɛna tasuma ni jii kɔnɔ, nga e y'an bɔ k'an lafiya. Ne bena taga saraka jɛnita bɔ e ka soo kɔnɔ, ne bena n ka dajuruw sara, ne ye minw koo fɔ, minw bɔra ne daa la tigitigi. Ne bena begɛn tulɔninw kɛ saraka jɛnita ye i ma. Sagajigiw sisi kasadiman bena yɛlɛ i fɛ, ka turaw ni bakɔrɔninw fara o kan. Aw minw be siran Ala ɲa, aw ye na mɛnni kɛ. A ye min kɛ ne ye, ne bena o fɔ aw ye. Ne y'a daali, n y'a tanu. Ni n kɔnɔ tun ka jugu, Matigi tun tena mɛnni kɛ n fɛ do. Nga Ala ye ne lamɛn, a y'a tulo malɔ n ka daali la. Tiɲɛ na, Ala barika, ale min ma ban ne ka daalili la, a ka ɲumanya fana ma ban n faan fɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Fɔlikɛminan jurulamanw le be fɔ a latuma na. Ala, i ka ɲumanya yira an na k'an ta ɲa. To an cɛma, janko dugukolo kan mɔgɔw k'i sago lɔn, siya wɛrɛw bɛɛ k'a lɔn ko ele le ye kisibaga ye. Siyaw b'i tanura, Ala, siyaw bɛɛ b'i tanu. Siyaw bena nisɔndiya ka dɔnkili la, bari i b'u kiti ni tilenninya ye, e fana be sira yira siyaw la dugukolo kan. Siyaw b'i tanura, Ala, siyaw bɛɛ b'i tanu. Sɛnɛfɛnw be ɲa dugukolo kan. Ala, an ka Ala b'an dɛmɛ. A b'an dɛmɛ. Mɔgɔw be siran a ɲa fɔɔ diɲɛ daan na. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ala wilila, a juguw jɛnsɛnna, a kɔniyabagaw be boli a ɲa. A b'u tunu i ko sisi. Liɲaga be yelen tasuma kɔnɔ cogo min na, mɔgɔjuguw fana be halaki ten Ala ɲakɔrɔ. Nga mɔgɔtilenninw bena nisɔndiya, u bena nisɔndiya kosɔbɛ Ala ɲakɔrɔ. Aw ka dɔnkili la Ala ye, aw k'a tanu. Aw k'o kɛ ka sankaba kan sigibaga kunbɛn. A tɔgɔ ko Masaba, aw ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ a ɲakɔrɔ. Ka Ala to a ka yɔrɔ senuman na, ale lo ye falatɔ faa ye, ale lo be firiyamuso ka tiɲɛ fɔ. Ale lo be somɔgɔw di somɔgɔtan ma. A be kasodenw labila, u be nisɔndiya. Murutibagaw dama le be to yɔrɔgwɛlɛn na. Tiɲɛ na Ala, e bɔtuma i ka jama ɲafɛ kɔni, e taawaati la kongokolon kɔnɔ kɔni, dugukolo tun yɛrɛyɛrɛla, sanji nana i kosɔn, Sinayi tigi Ala, Isirayɛli ka Ala. Ala, e y'a kɛ sanji benna ka ɲa. E ka dugukolo tun dɛsɛra, e y'a lakuraya. E ka jama sigira yɔrɔ min na, e Ala, ɲumanyatigi le y'u sigi yen, e tun ye yɔrɔ min labɛn sigɛnbagatɔw ye. Matigi kumana, kibaru diman fɔmusow cayara! Kɛlɛdenw n'u ɲamɔgɔw be boli, ka boli. Muso minw tora soo, olu be juguw bololafɛnw tilanna. Tubanin gaman mɔnna ni warigwɛ ye, a gamansi be i ko sanu nɛrɛmuguman. Aw bena la ka to wɛɛrɛ kɔnɔ wa? Setigi Ala tun ye masacɛw jɛnsɛn tuma min na, a tun be i ko * sanji siminin benna Salimɔn kulu kan. * Basan kuluw ye kulubabaw ye, o kuun ka ca. Kulu kuun caaman, mun na i be keliya Ala ka kulu kosɔn? Ala y'e min woloma ka sigi yen. Masaba bena to yen kudayi. Ala ka wotoro ye waa caaman ye. Matigi b'u cɛma, a nana n'u ye Yɔrɔ Senuman na ka bɔ Sinayi kulu kan. I yɛlɛtɔ sanfɛ, i ye dɔw kɛ kasodenw ye. I ye boɲafɛnw sɔrɔ adamadenw fɛ, hali murutibagaw fɛ. Masaba Ala, i ka sigiyɔrɔ be * Siyɔn. Barika ka la Matigi ye loon o loon. A be lɔ n'an ka koo ye, an Kisibaga Ala lo. Ala ye kisibaga Ala ye an fɛ. Cogo be ale Masaba fɛ k'an kisi saya ma. Tiɲɛ na, Ala ben'a juguw kuun ci, jugu minw b'u ka kojugu la. Matigi y'a fɔ ko: «Ne bena kɔsegi n'u ye ka bɔ Basan kulu kan, ne bena kɔsegi n'u ye ka bɔ kɔgɔji jukɔrɔ, janko i seen ka don u joli la, i ka wuluw k'u niyɔrɔ nɛmu e juguw joli la.» Ala, u y'i taatɔ ye sebagaya la. I taatɔ yera i ka Yɔrɔ Senuman na, ne ka Ala ni ne ka Masacɛ. Dɔnkililabagaw le be ɲafɛ, fɔlikɛlaw be tugura kɔfɛ. Cɛmancɛ la, o ye sunguruninw ye minw be dundunw gosira. Aw ye barika la Ala ye ɲɔgɔnlajɛnyɔrɔ la, aw minw ye Isirayɛli buruju ye. Bɛnzamɛn min ye u dɔgɔ ye, ale kɔmɔgɔw le be ɲafɛ. O kɔ, Zuda kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw tugura, dakamana fani b'u kaan na, ani Zabulɔn kɔmɔgɔw ɲamɔgɔw, ni Nɛfutali taw. Ne ka Ala, dɔ fɔ, ka kɛɲɛ n'i ka setigiya ye, i ka setigiya min ye koo caaman ɲa an ye. K'i to i ka soo kɔnɔ, min be Zeruzalɛmu kunna, masacɛw bena na n'u ka boɲafɛnw ye i fɛ yen. Ezipiti bagabaga dɛ, min be i ko badala biin kɔnɔ sogojugu. Siya nunu bagabaga, minw be i ko misiw n'u deenw. O mɔgɔ nunu b'u yɛrɛ majigi ka warigwɛ di. Siya minw be kɛlɛ kanu, u yɛrɛkɛ pewu! Mɔgɔbabaw be nana ka bɔ Ezipiti. Etiyopikaw y'u bolo wili Ala faan fɛ. Dugukolo kan masaw, aw ka dɔnkili la ka Ala boɲa. Aw ka Matigi tanu. Jɔn le be ŋunuŋununa fɔɔ sankolo sanfɛ? A b'a ka mankan barikaman kɛra. I k'a lɔn ko Ala le be se. A ka kuntigiya be Isirayɛli kan, a ka setigiya be sankaba sanfɛ. Ala, i ye siranyafɛn ye, k'i to i ka sigiyɔrɔ la. Ele, Isirayɛli ka Ala be fanga ni setigiya d'i ka jama ma. Ala barika! Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili, u ko min ma «Feeren.» Dawuda ka dɔnkili dɔ. Gɔni le be fɔ a latuma na. Ala, ne kisi, ne be tununa jii kɔnɔ! Ne be jigira bɔgɔ kɔnɔ, lɔyɔrɔ te n fɛ. Ne be jigira jiba kɔnɔ, a be tagara ni n ye. Ne ye weleli kɛ ka dɛsɛ fɔɔ ne kaan nagara. Ne ye n ka Ala sira filɛ ka dɛsɛ. Ne kɔniyabagaw ka ca ni n kunsigi ye, k'a sɔrɔ kuun t'a la. Ne juguw ye galon la ne kan. U b'a fɛ ka ne faga. U ka kɛnɛ kosɔbɛ. Ne tun ma fɛɛn minw ta, u ye ne wajibiya k'olu di. Ala, e be ne ka nalomanya lɔn, ne ka kokolonw te dogo i ma. Mɔgɔ minw jigi b'i kan, Matigi, Masaba, Setigi, ne t'a fɛ ka kɛ sababu ye olu ka maloya ne kosɔn. Minw fana b'i ɲinina, Isirayɛli ka Ala, ne t'a fɛ olu kuun be surun ne kosɔn. Bari ne be dɔgɔya muɲu ele kosɔn, maloya ye ne kuun surun. Ne balimaw te ne lɔnna tugu. Ne kɛra lonan ye n badenw fɛ. E ka soo hami be ne tɔɔrɔ n dusu la kosɔbɛ. E nɛnibagaw ka nɛnili be sera ne ma. Ni ne ye suun don janko ka n yɛrɛ majigi, u be ne mafiɲɛya o kosɔn. Ni ne ye dusukasifani don, u be yɛlɛ ne ma. Dugu ɲamɔgɔw be ne kɔrɔfɔ, dɔrɔminbagaw be dɔnkili lara ne kan. Nga ne be ele Masaba le daali, e k'i ɲaɲuman yira ne la. Ala, e ka ɲumanya ka bon. Ne jaabi bari i be kisili kɛ tiɲɛ na. Ne bɔ bɔgɔ la, kan'a to ne be tunu a kɔnɔ. Ne bɔsi n kɔniyabagaw la, ne bɔsi jiba la. Kan'a to jii be taga ni n ye. Kan'a to ne be tunu jiba kɔnɔ. Kan'a to kaburu be datugu n kan. Masaba, ne jaabi, e ka ɲi, e be hinɛ. I ɲasin ne ma i ka makariba kosɔn. Kan'i yɛrɛ dogo i ka baarakɛla la. Ne be gwɛlɛya la, ne jaabi sisan yɛrɛ. Gwɛrɛ ne la ka ne kisi, ne bɔsi n juguw bolo. Dɔgɔya ni nɛnili ani maloya min be ne kan, i b'o lɔn. E ɲaa be ne juguw bɛɛ la. Nɛnili ye ne dusu kasi, ne jigi tigɛra. Ne ye hinɛtigi makɔnɔ ka dɛsɛ. N ye jigitugubaga ɲini, n m'a sɔrɔ. U ye baga don ne ka dumuni na. Minnɔgɔ tun be n na, u ye vinɛgiri le di n ma. U ka dumuni ka kɛ jaan ye u fɛ. A ka kɛ u minɛjɔ ye. U ɲaaw ka dibi, u kana yeli kɛ tugu. U kɔɔ ka kuru tuma bɛɛ. E ka dimi bɔ u la. A to u k'i ka dimi fariya lɔn. U ka sigiyɔrɔ ka halaki pewu, mɔgɔ si kana sigi u ka soow kɔnɔ tugu. E bolo sera mɔgɔ min ma, u be ale lo tɔɔrɔla. U b'a ka tɔɔrɔw kɛ baro ye. U ka kojuguw bɛɛ jati minɛ, kan'a to u be kisi. A to u tɔgɔ be jɔsi ka bɔ mɔgɔ ɲanamanw ka sɛbɛ kɔnɔ. Kana u jati mɔgɔtilenninw cɛma. Ne ye dɛsɛbagatɔ ye, ne sigɛnnin lo. Ele Ala, ne kisibaga bena ne bɔ o la. Ne bena Ala tanu ni dɔnkili ye. Ne ben'a makiri n ka tanuli kɔnɔ. O le ka di Masaba ye. O tɛmɛna misi saraka kan, o tɛmɛna tura kɔgɔnin yɛrɛ ta kan. U be minw tɔɲɔna, olu bena o ye ka nisɔndiya. Aw minw be siran Ala ɲa, Ala ka sii d'aw ma. Bari Masaba be mɛnni kɛ sigɛnbagatɔw fɛ. A t'a mako bɔ a ka mɔgɔw la minw be kaso la. Sankolo ni dugukolo kan fɛɛnw k'a tanu, kɔgɔji n'a kɔnɔfɛnw bɛɛ k'a tanu. Bari Ala be * Siyɔn dugu kisi, a bena Zuda mara duguw lɔ tugu. A ka jama bena u minɛ ka sigi yen tugu. U bena kɛ a ka baarakɛlaw kɔmɔgɔw niyɔrɔ ye. U bena kɛ a kanubagaw ka sigiyɔrɔ ye. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ala, ne bɔsi. Masaba, na joona ka ne dɛmɛ. Mɔgɔ minw b'a fɛ ka ne faga, olu ka maloya kosɔbɛ. Ne ka sɛgɛn ka di minw ye, olu kuun surunin ka kɔsegi. Minw be yɛlɛ haahaa ne kosɔn, maloya ka kɛ sababu ye olu ka kɔsegi! Mɔgɔ minw b'i fɛ, a to olu ka nisɔndiya i kosɔn. E Kisibaga koo ka di minw ye, a to olu k'a fɔ tuma bɛɛ ko: «Ala ka tanu!» Ne ye fantan ni sigɛnbagatɔ ye. Ala, na joona ne gɛrɛfɛ, ne dɛmɛbaga ni ne tangabaga, Masaba, kana mɛn tugu! Masaba, ne be n yɛrɛ dogo ele le fɛ, kan'a to n be maloya. Ne bɔsi ka n hɔrɔnya i ka kantigiya kosɔn. Ne lamɛn ka ne kisi. E ka kɛ kabakuru ye n be dogo yɔrɔ min na, ne be se ka taga yɔrɔ min na ka kisi. Tiɲɛ lo, ele lo ye ne tangakabakuru ni ne dogoyɔrɔ ye. Ne ka Ala, ne bɔsi mɔgɔjuguw bolo. Ne bɔsi mɔgɔkolonw ni mɔgɔ nijuguw bolo. Matigi, Masaba, ele le ye ne jigi ye. Ne ye n jigi la e kan kabini n kanbelen tuma. Ne ye n ka koo bɛɛ la ele le kan kabini n wolotuma, ele fana ye ne mara kabini ne wololon. O la, ne bena to k'i tanu tuma bɛɛ. Mɔgɔ caaman tun b'a miiri ko i ye ne ta cɛn, nga e le ye ne dogoyɔrɔ barikaman ye. E tanukuma ka to ne daa la dɔrɔn. Loon o loon, ne ka to k'i makiri. Ne kɔrɔla sisan, kana ne bila. Hali ni ne barika banna, kana ne fili. Bari ne juguw be ne koo fɔra, n dɛndɛbagaw be ɲɔgɔn yera. U b'a fɔra ko: «Ala y'a bila. Aw ye tugu a kɔ k'a minɛ. A bɔsibaga te yen.» Ala, kana e yɔrɔ jaɲa ne la. Na joona ka ne dɛmɛ, ne ka Ala. Ne jalakibagaw ka maloya ka halaki. Minw b'a fɛ ka ne mako sa, olu ka dɔgɔya sɔrɔ, u kuun ka surun. Ne kɔni, ne jigi bena to ele lo kan. Ne bena to k'i tanu kudayi. Ne bena i ka tilenninya koo fɔ. Ne bena i ka kisili koo fɔ loon bɛɛ. Bari i ka koo te se ka lɔn ka ban. Matigi, Masaba, ne bena i ka boɲa wango la, bari i ye kobabaw kɛ. Ne bena i ka tilenninya koo fɔ. Ala, e ye ne kalan kabini n kanbelen tuma. Fɔɔ ka na se bii ma, ne b'i ka koɲumanw fɔ. Ne kɔni kɔrɔla, n kunsigi gwɛra. Ala, kana ne bila. A to ne k'i ka sebagaya lakali * filankuru nunu ye, k'i ka sebagaya fɔ waati nata mɔgɔw ye. Ala, e ka tilenninya be fɛɛn bɛɛ sanfɛ, e ye kobabaw kɛ. Ala, jɔn le be i ko ele? Ele lo y'a kɛ sigɛn ni dusukasi ye ne sɔrɔ, ele le bena tila k'a kɛ ne be to lafiya la tugu. E bena kɛ sababu ye ne be bɔ dingɛ kɔnɔ. A kɛ ne be n ka kunkɔrɔta sɔrɔ. Ne jigi tugu halibi. Ne bena i tanu ni gɔni ye. N bena o kɛ i ka kantigiya kosɔn, Ala. Ne bena i bato ni kolonjo ye, Isirayɛli ka Ala. Ne bena e bato ni fɔlikɛminanw ye ka dɔnkili la k'i tanu, bari i ye ne hɔrɔnya. Ne bena e ka kantigiya fɔ loon o loon, bari ne mako sabagaw maloyara fɔɔ u kuun surunna. Masacɛ Solomani ka dɔnkili dɔ. Ala, a to masacɛ ka se kititigɛ la i ko ele. A to a ka tilenninya kɛ i ko ele. A ka se k'i ka jama kiti ni tilenninya ye, a ka se ka dɛsɛbagatɔw ka tiɲɛ fɔ. Hɛrɛ ni tilenninya ka kɛ kuluw ni tintinw bɛɛ kan. Masacɛ ka kɛ dɛsɛbagatɔw ka tiɲɛ fɔbaga ye. A ka kɛ fantanw kisibaga ye, a k'u tɔɔrɔbagaw halaki. Ka tile ni kalo to n'u be bɔ kɔni, olu n'u kɔmɔgɔw bena siran i ɲa. Masacɛ ka kɛ i ko sanjiba be ben cogo min na dugukolo kan. A ka kɛ i ko sanmusumusu, foro kɔnɔ. Mɔgɔtilenninw bena hɛrɛ sɔrɔ a ka tile la. Hɛrɛ bena kɛ yen kosɔbɛ fɔɔ ni kalo te bɔ tugu. A ka kɛ kuntigi ye k'a ta kɔgɔji faan dɔ la fɔɔ faan wɛrɛ la, k'a ta Efarati baji la fɔɔ diɲɛ daan na. Kongokolon siyaw bena u kunbiri gwan a kɔrɔ, a juguw bena buguri mugan. Tarisisi masacɛ ni kɔgɔji cɛma jamana taw bena na ni boɲafɛnw ye a fɛ. Saba masacɛ ni Seba ta bena nilifɛnw d'a ma. Masacɛw bɛɛ bena u kunbiri gwan a kɔrɔ, siyaw bɛɛ bena baara kɛ a ye. Fantan min be kasi, a bena ale bɔsi, ka dɛsɛbagatɔ bɔsi fana, dɛmɛbaga te min na. A bena makari barikatan na, ani fantan. A bena fantan kisi. A bena u tanga benkannikɛlaw, ni mɔgɔ farimanw ma. U nii koo ka gwɛlɛ a ma. A to masacɛ ka sii sɔrɔ! Sanu ka d'a ma ka bɔ Saba. Daalili ka kɛ a ye tuma bɛɛ. Duba ka kɛ a ye loon bɛɛ. A to suman ka ɲa jamana yɔrɔ bɛɛ, suman tisan ka sɔrɔ kuluw kan. U ka ɲa i ko Liban kuluw ta. K'a ta dugu kɔnɔ, jamana yɔrɔ bɛɛ ka kɛ binkɛnɛ ye. Masacɛ tɔgɔ ka to yen kudayi, a tɔgɔ ka to waati bɛɛ i ko tile. Siyaw bɛɛ ka Ala daali ko a ka olu ta ɲa i ko a ye masacɛ ta ɲa cogo min na. Barika, Masa Ala, Isirayɛli ka Ala, e kelen le be kabakow kɛ. Ne b'i fo tuma bɛɛ, Nɔɔrɔtigi Ala, a to i ka nɔɔrɔ ka ye dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. Amiina yarabi. Zese dencɛ Dawuda ka daaliliw banna yan. Azafu ka dɔnkili dɔ. Tiɲɛ na, Ala ka ɲi Isirayɛlidenw faan fɛ, a be ten mɔgɔ kɔnɔgwɛw fɛ. A tora dɔɔni dɔrɔn, ne seenw tun bena porokoto. A tora dɔɔni dɔrɔn, ne tun bena talon. Bari tuma min na ne ye mɔgɔjuguw ka koo ɲatɔ ye, ne ɲaa tun bɔra o mɔgɔkolon nunu fɛ. Gwɛlɛya foyi te sera u ma fɔɔ ka taga se u ka saya ma. U be boɲa, ka tulɔ! Mɔgɔ tɔw ka tɔɔrɔ ɲɔgɔn t'u sɔrɔ. U te sigɛnna i ko adamaden tɔw. Yɛrɛboɲa le kɛra u ka masirifɛn ye, fariya kɛra u ka delekeba ye. Juguya ni miiriyajugu le b'u kɔnɔ. U be lɔgɔbɔri kɛ, u be kuma gwɛlɛmanw fɔ, u be dabayakumaw fɔ. U be kumajuguw fɔ Ala ma ka dugukolo cɛn n'u ka kuma ye. O la, mɔgɔw be taga u fɛ k'u ka kuma mɛn i ko jii be min cogo min na. U ko: «Ala be se k'o lɔn cogo di? Fɛɛn bɛɛ kuntigi be se k'o lɔn wa?» Mɔgɔjuguw be ten le, u be hɛrɛ la tuma bɛɛ, ka to k'u ka nafolo caya. Tiɲɛ na, ne ye n yɛrɛ sigɛn gwansan ka to tilenninya la, ka kɛ mɔgɔsɔbɛ ye. N be sigɛn na loon bɛɛ. Sɔgɔma o sɔgɔma, tɔɔrɔ le be n daa la. Ni ne ko: «N bena kuma i ko olu,» o be tila ka kɛ i deenw ka siya janfako ye. Ne miirila o faamuko la, o fana gwɛlɛyara n ma tugu fɔɔ loon min na, n donna ele Ala ka sigiyɔrɔ la. N ye mɔgɔjuguw ka koo laban cogo faamu yen. Tiɲɛ na, e b'u bila sira nɔgɔnɔgɔnin kan, i b'a kɛ u be ben jaan kɔnɔ. A kɛra di? U filɛ, u halakira yɔrɔnin kelen. U ta banna, balawu le y'u laban. Matigi, ni ele wilila dɔrɔn, u ta be ban pewu. A be kɛ i ko siko, i kununtɔ, u tɛmɛtɔ. Ne nii tun degunnin lo tuma min na, ne kɔnɔ tun gwanna papapa. Ne tun ye naloman ye, n tun te foyi faamu. Ne tun kɛra i ko begɛn, e ɲakɔrɔ. O bɛɛ n'a ta, ne tora ni ele ye kudayi, i ye ne bolo minɛ. E be ne mara ka kɛɲɛ n'i ka kolatigɛnin ye, o kɔ, i ben'a kɛ ne be don i ka nɔɔrɔ yɔrɔ la. Mɔgɔ wɛrɛ be n fɛ sankolo kɔnɔ ni ele tɛ wa? Ele kɔ, foyi te ne fɛ dugukolo kan. Ne farikolo be se ka sigɛn, n hakili be se ka ɲagami. Nga Ale lo be fanga di ne ma, ale lo ye ne niyɔrɔ ye tuma bɛɛ. Mɔgɔ minw faranna ka bɔ i la, olu be halaki. Minw murutira, i be olu ta cɛn. Ne ka to ele Ala fɛ, o ye ne ka dagamu ye. Ne ye n jigi la ele Matigi, Masaba le kan janko ka se k'i ka kɛtaw bɛɛ lakali. Azafu ka dɔnkili dɔ. Ala, mun na e y'an bila sa? Mun na e dimina i ka sagakulu kɔrɔ? I hakili to i ka jama na, e ye min kɛ i yɛrɛ ta ye koow daminɛ na. E niyɔrɔ siya lo, e y'i janto min na. I hakili to * Siyɔn kulu la, e ka sigiyɔrɔ. Wili ka taga tomoyɔrɔ nin na. Jugu ye fɛɛn bɛɛ cɛn i ka yɔrɔ senuman na. E juguw tun pɛrɛnna i ka sigiyɔrɔ la. U y'u ka taamasiɲɛ bila yen. U y'u yɛrɛ yira i ko yiritigɛlaw, minw ka jende labɛnnin bɛ tuu tigɛli kama. U ye jaa dilannin nunu bɛɛ cɛn. U y'u cɛn ni jende ani marito ye. U y'i ka yɔrɔ jɛni, u y'i ka sigiyɔrɔ ci k'a nɔgɔ. U tun y'a fɔ ko: «An k'u lamaga kosɔbɛ!» U ye Ala batoyɔrɔw bɛɛ jɛni jamana kɔnɔ. An ɲaa t'i taamasiɲɛ yera tugu, kira te yera fana. Mɔgɔ fana t'an cɛma min b'o koo banwaati lɔn. Ala, an tɔɔrɔbagaw bena u ka ɲadonya dabila tuma jumɛn? Juguw bena to k'i dɔgɔya ten kudayi wa? Mun na i te wili ka dɔ kɛ? E y'i bolo to i yɛrɛ kan ten. Ala, ele le ye ne ka Masa ye kabini fɔlɔfɔlɔ. Ele le be kisili kɛ jamana nin kɔnɔ. I ye kɔgɔji cɛtigɛ i ka fangatigiya barika la. I ye sogojugu kuun ci. I ye sogojugu Leviyatan kuun ci k'a di kongosogow ma. Ele le y'a kɛ jii be bɔ dugukolo kɔnɔ ka kɛ kɔɔ ye. Ele le be baa kɛ a jii be ban ka sɔrɔ a tun te ja. Tile y'i ta ye, suu fana y'i ta ye. Ele le ye kalo ni tile dan. Ele le ye dugukolo daan bɔ. Ele le ye samiɲa ni tilemana sigi. E k'i hakili to nin na: Juguw ye ele Masaba tɔgɔ cɛn, siya naloman dɔ b'i dɔgɔyara. Kana i ka tuganin di kongosogo ma a k'a faga. Kana ɲinɛ i ka sigɛnbagatɔw kɔ kudayi. I janto i ka layidu la. Benkanniko le fanin be jamana logologow kɔnɔ. Kan'a to ɲanibagatɔ be kɔsegi ni maloya ye. A to sigɛnbagatɔ ni fantanw k'i tanu. Ala, wili, kan'i ka koo to a be cɛn. Nalomanw be dɔgɔya min kɛr'i la loon o loon, e k'i hakili to o la. I hakili to i juguw ka mankan na. Mɔgɔ minw wilila i kama, olu be mankan banbali kɛ. Dɔnkilibagaw kuntigi ka dɔnkili. Azafu ka dɔnkili dɔ, u ko min ma «Kana cɛnni kɛ.» An b'i tanu, Ala, an b'i tanu. I b'an cɛma. An b'i ka kɛta kabakomanw koo fɔ. Ala ko: «Ne mana waati min latigɛ, ne be kiti tigɛ ni tilenninya ye o waati kɔnɔ. Dugukolo n'a kan fɛɛnw be yɛrɛyɛrɛ tuma min na, ne le b'a kɛ a juu be sigi ka ɲa. Ne ko yɛrɛboɲabagaw ma: ‹Aw kana aw yɛrɛ boɲa tugu.› Ne ko mɔgɔjuguw ma: ‹Aw ka yɛrɛboɲa ser'a daan na.› Ne k'u ka yɛrɛboɲa ser'a daan na. K'u kana kungwɛlɛyakuma fɔ.» Kunkɔrɔta te koo ye min be bɔ kɔrɔn, walima tileben fɛ, a fana te bɔ kongokolon kɔnɔ. Ala le be kiti tigɛ, a be dɔ majigi ka dɔ wɛrɛ kɔrɔta. Filen dɔ be Masaba bolo, a fanin be duvɛn fariman na. A ka dimi lo. A b'a di dugukolo kan mɔgɔjuguw bɛɛ ma, olu ben'a min fɔɔ k'a ban pewu. Ne bena Yakuba ka Ala koo fɔ tuma bɛɛ, ne bena dɔnkili la a ye. A bena mɔgɔjuguw ka yɛrɛboɲa ban, mɔgɔtilenninw bena kunkɔrɔta sɔrɔ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Fɔlikɛminan jurulaman le be fɔ a latuma na. Azafu ka dɔnkiliw dɔ Ala ye. Ala y'a yɛrɛ yira Zuda mara la. A tɔgɔ bɔra kosɔbɛ Isirayɛlidenw fɛ. A ka soo be Salɛmu dugu kɔnɔ, a ka sigiyɔrɔ be * Siyɔn dugu kɔnɔ. A ye kɛlɛkɛminanw cɛn o yɔrɔ le la. A ye biɲɛw, ni murujanjanw ani nigɛkunbɛnnanw cɛn yen. Boɲa ni nɔɔrɔ b'i kan ka tɛmɛ kulubabaw kan. Kɛlɛdenŋana nunu bololafɛnw bɔsira. U sinɔgɔra, u tena kunun tugu. Cɛfari nunu ma se k'u yɛrɛ tanga. Yakuba ka Ala, i ye bagabagali kɛ, soow n'u bolibagaw kirinna ka lɔ. Ele le ye siranyafɛn ye. Ni ele dimina, jɔn be se ka lɔ i ɲa? K'i to sankolo kɔnɔ, i ye kiti tigɛ. Yɔrɔ sumana tɔntɔn dugukolo kan siranya bolo tuma min na e Ala wilila ko i be kiti tigɛ, ka dɛsɛbagatɔw bɛɛ kisi dugukolo kan. Hali mɔgɔ minw diminin lo, e b'a kɛ olu b'i tanu. Minw sera ka kisi o dimi ma, e be olu nɔrɔ i la. Aw k'aw daa di Masaba aw ka Ala ma, aw k'o dajuru sara fana. Aw ka na ni boɲafɛnw ye, aw minw bɛɛ b'a lamini na, a ye na n'o ye Ala fɛ min be mɔgɔ siran. Ɲamɔgɔ minw b'u yɛrɛ boɲa, a b'u majigi. A be siranya bila masacɛw la kosɔbɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Yedutun ka dɔnkili. Azafu ka dɔnkili dɔ. Ne be kasira Ala nɔɔ fɛ. Ne be kasira Ala nɔɔ fɛ, a bena ne lamɛn. Ka ne to dusukasi la, n ye Matigi ɲini. Sufɛ ne be n bolo kɔrɔta k'a daali, n te sigɛn o la, nga ne dusu te saalola. Ni ne hakili jigira Ala la, ne be ŋunan. Ni n miirila dɔrɔn, n hakili be ɲagami. E b'a kɛ sinɔgɔ te na n ɲaa na fewu. Ne hakili ɲagamina, ne te se ka foyi fɔ tugu. Ne be miiri fɔlɔfɔlɔ waati, an'u saanw la. Ne be suu bɛɛ kɛ miiri la. N be miiri kosɔbɛ ka n yɛrɛ ɲininga ko: «Matigi y'an bila pepewu le wa? An koo tena diya a ye tugu wa? A ka ɲumanya banna wa? A tena kuma an fɛ tugu fewu fewu wa? Ala ɲinɛn'a ka hinɛ kɔ le wa? Dimi kosɔn, a te sɔn ka makari an na tugu wa?» Ne ko: «Fɛɛn bɛɛ kuntigi t'an dɛmɛna tugu, o le be digi ne la.» Ne hakili b'i ka kɛtaw la, Masaba, ne hakili be i ka fɔlɔfɔlɔ kabakow la. Ne be miiri i ka kɛwaliw bɛɛ la, n be miiri i ka kobabaw bɛɛ la. Ala, i ka sira kɔni saniyanin lo. Batofɛn si te yen min ka bon k'i bɔ. Ele Ala le be kabakow kɛ. E b'i ka sebagaya yira siyaw cɛma. E y'i ka jama bɔsi n'i ka setigiya ye, jama min ye Yakuba n'a deen Yusufu kɔmɔgɔw ye. Ala, tuma min na jiiw y'i ye, u yɛrɛyɛrɛla. Jibaw yuguyugura fɔɔ u jukɔrɔ. Sankabaw wilila, sanji benna kosɔbɛ. Saan fana tora ka pɛrɛn, ani ka manamana faan bɛɛ la. Saan pɛrɛnna minkɛ, sanmanamana ye diɲɛ bɛɛ labɔ. Dugukolo yɛrɛyɛrɛla kosɔbɛ. I y'i ka sira bɔ kɔgɔji cɛma, jiba kɔnɔ kɛra i ka tɛmɛyɔrɔ ye, e tɛmɛnɔ ma ye tugu. E y'i ka jama bila sira i ko sagakulu. E y'o kɛ Musa ni Arɔn barika la. Azafu ka dɔnkili dɔ. Ne ka jama, aw ka ne ka ladilikan mɛn. Ne be min fɔ, aw k'aw tulo malɔ o la ka ɲa. Ne bena kuma talen na, n bena kokɔrɔw fɔ, an ye minw mɛn, ani k'u lɔn, an faaw ye minw fɔ an ye. An tena o dogo an deenw na, an bena o fɔ loon nataw mɔgɔw ye. An bena Masaba ka kobabaw, n'a ka sebagaya, an'a ka kabakow fɔ u ye. Masaba ye sariya sigi Isirayɛlidenw ye. A y'a ɲini an faaw fɛ k'u ka u deenw kalan n'o ye, janko waati nata mɔgɔw k'a lɔn, deen minw bena wolo, olu fana ka wili k'o fɔ u deenw ye. N'o kɛra, o deen nunu bena u jigi la Ala kan, u tena ɲinɛ Ala ka kɛtaw kɔ. U ben'a ka fɔtaw bato. U tena kɛ u faaw ɲɔgɔn ye. Olu tun kɛra ɲamalɔbaliw ni murutibagaw ye. U jigi tun te yɔrɔ kelen na, u kɔnɔ tun gwɛnin te Ala ye. Efarayimu kɔmɔgɔ minw ye kɛlɛden kalatigiw ye, olu bolila ka kɔsegi kɛlɛ loon na. U tun ma olu ni Ala ka bɛɛn bato, u tun banna k'a ka sariya bato. U tun ɲinɛna Ala ka kɛtaw kɔ, a tun ye kabako minw kɛ u ɲana. A tun ye kabakow kɛ u faaw ɲana fana, o tun kɛra * Tanisi mara la Ezipiti jamana na. A ye kɔgɔji cɛtigɛ, k'a to u tɛmɛna. A y'a kɛ jii lɔra ɲɔgɔn kan i ko kogo. Tilefɛ, a tun be to ka bila u ɲa sankaba la. Sufɛ, o tun ye tasuma yeelen ye. A tun ye faraw ci kongokolon kɔnɔ k'a kɛ jii bɔra u kɔnɔ kosɔbɛ. A y'a kɛ jii bɔra kabakuru kɔnɔ ka woyo, jii bɔra ka woyo ka kɛ baa ye. Nga u tagara ɲa k'a hakɛ ta. U tun murutira Fɛɛn bɛɛ kuntigi ma kongokolon kɔnɔ. U tora k'u sagoladumuni ɲini Ala fɛ k'a kɔrɔbɔ. U tun ye kumajugu fɔ Ala ma ko: «A bena se ka dumuni d'an ma kongokolon nin kɔnɔ wa? Tiɲɛ lo, a ye fara gosi, jii bɔra ka kɛ kɔɔ ye. A bena se ka dumuni ni sogo fana d'an ma wa?» Haya! Masaba y'o mɛn, a dimina, o la, tasuma dɔ manana Isirayɛlidenw kan. A dimina u kɔrɔ kosɔbɛ. Bari u tun ma u jigi l'a kan, u tun ma l'a la ko a be se k'u kisi. K'a sɔrɔ ale lo b'a kɛ sankaba be labɛn, ka kɛ saan be na. A y'a kɛ maanɛ jigira ka kɛ u ka dumuni ye. A ye dumuni di u ma ka bɔ sankolo la. U ye mɛlɛkɛw ka dumuni dumu. A ye dumuni d'u ma min b'u wasa. A y'a kɛ kɔrɔnfɛ fɔɲɔ fiyɛra u sanfɛ. A y'a kɛ fɔɲɔ dɔ cira ka bɔ worodugu faan fɛ a ka setigiya barika la. A y'a kɛ sogo jigira u ye caaman i ko gwangwan. A y'a kɛ kɔnɔw jigira kosɔbɛ i ko kɔgɔji dala cɛncɛn. A y'a kɛ u jigira u ka sigiyɔrɔ la. U jigira u ka fanibuguw lamini na. U ye dumuni kɛ ka fa kosɔbɛ. U tun be min fɛ, Ala y'o kɛ u ye. Nga halibi, u ma wasa, k'a sɔrɔ u daa fanin be. Ala dimina u kɔrɔ. A y'u ka fangatigiw faga, a ye Isirayɛli kanbelenw la duguma. Halibi, u tora ka kojugu kɛ, u ma l'a ka kabakow la. A y'a kɛ u sii be ban fuu, a y'u sii laban jatigɛ kɔnɔ. Saya sera u ma tuma min na, u ye Ala ɲini. U kɔsegira k'a ɲini. U hakili jigira ko Ala y'u tangakabakuru ye, ko Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala le y'u kunmabɔbaga ye. Nga u tun b'a fɛ k'a nigɛ n'u ka kuma ye. U tun be to ka galon le tigɛ a ye. U jigi tun t'a kan sɔbɛ sɔbɛ la. U tun ma kɛ kantigiw ye u ka bɛɛn la. Nga ale ye makaritigi ye. Ale tun be to ka yafa u ma u ka filiw la. A tun te to k'u halaki. A tun be to k'a dusu suma u kɔrɔ, a tun te to k'a ka dimi yira u la. A hakili tun b'a la ko u ye adamadenw dama ye, ninakili be minw na, u be sa, u te segi ka na. U murutir'a ma tuma caaman kongokolon kɔnɔ ka don a gasi la o yɔrɔ janin nin na. U tilara ka Ala darabɔ tugu, u ye Isirayɛli ka Ala dusu kasi. U hakili bɔr'a ka sebagayako la. A y'u bɔsi u juguw bolo loon min na, u hakili bɔra o la. A tun ye kabako minw kɛ Tanisi mara la Ezipiti jamana na, u hakili tun t'o la tugu. A tun y'a kɛ Ezipiti bajiw yɛlɛmana ka kɛ joli ye. Ezipitikaw tun te se k'o jii min. A tun ye limɔgɔ farimanw ci u kama, olu y'u joli min. A tun ye tɔri senjanw ci, olu y'u nii tɔɔrɔ. A y'a kɛ tɔɔn y'u ka suman ɲimi, u ka baara tɔnɔ tagara tɔɔn fɛ. A y'a kɛ sanbɛrɛ y'u ka * ɛrɛzɛnsunw cɛn, a y'a kɛ u ka torow cɛnna sanbɛrɛ cayakojugu fɛ. A y'a kɛ sanbɛrɛ y'u ka begɛnw halaki, a y'a kɛ sanpɛrɛn y'u ka sagakuluw cɛn. A y'a ka dimi n'a ka fariya yira u la. A ye cɛnnikɛmɛlɛkɛw ci k'u halaki. A dimikojugu fɛ, a ma u tanga saya ma. A ye fɔɲɔbana ci u ma. A y'a kɛ Ezipitikaw ka deen fɔlɔw sara. A y'a kɛ Kamu kɔmɔgɔw ka deen fɔlɔw sara, u ye minw sɔrɔ u ka barikatigiya tuma na. A y'a kɛ a ka jama bɔra ka taga i ko begɛnmisɛnw. A tagara n'u ye kongokolon kɔnɔ i ko sagakulu. A tun y'u bila hɛrɛ sira la, u tun te siranna, kɔgɔji y'u juguw dumu. A tagara n'u ye a ka jamana na, a tun ye kulu min sɔrɔ a ka sebagaya la. A ye siya wɛrɛw gwɛn ka bɔ u ɲa, k'olu ka yɔrɔw tilan u ye k'o kɛ u niyɔrɔw ye, k'o ka soow d'u ma. Nga o bɛɛ n'a ta, an faaw ye Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala darabɔ. U murutir'a ma, u m'a ka fɔtaw bato. U kɛra janfaciw ye ka ban i ko u faaw. U kɛra i ko kala min ma ɲi. U y'a dusu dimi n'u ka sɔnnikɛyɔrɔw ye. U ka joow sababu la, keliya donn'a la. Ala y'o ye minkɛ, a dimina kosɔbɛ, a ye Isirayɛlidenw bila pewu! A y'a ka sigiyɔrɔ bila Silo, a tun be sigi fanibugu min kɔnɔ adamadenw cɛma. A y'a to juguw y'a ka layidu taamasiɲɛ kɛsu ta, min y'a ka sebagaya n'a ka nɔɔrɔ taamasiɲɛ ye. A y'a ka jama to murujan ye. A dimina a ka mɔgɔw kɔrɔ kosɔbɛ. Tasuma y'a ka kanbelenw jɛni, furucɛ te sɔrɔ a ka sunguruw ye tugu. A ka sarakalasebagaw fagara ni murujan ye, a ka firiyamusow ma kasi. Matigi wilila ka bɔ a ka sinɔgɔ la. A bɔra i ko kɛlɛden min ye jagwɛlɛya sɔrɔ duvɛn barika la. A y'a juguw bugɔ. A y'u dɔgɔya, dɔgɔya min te ban. A ye Yusufu kɔmɔgɔw bila, a ma sɔn ka Efarayimu taw woloma. A ye Zuda kɔmɔgɔw le woloma, ani * Siyɔn kulu min koo ka d'a ye. A y'a ka sigiyɔrɔ lɔ yen k'a wili. A y'a kɛ i ko dugukolo, a ye min kɛ a ka to yen kudayi. A y'a ka baarakɛla Dawuda woloma. A y'a minɛ ka bɔ sagawɛɛrɛ kɔnɔ. A y'a minɛ ka bɔ a ka sagakulu kɔfɛ k'a kɛ a ka jama Yakuba kɔmɔgɔw dɛndɛbaga ye, k'a kɛ a cɛn Isirayɛli marabaga ye. Dawuda y'u mara ni dusuɲuman ye. A y'u mara ni hakilitigiya ye. Azafu ka dɔnkili dɔ. Ala, siya wɛrɛw y'i ka sigiyɔrɔ minɛ. U y'i ka soo nɔgɔ, u ye Zeruzalɛmu kɛ tomo ye. U y'i ka baarakɛlaw faga k'u fili, u y'u suuw kɛ kɔnɔw ka dumuni ye. U y'i ka jama faga k'u fili kongosogow ye. U y'u joli kɛ Zeruzalɛmu lamini na i ko jii. Sutarabaga ma sɔrɔ u la. An kɛra an sigiɲɔgɔnw ka nɛnifɛnw ye. Minw b'an lamini na, olu b'an jagabɔ. Masaba, i ka dimi nin bena ban tuma jumɛn? O min be yen kudayi. I ka keliya min be i ko tasuma, o bena ban tuma jumɛn? I ka dimi yira siya wɛrɛw la, minw t'i lɔn. A yira jamana wɛrɛ mɔgɔw la, minw t'i bato. Bari u ye Isirayɛlidenw halaki, u y'u ka sigiyɔrɔ cɛn. Kana i hakili to an ka fɔlɔ filiw la. E ka makari an na joona joona, bari an barika banna. An Kisibaga Ala, an dɛmɛ e tɔgɔ boɲa kama. E ka boɲa kama, e k'an bɔsi k'an ka filiw yafa. Mun na i ben'a to siya wɛrɛw b'a fɔ ko: «U ka Ala be min?» U halaki, k'i ka jama fagako juru sara. A to o ka kɛ an ɲana. I ka kasodenw kasikan mɛn. Minw be ɲini ka sa, e k'olu kisi e ka sebagaya barika la. An lamini siyaw ye dɔgɔya min kɛ i la, Matigi, e k'o ɲɔgɔn wolonwula kɛ u la. Nga an kɔni, an minw y'i ka jama ye, an minw y'i ka sagakulu ye, an bena i tanu kudayi. An bena i tanu saan o saan waati nataw la. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili, u ko min ma «Feeren.» Gɔni le be fɔ a latuma na. Azafu ka dɔnkili dɔ. Isirayɛlidenw marabaga, mɛnni kɛ, e min be Yusufu kɔmɔgɔw mara i ko sagakulu. E min siginin be * serubɛnw cɛma, e yɛrɛ yira. E ka setigiya yira Efarayimu ni Bɛnzamɛn ani Manase kɔmɔgɔw ɲana. E ka wili k'an kisi. Ala, a kɛ an be kɔsegi ka na. E ka makari an na, an bena kisi. Masa Ala, Setigi, e dusu bena suma waati jumɛn, i be sɔn e ka jama ka daaliliw ma? E y'a kɛ an y'an ka dumuni dumu ni ɲaji ye, ɲaji le y'an ka minfilen fa. E y'a kɛ an sigiɲɔgɔnw be kɛlɛla an ka dugukolo kama, an juguw b'an nɛnina. Setigi Ala, a kɛ an ka kɔsegi ka na. E ka makari an na, an bena kisi. Ala, e ye * ɛrɛzɛnsun bɔn Ezipiti jamana kɔnɔ. E nana siya wɛrɛw gwɛn, k'a tutu. E ye yɔrɔ labɛn a kɔrɔ, a ye lili don ka jamana fa. A ye suma kɛ kuluw kan, a bolow tun kɛra i ko sɛdiriyiribabaw ta. A bolow tagara fɔɔ kɔgɔji la, a bolomisɛnw tagara fɔɔ Efarati baji daa la. Mun na e y'a jata yɔrɔ dɔ cɛn? Tɛmɛbagaw bɛɛ b'a soɲana. Kongolɛ b'a halakira, kongofɛnw bɛɛ y'a kɛ u ka dumuni ye. Setigi Ala, kɔsegi ka na sa! I to sankolo kɔnɔ ka filɛli kɛ, i ka ɛrɛzɛnsun nin dɛmɛ, i ye min tutu, a tanga, i ye barika don min na. Tasuma ye ɛrɛzɛnsun nin jɛni, u y'a tigɛ. U jalaki ni dimi ye, k'u halaki. Mɔgɔ min b'i kinibolo la, o dɛmɛ. E ye barika don adamaden min na, ale dɛmɛ. An tena an kɔɔ sin i ma tugu. An to nii na, an bena i tanu. Masa Ala, Setigi, a kɛ an be kɔsegi i ma. E ka makari an na, an bena kisi. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Azafu ka dɔnkili dɔ. Gatikaw ka gɔni le be fɔ a latuma na. Aw ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ Ala ye, ale min be fanga di an ma. Aw ka dɔnkili la Yakuba ka Ala ye. Aw ka fɔli kɛ, aw ye dundun fɔ. Aw ye gɔni ani kolonjo kandimanw fɔ. Aw ka buru fiyɛ kalokura la. Aw k'a fiyɛ kalo nin gwɛtuma na fana, aw ka ɲanagwɛ loon nin na. O ye sariya ye Isirayɛlidenw fɛ, u ka Ala ka kolatigɛli lo. O ye sariya ye a ye min sigi Yusufu ka somɔgɔw ye, tuma min na a tun wilila Ezipiti jamana kama. Ne ye kaan dɔ mɛn n te min lɔn. A ko: «Ne ye doni jigi ka bɔ aw gaman kan. Ne y'a kɛ aw ye biriki doni bila. K'aw to dusukasi la, aw kasira ne kɔ, ne y'aw bɔsi. Ne y'aw jaabi sanpɛrɛn kɔnɔ. Ne y'aw kɔrɔbɔ Meriba jii daa la. Ne ka jama, aw ka mɛnni kɛ, ne ka kan k'aw lasɔmi. Isirayɛlidenw, n'aw tun be sɔn ka ne lamɛn kɔni! Batofɛn wɛrɛ kana sɔrɔ aw fɛ, aw man kan ka lonanw ka batofɛn bato. Ne Masaba aw ka Ala le y'aw bɔ Ezipiti jamana na. Aw k'aw daa yɛlɛ kosɔbɛ, ne ben'a fa.» Nga ne ka jama ma mɛnni kɛ ne fɛ, Isirayɛlidenw banna ne la. O la, ne y'u to u ka tulogwɛlɛya la. U tora k'u yɛrɛ diyanakow kɛ. Tiɲɛ na, ni ne ka jama tun ye mɛnni kɛ ne fɛ kɔni, ni Isirayɛlidenw tun ye ne ka fɔta bato, ne tun bena u juguw majigi yɔrɔnin kelen, ne tun bena n bolo wili u kɛlɛbagaw kama. Masaba kɔniyabagaw bɛɛ bena biri a ɲafɛ. O le bena kɛ u ka latigɛ ye tuma bɛɛ. A bena Isirayɛlidenw balo ni suman ɲanaman ye. A bena u balo ni yiriwo lii ye. Azafu ka dɔnkili dɔ. Ala b'a ka mɛlɛkɛw cɛma. A be kiti tigɛ batofɛnw cɛma. «Tuma jumɛn aw bena kiti tilenbaliw ni mɔgɔjuguw dɛmɛ dabila? Aw ka dɛsɛbagatɔw ni falatɔw ka tiɲɛ d'u ma. Aw ka fantanw ni sigɛnbagatɔw ka tiɲɛ fɔ. Aw ka fantanw ni dɛsɛbagatɔw hɔrɔnya. Aw k'u bɔsi mɔgɔjuguw bolo. Aw te foyi lɔn, aw te foyi faamuna. Aw be dibi la, ka to ka mɔmɔni kɛ. Dugukolo jusigilan bɛɛ yɛrɛyɛrɛla. Ne b'a fɔ ko: ‹Aw ye batofɛn dɔw ye.› Aw ye Fɛɛn bɛɛ kuntigi ka somɔgɔw ye. O bɛɛ n'a ta, aw bena sa i ko adamaden, aw bena la i ko ɲamɔgɔ dɔw.» Ala, wili ka diɲɛ mɔgɔw kiti, bari ele le ye siyaw bɛɛ kuntigi ye. Azafu ka dɔnkili dɔ. Ala, kana to kumabali. E kana je n'i ma dɔ fɔ, e ka dɔ kɛ. A filɛ, i juguw be dɔ kɛra, e kɔniyabagaw be wilila. U be janfa sirila i ka jama kama. E be min marala, u be ɲɔgɔnye kɛra o le kama. U b'a fɔra ko: «An ka taga u siya tunu, Isirayɛlidenw tɔgɔ kana wele tugu.» U be ɲɔgɔnye kɛra, u sɔnna, u bɛnna ele kama. Mɔgɔ nunu ye edɔmuw ye, ni Isimayɛli kɔmɔgɔw, ani mowabuw, ni agariw, ani gebaliw, ni amoniw, ni amalɛkiw, ani filisiw ni Tirikaw ye. Asirikaw yɛrɛ fana farala u kan, u be Lɔti deenw dɛmɛna. Ala, e tun ye madiyanw kɛ cogo min na, u kɛ ten. E tun ye Sizera ni Yabin kɛ cogo min na Sisɔn kɔɔ daa la, u kɛ ten. U tun halakira Ɛndɔri mara la. U tun kɛra nɔgɔ ye dugukolo kan. U ka mɔgɔbabaw kɛ Orɛbu ni Zɛbu kɛcogo la, k'u ɲamɔgɔw kɛ Zɛba ni Salimuna kɛcogo la. Olu minw tun b'a fɔra ko: «An ka Ala ka sigiyɔrɔ minɛ.» Ne ka Ala, a to u be munumunu i ko funufunu, i ko fɔɲɔ be taga ni sumanɲaga ye cogo min na. U jɛni i ko tasuma be tuu kɛ cogo min na, i ko a be kuluyɔrɔ kɛ cogo min na. Sanfɔɲɔ bila k'u gwɛn ten, fɔɲɔba kɛ ka siranya bila u la. Maloya bila u la, Masaba, fɔɔ u ka e ɲini le. U ka maloya, u ka siran tuma bɛɛ. Jigi kana sɔrɔ u fɛ tugu, u ka halaki fɔɔ u k'a lɔn ko e le tɔgɔ ko Masaba, ko e kelen le ye Fɛɛn bɛɛ kuntigi ye dugukolo kan. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Gatikaw ka gɔni le be fɔ a latuma na. Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ. Masaba, Setigi, e ka soo koo ka di ne ye dɛ! Masaba, e ka luu nigɛ be ne la fɔɔ n be ɲini ka sa. Ne be nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ Ala ye. Kɔnɔnin be sigiyɔrɔ sɔrɔ, ɲaga be naganaganin fɛ k'a deenw bila yen, e ka sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛla la, Masaba, Setigi, ne ka Ala ni n ka Masacɛ! E ka soo kɔnɔ sigibagaw kɔni dagamunin lo. U bena to k'i tanu tuma bɛɛ. Mɔgɔ min ka fanga be bɔ ele fɛ, o tigi dagamunin lo. Zeruzalɛmu taga be min dusu la kosɔbɛ, o tigi dagamunin lo. N'u be tɛmɛna Baka kɔkɛnɛ na, a be kɛ jiyɔrɔ ye, sanji fana be nɛɛma kɛ yen. U taatɔ, u be to ka fanga sɔrɔ fɔɔ ka taga se Ala ɲakɔrɔ * Siyɔn. Masa Ala, Setigi, ne ka daalili mɛn. Yakuba ka Ala, i tulo malɔ. Ala, barika don an ka masacɛ la, e ye min woloma. Ka loon kelen dama kɛ ele Ala ka luuw kɔnɔ, o ka fisa ni tile waa kelen kɛnin ye yɔrɔ wɛrɛ. N bena to n ka Ala ka soo daa la, o ka fisa n ka to mɔgɔjuguw ka soo kɔnɔ. Masa Ala ye yeelen ani nigɛkunbɛnnan ye. Masaba be ɲumanya kɛ mɔgɔ ye ka kunkɔrɔta d'a ma, a te ban ka mɔgɔ jalakibali ta ɲa. Masaba, Setigi, mɔgɔ min b'a yɛrɛ kalifa ele ma, o tigi dagamunin lo. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ. Masaba, e y'i ka ɲumanya kɛ i ka jamana ye. Isirayɛliden minw tun minɛna ka taga, i y'a kɛ olu kɔsegira ka na. E y'i ka jama ka fili yafa, i y'a ka kojuguw bɛɛ yafa. I y'i ka dimi ban, i y'i ka dusufariya dabila. An Kisibaga Ala, an ka koo sabati tugu. I k'i ka dimi ban an faan fɛ. I diminin bena to an kɔrɔ kudayi wa? I diminin bena to waati nata mɔgɔw kɔrɔ wa? Ele le tena tila k'an to nii na janko e ka jama ka nisɔndiya i kosɔn wa? Masaba, e ka ɲumanya kɛ an ye, an kisi. Masa Ala be min fɔ, ne b'o lamɛn. A be hɛrɛkuma fɔr'a ka jama n'a ɲasiranbagaw ye, janko u kana kɛ nalomanw ye tugu. Tiɲɛ na, Ala ka kisili yɔrɔ man jan a ɲasiranbagaw la. A ka nɔɔrɔ bena to an ka jamana kɔnɔ. Ɲumanya ni kantigiya bena ɲɔgɔn kunbɛn, tilenninya ni hɛrɛ bena ɲɔgɔn minɛ. Kantigiya bena falen ka bɔ dugukolo la, tilenninya bena bɔ sankolo la ka jigi. Masaba bena an ta ɲa, an ka dugukolo bena suman di. Tilenninya bena taga Masaba ɲafɛ k'a ka sira dilan. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, mɛnni kɛ ne fɛ, n jaabi, bari ne ye fantan ye, ne dɛsɛnin lo. Ne tanga saya ma, bari n ye n yɛrɛ d'i ma. Ele ye ne ka Ala ye, e ka baarakɛla kisi, ne jigi b'i kan. Matigi, makari ne la, ne be kasi ele le kɔ loon bɛɛ. E ka baarakɛla nisɔndiya, bari ne ka daalili sinnin be ele Matigi lo ma. Matigi, e ka ɲi, e be yafa. E be ɲumanya kɛ i daalibagaw ye kosɔbɛ. Masaba, i tulo malɔ ne ka daalikan na. Mɛnni kɛ ne ka makaritɔkan na. Ne b'i daali n ka dusukasi loon na, bari e be ne jaabi. Matigi, e bɔɲɔgɔnko batofɛn te yen. Foyi ka kɛwali bɔnin te i ta ma. I ye siya minw dan, olu bena na u kunbiriw gwan ele Matigi ɲakɔrɔ k'i tɔgɔ boɲa. Bari e ka bon, i be kabakow kɛ. E kelen le ye Ala ye. Masaba, i ka sira yira ne la. Ne bena i ka tiɲɛko kɛ. Kɔnɔgwɛ di ne ma, n ka siran i ɲa. Ne bena i bato ni kɔnɔgwɛ ye, Matigi ne ka Ala. Ne bena to ka boɲa la i tɔgɔ kan kudayi. Bari e ka ɲumanya ka bon ne faan fɛ, e be ne kisi kaburu ma. Ala, yɛrɛboɲabagaw wilila ne kama, mɔgɔ fariman dɔw b'a fɛ ka ne faga. U te miiri ele la fewu. Nga Matigi, e kɔni ye Ala ye, i be makari, i be hinɛ. E te dimi joona, e ka ɲumanya ka bon, e ye kantigi ye fana. E ɲaa yɛlɛma ne faan fɛ ka makari ne la. Barika don ne, i ka baarakɛla la. I ka baarakɛmuso deen le ye ne ye, ne kisi. Taamasiɲɛ dɔ kɛ k'a yira ko i be ne fɛ. Ne kɔniyabagaw bena o ye, u bena maloya, bari e Matigi le ye ne dɛmɛbaga ni ne jigitugubaga ye. Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ. Ala ye Zeruzalɛmu dugu sigi kulu senuman kan. * Siyɔn dugu koo ka di Masaba ye. A ka d'a ye ka tɛmɛ Isirayɛlidenw ka dugu tɔw kan. Ala ka dugu, boɲako fɔra i kosɔn. Ne lɔnbagaw be bɔ jamana minw na, o ye Ezipiti ni Babilɔni ani Filisi ni Tiri ani Etiyopi ye. U wolola o jamana nunu na. Nga a be fɔ Siyɔn kosɔn ko: «Mɔgɔ bɛɛ wolola Siyɔn kɔnɔ, Fɛɛn bɛɛ kuntigi le b'u sigi ka ɲa.» Masaba ben'a sɛbɛn jama ka sɛbɛ kɔnɔ ko: «Karimasina wolola Siyɔn.» U be dɔɔn kɛ ka dɔnkili la ko: «An ka hɛrɛ bɛɛ be bɔ Siyɔn le.» Kore kɔmɔgɔw ka dɔnkili dɔ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. A be la dusukasi tuma na. Eziraka Eman ka dɔnkili dɔ lo. Masa Ala, ne kisibaga, ne be kasira e kɔ suu ni tile. E ka ne ka daalikan lamɛn, e tulo malɔ ne fɛ. Sɛgɛn ye n labɔ, fɔɔ n be ɲini ka sa. Ne be jatira suu ye mɔgɔw fɛ, n kɛra barikatan ye. Ne lanin be suuw cɛma. Ne kɛra i ko suu, kaburu kɔnɔ, e hakili te minw la tugu, e te minw dɛmɛna tugu. I ye ne fili dingɛ jukɔrɔ. I ye n fili dibi kɔnɔ fɔɔ dingɛ jukɔrɔ. I ka dimi sera ne ma, e ye sɛgɛn sifa bɛɛ la ne kan. E y'a kɛ ne lɔnbagaw bolila n ɲa. Ne kɛra nidegunfɛn ye u fɛ. Ne kɔni tonin be n ka sigɛn na, bɔyɔrɔ te yen. Sigɛn ye n ɲaa dibi. Masaba, ne b'i daalila loon bɛɛ, n bolo wilinin be e faan fɛ. Masaba, e bena kabako kɛ suuw ye le wa? Tagabagaw bena wili k'i tanu tugu wa? K'u to kaburu kɔnɔ, u bena i ka ɲumanya fɔ wa? K'u to dingɛ juguman nin kɔnɔ, u bena i ka kantigiya fɔ yen wa? E ka kabakow be lɔn dibi kɔnɔ wa? Mɔgɔ te miiri yɔrɔ min na tugu, e ka tiɲɛkow be ye o yɔrɔ la wa? Ne kɔni, ne be ele Masaba le daalila, ne dɛmɛ. Sɔgɔmadafɛ n b'i daali. Masaba, mun na i banna ne la? Mun na e y'i yɛrɛ dogo ne ɲa? Kabini ne kanbelenman, ne sigɛnnin lo. N sigɛnna fɔɔ ka se saya ma. E ka ɲagwan be n kan, n hakili wilinin lo. E ka dimi fariya ye ne ta cɛn, e ka siranyakow ye ne halaki. U be ne laminina loon bɛɛ i ko jii, u be ne datugura faan bɛɛ la. E y'a kɛ ne teriw ni n taamaɲɔgɔnw bolila. Dibi le kɛra ne taamaɲɔgɔn ye sisan. Eziraka Etan ka dɔnkili. Ne bena Masaba ka koɲuman fɔ dɔnkili la tuma bɛɛ. Ne bena e ka kantigiya fɔ waati nata mɔgɔw ye. Ne ko e ka ɲumanya ye tuma bɛɛ koo ye, e b'i ka kantigiya yira sankolo la. Ele Masaba tun y'a fɔ ko i y'i daa di i ka mɔgɔwolomanin ma, ko i y'a fɔ k'a gwɛlɛya i ka baarakɛla Dawuda ye. Ko i ben'a kɔmɔgɔw sigi tuma bɛɛ a ka masasigilan kan. Ko i ben'a ka masasigilan sabati waati nata mɔgɔw cɛma. Masaba, sankolo b'i tanura i ka kabakow kosɔn. E ka kantigiya fana be fɔra i ka jama cɛma. Jɔn le be se k'a yɛrɛ suma ni Masaba ye sanfɛ yɔrɔ la yen? Sankololafɛnw cɛma, jɔn le be i ko Masaba? Ala ye siranyafɛn ye sankololafɛnw cɛma. Siranyafɛn lo ka tɛmɛ a laminifɛnw bɛɛ kan. Masa Ala, Setigi, jɔn be se i ko ele? E ye kantigi ye koo bɛɛ la. Ele le be se ka kɔgɔji lamagatɔ mara. N'a be jikuru wili, ele le b'u jigi. Ele lo ye kɔgɔji kɔnɔ fɛnjugu nin nɔɔni k'a kɛ suu ye. E y'i juguw jɛnsɛn i ka setigiya barika la. Sankolo y'i ta ye, dugukolo fana y'i ta ye. Ele le ye diɲɛ n'a kɔnɔnafɛnw dan. Kɔgɔdugu ɲafan ni worodugu be yen ele barika la. Nisɔndiya mankan be kɛ Tabɔri ni Ɛrɛmɔn kulu kan e kosɔn. Barika b'i bolo la haali, fanga b'i tigɛ la dɛ. E bolo kɔrɔtanin lo sanfɛ. Tilenninya ni kotilenninkɛ le y'i ka masaya juu sigiyɔrɔ ye. Ɲumanya ni kantigiya be ye i ka kɛtaw bɛɛ la. Jama min b'i batocogo lɔn, olu dagamuna. Olu bena to yeelen na ele Masaba ɲakɔrɔ. U bena nisɔndiya loon bɛɛ e barika la. U bena wili e ka tilenninya kosɔn. Ele le ye an ka kunkɔrɔta sababu an'an ka fanga sɔrɔyɔrɔ ye. E ka ɲumanya barika la, an ye see sɔrɔ. Ele Masaba le b'an tangabaga woloma. Ele Isirayɛli ka Ala senuman le b'an ka masacɛ sigi. Loon dɔ, i y'i yɛrɛ yira i ka jama na k'a fɔ ko: «Ne ye cɛfari dɔ dɛmɛ, ne ye kanbelen dɔ woloma jama cɛma ka boɲa l'a kan. Ne ye n ka baarakɛla Dawuda sɔrɔ. Ne y'a mɔ ni n ka tulu senuman ye. Ne bena ale lo dɛmɛ, ne bena barika don ale lo la. Jugu tena se ka bali a la, murutibaga tena se a kɔrɔ. Ne ben'a juguw halaki a ɲafɛ, ne ben'a kɔniyabagaw gosi. Ne ben'a to kantigiya la ka koɲuman kɛ a ye. Ne tɔgɔ kosɔn, a bena fanga sɔrɔ a ka masaya la. Ne ben'a kɛ kɔgɔji kuntigi ye, a ka fangatigiya bena se baji ma. Ale bena ne wele ko: ‹N faa, n ka Ala, n kisikabakuru.› Ne ben'a kɛ deen fɔlɔ ye, a bena kɛ dugukolo kan masaw sanfɛ. Ne ka ɲumanya bena to a kan kudayi, foyi tena yɛlɛma n ka layidu nin na. Ne bena to kɔmɔgɔ be sɔrɔ a fɛ tuma bɛɛ, k'a kɛ a ka masaya be to yen kudayi i ko sankolo. N'a deenw banna ka ne ka sariya bato, n'u ma taama ka kɛɲɛ ni ne ka fɔtaw ye, n'u ye ne ka kolatigɛninw cɛn, n'u ye ne ka fɔtaw to yen, ne bena u ɲaa gwan u ka filiw kosɔn, ne bena u sɛgɛn u ka kojugu kosɔn. Nga n tena n ka ɲumanya bɔ u kan, n bena kɛ kantigi ye kudayi. Ne tena n ka bɛɛn cɛn. Kuma min bɔra ne daa la, yɛlɛmani tena kɛ o la. Ne y'o fɔ k'a gwɛlɛya ka ban n yɛrɛ tɔgɔ la, ne tena galon tigɛ Dawuda ye. Kɔmɔgɔ bena sɔrɔ a fɛ kudayi. A ka masasigilan bena to ne ɲakɔrɔ i ko tile. A ka masaya bena sigi ka mɛn i ko kalo, o seere kantigiman be sanfɛ.» Masaba, o bɛɛ n'a ta, i y'a bila, i y'a gwɛn. I dimina i ka mɔgɔ wolomanin kɔrɔ. E tun ye layidu min ta i ka baarakɛla ye, i y'o cɛn. I y'a kɛ a ka masafugulan benna duguma. E y'a ka dugu laminikogo ben, e y'a ka yɔrɔ barikamanw cɛn. Tɛmɛbagaw y'a bololafɛnw soɲa, a sigiɲɔgɔnw b'a dɔgɔyara. I y'a kɛ a juguw ye barika sɔrɔ, a kɛlɛbagaw bɛɛ nisɔndiyara. I y'a kɛ a ka murujan te foyi ɲana tugu, i m'a dɛmɛ kɛlɛ la. I y'a kɛ a ka boɲa tununa, a ka masasigilan benna duguma. I y'a kɛ a ka kanbelenya waati ma jaɲa, i y'a maloya kosɔbɛ. Masaba, e bena i yɛrɛ yira tuma jumɛn? E ka dimi min ka fari i ko tasuma, o bena ban tuma jumɛn? E hakili to ne la, mɔgɔ sako man gwɛlɛ. I ye adamadenw dan janko u ka balo ka tila ka sa. Mɔgɔ jumɛn le be yen min te na sa? Jɔn be se k'a nii tanga lahara taga ma? Matigi, i ka fɔlɔfɔlɔ koɲuman nunu be min? E tun y'i daa di Dawuda ma koo min na ni kantigiya ye, o be min? Matigi, u y'i ka baarakɛla dɔgɔya cogo min na, i hakili to o la. I hakili to a la fana ko jama nin kunko be ne le kunna. Masaba, i hakili to a la ko e juguw ye n dɔgɔya. U y'i ka mɔgɔwolomanin dɔgɔya a tɛmɛyɔrɔw la. Masaba ka tanu tuma bɛɛ! Amiina yarabi. Ala ka mɔgɔ Musa ka dɔnkili. Matigi, ele lo kɛra an dogoyɔrɔ ye waatiw bɛɛ la. Sanni kuluw ka dan, sann'i ka diɲɛ dan, i ye Ala ye kudayi. I b'a kɛ adamaden be segi buguri la, i b'a fɔ ko: «Adamaden, kɔsegi yen.» Tiɲɛ na, e fɛ, saan waa kelen be i ko kunu tile, walima suu kelen waati dɔ, min be tɛmɛna. I b'u furan ka bɔ yen, u be ban i ko siko. U be ban i ko biin. Sɔgɔma, a be feeren bɔ k'o yɛrɛkɛ. Wulafɛ, a be fɔnsɔnfɔnsɔn ka ja. An be halakira i ka dimi bolo. Tiɲɛ na, i ka dimi ye siranya bila an na kosɔbɛ. I ɲaa b'an ka kojuguw la. I b'a kɛ an ka kojugu dogoninw be ye kɛnɛ kan. An sii be nagasira i ka dimikojugu fɛ. Ninakili koo kelen, an sii banna. An sii saan be dan saan bi wolonwula ma, barikatigiw ta ye saan bi seegi. An b'o fana kɛ tɔɔrɔ ni ɲani na. O fana be tɛmɛ joona joona, an be tunu pewu! Jɔn be se k'i ka dimi fariya danyɔrɔ lɔn? Jɔn le b'i ka fariya siranya hakɛ lɔn? An sii ka surun cogo min na, o yira an na janko an ka kɛ hakilitigiw ye. I ka dimi bena ban tuma jumɛn? Masaba, makari i ka baarakɛlaw la. E ka ɲumanya k'an wasa kabini sɔgɔma. An ka nisɔndiya kosɔbɛ an sii tile bɛɛ la. I y'a kɛ an ye dɔgɔya sɔrɔ tileda min kɔnɔ, i k'o ɲɔgɔn d'an ma nisɔndiya la. I y'a kɛ an ye sanda min kɛ tɔɔrɔ la, i k'o ɲɔgɔn d'an ma nisɔndiya la. I ka kɛwaliw yira i ka baarakɛlaw la, u deenw k'i ka sebagaya ye. Matigi an ka Ala ka ɲumanya ka to an kan. An ka baara ka sabati. Tiɲɛ na, a to an ka baara ka yiriwa. Mɔgɔ min be taga to Fɛɛn bɛɛ kuntigi fɛ k'a yɛrɛ dogo yen, o tigi be lafiɲɛ Setigi ka suma kɔrɔ. Ne kɔni be Masaba koo fɔ ko: «N dogoyɔrɔ, n dogoyɔrɔ barikaman lo. Ne ka Ala lo, ne jigi be min kan.» Ale lo b'i bɔsi ka bɔ jaan kɔnɔ, k'i kisi banajugu ka halakili ma. A ben'a gaman biri i kan, i bena i yɛrɛ dogo yen i ko sisɛ n'a deenw. A ka tilenninya le ye a ka nigɛkunbɛnnan n'a ka nigɛdeleke ye. E tena siran foyi ɲa, hali sufɛ siranyako, walima biɲɛ minw be tɛmɛna tilegwan fɛ. Banajugu min be na dibi kɔnɔ, walima fɔɲɔbana min be yɛlɛmayɛlɛma tilefɛ, e tena siran o si ɲa. Hali ni mɔgɔ waa kelen sara i gɛrɛfɛ, mɔgɔ waa tan ka sa i kinibolo la, foyi tena e sɔrɔ. E kɔni ka filɛli kɛ dɔrɔn, e ben'a ye mɔgɔjugu ka sara bena kɛ min ye. Tiɲɛ na, Masaba ye i ka dogoyɔrɔ ye. I ye Fɛɛn bɛɛ kuntigi kɛ i sigiyɔrɔ ye. Sɛgɛn si tena i sɔrɔ, balawu si tena se i ka sigiyɔrɔ ma. Bari a bena ci di a ka mɛlɛkɛw ma i kosɔn ko u k'u janto i la i ka siraw bɛɛ kan. U bena i ta u bolo la, janko i seen kana gosi kabakuru la. I bena taama jaraw ni saaw, ani sogojuguw cɛma, u tena foyi kɛ i la. A nɔrɔla ne Masaba la, o la, ne ben'a bɔsi. N ben'a tanga bari a be ne lɔn. A bena ne daali, ne ben'a jaabi. Ne bena to n'a ye dusukasi tuma na, ne ben'a bɔsi ka boɲa la a kan. Ne bena sijan d'a ma, ne ben'a kisi. Lafiɲɛlon dɔnkili dɔ. A ka ɲi ka ele Masaba tanu ka dɔnkili la ele Fɛɛn bɛɛ kuntigi ye, k'i ka ɲumanya fɔ sɔgɔmadafɛ, k'i ka kantigiya fɔ sufɛ, k'o fɔ ni kolonjo, ani gɔni, ni soku ye. Masaba, e ka kɛwaliw be ne nisɔndiya. Ne be nisɔndiyadɔnkili la i ka kɛtaw kosɔn. Masaba, e ka kɛtaw ka bon. E ka miiriyaw ka dun kosɔbɛ. Naloman te foyi lɔn o la, hakilitan te foyi faamu o la. Hali ni mɔgɔjuguw wilila i ko biin, hali ni kojugukɛlaw ka koo yiriwara, u bena halaki pewu! Nga, ele min be sanfɛ, i ye Masaba ye kudayi. Masaba, a filɛ, e juguw be halakira, kojugukɛlaw jɛnsɛnna. I ye kongomisi ka fanga ɲɔgɔn di ne ma. I ye tulukura bɔn n kunna. Ne ɲaa be n juguw halakitɔ la, ne tulo be mɔgɔjuguw kulekan na. Mɔgɔtilenninw be taga ɲa i ko tamarosun, u be boɲana i ko Liban yiribabaw. U be Masaba ka soo kɔnɔ i ko yiri tutunin. U be wili ka ɲa an ka Ala ka luu kɔnɔ. Hali n'u kɔrɔla, u be den, jii b'u la kosɔbɛ, u nugunin lo. O b'a yira ko Masaba tilennin lo. N tangakabakuru lo, tilenbaliya t'a ka koo la. Masaba ye kuntigi ye. Dawula b'a kan kosɔbɛ, fanga b'a fɛ. Diɲɛ sigira ka ɲa, a tena cɛn. Ala, i ka masaya be yen kabini fɔlɔfɔlɔ, i be yen kudayi. Masaba, bajiw be mankan kɛra, u be mankan kɛra, u wuruwurukan be bɔra. Masaba mankan tɛmɛna bajiw ta kan, a tɛmɛna kɔgɔji jikuru kabakomanw ta kan. Boɲa be Masaba kan sanfɛ yɔrɔ la. Masaba, e ka fɔtaw ye tiɲɛ ye tigitigi. Saniya le ka kan n'i ka soo ye, waati bɛɛ kɔnɔ. Masa Ala, mɔnɛbɔbaga, i yɛrɛ yira Ala, mɔnɛbɔbaga. Diɲɛ kitibaga, wili ka yɛrɛboɲalaw sara. Masaba, mɔgɔjuguw bena u ka ɲanagwɛ dabila tuma jumɛn? U ben'a dabila tuma jumɛn le? U be kumababaw fɔra, kojugukɛla nunu bɛɛ b'u yɛrɛ boɲa. Masaba, u b'i ka jama halakira, u b'i ka mɔgɔw dɔgɔyara. U be firiyamuso faga, ni lonan, u be falatɔ fana faga. U b'a fɔra ko: «Masaba te foyi yera do, Yakuba ka Ala te foyi kala ma!» Nalomanw, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi. Hakilitanw, aw bena faamuli kɛ waati jumɛn? Matigi min ye tulo dibaga ye, ale te mɛnni kɛ wa? Ale min ye ɲaa di, a te yeli kɛ wa? Ale min be siyaw ladi, a te se k'u ɲaa gwan wa? Ale min be adamaden kalan, a be se ka dɛsɛ hakili la wa? Masaba be adamaden ka miiriya lɔn. A b'a lɔn k'o kɛra fufafu le ye. Masaba, e be mɔgɔ min ladi k'i ka sariya yira a la, o tigi dagamunin lo. A bena lafiɲɛyɔrɔ sɔrɔ sɛgɛn loon na, k'a sɔrɔ dingɛ le be sogira mɔgɔjugu kama. Bari Masaba t'a ka jama bila. A t'a ka mɔgɔw to yen fewu. Tiɲɛ bena fɔ tugu kititigɛyɔrɔw la, mɔgɔ kɔnɔgwɛninw bɛɛ bena tugu o kɔ. Jɔn le bena wili mɔgɔjugu nunu kama ne ye? Jɔn bena mɔgɔkolon nunu kɛlɛ ne ye sa? Ni Masaba tun ma ne dɛmɛ, ne tun bena sa. Tuma min na ne tun ko ne bena ben, Masaba, e ye ne dɛmɛ i ka ɲumanya la. Ne ka haminako tun ka ca kosɔbɛ tuma min na, i ye ne jigi tugu, ne nisɔndiyara. E ni ɲamɔgɔjugu nunu bɛnnin lo wa? Minw ka mɔgɔ ɲagwancogo ni sariya te bɛn. U be bɛn ka mɔgɔtilennin le kɛlɛ, u be mɔgɔ jalakibali le jalaki. Masaba le ye ne dogoyɔrɔ barikaman ye. Ne ka Ala le ye ne tangakabakuru ye, ne be dogo min kɔrɔ. A bena u ka kojuguw juru sara u ye. A bena u halaki u ka kojugu kosɔn. Tiɲɛ na, Masaba an ka Ala bena u halaki. Aw ye na an ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ Masaba ye, an k'an kisikabakuru boɲa. An ka ta'a ɲakɔrɔ k'a bato. An k'a tanu ni nisɔndiyadɔnkiliw ye. Masaba ye Ala ye, a ka bon. Masacɛba lo, a be batofɛn bɛɛ kunna. Ale lo be diɲɛ bɛɛ kunna k'a ta dingɛbabaw ma ka taga se kulujanjanw ma. Ale lo be kɔgɔji ni dugukolo fana kunna. Ale lo y'u dan. Aw ye na an ka don ka ɲɔngiri. An k'an kunbiri gwan Masaba kɔrɔ, ale min y'an dan. Bari, an ka Ala lo. An ye jama ye min b'a ka mara kɔnɔ. An be i ko sagakulu, a be min mara. N'aw y'a kaan mɛn bii, aw kana aw dusu gwɛlɛya i ko a kɛra Meriba cogo min na, i ko min kɛra Masa, kongokolon kɔnɔ. Aw faaw ye ne kɔrɔbɔ yen. U ye ne darabɔ, k'a sɔrɔ u tun ye ne ka kɛta ye. O waati mɔgɔ nunu y'u nigɛ bɔ ne la saan bi naani kɔnɔ. O la, ne y'a fɔ ko: «Jama nin dusu ka gwɛlɛ. U te ne ka koo lɔn.» O la, ne diminin y'a fɔ k'a gwɛlɛya ko: «U tena don n ka lafiɲɛyɔrɔ la.» Aw ka dɔnkilikura la Masaba ye. Dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ, aw ka dɔnkili la Masaba ye. Aw ka dɔnkili l'a ye k'a tɔgɔ boɲa. Aw k'a ka kisili koo fɔ loon o loon. Aw k'a ka boɲa fɔ siyaw cɛma. Aw k'a ka koɲumanw fɔ jama bɛɛ ye. Bari Masaba ka bon, a ka kan ni tanuli ye kosɔbɛ. Siranyafɛn lo ka tɛmɛ batofɛn tɔw bɛɛ kan. Siyaw ka batofɛn si te foyi ye. Masaba le ye sankolo dan. Nɔɔrɔ ni boɲa le b'a kan. Sebagaya ni dawula b'a ka sigiyɔrɔ la. Jamanadenw bɛɛ, aw ka Masaba boɲa. Aw k'a ka nɔɔrɔ n'a ka setigiya fɔ. Aw ka Masaba tɔgɔ boɲa. Aw ka na ni boɲafɛnw ye a ka luu kɔnɔ. Aw k'aw kunbiri gwan a ɲakɔrɔ a ka yɔrɔ senuman na. Dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ, aw ka yɛrɛyɛrɛ a ɲa. Aw k'a fɔ siya wɛrɛw cɛma ko: «Masaba ye kuntigi ye.» Diɲɛ sigira ka ɲa, a tena cɛn. Masaba be siyaw kiti ni tilenninya ye. Nisɔndiya ka sɔrɔ sankolo la, ɲanagwɛ ka kɛ dugukolo kan. Kɔgɔji n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ ka mankan kɛ. Kongokɔnɔfɛnw bɛɛ ka ɲanagwɛ. Tukɔnɔyiriw bɛɛ ka nisɔndiyakan bɔ. O ka kɛ Masaba ɲafɛ, bari a be nana. A be nana dugukolo kan mɔgɔw kiti. A bena diɲɛ kiti ni tilenninya ye, a bena siyaw kiti ka kɛɲɛ n'a ka kantigiya ye. Masaba ye kuntigi ye, dugukolo kan mɔgɔw ka nisɔndiya. Yɔrɔjan mɔgɔw ka nisɔndiya. Sankaba ni dibi le b'a laminina. Tilenninya ni tiɲɛ le y'a ka masasigilan lili ye. Tasuma b'a ɲa, o b'a juguw jɛni a lamini na. A ba kɛ saan be manamana ka diɲɛ kɛ yeelen ye, dugukolo be yɛrɛyɛrɛ. Kuluw be yelen Masaba ɲakɔrɔ i ko liɲaga, diɲɛ bɛɛ ka Matigi ɲakɔrɔ. Sankolo b'a ka tilenninya yira, siyaw bɛɛ b'a ka boɲa ye. Josɔnlaw ta ye maloya ye, olu minw jigi fanin lo u kosɔn. Batofɛnw bɛɛ k'u kunbiri gwan Masaba ɲakɔrɔ. * Siyɔn dugu mɔgɔw y'o mɛn, u nisɔndiyara. Zuda mara duguw ye ɲanagwɛ kɛ, Masaba, i ka kiti la. Masaba, e Fɛɛn bɛɛ kuntigi kɔni be dugukolo kunna. Ele ka bon ka tɛmɛ batofɛnw bɛɛ kan. Kojugu man di mɔgɔ minw ye, olu le koo ka di Masaba ye. A be olu le mara. A be olu le bɔsi mɔgɔjuguw bolo. Yeelen be bɔ mɔgɔtilennin ye. Mɔgɔ kɔnɔgwɛnin be nisɔndiya. Mɔgɔtilenninw, aw ka nisɔndiya Masaba kosɔn. Aw k'a tɔgɔ senuman tanu. Dɔnkili. Aw ka dɔnkilikura la Masaba ye, bari a ye kabakow kɛ. A ye kisili kɛ a ka sebagaya barika la. Masaba y'a yira ko ale ye kisibaga ye. A y'a ka setigiya yira siyaw la. A y'a hakili to a ka ɲumanya, n'a ka kantigiya la Isirayɛlidenw faan fɛ. Diɲɛ danyɔrɔ mɔgɔw bɛɛ y'a ye ko an ka Ala le y'an kisi. Diɲɛ mɔgɔw bɛɛ, aw ka Masaba tanu ni nisɔndiya ye. Aw k'a tanu dɔnkili la a ye. An ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ a ye. Aw ka Masaba bato ni gɔni ye. Aw ka dɔnkili la a ye ni gɔni ye. Aw ka Masaba tanu ni buru kaan ye. Aw ka Masacɛ, Masaba makiri. Kɔgɔji n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ ka mankan kɛ, diɲɛ n'a kɔnɔ mɔgɔw ka mankan kɛ. Bajiw ka tɛgɛrɛ fɔ, kuluw bɛɛ lajɛnnin ka nisɔndiya dɔnkiliw la. U k'o kɛ Masaba ɲakɔrɔ, bari a be na diɲɛ kiti. A bena diɲɛ kiti ni tilenninya ye, a bena jamanadenw kiti ni tiɲɛ ye. Masaba ye kuntigi ye, siyaw be yɛrɛyɛrɛ. A siginin be * serubɛnw cɛma, dugukolo be yɛrɛyɛrɛ. Masaba ka bon * Siyɔn, ale lo be siyaw bɛɛ kunna. Bɛɛ bena i tanu k'i tɔgɔ boɲa wango la. Tiɲɛ na, Masaba, e ka senu. Tilenninya ka di e Masacɛ min ye, e ka tanu e ka fanga kɔnɔ. Masaba, ele le be tiɲɛ sabati, ele le b'a to tiɲɛ ni kotilennin be kɛ Isirayɛlidenw cɛma. Aw ka Masaba an ka Ala tanu, aw k'aw kunbiri gwan a seen kɔrɔ. Tiɲɛ na, Masaba, e ka senu. Musa ni Arɔn tun b'a ka sarakalasebagaw cɛma. Samuyɛli tun be Ala daalibagaw cɛma, olu le ye Masaba daali, a y'u jaabi. K'a to sankaba kɔnɔ a kumana u fɛ, olu y'a ka fɔtaw bato, u y'a ka sariyaw bato fana. Masaba an ka Ala, ele le tun y'u jaabi. E ye Ala ye min be yafa, e fana b'u ɲaa gwan u ka filiw kosɔn. Aw ka Masaba an ka Ala tanu, aw k'aw kunbiri gwan a ka kulu senuman kan. Tiɲɛ na, Masaba an ka Ala ka senu. Barikaladɔnkili. Diɲɛ mɔgɔw bɛɛ, aw ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ Masaba ye. Aw ka Masaba tanu ni nisɔndiya ye. Aw ka na a ɲakɔrɔ ni nisɔndiyadɔnkiliw ye. Aw k'a lɔn ko Masaba le ye Ala ye. Ale lo ye an dan, an y'a ta ye. An be i ko sagakulu, a be min mara. Aw ka don a ka soo kɔnɔ ni folidɔnkili ye. Aw ka don a ka luu kɔnɔ ni tanuli ye. Aw k'a bato, aw k'a boɲa, ka barika la a ye. Masaba ka ɲi, a ka ɲumanya te ban abada. Kantigi lo waati bɛɛ. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne be e ka ɲumanya n'i ka kotilenninw la dɔnkili la. Masaba, ne be ele le boɲana. Ne b'a fɛ ka to mɔgɔɲumanya la. E bena na ne fɛ tuma jumɛn? Ne bena taama n ka soo ka kɛɲɛ ni n ka dusuɲumanya ye. Ne tena sɔn kojugu si ma. Minw b'u kɔɔ di Ala ma, olu koo man di ne ye. Ne tena jɛn n'u ye u ka kɛtaw la. Mɔgɔjugu te tugu ne kɔ. Ne t'a fɛ ka kojugu kɛ. Mɔgɔ min b'a tɔɲɔgɔn tɔgɔ cɛn dogo la, ne b'o tigi halaki. Ne te se ka dabayatigi ni yɛrɛboɲala ka koo muɲu. Ne kɔni bena n hakili to jamana kɔnɔ mɔgɔsɔbɛw la, olu le bena to ne gɛrɛfɛ. Mɔgɔ min kɛra mɔgɔɲuman ye, o tigi le bena baara kɛ ni ne ye. Namaramɔgɔ tena sigi ne ka soo, galontigɛla tena to ne ɲakɔrɔ. Sɔgɔma o sɔgɔma, ne bena mɔgɔjuguw halaki. Ne bena kojugukɛlaw bɛɛ tunu Masaba ka dugu kɔnɔ. Sigɛnbagatɔ ka daalili, a dɛsɛnin lo b'a ka hamiko fɔra Masaba ye. Masaba, ne ka daalili lamɛn. A to ne kasikan ka se i ma. Kana i yɛrɛ dogo ne la ne ka dusukasi waati la. Ne lamɛn n ka weleli loon na, ne jaabi joona joona, bari ne sii be tɛmɛna i ko sisi, ne barika be tununa i ko tasuma be fɛɛn kɛ cogo min na. Ne kɛra i ko biin janin, u ye min tigɛ ka ben. Ne be ɲinɛ ka dumuni kɛ. Ne ŋunanna kojugu, fɔɔ n fasara ka to kolo dama. Ne kɛra i ko kongokolon kɔnɔnin dɔ, ne be i ko gingin. Ne be si ɲana, ne be i ko kɔnɔnin min b'a kelen sanbon kan. Ne juguw be ne darabɔ loon bɛɛ. U be ne lɔgɔbɔ ka to ka ne cogo ta ka ɲɔgɔn danga. Ne be bugurigwɛ le dumu dumuni nɔɔ na. Ne ɲaji fana be ɲagami ne ka minji la. O kɛra i ka dimikojugu kosɔn, bari i ye ne ta ka n fili yɔrɔjan. Ne sii be tɛmɛna i ko suma, ne be jara i ko biin. Nga Masaba, e ye kuntigi ye kudayi. Waati nata mɔgɔw bena to ka e koo fɔ tuma bɛɛ. I bena dɔ kɛ, * Siyɔn makari kama. Bari a dɛmɛwaati sera. Tiɲɛ na, waati sera. Siyɔn kabakuru koo ka d'i ka baarakɛlaw ye, a tomo makari b'u la. Siya wɛrɛw bena siran Masaba ɲa. Diɲɛ kɔnɔ masaw bena siran a ka sebagaya ɲa tuma min na Masaba bena Siyɔn lɔ tugu, a bena ye a ka nɔɔrɔ la. A bena ɲanibagatɔw daalili mɛn, a te ban u ka daalili la. U koo ka sɛbɛn ka mara waati nata mɔgɔw ye, janko jama min bena sɔrɔ, ale ka Masaba boɲa. Ka Masaba to a ka yɔrɔ la, a ye filɛli kɛ. K'a to sankolo la, a ye yeli kɛ dugukolo kan. A y'o kɛ janko ka kasoden ŋunankan lamɛn, ka mɔgɔw bɔsi, minw be saya sira kan, janko u ka Masaba tɔgɔ fɔ Siyɔn dugu kɔnɔ, k'a tanu Zeruzalɛmu kɔnɔ, tuma min na siyaw bena ɲɔgɔn lajɛn janko ka Masaba bato. A ye ne barika ban sira kan, a ye dɔ bɔ ne sii la. Ne ko: «N ka Ala, e min be yen kudayi, kan'a to ne kanbelenman be sa.» Ele le ye dugukolo dan kabini fɔlɔfɔlɔ, sankolo ye i bulonɔ ye. Olu bena ban, nga ele be to. U bena kɔrɔ i ko fani. I bena u yɛlɛma i ko fani donta, u bena yɛlɛma. Nga e kɔni be to i cogo la, e sii te ban ka ye. I ka baarakɛlaw deenw bena sigiyɔrɔ sɔrɔ. U kɔmɔgɔw bena to e ɲakɔrɔ. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne be barika la Masaba ye. Ne be Ala barika ni n dusu bɛɛ ye. Ne be barika la Masaba ye. Ne man kan ka ɲinɛ a ka koɲuman si kɔ. Ale lo be ne ka fili bɛɛ yafa ne ma, ale lo be n kɛnɛya ka bɔ n ka banaw bɛɛ la. A be ne bɔ dingɛ la. A be makari ne la ka koɲuman kɛ ne ye. A be ne wasa ni fɛnɲumanw ye janko ne ka fangakura sɔrɔ i ko sɛgɛn, ka to i ko kanbelen kɛnɛkɛnɛ. Masaba be kotilennin kɛ, a be tiɲɛ di mɔgɔtɔɲɔnin ma. A y'a ka kolatigɛninw yira Musa la. A y'a ka kabakow yira Isirayɛlidenw na. Masaba be makari, a be hinɛ fana. A te dimi joona, a ka ɲumanya ka ca fana. A te jalakili kɛ tuma bɛɛ. A te dimi mara kudayi fana. A t'an minɛ ka kɛɲɛ n'an ka kojugu ye. A t'an sara ka kɛɲɛ n'an ka fili ye. Sankolo ni dugukolo furancɛ ka bon cogo min na, o cogo kelen la fana, a ka ɲumanya ka bon a ɲasiranbagaw kan. Kɔrɔn fɛ ni tileben ka jan ɲɔgɔn na cogo min na, o cogo kelen na, a b'an ka filiw yɔrɔ jaɲa an na. Faa be hinɛ a deenw na cogo min na, o cogo kelen na, Masaba be hinɛ a ɲasiranbagaw la. Bari an danna ni fɛɛn min ye, a b'o lɔn. A hakili b'a la ko an ye buguri ye. Adamaden sii be i ko biin. A be boɲa ka kunkɔrɔta sɔrɔ i ko biin min ye feeren bɔ. Fɔɲɔ man'a fiyɛ dɔrɔn, a be ja ka ben. A tun be yɔrɔ min na, a koo te lɔn yen tugu. Nga Masaba ka ɲumanya b'a ɲasiranbagaw kan kudayi. A ka kotilennin be kɛ u deenw n'u mamadenw ye. A b'u kɛ a ka layidu batobagaw ye, ani minw b'u hakili to a ka fɔtaw la k'u bato. Masaba ka sigiyɔrɔ be sankolo kɔnɔ. A ka kuntigiya be fɛɛn bɛɛ kan. Masaba ka mɛlɛkɛw, aw ka barika la a ye, aw minw b'a ka fɔta kɛ ni barika ye, aw minw b'a ka kuma bato tigitigi. Aw minw bɛɛ y'a ka kɛlɛdenw ye, aw minw be baara kɛr'a ye k'a sago kɛ, aw ka barika la Masaba ye. Masaba ye aw fɛɛn o fɛɛn dan, k'aw to yɔrɔ o yɔrɔ a ka kuntigiya kɔrɔ, aw ka barika la a ye. Ne be barika la Masaba ye. Ne be barika la Matigi ye. Masa Ala, e ka bon kosɔbɛ, nɔɔrɔ ni dawula b'i kan. Yeelen be i yɔrɔ bɛɛ la i ko fani, i kaan na. I ye sankolo yɛrɛkɛ i ko faniso. I y'i ka sigiyɔrɔ labɛn jiba kan. Sankabaw le y'i ka kɛlɛkɛwotorow ye, i be taama fɔɲɔ le kɔnɔ. I be fɔɲɔ le kɛ i ka cidenw ye, i be tasuma kɛ i ka baarakɛfɛn ye. I ye dugukolo sigi a jusigilan kan, a te se ka cɛn cogo si la. I tun ye jiba kɛ k'a datugu i ko birifani. A jii tun be yɛlɛ kuluw kan. A tun be bolila i ɲa. I ka sanpɛrɛn y'a kɛ a tɛmɛna pewu. A tun be yɛlɛ ka jigi tintinw kan, ka to ka taga i ka yɔrɔ latigɛnin na. I ye daan bɔ jii ye a man kan ka tɛmɛ min na, janko a kana segi ka dugukolo datugu. I y'a kɛ jii be bɔ dugukolo la ka kɛ kɔɔ ye, n'u be boli kuluw cɛma. Kongosogow be minni kɛ olu le kɔnɔ. Kongofaliw b'u ka minnɔgɔ nɔgɔya o yɔrɔ la. Kɔnɔw be taga to u daa la. U be to k'u kaan bɔ yirifuraburuw kɔnɔ. Ka Masaba to a ka sigiyɔrɔ la sanfɛ, a b'a kɛ sanji be ben kuluw kan, dugukolo be fa a ka kɛtaw nɛɛma la. A b'a to biin be falen begɛnw ye, k'a kɛ suman be wili adamaden ka makoɲa kama. A b'a kɛ duvɛn be sɔrɔ, adamaden nisɔndiyafɛn, k'a kɛ tulu fana be sɔrɔ ka adamaden ɲada ɲa, dumuni ka sɔrɔ min be adamaden dɛmɛ. Masaba, i ka yiriw be jii sɔrɔ a ɲaa ma, hali Liban yiribabaw. Kɔnɔw b'u ka ɲagaw la o yɔrɔ la. Badalakɔnɔw b'u ka sigiyɔrɔ kɛ sipɛrɛyiriw kan. Kulujanjanw ye kongobaw ka yɔrɔ ye, farayɔrɔw ye farawonyinanw ta ye. Masaba, e ye kalo dan k'o kɛ waati dantigɛbaga ye saan kɔnɔ, tile b'a yɛrɛ ka benwaati kala ma. E b'a kɛ dibi be na, suu be ko. Kongosogow bɛɛ be wili ka yaalayaala. Jaradenw be sɔngɔ u ka dumuni kɔ, u b'u niyɔrɔ daalila Ala fɛ. Tile mana wili, u be kɔsegi ka taga don u ka layɔrɔw la. Adamaden be to ka ta'a ka baara la, a be taga baara kɛ fɔɔ ka tile ban. Masaba, e ka kɛtaw ka ca kosɔbɛ. E y'u bɛɛ kɛ ni hakilitigiya ye. Dugukolo fanin be i ka danfɛnw na. Kɔgɔjiba filɛ sa. A kɔnɔnafɛnw daa te lɔn, a sogobabaw ni fitiniw. Kurunbabaw be boli o yɔrɔ la. I ye sogojugu Leviyatan fana dilan a ka tulon kɛ yen. U bɛɛ be ele le filɛra janko e k'u ka dumuni d'u ma. E b'o d'u ma, u b'a dumu. E b'i tigɛ yɛlɛ dɔrɔn, u be wasa. N'i y'i yɛrɛ dogo, u be siran. N'i y'u nii minɛ, u be sa ka kɔsegi ka kɛ buguri ye. E be nii don u la, u be kɛ nimanfɛnw ye, a kɛra ten, fɛɛn bɛɛ be kɛ kura ye dugukolo kan. Boɲa ka la Masaba kan tuma bɛɛ. A ka danfɛnw k'a koladiya. Masaba mana dugukolo filɛ dama, a be yɛrɛyɛrɛ. A mana maga kuluw la dama, sisi be bɔ. Ne bena dɔnkili la Masaba ye ne sii bɛɛ la. Ka ne to nii na, ne bena n ka Ala tanu. Ne ka dɔnkili ka diy'a ye dɔrɔn. Ne b'a fɛ ka nisɔndiya Masaba kosɔn. Kojugukɛlaw ka tunu ka bɔ dugukolo kan, mɔgɔjuguw kana ye tugu. Ne be barika la Masaba ye. Masaba ka tanu! Aw ka Masaba tanu, aw k'a tɔgɔ boɲa. Aw k'a ka kabakow fɔ jama cɛma. Aw ka dɔnkili l'a tɔgɔ la k'a makiri. Aw k'a ka kɛtaw bɛɛ fɔ. Aw ka nisɔndiya a tɔgɔ kosɔn. Mɔgɔ minw be Masaba bato, olu dusu ka diya. Aw ka Masaba n'a ka sebagaya ɲini. Aw ka gwɛrɛ a ɲakɔrɔ tuma bɛɛ. A ye koba minw kɛ, aw k'aw hakili to o la, k'aw hakili to a ka kabakow n'a ka kitiw la, aw minw kɛr'a ka baarakɛla Ibrayima kɔmɔgɔw ye, aw, Yakuba deenw, a ka mɔgɔ wolomaninw. An ka Ala le ye Masaba ye. Ale lo be dugukolo bɛɛ mara. A hakili b'a ka layidu la tuma bɛɛ, a ye kuma min fɔ waati caaman nata mɔgɔw kosɔn, a ye bɛɛn min kɛ ni Ibrayima ye, a y'a daa di Isiyaka ma min la. A ye min kɛ landa ye Yakuba ye, a kɛra layidu cɛnbali ye a fɛ. A tun y'a fɔ ko: «Ne bena Kanaan jamana d'aw ma, o ka kɛ aw niyɔrɔ ye.» O y'a sɔrɔ u tun man ca, u tun ye lonanw ye Kanaan jamana kɔnɔ. U tora ka yaala siyaw cɛma, ka to ka dondon jamanaw na. Nga a ma sɔn mɔgɔ si ka maga u la k'u tɔɔrɔ. A ye masacɛ dɔw jalaki u kosɔn ko: «Aw kana maga ne ka mɔgɔ wolomaninw na, aw kana kojugu kɛ ne ka kiraw la.» Waati dɔ, a y'a kɛ kɔngɔ donna jamana kɔnɔ, dumuni dɛsɛra pewu. A tun ye mɔgɔ dɔ bila ka ta'a ka jama nin ɲa. A tɔgɔ tun ko Yusufu. Ale tun feerela ka kɛ jɔɔn ye o le kama. U tun y'a seenw siri ni jɔrɔkɔ ye, k'a kaan don nigɛ la, fɔɔ a ka kuma dafara tuma min na, loon min na Masaba y'a cogo yira. O tuma na, masacɛ k'u k'a labila, jama ɲamɔgɔ y'a labila. A y'a kɛ kuntigi ye a ka soo kɔnɔ k'a sigi a ka fɛɛn bɛɛ kunna, janko ka ɲamɔgɔw ladi a sago la, a fana ka se ka lɔnniya di cɛkɔrɔbaw ma. O tuma na, Yakuba tagara Ezipiti, a tagara sigi Kamu ka mara la. Masaba y'a kɛ a ka jama jidira kosɔbɛ, a fana y'u barika boɲa ka tɛmɛ u juguw kan. A nan'a kɛ Ezipitikaw dusu yɛlɛmana. U y'a ka jama kɔniya, u y'u tɔɔrɔ kosɔbɛ. O la, Masaba tun y'a ka baarakɛla Musa ci, ni Arɔn, a tun ye min woloma. U ye kobabaw ni kabakow kɛ Ezipiti. A y'a kɛ dibi donna, nga u ma sɔn a ka kuma ma. A y'a kɛ jii kɛra joli ye, u ka jigɛw sara. Tɔrisenjanw yɛlɛla jamana yɔrɔ bɛɛ la. U donna fɔɔ u ka masaw ka sibonw kɔnɔ. A y'a kɛ limɔgɔ farimanw ni sosow bɔra fɔɔ ka jamana yɔrɔ bɛɛ fa. A y'a kɛ sanbɛrɛ benna sanji nɔɔ na. Sanpɛrɛn jigira ka tasuma wili jamana kɔnɔ. A y'a kɛ u ka * ɛrɛzɛn n'u ka torow cɛnna. A y'u ka yiriw karikari jamana kɔnɔ. A y'a kɛ tɔɔnw ni kɛrɛniw bɔra caaman. Olu y'u ka jamana biinw, n'u ka sumanw bɛɛ ɲimi. A y'u ka gwasow bɛɛ deen fɔlɔw faga. A y'a kɛ a ka jama bɔra ni sanu ani warigwɛ ye, mɔgɔ si ma dɛsɛ u cɛma. Ezipitikaw nisɔndiyara u ka bɔ la, bari u tun be siranna u ɲa kosɔbɛ. A ye sankaba bɔ, ale ye suma kɛ u ye, ka tasuma kɛ o ka yeelen bɔ u ye sufɛ. U y'a daali tuma min na, a ye tukɔnɔwɔlɔnw d'u ma, ka dumuni jigi u ye ka bɔ sanfɛ. U y'o dumu ka fa. A y'a kɛ fara cira, jii bɔra. O jii nin tun be woyora yɔrɔ janin na i ko baji. Bari Masaba hakili b'a ka layidu la, a tun ye min ta a ka baarakɛla Ibrayima ye. O la, a y'a kɛ a ka jama bɔra ni nisɔndiya ye. A y'a ka mɔgɔ wolomaninw bɔ ni boɲa ye. A ye siya wɛrɛw ka dugukolo le d'u ma. A ye jamana wɛrɛ mɔgɔw ka baara tɔnɔ d'u ma. A daan ye u k'a ka fɔta bato k'a ka sariya sira taama. Masaba ka tanu! Masaba ka tanu! Aw k'a makiri bari a ka ɲi, a ka ɲumanya te ban abada. Jɔn le bena Masaba ka kobabaw fɔ? Jɔn ben'a makiri? Mɔgɔ minw b'a ka sariyaw mara ka tilenninyako kɛ, o tigi dangamunin lo. E hakili to ne la e ka jama dɛmɛwaati la, Masaba. Ne kisi n'u ye janko ne ka se k'i ka mɔgɔwolomaninw ka dagamu tɔnɔ ye, ka se ka nisɔndiya n'i ka jama ye, ka kunkɔrɔta sɔrɔ n'u ye. An ye kojugu kɛ i ko an faaw. An filila, an jalakinin lo. K'an faaw to Ezipiti, u tun ma a ka kabakow faamu, u ma u hakili to a ka koɲuman caaman na. U murutira Buruku kɔgɔji kɔrɔ. Nga a y'u kisi a yɛrɛ tɔgɔ kosɔn. A y'u kisi janko k'a ka setigiya yira. A ye Buruku kɔgɔji nin bagabaga, ale jara. A y'a kɛ u tɛmɛna jii cɛma i ko kongokolon. A y'u kisi u kɔniyabagaw ma. A y'u bɔsi u juguw bolo. Jii y'u kɛlɛbagaw dumu, hali mɔgɔ kelen ma to. O tuma na, u lar'a ka kuma na, u ye dɔnkili la k'a tanu. Nga u ɲinɛna joona joona a ka kɛtaw kɔ. U m'a ka kolatigɛnin laban kɔnɔ u faan fɛ. K'u to kongokolon kɔnɔ, nigɛjugu y'u minɛ. U ye Ala kɔrɔbɔ yen. U tun ye fɛɛn min daali, a y'o d'u ma, o kɔ, a y'a kɛ u fasara. K'u to kongokolon kɔnɔ, Musa keliya y'u minɛ. Ala ka baarakɛla wolomanin Arɔn keliya y'u minɛ fana. Dugukolo pɛrɛnna ka Datan kunu. A ye Abiramu n'a ka mɔgɔw datugu. Tasuma y'u jɛni. Tasuma ye mɔgɔjuguw jɛni. U ye misiden jaa lalaga * Orɛbu kulu kɔrɔ. U y'u kunbiri gwan jaa dilannin nin kɔrɔ. Ala min tun ye u ka boɲa ye, u y'a falen misi jaa la, binɲimifɛn. U ɲinɛna Ala kɔ, u kisibaga. Ale min tun ye kabakow kɛ Ezipiti. A ye kabakow kɛ Kamu ka mara kɔnɔ. A ye kobabaw kɛ Buruku kɔgɔji kɔrɔ. Masaba tun y'a fɔ ko a bena u halaki, a ka mɔgɔ wolomanin Musa y'a daali. A y'a daali ko a ka sabali, ko a kana u halaki. U ye jamanaɲuman lɔgɔbɔ, u ma la Ala ka fɔta la. U tora ka ŋunuŋunu u ka fanisow kɔnɔ, u ma Masaba ka fɔta bato. Masaba y'a bolo wili u kama janko k'u halaki kongokolon kɔnɔ. A b'a fɛ k'u kɔmɔgɔw halaki siya wɛrɛw cɛma, k'u jɛnsɛn jamana wɛrɛw la. Bari u tun nɔrɔla Baalipewɔri la, u ye sukɔrɔw ka sarakaw dumu. U y'a kɛ Masaba dimina u ka kɛwali kama, o la, banajugu dɔ donna u cɛma. Pinasi wilila k'o koo ɲanabɔ, o la, bana nin lɔra. A kɛra mɔgɔtilennin ye o le kama. A be jati o ye hali fɔɔ ka taga se waati nata mɔgɔw fɛ. U y'a kɛ Ala dimina Meriba jii gɛrɛfɛ. O le nana ni sɛgɛn ye Musa ma. U y'a hakili ɲagami kosɔbɛ. Musa ye kuma fɔ a ma miiri min na. Masaba tun ko u ka siya minw halaki, u ma sɔn k'olu halaki. U sigira ka ɲagami ni siya wɛrɛw ye, u ye olu ka kɛwaliw dege. U ye olu ka joow sɔn, o kɛra jaan ye u seen kɔrɔ. U y'u dencɛw n'u denmusow bɔ sarakaw la batofɛnw ye. U ye mɔgɔw faga gwansan, u y'u dencɛw n'u denmusow faga. U ye Kanaan joow sɔn n'u ye, jamana nɔgɔra o mɔgɔfaga nin kosɔn. U y'u yɛrɛ nɔgɔ n'u ka kɛwaliw ye. U kɛra kakalaw ye u ka koo kɛcogo fɛ. O la, Masaba dimin'a ka jama kɔrɔ, a ka mɔgɔw koo goyar'a ye. A y'u don siya wɛrɛw bolo, u kɔniyabagaw ye kuntigiya kɛ u kan. U juguw y'u tɔɔrɔ, u majigira u kɔrɔ. A tun be to k'u bɔsi waati dɔ, nga u y'u yɛrɛ kɛ murutibagaw ye. O la, u be tila ka don u ka filiw la tugu. Nga n'u kasira Masaba nɔɔ fɛ, ale b'u lamɛn. A b'a hakili jigi a ka layidu la. A be makari u la a ka ɲumanya kama. K'a kɛ u minɛbagaw be makari u la. Masaba an ka Ala, e k'an kisi. An bɔsi siya wɛrɛw bolo k'an lajɛn, janko an k'i tanu ka boɲa la i tɔgɔ senuman kan. Masaba, Isirayɛli ka Ala ka tanu tuma bɛɛ. Jama bɛɛ k'a fɔ: «Amiina!» Masaba ka tanu. Aw ka Masaba bato bari a ka ɲi, a ka ɲumanya te ban abada. Masaba ye minw kumabɔ k'u bɔsi u juguw bolo, u ka kan k'o le fɔ. A y'u lajɛn ka bɔ jamanaw bɛɛ la, kɔrɔn fɛ taw ni tileben taw, ani kɔgɔdugu ni worodugu taw. U dɔw tun tununa kongokolon kɔnɔ, u ma dugu sɔrɔ ka sigi yen. Kɔngɔ ni minnɔgɔ y'u tɔɔrɔ, u barika tun banna. K'u to u ka dusukasi la, u kasira Masaba nɔɔ fɛ, ale y'u kisi ka bɔ u ka sɛgɛn na. A ye siratilennin don u seen kɔrɔ, janko u ka taga dugu dɔ la u be se ka sigi min kɔnɔ. U ka kan ka Masaba bato a ka ɲumanya kosɔn, k'a bato a ka kabako kosɔn adamadenw ye. Bari a ye jii di minnɔgɔtɔw ma, u ka minnɔgɔ banna. A fana ye dumuni di kɔngɔtɔw ma fɔɔ u fara. Dɔw tun be dibijugu kɔnɔ. U tun be kaso la tɔɔrɔ ni jɔrɔkɔ la. Bari u tun murutira Ala ka kuma ma, u banna Fɛɛn bɛɛ kuntigi ka kolatigɛninw ma. A y'u majigi tɔɔrɔ barika la. U talonna, mɔgɔ tun te yen k'u dɛmɛ. K'u to u ka dusukasi la, u kasira Masaba nɔɔ fɛ, ale y'u kisi ka bɔ u ka sɛgɛn na. A y'u bɔ dibijugu kɔnɔ, a y'u ka jɔrɔkɔw tigɛ. U ka kan ka Masaba bato a ka ɲumanya kosɔn, k'a bato a ka kabakow kosɔn adamadenw ye. Bari a ye koon ziralamanw kari, ka sɔgɔnan nigɛlamanw cɛn. Nalomanw ka kokolonw n'u ka kojuguw y'u ta cɛn. Dumuni sifa bɛɛ nigɛ bɔra u la, u tun sera saya ma. K'u to u ka dusukasi la, u kasira Masaba nɔɔ fɛ, ale y'u kisi ka bɔ u ka sɛgɛn na. A kumana dɔrɔn, u kɛnɛyara, a y'u bɔsi saya bolo. U ka kan ka Masaba bato a ka ɲumanya kosɔn, k'a bato a ka kabakow kosɔn adamadenw ye. U ka barika l'a ye ni sarakaw ye. U k'a ka koɲumanw fɔ ni nisɔndiyapɛrɛnkan ye. Minw tun be taama kurunw kɔnɔ kɔgɔji kan, minw tun be jago kɛ jii kan, ye Masaba ka kɛtaw ye. U y'a ka kabakow ye kɔgɔji kan. A kumana dɔrɔn, fɔɲɔba wilila, fɔɲɔ min ye jikuruw wili. U ka kurunw tun be fifa ka wili sanfɛ, ka tila ka jigi. U jaa tun tigɛra kosɔbɛ o kosɔn. Ɲanamini y'u minɛ, u be talontalon i ko dɔrɔtɔw. U tun t'u yɛrɛ kala ma, u tun te se ka foyi kɛ. K'u to u ka dusukasi la, u kasira Masaba nɔɔ fɛ, ale y'u kisi ka bɔ u ka sɛgɛn na. A y'a kɛ fɔɲɔba lɔra, jikuruw malara. Yɔrɔ malara, o kɛra nisɔndiya ye u fɛ. Masaba y'u bila sira ka taga se u bɔyɔrɔ la. U ka kan ka Masaba bato a ka ɲumanya kosɔn, k'a bato a ka kabakow kosɔn adamadenw ye. U ka Masaba makiri jama cɛma, u k'a boɲa cɛkɔrɔbaw ka ɲɔgɔnyeyɔrɔ la. A be bajiw kɛ kongokolon ye, a be jii bɔyɔrɔw kɛ yɔrɔ janin ye. A be dugukoloɲuman yɛlɛma k'a kɛ nafatan ye o yɔrɔ mɔgɔw ka juguya kosɔn. A be kongokolon yɛlɛma k'a kɛ lɛɛ ye, ka dugukolo janin kɛ jii bɔyɔrɔ ye. A b'a kɛ kɔngɔtɔw be balo, ka dugu sigi. U be forow bɔ, ka * ɛrɛzɛnsunw tutu, k'u deenw sɔrɔ kosɔbɛ. Masaba y'u ta ɲa, u cayara kosɔbɛ. Foyi te bɔ u ka begɛn na fana. Nga dɔw be dɔgɔyara le, ka nagasi. O kɛra sɛgɛn ni tɔɔrɔ kama. A be mɔgɔbabaw dɔgɔya. A y'u to u tununa ka yaala kongo kɔnɔ, sira ma sɔrɔ. A be fantan bɔ sɛgɛn na, a b'a kɛ u ka mɔgɔ be buguya i ko begɛn. Mɔgɔtilenninw b'o ye, u be nisɔndiya, nga mɔgɔjugu si tena se ka foyi fɔ. Kolɔnbaga k'o koow kɔlɔsi kosɔbɛ, a ka Masaba ka koɲumanw faamu. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ala, jigi be ne fɛ. Ne bena dɔnkili la k'i makiri sɔbɛ la. Ne ka gɔni ni ne ka kolonjo, aw ka labɛn. Ne bena kɔn tile ɲa. Ne bena i bato jama cɛma, Masaba. Ne bena i makiri siya wɛrɛw cɛma. Bari i ka ɲumanya ka bon i ko sankolo, e ka tiɲɛ be se sankabaw ma. Ala, i ka boɲa yira sankolo la. A to i ka nɔɔrɔ ka se dugukolo yɔrɔ bɛɛ la, janko minw koo ka d'i ye, i k'olu bɔsi. I kinibolo kɛ ka kisili kɛ, ne jaabi. Ala kumana k'a to a ka sigiyɔrɔ la: «Ne bena see sɔrɔ, n be Sisɛmu tilan, n be Sukɔti suma. Galaadi mara ye ne ta ye, Manase mara fana ye ne ta ye. Efarayimu mara kɛra i ko ne ka kɛlɛkɛfugulan, Zuda mara kɛra i ko ne ka masabere. Mowabu mara ye n koyɔrɔ ye, Edɔmu mara ye n ka sanbara filiyɔrɔ ye. N be kɛlɛ pɛrɛnkan bɔ Filisi jamana kama.» Jɔn le bena taga ni ne ye dugu barikaman kɔnɔ? Jɔn bena taga ni ne ye Edɔmu mara la? Ele Ala tɛ wa? E min tun y'an bila, e te tagara kɛlɛ la n'an ka kɛlɛdenw ye tugu. An dɛmɛ juguw kama, adamaden ka dɛmɛ te foyi ye. Ni Ala be n'an ye, an bena cɛfariyako kɛ. Ale lo bena an juguw halaki. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ala, ne be ele min tanura, kana je ten. Bari mɔgɔjuguw ni namaratɔw be kuma goman fɔra ne kama. U be galon tigɛra k'a la ne kan. U ka kumajuguw le kɛnin be ka ne lamini. U be ne kɛlɛla ni kuun t'a la. Ne b'u kanu, nga olu be ne jalakira, ne kɔni be to daalili la dɔrɔn. U be ne sara ni kojugu ye n ka koɲuman nɔɔ na. Ne ka kanuya nɔɔ na, o ye kɔniyali ye. U ko: «A ka don mɔgɔjugu bolo. Jalakibaga ka sɔrɔ a la a kinibolo fɛ. N'u y'a kiti, a ka jalaki. A ka daalili ka kɛ kumajugu ye i fɛ. A kana sii sɔrɔ, mɔgɔ wɛrɛ k'a nɔɔ ta. A deenw ka kɛ falatɔw ye, a ka muso ka kɛ firiyamuso ye. A deenw ka kɛ yaalabagaw ye, ka kɛ daalikɛlaw ye. U ka gwɛn ka bɔ u ka sigiyɔrɔ tomo la. Jurutigi k'a ka fɛɛn bɛɛ minɛ. A sigɛnna ka fɛɛn minw sɔrɔ, lonanw ka olu ta. Mɔgɔ si kana ɲumanya kɛ a ye, mɔgɔ si kana makari a ka falatɔw la. A buruju ka ban, u tɔgɔ kana wele waati nata mɔgɔw cɛma. Masaba hakili ka to a faaw ka fili la. A bamuso ka kojugu kana yafa. Masaba hakili ka to o la tuma bɛɛ. U ka koo kana to mɔgɔw hakili la dugukolo kan.» Bari a ma miiri koɲuman la, nga a tora ka dɛsɛbagatɔw ni sigɛnbagatɔw le tɔɔrɔ fɔɔ k'u faga. Danga tun ka d'a ye, danga k'a sɔrɔ. A tun te duba fɛ, duba yɔrɔ ka jaɲa a la. Danga le tun b'a daa la tuma bɛɛ. Danga ka bɔn a kan i ko jii, u k'a ɲigi i ko tulu. U ka kɛ i ko a kannafani. U ka kɛ i ko a ka cɛsirinan min b'a cɛɛ la tuma bɛɛ. O ka kɛ ne jalakibaga, ani ne nɛnibagaw ka sara ye Masaba fɛ. Matigi, Masaba, e ka ne dɛmɛ e tɔgɔ kama, bari i ka ɲumanya ka bon, ne bɔsi. Ne ye sigɛnbagatɔ ni dɛsɛbagatɔ ye, ne dusu cɛnnin be. Ne taatɔ filɛ i ko suma. U be ne gwɛnna i ko tɔɔn. Ne ye suun don fɔɔ n te se ka wili ka lɔ. Ne fasara. Ne kɛra lɔgɔbɔfɛn ye u fɛ. N'u ye ne ye, u b'u kuun firinfirin. Masaba ne ka Ala, ne dɛmɛ. Ne kisi e ka ɲumanya kama. U k'a lɔn ko ele Masaba ka setigiya le y'o kɛ, ko ele Masaba le y'o kɛ tigitigi. Olu be dangali kɛ, ele kɔni bena ne dɛmɛ. N'u wilila n kama, u bena maloya, e ka baarakɛla bena nisɔndiya. A to ne jalakibagaw hakili ka ɲagami. Maloya k'u minɛ, a ka kɛ i ko fani le birinin b'u kan. Ne bena n kaan kɔrɔta ka Masaba bato. Ne ben'a tanu jama cɛma. Bari a be to dɛsɛbagatɔ gɛrɛfɛ, a b'a kisi a jalakibagaw ma. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masa Ala y'a fɔ ne Matigi ye ko: «Sigi ne kinibolo fɛ fɔɔ ne k'i juguw cɔnkɔn i seen kɔrɔ.» Masaba bena i ka kuntigiya jiidi k'a daminɛ * Siyɔn. I bena i juguw mara. Cɛfariw be tugura i kɔ. I ka kɛlɛdenw lajɛnlon na, Ala ka kulu kan, kanbelenw nana i fɛ i ko sɔgɔmada joona komiji. Masaba y'a fɔ k'a gwɛlɛya, a fana ten'a daa yɛlɛma: «I ye sarakalasebaga ye waati bɛɛ, Mɛlikisedɛki cogo la.» Matigi b'i kinibolo la, a ye masacɛw halaki a ka dimi loon na. A ye siyaw kiti, yɔrɔ bɛɛ kɛra suuw ye, a ye jamanaba ɲamɔgɔ halaki. Ka masacɛ to sira kan, a ye jii min kɔɔ la. O le y'a to a y'a kuun kɔrɔta. Masaba ka tanu. Ne ben'a tanu ni n dusu bɛɛ ye. Masaba ka kɛwaliw ka bon haali! U ka di mɔgɔ minw ye, olu b'o sɛgɛsɛgɛ. Boɲa ni karama le b'a ka kɛwaliw kan. A ka kantigiya te ban abada. A b'a fɛ a ka kabakokow ka to mɔgɔ hakili la. Masaba be makari, a be hinɛ! A be dumuni di a ɲasiranbagaw ma. A hakili b'a ka bɛɛn la tuma bɛɛ. A ye siya wɛrɛw ka jamana bɔsi k'a di a ka jama ma k'a ka sebagaya yira u la ten. A ka baara ye kantigiya ni tilenninya ye. Mɔgɔ be se k'a jigi la a ka fɔta bɛɛ kan. U be yen kudayi, u kɛra tiɲɛ ni tilenninya la. A y'a ka jama bɔsi ka bɛɛn kɛ n'u ye, bɛɛn min te ban. A tɔgɔ ka senu, siranya Ala lo. Lɔnniya daminɛyɔrɔ ye Matigi ɲasiran ye. Mɔgɔ minw y'a sɔrɔ, olu be koo faamu ka ɲa. Masaba tanuko ye waati bɛɛ koo ye. Masaba ka tanu. Mɔgɔ min be siran Masaba ɲa, k'a ka ɲinitaw bato ni nisɔndiya ye, o tigi dagamunin lo. O tigi deenw bena barika sɔrɔ jamana kɔnɔ, bari Masaba be koɲuman kɛ mɔgɔtilenninw bɛɛ ye. Mɔgɔtilennin ta ka ɲi, a be ɲasuma na. Masaba be sɔn a ta ma tuma bɛɛ. Dibi waati la, yeelen be bɔ mɔgɔtilennin ye, mɔgɔtilennin be makari, a be hinɛ, a tilennin lo. Mɔgɔ min be makari a tɔɲɔgɔn na ka fɛɛn dɔndɔ a ma, min b'a ka koow ɲanabɔ ni tilenninya ye, o tigi dagamunin lo. Mɔgɔtilennin tena dɛsɛ foyi la. A koo bena to mɔgɔw hakili la kudayi. A te siran mɔgɔw ka tɔgɔcɛnkuma ɲa. A jigi be Masaba kan kosɔbɛ. A jigi siginin lo kosɔbɛ, a jigi te tigɛ. A b'a juguw halakili makɔnɔ. A be fantan sɔn ni dusuɲuman ye, a ka tilenninya te ban abada. A be barika ni kunkɔrɔta sɔrɔ. Mɔgɔjugu b'a ye ka dimi, a b'a ɲiin cin fɔɔ ka dɛsɛ. Mɔgɔjugu ka miiri bena tunu. Masaba ka tanu. Masaba ka baarakɛlaw, aw k'a tanu. Aw ye Masaba tɔgɔ tanu. Masaba tɔgɔ ka boɲa k'a ta sisan ma fɔɔ tuma bɛɛ. K'a ta kɔrɔn fɛ fɔɔ ka ta'a bila tileben fɛ, Masaba tɔgɔ ka tanu! Masaba be siyaw bɛɛ kunna, a ka sebagaya be sankolo sanfɛ. Jɔn le be se ka suma ni Masaba an ka Ala ye? Ale min siginin be fɛɛn bɛɛ sanfɛ. A b'a yɛrɛ majigi ka dugukolo ni sankolo filɛ. A be makaritɔ wili ka bɔ duguma, ka dɛsɛbagatɔ wili ka bɔ ɲamaɲama na k'a sigi yɔrɔ fɔlɔ la a ka jamana ɲamɔgɔw cɛma. A be soɲuman di muso wolobali ma. A b'a kɛ woloba ye k'a nisɔn diya. Masaba ka tanu. Isirayɛlidenw bɔra Ezipiti tuma min na, u bɔra lonanw cɛma waati min na, Zuda kɔmɔgɔw kɛra Ala ta ye, Isirayɛli jama kɛr'a niyɔrɔ ye. Kɔgɔji y'u ye dɔrɔn, a bolila, Zurudɛn baji segira kɔfɛ. Kuluw tora ka panpan i ko sagajigiw, tintinw tora ka panpan i ko sagadenw. Kɔgɔji, mun na i be bolila? Zurudɛn baji, mun na i be segira kɔfɛ? Kuluw, mun na aw be panpanna i ko sagajigiw? Tintinw, mun na aw be panpanna i ko sagadenw? Dugukolo, ele ka yɛrɛyɛrɛ Matigi ɲakɔrɔ, Yakuba ka Ala ɲakɔrɔ. Ale min be farakulu yɛlɛma k'a kɛ dalan ye, ka bɛrɛyɔrɔ kɛ jii bɔyɔrɔ ye. Boɲa kana la anw kan, Masaba, a kana la anw kan fewu. Boɲa ka la e tɔgɔ le kan i ka ɲumanya n'i ka kantigiya kosɔn. Mun na siyaw be ɲiningali kɛ ko: «U ka Ala be min?» An ka Ala be sankolo la. Min y'a diya, a be o le kɛ. Siya wɛrɛ nunu ka joow ye sanu ni warigwɛ ye. Mɔgɔw le y'u dilan. Daa b'u fɛ, u te se ka kuma. Ɲadenw b'u fɛ, u te se ka yeli kɛ. Tulo b'u fɛ, u te mɛnni kɛ. Nuun b'u fɛ, u te kasa mɛn. Bolo b'u fɛ, u te se ka foyi kɛ n'o ye. Seenw b'u fɛ, u te se ka taama. Kumakan te se ka bɔ u gɔnɔ na. Mɔgɔ minw y'u dilan, ani minw b'u yɛrɛ kalifa u ma, olu ka kɛ i ko joo nunu. Isirayɛlidenw, aw k'aw jigi la Masaba kan. Ale lo ye aw tangabaga n'aw dɛmɛbaga ye. Arɔn ka somɔgɔw, aw k'aw jigi la Masaba kan. Ale lo ye aw tangabaga n'aw dɛmɛbaga ye. Aw minw be siran Masaba ɲa, aw k'aw jigi la a kan. Ale lo ye aw tangabaga n'aw dɛmɛbaga ye. Masaba hakili be an na, a bena koɲuman kɛ an ye. A bena Isirayɛlidenw ta ɲa, a bena barika don Arɔn ka somɔgɔw la. Mɔgɔ minw be siran Masaba ɲa, a bena olu ta ɲa, mɔgɔkɔrɔbaw fara denmisɛnw kan. Masaba k'aw ka denbaya caya, ani aw deenw taw. Masaba ka barika don aw la, ale min ye sankolo ni dugukolo dan. Sankolo ye Masaba dama ta ye, a ye dugukolo di adamadenw ma. Suuw tena Masaba tanu. Minw tagara lahara, olu ten'a tanu! An b'a fɛ ka Masaba fo kudayi k'a ta sisan ma fɔɔ tuma bɛɛ. Masaba ka tanu. Masaba koo ka di ne ye, bari a be ne ka daalili lamɛn. A y'a tulo malɔ ne fɛ, ne ben'a daali n sii tile bɛɛ la. Saya tun sera ne ma ka ban, lahara siranya tun ye ne minɛ. Dusukasi ni hakiliɲagami tun ye ne sɔrɔ kosɔbɛ. Ne ye Masaba tɔgɔ wele ko: «Masaba, ne kisi!» Masaba ka ɲi, kantigi lo. An ka Ala be makari. Masaba be dɛsɛbagatɔw mara. Ne tun farasi la, a ye ne kisi. Ne bena n hakili sigi, bari Masaba ye ɲumanya kɛ ne ye. Tiɲɛ na Masaba, i ye ne bɔsi saya bolo, e ye ne ɲaji cɛ, e ye ne kisi n seen ma talon. Ka ne to diɲɛ na, ne bena taama Masaba ɲakɔrɔ. Ne jigi tun b'a kan, hali tuma min na ne tun ko: «Ne halakira pewu!» Ne hakiliɲagamikojugu fɛ, ne y'a fɔ ko: «Mɔgɔ bɛɛ ye galontigɛlaw ye.» Masaba ye koɲuman minw bɛɛ kɛ ne ye, ne bena se ka mun le kɛ a ye o kosɔn? Ne bena saraka bɔ Masaba ye k'a fo bari a ye ne kisi. Ne bena n ka dajuru sara Masaba ye, a ka jama bɛɛ ɲana. Masaba ka mɔgɔtilenninw saya ye koba ye a ɲana. Masaba, ne y'i ka baarakɛla ye tiɲɛ na. I ka baarakɛla min wolola i ka baarakɛmuso fɛ. I ye ne hɔrɔnya. Ne bena foli saraka bɔ i ye, ne bena i daali. Ne bena n ka dajuru sara Masaba ye, ne bena o kɛ a ka jama bɛɛ ɲana. N bena o kɛ a ka soo luu kɔnɔ, ne bena o kɛ ele Zeruzalɛmu dugu le kɔnɔ. Masaba ka tanu. Siya wɛrɛw bɛɛ, aw ka Masaba tanu. Jama bɛɛ, aw k'a boɲa. Bari barika b'a ka ɲumanya la an faan fɛ, Matigi ye kantigi ye kudayi. Matigi ka tanu. Aw ka Masaba tanu, bari a ka ɲi, a ka ɲumanya te ban abada. Isirayɛlidenw k'a fɔ ko: «A ka ɲumanya te ban abada.» Arɔn ka somɔgɔw k'a fɔ ko: «A ka ɲumanya te ban abada.» Masaba ɲasiranbagaw k'a fɔ ko: «A ka ɲumanya te ban abada.» Ka ne to dusukasi la, ne ye Masaba daali, a ye ne jaabi, a ye ne wasa. Masaba be ni ne ye, ne tena siran foyi ɲa. Adamadenw be se ka mun kɛ ne la? Masaba be ni ne ye, ne dɛmɛbaga lo. Ne bena n juguw bentɔ ye. K'i yɛrɛ kalifa Masaba ma, o ka fisa k'i jigi la adamaden kan. K'i yɛrɛ kalifa Masaba ma, o ka fisa k'i jigi la mɔgɔbaba kan. Siya wɛrɛw bɛɛ tun ye ne lamini. Masaba barika la, ne y'u halaki. U tun ye ne lamini ka ne datugu. Masaba barika la, ne y'u halaki. U tun ye ne lamini i ko lidenw. U fagara i ko kala tasuma na. Masaba barika la, ne y'u halaki. Juguw tun ye ne ɲɔti janko n ka ben, nga Masaba ye ne dɛmɛ. Masaba le be fanga di ne ma, a ye ne kisi. Nisɔndiyapɛrɛnkan ni hɔrɔnya ta be bɔra mɔgɔtilenninw ka soow kɔnɔ. Masaba be baara kɛra ni barika ye. Masaba kinibolo be sanfɛ. Masaba kinibolo be baara kɛra ni barika ye. Ne tena sa dɛ, ne be to nii na le, ka Masaba ka kɛtaw fɔ. Tiɲɛ na, Masaba ye ne ɲaa gwan, nga a ma ne faga. Aw ka Alabatoso dondaw yɛlɛ ne ye. Ne bena don ka Masaba bato. Masaba ka donda filɛ. Mɔgɔtilenninw be don o yɔrɔ la. Ne bena e tanu, bari e ye ne jaabi, bari e kɛra ne Kisibaga ye. Bonlɔlaw banna kabakuru min na, o nana kɛ kabakuru barikaman ye, boon nɔnkɔn ta. O koo bɔra Masaba le fɛ, o kɛra kabako ye an ɲana. Masaba le ye bii loon latigɛ. An ka ɲanagwɛ ka nisɔndiya. Masaba, e k'an kisi. Masaba, a kɛ an be see sɔrɔ. Mɔgɔ min be nana Masaba tɔgɔ la, Ala ka barika don o la. An bena duba kɛ i ye k'an to Masaba ka soo kɔnɔ. Masaba ye Ala ye, a be yeelen bɔ an ye. Aw ka jama lajɛn, yiri furaburu ka kɛ bɛɛ bolo fɔɔ ka taga se sarakabɔyɔrɔ ma. E ye ne ka Ala ye, ne bena e bato. Ne ka Ala, ne b'i tanu. Aw ka Masaba bato bari a ka ɲi. A ka ɲumanya te ban abada. Mɔgɔ minw taamacogo ka ɲi, n'u be Masaba ka sariya bato, olu dagamunin lo. Mɔgɔ minw be Masaba ka kolatigɛninw kɛ, ani k'a ɲini n'u dusu bɛɛ ye, olu dagamunin lo. U te tilenbaliyako kɛ, u be Masaba ka sira taama. Masaba, e y'i ka sariyaw fɔ janko mɔgɔ k'u bato kosɔbɛ. Ne b'a fɛ n taamacogo ka tilen janko ne ka se k'i ka kolatigɛninw bato. Ka ne to u batoli la, ne tena maloya n'o ye. Ne bena e bato ni kɔnɔgwɛ ye, ka miiri i ka fɔta tilenninw la kosɔbɛ. Ne b'a fɛ k'i ka kolatigɛninw bato, e kana ne bila. Kanbelen be se k'a yɛrɛ saniya cogo di? A ka kan ka ele ka kuma bato. Ne be ele ɲinina ni n dusu bɛɛ ye. Kana ne to ne be faran ka bɔ e ka fɔta la abada. Ne b'i ka fɔta mara n dusu la janko ne kana i hakɛ ta. Ne be barika la e ye, Masaba. Ne kalan e ka kolatigɛninw na. E daa ye minw fɔ, ne y'o bɛɛ fɔ ka tugu ɲɔgɔn kɔ. Ka tugu i ka fɔta kɔ, o be ne nisɔndiya. Ne be nisɔndiya i ko nafolo bɛɛ le be ne fɛ. Ne be miiri i ka fɔtaw la, ne ɲaa be i ka sira la. Ne be nisɔndiya i ka kolatigɛninw na. Ne te ɲinɛ i ka kuma kɔ. Masaba, koɲuman kɛ i ka baarakɛla ye janko n ka to nii na, k'i ka kuma bato. E ka ne ɲaa yɛlɛ janko ɲumanya min b'i ka sariya la, ne k'o lɔn. Ne ye lonan ye dugukolo kan. Kana i ka fɔta dogo ne la. E ka fɔta koo be ne la tuma bɛɛ. O koo be ne dusu la kosɔbɛ. I ye dangatɔ yɛrɛboɲala nunu bagabaga, olu minw y'i ka fɔta bila. E ka ne tanga lɔgɔbɔ ni dɔgɔya ma, bari ne b'i ka kolatigɛninw bato. Hali ni ɲamɔgɔw ye ɲɔgɔnye kɛ ne kama, ne ye ele ka baarakɛla ye, ne be miiri e ka kolatigɛninw na dɔrɔn. E ka fɔtaw ka di ne ye, ne ladifɛnw lo. Ne be sara. Ne nii lakuraya ka kɛɲɛ n'i ka fɔta ye. Ne ye n ka koo fɔ i ye, e ye ne jaabi. Ne kalan i ka kolatigɛninw na. A to ne k'i ka kolatigɛninw faamu. O la, ne bena miiri i ka kobabaw la. Dusukasi y'a to ne be kasi, ne dɛmɛ i ka fɔta kosɔn. Namara sira yɔrɔ jaɲa ne la. Ne dɛmɛ k'i ka sariya bato. Ne ye tiɲɛsira le ta. Ne be taama ka kɛɲɛ n'i ka fɔta ye. Ne be nɔrɔ i ka fɔta la, kan'a to ne be maloya, Masaba. Ne b'i ka fɔta sira taama, bari i be hakili di ne ma. Masaba, e ka kolatigɛninw tɛmɛsira yira ne la janko ne k'u bato fɔɔ a daan na. Hakilitigiya di ne ma janko ne k'i ka sariya bato k'a mara ni n dusu bɛɛ ye. Masaba, a to ne k'i ka fɔta sira taama, o le ka di ne ye haali. A to ne ka miiri ka to i ka sariyaw la ka tɛmɛ ne yɛrɛ ka tɔnɔ ɲini kan. Masaba, fɛɛn fufafu koo bɔ ne hakili la. A to ne k'i sago kɛ. E ye layidu min ta i ɲasiranbagaw ye, e k'o dafa i ka baarakɛla faan fɛ. Ne be siran dɔgɔya ɲa, i ka ne tanga o ma, bari e ka fɔta ka ɲi. E ka kolatigɛninw nigɛ be ne la. A to ne ka to sii la i ka tilenninya kosɔn. Masaba, ɲumanya kɛ ne ye tugu, ne kisi ka kɛɲɛ n'i ka layidu ye. O la, ne bena se ka n dɔgɔyabaga jaabi, bari ne jigi be i ka kuma kan. Kan'a to tiɲɛkuma ka ban n daa la fewu. Ne be n jigi la i ka fɔtaw le kan. Ne bena i ka sariya bato tuma bɛɛ, ne ben'a bato kudayi. Ne bena to hɛrɛ la, bari ne ka hami ye i ka fɔtaw batoko ye. Ne bena e ka sariya koo fɔ masaw ye, ne tena maloya fana. E ka fɔta le ka di ne ye, ne b'i ka fɔta kanu. Ne b'i ka fɔtaw boɲa, u koo ka di ne ye. Ne bena miiri i ka sariyaw la. I hakili to i ka layidu la e ka baarakɛla faan fɛ, min ye jigi di ne ma. O le be ne jigi tugu sɛgɛntuma na, bari ne be to sii la e ka layidu barika la. Yɛrɛboɲalaw ye ne lɔgɔbɔ, o bɛɛ n'a ta, ne ma i ka sariya cɛn. Masaba, ni ne hakili jigira i ka kitiw la waati tɛmɛnin na, o be ne jigi tugu. Ne dimina kosɔbɛ mɔgɔjuguw kɔrɔ, minw be ban i ka sariya la. Ka n to n ka lonanya la soo kɔnɔ, e ka kolatigɛninw kɛra dɔnkiliw ye ne daa la. Sufɛ, ne hakili be i la, ne b'i ka sariya bato. I ka fɔtaw batoko be ne nisɔndiya. Masaba, ne niyɔrɔ ye min ye, o ye k'i ka kuma bato. Ne b'i daali ni n dusu bɛɛ ye. Ne dɛmɛ i ka layidu kosɔn. Ne ye n taamacogo sɛgɛsɛgɛ. Ne b'a fɛ ka segi i ka fɔtaw ma. Ne be banba k'i ka fɔtaw bato. Mɔgɔjuguw ye ne minɛ u ka jaanw kɔnɔ, nga ne hakili ma bɔ e ka sariya kɔ. Ne be wili dugutilama k'i bato, ne b'o kɛ e ka kiti tilennin kosɔn. E ɲasiranbagaw ani minw b'i ka fɔtaw bato, olu le ye ne taamaɲɔgɔnw ye. Masaba, e ka ɲumanya be dugukolo faan bɛɛ la. E ka ne kalan i ka kolatigɛninw na. Masaba, e ye koɲuman kɛ i ka baarakɛla ye ka kɛɲɛ n'i ka kuma ye. Ne kalan ne ka kɛ kolɔnbaga ye, ne ka se ka fɛɛnw bɔ ɲɔgɔn na, bari ne lanin b'i ka sariya la. Sanni tɔɔrɔ ka se ne ma, ne tun filila. Sisan ne b'i ka kuma batora. E ka ɲi, i be koɲuman kɛ, ne kalan i ka kolatigɛninw na. Yɛrɛboɲalaw ye ne tɔgɔ cɛn n'u ka galonw ye. Ne b'i ka fɔtaw bato ni n dusu bɛɛ ye. U hakili ka dɔgɔ, u te faamuyali kɛ. Nga ne kɔni, e ka sariya le koo ka di ne ye. Ne ka tɔɔrɔ ɲana ne ma, o y'a to ne b'i ka kolatigɛninw lɔn. E ye sariya min di, o ka fisa ne fɛ ka tɛmɛ sanu ni warigwɛ caaman kan. Ele le ye ne labɛn n'i bolo ye ka n dan. Hakili di ne ma janko n k'i ka fɔta faamu. E ɲasiranbagaw mana ne ye, u be nisɔndiya, bari ne jigi b'i ka kuma kan. Ne y'a lɔn ko e ka kiti tilennin lo, Masaba. I ye ne ɲaa gwan, tiɲɛ tun b'i fɛ k'o kɛ. Masaba, e ka ɲumanya ka ne jigi tugu. O kɛ i ka baarakɛla ye ka kɛɲɛ n'i ka layidu ye. E ka makari ne la janko ne ka to sii la, bari i ka sariya koo ka di ne ye. Yɛrɛboɲala minw be ne tɔɔrɔ gwansan, a to olu ka maloya. Ne kɔni, ne be miiri i ka fɔtaw la. E ɲasiranbagaw ka na ne fɛ k'i ka fɔtaw lɔn. Ne b'a fɛ k'i ka fɔtaw bato ni n dusu bɛɛ ye janko ne kana maloya. Ne sigɛnna i ka kisili makɔnɔli la. Nga ne jigi b'i ka kuma kan. Ne ɲaa sigɛnna i ka layidu ɲanafilɛ la. Ne ko: «E bena ne jigi tugu tuma jumɛn?» Ne te foyi ɲa tugu i ko dagakolon, nga ne te ɲinɛ e ka kolatigɛninw kɔ. E ka baarakɛla sii tileda tora joli? E ben'a tɔɔrɔbagaw kiti tuma jumɛn? Yɛrɛboɲalaw ye dingɛw sogi ne ɲa. E ka sariya do ma sɔn o ma. E ka fɔtaw bɛɛ ye tiɲɛ ye. U be ne tɔɔrɔla gwansan, ne dɛmɛ. A tun tora dɔɔni, ne tun be sa. Ne kɔni, ne ma ban e ka fɔtaw la. E ka ɲumanya kosɔn, a to ne be to sii la janko ka se ka e ka fɔtaw bato. Masaba, e ka kuma be yen kudayi. A be sankolo kɔnɔ tuma bɛɛ. E ye kantigi ye waati bɛɛ. E ye dugukolo sigi ka ɲa, a tora yen. Fɛɛn bɛɛ be yen bii e ka fɔta barika la, bari fɛɛn bɛɛ be baara kɛra e ye. N'i ka sariya koo tun man di ne ye, ne tun bena to tɔɔrɔ la. Ne tena ɲinɛ i ka fɔtaw kɔ fewu. Ne nii be lakuraya olu le sababu la. Ne y'i ta ye, ne kisi, bari n be hami i ka fɔtaw la. Mɔgɔjuguw be ne fagayɔrɔ le ɲinina, nga ne be janto i ka fɔtaw la kosɔbɛ. Ne ɲaa b'a la ko daan be koo bɛɛ la, nga daan te e ka fɔtaw la. E ka sariya koo ka di ne ye haali. Loon o loon ne be miiri a la. E ka fɔta be barika don ne la ka tɛmɛ n juguw kan, bari o be to ne hakili la tuma bɛɛ. Ne be koo lɔn ka tɛmɛ n kalanfaw kan, bari ne be miiri i ka kuma na kosɔbɛ. Lɔnniya be ne la ka tɛmɛ cɛkɔrɔbaw kan, bari ne b'i ka kuma bato. Ne be ban kojugu ma janko n ka se k'i ka kuma bato. Ne te ban e ka fɔtaw la, bari ele le be ne kalanna. E ka layidu ka di ne ye, o ka di ka tɛmɛ lii kan. Ne be kɛ hakilitigi ye i ka fɔtaw sababu la. Nanbarako si man di ne ye abada. E ka kuma kɛra fitinɛ ye ne seen kɔrɔ, a be yeelen bɔ ne ka sira kan. Ne ye layidu min ta ko n bena i ka fɔtaw bato, ne bena o dafa. Ne ye dɔgɔya sɔrɔ kosɔbɛ. Masaba, ne nii lakuraya i ko i y'a fɔ cogo min na. Masaba, ne ka daalili minɛ i ko boɲafɛn. Ne kalan i ka fɔtaw la. Ne be farati la tuma bɛɛ, nga ne te ɲinɛ i ka sariya kɔ. Mɔgɔjuguw y'u ka jaanw la ne ɲa, nga ne tena n yɔrɔ jaɲa i ka fɔtaw la. E ka fɔtaw le ye ne niyɔrɔ ye kudayi. Tiɲɛ na, o le be ne nisɔndiya. Ne bena i ka kolatigɛninw bato. Ne bena u bato fɔɔ a laban. Mɔgɔ kɔnɔ fila koo man di ne ye. E ka sariya koo ka di ne ye. Ne tangabaga ni n dogoyɔrɔ ye ele le ye. N jigi b'i ka kuma kan. Mɔgɔjuguw, aw ka bɔ ne ɲa janko ne ka n ka Ala ka fɔta bato. Ne dɛmɛ ka kɛɲɛ ni e ka layidu ye janko n be to sii la. Kana ne maloya n ka jigi koo la. Ne dɛmɛ janko ne ka kisi, ne ɲaa ka to e ka kolatigɛninw kan. Mɔgɔ minw banna e ka kolatigɛninw na, i ye olu gwɛn. Bari u ka namara te foyi ɲa. E be mɔgɔjuguw fili sunugu kan, o la, e ka fɔtaw koo ka di ne ye. E ɲasiranya be ne yɛrɛyɛrɛ. Ne be siran e ka kiti ɲa. Ne be tiɲɛko ni kotilenninw le kɛ. Kana ne don n tɔɔrɔbagaw bolo. A yira ne la ka gwɛ ko a bena laban ka ɲa. Kan'a to yɛrɛboɲalaw ka ne tɔɲɔ. E tun ye dɛmɛ ni kisili layidu min ta, ne ɲaa sigɛnna o ɲanafilɛ la. E ka ɲumanya kɛ i ka baarakɛla ye. E ka ne kalan i ka kolatigɛninw na. Ne ye i ka baarakɛla ye, e ka ne sɔn hakili la janko ne ka se k'i ka fɔtaw faamu. Masaba, waati sera, fɔɔ e ka dɔ kɛ, u b'i ka sariya cɛnna. E ka fɔtaw ka di ne ye haali. U ka di n ye ka tɛmɛ sanu kan, hali sanu yɛrɛyɛrɛ. E ka fɔtaw bɛɛ tilennin lo ne fɛ. Galon koo si man di ne ye. E ka fɔtaw ka ɲi kosɔbɛ, o la, ne b'u bato. E ka kuma lɔnni be yeelen bɔ, a be hakilitigiya di kolɔnbaliw ma. E ka kuma nigɛ be ne la. U nigɛ be ne la haali. I ɲaa yɛlɛma ne faan fɛ ka makari ne la, i ko i be deli k'a kɛ cogo min na i kanubagaw ye. Ne jaa gwɛlɛya n'i ka fɔtaw ye. Kan'a to kojugu ka se ne kɔrɔ. Ne bɔsi n tɔɔrɔbagaw bolo janko ne ka e ka fɔtaw bato. I ka baarakɛla minɛ ka ɲa. Ne kalan i ka kolatigɛninw na. Ne be kasi ka ɲaji woyo, bari u te e ka sariya batora. Masaba, e tilennin lo, i ka kitiw tilennin lo. I y'i ka sariyaw sigi ni tilenninya ye. I y'o kɛ ni kantigiya ye. Ne man'a ye ko n juguw ɲinɛna e ka kuma kɔ, n dusu be dimi kosɔbɛ. E ka koo latigɛnin bɛɛ be kɛ. O ka di ne, e ka baarakɛla ye. Ne ka dɔgɔ, n kɛra lɔgɔbɔfɛn ye, nga ne te ɲinɛ e ka fɔtaw kɔ. E ka tilenninya te banta ye. E ka sariya ye tiɲɛ ye. Dusukasi ni hakiliɲagami ye ne sɔrɔ, nga e ka fɔtaw ye ne nisɔndiya. E ka fɔtaw tilennin lo tuma bɛɛ. A kɛ ne k'o faamu janko ne ka to sii la. Masaba, ne y'i daali ni n dusu bɛɛ ye, e ka ne jaabi janko n k'i ka kolatigɛninw bato. Ne b'i daali, ne kisi janko ne ka se k'i ka landaw bato. Ne be kɔn dugugwɛ ɲa k'i daali. Ne jigi b'i ka kuma kan. Ne be suu bɛɛ kɛ, ne te sinɔgɔ, janko ka miiri i ka kuma na. Masaba, e ka ɲi, ne lamɛn. Ne nii lakuraya ka kɛɲɛ n'i ka latigɛta ye. Ne tɔɔrɔbagaw be gwɛrɛla namara la. U y'u yɔrɔ jaɲa i ka sariya la. Masaba, e yɔrɔ ka surun ne la. E ka fɔta bɛɛ ye tiɲɛ ye. Ne y'a lɔn kabini tumajan ko e ka fɔtaw ye waati bɛɛ ta ye. Masaba, ne sigɛnnin filɛ, ne kisi, bari ne te ɲinɛ e ka sariya kɔ. Ne dɛmɛ ka n bɔsi. Ne nii lakuraya ka kɛɲɛ n'i ka layidu ye. Kojugukɛlaw tena kisi, bari u te e ka kolatigɛninw bato. Masaba, e ka makari ka bon. Ne nii lakuraya ka kɛɲɛ n'i ka sariyaw ye. Ne tɔɔrɔbagaw ni ne juguw ka ca, nga ne ma ban i ka latigɛta la. Ne ɲaa mana la janfaciw kan, minw t'i ka kuma bato, u nigɛ be bɔ ne la. Masaba, e yɛrɛ k'a filɛ e ka fɔtaw koo ka di ne ye cogo min na. E ka koɲuman kosɔn, ne to nii na. E ka kuma bɛɛ ye tiɲɛ ye cogo bɛɛ la, e ka fɔta tilenninw be yen kudayi. Ɲamɔgɔw ye ne tɔɔrɔ gwansan, nga ne te siran foyi ɲa i ka kuma kɔ. Ne be nisɔndiya e ka kuma kosɔn i ko mɔgɔ min ye nafolo caaman sɔrɔ. Galon koo man di ne ye, ne b'o kɔniya. E ka sariya koo le ka di ne ye. Ne b'i tanu siɲɛ wolonwula loon kelen kɔnɔ e ka kotilennin latigɛninw kosɔn. E ka sariya koo ka di mɔgɔ minw ye, olu ka hɛrɛ ka ca. Foyi fana t'a kɛ u be talon. Masaba, ne jigi be i ka kisili kan. Ne b'i ka fɔtaw bato. Ne b'i ka fɔtaw bato. U koo ka di ne ye kosɔbɛ. Ne b'i ka fɔtaw n'i ka latigɛta bato, bari ne ka kɛta be i ɲakɔrɔ. Masaba, a to ne ka daalili ka don i tulo la. Ne sɔn hakili la ka kɛɲɛ n'i ka kuma ye. Ne daalikan lamɛn. Ne bɔsi ka kɛɲɛ n'i ka layidu ye. A to ne k'i tanu, bari i be ne kalan i ka kolatigɛninw na. Ne k'i ka kuma la dɔnkili la, bari e ka fɔtaw tilennin lo. E ka ne dɛmɛ, bari ne b'i ka fɔtaw bato. Masaba, ne kisi, o le ye n ka miiriya ye. E ka sariya le koo ka di ne ye. A kɛ ne ka to sii la ka e tanu. I ka fɔtaw ka ne dɛmɛ. Ne tununa i ko saga. E k'i ka baarakɛla yaala, bari ne te ɲinɛ e ka fɔta kɔ. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Ka ne to dusukasi la, ne ye Masaba daali, a ye ne jaabi. Masaba, ne bɔsi galontigɛlaw ni namaratɔw bolo. Aw minw be galon tigɛ, Ala bena tɔɔrɔ sifa jumɛn lase aw ma? O bena kɛ kɛlɛkɛbiɲɛw ye, u ye minw don takami kɔnɔ k'u diya! Bɔnɛ ye ne ta ye bari ne siginin be lonanw cɛma. Mɔgɔ minw te hɛrɛ fɛ, ne mɛnna olu gɛrɛfɛ kojugu. Ne be hɛrɛ fɛ, nga ni ne y'o fɔ dɔrɔn, u be wili ni kɛlɛ ye. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Ne be n ɲaa sin kuluw faan fɛ, ne bena dɛmɛ sɔrɔ ka bɔ min? Ne ka dɛmɛ be bɔ Masaba le fɛ, ale min ye sankolo ni dugukolo dan. A tena sɔn i seen be talon, i kɔlɔsibaga tena sinɔgɔ. Isirayɛlidenw marabaga te sinɔgɔ, a fana tena sigɛn. Masaba bena i kɔlɔsi. A bena to i gɛrɛfɛ k'i tanga. Tile tena i sigɛn tilefɛ, kalo yeelen tena i tɔɔrɔ sufɛ. Masaba bena i tanga kojugu bɛɛ ma. A bena i nii kisi. Masaba bena i mara i taatuma n'i segituma, k'a ta sisan ma fɔɔ tuma bɛɛ. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Tuma min na u y'a fɔ ne ye ko: «An ka taga Masaba ka soo kɔnɔ,» ne nisɔn diyara haali! Zeruzalɛmu, an sera i fɛ sisan. Zeruzalɛmu lɔcogo ɲana, a laminicogo ɲana ni kogo ye. Isirayɛlidenw kɔmɔgɔw be taga o yɔrɔ la. Masaba ka jama be taga yen janko ka Masaba tanu. O ye sariya ye min sigira Isirayɛlidenw ye. Dawuda deenw ka masasigilan be o yɔrɔ le la u be sigi min kan ka kiti tigɛ. Aw ka hɛrɛ ɲini Zeruzalɛmu ye. Zeruzalɛmu, e koo ka di mɔgɔ minw ye, olu ka to ɲasuma na. Hɛrɛ ka sɔrɔ i kɔnɔ, ɲasuma ka kɛ i ka yɔrɔ barikamanw na. Ne balimaw ni ne teriw kosɔn, ne ko Ala ka hɛrɛ kɛ i ye. Masaba an ka Ala ka soo kanuya kama, ne be daalili kɛ i ka ɲataga kosɔn. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Ne be n ɲaa sin ele ma, e min siginin be sankolo la. Baaraden bolo lanin b'a kuntigi kan cogo min na, baaraden musoman bolo lanin b'a kuntigimuso kan cogo min na, o cogo kelen na, an bolo lanin be Masaba an ka Ala kan, fɔɔ a ka na an dɛmɛ. Masaba, makari an na, makari an na, bari dɔgɔya y'an labɔ sisan. Mɔgɔkolonw ka ɲadonya, ani yɛrɛboɲalaw ka dɔgɔya y'an labɔ. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ni Masaba tɛ, jɔn tun be n'an ye? Isirayɛlidenw k'a fɔ ko: Mɔgɔw wilila an kama tuma min na, ni Masaba tun te n'an ye, u dimina an kɔrɔ tuma min na, u tun bena an ɲanaman tunu, jii tun bena an ta, jiba tun bena an tunu. Jikuruw tun bena to ka tɛmɛ an kan. Masaba, barika. E ma sɔn u ka se an ma. Kɔnɔ be bɔsi donsocɛ ka jaan kɔnɔ cogo min na, o cogo la, an bɔsira, jaan cɛnna, an y'an yɛrɛ sɔrɔ ka taga. An dɛmɛbaga ye Masaba le ye, min ye sankolo ni dugukolo dan. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Mɔgɔ minw jigi be Matigi kan, olu be i ko * Siyɔn kulu, olu tena yuguyugu fewu. Kuluw kɛnin be ka Zeruzalɛmu dugu lamini cogo min na, Masaba fana b'a ka jama lamini ten, k'a ta sisan ma fɔɔ tuma bɛɛ. Kuntigijugu tena to mɔgɔtilenninw ka jamana kunna, janko mɔgɔtilennin nunu kana don juguya la. Masaba, koɲuman kɛ mɔgɔɲumanw ye, e k'o kɛ dusuɲumantigiw ye. Nga mɔgɔ minw be sirajugu taama, ani minw be tilenbaliyakow kɛ, i k'u furan ka bɔ yen. Hɛrɛ ka kɛ Isirayɛlidenw ye. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Masaba tun kɔsegira n'an ye * Siyɔn tuma min na, o tun kɛra i ko siko an fɛ. An tun be yɛlɛkora dɔrɔn, an tun be nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ. Siya wɛrɛw tun b'a fɔra ko: «Masaba ye koba kɛ u ye.» Tiɲɛ na, Masaba ye koba kɛ an ye, an nisɔndiyanin lo. Masaba, an ta ɲa tugu i ko i b'a kɛ jii be segi kongokolon kɔɔw kɔnɔ cogo min na. Mɔgɔ minw ye danni kɛ ni ɲaji ye, olu bena tigɛli kɛ ni nisɔndiya ye. A taatɔ dannikɛyɔrɔ la ni sumansi ye, a tun be kasi. Sumantigɛwaati la, a nisɔndiyanin le bena segi n'a ka sɛnɛfɛnw ye. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Solomani ka dɔnkili Ala ye. Ni Masaba ma soo min lɔ, a lɔbagaw b'u yɛrɛ sɛgɛn gwansan. Ni Masaba ma dugu min mara, a kɔlɔsibagaw be sɛgɛn gwansan. Aw be wili joona, aw te sinɔgɔ joona. Aw b'a la k'aw yɛrɛ sɛgɛn gwansan ka dumuni ɲini, k'a sɔrɔ Masaba b'o ɲɔgɔn di a diyanamɔgɔw ma, hali k'u to sinɔgɔ la. Deenw ye Masaba ka difɛn ye, denbaya y'a ka mɔgɔ sarafɛn ye. Biɲɛw be cogo min na cɛfari bolo, kanbelenyawaati deenw be ten u tigi bolo. Mɔgɔ min y'a ka biɲɛforoko fa u la, o tigi dagamunin lo. N'a tagara n'a jugu ye kititigɛyɔrɔ la, a tena dɔgɔya sɔrɔ. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Mɔgɔ minw bɛɛ be siran Masaba ɲa, n'u be taama ka kɛɲɛ n'a sago ye, olu dagamunin lo. Ele bena i bololabaara tɔnɔ dumu. I bena dagamu, i ka koow bɛɛ bena yiriwa. I muso bena kɛ i ko yiri min be deen caaman kɛ. Deen caaman bena kɛ i ka dumuni kɛyɔrɔ la. Masaba ɲasiranbaga ta be ɲa ten le. Masaba k'i ta ɲa a ka soo kɔnɔ * Siyɔn, i ka se ka Zeruzalɛmu diya bɔ i sii bɛɛ la. I bena i mamadenw ye. Hɛrɛ ka kɛ Isirayɛlidenw ye. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. U y'an tɔɔrɔ kosɔbɛ kabini an kanbelen tuma. Isirayɛlidenw k'a fɔ ko: «U y'an tɔɔrɔ kosɔbɛ kabini an kanbelen tuma, nga u ma se an kɔrɔ. U y'an kɔɔ bɛɛ siɲɛsiɲɛ k'a kɛ i ko walanjanjan, foro kɔnɔ. Nga Masaba tilennin lo, a ye mɔgɔjuguw ka juru tigɛ.» * Siyɔn kɔniyabagaw bɛɛ ka maloya, u ka segi kɔfɛ. U ka kɛ i ko biin minw be falen boonw kunna. U be ja n'u m'u bɔn fɔlɔ. A kanbaga bolo te fa ka ye, a cɛbaga te siri sɔrɔ. Sira kan tɛmɛbaga kan'a fɔ ko: «Masaba k'aw ta ɲa.» An be duba kɛ aw ye Masaba tɔgɔ la. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Ka n to dingɛba kɔnɔ, n b'i daali, Masaba. Mɛnni kɛ ne fɛ, Matigi. I tulo malɔ ne daalikan na. Matigi, n'i tun ko i be kojuguw jati minɛ, jɔn tun bena se ka to yen? Nga i be yafa, o la, boɲa ka kan ka la i kan. Ne be Masaba kɔnɔna, ne b'a kɔnɔna kosɔbɛ. Ne jigi b'a ka kuma kan. Sufɛ kɔlɔsilikɛbaga be sɔgɔmada kɔnɔna cogo min na, ne be Matigi kɔnɔna ka tɛmɛ ale kan. Tiɲɛ na, ne b'a kɔnɔna ka tɛmɛ ale kan. Isirayɛlidenw, aw k'aw jigi la Masaba kan, bari a ka ɲi, a be se k'aw kunmabɔ. Ale lo bena aw kunmabɔ aw ka filiw la. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, ne fanin te n yɛrɛ la, n fana te n yɛrɛ boɲa. N fana te koo daminɛ, min barika ka bon n ma, walima kabako koo. Nga, ne ye n ɲamalɔ ka je i ko denmisɛn min b'a bamuso gɛrɛfɛ. N be i ko o denmisɛn hakili siginin. Isirayɛlidenw, a y'aw jigi la Masaba kan k'a ta sisan ma fɔɔ tuma bɛɛ. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. I hakili to Dawuda la, Masaba. I hakili to a ka sigɛnw bɛɛ la. A y'a daa di Masaba ma. A ye dajuru ta Yakuba ka Setigi ye ko: «Ne tena don n ka soo kɔnɔ fewu, ne tena taga la n ka dilan kan fewu, ne tena n ɲaa tugu, ne tena sinɔgɔ, fɔɔ ne ka yɔrɔ sɔrɔ Masaba ye, fɔɔ ne ka sigiyɔrɔ sɔrɔ Yakuba ka Setigi ye.» An y'a ka layidu taamasiɲɛ kɛsu koo mɛn Efarata, an y'a sɔrɔ Yaari mara la. An ka taga Masaba ka sigiyɔrɔ la. An k'an kunbiri gwan a seen bilayɔrɔ ɲa. Masaba, wili ka na i ka lafiɲɛyɔrɔ la, ele n'i ka layidu taamasiɲɛ kɛsu, min y'i ka sebagaya taamasiɲɛ ye. I ka sarakalasebagaw ka to tilenninya la, i ɲasiranbagaw ka nisɔndiyapɛrɛn kɛ. A kɛ i ka baarakɛla Dawuda kama. Kana i ka mɔgɔ wolomanin gwɛn. Masaba ye layidu ta Dawuda ye, a ten'a daa yɛlɛma. A ko: «I deen dɔ le bena sigi i nɔɔ na masaya la. N'i deenw fana ye ne ka bɛɛn, ani n ka ɲinita bato, n bena u kalan minw na, u deenw le bena to ka sigi masasigilan nin kan kudayi.» Tiɲɛ na, Masaba le ye * Siyɔn woloma. A y'a kɛ a sigiyɔrɔ ye. A ko: «Ne sigiyɔrɔ lo kudayi. Ne bena to yen bari ne b'a le lo fɛ. Ne bena Siyɔn ka sɔrɔ yiriwa. Ne ben'a to a kɔnɔ dɛsɛbagatɔw be dumuni kɛ ka fa. Ne ben'a ka sarakalasebagaw kisi. Ne ɲasiranbagaw bena nisɔndiyapɛrɛn kɛ. Ne bena masacɛ setigi sigi ka bɔ Dawuda deenw cɛma. Ne ye masacɛ min woloma, ale bena to yen ka kɛ i ko fitinɛ mananin. Ne ben'a juguw maloya, ka masafugulan manamananin biri a kuun na.» Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Tiɲɛ na, balimaw ka to ɲɔgɔn fɛ, o ka ɲi, o ka di. O be i ko tulu sɔngɔgwɛlɛn, u y'e min bɔn Arɔn kuun na. A be woyor'a bonbosi kan ka jigi a ka fani kaan kan. A be i ko komiji min be woyora ka jigi Ɛrɛmɔn kulu kan, * Siyɔn kulu kan, bari Masaba be mɔgɔ ta ɲa Siyɔn le, hɛrɛ banbali be yen. Zeruzalɛmu taadɔnkili dɔ. Aw minw bɛɛ be Masaba ka baara la, aw minw b'a ka soo kɔnɔ sufɛ, aw ka barika la a ye. Aw k'aw bolo kɔrɔta Masaba ka sigiyɔrɔ faan fɛ ka barika la a ye. Masaba k'i ta ɲa k'a to a ka soo kɔnɔ * Siyɔn, ale min ye sankolo ni dugukolo dan. Aw ka Masaba tanu! Aw k'a tanu, a ka baarakɛlaw, aw minw b'a ka soo kɔnɔ, aw minw b'an ka Ala ka luu kɔnɔ. Aw ka Masaba tanu, bari a ka ɲi. Aw k'a tanu ni fɔlikɛminanw ye, bari a ka koo ka di. Masaba ye Isirayɛlidenw woloma ka kɛ a yɛrɛ ta ye. Tiɲɛ na, ne y'a lɔn ko Masaba ka bon, ko an ka Matigi tɛmɛna batofɛn tɔw bɛɛ kan. Masaba be fɛɛn min fɛ, a b'o le kɛ. A b'o le kɛ sankolo la ani dugukolo kan. A b'o le kɛ kɔgɔji kɔnɔ ani dingɛbabaw bɛɛ la. A b'a kɛ sankabaw be wili fɔɔ diɲɛ daan na. A b'a kɛ san be manamana, sanji be na. A b'a kɛ fɔɲɔ be ci ka bɔ a marayɔrɔ la. Ale lo ye Ezipitikaw deen fɔlɔw faga, k'a ta adamadenw ta ma fɔɔ ka se begɛnw ta ma. A ye taamasiɲɛw ni kabakow kɛ Ezipiti jamana kɔnɔ. A y'o kɛ * Faraŋɔn n'a ka baarakɛlaw bɛɛ la. A ye siya wɛrɛ caaman halaki, ka masacɛ barikatigiw faga, minw ye amoriw ka masa Siŋɔn ni * Basan masacɛ Ɔgi ye, ani Kanaankaw ka masaw bɛɛ. A y'u ka jamana di a ka mɔgɔw ma. A y'a di a ka jama Isirayɛli ma. Masaba, e tɔgɔ be yen kudayi. Waati nata bɛɛ mɔgɔw hakili bena to i la. Tiɲɛ na, Masaba ben'a ka jama ka koo ɲanabɔ. A bena makari a ka baarakɛlaw la. Siya wɛrɛw ka joow dilannin be ni sanu ye, dɔw dilanna ni warigwɛ ye. Adamaden bulonɔ lo. Daa b'u fɛ, u te se ka kuma, ɲaa b'u fɛ, u te yeli kɛ. Tulo b'u fɛ, u te mɛnni kɛ. U te se ka ninakili. U n'u lalagabagaw ye kelen ye, ani minw bɛɛ jigi b'u kan. Isirayɛlidenw, aw ka barika la Masaba ye. Arɔn deenw, aw ka barika la a ye. Levi kɔmɔgɔw, aw ka barika la Masaba ye. Aw minw be siran Masaba ɲa, aw ka barika la a ye. Barika ka la Masaba ye kabini * Siyɔn, ale min sigiyɔrɔ be Zeruzalɛmu. Aw ka Masaba tanu. Aw ka Masaba tanu, bari a ka ɲi, a ka ɲumanya te ban abada. Aw ka Ala tanu, ale min ka bon ni batofɛn tɔw bɛɛ ye, a ka ɲumanya te ban abada. Aw ka matigiw ka Matigi tanu, a ka ɲumanya te ban abada. Ale min kelen le be kabakobabaw kɛ, a ka ɲumanya te ban abada. Ale min ye sankolo dan ni hakilitigiya ye, a ka ɲumanya te ban abada. Ale min ye dugukolo sigi jiba sanfɛ, a ka ɲumanya te ban abada. Ale min ye yeelenbɔfɛn belebelebaw dan: A ka ɲumanya te ban abada, a ye tile dan k'o sigi tilefɛla kunna, a ka ɲumanya te ban abada, ka kalo ni lolow dan k'o sigi su kunna, a ka ɲumanya te ban abada. Ale min tun ye Ezipitikaw ka dencɛ fɔlɔw faga, a ka ɲumanya te ban abada. A y'a kɛ Isirayɛlidenw bɔra u cɛma, a ka ɲumanya te ban abada. A y'o kɛ n'a ka setigiya ye, a ka ɲumanya te ban abada. Ale min tun y'a kɛ Buruku kɔgɔji cɛtigɛra, a ka ɲumanya te ban abada, a y'a kɛ Isirayɛlidenw tɛmɛn'a cɛma, a ka ɲumanya te ban abada. Nga a y'a kɛ * Faraŋɔn ka kɛlɛdenw benn'a kɔnɔ, a ka ɲumanya te ban abada. Ale min y'a ka jama bila sira kongokolon kɔnɔ, a ka ɲumanya te ban abada. A ye masacɛbabaw halaki, a ka ɲumanya te ban abada. A ye masacɛ setigiw faga, a ka ɲumanya te ban abada: Amoriw ka masacɛ Siŋɔn, a ka ɲumanya te ban abada, ni * Basan masacɛ Ɔgi, a ka ɲumanya te ban abada. A y'u ka jamana di a ka mɔgɔw ma, a ka ɲumanya te ban abada. A y'a di Isirayɛlidenw ma, a ka ɲumanya te ban abada. Ale min y'a hakili to an na an sɛgɛn tuma na, a ka ɲumanya te ban abada, a y'an bɔsi an tɔɔrɔbagaw bolo, a ka ɲumanya te ban abada. Ale min be dumuni di danfɛnw bɛɛ ma, a ka ɲumanya te ban abada. Aw ka barika la Sankolotigi Ala ye, a ka ɲumanya te ban abada! K'an to Babilɔni baaw daa la, an tun siginin be o yɔrɔ la n'an be kasira, an tun be miiri * Siyɔn la. An tun y'an ka gɔniw dulon yiriw kan. K'an to o yɔrɔ la, an minɛbagaw y'a fɔ ko an ka dɔnkili la, an tɔɔrɔbagaw ko an ka nisɔndiya dɔnkili la. U ko: «Aw ye Siyɔn dɔnkili dɔ la an ye.» Nga an be se ka Masaba ka dɔnkili la jamana wɛrɛ la cogo di? Ni ne ɲinɛna e kɔ, Zeruzalɛmu, n kinibolo ka faga. Ni n hakili ma to e koo la, Zeruzalɛmu, ni n ma e bila n ka nisɔndiya koo bɛɛ ɲafɛ, n nɛɛn ka nɔrɔ n daa la. Masaba, e hakili to edɔmuw ka kɛtaw la loon min na Zeruzalɛmu dugu minɛna. U tun be to k'a fɔ ko: «Aw y'a ci, aw y'a ci fɔɔ a juu la.» Babilɔnikaw, aw bena halaki. A ye min kɛ an na, mɔgɔ min bena o ɲɔgɔn kɛ aw la, o tigi dagamunin lo. Mɔgɔ min bena i deenw minɛ k'u halaki fara kan, o tigi dagamunin lo. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne b'i bato ni n dusu bɛɛ ye. Ne b'i tanu sankololafɛnw ɲakɔrɔ. Ne be n kunbiri gwan i ka soo kɔnɔ k'i bato i ka ɲumanya n'i ka tiɲɛ kama, bari e y'i ka layidu dafa fɔɔ ka tɛmɛ an ka laɲinitaw kan. Tuma min na ne y'i daali, i ye ne jaabi. I ye ne jigi tugu, barika sɔrɔla. Masaba, ni dugukolo kan masaw y'i ka kuma mɛn, u bɛɛ bena i tanu. U bena dɔnkili la Masaba sago la, bari a ka sebagaya ka bon. Masaba, i be sanfɛ, nga i ɲaa be yɛrɛmajigilenw na. I be yɛrɛboɲalaw lɔn yɔrɔjan. Hali ni ne be dusukasi la, e b'a kɛ n be to nii na, e ka fanga be ne kisi. E b'a kɛ n juguw ka dimi be to u la. Masaba ben'a kɛ ne ka koow bɛɛ be laban ka ɲa. E ka ɲumanya te ban abada. E ye fɛɛn minw dan, Masaba, kana o to. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, i be ne sɛgɛsɛgɛ ka ne ka koo lɔn. I be ne latuma ni n wilituma kala ma. I be n ka miiriyaw lɔn kabini tumajan. Ni ne be baara kɛra, walima ni ne be lafiɲɛna, i be n ka kɛtaw bɛɛ kala ma. Yanni kuma fitini yɛrɛ ka bɔ n daa la, ele Masaba b'o kala ma ka ban. I be ne kɔ, i be ne ɲa, e ye n tanga n'i ka sebagaya ye. O lɔnniya sifa ka bon ne ma, ne te se k'a faamu. Ne bena taga min ka n yɔrɔ jaɲa e la? Ne bena boli ka taga min ka bɔ i ɲakɔrɔ? Ni ne tagara sankolo kɔnɔ, e b'o yɔrɔ la. Ni ne tagara lahara fana, e b'o yɔrɔ la. Ni ne ye gamanw sɔrɔ ka pan ka taga sɔgɔma kɛnɛ ciyɔrɔ faan na, walima ka taga to tileben fɛ, ka n to o yɔrɔ la, i be sira yira ne la. I bolo te n to fewu. Ni ne ko n bena to dibi kɔnɔ, tilefɛla ka yɛlɛma ka kɛ sufɛ ye, dibi do finnin te ele fɛ, sufɛla ye yeelen ye i fɛ i ko tilefɛla, dibi be i ko yeelen i fɛ. Ele le ye ne dan, ele le ye ne dilan n baa kɔnɔ. Ne kɛra danfɛn kabakoman ye, n b'i fo o la. E ka danfɛnw bɛɛ ye kabakow ye, i be ne lɔn cogo bɛɛ la. Ne fari cogo te dogo i ma, ne dantuma na e fɛ, yɔrɔdogonin na, ne lalagatuma na e fɛ n bamuso kɔnɔ. Ne tun ma kɛ foyi ye fɔlɔ, e ɲaa tun be ne la. Ne ka tileda tun sɛbɛnna ka ban i fɛ, sɛbɛ kɔnɔ, k'a sɔrɔ o loon nunu tun ma daminɛ fɔlɔ. Ala, ne te se k'i ka kolatigɛninw lɔn, u ka ca haali! Ni ne ko n b'u jati minɛ, u ka ca ni cɛncɛn ye. Ni ne kununna tuma o tuma, i be yen. Ala, ni e tun b'a kɛ mɔgɔjugu ka sa! Mɔgɔfagalaw, aw yɔrɔ ka jaɲa ne la! U be kokolonw fɔ i kama, u be kumajugu fɔ k'i tɔgɔ cɛn. Masaba, minw banna i ta ma, olu koo ka go ne ye. I koo man di minw ye, olu fana koo man di ne ye. U koo ka go ne ye kosɔbɛ, u kɛra ne juguw yɛrɛ ye. Ala, ne sɛgɛsɛgɛ ka ne kɔnɔnakow lɔn. Ne kɔrɔbɔ ka ne ka haminakow lɔn. A filɛ ni ne be sirajugu kan. Ne bila i ka sira kan tuma bɛɛ. Dɔnkililabagaw kuntigi ka dɔnkili. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, ne bɔsi mɔgɔjuguw bolo. Ne tanga mɔgɔfarimanw ma. U be kojugu dɔrɔn miiri. Loon o loon, u be kɛlɛ wili. U b'u nɛɛn kɛ i ko saa ta. U ka kuma be i ko fɔnfɔnni ka baga. Masaba, ne tanga mɔgɔjuguw ma. Ne kisi mɔgɔfarimanw ma, minw be ne benko miirila. Yɛrɛboɲalaw ye jaan la ne ɲa. U ye juru ni jɔɔ la sira kan, u ye kɛlɛdenw dogo ne kama. Ne kɔni b'a fɔ Masaba ye ko: «E ye ne ka Ala ye.» Masaba, i tulo malo ne ka daalili la. Matigi, Masaba, ne kisibaga barikaman, i be ne tanga kɛlɛ loon na. Masaba, kan'a to mɔgɔjugu ka ɲinita be kɛ. Kan'a to a ka kolatigɛninw be kɛ, janko a kan'a yɛrɛ funu. Minw ye ne lamini ni kumajuguw ye, u ka kumajuguw kunko ka ben u yɛrɛ kunna. Takami ka bɔn u kan, u ka ɲɔti ka fili tasuma kɔnɔ. U ka fili dingɛ kɔnɔ, u tena se ka bɔ yɔrɔ min na. Minw be galon tigɛ ka mɔgɔ tɔgɔ cɛn, o kana to jamana kɔnɔ. Juguman ka mɔgɔ fariman kɔgwɛn tuma bɛɛ. Ne kɔni y'a lɔn ko Masaba bena sigɛnbagatɔ ka tiɲɛ fɔ, ko a bena fantan ta ɲa. Tiɲɛ na, mɔgɔtilenninw bena e bato. Mɔgɔɲumanw bena sigi e ɲakɔrɔ, Masaba. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, ne b'i daali, na ne dɛmɛ joona. E tulo malɔ ne ka daalili la, e daalituma. A to ne ka daalili ka se i ma i ko wusulan, ne bolo kɔrɔtanin ka kɛ i ko wulafɛ saraka. Masaba, ne daa tanga, ne daa mara. Kan'a to ne be miiri kojugu la, ne kana miiri kojugukɛ la, ne kana fara kojugukɛlaw kan, ne kana fara u kan u ka kɛtaw la. Mɔgɔtilennin ka ne bugɔ, o ye hɛrɛ ye. A ka ne jalaki, o be i ko tulu bɔnnin ne kunna, ne te ban o la fewu. Nga ne b'i daali tugu mɔgɔjugu ka juguya kama. Tuma min na u ɲamɔgɔw bena porokoto ka ben faraw kan, o tuma na, mɔgɔw ben'a lɔn ko n ka kuma tun ye tiɲɛ ye. Mɔgɔ be dugukolo wili ni daba ye cogo min na, u kolow yɛrɛkɛnin be kaburuda la ten. Ne ɲaa be ele Matigi, Masaba le la. Ne be dogo ele le fɛ, kan'a to ne be sa. U be jaan min la ne ɲafɛ, ne tanga o ma. Ne kisi kojugukɛlaw ka ŋaniyajugu ma. Mɔgɔjuguw ka ben u yɛrɛw ka jɔɔw kɔnɔ. Ne kɔni ka kisi u ma. Dawuda ka dɔnkili dɔ tuma min na a tun be farawo kɔnɔ. Ne be kasira Masaba kɔ. Ne be n kaan kɔrɔta k'a daali. Ne be n kɔnɔnako fɔ a ye. Ne be n ka dusukasiko fɔ a ye. Masaba, ni ne barika banna, ele be ne taayɔrɔ lɔn. Ne be tɛmɛ ni sira min ye, u ye jaan la o kan. E ka filɛli kɛ kinibolo fɛ, mɔgɔ si ma janto ne la. Dogoyɔrɔ te ne la cogo si la, mɔgɔ si te hami ne ka koo la. Masaba, ne be ele le daalila. Ne ko: Ele le ye ne dogoyɔrɔ ye, ele le ye ne ka fɛnɲuman ye diɲɛ kɔnɔ. Ne ka daalili mɛn, bari ne barika banna. Ne bɔsi n gwɛnbagaw bolo, bari u barika ka bon ni ne ye. Ne bɔ n ka degun la, janko n k'i bato. N'i ye koɲuman kɛ ne ye tuma min na, mɔgɔtilenninw bena na ne lamini. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Masaba, ne ka daalili lamɛn, i tulo malɔ ne ka daalili la. E ka kantigiya n'i ka tilenninya kosɔn, ne jaabi. Kan'i ka baarakɛla kiti, bari mɔgɔ si te yen min tilennin lo ele ɲakɔrɔ. Ne jugu be ne tɔɔrɔla. A ye ne ben duguma, ka n tereke. A ye ne don dibi kɔnɔ, i ko suuw. Ne barika banna pewu, ne jigi tigɛra pewu. Ne hakili be loon tɛmɛninw la. Ne be miiri e ka kɛwaliw bɛɛ la. Ne be n hakili jigi e ka kɛtaw la. Ne be n bolo wili i ɲakɔrɔ k'i daali. I koo be ne la i ko dugukolo janin mako be jii la cogo min na. Masaba, ne jaabi joona, ne te se tugu. Kana i yɛrɛ dogo ne la. N'o tɛ, ne bena kɛ i ko mɔgɔ minw be sara. E ka ɲumanya yira ne la kabini sɔgɔma, bari ne jigi be e kan. Ne ka tɛmɛsira yira n na, bari ne be ele daali. Masaba, ne kisi n jugu ma, ne be dogo ele le fɛ. Ne kalan i sago la, bari ele le ye n ka Ala ye. E ka ɲumanya kɛ ne ye ka taga ni ne ye yɔrɔɲuman na. A to ne be to sii la e tɔgɔ kosɔn. Ne bɔ dusukasi la e ka tilenninya kama. I bena ne juguw halaki i ka ɲumanya kosɔn. I bena ne kɛlɛbagaw bɛɛ halaki, bari ne y'i ka baarakɛla ye. Dawuda ka dɔnkili dɔ. Ne be barika la Masaba ye, ne tangakabakuru. Ale lo be ne bolo walawala kɛlɛkɛyɔrɔ la. Ne wasabaga ni ne dogoyɔrɔ barikaman lo, ne dogoyɔrɔba ni ne bɔsibaga lo. Ne tangabaga, ne be n yɛrɛ dogo min kɔrɔ, ale lo be siyaw don ne ka fanga kɔrɔ. Masaba, adamaden ye mun ye, n'i b'i janto a la? Mɔgɔ ye mun ye, n'i be miiri a la? Mɔgɔ be i ko dafɔɲɔ, a sii tile be tɛmɛ i ko suma. Masaba, e ka bɔ sankolo la ka jigi. E ka maga kuluw la, sisi ka wili u kan. A to san be manamana ka ne juguw jɛnsɛn, e ka biɲɛw ci k'u jɛnsɛn. K'i to sanfɛ, i bolo jigi, i bolo jigi ka ne kisi lonanw ma, minw be ne kɛlɛla. Galontigɛlaw ni namarakɛlaw lo. Ala, ne bena dɔnkilikura la e ye, ne bena e makiri ni gɔni juru tan ye. Ala be masaw dɛmɛ u be see sɔrɔ. A b'a ka baarakɛla Dawuda kisi murujan fariman ma. Ne kisi, ne bɔsi lonanw bolo, minw ye galontigɛlaw ni namarakɛlaw ye. An dencɛw ka kɛ i ko yiriw, minw wilicogo ɲana kabini u wilitɔ kura. An denmusow ka kɛ i ko tutunanw, minw ɲɛgɛnni be masaso kɔnɔ. An ka bondow ka fa, u ka fa suman sifa bɛɛ la. An ka begɛnmisɛnw ka buguya ka se waa ni waa ma, u ka buguya ka se waa tan tan ma. An ka misiw ka caya. Cɛnni kana kɛ an fɛ tugu, an fana kana minɛ ka taga, kulekan kana mɛn an ka forobayɔrɔw la tugu. Jama min ta be ten, ale dagamunin lo. Masaba ye jama min ka Ala ye, ale dagamuna. Dawuda ka barikala dɔnkili dɔ. Ne bena ele tanu, ne ka Masacɛ ni n ka Ala. Ne bena barika la i ye tuma bɛɛ. Ne bena barika la i ye loon bɛɛ, ne bena i tanu tuma bɛɛ. Masaba ka bon, a ka kan ni tanuli ye kosɔbɛ. Daan t'a ka boɲa na. * Filankuru kelen kelen bɛɛ b'i ka kɛtaw lakali ɲɔgɔn ye. U b'i ka kɛwaliw fɔ. U bena i ka nɔɔrɔ n'i ka sebagaya fɔ. Ne bena miiri i ka kɛwali kabakomanw la. U bena i ka setigiya kabakomanw fɔ. Ne bena e ka boɲa fɔ. U hakili bena to i ka koɲumanw na, k'o fɔ. U bena i ka tilenninya fɔ. Masaba be makari, a be hinɛ. A te dimi joona, a ka ɲi kosɔbɛ. Masaba ka ɲumanya be se bɛɛ ma. A ka makari be se a ka danfɛnw bɛɛ ma. Masaba, e ka danfɛnw bɛɛ bena e tanu. E ka jama bena barika la e ye. U bena i ka masaya boɲa fɔ, u fana bena e ka sebagaya fɔ. U bena i ka kɛtaw yira adamadenw na, k'i ka masaya dawula n'a boɲa fɔ. E ka masaya ye waati bɛɛ ta ye. E ka kuntigiya bena kɛ waati nata mɔgɔw bɛɛ kan. Masaba, e ka benbagaw bɛɛ dɛmɛ. Minw jɛngɛna, i k'olu tilen. Bɛɛ ɲaa be ele le kan, ele le b'u ka dumuni d'u ma a waati la. E b'i tigɛ yɛlɛ, i be nimanfɛnw bɛɛ wasa. Masaba ka koo bɛɛ tilennin lo. A ka ɲi a ka kɛwaliw bɛɛ la. Masaba b'a daalibagaw gɛrɛfɛ, minw b'a daali ni tiɲɛ ye. A b'a ɲasiranbagaw diyanako kɛ. A b'u kasikan mɛn k'u kisi. A koo ka di mɔgɔ minw bɛɛ ye, a b'olu mara, nga a bena mɔgɔjuguw halaki. Ne bena Masaba tanu. Nimanw bɛɛ bena barika la a ye tuma bɛɛ. Aw ka Masaba tanu. Ne b'a tanu. Ka ne to nii na, ne ben'a tanu. Ka ne to sii la, ne bena dɔnkili la Ala ye. Aw kana aw jigi la mɔgɔbabaw kan. Adamadenw lo, u te se ka mɔgɔ kisi. A ka ninakili be ban, a be kɔsegi buguri kɔnɔ. O loon na, a ka kolatigɛninw be ban. Yakuba ka Ala ye mɔgɔ min dɛmɛbaga ye, n'a b'a jigi la Masaba a ka Ala kan, o tigi dagamunin lo. Masaba le ye sankolo ni dugukolo dan. A ye kɔgɔji n'a kɔnɔfɛnw bɛɛ dan. Ale lo ye tiɲɛtigi ye kudayi. A be mɔgɔ tɔɲɔnin ka tiɲɛ fɔ, a be dumuni di kɔngɔtɔ ma. Ale lo be kasodenw hɔrɔnya. Masaba be fiɲɛntɔw ɲaa yɛlɛ. A be mɔgɔ barika banninw dɛmɛ. Mɔgɔtilenninw koo ka d'a ye. Masaba be lonanw tanga. A be falatɔw ni firiyamusow dɛmɛ, nga a b'a kɛ mɔgɔjugu ka kolatigɛninw be cɛn. Masaba ye kuntigi ye kudayi, * Siyɔn, e ka Ala lo tuma bɛɛ. Aw ka Masaba tanu. Aw ka Masaba tanu. A ka ɲi dɔnkili ka la an ka Ala ye. A ka ɲi ka tanu! Masaba be Zeruzalɛmu dugu lɔra tugu. Isirayɛliden minw tun minɛna ka taga, a be olu lajɛnna. A be dusukasininw jigi tugu k'u mandimiyɔrɔw furakɛ. A ye lolow daa sigi. A ye tɔgɔ di u kelen kelen bɛɛ ma. An Matigi ka bon, barika b'a la haali. Daan t'a ka lɔnniya la. Masaba be dɛsɛbagatɔ dɛmɛ. A be mɔgɔjugu majigi fɔɔ duguma. Aw ka dɔnkili la Masaba ye k'a fo. Aw k'an ka Ala tanu ni gɔni ye. A b'a kɛ sankabaw be wili sankolo la. A be sanji labɛn dugukolo ye, a b'a kɛ biin be falen kuluw kan. A be dumuni di begɛnw ma. A be dumuni di kaankaandenw ma u kasiwaati la. A mako te soo ka barikatigiya la. Adamaden barika te foyi ye a fɛ. Mɔgɔ minw be siran Masaba ɲa, minw jigi b'a ka ɲumanya kan, a be janto olu la. Zeruzalɛmu dugu mɔgɔw, aw ka Masaba boɲa. * Siyɔn dugu mɔgɔw, aw k'aw ka Ala tanu. A be barika don dugu dondaw sɔgɔnanw na kosɔbɛ. A be barika don dugudenw na dugu kɔnɔ. A be hɛrɛ kɛ jamana kɔnɔ. A be suman ɲanaman di fɔɔ k'aw wasa. A y'a ka kuma fɔ dugukolo kan. A ka kuma be taga teliya la. A be * sanji siminin yɛrɛkɛ i ko kɔrimugu. A b'a kɛ gilasi be kɛ yɔrɔ bɛɛ i ko bugurigwɛ. A b'a kɛ sanbɛrɛ be ben. Jɔn be se ka lɔ o nɛnɛ ɲa? A be kuma dɔrɔn, u be yelen. A b'a kɛ fɔɲɔ be fiyɛ, jii be woyo. A b'a ka kuma fɔ Yakuba kɔmɔgɔw ye. A b'a ka kolatigɛninw n'a ka fɔtaw yira Isirayɛlidenw na. A ma o ɲɔgɔn kɛ siya wɛrɛw si ye, olu si t'a ka fɔtaw lɔn. Aw ka Masaba tanu. Aw ka Masaba tanu. Aw k'a tanu sankolo kɔnɔ, aw k'a tanu sanfɛ yɔrɔw la. Aw k'a tanu, a ka mɛlɛkɛw bɛɛ, aw k'a tanu, sanfɛfɛnw bɛɛ. Aw k'a tanu, tile ni kalo, aw k'a tanu, lolow bɛɛ minw be manamana. Aw k'a tanu, sankolo yɔrɔ bɛɛ, aw k'a tanu, sankolo jii bɛɛ. U bɛɛ ka Masaba tanu, bari a kumana dɔrɔn, u bɛɛ danna. A y'u sigi u ka to yen kudayi. A ye sariya dɔ sigi u ye, u man kan ka min cɛn. Dugukolo kan fɛɛnw, aw ye Masaba tanu. Kɔgɔji kɔnɔ fɛɛnw ni jibaw, aw k'a tanu, tasuma, ele ni sanbɛrɛ ni * sanji siminin ani bugun, ni fɔɲɔba, aw minw b'a ka kuma bato. Kuluw ni tintinw bɛɛ, yiri dentaw ni sɛdiriyiribabaw bɛɛ, kongosogow ni begɛnw bɛɛ, fɛɛn fofotaw ni kɔnɔw, aw ka Masaba tanu. Aw k'a tanu, dugukolo kan masaw ni jamanadenw, ɲamɔgɔw ni dugukolo kan mɔgɔbabaw bɛɛ, kanbelenw ni sunguruw, mɔgɔkɔrɔbaw ani denmisɛnw. Aw ka Masaba tanu, bari ale kelen tɔgɔ le ka bon. A ka sebagaya be sankolo la ni dugukolo kan. A ye barika don a ka jama na. O ye kunkɔrɔta ye a ɲasiranbagaw bɛɛ fɛ, a ka jama Isirayɛli fɛ, min koo ka gwɛlɛ a ma. Aw ka Masaba tanu. Aw ka Masaba tanu. Aw ka dɔnkilikura la a ye. Aw k'a makiri a ka mɔgɔw cɛma. Isirayɛlidenw, aw ka nisɔndiya aw Danbaga kosɔn. * Siyɔnkaw ka ɲanagwɛ kɛ u ka Masacɛ kosɔn. Aw k'a tanu n'aw be dɔɔn na. Aw ka dɔnkili la a tɔgɔ la, ka dundun ni kolonjo fɔ. Bari Masaba ka mɔgɔw koo ka d'a ye, a be sigɛnbagatɔw kisi. Ala ka mɔgɔw ka nisɔndiya, ka boɲa la a kan. Hali k'u to u ka layɔrɔw la, u ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ. Aw ka Ala tanu, murujan min daa fila bɛɛ ka di ka to aw bolo, janko aw k'aw mɔnɛ bɔ siya wɛrɛw la, ka cɛnni kɛ u cɛma. Aw k'u ka masaw siri ni jɔrɔkɔ ye, ka nigɛ don u ka mɔgɔbabaw la. Ɲagwan min koo fɔra Ala fɛ, min koo sɛbɛnna, aw ka kan k'o kɛ u la. O ye boɲaba ye Ala ka mɔgɔw bɛɛ fɛ. Aw ka Masaba tanu. Aw ka Masaba tanu. Aw ka Ala tanu a ka sigiyɔrɔ la. Aw k'a tanu sankolo la, a ka sebagayayɔrɔ la. Aw k'a tanu a ka kobabaw kosɔn. Aw k'a tanu a ka boɲa kama. Aw k'a tanu ni buru fiyɛkan ye. Aw k'a tanu ni gɔni ni kolonjo ye. Aw k'a tanu ni dundunw ani dɔɔnw ye. Aw k'a tanu ni fɔlikɛminan jurulaman ani file ye. Aw k'a tanu ni nigɛ gositaw ye. Aw k'a tanu ni nigɛ gosita kanbaw ye. Fɛɛn o fɛɛn be ninakili, olu ka Masaba tanu. Aw ka Masaba tanu. Dawuda deen Solomani ka talenw, ale min ye Isirayɛli masacɛ ye. O kuun ye ka lɔnniya di, ka ladili di, ka hakilitigiya di koow la, kɔrɔ be minw na, ka ladili gwɛnin di tilenninya, ni hɔrɔnya, ani kobɛnnin la. O be yɛrɛminɛcogo di kolɔnbali ma ka lɔnniya ni miiriyaɲuman di kanbelenw ma. Lɔnnikɛlaw bena u tulo malɔ u fɛ, ka dɔ fara u ka lɔnniya kan. Hakilitigiw ben'a lamɛn ka yɛrɛminɛcogokura sɔrɔ. A kuun ye ka hakili di, talenw ni kuma kɔnɔmanw kɔrɔ lɔnko la, ani ka lɔnnikɛlaw ka kuma n'u ka siirinw faamu. Masaba ɲasiran ye lɔnniya daminɛyɔrɔ ye. Nalomanw dama le be ban lɔnniya ni ladili ma. N deen, sɔn i faa ka ladili ma! Kana ban e bamuso darakan na. Bari, o bena kɛ i ko fugulanɲuman e kuun na, ani masirifɛn ye i kaan na. N deen, kana sɔn kojugukɛlaw k'i bila kojugukɛ la! N'u y'a fɔ i ye ko: «Na, an be taga sira kan tɛmɛbagaw ɲaa tigɛ k'u faga. An ka ben mɔgɔ dɔ kan gwansan, an k'a ɲanaman halaki k'a bila ka taga lahara, an k'a tunu pewu i ko suu, kaburu kɔnɔ. O la, an bena fɛnɲuman caaman sɔrɔ. An bena u cɛ ka taga an ka soow fa. I bena niyɔrɔ sɔrɔ an fɛ. Bari, o fɛɛn nunu bena kɛ an bɛɛ ta ye.» N deen, kana taama n'u ye, i seen bɔ u ka sira kan. Sabu, u ka teli kojugukɛ la, u ka teli ka mɔgɔ faga. Ka jaan la kɔnɔ ɲa kɛnɛ kan, lakun t'o jaan na do. Olu kɔni, u b'o kɛra u yɛrɛ le la. U be jaan lara u yɛrɛ le ɲa. Soon bɛɛ laban bena kɛ ten. A nii bena bɔsi a la. Lɔnniya pɛrɛnkan be bɔra bɔlɔnw na. A kumakan be bɔra forobayɔrɔw la. A pɛrɛnkan be bɔra mankanba yɔrɔ la. A kumakan be bɔra dugu donda la ko: «Kolɔnbaliya bena diya aw kolɔnbaliw ye tuma jumɛn? Mɔgɔjagabɔbagaw bena to o la fɔɔ tuma jumɛn? Nalomanw bena ban lɔnniya ma tuma jumɛn? Aw ye sɔn ne ka ladiliw ma. O la, ne bena n ka hakilitigiya di aw ma, aw bena ne ka kuma faamu. Ne ye weleli kɛ, aw ma sɔn k'a laminɛ. Ne ye n bolo d'aw ma, mɔgɔ si ma janto a la. Aw ma sɔn ne ka ladiliw si ma. Aw ma sɔn ne ka kuma ma. Ne fana bena yɛlɛ aw ma aw ka sɛgɛn tuma na. Siranya bena aw minɛ tuma min na, ne bena aw dɔgɔya! Siranya bena se aw ma loon min na i ko sanfɔɲɔ, dusukasi bena se aw ma loon min na i ko sanfɔɲɔba, ni gwɛlɛya ni dusukasi sera aw ma tuma min na, o waati la, aw bena ne wele ne tena aw jaabi, aw bena ne yɔrɔ ɲini nga aw tena ne ye. Bari, lɔnniya koo ma diya aw ye, aw ma siran Masaba ɲa fana. Aw ma sɔn ne ka ladiliw ma minkɛ, aw ma sɔn ne ka kuma ma minkɛ, o kama, aw bena aw yɛrɛ taamacogo sara sɔrɔ. Aw bena wasa aw yɛrɛ ka ladilikanw na. Kolɔnbali ka sirajugu le b'a faga, miiribaliya le b'a kɛ naloman be tunu. Nga mɔgɔ min b'a tulo malɔ, o tigi bena to hakilisigi la. A bena to lafiya la, sigɛn yɔrɔ bena jaɲa a la.» N deen, n'i sɔnna ne ka kuma ma, ni ne ka fɔta tora i kɔnɔ, n'i ye mɛnni kɛ lɔnniyakuma na kosɔbɛ, n'i sɔnna hakilitigiya ma i dusu la, n'i ye hakilitigiya ɲini, n'i ye lɔnniya ɲini, n'i y'u ɲini warigwɛ ɲinicogo la, n'i y'u wɔgɔbi nafolo dogonin wɔgɔbicogo la, o tuma na, i bena se ka Masaba ɲasiranya faamu, ani ka se ka Ala lɔn. Bari, Masaba le be lɔnniya di. Hakilitigiya ni lɔnniya be bɔ Ala le fɛ. A be see di mɔgɔtilenninw ma. Mɔgɔ min taamacogo ka ɲi, a be kɛ o tangabaga ye. Mɔgɔ min be taama tilenninya kan, a b'o kɔlɔsi. A b'a ka mɔgɔtilenninw ka sira kɔlɔsi. O tuma na, fɛɛn min ye tilenninya ye, ni hɔrɔnya, ani kobɛnnin ye, ani fɛɛn o fɛɛn ye hɛrɛ sɔrɔko ye, i bena o faamu. I bena lɔnniya sɔrɔ, kolɔn bena e nisɔndiya. Jatiminɛ bena i tanga, faamuyali bena i mara. O bena i bɔsi sirajugu la, o bena i kisi kumajugu fɔbaga ma. Mɔgɔ minw be siraɲuman bila ka sirajugu ta, a bena i kisi olu ma. Kojugu ka di u ye. U be nisɔndiya u ka kɛwalijuguw la. Olu kɔni te sira tilennin ta fewu! U ka sira ma ɲi fewu! O kama fana, i bena se k'i yɛrɛ bɔsi kakalamuso bolo, lonan min dalakuma ka di. A bann'a cɛɛ fɔlɔ la, a ɲinɛn'a ka Ala ka bɛɛn kɔ. A ka soo be tagara banyɔrɔ la, a be lahara sira le kan. Ni mɔgɔ o mɔgɔ tagar'a fɛ, o te kɔsegi. O tigi tena mɔgɔ ɲanamanw ka yɔrɔ sira ye tugu. O la, i taamacogo ka kɛ mɔgɔɲumanw ta ye, i k'u ka kɛwaliw ladege. Bari, mɔgɔtilenninw le bena dugukolo tigiya kɛ, olu le bena to a kan. Nga mɔgɔjuguw bena halaki ka ban dugukolo kan. U bena fosi ka bɔ a kan. N deen, kana ɲinɛ n ka kuma kɔ, n ka ladiliw mara i dusu la. Bari, u bena dɔ fara e sii kan, i bena hɛrɛ ni sijan sɔrɔ. Kana ɲumanya ni tiɲɛ dabila. I ka masirifɛn ka kɛ olu ye, i k'u mara i dusu la. O la, i koo bena diya Ala n'i tɔɲɔgɔnw ye. U bena i jati hakilitigi ye. E jigi la Masaba kan sɔbɛ la. Kan'i bolo la i yɛrɛ ka lɔnniya kan. I ka koo bɛɛ la, miiri a la, a bena i ka sira gwɛya i ye. Kana i yɛrɛ jati kolɔnbaga ye. Siran Masaba ɲa, ka kojugu dabila. O bena kɛ fura ye i fari ma, a bena i dimiyɔrɔw suma. Masaba boɲa n'i bolofɛnw ye, k'a fo. E k'i ka sɛnɛfɛn bɛɛ deen fɔlɔw d'a ma. N'o kɛra, i ka bondow bena fa kosɔbɛ, i ka duvɛn marayɔrɔw bena fa. N deen, kana ban Masaba ka ladili ma. Kan'a to o be digi e la. Bari, Masaba b'a diyanamɔgɔ le ladi, i ko faa b'a deen kanunin ladi cogo min na. Mɔgɔ min ye lɔnniya sɔrɔ, o tigi dagamunin lo. Mɔgɔ min ye hakilitigiya sɔrɔ, o dagamunin lo. Bari, a nafa ka fisa ni warigwɛ ta ye, a fana ka bon ni sanu ta ye. A ka fisa ni kɔnɔkisɛ ye. I diyanafɛnw si te se ka suma n'a ye. Sijan b'a kinibolo fɛ, nafolo ni kunkɔrɔta fana b'a numanbolo fɛ. A sira taama ka di, a tɛmɛyɔrɔw bɛɛ ye hɛrɛ ye. Lɔnniya be sii di a sɔrɔbaga ma. A sɔrɔbagaw fana dagamunin lo. Masaba ye dugukolo dan ni lɔnniya ye, a ye sankolo kɛ ni hakilitigiya ye. A ka lɔnniya le barika la, jii be bɔ dugukolo jukɔrɔ, ani sankaba be jii tɔni. N deen, to ka miiri ani ka jatiminɛ kɛ dɛ! Kana i yɔrɔ jaɲa o la abada! O bena sii d'i ma, o bena kɛ masirifɛn ye i kaan na. O tuma na, i bena taama hakilisigi la. I seen tena talon. N'i lara, i tena siran foyi ɲa, i bena sinɔgɔ ka ɲa. Kana siran gwɛrɛgwɛrɛ ɲa, walima mɔgɔjuguw ka benkanni ɲa. Sabu, Masaba le y'i jigi ye. A bena i seen tanga jaanw bɛɛ ma. Ni koɲumankɛ see b'i ye, ni mɔgɔ dɔ mako b'o la, kana ban k'o kɛ a tigi ye. Kan'a fɔ i tɔɲɔgɔn ye ko: «Taga ka na. Sini, n ben'a d'i ma.» K'a sɔrɔ a see b'i ye. Kana juguya labɛn i tɔɲɔgɔn kama. K'a sɔrɔ a lanin b'i la ko aw ye sigiɲɔgɔnmanw ye. Kan'a to e ni mɔgɔ dɔ ka bila ɲɔgɔn na gwansan, k'a sɔrɔ a tigi ma kojugu foyi kɛ i la. Kan'a to mɔgɔ fariman ka koo nigɛ k'i minɛ, kan'a ka kɛwaliw si ladege. Bari, mɔgɔjugu koo ka go Masaba ye. Nga a be mɔgɔɲumanw kɛ a teriw ye. Masaba be mɔgɔjugu ka soo halaki. A be mɔgɔtilennin ta ɲa. A b'a jagabɔbagaw dɔgɔya, a be nɛɛma kɛ mɔgɔmajigininw ye. Kunkɔrɔta bena kɛ lɔnnikɛla ta ye. Nga naloman ta bena kɛ maloya ye. N deenw, aw ye sɔn faa ka ladiliw ma. Aw ye mɛnni kɛ ka ɲa ka kɛ kolɔnbagaw ye. Tiɲɛ na, ladili ɲanamanw lo n b'a dira aw ma, aw kana ban ne ka fɔta la. Facɛ tun be n fana fɛ. N koo tun ka di n bamuso ye i ko n kelen tun lo a fɛ. Ne facɛ tun be to ka ne ladi ko: «Ne ka kuma to i hakili la. Ne ka fɔtaw bato, i bena sii sɔrɔ.» Kɛ kolɔnbaga ni hakilitigi ye. Kana ɲinɛ ne ka kuma fana kɔ, kana ban u la. Kana ban lɔnniya la. A bena i mara. A koo diya i yɛrɛ ye. A bena i tanga. I ka banba ka koo lɔn, o le ye lɔnniya sɔrɔcogo ye. I ka sɔn k'i ka nafolo bɛɛ di waasa ka kɛ hakilitigi ye. A minɛ ka ɲa! A ben'i kunnawolon. N'i y'a minɛ kosɔbɛ, a bena kɛ i kunkɔrɔtabaga ye. A bena kɛ i ko fugulanɲuman i kuun na. A bena kɛ masirifɛn ye i kuun na. N deen, i tulo malɔ ka sɔn ne ka fɔtaw ma, o bena sijan d'i ma. Ne b'i bilara lɔnniyasira kan. Ne b'i bilara tiɲɛsira kan. I taamatɔ, i seen bena bila ka ɲa. I bolitɔ, i tena talon. I kalanna min na, o minɛ ka ɲa, kan'a to o be bɔ i kunna. A mara ka ɲa, e ka sii sɔrɔ sababu lo. Kana mɔgɔjuguw ka sira ta, kana kojugukɛlaw ladege. A ye k'a to, kan'a ta. I yɛrɛ kɔlɔsi a la, tɛmɛ faan wɛrɛ fɛ. Mɔgɔjugu te la n'a ma kojugu kɛ. A te se ka sinɔgɔ n'a ma koo kɛ mɔgɔ dɔ la. A ka dumuni be sɔrɔ tilenbaliya la. A ka minnifɛn be sɔrɔ benkanni le la. Mɔgɔtilennin ka sira be i ko dugugwɛda yeelen, dɔ be to ka fara min kan fɔɔ ka taga tile gwan. Mɔgɔjugu ka sira dibinin lo. A m'a lɔn a bena talon fɛɛn min na. N deen, i tulo malɔ n ka kuma na, n ka ladili lamɛn kosɔbɛ. E hakili kana bɔ u la dɛ, e k'u mara i dusu la kosɔbɛ. Bari, a sɔrɔbaga be sii sɔrɔ, a fana be kɛnɛya sɔrɔ. I ka janto i kɔnɔnakow la dɛ. Bari, e ka sii sɔrɔko be bɔ o le la. I ka galontigɛ yɔrɔ jaɲa i la, i kana to ka namarakuma fɔ fewu. I ɲaa sin yɔrɔ kelen i ɲafɛ, tilen ka filɛli kɛ i ɲafɛ. I bena sira min ta, a kɔlɔsi ka ɲa. I ka sira ka kɛ siraɲuman ye. I kan'a bila ka taga faan si la. Kana i seen don kojugusira kan. N deen, n ka lɔnniyakuma lamɛn, i tulo malɔ ne ka hakilitigiyakuma na, janko i be kɛ lɔnnikɛla ye. O la, i ka kuma fɔtaw bena kɛ hakilitigi ta ye. Bari kakalamuso dalakuma ka di i ko lii. A ka fɔta nugunin be i ko tulu. Nga a ka koo laban ka kunan kosɔbɛ. A ka fari i ko muru daa fila. A be taga ni mɔgɔ ye saya yɔrɔ la. A be se lahara. A be sii sɔrɔ sira min kan, a t'o ta ka ye. A be tunu sira kan, n'a te bɔ o kala ma. Sisan ne deenw, aw ye mɛnni kɛ. Aw kana ne dalakuma bila fewu. Aw yɔrɔ ka jaɲa musokolon na, aw kana gwɛrɛ a ka soo daa la, janko aw barika kana yɛlɛma mɔgɔ wɛrɛ fɛ, aw sii tile kana don mɔgɔ hinɛbali bolo. Lonan dɔw kana aw bololafɛnw kɛ u yɛrɛ ta ye. Aw ka baara nafa kana kɛ mɔgɔ wɛrɛ ta ye, janko aw kana to ka ŋunan a laban na, aw fanga n'aw barika banwaati la. O tuma na sa, aw ben'a fɔ ko: «A kɛra di ladili tun man di ne ye? A kɛra di ne ma sɔn mɔgɔw ka ladiliw ma? Mun na ne ma mɛnni kɛ n kalanbagaw fɛ? Mun na ne ma n tulo malɔ n kalanbagaw fɛ? Fɔɔ a tora dɔɔni dɔrɔn ne ta be cɛn pewu, jama cɛma.» I yɛrɛ ka jii marayɔrɔ jii min. Jii min be bɔ i ka kɔlɔn kɔnɔ, o min. I ka jii bɔyɔrɔ jii ka kan ka bɔn kɛnɛma wa? I ka kɔɔ jii ka kan ka bɔn forobayɔrɔ la wa? A ka kɛ i kelenpe ta ye, lonan niin t'a la. I ka jii bɔyɔrɔ ka barika sɔrɔ. E nisɔndiya n'i kanbelentuma muso ye. A cɛɛ ka ɲi i ko minan, a fari k'i wasa waati bɛɛ. A ka kanuya k'i minɛ tuma bɛɛ. N deen, mun na e b'i ɲaa bɔ kakalamuso fɛ? Mun na i be muso wɛrɛ siin mɔmɔ? Tiɲɛ na, Masaba ɲaa be mɔgɔ ka kɛwaliw la. A b'a taamacogo bɛɛ kɔlɔsi. Mɔgɔjugu ka kɛwalijuguw be kɛ a yɛrɛ ma sababu ye. A ka kojugu be kɛ a dɛrɛfɛn ye. A be sa kolɔnbaliya kosɔn. A be tunu a ka nalomanya dama tɛmɛnin fɛ. N deen, e y'i tɔɲɔgɔn dɔ ka juru kunko la i yɛrɛ kan wa? E y'i daa di ko i bena lɔ n'a ye wa? N'e y'i daa di, n'i dalakuma y'i siri, i bena min kɛ k'i yɛrɛ bɔsi, o filɛ: I donna i tɔɲɔgɔn bolo ka ban minkɛ, i ka ta'a fɛ k'a daali kosɔbɛ. Kana sinɔgɔ dɛ, kan'a to i ɲaa be tugu fewu. I yɛrɛ bɔsi i ko mankalanin bɔra donsocɛ bolo. I yɛrɛ bɔsi ka bɔ i jaan kɔnɔ i ko kɔnɔnin. Aw salabagatɔw! Aw ka taga dugumɛnɛ filɛ. Aw k'a ka kɛta kɔlɔsi, ka kɛ hakilitigiw ye. Baara kɔlɔsibaga te dugumɛnɛ fɛ, baaraɲamɔgɔ te yen, kuntigi te yen. K'a sɔrɔ a b'a ka dumuni tɔmɔ k'a bila tilemana tuma. Sumantigɛtuma na, a b'a ka dumuta cɛ k'a mara. Aw salabagatɔw! Aw lanin bena to fɔɔ tuma jumɛn? Aw bena wili tuma jumɛn? Aw bena kunun ka bɔ aw ka sinɔgɔ la tuma jumɛn? E lo be la ka jan, e lo be la ka sinɔgɔ, e lo te foyi kɛ. Fantanya be na cun i kan i ko soon. Dɛsɛ be na bari i la i ko benkannikɛla. Mɔgɔ min be galon labɛn, o tigi ye mɔgɔkolon le ye, mɔgɔjugu! A b'a ɲaa kamikami, a seen be yirali kɛ. A be taamasiɲɛ kɛ n'a bolokunnadenw ye. A kɔnɔ ka jugu kosɔbɛ, a be kojugu labɛn tuma o tuma, a be mɔgɔw bila ɲɔgɔn na. O kama, a halakiko bena kɛ barinako ye. A ta bena cɛn bugubugu, fura t'a la. Koo wɔɔrɔ be yen, minw man di Masaba ye. U yɛrɛ be se wolonwula ma minw ka go a ye: yɛrɛboɲa ni galontigɛ, mɔgɔ jalakibali fagali, kojugu labɛnni, ka teliya kojugukɛ la, galonseereya, ani ka balimaw bila ɲɔgɔn na. N deen, i faa ka ladiliw bato. Kana ban i bamuso ka kuma ma. U mara i dusu la tuma bɛɛ. U ka kɛ masirifɛn ye i kaan na. U bena sira yira i la, i tɛmɛyɔrɔ la. U bena i tanga i layɔrɔ la. U bena dɔ fɔ i ye i kununtɔ. Bari, ladili ye fitinɛ ye. Kalan ye yeelen ye. Ladiliw ye hɛrɛ sira ye. O la, i bena se k'i yɛrɛ kɔlɔsi musokolon na, ani lonanmuso daa diman. Kan'i ɲaa bɔ a ka cɛɲa fɛ. Kan'a to a filɛlikɛcogo b'i kuun ɲagami. Bari, kakalamuso fɛ, e b'i ka dumuta dɔɔni le to yen. Nga i be se ka bɔnɔ e nii na a ka koo la. Mɔgɔ be se ka tasuma bila a ka jufa la ni fani ma jɛni wa? Mɔgɔ be se ka taama takamiw kan, n'a t'i seen jɛni wa? O cogo kelen na, mɔgɔ o mɔgɔ mana gwɛrɛ a tɔɲɔgɔn ka muso la, ale jalakibali te to. Ni soon ye soɲali kɛ dumu kama, dɔgɔya te se ale ma. Nga n'a yera, a ben'a bɔɲɔgɔnko wolonwula le sara. A ben'a ka sokɔnɔfɛnw bɛɛ le di. Ni mɔgɔ min ye kakalaya kɛ ni muso wɛrɛ ye, o tigi ye hakilitan ye. A b'a yɛrɛ halakiko le kɛra ten. A bena bugɔli ni dɔgɔya sɔrɔ. O maloya nin tena ban fewu. Bari, koo nin dimi bena to muso nin cɛɛ la, a be fariya. A mɔnɛ bɔlon mana se, a tena makari. Hali n'u y'a sara, hali n'i ye fɛɛn caaman d'a ma, a tena sɔn u si la. N deen, n ka kuma bato. N ka fɔtaw mara i kɔnɔ. Ne ka fɔtaw bato, i bena sii sɔrɔ. N ka kalan kɔlɔsi i ko i ɲadenw. U don i ka kɛwali la. U mara i dusu la. I ka lɔnniya kɛ i teri ye, i taamaɲɔgɔn ka kɛ hakilitigiya ye. O bena i tanga kakalamuso ma. O bena i kisi lonanmuso dadiman ma. Ka ne to n ka soo fenɛtiri daa la, ne ye filɛli kɛ kɛnɛba kan. Kanbelen kolɔnbaliw cɛma, ne ye kanbelennin hakilitan dɔ kɔlɔsi. A tun be tɛmɛna kakalamuso dɔ ka soo gɛrɛfɛ. Kanbelen y'a ka sosira ta. Tilekun tun donna, suu tun kora, dibi tun be yen. Muso nin y'a kunbɛn. A tun y'a yɛrɛ masiri i ko kakalamuso namaratɔ! A wɛrɛwɛrɛnin tun lo, a malo ka dɔgɔ. A juu te sigi a ka soo. Dɔɔni a be bɔlɔn na, dɔɔni a be forobayɔrɔ la. A be dɛn nɔnkɔnw na yɔrɔ bɛɛ. A ye kanbelen nin minɛ k'a bolo meleke a la. A ma maloya k'a fɔ kanbelen ye ko: «Ne tun ka kan ka jɛnɲɔgɔnya saraka bɔ. Ne y'o dajuru nin sara bii. O le y'a to ne bɔra k'i kunbɛn. Ne tun b'a fɛ k'i ye, n do y'i kunbɛn. Ne ye n ka dilan labɛn ka ban. N ye Ezipiti jamana faniɲumanɲuman dɔ l'a kan. N ye tulu kasadiman kɛ n ka layɔrɔ la, mire ta, ni alowɛsi ta, ani kanɛli ta. Na, an be taga an diya bɔ kosɔbɛ fɔɔ ka se sɔgɔma. An ka nisɔndiya kanuya la. Bari, n cɛɛ te soo. A tagara taamajan na. A tagara ni nafolo caaman ye. Ni kalo lɔwaati tɛ, a tena segi soo.» A ye kanbelen nigɛnigɛ ni kuma diman ye ka se a kɔrɔ. A dalakuma diman y'a sama ka taga n'a ye. A tugur'a kɔ o yɔrɔnin bɛɛ, i ko misi, u be taga ni min ye fagayɔrɔ la, i ko fatɔ, u be tagara min ɲaa gwan! A be to o la fɔɔ biɲɛ b'a disi sɔgɔ i ko kɔnɔnin min teliyara jaan faan fɛ. A t'a lɔn ko a nii bena to a la. Aw ye tulo malɔ ne fɛ sisan, ne deenw. Aw ka mɛnni kɛ ne dalakan na. Aw ɲaa kana bɔ o muso sifa fɛ. Aw kana siraɲuman bila ka tugu a kɔ. Bari, a ye mɔgɔ caaman mandimi ka kɛ u ben sababu ye. A ye minw faga, olu ka ca. A ka soo ye lahara sira le ye. A be taga ni mɔgɔ ye suuw taayɔrɔ la. Lɔnniya le te weleli kɛra wa? Hakilitigiya kumakan le te bɔra wa? A be kuluw kan sirada la. A be sira kunbɛnyɔrɔw la. A be dugu dondaw la, a be o yɔrɔ la, a be pɛrɛnna ko: «Ne be aw adamadenw le welela. Ne kaan be aw mɔgɔw le ma. Kolɔnbaliw ka cekuya dege. Nalomanw ka hakilitigiya ɲini. Aw ka mɛnni kɛ, kuma nafaman be n fɛ k'a fɔ. Ne dalakuma ye kuma tilenninw ye. Bari, ne daa be tiɲɛ le fɔ. Kumajugufɔ man di ne ye. Kuma minw be bɔ ne daa la, o bɛɛ tilennin lo. Galon t'a la, juguman t'a la. U gwɛnin lo hakilitigi fɛ. U tilennin lo kolɔnbaga fɛ. Aw ka sɔn ne ka ladiliw ma ka tɛmɛ warigwɛ kan. Aw ka sɔn lɔnniya ma ka tɛmɛ sanu yɛrɛyɛrɛ kan. Bari, lɔnniya ka fisa ni kɔnɔkisɛ ye. I diyanafɛnw si te se ka suma n'a ye. «Ne lɔnniya taamaɲɔgɔn ye yɛrɛkɔlɔsi le ye. Ne ye hakilitigiya sɔrɔ. Ka siran Masaba ɲa, o kɔrɔ ko i ka kojugu goya i yɛrɛ ye. Yɛrɛboɲa, yada, kojugu, dajugu, olu koo ka go ne ye. Ladili ni jatiminɛ ye ne ta ye, hakilitigiya ni fanga ye ne ta ye. Ne barika la, masaw b'u ka kuntigiya kɛ, ɲamɔgɔw be sariya tilenninw sigi ne le barika la. Ne barika la, faamaw b'u ka fangatigiya kɛ, ni mɔgɔbabaw, ani kititigɛlaw. Ne be n kanubagaw kanu. Minw be ne yɔrɔ ɲini, olu be ne ye. Nafolo ni kunkɔrɔta be ne fɛ. Fɛnɲuman mɛntaw, ni sɔrɔ be ne fɛ. Nafa min be ne la, o ka fisa ni sanu ye, haali sanu yɛrɛyɛrɛ. Tɔnɔ min be ne la, o ka fisa ni warigwɛ ɲanaman ye. Ne be tilenninyasira le kan, ne ka sira ye hɔrɔnyasira le ye. Ne be n kanubagaw kɛ fɛntigiw ye. Ne b'u ka soo nafolo caya. Ne kɛra Masaba ka fɛɛn dannin fɔlɔ ye. A ye ne dan a ka fɛɛn fɔlɔw ɲa. Ne be yen kabini fɔlɔfɔlɔ, ne be yen kabini dugukolo dantuma na. Ne tun be yen, o y'a sɔrɔ kɔgɔji ma kɛ fɔlɔ. Sanni jii bɔyɔrɔw ka sɔrɔ, ne tun be yen. Yanni kuluw ka bɔ, ne tun be yen. Sanni tintinw ka sɔrɔ, o y'a sɔrɔ ne wolola. Sanni Masaba ka dugukolo ni kongokɔnɔna dan, yanni a ka buguri dan, n tun be yen. A ye sankolo yɛrɛkɛ tuma min na, ne tun be yen. A ye kɔgɔji daan bɔ tuma min na, ne tun be yen. A ye sankabaw kuru ɲɔgɔn kan tuma min na, ne tun be yen. A y'a kɛ kɔgɔji tun be bɔra a bɔyɔrɔ la ni fanga ye tuma min na, ne tun be yen. A ye daan bɔ kɔgɔji ye tuma min na, janko jii kana tɛmɛ o kan, ne tun be yen. Dugukolo juu sigituma na fana, ne tun be yen. Ne tun b'a kɔrɔ baaraɲamɔgɔya la. Ne tun b'a diyanako kɛra loon o loon. Ne tun be tolon na a ɲakɔrɔ tuma bɛɛ, ka to ka tolon kɛ a ka dugukolo kan. Ne be nisɔndiya adamadenw cɛma. «Sisan, ne deenw, aw ka mɛnni kɛ ne fɛ. Mɔgɔ min be ne ka fɔta bato, o tigi dagamunin lo. Aw ka ne ka ladili lamɛn ka kɛ hakilitigiw ye, aw kana ban a la. Mɔgɔ min be mɛnni kɛ ne fɛ, min be to ne ka daa la loon o loon, o tigi dagamunin lo. Bari, ni mɔgɔ min ye ne sɔrɔ, o tigi ye sii sɔrɔ, o tigilamɔgɔ fana koo be diya Masaba ye. Nga, ni mɔgɔ min filila ne ma, o tigi b'a yɛrɛ ta cɛnna le. Ne kɔniyabaga be saya le fɛ.» Lɔnniya y'a ka soo tutunan wolonwula lɛsɛ. A y'a ka soo lɔ. A ye begɛnw faga, ka duvɛn labɛn. A ye dumuni kɛyɔrɔ yɛrɛ labɛn ka ban. A y'a ka baaradenmusow ci ka taga weleli kɛ, u be pɛrɛnna dugu sanfɛ yɔrɔw la ko: «Kolɔnbaliw, aw ka na yan!» A ko hakilitanw ma: «Aw ye na ne ka dumuni kɛ. Ne ye duvɛn min labɛn, aw k'o min. Aw kana kɛ kolɔnbaliw ye, o la aw bena sii sɔrɔ. Aw ka hakilitigiyasira ta.» Mɔgɔ min be yɛrɛboɲala ladi, o tigi be dɔgɔya lase a yɛrɛ ma. Mɔgɔ min be mɔgɔjugu ladi, o tigi be nɛni le. Kana yɛrɛboɲala ladi. N'o tɛ, a ben'i kɔniya. Lɔnnikɛla ladi, i koo bena diy'a ye. I ka lɔnnikɛla kalan, dɔ bena fara a ka lɔnniya kan. Mɔgɔtilennin ladi, o bena dɔ fara a ka sɔrɔ kan. Masaba ɲasiran le ye lɔnniya daminɛyɔrɔ ye. Ka Ala lɔn, o le ye hakilitigiya ye. Bari, ne barika la, i be saan caaman kɛ, i be sijan sɔrɔ. N'i kɛra hakilitigi ye, a tɔnɔ b'i yɛrɛ le fɛ. N'i kɛra yɛrɛboɲala ye, a bɔnɛ y'i kelen ta ye. Nalomanya be i ko muso mankantigi. A te foyi faamu, a te foyi lɔn. A be sigi a ka soo daa la. A sigira sigilan kan, dugu sanfɛ yɔrɔ la, ka to ka tɛmɛbagaw wele. Minw be tilenna ka taga n'u ka sira ye. A ko: «Kolɔnbaliw, aw ka na yan!» A ko hakilitanw ma: «I ye jii min soɲa, o ka di dɛ! I be dogo ka dumuni min kɛ, o fana ka di dɛ!» K'a sɔrɔ u m'a lɔn k'u be saya kɔrɔ, ko muso nin ka mɔgɔ weleninw be jigira lahara le. Solomani ka talenw filɛ: Deen hakilitigi b'a facɛ nisɔndiya. Nga deen naloman b'a bamuso dusu kasi. Nafa te namarafɛn na. Nga tilenninya be mɔgɔ kisi saya ma. Masaba t'a to mɔgɔtilennin be tɔɔrɔ kɔngɔ bolo. Nga a be mɔgɔjugu bali a nigɛlafɛnw na. Salabagatɔya le be na ni fantanya ye. Nga baara be mɔgɔ nafolotigiya. Mɔgɔ min be dumuni ɲini a sɔrɔtuma na, o ye deen hakilitigi ye. Nga min be la ka sinɔgɔ suman tigɛtuma na, o ka kan ni dɔgɔya ye. Duba be mɔgɔtilennin kan. Nga balawu be mɔgɔjugu ka kuma jukɔrɔ. Mɔgɔtilennin ka koo be to mɔgɔw hakili la. Nga mɔgɔjugu kɔni tɔgɔ be tunu bugubugu. Hakilitigi be sɔn ladili ma. Nga kuma fufafu fɔbaga be bɔnɛ lase a yɛrɛ ma. Mɔgɔ min be taama hɔrɔnya la, o tigi ta ka ɲi. Nga mɔgɔ min be taama tilenbaliya la, o tigi bena ye kɛnɛ kan. Mɔgɔ min te tiɲɛ fɔ a tɔɲɔgɔn ye, o b'a tɔɔrɔ. Kuma fufafu fɔbaga be bɔnɛ lase a yɛrɛ ma. Mɔgɔtilennin dalakuma be sii di mɔgɔ ma. Nga balawu be mɔgɔjugu ka kuma jukɔrɔ. Ɲɔgɔnkɔniya be na ni kɛlɛ ye. Nga kanuya sababu la, fili bɛɛ be yafa. Lɔnniya be sɔrɔ hakilitigi ka kuma kɔnɔ. Nga bere le be sɔrɔ hakilitan kɔɔ kan. Lɔnnikɛlaw be lɔnniya mara. Naloman ka kuma be na ni halakili ye. Nafolotigi ka nafolo ye dugu barikaman ye a fɛ. Fantan ka dɛsɛ be taga n'a ye halakili la. Mɔgɔtilennin ka baara be sii d'a ma. Mɔgɔjugu ta ye juguman ye. Mɔgɔ min be sɔn ladili ma, o tigi be hɛrɛ sira kan. Nga min be ban ladili la, o tigi b'a yɛrɛ tunusira kan. Mɔgɔ min b'a tɔɲɔgɔn kɔniya dogo la, o tigi ye galontigɛla le ye. Min be galon tigɛ ka mɔgɔ tɔgɔ cɛn, o tigi ye naloman le ye. Kuma caaman be na ni fili ye. Min b'a ka fɔta dama kɛɲɛ, o tigi ye hakilitigi ye. Mɔgɔtilennin nɛnden be i ko warigwɛ ɲanaman. Mɔgɔjugu ka miiriya te foyi ɲa. Mɔgɔtilennin ka kuma be jama wasa. Nga nalomanw be sa miiribaliya kosɔn. Masaba ka dɛmɛ be mɔgɔ kɛ fɛntigi ye. Yɛrɛsigɛn te foyi fara sɔrɔta kan. Ka kojugu kɛ, o ye farifoniko ye naloman fɛ. Hakilitigi ta ye lɔnniya ye. Mɔgɔjugu be siran fɛɛn min ɲa, o le b'a sɔrɔ. Mɔgɔtilennin kɔnɔnako bena kɛ a ye. Ni gwɛlɛya nana, mɔgɔjugu be tunu. Nga mɔgɔtilennin kɔni be to a nɔɔ na kudayi! Vinɛgiri be ɲiin kɛ cogo min na, walima sisi be ɲadenw kɛ cogo min na, salabagatɔ ta be ten a cibaga bolo. Masaba ɲasiran be dɔ fara mɔgɔ sii kan. Nga mɔgɔjugu kɔni sii bena dɔgɔya le. Mɔgɔtilennin be nisɔndiya makɔnɔna. Mɔgɔjugu jigi bena tigɛ. Masaba ka sira ye yɔrɔ barikaman ye mɔgɔtilenninw fɛ. Nga halakilifɛn lo kojugukɛlaw fɛ. Mɔgɔtilennin tena yuguyugu fewu. Nga mɔgɔjuguw tena se ka to dugukolo kan. Mɔgɔtilennin daa be lɔnniya di. Nga kumakolon fɔbagaw nɛnden bena tigɛ. Mɔgɔtilennin dalakuma mɛn ka di. Nga mɔgɔjugu te foyi fɔ ni juguman tɛ. Sumanikɛminan namarata koo ka go Masaba ye. Nga min ka ɲi, o koo ka d'a ye. Yɛrɛboɲa be na ni maloya ye. Yɛrɛmajigi be na ni lɔnniya ye. Mɔgɔtilenninw ka ɲumanya bena u bila sira. Nga namaramɔgɔw ka juguya bena u ta cɛn. Mɔgɔw kitilon na, nafolo te foyi ɲa. Nga tilenninya be mɔgɔ kisi saya ma. Mɔgɔɲuman ka tilenninya b'a taamacogo ɲa. Nga mɔgɔjugu bena halaki a ka juguya kɔnɔ. Mɔgɔtilenninw ka tilenninya bena u kisi. Nga namaramɔgɔw bena ben u yɛrɛ ka namaradingɛ kɔnɔ. Mɔgɔjugu jigi be kɛ fuu ye a satuma na. A tun y'a jigi min la a ka nafolo kan, o be kɛ fuu ye. Mɔgɔtilennin be kisi tɔɔrɔ ma, mɔgɔjugu le b'o tɔɔrɔ sɔrɔ a nɔɔ na. Alaɲasiranbali b'a daa kɛ k'a tɔɲɔgɔn ta cɛn. Nga mɔgɔtilenninw bena u yɛrɛ bɔsi lɔnniya barika la. Dugumɔgɔw be nisɔndiya mɔgɔtilennin ka hɛrɛ kosɔn. Mɔgɔjugu ka saya b'u dusu diya kosɔbɛ. Mɔgɔtilenninw ka duba barika la, u ka dugu be jiidi. Mɔgɔjuguw daa b'a ci. Mɔgɔ min b'a tɔɲɔgɔn dɔgɔya, o tigi ye hakilitan ye. Nga kolɔnbaga be je le. Nafigi be gundo walaka. Nga mɔgɔsɔbɛ b'u mara a dusu la. Ni ɲamɔgɔ ɲanaman te jamana min kunna, o be nagasi. Ladilikɛbaga caaman be na ni hɛrɛ ye. Mɔgɔ min b'a daa di a tɔɲɔgɔn ka juru sarako la, o tigi be gwɛlɛya sɔrɔ. Nga min te sɔn k'o kɛ, ale hakili siginin lo. Musoɲuman be boɲa sɔrɔ. Fangatigiw be nafolo sɔrɔ. Koɲumankɛbaga b'o kɛ a yɛrɛ le ye. Nga mɔgɔ fariman b'a yɛrɛ ta le cɛn. Mɔgɔjugu be sara nafabali le sɔrɔ. Nga kotilennin kɛbaga be saraɲuman sɔrɔ. Tilenninya b'a kɛ mɔgɔ be to sii la. Nga ka boli kojugu kɔ, o be na ni saya ye. Mɔgɔ kɔnɔfinninw koo ka go Masaba ye. Mɔgɔɲuman koo ka d'a ye. Sɔbɛ la, mɔgɔjugu ɲagwanbali tena to. Nga mɔgɔtilenninw bena kisi. Ka sanu don lɛɛ nuun na, o ni muso hakilitan cɛɲumanin ye kelen ye. Mɔgɔtilennin ka miiriya be hɛrɛ le kan. Mɔgɔjugu ta te foyi kɔnɔna, ni Ala ka dimi tɛ. Mɔgɔ min tigɛ foninin lo, o tigi ka nafolo be buguya ka taga. Dɔ b'a tigɛ gwɛlɛya, a tigi ka sɔrɔ be nagasi ka taga. Mɔgɔ min tigɛ foninin lo, o tigi bena nafa caaman sɔrɔ. Mɔgɔ min be jii di minnɔgɔtɔ ma, o tigi yɛrɛ ka minnɔgɔ bena ban. Jama be suman marabagajugu danga ka duba kɛ a feerebaga ye. Koɲumankɛla koo bena diya Ala ye. Kojugukɛla bena juguman sɔrɔ. Mɔgɔ min b'a jigi la a ka nafolo kan, o bena ben. Nga mɔgɔtilennin bena nugu i ko yirifuraburu. Mɔgɔ min b'a ka soo ɲagami, o tigi ta ye fuu ye. Naloman bena kɛ lɔnnikɛla ka jɔɔn ye. Mɔgɔtilennin ka kɛwaliw be sii di mɔgɔ ma. Lɔnnikɛla ka kuma be mɔgɔ hakili yɛlɛma. Mɔgɔtilennin b'a ka nafa sɔrɔ dugukolo kan. Mun le bena fɔ mɔgɔjugu ni hakɛkɛlaw ka koo la? Mɔgɔ min be sɔn ladili ma, o tigi be lɔnniya fɛ. Mɔgɔ min be ban ladili la, o tigi ye naloman ye. Mɔgɔɲuman koo bena diya Masaba ye. Nga Masaba be miirijugutigi jalaki. Mɔgɔ si te yiriwa juguya barika la. Nga mɔgɔtilennin tena yuguyugu fewu. Musoɲuman be i ko masafugulan, a cɛɛ kunna. Nga muso min b'a cɛɛ maloya, ale be i ko jolijugu a fari la. Mɔgɔtilennin ka miiriya te foyi ye ni koɲuman tɛ. Mɔgɔjugu ta kɔni te dɔ wɛrɛ ye ni namara tɛ. Mɔgɔjugu ka kuma be mɔgɔ faga. Nga mɔgɔtilennin daa be mɔgɔ kisi. Ni mɔgɔjugu halakira, foyi te to a kɔ. Nga mɔgɔtilennin ka soo bena to yen kudayi. U be mɔgɔ tanu a ka lɔnniya le kama. Nga mɔgɔjugu kɔni be lɛɛbu le. Ka kɛ mɔgɔ gwansan ye ka baaraden sɔrɔ, o ka fisa k'i yɛrɛ kɛ mɔgɔbaba ye n'i t'i daladumuni sɔrɔla. Mɔgɔtilennin be janto a ka begɛnw yɛrɛ la. Nga mɔgɔjugu kɔnɔna ka jugu. Mɔgɔ min b'a ka foro sɛnɛ, o tigi be fa dumuni na. Nga mɔgɔ min be to koo fufafu la, o ye hakilitan ye. Mɔgɔjugu ɲaa be bɔ namarafɛn fɛ. Nga mɔgɔtilennin ka koo be ɲa. Mɔgɔjugu daa b'a yɛrɛ don koo la. Nga mɔgɔtilennin be bɔ kɔnɔgwan na. Mɔgɔ daa be min fɔ, o nafa b'a fa. A bolo ye baara min kɛ, a ben'o sara sɔrɔ. Naloman ka miiri la, ko ale ka kɛwaliw ka ɲi. Nga mɔgɔ min be sɔn ladili ma, o tigi ye kolɔnbaga ye. Naloman b'a ka dimi yira yɔrɔnin kelen. Nga hakilitigi be nɛnili muɲu. Tiɲɛfɔla be kɛ sababu ye tilenninya be kɛ. Nga seerejugu be kɛ sababu ye namara be kɛ. Mɔgɔ min be kuma a kunfɛ, a be digi mɔgɔ la i ko murujan. Nga lɔnnikɛla ka kuma be mɔgɔ dusu suma. Tiɲɛfɔla ka kuma be to kudayi. Nga galontigɛla ta ye ɲatugu ni ɲayɛlɛ ta ye. Mɔgɔ min be miiri kojugukɛ la, namara be o tigi kɔnɔ. Nga mɔgɔ min be ladili di hɛrɛ kosɔn, ale be nisɔndiya. Kojugu si tena mɔgɔtilennin sɔrɔ. Nga sigɛn bena mɔgɔjugu labɔ. Galontigɛla koo ka go Masaba ye. Nga tiɲɛfɔla koo ka d'a ye. Mɔgɔ min b'a yɛrɛ minɛ, o tigi b'a ka lɔnniya dogo. Nga naloman kɔni b'a ka nalomanya yira kɛnɛ kan le. Baara be mɔgɔ kɛ kuntigi ye. Salabagatɔya be mɔgɔ bila jɔnya la. Haminako be mɔgɔ barika ban. Nga kumaɲuman be mɔgɔ nisɔn diya. Mɔgɔtilennin be siraɲuman don a tɔɲɔgɔn seen kɔrɔ. Nga mɔgɔjugu ka sira ye a tunusira le ye. Donsocɛ salabagatɔ te se ka sogo sɔrɔ k'a yiran. Nga mɔgɔ min be baara kɛ, nafa b'o la kosɔbɛ. Mɔgɔ be sii sɔrɔ tilenninyasira le kan. Saya te sɔrɔ o sira nin kan. Deen hakiliman b'a faa ka fɔta bato. Nga deen tulogwɛlɛn mako te ladili si la. Mɔgɔɲuman b'a ka fɔta tɔnɔ sɔrɔ. Nga mɔgɔjugu ta ye fariya ye. Mɔgɔ min b'a daa kɔlɔsi, ale b'a nii kisi. Nga min daa ka bon, ale b'a yɛrɛ le halakira. Salabagatɔ ɲaa be bɔ fɛɛn na, a t'a sɔrɔ. Nga baarakɛbaga b'a nigɛlafɛn sɔrɔ. Galon ka go mɔgɔtilennin ye. Mɔgɔjugu b'a tɔɲɔgɔn tɔgɔ cɛn k'a maloya. Tilenninya be mɔgɔɲuman tanga. Nga kojugu be mɔgɔjugu ta cɛn. Dɔ b'a yɛrɛ kɛ fɛntigi ye, k'a sɔrɔ foyi t'a fɛ. Dɔ b'a yɛrɛ kɛ fantan ye, k'a sɔrɔ fɛɛn caaman b'a fɛ. Mɔgɔ ka nii sara y'a ka nafolo ye tuma dɔ. Nga fantan te siran ko dɔ ben'a bagabaga. Mɔgɔtilennin be manamana i ko yeelen. Mɔgɔjugu be i ko fitinɛ min be fagara. Yɛrɛboɲa be na ni kɛlɛw ye. Mɔgɔ min be sɔn ladili ma, o ye lɔnnikɛla ye. Nafolo min sɔrɔla joona joona, o bena taga ten fana. Nga min sɔrɔla dɔɔni dɔɔni, o bena caya. Ni mɔgɔ jigi tigɛra, a dusu be kasi. N'i nigɛlako kɛra i ye, o be sii d'i ma. Mɔgɔ min te sɔn kuma ma, o tigi b'a yɛrɛ fili. Min be sɔn mɔgɔ ka fɔta ma, ale bena tɔnɔ sɔrɔ. Lɔnnikɛla ka ladili be sii di mɔgɔ ma. A be mɔgɔ seen bɔ sayasira kan. Tɔnɔ be hakilitigiya la. Nga namaramɔgɔ ka sira ka gwɛlɛ. Yɛrɛkɔlɔsibaga bɛɛ b'u ka kokɛta jati minɛ. Naloman kɔni ka nalomanya be yira kɛnɛ kan. Cidenjugu be na ni sigɛn ye. Nga cira tilennin fɔbaga be na ni dususuma ye. Mɔgɔ min be ban ladili la, dɛsɛ ni maloya le y'o ta ye. Mɔgɔ min be ladiliw minɛ, ale be kunkɔrɔta sɔrɔ. Ni mɔgɔ nigɛlako kɛr'a ye, a dusu be diya. Naloman ka kojugu dabila, o man d'a ye. Mɔgɔ min be taama ni lɔnnikɛla ye, o tigi bena koo lɔn. Nga min be taama ni naloman ye, ale b'a yɛrɛ cɛn le. Juguman le be kojugukɛla kɔ. Nga hɛrɛ ye mɔgɔtilennin ka sara ye. Mɔgɔɲuman mamadenw ben'a cɛɛn sɔrɔ. Kojugukɛla ka nafolo maranin be mɔgɔtilennin ye. Dɛsɛbagatɔw ka forow bena ɲa kosɔbɛ. Nga dɔw be fasa tilenbaliya kosɔn. Mɔgɔ min te sɔn k'a deen bugɔ, a deen koo man d'a ye. Nga min deen koo ka d'a ye, ale kɔni te siga k'a kolo. Mɔgɔtilennin be dumuni kɛ ka fa. Nga mɔgɔjugu kɔnɔ be kasi kɔngɔ bolo. Muso hakilitigi b'a ka soo ɲa. Nga nalomanmuso b'a ta ci n'a yɛrɛ bolo ye. Mɔgɔ min taamacogo ka ɲi, o tigi be siran Masaba ɲa. Nga min be kotilenbali kɛ, o tigi b'a ɲaa don a la. Yɛrɛboɲakuma le be naloman daa la. Nga lɔnnikɛla dalakuma b'a sutara. Misi te mɔgɔ min fɛ ka sɛnɛ kɛ, foyi te o tigi ka bondo kɔnɔ. Sɛnɛkɛmisi barikamanw be sɔrɔ buguya. Seeresɔbɛ te galon tigɛ, seerekolon ka kolakalinin ye galon ye. Yɛrɛboɲala be lɔnniya ɲini ka dɛsɛ. Nga hakilitigi ka lɔnniya sɔrɔ, o man gwɛlɛ. Kana to naloman kɔrɔ. Bari, lɔnniyakuma si te se ka bɔ a daa la. Yɛrɛkɔlɔsibaga ka lɔnniya, o ye k'a ka kɛta gwɛya. Nga naloman ka fatɔya b'a yɛrɛ fili. Naloman ko kuun te yafaɲini na kojugu la. Nga ɲumanya be mɔgɔtilenninw cɛ. Ni mɔgɔ dusu cɛnna, a yɛrɛ le b'o lɔn. N'a dusu ka di fana, mɔgɔ wɛrɛ te se k'o diya dɔ sɔrɔ. Mɔgɔjugu ka soo be ci, nga mɔgɔtilennin ka soo be yiriwa. Mɔgɔ be se ka sira dɔ jati siraɲuman ye, k'a sɔrɔ o be laban ni saya ye. Mɔgɔ be se ka yɛlɛ k'a sɔrɔ a dusu man di. Nisɔndiya fana be se ka laban ni dusukasi ye. Mɔgɔkolon ka kɛwali sara ben'a fa. Mɔgɔtilennin ben'a ta sɔrɔ. Kolɔnbali be la fɔta bɛɛ la. Nga yɛrɛkɔlɔsibaga be jatiminɛ kɛ. Lɔnnikɛla be siran kojugukɛ ɲa, a te sɔn o ma. Naloman kɔni be dimi joona, a lanin b'a yɛrɛ la. Dusutigi be nalomanyako le kɛ. Mɔgɔ kɔnɔnajugu koo ka go mɔgɔw ye. Kolɔnbaliw ta ye nalomanya le ye, lɔnniya ye hakilitigiw ka fugulan ye. Mɔgɔkolonw ben'u kunbiri gwan mɔgɔɲumanw kɔrɔ. Mɔgɔjuguw bena dɛn mɔgɔtilenninw ka daa la. Dɛsɛbagatɔ koo ka go, hali a tɔɲɔgɔn ye. Nga nafolotigi teriw kɔni ka ca. Mɔgɔ min b'a tɔɲɔgɔn lɔgɔbɔ, o tigi be kojugu kɛ. Mɔgɔ min be makari dɛsɛbagatɔ la, o tigi dagamunin lo. Minw be kojugu labɛn, olu b'u yɛrɛ fili. Nga miiriɲumantigi be ɲumanya ni tiɲɛko kɛ. Baara bɛɛ be nafa di, nga kuma gwansan caaman be na ni dɛsɛ ye. Nafolo ye lɔnnikɛlaw ka sara ye. Naloman ta ye nalomanya ye. Seere tiɲɛfɔla be mɔgɔ kisi. Nga namaramɔgɔw ta ye galon ye. Mɔgɔ min be siran Masaba ɲa, o tigi hakili siginin lo kosɔbɛ. A deenw tangabaga ye Masaba yɛrɛ ye. Masaba ɲasiran be sii di mɔgɔ ma. A be mɔgɔ bɔsi sayasira la. Masacɛ ka jama cayako y'a ka kunkɔrɔta ye. N'a ka mɔgɔw dɛsɛra, o y'a ka fanga cɛnko ye. Mɔgɔ min be se a dusu kɔrɔ, o tigi ye hakilitigi ye. Mɔgɔ min be dimi joona, o tigi b'a ka nalomanya le yira. Hakilisigi be mɔgɔ kɛnɛya. Nga keliya ye jolijugu ye. Dɛsɛbagatɔ tɔɔrɔbaga b'a ɲaa don a Danbaga le la. Nga fantan dɛmɛbaga be boɲa la a Danbaga kan. Mɔgɔjugu ka kojugu le b'a ben. Mɔgɔtilennin jigi siginin lo, hali a satuma. Lɔnniya be hakilitigi fɛ. Yala a bena sɔrɔ naloman fɛ wa? Tilenninya be kunkɔrɔta di jamana ma, kojugu ye siya maloyafɛn ye. Masacɛ ka baarakɛla hakilitigi koo ka d'a ye. Nga min b'a maloya, a be dimi o kɔrɔ. Jaabi ɲanaman be mɔgɔ dusu suma, kuma fariman be mɔgɔ dusu wili. Lɔnnikɛla ka kuma be lɔnniya nigɛ don mɔgɔw la. Nga foyi te bɔ naloman daa la ni nalomanyakuma tɛ. Masaba ɲaa be yɔrɔ bɛɛ la, a be mɔgɔjugu ni mɔgɔɲumanw kɔlɔsi. Kumaɲuman be sii di mɔgɔ ma, kumajugu be mɔgɔ nii tɔɔrɔ. Deen naloman le be ban a faa ka ladili ma. Mɔgɔ min be sɔn ladili ma, o tigi ye hakilitigi ye. Nafolo caaman be sɔrɔ mɔgɔtilennin ka soo. Nga mɔgɔjugu ka sɔrɔ be na ni sigɛn ye. Lɔnnikɛla dalakuma be lɔnniya di mɔgɔ ma. Nga nalomanw ta ye fuu ye. Mɔgɔjugu ka saraka koo ka go Masaba ye. Nga a be mɛnni kɛ mɔgɔtilennin ka daalili la. Mɔgɔjugu taamacogo ka go Masaba ye. Nga mɔgɔ minw be tilenninya kɛ, olu koo ka d'a ye. Ɲagwan ye sira bilabagaw ta ye. Ladili gwɛlɛman ka go mɔgɔ min ye, o tigi bena sa. Lahara koo be Masaba ɲakɔrɔ, kuma te adamadenw kɔnɔnakow ma. Yɛrɛboɲala te sɔn jalaki ma. A te ladili ɲini lɔnnikɛlaw fɛ. Mɔgɔ nisɔndiyanin ɲada ka di. Dusukasi be na ni farifaga ye. Hakilitigi be lɔnniya ɲini. Nalomanw daa fanin be fatɔyakuma le la. Ɲanibagatɔ ka tile bɛɛ ye tɔɔrɔ ye. Nga mɔgɔ nisɔndiyanin ta ye ɲanagwɛ ye kudayi. Ka kɛ fantan ye n'i be siran Masaba ɲa, o ka fisa ka kɛ nafolotigi kamana gwannin ye. Ka nanfuraburu dama dumu ni kanuya be yen, o ka fisa ni misi tulɔnin ɲimiko ye kɔnɔjuguya la. Dusutigi be kɛlɛ wili. Nga mɔgɔsabalinin be sɔsɔli ban. Salabagatɔ ka sira fanin be ŋɔni na. Nga mɔgɔtilennin ta ye siraba labɛnnin ye. Deen hakilitigi b'a faa nisɔndiya. Nga deen naloman t'a bamuso boɲa. Nalomanyako le ka di hakilitan ye. Nga hakilitigi kɔni ka sira tilennin lo. Ladilibaga tanya kosɔn, koo be cɛn. Koo be ɲa ladilikɛbaga caaman sababu la. Jabiɲuman mana bɔ mɔgɔ min daa la, o tigi nisɔn be diya. N'i ka fɔta fɔwaati ɲana, o ka ɲi dɛ! Hakilitigi ka sira ye hɛrɛ sira ye, a te taga n'a ye lahara. Masaba be yɛrɛboɲalaw ka soo ci, nga a be firiyamuso ka yɔrɔ kɔlɔsi. Miirijugu man di Masaba ye. Nga kumaɲuman ka d'a ye. Tɔnɔjugu ɲinibaga be ɲagamini don a ka soo kɔnɔ. Mɔgɔ min te sɔn dasanfɛn ma, o tigi bena sijan sɔrɔ. Mɔgɔtilennin be miiri ka sɔrɔ ka jaabili di. Nga mɔgɔjugu daa be juguman le fɔ. Masaba te gwɛrɛ mɔgɔjugu la, nga a b'a tulo malɔ mɔgɔtilennin daalilikan na. Dusudiyamɔgɔ filɛlikɛcogo be mɔgɔ dusu diya. Kibaru diman mɛnni be barika don mɔgɔ la. Mɔgɔ min b'a tulo malɔ ladiliɲuman na, o tigi sigiyɔrɔ be sɔrɔ lɔnnikɛlaw cɛma. Mɔgɔ min be ban ladili la, o tigi mako te a yɛrɛ la. Mɔgɔ min be sɔn ladili ma, o tigi be hakili sɔrɔ. Ka siran Masaba ɲa, o be lɔnniya di mɔgɔ ma. Yɛrɛmajigi kɔfɛ ye kunkɔrɔta ye. Mɔgɔ be koo latigɛ a kɔnɔ, nga a kɛko ye Masaba ta ye. Mɔgɔ ka kɛwaliw bɛɛ ka ɲi a yɛrɛ ɲana, nga Masaba le be mɔgɔw kɔnɔnakow cogoya lɔn. I kɔnɔnako fɔ Masaba ye, i ka koo latigɛninw bena ɲa. Kuun be Masaba ka fɛɛn danninw bɛɛ la, hali mɔgɔjugu, min dankun ye ka tɔɔrɔ loon dɔ. Yɛrɛboɲala koo ka go Masaba ye. Siga t'a la, a ɲagwanbali tena to. Ɲumanya ni tiɲɛ kosɔn, kojuguw yafa be sɔrɔ. Mɔgɔ be kojugu dabila Masaba ɲasiran kosɔn. Ni mɔgɔ min taamacogo diyara Masaba ye, a be bɛɛn don o tigi n'a juguw cɛ. Ka fɛnfitini sɔrɔ ni tilenninya ye, o ka fisa ka fɛɛn caaman sɔrɔ namara la. Mɔgɔ b'a yɛrɛ ka koo jati minɛ, nga a kɛko be Masaba le bolo. Masacɛ be kuma ni Ala ka sebagaya ye. N'a be kiti tigɛ, a te fili. Sumanikɛminan ɲumanw le ka di Masaba ye. A be sumanikɛcogo latigɛ. Kojugukɛ ka go masaw ye. Bari, masaya be sabati tilenninya le kɔnɔ. Masaw be kumatilennin fɔbaga le fɛ. Tiɲɛfɔla koo le ka di u ye. Masacɛ ka dimi be na ni mɔgɔfaga ye. Nga kolɔnbaga b'a dusu suma. Ni masacɛ nisɔn ka di, o ye hɛrɛ ye. A be koɲuman kɛ i ko samiɲa donda sanji. Ka lɔnniya sɔrɔ, o ka fisa ni sanu ye. Ka hakilitigiya sɔrɔ, o ka fisa ni warigwɛ ye. Mɔgɔtilennin be kojugu dabila. Bari yɛrɛminɛbaga le be sii sɔrɔ. Yɛrɛboɲa be na ni makosa ye. Yada be na ni halakili ye. Ka to dɛsɛ la ni dɛsɛbagatɔw ye, o ka fisa ka jɛn ni yɛrɛboɲalaw ye benkannifɛn kan. Mɔgɔ min be jatiminɛ kɛ koo la, o tigi ta be ɲa. Mɔgɔ min b'a jigi la Masaba kan, o tigi dagamunin lo. Lɔnnikɛla le be wele hakilitigi. Kuma diman be se mɔgɔ kɔrɔ. Lɔnniya be sii di kolɔnbaga ma. Naloman ka fatɔyako le b'a ɲaa gwan. Lɔnnikɛla be miiri ka sɔrɔ ka kuma, o la, a ka kuma be don mɔgɔ la. Kuma diman be i ko lii. A ka di daa la, a be farikolo mako ɲa fana. Mɔgɔ be se ka sira dɔ jati siraɲuman ye, k'a sɔrɔ o be laban ni saya ye. Dumuni nigɛ be barika don baarakɛla la bari, a b'a fɛ k'a ka kɔngɔ nɔgɔya. Mɔgɔkolon be kojugu le labɛn. A daa ka fari i ko tasuma. Namaramɔgɔ be kɛlɛ wili. Nafigi be terimanw faran. Mɔgɔ fariman b'a tɔɲɔgɔn nigɛ k'a bila sirajugu kan. Mɔgɔ min b'a ɲaa tugu ka kojugu miiri, k'a daa cin, o tigi ye kojugu kɛ ka ban. Kunsigigwɛ ye kunkɔrɔtafɛn ye, a be sɔrɔ tilenninyasira le kan. Mɔgɔ dususumanin ka fisa ni cɛfari ye, yɛrɛminɛbaga ka fisa ni dugu minɛbaga ye. U be kolon le fili janko ka koo nata lɔn, nga Masaba le be koo latigɛ. Mɔgɔ ka dumuni janin fitini sɔrɔ k'o dumu hɛrɛ la, o ka fisa ka dumuniba kɛ soo kɔnɔ kɛlɛ be min na. Baaraden hakiliman b'a kuntigi ka denkolon nɔɔ ta. A bena kɛ cɛntabagaw cɛma soo kɔnɔ. Warigwɛ ni sanu be sɛgɛsɛgɛ tasuma kɔnɔ. Nga Masaba le be adamaden dusu sɛgɛsɛgɛ. Kojugukɛla b'a tulo malɔ kumajugu fɛ. Galontigɛla b'a tulo dɛn nɛndenjugu lamagatɔ fɛ. Mɔgɔ min be dɛsɛbagatɔ dɔgɔya, o tigi b'a ɲaa don Danbaga la. Mɔgɔ min be nisɔndiya bɔnɛ la, o tigi te to ɲagwanbali ye. Mamadenw le ye mɔgɔkɔrɔbaw ka kunkɔrɔtafɛn ye. Wolobagaw le ye deenw ka boɲasɔrɔfɛn ye. Kumaɲuman te bɔ naloman daa la ka ye cogo min na, o cogo kelen la, galon ma ɲi ɲamɔgɔ daa la. Mɔgɔ dɔ ka miiri la, ko daa sanfɛn le bena kɛ a ma kunnadiya ye. A be miiri ko a ka koo bɛɛ bena ɲa o sababu la. Mɔgɔ min be ɲinɛ a tɔɲɔgɔn ka kojuguw kɔ, o tigi be barika don teriya la. Nga min b'a fɔ, ale be terimanw faran. Jalaki be digi hakilitigi la ka tɛmɛ golokami ɲaa kɛmɛ kan naloman na. Mɔgɔjugu be murutili le fɛ, ciden fariman bena ci a kama. Ka wara kunbɛn u ye min deen faga, o ka fisa ka naloman kunbɛn a ka nalomanya la. Mɔgɔ min be koɲuman sara ni kojugu ye, kojugu te fɔn a tigi ka soo. Ka kɛlɛ daminɛ ani ka dalan kari, o ye kelen ye. Sanni sɔsɔli ka gwan, i k'a dabila. Ka kojugukɛla to yen, ka tiɲɛtigi jalaki, o ye koo fila ye min ka go Masaba ye. Ka lɔnniya sansɔngɔ don naloman bolo, o be mun ɲa? Bari hakili t'a fɛ. Terimanw koo ka di ɲɔgɔn ye waati bɛɛ, nga i baden ta ye waatigwɛlɛnw tuma le ye. Hakilitan le b'a daa di ko a be lɔ n'a mɔgɔɲɔgɔn ka juru ye. Kɛlɛ koo ka di mɔgɔ min ye, hakɛ le ka di o tigi ye. Mɔgɔ min b'a yɛrɛ boɲa, o tigi be halakili le fɛ. Mɔgɔ min kɔnɔnako ma ɲi, o tigi tena hɛrɛ sɔrɔ. Mɔgɔ min daa ma ɲi, bɔnɛ bena ben o tigi kan. Naloman wolobaga ta ye tɔɔrɔ ye. A facɛ dusu te diya ka ye. Nisɔndiya be banabagatɔ kɛnɛya. Dusukasi be mɔgɔ fasa. Mɔgɔjugu le be daa sanfɛn minɛ dogo la ka sɔrɔ ka kiti tilenbali tigɛ. Hakilitigi te fili lɔnniyako ma. Nga min te se ka kɛ, naloman b'o le kan. Deen naloman ye a facɛ ka dusukasifɛn ye. A bamuso ta ye nimisa le ye. Ka alamaani la mɔgɔtilennin kan, o ma ɲi. Ka mɔgɔbaba bugɔ fana, o te koo daganin ye. Mɔgɔ min b'a yɛrɛ kumacogo kɔlɔsi, o tigi ye kolɔnbaga ye. Mɔgɔ min sabalinin be, o tigi ye hakilitigi ye. Ni naloman jera, a be se ka jati lɔnnikɛla ye. N'a ma kuma, a be se ka jati hakilitigi ye. Yɛrɛnafaɲinibaga le be sigi a kelen, n'i ko i b'a ladi, a be dimi. Hakilitigiya man di naloman ye. Ka se k'a kɔnɔnata fɔ, o le ka d'a ye. Juguya be na ni lɛɛbu ye. Yɛrɛdɔgɔya be na ni maloya ye. Mɔgɔ dalakuma ye jiba ye. Lɔnniya bɔyɔrɔ ye kɔɔ le ye. Ka fara kojugukɛla kan, ka mɔgɔtilennin jalaki kiti la, o ma ɲi! Naloman dalakuma be na ni kɛlɛ ye. A ka fɔta be na ni bugɔli ye. Naloman daa b'a mako sa. A daa le ye a yɛrɛ minɛjan ye. Nafigi ka kuma be i ko nigɛladumuni, dumuni diman. Mɔgɔ min b'a fari faga a ka baara la, o ni cɛnnikɛla bɛɛ ye kelen ye. Masaba ye dogoyɔrɔ barikaman ye. Mɔgɔtilennin be boli ka taga yen ka kisi. Nafolotigi ka nafolo be a fɛ i ko dugu barikaman. A ka miiri la, a be i ko kogojan, min b'a lamini. Yɛrɛboɲa be na ni cɛnni ye. Yɛrɛmajigi kɔfɛ ye kunkɔrɔta ye. Mɔgɔ min be kuma jaabi k'a sɔrɔ a m'a mɛn ka ɲa, o tigi ye naloman ye. A ta ye maloya ye. Mɔgɔ hakilisiginin be se bana kɔrɔ. Nga min hakili cɛnna, jɔn be se k'ale dɛmɛ? Hakilitigi be lɔnniya sɔrɔ. Lɔnnikɛla b'a tulo malɔ lɔnniyakuma na. Bonyafɛn be kɛ sababu ye mɔgɔ te degun. A b'a tigi dɛmɛ ka se mɔgɔbabaw fɛ. Kititigɛyɔrɔ la, mɔgɔ min be kɔn ka kuma, ale ta bɔnin be tiɲɛ ma, fɔɔ n'a kɛlɛkɛɲɔgɔn nana kuma tuma min na. Kalabon be sɔsɔli ban. A be setigiw faran ka bɔ ɲɔgɔn na. U donna balima min gasi la, ka gwɛrɛ ale la, o ka gwɛlɛ ka tɛmɛ ka don dugu barikaman kɔnɔ. Ka dugu barikaman minɛ, o ka nɔgɔ ni o sɔsɔli banni ye. Mɔgɔ be dumuni kɛ a dalakuma sababu la. A be balo a ka fɔta barika la. Saya ni sii be sɔrɔ adamaden ka kuma sababu la. Kuma ka di min ye, o tigi ben'a tɔnɔ sɔrɔ. Mɔgɔ min mana muso sɔrɔ, o tigi ye hɛrɛ sɔrɔ. O ye Masaba ka dɛmɛ ye a fɛ. Dɛsɛbagatɔ be daalili kɛ ni yɛrɛmajigi ye, nafolotigi b'a jaabi ni kumagwɛlɛn ye. Mɔgɔ teriw be se ka na ni bɔnɛ ye. Nga terisɔbɛ be se ka fisaya ni baden ye. Fantan min taamacogo ka ɲi, o ka fisa ni naloman kumakolon fɔbaga ye. Kolɔnbaliya ma ɲi mɔgɔ si fɛ. Mɔgɔ min be teliya kojugu, o tigi be fili. Mɔgɔ ka nalomanya b'a bila sirajugu kan. A be sɔrɔ ka dimi Masaba kɔrɔ. Nafolotigi teriw ka ca, nga fantan kɔni be fɔn a teri la. Seerekolon ɲagwanbali tena to. Galontigɛla tena kisi. Mɔgɔ caaman b'a fɛ k'u koo diya mɔgɔbaba ye. Mɔgɔ min be mɔgɔ sɔn, bɛɛ y'o tigi teri ye. Fantan koo ka go a balimaw bɛɛ ye. A teriw boliko te fɔ tugu! N'a b'a fɛ ka kuma n'u ye, a te mɔgɔ si ye. Mɔgɔ min be miiri, o tigi b'a yɛrɛ ka hɛrɛ fɛ. Ni mɔgɔ min tora hakilitigiya la, o tigi bena dagamu. Seerekolon ɲagwanbali tena to. Galontigɛla bena halaki. Naloman man kan ni fɛntigiya ye. Jɔɔn ka sigi masadenw kunna, o fana man fisa fewu. Hakilitigi te dimi joona. Ka yafa a hakɛ tabagaw ma, o y'a ka kunkɔrɔta ye. Masacɛ diminin be i ko jara sɔngɔtɔ. Nga a ka ɲumanya be i ko komiji, biin kan. Deen naloman b'a facɛ mako sa. Muso kɛlɛtigɛla be i ko boon min be sooro. Mɔgɔ be soo, ni nafolo sɔrɔ faa cɛɛn na. Nga muso hakilitigi ye Masaba ka sɔnfɛn ye. Salabagatɔya be mɔgɔ bila sinɔgɔ la. Baarakɛbali kɔni bena to kɔngɔ la sa. Mɔgɔ min be sariyaw bato, o tigi b'a nii kisi. Min t'a yɛrɛ taamacogo kɔlɔsi, o tigi bena sa. Ka koɲuman kɛ dɛsɛbagatɔ ye, o ye jurudon ye Masaba la, min be koɲuman juru sara. N'i jigi b'i deen ka ɲa kan, a ladi dɛ. Nga i kana dimi a kɔrɔ fɔɔ k'a faga. Dusutigi ɲaa ka kan ka gwan. N'i y'a to, o be dɔ fara a ka juguya kan. I tulo malɔ ladilikan na, sɔn mɔgɔ ka fɔta ma, janko a laban na, i fana ka kɛ lɔnnikɛla ye. Mɔgɔ kɔnɔnako ka ca. Nga Masaba sago ye min ye, o le be kɛ. Fɛɛn min be laɲini adamaden fɛ, o ye kantigiya le ye. Ka kɛ dɛsɛbagatɔ ye, o ka fisa ka kɛ galontigɛla ye. Masaba ɲasiran be sii di mɔgɔ ma. A ɲasiranbaga be wasa, ka si hɛrɛ la. Salabagatɔ b'a bolo don dumunikɛminan kɔnɔ. Ka na n'a ye a daa la, o ye baara ye. Ka mɔgɔjagabɔbaga bugɔ, o be kolɔnbali hakilitigiya. Ka hakilitigi ladi, o be dɔ fara a ka lɔnniya kan. Deen min b'a facɛ mako sa, k'a bamuso bila boli la, o ye deen ye min be maloya ni dɔgɔya se mɔgɔ ma. N deen! N'i ma sɔn ladili ma, i yɔrɔ bena jaɲa lɔnniya la. Seerekolon mako te tilenninya la. Mɔgɔjugu daa fanin be juguman le la. Ɲagwan labɛnnin lo mɔgɔjagabɔbagaw le kama. Bere labɛnnin lo nalomanw kɔɔ kama. Dɔrɔ be mɔgɔ bila yɛrɛboɲa na, minnifɛn fariman be mankan wili. Hakilitan le b'a min ka fa. Masacɛ diminin ni jara sɔngɔtɔ ɲasiran ye kelen ye. A dusu dimibaga be farati a nii kosɔn. Ka kɛlɛ ye k'a to yen, boɲa be o le la. Naloman le b'a yɛrɛ funufunu kɛlɛ kama. Salabagatɔ min ma se ka sɛnɛ kɛ samiɲa na, o be suman ɲini ka dɛsɛ a tigɛwaati la. Mɔgɔ kɔnɔnako be i ko jii min ka dun. Hakilitigi le be se k'a bɔ. Mɔgɔ caaman b'a fɔ k'olu ye kantigiw ye, nga jɔn le be se ka kantigi sɔrɔ? Mɔgɔtilennin taamacogo ka ɲi. A deenw bena duba sɔrɔ a kɔfɛ. Ni masacɛ sigira kiti kama tuma min na, koo nin filɛko kelen, a b'a cɛnyɔrɔ ye. Jɔn be se k'a fɔ ko ale kɔnɔ gwɛnin lo, ko ale te kojugu kɛ? Ka sumanikɛminanw fila ta san ni feere la, o ye koo ye min ka go Masaba ye. Denmisɛn yɛrɛ ka kɛwaliw b'a yira n'a taamacogo ka ɲi, n'a tilennin lo. Masaba le ye tulo dan mɛnni kama, ale lo ye ɲaa dan yeli kama. Kan'a to sinɔgɔ be diya i ye. N'o tɛ, fantanya bena se i ma. To ka wili joona, i bena wasa dumuni na. Sannikɛla be kule ko: «A ka gwɛlɛ!» Nga sanni kɛnin kɔ, a nisɔndiyanin le be kɔsegi. Sanu ni kolonkisɛ caaman be sɔrɔ. Nga hakilitigiyakuma fɔbaga sɔrɔ ka gwɛlɛ n'o bɛɛ ye. Mɔgɔ min y'a daa di mɔgɔ wɛrɛ ka juruko la, a ka deleke minɛ. Bari, a ko a be lɔ ni lonan kunko ye. Dumuni soɲani dumu ka di. Nga a laban be kɛ cɛncɛn ye a tigi daa la. Mɔgɔ ka koo latigɛnin be ɲa ladiliw barika la. N'i be taga kɛlɛ la, i ka koow jati minɛ fɔlɔ. Nafigi be gundo walaka. Mɔgɔ min daa te tugu, i yɛrɛ kɔlɔsi o la dɛ. Mɔgɔ min b'a faa n'a baa dɔgɔya, o tigi sii be ban i ko fitinɛ be faga cogo min na dibi be don. Nafolo min sɔrɔla joona joona, o te se ka taga ɲa. Kan'a fɔ ko: «Min kɛra n na, n bena o juru sara.» I ka koo to Masaba bolo, a bena i kisi. Ka namara kɛ sumani la, o ka go Masaba ye. Ka namara kɛ sumanikɛminan na, o ma ɲi. Mɔgɔ ka diɲɛlatigɛ be Masaba le bolo. Mɔgɔ be se k'a yɛrɛ taayɔrɔ lɔn cogo di? Mɔgɔ min be dajuru ta a kunfɛ ko: «N bena nin kɛ Masaba ta ye,» ka sɔrɔ ka miiri a daa dinin kɔ, o tigi be jaan la a yɛrɛ ɲa. Masacɛ hakiliman be mɔgɔjuguw bɔ yen. A b'u tereke duguma. Mɔgɔ hakili ye yeelen ye, Masaba be min d'a ma janko a k'a yɛrɛ sɛgɛsɛgɛ. Ɲumanya ni tiɲɛ be masacɛ sutara. Tilenninya le b'a ka masaya sabati. Kanbelen ka fanga y'a ka kunnawolonfɛn ye. Kunsigigwɛ ye cɛkɔrɔba ka kunkɔrɔtafɛn ye. Mandimini le ye juguya fura ye. Bugɔli min be digi kosɔbɛ, ale ye dɔ ye fana. Masacɛ hakili be i ko jii woyota Masaba bolo. Yɔrɔ min man'a diya, a b'a ɲasin yen. Mɔgɔ ka kɛwaliw bɛɛ ka ɲi a yɛrɛ ɲana. Nga Masaba le be mɔgɔw kɔnɔnakow cogoya lɔn. Ka ɲumanya ni tilenninya kɛ, o le ka di Masaba ye ka tɛmɛ saraka kan. Yɛrɛboɲa ni yɛrɛfunu, o ye koo ye min be mɔgɔjugu ka juguya yira. Baarakɛbaga ka jatiminɛ be na ni nafolo ye. Kɔrɔtɔkojugu be laban ni dɛsɛ ye. Mɔgɔ minw be nafolo sɔrɔ galon barika la, o tigiw ye nalomanw ye minw b'u yɛrɛ ka saya ɲini. Mɔgɔjugu ka fariya le b'a ta cɛn. Bari, a te sɔn ka tilenninyako kɛ. Mɔgɔ nijugu ka koo tilennin tɛ. Nga mɔgɔ kɔnɔgwɛ ka kɛwali tilennin lo. Mɔgɔ ka si kɛnɛma, o ka fisa ka to boon kɔnɔ ni muso kɛlɛtigɛla ye. Kojugukɛ le ka di mɔgɔjugu ye, hali a te makari a teri yɛrɛ la. N'u ye yɛrɛboɲala ɲaa gwan, o be hakili di naloman ma. N'u ye hakilitigi ladi, o be lɔnniya d'a ma. Tilenninyatigi ɲaa be mɔgɔjugu ka soo kan. A be bɔnɛ ben mɔgɔjuguw kan. Ni mɔgɔ min y'a tulo tugu dɛsɛbagatɔ kasikan na, o tigi fana bena daalili kɛ loon dɔ ka dɛsɛ, a tena jaabibaga sɔrɔ. Ni mɔgɔ dusu gwanna, ka fɛɛn d'a ma dogo la, o le y'a sumafɛn ye. N'a gwanna papapa, ka boɲafɛn d'a ma dogodogo la, o le y'a fura ye. Ka tilenninyako kɛ, o ye nisɔndiya ye mɔgɔtilennin fɛ. Nga kojugukɛla fɛ, o ye balawu ye. Mɔgɔ o mɔgɔ mana hakilitigiya sira bila, o tigi be tagara to ni suuw ye. Nisɔndiyako ka di mɔgɔ min ye, o tigi be kɛ dɛsɛbagatɔ ye. Duvɛn ni faamadumuni ka di mɔgɔ min ye, o tigi te kɛ nafolotigi ye. Mɔgɔjugu bena kɛ mɔgɔɲuman ka kunmabɔfɛn ye. Janfamɔgɔ bena kɛ mɔgɔtilennin ta ye. Mɔgɔ ka sigi yɔrɔlakolon na, o ka fisa i ka sigi ni muso kɛlɛtigɛla, ni mɔgɔ nidegunbaga ye. Nafoloɲuman ni fɛnsɔbɛw be sɔrɔ hakilitigi ka soo. Nga naloman kɔni b'a taw cɛn le. Mɔgɔ min be tilenninya ni ɲumanya kɛ, o tigi be sii sɔrɔ, u ben'a minɛ ni tilenninya ani boɲa ye. Hakilitigi be se ka cɛfariw ka dugu minɛ. U jigi lanin be dugu yɔrɔɲuman min kan, a b'o halaki. Mɔgɔ min be se a daa minɛcogo la, o tigi b'a yɛrɛ tanga dusukasi ma. Yɛrɛboɲala yadanin le be mɔgɔ jagabɔ. Yɛrɛboɲa be ye a ka kɛtaw bɛɛ la. Salabagatɔ nigɛlako b'a faga, bari, a fari te sɔn baara ma. Fɛɛnw nigɛ le b'ale la tile kuturu kɔnɔ. Mɔgɔtilennin be dili kɛ hali a te sigɛn. Mɔgɔjuguw ka saraka ye fɛnjugu ye, sankofɛrɛ n'u y'a bɔ ni miiriyajugu ye. Seere galontigɛla kɔni ta bena cɛn. Nga mɔgɔ min b'a tulo malɔ, fɔta b'ale fɛ kudayi. Mɔgɔjugu b'a ɲaa kumu ka mɔgɔw bila fili la. Nga mɔgɔtilennin b'a taamacogo kɔlɔsi. Adamaden ka lɔnniya, a ka hakilitigiya, walima a ka miiriya te yɛlɛmani don Masaba sago la. Mɔgɔ be soo labɛn kɛlɛ kama, nga see sɔrɔko be bɔ Masaba le fɛ. Tɔgɔɲuman ka fisa ni nafolo caaman ye, i koo ka diya tɔw ye, o ka fisa ni warigwɛ ni sanu ye. Nafolotigi ni fantan ye kelen ye. Masaba le y'u fila bɛɛ dan. Hakilitigi mana kojugu natɔ ye, a be dogo. Nga kolɔnbali be taga tɛmɛ a kɔrɔ, a daa be to a la. Yɛrɛmajigi, ani ka siran Masaba ɲa, o nafa ye nafolo, ni kunkɔrɔta ani sijan ye. Ŋɔni, ani jaanw be mɔgɔjugu ka sira kan. Nga mɔgɔ min b'a yɛrɛ nii fɛ, ale te gwɛrɛ o la. Siraɲuman don i deen wilitɔkura seen kɔrɔ. Hali n'a kɔrɔbayara, a ten'a bila fewu. Nafolotigi be fantanw kunna. Jurumantigi ye jurutigi ka jɔɔn ye. Kojugukɛla be kojugu tɔnɔ sɔrɔ bari, a ka kojugukɛ fanga bena cɛn. Mɔgɔɲuman bena hɛrɛ sɔrɔ bari, a be to k'a ka dumuni tilan ni dɛsɛbagatɔ ye. Mɔgɔjagabɔbaga gwɛn, kɛlɛ bena ban, sɔsɔli ni ɲɔgɔnlɛɛbu fana be ban. Mɔgɔ kɔnɔgwɛ kanubaga ni kumaɲuman fɔbaga, o ye masacɛ teri ye. Masaba be janto lɔnniya la. Nga a be namarakuma cɛn. Salabagatɔ ko jara le be kɛnɛma, ko a ben'ala faga sira kan. Kakalamuso dalakuma ye dingɛba ye. Masaba diminin be mɔgɔ min kɔrɔ, o tigi le be ben a kɔnɔ. Nalomankow le ka di denmisɛnw ye, nga u ɲagwanbere b'u bɔ o la. N'i be dɛsɛbagatɔ tɔɔrɔ, a be kɛ fɛntigi ye a laban na. Mɔgɔ min be fɛntigi sɔn, o tigi b'a yɛrɛ dɛsɛra le. I tulo malɔ ka mɛnni kɛ lɔnnikɛlaw ka kuma na. I sɔbɛ don ne ka lɔnniya la. K'u mara i dusu la, u bena diya i ye. I daa labɛnnin ka sɔrɔ a bɛɛ fɔli la. N bena i fana kalan bii janko e jigi ka to Masaba kan. N ye dakuru ɲaa bi saba sɛbɛn i ye ka ladili ni lɔnniya d'i ma. Waasa ka tiɲɛkuma ni koo halala yira i la, i ka se ka jaabili tilennin di e cibaga ma. Kana fantan namara a ka fantanya kama. Kana digi dɛsɛbagatɔ kan kititigɛyɔrɔ la. Bari, Masaba bena lɔ n'a ka koo ye. Mɔgɔ minw b'a ka fɛɛnw bɔsi, a bena olu nii bɔ. Kana teriya don ni dusubatigi ye, kana taama ni mɔgɔ fariman ye. N'o tɛ, i ben'a ka kɛwaliw dege, min bena kɛ i ka saya sababu ye. Kana sɔn ka lɔ ni mɔgɔ ka juru ye dɛ. Kana i daa di dɔ ka juru sara la fewu. N'a sɔrɔ i tena cogo sɔrɔ k'a sara. Mun na u bena i ka ladilan bɔsi k'i to a kan? I faaw tun ye kabakuru minw bila fɔlɔfɔlɔ k'u ka foro daan bɔ i kana o yɛlɛma. I be bololabaarakɛla dɔ lɔn min be se a ka baara la kosɔbɛ wa? A be se ka taga to masaw ɲakɔrɔ sanni a ka to mɔgɔ gwansanw cɛma. N'i tagara dumunikɛyɔrɔ mɔgɔbaba dɔ ka soo, mɔgɔ min siginin be i ɲafɛ, o tigi kɔlɔsi ka ɲa. N'o y'a sɔrɔ i ye nugubatɔ ye, i dumuni kɛcogo jati minɛ. Kana i ɲaa bɔ a ka dumuni diman fɛ bari, o ye namara dumuni ye. Kana i yɛrɛ sigɛn ka nafolo ɲini, a koo miiri dabila. I ɲaa latɔ a kan, a tunutɔ lo. A be i ko gaman b'a fɛ, i n'a fɔ sɛgɛn, ka van sankolo kɔnɔ. Kana mɔgɔjugu ka dumuni dumu, kana i ɲaa bɔ a ka dumuni diman fɛ. Bari, a kɔnɔnako n'a ka fɔta te kelen ye. A b'a fɔ ko: «Dumuni kɛ, minni kɛ.» K'a sɔrɔ a kɔnɔ finnin be. I ye lɔgɔma min kunu, i ben'a fɔɔnɔ. I ka kumaɲuman be kɛ fuu ye. Kana kuma naloman tulo kɔrɔ, n'o tɛ, a bena i ka lɔnniyakuma lɔgɔbɔ. U tun ye kabakuru minw bila fɔlɔfɔlɔ ka foro daan bɔ, kana u yɛlɛma. Kana sɛnɛ kɛ ka don falatɔ ta la. A dɛmɛbaga ye Setigi ye, ale lo bena lɔ n'a kunko ye i kama. I sɔbɛ don lɔnniya la. I tulo malɔ lɔnniyakuma na. Kana deen to kolobali. N'i y'a bugɔ ni golokami ye, a tena sa. Bari n'i y'a bugɔ ni golokami ye, i b'a kisi saya ma. N deen, n'i kɛra kolɔnbaga ye, n dusu bena diya. N'i be kuma ni hɔrɔnya ye, ne nisɔn be diya haali. Kana kojugukɛla ɲagoya. Siran Masaba ɲa tuma bɛɛ. Bari, siniɲasigi b'a la. E jigi tena kɛ gwansan ye. N deen, i tulo malɔ ka kɛ kolɔnbaga ye, i taamacogo be ɲa. Kana taama ni dɔrɔtɔw ye dɛ! Kana taama ni sogodumuwaraw ye dɛ! Bari, dɔrɔtɔ ni dumunibakɛla bena dɛsɛ, salabagatɔya be na ni fanikolondon ye. Mɛnni kɛ i faa fɛ, min y'i wolo. Kana i baa dɔgɔya a kɔrɔya tuma na. I ka tiɲɛ ɲini k'a mara. Lɔnniya, ni ladili, ani hakilitigiya ɲini fana. Dentilennin faa be nisɔndiya kosɔbɛ, hakilitigi wolobaga be nisɔndiya. A to nisɔndiya ka kɛ i faa n'i baa ta ye. A to nisɔndiya ka kɛ i woloba ta ye. N deen, la n na. Ne ka kokɛta ka diya i ye. Tiɲɛ na, kakalamuso be i ko dingɛba. Mɔgɔ wɛrɛ muso be i ko kɔlɔn dafitini. A be i ko benkannikɛla, a be dɛn, a be cɛɛ caaman bila kakalaya la. Jɔnw le b'a fɔ: «Aba!»? Jɔnw le b'a fɔ: «Wi!»? Jɔnw le be kɛlɛ la tuma bɛɛ? Jɔnw le be sɔngɔra tuma bɛɛ? Jɔnw le mandiminin be ni kuun t'a la? Jɔnw le be yeli kɛra fila fila? Minw be sigi ka mɛn duvɛnmin na, olu lo. Minw be minnifɛn ɲagamininw fɛ, olu lo. Kana i ɲaa bɔ duvɛn ɲaa wulencogo fɛ dɛ. Kan'a manamanacogo filɛ filen kɔnɔ dɛ, a jigi ka teli gɔnɔ na. A laban be mɔgɔ cin i ko saa, a b'a cin i ko fɔnfɔnni. I bena kabakofɛnw ye, i ka miiri bena i bila nalomanyakuma na. I bena kɛ i ko mɔgɔ min lanin be kɔgɔji kɔnɔ, i ko mɔgɔ min lanin be kurunba sanfɛ, n'a be fifa. Min ko: «U ye n bugɔ! Nga n yɔrɔ si te n dimina! U ye n tinba! A ma digi n na. Ni n kununna, n bena dɔ min tugu.» Kana mɔgɔjugu ɲagoya, kana sɔn a ka taamaɲɔgɔnya la. Bari, u ka miiri be kojugukɛ le kan dɔrɔn, u be kojugu dama le fɔ. Mɔgɔ be soo lɔ lɔnniya barika la. Hakilitigiya le b'a to mɔgɔ ka soo sigicogo be ɲa. Soo be fa lɔnniya sababu la, dakamanaminanw, ni minanɲumanw be sɔrɔ a kɔnɔ. Hakilitigi fanga ka bon. Kolɔn be mɔgɔ barika boɲa. Kɛlɛdenw be kɛlɛ kɛ ni jatiminɛ le ye, u be see sɔrɔ ladilikɛbagaw caya kosɔn. Naloman te se ka hakilitigi ka kuma faamu. A man kan k'a daa yɛlɛ dugu koo ɲanabɔyɔrɔ la. Mɔgɔ min be kojugukɛ miiri, o tigi le be wele janfamɔgɔ. Naloman te miiri foyi la ni kojugu tɛ. Mɔgɔ ɲanagwɛlɛn koo ka go mɔgɔw ye. Gwɛlɛya loon na, n'i b'i fari faga, i barika ka dɔgɔ dɛ! U be tagara ni mɔgɔ min ye fagayɔrɔ, o kisi. U be min talontalonna ka ta'a halaki, o bɔsi. N'i ko: «A filɛ! Ne tun ma bɔ a kala ma!», o tuma, mɔgɔw kɔnɔnako lɔnbaga m'o faamu wa? Ale min b'i tanga, a b'a lɔn do. A bena mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka kɛta sara. Lii dumu n deen, a ka di dɛ. Liwaga bena diya i daa la dɛ. Lɔnniya bena kɛ i ma hɛrɛ ye ten, i k'a lɔn. N'i y'a sɔrɔ, a bena kɛ i ma siniɲasigi ye, i jigi tena kɛ gwansan ye. Kana dɛn mɔgɔtilennin ka yɔrɔ la i ko benkannikɛla. Kan'a ka boon ci. Bari, mɔgɔtilennin be ben siɲɛ caaman ka wili. Nga gwɛlɛya tuma na, mɔgɔjugu be ben pepewu. Kana yɛlɛko i jugu benko la. Kana nisɔndiya ko i jugu nagasira. N'o tɛ, ni Masaba y'o ye, o tena diya a ye. A bena tila k'a ka dimi nɔgɔya i jugu kan. Kana dimi kojugukɛla kosɔn. Kana i ɲaa bɔ mɔgɔjugu fɛ. Bari siniɲasigi te kojugukɛla fɛ. Mɔgɔjugu ka fitinɛ bena faga. N deen, siran Masaba ni masacɛ ɲa. Kana fara mɔgɔmurutininw kan. Bari balawu be se ka bari u la. Masaba, walima masacɛ bena tɔɔrɔ min lase u ma, e t'o lɔn. Nin ye lɔnnikɛlaw ta ye tugu. Ka wolomani kɛ kiti la, o ma ɲi. Mɔgɔ o mɔgɔ man'a fɔ mɔgɔjugu ye ko: «Tiɲɛ b'i fɛ.» Jama bena o tigi danga, siyaw ben'a maloya. Mɔgɔjugu jalakibaga ta ka ɲi, a bena duba ni boɲa sɔrɔ. Ka jaabili kɛ ni kɔnɔgwɛ ye, o ye teriya taamasiɲɛ ye. I ka baara labɛn kɛnɛma, a labɛn i ka foro la. O kɔ, i bena se k'i ka soo lɔ. Kana kɛ seere ye i sigiɲɔgɔn kama ni tiɲɛ tɛ. Walima i b'a fɛ ka mɔgɔ namara i ka kuma na wa? Kan'a fɔ ko: «N ben'a ta ɲɔgɔn kɛ a la. N bena mɔgɔ kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'a ka kɛta ye.» Ne tɛmɛna salabagatɔ dɔ ka foro daa la, hakilitan dɔ ka * ɛrɛzɛnforo daa la. Mun le be ye yen? Ŋɔni ni binjugu kɛra k'a bɛɛ datugu. Kogo min tun lɔra ni kabakuru ye, ale benna. Ne y'a filɛ, k'a jati minɛ. Ne ye koo min ye, o ye hakili di ne ma ko: «E lo be la ka jan, e lo be la ka sinɔgɔ, e lo te foyi kɛ. Fantanya be na cun i kan i ko soon, dɛsɛ bena bari i la i ko benkannikɛla.» Solomani ka talen dɔw filɛ nin ye, Zuda masacɛ Ezekiyasi ka mɔgɔw y'u sɛbɛn. Ala ka boɲa ye ka koow dogo. Masacɛ ka boɲa ye ka koow sɛgɛsɛgɛ. Sankolo yɔrɔ jaɲa te lɔn, dugukolo kɔnɔ duɲa te lɔn fana. O cogo kelen na, masaw kɔnɔnakow fana te lɔn. Warigwɛ nɔgɔ bɔ a la, warigwɛbaarabaga be se k'a baara o tuma na. Mɔgɔjugu bɔ masacɛ ɲa, a ka masaya bena sabati tilenninya barika la. Kan'i yɛrɛ boɲa masacɛ ɲakɔrɔ. Kan'i yɛrɛ bila mɔgɔbayɔrɔ la. A ka fisa u k'i wele ka lɔyɔrɔba d'i ma sanni u k'i dɔgɔya mɔgɔbaba dɔ kosɔn. I ɲaa lara fɛɛn min kan, kana kɔrɔtɔ o ɲafɔko la kititigɛyɔrɔ la. N'o tɛ, n'i kɛlɛɲɔgɔn y'i maloya, a laban na, i ben'a kɛ di? Ni koo donna e ni dɔ cɛ, a ɲanabɔ n'a tigi ye. Nga kana mɔgɔ wɛrɛ ka gundo fɔ. N'o tɛ, o tigi bena i nɛni a mɛntɔ, i tena se ka bɔyɔrɔ sɔrɔ o kuma na. Kuma min kɛcogo ɲana, o ni sanu ɲɛgɛnni, ka warigwɛ kɛ a la bɛɛ ka kan. Bololanigɛ ni kɔnɔkisɛ sanulaman be cogo min na, hakilitigi ka ladili be ten a mɛnbaga fɛ. Jisuma be mɔgɔ kaan suma cogo min na funteni tuma na, cidensɔbɛ b'a cibaga, a kuntigi dusu suma ten fana. Mɔgɔ min b'a yɛrɛ boɲa, ko a be fɛɛn di mɔgɔ ma, k'a sɔrɔ a t'a kɛ, o tigi be i ko saan min finna, fɔɲɔ wilila, sanji ma na. Muɲuli barika la, mɔgɔ be se kititigɛla kɔrɔ. Kuma diman be se ka mɔgɔ barikaman magaya. N'i ye lii sɔrɔ, a dumu ka kɛɲɛ, n'o tɛ, i ben'a fɔɔnɔ i fanin kɔ. Kana taga i sigiɲɔgɔn fɛ tuma bɛɛ, n'o tɛ, n'a sigɛnna e kɔrɔ, e koo bena goya a ye. Mɔgɔ min be galon seereya la a tɔɲɔgɔn kan, o tigi ni bere ni murujan ani biɲɛ le ka kan. Mɔgɔ min b'a jigi la namaramɔgɔ kan gwɛlɛya loon na, o tigi be kɛ i ko a ɲiin karinin lo ani a seen mugunin. Ka dɔnkili la dusukasitɔ ye, o ni mɔgɔ ka nɛnɛdulɔki bɔko le ye kelen ye nɛnɛlon na, walima ka vinɛgiri kɛ joli la. Ni kɔngɔ b'i jugu la, dumuni d'a ma. Ni minnɔgɔ b'a la, jii d'a ma. N'i y'o kɛ, a bena kɛ i ko i ye takami le bon a kunna. Masaba le bena i sara. Kɔrɔnfɛ fɔɲɔ be na ni sanji ye. Kumakolon be na ni ɲakumu ye. Mɔgɔ ka si kɛnɛma, o ka fisa ka to boon kɔnɔ ni muso kɛlɛtigɛla ye. Jisuma koo ka di minnɔgɔtɔ ye cogo min na, kibaru diman min bɔra yɔrɔjan, be ten le a mɛnbagaw fɛ. Jii bɔyɔrɔ, walima kɔlɔnji duurunin be cogo min na, mɔgɔtilennin k'a to mɔgɔjugu ta ma, o be ten. Lii dumukojugu ma ɲi. Boɲa ɲinikojugu fana ma ɲi. Mɔgɔ min te se k'a yɛrɛ minɛ, o tigi ni dugu labilanin le ka kan. Sanji ni * sanji siminin te ben suman tigɛtuma na cogo min na, o cogo kelen la, boɲa te bɛn naloman ma. Kɔnɔnin ni naganagani be van ka tɛmɛ cogo min na, o cogo kelen la, kuun te danga min na, o be tɛmɛ gwansan. Busan ka kan ni soo ye, dajuru ka kan ni fali ye, bere le ka kan naloman kɔɔ la. Kana naloman jaabi n'a ka nalomanyakuma ɲɔgɔn ye, n'o tɛ, aw bena kɛ kelen ye. Naloman jaabi ka kɛɲɛ n'a ka nalomanya ye, n'o tɛ, a ben'a yɛrɛ jati hakilitigi ye. Naloman cibaga be i ko mɔgɔ min b'a yɛrɛ seen tigɛra. A be kunko ɲini a yɛrɛ ye. Muruku seenw b'a kɔrɔ cogo min na, talen fana be ten naloman daa la. Ka kabakuru siri bɛrɛbonnan na ko i b'a bon, o ni ka boɲa la naloman kan, le ye kelen ye. Naloman ka talen la, o ni dɔrɔtɔ ka ŋɔnibusan ta a bolo, o ye kelen ye. Mɔgɔ min be naloman, walima tɛmɛbaga ta baara la, o tigi be i ko kalatigi min be mɔgɔw bɛɛ mandimi. Wulu be segi k'a fɔɔnɔ dumu cogo min na, o cogo kelen na, naloman be segi a ka nalomanyakow kan. Mɔgɔ min b'a yɛrɛ jati hakilitigi ye, ale ka nalomanya ka jugu ni naloman ta ye. Salabagatɔ ko: «Wara le be sira kan, jara be bɔlɔnw na.» Koon be munumunu a seenw kan cogo min na, salabagatɔ be yɛlɛmayɛlɛma a ka dilan kan ten le. Salabagatɔ b'a bolo don dumunikɛminan kɔnɔ. A segiko k'a don a daa la, o ye baara ye. Salabagatɔ b'a miiri ko ale ka ceku ni mɔgɔ wolonwula ye minw be se mɔgɔ jaabicogo la. K'i niin don kɛlɛ la min t'i ta ye, o ni ka wulu tɛmɛtɔ ye ko i b'a minɛ a tulow ma, ye kelen ye. Fatɔ min b'a la ka tasuma fili a gɛrɛfɛlaw la, ani ka biɲɛw bon, minw ye mɔgɔfagakow ye, o ni mɔgɔ min b'a tɔɲɔgɔn nigɛ ka tila k'a fɔ ko tolon tun lo, o ye kelen ye. Ni lɔgɔ dɛsɛra gwaa la, tasuma be faga. Ni nafigi bɔra aw cɛ la, kɛlɛ be ban. Finfin mananin ye takami ye, lɔgɔ be mana ka kɛ tasuma ye. O cogo kelen na, kɛlɛtigɛla be kɛlɛ juguya. Nafigi ka kuma be i ko nigɛladumuni, dumuni diman. Kuma diman fɔbaga min kɔnɔ ka jugu, o ni ka warigwɛ nɔgɔnin yelen k'a mɔ bɔgɔdaga la, ye kelen ye. Mɔgɔjugu b'a daa diya, nga a kɔnɔ finnin lo. N'a ye kuma diman fɔ, kana l'a la bari, miiriyajugu caaman b'a kɔnɔ. A be se k'a tɔɲɔgɔn kɔniyako dogo cekuya kosɔn, nga a ka juguya bena ye jama cɛma. Mɔgɔ min be dingɛkolon sogi, o tigi le be ben a kɔnɔ. Kabakuru be kɔsegi ka ben a kolonkolonbaga le kan. Galontigɛla be minw tɔɔrɔ, olu koo ka go a ye. Mɔgɔnigɛbaga be na ni bɔnɛ ye. Kan'i yɛrɛ boɲa siniko la bari, bii bena laban cogo min na, i t'o lɔn. I k'a to mɔgɔ wɛrɛ k'i tanu, o kana bɔ i yɛrɛ daa la. Mɔgɔ wɛrɛ k'o kɛ i ye, a kana kɛ i yɛrɛ ye. Kabakuru ka gwili, ani cɛncɛn fana. Nga naloman k'i sigɛn, o doni ka gwili n'o bɛɛ ye. Fariya ka jugu, lɔyɔrɔ te dusugwan na. Nga jɔn le be se ka lɔ keliya ɲa? Jalaki min be kɛ ni kɔnɔgwɛ ye, o ka fisa ni teriya ye min te ye. Teri ka ladiligwɛlɛnw le b'a ka tilenninya yira. I jugu ka foliɲuman ye namarako ye. Mɔgɔ min fanin lo, o tigi le be ban lii la. N'o tɛ fɛɛn kunaman bɛɛ ka di kɔngɔtɔ daa la. Mɔgɔ min yɔrɔ ka jan a faso la, o tigi be i ko kɔnɔ min yɔrɔ ka jan a ka ɲaga la. Tulu kasadiman ni wusulan be mɔgɔ dusu diya. Diya min be teriya la, o ka fisa i ma n'i yɛrɛ ka ladili ye. Kana ban i teri la, walima i facɛ teri la. Kana don i balima kan gwɛlɛya loon na. Sigiɲɔgɔn min yɔrɔ ka surun, o ka fisa ni yɔrɔjan balima ye tuma dɔ. N deen, kɛ hakilitigi ye, o bena ne nisɔndiya. O la, ne bena se ka n dɔgɔyabaga jaabi. Hakilitigi mana kojugu natɔ ye, a be dogo. Nga kolɔnbali be taga tɛmɛ a kɔrɔ, a daa be to a la. Mɔgɔ min y'a daa di mɔgɔ wɛrɛ ka juruko la, a ka deleke minɛ. Bari, a ko a be lɔ ni lonan kunko ye. N'i y'i sigiɲɔgɔn fo sɔgɔmada joona ni kanba ye, o be jati danga ye. Boon min be to ka sooro o ni muso kɛlɛtigɛla ka kan. O muso ɲɔgɔn marako ye fuu ye. A marako fana be i ko tulu jiman marako e tigɛ kɔnɔ. Nigɛ be nigɛ daa diya cogo min na, o cogo kelen la, mɔgɔ b'a tɔɲɔgɔn hakili diya. Ni mɔgɔ min y'a ka torosun ladon ka ɲa, a ben'a deen dumu. Ni mɔgɔ min y'a kuntigi minɛ ka ɲa, o tigi bena kunkɔrɔta sɔrɔ. N'i ye filɛli kɛ jii kɔnɔ, i b'i yɛrɛ ɲada ye cogo min na, o cogo kelen na, mɔgɔ ka miiriya b'a sɔɔn yira. Lahara ye fabali ye cogo min na, adamaden ye wasabali ye ten fana. Warigwɛ ni sanu be sɛgɛsɛgɛ tasuma na. Adamaden be tanuli min sɔrɔ, a cogo be lɔn o le fɛ. Hali n'i ye naloman susu i ko sumankisɛ, a ka nalomanya tena bɔ a la. Jija k'i ka begɛnw cogo lɔn, i janto u la kosɔbɛ. Bari nafolo te to mɔgɔ fɛ tuma bɛɛ, masaya fana te mɛn kudayi. I ka biin kan. Biin be nugura tuma min na, i ka kulu kan ta tigɛ fana. I ka sagaw sii kɛ i ka fani ye, i ka bakɔrɔninw kɛ foro sɔngɔ ye. I ka banɔnɔ caaman sɔrɔ k'i yɛrɛ balo. A kɛ i ka denbaya n'i ka baaradenw ka dumuni ye. Mɔgɔjugu be boli k'a sɔrɔ mɔgɔ t'a gwɛnna. Nga mɔgɔtilennin hakili siginin lo i ko jarakanbelen. Ni murutili be kɛ jamana min kɔnɔ, a kuntigiw be caya. Nga hakilitigi kolɔnbaga sababu la, ɲamalɔ be na. Kuntigi min be dɛsɛbagatɔw tɔɲɔ, o ni sanjugu bɛnnin bɛɛ ye kelen ye. A tɛmɛnin kɔfɛ, dumuni te yen. Mɔgɔ min be ban Ala ka sariya la, o tigi be mɔgɔjuguw tanu. Sariya batobagaw be dimi mɔgɔjugu kɔrɔ. Mɔgɔjugu te tilenninyako faamu. Nga Masaba yɔrɔ ɲinibagaw be koo bɛɛ faamu. Fantan min taamacogo ka ɲi, ka fisa ni nafolotigi namaramɔgɔ ye. Sariya batobaga ye deen hakilitigi ye. Nga deen min be taga kakalaw fɛ, o be maloya bil'a facɛ la. Jurudonbaga min be tɔnɔjugu ɲini k'a ka nafolo caya, o nafolo nin be yɛlɛma ka kɛ mɔgɔ wɛrɛ ta ye min be makari fantanw na. Mɔgɔ min te sɔn sariyakuma be don a tulo la, ale ka Aladali yɛrɛ ye fɛnjugu ye. Mɔgɔ min be kɛ sababu ye ka mɔgɔtilennin bila sirajugu kan, o tigi bena ben a yɛrɛ ka jaan kɔnɔ. Nga mɔgɔɲuman bena hɛrɛ sɔrɔ. Nafolotigi be miiri ko ale ye kolɔnbaga ye. Nga fantan hakilitigi be se k'a ka koo faamu. Ni mɔgɔtilennin ye see sɔrɔ, o boɲa be se bɛɛ ma. Ni mɔgɔjugu ye fanga ta, bɛɛ b'a yɛrɛ ɲini. Mɔgɔ min te lɔ a ka kojugu kɛnin na, o ka koo te ɲa. Nga min be lɔ a ta la, ani ka nimisa u la, Ala be makari ale la. Mɔgɔ min b'a yɛrɛ kɔlɔsi kojugu la tuma bɛɛ, o tigi dagamunin lo. Nga min kɔni b'a dusu gwɛlɛya, bɔnɛ bena o tigi sɔrɔ. Mɔgɔjugu ka kɛ kuntigi ye fantanjamana na, o ni jara ŋunatɔ, walima warajugu kɔngɔtɔ ka kan. Ɲamɔgɔ hakilitan kɔni be to ka bagamako kɛ dɔrɔn. Min te sɔn namarafɛn ɲini la, ale bena sijan sɔrɔ. Mɔgɔ min nii tɔɔrɔnin lo bari a ye mɔgɔ faga, ale bena boli fɔɔ ka se kaso la. Mɔgɔ kan'a lalɔ. Mɔgɔ min taamacogo ka ɲi, o tigi be kisi. Nga min be faan fila koo kɛ, o tigi be ben. Mɔgɔ min b'a ka foro sɛnɛ, o tigi bena fa dumuni na. Nga min be boliboli kokuntanw kɔ, dɛsɛ bena to a kan. Mɔgɔtilennin be duba sɔrɔ kosɔbɛ. Nga mɔgɔ min kɔrɔtɔnin lo ka kɛ nafolotigi ye, o tigi ɲagwanbali tena to. A ma ɲi mɔgɔ ka mɔgɔ woloma. Nga mɔgɔ dɔw b'o kojugu nin kɛ lɔgɔma kelen yɛrɛ kama. Wasabali be boli nafolo kɔ. A t'a lɔn ko dɛsɛ bena se a ma. Mɔgɔ jalakibaga koo be tila ka diya o tigi ye ka tɛmɛ a nigɛbaga kan. Mɔgɔ min b'a faa n'a baa bololafɛn soɲa k'a fɔ k'o te kojugu ye, o tigi ni cɛnnikɛla ka kan. Yɛrɛboɲala ye kɛlɛtigɛla ye. Nga mɔgɔ min b'a jigi la Masaba kan, o tigi bena nafolo caaman sɔrɔ. Mɔgɔ min b'a jigi la a yɛrɛ ka miiriya kan, o tigi ye naloman le ye. Nga min be taama ni hakilitigiya ye, ale bena kisi. Mɔgɔ min be dɛsɛbagatɔ sɔn, o tigi tena dɛsɛ foyi la. Nga min t'a fɛ ka dɛsɛbagatɔ ye, danga b'o tigi kan. Ni mɔgɔjugu ye fanga ta, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ be dogo. Nga n'a ka fanga cɛnna, mɔgɔtilenninw be caya. Mɔgɔ min te sɔn ka ye ladili ma, o tigi bena bari ka halaki, fura tena sɔrɔ a la. Ni mɔgɔtilenninw be fanga la, fasodenw be nisɔndiya. Nga ni mɔgɔjugu lo, fasodenw be ŋunan. Hakilitigiya koo ka di mɔgɔ min ye, o tigi b'a facɛ nisɔndiya. Nga mɔgɔ min be taga kakalamusow fɛ, ale b'a ka nafolo cɛnna. Masacɛ ka tilenninya barika la, jamana be ɲa. Nga n'a be lɛnpogwɛlɛnw sigi, a b'a nagasi. Mɔgɔ min b'a mɔgɔɲɔgɔn nigɛ, o tigi be jaan lar'a yɛrɛ ɲa. Mɔgɔjugu ka kojugu ye jaan ye a yɛrɛ ma. Nga mɔgɔtilenninw be nisɔndiya kosɔbɛ. Fantanw ka kan ni min ye, mɔgɔtilennin be janto o la. Nga o hakili te mɔgɔjugu fɛ ka se k'o lɔn. Mɔgɔlɔgɔbɔbagaw be dugumɔgɔw ɲagami, nga hakilitigiw b'u dusu suma. Ni kiti donna hakilitigi ni naloman cɛ, hakilitigi dimina wo, a yɛlɛla wo, hɛrɛ tena sɔrɔ a fɛ. Hɔrɔn koo ka go mɔgɔfagala ye. Nga mɔgɔtilenninw b'a tanga. Naloman te mɛn k'a ka dimi bɛɛ yira. Nga hakilitigi b'a ta minɛ ka ɲa, k'a muɲu. Ni kuntigi tora ka mɛnni kɛ galontigɛlaw fɛ, a ka ɲamɔgɔw be kɛ mɔgɔkolonw ye. Fantan ni mɔgɔtɔɔrɔbaga bɛɛ ka koo ye kelen ye. Masaba le be ɲaa di u bɛɛ ma. Masacɛ min be fantanw ka koo ɲanabɔ ni tilenninya ye, ale ka masaya be sabati tuma bɛɛ. Bere ni ladili be hakili di mɔgɔ ma. Nga deen min labilara, ale be maloya bila a bamuso la. Ni mɔgɔjuguw cayara, kojugu fana be caya. Nga mɔgɔtilenninw bena u nagasitɔ ye. I deen ladi dɛ, o la, i bena ɲasuma sɔrɔ. A bena e nisɔndiya. Kiraya tanya kosɔn, jamanadenw be taga u kunfɛ. Sariya batobaga kɔni bena duba sɔrɔ. Kuma te jɔɔn ladifɛn ye, hali n'a y'a faamu, a ten'a kɛ. Naloman ka fisa ni mɔgɔ ye min be kuma k'a sɔrɔ a te miiri. Jɔɔn min minɛcogo ɲana kojugu kabini a kanbelentuma, ale laban b'a yɛrɛ jati a tigi deen ye. Dusubatigi be kɛlɛ wili. Dusubatigi be kojugu caaman kɛ. Adamaden ka yɛrɛboɲa b'a dɔgɔya. Nga yɛrɛmajigi miiriya be min fɛ, o tigi bena boɲa sɔrɔ. Soon bololafɛn minɛbaga be kojugu kɛr'a yɛrɛ la. U ye wango la k'a tigi danga, a b'o kala ma nga a te foyi fɔ. Ka siran adamaden ɲa, o laban ka jugu. Nga mɔgɔ min y'a jigi la Masaba kan, o tigi be sutara la. Mɔgɔ caaman be dɛmɛ ɲini jamana ɲamɔgɔ fɛ, nga Masaba dɔrɔn le be se ka tiɲɛ di. Mɔgɔjugu koo ka go mɔgɔtilennin ye. Mɔgɔtilennin koo ka go mɔgɔjugu ye. Yake dencɛ Aguri ka kuma. A ye kuma min fɔ Itiyɛli ye. A ya fɔ Itiyɛli ni Ukali ye. Tiɲɛ na, ne le nalonna ka tɛmɛ mɔgɔw bɛɛ kan. Adamadenya la, ne kɛra hakilitan ye. Ne ma lɔnniya sɔrɔ, min be kɛ sababu ye n be Ala lɔn. Jɔn yɛlɛla sankolo la, ka kɔsegi ka na? Jɔn delila ka fɔɲɔ minɛ n'a bolo ye? Jɔn le sera ka jiiw mara ka ye a ka fani la? Jɔn le ye diɲɛ daan bɔ? O tigi tɔgɔ be di? A deen tɔgɔ be di fana? O fɔ n ye n'i b'a lɔn! Ala ka kuma bɛɛ ye tiɲɛ ye. Mɔgɔ min b'a yɛrɛ kalif'a ma, a b'o tigi sutara. Kana foyi fara a ka kuma kan. N'o tɛ, a b'i jalaki k'a yira ko i ye galontigɛla ye. Ne be fɛɛn fila daali e Masaba fɛ, kana ban k'o kɛ n ye fɔɔ ka taga n sa. Ne kisi namarakuma ni galon ma, ne kisi fantanya ni nafolotigiya ma, n ka balo dama di n ma. Nafolocaya kan'a kɛ ne be tigɛ i la k'a fɔ ko: «Masaba ye jɔn ye?» Walima dɛsɛ kana ne bila soɲani na, min bena ele, ne ka Ala tɔgɔ cɛn. Kana galon la jɔɔn kan a kuntigi fɛ. N'o tɛ, a bena i danga, a ka danga fana bena i minɛ. Mɔgɔ dɔw be u faa danga, u te kumaɲuman fɔ u baa ye fewu! Mɔgɔ dɔw b'u yɛrɛ jati mɔgɔ gwɛninw ye k'a sɔrɔ u saniyanin tɛ fewu! Mɔgɔ dɔw b'u yɛrɛ boɲa, u te tɔw jati! Mɔgɔ dɔw ɲiiw be i ko murujanjanw, u yewagaw be i ko muruw, u labɛnnin lo ka fantanw ta cɛn jamana kɔnɔ ani ka dɛsɛbagatɔw niin bɔ mɔgɔw la. Denmuso fila be nɔri fɛ, minw ko: «A di, a di!» Fɛɛn saba be yen minw te wasa fewu. Naani be yen minw t'a fɔ fewu ko: «A ka ɲi ten!» Lahara, ni muso wolobali, jii te dugukolo min labɔ ani tasuma, min t'a fɔ fewu ko: «A ka ɲi ten!» Mɔgɔ min b'a ɲaa don a facɛ la, n'a te mɛnni kɛ a bamuso fɛ, badala kaankaanw le bena o tigi halaki, sɛgɛnw le ben'a dumu. Koo saba filɛ minw be ne dabari ban. Naani lo yɛrɛ, n te minw faamu: sɛgɛn tɛmɛcogo sankolo la, saa tɛmɛcogo fara kan, kurun tɛmɛcogo kɔgɔji kan, fɛɛn min be cɛɛ ɲasin muso ma. Kakalamuso ta filɛ: a be kakalaya kɛ ka tila k'a fɔ ko ale ma foyi kɛ. Koo saba filɛ minw be jamana ɲagami. Naani yɛrɛ lo minw te kun jamana kɔnɔ: Jɔɔn ka kɛ masacɛ ye, naloman ka dumuni sɔrɔ fɔɔ ka wasa, muso sɔnjugu ka furu sɔrɔ, baaradenmuso k'a kuntigimuso cɛɛn ta. Fɛɛn naani filɛ minw ka dɔgɔ dugukolo kan haali, nga u hakili ka bon kosɔbɛ. Barika te dugumɛnɛw la, nga u b'u ka makoya dumuni kafo tilemana tuma le. Barika te farawonyinanw na, nga u b'u ka layɔrɔ bɔ fara la le. Masa te tɔɔnw fɛ, nga u be pan jɛnkulu jɛnkulu. Mɔgɔ be se ka basan minɛ n'a bolo ye, nga a be taga don fɔɔ masacɛw ka soo kɔnɔ. Fɛɛn saba be yen minw taamacogo ka ɲi. Naani yɛrɛ lo minw taamacogo ka fisa: Jara, fangatigi lo kongosogow cɛma, a te boli foyi ɲa. Kongofali min kɔgɔnin lo kosɔbɛ, ni bakɔrɔnin, ani masacɛ min b'a ka kɛlɛdenw ɲafɛ. Ni nalomanya y'i bila yɛrɛboɲa na, ni miirijugu b'i kɔnɔ, i bolo la i daa la. Bari, n'i ye nɔnɔ gosi, naare be bɔ a la, n'i y'i nuun bugɔ, joli bena bɔ a la, n'i ye dusu gwanko kɛ, i be kɛlɛ wili. Masacɛ Lemuwɛli bamuso ye ladilikuma min fɔ a ye, o filɛ: «Ne deen, ne yɛrɛ woloden, i ka mɛnni kɛ! Ne y'e min ɲini n ka daalili la! Kana i barika don musoko la. Fɛɛn min be masaw ta cɛn, kana o sira nin ta. Lemuwɛli, duvɛn man kan ni masacɛ ye. Minnifɛn fariman man kan ni jamana ɲamɔgɔ ye. N'a y'a min, sariya min fɔra, a bena ɲinɛ n'o ye. O bena kɛ sababu ye ka ben dɛsɛbagatɔw kan. Mɔgɔ min be tagara sayɔrɔ, minnifɛn fariman d'a le ma. Mɔgɔ min dusu kasinin lo, duvɛn d'a le ma. A b'a min ka ɲinɛ a ka fantanya kɔ. A hakili te to a ka tɔɔrɔ la tugu. Mɔgɔ minw te jati, kuma k'olu bɔ bolo la. Mɔgɔ minw lɔgɔ bɔra, kuma ka olu dɛmɛ. Kiti tilennin tigɛ ka tiɲɛ fɔ fantanw ni dɛsɛbagatɔw ka koo la.» Musoɲuman, jɔn le ben'a sɔrɔ? A koo ka gwɛlɛ ka tɛmɛ kɔnɔkisɛ kan. A cɛɛ lanin b'a la kosɔbɛ. A cɛɛ tena kɛ fantan ye fewu. A be baara kɛ a cɛɛ ka makoɲa le kama a sii tile bɛɛ la, a t'a kɛ a makosa kosɔn. A be sagasi ni jese ɲanaman yaala, a bolow be baara kɛ kosɔbɛ. A kɛra i ko jagokɛlaw ka kurunw, a be bɔ n'a ka dumuni ye yɔrɔjan. A be wili joona ni dugu ma gwɛ fɔlɔ ka dumuni labɛn a ka mɔgɔw ye ka baara tilan a ka baaradenmusow ye. A be miiri foro la k'a san. A b'a ka baara tɔnɔ kɛ ka * ɛrɛzɛn tutu a kɔnɔ. A b'a cɛɛ siri ni barika ye k'a bolo lamaga. A b'a ye ko ale ka koow be ɲana. A ka fitinɛ te faga sufɛ. A be paratali kɛ. A bolokunnadenw be fanidanbaara la. A be fantanw sɔn. A bolo be dɛsɛbagatɔw wasa. A te siran ko nɛnɛ ben'a ka somɔgɔw sɔrɔ bari, fani b'a ka somɔgɔw labɔ. A be kosow dan a yɛrɛ ye. A ka faniw ye faniɲumanw ni dakamanafaniw ye. A cɛɛ ye mɔgɔbaba ye, boɲa b'a kan. A niin be cɛkɔrɔbaw ka kolatigɛ jɛnkulu la. A be faniw dan k'u feere. A be cɛsirilanw di jagokɛlaw ma. A ka masirifɛn ye fanga ni hɔrɔnya ye. A te siran sini koo la. A be kuma ni hakilitigiya ye. Ladiliɲuman be bɔ a daa la. A b'a ka soo kɔnɔ koow kɔlɔsi. A te salabagatɔya kɛ. A deenw b'a tɔgɔɲuman fɔ kosɔbɛ. A cɛɛ b'a tanu ko: «Muso caaman b'u taamacogo ɲa. Nga ele kɔni tɛmɛna u bɛɛ kan.» Muso ka ɲumanya be mɔgɔ fili, cɛɲa be tɛmɛ. Nga muso min be siran Masaba ɲa, ale lo ka kan ni tanuli ye. A ka ɲi k'a ka baara tɔnɔ sɔrɔ. Dugu mɔgɔw ka kan k'a tanu a ka baara kosɔn. Dawuda deen Waajulikɛla ka kuma, ale min ye masa ye Zeruzalɛmu. Kabako, kabako! Waajulikɛla ko ten. Fɛɛn bɛɛ ye kabako ye. Adamaden be baara min bɛɛ kɛ diɲɛ na, a be tɔnɔ jumɛn le sɔrɔ o la? * Filankuru dɔ be tɛmɛ, dɔ wɛrɛ be wili. Nga dugukolo be to a nɔɔ na tuma bɛɛ. Tile be bɔ, ka taga ben. A mana ben, a be teliya ka segi ka ta'a bɔyɔrɔ la tugu. Fɔɲɔ be fiyɛ ka taga worodugu faan fɛ, ka yɛlɛma ka taga kɔgɔdugu faan fɛ, a be munumunu ka munumunu, ka segi k'a ka sirakɔrɔ ta. Kɔɔ bɛɛ be woyo ka taga kɔgɔji kɔnɔ, nga a te fara ka ye. Kɔɔw be woyo ka taga u taayɔrɔ kɔrɔ le la. Koo bɛɛ ye sigɛn ye, mɔgɔ te se ka min ɲafɔ. Ɲadenw te fa filɛli la, tulo te fa mɛnni na. Fɛɛn min tun be yen ka kɔrɔ, o le bena tila ka kɛ yen tugu. Koo min tun kɛra, ale lo bena kɛ tugu. Fɛnkura si te yen diɲɛ na. U man'a fɔ fɛɛn min ma ko: «Aa, nin ye fɛnkura ye», o y'a sɔrɔ, o ɲɔgɔn tɛmɛna kabini tumajan an ɲa. Fɔlɔfɔlɔ mɔgɔw ka koo te to bii mɔgɔw hakili la. Mɔgɔ minw bena na, u fana ka koo tena to olu kɔmɔgɔw hakili la. Ne Waajulikɛla tun ye Isirayɛlidenw ka masacɛ ye Zeruzalɛmu. Koo minw bɛɛ be kɛra dugukolo kan, ne ye olu jati minɛ kosɔbɛ k'u sɛgɛsɛgɛ lɔnniya sababu la. O ye sigɛnba le ye Ala ye min la adamaden kan ko a k'a kɛ. Koo minw bɛɛ be kɛra diɲɛ na, ne y'o bɛɛ jati minɛ, k'a ye ko kabako lo, i n'a fɔ mɔgɔ min b'a fɛ ka fɔɲɔ mara. Fɛɛn min gɔngɔrɔnin lo, o te se ka tilen, fɛɛn min te yen, o te se ka jati. Ne y'a fɔ n yɛrɛ kɔnɔ ko ne kɛra lɔnnikɛla ye kosɔbɛ ka tɛmɛ masa fɔlɔw bɛɛ kan Zeruzalɛmu. Ne ye hakilitigiya ni lɔnniya sɔrɔ kosɔbɛ. Ne ye lɔnniya ɲini ni n dusu bɛɛ ye, ka hakilitanya ni nalomanya fana faamu. Ne y'a ye k'o be i n'a fɔ mɔgɔ min b'a fɛ ka fɔɲɔ mara. Bari lɔnniyaba be na ni sigɛnba ye. Mɔgɔ min ka lɔnniya boɲana, o ka tɔɔrɔ fana be boɲa. Ne y'a fɔ n yɛrɛ kɔnɔ ko n bena nisɔndiya jati minɛ k'a filɛ ni fɛɛn min ka ɲi. Nga n y'a ye k'o fana ye kabako ye. Ka yɛlɛko, ne k'o ye nalomanya ye. Ka nisɔndiya sɔrɔ, ne k'o be mun ɲa? Ne y'a ŋaniya ko n bena don dɔrɔmin na, nga ka n hakili to n yɛrɛ la, ka n yɛrɛ kɛ naloman ye. Ne tun b'a fɛ k'a filɛ mɔgɔw be baara minw kɛ u sii kɔnɔ dugukolo kan, u be koɲuman jumɛn le sɔrɔ o la. Ne ye baaraba kɛ, ne ye soow lɔ n yɛrɛ ye, ka * ɛrɛzɛnforow bɔ, ka nankɔw kɛ, ka yiriforow bɔ, yiriden dumuta sifa bɛɛ be sɔrɔ minw kɔnɔ. Ne ye dalanw bɔ waasa k'u jii kɛ ka n ka yirimisɛnw sɔn. Ne ye jɔɔnw san, cɛɛ ni musow, u deenw balola ne ka soo. Ne ye begɛnw sɔrɔ caaman, a daba fara misɛnmanw kan, ka tɛmɛ fɔlɔ mɔgɔw bɛɛ kan Zeruzalɛmu kɔnɔ. Ne ye warigwɛ ni sanu sɔrɔ, ani jamanaw n'u ka masacɛw ka nafolo. Dɔnkililabaga cɛɛw ni musow fana be ne fɛ. Ne ye muso caaman fana sɔrɔ minw be adamadenw nisɔndiya. Ne kɛra mɔgɔbaba ni nafolotigi ye ka tɛmɛ fɔlɔmɔgɔw bɛɛ kan Zeruzalɛmu. Nga n ka lɔnniya fana ma bɔsi n na. Ne tun be fɛɛn o fɛɛn fɛ, ne ma ban o si la. Koo min ka di ne ye, ne fana ma ban k'o si kɛ. N ye n diya bɔ n ka baara bɛɛ la. N tun ka kan n'o ye n ka baara bɛɛ la. Nga ne ye n ka kɛwaliw bɛɛ jati minɛ tuma min na, ani n sigɛnna ka baara minw kɛ, ne y'a ye k'o bɛɛ ye kabako ye, a be i n'a fɔ mɔgɔ min b'a fɛ ka fɔɲɔ mara. Tɔnɔ si te adamaden ka baara la dugukolo kan. Ne fana ye hakilitigiya, ni hakilitanya ani nalomanya jati minɛ. Mɔgɔ min bena sigi masacɛ nɔɔ na, ale bena koo jumɛn le kɛ, n'o ma kɛ ka ye? Ne y'a ye ko hakilitigiya ka fisa ni nalomanya ye, i ko yeelen ka fisa ni dibi ye cogo min na. Hakilitigi b'a taayɔrɔ lɔn, nga naloman kɔni be dibi la. O bɛɛ n'a ta, ne y'a ye ko koo kelen le b'u fila bɛɛ kɔnɔna. O tuma na, ne y'a fɔ n kɔnɔ ko koo min bena naloman sɔrɔ, o ɲɔgɔn le bena ne sɔrɔ fana. Ne ka lɔnniyaba nin tɔnɔ kɛr'a jumɛn ye sa? O la, ne y'a fɔ n kɔnɔ k'o fana ye kabako dɔ ye. Hakilitigi ka koo te to mɔgɔw kɔnɔ tuma bɛɛ ka tɛmɛ naloman ta kan do. Yanni waati dɔɔni, u be ɲinɛ u bɛɛ kɔ. Hali n'o tɛ, lɔnnikɛla ni naloman bɛɛ be sa. O la, ka to nii na, o goyara ne ye, bari koo minw be kɛra diɲɛ kɔnɔ, ne y'a ye k'u be ne tɔɔrɔ. O bɛɛ ye kabako ye, a be i n'a fɔ mɔgɔ min b'a fɛ ka fɔɲɔ mara. Ne ye baara minw bɛɛ kɛ ka sɛgɛn n sii kɔnɔ, o sii koo ma diya n ye, bari ne ka kan ka taga k'u to n nɔtabaga ye. Ale bena kɛ hakilitigi, walima hakilitan ye wa, jɔn b'o lɔn? Ne ye baara min bɛɛ kɛ n sii kɔnɔ ni hakilitigiya ye, a bena kɛ o bɛɛ ɲamɔgɔ ye. O fana ye kabako faamubali dɔ ye. Ne ye baara min bɛɛ kɛ n sii la, ne fari fagara o bɛɛ la. Bari mɔgɔ dɔ be baara kɛ ni hakilitigiya ye, ani jatiminɛ, a ka baara be ɲa, nga a b'o tɔnɔ to dɔ ye min bolo ma don a fɛ ka ye O fana ye kabako ye, min be digi mɔgɔ la kosɔbɛ. Mɔgɔ be sigɛn min l'a yɛrɛ kan ka baara min bɛɛ kɛ a sii la, a bena tɔnɔ jumɛn le sɔrɔ a la sa? Bari, a be tɔɔrɔ a sii bɛɛ la, a ka baara bɛɛ ka gwɛlɛ. Hali sufɛ lafiɲɛ t'a fɛ. O fana ye kabako ye. Adamaden ka dumuni kɛ, ka minni kɛ, k'a ka baara diya bɔ, o le y'a ka hɛrɛ ye. Ne y'a ye k'o fana be bɔ Ala le fɛ. Bari mɔgɔ jumɛn be yen, n'a be dumuni kɛ ani ka nisɔndiya n'o ma sɔrɔ ale barika la? Ni mɔgɔ min y'a diya, a be hakilitigiya, ni lɔnniya, ani nisɔndiya di o tigi ma. Nga, a be kojugukɛla bila baara la, a bena baara min tɔnɔ ta k'a di ale Ala diyanamɔgɔ ma. O fana ye kabako ye, a be i n'a fɔ mɔgɔ min b'a fɛ ka fɔɲɔ mara. Koo bɛɛ n'a tuma lo. Dugukolo kan, koo kelen kelen bɛɛ n'a waati lo. Deen wolo waati be yen, a sawaati fana be yen. Yiri tutuwaati be yen, a bɔnwaati fana be yen. Mɔgɔ fagawaati be yen, a furakɛwaati fana be yen. Fɛɛn ciwaati be yen, a lɔwaati fana be yen. Kasiwaati be yen, yɛlɛkowaati fana be yen. Dusukasiwaati be yen, ɲanagwɛwaati fana be yen. Bɛrɛbonwaati be yen, bɛrɛtɔmɔwaati fana be yen. Ɲɔgɔnfowaati be yen, ka ban foli la o waati fana be yen. Fɛɛnɲiniwaati be yen, fɛɛnɲinibaliyawaati fana be yen. Fɛɛnmarawaati be yen, filiwaati fana be yen. Fɛɛnfaranwaati be yen, fɛɛnkalanwaati fana be yen. Jewaati be yen, kumawaati fana be yen. Mɔgɔ koo ka diya i ye, o waati be yen, k'a kɔniya, o waati fana be yen. Kɛlɛkɛwaati be yen, hɛrɛwaati fana be yen. Baarakɛla be sigɛn min kɛ a ka baara la, a be tɔnɔ jumɛn sɔrɔ a la? Ala ye sigɛn min la adamaden kan, ne y'o jati minɛ. A ye koo bɛɛ kɛ ka ɲa ka kɛɲɛ n'a waati ye. A ye siniko don mɔgɔ dusu la. O n'a ta bɛɛ, k'a ta a ka koow daminɛ na, ka ta'a bila a laban na, mɔgɔw tora o faamubaliya la. Ne y'a lɔn ko adamaden ka nisɔndiya, ka koɲuman kɛ a sii kɔnɔ, k'o dama le ka ɲi a ma. Ni mɔgɔ o mɔgɔ be dumuni kɛ, ka minni kɛ, ka nisɔndiya a ka baara bɛɛ la, o ye Ala ka dɛmɛ ye. Ne y'a lɔn ko Ala be koo min bɛɛ kɛ, o bena to seen kan tuma bɛɛ, dɔ tena fara a kan, dɔ tena bɔ a la. Ala y'a kɛ ten, waasa mɔgɔw ka siran a ɲa. Fɛɛn min be yen, o tun be yen ka kɔrɔ. Fɛɛn min bena kɛ yen, o fana tun be yen ka kɔrɔ. Ala le b'a to fɛɛn nunu be segi ka kɛ. Ne y'a ye diɲɛ kɔnɔ fana ko tiɲɛ te fɔ kiti tigɛyɔrɔ la, Tilenninya ka kan ka kɛ yɔrɔ min na, juguya le be kɛ yen. Ne y'a fɔ n yɛrɛ kɔnɔ ko Ala bena mɔgɔɲuman ni mɔgɔjugu bɛɛ kiti, bari koo bɛɛ ni kɛwaliw bɛɛ n'u kitituma lo. Ne y'a fɔ n yɛrɛ kɔnɔ adamadenw ka koo la ko Ala b'u kɔrɔbɔra le, janko u k'a lɔn ko u ni begɛnw bɛɛ ye kelen ye. Bari, adamaden laban ni begɛn ta bɛɛ ye kelen ye. Sabu u fila bɛɛ sacogo ye kelen ye. Ninakili kelen le b'u la. Adamaden man fisa ni begɛn ye. Kabako faamubali lo. U bɛɛ bɔra bɔgɔ la, u bɛɛ bena segi ka kɛ bɔgɔ ye, u bɛɛ taayɔrɔ ye kelen ye. Jɔn le b'a lɔn ni adamaden nii bɔra n'a be taga sanfɛ, ni begɛn ta be jigi dugukolo kɔnɔ? Ayiwa, ne y'a ye ko fɛɛn min ka fisa adamaden ma, o ye ka nisɔndiya a ka baara la. O le y'a niyɔrɔ ye. Bari, koo min bena kɛ a kɔfɛ, jɔn ben'a kɛ a b'o ye? Ɲɔgɔntɔɔrɔ min bɛɛ be kɛra diɲɛ na, ne y'o bɛɛ ye fana. Tɔɔrɔbagaw be kasi, dususaalobaga te u la. Fanga ye u tɔɔrɔbagaw ta ye, dususaalobaga te u la. O kama, ne b'a fɔ ko mɔgɔ minw sara ka ban, k'olu dagamunin be ka tɛmɛ ɲanamanw kan. Nga mɔgɔ min ma wolo ka diɲɛ kɔnɔ kojuguw ye, ale dagamuna ka tɛmɛ u bɛɛ kan. Mɔgɔ be jija ka baara min bɛɛ kɛ, ka taga ɲa kosɔbɛ, ne y'a ye k'o bɛɛ be na ni keliya ye. O fana ye kabako ye, a be i n'a fɔ mɔgɔ min b'a fɛ ka fɔɲɔ mara. Naloman be sigi, a te foyi kɛ, a b'a yɛrɛ mako sa. Mɔgɔ ka lafiɲɛ fitini sɔrɔ, o ka fisa ni baara caaman ye a be i n'a fɔ mɔgɔ min b'a fɛ ka fɔɲɔ mara. Ne be kabako wɛrɛ yera diɲɛ kɔnɔ. Mɔgɔ dɔ be yen min b'a kelen, deen t'a fɛ, balima t'a fɛ. K'a sɔrɔ, daan t'a ka baara kɛta la. A te wasa nafolo la. A be tila k'a fɔ ko: «O tuma na sa, ne be baara min kɛra, ni n te lafiɲɛ, ne b'o kɛra jɔn ye?» O fana ye kabako ye, kojugu lo. Mɔgɔ fila ka fisa mɔgɔ kelen ye, bari tɔnɔ b'u ka baara la kosɔbɛ. N'u dɔ benna, kelen be kelen dɛmɛ ka wili. Nga mɔgɔ min b'a kelen na, bɔnɛ y'o ta ye. N'a benna, filanan t'a la k'a dɛmɛ. Ni mɔgɔ fila lara ɲɔgɔn fɛ, u fari be gwan. Ni mɔgɔ lar'a kelen, a fari bena gwan cogo di? Mɔgɔ kelen te se mɔgɔ min kɔrɔ, n'u kɛra fila, u bena se a kɔrɔ. Ni jurukisɛ danna ni gaari saba ye, fanga b'a la kosɔbɛ. Denmisɛn dɛsɛbagatɔ hakilitigi ka fisa ni masa cɛkɔrɔba naloman ye, min te sɔn ladili ma tugu. Hali ni o deen nin bɔra kaso la ka sigi jamana kunna, hali n'a wolola fantanya la a ka jamana kɔnɔ, diɲɛ mɔgɔw bɛɛ tugur'a kɔ, ale min sigira masacɛ nɔɔ na, ne ɲaa y'o ye. Daan tun te o jama nin na, ale kɛra o minw ka masa ye. Nga n'a sɔrɔ waati wɛrɛ mɔgɔw tena nisɔndiya a ka koo la. O fana ye kabako faamubali ye, min be i n'a fɔ mɔgɔ min b'a fɛ ka fɔɲɔ mara. I taatɔ Ala ka soo kɔnɔ, i k'i taamacogo kɔlɔsi. I ka gwɛrɛ ka mɛnni kɛ, o ka fisa e ka saraka bɔ Ala ye nalomanya la. O ye kojugu ye, u do t'o lɔnna. I kana teliya ka kuma, i kana kɔrɔtɔ k'i daa di Ala ma. Bari Ala be sankolo la, ele be dugukolo kan. O la do, i ka kuma kana caya. Bari, kuma caaman be na ni kumakolonfɔ ye. Hami caaman fana be na ni sikow ye. N'i y'i daa di Ala ma koo dɔ la, kana mɛn k'o dajuru nin sara. Bari, miiribali koo man di Ala ye. Ele y'i daa di koo min na, o kɛ. I kana dajuru ta, o ka fisa ka dajuru ta n'i m'o koo kɛ. I kan'a to i daa b'i don koo la. I kan'a fɔ Ala ka baarakɛla ye ko: «O kɛra fili ye», janko Ala kana dimi e kɔrɔ e ka kuma kosɔn k'i ka baara cɛn. Koo kuntan be siko caaman ni kuma caaman na, o la, e ka siran Ala ɲa. N'i y'a ye n'u be dɛsɛbagatɔw tɔɔrɔla jamana kɔnɔ, ni tilenninya te yen fɔɔ ɲɔgɔntɔɲɔ, i kana kabakoya o la. Bari, mɔgɔbaba mana kɛ yen, mɔgɔbaba wɛrɛw le b'ale kunna. Mɔgɔba wɛrɛ fana ka kɛ olu kunna. Dugukolo nafa ye bɛɛ ta ye. Hali masacɛ niyɔrɔ fana b'a la. Mɔgɔ min ka wariko ka gwɛlɛ, wari tena o tigi labɔ ka ye fana. Min ka nafoloko ka gwɛlɛ, o tigi te wasa a ka sɔrɔ la ka ye. O fana ye kabako dɔ ye. Ni sɔrɔ cayara yɔrɔ min na, a dumubagaw fana be caya. Fɛntigi ka nafa bena kɛ jumɛn ye o tuma na sa? Fɔɔ a ka sigi ka to k'u filɛ dɔrɔn. Baaraden ye dumunifitini kɛ wo, a ye dumuniba kɛ wo, a be sinɔgɔ ka ɲa. Nga nafolotigi ka nafoloko b'a bali sinɔgɔ ma. Ne ye kojuguba dɔ ye diɲɛ kɔnɔ, o ye nin ye: nafolotigi k'a ka sɔrɔ mara lonjugu kama. Nga o nafolo nin be cɛn baara dɔ la min ma ɲa a bolo. N'a mana deen sɔrɔ tuma min na, foyi te sɔrɔ ale bolo tugu. A bololakolon wolola cogo min na, a bena kɔsegi ka taga ten fana. A ma sɔrɔ ka foyi bɔ a ka baara nafa la a be se ka taga ni min ye a bolo. A tun nana cogo min na, a ka taga ten, o fana ye kojugu ye min be digi mɔgɔ la. A ye tɔnɔ jumɛn le sɔrɔ a ka baara la? O ni fɔɲɔ kɛra kelen ye. Ka fara o kan, a b'a sii bɛɛ kɛ dusukasi la, tɔɔrɔ ni degun, ani dimi la. Ne ye min faamu o la, o ye nin ye ko min ka fisa adamaden ma, o ye ka dumuni kɛ ka minni kɛ, ani ka nisɔndiya a ka baara la, a be min bɛɛ kɛ loon o loon a sii la Ala barika la. Bari o le y'a niyɔrɔ ye. Ni Ala y'a nɔgɔya mɔgɔ min ye ka nafolo d'a ma, ani k'a to o tigi fana ka se k'a diya bɔ, ani ka nisɔndiya a ka baara la, o fana ye Ala ka dɛmɛ ye. O tigi be ɲinɛ ko diɲɛ te a toyɔrɔ ye, bari Ala ye hɛrɛ kɛ a ye. Ne ye kojugu dɔ wɛrɛ ye diɲɛ kɔnɔ, min be adamaden sigɛn kosɔbɛ. O ye nin ye: Ala b'a nɔgɔya mɔgɔ dɔ ye, ka nafolo d'a ma, a b'a boɲa fana, fɛɛn min ka d'a ye, a b'o bɛɛ sɔrɔ. Nga, Ala t'a to a b'o diya bɔ, fɔɔ mɔgɔ wɛrɛ. O fana ye kabako ye. Koo lo min be digi adamaden na. Mɔgɔ min ye deen caaman wolo, ka sijan sɔrɔ, nga a sii n'a jaɲa bɛɛ, a ma hɛrɛ sɔrɔ a kɔnɔ. Kaburu yɛrɛ t'a fɛ. Deen min sanin wolola, ne ko ale ta ka fisa n'o tigi ta ye. Bari deen nin woloko ma foyi ɲa, a wolola, a ma kɛnɛ ye, a tɛmɛna. A tɔgɔ fana tununa. A ma tile ye, a ma koo lɔn fana. Ale be lafiɲɛ na ka tɛmɛ dɔ nin kan. Hali n'a tun ye saan waa fila kɛ sii la, n'a ma hɛrɛ sɔrɔ, nafa jumɛn b'o la? U bɛɛ bena taga yɔrɔ kelen na. Adamaden be baara minw bɛɛ kɛ, a b'o kɛ a kɔnɔbara le kama. A daa nin do tena fa ka ye. Ne ko, hakilitigi ka fisa ni naloman ye cogo di? fantan ka se a yɛrɛ minɛcogo la mɔgɔ tɔw cɛma, o be mun ɲa? I bololafɛn k'i wasa, o ka fisa ni miiri caaman ye. O fana ye kabako dɔ ye, a be i n'a fɔ mɔgɔ min b'a fɛ ka fɔɲɔ mara. Fɛɛn o fɛɛn be yen, o bɛɛ be n'u tɔgɔ ye ka ban. Adamaden ye fɛɛn min ye, o lɔnnin lo. A te se ka sɔsɔli kɛ ni fangatigi ye. Ni kuma cayara, a faamubali be caya fana. Adamaden ka tɔnɔ ye jumɛn ye o la? Ne ko, fɛɛn min ka ɲi adamaden ma a sii la, jɔn b'o lɔn? A be min na ten n'a tɛmɛcogo te faamu, i n'a fɔ suma. Koo minw bena kɛ a kɔfɛ diɲɛ na, jɔn be se k'o fɔ a ye? Tɔgɔɲuman ka fisa ni tulu kasadiman ye. Mɔgɔ salon ka fisa n'a wololon ye. Ka taga sangayɔrɔ la, o ka fisa ka taga ɲanagwɛyɔrɔ la. Bari, o ye bɛɛ labanyɔrɔ ye. Mɔgɔw ka kan ka miiri o la. Dusukasi ka fisa ni nisɔndiya ye. A be mɔgɔ ɲaa kumu, nga a b'a ladi. Hakilitigi be miiri saya la, nga naloman be miiri nisɔndiya le la. Ka mɛnni kɛ hakilitigi ka ladili la, o ka fisa k'i tulo malɔ naloman ka dɔnkili la. Kala be mankan min kɛ tasuma bolo daga kɔrɔ, o ni naloman yɛlɛkan bɛɛ ye kelen ye. O fana ye kabako ye. Tɔɔrɔ be se ka hakilitigi kɛ naloman ye. Bonyafɛn fana be se ka hakilitigi ka hɔrɔnya bɔsi a la. Ka koo laban ye, o ka fisa n'a daminɛ ye. Muɲuli ka fisa ni yɛrɛboɲa ye. Kana kɔn k'i dusu gwan, bari dusugwan ye nalomanw ta ye. Kan'a fɔ ko: «Mun na fɔlɔfɔlɔ tile ka fisa ni sisan ta ye?» Bari, o te hakilitigi ka ɲiningali ye. Hakilitigiya ka ɲi, i ko cɛɛn. Mɔgɔ minw be nii na, olu be tɔnɔ sɔrɔ a la. Bari, hakilitigiya be mɔgɔ sutara i ko wari. O la, hakilitigi ka lɔnniya b'a sii sabati. O y'a ka tɔnɔ ye. Ala ka baara jati minɛ: A ye fɛɛn min kuru, jɔn be se k'o tilen? Hɛrɛ loon na, i ka nisɔndiya. Bɔnɛ loon na, i ka sigi ka miiri. O koo fila bɛɛ be bɔ Ala fɛ, a kɛra ten, adamaden kana foyi faamu a yɛrɛ kɔfɛko la. Ne ka diɲɛlatigɛ kabakoman nin na, ne ye koo bɛɛ ye: mɔgɔtilennin be sa joona, mɔgɔjugu n'a ka juguya bɛɛ, a be sijan sɔrɔ. Kana i yɛrɛ jati mɔgɔtilennin ye ka tɛmɛ. Kana i yɛrɛ kɛ lɔnnikɛlaba fana ye. Mun na i b'i yɛrɛ halakira? Kana juguya ka dama tɛmɛ. Kana kɛ naloman fana ye. Mun na i b'i yɛrɛ faga n'i sawaati ma se fɔlɔ? A ka ɲi, e be o koo minɛ ka ɲa dɛ! Nga i kan'a to dɔ nin be bɔ i bolo. Bari n'i be siran Ala ɲa, i ben'a fila bɛɛ kɛ ka kɛɲɛ. Lɔnnikɛla ka lɔnniya be see d'a ma ka tɛmɛ dugu kɔnɔ fangatigi tan kan. Mɔgɔ te dugukolo kan min tilennin lo, n'a be koɲuman dama kɛ, n'a te kojugu kɛ ka ye. O la, i kana i tulo malɔ mɔgɔw ka fɔtaw bɛɛ la, waasa i ka baaraden ye kumajugu min fɔ i kosɔn, i kana o mɛn. Bari, ele yɛrɛ b'a lɔn ko siɲɛ caaman na, i ye dɔw tɔgɔjugu fɔ. Ne ye koo nunu bɛɛ jati minɛ ni hakilitigiya ye. Ne y'a fɔ ko ne bena kɛ lɔnnikɛla ye. Nga, o yɔrɔ ka jan n na. Koo min be yen, a kɔrɔ ka bon, a ka dun. Jɔn be se k'a kɔrɔ lɔn? Ne ko ne bena lɔnniya ɲini ka koo kɛtaw sɛgɛsɛgɛ, k'u filɛ ka ɲa, ka se k'u kuun lɔn. Ne y'a faamu ko ka kɛ mɔgɔjugu ye, o ye hakilitanya ye, ko nalomanya ye fatɔya ye. Ne y'a kɔlɔsi k'a ye ko muso min be i ko jaan, n'a kɔnɔnako be i ko jɔɔ, a be mɔgɔ siri i ko jɔrɔkɔ, o ka jugu ni saya ye. Mɔgɔ min koo ka di Ala ye, o tigi be se k'a yɛrɛ bɔsi a bolo. Nga a be kojugukɛla kɔni sɔrɔ. Waajulikɛla ko: «Ne ye min lɔn, o ye nin ye. Ka koow jati minɛ kelen kelen ɲɔgɔn kɔ waasa k'u kɛkun lɔn. O ye koo ye n be min na kudayi, n t'a lɔnna. Nga n y'a ye ko cɛɛ waa kelen cɛma, n ye mɔgɔ kelen sɔrɔ. Musow bɛɛ cɛma, n ma foyi sɔrɔ. Ne ye min ye, o filɛ nin ye: ko Ala ye adamaden dan k'a kɛ mɔgɔtilennin ye. Nga ale yɛrɛ tora k'a ka koow ɲagami.» Jɔn ye hakilitigi ye n'a be koo kɔrɔ lɔn? Lɔnniya be mɔgɔ ɲaa yɛlɛ, k'a ɲada cogo yɛlɛma. Ne ko: sɔn masacɛ ka fɔta ma. Bari, e y'i daa di Ala ma o la. Kana kɔrɔtɔ ka ban a ka koo la. Kana i kuun gwɛlɛya ka kojugu kɛ. Bari, koo o koo y'a diya, a bena o kɛ. Sabu, a ka kuma ye faamakuma ye. Jɔn be se k'a fɔ a ma ko: «I be mun le kɛra?» Mɔgɔ min be sariya bato, o tigi te don kojugu la. Hakilitigi b'a lɔn ko kiti tigɛwaati be yen. Bari koo bɛɛ n'a kitiwaati lo. Adamaden ka kojugu kɛra doni gwiliman ye a kunna. Fɛɛn min bena kɛ, a t'o lɔn. Jɔn be se k'a fɔ a ye ko koow bena kɛ ten, walima ten? Adamaden si te se k'a yɛrɛ nii bɔko bali. A te se k'a yɛrɛ kisi a salon ma. Kɛlɛden te se ka labila kɛlɛ waati la. Mɔgɔjuguw ka juguya tena se k'u kisi fana. Koo minw bɛɛ be kɛra dugukolo kan, ne y'o bɛɛ jati minɛ k'a ye ko waati dɔ, adamaden le be kuntigiya kɛ a tɔɲɔgɔn kan k'a tɔɔrɔ. Ne ye mɔgɔjuguw ye, u y'o suu don ka ɲa. U tun be to ka taga Ala ka soo kɔnɔ. Dugumɔgɔw ɲinɛna u ka kɛwaliw kɔ. O fana ye kabako ye. Ɲagwan min ka kan ka kojugu juru sara, o t'a tigi sɔrɔ a kɛtuma na, o la, kojugukɛ nigɛ be to adamaden dusu la tuma bɛɛ. Mɔgɔjugu be se ka kojugubaba caaman kɛ, a fana be sijan sɔrɔ. O bɛɛ n'a ta, ne y'a lɔn ko mɔgɔ minw be siran Ala ɲa, k'olu bena hɛrɛ sɔrɔ u ka Alaɲasiran kosɔn. Nga mɔgɔjugu kɔni tena hɛrɛ sɔrɔ. A sii tena taga ɲa, a ka koo bena tɛmɛ i n'a fɔ suma. Bari a te siran Ala ɲa. Kabako wɛrɛ be kɛra dugukolo kan. Mɔgɔtilennin dɔw be yen, o b'u minɛ i n'a fɔ mɔgɔjuguw, ka mɔgɔjugu dɔw minɛ i n'a fɔ mɔgɔtilenninw. Ne k'o fana ye koo faamubali le ye. O la, ne b'a fɔ tuma bɛɛ ko ka nisɔndiya, o le ka ɲi. Bari, fɛɛn min ka ɲi adamaden ma dugukolo kan, o ye a ka dumuni kɛ, ka minni kɛ ka nisɔndiya. O n'a ka baara be taga ɲɔgɔn fɛ a sii la, Ala ye min d'a ma dugukolo kan. Ne tun b'a fɛ ka lɔnniya ɲini tuma min na ni n dusu bɛɛ ye, ka adamadenw ka kɛwaliw jati minɛ dugukolo kan. Suu fara tile kan, adamaden te sinɔgɔ. Ne ye Ala ka koo kɛnin bɛɛ jati minɛ k'a ye ko koo minw be kɛra dugukolo kan, ko adamaden te se k'o lɔn. A b'a yɛrɛ sigɛn o lɔnko la, a do ten'a lɔn. Hali ni lɔnnikɛla y'a fɔ ko a b'a lɔn, a bena to a faamubaliya la. Tiɲɛ na, ne ye nin bɛɛ jati minɛ kosɔbɛ. Ne y'a bɛɛ sɛgɛsɛgɛ k'a lɔn ko mɔgɔtilenninw, ani hakilitigiw, ni u ka baaraw be Ala bolo. Kanuyako, ni kɔniyako faan fɛ, adamaden ka lɔnko tena se o ma. Ayiwa, mɔgɔw bɛɛ bena fɛɛn kelen sɔrɔ: mɔgɔtilennin ani mɔgɔjugu bena fɛɛn kelen sɔrɔ, mɔgɔɲuman ni mɔgɔ kɔnɔgwɛ, ani mɔgɔ kɔnɔ finnin, mɔgɔ min be begɛn saraka, ani min t'a kɛ. Mɔgɔsɔbɛ ni kojugukɛla bɛɛ ka koo bena kɛ kelen ye. Mɔgɔ min b'a daa di Ala ma, ni min be siran k'o kɛ, u ka koo bena kɛ kelen ye. Koo minw bɛɛ be kɛra diɲɛ na, o juguya yɔrɔ ye nin ye: mɔgɔ bɛɛ laban ye kelen ye. Kojugukɛ nigɛ fana be to adamadenw dusu la. U be to nalomanyakow la u sii la, ka sɔrɔ ka taga tɔw taayɔrɔ la. Ka mɔgɔ to nii na, jigi b'a fɛ. Wulu min be nii na, o ka fisa ni jarasu ye. Bari, mɔgɔ minw be nii na, olu b'a lɔn k'u bena sa. Nga minw sara ka ban, olu te foyi lɔnna tugu. Sara te u tɔgɔ la tugu, u koo te to hakili la tugu. U ka kanuya, n'u ka kɔniya, n'u ka kɔnɔnajuguya bɛɛ tɛmɛna ka ban. Koo minw bɛɛ be kɛ diɲɛ na, olu niyɔrɔ t'o si la tugu. Ayiwa, i ka dumuni kɛ nisɔndiya la, i nisɔn diyanin k'i ka minni kɛ. Bari Ala sɔnna i ka baaraw ma ka ban. Fanigwɛ ka sɔrɔ i kaan na tuma o tuma. Tulu kasadiman ka sɔrɔ i kuun na tuma bɛɛ. I nisɔn diya n'i diyanamuso ye i sii bɛɛ la. Ala ye o loon kabakoman minw d'i ma diɲɛ na, o ye i niyɔrɔ ye i ka baara la i be min kɛ diɲɛ na. I bolo be se ka koo o koo kɛ, o kɛ n'i yɛrɛ ka fanga ye. Bari, lahara min ye i taayɔrɔ ye, baarako, ni jatiminɛ, ni lɔnniya, ani hakilitigiya te o yɔrɔ la. Ne y'a ye diɲɛ kɔnɔ fana ko mɔgɔ minw seen ka teli, a ma kɛ ko ɲɔgɔndanboli be diya olu dama na. Kɛlɛ te diya fangatigi dama na fana, kolɔnbaga be dɛsɛ dumuniko la, hakilitigi be dɛsɛ nafoloko la, boɲa te la lɔnnikɛla kan. Sabu, barinako be se k'u bɛɛ sɔrɔ. Tiɲɛ na, adamaden t'a sawaati lɔn. I ko jɔɔ be jigɛ minɛ cogo min na, i ko jaan be kɔnɔ minɛ cogo min na, o cogo kelen na, gwɛrɛgwɛrɛko be cun adamadenw kan. Ne ye lɔnniya sifa dɔ ye diɲɛ kɔnɔ min ye ne kabakoya. Dugu dɔ tun be yen, a kɔnɔ mɔgɔw man ca. Masacɛ fariman dɔ wilila ka n'a datugu, k'a ka kɛlɛdenw dogoyɔrɔ labɛn ka dugu lamini. Fantancɛ dɔ tun be dugu nin na, hakili tun b'a fɛ. A ka lɔnniya sababu la, dugu kisira. Nga mɔgɔ si hakili ma to fantancɛ nin la. O la, ne y'a fɔ ko lɔnniya ka fisa ni fangatigiya ye. Nga fantan ka lɔnniya te jati. U te mɛnni kɛ a ka ladili la. Ka hakilitigi ka kuma magaman lamɛn, o ka fisa ni nalomanw kuntigi pɛrɛnkan ye. Lɔnniya ka fisa ni kɛlɛkɛminanw ye. Nga kojugukɛla kelen be koɲuman caaman cɛn. Limɔgɔsu be tulu kasadiman cɛn k'a kasa goya. Nalomanya dɔɔni fana be hakilitigiya ni boɲa nagasi. Hakilitigi ka miiriya tilennin lo, naloman taw tilennin tɛ. Hali ni naloman ye sira ta, a be ye a la ko a nalonnin lo. O la, bɛɛ b'a fɔ ko naloman lo. N'i kuntigi dimina i kɔrɔ, i kana i ka baara kɛta dabila. Bari, yɛrɛminɛ be mɔgɔ tanga kojugu caaman ma. Ne ye kojugu kelen fana kɔlɔsi diɲɛ na: o ye masacɛ ka fili ye: Lɔyɔrɔɲuman be di naloman ma, k'a sɔrɔ mɔgɔ minw ka kan ka jati, olu be to kɔfɛ. Ne ye jɔɔnw taatɔ ye soow kan, ka masadenw ye seen na i ko jɔɔnw. Mɔgɔ min be dingɛ sogi, o be se ka ben a kɔnɔ. Min be kogo juu sɔgɔ, saa be se k'a cin. Kabakurubɔla be se k'a yɛrɛ mandimi ni kabakuru ye. Mɔgɔ min be lɔgɔ ci, farati ye o tigi ta ye. Ni jende daa goyara n'i m'a diya, fɔɔ i ka dɔ fara i barika kan, ka se ka tigɛri kɛ n'a ye. Lɔnniya be na ni ɲataa ye. Ni saa ye dabaritigi cin, kuun te a ka dabari la. Hakilitigi dalakuma mɛn ka di. Nga naloman ta b'a yɛrɛ mako sa. A ka kuma be daminɛ ni nalomanyakuma ye, ka laban ni fatɔyakuma ye. Naloman ka kuma ka ca. Adamaden t'a lɔn, koo min bena kɛ kɔfɛ. Koo min bena kɛ a kɔfɛ, jɔn le be se k'o ɲafɔ a ye? Naloman ka baara b'a sigɛn. A bena sira min ta, a yɛrɛ t'o lɔn. Bɔnɛ ye ele jamana nin ta ye. E min masacɛ ye denmisɛn ye. E min kɔnɔ, ɲamɔgɔw be dumunibabaw kɛ sɔgɔma o sɔgɔma. E dagamuna, ele jamana min masacɛ ye masaden ye. E min kɔnɔ, ɲamɔgɔw be dumuni kɛ a kɛwaati la. U be dumuni kɛ waasa ka barika sɔrɔ. Nga u t'a kɛ minni ye. Salabagatɔ ka boon banabiri be kari ka ben. Mɔgɔ min mako te foyi la, jii be don ka lɔ ale lo ka soo kɔnɔ. Mɔgɔw be dumunibaba labɛn, waasa ka ɲanagwɛ. Duvɛn be mɔgɔ nisɔndiya. Wari be se ka fɛɛn bɛɛ kɛ. I kana kojugu miiri masacɛ la. I kana kumajugu fɔ mɔgɔbaba kosɔn, hali i ka layɔrɔ la. Bari, kɔnɔ be se ka bɔ n'i ka kuma ye. I ye min fɔ, gamantigi be se k'o yɛrɛkɛ. I k'i ka dumuni fili jii sanfɛ, a mɛn o mɛn, i ben'a sɔrɔ tugu. Mɔgɔ wolonwula, walima mɔgɔ seegi niyɔrɔ bɔ i bololafɛn na, bari, bɔnɛ min bena se dugukolo kan, i t'o lɔn. Ni sankaba fara jii la, sanji be jigi dugukolo kan. Ni yiri benna k'a kuun sin worodugu ɲafan fɛ, walima kɔgɔdugu ɲafan fɛ, a be to a benyɔrɔ la yen. Mɔgɔ min be siga fɔɲɔ taacogo la, o tigi tena danni kɛ. Min be siga sanji la, o tena suman tigɛ. Deen be ninakili sɔrɔ ka labɛn cogo min na a baa kɔnɔ, i t'o lɔn. O cogo kelen na fana, i te se ka Ala ka koo kɛninw faamu. Ale min be koo bɛɛ kɛ. K'a ta sɔgɔma, i ka danni kɛ, i kana lafiɲɛ fɔɔ ka taga se wulafɛ ma. Bari, i ka baara min bena ɲa, i t'o lɔn. Nafa bena bɔ a bɛɛ la wa, i t'o lɔn. Yeelen ka ɲi. Adamaden ka yeli kɛ, o fana ka ɲi. Ni mɔgɔ min ye sii sɔrɔ, a ka kan ka nisɔndiya o saan kelen kelen bɛɛ kɔnɔ. Nga a k'a hakili to a la ko loon gwɛlɛman caaman bena se. Fɛɛn min bɛɛ bena na kɔfɛ, o bɛɛ ye koo faamubali ye. Kanbelen, i nisɔn diya i denmisɛn tile la. I dusu ka diya i kanbelenya waati la. Fɛɛn o fɛɛn diyara i ye, o kɛ. I ɲaa be bɔ fɛɛn o fɛɛn fɛ, o kɛ. Nga i k'a lɔn ko Ala bena e ɲininga o bɛɛ la. O la, dusukasi yɔrɔ jaɲa i la. I kana koo kɛ min bena kɛ i ma tɔɔrɔ ye. Bari, kanbelenya n'a diya be tɛmɛ joona. I hakili to i Danbaga la i kanbelenya waati la, sanni lonjuguw ka se, i ben'a fɔ minw na ko: «N te diya lɔnn'a la hali dɔɔni yɛrɛ!» Sanni o loon ka se, tile ka dibi, yeelen tena kɛ yen, kalo tena yeelen bɔ, lolow tena bɔ, sankabaw ka segi ka wili sanji bannin kɔ. Loon min na, soo kɔlɔsibagaw be yɛrɛyɛrɛ. Cɛɛ barikamanw b'u yɛrɛ kuru loon min na. Sinnikɛbagaw bena sinni dabila u sinnikɛɲɔgɔn tanya kosɔn loon min na. Muso minw be filɛli kɛ fenɛtiri la, olu te yeli kɛ ka ɲa loon min na. Bɔlɔn kɔnɔ, daaw be tugu loon min na. Wugu mankan be nɔgɔya loon min. Mɔgɔ be wili kɔnɔ kasikan fɛ loon min na. Dɔnkililabagaw kaan bena dɔgɔya loon min. Siranya be kulu yɛlɛ la loon min na, i bena siran taama ɲa kosɔbɛ loon min bɔlɔn kɔnɔ, yiri kuun be gwɛ a feeren fɛ waati min na, tɔɔn te se a yɛrɛ kɔrɔ waati min, nanfɛn diya be ban loon min. Bari adamaden be tagar'a ka soo, a toyɔrɔ. Kabini kelen, kasikanw be durula bɔlɔnw cɛ. I hakili to i Danbaga la, sanni warigwɛjuru ka tigɛ, sanni sanufilen ka ci, sanni duun ka ci jii bɔyɔrɔ la. Jurukisɛ kana tigɛ kɔlɔnda la. Sanni farisogo ka segi ka kɛ bɔgɔ ye a bɔyɔrɔ la, sanni mɔgɔ nii ka segi Ala ma, min y'a dibaga ye. Kabako, kabako! Waajulikɛla ko ten. Fɛɛn bɛɛ ye kabako ye. Waajulikɛla tun te hakilitigi dama ye. A ye mɔgɔw kalan lɔnniya la fana. A ye talen caaman kɔrɔ ɲini, k'u sɛgɛsɛgɛ, k'u tugutugu ɲɔgɔn na. Waajulikɛla jijara ka kumaɲumanw fɔ, minw sɛbɛnna ka tiɲɛ yira tigitigi. Hakilitigi ka kuma be i n'a fɔ misidɛndɛbaga ka bere, miseli be min na. A ka talenw be i n'a fɔ gween, min donna kogo la kosɔbɛ min te yuguyugu. O ye dɛndɛbaga kelen ka difɛn le ye. Ayiwa, ne deen, i yɛrɛ kɔlɔsi, i kana dɔ fara a kan. Mɔgɔw be sɛbɛ caaman bɔ, daan t'u la. Kalankɛkojugu be mɔgɔ barika ban. I ye kuma minw lamɛn, o bɛɛ laban filɛ nin ye. Ka siran Ala ɲa, o dama le ye adamaden ka kɛta ye, bɛɛ ka Ala ka fɔta bato. Bari, Ala bena mɔgɔw ɲininga u ka kɛwaliw kelen kelen bɛɛ la, hali minw kɛra dogo la, a ɲuman fara jugumanw kan. Solomani ka dɔnkiliw bɛɛ la diman. N mɔmɔ, n fari saalo ka ɲa sa! I ka mɔmɔni ka di ka tɛmɛ duvɛn kan. I ka tulu kasa ka di ka tɛmɛ tulu bɛɛ kan. I be i ko tulu kasadiman. O kama, i koo ka di sungurudenw ye. Ne minɛ ka tugu i kɔ, an ka boli! Masa, don ni ne ye i ka soo. An ka nisɔndiya kosɔbɛ e kosɔn! An b'i ka koo diya fɔ ko a tɛmɛna duvɛn kan. Tiɲɛ be sunguruw fɛ n'u b'i kanu! Zeruzalɛmu sunguruw, n finnin lo. N be i ko Kedari bugusow, nga n cɛɛ ka ɲi. N be i ko Solomani ka sodalafaniw. E kana ne finko filɛ, tile le ye ne jɛni. Ne baden cɛmanw le dimina ne kɔrɔ, u ye ne bila * ɛrɛzɛnforow kɔlɔsili la. Nga ne ma n ta kɔlɔsi. Ee, a fɔ n ye dɛ, e min koo ka di ne ye. I bena taga i ka begɛnw dɛndɛ min? I bena taga n'u ye min, waasa u ka lafiɲɛ tilefɛ? O la, ne kana yaalayaala e tɔɲɔgɔnw ka begɛnw kɔ gwansan. Ele min cɛɛ ka ɲi ni musow bɛɛ ye, ni e m'o lɔn, e ka bɔ ka begɛnw kɔɔ gwɛn, ka taga i ka badenninw dɛndɛ begɛndɛndɛbagaw ka togonda gɛrɛfɛ. Ne kanubaga, e cɛɛ ka ɲi i ko * Faraŋɔn ka wotoro sama soo. I ka tulolanigɛw ye dɔ fara e ɲada ka ɲa kan. Kɔnɔkisɛ y'i kaan ɲa dɛ! An bena tulolanigɛ sanulaman lalaga i ye, ka warigwɛ dondon a la. Ka ne ka masacɛ to a ka baro kɛyɔrɔ la, ne ka tulu kasadiman kasa be bɔra. Ne kanubaga be i ko kasadiyanan, bɔɔrɔnin kɔnɔ. A be to ne disi kan. Ne kanubaga kasa ka di i ko jabifeeren ne fɛ, Ɛngɛdi ɛrɛzɛnforo kɔnɔ. I cɛɛ ka ɲi, ne kanubaga, i cɛɛ ka ɲi! I ɲadenw cɛɛ ka ɲi i ko tuganin ta! I cɛɛ ka ɲi haali, ne kanubaga, an be la binkɛnɛ le kan. An ka boon birinin be ni yiriw ye, a kogo ye yiriw ye. Ne be i ko feerenfitini, lɛɛ kɔnɔ, ne be i ko lisifeeren dama lɛɛ kɔnɔ. Yiri ɲanaman falennin kura be ŋɔniyiriw cɛma cogo min na, ne kanubaga be ten sunguruw cɛma. Yiriden diman be cogo min na tuu kɔnɔ, ne kanubaga be ten kanbelenw cɛma. A ka di ne ye ka sigi a suma kɔrɔ. A deen fana ka di ne daa la! A be don ni ne ye nisɔndiyaso kɔnɔ. A ka taamasiɲɛ ne faan fɛ, o ye kanuya ye. Ŋɔmi min dilanna ni yiriden ye, aw k'o dɔ di ne ma ka barika don n na, ka yiriden dɔw di ne ma ka fanga don n na. Bari, cɛko kɛra bana ye n ma. A numanbolo ka to ne kuun kɔrɔ, a kinibolo ka meleke ne la. Heyi! Zeruzalɛmu sunguruw, minanw ni mankalaninw kosɔn, ne b'aw daali ko aw kana n kanubaga kunun, aw kan'a to a be wili n'a man d'a ye. Ne tulo be n kanubaga kaan na! A filɛ nin ye, a be nana! A be panpanna kuluw kan, a be panpanna tintinw kan! Ne kanubaga bɔnin be minan fɛ, walima mankalaninden fɛ. A lɔnin filɛ kɛnɛma an ka kogo kɔfɛ. A be filɛli kɛra fenɛtiri fɛ, a be dɛnna ka filɛli kɛ karasa woo fɛ. Ne kanubaga be dɔnkili lara, a ko ne ma: «Wili, ne terimuso, ne ka cɛɲumanin, na yan. Bari, nɛnɛ waati tɛmɛna, sanji tigɛra, a tena na sisan. Feerenw be bɔra kongo, dɔnkili lawaati sera, tubaninw kasikan be mɛnna an ka mara la. Toro be mɔna, * ɛrɛzɛn be feerenna, a kasa ka di. Wili, ne terimuso, ne ka cɛɲumanin, na yan. Ee! Ne ka tuganin, e min be fɔɔ kuluw kunna farawo la, a to ne b'i ɲada filɛ dɛ, a to ne b'i kumakan mɛn sa. Bari e kaan ka di. I ɲada ka ɲi.» Aw ka kongowulu nunu minɛ dɛ, wuludennin minw b'an ka ɛrɛzɛnforow cɛnna, k'a sɔrɔ u feerenin lo! Ne kanubaga ye ne ta ye, ne fana ye ale ta ye. A b'a ka begɛnw dɛndɛ lisiyiriw cɛma. Ni tile sumana, ni yiriw suma tagara yɔrɔjan, i ka kɔsegi ka na. Ne kanubaga, kɛ i ko minan, walima mankalaninden min be kuluw kan, kulu minw bɔnin be ɲɔgɔn na. Ka ne to n layɔrɔ la, ne ye suu bɛɛ kɛ, ni ne be n kanubaga ka koo miirila. Ne y'a koo miiri ka dɛsɛ ne m'a ye. Fɔɔ ne ka wili ka dugu yaala, min koo ka di ne ye, n k'ale ɲini siraw kan ni forobayɔrɔw la. Ne y'a yaala ka dɛsɛ ne m'a ye. Ne ye dugu kɔlɔsibagaw kunbɛn, n'u be dugu munumununa. N ko: «Aw ma ne kanubaga kunbɛn wa?» Ne tɛmɛna u la dɔɔni dɔrɔn, ne ye n kanubaga kunbɛn. Ne y'a minɛ, ne ten'a bila tugu fɔɔ ne ka don n'a ye n bamuso ka soo kɔnɔ, min ye ne wolo, ale ka boon kɔnɔ. Heyi! Zeruzalɛmu sunguruw, minanw ni mankalaninw kosɔn, ne b'aw daali ko aw kana n kanubaga kunun, aw kan'a to a be wili n'a man d'a ye. Ee! Jɔn le be wilila ka bɔ kongo la ten, i ko sisi? Mire kasa ni wusulan kasa, ani kasa diman bɛɛ b'a kan. Solomani tafɛn lo. A lamininin be ni cɛɛ barikaman bi wɔɔrɔ ye, olu minw barika ka bon ni Isirayɛli barikatigiw bɛɛ ye. Murujan b'u bɛɛ fɛ, u bɛɛ labɛnnin lo kɛlɛ kama. U bɛɛ ka murujanjanw b'u tɔgɔn na, sufɛ balawu kama. Masacɛ Solomani y'a tafɛn kɛ ni Liban yiri ye, k'a seenw kɛ warigwɛ ye, k'a kɔsɛmɛyɔrɔ kɛ sanu ye, k'a sigiyɔrɔ kɛ ni fani wulenman cɔncɔncɔn ye. Zeruzalɛmu sunguruw le y'o labɛn kanuya la. * Siyɔn sunguruw, aw ye bɔ ka masacɛ Solomani filɛ, ni masafugulan b'a kuun na, a bamuso ye min biri a kuun na a ka furu sirilon na. A ka nisɔn diyalon. Ee! I cɛɛ ka ɲi ne kanubaga! I cɛɛ ka ɲi haali! I ɲadenw cɛɛ ka ɲi i ko tuganin ta, minw be yera i kuun datugufani kɔrɔ. I kunsigi be i ko yonbo min bɔnna Galaadi kulu kan n'a bɛ woyora ka jigi. E ɲiiw be i ko sagakulu min sii tigɛra n'u be bɔra kɔɔ la. U bɛɛ kɛɲɛnin lo fila fila, a si te yen min b'a danna. I dagolo cɛɛ ka ɲi haali, i dalakuma ka di. I daforoko be yera i kuun datugufani kɔrɔ, i n'a fɔ lenmuruba. I kankala be i ko Dawuda ka sangaso, o min lɔcogo ka ɲi. Nigɛkunbɛnnan waa kelen le dulonnin b'a la, kɛlɛdenŋanaw ka nigɛkunbɛnnanw lo. I sinbara fila cɛɛ ka ɲi i ko mankalaninden fila, i ko minanden fila, minw be ɲimini kɛra lisiyiriw cɛma. Ni tile sumana, ni yiriw suma tagara yɔrɔjan, ne bena yɛlɛ mire ni wusulan kulu kan. Ne kanubaga, e cɛɛ ka ɲi haali! Fiɲɛ t'i la! Na ne fɛ ka bɔ Liban kulu kan, ne maminɛmuso, na, ka bɔ Liban kulu kan. Jigi ka bɔ Amana kulu kunna ka filɛli kɛ, to Seniri kunna ka filɛli kɛ, to Ɛrɛmɔn kunna ka filɛli kɛ, jaraw dogoyɔrɔ, waraninkalaw ka kuluw. Dɔgɔmuso, i be ne kɛ fatɔ ye. Ne maminɛmuso, i ka filɛli kɛcogo dama be ne kɛ fatɔ ye, n'i kannakɔnɔ fana. I ka mɔmɔni ka di dɛ, n dɔgɔmuso, ne maminɛmuso! I ka mɔmɔni ka di ka tɛmɛ duvɛn kan. I ka tulu kasadiman kasa ka di ka tɛmɛ wusulanw bɛɛ ta kan! Ne maminɛmuso, i dagolo be i ko lii. Lii, ani nɔnɔ le b'i nɛnden jukɔrɔ. I ka faniw kasa be i ko Liban yiriw kasa. I kɛra nankɔ koorinin ye n dɔgɔmuso, ne maminɛmuso, i kɛra jii bɔyɔrɔ koorinin ye, kɔlɔn datugunin! Jii min be bɔ i la, o be yiri deen dumutaw sɔn, minw deen ka di kosɔbɛ, ani jabiyiri, ni nariyiri. Nariyiri ni safaranyiri, ni sunsunyiri, ni kanɛliyiri, ani wusulan be bɔ yiri tɔ minw bɛɛ la, mireyiri ni alowɛsiyiri, ani wusulan kasadimanw bɛɛ. Ne ye kɔlɔn ye nankɔw kɔnɔ, ne ye jii bɔyɔrɔ ye min jii ka ɲi n'a be woyora ka bɔ Liban kuluw la! Worodugu ɲafan fɔɲɔ, kɔgɔdugu ɲafan fɔɲɔ, aw ka fiyɛ, janko ne ka nankɔ kasa diman be bɔ! Ne kanubaga ka don a ka nankɔ kɔnɔ, yiriden min ka d'a ye, a k'o dumu! N be nana n ka nankɔ la n dɔgɔmuso, ne maminɛmuso, ka n ka fɛɛn kasadiman ni n ka wusulan bɔ, ka n ka liɲaga n'a tulu dumu, ka n ka duvɛn ni n ka nɔnɔ min! Aw ka dumuni kɛ, terimanw, ka minni kɛ k'aw ɲanamini kanuya kɔnɔ! Ne tun be sinɔgɔra, nga ne ma ɲinɛ, n ka kanbelen be daa kɔkɔra, n tulo b'a kaan na. A ko: «Daa yɛlɛ n dɔgɔmuso, ne maminɛmuso, ne ka tuganin, ne ka dafanin! Bari ne kuun bɛɛ ye komiji ye, ne kunsigi bɛɛ ɲigira sufɛ jii bolo.» Ne ye n ka fani bɔ ka ban, ne be segi k'o don cogo di? Ne ye n seenw ko ka ban, ne be segi k'o nɔgɔ cogo di? Ne kanubaga y'a bolo don daa woo fɛ, ne kɔnɔ bɛɛ gwanna. Ne wilila ko n be daa yɛlɛ n kanubaga ye, ne bolo bɛɛ tun ye tulu kasadiman ye, tulu kasadiman bɔra ne tigɛ la ka kɛ daa sɔgɔlan kan. Ne ye daa yɛlɛ n kanubaga ye, o y'a sɔrɔ a y'a kɔɔ don, a tagara. Ne tun te n yɛrɛ kala ma tugu, n bɔr'a kɔ. Ne y'a yɔrɔ ɲini ka dɛsɛ, n m'a ye. Ne y'a wele ka dɛsɛ, a ma ne laminɛ. Dugu kɔlɔsibagaw ye ne kunbɛn, n'u be dugu munumununa. U ye ne bugɔ ka n mandimi, ka ne ka delekeba bɔ n kaan na, dugu laminikogo kɔlɔsibaga nunu! Ee! Zeruzalɛmu sunguruw, n'aw ye ne kanubaga ye, aw bena mun le fɔ a ye sa? Ne b'a ɲini aw fɛ, aw k'a fɔ a ye ko cɛko kɛra bana ye n ma! Ele min cɛɛ ka ɲi ni musow bɛɛ ye, o tuma na, mun le b'i kanubaga nin na n'o te kanbelen tɔw la? Mun le y'a fisaya ni kanbelen tɔw ye fɔɔ n'i b'o koo ɲininga anw fɛ? Ne kanubaga gwɛnin lo, a fari be manamana. N'a be kanbelen waa tan cɛma, a be lɔn ka bɔ u bɛɛ la. A kuun be i ko sanu, sanu yɛrɛ yɛrɛ. A kunsigi be i ko koto, u finna i ko kaankaan. A ɲadenw cɛɛ ka ɲi i ko tuganin, kɔda la. U gwɛra i ko nɔnɔ. U sigicogo ka ɲi. A yewagaw be i ko nankɔ kasadiman, wusulan falennin be yɔrɔ min. A dagolo cɛɛ ka ɲi i ko lisiyiri, mire kasadiman be bɔra min na. A bolow bɛɛ ye sanu ye, kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw ɲagaminin be min na. A fari cɛɛ ka ɲi i ko samaɲin nugunin, kabakuru bulamanw dondonnin be min na. A senkalaw be i ko kabakurugwɛ, minw lɔra sanu yɛrɛ yɛrɛ kan i ko dugumatugu. A ɲada ka ɲi i ko Liban kuluw, bɔɲɔgɔnko t'a la i ko sɛdiriyiri. A daa ka di, a yɔrɔ bɛɛ be ne nigɛla wili. Ne kanubaga be ten le, Zeruzalɛmu sunguruw, ne ka kanbelen be ten le! Ele min cɛɛ ka ɲi ni musow bɛɛ ye, i kanubaga tagara min? I kanubaga y'a kuun sin min? An be fara i kan k'a yaala. Ne kanubaga tagar'a ka nankɔ la, wusulan falennin be min kɔnɔ. A ben'a ka begɛnw dɛndɛ min kɔnɔ. A bena feerenw tigɛ yen. Ne ye n kanubaga ta ye, n kanubaga fana ye ne ta ye, ale min b'a ka begɛnw dɛndɛ lisiyiriw cɛma. I cɛɛ ka ɲi, ne kanubaga, i ko Tirisa dugu! I cɛɛ ka ɲi i ko Zeruzalɛmu dugu! I ka fari i ko kɛlɛbolo kɛlɛkɛyɔrɔ la! I ɲaa bɔ n kan, n'o tɛ, i ka filɛli kɛcogo be ne hakili wili. I kunsigi be i ko bakulu minw be girinna ka bɔ Galaadi kulu kan. E ɲiiw be i ko sagakulu, min sii tigɛra n'u be bɔra kɔɔ la. U bɛɛ kɛɲɛnin lo fila fila, foyi si te yen min b'a danna. I daforoko be i ko lenmuruba faan kelen, i kuun datugufani kɔrɔ. Masacɛ musow ye mɔgɔ bi wɔɔrɔ ye, a gɛrɛfɛmusow ye bi seegi ye, sunguruw daa te lɔn. Nga ne kanubaga ye kelen ye Ne kelen ta! A kelen lo a baa fɛ. A koo ka di a woloba ye kosɔbɛ. Sunguruw man'a ye, u b'a fɔ ko: E dagamuna. Masacɛ musow n'a gɛrɛfɛmusow b'a tɔgɔɲuman fɔ ko: «Ee! Nin ye sunguru jumɛn ye? A be i ko dugu gwɛtɔ. A cɛɛ ka ɲi i ko kalo, a be manamana i ko tile. Nga a be mɔgɔ jaa tigɛ i ko kɛlɛbolo u ka kɛlɛkɛtaamasiɲɛ kɔrɔ.» Ne jigira nankɔ la, yiridenw be min kɔnɔ waasa k'a filɛ lɛkɔnɔfɛnw be boɲa cogo min na, k'a filɛ ni * ɛrɛzɛn be nɛrɛla, ni nankɔ yiriw be feerenna. Ne te foyi faamuyara tugu dɛ! I be ne nagasira Hɔrɔnw denmuso. Na, na Sulamiti! Na, an b'i filɛ sa! Mun n'aw be Sulamiti filɛra i ko aw be dɔnkɛlaw le filɛra? Ee! I seenw cɛɛ ka ɲi e ka sanbaraw kɔnɔ dɛ! Masacɛ denmuso! I soron koorinin be i ko bololanigɛ, min ye bololabaarakɛla dɔ bulonɔ ye. I kɔnɔbara be i ko filen, kalo tilan kelen, duvɛn te fɔn a kɔnɔ. I fari kɛra i ko suman tonnin, lisiyiriw kɛra ka min koori. I sinbara fila cɛɛ ka ɲi i ko mankalaniden fila, i ko minanden fila. I kankala be i ko sangaso min lɔra ni samaɲin ye. I ɲadenw be manamana i ko Ɛsibɔn dalan jii min be Batirabɛn donda gɛrɛfɛ. I nunkala be i ko Liban sangaso min lɔnin lo k'a ɲasin Damasi dugu ma. I lɔra i ko Karimɛli kulu. I kunsigi dannin sira be i ko foro kɔnɔ walan! Mɔgɔ bena ben minw kɔnɔ. Ee! I do cɛɛ ka ɲi sa! I koo ka di n ye! Ne kanubaga! E min koo be ne dusu la! I be i ko tamarosun. E siin be i ko yiridenw. Ne ko: Fɔɔ ne ka yɛlɛ tamarosun nin kan k'a deen sɔrɔ. E sinbara nunu ka maga ne bolo i ko * ɛrɛzɛn mɔnnin. I nunfiɲɛ ka kɛ i ko yiriden kasadiman dɔ. I dalakuma ka di i ko duvɛn diman. Jaati, a bilanin be ne kanubaga le ye, a be woyo an dagolo kan an sinɔgɔtuma. Ne ye n kanubaga ta ye, ne koo le b'a dusu la kosɔbɛ! Ne kanubaga, na, an be taga kongo kɔnɔ. An bena si dugudennin dɔ la. Sɔgɔma joona, an be taga filɛli kɛ foro la n'o y'a sɔrɔ ni * ɛrɛzɛn nɛrɛla ka feeren, ni yiriw feerenna. O yɔrɔ la, ne ben'a yira i la ko n b'i kanu. Yiriden min be kanuya boɲa, o kasa be wilila. Yiridenɲuman sifa bɛɛ be an ka bonda la, tigɛnin kuraman ni kɔrɔmanw bɛɛ. Ne y'o mara ele ye, ne kanubaga. N'i tun ye ne baden ye, n'i tun ye ne baa siin le min, ne tun bena i kunbɛn kɛnɛma ka n bolo meleke i la, mɔgɔ si fana tena ne lɔgɔbɔ. Ne tun bena taga n'i ye ka don n'i ye ne bamuso ka soo. I tun bena ne dege. Ne tun bena duvɛn kasadiman dɔ d'i ma i k'a min, ne ka yiriden jii. I tun bena i numanbolo don ne kuun kɔrɔ, k'i kinibolo kɛ ka ne minɛ. Heyi! Zeruzalɛmu sunguruw, ne b'aw daali ko aw kana ne kanubaga kunun. Aw kan'a to a be kunun n'a man d'a ye. Ee! Jɔn le be wilila ka bɔ kongo la ten, n'a tintinnin b'a ka kanubaga kan? Ne y'i kunun pɔmuyiri le kɔrɔ, i baa y'i kɔnɔ ta o min kɔrɔ, i woloba y'i kɔnɔ ta o min kɔrɔ. Ne koo bila i dusu la. Ne kɛ i ko taamasiɲɛ lafɛn ye i bolo kɔrɔ. Bari barika be kanuya la i ko saya. Keliya ka koo ye yɛlɛmabali ye i ko lahara. A tasuma ye tasuma fariman ye. O ye Matigi ka tasuma ye. Jiba si te se ka kanuya ka tasuma faga. Jii si te se k'a kunu. Ni min y'a ka soo ka sɔrɔ bɛɛ falen kanuya la, o tena foyi sɔrɔ a la ni dɔgɔya tɛ. An dɔgɔmuso ka dɔgɔ, a siin ma bɔ fɔlɔ. An ben'an dɔgɔmuso ka koo kɛ di n'a koo kuma wilila loon min na? Ni dugu laminikogo tun lo, an tun bena tangafɛn warigwɛlaman bila a kan. Ni bonda tun lo, an tun bena yiri barikaman kɛ a koon ye. Ne ye dugu laminikogo ye. Ne siinw be i ko sangasow. O la, ne kɛr'a fɛ i ko hɛrɛ dibaga. Yiriforo tun be Solomani fɛ Baalamɔn. A y'a kalifa kɔlɔsilikɛbaga dɔw ma. Olu kelen kelen bɛɛ ka kan ka na ni warigwɛ kuru waa kelen kelen ye k'a kɛ a ka yiridenw sɔngɔ ye. Ne ka yiriforo kɔni ka koo be ne yɛrɛ bolo. Ele Solomani k'i ka warigwɛ kuru waa kelen minɛ, minw y'a kɔlɔsi, olu ta ye kɛmɛ fila ye. Ele, sunguru min siginin be nankɔw cɛma, ne teri dɔw tulo dɛnnin be ka mɛnni kɛ i kaan na. Sabali k'a to ne b'a mɛn sa! Boli, ne kanubaga! I ko minan, walima mankalaninden min be panna kulu kasadimanw kan. Masaba ye yelifɛn minw yira Amɔsi dencɛ Ezayi la Zuda mara ni Zeruzalɛmu koo la, Oziyasi ka masaya tile la Zuda mara kunna, ni Yotamu, ani Akazi ni Ezekiyasi taw la. Sankolo, i ka mɛnni kɛ! Dugukolo, e k'i tulo malɔ! Bari, Masaba be kumana. A ko: «Ne ye deenw kolo. Ne y'u lamɔ. Nga u murutira ne ma. Misi b'a tigi lɔn, fali b'a ka kolokolo bilayɔrɔ lɔn. Nga Isirayɛlidenw te ne lɔn, ne ka jama te foyi faamu.» Bɔnɛ ye aw ta ye! Aw jamana mɔgɔw, kojugukɛlaw! Aw ka kojugu doni b'aw kunna! Siyajuguw! Denkolon nunu! Aw banna Masaba la! Aw ye Isirayɛli ka Ala dɔgɔya. Aw y'aw kɔɔ d'a ma. Aw minw be muruti tuma bɛɛ, aw ka kan ka bugɔ aw fari yɔrɔ jumɛn la tugu? Bari kungolo bɛɛ ye joli ye, dusukun bɛɛ nagasira! K'a ta sentigɛ la, ka ta'a bila kungolo la, yɔrɔ si te a cogo la. A bɛɛ mandiminin lo, a bɛɛ bugɔlinɔw, ni jolidakuraw. U ma ko, tulu ma mɔ u la, u ma siri. Aw ka jamana halakira, aw ka duguw jɛnina. Aw yɛrɛw ɲana, lonanw b'aw ka forow fonna. U cɛnnin lo, i ko siya wɛrɛw y'a ɲagami. * Siyɔn dugu tora. A tora yen i ko togonda, * ɛrɛzɛnforo kɔnɔ. A tora yen i ko bonkolon, jeforo kɔnɔ. A tora yen i ko kɛlɛdenw ye dugu min lamini. Ni Masaba Setigi tun ma an tɔɔ to, an tun bena halaki i ko Sodɔmu, an tun bena halaki i ko Gɔmɔri. Aw, Sodɔmu dugu ɲamɔgɔw, aw ye mɛnni kɛ Masaba ka kuma la! Gɔmɔrikaw, aw k'aw tulo malɔ an ka Ala ka sariya la! Masaba ko: «Aw ka saraka caaman nunu be mun le ɲa ne ye? Aw be sagajigi minw bɔ saraka jɛnitaw ye, olu nigɛ bɔra n la, aw ka misituluw fana nigɛ bɔra n la. Tura joli, ni sagaden joli, ani bakɔrɔnin joli te n nisɔn diya tugu. Aw be to ka na lɔ ne ɲakɔrɔ. Jɔn y'a ɲini aw fɛ ko aw k'aw seen la ne ka luu kɔnɔ? Aw kana boɲafɛn fufafu di ne ma tugu. Aw ka wusulan sisi man di n ye. Aw be kojugu minw kɛ kalokura ɲanagwɛw, ni lafiɲɛlonw, ani aw ka lajɛnnilonw la, ne te se k'o muɲu. Aw ka kalokura ɲanagwɛw, n'aw ka ɲanagwɛ tɔw koo ka go ne ye. U be n tɔɔrɔ, u nigɛ bɔra. N'aw be daalili kɛra, ne bi n yɛrɛ dogo aw la. Hali n'aw y'aw ka daaliliw caya, ne tena mɛnni kɛ aw fɛ. Aw ye mɔgɔfagalaw ye! Aw ka jii ko, aw k'aw yɛrɛ saniya. Aw k'aw ka kɛwalijuguw tunu ka bɔ n ɲakɔrɔ! Aw ka kojugu dabila. Aw ka koɲumankɛ degi, aw ka tilenninya kɛ, aw ka mɔgɔ tɔɔrɔninw dɛmɛ. Aw ka falatɔw ka tiɲɛ d'u ma. Aw ka firiyamusow kunko ɲanabɔ. Ɔnhɔn! Aw ye na, an ka sigikafɔ kɛ.» Masaba ko ten! «Hali n'aw ka kojuguw wulenna i ko joli, u bena gwɛ i ko kɔɔri. Hali n'u wulenna fɔɔ ka fin, u bena gwɛ parapara. N'aw sɔnna ka mɛnni kɛ ne fɛ, aw bena jamana nin tɔnɔ dumu. Nga n'aw banna, n'aw murutira, murujan le ben'aw ban.» Masaba le ko ten! Duguɲuman nin kɛra di ka kɛ tilenbaliyadugu ye ten? Hɔrɔnyadugu tun lo. Tilenninyadugu tun lo. Nga sisan, mɔgɔfagadugu lo. Aw ka warigwɛ kɛra i ko nigɛbo. Aw ka duvɛn diman fanin be jii la. Aw ka dugu ɲamɔgɔw kɛra mɔgɔmurutininw ye, benkannikɛlaw dɛmɛbagaw lo. Bonyafɛn le ka di u bɛɛ ye, u be boli daa sanfɛnw kɔ. U te falatɔ ka tiɲɛ d'a ma, firiyamuso ka koo te don u tulo la ka ye. O le y'a to, Matigi, Masaba, Setigi ko, Isirayɛli ka Barikatigi ko: «Jaati! Ne bena see n kɛlɛɲɔgɔnw kɔrɔ, ne bena n mɔnɛ bɔ n juguw la. Ne bena n bolo kɔrɔta aw kama. Nɔgɔ min b'aw kan i ko nigɛbo, ne ben'o bɛɛ bɔ nigɛbo bɔcogo la ni tasuma ye. Ne bena aw ka kititigɛlaw yɛlɛma k'u kɛ i ko fɔlɔfɔlɔ kititigɛlaw, k'aw ka ladilikɛbagaw kɛ i ko fɔlɔfɔlɔtaw. O kɔ, aw ka dugu bena sɔrɔ ka wele ko Duguɲuman, tilenninyadugu.» * Siyɔn bena kisi tilenninyako sababu la. A kɔnɔmɔgɔ minw bena nimisa ka fara u ka kojuguw la, ka tiɲɛko kɛ, olu bena kisi. Mɔgɔmurutininw ni kojugukɛlaw bena halaki ɲɔgɔn fɛ. Minw be ban Masaba la, olu bena tunu. Aw ka joyiri minw koo ka d'aw ye haali, aw bena maloya olu koo la. Aw ye yiritu minw woloma, aw kuun bena surun u koo la. Bari, aw bena kɛ i ko yiribaba, a furaburuw wulentuma na. Aw bena kɛ i ko yiritu, jii dɛsɛra min na. Mɔgɔ barikaman be kɛ i ko lɔgɔ murumuru, a ka baara be kɛ takami ye, u fila bena jɛni ɲɔgɔn fɛ. Mɔgɔ si tena sɔrɔ min b'a faga. Amɔsi dencɛ Ezayi ye yelifɛn minw ye Zuda mara ni Zeruzalɛmu koo la, o filɛ. Loon dɔ bena se, Masaba ka soo be kulu min kan, o bena jaɲa ni kulu tɔw ye, a bena tɛmɛ kulu tɔw kan. Siyaw bɛɛ bena girin ka taga yen. Siya caaman bena wili ka taga, u bena fɔ ko: «An ka taga, yɛlɛ Masaba ka kulu kan. An ka taga Yakuba ka Ala ka soo. A ben'a ka sira yira an na. An ben'a ka sira taama.» Bari, sariya be bɔ * Siyɔn, Masaba ka kuma be bɔ Zeruzalɛmu. A bena kɛ kititigɛla ye siyaw ni ɲɔgɔn cɛ, a bena kɛ siya caaman ka konyanabɔbaga ye. U bena u ka murujanjanw yɛlɛma k'u kɛ dabaw ye, u bena u ka tamanw kɛ wɔrɔsɔw ye. Siyaw tena murujan ta ɲɔgɔn kama tugu, mɔgɔw tena kɛlɛkɛcogo dege tugu. Yakuba ka soo, an ka taga, an ka taama Masaba ka yeelen na. Tiɲɛ na, e y'i ka jama Yakuba kɔmɔgɔw fili, Masaba. Bari, kɔrɔn fɛ lagwɛlikɛlaw fanin b'u cɛma. U ka kirisi fɔko cayara i ko filisiw. Olu ni siya wɛrɛw be bɛn. Jamana fanin be warigwɛ ni sanu la, daan t'a kɔnɔ nafolo la. Jamana fanin be soow la, daan t'a ka kɛlɛkɛwotorow la. Jamana fanin be joow la, mɔgɔw b'u yɛrɛ ka baara nɔɔ bato. Olu yɛrɛ bolo ye fɛɛn min dilan. Mɔgɔ majigira, adamaden maloyara. Kana yafa u ma. Aw ye taga don farawow kɔnɔ. Aw ye dogo dingɛw kɔnɔ Masaba ɲasiran kosɔn, Masaba ka nɔɔrɔ kosɔn. Yɛrɛboɲalaw bena majigi, mɔgɔ minw b'u yɛrɛ fisaya ni tɔw ye, olu kuun bena surun. O loon na, Masaba kelenpe le bena boɲa sɔrɔ. Tiɲɛ na, Masaba, Setigi ye loon dɔ sigi, o loon na, a bena wili yɛrɛboɲalaw ni yɛrɛfunubagaw bɛɛ kama. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a yɛrɛ boɲa, o bena maloya. Liban yiribaba jamanjanw, a bena wili olu bɛɛ kama. A bena wili * Basan joyiriw bɛɛ kama. A bena wili kulujanjanw ni tintinbabaw bɛɛ kama. A bena wili sangasojanjanw ni dugu laminikogo barikamanw bɛɛ kama. A bena wili kurunbabaw ni dakamanakurunw bɛɛ kama. Mɔgɔ minw b'u yɛrɛ boɲa, olu bena majigi. Minw b'u yɛrɛ fisaya ni tɔw ye, olu bena maloya. O bena kɛ Masaba kelenpe boɲalon ye. Joow kɔni, olu bɛɛ bena tunu. Aw ye dogo farawow kɔnɔ, aw ye don dingɛw kɔnɔ Masaba ɲasiran kosɔn, Masaba ka nɔɔrɔ kosɔn. A bena wili tuma min na ka siranya bila diɲɛ mɔgɔw la. O loon na, adamadenw bena u ka joow fili yɔrɔjan. U ye minw dilan ni warigwɛ ni sanu ye ka to k'u bato. Masaba ka nɔɔrɔ kosɔn, a bena wili tuma min na ka siranya bila diɲɛ mɔgɔw la, u bena boli ka dogo farawow, ni fara cininw kɔnɔ Masaba ɲasiran kosɔn. Kana adamaden kɛ i jigi ye tugu dɛ! Ninakili dama lo. A be se ka mun ɲa? Tiɲɛ na, Matigi, Masaba, Setigi bena Zeruzalɛmu ani Zuda mara ka dɛmɛsiraw bɛɛ datugu, ka dumuni ni jiminta ban. A bena cɛfariw ni kɛlɛdenw, kititigɛlaw ni kiraw, lagwɛlikɛlaw ani mɔgɔkɔrɔbaw tunu, ka kɛlɛkuntigiw ni mɔgɔbabaw, ladilikɛbagaw ni kirisifɔbagaw, ani subagaw fana tunu. Ne bena kanbelenninw kɛ u ɲamɔgɔw ye, denmisɛnw bena kuntigiya ta. Mɔgɔw bena ɲɔgɔn tɔɔrɔ, sigiɲɔgɔnw bena ɲɔgɔn tɔɔrɔ. Kanbelenw bena muruti mɔgɔkɔrɔbaw kunna, mɔgɔkolonw bena wili mɔgɔsɔbɛw kama. Dɔ ben'a balima minɛ u ka fadenyabolo la k'a fɔ ko: «Foroca b'i fɛ, kɛ an ɲamɔgɔ ye. Sigi tomo nunu kunna!» O tuma na, dɔ nin bena kule ko: «Ne te se ka foyi kɛ aw ye! Dumuni te n fɛ, fani te n fɛ, aw kana ne kɛ jama ɲamɔgɔ ye!» Zeruzalɛmu talonna, Zuda mara benna! U ka kuma n'u ka kɛwaliw te bɛɛn Masaba ma. U murutir'a ma. U ɲaa cogo yɛrɛ b'a yira. U ka kɛwalijuguw be kɛ kɛnɛ kan i ko Sodɔmukaw ta. U yɛrɛ t'a dogo. Bɔnɛ y'u ta ye! U be kojugu lasera u yɛrɛw le ma. Aw k'a fɔ ko mɔgɔtilennin dagamunin lo, bari a bena nisɔndiya a ka kɛwaliw tɔnɔ kɔnɔ. Bɔnɛ ye mɔgɔjugu ta ye! Bɔnɛ y'a ta ye! Bari, a ka sara bena kɛɲɛ n'a ka kɛwaliw le ye. Ne ka jama ɲamɔgɔw ye denmisɛn farimanw ye. Musow le be jamanadenw mara. Ne ka jama! Aw ɲamɔgɔw b'aw la filila dɛ! U b'aw bilara sirajugu kan! Masaba wilila kiti kama. A lɔnin be ka jama kiti. Masaba b'a ka jama cɛkɔrɔbaw ni ɲamɔgɔw kitira ko: «Aw le ye * ɛrɛzɛnforo nin halaki. Dɛsɛbagatɔw bololafɛnw b'aw ka soo. Aw b'a la ka n ka jama halaki k'a la mun kan? Mun na aw be dɛsɛbagatɔw sigɛnna ten? Matigi, Masaba, Setigi le ko ten!» Masaba ko: « * Siyɔn musow b'u yɛrɛ boɲa, u taamatɔ b'u kaan samasama. U filɛlikɛcogo ye cɛɲinita ye, u b'u seenw la kelen kelen, u be to k'u sennanigɛw yuguyugu. Ne Masaba bena kaba bila Siyɔn musow kuun na. N bena u kuun gwana!» O loon na, Masaba bena u ka masirifɛnw bɔ u la: u sennanigɛw, n'u kunnajɔw, ni kɔnɔkisɛ minw be i n'a fɔ kalokura. Tulolanigɛw ni bololanigɛw, ani u be fani min biri u ɲada kan. Musɔrɔw ni senna kɔnɔkisɛw ani cɛsirilanw, ni joow, ni sɛbɛndenw, ani bolokunnadennanigɛw, nunnataw, ni ɲanagwɛfaniw, ani deleke gwansanw, lankannaw, ni waridonnanw, ani dubalenw. Fani fiɲɛmanw, ni kunmelekefaniw, ani birifaniw. Kasa goman bena kɛ kasa diman nɔɔ na. Jurukisɛ le bena bila cɛsirilan nɔɔ na. Kuun tena dan, a bena li le. Dusukasifani le bena kɛ aw ka dakamana fani nɔɔ na. Aw bena jɔnya ŋɔnɲɛ sɔrɔ aw ka cɛɲumanya nɔɔ na. Zeruzalɛmu cɛɛw bena faga ni murujan ye, a ka cɛfariw bena to kɛlɛ la. Kule ni kasimisɛnw le bena kɛ * Siyɔn dugu la. Dugu bena kɛ i ko muso min bɔnɔna fɛɛn bɛɛ la n'a siginin tora duguma! O loon na, muso wolonwula bena dulon cɛɛ kelen kaan na ka to k'a fɔ ko: «An bena lɔ n'an yɛrɛ ka dumuniko ye, an bena lɔ n'an yɛrɛ ka fɛɛrɛbɔko ye. A daan ye i k'a fɔ ko an y'i musow ye. Maloya bɔ an kunna!» Loon dɔ, Masaba bena fɛɛn dɔ lawili, o bena kɛ kunkɔrɔta ni nɔɔrɔfɛn ye. Tɔnɔ min bena sɔrɔ jamana kɔnɔ, o bena kɛ Isirayɛliden tɔ nunu ka boɲa n'u ka kunnawolonfɛn ye. O tuma na, * Siyɔn dugu tɔɔ, Zeruzalɛmuka minw tora nii la, olu bena wele ko mɔgɔ saniyaninw, olu minw bɛɛ tɔgɔ sɛbɛnna waasa ka to Zeruzalɛmu. Ni Matigi ye Siyɔn musow ko ka bɔ u ka nɔgɔ la tuma min na, ka joli bɔnnin ko k'a fiyɛ ka bɔ Zeruzalɛmu kɔnɔ kiti ni tasuma barika la, o waati la, minw be lajɛn Siyɔn kulu kan, Masaba bena sankaba to u kunna kulu faan bɛɛ, la tilefɛ. Sufɛ ta be kɛ sisi ye min be yeelen bɔ i ko tasuma. Matigi ka nɔɔrɔ bena kɛ o bɛɛ sanfɛ k'u tanga. A bena kɛ bugu ye u kunna min be suma kɛ tilefɛ funteni tuma na, ka kɛ boon ye, k'u sutura fɔɲɔ ni sanji tuma na. Ne bena dɔnkili la n tericɛ ye. Dɔnkili lo n tericɛ n'a ka * ɛrɛzɛnforo koo la. Ɛrɛzɛnforo tun be ne tericɛ fɛ tintin dɔ kan, a yɔrɔ tun ka ɲi kosɔbɛ. A ye dugukolo wiliwili, k'a kabakuruw bɔ, ka suun ɲanamanw tutu yen, ka sangaso lɔ a kɔlɔsibagaw ye a cɛma, ka dingɛ sɔgɔ ka ɛrɛzɛnji bɔyɔrɔ dilan. A tun be ɛrɛzɛnɲuman le kɔnɔna, nga denɲuman ma sɔrɔ a la. O la, n tericɛ ko: «Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw, aw ye kiti ban an ni ɲɔgɔn cɛ, ne ni n ka ɛrɛzɛnforo cɛ. N tun ka kan ka mun le kɛ foro nin ye tugu, ni n m'a kɛ? Ne tun be denɲuman le kɔnɔn'a la, mun n'a m'a kɛ? Ayiwa, ne bena min k'a la, ne bena o yira aw la. Ne bena jata bɔ a la, a bena cɛn. Ne ben'a kogo ci ka bɔ yen, u ben'a dɔndɔn. N ben'a kɛ yɔrɔkolon ye, a suunw bolow tena tigɛ, a kɔrɔ tena sɛnɛ tugu. Ŋɔniw bena fa yen. N bena sanji bali ka ben a kan.» Masaba, Setigi ka ɛrɛzɛnforo ye Isirayɛlidenw le ye. Zuda mara mɔgɔw le kɛra ɛrɛzɛnsunw ye, minw koo tun ka d'a ye haali. A tun be tilenninya le kɔnɔn'u fɛ, nga tilenbaliya le be kɛra. A tun be hɔrɔnya le fɛ, nga tɔɲɔli lo be yɔrɔ bɛɛ. Bɔnɛ ye aw ta ye! Aw minw be luu fara luu kan, ka foro fara foro kan, fɔɔ ka taga yɔrɔ bɛɛ minɛ, aw dama be to jamana kɔnɔ. Ne ye kuma min mɛn ka bɔ Masaba, Setigi fɛ, n'a y'a fɔ k'a gwɛlɛya, o filɛ ko: «Soo caaman bena kɛ yɔrɔlakolon ye, soɲumanɲuman nunu, sobaba nunu, mɔgɔ tena sɔrɔ u kɔnɔ. * Ɛrɛzɛnforo ɛkitari saba bena duvɛn daga kelen dɔrɔn le fa! Sumansi sinsin ɲaa tan dannin foro kɔnɔ, o tigɛnin bena kɛ sinsin ɲaa kelen ye.» Mɔgɔ minw be boli ka yaala dɔrɔ farimanw kɔ dugu gwɛtɔ, bɔnɛ ye u ta ye! U be nɛnɛ bɔ u yɛrɛ la ni duvɛn ye hali dugutilama. U b'u ka dɔrɔtɔya kɛ ni gɔniw, ani kolonjow ni dundunw ani filew le ye. Masaba be min kɛ, u t'o filɛ yɛrɛ. Masaba bolo ye koo minw kɛ, u t'o yera. O la, ne ka jama bena minɛ ka taga u ka kolɔnbaliya kosɔn. Kɔngɔ bena u ka mɔgɔbabaw faga, minnɔgɔ bena jamaba nin halaki! O kama, lahara daa yɛlɛnin lo belebeleba! A kɔnɔ wagara! Dugu mɔgɔbabaw n'a ka jamaba be jigi yen k'u to nisɔndiya la. Mɔgɔw na majigi, adamadenw bena maloya, yɛrɛboɲalaw kuun bena surun. Masaba, Setigi bena boɲa sɔrɔ a ka kiti loon na. Ala b'a ka ɲumanya yira a ka tilenninya fɛ. Sagaw bena ɲimini kɛ dugu tomo kan. U b'a fɛ baa minw ka tulɔ, yan tomo bena kɛ olu dɛndɛyɔrɔ ye. Mɔgɔ minw be kojugu kɛ namara sababu la, bɔnɛ y'u ta ye! U b'u ka hakɛw samana u kɔfɛ i ko wotoro. U yɛrɛ b'a fɔra halibi ko: «Ala ka teliya. A b'a fɛ ka min kɛ, a ka teliya k'o kɛ, an k'a ye. Isirayɛli ka Ala ye min latigɛ, o ka kɛ waasa an ka dɔ lɔn o la.» Minw b'a fɔ ko kojugu ye koɲuman ye, ko koɲuman ye kojugu ye, bɔnɛ y'u ta ye! U be dibi le kɛ yeelen ye, ka yeelen kɛ dibi ye. Fɛɛn min ka timi, u b'o le kɛ kunanman ye. Fɛɛn min ka kunan, u k'o ka timi. Bɔnɛ y'u ta ye! U b'a miiri k'olu ye kolɔnbagaw ye, u ka jati la, hakilitigiw lo. Mɔgɔ minw ye dɔrɔminlawaraw ye, minw ye dɔrɔtobilaŋanaw ye, bɔnɛ ye olu ta ye. U be tiɲɛ di mɔgɔjalakinin ma a ka daa sanfɛn kosɔn, ka ban ka tiɲɛ di tiɲɛtigi ma. Tasuma be biin jɛni cogo min na, binmurumuru be jɛni ka tunu cogo min na, o cogo kelen na, u bena tunu. U liliw bena toli, U feerenw bena taga fɔɲɔ fɛ i ko buguri. Bari u banna Masaba, Setigi ka sariya la, u ma Isirayɛli ka Ala ka kuma jati. O kama, Masaba dusu dimina a ka jama kɔrɔ, a y'a bolo kɔrɔta k'u bugɔ. Kuluw yɛrɛyɛrɛla, u suuw tora siradaw la i ko ɲamaɲama. O n'a ta bɛɛ, a ka dimi ma nɔgɔya, a bolo be sanfɛ halibi. Masaba ye taamasiɲɛ kɔrɔta yɔrɔjan siya dɔ ye. A b'u welela ni dalafilen ye ka bɔ fɔɔ diɲɛ daan na. U natɔ filɛ ni karama ye! U ka mɔgɔw si ma sɛgɛn, u si te talon. U si te sinɔgɔ hali dɔɔni. U ka cɛsirilanw ma foni, u ka sanbaraw juru ma tigɛ. U ka biɲɛw daa labɛnnin lo kosɔbɛ, u y'u ka kalaw bɛɛ labɛn. U ka soow sensɔnniw kɛra i ko kabakuruw, u ka kɛlɛkɛwotorow seen ka teli i ko fununfunun. U mankan kɛra i ko jaramuso ta, u mankan kɛra i ko jarakanbelenw ta. U be sɔngɔ k'u ka sogo minɛ k'a ta ka taga n'a ye, mɔgɔ si ten'a bɔsi u la. Nga loon dɔ la, mankan bena ci u kunna, kɔgɔji ka mankan ɲɔgɔn. I mana filɛli kɛ jamana kɔnɔ, dibi ni dusukasi le be yen. Yɔrɔ bɛɛ bena dibi. Masacɛ Oziyasi sara saan min na, ne ye Masaba siginin ye masasigilan dɔ kan min tun ka jan kosɔbɛ. A ka delekeba dakun ye Alabatoso fa. Mɛlɛkɛ sifa dɔ, minw be wele serafɛn, olu lɔnin tun b'a sanfɛ. U kelen kelen bɛɛ be ni gaman wɔɔrɔ wɔɔrɔ ye. U be fila kɛ k'u ɲaa datugu, ka fila kɛ k'u fari datugu, ka pan ni fila ye. U tun be pɛrɛn ka to k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Senuman, senuman, senuman ye Masaba ye, Setigi! A ka nɔɔrɔ ye dugukolo bɛɛ fa.» U pɛrɛnkan fɛ, daa koonw donyɔrɔw yuguyugura, Alabatoso fara sisi la. Ne y'a fɔ ko: «Bɔnɛ ye ne ta ye! Ne ta cɛnna! Bari, ne ye mɔgɔ min ye, n daa ma ɲi. Ne be mɔgɔ minw cɛma, olu fana daa ma ɲi. Ani ne ɲaa lara Masa kan, Masaba, Setigi kan.» Serafɛn nunu kelen panna ka na ne faan fɛ ni takami y'a bolo. A tun y'o ta sarakabɔyɔrɔ la ni nigɛ ye. A y'a maga ne daa la k'a fɔ ko: «Nin magara i daa la minkɛ, kabini sisan i ka kojuguw kunko bɔra i kan. I filila koo minw na, i y'o yafa sɔrɔ.» O tuma na, ne ye Masaba kumakan mɛn. A y'a fɔ ko: «Ne bena jɔn ci? Jɔn le bena taga an ka cira la?» Ne y'a fɔ ko: «Ne filɛ nin ye. Ne ci.» A y'a fɔ ko: «Tag'a fɔ jama nin ye ko u k'u tulo malɔ, nga u tena foyi faamu, u ka filɛli kɛ kosɔbɛ, nga u tena foyi ye. A kɛ jama nin tulo ka gwɛlɛya! U tulow geren k'u ɲaaw nɔrɔ! U kana yeli kɛ, u kana mɛnni kɛ. U kana foyi faamu, u kana se ka nimisa ka faran u ka kojuguw la, ka kɛnɛya.» Ne y'a fɔ ko: «Fɔɔ waati jumɛn sa, Matigi?» A ye ne jaabi ko: «Fɔɔ ni duguw cira, mɔgɔ kana sɔrɔ u kɔnɔ, mɔgɔ kana sɔrɔ boonw kɔnɔ, dugukolo ka cɛn ka kɛ dusukasiyɔrɔ ye.» Masaba bena mɔgɔw bila ka taga yɔrɔjan. Yɔrɔ caaman lakolon bena to jamana kɔnɔ. Hali ni jama nin tilan tannan kelen le tora, tasuma le bena olu jɛni, i ko joyiriba min tigɛra, a juu dama le be to yen. O juu nin le be segi ka kɛ fɛɛn ɲanaman ye Ala fɛ. Oziyasi deen Yotamu dencɛ Akazi ka masaya tile la Zuda mara kunna, Siri masacɛ Eresin ni Eremaliyawu dencɛ Peka min ye Isirayɛli mara masacɛ ye, olu wilila ka na Zeruzalɛmu kama. Nga u ma se k'a minɛ. U taar'o kibaru fɔ Dawuda ka soo ko: «Siri kɛlɛdenw nana jigi Efarayimu mara la.» Akazi n'a ka jama kɔnɔ gwanna, fɔɔ u yɛrɛyɛrɛla i n'a fɔ fɔɲɔ be yiriw magamaga cogo min na tuu kɔnɔ. Masaba y'a fɔ Ezayi ye ko: «E n'i dencɛ Seyariyasubi ka bɔ ka taga Akazi kunbɛn. Jisira min be taga don Sanfɛdalan kɔnɔ, a be o daminɛyɔrɔ la, Fanikobaga ka foro sira daa la. I ben'a fɔ a ye ko: ‹I hakili sigi, kana siran! Kan'i fari faga Sirika Eresin ni Eremaliyawu dencɛ ka fariya kosɔn. U kɛra i n'a fɔ lɔgɔ fila, minw mananin lo. Siri jamana ni Eremaliyawu dencɛ ani Efarayimu mara bɛnn'a la i kama ko: An ka taga Zuda mara kama k'a kɛlɛ. An bena u sama ka far'an kan. An bena Tabeyɛli dencɛ sigi yen masaya la. Nga Matigi, Masaba ko: O koo nin tena se ka kɛ fewu. Bari, Siri jamana ka masadugu ye Damasi ye, Damasi masacɛ fana ye Eresin ye. Ayiwa, yanni saan bi wɔɔrɔ ni duuru, Efarayimu tena jati ka fara siyaw kan, a bena tunu. Efarayimu ka masadugu ye Samari ye, Samari masacɛ fana ye Eremaliyawu dencɛ ye. N'aw ma lɔ ka ɲa, aw tena to yen.› » Masaba y'a fɔ Akazi ye tugu ko: «A ɲini ne Masaba e ka Ala fɛ ko n ka taamasiɲɛ dɔ yira i la ka bɔ lahara, walima fɔɔ sankolo la.» Akazi y'a jaabi ko: «Ne tena foyi ɲini. Ne tena Masaba kɔrɔbɔ.» O kɔ, Ezayi ko: «Dawuda ka soo ka mɛnni kɛ sa! Aw be ɲɔgɔnsɛgɛn min na, o ka dɔgɔ wa? N'aw be na n ka Ala fana sɛgɛn! O la sa, Matigi yɛrɛ le bena taamasiɲɛ di aw ma. Ayiwa, sunguru dɔ be na kɔnɔ ta. A bena dencɛ wolo, k'a tɔgɔ la ko Emanuwɛli. A bena balo ni naare ani lii ye, fɔɔ ka na koo lɔn, ka ban kojugu la, ka koɲuman kɛ. Nga sanni deen nin ka koo lɔn ko a be ban kojugu la ka koɲuman kɛ, i be siranna jamana min ka masacɛ fila ɲa, o yɔrɔ lakolon bena to. Masaba ben'a kɛ e n'i ka siya be loon dɔ ye, i faa ka soo ma min ɲɔgɔn ye ka tɛmɛ kabini Efarayimu faranna Zuda mara la. O ye koo ye min fɔra ka sin Asiri masacɛ nako ma. «O loon na, limɔgɔ minw be fɔɔ Ezipiti kɔda daan na, ani liden minw be Asiri jamana la, Masaba bena u wele ka na. U bɛɛ bena na sigisigi kɔbolo jigijigijuguw daa la, ni farawow la. U bena sigi tudenninw bɛɛ la, ni jiyɔrɔw bɛɛ la. O loon na, Matigi bena serefɛ ta fɔɔ Efarati baji kɔ. O serefɛ ye Asiri masacɛ ye. A bena ale kɛ k'aw kuun li, k'aw sensiw li, ani aw bonbosiw fana. O waati la, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka begɛn balotaw bena kɛ misi kelen, ani baa fila ye. Nɔnɔ cayakojugu kosɔn, mɔgɔw bena to ka naare dumu. Tiɲɛ na, minw bɛɛ bena to jamana kɔnɔ, olu balofɛn bena kɛ naare, ni lii le ye. O waati la, foro o foro kɔnɔ ni * ɛrɛzɛnsun waa kelen be sɔrɔ, n'o sɔngɔ ka kan ka kɛ warigwɛ kuru waa kelen ye, o yɔrɔ bena fa ŋɔniw na. U bena taga donsoya kɛ yen, ni kala ni biɲɛw ye. Bari jamana bɛɛ bena kɛ ŋɔniw ye. Kulu minw bɛɛ tun be sɛnɛ ni daba ye, mɔgɔw tena taga yen ŋɔniw ɲasiran kosɔn. O bena kɛ misiw dɛndɛyɔrɔ ye, ani sagaw ka dumunikɛyɔrɔ ye.» Masaba y'a fɔ ne ye ko n ka sɛbɛba dɔ ta, k'a sɛbɛn a kan cogoɲuman na ko: «Aw ka teliya ka benkanni kɛ ka nafolo bɔsi.» O la, ne ye seeresɔbɛw ɲini: sarakalasebaga Uriya, ani Yebɛrɛkiyawu dencɛ Zakariyawu. O kɔ, ne gwɛrɛla kiramuso nin na, a ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo. Masaba ko ne ma: «A tɔgɔ la ‹Aw ka teliya ka benkanni kɛ ka nafolo bɔsi.› Bari, sanni deen nin ka se k'a fɔ: ‹Baba, baba. Naa, naa›, Damasi nafolo bena bɔsi, Samari ta be bɔsi ka taga u di Asiri masacɛ ma.» Masaba y'a fɔ ne ye tugu ko: «Jama nin banna Silowe jii ma, o jii min be woyo ɲamalɔ la, ka to k'u nisɔndiya Eresin koo la ani Eremaliyawu dencɛ koo la, o le kama, ne Matigi bena jiba bila ka n'u kan, jii caaman, ka bɔ Efarati baji la. Asiri masacɛ lo, a n'a ka fangatigiya bɛɛ. Baji bena caya, fɔɔ ka bɔ a dingɛ kɔnɔ, a bena yɛrɛkɛ a dagolo la yɔrɔ bɛɛ. A bena Zuda mara minɛ. Jii nin bena yɛlɛ, a bena se fɔɔ mɔgɔ kaan na. Jii nin bena fa ka woyo k'i ka jamana kɔnɔ boɲa bɛɛ ta. Emanuwɛli!» Siya wɛrɛw, aw ka yɛrɛyɛrɛ, aw jaa ka tigɛ! Yɔrɔjan mɔgɔw bɛɛ, aw ka mɛnni kɛ. Aw y'aw ka kɛlɛkɛminanw ta, aw jaa ka tigɛ. Aw y'aw ka kɛlɛkɛminanw ta, aw jaa ka tigɛ. Aw k'aw ka koo latigɛ, a bena cɛn! Aw k'aw ka miiriyaw fɔ, o kuma bena kɛ fuu ye! Bari, Ala be n'anw ye. Masaba ka sebagaya fɛ, a kumana ne fɛ ka kangari la ne ye ko jama be sira min kan, ko ne kan'o ta. Ko u be min wele ko janfako, ko ne kan'a wele ten. Ko u be siran fɛɛn minw ɲa, ko ne kana siran o ɲa. Ko n kana siran o ɲa fewu. Aw k'a lɔn ko Masaba, Setigi ka senu, aw ka siran ale ɲa, aw ka yɛrɛyɛrɛ a ɲa. Masaba Setigi ye tangayɔrɔ ye, nga a ye talonkabakuru ye fana. A bena kɛ Isirayɛli ni Zuda mara talonfarakulu ye. A bena kɛ jɔɔ ni jaan ye Zeruzalɛmukaw fɛ. A bena kɛ u caaman talonfɛn ye. U bena ben, u bena u kolow karikari. U bena don jaan kɔnɔ, a b'u minɛ. Seereyakuma nunu sɛbɛ datugu, ka n ka kalan nunu mara ka ɲa n ka kalandenw cɛma. Ne be Masaba kɔnɔna, min y'a yɛrɛ dogo Yakuba kɔmɔgɔw la. Ne jigi b'ale lo kan. Masaba ye deen minw di ne ma, ne ni olu kɛnin be taamasiɲɛw ye Isirayɛlidenw fɛ, ani koo nata yirafɛnw ye Masaba, Setigi tɔgɔ la. Min sigiyɔrɔ be * Siyɔn kulu kan. Dɔw b'a fɔ ko: «Mɔgɔ ka kan ka taga sukɔrɔ welebagaw ni lagwɛlikɛlaw fɛ, minw be to ka ŋunuŋunu. Ko siya man kan k'u ka joow ni sukɔrɔw ɲininga, nimanw ka hɛrɛ koo la wa?» Ni u y'o fɔ aw ye, aw k'u jaabi ko u ka mɛnni kɛ Masaba ka kuma la. Ni mɔgɔ minw ka fɔta ma bɛn o ma, olu yɔrɔ ka jan kɛnɛ la. Jama sɛgɛnninba bena yaalayaala jamana kɔnɔ, u kɔnɔbara lakolon. Kɔngɔ sababu la, u bena dimi k'u ka masacɛ nɛni, k'u ka Ala nɛni. U bena filɛli kɛ sanfɛ, ka tila ka filɛli kɛ duguma. U tena foyi sɔrɔ yen ni dusukasi tɛ, ani dibi, ni hakiliɲagamiko. U bena fili ka to dibi la pewu. Nga minw tun be dusukasi la, olu ka ɲanafin banna. Masaba tun ye maloya bila Zabulɔn ni Nɛfutali mara kan fɔlɔfɔlɔ. O kɔ, a ye boɲa la Zurudɛn baji kɔrɔn fɛ, ni siya min be kɔgɔjida la, ani siya wɛrɛw ka mara kan min ye Galile mara ye. Dibilamɔgɔw ye yeelenba ye. Siya min tun siginin be jamana dibinin kɔnɔ, yeelen bɔra u ye. Masaba, i y'u nisɔn diya kosɔbɛ. E y'u dusu diya haali! U be nisɔndiyara i ɲakɔrɔ i ko sɛnɛkɛlaw, suman tigɛtuma la. U be nisɔndiyara i ɲakɔrɔ i ko nisɔndiya min be kɛ juguw bololafɛnw tilantuma la. Bari, jɔnyazu min tun be u kaan na, bere min tun lanin be u kan, n'u kuntigiw ka dakun, i y'olu kari i ko see sɔrɔla madiyanw kan loon min na. Kɛlɛdenw be sanbara minw don ka taga kɛlɛ la, joli kɛra u ka fani minw bɛɛ kan, olu bɛɛ ka kan ka jɛni, olu bena kɛ tasuma niyɔrɔ ye. Bari, deen dɔ wolola an fɛ, dencɛ dira an ma. Masaya dir'a ma. A bena wele ko Ladibagasɔbɛ, Ala Fangatigi, Waati bɛɛ Faa, Hɛrɛtigi. A ka fanga bena boɲa, a ka masaya hɛrɛ tena ban. A bena to Dawuda ka masasigilan kan masaya la. A bena o masaya sabati, ka barika don a la tiɲɛ, ni tilenninya la kabini sisan ni tuma bɛɛ. Masaba, Setigi bena o kɛ bari a jijanin lo o kama. Matigi ye kuma dɔ fɔ Yakuba kɔmɔgɔw kama, o koo kɛra Isirayɛli mara la. Jama bɛɛ lajɛnnin ben'o koo lɔn. Efarayimu mara mɔgɔw ni Samarikaw ben'o lɔn, minw b'u yɛrɛ boɲa n'u b'a fɔra ko: «Kogo bɔgɔlaman benna, nga an ben'a lɔ ni kabakuru lɛsɛninw ye. Torosun banabiriw karila, an bena sɛdiriyiri banabiriw kɛ u nɔɔ na.» Masaba y'u juguw wili u kama. A ye jagwɛlɛya di u kɛlɛbagaw ma. Sirikaw ka bɔ kɔrɔn fɛ, ani filisiw ka bɔ tileben faan fɛ, u ye Isirayɛli mara kunu yɛrɛ le! O n'a ta bɛɛ, Masaba ka dimi ma ban, halibi, a bolo wilinin be sanfɛ. Nga jama ma kɔsegi u bugɔbaga ma. U ma Masaba, Setigi yɔrɔ ɲini. O la, Masaba ye Isirayɛli kuun tigɛ, k'a kuu tigɛ. A ye tamarosunw ani burukuw tigɛ loon kelen! Cɛkɔrɔbaw ni mɔgɔbabaw le ye kungolo nin ye. Kira galontigɛlaw le ye kuu ye. Jama nin ɲamɔgɔw y'u lafili. U tun be minw ɲatilenna, olu kunnacɛnna. O kama, Matigi tena nisɔndiya u ka kanbelenw koo la, a tena makari u ka falatɔw n'u ka firiyamusow la. Bari, u bɛɛ kɛra Alaɲasiranbaliw ni mɔgɔjuguw ye, kumakolon le be bɔ u bɛɛ daa la. O n'a ta bɛɛ, Masaba ka dimi ma ban, halibi, a bolo wilinin be sanfɛ. Bari juguya ka fari i ko tasuma. A be ŋɔniw jɛni ka tuu mana, sisiba be wili sankolo la. Masaba, Setigi dimikojugu kosɔn, jamana halakira. Mɔgɔ kɛra i ko tasuma niyɔrɔ, mɔgɔ si t'a balima ye k'a to yen. Dumuni be kɛ kinibolo fɛ, o n'a ta bɛɛ, kɔngɔ te ban. Ɲimini be kɛ numanbolo fɛ, o n'a ta bɛɛ, fako kuma te fɔ. Bɛɛ b'a tɔɲɔgɔn sogo ɲimina. Manase be Efarayimu ɲimina, Efarayimu fana be Manase ɲimina, u be jɛn Zuda kama. O n'a ta bɛɛ, Masaba ka dimi ma ban, halibi, a bolo wilinin be sanfɛ. Mɔgɔ minw be sariyajuguw sigi, k'u sɛbɛn, bɔnɛ ye olu ta ye! U be fantanw niyɔrɔ bɔsi u la ten kititigɛyɔrɔ la. U ka kan ni min ye, u t'o kɛ u ye. Firiyamusow kɛra u ka dumuni ye, u be falatɔw bololafɛnw bɔsi. N'aw ka kojuguw saralon sera, ni bɔnɛ bɔra yɔrɔjan ka na, aw bena mun kɛ o loon na sa? Aw bena boli ka taga jɔn fɛ ka dɛmɛ ɲini sa? Aw bena aw ka nafolow bila min do? Kɛta tena sɔrɔ, fɔɔ ka biri kasodenw cɛma, walima ka to suuw cɛma. O n'a ta bɛɛ, Masaba ka dimi ma ban, halibi, a bolo wilinin be sanfɛ. Bɔnɛ ye Asirikaw ta ye! N diminin be mɔgɔ minw kɔrɔ, ne be Asirikaw kɛ i ko bere k'o tigiw ɲaa gwan. Ne b'u bila ka taga siya dɔ kama, min te siran ne ɲa. Mɔgɔ minw be ne dimina, ne b'u cira olu kama, waasa k'u ka fɛɛnw bɔsi, ka ben u kan, k'u seenw dɔndɔn i ko mɔgɔ be bɔgɔ dɔn cogo min na bɔlɔn na. Nga olu m'a faamu ten dɛ, u ka miiriya ma se a ma ten. Bari, olu ka miiri ye ka halakili kɛ dɔrɔn, ka siya caaman sii tunu. U be to k'a fɔ ko: «An ka kɛlɛkuntigiw bɛɛ ye masaw le ye. An ye Kalino ni Karikɛmisi duguw minɛ, ka Amati ni Aripadi duguw minɛ, ka Samari ani Damasi fana minɛ. N'an sera ka josɔnjamanaw minɛ, minw ka joow ka ca ni Zeruzalɛmu ni Samari taw ye, an ye fɛɛn min kɛ Samari dugu n'a ka joow la, i ko an tena o ɲɔgɔn kɛ Zeruzalɛmu n'a taw la fana wa?» Nga, ni Matigi tilar'a ka kokɛtaw bɛɛ la tuma min na * Siyɔn kulu kan ani Zeruzalɛmu kɔnɔ, a bena wili Asiri masacɛ kama, a ka yɛrɛboɲakojugu kosɔn. Bari, a y'a fɔ ko: «Ne ye koo nin kɛ n yɛrɛ barika la, ni n ka lɔnniya ye, bari hakili be n fɛ. Daan minw tun be siyaw ni ɲɔgɔn cɛ, n y'o bɔ yen. Ne benna u kan. Ne ye masaw jigi ka bɔ u ka masasigilanw kan i ko cɛfari. Mɔgɔ be kɔnɔfan bɔ cogo min na a ɲaga kɔnɔ, o cogo kelen na, ne ye siyaw ka nafolow minɛ. Mɔgɔ be faan cɛ cogo min na a tigi kɔ, o cogo kelen na, ne ye dugukolo kan fɛɛnw cɛ. Hali gaman si ma magamaga yɛrɛ, fɛɛn si ma se k'a daa yɛlɛ, walima ka kasi.» Jende be se k'a yɛrɛ wanso a minɛbaga ɲakɔrɔ wa? Kakanan be se k'a yɛrɛ boɲa a minɛbaga ɲakɔrɔ wa? A be i ko bere, walima dakun le b'a minɛbaga kɔrɔta. O kama, Matigi, Masaba, Setigi ben'a to o tigi ka mɔgɔ kolokunbaw be fasa. A bena tasuma don a kunkɔrɔtafɛnw la, u bena mana ka kɛ tasumaba ye. Isirayɛli ka yeelen bena kɛ i ko tasuma, Isirayɛli ka Ala bena kɛ tasuma ye, ka ŋɔniw jɛni loon kelen. U ka tuu ɲanamanw n'u ka yiriforow bena jɛni ka ban pewu. U bena kɛ i ko banabagatɔ minw be fasara. Tukɔnɔyiri tɔɔ minw bena to, o bena dɔgɔya fɔɔ denmisɛn yɛrɛ bena se k'u jati k'a daa lɔn. Loon dɔ bena se, Isirayɛlidenw tɔɔ, minw sera ka kisi, olu tena u jigi la u bugɔbaga kan tugu. U bena u jigi la Masaba le kan sɔbɛ la, ale min ye Isirayɛli ka Ala ye. U tɔɔ bena kɔsegi, Isirayɛlidenw tɔɔ bena kɔsegi Ala Fangatigi ma. Isirayɛli jama, hali n'aw ka ca i ko kɔgɔjida la cɛncɛn, aw tɔɔ dama le bena kɔsegi. Halakili latigɛra, o ben'a kɛ tilenninya be taga ɲa kosɔbɛ. O halakili nin ŋaniyara cogo min na, Matigi, Masaba, Setigi ben'a kɛ o cogo la jamana kɔnɔ yɔrɔ bɛɛ la. O kama, Matigi, Masaba, Setigi ko: «Ne ka jama min be * Siyɔn kɔnɔ, aw kana siran Asirikaw ɲa! Olu minw b'aw bugɔra ni berew ye, U b'aw gosira n'u ka dakun ye, i ko Ezipitikaw tun y'a kɛ cogo min na. Yanni dɔɔni, dɔɔni dɔrɔn, ne dusu bena suma aw kɔrɔ. N bena yɛlɛma ka dimi u kɔrɔ k'u halaki.» Masaba, Setigi bena busan ta u kama, i ko a y'a kɛ madiyanw na cogo min na Orɛbu kabakuru kɔrɔ. A ben'a ka bere kɔrɔta kɔgɔji sanfɛ i ko a y'a kɔrɔta Ezipiti kama cogo min na. O loon na, u ka doni min b'i gaman kan, o bena bɔ yen. U ye sɛgɛn min la i kan, a ben'o ban ka bɔ yen. Juguw sera Ayati, u be Migurɔn cɛɛ tigɛra, u bena u ka minan dɔw bila Mikimasi. U be tɛmɛna kuluw furancɛ la. U ko u be si Gibeya. Aramakaw be yɛrɛyɛrɛla, Sayuli ka dugu Gibeyakaw be bolila. Batigalimukaw ka kule! Layisakaw, a y'aw tulo malɔ! Anatɔtikaw bɔnɔna! Madimenakaw be boli k'u yɛrɛ ɲini! Gebimukaw be bolila! Juguw sera Nɔbi o loon kelen bɛɛ la! U y'u bolo kɔrɔta ka * Siyɔnkaw bagabaga, Zeruzalɛmukaw. Matigi, Masaba, Setigi be yiribolow caronna ni barika ye! Yirijanjanw be tigɛra. Yiri minw ka jan kosɔbɛ, olu be tigɛra ka ben! A be tuu kɔnɔ yiriw jigira ni jende ye. Barikatigi be Liban sɛdiriyiriw fatara duguma! Zese ka buruju, min kɛra i ko yiriju tigɛnin, ale bena bolomisɛn dɔ falen, bolokura bena falen a liliw kan. Masaba ka Nii bena to n'a ye, ale min be lɔnniya, ni koo faranfasili see di, ka koo ɲanabɔli see, ni fanga di, ka Masaba lɔnko n'a ɲasiranko see di. Ka siran Masaba ɲa, o le bena diya a ye. A tena kiti tigɛ ka kɛɲɛ n'a ɲaa ka yeta ye. A tena koo latigɛ ka kɛɲɛ n'a tulo ka mɛnta ye. A bena dɛsɛbagatɔw ka kiti tigɛ tilenninya la. A bena jamana kɔnɔ fantanw ka koo latigɛ hɔrɔnya la. A ka kuma bena kɛ i ko bere, ka la jamana kan. A bena mɔgɔjugu faga a dalafɔɲɔ fɛ. Tilenninya bena kɛ a ka cɛsirilan ye, kantigiya bena kɛ a cɛsirifɛn ye. Wara ni sagaden bena to ɲɔgɔn fɛ, waraninkala ni baden bena to ɲɔgɔn fɛ. Misiden ni jaraden bena dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ, denmisɛn be taga u dɛndɛ. Misi ni wara bena dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ, u deenw bena la yɔrɔ kelen na. Jara bena biin ɲimi i ko misi. Denɲɛnnin bena tulon kɛ saa ka dingɛ daa la. Deen min daa bɔra siin na, ale ben'a bolo don fɔnfɔnni ka dingɛ kɔnɔ. Cɛnni tena kɛ, halakili tena kɛ tugu Masaba ka kulu senuman yɔrɔ bɛɛ la. Bari Masaba lɔnni bena yɔrɔ bɛɛ fa i ko jii be baa fa cogo min na. O loon na, Zese kɔmɔgɔ bena wili ka kɛ taamasiɲɛ ye siyaw fɛ. Jamana wɛrɛw ben'a yɔrɔ ɲini. A bena to yɔrɔ min na, boɲa bena l'a kan. O loon na, Matigi bena wili a siɲɛ filanan na, waasa k'a ka mɔgɔw tɔɔ kunmabɔ, minw tora Asiri jamana la, ni Ezipiti, ani Patɔrɔsi, ni Kusi, ani Elamu, ni Babilɔni, ani Amati, ni dugukolo kan minw be kɔgɔji cɛma. A bena taamasiɲɛ kɔrɔta siya wɛrɛw ye. Isirayɛli mɔgɔ minw tun minɛna ka taga, a bena olu lajɛn. Zuda mara mɔgɔ minw jɛnsɛnnin be diɲɛ faan bɛɛ la, a ben'u bɔ yen k'u lajɛn. O loon na, Isirayɛli mara ka keliya bena dabila. Zuda mara juguw bena halaki. Isirayɛli tena keliya kɛ Zuda faan fɛ, Zuda fana tena kɛ Isirayɛli kɛlɛbaga ye tugu. U bena jɛn ka taga filisiw kama tileben fɛ, u bena taga ben kɔrɔn fɛ mɔgɔw kan. U bena edɔmuw ni mowabuw mara, amoniw bena kolo u ye. Masaba bena Ezipiti jamana kɔgɔji bolo ja. A ben'a bolo kɔrɔta ka Efarati baji ɲagami. A ben'a tilan n'a dafiɲɛ barikaman ye k'a kɛ jisira wolonwula ye fɔɔ mɔgɔ bena se k'o tigɛ a seen na. A ka mɔgɔ tɔɔ minw tora Asiri jamana na, olu bena sira sɔrɔ a kɔnɔ. Isirayɛlidenw bɔra Ezipiti loon min na, u ye sira sɔrɔ cogo min na, olu fana bena sira sɔrɔ ten. O loon na, i ben'a fɔ ko: «Masaba, ne be barika la i ye, bari, e tun dimina ne kɔrɔ. Sisan, i ka dimi nɔgɔyara, i ye ne jigi tugu. Ala ye ne kisibaga ye. Ne jigi b'ale lo kan, n te siran tugu. Bari, Masaba le be ne barika boɲa kosɔbɛ. Ale ye ne kisi.» Aw nisɔndiyanin bena jii bɔ kisili bɔyɔrɔ la. Aw ben'a fɔ o loon na ko: «Aw ka barika la Masaba ye, k'a tɔgɔ bɔ. A ye koba minw kɛ, aw k'o fɔ siyaw ye, ka mɔgɔw hakili jigi a tɔgɔ boɲako la. Aw ka dɔnkili la Masaba ye, bari, a ye kobabaw kɛ. O ka fɔ diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la. * Siyɔnkaw, aw ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ kosɔbɛ, bari, Isirayɛli ka Ala min b'aw cɛma, ale ka bon.» Kirayakuma min yirala Amɔsi dencɛ Ezayi la ka sin Babilɔni ma, o filɛ. Aw ka taamasiɲɛ dɔ tutu kululakolon sanfɛ. Aw ka pɛrɛn k'aw bolo kɛ ka kɛlɛdenw wele, janko u ka don mɔgɔbabaw ka dondaw fɛ. Ne ye sira di n ka mɔgɔw ma, ne ye n ka cɛfariw wele, ne dimi bɔbagaw, ne ka kunkɔrɔta be minw nisɔndiya. Aw k'aw tulo malɔ mankan na kuluw kan, a bɔnin be jamaba mankan fɛ dɛ! A y'aw tulo malɔ masaw ka mɔgɔw mankan na, siyaw be ɲɔgɔn lajɛnna. Masaba, Setigi b'a ka kɛlɛdenw lajɛn na k'u filɛ, minw bena taga kɛlɛ la. U be nana ka bɔ jamanajan na fɔɔ diɲɛ daan na. Masaba n'a ka dimi bɔbagaw be na jamana nin bɛɛ halaki. Aw ka sangakasi kɛ! Masaba ka loon surunyana, halakili be nana ka bɔ Setigi fɛ. O kama, bɛɛ fari fagara, mɔgɔ bɛɛ jaa tigɛra. Siranya y'u minɛ, sɛgɛn ni tɔɔrɔ b'u kan. U b'u yɛrɛ tɔrɔmina i ko muso tintɔ. U kabakoyanin be ɲɔgɔn filɛra, u ɲaa wulenna i ko tasuma. Masaba ka loon setɔ filɛ nin ye, lonjugu, a ka fariya loon, a ka dimi b'a daan na loon min. A bena jamana kɛ yɔrɔlakolon ye k'a kɔnɔ kojugukɛlaw halaki. Lolow tena manamana, tile ɲaa bena fin a bɔtɔ yɛrɛ, Kalo yeelen tena bɔ. Masaba ko: «Ne bena diɲɛ mɔgɔw ɲaa gwan u ka juguya kosɔn, ka mɔgɔjuguw ɲaa gwan u ka kojuguw kosɔn. Ne bena yɛrɛboɲalaw ni cɛfariw ka yɛrɛboɲa daa faga. Adamadenw yeko bena gwɛlɛya. Ka tɛmɛ sanu yɛrɛ yɛrɛ yeko kan. Tiɲɛ na, ne bena sankolo wurubata, dugukolo bena yɛrɛyɛrɛ a sigiyɔrɔ la, ne Masaba, Setigi dimikojugu kosɔn, ne ka loon na. U be minan min gwɛnna, ale be boli cogo min na, dɛndɛbaga te saga minw na, olu be cogo min na, bɛɛ bena boli k'u ka siya yɔrɔ ɲini ten. Bɛɛ bena girin k'a faso sɛgɛrɛ. U mana mɔgɔ o mɔgɔ sɔrɔ, o tigi be sɔgɔ ni biɲɛ ye. U mana min minɛ, o tigi be faga ni murujan ye. U bena u ka denɲɛninw ɲɔɲɔ k'u faga u ɲana. U bena u ka soow fon, ka fanga la u musow kan. Ne bena mɛdiw kɔnɔnasu k'u bila u la. Olu mako te warigwɛ la, sanu fana te foyi y'u fɛ. U ka kala bena kanbelenw halaki. U tena hinɛ denɲɛninw la, u tena makari denmisɛnw la. Babilɔni min kɛra jamanaw bɛɛ la ɲanaman ye, Babilɔnikaw ka kunkɔrɔtafɛn, Ala bin'o halaki i ko Sodɔmu ni Gɔmɔri. Mɔgɔw tena sigi yen tugu fewu, a lakolon bena to kudayi. Hali arabuw yɛrɛ tena u ka buguw lɔ yen, begɛndɛndɛbagaw tena lafiɲɛ yen n'u ka begɛnw ye. Kongofɛnw bena kɛ yen, ginginw bena soow fa. A bena kɛ kɔnɔsogolonw ka yɔrɔ ye, bakɔrɔninw bena panpan yen. Surukuw bena to ka kasi u ka soɲumanw kɔnɔ, kongowuluw bena to ka kasi u ka masasoɲumanw kɔnɔ. A ka loon surunyana. Dɔ tena faria a ka loon jaɲa kan.» Masaba bena makari Isirayɛlidenw la. A bena u ɲanatɔmɔ tugu k'u sigi u ka dugukolo kan. Lonanw bena fara u kan ka jɛn n'u ye. Siya dɔw bena u kunbɛn ka taga n'u ye u faso la. U bena kɛ u ka jɔɔnw ye, cɛɛ fara muso kan, Masaba ka dugukolo kan. Mɔgɔ minw tun y'u minɛ, u bena olu minɛ k'u bila u fɛ. Mɔgɔ minw tun y'u tɔɔrɔ, u bena tila ka kɛ olu kuntigiw ye. Isirayɛli jama, aw ka sɛgɛnw tɛmɛnin kɔ, aw ka tɔɔrɔw n'aw ka baaragwɛlɛnw tɛmɛnin kɔ, Masaba bena lafiɲɛ d'aw ma loon min na, aw bena Babilɔni masacɛ lɔgɔbɔ ni dɔnkili ye ko: Mɔgɔtɔɔrɔla nin ka koo labanna ten wa? A ka yɛrɛboɲa banna ten kɛ? Masaba ye mɔgɔjuguw ka fanga cɛn, a ye ɲamɔgɔw ka masabere kari. U dimininba tun be siyaw bugɔ, hali lafiɲɛ t'a la. U tun b'u mara ni fariya ye, u tun b'u tɔɔrɔ, daan te tɔɔrɔ min na. Dugukolo yɔrɔ bɛɛ be lafiya la bii, nisɔndiya mankan le be bɔra. Hali sipɛrɛyiriw be nisɔndiyara i kosɔn. Liban yiribabaw b'a fɔra ko: «Kabin'i benna, mɔgɔ si te nan'an tigɛ tugu.» Labɛnni be kɛra lahara kɔnɔ ka ele masacɛ kunbɛn. Mɔgɔba minw bɛɛ sara i ɲa, a b'olu kununna. Siyaw ka masa minw siginin be u ka masasigilanw kan, a b'a kɛ olu bɛɛ bɛ wili ka lɔ. U bɛɛ ben'a fɔ i ye ko: «A filɛ, e fana barika banna i ko anw. An kɛra kelen ye.» I ka boɲa bɛɛ barila ka tunu lahara, n'i ka gɔniw kaan ye. I layɔrɔ ye fɛɛn tolinin ye, i ka birifani ye tumuw ye. Dugugwɛlolo, sɔgɔmada deen! A kɛra di e bɔra sankolo la ka ben? Ele min tun be siyaw nagasira! A kɛra di u y'i fili ka jigi duguma? Ele min tun b'a fɔ ko: «Ne bena yɛlɛ ka taga sankolo la ka n ka masasigilan bila Ala ka lolow sanfɛ. Ne bena taga sigi kɔgɔdugu ɲafan kulu kan, sankololafɛnw b'u ka ɲɔgɔnye kɛ min kan. Ne bena yɛlɛ ka taga sankabaw sanfɛ, ne bena kɛ i ko Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala.» Nga i ɲotira ka jigi lahara, fɔɔ dingɛba jukɔrɔ! Mɔgɔ minw mana i ye, u bena i filɛ kosɔbɛ, k'i ka koo jati minɛ k'a fɔ ko: «Dugukolo tun be yɛrɛyɛrɛ cɛɛ min bolo, ale lo te nin ye wa? Min tun be jamanaw ɲagami, ale lo wa? Min tun be dugukolo kɛra lakolon ye, ka duguw ci, min tun t'a ka kasodenw labila fewu.» Siyaw ka masaw bɛɛ, u bɛɛ lara u ka kaburuw kɔnɔ ni boɲa ye. Nga ele kɔni filila kɛnɛma, i ma kaburu sɔrɔ, i ko deen min sanin wolola. I datugura ni suuw ye, murujan ye minw faga k'u fili kaburu farawo kan. I kɛra i ko suu, u ye min dɔn. E ni olu tena fara ɲɔgɔn kan kaburu kɔnɔ. Bari e y'i ka jamana cɛn, e y'i ka mɔgɔw faga. Mɔgɔjuguw kɔni koo tena fɔ tugu fewu! Aw ka deenw fagako labɛn u faaw ka kojuguw kosɔn, waasa u kana wili ka dugukolo minɛ, u kana diɲɛ yɔrɔ bɛɛ kɛ duguw ye. Masaba, Setigi ko: «Ne bena wili u kama. Ne bena Babilɔni tɔgɔ tunu ka bɔ yen! A ka mɔgɔ tɔɔ minw tora, ne bena olu tunu ka bɔ yen! Ne ben'a kɛ juguninw ka yɔrɔ ye, ne ben'a kɛ jii lɔyɔrɔ ye. Ne bena Babilɔni fiyɛ ni fariya ye, a be tunu pewu!» Masaba, Setigi le ko ten! Masaba, Setigi ye nin kuma nin fɔ k'a gwɛlɛya ko: «Ne ye koo min latigɛ, o bena kɛ wajibi. Ne ye koo min ŋaniya ta, o bena kɛ le. Ne bena Asirikaw halaki n ka jamana kɔnɔ, ne bena u dɔn n ka kuluw kan. U tun be ne ka jama min sigɛnna, ne bena olu ka sɛgɛn ban.» O le kɛra ŋaniya tanin ye dugukolo yɔrɔ bɛɛ kama. A bolo wilinin lo siyaw bɛɛ kama. Ni Masaba, Setigi y'a latigɛ ka koo min kɛ, jɔn be se k'o bali? A diminin lo, jɔn be se k'o bali? Masacɛ Akazi sara saan min na, kirayakuma nunu fɔra o waati la ko: Filisiw bɛɛ, aw kana nisɔndiya ko aw gosibere karila dɛ! Bari saatutu bena bɔ sasu kɔnɔ, sogojugu kabakoman fana bena bɔ saatutu nin kɔnɔ. Fantanw bena dumuni sɔrɔ, dɛsɛbagatɔw bena sigi hɛrɛ la. Ne ben'a to aw ka mɔgɔw be sa kɔngɔ bolo, aw tɔɔ min bena to, o bena faga. Dugu donda koon ka ŋunan! Dugu ka kasi! Filisiw bɛɛ jaa tigɛra! Bari, sisi dɔ be bɔra kɔgɔdugu ɲafan fɛ ka na. Mɔgɔ si ma to kɔ u ka jɛnkulu nin na. Ka jaabili jumɛn di o siya nin ka cidenw ma? Ko Masaba le ye * Siyɔn sigi. Ko a ka dɛsɛbagatɔw be hɛrɛ la. Kirayakuma nin sinna Mowabu ma. Suu kelen kɔnɔ, bɔnɛ benna Ari dugu kan, Mowabu mara la, a halakira pewu! Suu kelen kɔnɔ, bɔnɛ benna Kiri dugu kan, Mowabu mara la, a halakira pewu! Dibɔnkaw tagara sɔnnikɛyɔrɔ la ka kasi! Mowabuw be kasira Nebo ni Madaba koo la. Bɛɛ kuun linin lo, bɛɛ bonbosi lira. Mɔgɔw ye dusukasifaniw don ka to bɔlɔnw na. U bɛɛ be kasira boonw sanfɛ, u ɲaji be woyora forobayɔrɔw la. Ɛsibɔnkaw, ni Eleyalekaw be kulera, u kulekan be mɛnna fɔɔ Yasa! O la, mowabuw ka kɛlɛdenw be kulera, u jaa tigɛninba! Ne dusu tɔɔrɔnin lo mowabuw koo la. Bolibaga dɔw ka bɔ u cɛma sera fɔɔ Sowari, fɔɔ Ɛgilatiselisiya. Mɔgɔw kasitɔ be yɛlɛla Luwiti kulu kan, kulebabaw be cira Oronayimu sira kan. Nimurimu jiyɔrɔ kɛra dusukasiyɔrɔ ye. Yiriw jara, binkɛnɛ tununa, o si kɛnɛ te yen tugu. U bololafɛn tɔɔ minw tora, u b'olu tara ka taga fɔɔ Soleyiriw kɔɔ kɔfɛ. Kasikan ye Mowabu jamana lamini. Kasikan sera fɔɔ Ɛgilayimu, kasikan sera fɔɔ Elimu kɔlɔn daa la. Dibɔn kɔji bɛɛ kɛra joli ye. Masaba ko: «Ne bena bɔnɛ wɛrɛ lase Dibɔnkaw ma: Mowabuw minw sera ka kisi, mɔgɔ minw tora jamana kɔnɔ, jara bena wili olu kama.» Aw ka masacɛ boɲa ni sagadenw ye ka bɔ Sɛla, ka tɛmɛ kongokolon kɔnɔ, ka taga u di * Siyɔn kulu kan. Mowabumusow be Arinɔn kɔda la i ko kɔnɔnin min gwɛnna ka bɔ a ɲaga kɔnɔ. Mowabuw ko: «Zeruzalɛmukaw, aw k'an ladi, aw ka bɛn koo kelen na. Tilegwangwanfɛ, aw ka kɛ suma ye k'an ka bolibagaw sutara. Aw ka kɛ sufɛla ye u fɛ. Aw kan'a to an ka bolibagaw be ye. Aw k'a to an mowabuw ka bolibagatɔw ka sigi aw fɛ, aw k'u tanga cɛnnikɛla nin ma. Ni tɔɔrɔ tɛmɛna, ni cɛnni banna, jamana halakibaga ka bɔ jamana na, i ka ɲumanya barika la, Dawuda kɔmɔgɔ bena masasigilan sɔrɔ, sigilan nin be barika sɔrɔ ka mɛn fana. A bena kiti tigɛ ni tilenninya ye, tilenninya bena kɛ a ka jɔɔrɔnako ye.» Yɛrɛboɲa min be mowabuw la, an y'o mɛn. An y'u jamako mɛn, n'u ka yɛrɛboɲakojugu, n'u ka dabayako. Sisan mowabuw be kasira u ka jamana yɛrɛ koo la, u bɛɛ le be kasira. U dusu kasininba be ŋunuŋununa Kiriyarɛsɛti tomo koo la. Bari, Ɛsibɔn forow be jara, Sibima * ɛrɛzɛnsunw fana be jara. Ale min jii tun be siyaw ka ɲamɔgɔw ɲanamini. Ɛrɛzɛnsunw tun be yen fɔɔ ka se Yazɛri, fɔɔ kongokolon kɔnɔ. U bolow tun be taga fɔɔ kɔgɔji kɔfɛ. Sisan, ne bena kasi ni Yazɛrikaw ye Sibima ɛrɛzɛnsunw koo la. Ne bena n ɲaji kɛ k'aw Ɛsibɔn ni Eleyale duguw ɲigi! Bari, kɛlɛdenw kulekan be bɔra aw ka ɛrɛzɛnforow, n'aw ka sumanw kama. Nisɔndiya ni ɲanagwɛ dabilara yiriforow kɔnɔ. Ɛrɛzɛnforow kɔnɔ, dɔnkili te mɛnna tugu, ɲanagwɛ te yen. Duvɛn te dagaw kɔnɔ tugu, baarakɛlaw te ɛrɛzɛnji bɔyɔrɔ la tugu, nisɔndiyakan dabilara. Ne dusu bɛɛ cɛnnin lo mowabuw koo la, ne dusu kasinin lo Kiriyarɛsɛtikaw koo la. Mowabuw b'u yɛrɛ sɛgɛn ka yɛlɛ u ka sɔnnikɛyɔrɔ la. U be taga u ka jobon la k'u ka joo daali, nga o tena foyi ɲa u ye. Masaba tun y'a fɔ ten kabini waatijan! Sisan, Masaba ko: «Yanni saan saba, saan saba dafanin, mowabuw ka mɔgɔŋanaw n'u ka jamaba tena kɛ bɛrɛ ye. U tɔɔ jatinin tena kɛ foyi ye. U tena barika sɔrɔ.» Kirayakuma nin sinna Damasi dugu ma. «Damasi tena kɛ dugu ye tugu, a bena kɛ tomo le ye. A dafɛduguw mɔgɔw bena boli k'u lakolonw to kudayi. O dugu nunu bena kɛ begɛnw layɔrɔ ye, hali mɔgɔ si tena u tɔɔrɔ. Dugu barikaman tena sɔrɔ Efarayimu mara la tugu, masa tena sɔrɔ Damasi fana. Sirikaw tɔɔ min bena to, olu bena mafiɲɛya i ko Isirayɛlidenw tɔɔ. Masaba, Setigi le ko ten! O loon na, Isirayɛlidenw ka nɔɔrɔ bena ban, u ka nafolo bena tunu. A bena kɛ i ko suman tigɛtuma, suman bɛɛ be cɛ ka ban cogo min na. A bena kɛ i ko erefaw ka kɔkɛnɛ a suman tigɛnin kɔ. Isirayɛlidenw tɔɔ bena kɛ i ko olivu minw be to yiri kan a deenw bɔnin kɔ. A deen tɔɔ be to suun kan cogo min na kelen kelen a sanfɛbolow kan, o cogo kelen na, olu bena kɛ ten. A tɔɔ bena to bolo nunu kan, deen naani, walima duuru.» Masaba, Isirayɛli ka Ala le ko ten. O loon na, adamaden bena filɛli kɛ a Danbaga faan fɛ, a ɲaa bena la Isirayɛli ka Ala kan. A ye sɔnnikɛyɔrɔ minw sigi, a ɲaa tena bɔ olu si fɛ tugu. A bolo ye joo minw dilan, ani wusulan jɛniyɔrɔw, walima * Asera jaaw, a tena o si filɛ. O loon na, mɔgɔw bena boli ka dugu barikamanw lakolon to, i n'a fɔ iviw ni amoriw bolila k'u ka duguw to cogo min na Isirayɛlidenw natuma na jamana kɔnɔ. Yɔrɔ bena kɛ dusukasiyɔrɔ ye. Aw ɲinɛna aw Kisibaga Ala kɔ, aw m'aw hakili jigi aw tangabaga barikaman la. Aw ye nankɔw labɛn joow ye, ka sɛnɛfɛnw dan yen siya wɛrɛw ka joow sɔnni kosɔn. Aw y'u dan loon min na, o loon kelen na, aw y'a kɛ o falenna. Aw ye min dan sɔgɔma, aw y'a kɛ o feerenna. Nga bɔnɛ loon na, o suman be tunu. Fura te o bɔnɛ nin na. Ee! Jamaba mankan ye! Mankan nin be i ko jiba mankan! Siya wɛrɛw ŋunuŋunukan be i ko jii woyokan! U mankan be i ko jiba mankan. Nga Ala b'u bagabagara, u be boli ka taga fɔɔ yɔrɔjan, i ko fɔɲɔ be suman bugu ta cogo min na, i ko sanfɔɲɔ be gwangwan ta cogo min na. Suu mana ko, siranya lo! Yanni dugu ka gwɛ, u te yen tugu! O le bena kɛ an tɔɲɔbagaw niyɔrɔ ye. Mɔgɔ minw be benna anw kan, o le bena kɛ u niyɔrɔ ye. Bɔnɛ ye ele jamana nin ta ye! Ele min ka kurunw be ni fani fila fila ye minw be Etiyopi bajiw kan. Ele min be cidenw ci Nili baji kan, n'u be taga kurun binlamanw kɔnɔ. Aw ye kɔsegi, ciden telimanw, ka taga mɔgɔjanjanw fɛ, minw fari be manamana! Mɔgɔ minw be siranya bila yɔrɔjan ni yɔrɔsurun mɔgɔw la. Siya barikaman min be tɔɔrɔ la mɔgɔw kan, aw ye kɔsegi aw ka jamana na, jamana min kɔnɔ babolow ka ca. Aw diɲɛ mɔgɔw bɛɛ, aw minw be dugukolo kan, ni taamasiɲɛ kɔrɔtara kuluw kan tuma min na, aw ka filɛli kɛ! Ni buru fiyɛra tuma min na, aw k'aw tulo malɔ! Bari, Masaba kumana ne fɛ ko: «Ne bena to n nɔɔ na ka to ka filɛli kɛ. N be to yen i ko funteni, tile kɔrɔ, i ko suman tigɛwaati sankaba.» Yanni * ɛrɛzɛn ka tigɛ ɛrɛzɛnw feeren kɛnin kɔ n'a mɔna, u b'a bolo nafatanw tigɛ ni wɔrɔsɔ ye. O waati ben'a sɔrɔ kɛlɛdenw bɛɛ suuw be to kuluw kan kɔnɔw ye, o bena to yen kongosogow ye. Kɔnɔw bena na funteniwaati kɛ yen, kongosogow bɛɛ bena nɛnɛwaati kɛ yen. O tuma na, mɔgɔjanjanw minw fari be manamana, olu bena na boɲafɛnw di Masaba, Setigi ma. Siya min be siranya bila yɔrɔjan ni yɔrɔsurun mɔgɔw la, siya barikaman min be tɔɔrɔ la u kan, min ka jamana babolow ka ca. U bena na ni boɲafɛnw ye * Siyɔn, Masaba, Setigi ka kulu kan. Kirayakuma nin sinna Ezipiti ma. Masaba filɛ sankaba teliman dɔ kan, a be nana Ezipiti jamana la! Ezipitikaw ka joow be yɛrɛyɛrɛla a ɲa, Ezipitikaw jaa tigɛra. A ko: «Ne bena Ezipitikaw sun ka bila ɲɔgɔn na. Balimaw bena ɲɔgɔn kɛlɛ, teriw bena ɲɔgɔn kɛlɛ. Duguw bena ɲɔgɔn kɛlɛ, maraw bena ɲɔgɔn kɛlɛ. U hakili bena ɲagami, ne bena u ka kolatigɛninw cɛn. U bena taga jotigiw ni filɛlikɛlaw, ani sukɔrɔw welebagaw ni lagwɛlikɛlaw fɛ. Ne bena u don kuntigi farimanw bolo, masacɛ fariman dɔ bena u mara.» Matigi, Masaba, Setigi le ko ten! Jii bena ban ka bɔ Nili baa kɔnɔ, baji nin bena dɛsɛ, ka ja! Kɔbolow jii kasa bena bɔ, Ezipiti kɔɔw jii bena jigi fɔɔ ka ja. Burukuw ni biinw bena fɔnsɔn, Nili bada la biinw bena ja. Fɛɛn o fɛɛn be falen Nili bada la, o bɛɛ bena ja, ka tunu, hali foyi tena to! Mɔnikɛlaw bena ŋunan, minw be dulon fili Nili jii la, olu bɛɛ bena kasimisɛnw kɛ. Minw be to ka jɔɔ fili jii la, olu bena fasa. Jese ɲanaman baarabagaw jigi bena tigɛ, fanidanbagaw hakili bena ɲagami. Jesedanlaw dusu bena cɛn, baarakɛlaw bɛɛ fari bena faga. * Tanisi dugu ɲamɔgɔw ye nalomanw dama le ye, Ezipiti masacɛ ladibagaŋanaw be ladilikolon di. Aw be se k'a fɔ masacɛ ye cogo di ko: «Ne ye lɔnnikɛla deen ye,» ko: «Ne ye fɔlɔfɔlɔ masacɛw dɔ deen ye»? E ka lɔnnikɛlaw be min? Masaba, Setigi ye koo min labɛn Ezipiti jamana kama, u k'o fɔ i ye, waasa bɛɛ k'a lɔn. Tanisi dugu ɲamɔgɔw kɛra nalomanw ye, Manfisi dugu ɲamɔgɔw ka miiriyaw ye fuu ye. O ɲamɔgɔ nunu le be Ezipiti jamana ɲagamina. Masaba ye ɲanamini bila u la. U b'a la ka Ezipiti yɛlɛmayɛlɛma a ka kokɛtaw bɛɛ la, i ko dɔrɔtɔ be yɛlɛmayɛlɛma a ka fɔɔnɔ kɔnɔ cogo min na. A mɔgɔ te Ezipiti tugu min bena jamana ɲako kɛ. Ɲafɛmɔgɔw, walima kɔfɛmɔgɔw, mɔgɔbabaw, walima fantanw. O loon na, Masaba, Setigi ben'a bolo kɔrɔta u kama Ezipitikaw bena kɛ i n'a fɔ musow, ka to ka yɛrɛyɛrɛ siranya fɛ. Zuda mara ka koo bena kɛ Ezipiti siranyako ye. U mana Zuda mara koo fɔ, Ezipiti be yɛrɛyɛrɛ. Bari Masaba, Setigi ye koo dɔ latigɛ u kama. O waati la, dugu duuru bena sɔrɔ Ezipiti jamana na minw bena Kanaan mara mɔgɔw ka siyakan fɔ. U bena kali k'u yɛrɛ kɛ Masaba, Setigi taw ye. O dugu nunu cɛma, kelen tɔgɔ bena wele ko Tiledugu. O waati la, sarakabɔyɔrɔ bena labɛn Ezipiti jamana cɛma, kabakuru be lɔ jamana daan na Masaba tɔgɔ la. O bena kɛ taamasiɲɛ ye min b'a yira ko Masaba, Setigi be Ezipiti kɔnɔ. N'u kulera Masaba nɔfɛ u tɔɔrɔbagaw kosɔn, a bena kisibaga bila ka na u fɛ k'u dɛmɛ, k'u bɔsi. Masaba ben'a yɛrɛ yira Ezipitikaw la. O waati la, olu fana bena Masaba lɔn. U bena sarakaw ni boɲafɛnw d'a ma. U bena dajuru ta a ye, u bena o sara fana. Ni Masaba ye Ezipiti tɔɔrɔ ka ban, a bena lafiya d'u ma. U bena u ɲaa sin Masaba ma, a bena sɔn u ka daalili ma k'u kɛnɛya. O waati la, siraba bena bɔ Ezipiti ka taga Asiri. Asirikaw bena na Ezipiti, Ezipitikaw bena taga Asiri. Ezipitikaw ni Asirikaw bena batoli kɛ ɲɔgɔn fɛ. O waati la, Isirayɛlidenw bena kɛ sabanan ye ka fara Ezipiti ni Asiri jamana kan. O bena kɛ duba sɔrɔyɔrɔ ye diɲɛ kɔnɔ. Masaba, Setigi ye min koo fɔ ko: «Hɛrɛ ka kɛ Ezipitikaw ye, ne ka mɔgɔw. Hɛrɛ ka kɛ Asirikaw ye, ne bulonɔ. Hɛrɛ ka kɛ Isirayɛlidenw ye, ne niyɔrɔ.» Asiri masacɛ Saragɔn y'a ka kɛlɛbolo ɲamɔgɔba bila ka na Asidɔdi dugu kama, a tagar'a minɛ saan min na, o waati la, Masaba tun y'a fɔ Amɔsi dencɛ Ezayi ye ko: «Dusukasifani min b'i la, a bɔ, k'i ka sanbara bɔ.» Ezayi tun y'a kɛ ten, ka to ka taama n'a farilakolon n'a senlakolon ye. Masaba y'a fɔ ko: «Ne ka baarakɛla Ezayi taamana farilakolon ni senlakolon saan saba kɔnɔ cogo min na, o ye taamasiɲɛ ye min be koo nata yira, Ezipiti ni Etiyopi jamana kosɔn. O cogo kelen na, Asiri masacɛ bena Ezipitikaw ni Etiyopikaw minɛ ka taga n'u ye, a kanbelenw ni mɔgɔkɔrɔbaw, u farilakolon n'u senlakolon. U jukunan be bila kɛnɛma. O bena kɛ maloyako ye Ezipitikaw fɛ. Mɔgɔ minw jigi tun be Etiyopi kan, ani k'u yɛrɛ boɲa Ezipiti ka dɛmɛ kosɔn, u hakili bena ɲagami, u bena maloya. O tuma na, kɔgɔjida la mɔgɔw ben'a fɔ ko: ‹Mɔgɔ nunu filɛ, an bolo tun lanin b'olu minw kan, ko an bena dɛnyɔrɔ sɔrɔ u fɛ, waasa ka dɛmɛ sɔrɔ, ka kisi Asiri masacɛ ma. An bena kisi cogo di sisan sa?› » Kirayakuma min sinna kɔgɔjida la kongokolon ma: O be i ko fununfunun min be tɛmɛ worodugu ɲafan mara la, jugu nacogo lo ka bɔ kongokolon kɔnɔ, a nacogo lo ka bɔ jamanajugu la. Kojugu dɔ taamasiɲɛ yirala ne la. Janfaci be janfa kɛ, cɛnnikɛla be cɛnni kɛ! Elamu jamana, wili! Mɛdiw, aw ye taga dugu datugu! U ye sɛgɛn minw bɛɛ dabɔ, ne bena u ban. O le y'a to, ne sɔrɔn be dimina haali, ne tɔɔrɔnin be i ko muso tintɔ! Ne ye min mɛn, o ye n hakili ɲagami. Ne ye min ye, o ye ne siran. Ne jigi tigɛra, siranya be ne yɛrɛyɛrɛla! Ne tun be wulada fɔɲɔ diman min kɔnɔna, o yɛlɛmana ka kɛ siranyafɛn ye ne fɛ! Dumunikɛyɔrɔ be labɛnna! Sigiyɔrɔw be bilara! Dumuni be kɛra, minni be kɛra! Kɛlɛkuntigiw, aw ye wili! Aw ye tulu mɔ aw ka nigɛkunbɛnnanw kan! Bari, Matigi y'a fɔ ne ye ko: «Taga kɔlɔsilikɛbaga sigi. N'a ye min ye, a k'o fɔ! N'a ye kɛlɛkɛwotorow ye ni soo fila fila b'u samana, n'a ye mɔgɔ ye fali kan, n'a ye mɔgɔ ye ɲɔgɔmɛ kan, a ka kɔlɔsili kɛ, a ka jatiminɛ kɛ kosɔbɛ!» Kɔlɔsilikɛbaga nin kulera ko: «Ne matigi, ne lɔnin tora n ka kɔlɔsilikɛyɔrɔ la tile kuturu bɛɛ la! Ne lɔnin tora n ka filɛlikɛyɔrɔ la suu bɛɛ la!» Haya! Cɛɛ dɔ natɔ ye kɛlɛkɛwotoro kan, soo fila le b'a samana! A ko: «Babilɔni benna! Babilɔni benna! U ka joow bɛɛ mugumugura!» Ne ka mɔgɔw, Masaba ye aw minw bugɔ i ko suman, a ka gwenege la, ne ye koo min mɛn Masaba fɛ, Setigi, Isirayɛli ka Ala fɛ. Ne y'o fɔ aw ye. Kirayakuma min sinna Duma ma. Dɔ kumana ne fɛ k'a to * Seyiri mara la ko: «Kɔlɔsilikɛbaga, suu janfara wa? Suu janfara wa?» Kɔlɔsilikɛbaga y'a jaabi ko: «Dugu be gwɛra, suu fana be kora tugu! N'aw b'a fɛ ka ɲiningali kɛ tugu, aw ka kɔsegi ka na.» Kirayakuma min sinna Arabu jamana ma. Dedan ɲɔgɔmɛtigi tɛmɛbagaw, aw bena si tuu kɔnɔ Arabu jamana la. Aw ye jii ta ka taga minnɔgɔtɔw kunbɛn. Temakaw, aw ye taga bolibagaw kunbɛn ni dumuni ye. Bari u be bolila murujan ɲa, murujan min bɔr'a foroko la. U be bolila kala labɛnnin ɲa, u be bolila kɛlɛ boɲa ɲa. Matigi ye min fɔ ne ye, o filɛ ko: «Yanni saan kelen, saan kelen dafanin, Kedari ka boɲa bɛɛ bena ban! Kedari kalabonlaŋanaw tɔɔ bɛrɛ te na to.» Masaba, Isirayɛli ka Ala le ko ten. Kirayakuma min sinna Yelifɛn kɔkɛnɛ ma. E Zeruzalɛmu, mun lo kɛra? Mun na i kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ yɛlɛla boonw sanfɛ? Mankanba be bɔra e min kɔnɔ, nisɔndiya be yɔrɔ bɛɛ. I ka mɔgɔ minw sara, u ma faga ni murujan ye! U ma faga kɛlɛ la fana! I ka kɛlɛkuntigiw bɛɛ bolila, o y'u minɛ k'u kɛ kasodenw ye kala ɲasiran kosɔn. Minw bɛɛ sɔrɔla, o y'u kɛ kasodenw ye. U tun bolila ka taga fɔɔ yɔrɔjan. Ayiwa, sisan, aw ye ne to, n be kasi kosɔbɛ. Aw kana aw yɛrɛ sigɛn ka ne dusu saalo ne ka mɔgɔw halakiko la. Bari, bii loon ye hakiliwili loon ni ɲagamini loon ye, juguw ka see sɔrɔlon. Matigi, Masaba, Setigi bulonɔ lo. Yelifɛn kɔkɛnɛ la, u ye dugu laminikogo ci, kulekanw be mɛnna kulu kan. Elamukaw be ni toon ye u kɔɔ la. U dɔw be kɛlɛkɛwotorow kan, dɔw be soow kan. Kirikaw y'u ka nigɛkunbɛnnanw ta. Aw ka kɔkɛnɛɲumanw fara kɛlɛkɛwotorow la ka ban. Sotigiw y'u sigiyɔrɔw labɛn aw ka dugu dondaw la ka ban. Tangabaga te Zuda la tugu. Boon min be wele ko Tuu, o loon na, aw ye filɛli kɛ o faan fɛ, maramafɛnw bilayɔrɔ la. Aw ye Dawuda ka dugu laminikogo cicinin ye yɔrɔ caaman, aw ye jii mara dalan kɔnɔ dugumala la. Aw ye Zeruzalɛmu boonw jati, ka dɔw ci waasa ka dugu laminikogo lalaga n'u kabakuruw ye. Aw ye jii lɔyɔrɔ dilan kogo fila nunu cɛ, Dalan kɔrɔman jii kama. Nga aw m'aw ɲaa sin o koow kɛbaga ma. Min y'o koow labɛnni daminɛ a mɛnna, aw m'ale jati. O loon na, Matigi, Masaba, Setigi y'aw wele ko aw ka kasi kosɔbɛ, k'aw kuun li, ka dusukasifani don aw kaan na. K'a sɔrɔ nisɔndiya ni ɲanagwɛ le tun be yen. Misiw be faga, sagaw be faga, sogo be ɲimi, duvɛn be min. Aw ko: «An ka dumuni kɛ ka minni kɛ, bari sini an bena sa.» Masaba, Setigi y'a fɔ ne ye ko: «Aw tena aw ka kojugu yafa sɔrɔ n'aw ma sa.» Matigi, Masaba, Setigi y'o fɔ. Matigi, Masaba, Setigi y'a fɔ ne ye ko: «Taga Sɛbina fɛ, min be masaso kunna, k'a fɔ a ye ko: Mun le b'i fɛ yan? I niyɔrɔ ye jumɛn ye yan, n'i bena i ka kaburu sogi yan, k'a sogi kulu kan, k'i layɔrɔ labɛn farawo la? Cɛɛ barikaman, Masaba bena i yuguyugu kosɔbɛ! A bena i kuturu k'i fili ka taga, i bena kolonkolon i ko kabakuru fɔɔ ka taga se yɔrɔba la. I bena sa yen, n'i ka kɛlɛkɛwotorow ye minw ye i ka kunkɔrɔtafɛnw ye. E min tun b'i kuntigi ka soo maloya! Ne bena i gwɛn ka bɔ i ka baara la, k'i bɔ i sigiyɔrɔ la. O loon na, ne bena n ka baarakɛla wele, o ye Ilikiyawu dencɛ Eliyakimu ye. Ne bena i ka foroca don a kaan na, ne ben'a cɛɛ siri n'i ka cɛsirilan ye. Ne ben'i ka fanga don a bolo. A bena kɛ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw faa ye. Ne bena Dawuda ka soo konnigɛ d'a ma. N'a ye daa yɛlɛ, mɔgɔ ten'a tugu. N'a y'a tugu, mɔgɔ ten'a yɛlɛ. Mɔgɔ be gween tutu yɔrɔgwɛlɛn na cogo min na, ne ben'a kɛ ten. A ben'a faa ka soo kuun kɔrɔta.» A ka balimayabolo bɛɛ bena dulon ale lo kan, a belebelew fara misɛnmanw kan. U bena dulon i ko minanw be dulon cogo min na. Masaba, Setigi ko: «O loon na, gween min tutura yɔrɔgwɛlɛn na, o bena yɔgɔyɔgɔ, a bena bɔn ka ben. Fɛɛn min bɛɛ tun dulonnin b'a kan, o be cɛn.» Masaba le kumana. Kirayakuma min sinna Tiri ma. Kurunbabaw kɔnɔ mɔgɔw, aw ye kasi kosɔbɛ dɛ! Bari, Tiri dugu cira! A boonw n'a ka kurun lɔyɔrɔ kɛra tomo ye. Aw bɔtɔ Sipɔrɔ, aw y'o kibaruya mɛn. Kɔgɔjida la mara mɔgɔw, aw Sidɔn jagokɛlaw, aw minw ka cidenw be yaalayaala kɔgɔji kan, aw ka je, fɔta kana sɔrɔ aw fɛ. Suman min sɔrɔla bajida la, suman min be sɔrɔ Nili bada la, u tun be tɛmɛ ni min ye jiba kan, o tun ye Sidɔnkaw ta ye. Sidɔn kɛra siyaw ka lɔgɔdugu ye. Maloya ye aw Sidɔnkaw ta ye! Dugu min ye dugu barikaman ye kɔgɔjida la. Bari kɔgɔji ko: «Ne ma deen wolo ka ye, ne m'a sɛgɛn lɔn. Ne ma dencɛw lamɔ ka ye, ne ma denmusow kolo ka ye.» N'o kibaruya sera Ezipiti jamana la, n'u ye Tiri kibaruya mɛn, u bena yɛrɛyɛrɛ. Kɔgɔjida la dugu mɔgɔw, aw ka kɔgɔji tigɛ ka se Tarisisi, aw ka kasi kosɔbɛ. Ebe! Aw ka dugu diman nin le kɛra ten wa? Ale min tun be yen kabini fɔlɔfɔlɔ, n'a mɔgɔw tagara duguw sigi fɔɔ ka se yɔrɔjan, ale lo wa? Tiri tun ye dugu ye min be masafugulanw di, min kɔnɔ feerekɛlaw tun be jati faamaw ye. A kɔnɔ jagokɛlaw tun be jati dugukolo kan mɔgɔbabaw ye. Jɔn le ye koo nin latigɛ Tiri kama ten? Masaba, Setigi le y'a latigɛ ten, waasa u be mɔgɔ minw bɛɛ boɲa, olu ka kunkɔrɔta ka cɛn, ka dɔgɔya se dugukolo kan mɔgɔbabaw bɛɛ ma. Tarasikaw, aw k'aw ka forow sɛnɛ i ko aw tun b'a kɛ cogo min na Nili bada la. Bari, kurun lɔyɔrɔ te yen tugu. Masaba y'a bolo kɔrɔta kɔgɔji sanfɛ, a ye siranyaba bila jamanaw la. A ko Kanaankaw k'u ka dugu barikamanw ci. A y'a fɔ ko: «Sidɔnkaw, aw ka nisɔndiya banna! Aw kɛra i ko u ye fanga la sunguru min kan ka la n'a ye. Hali n'aw wilila ka kɔgɔji tigɛ ka taga Sipɔrɔ jamana la, aw tena lafiɲɛ yen.» Sipɔrɔ jamana filɛ kɛ, mɔgɔw t'a kɔnɔ tugu. Asirikaw tun y'a kɛ kurun lɔyɔrɔ ye, nga u ye sangasow lɔ a kɛlɛ kama, k'a ka masasow ci k'a kɛ tomo ye. Kurunbabaw kɔnɔ mɔgɔw, aw ye kasi kosɔbɛ dɛ! Bari aw ka dugu barikaman cira. O loon na, u bena ɲinɛ Tiri kɔ fɔɔ saan bi wolonwula. O ye masacɛ sii ye. Saan bi wolonwula tɛmɛnin kɔ, kakalamuso ka koo ɲɔgɔn bena kɛ Tiri la, i ko a be fɔ kakalamuso lɔgɔbɔdɔnkili la cogo min na ko: «Kakalamuso, mɔgɔw ɲinɛna e min kɔ, wili ka gɔni ta ka dugu yaala. K'a fɔ ka ɲa, ka dɔnkili caaman la janko u hakili ka jigi e kɔ.» Saan bi wolonwula mana tɛmɛ, Masaba ben'a to Tiri be kɔsegi a cogokɔrɔ la. Jamana minw bɛɛ be dugukolo kan, a bena kakalaya kɛ n'olu ye wari kosɔn. Nga, a bena fɛɛn minw sɔrɔ o kakalaya la, o bena kɛ Masaba ta ye. O tena cɛ k'a ton ɲɔgɔn kan, a tena mara. Mɔgɔ minw be baara kɛ Masaba ɲakɔrɔ, a bena kɛ olu ka balo ye, k'u wasa, ani ka faniɲumanw sɔrɔ u ye. A filɛ! Masaba bena dugukolo halaki k'a lakolon to. A bena diɲɛ ɲagami ka mɔgɔw jɛnsɛn. Bɛɛ ta bena kɛ kelen ye: sarakalasebagaw ni jama, kuntigi n'a ka jɔncɛ, kuntigimuso n'a ka jɔnmuso, feerekɛla ni sannikɛla, jurudonbaga ni jurutabaga, jurukannila ni jurumantigi. Dugukolo bena halaki pepewu! A bena cɛn bugubugu! Masaba le ko ten. Dusukasi be dugukolo kan, a halakitɔ lo. Diɲɛ mumɛ bɛɛ barika banna, a be halakira. Sankolo be cɛnna ka fara dugukolo kan. Diɲɛ mɔgɔw ye dugukolo nɔgɔ, bari u ye Masaba ka sariyaw cɛn. U y'a ka fɔtaw kɔrɔ yɛlɛma k'a ka bɛɛn cɛnbali cɛn. O kama, danga b'a la ka dugukolo halaki! Jalakili tɔɔrɔ ye a kan sigibagaw ta ye. O la, u be banna fɔɔ u tɔɔ bɛrɛ ma to. Duvɛnkɛnɛ koo kɛra dusukasiko ye, * ɛrɛzɛnsunw be fɔnsɔnfɔnsɔnna. Minw tun be nisɔndiya la, olu bɛɛ be ŋunanna. Dundun kaan dimanw daa fagara, ɲanagwɛkɛlaw ka mankanw jera, gɔni kaan dimanw daa fagara. Mɔgɔ te duvɛn min n'a be dɔnkili lara tugu, dɔrɔ farimanw ka kunan u minbagaw daa la. Dugu lakolon cira! Bondaw bɛɛ tugura! Mɔgɔw be kasira bɔlɔnw kɔnɔ duvɛnko kama. Nisɔndiya te yen tugu, ɲanagwɛko bɛɛ dabilara jamana kɔnɔ. Dugu kɛra tomo ye, a donda karila, a cɛnna. Fɛɛn bɛrɛ ma to dugukolo kan, siyaw cɛma. U tɔɔ sɔrɔko kɛra i ko olivu, fɛfɛtuma, i ko ɛrɛzɛn, fɛfɛtuma. Mɔgɔ minw tɔɔ tora, olu pɛrɛnkan be bɔra nisɔndiya fɛ. U setɔ ka bɔ tileben fɛ, u b'a la ka Masaba tanu! U be Masaba tanura kɔrɔn fɛ. U be Masaba, Isirayɛli ka Ala tɔgɔ tanura kɔgɔji cɛma dugukolow kan! An be dɔnkili lakan mɛnna ka bɔ fɔɔ diɲɛ daan na ko: «Ala tilennin be, boɲa ka l'a kan!» Nga, ne ko: «Ne ta cɛnna, ne ta cɛnna! Bɔnɛ ye ne ta ye! Janfaciw ye janfa kɛ. Janfa o janfa, u b'a la!» Aw minw be dugukolo kan, siranyaba ni dingɛ ani jɔɔ le b'aw kɔnɔna. Mɔgɔ min mana boli siranyaba mankan ɲa, ale be taga ben dingɛ kɔnɔ. Mɔgɔ min mana bɔ dingɛ kɔnɔ, jɔɔ b'o tigi minɛ. Sankolo daa yɛlɛla, dugukolo be yɛrɛyɛrɛla. Dugukolo cicira, a pɛrɛnpɛrɛnna, a be yuguyugura kosɔbɛ. Dugukolo be kɛra i ko dɔrɔtɔ taamacogo, a be fifafifara faan bɛɛ. A ka kojuguw gwiliyar'a kunna, a bena ben, a tena se ka wili fewu. O loon na, Masaba bena wili sankolo kɛlɛbolo kama, ani dugukolo kan masaw kama. Ala bena u lajɛn ɲɔgɔn kan i ko kasodenw. U bena datugu kasobon kɔnɔ. Waatijan tɛmɛnin kɔ, a bena u ɲaa gwan. Kalo yeelen bena dɛsɛ! Tile barika bena dɔgɔya. Masaba, Setigi bena sigi masaya la * Siyɔn kulu kan Zeruzalɛmu kɔnɔ. A ka nɔɔrɔ bena manamana cɛkɔrɔbaw ɲakɔrɔ. Masaba, i ye ne ka Ala ye. Ne bena i tɔgɔ boɲa, k'i tɔgɔ wango la. Bari, i ye kobabaw kɛ kantigiya la, i tun ye minw labɛn kabini tumajan. I ye dugu kɛ kabakuruton ye, i ye dugu barikaman kɛ tomo ye. I y'a kɛ lonanw ka dugu barikaman tununa ka bɔ yen, a do tena sigi kura ye abada! O kama, siya barikaman bena boɲa la i kan. Jamana min mɔgɔw ka fari, o jamana mɔgɔw bena siran e ɲa. Bari, i kɛra dɛsɛbagatɔ dogoyɔrɔ ye, i kɛra fantan dogoyɔrɔ ye tɔɔrɔtuma na. I kɛra dɛnyɔrɔ ye sanjiba natuma na, I kɛra suma ye funteni tuma na. Bari, mɔgɔ farimanw dusu be i ko sanjiba min be ben kogo kan, i ko tile, yɔrɔ janin na. I be lonanw ka mankan daa faga i ko sankaba be tile ka fariya faga cogo min na. I be mɔgɔ fariman ka sesɔrɔ dɔnkili tunu. Masaba, Setigi bena dumuniba labɛn siyaw bɛɛ ye kulu nin kan, sogo tulumanw ni duvɛn dimanw bena sɔrɔ a la, sogo tuluman tobikoɲuman, ni duvɛn diman labɛnkoɲuman bena sɔrɔ a la. Dusukasiko min tun sera siyaw bɛɛ ma, ɲanasisiko min tun ye siyaw bɛɛ sɔrɔ, a ben'a kɛ o be ban kulu nin kan. A bena saya fanga ban pewu! Matigi, Masaba bena bɛɛ ɲaji cɛ. Maloya min tun b'a ka mɔgɔw kan jamana yɔrɔ bɛɛ la, a bena o ta ka bɔ yen. Masaba le y'a fɔ. O loon na, u ben'a fɔ ko: «Ale lo y'an ka Ala ye, an y'an jigi l'a kan, a y'an bɔsi. Masaba lo, an y'an jigi la ale kan. An ka nisɔndiya kosɔbɛ, bari a y'an kisi.» Masaba bena kulu nin tanga, nga Mowabu jamana bena nɔɔni yɔrɔnin kelen i ko u be biin kɛ cogo min na ɲamaɲamabɔndingɛ kɔnɔ. O yɔrɔ la, a kɔnɔ mɔgɔw bena u bolow sama i ko mɔgɔ min be nɔɔnina jii kɔnɔ. Nga, u ka yɛrɛboɲa bena kɛ dɔgɔya ye, u tena se ka foyi kɛ tugu. Masaba bena aw ka duguw laminikogo barikaman jamanjanw ci, k'u dakɛɲɛ fɔɔ ka jigi duguma. O loon na, u bena nin dɔnkili la Zuda mara la ko: Dugu barikaman b'an fɛ, Ala yɛrɛ le y'a kogo ye an kisili kama. Aw ye dugu dondaw yɛlɛ, Siyatilennin ka don, siya min be to kantigiya la. Mɔgɔ min tora kantigiya la, e Masaba be hɛrɛ kɛ o ye kosɔbɛ. Bari, a jigi b'i kan. Aw jigi ka to Masaba kan tuma bɛɛ. Bari, Masaba ye dogoyɔrɔ ye tuma bɛɛ i ko fara. Ale lo ye kulukanmɔgɔw majigi. Dugu min tun be fɔɔ sanfɛ, a y'o ɲɔti ka jigi duguma k'a fili bɔgɔ la. U ben'a dɔn ni seenw ye, fantanw le ben'a dɔn, dɛsɛbagatɔw ben'a dɔn. Masaba, i be siratilennin don mɔgɔtilennin seen kɔrɔ, i ye o sira min labɛn a ye. I ka sariya be sira min yira, k'an to o kan, an jigi b'i kan. Min ka di an ye, o ye k'i tɔgɔ boɲa. Sufɛ, ne be miiri e koo la kosɔbɛ, ne b'i yɔrɔ ɲinina. E ye min latigɛ i ka kiti la, n'o kɛra dugukolo kan, o be kɛ sababu ye diɲɛ mɔgɔw ben'a daminɛ ka kotilennin kɛ. N'u makarila mɔgɔjugu la, a te kotilennin kɛ. A be kojugu kɛ hɔrɔnw ka jamana la, a te Masaba ka boɲa koo faamu. Masaba, e labɛnnin be k'u ɲaa gwan, nga u t'o lɔnna. E jijanin be i ka mɔgɔw ka koo la cogo min na, u ben'o ye, maloya b'u minɛ. Tasuma min ka kan k'i juguw jɛni, o le bena u jɛni. Masaba, i be hɛrɛ kɛ anw ye, anw be koo o koo kɛ, i b'an dɛmɛ o la. Masaba an ka Ala, kuntigi wɛrɛ minw be danna e la, olu ye kuntigiya kɛ an kunna. Nga anw be e kelenpe le boɲa. Olu kɔni sara, u tena kunun tugu. Banbagatɔ nunu tena wili tugu. Bari, e y'u ɲaa gwan k'u halaki k'u ka koo bɔ mɔgɔw kuun na pewu. Masaba, i ye dɔ fara an ka siya kan, i ye dɔ fara an ka siya kan. I ye boɲa la i tɔgɔ kan, i ye dɔ fara an ka jamana daan kan faan bɛɛ la. Masaba, tɔɔrɔ tuma na, an y'i yɔrɔ ɲini. I y'an ɲaa gwan, an kulera i nɔɔ fɛ. Muso kɔnɔman be tɔɔrɔ a ka tiin bolo cogo min na, anw tun b'o cogo kelen na e Masaba ɲakɔrɔ. Anw ye kɔnɔ ta, ka denwolo sɛgɛn lɔn. Nga an jigira deen min na, o kɛra fɔɲɔ ye. An ma kɛ diɲɛ kisi sababu ye, an ma foyi fara dugukolo mɔgɔw kan. Ne ka jama, aw ka mɔgɔ saninw bena kunun, u suuw bena kunun. Aw minw be kaburu la, aw ye kunun ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ! Bari, ne bena dugukolo fa komiji la, dugukolo be suuw to u be kunu. Ne ka jama, aw ka don aw ka soow kɔnɔ, ka daaw tugu. Aw ka dogo waati kunkurunnin kɔnɔ, fɔɔ Masaba ka dimi waati ka tɛmɛ. Bari Masaba bɔtɔ filɛ nin ye a ka soo waasa ka na dugukolo kan mɔgɔw ka kojuguw sara. Dugukolo bena joli bɔnninw yira. Mɔgɔ minw fagara, a tena olu suuw dogo tugu. O loon na, Masaba ben'a ka murujan belebeleba dadiman ta Leviyatan kama, sajugu min be tɔrɔmitɔrɔmi, mɔgɔ te se ka min minɛ. A bena o sogojugu nin faga, min be kɔgɔji la. O loon na, aw ka dɔnkili la ka * ɛrɛzɛnforo tanu, duvɛn diman be bɔ min la. «Ne Masaba yɛrɛ le ye a kɔlɔsibaga ye, n be to k'a sɔn jii la. Ne b'a kɔlɔsi suu ni tile janko mɔgɔ si kan'a cɛn. Ne diminin te tugu. Nga ni ne ye ŋɔniw ye, n be wili olu kama, k'u bɛɛ jɛni ɲɔgɔn fɛ. Fɔɔ ni u y'u yɛrɛ kalifa ne ma, fɔɔ u ka bɛn ni ne ye. An ka bɛn.» Waati dɔ bena se, Isirayɛlidenw bena lili sɔrɔ, u bena nugu ka feeren kɛ. U deenw bena diɲɛ bɛɛ fa. Masaba y'a ka jama ɲaa gwan i ko a y'u juguw ɲaa gwan cogo min na wa? A y'olu halaki u halakicogo la wa? A y'u kiti, k'u gwɛn. A dalafɔɲɔ barikaman y'u ta i ko fɔɲɔ, ka bɔ kɔrɔn fɛ. A kɛra ten, Isirayɛlidenw ka kojugu bɛɛ bena yafa u ma. U ka hakɛw yafako bena na ni fɛɛn min ye, o filɛ: U bena sɔnnikɛyɔrɔw kabakuruw bɛɛ mugumugu i ko u be bɔgɔgwɛ kɛ cogo min na. * Asera jaa si tutunin tena ye tugu, wusulan jɛniyɔrɔ si tena to yen. Dugu barikaman lakolon bena to, a labilanin bena to. A bena kɛ yɔrɔlakolon ye i ko kongokolon. Misidenw bena to ka na dumuni kɛ yen, u bena la yen, ka wili ka yirifuraburuw ɲimi. Ni yiribolo jara, u b'o kari, musow be na tasuma don u la. Tiɲɛ na, siya nin te foyi lɔn. O kama, u Danbaga te makarila u la, u Danbaga t'u dɛmɛna tugu. O loon na, Masaba bena dugukolo yuguyugu k'a ta Efarati bada la ka n'a bila Ezipiti kɔda la. A bena aw Isirayɛlidenw tɔmɔ yen kelen kelen. O loon na, buruba bena fiyɛ. Minw tununin tun be Asiri jamana la, olu bena na, ani minw tun gwɛnna ka taga Ezipiti jamana la, u bena na u kunbiri gwan Masaba ɲakɔrɔ kulu senuman kan, Zeruzalɛmu kɔnɔ. Samari dugu min kɛra i ko masafugulan, bɔnɛ y'i ta ye! E min kɛra Isirayɛli mara dɔrɔtɔw ka kunnawolofɛn ye, n'i siginin be kɔkɛnɛɲuman cɛma, i ka masirifɛn ye feeren fɔnsɔnfɔnsɔnninw le ye i ka dɔrɔtɔw kunna. Setigi dɔ natɔ filɛ nin ye Matigi tɔgɔ la. A be i ko saan min be na ni sanbɛrɛ ye, cɛnnikɛfɔɲɔ lo. A be i ko sanjiba min be na kɔɔ fa ka yɛrɛkɛ. A ka fariya bena fɛɛn bɛɛ la duguma tɛtɛtɛ. Ni dugu min kɛra i ko masafugulan, Isirayɛli mara dɔrɔtɔw ka kunnawolonfɛn, u ben'a dɔn u seen kɔrɔ. Feeren fɔnsɔnfɔnsɔnnin minw b'u kunna, u ka masirifɛn minw b'u kunna, o bena dɔn. Ele Samari dugu min be kɔkɛnɛɲuman cɛma, i bena kɛ i ko toro min teliyara ka mɔn k'a sɔrɔ toro tigɛwaati ma se. Mɔgɔ min man'a ye, a be teliya k'a tigɛ k'a dumu. O loon na, Masaba, Setigi bena kɛ kunnawolonfɛnɲuman ye. A ka jama tɔɔ min bena to, a bena kɛ olu ka masirifɛn ye. Mɔgɔ min be sigi kititigɛ kama, a be tilenninya hakili d'o ma. Mɔgɔ minw be kɛlɛ kɔnɔ dugu donda la, a be fanga di olu ma. Sarakalasebagaw, ni kiraw fara duvɛn la! U be talontalonna dɔrɔ farimanw bolo, dɔrɔ farimanw y'u ɲanamini. U te yelifɛnw kɔrɔ faamu tugu. Tiɲɛ fɔwaati kitituma na, u hakili be ɲagami. Tabaliw bɛɛ sanfɛla kɛra u ka fɔɔnɔw ye, u ka nɔgɔ be yɔrɔ bɛɛ. Mɔgɔw b'a fɔra ko: «E b'a fɛ ka jɔnw le kalan? E b'a fɛ ka kalan di jɔnw le ma? Deen minw daa bɔtɔ lo siin na wa? Denɲɛnin minw ye siin min dabila sisan wa? A ko: ‹Sawulasawu, sawulasawu, kawulakawu, kawulakawu, zɛɛri samu, zɛɛri samu.› » Tiɲɛ na, Masaba bena kuma siyakan wɛrɛ la siya nin fɛ. A tun y'a fɔ u ye ko: «Lafiɲɛyɔrɔ filɛ nin ye. Mɔgɔ minw sigɛnnin lo, aw k'a to olu ka lafiɲɛ. Yan ye yɔrɔɲuman ye.» Nga u ma sɔn ka mɛnni kɛ. O la, Masaba ka kuma bena kɛ u tulo kɔrɔ ko: «Sawulasawu, sawulasawu, kawulakawu, kawulakawu, zɛɛri samu, zɛɛri samu.» O la, u bena talon ka ben ka jan u kɔɔ kan k'u yɛrɛ mandimi. U bena don jaan kɔnɔ, u b'u minɛ. Aw yɛrɛboɲalaw minw be Zeruzalɛmukaw mara, aw ka Masaba ka kuma lamɛn. Aw ko: «An ni saya bɛnna, an ni lahara bɛnna. Hali ni gwɛrɛgwɛrɛko sera, a bena tɛmɛ, a tena se an ma. Bari, an ye galon kɛ an sutarafɛn ye, ka namara kɛ an tangafɛn ye.» O kama, Matigi, Masaba ko: «A filɛ, ne be kabakuru barikaman bila * Siyɔn, boon nɔnkɔn ta. Ni mɔgɔ min tintinn'a kan, o tigi jigi te tigɛ. Tilenninya bena kɛ ne ka sumanikɛjuru ye. Kantigiya bena kɛ ne ka kogotilenjuru ye. Galon min kɛra aw sutarafɛn ye, sanbɛrɛ bena o furan ka bɔ yen, jii bena aw tangafɛn ta. Bɛɛn min be aw ni saya cɛ, o bena cɛn. Bɛɛn min be aw ni lahara cɛ, o bena dabila. Ni gwɛrɛgwɛrɛko sera, a tɛmɛtɔ b'aw halaki. A tɛmɛko kelen kelen bɛɛ, a bena se aw ma. Bari, a bena to ka tɛmɛ sɔgɔma o sɔgɔma, suu ni tile. O kibaruya mɛnko bena kɛ siranyakojugu ye. Dilan bena surunya la ka tilen koo ma, birifani bena dɔgɔya.» Masaba ye fɛɛn min kɛ Perasimu kulu kan, a ben'o ɲɔgɔn kɛ. A ye min kɛ Gabaŋɔn kɔkɛnɛ la, a ben'o ɲɔgɔn kɛ. A ben'a ka baara kɛ, baara kabakoman! A ben'o kɛ, baara ɲalɔnbali lo! Sisan, aw minw be mɔgɔ lɔgɔbɔ, aw k'o dabila, n'o tɛ, aw ka sirijuru b'aw dɛrɛ tugu. Bari, ne ye kuma dɔ mɛn Matigi, Masaba, Setigi fɛ ko jamana nin bɛɛ halakiko latigɛra ka ban. Aw k'aw tulo malɔ n ka kuma na. Aw ka n ka kuma lamɛn ka ɲa. Sɛnɛkɛla ka baara bɛɛ ye foro sɛnɛko dama ye wa? Walan wiliko walima foro dakɛɲɛko dama lo wa? A te danni kɛ wa? N'a ye foro dakɛɲɛ ka ban, a tena na sumansiw dan wa? A ben'a ka sumansi latigɛninw dan. K'a sɔrɔ a ka Ala le be koo ɲayira a la, k'a lalɔnniya. Nanfɛnw be susu kolondennin le kɔnɔ, o te taga n'u ye masin na. Yala u be suman bugɔ le fɔɔ k'a mugumugu wa? Ayi dɛ! N'u y'a bugɔ ka ban, u b'a fiyɛ. Begɛn be wotoro sama ka tɛmɛtɛmɛ a kan. U t'a kisɛ mugumugu do! O bɛɛ fana be bɔ Masaba, Setigi le fɛ, ale min ye ladibagasɔbɛ ye. A ka lɔnni ka bon. Bɔnɛ ye Ayirɛli ta ye, Dawuda tun tagara dugu min kama. Hali n'aw ye saan kɔnɔ ɲanagwɛw kɛ, saan o saan, ne Masaba bena wili Ariyɛli dugu kama. Kasikanw bena caya yen! Joli bena caya yen i ko sarakabɔyɔrɔ la. Ne bena na i kama, k'i koori: ne bena kɛlɛkɛyɔrɔw lɔ i kama, k'i lamini, k'i datugu. I benko bena juguya fɔɔ i kumakan tena mɛn ɲanaman tugu. A bena kɛ i ko a be bɔra fɔɔ dugukolo jukɔrɔ, i ko ŋunuŋunukan, buguri cɛma, i ko suja kumakan. I jugu caaman nunu bena kɛ i ko buguri. Mɔgɔ fariman nunu n'u caya bɛɛ, u bena kɛ i ko fɔɲɔ be sumanbugu ta cogo min na. Yɔrɔnin kelen, ɲatugu ni ɲayɛlɛ cɛ, Masaba, Setigi bena i dɛmɛ, a bena na ni sanpɛrɛn ye, ni dugukolo yɛrɛyɛrɛ ye, ni mankanba ye, ni fununfunun ni fɔɲɔba ye, ani tasumaba ye. Siya caaman minw tun be Ariyɛli kɛlɛla, mɔgɔ minw bɛɛ tun wilil'a kama, k'a kɛlɛ, k'a tɔɔrɔ, o bena kɛ i ko siko, o bena kɛ i ko sufɛ yelifɛn. O bena kɛ i ko kɔngɔtɔ min be sikora ko a be dumuni kɛra. Nga a mana kunun, a kɔnɔ lakolon lo. Walima minnɔgɔtɔ min be sikora ko a be jii minna. Nga a mana kunun, a kankɔrɔla janin lo, a fanga dɛsɛnin be. Siya caaman minw bɛɛ be * Siyɔn kulu kɛlɛla, olu bɛɛ ka koo bena kɛ ten. Aw ka kabakoya haali, fɔɔ aw dabari be ban. Aw ɲaa ka fiyɛn, aw kana yeli kɛ tugu. Aw ka dɔrɔtɔya kɛ, nga o kana kɛ duvɛn nɔɔ ye. Aw ka talontalon, nga o kana kɛ minnifɛn nɔɔ ye. Bari, Masaba y'aw kɛ hakilitanw ye. A ye aw kiraw ɲaa tugu, ka yelikɛlaw ɲaa fin. O koo nunu bɛɛ yirali kɛra aw fɛ i n'a fɔ sɛbɛ datugunin ka nɔrɔ, n'u y'a di sɛbɛlɔnbaga dɔ ma ko a k'a kalan. Ale b'u jaabi ko: «N te se k'a kalan! Bari, a datugunin lo ka nɔrɔ.» U b'a di sɛbɛlɔnbali dɔ ma k'a fɔ a ye ko: «Nin kalan.» Ale b'u jaabi ko: «N te se sɛbɛkalan na.» Matigi ko: «Mɔgɔ nunu be ne boɲa u daa la dɔrɔn, nga u dusu yɔrɔ ka jan ne la. U be min kɛ k'u be siran ne ɲa, o ye adamadenw ka landa dama le ye. O ye kodegeta le ye. O kama, ne bena taga ɲa ka kabakokow kɛ ka yira u la. Lɔnnikɛlaw ka lɔnni bena dɛsɛ, hakilitigiw ka hakilitigiya bena cɛn.» Mɔgɔ minw b'u ka koow kɛ dogo la, k'u ka kolatigɛninw dogo Masaba la, bɔnɛ ye u ta ye! O b'u ka dibidibikow kɛ k'a fɔ ko: «Jɔn ɲaa b'an na? Jɔn le b'an kɔlɔsira?» Iye! Nin ye mun koɲagami ye? K'a fɔ ko dagadilanbaga ye bɔgɔmana ye! Fɛɛn dilannin be se k'a fɔ a dilanbaga ye ko: «E ma ne dilan» wa? Daga be se k'a fɔ dagadilanbaga ye ko: «I te foyi lɔn» wa? Yanni dɔɔni, dɔɔni dɔrɔn, Liban tuu bena yɛlɛma ka kɛ yiriforo ye, yiriforo be kɛ tuu ye. O loon na, tulogwerenw bena sɛbɛ nin kɔnɔnakuma mɛn, fiɲɛntɔw bena bɔ dibi la, u ɲaa bena yeli kɛ. Mɔgɔmajigininw bena nisɔndiya Masaba barika la. Dɛsɛbagatɔw bena nisɔndiya Isirayɛli ka Ala barika la. Bari, mɔgɔfariman tena kɛ yen tugu. Minw mako te Ala la, olu bena tunu. Minw bɛɛ ka miiriya be kojugu kan, olu bena halaki ka bɔ yen: minw be tiɲɛtigi jalaki, minw be jaan la kuma ɲafɔtuma kititigɛyɔrɔ la, k'a kɛ u be mɔgɔ jalakibali jalaki. O kama, Masaba, min ye Ibrayima kunmabɔ, ale b'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: «Aw tena dɔgɔya sɔrɔ tugu, maloya tena aw sɔrɔ tugu. Bari, ne bena deen minw di aw ma, ni aw y'o ye tuma min na, aw bena ne ka senumanya boɲa, aw ben'a lɔn ko ne ye Yakuba ka Ala senuman ye, aw bena yɛrɛyɛrɛ ne, Isirayɛli ka Ala ɲakɔrɔ. Hakili te minw fɛ, olu bena hakili sɔrɔ. Minw be dajukɔrɔkumaw fɔ, olu bena sɔn kalan ma.» Masaba ko: «Bɔnɛ ye mɔgɔmurutininw ta ye! U be koow latigɛ minw te ne sago ye. U be bɛn ni mɔgɔ dɔw ye k'a sɔrɔ o miiriya ma bɔ ne fɛ. U b'a la ka kojugu fara kojugu kan dɔrɔn. U be taga Ezipiti jamana la, hali u te ne ɲininga. U b'u yɛrɛ kalifa Ezipiti masacɛ ma, u b'u yɛrɛ dogo Ezipiti suma la. Ezipiti masacɛ ka dɛmɛ bena yɛlɛma ka kɛ maloya ye aw fɛ. Aw be dogo Ezipiti suma min kɔrɔ, o bena kɛ aw dɔgɔyako ye. Aw ɲamɔgɔw sera ka ban * Tanisi, aw ka lasigidenw donna Anɛsi. Bɛɛ bena maloya o siya nin kosɔn, bari mɔgɔw lo minw te se ka mɔgɔ mako ɲa. U tena se k'u dɛmɛ, u tena nafa sɔrɔ u fɛ ni maloya ani dɔgɔya dama tɛ.» Kirayakuma min fɔra worodugu ɲafan begɛnw kosɔn: U be nafolow la faliw kɔɔ la, ka fɛnsɔbɛw la ɲɔgɔmɛw kɔɔ la, ka dusukasiyɔrɔ cɛtigɛ, kamanagwan jamana, jamana janin, jaracɛ ni jaramuso ka jamana, fɔnfɔnni, ani sogojugu kabakoman ka jamana na, ka taga jamana kɔnɔ min tena se ka foyi ɲa aw ye. Ezipiti ka dɛmɛ tena foyi ɲa, fuu lo. O kama, ne b'a wele ko kɔgɔji kɔnɔ fɛnjugu min te bɔ a nɔɔ na. Sisan, taga o sɛbɛn u ɲana walaka kan, a sɛbɛn sɛbɛ dɔ kɔnɔ fana, loon nataw la, o ka kɛ seereya ye tuma bɛɛ. Nunu ye mɔgɔmurutininw le ye, namaramɔgɔw lo. Deen minw lo, u te sɔn Masaba ka ladili ma. U b'a fɔ kiraw ye ko: «Tɔnɔ t'a la tugu aw ka yelifɛnw ye.» U t'a fɛ u be tiɲɛ fɔ u ye. U b'a fɛ ka kuma diman dɔrɔn mɛn, kuma min te tiɲɛ ye. Aw ka sira bila, aw ka bɔ sira kan. Aw kana Isirayɛli ka Ala ka koo fɔ an ye tugu. Ayiwa, o kama, Isirayɛli ka Ala ko: «Aw banna nin kuma nin ma minkɛ, k'aw jigi la ɲɔgɔntɔɔrɔ ni namara kan, o le y'a to, o kojugu nin bena kɛ aw fɛ i ko kogojan min cira. Yanni dɔɔni, yɔrɔnin kelen, a be ben. A bena mugumugu i ko u ye bɔgɔdaga min ci, fura t'a la. Hali tɛgɛnɛkolon tena sɔrɔ a la min be se ka tasuma bɔ gwada la, walima ka jii soli dalan kɔnɔ.» Ayiwa, Matigi, Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: «Ka kɔsegi ne ma, ka to yɔrɔ kelen, o le bena aw kisi. K'aw hakili sigi, ani k'aw jigi la ne kan, o le bena fanga d'aw ma. Nga aw ma sɔn o la. Aw b'a fɔ ko: ‹Fewu, an bena boli ni soow ye.› O la, aw bena boli cɔ! Aw ko: ‹An bena yɛlɛ soo telimanw kan.› O la, aw gwɛnbagaw fana bena teliya! Aw mɔgɔ waa kelen bena boli jugu kelen ɲafɛ, jugu mɔgɔ duuru mana aw bagabaga, aw bɛɛ bena boli. Fɔɔ aw tɔɔ bena to i ko yiri kelen min tora kulu kan, i ko taamasiɲɛ, tintin sanfɛ.» O bɛɛ n'a ta, Masaba be waati dɔ le kɔnɔna k'aw dɛmɛ, a bena wili ka makari aw la. Bari, Masaba Ala tilennin lo. Mɔgɔ minw bɛɛ b'u jigi la a kan, olu dagamuna! Ee! * Siyɔnkaw, aw minw be Zeruzalɛmu kɔnɔ, aw tena kasi tugu. N'aw kulera Masaba nɔfɛ, a bena aw dɛmɛ. Aw kulekan mɛntɔ, aw jaabitɔ. Matigi bena dumuni d'aw ma dusukasi waati la, ka jii d'aw ma sɛgɛn waati la. Aw kalanbaga ten'a yɛrɛ dogo aw la tugu, aw ɲaa ben'a ye. N'aw ka kan ka taga kinibolo, walima numanbolo fɛ tuma min na, aw bena mɛnni kɛ aw kɔfɛ ko: «Sira ye nin ye, aw k'a minɛ.» O tuma na, aw ka joo minw mɔnna ni warigwɛ ye, n'aw ka jaa minw mɔnna ni sanu ye, aw bena o jati fɛnnɔgɔnin ye. Aw bena u fili i ko fɛɛn nɔgɔnin, k'a fɔ u ma ko: «Aw ye tunu ka bɔ yan.» Aw bena fɛɛn minw dan dugukolo la, Matigi bena sanji jigi u kan. Dugukolo bena dumunifɛn min di, o bena caya, barika bena sɔrɔ a la. O waati la, aw ka begɛnw dɛndɛyɔrɔ bena boɲa. Misi ni fali minw bena to ka dugukolo baara, olu bena biin kɔgɔlaman le ɲimi, u ye min jɛnsɛn. Soo barikamanw benlon na, fagali caaman tuma na, jisiraw bena kɛ kulujanjanw ni tintinbabaw bɛɛ kan. Masaba ben'a ka jama ka jolidaw furakɛ tuma min na, a bena fura don u ka yɔrɔ mandimininw na loon min na, kalo bena yeelen bɔ i ko tile o loon na. Dɔ bena fara tile barika kan fɔɔ siɲɛ wolonwula, i ko tile wolonwula yeelen faranin ɲɔgɔn kan! A filɛ, Masaba be nana ka bɔ fɔɔ yɔrɔjan! A dimininba lo! A dusu wilila kosɔbɛ! A kumacogo b'a ka dimi yira! A ka kuma be i ko tasuma! A dafiɲɛ be i ko baji min fara ka bɔ, n'a be yɛlɛ ka se fɔɔ mɔgɔ kaan na! A be jamanaw yuguyugu kosɔbɛ k'u halaki, ka fɛɛn dɔ don siyaw daa la i ko karafe. U t'a fɛ ka taga yɔrɔ min na, a be taga n'o ye o yɔrɔ le la. Aw bena dɔnkili la i ko u be ɲanagwɛdɔnkili la sufɛ cogo min na. Aw nisɔn bena diya i ko file be fiyɛra mɔgɔ minw ye, u yɛlɛtɔ Masaba ka kulu kan Ala yɔrɔ la, Isirayɛli tangabaga. Masaba ben'a kanba bɔ. A ben'a bolo kɛ ka bugɔli kɛ. A ben'a ka dimi yira ni tasumaba ye, ni sanjiba, ani sanbɛrɛ ye. Asirikaw bena siran kosɔbɛ Masaba kumakan kosɔn, a bena u bugɔ ni daku ye. Masaba ka bere ɲaa kelen kelen bɛɛ bena jigi u kan ka kɛɲɛ ni dundun kaan ye, ni gɔniw. Ale yɛrɛ ben'a bolo lafoni u kɛlɛwaati la. Tasuma manayɔrɔ labɛnna a mɛnna, a labɛnna masacɛ kama. Yɔrɔba le labɛnna, a fana ka dun. Lɔgɔ caaman labɛnna yen. Masaba dafiɲɛ ben'a mana ka kɛ tasumaba ye. Mɔgɔ minw be taga dɛmɛ ɲini Ezipiti jamana fɛ, bɔnɛ ye olu ta ye! U b'u jigi la soow kan, k'u jigi la kɛlɛwotorow caya kan, u b'u jigi la sotigiw kan, bari u ka ca. Nga, u te filɛli kɛ Isirayɛli ka Ala senuman faan fɛ, u te Masaba ɲini. K'a sɔrɔ ale be se dɛ! A be se ka tɔɔrɔ la mɔgɔw kan. A t'a daa yɛlɛma. A be wili mɔgɔjuguw kama, ni minw be kojugukɛlaw dɛmɛ. Ezipitikaw ye mɔgɔw le ye, u te Ala ye. U ka soow ye nimanfɛnw le ye, jinaw tɛ. Ni Masaba wilila tuma min na, tigi min be dɛmɛ kɛra, ale bena talon, u be min dɛmɛna, ale bena ben. U bɛɛ bena halaki ɲɔgɔn fɛ. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Ka jaracɛ, walima jarakanbelen to a ka sogo kan n'a be sɔngɔra, hali ni begɛndɛndɛbagaw ye ɲɔgɔn lajɛn caaman a kama, a te siran u kulekan ɲa cogo min na, u ka mankan t'a hakili wili cogo min na, o cogo kelen na, ne Masaba, Setigi bena jigi * Siyɔn kulu kan, n yɛrɛ ka kulu kan, ka kɛlɛ kɛ. Kɔnɔ be van k'a gaman waga cogo min na, o cogo kelen na, ne Masaba, Setigi bena n bolo kɛ ka Zeruzalɛmu sutara. N ben'a sutara k'a kisi, n ben'a dɛmɛ k'a bɔ bolo la.» Aw Isirayɛlidenw, aw ye Masaba janfa fɔɔ ka tɛmɛ. Aw ye kɔsegi a ma. O loon na, bɛɛ ben'a ka joo warigwɛlamanw ni sanulamanw fili. Aw kojugukɛlaw bolow ye minw dilan. «Asirikaw bena faga ni murujan ye, muru min te mɔgɔ ta ye. U bena halaki ni murujan ye, o te adamaden ta ye. U bena boli murujan ɲa, u ka kanbelenw bena minɛ ka bila fangabaara la. U ka barikatigiw bena boli siranya bolo, u ɲamɔgɔw jaa bena tigɛ kɛlɛtaamasiɲɛ yeko la.» Masaba le ko ten, ale min ka tasuma be Siyɔn, tasuma mananin b'ale min fɛ Zeruzalɛmu. Masa bena kɛ hɔrɔn ye a ka baara la, kuntigiw bena kuntigiya kɛ ni tilenninya ye. U kelen kelen bɛɛ bena kɛ i ko dogoyɔrɔ, min be mɔgɔ tanga fɔɲɔ ma. Bɛɛ bena kɛ i ko boon, sanji natuma na. Bɛɛ bena kɛ i ko jisira, min be woyora yɔrɔ janin la. U bena kɛ i ko kabakuruba dɔ suma, jamana janin la. Minw be yeli kɛ, olu bena yeli kɛ ka ɲa. Minw be mɛnni kɛ, olu bena u tulo malɔ. Mɔgɔ minw te miiri ka sɔrɔ ka koo kɛ, olu bena miiri ka faamuli kɛ. Dagwaraw bena kuma ka ɲa. U bena kuma gwɛnin fɔ. A tena fɔ naloman ma tugu ko mɔgɔɲuman, a tena fɔ mɔgɔkolon ma tugu ko mɔgɔsɔbɛ. Bari, naloman be kuma kuntan le fɔ, a be kojugu le miiri. A be koo kɛ i ko Alaɲasiranbaliw, a be kumakolon fɔ Masaba ye. A be kɔngɔtɔ to kɔnɔbara lakolon, a be minnɔgɔtɔ to minnɔgɔ la. Mɔgɔkolon ka kɛwaliw ma ɲi. A be kojugu latigɛ janko ka fantanw mako sa galon seen fɛ, hali k'a sɔrɔ tiɲɛ b'o tigiw fɛ. Mɔgɔɲuman be koɲuman le latigɛ, a be kɛwaliɲumanw dama le kɛ. Muso miiribaliw, aw ye wili ka mɛnni kɛ ne fɛ. Sunguru kojatibali nunu, aw y'aw tulo malɔ n ka fɔta la. Yanni saan kelen ni dɔɔni, aw minw te koo jati, aw bena yɛrɛyɛrɛ. Bari, * ɛrɛzɛn mɔnin baara bena ban, suman tigɛta tena sɔrɔ tugu. Aw muso miiribaliw ka yɛrɛyɛrɛ, kojatibaliw ka yɛrɛyɛrɛ kosɔbɛ! Aw ka fani bɔ aw yɛrɛ la ka dusukasifani siri aw cɛ la. Aw ka to ka kasi k'aw kuun minɛ foro kɔnɔ fɛnɲumanw, ni ɛrɛzɛnsunɲumanw koo la, ka kasi n ka mɔgɔw ka yɔrɔ koo la, min fara ŋɔni la. Aw ka kasi boonw bɛɛ koo la, nisɔndiya tun be minw kɔnɔ, dugu diman nin na. Masaso tora lakolon, dugu mankan caaman lakolon tora. Ofɛli tintin ani kɔlɔsilikɛlaw ka sangaso lakolon bena to tuma bɛɛ. A bena kɛ kongofaliw ni begɛnw ka dagamuyɔrɔ ye. Fɔɔ Ala Nii ka di aw ma ka bɔ sankolo la. O tuma na, kongokolon bena kɛ yiriforo ye, yiriforo bena kɛ tuu ye. Tilenninya ni hɔrɔnya bena kɛ o yɔrɔ la. Tilenninya nafa bena kɛ hɛrɛ ye, tilenniya bena na ni ɲasuma, ni hakilisigi ye tuma bɛɛ. Ne ka mɔgɔw bena sigi hɛrɛyɔrɔ la, yɔrɔ sutaranin la, lafiɲɛyɔrɔ, yɔrɔ malanin la. Sanbɛrɛ bena tuu nin cɛn, dugu bena halaki. Nga aw kɔni bena dagamu. Aw bena to ka danni kɛ kɔdaw la yɔrɔ bɛɛ, aw bena aw ka misiw ni faliw to u kunfɛ yɔrɔ bɛɛ. Ele min b'a la ka halakili kɛ, n'i ma halaki fɔlɔ, bɔnɛ y'i ta ye! Ele min be to ka mɔgɔw janfa, ni mɔgɔ ma i janfa ka ye fɔlɔ, bɔnɛ y'i ta ye! N'i ye halakili kɛ ka ban tuma min na, e fana bena halaki. N'i ye mɔgɔw janfa ka ban tuma min na, u bena e fana janfa. Masaba, makari an na! Ele ye an jigi ye! Kɛ an ka fanga ye loon o loon sɔgɔma, kɛ an kisibaga ye waatigwɛlɛn na. Ni saan pɛrɛnna, siyaw be boli le! N'i wilila, jamanamɔgɔw be yɛrɛkɛ le! Fonni le be kɛra ten dɛ, i ko tɔɔn be girin foro kɔnɔ cogo min na! U be giringirinna u juguw ka minanw kan i ko tɔnwulen. Masaba ka bon! A be fɛɛn bɛɛ ɲafɛ, a be fɔɔ sanfɛ. A bena tilenninya ni hɔrɔnya kɛ * Siyɔn yɔrɔ bɛɛ. Aw be se ka to hɛrɛ la. Lɔnniya ni hakilitigiya ye nafolo ye min be mɔgɔ kisi. Ka siran Masaba ɲa, o le ye Siyɔnkaw ka nafolo ye. A filɛ, Ariyɛlikaw be kulera bɔlɔnw na. Lasigiden minw tun tagara bɛɛn ɲini, olu segitɔ be kasira kosɔbɛ. Siraw lakolon lo, mɔgɔ te tɛmɛna siradenninw kan tugu. U ye bɛɛn nin cɛn. U banna dugu nunu la, mɔgɔ si te jati tugu. Dusukasi be jamana kɔnɔ, a be nagasira. Liban yiriw be fɔnsɔnfɔnsɔnna. Sarɔn kɔkɛnɛ kɛra i ko kongokolon, * Basan mara ni Karimɛli kulu yiriw furaburuw burunna. Masaba ko: «Sisan kɔni, n bena dɔ kɛ, sisan, n bena wili ka lɔ. Ne bena boɲa sɔrɔ! Aw kɔnɔnako be i ko biin, a mana bɔ kɛnɛma, a be kɛ binmurumuru ye. Aw ka ninakili be i ko tasuma, min bena aw jɛni. Siya wɛrɛw bena jɛni ka kɛ i ko bugurigwɛ, u bena kɛ i ko ŋɔni tigɛninw. Tasuma b'u ta joona. Aw minw be fɔɔ yɔrɔjan, ne ye min kɛ, aw y'aw tulo malɔ k'o mɛn. Aw minw yɔrɔ ka surun, ne seko ye min ye, aw k'o lɔn.» Kojugukɛlaw kamana gwannin lo * Siyɔn, Alaɲasiranbaliw ta ye yɛrɛyɛrɛ ye. U b'a fɔra ko: «Anw cɛma, jɔn be se ka lɔ? Tasuma fariman lo! Anw cɛma, jɔn be se ka lɔ o tasumaba ɲa min te faga ka ye?» Mɔgɔ min be taama tilenninya sira kan, mɔgɔ min be tiɲɛkuma fɔ, mɔgɔ min be ban tɔnɔjugu la, mɔgɔ min be ban dasanfɛn na, mɔgɔ min b'a tulo datugu janko a kana mɔgɔfagako ŋaniya mɛn, mɔgɔ min b'a ɲaa datugu janko a kana kojuguw ye, o tigi le bena sigi ɲamalɔ la. A bena to boon min na, o lɔnin be fara kan. Dumuni bena to ka d'a ma, jii tena dɛsɛ a fɛ. I ɲaa bena la masacɛ n'a ka dawula kan, i bena jamana n'a boɲa filɛ. O tuma na, i tun be siran koo minw ɲa, i hakili bena jigi o la. I ben'a fɔ ko: «Nisɔngɔ minɛbaga n'a kɔlɔsibaga be min? Yɔrɔ barikamanw kɔlɔsibaga be min?» I tena siya yɛrɛboɲala nin ye tugu, siya min ka kaan te mɛn. U ka kuma duurunin lo, a te faamu. I ka * Siyɔn dugu filɛ! An ka ɲanagwɛw kɛyɔrɔ. I ɲaa ka la Zeruzalɛmu kan, dugu ɲamalɔnin lo, faniso lo, min tena bɔ a nɔɔ na. A tutunanw tena bɔn ka ye, a juruw tena tigɛ ka ye. O yɔrɔ la, Masaba ben'a ka boɲa yira an na. O yɔrɔ bena kɛ jisirababaw ye, kɔbabaw bena kɛ yen. Nga kɛlɛkɛkurunw tena tɛmɛ yen, kurunbabaw fana tena tɛmɛ yen. Sɔbɛ la, Masaba y'an ka kiti tigɛbaga ye, Masaba y'an ka sariya sigibaga ye. Masaba le y'an ka Masa ye, ale lo b'an kisi. Aw kɛra i ko kurun min juruw sirinin tɛ ka ɲa, u te lɔgɔjan minɛna ka ɲa tugu. Kurun fani te sera ka yɛlɛ sanfɛ tugu! O tuma na, aw bena aw juguw bololafɛn caaman tilan aw ni ɲɔgɔn cɛ. Hali senkelenninw fana bena dɔw cɛ. Zeruzalɛmuka si ten'a fɔ ko: «Ne man kɛnɛ.» Dugu mɔgɔw ka kojuguw bena yafa u ma. Siyaw, aw ye gwɛrɛ ka mɛnni kɛ, aw k'aw tulo malɔ. Dugukolo ka mɛnni kɛ, ani fɛɛn o fɛɛn min b'a kan. Diɲɛ n'a kɔnɔfɛnw bɛɛ ka mɛnni kɛ. Masaba dimina siyaw bɛɛ kɔrɔ, a dusu gwanna u ka kɛlɛbolow bɛɛ kɔrɔ. A y'a latigɛ ko u bɛɛ bena halaki, a ben'a to u b'u faga. U ka mɔgɔ minw fagara, olu bena fili duguma. U suuw kasa bena yɔrɔ minɛ, u joliw bena woyo kuluw kan. Sankolo kɔnɔnafɛnw bɛɛ bena ɲagami, sankolo bena meleke i ko dɛbɛ. Sankolofɛnw bɛɛ bena ben i ko yiri furaburu janinw. Masaba ko: «Ne ka murujan be yɛlɛmayɛlɛmana sankolo la, a be jigira edɔmuw kama, ne y'a latigɛ ka siya min halaki.» Masaba ka murujan yɔrɔ bɛɛ kɛra joli ni sogo tulu ye: sagaden ni bakɔrɔnin joli, ni sagajigi kɔkili tulu. Bari, saraka bɔta be Masaba fɛ Bɔsira, mɔgɔ caaman bena faga edɔmuw ka mara la dɛ! Olu ni kongomisiw bena ben ɲɔgɔn fɛ, misiw ni tura kɔgɔninw bena ben ɲɔgɔn fɛ. U ka dugukolo bena fa joli la, u ka buguri bɛɛ bena kɛ sogotulu ye. O loon bena kɛ Masaba mɔnɛ bɔlon ye. O bena kɛ ɲagwan saan ye janko a ka * Siyɔn dɛmɛ. Edɔmuw ka mara kɔɔw bena kɛ tulunɔgɔ ye, buguri bena kɛ kiribi ye. Jamana bena kɛ tulunɔgɔ ye min be jɛnina. Suu fara tile kan, a tena faga, a sisi bena to ka yɛlɛ tuma bɛɛ. A bena kɛ kongokolon ye waati bɛɛ, hali mɔgɔ si tena tɛmɛ yen tugu! A bena kɛ ginginw ni juguninw ani kaankaanw layɔrɔ ye. Masaba bena o yɔrɔ lakolonya k'a kɛ tɔmɔ ye. Mɔgɔbaw tena sɔrɔ yen tugu ka masacɛ sigi, ɲamɔgɔw bɛɛ bena tunu. Ŋɔnitu le bena fa u ka masaluw kɔnɔ, u ka yɔrɔbarikamanw bena fa ŋɔni na. U ka yɔrɔ bena kɛ kongowuluw layɔrɔ ye, a bena kɛ kɔnɔsogolonw ka yɔrɔ ye. Waraw ni surukuw bena ɲɔgɔn kunbɛn yen, bakɔrɔninw bena to ka ɲɔgɔn wele yen. A bena kɛ jinamuso fariman Liliti toyɔrɔ ye, a bena to ka lafiɲɛ yen. Saa ben'a layɔrɔ lalaga yen, a ben'a faan la, a ben'u kɔlɔsi, u bena tɔtɔ. O yɔrɔ la yen fana, dugaw bena lajɛn, u kelen kelen bɛɛ n'u taamaɲɔgɔn. Aw ka Masaba ka sɛbɛ ta k'a kalan. A sɛbɛnna ko: «Hali u kelen tena to kɔ. U kelen kelen bɛɛ bena kɛ n'u taamaɲɔgɔn ye. Bari, Masaba yɛrɛ le y'o fɔ, a ka Nii le bena u lajɛn. A ye kala la ka bɛɛ niyɔrɔ d'a ma. A ye juru ta ka jamana tilan k'a d'u ma. A bena kɛ u ta ye tuma bɛɛ, u bena to yen kudayi.» Nisɔndiya ka sɔrɔ kongokolon la ni dugukolo janin kan. Ɲanagwɛ ka kɛ dugukolo lakolon kan, feeren ka bɔ yen. A ka fa binfeeren na, nisɔndiyapɛrɛnkan ka bɔ yen. Bari, a ka nɔɔrɔ bena kɛ i ko Liban ta, a ka dawula bena kɛ i ko Karimɛli ni Sarɔn ta. U bena Masaba ka nɔɔrɔ ye, u bena an ka Ala ka dawula ye. Aw ka barika don bolo faganinw la, minw kunbiri be yɛrɛyɛrɛla, aw ka barika don olu la. Minw jaa tigɛnin lo, aw k'a fɔ olu ye ko: «Aw k'aw jaa gwɛlɛya, aw kana siran. Aw ka Ala filɛ nin ye. A bena na aw mɔnɛ bɔ k'aw juguw sara n'u ka kojugu ye. Ale lo be nana aw kisi.» O tuma na, fiɲɛntɔw ɲaa bena yɛlɛ, tulogwerenw tulo bena mɛnni kɛ. O waati la, senkelenninw bena pan i ko mankalanin. Bobow bena nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ. Jii bena bɔ kongokolon kɔnɔ, kɔɔw bena woyo kongo janin kɔnɔ. Dugukolo cɛncɛn gwanninman yɔrɔw bena kɛ dalanw ye, minnɔgɔ be jamana min tɔɔrɔ, jii woyoyɔrɔw bena kɛ yen. Kongowuluw tun be la yɔrɔ min na, buruku ni kɔku bena falen o yɔrɔ la. Sira dɔ bena bɔ yen min bena wele ko Sira senuman. Mɔgɔ min saniyanin tɛ, o tigi tena se ka tɛmɛ yen bari a labilanin lo Ala ka mɔgɔw ye. Naloman tena se yen. Jara tena kɛ yen, sogojugu si tena se yen, o tena ye yen fewu. Ala ye mɔgɔ minw kunmabɔ, olu le bena o sira nin ta. Masaba ye mɔgɔ minw bɔ bolo la, olu bena kɔsegi. U bena don * Siyɔn n'u be nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ. Daan te nisɔndiya min na, o le bena ye u ɲaa kan. Nisɔndiya ni dusudiya le b'u kɔnɔna, ɲanasisi ni kasimisɛn yɔrɔ bena jaɲa u la. Masacɛ Ezekiyasi ka masaya saan tan ni naaninan na, Asiri masacɛ Senakeribu tagara Zuda mara dugu barikamanw bɛɛ kɛlɛ k'u minɛ. A y'a ka kɛlɛmasa ci ni kɛlɛden caaman ye ka bɔ Lakisi ka taga masacɛ Ezekiyasi fɛ Zeruzalɛmu. Jisira min be taga don Sanfɛdalan kɔnɔ, kɛlɛmasa nin sera o yɔrɔ la, Fanikobaga ka foro sira daa la tuma min na, a lɔra. Masaso kuntigi Eliyakimu, Ilikiyawu dencɛ ni sɛbɛnnikɛla Sɛbuna, ni Azafu dencɛ Yowa, min tun bɛ sɛbɛko kunna, olu bɔra ka taga Asiri kɛlɛmasa kunbɛn. Kɛlɛmasa y'a fɔ u ye ko: «Aw ka ta'a fɔ Ezekiyasi ye ko masacɛba, Asiri masacɛ y'a fɔ ko a jigi be mun le kan, n'a b'a fɔ ko kuma dama be se ka kɛlɛ ɲanabɔ ka fanga sɔrɔ ka kɛlɛ kɛ. Ko a jigi be jɔn le kan n'a be muruti ale ma? Ko a y'a jigi la Ezipiti jamana min kan, o ye kala karinin lo ye. Mɔgɔ o mɔgɔ tintinn'a kan, a b'o tigi bolo sɔgɔ k'a mandimi! Mɔgɔ minw bɛɛ b'u jigi la Ezipiti masacɛ kan, a be ten olu fɛ. N'a sɔrɔ aw ben'a fɔ ne ye ko: ‹An jigi be Masaba an ka Ala lo kan.› Nga ale Ezekiyasi le m'a ka sɔnnikɛyɔrɔw n'a ka sarakabɔyɔrɔw bɔ yen, k'a fɔ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw ye ko aw bena to ka batoli kɛ Zeruzalɛmu, sarakabɔyɔrɔ nin le kɔrɔ wa? «Ayiwa, i ka sɔn k'a fɔ ko i bena kɛlɛ kɛ ni ne matigi Asiri masacɛ ye. Ne bena soo waa fila d'i ma, n'i be se ka mɔgɔw sɔrɔ ka yɛlɛ u kan! I ben'a kɛ cogo di ka se ka ne matigi ka kɛlɛkuntigi kelen yɛrɛ gwɛn, hali min ka dɔgɔ? I do b'i jigi la Ezipiti jamana kan, ko i bena kɛlɛkɛwotorow ni sotigiw sɔrɔ u fɛ. Ka fara o kan, ne ma na yan n yɛrɛ ma. Masaba le sɔnna ne ka wili aw ka jamana nin kama k'a halaki. Masaba yɛrɛ le y'a fɔ ne ye ko n ka n'a kama k'a halaki.» Eliyakimu ni Sɛbuna ani Yowa y'a fɔ kɛlɛmasa ye ko: «I ka jɔɔnw be aramekan mɛn minkɛ, an b'i daali, ko i ka kuma an fɛ o la. Kana kuma an fɛ eburukan na jama nin ɲana min be kogo kan.» Kɛlɛmasa nin y'u jaabi ko: «Ne kuntigi ye ne ci ka na kuma nunu fɔ aw n'aw kuntigi dama le ye wa? N ko mɔgɔ minw siginin be kogo kan, n'u bena u yɛrɛ boo dumu, k'u ka ɲɛgɛnni min i n'a fɔ aw, a ye ne ci olu fɛ fana.» O kɔ, kɛlɛmasa lɔra k'a kaan kɔrɔta k'a fɔ eburukan na ko: «Aw ka masacɛba, Asiri masacɛ ka kuma lamɛn! A ko aw kana sɔn Ezekiyasi k'aw nigɛ, bari a te se k'aw kisi. Ko aw kana sɔn k'aw jigi la Masaba kan Ezekiyasi ka kuma seen fɛ, n'a b'a fɔra ko siga t'a la, Masaba bena aw kisi, ko dugu nin tena don Asiri masacɛ bolo. Aw kana mɛnni k'a fɛ. Asiri masacɛ ko aw ka bɛn n'ale ye, k'aw yɛrɛ d'a ma. K'o la, aw kelen kelen bɛɛ bena se k'a yɛrɛ ka * ɛrɛzɛn ni torosun deenw dumu, ani k'a ka kɔlɔn jii min, yanni ale ka na aw minɛ ka taga n'aw ye jamana dɔ la, min be i n'a fɔ aw ta, suman be sɔrɔ yen, ni duvɛnkɛnɛ, ani dumunifɛn, ani ɛrɛzɛnforow. Aw kana sɔn Ezekiyasi k'aw nigɛ ko Masaba bena aw kisi. Yala siya wɛrɛw ka batofɛnw sera k'u ka jamanaw bɔsi ale Asiri masacɛ bolo ka ye wa? Ko Amati ni Aripadi dugu ka batofɛnw be min? Sefariwayimu taw be min? K'u sera ka Samari kisi ka bɔ ale bolo wa? Ko jamana nunu ka batofɛnw bɛɛ cɛma, jumɛn le sera k'a ka jamana kisi ka bɔ ale bolo? Ni Masaba bena se ka Zeruzalɛmu kisi ka bɔ ale bolo?» Jama jera, u ma foyi fɔ, bari masacɛ tun y'a fɔ k'u kan'a jaabi. Masaso kuntigi Eliyakimu, Ilikiyawu dencɛ, ni sɛbɛnnikɛla Sɛbuna, ani Azafu dencɛ Yowa, min tun be sɛbɛko kunna, olu y'u ka fani faran faran dusukasi bolo ka kɔsegi ka taga Ezekiyasi fɛ. U ye kɛlɛmasa ka kuma fɔ a ye. Masacɛ Ezekiyasi y'o mɛn tuma min na, a y'a ka faniw faran ka dusukasifani don a kaan na, ka taga don Masaba ka soo kɔnɔ. A ye masaso kuntigi Eliyakimu, ni sɛbɛnnikɛla Sɛbuna, ani sarakalasebaga minw kɔrɔla kosɔbɛ ci ka taga Amɔsi dencɛ kira Ezayi fɛ. Dusukasifani tun b'u bɛɛ kaan na. A k'u k'a fɔ a ye ko ale Ezekiyasi ko: «Bii ye dusukasi ni ɲagwan, ani maloya loon ye. A be i n'a fɔ deen sera wolo ma, nga fanga te yen ka bɔ. Asiri masacɛ y'a ka kɛlɛmasa ci ka na Ala nɛni. N'a sɔrɔ Masaba i ka Ala bena o kuma nunu bɛɛ mɛn k'a ɲaa gwan o kosɔn. O la, Ala daali an ka siya tɔɔ ye.» Masacɛ Ezekiyasi ka cidenw tagara Ezayi fɛ. Ezayi y'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga fɔ aw kuntigi ye ko Masaba ko a ye kuma min mɛn, a kan'a jaa tigɛ o kosɔn. Asiri masacɛ ka kɛlɛɲamɔgɔw ye min fɔ k'ale Masaba dɔgɔya. Ko ale bena miiriya dɔ don a kɔnɔ, n'a ye kibaruya dɔ mɛn, a bena kɔsegi a yɛrɛ ka jamana na. Ko ale ben'a to u b'a faga yen ni murujan ye.» Kɛlɛmasa y'a mɛn ko Asiri masacɛ bɔra Lakisi ka taga Libina kɛlɛyɔrɔ. O la, a tagar'a sɔrɔ o yɔrɔ la. U nan'a fɔ Asiri masacɛ ye ko Ezipiti masacɛ Tiraka ka bɔ Etiyopi be nan'a kɛlɛyɔrɔ. Asiri masacɛ y'o mɛn dɔrɔn, a ye mɔgɔw bila ka taga Ezekiyasi fɛ ko: «Aw k'a fɔ Zuda mara masacɛ Ezekiyasi ye ko a jigi b'a ka Ala min kan, a kana sɔn ale k'a nigɛ ko Zeruzalɛmu tena don ne Asiri masacɛ bolo dɛ! Asiri masacɛw ye min kɛ jamanaw bɛɛ la, i yɛrɛ y'o mɛn. U y'u halaki pewu. Ele be miiri ko i bena kisi wa? Ne faaw ye siyaw minw halaki, olu ka batofɛnw sera k'u kisi wa? Gozankaw, ni Arankaw, ni Ɛrɛsɛfukaw, ani edɛni minw tun be Telasari. Amati masacɛ, ni Aripadi ni Sefariwayimu ni Ena ani Iwa masacɛw be min?» Ezekiyasi ye bataki nin minɛ cidenw bolo k'a kalan. O kɔ, a tagara don Masaba ka soo kɔnɔ ka bataki nin la Masaba ɲakɔrɔ. A ye Masaba daali ko: «Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala, e min siginin be * serubɛnw sanfɛ, ele kelenpe le ye Ala ye jamanaw bɛɛ kunna. Ele lo ye sankolo ni dugukolo dan. Masaba, i tulo malɔ ka mɛnni kɛ. I ɲaa yɛlɛ ka filɛli kɛ. Senakeribu ye mɔgɔ ci ka na e Ala nɛni. I k'o bɛɛ mɛn. Tiɲɛ lo Masaba, Asiri masacɛw ye siya nunu bɛɛ n'u ka jamanaw halaki. U y'u ka batofɛnw fili tasuma kɔnɔ k'u jɛni. Olu kɔni tun te batofɛnsɔbɛw ye, fɔɔ adamaden ka fɛɛn dilannin dama. U dɔw tun ye yiri ye, dɔw kabakuruw. Sisan Masaba an ka Ala, an kisi Senakeribu ma, janko dugukolo kan siyaw bɛɛ k'a lɔn ko ele Masaba kelenpe ye Ala ye.» O kɔ, Amɔsi dencɛ Ezayi ye cii bila ka ta'a fɔ Ezekiyasi ye ko: «I ye Masaba, Isirayɛli ka Ala min daali Asiri masacɛ Senakeribu kosɔn, ale ko: Ale Masaba ye min fɔ a kama, o filɛ nin ye: ‹I koo ka go * Siyɔn dugu ye. A b'a ɲaa don i la, Senakeribu. Zeruzalɛmu b'a kuun kɔmikɔmina i kɔɔ kan. I ye jɔn le nɛni k'a tɔgɔ cɛn? I y'i kaan kɔrɔta jɔn kama? I y'i ɲaa don jɔn la yɛrɛboɲa fɛ? I y'o kɛ ne le la, Isirayɛli ka Ala. I ye mɔgɔw ci ka na ne Matigi nɛni. I ko i yɛlɛla Liban kulujanjanw kan n'i ka kɛlɛkɛwotoro caaman ye. Ko i y'a ka sɛdiriyiribabaw jamanjanw, n'a ka sipɛrɛyiri ɲumanw tigɛ. Ko i sera kulu jamanjanyɔrɔ kunna, fɔɔ ka taga se a ka tufin ma. Ko i ye kɔlɔnw sogi jamana wɛrɛw la k'o jii min. Ko i y'i sennɔ kɛ ka Ezipiti kɔɔw bɛɛ datugu, u jara. I m'a lɔn ko ne y'o latigɛ kabini tumajan wa? Kabini fɔlɔfɔlɔ, ne y'o labɛn! Sisan ne y'a to o koow be kɛra. Ka dugu barikamanw cɛn k'u kɛ kabakuru tonyɔrɔw ye, o ye i niyɔrɔ ye. U kɔnɔ mɔgɔw barika banna, u hakili ɲagamina, u maloyara. U be i ko biin, kongo kɔnɔ, walima furaburukɛnɛ. U be i ko biin min be falen soo kunna, walima kongo kɔnɔ, min jara n'a ma sɔrɔ ka kisɛ don. I be sigi tuma min na, ne b'o lɔn, ne b'i bɔtuma n'i dontuma lɔn. I be dimi ne kɔrɔ tuma min na, ne b'o lɔn. I dimina ne kɔrɔ minkɛ, i ka yɛrɛboɲakuma fana sera ne tulo la minkɛ, ne bena i nuun sɔgɔ ka nigɛ don a la ka karafe don i daa la. I nana ni sira min ye, ne ben'a kɛ i be kɔsegi n'o ye.› «Nin le na kɛ o taamasiɲɛ ye i fɛ, Ezekiyasi: Aw bena sumanmanaw le dumu ɲinan. A saan filanan fana bena kɛ ten. Nga a saan sabanan na, aw ka danni kɛ ka suman tigɛ, ka * ɛrɛzɛnsunw tutu k'u deenw dumu. Zuda mara mɔgɔ tɔɔ minw tora, olu bena u yɛrɛ sɔrɔ tugu i ko yiri min lili donna ka ɲa, ka deen kɛ. Ɔnhɔn, Zeruzalɛmukaw tɔɔ bena to, Siyɔn kulu kan mɔgɔw dɔw bena kisi.» Ne Ezayi b'a fɔ k'o bena kɛ Setigi, Masaba ka jijali barika la. «Masaba be min fɔ Asiri masacɛ kosɔn, o filɛ nin ye: ‹A tena don dugu nin kɔnɔ, a tena biɲɛ bon yan. A tena na yan kama ni nigɛkunbɛnnan ye, a tena na yɔrɔ lɔ k'a wili dugu laminikogo kɔfɛ. A nana ni sira min ye, a bena kɔsegi n'o ye. A tena don dugu nin kɔnɔ. Ne Masaba le ko ten. Ne bena dugu nin tanga k'a kisi ne yɛrɛ, ni n ka baarakɛla Dawuda kosɔn.› » O kɔ, Masaba ka mɛlɛkɛ tagara mɔgɔ waa kɛmɛ ni waa bi seegi ni duuru (185 000) faga Asiri kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔ la. O dugusagwɛ sɔgɔmadafɛ, mɔgɔw wilila tuma min na, u ma foyi ye suuw kɔ. O la, Asiri masacɛ Senakeribu wilila ka bɔ yen ka kɔsegi ka taga to Ninivu. Loon dɔ, k'a to a ka joo Nisirɔki sɔnni na joso kɔnɔ, a dencɛ Adaramelɛki ni Sarɛsɛri y'a faga ni murujan ye, ka sɔrɔ ka boli ka taga Arara jamana la. A dencɛ Azaradɔn sigir'a nɔɔ na masaya la. O waati la, Ezekiyasi banana fɔɔ a tun be ɲini ka sa. Amɔsi dencɛ Ezayi, min tun ye kira ye, ale tagar'a fɛ k'a fɔ a ye ko: «Masaba ko e k'i ka soo kɔnɔ koɲaw ɲanabɔ, bari i bena sa, i tena kɛnɛya.» Ezekiyasi y'a ɲaa yɛlɛma kogo faan fɛ ka Masaba daali ko: «Masaba, e k'i hakili to a la ko ne taamana i ɲakɔrɔ kantigiya la ni kɔnɔgwɛ ye, ka koɲuman kɛ i ɲakɔrɔ.» A kasira kosɔbɛ. Ezayi bɔra ko a be taga. Nga k'a to kɔnɔnalu kɔnɔ, Masaba y'a fɔ a ye ko: «Kɔsegi ka taga fɔ Ezekiyasi ye ko ne Masaba, a bɛma Dawuda ka Ala y'a ka daalili mɛn, k'a ɲaji ye fana. Ko ne bena saan tan ni duuru fara a sii kan. Ne bena ale ni dugu nin kisi Asiri masacɛ ma. Ne bena dugu nin tanga.» Ezayi y'a fɔ Ezekiyasi ye ko: «Masaba bena koo min kɛ k'a yira i la ko a ka fɔta bena kɛ, o filɛ. Suma min jigira Akazi ka yɛlɛyɛlɛnan kan, ne ben'a to o be segi kɔfɛ yɛlɛyɛlɛnan seen lako ɲaa tan.» Suma tun jigira yɛlɛyɛlɛnan kan ka se seen lako ɲaa tan minw ma, a segira kɔfɛ ka bɔ olu kan. Zuda mara masacɛ Ezekiyasi ka dɔnkili filɛ nin ye, a ye min sɛbɛ a kɛnɛyanin kɔ ka bɔ a ka bana la. A ko: «Ne tun ko, ka ne kɛnɛkɛnɛ to hɛrɛ la, ne tun ka kan ka bɔ diɲɛ na ka taga to lahara. Ko ne tena Masaba ye diɲɛ kɔnɔ tugu. Ne tena adamaden si ye nin diɲɛ kɔnɔ tugu. Ne nii bɔra ka taga yɔrɔjan, i ko sagadɛndɛbaga ka bugu yɔrɔ ka jan a la cogo min na. Ne sii kɛra i ko fanidanbaga b'a ka fani kɛ cogo min na a bantuma kwɛrɛ kɔnɔ, a b'a kuru ka sɔrɔ k'a jese tigɛ. Masaba, e tun bena tila ne ka koo la ni tile ma ben. Saya tun bena ne bɔsi ni dugu ma gwɛ. Masaba ye n kolow bɛɛ kari i ko jara, i tun bena tila ne ka koo la ni tile ma ben. Ne tun be kasi i ko naganaganin, ka kasi i ko tuganin. Ne tora ka filɛli kɛ sanfɛ fɔɔ n ɲaa dibira. Matigi, ne dɛsɛnin lo kojugu, na ne dɛmɛ! Ne be se ka mun fɔ sa, janko Ala ka ne jaabi? Bari ale lo ye nin koo kɛ. Ne te se ka sinɔgɔ n ka dusukasi kosɔn. Matigi, i b'i ka mɔgɔw kɔrɔ, u bena to nii la. I nii be barika don u la cogo bɛɛ la. I bena ne kɛnɛya, ka n to sii la. Ne ka dusukasiko yɛlɛmana ka kɛ hɛrɛ ye. N koo diyara i ye fɔɔ i ye ne kisi saya ma. I ye ne ka kojuguw bɛɛ bɔ ne kan k'u fili i kɔfɛ. Lahara mɔgɔw te se k'i tanu, suuw te se k'i boɲa. U ye mɔgɔ min la kaburu kɔnɔ, o te se k'a jigi la i ka kantigiya kan tugu. Mɔgɔ ɲanaman dama le be se k'i tanu, i ko ne b'a kɛra cogo min na bii. Faaw bena i ka kantigiya koo fɔ u deenw ye. Masaba, i ye ne kisi minkɛ, an bena fɔli kɛ ka dɔnkili la i ye an sii bɛɛ la, e Masaba ka soo kɔnɔ.» Ezayi tun y'a fɔ k'u ka toro ta k'a labɛn k'a mɔn sumunin na, k'o la, masacɛ be kɛnɛya. Ezekiyasi tun y'a ɲininga ko: «Taamasiɲɛ jumɛn ben'a yira ko ne bena se ka taga Masaba ka soo kɔnɔ tugu?» O waati la, Babilɔni masacɛ Merodakibaladan, n'o ye Baladan dencɛ ye, a ye batakiw ni boɲafɛn ci Ezekiyasi ma, bari a tun y'a ka banakɔ n'a kɛnɛyako mɛn. Cidenw nali diyara Ezekiyasi ye. A y'a ka nafolo marayɔrɔw kɔnɔnafɛnw bɛɛ yira u la: warigwɛ, ni sanu, ni wusulan, ni tulu kasadiman, n'a ka kɛlɛkɛminanw bɛɛ, n'a ka nafolo bɛɛ. Foyi ma to a ka masaso kɔnɔ n'a ka mara bɛɛ kɔnɔ, a ma min yira u la. O kɔ, kira Ezayi tagara masacɛ Ezekiyasi fɛ k'a ɲininga ko: «Nunu ko di le? U bɔra min?» Ezekiyasi y'a jaabi ko: «U bɔra jamanajan dɔ la ka na ne sɛgɛrɛ, u bɔra fɔɔ Babilɔni.» Ezayi ko: «U ye mun le ye i ka soo kɔnɔ?» Ezekiyasi ko: «Fɛɛn o fɛɛn be ne ka soo kɔnɔ, u y'o bɛɛ ye. Foyi ma to ne ka nafolo la, ne ma min yira u la.» Ezayi y'a fɔ Ezekiyasi ye ko: «I ka Masaba, Setigi ka kuma mɛn. A ko waati bena se, fɛɛn o fɛɛn b'i ka masaso kɔnɔ, i faaw ye fɛɛn minw bɛɛ mara fɔɔ ka na se bii ma, o bɛɛ bena cɛ ka taga Babilɔni. Foyi tena to yen, Masaba ko ten. I yɛrɛ kɔmɔgɔw, minw bɔra i yɛrɛ joli la, u bena olu dɔw minɛ ka taga n'u ye, k'u kɔɔ bɔ k'u bila baara la Babilɔni masacɛ ka soo kɔnɔ.» Ezekiyasi y'a jaabi ko: «I ye Masaba ka kuma min fɔ, o ka ɲi.» Bari a tun be miiri ko hɛrɛ ni lafiya bena sɔrɔ a ka tile la. «Aw ka ne ka jama dusu saalo, k'u dusu saalo.» Aw ka Ala le ko ten. «Aw ye kuma Zeruzalɛmu fɛ, aw ye wango la k'a fɔ ko: ‹Aw ka fangabaara banna, aw ka kojuguw juru sarala ka ban. Masaba y'aw ka kojuguw bɛɛ juru sara fɔɔ siɲɛ fila.› » Pɛrɛnkan dɔ be bɔra ko: «Aw ka sira dilan Masaba ye kongokolon kɔnɔ, aw ka tɛmɛyɔrɔ labɛn anw ka Ala ye kongo janin kɔnɔ. Dingɛw bɛɛ ka datugu, kuluw ni tintinw bɛɛ ka ci ka jigi. Yɔrɔ minw wilinin bɛ sanfɛ, olu ka dakɛɲɛ, jigijigijuguw ka dakɛɲɛ. O tuma na, Masaba ka nɔɔrɔ bena yira kɛnɛ kan, mɔgɔ bɛɛ ben'a ye. Bari, Masaba le kumana.» Kumakan dɔ ko: «Wango la!» Ne y'a jaabi ko: «Ne ka mun wango la?» A ko: «Adamaden bɛɛ be i ko biin, u ka dawula bɛɛ be i ko binfeeren. Masaba man'a dafɔɲɔ kɛ k'u fiyɛ tuma min na, biin be ja, feerenw be fɔnsɔnfɔnsɔn. Tiɲɛ na, adamadenw be i ko biin. Biin be ja, feerenw be fɔnsɔnfɔnsɔn, nga an ka Ala ka kuma bena to seen kan kudayi.» Ele kɔni, yɛlɛ kulujan kan, * Siyɔn dugu, ele min cira ka hɛrɛko fɔ. E k'i kaan bɔ ni fanga ye, Zeruzalɛmu, ele min cira ka hɛrɛko fɔ, i kaan kɔrɔta. Kana siran. A fɔ Zuda mara dugu tɔw ye ko: «Aw ka Ala filɛ nin ye! Matigi, Masaba filɛ nin ye. A be nana ni barika ye. Kuntigiya b'a bolo. A be nana n'a ka sara ye, a ka baara tɔnɔ fana b'a ɲa. A b'a ka mɔgɔw kɔlɔsi i ko begɛndɛndɛbaga. A be sagadenw minɛ k'u ta a disi la, ka tugu u bamusow kɔ dɔɔni dɔɔni.» Jɔn ye kɔgɔji suma a tigɛ la? Jɔn ye sankolo suma n'a bolo ye? Jɔn ye dugukolo buguri bɛɛ don sumanikɛminan kɔnɔ? Jɔn ye kuluw ni tintinw gwiliya suma? Masaba ka kan ka min kɛ, jɔn y'o ɲaa yira a la? Walima jɔn ye ladili d'a ma? A ye ladili ɲini jɔn fɛ ka hakili sɔrɔ? Jɔn ye tilenninya sira yir'a la? Jɔn y'a kalan ka lɔnniya d'a ma, ani k'a kɛ hakilitigi ye? A filɛ, siyaw te foyi ye, u be i ko jii tɔniko kelen. U gwiliya be i ko gwangwan ta, sumanikɛlan kan. Dugukolo minw be jii cɛma, olu ka fiɲɛ i ko gwangwan. Liban lɔgɔ tena labɔli kɛ saraka tasuma koo la, a kɔnɔ begɛnw tena labɔli kɛ saraka jɛnita koo la. Siyaw bɛɛ b'a ɲakɔrɔ i ko fuu. A b'u jati fɛɛn gwansanw ye, fɛɛn nafatanw. Aw b'a fɛ ka Ala suma ni mun le ye? Aw bena jaa jumɛn le dilan k'a cogo yira? Baarakɛla bolo le ye joo dilan do! Sanu baarabaga le ye sanu ani warigwɛ yelen k'o kɛ a la, ka jɔrɔkɔ warigwɛlamanw dilan a ye. Ni see te mɔgɔ min ye k'o ɲɔgɔn kɛ, ale bena lɔgɔ ɲanaman le ɲini min ma sɔgɔsɔgɔ, ka lɛsɛnikɛla ɲanaman ɲini, a be joo dilan min be lɔ ka ɲa. Aw m'a lɔn wa? Aw m'a mɛn wa? A tun ma fɔ aw ye kabini koow daminɛ la wa? Aw ma diɲɛ dancogo faamu wa? A siginin be masaya la dugukolo sanfɛ, adamadenw be i ko tɔɔnw a kɔrɔ. A ye sankolo fɛnsɛn i ko u be fani melekenin foni cogo min na. A y'a labɛn i ko faniso, k'a kɛ a sigiyɔrɔ ye. A be jamana ɲamɔgɔw dɔgɔya fɔɔ k'u kɛ fɛɛn gwansanw ye. A be diɲɛ kuntigiw majigi k'u kɛ mɔgɔ gwansanw ye. N'u tutura dɔrɔn, n'u liliw donna dugukolo la ka ɲa dɔrɔn, ni Masaba dafɔɲɔ sera u ma, u be ja, fununfunun b'u ta ka bɔ yen i ko kala. Ala senuman ko: «Aw b'a fɛ ka ne suma ni jɔn le ye? Ne ni jɔn le ka kan?» Aw k'aw ɲaa kɔrɔta sanfɛ ka filɛli kɛ. Jɔn le ye lolo nunu bɛɛ dan? O tigi lo b'a kɛ u bɛɛ be bɔ. See b'a ye kosɔbɛ, a fanga ka bon. N'a y'u wele u tɔgɔ la, u bɛɛ be na. Isirayɛlidenw, mun na aw y'a fɔ ko: «Masaba te an ka koow kala ma, an ka kan ni min ye, an ka Ala t'o lɔn»? Aw m'a lɔn wa? Aw m'a mɛn wa? Ko Masaba ye waati bɛɛ Ala ye, diɲɛ mumɛ Danbaga lo. A te dɛsɛ, a te sɛgɛn, Mɔgɔ te se k'a hakili sɛgɛsɛgɛ. A be fanga di sigɛnbagatɔ ma, a be barika don barikatan la. Kanbelenw fanga be ban, hali minw kɔgɔnin lo, olu be talon. Nga, minw jigi be Masaba kan, olu be fangakura sɔrɔ. U be van i ko sɛgɛn, u be boli, u te sigɛn. U be taama, u fanga te ban. Masaba ko: «Dugukolo minw be jii cɛma, aw ka je ka mɛnni kɛ ne fɛ. Siyaw ka fanga don u yɛrɛ la. U ka gwɛrɛ ka kuma, an ka jɛn k'an ka koow kiti tigɛ. Jɔn le y'a kɛ sesɔrɔbaga bɔra kɔrɔn fɛ ka na? A seen lako kelen kelen bɛɛ, a be see sɔrɔ. Jɔn le ye siyaw don a bolo ka masaw majigi? A ka murujan b'u yɛrɛkɛ i ko buguri, a ka biɲɛw b'u jɛnsɛn i ko fɔɲɔ ye biin min jɛnsɛn. O la, a b'u gwɛn, a be tɛmɛ u cɛma, foyi t'a sɔrɔ. A seen te la duguma. Koo minw be kɛra, jɔn le y'u dabɔ? O tigi lo kɔnna k'o koo fɔ kabini fɔlɔfɔlɔ. Ne Masaba tun be yen fɔlɔ la, n bena to yen fana fɔɔ a laban. Jii cɛma dugukolo kan mɔgɔw y'o ye, siranya y'u minɛ, minw be diɲɛ daan na, olu be yɛrɛyɛrɛla. U be gwɛrɛla ka na. U kelen kelen bɛɛ b'u tɔɲɔgɔn dɛmɛ, u be to k'a fɔ ɲɔgɔnw ye ko: ‹I jaa gwɛlɛya.› Lɛsɛnikɛla be sanufagala jaa gwɛlɛya, maritotigi be nigɛgosila jaa gwɛlɛya. A b'a fɔ ko: ‹A nɔrɔcogo ɲana.› O kɔ, u be sɔrɔ ka joo nin gwengwen ni gweenw ye janko a kana yuguyugu. Aw Isirayɛlidenw, ne ka baarakɛlaw, ne ye aw minw woloma, ne tericɛ Ibrayima kɔmɔgɔw, ne ye aw minw minɛ ka bɔ fɔɔ diɲɛ daan na, ne y'aw wele k'aw to a daan na. Ne y'a fɔ aw ye ko aw ye ne ka baarakɛlaw ye. Ne y'aw woloma, ne m'aw fili. Aw kana siran, bari, ne be ni aw ye, aw hakili kana ɲagami, bari, ne le ye aw ka Ala ye. Ne be barika don aw la, ne b'aw dɛmɛ. Ne b'aw tanga ka see d'aw ma ni ne ka sebagaya ye. Minw bɛɛ dimina aw kɔrɔ, olu bena dɔgɔya sɔrɔ ka maloya. Aw kɛlɛbagaw bena jati fɛɛn gwansanw ye, ka halaki. Aw bena aw juguw yaala, nga aw tena u ye. Minw b'aw kɛlɛla, u bena jati fɛɛn gwansanw ye. Bari, ne Masaba le ye aw ka Ala ye, aw bolo be ne bolo. Ne le ko aw ma: ‹Aw kana siran, ne le bena aw dɛmɛ.› Isirayɛlidenw, aw kana siran, u te aw minw jati ka to k'aw ɲɔɲɔ. Ne yɛrɛ le ben'aw dɛmɛ. Ne Masaba le ko ten. I kunmabɔbaga ye Isirayɛli ka Ala ye. Ayiwa, ne bena aw kɛ sumangosinan ye, a kuraman, min ɲiiw ka ɲi. Aw bena kuluw walaka. Aw bena tintinw kɛ i ko biin murumuru. Aw bena u fiyɛ, fɔɲɔ be taga n'u ye, funufunu bena u jɛnsɛn. Aw kɔni, aw bena nisɔndiya ne Masaba kosɔn. Ne, Isirayɛli ka Ala kosɔn, aw bena kunkɔrɔta sɔrɔ. Fantanw ni dɛsɛbagatɔw be jii ɲinina ka dɛsɛ, u nɛɛn jara minnɔgɔ fɛ. Ne Masaba bena u jaabi, ne, Isirayɛli ka Ala tena u fili. Ne ben'a kɛ jiba be woyo ka bɔ kululakolonw kunna, ka jibɔyɔrɔw kɛ kulu furancɛw la. Ne bena kongokolon yɛlɛma k'a kɛ lɛɛ ye, ka dugukolo janinw kɛ jii bɔyɔrɔw ye. Ne bena yiribaba sifaw bɛɛ tutu kongokolon kɔnɔ: sɛdiriyiriw ni akasiyayiri ni yiri kasadiman ani olivuyiriw. Ne ben'a kɛ yiriɲuman sifa bɛɛ be falen kongo janin kɔnɔ, waasa mɔgɔw k'a ye k'a lɔn, u k'a kɔlɔsi k'a faamu ko ne Masaba bolo le ye nin kɛ, ko ne, Isirayɛli ka Ala le y'a dan.» Masaba ko: «Siya ka joow, aw k'aw ka kunbɔkuma fɔ.» Yakuba ka Masa ko: «Aw bena tiɲɛ sɔrɔ ni kuma min ye, aw k'o fɔ ka na. Koo min bena kɛ, aw ka gwɛrɛ k'o fɔ an ye. Koo minw kɛra ka ban, aw k'o yira an na, an bena miiri o la k'a laban cogo lɔn. Walima, aw ka koo nataw fɔ an ye. Koo minw be nana, aw ka olu fɔ an ye, o la, an ben'a lɔn ko aw ye batofɛnw ye sɔbɛ la. Ɔnhɔn, aw ka koɲuman dɔ kɛ, walima kojugu, janko an bɛɛ k'o filɛ ka kabakoya. Nga aw te foyi ye, aw ka kɛwaliw ye fuu ye. Aw ka koo man di. Mɔgɔ min be nɔrɔ aw la, o tigi ni aw ye kelen ye. Ne y'a kɛ mɔgɔ dɔ wilila ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ, a be nana. Kabini fɔɔ kɔrɔn fɛ, a b'a tɔgɔ welekan mɛnna. A be jamanaw ɲamɔgɔw nɔɔnina i ko bɔgɔ, i ko dagadilanbaga b'a ka bɔgɔ kɛ cogo min na. Jɔn y'o koo fɔ fɔlɔfɔlɔ janko an ka se k'o lɔn? Jɔn y'a koo fɔ loon tɛmɛninw na, janko an k'a fɔ ko a ye tiɲɛ fɔ? Mɔgɔ si m'a koo fɔ, mɔgɔ si m'a to an k'o koo mɛn, mɔgɔ si m'a koo mɛn aw fɛ. Ne le tun ye fɔlɔ ye k'a koo fɔ * Siyɔn kɔnɔ, ka kibaru diman fɔbaga ci Zeruzalɛmu. Ne ye filɛli kɛ, hali kelen ma sɔrɔ, ladilikɛla si ma sɔrɔ joo nunu cɛma! Ne tun bena kuma olu fɛ, u tun bena jaabili di ne ma. U cogo filɛ: U bɛɛ ye fɛɛn gwansanw ye! U ka kɛwaliw ye fuu ye! U jaaw ye fɔɲɔ ye, fɛnlakolon!» Masaba ko: «Ne ka baarakɛla filɛ nin ye, ne be min dɛmɛ, ne ye min woloma, ne be nisɔndiya min koo la. Ne ye n Nii don a la, a bena tilenninya sigi siyaw ye. A tena pɛrɛn, a ten'a kaan kɔrɔta, a kaan tena mɛn siraw kan. A tena buruku fɔnsɔnnin tigɛ, fitinɛ min be sisi bɔra, a tena o tɔɔ faga. A ben'a to tilenninya be bɔ kɛnɛ kan. A barika tena ban, a fari tena faga fɔɔ a ka tilenninya sigi dugukolo kan. Jii cɛma dugukolo kan mɔgɔw b'a ka sariya makɔnɔna.» Masa Ala min ye sankolo dan, k'a fɛnsɛn, ka dugukolo fɛnsɛn, ni fɛɛn bɛɛ be sɔrɔ a kan, ka ninakili di o fɛɛnw ma, ka nii don a yaalabagaw la, a ko: «Ne Masaba le y'i wele tilenninya kama. Ne b'i bolo minɛ, ka janto i la waasa ka bɛɛn ni siyaw bɛɛ ye e barika la, k'i kɛ siyaw ka yeelen ye, ka fiɲɛntɔw ɲaa yɛlɛ, ka kasodenw bɔ kaso la, ka mɔgɔ datuguninw bɔ dibi la. Ne le ye Masaba ye, n tɔgɔ be ten le! Boɲa min ka kan ni ne ye, n ten'a to o be la mɔgɔ wɛrɛ kan. Tanuli min ka kan ni ne ye, n ten'a to o ka se joow ma. Koo minw ka kan ka kɛ fɔlɔ, olu kɛra ka ban. N bena dɔ wɛrɛw koo fɔ, aw k'u mɛn, sanni u ka kɛ.» Aw ka dɔnkilikura la Masaba ye, aw k'a tanu kabini diɲɛ daan na, aw minw be yaala jii kan, ni fɛɛn o fɛɛn b'a kɔnɔ, ani jii cɛma dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ. Aw ka dɔnkili la kongokolon kɔnɔ duguw la, kedariw siginin be yɔrɔ minw na. Farayɔrɔ mɔgɔw ka tandolikan bɔ, u ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ kulu kan. Boɲa ka la Masaba kan, a ka tanu jii cɛma dugukolow kan. Masaba bena bɔ i ko cɛfari, a b'a yɛrɛ labɛnna kɛlɛ kama i ko kɛlɛden. A be pɛrɛn kɛlɛ daminɛ la, pɛrɛnkan fariman. A b'a ka cɛfariya yira a juguw la. Masaba ko: «Ne mɛnna ka koo kɛ, ne ma foyi fɔ, ne jenin tun lo. Nga sisan ne be ŋunanna i ko tintɔ, ne ninakili degunna. Ne bena kuluw ni tintinw halaki. Ne bena u kan biinw ni yiriw bɛɛ ja. Ne bena kɔbabaw kɛ dugukolo jalan ye. Ne bena lɛɛw ja! Ne bena fiɲɛntɔw bila sira kan, u te min lɔn. Ne bena sira don u seen kɔrɔ, u ma min ta ka ye. Ne bena dibi yɛlɛma u ɲafɛ k'a kɛ yeelen ye ka sira yɔrɔjuguw dakɛɲɛ u ɲafɛ. O le ye n ka laɲini ye, n ben'a kɛ fana. N ten'a dabila. Mɔgɔ minw b'u jigi la joow kan, olu bena to kɔ fɛ, u ta ye maloya ye, olu minw b'a fɔ jaa nigɛlamanw ma ko: ‹Aw le ye an ka batofɛnw ye!› «Aw tulogwerenw, aw ka mɛnni kɛ! Aw fiɲɛntɔw, aw ka yeli kɛ! Jɔn le ɲaa fiɲɛnnin lo ni ne ka baarakɛla tɛ? Jɔn tulo gwerennin lo i ko ne ka ciden ta? Jɔn le ɲaa fiɲɛnnin lo i ko ne ka ciden? Jɔn le ye tulogweren ye i ko ne Masaba ka baarakɛla?» I ye koo caaman ye, nga e m'i janto u la. I tulo be mɛnni kɛ ɲanaman, nga foyi te don. Masaba ka tilenninya kosɔn, a diyar'a ye k'a yira ko barika b'ale ka sariya la, ko a ka ɲi kosɔbɛ. Nga u benna siya nin kan, k'u bololafɛnw bɔsi. U bɛɛ minɛnin lo ka don kaso la, u minɛna ka datugu kasobonw kɔnɔ. U be ben u kan, bɔsibaga t'u la. U labilara benkannikɛlaw ye, hali mɔgɔ te yen min b'a fɔ ko: «Aw ye u segi ka di ne ma.» Jɔn b'aw cɛma min ben'a janto nin kuma nin na? Jɔn bena mɛnni kɛ ka ɲa loon nataw la? Jɔn le ye Isirayɛlidenw don benkannikɛlaw bolo? Jɔn y'u di cɛnnikɛlaw ma? Yala Masaba tɛ wa? An filila ale min ma. An tun ma sɔn ka tugu a kɔ, an ma sɔn k'an tulo malɔ a ka sariyaw la. O la, a y'a ka dimi sin Isirayɛli jama ma kosɔbɛ ka kɛlɛ juguya. A ka dimi kɛra i ko tasuma, k'u lamini, nga u m'a faamu. A ka dimi y'u jɛni, u ma hakili sɔrɔ a la. Isirayɛlidenw, Masaba min ye aw dan, ale ye min fɔ sisan, o filɛ, ale min ye aw labɛn, ale lo ko: «Aw kana siran, bari ne y'aw kunmabɔ, ne le y'aw wele, aw kɛra n yɛrɛ ta ye. Hali n'aw be tɛmɛna jii kɔnɔ, ne bena kɛ n'aw ye. Hali n'aw be baji tigɛ, a tena aw kunu. Hali n'aw be tagamana tasuma cɛma, a tena aw jɛni. K'aw to tasuma cɛma, a tena foyi kɛ aw la. Bari, ne Masaba le ye aw ka Ala ye, ne ye Isirayɛli ka Ala ye, aw kisibaga. N ye Ezipiti jamana di aw kunmabɔsara ye, n ye Etiyopi, ni Seba mara falen aw la. Aw koo ka gwɛlɛ ne ma, aw ye fɛnba ye ne fɛ, aw koo ka di n ye fana. O la, ne be adamadenw di aw nɔɔ na, ne be mɔgɔw di, waasa k'aw kisi. Aw kana siran, bari, ne be ni aw ye. K'a ta kɔrɔn fɛ, ne bena kɔsegi n'aw deenw ye, ne bena aw lajɛn ka bɔ fɔɔ tileben fɛ. Ne ben'a fɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ ko: ‹U di.› K'a fɔ worodugu ɲafan fɛ ko: ‹Kana u mara!› Na ni ne dencɛw ye ka bɔ yɔrɔjan, na ni ne denmusow ye ka bɔ diɲɛ daan na, ne ye minw dan k'u labɛn k'u dilan n ka boɲa kama, ka n tɔgɔ la u kan.» Aw ka bɔ ni fiɲɛntɔ nunu ye, k'a sɔrɔ ɲaa b'u fɛ! Tulogwerenw nunu, k'a sɔrɔ tulo b'u fɛ! Siyaw bɛɛ ka ɲɔgɔn lajɛn, u ka ɲɔgɔn kafo. Koo minw be kɛra, jɔn tun y'o fɔ u cɛma? Koo minw be kɛra, an tulo y'o mɛn jɔn fɛ? U ka na n'u ka seerew ye k'a yira ko tiɲɛ lo. An k'o mɛn, k'a fɔ ko: «Tiɲɛ lo.» Masaba ko: «Ne seere ye aw le ye. Ne ka baarakɛlaw ye aw le ye, ne y'aw minw woloma, janko aw ka faamuli kɛ, ka la ne la, ani ne ye min ye, aw k'o lɔn. Batofɛn si tun te ne ɲa, foyi tena sɔrɔ ne kɔ fana. Ne, ne le ye Masaba ye. Ka ne niin bɔ a la, kisibaga wɛrɛ te yen. Ne le ye kisili koo fɔ, ne le ye mɔgɔw kisi fana. Ne le y'a to o koo mɛnna. A ma kɛ siya wɛrɛ ka batofɛn ye aw cɛma. Aw ye ne seerew ye. Ne Masaba ko ten. Ne le ye Ala ye. Kabini fɔlɔfɔlɔ, ne le ye Ala ye. Mɔgɔ si te se ka bɔsi ka bɔ ne bolo. Ni ne ye min kɛ, jɔn be se k'o yɛlɛma?» Masaba, Isirayɛli ka Ala, aw kunmabɔbaga ko: «Aw kosɔn, ne bena mɔgɔw ci Babilɔni kama. Ne bena dugu dondaw sɔgɔlanw kari. Babilɔnikaw ka nisɔndiyakan bena yɛlɛma ka kɛ dusukasikan ye. Ne le ye Masaba ye, aw ka Ala, Isirayɛli danbaga ni aw ka Masa!» Masaba min ye sira bɔ kɔgɔji cɛma, ka tɛmɛyɔrɔ bɔ jiba woyotɔ cɛma, ale min n'a ka kɛlɛkɛwotorow ni soow ani kɛlɛdenŋanaw bɔra ɲɔgɔn fɛ, ka taga kɛlɛ la, u benna ka la duguma, u tena wili tugu. U fagara i ko fitinɛ. Ale lo ko: «Koo minw kɛra ka tɛmɛ fɔlɔ la, aw hakili kana to olu la tugu. Aw kana miiri kokɔrɔw la tugu. Ayiwa, ne bena kokura dɔ dabɔ! O koo be daminɛna ka kɛ. Aw bena o ɲaa lɔn. Tiɲɛ na, ne bena sira bɔ kongokolon cɛma, ne bena jii woyo yɔrɔ janin na. Kongosogow bena boɲa la ne kan. Kongowuluw ni kɔnɔsogolonw bena ne boɲa. Bari, ne bena jii di kongokolon kɔnɔ, ne bena jii woyo kongojugu kɔnɔ. Ne ka jama, ne ye minw woloma, u ben'a min. Ne ye jama min labɛn n yɛrɛ ye, ale bena ne tanu. «Isirayɛlidenw, aw ma ne wele do, aw m'aw yɛrɛ sigɛn ne kosɔn do. Aw m'aw ka sagadenw bɔ ne ye saraka jɛnita ye dɛ. Aw m'aw ka sarakaw kɛ ka ne boɲa dɛ. Ne m'aw sigɛn ko aw ka boɲafɛn di ne ma, ne m'aw sigɛn ko aw ka wusulan di ne ma. Aw ma wari don fɛɛn kasadiman na k'o di ne ma dɛ. Aw ka sarakafɛnw tulu ma ne fa. Nga aw ye ne sɛgɛn n'aw ka kojuguw ye, aw ka juguya ye n sɛgɛn. O bɛɛ n'a ta, ne yɛrɛ le b'aw ka kojuguw yafa n yɛrɛ kosɔn, n be ɲinɛ n'aw ka kojuguw ye kɔ. N hakili be jigi aw ka koow la, an k'o sɛgɛsɛgɛ ɲɔgɔn fɛ. Aw be se ka tiɲɛ sɔrɔ ni kuma minw ye, aw k'o fɔ. Aw bɛma fɔlɔ ye kojugu kɛ, aw ɲamɔgɔw murutira ne ma. O la, ne ye n batoso ɲamɔgɔw dɔgɔya. Ne ye aw Isirayɛlidenw halaki, Ne be aw don cɛnnikɛlaw bolo janko u ka yɛlɛ aw ma.» Masaba ko: «Nga sisan, ne ka baarakɛlaw Isirayɛlidenw, aw k'aw tulo malɔ, ne ye aw minw ɲanatɔmɔ. Ne Masaba min ye aw dan, ne min ye aw labɛn aw baa kɔnɔ, ne min ye aw dɛmɛbaga ye, ne le ko: Ne ka baarakɛlaw Isirayɛlidenw, aw kana siran, ne ye aw minw ɲanatɔmɔ. Bari ne bena dugukolo janin sɔn jii la, ne bena jisiraw bɔ dugukolo yɔrɔ janinw na. Ne bena n Nii di aw deenw ma, ne bena hɛrɛ kɛ aw kɔmɔgɔw ye. U bena wili i ko biin, kɔda la. U bena wili i ko yiri, jida la. Dɔ ben'a fɔ ko: ‹Ne ye Masaba ta ye,› kelen wɛrɛ ben'a fɔ ko ale ye Yakuba kɔmɔgɔ dɔ ye, dɔ wɛrɛ ben'a sɛbɛn a bolo kan ko: ‹Masaba ta,› a ben'a yɛrɛ jati Isirayɛlidenw dɔ ye.» Masaba, Isirayɛli ka Masa n'a kunmabɔbaga, Masaba, Setigi y'a fo ko: «Ne le ye fɔlɔ ye, ne le ye laban ye. Ka ne niin bɔ a la, Ala dɔ wɛrɛ te yen. Jɔn be i ko ne? A tigi ka kuma, k'a yira ka gwɛ ne ye. Koo minw ka kan ka kɛ, jɔn le kɔnna k'o fɔ kabini fɔlɔfɔlɔ? Koo minw bena kɛ, a tigi k'o fɔ an ye. Aw kana siran, aw jaa kana tigɛ. Aw m'a mɛn ne fɛ wa? Ne m'a fɔ aw ye kabini tumajan wa? Aw te ne seerew ye wa? Ala dɔ wɛrɛ be yen ne kɔ wa? Siga t'a la, tangabaga wɛrɛ te yen ne kɔ, ne be min lɔn.» Minw be joow dilan, olu bɛɛ ye fuu le ye. Fɛɛn minw koo ka gwɛlɛ u ma, olu te foyi ɲa. U sɔnbagaw ye fiɲɛntɔw le ye, u te foyi lɔn. Maloya bena k'u ta ye. Jɔn be batofɛn walima joo dilan min tena foyi ɲa? O sɔnbagaw bɛɛ bena maloya, o lɛsɛbagaw ye adamadenw dama le ye. U bɛɛ ka lajɛn ka na. U bena siran, u bena maloya ɲɔgɔn fɛ. Numucɛ be nigɛ ta. A b'a don tasuma la k'a baara, a b'a bugɔ ni marito ye. A b'a ka fanga kɛ k'a dilan. O kɔ, kɔngɔ b'a minɛ, a barika be ban. N'a ma jii min, a be dɛsɛ. Yirilɛsɛla be juru la yiri kan, a be cii kɛ a kan ni finfin ye. A be lɛsɛnan kɛ k'a baara, a be sumanikɛnan ta k'a suma. A b'a dilan ka kɛ mɔgɔja ye k'a cɛɲa i ko adamaden, k'a bila boon dɔ kɔnɔ. A be taga sɛdiriyiriba tigɛ, a be joyiri, walima teribɛntiyiri woloma. A b'a to a be boɲa yiriw cɛma. A be pɛnyiri tutu, sanji le b'a boɲa. Adamaden b'o lɔgɔ nunu le mana, a b'o le kɛ k'a yɛrɛ ja, a b'o le mana ka tobili kɛ. A b'o le fana dilan k'a kɛ batofɛn ye, ka to k'a bato. A b'o kɛ joo ye sa, ka to k'a teen biri o ɲafɛ. A b'o lɔgɔ nin tilan kelen mana, a be sogo la o kan k'o jɛni ka ɲimi ka fa. A b'a yɛrɛ fari ja fana ka sɔrɔ k'a fɔ ko: «Ɔnhɔn! Tasuma sɔrɔla, ne ye nɛnɛ bɔ n yɛrɛ la.» A b'o tɔɔ kɛ batofɛn ye, a ka joo ye, ka to ka biri a ɲafɛ k'a sɔn, ka to k'o daali ko: «Ne kisi, bari ele ye n tangabaga ye.» A te foyi lɔn, a te foyi faamu. A ɲaa te se ka yeli kɛ. A te miiri ka taga yɔrɔjan, o la, a te se ka foyi faamu. Mɔgɔ si te yen min be miiri, mɔgɔ si te yen min b'a lɔn, ani ka miiri k'a fɔ ko: «Ne ye lɔgɔ nin tilan kelen mana, ne ye tobili kɛ n'a ye, ne ye sogo jɛni k'a ɲimi. Ne be sɔrɔ k'a tɔɔ ta k'o kɛ joo ye, fɛnjugu, ka to ka lɔgɔkuru sɔn!» Fɛɛn min ye buguri ye, a be nɔrɔ o le la, a ka miiriya y'a fili. Fɛɛn nin ten'a bɔsi, a do ten'a fɔ fana ko: «Fɛɛn min be ne bolo, o ye namarafɛn ye.» «Isirayɛlidenw, aw k'aw hakili to nin kelen na: aw ye ne ka baarakɛlaw ye. Ne y'aw labɛn waasa ka kɛ ne ka baarakɛlaw ye. Ne tena ɲinɛ aw kɔ. Ne y'aw ka kojuguw tunu i ko sɔgɔma burun. Aw ka segi ne ma, bari, ne y'aw kunmabɔ.» Sankolo ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ! Bari, Masaba ye dɔ kɛ. Dugukolo kɔnɔna ka nisɔndiya! Kuluw, ni tuuw ani yiriw bɛɛ ka nisɔndiya mankan kɛ! Sabu, Masaba y'a ka jama hɔrɔnya, a y'a ka sebagaya yira Isirayɛlidenw la. Masaba min y'i kunmabɔ, ale min y'i labɛn i baa kɔnɔ, ale ko: «Ne Masaba le ye koo bɛɛ dan. Ne kelen dɔrɔn le ye sankolo fɛnsɛn ten. Ne ye dugukolo la ne yɛrɛ ma. Ne be kira galontigɛlaw ka fɔtaw ɲagami ka lagwɛlikɛlaw kɛ nalomanw ye. Ne be lɔnnikɛlaw wajibiya ka segi kɔfɛ, k'a yira k'u ka lɔnniya ye nalomanya ye. Ne ka baarakɛla be kuma min fɔ, ne ka cidenw be koo min fɔ, n ben'a to o be kɛ. Ne b'a fɔ ko mɔgɔw bena sigi Zeruzalɛmu tugu, ko Zuda mara duguw ka lɔ kura ye, ne bena tomow wili. Ne b'a fɔ kɔgɔjiba ye ko a ka ja, a fana be ja. Ne b'a fɔ Sirusi koo la, ko: ‹N ka jama kɔlɔsibaga lo.› A bena ne diyanako bɛɛ kɛ. Ale ben'a fɔ ko Zeruzalɛmu ni ne batoso ka lɔ kura ye.» Masaba be kuman'a ka mɔgɔ wolomanin Sirusi fɛ, a ye min minɛ a bolo ma. A y'a latigɛ ko a bena siyaw majigi, ka masaw ka fanga bɔsi u la. Masaba bena duguw dondaw yɛlɛ a ɲa, u si tugunin tena to. A ko Sirusi ma: «Ne yɛrɛ le bena taama i ɲa, ka tintinyɔrɔw ci ka jigi, ka koon ziralamanw kari, ka daa sɔgɔnan nigɛlamanw kari. Ne bena nafolo d'i ma, min tun dogonin lo. Fɛɛn minw tun maranin be gundoyɔrɔ la, n ben'o d'i ma. O la, i ben'a lɔn ko ne le ye Masaba ye, ko ne, Isirayɛli ka Ala lo y'i wele. Ne ka baarakɛlaw Isirayɛlidenw kama, ne ka jama wolomanin nin kama, ne y'i wele k'i kɛ mɔgɔbaba ye k'a sɔrɔ i te ne lɔn. Ne le ye Masaba ye, dɔ wɛrɛ te yen. Ka ne niin bɔ a la, Ala wɛrɛ te yen. Ne ye fanga d'i ma k'a sɔrɔ i te ne lɔn. Janko mɔgɔ bɛɛ k'a lɔn ko ka ne niin bɔ yen, foyi te yen tugu. Ne ye Masaba ye, dɔ wɛrɛ te yen. Ne le b'a kɛ kɛnɛ be bɔ, ne le b'a kɛ dibi be don. Ne le be hɛrɛ kɛ, ne le be bɔnɛ lase. Ne Masaba le b'o koo nunu bɛɛ kɛ. Ne bena see sɔrɔli jigi ka bɔ sanfɛ i ko sanji, dugukolo ben'a daa yɛlɛ k'o kisili sɔrɔ. Hɔrɔnya ni tilenninya bena sabati dugukolo kan i ko yiri nuguninw. Ne Masaba le ko ten. «E min b'i Danbaga sɔsɔ, bɔnɛ y'i ta ye. E ye bɔgɔdaga ye, dagadilanbaga ye min dilan. Bɔgɔmana be se k'a fɔ a baarabaga ma cogo di ko: ‹I be mun le kɛra?› Daga be se k'a fɔ a dilanbaga ye wa, ko: ‹I ka baara ma dafa.›? Mɔgɔ min b'a fɔ denfa ye ko: ‹I ye deen jumɛn le wolo ten?› walima k'a fɔ baa ye ko: ‹I ye deen jumɛn le wolo ten?› bɔnɛ ye o tigi ta ye.» Masaba, Isirayɛli ka Ala n'a Danbaga ko: «Aw b'a fɛ ka ne ɲininga ne deenw ka koo la, ka ne ka kɛtaw yira n na wa? Ne le ye dugukolo dan, mɔgɔ minw b'a kan, ne fana le y'olu dan. Ne yɛrɛ bolo le ye sankolo fɛnsɛn, ne le b'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ mara. Ne le ye Sirusi woloma n ka tilenninya kosɔn, ne ben'a ka siraw bɛɛ dakɛɲɛ. Ale lo bena n ka dugu lɔ kura ye, U tun ye ne ka mɔgɔ minw minɛ ka taga n'u ye, ale bena olu bila ka taga, hali u tena foyi sara, u tena boɲafɛn di.» Masaba, Setigi le ko ten. Masaba y'a fɔ ko: «Ezipitikaw ka baara nafa ni Etiyopikaw ka sɔrɔ bena kɛ e ta ye. Sebakaw, o mɔgɔjanjan nunu, olu fana bena na, ka kɛ i ta ye. O mɔgɔ nunu bena tugu i kɔ ni jɔrɔkɔ b'u la. U bena biri e ɲafɛ k'i daali ko: ‹Ala be ele dɔrɔn le fɛ. K'ale niin bɔ a la, Ala wɛrɛ te yen.› » Siga t'a la, i ye Ala ye, i dogonin lo, Isirayɛli ka Ala, e lo ye kisibaga ye. Jodilanbagaw bɛɛ maloyara, u kuun surunnin be taamana. Masaba bena Isirayɛlidenw kisi, a bena u kisi pepewu bii ni sini. U tena maloya fewu, u kuun tena surun tugu abada. Masaba ye sankolo dan, ale Ala lo ye dugukolo ka barika don a la. A m'a dan k'a lakolon to, a y'a dan janko mɔgɔ ka to a kan. Ale lo ko: «Ne le ye Masaba ye, dɔ wɛrɛ te yen ne kɔ. Ne ma kuma dogo la, yɔrɔ dibinin dɔ la dugukolo kan. Ne m'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko: ‹Aw ka ne yɔrɔ ɲini yɔrɔlakolon la!› Koo min ye tiɲɛ ye, ne Masaba b'o le fɔ. Min tilennin lo, n b'o le fɔ. «Siya wɛrɛw min tora, aw ka ɲɔgɔn lajɛn ka na, aw ka gwɛrɛ ɲɔgɔn fɛ. Minw b'u ka joo lɔgɔlamanw kɔrɔta, olu te foyi lɔn. Batofɛn min te se ka mɔgɔ kisi, u be daalili kɛ o le fɛ. Kuma min b'aw fɛ, n'aw bena tiɲɛ sɔrɔ n'a ye, aw k'o fɔ. Aw be se ka ɲɔgɔnye kɛ. Koo min be kɛra bii, jɔn tun y'o fɔ kabini tumajan? Jɔn kɔnna k'o fɔ? Ne Masaba tɛ wa? Ala dɔ wɛrɛ te yen ne kɔ. Ne tilennin lo, ne be mɔgɔ kisi, ka ne niin bɔ a la, Ala dɔ wɛrɛ te yen. Aw ka yɛlɛma k'aw ɲaa sin ne ma, ne bena aw kisi, aw minw be fɔɔ diɲɛ daan na. Bari, ne le ye Ala ye, dɔ wɛrɛ te yen ne kɔ. Ne be kali n yɛrɛ tɔgɔ la, kuma min be bɔ ne daa la, tiɲɛkuma lo, a te se ka yɛlɛma. Ko mɔgɔw bɛɛ bena u kunbiri gwan ne ɲakɔrɔ ka kali k'a fɔ ne koo la ko: ‹Tilenninya ni fanga be sɔrɔ Masaba kelenpe le fɛ.› Mɔgɔ minw bɛɛ tun dimin'a kɔrɔ, olu maloyanin le bena na a fɛ. Masaba barika la, Isirayɛli kɔmɔgɔw bɛɛ bena tilenniya ni kunnawolon sɔrɔ. «Joo min tɔgɔ ko Bɛli, ale sigɛnna, joo min tɔgɔ ko Nebo, ale benna. U jaaw bilara begɛnw kan, u b'o ɲun k'o kɛ doni ye begɛn dɛsɛbagatɔ kan. Joo nunu sigɛnna, u benna. U te se k'u jaa nunu tanga. Olu yɛrɛ be minɛna ka taga jɔnya la do. Isirayɛliden tɔɔ min tora, aw bɛɛ ka mɛnni kɛ ne fɛ. Ne jantora aw la kabini aw wolotuma. Ne y'aw kɔrɔta kabini aw wololon. N be to n cogo la fɔɔ ka taga se aw ka kɔrɔya ma, ne le bena lɔ n'aw ka koo ye fɔɔ ka se aw kunsigi gwɛwaati ma. Ne y'o kɛ ka ban, ne bena aw kɔrɔta, ne bena lɔ n'aw ka koo ye, ne bena aw kisi. Aw bena ne suma ni jɔn ye, ko an ye kelen ye? Aw bena ne ni jɔn kɛɲɛ, ko an ka kan? Mɔgɔ dɔw be sanu bɔ bɔɔrɔdenninw kɔnɔ. U be warigwɛ suma, ka sanufagala sara ko a k'o kɛ joo ye. U be biri a ɲafɛ k'a bato. U b'a ɲun u gaman kan ka taga n'a ye, u b'a bila a bilayɔrɔ la. A bena to o yɔrɔ la, a te bɔ yen fewu! U b'a daali, nga a te jaabili kɛ, gwɛlɛya tuma na, a te mɔgɔ kisi. «Aw k'aw hakili jigi nin la, ka barika sɔrɔ. Mɔgɔmurutinin nunu, aw ka sigi ka miiri. Koo minw kɛra ka tɛmɛ fɔlɔ la, aw k'aw hakili to o la. Ne le ye Ala ye, dɔ wɛrɛ te yen ne kɔ. Ne le ye Ala ye, n bɔɲɔgɔnko te yen. Koo min bena kɛ, ne y'o koo fɔ kabini a daminɛ. Koo min ma kɛ fɔlɔ, ne y'o fɔ ka tɛmɛ kabini tumajan. Ne ko: N ye koo min latigɛ, o be kɛ le. Koo min bɛɛ ka di ne ye, n b'o kɛ. Ne ye mɔgɔ dɔ wele ka bɔ kɔrɔn fɛ. A ka fari i ko sogodumukɔnɔ. Mɔgɔ min bena ne ka koo latigɛnin kɛ, ne y'o wele ka bɔ fɔɔ yɔrɔjan na. Ne ye min fɔ, ne bena o kɛ. Ne ye koo min ŋaniya, ne bena o kɛ. Aw ka mɛnni kɛ ne fɛ, mɔgɔ dusugwɛlɛnw! Aw minw yɔrɔ ka jan tilenninya la. Sisan, ne gwɛrɛla ni n ka tilenninya ye, a yɔrɔ man jan tugu. Ne ka kisili tuma sera ka ban. Ne yɛrɛ le bena * Siyɔn kisi, ne bena boɲa la Isirayɛli kan.» Masaba ko: «Babilɔni, jigi ka bɔ i ka masasigilan kan ka sigi duguma. Sigi buguri la. E be i ko sunguruɲuman min nigɛ bɔra. U tena e wele tugu ko sunguruɲuman. Wugu ta ka sinni kɛ. Fani min birinin b'i ɲada kan, o bɔ, k'i ka delekejan daa kuru i senkalaw ka ye, ka kɔɔw tigɛ. I julakolon ka ye, maloya k'i minɛ. Ne bena n mɔnɛ bɔ. Mɔgɔ si te se ka n sɔsɔ! Anw ka siya kunmabɔbaga tɔgɔ ko Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala. I daa tugu ka sigi. Don dibi kɔnɔ, Babilɔni. Bari, i tena wele siyaw ka faamadugu tugu. Ne tun dimina n ka jama kɔrɔ. Minw kɛra ne taw ye, ne tun y'u dɔgɔya, k'u don i bolo. Nga i ma makari u la fewu, i ye tɔɔrɔ la cɛkɔrɔbaw kan kosɔbɛ. I ko: ‹N bena to faamaduguya la kudayi!› Koo minw tun be kɛra, i ma miiri ka ɲa o la. U bena laban cogo min na, i m'o jati minɛ. O la sa, dugu tilenbali, i tulo malɔ. E min sigicogo ka ɲi, e min tun b'a fɔra i yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Foyi te se ka suma ni ne ye! Ne cɛɛ tena sa, n deenw fana tena sa.› O bɔnɛ fila nunu bena i sɔrɔ loon kelen: i deenw bena sa, i cɛɛ bena sa. O bena kɛ i la fɔɔ ka ɲa k'a sɔrɔ i banbanin lo i ka subagaya la, ni kirisi koo la. I jigi tun lanin be i ka juguya kan ka to k'a fɔ ko: ‹Mɔgɔ si ɲaa te ne la.› I ka lɔnniya, n'i ka jatiminɛ y'a kɛ i kuun ɲagamina. O la, i y'a fɔ i yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Foyi te se ka suma ni ne ye!› Bɔnɛ bena se i ma, i tena se ka min bali. Balawu bena ben i kan, i tena se k'i yɛrɛ tanga min ma. Gwɛrɛgwɛrɛko bena bari i la, i ma miiri loon min na. Banba i ka kirisi koow n'i ka subagaya la sa! I y'i yɛrɛ sɛgɛn minw kalan la kabini i sungurutuma. N'a sɔrɔ i bena nafa sɔrɔ a la, walima ka se ka mɔgɔw jaa tigɛ! I y'i yɛrɛ sɛgɛn lagwɛlikojugu fɛ. Lagwɛlikɛla minw be to ka sankolo cogo filɛ, ka lolow jati minɛ, ka koo nataw fɔ kalo o kalo, olu ka wili ka na aw kisi. U bena kɛ i ko kalamurumuru, tasuma bena u jɛni. U tena se k'u yɛrɛ bɔsi tasuma bolo. A tena kɛ tobilikɛ tasuma ye dɛ! A tena kɛ farija ta ye dɛ! I y'i yɛrɛ sɛgɛn lagwɛlikɛla minw fɛ dɛ, olu niyɔrɔ le bena kɛ o ye ten, i ye lagwɛli kɛ minw fɛ kabini i sungurutuma. U bɛɛ bena yɛrɛkɛ kelen kelen, u si tena se k'i bɔsi. «Isirayɛlidenw, aw tulo k'aw malɔ! Isirayɛli tɔgɔ lara aw minw kan, aw minw bɔra Zuda joli la, aw minw be kali ni Masaba tɔgɔ ye, aw minw be Isirayɛli ka Ala daali. Nga o te kɛ ni sɔbɛ ye, tilenniya fana t'a la. K'a sɔrɔ aw b'aw yɛrɛ boɲa ko aw ye dugu senuman nin deenw ye. Aw b'aw bolo la Isirayɛli ka Ala kan, ale min tɔgɔ ko Masaba, Setigi. Koo minw bena kɛ, ne y'o fɔ kabini tumajan. O bɔra n daa la, ne y'o fɔ ka kɔrɔ. Ne y'o kɛ yɔrɔnin kelen, o fana ɲanabɔra. Ne y'a lɔn ko aw tulo te mɛnni kɛ, aw tulo ka gwɛlɛ kosɔbɛ. O la, ne y'o fɔ aw ye kabini tumajan. Yanni u ka kɛ, ne kɔnna k'u fɔ, janko aw kan'a fɔ ko aw ka joow le yo koo nunu kɛ. Ko aw ka joo lɔgɔlaman, walima nigɛlaman le yo koow latigɛ. Ne kɔnna ka koo nata min fɔ, aw y'o mɛn. A filɛ sisan n'o be kɛra. Aw tena sɔn o ma wa? Ayiwa, ne be kokuraw fɔ aw ye sisan. Kodogoninw lo, aw te dɔ lɔn o la. O te kokɔrɔw ye, sisan lo u bena kɛ. Fɔɔ ka na se bii ma, aw tun m'o mɛn ka ye, janko aw kan'a fɔ ko aw b'a lɔn. Tiɲɛ na, aw m'o mɛn, aw ma dɔ lɔn o la. Kabini tumajan, aw tulo tun te mɛnni kɛ. Ne y'a lɔn ko aw ye namaramɔgɔw ye. Kabini aw wolotuma, u b'aw wele ko murutininw. N tɔgɔ kosɔn, n te n dimi bɔ, n ka kunkɔrɔta kosɔn, n b'aw to, n tena aw halaki tugu. Ayiwa, ne y'aw saniya, o ma kɛ i ko u be warigwɛ kɛ cogo min na dɛ. Ne ye gwɛlɛya kɛ k'aw kɔrɔbɔ. N tɔgɔ kosɔn, tiɲɛ na, n bena koo kɛ. N ben'a to n tɔgɔ be cɛn cogo di? N ka kan ni boɲa min ye, n t'o di mɔgɔ wɛrɛ ma. Isirayɛlidenw, aw ka mɛnni kɛ ne fɛ, ne ye aw minw wele. Ne le ye fɔlɔ ye, ne le ye laban ye. Ne bolo le ye dugukolo dan, n kinibolo ye sankolo fɛnsɛn. Ni n y'u wele dɔrɔn, u bɛɛ be na. Aw bɛɛ ka lajɛn ka mɛnni kɛ. Ne Masaba diyanamɔgɔ bena wili Babilɔnikaw kama ka ne sago kɛ. A ben'a ka sebagaya yira u la. Aw cɛma, jɔn y'o fɔ k'a sɔrɔ n'a ma kɛ fɔlɔ? Ne lo, ne le y'o fɔ, ne le y'a wele. Ne le nana n'a ye, a ka baara do bena ɲa fana. Aw ye gwɛrɛ ne la ka mɛnni kɛ. Kabini daminɛ na, ne ma deli ka kuma fɔ dogo la. Kabini koow kɛwaati la, ne be yen.» Matigi, Masaba ye ne ci sisan le, Nii be ne fɛ. Masaba, aw kunmabɔbaga, Isirayɛli ka Ala ko: «Ne Masaba ye aw ka Ala ye. Ne b'aw kalan aw ka nafa kama. Ne b'aw bila sira, aw taayɔrɔw la. Hun! N'aw tun ye mɛnni kɛ n ka ladiliw la, aw ka hɛrɛ tun bena kɛ i ko baji, aw ka tilenninya tun bena kɛ i ko kɔgɔji. Aw kɔmɔgɔw tun bena caya i ko cɛncɛn. U tɔgɔ tun tena tunu, a tun tena nagasi ne ɲakɔrɔ.» Aw ye bɔ Babilɔni dugu kɔnɔ, aw ka boli ka bɔ Babilɔnikaw cɛma! Aw ye pɛrɛn nisɔndiya la k'a fɔ mɔgɔw k'a mɛn. Aw k'a wango la fɔɔ diɲɛ daan na ko: «Masaba y'a ka baarakɛlaw Isirayɛlidenw kunmabɔ.» A tagara n'u ye kongokolon kɔnɔ yɔrɔ min na, minnɔgɔ m'u tɔɔrɔ yen. A y'a kɛ jii tora ka woyo ka bɔ fara la, a ye fara ci, jii tora ka bɔ a la. «Mɔgɔjugu kɔni tena hɛrɛ sɔrɔ.» Masaba le ko ten! Jii cɛma dugukolo kan mɔgɔw ka mɛnni kɛ ne fɛ, siya minw be fɔɔ yɔrɔjanw na, aw k'aw tulo malɔ. Masaba ye ne wele ka ne to n baa kɔnɔ. Kabini n wolotuma, a ye ne tɔgɔ wele. A ye ne daa kɛ i ko murujan dadiman, a ye ne dogo a bolo kɔrɔ. A ye ne kɛ biɲɛ damisɛn ye, a ye ne dogo a ka biɲɛforoko kɔnɔ. A ko ne ma: «Isirayɛli, i ye ne ka baarakɛla ye, ne bena n ka boɲa yira e sababu la.» Nga ne tun b'a fɔra ko: «Ne ye n yɛrɛ sɛgɛn gwansan, ne ye n fanga ban koo fufafu la! K'a sɔrɔ, ne ka kan ni min ye, o be Masaba bolo, ne ka sara be ne ka Ala fɛ.» Sisan Masaba kumana, ale min ye ne labɛn ka n to n baa kɔnɔ, waasa n ka kɛ a ka baarakɛla ye, ka Isirayɛlidenw dɛmɛ u ka kɔsegi a ma, k'u lajɛn a fɛ. O la, Masaba be boɲa la ne kan. Ne ka Ala ye ne fanga ye. A ko: «Ele ka kɛ n ka baarakɛla ye, ka Isirayɛlidenw ta ɲa tugu, ka kɔsegi ka na n'u tɔɔ ye, o te labɔri kɛ. Ne b'i kɛ siya wɛrɛw ka yeelen ye fana, janko ne ka kisili ka se fɔɔ diɲɛ daan na.» Mɔgɔ min koo man di mɔgɔw ye, u be ale min lɛɛbu, ale min ye kuntigi farimanw ka jɔɔn ye, Masaba, Isirayɛli kunmabɔbaga n'u ka Ala y'a fɔ ale ye ko: «Masaw mana i ye, u be wili ka lɔ, jamana kuntigiw be biri. O bena kɛ ne Masaba barika la, ne min ye kantigi ye, o bena kɛ ne Isirayɛli ka Ala barika la, ne min y'i woloma.» Masaba y'a fɔ a ka jama ye ko: «Waati bɛnnin na, ne y'i lamɛn. Kisili loon na, ne y'i dɛmɛ. Ne bena aw mara, ka tɛmɛ aw fɛ ka bɛn ni adamadenw ye. Ne bena jamana dilan, k'a tilantilan ka di mɔgɔw ma tugu, yɔrɔ minw cɛnnin lo bii. Ne ben'a fɔ kasodenw ye k'u ka bɔ, k'a fɔ dibi kɔnɔ mɔgɔw ye k'u ka bɔ kɛnɛ kan! U bena kɛ i ko sagakulu min be dumuni kɛ siradaw la, ani kuluw kunna. Kɔngɔ ni minnɔgɔ tena u minɛ tugu, cɛncɛn gwanninman, walima tile tena u jɛni tugu. Bari, min be makari u la, ale lo b'u bilara sira. A bena taga n'u ye jii bɔyɔrɔ la. Ne bena sira bɔ kuluw kan, n bena tɛmɛsiraw lalaga. A filɛ, u natɔ ye ka bɔ yɔrɔjan! Dɔw bɔra kɔgɔdugu ɲafan fɛ, ni tileben fɛ, dɔw fana bɔra Asuwan mara faan fɛ.» Nisɔndiyapɛrɛnkan ka kɛ sankolo kɔnɔ, nisɔndiya ka kɛ dugukolo kan, dɔnkili ka la kuluw kan kosɔbɛ! Bari, Masaba b'a ka jama dusu saalo, a be makari a ka mɔgɔ tɔɔrɔninw la. * Siyɔn tun b'a fɔra ko: «Masaba banna ne la. Matigi ɲinɛna ne kɔ.» Nga Masaba b'a jaabi ko: «Muso be ɲinɛ a ka denɲɛnin kɔ wa? A te makari a yɛrɛ woloden na wa? Hali ni muso be ɲinɛ a deenw kɔ, ne te ɲinɛ i kɔ. Ayiwa, ne y'i tɔgɔ sɛbɛn n tigɛ kɔnɔ, n ɲaa b'i kan tuma bɛɛ. Mɔgɔ minw bena Siyɔn dugu lɔ tugu, olu be teliyara ka na. Minw tun y'a ci, k'a halaki, olu be bɔra ka taga! Siyɔn, i kuun kɔrɔta k'i lamini filɛ. I deenw bɛɛ be lajɛnna, u be nana. Ne tɔgɔ kosɔn, ne Masaba le ko ten, u bɛɛ bena kɛ i ko masirifɛn, i ko kɔɲɔmuso be cɛsirilan siri cogo min na. I kɛra tomo ye, yɔrɔlakolon, i ka yɔrɔ halakira. I bena dɔgɔya dugudenw ma sisan. O y'a sɔrɔ i cɛnbagaw tagara yɔrɔjan! I tun be miiri ko i bɔnɔna i deen minw la, i bena tila ka olu kumakan mɛn ko: ‹Yɔrɔ ka dɔgɔ ne ma, gwɛrɛ janko ne ka sigiyɔrɔ sɔrɔ.› I ben'a fɔ i yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Jɔn le ye nunu wolo ne ye sa? Deen tun te ne fɛ, mɔgɔ tun te ne kɔrɔ. U tun y'u minɛ ka taga ka ne to yen. Jɔn le do nana ni nunu ye? Ne tun tora lakolon tuma min na, nunu tun be min?› » Matigi, Masaba ko: «Ne bena n bolo kɔrɔta siya wɛrɛw faan fɛ, ka taamasiɲɛ wili k'a yira u la. U bena na n'i deenw ye u disi la, u bena i denmusow ta u gaman kan. Masaw le bena kɛ i deenw ka lamɔfaw ye, masacɛ denmusow be kɛ u minɛbagaw ye. U bena biri k'u teen gwan duguma i ɲafɛ, u bena u yɛrɛ majigi i kɔrɔ k'i boɲa. I ben'a lɔn o seen fɛ ko ne ye Masaba ye. Mɔgɔ minw b'u jigi la ne kan, olu tena maloya abada!» Kɛlɛdenŋana ye fɛɛn min sɔrɔ kɛlɛ la, o be se ka bɔsi a fɛ wa? Cɛfari ka kasoden be se ka bɔsi a la wa? Masaba ko: «Kɛlɛdenŋana ka kasoden bena bɔsi a la jaati! Cɛfari ye min minɛ, o bena bɔsi a la. Ne bena i kɛlɛbagaw kɛlɛ, ne le bena i deenw kisi. N bena i tɔɔrɔbagaw kɛ u b'u yɛrɛ farisogo dumu. U bena u yɛrɛ joli min ka fa i ko duvɛnkɛnɛ. Mɔgɔ bɛɛ ben'a lɔn ko ne Masaba le ye i kisibaga ye, ani i kunmabɔbaga, Yakuba ka Barikatigi.» Masaba ko: «Ne ye aw bamuso Zeruzalɛmu gwɛn ni furusasɛbɛ min ye, o be min? Walima jɔn ka juru be ne kan ni ne y'aw feere o tigi ma? Aw ka kojuguw kosɔn lo aw feerela, aw ka murutiliw kosɔn, ne y'aw bamuso gwɛn. Ne nana tuma min na, mun na ne ma na mɔgɔ si sɔrɔ? Ne ye weleli kɛ, mun na mɔgɔ si ma n jaabi? A fɔra ko ne bolo ka surun n'a te se k'aw bɔsi wa? Walima ko fanga te ne la k'aw kisi wa? A daan ye ne ka sɔngɔ kɔgɔji kunna a be ja, ka baji yɛlɛma k'a kɛ yɔrɔ janin ye. Jitanya kama, jigɛw be sa minnɔgɔ bolo ka toli. Ne lo be sankolo kɛ a be fin i ko dusukasifani.» Matigi, Masaba ye ne dege kuma na, janko n ka se ka sigɛnbagatɔw jaa gwɛlɛya n'o kuma ye. Sɔgɔma o sɔgɔma, a be ne kunun, ka ne dɛmɛ ka mɛnni kɛ i ko kalanden. Matigi, Masaba ye ne dɛmɛ ka mɛnni kɛ, ne fana ma ban, ne ma n kɔɔ d'a ma. Ne ye n kɔɔ di n bugɔbagaw ma, ka n bonbosi to a bɔnbagaw ye. Ne ma siran nɛnili ɲa. Minw y'u daji tu ne ɲaa na, ne ma n yɛrɛ dogo u la. Matigi, Masaba be ne dɛmɛ. O le y'a to, mɔgɔw ka dɔgɔya ma foyi kɛ ne la. Ne ye n ɲaa ja i ko kabakuru, ne y'a lɔn ko maloya tena ne sɔrɔ. Min be tiɲɛ di ne ma, ale yɔrɔ man jan. Jɔn b'a fɛ ka ne kiti? O tigi ka na, an be taga kititigɛyɔrɔ la ɲɔgɔn fɛ. Ne kɛlɛɲɔgɔn ye jɔn ye? O tigi ka gwɛrɛ ne la. Matigi, Masaba le be ne dɛmɛ. Jɔn be se ka ne jalaki? Ne kɛlɛɲɔgɔnw bɛɛ bena tunu i ko bagabaga ye fani min dumu. Ni dɔ be siran Masaba ɲa aw cɛma, a ka mɛnni kɛ Masaba ka baarakɛla ka kuma na. Ni dɔ be taamana dibi la ni yeelen t'a fɛ, a k'a jigi la Masaba kan, k'a bolo la a ka Ala kan. Aw ye tasuma min mana ka biɲɛw labɛn, tasuma be manana minw kan, o le b'aw kɔnɔna. Masaba bena nin le kɛ aw niyɔrɔ ye. Aw bena sa tɔɔrɔ la. Masaba ko: «Aw minw b'a fɛ ka kisi, aw minw be ne Masaba ɲinina, aw ka mɛnni kɛ ne fɛ. Aw bɔra fara min na, aw k'o jati. Aw bɔra yɔrɔ min na, aw k'o jati. Aw k'aw faa Ibrayima n'aw baa Sara filɛ. Ne ye Ibrayima wele tuma min na, deen tun t'a fɛ. Ne ye barika don a la, a ye deen caaman sɔrɔ.» * Siyɔn makari ye Masaba minɛ, a tomow bɛɛ hinɛ donn'a la. A bena yɔrɔlakolon nin yɛlɛma k'a kɛ i ko Edɛn, yɔrɔɲuman. A bena yɔrɔ janin nin yɛlɛma k'a kɛ i ko ale Masaba ka yɔrɔ. Nisɔndiya bena sɔrɔ yen kosɔbɛ. Dɔnkiliw ni fɔliminanw mankan bena bɔ yen. Masaba ko: «Ne ka jama, aw ye mɛnni kɛ ne fɛ, ne ka mɔgɔw, aw ye tulo malɔ ne fɛ. Bari, sariya be bɔ ne le fɛ. N be tilenninyako min fɔra, o bena yeelen bɔ siyaw ye. Ne bena mɔgɔw kisi waati min na, o surunyana kosɔbɛ. Dɔɔni, n bena u kunmabɔ, n bena tilenninya kɛ siyaw cɛma. Jii cɛma dugukolo kan mɔgɔw bena u jigi la ne kan, u bena u jigi la ne ka fanga kan. Aw k'aw kuun kɔrɔta ka filɛli kɛ sankolo la, ka tila k'aw kuun biri ka filɛli kɛ duguma. Sankolo bena tunu i ko sisi, dugukolo bena kɔrɔ i ko fani. Mɔgɔ minw b'a kan, olu bena sa i ko limɔgɔw. Nga ne ka kisili bena kɛ tuma bɛɛ koo le ye. Daan te ne ka tilenninya la. Aw minw be tilenninya lɔn, n ka sariya be aw minw kɔnɔ, aw k'aw tulo malɔ ne fɛ. Aw kana siran adamadenw ka dɔgɔya ɲa, aw kan'a to u ka nɛnili k'aw jaa tigɛ. Bari, bagabaga bena u dumu i ko fani, tumu bena don u la i ko sagasifani. Ne ka kisili ye tuma bɛɛ koo le ye. A bena se waati bɛɛ mɔgɔw ma.» Wili! Masaba, wili joona! Wili k'i ka sebagaya yira. Wili i ko fɔlɔfɔlɔ, wili i ko waatijan tɛmɛnin na. Elo lo ma kɔgɔji kɔnɔ fɛnjugu tigɛtigɛ wa? Sogojugu min be kɔgɔji kɔnɔ, elo lo m'o sɔgɔ wa? Elo lo ma kɔgɔji ja wa? Elo lo m'a kɛ jiba nin jara wa? I ye tɛmɛyɔrɔ kɛ a dingɛ kɔnɔ, janko mɔgɔ minw kunmabɔra, olu ka se ka tɛmɛ yen. Masaba ye minw kunmabɔ, olu bena kɔsegi ka na. U bena don * Siyɔn kɔnɔ ni nisɔndiyapɛrɛnkan ye, nisɔndiya banbali bena kɛ u ta ye. U bena nisɔndiya kosɔbɛ, tɔɔrɔ ni dusukasi yɔrɔ bena jaɲa u la. Masaba ko: «Ne le y'aw dusu saalobaga ye. Mun na aw be siran adamaden ɲa? Fɛɛn min bena sa. A ka koo ni biin ta bena kɛ kelen ye. Aw ɲinɛna ne Masaba aw Danbaga kɔ cogo di? Ne min ye sankolo fɛnsɛn ka dugukolo dan. Aw be to ka yɛrɛyɛrɛ tile kuturu kɔnɔ aw tɔɔrɔbagaw ka fariya kosɔn, min labɛnnin lo cɛnni kama. Aw tɔɔrɔbagaw ka fariya be min? Yanni dɔɔni, kasoden ɲanibagatɔw bena labila, u tena sa kaso la, dumuni tena dɛsɛ u la tugu. Ne le ye Masaba ye, aw ka Ala. Ne le be kɔgɔji kɛ a be jikuru wili ka mankan kɛ. Ne tɔgɔ lo ko Masaba, Setigi! Ne min ye sankolo fɛnsɛn ka dugukolo dan, ne y'a fɔ * Siyɔnkaw ye ko: ‹Aw ye ne ka mɔgɔw ye.› Ne be n ka kuma don aw daa la, ne be n bolo kɛ k'aw dogo.» Wili, Zeruzalɛmu! Wili joona ka lɔ. E min ye Masaba ka dimi filen min i ko jii, min be mɔgɔ ɲanamini. I y'a min k'a kɛ korokoro. I ye deen minw bɛɛ wolo, u si ma bila i ɲa k'i bila sira. I ye deen minw lamɔ, u si ma i bolo minɛ. Bɔnɛ fila sera i ma. Cɛnni ni halakili sera i ma, kɔngɔ ni kɛlɛ sera i ma. Jɔn le bena i makari filɛ? Jɔn le bena i dusu saalo? I deenw nagasinin be ka la dugu kɔnɔ sira faranyɔrɔw bɛɛ la. U be i ko mankalanin, jaan kɔnɔ. O be kɛra Masaba ka dimi n'a ka jalakili kosɔn. Ayiwa, e min sigɛnnin lo, e min ɲaa be miniminina, k'a sɔrɔ duvɛn nɔɔ tɛ, i tulo malɔ nin na: I Matigi, Masaba, i ka Ala n'a ka jama tangabaga ko: «Ne bena filen nin bɔsi i bolo, min be mɔgɔ ɲanamini, ne ka dimi be min kɔnɔ. I ten'a min tugu! Ne ben'a di i tɔɔrɔbagaw ma, minw tun b'a fɔ i ye ko: ‹I ka la ka biri, an bena taama i kan!› I tun y'i kɔɔ kɛ sira ye, i y'a kɛ sira ye tɛmɛbagaw fɛ.» Wili, * Siyɔn, wili joona ka barika don i yɛrɛ la. Zeruzalɛmu, dugu senuman, wili k'i ka faniɲumanw don. Bari, kɛnɛkɛnɛbaliw ni mɔgɔ minw saniyanin tɛ, olu tena don i kɔnɔ tugu. Zeruzalɛmu, wili ka buguri furan k'a bɔ i yɛrɛ la ka sigi i nɔɔ na. Siyɔn, jɔnya juru min b'i kaan na, wili k'o foni. Tiɲɛ na, Masaba y'a fɔ a ka jama ye ko: «Mɔgɔ ma wari bɔ k'aw san k'aw kɛ jɔɔnw ye, wari fana tena bɔ k'aw hɔrɔnya.» Matigi, Masaba y'a fɔ tugu ko: «Ne ka jama ka koo daminɛ na, u tun tagara Ezipiti ka sigi yen. A laban na, Asirikaw y'u minɛ k'u tɔɔrɔ. Sisan ne be mun lo sɔrɔ o la? Ne ka jama minɛna gwansan, foyi ma sara. U kuntigiw be pɛrɛnna setigiya la. Ne Masaba le ko ten. Ne tɔgɔ fana cɛnnin lo tuma bɛɛ. O kama, ne ka jama bena n tɔgɔ lɔn. O loon na, u ben'a lɔn ko ne le be kumana. Tiɲɛ na, ne lo.» Ciden min be nana kibaru diman fɔ, ale yenin be mɔgɔ nisɔndiya, min be hɛrɛkuma wango la, min be kibaru diman fɔ ka kisili wango la, min b'a fɔ * Siyɔn ye ko: «I ka Ala ye masa ye!» Dugu kɔlɔsibagaw be pɛrɛnna, u be pɛrɛnna ɲɔgɔn fɛ nisɔndiya la. Bari, olu yɛrɛ ɲaa be Masaba kɔsegitɔ la Siyɔn. Zeruzalɛmu tomow, aw ka nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ ɲɔgɔn fɛ. Bari, Masaba ben'a ka jama dusu saalo, a bena Zeruzalɛmu kunmabɔ. Masaba y'a bolo barikaman yira siyaw bɛɛ ɲana. Masaba bena an kisi cogo min na, diɲɛ danyɔrɔ mɔgɔw bɛɛ bena o ye. Aw ye bɔ! Aw ye bɔ! Aw ye bɔ Babilɔni. Aw kana maga fɛɛn nɔgɔnin si la. Masaba batominanw be aw minw bolo, aw ye bɔ a kɔnɔ, k'aw yɛrɛ saniya. Aw ka bɔko tena kɛ kɔrɔtɔko ye, aw tena taga i ko bolibagaw. Sabu, aw ka ɲabila ye Masaba le ye, aw ka kɔbila ye Isirayɛli ka Ala ye. Masaba ko: «Ayiwa, ne ka baarakɛla ka koo bena taga ɲa, a bena boɲa sɔrɔ kosɔbɛ! Mɔgɔ caaman kabakoyar'a halakikojugu kosɔn. Adamadenya tun te lɔn a la tugu, a tun te lɔn tugu ko cɛɛ lo. A kɛra ten, siya caaman bena kabakoya a kosɔn. Fɔtaw tena sɔrɔ masaw fɛ. Bari min ma deli ka lakali u ye, u bena o ye. U ma deli ka min mɛn, u bena o faamu.» An be min mɛnna, jɔn le lara o la? Masaba y'a ka sebagaya yira jɔn na? A ka baarakɛla wilil'a ɲakɔrɔ i ko yiri falennin kura. A be i ko yiri min wilila yɔrɔ janin na. A tun ma ɲi, a filɛ tun man di, a foyi tun t'a koo diya an ye. A ɲaa faganin tun lo haali, fɔɔ a nigɛ tun te mɔgɔ minɛ. A koo tun ka go mɔgɔw ye, u bann'a la. Sɛgɛn tun b'a kan, a tɔɔrɔla. A yetɔ, a te se ka filɛ! A koo goyara mɔgɔw ye fɔɔ an tun t'a jati. Tiɲɛ na, a y'an ka sɛgɛnw le ta. A lɔra n'an ka tɔɔrɔw le ye. Anw tora k'a miiri ko Ala be koo dɔ jurusara le bɔr'a la. Ko a y'a ɲaa gwan, k'a dɔgɔya. K'a sɔrɔ anw ka kojuguw kosɔn lo, u y'a sɔgɔ. Anw ka juguya kosɔn lo, a halakira. Tɔɔrɔ min be hɛrɛ lase an ma, o le lar'a kan. An kɛnɛyara a ka jolidaw sababu la. Anw bɛɛ tun be yaalala an kunfɛ i ko sagaw, an kelen kelen bɛɛ tun be n'an ka sira ye. Nga Masaba ye anw bɛɛ ka juguya sara la a kunna. U y'a tɔɔrɔ! A y'a yɛrɛ to u bolo. A fana ma foyi fɔ. A kɛra i ko sagaden, u be tagara ni min ye fagayɔrɔ la. A jera i ko saga, a sii tigɛbagaw bolo, a ma foyi fɔ. U y'a karaba, k'a kiti, ka taga n'a ye a fagayɔrɔ la. A ka waati mɔgɔw la, jɔn hamin'a la? U y'a niin bɔ diɲɛ mɔgɔw la. U y'a bugɔ a ka jama ka kojugu le kosɔn. U y'a suu don ni mɔgɔjuguw ye, a kaburu tun be fɛntigiw taw cɛma. K'a sɔrɔ a tun ma kojugu si kɛ, namarakuma si ma bɔ a daa la ka ye. Nga Masaba sago tun lo k'a tɔɔrɔ k'a halaki. N'a y'a nii di fili yafa saraka ye, a bena kɔmɔgɔw sɔrɔ, a bena sijan sɔrɔ. Masaba be min fɛ, o bena kɛ ale sababu la. Masaba ko: «N'a ye tɔɔrɔba nin muɲu, a ben'a diya bɔ. Ne ka baarakɛla tilennin sababu la, mɔgɔ caaman bena tilenninya sɔrɔ, ale min y'u ka kojugu kunko ta. O le y'a to, ne bena niyɔrɔ d'a ma mɔgɔbabaw cɛma. A bena niyɔrɔ sɔrɔ ni setigiw ye. Bari, ale yɛrɛ le y'a yɛrɛ di saya ma, u y'a jati kojugukɛlaw dɔ ye. Jama ka kojugu le tun b'a kunna, a tun be yafa ɲinina kojugukɛlaw le ye. «Nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ, Zeruzalɛmu, e muso wolobali! Ele min tun te deen sɔrɔla tugu. Pɛrɛn! Nisɔndiyamankan ci, ele min tun te deen wolola tugu, bari gwalemuso deenw cayara ni baaramuso taw ye.» Masaba ko ten. Dɔ fara i ka soo boɲa kan. A lɔ k'a waga, kan'a sɔngɔ filɛ. A lɔgɔw jaɲa. Tutunanw tutu ka ɲa! Bari i ka yɔrɔ bena boɲa kinibolo ni numanbolo fɛ. I deenw bena siya wɛrɛw ka yɔrɔw bɔsi. Dugu minw lakolon tora, mɔgɔw bena kɔsegi ka sigi olu kɔnɔ tugu. Kana siran, i tena maloya. Kan'i hakili ɲagami, i kuun tena surun. Maloya min y'i sɔrɔ i ka sunguruya waati la, i bena ɲinɛ o kɔ. I ye dɔgɔya min sɔrɔ i ka firaya waati la, i hakili tena to o la. Bari i Danbaga ye i ka cɛɛ le ye. Masaba, Setigi, o le y'a tɔgɔ ye. Isirayɛli ka Ala le ye i kunmabɔbaga ye. U b'a wele ko dugukolo bɛɛ tigi Ala. I kɛra i ko muso, min cɛɛ mako t'a la, i dusukasinin lo. Masaba y'i wele ko i ka kɔsegi. I ka Ala ko: «Mɔgɔ be se k'a ka kanbelenya waati muso ka furu cɛn wa? I koo tun goyara ne ye waati dɔɔni kɔnɔ dɔrɔn. Nga, i hinɛ bena don n na kosɔbɛ, ne bena sɔn i ma tugu. Dimikojugu fɛ, ne tun ye waati dɔɔni kɛ ni n be n yɛrɛ dogo i la. Nga i koo diyara ne ye, daan te o kanuya la, o la, ne bena makari i la.» Masaba, i kunmabɔbaga le ko ten. Ne ben'a kɛ bii i ko Nuhun tile ta. Ne tun y'a fɔ ka gwɛlɛya k'o waati jiba ɲɔgɔn tena dugukolo kunun tugu. O cogo kelen na, ne b'a fɔ ka gwɛlɛya ko n tena dimi i kɔrɔ tugu, ne tena i bagabaga tugu. Hali ni kuluw yɛrɛkɛra, hali ni tintinw yɛrɛyɛrɛla, foyi tena bɔ ne ka kanuya la i faan fɛ. Ne ye n ka hɛrɛ bɛɛn min kɛ, o tena cɛn abada!» Masaba le ko ten, ale min be makari i la. Zeruzalɛmu, bɔnɛ tun y'i sɔrɔ, balawu y'i tɔɔrɔ, dususaalobaga tun t'i la. Masaba ko: «Ne bena e lɔ ni soo masiri kabakuru ye. Ne bena i juu sigi kabakuru bulaman kan. N bena i kogo sanfɛla kɛ ni kabakuruwulenw ye, k'i dondalakonw kɛ ni kabakuru bulalamanw ye, k'i laminikogo bɛɛ lɔ ni kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw ye. I deenw bɛɛ bena kɛ Masaba ka kalandenw ye, i deenw ka hɛrɛ bena boɲa. I sigicogo bena ɲa. Benkanni yɔrɔ bena jaɲa i la, i tena siran tugu. Jatigɛko yɔrɔ bena jaɲa i la, o tena se i ma tugu. Ni dɔw b'i kɛlɛ, o tena kɛ ne nɔɔ ye. I kɛlɛbagaw bena ben i ɲafɛ. Ayiwa, ne le ye numu dan, min be takami fiyɛ ka maramafɛnw dilan. Ne ye cɛnnikɛla fana dan cɛnni kama. Kɛlɛkɛminan fɛɛn o fɛɛn dilanna i kama, o si tena foyi ɲa. Daa o daa man'a fɔ ko a b'i jalaki kititigɛyɔrɔ la, i ben'a ka kuma kɔɔ kari. O le bena kɛ ne Masaba ka baarakɛlaw niyɔrɔ ye. Ne bena u kɛ sesɔrɔbagaw ye.» Masaba le ko ten! «Minnɔgɔ be aw minw bɛɛ la, aw ye na jiyɔrɔ la. Hali ni wari te mɔgɔ min fɛ, o tigi ka na dumuni bɔ k'a dumu gwansan. Aw ye na duvɛn ni nɔnɔ minɛ, a te sara. Mun na aw b'aw ka wari don fɛɛn na min te mɔgɔ balo? Mun na aw b'aw ka sara don fɛɛn na min te mɔgɔ fa? Aw ka mɛnni kɛ, aw ka mɛnni kɛ ne fɛ. Fɛɛn min ka di, aw k'o dumu. Aw bena nisɔndiya, dumunifɛn diman sababu la. Aw k'aw tulo malɔ, aw ye na ne fɛ. Aw ka mɛnni kɛ ne fɛ, o la, aw bena to nii la. Ne bena bɛɛn kɛ n'aw ye, min tena cɛn abada. Ne ye koɲuman minw kɛ Dawuda ye, ne bena o ɲɔgɔn kɛ aw ye. Ne tun y'a kɛ kuntigi ni fangatigi ye siyaw kunna. N tɛmɛna ale fɛ ka n ka setigiya yira siya wɛrɛw la. Ayiwa, aw tun te siya minw lɔn, aw bena olu wele. Siya minw tun t'aw lɔn, olu bena boli ka na aw fɛ Masaba aw ka Ala kosɔn, Isirayɛli ka Ala kosɔn. Sabu a ye boɲa la aw kan.» Aw ka Masaba yɔrɔ ɲini a sɔrɔtuma na. Aw k'a wele k'a to a yɔrɔ man jan. Mɔgɔjugu k'a ka juguya dabila. Mɔgɔ min kɔnɔ ka jugu, o tigi k'a ka miirijugu dabila. A ka kɔsegi Masaba ma, ale bena makari a la. A ka kɔsegi an ka Ala ma, ale bena yafa a ma tiɲɛ na. «Aw ka miiriya ni ne ta te kelen ye, aw ka kokɛcogow ni ne ta te kelen ye.» Masaba le ko ten. «Sankolo ni dugukolo yɔrɔ ka jan ɲɔgɔn na cogo min na, o cogo kelen na, aw ka kokɛcogow n'aw ka miiriyaw, ni ne ta cɛ ka jan ɲɔgɔn na. Sanji, walima sanmurumuru be bɔ sankolo la ka jigi, a te kɔsegi ka yɛlɛ sanfɛ n'a ma dugukolo ɲigi, n'a ma fɛɛnw falen, n'a ma sumansi di sɛnɛkɛla ma, n'a ma balofɛn di dumunikɛla ma cogo min na, ne ka kuma be o cogo kelen na. N'a bɔra ne daa la ka ban, a te kɔsegi ne fɛ n'a m'a bɔkun kɛ. Min ka di ne ye, a te kɔsegi n'a m'o kɛ. Ne y'a fɔ kuun min na, fɔɔ o ka kɛ ka dafa.» Tiɲɛ na, aw bena bɔ Babilɔni ni nisɔndiya ye, aw bena taga hɛrɛ la. Aw ka tɛmɛsira kan, kuluw ni tintinw bena nisɔndiyapɛrɛnkan bɔ, kongo kɔnɔ yiriw bɛɛ bena tɛgɛrɛ fɔ. Sipɛrɛyiri ni yiri kasadiman bena falen ŋɔniyiri nɔɔ na. O bena kɛ Masaba tɔgɔ boɲafɛn ye, o bena kɛ taamasiɲɛ ye min tena tunu fewu! Masaba ko: «Koo min bɛnnin lo, aw k'o kɛ, koo min tilennin lo, aw k'o kɛ. Bari, ne bena aw kisi waati min na, o surunyana. Ne ka kantigiya bena lɔn. Ne ye min fɔ, mɔgɔ min b'o bato, adamaden min b'o minɛ ka ɲa, mɔgɔ min be lafiɲɛlon bato n'a t'a cɛn, mɔgɔ min be ban kojugu bɛɛ la, o tigi dagamunin lo.» Siya wɛrɛ deen min mana nɔrɔ Masaba la, ale kan'a fɔ ko: «Siga t'a la, Masaba bena ne niin bɔ a ka jama ka koo la.» Cɛɛ kɔbɔnin kan'a fɔ ko: «Ne kɛra yiri janin ye.» Bari Masaba ko: «Cɛɛ kɔbɔnin min be ne ka lafiɲɛlon bato, min be ne diyanako kɛ, min nɔrɔnin be ne ka layidu la kosɔbɛ, ne bena taamasiɲɛ kɛ a tɔgɔ la n ka soo kɔnɔ, ka tɔgɔ d'a ma. O ka fisa ni dencɛ ni denmuso sɔrɔko ye. N bena tɔgɔ min l'a kan, o te na tunu ka bɔ yen abada. Siya wɛrɛ deen minw mana nɔrɔ ne Masaba la ka to ka baara kɛ ne ye, ka to ka ne kanu, ka kɛ n ka baarakɛlaw ye, minw bɛɛ be lafiɲɛlon bato n'u t'a cɛn, minw nɔrɔnin be ne ka layidu la kosɔbɛ, ne bena na ni olu ye n ka kulu senuman kan, ne bena u nisɔn diya ne daaliso kɔnɔ. N bena sɔn u ka saraka jɛnitaw ni saraka tɔw ma, bari, ne ka soo bena kɛ siyaw bɛɛ ka daalilikɛyɔrɔ ye.» Isirayɛliden minw minɛna ka taga, Matigi, Masaba min ye olu lajɛnbaga ye, ale ko: «Ne y'u dɔw lajɛn ka ban, ne bena u dɔw lajɛn tugu.» Kongo kɔnɔ sogow bɛɛ ka na, tuu kɔnɔ sogow bɛɛ ka na dumuni kɛ! Isirayɛli ka kɔlɔsilikɛbagaw bɛɛ ye fiɲɛntɔw ye, u te foyi kala ma. U bɛɛ ye wulu nalomanw ye, u te se ka sɔngɔ. U b'a la ka siko, u lalanin be, sinɔgɔ ka d'u ye. Wulu nugubatɔw lo fana, u te fa. Begɛndɛndɛbaga minw lo, u te foyi faamu. U bɛɛ be tugu u yɛrɛw ka sira le kɔ, u bɛɛ b'u yɛrɛw ka nafa le ɲinina. Bɛɛ be to k'a fɔ ko: «Aw ye na, an be taga duvɛn yaala. An bena minnifɛn farimanw min. Sini bena kɛ i ko bii, a bena diya yɛrɛ ka tɛmɛ bii kan.» Mɔgɔtilenninw be halaki, hali mɔgɔ si te hami u koo la. Mɔgɔɲumanw be sa, hali mɔgɔ si t'o faamu. Tiɲɛ na, mɔgɔtilennin be sa mɔgɔjuguw ka juguya le kosɔn. Mɔgɔ min be tilenninya kɛ, ale bena hɛrɛ sɔrɔ, a bena lafiɲɛ a layɔrɔ la. «Aw ye gwɛrɛ, aw, subagamuso deenw, kakalamusoa deenw, ɲamɔgɔden nunu! Aw b'aw ɲaa donna jɔn na? Aw be yɛlɛla jɔn ma ka to k'aw nɛɛn bɔ k'a don? Aw te deen murutininw ye wa? Galontigɛla deenw! Aw be bolibolila yiribabaw kɔrɔ ni yiriw bɛɛ kɔrɔ, minw furaburu fara. Aw be joow sɔn ni denmisɛnw ye kɔdingɛw kɔnɔ, ni farawow la. Kabakuru nugunin minw be kɔdingɛw kɔnɔ, olu le y'aw niyɔrɔ ye. Aw y'o le sɔrɔ. Aw be jii bɔn olu le kan, aw be olu le sɔn. Ne dusu be se ka suma cogo di? Aw be taga aw ka layɔrɔ dilan fɔɔ kulujan kunna! Aw be yɛlɛ ka taga sɔnni kɛ yen le. Aw b'aw ka joow dulon bondaw kɔfɛla la. Aw ye ne to yen k'aw yɛrɛ walaka. Aw yɛlɛla aw layɔrɔ la ka dɔ fara aw ka dilan kan. Aw be ɲamɔgɔcɛw san ka la ka nisɔndiya n'u ye! Aw be o diya bɔ! Aw be taga ni tulu ye * Milikɔmu fɛ, aw y'aw yɛrɛ mɔ kosɔbɛ ni tulu kasadimanw ye. Aw ye cidenw ci yɔrɔjan. Aw y'a kɛ u tagara fɔɔ lahara! Aw y'o sira nin bɛɛ taama ka sɛgɛn, nga aw m'a fɔ ko aw bena o koo ye k'a to yen. Aw ye barika sɔrɔ tugu, o la, aw fari ma faga. Jɔn le y'aw siran ten fɔɔ aw ye ne janfa? Aw te ne ka koo miiri tugu, aw te hami ne ka koo la tugu. Ne jera kabini tumajan minkɛ, o le y'a to aw te siranna ne ɲa. Ayiwa, ne bena aw ka tilenninya, n'aw ka kɛwaliw koo fɔ, nga u tena foyi ɲa aw ye. N'aw ye daalili kɛ, aw tun ye joo minw lajɛn ɲɔgɔn kan, olu k'aw kisi. Fɔɲɔ le bena olu bɛɛ ta, dafiɲɛ fiyɛko kelen bena taga n'u ye. Nga mɔgɔ o mɔgɔ b'a yɛrɛ kalifa ne ma, o tigi bena jamana nin tigiya kɛ. Ne ka kulu senuman bena kɛ o tigi niyɔrɔ ye.» Masaba ko: «Aw ka sira labɛn, aw ka sira labɛn! Aw ye seen talonfɛnw bɔ ne ka mɔgɔw ɲa. Bari, min siginin be fɔɔ sanfɛ, fɛɛn bɛɛ sanfɛ, ale min be yen tuma bɛɛ, ale min tɔgɔ ko Senuman, ale lo ko: Ne sigiyɔrɔ be fɔɔ sanfɛ, yɔrɔ senuman na. O bɛɛ n'a ta, ne be ni nimisabaga ye, min majiginin be, waasa ka barika don a la k'a jaa gwɛlɛya. Ne tena mɔgɔw jalaki tuma bɛɛ, ne diminin tena to waati bɛɛ. N'o tɛ, mɔgɔw tun bena sa ne ɲakɔrɔ, ne tun ye minw dan. U ka wasabaliya kama lo, ne tun dimina. Ne y'u bugɔ, ka n yɛrɛ dogo u la dimi bolo. Nga, u murutinin tora k'u yɛrɛ sagolakow kɛ. Ne b'u ka sira lɔn, o bɛɛ n'a ta, ne bena u kɛnɛya. Ne bena kɛ u ka ɲabila ye, ne bena olu n'u ka mɔgɔ dusukasininw dusu saalo. Ne bena tanuli don u daa la ko: Hɛrɛ o hɛrɛ, o ye yɔrɔjan mɔgɔ, ani yɔrɔsurun mɔgɔ ta ye. Ne bena u kɛnɛya. Ne Masaba le ko ten.» Nga mɔgɔjugu kɔni, ale be i ko kɔgɔji min be wiliwilila. A te se ka lɔ yɔrɔ kelen. A jii be wili ni bɔgɔ, ani ɲamaɲama ye. Ne ka Ala ko: «Mɔgɔjuguw tena hɛrɛ sɔrɔ abada!» Masaba ko: «Kule kosɔbɛ, kana je! Buru fiyɛkan be cogo min na, i kaan bɔ ten. Ne ka jama Isirayɛli ye kojugu ni fili minw kɛ, i k'o fɔ u ye. U be ne yɔrɔ ɲini loon o loon. U b'a fɛ ka n sago lɔn, ka kɛ i ko siya min be tilenninya kɛ, min ma ban ka ye a ka Ala ka fɔtaw la. U be ne ɲininga tilenninyako la, u b'a fɛ ne Ala ka kɛ n'u ye. U b'a fɔ ko: ‹Kuun t'a la an ka suun don n'i t'a ye. Ka tɔɔrɔ la an yɛrɛ kan k'an yɛrɛ majigi k'a sɔrɔ a ma bɔ o kala ma!› Ayiwa, aw be suun don loon min na, aw b'aw yɛrɛ diyanakow le kɛ, k'aw ka baaradenw bɛɛ tɔɔrɔ. K'aw to suun na, aw be to ka kɛlɛ kɛ, ka ɲɔgɔn sɔsɔ, ani ka ɲɔgɔn bolokuru kɔnɔnajuguya la. Aw te suun don a cogo la bii janko aw kulekan ka se ne ma. Yala, o sundoncogo lo ka di ne ye wa? Loon min na mɔgɔ b'a yɛrɛ majigi, k'a kuun biri duguma i ko biin, ka dusukasifani don, ka la bugurigwɛ kɔnɔ. Aw b'o le wele ko suun wa? K'o ye loon ye min ka di ne Masaba ye! Sundoncogo min ka di ne ye, o filɛ: aw yɛrɛ b'o lɔn. Mɔgɔ minw minɛna ka siri tilenbaliya la, fanga tintinnin be minw kan, aw ka olu hɔrɔnya. U be minw tɔɔrɔ, aw ka olu labila. O kɔrɔ ko aw ka jɔnyako bɛɛ dabila. Aw k'aw ka dumuni tilan ni kɔngɔtɔ ye, layɔrɔ te fantan minw fɛ, aw ka layɔrɔ di olu ma. Aw ka fani di fɛɛrɛtɔ ma, aw kana boli aw ka mɔgɔw ɲa.» N'aw y'o bato, o bena kɛ aw fɛ i ko tilekura dugugwɛ kɛnɛ. Aw bena hɛrɛ sɔrɔ joona. Aw ka ɲabila bena kɛ aw ka tilenninya ye, aw ka kɔbila bena kɛ Masaba ka nɔɔrɔ ye. O tuma na, n'aw ye weleli kɛ, Masaba bena aw jaabi. N'aw ye dɛmɛ ɲini, a ben'a fɔ ko: «N filɛ nin ye.» N'aw ye ɲɔgɔn tɔɔrɔ dabila, ka ɲɔgɔn lɛɛbu dabila, ani ka kumajugu fɔ dabila, n'aw b'aw ka daladumuni di kɔngɔtɔ ma, n'aw be ɲanibagatɔ mako ɲa, aw ka yeelen bena dibi gwɛn, aw ka dibi bena kɛ i ko yeelen, tilegwanfɛ. Masaba bena bila aw ɲa tuma bɛɛ. A bena aw mako ɲa yɔrɔ janin na. A bena barika don aw la kokura. Aw bena kɛ i ko nankɔ, jii ka ca yɔrɔ min na. Aw bena kɛ i ko jii bɔyɔrɔ min jii te ban abada. Aw bena tomokɔrɔ lalaga k'a lɔ. Yɔrɔ min cɛnnin tora kabini tumajan, aw bena o wili ka lɔ. U bena aw wele ko kogo cinnin lɔbagaw, minw be na ni hɛrɛ ye bɔlɔnw kɔnɔ. Masaba ko: «N'aw ye baara dabila lafiɲɛlon na, k'aw yɛrɛ sago li dabila ne ka loon senuman na, n'aw ye lafiɲɛlon jati nisɔndiyalon ye, n'aw ye ne ka loon jati lonɲuman ye, n'aw y'aw ka kɛwaliw, n'aw yɛrɛ sago, ani kuma caaman dabila o loon na k'a bato, o tuma na, aw bena nisɔndiya ne Masaba barika la. Ne ben'a kɛ u b'aw boɲa diɲɛ faan bɛɛ la. Yɔrɔ min dira aw faa Yakuba ma, aw bena o yɔrɔ diya bɔ.» Masaba le ko ten. A ma kɛ ko Masaba te se k'aw kisi dɛ! A tulo fana ma gweren k'a fɔ ko a t'aw kaan mɛnna. Nga aw ka kojuguw le ye furancɛba don aw n'aw ka Ala cɛ. Aw ka kojuguw le y'a to a y'a yɛrɛ dogo aw la. O la, a te mɛnni kɛ aw fɛ. Aw ye mɔgɔfagalaw ye, aw bolo fanin be joli la. Aw daa be galon le fɔ, aw nɛɛn be kumajugu le fɔ. Aw te ɲɔgɔn kiti ka kɛɲɛ ni tiɲɛ ye, aw t'aw ka koo fɔ ni kɔnɔgwɛ ye. Aw b'aw jigi la fuu kan, ka galon tigɛ. Aw be kojugu miiri aw kɔnɔ. O laban be na ni bɔnɛ ye. Aw be boliboli waasa ka kojugu kɛ, aw ka teli ka mɔgɔ jalakibali faga. Aw ka miiriya ma ɲi. Aw be tɛmɛ yɔrɔ o yɔrɔ, aw be halakili ni cɛnni le to yen. Aw te hɛrɛ sira lɔn. Aw ka tɛmɛsiraw kan, aw te kotilennin kɛ. Aw be taama tilenbaliya la. Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a ta, o tigi ni hɛrɛ faranna. O le y'a to tilenninya yɔrɔ ka jan an na, kisili te se an ma. An mako be yeelen na, nga dibi lo be yɔrɔ bɛɛ. An be kɛnɛ fɛ, nga an be taamana dibi la. An be mɔmɔni kɛra i ko fiɲɛntɔ, kogo gɛrɛfɛ. An be mɔmɔni na i ko ɲaa te mɔgɔ minw fɛ. An be talon tilegwan fɛ i ko sufɛ lo. K'an to kɛnɛya la, an be i ko suuw. An bɛɛ be sɔngɔ i ko wara, an be kasi i ko tuganin ŋunuŋunukan. An be tilenninya kɔnɔna, nga foyi te sɔrɔla. An be kisili kɔnɔna, nga a yɔrɔ ka jan an na. An ka kojuguw cayara i ɲakɔrɔ, an jalakira an ka hakɛw kama. Tiɲɛ na, an ka kojuguw nɔɔ b'an kan, an sɔnna u ma. Min ye an ka murutiko ye e Masaba ma, ani ka ban i la, ka ban ka tugu e, an ka Ala kɔ, ka to mɔgɔtɔɔrɔkuma ni murutili ta la. An kɔnɔnakow n'an ka miiriyaw ye galon ye. O le y'a to tilenninya yɔrɔ jaɲana an na, kisili yɔrɔ ka jan an na. Tiɲɛ te lɔyɔrɔ sɔrɔ forobayɔrɔ la, hɔrɔnya te tɛmɛyɔrɔ sɔrɔ yen. Tiɲɛ tununa. Mɔgɔ minw te sɔn ka kojugu kɛ, u be ben olu kan. Tilenninya tun te kɛra. Masaba y'o ye, o tun man d'a ye. A y'a ye ko mɔgɔ si te dɔ kɛra. Mɔgɔ si tun te magamaga, o y'a kabakoya. O la, a yɛrɛ le ye dɛmɛ kɛ a ka tilenninya sababu la. A ye tilenninya kɛ a ka nigɛkunbɛnnan ye, a ye kisili nigɛfugulan biri a kuun na. A ye mɔnɛ bɔko kɛ a kannafani ye, a ye jijali kɛ a ka birifani ye. A be mɔgɔw sara ka kɛɲɛ n'u ka kɛwaliw ye. A ben'a juguw bɛɛ ɲaa gwan kosɔbɛ. Mɔgɔ minw be jii cɛma dugukolow kan, a bena olu ɲaa gwan. O la, k'a ta kɔrɔn fɛ fɔɔ tileben fɛ, mɔgɔw bena siran Nɔɔrɔtigi Masaba ɲa. Bari, a bena na i ko fɔɲɔ ye jiba min ta. Kunmabɔbaga bena na * Siyɔn kosɔn. Yakuba kɔmɔgɔ minw y'u ka hakɛw dabila, a bena na olu kunmabɔ. Masaba le ko ten. Masaba ko: «Ne be layidu min ta aw ye, o filɛ: Ne ye n Nii min d'aw ma, ne ye n ka kuma min don aw daa la, aw tena o fɔ dabila fewu, aw deenw tena o fɔ dabila, aw deenw ka deenw tena o fɔ dabila fana, kabini sisan fɔɔ tuma bɛɛ.» Masaba le ko ten. Zeruzalɛmu, wili ka lɔ i yeelen ka bɔ. Bari, e ka yeelen filɛ nin ye. Masaba ka nɔɔrɔ b'i kan. K'a sɔrɔ, dibi ye dugukolo minɛ, dibi ye siyaw datugu. Nga Masaba bena to ele kunna, a ka nɔɔrɔ b'i kan. Siya wɛrɛw bena na i ka yeelen faan fɛ, masaw bena na i ka kɛnɛ bɔtɔkura faan fɛ. I kuun kɔrɔta ka filɛli kɛ i lamini na, i deenw bɛɛ natɔ filɛ: u be lajɛnna i fɛ. U bɔra fɔɔ yɔrɔjan. U be segira n'i denmusow ye u gamanw kan. O yeko bena i nisɔndiya haali! I dusu bena diya kosɔbɛ. U bena kɔgɔji tigɛ ka na ni siya wɛrɛw ka nafolo ye i fɛ. Ɲɔgɔmɛ caaman bena na i ka yɔrɔ fa, u bɔra Madiyan ni Ɛfa le. Sabakaw bɛɛ bena na ni sanu ni wusulan ye. U bena to ka Masaba tanu. Kedariw ka begɛnw bɛɛ bena ɲɔgɔn lajɛn i fɛ, Nebayɔtikaw ka sagajigiw be kɛ i ka bila la. U bena o kɛ saraka ye a ka sarakabɔyɔrɔ kan, o bena diya a ye fana. A bena boɲa la a ka soo kan. Nunu ye jɔnw ye? U be tɛmɛna i ko sankaba, u be i ko tuganin minw be tagara ɲaga kɔnɔ. Jii cɛma dugukolo kan mɔgɔw be nana ne fɛ, kurunbabaw le be ɲafɛ. U be nana n'i deenw ye ka bɔ yɔrɔjan, n'u ka warigwɛ, n'u ka sanu ye. U be nana boɲa la Masaba e ka Ala kan, Isirayɛli ka Ala, ale min ye boɲa la i kan. Masaba ko: «Jamana wɛrɛ mɔgɔw le bena i laminikogo lɔ, u ka masaw bena baara kɛ i ye. Bari, dimikojugu fɛ, ne tun y'i tɔɔrɔ. Nga sisan a diyara ne ye ka makari i la. I daaw yɛlɛnin bena to tuma bɛɛ, suu fara tile kan, u tena tugu, janko u ka don ni siyaw ka nafolow ye, u ka masaw ka tugu ɲɔgɔnw kɔ ka don. «Ni siya min, walima jamana min banna ka baara kɛ i ye, ale be halaki, a bena cɛn pewu. Liban ka nɔɔrɔ bena kɛ aw ta ye. U bena Liban yiriɲuman sɔngɔgwɛlɛnw ta ka ne ka sigiyɔrɔ masiri n'o ye. Ne bena boɲa la n sigiyɔrɔ kan. I tɔɔrɔbagaw deenw bena na biri i kɔrɔ. Minw bɛɛ tun b'i lɛɛbura, olu bena biri k'u teen gwan i ɲafɛ. U bena i wele ko Masaba ka dugu, Isirayɛli ka Ala ka * Siyɔn. I koo tun goyara mɔgɔw ye, u y'i fili, hali mɔgɔ si tun te tɛmɛ i fɛ. Nga ne bena i kɛ kunkɔrɔtafɛn ye tuma bɛɛ, ne bena i kɛ waati bɛɛ mɔgɔw ka nisɔndiya bɔyɔrɔ ye. Siya wɛrɛw n'u ka masacɛw bena janto i la i ko muso n'a ka denɲɛnin. O la, i ben'a lɔn ko i kisibaga ye ne Masaba ye, i kunmabɔbaga ye Yakuba ka Setigi ye. Ne ben'a to u be na ni sanu ye zira nɔɔ na, ka na ni warigwɛ ye nigɛ nɔɔ na, u ka na ni zira ye lɔgɔ nɔɔ na, u ka na ni nigɛ ye kabakuru nɔɔ na. Hɛrɛ ni tilenninya le bena bila aw ɲa. Benkanniko tena mɛn i ka jamana kɔnɔ tugu. Cɛnni, ani halakili tena mɛn tugu fɔɔ ka ta'a bila i ka yɔrɔ daan na. I laminikogo tɔgɔ bena la ko Kisili, a dondaw bena wele ko Tanuli. Tile tena kɛ i ka yeelen ye tilefɛ tugu, kalo tena kɛ i ka yeelen ye sufɛ fana. Ne Masaba bena kɛ i ka yeelen ye tuma bɛɛ. Ne, i ka Ala bena kɛ i ka dawula ye. I ka tile tena ben tugu, i ka kalo tena don dibi la tugu. Bari, ne Masaba bena kɛ i ka yeelen ye tuma bɛɛ. I ka dusukasi bena ban. I deenw bɛɛ lajɛnnin bena kɛ mɔgɔtilenninw ye, dugukolo bena kɛ u ta ye kudayi. U ye ne ka yiri tutuninw ye, ne y'u dan ne boɲa kama. Denbaya min mɔgɔw man ca, olu bena buguya ka se waa kelen ma. Siya min fanga ka dɔgɔ, olu bena kɛ setigiw ye. N'o kɛwaati sera, ne Masaba le bena teliya k'o kɛ.» Matigi, Masaba ka Nii be ne fɛ. Bari, a ye ne woloma ka n ci ka kibaru diman fɔ fantanw ye, ka mɔgɔ dusukasininw dusu saalo, ka hɔrɔnya wango la mɔgɔw ye minw minɛna ka taga, ka kasodenw bilako wango la. A ye ne ci ka Masaba ka ɲumanya saan koo fɔ, k'an ka Ala ka mɔnɛ bɔlon koo wango la. A ye ne ci ka dusukasibagaw bɛɛ dusu saalo. A ye ne ci ka * Siyɔnka dusukasininw ka dusukasi ban k'u nisɔndiya kosɔbɛ, ka tanuli don u dusu la ɲanasisi nɔɔ na. U bena kɛ i ko yiri minw be Masaba ka boɲa yira, i ko nankɔ min b'a ka nɔɔrɔ yira. Yɔrɔ minw cira kabini fɔlɔfɔlɔ la, boon minw kɛra tomo ye kabini tumajan, u bena olu lɔ. Dugu minw cɛnna, u bena olu lalaga. Minw halakira kabini waatijan. Jamana wɛrɛ mɔgɔw bena kɛ aw ka begɛnw dɛndɛbagaw ye. Yɔrɔ wɛrɛ mɔgɔw le bena kɛ aw ka sɛnɛkɛlaw ye. U bena aw ka * ɛrɛzɛnforow lalaga. Aw kɔni, u bena aw wele ko Masaba ka sarakalasebagaw, u bena aw wele ko an ka Ala ka baarakɛlaw. Aw bena siya wɛrɛw ka nafolo dumu, aw bena u ka kunkɔrɔtafɛnw kɛ aw ka masirifɛnw ye. Masaba ko: «Aw tun ye maloya sɔrɔ kosɔbɛ. Aw tun ye dɔgɔya sɔrɔ kosɔbɛ. Aw bena dugu caaman sɔrɔ ka nisɔndiya tuma bɛɛ. Bari, tilenninya le ka di ne Masaba ye, benkanni, ani namara ka go n ye. Ne bena aw ka sara di aw ma a ɲaa ma, ne bena bɛn n'aw ye tuma bɛɛ.» Aw deenw bena lɔn jamana wɛrɛw kɔnɔ, aw kɔmɔgɔw bena lɔn siya wɛrɛw cɛma. Mɔgɔ o mɔgɔ mana u ye, o ben'a lɔn ko Masaba ye barika don u la. Ne Zeruzalɛmu nisɔn ka di kosɔbɛ Masaba barika la. Ne dusu ka di ne ka Ala sababu la. Bari, a ye kisili fani don ne kaan na, a ye tilenninya deleke don ne kaan na, i ko kɔɲɔcɛ min masirinin be ni sarakalasebaga ka kunmelekefani ɲɔgɔn ye, i ko kɔɲɔmuso min y'a yɛrɛ masiri. Biin be bɔ dugukolo la cogo min na, nanfɛnw be bɔ nankɔ la cogo min na, o cogo kelen la Matigi, Masaba ben'a ka tilenninya ni tanuli bɔ siyaw bɛɛ ɲana. * Siyɔn kama, ne tena je. Zeruzalɛmu kama, ne tena se ka sigi yɔrɔ kelen. Fɔɔ a ka tilenninya ka ye i ko dugugwɛ kɛnɛ, a kisiko ka manamana i ko kala mananin. Siya wɛrɛw bena aw ka tilenninya lɔn, masaw bɛɛ bena aw ka dawula ye. U bena aw ka dugu wele ni tɔgɔkura ye, Masaba bena min di. I bena kɛ i ko masafugulanɲuman, Masaba bolo. I bena kɛ masa kunmelekefani ye i ka Ala bolo. Mɔgɔw tena i wele tugu ko Dugu labilanin, u ten'a fɔ aw ka dugukolo ma tugu ko Yɔrɔlakolon. Nga u bena i wele ko Masaba diyanadugu, k'i ka dugukolo wele ko Muso furunin. Bari i koo bena diya Masaba ye, a bena kɛ i fɛ i ko cɛɛ. Kanbelen be sunguru furu cogo min na, i kɔnɔ mɔgɔw bena i furu ten. Maminɛcɛ be nisɔndiya a ka maminɛmuso kosɔn cogo min na, i ka Ala bena nisɔndiya i kosɔn ten. Ne ye kɔlɔsilikɛbagaw bila e Zeruzalɛmu laminikogo kan. Suu fara tile kan, u tena je. Aw minw be to ka Masaba hakili jigi Zeruzalɛmu koo la, aw tena lafiɲɛ fewu. Aw tena to ɲasuma na fana fɔɔ a ka Zeruzalɛmu lalaga, fɔɔ a k'a kɛ tandofɛn ye dugukolo kan. Masaba kalila ko: «Ne ka setigiya kosɔn, ne ten'a to aw juguw b'aw ka suman dumu tugu. Lonanw tena aw ka duvɛnkɛnɛ min tugu, aw sigɛnna minw baara la. Ni minw ye suman tigɛ, u bena o dumu, ka barika la ne Masaba ye. Ni minw ye * ɛrɛzɛn cɛ, u bena o duvɛn min ne batoso luuw kɔnɔ.» Zeruzalɛmukaw, aw ye bɔ! Aw ye bɔ, ka sira bɔ nabagaw ye. Aw ka sira dingɛyɔrɔw datugu. Aw ka kabakuruw walo ka bɔ yen. Aw ka taamasiɲɛ bila siya wɛrɛw ye! Masaba be min fɔra, o bena mɛn fɔɔ diɲɛ daan na ko: «Aw k'a fɔ Siyɔnkaw ye k'u kisibaga be nana. A be nana n'a ka sara ye, a ka baara tɔnɔ fana b'a ɲa.» U bena u wele ko Siya senuman, Masaba ye minw kunmabɔ. U bena i wele ko Madiyadugu, Dugu min labilanin tɛ. Jɔn be nana ten ka bɔ Edɔmu mara la, ka bɔ Bɔsira dugu kɔnɔ ni faniwulen b'a kaan na? Fani ɲanaman b'a kaan na, a b'a yɛrɛ wongora, a taamatɔ, a jigi b'a ka fanga kan. Masaba ko: «Ne lo, ne nana ka kiti tilennin tigɛ ka n ka mɔgɔw kisi.» Mun na i ka fani wulenna i ko * ɛrɛzɛn nɔɔnibaga ta? «Ne ye ɛrɛzɛn nɔɔni n kelen, mɔgɔ si tun te ni ne ye ka bɔ siyaw cɛma. Ne y'u nɔɔni dusudimi fɛ, ne y'u dɔn dimikojugu fɛ. U jii serila ne ka fani kan, ne ka fani bɛɛ wulenna ten. Bari ne tun b'a fɛ ka n mɔnɛ bɔ, ne ka mɔgɔw kunmabɔsan le sera. Ne ye filɛli kɛ, ne ma dɛmɛbaga si ye. Ne kabakoyara bari mɔgɔ ma sɔrɔ min bena n dɛmɛ. N dimikojugu ye barika don n la, ne ye see sɔrɔ. Dusudimi y'a to ne ye siyaw halaki, ne y'u tɔɔrɔ dimikojugu fɛ, ne y'u joli bɔn dugukolo kan.» Ne bena Masaba ka ɲumanya koo fɔ. A ye koo min bɛɛ kɛ anw ye, ne ben'a tanu o kama. A ye koɲuman caaman kɛ Isirayɛlidenw ye a ka makari n'a ka ɲumanyaba kosɔn. A ko: «Sɔbɛ la, u kɛra ne ka jama ye. Deen minw lo, u tena ne janfa.» O la, a kɛra u kisibaga ye u ka tɔɔrɔwaatiw bɛɛ la. A ma mɔgɔ si ci ka na u kisi, ale yɛrɛ le y'u kisi. A b'u kanu, a be makari u la, o la, a y'u kunmabɔ. A y'u ɲun, a y'u ta fɔlɔfɔlɔ tilew bɛɛ la. Nga olu murutira, o ma diy'a ka Nii Senuman ye fewu, o la, a yɛlɛmana ka kɛ u jugu ye, a y'u kɛlɛ. O tuma la, u hakili jigira fɔlɔfɔlɔ tile la. U hakili jigira Masaba ka baarakɛla Musa la. Tigi min y'a ka jama n'u ɲamɔgɔw tigɛ kɔgɔji la, o tigi be min? Min ye a ka Nii Senuman d'u ma, o tigi be min? Ale lo tun be Musa kinibolo fɛ n'a b'a ka sebagaya yirala. Ale lo ye baji cɛtigɛ fila u ɲa ka tɔgɔba sɔrɔ min koo fɔli tena ban. Ale lo y'a kɛ u ye jiba tigɛ i ko soo be tɛmɛna kongokolon kɔnɔ cogo min na, n'a te talon. Masaba ka Nii tun b'u bilara sira lafiɲɛyɔrɔ le, i ko begɛnkulu min be jigira kɔkɛnɛ la. E y'u ka jama bila sira ten ka tɔgɔba sɔrɔ. K'i to i sigiyɔrɔɲuman senuman na sankolo la, i ka filɛli kɛ! I ka kanuyaba, n'i ka fanga be min? I ka hinɛ n'i ka makari tagara min? Ele lo ye an Faa ye. Ibrayima t'anw lɔn do, Isirayɛli t'anw lɔn fana. Ele, Masaba le ye an Faa ye. Ele le ye an kunmabɔbaga ye, kabini tumajan, o le y'i tɔgɔ ye. Masaba, mun na i b'an to yen, an yɔrɔ be taga jaɲa i ka sira la, an dusu be taga gwɛlɛya fɔɔ an te siran i ɲa? Kɔsegi ka na i ka baarakɛlaw kosɔn, i ka jama kosɔn. Jamana min kɛra e ka jama niyɔrɔ ye, o ma to an bolo ka mɛn. An juguw y'i sigiyɔrɔ mafiɲɛya. Kabini tumajan, i ma kɛ an ka masacɛ ye, a kɛra i ko i tɔgɔ yɛrɛ ma la an ka siya kan. Ee! N'i tun ye sankolo faran ka jigi kɔni, kuluw tun bena yɛrɛyɛrɛ i ɲa! I tun bena kɛ i ko tasuma be kalamisɛn jɛnina, i ko a be jii wiliwili cogo min na. I tun bena i yɛrɛ yira i juguw la ten, u k'i lɔn, siyaw tun bena yɛrɛyɛrɛ i ɲa! I ye kabako dɔw kɛ tuma min na, an tun te miiri minw na, i jigira, kuluw yɛrɛyɛrɛla i ɲa. Mɔgɔ si ma deli k'a mɛn, mɔgɔ si ma deli k'a fɔ, mɔgɔ si ɲaa ma deli k'a ye ko batofɛn wɛrɛ be yen, ka ele niin bɔ a la, min b'o ɲɔgɔn kɛ mɔgɔ ye min jigi b'i kan. Mɔgɔ minw be tilenninyako kɛ ni nisɔndiya ye, minw b'i ka sira taama, ka miiri i la, i be olu kunbɛn. A ye! I dimina, bari anw y'a sira i ka bila. N'an y'o fɔlɔfɔlɔsira nunu ta, an bena kisi. Anw bɛɛ nɔgɔnin lo. An ka kɛwaliɲumanw bɛɛ be i ko fani nɔgɔnin. Anw fasara, an ka hakɛw b'an ta ka taga i ko fɔɲɔ. Mɔgɔ si t'i daali tugu, mɔgɔ si te jijara ka nɔrɔ i la yɛrɛ. Bari, e y'i yɛrɛ dogo an na, i y'an to an be halakira an ka kojuguw kosɔn. O n'a ta bɛɛ, ele Masaba le ye an Faa ye. Anw ye bɔgɔmana ye, ele ye dagadilanbaga ye. Anw bɛɛ ye ele bulonɔ ye. Masaba, kana dimi k'a dama tɛmɛ sa! Kana an ka kojuguw to i kɔnɔ tuma bɛɛ. An filɛ sa! An bɛɛ le y'i ka jama ye. I ka dugu senumanw kɛra yɔrɔlakolon ye. * Siyɔn kɛra yɔrɔlakolon ye, Zeruzalɛmu kɛra dusukasiyɔrɔ ye! I batosoɲuman senuman kɛra tasuma ta ye, an faaw tun b'i tanu soo min kɔnɔ. Yɔrɔ minw bɛɛ koo tun ka gwɛlɛ an ma, o bɛɛ halakira. Masaba, i bena nin bɛɛ ye k'a to wa? I bena je k'an maloya ka dama tɛmɛ wa? Masaba ko: «Mɔgɔ minw tun te foyi ɲinina ne fɛ, ne ye n yɛrɛ yira olu la. Mɔgɔ minw tun te ne yɔrɔ ɲinina, ne y'a to olu ye ne ye. Siya min tun te ne daali, n tun y'a fɔ u ye ko: ‹Ne filɛ, ne be nana.› Ne tilera ka n bolo di siya murutinin nin ma, minw be sirajugu kan, n'u b'u yɛrɛ sago kɛra. Koo minw be ne dimi, u be to k'o le kɛ n ɲaa na. U be taga sɔnni kɛ tuuw kɔnɔ, u be wusulanw jɛni sarakabɔyɔrɔ kan min lɔra ni kabakuru ye. U be sigi kaburutuw la, u be si kuluwo kɔnɔ. U be lɛsogo ɲimi, Dumuni min saniyanin tɛ, u b'o lo don u ka minanw kɔnɔ. U be to k'a fɔ ko: ‹Kana gwɛrɛ n la, bari ne saniyanin lo, o be se k'i faga.› O koo nunu be ne dusu gwan i ko tasuma. Heyi! O koo nunu sɛbɛnnin lo ne ɲakɔrɔ dɛ! O la, ne tena je ka to ten. Wajibi fɔɔ ne k'o bɛɛ jurusara bɔ u la. Ne bena n dimi bɔ u la. K'u ka kojuguw, n'u faaw taw jurusara bɔ waati kelen na. Ne Masaba ko ten. U tun be taga wusulanw jɛni kuluw kan, u tun b'u ɲaa don ne la tintinw kan. O la, ne bena u ka kɛwali kɔrɔmanw juru sara u ye.» Masaba ko: «Ni mɔgɔ ye * ɛrɛzɛn sɔrɔ jii be min na, u b'a fɔ ko: ‹Aw kan'a cɛn, bari duvɛn diman bena sɔrɔ a la.› N ben'a kɛ ten n ka baarakɛlaw kosɔn, ne tena u bɛɛ halaki. Ne bena kɔmɔgɔ dɔw bɔ Yakuba la, ne bena u bɔ Zuda la u ka kɛ ne ka kuluw tigiw ye. Ne ye mɔgɔ minw woloma, u bena kɛ olu ta ye. Ne ka baarakɛlaw bena sigi yen. Sarɔn mara bena kɛ begɛnmisɛnw ka dumunikɛyɔrɔ ye, Akɔri kɔkɛnɛ bena kɛ misiw ka lafiɲɛyɔrɔ ye. N bena o kɛ n ka mɔgɔw ye. Ne yɔrɔ ɲinibagaw ye. Nga aw minw banna ne Masaba la, aw minw ɲinɛna ne ka kulu senuman kɔ, ka to ka taga joo Gaadi sɔn ni dumuni ye, ka to ka taga joo Meni sɔn ni duvɛn ɲagaminin ye, ne be aw kɛ murujan ta ye. Aw bɛɛ bena aw kunbiri gwan, u b'aw kaan tigɛ. Bari, ne tun ye weleli kɛ, nga aw m'a laminɛ. Ne tun kumana, aw m'aw tulo malɔ. Aw ye kojugu kɛ ne ɲakɔrɔ. Koo min man di ne ye, aw tora k'o le kɛ. O kama, ne Matigi, Masaba ko: Ne ka baarakɛlaw bena dumuni kɛ, aw bena to kɔngɔ la. U bena minni kɛ, aw bena to minnɔgɔ la. U bena nisɔndiya, aw bena to maloya la. U dusu diyanin bena pɛrɛn, aw dusu kasinin bena kule. Aw nii tɔɔrɔnin bena kasi kosɔbɛ. Ni ne ka mɔgɔw bena mɔgɔ dɔ danga, u bena aw tɔgɔ le wele ka tila k'a fɔ ko: ‹Matigi, Masaba k'i faga.› Nga a bena tɔgɔ wɛrɛ di a ka baarakɛlaw ma. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ko a be duba kɛ jamana kɔnɔ, a bena o kɛ ni Tiɲɛtigi Ala tɔgɔ ye. Ni min ko a bena kali, a bena kali ni Tiɲɛtigi Ala tɔgɔ ye.» Tiɲɛ na, fɔlɔfɔlɔ tɔɔrɔw koo tena to hakili la, u bena tunu ka bɔ n ɲakɔrɔ. Masaba ko: «Ne bena sankolokura, ni dugukolokura dan. Mɔgɔw tena miiri koo tɛmɛninw na tugu, o tena na u hakili la tugu. Ne bena min dan, aw ka nisɔndiya kosɔbɛ tuma bɛɛ o kosɔn. Bari ne bena Zeruzalɛmu kɛ nisɔndiyayɔrɔ ye. A kɔnɔ mɔgɔw bena nisɔndiya kosɔbɛ. Ne bena nisɔndiya Zeruzalɛmu kosɔn, ne dusu bena diya n ka jama kosɔn. Kasikan ni kulekan tena mɛn yen tugu abada! Denɲɛninsanga tena bɔ yen tugu. Ni mɔgɔkɔrɔba min ma se a ka loon ma, o tena sa fewu. Ni min sara k'a sii to saan kɛmɛ, o tigi be jati denmisɛn ye. Ni min sara n'a sii ma saan kɛmɛ bɔ, o be jati dangaden ye. U bena soow lɔ ka sigi u kɔnɔ. U bena * ɛrɛzɛnforow bɔ k'u deen dumu. U tena soow lɔ tugu janko mɔgɔ wɛrɛ be don u la. U tena yiriw tutu tugu janko mɔgɔ wɛrɛ k'u deen dumu. Bari, ne ka mɔgɔw bena sijan sɔrɔ i ko yiriw. Ne ka mɔgɔ wolomaninw bena u ka baara tɔnɔ dumu. U tena sigɛn gwansan tugu, u tena deen wolo min ka kan ka sa joona tugu. U bena kɛ siya ye, ne Masaba yɛrɛ ye barika don min la, olu n'u deenw. Sanni u ka ne wele, o y'a sɔrɔ ne y'u jaabi ka ban. Sanni u ka tila u ka daalili la, o y'a sɔrɔ ne y'u lamɛn ka ban. Kongowulu ni sagaden bena dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ, jara bena biin ɲimi i ko misi. Saaw tena cinni kɛ tugu. Kojugu, walima cɛnni tena kɛ ne ka kulu senuman yɔrɔ si la.» Masaba le ko ten. Masaba ko: «Sankolo ye n ka masasigilan ye, dugukolo ye n seen bilayɔrɔ ye. Aw do bena se ka boon jumɛn lɔ ne ye? Yɔrɔ jumɛn bena kɛ ne ka lafiɲɛyɔrɔ ye? Ne le y'o fɛɛn nunu bɛɛ dan, o bɛɛ ye ne bulonɔ ye. Ne Masaba le ko ten. Mɔgɔ min b'a yɛrɛ majigi, mɔgɔ min dusu b'a jalaki, mɔgɔ min be siran ne ɲa ka sɔn n ka kuma ma, ne b'o tigi le filɛ. Mɔgɔ dɔw be misi saraka ka tila ka adamaden faga. U be saga saraka ka tila ka wulu kuun ci. U be suman saraka bɔ ka tila ka lɛɛ joli bɔn. U be wusulan jɛni ne ye ka tila ka joo sɔn. Mɔgɔ nunu y'a latigɛ k'u b'u yɛrɛ sago kɛ, u be nisɔndiya kojugu nunu la. Ne y'a latigɛ ko n bena u tɔɔrɔ. U be siran koo min ɲa, ne ben'a to o le b'u sɔrɔ. Bari, ne tun ye weleli kɛ, mɔgɔ si m'a laminɛ, ne tun kumana, mɔgɔ si m'a tulo malɔ. U ye kojugu kɛ ne ɲakɔrɔ. Koo min man di ne ye, u tora k'o le kɛ.» Aw minw be siran Masaba ɲa ka sɔn a ka kuma ma, aw y'aw tulo malɔ a ka kuma na. Aw balima minw b'aw kɔniya, n'u b'aw gwɛn ne kosɔn, olu b'a fɔ ko: «Masaba k'a ka setigiya yira, o la, an bena aw nisɔndiyatɔ ye.» Ayiwa, olu le bena maloya. Kumakanba dɔ be bɔra dugu kɔnɔ, kumakan dɔ be bɔra Alabatoso kɔnɔ. Masaba kaan lo. A b'a la k'a juguw sara u ka kɛwaliw la. Sanni a ka tiin ka daminɛ, o y'a sɔrɔ a jigira. Sanni a ka kɔnɔdimi ka daminɛ, o y'a sɔrɔ a ye dencɛ wolo. Jɔn ye nin mɛn ka ye? Jɔn delila ka nin ɲɔgɔn ye? Jamana be sigi loon kelen wa? Jamanadenw be wolo loon kelen wa? O bɛɛ n'a ta, * Siyɔn kɔnɔ dimitɔ, a y'a deenw wolo. «Ne be se k'a to musokɔnɔman b'a ka kalo dafa ka tila k'a bali jigi ma wa? Ne Masaba le ko ten. Ne min b'a to kɔnɔ be sɔrɔ, ne ben'a woloko bali wa?» I ka Ala ko ten. Zeruzalɛmu koo ka di aw minw bɛɛ ye, aw ka nisɔndiya n'a ye, aw k'a kɛ aw ka nisɔndiya sababu ye. Aw minw bɛɛ dusu kasinin tun lo a kosɔn, aw ye nisɔndiya n'a ye kosɔbɛ. O la, aw ben'a siin min fɔɔ ka fa, siin min be mɔgɔ dusu saalo. Aw ben'a sinɲuman diya lɔn kosɔbɛ. Bari, Masaba ko: «N bena na ni hɛrɛ ye Zeruzalɛmu kɔnɔ i ko baji woyotɔ, ka na ni siya wɛrɛw ka nafolow ye i ko baa min fara fɔɔ ka yɛrɛkɛ. Aw bena siin min, u bena aw ta u gɛrɛn na, k'aw nigɛnigɛ u kunbiri kan. Bamuso b'a deen dusu saalo cogo min na, ne bena aw dusu saalo ten. Zeruzalɛmukaw dusu bena saalo. Aw ben'a ye, o bena aw dusu diya. Aw fari bena nugu i ko biin.» Masaba ben'a ka baarakɛlaw dɛmɛ k'a dimi bɔ a juguw la. Jaati! Masaba filɛ nin ye. A be nana tasuma kɔnɔ, a ka kɛlɛkɛwotorow ka teli i ko funufunu. A ben'a dimi bɔ ni fariya ye, a ben'a ɲaa gwan ni tasuma ye. Masaba bena mɔgɔw kiti ni tasuma le ye, a bena murujan le kɛ ka bɛɛ kiti. A bena mɔgɔ caaman faga. Masaba ko: «Minw b'u yɛrɛ saniya ka sɔrɔ ka tugu ɲɔgɔn kɔ ka don tuuw kɔnɔ ka sɔnni kɛ, n'u be to ka lɛsogo ni ɲinansogo ɲimi, ani tanafɛn wɛrɛw, o mɔgɔ nunu bɛɛ bena halaki. Ne b'u ka kɛwaliw n'u ka miiriyaw lɔn. Ne be nana siyaw ni jamanaw bɛɛ lajɛn waasa u ka ne ka nɔɔrɔ ye. «Ne bena taamasiɲɛ bila u cɛma. Minw bena kisi n ka kiti kɔfɛ, n bena olu ci Tarisisi jamana la, ni Puti, ani Ludi, minw be se kalabon na, ni Tubali, ni Yaban ani jii cɛma dugukolo minw be yɔrɔjan, minw ma deli ka ne koo mɛn, u ma deli ka n ka sebagaya ye. U bena n ka sebagaya koo fɔ siya wɛrɛw ye. U bena na n'aw balimaw bɛɛ ye ka bɔ n'u ye siyaw bɛɛ cɛma soow kan, wotorow kɔnɔ, ni sofaliw ni ɲɔgɔmɛw kan, fɔɔ ne ka kulu senuman kan Zeruzalɛmu, k'o kɛ ne boɲafɛn ye. Ne Masaba le ko ten. U bena na n'u ye i n'a fɔ Isirayɛlidenw be na n'u ka boɲafɛnw ye cogo min na minan saniyaninw kɔnɔ ne Masaba ka soo. Ne bena sarakalasebagaw, ni Levi kɔmɔgɔw woloma u cɛma. Ne Masaba le ko ten. «Ne bena sankolokura ni dugukolokura minw dan, olu bena to yen ne ɲakɔrɔ. Aw tɔgɔ n'aw kɔmɔgɔw bena to ne ɲakɔrɔ ten. Ne Masaba le ko ten. Kalokura o kalokura, lafiɲɛlon o lafiɲɛlon, mɔgɔ bɛɛ bena na biri ne ɲafɛ ka ne bato. Ne Masaba le ko ten. Ni mɔgɔw bɔra, minw tun murutira ne ma, u bena olu suuw lalanin ye. Tumu minw bena don u la, olu tena sa. Tasuma min bena u jɛni, o tena faga. U bena kɛ fɛnjugu ye mɔgɔ bɛɛ fɛ.» Sarakalasebaga Zeremi, Ilikiyawu dencɛ ka kuma, ka bɔ Anatɔti, Bɛnzamɛn mara la. Masaba kuman'a fɛ, Amɔn dencɛ Zoziyasi ka masaya saan tan ni sabanan la Zuda mara kunna. O kɔ, Masaba kuman'a fɛ tugu Zoziyasi dencɛ Yoyakimu ka tile la Zuda mara kunna, fɔɔ Zoziyasi dencɛ Sedesiyasi saan tan ni kelennan na masaya la Zuda mara kunna, saan nin kalo duurunan na, Zeruzalɛmukaw minɛwaati la ka taga Babilɔni. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «San'i baa k'i kɔnɔ ta, ne tun b'i lɔn. San'i ka wolo, ne tun y'i woloma k'i kɛ n ta ye, k'i kɛ kira ye siya wɛrɛw cɛma.» Ne y'a fɔ ko: «Aa! Matigi, Masaba ne ye denmisɛn ye dɛ! Ne te se kuma na.» Nga Masaba ko: «I kan'a fɔ ko i ye denmisɛn ye. Bari, ne mana e ci mɔgɔ o mɔgɔ fɛ, i ka taga. Ne mana cii o cii fɔ i ye, i k'a fɔ. I kana siran mɔgɔ si ɲa, bari ne be n'i ye k'i kisi. Ne Masaba le ko ten.» O kɔfɛ, Masaba y'a bolo kɛ ka maga ne daa la k'a fɔ ko: «O la, ne be ne ka kuma don i daa la. A filɛ, bii, ne be see d'i ma siyaw ani masaw kan, janko k'u bɔn, k'u fili, k'u halaki, k'u cɛn, k'u lɔ, k'u tutu.» Masaba ye ne ɲininga ko: «Zeremi, e ɲaa be mun le la?» Ne y'a jaabi ko: «Ne ɲaa be amandiyiri bolo le la, min be den joona.» Masaba ko: «I y'a ye ka ɲa. Bari ne be kɔlɔsili kɛ janko ne ka kuma ka kɛ joona.» Masaba ye ne ɲininga tugu ko: «E ɲaa be mun le la?» Ne y'a jaabi ko: «Ne ɲaa be nigɛdagaba wiliwilitɔ la tasuma kan. A be kɔgɔdugu ɲafan fɛ ka jɛngɛ ka na ne faan fɛ.» O tuma na, Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Kɔgɔdugu ɲafan fɛ le, balawu bena bɔ ka na jamanadenw bɛɛ sɔrɔ. Bari, ne bena kɔgɔdugu ɲafan maraw siyaw bɛɛ wele. Ne Masaba le ko ten. U ka masa kelen kelen bɛɛ bena na u ka masasigilanw bila Zeruzalɛmu dugu dondaw la. U bena wili dugu laminikogo kama, ka wili Zuda mara duguw bɛɛ kama. «Ne bena u ɲaa gwan u ka kɛwalijuguw bɛɛ kosɔn, bari u banna ne la, ka to ka joow sɔn. Olu yɛrɛ bolo ye fɛɛn min dilan, u b'o le bato. Ele kɔni, i k'i cɛ siri. Ne bena min fɔ i ye, i ka wili k'o bɛɛ fɔ u ye. I kana siran u ɲa dɛ! N'o tɛ, ne ben'a kɛ i be siran u ɲa. Ayiwa, bii yɛrɛ, ne y'i kɛ i n'a fɔ dugu barikaman, i n'a fɔ nigɛbere, ni kogo ziralaman jamana bɛɛ kama, ni Zuda mara masaw, n'a ka ɲamɔgɔw, n'a ka sarakalasebagaw ni jamanadenw kama. U bena i kɛlɛ. Nga u tena se i kɔrɔ. Bari ne be n'i ye waasa k'i kisi. Ne Masaba le ko ten.» Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Ta'a fɔ Zeruzalɛmukaw ye ko ne Masaba ko: ‹Kanuya min tun b'aw dusu la aw denmisɛn tuma na, ne hakili b'o la, tuma min na aw tun be ne kanu i ko muso min furula kura ye. Aw tun be ne kɔ kongokolon kɔnɔ, danni te se ka ɲa yɔrɔ min na. Isirayɛlidenw, aw tun kɛra ne Masaba ta ye, i ko sɛnɛfɛn deen fɔlɔw. Ni mɔgɔ o mɔgɔ tun y'o dumu, o tigi tun be jalaki, sɛgɛn tun be o tigilamɔgɔ sɔrɔ. Ne Masaba le ko ten.› » Yakuba ka somɔgɔw, aw ka mɛnni kɛ Masaba fɛ, Isirayɛli ka somɔgɔw bɛɛ. Masaba ko: «Aw faaw ye jalakiyɔrɔ jumɛn ye ne la fɔɔ ka ban ne la, ka tugu fɛɛn fufafuw kɔ, fɔɔ olu yɛrɛ nana kɛ fɛɛn fufafuw ye? U ma u yɛrɛ ɲininga ko: ‹Masaba min y'an bɔ Ezipiti jamana la, ka bila an ɲa kongokolon kɔnɔ, jamana lakolon, dingɛkolon yɔrɔ nin, yɔrɔ janin, jamanajugu, mɔgɔ si te tɛmɛ yɔrɔ min na, mɔgɔ si siginin te yen, o Masaba nin be min?› K'a sɔrɔ ne nana n'aw ye nɛɛma jamana kɔnɔ, waasa aw k'o yɔrɔ fɛnɲumanw diya bɔ. Nga aw dontɔ yen, aw ye ne ka jamana nɔgɔ. Ne be tigiya kɛ jamana min na, aw y'o kɛ yɔrɔ goman ye. Sarakalasebagaw ma u yɛrɛ ɲininga ko: ‹Masaba be min?› Sariya lɔnbagaw ma ne lɔn. Ɲamɔgɔw murutira ne ma. Kiraw kumana * Baali tɔgɔ la, u tugura fɛɛn fufafuw kɔ. O le kosɔn, ne bena aw jalaki tugu. Ne bena aw kɔmɔgɔw jalaki. Ne Masaba le ko ten. Aw ka taga kɔlɔsili kɛ Kitimu mara la, aw ka mɔgɔw ci ka taga ɲiningali kɛ ka ɲa Kedari mara la, k'a filɛ n'u be aw ta ɲɔgɔn kɛ: Siya jumɛn b'a ka batofɛnw yɛlɛma? K'a sɔrɔ batofɛn ɲanamanw yɛrɛ tɛ. Nga ne ka mɔgɔw y'u kunkɔrɔtabaga falen ni fɛɛn fufafuw ye. O le kosɔn, sankolokɔnɔfɛnw ka kabakoya, ani ka muruku siranya bolo. Ne Masaba le ko ten. Bari ne ka mɔgɔw ye kojuguba fila le kɛ: U banna ne la, ne min ye ɲanamaya jii bɔyɔrɔ ye. U tagara jii marayɔrɔw sogi u yɛrɛ ma, woo be minw na, jii te se ka to minw kɔnɔ. Isirayɛlidenw ye jɔɔnw ye wa? Walima u wolola jɔnya soo kɔnɔ wa? Mun na u minɛna kɛlɛyɔrɔ la? Jaraw ŋunanna olu kama kosɔbɛ. U y'u ka jamana halaki, u ka duguw jɛnina, u lakolon lo. Hali Manfisikaw ni Tapanɛkaw y'aw kuun li. Aw yɛrɛ le m'o ɲini wa? Bari aw banna ne Masaba aw ka Ala la. K'a sɔrɔ ne le tun b'aw bilara sira. Ayiwa, mun na aw be taga Ezipiti janko ka Nili baji min? Mun na aw be taga Asiri jamana la janko ka Efarati baji min? Aw ka juguya sara k'aw ɲaa gwan, aw ka tilenbaliya sara k'aw tɔɔrɔ. Aw k'a ye k'a faamu ko n'aw banna ne Masaba aw ka Ala la, n'aw te siran ne ɲa tugu, k'o bena kɛ tɔɔrɔ ni dusukasi ye aw fɛ. Ne Matigi, Masaba, Setigi le ko ten.» Masaba ko: «Isirayɛlidenw, kabini waatijan, aw murutira ne ma, k'an ka bɛɛn cɛn. Aw y'a fɔ ko: ‹An tena sɔn jɔnya la tugu.› K'a sɔrɔ, kulujan o kulujan, ani yiritu o yiritu, aw be kakalaya kɛ. K'a sɔrɔ ne tun y'aw tutu tuma min na, aw tun be i ko * ɛrɛzɛnsun ɲanaman. A do kɛra di aw yɛlɛmana ka kɛ ɛrɛzɛnsunkolon ye? Hali n'aw kora ni sigɛn ye ka safuna mɔ kosɔbɛ, o tena aw ka kojugu nɔɔ bɔ ne ɲakɔrɔ. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Aw be se k'a fɔ cogo di ko: ‹An ma nɔgɔ dɛ! An ma tugu * Baali kɔ dɛ!› Aw ye min kɛ lɛɛ la, aw k'o filɛ. Aw ka sɔn aw ka kɛwaliw ma. Aw tun be i ko ɲɔgɔmɛmuso min be boliboli faan bɛɛ la. Aw tun be i ko kongofali, min delila kongokolon na. N'a yɛlɛtuma sera, a be fɔɲɔ fɛ. Jɔn le bena se k'a bali a nigɛlako la? Ni cɛman min b'a fɛ, baasi t'a la. A b'a sɔrɔ joona a yɛlɛtuma na. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, n'o tɛ, aw seen lakolon bena taama. Aw kaan kɔrɔla bena ja. Nga, aw ko: ‹Ayi, kana i yɛrɛ sigɛn. An kɔni be lonanw ka batofɛnw le fɛ, an do bena boli u kɔ.› Ni soon minɛna, a be maloya cogo min na, o cogo kelen na, Isirayɛlidenw bena maloya. Olu n'u ka masaw, n'u ka ɲamɔgɔw, n'u ka sarakalasebagaw, an'u ka kiraw, minw bɛɛ b'a fɔ yirikuru ye ko: ‹Ele lo ye ne faa ye.› Minw b'a fɔ kabakuru ye ko: ‹Ele le y'a kɛ ne nana diɲɛ na.› U ma u ɲaa sin ne ma, u y'u kɔɔ le sin. Nga u ka tɔɔrɔ waati la, u be kule ne ma k'a fɔ ko: ‹Wili k'an kisi!› Aw ye joo minw dilan, olu be min? N'u be se, u ka wili k'aw kisi tɔɔrɔwaati la kɛ. Bari, Zuda mara mɔgɔw, aw ka joow ka ca i ko aw ka duguw. Mun na aw be ne jalaki la? Aw bɛɛ murutira ne ma. Ne Masaba le ko ten. «Ne y'aw bugɔ, nga o ma foyi ɲa. Aw ma sɔn o kololi ma. Aw ka murujanjanw ye kiraw faga i ko jara fariman. Aw bii mɔgɔw, aw ka mɛnni kɛ ne Masaba ka kuma na. O tuma, ne kɛra siranfɛn ye, i ko kongokolon Isirayɛlidenw fɛ wa? Walima dibiyɔrɔ? Mun na ne ka mɔgɔw b'a fɔ ko: ‹An kɛra an yɛrɛ ta ye. An tena segi e ma tugu›? Sunguru be se ka ɲinɛ a ka masirifɛnw kɔ wa? Kɔnyɔmuso be ɲinɛ a ka cɛsirinan kɔ wa? Nga ne ka mɔgɔw ɲinɛna ne kɔ kabini tumajan. Haan! Aw do ye kanuya siraɲuman ta dɛ! Kojugu le kɛra aw delilako ye. Fantan jalakibaliw joli b'aw ka faniw dagolo kan. K'a sɔrɔ aw ma bari u si la soɲali kɛyɔrɔ la aw fɛ. O bɛɛ n'a ta, aw b'a fɔ ko: ‹An jalakinin tɛ, a kana dimi ne kɔrɔ tugu.› Ayiwa, ne b'aw kiti, bari aw y'a fɔ ko aw ma kojugu si kɛ. Mun na aw be teliya k'aw ka sira bila ten? Ezipitikaw bena maloya bila aw la, i ko Asirikaw y'aw maloya cogo min na. Aw bena aw bolo fila le bila aw kuun na ka bɔ yen. Bari aw y'aw jigi la minw kan, ne Masaba banna olu la, aw te se ka taga ɲa n'olu ye. «Ni cɛɛ y'a muso furu sa, n'a fana tagara furu cɛɛ wɛrɛ ma, cɛɛ fɔlɔ nin be se ka segi ka ta'a minɛ tugu wa? Ayi, o bena jamana nɔgɔ. Isirayɛlidenw, aw minw ye kakalaya kɛ ni fɛɛn caaman ye, aw be tila k'a fɔ ko aw bena segi ne fɛ tugu wa? Ne Masaba le ko ten. Aw k'aw ɲaa kɔrɔta ka kulujanw filɛ, u jumɛn be yen n'aw ma kakalaya kɛ yen? Aw tun be sigi siradaw la k'aw ka kakalaɲɔgɔn kɔnɔ, i ko Arabu be sigi kongokolon kɔnɔ cogo min na. Aw ye jamana nɔgɔ n'aw ka tilenbaliya, n'aw ka kakalaya ye. O la, sanji te nana tugu. Nga aw y'aw ɲaa ja i ko kakalamuso, aw yɛrɛ ma maloya. Nga sisan, aw te nin ye n'aw be kulera ne nɔɔ fɛ wa? K'a fɔ ko: ‹An Faa, an denmisɛn waati teri lo. A ka dimi te ban wa? A bena o mara fɔɔ tuma bɛɛ wa?› Aw b'o le fɔ, k'a sɔrɔ aw be tugu ka kojugu kɛ.» Masaba y'a fɔ ne ye Zoziyasi ka masaya tile la ko: «Isirayɛli mara mɔgɔ tilenbaliw ye min kɛ, i y'o ye kɛ. A ka mɔgɔw tun tagara kulujanjanw bɛɛ kan, ani yirituw kɔnɔ ka kakalaya kɛ. Ne tun b'a fɔra n yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹N'a tilara o bɛɛ la, a ben'a ɲaa yɛlɛma n faan fɛ.› Nga, a ma o kɛ fewu. A balimamuso Zuda janfamɔgɔ nin y'o ye. Ne ye Isirayɛli mara mɔgɔ tilenbaliw ka furu sa, u ka kakalaya bɛɛ kosɔn. A balimamuso Zuda mara janfamɔgɔ nin y'a ye, o bɛɛ n'a ta, a ma siran. Ale fana tor'a ka kakalaya la. Isirayɛli mara mɔgɔw ye kakalaya kɛ ka kabakuru ni lɔgɔw sɔn joow ye, u yɛrɛ ma maloya, o sababu la, jamana nɔgɔra. O bɛɛ kɔ, a balimamuso Zuda mara janfamɔgɔ nunu ma u ɲaa sin ne ma n'u kɔnɔ bɛɛ ye. U y'o kɛ ni kɔnɔfin ye. Ne Masaba le ko ten.» Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Isirayɛli mara mɔgɔ tilenbali nunu fana bele ka fisa ni Zuda mara janfamɔgɔ nunu ye. Taga wango la kɔgɔdugu ɲafan fɛ ko: Isirayɛli mara mɔgɔ tilenbaliw, sɔn ne ma. Ne Masaba le ko ten. Ne tena n ɲaa sisi aw ma tugu, bari, ne ye makaritigi ye. Ne Masaba le ko ten. Ne diminin tena to kudayi. Aw ka sɔn aw filiyɔrɔ ma: Aw murutira ne Masaba aw ka Ala ma. Aw tun bolibolila lonanw ka joow kɔ yirituw bɛɛ kɔrɔ. O la, aw ma mɛnni kɛ ne fɛ. Ne Masaba ko ten. «Deen tilenbali nunu! Aw ye sɔn ne ma. Ne Masaba le ko ten. Bari, ne le ye aw tigi ye. Ne bena mɔgɔ kelen bɔ dugu dɔ la, ka fila bɔ fadenyabolo dɔ la, ka na n'aw ye * Siyɔn dugu kɔnɔ. Ne bena ɲamɔgɔɲumanw di aw ma ne yɛrɛ sago la. Minw bena janto aw la ni lɔnniya ni hakilitigiya ye. «N'aw nana buguya kosɔbɛ jamana kɔnɔ tuma min na, ne Masaba le ko ten. U tena Masaba ka layidu taamasiɲɛ kɛsu koo fɔ tugu. U tena miiri a la tugu, u hakili tena jigi a la tugu. U mako tena kɛ a la tugu, u ten'a bɔɲɔgɔnko wɛrɛ dilan tugu. O tuma na, u bena Zeruzalɛmu wele ko: ‹Masaba ka masasigilan.› Siyaw bɛɛ bena na ɲɔgɔn lajɛn Zeruzalɛmu, janko ka ne Masaba tɔgɔ boɲa. U tena u jaa gwɛlɛya ka tugu u ka miirijuguw kɔ tugu. O tuma na, Zuda ni Isirayɛli mara mɔgɔw bena jɛn ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan jamana fɛ ka na nin jamana nin kɔnɔ, ne ye min di u faaw ma. «Ne tun y'a fɔ n kɔnɔ ko: ‹Ne bena aw jati n dencɛw cɛma, ka jamanaɲuman di aw ma, min ka ɲi ni siyaw bɛɛ sigiyɔrɔw ye.› Ne tun ko: ‹Aw bena ne wele ko aw Faa. Ko aw tena bɔ ne kɔ tugu.› Nga, aw Isirayɛlidenw ye ne janfa, i ko muso b'a cɛɛ janfa cogo min na. Ne Masaba le ko ten.» Mankan dɔw be wilila kulujanw kunna, Isirayɛlidenw kasikan n'u daalilikan lo. Bari, u ye sirajugu ta ka ɲinɛ ne Masaba u ka Ala kɔ. «Deen tilenbali nunu! Aw ye segi. Ne bena aw dɛmɛ ka tilenbaliya dabila.» Tiɲɛ na, an be nana i fɛ, bari e le ye Masaba ye, an ka Ala. Tiɲɛ na, kuluw kan fɛɛnw n'a mankanw bɛɛ ye fuu ye. Sɔbɛ la, Isirayɛli ka kisili be bɔ Masaba an ka Ala le fɛ. * Baali sɔnko ye an faaw ka baara tɔnɔ bɛɛ cɛn kabini an denmisɛnman, u ka begɛnw bɛɛ, ani u deen cɛman ni musomanw. An ka kan ka maloya k'an kuun surun. Bari, an ye Masaba an ka Ala hakɛ ta, anw, n'an faaw, kabini an denmisɛn tuma fɔɔ ka n'a bila bii la. An ma mɛnni kɛ Masaba an ka Ala fɛ. «Isirayɛlidenw, n'aw kɔsegira ne ma, ne Masaba le ko ten, n'aw y'aw ka joow fili ka bɔ ne ɲakɔrɔ, n'aw te yaalayaala aw kunfɛ tugu, n'aw kalila ne Masaba tɔgɔ la, hɔrɔnya, ni tilenninya la, ne Masaba bena siyaw ta ɲa, u bena kunkɔrɔta sɔrɔ ne kosɔn.» Masaba b'a fɔra Zeruzalɛmukaw, ni Zuda mara mɔgɔw ye ko: «Aw ka forokura waga sasa aw yɛrɛ ye, aw kana foyi dan biin na. Zeruzalɛmukaw, ni Zuda mara mɔgɔw, miirijugu min b'aw dusu la, aw k'o bɔ yen ka kɛ Masaba taw ye. Aw ka kojugu miiri bɔ aw dusu la. N'o tɛ, n dusu bena dimi, a do bena kɛ i ko tasuma aw ma mɔgɔ si tena se ka min faga, aw ka kɛwalijuguw kosɔn. «Aw ka nin wango la Zuda mara la, aw k'a to Zeruzalɛmu k'o mɛn, aw ka buru fiyɛ jamana kɔnɔ, aw k'aw kaan kɔrɔta k'a fɔ ko u ka lajɛn, an ka taga dugu barikamanw kɔnɔ! K'u ka taamasiɲɛ dɔ kɔrɔta * Siyɔn sanfɛ. K'u ka boli, u kana lɔ. Bari ne bena balawu ci ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ, halakiliba lo.» Jara bɔr'a layɔrɔ la, siyaw halakibaga ye taama daminɛ. A bɔr'a ka sigiyɔrɔ la, waasa ka na aw ka jamana kɛ tomo ye. A bena aw ka dugubabaw halaki k'o mɔgɔw ban. O la sa, aw ka dusukasifaniw don aw kaan na, ka kasi ka ŋunan, bari, Masaba diminin be an kɔrɔ kosɔbɛ halibi. Masaba ko: «O loon na, masacɛ ni ɲamɔgɔ tɔw tena jagwɛlɛya sɔrɔ. Sarakalasebagaw bena kabakoya, kiraw kɔnɔ bena gwan.» O la, ne ko: «Ee! Matigi, Masaba, o tuma na, i ye siya nin ni Zeruzalɛmu nigɛ kɛ? E tun y'a fɔ ko: ‹Aw bena hɛrɛ sɔrɔ›, nga murujan do be sera an nii ma!» O waati la, u ben'a fɔ siya nin ani Zeruzalɛmukaw ye ko: «Fɔɲɔ gwanninman dɔ be nana ka bɔ kulujanw kan, kongokolon kɔnɔ. A be nana n ka mɔgɔw kan, suman fiyɛta tɛ. Fɔɲɔba lo, n be bɔra n'a ye yanfɛ. Sisan, ne yɛrɛ le bena kiti tigɛ u kan.» A natɔ filɛ i ko sankabaw! A ka wotorow be i ko sanfɔɲɔ. A ka soow ka teli ni sɛgɛn ye. Bɔnɛ ye anw ta ye, an ta cɛnna. Zeruzalɛmu, i dusu saniya ka miirijuguw dabila waasa i ka kisi. I bena o to i kɔnɔ fɔɔ tuma jumɛn? Bari u be wango lara kabini Dan mara la, balawu ŋunuŋunuko be mɛnna kabini Efarayimu kulu kan. «Aw k'a fɔ siyaw ye, aw ka Zeruzalɛmu lasɔmi ko duguminɛla dɔw be nana ka bɔ jamanajan la, u be kulera ka na Zuda mara duguw kama. U ye Zeruzalɛmu lamini i ko forokɔlɔsibagaw b'a kɛ cogo min na. Bari, a murutira ne ma. Ne Masaba le ko ten. I taamacogo n'i ka kɛwaliw le y'o lase i ma. I ka juguya sara lo. Tiɲɛ lo, a ka gwɛlɛ, a b'i dusu cɛn kosɔbɛ.» Kɔnɔgwan, o kɔnɔgwan! Tɔɔrɔ be n kan. N dusu tɔɔrɔnin be! N kɔnɔ gwannin lo, n te se ka je. Bari, ne ye buru fiyɛkan mɛn, kɛlɛdenw pɛrɛnkan. U b'a fɔra ko bɔnɛ o bɔnɛ, jamana bɛɛ halakira. N ka soow bɛɛ cira ɲatugu n'a yɛlɛ cɛ. Fɔɔ tuma jumɛn ne bena to ka kɛlɛkɛtaamasiɲɛ ye ani ka buru fiyɛkan mɛn? «Ne ka mɔgɔw ye nalomanw ye, u te ne lɔn. Hakilitanw lo, u te foyi faamu. U be se kojugukɛ dama le la, u te koɲumankɛ lɔn.» Ne ye dugukolo filɛ, a labɛnnin tɛ, a lakolon lo. Ne ye sankolo filɛ, yeelen t'a la tugu. Ne ye kuluw filɛ, u be yɛrɛyɛrɛla, tintinw bɛɛ be yuguyugura. Ne ye filɛli kɛ, mɔgɔ tun te yen tugu. Hali kɔnɔw, u bɛɛ tununa. Ne ye filɛli kɛ, yiri yɔrɔw kɛra yɔrɔlakolonw ye, o yɔrɔ duguw bɛɛ cɛnna Masaba dimikojugu fɛ. Masaba y'a fɔ ko: «Jamana bɛɛ bena cɛn, nga n ten'a halaki pepewu. O kama, dugukolo bena kɛ sanga la, sankolo bena dibi. Bari, ne kumana, n tena bɔ n ka kuma kan. Ne y'o latigɛ ka ban, n te segi kɔ fana.» Dugu mɔgɔw bɛɛ be bolila sotigiw ni kalatigiw ka mankan ɲa. U be boli ka don tuuw kɔnɔ, ka yɛlɛ faraw kan. O ye dugu bɛɛ labila. Mɔgɔ te dugu kɔnɔ tugu. Fɛɛn halakinin, i bena mun le kɛ? Hali n'i be dakamanafaniw le don, ka sanu masirifɛnw don, ka kale la i ɲaa na, e b'i yɛrɛ lalagara fu. I ka ɲamɔgɔcɛw mako t'i la, u b'i ka saya le fɛ. Tiɲɛ na, ne be kulekan dɔ mɛnna, i ko muso jigibagatɔ ta. Ne be ŋunankan dɔ mɛnna, i ko muso min b'a ka jigiko fɔlɔ kɛra. * Siyɔnkaw kasikan lo, u ninakili degunna, u b'u bolow fɛnsɛnna. U ko: «We! An ta cɛnna! An be halakira mɔgɔfagalaw bolo!» «Aw ka Zeruzalɛmu dugu yaala, k'a filɛ, ka kɔlɔsili kɛ. Aw ka filɛli kɛ a forobayɔrɔw bɛɛ la. Ni aw ye mɔgɔ kelen sɔrɔ yen min tilennin lo, min b'a fɛ a ka koo ka tilen, ne be yafa Zeruzalɛmu ma. Ne Masaba le ko ten. Hali n'u be to k'a fɔ u ka kalili la ko: ‹Masaba kosɔn›, u be kali k'a la galon le kan.» Masaba, e b'a fɛ i ɲaa ka la tiɲɛ le kan kɛ? E y'u tɔɔrɔ, nga o ma kɛ foyi ye u fɛ. E y'u halaki, nga u ma sɔn ladili ma. U y'u tulo gwɛlɛya i ko fara, u banna ka segi e ma. Ne tun y'a fɔ n kɔnɔ ko: «Nunu ye fantanw ye, u be koo kɛ u kunfɛ. Bari, u ma Masaba ka sira lɔn, u ka Ala be min fɛ, u m'o lɔn. O la, n bena taga mɔgɔbabaw fɛ, ka kuma ni olu ye. Olu kɔni be Masaba ka sira lɔn, u ka Ala be min fɛ, u b'o lɔn.» Nga olu fana tun murutinin lo. U ma sɔn ka kolo Ala ye. O kama, jara be bɔ tuba kɔnɔ k'u faga, kongowulu be bɔ kongo la k'u halaki, waraninkala dogora u ka dugu kɔrɔ, ni mɔgɔ o mɔgɔ bɔra, a b'o tigi faranfaran. Bari u ka murutiko cayara, u ka tilenbaliya ye barika sɔrɔ. Zeruzalɛmu, ne bena yafa i ma ka la mun kan? I deenw banna ne la, ka to ka kali joow kan. Ne tun y'u makoyafɛnw bɛɛ d'u ma, O n'a ta bɛɛ, u be tila ka kakalaya kɛ. U fanin lo sungurubabaw ka soow kɔnɔ. U kɛra i ko soo kɔgɔninw, u yɛlɛtuma na, o kelen kelen bɛɛ b'u nunfiɲɛ bɔ u tɔɲɔgɔnw ka musow nɔɔ fɛ. Ne man kan ka wili u kama o kosɔn wa? Ne Masaba le ko ten. Ne man kan ka n mɔnɛ bɔ o siya nin ɲɔgɔn na wa? «U ka don a ka * ɛrɛzɛnforow la ka halakili kɛ. Nga aw kana o cɛn pepewu. Aw ka ɛrɛzɛn bolow tigɛ. Bari, ne Masaba ta tɛ. Tiɲɛ na, u ye ne janfa yɛrɛ le, Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw.» Masaba le ko ten. U banna Masaba la, k'a fɔ ko: «A te se ka foyi kɛ! Kojugu si tena an sɔrɔ, murujan ni kɔngɔ tena an sɔrɔ. Kiraw be i ko fɔɲɔ, u ka kuma te Ala ka kuma ye. U be min fɔ, o ka se u yɛrɛ ma!» O la, Masaba, Setigi Ala ko: «U kumana ten minkɛ, ne ka kuma min be e Zeremi daa la, n bena o kɛ tasuma ye, ka olu kɛ lɔgɔsiri ye k'a jɛni. Ne bena siya dɔ bila ka bɔ fɔɔ yɔrɔjan ka na aw Isirayɛlidenw kama. Ne Masaba le ko ten. Siya min lo, a fanga te ban, a buruju bɔyɔrɔ ka jan. Aw t'u ka kaan mɛn, u be min fɔ, aw t'o faamu. U ka toon ye kaburu dayɛlɛnin le ye, u bɛɛ kɛra kɛlɛdenŋanaw ye. U bena aw ka sumanw, n'aw ka dumuni bɛɛ dumu, k'aw deenw n'aw ka begɛnw bɛɛ halaki, k'aw ka ɛrɛzɛnsunw, ni toroyiriw bɛɛ cɛn. Aw jigi be aw ka dugu barikama minw kan, u bena o halaki ni murujan ye. «O n'a ta bɛɛ, n tena aw sii ban o loon na. Ne Masaba le ko ten. N'o ye ɲinigali kɛ tuma min na ko: ‹Mun na Masaba an ka Ala ye nin bɛɛ kɛ anw na ten?› E k'u jaabi ko: ‹Aw banna aw ka Ala la ka siya wɛrɛw ka joow sɔn aw yɛrɛ ka jamana kɔnɔ cogo min na, o cogo kelen na, aw bena baara kɛ siya wɛrɛw ye jamana wɛrɛ la min t'aw ta ye.› «Aw ka nin wango la Yakuba kɔmɔgɔw cɛma, aw k'a to a ka mɛn Zuda mara la, aw k'a fɔ ko: ‹Siya hakilitan faamubali, ɲaa b'aw fɛ, nga aw te yeli kɛ, tulo b'aw fɛ, nga aw te mɛnni kɛ. O tuma na, aw tena siran ne ɲa wa? Ne Masaba le ko ten. Aw tena yɛrɛyɛrɛ ne ɲa wa? Ne min ye kɔgɔji daan bɔ ni cɛncɛn ye, a tena tɛmɛ o daan nin kan abada. Kɔgɔji be funu ka funu, nga a tena tɛmɛ o daan nin kan.› Nga siya nin mɔgɔw ye tulogwɛlɛnw ye, mɔgɔmurutininw lo. U be ne ka sira bila ka taga. U yɛrɛ m'a fɔ u kɔnɔ ko: ‹An ka siran Masaba an ka Ala ɲa. Ale min be sanji fɔlɔ n'a laban di a diwaati la, ka suman tigɛwaati di.› Ɲagamini donna o la aw ka kɛwalijuguw kosɔn, aw ka kojuguw y'aw bali ka fɛnɲumanw sɔrɔ. Bari, mɔgɔjuguw be ne ka siya cɛma, u birinin be i ko donsow. U be jaanw la, ka mɔgɔw minɛ n'o ye. Sansaran be fa cogo min na kɔnɔw la, u ka soow fanin be ten ni namarafɛnw ye. O seen fɛ le, u be kɛ nafolotigiw ni mɔgɔbabaw ye. U ka bonbon, u be manamana! U ɲɔgɔn te yen juguya la. Falatɔ ka kan ni min ye, u t'o d'a ma. Nga olu ka koow le be yiriwa. Dɛsɛbagatɔw ka kan ni min ye, u t'o kɛ. Ne man kan k'u kɛlɛ o kosɔn wa? Ne Masaba le ko ten. Ne man kan ka n mɔnɛ bɔ o siya nin ɲɔgɔn na wa? Kojugu, koo dagabali be kɛra jamana kɔnɔ. Kiraw be galonkiraya kɛ, sarakalasebagaw b'o ka nafa dɔrɔn le ɲinina. O le ka di ne ka mɔgɔw ye. Nga aw bena mun kɛ a laban na?» «Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw, aw ye boli ka bɔ Zeruzalɛmu kɔnɔ! Aw ka buru fiyɛ Tekowa, ka taamasiɲɛ dɔ wili sanfɛ ka lɔ Bɛtikɛrɛmu kunna! Bari bɔnɛ bena bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ, halakiliba lo. Ee! * Siyɔn, duguɲuman nin, a ta cɛnna. Masacɛ dɔw be nan'a kama n'u ka kɛlɛdenw ye. U y'u ka fanibuguw lɔ k'a lamini. Bɛɛ be sigi a sagolayɔrɔ la. «Aw k'aw yɛrɛ labɛn a kama! Aw ye wili an ka ta'a kɛlɛ tilegwan fɛ! Ee! An kunna man di, tile be banna kelen, dibi be donna! Aw ye wili an ka ta'a kɛlɛ sufɛ, k'a ka bonɲumanw ci!» Masaba, Setigi b'a fɔra ko: «Aw ka yiriw tigɛ ka yɛlɛyɔrɔw dilan Zeruzalɛmu kama. Dugu lo min ka kan ni ɲagwan ye, tɔɲɔli dɔrɔn lo b'a kɔnɔ. Jii be bɔ jibɔyɔrɔ la cogo min na, a ka juguya be kɛ ten. Fariya ni cɛnni dama kibaru le be mɛn a faan bɛɛ la. Tuma bɛɛ ne ɲaa be tɔɔrɔ ni jolidaw le ye. Zeruzalɛmu, sɔn ladili ma, n'o tɛ, ne bena n kɔɔ di i ma, k'i kɛ kasiyɔrɔ ye, mɔgɔ te se ka sigi yɔrɔ min na.» Masaba, Setigi ko: «Isirayɛli tɔɔ min tora, u bena olu fɛfɛ i ko mɔgɔ be * ɛrɛzɛn fɛfɛ cogo min na a tigɛtuma na. I bolo bɔ tugu ka fɛfɛli kɛ i ko mɔgɔ min be ɛrɛzɛn fɛfɛ.» Ne ka kan ka kuma jɔn le fɛ k'a lasɔmi? Jɔn be sɔn ka ne lamɛn? U tulo gwerennin lo, u te se ka mɛnni kɛ. U be yɛlɛ Masaba ka kuma na, a nigɛ dɔɔni yɛrɛ t'u la. Masaba ka dimi be ne dusu la haali, ne te sera k'a muɲu tugu. «O dimi bɔ denmisɛnw na bɔlɔn kɔnɔ, ani kanbelenw ka jɛnkulu la. Cɛɛw ni musow bena minɛ a la, cɛkɔrɔbaw, sijantigiw bena minɛ a la. U ka soow, u ka forow n'u ka musow bena kɛ mɔgɔ wɛrɛw ta ye, tuma min na n bena n bolo wili jamanadenw kama. Ne Masaba le ko ten. Denmisɛn ni mɔgɔkɔrɔbaw bɛɛ b'u ka tɔnɔ dɔrɔn le ɲinina. Kiraw ni sarakalasebagaw bɛɛ be namara le kɛ. U ma u dɔgɔ don ne ka mɔgɔw ka tɔɔrɔko la. U tora k'a fɔ ko: ‹Hɛrɛ o hɛrɛ.› K'a sɔrɔ hɛrɛ te yen. O tun ka ɲi ka maloya u ka kɛwalijuguw kosɔn, nga u ma maloya haali dɔɔni, u te maloya lɔn tugu. O kama, u bena kɛ halakininw cɛma, u bena u yɛrɛ sɔrɔ duguma, tuma min na ne bena u ɲaa gwan.» Masaba le ko ten. Masaba ko: «Aw ye lɔ siraw kan ka filɛli kɛ. Aw ka ɲiningali kɛ sirakɔrɔw koo la. Aw ye siraɲuman ɲini k'ale taama, aw bena lafiya sɔrɔ. Nga u y'a fɔ ko: ‹An tena ale ta.› Ne ye kɔlɔsilikɛbagaw bila aw ye k'aw lasɔmi: Aw k'aw tulo malɔ buru fiyɛkan na! Nga aw y'a fɔ ko: ‹An tena an tulo malɔ.› O kama, aw siya wɛrɛw k'aw tulo malɔ. Jama, aw k'a lɔn fɛɛn min bena u sɔrɔ. Diɲɛ mɔgɔw bɛɛ k'a mɛn: Ne bena bɔnɛ lase siya nin ma u ka miirijuguw kosɔn. Bari u ma sɔn ka mɛnni kɛ ne ka kuma la, u banna ne ka sariya la. Ne bena mun kɛ n'o ka wusulanw ye? Minw bɔra Saba jamana la, ani yiri kasadiman min be bɔ jamanajan la. Aw ka saraka jɛnitaw man di ne ye fewu, aw ka sarakaw te n dusu diya.» O kama, Masaba ko: «N bena sentalonfɛnw bila u ɲa, faaw n'u deenw bena talon o la ɲɔgɔn fɛ, ni sigiɲɔgɔnmanw ani terimanw. U bena halaki.» Masaba ko: «Siya dɔ natɔ filɛ nin ye ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ. Siyaba lo, u wilila ka bɔ diɲɛ daan na. Kalaw ni tamanw b'u bolo, u ka fari, u te hinɛ fewu. U mankan be i ko jiba ta, u yɛlɛnin be soow kan. U jɛnnin be i ko mɔgɔ kelen, u labɛnnin lo ka na e * Siyɔn kɛlɛ.» An y'o kibaru mɛn, an fari bɛɛ fagara. Dusukasi y'an sɔrɔ, an be tɔɔrɔla i ko tintɔ. Aw kana bɔ ka taga kongo la, aw kana taga siraw kan dɛ. Bari muruw be aw juguw fɛ, mɔgɔw jaa be tigɛ faan bɛɛ. «Ne ka mɔgɔw, aw ka dusukasifani don aw kanna, ka kolonkolon bugurigwɛ kɔnɔ. Aw ka sanga kɛ i ko mɔgɔ min dencɛ kelen le sara. Aw ye kasi kosɔbɛ bari yanni dɔɔni an halakibagaw bena na». «Zeremi, ne y'i kɛ i ko nigɛ sɛgɛsɛgɛbaga, i ka ne ka mɔgɔw sɛgɛsɛgɛ, waasa k'u ka kɛwaliw lɔn.» U bɛɛ kɛra mɔgɔmurutininw yɛrɛ le ye, u be galon la mɔgɔ kan k'a tɔgɔ cɛn. U dusu be i ko zira, ani nigɛ, u bɛɛ ye cɛnnikɛlaw ye. Numu ka tafiyɛnan be nigɛ fiyɛra waasa k'a gwan k'a nɔgɔ bɔ. Numucɛ be nigɛ yelen ko a b'a nɔgɔ bɔ, a ka baara be kɛ gwansan, a nɔgɔ tena bɔ ka ye. U tɔgɔ le ko Warigwɛ nafabali. Bari, u kɛra nafabaliw ye Masaba fɛ. Masaba kumana ne Zeremi fɛ ko: «Taga lɔ n ka soo daa la ka kuma nin wango la: ‹Aw Zuda mara mɔgɔ minw bɛɛ be don ni daa nunu ye ka Masaba bato, aw bɛɛ ka tulo malɔ ne ka kuma la. Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko aw ka yɛlɛmani don aw taamacogo n'aw ka kɛwaliw la, k'o la, ale ben'a to aw be sigi jamana nin kɔnɔ. Aw kana aw yɛrɛ nigɛ ni namarakuma ye ka to k'a fɔ ko: Yan ye Masaba ka soo ye, yan ye Masaba ka soo ye, yan ye Masaba ka soo ye! N'aw y'aw taamacogo n'aw ka kɛwaliw yɛlɛma sɔbɛ la, n'aw be hɔrɔnya kɛ aw mɔgɔɲɔgɔnw faan fɛ, n'aw te lonanw tɔɲɔ, ni falatɔw, ani firiyamusow, n'aw te mɔgɔ jalakibaliw faga yɔrɔ nin na, n'aw ye batofɛn wɛrɛw ye k'u to yen, min be bɔnɛ se aw ma, ne bɛn'a to aw ka sigi yan yɔrɔ la, ne tun ye jamana min di aw faaw ma kudayi. Nga aw b'aw jigi la namarakuma le kan, kuun te kuma minw na. « ‹Mun! Aw be soɲali kɛ, ka mɔgɔw faga, ka kakalaya kɛ, ka kɛ seere galontigɛlaw ye. Aw be * Baali sɔn, aw te batofɛn minw lɔn, aw be taga u minɛ siya wɛrɛw fɛ. O bɛɛ kɔ, aw be sɔrɔ ka na lɔ ne ɲakɔrɔ soo nin kɔnɔ, ne tɔgɔ lara min kan, ka to k'a fɔ ko: An kisira, ka tila ka kojugu nunu bɛɛ ɲɔgɔn kɛ tugu. Aw ka miiri la, ne ka soo nin ye soonw ka yɔrɔ ye wa? Ne ɲaa b'o le la. Ne Masaba le ko ten. « ‹Aw ka taga ne ka yɔrɔ la Silo, ne y'a kɛ ne tɔgɔ kɔnna ka to min kan. Ne ye min kɛ a la ne ka jama Isirayɛli ka juguya kosɔn, aw ka taga o filɛ. Ne Masaba ko: K'aw to koo nunu bɛɛ la, ne tora ka kuma aw fɛ, nga aw ma mɛnni kɛ, ne y'aw wele, nga aw ma jaabili kɛ. O kama, ne tɔgɔ lara soo min kan, aw b'aw jigi la min kan, ne ye yɔrɔ min di aw n'aw faaw ma, ne bena o kɛ i ko ne ye Silo kɛ cogo min na. Ne bena aw gwɛn ka bɔ ne ɲakɔrɔ i n'a fɔ ne y'aw badenw bɛɛ, Efarayimu kɔmɔgɔw bɔ n ɲakɔrɔ cogo min na.› «Zeremi, e kana ne daali u ye, kana tintin u ka koo la ne fɛ, bari ne tena mɛnni kɛ i fɛ. U be min kɛra Zeruzalɛmu bɔlɔnw na, ani Zuda mara dugu tɔw la, i ɲaa t'o la wa? Deenw be lɔgɔ ɲini, faaw be tasuma mana, musow be mugu nɔɔni ka ŋɔmi yiran k'o di joo ma min be wele ko Sankolo kɔnɔ masamuso, ani ka jii bɔn ka batofɛn wɛrɛw sɔn janko ka ne dusu dimi. U be ne lo dimina wa? Ne Masaba le ko ten. U t'u yɛrɛ ka koo nagasira ka maloya lase u yɛrɛ ma wa? O kama, ne Matigi, Masaba ko: Ne bena dimi. N ka dimi fariya bena sin yɔrɔ nin ma, ani mɔgɔw, ni begɛnw, ni yiriw, ani sɛnɛfɛnw ma. A bena kɛ i ko tasuma min te faga.» Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: «Aw y'aw ka saraka jɛnita ni saraka tɔw sogo kori k'a ɲimi! Bari ne tun y'aw faaw bɔ Ezipiti jamana na waati min na, ne tun ma foyi fɔ u ye, n ma foyi ɲini u fɛ o saraka jɛnitaw ni saraka wɛrɛw la. Nga ne ye min ɲini u fɛ, o ye nin ye: N ko: ‹Aw ka mɛnni kɛ ne fɛ, o la, ne bena kɛ aw ka Ala ye, aw bena kɛ ne ka mɔgɔw ye. Ne ye sira min don aw seen kɔrɔ, aw k'o taama ka ɲa, aw bena hɛrɛ sɔrɔ.› Nga u ma mɛnni kɛ, u m'u tulo malɔ. U y'u tulo gwɛlɛya ka taama u yɛrɛ sago la ka kɛɲɛ n'u ka miiriyajuguw ye. Sanni u ka taga ɲa, u segira kɔfɛ. «Kabini loon min na aw faaw bɔra Ezipiti jamana la fɔɔ ka na se bii ma, ne tora ka n ka baarakɛlaw, kiraw bɛɛ ci aw fɛ loon o loon. Nga u ma mɛnni kɛ ne fɛ, u m'u tulo malɔ. U y'u tulo gwɛlɛya, ka kojugu kɛ ka tɛmɛ u faaw kan. «I bena kuma nin bɛɛ fɔ u ye, u tena mɛnni kɛ i fɛ. I bena u wele, u tena i jaabi. O la, a fɔ u ye ko: ‹A ye, siya nin te mɛnni kɛ Masaba a ka Ala fɛ, a te sɔn ladili ma. Tiɲɛ tununa pewu! Tiɲɛkuma t'u daa la tugu.› «Aw kunsigi minw b'a yira ko aw ye ne taw ye, aw ka olu tigɛ ka fili, ka dusukasidɔnkili la kuluw kan. Bari ne Masaba te * filankuru fɛ min be ne dusu dimi. «Zuda mara mɔgɔw ye kojugu kɛ ne ɲakɔrɔ. Ne Masaba le ko ten. Ne tɔgɔ lara soo min kan, u y'o ka joow bila o kɔnɔ, k'o nɔgɔ. U ye sɔnnikɛyɔrɔ lalaga Bɛninɔn kɔkɛnɛ na, min tɔgɔ ko Tafɛti, waasa k'u dencɛw n'u denmusow kɛ sɔnnifɛnw ye k'u jɛni o yɔrɔ la. Ne m'o sira di, ne ma miiri o la ka ye. «O la, loonw be na, ne Masaba le ko ten, mɔgɔ si ten'a fɔ tugu Tafɛti ni Bɛninɔmu kɔkɛnɛ, U ben'a wele ko Mɔgɔfaga kɔkɛnɛ. Tafɛti bena kɛ sudonyɔrɔ ye yɔrɔtanya kama. Siya nin suuw bena kɛ kɔnɔw ni sogow ka dumuni ye, mɔgɔ si tena u gwɛn. Ne ben'a to nisɔndiya ni ɲanagwɛ be dabila, ni kɔɲɔya dɔnkiliw, Zeruzalɛmu bɔlɔnw na ni Zuda mara dugu tɔw kɔnɔ. Bari, jamana nin bena kɛ tomo ye. «O waati la, ne Masaba le ko ten: ‹Zuda mara masacɛw n'a ɲamɔgɔw, ni sarakalasebagaw, ni kiraw, ani Zeruzalɛmukaw kolow bena wɔgɔbɛ ka bɔ o ka kaburuw kɔnɔ. O kolow bena yɛrɛkɛ tile kɔrɔ, ni kalo, ani lolow. Minw koo tun diyara u ye, u ye minw bato, ka tugu u kɔ ka to k'u ɲininga, ani k'u bato. Kolo nunu tena cɛ ka don kaburu kɔnɔ tugu, u bena kɛ nɔgɔ ye dugukolo kan. Ne ye siyajugu nin gwɛn ka taga yɔrɔ minw na, saya koo bena diya u tɔɔ bɛɛ ye o yɔrɔ la ka tɛmɛ ɲanamanya kan. Ne Masaba, Setigi le ko ten.› «A fɔ u ye ko ne Masaba ko: ‹Ni mɔgɔ benna, a te wili wa? Ni mɔgɔ filil'a ka sira la, a te segi kɔ wa? Mun na siya nin murutinin be? Mun na Zeruzalɛmukaw be tagara n'u ka murutili ye ɲa? U be tagara ɲa n'u ka josɔnko ye. U t'a fɛ ka segi ne ma. Ne ye n tulo malɔ ka mɛnni kɛ, u te kuma bɛrɛ fɔ. Mɔgɔ si t'a ka juguya dabilara k'a fɔ ko: Ne ye mun le kɛ ten? U kelen kelen bɛɛ b'u ka boliboli la, i ko soo min be tagara kɛlɛkɛyɔrɔ la. Cankoli ka kan ka tɛmɛ waati min na, a yɛrɛ b'o lɔn. Tubanin ani naganagani, ani kunangwɛ b'u segiwaati lɔn u layɔrɔw la. Nga ne ka mɔgɔw te ne Masaba ka sariya lɔn.› «Aw be se k'a fɔ cogo di ko: ‹An ye lɔnnikɛlaw ye, Masaba ka sariya b'an fɛ.› K'a sɔrɔ sariya karamɔgɔw y'a yɛlɛma ka galon le sɛbɛn. Lɔnnikɛlaw maloyara, u sirannin lo, u minɛna. U te Masaba ka kuma jati. U ka lɔnniya be min sa? «O kama, ne bena u ka musow di mɔgɔ wɛrɛw ma, k'u ka forow di tigi wɛrɛw ma. Bari, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔba kan, u bɛɛ b'u ka tɔnɔ dɔrɔn le ɲinina. Kiraw ni sarakalasebagaw bɛɛ be namara le kɛ. U ma u sɔbɛ don ne ka mɔgɔw ka tɔɔrɔko la. U tora k'a fɔ ko: ‹Hɛrɛ o hɛrɛ.› K'a sɔrɔ hɛrɛ te yen. «O tun ka ɲi ka maloya u ka kɛwalijuguw kosɔn, nga u ma maloya hali dɔɔni. O kama, u bena kɛ halakininw cɛma, u bena u yɛrɛ sɔrɔ duguma, tuma min na u ɲaa bena gwan.» Masaba le ko ten. Masaba ko: «Ne b'a fɛ k'u koo ban. Deen si te * ɛrɛzɛnsun kan, deen si te torosun kan. Hali u furaburuw fɔnsɔnfɔnsɔnna. Ne b'u di mɔgɔw ma minw bena u dɔndɔn. «Mun na an be sigi ka to? An ka ɲɔgɔn lajɛn k'an ka dugu barikamanw sɛgɛrɛ waasa ka sa yen! Bari, Masaba an ka Ala le y'an to saya bolo, a be bagaji dira an ma minji ye. Bari an y'a hakɛ ta. An be hɛrɛ laɲini, nga fewu. An be nɔgɔya laɲini, nga jatigɛ be na. U ka soow mankan be mɛnna Dan mara faan fɛ. U ka soo cɛmanw kasikan fɛ, dugukolo bɛɛ be yɛrɛyɛrɛla. U be nana jamana halakiyɔrɔ, n'a kɔnɔfɛnw bɛɛ, ni dugu n'a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ.» Masaba ko: «Ne be saa farimanw cira aw kama, mɔgɔ ka namara te se minw kɔrɔ. U bena aw cin.» Ne dusu kasira kosɔbɛ, fura t'a la, fɔɔ ne jigi tigɛra. Ne ka mɔgɔw kasikan be bɔra k'u to fɔɔ yɔrɔjan. U ko: «Masaba te * Siyɔn dugu kɔnɔ tugu wa? Dugu masacɛ te yen tugu wa?» Mun na mɔgɔ nunu be ne dusu dimi n'u ka josɔnko ye? Joo minw ye siya wɛrɛw ta ye. Sumantigɛ waati tɛmɛna, tilemana banna, halibi an do ma bɔ bolo la fɔlɔ. Ne ka mɔgɔw ka tɔɔrɔ kosɔn, ne barika banna. Ne dusu kasinin lo. Siranya be n na. Fura si te sɔrɔ Galaadi mara la tugu wa? Furakɛla si te yen wa? Mun na ne ka mɔgɔw ka diminɔ te ban? Ni ne kungolo tun fanin be jii la, ni n ɲaji tun ka ca kosɔbɛ, ne tun bena kasi, suu fara tile kan, n ka mɔgɔ saninw kosɔn. Ni lonanjigiso tun be ne tɔgɔ la kongokolon kɔnɔ, ne be se ka bɔ n ka mɔgɔw cɛma ka taga yɔrɔ min na, o tun be diya ne ye! Bari, u bɛɛ kɛra kakalaw ye, janfamɔgɔw lo. «U nɛnden kɛra i ko kala, a tigi bolo. U ka setigiya nin jamana kɔnɔ ma sɔrɔ tilenniya la, bari u be kojuguw kɛ ka la kojugu kan, u ma ne lɔn. Ne Masaba le ko ten. Bɛɛ k'a yɛrɛ kɔlɔsi a teri la, mɔgɔ si kana la a balima la. Bari balima bɛɛ ye janfamɔgɔ le ye, teri bɛɛ b'a fɛ ka galon tigɛ ka mɔgɔ tɔgɔ cɛn. U be ɲɔgɔn janfa, u te tiɲɛ fɔ. U y'u yɛrɛ deli galontigɛ la, u b'u seko bɛɛ kɛ ka kokolon kɛ. Ele kɔni siginin be namaramɔgɔw cɛma. Namara kama lo, u t'a fɛ ka n lɔn.» Masaba le ko ten. O la, Masaba, Setigi ko: «Ne bena u sɛgɛsɛgɛ k'u sɛnsɛn. N'o tɛ, ne bena mun le kɛ u ka juguya kama? U nɛɛn kɛra biɲɛ fariman ye, u ka fɔta ye namara ye. U be hɛrɛ laɲini ɲɔgɔn ye n'u daa ye, k'a sɔrɔ u be jaan la ɲɔgɔn kama. Ne man kan k'u tɔɔrɔ o kosɔn wa? Ne Masaba le ko ten. Ne man kan ka n mɔnɛ bɔ o siya nin ɲɔgɔn na wa?» Ne bena kasi ka kule kuluw kosɔn, ne bena dusukasidɔnkili la kongo kosɔn. Bari u jɛnina, mɔgɔ si te tɛmɛ yen tugu. Begɛn kasikan te mɛnna yen tugu, kɔnɔw, ni kongosogow bolila, u bɛɛ tununa. Masaba ko: «Ne bena Zeruzalɛmu kɛ tomo ye, a be kɛ kongowuluw layɔrɔ ye. Ne bena Zuda mara duguw kɛ dusukasiyɔrɔw ye, mɔgɔ tena kɛ yen.» Jɔn ye lɔnnikɛla ye n'a be nin faamu? Masaba kumana min fɛ, o tigi ka nin fɔ. Mun na jamana kɛra tomo ye, ka jɛni fɔɔ k'a kɛ lakolon ye ni mɔgɔ te tɛmɛna yen tugu? Masaba ko: «Bari u ye ne ka sariya labila, ne tun ye min sigi u ye. U ma mɛnni kɛ ne fɛ. U ma ne ka sariya bato. Nga u tugura u yɛrɛw ka miiriya juguw kɔ, ka * Baali sɔn yɔrɔ caaman na. U ye min lɔn u faaw sababu la. O kama, ne Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Ne bena u balo ni kunakuna ye, ka bagaji di u ma minji ye. Ne bena u jɛnsɛn siya wɛrɛw cɛma, olu yɛrɛw n'u faaw ma minw lɔn. N bena murujan bila u kɔ, fɔɔ n ka tila u la.» Masaba, Setigi ko: «Aw ka miiri! Ka cii sama muso sangakasilaw ma, k'u ka na. Minw daa ka di, aw ka mɔgɔw bila ka taga olu kɔ, u ka se yan. U ka teliya ka na kasi an kosɔn fɔɔ an ɲaaw ka fa jii la ka woyo. Kasikan be bɔra * Siyɔn ko: ‹Ebe! An halakira! Maloya kɛra an ta ye! Fɔɔ an ka bɔ jamana kɔnɔ, an ka soow cira!› » Musow, aw ka mɛnni kɛ Masaba ka kuma la, aw k'aw tulo malɔ a dalakuma la. Aw ye sangakasi dege aw denmusow la, aw ka ɲɔgɔn dege sangadɔnkili la. Bari saya donna an ka soo kɔnɔ ni fenɛtiri ye, a donna an ka masasow kɔnɔ. A be denmisɛnw bɔsi bɔlɔnw na, a be kanbelenw ta forobayɔrɔw la. A fɔ ko: «Masaba ka kuma filɛ ko: Suuw bena yɛrɛkɛ forow kɔnɔ i ko nɔgɔ, u bena to forow kɔnɔ i ko suman kannin, mɔgɔ si te min cɛra.» Masaba ko: «Lɔnnikɛla kana wanso n'a ka lɔnniya ye, fangatigi kana wanso n'a ka fanga ye, nafolotigi kana wanso n'a ka nafolo ye. Nga ni min b'a fɛ ka wanso, o ka wanso bari a ye hakili sɔrɔ ka se ka ne Masaba lɔn, ne min be ɲumanya, ni tilenninyakow kɛ diɲɛ na. Tiɲɛ na, o le ka di ne ye.» Masaba le ko ten. Masaba ko: «Loonw be na, mɔgɔ minw kɛnɛkɛnɛna farisogo la dama, n'u dusu ma yɛlɛma, ne bena olu bɛɛ ɲaa gwan: Ezipitikaw, ni Zuda mara mɔgɔw, ni edɔmuw, ni amoniw, ni mowabuw, ani minw bɛɛ siginin be kongokolon kɔnɔ n'u be to k'u bonbosi gɛrɛfɛla li. Bari o siya nunu bɛɛ, ani Isirayɛlidenw si dusu ma yɛlɛma.» Masaba be kuma min fɔra aw Isirayɛlidenw kosɔn, aw k'o lamɛn. A ko: «Aw kana siya wɛrɛw ka kɛwaliw ladege. Taamasiɲɛ minw be ye sankolo la, aw jaa kana tigɛ olu kosɔn. Siya wɛrɛw le jaa be tigɛ o kosɔn. Bari siya wɛrɛw ka landaw ye fɛɛn fufafuw le ye. O be yiri tigɛ tuu kɔnɔ, lɛsɛnikɛla b'o lɛsɛ ni sɛmɛ ye. O kɔ, u y'a mɔ ni warigwɛ, ni sanu ye, ka nigɛ dɔ ta k'a gwengwen waasa a ka lɔ ka ɲa. O joo nunu be i ko lɔgɔkuru, u te se ka kuma. Fɔɔ mɔgɔ k'u ta le, bari u te se ka taama. Aw kana siran u ɲa, u te se ka kojugu si kɛ aw la, u te se k'aw mako ɲa fana.» Masaba, e ɲɔgɔn te yen, i ka bon, i tɔgɔ ka bon, barika b'a la. Jɔn le tena siran i ɲa, siyaw ka Masa? I ka kan n'o ye! Bari, siyaw ka lɔnnikɛlaw bɛɛ cɛma, ni jamanaw bɛɛ kɔnɔ, ele ɲɔgɔn te yen. Olu bɛɛ lajɛnnin ye nalonmanw ye, hakilitanw lo. U be hakili min sɔrɔ joo lɔgɔlaman fɛ, fuu lo. U be bɔ ni warigwɛ pɛnpɛrɛninw ye Tarisisi, ka bɔ ni sanu ye Ufazi. Nigɛbaarakɛla b'o baara, numu b'o lalaga, a b'o masiri ni jese bulalaman, ani jesewulen ye. O bɛɛ ye baaralɔnbaga bulonɔ ye. Nga Masaba ye Ala yɛrɛ yɛrɛ ye, ale lo ye Ala ye, ale ka masaya te ban. N'a dimina, dugukolo be yɛrɛyɛrɛ. Siyaw te se ka lɔ a diminin ɲa. «Aw ben'a fɔ u ye ko: Batofɛn minw ma sankolo ni dugukolo dan, olu bɛɛ bena tunu ka bɔ diɲɛ na.» Ale lo ye dugukolo dan n'a ka sebagaya ye, a ye diɲɛ dan n'a ka lɔnniya ye, a ye sankolo kɛ a ka hakilitigiya la. N'a kumana, jii be lajɛn sankolo la. A b'a kɛ sankabaw be yɛlɛ sanfɛ ka bɔ diɲɛ daan na, ka saan manamana, ka fɔɲɔ bɔ a marayɔrɔw la. Mɔgɔ bɛɛ be nalo, u te foyi faamu. Numuw bɛɛ be maloya u ka joow kama. Bari u ka joow ye namarafɛnw le ye, niin t'u la. Fɛɛn fufafuw lo, baara lo kuun te min na. N'u ka kitiwaati sera, u bena tunu. Yakuba ka Ala te ten, bari ale lo ye fɛɛn bɛɛ dan. Isirayɛli ka siya kɛr'a ta ye. A tɔgɔ le ko Masaba, Setigi. Aw minw datugunin be, aw ye wili k'aw ka minanw cɛ duguma. Bari Masaba ko: «Sisan, ne bena jamanadenw gwɛn ka bɔ jamana kɔnɔ. Ne bena u dɛrɛ janko u kana se k'u yɛrɛ bɔsi.» Bɔnɛ ye ne ta ye, ne halakinin lo! Ne ka joli te banta ye! K'a sɔrɔ ne tun b'a fɔra ko: «Ne ka tɔɔrɔ le kɛra nin ye, n ben'a muɲu.» Ne ka fanibugu cɛnna, a juruw bɛɛ tigɛtigɛra. Ne deenw tagara ka ne to, mɔgɔ si te yen. Mɔgɔ si te yen tugu min bena ne ka fanibugu kɔrɔta, mɔgɔ te yen tugu ka ne ka sibon lɔ seen kan. Ɲamɔgɔw nalonin lo. U ma Masaba yɔrɔ ɲini do. O le y'a to u dɛsɛra, u ka jama bɛɛ yɛrɛkɛra. Kibaru dɔ be bɔra ka na an fɛ! Mankanba dɔ be bɔra kɔgɔdugu ɲafan jamana na! Zuda mara duguw cibagaw lo, u ben'u kɛ dusukasiyɔrɔ ye, u ben'u kɛ kongowuluw layɔrɔ ye. Masaba, ne y'a lɔn ko see te adamaden ye ka se k'a yɛrɛ ka koo latigɛ, o t'a ka koo ye. Masaba, ne kolo. Nga e k'o kɛ k'a dama kɛɲɛ, kana o kɛ ni dimi ye, waasa i kana ne halaki. I ka dimi siya wɛrɛw kɔrɔ, minw t'i lɔn, minw t'i bato. Bari olu le ye Yakuba kɔmɔgɔw halakibagaw ye. U b'u halakira, u halakira pewu. U y'a ka mara cɛn bugubugu! Masaba kumana Zeremi fɛ ko: «Aw ye bɛɛn nin kuma mɛn, k'o fɔ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw ye. A fɔ u ye ko ne Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: Ni mɔgɔ min ma sɔn ka bɛɛn nin kuma bato, o tigi danganin lo, ne tun ye min fɔ u faaw ye tuma min na ne y'u bɔ tɔɔrɔba la Ezipiti jamana la. Ne tun y'a fɔ ko n'u ye mɛnni kɛ ne fɛ, ne bena min bɛɛ fɔ u ye, n'u y'o bɛɛ kɛ, o tuma na, u bena kɛ ne ka mɔgɔw ye, ne bena kɛ u ka Ala ye. O la, ne bena ne ka layidu dafa, n tun ye min ta u faaw ye ko ne bena jamana diman d'u ma, nɔnɔ ni lii ka ca min la kosɔbɛ, min kɛra u ta ye bii.» Ne y'a jaabi ko: «Amiina, Masaba!» Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Taga o kuma nunu bɛɛ wango la Zeruzalɛmu bɔlɔnw la ani Zuda mara duguw tɔw kɔnɔ ko: ‹Aw ye mɛnni kɛ ne Masaba ka bɛɛn la, k'a sira taama. Bari, kabini ne y'aw faaw bɔ Ezipiti fɔɔ ka na se bii, ne tora k'a fɔ k'a gwɛlɛya u ye ko u ka mɛnni kɛ ne fɛ. Nga u ma sɔn k'u tulo malɔ. U y'u kuun gwɛlɛya k'u yɛrɛ sago kɛ ni kɔnɔfin ye. O la, ne ye bɛɛn nin sariya jalaki bɛɛ ben u kan, bari ne tun ye min fɔ u ye ko u k'u bato, u ma o bato.› » O kɔ, Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw be janfa labɛnna. U faaw tun ye kojugu minw kɛ, olu fana y'u nɔɔ ta. Ufaa minw tun banna ka ne ka kuma bato. U ye batofɛn wɛrɛw sɔn k'u bato. O la, Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw ye ne ka bɛɛn cɛn, ne tun ye min kɛ n'u faaw ye. O kama, ne Masaba ko n bena bɔnɛ lase u ma, u tena bɔyɔrɔ sɔrɔ. U bena ne daali, nga ne tena mɛnni kɛ u fɛ. Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara dugu tɔw mɔgɔw tun be joo minw sɔn, u bena dɛmɛ ɲini olu fɛ, nga olu tena se k'u kisi bɔnɛ waati la. Ee! Zuda mɔgɔw, aw ka duguw ka ca cogo min na, aw ka batofɛnw fana ka ca ten! Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ siraw ka ca cogo min na, aw ka * Baali sɔnyɔrɔw ka ca ten, fɛɛn kuntan nin! «Ele Zeremi, kan'a fɔ ko e be don u ni ne cɛ fewu, kana ne daali u ye, kana u koo fɔ ne ɲana, kana dɛmɛ ɲini u ye yɛrɛ. Bari n'u nana kule ne nɔfɛ u ka bɔnɛ tuma na, ne tena na sɔn ka mɛnni kɛ.» Masaba ko: «Aw minw koo ka di ne ye, aw be mun le kɛra ne ka soo kɔnɔ? Aw ka kɛwaliw ma ɲi. Aw ka dadili ni begɛn sarakataw be se k'a to tɔɔrɔ be tɛmɛ aw kunna wa? N'aw be kojugu le kɛ, aw nisɔndiyanin lo.» Masaba tun ye tɔgɔ la aw kan ko: «Olivuyiriɲuman, i deenw cɛɛ ka ɲi.» Nga mankanba cɛma, tasuma bena aw furaburu jɛni, aw bolo be ja. Masaba, Setigi min tun y'aw tutu, ale lo ko bɔnɛ nin ka se aw ma bari Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw ye kojugu kɛ, u ye * Baali sɔn k'ale dusu dimi. Masaba y'o koow yira ne la, ne y'u lɔn. O la, ne bɔra u ka koow kala ma. Ne tun be i n'a fɔ saga, u be tagara ni min ye fagayɔrɔ la. Ne tun m'a lɔn ko u be koo dɔ labɛnna ne kama. U tun ko: «An ka yirikɛnɛ nin faga, k'a tunu ka bɔ diɲɛ na. A tɔgɔ kana wele tugu!» Masaba, Setigi, e min be kiti tigɛ ni hɔrɔnya ye, e min be adamaden kɔnɔnako n'a ka miiriyaw sɛgɛsɛgɛ, e bena min kɛ u la, ne bena o ye bari, ne ye n ka koo to i bolo. O le y'a to, Masaba be nin fɔ Anatɔtikaw kosɔn, minw be ne ka saya fɛ, n'u b'a fɔra ko: «Kana kiraya kɛ Masaba tɔgɔ la, n'o tɛ, anw yɛrɛ bena i faga!» O kama, Masaba, Setigi ko: «Ne bena wili u kama. U bena u ka kanbelenw faga ni murujan ye, u deen cɛmanw ni musomanw bena sa kɔngo bolo. Ni ne wilila Anatɔtikaw kama saan min na ka bɔnɛ lase u ma, u si tena to.» Masaba, hali ni ne be sɔsɔli kɛ n'i ye, tiɲɛ be sɔrɔ ele fɛ. O bɛɛ n'a ta, ne bena kuma n'i ye i ka kiti dɔw koo la. Mun na mɔgɔjuguw ka koow be sabati? Mun na tilenbaliw bɛɛ be hɛrɛ la? Ele le y'u tutu i ko yiri, u sigicogo ɲana, u be boɲa ka den. E tɔgɔ b'u daa la tuma bɛɛ, nga u dusu yɔrɔ ka jan i la. Nga ele Masaba be ne lɔn, i ɲaa be ne la, i ye ne kɔnɔnako sɛgɛsɛgɛ k'a lɔn ko ne b'i fɛ. E ka mɔgɔjuguw woloma i ko saga minw be taga sogofagayɔrɔ la! U bila danna fagalon kama! Jamana bena to dusukasi la fɔɔ tuma jumɛn? Kongo kɔnɔ biin janin bena to fɔɔ tuma jumɛn? Jamanadenw ka juguya kama lo kongosogow ni kɔnɔw sara. U ko: «Ala t'an ka kɛtaw lɔn.» «N'i ye ɲɔgɔndan boli kɛ ni sennatigiw ye, n'o y'i barika ban, i bena se k'a kɛ ni sotigi ye cogo di? N'i be talon yɔrɔɲuman na, i ben'a kɛ cogo di Zurudɛn baji daa la tuba kɔnɔ? Hali e badenw, e yɛrɛ ka somɔgɔw b'i janfara, u be woo ci e la. Kana la u la hali n'u be kumaɲuman fɔra i ye. «Ne bena ban n ka soo la. Ne bena ne ka mɔgɔw to yen. U koo tun ka di ne ye, nga ne bena u don u juguw bolo. U y'u yɛrɛw kɛ i ko jara ne fɛ. U be ŋunanna ne kama. O le y'a to u koo goyara ne ye. Ne ka mɔgɔw kɛra ne fɛ i ko kɔnɔ cɛɲuman, sogodumukɔnɔw bena jigi olu kan ka bɔ faan bɛɛ. Aw ye taga kongosogow bɛɛ lajɛn ka na n'u ye dumuniba kama! Begɛnbalola caaman bena ne ka * ɛrɛzɛnforo cɛn, u bena n ka foro dɔndɔn, u bena foroɲuman nin cɛn k'a kɛ yɔrɔlakolon ye. U ben'a kɛ dusukasiyɔrɔ ye. Jamana bena to dusukasi la ne ɲafɛ ten. Yɔrɔ bɛɛ bena cɛn, mɔgɔ si te hami o la! Cɛnnikɛlaw bena bɔ kongokolon kuluw bɛɛ kan ka girin ka na. Bari ne Masaba ka murujan bena fagali kɛ k'a ta jamana faan kelen na, ka ta'a bila faan dɔ la. Mɔgɔ si tena to hɛrɛ la. U bena suman seri, nga u bena biin le kan. U bena sɛgɛn gwansan. U ka suman sɔrɔnin bena maloya bila u la, ne Masaba dimikojugu kosɔn.» Masaba ko: «Ne ye niyɔrɔ min di n ka jama Isirayɛli ma, sigiɲɔgɔnjugu minw bɛɛ magara o la, n bena u wili ka bɔ u ka yɔrɔ la, n bena Zuda mara mɔgɔw fana wili ka bɔ u cɛma. Nga o kɔfɛ, n bena makari u la tugu, ka segi n'u kelen kelen bɛɛ ye u ka yɔrɔw la, k'u ka cɛɛn sɔrɔ. N'u nana sɔn ka ne ka mɔgɔw kɛcogo dege sɔbɛ la, ka kali ne tɔgɔ la k'a fɔ ko: ‹Masaba kosɔn›, i n'a fɔ u tun ye ne ka mɔgɔw dege kalili la * Baali tɔgɔ la cogo min na, o tuma na, ne bena sigiyɔrɔ di u ma n ka mɔgɔw cɛma. Nga ni siya min ma sɔn ka mɛnni kɛ, n bena o wili k'u halaki pewu!» Ne Masaba le ko ten. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Taga cɛsirilan san min dilanna ni jese ɲanaman ye, k'i cɛɛ siri n'a ye. E kan'a don jii la!» Ne ye cɛsirilan nin san Masaba ka fɔcogo la ka n cɛɛ siri n'a ye. Masaba kumana ne fɛ a siɲɛ filanan na ko: «I ye cɛsirilan min san n'a sirinin be i cɛɛ la, o bɔ ka wili ka taga Efarati baji faan fɛ k'a dogo farawo dɔ la.» Ne tagar'a dogo o yɔrɔ la Masaba ka fɔcogo la. Waatijan tɛmɛnin kɔ, Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Wili ka taga Efarati baji faan fɛ, e tun ye cɛsirilan min dogo yen, i k'a ta.» Ne wilila ka taga Efarati baji faan fɛ ka cɛsirilan nin yaala k'a bɔ a dogoyɔrɔ la. Nga a bɛɛ tun cɛnna. A tun te foyi ɲa tugu. O tuma na, Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Ne Masaba ko: O cogo kelen na, ne bena Zuda mara ka yɛrɛboɲa ani Zeruzalɛmu ka yɛrɛboɲakojugu ban. Nin siyajugu, min banna ka ne ka kumaw mɛn k'u kuun gwɛlɛya k'u yɛrɛ sago kɛ ka boliboli batofɛn wɛrɛw kɔ janko k'u sɔn ani ka biri u ɲafɛ, a ka kɛ i n'a fɔ cɛsirilan nin, min te se ka foyi ɲa tugu. Mɔgɔ be cɛsirilan kɛ k'a cɛ siri cogo min na, o cogo kelen na, ne tun ye Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw kɛ ka n cɛ siri. Waasa u ka kɛ ne ka mɔgɔw ye, ka kɛ sababu ye ne tɔgɔ ka bɔ, ani ne ka tanuli sɔrɔ, ani kunkɔrɔta. Nga u ma mɛnni kɛ ne fɛ. Ne Masaba le ko ten. «A fɔ u ye ko ne Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Dɔrɔdagaw bɛɛ ka ɲi ka fa ni dɔrɔ le ye.› U ben'a fɔ i ye ko: ‹An t'a lɔn ko dɔrɔdagaw bɛɛ ka ɲi ka fa ni dɔrɔ ye wa?› O tuma na, i k'a fɔ u ye ko ne Masaba ko n bena jamanadenw bɛɛ fafa ni dɔrɔ ye, minw be masaya la Dawuda nɔɔ na, olu ni sarakalasebagaw, ni kiraw ani Zeruzalɛmukaw bɛɛ, k'u nɔɔninɔɔni ɲɔgɔn kan, faaw ni deenw ɲɔgɔn fɛ. Ne Masaba le ko ten. Ne tena makari u la fewu, ne bena u halaki le.» Aw y'aw tulo malɔ kosɔbɛ, aw kana aw yɛrɛ boɲa, bari Masaba le be kumana. Aw ka Masaba aw ka Ala boɲa, sanni a ka dibi don, sanni aw seen ka talon kuluw la, dibi kosɔn. Aw be kɛnɛ kɔnɔna, nga a bena o dibi, k'a yɛlɛma dibiba ye. N'aw ma mɛnni kɛ, n bena dogo ka kasi aw ka yɛrɛboɲa kosɔn. N ɲaji bena woyo i ko jii. Bari, Masaba ka jama bena minɛ ka taga. Masaba y'a fɔ ne ye ko n k'a fɔ masacɛ n'a bamuso ye k'u ka jigi ka sigi duguma, bari u ka masafugulan nɔɔrɔmanw bɔra u kunna ka ben. Dugu minw be worodugu ɲafan fɛ, olu datugura, mɔgɔ te yen k'u yɛlɛ. Zuda mara mɔgɔw bɛɛ minɛna ka taga, u bɛɛ le tagara. Zeruzalɛmu, i ɲaa kɔrɔta ka mɔgɔw natɔ filɛ ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ. Jama min kalifara i ma, a be min? Min tun ye i ka kunkɔrɔtafɛn ye. I bena mun le fɔ ni e ye mɔgɔ minw deli i la, ni olu nana wili i kama ka kɛ i kuntigiw ye? Tɔɔrɔ tena i sɔrɔ i ko muso jigibagatɔ ta wa? I bena i yɛrɛ ɲininga ko: «Mun na nin be kɛra ne la?» I ka kojugu caaman kosɔn lo, o b'i ka tafe sama ka yɛlɛ sanfɛ ka fanga la i kan. Etiyopika be se k'a fari ɲaa yɛlɛma wa? Waraninkala be se k'a fari tɔnitɔni nɔɔ yɛlɛma wa? Aw minw delila kojugu la, aw bena se ka koɲuman kɛ wa? «Ne Masaba bena aw yɛrɛkɛ i ko kongo kɔnɔ fɔɲɔ be kala murumuru yɛrɛkɛ cogo min na. O le latigɛra aw ye, ne ye niyɔrɔ min bila aw ye. Bari aw ɲinɛna ne kɔ, k'aw jigi la galonfɛnw kan. Ne Masaba le ko ten. Ne yɛrɛ bena i ka tafe sama ka yɛlɛ fɔɔ i ɲada kan, janko u k'i maloyayɔrɔ ye. I ye kakalaya minw kɛ, an'i ka nisɔndiyakan nunu, i ye kokolon minw kɛ kuluw kan ani kongow kɔnɔ, ne ye olu ye. Ne y'i ka nɔgɔw ye. Ee! Zeruzalɛmu, i t'i yɛrɛ saniya! E bena to tan fɔɔ tuma jumɛn?» Masaba ye min fɔ Zeremi ye jaa kosɔn, o ye: «Zuda mara be dusukasi la, a duguw be nagasira, u ɲaa sisinin lo, u siginin be duguma. Zeruzalɛmukaw kasikan be bɔra. Ɲamɔgɔw b'u ka baarakɛlaw ci ka taga jii ta. Olu be se jimarayɔrɔ la k'a ye ko jii te yen. U be segi n'u ka minan lakolonw ye. Maloya, ni hakiliɲagami y'u kuun surun. Dugukolo pɛrɛnpɛrɛnnin lo bari sanji te na tugu jamana kɔnɔ. Sɛnɛkɛlaw y'u kuun surun maloya bolo. Kongo kɔnɔ, mankalanin be wolo, ani ka taga k'a deen to yen. Bari, biin te yen. Kongofaliw be lɔ kongokolon kulujanw kan, ka fɔɲɔ minɛ i ko kongowuluw. U ɲaa be dibi bari biin te yen k'a ɲimi.» N'an ka kojuguw b'an jalaki, Masaba, fɔɔ i ka dɔ kɛ i tɔgɔ kosɔn. Bari an ka tilenbaliyakow cayara, an y'i hakɛ ta. Isirayɛli jigi, e min y'a kisibaga ye waatigwɛlɛn na, mun na e b'i yɛrɛ kɛ i n'a fɔ lonan, jamana kɔnɔ, i ko tɛmɛbaga min be la suu kelen? Mun na e y'i yɛrɛ kɛ i n'a fɔ cɛɛ min fanga banna, i ko kɛlɛdenŋana min te se ka mɔgɔ kuun bɔ? K'a sɔrɔ i do b'an cɛma, Masaba. An ye i ka mɔgɔw le ye, kana an labila. Masaba y'a fɔ siya nin kosɔn ko: «Tiɲɛ na, ka taama u kunfɛ, o le ka d'u ye.» U koo kɔni man di Masaba ye fewu. Sisan kɔni, a hakili b'u ka juguya la, a bena u ka kojuguw juru sara. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Kana ne daali siya nin ka hɛrɛ kama dɛ! Hali n'u ye suun don, ne tena mɛnni kɛ u kasikan la. Hali n'u ye saraka jɛnita ni suman sarakaw bɔ, ne tena sɔn o la. Ne bena u halaki ni murujan, ni kɔngɔ, ani fɔɲɔbana ye.» Ne y'a jaabi ko: «Ee! Matigi, Masaba! A ye, kiraw b'a fɔra u ye ko: ‹Aw tena murujan ye, kɔngɔ tena aw tɔɔrɔ. Ne bena hɛrɛ kɛ aw ye o yɔrɔ nin na.› » O tuma na, Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Kira nunu be min fɔra ne tɔgɔ la, o ye galon le ye. Ne m'u ci. Ne ma cii foyi di u ma. Ne ma foyi fɔ u ye. Olu yɛrɛ ka siko galonlamanw, ni lagwɛlikɛkumafu nunu, ani u ka miiriyakolonw, u b'o le kiraya kɛra aw ye. O le kama, kira minw be kiraya kɛra ne tɔgɔ la, ne Masaba ko: Ne m'u ci, k'a sɔrɔ u b'a fɔra ko murujan ni kɔngo tena se jamana nin ma. Olu kɔni, murujan ni kɔngɔ le bena olu halaki. U be kirayakuma fɔra minw ye, olu bena filifili Zeruzalɛmu bɔlɔnw na kɔngo ni murujan kosɔn. Mɔgɔw tena sɔrɔ k'u suu don, olu, n'u musow, n'u deen cɛmanw ni musomanw. N bena u ka juguya sara u la ten.» Masaba ko: «I bena nin fɔ u ye ko: ‹Ne ɲaji be woyora suu ni tile, a te lɔra. Bari, bɔnɛ ye ne ka jama sɔrɔ, ne diyanamɔgɔw mandimina kosɔbɛ. Ni n tagara kongo kɔnɔ, minw fagara ni murujan ye, olu b'o yɔrɔ la. Ni n nana dugu kɔnɔ, minw be tɔɔrɔla kɔngɔ bolo, olu le be yen. Kiraw ni sarakalasebagaw be munumununa jamana kɔnɔ, u te foyi faamuna.› » O tuma na, i ye Zuda mara mɔgɔw fili pewu wa? * Siyɔn koo goyara i ye le wa? Mun na i be sɛgɛn lara an kan, fura te min na? An tun be hɛrɛ makɔnɔna, nga foyi! An tun be lafiya kɔnɔna, nga jatigɛ le be se an ma. Masaba, an sɔnna an ka juguya ma, ani an faaw ka kojuguw. An y'i hakɛ ta. Kana an fili i bolo kɔ, i tɔgɔ kosɔn, kan'a to i ka masasigiyɔrɔ be mafiɲɛ ya. I hakili to an ka bɛɛn la, i kan'a cɛn. Siyaw ka joow cɛma, dɔ be yen min be se k'a to sanji be ben wa? Yala sankolo barika le be na ni sanji ye wa? Masaba an ka Ala, e le te sanji dibaga ye wa? An jigi be e le kan, bari e le be o koow bɛɛ kɛ. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Hali ni Musa ni Samuyɛli ye ne daali mɔgɔ nunu kosɔn, u makari tena ne minɛ! U gwɛn ka bɔ ne ɲakɔrɔ! U ka taga! N'u y'i ɲininga ko: ‹An ka kan ka taga min?›, i k'u jaabi ko: ‹Masaba ko: Mɔgɔ min ka kan ka faga, o ka faga. Min ka kan ka faga ni murujan ye, o ka kɛ. Min ka kan ni kɔngɔ ye, kɔngɔ k'o tɔɔrɔ. Min ka kan ka minɛ ka taga, o ka taga.› «Ne be bɔnɛ naani le ci u ma. Ne Masaba le ko ten. U bena faga ni murujan ye, wuluw b'u kooro, kɔnɔw ni kongosogow b'u dumu, k'u ban. Ne bena u kɛ siranyafɛnw ye jamanaw bɛɛ mɔgɔw fɛ. Zuda mara masacɛ Manase, Ezekiyasi deen ye min kɛ Zeruzalɛmu, o bena kɛ o le kosɔn. «Jɔn le be makari e la sa, Zeruzalɛmu? Jɔn le b'i dusu saalo? Jɔn le b'a yɛrɛ sɛgɛn ka taga i koo kibaruya ɲininga? Ele lo banna ne la. E y'i kɔɔ sin ne ma. O la, ne wilila janko k'i halaki, n sigɛnna i fɛ, n te makari tugu. Ne Masaba le ko ten. Ne bena n ka mɔgɔw fiyɛ i ko suman, jamana kɔnɔ. Ne ben'a kɛ u be bɔnɔ u deenw la, ne bena u halaki. Bari u ma u taamacogo yɛlɛma. Ne bena u ka firiyamusow caya ka tɛmɛ kɔgɔji daa la cɛncɛn kan. Ne bena cɛnnikɛla bila ka na tilegwangwan fɛ ka na kanbelen bamuso kama. Dusukasi ni jatigɛko bena cun a kan. Deen cɛman wolonwula tun be muso min fɛ, ale bena nagasi, a ninakili bena degun. Suu bena ko ale fɛ k'a sɔrɔ tilefɛ lo. A bena maloya, a kuun bena surun. Mɔgɔ tɔɔ minw tora, ne bena u juguw bila u la ni murujan ye.» Masaba le ko ten. Bɔnɛ ye ne ta ye! Mun na ne wolola? Ne le kɛra sɔsɔlikɛla ni kɛlɛtigɛla ye jamanadenw bɛɛ fɛ. N ma juru don, n ma juru ta, bɛɛ do be n dangara. Masaba ko: «Tiɲɛ na, i ka koo tɔɔ laban ye hɛrɛ le ye, ne ben'a kɛ i jugu b'i daali ɲagwantuma ni waatigwɛlɛn na. «Nigɛ min ɲagaminin lo ni zira ye, mɔgɔ te se k'o kari. Aw fana tena se aw juguw kɔrɔ minw bena bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ. Ne ben'a to u b'i ka nafolo bɛɛ cɛ. O bena kɛ i ka kojugu bɛɛ sara ye, i ye minw kɛ jamana kɔnɔ. Ne bena i kɛ i juguw ka jɔɔn ye jamana kɔnɔ, i te min lɔn. Bari, ne dusu gwanna aw kɔrɔ, a do be jɛnina i ko tasuma aw kama.» I b'a lɔn sa, Masaba! I hakili to n na ka n dɛmɛ. Ne mɔnɛ bɔ n tɔɔrɔbagaw la. Kana to ka muɲu u kɔrɔ fɔɔ u ka ne faga. I k'a lɔn ko ne be nɛnili muɲuna e le kosɔn. I ka kuma mana se ne ma, ne b'a minɛ kosɔbɛ. A be nisɔndiya di ne ma, ka ne dagamu. Bari, ne y'i ta ye, Masaba, Setigi Ala. Ne ma sigi ka nisɔndiya ka ye jagabɔlaw fɛ. I ka sebagaya kosɔn, ne be to n danna, i y'a kɛ ne dusu tun diminin lo. Mun na ne ka tɔɔrɔ te banna ka ye? Mun na ne ka joli te banna? Mun na a be ban furaw bɛɛ ma? O tuma na, e kɛra ne fɛ i ko kɔjugu le wa, mɔgɔ te la min jii la? O la, Masaba ko: «N'i segira ne ma, ne bena sɔn i ma, e bena n ka baara kɛ. N'i ye kuma fuw dabila ka to ka kumasɔbɛ fɔ, i bena kɛ ne ka dalaminɛ ye. Ne ka jama bena segi ka ele yɔrɔ ɲini, nga ele kɔni tena olu yɔrɔ ɲini. Ne bena i kɛ nigɛkogo cibali ye mɔgɔ nunu ɲa. U bena i kɛlɛ, nga u tena se i kɔrɔ. Bari ne be n'i ye, waasa k'i kisi. Ne Masaba le ko ten. Ne bena i kisi mɔgɔjuguw ma, ne bena i bɔsi mɔgɔ farimanw bolo.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Kana muso furu, kana deen cɛman walima musoman sɔrɔ yɔrɔ nin na.» Bari deen cɛman ni musoman minw wolola yɔrɔ nin na, Masaba ye min fɔ olu kosɔn, n'u faaw, ani u baaw kosɔn, o filɛ: «Banajuguw le bena u faga. U sanga tena kɛ, u suu yɛrɛ tena don, u bena kɛ i n'a fɔ nɔgɔ dugukolo kan. Murujan ni kɔngɔ bena u halaki. U suuw be kɛ kɔnɔw ni kongosogow ka dumuni ye.» Masaba y'a fɔ tugu ko: «Kana don sangabon kɔnɔ, kana taga sangayɔrɔw la kana sangafoli kɛ. Bari, ne ye n ka hɛrɛ ni n ka ɲumanya, ani n ka makari bɔ nin siya nin kan. Ne Masaba le ko ten. Waritigiw ni fantanw bena sa jamana nin kɔnɔ. U suu tena don, sanga tena kɛ u ye. Fari tigɛtigɛ ani kunli landaw tena kɛ u ye. Mɔgɔ si tena dumuni bɔ ka taga di sangatigi ma waasa k'a dusu saalo, mɔgɔ si tena taga dusu saalo jifilen d'a ma k'a ka hami nɔgɔya a faa kosɔn, walima a baa kosɔn. «Kana don dumuniba kɛbon kɔnɔ, ka sigi n'u ye ka dumuni kɛ ka minni kɛ. Bari ne Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Nisɔndiya ni ɲanagwɛ kaanw, kɔɲɔcɛ ni kɔɲɔmuso ka dɔnkiliw kaanw, ne ben'a to o be je aw ɲakɔrɔ, aw ka tile la. «N'i y'o bɛɛ fɔ u ye, n'u y'a fɔ i ye ko: ‹Mun na Masaba y'o balawuba bɛɛ latigɛ anw kama? An ye mun le cɛn? An ye kojugu jumɛn le kɛ ka Masaba an ka Ala hakɛ ta?› O tuma na, i bena u jaabi ko bari u faaw ye ne labila ka boli batofɛn wɛrɛw kɔ, k'u sɔn ka to ka biri u ɲafɛ. U ye ne labila, u ma ne ka sariya bato. Ne Masaba le ko ten. Aw ka kɛwaliw juguyara n'aw faaw ta ye. Aw kelen kelen bɛɛ be taga ɲa a ka juguya la, ka tulogwɛlɛya kɛ, aw te mɛnni kɛra ne fɛ. O la, ne bena aw gwɛn ka bɔ jamana nin kɔnɔ k'aw bila ka taga yɔrɔ la aw te min lɔn, aw faaw ma min lɔn fana. Aw bena batofɛn wɛrɛw sɔn o yɔrɔ la suu ni tile. Bari ne tena makari aw la tugu.» Masaba ko: «Loonw be na, a tena fɔ tugu ko: ‹Masaba kosɔn, ale min ye Isirayɛlidenw bɔ Ezipiti jamana na!› Nga a bena fɔ ko: ‹Masaba kosɔn, ale min ye Isirayɛlidenw bɔ kɔgɔdugu ɲafan jamana na, ani a tun y'u gwɛn ka taga jamana tɔ minw bɛɛ la!› Ne bena segi n'u ye u ka jamana kɔnɔ ne tun ye min di u faaw ma. «Ne bena mɔnikɛla caaman ci. Ne Masaba le ko ten. U bena u minɛ. O kɔ, n bena donso caaman ci, minw bena u yaala kuluw ni tintinw bɛɛ kan, ani farawow la. Ne ɲaa be u ka kɛwaliw bɛɛ la. U ma dogo n la. U ka kojugu nunu dogonin tɛ ne la. Ne bena kɔn k'u ka hakɛw n'u ka kojuguw juru sara bɔ u la fɔɔ siɲɛ fila. Bari u ye ne ka jamana nɔgɔ n'u ka joow ye minw be i n'a fɔ suuw, ka ne ka yɔrɔ fa n'u ye.» Masaba, e min be fanga di ne ma, ani ka ne tanga, e min ye ne dogoyɔrɔ ye waatigwɛlɛn na, siyaw bena bɔ diɲɛ daan na ka na ele fɛ k'a fɔ ko: «Foyi tun te an faaw fɛ fɔɔ batofɛnkolon dɔrɔn, joo kuntan minw tun te foyi ɲa. Mɔgɔ te se ka batofɛn dilan a yɛrɛ ye. A be min dilan, batofɛn halala tɛ.» Masaba ko: «Ayiwa, ne bena lɔnniya d'u ma. Sisan, ne bena n seko ni n ka sebagaya yira u la. O la, u ben'a lɔn ko ne tɔgɔ le ko Masaba. «Zuda mara mɔgɔw ka kojugu sɛbɛnnin be u dusu kan ni sɛbɛnnikɛlan nigɛlaman ye, diyaman be min daa la. O sɛbɛnnin be u ka sarakabɔyɔrɔw gɔɔnw fana kan. O la, u deenw hakili bena to u ka batoyɔrɔw n'u ka * Asera jaaw kosɔn minw be tuuw kɔnɔ ni kulujanw kan, ni kongo kɔnɔ kuluw kan. Zuda mara mɔgɔw, ne bena aw ka nafolo n'aw bololafɛnw bɛɛ, ani aw ka sɔnnikɛyɔrɔw don benkannikɛlaw bolo. Aw ye kojugu minw kɛ aw ka jamana bɛɛ kɔnɔ, olu sara lo. Ne tun ye niyɔrɔ min di aw ma, aw bena o labila aw yɛrɛ ma. Ne bena aw kɛ aw juguw ka jɔɔnw ye jamana kɔnɔ aw te min lɔn. Bari aw ye ne dusu dimi kosɔbɛ, o dimi bena to kudayi.» Masaba ko: «Mɔgɔ min b'a kɔɔ sin ne ma k'a jigi la adamaden ka fanga kan, o tigi danganin lo. O tigi be i ko yiridennin, kongojanin kɔnɔ, a tena nɛɛma sɔrɔ. A be to kongokolon yɔrɔjaninw yɔrɔjugu la, mɔgɔ si te yɔrɔ min na. Mɔgɔ min b'a jigi la ne Masaba kan k'a ka koo bɛɛ don ne bolo, o tigi ye dubaden ye. A bɔnin be kɔdalayiri fɛ, a b'a liliw dɔn ka taga jii faan fɛ. Hali ni yɔrɔ gwanna, a te siran, a furaburuw nɛrɛnin lo tuma bɛɛ. Hali ni jaa kɛra saan min na, o te foyi ye a fɛ. A be deen kɛ tuma bɛɛ.» Foyi man jugu ni mɔgɔ kɔnɔ ye, fura t'a la. Jɔn le be mɔgɔ kɔnɔ sɛgɛsɛgɛ? «Ne Masaba le be mɔgɔ kɔnɔnako n'a ka miiriya sɛgɛsɛgɛ. Ne le be mɔgɔ kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'a taamacogo, n'a ka kɛwaliw ye.» Mɔgɔ min be nafolo sɔrɔ tilenbaliya la, o tigi be i ko wɔlɔn min be faanw tɔtɔ a ma minw la. O tigi ka diyanawaati la, nafolo nin be ban, a sii laban waati la, a be kɛ naloman ye. An ka Alabatoso senuman ye masasigilan nɔɔrɔman ye min kɔrɔtanin bɛ kabini diɲɛ daminɛtuma na. Masaba, Isirayɛli jigi, mɔgɔ minw bɛɛ be ban i la, maloya be kɛ olu ta ye. Minw b'u kɔɔ sin i ma, olu be taga jahanama na. Bari u ye jii ɲanaman bɔyɔrɔ bila, min ye ele Masaba ye. Masaba, ne kɛnɛya, o la ne bena kɛnɛya. Ne kisi, o la ne bena kisi. Bari ele lo ye ne kunkɔrɔtabaga ye. U b'a fɔra ne ye ko: «Masaba ko a bena min kɛ, a do be min? A k'a kɛ sisan kɛ!» Nga, ne ma gwan i kɔ waasa balawu ka se u ma. Ne tun ma lonjugu laɲini u ye. Kuma minw bɔra ne daa la, i b'o lɔn, o fɔra i ɲana. Ele lo ye ne dogoyɔrɔ ye balawu tuma na, kana siranya bila ne la. Maloya bila ne tɔɔrɔbagaw la, maloya kana ne sɔrɔ. Siranya bila u la, ne kana siran. Bɔnɛ lase u ma, u halaki pepewu! Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Taga lɔ jama ka donda la, Zuda mara masaw be bɔ ka don ni min ye, o kɔ, i be taga lɔ Zeruzalɛmu dondaw bɛɛ la. A fɔ u ye ko: ‹Zuda mara masaw, ni Zuda mara mɔgɔw bɛɛ, ani Zeruzalɛmukaw bɛɛ, aw minw be to ka don ni daa nunu ye, aw y'aw tulo malɔ Masaba ka kuma na. Masaba ko: Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, aw kana doni ɲun lafiɲɛlon na, aw kana don n'o ye ni Zeruzalɛmu dugu dondaw ye. Aw kana bɔ ni doni ye aw ka soo lafiɲɛlon na. Aw kana baara si kɛ, aw ka lafiɲɛlon saniya i n'a fɔ ne tun y'a ɲini aw faaw fɛ cogo min na. Olu kɔni, u ma mɛnni kɛ, u y'u tulo gwɛlɛya janko u kana mɛnni kɛ ka ladilikuma sɔrɔ.› » Masaba ko: «N'aw sɔnna ne ta ma, n'aw te don ni doni ye dugu nin dondaw la lafiɲɛlon na, n'aw ye loon nin bato, ka baara bɛɛ dabila, o tuma na, masa minw ye masacɛ Dawuda nɔɔ ta, n'u ka dakɔrɔsigiw bena don ni dugu nin dondaw la wotorow ni soow kan. Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw bena u bila sira. Mɔgɔw bena kɛ dugu nin kɔnɔ tuma bɛɛ. Mɔgɔw bena bɔ Zuda mara la, ni Zeruzalɛmu gɛrɛfɛduguw la, ni Bɛnzamɛn mara la, ni kulujukɔrɔ yɔrɔ la, ni kuluyɔrɔ la, ani worodugu ɲafan na, ka na ni saraka jɛnitaw ye, ni saraka wɛrɛw, ni suman sarakaw, ni wusulanw ye, ani foli sarakaw, ne Masaba ka soo kɔnɔ. Nga n'aw ma mɛnni kɛ ne fɛ, ka lafiɲɛlon saniya, ani ka ban ka doni ɲun ka don n'a ye Zeruzalɛmu dondaw la o loon na, ne bena tasuma mana dugu donda koonw na ka Zeruzalɛmu dakamanasow jɛni. Tasuma nin tena faga.» Masaba kumana ne Zeremi fɛ ko: «Wili ka taga dagadilanla ka soo, kuma min be ne fɛ, ne bena o fɔ i ye o yɔrɔ la.» Ne wilila ka taga dagadilanla ka soo, ne tagar'a sɔrɔ a be daga dilanna. A tun be daga min dilanna, o nana cɛn. Daga dɔw be to ka cɛn ten dagadilanla fɛ. A ye daga wɛrɛ daminɛ n'o bɔgɔmana kelen ye a sago la. O tuma na, Masaba kumana ne fɛ ko: «Dagadilanbaga nin ye min kɛ, ne te se k'o ɲɔgɔn kɛ aw Isirayɛlidenw na wa? Ne Masaba le ko ten. Bɔgɔmana be dagadilanbaga bolo cogo min na, aw fana be ne bolo ten, Isirayɛlidenw. Tuma dɔ, ne b'a fɔ ko n bena siya, walima jamana dɔ ta ka bɔ yen k'u bugɔ k'u halaki. Nga n'u nimisara ka faran u ka kojugu la, ne be n ta dabila. Ne tun ye bɔnɛ min latigɛ, ne tena o lase u ma tugu. Waati dɔ, n b'a fɔ ko n bena siya, walima jamana dɔ ɲa. Nga n'o be kojugu kɛ ne ɲakɔrɔ, n'u te mɛnni kɛ ne fɛ, ne tun ye hɛrɛ min ŋaniya ta u ye, ne tena o jati tugu. «O la do, a fɔ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw ye ko ne Masaba le ko ne be balawu labɛnna u kama. Ko ne be koo dɔ latigɛra u kama. Ko u k'u ka taamacogojugu dabila, ka yɛlɛmani don u ka kɛwaliw la. Nga, u ben'a fɔ ko: ‹Kuun t'a la i ka kuma tuguni! An be taga n'an ka koow ye ɲa, an kelen kelen bɛɛ bena tugu an ka miiriyajuguw kɔ.› » O kama, Masaba ko: «Aw ye taga ɲiningali kɛ siya wɛrɛw fɛ, jɔn ye nin ɲɔgɔn mɛn ka ye? Isirayɛlidenw ka kojugu juguyara fɔɔ k'a dama tɛmɛ! Fɛɛn min be bɔ Liban * sanji siminin ani kongo kɔnɔ faraw la, mɔgɔ be ban o la wa? Mɔgɔ be se ka ban jisuma na min be woyo ka bɔ yɔrɔjan wa? K'a sɔrɔ ne ka mɔgɔw ɲinɛna ne kɔ ka to ka taga joow sɔn, minw ye fɛɛn fuw ye. O le b'u tunu u ka sira kan. U be talontalonna sirakɔrɔw kan k'u bila ka sirakolonw ta, k'u ka jamana kɛ dusukasiyɔrɔ ni lɔgɔbɔyɔrɔ ye tuma bɛɛ. Tɛmɛbagaw bɛɛ dabari be ban fɔɔ u b'u kuun firinfirin. Kɔrɔn fɛ fɔɲɔ be buguri yɛrɛkɛ cogo min na, ne bena n ka mɔgɔw yɛrɛkɛ ten u juguw ɲa. Ne tena u filɛ, ne bena n kɔɔ le sin u ma u bɔnɛ loon na.» U ko: «Aw ye na, an ka koo dɔ labɛn Zeremi kama. An tena fɔn Ala ka sariya kalan na sarakalasebagaw fɛ, an tena fɔn lɔnnikɛlaw ka ladiliw la, walima kiraw ka kumaw. An k'a tɔgɔ cɛn, an kan'a ka kuma si jati.» Masaba, mɛnni kɛ ne fɛ. Ne jalakibagaw ka fɔta lamɛn. Mɔgɔ ka kan ka koɲuman sara ni kojugu ye wa? K'a sɔrɔ olu do be jaan bilara ne ɲa. Kana ɲinɛ ko ne tun lɔra i ɲa k'i daali u ye, janko i dusu ka suma u kɔrɔ. O la do, a kɛ kɔngɔ k'u deenw halaki, i k'a kɛ murujan ka tɛmɛ n'u ye, musow ka bɔnɔ u deenw la, u ka kɛ firiyamusow ye. Fɔɲɔbana k'u cɛɛw faga, kanbelenw ka faga kɛlɛ la ni murujan ye. Kulekan ka bɔ u ka soow kɔnɔ, tuma min na i bena bari ka benkannikɛlaw ci u kama. Bari u ye jaan bila ne ɲa waasa ka ne minɛ. U ye jɔɔ la ne ɲa. Masaba, u be ne fagayɔrɔ ɲinina cogo min na, e b'o bɛɛ kala ma. Kana u ka hakɛ yafa fewu, kana ɲinɛ a kɔ. U ka ben i ɲakɔrɔ. N'i dimiwaati sera, i ka wili u kama. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Zeremi, wili ka taga dagadilanla fɛ ka jidaga san, ka cɛkɔrɔba damani wele, ani sarakalasebaga cɛkɔrɔbaw damani. Donda min be wele ko Dagakolonda, i ka bɔ n'u ye o daa fɛ, ka taga Bɛninɔmu kɔkɛnɛ faan fɛ. Ne bena kuma min fɔ i ye, i k'o wango la yen. A fɔ u ye ko: ‹Zuda mara masacɛw ni Zeruzalɛmukaw, aw ye mɛnni kɛ Masaba ka kuma la. Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Ne bena bɔnɛba lase yɔrɔ nin na fɔɔ mɔgɔ o mɔgɔ mana o kibaruya mɛn, a be kɛ i n'a fɔ saan le pɛrɛnna o tigi tulo kɔrɔ. Bari u banna ne la, u ye yɔrɔ nin kɛ cogo dɔ la fɔɔ mɔgɔ be fili a ma. U ye siya wɛrɛw ka joow sɔn yen, olu n'u faaw ani Zuda mara masacɛw ma minw lɔn. U ye yɔrɔ nin fa ni mɔgɔ jalakibaliw joli ye. U ye * Baali sɔnyɔrɔw lalaga, waasa k'u deenw kɛ sɔnnifɛnw ye k'u jɛni Baali ye. Ne ma o ɲini o fɛ. N m'o fɔ ka ye, n m'o miiri ka ye!› Ayiwa, loonw be na, ne Masaba le ko ten, yɔrɔ nin tena wele tugu ko Tafɛti, walima Bɛninɔmu kɔkɛnɛ. A bena wele ko Mɔgɔfaga kɔkɛnɛ. «O yɔrɔ la, n bena Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw ka kolatigɛninw cɛn. U jugu minw b'u fagayɔrɔ ɲinina, ne ben'a to olu b'u faga ni murujanjanw ye. Ne bena o suuw kɛ kɔnɔw ni kongosogow ka dumuni ye. Ne bena duguba nin kɛ siranyayɔrɔ ni lɔgɔbɔyɔrɔ ye. Fɛɛn o fɛɛn mana tɛmɛ a kɔrɔ k'o cɛnni ye, o tigi dabari be ban. Ne ben'a to olu b'u deen cɛmanw ni musomanw sogo ɲimi, olu bena to ka ɲɔgɔn ɲimi, k'o sababu kɛ bɔnɛ ni dusukasi ye, u juguw ye min la u kan. Olu minw b'u ka saya fɛ. «O kɔ, mɔgɔ minw tagara n'i ye, i be jidaga nin ci olu ɲana, k'a fɔ u ye ko ne Masaba, Setigi ko: ‹Ne bena siya nin halaki, ka duguba nin ci, i n'a fɔ mɔgɔ be daga ci cogo min na. N'a cira, a te se ka dilan. Suuw donyɔrɔ tanya kama, u bena taga suuw don Tafɛti. Ne bena o le kɛ nin yɔrɔ n'a mɔgɔw la. Ne bena dugu nin kɛ i n'a fɔ Tafɛti. Ne Masaba le ko ten. Zeruzalɛmu ni Zuda mara masaw ka boonw bena nɔgɔ i n'a fɔ Tafɛti, u ye sɔnni kɛ boon minw bɛɛ sanfɛ ka lolow bato, ani ka batofɛn wɛrɛw sɔn ni jii ye.› » O kɔ, ne kɔsegira ka bɔ Tafɛti, Masaba tun ye ne ci ka taga kirayakuma fɔ yɔrɔ min na, ka na lɔ Masaba ka soo luu kɔnɔ k'a fɔ jama bɛɛ ye ko: «Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Ne tun ye bɔnɛ min koo fɔ dugu nin kosɔn, ne bena o bɛɛ lase ale n'a gɛrɛfɛduguw bɛɛ ma sisan. Bari u y'u tulo gwɛlɛya, u ma sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ.› » Imɛri dencɛ Pasewuri, min ye sarakalasebaga ye, ni Masaba ka soo ɲamɔgɔ, ale ye Zeremi ka kirayakuma nunu mɛn, a ye kira Zeremi bugɔ k'a minɛ ka ta'a siri Masaba ka soo donda la min be sanfɛ, u be min wele ko Bɛnzamɛn ka daa. A dugusagwɛ, a y'a to u ye Zeremi foni. O tuma na, Zeremi y'a fɔ a ye ko: «Masaba te e tɔgɔ wele Pasewuri tugu, a ye tɔgɔ min la i kan, o ye: ‹Jatigɛ be faan bɛɛ.› Bari a b'a fɔra ko: ‹A ye, ne ben'a to e n'i teriw bɛɛ jaa be tigɛ. Olu juguw bena u faga ni murujanjanw ye i ɲana. Ne bena Zuda mara mɔgɔw bɛɛ fana don Babilɔni masacɛ bolo. A bena dɔw faga ni murujan ye, ka dɔw minɛ ka taga n'u ye Babilɔni. Dugu nin nafolo bɛɛ, a ka sɔrɔ bɛɛ, fɛɛn minw bɛɛ koo ka gwɛlɛ a ma, ani Zuda mara masacɛw ka nafolow bɛɛ, ne bena olu bɛɛ don u juguw bolo, u be ben u kan k'u bɛɛ cɛ ka taga n'u ye Babilɔni. Ele Pasewuri n'i ka somɔgɔw bɛɛ bena minɛ ka taga, i bena se Babilɔni, ka sa yen, i suu bena don yen, e n'i teriw bɛɛ, i ye galonkiraya kɛ minw ye.› » Masaba, i ye ne sɔrɔ, ne y'a to i ye ne sɔrɔ. I ye ne minɛ, i ye see sɔrɔ. Tile mumɛ, bɛɛ u be ne kɛ yɛlɛfɛn ye, bɛɛ be yɛlɛ ne ma. Bari ni ne be kuma, fɔɔ ne ka kule, ka benkanni ni halakili koo wango la. Masaba ka kuma kɛra ne lɔgɔbɔ sababu ni ne kɔrɔfɔkun ye tile mumɛ kɔnɔ. Ni ne ko: «Ne ten'a koo fɔ tugu, ne tena kuma a tɔgɔ la tugu,» ne kɔnɔ be gwan papa i ko tasuma. A be i ko tasuma be ne kɔnɔ, n'a te se ka bɔ. Ne b'a muɲu ka dɛsɛ, ne te se. Mɔgɔ caaman be ŋunuŋununa, ne b'o mɛnna. U ko: «Jatigɛ be yɔrɔ bɛɛ! Aw y'a koo fɔ, an ben'a koo fɔ!» Ne ni mɔgɔ minw tun bɛnnin lo, olu bɛɛ be ne dɛndɛna k'a filɛ ni ne bena fili. U ko: «N'a sɔrɔ, a ben'a to an b'a sɔrɔ cɔ! An bena s'a kɔrɔ k'an dimi bɔ a la!» Nga Masaba be ni ne ye i ko kɛlɛmasaŋana! Ne tɔɔrɔbagaw bena talon, u te na see sɔrɔ. U bena dɛsɛ, o maloya bena to u kunna fɔɔ tuma bɛɛ, mɔgɔw tena ɲinɛ a kɔ ka ye. Masaba, Setigi, ele min be mɔgɔtilenninw ka koo sɛgɛsɛgɛ, ele min be mɔgɔw kɔnɔnako n'u ka miiriyaw lɔn, i k'i mɔnɛ bɔ n juguw la, ne k'o ye. Bari ne ye n ka koo to i bolo. Aw ka dɔnkili la Masaba ye, aw k'a tanu! Bari a ye dɛsɛbagatɔ nii kisi mɔgɔjuguw bolo ma. Ne wololon ka bɔ jatili la! Ne bamuso ye ne wolo loon min na, o loon kana kɛ duba loon ye! Mɔgɔ min tagara ne woloko fɔ ne facɛ ye k'a nisɔndiya ko: «I ye dencɛ sɔrɔ,» o tigi ka danga! O tigi ka kɛ i ko Masaba ye dugu minw halaki pewu. Sɔgɔma, a k'a kulekanw mɛn, tilegwanfɛ, a ka kɛlɛdenw pɛrɛnkan mɛn. Bari a m'a to ne ka sa n baa kɔnɔ. Ne bamuso tun bena kɛ ne kaburu ye, a kɔnɔ nin tun tena mɔ abada. Mun na ne wolola, waasa ka tɔɔrɔ ni dusukasi sɔrɔ, ani ka maloya fɔɔ n sii laban na wa? Masaba ye kuma min fɔ Zeremi ye, tuma min na masacɛ Sedesiyasi tun ye Malikiya dencɛ Pasewuri ni sarakalasebaga Sefaniya, Maaziya dencɛ ci Zeremi fɛ, o filɛ. A ko: «Masaba ɲininga an ye. Bari Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri b'an kɛlɛla. N'a sɔrɔ Masaba ben'a ka kabakow dɔ kɛ k'an dɛmɛ janko a ka taga ka bɔ an kɔrɔ.» Zeremi y'u jaabi ko: «Aw ye ta'a fɔ Sedesiyasi ye ko Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Kɛlɛkɛminan minw b'aw bolo, n'aw b'o kɛra ka Babilɔni masacɛ ni Babilɔnikaw kɛlɛ, minw b'aw ka dugu datugura dugu laminikogo kɔfɛ, ne bena o kɛlɛkɛminan nunu yɛlɛma ka sin aw ma, k'o lajɛn dugu kɔnɔ. Ne yɛrɛ le bena aw kɛlɛ, n bena n bolo fariman kɔrɔta aw kama ni dimiba ye. Ne bena dugu nin kɔnɔ fɛɛnw halaki, cɛɛw fara begɛnw kan. Fɔɲɔbana bena u faga. O kɔ, mɔgɔ minw kisira dugu nin kɔnɔ fɔɲɔbana, ni murujan ani kɔngɔ ma, ne bena olu ni Zuda mara masacɛ Sedesiyasi n'a ka dakɔrɔsigiw don Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri bolo. N bena u don u juguw bolo, minw b'a fɛ k'u faga. A bena u halaki ni murujan ye. A tena makari u la fewu.› «A fɔ jama nin ye ko ne Masaba ko: Ne be ɲanamanya sira ni saya sira bila u ɲa. Ni mɔgɔ min tora dugu nin kɔnɔ, o tigi bena sa murujan, ni kɔngɔ, walima fɔɲɔbana sababu la. Nga min bena bɔ k'a yɛrɛ di Babilɔnikaw ma, minw nana aw datugu, o tigi bena to nii na. A ka tɔnɔ bena kɛ a nii kisiko ye. Bari ne bena wili dugu nin kama ka n ɲaa sin a ma, ne tena hɛrɛ kɛ a ye, ne bena bɔnɛ lase a ma. Ne ben'a don Babilɔni masacɛ bolo, ale ben'a jɛni! Ne Masaba le ko ten!» A fɔ Zuda mara masacɛ ka somɔgɔw ye k'u ka mɛnni kɛ ne Masaba ka kuma la. A fɔ ko: «Dawuda ka somɔgɔw, Masaba ko: ‹Loon o loon, aw ka kiti tilennin kɛ. Aw ka mɔgɔ tɔɲɔninw bɔ u tɔɲɔbagaw bolo. N'o tɛ, n ka fariya bena wili aw kama i ko tasuma, mɔgɔ si tena sɔrɔ min b'a faga. O bena kɛ aw ka kojuguw le kosɔn. Zeruzalɛmu, a be ne ni e le cɛ sisan, ele min be fara kan, kɔkɛnɛ sanfɛ. Aw minw b'a fɔra ko: Jɔn le bena jigi anw kama, ka don fɔɔ an sigiyɔrɔ la? Ne Masaba ko ten. Ne bena aw ɲaa gwan ka kɛɲɛ ni aw ka kɛwaliw ye. Ne bena tasuma don aw ka tuu la, k'aw lamini bɛɛ jɛni! Ne Masaba le ko ten!› » Masaba kumana Zeremi fɛ ko: «Taga Zuda mara masacɛ ka boon kɔnɔ k'a fɔ yen ko: ‹Zuda mara masacɛ, e min siginin be masaya la Dawuda nɔɔ na, Masaba ka kuma lamɛn. Ele, n'i ka dakɔrɔsigiw, n'i ka jamanaden minw be don ni luda nunu ye.› Masaba ko: ‹Aw ka tilenninya kɛ sɔbɛ la. Aw ka mɔgɔ tɔɲɔninw bɔ u tɔɲɔbagaw bolo. Aw kana lonan, ni falatɔ ani firayamusow tɔɔrɔ. Aw kana sɛgɛn la u kan. Aw kana jalakibali faga yan yɔrɔ la. N'aw ye ne ka kuma bato, masa minw siginin be masaya la Dawuda nɔɔ na olu bena to ka don ni luda nin ye soow kan, ni wotorow kɔnɔ. Olu n'u ka dakɔrɔsigiw ani jamanadenw. Nga tiɲɛ na, n'aw ma ne ka kuma bato, boon nin bena kɛ tomo ye.› » Bari Masaba b'a fɔra Zuda mara masacɛ ka boon kosɔn ko: «I ka ɲi ne ɲana i ko Galaadi mara, ani Liban jamana kuluyɔrɔ. O bɛɛ n'a ta, ne bena i kɛ i ko kongokolon, i bena kɛ i ko dugu, mɔgɔ te min kɔnɔ. Ne be cɛnnikɛla dɔw labɛnna i kama. U kelen kelen bɛɛ be n'u ka kɛlɛkɛminanw ye. U bena i ka sɛdiriyiribabaw ɲumamanw tigɛ k'u don tasuma kɔnɔ. «Siya caaman tɛmɛtɔ dugu nin gɛrɛfɛ bena to k'a fɔ ɲɔgɔnw ye ko: ‹Mun na Masaba ye duguba nin kɛ ten?› U bena u jaabi ko: ‹U ma Masaba u ka Ala ka bɛɛn bato u ye batofɛn wɛrɛw bato k'u sɔn minkɛ, o lo.› » Mɔgɔ min sara, aw kana kasi ani ka hami ale kosɔn. Nga min minɛna ka taga, aw ye kasi ale lo kosɔn. Bari a tena segi yan tugu k'a ɲaa la a faso kan. Bari, Masaba be kuma nin fɔra Zoziyasi dencɛ Salumu, Zuda mara masacɛ koo la. Ale min tun minɛna ka taga, a siginin kɔ masaya la a faa Zoziyasi nɔɔ na. A tena segi tugu. U tagara n'a ye yɔrɔ min na, a bena sa o yɔrɔ la. A tena jamana nin ye tugu. «Mɔgɔ min b'a ka soo lɔ namara kan, k'a ka sangaso lɔ tilenbaliya la, bɔnɛ y'o tigi ta ye. Mɔgɔ min b'a tɔɲɔgɔn bila baara la n'a t'a sara, n'a b'a fɔ ko: ‹N bena bonba lɔ, ka sangasoba lɔ ka fenɛtiriw bɔ u la, ka sɛdiriyiribabaw lɔgɔ kɛ k'a kogow datugu, ani k'a wulen.› O tuma na, i ye masaya sɔrɔ sɛdiriyiribabaw kanuli le kama wa? I facɛ tun te dumuni kɛ wa? A tun te minni kɛ wa? Nga a tun be taama tilenninya ani tiɲɛsira kan. O la, a sigicogo tun ka ɲi. A tun be janto fantanw ni dɛsɛbagatɔw ka koo la k'o ɲanabɔ. O la, a ka koo bɛɛ tun be ɲa. O le te ne lɔnbaga cogo ye wa? Ne Masaba le ko ten. Nga ele, yan i dusu sinnin te foyi ma fɔɔ i yɛrɛ nafa ɲiniko dama, ka jalakibaliw faga, ani ka tɔɲɔli ni benkannikow kɛ.» O kama, Masaba be nin lo fɔra Zuda mara masacɛ, Zoziyasi dencɛ Yoyakimu kosɔn: «N'a sara, sangakasi te na kɛ a ye, mɔgɔ te n'a fɔ ko: ‹A kɛra bɔnɛ ye, n balimacɛ! A kɛra bɔnɛ ye, n balimamuso!› Mɔgɔ te n'a fɔ ko: ‹A kɛra bɔnɛ ye, n matigi! A kɛra bɔnɛ ye, n kuntigi!› U ben'a suu don i ko fali, u ben'a suu kooro ka ta'a fili Zeruzalɛmu dugu kɔfɛ. «Yɛlɛ ka taga Liban kulu kunna ka kule, taga lɔ * Basan mara la k'i kaan kɔrɔta, kule Abarimu kulu kan. Bari e ka ɲamɔgɔcɛw bɛɛ halakira! E tun be lafiya la tuma min na, ne tun kumana i fɛ. I y'a fɔ ko i tena mɛnni kɛ. I delinako lo kabini i denmisɛn tuma, i ma mɛnni kɛ n fɛ ka ye. Fɔɲɔ bena i ka ɲamɔgɔw bɛɛ ta, i ka ɲamɔgɔcɛw bena minɛ ka taga. O tuma na lo, i bena maloya, i kuun bena surun i ka kojuguw bɛɛ kosɔn. Ele min siginin be bonɲuman kɔnɔ min lɔra ni Liban yiribabaw ye, tɔɔrɔ senin i ma, i bena ŋunan kosɔbɛ! I bena i yɛrɛ tɔrɔmi i ko muso jigibagatɔ!» Masaba ko: «Tiɲɛ na, hali ni Yoyakimu dencɛ Koniyawu, Zuda mara masacɛ tun ye bololanigɛ ye ne kinibolo la, ne tun ben'a fosi ka bɔ! Mɔgɔ minw b'a fɛ k'i faga, i be yɛrɛyɛrɛla siranya bolo minw ɲa, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ni Babilɔnikaw, ne bena i don olu le bolo. Ele, n'i bamuso min y'i wolo, ne bena aw gwɛn ka taga jamana wɛrɛ la, min t'aw wolodugu ye, aw bena sa yen le! A bena diya aw ye kosɔbɛ ka segi ka na jamana nin kɔnɔ, aw tena segi a la.» O tuma na, Koniyawu kɛra i n'a fɔ minan min cira, minankolon mɔgɔ mako te min na wa? Mun na u y'ale n'a deenw gwɛn ka taga fɔɔ jamana dɔ la, u te min lɔn? Jamanadenw, aw ka Masaba ka kuma lamɛn! A ko: «Aw k'a sɛbɛn cɛɛ nin koo la ko dentan, mɔgɔ ta cɛnnin, bari a kɔmɔgɔ si tena se ka sigi Dawuda nɔɔ na masaya la, u si tena kɛ Zuda mara kunna.» «Ɲamɔgɔ minw be ne ka mɔgɔw jɛnsɛn k'u tunu i ko begɛnw, n ka dumuni kɛyɔrɔ la, bɔnɛ ye u ta ye. Ne Masaba le ko ten! O le kosɔn, ne Masaba, Isirayɛli ka Ala be kumana ɲamɔgɔw kosɔn, minw ye ne ka mɔgɔw marabagaw ye, ko: Aw ye ne ka mɔgɔw jɛnsɛn k'u gwɛn, aw m'aw janto u la. O kama, ne yɛrɛ bena wili aw kama aw ka kɛwalijuguw kosɔn. Ne ka mɔgɔw tɔɔ min tora, ne yɛrɛ bena na olu lajɛn ka bɔ jamanaw bɛɛ la, ne tun y'u gwɛn ka taga yɔrɔ minw na. Ne bena segi n'u ye u ka yɔrɔ la. U bena wolo ka caya. Ne bena ɲamɔgɔw sigi u kunna minw bena u mara. Siranya tena u minɛ tugu, u tena yɛrɛyɛrɛ, u si tena tunu. Ne Masaba le ko ten.» Masaba ko: «Loonw be na, ne bena mɔgɔtilennin bɔ Dawuda kɔmɔgɔw la min bena sigi masaya la, ka jamana mara ni hakilitigiya ye. A bena tilenninya ni hɔrɔnya kɛ jamana kɔnɔ. Ale ka tile la, Zuda mara mɔgɔw bena kisi, Isirayɛli mara mɔgɔw bena sigi lafiya la. A bena wele ko: Masaba ye an ka koɲanabɔla ye.» Masaba ko: «Loonw be na, a tena fɔ tugu ko: ‹Masaba kosɔn, min ye Isirayɛlidenw bɔ Ezipiti jamana la.› Nga a bena fɔ ko: ‹Masaba kosɔn, min ye Isirayɛlidenw bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ ani a tun y'o gwɛn ka taga jamana minw bɛɛ la ka na don n'u ye,› waasa u ka sigi u yɛrɛw ka dugukolo kan.» Kuma min fɔra kiraw kosɔn, o ye: Ne dusu kasinin lo, ne fari bɛɛ be yɛrɛyɛrɛla. Ne kɛra i ko dɔrɔtɔ, dɔrɔ ye min minɛ ka ban, Masaba n'a ka kuma senuman kosɔn. Bari jamana fanin be kakalaw la. Jamana be dusukasi la danga kosɔn, kongokolon kɔnɔ biinw jara. Mɔgɔw be boli kojugu le nɔɔ fɛ, u b'u jija tilenbaliyakow la. «Alaɲasiran te kiraw ni sarakalasebagaw la! Ne b'u ka juguya yera hali n ka soo kɔnɔ. Ne Masaba le ko ten! O kama, o ka sira bena nɔgɔnɔgɔ ani ka dibi, u bena ben. Bari, ne bena bɔnɛ dɔ lase u ma, saan min na ne bena wili u kama. Ne Masaba le ko ten! «Ne ye konɔgɔnin ye Samari mara kiraw fɛ. U tun be kirayakuma fɔra * Baali tɔgɔ la. U tun be ne ka jama Isirayɛli lafili ten. Nin ye kojugu yɛrɛ yɛrɛ le ye Zeruzalɛmu kiraw fɛ. U be kakalaya kɛ, ka galon tigɛ tuma bɛɛ, ka barika don kojugukɛlaw la janko mɔgɔ si kan'a ka kojugukɛ dabila. U bɛɛ kɛra i ko Sodɔmukaw, ne fɛ. Zeruzalɛmukaw be i ko Gɔmɔrikaw.» O kama, Masaba, Setigi b'a fɔ kiraw kosɔn ko: «Ne bena fɛɛn kunaman d'u ma ka dumu, ne ben'a kɛ u be bagaji min. Bari, Alaɲasiranbaliya bɔra Zeruzalɛmu kiraw le fɛ ka fanga sɔrɔ jamana yɔrɔ bɛɛ la.» Masaba, Setigi ko: «Aw kana mɛnni kɛ kiraw ka kuma la, u b'aw namarara le. U be kirayakuma minw fɔra, o ye u yɛrɛw ka miiriya le ye. O kuma nunu ma bɔ ne Masaba fɛ. Mɔgɔ minw be ban ka ne ka kuma bato, u be sɔn k'a fɔ olu ye ko: ‹Masaba ko: Aw bena hɛrɛ sɔrɔ.› Mɔgɔ minw bɛɛ b'u kuun gwɛlɛya k'u yɛrɛ sago kɛ, u b'a fɔ olu ye ko: ‹Kojugu si tena aw sɔrɔ.› Jɔn le sigira ni Masaba ye n'a y'a ka kuma fɔ a ɲana? Jɔn le y'a ye k'a lamɛn kosɔbɛ k'a faamu? «Sanfɔɲɔba dɔ wilila! Masaba ka dimi lo. A fariyara ka kɛ fununfunun ye mɔgɔjuguw kunna. Masaba ka dimi nin tena ban n'a m'a sago kɛ k'a dafa. Loon dɔ, aw ben'a faamu ka gwɛ. Ne ma kira nunu ci dɛ! U do b'a la ka boliboli. Ne ma kuma u fɛ, u do b'a la ka kiraya kɛ. N'u tun sigira ni ne ye ka n ka kuma mɛn, u tun bena o fɔ n ka mɔgɔw ye. O la, olu tun bena u ka sirajuguw bila, ani k'u ka kɛwalijuguw dabila.» Masaba ko: «Ne ye Ala ye min be yeli kɛ yɔrɔsurun na dama wa? Ayi, ne ye Ala ye min be yeli kɛ yɔrɔjan na fana. Adamaden mana dogo yɔrɔ o yɔrɔ, ne ɲaa b'a la. Ne Masaba le ko ten! Ne be sankolo ni dugukolo yɔrɔ bɛɛ la! Ne Masaba le ko ten! «Kira minw be galon tigɛra ne tɔgɔ la, ne b'u ka fɔta mɛnna. U ko: ‹Ne sikora, ne sikora!› Miiriya nin ben'a to kira nunu kɔnɔ fɔɔ tuma jumɛn, olu minw be galonkiraya kɛ k'u ka miiriyakolon fɔ? U b'o siko minw lakalila ɲɔgɔnw ye, u b'a fɛ k'a kɛ n ka mɔgɔw ka ɲinɛ ne kɔ, i ko u faaw tun ɲinɛna ne kɔ cogo min na * Baali kosɔn. Ni kira min sikora, o k'a ka siko lakali. Ni mɔgɔ min ye ne ka kuma mɛn, o k'o fɔ ka tilen. Sumankisɛ n'a ɲaga be se ka jati kelen ye wa? Ne Masaba le ko ten! Ne ka kuma te i ko tasuma wa? A te i ko marito min be kabakuru ci wa? Ne Masaba le ko ten!» Masaba ko: «O le y'a to ne be wili kiraw kama. Olu minw be ne ka kuma namara u ni ɲɔgɔnw cɛ. Ne bena wili kiraw kama. Olu minw b'u daa diya gwansan k'u ka kuma ye ne ta ye. Ne Masaba le ko ten! Kira minw b'u ka sikokolonw kiraya kɛ, ne bena wili olu kama. Ne Masaba le ko ten! Olu minw be siko nunu lakali ka ne ka mɔgɔw lafili n'u ka galonw n'u ka yɛrɛboɲa ye. Ne m'u ci dɛ! Ne ma sira fana di u ma. U te foyi ɲa mɔgɔ nunu ye. Masaba le ko ten! «Ni mɔgɔ nunu, walima kira dɔ, walima sarakalasebaga dɔ y'i ɲininga ko: ‹Masaba ka doni ye mun le ye?›, i ka u jaabi ko: Masaba ko: ‹Aw le ye ne Masaba ka doni ye. O la, ne bena aw fili!› Ni kira min, walima sarakalasebaga, walima mɔgɔ wɛrɛ man'a fɔ ko: ‹Masaba ka doni ye mun ye?› N bena o tigi n'a ka soo ɲaa gwan. Aw ka ɲi ka to k'a fɔ aw ni ɲɔgɔn cɛ ko: ‹Masaba ka jaabi ye jumɛn ye?› Walima: ‹Masaba ye mun le fɔ?› Nga, aw man kan k'a fɔ tugu ko Masaba ka doni. Aw kelen kelen bɛɛ ka kuma le ye aw ka doni ye, bari aw be Ala ka kuma kɔrɔ yɛlɛma, Masaba, Setigi, an ka Ala. Kira ka kan ka ɲininga ni min ye, o filɛ: ‹Masaba y'i jaabi ko di?› Walima: ‹Masaba ye mun fɔ?› Nga n'aw tora k'a fɔ: ‹Masaba ka doni›, k'a sɔrɔ ne y'aw lasɔmi ko aw kan'o fɔ, ne bena aw ɲun i n'a fɔ doni, k'aw fili fɔɔ yɔrɔjan ka bɔ n ɲakɔrɔ! Aw ni dugu nin bɛɛ, ne tun ye min di aw n'aw faaw ma. Ne bena maloya bila aw kunna min tena ban ka ye. Aw kuun surunnin na to tuma bɛɛ. Mɔgɔw tena ɲinɛ min kɔ.» Masaba ye sinsin fila yira ne la, toro be minw kɔnɔ, u bilanin be a ka soo daa la. O y'a sɔrɔ, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri tun ye Zuda mara masacɛ Yekoniya, Yoyakimu dencɛ minɛ ka bɔ Zeruzalɛmu, ka taga n'a ye Babilɔni, ni Zuda mara ɲamɔgɔw, ani bololabaarakɛlaw ni numuw. Sinsin kelen kɔnɔ, torow tun ka ɲi kosɔbɛ, i n'a fɔ toro deen fɔlɔw. Tɔɔ kelen nin kɔnɔ, torow tun ma ɲi fewu. U cɛnkojugu fɛ, u tun te se ka dumu yɛrɛ. O tuma na, Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Zeremi, i be mun le yera?» Ne y'a jaabi ko: «Ne ɲaa be torow la, dɔw ka ɲi kosɔbɛ. Minw ma ɲi, olu cɛnna fɔɔ u te se ka dumu.» O tuma na, Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Ne Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: Toro nunu ka ɲi cogo min na, ne bena Zuda mara mɔgɔw jati ten, ka hɛrɛ kɛ u ye. Ne tun ye minw gwɛn ka bɔ yan yɔrɔ la ka taga n'u ye Babilɔnikaw ka jamana la. Ne bena janto u la k'a kɛ u be segi jamana nin kɔnɔ. Ne bena sigicogo bɛrɛbɛrɛ d'u ma, n te na na u halaki. U bena sigi ka ɲa i n'a fɔ yiri, n te na na u bɔ yen tugu. Ne bena hakili di u ma min ben'a to u k'a lɔn ko ne le ye Masaba ye. Ne be kɛ u ka Ala ye, u be kɛ ne ka mɔgɔw ye. Bari u bena sɔn ne ma n'u dusu bɛɛ ye. «Nga n bena Zuda mara masacɛ Sedesiyasi n'a ka mara ɲamɔgɔw, ni Zeruzalɛmuka tɔw minw tora jamana nin kɔnɔ, ani minw tagara sigi Ezipiti jamana la kɛ i ko toro min cɛnna fɔɔ a te se ka dumu. Ne Masaba le ko ten! Ne mana u gwɛn ka taga jamana o jamana la, ne bena u kɛ siranyafɛnw ye, maloyafɛnw, yɛlɛbɔfɛnw, lɔgɔbɔfɛnw ani dangafɛnw ye. Ne bena murujan bila ka na u kama, ni kɔngɔ ani fɔɲɔbana fɔɔ k'u sii tunu ka bɔ dugukolo nin kan. Ne tun ye min di olu ni u faaw ma.» Kuma min fɔra Zeremi ye Zuda mara mɔgɔw bɛɛ kosɔn, Zoziyasi dencɛ Yoyakimu ka masaya saan naaninan na Zuda kunna, min tun kɛra Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ka masaya saan fɔlɔ ye, o filɛ. Kira Zeremi y'o kuma fɔ Zeruzalɛmukaw bɛɛ ye ani Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ye. Ko: «Kabini Amɔn deen Zoziyasi saan tan ni sabanan na Zuda mara kunna, fɔɔ ka na se bii ma, a saan mugan ni saba ye, Masaba kumana ne fɛ. Ne fana ma o fɔko dabila aw ye, nga aw ma mɛnni kɛ. «Masaba tora k'a ka baarakɛlaw, kiraw bɛɛ ci aw ma, nga aw ma mɛnni kɛ, aw m'aw tulo malɔ. O tun y'a fɔ aw ye ko: ‹Aw kelen kelen bɛɛ k'aw ka sirajugu taama n'aw ka kɛwalijuguw dabila, o la, Masaba tun ye dugukolo min di aw n'aw faaw ma. Kabini tumajan, aw bena to o kan tuma bɛɛ. Aw kana tugu batofɛn wɛrɛw kɔ k'u sɔn. Aw kana ale dusu dimi n'aw ka bolola dilanfɛnw ye. O la, a tena kojugu si kɛ aw la.› «O bɛɛ n'a ta, aw ma mɛnni kɛ ale fɛ. Bari aw y'a dusu dimi n'aw bolola dilanfɛnw ye, minw kɛra aw ka bɔnɛ sababu ye.» Masaba le ko ten. O kama, Masaba, Setigi ko: «Aw ma mɛnni kɛ ne fɛ minkɛ, ne ben'a to kɔgɔdugu ɲafan siyaw bɛɛ k'u lajɛn Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri, ne ka baarakɛla kɔ, ka wili jamana nin, n'a kɔnɔ mɔgɔw ani a gɛrɛfɛsiyaw bɛɛ kama. Ne bena u halaki pepewu ka yɔrɔ nin kɛ dusukasi ni kaba ani lɔgɔbɔyɔrɔ ye. A bena kɛ tomo ye tuma bɛɛ. Ne Masaba le ko ten! Ne ben'a to dusudiya ni nisɔndiya yɛlɛkan, ani kɔɲɔya mankan, wugu kaan ani fitinɛ yeelen kana sɔrɔ u fɛ tugu. Jamana nin bɛɛ bena kɛ tomo ni dusukasiyɔrɔ ye. Siya nunu bena baara kɛ Babilɔni masacɛ ye fɔɔ saan bi wolonwula. «Nga ni saan bi wolonwula nunu dafara, ne bena wili Babilɔni masacɛ n'a ka jamana mɔgɔw kama u ka kojuguw kosɔn k'u ka yɔrɔ kɛ dusukasiyɔrɔ ye tuma bɛɛ. Ne Masaba le ko ten! Ne ye kuma minw bɛɛ fɔ siya nin kosɔn, min bɛɛ sɛbɛnnin be kitabu nin kɔnɔ. Zeremi ye kirayakuma minw fɔ siyaw bɛɛ kosɔn, ne ben'a to o bɛɛ ka kɛ. Siya caaman ni masacɛbaw bena u kɛ jɔɔnw ye. Ne bena u sara ka kɛɲɛ n'u ka kɛwaliw an'u bolola dilanfɛnw ye.» Masaba, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ ne ye ko: «Dɔrɔfiyɛ nin minɛ n bolo, dɔrɔ min b'a kɔnɔ, o ye n ka dimi le ye. Ne bena i ci siya minw bɛɛ fɛ, i k'a di u ma u k'a min. U ben'a min ka talontalon, ka fatɔya murujan yeli kosɔn, ne bena min wili u cɛma.» Ne ye dɔrɔ nin minɛ Masaba bolo k'a di siya nunu bɛɛ ma. A ye ne ci minw fɛ, u y'a min: Zeruzalɛmukaw, ni Zuda mara duguw mɔgɔw, u ka masaw n'u ɲamɔgɔw, waasa k'u ka yɔrɔ kɛ tomo ni dusukasi ni kaba ani lɔgɔbɔyɔrɔ ye, i n'a fɔ a be cogo min na bii. Ezipiti masacɛ n'a ka dakɔrɔsigiw, n'a ka jamana ɲamɔgɔw ani jamanadenw bɛɛ, ni siya ɲagamininw bɛɛ, ni Usi jamana masaw bɛɛ, ni Filisi jamana taw bɛɛ: minw be Asikalɔn, ni Gaza, ani Ekurɔn, ni mɔgɔ tɔɔ min tora Asidɔdi kɔnɔ, edɔmuw, ni mowabuw, ani amoniw, Tiri ni Sidɔn masaw bɛɛ, ani masacɛ minw bɛɛ be dugukolo kan kɔgɔji cɛma, dedanw, Tema mara mɔgɔw, Buzi mara mɔgɔw, ani minw be to ka bonbosili landa kɛ, ni arabuw ka masaw bɛɛ, ni siya ɲagamininw ka masaw bɛɛ, minw siginin be kongololon kɔnɔ. Zimuri mara ni Elamu jamana masaw bɛɛ, ani Mɛdi jamana masaw bɛɛ, ni kɔgɔdugu ɲafan masaw bɛɛ, minw yɔrɔ ka surun, ani minw yɔrɔ ka jan. Jamana kelen kelen bɛɛ minw be dugukolo kan, olu bɛɛ mɔgɔw ye minni kɛ ka tugu ɲɔgɔn kɔ. Sesaki masacɛ le y'a min u bɛɛ kɔ. A fɔ u ye ko ne Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: «Aw k'a min ka fa, ka fɔɔnɔ, ka ben ka wili ka dɛsɛ murujan yeli fɛ, ne bena min wili aw cɛma.» N'u banna ka dɔrɔ nin minɛ i bolo k'a min, i k'a fɔ u ye ko: «Masaba, Setigi ko aw bena na a min cɔ! Bari, ne tɔgɔ lara dugu min kan, ne bena kɔn ka tɔɔrɔ la ale lo kan. Aw be miiri ko aw bena kisi o ma wa? Ayi! Aw tena kisi. Bari ne yɛrɛ le ben'a kɛ murujan be wili diɲɛ mɔgɔw bɛɛ kama. Ne Masaba, Setigi le ko ten! «Ele Zeremi, i bena o kirayakuma nin bɛɛ fɔ u ye ani k'a fɔ fana ko: ‹Masaba sɔngɔkan be bɔra sanfɛ i ko jara, a tor'a sigiyɔrɔ saniyanin na k'a kaan bɔ. A be sɔngɔra i ko jara, a be sɔngɔra kosɔbɛ a ka mɔgɔw kunna. A be pɛrɛnna i ko * ɛrɛzɛnji bɔbagaw. O be kɛra diɲɛ mɔgɔw bɛɛ kama. A mankan sera fɔɔ diɲɛ daan na, bari Masaba be siyaw kitiko daminɛna. Adamadenw bɛɛ bena kiti. Minw jalakinin lo, a ben'a to murujan be se olu ma.› Masaba le ko ten.» Masaba, Setigi ko: «Bɔnɛ nin be jɛnsɛnna siyaw cɛma ka to ka taga. Sanfɔɲɔba dɔ be wilila diɲɛ daan na.» Masaba bena mɔgɔ minw halaki o loon, u suuw lalanin bena to yɔrɔ bɛɛ dugukolo kan, u sanga tena kɛ, u suuw tena ta, u suuw tena don, u bena kɛ dugukolo ka nɔgɔ ye. Aw ye kasi, jama marabagaw, aw ye kule! Aw ye kolonkolon duguma, jama ɲamɔgɔw. Bari aw fagatuma sera, aw bena faga i ko sagajigi kɔgɔninw. Kalifayɔrɔ te jama marabagaw fɛ tugu, dogoyɔrɔ te jama ɲamɔgɔw fɛ tugu. Aw ka jama marabagaw kasikan mɛn, jama ɲamɔgɔw be kulera, bari Masaba b'u ka mara halakira. Masaba dimikojugu be yɔrɔ ɲanaman nunu sumaya tɔntɔntɔn! A be bɔra i ko jara be bɔ a layɔrɔ la cogo min. U ka jamana be kɛra dusukasiyɔrɔ ye, murujan fariya kosɔn, Masaba dimikojugu fɛ. Zoziyasi dencɛ Yoyakimu ka masaya daminɛwaati la Zuda mara la, Masaba kumana Zeremi fɛ k'a fɔ a ye ko: Masaba ko: «Taga lɔ ne Masaba ka soo luu kɔnɔ, ne bena kuma min bɛɛ fɔ i ye olu kosɔn, i k'o fɔ Zuda mara dugu mɔgɔw bɛɛ ye, minw be na yen ka ne bato. Hali dakuru ɲaa kelen, i kan'a tigɛ a la. N'a sɔrɔ, u bena u tulo malɔ, u bɛɛ bena u ka kɛwalijuguw dabila. O la, ne tun ko n bena bɔnɛ min lase u ma u ka kɛwalijuguw kosɔn, ne bena o dabila. I ben'a fɔ u ye ko ne Masaba ko: ‹N'aw te mɛnni kɛ ne fɛ ka ne ka sariya bato ne ye min di aw ma, ni aw te mɛnni kɛ ne ka baarakɛlaw, kiraw fɛ, ne tora ka minw ci aw fɛ, k'a sɔrɔ aw tun te mɛnni kɛra u fɛ, ne bena soo nin kɛ i n'a fɔ n ye Silo kɛ cogo min na, ani k'a kɛ dangafɛn ye dugukolo kan siyaw bɛɛ fɛ.› » Sarakalasebagaw ni kiraw, ani jama bɛɛ y'u tulo malɔ Zeremi fɛ tuma min na a tun be kuma nunu fɔra Masaba ka soo kɔnɔ. Tuma min na Zeremi ye Masaba ka cii nin bɛɛ fɔ ka ban jama bɛɛ ye, sarakalasebagaw ni kiraw, ani jama bɛɛ wilila k'a minɛ, ka to k'a fɔ ko: «I bena sa! Mun na i be kiraya kɛ Masaba tɔgɔ la k'a fɔ ko soo nin bena kɛ i ko Silo, ani ko dugu nin bena halaki a lakolon be to?» Jama bɛɛ girinna ka Zeremi lamini Masaba ka soo kɔnɔ. Zuda mara ɲamɔgɔw y'o koo nunu kibaru mɛn minkɛ, u bɔra masalu la ka taga Masaba ka soo kɔnɔ, ka sigi Masaba ka soo Dakura la. O tuma na, sarakalasebagaw ni kiraw y'a fɔ jamana ɲamɔgɔw ni jama bɛɛ ye ko: «Cɛɛ nin ka kan ni fagali le ye! Bari, a ye kirayakuma fɔ dugu nin kama, i n'a fɔ aw yɛrɛ y'a mɛn cogo min na.» Zeremi y'a fɔ ɲamɔgɔ nunu ni jama bɛɛ ye ko: «Aw ye min bɛɛ mɛn soo nin ani dugu nin kosɔn, Masaba le ye ne ci ka n'o kiraya kɛ. Nga sisan, aw ka yɛlɛmani don aw taamacogo n'aw ka kɛwaliw la, ka mɛnni kɛ Masaba aw ka Ala fɛ. O la, Masaba ye bɔnɛ min latigɛ aw kama, a bena o dabila. Ne kɔni, ne be aw bolo, min ka di aw ye, aw ka miiri la ko min ka kan, aw k'o kɛ ne la. Nga aw k'a lɔn ko n'aw ye ne faga, mɔgɔ jalakibali joli b'aw kan, ani dugu nin mɔgɔw. Bari, Masaba le ye ne ci tiɲɛ na, ka na kuma nunu bɛɛ fɔ aw ye.» O tuma na, ɲamɔgɔ nunu ni jama bɛɛ y'a fɔ sarakalasebagaw ni kiraw ye ko: «Cɛɛ nin man kan ka faga, bari a kumana an fɛ Masaba an ka Ala le tɔgɔ la.» Jamana cɛkɔrɔbaw mɔgɔ damani wilila k'a fɔ jama bɛɛ lajɛnnin ye ko: «Mise ka bɔ Moresɛti tun be kiraya kɛ Zuda mara masacɛ Ezekiyasi ka tile la k'a fɔ Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ye ko Masaba, Setigi ko: ‹ * Siyɔn bena sɛnɛ i ko foro, Zeruzalɛmu bena kɛ tomo ye, Alabatoso kulu bena kɛ tufin ye.› Yala, Zuda mara masacɛ Ezekiyasi n'a ka jama bɛɛ y'a faga wa? U siranna Masaba ɲa k'a daali. O la, Masaba tun ye bɔnɛ min latigɛ u kama, a y'o dabila. Anw fana do? Anw bena bɔnɛba lase an yɛrɛ ma wa?» Cɛɛ dɔ fana tun ye kiraya kɛ Masaba tɔgɔ la. Semayawu dencɛ Uriyawu tun lo ka bɔ Kiriyati Yoyarimu. Zeremi tun ye kirayakuma min fɔ dugu nin, ani jamana nin halakiko la, ale fana y'o koo kelen fɔ. Masacɛ Yoyakimu n'a ka kɛlɛdenw, n'a ka jamana ɲamɔgɔw bɛɛ y'a mɛn minkɛ, masacɛ ko a b'a faga. Uriyawu y'o kibaru mɛn, a siranna ka boli ka taga Ezipiti jamana na. Nga masacɛ Yoyakimu ye Akubɔri dencɛ Ɛlinatan ni mɔgɔ damani ci Ezipiti. U ye Uriyawu minɛ yen ka n'a di masacɛ Yoyakimu ma, a y'a faga k'a suu fili foroba kaburu kɔnɔ. Nga Zeremi tun be Safan dencɛ Ayikamu ka sutara la, o la, a ma se ka don jama bolo ka faga. Zoziyasi dencɛ Sedesiyasi ka masaya daminɛ na Zuda mara la, Masaba ye kuma min fɔ Zeremi ye, o filɛ. Masaba y'a fɔ a ye ko: «Taga jurukisɛ ni misiw ka zuu lalaga k'o bila i yɛrɛ kaan na. O ci Edɔmu masacɛ ma, ni Mowabu masacɛ, ni amoniw ka masacɛ, ni Tiri masacɛ, ani Sidɔn masacɛ ma. I b'o cii don u ka cidenw bolo, minw nana Zeruzalɛmu, Zuda mara masacɛ Sedesiyasi fɛ. I be kuma nin fɔ u ye, u ka taga o fɔ u kuntigiw ye. I ben'a fɔ ko: ‹Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Aw bena min fɔ aw kuntigiw ye, o filɛ nin ye: Ne le ye dugukolo, ni mɔgɔw, ani begɛnw dan ni n ka fanga ni n ka setigiya ye. Ni ne b'a fɛ ka dugukolo di mɔgɔ min ma, n b'a di o tigi ma. Sisan, ne be jamana nunu bɛɛ don n ka baarakɛla, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri bolo. Ne be kongosogow fana d'a ma janko u k'a mako ɲa. Siyaw bɛɛ bena baara kɛ a ye, an'a deen n'a mamaden ye, fɔɔ ka taga se a ka masaya waati bɛɛ ma. O waati la, siya caaman ni masacɛ barikamanw bena kolo a ye. « ‹Ni siya min, walima ni jamana min banna ka Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ka zuu ta, o kɔrɔ ko ka ban ka baara kɛ a ye, ne bena olu ɲaa gwan ni murujan ni kɔngɔ ani fɔɲɔbana ye, fɔɔ ne ka tɛmɛ ale fɛ k'u sii tunu. Ne Masaba le ko ten. Aw do, aw kana mɛnni kɛ aw ka kiraw n'aw ka lagwɛlikɛlaw, ni sikow kɔrɔ fɔbagaw, n'aw ka kirisitigiw ni filɛlikɛlaw ka kuma na, minw b'a fɔra aw ye ko Babilɔni masacɛ tena aw wajibiya ka baara kɛ a ye. U be galonkiraya le kɛra aw ye min bena kɛ sababu ye k'aw yɔrɔ jaɲa aw ka dugukolo la. Ne bena aw gwɛn ka taga, aw bena sa. Nga ni siya min sɔnna ka baara kɛ Babilɔni masacɛ ye, ne bena olu to ɲasuma na u ka dugukolo kan, u bena sigi yen, k'a sɛnɛ. Ne Masaba le ko ten.› » Ne y'o kuma kelen nin fɔ Zuda mara masacɛ Sedesiyasi ye ko: «Aw ka sɔn Babilɔni masacɛ ka zuu ma, aw ka baara kɛ a n'a ka jamanadenw ye, o la, aw bena to niin la. Mun na e n'i ka jama b'a fɛ ka sa murujan ni kɔngɔ ani fɔɲɔbana bolo i ko Masaba y'a fɔ cogo min na siya o siya koo la min ma sɔn ka baara kɛ Babilɔni masacɛ ye? Aw kana mɛnni kɛ kiraw fɛ minw b'a fɔra aw ye ko aw tena baara kɛ Babilɔni masacɛ ye. U be galonkiraya le kɛra aw ye. Ne m'u ci. U be galonkiraya kɛra ne tɔgɔ la. Ne ben'aw gwɛn ka taga, aw bena sa, aw ni kira minw b'o kirayakuma nunu fɔ aw ye. Ne Masaba le ko ten.» O kɔ, ne Zeremi y'a fɔ sarakalasebagaw, ni jama nin bɛɛ ye ko: «Masaba ko aw ka kiraw be min fɔra ko yanni dɔɔni, ko a tena mɛn, u bena segi ka na ni Masaba ka soo kɔnɔ minanw ye ka bɔ Babilɔni, aw kana u ka kuma lamɛn. U be galonkiraya le kɛra aw ye. Aw kana mɛnni kɛ u fɛ. Aw ka baara kɛ Babilɔni masacɛ ye, o la, aw bena to nii na. Mun na aw b'a fɛ dugu nin ka kɛ tomo ye? N'u ye kiraw ye, ni Masaba y'a ka kuma don u bolo, u ka jija ka Masaba, Setigi daali waasa minan tɔɔ min b'a ka soo kɔnɔ, ni Zuda mara masacɛ ka soo kɔnɔ ani Zeruzalɛmu kɔnɔ, o fana kana cɛ ka taga Babilɔni. Bari Masaba, Setigi b'a fɔra tutunan nunu kama, ni tasaba, ni wotorow, ani minan tɔɔ minw tora dugu nin kɔnɔ koo la, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri tun ma sɔrɔ k'o minw ta Yoyakimu ka dencɛ, Zuda mara masacɛ Yekoniya minɛtuma na, ani Zeruzalɛmu faamaw bɛɛ, ni Zuda mara taw minɛtuma na ka bɔ Zeruzalɛmu ka taga Babilɔni. Minan tɔɔ minw tora Masaba ka soo kɔnɔ, ni Zuda mara masacɛ ka soo kɔnɔ ani Zeruzalɛmu, Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala y'a fɔ olu koo la ko: ‹U bena taga Babilɔni. U bena to yen fɔɔ ni ne nana n janto u la loon min na. O loon na, ne ben'a kɛ u be segi ka na yan yɔrɔ la. Ne Masaba le ko ten.› » O saan kelen na, min bɛnna Zuda mara masacɛ Sedesiyasi ka masaya saan naaninan ma, o kalo duurunan na, kira Ananiya, Asuri dencɛ ka bɔ Gabaŋɔn, wilila k'a fɔ ne ye Masaba ka soo kɔnɔ sarakalasebagaw ni jama bɛɛ ɲana ko: «Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Ne bena Babilɔni masacɛ ka zuu nin kari. Saan fila cɛ, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri tun ye ne ka soo kɔnɔ minan minw ta yan ka taga n'u ye Babilɔni, ne ben'a kɛ o bɛɛ be segi ka na yan yɔrɔ la. Ne ben'a kɛ Yoyakimu dencɛ Yekoniya, Zuda mara masacɛ, ani Zuda mara mɔgɔ minw bɛɛ minɛna ka taga Babilɔni be segi ka na yan yɔrɔ la. Bari ne bena Babilɔni masacɛ ka zuu kari. Ne Masaba le ko ten.› » Sarakalasebagaw ni jama bɛɛ minw tun lɔnin be Masaba ka soo kɔnɔ, kira Zeremi ye kira Ananiya jaabi olu ɲana. A ko: «Amiina! Masaba k'a kɛ ten! I ye kirayakuma minw fɔ, Masaba k'o kɛ, ani k'a kɛ a ka soo kɔnɔ minanw ani mɔgɔ minw bɛɛ minɛna ka taga be segi ka bɔ Babilɔni. Nga ne bena min fɔ ele ni jama ye, i tulo malɔ o la. Kira minw kɔnna ne ni ele ɲa kabini fɔlɔfɔlɔ, olu kumana ka taga jamana caaman faan fɛ, ni mara barikamanw ka kɛlɛ, ni bɔnɛ ani fɔɲɔbana koow la. Nga ni kira min ye hɛrɛ sɔrɔko kiraya kɛ, fɔɔ n'a koo kɛra tuma min na, a be sɔrɔ k'a lɔn ko Masaba le y'o kira nin ci tiɲɛ na.» O kɔ, kira Ananiya ye zuu nin bɔ kira Zeremi kanna k'a kari. A y'a fɔ jama bɛɛ ɲana ko: «Masaba ko: A tora saan fila, ale bena Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ka zuu kari ka bɔ siyaw bɛɛ kunna.» O kɔ, kira Zeremi tɛmɛn'a ka sira fɛ. Kira Ananiya ye zuu nin bɔ kira Zeremi kanna k'a kari ka ban tuma min na, Masaba kumana Zeremi fɛ ko: «Ta'a fɔ Ananiya ye ko ne Masaba ko: ‹I ye zuu lɔgɔlaman kari. I bena o falen ni zuu nigɛlaman ye. Bari Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala b'a fɔra ko: Ne bena nigɛzu le la siya nunu bɛɛ kanna waasa u ka baara kɛ Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ye. Tiɲɛ na, u bena baara kɛ a ye. Ne bena kongosogow fana don a bolo.› » O kɔ, kira Zeremi y'a fɔ kira Ananiya ye ko: «Ananiya, a filɛ, Masaba m'i ci. E b'a kɛra jama nin benna galon la. O la, Masaba ko a bena i tunu ka bɔ dugukolo kan. I bena sa ɲinan saan na, bari i b'a fɔra mɔgɔw ye ko u ka muruti ale ma.» Kira Ananiya sara o saan kalo wolonwulanan na. Nabukodonozɔri ye cɛkɔrɔbaw ni sarakalasebagaw ni kiraw, ani mɔgɔ minw minɛ Zeruzalɛmu ka taga Babilɔni, kira Zeremi tora Zeruzalɛmu ka sɛbɛ ci u ma. O kɛra masacɛ Yekoniya n'a bamuso, n'a ka luu kɔnɔ baaraɲamɔgɔw, ni Zeruzalɛmu faamaw, ni Zuda mara taw, ani bololabaarakɛlaw ani numuw bɔnin kɔ Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ, Zuda mara masacɛ Sedesiyasi tun be Safan dencɛ Eleyaza ni Ilikiya dencɛ Gemariya cira Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri fɛ, Zeremi tun y'a ka sɛbɛ di olu le ma. A tun fɔr'a kɔnɔ ko: «Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Aw minw bɛɛ minɛna ka taga, ne ye aw minw bɔ Zeruzalɛmu ka taga Babilɔni, aw ka soow lɔ ka don u kɔnɔ, ka nankɔw bɔ k'u kɔnɔfɛnw dumu, ka musow furu ka dencɛw ni denmusow sɔrɔ. Aw ka musow ɲini aw deenw ye, k'aw denmusow di furu la, waasa olu ka dencɛ ni denmusow sɔrɔ fana. Aw ka buguya o yɔrɔ la, aw kana dɔgɔya. Ne y'aw bɔ ka taga dugu min kɔnɔ, aw k'o ɲa ɲini. Aw ka ne daali a ye. Bari n'a ɲana, aw fana ta le ɲana.› Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala, ko: ‹Aw kan'a to kira minw be aw cɛma, walima aw ka lagwɛlikɛlaw, k'aw lafili. Aw kana u ka sikow jati. Bari u be galonkiraya le kɛra aw ye ne tɔgɔ la. Ne m'u ci.› » Masaba le ko ten. Masaba ko: «Ni Babilɔni masaya dafara saan bi wolonwula, ne bena janto aw la. Ne tun ye n daa di aw ma ɲumanya min la ko aw bena segi ka na yan minkɛ, ne ben'a kɛ aw be segi ka na yan yɔrɔ la. Ne ye min ŋaniya ta aw kosɔn, ne b'o lɔn. Ne Masaba le ko ten. Aw ka hɛrɛko lo, aw ka bɔnɛko tɛ, janko ka labankoɲuman d'aw ma. N'aw nana ne daali, ne bena mɛnni kɛ aw fɛ. Aw bena ne yɔrɔ ɲini, aw bena ne ye, ni aw b'o kɛ n'aw dusu bɛɛ ye. Ne ben'a to aw be n ye. Ne bena aw ka mɔgɔ minɛninw kɔsegi. Ne tun y'aw gwɛn ka taga siya minw bɛɛ cɛma, ani yɔrɔ minw bɛɛ la, ne bena aw lajɛn ka bɔ yen. Ne tun ye aw gwɛn ka bɔ yɔrɔ min na, ne bena aw kɔsegi ka na o yɔrɔ la. Ne Masaba le ko ten. «Aw b'a fɔra ko Masaba ye kiraw di aw ma Babilɔni dugu kɔnɔ. «Masaba be kumana masacɛ kosɔn, min ye Dawuda nɔɔ ta a ka masasigilan kan, ani mɔgɔ minw bɛɛ be dugu nin kɔnɔ, aw balima minw ma minɛ ka taga n'aw ye. Masaba, Setigi ko: ‹Ne be murujan, ni kɔngo ani fɔɲɔbana ci u ma. Ne b'u kɛ i n'a fɔ toro tolinin minw te se ka dumu u cɛnnin kojugu kosɔn. Ne bena tugu u kɔ ni murujan ye, ni kɔngo ani fɔɲɔbana ye. Ne bena u kɛ siranyafɛnw ye dugukolo kan jamanaw bɛɛ fɛ. Ne bena u kɛ dangafɛnw, ni kabafɛnw, ani yɛlɛfɛnw ni lɔgɔbɔfɛnw ye siyaw bɛɛ cɛma, ne bena u gwɛn ka taga yɔrɔ minw na. Bari, u ma ne ka kuma lamɛn. K'a sɔrɔ ne tora ka n ka baarakɛlaw, kiraw ci u ma. Nga, u ma sɔn k'u tulo malɔ n fɛ.› Masaba le ko ten. Aw minw minɛna ka bɔ Zeruzalɛmu ka taga Babilɔni, aw k'aw tulo malɔ Masaba ka kuma la.» «Kolaya deen Akabu ni Maaziya deen Sedesiyasi minw be galonkiraya kɛra aw ye ne tɔgɔ la, Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala b'a fɔra olu kosɔn ko: ‹Ne bena u don Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri bolo, a bena u halaki aw yɛrɛ ɲana. Zuda mara mɔgɔ minw bɛɛ minɛna ka taga Babilɔni, olu bɛɛ bena u cogo ta ka to ka dangali kɛ n'o ye k'a fɔ ko: Masaba k'i kɛ i n'a fɔ Sedesiyasi ni Akabu, Babilɔni masacɛ ye minw jɛni. Bari u tun ye kojuguba kɛ Isirayɛlidenw cɛma: U ye ɲamɔgɔya kɛ n'u sigiɲɔgɔnw ka musow ye, ka galon tigɛ ni ne tɔgɔ ye. K'a sɔrɔ ne ma o sira d'u ma. Ne b'o kala ma, ne yɛrɛ le y'o ye.› » Masaba le ko ten. Semayawu min be bɔ Neelamu, i ben'a fɔ ale ye ko: «Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala, ko: E ye sɛbɛw ci i tɔgɔ la Zeruzalɛmukaw bɛɛ ma, ni Maaziya dencɛ, sarakalasebaga Sefaniya ma, ani sarakalasebaga tɔw bɛɛ ma. A tun sɛbɛnna Sefaniya ye ko: ‹Masaba le y'i kɛ sarakalasebaga ye Yewoyada nɔɔ na k'i kɛ Masaba ka soo kɔlɔsibaga ye. Fatɔ min mana wili k'a yɛrɛ kɛ kira ye, i ka kan k'o tigi kolo ni jɔrɔkɔ ani kandonnigɛ ye. Mun na i ma foyi kɛ Anatɔtika Zeremi la? Min ko a ye kira ye aw cɛma. A ye cii bila ka n'a fɔ Babilɔni ko an bena mɛn yan, ko an ka soow lɔ ka don u kɔnɔ, ka nankɔw bɔ k'o kɔnɔfɛnw dumu.› » Sarakalasebaga Sefaniya y'o sɛbɛ nin kalan kira Zeremi ɲana. O tuma na, Masaba kumana Zeremi fɛ ko: «Mɔgɔw minw bɛɛ minɛna ka taga, i ka cii bila ka ta'a fɔ u ye Neelamuka Semayawu kosɔn, ko ne Masaba ko: Semayawu be kiraya kɛra u ye, k'a sɔrɔ ne m'a ci, ani k'aw nigɛ minkɛ, ne bena wili Neelamuka Semayawu n'a kɔmɔgɔw kama. A ka mɔgɔ si tena to jama nin cɛma. Ne bena hɛrɛ min kɛ n ka jama ye, a tena o ye fana. Bari a b'a fɔra mɔgɔw ye ko u ka muruti ne Masaba ma. Ne Masaba le ko ten.» Masaba kumana Zeremi fɛ ko: «Ne Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: Ne be kuma minw fɔra i ye, o bɛɛ sɛbɛn sɛbɛ dɔ kɔnɔ. Loonw be na, ne ben'a kɛ ne ka mɔgɔ minw minɛna ka taga Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw cɛma be kɔsegi. Ne tun ye dugukolo min di u faaw ma, ne ben'a kɛ u be segi o kan. A be kɛ u ta ye tugu.» Masaba le ko ten. Masaba ye kuma minw fɔ Isirayɛli ni Zuda maraw kosɔn, o filɛ nin ye: Masaba ko: «An be jatigɛkulekan mɛnna. Tɔɔrɔ lo, hɛrɛ te yen. Aw ka ɲiningali kɛ k'a filɛ, yala cɛɛ be wolo wa? Ne do ɲaa be cɛɛw la, u bolo b'u soron la i ko muso min b'a fɛ ka wolo? Mun na bɛɛ ɲaa kumuna? Bɔnɛ lo! Nin ye lonba ye, min ɲɔgɔn te yen. Tɔɔrɔ waati lo Yakuba kɔmɔgɔw fɛ, nga u bena bɔ a la. «O loon na, ne bena u ka zuu kari ka bɔ u kaan na, k'u ka juruw tigɛ. Lonanw tena u bila jɔnya la tugu. Ne Masaba, Setigi le ko ten. U bena baara kɛ Masaba u ka Ala, ani u ka masacɛ Dawuda ye, ne bena min sigi u kunna. Ne ka baarakɛlaw Yakuba kɔmɔgɔw, aw kana siran. Isirayɛlidenw, aw kan'a to aw hakili be ɲagami. Ne Masaba le ko ten. Bari ne bena aw kisi ka bɔ jamanajan la. Aw deenw minɛna ka taga yɔrɔ min na, ne bena u kisi ka bɔ yen. Yakuba kɔmɔgɔw bena segi ka na. U bena to lafiya ni hakilisigi la. Mɔgɔ si te na na u hakili ɲagami tugu. Ne Masaba le ko ten. Bari ne be n'aw ye waasa k'aw kisi. Ne Masaba le ko ten. Ne tun y'aw jɛnsɛn ka taga siya minw bɛɛ cɛma, ne bena olu bɛɛ halaki pewu, nga n tena aw halaki pewu. N bena aw ɲaa gwan ni tilenninya ye. N te se k'aw to gwansan.» Masaba ko: «Fura te aw halakiko la, aw ka joli dimi ka bon. Mɔgɔ te yen min bena lɔ n'aw ka koo ye, ka fura kɛ aw ka joli la. Aw ka joli nin fura te yen. I ɲamɔgɔcɛw bɛɛ ɲinɛna i kɔ, u t'i yɔrɔ ɲini tugu, bari ne y'aw bugɔ i ko mɔgɔ b'a jugu bugɔ cogo min na. N ye ladili fariman le di aw ma, aw ka kojugu caya n'a juguya kosɔn. Mun na aw be kasira aw ka dimiyɔrɔ kosɔn? Aw ka dimi te banta ye do. Aw ka kojuguba n'aw ka kojugu caaman le kosɔn, ne ye nin kɛ aw la. Nga aw halakibagaw bɛɛ bena halaki. Aw juguw bɛɛ bena minɛ ka taga. Minw y'aw ka minanw bɔsi, olu fana ka minanw bena bɔsi. Minw tun benna aw kan, dɔw bena ben olu fana kan. Ne bena aw kɛnɛya, ne bena aw ka jolidaw kɛnɛya. Ne Masaba le ko ten. U be aw minw wele ko: ‹Mɔgɔdanganinw, * Siyɔnka nunu, mɔgɔ si te minw yɔrɔ ɲini.› » Masaba ko: «Yakuba kɔmɔgɔ minw tun minɛna ka taga, ne bena olu kɔsegi. N bena makari u ka gwasow la. Dugu kelen kelen bɛɛ bena sigi a tomow kan. Bonɲuman bɛɛ bena lɔ a lɔyɔrɔkɔrɔ la. U bena barika la, nisɔndiyakan bena bɔ. Ne bena u buguya, u tena na dɔgɔya tugu. Ne bena kunkɔrɔta d'u ma, o tena u mafiɲɛya tugu. Yakuba kɔmɔgɔw bena kɛ i ko u tun be cogo min na ka kɔrɔ. A ka jama bena sigicogoɲuman sɔrɔ ne ɲakɔrɔ. Ne bena u tɔɔrɔbagaw bɛɛ ɲaa gwan. U ɲamɔgɔ bena kɛ u yɛrɛw dɔ ye, u kuntigi bena bɔ olu cɛma. Ne ben'a wele, a bena gwɛrɛ ne la. Jɔn le be se ka gwɛrɛ ne la a yɛrɛ ma ten? Ne Masaba le ko ten. Aw bena kɛ ne ka mɔgɔw ye, ne bena kɛ aw ka Ala ye.» Masaba ka sanfɔɲɔba wilila, a ka dimi lo, a ka fari i ko fununfunun. O be mɔgɔjuguw le kunna. Masaba b'a fɛ ka min kɛ, n'a m'o kɛ ka dafa, a ka dimikojugu te tɛmɛ. Loon dɔ, aw bena na o koow faamu. Masaba ko: «O waati la, ne bena kɛ Ala ye Isirayɛli ka gwasow bɛɛ fɛ. Olu bena kɛ ne ka mɔgɔw ye.» Masaba ko: «Minw kisira murujan ma, olu ye ne ka nɛɛma le sɔrɔ kongokolon kɔnɔ. Isirayɛli be tagar'a ka hɛrɛ faan fɛ.» Masaba y'a yɛrɛ yira anw na yɔrɔjan na. A ko: «Aw koo ka di ne ye tuma bɛɛ, o kama, ne be janto aw la. Ne bena aw sigi tugu, aw bena sigi ka ɲa, Isirayɛliden kanulenw. Aw bena aw ka dundunw ta tugu, aw bena bɔ ka dɔɔn kɛ ɲanagwɛkɛlaw cɛma. Aw bena na * ɛrɛzɛnsunw tutu tugu Samari kuluw kan. Minw ye yiriw tutu, olu bena yiridenw tigɛ. Loon dɔ la, kɔlɔsilikɛlaw bena to Efarayimu kuluw kan ka kule ko: ‹Aw ye wili! An ka taga * Siyɔn, Masaba an ka Ala fɛ.› » Masaba be min fɔra, o filɛ: «Aw ka pɛrɛn nisɔndiya fɛ Yakuba ye. Aw ka siyaw ka ɲamɔgɔ kunbɛn ni nisɔndiyapɛrɛn kan ye, k'a tanu k'a fɔ ko: ‹Masaba, i ka mɔgɔw, Isirayɛlidenw tɔɔ, kisi.› A ye, ne ben'a kɛ u be na ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan jamana na. Ne bena u bɔ diɲɛ daan na ka n'u lajɛn. U cɛma, fiɲɛntɔw ni senkelenninw, ni musokɔnɔmanw, ni tintɔw be yen. Jamaba bena segi yan. U kasitɔ bena na. U ka daalili kosɔn, ne be bila u ɲa ka taga n'u ye jiyɔrɔw la. Ne bena taga n'u ye sira dakɛɲɛnin kan, u tena talon min kan. Bari, ne ye Isirayɛli faa ye, Efarayimu ye n dencɛ fɔlɔ ye. Siya wɛrɛw ka mɛnni kɛ Masaba ka kuma na. A ka fɔ jidala jamanajanw na ko: ‹Min ye Isirayɛlidenw jɛnsɛn, ale lo bena u lajɛn. A bena u kɔlɔsi i ko begɛndɛndɛbaga b'a ka begɛnw kɔlɔsi cogo min na.› Bari, Masaba bena Yakuba kɔmɔgɔw kunmabɔ. A bena u bɔsi fangatigi dɔ bolo min fanga ka bon n'u ta ye. U bena na nisɔndiyadɔnkiliw la Siyɔn kulu kan. U bena girin Masaba ka difɛnw faan fɛ: suman ni duvɛnkɛnɛ, ni tulu, ni begɛnmisɛnw, ani misiw. U bena nafa i ko jii te dɛsɛ nankɔ min na. U tena nagasi tugu. O la, sunguruw bena dɔɔn kɛ ka nisɔndiya, ni kanbelenw ni cɛkɔrɔbaw bɛɛ. Ne bena u ka dusukasi yɛlɛma k'a kɛ nisɔndiya ye, k'u dusu saalo. U tɔɔrɔnin kɔfɛ, ne bena u nisɔndiya. Ne ben'a kɛ sarakalasebagaw be fa sogo tulumanw la, ne ka jama bena fa ne ka difɛnw la.» Masaba le ko ten. Masaba ko: «Kulekan be bɔra Arama. Kasikan lo, Arasɛli le be kasira, bari a deenw sara. A t'a fɛ ka je bari a deenw banna.» Masaba ko: «Je ten sa, i ɲaji cɛ. I bena i ka sɛgɛn tɔnɔ sɔrɔ. I deenw bena segi ka bɔ u juguw ka jamana la. Ne Masaba le ko ten. E ka sini bena ɲa. I ka deenw bena segi u ka jamana la. Ne Masaba le ko ten. Ne ye Efarayimu kɔmɔgɔw kasikan mɛn, u ko: ‹I y'an kolo, an kolora i ko turakamele murutinin. A kɛ an be segi i ma waasa an ka segi i ma. Bari, ele ye Masaba ye, an ka Ala. An filinin kɔ i ma, an nimisara. An y'an yɛrɛ lɔn tuma min na, an y'an disi gosigosi. An maloyara kosɔbɛ, bari an kanbelenya tuma maloya be an na.› Efarayimu kɔmɔgɔw le te ne deenw ye, minw koo ka gwɛlɛ ne ma, ani minw koo ka di ne ye haali wa? Tuma o tuma ni ne ka kan k'o jalaki, ne be to ka miiri u la. O le y'a to u nigɛ be to ka kɛ ne la. Ne bena makari u la sɔbɛ la.» Masaba ko ten. Aw ka taamasiɲɛw tutu aw ka sirada la, aw ka yɔrɔ yirafɛnw tutu. Aw ka sira kɔlɔsi ka ɲa, aw be taamana min kan. Aw ye segi ka na, Isirayɛliden kanulenw, aw ye segi ka na aw ka duguw la. Aw bena to ka munumunu fɔɔ tuma jumɛn, sunguru tulogwɛlɛn? Masaba be kokura daminɛna dugukolo kan, muso le be boli cɛɛ kɔ. Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: «Zuda mara mɔgɔ minw minɛna ka taga, ni ne y'u kɔsegi ka na yan tuma min na, mɔgɔw bena to k'a fɔ tugu Zuda mara n'a duguw kɔnɔ ko: ‹Masaba ka barika don i la, tilenninya kɛyɔrɔ, kulu senuman.› Zuda mara mɔgɔw n'a duguw bɛɛ bena sigi ɲɔgɔn fɛ yen, sɛnɛkɛlaw ni begɛnmaralaw. Ne bena fanga di mɔgɔ sɛgɛnninw ma, ne bena barika don barikatanw bɛɛ la.» O waati la, ne kununna, ne y'a ye ko n ka sinɔgɔ diyara. Masaba ko: «Loonw be nana, ne bena danni kɛ Isirayɛli ni Zuda maraw la. O sumansi nin ye adamaden ni begɛnw le ye. Ne tun wilila u kama ka n dɔgɔ don u wiliko la, ani k'u fili, k'u halaki, k'u cɛn cogo min na, o cogo kelen na fana ne bena n dɔgɔ don u la ka lɔli kɛ ka tutuli kɛ. Ne Masaba le ko ten. «O loonw na, a tena fɔ tugu ko: ‹Faaw ye * ɛrɛzɛngeren dumu, u deenw ɲiiw kumuna.› «Nga mɔgɔ kelen kelen bɛɛ bena sa u ka kojugu le kosɔn. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye ɛrɛzɛngeren dumu, a yɛrɛ le ɲiiw bena kumu.» Masaba ko: «Loonw be na, ne bena bɛnkura kɛ ni Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw ye. O tena kɛ i ko ne ye bɛɛn min kɛ n'u faaw ye tuma min na ne y'u minɛ u bolo ma k'u bɔ Ezipiti jamana la. Olu tun ye o bɛɛn nin cɛn, k'a sɔrɔ ne tun ye u yɛrɛ tigi ye. Ne Masaba le ko ten. O loonw tɛmɛnin kɔ, ne bena bɛɛn min kɛ ni Isirayɛlidenw ye, o filɛ. Ne bena n ka sariya don u kɔnɔ, ne ben'a sɛbɛ u dusu la. Ne bena kɛ u ka Ala ye, u bena kɛ ne ka mɔgɔw ye. Ne Masaba le ko ten. U tena u tɔɲɔgɔnw, walima u balimaw kalan k'a fɔ ko: ‹Aw ka Masaba lɔn,› bari, bɛɛ bena ne lɔn, denmisɛnw fara mɔgɔkɔrɔbaw kan. Bari, ne bena u ka juguya yafa. Ne hakili tena jigi u ka hakɛw la tugu.» Masaba le ko ten. Masaba min ye tile bila waasa a ka yeelen bɔ tilefɛ, ka kalo ni lolow kɛ yeelen bɔnanw ye sufɛ, ka kɔgɔji wiliwili fɔɔ ka mankan bɔ, Masaba, Setigi le y'a tɔgɔ ye. Ale ko: «Ni o koo nin banna loon min na ne ɲakɔrɔ, Isirayɛlidenw fana tena kɛ siya ye tugu ne ɲakɔrɔ.» Masaba le ko ten. Masaba b'a fɔra ko: «Ni mɔgɔ dɔ sera ka sankolo yɔrɔ jaɲa suma, ka dugukolo daan lɔn, o tuma na, ne bena se ka Isirayɛlidenw bɛɛ fili u ka kɛwaliw bɛɛ kosɔn.» Masaba le ko ten. Masaba ko: «Loonw be na, Zeruzalɛmu dugu bena lɔ ka kɛ ne ta ye k'a ta Ananeyɛli sangaso ma, ka ta'a bila dugu nin Nɔnkɔn donda ma. Dugu bena suma ka taga Garɛbu kulu faan fɛ. O kɔ, a be suma ka taga Gowa faan fɛ. Suuw ni bugurigwɛ kɔkɛnɛ, ani foro minw bɛɛ be Sedirɔn kɔɔ daa la, dugu kɔrɔn fɛ, fɔɔ ka taga se nɔnkɔn ma, Soow ka donda be yɔrɔ min na, o yɔrɔ bɛɛ bena kɛ Masaba ta ye. Dugu tena ci, a tena halaki tugu abada.» Sedesiyasi ka saan tannan na masaya la Zuda kunna, n'o ye Nabukodonozɔri ka saan tan ni seeginan ye masaya la Babilɔni, Masaba ye kuma min fɔ Zeremi ye, o filɛ. Babilɔni masacɛ ka kɛlɛbolo tun ye Zeruzalɛmu dugu datugu. Kira Zeremi tun datugunin lo kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ Zuda mara masacɛ ka boon kɔnɔ. Zuda mara masacɛ Sedesiyasi tun y'a datugu k'a fɔ a ye ko: «Mun na i be kiraya kɛ ko Masaba ko ale bena dugu nin don Babilɔni masacɛ bolo, ko a ben'a minɛ, ko Zuda mara masacɛ Sedesiyasi tena bɔ Babilɔnikaw bolo, siga t'a la, a bena don Babilɔni masacɛ bolo. Babilɔni masacɛ bena kuma n'a ye daa ni daa. Ko a bena Sedesiyasi minɛ ka taga n'a ye Babilɔni. Ko a bena to yen fɔɔ ni ale Masaba nan'a ka koo filɛ. Ko hali n'u ye kɛlɛ kɛ ni Babilɔnikaw ye, u tena se u kɔrɔ. Ko Masaba le ko ten.» Zeremi y'a fɔ ko: «Masaba y'a fɔ ne ye ko: I belencɛ Salumu deen Anameyɛli bena na i fɛ. A ben'a fɔ i ye ko: ‹N ka foro san, min be Anatɔti. Bari, ka kɛɲɛ n'an ka landa ye, e le ka kan k'a san k'a kɛ i ta ye.› «Masaba tun y'a fɔ ne ye cogo min na, a kɛra ten, n belencɛ deen Anameyɛli nana n sɛgɛrɛ kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ k'a fɔ n ye ko: ‹N ka foro min be Anatɔti, Bɛnzamɛn mara la, a san, bari ka kɛɲɛ n'an ka landa ye, e lo ka kan k'a san k'a kɛ i ta ye. O la, i k'a san.› Ne y'a faamu ko Masaba yɛrɛ lo tun kumana ne fɛ. O la, ne ye foro nin san, min be Anatɔti, n belencɛ deen Anameyɛli fɛ. Ne y'a san warigwɛ kuru tan ni wolonwula. Ne y'a sansɛbɛ dilan ka n ka taamasiɲɛ la o kan, ka wari nin suma seerew ɲana, ne tun ye minw wele. Foro sancogo fɔra sɛbɛ min kɔnɔ n'a datugunin lo, n'a ɲɔgɔn min yɛlɛnin lo, n y'o fila bɛɛ ta, k'o di Maseya dencɛ Neriya dencɛ Baruki ma n belencɛ deen Anameyɛli ɲana, ani seere minw bulonɔ be sɛbɛ nin kan, ni zuwifu minw bɛɛ tun be kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ. «N y'a ɲini Baruki fɛ u ɲana, ko: ‹Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Foro sansɛbɛ nunu minɛ. U don daga dɔ kɔnɔ, waasa u ka mara ka ɲa. Bari, Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Jamana nin kɔnɔ, mɔgɔw bena soow san tugu, ni forow ani * ɛrɛzɛnforow.› » Ne y'o foro sansɛbɛ kalifa Neriya deen Baruki ma ka ban tuma min na, ne ye Masaba daali ko: «Ee! Matigi, Masaba, e le ye sankolo ni dugukolo dan e ka fanga, n'i ka setigiya fɛ. Foyi man gwɛlɛ i ma. I be makari mɔgɔ caaman la. Nga i be faaw ka kojugu juru sara u deenw na fana. Ala, i ka bon, fanga b'i la, e tɔgɔ le ko Masaba, Setigi. I be koo latigɛ ni hakili ye, ka kobabaw kɛ. I ɲaa be mɔgɔw bɛɛ ka kɛwaliw la, i b'u kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'u ka kɛtaw ye. E ye taamasiɲɛw ni kabakow kɛ Ezipiti jamana la, min nafa be ye halibi Isirayɛlidenw ni adamaden tɔw fɛ. I ye tɔgɔ min sɔrɔ, o ma tunu halibi. E y'i ka jama Isirayɛli bɔ Ezipiti jamana la n'i be taamasiɲɛw ni kabakow kɛra, an'i ka setigiya n'i ka fanga ye, minw be siranya bila mɔgɔ la haali. I ye jamana diman nin di Isirayɛlidenw ma, e tun y'a fɔ u faaw ye ko i ben'a d'u ma, nɔnɔ ni lii ka ca min kɔnɔ kosɔbɛ. U nana o jamana nin minɛ ka kɛ u ta ye. Nga, u ma mɛnni kɛ i fɛ, u ma i ka sariya bato. E tun ye min fɔ k'u k'a kɛ, u banna o bɛɛ la. O le kama, i y'a to bɔnɛ nin bɛɛ sera u ma. «Yɛlɛyɔrɔ dɔw lalagara janko ka dugu minɛ. Murujan, ni kɔngɔ, ani fɔɲɔbana sababu la, dugu nin bena di Babilɔnikaw ma minw b'a kɛlɛla. I ye min fɔ, o le kɛra, i ɲaa b'a la. E do y'a fɔ ne ye Matigi, Masaba ko n ka foro nin san, k'a wari suma k'a di seerew ɲana. K'a sɔrɔ dugu nin bena di Babilɔnikaw ma.» O tuma na, Masaba kumana ne fɛ tugu ko: «Ne le ye Masaba ye, ni adamadenw bɛɛ ka Ala. Koo dɔ be yen, min ka gwɛlɛ ne ma wa? O la, ne bena dugu nin don Babilɔnikaw n'u ka masacɛ Nabukodonozɔri bolo. U bena dugu nin minɛ. Ne Masaba le ko ten. Babilɔnika minw be dugu nin kɛlɛla, o bena don a kɔnɔ, ka tasuma don a la k'a jɛni. Mɔgɔw ye * Baali sɔn ani ka jii bɔn batofɛn wɛrɛw ye boon minw sanfɛ ka ne dimi, u bena olu fana jɛni. «Bari, Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw b'a la ka kojugu dama le kɛ ne ɲakɔrɔ kabini u ka siya koo daminɛ na. Isirayɛlidenw ye ne dimi n'u bolola dilanfɛnw ye. Ne Masaba le ko ten. Kabini dugu nin sigira fɔɔ ka na se bii ma, a kɔnɔ mɔgɔw tora ka ne dusu dimi dɔrɔn. O la, ne b'a fɛ k'a bɔ n ɲakɔrɔ, kojugu kama, Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw ye min bɛɛ kɛ ka ne dimi, olu, n'u ka masaw, n'u ka ɲamɔgɔw, u ka sarakalasebagaw, u ka kiraw, ni Zuda mara mɔgɔw ani Zeruzalɛmukaw. Yanni u k'u ɲaa sin ne ma, u y'u kɔɔ sin. Ne tora k'u lasɔmi. O bɛɛ n'a ta, u ma sɔn ka mɛnni kɛ n ka ladili la. Ne tɔgɔ lara soo min kan, u y'u ka joow bila o yɔrɔ la k'a nɔgɔ. U ye sɔnnikɛyɔrɔw labɛn Baali ye Bɛninɔmu kɔkɛnɛ na, waasa u ka se k'u deen cɛmanw ni musomanw di sarakafɛn ye * Milikɔmu ma k'u jɛni. Ne ma deli k'o fɔ u ye, ne yɛrɛ ma deli k'o kojugu nin ɲɔgɔn miiri, waasa ka Zuda mara mɔgɔw bila kojugukɛ la. «Aw b'a fɔra dugu nin koo la ko murujan ni kɔngɔ, ni fɔɲɔbana sababu ben'a kɛ a be don Babilɔni masacɛ bolo. Nga Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Ne bena na u lajɛn ka bɔ jamanaw bɛɛ kɔnɔ ne tun y'u gwɛn ka taga minw kɔnɔ n dimikojugu fɛ. Ne ben'a kɛ u be segi yan yɔrɔ la ka sigi hɛrɛ la. U bena kɛ ne ka mɔgɔw ye, ne bena kɛ u ka Ala ye. Ne bena dusu kelen le d'u ma, k'u bila sira kelen kan, waasa u ka siran ne ɲa tuma bɛɛ, olu n'u deenw ka hɛrɛ kosɔn. Ne bena bɛɛn cɛnbali kɛ n'u ye. Ne bena to ka koɲuman kɛ u ye tuma bɛɛ. Ne bena n koo diya u ye janko u kana u kɔɔ sin ne ma tugu. A bena diya ne ye ka koɲuman kɛ u ye. Tiɲɛ na, ne ben'a to u be sigi jamana nin kɔnɔ yan. Ne bena n dɔgɔ don o la k'a kɛ ni n dusu bɛɛ ye tigitigi.› » Ayiwa, Masaba ko: «Ne ye bɔnɛba nin bɛɛ lase siya nin ma cogo min na, o cogo kelen na, ne ye hɛrɛ min bɛɛ koo fɔ, ne ben'a kɛ u b'o sɔrɔ. U bena na forow san jamana nin kɔnɔ. Aw b'a fɔra min ma ko dusukasiyɔrɔ lo, ko mɔgɔw te yen, begɛnw te yen, ko yɔrɔ nin dira Babilɔnikaw ma. U bena na forow san ka seerew wele k'u sansɛbɛw dilan, k'u ka taamasiɲɛ la o kan. O bena kɛ Bɛnzamɛn mara la, ni Zeruzalɛmu dafɛduguw la, ni Zuda mara duguw la, ni dugu minw be kuluyɔrɔ la, ni kulujukɔrɔ mara la, ni worodugu ɲafan duguw la. Bari, ne bena lafiya d'u ma.» Masaba le ko ten. Ka Zeremi datugunin to kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ, Masaba kuman'a fɛ tugu ko: «Masaba min ye dugukolo dan k'a dilan, ka barika don a la, ale min tɔgɔ ko Masaba, a ko: ‹I ka ne daali, ne bena i jaabi. N bena kobabaw yira i la, minw dogonin be, i te minw lɔn.› Bari ne Masaba, Isirayɛli ka Ala b'a fɔra dugu nin soow ani Zuda mara masaw ka koo la, u be minw walakara ka dugu laminikogo lalaga n'u kabakuruw ye janko k'u juguw bali ka yɛlɛ ka don dugu kɔnɔ yɛlɛyɔrɔw la ka kɛlɛ kɛ ni Babilɔnikaw ye. Soo nunu bena fa suuw la, ne bena minw halaki dimikojugu fɛ. Ne bena n yɛrɛ dogo dugu nin na a ka juguya bɛɛ kama. «Nga ne bena fura ni kɛnɛya di dugu nin ma, ne bena n ka mɔgɔw kɛnɛya ani ka hɛrɛ ni hakilisigi d'u ma. Zuda ni Isirayɛli mara mɔgɔw minw minɛna ka taga, ne bena olu kɔsegi ka na. Ne bena u sigi i n'a fɔ u tun be cogo min na fɔlɔfɔlɔ. U filila ne ma koo min bɛɛ la, ne bena u saniya k'o nɔgɔ nin bɛɛ bɔ u la. U filila ka muruti ne ma koo min bɛɛ la, ne bena o bɛɛ yafa u ma. Ne bena koɲuman minw bɛɛ kɛ Zeruzalɛmu ye, ni diɲɛ kɔnɔ siyaw bɛɛ y'o kibaru mɛn tuma min na, dugu nin bena kɛ ne tɔgɔ bɔ sababu ye, ani nisɔndiya ni tanuli, ani kunkɔrɔta sababu ye ne fɛ u ɲana. Ne bena hɛrɛ min bɛɛ kɛ Zeruzalɛmu ye, u bena kabakoya ani ka yɛrɛyɛrɛ o kosɔn. «Masaba, Setigi ko: ‹Dusukasiyɔrɔ nin, fɔɔ mɔgɔ ni begɛn te yen nin, wɛɛrɛw bena lalaga a duguw bɛɛ kɔnɔ tugu. Begɛndɛndɛbagaw ben'u ka sagaw gwɛn ka don yen ka lafiɲɛ. Dugu minw be kuluyɔrɔ la, ni kulujukɔrɔ mara la, ani worodugu ɲafan fɛ, ni minw be Bɛnzamɛn mara la, ni Zeruzalɛmu lamini na, ani Zuda mara la, sagaw bena tɛmɛ u jatibaga ɲafɛ yen tugu.› Masaba le ko ten.» Masaba ko: «Loonw be na, ne tun ye n daa di Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw ma ɲumanya min la, n n'o kɛ. O waati yɛrɛ la tigitigi, ne ben'a kɛ mɔgɔtilennin be wili Dawuda kɔmɔgɔw la, ale bena jamana mara tilenninya ni hɔrɔnya la. O waati la, Zuda mara mɔgɔw bena kisi, Zeruzalɛmu be to hakilisigi la. Dugu nin tɔgɔ bena wele ko: ‹An ka koɲanabɔbaga ye Masaba lo ye.› » Masaba le ko ten. Masaba ko: «Mɔgɔ tena dɛsɛ tuma si Dawuda kɔmɔgɔw la min bena sigi a ka masasigilan kan Isirayɛlidenw kunna. Sarakalasebaga tena dɛsɛ Levi kɔmɔgɔw la min bena to ka lɔ ne ɲakɔrɔ ka saraka jɛnitaw bɔ, ka wusulan jɛni, ni suman sarakaw, ani ka saraka bɔ loon o loon.» O kɔ, Masaba kumana Zeremi fɛ tugu. A ko: «Ne ye min latigɛ tile ni suu kosɔn, n'aw sera k'o cɛn, fɔɔ dugu te gwɛ a gwɛwaati la, suu te ko a kowaati la fana, o tuma na, ne ye bɛɛn min kɛ ni n ka baarakɛla Dawuda ye, o bena se ka cɛn. O la, a deen tena sɔrɔ ka sigi a nɔɔ na masaya la. A bena kɛ ten fana sarakalasebagaw fɛ, minw be ne ka baara la. Mɔgɔ te se ka lolow ani kɔgɔjida la cɛncɛnkisɛ jati k'u daa lɔn cogo min na, o cogo kelen na, ne bena n ka baarakɛla Dawuda kɔmɔgɔw caya, ani Levi taw, olu minw be ne ka baara la.» Masaba kumana Zeremi fɛ ko: «Mɔgɔ nunu be min fɔra, i t'o mɛnna wa? U ko: ‹Masaba ye gwaso fila minw woloma k'u kɛ a taw ye, a y'u fili.› O la, u te ne ka mɔgɔw jati, u t'u jatira siya ye tugu. Masaba ko: ‹N'a y'a sɔrɔ ko ne le ye suu ni tile dan ani ka sankolo ni dugukolo sariyaw sigi, o tuma na, ne te na ban Yakuba ni n ka baarakɛla Dawuda kɔmɔgɔw la, ka ban k'a deenw dɔw ta k'u sigi Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba kɔmɔgɔw kunna! Bari ne bena u mɔgɔw kɔsegi ka na, minw tun minɛna ka taga, ka makari u la.› » Ka Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri n'a ka kɛlɛbolo bɛɛ, ani a ka mara kɔnɔ jamana mɔgɔw bɛɛ ni siyaw bɛɛ to kɛlɛ la ni Zeruzalɛmu n'a gɛrɛfɛduguw bɛɛ ye, Masaba kumana Zeremi fɛ ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: taga kuma Zuda mara masacɛ Sedesiyasi fɛ k'a fɔ a ye ko: Ne Masaba ko ne bena dugu nin don Babilɔni masacɛ bolo, a ben'a jɛni. Ele kɔni tena bɔ a bolo! I bena minɛ ka don a bolo. I ɲaa bena Babilɔni masacɛ ye, a bena kuma i fɛ daa ni daa. I bena taga Babilɔni. «Zuda mara masacɛ Sedesiyasi, i tulo malɔ Masaba ka kuma na. Masaba b'a fɔra i ka koo la ko: I tena faga ni murujan ye. I bena sa hɛrɛ la. U tun ye fɛɛn kasadimanw jɛni i faaw ye, masa minw tɛmɛna i ɲa, k'u sanga kɛ cogo min na, o cogo kelen na, o bena i sanga kɛ ka to k'a fɔ ko: ‹Ee, ne kuntigi!› Bari ne ye min fɔ, ne y'o fɔ.» Masaba le ko ten. Kira Zeremi y'o kuma nunu bɛɛ fɔ Zuda mara masacɛ Sedesiyasi ye Zeruzalɛmu. O y'a sɔrɔ Babilɔni masacɛ ka kɛlɛbolo b'a la ka Zeruzalɛmu kɛlɛ, ani u ma se Zuda mara dugu minw kɔrɔ fɔlɔ, Lakisi ni Azeka. Olu dama tun tora Zuda mara dugu barikamanw cɛma. Masaba kumana Zeremi fɛ, o y'a sɔrɔ masacɛ Sedesiyasi tun ye bɛɛn kɛ ka ban ni Zeruzalɛmukaw bɛɛ ye ko u ka jɔɔnw hɔrɔnyali wango la. Ni eburu be jɔnya la mɔgɔ o mɔgɔ fɛ, a mana kɛ cɛɛ ye, walima muso ye, o tigi k'u hɔrɔnya. Mɔgɔ si man kan tugu k'a balima zuwifu mara jɔnya la. Jamana ɲamɔgɔw bɛɛ ni mɔgɔ minw bɛɛ y'o bɛɛn nin kɛ k'u bena u ka jɔɔn cɛmanw ni musomanw hɔrɔnya, ko u tena u mara tugu jɔnya la, u y'o kuma bato ka jɔɔnw hɔrɔnya. Nga, o kɔfɛ, u ka jɔɔn nunu u tun ye minw hɔrɔnya, u y'u minɛ k'u bila jɔnya la tugu. O la, Masaba kumana Zeremi fɛ, Masaba ko: «Ne Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: Ne y'aw faaw bɔ loon min na Ezipiti jamana ka jɔnya la, ne n'aw faaw tun bɛnna nin na ko: ‹N'aw balima eburu dɔ y'a yɛrɛ feere aw dɔ ma ka kɛ jɔɔn ye, saan wolonwula tɛmɛnin kɔ, a ka kan ka hɔrɔnya. A bena to i ka jɔnya la saan wɔɔrɔ, o kɔ, i b'a hɔrɔnya.› Nga aw faaw ma ne ka kuma bato, u ma mɛnni kɛ n fɛ. Aw tun nimisara ka faran aw ka kojugu la ka kotilennin kɛ n ɲakɔrɔ. Aw balima jɔɔn minw b'aw fɛ, aw kelen kelen bɛɛ ye olu hɔrɔnyali wango la. Aw yɛrɛ ye layidu ta ne ɲakɔrɔ soo kɔnɔ, ne tɔgɔ be min kan. Nga sisan aw y'aw kɛcogo yɛlɛma, ka ne tɔgɔ cɛn. Aw tun ye cɛɛ ni muso minw hɔrɔnya, aw kelen kelen bɛɛ ye aw taw minɛ, k'u kɛ aw ka jɔɔnw ye tugu.» Masaba ko: «Aw ma mɛnni kɛ ne fɛ k'aw balimaw hɔrɔnyali wango la. O la, ne bena hɔrɔnyali wango la ni murujan, ni kɔngɔ, ani fɔɲɔbana ye aw kama. Ne bena aw kɛ siranyafɛnw ye jamanaw bɛɛ mɔgɔw fɛ. Ne Masaba le ko ten. Mɔgɔ minw ye bɛɛn kɛ ne ɲakɔrɔ ka tila k'a cɛn, n'u ma o bato, ne bena olu kɛ i n'a fɔ misi, u ye min cɛtigɛ fila ka tɛmɛ u cɛma. Zuda mara ɲamɔgɔw, ni Zeruzalɛmu taw, ni luu kɔnɔ mɔgɔbabaw, ani sarakalasebagaw, ni jamanaden minw bɛɛ tɛmɛna misiden cɛtigɛninw cɛma, ne bena olu don u juguw bolo, minw b'a fɛ k'u faga. U suu bena kɛ kɔnɔw ni kongosogow ka dumuni ye. N bena Zuda mara masacɛ Sedesiyasi n'a ka dakɔrɔsigiw don u juguw bolo, minw b'a fɛ k'u faga. Ne bena u don Babilɔni masacɛ ka kɛlɛdenw bolo, minw taatɔ lo ka bɔ aw kɔrɔ. Ne bena sira di o be kɔsegi ka na dugu nin kama. U ben'a kɛlɛ ka se a kɔrɔ, u ben'a jɛni. N bena Zuda mara duguw kɛ dusukasiyɔrɔ ye, mɔgɔ te yɔrɔ min na. Ne Masaba le ko ten.» Masaba ye kuma min fɔ Zeremi ye, o y'a sɔrɔ Zoziyasi deen Yoyakimu be masaya la Zuda mara la, o filɛ: «Taga Erekabu ka fadenyabolo fɛ, ka kuma u fɛ, ka na n'u ye ne ka soo bondennin dɔ kɔnɔ, ka duvɛn d'u ma u k'a min.» Ne tagara Abasiniya deen Yirimeyawu dencɛ Yaazaniya minɛ, ale n'a balimaw, n'a deenw bɛɛ, Erekabu ka fadenyabolo bɛɛ, ka na n'u ye Masaba ka soo kɔnɔ, ka don n'u ye Yigidaliyawu, Ala ka mɔgɔ, deen Anan ka deenw ka boon kɔnɔ, ɲamɔgɔw ta gɛrɛfɛ, min tun be daa kɔlɔsibaga Salumu deen Maazeyawu ta sanfɛ. Baraw ni fiyɛ minw tun fafanin lo duvɛn na, ne y'olu bila Erekabu ka fadenyabolo mɔgɔw ɲakɔrɔ, k'a fɔ u ye ko: «Aw ka duvɛn min!» U ye ne jaabi ko: «An te duvɛn min. An bɛmacɛ Yonadabu, min ye Erekabu deen ye, ale tun y'a fɔ ko an kana duvɛn min fewu, an n'an kɔmɔgɔw. A ko an kana soo lɔ, an kana danni kɛ, an kana * ɛrɛzɛnforo bɔ, u sii kana sɔrɔ an fɛ fana, nga, ko an ka to fanibugu kɔnɔ an sii bɛɛ la, waasa an sii ka jaɲa dugukolo kan, an bena sigi yɔrɔ min na lonanya la. An bɛmacɛ Yonadabu, Erekabu deen y'o kuma minw fɔ an ye, an y'o bɛɛ bato. An ma deli ka duvɛn min ka ye, an, n'an musow, an'an deen cɛmanw ni musomanw. An ma soo lɔ ka ye ka don a kɔnɔ, an ma ɛrɛzɛnforo, walima foro wɛrɛ bɔ, an ma danni kɛ. An be si buguw le kɔnɔ. An bɛmacɛ Yonadabu ye kuma minw fɔ an ye, an y'o bato kosɔbɛ. Nga Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri wilila ka na don jamana nin na tuma min na, an y'a fɔ ko: ‹Fɔɔ an ka boli Babilɔnikaw ni Sirikaw ka kɛlɛdenw ɲa ka taga Zeruzalɛmu.› O lo an nana sigi Zeruzalɛmu.» O tuma na, Masaba kumana Zeremi fɛ ko: «Ne Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Tag'a fɔ Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔ tɔw ye ko ne ko u te sɔn ladili ma ka ne ka kuma bato wa? Ne Masaba le ko ten. Erekabu deen Yonadabu y'a deenw bali dɔrɔmin ma, a deenw y'a ka kuma bato. U ma duvɛn min ka ye fɔɔ ka na se bii ma. U y'u bɛmacɛ ka fɔta bato. Ne kɔni tora ka kuma aw fɛ, nga aw ma mɛnni kɛ n fɛ. Ne tora ka n ka baarakɛlaw, kiraw ci aw ma. U y'a fɔ aw ye ko: Aw kelen kelen bɛɛ ka faran aw ka sirajuguw la, k'aw ka kɛtaw yɛlɛma. Aw kana boli batofɛn wɛrɛw kɔ k'u bato. O la, ne ye dugukolo min di aw n'aw faaw ma, aw bena sigi o kan. Nga aw ma mɛnni kɛ ne fɛ, aw ma n ka kuma bato. Erekabu deen Yonadabu kɔmɔgɔw b'u bɛmacɛ ka kuma bato, nga mɔgɔ nunu te mɛnni kɛ ne fɛ. «O la, ne Masaba, Setigi Ala, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Ne y'u ka bɔnɛ minw koo latigɛ ne ben'a kɛ o bɛɛ be se Zeruzalɛmukaw bɛɛ ni Zuda mara mɔgɔw ma. Bari, ne kumana u fɛ, u ma mɛnni kɛ, ne y'u wele, u ma n laminɛ.› » Zeremi y'a fɔ Erekabu kɔmɔgɔw ye o tuma na ko: «Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Aw y'aw bɛmacɛ Yonadabu ka fɔta bato, a ye kuma minw fɔ aw ye, aw y'o bɛɛ bato kosɔbɛ minkɛ, ale Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Erekabu dencɛ Yonadabu tena dɛsɛ kɔmɔgɔw la fewu minw bena to ka baara kɛ ne ye.» Zoziyasi deen Yoyakimu ka masaya saan naaninan na Zuda kunna, Masaba kumana Zeremi fɛ ko: «Sɛbɛ dɔ ɲini, ne ye kuma minw bɛɛ fɔ i ye, Isirayɛli ni Zuda mara kosɔn, ani siya tɔw bɛɛ kosɔn, k'a ta loon min ne y'a daminɛ ka kuma i fɛ Zoziyasi ka tile la fɔɔ ka n'a bila bii la, i k'o bɛɛ sɛbɛn a kɔnɔ. Ne ko n bena kojugu min kɛ Zuda mara mɔgɔw la, n'u y'o bɛɛ mɛn, n'a sɔrɔ u kelen kelen bɛɛ bena faran u ka sirajuguw la. O la, ne bena u ka juguya n'u ka hakɛ yafa u ma.» Zeremi ye Neriya deen Baruki wele. Masaba tun ye kuma minw bɛɛ fɔ Zeremi ye, a y'o fɔ a ye, a y'o sɛbɛn sɛbɛ nin kɔnɔ. O kɔ, Zeremi y'a fɔ Baruki ye ko: «U y'a latigɛ ko ne te se ka taga Masaba ka soo kɔnɔ. E yɛrɛ ka taga yen sundonlon dɔ la. Ne ye Masaba ka kuma minw fɔ i ye n'i y'u sɛbɛn, i k'u kalan jama ye. O kalan Zuda mara mɔgɔw bɛɛ ye minw bɔra u ka duguw la ka na. N'a sɔrɔ u bena Masaba daali, ani u kelen kelen bɛɛ bena faran u ka sirajuguw la, bari Masaba ko a diminin lo kosɔbɛ siya nin kɔrɔ.» Kira Zeremi tun y'a fɔ Neriya dencɛ Baruki ye ko a ka koo min kɛ, a y'o bɛɛ kɛ. Masaba ka kuma min tun be sɛbɛ kɔnɔ, a y'o kalan Masaba ka soo kɔnɔ. Zuda masacɛ Yoyakimu, Zoziyasi dencɛ ka masaya saan duurunan na, o kalo kɔnɔntɔnnan, cii fɔra Zeruzalɛmukaw bɛɛ ye, ni Zuda mara dugu mɔgɔw bɛɛ minw be Zeruzalɛmu, ko u ka na suun don Masaba ɲakɔrɔ. O tuma na, Baruki ye Zeremi ka kuma kalan sɛbɛ nin kɔnɔ jama bɛɛ ɲana Masaba ka soo kɔnɔ Safan deen Gemariyawu sɛbɛnnikɛla ka bondennin kɔnɔ. O boon nin tun be Alabatoso sanfɛ luu kɔnɔ, Donda kuraman kɔrɔ. Masaba ka kuma min bɛɛ sɛbɛnna sɛbɛ nin kɔnɔ, Safan deen Gemariyawu dencɛ Mikayewu y'o bɛɛ mɛn. A jigira ka taga don sɛbɛnnikɛla ka baarakɛso kɔnɔ, masaso kɔnɔ. Ɲamɔgɔw bɛɛ tun be ɲɔgɔnye la o yɔrɔ la: sɛbɛnnikɛla Elisama tun be yen, ni Semayawu dencɛ Delayawu, ni Akubɔri dencɛ Ɛlinatan, ni Safan dencɛ Gemariyawu, ni Ananiyawu dencɛ Sedesiyasi ani ɲamɔgɔ tɔw bɛɛ. Mikayewu ye kuma minw bɛɛ mɛn, Baruki tun be sɛbɛ nin kalanna tuma min na jama ɲana, a y'o bɛɛ fɔ u ye. O tuma na, ɲamɔgɔ nunu ye Kusi deen Selemiyawu deen Netaniyawu dencɛ Yewuda ci Baruki fɛ, ko a ye sɛbɛ min kalan jama ɲana, ko a ka na n'a ye. Neriya deen Baruki ye sɛbɛ nin ta ka taga n'a ye u fɛ. U y'a fɔ a ye ko: «Sigi ka sɛbɛ nin kalan an ye.» Baruki y'a kalan. U ye kuma nunu bɛɛ mɛn tuma min na, u bɛɛ siranninba tora ka ɲɔgɔn filɛfilɛ. U y'a fɔ Baruki ye ko: «Fɔɔ an ka kuma nunu bɛɛ fɔ masacɛ ye.» U ye Baruki ɲininga ko: «I kɛra cogo di ka kuma nin bɛɛ sɛbɛn?» A y'u jaabi ko: «A y'a bɛɛ fɔ n ye, ne y'a sɛbɛn sɛbɛ kɔnɔ.» O tuma na, ɲamɔgɔ nunu y'a fɔ Baruki ye ko: «Taga i dogo, ele ni Zeremi, mɔgɔ si kana aw yɔrɔ lɔn.» U ye sɛbɛ nin to sɛbɛnnikɛla Elisama ka baarakɛso kɔnɔ ka taga masacɛ fɛ a ka luu kɔnɔ. U ye koo nin bɛɛ ɲafɔ a ye. Masacɛ ye Yewuda ci ka taga sɛbɛ nin ta. A tagar'a ta sɛbɛnnikɛla Elisama ka baarakɛso kɔnɔ, ka n'a kalan masacɛ ni ɲamɔgɔw bɛɛ ɲana, minw tun lɔnin be a gɛrɛfɛ. O kɛra saan kalo kɔnɔntɔnnan na minkɛ, masacɛ tun siginin be a ka nɛnɛ waati masaso kɔnɔ ni tasuma b'a kɔrɔ. Ni Yewuda tun ye faan saba, walima naani minw kalan ka ban, masacɛ b'o tigɛ ni sɛbɛnnikɛla ka sɛbɛtigɛmuru ye k'o don tasuma la. A kɛra ten fɔɔ sɛbɛ nin bɛɛ jɛnina tasuma la. Masacɛ n'a ka dakɔrɔsigiw bɛɛ, minw ye kuma nunu bɛɛ mɛn, u ma siran tugu, u ma u ka faniw faran dusukasi bolo. Ɛlinatan, ni Delayawu, ani Gemariyawu tun y'a ɲini masacɛ fɛ ko a kana sɛbɛ nin jɛni, nga a ma mɛnni kɛ u fɛ. A tilara ka sira di Yerameyɛli ma, min tun ye ɲamɔgɔ dɔ ye, ale ni Aziriyɛli deen Serayawu, ni Abudeyɛli deen Selemiyawu ma, k'u ka taga sɛbɛnnikɛla Baruki ni kira Zeremi minɛ. Nga Masaba tun y'u dogo. Baruki tun ye Zeremi dalakuma min sɛbɛn, masacɛ y'o jɛni ka ban tuma min na, Masaba kumana Zeremi fɛ ko: «Sɛbɛ dɔ wɛrɛ ta tugu, kuma min bɛɛ tun be sɛbɛ kɔrɔman kɔnɔ, ni Zuda mara masacɛ Yoyakimu y'a jɛni, i ka segi k'o bɛɛ sɛbɛn yen. A fɔ Zuda mara masacɛ Yoyakimu kosɔn ko ne Masaba ko a ye sɛbɛ nin jɛni ka ne jalaki, ko mun na Zeremi y'a sɛbɛn ko Babilɔni masacɛ bena na jamana nin cɛn k'a kɔnɔ mɔgɔw ni begɛnw halaki. O la do, ne Masaba b'a fɔra Zuda mara masacɛ Yoyakimu kosɔn ko mɔgɔ tena sɔrɔ a kɔmɔgɔw la min bena sigi Dawuda ka masasigilan kan. Ko a suu bena bila tile k'a jɛni, ani sufɛ, nɛnɛ k'a minɛ. Ne bena wili ale n'a deenw, n'a ka dakɔrɔsigiw kama u ka kɛwalijuguw kosɔn. Ne ye bɔnɛ minw bɛɛ koo fɔ u kama n'u te mɛnni kɛra ne fɛ, ne ben'a kɛ o bɛɛ ka olu ni Zeruzalɛmukaw ani Zuda mara mɔgɔw sɔrɔ.» Zeremi ye sɛbɛ wɛrɛ ta k'o di Neriya deen sɛbɛnnikɛla Baruki ma. Zuda masacɛ Yoyakimu tun ye sɛbɛ min jɛni, Zeremi y'o kɔnɔnakuma bɛɛ fɔ, Baruki y'o bɛɛ sɛbɛn. O kuma bɔɲɔgɔnko caaman fana sɛbɛnna ka fara a kan. Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ye Zoziyasi deen Sedesiyasi sigi masaya la Zuda mara kunna, Yoyakimu dencɛ Koniyawu nɔɔ na. Ale, n'a ka dakɔrɔsigiw, ni jamanadenw tun te mɛnni kɛ Masaba ka kuma na kira Zeremi fɛ. Masacɛ Sedesiyasi ye Selemiya deen Yewukali ni Sefaniya, sarakalasebaga Maaziya deen ci, k'u ka ta'a fɔ kira Zeremi ye ko: «Masaba an ka Ala daali an ye.» O y'a sɔrɔ u tun ma Zeremi datugu kaso la fɔlɔ, a tun be yaalayaala mɔgɔw cɛma. O waati la, Ezipiti masacɛ ka kɛlɛbolo bɔra Ezipiti jamana na. Babilɔnika minw tun nana Zeruzalɛmu datugu, olu y'o mɛn minkɛ, u bɔr'a kɔrɔ. Masaba kumana kira Zeremi fɛ ko: «Ne Masaba, Isirayɛli ka Ala ko aw k'a fɔ Zuda mara masacɛ ye, min y'aw ci ka na ne ɲininga, ko: ‹Ezipiti masacɛ ka kɛlɛbolo min bɔra Ezipiti jamana na k'u be na aw dɛmɛ, olu be kɔsegira u ka jamana na, Ezipiti. Babilɔnikaw bena segi ka na dugu nin kɛlɛ, k'a minɛ, k'a jɛni.› Ne Masaba ko: ‹Aw kan'aw yɛrɛ nigɛ k'a miiri ko Babilɔnikaw bena taga k'aw to ten, bari u te na taga! Hali n'aw sera aw kɛlɛɲɔgɔn Babilɔnika nunu kɔrɔ, k'u tɔɔ to mɔgɔ mandiminin damani ye, olu bena wili u ka fanibuguw kɔnɔ ka na dugu nin jɛni.› » Babilɔnikaw ka kɛlɛbolo tun wilila ka bɔ Zeruzalɛmu tuma min na Ezipiti masacɛ ka kɛlɛbolo kosɔn, Zeremi bɔra Zeruzalɛmu ko a be taga Bɛnzamɛn mara la, janko k'a niyɔrɔ minɛ fɛɛn tilanta dɔ la a ka mɔgɔw cɛma. A tagara se Bɛnzamɛn ka daa la. Daa kɔlɔsibagaw ɲamɔgɔ dɔ tun be o yɔrɔ la, min tɔgɔ ko Yiriya, Ananiya deen Selemiya deen tun lo. Ale ye kira Zeremi minɛ k'a fɔ ko: «I be farala Babilɔnikaw kan kɛ!» Zeremi y'a fɔ ko: «Tiɲɛ tɛ, ne te farala Babilɔnikaw kan dɛ!» Nga Yiriya ma sɔn ka mɛnni kɛ Zeremi fɛ. A y'a minɛ ka taga n'a ye ɲamɔgɔw fɛ. Olu dimina Zeremi kɔrɔ kosɔbɛ, u y'a bugɔ ka ta'a datugu sɛbɛnnikɛla Yonatan ka soo kɔnɔ, u ye yɔrɔ min kɛ kasobon ye. U ye Zeremi datugu ten kaso la, dugukolo jukɔrɔbon dɔ la. A tora yen fɔɔ waatijan. Masacɛ Sedesiyasi ye mɔgɔ bila ka taga Zeremi bɔ ka na n'a ye. Masacɛ y'a ɲininga dogo la a ka soo kɔnɔ ko: «Yala, Masaba ye fɛɛn dɔ fɔ wa?» Zeremi y'a jaabi ko: «Ɔnhɔn.» O kɔ, a ko: «Masaba bena e don Babilɔni masacɛ bolo.» Zeremi tilara k'a fɔ a ye ko: «Ne ye kojugu jumɛn le kɛ ele n'i ka dakɔrɔsigiw ni jama na, ni aw ye ne don kaso la? Kira minw tun b'a fɔra aw ye ko Babilɔni masacɛ tena se aw ma, ani jamana ma, olu be min? Masacɛ, ne matigi, sisan, sabali, mɛnni kɛ ne fɛ, ne ka daalili lamɛn. Kana ne bila ka taga Yonatan sɛbɛnnikɛla ka soo tugu, n'o tɛ, ne bena sa yen.» Masacɛ Sedesiyasi ye sira di k'u ka Zeremi mara kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ, ka to ka burukala kelen d'a ma ka bɔ burujɛnibagaw fɛ loon o loon fɔɔ ni dumuni dɛsɛra dugu kɔnɔ waati min na. A kɛra ten, Zeremi tora kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ. Matan deen Sefatiya ni Pasewuri deen Gedaliyawu ani Sɛmɛliyawu deen Yukali ni Malikiya deen Pasewuri ye Zeremi ka kuma mɛn, a tun be minw fɔra jama bɛɛ ye ko: «Masaba ko: ‹Mɔgɔ min bena to dugu nin kɔnɔ, murujan, ni kɔngɔ ni fɔɲɔbana le bena o tigi faga. Nga ni mɔgɔ min bɔra k'a yɛrɛ di Babilɔnikaw ma, o tigi bena kisi ka to nii na. Ne bena dugu nin don Babilɔni masacɛ ka kɛlɛbolo bolo, ko u ben'a minɛ. Siga t'a la.› » Ɲamɔgɔ nunu y'a fɔ masacɛ ye ko: «Fɔɔ cɛɛ nin ka faga le, bari kɛlɛden tɔɔ minw tora dugu kɔnɔ, a be olu ni jama bɛɛ fari fagara. Cɛɛ nin te siya nin ka hɛrɛ fɛ fɔɔ a ka halaki.» Masacɛ Sedesiyasi y'u jaabi ko: «A b'aw bolo, ne te se ka foyi kɛ aw la.» U ye Zeremi minɛ k'a jigi ni juru ye masacɛ deen Malikiya ka dingɛ kɔnɔ, min tun be kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ. Jii tun te dingɛ nin kɔnɔ, pɔtɔpɔtɔ le tun be yen. Zeremi jigira o bɔgɔ nin kɔnɔ. Etiyopika dɔ tun ye dakɔrɔsigi ye masacɛ ka soo kɔnɔ, a tɔgɔ ko Ebɛdimelɛki. Ale y'a mɛn ko u ye Zeremi don kaso dingɛ kɔnɔ. Ka masacɛ to Bɛnzamɛn ka daa la, Ebɛdimelɛki bɔra masaso kɔnɔ ka ta'a fɔ masacɛ ye ko: «Masacɛ, ne kuntigi, mɔgɔ nunu ye kojugu dɔrɔn le kɛ kira Zeremi la! U y'a fili dingɛ kɔnɔ, kɔngɔ ben'a faga yen, bari, dumuni te dugu kɔnɔ tugu.» Masacɛ y'a fɔ Etiyopika Ebɛdimelɛki ye ko: «Mɔgɔ bi saba minɛ ka fara i kan, aw ka taga kira Zeremi bɔ kaso dingɛ nin kɔnɔ yanni a ka sa.» Ebɛdimelɛki tagara n'o mɔgɔ nunu ye, u donna masacɛ ka soo kɔnɔ, ka taga boon dɔ kɔnɔ, nafolo marayɔrɔ jukɔrɔ ka fanikolon dɔw tɔmɔ yen k'u siri juru la k'u jigi Zeremi ye dingɛ kɔnɔ. O kɔ, a y'a fɔ Zeremi ye ko: «Fanikolon nunu don i gaman kɔrɔ juru nunu sanfɛ.» Zeremi y'a kɛ ten. U ye Zeremi sama ni juru ye k'a bɔ dingɛ nin kɔnɔ. Zeremi tora kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ. Masacɛ Sedesiyasi ye cii di k'u ka taga kira Zeremi ɲini ka na n'a ye ale fɛ Masaba ka soo donda sabanan na. A y'a fɔ Zeremi ye ko: «Ne bena i ɲininga fɛɛn kelen na. Kana foyi dogo n la.» Zeremi y'a jaabi ko: «Ni ne ye tiɲɛ fɔ i ye, i tena ne faga wa? Ni ne y'i ladi, i tena mɛnni kɛ!» O tuma na, masacɛ Sedesiyasi ye layidu ta Zeremi ye gundo la ko: «Masaba kosɔn, ale min be nii don an na, ne tena i faga. Mɔgɔ minw b'a fɛ k'i faga, n tena i don olu bolo.» O kɔ, Zeremi y'a fɔ Sedesiyasi ye ko: «Masaba, Setigi Ala, Isirayɛli ka Ala ko: ‹N'i bɔra k'i yɛrɛ di Babilɔni masacɛ ka kɛlɛkuntigiw ma, i bena kisi, dugu nin fana tena na jɛni. E n'i ka somɔgɔw bena to niin la. Nga, n'i ma bɔ k'i yɛrɛ di u ma, ne bena dugu nin don Babilɔnikaw bolo, u ben'a jɛni. Ele kɔni, i tena bɔ u bolo.› » Masacɛ Sedesiyasi ye Zeremi jaabi ko: «Zuwifu minw farala Babilɔnikaw kan, ne hakili ɲagaminin lo olu le kosɔn. U kana n don u bolo u be n tɔɔrɔ.» Zeremi y'a jaabi ko: «I tena don u bolo. Ne be Masaba ka kuma min fɔra i ye, i tulo malɔ o la, e ta bena ɲa, i bena kisi. N'i banna k'i yɛrɛ di, Masaba ye min yira ne la, o filɛ: Muso minw tora Zuda mara masacɛ ka soo kɔnɔ, u bena olu bɛɛ minɛ ka taga n'u ye Babilɔni masacɛ ka kɛlɛkuntigiw fɛ. Muso nunu bena to k'a fɔ ko: ‹I terisɔbɛw y'i nigɛ ka se i kɔrɔ. Gwɛlɛya sera i ma, i teriw y'i bila.› «U bena i ka musow n'i deenw bɛɛ minɛ ka taga n'u ye Babilɔnikaw fɛ. Ele fana tena bɔ u bolo, Babilɔni masacɛ bena i minɛ, dugu nin bena jɛni.» Sedesiyasi y'a fɔ Zeremi ye ko: «An ye kuma min fɔ ɲɔgɔn ye sisan, kan'a to mɔgɔ si k'o mɛn. N'o tɛ, i bena sa. Ni n ka kɛlɛkuntigiw y'a mɛn ko an kumana ɲɔgɔn fɛ, n'u nana i ɲininga ko: ‹I ye min fɔ masacɛ ye, o fɔ an ye. Kana foyi dogo an la, n'o tɛ, an bena i faga. Masacɛ ye mun le fɔ i ye?› I bena u jaabi ko: ‹Ne ye masacɛ daali ko a kana n bila ka taga Yonatan ka soo, n'o tɛ, n bena sa yen.› » Masacɛ ka kɛlɛkuntigiw bɛɛ nana Zeremi fɛ k'a ɲininga. A y'u jaabi i ko masacɛ tun y'a fɔ a ye cogo min na. O la, u tagara ka Zeremi to. Mɔgɔ si tun ma masacɛ ni Zeremi ka baro mɛn. Zeremi tora kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ fɔɔ Zeruzalɛmu dugu minɛlon. Zeruzalɛmu minɛna cogo min na, o filɛ: Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ nana Zeruzalɛmu datugu, Zuda mara masacɛ Sedesiyasi ka masaya saan kɔnɔntɔnnan kalo tannan na. A ka saan tan ni kelennan na, o kalo naaninan tile kɔnɔntɔnnan loon, Babilɔnikaw ye woo bɔ dugu laminikogo faan dɔ la. Babilɔni masacɛ ka kɛlɛkuntigiw bɛɛ donna ka taga sigi dugu kɔnɔ forobayɔrɔ la. Nɛrigali Sarɛsɛri ka bɔ Samugari tun be yen, ni kuntigiba dɔ min tɔgɔ ko Nebo Saasekimu, ani Nɛrigali Sarɛsɛri, ale ye kɛlɛkuntigi dɔ ye fana. Masacɛ ka kɛlɛkuntigi tɔ nunu bɛɛ tun be yen. Zuda mara masacɛ Sedesiyasi n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ y'u ye minkɛ, u ye masacɛ ka nankɔ cɛtigɛ, ka boli ka bɔ dugu kɔnɔ sufɛ ni daa ye min be dugu laminikogo fila furancɛ la. U bɔra ka Zurudɛn bakɛnɛ sira ta. Nga Babilɔnikaw ka kɛlɛdenw y'u kɔgwɛn ka Sedesiyasi sɔrɔ Zeriko kɔkɛnɛ la. U y'a minɛ ka taga n'a ye Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri fɛ Iribila, Amati jamana la. Nabukodonozɔri y'a kiti o yɔrɔ la. Babilɔni masacɛ ye Sedesiyasi dencɛw faga a yɛrɛ ɲana Iribila, ka Zuda mara mɔgɔbabaw bɛɛ faga fana. O kɔ, a y'ale Sedesiyasi ɲaa fila ci, k'a siri ni jɔrɔkɔ ye, ka taga n'a ye Babilɔni dugu kɔnɔ. Babilɔnikaw ye masaso ani mɔgɔw ka soow jɛni, ka Zeruzalɛmu laminikogo ci. Mɔgɔ minw tun tora dugu kɔnɔ, ani minw tɔw tun bɔra ka taga u yɛrɛ di a ma, masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi Nebuzaradan ye olu minɛ ka taga n'u ye Babilɔni. Foyi tun te dɛsɛbagatɔ minw fɛ, a y'u dɔw to Zuda mara la ka * ɛrɛzɛnforow ni foro wɛrɛw d'u ma. Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri tun ye Zeremi koo don a kɔlɔsibagaw kuntigi Nebuzaradan bolo. A tun y'a fɔ a ye ko: «A minɛ k'i janto a la, kana kojugu si kɛ a la. N'a ye fɛɛn min ɲini i fɛ, o kɛ a ye.» Masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi Nebuzaradan, ni kuntigiba Nebusaziban, ni kɛlɛkuntigi Nɛrigali Sarɛsɛri, ni Babilɔni masacɛ ka kɛlɛkuntigiw bɛɛ ye mɔgɔw bila ka taga Zeremi bɔ kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ, k'a kalifa Safan deen Ayikamu dencɛ Gedaliya ma. Ale ye sira d'a ma ka taga soo. A kɛra ten, Zeremi tora jama cɛma. Ka Zeremi datugunin to kɔlɔsilikɛbagaw ka luu kɔnɔ, Masaba tun y'a fɔ a ye ko: «Ta'a fɔ Etiyopika Ebɛdimelɛki ye ko ne Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: ‹Ne ye koo minw fɔ dugu nin kosɔn, ne bena o kɛ a la. A ka bɔnɛko lo, a ka hɛrɛko tɛ. O bɛɛ bena kɛ i ɲana o loon. Nga o loon na, ne bena i kisi. I be siran mɔgɔ minw ɲa, n tena i don olu bolo. Ne Masaba le ko ten. Ne bena i kisi, siga t'a la. Murujan tena i sɔrɔ. I bena to nii la bari e y'i jigi la ne kan. Ne Masaba le ko ten.› » Masaba kumana Zeremi fɛ tuma min na masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi Nebuzaradan tun y'a bila ka bɔ Arama. Mɔgɔ minw bɛɛ tun minɛna Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw cɛma ka taga Babilɔni, a tun ye Zeremi minɛ ka bɔ olu cɛma. O y'a sɔrɔ a tun sirinin be ni jɔrɔkɔ ye. Kuntigi nin ye Zeremi minɛ k'a fɔ a ye ko: «Masaba i ka Ala tun ye bɔnɛ min latigɛ yɔrɔ nin kama. A ye o le kɛ i ko a tun y'a fɔ cogo min na. Nin bɛɛ kɛra bari aw ye y'a hakɛ ta. Aw ma mɛnni kɛ a fɛ. Nga sisan, a filɛ, jɔrɔkɔ min b'i bolo la, ne be o bɔ yen bii. N'i b'a fɛ ka taga ni ne ye Babilɔni, i ka na, ne bena janto i la. Nga, n'i t'a fɛ ka taga fana, i be se ka to. Jamana nin bɛɛ filɛ i ɲafɛ, taga i sagolayɔrɔ la.» A y'a fɔ ko: «Taga Safan dencɛ Ayikamu deen Gedaliya fɛ, Babilɔni masacɛ ye min bila Zuda mara duguw kunna. Taga to n'ale ye jama cɛma, walima yɔrɔ o yɔrɔ y'i diya, taga yen.» O kɔ, masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi ye dumunifɛn ni fɛɛn wɛrɛ d'a ma, k'a bila ka taga. Zeremi tagara Ayikamu deen Gedaliya fɛ Misipa. Jama min tun tora jamana kɔnɔ, a tora ni Gedaliya ye olu cɛma. Kɛlɛkuntigiw bɛɛ n'u ka mɔgɔ minw tun be kongo kɔnɔ olu y'a mɛn ko Babilɔni masacɛ ye Ayikamu deen Gedaliya kɛ lasigiden ye, ka cɛɛw ni musow, ani denmisɛnw, jamana dɛsɛbagatɔw kalifa a ma, minw ma minɛ ka taga Babilɔni. U n'u kɔmɔgɔw nana Gedaliya fɛ Misipa: Netaniyawu deen Yisimayɛli, ni Kareya deenw, Yowanan ni Yonatan, ani Tanumɛti deen Seraya, ni Ofayi deenw ka bɔ Netofa, ani Yezaniyawu, Makakan deen, Safan dencɛ Ayikamu deen Gedaliya kalila k'a fɔ u ye ko: «Aw ka sɔn Babilɔnikaw ka fanga ma, aw kana siran. Aw ka to jamana nin kɔnɔ, ka baara kɛ Babilɔni masacɛ ye, aw bena hɛrɛ sɔrɔ. Ne yɛrɛ bena to Misipa dugu kɔnɔ ka kuma Babilɔnikaw fɛ aw tɔgɔ la, minw bena na an fɛ. Aw kɔni, aw ye taga duvɛn ni yiridenw ni tulu bɔ, ani k'u mara aw ka minanw kɔnɔ, aw ye dugu minw minɛ, aw ka to yen.» Zuwifu minw bɛɛ tun be Mowabu mara la, ni Amɔn, ni Edɔmu mara la, ani jamana tɔw bɛɛ kɔnɔ y'a mɛn ko Babilɔni masacɛ ye mɔgɔ damani to Zuda mara la, ani ka Safan dencɛ Ayikamu ka deen Gedaliya bila u kunna, u tun jɛnsɛnna yɔrɔ minw bɛɛ la, u bɛɛ bɔra yen ka segi ka na Zuda mara la Gedaliya fɛ Misipa. U ye duvɛn ni yiriden caaman sɔrɔ. Kareya dencɛ Yowanan ni kɛlɛkuntigi minw bɛɛ tun be kongo kɔnɔ, olu nana Gedaliya fɛ Misipa, k'a fɔ a ye ko: «I b'a kala ma ko amoniw ka masacɛ Baalisi ye Netaniya deen Yisimayɛli ci ko a ka na i faga wa?» Nga Ayikamu deen Gedaliya ma la u ka kuma na. O la sa, Kareya deen Yowanan y'a fɔ Gedaliya ye dogo la Misipa dugu kɔnɔ ko: «Sira di ne ma, ne be taga Netaniya deen Yisimayɛli faga, mɔgɔ si tena bɔ a kala ma. Mun na ale bena i faga k'a kɛ zuwifu minw bɛɛ lajɛnnin be i kɔrɔ bena jɛnsɛn ani Zuda tɔɔ ka ban?» Ayikamu deen Gedaliya ye Kareya deen Yowanan jaabi ko: «I kan'o kɛ! I be min fɔra Yisimayɛli koo la, tiɲɛ tɛ!» Saan kalo wolonwulanan na, Elisama deen Netaniya dencɛ Yisimayɛli min tun ye masacɛ ka somɔgɔ dɔ ye, n'a tun kɛra masacɛ ka kuntigiba dɔ ye, ale ni mɔgɔ tan nana Ayikamu dencɛ Gedaliya fɛ Misipa. K'u to dumuni na ɲɔgɔn fɛ, Netaniya deen Yisimayɛli n'a ka mɔgɔ tan nunu wilila ka Safan deen Ayikamu dencɛ Gedaliya tigɛ ni murujan ye. Babilɔni masacɛ tun ye min kɛ lasigiden ye jamana kunna, u y'ale faga ten. Zuwifu minw bɛɛ tun be Gedaliya kɔrɔ yen Misipa, Yisimayɛli ye olu bɛɛ faga fana, ani Babilɔni kɛlɛden minw tun be yen. Gedaliya faganin kɔ, o dugusagwɛ, mɔgɔ si tun t'a kala ma fɔlɔ, mɔgɔ bi seegi dɔw nana ka bɔ Sisɛmu, ni Silo ani Samari. U bɛɛ bonbosi tun linin lo. U tun y'u ka faniw faranfaran, k'o yɛrɛ fari tigɛtigɛ. Sarakafɛnw ni wusulan tun b'u bolo, u tun be nana ni olu ye Masaba ka soo. Netaniya dencɛ Yisimayɛli kasitɔ bɔra Misipa ka taga u kunbɛnyɔrɔ. A y'u kunbɛn tuma min na, a y'a fɔ u ye ko: «Aw ye na Ayikamu dencɛ Gedaliya fɛ!» U sera dugu kɔnɔ tuma min na, Netaniya deen Yisimayɛli n'a kɔmɔgɔw y'u faga, k'u suu fili dingɛ kɔnɔ. U la mɔgɔ tan y'a fɔ Yisimayɛli ye ko: «Kana an faga! Dumunifɛn dogonin b'an fɛ kongo kɔnɔ: sumanw, tulu, ani lii.» O la, Yisimayɛli ma sɔn ka olu n'u balimaw faga ɲɔgɔn fɛ tugu. Masacɛ Aza tun ye dingɛ min sogi Isirayɛli mara masacɛ Bayesa ka kɛlɛ tuma na, Yisimayɛli ye mɔgɔ minw faga, a y'u bɛɛ suu don o le kɔnɔ. Netaniya deen Yisimayɛli y'a fa ni suuw ye. Yisimayɛli ye Misipa dugu kɔnɔ mɔgɔ tɔw bɛɛ minɛ ka taga n'u ye: masacɛ denmusow, ani mɔgɔ minw bɛɛ tun tora Misipa kɔnɔ, masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi Nebuzaradan tun ye minw kalifa Ayikamu dencɛ Gedaliya ma. A y'u bɛɛ minɛ ka taga n'u ye amoniw fɛ. Kareya deen Yowanan ni kɛlɛkuntigi minw bɛɛ tun be n'a ye, olu ye Netaniya deen Yisimayɛli ka kɛwalijuguw bɛɛ mɛn minkɛ, u y'u ka mɔgɔw bɛɛ lajɛn ka ta'a kɛlɛ. U y'a sɔrɔ Gabaŋɔn dalan daa la. Mɔgɔ minw bɛɛ tun be ni Yisimayɛli ye, olu ye Kareya deen Yowanan ni kɛlɛkuntigiw ye tuma min na, u nisɔn diyara. Yisimayɛli ye mɔgɔ minw minɛ ka bɔ Misipa, olu bɛɛ y'u ɲaa yɛlɛma ka taga Kareya dencɛ Yowanan fɛ. Nga Netaniya deen Yisimayɛli kɔni sera ka boli Yowanan ɲa n'a ka mɔgɔ seegi ye ka taga amoniw fɛ. O tuma na, Netaniya dencɛ Yisimayɛli tun ye Ayikamu dencɛ Gedaliya faga ka sɔrɔ ka mɔgɔ dɔw minɛ ka bɔ Misipa. Kareya dencɛ Yowanan ni kɛlɛkuntigi minw bɛɛ tun be n'a ye, olu segira n'u tɔɔ ye, kɛlɛdenw fara musow kan, ni denmisɛnw, ni masacɛ ka dakɔrɔsigiw ka bɔ n'u ye Gabaŋɔn. U ye sira minɛ ka sɔrɔ ka taga lɔ lafiɲɛyɔrɔ dɔ la Kimuyamu, Bɛtilehɛmu faan fɛ. U tun b'a fɛ ka taga Ezipiti, k'u yɔrɔ jaɲa Babilɔnikaw la, u be siran minw ɲa. Bari Netaniya deen Yisimayɛli tun ye Ayikamu deen Gedaliya faga, Babilɔni masacɛ tun ye min kɛ lasigiden ye jamana kunna. Kɛlɛkuntigiw bɛɛ, Kareya deen Yowanan ni Osaya deen Azariya, ani jama bɛɛ, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔba kan, u bɛɛ tagara kira Zeremi fɛ k'a fɔ a ye ko: «I tulo malɔ an ka daalili la. An tɔɔ min bɛɛ tora, Masaba e ka Ala daali an ye. Bari an tun ka ca nga an tora fitini. Ele yɛrɛ ɲaa b'a la. An ka kan ka sira min ta, ani ka min kɛ, Masaba e ka Ala k'o yira an na.» Kira Zeremi y'u jaabi ko: «N y'a mɛn. Aw y'a ɲini ne fɛ cogo min na, ne bena na Masaba aw ka Ala daali. A mana kuma o kuma fɔ aw ka koo la, ne bena o bɛɛ fɔ aw ye. Ne ten'a si dogo aw la.» U y'a fɔ Zeremi ye ko: «Masaba e ka Ala bena min fɔ i ye an ka koo la, an bena o le kɛ. Masaba ka kɛ an seere ye o la. A ka nɔgɔ, walima a ka gwɛlɛ wa, an bena Masaba an ka Ala ka fɔta le kɛ, an ko i ka ale min ɲininga. O la, an bena hɛrɛ sɔrɔ bari an ye mɛnni kɛ a fɛ.» Tile tan tɛmɛnin kɔ, Masaba kumana Zeremi fɛ. Zeremi ye Kareya dencɛ Yowanan ni kɛlɛkuntigi minw bɛɛ tun be n'a ye, ni jama bɛɛ wele, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔba kan, k'a fɔ u ye ko: «Masaba, Isirayɛli ka Ala, aw ko ne ka min ɲininga k'a daali aw ye, ko: ‹N'aw tora jamana nin kɔnɔ, ne bena fanga don aw la, ne tena aw halaki tugu, ne bena aw sigicogo ɲa, n tena aw wili tugu. Bari, ne ye bɔnɛ min lase aw ma, ne be nimisa o la. Aw be siran Babilɔni masacɛ min ɲa, aw kana siran ale ɲa tugu. Ne Masaba le ko ten. Aw kana siran a ɲa tugu, bari, ne be ni aw ye janko k'aw kisi, k'aw bɔ a bolo. Ne bena makari aw la, o kama, ale fana bena makari aw la k'a to aw ka segi ka na aw ka dugukolo kan.› «Nga n'aw y'a fɔ ko: ‹An tena to jamana nin kɔnɔ›, n'aw ma sɔn ka mɛnni kɛ ne Masaba aw ka Ala fɛ, n'aw y'a fɔ ko: ‹Ayi, an bena taga sigi Ezipiti jamana na, an tena kɛlɛ sɔrɔ yen, an tena buru fiyɛkan mɛn, an tena tɔɔrɔ kɔngɔ bolo yen.› Ayiwa, aw ye ne Masaba ka kuma lamɛn, aw Zuda mara mɔgɔ tɔw. Ne Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko n'aw y'a latigɛ ka taga Ezipiti, n'aw tagara sigi yen, aw be siran murujan min ɲa, a bena aw sɔrɔ o yɔrɔ la, Ezipiti jamana la. Aw be jɔɔrɔ kɔngɔko min na, o bena aw tɔɔrɔ yen. Aw bena sa o yɔrɔ le la. Mɔgɔ minw bɛɛ ben'a latigɛ ka taga sigi Ezipiti, murujan ni kɔngo ani fɔɲɔbana bena olu bɛɛ faga. Ne bena bɔnɛ min lase u ma, u si tena bɔ o la, u si tena to nii la. Bari ne Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko ne bena n ka dimi ni n ka fariya yira aw la i ko Zeruzalɛmukaw ta, n'aw tagara Ezipiti jamana la. Aw bena kɛ dusukasifɛnw, ni dangafɛnw, ani nɛnifɛnw ye. Aw ɲaa tena la yan yɔrɔ kan tugu. «Aw Zuda mara mɔgɔ tɔw minw tora, Masaba b'a fɔra aw ye ko: ‹Aw kana taga Ezipiti jamana la!› Ne b'a fɔ k'a gwɛlɛya aw ye bii. Aw b'aw yɛrɛ le nigɛra, bari aw le tun ko ne ka Masaba aw ka Ala ɲininga, ko a mana fɛɛn o fɛɛn fɔ, ko n k'o fɔ aw ye, ko aw ben'a kɛ. Ne do y'o le fɔ aw ye bii, nga aw te mɛnni kɛra Masaba aw ka Ala ka kuma na. A ye min fɔ ne ye ko n k'a fɔ aw ye, aw ma mɛnni kɛ a si la. Ayiwa, aw k'a lɔn sisan ko aw be tagara sigi yɔrɔ min na, murujan, ni kɔngɔ, ani fɔɲɔbana le bena aw faga yen.» Masaba u ka Ala tun ye Zeremi ci ko a ka kuma min bɛɛ fɔ jama ye, a y'o fɔ u bɛɛ ye ka ban tuma min na, Osaya deen Azariya, ni Kareya deen Yowanan ani yɛrɛboɲalaw bɛɛ y'a fɔ Zeremi ye ko: «I be galon le tigɛra. Masaba an ka Ala ma i ci ka n'a fɔ an ye ko an kana taga sigi Ezipiti jamana la! Neriya dencɛ Baruki le b'i kɔnɔnasura an kama. A b'a fɛ k'an di Babilɔnikaw ma, u k'an faga, walima u k'an minɛ ka taga n'an ye Babilɔni.» Masaba tun y'a fɔ ko u ka to Zuda mara la, nga Kareya deen Yowanan ni kɛlɛkuntigiw bɛɛ, ani jama bɛɛ banna k'a ka fɔta bato. Zuda mara mɔgɔ tɔw min kɔsegira ka bɔ siyaw cɛma, u jɛnsɛnnin tun be minw bɛɛ cɛma, ka na sigi Zuda mara la, Kareya dencɛ Yowanan ni kɛlɛkuntigiw ye olu bɛɛ minɛ: cɛɛw ni musow, ni denmisɛnw, ani masacɛ denmusow, ani Babilɔni masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi Nebuzaradan tun ye mɔgɔ minw to ni Safan dencɛ Ayikamu deen Gedaliya ye, ani kira Zeremi ni Neriya dencɛ Baruki. U banna ka Masaba ka kuma bato, ka taga Ezipiti jamana na. U sera fɔɔ Tapanɛ. Masaba kumana Zeremi fɛ k'u to Tapanɛ ko: «Kabakurubabaw ta, ka taga u dogo bɔgɔ la, sira jukɔrɔ, Ezipiti masacɛ ka soo donda la Tapanɛ, zuwifuw ɲana. I k'a fɔ u ye ko: ‹Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko ale be cii bila ka taga ale ka baarakɛla Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri wele ka na. Ko ale ye kabakuru minw dogo, a bena na ka Nabukodonozɔri ka masasigilan bila olu le sanfɛ, Nabukodonozɔri k'a ka fanibugu lɔ u sanfɛ. A bena na Ezipiti jamana kɛlɛ. Minw ye saya ta ye, a be olu faga. Minw ye jɔnya ta ye, olu be minɛ ka taga. Minw ye murujan ta ye, a be olu faga ni murujan ye. A bena tasuma don Ezipitikaw ka jobonw la, ka joow jɛni, ka taga ni dɔw ye. A bena na Ezipiti jamana lakolonya pepewu, ka bɔ yen hɛrɛ la. U be tile bato boon min kɔnɔ Ezipiti jamana la, a ben'a kɔnɔ kabakuru lɔninw walaka, ka Ezipitikaw ka jobonw jɛni.› » Masaba kumana Zeremi fɛ zuwifuw bɛɛ kosɔn, minw tagara sigi Ezipiti jamana la. Dɔw tun be Migidɔli dugu kɔnɔ, ni Tapanɛ, ni Manfisi, ani Patɔrɔsi mara la. Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: «Ne ye sigɛn min bɛɛ la Zeruzalɛmu ni Zuda mara dugu tɔw bɛɛ kan, aw y'o ye. U kɛra tomow ye bii, mɔgɔ si te yen. U ka kojuguw kama lo u ye minw kɛ ka ne dimi. U tagara joow sɔn, k'u bato, u tun te minw lɔn, aw n'aw faaw fana ma minw lɔn. Ne tora ka n ka baarakɛlaw bɛɛ, kiraw ci aw ma k'a fɔ aw ye ko aw kana kojuguba nin kɛ min man di ne ye fewu. U m'u tulo malɔ, u ma mɛnni kɛ, k'u ka juguya dabila, k'u ka josɔnko dabila. O kama, ne dimina ka fariya Zeruzalɛmu bɔlɔnw ni Zuda mara dugu tɔw ma, k'u halaki i n'a fɔ tasuma. U kɛra tomo ye, ani dusukasiyɔrɔw ye bii. «Ayiwa, sisan, ne Masaba, Setigi Ala, Isirayɛli ka Ala ko: Mun na aw b'a la ka kojuguba nin ɲɔgɔn kɛ aw yɛrɛ la ten, k'a kɛ Zuda mara mɔgɔw halakira, cɛɛw, ni musow, ni denmisɛnw, ani denɲɛninw, fɔɔ tɔɔ si ma to aw la? Aw be ne dusu dimi n'aw ka kɛwaliw ye. Aw be joo sɔn Ezipiti jamana la, aw nana sigi yɔrɔ min na. Aw ben'a kɛ ten fɔɔ aw be halaki, ani ka kɛ dangafɛn ni maloyafɛnw ye dugukolo kan siyaw bɛɛ fɛ. Aw faaw, ni Zuda mara masacɛw, n'u ka musow, aw yɛrɛ n'aw ka musow, aw bɛɛ ye kojugu minw kɛ Zeruzalɛmu bɔlɔnw kɔnɔ ni Zuda mara la, aw ɲinɛna o kɔ wa? Fɔɔ ka na se bii ma, u ma nimisa o la ka ye. U ma siran, u ma n ka sariya bato, u ma n ka kuma jati, ne ye min di olu n'uw faaw ma. «Ayiwa, o kama, ne Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Ne y'a latigɛ ka bɔnɛ lase aw ma, ka Zuda mara mɔgɔw bɛɛ halaki. Zuda mara mɔgɔ tɔɔ minw tun y'a latigɛ ko u be taga sigi Ezipiti jamana la, ne bena wili olu bɛɛ kama, u bɛɛ bena sa Ezipiti jamana la. Murujan ni kɔngɔ le bena u faga: U bɛɛ, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔba kan, murujan ni kɔngɔ le bena u faga. U bena kɛ dusukasifɛnw, ni dangafɛnw, ani nɛnifɛnw ye. Minw siginin be Ezipiti jamana la, ne bena na wili olu kama ni murujan ye, ani ka kɔngɔ bila u la, ni fɔɲɔbana, i n'a fɔ ne y'a kɛ Zeruzalɛmukaw la cogo min na. Zuda mara mɔgɔ tɔɔ minw tora n'u nana sigi Ezipiti jamana kɔnɔ, olu si tena bɔ, u si tena to nii la ka segi ka taga sigi Zuda mara la, min ka di u ye haali! Mɔgɔ damani dɔrɔn le bena kɔsegi yen.» Cɛɛ minw tun b'u musow ka josɔnkow kala ma, ni muso caaman minw tun be yen ani mɔgɔ minw bɛɛ tagara sigi Ezipiti jamana ni Patɔrɔsi mara la, olu ye Zeremi jaabi ko: «I ye kuma min fɔ an ye Masaba tɔgɔ la, an t'a fɛ k'u mɛn. An ye koo minw ŋaniya ta, an bena o bɛɛ le kɛ. An bena Sankolo kɔnɔ masamuso sɔn, ani ka jii bɔn a ye, i n'a fɔ an tun y'a kɛ cogo min na Zeruzalɛmu bɔlɔnw kɔnɔ ni Zuda mara dugu tɔw la. Anw, n'an faaw, n'an ka masaw, ani an ɲamɔgɔw. Dumuni tun te dɛsɛ an fɛ, an tun be lafiya la, an tun te gwɛlɛya lɔn. Kabini an y'a sɔnko dabila, ani ka jii bɔnko dabila, fɛɛn bɛɛ be dɛsɛ an fɛ, murujan ni kɔngɔ b'a la k'an faga!» Musow ye dɔ fara o kan ko: «Anw be Sankolo kɔnɔ masamuso sɔn, ka jii bɔn a ye, a fɔra ko an cɛɛw ma sɔn o ma wa? U b'a kala ma ko an be to ka ŋɔmi dilan ka kɛ i ko a jaa yɛrɛ, k'u yiran ani ka jii bɔn a ye.» O tuma na, Zeremi y'a fɔ jama bɛɛ ye, cɛɛw ni musow, minw tun b'a jaabira ten ko: «Aw ye sɔnni min kɛ Zeruzalɛmu bɔlɔnw la, ani Zuda mara dugu tɔw kɔnɔ, aw, n'aw faaw, n'aw ka masaw, ani aw ɲamɔgɔw, ni jamanadenw, yala Masaba ɲinɛna o kɔ wa? A hakili t'a la wa? Aw ka kɛwalijuguw n'aw ka kokolonw kosɔn, Masaba ma se ka muɲu tugu. O kama le aw ka jamana kɛra dangafɛn, ni tomo ye, dusukasiyɔrɔ. A kɛra yɔrɔlakolon ye, mɔgɔ te yen, i n'a fɔ a be cogo min na bii. Nin bɔnɛ nin be sera aw ma bii bari aw ye joow sɔn ka Masaba hakɛ ta, aw ma mɛnni kɛ a fɛ, aw m'a ka sariyaw n'a ka latigɛkow bato.» O kɔ, Zeremi y'a fɔ jama bɛɛ ani musow bɛɛ ye tugu ko: «Aw Zuda mara mɔgɔ minw bɛɛ be Ezipiti jamana la, aw ye mɛnni kɛ Masaba ka kuma na. Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Aw, n'aw musow ye dajuru ta ko aw bena Sankolo kɔnɔ masamuso sɔn ka jii bɔn a ye. Aw ye min fɔ, tiɲɛ na, aw y'o le kɛ. «Ayiwa, aw k'aw ka dajuru sara! Ayiwa, aw zuwifu minw siginin be Ezipiti jamana la, aw ye Masaba ka kuma lamɛn. A ko: Ne b'a fɔ aw ye tiɲɛ na ko: Zuda mara mɔgɔ si tena ne tɔgɔ wele tugu ka kali k'a fɔ ko: ‹Matigi, Masaba kosɔn!› Ne b'u kɔlɔsira, bɔnɛ kama lo, u ka ɲa kama tɛ. Zuwifu minw bɛɛ siginin be Ezipiti jamana la, olu bɛɛ bena halaki pewu ni murujan, ni kɔngo ye. Mɔgɔ damani dɔrɔn bena kisi murujan ma. U bena bɔ Ezipiti jamana la ka kɔsegi Zuda mara la. Nga Zuda mara mɔgɔ tɔɔ minw bɛɛ tun siginin be Ezipiti jamana la, olu ben'a lɔn min ka kuma le bena kɛ, ne ta, walima olu ta. «Ayiwa, taamasiɲɛ filɛ, min ben'a yira ko ne bena aw tɔɔrɔ yan yɔrɔ nin na janko aw k'a lɔn ko ne ye bɔnɛ min koo fɔ aw kosɔn, k'o bena kɛ. Ne Masaba le ko ten. Ne bena Ezipiti masacɛ Ofara don a juguw bolo, minw b'a fagayɔrɔ ɲinina i n'a fɔ n ye Zuda mara masacɛ Sedesiyasi don a jugu Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri bolo cogo min na. Min tun b'a fɛ k'a faga.» Masaba le ko ten. Zoziyasi dencɛ Yoyakimu ka masaya saan naaninan na Zuda mara kunna, kira Zeremi tun ye kuma minw fɔ Neriya dencɛ Baruki ye, n'a y'a sɛbɛn sɛbɛ dɔ kɔnɔ, o filɛ: «Masaba, Isirayɛli ka Ala b'a fɔra e Baruki kosɔn ko: I ko: ‹Bɔnɛ ye ne ta ye! Masaba be dusukasi farala ne ka tɔɔrɔ kan. Ŋunankojugu ye n fanga ban! N te lafiya sɔrɔla!› «Masaba ko ne k'a fɔ i ye ko: ‹Ne ye min lɔ, ne bena o ci. N ye min tutu, ne bena o bɔn. A bena kɛ ten jamana nin bɛɛ la. Ele be kobabaw le laɲinina i yɛrɛ ye. Kana o laɲini. Ne bena bɔnɛ lase mɔgɔw bɛɛ ma. Nga ele kɔni, ne ben'a to e ka kisi i taayɔrɔw bɛɛ la. Ne Masaba le ko ten.› » Masaba ye kuma min fɔ kira Zeremi ye siya wɛrɛw kosɔn, o filɛ: Ezipiti jamana n'a ka masacɛ Neko ka kɛlɛbolo ka koo. Ka Ezipiti masacɛ to Efarati baji daa la Karikɛmisi, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri nan'a kɛlɛ ka s'a kɔrɔ. O y'a sɔrɔ Zoziyasi deen Yoyakimu tun b'a ka masaya saan naaninan na Zuda mara kunna. «Aw ye nigɛkunbɛnnanw labɛn, fitiniw fara belebelew kan. An ka taga kɛlɛ la! Aw ye soow labɛn! Sotigiw, aw ye yɛlɛ! Aw k'aw ka kɛlɛkɛfugulanw biri k'aw lɔyɔrɔw ta! Aw k'aw ka tamanw dabɔ! Aw k'aw ka nigɛkunbɛnnanw siri! Ne be mun le yera? U jaa tigɛnin lo, u be segira. See sɔrɔla u ka cɛfariw kan. U be boli fɔɔ u t'u kɔɔ filɛ. Siranya be faan bɛɛ. Ne Masaba le ko ten. Min seen ka teli u cɛma, ale tena se k'a yɛrɛ bɔsi. Cɛfariw tena se ka kisi. U be talon ka ben Efarati baji daa la, kɔgɔdugu ɲafan fɛ. Jɔn le be wili i ko Nili baji? Jɔn be wili i ko baa funufununin min be bɔ a daa la? Ezipiti le be i ko Nili baji, i ko baa funufununin min be bɔ a daa la. A tun ko: ‹Ne bena bɔ ka dugukolo bɛɛ minɛ. Ne bena duguw n'u kɔnɔ mɔgɔw halaki.› Soow, aw ye girin ka taga! Wotorow, aw ye girin ka taga ni dimi ye! Cɛfariw ka bɔ: Etiyopikaw, Putikaw, aw minw be nigɛkunbɛnnan minɛcogo lɔn. Ludikaw, aw minw be se kalabon la.» O loon nin ye Matigi, Masaba, Setigi ta ye. A ka dimi bɔlon lo. A ben'a dimi bɔ a juguw la. Murujan bena joli min fɔɔ ka fa. O bena kɛ saraka ye Matigi, Masaba, Setigi fɛ kɔgɔdugu ɲafan jamana na, Efarati baji daa la. «Ezipitikaw, aw ye taga fura ɲini Galaadi mara la. Aw be fura caaman kɛra gwansan, aw tena kɛnɛya sɔrɔ. Siyaw bena aw maloyako mɛn. Aw kasikan bena mɛn dugukolo faan bɛɛ la. Cɛfari bena talon a tɔɲɔgɔn na, u fila bɛɛ be ben ɲɔgɔn fɛ.» Masaba ye kuma min fɔ kira Zeremi ye Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ka nako la ka Ezipiti jamana kɛlɛ, o filɛ: «A ka nin fɔ Ezipiti jamana kɔnɔ, aw k'a wango la Migidɔli, ni Manfisi, ani Tapanɛ. Aw k'a fɔ ko: Aw ye taga aw lɔyɔrɔw ta, aw k'aw yɛrɛ labɛn bari murujan be fagali kɛra aw lamini na! Mun na aw ka joo Api bolila? Mun na aw ka tura ma se ka lɔ? Masaba le y'a ben. A y'a kɛ mɔgɔ caaman talonna ka ben ɲɔgɔn kan. U b'a fɔra ɲɔgɔn ye ko: ‹An ka wili ka segi an ka mɔgɔw fɛ an faso la, k'an yɔrɔ jaɲa fagalikɛmurujan la.› U ye Ezipiti masacɛ tɔgɔ la ko: ‹Mankan ye, min y'a to waatiɲuman tɛmɛna.› » Masacɛ min tɔgɔ ko Masaba, Setigi, ale lo ko: «Ka ne to yen, Tabɔri kulu ka jan kuluw cɛma cogo min na, Karimɛli kulu ka jan kɔgɔjida la cogo min na, jugu bena na ten fana. Ezipitikaw, aw y'aw ka minanw labɛn, bari aw bena minɛ ka taga. Manfisi dugu bena kɛ makari yɔrɔ ye, a bena jɛni, mɔgɔ tena to yen. Ezipiti be i ko misiɲuman. Nga limɔgɔ dɔ be bɔra kɔgɔdugu ɲafan fɛ ka na a kama. A ye kɛlɛden minw ta baara la, u tun ye olu minɛ ka ɲa. Nga olu bɛɛ fana bena u kɔɔ di ka boli, olu fana tena se ka lɔ, bari u halakituma sera. U sarawaati le sera. Ezipitikaw be bolila hali u mankan yɛrɛ te mɛn, i ko saa, bari u juguw be nana caaman ni jendew ye u kama i ko lɔgɔtigɛbagaw. U ben'a tuu tigɛ. K'a sɔrɔ mɔgɔ te se ka don tuu nin kɔnɔ, bari u ka ca ni tɔɔnw ye, u daa te se ka lɔn. Ne Masaba le ko ten. Ezipitikaw maloyara. U donna siya bolo, min bɔra kɔgɔdugu ɲafan na.» Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: «Ne bena wili Amɔn kama, joo min be Tɛbɛ, ani Ezipiti masacɛ ni Ezipiti n'a ka joow bɛɛ, n'a ka masaw, ni mɔgɔ minw jigi be Ezipiti masacɛ kan. Ne bena u don mɔgɔw bolo minw b'u fagayɔrɔ ɲinina. Ne bena u don Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri n'a ka dakɔrɔsigiw bolo. O kɔ, mɔgɔw bena sigi Ezipiti jamana la i n'a fɔ fɔlɔ la. Masaba le ko ten. Nga, aw Yakuba kɔmɔgɔw, ne ka baarakɛlaw, aw kana siran. Isirayɛlidenw, aw kana aw hakili ɲagami, ne bena aw kisi ka bɔ yɔrɔjan na. Aw minɛna ka taga jamana min kɔnɔ, ne bena aw kɔsegi ka bɔ yen. Yakuba kɔmɔgɔw hakili siginin bena kɔsegi. Aw bena lafiya sɔrɔ, mɔgɔ si tena siranya bila aw la tugu. Ne ka baarakɛlaw Yakuba kɔmɔgɔw, aw kana siran. Ne Masaba le ko ten. Ne be ni aw ye. Ne y'aw jɛnsɛn siya minw bɛɛ cɛma, ne bena o mɔgɔ nunu halaki pewu. Nga n tena aw halaki pewu. N b'i kolo ni tilenninya ye. N te se k'i to ten i ko mɔgɔ min ma fɛɛn cɛn.» Masaba ye kuma min fɔ kira Zeremi ye filisiw kosɔn sanni Ezipiti masacɛ ka na Gaza dugu kɛlɛ, o filɛ. Masaba ko: «Jii dɔ funutɔ filɛ kɔgɔdugu ɲafan fɛ. A be boɲana ka bɔ a daaw la, a be jamana minɛna, an'a kɔnɔnafɛnw, duguw ani u kɔnɔ mɔgɔw. Mɔgɔw be kulera, jamanadenw bɛɛ be kasira. Soow seen mankan be mɛnna, u ka wotorow n'u seen mankan be mɛnna. Denfaw te janto u deenw la tugu, u fari faganin lo bari filisiw bɛɛ halakilon le sera. Minw tun bena se ka Tiri ni Sidɔn dugu dɛmɛ, olu bɛɛ fagalon sera. Masaba be filisiw halakira, o tɔɔ minw bɔra Kafitɔri. Gazakaw kuun lira sanga kosɔn, Asikalɔn sumana tenten. Aw tɔɔ min tora kɛnɛba la, aw bena to k'aw yɛrɛ tigɛtigɛ fɔɔ tuma jumɛn dusukasi bolo? ‹Ee! Masaba ka murujan! I bena lafiɲɛ tuma jumɛn? Don i foroko la! I lɔ! To yɔrɔ kelen!› A bena se ka lafiɲɛ cogo di? K'a sɔrɔ Masaba y'a ci ka taga Asikalɔn ni kɔgɔjida la mara kama.» Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala b'a fɔ Mowabu kosɔn ko: «Bɔnɛ ye Nebokaw ta ye, bari u ka dugu halakira. Kiriyatayimu dugu bena minɛ, ka maloya. A ka yɔrɔ barikaman bena ci, ka maloya sɔrɔ. Mowabu ka nɔɔrɔ banna, bɔnɛ be labɛnn'a kama Ɛsibɔn. U ko: ‹An ka taga, k'a halaki ka bɔ siyaw cɛma.› Ele Mademɛn fana, i bena suma tenten, murujan bena tugu i kɔ. Kasikan be bɔra Oronayimu, u ko: ‹Cɛnni o cɛnni! Cɛnniba lo.› Mowabu halakira. A deenw kulekan be bɔra, u be kasira kosɔbɛ sira kan, u yɛlɛtɔ Luwiti. Sira min be jigi ka taga Oronayimu, kulekan be mɛnna ale kan cɛnni kosɔn. Aw ye boli, k'aw nii kisi! Aw ka kɛ i ko yiridennin, kongokolon kɔnɔ. Mowabu, i jigi b'i ka kɛwaliw n'i ka nafolo kan minkɛ, e fana bena minɛ. I ka joo * Kemɔsi bena ta ka taga jamana wɛrɛ la, ale n'a ka murutigiw, n'a ka ɲamɔgɔw. Cɛnnikɛla bena don duguw bɛɛ kɔnɔ, hali dugu kelen tena to. Kɔkɛnɛ bena tunu, a sanfɛla bena halaki. Masaba le ko ten. Aw ye kaburu labɛn mowabuw ye. A ka duguw bena kɛ makari yɔrɔw ye, mɔgɔ tena sɔrɔ yen tugu. Mɔgɔ min be Masaba ka baara kɛ ni farifaga ye, o tigi danganin lo. Mɔgɔ min te fagali kɛra ni murujan ye, o tigi danganin lo. Mowabuw tora ɲasuma na kabini u be yen, u ma minɛ ka taga ka ye. U be i ko dɔrɔ, min buru b'a jukɔrɔ yen, a ma yɛlɛma ka ye minan wɛrɛ la. O la, a diya b'a cogo la, a kasa fana ma yɛlɛma. «Ayiwa, loonw be na, ne bena yɛlɛmabagaw bila ka n'a yɛlɛma ka bɔ a dagaw kɔnɔ k'u ci. Ne Masaba le ko ten. Mowabu bena maloya, a ka joo Kemɔsi kosɔn, i ko Isirayɛlidenw maloyara u ka Betɛli kosɔn cogo min na. U tun y'u jigi la min kan. Aw be se k'a fɔ cogo di ko aw ye cɛfariw ye, ko aw be se kɛlɛ la? Mowabu n'a duguw halakira. A ka kanbelenŋanaw be tagara fagayɔrɔ la. Masacɛ min tɔgɔ ko Masaba, Setigi a le lo ko ten. Mowabu halakiwaati tɔɔ man ca, bɔnɛ ben'a sɔrɔ sisansisan. A laminimɔgɔw n'a lɔnbagaw bɛɛ ka kasi a kosɔn, Aw k'a fɔ ko: ‹Ee! Masabere nin karila! Fangaba nin cɛnna!› Aw ka jigi ka bɔ aw lɔyɔrɔba la, ka na sigi dugukolo janin na, Dibɔnkaw. Mowabu halakibaga be nana aw kama, a bena aw ka yɔrɔ barikamanw halaki. Aw ka dɛn sirada la ka filɛli kɛ, Arowɛrikaw. Ni bolibaga, min sera ka kisi, aw ka ale ɲininga ko: ‹Mun le kɛra?› Mowabu maloyara, a jigi tigɛra. Aw ka kule ka kasi! Aw ka wango la Arinɔn kɔɔ daa la ko Mowabu halakira! «Jalaki sera kɛnɛba yɔrɔ la: Olɔn, ni Yasa, ani Mefaati, ni Dibɔn, ani Nebo, ni Bɛtidibilatayimu, ani Kiriyatayimu, ni Bɛtigamuli, ani Bɛtimeŋɔn, ni Keriyɔti, ni Bɔsira, o kɔrɔ, mowabuw ka duguw bɛɛ, minw yɔrɔ ka jan, ani minw yɔrɔ ka surun. Mowabu ka fanga nagasira, a bolo karila.» Masaba le ko ten. «Aw k'a kɛ a be min ka su, bari a y'a yɛrɛ fisaya ni Masaba ye. Fɔɔ Mowabu ka ben ka kolonkolon a ka fɔɔnɔw kɔnɔ, a ka kɛ yɛlɛbɔyɔrɔ ye. Yala, e tun te yɛlɛ Isirayɛlidenw ma wa? N'i b'u koo fɔ tuma o tuma, e b'i kuun firinfirin i n'a fɔ u minɛna ka ye soɲali la. Mowabukaw, aw k'aw ka duguw bila ka taga to kuluyɔrɔ la. Aw ye tuganin cogo ladege, min b'a ka ɲaga la kuluwo daa la. An ye mowabuw ka yɛrɛboɲa koo mɛn. U tun b'u yɛrɛ boɲa kojugu, ka yada, k'olu ka fisa ni tɔw ye. Ne b'u ka yɛrɛboɲa kala ma. U ka kuma n'u ka kɛwaliw bɛɛ ye fuu ye. Masaba le ko ten. O la, ne be kasira Mowabu kosɔn. Ne be kulera Mowabu yɔrɔ bɛɛ kosɔn. Ne be ŋunanna Kiriyɛrɛsikaw kosɔn. Sibima * ɛrɛzɛnforo, ne be kasi i kosɔn ka tɛmɛ Yazɛri koo kan. I bolow tun jaɲana fɔɔ ka taga kɔgɔji kɔfɛ, u tun sera Yazɛri. Halakilikɛla benna i ka suman n'i ka ɛrɛzɛnw kan. Ɲanagwɛ ni nisɔndiya te yen tugu Mowabu yiriforow n'a foro wɛrɛw la. Ne y'a kɛ duvɛn jara dagaw kɔnɔ. Ɛrɛzɛnnɔɔni nisɔndiyakan te bɔra tugu. Kaan dɔ be bɔra, nga nisɔndiyakan tɛ. Kulekan be bɔ Ɛsibɔn ni Eleyale, a be mɛn fɔɔ Yasa, k'a daminɛ Sowari fɔɔ Oronayimu, ani Ɛgilatiselisiya, bari hali Nimurimu jii jara. Minw be to k'u ka joow sɔn sɔnnikɛyɔrɔw la, ne bena olu sii tunu Mowabu kɔnɔ. Ne Masaba le ko ten. Ne dusu kasinin be Mowabu, ani Kiriyɛrɛsikaw kama i ko filenfiyɛbaga, sangayɔrɔ la. Bari u tun ye nafolo min cɛ, o tununa. Bɛɛ y'u kuun n'u bonbosi li, k'u bolow tigɛtigɛ. Bɛɛ ye dusukasifani don. Mowabuw ka soow bɛɛ kunna ani forobayɔrɔw la, kasikan dama le be yen. Bari ne ye mowabuw halaki i ko daga, mɔgɔ mako te min na. Ne Masaba le ko ten. A halakira dɛ! Aw ye kasi! Mowabu y'a kɔɔ di maloya kosɔn, Mowabuw kɛra yɛlɛbɔfɛn ni siranyafɛn ye u laminimɔgɔw bɛɛ fɛ.» Masaba ko: «A be i ko sɛgɛn min be lerula Mowabu kunna. Keriyɔti ni yɔrɔ barikamanw minɛna. Mowabu cɛfariw kɔnɔ bena gwan o loon na i ko muso tintɔ. Mowabu halakira, siya nin ka koo banna. Bari u tun y'u yɛrɛ fisaya ni Masaba ye. Siranya, ni dingɛ, ani jɔɔ le y'aw ta ye, Mowabukaw. Ne Masaba le ko ten. Ni min sera k'a yɛrɛ bɔsi siranya bolo, ale bena ben dingɛ kɔnɔ. N'a sera ka bɔ dingɛ kɔnɔ, a bena minɛ jɔɔ kɔnɔ. Ne bena wili Mowabu kama saan dɔ la. Ne Masaba le ko ten. Bolibaga dɔw dɛsɛnin ye lafiɲɛyɔrɔ ɲini Ɛsibɔn dugu kɔnɔ. Nga tasuma bɔra Ɛsibɔn, masacɛ Siŋɔn ka soo kɔnɔ. A bena mɔgɔ fariman nunu ka jamana jɛni k'a ta a dafɛla la fɔɔ ka taga se a cɛmancɛ la. Ee! Mowabuw, bɔnɛ ye aw ta ye! Kemɔsi sɔnbagaw ta cɛnna. Aw dencɛw n'aw denmusow minɛna ka taga. Nga, waati dɔ bena se, ne bena Mowabu kɛ a cogo kɔrɔman na.» Masaba le ko ten. Mowabuw ka jamana jalakiko danna yan. Masaba b'a fɔra amoniw kosɔn ko: «O tuma na, deen te Isirayɛli fɛ wa? Cɛntabaga t'a fɛ wa? Mun na * Milikɔmu ye Gadi mara minɛ? Mun na a sɔnbagaw sigir'a duguw kɔnɔ? Ayiwa, loonw be na, ne ben'a to kɛlɛ pɛrɛnkan be mɛn amoniw ka masadugu Araba kɔnɔ. A bena kɛ tomo ye, dusukasiyɔrɔ. A ka dugudenninw bena jɛni. O tuma na, minw tun ye Isirayɛlidenw gwɛn ka bɔ u faso la, u bena olu gwɛn ka bɔ yen. Ne Masaba le ko ten. Ɛsibɔnkaw, aw ka kasi, bari Ayi cira! Araba dugudenninw mɔgɔw, aw ka kasi! Aw ye dusukasifaniw don ka kasi ka munumunu kogow kɔrɔ! Bari Milikɔmu be tagara jamana wɛrɛ la, ale n'a ka murutigiw, n'a ka ɲamɔgɔw. Mun na aw b'aw yɛrɛ boɲana aw ka kɔkɛnɛw kosɔn? Ne bena aw ka kɔkɛnɛɲumanw cɛn, murutibaga nunu, aw minw jigi b'aw ka nafolo kan, n'aw b'a fɔra ko: ‹Jɔn bena an kɛlɛ?› Ayiwa, ne bena siranya bila aw la, ka bɔ aw lamini na faan bɛɛ la. Aw bɛɛ bena gwɛn ka taga n'aw ka siraw ye! Mɔgɔ tena sɔrɔ min bena bolibagaw kafo. Ne Matigi, Masaba, Setigi le ko ten. O kɔ, minw minɛna ka taga amoniw la, ne ben'a kɛ olu be segi ka na tugu. Ne Masaba le ko ten.» Masaba, Setigi y'a fɔ Edɔmu kosɔn ko: «Lɔnnikɛla te sɔrɔ Teman tugu wa? Hakilitigiw ka hakilitigiya banna wa? U ka lɔnniya nagasira wa? Dedankaw, aw k'aw kɔɔ di ka boli ka taga dogo ka ɲa! Bari ne be nana Ezawu kɔmɔgɔw halaki, u saratuma sera ne fɛ. Ni sumantigɛlaw nana i ka foro la, u tena suman foyi to yen. Ni soonw nana sufɛ, u be se min na, u b'o kɛ. U te suman dɔɔni to yen wa? Ne bena Ezawu kɔmɔgɔw lakolonya, k'u dogoyɔrɔw bɔ kɛnɛ kan. U tena se ka dogo tugu. U deenw n'u balimaw, n'u sigiɲɔgɔnw halakira, u si ma to. Aw kana jɔɔrɔ n'u ka falatɔw ka koo ye, ne le bena u balo. Aw ka firiyamusow be se k'u jigi la ne kan.» Masaba ko: «Minw tun man kan ka ne ka fariya nɛnɛ, olu y'a nɛnɛ. Nga aw edɔmuw, aw b'a fɛ ka to sarabali ye kɛ? O te se ka kɛ, aw ben'a nɛnɛ le! Tiɲɛ na, ne b'a fɔ ko: Bɔsira dugu bena kɛ tomo ni dusukasiyɔrɔ ye, ani maloyafɛn, ni dangafɛn. A dugudenninw bɛɛ bena kɛ tomow ye ka to ten tuma bɛɛ.» Masaba le ko ten. Masaba ye kuma nin fɔ ne ye, ciden tagar'a fɔ fana siyaw ye, ko: «Aw ye lajɛn ka taga edɔmuw kama! Aw ka wili kɛlɛ kama!» «Ne bena aw kɛ siyaw la dɔgɔmaninw ye, k'a to mɔgɔw t'aw jati fewu. Aw ka fariya, n'aw ka yɛrɛboɲa y'aw nigɛ, aw minw siginin be farawow la, aw minw tonin be kulujanw kan. Hali n'aw y'aw ka ɲaga la yɔrɔjan i ko sɛgɛn ta, ne bena aw porokoto ka bɔ yen.» Masaba le ko ten. «Edɔmu bena kɛ dusukasiyɔrɔ ye, tɛmɛbagaw bɛɛ bena kabakoya fɔɔ ka filen fɔ cɛnni nin bɛɛ kosɔn. Sodɔmu ni Gɔmɔri n'u gɛrɛfɛduguw kɛra cogo min na u halakituma na, Edɔmu fana bena kɛ ten. Mɔgɔ si tena sigi yen tugu. Adamaden si tena to yen. Ne Masaba le ko ten. Ɲatugu n'a yɛlɛ cɛ, ne bena edɔmuw gwɛn ka bɔ yen i ko jara bɔtɔ Zurudɛn tuba kɔnɔ ka taga yɔrɔ dɔ, a be fɛɛnw sɔrɔ yɔrɔ min na tuma bɛɛ. O kɔ, ne ye min woloma, ne bena ale sigi o yɔrɔ kunna. Jɔn ni ne ka kan? Jɔn be se ka ne ɲininga? Ɲamɔgɔ jumɛn be se ka lɔ ne ɲa?» Masaba ye koo min latigɛ edɔmuw kama, aw ye tulo malɔ o la, a ye fɛɛn min latigɛ Temankaw kama. Siga t'a la, u bena u sama ka taga i ko begɛndenw. Siga t'a la, u bena u ka ɲiminikɛyɔrɔ halaki pewu u kosɔn. U bena ben ni barika ye fɔɔ ka dugukolo yɛrɛyɛrɛ. U kasikan bena mɛn fɔɔ Buruku kɔgɔji kɔrɔ. A be i ko sɛgɛn dɔ min be lɛrula Bɔsira kunna. O loon na, Edɔmu cɛfariw kɔnɔ bena gwan i ko tintɔ. Min fɔra Damasi kama, o filɛ: «Amati, ani Arapadi duguw maloyara. Bari u ye kibaru goman mɛn. U hakili siginin tɛ i ko kɔgɔji min te mala ka ye. Damasikaw fari fagara, u y'u kɔɔ di ko u be boli. Hakiliɲagami y'u sɔrɔ, dusukasi ni tɔɔrɔ sera u ma i ko tintɔ. A kɛra di u bolila ka dugu nɔɔrɔman to yen? Nisɔndiya dugu nin! O loon na, a ka kanbelenw bena ben a ka forobayɔrɔw la, a ka kɛlɛdenw bɛɛ bena sa. Ne Masaba, Setigi le ko ten. Ne bena tasuma mana Damasi dugu laminikogo la, a bena masacɛ Bɛnadadi ka soow jɛni.» Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri tun ye Asɔri mara minw kɛlɛ ka se u kɔrɔ, kuma min fɔra olu ni kedariw kama. Masaba ko: «Aw ye wili ka taga kedariw kama! Ka kɔrɔn ɲafan mɔgɔw faga! Aw k'u ka fanisow ta, k'u ka begɛnw minɛ, u ka buguw faniw, u ka minanw bɛɛ, n'u ka ɲɔgɔmɛw fana. Aw ka woo ci u la k'a fɔ ko: ‹Jatigɛ be yɔrɔ bɛɛ!› Asɔri mara mɔgɔw, aw ye boli! Aw ye teliya! Aw ye taga dogo ka ɲa! Bari, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ye ŋaniya dɔ ta aw kama. A ye koo dɔ latigɛ aw kama. Ne Masaba le ko ten. Siya min be lafiya la, min hakili siginin lo, koon te min ka duguw donda la, sɔgɔlan te yen, n'u siginin be u danna, aw ye wili ka taga ale kɛlɛ! Ne Masaba le ko ten. U juguw bena u ka ɲɔgɔmɛw cɛ ka taga n'u ye, u ka begɛn caaman bena kɛ u ka kɛlɛ tɔnɔ ye. Minw be to ka bonbosili landa kɛ, ne bena olu yɛrɛkɛ faan bɛɛ. Ne bena bɔnɛ lase u ma ka bɔ faan bɛɛ. Ne Masaba le ko ten. Asɔri mara bena kɛ kongowuluw layɔrɔ ye, a bena kɛ dusukasiyɔrɔ ye tuma bɛɛ. Mɔgɔ si tena sigi yen, adamaden si tena to yen.» Masaba ye kuma min fɔ kira Zeremi ye Elamu jamana kosɔn, masacɛ Sedesiyasi ka masaya daminɛtuma na Zuda mara kunna, o filɛ. Masaba, Setigi ko: «Ne bena Elamukaw ka kala bonta kari, ale min y'u fanga ye. Ne ben'a kɛ fɔɲɔ be bɔ diɲɛ faan naani la ka na Elamukaw kama k'u jɛnsɛn diɲɛ faan bɛɛ la. A siya te yen, u tena jɛnsɛn ka se min ma. Ne ben'a kɛ u be yɛrɛyɛrɛ u juguw ɲafɛ, minw b'a fɛ k'u faga. Ne bena bɔnɛ lase u ma, min ye ne ka dimikojugu ye. Ne bena u kɔgwɛn ni murujan ye fɔɔ ka taga u ban. Ne Masaba le ko ten. Ne bena n ka masaya sigi Elamu jamana la, k'a masacɛ n'a ka dakɔrɔsigiw bɔ yen. Ne Masaba le ko ten. Nga a laban na, Elamuka minw tun minɛna ka taga, ne ben'a kɛ olu be segi ka na.» Masaba le ko ten. Masaba kumana Babilɔni dugu, ani Babilɔni jamana kama. A y'o kuma lase kira Zeremi sababu la ko. «Aw k'a wango la k'a fɔ siyaw cɛma, aw k'a yira ni taamasiɲɛ ye. Aw k'a fɔ, aw kan'a si dogo. Aw k'a fɔ ko: ‹Babilɔni minɛna, u ka joo Bɛli maloyara, u ka joo Maraduki hakili ɲagamina. U ka joow maloyara, u ka joow hakili ɲagamina.› Siya dɔ be bɔra kɔgɔdugu ɲafan fɛ ka na aw kama. A bena aw ka yɔrɔ kɛ dusukasiyɔrɔ ye fɔɔ mɔgɔ tena to yen. Adamadenw ni begɛnw bolila ka tunu.» Masaba ko: «O waati la, o loon yɛrɛ la, Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw bena na ɲɔgɔn fɛ. U kasitɔ le bena na ne Masaba u ka Ala ɲini. U bena * Siyɔn sira koo ɲininga, k'u ɲaa sin yen. U bena na ka bɛɛn cɛnbali kɛ ni ne Masaba ye, u tena ɲinɛ min kɔ ka ye. Ne ka mɔgɔw tun ye saga tununinw ye, u marabagaw y'a to u tununa, ka taga kuluw kan. U tora ka taama u kunfɛ kuluw kan, u hakili te u ka wɛɛrɛ la tugu. Mɔgɔ o mɔgɔ y'u sɔrɔ, o tigi tun b'u halaki. U juguw tun b'a fɔ ko: ‹An ma kojugu kɛ, bari u ye Masaba hakɛ ta, ale min ye tilenninya bɔyɔrɔ, ani u faaw ka jigilayɔrɔ ye.› «Aw ye boli ka bɔ Babilɔni kɔnɔ, aw ye bɔ Babilɔnikaw ka jamana la. Aw ye sira karaba i ko bakɔrɔninw, baaw ɲafɛ. Ne bena siyaba dɔw wili k'u fara ɲɔgɔn kan, ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ ka na Babilɔni kɛlɛ. U bena na u yɛrɛ labɛn a kama, k'a minɛ. U ka biɲɛw be i ko kɛlɛŋana ta, ale min bololakolon te kɔsegi. U bena Babilɔni jamana ka nafolo cɛ ka taga n'a ye, u bɛɛ bena fɛɛn cɛ fɔɔ ka wasa. Ne Masaba le ko ten. Ayiwa, aw ye nisɔndiya, aw ye nisɔndiya kosɔbɛ! Aw minw ye ne soɲa. Aw ye panpan i ko misidenw, binkɛnɛ yɔrɔ la. Aw ka mankan kɛ i ko soo kasikan. Aw bamuso maloyara kosɔbɛ, aw woloba ye maloya sɔrɔ. Aw ka jamana tora bɛɛ kɔfɛ, a kɛra yɔrɔlakolon ye, dugukolo janin kankan! Ne Masaba ka dimi kosɔn, mɔgɔ si tena sigi yen, a bɛɛ bena kɛ yɔrɔlakolon le ye. Mɔgɔ o mɔgɔ mana tɛmɛ Babilɔni gɛrɛfɛ, o tigi bena kabakoya, ka filen fɔ o cɛnniba kosɔn. Aw minw bɛɛ be se kalabon la, aw ye na aw yɛrɛ labɛn ka Babilɔni lamini. Aw y'a bon, aw kana tulon kɛ n'aw ka biɲɛw bonko ye dɛ! Bari u ye ne Masaba hakɛ ta. Aw ka kɛlɛ pɛrɛnkan bɔ a kama a lamini bɛɛ la. A bena n'a yɛrɛ di! A ka sangasow n'a ka laminikogo be cira. Masaba b'a ka mɔnɛ bɔra, aw ye mɔnɛ bɔ Babilɔni dugu la. A tun ye min kɛ, aw k'o ɲɔgɔn kɛ a la. Aw ka dannikɛlaw ni sumantigɛlaw bɔ Babilɔni. Bɛɛ ka boli aw tɔɲɔbagaw ka murujan ɲa ka taga u ka mɔgɔw fɛ. Bɛɛ ka boli ka taga u ka jamana la. Isirayɛlidenw be i ko saga tununinw, jaraw y'u gwɛn. Asiri masacɛ le kɔnna k'u minɛ, o kɔ, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri y'u halaki fɔɔ k'u kolo ci.» Ayiwa, Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: «Ne bena Babilɔni masacɛ n'a ka jamana tɔɔrɔ, i ko ne ye Asiri masacɛ tɔɔrɔ cogo min na. Ne bena kɔsegi ni Isirayɛlidenw ye u ka baloyɔrɔ la, u bena u ka balo sɔrɔ Karimɛli kulu kan ni * Basan mara la. U bena dumuni kɛ kosɔbɛ fɔɔ ka fa Efarayimu ni Galaadi mara kuluw kunna. O loonw na, o waati la, u bena Isirayɛli mara mɔgɔw ka filiyɔrɔ ɲini, u tena foyi ye. U bena Zuda mara mɔgɔw ka kojuguw ɲini, o tena ye tugu, bari ne bena minw to nii la, ne bena yafa olu ma. Ne Masaba le ko ten. Aw ka taga Maratimu jamana ni Pekɔdikaw kama, k'u kɛlɛ. Aw k'u faga! Aw k'u bɛɛ halaki! Ne ye min bɛɛ fɔ aw ye, aw k'o bɛɛ kɛ. Ne Masaba le ko ten. Kɛlɛ mankan be jamana kɔnɔ, cɛnniba lo! Ee! Marito min tun be diɲɛ bɛɛ halakira, a karila fɔɔ ka yɛrɛkɛ! Ee! Babilɔni kɛra dusukasiyɔrɔ ye siyaw cɛma dɛ! Babilɔnikaw, ne ye jaan la aw ɲa, aw minɛn'a kɔnɔ, nga aw ma bɔ a kala ma. Aw sɔrɔla, aw minɛna, Bari aw wilila ne Masaba kama.» Masaba y'a ka kɛlɛkɛminanw bilayɔrɔ dayɛlɛ, minan minw b'a dimi bɔ, a y'o ta. Bari, baara kɛta be Matigi, Masaba, Setigi fɛ Babilɔni jamana la. Aw ye na ka bɔ faan bɛɛ la k'a ka bondow dayɛlɛ! Aw k'a ka nafolo fara ɲɔgɔn kan! K'a halaki pewu, a tɔɔ kana to! Aw k'a ka cɛfariw bɛɛ faga, aw k'a to u be taga u fagayɔrɔ la. Bɔnɛ ye u ta ye! Bari u ka loon sera, u sarawaati sera. Mɔgɔ minw kisira ka boli ka bɔ Babilɔni, aw ye mɛnni kɛ olu ka kuma na! Masaba an ka Ala y'a mɔnɛ bɔ cogo min na, a y'a ka soo mɔnɛ bɔ cogo min na, u b'o le fɔra * Siyɔn dugu kɔnɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ be se kalabon la, aw ka olu bɛɛ wele Babilɔni kama. Aw ka sigi k'a lamini, mɔgɔ si kana se ka bɔ. Aw k'a sara ka kɛɲɛ n'a ka kɛwaliw ye. A ye min kɛ, aw k'o ɲɔgɔn kɛ a la. Bari a tun wilila Masaba kama, Isirayɛli ka Ala kama. «O la, a ka kanbelenw bena ben forobayɔrɔw la, a ka kɛlɛdenw bɛɛ bena sa o loon na. Ne Masaba le ko ten. Ne wilila ele kama, yɛrɛboɲala! I ka loon sera, i sarawaati le sera. Ne Matigi, Masaba, Setigi le ko ten. Yɛrɛboɲala bena talon ka ben, mɔgɔ si ten'a wili. Ne bena tasuma mana a ka duguw la, a lamini bɛɛ bena jɛni.» Masaba, Setigi ko: «Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw tɔɔrɔnin be ɲɔgɔn fɛ. U minɛbagaw bɛɛ b'u kɔlɔsira ka ɲa, u t'a fɛ k'u bila. Nga, barika b'u kunmabɔbaga la. Ne min tɔgɔ ko Masaba, Setigi. N bena lɔ n'u ka koo ye, waasa ka lafiya don jamana nin la, ani ka sɛgɛn la Babilɔnikaw kan. «Murujan ka taga Babilɔnikaw kama! A ka taga Babilɔnikaw n'a ɲamɔgɔw, ani a ka lɔnnikɛlaw kama! Ne Masaba le ko ten. Murujan ka ta'a lagwɛlikɛlaw kama, u ka kɛ i ko fatɔw! Murujan ka ta'a cɛfariw kama, u ka kɛ siranbagatɔw ye! Murujan ka ta'a ka soow, n'a ka kɛlɛkɛwotorow kama! Murujan ka taga siyaw kama, minw be Babilɔni kɔnɔ! U ka kɛ i ko musow. Murujan ka ta'a ka nafolow kama, u k'u cɛ. Jaa ka se a ka jiyɔrɔw ma, u jii ka ban! Bari joo jamana lo, u fatɔyara joo o la. O kama, waraninkala ni surukuw bena to yen, o yɔrɔ nin bena kɛ kɔnɔsogolon layɔrɔ ye. Mɔgɔ tena sigi yen tugu fewu, a bena to mɔgɔtanya la tuma bɛɛ. Ne Ala ye bɔnɛ lase Sodɔmu ni Gɔmɔri n'u gɛrɛfɛduguw ma cogo min na, o cogo kelen na, mɔgɔ si tena to yen, adamaden si tena sigi yen. Ne Masaba le ko ten. Siya dɔ natɔ filɛ ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ! Siyaba lo, ani masa caaman. U wilila ka bɔ fɔɔ diɲɛ daan na. Kala ni taman b'u bolo. U ka jugu! U te hinɛ! U ka mankan bɔnin be baji woyokan fɛ, u yɛlɛla soow kan. U labɛnnin lo ka kɛ kelen ye ka na e Babilɔni kama. Babilɔni masacɛ y'o kibaruya mɛn, a fari fagara. A hakili ɲagamina, a tɔɔrɔla i ko tintɔ. Ɲatugu n'a yɛlɛ cɛ, ne bena Babilɔnikaw gwɛn ka bɔ yen i ko jara bɔtɔ Zurudɛn tuba kɔnɔ ka taga yɔrɔ dɔ, fɛɛnw be min la tuma bɛɛ. O kɔ, ne ye min woloma, ne bena ale sigi o yɔrɔ kunna. Jɔn ni ne ka kan? Jɔn be se ka ne ɲininga? Marabaga jumɛn be se ka lɔ ne ɲa?» Masaba ye koo min latigɛ Babilɔni kama, aw y'aw tulo malɔ o la, a ye fɛɛn min latigɛ Babilɔnikaw kama. Siga t'a la, u bena u sama ka taga i ko begɛndenw. Siga t'a la, u bena u ka ɲiminikɛyɔrɔ halaki pewu u kosɔn. Babilɔni minɛko mɛnnin, dugukolo yɛrɛyɛrɛla. U kasikan bena mɛn siyaw cɛma. Masaba ko: «Fɔɲɔ min be halakili kɛ, ne bena o le wili Babilɔni dugu ni Babilɔni jamana mɔgɔw kama. Ne bena lonan dɔw ci Babilɔni kama k'a kɔnɔ mɔgɔw yɛrɛkɛ i ko fɔɲɔ be sumanɲaga ta k'a yɛrɛkɛ cogo min na. U bena jamana nin lakolonya. A ka bɔnɛ loon na, u bena bɔ a kama faan bɛɛ la.» Kalatigi minw b'u ka kalaw labɛnna, aw kana olu to. Minw be wanso n'u ka nigɛkunbɛnnanw ye, aw kana olu to. Aw kana u ka kɛlɛden kanbelenw to, aw k'u ka kɛlɛdenw bɛɛ faga. Mɔgɔ halakininw bena lala Babilɔni jamana kɔnɔ, mɔgɔ sɔgɔsɔgɔninw bena benben Babilɔni bɔlɔnw na. Bari, u ka jamanadenw ye kojugu caaman kɛ ka Isirayɛli ka Ala hakɛ ta. Nga Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ma Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw bila. Aw ye boli ka bɔ Babilɔni dugu kɔnɔ! Bɛɛ k'a yɛrɛ ɲini! N'o tɛ, aw bena sa n'u ye u ka kojugu juru saratuma na. Masaba ka mɔnɛ bɔwaati sera, a bena u sara ka kɛɲɛ n'u ka kɛwaliw ye. Babilɔni tun be Masaba bolo i ko dɔrɔfiyɛ sanulaman. Min ye dugukolo bɛɛ ɲanamini. Siyaw y'a ka dɔrɔ min, fɔɔ u be ɲini ka fatɔya. Babilɔni barila ka ben ka cɛn. Aw ka kasi a kosɔn! Aw ka fura ɲini k'a jolidaw furakɛ, n'a sɔrɔ a bena kɛnɛya. An ye Babilɔni furakɛ, nga a ma kɛnɛya. An ka bɔ Babilɔni kɔnɔ, an kelen kelen bɛɛ ka taga an ka jamana la. A ka jalakiko boɲana fɔɔ ka se sankolo la, fɔɔ sankabaw ma. Masaba y'an ka tilenninya yira. Aw ye na, an ka taga Masaba an ka Ala ka kɛwali fɔ * Siyɔn. Aw ye biɲɛw daa diya, ka forokow fa! Masaba ye mɛdiw ka masacɛw dusu wili. Bari a b'a fɛ ka Babilɔni halaki le. O le ye Masaba ka mɔnɛbɔ ye, a b'a mɔnɛ bɔ a batoso kosɔn. Aw ye taamasiɲɛ wili Babilɔni laminikogo ciko kama! Aw ka kɔlɔsilikɛlaw sigi, aw ye dɔ fara aw ka kɔlɔsilikɛlaw kan, aw ye kɛlɛden dɔw dogo aw juguw ɲa! Masaba ye ŋaniya ta Babilɔnikaw kama. A ye min fɔ, a bena o kɛ. E min siginin be jiba daa la, nafolo ka ca e min fɛ. Tiɲɛ na, i ka koo ser'a daan ma. Masaba, Setigi y'a fɔ k'a gwɛlɛya ko: «Ne bena i fa mɔgɔw la i ko tɔɔn. U bena kɛlɛ pɛrɛnkan kɛ i kama.» Masaba ye dugukolo dan a ka sebagaya barika la. A ye diɲɛ dan n'a ka lɔnniya ye, a ye sankolo yɛrɛkɛ a ka hakilitigiya fɛ. N'a kumana, jibabaw be wuruwuru sankolo la. A be sankaba wili kabini diɲɛ daan na. A b'a kɛ saan be manamana, sanji be na. A be fɔɲɔ sama ka bɔ a marayɔrɔw la. Mɔgɔ bɛɛ kɛra kolɔnbali ye, jolalagabagaw bɛɛ be maloyara u ka joow kosɔn. Bari u ka joow ye galonfɛnw ye, nii t'u la. Fɛɛn fufafuw lo, baara lo kuun te min na. N'u kitiwaati sera, u bena tunu. Nga Yakuba ka Ala te ten, bari, ale lo ye fɛɛn bɛɛ dan. Isirayɛlidenw y'a ta ye. Ale tɔgɔ le ko Masaba, Setigi. «E kɛra nigɛbere ye ne fɛ, e kɛra kɛlɛkɛminan ye ne fɛ. Ne y'ele kɛ ka siyaw gosi, ne y'ele kɛ ka jamanaw halaki. Ne y'ele kɛ ka soo n'a tigi halaki, ne y'ele kɛ ka wotoro n'a tigi halaki. Ne y'ele kɛ ka cɛɛw ni musow halaki, ne y'ele kɛ ka mɔgɔkɔrɔbaw ni denmisɛnw halaki, ne y'ele kɛ ka kanbelenw ni sunguruw halaki. Ne y'ele kɛ ka begɛndɛndɛbagaw n'u ka begɛnw halaki, ne y'e lekɛ ka sɛnɛkɛlaw n'u ka misiw halaki, ne y'ele kɛ ka jamana ɲamɔgɔw ni marakuntigiw halaki. «Babilɔni dugu ni Babilɔni jamana mɔgɔw bɛɛ ye kojugu minw bɛɛ kɛ * Siyɔn, ne bena o juru sara u la, aw yɛrɛ ɲakɔrɔ.» Masaba le ko ten. «A be ne ni e le cɛ, Babilɔni, e min be i ko cɛnnikɛkulu! Ele min tun be dugukolo bɛɛ cɛnna. Ne Masaba le ko ten. Ne be n bolo wili i kama. Ne b'i porokoto ka bɔ faraw kan, ka tasuma mana i kan. Mɔgɔ tena solɔkabakuru ɲanaman sɔrɔ i kɔnɔ, soo juu sigita fana tena sɔrɔ i kɔnɔ, e bena kɛ dusukasiyɔrɔ ye tuma bɛɛ. Ne Masaba le ko ten.» Aw ye taamasiɲɛ wili jamana kɔnɔ! Aw ye buru fiyɛ siyaw cɛma! Ka siyaw kafo a kama. Ka jamana nunu mɔgɔw wele a kama: Arara, ni Minni, ani Asikenazi. Aw ye kɛlɛɲamɔgɔw labɛn a kama. Soow ka caya i ko tɔɔn, ka ta'a kama. Aw ye siyaw labɛn a kɛlɛ kama. Aw ye mɛdiw ka masacɛw labɛn, n'u ka lasigidenw, n'u ka dakɔrɔsigiw bɛɛ, ani u be jamana minw bɛɛ mara. Dugukolo be yɛrɛyɛrɛla, a be yuguyugura. Bari, Masaba ye min latigɛ Babilɔni kama, o le be kɛra. A bena Babilɔni jamana lakolonya, mɔgɔ tena kɛ yen tugu. Babilɔni kɛlɛdenw ye kɛlɛ dabila, u tora yɔrɔ barikamanw na. U ka fanga nagasira, u kɛra musow ye. Tasuma donna u ka sigiyɔrɔw la, dugu dondaw sɔgɔnanw karikarila. Bolibagaw be boli ka taga ɲɔgɔn kunbɛn, cidenw be boli ka taga ɲɔgɔn kunbɛn, waasa k'a fɔ Babilɔni masacɛ ye ko u y'a ka dugu minɛ faan bɛɛ, ko tɛmɛsiraw minɛna, u ye kɔsenw jɛni, kɛlɛdenw jaa tigɛra. Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: «Babilɔni dugu kɛra i ko sumangosikɛnɛ, sumangosituma na. A tora dɔɔni, suman tigɛwaati tun bena se a fɛ, a halakituma.» «Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ye ne dumu, a ye ne cɛn, a ye ne kɛ i ko minan lakolon. A ye ne kunu i ko sogojugu, a ye ne ka fɛɛn dimanw kɛ k'a yɛrɛ kɔnɔ fa ka tila ka ne fɔɔnɔ. Ne ye sɛgɛn ni tɔɔrɔ min sɔrɔ, o sara ka bɔ Babilɔni la.» * Siyɔn ko ten. «Ne joli min bɔnna, o kunko ka se Babilɔnikaw ma.» Zeruzalɛmu ko ten. O kama, Masaba ko: «Ayiwa, ne bena aw ka koo ta n bolo, ne bena aw mɔnɛ bɔ. Ne ben'a ka baji ja, k'a ka jii bɔyɔrɔ ja. Babilɔni bena kɛ kabakuruton ye, kongowuluw layɔrɔ, dusukasiyɔrɔ, siranyayɔrɔ, ni kabayɔrɔ ye. Mɔgɔ tena kɛ yen tugu. Babilɔnikaw bɛɛ be ŋunanna i ko jaraw, u be sɔngɔra i ko kongosogow. Ni kɔngɔ gwanna u la kosɔbɛ, n be dumuniba labɛn u ye. Ne ben'a kɛ u be fa fɔɔ u ɲaa be minimini, k'u nisɔndiya, ka sinɔgɔ u tena wili min kɔ tugu. Ne Masaba le ko ten. N bena taga n'u ye begɛnw fagayɔrɔ la i ko sagadenw, ni sagajigi ni bakɔrɔninw.» A kɛra cogo di Babilɔni dugu minɛna? Ale min ye diɲɛ bɛɛ ka dawula ye, a kɛra di u sera a kɔrɔ? A kɛra cogo di Babilɔni kɛra dusukasiyɔrɔ ye siyaw cɛma? Kɔgɔji ye Babilɔni jamana datugu, o jii nin tagara Babilɔni minɛ ni mankanba ye. A ka duguw yɛlɛmana ka kɛ dusukasiyɔrɔw ye, yɔrɔ janin, mɔgɔ te jamana min la, mɔgɔ fana te tɛmɛ yen tugu. Masaba ko: «Joo min be Babilɔni n'a tɔgɔ ko Bɛli, ne bena wili a kama. A ye fɛɛn min kunu, ne ben'a kɛ a b'o fɔɔnɔ. Siyaw tena to ka taga fa a fɛ yen tugu. Babilɔni laminikogo bena ben. Ne ka mɔgɔw, aw ye bɔ a kɔnɔ! Bɛɛ k'a yɛrɛ ɲini, waasa ka kisi ne Masaba ka dimiba ma. «Mankan min kɛra ka yaala jamana kɔnɔ, aw jigi kana tigɛ, aw kana siran o kosɔn. Bari, saan nin kɔnɔ, mankan dɔ bena wili, saan wɛrɛ, mankan wɛrɛ. Juguya bena barika sɔrɔ. Cɛfari dɔ bena cɛfari wɛrɛ gwɛn ka bɔ fanga la. O kama, loon dɔ be na, ne bena wili Babilɔni joow kama. A ka mara bɛɛ bena maloya, a ka mɔgɔw suuw bɛɛ bena lala dugu kɔnɔ. O tuma na, mankanba bena bɔ sankolo ni dugukolo la, n'u kɔnɔnafɛnw bɛɛ fɛ, Babilɔni kama. Bari, a halakibagaw be nana a kama ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ.» Masaba le ko ten. «Diɲɛ faan bɛɛ mɔgɔw fagara Babilɔni kosɔn cogo min na, Babilɔnikaw ka kan ka faga ten Isirayɛli ka mɔgɔ faganinw kosɔn. Aw minw kisira murujan ma, aw ye sira minɛ, aw kana kɔnɔni kɛ! K'aw to yɔrɔjan, aw k'aw hakili to Masaba la, Zeruzalɛmu koo ka to aw kɔnɔ.» «An y'u ka nɛnili mɛn tuma min na, o kɛra maloya ye an ma. An tun ye lonanw dontɔ ye yɔrɔ saniyaninw la Masaba ka soo kɔnɔ tuma min na, o kɛra maloya ye.» Masaba ko: «Loonw be na, ne bena wili a ka joow kama, mɔgɔ mandimininw bena ŋunan jamana yɔrɔ bɛɛ la. Hali ni Babilɔni kɔrɔtara fɔɔ ka se sankolo ma, k'a kɛ mɔgɔ te se ka don a ka yɔrɔ barikaman kɔnɔ yen, ne bena halakilikɛlaw bil'a kama.» Masaba le ko ten. Kulekan be bɔra Babilɔni, cɛnniba mankan be bɔra Babilɔni jamana kɔnɔ. Bari, Masaba be Babilɔni halakira k'a ka mankanba bɛɛ ban. O mankan tun be i ko jiba woyokan. Halakilikɛla dɔ nana Babilɔni kama. U ka cɛfariw minɛna, u ka kalaw karila. Bari Masaba ye Ala ye min be bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'u ka kɛwaliw ye. «Ne bena minnifɛn di dugu nin ɲamɔgɔw ma u k'a min ka ɲanamini, an'a ka lɔnnikɛlaw, ni jamana lasigidenw, ni marakuntigiw n'u ka cɛfariw. U bena sinɔgɔ, u tena kunun ka bɔ sinɔgɔ min la tugu.» Masacɛ min tɔgɔ ko Masaba, Setigi le ko ten. Masaba, Setigi ko: «Babilɔni laminikogoba nin bena ci pepewu, tasuma bena dugu donda konbabaw jɛni. Siyaw sigɛnna gwansan, u ye baara kɛ tasuma le ye!» Kira Zeremi tun ye cii nin fɔ masacɛ ka kɛlɛdenw kuntigi Seraya ye tuma min na a tun be tagara Babilɔni ni Zuda masacɛ Sedesiyasi ye a ka masaya saan naaninan na. Seraya tun ye Maseya deen Neriya dencɛ ye. Bɔnɛ min bɛɛ tun bena se Babilɔni ma, Zeremi y'o bɛɛ sɛbɛn sɛbɛ dɔ kɔnɔ, koo min bɛɛ sɛbɛnna ka tɛmɛ Babilɔni kosɔn kama. A y'a fɔ Seraya ye ko: «N'i sera Babilɔni, i ka banba ka kuma nunu bɛɛ kalan. E k'a fɔ ko: ‹Masaba, e le tun y'a fɔ yan yɔrɔ nin kosɔn, ko i ben'a halaki, mɔgɔw ni begɛnw si tena to yen. Ko yɔrɔ nin bena kɛ dusukasiyɔrɔ ye tuma bɛɛ.› N'i ye sɛbɛ nin kalan ka ban, i be kabakuru siri a la, ka ta'a fili Efarati baji la. O kɔ, i k'a fɔ ko: ‹Babilɔni bena jigi jukɔrɔ ten. A tena wili tugu abada k'o sababu kɛ bɔnɛ ye, ne ben'o min lase a ma. U bena sigɛn.› » O ye Zeremi ka kuma daan ye. Sedesiyasi sigira masaya la a sii tun be saan mugan ni kelen. A ye saan tan ni kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A bamuso tɔgɔ tun ko Amutali, Yirimeyawu deen tun lo ka bɔ Libina. Sedesiyasi ye kojugu kɛ Masaba ɲakɔrɔ i n'a fɔ Yoyakimu tun y'a kɛ cogo min na. Koo minw tun be kɛra Zeruzalɛmu, ni Zuda mara la, o kɛra sababu ye Masaba dimina fɔɔ a y'o yɔrɔ mɔgɔw bila ka taga yɔrɔjan. Sedesiyasi tun murutira Babilɔni masacɛ ma. Sedesiyasi ka masaya saan kɔnɔntɔnnan na kalo tannan tile tannan loon, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri wilila ka na n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ ye Zeruzalɛmu kama. U nana sigi a dafɛ ka bɔgɔ cɛ k'o tonton dugu laminikogo kɔrɔ k'a lamini. U ye Zeruzalɛmu dugu datugu fɔɔ ka taga se masacɛ Sedesiyasi ka masaya saan tan ni kelennan ma. O saan kalo naaninan tile kɔnɔntɔnnan na, kɔngɔ tun digira dugu mɔgɔw la kosɔbɛ, dumuni si tun te dugudenw bolo tugu. Babilɔnikaw ye dugu laminikogo sɔgɔ. Suu kora tuma min na, Zuda mara kɛlɛdenw bɛɛ bolila. O y'a sɔrɔ Babilɔnikaw tun ye dugu lamini. O n'a ta bɛɛ, daa min be dugu laminikogo fila cɛ, masacɛ ka nankɔ faan fɛ, u sera ka tɛmɛ o fɛ ka Zurudɛn baji sira minɛ. Babilɔnikaw ka kɛlɛdenw tugura masacɛ Sedesiyasi kɔ ka ta'a sɔrɔ Zeriko kɔkɛnɛ la. A ka kɛlɛdenw bɛɛ bolila k'a to. U y'a minɛ ka taga n'a ye Babilɔni masacɛ fɛ Iribila, Amati jamana la, a y'a kiti o yɔrɔ la. Babilɔni masacɛ ye Sedesiyasi deenw kaan tigɛ a yɛrɛ ɲana. A ye Zuda mara ɲamɔgɔw bɛɛ kaan tigɛ fana Iribila. O kɔ, a ko u k'ale Sedesiyasi ɲadenw ci, k'a siri ni zirajɔrɔkɔ ye, ka taga n'a ye Babilɔni, k'a don kaso la yen fɔɔ a salon. Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ka masaya saan tan ni kɔnɔntɔnnan, kalo duurunan tile tannan loon na, a kɔlɔsibagaw kuntigi Nebuzaradan, min tun be masacɛ ka baara la, ale donna Zeruzalɛmu. A ye Masaba ka soo jɛni, ni masacɛ ka soo, ani Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ boonw bɛɛ. Boon o boon tun kɛra mɔgɔbaba ta ye, a ye olu bɛɛ jɛni. A ka kɛlɛdenw ye Zeruzalɛmu laminikogo bɛɛ ci. Masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi Nebuzaradan ye dɛsɛbagatɔ dɔw minɛ ka taga n'u ye, ani mɔgɔ tɔɔ minw tora dugu kɔnɔ, ni minw tun y'u yɛrɛ di Babilɔni masacɛ ma, ani bololabaarakɛlaw tɔɔ. Nga, a ye jamana dɛsɛbagatɔ dɔw to yen, olu ka * ɛrɛzɛnforow ni foro tɔw sɛnɛ. Tutunan ziralaman minw tun be Masaba ka soo daa la, ani wotoroninw ni dagaba ziralaman minw tun be luu kɔnɔ, Babilɔnikaw ye olu ci k'o ta ka taga n'u ye Babilɔni. U ye bugurigwɛ cɛfɛnw, ni pɛluw, ani fitinɛ juru tigɛminanw, ni jifilenw ta, ani u tun be to ka baara kɛ ni minan ziralaman minw bɛɛ ye Masaba ka soo kɔnɔ. Masacɛ ka kɔlɔsibagaw kuntigi ye fiyɛw fana ta, ni wusulandagaw, ni jifilenw, ni dagaw, ni fitinɛw, ni dagaw ani filenw, fɛɛn o fɛɛn tun dilanna ni sanu ani warigwɛ ye, a y'o bɛɛ ta. Solomani tun ye tutunan fila, ni tasaba, n'a jukɔrɔ tura jaa ziralaman tan ni fila, ani wotoronin minw dilan Masaba ka soo kama, olu zira hakɛ tun ma se ka lɔn. Tutunan nunu kelen kelen jaɲa tun be mɛtɛrɛ kɔnɔntɔn bɔ. Juru min tun b'a lamini, ale jaɲa tun be se mɛtɛrɛ wɔɔrɔ ma. Woo tun b'a cɛmancɛ la, a dagolo boɲa tun be se bolokunnaden naani ma. Fɛɛn ziralaman min tun siginin be tutunan nunu kelen sanfɛ, ale jaɲa sanfɛ tun be mɛtɛrɛ fila ni tilan ɲɔgɔn bɔ. A tun masirinin be ni masirifɛn dɔ ye, gerenadiyiriden jaa ziralaman tun y'a lamini. Tutulan kelen nin n'a gerenadiyiridenw fana tun be ten. Gerenadiyiriden jaaw tun ye bi kɔnɔntɔn ni wɔɔrɔ ye k'a lamini. Masirifɛn min tun b'a lamini, gerenadiyiriden jaa kɛmɛ tun be ale sanfɛ. Masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi nin ye sarakalasebagaw kuntigi Seraya, n'a ka lankan Sefaniya, ani Masaba ka soo daa kɔlɔsibaga mɔgɔ saba minɛ. Mɔgɔ minw tora dugu kɔnɔ, olu cɛma, a ye kɛlɛdenw ka ɲamɔgɔ dɔ minɛ, ani masacɛ ka dakɔrɔsigi mɔgɔ wolonwula, ni sɛbɛnnikɛla min tun be kɛlɛdenw wolomako kunna, ani mɔgɔbaba wɛrɛ bi wɔɔrɔ. A y'u minɛ ka taga n'u ye Babilɔni masacɛ fɛ Iribila. Masacɛ y'u faga Iribila, Amati mara la. Zuda mara mɔgɔw cɛra ten ka bɔ u ka jamana la ka taga yɔrɔjan na. Nabukodonozɔri tagara ni mɔgɔ minw ye, olu daa filɛ: Saan wolonwulanan na, zuwifu mɔgɔ waa saba ni mɔgɔ mugan ni saba (3 023). Nabukodonozɔri ka masaya saan tan ni seeginan na, Zeruzalɛmuka mɔgɔ kɛmɛ seegi ni bi saba ni fila. A ka masaya saan mugan ni sabanan na, a kɔlɔsibagaw kuntigi Nebuzaradan ye zuwifu mɔgɔ kɛmɛ wolonwula ni bi naani ni duuru minɛ ka taga n'u ye. U bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ waa naani ni kɛmɛ wɔɔrɔ (4 600) ye. Zuda mara masacɛ Yoyakin minɛna ka taga, o saan bi saba ni wolonwulanan kalo tan ni filanan tile mugan ni duurunan loon, Babilɔni masacɛ Ewili Merodaki yafara Yoyakin ma k'a bɔ kaso la. O kɛra Ewili Merodaki ka masaya saan fɔlɔ la. A y'a koladiya ka lɔyɔrɔ d'a ma min ka fisa ni masacɛ tɔw taw ye, minw tun be n'a ye Babilɔni. A ye sira d'a ma k'a ka kasodenfaniw bɔ. K'a ta o loon ma, Yoyakin tun be to ka dumuni kɛ a fɛ a sii bɛɛ la. O cogo la, Babilɔni masacɛ tun be to ka Yoyakin ka makoyafɛn d'a ma loon o loon a sii bɛɛ la. Aba! Zeruzalɛmu tor'a kelen na, ale duguba nin, min jama tun ka ca! A kɛra i ko firiyamuso. Ale min tun jatinin be siyaw cɛma, ale min tun ye ɲamɔgɔdugu ye maraw kɔnɔ, a bilara jɔnya la. A be kasi ka kasi sufɛ, a ɲaji b'a disi ɲigi. A dusu saalobaga te yen a kanubagaw cɛma. A teriw bɛɛ y'a janfa! U kɛr'a juguw ye. Zuda mara mɔgɔw minɛna ka taga jɔnya la. U sigɛnnin be haali. U be siya wɛrɛw cɛma, u t'a lɔn u be sigi yɔrɔ min na. U tɔɔrɔbagaw bɛɛ y'u sɔrɔ, u y'u dɛrɛ, bɔyɔrɔ t'u fɛ. Dusukasi le be * Siyɔn sira kan bari, mɔgɔ si te taga ɲanagwɛ la tugu. Dugu dondaw bɛɛ halakira! Sarakalasebagaw be ŋunanna! Sunguruw dusu kasinin be. Ee! Hakiliɲagami be Siyɔn dugu kɔnɔ! A juguw ser'a kɔrɔ a tɔɔrɔbagaw be hɛrɛ la. Bari, Masaba ye tɔɔrɔ la a kan a ka kojugu caaman kosɔn. A juguw y'a deenw minɛ ka taga n'u ye. Siyɔn dugu ka dawula bɛɛ tagara! Dugu ɲamɔgɔw kɛra i ko mankalaninw, minw te biin sɔrɔla k'a ɲimi. U be tagara u gwɛnbaga ɲa, see si t'u ye. Zeruzalɛmukaw munumunulon, n'u dɔgɔyawaati la, u hakili jigira u ka nafolo bɛɛ la, min tun b'u fɛ fɔlɔfɔlɔ. U donna u juguw bolo, dɛmɛbaga ma sɔrɔ u la. U tɔɔrɔbagaw tora ka yɛlɛ u halakiko la. Zeruzalɛmukaw ye kojuguba kɛ, o la, u saniyanin tɛ. Mɔgɔ o mɔgɔ tun b'u boɲa, u bɛɛ b'u dɔgɔyara. Bari, u kɛra i ko muso julakolon. A daan ye, u k'u kɔɔ di ka to ka ŋunan dama. U ka baarajugu nɔɔ be ye u kan. U tun te miiri u labancogo la. U benko kɛra kabako ye. Dususaalobaga t'u la. U ko: «Masaba, an ka tɔɔrɔ filɛ, an juguw be barika sɔrɔla.» Fɛɛn minw bɛɛ koo tun ka gwɛlɛ u ma, juguw bolo sera o bɛɛ ma. Tiɲɛ na, u ye siya wɛrɛw dontɔ ye u ka Ala ka sigiyɔrɔ la. I ko minw man kan ka ye i ka jama ka lajɛnyɔrɔ la. Zeruzalɛmukaw bɛɛ be ŋunanna, u be dumuni ɲinina. U b'u ka fɛnɲumanw falenna dumuni na, waasa u ka to nii la. U ko: «A filɛ Masaba, u y'an dɔgɔya cogo min na!» «Aw minw bɛɛ be tɛmɛna sira kan, aw ka filɛli kɛ, k'a ye ko tɔɔrɔ min be an kan, ko a ɲɔgɔn be sɔrɔ wa? Masaba ye min la an kan a dusu gwanlon na. A ye tasuma jigi an kan ka bɔ sanfɛ, a jigira fɔɔ an kolow la. Ale lo y'o tigi ye. A ye juru siri an ɲa, k'an ta ka ben. A y'a kɛ an ka dugu tor'a kelen, o kɛra an ma bana ye loon bɛɛ. A ɲaa be an ka kojuguw la. U kɛra i ko juru kurunin, a bolo. A y'u dulon an kaan na, a ye an barika ban. Matigi ye an don bolo la, an te se ka tila min na. Matigi y'an ka kɛlɛdenŋanaw bɛɛ gwɛn ka bɔ an cɛma. A ye kɛlɛbolo dɔ wele an kama, waasa k'an ka kanbelenw faga. Matigi ye Siyɔn dugu nɔɔni Zuda mara la i ko * ɛrɛzɛn. O kama lo an be kasira. An ɲaji be woyora! An dusu saalobaga yɔrɔ ka jan, min bena an jigi tugu. Dugu mɔgɔw halakira bari, jugu ye fanga sɔrɔ.» Siyɔnkaw be dɛmɛ ɲinina, dususaalobaga ma sɔrɔ u la. Masaba ye Yakuba kɔmɔgɔw tɔɔrɔbagaw ci u kama ka bɔ gɛrɛfɛlaw la. Zeruzalɛmukaw lɔgɔbɔra u cɛma. «Masaba tilennin lo. Bari an le bann'a ka fɔta la. Siyaw bɛɛ, aw k'aw tulo malɔ k'an ka tɔɔrɔko filɛ. An ka sunguruw ni kanbelenw tagara, u y'u minɛ ka taga n'u ye jɔnya la. An ye cii bila an kanubagaw ma, nga u bɛɛ ye an janfa. An ka sarakalasebagaw ni dugu ɲamɔgɔw sara dugu kɔnɔ, k'u to dumuni yaala la janko u ka fanga sɔrɔ. Masaba, an ka dusukasiko filɛ. An kɔnɔ gwannin lo. An dusu be panpanna! An murutila i ma yɛrɛ le. Kɛnɛma, murujan b'an kan. Soo kɔnɔ, o ye saya ye. U ye ne ŋunankan mɛn. Dususaalobaga te n na. An juguw bɛɛ ye an ka bɔnɛko mɛn, u be nisɔndiyara o kosɔn, ele bulonɔ lo. I ye loon min sigi, i y'a to o sera. A to olu ta fana ka kɛ i ko an ta. U ye juguya minw bɛɛ kɛ, i hakili ka to o la. I ye min kɛ an na an ka hakɛw bɛɛ kosɔn, e k'o ɲɔgɔn kɛ u la. An ta ye ŋunan ye dɔrɔn, an dusu kasinin lo.» Aba! Matigi ye * Siyɔn dugu bila dibiba la, a y'o kɛ a ka dimi kosɔn. Isirayɛli ka kunkɔrɔtadugu lara duguma. A ka dimilon na, a m'a hakili to a sigiyɔrɔ la. Matigi ye Yakuba ka soow bɛɛ ci, hali makari ma sɔrɔ a la. A ka dimi kosɔn, a ye Zuda mara dugu barikamanw ci. A ye mara nin ka fangatigiya n'a ka masaw la duguma k'u maloya. A ka dimikojugu fɛ, a ye Isirayɛli fanga nagasi. A m'a juguw natɔ bali. A ye tasuma mana Yakuba ka soo kɔnɔ, a be manana faan bɛɛ ka taga! A y'a ka kala labɛn i ko jugu. A y'a kinibolo labɛn kalabon kama i ko jugu. Fɛɛn o fɛɛn filɛ ka di, a y'o bɛɛ halaki! A y'a ka dimi bɔ Siyɔn ka soo la, i ko tasuma. Matigi kɛra i ko an jugu. A ye Isirayɛli halaki, a y'a ka masasow bɛɛ halaki, a y'a ka yɔrɔ barikamanw halaki. A ye Zuda mara mɔgɔw ta kɛ hakiliɲagami ni dusukasi ye dɔrɔn. A y'a ka soo ci i ko bugu, kongo kɔnɔ. A ye cɛnni kɛ u ka ɲɔgɔnlajɛnyɔrɔ la. Ale Masaba y'a kɛ Siyɔnkaw te ɲanagwɛ loonw, ni lafiɲɛlon lɔn tugu. A dimikojugu fɛ, a banna masaw ni sarakalasebagaw la. Ale Matigi le bann'a ka sarakabɔyɔrɔ la, a sigiyɔrɔ koo goyar'a ye. A ye Siyɔn dugu n'a ka faamaluw don a juguw bolo. Mankan boɲana Masaba ka soo kɔnɔ, i ko ɲanagwɛ loon. Masaba y'a ŋaniya ka Siyɔn laminikogo ci. Jurukisɛ b'a bolo waasa k'a dakɛɲɛ n'o ye. A ma sigasiga a ciko la yɛrɛ! Dugu laminikogo fɔlɔ ni filanan cɛnna ɲɔgɔn fɛ. O kɛra dusukasi ye! A ye dugu donda koonw sɔgɔnanw kari, koonw walakara ka ben bɔgɔ kɔnɔ. Dugu masacɛ n'a ka dakɔrɔsigiw be siya wɛrɛw bolo. Ala ka sariya koo te fɔ tugu. Masaba te foyi yira kiraw la tugu. Siyɔn cɛkɔrɔbaw sigira duguma ka je tɛtɛtɛ! U ye buguri kɛ u yɛrɛ kuun na, ka dusukasifani don. Zeruzalɛmu sunguruw kuunw surunna fɔɔ u be ɲini ka se duguma. Ne ɲaden misɛnyara kasi bolo, ne kɔnɔ gwannin be. Ne fanga banna pewu. Bari, ne ka siya halakira. Denmisɛnw ni sinmindenw be nagasira dugu bɔlɔnw kɔnɔ. U b'a fɔra u baaw ye ko: «Dumuni, ani jii be min?» O tuma na, u fanga be nagasi dugu forobayɔrɔw la i ko mɔgɔ mandimininw. U nii be bɔ u bamusow seen kan. Ne bena mun le fɔ i ye? Zeruzalɛmu, ne bena i suma ni mun ye? K'i suma ni mun ye waasa i kɔnɔ ka diya, Siyɔn? Bari, cɛnni min kɛra i kɔnɔ, o ka bon i ko kɔgɔji. Jɔn bena se ka lalagali kɛ, i ka bɔ o la? E ka kiraw be kuma minw fɔra i koo la, o ye kumafu ye, kumakolon. Kojugu minw kɛra i kɔnɔ, u ma kuma o la waasa k'i dɛmɛ k'i ka koow cogo yɛlɛma. U ye galon, ni namarakuma dama le fɔ. Tɛmɛbagaw bɛɛ be tɛgɛrɛ fɔ e halakiko la. U be kaba ka to k'u kuun firinfirin e Zeruzalɛmu dugu koo la. U b'a fɔra ko: «Dugu min tun be wele dugu dafanin, diɲɛ bɛɛ ka nisɔndiyayɔrɔ, ale lo ye ten wa?» E juguw bɛɛ b'u daa lara e kan. U b'i lɔgɔbɔra, u b'a fɔra ko: «An y'a sɔrɔ! An tun be loon min makɔnɔna, o le ye nin ye. An ye o loon sɔrɔ, an ɲaa b'a la!» Masaba tun ye min ŋaniya ta, a y'o kɛ. A tun ye min fɔ kabini fɔlɔfɔlɔ, a y'o kɛ. A y'i halaki, a yɛrɛ ma hinɛ. A ye e juguw nisɔndiya, i halakili kosɔn. A ye dɔ fara e juguw barika kan. Siyɔnkaw, aw kasikan ka bɔ Matigi faan fɛ. Aw ɲaji ka woyo i ko kɔɔ, suu ni tile. Aw kana lafiɲɛ, aw ɲaji kana ja. Aw ka wili ka kule dugutilama, ni sufɛ dondow kasituma na, aw k'aw kɔnɔnako fɔ Matigi ye. Aw k'aw bolo kɔrɔta ka dɛmɛ ɲini a fɛ, aw deenw nii kisiko la minw be sara bɔlɔnw bɛɛ la kɔngɔ bolo. Ee! Masaba, a filɛ kɛ: E be jɔn le tɔɔrɔla ten? Muso be se k'a yɛrɛ deenw balo ka tila k'o ɲimi wa? Sarakalasebagaw ni kiraw ka kan ka faga i ka sigiyɔrɔ la wa? Cɛkɔrɔbaw ni denmisɛnw filifilinin be bɔlɔnw na. Murujan ye kanbelenw ni sunguruw jigi. I ye fagali kɛ e dimilon na dɛ, i y'u kaan tigɛ hali e ma hinɛ! E ye an jugu farimanw lajɛn, i ko ɲanagwɛ loon. Masaba, e dimilon na, mɔgɔ si ma kisi, mɔgɔ si ma to nii la. An ye deen minw balo, k'u ladon, an juguw y'olu ban. Ne ye mɔgɔ ye, tɔɔrɔ be min kan, Matigi diminin ye min la ne kan. A ye ne bila taama na dibi kɔnɔ. N m'o kɛ yeelen na dɛ. Matigi bolo sera ne ma, a bolo be n kan tile kuturu kɔnɔ. A y'a kɛ n fasara fɔɔ n fari ɲuguɲugura. A ye ne kolow kari. A ye dusukasi ni sigɛn kɛ ka ne lamini. A ye ne bila dibi la i ko mɔgɔ minw sara a mɛnna. A ye ne lamini ni kogo ye, waasa ne kana bɔ. A ye jɔrɔkɔ kɛ n na. Hali ni ne be kasira ka dɛmɛbaga ɲini n yɛrɛ la, a be ne ka kasikan bali. A ye kabakurubabaw ton ne tɛmɛyɔrɔ la, a ye ne ka sira ɲagami. A kɛra wara ye ne fɛ, min y'a yɛrɛ dogo. Jara lo min y'a yɛrɛ labɛn ne kama. A ye ne bɔ n ka sira kan ka n halaki ka n to yen. A y'a ka kala labɛn, k'a sin ne ma. Ne kɛr'a ka biɲɛ ta ye. A ye n sɔgɔ n'a ka biɲɛw ye, a y'a ka toon kɔnɔ biɲɛ bɛɛ don n na. Ne kɛra lɔgɔbɔfɛn ye ne ka siya bɛɛ cɛma, o le kɛra mɔgɔw ka dɔnkili ye tile mumɛ kɔnɔ. A ye n dusu kasi fɔɔ ka taga tɛmɛ, a ye ne ɲanamini ni dusukasi ye. A ye n daa tutu duguma fɔɔ ka n ɲiin kari, a ye n tereke bugurigwɛ kɔnɔ. Ne kɔni yɔrɔ ka jan hɛrɛ la fɔɔ ne ɲinɛna ɲasuma kɔ. Ne ko: Ne ka siniko banna, ne jigi te foyi kan tugu Masaba fɛ. Ni ne miirila n ka dusukasi ni n ka munumunu la, o be kɛ ne fɛ baga kunaman le ye. Ne hakili b'a la, a te bɔ n kɔnɔ, ne fari bɛɛ fagara o koo la ten. Ne bena min to n hakili la, ne jigi be min kan, o ye ko: Masaba ka ɲumanya ma ban, a ka makari ma ban. Loon o loon sɔgɔma, u be kɛ kokura ye. E ka ɲi kosɔbɛ. Masaba ye ne ka koo bɛɛ ye. O le be ne kɔnɔ. O kama, ne be n jigi la a kan. Mɔgɔ min jigi be Masaba kan, mɔgɔ min b'a yɔrɔ ɲini, Masaba ka ɲumanya b'o tigi kan. A ka ɲi mɔgɔ ka Masaba ka dɛmɛ kɔnɔ, a kana foyi fɔ. A ka ɲi mɔgɔ ka sigɛn muɲu a kanbelentuma na. A ka kan ka sigi a kelen na ka je, ni Masaba ye sigɛn la a kan. A k'a ɲaa biri duguma. N'a sɔrɔ Masaba bena n'a jigi tugu. A k'a tulo di a cibaga ma. A ka sɔn nɛnili caaman ma. Bari, Matigi te mɔgɔ fili pewu. N'a ye ɲagwan la min kan, a be tila ka makari, bari, a ka ɲumanya ka bon. A te adamadenw tɔɔrɔ bari o ka d'a ye, a t'a ɲaa gwan bari o ka d'a ye. Tuma min na u be jamana kasodenw bɛɛ dɔndɔn, tuma min na u be ben ɲɔgɔn kan Fɛɛn bɛɛ kuntigi ɲakɔrɔ, tuma min na u be ɲɔgɔn tɔɲɔ kiti la, Matigi t'o yera wa? Jɔn le kumana, koo kɛra? Matigi tɛ wa? Yala, Fɛɛn bɛɛ kuntigi le t'a fɔ ko tɔɔrɔ, walima hɛrɛ ka kɛ wa? Ka adamaden to nii la, mun na a be firinfirin? K'a sɔrɔ a ka kojugu sara le b'a kan. An ka filɛli kɛ an taamacogow la kosɔbɛ, an ka kɔsegi Masaba ma. An k'an bolo kɔrɔta, ka Ala daali ni kɔnɔgwɛ ye, ale min be sankolo la. Anw kɔni, an ye kojugu kɛ, an murutira. Ele Masaba fana ma yafa. I ka dimi y'a kɛ i tugura an kɔ ka to k'an faga dɔrɔn. I ye sankaba kɛ k'i yɛrɛ datugu waasa mɔgɔw ka daalilikan kana se i ma. I y'an kɛ fɛnkolon ye, i y'an kɛ ɲamaɲama ye siyaw cɛma. An juguw bɛɛ y'u daa la an kan. An niyɔrɔ kɛra siranyako ni ɲanamini ye, a kɛra halakiko ni cɛnniba ye. Ne ɲaji be woyo i ko kɔɔ bari ne ka siya halakira. Ne ɲaji be woyora tuma bɛɛ, a te jara ka ye, fɔɔ Masaba yɛrɛ ka filɛli kɛ k'a to sankolo la, a k'an lajɛ. Fɛɛn min kɛra ne ka dugu sunguruw la, o be digi ne la haali. Minw be ne kɛlɛ ni kuun t'a la, olu be ne gwɛn ka n gwɛn i ko kɔnɔnin. U tun b'a fɛ ka ne nii bɔ dingɛ kɔnɔ. U ye ne bon ni kabakuruw ye. Jii tun ye ne tunu. Ne y'a fɔ ko: «Ee! Ne ta cɛnna.» Ka ne to fɔɔ dingɛba juu la, ne ye ele Masaba wele, i ye ne kaan mɛn, e ma i tulo datugu, i ye ne ka ŋunankan ni n ka kasikan mɛn. Ne y'i wele loon min na, e gwɛrɛla ne la, i y'a fɔ ko n kana siran! Matigi, e ye ne ka koo ɲanabɔ, i ye ne kisi. U be min lara ne kan, Masaba, i y'o ye kɛ! Ne ka koo ɲanabɔ ni tilenninya ye. U be ne kɔniya cogo min na, u ye namarako minw bɛɛ labɛn, i y'o ye kɛ. U be kumajugu minw fɔra ne koo la, Masaba, e b'o mɛnna kɛ! U be namarako minw bɛɛ labɛnna ne kama, e y'o ye kɛ! Ne juguw ka kuma n'u ka miiriya sinnin be ne ma tile kuturu kɔnɔ. U sigira wo, u lɔra wo, ne ka koo le kɛra dɔnkili ye u daa la, e k'o filɛ. Masaba, u ye min kɛ n na, o ɲɔgɔn fana kɛ u la. U kɛ faamubaliw ye, k'u ta cɛn. U kɔgwɛn dimi fɛ, u sii tunu ka bɔ dugukolo kan. Aba! Sanu ɲaa kɛra cogo di ka cɛn ten? Sanu yɛrɛ yɛrɛ ɲaa kɛra cogo di ka cɛn ten? Alabatoso kabakuruɲumanw kɛra cogo di ka yɛrɛkɛ bɔlɔnw na ten? * Siyɔn dugu deen minw ni sanu tun ka kan, a kɛra di u b'u jatira i ko bɔgɔdagaw? Dagabɔla bulonɔ. Kongowuluw n'u ka juguya bɛɛ, u be siin di u deenw ma. Nga ne ka jama ka jugu i ko kɔnɔsogolon, kongokolon kɔnɔ. Sinmindenw nɛɛn be nɔrɔ u naganaga la minnɔgɔ fɛ. Denmisɛnw be dumuni daali, nga mɔgɔ si te foyi d'u ma. Minw tun be faamadumuni kɛ, olu le be sara sisan bɔlɔnw na. Minw tun be dakamanafaniw don, olu le be lara sunugu kan sisan. Ne ka jama ye kojugu minw kɛ, olu boɲana ni Sodɔmu dugu ta ye. Dugu min halakira yɔrɔnin kelen, ni mɔgɔ bolo ma se a ma. Jama ɲamɔgɔw tun saniyanin be kosɔbɛ. U tun gwɛra parapara. U tun ka kɛnɛ tigitigi, u fari tun ka ɲi. U finnin lo kirikiri sisan. U t'u lɔn bɔlɔnw na tugu. U golo dama le b'u kolo kan sisan. A jara i ko lɔgɔ. Murujan ye minw faga, olu dagamuna ka tɛmɛ kɔngɔtɔw kan. Bari kɔngɔ b'u fanga ban k'u nagasi suman tanya fɛ. Denbaɲumanw y'u deenw tobi. U kɛra dumuni ye u fɛ ne ka jama halakiwaati la. Masaba dimina fɔɔ a daan na, a dusu wilila kosɔbɛ. A ye tasuma mana Siyɔn dugu la, a ye dugu nin bɛɛ jɛni! Masaw, ni mɔgɔ si tun ma l'a la diɲɛ na ko juguw tun bena se ka Zeruzalɛmu kɛlɛ fɔɔ ka don dugu kɔnɔ. O kɛr'a ka kiraw n'a ka sarakalasebagaw ka kojuguw kama, Minw tun be mɔgɔtilenninw joli bɔn dugu kɔnɔ. U be munumununa fiɲɛntɔya la bɔlɔnw na. Joli y'u nɔgɔ fɔɔ mɔgɔ si te se ka maga u ka fani na. Mɔgɔw be pɛrɛn u kan k'a fɔ ko: «Aw ye taga ka bɔ yan, mɔgɔnɔgɔnin nunu! Aw ye taga ka bɔ yan, aw ye taga ka bɔ yan! Aw kana maga an na!» K'u to o boli ka munumunu na, siya wɛrɛw b'a fɔ ko: «U sigiyɔrɔ t'an fɛ tugu.» Masaba yɛrɛ le y'u yɛrɛkɛ. A t'a fɛ a ɲaa ka la u kan tugu. Boɲa si te lara sarakalasebagaw kan, a te cɛkɔrɔbaw jati. An ɲaa jara sira filɛli la halibi, an be dɛmɛ makɔnɔna halibi. An tora an ka kɔlɔsili kɛyɔrɔw la, ka to ka siya dɔ kɔnɔ, minw tun tena se k'an bɔ bolo la. U tun b'an dɛndɛna le, an tun te se ka bɔ dugu forobayɔrɔw la. An sii tun banna ka ban, an ka loon tun dafara. Tiɲɛ na, an ka loon tun sera. An gwɛnbagaw ka teli ni sɛgɛn ye. U b'an gwɛnna kuluw kan. U b'an dɛndɛna kongokolon kɔnɔ. An be nii la min sababu la, Masaba ka mɔgɔwolomanin, ale yɛrɛ benna u ka dingɛ kɔnɔ. An tun b'a fɔra ale min koo la ko: «K'an to ale suma kɔrɔ, an bena balo siya wɛrɛw cɛma.» Aw ka nisɔndiya kosɔbɛ, edɔmuw, aw minw siginin be Usi jamana na. Aw fana bena minni kɛ filen nin na fɔɔ k'aw ɲaa minimini, k'aw julakolon bɔ. Siyɔnkaw, aw ka kojuguw juru sarala ka ban. A tena aw minɛ ka taga tugu. A bena aw edɔmuw ɲaa gwan aw ka kojugu kosɔn, a bena aw ka kɛwalijuguw yira. Masaba, min ye anw sɔrɔ, e kana ɲinɛ o kɔ. A filɛ, u b'an nɛnina cogo min. An niyɔrɔ dira lonanw ma. Mɔgɔ minw siya te lɔn, an ka soow kɛra olu ta ye. An kɛra falatɔw ye, faa t'an fɛ. An bamusow kɛra i ko firiyamusow. An be wari bɔ, ka sɔrɔ k'an ka jii min. An te lɔgɔ sɔrɔ n'an ma wari bɔ. An tɔɔrɔbagaw b'an kɔ. An fanga nagasira, lafiɲɛyɔrɔ te yen. An y'an tigɛ jan Ezipitikaw ni Asirikaw fɛ waasa ka dumuni sɔrɔ. An faaw le ye kojugu kɛ, olu te yen bii, anw le b'u kunko ɲunna. Jɔɔnw le kɛra an kuntigiw ye, mɔgɔ te yen min b'an bɔsi u bolo. Sanni an ka dumuni sɔrɔ, o ye faratiba ye, kongo kɔnɔ benkannikɛlaw kosɔn. An fari gwannin lo i ko gwaa, kɔngɔ gwankojugu bolo. U be fanga la musow kan ka la n'u ye * Siyɔn kɔnɔ. U be sunguruninw fana kɛ ten Zuda duguw la. U ye dugu ɲamɔgɔ dɔw dulon. U ma cɛkɔrɔbaw boɲa hali dɔɔni. Kanbelenw be wugu ɲun, cɛdenninw be talontalonna lɔgɔsiri kɔrɔ. Cɛkɔrɔbaw ye ɲɔgɔnlajɛn dabila, kanbelenw ye dɔnkilila dabila. An ka nisɔndiya dabilara, an ka dɔɔn yɛlɛmana ka kɛ dusukasi ye. An ka kunnawolon banna. Bɔnɛ ye an ta ye, bari an donna Matigi gasi la. N'aw y'a ye an dusu kasira ten, ni ɲaji fara an ɲaa na ten, o kɔrɔ ko Siyɔn kulu halakira le. A kɛra kongowuluw ka yaalayɔrɔ ye. Masaba, ele b'i ka kuntigiya la tuma bɛɛ. E b'i ka masaya la kudayi. Mun na i b'i hakili bɔ an kɔ tuma bɛɛ? Mun na i b'an bila i bolo kɔ an sii bɛɛ la? A to an ka kɔsegi e ma Masaba, an bena sɔn i ma. An ka koo lalaga, ka kɛ i ko a tun be cogo min na fɔlɔfɔlɔ. Yala i be sɔn k'an fili pepewu wa? I be sɔn ka dimi an kɔrɔ fɔɔ k'a dama tɛmɛ wa? Mɔgɔ minw tun minɛna ka taga Kebari baa daa la, ne Ezekiyɛli tun be olu cɛma. Ne ye sankolo daa yɛlɛtɔ ye, Ala ye yelifɛnw yira ne la. O kɛra saan bi sabanan kalo naaninan tile duuru loon. Masacɛ Yoyakin minɛnin kɔ ka taga, o saan duurunan na, o kalo tile duurunan loon, Masaba kumana ne sarakalasebaga Buzi dencɛ Ezekiyɛli fɛ, ka n to Kebari baa daa la, Babilɔni jamana na. Masaba ka sebagaya sera ne ma o yɔrɔ la. Ne tora filɛli la, n ye fɔɲɔba dɔ natɔ ye ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ, ni sankaba belebele ani tasumaba. Sankaba nin lamini bɛɛ tun ye yeelen ye. Nigɛ be wulen cogo min na tasuma kɔnɔ, a cɛmancɛ tun be ten. Nimanfɛn naani jaa tun b'a cɛmancɛ la. U bɔnin be adamaden fɛ. U kelen kelen bɛɛ ɲada tun ye naani naani ye, ani gaman naani naani tun b'u fɛ. U senkalaw tilentilennin tun be. U seenw bɔnin tun be misiden ta fɛ. U tun be manamana i n'a fɔ zira jɔsinin. Adamaden bolow tun be u gamanw kɔrɔ ka sin faan naani nunu ma, i n'a fɔ nimanfɛn naani nunu ɲaa n'u gamanw sinnin tun be cogo min na. U gamanw tun be se ɲɔgɔn ma. U taamatɔ tun be tilen ka taga, u tun te u ɲaa yɛlɛma. U kelen kelen bɛɛ ɲaa bɔnin tun be adamaden ta ma. U kelen kelen bɛɛ kinibolo faan na, jara ɲada le be yen, tura ɲada ka kɛ u numanbolo fɛ, ani sɛgɛn ɲada kɔfɛ. U ɲada tun be ten. U gaman fila fila tun wilinin be sanfɛ ka gun ɲɔgɔn na. Gaman fila fila tun be u fari datugu. U kelen kelen bɛɛ taamatɔ tun be tilen u ɲafɛ. U tun b'a fɛ ka taga yɔrɔ min na, u tun be taga yen, u tun t'u ɲaa yɛlɛma. Nimanfɛn nunu cɛma, fɛɛn dɔ tun be yen, a bɔnin tun be finfin mananin fɛ. A tun kɛra i n'a fɔ kala mananin, ka to ka munumunu. A tun be yeelen bɔ i n'a fɔ tasuma. A tun be manamana i ko saan. Nimanfɛn nunu tun be girin ka taga ka segi i ko sanpɛrɛn. Ka ne to u filɛli la, ne ye wotorosen ye u kelen kelen bɛɛ gɛrɛfɛ duguma. Wotorosen nunu tun be manamana i n'a fɔ kabakuru sɔngɔgwɛlɛn dɔ. U naani bɛɛ bɔnin tun be ɲɔgɔn fɛ. U dilanna cogo dɔ la, i n'a fɔ u dondonnin tun be ɲɔgɔn kɔnɔ. U bolitɔ, u be taga faan naani nunu bɛɛ la, hali u t'u ɲaa yɛlɛma. U boɲacogo tun be siranya bila mɔgɔ la. U faan bɛɛ tun be manamana. Ni nimanfɛn nunu tun be taama, walima n'u tun be wilila ka bɔ duguma, seen nunu tun be taga n'u ye, walima ka wili n'u ye. U tun be taga u sagolayɔrɔ la. U tun be wili n'u ye fana, bari, seen nunu tun be nimanfɛn nunu sago le kɛ. Ni nimanfɛn nunu tun be taama, u tun be taga fana, n'u lɔra, olu fana tun be lɔ. N'u wilila ka bɔ duguma, olu fana tun be wili, bari, u tun be nimanfɛn nunu sago le kɛ. Furancɛ sifa dɔ tun koorinin be nimanfɛnw kuun sanfɛ. O tun be manamana kosɔbɛ u kunna. O furancɛ nin kɔnɔ, nimanfɛnw gaman fila fila tun wilinin be ka sin ɲɔgɔn ma. Gaman fila fila wɛrɛ tun b'u fari datugu. U taatɔ, ne tulo tun b'u gaman mankan na i n'a fɔ jiba mankan, i n'a fɔ Setigi Ala kumakan, i n'a fɔ kɛlɛdenw caaman ta. N'u lɔra, u b'u gamanw jigi. Furancɛ min tun b'u kuun sanfɛ, kumakan dɔ bɔra o sanfɛ. Fɛɛn dɔ tun be furancɛ nin sanfɛ. O tun be i n'a fɔ masasigilan min dilanna ni kabakuru bulaman ye. Sigilan nin kan, fɔɔ sanfɛ, fɛɛn dɔ tun be yen i n'a fɔ adamaden. Ne ye fɛɛn dɔ ye fana i n'a fɔ zira jɔsinin, i n'a fɔ tasuma y'a lamini k'a ta a cɛma ka yɛlɛ. K'a ta a cɛma ka jigi, ne ye fɛɛn dɔ ye i ko tasuma. Yeelen tun be yen k'a lamini. O yeelen nin tun be i n'a fɔ sanmuru, sanji nalon na. O tun ye Masaba ka nɔɔrɔ yiracogo taamasiɲɛ ye. Ne y'o nɔɔrɔ ye dɔrɔn, ne benna ka biri duguma. Ne ye kumakan dɔ mɛn. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, wili ka lɔ, bari ne bena kuma i fɛ.» K'a to kuma na ne fɛ, Ala Nii donna ne la ka ne wili ka lɔ. Min tun be kumana ne fɛ, ne y'o kaan mɛn. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, ne b'i ci Isirayɛlidenw fɛ, siya murutinin lo. U n'u faaw murutira ne ma fɔɔ ka na se bii ma. Ne b'i ci mɔgɔ minw fɛ, mɔgɔ ɲanagwɛlɛnw lo, u dusu ka gwɛlɛ. A fɔ u ye ko: ‹Matigi, Masaba ko: Mɔgɔ murutininw lo. U ye mɛnni kɛ i fɛ wo, u ma sɔn ka mɛnni kɛ i fɛ wo, u ben'a lɔn ko kira b'u cɛma. E kɔni, adamaden, i kana siran u ɲa. Kana sɔn u ka kumaw k'i siran. U bena i sɔsɔ. A bena kɛ i fɛ i ko i be ŋɔniw le cɛma, walima bunteniw. O n'a ta bɛɛ, kana sɔn u ka kumaw k'i siran fewu. Kana i jaa tigɛ mɔgɔ murutinin nunu ɲada cogo kosɔn. I ka ne ka kuma fɔ u ye, u ye mɛnni kɛ i fɛ wo, u ma sɔn ka mɛnni kɛ wo. Mɔgɔ murutininw lo.› «E kɔni, adamaden, ne be min fɔra i ye, e k'i tulo malɔ o la. Kana muruti i ko mɔgɔmurutinin nunu. Ne bena min d'i ma, e k'i daa yɛlɛ k'o dumu.» O tuma na, ne y'a ye ko bolo dɔ sinna ne ma. Sɛbɛ melekenin tun b'a la. Bolo nin ye sɛbɛ nin dayɛlɛ ne ɲakɔrɔ, sɛbɛnni tun b'a faan fila bɛɛ la. A kɔnɔnakuma tun ye kasiko ni dusukasiko, ani bɔnɛkow ye. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, fɛɛn min b'i ɲakɔrɔ, i k'o dumu, i ka sɛbɛ melekenin nin ɲimi. O kɔ, i ka taga kuma Isirayɛlidenw fɛ.» Ne ye n daa yɛlɛ. A y'a kɛ ne ye sɛbɛ nin ɲimi. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, ne be sɛbɛ min dira i ma, i k'o ɲimi k'i kɔnɔ fa n'a ye.» Ne y'a ɲimi. A tun ka di n daa la i n'a fɔ lii. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, taga Isirayɛlidenw fɛ, ka ne ka kuma fɔ u ye. I te siya min ka kaan mɛn, minw ka kuma faamuko ka gwɛlɛ, ne t'i cira olu fɛ, ne b'i ci Isirayɛlidenw le fɛ. Ne t'i cira siya caaman fɛ minw ka siyakan ka gwɛlɛ, i te min mɛn. Siga t'a la, ni ne tun y'i ci olu fɛ, u tun bena mɛnni kɛ i fɛ. Nga Isirayɛlidenw tena sɔn ka mɛnni kɛ i fɛ, bari u t'a fɛ ka mɛnni kɛ ne fɛ, sabu u bɛɛ ɲaa ka gwɛlɛ, u dusu ka gwɛlɛ. Nga ne bena i kɛ mɔgɔ ɲanagwɛlɛn ye, mɔgɔ tulogwɛlɛn, i n'a fɔ olu. Ne bena i jaa gwɛlɛya i ko luluu janin lo cogo min na. A bena gwɛlɛya ka tɛmɛ kabakurugwɛlɛn kan. Kana siran u ɲa, i jaa kana tigɛ u ɲakɔrɔ, hali ni mɔgɔ murutininw lo.» O kɔ, a y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, ne bena kuma minw bɛɛ fɔ i ye, i tulo malɔ o la ka ɲa, k'a mara i dusu la. Taga i ka mɔgɔw fɛ minw be jɔnya la, ka kuma u fɛ. U ye mɛnni kɛ i fɛ wo, u ma mɛnni kɛ i fɛ wo, i k'a fɔ u ye ko: ‹Matigi, Masaba ye min fɔ, o filɛ.› » O tuma na, Ala Nii ye ne kɔrɔta. Ne ye pɛrɛnkan dɔ mɛn n kɔfɛ, n'a b'a fɔra ko: «Boɲa ka la Masaba ka nɔɔrɔ kan, a sigiyɔrɔ la.» Fɛɛn niman nunu gaman tun be gosigosi ɲɔgɔn na. Ne y'olu n'u seen nunu mankan mɛn. Mankan nin tun ka bon kosɔbɛ. O kɔ, Ala Nii ye ne kɔrɔta ka taga ni ne ye, ne dimininba tagara. Masaba ka sebagaya barikaman tun sera ne ma. Minw tun tagara jɔnya la n'u siginin be Tɛlabibu, Kebari baa daa la, ne tagara se olu fɛ. Ne sera u sigiyɔrɔ la tuma min na, ne sigira u cɛma tile wolonwula kɔnɔ. Ne kɔnɔnafilila kosɔbɛ. Tile wolonwula nunu tɛmɛnin kɔ, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, ne b'i sigi ka kɛ Isirayɛlidenw kɔlɔsibaga ye. N'i ye kuma min mɛn n daa la, e b'u lasɔmi o la. Ni ne ye mɔgɔjugu dɔ koo fɔ ko a bena sa, n'i m'a lasɔmi, n'i ma o mɔgɔjugu nin ladi, a k'a ka juguya dabila, waasa a ka to nii na, a bena sa a ka kojugu kosɔn. Nga n bena e le jalaki a ka sayako la. Nga ni ele y'a lasɔmi, n'a m'a sɔn ka yɛlɛma k'a ka kojugu dabila, a bena sa a ka kojugu kosɔn. Nga e bena kisi. Ni mɔgɔtilennin dɔ y'a ka tilenninya dabila ka to ka tilenbaliyako kɛ, n bena jaan la a ɲafɛ. A bena sa. E m'a lasɔmi minkɛ, a bena sa a ka kojugu kosɔn. A ye ɲumanya min kɛ ka tɛmɛ, o tena jati. Nga n bena e le jalaki a ka sayako la. N'i ye mɔgɔtilennin dɔ lasɔmi ko a kana kojugu kɛ, n'a m'a kɛ, a bena to nii na, bari ele y'a lasɔmi. E fana bena kisi.» Masaba ka sebagaya sera ne ma o yɔrɔ la. A y'a fɔ ne ye ko: «Wili ka taga kɔkɛnɛ na, ne bena kuma dɔ fɔ i ye o yɔrɔ la.» Ne wilila ka taga kɔda la, ne ye Masaba ka nɔɔrɔ ye o yɔrɔ la, i n'a fɔ n y'a ye cogo min na Kebari baa daa la. Ne birila duguma. Ala Nii donna ne la, ka ne wili ka lɔ, ka kuma ne fɛ ko: «Taga i yɛrɛ datugu i ka boon kɔnɔ. Adamaden, u bena i siri ni juru ye. I tena bɔ u cɛma tugu. Ne ben'a kɛ i nɛɛn be nɔrɔ i naganaga la, i be kɛ bobo ye. I tena se k'u jalaki tugu. Bari, siya murutinin lo. Nga ni ne nana kuma i fɛ tuma min na, ne bena i nɛɛn foni, i ben'a fɔ u ye ko: ‹Matigi, Masaba ko: Mɔgɔ o mɔgɔ b'a fɛ ka mɛnni kɛ, o tigi k'a tulo malɔ. Ni min t'a fɛ ka mɛnni kɛ, o tigi kan'a tulo malɔ. Bari siya murutinin lo.› «E kɔni, adamaden, i ka biriki dɔ ta, k'a bila i ɲakɔrɔ. Zeruzalɛmu dugu taamasiɲɛ kɛ a kan, k'a kɛlɛbagaw kɛ k'a lamini. Dingɛw sogi yɔrɔ dɔw, tintinw wili yɔrɔ dɔw, kɛlɛdenw ka sigiyɔrɔw labɛn, ani kogocifɛnw. Nigɛ dɔ ta, i b'o bila ele ni dugu cɛ ka kɛ i n'a fɔ nigɛkogo. O kɔ, i b'i ɲaa sin dugu nin ma. O la, a daa be tugu, o be kɛ ele le sababu la. O bena kɛ taamasiɲɛ ye Isirayɛlidenw fɛ. «La i numanbolo kan, i bena Isirayɛlidenw ka kojugu to i yɛrɛ kan. K'i lanin to i gɛrɛn kan, i bena u ka kojugu doni ta i yɛrɛ kan loon o loon fɔɔ i wilituma. U ye sanda minw kɛ kojugu la, ne b'o tileda latigɛ i ye. I bena Isirayɛlidenw ka kojugu doni ta fɔɔ tile kɛmɛ saba ni bi kɔnɔntɔn. O loon nunu mana dafa, i be yɛlɛma ka la i kinibolo kan, ka Zuda mara mɔgɔw ka kojuguw doni ta. Ne y'a latigɛ ko tile bi naani kɔnɔ, loon kelen be jati u ka saan kelen kojugu nɔɔ na. I bena i ɲaa sin Zeruzalɛmu dugu ma min datugura. I bena ne ka kuma fɔ u ye k'u lasɔmi k'a sɔrɔ fani t'i bolo kan. Ayiwa, ne le bena i siri ni juru ye. I tena se k'i yɛlɛma i faan dɔ nin kan, fɔɔ ka Zeruzalɛmu datugulonw bɛɛ dafa. « * Bile ni * orizi ta, ani sɔsɔ, ni ɲɔɔn, k'u don minan kelen kɔnɔ, ka buru kɛ n'o ye, i bena to ka min ɲimi k'i lanin to i gɛrɛn kan tile kɛmɛ saba ni bi kɔnɔntɔn nunu kɔnɔ. I bena to ka buru kunkurun le dumu loon o loon. I bena jii min min tile kɔnɔ, o bena suma. I bena to ka jii litiri kelen le min loon o loon. I bena i ka dumu buru dilan k'o jɛni bojalan tasuma le kan jama ɲana.» Masaba y'a fɔ tugu ko: «O cogo kelen na, Isirayɛlidenw bena dumuni nɔgɔnin dumu siya wɛrɛw fɛ, ne bena u gwɛn ka taga minw cɛma.» Ne y'a fɔ ko: «Ayi, Matigi, Masaba! Ne ma deli ka n yɛrɛ nɔgɔ ka ye. Kabini ne denmisɛn tuma na fɔɔ ka n'a bila bii la, ne ma deli ka sogosu ɲimi, wara ye sogo min dumu k'a tɔɔ to, ne ma deli k'o fana ɲimi. Sogo nɔgɔnin si ma don ne daa la ka ye.» A ye ne jaabi ko: «Ayiwa, ne be sira d'i ma, i ka bojalan to yen, i ka misibo kɛ k'o jɛni.» O kɔ, a y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, ne bena dumuniko gwɛlɛya Zeruzalɛmu kɔnɔ. U kɔnɔ gwannin bena dumuni suma k'a dumu. U siranninba bena u ka minji suma. Bari, dumuni ani jii bena dɛsɛ. Sɛgɛn bena se u ma. U bena fasa u ka kojuguw kosɔn. «E kɔni, adamaden, murujan dadiman ta, k'o kɛ sɛrɛfe ye, k'i kuun n'i bonbosi li, k'o suma ni kilo ye k'o tilan. I ka kan ka tileda min kɛ ka dugu datuguko yira, n'o dafara, i be ta'a tilan sabanan kelen jɛni dugu cɛmancɛ la, k'a tilan kelen wɛrɛ ta ka to k'o tigɛtigɛ fɔɔ ka dugu lamini. A tilan sabanan dɔ nin, i b'o fili fɔɲɔ na. Ne be murujan ta ka tugu o kɔ. Nga, i ka dɔɔni ta k'o mara i ka jufa kɔnɔ, ka tila ka dɔ bɔ o la k'a don tasuma na k'a jɛni. Tasuma bena bɔ yen Isirayɛlidenw bɛɛ kama. «Ne Matigi, Masaba ko: Zeruzalɛmu filɛ. Ne tun y'a sigi siyaw cɛma, ka jamanaw kɛ k'a lamini. A kɔnɔ mɔgɔw murutira ne sago ma. U juguyara ka tɛmɛ siya wɛrɛw kan. U murutira ne ka sariyaw ma ka tɛmɛ u lamini jamanaw kan. Bari, u ma sɔn ne sago ma, u ma ne ka sariyaw bato. «O kama, ne Matigi, Masaba ko: Siya minw b'aw lamini na, aw ye ɲagamini kɛ ka tɛmɛ olu kan. Aw ma ne ka sariyaw bato, aw ma ne sagolakow kɛ. Aw murutira ka tɛmɛ aw lamini siya nunu kan. O la, ne Matigi, Masaba ko: Ne yɛrɛ be na aw kama, k'aw ɲaa gwan siya wɛrɛw ɲana. Aw ka konɔgɔninw bɛɛ kama, ne bena koo kɛ aw la, ne ma deli ka min kɛ, ne tena min ɲɔgɔn kɛ fana abada. O senfɛ, faaw bena u deenw ɲimi dugu nin kɔnɔ, deenw fana bena u faaw ɲimi. Ne bena aw ɲaa gwan. Aw tɔɔ min bena to, ne bena o yɛrɛkɛ faan bɛɛ. «O le y'a to, ne tɔgɔ kosɔn, ne Matigi, Masaba ko: Aw ye ne ka sigiyɔrɔ nɔgɔ n'aw ka kokuntanw ani aw ka konɔgɔninw bɛɛ ye minkɛ, ne bena aw halaki. Ne tena mɔgɔ si filɛ ka makari a la, n tena hinɛ fewu. Fɔɲɔbana, walima kɔngɔ bena aw tilan sabanan kelen faga dugu nin kɔnɔ. Aw tilan kelen fana bena faga ni murujan ye dugu lamini na. Ne bena tilan sabanan dɔ nin yɛrɛkɛ faan bɛɛ ka murujan bɔ ka tugu o kɔ. Aw ka tulogwɛlɛya kosɔn, ne bena n ka dimi yira aw la yɛrɛ le, ka n mɔnɛ bɔ. Aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye, ko ne dimininba le kumana, o dimi bɛɛ bena bɔ aw la. «Ne bena aw ka yɔrɔ kɛ tomo ye, k'a kɛ maloyayɔrɔ ye aw lamini siyaw bɛɛ, ani tɛmɛbagaw bɛɛ ɲana. Ni ne dimininba y'aw ɲaa gwan k'aw sɔngɔ kosɔbɛ tuma min na, aw ka yɔrɔ bena kɛ maloyafɛn ni nɛnifɛn ye aw lamini siyaw fɛ. A bena kɛ sababu ye u be kabakoya ani ka hakili sɔrɔ. Ne Masaba le ko ten. «Ne bena aw tɔɔrɔ ni kɔngɔ ye k'aw halaki. Ne ben'a kɛ kɔngɔ be fariya aw ma, k'aw ka dumuniko gwɛlɛya. Ne bena kɔngɔ ni kongosogow bila aw la k'aw deenw faga. Fɔɲɔbana ni mɔgɔfaga bena se aw fɛ. Ne bena murujan bila ka na aw kama. Ne Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, filɛli kɛ Isirayɛli kuluw kan ka kiraya kɛ u koo la ko: Isirayɛli kuluw, aw k'aw tulo malɔ Matigi, Masaba kumakan na. Matigi, Masaba ko aw kuluw ma, ni tintinw, ni kulu furancɛw, ani kɔkɛnɛw ma ko: Ne bena murujan bila ka na aw fɛ k'aw ka sɔnnikɛyɔrɔw halaki. Aw ka sarakabɔyɔrɔw bena walaka, aw ka wusulandagaw bena ci. Ne bena mɔgɔ caaman faga aw ka joow kɔrɔ. N bena Isirayɛlidenw suu lala u ka joow ɲafɛ, k'u kolow yɛrɛkɛ u ka sarakabɔyɔrɔw lamini na. Aw sigiyɔrɔw bɛɛ la, duguw bena kɛ tomo ye, sɔnnikɛyɔrɔw bena kɛ lakolon ye. Aw ka sarakabɔyɔrɔw bena walaka ka halaki. Aw ka joow bena karikari ka nagasi. Aw ka wusulandagaw bena ci, aw ye fɛɛn minw dilan, olu bena halaki. Aw caaman bena sa. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye. «Nga ne ben'a kɛ aw tɔɔ be to, u tena olu faga ni murujan ye, o tɔɔ nin bena jɛnsɛ siya wɛrɛw cɛma. Aw tɔɔ min bena to, o bena miiri ne la k'u to jamana wɛrɛw la, u minɛna ka taga minw kɔnɔ. U hakili bena jigi ne la. U hakili bena to a la k'u ye kakalaya kɛ, k'u ka miiriya bɔ ne kan, k'a sin u ka joow ma. U nigɛ bena bɔ u yɛrɛ la u ka kojugu kɛninw bɛɛ kosɔn. O la, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye, ko ne tun y'a fɔ ko n bena kojugu min kɛ u la, k'o ma kɛ bagabagakuma dama ye.» Matigi, Masaba y'a fɔ tugu ko: «Tɛgɛrɛ fɔ, seen mankan bɔ, k'a fɔ ko: ‹Ebe!› Isirayɛlidenw ka kojuguw n'u ka kokolonw bɛɛ kosɔn, murujan ni kɔngɔ ani fɔɲɔbana bena u faga. Min yɔrɔ ka jan, fɔɲɔbana bena ale faga. Min yɔrɔ ka surun, ale bena faga ni murujan ye. Kɛlɛdenw ye min datugu, kɔngɔ bena ale faga. Ne ka dimi bena se fɔɔ a daan na. N'u ka suuw benbenna u ka joow cɛma, k'u ka sarakabɔyɔrɔw lamini, kulujanw ni tintinw bɛɛ kan, ani yirituw ni yirisunbabaw kɔrɔ, u tun be wusulan kasadimanw jɛni yɔrɔ minw na u ka joow bɛɛ ye tuma min na, o tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye. Ne bena wili u kama ka n ka seko yira u la. U siginin be yɔrɔ o yɔrɔ jamana nin kɔnɔ, ne ben'u halaki k'a lakolon bila, k'a ta kongolakolon ma fɔɔ ka na se Dibila dugu ma. O la, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i tulo malɔ. Ne Matigi, Masaba b'a fɔra Isirayɛlidenw ye ko: Laban sera! Laban balawu be sera jamana faan naani bɛɛ la. Sisan kɔni, jamana halakituma sera. Ne bena n ka dimi yira aw la. Ne bena aw kiti ka kɛɲɛ n'aw ka kɛwaliw ye, k'aw ka kokolonw bɛɛ doni la aw kan. Ne tena mɔgɔ si filɛ ka makari a la, n tena hinɛ fewu. Ne bena aw ka kɛwaliw n'aw ka kokolonw bɛɛ juru sara aw la. O la, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye.» Matigi, Masaba ko: «Bɔnɛ min ɲɔgɔn ma deli ka ye, o bɔnɛ le be sera! Laban sera! Laban sera! A be sera aw kama! A sera ka ban! Jamana mɔgɔw, aw halakilon sera! Waati sera! Kitilon surunyana. Kuluw kan nisɔndiya mankan yɛlɛmana hakiliɲagamiko ye. Sisan yɛrɛ, ne bena n ka dimi bɔ aw la ka ne ka dusudimi bɛɛ bɔ aw la. Ne bena aw kiti ka kɛɲɛ n'aw ka kɛwaliw ye, k'aw ka kokolonw bɛɛ sara bɔ aw la. Ne tena makari aw la, ne tena hinɛ aw la. Ne bena aw sara ka kɛɲɛ n'aw ka kɛwaliw n'aw ka kokolonw ye. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne Masaba le bolo sera aw ma. Kitilon surunyana! Halakili be labɛnna. Fariya be jiidira, yɛrɛboɲa be yɔrɔ bɛɛ. Fariya le kɛra mɔgɔjuguw ka bere ye. Siya nin cɛma, mɔgɔ si tena to, u ka nafolo si tena to yen, fɛɛn nafaman si tena to. Waati sera, kitilon sera ka ban. Tɔnɔ te sanni, walima feereli la tugu, bari ne bena n dimi bɔ jamana nin mɔgɔw bɛɛ la. Feerekɛbaga tena se ka jagofɛn sɔrɔ tugu, hali n'a tora nii na, bari yirali min kɛra jamana nin mɔgɔw bɛɛ halakiko kama, o tena yɛlɛma. U si tena se k'u yɛrɛ kisi, u ka kojuguw kosɔn. Hali n'u ye buru fiyɛ, ka fɛɛn bɛɛ labɛn, mɔgɔ si tena taga kɛlɛ la, bari ne diminin be jamana nin mɔgɔw bɛɛ kɔrɔ. «Murujan be cɛnni kɛ dugu kɔɔ kan, fɔɲɔbana ni kɔngɔ be fagali kɛ dugu kɔnɔ. Mɔgɔ min be kongo kɔnɔ, ale bena faga ni murujan ye. Min be dugu kɔnɔ, kɔngɔ ni fɔɲɔbana bena ale faga. Mɔgɔ minw kisira, olu bena boli i ko tubaninw ka taga kuluw yɔrɔ la. U kelen kelen bɛɛ bena ŋunan u ka kojuguw kosɔn. Mɔgɔw bɛɛ bolow barika bena dɛsɛ, u bɛɛ kunbiriw bena yɔgɔyɔgɔ. U bena dusukasifani don u jaa bena tigɛ. U ɲada cogo bena yɛlɛma maloya fɛ. U bɛɛ kuunw bena li. U bena u ka warigwɛ fili dugu bɔlɔnw na, u ka sanu bena kɛ fɛɛn nɔgɔnin ye. U ka warigwɛ n'u ka sanu tena se k'u kisi Masaba ka dimi loon na. Foyi tena se k'u ka kɔngɔ ban, k'u fa. Bari sanu ni warigwɛ kɛra u ka kojugu sababu ye. U tun b'u yɛrɛ boɲa u ka masirifɛn ɲanamanw kosɔn, u y'u kɛ k'u ka joow dilan, u ka fɛnjugu nunu! O la, ne bena o kɛ fɛɛn nɔgɔnin ye u fɛ. Ne ben'a to lonanw k'u soɲa, ne ben'a to mɔgɔjuguw k'u ka nafolo bɔsi k'a nɔgɔ. Ne bena n kɔɔ di u ma, u bena ne batoyɔrɔ nafolo marayɔrɔ nɔgɔ. Soonw bena don a kɔnɔ k'a nɔgɔ. Jɔrɔkɔ dilan, bari jamana fanin be mɔgɔfagakow la, dugu fara benkannikow la. Ne ben'a kɛ siyaw bɛɛ la juguman be na, u bena u ka boonw minɛ. Ne bena fangatigiw ka yɛrɛboɲakow ban, Isirayɛlidenw ka batolikɛyɔrɔw bena nɔgɔ. U kɔnɔ bena gwan, u be hɛrɛ ɲini ka dɛsɛ. Bɔnɛ bena fara bɔnɛ kan, kibarujugu bena fara kibarujugu kan. U bena kira ɲininga yiralikow la. Sarakalasebagaw tena foyi sɔrɔ ka mɔgɔ kalan, cɛkɔrɔbaw tena ladili kɛ tugu. Masacɛ dusu bena kasi, faama jigi bena tigɛ, jamanadenw bolo bena yɛrɛyɛrɛ jatigɛ fɛ. Ne bena u sara ka kɛɲɛ n'u tagamacogo ye, ne bena u kiti ka kɛɲɛ n'u ka kiti tigɛcogo ye. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» An minɛnin kɔ ka taga, o saan wɔɔrɔnan kalo wɔɔrɔnan tile duurunan loon, ka ne siginin to n ka soo kɔnɔ, ni Zuda mara cɛkɔrɔbaw siginin be n ɲakɔrɔ, Matigi, Masaba ka sebagaya sera ne ma. Ne ye filɛli kɛ, ne ye mɔgɔ bisigi dɔ ye. K'a ta a cɛ la ka jigi, o tun be i ko tasuma. Ka bɔ a cɛ la ka yɛlɛ sanfɛ, o tun be manamana haali i ko zira jɔsinin. A y'a bolo kɛ ka ne minɛ ne kunsigi ma. Ala Nii ye ne kɔrɔta sanfɛ, ka taga ni ne ye Zeruzalɛmu yelifɛn nin kɔnɔ fɔɔ ka taga se Alabatoso kɔnɔnalu daa la min ɲasinnin be kɔgɔdugu ɲafan fɛ. Joo min ye keliya bila Ala la, o tun be o yɔrɔ la. Isirayɛli ka Ala y'a ka nɔɔrɔ yira ne la o yɔrɔ la i n'a fɔ ne tun y'a ye yelifɛn kɔnɔ cogo min na kɔkɛnɛ na. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, filɛli kɛ kɔgɔdugu ɲafan fɛ.» Ne ye filɛli kɛ, ne y'a ye ko joo nin, min be keliya bila Ala la, o tun be donda la, min be sarakabɔyɔrɔ daa kɔgɔdugu ɲafan fɛ. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, Isirayɛlidenw be kokolon minw kɛra ka ne yɔrɔ jaɲa n ka sigiyɔrɔ la, i y'o ye wa? Ayiwa, i bena kokolon wɛrɛw ye minw ka jugu ni nin ye.» O kɔ, a tagara ni ne ye luu donda la. Ne ye filɛli kɛ ka woo dɔ ye kogo la. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, kogo nin sɔgɔ.» Ne ye kogo sɔgɔ, o kɛra donda dɔ ye. A y'a fɔ ne ye ko: «Kokolon minw be kɛra yan n'u ka jugu, i ka don k'o filɛ.» O la, ne donna ka filɛli kɛ. Ne ye fɛɛn fofotaw, ni sogokolon sifaw bɛɛ jaaw ye kogow kan faan bɛɛ la, ani Isirayɛlidenw ka joow bɛɛ jaaw. Isirayɛli cɛkɔrɔba mɔgɔ bi wolonwula lɔnin tun b'u kɔrɔ. Safan dencɛ Yazanyawu lɔnin tun be u cɛma. Wusulandaga tun b'u kelen kelen bɛɛ bolo, wusulan kasadiman sisi tun be wilila. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, Isirayɛli cɛkɔrɔbaw kelen kelen bɛɛ be dogo ka min kɛ u ka josow kɔnɔ, i y'o ye wa? U b'a fɔra ko Masaba ɲaa t'u la, ko Masaba ye jamana nin bila.» A y'a fɔ ne ye tugu ko: «U be kokolonba wɛrɛ minw kɛra, i bena o ye tugu.» O kɔ, a tagara ni ne ye Masaba ka soo donda la kɔgɔdugu ɲafan fɛ. Ne ye muso dɔw ye o yɔrɔ la n'u be kasira joo dɔ kosɔn, min tɔgɔ ko Tamuzi. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, i ye nin ye wa? I bena koo wɛrɛw ye minw ka jugu n'o ye.» O kɔ, a tagara ni ne ye Masaba ka soo kɔnɔnalu kɔnɔ. Mɔgɔ mugan ni duuru ɲɔgɔn tun be soo nin donda la, bulonda ni sarakabɔyɔrɔ cɛ. O tun ye u kɔɔ sin Alabatoso nin ma k'u ɲaa sin kɔrɔn faan fɛ. U tun be birila ka tile bato kɔrɔn fɛ. A y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, i ye nin ye wa? Zuda mara mɔgɔw be kokolon minw kɛ, o ka dɔgɔ u ɲana wa? Fɔɔ u be fariyakow kɛ jamana faan bɛɛ la, ka to ka ne dusu dimi tuma bɛɛ. A filɛ, u be yiribolo lara u nuun kɔrɔ! O kama, ne dimininba le bena u sara. Ne tena makari u la, ne tena hinɛ u la. Hali n'u be kule ne tulo kɔrɔ ka dɛmɛ ɲini, ne tena mɛnni kɛ u fɛ.» O kɔ, Ala pɛrɛnna ne tulo kɔrɔ ko: «Aw minw ka kan ka dugu nin ɲaa gwan, aw ye na! Aw kelen kelen bɛɛ ka na n'a ka kɛlɛkɛminan ye a bolo.» Ayiwa, Alabatoso donda min be sanfɛ, kɔgɔdugu ɲafan fɛ, ne ye mɔgɔ wɔɔrɔ natɔ ye ka bɔ o faan fɛ, u kelen kelen bɛɛ n'a ka kɛlɛkɛminan ye u bolo. Mɔgɔ dɔ tun be u cɛma, fani ɲanaman be o kaan na, sɛbɛnnikɛminanw tun b'a gɛrɛn na. U donna ka lɔ sarakabɔyɔrɔ ziralaman gɛrɛfɛ. Isirayɛli ka Ala nɔɔrɔ min tun be * serubɛnw kunna, o wilila ka bɔ yen ka taga Alabatoso donda la. Sɛbɛnnikɛminanw tun be fani ɲanaman tigi min gɛrɛn na, Masaba y'ale wele k'a fɔ a ye ko: «Taga Zeruzalɛmu dugu yaala. Mɔgɔ minw dusu kasinin lo, n'u be kasira kokolonw bɛɛ kosɔn minw be kɛra dugu kɔnɔ, i ka taamasiɲɛ la olu teen na.» O kɔ, a y'a fɔ tɔw ye ne ɲana ko: «Aw ye tugu a kɔ ka dugu yaala ka mɔgɔw faga. Aw kana makari, aw kana hinɛ. Aw ka cɛkɔrɔbaw, ni kanbelenw ni sunguruw, ni denmisɛnw ani musow bɛɛ faga, nga taamasiɲɛ be minw teen na, aw kana maga olu si la. Aw k'a daminɛ ne ka sigiyɔrɔ la.» Cɛkɔrɔba minw tun be Alabatoso ɲafɛ, u y'a daminɛ olu ma. O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «Aw ka Alabatoso nɔgɔ ka luuw fa ni suuw ye. Aw ye taga!» O la, u tagar'a daminɛ ka dugu kɔnɔ mɔgɔw faga. K'u to fagali la, ne tun be n kelen na. Ne lara ka n ɲaa biri duguma ka kule ko: «Ee Matigi, Masaba! I b'a fɛ ka Isirayɛlidenw tɔɔ bɛɛ halaki n'i b'i ka dimi bɔra Zeruzalɛmu la ten wa?» A y'a fɔ ne ye ko: «Isirayɛli ni Zuda mara mɔgɔw ka kojugu ka bon fɔɔ ka dama tɛmɛ. Fagali be kɛ jamana faan bɛɛ la, dugu fara tilenbaliyakow la. U b'a fɔra ko Masaba ye jamana bila, ko a te foyi yera. O le kosɔn, ne tena makari u la, ne tena hinɛ u la. Ne bena u ka kɛwaliw jalaki ben u yɛrɛ kan.» Ayiwa, sɛbɛnnikɛnanw tun be fani ɲanaman tigi min gɛrɛn na, ale nan'a fɔ ko: «I ye cii min fɔ ne ye, ne y'o kɛ.» Ne ye filɛli kɛ ka fɛɛn dɔ ye * serubɛn nunu kuun sanfɛ. O fɛɛn nin tun be i ko kabakuru bulaman dɔ, a bɔnin tun be masasigilan fɛ. Masaba y'a fɔ fani ɲanaman tigi ye ko: «Wotorosen bisigi minw be serubɛnw jukɔrɔ, i ka don olu cɛma. I bolo fa takami na ka bɔ serubɛnw cɛma, ka ta'a yɛrɛkɛ dugu nin kan.» Ne y'a taatɔ ye. Serubɛnw lɔnin tun be Alabatoso kinibolo ɲafan fɛ. Fani ɲanaman tigi nin donna tuma min na, sankaba ye soo kɔnɔnalu fa. O tuma na, Masaba ka nɔɔrɔ wilila ka bɔ serubɛnw sanfɛ ka taga Alabatoso donda la. Sankaba ye soo nin fa, Masaba ka nɔɔrɔ tun be manamana luu kɔnɔ yɔrɔ bɛɛ. Serubɛnw gamanw mankan bɔra fɔɔ kɛnɛmalu kɔnɔ. O tun be i n'a fɔ Setigi Ala kumakan. Masaba y'a fɔ fani ɲanaman tigi ye tuma min na ko a ka takami cɛ serubɛnw jukɔrɔ, wotorosen bisigiw cɛma, a tagara lɔ seen kelen kɔrɔ. Serubɛn kelen y'a bolo sin tasuma faan fɛ serubɛnw cɛma. A ye takami cɛ, k'a don fani ɲanaman tigi bolo. Ale y'o minɛ ka bɔ. Mɔgɔ bolo bisigi dɔ tun be serubɛnw gamanw jukɔrɔ. Ne ye filɛli kɛ tugu, ne ye seen naani ye serubɛnw gɛrɛfɛ, seen kelen tun be u kelen kelen bɛɛ gɛrɛfɛ. U tun be manamana i n'a fɔ kabakuru sɔngɔgwɛlɛn dɔ. Seen naani nunu bɛɛ tun bɔnin be ɲɔgɔn fɛ. U kelen kelen bɛɛ tun be i ko u dondonnin be ɲɔgɔn na. N'u be tagara, u tun be se ka taga faan naani nunu bɛɛ la. U tun te yɛlɛma ka sɔrɔ ka taama daminɛ. U ɲaa tun sinnin be faan min ma, u tun be taga yen, u te yɛlɛma. Serubɛn nunu fari yɔrɔ bɛɛ tun ye ɲadenw ye, u kɔɔ n'u bolow n'u gamanw, ani u jukɔrɔ seen naani nunu bɛɛ. Ayiwa, ne y'a mɛn ko u be seen nunu wele ko fununfunun. Ɲada naani tun be serubɛn nunu kelen kelen bɛɛ fɛ. A fɔlɔ ɲada tun ye serubɛn ɲada ye, a filanan tun ye mɔgɔ ta ye, a sabanan tun ye jara ta ye, a naaninan tun ye sɛgɛn ɲada ye. O kɔ, serubɛn nunu wilila sanfɛ. Ne tun ye nimanfɛn minw ye Kebari baa daa la, olu tun lo. N'u be tagara, seenw be munumunu u kɔrɔ. N'u y'u gamanw kɔrɔta ko u be wili sanfɛ, seen nunu tun te bɔ u kɔrɔ. N'u lɔra, seen nunu fana be lɔ. N'u be wili sanfɛ, u ni seenw be wili ɲɔgɔn fɛ, bari nimanfɛn nunu sago le tun be seen nunu fana na. Masaba nɔɔrɔ wilila ka bɔ Ala ka soo donda la ka taga lɔ * serubɛn nunu sanfɛ. Serubɛnw y'u gamanw kɔrɔta ka wili ka bɔ duguma ne ɲana. U taatɔ, seen nunu tagara n'u ye. U lɔra Masaba ka soo donda la min be kɔrɔn ɲafan fɛ. Isirayɛli ka Ala nɔɔrɔ tun b'u sanfɛ. Ne tun ye nimanfɛn naani minw ye Isirayɛli ka Ala jukɔrɔ, Kebari baa daa la, olu tun lo. Ne y'a faamu ko u ye serubɛnw ye. Ɲada naani ni gaman naani tun be u kelen kelen bɛɛ fɛ, ani mɔgɔ bolo bisigi tun be u gamanw jukɔrɔ. Ne tun ye nimanfɛn minw ye Kebari baa daa la, serubɛn nunu ɲada bɔnin tun be olu fɛ. U kelen kelen bɛɛ tun be tilen ka taga u ɲafɛ le. O kɔ, Masaba ka Nii ye ne kɔrɔta ka taga ni ne ye Masaba ka soo donda la, min sinnin be kɔrɔn ɲafan fɛ. Ne ye mɔgɔ mugan ni duuru ye o donda la. Ne ye Azuri dencɛ Yazaniya ni Benayawu dencɛ Pelatiyawu ye u cɛma, olu le tun ye jama ɲamɔgɔw ye. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, mɔgɔ nunu le be kojugu latigɛra, u be ladilijugu dira dugu nin kɔnɔ. U b'a fɔra ko: ‹Soo lɔwaati ma se fɔlɔ. Dugu nin ye daga ye, anw ye sogo ye.› O la, i ka kiraya kɛ u kama, adamaden, kiraya kɛ.» O kɔ, Masaba ka Nii jigira ne kan tugu k'a fɔ ne ye ko ne k'a fɔ ko, Masaba ko: «Isirayɛlidenw, aw be kuma min fɔra, ne b'o lɔn. Ne b'aw ka miiriya lɔn. Aw ye mɔgɔ caaman faga dugu nin kɔnɔ k'a bulɔnw fa ni suuw ye. O la, ne Matigi, Masaba ko: Aw ye mɔgɔ minw faga dugu kɔnɔ, olu le ye sogo ye, dugu nin le ye daga ye. Ne bena aw gwɛn ka bɔ a kɔnɔ. Aw be siran murujan ɲa kɛ. Ne ben'a kɛ u be na aw kama n'a ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Ne bena aw gwɛn ka bɔ dugu nin kɔnɔ k'aw don lonanw bolo, ne bena aw jalaki. U bena aw faga ni murujan ye, ne bena aw jalaki Isirayɛli jamana kɔnɔ. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Dugu nin tena kɛ daga ye aw fɛ tugu, aw tena kɛ a kɔnɔ sogo ye. Ne bena aw jalaki Isirayɛli jamana kɔnɔ. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Aw ma ne ka fɔta ni ne ka kolatigɛninw kɛ, fɔɔ aw y'aw lamini siyaw ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ!» Ka ne to kirayakuma fɔli la, Benayawu dencɛ Pelatiyawu sara. Ne lara ka n ɲaa biri duguma ka kule k'a fɔ ko: «Ee, Matigi, Masaba! Isirayɛliden tɔɔ minw tora, i bena olu bɛɛ le halaki wa?» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, Zeruzalɛmukaw b'a fɔra i yɛrɛ ka mɔgɔw Isirayɛlidenw bɛɛ lajɛnnin ye ko: ‹Aw kana gwɛrɛ Masaba la, aw ye to yɔrɔjan, bari jamana nin dira anw le ma ka kɛ an niyɔrɔ ye.› O la, i k'a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: Ne y'u gwɛn ka taga yɔrɔjan, siya wɛrɛw cɛma, k'u jɛnsɛ jamana wɛrɛw la, nga u tagara jamana minw na, ne be n'u ye o yɔrɔw la waati dɔɔni kɔnɔ. O la, i k'a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: Ne bena aw lajɛn ka bɔ siya wɛrɛw cɛma, aw jɛnsɛna ka taga jamana minw na, ne bena aw lajɛn ka bɔ o jamana nunu na ka Isirayɛli jamana di aw ma tugu. N'u kɔsegira jamana nin kɔnɔ tuma min na, aw bena u ka josɔnko n'u ka murutiko bɛɛ ban. «Tulogwɛlɛya min b'aw la, ne bena o ban ka nikura don aw la, ka hakiliɲuman d'aw ma janko aw ka ne ka kolatigɛninw ni ne ka fɔtaw bato ka ɲa. Aw bena kɛ ne ka mɔgɔw ye, ne bena kɛ aw ka Ala ye. Nga mɔgɔ minw be nɔrɔ u ka joow, n'u ka josɔnko la, ne bena olu ka kɛwaliw doni la u yɛrɛ kan. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» O kɔ, * serubɛn nunu y'u gamanw kɔrɔta, seen nunu tun be u kɔrɔ. Isirayɛli ka Ala ka nɔɔrɔ tun be u kunna. Masaba ka nɔɔrɔ nin wilila ka bɔ dugu kɔnɔ ka taga lɔ dugu kɔrɔn ɲafan fɛ kulu kan. Ala Nii ye ne kɔrɔta ka taga ni ne ye Babilɔni, Isirayɛlidenw fɛ olu minw tun tagara jɔnya la. Ne ye koo nunu ye Ala Nii barika la. Fɛɛn min tun yirala ne la, o wilila sanfɛ ka ne to yen. Masaba ye koo minw bɛɛ yira ne la, ne y'o bɛɛ fɔ Isirayɛlidenw ye. Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i siginin be mɔgɔmurutininw cɛma. Ɲaa b'u fɛ, nga u te yeli kɛ. Tulo b'u fɛ, nga u te mɛnni kɛ, bari u murutinin lo. E kɔni, adamaden, i ka minanw labɛn u ɲana tilefɛ, i ko mɔgɔ min be minɛna ka taga jamana wɛrɛ la. I be yɔrɔ min na, i ka bɔ yen ka taga yɔrɔ wɛrɛ la u ɲana. N'a sɔrɔ u ben'a faamu ko u ye soo murutinin le ye. Tilefɛ, bɔ n'i ka minanw ye u ɲana, i n'a fɔ mɔgɔ min be minɛna ka taga jamana wɛrɛ la. Wulafɛ, i yɛrɛ ka bɔ u ɲana i n'a fɔ mɔgɔ min be tagara jamana wɛrɛ la. I ka dugu laminikogo sɔgɔ u ɲana k'i ka minanw bɔ o woo fɛ. I ka minan nunu la i gaman kan u ɲana ka bɔ n'u ye dibi la. I k'i ɲaa datugu janko i kana i taayɔrɔ ye, bari ne b'i kɛra taamasiɲɛ ye Isirayɛlidenw fɛ.» Ayiwa, min fɔra ne ye, ne y'o kɛ. Ne ye n ka minanw ta ka bɔ n'u ye tilefɛ, o min be i ko mɔgɔ ta, min be minɛna ka taga jamana wɛrɛ la. Wulafɛ, ne ye kogo sɔgɔ ka bɔ ni n ka minanw ye dibi la k'u la n gaman kan u ɲana ka taga. O dugusagwɛ sɔgɔma, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, Isirayɛlidenw murutinin nunu ma i ɲininga ko i be mun le kɛra wa? I k'u jaabi ko ne Matigi, Masaba ko: Kirayakuma nin be Zeruzalɛmu kuntigi ani Isirayɛlidenw bɛɛ ma, minw be o yɔrɔ la. I k'a fɔ u ye ko i kɛra taamasiɲɛ ye u fɛ, ko i ye min kɛ, o ɲɔgɔn bena kɛ u la. Ko u juguw bena u minɛ ka taga n'u ye jamana wɛrɛ la. U ka kuntigi ben'a ka minanw ta k'u bila a gaman kan dibi la ka bɔ. U bena kogo sɔgɔ, a bena bɔ o woo fɛ. A ben'a ɲaa tugu janko a kana se k'a taayɔrɔ ye. Ne bena n ka jaan la a ɲa, k'a minɛ. Ne bena taga n'a ye Babilɔni jamana na, nga a tena o jamana nin ye, a bena sa yen. Minw b'a lamini, a kɔlɔsibagaw n'a ka kɛlɛdenw, ne bena olu bɛɛ jɛnsɛn diɲɛ faan bɛɛ la, ani ka tugu u kɔ ni murujan ye. Ne bena u jɛnsɛ siya wɛrɛw cɛma, k'u yɛrɛkɛ jamana wɛrɛw kɔnɔ, o tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. O n'a ta bɛɛ, ne bena dɔw mara k'u kisi murujan ni kɔngɔ ani fɔɲɔbana ma janko u be taga siya minw cɛma, u k'u ka kokolonw bɛɛ lakali o yɔrɔw la. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» O kɔ, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i yɛrɛyɛrɛtɔ k'i ka dumuni kɛ, i ka minni kɛ ni hakiliɲagami ni siranya ye. A fɔ jamana kɔnɔ mɔgɔw ye ko Zeruzalɛmuka minw be Isirayɛli mara la, ne Matigi, Masaba be min fɔ olu koo la, o filɛ nin ye: Ko u hakili ɲagaminin bena dumuni kɛ, u jigi tigɛnin bena jii min, bari jamana kɔnɔ nafolo bɛɛ bena cɛn a kɔnɔ mɔgɔw ka fariyakow kosɔn. Mɔgɔ be dugu minw kɔnɔ, olu bena kɛ tomo ye, jamana bena kɛ yɔrɔlakolon ye. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, mun y'a to aw be talen nin la Isirayɛli jamana koo la? Ko: ‹Loon caaman be tɛmɛ, yelifɛnw do te dafara.› I k'a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: Ne bena talen nin ban, u ten'a la Isirayɛli jamana kɔnɔ tugu. Nga a fɔ u ye ko: ‹Loon be sera, yelifɛnw bɛɛ dafalon be sera.› Yelifɛnkolon, walima filɛlikɛkuma tena sɔrɔ Isirayɛlidenw cɛma tugu. Ne Masaba be fɛɛn o fɛɛn fɔ, o bɛɛ bena kɛ, o tena mɛn ka sɔrɔ ka kɛ. Ayiwa, Isirayɛliden murutininw, ne be fɛɛn o fɛɛn fɔ, ne bena o kɛ aw ka tile la. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, Isirayɛlidenw b'a fɔra ko: ‹Kira be fɛɛn min ye, o tena kɛ yanni sini cɛ. A be kirayakuma minw fɔ, olu ye waatijan koo ye.› O la, i k'a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: Ne ye koo minw fɔ, o si tena bila ka suma tugu. Ne be min fɔ, o bena kɛ. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, Isirayɛli kira minw be kiraya kɛ ka kɛɲɛ n'u yɛrɛ ka miiriya ye, i ka kiraya kɛ olu kama, k'a fɔ u ye ko: ‹Aw ye Masaba ka kuma mɛn! Matigi, Masaba ko: Kira hakilitan minw be tugu u yɛrɛ ka miiriyaw kɔ k'a sɔrɔ foyi ma yira u la, bɔnɛ ye olu ta ye! Isirayɛlidenw, kongowulu be tomo kan cogo min na, aw ka kiraw be ten le. U ma taga dugu laminikogo cɛnyɔrɔw dilan, u ma dɔ lɔ ka Isirayɛlidenw tanga kɛlɛ kama, min bena kɛ Masaba ka loon na. U ka yelifɛnw ye fɛnkolonw ye, u ka kirayakuma ye galon ye. U b'a fɔ ko: Masaba kumana, k'a sɔrɔ Masaba ma u ci. O bɛɛ n'a ta, u be miiri ko u be min fɔ, k'o bena kɛ. Aw ye fɛɛn minw ye, o ye fɛnkolonw ye, tiɲɛ tɛ. Aw ye kirayakuma minw fɔ, o te galon ye wa? Aw minw b'a fɔ ko: Masaba kumana, k'a sɔrɔ ne ma foyi fɔ. O la, ne Matigi, Masaba ko: Aw ye galon tigɛ, ka yelifɛnkolonw koo fɔ minkɛ, ne be na aw kama. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Kira minw be yelifɛnkolonw ye ka galonkiraya kɛ, ne bena wili olu kama. U tena sɔrɔ ne ka mɔgɔw ka ɲɔgɔnyew la, u tɔgɔ tena sɛbɛn Isirayɛlidenw ka buruju sɛbɛ kɔnɔ, u tena don Isirayɛli jamana kɔnɔ tugu. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Matigi, Masaba le ye.› «U be ne ka mɔgɔw nigɛ, ko: ‹Hɛrɛ o hɛrɛ› k'a sɔrɔ hɛrɛ te yen. Ne ka mɔgɔw be kogo lɔ, k'a mɔn. O kosɔn, minw ye kogo mɔn, i k'a fɔ olu ye ko kogo nin bena ben. Sanjiba bena na, ne ben'a kɛ sanbɛrɛ be ben, sanfɔɲɔjugu bena ci. Ni kogo nin benna tuma min na, mɔgɔw bena aw ɲininga ko: ‹Aw ye min kɛ ka kogo nin mɔn, o be min?› O la, ne Matigi, Masaba ko: Ne dusu gwannin ben'a kɛ sanfɔɲɔjugu be wili. Ne diminin ben'a to sanjiba be ben ni sanbɛrɛ ye ka cɛnni kɛ. Aw ye kogo min mɔn, ne bena o ci k'a ben duguma, a juu bena bɔ kɛnɛma. Kogo nin bena ben, a bentɔ, aw bena halaki. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Ne bena n ka dimi bɛɛ bɔ kogo n'a mɔnbagaw la. Ne ben'a fɔ aw ye ko: ‹Kogo te yen tugu. A mɔnbagaw fana te yen tugu, Isirayɛli kira nunu, minw tun be kiraya kɛ Zeruzalɛmu koo la ka hɛrɛko fɔ a koo la k'a sɔrɔ hɛrɛ tun te yen.› Ne Matigi, Masaba y'o fɔ. «Adamaden, Isirayɛli muso minw be kiraya kɛ k'u yɛrɛ ka miiriya fɔ, i k'i ɲaa sin olu ma ka kiraya kɛ u kama k'a fɔ ko ne Matigi, Masaba ko: ‹Musow, aw minw be bololasɛbɛw dilan ka musɔrɔ siri mɔgɔw kuun na, mɔgɔkɔrɔba fara denmisɛnw kan, janko k'u sɔrɔ aw ka fanga kɔrɔ, bɔnɛ ye aw ta ye. Aw b'a miiri ko aw bena ne ka mɔgɔw kɛ ten k'aw yɛrɛ nii kisi kɛ? Aw ye ne tɔgɔ cɛn ne ka mɔgɔw cɛma bolo ɲaa damani suman ni buru kunkurun damani kosɔn. Mɔgɔ minw man kan ka faga, aw be olu faga, minw ka kan ka sa, aw be olu to yen, ka ne ka mɔgɔw nigɛ, minw be galon lamɛn.› O la, ne Matigi, Masaba ko: Ne te sɔn aw bololasɛbɛw ma, aw be mɔgɔw ɲaa siri ni minw ye. Ne bena u tigɛ ka bɔ aw bolow la. Aw ye mɔgɔ minw minɛ jaan na i n'a fɔ kɔnɔninw, ne bena olu labila. Ne bena aw ka musɔrɔw faran ka ne ka mɔgɔw kisi ka bɔ aw bolo. U tena kɛ aw ka fanga kɔrɔ tugu. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Aw ye mɔgɔtilenninw fari faga n'aw ka galonw ye k'a sɔrɔ ne ma kojugu latigɛ u kama, aw ye mɔgɔjuguw jaa gwɛlɛya janko u kana u ka sirajuguw bila k'u nii kisi minkɛ, o la, aw tena yelifɛnkolon si ye tugu, aw tena lagwɛli kɛ tugu. Ne bena n ka mɔgɔw kisi ka bɔ aw bolo. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Isirayɛli cɛkɔrɔba dɔw nana ne fɛ ka sigi ne ɲakɔrɔ. O tuma na, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, joko be mɔgɔ nunu dusu la kosɔbɛ, u b'u yɛrɛ to joko b'u nigɛ k'u don kojugu la. Ne bena sɔn u be ne ɲininga wa? O la, a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: Ni joko be Isirayɛliden min dusu la, k'a nigɛ k'a don kojugu la, n'o tigi tagara kira ɲininga, ne Masaba yɛrɛ le ben'a jaabi. Ne bena o kɛ ka kɛɲɛ n'a ka joo caaman nunu ye. A kɛra ten, Isirayɛlidenw, minw bɛɛ faranna ne la u ka joow kosɔn, ne b'a fɛ k'a kɛ u be kɔsegi ne ma. O kosɔn, i k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko ne Matigi, Masaba ko: ‹Aw ye kɔsegi ka na! Aw k'aw ka joow to yen k'aw ka kokolonw bɛɛ dabila!› «Ni Isirayɛliden dɔ, walima lonan dɔ, min siginin be Isirayɛli jamana kɔnɔ, n'a banna ne la, ka joko don a dusu la, o k'a nigɛ k'a don kojugu la, n'o tigi tagara kira ɲininga janko ka ne sago lɔn, ne Masaba yɛrɛ ben'a jaabi. Ne bena n ɲaa sin o tigi ma k'a kɛlɛ, ne ben'a kɛ lasɔmifɛn ye, k'a tɔgɔ kɛ talen ye. Ne ben'a niin bɔ ne ka mɔgɔw cɛma. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. «Ni kira min y'a yɛrɛ nigɛ ka kirayakuma fɔ a kunfɛ, ne yɛrɛ le y'a nigɛ. Ne bena wili o tigi kama k'a halaki ka bɔ ne ka jama Isirayɛli cɛma. U bɛɛ bena lɔ n'u ka filiko kunko ye, kira n'a ta, kira ɲiningabaga n'a ta. A kɛra ten, Isirayɛlidenw tena faran ne la tugu. U tena u yɛrɛ nɔgɔ u ka murutiliw fɛ tugu. U bena kɛ ne ka mɔgɔw ye, ne bena kɛ u ka Ala ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, ni jamana dɔ ye tilenbaliyako dɔ kɛ ka ne hakɛ ta, ni ne ye n bolo kɔrɔta o kama k'a ka dumuni ban ka kɔngɔ bila jamana nin kɔnɔ k'a kɔnɔ mɔgɔw ni begɛnw faga, ni Nuhun ni Danɛli ani Zɔbu tun be jamana nin kɔnɔ, olu mɔgɔ saba nunu ka tilenninya tun bena u yɛrɛ dama le kisi. Ne Matigi, Masaba lo ko ten. «Ni ne ye warajuguw bila ka jamana nin yaala, n'u ye mɔgɔw bɛɛ faga, ka jamana nin kɛ yɔrɔlakolon ye fɔɔ mɔgɔ si te tɛmɛ yen wara nunu ɲasiran kosɔn, ni mɔgɔ saba nunu tun be sɔrɔ jamana nin kɔnɔ, olu dama le tun bena kisi. Ne Matigi, Masaba le ko ten ne tɔgɔ kosɔn. U tun tena se k'u yɛrɛ dencɛw, walima denmusow kisi, jamana nin be kɛ lakolon ye. «Walima ni ne ye murujan bila jamana kama, ni ne y'a fɔ ko u ka jamanadenw ni begɛnw faga ni murujan ye, ni mɔgɔ saba nunu tun b'o jamana nin kɔnɔ, ne tɔgɔ kosɔn, u tun tena se k'u yɛrɛ dencɛw, walima u denmusow kisi. Olu dɔrɔn tun bena kisi. Ne Matigi, Masaba ko ten. «Walima ni ne ye fɔɲɔbana bila jamana nin kɔnɔ, ni ne dimininba wilila u kama ka fagali kɛ, ka mɔgɔw ni begɛnw faga, hali ni Nuhun ni Danɛli ani Zɔbu tun be jamana nin kɔnɔ, ne tɔgɔ kosɔn, olu dɔrɔn tun bena kisi, u ka tilenninya barika la, u tun tena se k'u dencɛw, walima u denmusow kisi.» Ayiwa, ne Matigi, Masaba be min fɔ, o filɛ nin ye: «Hali ni ne ye tɔɔrɔko naani nunu lase Zeruzalɛmu ma: murujan, ni kɔngɔ, ni warajuguw, ani fɔɲɔbana, k'a kɔnɔ mɔgɔw ni begɛnw faga, o bɛɛ n'a ta, Zeruzalɛmukaw dɔw bena to yen. Olu bena na aw sɛgɛrɛ. Ni aw y'u cogo, n'u ka kɛwaliw ye tuma min na, ne ye tɔɔrɔ minw lase Zeruzalɛmu ma, aw dusu bena suma o la. Ɔnhɔn, n'aw y'u cogo n'u ka kɛwaliw ye, aw dusu bena suma bari aw ben'a lɔn ko ne ma foyi kɛ dugu nin kɔnɔ gwansan. Ne Matigi, Masaba lo ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, * ɛrɛzɛnlɔgɔ ka fisa ni tuu kɔnɔ lɔgɔ bɛɛ ye wa? Mɔgɔ be se k'a kɛ a makoɲafɛn ye wa? Yala u b'a kɛ ka minandulonfɛn dilan wa? Ayi, u b'a don tasuma na k'a jɛni. Ni tasuma y'a dakun fila jɛni, n'a cɛmancɛ be manana, a be se ka fɛɛn ɲa tugu wa? K'a dafanin to, nafa tun t'a la, sankofɛrɛ n'a jɛnina. Mɔgɔ be se ka mun kɛ n'a ye tugu? «O le kosɔn, ne Matigi, Masaba ko: U be ɛrɛzɛnlɔgɔ ta k'a don tasuma na ka tuu kɔnɔ yiriw to yen cogo min na, ne bena Zeruzalɛmukaw minɛ o cogo la. Ne bena n ɲaa sin u ma. Hali n'u bɔra tasuma kɔnɔ, tasuma bena tila k'u jɛni k'u halaki. Ni ne ye n ɲaa sin u ma k'u kɛlɛ tuma min na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Ne bena u ka jamana kɛ yɔrɔlakolon ye, bari u ma tilen ne ma. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, Zeruzalɛmu ka kokolonw yir'a la k'a fɔ ko ne Matigi, Masaba b'a fɔ a ye ko: ‹I bɔyɔrɔ n'i woloyɔrɔ ye Kanaan jamana ye. I faa tun ye amoriw ye, i baa tun ye iti ye. I wolola loon min na, u ma i barajuru tigɛ, u ma i ko k'i saniya, u ma i mɔn ni kɔgɔ ye, walima ka fani meleke i la. Mɔgɔ si ma makari i la ka janto i la. U tun y'i fili kongo kɔnɔ i wololon na, bari u tun y'i mangoya. Ne tɛmɛtɔ i gɛrɛfɛ, ne y'i firinfirintɔ ye joli la. K'i lanin to joli la, ne y'a fɔ i ye ko: I ka balo! I ka balo! Ne ye n janto i la, i ye barika sɔrɔ. I boɲana ka kɔgɔ ka kɛ sunguru cɛɲuman ye kosɔbɛ. I siin fara, i sera furu ma yɛrɛ, nga i fari lakolon tun lo. Ayiwa, waati wɛrɛ, ne tɛmɛna i gɛrɛfɛ, ne y'a ye ko i sera furu ma. Ne ye n ka fani biri i kan k'i farilakolon datugu. Ne ye n daa d'i ma ka bɛn n'i ye. O la, i kɛra ne ta ye.› Ne Matigi, Masaba le ko ten. ‹Ne y'i ko, ka joli bɔ i fari la, k'i mɔn ni tulu ye. Ne y'i fɛɛrɛ bɔ ni fani kaan sɔgɔnin ye, ka sanbara gololaman don i seen na. Ne ye jese ɲanaman cɛsirilan d'i ma, ni birifani sɔngɔgwɛlɛn. Ne ye masirifɛnw d'i ma: ne ye bololanigɛw don i bolo la, ka kɔnɔ don i kaan na. Ne ye nigɛ don i nuun na, ka tulolanigɛw don i tulo la, ka masafugulan ɲanaman biri i kuun na. I masirila ni sanu ni warigwɛ ye, i ka faniw tun ye fani ɲanaman ye, ni fani sɔngɔgwɛlɛnw, ani fani kaan sɔgɔninw. I balofɛn tun ye mugu ɲanaman, ni lii, ani tulu ye. I tun cɛ ka ɲi kosɔbɛ, i kɛra masamuso ye. I tɔgɔ bɔra siya wɛrɛw cɛma i ka cɛɲa kosɔn, bari ne tun ye masirifɛn minw d'i ma, o y'a kɛ i dafanin tun be, i tun cɛ ka ɲi kosɔbɛ.› Ne Matigi, Masaba le ko ten. « ‹Nga e y'i jigi la i ka cɛɲa kan. I ye kakalaya kɛ i tɔgɔba kosɔn. Mɔgɔ o mɔgɔ tɛmɛna, i y'o kanu k'i yɛrɛ d'a ma. I y'i ka fani dɔw ta ka sɔnnikɛyɔrɔw masiri n'o ye, k'i yɛrɛ bila kakalaya la yen. O ɲɔgɔn tun ma deli ka kɛ ka kɔrɔ, a ɲɔgɔn tena kɛ tugu. Ne ye masirifɛn ɲanaman minw d'i ma, i y'o sanu n'o warigwɛ ta ka joo cɛmanw dilan n'o ye, ka biri u kɔrɔ k'u sɔn. E y'i ka fani kaan sɔgɔninw ta k'u don joo nunu na, i y'u sɔn ni ne ka tulu ni ne ka wusulan ye. Ne ye dumuni min d'i ma: mugu ɲanaman, ni tulu, ani lii, i y'u ta k'u bila joo nunu kɔrɔ i n'a fɔ wusulan kasadiman. A kɛra ten dɛ! Ne Matigi, Masaba le ko ten. I ye dencɛ ni denmuso minw wolo ne ye, i ye olu kɛ ka joo nunu sɔn, olu ka kɛ u ka balo ye. I ka kakalaya tun ma i wasa wa? I ye ne deenw faga ka joow sɔn n'u ye. K'i to i ka kokolonw n'i ka kakalaya la, i hakili ma to i ka denmisɛnya waati la, i fari lakolon tun lo tuma min na, n'i tun be firinfirinna joli la.› «Ayiwa, ne Matigi, Masaba ko: ‹Bɔnɛ y'i ta ye, i ka kɛwalijuguw kosɔn. Bɔnɛ y'i ta ye! I ye yɔrɔ labɛn kakalaya kama, ka batolikɛyɔrɔw lɔ dugu forobayɔrɔw bɛɛ la. I ye batolikɛyɔrɔw lɔ dugu kɔnɔ siraw bɛɛ kunbɛnyɔrɔw la k'i ka cɛɲa nagasi, mɔgɔ o mɔgɔ tɛmɛna, i ye kakalaya kɛ n'o tigi ye. I ye kakalaya kɛ n'i sigiɲɔgɔn Ezipiti jamana kanbelen barikamanw ye siɲɛ caaman ka ne dusu gwan. O kosɔn, ne wilila i kama k'i ka dumuniko gwɛlɛya k'i don i jugu filisiw bolo. Olu yɛrɛ kabakoyara i ka kakalaya kosɔn. I ye kakalaya kɛ ni Asirikaw ye fana, bari i tun ma wasa. Hali o kɔfɛ, i ma wasa. I ye kakalaya kɛ siɲɛ caaman Babilɔni jamana kɔnɔ, o min ye jagokɛlaw ka jamana ye. O si ma i wasa. I y'i yɛrɛ di dɛ! Ne Matigi, Masaba le ko ten. I tun be kakalaya kɛ ni jagwɛlɛya ye i n'a fɔ kakalamuso! I ye kakalayakɛyɔrɔ labɛn dugu kɔnɔ siraw bɛɛ kunbɛnyɔrɔw la, ka batolikɛyɔrɔw lɔ forobayɔrɔw bɛɛ la tuma min na, i tun ma kɛ i n'a fɔ kakalamuso bari i mako tun te wari la. I ye ɲamɔgɔmuso ye, lonanw koo tun ka d'i ye ka tɛmɛ i furucɛ kan. Kakalamusow bɛɛ be sara sɔrɔ, nga ele tun be boɲafɛnw d'i kanubagaw bɛɛ ma. I tun be wari d'u ma janko u ka bɔ faan bɛɛ la ka na kakalaya kɛ n'i ye. O la, e ni kakalamuso tɔw te kelen ye, bari mɔgɔ si t'i ɲinina. Ele le be cɛɛw sara, cɛɛw t'i sara, o le y'a to e ni tɔw te kelen ye.› » O la, Zeruzalɛmu kakalamuso, i tulo malɔ Masaba ka kuma na! Matigi, Masaba ko: «I y'i yɛrɛ walaka. I fari lakolon yera i ka kakalaya kosɔn n'i kanubagaw ye, an'i ka joow bɛɛ, fɛnjugu nunu. E y'i deenw faga k'i ka joow sɔn n'u ye. O la, ne bena i kanubagaw bɛɛ lajɛn, e y'i diyanakow kɛ ni minw ye, minw koo ka d'i ye an'i ye minw kɔniya. Ne bena u bɛɛ lajɛn i kama ka bɔ faan bɛɛ la, k'i walaka u ɲana, u bɛɛ bena i fari lakolon ye. Ne bena i kiti k'i ɲaa gwan i ko u be kakalamuso, ni muso mɔgɔfagala ɲaa gwan cogo min na. Ne ka dimi ni ne ka keliya kosɔn, ne bena i ka sara kɛ saya ye. O kɔ, ne bena i don i kanubaga nunu bolo, olu bena i ka kakalayakɛyɔrɔw ci k'i ka batolikɛyɔrɔw cɛn. U bena i ka faniw bɔ k'i ka masirifɛn ɲanamanw cɛ k'i fari lakolon to. U bena jamaba bila ka taga i nɔɔ fɛ k'i bon ni kabakuruw ye k'i fari tigɛtigɛ n'u ka murujanjanw ye. U bena i ka soow jɛni k'i ɲaa gwan muso caaman ɲana. Ne bena i ka kakalaya kɛko ban, i tena i kanubagaw sara tugu. O tuma na, ne dusu bena suma i kɔrɔ, keliya tena ne minɛ tugu, ne ka dimi bena nɔgɔya i koo la. Ne dusu tena dimi tugu. Ne ye min kɛ i ye i ka denmisɛnya waati la, i ma i hakili to o la, nga i ye ne dusu gwan n'i ka kɛwaliw ye minkɛ, o la, ne bena i ka kɛwaliw kunko la i kan. Yala i ma kakalaya fara i ka kokolon tɔw bɛɛ kan wa? Ne Matigi, Masaba le ko ten. «Mɔgɔ minw bɛɛ be talen la, u bena talen nin la i koo la ko: ‹Denmuso n'a baa jogo ka kan.› Muso min ɲugura a cɛɛ n'a deenw na, i y'o denmuso ye yɛrɛ yɛrɛ. I balimamuso minw ɲugura u cɛɛw n'u deenw na, i ye olu ka balimamuso ye sɔbɛ sɔbɛ la. Aw baa tun ye iti ye, aw faa tun ye amoriw ye. I kɔrɔmuso ye Samari n'a dafɛduguw ye, kɔgɔdugu ɲafan fɛ, i dɔgɔmuso ye Sodɔmu n'a dafɛduguw ye, worodugu ɲafan fɛ. I ye olu ka siraw taama, k'u ka kokolonw ɲɔgɔn kɛ, i ma dan o ma. I juguyara ka tɛmɛ olu kan i ka kɛwaliw bɛɛ la. Ne Matigi, Masaba le ko: Ne tɔgɔ kosɔn, i balimamuso Sodɔmu n'a dafɛduguw ma e n'i dafɛduguw ka kɛtaw ɲɔgɔn kɛ. I balimamuso Sodɔmu ka filiyɔrɔ filɛ nin ye: A n'a dafɛduguw tun b'u yɛrɛ boɲa, u wasanin tun lo, u mako tun te mɔgɔ wɛrɛ la. U ma dɛsɛbagatɔw ni fantanw dɛmɛ. U fanin tun be u yɛrɛ la, u ye kojuguw kɛ ne ɲakɔrɔ. O le kosɔn, ne y'u bɛɛ halaki i n'a fɔ i y'a ye cogo min na. I ye kojugu minw kɛ, Samari ma o ɲɔgɔn tilancɛ kɛ. I ye koo kɛ minw ka jugu n'u ta ye. N'u be e n'i balimamuso nunu suma ɲɔgɔn fɛ, mɔgɔ b'a fɔ k'olu yɛrɛ tilennin lo i ka kɛwaliw bɛɛ kosɔn. I ka maloya k'i kuun surun, bari i ye sababu d'i balimamusow ma. E ye kojugu kɛ ka tɛmɛ u kan fɔɔ mɔgɔ yɛrɛ b'a fɔ k'u tilennin be. O le kosɔn, i ka maloya k'i kuun surun, bari n'u y'aw suma ɲɔgɔn fɛ, mɔgɔ yɛrɛ b'a fɔ ko i balimamusow tilennin lo. «Sodɔmu n'a dafɛduguw, ani Samari n'a dafɛduguw, ani e min be u cɛma, ne bena aw ta ɲa tugu, janko i ka maloya k'i kuun surun i ka kɛwaliw bɛɛ kosɔn, i ye minw bɛɛ kɛ k'u dusu suma. I balimamusow Sodɔmu ni Samari, ani u dafɛduguw bena segi u cogokɔrɔ la, ani e n'i dafɛduguw fana. E tun b'i balimamuso Sodɔmu dɔgɔya i ka yɛrɛboɲa waati la sann'i ka juguya ka bɔ kɛnɛ kan. Sisan, edɔmuw ka duguw n'u dafɛduguw, ani filisiw ka duguw be e le mafiɲɛya, olu minw b'i mangoyara faan bɛɛ la. I bena lɔ n'i ka kakalaya, n'i ka kokolonw kunko ye. Ne Masaba le ko ten. «Ɔnhɔn, ne Matigi, Masaba ko: I y'i ka kalili mafiɲɛya k'an ka bɛɛn cɛn minkɛ, i ka kan ni min ye, ne bena o kɛ i la. Nga ne ye layidu min ta i ye i denmisɛn tuma na, ne hakili bena to o la, ne bena bɛn n'i ye, o min tena cɛn abada. N'i y'i balimamusow, i kɔrɔmusow n'i dɔgɔmusow ye tuma min na, o tuma na, i hakili bena jigi i ka kɛwaliw la, ka maloya. Ne bena u d'i ma ka kɛ i n'a fɔ i denmusow, nga n tena o kɛ n ka layidu kosɔn, ne ye min ta i ye. Ne bena bɛn n'i ye, i ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. O tuma na, i hakili bena jigi i taamacogokɔrɔ la ka maloya, ni ne ye i ka kɛwaliw bɛɛ yafa tuma min na, i tena se ka foyi fɔ tugu maloya kosɔn. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, kuma kɔnɔman fɔ ka talen la Isirayɛlidenw ye. A fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: Sɛgɛn belebeleba ɲɛgɛɲɛgɛnin dɔ tagara fɔɔ Liban kuluw yɔrɔ la ka sɛdiriyiriba dɔ kuncɛ bolo kari. A gaman ka jan, a sii ka ca. Bolo min be tɔw bɛɛ sanfɛ, a y'o le kari ka taga n'a ye jagokɛ jamana dɔ la k'a bila o duguba kɔnɔ. «O kɔ, a ye Isirayɛli kisɛ dɔ ta k'o dan dugukoloɲuman na. A y'a dan bada la, jii ka ca yɔrɔ min na. A nugura ka kɛ yirisun ye duguma, a ma jaɲa sanfɛ. A bolow tagara sɛgɛn nin faan fɛ, a liliw tor'a jukɔrɔ. A kɛra ten, a kɛra yirisun ye ka bolow ni furaburu bɔ. «Nga sɛgɛnba wɛrɛ tun be yen. A gamansi tun ka jan, a sii tun ka ca. Yirisun nin y'a liliw woyo ka sin a ma jiko kama, k'a bolow bɔ k'o sin a ma, ka bɔ a tutuyɔrɔ la. A tun tutura dugukoloɲuman na bada la, jii ka ca yɔrɔ min na, janko a ka bolow bɔ ka kɛ yiriɲuman ye ka deen kɛ. «Ayiwa, a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: Yirisun nin bena yiriwa wa? Yala sɛgɛn fɔlɔ ten'a bɔn, k'a deenw tigɛ k'a to u bɛɛ ka ja wa? U bɛɛ bena ja. A furaburukura bɛɛ bena ja. U mako tena kɛ barikatigiw la, walima mɔgɔ caaman na k'a sama k'a bɔn. Hali ni yirisun nin tun tutura, a tena yiriwa. Ni fɔɲɔ ser'a ma ka bɔ kɔrɔn fɛ, a bena ja pewu. Tiɲɛ na, a bena ja a tutuyɔrɔ yɛrɛ la.» Masaba kumana ne fɛ ko: «A fɔ soo murutinin nin ye ko: ‹Yala aw ma talen nin kɔrɔ lɔn wa?› «A fɔ ko Babilɔni masacɛ tagara Zeruzalɛmu, k'a masacɛ n'a ka kuntigiw minɛ ka taga n'u ye Babilɔni. A ye masa ka somɔgɔ kelen minɛ. U bɛnna, a y'a wajibiya ka kali. A tagara ni jamana nin mɔgɔ barikamanw ye fana janko jamana nin fanga ka dɔgɔya, a kana se ka wili tugu, bɛɛn nin fana ka kan ka bato ni kantigiya ye. Nga masacɛ dɔ nin nana muruti a ma ka mɔgɔw ci ka taga Ezipiti janko Ezipitikaw ka soow ni kɛlɛden caaman ci a ma. Mɔgɔ min be nin ɲɔgɔn kɛ, yala o tigi ka koo be se ka ɲa wa? A be se ka kisi wa? A ye bɛɛn cɛn, a bena bɔyɔrɔ sɔrɔ cogo di? «Ne Matigi, Masaba ko: Ne tɔgɔ kosɔn, masacɛ min y'a kɛ masa ye, a bena sa o tigi ka jamana le kɔnɔ. A ye kali min kɛ a ye, a ma o jati, a y'u ka bɛɛn cɛn. A bena sa Babilɔni. N'a juguw ye yɛlɛyɛlɛnanw lɔ dugu kama ka kɛlɛkɛwow sogi janko ka mɔgɔ caaman faga tuma min na, Ezipiti masacɛ n'a ka kɛlɛden caaman n'a ka jamaba tena se k'a dɛmɛ kɛlɛ la. A ye bɛɛn cɛn minkɛ, a y'a yira ko a ye kali nin mafiɲɛya. A tun y'a daa di minkɛ, k'a sɔrɔ a ye koo nunu bɛɛ kɛ, o le kosɔn a tena kisi. «Ne Matigi, Masaba ko: A ye kali min kɛ ne ye, a ma o jati. A y'an ka bɛɛn cɛn. O la, ne tɔgɔ kosɔn, a ye min fɔ a kalituma na, ne bena o kunko la a kan. Ne bena n ka jɔɔ la a ɲa, a bena minɛ ne ka jaan kɔnɔ. Ne bena na n'a ye Babilɔni k'a kiti o yɔrɔ la. Bari, a ma tilen ne ma. K'u to boli la, a ka kɛlɛdenw bɛɛ bena faga ni murujan ye. Mɔgɔ minw ma se ka faga kɛlɛ la, olu bena jɛnsɛn faan bɛɛ la. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne Masaba le kumana.» Matigi, Masaba ko: «Ne yɛrɛ bena sɛdiriyiriba dɔ bolo kari a kuncɛ la k'a tutu. Ne ben'o bolo nɛrɛnin dɔ kari ka bɔ a sanfɛ bolow la ka ta'a tutu kulujan dɔ kan. Ne ben'a tutu Isirayɛli kulujan dɔ kan. A bena nugu ka bolow bɔ, ka deen kɛ, ka kɛ sɛdiriyiriba ɲuman ye. Kɔnɔ sifaw bɛɛ bena u ɲagaw la a bolow la. U bena to a suma kɔrɔ. Kongo kɔnɔ yiriw bɛɛ ben'a lɔn ko ne Masaba le be yiriba ben ka yirifitini wili. Ne le be yirikɛnɛ ja ka yirijalan kɛ yirikɛnɛ ye. Ne Masaba le kumana, ne bena o kɛ.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Mun na aw be talen nin la Isirayɛli jamana koo la, ko: ‹Faaw ye * ɛrɛzɛngeren dumu, u deenw ɲiiw kumuna?› Ne Matigi, Masaba ko: Ne tɔgɔ kosɔn, aw tena talen nin la Isirayɛli jamana kɔnɔ tugu. Nii bɛɛ ye ne ta ye, faa far'a deen kan, u fila bɛɛ ye ne ta ye. Ni mɔgɔ min ye kojugu kɛ, o tigi le bena sa. An ka miiri mɔgɔtilennin koo la, a be tilenninyakow kɛ. A te kuluw kan saraka dumu, a te dɛmɛ ɲini Isirayɛlidenw ka joow fɛ. A t'a tɔɲɔgɔn ka muso ɲini, a te jɛn ni muso ye min b'a ka landa la. A te mɔgɔ si tɔɲɔ, a ye fɛɛn min minɛ ka sɔrɔ ka juru don, a b'o kɔsegi o tigi ma. A te soɲali kɛ, a be dumuni di kɔngɔtɔw ma, ka fani di dɛsɛbagatɔ ma. A te juru don tɔnɔ kama, a te tɔnɔjugu minɛ. A te tilenbaliyako kɛ, a be kiti tigɛ ni tilenninya ye. A be ne ka koo latigɛninw kɛ, ka ne ka fɔtaw bato ni kantigiya ye. O tigi ye mɔgɔtilennin ye. Siga t'a la, a bena to nii na. Ne Matigi, Masaba le ko ten. «Nga n'o tigi deen kɛra mɔgɔjugu ye, n'a be mɔgɔ faga an'o ɲɔgɔnna, k'a sɔrɔ a faa ma o ɲɔgɔn si kɛ. A be kuluw kan saraka dumu. A b'a tɔɲɔgɔn ka muso ɲini, a be dɛsɛbagatɔw ni fantanw tɔɲɔ. A be soɲali kɛ. A ye fɛɛn min minɛ ka sɔrɔ ka juru don, a t'o kɔsegi o tigi ma, a be dɛmɛ ɲini joow fɛ. A be kojuguw kɛ, a be juru don tɔnɔ kama, ka tɔnɔjugu minɛ. Yala o tigi bena to nii na wa? Ayi! A ye kojugu nunu bɛɛ kɛ minkɛ, o kosɔn, a bena faga, siga t'a la. A ka saya hakɛ bena kɛ a yɛrɛ kun. «Nga ni deen b'o tigi fɛ, n'o deen nin y'a ye ko a facɛ be kojugu nunu bɛɛ kɛra, o bɛɛ n'a ta, deen nin ma sɔn k'o ɲɔgɔn kɛ, a te saraka dumu kuluw kunna, a te dɛmɛ ɲini Isirayɛlidenw ka joow fɛ, a t'a tɔɲɔgɔn ka muso ɲini, a te mɔgɔ si tɔɲɔ, a te fɛɛn dɔ minɛ ka sɔrɔ ka juru don, a te soɲali kɛ, a be dumuni di kɔngɔtɔw ma, ka fani di dɛsɛbagatɔ ma. A te tilenbaliyako si kɛ, a te juru don tɔnɔ kama, walima ka tɔnɔjugu minɛ. A be ne ka fɔtaw bato ka ne ka koo latigɛninw kɛ. O deen nin tena sa a faa ka kojugu kosɔn. A bena to nii na, siga t'a la. A faa le bena sa a yɛrɛ ka kojugu kosɔn bari a benn'a tɔɲɔgɔn kan k'a balima soɲa, ka kobɛnbali kɛ a ka mɔgɔw cɛma. «Aw b'a fɔra ko: ‹Mun na faa ka jalaki man kan ka ben a deen kan?› Deen nin ye tilenninyakow kɛ, ka ne ka kolatigɛninw bɛɛ kɛ ka ɲa minkɛ, o la, a bena to nii na, siga t'a la. Mɔgɔ min ye kojugu kɛ, o tigi le bena sa. Faa ka jalaki tena ben a deen kan, deen ta fana tena ben a faa kan. Mɔgɔtilennin ka tilenninya ben'a yɛrɛ le nafa, mɔgɔjugu ka juguya bena la a yɛrɛ kun. «Ni mɔgɔjugu yɛlɛmana k'a ka kojugu bɛɛ dabila, ka ne ka fɔtaw bato, ka tilenninyakow kɛ, siga t'a la, a bena to nii na, a tena sa. A ka kojuguw si tena jati tugu. A be kotilennin minw kɛra, a bena to nii na o le kosɔn. Aw be miiri ko mɔgɔjugu ka saya ka di ne ye wa? Ne Matigi, Masaba b'a fɔ ko n'a yɛlɛmana k'a ka sirajuguw bila ka to nii na, o le ka di ne ye. Nga ni mɔgɔtilennin y'a ka tilenninyasira bila ka koo tilenbali kɛ, ka mɔgɔjugu ka kojuguw bɛɛ ɲɔgɔn kɛ, aw be miiri ko a bena to nii na wa? A ye kotilennin minw kɛ, ne hakili tena to o si la. A bena sa a ka tilenbaliya n'a ka kojuguw kosɔn. Nga aw b'a fɔ ko: ‹Masaba ka koo tilennin tɛ.› Isirayɛlidenw, aw ye mɛnni kɛ ne fɛ. Ne ka koo tilennin tɛ wa? Aw ta le tilennin tɛ. Ni mɔgɔtilennin yɛlɛmana k'a ka tilenninyasira bila ka koo tilenbali kɛ, a bena sa o kosɔn. A ye kojugu min kɛ, a bena sa o le kosɔn. Ni mɔgɔjugu yɛlɛmana k'a ka kojugu dabila, ka tilenninyakow kɛ, a ben'a nii kisi. A ye hakili sɔrɔ k'a ka kojuguw bɛɛ dabila minkɛ, siga t'a la, a bena to nii na, a tena sa. O bɛɛ n'a ta, Isirayɛlidenw b'a fɔ ko ne Masaba ka koo le tilennin tɛ. Isirayɛlidenw, ne ka koo tilennin tɛ wa? Aw ta le tilennin tɛ. O le kosɔn, Isirayɛlidenw, ne bena aw kelen kelen bɛɛ kiti ka kɛɲɛ n'aw ka kɛwaliw ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Aw ye yɛlɛma k'aw ka kojuguw dabila! O la, aw ka kojugu tena kɛ sababu ye aw ma tugu. Aw ye kojuguw bɛɛ dabila, k'aw dusu yɛlɛma, ani ka hakilikura sɔrɔ. Isirayɛlidenw, mun kama aw b'a fɛ ka sa? Ne Matigi, Masaba ko: Tiɲɛ na, mɔgɔ si ka saya man di ne ye fewu! Aw ka kojugukɛ dabila ka to nii na!» E kɔni, i ka dusukasidɔnkili la Isirayɛli ɲamɔgɔw koo la ko: «Aw baa tun ye jaramuso ye, a ɲɔgɔn tun te warabaw cɛma. A y'a deenw balo waraba kanbelenw cɛma. A y'a deen dɔ balo, o kɛra jara barikaman ye. A ye sogominɛ dege, a ye mɔgɔw dumu. Siyaw y'a koo mɛn, u y'a minɛ jaan kɔnɔ. U ye nigɛ don a nuun na ka taga n'a ye Ezipiti jamana na. Jaramuso ye kɔnɔni kɛ ka dɛsɛ. A y'a ye ko a jigi tun be min kan, k'o tununa. A y'a deen dɔ wɛrɛ ta k'o balo ka kɛ waraba barikaman ye. Ale tun be yaala jaraw cɛma bari a kɛra jara barikaman ye. A ye sogominɛ dege, a ye mɔgɔw dumu. A y'u ka masasow cɛn k'u ka duguw halaki. Jamana n'a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ jaa tigɛra a kasikan kosɔn. A lamini siyaw wilil'a kama ka bɔ faan bɛɛ la. U y'u ka jaanw la a ɲa, a minɛna u kɔnɔ. U ye nigɛ don a nuun na k'a bila sansaraba kɔnɔ, ka taga n'a ye Babilɔni masacɛ fɛ. U y'a bila kaso la, janko a mankan kana mɛn Isirayɛli kuluw kan tugu. «Aw baa tun be i ko * ɛrɛzɛnsun min tutura jida la. Deen caaman ni bolo caaman tun b'a la jii caya kosɔn. Barika tun b'a bolow la, u kɛra masaberew ye. A jaɲana ka tɛmɛ yiri tɔw kan. A ye tun man gwɛlɛ a bolow jaɲa n'u caya kosɔn. Nga a bɔnna yen ni dimiba ye ka fili duguma. Fɔɲɔ bɔra kɔrɔn fɛ k'a deenw ja, u benna, a bolo barikamanw jara, tasuma y'u jɛni. Sisan, a tutura kongokolon kɔnɔ, dugukolo janin na, jii te yɔrɔ min na. Tasuma bɔr'a juu la k'a bolow n'a deenw jɛni. Bolo barikaman si t'a la tugu min be se ka kɛ masabere ye.» Nin ye dɔnkili ye, min ka kan ka la i n'a fɔ dusukasidɔnkili. Isirayɛlidenw minɛnin kɔ ka taga jamana wɛrɛ la, o saan wolonwulanan kalo duurunan tile tannan loon, Isirayɛli cɛkɔrɔba dɔw nana sigi ne ɲafɛ ko u be Masaba ɲininga. O tuma na, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, kuma Isirayɛli cɛkɔrɔbaw fɛ k'a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: ‹Yala aw nana ne ɲininga le wa? Ne tɔgɔ kosɔn, ne tena sɔn aw ka ne ɲininga.› Adamaden, i tena u kiti wa? I k'i yɛrɛ labɛn k'u kiti. U bɛmaw ka kokolonw yira u la. «A fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: Ne ye Isirayɛli woloma loon min na, ne ye n daa di sɔbɛ la Yakuba kɔmɔgɔw ma, ka n yɛrɛ yira u la Ezipiti jamana na. Ne ye layidu ta u ye ko ne bena kɛ Masaba ye, u ka Ala. Ne y'a fɔ o loon na ko tiɲɛ na, ne bena u bɔ Ezipiti ka taga n'u ye jamana dɔ la, ne tun ye min woloma u ye, jamana diman, nɔnɔ ni lii ka ca kosɔbɛ min kɔnɔ. Jamanaw bɛɛ la ɲuman lo. Ne y'a fɔ u ye ko batofɛnkolon minw b'u ka miiriya sama, ko u kelen kelen bɛɛ k'olu fili, k'u kana u yɛrɛ nɔgɔ ni Ezipitikaw ka joow ye. Ko ne ye Masaba ye, u ka Ala. O bɛɛ n'a ta, u murutira ne ma, u ma sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ. U ma sɔn ka batofɛnkolon nunu fili, u ma sɔn ka Ezipitikaw ka joow to yen. O la, ne ko ne bena n dimi bɔ u la, ka n ka fariya yira u la Ezipiti jamana kɔnɔ. Nga ne ma o kɛ n tɔgɔ cɛnko kama siya wɛrɛw cɛma, u siginin be minw cɛma. Ne tun ye n yɛrɛ yira u la siya nunu ɲana tuma min na ne tun ye layidu ta u ye ko ne bena u bɔ Ezipiti jamana na. «Ne y'u bɔ Ezipiti ka taga n'u ye kongokolon kɔnɔ. Ne ye ne ka kolatigɛninw yira u la, ani ka n ka fɔtaw fɔ u ye, minw batoli be na ni hɛrɛ ye. Ne ye n ka lafiɲɛlon latigɛ fana ka kɛ taamasiɲɛ ye ne ni u cɛ janko u k'a lɔn ko ne Masaba le b'u saniya. Nga Isirayɛlidenw murutira ne ma kongokolon kɔnɔ. U ma ne ka kolatigɛninw kɛ. Mɔgɔ be hɛrɛ sɔrɔ ne ka fɔta minw batoli fɛ, u ma sɔn olu ma, u ye ne ka lafiɲɛlon cɛn. O le kosɔn, ne tun ko ne bena n dimi bɔ u la kongokolon kɔnɔ k'u halaki. Nga ne ma o kɛ janko ne y'u bɔ Ezipiti siya minw ɲana, olu kana na ne tɔgɔ cɛn. Ne y'a fɔ u ye tiɲɛ na kongokolon kɔnɔ ko ne tun ye jamana diman min d'u ma, nɔnɔ ni lii ka ca kosɔbɛ o min na, ni jamanaw bɛɛ la ɲuman lo, ko ne tena taga n'u ye o yɔrɔ la tugu. Bari u banna ne ka fɔtaw la, u ma ne ka kolatigɛninw kɛ, u ye ne ka lafiɲɛlon cɛn. U ka joow koo tun be u dusu la kosɔbɛ. O bɛɛ n'a ta, ne makarila u la, ne tun t'a fɛ k'u halaki. Ne ma sɔn k'u bɛɛ halaki kongokolon kɔnɔ. «Ne y'a fɔ u deenw ye kongokolon kɔnɔ ko: ‹Aw kana aw bɛmaw ka kolatigɛninw n'u ka fɔtaw bato, aw kana aw yɛrɛ nɔgɔ u ka joow la. Ne ye Masaba ye, aw ka Ala. Aw ka ne ka kolatigɛninw kɛ ka ne ka fɔtaw bato ka ɲa. Aw ka ne ka lafiɲɛlonw bato janko o ka kɛ taamasiɲɛ ye aw ni ne cɛ. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye, aw ka Ala.› «Nga olu fana murutira ne ma. U ma taama ka kɛɲɛ ni ne ka kolatigɛninw ye. U ma banba ka ne ka fɔtaw bato, mɔgɔ be se ka hɛrɛ sɔrɔ minw batoli barika la. U ye ne ka lafiɲɛlonw fana cɛn. O la, ne tun ko ne bena n dimi bɔ u la, n bena n ka fariya yira u la kongokolon kɔnɔ. Nga ne ma sɔn k'o kɛ, ne y'o to yen janko ne tɔgɔ kana cɛn siyaw fɛ, ne tun y'u bɔ Ezipiti o minw ɲana. Ne y'a fɔ u ye tiɲɛ na kongokolon kɔnɔ ko ne bena u jɛnsɛn siya wɛrɛw cɛma k'u yɛrɛkɛ jamana wɛrɛw la, bari u ma ne ka fɔtaw kɛ, u banna ne ka kolatigɛninw la ka ne ka lafiɲɛlonw cɛn. U bɛmaw ka joow y'u sama. Kolatigɛnin minw ma ɲi, ani mɔgɔw te se ka hɛrɛ sɔrɔ fɔta minw barika la, ne yɛrɛ ye olu d'u ma. Ne y'a to u ka nɔgɔ u ka sarakaw kosɔn, u kelen kelen bɛɛ tun y'u deen fɔlɔw kɛ ka sɔnni kɛ. Ne y'a to o ka kɛ janko u dusu be kasi, ani u k'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. O la, adamaden, kuma Isirayɛlidenw fɛ k'a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: ‹Aw faaw ye ne tɔgɔ cɛn bari u ma tilen ne ma.› «Ne tun ye n daa di ko ne bena jamana min d'u ma, ne y'a kɛ u donna yen. Kabini u sera yen, u ye tintinjanw ni yiribabaw ye yɔrɔ o yɔrɔ, u y'u ka sarakaw bɔ yen k'u ka boɲafɛnw di ka ne dusu gwan, k'u ka wusulan kasadiman jɛni, k'u ka jii bɔn. Ne y'a fɔ u ye ko: ‹Aw be taga sɔnnikɛyɔrɔ minw na, olu ye mun ye?› Halibi o yɔrɔ nunu be wele ko Yɔrɔ kɔrɔtaninw. «O kama, i k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko ne Matigi, Masaba ko: ‹Aw t'aw yɛrɛ nɔgɔra i n'a fɔ aw bɛmaw y'a kɛ cogo min na wa? Aw te kakalaya kɛra k'u ka joow sɔn wa, fɛnjugu nunu? Fɔɔ ka na se bii ma, n'aw b'aw deenw fili tasuma kɔnɔ ka sɔnni kɛ, k'aw yɛrɛ nɔgɔ n'o ye. Isirayɛlidenw, ne ka kan ka sɔn aw be ne ɲininga wa? Ne Matigi, Masaba, ne b'a fɔ aw ye ne tɔgɔ kosɔn ko ne tena sɔn aw ka ne ɲininga.› «Aw ko aw b'a fɛ ka kɛ i n'a fɔ siya tɔw, i n'a fɔ jamana wɛrɛ mɔgɔw, ka yiriw ni kabakuruw sɔn. O tena kɛ dɛ! Ne Matigi, Masaba ko: Ne tɔgɔ kosɔn, ne dimininba bena aw mara n ka sebagaya la. Ne dimininba bena aw bɔ siya wɛrɛw cɛma jamanaw kɔnɔ aw jɛnsɛnna yɔrɔ minw na, k'aw lajɛn ɲɔgɔn kan ne ka sebagaya barikaman kosɔn. Ne bena taga n'aw ye yɔrɔlakolon dɔ la, mɔgɔ te min na. O yɔrɔ la, ne bena aw kiti ɲada ni ɲada. Ne bena aw kiti i ko ne y'a kɛ aw bɛmaw la Ezipiti kongokolon kɔnɔ cogo min na. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Aw bena to ne ka mara kɔnɔ i ko sagaw. Ne bena aw wajibiya ka ne ka bɛɛn bato. Mɔgɔ minw murutinin lo ne ma n'u ma sɔn ne ta ma, ne bena olu bɔ aw cɛma. Ne bena u bɔ u ka sigijamana na, nga u tena se ka don Isirayɛli jamana kɔnɔ tugu. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. «Aw kɔni, Isirayɛlidenw, ne Matigi, Masaba b'a fɔ aw ye ko: Aw ye taga aw ka joow sɔn, aw kelen kelen bɛɛ! Nga o kɔ, wajibi lo aw bena mɛnni kɛ ne fɛ, aw tena ne tɔgɔ senuman cɛn aw ka boɲafɛnw n'aw ka joow barika la tugu. Bari ne Matigi, Masaba ko: Isirayɛli jama bɛɛ, minw siginin be jamana kɔnɔ, olu bɛɛ bena ne bato ne ka kulu senuman kan, Isirayɛli ka kulujan kan. Ne bena sɔn u ma o yɔrɔ la. Ne ben'a fɔ ko aw k'aw ka boɲafɛnw di ne ma, ani aw ka sɛnɛfɛnw bɛɛ fɔlɔw, ani aw ka fɛɛn senumanw bɛɛ. Aw jɛnsɛnnin be siya minw cɛma jamana minw na, ni ne y'aw bɔ olu cɛma k'aw lajɛn tuma min na, ne bena sɔn aw ma i n'a fɔ wusulan kasadiman. Ne ben'a yira siya wɛrɛw la aw barika la ko ne ye senuman ye. Ne tun ye layidu ta ko ne bena jamana min di aw bɛmaw ma, o min ye Isirayɛli jamana ye, ni ne y'a kɛ aw donna o kɔnɔ tuma min na, o tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. K'aw to o yɔrɔ la, aw hakili bena jigi aw taamacogo la, ani aw ye koo minw bɛɛ kɛ k'aw yɛrɛ nɔgɔ. Aw bena ɲugu aw yɛrɛ la aw ka kojugu kosɔn. Isirayɛlidenw, ne tena aw minɛ ka kɛɲɛ n'aw ka jogojuguw n'aw ka kɛwalijuguw ye, ne bena koɲuman kɛ aw ye ne yɛrɛ tɔgɔ kosɔn. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i ɲaa sin worodugu ɲafan fɛ, ka kirayakuma fɔ worodugu ɲafan fɛ tuu kama. A fɔ a ye ko a ka ne Masaba ka kuma lamɛn. Ko ne Matigi, Masaba ko ne bena tasuma don a la, o yɔrɔ yiriw bɛɛ bena jɛni, u kɛnɛmanw fara janinw kan. Foyi tena se ka tasumaba nin faga. Fɛɛn o fɛɛn be yen k'a ta worodugu ɲafan fɛ ka ta'a bila kɔgɔdugu ɲafan fɛ, a bena o bɛɛ jɛni. Bɛɛ ben'a ye ko ne Masaba ye tasuma nin mana, a tena faga.» Ne ko: «Ee, Matigi, Masaba, u be ne koo fɔra ko ne ye talen labaga dɔrɔn le ye.» O kɔ, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i ɲaa sin Zeruzalɛmu faan fɛ ka kuma sɔnnikɛyɔrɔw kama. Kiraya kɛ Isirayɛli jamana kama k'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko ne Masaba ko ne be nana u kama. Ne bena n ka murujan bɔ a foroko la k'u bɛɛ faga, mɔgɔtilennin fara mɔgɔjuguw kan. Ne b'a fɛ k'u bɛɛ faga. O la, ne be n ka murujan bɔ a foroko la u bɛɛ kama k'a ta worodugu ɲafan fɛ fɔɔ ka ta'a bila kɔgɔdugu ɲafan fɛ. O tuma na, mɔgɔw bɛɛ ben'a lɔn ko ne Masaba ye n ka murujan bɔ a foroko la. A tena kɔsegi a foroko la tugu. «E kɔni, adamaden, i ka ŋunan! I ka ŋunan u ɲana k'i kɔɔ kuru dusukasi kosɔn. N'u y'i ɲininga ko i be ŋunanna mun kosɔn, i k'u jaabi ko kibarujugu bena se, o kosɔn, mɔgɔw bɛɛ jaa bena tigɛ, u barika bena ban, u fari bena faga, u kunbiri bena kɛ jii ye. Ɔnhɔn, a be nana! A bena kɛ tiɲɛ na. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, kiraya kɛ k'a fɔ ko ne Masaba ko: Murujan, murujan, a daa diyara, a jɔsira. A daa diyara fagali kama, a jɔsira janko a ka manamana. An ka ɲanagwɛ kɛ ne dencɛ ka masabere kosɔn wa? Murujan be bere nin ɲɔgɔn bɛɛ mafiɲɛya. Murujan dir'a jɔsibaga ma janko mɔgɔ k'a minɛ a bolo. A daa diyara, a jɔsira janko a ka don mɔgɔfagala bolo. Adamaden, kule dusukasi bolo, bari murujan nin ɲasinnin be ne ka mɔgɔw ma, a ɲasinnin be Isirayɛlidenw kuntigiw bɛɛ ma. U bena faga ɲɔgɔn fɛ. O la, e k'i kuun minɛ jigitigɛ bolo. Kɔrɔbɔliba bena na. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Ayiwa adamaden, kiraya kɛ, i tigɛ ci ɲɔgɔn na. Murujan bena tigɛli kɛ siɲɛ fila, siɲɛ saba yɛrɛ. Murujan be yen fagali kama, a bena fagali caaman kɛ faan bɛɛ la. Ne ye mɔgɔfagamurujan bila u ka dondaw bɛɛ la janko u jaa ka tigɛ ani k'u caaman ben. Aa! A dilannin be ka manamana, a labɛnnin lo fagali kama. Murujan dadiman, fagali kɛ kinibolo faan fɛ, fagali kɛ numanbolo faan fɛ, fagali kɛ faan bɛɛ la! Ne fana bena n tigɛ ci ɲɔgɔn na ka n dimi bɔ. Ne Masaba le kumana.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, sira fila bɔ Babilɔni masacɛ ka murujantigiw ye, u fila bɛɛ ka bɔ jamana kelen na. I ka taamasiɲɛ bila u faranyɔrɔ la ka sin duguba nin ma. Sira kelen ka taga ni Babilɔni kɛlɛdenw ye amoniw ka duguba Araba kɔnɔ, kelen ka taga n'u ye Zeruzalɛmu kɔnɔ, Zuda mara dugu barikaman. Bari Babilɔni masacɛ lɔnin be sirafaran na, sira nunu kunbɛnyɔrɔ la, ka lagwɛli kɛ. A be biɲɛw yuguyugu, k'a ka joow ɲininga, k'a ka sogow biɲɛ kɔlɔsi. Biɲɛ yuguyuguta min be Zeruzalɛmu yira, o don a kinibolo la. A ka kan ka taga Zeruzalɛmu ka kogocifɛnw bila, ka sira di ko u ka fagali kɛ, ka kɛlɛ kulekan wili, ka kogocifɛnw bila dugu dondaw la, ka bɔgɔ tonton k'a kɛ yɛlɛyɔrɔ ye, ka kɛlɛkɛyɔrɔw lɔ, ka dingɛw sogi. Zeruzalɛmukaw bena miiri k'o lagwɛli nin te foyi ye bari u tun kalila ɲɔgɔn ye ko u be kɛ ɲɔgɔn ɲiiw ye. Nga a bena u hakili jigi u ka tilenbaliyakow le la k'u minɛ. «O kosɔn, ne Matigi, Masaba b'a fɔ u ye ko: ‹Aw ye ne hakili jigi aw ka tilenbaliyakow la, tuma min na aw ka murutikow bɔra kɛnɛ kan, Aw ka kojuguw yera aw ka kɛwaliw bɛɛ la. O kosɔn, aw juguw bena aw minɛ. E kɔni, Isirayɛli ka kuntigijugu, e min te siran Ala ɲa, i ka kojugu ser'a daan na, i ka loon sera. Ne Matigi, Masaba ko aw ka fani melekenin foni ka bɔ a kuun na, aw ye masafugulan bɔ a kuun na. Yɛlɛmani bena don: Mɔgɔ min majiginin lo, o bena boɲa sɔrɔ, min ye boɲa sɔrɔ, o bena majigi. Tomo o tomo! Ne bena Zeruzalɛmu cɛn k'a kɛ tomo ye! Kitiko be min bolo, ne ben'a di min ma, koo nin tena kɛ sanni ale ka na.› «Adamaden, kirayakuma fɔ ko ne Matigi, Masaba b'a fɔra amoniw n'u ka nɛnili koo la ko: Murujan, murujan bɔra fagali kama, a jɔsira janko ka mɔgɔw halaki, janko a ka manamana! Hali ni yelifɛnkolonw ni kirayakuma galonlamanw be yen aw koo la, mɔgɔjugu minw ka kan ni fagali ye, u kaan bena tigɛ ni murujan ye. I ka kojugu ser'a daan na, i ka loon sera. «Murujan kɔsegi a foroko la. I danna yɔrɔ min na, i wolola jamana min na, ne bena i kiti o yɔrɔ la. Ne bena n dimi bɔ i la, k'i fiyɛ ni n ka dimi tasuma ye. Ne bena i don cɛfariw bolo minw ye cɛnnikɛbaga belebelew ye. I bena jɛni tasuma kɔnɔ, i joli bena bɔn jamana kɔnɔ, mɔgɔ si hakili tena to i la tugu, bari ne Masaba kumana.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, yala i tena mɔgɔfagadugu nin kiti wa? A ka kokolonw bɛɛ yir'a la, k'a fɔ ko ne Matigi, Masaba ko: Dugu min kɔnɔ mɔgɔw be mɔgɔw faga dugu kɔnɔ k'a kɛ a yɛrɛ halaki sababu ye, dugu min be joow dilan k'a yɛrɛ nɔgɔ, o ye e le ye. I ye mɔgɔ minw faga, i jalakira o kosɔn. I ye joo minw dilan, olu le y'i nɔgɔ. I y'a to i sii dɔgɔyara, i sera i sii daan ma. O la, ne b'i kɛ mafiɲɛyafɛn ye siya wɛrɛw cɛma, k'i kɛ lɔgɔbɔfɛn ye jamanaw bɛɛ fɛ. I dafɛjamanaw, ani yɔrɔjan taw bɛɛ bena yɛlɛ i ma, ele duguba tɔgɔ cɛnnin nin, koɲagaminin caaman b'i kɔnɔ! «Isirayɛli kuntigiw b'u ka sebagaya yira i kɔnɔ ka mɔgɔw faga. Mɔgɔw b'u faaw n'u baaw dɔgɔya yen, ani ka ben lonanw kan, ka falatɔw ni firiyamusow tɔɲɔ. I be ne ka sigiyɔrɔw mafiɲɛya ka ne ka lafiɲɛlonw cɛn. Galontigɛlaw b'i kɔnɔ, minw b'a kɛ mɔgɔw be ɲɔgɔn faga. I kɔnɔ mɔgɔw be josɔndumuni kɛ kuluw kan, ka kakalaya kɛ. Dɔw be jɛn n'u faaw ka musow ye. Dɔw be jɛn ni musow ye fanga la u ka landa tuma na. Ka jɛn n'a sigiɲɔgɔn muso ye, dɔw b'o kokuntan kɛ, dɔ wɛrɛw be jɛn n'a deen ka muso ye, o ye koo ɲagaminin ye. Dɔ wɛrɛ be la n'a balimamuso ye fanga la, ale ni min ye faa kelen ye. I kɔnɔ mɔgɔw be sɔn ka daa sanfɛn minɛ ka fagali kɛ. U be juru don ka tɔnɔjugu ɲini, u b'u sigiɲɔgɔn tɔɲɔ ka tɔnɔjugu sɔrɔ. U ɲinɛna ne kɔ. Ne Matigi, Masaba le ko ten. «Ayiwa, i ye tɔnɔjugu min sɔrɔ, ani ka mɔgɔw faga dugu nin kɔnɔ, ne bena n bolo ci ɲɔgɔn na o kosɔn. Ni ne nana i kama loon min na, i jaa tena tigɛ wa? I barika tena dɛsɛ wa? Ne Masaba kumana, ne ye min fɔ, ne bena o kɛ! «Ne bena i kɔnɔ mɔgɔw jɛnsɛ siya wɛrɛw cɛma k'u yɛrɛkɛ jamana wɛrɛw la, ne bena konɔgɔninw ban i kɔnɔ. I bena i yɛrɛ mafiɲɛya siya wɛrɛw ɲana. Nga i ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, Isirayɛlidenw kɛra ne ɲana i n'a fɔ nigɛbo. U bɛɛ ye zira ye, ni nigɛfin, ani nigɛ sifa wɛrɛw ye. U kɛra warigwɛbo ye faan kɔnɔ. O le kosɔn, ne Matigi, Masaba ko: Aw bɛɛ kɛra i ko nigɛbo minkɛ, o la, ne bena aw ton Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ. Mɔgɔ be warigwɛ ni zira ni nigɛfin, ni nigɛ sifa wɛrɛw kɛ daga kɔnɔ ka faan fiyɛ k'u yelen cogo min na, ne dimininba bena aw ton dugu kɔnɔ k'aw yelen o cogo kelen la. Ne bena aw ton ne diminin bena tasuma fiyɛ aw kɔrɔ. Aw bena yelen dugu kɔnɔ. Warigwɛ be yelen daga kɔnɔ cogo min na, aw bena yelen dugu kɔnɔ o cogo kelen na. Aw ben'a lɔn ko ne Masaba ye n dimi bɔ aw la.» Masaba kumana ne fɛ tugu ko: «Adamaden, a fɔ Zeruzalɛmu ye ko: I ye yɔrɔ nɔgɔnin ye, sanji tena ben o min kan dimi bɔlon na. A ɲamɔgɔw be i n'a fɔ jara kɔngɔtɔ, min be sogo minɛna. U bɛnna ka mɔgɔw faga, ka mɔgɔw ka wari n'u bololafɛnw soɲa, ka firiyamusow caya dugu kɔnɔ. A sarakalasebagaw te ne ka sariya bato, u be ne ka sigiyɔrɔw nɔgɔ. U te fɛɛn senumanw faranfasi ka bɔ tɔw la. U te fɛɛn saniyanin ni fɛɛn nɔgɔninw faranfasi ka yira mɔgɔw la. U te ne ka lafiɲɛlonw bato, ne ka kan ni boɲa min ye, ne t'o sɔrɔ mɔgɔ si fɛ. Dugu faamaw be i n'a fɔ wara min be sogo minɛna, u be mɔgɔw faga tɔnɔjugu kama. A kiraw be yelifɛnkolonw ye ka galon tigɛ k'o koo nunu kɛbagaw sutara. U b'a fɔ ko: ‹Masaba y'a fɔ.› K'a sɔrɔ ne ma kuma. Jamana kɔnɔ mɔgɔw be ben mɔgɔw kan ka soɲali kɛ, u be fantanw ni dɛsɛbagatɔw tɔɲɔ ka lonanw sɛgɛn, u t'u minɛ ni hɔrɔnya ye. Ne ye mɔgɔ ɲini u cɛma min tun be sɔn ka kogo lalaga, walima ka lɔ kogo cɛnyɔrɔw la ka jamana tanga, janko ne kan'a halaki, nga ne ma mɔgɔ si sɔrɔ. O la, ne Matigi, Masaba ko: ‹Ne bena n dimi bɔ u la kosɔbɛ, ne dusu gwannin bena u halaki. Ne bena u sara u ka kɛwaliw kosɔn.› » Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, muso fila tun be yen, u fila bɛɛ ye baa kelen ye. U ye kakalaya kɛ Ezipiti kabini u sunguruman. U siin benna cɛɛw bolo o yɔrɔ la. K'u to sunguruya la, u y'u disi mɔmɔ o yɔrɔ la. Kɔrɔmuso tɔgɔ ko Oola, a dɔgɔmuso tɔgɔ ko Ooliba. U tun ye ne taw ye, u ye dencɛw ni denmusow wolo. Oola ye Samari ye, Ooliba ye Zeruzalɛmu ye. Oola tun ye ne ta ye, nga a ye kakalaya kɛ. A kanubagaw, Asirikaw nigɛ y'a minɛ. Fani bulaman b'u kaan na, lasigidenw n'u kuntigiw tun lo. U bɛɛ tun ye kanbelenɲumanw ye, n'u be yaala soow kan. A ye kakalaya kɛ ni Asiri mɔgɔbabaw bɛɛ ye. Mɔgɔ o mɔgɔ nigɛ y'a minɛ, a y'a yɛrɛ nɔgɔ ni olu n'u ka joow bɛɛ ye. A y'a daminɛ ka kakalaya min kɛ Ezipiti a sunguruman, a ma o dabila. Olu le y'a ka sunguruya sɔrɔ, ani k'a disi mɔmɔ, u ye kakalaya kɛ n'a ye kosɔbɛ. O le kosɔn, ne ye Samari don a kanubagaw, Asiri jamana bolo, olu minw nigɛ tun b'a la. Olu y'a lakolonya, u y'a dencɛw n'a denmusow minɛ k'ale faga ni murujan ye. A ka ɲagwan kɛra talen ye musow cɛma. «A dɔgɔmuso Ooliba y'o bɛɛ ye, nga a ka nigɛjugu n'a ka kakalaya juguyara n'a kɔrɔmuso ta ye. Asirikaw nigɛ y'ale fana minɛ: u ka lasigidenw n'u ka kuntigiw, u ka kɛlɛden minw masirinin be n'u be yaala soow kan, u bɛɛ kanbelenɲumanw. Ne y'a ye ko ale fana y'a yɛrɛ nɔgɔ, u fila bɛɛ ye sira kelen taama. Nga a ye dɔ fara a ka kakalaya kan. A ye Babilɔni cɛɛw jaaw ye kogo la, minw dilanna ni fɛnwulen ye, Cɛsirilanw tun b'u cɛɛ la, fani melekenin tun b'u kuun na. U bɔnin tun be Babilɔnikaw fɛ ka bɔ Babilɔni jamana na. A y'u ye dɔrɔn, u nigɛ y'a minɛ. A ye cidenw bila ka taga u fɛ Babilɔni jamana na. Babilɔnikaw nan'a fɛ ka jɛn n'a ye k'a nɔgɔ kakalaya fɛ. U y'a nɔgɔ ka ban tuma min na, a ɲugura u la, ka ban u la. A y'a ka kakalaya kɛ kɛnɛ kan k'a fari lakolon yira tuma min na, ne fana ɲugur'a la ka ban a la i n'a fɔ ne tun ɲugur'a kɔrɔmuso la cogo min na. O bɛɛ n'a ta, a ka kakalaya juguyara ka taga ɲa. A hakili tor'a ka sunguruman waati la, a ye kakalaya kɛ Ezipiti tuma min na. O yɔrɔ kakalaw nigɛ y'a minɛ, minw tun be i n'a fɔ falicɛw, walima socɛw. «Ayiwa, Ezipitikaw y'i sunguruman siin mɔmɔ cogo min na, i y'a daminɛ k'o kakalaya ɲɔgɔn kɛ tugu. O la, ne Matigi, Masaba ko: Ooliba, i ɲugura i kanubaga minw na, ne ben'a kɛ olu be wili i kama, ka na i kama ka bɔ faan bɛɛ la: Babilɔni dugu ni Babilɔni jamana mɔgɔw bɛɛ, pekɔdicɛw ni sowacɛw ni kowacɛw, ani Asirikaw bɛɛ. U bɛɛ tun ye kanbelenɲumanw ye, ni lasigidenw, ani kuntigiw, ni kɛlɛkuntigiw, ani mɔgɔbabaw. U bɛɛ be yaala soow kan. U bena bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ ka na i kama ni kɛlɛkɛwotorow ni bolifɛn dɔ wɛrɛw ye, ani jamaba. U b'u yɛrɛ labɛn ni nigɛkunbɛnnanw ni nigɛfugulanw ye ka na i kama k'i lamini. Ne bena i ka koo gwɛya u ye, u bena i kiti ka kɛɲɛ n'u ka sariyaw ye. Ne ka dimi bena sin i ma keliya bolo, u bena i minɛ ni dimiba ye. U bena i nuun tigɛ, n'i tulow. Mɔgɔ minw tora, olu bena faga ni murujan ye. U bena i dencɛw n'i denmusow minɛ. Mɔgɔ minw mana to i kɔnɔ, olu bena halaki tasuma bolo. U bena i walaka k'i ka masirifɛnɲumanw bɔsi i la. O la, ne bena i ka nigɛjugu, n'i ka kakalaya ban, i y'a daminɛ ka min kɛ k'i to Ezipiti. O koo nunu tena diya i ye tugu, i hakili tena to Ezipiti koo la tugu. «Ne Matigi, Masaba ko: I be minw kɔniya, i ɲugura minw na, ne bena i don olu bolo. U bena i kɔnɔ mɔgɔw minɛ ni kɔnɔnajuguya ye. U ye baara kɛ ka bololafɛn minw sɔrɔ, u bena o bɛɛ cɛ, k'i walaka k'i fari lakolon to. I ka kakalaya maloya bena bɔ kɛnɛ kan, an'i ka nigɛjugu, n'i ka kakalaya. O sera i ma, bari, i ye kakalaya kɛ ni siya wɛrɛw ye k'i yɛrɛ nɔgɔ n'u ka joow ye. E y'i kɔrɔmuso ka sira le ta. O le kosɔn, ale ye minni kɛ filen min na, ne ben'o don i bolo. Ayiwa, ne Matigi, Masaba ko: I bena minni kɛ i kɔrɔmuso ka filen na, a ka bon kosɔbɛ. Mɔgɔw bena yɛlɛ i ma k'i lɛɛbu, bari filen nin fanin lo. Ɲanamini ni dusukasi bena i sɔrɔ, halakilijugu filen lo, i kɔrɔmuso Samari ka filen lo. I ben'a kɔnɔfɛn min k'a bɛɛ ban. I ben'a ci n'i ɲiiw ye, k'a kɛ k'i siin tigɛtigɛ. Ne Matigi, Masaba le kumana. «Ne Matigi, Masaba ko: I ɲinɛna ne kɔ ka ban ne la minkɛ, o la, i ka kan ka lɔ n'i ka nigɛjugu n'i ka kakalaya kunko ye.» Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, yala i b'a fɛ ka Oola ni Ooliba kiti wa? Ayiwa, u ka kokolonw yira u la. U ye kakalaya kɛ, mɔgɔfagalaw lo. U ye kakalaya kɛ n'u ka joow ye. U ye deen minw wolo ne fɛ, u y'u ka joow sɔn n'u ye janko olu k'u ɲimi. U ye koo wɛrɛ kɛ ne la fana. O waati la, u ye ne ka sigiyɔrɔ nɔgɔ ka ne ka lafiɲɛlonw cɛn. U y'u deenw kɛ ka joow sɔn loon min na, u donna ne ka sigiyɔrɔ la o loon kelen na k'a nɔgɔ. U y'o le kɛ ne ka soo kɔnɔ. Ka fara o kan, u ye cii bila ka taga jamanajan na ka mɔgɔw wele ka na. U sera tuma min na, i kora u kosɔn, ka kale la k'i masiri. I sigira dilanɲuman kan, tabali labɛnnin tun b'a ɲafɛ, i tun ye ne ka wusulan ni ne ka tulu bila min kan. Jamaba mankan tun be bɔra, u tun te hami foyi la. Cɛɛ caaman tun be jamaba nin cɛma ka bɔ kongokolon faan bɛɛ la. U ye bololanigɛ don balimamuso fila nunu bolo la, ka masirifɛnɲumanw biri u kuun na. O la, muso min sigɛnna ɲamɔgɔya fɛ, ne y'a fɔ ale koo la ko a b'a yɛrɛ bilara kakalaya la tugu. U jɛnna n'a ye. Mɔgɔ be jɛn ni kakalamuso ye cogo min na, u jɛnna n'u ɲamɔgɔmuso nunu ye o cogo la, minw ye Oola ni Ooliba ye. Nga mɔgɔtilenninw bena muso nunu kiti ka kɛɲɛ ni kakalamuso jalakicogo ye, ani muso min be mɔgɔ faga, bari kakalamusow ni mɔgɔfagalaw lo. «Ayiwa, ne Matigi, Masaba ko: Aw ka jamaba kɔnɔnasu k'a bila u la. A k'u jaa tigɛ k'u bololafɛnw cɛ. Jamaba nin bena u bon ni kabakuruw ye, k'u kɛlɛ ni murujanjanw ye, k'u dencɛw n'u denmusow faga k'u ka soow jɛni. O la, ne bena aw ka nigɛjugu ban jamana kɔnɔ, musow bɛɛ bena hakili sɔrɔ, u tena aw ka kojugu ɲɔgɔn kɛ. Aw ka nigɛjugu jalaki bena ben aw kan, aw bena lɔ n'aw ka josɔnko kunko ye. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Matigi, Masaba le ye.» Saan kɔnɔntɔnnan kalo tannan tile tannan loon, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, loon nin sɛbɛn, bari Babilɔni masacɛ y'a daminɛ ka Zeruzalɛmu kɛlɛ bii yɛrɛ. «I ka talen la soo murutinin nin ye k'a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: ‹Daga sigi tasuma kan, a sigi ka jii kɛ a kɔnɔ. Sogo tigɛninw bila a kɔnɔ, a yɔrɔɲumanw bɛɛ kɛ a kɔnɔ: woto n'a ɲafɛsenw. A fa koloɲumanw na. I ka begɛnw bɛɛ la ɲumanw sogo ta ka lɔgɔ don daga nin jukɔrɔ. I k'a barabara kosɔbɛ fɔɔ k'a kolow mɔn.› Ne Matigi, Masaba ko: ‹Bɔnɛ be mɔgɔfagadugu ye, min be i ko nigɛdaga sonnin min te se ka saniya! Sogo nunu bɛɛ bɔ a kɔnɔ kelen kelen, kana kala la u si koo la. Bari a ye mɔgɔ minw faga, olu joli b'a kɔnɔ. A y'a bɔn farakolokolon kan, a m'a bɔn duguma k'o datugu ni buguri ye. Ne y'a joli to farakolokolon kan, a tena datugu yɔrɔ min na, janko a ka to ka ne dusu gwan, ne ka ne mɔnɛ bɔ o la.› Ɔnhɔn, ne Matigi, Masaba ko: ‹Bɔnɛ be mɔgɔfagadugu nin ye! Ne yɛrɛ ben'a jɛnilɔgɔ ton k'a caya kosɔbɛ. Lɔgɔ kɛ a la ka tasuma boɲa. Sogo tobi k'a mɔn ka nanfɛnw kɛ a la k'a kolow jɛni. O kɔ, i ka dagalakolon sigi takami kan, a ka gwan ka wulen, janko a nɔgɔ ka bɔ a la, ani soon min b'a la, o ka ban.› «Koo bɛɛ kɛra ka dɛsɛ, a soon tena bɔ a la, hali tasuma na. Zeruzalɛmu, i ka kakalaya y'i nɔgɔ. Ne tun b'a fɛ k'i saniya, nga i ma sɔn. O la, i tena se ka saniya fɔɔ ni ne ye n dimi bɔ i la pewu tuma min na. Ne Masaba kumana, o bɛɛ bena kɛ. Ne bena o kɛ. Ne tena siga, ne tena makari, ne tena o dabila. Kiti bena tigɛ i kan ka kɛɲɛ n'i taamacogo n'i ka kɛwaliw ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, ne bena i diyanafɛn bɔsi i la yɔrɔnin kelen. Nga i kan'a suu kasi, i kana kule, i kana ɲaji bɔ. I k'i ka dusukasi muɲu, i kan'a suu kasi. I k'i ka fani meleke i kuun na, k'i ka sanbara don. Kana i ɲada datugu, kana sangadumuni kɛ.» Ne kumana jama fɛ sɔgɔmadafɛ, o loon kelen wuladafɛ, ne muso sara. O dugusagwɛ sɔgɔma, Masaba tun ye min fɔ ne ye, ne y'o kɛ. Jama ye ne ɲininga ko: «I be min kɛra, i t'o kɔrɔ fɔ an ye wa?» Ne y'u jaabi ko: «Masaba kumana ne fɛ ko ne k'a ka kuma nin lase Isirayɛlidenw ma ko ale Matigi, Masaba ben'a ka sigiyɔrɔ nɔgɔ, aw ka nisɔndiya sababu, min koo ka di aw ye. Aw jigi layɔrɔ lo. Aw ye aw dencɛw n'aw denmuso minw to Zeruzalɛmu, olu bena faga ni murujan ye. Ayiwa, aw ben'a kɛ i n'a fɔ ne y'a kɛ cogo min na. Aw tena aw ɲada datugu, aw tena sangadumuni kɛ. Aw bena aw ka fani melekenin to aw kuun na, ka sanbaraw to aw seen na. Aw tena suu kasi, aw tena kasi. Aw bena fasa aw ka kojuguw kosɔn, aw bena ŋunan aw balimaw kosɔn. «Ezekiyɛli ye min kɛ, o bena kɛ taamasiɲɛ ye aw fɛ. Aw bena o ɲɔgɔn kɛ. N'o kɛra tuma min na, aw ben'a lɔn ko ne ye Matigi, Masaba le ye. Adamaden, ni ne y'u ka yɔrɔ barikaman, n'u ka nisɔndiya sababu, n'u ka nɔɔrɔ, n'u diyanafɛn bɔsi u la, o min koo b'u dusu la, ani k'u dencɛw n'u denmusow bɔsi u la loon min na, o loon na, mɔgɔ kisinin dɔ bena boli ka na kibaru nin fɔ i ye. O loon na, i daa bena foni, i bena kuma o tigi fɛ, i tena kɛ bobo ye tugu. O la, i ka koo bena kɛ taamasiɲɛ ye ne ka jama fɛ, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i ɲaa sin amoniw ma ka kiraya kɛ u kama. A fɔ u ye ko u k'u tulo malɔ ne Matigi, Masaba ka kuma na. Ne ko: Ne ka sigiyɔrɔ nɔgɔra tuma min na, ani Isirayɛli jamana lakolonyara tuma min na, ani Zuda mara mɔgɔw tagara jɔnya la loon min na, o waati la, aw y'a fɔ u koo la ko: ‹Aha!› O le kosɔn, ne bena aw don kɔrɔn fɛ mɔgɔw bolo k'aw kɛ u ta ye. Olu bena u ka fanibuguw lɔ aw ka yɔrɔ la ka kɛ u sigiyɔrɔw ye. U bena aw ka yiridenw dumu k'aw ka nɔnɔ min. Ne bena Araba dugu kɛ ɲɔgɔmɛw ka ɲiminikɛyɔrɔ ye, ka amoniw ka jamana kɛ sagadɛndɛnyɔrɔ ye. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. «Ne Matigi, Masaba ko: ‹Aw ye tɛgɛrɛ fɔ ka panpan ka nisɔndiya ni kɔnɔnajuguya ye Isirayɛlidenw ka bɔnɛ kosɔn minkɛ, o la, n bena wili aw kama k'aw don siya wɛrɛw bolo, u k'aw bololafɛnw cɛ. Ne bena aw bɔ siyaw cɛma. Jamana tena sɔrɔ aw tɔgɔ la tugu, ne bena aw halaki. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.› » Matigi, Masaba ko: «Mowabuw ni * Seyirikaw y'a fɔ ko Zuda ka soo kɛra i n'a fɔ siya tɔw. O la, ne bena Mowabu danyɔrɔw dugubabaw Bɛtiyesimɔti, ni Baalimeyɔn, ani Kiriyatayimu ci, olu minw ye u ka dugu ɲanamanw ye, k'u halaki. Ne bena jamana nin di kɔrɔn fɛ mɔgɔw ma k'a kɛ u ta ye, ka fara amoniw kan, ani k'a to amoniw tɔgɔ be tunu. Ne bena mowabuw ɲaa gwan. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Matigi, Masaba ko: «Edɔmuw y'u mɔnɛ bɔ Zuda ka soo la ka jalaki ben u yɛrɛ kan kosɔbɛ minkɛ, o la, ne Matigi, Masaba ko: Ne bena wili Edɔmu mara kama k'a mɔgɔw n'a begɛnw bɛɛ faga. K'a ta Teman fɔɔ ka taga se Dedan, ne bena o bɛɛ kɛ tomo ye. U bena faga ni murujan ye. Ne bena n mɔnɛ bɔ edɔmuw na ne ka jama Isirayɛli barika la. Olu bena edɔmuw sara ka kɛɲɛ ni ne ka dimikojugu ye. O tuma na, ne be n mɔnɛ bɔ cogo min na, u ben'o lɔn. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Matigi, Masaba ko: «Filisiw tun b'a fɛ k'u yɛrɛ mɔnɛ bɔ. U y'a kɛ ni kɔnɔnajuguya ye, k'u jugukɔrɔw tɔɔrɔ kojugu k'u halaki minkɛ, o la, ne Matigi, Masaba ko: Ne bena wili filisiw kama k'u bɛɛ faga, mɔgɔ minw tun bɔra Kafitɔri, n'u siginin be kɔgɔjida la. Ne bena n mɔnɛ bɔ u la k'u ɲaa gwan. Ni ne ye n mɔnɛ bɔ u la tuma min na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Jɔnya saan tan ni kelennan kalo tile fɔlɔ loon, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, Tirikaw y'a fɔ Zeruzalɛmu koo la ko: ‹Aha! Mɔgɔ bɛɛ tun be tɛmɛna dugu min na, o cɛnna! Anw le ben'a nɔɔ ta. An bena nafoloba sɔrɔ, Zeruzalɛmu cɛnna.› O kama, ne Matigi, Masaba ko: Tiri dugu, ne bena na i kama. Ne ben'a kɛ siya caaman be wili i kama i n'a fɔ kɔgɔji jikuruw be wili cogo min na. Olu bena Tiri laminikogow cɛn k'a sangasojanw ci. Ne ben'a buguri bɛɛ furan ka bɔ yen fɔɔ ka se fara ma. A bena kɛ mɔnikɛlaw ka jɔɔ layɔrɔ ye kɔgɔji daa la. Ne Matigi, Masaba le y'o fɔ. Siya wɛrɛw ben'a kɔnɔnafɛnw minɛ. Tiri gɛrɛfɛdugu minw be kongo kɔnɔ, olu kɔnɔ mɔgɔw bena faga ni murujan ye. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. «Ne Matigi, Masaba ko: Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri, o min ye masacɛw ka masacɛ ye, ne ben'a kɛ ale be na Tiri kama ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ ni soow, ni kɛlɛkɛwotorow, ni sotigiw, ani kɛlɛden caaman ye. A bena Tiri gɛrɛfɛduguw kɔnɔ mɔgɔw faga ni murujan ye. O kɔ, a ka kɛlɛdenw bena dogoyɔrɔ labɛn, ka kɛlɛkɛyɔrɔw lɔ i kama, ka nigɛkunbɛnnanw wili i kama. U bena aw ka kogow gosi n'u ka kogocimansinw ye k'aw ka sangasow ci n'u ka jendew ye. U ka soow bena caya fɔɔ ka gwangwan wili k'i datugu. Sotigiw ni wotorow dontɔ i kɔnɔ, o mankan bena kogow yɛrɛyɛrɛ. U bena don ni dugu donda ye i n'a fɔ dugu min laminikogo sɔgɔra. U ka soow bena i bɔlɔnw bɛɛ dɔndɔn. U bena i ka mɔgɔw faga ni murujan ye. U bena i ka tutunan barikamanw ben duguma. U bena i ka nafolo bɛɛ cɛ k'i laminikogo n'i ka dakamanasow ci. U bena i ka kabakuruw n'i ka lɔgɔw, an'i ka buguriw cɛ k'o fili kɔgɔji la. Ne ben'a kɛ dɔnkiliw te la i kɔnɔ tugu, gɔni fɔkan tena mɛn i kɔnɔ tugu. Ne bena i kɛ farakuru ye, i bena kɛ mɔnikɛlaw ka jɔɔ layɔrɔ ye. I tena lɔ tugu bari ne Masaba kumana. Ne Matigi, Masaba le ko ten. «Ayiwa, ne Matigi, Masaba b'a fɔ Tirikaw ye ko: Ni mɔgɔ mandimininw be ŋunanna, ni mɔgɔw be fagara i kɔnɔ tuma min na, jii cɛma dugukolow tena yɛrɛyɛrɛ i benkan kosɔn wa? Kɔgɔjida la masacɛw bɛɛ bena jigi ka bɔ u ka masasigilanw kan k'u ka delekebabaw bɔ u kaan na k'u ka fani kaan sɔgɔninw bɔ. Siranya bena u minɛ. U bena sigi duguma, ka to ka yɛrɛyɛrɛ. U bena kabakoya i koo la. U bena dusukasidɔnkili la i koo la ko: ‹E min kɔnɔ mɔgɔw tun bɔra jida maraw la, n'i tɔgɔ bɔnin tun lo, a kɛra di i tununa? E n'i kɔnɔ mɔgɔw fanga tun ka bon kɔgɔji kan taama na. I tun be siranya bila mɔgɔw la yɔrɔ bɛɛ. Sisan, jii cɛma dugukolow yɛrɛyɛrɛla i halakilon na, kɔgɔji cɛma dugukolow kan mɔgɔw jaa tigɛnin lo i benko kama.› «Ne Matigi, Masaba ko: Ni ne y'i kɛ dugulakolon ye, k'i kɛ i n'a fɔ mɔgɔ te dugu min kɔnɔ, ni ne y'a kɛ kɔgɔji be wili k'i datugu ni jii caaman ye k'i tunu tuma min na, o tuma na, ne bena i fili lahara, fɔlɔfɔlɔ mɔgɔw cɛma. Ne bena i bila fɔɔ dugukolo jukɔrɔ, o yɔrɔ min be i n'a fɔ tomo tuma bɛɛ, lahara mɔgɔw cɛma. Mɔgɔ si tena sigi i kɔnɔ tugu. Ne bena boɲa la diɲɛ kan. Ne bena i kɛ siranyafɛn ye. I bena halaki pewu. Mɔgɔw bena i yɔrɔ ɲini, nga i tena ye tugu abada. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i ka dusukasidɔnkili la Tiri dugu kosɔn. A fɔ Tiri ye ko: Ne Matigi, Masaba ko: E min siginin be kɔgɔjida la, e min be jago kɛ ni mɔgɔw ye dugukolo caaman kan, jii cɛma, e Tiri, i y'a fɔ ko i ka ɲi haali. I ka mara daan be fɔɔ kɔgɔji cɛma i ko kurun. I sigibagaw y'i cɛɲa haali. U ye Seniri kulu sipɛrɛyiri dɔw tigɛ k'i dilan n'o lɔgɔw ye. U ye Liban yiriba dɔ tigɛ k'o kɛ i ka kurunfani sirifɛn ye. U y'i ka jifasananw dilan ni * Basan mara joyiribabaw ye, u y'i kɔnɔna yɔrɔ dilan ni sipɛrɛyiriw ye ka bɔ Sipɔrɔ dugukolo kan, jii cɛma, ka samaɲin dondon u la. Ezipiti fani ɲanaman tun ye i ka kurunfani ye, ka kɛ i ka darapo ye. Fani minw tun birinin be i ka minanw sanfɛ, o tun ye fani bulaman ni wuleman ye ka bɔ Elisa dugukolo kan, jii cɛma. Sidɔnkaw ni Aribadikaw tun ye i ka kurunbolilaw ye. E Tiri, i yɛrɛ ka setigiw tun ye i ka kurunɲatilenbagaw ye. Gebali cɛkɔrɔba baaralɔnbagaw tun ye i ka kurun lalagabagaw ye. Kɔgɔji kan kurunw bɛɛ n'u kɔnɔ baarakɛlaw tun be na i fɛ k'u ka jagofɛnw falen. Pɛrɛsiw ni Ludikaw ni Putikaw tun ye i ka kɛlɛdenw ye, U y'u ka nigɛkunbɛnnanw n'u ka nigɛfugulanw dulon i kɔnɔ, k'a kɛ i tɔgɔ bɔra. Aribadikaw n'i yɛrɛ ka kɛlɛdenw tun b'i laminikogo kan. Gamadikaw tun b'i ka sangasow kɔnɔ. U y'u ka nigɛkunbɛnnanw dulon i laminikogo la, u y'i ka cɛɲa dafa. «Tarisisikaw tun be jago kɛ n'i ye, bari fɛɛn sifa caaman tun b'i fɛ. U tun be warigwɛ ni nigɛ sifa caaman falen i ka jagofɛnw na. Yabankaw ni Tubalikaw ani Mɛsɛkikaw tun be jago kɛ n'i ye ka jɔɔnw ni ziraminanw falen i ka jagofɛnw na. Bɛtitogarimakaw tun be sɛnɛkɛsow ni kɛlɛkɛsow, ani sofaliw falen i ka jagofɛnw na. Dedankaw ni dugukolo caaman kan mɔgɔw, jii cɛma, tun be jago kɛ n'i ye. Olu tun b'i ka jagofɛnw san ni samaɲin, ni yiri gwɛlɛmanw ye. Sirikaw tun be fɛɛn caaman falen i fɛ, ka dɔw falen kabakuru binkɛnɛmanw na, ni fani wulemanw, ni fani ɲanaman wɛrɛw, ni kolonkisɛ, ani kabakuru wulemanw. Zuda ni Isirayɛli mara mɔgɔw fana tun be jago kɛ n'i ye ka suman dɔ falen ka bɔ Miniti, ni ɲɔɔn, ani lii, ni tulu, ani fɛɛn kasadiman sifa dɔ. Damasikaw tun be jago kɛ n'i ye ka Ɛlibɔn duvɛn ni Saari sagasi falen i ka jagofɛn caaman na an'i ka fɛnɲuman sifaw bɛɛ la. Wedankaw ni Yabankaw ka bɔ Uzali mara la, olu tun be taga ni nigɛw ye minw tun baarala, ani kanɛlifara kasadiman, ni kala kasadiman sifa dɔ ye k'u falen i ka jagofɛnw na. Dedankaw tun be taga ni soow ka birifaniw ye i fɛ. Arabu jamana mɔgɔw ni Kedari mara ɲamɔgɔw bɛɛ tun be sanni kɛ i fɛ. U tun be taga ni sagadenw ni sagajigiw, ani bakɔrɔninw ye k'u feere i fɛ yen. Saba ni Arayema jagokɛlaw tun be taga i fɛ ni fɛɛn kasadiman sifaw bɛɛ ɲanamanw ye, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛn sifa bɛɛ, ni sanu, k'u falen i ka jagofɛnw na. Aran ni Kane ani Edɛn duguw, ani Saba ni Asiri ni Kilimadi jagokɛlaw tun be jago kɛ n'i ye. U tun be taga i ka lɔgɔ la ni dakamanafaniw ye, ni faniwulenw, ni fani ɲanamanw, ani fani ɲɛgɛɲɛgɛninw, ani juru minw danna ka ɲa. «Kurunbabaw tun be to ka i ka jagofɛnw ta. I tun fanin be jagofɛn gwilimanw na i ko kurun, kɔgɔji cɛma. I ka kurunbolibagaw tagara n'i ye kɔgɔji kan. Fɔɲɔ bɔra kɔrɔn fɛ k'i cɛn kɔgɔji cɛma. I ka nafolow n'i ka jagofɛnw bɛɛ, i ka kurun kɔnɔ baarakɛlaw n'i ka kurunbolilaw, ani kurun lalagabagaw, n'i ka jagokɛlaw, an'i ka kɛlɛdenw bɛɛ, ni mɔgɔ tɔw bɛɛ, minw b'i kɔnɔ, olu bɛɛ bena ben kɔgɔji kɔnɔ i halakilon na. I ka kurunbolilaw kulekan ben'a kɛ jidaw bena yɛrɛyɛrɛ. Kurunbolibagaw bɛɛ bena bɔ kurun kɔnɔ, kurun kɔnɔ baarakɛlaw ni kurunbolilaw bɛɛ bena taga lɔ jida la. U bena kule ka kasi kosɔbɛ i kosɔn. U bena buguri seriseri u kuun na ka kolonkolon bugurigwɛ la. U bena u kuun li ka dusukasifani don i kosɔn. U nii tɔɔrɔnin bena kasi e kosɔn, u dusukasininba bena kasi i kosɔn. U nii tɔɔrɔnin bena dusukasidɔnkili la i kosɔn. K'u to dusukasi la, u bena dɔnkili la k'a fɔ ko: ‹Tiri, dugu barikaman min tun be kɔgɔjida la, o bɔɲɔgɔn be min? U tun be taga n'i ka jagofɛnw ye kɔgɔji kan tuma min na, i ye jamana caaman mako ɲa. I ye dugukolo kan masacɛw kɛ nafolotigiw ye n'i ka nafoloba an'i ka jagofɛnw ye. Ayiwa, i cɛnnin filɛ kɔgɔji kɔnɔ sisan sa, i jigira fɔɔ jii jukɔrɔ. I ka jagofɛnw n'i kɔnɔ baarakɛlaw bɛɛ jigira n'i ye. Jii cɛma dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ kabakoyara i koo la. U ka masacɛw be yɛrɛyɛrɛ jatigɛ fɛ, u ɲada cogo yɛlɛmana siranya fɛ. Siya wɛrɛ jagokɛlaw b'i cuurula. I kɛra siranyafɛn ye, i halakira pepewu.› » Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, a fɔ Tiri dugu ɲamɔgɔ ye ko ne Matigi, Masaba ko: Yɛrɛboɲa kosɔn, a ko ale ye batofɛn ye, ko a siginin be batofɛn sigilan kan kɔgɔji cɛma. K'a sɔrɔ adamaden lo, batofɛn tɛ, hali n'a b'a yɛrɛ suma ni batofɛn ye. Ko a be miiri ko a hakili ka di ni Danɛli ta ye, ko fɛɛn si dogonin t'a la. Ko a ye nafolo sɔrɔ a ka hakilitigiya n'a ka lɔnniya barika la, ani ka sanu ni warigwɛ mara a ka nafolo marayɔrɔw la. Ko a ka cekuya kosɔn, a ka nafolo cayara a ka jago sababu la. Ko a b'a yɛrɛ boɲa a ka nafoloba kosɔn. O kama, ne Matigi, Masaba ko: A b'a yɛrɛ suma ni batofɛn ye minkɛ, o la, ne ben'a kɛ siya wɛrɛ be na a kama, min ka fari ni siya tɔw bɛɛ ye. A ye baara kɛ ni hakilitigiya ye ka fɛnɲuman minw sɔrɔ, u bena u ka murujanjanw bɔ, k'o cɛn. Ko u ben'a kɛ a be taga lahara, a bena sa cogojugu la kɔgɔji cɛma. K'o tuma na, a ben'a fɔ a fagabaga ɲana ko ale ye batofɛn ye wa? K'a sɔrɔ adamaden lo, batofɛn tɛ, k'a to a fagabagaw bolo. A bena sa maloya la siya wɛrɛ mɔgɔw bolo Alalɔnbali sacogo la. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ tugu ko: «Adamaden, i ka dusukasidɔnkili la Tiri masacɛ koo la k'a fɔ a ye ko ne Matigi, Masaba ko: ‹I tun dafanin lo, hakili tun b'i fɛ kosɔbɛ. I fana cɛɛ ka ɲi haali. I tun be Edɛn, ne ka yɔrɔɲuman na. Kabakuru sɔngɔgwɛlɛn sifa bɛɛ tun kɛra i ka masirifɛnw ye: kabakuru wuleman, ni nɛrɛmuguman, ni diyaman, ni kabakuru binkɛnɛmanw, ni kɔlɔbolaman, ni kabakuru bulamanw. Sanu min tun kɛra ka dundunw ni filenw lalaga, o dilanna i danlon na. I tun ye * serubɛn manamananin ye min be kɔlɔsili kɛ, bari ne y'i bila o la. I tun be ne ka kulu kan. I tun be taama kabakuru mananinw cɛma. Jalakiyɔrɔ si tun t'i la kabini i danlon na fɔɔ tilenbaliya yera i ka koow la tuma min na. I ka jago barika boɲana minkɛ, benkanniko donna i dusu la fɔɔ i ye kojugu kɛ. O kama, ne y'i gwɛn k'i bɔ ne ka kulu kan, e min tun ye serubɛn kɔlɔsilikɛbaga ye. Ne y'i gwɛn k'i bɔ kabakuru mananinw cɛma. I y'i yɛrɛ boɲa i ka cɛɲa kama. I ka lɔnniya ɲagamina i ka dawula kosɔn. O la, ne y'i fili fɔɔ dugukolo kan, ne y'i kɛ filɛlifɛn ye masacɛw fɛ. I y'i ka batolikɛyɔrɔw nɔgɔ i ka kojugu caaman n'i ka namara kosɔn, jago tuma na. O la, ne y'a to tasuma bɔra k'i jɛni, ne y'i kɛ bugurigwɛ ye duguma i filɛbagaw bɛɛ ɲana. Siya minw bɛɛ b'i lɔn, olu kabakoyara i koo la. I kɛra siranyafɛn ye. I bena halaki pewu.› » Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i ɲaa sin Sidɔn ma ka kiraya kɛ a kama. A fɔ ko ne Matigi, Masaba ko: Sidɔn, ne be nana i kama. Ne bena boɲa sɔrɔ i kɔnɔ. Ni ne y'i kɔnɔ mɔgɔw ɲaa gwan k'a yira ko ne ɲɔgɔn te tuma min na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Ne bena fɔɲɔbana bila u cɛma k'a kɛ joli be woyo dugu bɔlɔnw kɔnɔ. U bena wili u kama ni murujan ye faan bɛɛ la, u caaman bena faga dugu kɔnɔ. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. «Isirayɛli jama laminimɔgɔw tena u mafiɲɛya tugu, ka kɛ ŋɔni ye tugu k'u siɲɛ, walima k'u sɔgɔ. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Matigi, Masaba le ye.» Matigi, Masaba ko: «Isirayɛli jama jɛnsɛnna siya minw cɛma, ni ne y'u lajɛn ka bɔ olu cɛma tuma min na, ne ben'a yira siya nunu na Isirayɛlidenw seen fɛ ko ne ɲɔgɔn tɛ. Ne ye jamana min di n ka jɔncɛ Yakuba ma, n'o ye u faso ye, u bena sigi o kɔnɔ. U bena sigi yen hɛrɛ la, ka soow lɔ ka * ɛrɛzɛnforow bɔ. U bena sigi hɛrɛ la, ne bena u laminimɔgɔw bɛɛ ɲaa gwan minw tun y'u mafiɲɛya. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye, u ka Ala.» Isirayɛlidenw minɛnin kɔ ka taga jamana wɛrɛ la, o saan tannan kalo tannan tile tan ni filanan loon, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i ɲaa sin Ezipiti masacɛ ma ka kiraya kɛ ale ni Ezipiti jamana bɛɛ koo la. A fɔ a ye ko: ‹Ele Ezipiti masacɛ, ne be nana i kama. E min be i ko banba belebeleba, min lanin be Nili baa cɛma. I ko baji nin ye i ta ye, ko e le y'a dan. Ayiwa, ne bena nigɛ don i dakala la k'a kɛ i ka baji kɔnɔ jigɛw be nɔrɔ i faraw la. Ne bena i sama ka bɔ i ka bajiw la, e n'i ka baji kɔnɔ jigɛ minw nɔrɔnin be i faraw la. Ne bena i fili kongokolon kɔnɔ, e n'i ka baji kɔnɔ jigɛw bɛɛ. I bena ben kongo kɔnɔ. Mɔgɔ si tena i suu ta, walima ka janto i la. Ne bena i kɛ waraw, ani kɔnɔw ka dumuni ye. O tuma na, Ezipiti kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. E tun kɛra bere barikatan ye Isirayɛlidenw fɛ. U y'i ta u bolo la, i karila k'u gaman sɔgɔ. U k'u be tintin i kan, i karila k'u kɔɔ mugu.› «O la, ne Matigi, Masaba ko: ‹Ne bena murujantigiw ci i kama k'i ka mɔgɔw n'u ka begɛnw faga. Ezipiti bena kɛ yɔrɔlakolon ye. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Bari, i y'a fɔ ko Nili baa ye i ta ye, ko i y'a dan. O la, ne bena wili e n'i ka baji kama, ka Ezipiti jamana kɛ tomoyɔrɔ ni yɔrɔlakolon ye, jii te min kɔnɔ, k'a ta Migidɔli fɔɔ ka taga se Asuwani, ka tɛmɛ ka ta'a bila Etiyopi jamana daan na. Mɔgɔ si seen tena la Ezipiti kɔnɔ, begɛn si tena tɛmɛ o yɔrɔ la. Mɔgɔ si tena sigi a kɔnɔ saan bi naani kɔnɔ. Ne bena Ezipiti kɛ yɔrɔlakolon ye, ka tɛmɛ jamana tɔw bɛɛ kan. A ka duguw bena kɛ tomow ye ka tɛmɛ dugu halakinin wɛrɛw kan. A bena kɛ ten saan bi naani kɔnɔ. Ne bena Ezipitikaw jɛnsɛn siya wɛrɛw cɛma, ne bena u yɛrɛkɛ jamana wɛrɛw la.› «Ne Matigi, Masaba ko: Ezipitikaw jɛnsɛnna siya minw cɛma, ne bena u lajɛn ka bɔ o yɔrɔw la saan bi naani tɛmɛnin kɔ. Ne bena Ezipitikaw ka koo yɛlɛma, k'u kɔsegi Ezipiti worodugu faan mara kɔnɔ, u yɛrɛ ka faso la. U bena maradennin dɔ sigi o yɔrɔ la, min fanga bena dɔgɔya ni siya tɔw bɛɛ ta ye. A ten'a yɛrɛ fisaya ni siya wɛrɛw ye tugu. Ne ben'a fanga nagasi fɔɔ a tena kuntigiya kɛ siya wɛrɛw kan tugu. Isirayɛlidenw tena u jigi la Ezipiti kan tugu. Ezipiti bena u hakili jigi ko u tun ye dɛmɛ ɲini u fɛ ka kojugu kɛ ten. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Matigi, Masaba le ye.» Saan mugan ni wolonwulanan kalo fɔlɔ tile fɔlɔ loon, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri y'a ka kɛlɛdenw bila baaragwɛlɛn na Tiri kama. A y'a ka kɛlɛdenw wajibiya ka donibabaw ta, o y'u bɛɛ kunsigi ban, k'u gamanw gwan. O bɛɛ n'a ta, a n'a ka kɛlɛdenw ma nafa si sɔrɔ u ka baaragwɛlɛn na Tiri kama. O la, ne Matigi, Masaba ko: Ne be Ezipiti jamana di Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri ma. A ben'a kɔnɔ nafolo cɛ ka taga n'a ye, k'a ka nafolo bɛɛ cɛ k'o kɛ a ka kɛlɛdenw ka sara ye. Ne be Ezipiti d'a ma k'a kɛ a ka baara sara ye, bari a n'a ka kɛlɛdenw ye baara kɛ ne ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten. «O loon na, ne bena Isirayɛlidenw barika boɲa. Ele adamaden, ne ben'a to i be kuma Isirayɛlidenw cɛma. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, kirayakuma fɔ ko Matigi, Masaba ko: ‹Aw ka kasi k'a fɔ ko: Bɔnɛ bena se aw ma o loon na. O loon surunyana, ɔnhɔn, Masaba ka loon surunyana. A bena kɛ dibiba loon ye, siyaw ka kitilon. Murujan bena cɛnni kɛ Ezipiti, Etiyopikaw jaa bena tigɛ. Ezipitikaw bena faga, u ka nafolow bena cɛ, u ka jamana bena halaki. Kɛlɛden minw be bɔ Etiyopi ni Puti, ni Ludi ani Arabu jamanaw bɛɛ, ni Libi jamana na, ani ne yɛrɛ ka jamana, olu ni Ezipitikaw bena faga ɲɔgɔn fɛ ni murujan ye.› » Ayiwa, Masaba ko: «Ezipiti dɛmɛbagaw bena faga, a b'a yɛrɛ boɲa a ka barika min kosɔn, o bena ban. U ben'u faga ni murujan ye ka bɔ Migidɔli fɔɔ ka taga se Asuwani. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Ezipiti bena kɛ yɔrɔlakolon ye. A ka duguw bena kɛ tomow ye ka tɛmɛ dugu halakinin wɛrɛw kan. Ɔnhɔn, ni ne ye tasuma don Ezipiti jamana na k'a ka dɛmɛbagaw bɛɛ halaki, o tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. «O loon na, ne ka cidenw bena don kurunw kɔnɔ ka taga siranya bila Etiyopikaw la minw be lafiya la. U jaa bena tigɛ Ezipiti ka halakilon na. Siga t'a la, o loon bena se.» Matigi, Masaba ko: «Ne bena Ezipitikaw don Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri bolo, o jamaba nin, k'u bɛɛ halaki. Ale n'a ka kɛlɛdenw bena na Ezipiti cɛn. U ka fari ni siya tɔw bɛɛ ye. U bena u ka murujanjanw bɔ Ezipitikaw kama ka jamana bɛɛ fa ni suuw ye. Ne ben'a kɛ Nili baji be ja k'u ka jamana don mɔgɔjuguw bolo. Ne ben'a kɛ lonanw be jamana n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ cɛn. Ne Masaba le ko ten.» Matigi, Masaba y'a fɔ tugu ko: «Ne bena u ka joow cɛn ka Manfisi batofɛnkolonw cɛn. Ɲamɔgɔ si tena sɔrɔ Ezipiti jamana kɔnɔ tugu. Ne bena siranya bila yɔrɔ bɛɛ jamana kɔnɔ. Ne bena Ezipiti worodugu faan fɛ mara cɛn, ka * Tanisi jɛni, ka Tɛbɛkaw ɲaa gwan u ka kojugu kosɔn. Ne bena n dimi bɔ Ezipiti ka dugu barikaman na, n'o ye Sin ye. Ne bena Tɛbɛ jama bɛɛ halaki. Ne bena tasuma don Ezipiti la, Sinkaw bena to k'u yɛrɛ tɔrɔmi dimi bolo. Tɛbɛ laminikogo bena sɔgɔ, juguw bena Manfisi minɛ. Onɛ ni Pibɛzɛti kanbelenw bena faga ni murujan ye. U kɔnɔ mɔgɔw bena minɛ ka taga jɔnya la. Ezipiti b'a yɛrɛ boɲa a ka barika min kosɔn, loon min na ne bena o ban, tile bena dibi Tapenɛ kɔnɔ. Jamana yɔrɔw bɛɛ bena dibi. A ka dugu kɔnɔ mɔgɔw bena minɛ ka taga jɔnya la. Ne bena Ezipiti jamana ɲaa gwan a ka kojugu kosɔn. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Isirayɛlidenw minɛnin kɔ ka taga jamana wɛrɛ la, o saan tan ni kelennan kalo fɔlɔ tile wolonwulanan loon, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, ne ye Ezipiti masacɛ bolo kari. U m'a siri janko a ka kɛnɛya, u m'a tugu janko a ka barika sɔrɔ ka se ka murujan minɛ. O la, ne Matigi, Masaba ko: ‹Ne bena wili Ezipiti masacɛ kama. Ne ben'a bolo fila bɛɛ kari, boloɲuman fara karinin kan. Ne ben'a kɛ a ka murujan be bɔ a bolo ka ben. Ne bena Ezipitikaw jɛnsɛn siya wɛrɛw cɛma, k'u yɛrɛkɛ jamana wɛrɛw la. Ne bena barika don Babilɔni masacɛ bolo la ka ne ka murujan don a bolo. Ne bena Ezipiti masacɛ bolow kari, a bena ŋunan i n'a fɔ mɔgɔ mandiminin min be ɲini ka sa. Ne bena barika don Babilɔni masacɛ bolo la, Ezipiti masacɛ bolo bena dɛsɛ. Ni ne ye ne ka murujan don Babilɔni masacɛ bolo, n'a y'a wili Ezipiti jamana kama tuma min na, o tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Ne bena Ezipitikaw jɛnsɛn siya wɛrɛw cɛma, k'u yɛrɛkɛ jamana wɛrɛw la. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.› » Isirayɛlidenw minɛnin kɔ ka taga jamana wɛrɛ la, o saan tan ni kelennan kalo sabanan tile fɔlɔ loon, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, a fɔ Ezipiti masacɛ n'a ka jama bɛɛ ye ko: ‹E ni jɔn ka kan boɲa la? Miiri Asiri jamana koo la, a tun be i ko Liban yiriba. A bolow tun ka ɲi, a suma tun ka di, a tun ka jan fɔɔ a kuun sera fɔɔ sankaba ma. Sanji y'a kɛ a boɲana, dugukolo jukɔrɔ jii y'a kɛ a jaɲana. O jii nin bɔra ka woyo k'a lamini ka taga se fɔɔ kongo kɔnɔ yiriw bɛɛ ma. O la, a jaɲa tɛmɛna kongo kɔnɔ yiriw bɛɛ kan. A bolow cayara, ka jaɲa jii caya kosɔn. Kɔnɔ bɛɛ tun be na u ɲagaw la a bolow kan. Kongosogo bɛɛ tun be wolo a kɔrɔ. Siyababa bɛɛ tun siginin be a suma kɔrɔ. A tun ka ɲi kosɔbɛ, a tun ka jan, a bolow fana tun ka jan, bari a liliw donna fɔɔ ka se jii caaman yɔrɔ la. Ala ka yɔrɔɲuman sɛdiriyiribabaw si tun t'a bɔ, sipɛrɛyiri si bolow tun t'a taw bɔ, pilatanisun si tun te se ka suma n'a ye a ka cɛɲa kosɔn. Ala ka yɔrɔɲuman yiri si tun t'a bɔ cɛɲa na. Ne y'a ɲa n'a bolo caaman ye, a tun cɛɛ ka ɲi ka tɛmɛ Ala ka yɔrɔɲuman yiri bɛɛ kan.› «O la, ne Matigi, Masaba ko: ‹A jaɲana fɔɔ a kuun sera sankaba ma, a y'a yɛrɛ boɲa a jaɲa kosɔn. O la, ne y'a bila k'a don siyaw ka kuntigi bolo. Ale ben'a sara ka kɛɲɛ n'a ka juguya ye. Siya minw ka jugu ni siya tɔw ye, olu y'a tigɛ k'a to yen. A bolow karila ka ben kuluw kan, ni kulu furancɛw bɛɛ la jamana kɔnɔ. Dugukolo kan siya bɛɛ bɔr'a suma kɔrɔ k'a to yen. Kɔnɔ bɛɛ nana sigi yiri bennin nin kan, kongosogo bɛɛ nana la a bolow cɛma. O kɛra janko jida la yiri wɛrɛ si kan'a yɛrɛ boɲa k'a kuun kɔrɔta ka se fɔɔ sankaba ma. Yiri wɛrɛ minw ye jii caaman sɔrɔ ka se ale ta ma, olu si kana jaɲa ten. Bari a latigɛra ko u bɛɛ be sa i ko adamadenw, u be kori ni lahara taabagaw ye.› » Matigi, Masaba ko: «Sɛdiriyiriba nin tagara lahara loon min na, ne y'a kɛ dugukolo jukɔrɔ jii kasir'a kosɔn. Ne ye jii nin bɔyɔrɔw datugu, jii caaman nin ma se ka bɔ. Ne ye dibi bila Liban na a kosɔn. Kongo kɔnɔ yiriw bɛɛ jara. Ne y'a kɛ a benna loon min na, ka fara lahara mɔgɔw kan, siyaw yɛrɛyɛrɛla siranya bolo a benkan kosɔn. O tuma na, Ala ka yɔrɔɲuman yiriw bɛɛ, ni Liban yiri ɲumaman, yiri minw bɛɛ tun be jii caaman sɔrɔ ka kɔrɔ, olu nisɔn diyara dugukolo jukɔrɔla la. Mɔgɔ minw tun sigir'a suma kɔrɔ, n'u tun y'a jɛnɲɔgɔnw ye siyaw cɛma, olu fana jigira n'a ye kaburu kɔnɔ, ka fara mɔgɔw kan, minw fagara ni murujan ye. Ala ka yɔrɔɲuman yiri si te se ka suma n'i ye nɔɔrɔ ni boɲa na. O bɛɛ n'a ta, ele ni olu bena don dugukolo jukɔrɔ. Mɔgɔ minw fagara ni murujan ye, i bena la olu ni kɛnɛkɛnɛbaliw cɛma. O koo nin le bena Ezipiti masacɛ n'a ka jama bɛɛ sɔrɔ. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Isirayɛlidenw minɛnin kɔ ka taga jamana wɛrɛ la, o saan tan ni filanan kalo tan ni filanan tile fɔlɔ loon, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, dusukasidɔnkili la Ezipiti masacɛ kosɔn k'a fɔ a ye ko: ‹E tun be i ko jara, siyaw cɛma. I tun be i ko banba. I tun be firinfirin i ka bajiw kɔnɔ, i seenw tun be jii ɲagami k'a duuru.› » Matigi, Masaba ko: «Siya caaman bena ɲɔgɔn lajɛn tuma min na, ne bena n ka jɔɔ fili i kan. Olu bena i sama ka bɔ jii la ni ne ka jɔɔ nin ye. Ne bena i fili dugukolo kan, k'i fili kongo kɔnɔ. Ne ben'a to kɔnɔw bɛɛ be sigi i kan, waraw bɛɛ bena i ɲimi ka fa. Ne bena i faribugu lala kuluw kan, ne bena kulu furancɛw datugu n'i tɔɔ ye. Ne bena dugukolo ɲigi n'i joli ye min bena woyo kuluw kan. Kɔdingɛw bena fa o la. Ni ne y'i ka ɲanamaya ban tuma min na, ne bena sankolo datugu k'a kɛ lolow te manamana tugu. Ne bena tile datugu ni sankaba ye, kalo tena yeelen bɔ. Ne bena sanfɛ yeelenbɔlanw bɛɛ kɛ dibi ye e kosɔn, ne bena i ka jamana kɛ dibi ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Siya caaman hakili bena ɲagami tuma min na ne bena i halakiko fɔ siyaw cɛma, jamanaw na i te minw lɔn. Ne bena min kɛ i la, o bena u kabakoya haali. Ni ne ye n ka murujan fifa u ɲakɔrɔ tuma min na, u ka masacɛw bena yɛrɛyɛrɛ jatigɛ bolo i kosɔn. I benlon na, u bɛɛ bena to ka yɛrɛyɛrɛ ka jɔɔrɔ u yɛrɛ nii la.» Matigi, Masaba ko: «Babilɔni masacɛ ka murujan bena wili i kama. Ne ben'a kɛ i ka jama be sa kɛlɛdenw ka murujan fɛ, minw ka fari ni siya tɔ bɛɛ taw ye. U bena Ezipiti ka yɛrɛboɲa ban, k'a jama bɛɛ faga. Ne ben'a ka begɛnw bɛɛ faga a ka jiba daa la. A ka jii si tena ɲagami tugu mɔgɔ seenw fɛ. O tena duuru tugu begɛn seenw fɛ. O tuma na, ne ben'a to Ezipiti jiiw be ɲamalɔ, ka woyo i ko tulu. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Ni ne ye Ezipiti kɛ yɔrɔkolon ye, ni n ye jamana kɔnɔ fɛɛnw bɛɛ cɛ ka bɔ yen, ni n y'a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ faga tuma min na, o tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. «Dusukasidɔnkili min bena la, o filɛ nin ye. Siya musow bena o dɔnkili nin la Ezipiti n'a kɔnɔ mɔgɔ bɛɛ kosɔn. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Isirayɛlidenw minɛnin kɔ ka taga jamana wɛrɛ la, o saan tan ni filanan kalo tile tan ni duurunan loon, Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, kasi Ezipiti jama kosɔn. A mɔgɔw ni siya barikamanw bila ka jigi lahara, u ka fara o yɔrɔ mɔgɔw kan. A fɔ u ye ko: ‹Aw ka fisa ni siya wɛrɛw ye wa? Aw ka jigi ka la ni kɛnɛkɛnɛbaliw ye dugukolo jukɔrɔ, lahara.› «Mɔgɔ minw fagara ni murujan ye, u bena ben ni olu ye. Murujanw bɔra forokow la. U ka Ezipiti n'a kɔnɔ jama bɛɛ faga. K'u to lahara, kɛlɛdenŋanaw n'u dɛmɛbagaw bena kuma Ezipitikaw fɛ. Alalɔnbali minw fagara ni murujan ye, o mɔgɔ nunu jigira, u lanin be kaburu kɔnɔ. «Asiri masacɛ be yen n'a ka kɛlɛdenw bɛɛ. A lamininin be n'a ka kɛlɛdenw kaburuw ye, minw bɛɛ fagara ni murujan ye. U kaburuw be fɔɔ dugukolo jukɔrɔ, a ka kɛlɛdenw lanin be k'o kaburu lamini. Mɔgɔ minw bɛɛ tun ye mɔgɔw jaa tigɛ diɲɛ na, olu bɛɛ fagara ni murujan ye. «Elamu masacɛ be yen. A kaburu lamininin be n'a ka kɛlɛden bɛɛ taw ye. U bɛɛ fagara ni murujan ye. O mɔgɔ minw tun ye mɔgɔw jaa tigɛ diɲɛ na, o Alalɔnbaliw jigira dugukolo jukɔrɔ. U sɔnna u ka maloya ma ni lahara mɔgɔ tɔw ye. Layɔrɔ dira Elamu masacɛ ma suuw cɛma, a lamininin be n'a ka kɛlɛden bɛɛ kaburuw ye. Mɔgɔ nunu bɛɛ ye Alalɔnbaliw ye, u bɛɛ fagara ni murujan ye. Minw tun be mɔgɔw jaa tigɛ diɲɛ na, u sɔnna u ka maloya ma ni lahara mɔgɔ tɔw ye. «Mɛsɛki ni Tubali masacɛw be yen. U kaburuw lamininin be n'u ka kɛlɛden bɛɛ kaburuw ye. U bɛɛ ye kɛnɛkɛnɛbaliw ye, minw fagara ni murujan ye bari u tun ye mɔgɔw jaa tigɛ diɲɛ na. U ma u suu don ni fɔlɔfɔlɔ kɛlɛdenŋanaw ye. Minw jigira lahara n'u ka kɛlɛkɛminanw ye, n'u ka murujanjanw lanin be u kuun kɔrɔ. U ka tilenbaliyakow be u kolow kan hali ni kɛlɛdenŋana nunu ye mɔgɔw jaa tigɛ diɲɛ na. E Ezipiti masacɛ fana bena sa, u bena i suu don kɛnɛkɛnɛbaliw cɛma minw fagara ni murujan ye. «Edɔmuw n'u ka masacɛw n'u ka ɲamɔgɔw bɛɛ be yen. Hali ni barika tun b'u la, u lanin be ni mɔgɔw ye minw fagara ni murujan ye, kɛnɛkɛnɛbaliw cɛma, lahara. «Kɔgɔdugu ɲafan ɲamɔgɔ bɛɛ, ani Sidɔnka bɛɛ be yen. U maloyanin jigira suuw cɛma, hali k'a sɔrɔ u tun ye mɔgɔw jaa tigɛ. O kɛnɛkɛnɛbali nunu lanin be suuw cɛma minw fagara ni murujan ye. U sɔnna u ka maloya ma ni lahara mɔgɔ tɔw ye. «Ezipiti masacɛ bena u ye, a dusu bena saalo a ka kɛlɛdenw sako la, minw bɛɛ fagara ni murujan ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Ne tun y'a to Ezipiti masacɛ ye mɔgɔw jaa tigɛ kosɔbɛ diɲɛ na. O bɛɛ n'a ta, a yɛrɛ n'a ka kɛlɛden bɛɛ bena la kɛnɛkɛnɛbaliw cɛma, minw fagara ni murujan ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, kuma Isirayɛlidenw fɛ k'a fɔ u ye ko: ‹Ni ne ye murujan bila ko a ka taga jamana dɔ halaki, ni jamana nin mɔgɔw y'u ka mɔgɔ kelen woloma k'o kɛ kɔlɔsilikɛla ye, ni o tigi ye murujantigiw natɔ ye jamana kama ka buru fiyɛ ka mɔgɔw lasɔmi, o tuma na, ni dɔ ye buru fiyɛkan mɛn, nga a ma lasɔmili nin jati, ni juguw nan'a faga ni murujan ye, a fagako b'a yɛrɛ kan. A tun ye buru fiyɛkan mɛn, nga a m'a yɛrɛ labɛn minkɛ, o la, a joli hakɛ b'a yɛrɛ kan. N'a tun ye mɛnni kɛ k'a yɛrɛ labɛn, a tun ben'a yɛrɛ kisi. Ni kɔlɔsilikɛla ye murujantigiw natɔ ye, n'a ma buru fiyɛ ka mɔgɔw lasɔmi, n'u juguw nana u dɔ faga, kɔlɔsilikɛla nin nɔɔ lo, ne bena o tigi fagako ɲininga a fɛ.› «Ayiwa adamaden, ne y'i kɛ kɔlɔsilikɛbaga ye Isirayɛlidenw fɛ. E k'i tulo malɔ ne dalakuma na ka Isirayɛlidenw lasɔmi ne ye. Ni ne y'a fɔ mɔgɔjugu ye ko siga t'a la, a bena sa, n'i ma foyi fɔ janko a ka se ka yɛlɛma k'a ka sirajugu bila, o mɔgɔjugu nin bena sa a ka kojugu kosɔn. Nga ne bena i ɲininga a fagako la. Nga n'i ye mɔgɔjugu lasɔmi ko a ka yɛlɛma, n'a ma sɔn k'o kɛ, a bena sa a ka kojugu kosɔn, nga i bena i yɛrɛ kisi. «Adamaden, a fɔ Isirayɛlidenw ye ko u b'a fɔra k'olu ka murutiliw n'u ka kojuguw doni be u yɛrɛ kun, ko u be halakira o le kosɔn. Ko u do be se ka kisi cogo di? Ayiwa, i k'a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: Ne tɔgɔ kosɔn, mɔgɔjugu sayako man di ne ye fewu, ne b'a fɛ a k'a ka sirajugu bila ka kisi le. Aw ye yɛlɛma! Aw ye yɛlɛma k'aw ka sirajuguw bila! Isirayɛlidenw, mun kosɔn aw b'a fɛ ka sa? «Adamaden, a fɔ i ka mɔgɔw ye ko ni mɔgɔtilennin ye kojugu kɛ loon min na, a ka tilenninya te se k'a kisi o loon na. Ko ni mɔgɔjugu yɛlɛmana k'a ka sirajugu bila, a tena ben a ka juguyakɔrɔ kosɔn. Ni mɔgɔtilennin ye kojugu kɛ loon min na, a tena se ka kisi a ka tilenninya kɔrɔman barika la. Ni ne y'a fɔ mɔgɔtilennin ye ko siga t'a la, a bena kisi, n'a y'a jigi la a ka tilenninya kan ka kojugu kɛ, a ye kotilennin minw kɛ ka tɛmɛ, ne hakili tena to olu si la. A bena sa a ka kojugu kosɔn. «Ni ne y'a fɔ mɔgɔjugu ye ko siga t'a la, a bena sa, n'a yɛlɛmana k'a ka kojugu dabila, ka kotilennin, ni kobɛnnin kɛ, n'a ye fɛɛn dɔ minɛ mɔgɔ fɛ ka sɔrɔ ka juru don o tigi la, n'a y'o kɔsegi a tigi ma, a ye fɛɛn min soɲa, n'a y'o fana kɔsegi a tigi ma, sariya minw be hɛrɛ di, n'a b'o bato, n'a te kojugu si kɛra tugu, a bena kisi, siga t'a la, a tena sa. A tun ye kojugu minw kɛ ka kɔrɔ, ne bena yafa a ma. A bena kisi bari a ye kotilenninw, ni kobɛnninw kɛ. «I ka mɔgɔw b'a fɔra ko: ‹Matigi ka koo tilennin tɛ.› K'a sɔrɔ olu ka koo le tilennin tɛ. Ni mɔgɔtilennin yɛlɛmana k'a ka sira tilennin bila ka kojugu kɛ, a bena sa o kosɔn. Ni mɔgɔjugu yɛlɛmana k'a ka kojugu dabila, ka kotilenninw, ni kobɛnninw kɛ, a bena kisi o sababu la. «Isirayɛlidenw, aw b'a fɔra ko ne Matigi ka koo tilennin tɛ. Ne bena kiti tigɛ aw kelen kelen bɛɛ kan ka kɛɲɛ ni aw ka kɛwaliw ye.» An minɛnin kɔ ka taga saan tan ni filanan kalo tannan tile duurunan loon, cɛɛ dɔ min tun kisira ka bɔ Zeruzalɛmu, ale nana ne fɛ ka Zeruzalɛmu dugu minɛko fɔ ne ye. Sanni cɛɛ nin ka se ne fɛ, o y'a sɔrɔ Masaba ka sebagaya tun sera ne ma ka ne daa foni kunu wulafɛ ɲɔgɔn. Dugu gwɛra sɔgɔma, cɛɛ nin nana tuma min na, ne bɔra boboya la, ne sera ka kuma. Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, mɔgɔ minw siginin be tomo nin na Isirayɛli jamana na, olu b'a fɔra ko: ‹Ibrayima kelen tun lo, o bɛɛ n'a ta, a ye jamana nin tigiya kɛ. Anw ka ca, jamana nin dira anw ma!› O la, a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: ‹Aw be sogo ɲimi n'a joli ye. Aw b'aw ka joow sɔn, aw be mɔgɔ faga. Jamana nin ka kan ka kɛ aw ta ye cogo di? Aw jigi b'aw ka murujanjanw kan, aw be kokolonw kɛ, aw kelen kelen bɛɛ be la n'a tɔɲɔgɔn ka muso ye. Jamana nin ka kan ka kɛ aw ta ye cogo di?› «A fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: ‹Ne tɔgɔ kosɔn, mɔgɔ minw tora tomo nunu na, olu bena faga ni murujan ye. Minw be kongo kɔnɔ, ne bena olu di waraw ma, olu k'u dumu. Minw dogonin be yɔrɔ barikamanw na, ani kuluwow kɔnɔ, olu bena sa fɔɲɔbana bolo. Ne bena jamana kɛ yɔrɔlakolon ye. U tun b'u yɛrɛ boɲa u ka barika min kosɔn, o bena ban. Isirayɛli kuluw bena kɛ yɔrɔlakolon ye fɔɔ mɔgɔ si tena tɛmɛ yen tugu. Ni ne ye jamana halaki k'a kɛ yɔrɔlakolon ye, Isirayɛlidenw ka kokolonw bɛɛ kosɔn tuma min na, o tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.› «Adamaden, i ka mɔgɔw be kumana ɲɔgɔn fɛ i koo la kogow kɔrɔ ani sodaw la. U b'a fɔra ɲɔgɔn ye ko: ‹An ka taga Masaba ka kuma lamɛn.› O kɔ, ne ka jama be taga lajɛn i fɛ ka sigi i ɲakɔrɔ k'i ka kumaw mɛn, nga i ye min fɔ, u t'o kɛ. U dalakuma ka di k'a sɔrɔ u ka miiriya bɛɛ be tɔnɔjugu ɲiniko le kan. Tiɲɛ na, i kɛra u ɲana dɔnkili diman labaga ye, min kaan ka di, ni mɔgɔ min be se fɔli la dɔrɔn. U b'i ka kumaw mɛn, nga u t'o kɛ. Siga t'a la, koo nunu bena kɛ. N'o kɛra tuma min na, u ben'a lɔn ko kira tun be u cɛma.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, kiraya kɛ Isirayɛli ɲamɔgɔw kama, k'a fɔ u ye ko Matigi, Masaba ko: ‹Isirayɛli ɲamɔgɔ minw be janto u yɛrɛ la dɔrɔn, bɔnɛ be olu ye! Yala sagadɛndɛbagaw man kan ka janto sagaw la wa? Aw be begɛn tulɔninw ɲimi k'aw fɛɛrɛ bɔ ni sagaw sii ye, ka sagababaw faga, k'a sɔrɔ aw te janto sagaw la. Aw ma saga barikatanw dɛmɛ, aw ma saga banabagatɔw furakɛ, aw ma saga mandimininw joliw furakɛ. Saga minw tun be tagara yɔrɔ wɛrɛ, aw ma olu gwɛn ka na. Minw tununa, aw ma olu ɲini. Aw y'u mara ni fariya ye, aw ma makari u la. Sagaw jɛnsɛnna ka kɛ waraw ka dumuni ye bari dɛndɛbaga tun t'u la. Ne ka sagaw tagara yaala u kunfɛ kuluw ni tintinjanw bɛɛ kan. U jɛnsɛnna faan bɛɛ la dugukolo kan. Mɔgɔ si ma ɲiningali kɛ u koo la, mɔgɔ si ma taga u ɲini.› «O le kosɔn aw ɲamɔgɔw, aw k'aw tulo malɔ Masaba ka kuma na. Ne Matigi, Masaba tɔgɔ kosɔn, ne b'a fɔ ko: Sagadɛndɛbaga tanya kosɔn, mɔgɔw nana ne ka sagaw minɛ, dɔw kɛra waraw ka dumuni ye. Ne ka sagadɛndɛbagaw ma ne ka saga tununinw yaala. Yanni u ka janto ne ka sagaw la, u y'u janto u yɛrɛ la. O la ɲamɔgɔw, aw k'aw tulo malɔ Masaba ka kuma na.» Matigi, Masaba ko: «Ne bena wili sagadɛndɛbagakolon nunu kama k'o ɲininga ne ka sagaw koo la. Ne ten'a to u b'u dɛndɛ tugu. U tena se ka janto u yɛrɛ la dɔrɔn tugu. Ne bena n ka sagaw kisi ka bɔ aw daa la, u tena kɛ aw ka dumuni ye tugu.» Matigi, Masaba ko: «Ne yɛrɛ bena na ne ka saga tununinw yaala, ka janto u la. Ka sagadɛndɛbaga to a ka sagakulu cɛma, n'u dɔw jɛnsɛnna, a be taga u yaala cogo min na, ne bena n ka sagaw yaala ten. U jɛnsɛnna ka taga yɔrɔ minw bɛɛ la lonjugu la, ne bena u kisi ka bɔ o yɔrɔw la. Ne bena u bɔ siya wɛrɛw cɛma k'u lajɛn ka bɔ jamana wɛrɛw la, ka na n'u ye u yɛrɛ ka jamana na. Ne bena u dɛndɛ Isirayɛli kuluw kan, jidaw la, ani mɔgɔw be se ka sigi yɔrɔ minw bɛɛ la. Ne bena u dɛndɛ yɔrɔɲuman na, u ka ɲiminikɛyɔrɔ bena kɛ Isirayɛli kuluyɔrɔw ye. U bena lafiɲɛ o yɔrɔɲuman na, u bena ɲimini kɛ binɲumanw yɔrɔ la Isirayɛli kuluw kan. Ne yɛrɛ le bena janto ne ka sagaw la ka lafiɲɛyɔrɔ d'u ma. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Min tununa, ne bena o yaala, min tagara yɔrɔ wɛrɛ, ne bena o gwɛn ka na. Ne bena saga mandimininw joliw furakɛ, ka saga barikatanw dɛmɛ. Nga minw ka bonbon, ni barika b'u la, ne bena olu faga. Ne bena u bɛɛ kɔlɔsi ni tilenninya ye. «Ne Matigi, Masaba ko: Aw kɔni, ne ka sagaw, ne bena aw bɔ ɲɔgɔn na, ani ka sagajigiw ni bakɔrɔninw bɔ ɲɔgɔn na. N'aw ye ɲimini kɛ yɔrɔɲumanw na, o t'aw wasa wa? Fɔɔ aw b'a tɔɔ dɔn le aw seen kɔrɔ! N'aw ye jiɲuman min, o fana te aw wasa wa? Fɔɔ aw k'aw seen kɛ k'a tɔɔ duuru le. O la, aw ye biin min dɔn aw seen kɔrɔ, ne ka sagaw wajibiyanin lo k'o ɲimi. Aw ye jii min duuru n'aw seen ye, u wajibiyanin lo k'o min. «O le kosɔn, ne Matigi, Masaba ko: Ne yɛrɛ le bena sagababaw ni saga fasaninw bɔ ɲɔgɔn na. Aw b'u ɲɔti n'aw gɛrɛn ye, ani aw ɲafɛsenw ye, ka saga barikatanw bɛɛ susu n'aw gɔɔnw ye fɔɔ k'u gwɛn k'u jɛnsɛn minkɛ, o la, ne bena na n ka sagaw dɛmɛ, mɔgɔw tena na u minɛ tugu. Ne bena sagaw bɔ ɲɔgɔn na. Ne bena sagadɛndɛbaga kelen bila u kunna, ale bena u kɔlɔsi. O ye ne ka baarakɛla Dawuda ye. Ale lo bena janto u la, ka kɛ u kɔlɔsibaga ye. Ne Masaba le bena kɛ u ka Ala ye, ne ka baarakɛla Dawuda bena kɛ u ɲamɔgɔ ye. Ne Masaba le ko ten. «Ayiwa, ne bena bɛn n'u ye hɛrɛ ka sɔrɔ an ni ɲɔgɔn cɛ, ani ka waraw ban ka bɔ jamana kɔnɔ janko ne ka mɔgɔw ka se ka sigi kongokolon kɔnɔ ani ka si tubaw la hɛrɛ la. Ne bena hɛrɛ kɛ u ye ka ne ka kulu gɛrɛfɛla kɛ hɛrɛyɔrɔ ye. Ne bena sanji di a diwaati la, o bena kɛ hɛrɛsanji ye. Kongo kɔnɔ yiriw bena den, sɛnɛ bena ɲa, ne ka jama bena to hɛrɛ la u yɛrɛ ka jamana kɔnɔ. Ni ne y'u hɔrɔnya tuma min na, k'u bɔsi mɔgɔw bolo, minw tun y'u kɛ jɔɔnw ye, o tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Siya wɛrɛw tena ben u kan tugu, waraw tena u minɛ tugu. U bena to hɛrɛ la, mɔgɔ si tena siranya bila u la. Ne bena dugukoloɲuman d'u ma, a lɔnnin bɛ ko suman be ɲa min na. Kɔngɔ tena u ɲaa gwan jamana kɔnɔ tugu, siya wɛrɛw tena u dɔgɔya tugu. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne Masaba u ka Ala be n'u ye, k'olu Isirayɛlidenw ye ne ka mɔgɔw ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten. «Aw ye ne ka sagaw ye ne be janto minw na, aw adamadenw, ne ye aw ka Ala ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i ɲaa sin * Seyiri kuluyɔrɔ faan fɛ ka kiraya kɛ a kama k'a fɔ a ye ko ne Matigi, Masaba ko: ‹Ne be wili i kama, Seyiri kuluyɔrɔ. Ne bena n bolo wili i kama k'i kɛ yɔrɔlakolon ye. Ne bena i ka duguw kɛ tomo ye, k'i kɛ jamanalakolon ye. O tuma na, i ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. «I tun be Isirayɛlidenw kɔniya tuma bɛɛ, i y'a to u fagara ni murujan ye u ka bɔnɛ loon na, u ka kojugu ser'a daan ma tuma min na. O le kosɔn, ne Matigi, Masaba ko: ‹Ne tɔgɔ kosɔn, ne ben'a to i joli be bɔn, i tena kisi fagali ma. I ma siga ka mɔgɔw faga minkɛ, i tena kisi fagali ma. Ne bena ele Seyiri kuluyɔrɔ kɛ yɔrɔlakolon ni tomo ye, k'i kɔnɔ tɛmɛbagaw bɛɛ faga. Ne bena i ka kuluw bɛɛ fa ni suuw ye. Mɔgɔ minw fagara ni murujan ye, olu bena ben ka la i ka tintinw kan, n'i kɔkɛnɛw, an'i ka kɔɔw bɛɛ la. Ne bena i kɛ yɔrɔlakolon ye kudayi. Mɔgɔ si tena sigi i ka duguw kɔnɔ tugu. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.› «I y'a fɔ ko mara fila nunu, Isirayɛli ni Zuda maraw, n'u mɔgɔw bena kɛ aw ta ye, ko aw bena u minɛ, k'a sɔrɔ ne Masaba tun be yen. O kosɔn, ne Matigi, Masaba ko: ‹Ne tɔgɔ kosɔn, i ye dimi ni kɔniya min yira u la ni kɔnɔnajuguya ye, ne bena i sara ka kɛɲɛ n'o ye. Ni ne ye i kiti tuma min na, ne bena n yɛrɛ yira ne ka mɔgɔw la. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. I ye dɔgɔyakuma minw bɛɛ fɔ Isirayɛli kuluw koo la, ko u lakolonyara, ko u dira aw ma, aw k'u diya bɔ, ne y'o bɛɛ mɛn. Aw kumana ne fɛ ni ɲadonya ye, aw ye kumajugu fɔ ne koo la. Ne yɛrɛ le y'o mɛn!› «Ne Matigi, Masaba ko: ‹Ka jamana mɔgɔw bɛɛ to nisɔndiya la, ne bena i kɛ yɔrɔlakolon ye. I nisɔndiyanin lo ne ka jama, Isirayɛlidenw ka halakiko kosɔn. O kosɔn, ne bena o ɲɔgɔn kɛ i la. E Seyiri kuluyɔrɔ ni Edɔmu mara yɔrɔw bɛɛ, bena kɛ yɔrɔlakolon ye. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.› » «Ele adamaden, kiraya kɛ Isirayɛli kuluw kama ko: Isirayɛli kuluw, aw k'aw tulo malɔ Masaba ka kuma na. Matigi, Masaba ko: Juguw y'a fɔ aw koo la ko: ‹Aha!› minkɛ, kulu nunu, minw be yen kabini fɔlɔfɔlɔ, olu kɛra anw ta ye. O la Ezekiyɛli, kiraya kɛ ko ne Matigi, Masaba ko: Mɔgɔw wilila aw kama faan bɛɛ la janko k'aw lakolonya, u ɲaa bɔra aw fɛ, aw kɛra siya tɔw ta ye. Olu yɛlɛla aw ma k'aw nɛni. O kosɔn, Isirayɛli kuluw, aw k'aw tulo malɔ ne Matigi, Masaba ka kuma na. Ne b'a fɔ aw ye ko aw ni tintinw, ni jisiraw ni kɔkɛnɛw, ni yɔrɔ minw cɛnna, ani dugu lakolonw, siya wɛrɛ minw bɛɛ b'aw laminina ye o minw kɔnɔfɛnw cɛ k'u lɔgɔbɔ. Ne Matigi, Masaba ko: Ne dusu gwannin be kumagwɛlɛn le fɔra siya tɔw bɛɛ koo la, ani Edɔmu mara bɛɛ, bari u ye ne ka jamana minɛ ni nisɔndiya ye kɔnɔnajuguya la janko k'a kongow kɛ u ta ye. «O le kosɔn, kiraya kɛ Isirayɛli jamana koo la k'a fɔ kuluw ni tintinw, ni jisiraw ani kɔkɛnɛw ye ko ne Matigi, Masaba ko: ‹Ne diminin be keliya kuma fɔ, bari siya wɛrɛw y'aw dɔgɔya.› Ne Matigi, Masaba ko: ‹Ne ye n bolo wili ka kali ko aw lamini siyaw fana bena dɔgɔya sɔrɔ. Nga aw, Isirayɛli kuluw, yiriw bena to aw kan minw furaburu bena caya, u bena den ne ka jama Isirayɛli ye bari yanni dɔɔni u bena kɔsegi u faso la. Ayiwa, ne bena aw dɛmɛ ka n janto aw la, aw bena sɛnɛ, danni bena kɛ aw kan. Ne bena Isirayɛlidenw caya jamana yɔrɔ bɛɛ la. Mɔgɔw bena segi ka sigi duguw kɔnɔ. Dugu minw tun cira, olu bena lɔ kura ye. Ne bena mɔgɔw ni begɛnw caya aw kan, u bena deen caaman sɔrɔ ka caya kosɔbɛ. Ne bena mɔgɔw sigi aw kan i n'a fɔ waati tɛmɛnin na, k'u ka nafolo caya ni fɔlɔta ye. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Ne ben'a to ne ka jama Isirayɛli be taama yen. Aw bena kɛ u ta ye, aw bena kɛ u niyɔrɔ ye. Aw tena u deenw faga tugu.› «Ayiwa, Matigi, Masaba ko: ‹Isirayɛli kuluw, a fɔra aw koo la ko aw be mɔgɔw halaki k'aw ka jamanadenw faga minkɛ, aw tena mɔgɔw halaki tugu. Aw tena u deenw faga tugu. Ne Matigi, Masaba ko: Ne ten'a to aw be siya wɛrɛw ka dɔgɔyakuma mɛn tugu. Aw tena tɔɔrɔ siyaw ka dɔgɔya kosɔn tugu. Aw ten'a to aw ka siya seen be talon ka ben tugu. Ne Matigi, Masaba le ko ten.› » Masaba kumana ne fɛ tugu ko: «Adamaden, Isirayɛlidenw sigira u yɛrɛ ka jamana kɔnɔ tuma min na, u y'a nɔgɔ u taamacogo n'u ka kɛwaliw fɛ. U taamacogo tun be ne ɲana i n'a fɔ muso landatɔ ka nɔgɔ. Ne ye n dimi bɔ u la kosɔbɛ, bari u ye mɔgɔw faga jamana kɔnɔ, k'u yɛrɛ nɔgɔ u ka joo sɔnko fɛ. Ne y'u jɛnsɛn siya wɛrɛw cɛma, u yɛrɛkɛnin tun be jamana wɛrɛw kɔnɔ. Ne y'u kiti ka kɛɲɛ n'u taamacogo n'u ka kɛwaliw ye. U tagara yɔrɔ o yɔrɔ siya wɛrɛw cɛma, u ye ne tɔgɔ senuman cɛn bari a fɔra u koo la ko u ye Masaba ka mɔgɔw ye, nga u wajibiyara ka bɔ a ka jamana kɔnɔ. Ayiwa, ne tun be hami n tɔgɔ senuman koo la, Isirayɛlidenw tun ye o min cɛn siya wɛrɛw cɛma u taayɔrɔw la. «O le kosɔn, a fɔ Isirayɛlidenw ye ko ne Matigi, Masaba ko: Isirayɛlidenw, ne tena nin kɛ aw kosɔn, ne ben'a kɛ n tɔgɔ senuman le kosɔn, aw ye min cɛn siya wɛrɛw cɛma aw taayɔrɔw la. Aw ye ne tɔgɔba min cɛn siya wɛrɛw cɛma, ne bena nɔɔrɔ la o kan. Ni ne y'o kɛ u ɲana aw sababu la, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Ne bena aw bɔ siya wɛrɛw cɛma, jamanaw bɛɛ la, k'aw lajɛn, k'aw segi aw yɛrɛ ka jamana na. «Ne bena jiɲuman seriseri aw kan, aw bena saniya. Ne bena aw saniya ka bɔ aw ka nɔgɔtɔya koow n'aw ka josɔnko bɛɛ la. Ne bena dusukura di aw ma k'aw hakili lakuraya. Aw dusu min ka gwɛlɛ i n'a fɔ kabakuru, ne bena o bɔ aw la ka dusuɲuman di aw ma. Ne bena n Nii don aw la, k'a kɛ aw be ne ka kolatigɛninw kɛ ka ne ka fɔtaw bato ka ɲa. Ne ye jamana min di aw bɛmaw ma, aw bena sigi o kɔnɔ. Aw bena kɛ ne ka mɔgɔw ye, ne bena kɛ aw ka Ala ye. Ne bena aw kisi ka bɔ aw ka nɔgɔtɔyaw bɛɛ ma. Ne ben'a kɛ suman be ɲa, ne tena kɔngɔ bila aw la tugu. Ne ben'a kɛ yiriw be deen caaman kɛ, sɛnɛfɛnw be caya janko aw kana maloya kɔngɔ kosɔn tugu siya wɛrɛw cɛma. O tuma na, aw hakili bena jigi aw taamacogojugu n'aw ka kɛwalijuguw la. Aw bena ɲugu aw yɛrɛ la, aw ka kojuguw bɛɛ kosɔn. Aw k'a lɔn ko ne tena nin kɛ aw kosɔn dɛ. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Isirayɛlidenw, aw ka maloya, aw kuun ka surun aw taamacogo kosɔn! «Ne Matigi, Masaba ko: Ni ne y'aw saniya ka bɔ aw ka kojuguw bɛɛ la loon min na, o loon na, ne ben'a kɛ mɔgɔw be sigi aw ka duguw kɔnɔ tugu. Dugu minw tun kɛra tomo ye, olu bena lɔ kura ye tugu. Dugukololakolon bena sɛnɛ, tɛmɛbagaw ten'a filɛ yɔrɔlakolon ye tugu. U ben'a fɔ ko nin dugukolo min tun cɛnna, ko sisan a kɛra i n'a fɔ Ala ka yɔrɔɲuman. Ko dugu minw tun cira ka lakolonya ka kɛ tomo ye, sisan u y'olu lɔ ka kɛ dugu barikamanw ye, mɔgɔw sigira u kɔnɔ. O tuma na, siya minw tora aw lamini na, olu ben'a lɔn ko ne Masaba ye dugu cininw lɔ kura ye, ko dugukolo min tun kɛra yɔrɔlakolon ye, ne ye danni kɛ o kɔnɔ. Ne Masaba le ko ten, ne ye min fɔ, ne bena o kɛ. «Ne Matigi, Masaba ko: Ne bena sɔn Isirayɛlidenw ka ne daali tugu ne n'u dɛmɛ. Ne bena u kɔmɔgɔw caya i n'a fɔ sagakulu. Dugu cininw bena fa jamakuluw la, u bena caya i n'a fɔ saraka sagaw, u be minw kɛ sarakaw ye Zeruzalɛmu, ɲanagwɛ waatiw la. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye.» Masaba ka sebagaya sera ne ma. A ye ne ta a yɛrɛ Nii barika la ka taga ni ne ye kɔkɛnɛ dɔ cɛmancɛ la. O yɔrɔ fanin tun be mɔgɔ kolow la. A y'a kɛ ne munumununa faan bɛɛ la kolo nunu cɛma. Ne y'a ye ko u tun ka ca kɔkɛnɛ nin na, u janin tun be kosɔbɛ. A ye ne ɲininga ko: «Adamaden, kolo nunu be se ka kɛ nimanfɛnw ye tugu wa?» Ne y'a jaabi ko: «Matigi, Masaba, ele yɛrɛ le b'o lɔn.» O kɔ, a y'a fɔ ne ye ko: «Kiraya kɛ kolo nunu kama k'a fɔ u ye ko: ‹Kolo jalanw, aw ka Masaba ka kuma mɛn!› Ne Matigi, Masaba b'a fɔra aw kolo nunu ye ko: ‹Ne bena nii don aw la, aw bena segi ka kɛ nimanw ye. Ne bena fasa don aw la ka farisogo di aw ma, k'aw farisogo datugu ni golo ye. Ne bena nii don aw la, aw bena segi ka kɛ nimanw ye. Aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye.› » Ayiwa, ne ye kirayakuma nunu fɔ i ko Masaba tun y'a fɔ ne ye cogo min na. Ka ne to o fɔli la, mankan dɔ bɔra, i n'a fɔ fɛɛn dɔ le be magamagara. Kolo nunu gwɛrɛgwɛrɛla ɲɔgɔn na ka tugutugu ɲɔgɔn na. Ne ye filɛli kɛ k'a ye ko fasaw ni farisogo sɔrɔla u fɛ, u datugura ni golo ye. Nga nii tun t'u la. O kɔ, a y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, kiraya kɛ k'a fɔ ninakili ye ko Matigi, Masaba ko: ‹Ninakili, na ka bɔ diɲɛ faan naani bɛɛ la ka na don suu nunu na janko u ka se ka kɛ nimanfɛnw ye.› » Ne ye kiraya kɛ i ko a tun fɔra ne ye cogo min na. Ninakili donna u la. U segira ka kɛ nimanw ye ka wili ka lɔ. Jamaba tun lo. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, kolo nunu ye Isirayɛliden bɛɛ ye. U b'a fɔ ko u kolow jara, k'u jigi tigɛra, ko u te se ka foyi kɛ. O kosɔn, kirayakuma fɔ u ye ko, Matigi, Masaba ko: ‹Ne ka mɔgɔw, ne bena aw ka kaburuw dayɛlɛ k'aw bɔ u kɔnɔ ka kɔsegi n'aw ye Isirayɛli jamana na. Ne ka mɔgɔw, ni ne y'aw ka kaburuw dayɛlɛ k'aw bɔ u kɔnɔ tuma min na, o tuma na, aw ben'a lɔn ko ne ye Masaba ye. Ne bena n Nii don aw la, aw bena kɛ nimanw ye. Ne bena aw sigi aw ka dugukolo kan. O tuma na, aw ben'a lɔn ko ne Masaba kumana, ko ne ye min fɔ aw ye, ne y'o kɛ. Ne Masaba le ko ten.› » Masaba kumana ne fɛ tugu ko: «Adamaden, lɔgɔ dɔ ta k'a sɛbɛn a kan ko: ‹Zuda ni Isirayɛliden minw jɛnna n'a ye, nin ye olu ta ye.› Lɔgɔ wɛrɛ ta k'a sɛbɛn a kan ko: ‹Yusufu ta, Efarayimu ka lɔgɔ, ani Isirayɛli ka somɔgɔ minw bɛɛ jɛnna n'a ye, olu ta.› I k'u tugu ɲɔgɔn na k'u kɛ lɔgɔ kelen ye i bolo. N'i ka mɔgɔw y'i ɲininga ko: ‹I te koo nin kɔrɔ fɔ an ye wa?› i k'u jaabi ko ne Matigi, Masaba ko: Lɔgɔ min be Efarayimu bolo, n'o ye Yusufu ta ye ni Isirayɛliden minw jɛnna n'a ye, ne bena o tugu Zuda ka lɔgɔ la k'u kɛ lɔgɔ kelen ye. U bena kɛ kelen ye ne bolo. I ye sɛbɛnni kɛ lɔgɔ minw kan, i k'olu minɛ i bolo u ɲakɔrɔ, k'a fɔ u ye ko ne Matigi, Masaba ko: Isirayɛlidenw tagara siya wɛrɛw cɛma yɔrɔ minw bɛɛ la, ne bena u bɔ yen k'u lajɛn ɲɔgɔn fɛ k'u segi u yɛrɛ ka jamana kɔnɔ. Ne bena u kɛ kelen ye jamana nin kɔnɔ Isirayɛli kuluw kan. Masacɛ kelen bena kɛ u bɛɛ kunna. U tena kɛ fila ye tugu, u tena tilan ka kɛ mara fila ye tugu. U tena u yɛrɛ nɔgɔ n'u ka josɔnko, n'u ka kokolonw, n'u ka murutikow si ye tugu. U ye tilenbaliyakow kɛ u sigiyɔrɔ minw bɛɛ la, ne bena u hɔrɔnya o bɛɛ la k'u saniya. U bena kɛ ne ka mɔgɔw ye, ne bena kɛ u ka Ala ye. Ne ka baarakɛla Dawuda bena sigi u kunna. Marabaga kelen bena kɛ u fɛ. U bena ne ka fɔtaw bato ka ne ka kolatigɛninw kɛ ka ɲa. Ne ye jamana min di ne ka baarakɛla Yakuba ma, n'aw bɛmaw siginin tun be o kɔnɔ, u bena sigi yen. U n'u deenw n'u mamadenw bena sigi yen kudayi. Ne ka baarakɛla Dawuda le bena kɛ u ka ɲamɔgɔ ye kudayi. Ne bena bɛn n'u ye hɛrɛ ka sɔrɔ an ni ɲɔgɔn cɛ, o bɛɛn bena to yen kudayi. Ne bena u ka koo sabati k'u caya. Ne bena sigi u cɛma tuma bɛɛ. Ne sigiyɔrɔ bena kɛ u cɛma. Ne bena kɛ u ka Ala ye, u bena kɛ ne ka mɔgɔw ye. O tuma na, siya tɔw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye, ko ne be Isirayɛli saniya, tuma min na ne be sigi u cɛma fɔɔ tuma bɛɛ.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Adamaden, i ɲaa sin Gɔgi ma min be Magɔgi jamana na, min ye Mɛsɛki ani Tubali ka ɲamɔgɔba ye. Kiraya kɛ a koo la, ko Matigi, Masaba ko: ‹Mɛsɛki ani Tubali ka ɲamɔgɔba Gɔgi, ne wilila i kama. Ne bena i yɛlɛma ka nigɛ don i daa la, k'i wajibiya ka bɔ i ka yɔrɔ la, e n'i ka kɛlɛdenw bɛɛ lajɛnnin: soow ni sotigiw, minw labɛnnin be ka ɲa kɛlɛ kama, ani jamaba, nigɛkunbɛnnanbabatigiw ni misɛnmantigiw, u bɛɛ be se murujankɛlɛ la kosɔbɛ. Pɛrɛsi kɛlɛdenw, ni Etiyopi taw, ni Puti taw, olu bɛɛ bena kɛ n'u ye, u bena kɛ ni nigɛkunbɛnnanw ni nigɛfugulanw ye. Gomɛri, ni Bɛtitogarima min be fɔɔ yɔrɔjan kɔgɔdugu ɲafan fɛ, olu ka kɛlɛdenw bɛɛ, ni siya wɛrɛ caaman ka mɔgɔw bena fara i kan. I cɛɛ siri. E n'i ka kɛlɛdenw k'aw yɛrɛ labɛn, olu minw bɛɛ lajɛnnin be i kɔrɔ. I bena kɛ u kuntigi ye. Waatijan nata la, saan caaman tɛmɛnin kɔ, u bena i wele ka taga kɛlɛ la ka Isirayɛli jamana kɛlɛ. A mɔgɔ minw tora kɛlɛ tɛmɛnin kɔ, olu siginin tun be jamana minw na, u bena bɔ yen ka na lajɛn Isirayɛli kuluw kan, o yɔrɔ minw lakolon tun tora kabini waatijan. O y'a sɔrɔ, kabini u bɔra siya wɛrɛw cɛma, u bena to hɛrɛ la o yɔrɔ la. E n'i ka kɛlɛdenw bɛɛ ani siya caaman minw b'i fɛ, aw bena girin u kan i n'a fɔ fɔɲɔba, ka jamana bɛɛ datugu i n'a fɔ sankaba.› » Matigi, Masaba ko: «O loon na, i bena miiriya caaman sɔrɔ, ka dabarijugu dɔ labɛn. I ben'a fɔ ko laminikogow te jamana min duguw la, ko i be taga o kama. Ko i bena taga bari mɔgɔw la minw siginin be hɛrɛ la u ka duguw kɔnɔ, laminikogo te minw na, koon n'a sɔgɔnan te minw na. Dugu minw tun cira ka kɔrɔ, ni mɔgɔw segira ka bɔ siya wɛrɛw cɛma ka na sigi u kɔnɔ, i ko i bena taga olu kɛlɛ k'u ka fɛɛnw cɛ, ko i bolo bena se u ma. Begɛn ni nafolo b'u fɛ, u siginin be jamanaw cɛmancɛ la. Sabakaw ni Dedankaw, ani Tarisisi jagokɛlaw n'a dafɛdugu mɔgɔw bena i ɲininga ko: ‹Yala i nana janko k'u ka nafolo cɛ le wa?› Ko: ‹Yala e y'i ka kɛlɛdenw lajɛn janko ka dugu kɔnɔ fɛɛnw cɛ le wa, ka taga n'u ka warigwɛ n'u ka sanu ye, k'u ka begɛnw n'u ka nafolo cɛ ka taga n'a ye, ka taga ni nafoloba ye wa?› «O la, adamaden, kiraya kɛ k'a fɔ Gɔgi ye ko Matigi, Masaba ko: ‹Ni ne ka jama Isirayɛli sigira ɲasuma na loon min na, i bena o lɔn. E ni kɛlɛden caaman ka bɔ siya caaman na, aw bɛɛ bena yɛlɛ soow kan ka kɛ kɛlɛbolo barikaman ye, aw bena bɔ fɔɔ yɔrɔjan, kɔgɔdugu ɲafan fɛ i ka jamana kɔnɔ ka na. Gɔgi, i bena na ne ka jama Isirayɛli kɛlɛ i n'a fɔ sankaba be dugukolo datugu cogo min na. O bena kɛ waatijan nata la. Ne bena i ci ka taga ne ka jamana kɛlɛ janko siyaw ka ne lɔn ni ne tɛmɛna i fɛ k'a yira ko ne ye senuman ye tuma min na.› » Matigi, Masaba ko: «Ne ka baarakɛlaw Isirayɛli kiraw tun kumana mɔgɔ min koo la ne barika la kabini tumajan, ele lo. U y'a fɔ saan caaman kɔnɔ ko ne bena i ci ka taga Isirayɛlidenw kɛlɛ. Nga ni Gɔgi tagara ko a be Isirayɛli jamana kɛlɛ loon min na, ne dusu bena gwan kosɔbɛ. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Ne dimininba b'a fɔ keliya kosɔn k'o loon na, dugukolo bena yɛrɛyɛrɛ kosɔbɛ Isirayɛli jamana kɔnɔ. Jigɛw ni kɔnɔw ni kongosogow ni fɛɛn fofotaw ni dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ bena yɛrɛyɛrɛ ne ɲakɔrɔ. Kuluw bena cici, faraw bena kɛ mugu ye, kogow bɛɛ bena ben duguma. Ne bena murujantigiw wele Gɔgi kama ne ka kuluw bɛɛ kan. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ bena murujan ta u balimaw kama. Ne bena Gɔgi kiti ka fɔɲɔbana ni mɔgɔfagalaw bila a la. Ne bena sanji ni sanbɛrɛ, ni tasuma ani kiribi mananin caaman jigi Gɔgi n'a ka kɛlɛdenw kan, ani siya caaman min bena kɛ n'a ye. Ne bena o kɛ ka ne ka boɲa yira siya caaman na, ani k'a yira u la ko ne ɲɔgɔn tɛ. O la, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. «Adamaden, kiraya kɛ Gɔgi koo la. A fɔ a ye ko, Matigi, Masaba ko: ‹Mɛsɛki ni Tubali ka ɲamɔgɔba Gɔgi, ne wilila i kama. Ne bena i minɛ k'i sama ka bɔ fɔɔ yɔrɔjan, kɔgɔdugu ɲafan fɛ k'i bila ka taga Isirayɛli kuluw kan mɔgɔw kama. Ne bena i bugɔ, kala bena bɔ i numanbolo la ka ben, biɲɛ bena bɔ i kinibolo la ka ka ben. E n'i ka kɛlɛdenw bɛɛ, ani siya minw bena kɛ n'i ye, aw bena sa Isirayɛli kuluw kan. Ne bena i kɛ sogodumukɔnɔ sifa bɛɛ ni kongosogow ka dumuni ye. I bena sa kongo kɔnɔ bari ne Matigi, Masaba kumana. « ‹Ne bena tasuma bila Magɔgi la ani mɔgɔ minw sutaranin be jii cɛma dugukolow kan. U ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye. Ne ben'a kɛ ne tɔgɔ senuman be bɔ ne ka jama Isirayɛli cɛma. Ne tena sɔn a ka cɛn tugu. Siyaw ben'a lɔn ko ne ye Masaba le ye, Isirayɛlidenw ka Ɲumaman. « ‹Tiɲɛ na, koo nunu bena kɛ. U yɛrɛ daminɛna ka ban. Ne kumana loon min koo la, o loon nin be surunyana. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Isirayɛli dugu kɔnɔ mɔgɔw bena bɔ u ka duguw kɔnɔ k'u juguw ka kɛlɛkɛminanw jɛni: nigɛkunbɛnnanbabaw ni misɛnmanw, ani kalaw ni biɲɛw, ni berew ni tamanw. U bena u jɛni fɔɔ saan wolonwula kɔnɔ. U tena lɔgɔ ɲini kongo kɔnɔ, u tena yiri tigɛ tuu kɔnɔ, bari u bena kɛlɛkɛminan nunu le kɛ lɔgɔ ye. Mɔgɔ minw y'u ka fɛɛnw bɔsi u la, u bena olu taw bɔsi fana. Minw y'u bololafɛnw cɛ, u bena olu taw cɛ. Ne Matigi, Masaba le ko ten. « ‹O loon na, ne bena sudonyɔrɔ di Gɔgi ma Isirayɛli jamana kɔnɔ. Tɛmɛbagaw be kɔkɛnɛ min tigɛ ka taga * Kɔgɔji Fariman na, kɔrɔn faan fɛ, o bena kɛ o kɔnɔ. O kaburu nin bena tɛmɛbagaw ka sira tigɛ, bari u bena Gɔgi n'a ka kɛlɛden caaman nunu bɛɛ suu don o yɔrɔ la. U bena yɔrɔ nin wele ko: Gɔgi jamakulu ka kɔkɛnɛ. Isirayɛli somɔgɔw bena kalo wolonwula kɛ suu nunu donko la janko ka jamana saniya. Jamana mɔgɔw bɛɛ bena sudon baara kɛ. Ne bena n ka boɲa yira loon min na, o loon na, u bena u kuun kɔrɔta. Ne Matigi, Masaba le ko ten. U bena mɔgɔ dɔw bila danna k'olu ka to ka jamana yɔrɔw bɛɛ yaala. Tɛmɛbagaw bena fara u kan k'u dɛmɛ ka suuw don janko ka jamana saniya. Kalo wolonwula tɛmɛnin kɔ, u bena baara nin daminɛ. Ayiwa, n'u yaalayaalatɔ ye mɔgɔ kolow ye, u bena kabakuruw ton ɲɔgɔn kan ka taamasiɲɛ kɛ u gɛrɛfɛ fɔɔ suu donbagaw ka na o don Gɔgi jamakulu ka kɔkɛnɛ na. Dugu dɔ fana be kɛ o yɔrɔ la, u ben'a wele ko Amona, o kɔrɔ ko jamakulu. U bena jamana saniya o cogo la.› «Adamaden, ne Matigi, Masaba ko i k'a fɔ kɔnɔ sifaw bɛɛ ye, ni kongosogow bɛɛ ye ko: ‹Aw ye bɔ faan bɛɛ la ka na lajɛn saraka kama, ne bena o sarakaba min labɛn aw ye Isirayɛli kuluw kan. Aw bena sogo dumu ka joli min. Aw bena kɛlɛdenŋanaw sogo dumu, ka diɲɛ kɔnɔ kuntigiw joli min. Olu le bena kɛ saraka ye sagajigiw ni sagadenw, ni bakɔrɔninw ni turaw nɔɔ na. U bɛɛ ka bonbon i n'a fɔ * Basan mara begɛnw. Ne ye saraka min labɛn aw ye, aw bena o tulu dumu fɔɔ k'a tɔɔ to, k'o joli min fɔɔ ka ɲanamini. Ne ka ɲanagwɛ nin na, aw bena fa soow ni sotigiw, ni kɛlɛdenŋanaw ni kɛlɛden sifaw bɛɛ sogo la. Ne Matigi, Masaba le ko ten.› «Ne bena n ka nɔɔrɔ yira siyaw la. Ne b'u kiti, n ka sebagaya bena se u ma cogo min na, u bɛɛ bena o ye. K'a ta o loon na, Isirayɛlidenw ben'a lɔn ko ne le ye Masaba u ka Ala ye. «Siya wɛrɛw ben'a lɔn ko Isirayɛlidenw minɛna ka taga jamana wɛrɛ la u yɛrɛ ka kojugu kosɔn, bari u ma tilen ne ma. O kosɔn, ne ye n yɛrɛ dogo u la k'u don u juguw bolo, u bɛɛ fagara ni murujan ye. Ne y'u minɛ ka kɛɲɛ n'u ka konɔgɔninw n'u ka kokolonw ye, ka n yɛrɛ dogo u la. «Nga ne Matigi, Masaba ko: Sisan ne bena Isirayɛlidenw ka koɲa yɛlɛma. Ne bena makari u bɛɛ la. Ne ben'a kɛ mɔgɔw be ne tɔgɔ senuman boɲa. U bena ɲinɛ u ka maloya kɔ, ani u ye kotilenbali minw bɛɛ kɛ ne la, u ye min kɛ tuma min na u siginin tun be hɛrɛ la u ka jamana kɔnɔ, mɔgɔ si tun te yen min be siranya bila u la tuma min na. Ne bena u bɔ siya wɛrɛw cɛma k'u kɔsegi, ne bena u bɔ u juguw ka jamanaw kɔnɔ k'u lajɛn, k'a yira siya caaman na olu barika la, ko ne ɲɔgɔn te yen. O tuma na, u ben'a lɔn ko ne ye Masaba u ka Ala ye, bari ne y'u bila jɔnya la siya wɛrɛw cɛma, nga o kɔ, ne bena u lajɛn u yɛrɛ ka jamana na, ne tena u si to jamana wɛrɛ la tugu. Ne tena n yɛrɛ dogo u la tugu, bari ne bena n Nii di Isirayɛlidenw ma. Ne Matigi, Masaba le ko ten.» Isirayɛlidenw minɛnin kɔ ka taga jamana wɛrɛ la, o saan mugan ni duurunan na, saan daminɛtuma kalo tile tannan loon, o kɛr'a saan tan ni naaninan ye tigitigi Zeruzalɛmu minɛnin kɔ, Masaba ka sebagaya tun sera ne ma. A tagara ni ne ye dugu nin kɔnɔ. Ne y'a ye yelifɛn na ko Ala tagara ni ne ye Isirayɛli jamana na ka ne lɔ kulu jamanjan dɔ kan. Ne ye fɛɛn dɔ ye kulu worodugu ɲafan fɛ, a bɔnin tun be duguba dɔ fɛ. A tagara ni ne ye o yɔrɔ la. Ne ye mɔgɔ dɔ ye, a be i ko zira. Juru ɲanaman ni sumanikɛkala tun b'a bolo. A lɔnin tun be dugu donda la. Cɛɛ nin y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, i ɲaa yɛlɛ ka filɛli kɛ, k'i tulo malɔ ka mɛnni kɛ. Ne bena fɛɛn minw yira i la, i ka olu bɛɛ kɔlɔsi, bari i nakun ye o le ye. Ayiwa, i bena fɛɛn minw ye, i ka olu bɛɛ ɲafɔ Isirayɛli ka somɔgɔw ye.» Ne ye kogo dɔ ye min kɛnin be ka Alabatoso lamini. Sumanikɛkala min tun be cɛɛ nin bolo, o jaɲa tun ye mɛtɛrɛ saba ye. A ye laminikogo boɲa suma, o tun ye mɛtɛrɛ saba ye. Kogo jaɲa, sanfɛ, a y'o suma, o fana tun ye mɛtɛrɛ saba ye. O kɔ, a tagara kɔrɔn fɛ donda la ka yɛlɛ o yɛlɛyɛlɛnan fɛ. A ye donda kuun suma. O boɲa tun ye mɛtɛrɛ saba ye. Soo kɔlɔsibagaw ka boonw kelen kelen bɛɛ kɔnɔ boɲa n'u kɔnɔ jaɲa tun ye mɛtɛrɛ saba saba ye. Kogo minw tun be boon nunu ni ɲɔgɔn cɛ, olu boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye. Bulonda min tun ɲasinnin be Alabatoso ma gɛrɛfɛ donda duɲa tun ye mɛtɛrɛ saba ye. A ye donda bulonda suma, o tun ye mɛtɛrɛ naani ye. A tutunan boɲa nunu tun ye mɛtɛrɛ kelen kelen ye. Donda bulonda nin ɲasinnin tun be Alabatoso ma. Soo kɔlɔsibagaw ka boon minw tun be kɔrɔn ɲafan donda la, olu tun ye wɔɔrɔ ye. Saba tun be faan dɔ la, saba be faan wɛrɛ la. Boon nunu bɛɛ boɲa tun ye kelen ye. Kogo minw tun be boon ni ɲɔgɔn cɛ, olu bɛɛ tun ka kan. O kɔ, a ye donda boɲa suma. O tun ye mɛtɛrɛ duuru ye, a jaɲa sanfɛ, o tun ye mɛtɛrɛ wɔɔrɔ ni tilan ye. Kogo tun be boon nunu kelen kelen bɛɛ ɲafɛ, a jaɲa sanfɛ, olu tun ye mɛtɛrɛ tilancɛ ye. Boon faan kelen tun ye mɛtɛrɛ saba ye, faan dɔ nin tun ye mɛtɛrɛ saba ye fana. O kɔ, a ye donda suma k'a ta boon dɔ nin ɲafɛ biri ma ka taga se boon dɔ wɛrɛ ta ma, min ɲasinnin be a ma. O furancɛ jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye. A ye bulonda suma mɛtɛrɛ tan, o bulonda laminina faan bɛɛ ni Alabatoso luu ye. Donda ni bulonda ɲafɛ furancɛ tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye. Fenɛtiri tun be yɔrɔ nunu kɛnɛma kogow la, ni tɛmɛ sifa dɔ b'u la, ani u ka cɛtigɛkogow la, ani boon nin kɔnɔ kogow la. Kogo nunu tun be boɲana ka taga kɔnɔna faan fɛ. U tun be donda lamini bɛɛ la. Kogo nunu masirinin tun be ni tamarosun jaaw ye. O kɔ, a tagara ni ne ye kɛnɛma luu kɔnɔ. Ne ye boon dɔw ye, ani tɛmɛyɔrɔ dɔ min tun dilanna ni kabakuruw ye, ka lukɛnɛ nin bɛɛ lamini. Boon bi saba tun be tɛmɛyɔrɔ nin na. O tɛmɛyɔrɔ nin tun be dondaw gɛrɛfɛ. A kɔnɔ boɲa ni daaw ta tun ka kan. O ye duguma tɛmɛyɔrɔ ye. A ye duguma donda ɲafɛla suma fɔɔ ka taga se kɔnɔnalu ma. O kɔrɔn fɛ, n'a kɔgɔdugu ɲafan jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. A ye kɔgɔdugu ɲafan kɛnɛma luu daa jaɲa n'a boɲa suma. Soo kɔlɔsibagaw ka boonw tun ye wɔɔrɔ ye, saba saba tun be a faan fila bɛɛ la. Daa la boon nunu, n'u kogow, ani daa la bulonda, o ni donda fɔlɔ taw bɛɛ tun ka kan. Luu nin jaɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, a boɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye. A fenɛtiriw n'a bulonda ani tamarosun jaa minw tun b'a kogow kan, olu ni kɔrɔn fɛ donda taw bɛɛ tun ka kan. Mɔgɔ be yɛlɛ a yɛlɛyɛlɛnan min fɛ, seen layɔrɔ wolonwula tun b'o la. A ɲaa sinnin tun be bulonda ma. Donda min tun be kɔnɔnalu la, o ni kɔgɔdugu ɲafan donda sinnin tun be ɲɔgɔn ma i n'a fɔ kɔrɔn fɛ ta. A ye donda fila nunu furancɛ suma. A jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. O kɔ, a tagara ni ne ye worodugu ɲafan fɛ. Ne ye worodugu ɲafan donda ye. A y'a tutunanw n'a bulondaw suma. Olu ni tɔw tun ka kan. Fenɛtiriw tun be donda nin n'a bulonda faan bɛɛ la, i n'a fɔ fenɛtiri tɔ nunu. A jaɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, a boɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye. Mɔgɔ be yɛlɛ a yɛlɛyɛlɛnan min fɛ, seen layɔrɔ wolonwula tun b'o la. U ɲaa sinnin tun be bulonda ma. Tamarosun jaaw tun b'a kogow faan fila bɛɛ kan. Kɔnɔnalu luu donda dɔ tun ɲasinnin be worodugu ɲafan fɛ. A ye donda nin, ani kɛnɛma ta, o min be worodugu ɲafan fɛ, furancɛ suma. O jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. O kɔ, a donna ni ne ye kɔnɔnalu kɔnɔ worodugu ɲafan donda fɛ. A ye donda nin suma. O ni tɔw tun ka kan. Soo kɔlɔsibagaw ka boonw ni tutunanw ani bulonw, ni donda tɔw taw tun ka kan fana. Fenɛtiriw tun be donda nin n'a bulon na faan bɛɛ la. U jaɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, a boɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ni fila ni tilan ye. Yɔrɔ nin tun lamininin be ni bulonw ye faan bɛɛ. Olu jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ni fila ni tilan ye, u boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye. Bulon nunu ɲasinnin tun be kɛnɛma luu ma. Tamarosun jaaw tun b'a tutunanw kan. Seen layɔrɔ seegi yɛlɛyɛlɛnan tun b'a la. O kɔ, a tagara ni ne ye kɔrɔn ɲafan fɛ donda la ka don kɔnɔna luu ni ne ye donda nin fɛ. A y'o daa nin fana suma. O ni tɔw tun ka kan. Boonw ni tutunanw ani bulonw ni tɔw bɛɛ tun ka kan. Fenɛtiriw tun be daa ni bulon faan bɛɛ la. U jaɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, a boɲa, mɛtɛrɛ tan ni fila ni tilan. Donda bulon ɲasinnin tun be kɛnɛma luu ma. Tamarosun jaaw tun b'a faan fila tutunanw kan. Seen layɔrɔ seegi yɛlɛyɛlɛnan tun b'a la. O kɔ, a tagara ni ne ye kɔgɔdugu ɲafan donda la k'o suma. O ni tɔw tun ka kan. Boonw ni tutunanw ni bulon, ani tɔw tun ka kan. Fenɛtiriw tun b'a la faan bɛɛ. A jaɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, a boɲa, mɛtɛrɛ tan ni fila ni tilan. A bulonda ɲasinnin tun be kɛnɛma luu ma. Tamarosun jaaw tun b'a faan fila tutunanw kan. Seen layɔrɔ seegi yɛlɛyɛlɛnan tun b'a la. Boon dɔ tun be donda tutunan nunu cɛma, daa tun b'a la. U tun be to ka saraka jɛnitaw ko o yɔrɔ la. Tabali fila fila tun be donda gɛrɛn fila bɛɛ la bulon kɔnɔ. U tun be saraka jɛnitaw ni hakɛ yafa sarakaw, ani fili yafa sarakaw faga olu kan. Tabali fila tun be kɔgɔdugu ɲafan fɛ donda la, bulonda kogo gɛrɛfɛ kɛnɛma, yɛlɛyɛlɛnan faan kelen na. Fila wɛrɛ tun be donda faan dɔ nin na. O la, tabali naani tun be donda faan kelen na, naani tun be faan dɔ la. U bɛɛ lajɛnnin tun ye seegi ye, sarakaw tun be faga minw kan. Tabali naani fana tun be yen, minw dilanna ni kabakuru lɛsɛninw ye, saraka jɛnitaw kama. U kelen kelen bɛɛ jaɲa, n'u boɲa tun ye santimɛtɛrɛ bi wolonwula ni duuru duuru ye. U jaɲa sanfɛ, o tun ye mɛtɛrɛ tilancɛ ye. Saraka jɛnitaw ni saraka wɛrɛw fagaminanw tun be bila tabali nunu kan. Fɛɛn dɔ tun be kogo la, soo kɔnɔ, faan bɛɛ. U kelen kelen bɛɛ jaɲa tun be mɔgɔ tigɛ boɲa bɔ. Saraka sogow tun be la tabali nunu kan. Kɔnɔnada kɔfɛ, dɔnkililabagaw ka boonw tun be yen kɔnɔnalu kɔnɔ. Kelen tun be kɔgɔdugu ɲafan donda gɛrɛfɛ k'a ɲaa sin worodugu ma. Kelen tun be worodugu ɲafan donda gɛrɛfɛ k'a ɲaa sin kɔgɔdugu ma. Cɛɛ nin y'a fɔ ne ye ko boon min ɲasinnin be worodugu ɲafan fɛ, k'o ye sarakalasebagaw ta ye minw be baara kɛ Alabatoso kɔnɔ. Ko boon min ɲasinnin be kɔgɔdugu ɲafan ma, k'o ye sarakalasebagaw ta ye minw be baara kɛ sarakabɔyɔrɔ la. Olu ye Sadɔki deenw ye. Levi kɔmɔgɔw cɛma, olu dama le be se ka gwɛrɛ Masaba la ka baara kɛ a ye. O kɔ, a ye luu suma. A jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye, a boɲa fana tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. Sarakabɔyɔrɔ tun be Alabatoso ɲafɛ. O kɔ, a donna ni ne ye bulon kɔnɔ k'a tutunanw suma. U tun b'a faan fila bɛɛ la, u boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye. Donda boɲa tun ye mɛtɛrɛ wolonwula ye, gɛrɛfɛkogow boɲa tun ye mɛtɛrɛ kelen ni tilan ye. Bulon jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye, a boɲa, mɛtɛrɛ wɔɔrɔ. Yɛlɛyɛlɛnan tun be yen. Tutunan fila tun be daa tutunanw gɛrɛfɛ, kelen tun be faan kelen na, kelen tun be faan dɔ la. O kɔ, cɛɛ nin tagara ni ne ye Alabatoso bonba kɔnɔ k'a daaw suma. U boɲa tun ye mɛtɛrɛ saba saba ye, Donda boɲa tun ye mɛtɛrɛ duuru ye, a daa gɛrɛfɛkogow tun ye mɛtɛrɛ fila fila ni tilan ye a faan fila bɛɛ la. A ye Alabatoso bonba suma. O jaɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ye, a boɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye. A donna sokɔnɔnya na k'a daaw suma. O boɲa tun ye mɛtɛrɛ kelen kelen ye. O daa jaɲa tun ye mɛtɛrɛ saba ye. A daa gɛrɛfɛkogow boɲa tun ye mɛtɛrɛ saba saba ni tilan ye. A ye Alabatoso ɲafɛyɔrɔ suma. O jaɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye, a boɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye fana, soo nin ɲafɛ. O kɔ, a y'a fɔ ne ye ko: «Yan le ye Yɔrɔ Senuman ka Senuman ye.» A ye Alabatoso kogo suma. O boɲa tun ye mɛtɛrɛ saba ye. A gɛrɛfɛbonw kelen kelen bɛɛ boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila fila ye. Gɛrɛfɛbon nunu tun ye sangaso saba ye. A kelen kelen bɛɛ be ni boon bi saba saba ye. Boon nunu tun be Alabatoso lamini na. U tun ma gun Alabatoso yɛrɛ la. Sangaso boon nunu kɔnɔ tun ka bon ni ɲɔgɔn ye ka taga sanfɛ, Alabatoso faan bɛɛ la. A kɛra ten, sanfɛ boon kogow tun ka dɔgɔ ni tɔw ye boɲa la. Mɔgɔ tun be yɛlɛ yɛlɛyɛlɛnan fɛ ka bɔ duguma boon na ka tɛmɛ cɛmancɛ ta kɔnɔ ka se sanfɛ ta ma. Ne y'a ye ko soo nunu jaɲa tun ye mɛtɛrɛ saba ye, a lamini bɛɛ la. Ne y'a ye ko Alabatoso faan bɛɛ la, gɛrɛfɛbon nunu juu tun wilinin be fɔɔ mɛtɛrɛ saba. Boon nunu kɛnɛma kogo boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila fila ni tilan ye. Furancɛ min tora Alabatoso gɛrɛfɛbonw ni tɔw cɛ, o tun ye mɛtɛrɛ tan tan ye Alabatoso faan bɛɛ la. Boon nunu dondaw ɲasinnin tun be kɛnɛ nin ma. Kelen tun be kɔgɔdugu ɲafan fɛ, kelen tun be worodugu ɲafan fɛ. Kɛnɛ nin laminikogo boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye a faan bɛɛ la. Boon min ɲasinnin be Alabatoso luu ma, soo nin tileben fɛ, o boɲa tun ye mɛtɛrɛ bi saba ni duuru ye. Boon nin kogo boɲa tun ye mɛtɛrɛ fila ni tilan ye a faan bɛɛ la, a jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi naani ni duuru ye. O kɔ, a ye Alabatoso suma. A jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. Alabatoso luu, ni boon nin, ani a kogow fana tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. Alabatoso ɲafɛla, ani Alabatoso luu kɔrɔn ɲafan fɛ boɲa lajɛnnin tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. O kɔ, boon min be Alabatoso kɔfɛ, a y'o jaɲa suma. A ni sanfɛbon ɲafɛyɔrɔ minw tun b'a gɛrɛfɛ a faan fila bɛɛ la, o bɛɛ lajɛnnin tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. Alabatoso kɔnɔ bulon, ni bonba, ani sokɔnɔnya boon, ni dakunw, ani fenɛtiri tɛmɛlamanw, ni sangaso saba ka sanfɛbon ɲafɛyɔrɔw, o bɛɛ datugunin tun be ni lɔgɔ ye faan bɛɛ la k'a ta duguma fɔɔ ka taga se fenɛtiriw ma. Fenɛtiriw datugunin tun lo. Alabatoso kɔnɔna n'a kɛnɛmala la, k'a ta donda la fɔɔ ka se sokɔnɔnya boon na, u tun ye kogow bɛɛ masiri ni * serubɛnw jaa, ani tamarosun jaa lɛsɛninw ye. Serubɛn jaa kelen, tamarosun jaa kelen, serubɛn jaa kelen, tamarosun ta kelen. Ɲada fila fila tun be serubɛn nunu kelen kelen bɛɛ la. Ɲada kelen tun be i n'a fɔ mɔgɔ ɲada, ka sin tamarosun jaa ma faan dɔ la. Kelen tun be i n'a fɔ jara ta, ka sin tamarosun jaa faan dɔ wɛrɛ la. Jaa nunu tun be Alabatoso faan bɛɛ la. Serubɛn ni tamarosun jaa nunu be Alabatoso kogow kan faan bɛɛ, k'a ta duguma fɔɔ ka taga se donda sanfɛ. Lɔgɔ nɔnkɔn naani tun ye Alabatoso bonba daa lamini. Ala sigiyɔrɔ donda fana tun be o cogo kelen na. Sarakabɔyɔrɔ yirilaman dɔ tun be yen. A jaɲa sanfɛ, o tun ye mɛtɛrɛ kelen ni tilan ye, a boɲa ye mɛtɛrɛ kelen. A nɔnkɔnw n'a juu n'a gɛrɛnw tun dilanna ni yiri ye. Cɛɛ nin y'a fɔ ne ye ko: «Tabali min be Masaba ɲakɔrɔ, o filɛ nin ye.» Daa minw tun be Alabatoso bonba la, ani Ala sigiyɔrɔ la, koon fila fila tun b'u la. Koon fila tun be daa nunu kelen kelen bɛɛ la. Serubɛn jaaw ni tamarosun taw tun be Alabatoso bonba koonw kan i n'a fɔ minw tun be kogow kan. Yiri gwata tun be bulonda ɲafɛ kɛnɛma. Fenɛtiri tɛmɛlamanw ni tamarosun jaaw tun be bulon nin gɛrɛfɛla la kogow la. O kɔ, cɛɛ nin tagara ni ne ye kɛnɛma luu kɔnɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ, boonw yɔrɔ la minw ɲasinnin be Alabatoso luu ni kɛnɛma kogo ma kɔgɔdugu ɲafan fɛ. Soo min daa sinnin tun be kɔgɔdugu ɲafan ma, o jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye, a boɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru. Sangaso faan min sinnin tun be kɔnɔnalu ma, o ɲafɛyɔrɔ boɲa tun ye mɛtɛrɛ tan ye. A faan dɔ sinnin tun be kabakuru banbe ma kɛnɛma luu kɔnɔ. Sanfɛbon saba ɲafɛyɔrɔ nunu tun sinnin be ɲɔgɔn ma. Tɛmɛyɔrɔ tun be boon nunu ɲafɛ, kɔnɔnalu faan fɛ. A boɲa tun ye mɛtɛrɛ duuru ye, a jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. Boon nunu daaw tun sinnin be kɔgɔdugu ɲafan fɛ. Sanfɛbonw kɔnɔ tun ka dɔgɔ ni tɔw ye, bari sanfɛbon ɲafɛyɔrɔ tun ka bon ni duguma taw ni cɛmancɛ taw ye. U tun ye sangaso saba ye ɲɔgɔn sanfɛ, nga tutunanw tun t'u kɔnɔ i n'a fɔ luu taw. O la, sanfɛ boonw kɔnɔ tun ka dɔgɔ ni cɛmancɛ ani duguma boonw taw ye. Kogo tun be boonw ɲafɛ kɛnɛma luu faan fɛ, a jaɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye, bari boon minw tun be kɛnɛma luu faan fɛ, olu bɛɛ lajɛnnin jaɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni duuru ye. Nga Alabatoso faan fɛ taw jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi duuru ye. Donda tun be duguma boonw na kɔrɔn ɲafan fɛ, kɛnɛma luu faan fɛ. Donda nin tun be luu kogo daminɛ yɔrɔ la. Boon dɔw tun be kɔrɔn fɛ kogo gɛrɛfɛ k'u ɲaa sin furancɛ ma Alabatoso faan fɛ. Tɛmɛyɔrɔ tun be boon nunu ɲafɛ. U ni kɔgɔdugu ɲafan boonw tun ka kan jaɲa ni boɲa na. U bɔdaw n'u dondaw bɛɛ tun be cogo kelen na. U lɔcogo tun ye kelen ye. U dalakonw ni worodugu ɲafan taw tun ka kan. Donda dɔ sinnin tun be kɔrɔn fɛ kogo ma. Mɔgɔ tun be don n'o ye. Ayiwa, cɛɛ y'a fɔ ne ye ko: «Kɔgɔdugu ɲafan ani worodugu ɲafan boon minw ɲaa sinnin be Alabatoso luu ma, olu ye yɔrɔ senumanw le ye. Sarakalasebaga minw be gwɛrɛ Masaba la, fɛɛn min saniyanin be kosɔbɛ, olu le be don u kɔnɔ k'o dumu. U bena fɛɛn saniyanin nunu bila o yɔrɔ la: suman sarakaw, ni hakɛ yafa sarakaw, ani fili yafa sarakaw, bari o yɔrɔ nin ye Ala ta ye. Ni sarakalasebagaw donna Ala ka yɔrɔ la, u man kan ka bɔ yen ka taga kɛnɛma luu kɔnɔ n'u ma u ka sarakalasefaniw bɔ k'u to o yɔrɔ la ka sɔrɔ ka taga, bari u ka faniw saniyanin lo. U ka kan ka fani wɛrɛw don yan ka sɔrɔ ka taga jama ka yɔrɔ la.» A ye Alabatoso kɔnɔ suma ka ban tuma min na, a bɔra ni ne ye kɔrɔn fɛ donda fɛ k'o yɔrɔ bɛɛ suma. A ye kɔrɔn ɲafan yɔrɔ suma ni sumanikɛkala ye. O tun ye mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru ye. A ye kɔgɔdugu ɲafan yɔrɔ suma n'a ka kala ye. O tun ye mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru ye. A ye worodugu ɲafan yɔrɔ suma n'a ka kala ye. O tun ye mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru ye. A tagara tileben faan fɛ k'o yɔrɔ suma n'a ka kala ye. O tun ye mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru ye. Kogo min tun kɛnin be ka Alabatoso lamini a faan naani na, a y'o suma o cogo kelen na. O tun ye mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru ye a faan kelen kelen bɛɛ la. O kogo tun be Ala ka yɔrɔ ni yɔrɔ tɔw cɛ bɔ ɲɔgɔn na. O kɔ, cɛɛ nin tagara ni ne ye kɔrɔn ɲafan donda la. Ne ye Isirayɛli ka Ala ka nɔɔrɔ natɔ ye ka bɔ kɔrɔn ɲafan fɛ. A kumakan tun be i n'a fɔ jiba mankan. Dugukolo yɔrɔ bɛɛ manamananin tun be a ka nɔɔrɔ barika la. Ne ye yelifɛn min ye, o tun be i n'a fɔ fɔlɔfɔlɔ ta, Ala nana ka dugu ci tuma min na, ani i ko n tun ye min ye ka n to Kebari baa daa la. N lara ka n ɲaa biri duguma. Masaba nɔɔrɔ donna Alabatoso kɔnɔ ni kɔrɔn fɛ donda ye. Ala Nii ye ne ta ka don kɔnɔnalu la. Ne y'a ye ko Masaba ka nɔɔrɔ ye Alabatoso fa. Ka cɛɛ nin lɔnin to n gɛrɛfɛ, ne ye kumakan dɔ mɛn ka bɔ Alabatoso kɔnɔ. A ko: «Adamaden, yan ye ne ka masasigilan bilayɔrɔ ni n seen layɔrɔ le ye. Ne bena sigi Isirayɛlidenw cɛma yan yɔrɔ la kudayi. Isirayɛlidenw n'u ka masacɛw tena ne tɔgɔ senuman cɛn n'u ka josɔnko, n'u ka masacɛw suuw ye tugu. U y'u ka soow lɔ ne batoso gɛrɛfɛ. Kogo dɔrɔn le tun be u ni ne cɛ. U ye ne tɔgɔ senuman cɛn n'u ka kokolonw ye. O le kosɔn, ne y'u halaki k'u ban ne ka dimi kosɔn. Sisan Isirayɛlidenw bena u ka josɔnko dabila k'u ka masacɛw suuw donyɔrɔ jaɲa ne la. N'o kɛra, ne bena sigi u cɛma kudayi. «Adamaden, ne batoso cogoya fɔ Isirayɛli jama ye janko u ka maloya u ka tilenbaliyakow kosɔn. A to u ka ne batoso lɔcogo jati minɛ kosɔbɛ. N'u maloyara u ka koo kɛninw bɛɛ kosɔn, i ka ne batoso cogo yira u la: a lɔyɔrɔ, n'a dondaw, n'a bɔdaw, a lɔcogo jaaw bɛɛ, ani a sariyaw bɛɛ. U bena o le kɛ. Alabatoso sariya filɛ nin ye. A laminiyɔrɔ kulu kan, o bɛɛ saniyanin be kosɔbɛ.» Matigi, Masaba ko: «Sarakabɔyɔrɔ boɲa filɛ nin ye. A sumafɛn jaɲa ye mɛtɛrɛ tilancɛ ye. Dingɛ min be sarakabɔyɔrɔ lamini, o duɲa n'a boɲa ye mɛtɛrɛ tilancɛ ye. A dagolo min wilinin lo k'a lamini, o jaɲa sanfɛ ye santimɛtɛrɛ mugan ni duuru ye. Sarakabɔyɔrɔ nin jaɲa sanfɛ filɛ. Ka bɔ a juu la duguma fɔɔ ka taga se a cɛmancɛ kogo ma, o ye mɛtɛrɛ kelen ye. A boɲa ye mɛtɛrɛ tilancɛ ye. Cɛmancɛ kogo ni sanfɛ ta cɛ ye mɛtɛrɛ fila ye. Sanfɛ dagolo boɲa ye mɛtɛrɛ tilancɛ ye. Sarakabɔyɔrɔ tasuma manayɔrɔ ni duguma cɛ ye mɛtɛrɛ fila ye. A nɔnkɔn naani nunu tun wilinin lo. Tasuma manayɔrɔ ye nɔnkɔn naani ye minw furancɛw bɛɛ ka kan. U kelen kelen bɛɛ ye mɛtɛrɛ wɔɔrɔ wɔɔrɔ ye. Dagolo faan bɛɛ jaɲa ka kan. A faan naani kelen kelen bɛɛ ye mɛtɛrɛ wolonwula wolonwula ye. A dagolo lamini boɲa ye santimɛtɛrɛ mugan ni duuru ye. A lamini dingɛ ye santimɛtɛrɛ bi duuru ye. Yɛlɛyɛlɛnan be kɔrɔn fɛ.» Cɛɛ nin y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, Matigi, Masaba ko: ‹Ni sarakabɔyɔrɔ dilanna loon min na janko ka saraka jɛnitaw bɔ a kan ani ka joli seriseri a kan, o sariyaw le ye nunu ye. Levi kɔmɔgɔ Sadɔki ka somɔgɔ, olu minw be sarakalasebaara kɛ ne ɲakɔrɔ, i ka tura kɛɲɛnin kelen di olu ma, a ka kɛ hakɛ yafa saraka ye. Matigi, Masaba le ko ten. I k'a joli dɔ ta k'o kɛ sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔn naani kan, n'a dagolo nɔnkɔn naani kan, ani a lamini dagolow kan ka sarakabɔyɔrɔ saniya. I ka tura minɛ k'a kɛ hakɛ yafa saraka ye. O bena jɛni Alabatoso yɔrɔ latigɛnin na Ala ka sigiyɔrɔ kɔfɛ. A tile filanan loon, i ka bakɔrɔnin fiɲɛtan kɛ kojugu yafa saraka ye janko ka sarakabɔyɔrɔ saniya i n'a fɔ u y'a saniya ni tura ye cogo min na. N'i y'a saniya ka ban, i ka tura kɛɲɛnin dɔ minɛ begɛnw cɛma, ani sagajigi, fiɲɛ te minw na, k'u kɛ saraka ye. I ka na n'u ye Masaba ɲakɔrɔ. Sarakalasebagaw ka kɔgɔ kɛ u kan k'u bɔ saraka jɛnita ye Masaba ye. I ka bakɔrɔnin kelen kɛ hakɛ yafa saraka ye loon o loon, fɔɔ tile wolonwula, ani tura kɛɲɛnin fiɲɛtan kelen ni sagajigi kelen fana, fiɲɛ te min na, k'u bɔ begɛnw cɛma. U bena sarakabɔyɔrɔ saniya tile wolonwula kɔnɔ k'a saniya k'a bila ne Ala ye. O loon nunu tɛmɛnin kɔ, k'a ta a tile seeginan loon na, sarakalasebagaw bena aw ka saraka jɛnitaw ni aw ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ sarakabɔyɔrɔ nin kan. O la, ne bena sɔn aw la. Ne Matigi, Masaba le ko ten.› » O kɔ, cɛɛ nin segira ni ne ye Alabatoso kɛnɛma donda la, min ɲasinnin be kɔrɔn faan fɛ. A tugunin tun lo. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Daa nin tugunin ka kan ka to, a man kan ka yɛlɛ. Mɔgɔ si man kan ka don n'a ye. Bari, ne Masaba, Isirayɛli ka Ala donna n'a ye. O kosɔn, a tugunin ka to. Ɲamɔgɔ kelenpe le bena sigi yen ka dumuni kɛ ne Masaba ɲakɔrɔ. Donda min gunnin be boon na, a ka don ani ka bɔ n'o daa nin ye.» O kɔ, cɛɛ nin tagara ni ne ye kɔgɔdugu ɲafan donda la fɔɔ ka se Alabatoso ɲafɛ. Ne ye filɛli kɛ, ne y'a ye ko Masaba ko nɔɔrɔ tun b'a batoso fara. Ne benna ka n ɲaa biri duguma. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Adamaden, kɔlɔsili kɛ. Filɛli kɛ ka ɲa, k'i tulo malɔ fɛɛn bɛɛ la, ne bena min fɔ i ye ne Masaba batoso sariya koo la. I janto Alabatoso dondaw ani ne ka yɔrɔ bɔdaw la k'u kɔlɔsi kosɔbɛ. «A fɔ Isirayɛliden murutininw ye ko ne Matigi, Masaba ko: Isirayɛlidenw, aw ka kokolonw nigɛ bɔra ne la. Siya wɛrɛ minw ma kɛnɛkɛnɛ, ani u te ne sago kɛ, aw ye olu ladon ne ka sigiyɔrɔ la k'a nɔgɔ. Aw y'o kɛ aw ka saraka bɔtuma na ni saraka sogo tuluyɔrɔ n'a joli ye, k'an ka bɛɛn cɛn n'aw ka kokolonw bɛɛ ye. Aw ma ne ka sigiyɔrɔ baara kɛ, aw ye siya wɛrɛw le bila o la aw nɔɔ na. «Ayiwa, ne Matigi, Masaba ko: Jamana wɛrɛ mɔgɔ minw ma kɛnɛkɛnɛ, n'u te ne sago kɛ, olu si man kan ka don ne ka sigiyɔrɔ la, hali minw be Isirayɛlidenw cɛma. «Levi kɔmɔgɔ minw y'u yɔrɔ jaɲa ne la Isirayɛlidenw jɛngɛtuma na ka ne bila ka tugu u ka joow kɔ, olu ka kojugu doni bena la u yɛrɛ kunna. U bena se ka kɛ ne batoso daaw kɔlɔsibagaw ye, ka ne ka yɔrɔ senuman baara dɔw kɛ. U bena jama ka saraka jɛnitaw ni saraka tɔw faga, ani ka lɔ jama ɲafɛ ka baara kɛ u ye. Nga u ye baara kɛ u ka joow ye ka Isirayɛlidenw bila kojugu la, o la, ne Matigi, Masaba ko ne b'a fɔ k'a gwɛlɛya k'u ka kojugu doni bena la u yɛrɛ kunna. U tena gwɛrɛ ne la ka sarakalasebaara kɛ ne kɔrɔ tugu, walima ka gwɛrɛ ne ka fɛɛn senumanw si la, walima ne ka boɲafɛn minw saniyanin be kosɔbɛ, u tena gwɛrɛ u si la tugu. U ka sɔn u ka maloya la, u ka kokolonw ye min lase u ma. O n'a ta bɛɛ, ne bena u kɛ ne batoso kɔlɔsibagaw ye, ani k'a kɔnɔ baaraw bɛɛ kalifa u ma. «Sarakalasebagaw faan fɛ, minw ye Levi kɔmɔgɔ Sadɔki kɔmɔgɔw ye, minw ye baara kɛ ne ye ni tilenninya ye Isirayɛlidenw jɛngɛna ka ne bila tuma min na, olu le bena gwɛrɛ ne la ka baara kɛ ne ka sigiyɔrɔ la. U bena lɔ ne ɲakɔrɔ ka sarakaw tulu n'u joli bɔ ne ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten. Olu dɔrɔn le bena don ne ka sigiyɔrɔ la, ani ka gwɛrɛ ne ka sarakabɔyɔrɔ la ka baara kɛ ne ye, ka janto ne ka baara la. N'u be don kɔnɔnalu kɔnɔ tuma min na, fani ɲanaman ka kan ka kɛ u kaan na. N'u be baara kɛ luu nin kɔnɔ, walima ne batoso kɔnɔ tuma min na, sagasi fani man kan ka kɛ u kaan na. U ka kan ka fani ɲanaman le meleke u kuun na, ka kurusi ɲanaman don u cɛɛ la. U man kan k'u cɛɛ siri ni cɛsirinan si ye min b'a to u be wasi. N'u be bɔ ka taga jama fɛ kɛnɛma luu kɔnɔ tuma min na, u k'u ka baarakɛfaniw bɔ k'u bila boon senumanw kɔnɔ, ka fani wɛrɛw don, janko u kana maga mɔgɔw la n'u ka faniw ye, o ka kɛ sababu ye kojugu be se u ma. U man kan k'u kuun li, u man kan k'u kunsigi to a be jaɲa n'u m'a tigɛ, u ka kan ka dɔ tigɛ ka bɔ a la. N'u dɔ be don kɔnɔnalu kɔnɔ tuma min na, a man kan ka duvɛn min. A man kan ka firiyamuso, walima muso furu sanin furu, fɔɔ Isirayɛli sunguru dɔ, walima sarakalasebaga min sara, ale ka muso. «Sarakalasebagaw ka kan ka ne ka jama kalan janko olu ka se ka Ala ka fɛɛn ni fɛɛn gwansan lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na, ani fɛɛn nɔgɔninw ni fɛɛn saniyaninw. Ni koo dɔ be mɔgɔ dɔ n'a tɔɲɔgɔn cɛ, u k'o koo nin ɲanabɔ ka kiti tigɛ ka kɛɲɛ ni ne ka sariyaw ye. U ka ne ka sariyaw ni ne ka koo latigɛninw bato ne ka ɲanagwɛw bɛɛ koo la, ani ka ne ka lafiɲɛlonw saniya. Sarakalasebaga man kan ka maga suu la k'a yɛrɛ nɔgɔ, nga a be se ka maga a faa, n'a baa, n'a dencɛ n'a denmuso, n'a kɔrɔ n'a dɔgɔ ta la, ani a kɔrɔmuso walima a dɔgɔmuso min ma furu. A saniyanin kɔ, a ka kan ka tile wolonwula bila sanni a k'a ka baara daminɛ tugu. N'a be don ne ka yɔrɔ kɔnɔnalu kɔnɔ loon min na ka baara kɛ, a ka hakɛ yafa saraka bɔ a yɛrɛ ye. Ne Matigi, Masaba le ko ten. «Sarakalasebagaw bena niyɔrɔ min sɔrɔ, o ye ne le ye. Aw man kan ka fɛɛn si d'u ma Isirayɛlidenw cɛma. Ne le bena kɛ u niyɔrɔ ye. U bena balo ni suman sarakaw ye, ani begɛn minw kɛra hakɛ yafa sarakaw, walima fili yafa sarakaw ye. Fɛɛn o fɛɛn bilara ne Masaba ye Isirayɛlidenw cɛma, o bɛɛ bena kɛ u ta ye. Sɛnɛfɛn deen fɔlɔw n'aw ka boɲafɛnw bɛɛ la ɲumamanw bena kɛ sarakalasebagaw ta ye. Aw k'aw ka suman mugu ɲanaman d'u ma janko ne ka hɛrɛ kɛ aw ka somɔgɔw ye. Sarakalasebagaw man kan ka foyi dumu, kɔnɔ fara begɛn kan, min sar'a yɛrɛ ma, walima ni waraw y'a minɛ. «Ni aw be jamana tilantilan tuma min na, aw ka yɔrɔ dɔ suma k'a kɛ ne Masaba ta ye. A jaɲa ka kɛ kilomɛtɛrɛ tan ni fila ni tilan ye, a boɲa, kilomɛtɛrɛ duuru. O yɔrɔ bɛɛ bena kɛ ne ta ye. Aw ka yɔrɔ dɔ suma o yɔrɔ nin na, a faan naani bɛɛ ka kɛ mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru duuru ye, o ka kɛ ne batoso lɔyɔrɔ ye. Mɛtɛrɛ mugan ni duuru furancɛ ka to a faan bɛɛ la ka kɛ kɛnɛ ye. Aw ye yɔrɔ min bila ne ye, aw ka yɔrɔ dɔ suma o kɔnɔ, a jaɲa ka kɛ kilomɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye, a boɲa ka kɛ kilomɛtɛrɛ duuru ye. O ka kɛ ne batoso lɔyɔrɔ ani ne sigiyɔrɔ ye, Yɔrɔ Senuman ka Senuman. Sarakalasebaga minw be gwɛrɛ ne, Masaba la ka baara kɛ ne ɲakɔrɔ ne ka yɔrɔ senuman na, o yɔrɔ bena kɛ olu ta ye. O bena kɛ u ka soow ani ne batoyɔrɔ senuman lɔyɔrɔ ye. Yɔrɔ dɔ, min jaɲa ye kilomɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye, n'a boɲa ye kilomɛtɛrɛ duuru ye, o bena kɛ Levi kɔmɔgɔw ta ye, minw be baara kɛ ne batoso kɔnɔ. Dugu dɔw bena kɛ u ta ye o yɔrɔ kɔnɔ. Aw ka yɔrɔ dɔ bila min jaɲa ye kilomɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye, a boɲa ka kɛ kilomɛtɛrɛ fila ni tilan ye, o ka kɛ dugu ta ye. O ka kɛ ne ka yɔrɔ gɛrɛfɛ. A bena kɛ Isirayɛlidenw bɛɛ ta ye. Ɲamɔgɔ niyɔrɔ bena kɛ ne ka yɔrɔ ni dugu sigiyɔrɔ faan fila la. A ka yɔrɔ kelen bena kɛ ne ka yɔrɔ ni dugu sigiyɔrɔ tileben fɛ, a daan ka kɛ Kɔgɔji ye, kelen ka kɛ u kɔrɔn fɛ, a daan ka kɛ jamana daan ye kɔrɔn fɛ. A niyɔrɔ dugukolo jaɲa ni Isirayɛli deen tan ni fila nunu kɔmɔgɔ dɔ ta ka kɛ kelen ye. O yɔrɔ bena kɛ ɲamɔgɔ niyɔrɔ dugukolo ye Isirayɛli kɔnɔ. Ne ka ɲamɔgɔw tena ne ka mɔgɔw tɔɔrɔ tugu, u bena jamana tilantilan Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔw cɛ.» Matigi, Masaba ko: «Isirayɛli ka ɲamɔgɔw, a daan tɛmɛna! Aw ka fariyako ni mɔgɔtɔɔrɔko dabila, ka kotilennin ni kobɛnnin kɛ. Aw kana ne ka mɔgɔw bololafɛnw bɔsi tugu. Ne Matigi, Masaba le ko ten. «Kilo bɛnnin ni suman sumaminan bɛnnin ani fɛɛn jiman sumaminan bɛnnin ka sɔrɔ aw fɛ. Suman sumaminan ni fɛɛn jiman sumaminan kɔnɔna ka kɛɲɛ ɲɔgɔn ma. Jii sumaminan ɲaa tan ye omɛri ɲaa kelen ye, suman sumaminan ɲaa tan fana ye omɛri ɲaa kelen ye. Olu boɲa ka jati ka kɛɲɛ ni omɛri ye. Warigwɛ kuru kelen be garamu tan bɔ. Warigwɛ kuru nunu bi wɔɔrɔ ye warigwɛ mina kelen ye. «Aw ka kan ka sarakaw bɔ cogo min na, o filɛ: Aw ka * bile ani * orizi tilan wɔɔrɔnan kelen bɔ saraka ye. Aw k'aw ka tulu tilan kɛmɛnan kelen bɔ. Aw k'o suma ni bati ye. Bati kelen be bɛn omɛri tilan tannan kelen ma, walima kori kelen. Ni saga kɛmɛ fila be Isirayɛlidenw ka sagadɛndɛyɔrɔ min na, kelen be bɔ. O fɛɛn nunu be kɛ suman sarakaw ye, ni saraka jɛnitaw ani jɛnɲɔgɔnya sarakaw, minw be kɛ janko jama ka yafa sɔrɔ. Ne Matigi, Masaba le ko ten. «Jamana kɔnɔ mɔgɔ bɛɛ ka boɲafɛn bɔ k'o di Isirayɛli ka ɲamɔgɔ ma. Ɲamɔgɔ yɛrɛ ka kan ka saraka jɛnitaw ni suman sarakaw, ani jii bɔ kalokura ɲanagwɛ la, ni lafiɲɛlonw na, ani ɲanagwɛlon tɔw la, o kɔrɔ, Isirayɛlidenw ka ɲanagwɛ latigɛnin bɛɛ la. A bena hakɛ yafa saraka, ni suman saraka, ni saraka jɛnitaw, ani jɛnɲɔgɔnya taw bɔ janko Isirayɛlidenw ka se ka yafa sɔrɔ.» Matigi, Masaba ye min fɔ, o filɛ. A ko: «Saan kalo fɔlɔ tile fɔlɔ loon, i ka tura kɛɲɛnin kelen minɛ, fiɲɛ te min na, ka yɔrɔ senuman saniya. Sarakalasebaga bena hakɛ yafa saraka joli dɔ ta k'a seriseri Alabatoso donda lɔgɔw kan, ni sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔn naani dagolow kan, ani kɔnɔnalu donda lɔgɔw kan. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye kojugu kɛ n'a ma kɛ tuguko ye, walima n'a y'a kɛ kolɔnbaliya kosɔn, i k'o landa fɔlɔ ɲɔgɔn kɛ o tigi ye kalo tile wolonwulanan loon na fana. O la, i ka Alabatoso bena saniya. «Aw ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ daminɛ saan kalo fɔlɔ tile tan ni naaninan loon na, ka tile wolonwula kɛ a la. O waati la, aw ka buru dumu fununan te min na. O loon na, ɲamɔgɔ bena tura kɛɲɛnin kɛ saraka ye a yɛrɛ ni jamana kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ ka kojugu kosɔn. Ɲanagwɛ nin tile wolonwula kɔnɔ, loon o loon, a bena tura fiɲɛtan wolonwula ni sagajigi fiɲɛtan wolonwula kɛ saraka jɛnita ye ne Masaba ye, ka bakɔrɔnin kelen kɛ kojugu yafa saraka ye. A bena mugu kilo bi saba le kori ni tura ani sagajigi nunu kelen kelen bɛɛ ye, ani tulu litiri wɔɔrɔ. Saan kalo wolonwulanan tile tan ni duurunan loon ye * Gwatakɔrɔsigi ɲanagwɛ daminɛlon ye. O ɲanagwɛ nin tile wolonwula kɔnɔ, ɲamɔgɔ nin ye saraka min ɲɔgɔn bɔ Hɔrɔnya ta la, a k'o ɲɔgɔn bɔ fana, hakɛ yafa ta, ni saraka jɛnita, ani suman ta, ni tulu.» Matigi, Masaba ko: «Kɔnɔnalu donda min ɲasinnin be kɔrɔn fɛ, o datugunin bena to tile wɔɔrɔ kɔnɔ, baara be kɛ loon minw na. Nga a bena yɛlɛ lafiɲɛlon ni kalokura ɲanagwɛ la. Ɲamɔgɔ bena bɔ kɛnɛma luu kɔnɔ, ka bulon cɛtigɛ ka na lɔ dondalayiriw gɛrɛfɛ. O kɔ, sarakalasebagaw ben'a ka saraka jɛnitaw n'a ka jɛnɲɔgɔnya sarakaw bɔ. A bena biri dakun kan ka batoli kɛ. O kɔ, a bena bɔ, nga daa nin tena tugu fɔɔ wuladafɛ. Jamanadenw bena biri ne Masaba ɲakɔrɔ ka ne bato o donda nin le la, lafiɲɛlonw, ni kalokura ɲanagwɛw la. «Ɲamɔgɔ bena na ni saraka jɛnita min ye lafiɲɛlon na k'a bɔ ne Masaba ye, o bena kɛ sagaden wɔɔrɔ ni sagajigi kelen ye, fiɲɛ te minw na. Suman saraka min be bɔ ni sagajigi ye, o ka kɛ kilo bi saba ye. Mugu min bena bɔ ni sagadenw ye, ɲamɔgɔ ben'a sagolata bɔ o la. Tulu litiri wɔɔrɔ wɔɔrɔ ka bɔn ni mugu kilo bi saba saba ye. A ka tura kɛɲɛnin kelen ni sagaden wɔɔrɔ ani sagajigi kelen kɛ saraka ye kalokura ɲanagwɛ la, fiɲɛ te minw na. A ka mugu kilo bi saba saba kori k'a bɔ ni tura nin ye, ani sagajigi ye. Sagadenw ta ka kɛ a sago la. Tulu litiri wɔɔrɔ ka fara mugu kilo bi saba saba kan. «Ni ɲamɔgɔ be donna tuma min na, a be don ni bulonda ye ka bɔ n'o daa kelen nin ye. Ni jamanadenw donna ne Masaba fɛ ɲanagwɛ loonw na tuma min na, ni min donna ni kɔgɔdugu ɲafan donda ye ka batoli kɛ, o tigi ka bɔ ni worodugu ɲafan donda ye. N'a donna ni worodugu ɲafan donda ye, a ka bɔ ni kɔgɔdugu ɲafan donda ye. Mɔgɔ si kana bɔ n'a ka donda ye, bɛɛ ka bɔ ni daa ye a ɲaa sinnin be min na. Ni jama be donna tuma min na, ɲamɔgɔ bena don n'u ye. N'u be bɔra tuma min na, a fana be bɔ o waati la. «Ɲanagwɛ loonw na, suman saraka min be bɔ ni tura ye, o bena kɛ mugu kilo bi saba ye, o ɲɔgɔn ka bɔ ni sagajigi ye. Sagadenw ta ka kɛ u bɔbaga sago la. Tulu litiri wɔɔrɔ ka fara mugu kilo bi saba saba kan. «Ni ɲamɔgɔ b'a fɛ k'a diyanaboɲafɛn di ne Masaba ma: saraka jɛnita, walima jɛnɲɔgɔnya saraka, kɔrɔn fɛ donda bena yɛlɛ a ye. A k'a ka saraka nunu bɔ i n'a fɔ a b'a kɛ lafiɲɛlon na cogo min na. O kɔ, a bena bɔ. N'a bɔra ka ban, daa bena tugu. «Sankelensagaden fiɲɛtan ka kɛ saraka jɛnita ye ne Masaba ye sɔgɔma o sɔgɔma. Suman saraka fana ka kan ka bɔ n'a ye sɔgɔma o sɔgɔma, o ka kɛ mugu kilo duuru ye, tulu litiri fila ka ɲagami mugu nin na. Suman saraka nin bɔko ne Masaba ye, o ye koo latigɛnin ye, o te yɛlɛma, o bena kɛ tuma bɛɛ. Sagaden n'a suman saraka, n'a tulu ka kɛ saraka jɛnita ye sɔgɔma o sɔgɔma, o koo nin kana dabila.» Matigi, Masaba ko: «Ni ɲamɔgɔ be dɔ bɔ a niyɔrɔ dugukolo la k'a di a dencɛ dɔ ma, o bena kɛ deen nin dencɛw ka cɛɛn ye fana. Nga n'a ye dɔ bɔ a niyɔrɔ dugukolo la k'a di a ka jɔɔnw dɔ ma, o bena kɛ jɔɔn nin ta ye fɔɔ ka taga se hɔrɔnyali saan na. O tuma na, a bena segi ka kɛ ɲamɔgɔ nin ta ye. Ɲamɔgɔ nin niyɔrɔ be se ka kɛ a dencɛw dama ta ye. Ɲamɔgɔ man kan ka mɔgɔ si niyɔrɔ bɔsi a la k'a gwɛn ka bɔ a ka yɔrɔ la. A be min di a dencɛw ma, o ka bɔ a yɛrɛ niyɔrɔ la, janko ne ka mɔgɔw si kana gwɛn ka bɔ o ka yɔrɔ la.» Ayiwa, o kɔ, cɛɛ nin donna ni ne ye n'o donda nin gɛrɛfɛda ye, ka taga ni ne ye sarakalasebagaw ka boon senumanw yɔrɔ la, minw ɲasinnin be kɔgɔdugu ɲafan fɛ. A ye yɔrɔ dɔ yira ne la, ɲafɛ tileben ɲafan fɛ. A y'a fɔ ne ye ko: «Sarakalasebagaw bena to ka kojugu yafa saraka ni fili yafa taw tobi, ani ka to ka suman sarakaw wusu yan yɔrɔ la le, janko u kana don kɛnɛma luu la k'a to jama ka maga u la.» O kɔ, a bɔra ni ne ye ka taga kɛnɛma luu kɔnɔ. A tagara ni ne ye luu nin nɔnkɔn naani bɛɛ la. Ludennin tun be nɔnkɔn naani nunu bɛɛ la. Olu lamininin tun be, u jaɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ye, u boɲa ye mɛtɛrɛ tan ni duuru. Ludennin naani nunu bɛɛ kɔnɔna boɲa tun ka kan. Ludennin naani nunu bɛɛ tun lamininin be ni kabakurukogo ye. Tasuma manayɔrɔ tun be kogo nunu jukɔrɔla la k'o lamini. Cɛɛ nin y'a fɔ ne ye ko: «Yan ye tobilikɛyɔrɔw le ye, mɔgɔ minw be Alabatoso baara kɛ, olu bena jama ka sarakaw tobi o yɔrɔ la.» O kɔ, cɛɛ nin segira ni ne ye Alabatoso donda la. Ne ye jii woyotɔ ye ka bɔ soo daa jukɔrɔla la ka taga kɔrɔn faan fɛ, bari soo ɲasinnin tun be kɔrɔn fɛ. Jii nin tun be bɔra Alabatoso worodugu ɲafan fɛ, ka sɔrɔ ka tɛmɛ sarakabɔyɔrɔ worodugu faan fɛ. Cɛɛ nin bɔra ni ne ye ni kɔgɔdugu ɲafan donda ye ka munumunu a kɔfɛla la ka taga se kɔrɔn ɲafan donda ma. Jii tun be woyora daa nin worodugu faan fɛ. Cɛɛ tagara kɔrɔn fɛ dɔɔni, sumanikɛjuru tun b'a bolo, a ye mɛtɛrɛ kɛmɛ duuru suma. O kɔ, a y'a kɛ ne ye jii tigɛ, jii tun be se ne senkuruw ma. A ye mɛtɛrɛ kɛmɛ duuru suma tugu k'a kɛ ne y'a tigɛ. Jii tun be se fɔɔ ne kunbiri ma. A ye mɛtɛrɛ kɛmɛ duuru suma tugu, k'a kɛ ne y'a tigɛ. Jii tun be se fɔɔ ne cɛɛ la. A ye mɛtɛrɛ kɛmɛ duuru suma tugu. Jii tun ka dun o yɔrɔ la fɔɔ ne ma se k'a tigɛ, bari jii tun cayara, mɔgɔ tun be se ka nɔnni a kɔnɔ. Mɔgɔ tun te se ka jii nin tigɛ fewu. A ye ne ɲininga ko: «Adamaden, i ye nin ye wa?» O kɔ, a kɔsegira ni ne ye bada la. Ne sera yen tuma min na, ne ye yiri caaman ye bada la a faan fila la. A y'a fɔ ne ye ko: «Jii nin be woyo ka taga kɔrɔn fɛ mara la, ka taga lɛkɛnɛ na ka taga don * Kɔgɔji Fariman na. N'a donna kɔgɔji nin kɔnɔ, jii nin be saniya. Jilafɛn sifaw bɛɛ bena balo jii nin kɔnɔ. Jigɛ caaman bena sɔrɔ a kɔnɔ. A be woyo ka taga yɔrɔ o yɔrɔ, kɔgɔji be saniya. Baji nin be se yɔrɔ o yɔrɔ, a be kɛ sababu ye fɛɛn be balo o yɔrɔ la. Mɔnikɛlaw bena lɔ jida la. K'a ta Angɛdi fɔɔ ka taga se Ɛngilayimu, o bena kɛ jɔɔ layɔrɔ ye. Jigɛ sifa caaman bena sɔrɔ o yɔrɔ la i n'a fɔ Kɔgɔjiba jigɛw. Nga dalanw ni jii lɔyɔrɔ minw be kɔgɔji gɛrɛfɛ, olu jii tena diya, u bena kɛ kɔgɔ yɔrɔw ye. Yiri denta sifaw bɛɛ bena sɔrɔ baa nin daa la, a faan fila la. U furaburu tena ja, u deen tena ban. U be deen kɛ kalo o kalo, bari baji be bɔ yɔrɔ senuman kɔnɔ ka na u ɲigi. U deenw bena mɔgɔw balo, u furaburu bena kɛ furaw ye.» Matigi, Masaba ko: «Aw bena jamana min tilan Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔw cɛ ka kɛ u niyɔrɔ ye, o daanw filɛ nin ye. Yusufu niyɔrɔ bena kɛ fila ye. Jɛnkulu kelen kelen bɛɛ niyɔrɔ ka kan ka kɛ kelen ye. Ne ye layidu ta, ka n daa di aw bɛmaw ma ko ne bena jamana nin d'u ma minkɛ, jamana nin bena kɛ aw ta ye. «Ayiwa, jamana daan filɛ nin ye: Kɔgɔdugu ɲafan daan be daminɛ Kɔgɔjiba ma, ka tɛmɛ Etilɔn sira fɛ, fɔɔ ka taga se Sedadi ma, ka tɛmɛ ka se Amati ni Berotayi ani Sibarayimu ma, min be Damasi ni Amati mara cɛma, ka tɛmɛ Aseritikɔn, min be Oran daan faan fɛ. Ayiwa, jamana daan bena bɔ Kɔgɔji daa la ka taga fɔɔ Asariyena. Damasi ni Amati mara bena sɔrɔ a kɔgɔdugu ɲafan fɛ. O bena kɛ jamana kɔgɔdugu ɲafan daan ye. A kɔrɔn fɛ daan bena tɛmɛ Oran ni Damasi cɛ. Zurudɛn baji bena kɛ a daan ye ka tɛmɛ Galaadi mara ni Isirayɛli jamana cɛ, fɔɔ ka se kɔrɔn fɛ kɔgɔji ni Tamari ma. O bena kɛ a kɔrɔn fɛ daan ye. A worodugu ɲafan daan be bɔ Tamari fɔɔ ka taga se Meribakadɛsi jiyɔrɔ ma. Ezipiti kɔɔ bena kɛ a daan ye fɔɔ ka ta'a bila Kɔgɔjiba la. O bena kɛ a worodugu ɲafan daan ye. A tileben fɛ daan ye Kɔgɔjiba ye, ka bɔ worodugu ɲafan daan na fɔɔ ka taga se Lebowamati. O bena kɛ a tileben fɛ daan ye. «Aw ka jamana tilan aw ni ɲɔgɔn cɛ ka kɛɲɛ ni Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔw ye. Aw k'a tilan ka lonanw sɔn, minw sigira aw cɛma ka deenw sɔrɔ. Aw k'u jati i n'a fɔ dugulenw. U ka kan ka niyɔrɔ sɔrɔ n'aw ye Isirayɛlidenw cɛma. Ni lonan sigira Isirayɛli ka deen nunu kɔmɔgɔ minw cɛma, lonan nin niyɔrɔ be bɔ olu fɛ. Ne Matigi, Masaba le ko ten. «Ayiwa, Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔ nunu n'u niyɔrɔw filɛ nin ye. Jamana kɔgɔdugu ɲafan fɛ, Dan kɔmɔgɔw niyɔrɔ daan bena kɛ sira ye min be tɛmɛ Etilɔn, ni Lebowamati, ani Asariyena, Damasi ni Amati maraw gɛrɛfɛ. K'a ta jamana kɔrɔn ɲafan fɛ daan na fɔɔ ka ta'a bila Kɔgɔjiba la, o bena kɛ u ka mara ye. «Zuda kɔmɔgɔw ka mara daan na, k'a ta kɔrɔn fɛ ka taga tileben ɲafan fɛ, o yɔrɔ bena bila danna. A boɲa bena kɛ kilomɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye, a jaɲa ni tɔw ta bena kɛ kelen ye ka bɔ kɔrɔn fɛ ka taga tileben fɛ. Masaba ka yɔrɔ bena sɔrɔ a cɛmancɛ la. Aw bena niyɔrɔ min bila danna ka kɛ Masaba ta ye, o jaɲa ka kɛ kilomɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye, a boɲa ka kɛ kilomɛtɛrɛ duuru ye. O yɔrɔ senuman nin bena kɛ sarakalasebagagaw ta ye. A kɔgɔdugu ɲafan jaɲa bena kɛ kilomɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye, a tileben ɲafan boɲa bena kɛ kilomɛtɛrɛ duuru ye, a kɔrɔn fɛ boɲa bena kɛ kilomɛtɛrɛ duuru ye, a worodugu ɲafan jaɲa bena kɛ kilomɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye. Masaba ka yɔrɔ bena sɔrɔ a cɛmancɛ la. O yɔrɔ bena kɛ Sadɔki kɔmɔgɔ sarakalasebagaw ta ye, minw y'u yɛrɛ di Ala ma, k'u ka baara kɛ ni tilenninya ye, n'u ma jɛngɛ i ko Levi kɔmɔgɔ tɔw tuma min na Isirayɛlidenw jɛngɛna. Sigiyɔrɔ dɔ ka kan ka bila danna ka kɛ yɔrɔ ye min saniyanin be kosɔbɛ Levi kɔmɔgɔw ka mara gɛrɛfɛ. Levi kɔmɔgɔw niyɔrɔ ni sarakalasebagaw ta bena kɛɲɛ ɲɔgɔn ma. U niyɔrɔ jaɲa bena kɛ kilomɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye, u boɲa, kilomɛtɛrɛ duuru. O yɔrɔw si man kan ka feere, walima ka falen. O ye jamana yɔrɔɲuman ɲuman le ye, a man kan ka don mɔgɔ wɛrɛ bolo bari, a bilanin be Masaba ye. «O yɔrɔ min tora n'a boɲa ye kilomɛtɛrɛ fila ni tilan ye, a jaɲa ka kɛ kilomɛtɛrɛ tan ni fila ni tilan ye, o yɔrɔ nin bena kɛ dugu n'a kɔnɔ mɔgɔw ka sigiyɔrɔw ye, ni dugu laminiyɔrɔw. Dugu nin bena sigi a cɛmancɛ la. A kɛɲɛ filɛ nin ye: A faan naani nunu bɛɛ jaɲa bena kɛ kelen ye, kilomɛtɛrɛ fila ni mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru duuru ye. Kɛnɛ min bena dugu lamini a faan naani bɛɛ la, o jaɲa be kɛ mɛtɛrɛ kɛmɛ ni mugan ni duuru duuru ye. «O yɔrɔ tɔɔ min be Ala ka yɔrɔ gɛrɛfɛ, o boɲa be kɛ kilomɛtɛrɛ duuru ye kɔrɔn fɛ ani kilomɛtɛrɛ duuru, tileben fɛ. O yɔrɔw sɛnɛfɛnw bena kɛ dugu kɔnɔ baarakɛlaw ka balofɛn ye. Dugu kɔnɔ baarakɛla minw ben'a sɛnɛ, olu bena bɔ Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔ bɛɛ la. O yɔrɔ min bilara Masaba ani dugu ka sigi kama. O faan naani bɛɛ jaɲa bena kɛ kelen ye: kilomɛtɛrɛ tan ni fila ni tilan tilan ye. A tɔɔ min tora, o bena kɛ ɲamɔgɔ ta ye. A ka mara bena sɔrɔ Ala ka yɔrɔ ni dugu sigiyɔrɔ faan fila bɛɛ la. A daan ye kilomɛtɛrɛ tan ni fila ani tilan ye, k'a bɔ o yɔrɔ la ka taga se kɔrɔn fɛ daan ma, ani ka taga tileben faan fɛ fɔɔ ka taga se Kɔgɔjiba daa la. O la, yɔrɔ min dira Matigi ma, ani Alabatoso yɔrɔ senuman bena kɛ jamana yɔrɔ cɛmancɛ la, min bilara danna. O la, Levi kɔmɔgɔw ka mara ni dugu sigiyɔrɔ bena kɛ ɲamɔgɔ ka dugukolo cɛmancɛ la. A ka dugukolo bena sɔrɔ Zuda ni Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ka maraw cɛ. «Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw niyɔrɔ bena bɔ kɔrɔn fɛ ka taga se tileben fɛ. Gadi kɔmɔgɔw ka mara worodugu ɲafan daan be tɛmɛ Tamari ka taga worodugu ɲafan fɛ fɔɔ ka taga se Meribakadɛsi jiyɔrɔ la, ka taga Ezipiti kɔɔ daa la fɔɔ ka taga se a donyɔrɔ la Kɔgɔjiba la. «Aw ka kan ka jamana nin le tilan Isirayɛli deen tan ni fila kɔmɔgɔw cɛ k'u niyɔrɔw d'u ma cogo min na, o lo.» Matigi, Masaba le ko ten. Dugu dondaw filɛ nin ye. K'a daminɛ dugu kɔgɔdugu ɲafan kogo la, min jaɲa ye kilomɛtɛrɛ fila ni mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru ye, Isirayɛli deen tan ni fila nunu tɔgɔw bena la dugu dondaw kan. Daa saba bena kɛ kɔgɔdugu ɲafan fɛ: Urubɛn ka daa, ni Zuda ka daa, ani Levi ka daa. Dugu kɔrɔn fɛ kogo min jaɲa ye kilomɛtɛrɛ fila ni mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru ye, daa saba bena kɛ o faan fɛ fana: Yusufu ka daa, ni Bɛnzamɛn ka daa, ani Dan ka daa. Dugu worodugu ɲafan min kogo jaɲa ye kilomɛtɛrɛ fila ni mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru ye, daa saba bena kɛ o faan fɛ: Simeyɔn ka daa, ni Isakari ka daa, ani Zabulɔn ka daa. Dugu tileben fɛ, min kogo jaɲa ye kilomɛtɛrɛ fila ni mɛtɛrɛ kɛmɛ fila ni bi duuru ye, daa saba bena kɛ o faan fɛ fana: Gadi ka daa, ni Asɛri ka daa, ani Nɛfutali ka daa. Dugu laminikogo jaɲa bena kɛ kilomɛtɛrɛ kɔnɔntɔn ye. Kabini o loon na, dugu nin tɔgɔ bena la ko: «Masaba b'o yɔrɔ la.» Zuda mara masacɛ Yoyakimu ka masaya saan sabanan na, Babilɔni masacɛ Nabukodonozɔri nana Zeruzalɛmu dugu datugu. Matigi ye Zuda mara masacɛ Yoyakimu don a bolo, ani Alabatoso kɔnɔ minan dɔw fana. A tagara n'u ye a ka jobon kɔnɔ Sineyari jamana na k'u bila a ka jobon kɔnɔ nafolobilayɔrɔ la. A y'a fɔ a ka baaradenw ɲamɔgɔ Asipenazi ye ko a ka mɔgɔ damani woloma Isirayɛlidenw cɛma ka bɔ masalu ani mɔgɔbaluw kɔnɔ ka na n'u ye. Ko u ka kɛ kanbelenw ye, fiɲɛ te minw na, u ka kɛ kanbelenɲumanɲumanw ye, minw ye hakilitigiw, ni kolɔnbagaw ye, n'u be koo faamu, u ka kɛ barikatigiw ye waasa ka to masacɛ ka luu kɔnɔ, u k'u kalan Babilɔnikaw ka kaan na, n'u ka sɛbɛncogo la. Masacɛ y'a fɔ ko ale ka dumuni, n'a ka minnifɛn dɔ le ka kan ka di u ma loon o loon, ani k'u kalan fɔɔ saan saba, n'o dafara, u bena sɔrɔ ka baara kɛ ale masacɛ ye. O mɔgɔ nunu cɛma, Zuda kɔmɔgɔw kanbelen dɔw tun be yen: Daniyɛli, ni Ananiya, ni Mikayɛli ani Azariya. Baaradenw ɲamɔgɔ ye tɔgɔkura la u kan. A ye Daniyɛli wele ko Bɛlitasari, ka Ananiya wele ko Sadiraki, ka Mikayɛli wele ko Mesaki, ka Azariya wele ko Abɛdenego. Daniyɛli y'a ŋaniya ta ko ale ten'a yɛrɛ nɔgɔ ni masacɛ ka dumuni, n'a ka duvɛn ye. O la, a ye baaradenw ɲamɔgɔ daali ko a kana ale wajibiya a k'a yɛrɛ nɔgɔ n'o fɛɛn nunu ye. Ala ye Daniyɛli koo diya ɲamɔgɔ nin ye, a makaril'a la. O bɛɛ n'a ta, a y'a fɔ Daniyɛli ye ko: «Masacɛ an matigi min y'aw ka dumuniko latigɛ, ne be siran ale ɲa. N'a nan'a kɔlɔsi k'a ye ko aw fasanin lo ka tɛmɛ aw * filankuru tɔw kan, ne kuun le bena to a la.» Ɲamɔgɔ nin tun ye Daniyɛli, ni Ananiya, ni Mikayɛli ani Azariya ka koo don cɛɛ min bolo, Daniyɛli y'a fɔ ale ye ko: «Ne b'i daali, i ka to ka ɲugu ni jii gwansan d'an ma, k'an filɛ yanni tile tan. O kɔ, kanbelen minw be masacɛ ka dumuni dumu, i ka olu ɲada filɛ, k'anw ta filɛ. N'i ye fɛɛn min ye a la, min ka d'i ye, i k'o kɛ i ka jɔɔnw na.» U ye koo min ɲini a fɛ, a sɔnna, a y'o kɛ k'a filɛ fɔɔ tile tan. O dafara tuma min na, u y'a kɔlɔsi k'a ye k'u ɲaa tun be manamana ka tɛmɛ kanbelen tɔ nunu kan. U boɲana ka tɛmɛ masacɛ ka dumuni ɲɔgɔn dumubaga nunu kan. Kabin'o tuma na, dumuni ani duvɛn min tun ka kan ka di u ma, u ka koo tun be cɛɛ min bolo, ale tun t'o dira u ma tugu, a tora ka ɲugu d'u ma o nɔɔ na. Ala ye sɛbɛ sifa bɛɛ lɔnniya di kanbelen mɔgɔ naani nunu ma, ni faamuli ani hakilitigiya. Daniyɛli tun be yelifɛn, ni siko bɛɛ kɔrɔ lɔn. Masacɛ Nabukodonozɔri ye loon min latigɛ waasa u ka na ni kanbelen nunu ye a fɛ, o loon nana se, baaradenw ɲamɔgɔ tagara n'u ye a fɛ. A ye baro kɛ n'u ye. Kanbelen nunu bɛɛ la, a ma Daniyɛli, ni Ananiya ni Mikayɛli ani Azariya ɲɔgɔn ye. O la, u donna masacɛ ka baara la. Masacɛ tun y'u ɲininga koo o koo la, lɔnniya, ni faamuli faan fɛ, a y'a ye k'u tɛmɛn'a ka jamana kɔnɔ jotigiw ni lagwɛlikɛlaw bɛɛ kan siɲɛ tan. Daniyɛli tora ten masacɛ ka luu kɔnɔ fɔɔ Sirusi sigira masaya la saan min na. Nabukodonozɔri ka masaya saan filanan na, a ye siko dɔw kɛ minw y'a hakili ɲagami, ka sinɔgɔ tigɛ a ɲaa na pewu. O la, a ye cii bila ka jotigiw wele, ni lagwɛlikɛlaw, ni subagaw, ani sankolo kan taamasiɲɛlɔnbagaw, waasa u ka siko nunu kɔrɔ fɔ ale ye. U nana lɔ masacɛ ɲafɛ. A y'a fɔ u ye ko: «Ne ye siko dɔ kɛ, ne hakili ɲagaminin lo a kɔrɔ la.» Sankolo kan taamasiɲɛlɔnbagaw ye masacɛ jaabi aramekan na ko: «Masacɛ, Ala ka sijan d'i ma! I ka siko ɲafɔ e ka jɔɔnw ye, an ben'a kɔrɔ fɔ i ye.» Masacɛ y'a fɔ u ye ko: «Ne y'a ŋaniya ta ko n'aw ma ne ka siko nin ɲafɔ ne ye, ani k'a kɔrɔ fɔ, aw be faga ka tigɛtigɛ, aw ka soow be kɛ ɲamaɲama filiyɔrɔ ye. Nga n'aw ye siko nin, n'a kɔrɔ fɔ, ne bena aw sɔn fɛɛn caaman na, ani ka lɔyɔrɔbabaw d'aw ma. Ayiwa, aw ye ne ka siko n'a kɔrɔ fɔ n ye.» U y'a jaabi tugu ko: «Masacɛ k'a ka siko ɲafɔ a ka jɔɔnw ye, an ben'a kɔrɔ fɔ i ye.» Masacɛ y'a fɔ u ye ko: «Ne y'a ye tiɲɛ na ko aw b'a fɛ ka cogo le ɲini waasa ka n jaabi. Bari aw y'a ye ko ne y'a latigɛ sɔbɛ la ko n'aw ma siko nin ɲafɔ n ye, koo kelen le bena aw bɛɛ sɔrɔ. Aw ye ɲɔgɔn ye waasa ka galon tigɛ ka ne namara sanni yɛlɛmani ka don koow la. Ayiwa, aw ka siko nin ɲafɔ ne ye. Ne ben'a lɔn ko aw be se k'a kɔrɔ fɔ ne ye.» Sankolo kan taamasiɲɛlɔnbagaw ye masacɛ jaabi ko: «Masacɛ be min fɛ, mɔgɔ te dugukolo kan min be se k'o kɛ. Masa si te yen, hali n'a ka fanga ka bon ni see b'a ye cogo o cogo, min be nin koo nin ɲɔgɔn ɲini jotigiw, ni lagwɛlikɛlaw ani sankolo kan taamasiɲɛlɔnbagaw fɛ. Masacɛ be min ɲinina, o ka gwɛlɛ kojugu. Batofɛn minw te adamadenw cɛma, ka olu niin bɔ a la, mɔgɔ te yen min be se k'a jaabi di masacɛ ma.» O yɔrɔ la, masacɛ dimina kosɔbɛ. A y'a fɔ k'u ka Babilɔni lɔnnikɛlaw bɛɛ faga. U ye masacɛ ka darakan wango la ko lɔnnikɛla nunu bena faga. U ye Daniyɛli n'a tɔɲɔgɔnw fana yɔrɔ ɲini janko k'u faga. Daniyɛli kumana masacɛ kɔlɔsibagaw ɲamɔgɔ Ariyɔki fɛ ka ɲa ni hakilitigiya ye. Ale lo tun bɔra waasa ka Babilɔni lɔnnikɛlaw faga. Daniyɛli y'a ɲininga ko: «Ee! A do kɛra di masacɛ ye kogwɛlɛn nin ɲɔgɔn latigɛ?» O tuma na, Ariyɔki ye koo nin ɲafɔ Daniyɛli ye. O la, Daniyɛli tagara masacɛ daali ko a ka muɲu ale bena siko nin kɔrɔ fɔ a ye. O kɔ, Daniyɛli bɔra ka taga soo, a ye koo nin ɲafɔ a tɔɲɔgɔn Ananiya ni Mikayɛli ani Azariya ye, k'u ka Sankolotigi Ala daali a ka makari u la, k'u dɛmɛ u ka se ka kodogonin nin kɔrɔ lɔn, janko u kana ale Daniyɛli n'a tɔɲɔgɔnw faga ni Babilɔni lɔnnikɛla tɔw ye. O la, koo nin yirala Daniyɛli la sufɛ siko la. A ye barika la Sankolotigi Ala ye ko: «Ala tɔgɔ ka tanu tuma bɛɛ. Bari lɔnniya ni fanga y'a ta ye. Ale lo be koow n'u waatiw yɛlɛmayɛlɛma. Ale lo be masaw sigi masaya la, ale lo b'u bɔ a la fana. Ale lo be lɔnniya di lɔnnikɛlaw ma, ka faamuli di hakilitigiw ma. Ale lo be kodogonin yira, koo minw kɔrɔ ka dun, ale lo b'o yira. Ale lo be dibikɔnɔko lɔn. Ale ka yɔrɔ ye kɛnɛ ye. N bɛmaw ka Ala, ne b'i fo k'i waleɲuman lɔn. Bari i ye lɔnniya ni fanga di ne ma. An tun ye min ɲini e fɛ, i y'o yira ne la. I ye masacɛ ka koo yira an na.» O kɔ, masacɛ tun y'a fɔ Ariyɔki min ye ko a ka Babilɔni lɔnnikɛlaw faga, Daniyɛli tagara ale fɛ k'a fɔ a ye ko: «I kana Babilɔni lɔnnikɛlaw faga. A to an be don masacɛ fɛ, ne bena siko nin kɔrɔ fɔ a ye.» Ariyɔki teliyara ka don ni Daniyɛli ye masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko: «Masacɛ, mɔgɔ minw minɛna Zuda mara la ka na, ne ye cɛɛ dɔ sɔrɔ olu cɛma min be se k'i ka siko kɔrɔ fɔ i ye.» Masacɛ ye Daniyɛli ɲininga, u be min wele ko Bɛlitasari, ko: «Yala, ne ye siko min kɛ, i be se k'o fɔ ne ye wa, a n'a kɔrɔ?» Daniyɛli y'a jaabi ko: «Masacɛ be kodogonin min lɔnko ɲinina, lɔnnikɛla, ni lagwɛlikɛla, ni jotigi ani kirisitigi si te yen min be se k'o fɔ i ye. Nga, Ala min be sankolo la, n'a be kodogoninw yira, a ye koo nata yira masacɛ Nabukodonozɔri la. I ka siko, n'i ye fɛɛn minw ye k'i to i ka dilan kan, o filɛ nin ye: Masacɛ, k'i to i ka dilan kan, i ka miiriya sera fɛɛn min ma, o ye koo nata le ye. Koo min bena kɛ, kodogoninw yirabaga y'o le yira i la. Kodogonin nin yirala ne la kɔni, a ma kɛ ko ne ye lɔnnikɛla ye ka tɛmɛ mɔgɔ tɔw kan dɛ. Nga o kɛra, waasa mɔgɔ ka sɔrɔ min ben'a kɔrɔ fɔ i ye, janko i ye koo min miiri e kɔnɔ, i ka se k'o faamu. «Masacɛ, k'i to filɛli la, i ye mɔgɔja belebele dɔ ye i ɲakɔrɔ! Jaa belebeleba! A tun be manamana kosɔbɛ! A be siranya bila mɔgɔ la. Jaa nin kungolo tun ye sanu yɛrɛyɛrɛ ye. A disi n'a bolow tun ye warigwɛ ye. A kɔnɔbara n'a wotow tun ye zira ye. A senkalaw tun ye nigɛ ye. A sentigɛw yɔrɔ dɔ tun ye nigɛ ye, dɔ ye bɔgɔ jɛninin ye. K'i to a filɛli la, kabakuru dɔ bɔra kulu kan ka n'a sentigɛw gosi, min ye nigɛ ni bɔgɔ ye, k'a bɛɛ mugumugu! Mɔgɔ si tun ma maga kabakuru nin la. O la, a yɔrɔ min ye nigɛ ye wo, bɔgɔ wo, zira wo, warigwɛ wo, sanu wo, a bɛɛ mugumugura ɲɔgɔn fɛ, ka kɛ i n'a fɔ sumanɲaga. Fɔɲɔ y'a bɛɛ ta ka taga, hali a nɔɔ ma ye. Nga kabakuru min tun ye jaa nin gosi, ale boɲana ka kɛ kuluba ye ka dugukolo bɛɛ fa. «Masacɛ ka siko ye o le ye. An ben'a kɔrɔ fɔ masacɛ ye sisan. Ele, masacɛ! Masaw ka masa! Sankolotigi Ala ye masaya d'i ma, ka setigiya ni fanga ani tɔgɔba d'i ma. A ye adamadenw don i bolo, ni kongosogow ani kɔnɔw, u mana to yɔrɔ o yɔrɔ. A y'i kɛ u bɛɛ tigi ye. E lo ye kungolo sanulaman nin ye. Ele kɔ, masa wɛrɛ bena wili min ka fanga tena i ta bɔ. O kɔ, sabanan bena wili, ale ye zira ta nin ye, min bena diɲɛ bɛɛ mara. O kɔ, masa naaninan bena wili, ale bena barika sɔrɔ i n'a fɔ nigɛ be cogo min na. Nigɛ be fɛɛn bɛɛ ci ani k'u mugumugu cogo min na, a bena masa tɔɔ nunu bɛɛ kɛ o cogo kelen na. I ye jaa nin sentigɛ, n'a senkunnadenw ye, olu tun ye bɔgɔjɛninin ni nigɛ ye. O b'a yira k'o mara nin bena tilan. Yɔrɔ dɔ bena barika sɔrɔ i n'a fɔ nigɛ, i n'a fɔ i y'a ye cogo min na, nigɛ ni bɔgɔ ɲagaminin be ɲɔgɔn na. A senkunnadenw tun ye nigɛ ni bɔgɔjɛninin ye minkɛ, o b'a yira ko fangayɔrɔ ni dɛsɛyɔrɔ b'o fanga nin na. I ye nigɛ ni bɔgɔjɛninin ɲagaminin ye ɲɔgɔn na cogo min na, o cogo kelen la, masaw bena jɛn furu barika la. Nga o jɛɛn nin tena fanga sɔrɔ, bari nigɛ ni bɔgɔ te ɲɔgɔn minɛ. «Ayiwa, o masa nunu ka tile la, Sankolotigi Ala ben'a kɛ masacɛ wɛrɛ be wili min ka masaya tena nagasi abada, a ka masaya tena bɔ a bolo ka di siya wɛrɛ ma. Ale bena masa tɔ nunu bɛɛ ka koo nagasi ka ban pewu. Ale bena to a ka masaya la tuma bɛɛ. O la, i ye kabakuru ye min bɔra kulu kan mɔgɔ bolo ma maga min na, ka na nigɛ, ni zira, ni bɔgɔ, ni warigwɛ ani sanu mugumugu. Ala, min ka bon, a ye koo nata yira ele masacɛ la. Siko nin ye tiɲɛ ye. Mɔgɔ ka kan ka la a kɔrɔ la.» O la, masacɛ Nabukodonozɔri y'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma Daniyɛli kɔrɔ k'a boɲa. A y'a fɔ k'u ka saraka bɔ Daniyɛli ye, ani ka wusulan jɛni a ye. Masacɛ y'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ na, aw ka Ala ka bon ni batofɛnw bɛɛ ye, masaw ka Masa lo. Kodogoninw yirabaga lo. Bari, i y'o koo kodogonin nin yira ne la.» O kɔ, masacɛ ye Daniyɛli kɛ mɔgɔbaba ye, ka fɛɛn barikaman caaman d'a ma, k'a sigi Babilɔni mara bɛɛ kunna, ani k'a kɛ Babilɔni lɔnnikɛlaw bɛɛ ɲamɔgɔba ye. Daniyɛli y'a ɲini masacɛ fɛ ko a ka Babilɔni mara ka koow ɲamɔgɔya kalifa Sadiraki ni Mesaki ani Abɛdenego ma. Masacɛ sɔnna. Daniyɛli yɛrɛ tora masacɛ ka luu kɔnɔ. Masacɛ Nabukodonozɔri ye mɔgɔja dɔ dilan ni sanu ye. Jaa nin jaɲa tun ye mɛtɛrɛ bi saba ye, a boɲa tun ye mɛtɛrɛ saba ye. A tun y'a lɔ Dura kɔkɛnɛ na Babilɔni mara la. O kɔ, a ye cii bila ka marakuntigiw wele ni dugutigiw, ani cinɲamɔgɔw, ni ladilikɛbagaw ni warimarabagaw, ani sariyalɔnbagaw, ni kititigɛlaw ani jamana kɔnɔ ɲamɔgɔ tɔw bɛɛ, k'u ka na jaa nin dilanko ɲanagwɛ kɛ. O la sa, marakuntigiw, ni dugutigiw, ani cinɲamɔgɔw, ni ladilikɛbagaw ni warimarabagaw ani sariyalɔnbagaw, ni kititigɛlaw ani jamana kɔnɔ ɲamɔgɔ tɔw bɛɛ nana ɲɔgɔn lajɛn masacɛ Nabukodonozɔri ka jaa dilannin ɲanagwɛ kama. U nana lɔ jaa nin ɲafɛ. O tuma na, dalaminɛ pɛrɛnna kosɔbɛ ko: «Maraw bɛɛ kɔnɔ mɔgɔw, ni siyaw bɛɛ, a ɲininin b'aw fɛ ko n'aw ye buru kaan mɛn, ka filejan, ni gɔni ani kolonjo, ni soku, ni filesurun ani fɔliminan sifa bɛɛ kaan mɛn dɔrɔn, aw ka biri ka masacɛ Nabukodonozɔri ka jaa bato, a ye min dilan ni sanu ye. Ni mɔgɔ min ma biri k'a bato, o tigi bena fili dibi tasumaman kɔnɔ o waati yɛrɛ la.» O la, buru ni filejan, ni gɔni, ni kolonjo, ni soku ani fɔliminan sifa bɛɛ kaan nana bɔ dɔrɔn, siyaw bɛɛ, ni maraw bɛɛ mɔgɔw birila ka masacɛ Nabukodonozɔri ka jaa sanulaman bato, a tun ye min dilan k'a lɔ. O tuma na, Babilɔnika dɔw gwɛrɛla janko ka Zuwifuw jalaki. U y'a fɔ masacɛ Nabukodonozɔri ye ko: «Masacɛ, Ala ka sijan d'i ma! Masa, e le tun m'a fɔ ko mɔgɔ o mɔgɔ mana buru kaan mɛn, ka filejan, ni gɔni, ani kolonjo, ni soku, ni filesurun ani fɔliminan sifa bɛɛ kaan mɛn tuma min na, a ka biri ka jaa sanulaman nin bato wa? Ko ni mɔgɔ min ma biri k'a bato, k'o tigi bena fili dibi tasumaman kɔnɔ wa? Ayiwa, Zuwifu dɔw be yan, Sadiraki, ni Mesaki ani Abɛdenego, i ye Babilɔni mara ka koow ɲamɔgɔya kalifa minw ma, u ma sɔn i darakan na. Batofɛn minw b'i fɛ, u te olu batora, i ye jaa sanulaman min dilan, u ma sɔn k'o bato.» Nabukodonozɔri dimina kosɔbɛ! A y'a fɔ k'u ka na ni Sadiraki, ni Mesaki ani Abɛdenego ye. U nana n'u ye masacɛ fɛ. Nabukodonozɔri y'u ɲininga ko: «Sadiraki, Mesaki, Abɛdenego, tiɲɛ na, aw y'a latigɛ ko aw te ne ka batofɛnw bato wa? Ani ka ban ka jaa sanulaman nin bato ne ye min dilan k'a lɔ? Ayiwa, aw k'aw yɛrɛ labɛn ni buru kaan bɔra, ni filejan, ni gɔni ani kolonjo, ni soku, ni filesurun ani fɔliminan sifa bɛɛ kaan bɔra tuma min na, aw ka biri ka n ka jaa bato ne ye min dilan. N'aw m'a bato, o yɔrɔnin bɛɛ, aw bena fili dibi tasumaman kɔnɔ! Batofɛn jumɛn le bena aw bɔsi ne bolo?» Sadiraki ni Mesaki ani Abɛdenego y'a jaabi ko: «Masacɛ, foyi te an fɛ k'a fɔ i ye o la. Ni u y'an fili tasuma kɔnɔ, anw be Ala min bato, ale be se k'an kisi tasuma nin ma, ani k'an bɔsi ele masacɛ bolo. Hali n'a m'o kɛ fana, i k'a lɔn ko an tena i ka batofɛnw bato, i ye jaa sanulaman min dilan k'a lɔ, an tena o fana bato.» O tuma na, Nabukodonozɔri dimina kosɔbɛ, a ɲada cogo yɛlɛmana, Sadiraki ni Mesaki ani Abɛdenego kama. A y'a fɔ k'u ka tasuma nin boɲa siɲɛ wolonwula ka tɛmɛ fɔlɔ kan. O kɔ, a y'a fɔ a ka kɛlɛden kɔgɔninw dɔw ye k'u ka Sadiraki siri, ni Mesaki ani Abɛdenego la, k'u fili dibi tasumaman nin kɔnɔ. O tuma na, o y'u siri n'u ka mugubaw b'u la, ni delekew, ni fugulan ani faniw bɛɛ, k'u fili dibi tasumaman nin kɔnɔ. Masacɛ ka kuma gwɛlɛya kosɔn, ani dibi nin tasuma boɲakojugu kosɔn, kɛlɛden minw tun ye Sadiraki, ni Mesaki ani Abɛdenego fili dibi kɔnɔ, tasuma ye olu faga. Kanbelen saba nunu, Sadiraki, ni Mesaki ani Abɛdenego sirinin benna dibi tasumaman kɔnɔ. Masacɛ Nabukodonozɔri hakili ɲagaminin fonna ka wili, a y'a ladibagaw ɲininga ko: «An ma mɔgɔ saba le siri k'u fili tasuma kɔnɔ wa?» U y'a jaabi ko: «Jaati, masacɛ!» Masacɛ ko: «Ne ɲaa be mɔgɔ naani na, u si sirinin tɛ, u be taamana tasuma kɔnɔ. Tasuma te foyi kɛra u la. Mɔgɔ naaninan bɔnin be batofɛn dɔ fɛ.» O tuma na, Nabukodonozɔri gwɛrɛla dibi tasumaman daa la. A y'a fɔ ko: «Sadiraki, Mesaki, Abɛdenego, Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala ka baarakɛlaw, aw ye bɔ yan!» O tuma na, Sadiraki, ni Mesaki ani Abɛdenego bɔra tasuma kɔnɔ. Marakuntigiw, ni dugutigiw, ni cinɲamɔgɔw ani masacɛ ladibagaw girinna ka na kanbelen nunu filɛ, k'a ye ko tasuma ma foyi kɛ u la. U kunsigi ma jɛni, u ka faniw tun b'u cogo la. Tasuma kasa tun te u kan. O tuma na, Nabukodonozɔri kumana. A y'a fɔ ko: «Sadiraki, ni Mesaki ani Abɛdenego ka Ala ka tanu! Ale min y'a ka mɛlɛkɛ ci ka n'a ka baarakɛlaw kisi. Minw y'u jigi la ale kan, ka ban masacɛ darakan na, ka sɔn saya ma waasa u kana fɛɛn wɛrɛ bato n'a ma kɛ u ka Ala ye. Ayiwa, ne ka kuma filɛ: Mɔgɔ o mɔgɔ, a mana kɛ siya o siya ye, ni mara o mara mɔgɔ ye, n'a ye kumajugu fɔ Sadiraki, ni Mesaki ani Abɛdenego ka Ala koo la, o tigi be faga ka tigɛtigɛ. A ka soo be kɛ ɲamaɲama filiyɔrɔ ye. Bari, batofɛn te yen min be se ka mɔgɔ kisi ten.» O kɔ, masacɛ ye lɔyɔrɔ di Sadiraki, ni Mesaki ani Abɛdenego ma ka tɛmɛ fɔlɔta kan Babilɔni mara kɔnɔ. Masacɛ Nabukodonozɔri ye cii bila k'a fɔ siyaw bɛɛ ye, ni maraw bɛɛ mɔgɔw ye, dugukolo faan bɛɛ la ko: «Hɛrɛ ka kɛ aw ye kosɔbɛ! Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala ye taamasiɲɛ ni kabako minw kɛ ne ye, ne y'a ye ko a ka ɲi k'o fɔ aw ye. A ka kabako kɛninw ka bon! Barika be a ka koba kɛninw na! A ka masaya ye waati bɛɛ koo ye. A ka fanga te ban abada! «Ne tun be n ka soo, n hakili siginin, n tun be hɛrɛ la n ka masalu kɔnɔ. Ne nana siko dɔ kɛ, min ye n hakili ɲagami. Miiriya minw donna ne kuun na ka n to n ka dilan kan, ani ne ye koo minw ye, olu ye ne dabari ban. Ne ye cii bila ka Babilɔni lɔnnikɛlaw bɛɛ wele waasa ka siko nin kɔrɔ fɔ n ye. O tuma na, jotigiw ni lagwɛlikɛlaw ni sankolo kan taamasiɲɛlɔnbagaw ani kirisitigiw nana lajɛn. N ye siko nin fɔ u ye. U ma se k'a kɔrɔ fɔ n ye. O kɔ, Daniyɛli nana don n fɛ, n ka batofɛn tɔgɔ be ale min kan ko Bɛlitasari. Batofɛnsɔbɛw ka nii b'ale la. N ye siko nin fɔ a ye ko: ‹Bɛlitasari, ne ka jotigiw ɲamɔgɔ, ne y'a lɔn ko batofɛnsɔbɛw ka nii b'i la. O kodogonin si te yen min be tɛmɛ i ka lɔnniya kan. Ne ye fɛɛn minw ye n ka siko la, o kɔrɔ fɔ n ye. « ‹Ka n to n ka dilan kan, n ye fɛɛn minw ye n ka siko la, o filɛ: Ne ye yiri dɔ ye dugukolo cɛmancɛ la, a tun ka jan kosɔbɛ. Yiri nin boɲana ka kɛ yiriba ye! A kuun sera sankolo ma. A be ye fɔɔ diɲɛ daan na. A furaburu tun ka ɲi, a deen ka ca fana. Bɛɛ ka dumuni tun be bɔ a la. Kongosogow tun be l'a kɔrɔ. Kɔnɔw tun be l'a kan. Danfɛnw bɛɛ ka balo tun be bɔ ale la. « ‹Ka n to siko la halibi n ka dilan kan, ne ye mɛlɛkɛ dɔ jigitɔ ye ka bɔ sankolo la. A pɛrɛnna kosɔbɛ k'a fɔ ko: Aw ka yiri nin ben, k'a bolow tigɛ, k'a furaburu bɔ, k'a deenw yɛrɛkɛ! Kongosogow ka boli ka bɔ a kɔrɔ, kɔnɔw ka wili ka bɔ a kan! Nga aw kan'a lili bɔ. Aw k'a juu to dugukolo la yen, ka nigɛjɔrɔkɔ ni zirajɔrɔkɔ kɛ a la k'a to waga kɔnɔ yen. Komiji ka yɛlɛ a kan, biin ka kɛ ale ni kongosogow niyɔrɔ ye. Adamadenya bena bɔ a la, a bena kɛ i n'a fɔ kongosogo. A ka to ten fɔɔ saan wolonwula. Mɛlɛkɛw le y'o kolatigɛnin fɔ, waasa nimanfɛnw k'a lɔn ko Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala ka sebagaya be adamadenw ka kuntigiya bɛɛ kan. Mɔgɔ min ka d'a ye, a be masaya di o tigi ma. Mɔgɔ min lɔyɔrɔ ka dɔgɔ ni mɔgɔ tɔw ye, a be se k'ale ta boɲa ni bɛɛ ta ye. « ‹Ne, masacɛ Nabukodonozɔri ye siko min kɛ, o le ye nin ye ten. Ayiwa, ele Bɛlitasari k'a kɔrɔ fɔ n ye. Bari, n ka jamana lɔnnikɛlaw si ma se k'a kɔrɔ fɔ n ye. Nga ele kɔni be se, bari, batofɛnsɔbɛw ka nii be ele la.› » O tuma na, u be Daniyɛli min wele ko Bɛlitasari, ale siranna kosɔbɛ waati dɔɔni, a hakili ɲagamina fana. Masacɛ kuman'a fɛ ko: «Bɛlitasari, siko nin n'a kɔrɔ kana i hakili ɲagami!» Bɛlitasari y'a jaabi ko: «N matigi, siko nin ka kɛ i juguw ta ye! A kɔrɔ ka kɛ i kɛlɛbagaw ta ye! I ye yiri min ye fɔɔ a boɲana ka kɛ yiriba ye, n'a kuun sera sankolo ma, n'a be ye fɔɔ dugukolo daan na, min furaburu tun ka ɲi, n'a deen ka ca, bɛɛ ka dumuni tun be bɔ min na, ani kongosogow tun be la a kɔrɔ, ni kɔnɔw b'u ɲagaw l'a kan, o yiri nin ye ele masacɛ le ye! Bari, i kɛra mɔgɔbaba ye, ka kɛ fangatigi ye. I jaɲana ka se sankolo ma, i ka masaya sera fɔɔ dugukolo daan na. Masacɛ, i ye mɛlɛkɛ dɔ jigitɔ ye ka bɔ sankolo la min ko: ‹Aw ka yiri nin ben k'a tigɛtigɛ! Nga aw kan'a lili bɔ. Aw k'a juu to yen waga kɔnɔ ka nigɛjɔrɔkɔ ni zirajɔrɔkɔ kɛ a la. Komiji ka yɛlɛ a kan, biin ka kɛ ale ni kongosogow niyɔrɔ ye fɔɔ saan wolonwula.› Ayiwa masacɛ, o kɔrɔ filɛ nin ye. Nin ye Fɛɛn bɛɛ kuntigi ka kolatigɛnin ye k'a sin n tigi masacɛ ma. I bena gwɛn ka bɔ mɔgɔw cɛma ka taga to ni kongosogow ye. I bena biin ɲimi i n'a fɔ misi. Komiji be yɛlɛ i kan saan wolonwula kɔnɔ. Fɔɔ n'i sɔnn'a ma ko Fɛɛn bɛɛ kuntigi le be adamadenw ka kuntigiya kunna. Mɔgɔ min ka d'a ye, a b'a di o tigi le ma. A fana tun fɔra k'u ka yiriju to yen, a n'a lili. O kɔrɔ ko n'i sɔnn'a ma waati min na ko Sankolotigi Ala le ye diɲɛ bɛɛ tigi ye, i bena kɔseg'i ka masaya la. Masacɛ, n bena ladili min d'i ma, i ka sɔn o ma. Ayiwa, e ka hakɛkɛ dabila ka tilenninyakow kɛ. I ka juguya dabila ka koɲuman kɛ fantanw ye. O la, n'a sɔrɔ i ka lafiya bena taga ɲafɛ.» Koo nin bɛɛ kɛra masacɛ Nabukodonozɔri la. Kalo tan ni fila tɛmɛnin kɔ, k'a to munumunu na loon dɔ a ka sanbon kan Babilɔni, masacɛ ko: «Babilɔni duguba! Ne ye min sigi ni n ka fanga, ni n ka sebagaya ye, k'a kɛ masadugu ye ne ka kunkɔrɔta kama, ale te nin ye wa?» Ka masacɛ t'o kuma na, kumakan dɔ bɔra sankolo la ko: «Ele masacɛ Nabukodonozɔri, i tulo malɔ kuma nin na. Masaya bɔsira i la. I bena gwɛn ka bɔ adamadenw cɛma ka taga to ni kongosogow ye. I bena biin ɲimi i n'a fɔ misi, saan wolonwula kɔnɔ, fɔɔ n'i nan'a sɔn a ma tuma min na ko Fɛɛn bɛɛ kuntigi le be adamadenw ka kuntigiya kunna, mɔgɔ min ka d'a ye, a b'a di o le ma.» O yɔrɔnin bɛɛ, koo nin kɛra Nabukodonozɔri la. U y'a gwɛn ka bɔ adamadenw cɛma. A tora ka biin ɲimi i n'a fɔ misi. Komiji tora ka yɛlɛ a kan, fɔɔ a kunsigi nana kɛ i n'a fɔ sɛgɛn sii. A sɔnnifaraw kɛra i n'a fɔ kɔnɔw ta. «Loon nunu dafara tuma min na, ne Nabukodonozɔri ye n ɲaa kɔrɔta sanfɛ, ne hakili sigira tugu. Ne ye Fɛɛn bɛɛ kuntigi fo, k'a tanu. Ale min be yen tuma bɛɛ, ne y'ale boɲa. «A ka masaya ye waati bɛɛ koo ye, a ka fanga te ban abada! Adamadenw te foyi ye a ɲana. Sankolo la setigiw faan fɛ, adamadenw faan fɛ, min ka d'a ye, a b'o le kɛ. Mɔgɔ si te se ka Ala bali koo la, mɔgɔ si te se k'a sɔsɔ. «O waati yɛrɛ la, ne ɲamalɔra, n ye n ka masaya n'a dawula, n'a boɲa sɔrɔ tugu. Ne ladibagaw ni n ka mɔgɔbabaw ko u mako be ne la. Ne sigira tugu masaya la, dɔ farala ne ka kunkɔrɔta kan ka tɛmɛ fɔlɔta kan. Sisan, ne Nabukodonozɔri be sankolo Masa fo k'a tanu, k'a boɲa kosɔbɛ. A ka kɛta bɛɛ tilennin lo. A ka koo bɛɛ ye tiɲɛ ye. Minw b'u yɛrɛ boɲa, a be se ka olu dɔgɔya.» Masacɛ Balitazari ye dumuniba labɛn a ka mɔgɔbaba waa kelen ye. A ye duvɛn min n'u ye. Ka u to o la, a facɛ Nabukodonozɔri tun ye minan sanulaman ni warigwɛlaman minw ta Alabatoso kɔnɔ Zeruzalɛmu ka na n'u ye, duvɛn ye Balitazari minɛ dɔrɔn, a k'u ka na n'u ye, ale n'a ka mɔgɔbabaw, n'a ka musow, n'a ka gɛrɛfɛmusow ka minni kɛ n'u ye. O tuma na, u nana ni sanufilenw ye, minw tun tara Alabatoso kɔnɔ, Zeruzalɛmu. Masacɛ n'a ka mɔgɔbabaw, n'a ka musow n'a ka gɛrɛfɛmusow ye minni kɛ n'u ye. U ye duvɛn min ka ban tuma min na, u ye dɔnkili daminɛ ka batofɛn sanulamanw, ni warigwɛlamanw, ni ziralamanw, ni nigɛlamanw, ni lɔgɔlamanw ani kabakurulamanw tanu. O waati yɛrɛ la, mɔgɔ bolo dɔ barila ka bɔ k'a daminɛ ka sɛbɛnni kɛ kogo kan fitinɛ bilayɔrɔ gɛrɛfɛ masaso kɔnɔ yen. Masacɛ ye bolo nin ye, n'a be sɛbɛnni kɛra. A siranna kosɔbɛ, a ɲaa cogo yɛlɛmana, a fari fagara, a seenw tora ka yɛrɛyɛrɛ! A kulera kosɔbɛ, ka lagwɛlikɛlaw, ni sankolo kan taamasiɲɛlɔnbagaw, ni kirisitigiw wele. A ye kuma ta k'a fɔ Babilɔni lɔnnikɛla nunu ye ko: «Ni mɔgɔ o mɔgɔ sera ka sɛbɛ nin kalan ani k'a kɔrɔ fɔ n ye, delekeba wuleman ɲanaman bena don o tigi kaan na, ni kannakɔnɔ sanulaman. A tigi bena kɛ mɔgɔ sabanan ye ne ka fanga kɔnɔ.» O tuma na, a ka lɔnnikɛlaw bɛɛ donna. U si ma se k'a kalan, walima k'a kɔrɔ fɔ masacɛ ye. O ye Balitazari kamana gwan ka tɛmɛ, a ɲada yɛlɛmana, a ka mɔgɔbabaw dabari banna. Masacɛ n'a ka mɔgɔbabaw ka kuma nana don a bamuso tulo la, a wilila ka na don u fɛ dumunikɛyɔrɔ la k'a fɔ ko: «Masacɛ, Ala ka sijan d'i ma! Kana i hakili ɲagami, i cogo kana yɛlɛma! Cɛɛ dɔ b'i ka mara kɔnɔ, batofɛnsɔbɛw ka nii b'a la. I faa ka tile la, ale lo tun be yeli kɛ, hakilitigi ni lɔnnikɛla lo i n'a fɔ batofɛn. O kama masacɛ, i faa Nabukodonozɔri y'a kɛ a ka jotigiw, ni lagwɛlikɛlaw, ni sankolo kan taamasiɲɛlɔnbagaw ani kirisitigiw ɲamɔgɔ ye. Bari, a lɔnna ko hakili ɲanaman b'ale Daniyɛli tɔgɔla nin fɛ. Masacɛ ye min tɔgɔ la ko Bɛlitasari. Lɔnniya tun b'a fɛ kosɔbɛ, a tun be koo faamu, ani ka se ka sikow kɔrɔ fɔ, ka kodogoninw yira, ani ka koo gwɛlɛmanw ɲanabɔ. O la, i ka Daniyɛli wele, a ben'a kɔrɔ fɔ i ye.» U nana ni Daniyɛli ye masacɛ fɛ. Masacɛ y'a ɲininga ko: «N facɛ ka masaya tile la, a bɔra ni mɔgɔ minw ye Zuda mara la ka na n'u ye yan, Daniyɛli tɔgɔla min tun b'u cɛma, o ye e le ye sɔbɛ la wa? Ne y'i koo mɛn, ko batofɛnw ka nii b'i la, ko i be yeli kɛ, ko hakili b'i fɛ, n'i be koo lɔn kosɔbɛ. U nana ni lɔnnikɛlaw ni lagwɛlikɛlaw ye n fɛ, waasa k'o sɛbɛ nin kalan ani k'a kɔrɔ fɔ n ye, nga u ma se. Ayiwa, ne y'a mɛn ko i be se ka sikow kɔrɔ fɔ, ani ka koo gwɛlɛmanw ɲanabɔ. Sisan, n'i ye sɛbɛ nin kalan k'a kɔrɔ fɔ n ye, delekeba wuleman, ni kannakɔnɔ sanulaman bena don i kaan na, i fana be kɛ mɔgɔ sabanan ye fanga nin kɔnɔ.» O tuma na, Daniyɛli ye masacɛ jaabi ko: «Masacɛ, to n'i ka boɲafɛnw ye. I bena fɛɛn minw di, o di mɔgɔ wɛrɛw ma. N kɔni bena sɛbɛ nin kalan i ye, ani k'a kɔrɔ fɔ i ye fana. Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala tun y'i facɛ Nabukodonozɔri kɛ masa ye, k'a kɛ mɔgɔbaba ye, ka kunkɔrɔta ni dawula d'a ma. A ye boɲa min d'a ma, o le kɛra sababu ye siyaw bɛɛ, ni maraw bɛɛ mɔgɔw tun be yɛrɛyɛrɛ a ɲafɛ siranya bolo. N'a tun b'a fɛ ka mɔgɔ min faga, a b'o faga. N'a tun b'a fɛ ka min to nii na, a b'o to. N'a tun b'a fɛ ka mɔgɔ min kɛ mɔgɔbaba ye, a b'o kɛ. N'a tun b'a fɛ ka min majigi, a b'o majigi. Nga a dusu nana gwɛlɛya, yɛrɛboɲa donn'a la. O tuma na, a gwɛnna ka bɔ masaya la, a ka dawula banna. A gwɛnna ka bɔ adamadenw cɛma, ka kɛ i n'a fɔ kongosogo. A tora kongofaliw cɛma, ka to ka biin ɲimi i n'a fɔ misi. Komiji tora ka yɛlɛ a kan. A tora o la ten, fɔɔ a sɔnn'a ma tuma min na ko Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala be adamadenw ka kuntigiya kunna. Mɔgɔ min ka d'a ye, a b'o le sigi masaya la. Ele Balitazari min y'a deen ye, i y'o koo nin bɛɛ lɔn, nga i ma i yɛrɛ majigi. I wilila Matigi le kama, Sankolotigi. I k'u ka na n'a ka soo kɔnɔ minanw ye. Aw ye duvɛn min n'u ye, ele n'i ka mɔgɔbabaw, n'i ka musow n'i ka gɛrɛfɛmusow, ka dɔnkili la ka batofɛn warigwɛlamanw tanu, ni sanulamanw, ni ziralamanw, ni nigɛlamanw, ni lɔgɔlamanw, ani kabakurulamanw. Minw te yeli kɛ, u te mɛnni kɛ, u te foyi lɔn. I nii be Ala min bolo n'i ka koow bɛɛ, i ma sɔn k'ale boɲa. O le y'a to a ye bolo nin bila ka na sɛbɛnni nin kɛ. Fɛɛn min sɛbɛnna, o filɛ nin ye: Menɛ, Menɛ, Tekɛli, Parisin. O kɔrɔ filɛ nin ye: Menɛ, o ye jati ye. O kɔrɔ ko Ala y'i ka masaya waati jati k'a daan tigɛ. Tekɛli kɔrɔ ko: sumani kɛ. O kɔrɔ ko u y'i suma kilo kan, u y'a ye ko i man gwili kosɔbɛ. Parisin kɔrɔ ko: tilan. O kɔrɔ ko i ka mara tilanna ka di mɛdiw ni pɛrɛsiw ma.» O yɔrɔnin bɛɛ, Balitazari ko u ka deleke wuleman ɲanaman ni kannakɔnɔ sanulaman don Daniyɛli kaan na, ani k'a wango la ko a bena kɛ mɔgɔ sabanan ye ale ka fanga kɔnɔ. O loon yɛrɛ sufɛ, u ye Babilɔni masacɛ Balitazari faga. Mɛdicɛ Dariyusi sigira masaya la, a sii tun be saan bi wɔɔrɔ ni fila. Dariyusi y'a ye ko a ka ɲi a be marakuntigiw sigi jamana kɔnɔ yɔrɔ bɛɛ la, o la, a ye mɔgɔ kɛmɛ ni mugan sigi, ka mɔgɔ saba bila olu bɛɛ kunna, waasa u ka to k'u ka baara ɲafɔ o mɔgɔ saba ye janko masacɛ ka koo si kana cɛn. Daniyɛli tun ye o ɲamɔgɔ nunu dɔ ye. Daniyɛli tun ka fisa n'a tɔɲɔgɔn fila nunu ye, ani marakuntigi tɔ nunu bɛɛ. Bari, hakili tun b'a fɛ kosɔbɛ. Masacɛ tun b'a fɛ k'a sigi jamana bɛɛ kunna. Ayiwa, ɲamɔgɔ tɔɔ nunu, ani marakuntigiw tun be sɔɔn ɲinina k'a la Daniyɛli kan jamana ka koo dɔw faan fɛ. Nga u ma se ka koo si sɔrɔ Daniyɛli ye min cɛn, walima a ka filiyɔrɔ dɔ, bari mɔgɔtilennin tun lo. O la, u ma se ka filiyɔrɔ sɔrɔ a la, u ma se k'a jalaki. O tuma na, mɔgɔ nunu y'a fɔ ko: «An tena jalakiyɔrɔ sɔrɔ Daniyɛli tɔgɔla nin na, fɔɔ n'an ye koo dɔ ɲini a ka Ala ka sariya la.» O la, marakuntigiw n'u ɲamɔgɔ nunu banbana ka taga masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko: «Masa Dariyusi, Ala ka sijan d'i ma! Jamana ɲamɔgɔw bɛɛ, dugutigiw, ni marakuntigiw, ani ladibagaw ani cinɲamɔgɔw, bɛɛ ye ɲɔgɔnye kɛ ka bɛn a la ko e masacɛ ka sariya sigi ko tile bi saba kɔnɔ, ni mɔgɔ o mɔgɔ ye fɛɛn wɛrɛ bato, walima ka mɔgɔ dɔ bato min be danna ele masacɛ la, k'o tigi bena fili jaraw fɛ u ka dingɛ kɔnɔ. Ko i ka mɔgɔw wajibiya k'o bato. Ayiwa masacɛ, i ka sɔn ka sariya nin sigi, k'i bulonɔ bila o sariya nin sɛbɛ kan, min te se ka yɛlɛma, ka kɛɲɛ ni mɛdiw ni pɛrɛsiw ka sariya siginin ye, min te se ka bɔ yen.» O la, masacɛ Dariyusi y'a bulonɔ bila sariya sɛbɛ nin kan. Daniyɛli bɔra o kala ma tuma min na k'o sariya sigira, a tagar'a ka soo. A ka sangaso fenɛtiri tun yɛlɛnin lo ka sin Zeruzalɛmu faan fɛ. A be to ka Ala daali k'a kunbiri gwan k'a ka Ala fo, cogo min na siɲɛ saba loon o loon, a y'a kɛ ten. Mɔgɔ nunu girinna ka taga Daniyɛli fɛ k'a sɔrɔ daalili la, n'a be dɛmɛ ɲinina a ka Ala fɛ. O la, u tagara masacɛ fɛ ka sariya nin koo fɔ a ye ko: «Masa, e ma sariya sigi k'a fɔ ko tile bi saba kɔnɔ, ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ye fɛɛn wɛrɛ bato, walima ka mɔgɔ dɔ bato min be danna ele la, k'o tigi bena fili jaraw ma u ka dingɛ kɔnɔ wa?» Masacɛ y'u jaabi ko: «Jaati! Ka kɛɲɛ ni mɛdiw ni pɛrɛsiw ka sariya ye, min te se ka bɔ yen.» O tuma na, u y'a fɔ masacɛ ye ko: «U ye mɔgɔ minw minɛ ka bɔ Zuda mara la ka na n'u ye, Daniyɛli tɔgɔla min be olu cɛma, a te boɲa la i kan, i ye sariya min sigi, a t'o bato, masa. A b'a ka Ala daali siɲɛ saba tile kɔnɔ.» Masacɛ y'o kuma nin mɛn tuma min na, a dusu kasira kosɔbɛ. A ko ale bena Daniyɛli kisi, a tora o miiri la furututu fɔɔ tilekun tagara don. Mɔgɔ nunu segira teliya la ka n'a fɔ masacɛ ye ko: «Masa, ele yɛrɛ b'a lɔn ko ka kɛɲɛ ni mɛdiw ni pɛrɛsiw ka sariya ye, ni masacɛ ye sariya min sigi, o te yɛlɛma ka ye.» O la, masacɛ k'u ka na ni Daniyɛli ye. U y'a fili jaraw fɛ u ka dingɛ kɔnɔ. Masacɛ y'a fɔ Daniyɛli ye ko: «E b'i ka Ala min bato tuma bɛɛ, ale k'i kisi.» U ye kabakuru dɔ kolonkolon ka na dingɛ nin datugu. Masacɛ y'a ka taamasiɲɛ l'a kan n'a ka bololanigɛ ye, n'a ka mɔgɔbabaw ta fana, waasa mɔgɔ si kana se ka yɛlɛmani don Daniyɛli ka koo la. O kɔ, masacɛ segir'a ka soo. O suu nin na, a ma dumuni kɛ, a m'a to a ka gɛrɛfɛmusow si ka na la a kɔrɔ, a ma se ka sinɔgɔ. Sɔgɔma joona kɛnɛ cituma na, masacɛ wilila ka teliya ka taga jaraw ka dingɛ daa la. A gwɛrɛla dingɛ daa la tuma min na, a dusu kasininba ye Daniyɛli wele ko: «Ala ka baarakɛla Daniyɛli! E b'i ka Ala min bato tuma bɛɛ, yala a sera k'i tanga jaraw ma wa?» Daniyɛli ye masacɛ jaabi ko: «Masacɛ, Ala ka sijan d'i ma! Ne ka Ala y'a ka mɛlɛkɛ ci ka na jara nunu daa siri, u ma foyi kɛ ne la, bari a y'a ye ko ne ma kojugu kɛ, ne fana ma foyi cɛn ele masacɛ fɛ.» O tuma na, masacɛ nisɔn diyara kosɔbɛ. A y'a fɔ k'u ka Daniyɛli bɔ dingɛ kɔnɔ. U y'a bɔ dingɛ kɔnɔ k'a ye ko foyi ma kɛ a la. Bari a tun y'a jigi la a ka Ala kan. O tuma na, masacɛ y'a fɔ ko mɔgɔ minw tun ye Daniyɛli jalaki, k'u ka na n'u ye k'u fili jaraw fɛ dingɛ nin kɔnɔ, olu n'u ka musow n'u deenw. U y'u fili dingɛ kɔnɔ, sanni u ka se dingɛ daan na, jaraw girinna u kan k'u kolow karikari. O kɔ, masacɛ Dariyusi ye sɛbɛ ci siyaw bɛɛ ma, maraw bɛɛ kɔnɔ dugukolo faan bɛɛ la ko: «Hɛrɛ ka kɛ aw ye kosɔbɛ! Ne ka mara faan bɛɛ la, ne b'a fɔ ko bɛɛ ka boɲa la Daniyɛli ka Ala kan, ani ka siran a ɲa. Bari Ala lo, a be yen kudayi! A ka masaya te nagasi abada. A ka fanga ye waati bɛɛ koo ye. A be mɔgɔ tanga, a be mɔgɔ kisi. A be taamasiɲɛw ni kabakow kɛ sankolo la, ani dugukolo kan. A ye Daniyɛli tanga jaraw ma.» Daniyɛli kɛra mɔgɔbaba ye Dariyusi ka tile la, ani pɛrɛsicɛ Sirusi ka tile la. Babilɔni masacɛ Balitazari ka masaya saan fɔlɔ la, ka Daniyɛli to a ka dilan kan, a sikora ka fɛɛn dɔw ye. A sikora ni koo min ye, a y'o sɛbɛn. A y'o lakali ten ko: «Ka n to siko la sufɛ, n y'a ye fɔɲɔ bɔra diɲɛ faan naani na ka na kɔgɔjiba kan. Sogobaba naani bɔra kɔgɔji kɔnɔ. U si tun te sifa kelen ye. Sogo fɔlɔ bɔnin tun be jara fɛ. Sɛgɛn gaman tun b'a fɛ. Ka n to a filɛli la, a gamanw bɔnna ka bɔ a la, a wilila ka lɔ a seen fila kan i n'a fɔ adamaden. A fana ye adamaden ka dusukun sɔrɔ. Sogo filanan tun bɔnin be warajugu dɔ fɛ. A ɲafɛsenw tun ma se duguma. Galagakolo saba tun b'a ɲiin kɔrɔ. A fɔr'a ye ko: ‹Wili ka lɔ, ka taga sogo caaman ɲimi!› O kɔ, n ye sogo wɛrɛ ye. Ale bɔnin tun be waraninkala fɛ. Kɔnɔ gaman naani tun b'a kɔɔ la, a kungolo tun ye naani ye. Kuntigiya dira ale ma. O tɛmɛnin kɔ, ka n to sufɛ yelifɛn nunu filɛli la, n ye sogo naaninan ye. Ale tun be siranya bila mɔgɔ la kojugu. Barika tun b'a la kosɔbɛ! A ɲiiw tun ka janjan, o bɛɛ nigɛ. N'a ye fɛɛn min sɔrɔ, a b'o faranfaran k'o ɲimi. Min tɔɔ tora, a b'o dɔndɔn a seen kɔrɔ. Ale ni sogo tɔɔ nunu tun te kelen ye. Gɔɔn tan le tun b'a fɛ. Ka n to o gɔɔn nunu filɛli la, gɔnfitini dɔ bɔra u cɛma. Ale kosɔn, gɔɔn nunu saba bɔnna ka bɔ yen. Ɲadenw tun be ale gɔɔn nin fɛ i n'a fɔ mɔgɔ ɲadenw. Daa tun b'a fɛ ka kumababaw fɔ. «Ka n to filɛli la, masasigilan dɔw nana bila. Cɛkɔrɔba dɔ nana sigi. A kannafani tun gwɛnin lo parapara. A kunsigi tun be i n'a fɔ kɔɔrimugu. A ka masasigilan tun be i n'a fɔ tasuma. Sigilan seenw tun be i n'a fɔ takami. Tasuma tun be bɔr'a ɲafɛ ka kɛ i n'a fɔ baji be woyo cogo min na. Nimanfɛn waa caaman caaman tun b'a ɲafɛ ka to k'a mako ɲa. Kititigɛlaw sigira, sɛbɛ dɔw daa yɛlɛla. Ne tora ka filɛli kɛ, gɔnfitini nin ka kumababaw kosɔn, a tun be minw fɔra. Ka n to filɛli la, u ye sogo naaninan nin faga k'a suu halaki, k'a fili tasuma fariman na. Sogo tɔ nunu ka kuntigiya bɔsira u la. Nga u y'u to nii na fɔɔ ka taga se waati dɔ ma min latigɛra. Ka n to sufɛ yelifɛn nunu filɛli la, n ye fɛɛn dɔ natɔ ye sankaba kan i n'a fɔ mɔgɔ dencɛ. A tagara cɛkɔrɔba faan fɛ. U gwɛrɛla n'a ye cɛkɔrɔba kɔrɔ. Kuntigiya, ni boɲa, ani masaya dir'a ma. Maraw bɛɛ la, siyaw bɛɛ mɔgɔw y'a bato. A ka kuntigiya ye waati bɛɛ koo ye. A ka masaya te ban abada! «Ne Daniyɛli nii tɔɔrɔla, n ka fɛɛn yeta nunu ye n hakili ɲagami. Mɔgɔ minw tun b'o yɔrɔ la, ne gwɛrɛla olu kelen na waasa a ka koo nin bɛɛ kɔrɔ yɛrɛyɛrɛ fɔ n ye. A ye ne jaabi. A y'a kɔrɔ fɔ n ye ko: ‹Sogobaba naani nunu ye masa naani le ye minw bena wili dugukolo kan. Nga Fɛɛn bɛɛ kuntigi ka jama bena masaya sɔrɔ min tena bɔsi u la abada.› O kɔ, n tun b'a fɛ ka faamuli kɛ sogo naaninan nin ka koo la, min cogo tun be danna ni tɔw bɛɛ ye. Siranyafɛn tun lo kosɔbɛ. A ɲiiw tun ye nigɛ ye, a sɔnnifaraw tun ye zira ye. N'a ye fɛɛn min sɔrɔ, a b'o faranfaran k'o ɲimi. Min tɔɔ tora, a b'o dɔndɔn a seen kɔrɔ. Gɔɔn tan minw tun b'a kungolo la, n tun b'a fɛ ka faamuli kɛ olu fana la, ani gɔɔn dɔ nin, min nana bɔ fɔɔ saba bɔnna ka bɔ ale ɲa. Ɲadenw tun be min fɛ, ani daa, n'a be kumababaw fɔra. A tun kɛra i n'a fɔ ale ka bon ni tɔw ye. N tora k'ale gɔɔn nin filɛ n'a be Ala ka jama kɛlɛra. A sera u kɔrɔ, fɔɔ ka taga se cɛkɔrɔba nin nawaati ma ka na kiti tigɛ. Kiti diyara Fɛɛn bɛɛ kuntigi ka jama na. O tuma na, u ye masaya sɔrɔ. A y'a fɔ n ye ko: ‹Sogo naaninan nin ye masa dɔ wɛrɛ ye min bena wili dugukolo kan, ale be danna ni tɔw bɛɛ ye. A bena dugukolo bɛɛ minɛ k'a nɔɔni k'a yɛrɛkɛ. Gɔɔn tan nunu ye masa tan ye minw bena bɔ mara nin kɔnɔ. Masa kelen bena wili olu kɔ, ale ni minw kɔnn'a ɲa tena kɛ kelen ye. Ale bena saba ben. Ale bena Fɛɛn bɛɛ kuntigi tɔgɔ cɛn k'a ka jama tɔɔrɔ. A ben'a ŋaniya ka waati jaticogo ni sariya yɛlɛma. Ala ka jama bena to a ka fanga kɔrɔ fɔɔ saan saba ni tilan. O kɔ, kititigɛlaw bena sigi. A ka fanga bena bɔsi a la, a ka koo be nagasi ka ban pewu! Mara minw bɛɛ be dugukolo kan, olu ka masaya, n'u ka fanga, n'u ka boɲa bena di Fɛɛn bɛɛ kuntigi ka jama ma. O jama nin ka masaya bena kɛ waati bɛɛ koo ye. Faamaw bɛɛ bena baara kɛ o ye, ani ka mɛnni kɛ o fɛ.› «O kuma nin danna yan. O miiriya nunu ye ne Daniyɛli hakili ɲagami kojugu fɔɔ n ɲaa cogo yɛlɛmana. Nga ne y'o mara n kɔnɔ.» Masacɛ Balitazari ka masaya saan sabanan na, ne Daniyɛli ye yelifɛn dɔ ye fɔlɔta tɛmɛnin kɔ. Ne ye min ye, o filɛ: Ka n to filɛli la, n ye n yɛrɛ ye Suzi dugu kɔnɔ. Min ye Elamu jamana ka masadugu ye. Ka n to o la, n ye n yɛrɛ ye Ulayi baa daa la. N ko n be filɛli kɛ, n ye sagajigi dɔ lɔnin ye baji daa la, a gɔɔnw tun ka janjan. Nga a gɔɔn kelen tun ka jan ni kelen ye. Min ka jan, ale lo bɔra kɔfɛ. Sagajigi nin tun be tufari kɛ n'a gɔɔnw ye tileben, ni kɔgɔdugu ɲafan na, ani worodugu ɲafan fɛ. Sogo si tun te se ka lɔ a ɲa, mɔgɔ si tun te se k'u bɔsi a fɛ. Koo min tun ka d'a ye, a tun b'o le kɛ. A fana tun be see sɔrɔla ka taga. Ka n to o koo jatiminɛ na, bakɔrɔnin dɔ bɔra tileben fɛ ka na, a be yɔrɔ bɛɛ yaalala, a seen te dugukolo kan. Gɔɔn kabakoman kelen le tun be bakɔrɔnin nin ɲaa fila cɛ. A nana se sagajigi gɔɔn fila tigi nin ma, ne tun ye min ye bada la. A girinna k'a sɛgɛrɛ n'a fanga bɛɛ ye. A gwɛrɛl'a la tuma min na, a dimin'a kɔrɔ kosɔbɛ. A y'a tufa k'a gɔɔn fila kari. Sagajigi ma fanga sɔrɔ ka lɔ a ɲa. A y'a ta k'a ben, k'a dɔn. Mɔgɔ si ma sɔrɔ min be se k'a bɔsi a fɛ. Bakɔrɔnin nin boɲana kosɔbɛ! A ye barika sɔrɔ tuma min na, a gɔɔn belebeleba nin karila. Nga gɔɔn ɲanaman naani falenn'a nɔɔ na. U ɲaa tun sinnin be diɲɛ faan naani bɛɛ la. Gɔnfitini falenna olu kelen na. A tora ka boɲa ka taga worodugu ɲafan fɛ, ni kɔrɔn fɛ ani jamana min ka di ni jamanaw bɛɛ ye, o faan fɛ. A boɲana ten fɔɔ ka se sankolo kɔnɔ fɛɛnw ma, k'o dɔw ben, ani lolo dɔw k'u dɔndɔn. A boɲana fɔɔ ka taga se o sankolo kɔnɔ fɛɛn nunu kuntigi ma. Saraka minw tun be bɔ ale ye loon o loon, a y'o bali, k'a batoyɔrɔ cɛn. Sankolofɛn nunu donn'a bolo tilenbaliya kama, ka fara saraka kan u tun be min bɔ loon o loon. Gɔɔn nin ye batoli ɲanaman la duguma. A mana koo o koo latigɛ, o bɛɛ be ɲa a bolo. Ne ye mɛlɛkɛ dɔ kumakan mɛn. Ne ye min kaan mɛn, dɔ wɛrɛ kumana ale fɛ ko: «Koo min yirala loon o loon saraka nin kosɔn wo, ni kojuguba min bena na ni cɛnni ye wo, ni batoliyɔrɔ minɛko wo, ani sankolo kɔnɔ fɛɛnw nagasiko, o bena to seen kan fɔɔ tuma jumɛn?» A y'a fɔ n ye ko: «O bena to seen kan fɔɔ suu waa fila ni kɛmɛ saba (2 300), ani tile waa fila ni kɛmɛ saba. O kɔ, u bena Alabatoso kalifa Ala ma tugu.» Ka ne Daniyɛli to yelifɛn nin filɛli n'a kɔrɔ jatiminɛ na, ne ye fɛɛn dɔ lɔnin ye n ɲakɔrɔ. A tun be i n'a fɔ mɔgɔ. N ye kumakan dɔ mɛn ka bɔ Ulayi baji la ko: «Gabiriyɛli, yelifɛn nin kɔrɔ fɔ cɛɛ nin ye.» Ne lɔnin tun be yɔrɔ min na, a gwɛrɛla ne la o tuma na. A setɔ, ne benna ka n ɲaa biri duguma siranyakojugu fɛ. A y'a fɔ n ye ko: «Adamaden, i k'a faamu ko i ye koo min ye, o be laban waati le koo fɔra.» A tun be kumana ne fɛ tuma min na, ne tun kirinna ka n ɲaa birinin to duguma. Nga a magara ne la, ka ne minɛ ka wili ka lɔ. A ko: «Koo min bena kɛ Ala ka dimi banwaati la, n bena o fɔ i ye. Bari, o labanlon sigira ka ban. I ye sagajigi gɔɔn fila tigi min ye, o ye mɛdiw ni pɛrɛsiw ka masaw ye. Bakɔrɔnin nin ye girɛkiw ka masa ye. A gɔɔn belebeleba min be a ɲaa cɛ, o y'a ka masa fɔlɔ ye. Gɔɔn nin karila, gɔɔn naani minw falenn'a nɔɔ na, olu ye jamana naani ye minw bena wili a ka jamana kɔ, nga olu ten'a ka fanga ɲɔgɔn sɔrɔ. U ka fanga bantuma na, o y'a sɔrɔ mɔgɔjuguw ka juguya ser'a daan na, masa kelen dɔ bena wili min ka jugu, min b'a yɛrɛ boɲa, n'a be se namara la kosɔbɛ. A ka fanga bena boɲa haali. Nga o tena kɛ a yɛrɛ barika la. A bena na ni cɛnniba ye. A mana koo o koo latigɛ, o bɛɛ bena ɲa a bolo. A bena setigi dɔw halaki, ani Ala ka jama. A ka cekuya kama, a bena se janfa la kosɔbɛ. A ben'a yɛrɛ boɲa ka mɔgɔ caaman halaki minw tun be ɲasuma na. A bena wili masaw ka Masa kama. Nga a bena halaki ni mɔgɔ bolo ma se a ma. I ye fɛɛn minw ye sufɛ ni tilefɛ kosɔn min koo fɔra i ye, o ye tiɲɛ yɛrɛ le ye. Nga, o yelifɛn nin ka koo to i kɔnɔ. Bari, o ye lonjanko ye.» O ye ne Daniyɛli barika ban, fɔɔ ka ne bana tile fila. Ne wilinin kɔ, ne tora ka baara kɛ masacɛ ye. Siranya tun be ne la kosɔbɛ yelifɛn nin kama, ne tun te foyi faamuyara. Sɛrisɛsi dencɛ Dariyusi min tun ye mɛdicɛ ye, n'a sigira Babilɔni jamana kunna, ale ka masaya saan fɔlɔ la, ne Daniyɛli tun be kitabuw kɔnɔnakuma jatiminɛ na. Masaba tun ye Zeruzalɛmu halakiko min fɔ kira Zeremi ye, ko Zeruzalɛmu halakinin bena to saan bi wolonwula, ne y'o faamu. O la, ne ye suun don ka dusukasifani don, ka bugurigwɛ kɛ n yɛrɛ kan, ka n ɲaa sin Matigi Ala ma k'a daali kosɔbɛ. Ne ye Masaba n ka Ala daali, ka lɔ n ka hakɛw la ko: «Ee! Matigi Ala, e min ka bon, e min ye siranyafɛn ye, mɔgɔ minw b'i kanu, k'i ka sariya bato, i bɛnnin be to ni olu ye kanuya la. An ye hakɛ kɛ. An filila, an fariyara, an murutira i ma. An banna i ka sariyaw, n'i ka fɔta ma. An ma mɛnni kɛ kiraw fɛ, i ka baarakɛlaw, minw y'i ka kuma fɔ an ka masaw ye, n'an ɲamɔgɔw, n'an bɛmaw ye, ani jamanadenw bɛɛ ye. Matigi, e ta le ye tiɲɛ ye. Anw kɔni ta ye maloya le ye, i n'a fɔ bii yɛrɛ. Maloya ye an Zuda mara mɔgɔw ta ye, ni Zeruzalɛmukaw ta ye, ani Isirayɛlidenw bɛɛ, a yɔrɔsurun mɔgɔ n'a yɔrɔjan mɔgɔw bɛɛ, u y'u gwɛn ka taga to jamana o jamana kɔnɔ, u ka tilenbaliya kosɔn, u ye min kɛ ele la. Tiɲɛ na Masaba, maloya ye an ta ye, ani an ka masaw, n'an ɲamɔgɔw n'an bɛmaw ta ye, bari an y'i hakɛ ta. An murutira i ma, Matigi an ka Ala, nga i ka ɲi, i be yafa. An banna ka mɛnni kɛ ele Masaba fɛ, an ka Ala. An ma i ka sariyaw bato, i ye minw di an ma i ka baarakɛlaw kiraw barika la. Isirayɛlidenw bɛɛ le y'i ka sariya cɛn, ka ban i la, u ma i ka fɔta bato. O la, danga y'an minɛ. Min koo fɔra e Ala ka baarakɛla Musa ka sariyasɛbɛ kɔnɔ bari an y'i hakɛ ta. I ye min fɔ anw kosɔn, n'an ka ɲamɔgɔw kosɔn, minw b'an kunna, i y'o kɛ. I ye bɔnɛba la an kan Zeruzalɛmu kɔnɔ, min ɲɔgɔn ma ye yɔrɔ si diɲɛ kɔnɔ. A fɔra Musa ka sariyasɛbɛ kɔnɔ cogo min na, o bɔnɛ nin bɛɛ y'an sɔrɔ. Nga an ma se k'an ka hakɛw dabila ka tiɲɛ sira ta, ka Masaba an ka Ala dusu suma. O le y'a to, i ma bɔnɛ nin koo ye k'a to. I y'a la an kan. Bari ele tilennin lo i ka kokɛtaw bɛɛ la, Masaba an ka Ala. Nga anw le ma mɛnni kɛ i ka fɔta la. Sisan, Matigi an ka Ala, ele min y'i ka jama bɔ Ezipiti jamana na n'i bolo barikaman ye k'i tɔgɔ boɲa i n'a fɔ a be cogo min na halibi, anw ye hakɛ kɛ. An filila. Matigi, i ka koɲumanw kosɔn, i kana dimi, ka fariya Zeruzalɛmu ma tugu, min y'i ka dugu n'i ka kulu senuman ye. An ka hakɛw kosɔn, n'an bɛmaw taw kosɔn, minw b'an laminina, olu be Zeruzalɛmu n'i ka jama nɛnina dɔrɔn. An ka Ala, i tulo malɔ sisan i ka baarakɛla ka daalili la. A kɛ i yɛrɛ kama, k'i ɲaɲuman yɛlɛma i batoyɔrɔ faan fɛ, min halakinin be. Ne ka Ala, i tulo malɔ ka mɛnni kɛ. I ɲaa yɛlɛ k'an halakicogo filɛ n'i ka dugu, i tɔgɔ lara min kan. A ma kɛ ko an ka kɛwaliɲumanw kama lo an be daalili nunu ɲasinna i ma! Nga i ka makari kama lo. Matigi, i tulo malɔ! Matigi, yafa! Matigi, mɛnni kɛ kosɔbɛ! Koo dɔ kɛ, kana mɛn! A kɛ i yɛrɛ kama. Ne ka Ala, bari i tɔgɔ lara dugu nin, n'i ka jama kan.» Ka n to kuma na daalili la, n tun be lɔ n ka hakɛ, ni n ka jama Isirayɛli ta la, ka to ka Masaba, n ka Ala daali kulu nin kosɔn min ye a ta ye. Ka n to daalili la, ne tun kɔnna ka mɛlɛkɛ Gabiriyɛli min ye n ka koyeta fɔlɔ la, ale vanna ni barika ye ka na se n fɛ wulafɛ sarakabɔtuma ɲɔgɔn na. A kumana ne fɛ k'a fɔ ko: «Daniyɛli, ne nana sisan waasa ka hakili d'i ma. I ka Ala daalili daminɛ na, kuma dɔ fɔra, ne nana o le ɲafɔ i ye. Bari, e koo diyara Ala ye. I ka kuma nin faamu, an'i ye yelifɛn min ye, k'o kɔrɔ lɔn. «Saan bi wolonwula sigiyɔrɔman wolonwula latigɛra i ka siya, ni dugu senuman kosɔn, a be min kɔnɔ, janko juguya ka ban, hakɛ ka dabila. Fili minw kɛra, olu ka lalaga, tilenninya ka kɛ tuma bɛɛ koo ye, janko koo min yera yelifɛnw na, o ka kɛ, ani min fɔra kirayakuma na, ani Alabatoso ka sɔrɔ ka kalifa Ala ma tugu. Ayiwa, i k'a lɔn k'a faamu ko kabini a fɔra k'u ka Zeruzalɛmu dugu lalaga k'a lɔ, fɔɔ ka na se Ɲamɔgɔba ka waati la, min wolomana, saan wolonwula sigiyɔrɔman wolonwula le bena tɛmɛ. Forobayɔrɔw, ni dingɛw bena lalaga saan bi wɔɔrɔ ni fila sigiyɔrɔman wolonwula kɔnɔ. Nga o bena kɛ gwɛlɛya waati ye. O saan bi wɔɔrɔ ni fila sigiyɔrɔman wolonwula dafawaati la, mɔgɔwolomanin dɔ bena faga. Dɛmɛbaga si tena sɔrɔ a fɛ. Kuntigi dɔ bena na n'a ka kɛlɛdenw ye ka dugu ci, ka Alabatoso ci. Nga Ala bena dimi k'a ka koo ban pepewu! A bena to kɛlɛ la ka cɛnni kɛ fɔɔ ka halaki, i n'a fɔ a latigɛra cogo min na. Saan wolonwula kɔnɔ, a ben'a ka fanga la mɔgɔ caaman kan, o saan wolonwula tilancɛ kɔnɔ, a bena saraka bɔko daa faga, suman saraka bɔko bena dabila. Cɛnnikɛla nin ben'a ka baarajugu kɛ teliya la, fɔɔ halakili min tun latigɛra ka na cun a kan.» Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ka masaya saan sabanan na, kuma dɔ fɔra Daniyɛli ye, u be min wele fana ko Bɛlitasari. Kuma nin tun ye tiɲɛkuma ye. A be gwɛlɛya le koo fɔ. Daniyɛli miirila kuma nin na. A y'a faamu koo yirata seen fɛ. Ne Daniyɛli tora dusukasi la lɔgɔkun saba. Ne tun ma dumuni diman si dumu, n tun ma sogo ɲimi, n tun ma duvɛn min, ne ma n yɛrɛ lalaga, fɔɔ lɔgɔkun saba nin tɛmɛna. Saan nin kalo fɔlɔ tile mugan ni naaninan loon, ne tun be baji daa la, min ye Tigiri baa ye. Ne ye n ɲaa kɔrɔta ka filɛli kɛ, ne ye cɛɛ dɔ lɔnin ye. Faniɲuman b'a kaan na, a ka cɛsirilan ye sanu yɛrɛyɛrɛ ye. A fari tun be i n'a fɔ kabakuru sɔngɔgwɛlɛn dɔ, a ɲada tun be manamana i n'a fɔ saan manamanatɔ. A ɲadenw tun be i n'a fɔ tasuma. A bolo n'a seenw tun be manamana i n'a fɔ zira min baarala ka ɲa. A kumakan tun be i n'a fɔ jama mankan. Ne Daniyɛli kelen le y'o fɛɛn nin ye. Mɔgɔ minw tun be ni ne ye, olu ɲaa tun t'a la. Nga siranya y'u minɛ fɔɔ u bolila ka dogo. Ne kelen tora yen, ka to ka koba nin filɛ. Ne fanga bɛɛ banna. Ne ɲada yɛlɛmana ka fin cogo dɔ la. Barika si tun te ne la tugu. Ne y'a kumakan mɛn. Ne y'o mɛn minkɛ, ne kirinna ka ben ka n ɲaa biri duguma. O tuma na, bolo dɔ magara ne la, ka n minɛ ka ne yɛrɛyɛrɛtɔ wili ka ɲɔgiri n kunbiri ni n tigɛ kan. Cɛɛ y'a fɔ ne ye ko: «I koo diyara Ala ye Daniyɛli. Ne bena kuma min fɔ i ye, i k'o faamu. Wili ka lɔ. Ne cira ele fɛ.» K'a to o kuma na ni ne ye, ne wilila ka lɔ ni ne be yɛrɛyɛrɛla. A y'a fɔ ne ye ko: «Kana siran Daniyɛli. Ka koo kɔrɔ ɲini k'a lɔn, kabin'i y'o koo ta n'i sɔbɛ ye, ani ka to k'i yɛrɛ majigi e ka Ala ye, i ka kuma ser'a ma. I tun ye kuma min fɔ, ne nana o le kama. Pɛrɛsi jamana kɔlɔsibaga murutira ne ma tile mugan ni kelen kɔnɔ. Nga mɛlɛkɛ kuntigibaw kelen nana ne dɛmɛ min ye Misɛli ye, ne tora Pɛrɛsi kuntigiw ɲa. Ayiwa, e ka siya ka koo bena kɛ cogo min na loon nataw la, ne nana yan waasa k'o yira i la e k'a faamu, bari koo yirata kelen be yen o loonw kama.» K'a to o kuma na ni ne ye, ne ye n kuun biri duguma ka je. Nga, dɔ magara ne dagolo la. Ale tun bɔnin be adamaden fɛ. Ne sera ka kuma. Min tun lɔnin be ne ɲafɛ, n y'a fɔ ale ye ko: «Ne matigi, ne ye yelifɛn min ye, o ye n dusu kasi fɔɔ ne fanga bɛɛ banna. Ne min ye i ka jɔncɛ ye, ne bena se ka mun le fɔ n matigi ɲakɔrɔ? Sabu, barika si te ne la, ne ninakili degunnin lo.» O kɔ, min tun bɔnin be adamaden fɛ, ale magara ne la tugu, ne ye barika sɔrɔ. A y'a fɔ ko: «Kana siran, e min koo ka di Ala ye! Ala ka hɛrɛ kɛ i ye. I jaa gwɛlɛya, i jaa gwɛlɛya!» K'a to kuma na ni ne ye, ne ye fanga sɔrɔ. Ne y'a fɔ ko: «Ne matigi, kuma, sabu i ye barika don ne la.» A y'a fɔ ko: «Ne nana i fɛ kuun min na, i b'o lɔn wa? Sisan, ne be segi ka taga Pɛrɛsi jamana kɔlɔsibaga kɛlɛ tugu. N bɔtɔ, Gɛrɛsi jamana kɔlɔsibaga bena na. Nga tiɲɛ be sɛbɛ min kɔnɔ, ne bena o kɔnɔnakuma fɔ i ye fɔlɔ. Mɔgɔ si te n dɛmɛ u kɛlɛko la dɛ, fɔɔ aw kɔlɔsibaga Misɛli.» Ne y'ale dɛmɛ kosɔbɛ mɛdicɛ Dariyusi ka masaya saan fɔlɔ la. Sisan, ne bena tiɲɛ min fɔ i ye, o filɛ: «Ayiwa, masacɛ saba dɔ wɛrɛw bena sigi Pɛrɛsi kunna. Naaninan bena nafoloba sɔrɔ ka tɛmɛ tɔw kan. N'a ka nafolo nana barika don a la tuma min na, a bena koo bɛɛ kɛ ka kɛlɛ wili Gɛrɛsi masacɛ kama. Kɛlɛmasa dɔ bena kɛ jamanaba dɔ ka masa ye. Koo min man'a diya, a bena o le kɛ. N'a ye barika sɔrɔ tuma min na, a ka mara bena cɛn. A bena tilan diɲɛ faan naani cɛ. Kɔmɔgɔ tena sɔrɔ a fɛ min b'a nɔɔ ta. Fanga min tun b'a fɛ, a kɔmɔgɔ nunu ta tena o bɔ, bari, a ka mara bena tilan mɔgɔ wɛrɛw cɛ. «Worodugu ɲafan masacɛ bena fanga sɔrɔ. Nga a ka ɲamɔgɔw dɔ bena barika sɔrɔ ka tɛmɛ ale kan. Barika bena kɛ a ka fanga la kosɔbɛ. Saan damani kɔ, u bena bɛn. Worodugu ɲafan masacɛ denmuso bena taga furu kɔgɔdugu ɲafan masacɛ fɛ, waasa u ka bɛn. Nga muso nin ka koo tena taga ɲa. A cɛɛ n'u deen tena to sii la. U ben'a yɛrɛ faga, n'a ka mɔgɔw, n'a facɛ, n'a cɛɛ. «A kɔmɔgɔ dɔ bena wili a kɔ k'a nɔɔ ta. Ale bena taga kɔgɔdugu ɲafan masacɛ ka kɛlɛbolo kama ka don u ka dugu fariman kɔnɔ. A bena u kɛlɛ ka se u kɔrɔ. A bena u ka batofɛn nigɛlamanw ta, n'u ka minansɔbɛw, warigwɛlaman ni sanulamanw, ka taga n'u ye Ezipiti jamana na. Ale ni kɔgɔdugu ɲafan fɛ masacɛ tena se ɲɔgɔn ma tugu saan damani kɔnɔ. O tɛmɛnin kɔ, kɔgɔdugu ɲafan masacɛ bena taga worodugu ɲafan masacɛ kɛlɛ. O kɔ, a bena segi a ka jamana na. A deenw bena kɛlɛ labɛn. U bena jamaba lajɛn. U kelen bena taga u juguw kama n'a ka kɛlɛdenw ye. U bena taga don jamana nin kɔnɔ i n'a fɔ baa min fara ka yɛrɛkɛ. U kɔsegitɔ bena u juguw ka dugu fariman dɔ kɛlɛ. «Worodugu ɲafan fɛ masacɛ dimininba bena bɔ ka kɛlɛ kɛ ni kɔgɔdugu ɲafan fɛ masacɛ ye, ale bena jamaba lajɛn a kama, nga a bena se jamaba nin kɔrɔ. A senin kɔ u kɔrɔ, a ben'a yɛrɛ boɲa. A kɔni bena mɔgɔ caaman faga. Nga a tena see sɔrɔ. Kɔgɔdugu ɲafan fɛ masacɛ bena kɛlɛbolo wɛrɛ labɛn, min jama ka bon ni fɔlɔta ye. Saan damani tɛmɛnin kɔ, a bena na n'a ka kɛlɛboloba nin ye, ni kɛlɛkɛminan caaman. «O waati la, mɔgɔ caaman bena wili worodugu ɲafan masacɛ kama. Hali e ka siya cɛma, mɔgɔ farimanw fana bena muruti a ma, waasa koo yirata nin ka kɛ. Nga u bena dɛsɛ. Kɔgɔdugu ɲafan masacɛ bena n'a ka kɛlɛdenw sigi ka dugu barikaman dɔ datugu k'a minɛ. Worodugu ɲafan masacɛ ka kɛlɛdenŋanaw yɛrɛ tena se ka lɔ. U si tena fanga sɔrɔ ka lɔ. Kɛlɛtigɛla nin ben'a sago kɛ, mɔgɔ si tena se ka lɔ a ɲa. A bena taga sigi jamana diman na, min ka di ni jamanaw bɛɛ ye. O y'a sɔrɔ a ye cɛnni kɛ ka tɛmɛ. A ben'a fɔ ko ale bena hɛrɛ ɲini n'a ka jamana ka fanga ye. A ben'a denmuso di worodugu ɲafan masacɛ ma furu la, waasa k'a ka fanga nagasi. Nga o namarako nin tena ɲa a bolo. O kɔ, a ben'a ɲaa sin jii cɛma dugukolow la k'u caaman minɛ. Nga kɛlɛmasa dɔ le ben'a ka yɛrɛboɲako ban, k'a ka koo kɛninw juru sara a la. O kɔ, a ben'a ɲaa sin a yɛrɛ ka jamana dugu barikamanw faan fɛ. Nga dɛsɛ fɛ, a tena se ka foyi kɛ. A bena to a la, a koo tena mɛn tugu. «A nɔtabaga bena mɔgɔ dɔ ci ka na ben jamana ka yɔrɔba kan. Nga tile damani tɛmɛnin kɔ, o masacɛ nin bena halaki. O saya nin tena kɛ jama ka murutili kosɔn, a tena faga kɛlɛyɔrɔ la. «Mɔgɔw te mɔgɔ min jati, ani k'a boɲa i n'a fɔ masa, ale lo bena sigi a nɔɔ na. Mɔgɔw be hɛrɛ la tuma min na, ale bena bari ka na fanga ta o waati la, n'a ka dibidibikow ye. Kɛlɛden minw yɛrɛkɛra, a bena olu halaki pewu! A bɛnna ni minw ye, a bena olu ɲamɔgɔ dɔ faga. A bena bɛn ni dɔw ye. O kɔ, a bena to ka janfa kɛ fɔɔ a ka fanga be to ka boɲa ka taga, k'a sɔrɔ a kɔmɔgɔw man ca. Mɔgɔw be hɛrɛ la tuma min na, a bena taga jamana yɔrɔɲuman na ka koo kɛ, a faaw ma se ka min ɲɔgɔn kɛ. A bena na ben o yɔrɔ mɔgɔw kan k'u ka minanw n'u ka nafolow tilan a ka mɔgɔw cɛ. A bena dugu barikaman dɔw kɛlɛko jati minɛ, nga o ye waati dɔɔni koo ye dɔrɔn. «A bena wili n'a barika, ni dusugwɛlɛya ye ka bila kɛlɛboloba dɔ ɲa, ka taga worodugu ɲafan masacɛ kama. Ale fana bena wili ni kɛlɛboloba ye min jama ka ca haali, barika b'u la kosɔbɛ. Nga, olu tena se. Bari, namara caaman bena kɛ u la. Masacɛ ka mɔgɔw yɛrɛ le ben'a janfa. A ka kɛlɛbolo bena nagasi, u caaman bena sa kɛlɛ la. Masacɛ fila nunu bena sigi dumuni kelen kunna. U kɔnɔ finnin bena galon tigɛ ɲɔgɔn ye. Nga u ka kolatigɛninw tena u si nafa, bari labanlon min sigira, o bena se a waati la. A kɔsegitɔ a ka jamana na, kɔgɔdugu ɲafan masacɛ bena segi ni nafolo caaman ye. Ala bɛnna ni jama min ye, a tɛmɛtɔ bena wili olu kama k'u kɛlɛ, ka sɔrɔ ka ta'a ka jamana kɔnɔ. «Ni waati sera, a bena kɔsegi ka taga worodugu ɲafan kɛlɛ. Nga o ni fɔlɔta tena kɛ kelen ye. Kitimukaw bena na kurunw kɔnɔ k'a kɛlɛ. A fari bena faga. A bena segi. Dimikojugu fɛ, Ala bɛnna ni jama min ye, a bena olu kɛlɛ. A bena duu siri ni olu dɔw ye minw tilennin te Masaba ka koo la. Alabatoso be dugu barikaman min kɔnɔ, a bena kɛlɛdenw bila ka na o ɲagami, saraka min be bɔ loon o loon, k'o koo ban. A bena fɛnjugu cɛnnikɛla bila sarakabɔyɔrɔ kan. Mɔgɔ minw bɛnna ni Ala ye, a bena olu cɛma janfaciw sɔrɔ n'a ka namara ye. Nga minw b'u ka Ala lɔn, olu bena to kantigiya la. «Minw ye hakilitigiw ye u cɛma, olu bena mɔgɔ caaman kalan. Nga waati dɔ la, u bena u dɔw faga ni murujan ye, ka dɔw jɛni, ka dɔw minɛ jɔnya la, ka dɔw bololafɛnw ta. O tɔɔrɔ waati la, u bena dɛmɛ dɔɔni dama sɔrɔ. Bari mɔgɔ caaman bena fara u kan minw kɔnɔ gwɛnin tɛ. Hakilitigi nunu dɔw bena sa, janko mɔgɔ dɔw ka koo be yɛlɛma, u be saniya, u be kɛ jalakibaliw ye fɔɔ ka taga se laban waati ma. Bari o loon bena se a sewaati la. «Koo o koo ye masacɛ nin diya, a ben'o le kɛ. A ben'a yɛrɛ boɲa! O yɛrɛboɲa nin na, a ben'a yɛrɛ fisaya ni batofɛnw bɛɛ ye. Ala min ka bon ni batofɛn bɛɛ ye, a bena kabakokuma fɔ ale kama. A ka koo bena taga ɲa fɔɔ ka taga se Ala ka dimi danyɔrɔ la. Bari, min latigɛra, o bena kɛ cɔ! Masacɛ nin ten'a faaw ka joow boɲa, joo min koo ka di musow ye, a fana tena o boɲa, walima batofɛn wɛrɛ si. A ben'a yɛrɛ boɲa ni batofɛnw bɛɛ ye. Nga a bena dugu barikamanw ka joo dɔ bato u nɔɔ na, a faaw tun ma min lɔn. A bena ale sɔn ni sanu ye, ni warigwɛ, ni kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw, ani minan wɛrɛw, minw sɔngɔ ka gwɛlɛ. Lonanw ka joo nin sababu la, a bena dugu barikamanw kɛlɛ. Minw mana sɔn o joo nin na, a bena boɲa la olu kan, k'u kɛ kuntigiw ye jamaba kunna, ani ka forow tilan u cɛ k'o kɛ u ka tɔnɔ ye. «Ni laban waati sera, worodugu ɲafan fɛ masacɛ bena kɛlɛ daminɛ n'a ye. Nga kɔgɔdugu ɲafan fɛ masacɛ bena girin a kan ni kɛlɛkɛwotorow ye, ni sotigiw, ani kurun caaman ye. U bena yɛrɛkɛ ka taga don jamana caaman na i n'a fɔ baa min fara ka yɛrɛkɛ. Jamana min ka di ni jamanaw bɛɛ ye, a bena se yen. Mɔgɔ caaman nii bena to a la. Nga edɔmuw, ni mowabuw bena kisi, ani amoniw ɲamɔgɔw. A ben'a ka fanga la jamana caaman kan. Hali Ezipiti jamana yɛrɛ tena kisi. Ezipiti nafolo, sanu, warigwɛ ni minan sɔngɔgwɛlɛnw bɛɛ bena kɛ masacɛ nin ta ye. Libi, ni Etiyopi jamana bena kɛ a bolo. Nga kibaruyaw bena bɔ kɔrɔn fɛ, ni kɔgɔdugu ɲafan fɛ ka n'a hakili ɲagami. A dimininba bena bɔ ka taga mɔgɔ caaman nii bɔ. A ben'a ka fanisow lɔ kɔgɔji ni kulu nɔɔrɔman senuman furancɛ la. Saya bena bari a la o yɔrɔ la, dɛmɛbaga si tena sɔrɔ a la.» Mɛlɛkɛ y'a fɔ ne ye tugu ko: «O waati la, mɛlɛkɛw kuntigiba Misɛli bena bɔ. Ale min ye i ka siya marabaga ye. O bena kɛ waatigwɛlɛn ye dɛ! Kabini siyako daminɛ, fɔɔ ka n'a bila a bɔwaati la, o bɔɲɔgɔnko ma ke ka ye. Nga o waati la sa, i ka siya fɛɛn o fɛɛn tɔgɔ mana ye Ala ka sɛbɛ kɔnɔ, olu bɛɛ bena kisi. O tuma na, mɔgɔ caaman minw be sinɔgɔra bɔgɔ jukɔrɔ, olu bena kunun. U dɔw niyɔrɔ bena kɛ nii banbali ye, dɔw ta bena kɛ maloyaba ye min te ban. Minw ye lɔnnikɛlaw ye, ani minw be mɔgɔw kalan tilenninya la, olu ka koo bena ɲa kosɔbɛ, u bena manamana tuma bɛɛ i n'a fɔ lolow. Ele Daniyɛli kɔni ka kuma nin kɛ gundo ye. I kana sɛbɛ nin kɔnɔnakuma fɔ mɔgɔ si ye fɔɔ laban waati ka se. Mɔgɔ caaman ben'a kalan ka hakili sɔrɔ.» Ne Daniyɛli kɔni tun b'o koow filɛli la, ne ye mɔgɔ fila wɛrɛ ye. Kelen tun be baa faan dɔ la, kelen be faan dɔ nin na. Cɛɛ min lɔnin tun be baji sanfɛ, ni faniɲuman b'a kaan na, mɔgɔ fila nunu kelen y'ale ɲininga ko: «Kabako nunu bena kɛ ka ban tuma jumɛn?» Faniɲumantigi min tun lɔnin be baji sanfɛ, ne y'ale kaan mɛn. A y'a kinibolo, n'a numanbolo kɔrɔta sanfɛ ka kali ko: «Ala kama! Ale min be yen tuma bɛɛ, koo minw be kɛra, o bena kɛ fɔɔ saan saba ni tilan. Ni Ala ka jama barika dɛsɛra pepewu tuma min na, koo nunu bɛɛ bena kɛ ka ban o tuma na le.» Ne Daniyɛli kɔni tun be kuma nunu mɛnna. Nga ne tun ma u faamu. O la, ne ye ɲiningali kɛ ko: «N matigi, o koo nunu bɛɛ bena laban cogo di?» A ye ne jaabi ko: «Daniyɛli, taga, o kuma nunu ka kan ka to dogo la, u man kan ka mɛn, fɔɔ laban waati ka se. Mɔgɔ caaman bena saniya, u be kɛ jalakibaliw ye, u ka koo be yɛlɛma. Mɔgɔjuguw bena taga n'u ka juguya ye ɲa, u si tena foyi faamu. Nga hakilitigiw kɔni bena faamuli kɛ. Saraka min be bɔ Ala ye loon o loon, k'a ta ale dabilawaati ma, ani fɛnjugu cɛnnikɛla bilawaati la, tile waa kelen ni kɛmɛ fila ni bi kɔnɔntɔn (1 290) le bena tɛmɛ. Mɔgɔ min bena muɲu fɔɔ ka se tile waa kelen ni kɛmɛ saba ni bi saba ni duuru (1 335) ma, o tigi bena dagamu. Ele kɔni, banba fɔɔ a daan na. I bena lafiɲɛ, o kɔ, i bena wili labanlon na k'i ka sara sɔrɔ.» Masaba kumana Beeri dencɛ Oze fɛ, Zuda mara masacɛ dɔw ka waatiw la, minw ye Oziyasi ni Yotamu ni Akazi ani Ezekiyasi ye. Zowasi dencɛ Zerobowamu le tun be Isirayɛli mara kunna o waati la fana. Masaba y'a ka kuma min fɔ Oze barika la, a y'a daminɛ k'a fɔ a ye ko: «Muso min ka baara ye kakalaya ye, i k'ale ta, ka ɲamɔgɔdenw sɔrɔ. Bari, jamanadenw be kakalaya kɛra kosɔbɛ, k'u kɔɔ sin ne Masaba ma.» Oze tagara Dibilayimu denmuso Gomɛri furu. A nana kɔnɔ ta ka dencɛ wolo a ye. Masaba y'a fɔ Oze ye ko: «Deen nin tɔgɔ la ko Yizereyɛli. Bari, yanni dɔɔni ne bena Zewu ka soo kɛlɛ, sabu u ye joli bɔn Zizireyɛli dugu kɔnɔ. Ne bena Isirayɛli mara ka masaya kuun faga. O loon na, ne bena Isirayɛli ka kala kari a fɛ Zizireyɛli kɔkɛnɛ kɔnɔ.» Muso nin ye kɔnɔ ta tugu, a ye denmuso wolo. Masaba y'a fɔ Oze ye ko: «Deen nin tɔgɔ la ko Loruwama, Bari ne tena makari Isirayɛlidenw na tugu, ne tena yafa u ma fewu! Nga ne bena Zuda ka soo le koo diya n yɛrɛ ye. Ne Masaba u ka Ala yɛrɛ le bena u kisi. Ne tena u kisi ni kala ye, walima murujan, walima kɛlɛ, walima soo ni sotigiw ye dɛ!» A nana Loruwama daa bɔ siin na. Ka kɔnɔ wɛrɛ ta tugu ka dencɛ wolo. Masaba y'a fɔ ko: «A tɔgɔ la ko Lowami, Bari aw te ne ka jama ye, ne fana te yen aw kama tugu.» Isirayɛlidenw bena caya i n'a fɔ kɔgɔji daa la cɛncɛn, min te se ka suma, walima ka jati. Waati dɔ bena se, a tun be fɔra u ma yɔrɔ min na ko: «Aw te ne ka mɔgɔw ye», a bena fɔ u ma o yɔrɔ kelen na ko: «Ala deenw.» Zuda mara mɔgɔw, ni Isirayɛli mara taw bena jɛn tugu, ka ɲamɔgɔ kelen woloma ka bila u ɲa. U bena see sɔrɔ jamana kɔnɔ. Bari Ziziriyɛli ka loon bena kɛ lonba ye. «Aw k'a fɔ aw balimacɛw n'aw balimamusow ye ko u ye ne ka jama ni n diyanamɔgɔw ye. «Aw k'aw bamuso le jalaki, aw k'ale lo jalaki! Bari ne ka muso tɛ, ne fana t'a cɛɛ ye. A ka kakalaya dabila, ka kakalaya masirifɛnw bɔ a yɛrɛ la. N'o tɛ, ne ben'a walaka, n ben'a kɛ i ko a wololon na. N ben'a kɛ i ko kongokolon, ne ben'a kɛ dugukolo janin ye. Minnɔgɔ le ben'a ta cɛn. A deenw koo tena diya ne ye, bari u sɔrɔla kakalaya le la. U bamuso ye kakalaya kɛ tigitigi! A ye maloyako kɛ k'u kɔnɔ ta. A y'a fɔ: ‹Ne kɔni be boli n ɲamɔgɔcɛw kɔ dɛ, olu le be dumuni di ne ma, ka jii, ni faniw, ni tulu ani dɔrɔ di ne ma.› O kama, ne ben'a ka sira datugu ni ŋɔni ye, ne bena kogo kɛ k'a lamini, a tena sira sɔrɔ ka bɔ. A ben'a ɲamɔgɔcɛw kɔgwɛn, a tena u sɔrɔ. A bena u yɔrɔ ɲini, a tena u ye. O tuma na, a ben'a fɔ ko: ‹Ne b'a fɛ ka segi n cɛkɔrɔ fɛ. Bari ne cogo tun ka fisa fɔlɔ ka tɛmɛ bii kan.› A tun m'a lɔn ko ne le tun be suman d'a ma, ni duvɛnkɛnɛ, ni tulu. Ne le tun be warigwɛ ni sanu d'a ma, u ye minw ta k'o kɛ * Baali sɔnfɛn ye. O kama, ne ben'a kɛ a tena suman sɔrɔ tugu a tigɛwaati la, a tena duvɛnkura sɔrɔ * ɛrɛzɛn mɔtuma na. A fana tena faniw sɔrɔ, minw y'a suturafɛn ye. Sɔbɛ la, ne ben'a julakolon bɔ a ɲamɔgɔcɛw ɲana. Mɔgɔ si te yen min ben'a bɔsi n bolo. Ne ben'a to a ka nisɔndiyakow bɛɛ be dabila: ɲanagwɛw te kɛ, kalokura ta tena kɛ, lafiɲɛlon ta fana tena kɛ, n'o ɲɔgɔnna wɛrɛw. Ne ben'a ka ɛrɛzɛnforow, ni torosunforow halaki, a tun b'a fɔ minw kosɔn ko: ‹Ne ɲamɔgɔcɛw ye sara minw di ne ma, olu lo.› Ne bena o foro nunu kɛ waga ye, kongosogow bena na u ka dumuni yaala yen. A ye Baali sɔn yɔrɔ caaman na waati minw na, ka wusulanw jɛni a ye, ne ben'a tɔɔrɔ o kosɔn. A y'a yɛrɛ masiri n'a ka bololanigɛ ye, ni kannakɔnɔ ye, ka to ka boliboli a ɲamɔgɔcɛw kɔ, a ɲinɛna ne kɔ. Masaba le ko ten. «Ayiwa, ne ben'a nigɛnigɛ haali! Ne bena bɔ n'a ye ka taga n'a ye kongokolon kɔnɔ. Ne bena kuma diman fɔ a ye. Ne ben'a ka * ɛrɛzɛnforow d'a ma o yɔrɔ la. Akɔri kɔkɛnɛ bena kɛ jigi tuguyɔrɔ ye. A sunguruman tun be ne kaan mɛn cogo min na, a bena mɛnni kɛ ne fɛ ten o yɔrɔ la, i ko a bɔwaati la Ezipiti jamana na.» Masaba ko: «O loon na, i bena ne wele ko: ‹N cɛɛ!› I tena ne wele tugu ko: ‹Baali, n tigi.› Ne ben'a kɛ Baali tɔgɔ te mɛn a daa la tugu yɔrɔ si. A tɔgɔ tena wele tugu. O loon na, ne ben'a kɛ u be bɛn ni kongosogow ye, ni kɔnɔw, ani fɛɛnw ye, minw be fofo duguma. Ne bena kala, ni murujan ani kɛlɛ ban pewu jamana kɔnɔ. Ne ben'a to u be sigi yen ɲasuma na. Isirayɛli, ne bena i kɔɲɔya kɛ i be kɛ n ta ye pepewu. Ne bena i kɔɲɔya kɛ tilenninya, ni tiɲɛ na, ne bena i kanu ka makari i la. Ne bena i maminɛ ka kɛ n ta ye tilenninya la. O tuma na, i bena ne Masaba lɔn.» Masaba ko tugu: «N'o loon sera, ne bena mɛnni kɛ i fɛ. Ne bena sɔn sankolo sago ka kɛ, ale fana bena dugukolo sago kɛ. Dugukolo fana bena sɔn suman sago be kɛ, duvɛnkura ni tulu be sɔrɔ. Olu fana bena Zizireyɛli mako ɲa. Ne bena tila ka Zizireyɛli sigicogo sabati, ne bena makari Loruwama la. Ne ben'a fɔ Lowami ye ko: ‹I ye ne ta ye.› Ale ben'a fɔ ne ye fana ko: ‹N ka Ala.› » Masaba y'a fɔ ne ye ko: «Ayiwa, taga muso kelen nin kanu tugu, min be ni ɲamɔgɔcɛ ye, n'a be kakalaya kɛra. I k'a koo diya i ye i n'a fɔ Isirayɛlidenw koo ka di ne Masaba ye cogo min na, hali n'u b'u kɔɔ sin ne ma ka taga joow sɔn, hali ni * ɛrɛzɛn ŋɔmi koo ka di u ye, minw ye josɔnfɛnw ye.» Ne ye muso nin sɔngɔ sara, warigwɛ kuru tan ni duuru, ni suman bɔɔrɔ kelen ni tilan. Ne y'a fɔ a ye ko: «I bena to ne fɛ fɔɔ waatijan. I kana kakalaya kɛ, dilan kana don e ni cɛɛ si cɛ. Ne fana bena o ɲɔgɔn kɛ.» O la, Isirayɛlidenw bena waatijan kɛ, masa tena sɔrɔ u fɛ, ni ɲamɔgɔ. Saraka bɔko bena dabila, ni jokabakuru sɔn. U be minan minw kɛ ka Ala sago lɔn, o bena dɛsɛ u la. O kɔ, Isirayɛlidenw bena segi ka Masaba u ka Ala yɔrɔ yaala, n'u ka masacɛ Dawuda. U yɛrɛyɛrɛtɔ bena kɔsegi Masaba ma, ka hɛrɛ ɲini a fɛ labanlon na. Aw ye mɛnni kɛ Masaba ka kuma na, aw Isirayɛli mara mɔgɔw. Bari, Masaba b'aw jalakira, jamanadenw. A ko: «Tilenninya ni kanuya te yen, mɔgɔ si te Ala lɔnna jamana kɔnɔ. U be ɲɔgɔn danga, u be galonw tigɛ, ka ɲɔgɔn faga, soɲali ni ɲamɔgɔya be kɛ. O be caya, mɔgɔw be faga ka tugu ɲɔgɔn na. O le kama, jamana be dusukasi la, a kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ be fasafasara, fɔɔ ka taga se kongosogow ni kɔnɔw ma, hali jigɛw yɛrɛ bena tunu. «Mɔgɔ si kan'a daa don a la, mɔgɔ si kana sɔsɔli kɛ. Aw ka siya tena se k'a daa don a la, aw minw ye sarakalasebagaw ye u cɛma, aw tena se k'aw daa don a la. Aw bena talon suu ni tile, kiraw fana bena talon n'aw ye. Ne bena aw bamuso ta cɛn pepewu. Ne ka mɔgɔw ta cɛnna ne lɔnbaliya kosɔn. Aw banna ka ne lɔn minkɛ, ne fana bena ban aw la, aw tena kɛ ne ka sarakalasebagaw ye tugu. Aw ɲinɛna ne, aw ka Ala ka sariya kɔ minkɛ, ne fana bena ɲinɛ aw deenw kɔ. Sarakalasebagaw be cayara cogo min na, u be hakɛ kɛra ne ɲakɔrɔ ten. Ne bena u ka kunkɔrɔta yɛlɛma ka kɛ maloya ye. Ne ka mɔgɔw be hakɛ yafa saraka minw bɔ, u be balo o le la. U b'a fɛ ne ka mɔgɔw ka taga ɲa kojugu la dɔrɔn. Ne bena sarakalasebagaw ni jama minɛ cogo kelen na. Ne bena u ɲaa gwan u ka kɛta kosɔn, n bena u sara ka kɛɲɛ n'u ka kɛwaliw ye. U bena dumuni kɛ, nga u tena fa, u bena kakalaya kɛ, nga u tena deenw sɔrɔ. Bari u ye ne Masaba to yen, ka kɛ kakalaw ye. «Dɔrɔtɔya kɛnin be ka ne ka mɔgɔw kunnacɛn. U be taga u ka joo yirilaman ɲininga, u bololabere le b'u ka koow ɲafɔ u ye. Bari kakalaya miiri y'u kunnacɛn. U ka kakalaya nin y'u yɔrɔ jaɲa u ka Ala la. U be taga kuluw kunna ka sɔnni kɛ, ka taga wusulanw jɛni tintinw kan, yiribabaw jukɔrɔ, joyiriw, ni pepiliyeyiriw, ani terebɛntiyiriw, olu suma ka di. O kama, aw deen musomanw be kakalaya kɛ, aw dencɛw ka musow be ɲamɔgɔya kɛ. Ne tena u ɲaa gwan u ka kakalaya n'u ka ɲamɔgɔya kosɔn dɛ, bari aw yɛrɛ be taga ni kakalamusow ye gɛrɛfɛ, k'aw ka joow sɔn ni ɲɔgɔn ye. Siya hakilitan be taga banyɔrɔ le. Ni aw Isirayɛli mara mɔgɔw be to ka kakalaya kɛ, Zuda mara mɔgɔw kan'a to u niin be sɔrɔ o kunko la! Aw kana taga Giligali batoli kɛyɔrɔ la, aw kana taga Bɛtavɛni. Aw kana kali fana ko: ‹Masaba kosɔn!› Isirayɛli mara mɔgɔw kɛra banbagaw ye, i ko misi min banna juru la. Sisan, Masaba bena u dɛndɛ i ko sagadenw, lɛɛ belebele kɔnɔ wa? Efarayimu kɔmɔgɔw ni joow kɛra jɛnɲɔgɔnw ye. U to! N'u y'u ka minniw kɛ ka ban, u be to kakalaya la. Maloyako le ka di u ɲamɔgɔw ye. Fɔɲɔ le bena u ta ka taga n'u ye. U bena maloya sɔrɔ u ka josɔn kama. «Sarakalasebagaw, aw y'aw tulo malɔ! Isirayɛli ka somɔgɔw, aw k'aw tulo malɔ kosɔbɛ! Masa ka somɔgɔw, aw k'aw tulo malo fana! Aw le tun ka kan ka kotilennin kɛ. Aw kɛra jaan ye ne ka jama ɲa Misipa, aw kɛra jɔɔ ye k'a minɛ Tabɔri kulu kan. Murutibagaw ka juguya ye dingɛba bɔ. Ne fana labɛnnin lo u bɛɛ kama. Ne be Efarayimu kɔmɔgɔw lɔn. Isirayɛli mara mɔgɔw ma dogo n ma. Efarayimu kɔmɔgɔw, aw tora kakalaya la, Isirayɛli mara nɔgɔra. U ka kɛwaliw b'u bali ka gwɛrɛ tugu ne, u ka Ala la. Bari, kakalaya miiriya le b'u kɔnɔ, u te ne Masaba lɔn fana. Isirayɛli mara mɔgɔw ka yɛrɛboɲa b'u ka fili yira. U be talon u yɛrɛ ka kojugu kosɔn. Zuda mara mɔgɔw fana be talonna n'u ye. U be misiw ni begɛnmisɛnw minɛ ka segi ka na ne Masaba yɔrɔ ɲini. Nga, u tena ne ye, ne ye n yɔrɔ jaɲa u la. U ye ne Masaba janfa, bari u ye ɲamɔgɔdenw wolo. Sisan olu, n'u ka forow bena halaki kalo kelen kɔnɔ. «Aw ka buru fiyɛ Gibeya dugu kɔnɔ! Aw k'a fiyɛ Arama kɔnɔ! Aw ka mɔgɔw lasɔmi Bɛtavɛni! Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw, aw ka kɔlɔsili kɛ aw kɔfɛ! Efarayimu mara bena kɛ tomo ye u ɲagwan loon na. Ne be min fɔ Isirayɛlidenw ye, o ye wajibiko le ye. Zuda mara ɲamɔgɔw kɛra u ka mara daan yɛlɛmabagaw ye. Ne bena n ka dimi bɔ u la i ko jiba be cɛnni kɛ cogo min na. Efarayimu kɔmɔgɔw be tɔɔrɔla, kiti y'u ta cɛn. Bari u tora ka tugu fɛɛn fufafu kɔ. Ne bena Efarayimu kɔmɔgɔw tɔɔrɔ i ko kabafin. Ne bena Zuda mara mɔgɔw tɔɔrɔ i ko jolijugu. Efarayimu kɔmɔgɔw y'u ka bana lɔn, Zuda mara mɔgɔw y'u ka joliw ye. O la, Efarayimu kɔmɔgɔw tagara Asirikaw ye, u ye cii sama masacɛba ma. Nga, ale te se k'aw kɛnɛya, a te se k'aw ka joli ban. Bari, ne bena kɛ i ko jara, Efarayimu ka soo ma. Ne bena kɛ i ko waraba, Zuda mara mɔgɔw ma. Ne yɛrɛ le bena fagali kɛ, ne bena taga ni n ka sogo ye, mɔgɔ si tena se k'a bɔsi n na. Ne bena bɔ u cɛma ka to n ka sigiyɔrɔ la fɔɔ n'u y'u ka kojugu lɔn tuma min na k'u ɲaa sin ne ma. Ni sɛgɛn sera u ma, u bena ne yɔrɔ ɲini.» Aw b'a fɔ ko: «Aw ye to an ka segi Masaba fɛ! Ale lo y'a kɛ joli bɔra an na, ale lo bena an joli furakɛ. Ale lo y'an bugɔ, ale lo bena an furakɛ. Tile fila tɛmɛnin kɔ, a bena barika don an na, a bena an wili tile sabanan loon, an bena balo ale ɲakɔrɔ. An ka jija ka Masaba lɔn. A nako ye wajibi le ye, i ko tilekun bɔko. A bena na an fɛ i ko sanji, i ko tilemana sanji min be na dugukolo ɲigi.» «Ne bena mun le kɛ aw la sa, Efarayimu kɔmɔgɔw? Zuda mara mɔgɔw, ne bena mun kɛ aw la sa? Aw ka kanuya kɛra i ko sɔgɔma kabaforoko, i ko komiji min be tunu joona. O kama, ne ye kiraw ci k'aw kɛlɛ ni kuma ye, ne y'aw fagako fɔ. Ne ka kiti bena tigɛ kɛnɛ kan. Bari, ne be ɲumanya le fɛ, ne te saraka fɛ. Aw ka n lɔn, o ka di n ye ka tɛmɛ saraka jɛnita kan. «Bɛɛn min tun be yen, aw y'o cɛn adamadenya la. Aw ye ne janfa le. Galaadi kɛra mɔgɔjuguw ka dugu ye. Joli bɔnnin be a yɔrɔ bɛɛ. Sarakalasebagaw ka jɛnkulu dɔw be mɔgɔw faga Sisɛmu sira kan, i ko benkannikɛlaw. Tiɲɛ na, u be baarajugu kɛ! Ne ye kojuguw le ye Isirayɛli mara kɔnɔ. Efarayimu kɔmɔgɔw ye kakalaya kɛ ka Isirayɛli mara nɔgɔ. Ne be sara labɛnna aw Zuda mara mɔgɔw fana ye. Ne b'a fɛ ka hɛrɛ kɛ n ka mɔgɔw ye tuma min na, ne b'a fɛ ka Isirayɛli ka tɔɔrɔ ban tuma min na, o waati yɛrɛ la, Efarayimu kɔmɔgɔw ka tilenbaliyakow be ye, Samari ka juguyakow be bɔ kɛnɛ kan. Tiɲɛ na, u be namarakow kɛ. Soonw be don boonw kɔnɔ, benkannikɛlaw fariyanin be kɛnɛma. U t'a miiri ko u ka kojuguw bɛɛ maranin be ne fɛ. Sisan, u ka kojuguw le kɛnin be k'u siri, ne ɲaa b'o la. «U be masacɛ n'a ka ɲamɔgɔw nisɔndiya, k'a sɔrɔ u kɔnɔ finnin lo. U bɛɛ ye kakalaw ye. U be i ko dibi gwannin. Kabini a tigi y'a ka mugu nɔɔni k'a bila, a ma tasuma lalaga tugu fɔɔ a fununa. An ka masacɛ ka loon na, ɲamɔgɔw be minni kɛ fɔɔ ka bana. Masacɛ b'a bolo di a ka mɔgɔkolonw ma. U kɔnɔ be i ko dibi gwannin, namarako dama le b'u kɔnɔ. Sufɛ, u dusu malanin lo, dugu mana gwɛ, u dusu be gwan i ko tasumaba. U bɛɛ fariyanin be i ko dibi, u b'u ɲamɔgɔw halaki. U ka masaw bɛɛ benna, nga hali mɔgɔ kelen t'u cɛma min bena kule ne nɔɔ fɛ. «Efarayimu kɔmɔgɔw ɲagaminin lo ni siya tɔw ye. U kɛra ŋɔmi ye, min ma yɛlɛma tasuma kan. Lonanw b'u fanga nagasira, u yɛrɛ t'o kala ma. U kunsigi be gwɛra, u yɛrɛ t'o kala ma. Isirayɛlidenw ka yɛrɛboɲa b'u cogo yira. Nga, u do te segira ne Masaba u ka Ala ma. O bɛɛ la, u te ne yɔrɔ ɲini. Efarayimu kɔmɔgɔw kɛra i ko tuganin nalonman, min te miiri. U be Ezipitikaw wele k'u ka na u dɛmɛ, u be taga Asirikaw fɛ. U taatɔ, ne be n ka jɔɔ fili u kan, ne bena u minɛ i ko kɔnɔw. Ni ne y'a mɛn k'u lajɛnna dɔrɔn, ne b'u minɛ. Bɔnɛ y'u ta ye, bari u be bolila ne ɲa! U ta ye halakili ye, bari u murutira ne ma! Ne do ka kan k'u hɔrɔnya wa? Minw be galonw tigɛra ka la ne kan. U be kulera ne nɔɔ fɛ fu, a ma bɔ u dusu la. Nga, u be to ka kasi u ka dilanw kan. U b'u yɛrɛ fari tigɛtigɛ dumuni, ani duvɛnkɛnɛ kama. U b'u kɔɔ sin ne ma. Ne tun y'u ladi, ka barika don u la. Nga u te foyi miiri ne koo la ni kojugu tɛ. Hali n'u kɔsegira, u te kɔsegi ne Fɛɛn bɛɛ kuntigi ma. U kɛra i ko kala min ɲanaman tɛ. U ɲamɔgɔw bena halaki ni murujan ye u ka dabayakuma kosɔn. Ezipitikaw bena yɛlɛ u ma u ka jamana kɔnɔ. «Aw ka buru fiyɛ! Bari, bɔnɛ be nana ne Masaba ka soo kan, i ko sɛgɛn jigitɔ k'a ka dumuni ta! Bari, u ye ne ka bɛɛn cɛn n'u ye, u murutira ne ka ladiliw ma. U b'a la ka kule ne nɔɔ fɛ ko: ‹An ka Ala, an Isirayɛlidenw b'i lɔn.› U banna hɛrɛ la. U juguw k'u gwɛn! U ye masaw sigi k'a sɔrɔ u ma ne ɲininga, u ye ɲamɔgɔw sigi n ɲinɛ ma. U y'u ka warigwɛw n'u ka sanuw ta k'o lalaga joow ye. O be na n'u ka halakili ye. Samarikaw, ne banna aw ka turadenni jaa la. Ne dimina u kɔrɔ. Ee! U bena se ka mɔgɔsɔbɛya kɛ tuma jumɛn sa? Misiden jaa nin bɔra Isirayɛlidenw fɛ, mɔgɔ dɔ ka baara lo, Ala tɛ. Tiɲɛ na, Samari joo nin bɛɛ bena mugumugu. U ye baarafu kɛ, u fana bena fufafu le sɔrɔ. An b'a lɔn ko ni suman ma kuun sɔrɔ, kisɛ fana te sɔrɔ. Min mana sɔrɔ, lonanw le bena taga n'o ye. Isirayɛli mara mɔgɔw tagara! U filɛ siya wɛrɛw cɛma, u be i ko mɔgɔ mako t'u la. U tagara Asirikaw fɛ, u b'u danna i ko kongofali. Efarayimu kɔmɔgɔw ye wari bɔ waasa ka teri sɔrɔ. Hali n'u be boɲafɛnw tilantilan siyaw cɛma, ne bena u lajɛn sisan. Yanni dɔɔni, u bena tɔɔrɔ masacɛ barikaman bolo. Efarayimu kɔmɔgɔw ye sɔnnikɛyɔrɔw caya hakɛ yafa kama, o nana u bila hakɛ la. Hali ne mana n ka sariyaw sɛbɛn k'o caya k'a di u ma, u b'o filɛ i ko lonan dɔ ka koo lo. U be begɛnw kɛ saraka ye, k'u sogo ɲimi. Nga o man di ne Masaba ye. Sisan, ne hakili b'u ka kojuguw la. N bena u ka hakɛw juru sara u la. U bena kɔsegi Ezipiti jamana na. Isirayɛli mara mɔgɔw ɲinɛna u Danbaga kɔ, ka masasow lɔ. Zuda mara mɔgɔw ye dugu barikaman caaman lɔ. Nga, ne bena tasuma mana o dugu nunu kan!» Isirayɛlidenw, aw kana ɲanagwɛ kɛ, aw kana nisɔndiya i ko siya tɔw. Bari aw y'aw ka Ala to ka taga joow sɔn. Aw ye tɔnɔ min sɔrɔ sumangosiyɔrɔw bɛɛ la, o diyara aw ye. Suman min be gosira a kɛnɛ na, ni tulu min be bɔr'a bɔyɔrɔ la, tena kɛ aw ta ye. Aw be duvɛnkura min kɔnɔna, aw tena o nɛnɛ. Aw tena to Masaba ka jamana kɔnɔ. Efarayimu kɔmɔgɔw bena kɔsegi Ezipiti jamana na. U bena u tana dumu Asiri jamana na. U tena Masaba sɔn ni duvɛn ye tugu. U ka sarakaw tena diy'a ye. O bena kɛ u bolo i ko sangadumuni, ni minw bɛɛ y'o dumu, olu bɛɛ be nɔgɔ Ala ɲakɔrɔ. O dumuni nin le bena kɛ u ta ye, o tena don Masaba ka soo. Aw bena mun le kɛ ɲanagwɛba loon na, Masaba ka lonba la? A ye, u be bolila halakili ɲa. Ezipiti jamana bena u kunbɛn, Manfisi dugu bena kɛ u kaburu ye! U ka nafolo marayɔrɔw bena fa ŋɔni la, ŋɔni bena falen u ka soow kɔnɔ. Ɲagwan waati sera, kojugu juru sarawaati sera. Isirayɛli k'o lɔn! Kira kɛra i ko fatɔ aw ka kojugu caaman kosɔn. Ala ka dalaminɛ hakili ɲagamina aw ka juguya barika kosɔn. Efarayimu kɔmɔgɔw kɔlɔsibaga be ni ne ka Ala ye, kira lo. U be jaan l'a ka tɛmɛsiraw bɛɛ kan, u b'a kɛlɛ hali a ka Ala ka soo kɔnɔ. U kɔgɔra juguya la i ko Gibeyakaw. Ala tena ɲinɛ u ka juguya kɔ, a bena u ka hakɛw juru sara u la. Masaba y'a fɔ ko: «Ne ye Isirayɛlidenw ye, u tun be i ko * ɛrɛzɛn mɔnin, kongokolon kɔnɔ. Ne y'aw faaw ye, u tun be i ko toro deen fɔlɔw. Nga u tagara se Baalipewɔri dɔrɔn, u y'u yɛrɛ kalifa o maloyafɛn nin ma. O la, u kɛra fɛnjuguw ye i ko fɛɛn min koo ka di u ye. Boɲa min be Efarayimu kɔmɔgɔw kan, o bena bɔ pewu i ko kɔnɔ vantɔ. Deen tena wolo tugu, muso tena kɔnɔ ta tugu, muso lasiriko tena fɔ tugu. Hali n'u ye deenw lamɔ, yanni o deenw ka kɔrɔbaya, ne bena u faran ɲɔgɔn na. Ni ne y'u bila, o ye bɔnɛ ye u ma! Ne ɲaa be Efarayimu kɔmɔgɔw la, i ko Tiri dugu. U sigiyɔrɔ ka ɲi. Nga, u bena taga n'u deenw ye fagayɔrɔ la.» Masaba, u sɔn. I bena u sɔn ni mun ye? U sɔn ni wolobaliya ye, ni sinjitanya ye. Masaba y'a fɔ ko: «U ka juguya bɛɛ bɔra kɛnɛma Giligali dugu kɔnɔ le. O yɔrɔ la, u koo goyara ne ye. U ka kɛwalijuguw kosɔn, ne bena u gwɛn ka bɔ n ka yɔrɔ la. U koo tena diya ne ye tugu. U ɲamɔgɔw bɛɛ ye banbagaw ye. Efarayimu kɔmɔgɔw ta cɛnna, u lili bɛɛ jara, u tena deen wolo tugu. Hali n'u ye deenw sɔrɔ fana, n'u koo ka di u ye, ne bena u faga.» Ne ka Ala bena u bila bari u ma mɛnni kɛ a fɛ. U bena munumunu siya wɛrɛw cɛma. Isirayɛlidenw tun be i ko yiri ɲanaman min be deen kɛ kosɔbɛ. U deenw mana caya, u b'u ka batolikɛyɔrɔw caya. U ka dugukolo mana nafa di, u b'u ka jokabakuruw masiri. U kɔnɔ ye filafila ye. O la, u ben'o sara sɔrɔ fana. Masaba le bena u ka batoliyɔrɔ nunu halaki, a bena u ka jokabakuruw mugumugu. U ben'a fɔ sisan ko: «Masacɛ t'an fɛ, bari, an ma siran Masaba ɲa. Masacɛ yɛrɛ bena mun le ɲa an ye?» U be kumafu dama le fɔ, u be kali fu, u be bɛnkolon kɛ ɲɔgɔn fɛ. O la, u ka ɲɔgɔnkiti be cayara i ko baga, forow kɔnɔ. Samarikaw be yɛrɛyɛrɛ misiden jaa kosɔn, min be Bɛtavɛni. A sɔnbagaw be dusukasi la a kosɔn, murutigiw be kasir'a kosɔn. Bari boɲa min tun b'a kan, o bɔra. U bena taga n'a ye Asiri jamana na, ka masacɛba boɲa n'a ye. O maloya be kɛ Efarayimu kɔmɔgɔw ta ye. Isirayɛli mara mɔgɔw ye ŋaniya minw ta, u bena maloya olu kosɔn. Samari ta banna, a ka masacɛ ta fana banna, a kɛra i ko kala, jii sanfɛ. Isirayɛlidenw ye hakɛ kɛ Bɛtavɛni sɔnnikɛyɔrɔ minw na, olu bena halaki. Ŋɔni, ni biin le bena fa u ka josɔnyɔrɔw la. U bena n'a fɔ kuluw ye ko: «Aw k'an datugu!» K'a fɔ tintinw ye ko: «Aw ka ben an kan!» Masaba y'a fɔ ko: «K'a ta Gibeya dugu ka koo kɛwaati la, Isirayɛlidenw be hakɛ la, u ma yɛlɛma. Yala, juguw ka kɛlɛ tena se u ma Gibeya le wa? Ne bena u ɲaa gwan n sago la. Siya wɛrɛw bena jɛn u kama, k'u minɛ, u ka kojugu caaman kama. Efarayimu kɔmɔgɔw ye sɛnɛkɛmisi ɲanaman ye, min be sɔn ka suman gosi. Ayiwa, ne bena lɔgɔ la u kaan cɛɲuman kan. Zuda kɔmɔgɔw bena foro bugubugu, Yakuba deenw bena siɲɛni kɛ. O la, aw ka tilenninya sira taama, aw bena ɲumanya sɔrɔ. Aw k'aw sɔɔnw yɛlɛma. Ne Masaba ɲinituma le ye sisan ye fɔɔ ka taga se ne nawaati ma, k'aw kɛ mɔgɔtilenninw ye. Aw ye baarajugu kɛ, k'o tɔnɔjugu sɔrɔ! Aw ye galon tɔnɔ nɛnɛ fana. Aw y'aw jigi la aw yɛrɛ ka fanga kan, k'aw jigi la aw ka kɛlɛdenw ka caya kan. O la, kɛlɛ mankan bena wili aw ka mɔgɔw cɛma, fɔɔ aw ka dugu barikamanw bɛɛ bena halaki i ko Salamani ye Bɛtaribɛli halaki cogo min na kɛlɛ loon na, u ye baa ni deenw nɔɔni ɲɔgɔn kan tuma min na. Ne Masaba bena o le kɛ aw la, aw ka juguya daan tɛmɛnin kosɔn. Dugu mana gwɛ, o ye Isirayɛli mara masacɛ ta bannin ye!» Masaba y'a fɔ ko: «Isirayɛlidenw daminɛtuma na, u koo tun ka di ne ye. Ne ye n deenw wele ka bɔ Ezipiti jamana na. Ne mana u wele, u b'u yɔrɔ jaɲa n na. U ye * Baali sɔn yɔrɔ caaman na, ka wusulan jɛni jaaw ye. K'a sɔrɔ, ne le y'u dɛmɛ u ka taama na, k'u minɛ u bolo ma. Nga, u m'a lɔn ko ne tun be janto u la. Ne y'u dɛmɛdɛmɛ adamadenya la, kanuya juru barika la. Ne tun y'u la n gaman kan i ko mɔgɔ be denɲɛnin kɛ cogo min na. Ne tun be dumuni d'u ma. U tena kɔsegi Ezipiti jamana na tugu, nga, Asirikaw le bena u mara. Bari, u banna, u ma sɔn ka kɔsegi ne ma. Murujan bena cɛnni kɛ u ka dugubabaw kɔnɔ, u juguw bena u ka dugu dondaw bɛɛ halaki. U bena cɛnni kɛ, u ka ŋaniyaw tali kosɔn. Ne ka mɔgɔw nɔrɔnin be u ka janfa la dɔrɔn. O b'u wele ka kɔsegi ne Fɛɛn bɛɛ kuntigi fɛ, nga u si te wili. «Ne be se k'aw bila wa, Efarayimu kɔmɔgɔw? Ne be se k'aw don aw juguw bolo wa, Isirayɛlidenw? Ne be se k'aw kɛ i ko Aduma dugu wa? Ne be se k'aw kɛ i ko Seboyimu dugu wa? Ne hakili ɲagaminin lo, aw makari ye ne minɛ kosɔbɛ. Ne tena ta n dimikojugu fɛ, ne tena Efarayimu kɔmɔgɔw halaki tugu. Bari, ne ye Ala ye, ne te adamaden ye. Ne saniyanin lo aw cɛma, ne tena na ni dimi ye. U bena na tugu ne Masaba kɔ, n bena ŋunan i ko jara. Ni n ŋunanna, n deenw bena boli minɛ ka bɔ tileben fɛ ka na. U bena bɔ Ezipiti ka na i ko kɔnɔw, ka bɔ Asiri i ko tubaninw. Ne bena sigiyɔrɔ d'u ma u ka soo.» Masaba le ko ten. Efarayimu kɔmɔgɔw be galon dama le tigɛra ne ye. Isirayɛlidenw ta ye namara le ye. Zuda mara mɔgɔw murutinin be ne Ala ma tuma bɛɛ, ne Ala kantigi ma. Efarayimu kɔmɔgɔw kɔni be fɛnfu le fɛ, u be tile fɛnfu gwanninman yaala la ka bɔ kɔrɔn fɛ. U be dɔ fara u ka galonw, n'u ka fariyakow kan dɔrɔn. U be bɛn ni Asirikaw ye, ani ka to ka taga tulu di Ezipitikaw ma. Masaba be Zuda mara mɔgɔw jalakira. A bena Yakuba ka soo tɔɔrɔ u ka kɛwaliw kosɔn. U ye minw kɛ, a bena u sara ka kɛɲɛ n'o ye. Ka Yakuba to a baa kɔnɔ, a ye bondori kɛ n'a baden ye. A nana kɔgɔ, a ye bondori kɛ ni Ala ye. A ye bondori kɛ ni mɛlɛkɛ ye, a sera ale kɔrɔ! A kasira, k'ale daali, a ye Ala kunbɛn Betɛli, Ala kuman'a fɛ o yɔrɔ la. Ɔnhɔn, Masaba, Setigi Ala lo, a tɔgɔ ye Masaba ye. Yakuba kɔmɔgɔw, aw ka kɔsegi aw ka Ala fɛ, aw ka to aw ka kantigiya n'aw ka hɔrɔnya la, k'aw jigi lanin to aw ka Ala kan kudayi. Efarayimu kɔmɔgɔw be i ko jagokɛla min be namara don kilo la. Namara le ka di u ye. Efarayimu kɔmɔgɔw ko: «An kɛra nafolotigiw ye, an ye nafoloba sɔrɔ. O bɛɛ ye an ka baara tɔnɔ ye, u tena hakɛ si sɔrɔ yen an fɛ.» O la, Masaba ko: «Ne le ye Masaba ye, aw ka Ala, kabini Ezipiti jamana na. Ne ben'a kɛ aw bena segi ka la fanibuguw kɔnɔ i ko an ka ɲɔgɔn kunbɛnwaati tile la. Ne kumana kiraw fɛ ka koyirata caaman yira u la. Kiraw sababu la, ne ye talenw la. Galaadikaw kɛra kojugukɛlaw ye, u bena halaki pewu. U be sɔnni kɛ ni tura ye tuma bɛɛ Giligali. U ka sɔnnikɛyɔrɔw bena kɛ kabakurutonw dama ye forow kɔnɔ.» Yakuba tun bolila ka taga Aramu jamana na ka baara kɛ yen muso kama. A ye begɛnw dɛndɛ muso kama. Nga, Masaba ye Isirayɛlidenw bɔ Ezipiti jamana na kira sababu la. Isirayɛlidenw kɔlɔsibaga tun ye kira ye. Efarayimu kɔmɔgɔw ye Ala dimi kosɔbɛ. U ka Matigi bena o joli bɔnnin kunko la u kunna, a bena u ka dɔgɔya sara u ma. Ni Efarayimu kɔmɔgɔw kumana, bɛɛ tun be siran. Mɔgɔbaw tun lo Isirayɛli mara la. Nga kabini u ye * Baali sɔn, jalaki sera u ma, u sara. Halibi, u b'a la ka hakɛ kɛ. U be warigwɛw yeelen k'u ka joow dilan ka ɲa. O bɛɛ do ye mɔgɔw ka lalagafɛnw ye. U b'a fɔ olu ma ko: «Minw be saraka bɔ, olu k'u kunbiri gwan misiden jaa nunu seen kɔrɔ.» O kama, u bena kɛ i ko sɔgɔma kabaforoko, i ko komiji min be tunu. U bena kɛ i ko sumanɲaga, min be ta fɔɲɔ fɛ k'a yɔrɔ jaɲa sumanbugɔyɔrɔ la, i ko sisi min be bɔra soo kɔnɔ. «K'a sɔrɔ ne le ye Masaba ye, aw ka Ala, kabini Ezipiti jamana na. Ne niin ka bɔ a la, aw te dɔ wɛrɛ lɔn. Aw kisibaga te yen ni ne tɛ. Ne y'aw lɔn kongokolon kɔnɔ le, ne y'aw lɔn o yɔrɔ gwanninman na. Isirayɛlidenw nana dumuni sɔrɔ, u ye dumuni kɛ ka fa. U ye dumuni kɛ ka fa tuma min na, u fara u yɛrɛ la dɔrɔn ka ɲinɛ ne kɔ. O la, ne bena kɛ i ko jara u kama, ne be dɛn u ɲa sirada la i ko waraninkala. N'u ye wara deenw ta, a be fariya cogo min na, ne bena fariya u ma ten. Ne bena u boso le, k'u ɲimi i ko jara. Kongosogo bena u faranfaran. Isirayɛli mara mɔgɔw, aw halakira, ne kelenpe dama le be se k'aw dɛmɛ. Aw ka masacɛ be min, waasa a k'aw kisi? Aw ka duguw ɲamɔgɔw bɛɛ be min? Aw le tun y'a ɲini n fɛ ko n ka masacɛ ni ɲamɔgɔw d'aw ma. Ne diminin ye masacɛ d'aw ma. Ne y'a bɔsi aw la ni dusu ye. Efarayimu kɔmɔgɔw ka fili maranin lo, u ye hakɛ min kɛ, o be yen. U bena tɔɔrɔ i ko muso, a ka jigiwaati la. Nga deen hakilitanw lo. U wolotuma sera, nga u t'a fɛ ka bɔ u baa kɔnɔ. Ne ka kan ka Isirayɛlidenw bɔsi lahara bolo wa? Ne ka kan k'u kisi saya ma wa? Saya, e ka balawu be min? Lahara, e ka cɛnni be min? Ne tena makari fewu! Efarayimu kɔmɔgɔw ka koow mana yiriwa cogo o cogo u badenw cɛma, fɔɲɔ bena bɔ kɔrɔn fɛ ka na, Masaba ka fɔɲɔ bena bɔ kongokolon faan na. Jii bɔyɔrɔw ni kɔlɔnw bena ja. U bena u ka nafolo n'u ka fɛnɲuman bɛɛ ta ka taga.» Samarikaw bena lɔ n'u ka kojugu kunko ye. Bari u murutira u ka Ala ma. U bena faga ni murujan ye, u ka denɲɛninw bena nɔɔni, u bena u ka muso kɔnɔmanw kɔnɔ faran. Isirayɛlidenw, aw ka kɔsegi Masaba aw ka Ala ma. Aw ka fili le y'a to aw benna. Aw ka kɔsegi ka na Masaba fɛ, ka n'a fɔ a ye ko: «An ka kojugu bɛɛ yafa, an minɛ ka ɲa. Sanni an ka turaw kɛ saraka ye i ma, an bena e tanu. Asirikaw te se k'an kisi, an tena yɛlɛ soow kan tugu kɛlɛ kama, an tena an yɛrɛ ka lalagafɛn wele tugu ko: ‹An ka Ala.› Bari, e le be makari falatɔ la.» Masaba y'a fɔ ko: «Ne bena Isirayɛlidenw bɔ u ka tilenbaliyakow la, ne bena u koo diya n yɛrɛ ye kosɔbɛ, bari u ka koo dimi bɔra n kɔnɔ. Ne bena kɛ Isirayɛlidenw fɛ i ko komiji, u bena yiriwa i ko binfeeren, u lili bena don ka ɲa i ko Liban yiri ta. U bolow bena jaɲajaɲa, u ka dawula bena kɛ i ko olivuyiri ta, u kasa bena diya i ko Liban yiri ta. Minw tun siginin be a suma kɔrɔ, olu bena segi ka na. U bena suman sɛnɛ, u bena yiriwa i ko * ɛrɛzɛnsun, u koo bena fɔ i ko Liban duvɛn. Efarayimu kɔmɔgɔw, ne bena mun kɛ ni joow ye tugu? Ne le b'aw jaabi, ne le b'aw kɔlɔsi. Ne be i ko sipɛrɛyiri, min nɛrɛnin lo tuma bɛɛ. Aw ka nafa be bɔ ne le fɛ.» Mɔgɔ min be koo lɔn, o tigi bena koo nunu faamu. Hakili be min fɛ, o tigi bena o kɔrɔ lɔn. Tiɲɛ na, Masaba ka koow tilennin lo. Mɔgɔtilenninw le bena o sira taama. Nga kojugukɛlaw bena talontalon o kan. Masaba ye kuma min fɔ Petuyɛli dencɛ Zowɛli ye, o filɛ. Cɛkɔrɔbaw, aw ye tulo malɔ nin na! Jamana mɔgɔw bɛɛ ka mɛnni kɛ! Koo nin ɲɔgɔn kɛra ka ye aw ka tile la wa? A ɲɔgɔn kɛra ka ye aw faaw ka tile la wa? Aw k'a lakali aw deenw ye, olu fana k'a lakali u deenw ye, olu fana k'a lakali u deenw ye. Tumu tagara ka min to, burunburun y'o ɲimi. Burunburun tagara ka min to, tɔnmisɛnw y'o cɛn. Tɔnmisɛnw tagara ka min to, tɔnwulenw y'o halaki. Aw ye wili ka kasi, dɔrɔtɔ nunu! Aw ye kasi kosɔbɛ, aw dɔrɔminlaw bɛɛ! * Ɛrɛzɛn cɛnna, duvɛnkɛnɛ ma sɔrɔ. Siya dɔ nana don ne ka jamana kɔnɔ. U ka ca, barika b'u la! U ɲiiw be i ko jaraw ta, u yewagaw ni jaramusow ta bɛɛ ye kelen ye. U ye ne ka ɛrɛzɛnsunw halaki, u ye n ka torosunw cɛn pewu k'u fara bɔ k'a fili k'u bolow lakolon to gwɛman gwɛman. Aw ye kasi i ko sunguru min maminɛcɛ sara, aw ka dusukasifani don! Suman sarakaw ni jii te ye Masaba ka soo kɔnɔ tugu. Sarakalasebagaw be dusukasi la, olu minw be baara kɛ Masaba ye. Forow cɛnna, dusukasi be kongo la. Sumanw halakira, ɛrɛzɛn cɛnna, tulu te sɔrɔla fana. Sɛnɛkɛlaw hakili ɲagamina, yiriforotigiw be kasira kosɔbɛ Sumanw tununa, foro kɔnɔ fɛɛnw bɛɛ cɛnna. Ɛrɛzɛnsunw fɔnsɔnfɔnsɔnna, torosunw ni gerenadiyiriw jara, tamarosunw ni sunsunw jara, yiriw bɛɛ jara forow kɔnɔ. Nisɔndiya banna adamadenw cɛma. Sarakalasebagaw, aw ka dusukasifaniw don ka kasi. Aw minw be baara kɛ sarakabɔyɔrɔ la, aw ka kasi kosɔbɛ. Aw minw bɛɛ be baara kɛ ne ka Ala ye, aw ka si ni dusukasifaniw ye aw kaan na. Bari, suman sarakaw ni jii te sɔrɔla aw ka Ala ka soo kɔnɔ tugu. Aw ka sundonko wango la. Ka ɲɔgɔnyeba loon sigi ka Ala boɲa. Aw ka cɛkɔrɔbaw lajɛn, ni jamana mɔgɔw bɛɛ, Masaba aw ka Ala ka soo kɔnɔ. Aw ka kule Masaba nɔɔ fɛ. Ee! O ye loon jumɛn ye sa? Masaba ka loon surunyana, a bena na i ko halakifɛn, ka bɔ Setigi fɛ. Suman cɛnna an ɲana, nisɔndiya dɛsɛra an ka Ala ka soo kɔnɔ. Sumankisɛ sara dugukolo kɔnɔ. Suman marayɔrɔw cɛnna, bondow lakolon lo. Bari, suman ma ɲa. Begɛnw be kasira, misiw be taamana u kunfɛ, bari dumunikɛyɔrɔ te yen. Hali begɛnmisɛnw ɲaa be gwanna. Masaba, ne be kulera ele le nɔɔ fɛ, bari, tasuma ye lɛɛw jɛni, tasuma ye foro kɔnɔ yiriw bɛɛ jɛni. Hali kongosogow be kasira i nɔɔ fɛ. Bari, jiyɔrɔw jara, tasuma ye lɛɛw halaki. Aw ka buru fiyɛ * Siyɔn dugu kɔnɔ, aw ka lasɔmili kɛ ne ka kulu senuman kan. Jamana mɔgɔw bɛɛ ka yɛrɛyɛrɛ bari, Masaba ka loon be nana, a surunyana. Dibi bena don, dibiba lo. Saan be fin kirikiri, bugun bena kɛ o loon na. Suu be ko ka dibi kɛ kuluw kan cogo min na, cɛnnikɛfɛn barikamanw bena yɔrɔ datugu ten. O ɲɔgɔn ma deli ka ye, a ɲɔgɔn tena ye fana. U ɲafɛ, tasuma le be cɛnni kɛra, u kɔfɛ, tasuma le be manana. Jamana b'u ɲafɛ i ko Edɛn yɔrɔɲuman, u tɛmɛnin kɔ, yɔrɔ kɛra lakolon ye, foyi ma to u kɔ. U bɔnin be soow le fɛ, u be boli i ko sotigiw. N'i y'u vantɔ mankan mɛn kuluw kan, a be i ko wotorow bolikan. A be i ko tasumaba mankan, biin kɔnɔ. U be i ko kɛlɛden farimanw, minw labɛnnin lo kɛlɛ kama. Siyaw be yɛrɛyɛrɛ u ɲa, bɛɛ ɲaa be wulen. U be girin i ko cɛfariw, u be yɛlɛ kogow kan i ko kɛlɛdenw. U bɛɛ be tilen u ɲafɛ, u si t'a ka sira bila. U si te ɲɔgɔn ɲɔti, u bɛɛ be tilen n'a ka sira ye. U b'u balifɛnw kari ka tɛmɛ, foyi te se k'u lalɔ. U be girin dugu kan, u be boli dugu laminikogo kan. U be yɛlɛ boonw kan, u be don ni fenɛtiriw ye i ko soonw. Dugukolo be yɛrɛyɛrɛ u ɲafɛ, sankolo be ɲagami, tile ni kalo be dibi, lolow te yeelen bɔ tugu. Masaba kumakan be bɔ a ka kɛlɛdenw ɲafɛ, u ka ca kosɔbɛ. Barika b'a ka kuma batobagaw la. Masaba ka loon ye lonba ye, siranyalon lo. Jɔn be se ka lɔ o loon na? Masaba y'a fɔ ko: «Halibi sa, aw ye kɔsegi ne ma sɔbɛ la, aw ye suun don, ka kasi kosɔbɛ.» Aw kana aw ka faniw faran dusukasi fɛ, aw k'aw sɔɔn le yɛlɛma. Aw ye kɔsegi Masaba aw ka Ala ma. A ka ɲi, makaritigi lo. A te dimi joona, a ka ɲumanya ka bon kosɔbɛ. N'a ye jama ɲaa gwan, a be tila ka nimisa o la. Jɔn b'a lɔn? N'a sɔrɔ a bena nimisa do, ka hɛrɛ kɛ aw ye. O tuma na, aw bena se ka suman saraka ni jii bɔ Masaba aw ka Ala ye. Aw ka buru fiyɛ * Siyɔn dugu kɔnɔ, aw ka sundonko wango la, aw ka ɲɔgɔnyeba loon sigi ka Ala boɲa. Aw ka jama lajɛn, aw ka ɲɔgɔnye kɛ Ala tɔgɔ la. Aw ka cɛkɔrɔbaw ni denmisɛnw lajɛn, hali minw be siin min. Kɔɲɔcɛ ka bɔ a ka kɔɲɔbon na, kɔɲɔmuso ka bɔ a layɔrɔ la. Sarakalasebagaw ka kasi sarakabɔyɔrɔ ni bulon cɛ, olu minw be baara kɛ Masaba ye. U k'a fɔ ko: «Makari i ka mɔgɔw la, Masaba! E kana i ka mɔgɔw di maloya ma, siya wɛrɛw k'u lɔgɔbɔ! Siya wɛrɛw k'a fɔ ko: ‹U ka Ala be min?› Mun na o bena fɔ?» Masaba ka jamana koo ka d'a ye haali, a be makari a ka jama na. Masaba b'a ka mɔgɔw jaabira ko: «Ayiwa, ne bena suman di, ni duvɛnkɛnɛ, ni tulu. Aw bena wasa o la fana. Abada, ne tena maloya bila aw la siyaw cɛma tugu. Aw jugu minw be bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ, n bena olu yɔrɔ jaɲa aw la, n bena u gwɛn ka taga u bila dugukolo janin na, yɔrɔlakolon na. Ne bena u ɲamɔgɔw fili kɔrɔn fɛ kɔgɔji kɔnɔ, k'u kɔmɔgɔw fili tileben fɛ kɔgɔji kɔnɔ. U suuw kasa bena bɔ ka yɛrɛkɛ fɔɲɔ na. Bari, u ye kobabaw kɛ.» Dugukolo, kana siran, i nisɔn diya. Bari Masaba be kobabaw le kɛ. Kongosogow, aw kana siran, biin be nugura kongo la. Yiriw be denna, torosun ni * ɛrɛzɛnsunw be denna. * Siyɔnkaw, aw ka nisɔndiya kosɔbɛ Masaba aw ka Ala barika la. Bari, a ye sanji di a dicogo la. A ye sanji fɔlɔ n'a laban di i ko fɔlɔfɔlɔ. Sumangosiyɔrɔw bena fa suman na, minanw bena fa duvɛnkɛnɛ ni tulu la. «Ne tun ye n ka cɛnnikɛfɛn minw ci aw kama, olu ye cɛnni min kɛ aw fɛ saan damani kɔnɔ, ne bena o ɲɔgɔn segi aw ma. Tumuw ni burunburun, ani tɔnmisɛnw ni tɔnwulenw ye fɛɛn minw cɛn. Aw bena dumuni kɛ fɔɔ ka fa, aw bena Masaba aw ka Ala tanu. Ale min ye kobabaw kɛ aw ye. Ne ka mɔgɔw tena maloya sɔrɔ tugu abada. Aw ben'a lɔn ko ne be Isirayɛli fɛ, ko ne ye Masaba ye, aw ka Ala, ko dɔ wɛrɛ te yen tugu. Ne ka mɔgɔw tena maloya sɔrɔ tugu abada. «O tɛmɛnin kɔ, ne bena n ka Nii di bɛɛ ma. Aw dencɛw n'aw denmusow bena kiraya kɛ, aw ka cɛkɔrɔbaw bena sikow kɛ, aw ka kanbelenninw bena yirafɛnw ye. O waati la, n bena n ka Nii di hali baarakɛlaw ma, cɛɛw fara musow kan. N bena kabakow yira sankolo la, ni dugukolo kan, joli, tasuma, ani sisi. Tile bena dibi, kalo bena wulen i ko joli, sanni Masaba ka loon ka se, siranyalon, lonba lo.» O tuma na, mɔgɔ o mɔgɔ mana Masaba tɔgɔ wele, o tigi bena kisi. Mɔgɔ tɔɔ minw tora, Masaba bena minw wele, olu bena sɔrɔ Zeruzalɛmu, * Siyɔn kulu kan, i ko Masaba y'a fɔ cogo min na. Amɔsi min tun ye Tekowa dugu begɛnmarala dɔ ye, ale ka kuma filɛ. Ala ye min yir'a la Isirayɛli mara koo la, ka Oziyasi to masaya la Zuda mara kunna, ani Zowasi dencɛ Zerobowamu tun ye masacɛ ye Isirayɛli mara kunna. O kɛra saan fila, dugukolo ka sɔrɔ ka yɛrɛyɛrɛ. A ko: «Masaba be sɔngɔra * Siyɔn, a be pɛrɛnna Zeruzalɛmu. Sagaw ka ɲiminikɛyɔrɔw be halakila. Karimɛli kulu sanfɛla be jara.» Masaba ko: «Damasikaw ye kojugu kɛ, u ye kojugu caaman kɛ, o la, ne tena n ka latigɛta to yen! Bari u ye Galaadikaw tɔɔrɔ ni fariya ye. Ne bena tasuma mana masacɛ Azayɛli ka soo kan, tasuma bena Bɛnadadi ka masaso jɛni. Ne bena Damasi dugu donda sɔgɔlan kari, ne bena Bikeyatavɛni masacɛ halaki, ne bena Bɛtedɛn dugutigi halaki. Sirikaw bena minɛ ka taga Kiri jamana na.» Masaba le ko ten. Masaba ko: «Gazakaw ye kojugu minw kɛ, u ye kojugu caaman minw kɛ, ne tena o yafa. Bari u ye jamaba minɛ, u tagara u di jɔnya la Edɔmu. Ne bena tasuma mana Gaza dugu kan. N ben'a ka dakamanasow jɛni. Ne bena Asidɔdi masacɛ halaki, n bena Asikalɔn dugutigi faga. N bena wili Ekurɔnkaw kama. Filisi minw tun kisira, ne bena olu halaki.» Matigi, Masaba le ko ten. Masaba ko: «Tirikaw ye kojugu minw kɛ, u ye kojugu caaman minw kɛ, ne tena o yafa. Bari u ye mɔgɔ caaman minɛ, u tagara u di jɔnya la Edɔmu. Bɛɛn min tun b'u cɛ, u yɛrɛ ma miiri o la. Ne bena tasuma mana Tiri dugu kan, ne ben'a ka masasow jɛni.» Masaba ko: «Edɔmuw ye kojugu caaman minw kɛ, u ye kojugu naani minw kɛ, ne tena o yafa. Bari, u ye murujanjanw ta u balimaw kama, u y'u gwɛn n'o ye k'u tɔɔrɔ. U ma makari hali dɔɔni yɛrɛ. Bari, u dusu tun dimina ka tɛmɛ. U ye dimi mara, daan te min na. Ne bena tasuma mana Teman kan, ne bena Bɔsira dakamanasow jɛni.» Masaba ko: «Amoniw ye kojugu caaman minw kɛ, u ye kojugu naani minw kɛ, ne tena o yafa. Bari, u ye Galaadi mara muso kɔnɔmanw kɔnɔ faran, waasa u ka mara ka boɲa. Ne bena tasuma mana Araba dugu kan, ne ben'a ka dakamanasow jɛni, n bena u jɛni kɛlɛ loon na, mankanba kɔnɔ, i ko fɔɲɔba mankan, sanfɔɲɔba! U ka masacɛ bena minɛ ka taga jɔnya la, a ka ɲamɔgɔw bena minɛ ka taga n'a ye.» Masaba le ko ten. Masaba ko: «Mowabuw ye kojugu minw kɛ, u ye kojugu caaman minw kɛ, ne tena o yafa. Bari, u ye Edɔmu masacɛ kolow jɛni, u y'u jɛni fɔɔ k'o kɛ bugurigwɛ ye. Ne bena tasuma mana Mowabu mara kan, n bena Keriyɔti dakamanasow jɛni. Mowabu bena halaki pewu, kɛlɛ mankan ni buru fiyɛkan cɛma. Ne ben'a ɲamɔgɔ halaki, n ben'a ka mɔgɔbabaw bɛɛ faga.» Masaba le ko ten. Masaba ko: «Zuda mara ye kojugu minw kɛ, u ye kojugu caaman minw kɛ, ne tena o yafa. Bari, u ye ne Masaba ka sariya bila gɛrɛfɛ, u ma n ka kuma bato, bari, u faaw tun be joo minw sɔn, olu fana tugura o le kɔ. Ne bena tasuma mana Zuda mara kan, n bena Zeruzalɛmu dugu dakamanasow jɛni.» Masaba ko: «Isirayɛli mara ye kojugu minw kɛ, u ye kojugu caaman minw kɛ, ne tena o yafa. Bari, u be mɔgɔtilennin feere wari la, ka fantan falen sanbara seen fila la. Fantan te tiɲɛ sɔrɔ u fɛ kititigɛyɔrɔ la. U b'u tereke i ko buguri. Deen n'a faa be jɛn sunguru kelen kan, u be ne tɔgɔ senuman cɛn ten. U be la fani minw kan u ka batoliyɔrɔw bɛɛ la, o ye dɛsɛbagatɔw ka faniw le ye, u ye minw minɛ u fɛ juru dontuma na. U ye mɔgɔw ka duvɛn bɔsi k'o min u ka batolikɛso kɔnɔ. K'a sɔrɔ amoriw minw tun ka jan i ko sɛdiriyiriba, fanga tun be minw na i ko joyiri, ne y'olu halaki u ɲana. Ne y'u halaki, k'a ta u deenw ma fɔɔ ka ta'a bila u lili la. Ne le tun y'aw bɔ Ezipiti jamana na, ne y'aw dɛmɛdɛmɛ kongokolon kɔnɔ saan bi naani kɔnɔ waasa aw ka na amoriw ka dugukolo tigiya sɔrɔ. Ne tun y'aw deen dɔw woloma k'u kɛ kiraw ye. Ne tun y'aw ka kanbelen dɔw woloma k'u kɛ n taw ye. O tɛ wa, Isirayɛli jama?» Masaba le ko ten. «K'a sɔrɔ aw be duvɛn di ne taw ma, k'a fɔ kiraw ye k'u man kan ka kiraya kɛ. O kama, ne ben'aw nɔɔni yɔrɔnin kelen, i ko wotoro fanin suman na be fɛɛn nɔɔni cogo min na. Min seen ka teli, ale tena dogoyɔrɔ sɔrɔ. Fangatigi ka fanga ten'a mako ɲa. Cɛfari tena se ka kisi. Kalabonla tena lɔ seen kan, min be se boli la kosɔbɛ, o ten'a yɛrɛ bɔsi, sotigi tena se ka kisi. U ka kɛlɛdenw cɛma, cɛfari bena boli bololakolon o loon na.» Masaba le ko ten. Masaba be kuma min fɔra aw Isirayɛlidenw kama, a ye siya min bɛɛ bɔ Ezipiti jamana na, aw k'o lamɛn. A ko: «Ne be jantora aw le la siyaw bɛɛ cɛma. O kama, aw ye tilenbaliyako minw bɛɛ kɛ, ne bena o juru sara aw la.» Mɔgɔ fila be sira kelen ta ɲɔgɔn fɛ n'u ma bɛn fɔlɔ wa? Jaracɛ be sɔngɔ tuu kɔnɔ n'a ma sogo sɔrɔ wa? Jara kanbelen be kasi a layɔrɔ la n'a ma sogo dɔ minɛ wa? Kɔnɔ be minɛ jaan kɔnɔ ni dumunifɛn t'a la wa? Jaan be se ka wili ni fɛɛn dɔ ma don a la wa? Ni buru fiyɛra dugu kɔnɔ, dugumɔgɔw hakili te ɲagami wa? Ni kojugu sera dugu ma, o ma bɔ Masaba la wa? Tiɲɛ na, Matigi, Masaba te koo si kɛ n'a m'o gundo yira a ka kiraw la, minw y'a ka baarakɛlaw ye. Ni jara sɔngɔra, jɔn lo te siran? Ni Matigi, Masaba kumana, jɔn lo t'o kiraya kɛ? Aw k'a wango la Asidɔdi masaluw kɔnɔ, ani Ezipiti jamana masaluw kɔnɔ k'u ka na lajɛn Samari kuluw kan! Ɲagamini min be dugu kɔnɔ, u k'o filɛ, fariya min be yen, u k'o ye. «Ɲumanya miiri te Samarikaw kɔnɔ fewu.» Masaba le ko ten. Fariyakow ni benkannifɛnw le y'u ka masasow fa. O kama, Matigi, Masaba ko: «Aw juguw bena na aw ka jamana lamini k'aw ka fanga bɔsi aw la, k'aw ka masasow kɔnɔfɛnw ta.» Masaba ko: «Begɛndɛndɛbaga be begɛn dɔ seen fila, walima a tulo tɔɔ sama ka bɔ jara daa la cogo min na, o cogo kelen na, Isirayɛlidenw bena kisi, olu minw siginin be Samari, sigilan ni dilanɲumanw kan. «Aw ka mɛnni kɛ ka kuma nin fɔ Yakuba ka somɔgɔw ye k'u lasɔmi.» Matigi, Masaba, Setigi Ala le ko ten. «Ne bena Isirayɛlidenw ka kojugu juru sara u la tuma min na, ne bena Betɛli dugu sarakabɔyɔrɔw gosi, sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔnw bena kari ka ben. U ye soo minw lɔ nɛnɛ ni funteni kama, ne bena olu ci, ne bena u ka dakamanasow cɛn, n bena u ka sobabaw halaki.» Masaba le ko ten. Aw, * Basan misiw, aw minw be Samari kulu kan, aw minw be to ka fantanw tɔɔrɔ, aw minw be ben dɛsɛbagatɔw kan, aw minw be to k'a fɔ aw ka sotigiw ye ko: «Na ni dɔrɔ ye, n b'a min!» aw ye mɛnni kɛ. Matigi, Masaba ka tilenninya kosɔn, a ko: «Tiɲɛ na, loon dɔ bena se, u bena aw minɛ ni dulenw ye, u bena aw kɔmɔgɔw minɛ ni jaanw ye. Aw bena bɔ ni dugu laminikogo woow ye, aw bɛɛ b'aw taayɔrɔ ɲini. U bena aw gwɛn ka taga Arimɔn.» Masaba le ko ten. «Aw ye taga Ala ka soo, Betɛli dugu kɔnɔ ka kojugu kɛ, aw ye taga Giligali ka dɔ fara aw ka juguya kan. Aw ka na n'aw ka sarakaw ye sɔgɔma joona, aw k'aw ka jakaw bɔ o tile sabanan loon. Aw ye taga n'aw ka buru ye k'o kɛ foli saraka ye Ala ma. Aw ka wango la ko aw ye boɲafɛn di ne ma, bari o le ka di aw Isirayɛlidenw ye.» Matigi, Masaba le ko ten. Masaba ko: «Ne le ye kɔngɔ don aw ka duguw bɛɛ la, ne le y'a kɛ dumuni dɛsɛra aw ka sigiyɔrɔw bɛɛ la. Nga aw ma sɔn ka kɔsegi ne ma. A tun tora kalo saba, aw ka sumanw be mɔ, ne ye sanji tigɛ. Ne y'a kɛ sanji benna dugu dɔ la ka dɔ to. N y'a kɛ a benna foro dɔ la k'o ɲigi k'a sɔrɔ dɔ sumanw jara. Dugu fila, dugu saba wilila ka dɛmɛdɛmɛ ka taga jii min dugu wɛrɛ la. O bɛɛ n'a ta, u minnɔgɔ ma ban. O n'a ta bɛɛ aw ma sɔn ka kɔsegi ne ma.» Masaba le ko ten. «Ne y'a kɛ sigɛn y'aw ka sumanw jɛni, k'a kɛ u tolila. Ne y'a to aw ka nankɔw, n'aw ka * ɛrɛzɛnsunw cɛnna. Tɔɔnw y'aw ka torosunw, n'aw ka olivuyiriw ɲimi. Nga aw ma sɔn ka kɔsegi ne ma.» Masaba le ko ten. «Fɔɲɔbana min ye Ezipiti jamana sɔrɔ, ne y'a kɛ o ɲɔgɔn wilila aw kan. Ne y'a to u y'aw ka kanbelenw faga ni murujan ye, k'aw ka soow minɛ. Ne y'a to aw ka kɛlɛdenw suuw kasa wilila u ka sigiyɔrɔ la, aw y'o mɛn. Nga aw ma sɔn ka kɔsegi ne ma.» Masaba le ko ten. «Ne y'aw halaki i ko Sodɔmu ni Gɔmɔri fɔɔ aw tɔɔ tora fitini. Kala tɔɔ be to tasuma fɛ cogo min na, aw tɔɔ tora ten. Nga aw ma sɔn ka kɔsegi ne ma.» Masaba le ko ten. «Ayiwa Isirayɛlidenw, ne bena min kɛ aw la, o le ye nin ye. Ne bena o kɛ aw la minkɛ, aw k'aw yɛrɛ labɛn k'aw ka Ala kunbɛn.» Min ye kuluw ni fɔɲɔ dan, ale min b'a ka kolatigɛninw yira adamaden na, ale min be tilefɛ yɛlɛma ka kɛ suu ye, ale min be taama tintinw kan, a tɔgɔ ko Masaba, Setigi Ala. Isirayɛli ka somɔgɔw, aw y'aw tulo malɔ kuma nin na. Sanga dɔnkili lo, ne be min lara aw kama: «Isirayɛli be i ko sunguru. A n'a ka sunguruya bɛɛ, a benna, a tena wili tugu. A lanin be duguma a faso la, mɔgɔ te yen k'a dɛmɛ ka wili.» Bari, Matigi, Masaba le y'a fɔ ko: «Isirayɛli dugu min mana kɛlɛden waa kelen ci kɛlɛ la, kɛmɛ le bena to u la. Minw ta ye mɔgɔ kɛmɛ ye, o tɔɔ bena to tan ye.» Masaba be min fɔ Isirayɛlidenw ye, o filɛ nin ye: «Aw ka ne yɔrɔ ɲini, aw bena kisi. Aw kana taga Betɛli, aw kana taga Giligali, aw kana taga Bɛriseba. Bari Giligalikaw bena minɛ ka taga jɔnya la, Betɛli kɔni bena halaki pewu.» Aw ka ne Masaba ɲini, aw bena kisi. N'o tɛ, ne bena jigi Yusufu ka somɔgɔw kan i ko tasuma, k'u jɛni. Mɔgɔ te Betɛli dugu kɔnɔ min bena se k'a faga. U be tilenninya le koo nagasira ka mɔgɔtilenninw tɔɲɔ. Danbaga ye lolow dan. Dɔw tɔgɔ ko Sisɛ n'a deenw, dɔw tɔgɔ ko Sulagwɛnbagaw. A be dibi tunu ka yeelen bɔ, a be yeelen tunu ka dibi don. A be kɔgɔji sama ka tila k'o jigi dugukolo kan. A tɔgɔ ko Masaba. Ale lo b'a to cɛfari be halaki, a ka masalu be cɛn. Mɔgɔ min be siratilennin yira aw la kititigɛyɔrɔ la, aw b'o tigi kɔniya, tiɲɛfɔbaga koo ka go aw ye. Ayiwa, aw be dɛsɛbagatɔw sigɛn minkɛ, k'aw niyɔrɔ bɔ u ka suman na, aw ye kabakuruso minw lɔ, aw tena si u kɔnɔ. Aw ye * ɛrɛzɛnforo ɲanaman minw bɔ, aw ten'o duvɛn sɔrɔ k'a min. Bari aw ka murutikow cayara! Aw ka hakɛw dama tɛmɛna! Aw be mɔgɔtilenninw tɔɔrɔ. Aw be sɔn ka daa sanfɛnw minɛ, aw be dɛsɛbagatɔw ka tiɲɛ bɔsi u la kititigɛyɔrɔ la. O kama, lɔnnikɛlaw be je o waati la, bari waatijugu lo. Aw ka koɲuman kɛ, aw kana kojugu kɛ, waasa aw ka kisi. O la, Masaba, Setigi Ala bena to n'aw ye, i ko aw b'a fɔ cogo min na. Aw kana kojugu koo diya aw yɛrɛ ye, nga, aw ka koɲuman le kanu. Tilenninya ka sɔrɔ aw ka kitikow la. N'a sɔrɔ Masaba, Setigi Ala bena makari Yusufu kɔmɔgɔw tɔɔ la. O kama, Matigi, Setigi Ala, Masaba ko: «Sangakasi bena kɛ dugu forobayɔrɔw bɛɛ la. U bena to k'a fɔ: ‹Ebe, ebe!› bɔlɔnw cɛma! U bena sɛnɛkɛlaw wele sangako la, ani minw be se sangakasi la. Sangakasi bena kɛ ɛrɛzɛnforow bɛɛ kɔnɔ. Bari ne bena tɛmɛ aw cɛma.» Masaba le ko ten. Minw b'a fɛ Masaba ka loon ka se, bɔnɛ ye olu ta ye. O loon bena kɛ cogo di aw fɛ? O bena kɛ dibi ye, yeelen tena bɔ. A bena kɛ i ko jara be mɔgɔ gwɛnna, o tigi ka taga bɛn ni wara dɔ wɛrɛ ye. A fana sera a ka soo k'a bolo la kogo kan, saa y'a cin! Masaba ka loon tena kɛ dibilon ye wa? Yeelen tena bɔ. Yɔrɔ bena dibi yɛrɛ le, kɛnɛ tena bɔ fewu. Masaba ko: «Aw ka ɲanagwɛw kɛcogo man di n ye, u ka go n ye haali! N te se k'aw ka ɲɔgɔnlajɛnbabaw muɲu. Aw be saraka jɛnita ni suman saraka minw bɔ ne ye, o si man di ne ye. Aw be begɛntulɔnin minw kɛ jɛnɲɔgɔnya saraka ye ne ma, ne t'o si filɛ. Aw kana n tulo gwan n'aw ka dɔnkili lakan ye tugu dɛ! N t'a fɛ k'aw ka gɔni fɔkan mɛn fana. Nga, tiɲɛ ka se yɔrɔ bɛɛ i ko kɔji woyotɔ, tilenninya ka kɛ i ko baji min te ja! Isirayɛlidenw, aw ye boɲafɛnw di ka sarakaw bɔ ne ye saan bi naani kongokolon kɔnɔ wa? Joo min tɔgɔ ko Sikuti, aw y'o le kɛ aw ka masa ye. Aw ye Kiyun minɛ, min ye lolo jaa ye, aw ka joow taamasiɲɛ, aw yɛrɛ ye minw dilan. Ne ben'a kɛ u b'aw minɛ ka taga n'aw ye fɔɔ Damasi kɔfɛ.» Masaba le ko ten! A tɔgɔ ko Setigi Ala. Aw minw siginin be hɛrɛ la * Siyɔn dugu kɔnɔ, bɔnɛ ye aw ta ye! Aw minw be lafiya la Samari kulu kan, bɔnɛ ye aw ta ye! Aw minw kɛra mɔgɔbabaw ye Isirayɛlidenw cɛma, minw ka yɔrɔ ɲɔgɔn tɛ, siya wɛrɛw cɛma, Isirayɛlidenw be to ka taga bɔ aw minw fɛ, bɔnɛ ye aw ta ye! Aw ye tɛmɛ Kaline ka filɛli kɛ. N'aw bɔra yen, aw be taga Amati duguba nin na, ka bɔ yen ka taga Gati dugu la, Filisi jamana na. Olu ka fisa n'aw ka maraw ye wa? Olu ka maraw ka bon n'aw taw ye wa? Aw t'a fɛ lonjugu ka se, k'a sɔrɔ aw b'a gwɛrɛko le dabɔra! Aw be la dakamanadilanw kan, aw be la aw ka sigilanw kɔnɔ. Aw be sagatulɔninw ni misiwolomaninw le ɲimi. Aw be gɔni fɔ dɔrɔn, ka dɔnkili la i ko Dawuda, aw yɛrɛ ka lacogo la. Aw be duvɛn min ni fiyɛbabaw le ye, k'aw yɛrɛ mɔ ni tulu bɛɛ la ɲumanw le ye. Aw do te hami Yusufu kɔmɔgɔw ka sini benko la! O kama, minw bena minɛ ka taga jamana wɛrɛ la, aw le bena kɛ u mɔgɔ fɔlɔw ye. Aw ka dumunibabaw bena dabila. Masaba, Setigi Ala y'a fɔ k'a gwɛlɛya ko: «Yakuba kɔmɔgɔw ka yɛrɛboɲa ka go ne ye haali! U ka dakamana soow koo ka go ne ye! Ne bena Samari dugu bɛɛ to a juguw bolo. «Ni mɔgɔ tan tora soo min kɔnɔ, olu bena sa. Ni somɔgɔw dɔ y'u suu ta ko a be taga u jɛni, a tɔɲɔgɔn min tora soo kɔnɔ, a ben'a kaan to ale ma ko: ‹Mɔgɔ wɛrɛ be sɔrɔ i fɛ yen wa?› A ben'a jaabi ko: ‹A banna! Je! An man kan ka Masaba tɔgɔ wele dɛ!› » Tiɲɛ na, Masaba be kuma dɔrɔn, bonbabaw be ci, misɛnmanw be mugumugu. Soow be boli fara le kan wa? Mɔgɔ be sɛnɛ kɛ yen ni misiw ye wa? Nga aw be tiɲɛ yɛlɛma k'a kɛ fɛnjugu ye, ka tilenninya nafa yɛlɛma k'o kɛ juguya ye. Aw minw be nisɔndiya bari aw ye Lodebari dugu minɛ, ka to k'a fɔ ko: «Anw yɛrɛ ka sebagaya le m'a to an ye Karinayimu dugu minɛ wa?» Masaba, Setigi Ala ko: «Ne le bena siya dɔ kɔnɔnasu k'a bila aw Isirayɛlidenw na. O siya nin bena aw tɔɔrɔ k'a ta kɔgɔdugu ɲafan fɛ Lebowamati fɔɔ ka n'a bila Araba kɔɔ la worodugu ɲafan fɛ.» Matigi, Masaba ye fɛɛn min yira ne la, o filɛ: A tun be tɔnwulenw labɛnna caaman. O y'a sɔrɔ masacɛ niyɔrɔ suman tun tigɛra ka ban. Biin minw be nugu sumanw tigɛnin kɔ, olu tun be nugura. U tun be dugukolo biinw bɛɛ ɲimina minkɛ, ne ko: «Matigi, Masaba, yafa i ka mɔgɔw ma! Yakuba kɔmɔgɔw bena balo cogo di? See t'u ye.» Masaba nana makari. A ko: «O koo nin tena kɛ.» Matigi, Masaba ye fɛɛn min yira ne la, o filɛ: Matigi, Masaba tun ye tasuma labɛn k'a ka mɔgɔw ɲaa gwan u ka kojugu kosɔn. A tun be dugukolo jukɔrɔ jii banna, ka forow jɛni. Ne y'a fɔ ko: «Matigi, Masaba, o lalɔ sa! Yakuba kɔmɔgɔw bena balo cogo di? See t'u ye.» Masaba makarila. A ko: «O koo nin fana tena kɛ.» Matigi ye fɛɛn min yira ne la, o filɛ: A tun lɔnin be kogo dɔ kan kogo tilenfɛn b'a bolo. Masaba ye ne ɲininga ko: «Amɔsi, i be mun le yera?» Ne y'a jaabi ko: «Ne ɲaa be kogo tilenfɛn na.» Masaba ko ne ma: «Ne bena kogo tilenfɛn nin jigi n ka jama Isirayɛli cɛma. Ne tena yafa u ma tugu fewu! Sɔnnikɛyɔrɔ minw be Isiyaka ka somɔgɔw fɛ, ne bena olu halaki. Ka Isirayɛli ka batolikɛyɔrɔw ci. Ne bena wili masacɛ Zerobowamu ka mɔgɔw kama ni murujan ye.» Sarakalasebagaw ɲamɔgɔ min tun be Betɛli dugu kɔnɔ, n'o ye Amaziyasi ye, ale ye mɔgɔ ci ka ta'a fɔ Isirayɛli masacɛ Zerobowamu ye ko: «Amɔsi b'a fɛ ka janfa siri i la Isirayɛlidenw cɛma dɛ! Jamanadenw te sera k'a ka kuma muɲu tugu dɛ! Bari a b'a fɔra ko: ‹Murujan le bena Zerobowamu halaki, Isirayɛlidenw bɛɛ be minɛ ka taga fɔɔ yɔrɔjan na!› » O kɔ, Amaziyasi y'a fɔ Amɔsi ye ko: «Kira, tɛmɛ! taga Zuda mara la k'i ka kiraya kɛ yen k'i ka balo sɔrɔ. Kana kirayakuma fɔ yan Betɛli tugu. Bari, yan ye masacɛ ka batolikɛyɔrɔ ye, jamana ka batolikɛyɔrɔba lo!» Amɔsi ye Amaziyasi jaabi ko: «Ne tun te kira ye, ne te kiraya kɛ n ka balo kama, nga ne ye begɛnmarabaga le ye, yiriforo be n fɛ. Masaba ye ne to n ka begɛnw kɔfɛ ka n wele, k'a fɔ n ye ko: ‹taga kiraya kɛ n ka jama Isirayɛli ye.› Ele Amaziyasi do ko ne kana kirayakumajugu fɔ Isirayɛlidenw koo la, ko ne kana dajugu la Isiyaka ka somɔgɔw kan. O la, i tulo malɔ Masaba ka kuma na sisan. «Masaba ko: ‹I ka muso bena kɛ jantara ye dugu kɔnɔ. I dencɛw n'i denmusow bena faga ni murujan le ye. Juruw bena la k'i ka forow tilan. Ele yɛrɛ bena taga sa dugukolo min kan, o yɛrɛ danganin be. Isirayɛlidenw bena minɛ ka taga fɔɔ yɔrɔjan.› » Matigi, Masaba ye fɛɛn min yira ne la, o filɛ: Yiriden sinsin ɲaa kelen tun lo. Yiriden minw be mɔ laban na, olu tun lo. A ko ne ma: «Amɔsi, i ɲaa be mun le la?» Ne y'a jaabi ko: «Yiriden minw be mɔ laban na, o sinsin ɲaa kelen lo.» Masaba ko n ma: «Ne ka jama Isirayɛli ka koo labanwaati le sera fana. N tena yafa u ma tugu. Makaridɔnkiliw le bena la masaso kɔnɔ o loon na.» Matigi, Masaba le ko ten. «Suuw bena caya, yɔrɔ bɛɛ be sumaya tɛtɛtɛ.» Amɔsi ko: «Aw minw be ben fantanw kan, aw minw be jamana dɛsɛbagatɔw nagasi, aw ye tulo malɔ. Aw minw b'a fɔ ko: ‹Kalokura ɲanagwɛ bena ban tuma jumɛn sa, waasa an b'an ka sumanw feere? Lafiɲɛlon bena tɛmɛ tuma jumɛn sa, waasa an be bɔ n'an ka sumanbɔɔrɔw ye, ka gongo dɔgɔya, ka dɔ far'a sɔngɔ kan, ka namara don kilo la? An bena dɛsɛbagatɔw san ni wari ye, ka fantan falen sanbara seen fila la. Hali suman bugu, an ben'a feere!› » Ayiwa, Masaba, Yakuba ka Ala y'a fɔ ka gwɛlɛya ko: «Ne tena ɲinɛ u ka kɛwaliw si kɔ. Yala o tena kɛ sababu ye dugukolo be yɛrɛyɛrɛ ka mɔgɔw bɛɛ bila dusukasi la wa? A bena wili i ko Nili baji, a bena funu ka tila ka jigi, i ko Ezipiti kɔba.» Matigi, Masaba ko: «O loon na, n bena suu ko tilegwangwan fɛ. Dibi bena kɛ dugukolo kan k'a sɔrɔ tilefɛ lo. Ne ben'a kɛ aw ka ɲanagwɛw be yɛlɛma ka kɛ sangaw ye. Aw ka dɔnkiliw bɛɛ bena yɛlɛma ka kɛ kasi ye. Ne ben'a kɛ bɛɛ be dusukasifani don, k'u kuunw li. O bena kɛ i ko dencɛ kelenpe sayako. A laban bena kɛ lonjugu ye.» Matigi, Masaba ko: «Waati dɔ bena se, ne bena kɔngɔ yɛrɛkɛ jamana kɔnɔ. A tena kɛ dumuniko, walima jiko ye dɛ! Nga o bena kɛ Masaba ka kuma mɛnko nigɛ ye. U bena to ka dɛmɛdɛmɛ ka bɔ kɔgɔji kelen daa la ka taga dɔ wɛrɛ daa la. U bena munumunu ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ ka taga kɔrɔn fɛ n'u be Masaba ka kuma fɔbaga yɔrɔ ɲini. Nga u ten'a ye. O loon na, kanbelenkɔgɔninw ni sungurufaninw barika bena ban minnɔgɔ bolo. Minw be Samari joo wele, minw be Dan joo wele, minw be Bɛriseba joo wele, olu bena ben, u te wili tugu.» Ne ye Masaba lɔnin ye sarakabɔyɔrɔ kan k'a fɔ ko: «Alabatoso tutunanw sanfɛla gosi waasa soo juu ka yuguyugu ka ben, mɔgɔw bɛɛ kuun ka ci. Ne bena tɔɔ nunu faga ni murujan ye. Hali mɔgɔ si tena se ka boli u cɛma. Mɔgɔ si tena kisi. Hali n'u sera ka lahara masɔrɔ, ne bena u sama ka bɔ yen. N'u yɛlɛla ka taga sankolo la, ne bena jigi n'u ye. N'u tagara dogo Karimɛli kulu kunna, ne be taga u yɔrɔ ɲini k'u minɛ yen. N'u tagara kɔgɔji jukɔrɔ ka tunu n na, ne be sira di jii kɔnɔ saa ma k'u cin. N'u tagara u yɛrɛ di ka kɛ jɔɔnw ye u juguw fɛ, ne be sira di u b'u faga ni murujan ye. Ne ɲaa bena to u kan, a tena kɛ u ka hɛrɛko ye fɔɔ u ka bɔnɛ.» Masa Ala, Setigi! A mana maga dugukolo la, o be yɛrɛyɛrɛ, diɲɛ mɔgɔw bɛɛ dusu be kasi. A be wili i ko Nili baji, a be jigi i ko Ezipiti kɔba. Min b'a ka soo labɛn sankolo kɔnɔ, k'a juu sigi dugukolo kan, min be kɔgɔji bɔ k'a yɛrɛkɛ dugukolo kan, ale tɔgɔ le ko Masaba. Masaba ko: «Isirayɛlidenw, aw te i ko Etiyopikaw ne fɛ wa? Ne le ma bɔ ni Isirayɛlidenw ye Ezipiti jamana na i ko ne bɔra ni filisiw ye cogo min na Kafitɔri wa? Ka bɔ ni Sirikaw ye Kiri wa? «Ayiwa, ne Matigi, Masaba ɲaa be jamanajugu la. Ne bena u halaki ka bɔ dugukolo kan. Nga n tena Yakuba ka soo bɛɛ halaki.» Masaba le ko ten. «Ne bena sira di ka Isirayɛlidenw yɛlɛmayɛlɛma siyaw bɛɛ cɛma i n'a fɔ mɔgɔ be suman bugubugu cogo min na k'a bɛrɛmisɛnw bɛɛ bɔ, kisɛ si kana ben. Minw bɛɛ ye kojugu kɛ n ka mɔgɔw cɛma, olu bɛɛ bena faga ni murujan ye. Minw b'a fɔ ko: ‹Kojugu tena se an ma, a tena an sɔrɔ.› » Masaba ko: «Loon dɔ, Dawuda ka soo min benna, ne bena o lɔ kura ye. Ne ben'a lɔgɔw lalaga ka tomo nin wili ka lɔ. Ne bena fanga d'a ma ka kɛ i ko fɔlɔfɔlɔ, waasa, Edɔmu mara tɔɔ min tora, o ni siyaw bɛɛ ka maraw ka kɛ u ta ye, ne tɔgɔ lara siya minw kan.» Masaba min bena o kɛ, ale lo ko ten. Masaba ko: «Waati dɔ bena se, sumantigɛ bantɔ, sɛnɛ kɛtɔ, * ɛrɛzɛn jibɔko bantɔ, danni kɛtɔ. Ɛrɛzɛnsunw bena ɲa kuluw kan kosɔbɛ, sɔrɔli bena kɛ tintinw bɛɛ kan. Ne bena n ka jama Isirayɛli cogo yɛlɛma tugu. U bena dugu cininw lɔ ka sigi yen. U bena ɛrɛzɛnforow bɔ, k'u duvɛn min, u bena nankɔw sɛnɛ, k'u tɔnɔ dumu. Ne ben'a to u be sigi u ka jamana la, ne ye min di u ma. Mɔgɔ si tena u wili ka bɔ yen tugu abada.» Masaba i ka Ala ko ten! Abudiyasi ka yelifɛn filɛ nin ye: Matigi, Masaba be edɔmuw koo fɔra. Masaba y'a ka ciden ci siyaw fɛ. An y'a ka kuma mɛn, a ko: «Aw ye wili ka taga siya nin kama k'a kɛlɛ!» Masaba ko edɔmuw ma: «Ne bena aw barika ban siyaw cɛma. Aw lɔgɔ bena bɔ kojugu! Aw ka yɛrɛboɲa y'aw ɲagami. Aw minw siginin be farawow kɔnɔ, aw minw siginin be kuluw kan, aw minw b'a fɔra aw yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Jɔn le be se k'anw jigi duguma?› Hali n'aw panna sanfɛ i ko sɛgɛn, hali n'aw tagara aw ka ɲaga la lolow cɛma, n bena aw porokoto ka jigi duguma.» Masaba le ko ten. «Ni soonw donna i ka soo sufɛ, walima benkannikɛlaw, u makoya be fɛɛn minw na, u tena olu le ta wa? Ni sumantigɛlaw nana i ka foro la, u bena mun le to yen ni fɛfɛta tɛ? Nga aw bena halaki pewu! Unhun, Ezawu kɔmɔgɔw! Aw ka soow fonna, aw ka nafolo dogoninw bɔra kɛnɛ kan. U bena aw gwɛn ka bɔ aw ka jamana na. Aw jɛnɲɔgɔnw bɛɛ bena aw janfa. Aw teriw bena se aw kɔrɔ. Aw dumunikɛɲɔgɔnw bena jaan la aw ɲa, ko hakili t'aw fɛ!» Masaba ko: «O loon yɛrɛ la, ne bena lɔnnikɛlaw tunu ka bɔ Edɔmu kɔnɔ, ne bena hakilitigiw tunu ka bɔ o mara kulu kunna. Temankaw, aw ka kɛlɛdenw hakili bena ɲagami siranyakojugu fɛ, fɔɔ mɔgɔw bɛɛ bena faga ka bɔ aw ka mara kulu kan. «Aw ye juguya min kɛ aw balima Yakuba kɔmɔgɔw la, o kama, maloya bena se aw ma. Aw bena halaki pewu! Loon min na u juguw sera u kɔrɔ, aw tun be yen. Loon min na lonanw donna u ka dugu kɔnɔ ka Zeruzalɛmu nafolo tilan, aw fana tun be i ko olu dɔ. Aw tun man kan k'aw badenw filɛ ni nisɔndiya ye u ka sigɛnlon na. Aw tun man kan ka nisɔndiya Zuda mara halakilon na. Aw tun man kan ka dabayakuma fɔ kojugu loon na. Aw seen tun man kan ka don ne ka mɔgɔw ka dugu kɔnɔ u halakilon na. Aw tun man kan k'u filɛ ni nisɔndiya ye u ka bɔnɛko la u halakilon na. Aw tun man kan ka maga u ka nafolo si la u halakilon na. Aw tun man kan ka taga lɔ sirakun na k'u ka bolibagaw faga. U ka mɔgɔ minw sera ka kisi, aw tun man kan k'olu don u juguw bolo u tɔɔrɔlon na. Tiɲɛ na, Masaba ka loon surunyana, siyaw bɛɛ ɲagwan kama. Aw ye min kɛ, o ɲɔgɔn le bena segi aw ma. Aw ka kɛta ɲɔgɔn le bena kɛ aw la.» Masaba ko: «Aw Isirayɛlidenw ye tɔɔrɔ min sɔrɔ ne ka kulu senuman kan ne ka dimi fɛ, siyaw bɛɛ bena o tɔɔrɔ ɲɔgɔn sɔrɔ kudayi. U bena tɔɔrɔ kosɔbɛ. U bena tunu pewu! Mɔgɔ minw sera ka kisi, olu bena to * Siyɔn kulu kan. O yɔrɔ bena kɛ ne ka yɔrɔ ye. Yakuba kɔmɔgɔw bena u ka jamana sɔrɔ tugu. Yakuba n'a deen Yusufu kɔmɔgɔw bena kɛ i ko tasuma, edɔmuw bena kɛ i ko kala, nunu bena u jɛni. Hali mɔgɔ kelen tena kisi edɔmuw na.» Masaba le ko ten. Edɔmuw ka mara bena kɛ Zuda kɔmɔgɔw worodugu ɲafan fɛ mɔgɔw ta ye. Minw siginin be kulujukɔrɔ mara la, filisiw ka dugukolo bena kɛ olu ta ye. Efarayimu ka dugukolo ni Samari ta bena kɛ u ta ye fana. Galaadi mara bena kɛ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ta ye. Isirayɛli mara mɔgɔ minw tun minɛna ka taga jamana wɛrɛ la, o kɛlɛbolo nin ta bena kɛ Kanaan dugukolo ye fɔɔ ka ta'a bila Sarɛpita dugu la. Zeruzalɛmuka minw tun minɛna ka taga Sefaradi, dugu minw be worodugu ɲafan fɛ bena kɛ olu ta ye. Sesɔrɔbagaw bena yɛlɛ * Siyɔn kulu kunna ka edɔmuw ka mara kiti. Masaya bena kɛ Masaba ta ye! Loon dɔ, Masaba kumana Amitayi dencɛ Zonasi fɛ ko: «Wili ka taga Ninivu, duguba nin kɔnɔ, ka sɔngɔ dugu mɔgɔw kunna k'u ka juguya nigɛ bɔra n na.» Nga Zonasi wilila ka Tarisisi sira ta, a tun b'a fɛ ka boli k'a yɔrɔ jaɲa Masaba la. A sera Zafa ka kurun dɔ sɔrɔ yen min tun be tagara Tarisisi. A ye taasɔngɔ sara ka don u fɛ kurun kɔnɔ ka Tarisisi sira minɛ waasa a yɔrɔ ka jaɲa Masaba la. Nga Masaba y'a kɛ fɔɲɔba dɔ wilila kɔgɔji kan. Fɔɲɔ nin juguyara fɔɔ kurun tun be ɲini ka halaki. Kurun bolibaga nunu siranna kosɔbɛ, u kelen kelen bɛɛ y'u ka joow wele waasa u k'u dɛmɛ. U ye kurun kɔnɔ minanw fili jii la waasa a ka fiɲɛya. O y'a sɔrɔ Zonasi jigira kurun jukɔrɔ, ka la n'a be sinɔgɔ. O tuma na, kurun bolilaw ɲamɔgɔ jigira k'a fɔ a ye ko: «Ee! E be sinɔgɔra le wa? Wili k'i ka batofɛn daali. N'a sɔrɔ ale ben'a janto an na k'an kisi saya ma.» O kɔ, kurun bolibagaw y'a fɔ ɲɔgɔn ye k'u bena kala la ka kojugu nin bɔyɔrɔ ɲini ni mɔgɔ min sababu lo. U ye kala la, a yirala ko Zonasi lo. O la, u y'a ɲininga ko: «E ka baara ye mun ye? O ɲafɔ an ye. E bɔra min? E ye jamana jumɛn deen le ye? I ye siya jumɛn ye?» A y'u jaabi ko: «Ne ye eburu ye, Masa Ala, Sankolotigi, min ye kɔgɔji ni dugukolo dan, ne be ale lo bato.» A y'a ka koo ɲafɔ u ye, ko a be bolila Masaba le ɲa. Mɔgɔ nunu siranna kosɔbɛ. U y'a ɲininga tugu ko: «I ye mun le kɛ ten?» Jii tun be funufununa kosɔbɛ minkɛ, u ye Zonasi ɲininga tugu ko: «An ka kan ka mun kɛ i la waasa kɔgɔji ka mala?» A y'u jaabi ko: «N'aw ye n minɛ ka n fili jii la, jii tena funufunu tugu. Ne y'a lɔn ko ne kama lo fɔɲɔ b'aw ɲaa gwanna.» Yanni u k'o kɛ, kurun bolilaw banbana waasa ka se ni kurun ye baa dagolo la. Nga u ma se, dɔ tun be farala jii barika kan dɔrɔn. O la, u ye Masaba daali ko: «Ee! Masaba, sabali! Kan'a to cɛɛ nin kosɔn an bɛɛ be sa ɲɔgɔn fɛ! I kana an jalaki ko an ye mɔgɔ faga gwansan, an nɔɔ tɛ. Bari, ele Masaba be min fɛ, e b'o le kɛ.» Mɔgɔ nunu ye Zonasi minɛ k'a fili kɔgɔji la. O yɔrɔnin bɛɛ jii malara. U siranna Masaba ɲa kosɔbɛ, u ye saraka bɔ a ye ani ka dajuru ta a ye. O tuma na, Masaba ye jigɛba dɔ bila ka taga Zonasi kunu. A ye tile saba ni suu saba kɛ jigɛ nin kɔnɔ. K'a to jigɛ nin kɔnɔ, a ye Masaba, a ka Ala daali. A ko: «Ka ne to dusukasi la, ne be kule Masaba nɔɔ fɛ, a be n jaabi. Ka ne to lahara, ne ye weleli kɛ, i ye ne lamɛn. I ye ne fili dingɛba kɔnɔ kɔgɔji cɛma, ne jigira fɔɔ a jukɔrɔ. Ne tora jii kɔnɔ, i ka jii n'a ka mankanw bɛɛ be woyora ne kan. Fɔɔ ne b'a fɔ ko ne gwɛnna ka bɔ i ɲakɔrɔ. O bɛɛ n'a ta, ne b'a fɛ ka e batoso ye tugu. Jii ye ne kunun fɔɔ ne ninakili be ɲini ka lɔ, dingɛba kɔnɔ jii ye ne tunu. Kala melekenin be ne kuun na. Ne jigira fɔɔ kuluw jukɔrɔ, dugukolo datugunin bena to ne la tuma bɛɛ. Nga, ka ne to dingɛba kɔnɔ, e ye ne kisi, Masaba, n ka Ala. Ne ninakili degunna tuma min na fɔɔ a tun be ɲini ka lɔ, ne hakili jigira, ne y'a fɔ ko: ‹Masaba.› E fana ye n kaan mɛn k'i to e batoso kɔnɔ. Mɔgɔ minw b'u jigi la joow kan, o fɛɛn fufafu nunu kan, olu te i ka dɛmɛ sɔrɔ. Ne kɔni, ne bena i tanu ni dɔnkili ye, ne bena saraka bɔ i ye. Ni ne ye dajuru ta e ye koo minw na, ne bena olu kɛ. Kisili be bɔ e Masaba le fɛ.» O tuma na, Masaba ye sira di jigɛ ma ko a ka Zonasi fɔɔnɔ. O yɔrɔnin bɛɛ, jigɛ tagar'a fɔɔnɔ k'a bila dugukolo kan. Masaba kumana Zonasi fɛ tugu ko: «Wili ka taga Ninivu, duguba nin, ne bena kuma min fɔ i ye, i k'o lase u ma.» O tuma na, Zonasi wilila ka taga Ninivu ka kɛɲɛ ni Masaba ka kuma fɔcogo ye. Ninivu tun ye duguba ye kosɔbɛ. Mɔgɔ tun be tile saba taama le kɛ ka se k'a cɛɛ tigɛ. Zonasi bolibolila a kɔnɔ tile kelen ka to ka wango la ko: «A tora tile bi naani Ninivu be halaki.» Dugu mɔgɔw lara Ala la, u ye wango la ko mɔgɔw ka suun don. U ye dusukasifani don. K'a ta fɛntigiw ma fɔɔ ka ta'a bila fantanw na. O kibaru sera Ninivu masacɛ ma tuma min na, a wilila ka bɔ a ka masasigilan kan k'a ka fani bɔ ka dusukasifani don ka taga sigi bugurigwɛ kɔnɔ, k'a fɔ Ninivukaw ye ko: «Fɛɛn si man kan ka dumuni kɛ, walima ka minni kɛ, mɔgɔ fara begɛnw kan, masacɛ n'a ka dakɔrɔsigiw le ko ten. Mɔgɔ man kan ka taga ni begɛnw ye u dɛndɛyɔrɔ la. Mɔgɔw, ni begɛnw ka kan ka dusukasifani don ka Ala daali kosɔbɛ. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka nimisa ka faran a ka sirajugu n'a ka kɛwalijuguw la. N'a sɔrɔ Ala dusu bena suma, a be makari an na k'a ka ŋaniya tanin dabila, o la an tena halaki.» Ala y'a ye k'u b'o kɛra tiɲɛ na, k'u be u ka kɛwalijuguw dabilara, o la, a tun ko a bena kojugu min kɛ u la, a makarila, a m'o kɛ tugu. Masaba makarila minkɛ, o ma diya Zonasi ye fewu, a dimina. A ye Masaba daali ko: «Unhun! Masaba, ne tun t'o le fɔra ka n to n ka jamana na wa? O le y'a to ne tun be banbana ka boli ka taga Tarisisi. Bari ne y'a lɔn ko e Ala ye makaritigi ye, ni hinɛbaga ye. I te dimi joona, e ka ɲi kosɔbɛ, i be sɔn k'i ka ŋaniya tanin to yen. Sisan Masaba, e ka kalifa minɛ ne la, bari ne ka sa, o ka fisa ne ma ne ka to nii na.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ b'i fɛ ka dimi wa?» Zonasi bɔra dugu kɔnɔ ka taga gwata lɔ kɔrɔn fɛ ka sigi o kɔrɔ n'a be kɔnɔni kɛra k'a filɛ koo min bena kɛ dugu nin na. O tuma na, Masa Ala ye galamansun falen o yɔrɔ la k'a boɲa ka suma kɛ Zonasi kan waasa k'a nisɔn diya. Galamansun nin koo diyara Zonasi ye haali. Nga o dugusagwɛ sɔgɔma joona, Ala ye tumu dɔ don a la a sara. Tile wilila tuma min na, Ala ye fɔɲɔ gwanninman dɔ fiyɛ ka bɔ kɔrɔn fɛ, tile fariyara ka Zonasi kuun jɛni fɔɔ a ɲaa be munumunu. Zonasi tun be saya ɲinina o tuma na, a ko: «Ne ka sa, o ka fisa ne ma ka to nii na.» O tuma na, Ala y'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ b'i fɛ n'i be dimi galamansun nin fagako la wa?» Zonasi y'a jaabi ko: «Tiɲɛ be n fɛ ka dimi fɔɔ ka se saya ma yɛrɛ.» Masaba y'a fɔ a ye ko: «Anhaan! Galamansun nin hinɛ donna i la kɛ, k'a sɔrɔ i ma sɛgɛn hali dɔɔni a wiliko la. A falenna ka boɲa suu kelen, ka sa suu kelen. Ne fana tun man kan ka makari Ninivu la wa? Duguba nin, fɛɛn min kɔnɔ mɔgɔw ka ca ni mɔgɔ waa kɛmɛ ni mugan (120 000) ye, minw t'u kinibolo lɔn ka bɔ u numanbolo la, begɛnw fana ka ca kosɔbɛ.» Zuda mara masacɛw Yotamu, ni Akazi, ani Ezekiyasi ka waatiw la, Masaba ye kuma min fɔ Morɛsɛtika Mise ye, a ye min yir'a la Samari ni Zeruzalɛmu kosɔn, o filɛ. Siya bɛɛ k'a tulo malɔ! Dugukolo ni fɛɛn o fɛɛn b'a kan, u bɛɛ ka mɛnni kɛ ka ɲa! Matigi, Masaba bena aw jalaki k'a to a ka sigiyɔrɔ la, Masaba bɔtɔ filɛ nin ye a ka sigiyɔrɔ la. A be jigira, a be taamana kulujanjanw kan. Kuluw be yelenn'a seen kɔrɔ i ko tasuma be liɲaga yelen cogo min na. U be yɛrɛkɛ i ko jii. O bɛɛ be kɛra Yakuba kɔmɔgɔw ka kojuguw kama, o be kɛra Isirayɛli somɔgɔw ka hakɛw kama. Yakuba kɔmɔgɔw ka kojugu be bɔ min? Samari dugu tɛ wa? Zuda mara mɔgɔw ka josɔn bɔra min? Zeruzalɛmu tɛ wa? Masaba ko: «Ne bena Samari dugu kɛ tomo ye, n ben'a kɛ foro ye. N ben'a kabakuruw walaka k'u fili kɔkɛnɛ na, n ben'a walaka fɔɔ a daan na. A ka joow bɛɛ bena ci, a ka tɔnɔ bɛɛ bena jɛni. Ne ben'a ka jaaw bɛɛ halaki. Bari, o bɛɛ sɔrɔla kakalaya la. U do bena kɛ kakalamusow ka sara ye.» Ne bena kasi, ka kasi! Ne bena taama senlakolon, ni farilakolon. Ne bena kasi i ko kongowulu, ne bena ŋunan i ko kɔnɔsogolon. Fura te Samari ka jolida nin na, a be yogoyogora fɔɔ ka taga se Zuda mara ma, fɔɔ ka se ne ka mɔgɔw ka duguba Zeruzalɛmu kɔnɔ! Aw kana o kibaruya nin fɔ Gati dugu kɔnɔ. Aw kana kasi. Aw ka kolonkolon buguri la Bɛtileyafara dugu kɔnɔ. Safirikaw, aw ka tɛmɛ ka bɔ julakolon, ni maloya ye. Saanankaw yɛrɛ te sera ka bɔ u ka dugu kɔnɔ. Kasimisɛnw le be kɛra Bɛtesɛli dugu kɔnɔ. Aw dɛmɛko kuma kɔni banna sa! Marɔtikaw sirannin be u ka hɛrɛ sɔrɔko la. Bari, Masaba ye bɔnɛ bila ka jigi Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ. Lakisikaw, aw k'aw ka wotorow siri soow la. Aw le ye * Siyɔnkaw bila hakɛ la. Bari aw le kɔnna ka Isirayɛli mara mɔgɔw ka kojuguw ɲɔgɔn kɛ. O kama, aw ka kan ka faran Morɛsɛtigatikaw la. Akizibu dugu tena se ka foyi ɲa Isirayɛli masaw ye. Ne bena kɛlɛdenw bila ka na aw Maresakaw kama tugu, u bena se aw kɔrɔ. Isirayɛli kunkɔrɔtabagaw bena boli ka taga dogo Adulamu farawo kɔnɔ. Aw k'aw kunsigiw tigɛ, aw k'aw kuun li aw deen kanuninw ka saya kosɔn! Aw k'aw kuun kɛ i ko duga ta. Bari, u bena aw deen nunu minɛ ka taga n'u ye yɔrɔjan. Mɔgɔ minw be kojugu miiri, minw be baarajugu dɔ ŋaniya ta u ka ladilan kan, dugu mana gwɛ dɔrɔn, n'u ye sababu sɔrɔ, u b'o kɛ. Bɔnɛ ye olu ta ye! N'u ɲaa bɔra mɔgɔw ka forow la, u b'u bɔsi. N'u ɲaa bɔra mɔgɔw ka soo la, u b'u minɛ. U be lutigi n'a ka somɔgɔw bololafɛnw bɔsi, u b'u ka forow minɛ. O kama, Masaba ko: «Ne bena bɔnɛ la mɔgɔ nunu kan. Aw tena se k'aw kuun bɔ min kɔrɔ, aw tena se fana k'aw kuun kɔrɔta. Bari a bena kɛ bɔnɛ waati ye. O tuma na, mɔgɔw bena ɲadonya dɔnkili la aw kosɔn. U ben'a fɔ ko aw halakira pewu! Aw ka siya niyɔrɔ kɛra mɔgɔ wɛrɛw ta ye. Ee! A kɛra di u b'a bɔsira aw la? U b'aw ka forow tilanna murutibagaw cɛ.» O kama, aw si tena foro sɔrɔ Masaba ka mɔgɔw ka yɔrɔ tilantuma na. Dɔw b'a fɔ ne ye ko: «E kana kirayakuma nin ɲɔgɔn fɔ. K'a fɔ ko maloya yɔrɔ man jan, o ye fatɔyakuma ye. Yakuba ka somɔgɔw, aw be sɔn ka kuma ten wa? O tuma na, Masaba ka Nii ka muɲuli ser'a daan na le wa? Yala a be to k'a kɛ ten le wa?» Ne ka kuma te hɛrɛkuma ye mɔgɔtilenninw fɛ wa? Masaba ko: «Aw wilila ne ka mɔgɔw kama ka kɛ u juguw ye. Mɔgɔ minw be kɔsegira ka bɔ kɛlɛkɛyɔrɔ la n'u jigi siginin lo, aw be olu ka delekeba bɔsi. Aw be ne ka mɔgɔw ka musow gwɛn ka bɔ u diyanasow kɔnɔ. Ne ye kunkɔrɔta min di u deenw ma, aw b'o nagasira pepewu. Aw ye wili ka taga! Aw ka lafiɲɛ banna! Aw ka tilenbaliyakow kama, tɔɔrɔba bena aw sɔrɔ. Ni mɔgɔ dɔ wilila ka to ka kumakolon fɔ, n'a be galon tigɛ ko: ‹Aw bena duvɛn, ani dɔrɔ fariman caaman sɔrɔ.› Ɔnhɔn, o kira fufɔla ɲɔgɔn le ka kan ni siya nin ye! «Yakuba ka somɔgɔw, ne bena aw bɛɛ lajɛn. Isirayɛli ka mɔgɔ tɔɔ minw tora, ne bena olu lajɛn. Ne bena u kɛ ɲɔgɔn kan i ko sagaw, wɛɛrɛ kɔnɔ, i ko sagakulu, ɲiminikɛyɔrɔ la. U ka mankan bena boɲa. Mɔgɔ min ka kan ka tɛmɛyɔrɔ bɔ u ye, ale bena bila u ɲa, ka daa yɛlɛ. U be tɛmɛ ka bɔ ni donda ye. U ka masacɛ bena bila u ɲa, Masaba bena kɛ u kunna.» Ne ko: «Yakuba ka soo kuntigiw, Isirayɛli ɲamɔgɔw, aw ye mɛnni kɛ! Aw le man kan ka tilenninyakow sira lɔn wa? Nga aw le be kojugu kanu, ka ɲumanya to. Aw le be ne ka mɔgɔw ka fɛɛnw bɔsi k'u lakolonya pepewu, i ko mɔgɔ ye sogo ɲimi k'a kolo to. Ɔnhɔn, aw be ne ka mɔgɔw sogo dumu, k'u golo bɔ, k'u kolo karikari, k'u tigɛtigɛ i ko u bena sogo min tobi, i ko sogo min be dibi kan.» Ni o kɛbagaw nana kule Masaba nɔɔ fɛ, a tena u jaabi. O tuma na, a ben'a yɛrɛ dogo u la. Bari u ye kojugu kɛ. Masaba y'a fɔ ko: «Kira minw b'a kɛ ne ka mɔgɔw be fili, ni min ye dumuni d'u ma, u be hɛrɛko fɔ. Ni min ma dumuni d'u ma, u be kɛlɛba labɛnko fɔ o tigi kama. O koo nunu kama, a banna, aw tena yelifɛn ye tugu. Aw ɲaa bena dibi, aw tena lagwɛli kɛ tugu. Aw bena to dibi la i ko sufɛ. Aw tena foyi ye tugu. Maloya bena filɛlikɛlaw sɔrɔ. Lagwɛlikɛlaw kuun bena surun. U bɛɛ bena u ɲaa datugu maloya kosɔn. Bari Ala tena u jaabi.» Aa! Masaba ka Nii barika la, ne kɔni ye barika sɔrɔ, n tilennin lo, ne jaa ka gwɛlɛ ka Yakuba kɔmɔgɔw ka murutikow fɔ u ye, ka Isirayɛlidenw ka hakɛ fɔ u ye. Yakuba ka soo kuntigiw, Isirayɛli ɲamɔgɔw ka mɛnni kɛ! Tilenninya koo ka go aw minw ye. Koo o koo tilennin lo, aw minw b'o bɛɛ cɛn, aw minw be * Siyɔn dugu lɔ ni mɔgɔfaga ye, aw minw be Zeruzalɛmu lɔ ni juguya ye! Dugu ɲamɔgɔw be kiti tigɛ k'a jɛngɛ daa sanfɛn kama, sarakalasebagaw be mɔgɔw kalan nafa kama, kiraw b'u ka kiraya kɛ wari kama. O bɛɛ la, u ko u b'o kɛ Masaba tɔgɔ la. Fɔɔ u be to k'a fɔ ko: «Masaba te n'an ye wa? Kojugu tena an sɔrɔ fewu!» O le y'a to Siyɔn dugu bena sɛnɛ i ko foro, Zeruzalɛmu bena kɛ tomo ye aw sababu la. Alabatoso be kulu min kan, o bena kɛ tuba le ye. Waati dɔ bena se, Masaba ka soo be kulu min kan, ale bena kɛ kuluw ni tintinw bɛɛ ɲa. O tuma na, siya caaman bena to ka na ale kan. Siya caaman bena na ale kan ka to k'a fɔ ko: «Aw ye na an ka yɛlɛ Masaba ka kulu kan, an ka taga Yakuba ka Ala ka soo. A bena an kalan a ka koow la, an ben'a sira taama.» Tiɲɛ na, Ala ka sariya be bɔ * Siyɔn le, a ka kuma be bɔ Zeruzalɛmu. A bena siya caaman ka koo ɲanabɔ ka siya barikamanw ka kiti tigɛ, hali yɔrɔjan taw. U bena u ka murujanjanw bugɔ k'u kɛ dabaw ye, u bena u ka tamanw kɛ wɔrɔsɔw ye. Jamanaw tena murujanjanw ta ɲɔgɔnw kama tugu. Mɔgɔw tena kɛlɛ kɛcogo dege tugu. Bɛɛ bena sigi a yɛrɛ ka * ɛrɛzɛnsun kɔrɔ, u bena sigi u yɛrɛ ka torosun kɔrɔ. Mɔgɔ si tena u hakili ɲagami. Masaba, Setigi le ko ten. Ka siya tɔw bɛɛ to u ka josɔn na, anw kɔni bena tugu Masaba an ka Ala kɔ tuma bɛɛ. Masaba ko: «O waati la, ne bena senkelenninw lajɛn, ne ye minw gwɛn ka jɛnsɛn, k'u tɔɔrɔ, ne bena olu kafo ɲɔgɔn kan. Tɔɔ bena sɔrɔ senkelenninw na. Minw tun gwɛnna ka taga fɔɔ yɔrɔjan, n bena olu kɛ siya barikaman ye. Masaba bena kɛ u ka masa ye * Siyɔn kulu kan k'a ta o waati ma, ni tuma bɛɛ. Ele Siyɔn kulu, e min be jama kɔlɔsi i ko begɛndɛndɛbaga, fɔlɔfɔlɔ kuntigiya nin bena segi ele ma. Masaya bena se Zeruzalɛmukaw le ma.» Mun na aw b'a la ka kule sisan? Masa te aw fɛ wa? Aw ladibagaw sara wa? O la, aw be tɔɔrɔla i ko muso min be tiin na. Aw * Siyɔnkaw, aw ka tɔɔrɔ kosɔbɛ, aw ka kule i ko muso min be tiin na. Bari sisan, aw bena bɔ dugu kɔnɔ ka taga sigi kongo kɔnɔ. Aw bena taga fɔɔ Babilɔni. O yɔrɔ la, aw bena kisi. Masaba bena aw bɔsi aw juguw la yen le. Sisan, siya caaman y'u daa kɛ kelen ye aw kama. U b'a fɔra ko: «Fɔɔ Siyɔnkaw ka cɛn pewu! A ciko k'an waasa.» Nga, olu ma Masaba ka koo latigɛninw lɔn do, a bena min miiri, olu m'o lɔn do! A bena u lajɛn i ko suman gosita, gwenege kan. Haya! Siyɔnkaw, aw ye bɔ ka suman gosi. Ne bena aw kɛ i ko misiw. Ne bena gɔɔn nigɛlaman d'aw ma. Ne bena sɔnnifara ziralaman d'aw ma. Aw bena jamana caaman tereke k'u bololafɛnw di ne Masaba ma. U ka nafolow ka kɛ ne diɲɛ bɛɛ kuntigi ta ye. Nga sisan Zeruzalɛmukaw, aw ka lajɛn. U y'aw datugu. U bena bere le kɛ ka Isirayɛlidenw ka ɲamɔgɔ daa bugɔ. Masaba ko: «Ele Bɛtilehɛmu Efarata, ele min ka dɔgɔ Zuda mara duguw cɛma, mɔgɔ dɔ bena bɔ ele la min bena Isirayɛli mara ne tɔgɔ la. A buruju bɔyɔrɔ ka jan, fɔɔ fɔlɔfɔlɔ mɔgɔw la.» O kama, Ala ben'a ka mɔgɔw bila a bolo kɔfɛ fɔɔ tuma min na, muso min ka kan ka deen wolo, ale ka deen sɔrɔ. O tuma na, a badenw tɔɔ min bena to sii la, olu bena kɔsegi ka na fara Isirayɛliden tɔw kan. A bena to a ka jama kunna k'a mara ni Masaba ka fanga ye, i ko begɛndɛndɛbaga. Masaba, a ka Ala ka boɲa ɲɔgɔn bena to a kan. U bena sigi lafiya la, bari a tɔgɔ bena bɔ fɔɔ ka se diɲɛ daan na. Ale lo bena na ni hɛrɛ ye. Ni Asirikaw nana don an ka jamana kɔnɔ, k'an ka yɔrɔ barikamanw minɛ, an bena kuntigiw ci k'u kɛlɛ. An bena ɲamɔgɔ caaman ci k'u kɛlɛ. U bena Asiri jamana mara ni murujan ye, u bena u ka murujanjanw bɔ ka Nɛmurɔdi ka jamana mara. Ni Asirikaw nana don an ka jamana kɔnɔ k'a minɛ, an bena bɔ u bolo. O tuma na, Yakuba ka soo tɔɔ bena kɛ siya caaman cɛma i ko komiji, min be bɔ Masaba fɛ, i ko sanji, min be ben biin kan. A be jigi adamaden seko t'a la, a te foyi fɛ ka bɔ adamaden fɛ. O tuma na, Yakuba ka soo tɔɔ bena kɛ siya wɛrɛw cɛma, a bena kɛ jamaba cɛma i ko jara be kongosogow cɛma cogo min na, i ko jara kanbelen, sagakulu cɛma. A mana tɛmɛ yɔrɔ o yɔrɔ, a be minɛni kɛ, k'a faranfaran mɔgɔ si te se k'a bɔsi a la. Wili e kɛlɛbagaw kama, e juguw bɛɛ ban ka bɔ yen! Masaba ko: «Loon dɔ bena se, ne bena aw ka soow bɛɛ sii tunu, n bena aw ka wotorow bɛɛ yɛrɛkɛ. Ne bena aw ka jamana dugubabaw halaki, n bena aw ka dugu barikamanw ci. Ne bena subagaya daa faga aw fɛ, lagwɛlikɛlaw tena kɛ aw fɛ tugu. Ne bena aw ka joow ni jokabakuruw halaki ka bɔ aw bolo, aw tena aw kunbiri gwan aw yɛrɛ ka dilanfɛnw kɔrɔ tugu. Ne bena aw ka * Asera jaaw bɔn, k'aw ka duguw ci. Dimikojugu ni fariya fɛ, siya minw ma sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ, ne bena n mɔnɛ bɔ olu la.» Masaba bena min fɔ, aw ye tulo malɔ o la, a ko: «Wili ka taga lɔ kuluw cɛma ka kiti koo ɲanabɔ. Tintinw k'i kaan mɛn. Kuluw ka tulo malɔ Masaba ka jalakili la, dugukolo juu sigiyɔrɔ barikamanw ka tulo malɔ. Bari Masaba bena kiti daminɛ n'a ka mɔgɔw ye, a bena Isirayɛlidenw jalaki. Ne ka mɔgɔw, ne ye mun kɛ aw la? Ne y'aw sɛgɛn ni mun ye? Aw ye n jaabi. Ne y'aw bɔ Ezipiti jamana na minkɛ wa? Ne y'aw hɔrɔnya jɔnya jamana na minkɛ wa? Ne ye Musa ni Arɔn ani Miriyama di aw ma k'o kɛ aw ka ɲamɔgɔw ye minkɛ wa? Ne ka mɔgɔw, Mowabu masacɛ Balaki ka ŋaniya tun ye min ye, aw k'aw hakili jigi o la dɛ! Bewɔri deen Balamu ka jaabili tun ye min ye, aw ka miiri o la. Koo min kɛra Sitimu ni Giligali cɛ, aw k'aw hakili jigi o la. O la, aw bena ne Masaba ka ɲumanya lɔn.» Ne bena taga lɔ Masaba ɲakɔrɔ ni mun le ye sa? Ne bena taga sankolo Ala bato ni mun le ye sa? Ne ka ta'a ɲakɔrɔ ni saraka jɛnitaw le ye wa? Walima saan kelen misiw? Yala Masaba bena sɔn sagajigi waa caaman na wa? Yala tulu caaman min be woyo i ko kɔɔ, a b'o le fɛ wa? Ne ka kan ka n deen fɔlɔ le di n ka murutili kosɔn wa? Ne ka n yɛrɛ deen di n ka hakɛ kosɔn wa? Adamaden, fɛɛn min ka ɲi, o fɔra i ye. Masaba be min ɲin'i fɛ, o ye tilenninya ye, ɲumanya ka diya i ye, i ka tugu i ka Ala kɔ ni yɛrɛmajigi ye. Masaba be kuma dugumɔgɔw fɛ. Minw be siran a ɲa, a bena olu le kisi. «Zuda kɔmɔgɔw, aw ye mɛnni kɛ, aw minw bɛɛ lajɛnnin be dugu kɔnɔ, aw ye mɛnni kɛ! Mɔgɔjuguw ka to ka nafolo kuntanw lajɛn u ka soow kɔnɔ, ani ka sumanikɛminanw dɔgɔya, o ka go ne ye haali! Ne be se k'o muɲu tugu wa? Minw be namara don u ka kilo la, ani ka bɔɔrɔ fabali kalan, ne be se ka olu jati mɔgɔtilenninw ye wa? Dugu nin nafolotigiw ye mɔgɔ farimanw le ye. Dugu mɔgɔw te foyi fɔ ni galon tɛ. Nanbarako dama le b'u daa la. O la, ne fana bena aw tɔɔrɔ k'aw halaki aw ka hakɛw kosɔn. Aw bena dumuni kɛ, nga aw tena fa ka ye. Kɔngɔ tena ban aw fɛ. Aw bena marali kɛ, nga foyi tena sɔrɔ aw fɛ. Min mana sɔrɔ aw fɛ, ne bena murujan bila o la. Aw bena danni kɛ, nga aw tena foyi tigɛ. Aw bena olivutulu bɔ, nga aw tena sɔrɔ k'aw mako ɲa n'a ye. Aw bena * ɛrɛzɛnji bɔ, nga aw tena sɔrɔ k'o duvɛn min. Aw sɔnna masacɛ Omuri ka landaw la, aw taamana i ko Akabu ka somɔgɔw, koo bɛɛ la, aw tugura u ka kɛtaw kɔ. O la, ne bena dugu nin halaki ka maloya bila dugumɔgɔw la. Ne ka mɔgɔw ka maloya bena kɛ u ta ye.» Ee! Ne kɛra i ko mɔgɔ min be fɛfɛli kɛra yiriforo la, k'a sɔrɔ hali yiriden kelen dumuta te sɔrɔ, min nigɛ tun bena ne minɛ. Mɔgɔtilennin te jamana kɔnɔ. Tiɲɛfɔla te adamadenw cɛma tugu. U bɛɛ dɛnnin lo waasa k'u tɔɲɔgɔnw faga, bɛɛ be ɲɔgɔn dɛndɛ. U be se kojugu la kosɔbɛ. Ɲamɔgɔw be bolo nɛmuyɔrɔ fɛ fɔlɔ ka sɔrɔ ka ɲuman kɛ. Kititigɛbagaw be kiti tigɛ tɔnɔ kama. Mɔgɔbabaw b'u diyanako fɔ kɛnɛ kan ka namara kɛ k'o sɔrɔ. Mɔgɔ min ka ɲi u cɛma, ale kɛra i ko ŋɔnitu. Min tilennin lo u bɛɛ ye, ale kɛra i ko wɛɛrɛ ka ŋɔni. I ka kɔlɔsilikɛbagaw ye tɔɔrɔlon min koo fɔ, o surunyana. U kɔnɔ gwantuma sera. Kana la i ka mɔgɔw si la, kana la i teriw si la. Kana sɔn ka dɔ fɔ i ka muso yɛrɛ ɲana. Bari dencɛ b'a faa dɔgɔya, denmuso be wili a baa kama, dencɛ muso be wili a biranmuso kama. Bɛɛ jugu bena kɛ a yɛrɛ ka somɔgɔw le ye. Nga, ne kɔni ɲaa sinnin be Masaba le ma. Ne jigi be Ala le kan, ne kisibaga, a bena mɛnni kɛ ne fɛ. Kana yɛlɛ ne ma dɛ, ne jugu! Ni ne benna, ne bena wili. Ni ne be dibi la, Masaba bena kɛ ne ka yeelen ye. Ne ka kan ka Masaba ka tɔɔrɔ muɲu, fɔɔ n'a ye ne ka koo filɛ k'a ɲanabɔ, bari ne y'a hakɛ ta. A bena ne bɔ dibi la, ne ben'a ka tilenninya nafa ye. Ne jugu ben'a ye, a bena maloya. Ale min tun b'a fɔra ne ye ko: «Masaba, e ka Ala be min?» Ne bena n jugu nin ye yɛrɛ yɛrɛ le. A bena nɔɔni i ko sira kan bɔgɔ. N'aw ka dugu laminikogo bena lɔ loon min na, a daan bena bɔ kɔfɛ. O loon na, mɔgɔw bena bɔ Asiri jamana ni Ezipiti jamana na ka na aw fɛ. K'a ta Ezipiti fɔɔ ka ta'a bila Efarati baji la, k'a ta kɔgɔji kelen ma ka ta'a bila dɔ wɛrɛ la, k'a ta kulu dɔ la ka ta'a bila dɔ wɛrɛ la, u bena na aw fɛ. Dugukolo lakolon bena to mɔgɔw kosɔn, u ka kɛwaliw kosɔn. I ka bere kɛ k'i ka jama mara. I ka sagakulu lo, i niyɔrɔ lo, minw siginin be u kelen na, tuu kɔnɔ, yiriforow cɛma. Taga u dɛndɛ * Basan ni Galaadi i ko a tun be cogo min na fɔlɔfɔlɔ la. «Ne bena kabakow kɛ aw b'a ye, i ko aw bɔwaati la, Ezipiti jamana na.» Siya wɛrɛw ben'a ye, u bena maloya, u n'u ka sebagaya bɛɛ. U bena u bolo la u daa la, u tulo be geren. U bena buguri dumu i ko saa, u bena kɛ i ko fɛɛn minw be fofo u kɔnɔbara kan. U yɛrɛyɛrɛtɔ le bena bɔ u ka yɔrɔ barikamanw na, u jaa tigɛnin. U bena u ɲaa sin Masaba an ka Ala ma siranya fɛ. Ala, i ɲɔgɔn te batofɛnw cɛma, ele min be hakɛ yafa, ni min filila, e b'o ye k'a to yen. I ka mɔgɔw tɔɔ min tora, olu kanu kama, olu minw ye i ta ye, i diminin tena to u kɔrɔ tuma bɛɛ, nga ka makari u la, o ka d'i ye. I bena makari an na tugu. I bena an ka kojugu nɔɔni i seen kɔrɔ. I bena an ka hakɛw bɛɛ fili fɔɔ kɔgɔji jukɔrɔ. I bena i ka kantigiya yira Yakuba kɔmɔgɔw la, i bena i ka ɲumanya kɛ Ibrayima kɔmɔgɔw ye, i ko e tun y'i daa di an faaw ma cogo min na kabini fɔlɔfɔlɔ. Kirayakuma min fɔra Ninivu kosɔn, o filɛ nin ye. Ala ye koo minw yira Ɛlikɔsika Nawumu la, o kitabu filɛ: Masaba ye Ala ye keliya be min na. A be mɔnɛ bɔ. A diminin ma ɲi! Masaba b'a mɔnɛ bɔ a juguw la, a t'a kɔniyabagaw to gwansan. Masaba te dimi joona. See b'a ye kosɔbɛ. Nga, a te kojugukɛla to gwansan. Masaba be taama funufunu ni sanfɔɲɔ le kɔnɔ. Sankabaw y'a seen ka gwangwan ye. A be sɔngɔ kɔgɔji kunna ale be ja. A be bajiw bɛɛ kɛ u be ja. * Basan kongo ni Karimɛli kulu be ja. Liban jamana biin be fɔnsɔnfɔnsɔn. Kuluw be yɛrɛyɛrɛ Masaba ɲa, tintinw be lamaga. Dugukolo fana be yɛrɛyɛrɛ a ɲa, diɲɛ n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ be yɛrɛyɛrɛ. Jɔn be se ka lɔ ka Masaba ka dimi kɔnɔ? N'a dusu gwanna, jɔn be se ka lɔ? N'a dimina, o be se yɔrɔ bɛɛ i ko tasuma, faraw be mugumugu a ɲa. Masaba ka ɲi, dogoyɔrɔ lo tɔɔrɔlon na. Mɔgɔ minw b'u yɛrɛ kalifa a ma, a be olu tanga, hali jiba natuma na. Nga a ben'a juguw halaki, a bena u bila lahara. Aw be mun kojugu le miirila Masaba kosɔn? Ale lo be koo bɛɛ ban. Tɔɔrɔ tena sɔrɔ tugu. Aw juguw be i ko ŋɔnitu min dondonnin be ɲɔgɔn na i ko dɔrɔtɔw. U bena jɛni pepewu i ko biin janin. Mɔgɔ dɔ bɔra ele Ninivu dugu kɔnɔ min be kojugu labɛnna Masaba kama. Miirijugu tigi lo. Masaba ko Zuda mara mɔgɔw ma: «Hali ni fanga b'u la, hali n'u ka ca fana, u bena tunu ka bɔ yen pewu! Ne tun y'aw kuun surun, ne tena aw kuun surun tugu. Sisan, u be tɔɔrɔ min lara aw kan, n bena o ban, n bena aw foni ka bɔ aw sirijɔrɔkɔ la.» Masaba be min fɔra e Ninivu kosɔn, o filɛ nin ye: «Kɔmɔgɔ tena sɔrɔ i la, e tɔgɔ bena la min kan. I ye jaa minw lɛsɛ ka minw yelen ka bila i ka joso kɔnɔ, n bena u halaki. N b'i kaburu lalaga, bari i te foyi ye.» Ciden filɛ nin ye kuluw kan, a be hɛrɛ koo fɔra! Zuda mara mɔgɔw, aw k'aw ka ɲanagwɛw kɛ, aw k'aw ka dajuruw sara! Bari mɔgɔjugu nin tena segi aw fɛ tugu abada! A halakila pewu! Kɛlɛbolo dɔ be nana e Ninivu kama. Kɔlɔsilikɛlaw bila u ka dugu barikaman kɔlɔsi. Aw ye sira kɔlɔsi, k'aw cɛɛ siri, k'aw seko bɛɛ kɛ. Tiɲɛ na, Masaba bena Yakuba kɔmɔgɔw ka kunkɔrɔta segi u ma, a bena boɲa la Isirayɛlidenw kan. Bari, benkannikɛla dɔw tun benna u kan, k'u bolo lakolonya. Dugu kɛlɛbagaw ka nigɛkunbɛnnanw wulennin lo, u ka faniw wulennin lo fana. Wotorow be manamana, u taatɔ kɛlɛ la. Tamanw be yuguyugura! Wotorow be girinna bɔlɔnw cɛ, ani dugu ka ɲɔgɔn kunbɛnyɔrɔw la! N'i y'u ye, i b'a fɔ ko tasumaba manatɔ lo. U be yan, u be yan, i ko saan manamanatɔ. Masacɛ hakili jigir'a ka kɛlɛkuntigi farimanw la. Nga u taamatɔ be yɛrɛyɛrɛla. U be girinna ka dugu laminikogo sɛgɛrɛ, u b'u tangafɛn bila. Dugu donda minw sinnin be baji ma, olu yɛlɛla. Masaso benna. U y'a ka joo ye k'a ta ka taga n'a ye. Muso minw tun b'a bato, olu tora ka kasi kosɔbɛ, ka ŋunan, ka to k'u disi gosi. Ninivu tun kɛra i ko dalan, min jii ka ca. Nga a jii be bolila. U be kule ko: «Aw ye lɔ! Aw ye lɔ!» Nga u si te lɔra ka kɔsegi! Aw ye wari cɛ, ka sanu cɛ! Nafolo banta tɛ! Minanɲuman sifa bɛɛ le tonnin be yen! A bɛɛ cɛra ka ban, k'a lakolon bila, a bɛɛ cɛnna. U jaa tigɛra, u kunbiriw bɛɛ magayala, u fari bɛɛ be yɛrɛyɛrɛla, u bɛɛ ɲaa yɛlɛmana. Jaraw ka layɔrɔ be min sa? U be dumuni di u deenw ma yɔrɔ min na. Ni jaracɛ tun bɔra ka taga sogo yaala, mɔgɔ si tun te maga a deenw na. Jaracɛ tun be sogo faranfaran a deenw ye, ka dɔw kaan kari a muso ye. A tun b'a ka layɔrɔ fa ni sogo ye, a tun b'a ka dogoyɔrɔ fa n'a ka fɛnsɔrɔninw ye. Masaba, Setigi ko: «Ne ye i jugu ye. Tiɲɛ na, n bena i ka wotorow jɛni. Murujan le bena i ka kɛlɛdenw faga. I ye fɛɛn min bɛɛ bɔsi tɔw fɛ dugukolo kan, ne bena o bɔsi i la. E ka cidenw kumakan tena mɛn tugu.» Ele dugu min fanin be mɔgɔfagalaw la! Bɔnɛ y'i ta ye. Galontigɛ le be sanga la yen, ni janfa, benkanni te ban yen! Busan mankan be bɔra ni wotorow mankan, ni soow bolitɔ mankan, wotorow pantɔ mankan! Sotigiw be girin, murujanjanw ni tamanw be manamana! Mɔgɔ faganinw ka ca! Suuw tonna ɲɔgɔn kan! Suuw daa yɛrɛ te lɔn! Mɔgɔw be talon suuw la! Jantaramuso nin ka kakalaya dantɛmɛnin kama, a ka cɛɲumanya kuntan, n'a ka subagaya kama. A tun be siyaw kɛ jɔɔnw ye a ka kakalaya sababu la, a tun be siyaw sɔrɔ a ka subagaya barika la. Masaba, Setigi ko: «Ne ye i jugu ye. N bena i kannafani sama fɔɔ ka se i ɲada ma, n bena i julakolon yira siyaw la, fɛɛn min b'i maloya, ne bena o yira u la. N bena ɲamaɲama bɔn i kan, n bena i maloya, k'i kɛ filɛlifɛn ye. Mɔgɔ o mɔgɔ mana i ye, o tigi bena boli k'a fɔ ko: ‹Ee! Ninivu cɛnna!› Jɔn bena kasi a kosɔn tugu? Ne ben'a dusu saalobaga sɔrɔ min?» Ele Ninivu ka fisa ni Tɛbɛ dugu ye wa? Ale min tun siginin be Nili babolo fila cɛma, jii kɛra k'a lamini. Baa nin tun kɛr'a tangafɛn ye kɛlɛ loon, baji tun kɛr'a laminikogo ye. Etiyopi ni Ezipiti jamana mɔgɔw, o jamaba nin le tun y'a fangaba bɔyɔrɔ ye. Putikaw ni Libikaw tun y'a dɛmɛbagaw ye. Ale fana mɔgɔw minɛna ka taga jamana wɛrɛ la, ka to jɔnya la yen. Denmisɛnw kuun cira sirakunw bɛɛ la. U kɛlɛbagaw ye u ka ɲamɔgɔw tilan u yɛrɛw cɛ. U ka mɔgɔbabaw bɛɛ sirisirila ni jɔrɔkɔw ye. Aw fana bena tɔɔrɔ kosɔbɛ! Aw fana bena dogoyɔrɔ ɲini aw juguw ɲasiran kosɔn! Aw ka yɔrɔ barikamanw bɛɛ ye torosun ye, toro mɔnin be minw kan. N'i y'a yuguyugu dɔɔni, a be ben a dumubaga daa la. E ka jama filɛ, a bɛɛ muso. E ka jamana donda yɛlɛnin be i juguw ye dɔrɔn. Tasuma y'i ka koonw jɛni. Aw ye jii bɔ k'o mara aw datugulon kama ka barika don dugu tangayɔrɔw la! Aw ye bɔgɔ nɔɔni, k'a dɔn ka biriki gosifɛn labɛn. O yɔrɔ la, tasuma bena aw jɛni, murujan bena aw bɔ baara la i ko tɔɔn be suman dumu cogo min na. Aw cayara i ko tɔnwulen, aw cayara i ko samiɲatɔn. Aw ka jagokɛlaw cayara ka tɛmɛ lolow kan! U be i ko tɔɔn minw panna. Aw ka kɔlɔsibagaw be i ko tɔɔnw, aw ka ɲamɔgɔw ka ca i ko pannifɛnw. U be taga sigi yiri kan, yɔrɔ suma kosɔn. Ni tile gwanna, u bɛɛ be pan. U taayɔrɔ te lɔn. U tagara min? Asiri masacɛ, e ka jamana ɲamɔgɔw sinɔgɔra kɛ! E ka mɔgɔbabaw lara tɛtɛtɛ! E ka jama jɛnsɛnnin be kulu kan. Mɔgɔ te yen k'u lajɛn! Fura te sɔrɔ min be kɛ k'i ka yɔrɔ mandiminin furakɛ, joli banta tɛ! Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'i ka koo kibaru mɛn, u bɛɛ bena tɛgɛrɛ fɔ i ka bɔnɛ kosɔn. Tiɲa! Jɔn le be yen n'i ka juguya ma se a ma? Ala ye koo min yira kira Abakuki la, o filɛ. Masaba, ne ka kan ka dɛmɛ ɲini i fɛ fɔɔ tuma jumɛn e ka sɔrɔ ka ne jaabi? Ne ka kan ka kule ka juguya koo fɔ fɔɔ tuma jumɛn e ka sɔrɔ k'an kisi? Mun na i b'a to ne ɲaa be la tilenbaliyakow kan? Mun na i be sɔn kojugu ka kɛ i ɲana? Ne te foyi yera ni benkanni ani fariyakow dama tɛ! Kɛlɛw be kɛra, bɛnbaliya ka ca. O la, sariya te batora tugu, tilenninya nagasira. Mɔgɔjugu be see sɔrɔla mɔgɔtilennin kan. O tuma na, tiɲɛ te fɔ tugu kiti la. Masaba ko: «Aw ye filɛli kɛ siya wɛrɛ fɛ, aw ɲaa k'a ye, ka kabakoya kosɔbɛ! N bena koo kɛ aw ɲana, ni mɔgɔ b'o lakali aw ye, aw tena la o la. Ayiwa, ne bena Babilɔnikaw bila aw la. O siya nin ka jugu, u ka fari, u be taga yɔrɔ bɛɛ diɲɛ kɔnɔ ka mɔgɔw ka yɔrɔw minɛ. Siraɲamɔgɔw lo, u be mɔgɔ jaa tigɛ! Olu yɛrɛ le b'u ka sariyaw sigi, k'u yɛrɛ boɲa! U ka soow ka teli ka tɛmɛ waraninkala kan, u ka jugu ka tɛmɛ kongowulu kɔngɔtɔlaman kan. U ka sotigiw be panna ka na, u ka sotigiw natɔ filɛ ka bɔ fɔɔ yɔrɔjan. U be leru i ko sɛgɛn jigitɔ a ka dumuni tayɔrɔ. U bɛɛ be nana benkanni le kama. U be filɛli kɛ u ɲafɛ dɔrɔn. U be jɔɔnw minɛ caaman, u daa te se ka lɔn! U b'u ɲaa don masaw la. Jamana ɲamɔgɔw te foyi ye u ɲana. Dugu barikaman te foyi ye u ɲana. U be yɛlɛyɛlɛnan kɛ o kɔfɛ ka don ka dugu minɛ. O kɔ, u be tɛmɛ u ka sira fɛ i ko fɔɲɔba. Fɛnjuguw lo, u ka fanga le y'u ka Ala ye.» Kabini diɲɛ daminɛ na, e le te Masaba ye wa? Ne ka Ala, i ka ɲi, i tena sa. An tangabaga Masaba, i ye siya nin woloma ka barika don u la waasa ka na an ɲaa gwan. I tilennin lo, kojugu filɛ ma. I te se ka benkanni muɲu. Mun na i do be muɲu janfamɔgɔw kɔrɔ? Mun na i be je, mɔgɔjuguw be mɔgɔtilenninw halaki? I be mɔgɔw kɛ i ko jigɛw, i ko fɛnmisɛnw, kuntigi te minw fɛ. An juguw be mɔgɔw minɛna i ko jigɛ be minɛ ni dulen ye cogo min na. U b'u minɛ jɔɔ kɔnɔ, u b'u cɛ n'u ka jɔmisɛnw ye, u nisɔn be diya kosɔbɛ! U b'u ka jɔɔw sɔn, u be wusulan jɛni u ka jɔmisɛnw ye. Bari, olu sababu la, niyɔrɔ ɲanaman sɔrɔla, dumuni diyara! Yala, a bena to k'a ka jɔɔ yɛlɛma kudayi wa? Yala, a bena to ka siyaw halaki ka taga n'a te makari wa? Ne bena to n ka kɔlɔsilikɛyɔrɔ la, ne bena lɔ ka ɲa dugu laminikogo kan. Ne ben'a filɛ Masaba bena min fɔ n ye. Ne bena jaabili min sɔrɔ n ka makaritɔkan na, n k'o mɛn a fɛ. O tuma na, Masaba ye ne jaabi ko: «Ne bena min yira i la, o sɛbɛn, i k'a kɔrɔ sɛbɛn walaka kan, waasa mɔgɔw ka se k'a kalan ni gwɛlɛya t'a la. Bari, koo min lo, a n'a kɛwaati lo, waati surunyana ka ban, siga t'a la. Hali n'a mɛnnin be i ɲana, e k'a kɔnɔ. A bena na se wajibi, siga t'a la. Yɛrɛboɲala filɛ, a te kotilennin lɔn.» Nga, mɔgɔtilennin bena kisi a ka lanaya barika la. Tiɲɛ na, nafolo ye mɔgɔ janfafɛn ye. Yɛrɛboɲala nin te sigi yɔrɔ kelen. A daa waganin lo i ko kaburu, a te fa i ko lahara. A ye siyaw bɛɛ sama ka se a yɛrɛ ma, ka kɛ jama bɛɛ kuntigi ye. «Nga olu bɛɛ bena na wili a kama k'a lɔgɔbɔ. U ben'a fɔ ko: ‹Mɔgɔ min be mɔgɔw ka warifɛnw cɛ ka mara a yɛrɛ fɛ, bɔnɛ y'o tigi ta ye! Fɔɔ tuma jumɛn ten sa? O be dɔ le faral'a ka juru kan!› E ka jurutigiw tena bari ka wili i kama wa? I tɔɔrɔbagaw tena wili i kama wa? I bena kɛ u ta ye! I ye jamana caaman tɔɲɔ minkɛ, siya tɔɔ minw tora, olu fana bena i tɔɲɔ! Bari i ye joli bɔn, ka fariyakow kɛ jamana kɔnɔ, ni duguw kɔnɔ ani dugumɔgɔw bɛɛ la. Mɔgɔ min be sɔrɔli kɛ tilenbaliya la a ka soo ye, bɔnɛ y'o tigi ta ye! A b'o kɛ waasa k'a ka ɲaga lalaga sanfɛ, a b'o kɛ janko k'a yɛrɛ kisi balawu ma. I ye siya caaman halaki minkɛ, e y'i ka soo ka maloya koo le latigɛ ten, ka kɛ i yɛrɛ ka saya sababu ye. Aw ka kogo kabakuruw bena aw jalaki, soo kɔnɔ banabiri bena o kuma kelen fɔ. Mɔgɔ min be dugu sigi ni joli ye, mɔgɔ min be dugu sigi tilenbaliya la, bɔnɛ y'o tigi ta ye! Siyaw ka baara nafa bena jɛni, siyaw b'u yɛrɛ sɛgɛn gwansan. O te Masaba, Setigi ka baara ye wa? Masaba ka sebagaya bena lɔn diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la i ko jii be baa la cogo min na. Mɔgɔ min b'a mɔgɔɲɔgɔn bila minni na, bɔnɛ y'o tigi ta ye! A b'a ka baga kɛ k'a ɲanamini, waasa mɔgɔw k'a lɛɛbuyɔrɔ filɛ. I bena maloya le sɔrɔ, kunkɔrɔta tɛ! E fana k'a min sisan sa, k'i julakolon yira mɔgɔw la! Masaba diminin ben'a ɲaa sin i ma, i ka kunkɔrɔta bena yɛlɛma ka kɛ maloya ye. I ye halakili kɛ Liban jamana na, i fana bena halaki. E y'o yɔrɔ kongosogow faga, kongosogow fana bena siranya bila i la. Bari i ye joli bɔn ka fariyakow kɛ jamana kɔnɔ, ni duguw kɔnɔ ani dugumɔgɔw bɛɛ la. Jaa lɛsɛnin be mun ɲa, n'a lɛsɛbaga b'a dilan ka nigɛ yeelen k'a kɛ jaa ye n'a be galonw fɔ mɔgɔw ye? A lalagabaga k'a jigi la a kan k'o kɛ joo ye min te kuma, o be mun ɲa? Mɔgɔ min b'a fɔ lɔgɔkuru ye: ‹Wili!› walima k'a fɔ kabakuru ye: ‹Kunun!› bɔnɛ ye o tigi ta ye! Yala a bena fɛɛn dɔ ye k'a fɔ wa? Hali n'a mɔnin be ni sanu ye, ani warigwɛ, a te ninakili do. Masaba kɔni b'a batoso kɔnɔ. Dugukolo kan fɛɛn bɛɛ k'u daje a ɲakɔrɔ!» Kira Abakuki ka daalili, mɔgɔw kasicogo la. Masaba, ne y'i ka koo kibaru mɛn. O ye ne kabakoya dɛ! I k'o ɲɔgɔn kɛ an ka tile la! O ka ye an ka tile la! Nga i dimiwaati la, i ka sabali ka makari an na! Ala be bɔ Teman mara la, Ala be bɔ Paran kulu kan. A ka masaya be sankolo yɔrɔ bɛɛ la, dugukolo yɔrɔ bɛɛ b'a batoko nigɛ don mɔgɔw la. A be kɛnɛ bɔ i ko tile, yeelen be manamana ka bɔ a bolo la, o le y'a ka fanga dogoyɔrɔ ye. Fɔɲɔbana le b'a ɲa, banajugu be tugur'a kɔ. A be lɔ dugukolo be yɛrɛyɛrɛ, a be siyaw filɛ, u jaa be tigɛ. Fɔlɔfɔlɔ kuluw be wurubata! Tintinkɔrɔw be ci! O minw ye a ka tɛmɛsirakɔrɔw ye. Ne ye kusanw ka soow halakinin ye. Ne ye madiyanw ka jamana kɔnɔ boonw halakinin ye. Masaba, e dimina bajiw le kɔrɔ wa? I dusu bɔra kɔɔw le kama wa? I yɛlɛla i ka soow n'i ka sebagaya wotorow kan tuma min na, i tun dimina kɔgɔji le kama wa? E y'i ka toon labɛn, i ye kumagwɛlɛn minw fɔ, olu ye i ka biɲɛw ye. I be dugukolo walaka ka sira di baji ma. Kuluw yɛrɛyɛrɛla i ɲafɛ, sanjiba benna! Badingɛ fara jii la ka mankan bɔ fɔɔ a be wiliwili sanfɛ! Tile ni kalo lɔra yɔrɔ kelen i ka biɲɛ manamanakojugu fɛ, n'i ka taman yeelen fɛ. Dimikojugu fɛ, i be dugukolo bɛɛ yaala. I ka dusugwan fɛ, i be siyaw nɔɔni i seen kɔrɔ. I bɔra e ka mɔgɔw kisili kama, e ka mɔgɔwolomanin kisili kama. I ye mɔgɔjugu ka soo ci, i y'a juu bɛɛ walaka! E y'u ka biɲɛw kɛ k'u kuntigiw kuun sɔgɔsɔgɔ. K'a sɔrɔ u tun be girinna an kan i ko sanfɔɲɔba ni nisɔndiya ye, k'u b'an yɛrɛkɛ k'an halaki dogo la i ko u sera an kɔrɔ ka ban yɛrɛ! I ye sira bɔ i ka soow ye kɔgɔji kɔnɔ, kɔgɔjiba fufunin kɔnɔ! Ne y'o mɛn, ne kamana gwanna. Mankan nin fɛ, ne daa tora ka yɛrɛyɛrɛ. Ne kolow bɛɛ magayara, n seen tora ka yɛrɛyɛrɛ. Ala bena an tɔɔrɔbagaw ɲaa gwan loon min na, ne ka kan ka n hakili sigi k'o loon nin kɔnɔ. Hali ni toro te deen kɛ, ni foyi te sɔrɔ * ɛrɛzɛnsunw kan, hali ni olivuyiriw te ɲa. Ni balofɛn te sɔrɔ forow kɔnɔ, hali ni sagaw be tunu ka bɔ wɛɛrɛw kɔnɔ, ni misiw be tunu ka bɔ wɛɛrɛw kɔnɔ, ne kɔni bena nisɔndiya Masaba kosɔn. Ne bena ɲanagwɛ ne kisibaga Ala kosɔn. Matigi, Masaba ye ne tigi ni ne fanga ye, a be ne seenw kɛ i ko jaa taw, a be see di ne ma ka taama kuluw kan. Dɔnkililabagaw ɲamɔgɔ le y'o la ni kolonjo ye. Masaba ka kuma sera Kusi dencɛ Sofoni ma, o y'a sɔrɔ Amɔn dencɛ Zoziyasi le tun ye Zuda mara masa ye. Kusi facɛ tun ye Gedaliya ye, Gedaliya fana tun ye Amariya deen ye, Amariya faa tun ye Ezekiyasi ye. Masaba ko: «Ne bena fɛɛn bɛɛ sii tunu ka bɔ dugukolo kan. Ne bena mɔgɔw, ni begɛnw sii tunu, ne bena kɔnɔw ni jigɛw sii tunu. Ne bena mɔgɔjuguw halaki, ne bena mɔgɔw sii tunu ka bɔ dugukolo kan.» Masaba ko ten. «Ne bena wili Zuda mara kama, ani Zeruzalɛmukaw bɛɛ kama. N bena * Baali sɔnko ban ka bɔ yen, k'a ka murutigiw tɔgɔ tunu, ni minw be yɛlɛ sanbon kan ka sankololafɛnw sɔn, ani minw be ne Masaba bato ka tila ka dajuru ta * Milikɔmu ye, ni minw be ban ne la, minw te ne yɔrɔ ɲini, minw te ne ɲininga foyi la.» I daa tugu Matigi, Masaba ɲakɔrɔ, bari Masaba ka loon surunyana. Masaba ye saraka labɛn, a ye mɔgɔ minw wele, a y'u saniya. Ne Masaba ka saraka bɔlon na, ne bena wili ɲamɔgɔ ni masacɛ ka somɔgɔw kama, ani minw bɛɛ b'u ka koow kɛ lonanw ta cogo la. O loon na, minw bɛɛ be batoli kɛ i ko josɔnlaw, minw b'u kuntigi ka soo fa ni benkannifɛnw ni namarafɛnw ye, ne bena wili olu kama. Ne Masaba ko: O loon na, kasikanba bena bɔ Jigɛminɛyɔrɔ donda la, kulekan bena bɔ Cinkura kɔnɔ, mankanba bena bɔ kuluw kan. Aw minw ka ciin be dingɛ kɔnɔ, aw ka kule! Bari jagokɛlaw bɛɛ bena sa, feerelikɛlaw bɛɛ bena halaki! O tuma na, ne bena tasuma le mana, ka don ka Zeruzalɛmu bɛɛ mɔmɔ, minw fanin b'u yɛrɛ la, ka olu halaki ka bɔ yen! Minw b'a fɔ u yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Masaba te se ka ɲuman kɛ, a te se ka juguman kɛ.› Ayiwa, u ka nafolow bena bɔsi u la, u ka soow bena ci. U bena soow lɔ, nga u tena sigi u kɔnɔ, u bena * ɛrɛzɛnforow bɔ, nga u tena o duvɛn min. «A surunyana, Masaba ka lonba surunyana! A be nana ni karama ye! Kulekan bena mɛn Masaba ka loon na. Mɔgɔ jagwɛlɛnw yɛrɛ bena kule. O loon ye Masaba dimilon ye, o loon ye kojugulon ni dusukasilon ye. O loon ye halakilon ni cɛnnilon ye. O loon ye dibilon ye, dibiba loon! O loon ye burufiyɛlon ye. Kɛlɛ mankan bena bɔ, ka dugu barikamanw ni kɔlɔsilikɛlaw sigiyɔrɔw kɛlɛ. Ne bena mɔgɔw bila dusukasi la. U bena taama i ko fiɲɛntɔw bari u ye ne Masaba hakɛ ta. U joli bena yɛrɛkɛ i ko buguri, u suuw bena filifili i ko ɲamaɲama. U ka wari wo, u ka sanu wo, o si tena se k'u kisi Masaba dimilon na. Dugukolo bɛɛ bena jɛni a ka dusugwankojugu fɛ. A bena kɛ loon juguman ye dɛ! Bari a bena dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ sii tunu.» Aw ye sigi ka miiri, aw ye miiri kosɔbɛ, malobali nunu, sanni aw ka tunu i ko furaburujalan, sanni Masaba dusu ka gwan aw kɔrɔ kosɔbɛ, sanni Masaba ka dimilon ka se. Aw ye Masaba yɔrɔ ɲini, aw mɔgɔmajigininw bɛɛ, aw minw b'a ka kuma bato. Aw ye kotilennin kɛ, k'aw yɛrɛ majigi, n'a sɔrɔ a bena aw tanga a ka dimilon na. Gaza dugu bena bila pewu, Asikalɔn dugu lakolon bena to, Asidɔdi mɔgɔw bena gwɛn ka bɔ tilegwangwan fɛ, Ekurɔn bena gwɛn ka wili pewu. Aw Kɛrɛtikaw minw siginin be kɔgɔji daa la, bɔnɛ ye aw ta ye! Kanaan jamana, filisiw ka dugukolo, Masaba be aw koo fɔra, ko: «Ne bena aw halaki fɔɔ mɔgɔ si tena sɔrɔ yen tugu!» Yɔrɔ min be kɔgɔji daa la, o bena kɛ begɛnw ka dumunikɛyɔrɔ ye, a bena kɛ u dɛndɛbagaw yaalayɔrɔ ye, a bena kɛ begɛnw ka wɛɛrɛ ye. A bena kɛ Zuda mara mɔgɔ tɔw ta ye, ka kɛ u ka begɛnw dɛndɛyɔrɔ ye. Sufɛ, u bena la Asikalɔn. Bari Masaba, u ka Ala bena u ɲafilɛ, ka hɛrɛ kɛ u ye tugu. Masaba ko: «Ne ye mowabuw ka nɛnili mɛn, ne ye amoniw ka kumajugu mɛn, u tun be ne ka mɔgɔw nɛnina tuma min na ka to k'u ka jamana boɲa n ka mɔgɔw ta sababu la. O kama, ne Masaba, Setigi, Isirayɛli ka Ala ko: Mowabuw ka yɔrɔ bena halaki i ko Sodɔmu, amoniw ka yɔrɔ bena halaki i ko Gɔmɔri. A bena kɛ ŋɔniyɔrɔ ye, kɔgɔbɔyɔrɔ ye, yɔrɔlakolon ye tuma bɛɛ. Ne ka mɔgɔ tɔɔ min tora, olu bena ben u kan, ne ka jama min kisira, olu bena u cɛɛn dumu.» O bena kɛ u ka yɛrɛboɲa sara ye, bari u ye Masaba Setigi ka mɔgɔw nɛni ka dabayakuma fɔ u ye. Masaba ben'a ka fariya yira u la, a bena joow bɛɛ halaki ka bɔ yen. O la, jamana bɛɛ mɔgɔw bena u kunbiri gwan Masaba ye, u kelen kelen bɛɛ bena u kunbiri gwan u yɛrɛw ka dugukolo kan. «Aw Etiyopikaw, n ka murujan bena aw faga.» Masaba bena maga kɔgɔdugu ɲafan mɔgɔw la, ka Asiri jamana kɛ tomo ye. A bena Ninivu duguba nin kɛ yɔrɔlakolon ye, yɔrɔjanin. O yɔrɔ bena kɛ begɛnw layɔrɔ ye, ni kongosogo sifa bɛɛ layɔrɔ. Sufɛkɔnɔw ni juguninw bena la yen. Kɔnɔw kasikan bena mɛn u ka fenɛtiriw daa la. U ye sɛdiriyiribaba lɔgɔ minw kɛ ka boonw lɔ, u bena olu walaka ka bɔ yen. K'a daminɛ dugu donda la, cɛnni dɔrɔn lo bena sɔrɔ. Dugu nin kɔnɔ mɔgɔw tun b'u yɛrɛ boɲa n'u hakili siginin lo. U tun b'a fɔra u yɛrɛ kɔnɔ ko: «An ka dugu ɲɔgɔn te yen!» A do kɛra di a halakira ka kɛ kongosogow layɔrɔ ye? Mɔgɔ o mɔgɔ mana tɛmɛ a gɛrɛfɛ, o be kaba ka to k'a curu. Dugumurutinin, dugukolon! Bɔnɛ ye a kɔnɔ mɔgɔw ta ye! Dugujugu! U ma sɔn ka mɛnni kɛ Masaba fɛ, u ma sɔn a ka ladili ma. U ma u jigi la Masaba kan, u ma sɔn ka gwɛrɛ u ka Ala la. U ɲamɔgɔw be i ko jaradimininw. U ka kititigɛlaw be i ko kongowulu kɔngɔtɔlaman minw te wasa fɔɔ ka dugu gwɛ. U ka kiraw ye tɔgɔɲinilaw ni namaramɔgɔw ye. U ka sarakalasebagaw ye Ala ka fɛɛn saniyaninw nɔgɔ, u be Ala ka sariyaw cɛn. Masaba b'u cɛma, a tilennin lo, a te kojugu kɛ. Dugugwɛ o dugugwɛ, a b'a ka tilenninya yira, loon o loon sɔgɔma, a te fɔn o la. Nga mɔgɔjugu te maloya lɔn. Masaba ko: «Ne ye siya dɔw sii tunu, k'u ka mara yɔrɔ barikamanw cɛn. Ne y'u ka dugu kɔnɔ siraw to lakolon, mɔgɔ te yen minw be tɛmɛ u kan tugu! U ka duguw cira, mɔgɔ te yen tugu. Mɔgɔ si te yen tugu ka sigi u kɔnɔ! Ne tun ko u kɔni bena siran n ɲa, ka sɔn n ka ladili ma! O la, u ka dugu tun bena to yen. Tuma o tuma ne tun mana kuma u fɛ, u tun be banba le ka dɔ fara u ka kojuguw kan. N'o lo, n kɔnɔ.» Masaba ko ten! «Ne bena wili loon min na jalakili kama, aw k'o kɔnɔ. Bari ne y'a latigɛ ko n bena siyaw lajɛn, ko n bena jamanaw kɔnɔ mɔgɔw lajɛn ka dimi u kɔrɔ. N bena dimi u kɔrɔ kosɔbɛ. N bena dugukolo bɛɛ jɛni n ka dimikojugu kosɔn. «O tuma na, ne bena siyaw daa saniya, waasa u bɛɛ ka se ka ne Masaba daali, ani ka ne bato ni dusu kelen ye. Ne batobagaw, n tun ye minw jɛnsɛn, olu bena bɔ Etiyopi baji kɔfɛ ka na ni boɲafɛnw ye k'o di ne ma. «O loon na, aw ye kokolon minw bɛɛ kɛ ka tɛmɛ, ka muruti ne ma, o si maloya tena aw sɔrɔ tugu. Bari ne bena yɛrɛboɲalaw bɔ dugu nin kɔnɔ. Aw tena tɔgɔɲiniko kɛ ne ka kulu senuman kan tugu. Mɔgɔ minw majiginin lo ani see t'u ye, ne bena olu to dugu kɔnɔ. Minw ye ne Masaba kɛ u tangabaga ye. Isirayɛliden tɔw tena kojugu kɛ tugu. U tena galon tigɛ tugu. Namarakuma tena bɔ u daa la tugu. Nga, u bena dumuni kɛ k'u ka sinɔgɔ kɛ, mɔgɔ si tena siranya bila u la.» * Siyɔnkaw, aw ka nisɔndiya k'aw kaan bɔ! Isirayɛliw, aw ka nisɔndiya mankan kɛ! Aw ye nisɔndiya kosɔbɛ! Aw ye nisɔndiya yɛrɛ le, Zeruzalɛmukaw! Ɲagwan minw tun b'aw kɔnɔna, Masaba y'o bɔ yen. A y'aw juguw ɲaa bɔ aw la. Masaba, Isirayɛli ka Masa b'aw fɛ, fɛnjugu si tena siranya bila aw la tugu. O loon na, u ben'a fɔ Zeruzalɛmu ye ko: «Siyɔn, kana siran! Kana i fari faga! Masaba i ka Ala b'i fɛ. Kɛlɛmasaŋana lo, a be see d'i ma. A nisɔndiyanin lo i kosɔn kosɔbɛ. A ka kanuya kama, a tena foyi fɔ i ye. A bena dɔɔn kɛ ka nisɔndiya kosɔbɛ i kosɔn.» Masaba ko: «Minw nisɔn tun goyanin lo, n'u te ɲanagwɛ, n'u yɔrɔ tun ka jan i la, maloya tun be minw kunna i ko doni, ne bena olu lajɛn. Ayiwa, o waati la, minw bɛɛ tun b'i tɔɔrɔ, ne bena wili olu bɛɛ kama. Ne bena senkelenninw kisi, ne bena mɔgɔtununinw lajɛn. Ne bena kunkɔrɔta di aw ma, aw tɔgɔɲuman bena taga aw maloyayɔrɔw bɛɛ la. O waati la, ne ben'a kɛ aw be kɔsegi, o bena kɛ aw lajɛnlon na. Aw tɔgɔɲuman bena fɔ, ne bena kunkɔrɔta di aw ma diɲɛ kɔnɔ yɔrɔ bɛɛ. Aw yɛrɛ ɲana, ne bena hɛrɛ kɛ aw ye tugu.» Masaba le ko ten. Dariyusi ka masaya saan filanan kalo wɔɔrɔnan tile fɔlɔ loon, Masaba ye kira Aze ci ka taga kuma Salitiyɛli dencɛ Zorobabɛli fɛ, min tun ye Zuda mara lasigiden ye, ani Yewosadaki dencɛ Zozuwe fɛ, min tun ye sarakalasebagaw kuntigi ye. A ko: «Masaba, Setigi ko: ‹Mɔgɔ nunu b'a fɔra ko ne Masaba ka soo lɔtuma ma se fɔlɔ.› » O la, Masaba ye Aze ci ka kuma u fɛ, ko: «Aw ka kan ka la bonɲumanw kɔnɔ nin waati la k'a sɔrɔ ne ka boon cinin lo wa?» Ayiwa, sisan Masaba, Setigi ko: «Aw ye min kɛ, aw ye miiri o la kosɔbɛ. Aw ye suman caaman dan, nga aw ye fitini dama tigɛ. Aw be dumuni kɛ, nga aw te fa. Aw be minni kɛ, k'a sɔrɔ aw nisɔn te diya. Aw be faniw don, nga nɛnɛ te bɔ aw la. Sara tabagaw ka sara kɛra i n'a fɔ u y'u don bɔɔrɔ jusɔgɔninw kɔnɔ.» Ayiwa, Masaba, Setigi ko: «Aw ye min kɛ, aw ye miiri o la kosɔbɛ. Aw ye yɛlɛ kuluw kan ka lɔgɔw tigɛ ka na n ka soo lɔ. O la, n nisɔn bena diya ka boɲa sɔrɔ. Ne Masaba le ko ten. Aw be fɛɛn caaman koo miiri, nga aw be fitini dama le sɔrɔ. Aw ye min sɔrɔ fana ka don n'a ye, ne y'o fiyɛ. O kuun ye mun ye? Ne Masaba, Setigi le ko ten. Bari ne ka soo kɛnin be bonkolon ye, k'a sɔrɔ aw kelen kelen bɛɛ cɛɛ sirinin b'aw taw la. O kama lo, n y'a to sankolo banna ka jii di, suman fana ma ɲa dugukolo kan. Ne y'a kɛ jaa nana dugukolo kan, kuluw ni sumanw jara, duvɛnkɛnɛ ni tulu ma sɔrɔ, ani foyi ma ɲa dugukolo kan, jaa y'aw adamadenw, ni begɛnw, n'aw ka bololabaaraw tɔɔrɔ.» O tuma na, Salitiyɛli dencɛ Zorobabɛli, ni Yewosadaki dencɛ Zozuwe, sarakalasebagaw kuntigi, ni jama tɔɔ min bɔra jɔnya la ka na, olu bɛɛ sɔnna Masaba u ka Ala ka kuma na. U sɔnna kira Aze ka kuma na, a ye min sɔrɔ Masaba u ka Ala fɛ. Jama siranna Masaba ɲa. O kɔ, Masaba ka ciden Aze ye Masaba ka kuma fɔ u ye ko: «Ne be n'aw ye.» Masaba le ko ten. Masaba ye baara nigɛ don Salitiyɛli dencɛ Zorobabɛli la, min tun ye Zuda mara lasigiden ye, ani Yewosadaki dencɛ Zozuwe la, min ye sarakalasebagaw kuntigi ye, ani jama tɔɔ minw bɔra jɔnya la. U nana Masaba, Setigi, u ka Ala ka soo baara daminɛ saan kalo wɔɔrɔnan tile mugan ni naaninan loon. Dariyusi ka masaya saan filanan na, Kalo wolonwulanan tile mugan ni kelennan loon, Masaba kumana kira Aze barika la ko: «A fɔ Salitiyɛli dencɛ Zorobabɛli ye, min ye Zuda mara lasigiden ye, ani Yewosadaki dencɛ Zozuwe sarakalasebagaw kuntigi ye, ani jama tɔɔ minw bɛɛ bɔra jɔnya la ka na ko ne ko: Dawula min tun be ne ka soo nin na fɔlɔ la, aw minw tora sii la, aw la jɔn y'o ye? A be cogo di aw ɲana bii? Kɔni aw t'a jatira fɛɛn nafatan ye dɛ! Nga sisan, i jaa gwɛlɛya Zorobabɛli. Ne Masaba le ko ten. Yewosadaki dencɛ Zozuwe, sarakalasebagaw kuntigi, i jaa gwɛlɛya. Jamanadenw, aw bɛɛ k'aw jaa gwɛlɛya. Ne Masaba le ko ten. Aw ka baara kɛ. Bari ne be n'aw ye. Ne Masaba, Setigi le ko ten. Ne tun ye n daa di aw ma ten aw bɔwaati la Ezipiti jamana na. O la do, ka ne ka Nii to aw cɛma, aw kana siran foyi ɲa.» Bari, Masaba, Setigi ko: «Waati dɔɔni tugu, ne bena sankolo ni dugukolo ɲagami, ka kɔgɔji ni dugukolo ɲagami. Ne bena siyaw bɛɛ ɲagami, u ka nafolow bena yɛlɛma ka na yan. Ne bena nɔɔrɔ la soo nin kan. Ne Masaba, Setigi le ko ten. Warigwɛ ye ne ta ye, sanu ye ne ta ye. Ne ka soo nin bena nɔɔrɔ min sɔrɔ sisan, o bena tɛmɛ fɔlɔta kan. Ne Masaba, Setigi le ko ten. Ne bena hɛrɛ kɛ yan yɔrɔ la.» Dariyusi ka masaya saan filanan kalo kɔnɔntɔnnan tile mugan ni naaninan loon, Masaba kumana kira Aze fɛ ko: «Ne Masaba, Setigi ko i ka sarakalasebagaw ɲininga. Saraka min bɔra Ala ye, n'o tɔɔ be mɔgɔ dɔ ka fani dakun na, n'a magara buru la, walima naan, walima duvɛn na, walima tulu la, walima dumunifɛn o dumunifɛn na, o fɛɛn nin be kɛ Ala ta ye wa?» Sarakalasebagaw y'a jaabi ko: «Ayi.» Aze ko: «Ni mɔgɔ dɔ magara suu la k'a yɛrɛ nɔgɔ, ka tila ka maga o fɛɛn nunu dɔ la, o be kɛ fɛɛn nɔgɔnin ye wa?» U y'a jaabi ko: «Ɔnhɔn.» O tuma na, Aze y'a fɔ ko: «Jama nin be ten, siya nin be ten ne ɲana. Masaba le ko ten. U ye baara minw kɛ, olu be ten. U be fɛɛn minw dira ne ma sarakabɔyɔrɔ la, olu be ten!» «Sisan, k'a ta bii ma, aw ye miiri ka ɲa kosɔbɛ. Sanni Masaba batoso ka lɔ, fɔlɔfɔlɔ, suman bɔɔrɔ mugan tun ka kan ka bɔ foro min kɔnɔ, tan le be sɔrɔ o la. Duvɛnbara bi duuru tun ka kan ka bɔ * ɛrɛzɛn bisiyɔrɔ min na, bara mugan dama le be sɔrɔ yen. Ne y'aw ka sɛnɛfɛnw bɛɛ cɛn ni sigɛn ni finfin ye, ani sanbɛrɛ. Nga aw ma sɔn ka kɔsegi ne ma. Ne Masaba le ko ten. K'a ta bii ma, aw ye miiri ka ɲa kosɔbɛ, k'a ta kalo kɔnɔntɔnnan tile mugan ni naani ma, kabini Masaba batoso juu sigira. Aw ye miiri ka ɲa: Suman tɔɔ be sɔrɔ bondo kɔnɔ wa? Hali ɛrɛzɛnsun, ni toroyiri, ni gerenadiyiriw, ni olivuyiriw ma deen kɛ! K'a ta bii ma, n bena aw ta ɲa.» Masaba kuman'a siɲɛ filanan na Aze fɛ kalo tile mugan ni naaninan loon na ko: «A fɔ Zorobabɛli ye, min ye Zuda mara lasigiden ye, ko ne bena sankolo ni dugukolo ɲagami. Ne bena masaw ka masayaw ɲagami, ka siyaw ka fanga cɛn. Ne bena kɛlɛkɛwotorow n'u bolibagaw la duguma, soow n'u bolibagaw bena ben u badenw ka murujanjanw fɛ.» Masaba, Setigi ko: «O loon na, Salitiyɛli deen Zorobabɛli, e min ye ne ka baarakɛla ye, ne bena cii d'i ma. Ne Masaba le ko ten. Ne bena i kɛ i n'a fɔ masacɛ ka bololanigɛ, a be min kɛ k'a bulonɔ la fɛɛnw kan. Bari ne ye e le woloma.» Masaba, Setigi le ko ten. Dariyusi ka masaya saan filanan kalo seeginan, Masaba kumana Ido deen Berekiya dencɛ kira Zakari fɛ ko: «Masaba dimina kosɔbɛ aw faaw kɔrɔ. A fɔ jama ye ko: Masaba, Setigi ko: ‹Aw k'aw sɔɔn yɛlɛma ka sɔn ne ma. Ne, Masaba, Setigi le ko ten. O la, ne bena sɔn aw ma.› Masaba, Setigi le ko ten. «Aw kana aw faaw ladege dɛ, fɔlɔfɔlɔ kiraw tun ye minw ladi ko: Masaba, Setigi ko: ‹Aw ye sirajugu taama to, k'aw ka kɛwalijuguw dabila. Nga u ma sɔn k'u tulo malɔ o la, u ma ne jati yɛrɛ.› Ne, Masaba le ko ten. Ayiwa, aw faaw do, u be min? Kiraw do, u be nii na halibi wa? Ne tun ye n ka kuma fɔ ne ka baarakɛlaw ye, kiraw ye, ka n ka koo latigɛninw don u bolo, o ma aw faaw sɔrɔ wa? U nana u sɔɔn yɛlɛma, u y'a fɔ ko: ‹Masaba, Setigi tun y'a latigɛ ko a bena an sara ka kɛɲɛ n'an taamacogo, n'an ka kɛwaliw ye. A do y'a kɛ ten!› » Dariyusi ka masaya saan filanan kalo tan ni kelen tile mugan ni naaninan loon, n'o ye * Seba kalo ye, Masaba kumana ne, kira Zakari, Ido deen Berekiya dencɛ fɛ. Ne ye koo dɔ ye o loon sufɛ. Cɛɛ dɔ tun be soo wuleman kan. A lɔnin tun be yirininw cɛma, minw be wele ko miriti, kɔkɛnɛ dɔ la. Soo wɛrɛw tun b'a kɔfɛ: dɔw ye wulemanw ye, dɔw ma wulen kosɔbɛ, dɔw ye gwɛmanw ye. Ne y'a ɲininga ko: «Ne matigi, soo nunu kɔrɔ ye mun ye?» O la, mɛlɛkɛ min tun be kumana ni ne ye, ale ye ne jaabi ko: «Ne bena o kɔrɔ yira i la.» Cɛɛ min tun lɔnin be miritiyiriw cɛma, ale ye kuma ta k'a fɔ ko: «Masaba ye minw ci ka taga dugukolo yaala, olu lo.» O tuma na, olu kumana Masaba ka mɛlɛkɛ fɛ, min tun lɔnin be yiri nunu cɛma, u ko: «An ye dugukolo bɛɛ yaala, lafiya be dugukolo kan, kɛlɛ te yen.» O tuma na, Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ ko: «Masaba, Setigi, e bena ban ka makari Zeruzalɛmu dugu, ni Zuda mara dugu tɔw la fɔɔ tuma jumɛn, e dimina minw kɔrɔ fɔɔ saan bi wolonwula?» Mɛlɛkɛ min tun be kumana ni ne ye, Masaba y'o jaabi ni jagwɛlɛyakuma ye, ni dususaalokuma ye. Mɛlɛkɛ min tun be kumana ni ne ye, ale y'a fɔ n ye ko: «Wango la ko: Masaba, Setigi kumana ko: ‹Zeruzalɛmu ni * Siyɔn kulu koo be ne dusu la kosɔbɛ. Nga, siya minw siginin be lafiya la, ne diminin be olu kɔrɔ kosɔbɛ. Ne tun dimina Isirayɛlidenw kɔrɔ dɔɔni, k'a sɔrɔ olu ye Isirayɛlidenw ka tɔɔrɔ juguya kosɔbɛ.› O le kama, Masaba ko: ‹Ne bena segi Zeruzalɛmu ka n ka ɲumanya yira. Ne ka soo bena lɔ yen tugu. Sumanikɛjuru bena la Zeruzalɛmu kɔnɔ.› Ne Masaba, Setigi le ko ten. Wango la tugu ko: Masaba, Setigi kumana ko: ‹Ne ka duguw bena hɛrɛ sɔrɔ tugu. Ne Masaba bena Siyɔnkaw dusu saalo tugu, ne bena Zeruzalɛmu kɛ n ta ye.› » Ne ye n ɲaa kɔrɔta, ne ye fɛɛn dɔ ye. Gɔɔn naani tun lo. Mɛlɛkɛ min tun be kumana ni ne ye, ne ye ale ɲininga ko: «Gɔɔn nunu kɔrɔ ye mun ye?» A ye ne jaabi ko: «Olu ye siya barikamanw ye, minw ye Zuda mara mɔgɔw ni Isirayɛli mara mɔgɔw, ani Zeruzalɛmukaw yɛrɛkɛ.» O kɔ, Masaba ye numucɛ naani yira ne la. Ne y'a ɲininga ko: «Nunu be nana mun le kɛ?» A ye ne jaabi ko: «Gɔɔn nunu le ye Zuda mara mɔgɔw yɛrɛkɛ fɔɔ hali mɔgɔ kelen te se k'a kuun kɔrɔta. Numu nunu nana janko k'u jaa tigɛ, ka siya nunu ka gɔɔnw halaki, u tun ye sebagaya min kɛ ka Zuda mara kɛlɛ k'u yɛrɛkɛ.» Ne ye n ɲaa kɔrɔta, ne ye koo dɔ ye tugu. Cɛɛ dɔ lo ni sumanikɛjuru b'a bolo. Ne y'a ɲininga ko: «I be tagara min?» A ye ne jaabi ko: «Ne be tagara Zeruzalɛmu dugu suma, k'a kɔnɔ boɲa n'a jaɲa lɔn.» Mɛlɛkɛ min tun be to ka kuma ni ne ye, ale gwɛrɛla, o y'a sɔrɔ mɛlɛkɛ wɛrɛ fana tun b'ale kunbɛnna. A y'a fɔ a ye ko: «Boli ka ta'a fɔ kanbelen nin ye ko: ‹Kogo man kan ka Zeruzalɛmu lamini, bari a bena kɛ jamaba, ni begɛn caaman ka yɔrɔ ye. Ne yɛrɛ bena kɛ yen. Ne bena kɛ tasuma ye k'a lamini i ko kogo. Ne bena kɛ a ka boɲa sababu ye.› » Masaba le ko ten. «Aw ye bɔ! Aw ye bɔ! Aw ye boli ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan jamanaw kɔnɔ!» Masaba le ko ten. «Bari, ne le tun y'aw yɛrɛkɛ ka taga dugukolo faan bɛɛ la.» Masaba le ko ten. « * Siyɔnkaw, aw minw siginin be Babilɔni, aw ye bɔ!» Masaba, Setigi, min ye ne ci ni dalilu ye siyaw kama, minw tun benna aw kan, a ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ mana maga aw la, a be kɛ i n'a fɔ o tigi magara ne ɲaden le la. Ne bena wili u kama tigitigi, waasa u ka jɔɔnw k'u ka nafolo cɛ.» O tuma na, aw ben'a lɔn ko Masaba, Setigi le ye ne ci. Masaba ko: «Aw ye nisɔndiyakan bɔ Siyɔnkaw, bari, ne be nana to n'aw ye. O loon na, siya caaman bena sɔn ne Masaba ma. U bena kɛ n ka mɔgɔw ye tigitigi. Ne bena to aw cɛma.» O la, aw ben'a lɔn ko Masaba, Setigi le ye ne ci aw fɛ. Masaba bena Zuda kɛ a ta ye, jamana senuman nin na. A bena na Zeruzalɛmu woloma tugu. Mɔgɔw bɛɛ ka je Masaba ɲafɛ. Bari, a be wilila ka bɔ a ka yɔrɔ senuman na. O kɔ, Masaba ye sarakalasebagaw kuntigi Zozuwe yira ne la. A lɔnin tun be Masaba ka mɛlɛkɛ ɲafɛ. Mɔgɔ jalakibaga Sutana lɔr'a kinibolo la, waasa k'a jalaki. Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ Sutana ye ko: «Masaba min ye Zeruzalɛmu woloma, ale k'i sara, Sutana! Cɛɛ nin ma kɛ i n'a fɔ lɔgɔ jɛninin, u ye min sama k'a bɔ tasuma na wa?» Zozuwe lɔnin tun be mɛlɛkɛ ɲafɛ n'a kannafani nɔgɔnin ye. Mɔgɔ minw tun lɔnin be a ɲafɛ, mɛlɛkɛ y'a fɔ olu ye k'u ka Zozuwe ka fani nɔgɔnin bɔ. O kɔ, a y'a fɔ a ye ko: «A filɛ, ne y'i ka hakɛ bɔ i la. U bena ɲanagwɛfaniw don i kaan na.» A y'a fɔ k'u ka fani saniyanin meleke a kuun na. U y'o meleke, ka ɲanagwɛfaniw fana don a kaan na. O bɛɛ kɛra Masaba ka mɛlɛkɛ ɲana. O kɔ, Masaba ka mɛlɛkɛ y'a fɔ Zozuwe ye ko: «Masaba, Setigi ko: ‹N'i sɔnna ka taama ne ka sira kan, ka ne ka kuma bato, e le bena kɛ n ka soo, n'a lukɔnɔna bɛɛ kuntigi ye. Mɔgɔ minw be yan, i bena lɔyɔrɔ sɔrɔ olu cɛma. « ‹Sarakalasebagaw kuntigi Zozuwe, i tulo malɔ, e n'i baarakɛɲɔgɔn minw siginin be i ɲakɔrɔ. Bari, aw le ye kisili sɔrɔ sira taamasiɲɛ ye. Ayiwa, ne bena na n ka baarakɛla ci, min tɔgɔ ko Yiribolo. Ne be kabakuru nin bila Zozuwe ɲafɛ. Faan wolonwula be kabakuru kelen nin na. Ne yɛrɛ le bena sɛbɛnni kɛ a kan. Ne Masaba, Setigi le ko ten. Ne bena na jamana nin ka hakɛ yafa loon kelen. « ‹O loon na, ne Masaba, Setigi le ko: Aw bena ɲɔgɔn wele ka nisɔndiya hɛrɛ kosɔn aw ka * ɛrɛzɛnforow la, n'aw ka torosunw kɔrɔ.› » Mɛlɛkɛ min tun be to ka kuma ni ne ye, ale y'a kɛ ne ɲaa tigɛra i n'a fɔ u ye mɔgɔ min kunun ka bɔ sinɔgɔ la. A ye ne ɲininga ko: «E ɲaa be mun le la?» Ne y'a jaabi ko: «Ne ɲaa be fitinɛ na, a bɛɛ ye sanu ye. A tuludaga ye kelen ye sanfɛ, tulu tɛmɛyɔrɔ wolonwula, manayɔrɔ wolonwula. Olivuyiri fila b'a kɔrɔ, kelen be tuludaga kinibolo la, kelen be numanbolo la.» Mɛlɛkɛ min tun be kumana ni ne ye, ne y'ale ɲininga ko: «Matigi, nin kɔrɔ ye mun ye?» A ye ne jaabi ko: «I m'o kɔrɔ lɔn wa?» Ne ko: «Ayi, matigi.» Ne ye n ɲaa kɔrɔta tugu, ne ye fɛɛn dɔ ye. Sɛbɛ tun lo, a tun be sanfɛ i n'a fɔ kɔnɔ! Mɛlɛkɛ ko ne ma: «I ɲaa be mun le la?» Ne y'a jaabi ko: «Ne ɲaa be sɛbɛ dɔ la min be tɛmɛna sanfɛ, a jaɲa ye mɛtɛrɛ tan ye, a kɔnɔ boɲa ye mɛtɛrɛ duuru ye.» O kɔ, a y'a fɔ ne ye ko: «Danga lo, min bena se jamana bɛɛ ma. Sɛbɛ nin ɲaa kelen kɔrɔ ko soonw bɛɛ bena gwɛn, kelen fana kɔrɔ ko minw be kali ka galon tigɛ, olu bɛɛ bena gwɛn.» Masaba, Setigi ko ale ye danga nin ci, waasa a ka don soonw fɛ, ani mɔgɔ minw be kali ne tɔgɔ la ka galon tigɛ. Ko a bena to u ka soo, k'a bɛɛ halaki, hali a kabakuruw n'a lɔgɔw bɛɛ. Mɛlɛkɛ min tun be to ka kuma ni ne ye, ale gwɛrɛla k'a fɔ ne ye ko: «I ɲaa kɔrɔta ka fɛɛn dɔ natɔ filɛ.» Ne ko: «O ye mun ye?» A ko: «Sinsin lo. Jama ka hakɛ lo jamana kɔnɔ yɔrɔ bɛɛ.» Sinsin nin nigɛdatugulan yɛlɛla, muso dɔ tun siginin b'a kɔnɔ! Mɛlɛkɛ ko: «Juguya lo.» A y'a ɲɔti ka jigi a kɔnɔ ka datugulan nin biri a daa la. O kɔ, ne ye n ɲaa kɔrɔta, ne ye koo dɔ ye. Muso fila lo minw be nana i n'a fɔ kɔnɔw, fɔɲɔ tun be fiyɛra u gamanw na! U gamanw tun be i n'a fɔ badalakɔnɔ sifa dɔ gamanw. U nana sinsin nin ta ka yɛlɛ n'a ye sanfɛ. Ne ye mɛlɛkɛ nin ɲininga ko: «U be tagara ni sinsin nin ye min?» A ye n jaabi ko: «U be tagara n'a ye Babilɔni jamana na. U bena batoyɔrɔ lɔ a ye, ka tutunan lɔ yen, k'a bila a kan.» Ne ye n ɲaa kɔrɔta tugu, ka koo dɔ ye. Kɛlɛkɛwotoro naani tun lo, n'u be bɔra kulu fila cɛma. Kulu nunu tun ye zira ye. Soo wulenmanw le tun be wotoro fɔlɔ samana, wotoro filanan taw tun ye finmanw ye, sabanan taw tun ye gwɛmanw ye, a naaninan taw tɔnitɔninin be ni wulenman ye. Mɛlɛkɛ min tun be to ka kuma ni ne ye, ne y'ale ɲininga ko: «Nunu kɔrɔ ye mun ye, matigi?» Mɛlɛkɛ ye ne jaabi ko: «Nunu ye fɔɲɔ naani ye, minw tun lɔra dugukolo bɛɛ Masa ɲakɔrɔ, ka sɔrɔ ka bɔ u lɔyɔrɔ la.» Sofin nunu y'u ka wotoro sama k'u ɲaa sin kɔgɔdugu ɲafan fɛ, gwɛmanw tugura olu kɔ. Nga tɔnitɔninin wuleman nunu y'u kuun sin worodugu ɲafan fɛ. Soo wulenman nunu kɔrɔtɔninba gwɛrɛla, waasa ka taga dugukolo yaala. O tuma na, mɛlɛkɛ nin ye sira d'u ma k'u ka taga dugukolo yaala. Wotoro nunu tagara dugukolo yaala. A ye n wele k'a fɔ n ye ko: «A filɛ, minw be tagara kɔgɔdugu ɲafan fɛ, olu bena taga Masaba dusu suma yen.» Masaba kumana ne fɛ ko: «Taga bolomafara minɛ Ɛlidayi, ni Tobiya ani Yedaya fɛ, minw kɔsegira ka bɔ jɔnya la Babilɔni. E ka taga bii yɛrɛ, ka don Sefaniya deen Yosiya ka soo, u be o yɔrɔ la. I bena warigwɛ ni sanu minɛ u fɛ, k'o kɛ masafugulan ye k'a biri Yewosadaki dencɛ sarakalasebagaw kuntigi Zozuwe kunna. I k'a fɔ a ye ko Masaba, Setigi ko: ‹Cɛɛ dɔ filɛ nin ye, min tɔgɔ ko Yiribolo. Ale sababu la, bolo bena sɔrɔ, ale lo bena Masaba batoso lɔ kura ye. Ale lo ben'a lɔ tigitigi. Masafaniw bena don a kaan na, ka sigi a ka masasigilan kan ka masaya kɛ. Sarakalasebaga kelen bena sigi a kɔrɔ fana. U bena bɛɛn kosɔbɛ.› «Fugulan nin bena to Masaba batoso kɔnɔ, ka mɔgɔw hakili jigi Ɛlidayi, ni Tobiya ani Yedaya la, ani k'u hakili jigi Sefaniya deen ka ɲumanya la.» Mɔgɔ minw be fɔɔ yɔrɔjan, olu bena na baara kɛ Masaba batoso lɔko la tugu. O la, aw ben'a lɔn ko Masaba, Setigi ye ne ci aw fɛ. O bena kɛ, n'aw sɔnna ka Masaba aw ka Ala ka fɔta kɛ sɔbɛ la. Dariyusi ka masaya saan naaninan na, kalo kɔnɔntɔnnan tile naaninan loon, n'o ye * Kisilewu kalo ye, Masaba kumana Zakari fɛ. Betɛlikaw ye Sarɛsɛri, ni Eregɛmumelɛki, ani mɔgɔ dɔw ci Masaba, Setigi batoso kɔnɔ. Olu cira waasa ka na Masaba daali, ani ka sarakalasebagaw, ni kiraw ɲininga ko: «An ka kan ka kasi ani ka suun don saan kalo duurunan na wa, i n'a fɔ an delila ka to k'a kɛ saan caaman kɔnɔ cogo min na?» O tuma na, Masaba, Setigi kumana ne fɛ ko: «A fɔ jamanadenw bɛɛ ye, ani sarakalasebagaw ye ko: ‹Aw tun ye suun don, ka kasi saan kalo duurunan n'a kalo wolonwulanan na, o saan bi wolonwulanan filɛ nin ye. Yala aw y'o kɛ janko ka ne dusu diya wa? Aw tun t'aw ka dumuni kɛ, ka minni kɛ aw ka dusudiya kama wa? Masaba tun ye kuma minw fɔ fɔlɔfɔlɔkiraw barika la, o y'a sɔrɔ Zeruzalɛmu n'a gɛrɛfɛduguw tun be hɛrɛ la, ni worodugu ɲafan ni kulujukɔrɔ mara sigibagaw ka ca, o le te nin ye wa?› » Masaba kumana Zakari fɛ tugu ko: «Ne Masaba, Setigi tun b'a fɔra ko: ‹Aw ka kiti tigɛ k'a tilen, aw ka ɲumanya ni makari kɛ ɲɔgɔn ye. Aw kana firiyamusow ni falatɔw tɔɲɔ, walima lonanw, walima fantanw. Mɔgɔ si kana miiriyajugu ta i tɔɲɔgɔn kama.› «Nga, u ma sɔn ka mɛnni kɛ, u y'u kuun gwɛlɛya ka ban ka mɛnni kɛ. Fɔlɔfɔlɔkiraw tun ye ne Masaba, Setigi ka sariya, ni ne ka kuma minw fɔ u ye Nii Senuman barika la, u y'u dusu gwɛlɛya i n'a fɔ diyaman janin lo cogo min na, u ma sɔn ka mɛnni kɛ. O la, ne Masaba, Setigi dimina u kɔrɔ kosɔbɛ.» Masaba, Setigi ko: «Ne y'u wele, u ma sɔn ka na mɛnni kɛ ne fɛ. O la, olu fana nana ne wele, ne m'u lamɛn. Ne y'u yɛrɛkɛ siya tɔw bɛɛ cɛma u ma deli ka minw lɔn. Jamana halakira u kɔfɛ, fɔɔ mɔgɔ te bɔ yen, mɔgɔ te tɛmɛ yen. U ye dugukoloɲuman nin kɛ dugukolo kuntan ye.» Masaba, Setigi kumana ne fɛ ko: « * Siyɔn koo be ne Masaba, Setigi dusu la kosɔbɛ. A koo ka di n ye haali.» Masaba ko: «Ne bena segi ka na Siyɔn kulu kan, ka to Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ. Zeruzalɛmu bena tɔgɔkura sɔrɔ ko Tiɲɛdugu. Ne Masaba, Setigi ka kulu bena wele ko Kulu senuman.» Masaba, Setigi ko: «Cɛkɔrɔbaw ni musokɔrɔbaw bena sigi Zeruzalɛmu dugu forobayɔrɔw la tugu, bɛɛ n'a bololabere. Dugu forobayɔrɔw bena fa denmisɛnw na, cɛdenninw ni musodenninw bena tulon kɛ yen.» Masaba, Setigi ko: «Jama tɔɔ min bɔra jɔnya la ka na, hali ni olu b'o koo filɛ ko a tena se ka kɛ o loon na, ne fana bena o filɛ kɛbali ye wa? Ne Masaba, Setigi le ko ten.» Masaba, Setigi ko: «Ne bena n ka mɔgɔw kisi ka bɔ kɔrɔn fɛ jamanaw, ni tileben fɛ jamanaw na. Ne bena na n'u ye, u ka sigi Zeruzalɛmu kɔnɔ. U bena kɛ ne ka mɔgɔw ye, ne ka kɛ u ka Ala ye, kantigiya ni tilenninya la.» Masaba, Setigi ko: «Aw minw be kiraw ka kuma mɛnna sisan, u tun ye min fɔ ne Masaba ka soo juu sigituma na, min bena lɔ ka kɛ ne Ala batoso ye, aw y'aw jaa gwɛlɛya. Sanni o waati ka se, sara tun te mɔgɔ ka baara la, tɔnɔ tun te begɛnw na. Taamabaga tun te sutura la, juguw kosɔn. Bari, ne tun ye mɔgɔw bɛɛ bila ɲɔgɔnw na. Nga sisan, ne tena siya nin tɔɔ minɛ i n'a fɔ fɔlɔ la. Ne Masaba, Setigi le ko ten. «Ne bena hɛrɛ kɛ. * Ɛrɛzɛnsunw bena den, dugukolo ben'a nafa di, sankolo bena sanji di. Siya nin tɔɔ min tora, ne bena nin bɛɛ kɛ olu niyɔrɔ ye. Ayiwa, aw kɛra siya tɔw cɛma mɔgɔdanganinw ye cogo min na, aw, Zuda ni Isirayɛli mara mɔgɔw, o cogo kelen na, ne bena aw kisi, aw bena kɛ dubadenw ye. Aw kana siran, aw y'aw jaa gwɛlɛya.» Masaba, Setigi ko: «Ne tun y'a ŋaniya ta ko ne bena aw tɔɔrɔ bari aw faaw ye ne dusu dimi. Ne, Masaba, Setigi le ko ten. Ne tun m'o kɛko dabila. O cogo kelen na, sisan ne hakili yɛlɛmana, ne y'a latigɛ ko ne bena hɛrɛ kɛ Zeruzalɛmu ni Zuda mara mɔgɔw ye. Aw kana siran. Aw ka kan ka min kɛ, o filɛ: Aw ka kɛ tiɲɛfɔbagaw ye aw ni ɲɔgɔn cɛ. Aw ka kititigɛyɔrɔw la, aw ka tiɲɛ fɔ yen min be na ni bɛɛn ye. Kan'a latigɛ ka kojugu kɛ i tɔɲɔgɔn na. Kana kali galon la. Bari o koo nunu bɛɛ ka go ne ye.» Masaba le ko ten. Masaba, Setigi kumana ne fɛ. Masaba, Setigi ko: «Suun min be don saan kalo naaninan, n'a kalo duurunan, n'a kalo wolonwulanan ani a kalo tannan, o sundonlon nunu bena yɛlɛma ka kɛ nisɔndiyalonw ye, ni ɲanagwɛ, ani batolikɛlonw ye Zuda mara mɔgɔw fɛ. Nga tiɲɛ ni hɛrɛ ka diya aw ye.» Masaba, Setigi ko: «Siya wɛrɛw ni dugubaba caaman mɔgɔw bena na tugu. Dugu dɔ mɔgɔw bena wili ka ta'a fɔ dugu wɛrɛ mɔgɔw ye ko: ‹Aw ye n'an ka taga Masaba daali, ka Masaba, Setigi yɔrɔ ɲini. Ayiwa, an bena taga.› Siya caaman, ni jamana barikamanw bena na ne Masaba, Setigi yɔrɔ ɲini Zeruzalɛmu, ka ne daali.» Masaba, Setigi ko: «O waati la, siya wɛrɛw mɔgɔ tan bena zuwifu kelen ka fani dagolo minɛ ka to k'a fɔ ko: ‹An b'a fɛ ka taga n'aw ye, bari an y'a mɛn ko Ala b'aw le fɛ.› » Masaba ka kuma filɛ nin ye: Masaba ka kuma sera Adiraki mara la, ka lɔ Damasi dugu kɔnɔ. Bari, Masaba ɲaa be Isirayɛli siya bɛɛ la cogo min na, a be adamaden tɔw la ten. Kuma nin sera Amati dugu kɔnɔ fana, min be Damasi gɛrɛfɛ, ka se Tiri ni Sidɔn fana, olu n'u ka lɔnniya bɛɛ. Tirikaw ye yɔrɔ barikaman lɔ u fɛ. U ye warigwɛ lajɛn caaman i n'a fɔ buguri. Ka sanu lajɛn i n'a fɔ sira kan bɔgɔ. Nga Masaba bena o nafolo nin bɔsi, k'a laminikogo ci k'a fili kɔgɔji kɔnɔ. Dugu nin yɛrɛ bena jɛni. Asikalɔnkaw bena o ye ka siran, Gazakaw bena yɛrɛyɛrɛ kosɔbɛ tɔɔrɔ bolo. Ekurɔnkaw ben'a ye ko dɛmɛbaga te olu la tugu. Gaza masacɛ bena tunu. Mɔgɔ tena sigi Asikalɔn dugu kɔnɔ tugu. Asidɔdi dugu bena kɛ lonanw ka dugu ye. Masaba ko: «Ne bena filisiw ka yɛrɛboɲa nagasi.» «Ne bena u bali joli ni tanafɛn wɛrɛw dumu ma. U tɔɔ min bena to, ne bena kɛ olu ka Ala ye. U bena kɛ i n'a fɔ Zuda kɔmɔgɔw ka gwaso dɔ. Ekurɔnkaw bena kɛ i n'a fɔ zebuziw. Ne yɛrɛ bena n ka jamana kɔlɔsi k'a tanga kɛlɛdenw ma. Mɔgɔ si tena tɔɔrɔ la u kan tugu. Bari, ne yɛrɛ le b'u kɔlɔsira sisan.» * Siyɔnkaw, aw ye ɲanagwɛ kosɔbɛ! Zeruzalɛmukaw ka nisɔndiya ka mankan kɛ! Aw ka masacɛ natɔ filɛ aw fɛ! Mɔgɔtilennin lo, setigi lo, mɔgɔmajiginin lo. A be fali kan, a be faliden kan. A ben'a kɛ kɛlɛkɛwotorow koo be dabila Efarayimu mara la, kɛlɛkɛsow fana koo ka dabila Zeruzalɛmu kɔnɔ. A bena bonnikɛkala kari. A bena hɛrɛkuma fɔ siyaw ye. A bena kɔgɔji fila furancɛ mara, ani k'a ta Efarati baji ma, fɔɔ ka ta'a bila diɲɛ daan na. Masaba ko: «Bɛɛn min kɛra an ni ɲɔgɔn cɛ joli barika la, o kosɔn, aw ka mɔgɔ minw be kɔlɔnkolon janin kɔnɔ, ne bena u bɔ yen. Aw minw tagara jɔnya la, ni kɔsegi jigi b'aw la, aw ye segi ka na aw ka dugu barikaman kɔnɔ. Bii yɛrɛ, ne ko: N bena aw ka sigɛn tɔnɔ d'aw ma siɲɛ fila. Ne bena n ka kala labɛn, o ye Zuda mara mɔgɔw ye. N bena biɲɛ don a la, o ye Efarayimu kɔmɔgɔw ye. * Siyɔnkaw, ne bena aw ka kɛlɛdenw bila girɛkiw la. N bena aw kɛ i ko kɛlɛden ka murujan.» Masaba ben'a yɛrɛ yira sanfɛ u kunna. A ka biɲɛ be taga i ko sanmanamana. Matigi, Masaba bena buru fiyɛ, a bena na worodugu ɲafan fɔɲɔba kɔnɔ. Masaba, Setigi ben'a ka mɔgɔw tanga. U bena se u juguw kɔrɔ, k'u ka bɛrɛbonnan bɛrɛw dɔndɔn. U bena pɛrɛn i ko dɔrɔtɔw k'u juguw joli bɔnbɔn. U ben'a bɔn i ko saraka joli, filen kɔnɔ, min be seriseri sarakabɔyɔrɔ nɔnkɔn na. Masaba u ka Ala bena u kisi o loon na, olu minw y'a ka mɔgɔw ye. U bena manamana a ka jamana kɔnɔ i ko dakamanakabakuruw. U bena to hɛrɛ la, dawula bena kɛ u la! Suman ni duvɛnkɛnɛ bena barika don kanbelenw ni sunguruw la. Aw ka samiɲa laban sanji daali Masaba fɛ. Masaba le be sanji di. A bena sanjiba di, bɛɛ ka suman be ɲa foro kɔnɔ. Joow ka jaabili ye fuu ye, lagwɛlikɛlaw ɲaa ma foyi ye ni galon tɛ. U ka siko bɛɛ ye galon ye, u ka dususaalokuma ye fuu ye. O la, jama sigɛnnin tagara u kunfɛ, bari marabaga tun t'u la. «Ne dusu gwannin lo sagadɛndɛbagaw kɔrɔ, ne bena wili ɲamɔgɔw le kama. Ɔnhɔn, ne Masaba, Setigi bena janto n ka jama na, minw ye Zuda mara mɔgɔw ye. N bena u kɛ i ko kɛlɛkɛso ɲanamanw. Soo lɔ kabakuru ɲanaman bena bɔ Zuda mara la, soo minɛgween bena bɔ yen, bonnikɛkala fana bena bɔ yen. Ɲamɔgɔw bɛɛ bena bɔ yen le. U bɛɛ faranin ɲɔgɔn kan, u bena kɛ i ko kɛlɛdenŋanaw minw be bɔgɔ nɔɔni bɔlɔnw cɛma kɛlɛ tuma na. U bena kɛlɛ kɛ, bari ne Masaba bena kɛ n'u ye, u juguw sotigiw bena maloya. Ne bena barika don Zuda mara mɔgɔw la, ne bena Yusufu ka somɔgɔw kisi. Ne bena hɛrɛ kɛ u ye tugu, bari u makari be ne la. A bena kɛ i ko ne tun ma deli k'u fili, bari ne ye Masaba u ka Ala ye, ne bena u ka daalili jaabi. Efarayimu kɔmɔgɔw bena kɛ i ko kɛlɛdenŋanaw, u bena nisɔndiya i ko dɔrɔminla. N'u deenw y'u ye, u bena nisɔndiya. U dusu bena diya ne Masaba kosɔn. Ne bena u wele ka na, n bena u lajɛn bari ne y'u hɔrɔnya. U bena caya i ko fɔlɔfɔlɔ. Ne tun y'u yɛrɛkɛ siya wɛrɛw cɛma. Nga k'u t'o yɔrɔjan nunu na, u bena u hakili to ne la. U n'u deenw bena to yen, o kɔ, u bena kɔsegi yan ɲɔgɔn fɛ. Ne bena bɔ n'u ye Ezipiti jamana na ka kɔsegi n'u ye. Ne bena u lajɛn ka bɔ Asiri jamana na. Ne bena na n'u ye Galaadi mara la, ni Liban jamana na. O tena labɔli kɛ. U bena dusukasi kɔgɔji tɛmɛ. Ne bena sira bɔ u ye kɔgɔji cɛma, Nili baa bena ja pewu. Asirikaw ka yɛrɛboɲa bena dabila, Ezipiti ka faamaya bena tunu. Ne bena fanga d'u ma. U bena taama ne sago la.» Masaba le ko ten. Liban jamana, i k'i ka siraw dayɛlɛ, tasuma k'i ka sɛdiriyiribabaw halaki! Sipɛrɛyiriw ka kasi bari sɛdiriyiribabaw benna, yiri ɲanaman nunu halakira! * Basan joyiriw ka kasi, bari tuba nin lara duguma! Sagadɛndɛbagaw kasikan be bɔra bari u ka yɔrɔɲumanw nagasira. Jaraw kasikan be bɔra bari Zurudɛn bada tuu halakira. Masaba ne ka Ala ko: «Saga fagataw dɛndɛ. U sanbagaw b'u faga, mɔgɔ si te olu ɲaa gwan. U feerebagaw b'a fɔra ko: ‹Masaba ka tanu! An kɛra waritigiw ye.› K'a sɔrɔ u dɛndɛbagaw te makari u la yɛrɛ. Ne fana tena makari jamanadenw na tugu. Ne Masaba le ko ten. O la do, ne bena mɔgɔ kelen kelen bɛɛ don o sigiɲɔgɔnw bolo, ani u ka masa bolo. Masaw bena jamana cɛn, ne tena u bɔsi u bolo. «Begɛnfeerebagaw tun be taga ni saga minw ye fagayɔrɔ la, ne le kɛra olu dɛndɛbaga ye. Ne ye bere fila ta n bolo. Ne be fɔlɔ nin wele ko Teriya, ka filanan wele ko Jɛnɲɔgɔnya. Ne tora k'u dɛndɛ. O kɔ, ne ye dɛndɛbaga mɔgɔ saba gwɛn kalo kelen kɔnɔ. Sagaw nigɛ tun bɔra ne la, ne fana nigɛ bɔra u la. O la, ne y'a fɔ u ye ko: «Ne tena taga aw dɛndɛ tugu. Ni min ka kan ka sa, o ka sa. Ni min ka kan ka halaki, o ka halaki. Ni minw tora, olu ka ɲɔgɔn faga.» Ne be n ka bere min wele ko Teriya, ne y'o ta ka kari, janko bɛɛn min tun be ne ni siyaw bɛɛ cɛ, k'o cɛn. A cɛnna o loon na, begɛnfeerebaga minw tun be ne kɔlɔsira, olu y'a lɔn o le fɛ ko Masaba ka kuma tun lo. Ne y'a fɔ u ye ko: «N'a ka di aw ye, aw ka ne ka sara di ne ma, n'a ka di aw ye, aw ka to n'a ye.» O la, u ye ne ka sara di, warigwɛ bi saba. Masaba y'a fɔ ne ye ko: «U y'a jati ko min be bɛn i sara ma, o wariba nin ta ka ta'a di dagadilanbaga ma.» Ne ye warigwɛ bi saba nunu ta ka ta'a di dagadilanbaga ma Masaba ka soo kɔnɔ. O kɔ, ne ye n ka bere filanan nin kari min tɔgɔ ko Jɛnɲɔgɔnya, janko balimaya ka ban Zuda mara ni Isirayɛli mara mɔgɔw cɛ. O tuma na, Masaba y'a fɔ ne ye ko: «I yɛrɛ kɛ sagadɛndɛbaga naloman ye sisan. Bari, ne bena sagadɛndɛbaga dɔ bila jamana kunna. Saga minw be ɲini ka sa, a ten'a janto olu la, minw mana tunu, a tena olu ɲini, minw mana mandimi, a tena olu furakɛ, minw ka kɛnɛ, a tena janto olu la. Minw tulɔtulɔnin lo, a bena olu le faga k'o ɲimi fɔɔ k'u sɔnnifara ci. Sagadɛndɛbaga min ye lagalagatɔ ye n'a b'a ka begɛnw bila, bɔnɛ y'o ta ye! Murujan k'a bolo kelen faran, k'a kinibolo ɲaa ci! A bolo kelen ka sa pepewu, a kinibolo ɲaa ka dibi!» Masaba ye min fɔ Isirayɛli kosɔn, o filɛ nin ye. Masaba ka kuma lo. Ale min ye sankolo ni dugukolo dan, ani ka nii don adamadenw na, a ko: «Ne bena Zeruzalɛmu kɛ a gɛrɛfɛsiyaw bɛɛ tɔɔrɔfɛn ye. Ni Zeruzalɛmu minɛna tuma min na, Zuda mara bena kɛ o cogo kelen na. O loon na, ne bena Zeruzalɛmu bila siyaw bɛɛ ɲafɛ i n'a fɔ kabakuruba, min te se ka kɔrɔta. Ni min ko a b'a kɔrɔta, o tigi b'a yɛrɛ mandimi. O la, siyaw bɛɛ bena jɛn ale kelen kama. O tuma na, ne bena siranyaba bila u ka soow bɛɛ la, k'a kɛ u yɛlɛbagaw kuun be wili. Ne Masaba le ko ten. Ne bena Zuda mara mɔgɔw filɛ ka janto u la, nga n bena siya wɛrɛw ka soow bɛɛ kɛ fiɲɛntɔw ye. Zuda mara ɲamɔgɔw ben'a fɔ u yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Zeruzalɛmukaw ka fanga bɔyɔrɔ ye Masaba ye, Setigi, u ka Ala.› O loon na, ne bena Zuda mara ɲamɔgɔw kɛ i n'a fɔ takami, lɔgɔ cɛma, k'a kɛ i n'a fɔ kala mananinw, suman juuw cɛma. Siya minw b'u lamini na u kinibolo n'u numanbolo la, u bena olu bɛɛ jɛni. Nga Zeruzalɛmu be to a nɔɔ na yen. «Masaba bena kɔn ka Zuda mara le kisi fɔlɔ, waasa Dawuda ka somɔgɔw, ni Zeruzalɛmukaw kana boɲa sɔrɔ ka tɛmɛ u ta kan. O loon na, ne Masaba bena Zeruzalɛmukaw tanga. Mɔgɔ min barika ka dɔgɔ u bɛɛ la, o loon na, ale bena fanga sɔrɔ i n'a fɔ Dawuda. Dawuda ka soo bena kɛ i n'a fɔ Ala, i ko Masaba ka Mɛlɛkɛ u ɲafɛ. «O loon na, ne Masaba bena jija ka siya wɛrɛw bɛɛ halaki, minw tun wilila Zeruzalɛmu kama. Ne bena miiriyaɲuman, ani Aladali hakili don Dawuda ka somɔgɔw ni Zeruzalɛmukaw la. U ye mɔgɔ min sɔgɔ, u bena ale filɛ, ka kasi a ka saya la i n'a fɔ mɔgɔ be kasi a deen kelen saya la cogo min na. U bena kasi kosɔbɛ i n'a fɔ mɔgɔ be kasi a dencɛ fɔlɔ ka saya la cogo min na. O loon na, Zeruzalɛmu ka dusukasi bena boɲa i n'a fɔ Adadirimɔn ta, Megido kɔkɛnɛ la. Jamanadenw bena kasi. Dawuda ka fadenyabolow cɛmanw ni musomanw b'u ta kɛ danna danna. Natan ka fadenyabolow cɛmanw ni musomanw b'u ta kɛ danna danna. Levi ka fadenyabolow cɛmanw ni musomanw b'u ta kɛ danna danna. Simeyi ka fadenyabolow cɛmanw ni musomanw b'u ta kɛ danna danna. Tɔw bɛɛka fadenyabolow, cɛmanw ni musomanw b'u ta kɛ danna danna. «O waati la, jii bɔyɔrɔ dɔ bena dayɛlɛ Dawuda ka somɔgɔw ni Zeruzalɛmukaw ye, min bena kɛ u ka hakɛ n'u ka konɔgɔninw fura ye.» Masaba, Setigi ko: «O waati la, ne ben'a kɛ joow tɔgɔw be tunu ka bɔ jamana kɔnɔ. U tɔgɔ tena wele tugu. Ne bena kira galontigɛlaw gwɛn, ka joko nigɛ bɔ mɔgɔw la. O tuma na, ni mɔgɔ dɔ ye kirayakuma fɔ, a yɛrɛ facɛ n'a bamuso le ben'a fɔ a ye ko: ‹I ka kan ka faga, bari i be galon le tigɛra Masaba tɔgɔ la.› O la, n'a ye kiraya kɛ, a yɛrɛ wolofa n'a yɛrɛ woloba le ben'a sɔgɔ ni muru ye. O waati la, kira kelen kelen bɛɛ bena maloya a ka kirayako la, u tena kiraya fani don tugu ka mɔgɔw namaran. U bena to k'a fɔ ko: ‹Ne te kira ye dɛ! Ne ye sɛnɛkɛla le ye, kabini n kanbelenman, foro be n fɛ.› N'u y'a ɲininga ko: ‹Nɔɔ minw be i disi la do?› A bena u jaabi ko: ‹Ne koo ka di minw ye, ne y'u sɔrɔ olu lo fɛ.› » Masaba, Setigi ko: «Wili ne ka sagadɛndɛbaga kama, murujan! Wili ne baarakɛɲɔgɔn kama! Sagadɛndɛbaga bugɔ, sagaw be jɛnsɛn. N bolo yɛrɛ bena se hali deenw ma.» Masaba ko: «Jamana bɛɛ kɔnɔ, mɔgɔw bena tilan saba, tilan fila bena sa, tilan kelen le bena to yen. O tilan kelen nin, n bena o don tasuma kɔnɔ. U be warigwɛ yelen k'a nɔgɔ bɔ cogo min na, ne bena u kɛ ten. Sanu be sɛgɛsɛgɛ cogo min na, ne bena u ka koo sɛgɛsɛgɛ ten. U bena ne wele, ne bena u jaabi. Ne bena u wele ko: ‹Ne ka mɔgɔw.› Olu ben'a fɔ ko: ‹Masaba le ye an ka Ala ye.› » Masaba ka loon surunyana, o loon na, u bena aw Zeruzalɛmukaw bololafɛnw tilan aw ɲana. Masaba ko: «Ne bena siyaw bɛɛ wele ka na lajɛn Zeruzalɛmu gɛrɛfɛ u k'a kɛlɛ. U bena dugu nin minɛ, ka sokɔnɔfɛnw cɛ, ka la ni musow ye fanga la. Dugu mɔgɔw tilan kelen bena minɛ ka taga. Nga tɔɔ nunu tena minɛ ka bɔ dugu kɔnɔ.» O tuma na, Masaba bena kɛlɛ daminɛ ni siya nunu ye. A bena u kɛlɛ i n'a fɔ a be deli k'a kɛ kɛlɛ tuma na cogo min na. O loon na, Masaba seen bena la Olivuyirikulu kan, Zeruzalɛmu kɔrɔn fɛ. Kulu nin bena daminɛ kɔrɔn fɛ ka ci cɛmancɛ la ka taga tileben fɛ, furancɛba ka kɛ u cɛ. Tilan kelen bena turu ka taga kɔgɔdugu ɲafan fɛ, kelen worodugu faan fɛ. Aw bena boli ka tɛmɛ n'o kuluw furancɛ le ye. Furancɛ nin bena taga fɔɔ Asali. Aw bena boli i n'a fɔ aw tun bolila cogo min na dugukolo yɛrɛyɛrɛlon na, Zuda mara masacɛ Oziyasi ka tile la. O kɔ, Masaba, n ka Ala bena na n'a ka mɔgɔɲumanw bɛɛ ye. O loon na, yeelen tena kɛ, ani nɛnɛ, yɔrɔ tena suma tɔntɔntɔn. Loon min be na, Masaba kelen le b'o lɔn. O loon na, sufɛ ni tilefɛ kuma te fɔ tugu, dibi tena don, yeelen le bena kɛ yen kudayi. O loon na, jiɲuman dɔ bena bɔ Zeruzalɛmu n'a be woyo, tilan kelen bena to ka woyo ka taga kɔrɔn fɛ kɔgɔji kɔnɔ, kelen ka taga tileben fɛ kɔgɔji kɔnɔ, samiɲa tuma na ni tilemana tuma. O tuma na, Masaba bena dugukolo bɛɛ mara. O waati la, Masaba bena kɛ kelen ye mɔgɔ bɛɛ fɛ, ale kelen tɔgɔ le bena fɔ. O mara nin bɛɛ bena dakɛɲɛ k'a ta Geba fɔɔ ka ta'a bila Irimɔn, Zeruzalɛmu worodugu ɲafan na. Zeruzalɛmu bena kɛ kulu kan a nɔɔ na, k'a ta donda la min be wele ko Bɛnzamɛn ka daa, fɔɔ ka taga se Dakɔrɔ ma fɔɔ ka ta'a bila Nɔnkɔn daa la. Ani k'a ta Ananeyɛli ka sangaso yɔrɔ la fɔɔ ka ta'a bila masacɛ ka * ɛrɛzɛnbisiyɔrɔw la. Zeruzalɛmu bena kɛ sigiyɔrɔ ye, halakikuma tena fɔ a kosɔn tugu. A bena to hɛrɛ la. Siya minw bɛɛ tun ye Zeruzalɛmu kɛlɛ, Masaba bena bana min lase olu ma, o filɛ: K'u to u seen kan, u bena toli, u ɲadenw be toli u dingɛw kɔnɔ, ani u nɛɛn fana, u daa la. O loon na, Masaba bena ɲagamini kɛ u cɛma, k'a kɛ u jaa be tigɛ. Bɛɛ ben'a tɔɲɔgɔn minɛ, ka ɲɔgɔn kɛlɛ. Zuda mara bena fara Zeruzalɛmu kan kɛlɛ la. U bena u gɛrɛfɛ siyaw ka nafolow bɛɛ lajɛn caaman: sanu, warigwɛ, faniw. O bana kelen nin le bena se soow fana ma, ani sofaliw, ni ɲɔgɔmɛw, ani faliw, ani begɛn fɛɛn o fɛɛn b'u ka sigiyɔrɔ la. O tuma na, siya minw tun ye Zeruzalɛmu kɛlɛ, olu tɔɔ minw bena to, olu bena to ka na saan o saan ka na Masacɛ, Masaba, Setigi bato, ka * Gwatakɔrɔsigi ɲanagwɛ kɛ. Nga ni siya min banna ka taga Masacɛ, Masaba, Setigi bato, sanji tena jigi olu fɛ. Ni Ezipitikaw banna ka taga ɲanagwɛ nin na Zeruzalɛmu, fɛɛn min be se siya wɛrɛw ma minw be ban ka taga o kɛ, o ɲɔgɔn le bena se u ma. Ezipiti ni siya wɛrɛ minw bɛɛ be ban ka na ɲanagwɛ nin na, o bena kɛ olu ka tɔɔrɔ ye. O waati la, welennin minw be kɛ soow kaan na, sɛbɛnɔ bena sɔrɔ olu kan ko: «Masaba ta lo.» Daga minw bena kɛ Masaba ka soo kɔnɔ, olu bena kɛ i n'a fɔ filen minw be sarakabɔyɔrɔ ɲafɛ. Daga o daga bena sɔrɔ Zeruzalɛmu, ni Zuda mara la, o bɛɛ bena kɛ Masaba, Setigi ta ye. Mɔgɔ o mɔgɔ mana na saraka bɔ, o sogo be tobi o daga nunu kɔnɔ. O waati la, jagokɛla si tena kɛ Masaba, Setigi ka soo kɔnɔ tugu. Masaba ye kuma min fɔ Isirayɛlidenw ye Malasi barika la, olu ye nin ye: Masaba ko: «Aw koo ka di ne ye. Nga aw do b'a fɔ ko: ‹Mun le b'a yira ko anw koo ka di e ye?› Ezawu tun te Yakuba kɔrɔcɛ ye wa? Ne Masaba b'a fɔ aw ye ko, Yakuba koo diyara ne ye, Ezawu koo man di ne ye. N y'a ka kuluyɔrɔ kɛ yɔrɔlakolon ye, k'a cɛɛn di kongowuluw ma. Ni edɔmuw y'a fɔ ko: ‹An ka yɔrɔ cira, nga an ben'a lɔ tugu,› ne Masaba, Setigi le ko u k'a lɔ, ne ben'a ci. Mɔgɔw bena tɔgɔkura la a kan ko: ‹Marajugu,› ani ko: ‹Ala diminin be siya min kɔrɔ tuma bɛɛ.› Aw ɲaa bena o ye, aw ben'a fɔ ko: ‹Masaba ka sebagaya sera Isirayɛli jamana kɔɔ kan!› «Deen b'a faa boɲa, baaraden b'a kuntigi boɲa. Ni ne ye aw faa ye, ne ka kan ni boɲa min ye, o be min? Ni ne ye aw ka Masaba ye, ne ka kan ni boɲa min ye, o be min? Ne Masaba, Setigi le b'o fɔra aw sarakalasebagaw ye, aw minw be ne dɔgɔyara. Aw be sɔrɔ k'a fɔ ko: ‹An y'i dɔgɔya cogo di?› Aw be n dɔgɔya, bari aw be ne ni dumunifɛn minw ye ne ka sarakabɔyɔrɔ la, u saniyanin tɛ. Aw be tila k'a fɔ ko: ‹An m'i jati cogo di?› Aw b'a fɔ ko: ‹Masaba ka dumuni te foyi ye!› O la, aw te ne jati. Aw be na ni begɛn ɲaa fiɲɛnninw ye k'u kɛ saraka ye ne ye. O ka ɲi wa? Aw be na ni dɔw senkelenninw ye, dɔw banabagatɔlaman, o ka ɲi wa? Aw k'o ɲɔgɔnw di aw ka jamanatigi ma sa, yala a bena diy'a ye wa? Yala a bena i kunbɛn ka ɲa wa? Ne Masaba, Setigi le ko ten. O la sa, aw ye ne Ala daali, waasa n ka makari aw na. Aw ka koo nin kɛnin kɔ, ne bena sɔn aw ma wa? Ne Masaba, Setigi le ko ten. «Ee! Mɔgɔ kelen jumɛn le bena n ka soo daa tugu sa? Waasa aw kana tasuma mana n ka sarakabɔyɔrɔ la gwansan! Aw nigɛ te n na hali dɔɔni! Ne Masaba, Setigi le ko ten. Aw be saraka minw bɔ, n t'u minɛ. Bari, k'a ta kɔrɔn fɛ, ka ta'a bila tileben fɛ, ne tɔgɔ ka bon siyaw cɛma. Yɔrɔ bɛɛ la, wusulan be jɛni ne ye ani sarakafɛn saniyanin, bari ne tɔgɔ ka bon siyaw cɛma. Ne Masaba, Setigi le ko ten. K'a sɔrɔ, aw be ne dɔgɔya, ka to k'a fɔ ko: ‹Masaba ka sarakabɔyɔrɔ nɔgɔnin lo. Dumuni min be yen, o fana ma ɲi.› Aw b'a fɔ ko: ‹Nin ye sɛgɛn ye dɛ!› Aw be n ka koo lɔgɔbɔ ten le. Ne le ko ten. Aw be na ni begɛn soɲaninw ye, ni senkelenninw ani bananinw ye, k'u saraka ne ye. Ne be se k'olu minɛ aw fɛ wa? Ni begɛndafanin cɛman be namaramɔgɔ min ka wɛɛrɛ kɔnɔ, n'a y'o to yen ka begɛn wɛrɛ kɛ a ka dadili saraka ye, fiɲɛ be min na, o tigi ka danga. Bari ne ye Masaba le ye. Ne Masaba, Setigi le ko ten. Siyaw bɛɛ ka kan ka siran n ɲa. «Sisan, sarakalasebagaw, aw k'aw tulo malɔ kuma nin na: N'aw ma mɛnni kɛ, ka boɲa la n tɔgɔ kan ni sɔbɛ ye, n bena aw danga, aw ka duba tena minɛ. Ne Masaba, Setigi le ko ten. Tiɲɛ na, ne bena aw danga, bari aw si te koo ta sɔbɛ la. Ayiwa, ne bena wili aw n'aw deenw kama, ka begɛnbo bɔn aw ɲaa na. Aw be minw faga aw ka ɲanagwɛba loonw na. Aw n'o boo nin bɛɛ bena cɛ ɲɔgɔn fɛ. O la, aw ben'a lɔn ko ne le ye aw lasɔmi, waasa bɛɛn min be ne ni Levi cɛ, o ka to a nɔɔ na. Ne Masaba, Setigi le ko ten. Bɛɛn min tun b'an cɛ, o tun ye sii ni hɛrɛ sɔrɔko ye. Ne y'o d'a ma. Ne ye siranya don a dusu la, a siranna ne ɲa. A tun be ne tɔgɔ boɲa kosɔbɛ. A mɔgɔ kalantuma na, tiɲɛ le tun b'a daa la, namarakuma ma mɛn a daa la ka ye. A tun be ni ne ye tilenninya ni hɛrɛ la. A tun be mɔgɔ caaman bɔ tilenbaliya la. Bari, lɔnniyakuma be sarakalasebagaw le daa la. Mɔgɔw be ne koow lɔnniya ɲini ale lo fɛ, sabu ne Masaba, Setigi ka ciden lo. Nga, aw ye sira bila, ka mɔgɔ caaman kunnacɛn n'aw ka kalan ye. Aw ye Levi ni ne ka bɛɛn cɛn! Ne Masaba, Setigi le ko ten. Ne fana ben'a kɛ aw koo be goya jamanadenw bɛɛ ye, ani k'aw mafiɲɛya u ɲana. Bari aw banna ka ne ka kuma bato, ka to ka mɔgɔw woloma aw ka koo la.» Faa kelen le te an fɛ wa? Ala kelen le m'an dan wa? Mun na anw do tilennin tɛ an ni ɲɔgɔnw cɛ? N'an b'an faaw ka bɛɛn cɛn? Zuda mara mɔgɔw ye janfa kɛ, kojuguba kɛra Isirayɛli mara la ani Zeruzalɛmu. Tiɲa na! Zuda mara mɔgɔw ye yɔrɔ senuman tana cɛn. Min koo ka gwɛlɛ Masaba ma. Ka taga siya wɛrɛ musow furu, minw ye josɔnlaw ye! Ni cɛɛ o cɛɛ y'o ɲɔgɔn kɛ, o mana kɛ mɔgɔ o mɔgɔ ye, Masaba k'o tigi niin bɔ Yakuba ka mɔgɔw la, hali n'a be saraka bɔ Masaba, Setigi ye. Aw be koo filanan min kɛ, o filɛ nin ye: Aw be kasi, ka ŋunan, ka Masaba ka sarakabɔyɔrɔ bɛɛ kɛ ɲaji ye. Bari a t'aw ka sarakaw jati k'u minɛ aw bolo tugu. Aw ko: «Mun na o kɛra?» Bari, i ye muso min furu i kanbelentuma, Masaba y'o seere ye. I ka muso tun lo, e le tun bɛnna n'a ye. I y'a janfa. Masaba ma aw kɛ kelen ye farisogo ani miiriya la wa? O jɛnɲɔgɔnya nin be mun le fɛ? A te kɔmɔgɔ le ɲinina Ala fɛ wa? O la, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, i kanbelentuma ye muso min furu, i kana o janfa. Masaba, Isirayɛli ka Ala ko: «Ka furu sa, o man di ne ye. O fariyako man di ne ye. Ne Masaba, Setigi le ko ten. O la, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi! Aw kana kɛ janfaciw ye.» Aw be Masaba sɛgɛn n'aw ka kuma ye. Aw b'a fɔ ko: «An b'a sigɛnna cogo di?» Bari aw b'a fɔra ko: «Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye kojugu kɛ, o tigi ka ɲi Masaba ɲana, u koo be diy'a ye.» Walima n'aw y'a fɔ ko: «Ala tilennin tɛ.» Ayiwa, Masaba, Setigi ko: «N bena n ka ciden ci, a ka sira labɛn n ɲa. Aw be Matigi min yɔrɔ ɲinina, ale bena bari ka don a batoso kɔnɔ. Ciden min bena jɛnɲɔgɔnya koo fɔ, aw be min fɛ, o natɔ filɛ!» Jɔn bena se ka lɔ a nalon na? Jɔn bena se ka lɔ seen kan a bɔlon na? Bari, a bena kɛ i n'a fɔ numucɛ ka faan tasuma, i n'a fɔ fanikobaga ka safina. A bena sigi ka nɔgɔ bɔ i n'a fɔ warigwɛbaarabaga. A bena sarakalasebaga Levi kɔmɔgɔw saniya i n'a fɔ warigwɛbaarabaga ni sanufagala b'a kɛ cogo min na k'u nɔgɔ bɔ. Olu le bena sarakaw di Masaba ma cogo bɛnnin na. O tuma na, Zeruzalɛmukaw ni Zuda mara mɔgɔw ka sarakaw bena diya Masaba ye i n'a fɔ fɔlɔtaw, i n'a fɔ saan tɛmɛnin taw. Masaba, Setigi ko: «Ne bena gwɛrɛ aw la kiti kama. Ne bena teliya ka lagwɛlikɛla le jalaki, ni ɲamɔgɔyakɛlaw ni minw be kali ka sɔrɔ tiɲɛ tɛ, ni minw be baaradenw namara, ani minw be firiyamusow, ni falatɔw, ni lonanw tɔɲɔ n'u te siran ne ɲa, ne bena olu bɛɛ jalaki.» Masaba ko: «Tiɲɛ na, ne cogo te yɛlɛma. Aw fana be Yakuba ka denya la kudayi. K'a ta aw faaw ka tile ma, aw kɔni ma sɔn ka nɔrɔ ne ka fɔta la k'a bato. Aw ye kɔsegi ne ma, ne bena sɔn aw ma. Aw b'a fɔ ko: ‹An bena kɔsegi i ma cogo di?› Adamaden be se ka Ala namara wa? K'a sɔrɔ aw be ne namara. Nga aw b'a fɔ ko: ‹An b'i namara cogo di?› Aw be n namara jaka ni sarakaw la. Aw be ne namara minkɛ, o la, danga b'aw kan, aw ka siya bɛɛ. Aw ye na ni jakaw bɛɛ dafaninw ye n batoso nafolo marayɔrɔ la, waasa dumuni ka sɔrɔ n ka soo kɔnɔ. Aw ka ne kɔrɔbɔ ten k'a filɛ. Ne Masaba, Setigi le ko ten. Ni ne tena sankolo dayɛlɛ, n ka hɛrɛ ka jigi aw kan kosɔbɛ. Ne bena suman cɛnfɛnw bali, u tena aw ka foro kɔnɔ sumanw cɛn tugu, * ɛrɛzɛnsun denbaliw tena sɔrɔ aw ka foro kɔnɔ tugu. Ne le ko ten. Siyaw bɛɛ ben'a fɔ ko aw dagamuna. Bari aw ka yɔrɔ bena kɛ hɛrɛyɔrɔ ye.» Masaba, Setigi ko ten. Masaba ko: «Aw be minw fɔra ne ka koo la, o ka jugu. Aw be tila k'a fɔ ko: ‹An ye mun le fɔ ɲɔgɔnw ye i ka koo la?› Aw b'a fɔ ko: ‹Ka baara kɛ Ala ye, tɔnɔ t'o la. An y'a ka kuma bato, ka taama Masaba, Setigi ɲakɔrɔ dusukasi la, an ye tɔnɔ jumɛn sɔrɔ o la? An be se k'a fɔ sisan ko yɛrɛboɲalaw dagamunin lo. Kojugukɛlaw ka hɛrɛ be taga ɲa yɛrɛ. U be Ala darabɔ, nga u do be bɔ!› » O tuma na, mɔgɔ minw tun be siran Masaba ɲa, olu le tun be kumana ɲɔgɔn fɛ. Nga Masaba y'a tulo malɔ u ka kuma na, k'a janto a la. Kitabu dɔ sɛbɛnna Masaba ɲana k'a ɲasiranbagaw koo fɔ, minw b'a tɔgɔ boɲa. Masaba, Setigi ko: «Ne be loon min labɛnna, u bena kɛ ne niyɔrɔ ye o loon na. Deen min be baara kɛ a faa ye, a faa be makari a la cogo min na, ne bena makari u la ten. O la, faranfasi min be mɔgɔtilennin ani mɔgɔjugu cɛ, aw bena o lɔn. Min be baara kɛ ne Ala ye, ani min te baara kɛ ne ye, faranfasi min b'u cɛ, aw bena o lɔn. Loon nin setɔ filɛ, a gwannin be i n'a fɔ dibi. A bena yɛrɛboɲalaw ni mɔgɔjuguw bɛɛ jɛni i n'a fɔ biin. Ne Masaba, Setigi ko ten. U lili tena to, sankofɛrɛ u furaburu! Aw minw be siran ne ɲa, hɔrɔnya tile bena bɔ, funteni min be kɛnɛya di, a be bɔ n'o ye. Aw bena bɔ ka to ka panpan i n'a fɔ misi bɔtɔ wɛɛrɛ la. Aw bena taama mɔgɔjuguw kan bari u kɛra i n'a fɔ bugurigwɛ, aw seen kɔrɔ, ne ka loon labɛnnin na. Ne Masaba, Setigi ko ten. Aw k'aw hakili to n ka baarakɛla Musa ka sariya la, ne ye min d'a ma * Orɛbu kulu kan, o ka kɛ Isirayɛli bɛɛ ta ye, sariyaw ni landaw. Ayiwa, ne bena kira Eli ci aw ma, sanni ne Masaba ka loon ka se. Lonba, siranyalon! A bena bɛn don faaw n'u deenw cɛ, deenw n'u faaw be bɛɛn fana. N'o tɛ, n bena na jamana halaki.» Yezu Krista buruju filɛ nin ye. A buruju bɔra Dawuda la, Dawuda buruju bɔra Ibrayima la. Ibrayima tun ye Isiyaka facɛ ye. Isiyaka tun ye Yakuba facɛ ye. Yakuba tun ye Zuda n'a balimaw facɛ ye. Zuda tun ye Pɛrɛti ni Zara sɔrɔ ni Tamari ye. Pɛrɛti tun ye Ɛsirɔn facɛ ye. Ɛsirɔn tun ye Aramu facɛ ye. Aramu tun ye Aminadabu facɛ ye. Aminadabu tun ye Naasɔn facɛ ye. Naasɔn tun ye Salimɔn facɛ ye. Salimɔn tun ye Boozi sɔrɔ ni Araabu ye. Boozi tun ye Zobɛdi sɔrɔ ni Uruti ye. Zobɛdi tun ye Zese facɛ ye. Zese tun ye masacɛ Dawuda facɛ ye. Dawuda tun ye Solomani facɛ ye. Solomani bamuso tun ye Uri ka muso ye. Solomani tun ye Orobowamu facɛ ye. Orobowamu tun ye Abiya facɛ ye. Abiya tun ye Aza facɛ ye. Aza tun ye Zozafati facɛ ye. Zozafati tun ye Zoramu facɛ ye. Zoramu tun ye Oziyasi facɛ ye. Oziyasi tun ye Zowatan facɛ ye. Zowatan tun ye Akazi facɛ ye. Akazi tun ye Ezekiyasi facɛ ye. Ezekiyasi tun ye Manase facɛ ye. Manase tun ye Amɔn facɛ ye. Amɔn tun ye Zoziyasi facɛ ye. Zoziyasi tun ye Zekoniyasi n'a balimaw facɛ ye. Zekoniyasi ka tile la, Babilɔnikaw ye see sɔrɔ u kan, u ye u cɛ ka taga u kɛ jɔɔnw ye Babilɔni. U bɔnin kɔ jɔnya la Babilɔni, Zekoniyasi ye Salatiyɛli wolo. Salatiyɛli fana ye Zorobabɛli wolo. Zorobabɛli fana ye Abiyudi wolo. Abiyudi fana ye Eliyakimu wolo. Eliyakimu fana ye Azɔri wolo. Azɔri fana ye Sadɔki wolo. Sadɔki fana ye Akimu wolo. Akimu fana ye Eliyudi wolo. Eliyudi fana ye Eleyazari wolo. Eleyazari fana ye Matan wolo. Matan fana ye Yakuba wolo. Yakuba fana ye Yusufu wolo. Yusufu ye Mariyamu furu. Mɔgɔw be Yezu min wele ko Krista, Mariyamu ye ale bamuso ye. K'a ta Ibrayima ma ka n'a bila Dawuda la, faa tan ni naani be olu cɛ. K'a ta Dawuda ma ka n'a bila u taawaati ma jɔnya la, faa tan ni naani be o waati cɛ. K'a ta jɔnya waati ma Babilɔni ka n'a bila Krista la, faa tan ni naani fana be o waati cɛ. Yezu Krista wolola cogo min na, o filɛ. A bamuso tɔgɔ tun ko Mariyamu, a maminɛnin tun be Yusufu ye. Sanni u ka furu, o y'a sɔrɔ Mariyamu ye kɔnɔ ta Nii Senuman barika la. Yusufu tun ye mɔgɔɲuman ye minkɛ, a tun t'a fɛ ka Mariyamu tɔgɔ cɛn mɔgɔw ɲana. O la, a ye ŋaniya ta ko a bena ban Mariyamu na dogo la. K'a to o miiriya la, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'a yɛrɛ yira a la siko la k'a fɔ a ye ko: «Dawuda deen Yusufu, i kana siran ka Mariyamu furu, bari a ye kɔnɔ ta Nii Senuman barika la. A bena dencɛ wolo, i k'a tɔgɔ la ko Yezu, bari ale lo ben'a ka mɔgɔw kisi u ka hakɛw ma.» O koow bɛɛ kɛra ten janko kira tun ye Matigi ka kuma min fɔ, o ka dafa. A tun y'a fɔ ko: «Sunguru kɛnɛkɛnɛ dɔ bena kɔnɔ ta ka dencɛ wolo. O deen nin tɔgɔ bena la ko Emanuwɛli, o kɔrɔ ko Ala b'an cɛma.» Yusufu kununna tuma min na, Matigi ka mɛlɛkɛ tun ye min fɔ a ye, a y'o kɛ. A ye Mariyamu furu siri. Nga, u ma jɛn fɔɔ Mariyamu nana jigi dencɛ la. Yusufu ye o deen nin tɔgɔ la ko Yezu. Yezu wolola Bɛtilehɛmu, Zude mara la. O waati la, * Erɔdi tun ye o yɔrɔ masacɛ ye. A wolola minkɛ, lɔnnikɛla dɔw bɔra kɔrɔn fɛ ka taga Zeruzalɛmu k'a koo ɲininga ko: «Zuwifuw ka masacɛ min wolola sisan, a be min? An nan'a boɲa bari an y'a ka lolo ye k'an to kɔrɔn fɛ.» Masacɛ Erɔdi y'o mɛn tuma min na, ale ni Zeruzalɛmukaw bɛɛ kɔnɔnafilila. Erɔdi ye sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw bɛɛ lajɛn k'u ɲininga ko Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ka kan ka wolo min. U y'a jaabi ko: «A ka kan ka wolo Bɛtilehɛmu, Zude mara la, bari kira dɔ tun y'a sɛbɛn ko: ‹Bɛtilehɛmu min ye Zude mara dugubabaw la fitini ye, kuntigi bena bɔ yen ka ne ka jama Isirayɛli mara.› » O kɔ, Erɔdi ye lɔnnikɛla nunu wele dogo la k'u ɲininga ko: «Aw ye lolo nin ye waati jumɛn?» O kɔ a ye sira d'u ma k'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga Bɛtilehɛmu ka denɲɛnin yɔrɔ ɲini ka ɲa. N'aw y'a ye, aw ye kɔsegi ka n'a fɔ ne ye janko ne fana ka taga boɲa.» Masacɛ tilara a ka kuma na tuma min na, u ye sira minɛ. K'u to taama na, u tun ye lolo min ye k'u to kɔrɔn fɛ, u y'o ye u ɲafɛ tugu. Denɲɛnin tun be yɔrɔ min na, lolo nin bilara u ɲafɛ fɔɔ ka taga lɔ o yɔrɔ sanfɛ. U ye lolo nin ye tuma min na, u nisɔn diyara kosɔbɛ. U donna soo kɔnɔ, ka denɲɛnin n'a bamuso Mariyamu ye. U y'u kunbiri gwan k'a deen boɲa. O kɔ, u y'u ka minanw dayɛlɛ, ka sanu ni wusulan ani tulu kasadiman di deen ma. Ala y'a fɔ lɔnnikɛla nunu ye siko la k'u kana segi ka taga bɔ Erɔdi fɛ. O la, u ye sira wɛrɛ ta ka taga u ka jamana na. Lɔnnikɛlaw taanin kɔ, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'a yɛrɛ yira Yusufu la siko la. A y'a fɔ Yusufu ye ko a ka wili ka boli ka taga ni deen n'a baa ye Ezipiti jamana na, bari * Erɔdi bena deen yɔrɔ ɲini ko a b'a faga. Ko a ka to o yɔrɔ la fɔɔ n'ale ka kuma sera a ma tuma min na. Yusufu wilila o suu nin yɛrɛ la ka taga ni deen n'a baa ye Ezipiti jamana na. U tora yen fɔɔ Erɔdi nana sa. O koow kɛra janko kira tun ye Matigi ka kuma min fɔ, o ka dafa. A tun ko: «Ne ye n dencɛ wele ka bɔ Ezipiti jamana na.» * Erɔdi y'a lɔn tuma min na ko lɔnnikɛlaw y'ale janfa, a dimina kosɔbɛ. A y'a ka sɔlidasiw ci Bɛtilehɛmu n'a dafɛ duguw la, ka deen cɛmanw bɛɛ faga minw bɛɛ sii ma tɛmɛ saan fila kan, bari a tun y'a jati ko deen sii ma tɛmɛ o kan, ka kɛɲɛ ni lɔnnikɛlaw ka fɔta ye. O tuma na, kira Zeremi tun ye min fɔ, o dafara. A tun ko: «Kulekan bɔra Arama. Kasikan ni mankan caaman lo. Arasɛli le be kasira, bari a deenw sara. A t'a fɛ ka je bari a deenw banna.» * Erɔdi sanin kɔ, ka Yusufu to Ezipiti, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'a yɛrɛ yira a la siko la, k'a fɔ a ye ko a ka wili ka segi ni deen n'a bamuso ye Isirayɛli jamana na, bari mɔgɔ minw tun b'a fɛ ka deen nin faga, olu banna. O la, a wilila ka taga ni deen n'a bamuso ye Isirayɛli jamana na. Nga, a y'a mɛn minkɛ ko Arikelayusi kɛra masa ye Zude mara la a facɛ Erɔdi nɔɔ na, a siranna, a ma sɔn ka taga sigi yen. Ala y'a fɔ Yusufu ye siko la ko a ka taga Galile mara la. O la, a tagara yen, ka taga sigi dugu dɔ la, min tɔgɔ ko Nazarɛti. O kɛra ten janko kiraw tun ye min fɔ, o ka dafa. U tun ko: «U ben'a wele ko Nazarɛtika.» O waati la, Zan batizelikɛla tun be waajuli kɛ Zude kongokolon kɔnɔ. A tun b'a fɔ mɔgɔw ye ko: «Aw ye nimisa ka faran aw ka kojuguw la, bari * sankolo masaya waati surunyana.» Kira Ezayi tun ye mɔgɔ min koo fɔ ko: «Mɔgɔ dɔ be pɛrɛnna kongokolon kɔnɔ ko: ‹Aw ka Matigi ka sira dilan, aw k'a ka tɛmɛyɔrɔw tilen,› » o ye Zan ye. Zan ka fani tun ye ɲɔgɔmɛsi ye, a ka cɛsirilan tun ye golo ye, ani a tun b'a yɛrɛ balo ni tɔɔn ni lii ye. Mɔgɔw tun be bɔ Zurudɛn baji daa la ani Zeruzalɛmu ni Zude mara faan bɛɛ la ka taga Zan sɛgɛrɛ. U tun be lɔ u ka hakɛw la, o kɔ, Zan tun b'u batize Zurudɛn baji la. Zan y'a ye ko * Fariziɲɛ caaman ni * Saduseɲɛ caaman be nana batize ale fɛ minkɛ, a y'a fɔ u ye ko: «Aw fɔnfɔnnidenw, jɔn y'aw lasɔmi ko aw ka boli Ala ka kiti nata ɲa? Aw ka kɛwaliɲumanw kɛ k'a yira ko aw nimisara ka faran aw ka kojuguw la. Aw kana miiri ko Ala bena aw kisi bari Ibrayima ye aw faa ye. Ne b'a fɔ aw ye ko Ala be se ka kabakuru nunu yɛlɛma k'u kɛ Ibrayima deenw ye. Jende labɛnnin lo yiriw tigɛli kama. Yiri o yiri te denɲuman kɛ, o bɛɛ bena tigɛ ka fili tasuma na. «Ne b'aw batize ni jii ye k'a yira ko aw nimisara ka faran aw ka kojuguw la. Nga, min bena na ne kɔ, o ka sebagaya ka bon ni ne ta ye. K'a ka sanbara bɔ a seen na, ne kuun ka dɔgɔ o ma. Ale bena aw batize ni Nii Senuman ni tasuma ye. A ka sumanfiyɛminan b'a bolo. A ben'a ka * bile gosinin fiyɛ k'a kisɛ don a ka bondo kɔnɔ k'a ɲaga jɛni tasuma fagabali la.» O tuma na, Yezu bɔra Galile mara la ka taga Zan sɛgɛrɛ Zurudɛn baji daa la ko a k'ale batize. Zan tun b'a fɛ ka ban, o la, a y'a fɔ Yezu ye ko: «E lo ka kan ka ne batize. E do nana ne sɛgɛrɛ ko ne k'i batize cogo di?» Yezu y'a fɔ a ye ko: «A to a ka kɛ ten fɔlɔ, bari a bɛnnin lo an ka Ala ka kuma bɛɛ bato.» Zan sɔrɔla ka sɔn. Yezu batizenin kɔ, a bɔra jii la. O yɔrɔnin bɛɛ, sankolo dayɛlɛla. Yezu ye Ala ka Nii jigitɔ ye a yɛrɛ kan i n'a fɔ tuganin. Kumakan dɔ bɔra sankolo la k'a fɔ ko: «Nin ye ne Dencɛ kanunin ye. A koo ka di ne ye haali.» O kɔ, Nii Senuman y'a kɛ Yezu tagara kongokolon kɔnɔ janko Sutana k'a kɔrɔbɔ. Yezu ye tile bi naani ni suu bi naani kɛ a ma dumuni kɛ, kɔngɔ y'a minɛ. Sutana gwɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «N'i ye Ala Deen ye, a fɔ ko kabakuru nunu ka yɛlɛma ka kɛ buru ye.» Yezu y'a jaabi ko: «A fɔra Ala ka kuma na ko: ‹Mɔgɔ te balo ni dumunifɛn dama ye, nga a be balo ni Ala ka kuma fana ye.› » O kɔ, Zeruzalɛmu min ye dugu senuman ye, Sutana tagara n'a ye o kɔnɔ Alabatosoba kuun na k'a fɔ a ye ko: «N'i ye Ala Deen ye, pan ka cun bari a fɔra Ala ka kuma na ko: ‹A bena ci di a ka mɛlɛkɛw ma i koo la. U bena i ta u bolo janko i seen kana gosi kabakuru la.› » Yezu ko a ma: «A fɔra Ala ka kuma na fana ko: ‹I kana Matigi i ka Ala kɔrɔbɔ.› » O kɔ, Sutana tagara n'a ye kulu jamanjan dɔ kan ka diɲɛ jamanaw bɛɛ n'u ka nɔɔrɔ yira a la, k'a fɔ a ye ko: «N'i y'i kunbiri gwan ne kɔrɔ ka ne bato, ne bena nunu bɛɛ d'i ma.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Taga ka bɔ yan Sutana, bari a fɔra Ala ka kuma na ko: ‹E ka Matigi i ka Ala bato ka baara kɛ ale kelenpe ye.› » O tuma na, Sutana tagara k'a to yen. Mɛlɛkɛ dɔw nan'a mako ɲa. Yezu y'a mɛn tuma min na ko Zan donna kaso la, a tagara Galile mara la. Nga a ma sigi Nazarɛti, a tagara sigi Kafaranamu Galile baa daa la Zabulɔn ni Nɛfutali mara la. A tagara sigi o yɔrɔ la janko kira Ezayi ye min fɔ, o ka dafa. A tun ko: «Zabulɔn ni Nɛfutali mara mɔgɔw, kɔgɔji faan mara mɔgɔw, Zurudɛn baji kɔfɛ mara mɔgɔw Galile mara lonanw, jama min siginin be dibi la, yeelenba bɔra u ye. Minw siginin be dibiba la, yeelen bɔra u ye.» Kabini o tuma, Yezu y'a daminɛ ka waajuli kɛ. A tun b'a fɔ mɔgɔw ye ko: «Aw ye nimisa ka faran aw ka kojuguw la bari * sankolo masaya waati surunyana.» Yezu yaalatɔ Galile baa daa la, a ye balimacɛ fila dɔ ye. Simɔn min tɔgɔ ko Piyɛri fana, a n'a dɔgɔcɛ Andere tun lo. U tun be jɔɔ filila baji la, mɔnikɛlaw tun lo. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ka tugu ne kɔ. Ne bena aw kɛ diɲɛ mɔlaw ye ka mɔgɔw sɔrɔ.» O yɔrɔnin kelen, u y'u ka jɔɔw to yen ka tugu a kɔ. A tagara ɲafɛ tugu, a ye balimacɛ fila wɛrɛ ye, olu tun ye Zebede ka deenw ye, Zaki n'a dɔgɔcɛ Zan. U tun b'u ka jɔɔw lalagara kurun kɔnɔ n'u facɛ Zebede ye. Yezu y'u wele. O yɔrɔnin bɛɛ, u ye kurun n'u facɛ to yen ka tugu a kɔ. Yezu tun be Galile mara bɛɛ yaala ka mɔgɔw kalan zuwifuw ka kalansow kɔnɔ. A tun be * sankolo masaya kibaru diman fɔ u ye, ani ka banabagatɔ sifa bɛɛ kɛnɛya jama cɛma. Yezu tɔgɔ bɔra u ka mara bɛɛ la fɔɔ ka taga se Siri jamana na. O la, mɔgɔw tun be taga sɛgɛrɛ n'u ka banabagatɔw bɛɛ ye: jinatɔw, ni kirikirimasiɲɛtɔw ani namaraw Yezu tun b'u kɛnɛya. Jamaba tugura a kɔ. U dɔw bɔra Galile mara la, dɔw bɔra Dugu Tan mara la, dɔw fana bɔra Zude mara la. Zurudɛn baji kɔfɛ mɔgɔw ni Zeruzalɛmukaw tun be yen fana. Yezu ye jama ye minkɛ, a yɛlɛla kulu kan ka sigi. A ka kalandenw gwɛrɛla a la. A y'a daminɛ k'u kalan. A ko: «Mɔgɔ minw b'a lɔn k'u mako be Ala la, olu dagamunin lo, bari * sankolo masaya ye u ta ye. Mɔgɔ minw be kasira, olu dagamunin lo, bari Ala bena u dusu saalo. Mɔgɔ minw sabalinin lo, olu dagamunin lo, bari u bena dugukolo tigiya kɛ. Tilenninya nigɛ be minw na, olu dagamunin lo, bari u dusu bena fa. Mɔgɔ minw be makari tɔw la, olu dagamunin lo, bari Ala bena makari u la. Mɔgɔ minw kɔnɔ gwɛnin lo, olu dagamunin lo, bari u bena Ala ye. Hɛrɛɲinibagaw dagamunin lo, bari u bena wele ko Ala deenw. U be minw tɔɔrɔ u ka tilenninya kosɔn, olu dagamunin lo, bari sankolo masaya ye u ta ye. «Ni mɔgɔw b'aw nɛni, k'aw tɔɔrɔ, ka galon la aw kan ko aw be kojugu sifa bɛɛ kɛ, bari aw ye ne ka kalandenw ye, o tuma na, aw dagamunin lo. Aw ka nisɔndiya kosɔbɛ, bari aw bena tɔnɔba sɔrɔ sankolo la. Kira minw tɛmɛna aw ɲa, u ye olu fana tɔɔrɔ ten. «Aw ye diɲɛ kɔgɔ ye. Nga ni kɔgɔ timiya bɔra a la, mun b'a kɛ kɔgɔ ye tugu? A te foyi ɲa tugu. A ka ɲi ka fili, mɔgɔw ka taama a kan. Aw ye yeelen ye diɲɛ kɔnɔ. Dugu min siginin be kulu kan, o te se ka dogo. Mɔgɔ si te fitinɛ mana k'a bila gongo jukɔrɔ, nga a b'a bila fɛɛn dɔ kan janko a ka yeelen bɔ soo kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ ye. Aw ka kɛwaliɲumanw kɛ ka yeelen bɔ mɔgɔw ye ten, waasa u ka aw sankolo la Faa boɲa. «Aw kan'a miiri ko ne nana Ala ka sariya bɔ yen, walima ka kiraw ka kuma cɛn. Ne ma na o la. Ne nana janko u tun y'a fɔ ko koo minw bena kɛ, olu ka dafa. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ka sankolo ni dugukolo to yen, Ala ye sariya minw sigi, foyi tena bɔ u la, hali kuma kelen tena yɛlɛma u la, a bɛɛ ka kan ka bato fɔɔ a bɛɛ ka kɛ. O le y'a to, sariya minw sigira, min koo ka nɔgɔ u bɛɛ ye, ni mɔgɔ min t'o bato, n'a b'a fɔ mɔgɔw ye k'u kan'a bato, o tigi tena jati mɔgɔbaba ye * sankolo masaya la. Nga, ni mɔgɔ min b'o sariyaw bato, n'a b'a fɔ mɔgɔw ye k'u k'o bato, o tigi bena jati mɔgɔbaba ye sankolo masaya la. Ne b'a fɔ aw ye ko ni aw ka tilenninya ma tɛmɛ sariya karamɔgɔw ni * Fariziɲɛw ta kan, aw tena se ka don sankolo masaya la fewu. «Aw b'a lɔn ko a fɔra an faaw ye ko: ‹I kana mɔgɔ faga,› ko mɔgɔfagala ka kan ka kiti. Ayiwa, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ o mɔgɔ dimina a balima kɔrɔ, o tigi ka kan ni kiti ye. Ni mɔgɔ min y'a balima nɛni ko naloman, o tigi fana ka kan ni kiti ye. Ni mɔgɔ min y'a balima nɛni ko fatɔ, o tigi ka kan ni jahanama tasuma ye. O kama, n'i b'i ka saraka bɔ Ala ye, n'i hakili jigira a la ko i balima dɔ diminin be i kɔrɔ, i k'i ka saraka bila fɔlɔ ka taga yafa daali a fɛ. O kɔ, i ka segi k'i ka saraka bɔ. Ni koo dɔ be e ni mɔgɔ dɔ cɛ, i ka banba k'o ɲanabɔ janko a kana taga n'i ye faamaw fɛ, faamaw kana i don polisiw bolo, olu kana i don kaso la. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ i ye ko i tena bɔ o kaso la n'e m'i ka juru nin bɛɛ sara. «Aw y'a mɛn, a fɔra ko: ‹I kana kakalaya kɛ.› Ayiwa, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ye muso filɛ k'a ɲaa bɔ a fɛ, o tigi ye kakalaya kɛ a dusu la n'o muso ye ka ban. O la, n'i kinibolo ɲaa be kɛ sababu ye k'i don kojugu la, a wɔgɔbi k'a fili yɔrɔjan. I ka bɔnɔ i farikolo yɔrɔ dɔ la, o ka fisa a bɛɛ dafanin ka fili jahanama na. N'i kinibolo be kɛ sababu ye k'i don kojugu la, a tigɛ k'a fili yɔrɔjan. I ka bɔnɔ i farikolo yɔrɔ dɔ la, o ka fisa a bɛɛ dafanin ka don jahanama na. «A fɔra fana ko: ‹Ni cɛɛ min b'a fɛ k'a muso bila, a ka kan ka furusasɛbɛ d'a ma.› Nga, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a ka muso furu sa ni ɲamɔgɔya sababu tɛ, o tigi b'a ka muso bila kakalaya la. Ni mɔgɔ min ye muso furu sanin furu, o tigi ye kakalaya kɛ. «Aw y'a mɛn fana, a fɔra an faaw ye ko: ‹I ka kɛ kantigi ye i ka fɔtaw bɛɛ la, n'i y'i daa di Ala ma koo min na, i ka banba k'o kɛ.› Nga ne b'a fɔ aw ye ko aw kana kali fewu. Aw kana kali sankolo la, bari Ala ka masasigilan lo. Aw kana kali dugukolo la bari o ye Ala seen bilayɔrɔ ye. Aw kana kali Zeruzalɛmu na bari o ye Masacɛba ka dugu ye. I kana kali i kungolo fana na bari i te se k'i kunsigi deen kelen gwɛya walima k'a fin. Aw ka jaabili ka kɛ ɔnhɔn walima ayi. Ni dɔ farala o kan, o bɔra Sutana fɛ. «Aw y'a mɛn, a fɔra ko: ‹Ɲaa juru be bɔ ni ɲaa ye. Ɲiin juru be bɔ ni ɲiin ye.› Ayiwa, ne b'a fɔ aw ye ko aw kana kojugu juru sara ni kojugu ye. Ni mɔgɔ dɔ y'i kinibolo tulo ci, i ka tɔ kelen nin sin a ma fana. Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ k'i wele faamaw fɛ janko a k'i ka deleke bɔsi i la, e k'i ka foroca fana d'a ma. Ni mɔgɔ dɔ y'i karaba ko i k'a ka doni ɲun ka kilo kelen ɲɔgɔn kɛ n'a ye, i ka kilo fila ɲɔgɔn kɛ n'a ye. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye fɛɛn dɔ daali i fɛ, i k'o d'a ma. Ni mɔgɔ dɔ nana fɛɛn dɔndɔ i fɛ, i kana ban. «Aw y'a mɛn, a fɔra ko: ‹I k'i tɔɲɔgɔn kanu k'i jugu kɔniya.› Ayiwa, ne b'a fɔ aw ye ko aw ka aw juguw kanu ka Ala daali aw tɔɔrɔbagaw ye. Aw k'o kɛ janko aw ka kɛ aw sankolo la Faa deenw ye, bari ale be tile bɔ mɔgɔjuguw ni mɔgɔɲumanw ye, ka sanji di koɲumankɛlaw ni kojugukɛlaw ma. N'aw b'aw kanubagaw dɔrɔn kanu, aw bena mun tɔnɔ sɔrɔ o la? Hali lɛnpominɛlaw te o ɲɔgɔn kɛ wa? N'aw b'aw balimaw dɔrɔn fo, aw be mun lo kɛ ni tɔw t'a kɛ? Hali Alalɔnbaliw te o ɲɔgɔn kɛ wa? Aw ka kɛ mɔgɔɲumanw ye i n'a fɔ aw Faa min be sankolo la. «Aw ka aw yɛrɛw kɔlɔsi. Aw kana aw ka Alasira taama kɛ tɔgɔɲini koo ye. N'o tɛ, aw Faa min be sankolo la, o tena tɔnɔ d'aw ma. O la, n'i be fɛɛn dɔ di dɛsɛbagatɔw ma, i kana buru fiyɛ i ɲafɛ i n'a fɔ tɔgɔɲinilaw b'a kɛ cogo min na kalansow kɔnɔ, ani sira daaw la janko mɔgɔw k'u tanu. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko olu y'u ka tɔnɔ sɔrɔ ka ban. E kɔni, n'i be fɛɛn dɔ di dɛsɛbagatɔw ma, i kan'a to mɔgɔ si ka bɔ a kala ma. I k'a kɛ dogo la. I Faa Ala min be kodogoninw ye, ale bena i sara. «N'aw be Ala daali, aw kan'a kɛ i n'a fɔ filakanfɔlaw b'a kɛ cogo min na. Ka lɔ kalansow kɔnɔ ani sira daaw la ka Ala daali, o le ka di u ye. U b'a kɛ ten janko mɔgɔw k'u ye. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye k'u y'u ka tɔnɔ sɔrɔ ka ban. E kɔni, n'i b'a fɛ ka Ala daali tuma min na, don i ka soo kɔnɔ ka daa tugu. I Faa Ala min b'o yɔrɔdogonin na, i k'ale daali yen. I Faa Ala min be kodogoninw ye, ale bena i sara. N'aw be Ala daali tuma min na, aw kana segi kuma kelen kan siɲɛ caaman i n'a fɔ Alalɔnbaliw, bari olu be miiri ko u ka kuma caaman le ben'a to Ala b'u jaabi. Aw kana olu ladege, bari aw mako be fɛɛn minw na, aw Faa Ala be olu lɔn sanni aw k'o daali a fɛ. «Aw ka kan ka Ala daali cogo min na, o filɛ: ‹An Faa min be sankolo la, i tɔgɔ ka boɲa. I ka masaya ka na. I sago ka kɛ dugukolo kan i ko a be kɛ sankolo la cogo min na. An ka bii makoya dumuni d'an ma. I k'an ka filiw yafa an ma i ko an fana be yafa tɔw ma cogo min na n'u filila anw ma. Kan'a to kɔrɔbɔli ka se an ma, nga an tanga kojugu ma. Bari masaya ni sebagaya ani nɔɔrɔ y'i ta ye waati bɛɛ. Amiina.› «Mɔgɔ minw be fili aw ma, n'aw be yafa olu ma, aw Faa min be sankolo la, ale fana bena yafa aw ma. Nga, n'aw te yafa u ma, aw Faa min be sankolo la, ale fana tena yafa aw ma. «N'aw be suun na tuma min na, aw kana aw ɲaa kumu i n'a fɔ tɔgɔɲinilaw. Olu b'u ɲaa kumu janko mɔgɔw k'a lɔn k'u be suun na. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye k'u y'u ka tɔnɔ sɔrɔ ka ban. E kɔni, n'i be suun na tuma min na, e k'i ɲaa ko k'i kunsigi lalaga, janko mɔgɔw kan'a lɔn ko i be suun na fɔɔ i Faa Ala min be yɔrɔdogonin na. I Faa Ala min be kodogoninw ye, a bena i sara. «Aw kana nafolo caaman lajɛn aw yɛrɛw ye diɲɛ nin kɔnɔ, bari bagabaga ni tumuw be cɛnni kɛ, soonw fana be daaw kari ka don ka fɛɛnw cɛ. Nga, aw ye nafolo caaman lajɛn aw yɛrɛw ye sankolo la. O yɔrɔ la, bagabaga ni tumuw te se ka cɛnni kɛ, soonw fana te se ka daa kari ka don. I ka nafolo be yɔrɔ min na, i ka miiriya be o yɔrɔ la fana. «Mɔgɔ ɲaa kɛra i n'a fɔ a fari ka fitinɛ. N'i ɲaa ma cɛn, i be yeli kɛ. Nga, n'i ɲaa cɛnna, i te yeli kɛ, i be to dibi la. Ayiwa, yeelen min b'i la, n'o nana kɛ dibi ye, o dibi ka bon dɛ. «Mɔgɔ si te se ka baara kɛ kuntigi fila ye, bari a bena kelen kɔniya ka kelen kanu, walima a bena nɔrɔ kelen na k'a mako bɔ kelen na. O cogo la fana, aw te se ka nafolo kanu, ka baara kɛ Ala ye. «O le y'a to ne b'a fɔ aw ye ko aw kana hami aw baloko la ko aw bena mun dumu? Aw kana hami aw fɛɛrɛbɔko la fana ko aw bena mun don? Aw nii koo man gwɛlɛ ni dumuniko ye wa? Fari koo man gwɛlɛ ni faniko ye wa? Aw ka kɔnɔw filɛ, u te danni kɛ, u te suman tigɛ. U te suman don bondo kɔnɔ. Nga aw Faa min be sankolo la, ale b'u balo. Aw man fisa n'u ye wa? Aw la, jɔn be se ka tile kelen dama fara a sii kan hami fɛ? Mun na aw be hami aw ka fɛɛrɛbɔko la? Binfeeren minw be bɔ kongo kɔnɔ, aw ka olu wilicogo filɛ. U te baara kɛ, u te kɔɔri fana parata. O n'a ta bɛɛ, ne b'a fɔ aw ye ko masacɛ Solomani n'a ka faamaya bɛɛ, a ma fani sɔrɔ min ka cɛɲa ye feeren nunu ta bɔ. Biin min be kongo kɔnɔ bii, ni tasuma ben'a jɛni sini, ni Ala b'a janto o la ten, a tena janto aw la ka tɛmɛ o kan wa? Jigitan nunu! Aw kana jɔɔrɔ aw ka dumuni koo ni minnifɛn koo ye, walima fani koo, Alalɔnbaliw le b'o fɛɛnw ɲinina tuma bɛɛ. Aw Faa min be sankolo la, ale b'a lɔn ko aw mako b'o fɛɛnw bɛɛ la. Aw ka Ala ka masaya n'a ka tilenninya ɲini fɔlɔ, n'o kɛra, Ala bena fɛɛn tɔw bɛɛ d'aw ma. Aw kana jɔɔrɔ aw ka sini makoyakow la, bari aw ka sini makoya koow bena ɲanabɔ sini. Loon o loon n'a kunko lo. «Aw kana tɔw kiti, janko Ala kana aw kiti. Aw be tɔw kiti cogo min na, Ala bena aw kiti ten. Aw be tɔw ta suma ni sumanikɛfɛn min ye, Ala fana bena aw ta suma n'o le ye. Kalafitini min b'i balima ɲaa na, mun na i b'o filɛ k'a sɔrɔ lɔgɔkuru b'i ta la, i t'o ye wa? I do be se k'a fɔ i balima ye cogo di ko: ‹A to n be kala nin bɔ i ɲaa na›, k'a sɔrɔ lɔgɔkuru b'i ta la? Namaramɔgɔ, lɔgɔkuru min b'i ta la, o bɔ fɔlɔ. O la, i bena yeli kɛ ka ɲa, ka kala bɔ i balima ɲaa na. «Aw kana fɛɛn senuman di wuluw ma, n'o tɛ, u bena yɛlɛma k'aw cin. Aw kana aw ka kɔnɔkisɛ sɔngɔgwɛlɛnw bila lɛɛw kɔrɔ, n'o tɛ, u bena na u dɔn k'u cɛn. «Aw k'aw ka makoyafɛn daali Ala fɛ, a bena o d'aw ma. Aw mako be fɛɛn min na, aw k'o ɲini, aw ben'a sɔrɔ. Aw ka daa kɔkɔ, daa bena yɛlɛ aw ye. Bari mɔgɔ o mɔgɔ man'a makoyafɛn daali Ala fɛ, Ala bena o di o tigi ma. Min man'a makoyafɛn ɲini, o tigi b'o sɔrɔ. Daa bena yɛlɛ daa kɔkɔbaga ye. Denfa jumɛn be sɔn ka kabakuru d'a deen ma k'a sɔrɔ a ye buru le daali a fɛ? Walima n'a ye jigɛ daali a fɛ, n'a bena sɔn ka saa d'a ma? Aw minw ka jugu, n'aw be sɔn ka fɛnɲumanw di aw deenw ma, aw Faa min be sankolo la, ale tena fɛnɲuman di a daalibagaw ma ka tɛmɛ aw ta kan wa? «Aw b'a fɛ mɔgɔ tɔw ka koo min kɛ aw ye, aw fana k'o ɲɔgɔn kɛ u ye. O le fɔra sariya ni kiraw ka sɛbɛw kɔnɔ. «Aw ka sirafitini ta. Siraba kɔni taama ka di, nga a be taga ni mɔgɔ ye halakiyɔrɔ la. Mɔgɔ caaman do b'o le ta. Aw ka sirafitini ta ka taga don ni dafitini ye, a taama kɔni ka gwɛlɛ, a taabagaw man ca, nga a be taga ni mɔgɔ ye hɛrɛ yɔrɔ la. «Mɔgɔ minw be galon tigɛ k'olu ye kiraw ye, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi olu la. N'u be na aw fɛ, u b'u yɛrɛ kɛ sagaw ye k'a sɔrɔ waraw lo. Aw bena u lɔn u ka kɛwaliw fɛ. Mɔgɔ te pekun tigɛ ŋɔniyiri kan. Toro fana te sɔrɔ balansanyiri la. Yiriɲuman deen le ka di, nga yirijugu deen man di. Yiriɲuman te se ka denjugu kɛ, yirijugu fana te se ka denɲuman kɛ. Yiri o yiri te denɲuman kɛ, u bena o tigɛ k'a fili tasuma na. O cogo kelen la, mɔgɔ minw be galon tigɛ k'olu ye kira ye, aw bena u lɔn u ka kɛwaliw fɛ. «Mɔgɔ minw be ne wele ko ‹Matigi, Matigi,› olu bɛɛ tena don * sankolo masaya la, fɔɔ ne Faa min be sankolo la, ale sagokɛlaw. Ni Ala ka kitilon nana se, mɔgɔ caaman ben'a fɔ ne ye ko: ‹Matigi, an ye kiraya kɛ e tɔgɔ la, ka jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la e tɔgɔ la, ka kabako caaman kɛ e tɔgɔ la.› O loon na, ne ben'a fɔ u ye ko: ‹Ne t'aw lɔn, aw kojugukɛlaw ka bɔ n kɔrɔ.› «Ne ye kuma minw fɔ sisan, ni mɔgɔ min y'o bato, o tigi be i n'a fɔ hakilitigi min y'a ka boon lɔ fara kan. Sanjiba nana ni fɔɲɔba ye, jii cayara, nga o si ma se ka boon nin ben, bari a juu siginin tun be fara kan. Nga, mɔgɔ min b'o kuma mɛn, n'a t'a bato, o tigi be i n'a fɔ naloman min y'a ka soo lɔ cɛncɛn kan. Sanjiba nana ni fɔɲɔba ye, jii cayara, boon benna ka mugumugu.» Yezu y'o kumaw fɔ ka ban tuma min na, jama bɛɛ kabakoyara a ka mɔgɔ kalancogo la, bari a tun t'u kalan i n'a fɔ sariya karamɔgɔw be to k'u kalan cogo min na. Nga a tun b'u kalan i n'a fɔ koo tigi. Yezu jigira ka bɔ kulu kan tuma min na, jamaba tugura a kɔ. O kɔ, farisogobana tun be mɔgɔ dɔ la, ale gwɛrɛla k'a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Matigi, n'i sɔnna, i be se ka n kɛnɛya.» Yezu magara a la, k'a fɔ a ye ko: «N sɔnna ko i ka kɛnɛya.» O yɔrɔnin bɛɛ, a kɛnɛyara. Nga Yezu y'a fɔ a ye ko: «I yɛrɛ kɔlɔsi, i kan'a fɔ mɔgɔ si ye ko ne le y'i kɛnɛya dɛ. Nga, taga i yɛrɛ yira sarakalasebaga la, Musa tun ye saraka min koo fɔ farisogobanatigi ka kɛnɛya koo la, i k'o bɔ k'a yira mɔgɔw la ko i kɛnɛyara.» Yezu donna Kafaranamu dugu kɔnɔ tuma min na, sɔlidasi kuntigi do gwɛrɛla a la ka dɛmɛ ɲini a fɛ ko: «Matigi, n ka baaraden lanin be soo, a man kɛnɛ, murukubana b'a la. A tɔɔrɔnin lo kosɔbɛ.» Yezu y'a fɔ a ye ko ale bena taga kɛnɛya. Nga sɔlidasi kuntigi y'a fɔ Yezu ye ko: «Matigi, i ka don ne ka soo kɔnɔ, ne man kan n'o ye. Kuma kelen fɔ dɔrɔn, ne ka baaraden bena kɛnɛya. Kuntigi dɔw be ne fɛ, ne fana be sɔlidasi dɔw kunna. Ne be se k'a fɔ kelen ye ko: ‹Taga yan fɛ›, a be taga. K'a fɔ dɔ wɛrɛ fana ye: ‹Na yan›, a be na. K'a fɔ n ka jɔɔn ye ko: ‹Nin kɛ ten›, a b'o kɛ.» Yezu y'o kuma mɛn tuma min na, a kabakoyara. A y'a fɔ a kɔfɛmɔgɔw ye ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko Isirayɛli mɔgɔ si fɛ, ne ma lanaya nin ɲɔgɔn ye. Ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ caaman bena bɔ kɔrɔn ni tileben fɛ ka na sigi dumuni na ni Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba ye * sankolo masaya la. Nga mɔgɔ minw tun ka kan ka kɛ sankolo masaya la, olu bena to kɛnɛma dibi la. U bena kasi ka kule yen.» O kɔ, Yezu y'a fɔ sɔlidasi kuntigi nin ye ko: «I lara ne la minkɛ, i be fɛɛn min fɛ, o ka kɛ i ye. Taga soo.» Yezu y'o kuma nin fɔ tuma min na, sɔlidasi kuntigi ka baaraden kɛnɛyara o waati yɛrɛ la. O kɔ, Yezu tagara Piyɛri ka soo. A tagara Piyɛri biranmuso lanin sɔrɔ farigwan bolo. Yezu magara a bolo la, farigwan banna. A wilila k'a mako ɲa. Wulafɛ, mɔgɔw tagara Yezu sɛgɛrɛ ni jinatɔ caaman ye. A ye jinaw gwɛn ka bɔ u la ni kumakan kelen ye ka banabagatɔ dɔ wɛrɛw kɛnɛya. O kɛra janko kira Ezayi tun ye kuma min fɔ, o ka dafa. A tun ko: «A y'an ka banaw n'an ka sigɛnw ta.» Yezu y'a ye ko jamaba y'ale lamini minkɛ, a y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «An ka taga baa kɔ.» Sanni u ka taga, sariya karamɔgɔ dɔ gwɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, i mana taga yɔrɔ o yɔrɔ, ne bena tugu i kɔ.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Dingɛ be kongowuluw fɛ, ɲaga be kɔnɔw fɛ, nga layɔrɔ te Mɔgɔ Dencɛ tɔgɔ la.» A ka kalanden dɔ wɛrɛ fana y'a fɔ a ye ko: «Matigi, a to ne be taga n facɛ suu don fɔlɔ.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «E ka tugu ne kɔ. A to suuw k'u ka suuw don.» Yezu n'a ka kalandenw donna kurun kɔnɔ ka taga. O tuma na, fɔɲɔba wilila fɔɔ kurun tun be ɲini ka tunu. O y'a sɔrɔ Yezu tun be sinɔgɔra. A ka kalandenw gwɛrɛl'a la k'a kunun k'a fɔ a ye ko: «Matigi, an kisi! An satɔ filɛ!» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Mun na aw be siran ten? Jigitan nunu!» O kɔ, a wilila ka kuma fɔɲɔ ni baji kunna. Yɔrɔ malara tɔntɔntɔn. U bɛɛ kabakoyara. U tora k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Cɛɛ nin ye mɔgɔ sifa jumɛn ye? Hali fɔɲɔ ni baji be sɔn a ta ma.» Yezu sera baa kɔ, Gadare mara la tuma min na, jinatɔ fila bɔra kaburutu la ka n'a kunbɛn. U tun ka fari kosɔbɛ. Mɔgɔ si tun te se ka tɛmɛ n'o yɔrɔ sira ye. U y'a daminɛ ka pɛrɛn ko: «Mun be an ni e cɛ, Ala Dencɛ? I nana an tɔɔrɔ sanni an tɔɔrɔwaati ka se wa?» O y'a sɔrɔ lɛkuluba dɔ tun be dumuni kɛra o yɔrɔ masurun na. Jina nunu ye Yezu daali ko: «N'i b'an gwɛn, a to an ka taga don lɛɛ nunu na.» Yezu y'a fɔ u ye k'u ka taga don o lɛɛw la. U bɔra cɛɛ fila nunu na ka taga don o lɛɛw la. Lɛkulu bɛɛ girinna ka jigi kulu jigijigijugu fɛ ka taga don baji la ka sa yen. U dɛndɛbagaw bolila ka taga dugu kɔnɔ ka lɛɛw, ni jinatɔkɔrɔ fila nunu ka koo bɛɛ lakali mɔgɔw ye. Dugu mɔgɔw bɛɛ bɔra ka taga Yezu sɛgɛrɛ. U sera a fɛ tuma min na, u y'a daali k'a ka sabali ka taga ka bɔ u ka mara la. Yezu donna kurun kɔnɔ ka segi ka baa tigɛ ka ta'a ka dugu la. O yɔrɔ la, mɔgɔ dɔw tagara Yezu fɛ ni muruku dɔ ye dilan kan. Yezu y'a ye k'o mɔgɔw lara ale la minkɛ, a y'a fɔ muruku nin ye ko: «N teri, kana i jigi tigɛ. I ka hakɛw yafara.» O tuma na, sariya karamɔgɔ dɔw y'a daminɛ k'a fɔ u kɔnɔ ko: «Cɛɛ nin be Ala tɔgɔ cɛn.» Yezu y'u kɔnɔna ta lɔn minkɛ, a ko: «Mun na miiriyajugu b'aw kɔnɔ ten? K'a fɔ muruku ye ko: ‹I ka hakɛw yafara›, walima k'a fɔ a ye ko: ‹Wili ka taama›, o kuma fila la, jumɛn fɔ ka nɔgɔ? Ayiwa, n b'a fɛ aw k'a lɔn ko see be Mɔgɔ Dencɛ ye diɲɛ na ka mɔgɔw ka hakɛw yafa.» O la, a y'a fɔ muruku nin ye ko: «Wili k'i ka dilan ta ka taga soo.» Cɛɛ wilila ka taga soo. Jama y'o ye tuma min na, u siranna kosɔbɛ. U ye Ala tanu bari ale lo ye see di adamaden ma ka koo nin ɲɔgɔn kɛ. Yezu bɔra o yɔrɔ la n'a be tagara ɲafɛ. A ye cɛɛ dɔ siginin ye lɛnpominɛlaw ka baarakɛyɔrɔ la, a tɔgɔ ko Matiyo. Yezu y'a fɔ a ye ko: «Tugu ne kɔ.» Matiyo wilila ka tugu a kɔ. O kɔ, Yezu tagara Matiyo ka soo. K'u to dumuni na, lɛnpominɛlaw ni hakɛkɛlaw nana sigi n'u be dumuni kɛra ni Yezu n'a ka kalandenw ye. U tun ka ca. * Fariziɲɛw y'o ye tuma min na, u y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Mun na aw ka karamɔgɔ be dumuni kɛ ni lɛnpominɛlaw ani hakɛkɛlaw ye?» Yezu y'u ka kuma mɛn minkɛ, a y'a fɔ ko: «Mɔgɔ minw ka kɛnɛ, olu mako te furakɛla la, banabagatɔw le mako b'a la. Aw ye taga miiri Ala ka kuma nin kɔrɔ la. A tun y'a fɔ ko: ‹Ne be makari le fɛ, ne te saraka fɛ,› bari ne ma na mɔgɔtilenninw wele, nga ne nana hakɛkɛlaw le wele.» O kɔ, Zan batizelikɛla ka kalandenw gwɛrɛla Yezu la k'a ɲininga ko: «Mun na anw ni * Fariziɲɛw be to ka suun don k'a sɔrɔ e ka kalandenw te suun don?» A y'u jaabi ko: «Kɔɲɔcɛ teriw ɲa be se ka sisi k'u ni kɔɲɔcɛ to ɲɔgɔn fɛ wa? Nga, loon dɔ bena se, kɔɲɔcɛ bena bɔsi u la. U bena suun don o tuma na. Mɔgɔ si te fani kunkurunkura bari fani kɔrɔman na, bari, kunkurunkura nin bena fani kɔrɔman sama k'a faran. A faranyɔrɔ bena boɲa ni fɔlɔta nin ye. O cogo kelen na, mɔgɔ si te duvɛnkɛnɛ kɛ foroko kɔrɔman na. N'o kɛra, foroko bena cɛn, duvɛn bena bɔn. Mɔgɔw be duvɛnkɛnɛ kɛ forokokura le kɔnɔ. N'u y'a kɛ ten, o si tena cɛn.» Ka Yezu to o kuma nunu na, zuwifuw ka kuntigi dɔ nana a kunbiri gwan a kɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «N denmuso banna sisan sisan. Nga, sabali ka na i bolo la a kan, a bena kunun.» Yezu n'a ka kalandenw wilila ka tugu a kɔ. O y'a sɔrɔ, muso dɔ tun be yen, a ka koli tun b'a tɔɔrɔla kabini saan tan ni fila. Joli tun te lɔ ka ye. A gwɛrɛla Yezu la a kɔfɛ ka maga a ka fani dakun na, bari a tun y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Ni n sera ka maga a ka fani dɔrɔn na, n bena kɛnɛya.» Yezu y'a ɲaa yɛlɛma kɔfɛ ka muso nin ye. A y'a fɔ a ye ko: «N balimamuso, i jigi kana tigɛ. I kisira i ka lanaya kosɔn.» O yɔrɔnin bɛɛ, muso nin kɛnɛyara. Yezu tagara se zuwifuw ka kuntigi nin ka soo tuma min na, a ye jamaba ye. Dɔw tun be fɔli kɛra, dɔw tun be kasira. A y'a fɔ u ye ko: «Aw ye bɔ yan, bari sungurunin nin ma sa, nga a be sinɔgɔra le.» U yɛlɛla Yezu ma. U ye jama bɔ kɛnɛma tuma min na, Yezu donna ka suu bolo minɛ, a kununna. Mɔgɔw y'o koo lakali o yɔrɔ mara bɛɛ la. Yezu bɔra o yɔrɔ la n'a be tagara. Fiɲɛntɔ fila wilila ka tugu a kɔ, n'u b'a fɔ ko: «Makari an na, Dawuda dencɛ!» Yezu sera soo tuma min na, fiɲɛntɔ nunu gwɛrɛla a la. A y'u ɲininga ko: «Aw lanin b'a la ko ne be se k'aw ɲaa yɛlɛ wa?» U y'a jaabi ko: «Ɔnhɔn Matigi, an lanin b'a la.» O kɔ, Yezu magara u ɲaa na k'a fɔ ko: «Aw jigi b'a la ko ne be se ka fɛɛn min kɛ aw ye, o ka kɛ aw ye.» U ɲaa yɛlɛla. Yezu y'a gwɛlɛya u ma k'u kan'a fɔ mɔgɔ si ye ko ale lo y'u ɲaa yɛlɛ. Nga, u tagara dɔrɔn, u y'a daminɛ ka Yezu koo fɔ mɔgɔw ye u ka mara bɛɛ la. U bɔra n'u be taga, mɔgɔ dɔw nana ni bobo jinatɔ dɔ ye Yezu fɛ. Yezu ye jina gwɛn ka bɔ a la dɔrɔn, cɛɛ y'a daminɛ ka kuma. Jama kabakoyara, u tora k'a fɔ k'u ma deli ka nin ɲɔgɔn ye Isirayɛli jamana na fɔlɔ. Nga * Fariziɲɛw y'a fɔ ko: «A be jinaw gwɛn jinaw kuntigi le barika la.» Yezu tun be taga dugubaba ni dugudenninw na ka mɔgɔw kalan zuwifuw ka kalansow kɔnɔ. A tun be * sankolo masaya koo fɔ, ani ka banabagatɔ sifa bɛɛ kɛnɛya. N'a ye jama ye, u hinɛ be don a la, bari u sigɛnnin tun lo, u dusu kasinin tun lo fana. U tun be i ko sagaw, dɛndɛbaga te minw na. O le y'a to a y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Suman tigɛta ka ca, nga baarakɛlaw man ca. Aw ka forotigi daali a ka baarakɛlaw ci ka ta'a ka suman tigɛ.» Yezu y'a ka kalanden tan ni fila wele. A ye see d'u ma ka jinaw gwɛn, ani ka banabagatɔ sifa bɛɛ kɛnɛya. A ye mɔgɔ tan ni fila minw kɛ cidenw ye, olu tɔgɔ filɛ: Ciden fɔlɔ tɔgɔ ko Simɔn, u b'a wele Piyɛri fana, n'ale dɔgɔcɛ Andere ni Zebede ka dencɛ fila, Zaki n'a dɔgɔcɛ Zan, Filipu ni Baritelemi, Toma ni Matiyo lɛnpominɛla, Tade ni Alife dencɛ Zaki, Simɔn u be min wele Fasodenŋana, ni Zuda Isikariyɔti min ye Yezu don a juguw bolo. Yezu y'o mɔgɔ tan ni fila nunu ci tuma min na, a y'a fɔ u ye ko: «Aw kana taga siya wɛrɛw fɛ. Aw kana taga Samari mara dugu si la. Nga, Isirayɛliden minw be i n'a fɔ saga tununinw, aw ka taga olu fɛ. N'aw tagara, aw ye waajuli kɛ ko * sankolo masaya waati surunyana. Aw ye banabagatɔw kɛnɛya, ka suuw kunun, ka farisogobanatigiw kɛnɛya, ka jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la. Ne y'o koow kɛ see d'aw ma gwansan, o la, aw fana k'o kɛ mɔgɔw ye gwansan. «Aw kana taga ni sanu ni wari ye. Aw kana dugutagaminan ta, aw kana deleke filanan ta, aw kana sanbara fila ta, aw kana bere ta, bari baarakɛla ka kan n'a ka dumuni ye. N'aw sera dugu min kɔnɔ, duguba lo wo, dugudennin lo wo, mɔgɔ min sɔɔn ka ɲi, aw y'o tigi yɔrɔ ɲini ka jigi a fɛ. Aw ye to yen fɔɔ aw ka bɔ o dugu nin kɔnɔ. N'aw bena don luu min kɔnɔ, aw k'a fɔ ko Ala ka hɛrɛ kɛ o luu kɔnɔ mɔgɔw ye. N'u sɔnna ko aw ka jigi u fɛ, aw ye duba min kɛ u ye, u bena o hɛrɛ sɔrɔ. Nga n'u banna ko aw te jigi u fɛ, aw tun ye duba min kɛ u ye, u tena o hɛrɛ sɔrɔ. Ni luu min mɔgɔw banna ka jigiyɔrɔ d'aw ma, walima ni dugu mɔgɔ minw banna k'aw lamɛn, aw bɔtɔ yen, aw k'aw sennabuguri furanfuran. O kɔ, aw ye bɔ yen. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko kiti loon na, Sodɔmukaw ni Gɔmɔrikaw ka tɔɔrɔ bena nɔgɔya ka tɛmɛ o dugu mɔgɔ nunu ta kan. «Ayiwa, ne b'aw ci i n'a fɔ sagaw, waraw cɛma. O la, aw ka kɛ yɛrɛkɔlɔsibagaw ye i n'a fɔ saa, aw ka koo ka nɔgɔya i n'a fɔ jɛnɛtuba. «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi bari mɔgɔw bena aw don kititigɛlaw bolo. U bena aw bugɔ ni golokami ye u ka kalansow kɔnɔ. U bena aw minɛ ka taga n'aw ye faamaw ni masaw fɛ bari aw ye ne ka kalandenw ye. O bena kɛ sababu ye aw bena ne koo fɔ u ye, ani siya wɛrɛw ye. N'u tagara n'aw ye kititigɛlaw fɛ, aw kana jɔɔrɔ aw ka kuma fɔta, n'a fɔcogo fana na. Ni kuma sera aw ma tuma min na, aw ka kan ka kuma min fɔ, Ala bena o don aw daa la, bari aw bena kuma min fɔ, o tena kɛ aw yɛrɛ ka kuma ye, nga Faa Ala ka Nii Senuman le bena o don aw daa la. Mɔgɔ dɔw bena kɛ sababu ye u balimaw be faga. Dɔw bena u deenw faga. Deen dɔw bena wili u wolobagaw kama k'u faga. Mɔgɔ bɛɛ bena aw kɔniya ne tɔgɔ kosɔn. Nga ni mɔgɔ min muɲuna fɔɔ ka taga se a laban ma, o tigi bena kisi. Ni mɔgɔw be aw tɔɔrɔ dugu dɔ la, aw ye boli ka taga dugu wɛrɛ la. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko aw tena Isirayɛli duguw bɛɛ kɛ ɲɔgɔn kan ka ban ni Mɔgɔ Dencɛ ma segi ka na. Kalanden si man fisa n'a ka karamɔgɔ ye. Baaraden si fana man fisa n'a ka kuntigi ye. Kalanden ka kɛ i n'a fɔ a ka karamɔgɔ, baaraden fana ka kɛ i n'a fɔ a ka kuntigi. Ni mɔgɔw ye sotigi yɛrɛ wele ko Belezebuli, u bena tɔgɔ minw la a ka somɔgɔw la, olu bena juguya. «Aw kana siran u ɲa. Fɛndogonin si te yen min tena ye. Gundo si te yen min tena bɔ kɛnɛ kan. Ni n ye min fɔ aw ye dogo la, aw k'o fɔ kɛnɛ kan. N'u ye min ŋunuŋunu aw tulo kɔrɔ, aw k'o wango la sanbon kan. Mɔgɔ minw be se k'aw faga n'u te se ka foyi kɛ aw nii na, aw kana siran olu ɲa. Min be se ka farikolo ani nii halaki jahanama na, aw ka siran ale lo ɲa. Mɔgɔ te kɔnɔnin fila feere pɔpɔrɔ kelen na wa? K'a sɔrɔ u si te ben duguma n'aw Faa ma sɔn. Hali aw kunsigi yɛrɛ, Ala b'o bɛɛ daa lɔn. O la, aw kana siran. Aw ka fisa ni kɔnɔninw ye. «Ni mɔgɔ min y'a fɔ mɔgɔw ɲana ko ale ye ne ka mɔgɔ ye, ne Faa min be sankolo la, ne fana ben'a fɔ ale ɲana k'o tigi ye ne ka mɔgɔ ye. Nga, ni mɔgɔ min banna ne la mɔgɔw ɲana, ne fana bena ban o tigi la n Faa ɲana min be sankolo la. «Aw kana miiri ko ne nana ni hɛrɛ ye diɲɛ na dɛ. Ne ma na ni hɛrɛ ye, nga ne nana ni murujan le ye. Ne nana ka dencɛ n'a facɛ bila ɲɔgɔn na, ka denmuso n'a bamuso bila ɲɔgɔn na, ka furumuso n'a biranmuso bila ɲɔgɔn na. I ka mɔgɔw bena kɛ i juguw ye. «Ni mɔgɔ min b'a facɛ, walima a bamuso kanu ka tɛmɛ ne kan, o tigi te se ka kɛ ne ka kalanden ye. Mɔgɔ min b'a dencɛ, walima a denmuso kanu ka tɛmɛ ne kan, o tigi te se ka kɛ ne ka kalanden ye. Ni mɔgɔ min m'a yɛrɛ gwengwenlɔgɔ ɲun ka tugu ne kɔ, o tigi man kan ni ne ye. Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka koo bɛɛ kɛ waasa a kana bɔnɔ a nii na, o tigi bena bɔnɔ a la. Nga, ni min bɔnɔna a nii na ne kosɔn, o tigi bena tila k'a sɔrɔ. «Ni mɔgɔ min ye aw minɛ ka ɲa, o tigi ye ne minɛ ka ɲa. Mɔgɔ min ye ne minɛ ka ɲa, o tigi ye ne cibaga fana minɛ ka ɲa. Ni mɔgɔ min ye kira minɛ ka ɲa, a ka kiraya kosɔn, o tigi bena kira ka sara ɲɔgɔn sɔrɔ. Ni mɔgɔ min ye mɔgɔɲuman minɛ ka ɲa, a ka ɲumanya kosɔn, o tigi bena mɔgɔɲuman ka sara ɲɔgɔn sɔrɔ. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ne ka kalanden minw lɔyɔrɔ ka dɔgɔ mɔgɔw ɲana, ni min ye jii suma di olu dɔ ma, bari ne ka kalanden lo, hali ni filen ɲaa kelen lo, o tigi ben'a tɔnɔ sɔrɔ.» Yezu y'o ladili di a ka kalanden tan ni fila ma ka ban tuma min na, a bɔra ka taga mɔgɔw waaju k'u kalan gɛrɛfɛduguw la. O waati la, Zan batizelikɛla tun be kaso la. A ye Yezu ka koo kɛtaw kibaru mɛn minkɛ, a y'a ka kalanden dɔw ci, k'a ɲininga ko: «Ala ka Mɔgɔ wolomanin min ka kan ka na, ele lo wa? Walima an ka kan ka mɔgɔ wɛrɛ kɔnɔ?» Yezu y'u jaabi ko: «Aw be min mɛnna, n'aw be min yera, aw ye taga o lakali Zan ye, ko fiɲɛntɔw be yeli kɛra, murukuw be taamana, farisogobanatigiw be kɛnɛyara, tulogwerenw be mɛnni kɛra, suuw be kununna, kibaru diman be fɔra fantanw ye. Ni mɔgɔ min kunna ma cɛn ne kosɔn, o tigi dagamunin lo.» Zan ka kalandenw kɔsegira ka taga tuma min na, Yezu y'a daminɛ ka kuma jama fɛ Zan koo la. A y'u ɲininga ko: «Aw tun tagara mun le filɛ kongokolon kɔnɔ? Fɔɲɔ be biin min lamaga wa? Aw tagara mun le filɛ? Dakamana fanitigi wa? Nga mɔgɔ minw be dakamana faniw don, olu be sɔrɔ masaluw le kɔnɔ. Aw tagara mun le filɛ? Kira lo wa? Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko a tɛmɛna kira yɛrɛ kan! Ciden min koo fɔra Ala ka kuma na, o ciden nin ye Zan ye. A fɔra ko: ‹A filɛ, ne be n ka ciden ci i ɲa, a bena i ka sira labɛn.› «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ si ma wolo diɲɛ na min kɛra mɔgɔbaba ye ka tɛmɛ Zan batizelikɛla kan. Nga * sankolo masaya la, mɔgɔ min lɔyɔrɔ ka dɔgɔ n'u bɛɛ ye, o tigi ka bon ni Zan ye. K'a ta Zan ka waajuli kɛtuma ma fɔɔ ka na se bii ma, mɔgɔ bɛɛ be jijara ka donyɔrɔ sɔrɔ sankolo masaya la. Ni mɔgɔ minw jijara, olu le bena don yen. Musa ni kiraw bɛɛ kumana sankolo masaya koo la fɔɔ ka na se Zan ka waati ma. N'aw b'a fɛ k'o faamu, u tun y'a fɔ ko Eli min bena segi ka na, Zan ye o Eli nin le ye. Tulo be min fɛ, o ka mɛnni kɛ. Ne bena bii mɔgɔw suma ni jɔn ye? U bɔnin be denmisɛnw fɛ minw siginin be kɛnɛba la ka to k'u kaan sama u tɔɲɔgɔnw ma ko: ‹Anw ye fɔli kɛ aw ye, aw ma dɔɔn kɛ. Anw ye sanga dɔnkili la, aw ma kasi fana.› «N b'o fɔ bari Zan nana, a te dumuni kɛ, a te minni kɛ, mɔgɔw ko jina b'a la. Mɔgɔ Dencɛ nana, a be dumuni kɛ ka minni kɛ, mɔgɔw ko cɛɛ nin ye nugubagatɔ ni dɔrɔtɔ ye. U ko lɛnpominɛlaw ni hakɛkɛlaw teri lo. Nga, lɔnniya ka kɛtaw b'a ka tilenninya yira.» O kɔ, Yezu y'a ka kabako caaman kɛ dugu minw kɔnɔ, a y'a daminɛ ka kumajugu fɔ o dugu mɔgɔw ma, bari u ma nimisa ka faran u ka kojuguw la. A ko: «Aw Korazɛnkaw ni Bɛtisayidakaw, bɔnɛ bena kɛ aw ta ye, bari ne ye kabako minw kɛ aw fɛ, ni olu tun kɛra Tirikaw ni Sidɔnkaw fɛ, bii tun y'a sɔrɔ u ye dusukasifani don, ka bugurigwɛ mɔn u yɛrɛ la k'u sɔɔn yɛlɛma. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko kiti loon na, Tirikaw ni Sidɔnkaw ka tɔɔrɔ bena nɔgɔya ka tɛmɛ aw ta kan. Aw Kafaranamukaw, aw ka dugu bena taga ɲa wa? Abada! A bena halaki pewu. Bari ne ye kabako minw kɛ aw fɛ, ni olu tun kɛra Sodɔmu dugu kɔnɔ, bii tun ben'a sɔrɔ n'a be yen. O kama, ne b'a fɔ aw ye ko kiti loon na, Sodɔmukaw ka tɔɔrɔ bena nɔgɔya ka tɛmɛ aw ta kan.» O waati la, Yezu y'a fɔ ko: «Ne be barika la i ye n Faa, sankolo ni dugukolo masa, bari i ye koo minw dogo lɔnnikɛlaw ni hakilitigiw la, i ye olu yira denmisɛnw na. I y'a kɛ ten bari a diyara i ye tiɲɛ na.» O kɔ, a y'a fɔ mɔgɔw ye ko: «N Faa Ala ye fɛɛn bɛɛ di n ma. Mɔgɔ si te Dencɛ lɔn n'a Faa dɔrɔn tɛ, mɔgɔ si te Faa fana lɔn fɔɔ Dencɛ kelenpe. Ni Dencɛ b'a fɛ mɔgɔ min k'a Faa lɔn, o tigi ben'a lɔn. «Aw minw nii tɔɔrɔnin lo, ni sigɛn b'aw kan, aw ka na ne fɛ, ne bena lafiya di aw ma. Aw ka kɛ ne ka kalandenw ye, bari ne sabalinin lo, n te mɔgɔ si dɔgɔya fana. N'aw sɔnna ne ka kuma ma, aw bena lafiya sɔrɔ, bari ne tena jɔnya ni sigɛn gwiliman la aw kan.» Loon dɔ, Yezu n'a ka kalandenw tun be tɛmɛna * bileforo dɔw kɔnɔ. Lafiɲɛlon tun lo. Kɔngɔ tun b'a ka kalandenw na. O la, u y'a daminɛ ka suman dɔw tigɛ k'u ɲimi. * Fariziɲɛw y'o ye minkɛ, u y'a fɔ Yezu ye ko: «A filɛ, koo min daganin te lafiɲɛlon na, i ka kalandenw b'o kɛra.» Yezu y'u jaabi ko: «Kɔngɔ ye Dawuda n'a kɔmɔgɔw minɛ tuma min na, a ye min kɛ, aw m'o kalan ka ye wa? A donna Ala ka soo kɔnɔ, a n'a tɔɲɔgɔnw ye buru ɲimi minw tun bilanin be Ala ye, n'u tun man kan k'o ɲimi ni sarakalasebagaw dɔrɔn tɛ. Aw m'a kalan ka ye sariya sɛbɛ kɔnɔ wa, ko sarakalasebagaw be baara kɛ Alabatosoba kɔnɔ lafiɲɛlon, k'a sɔrɔ u te jalaki fana? Ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ be yan min ka fisa ni Alabatosoba ye. Ala y'a fɔ a ka kuma na ko: ‹Ne be makari le fɛ, ne te saraka fɛ.› N'aw tun b'o kɔrɔ lɔn, mɔgɔ minw ma kojugu kɛ, aw tun tena sariya boli olu kɔɔ kan, bari Mɔgɔ Dencɛ ye lafiɲɛlon kuntigi ye.» Yezu bɔra o yɔrɔ la ka taga don zuwifuw ka kalanso dɔ kɔnɔ. Cɛɛ bolo faganin dɔ tun be mɔgɔw cɛma yen. Mɔgɔ dɔw ye Yezu ɲininga ko: «A daganin be mɔgɔ ka banabagatɔw kɛnɛya lafiɲɛlon na wa?» U y'a ɲininga o la bari u tun b'a fɛ k'a jalaki. Yezu y'u jaabi ko: «Ni saga kelen be aw dɔ fɛ, n'o saga benna kɔlɔn kɔnɔ lafiɲɛlon na, o tigi ten'a bɔ wa? Mɔgɔ ka fisa ni saga ye kosɔbɛ. O kama, a bɛnnin lo mɔgɔ ka koɲuman kɛ mɔgɔ ye lafiɲɛlon na.» Yezu sɔrɔla k'a fɔ cɛɛ nin ye ko: «I bolo jan.» A y'a jan, a kɛnɛyara ka kɛ i n'a fɔ tɔ kelen nin be cogo min na. * Fariziɲɛw bɔra ka taga ɲɔgɔn ye ka Yezu fagacogo ɲini. Yezu bɔra * Fariziɲɛw ka koo nin kala ma minkɛ, a bɔra o yɔrɔ la ka taga. Jamaba tugura a kɔ. A ye banabagatɔw bɛɛ kɛnɛya. Nga a y'a gwɛlɛya u ma k'u kana ale koo fɔ mɔgɔ si ye. O kɛra ten janko Ala tun ye min fɔ kira Ezayi ye, o ka dafa. A tun ko: «Ne ye baarakɛla min woloma, o filɛ nin ye. Ne b'a kanu, a diyara ne ye k'a woloma. Ne bena n ka Nii don a la, a bena tilenninyako fɔ siyaw ye. A tena kɛlɛ kɛ, a tena pɛrɛn. Mɔgɔ si ten'a kaan mɛn siraw kan. A tena buruku fɔnsɔnnin tigɛ, fitinɛ min be sisi bɔra, a tena o tɔɔ faga. A bena to o la fɔɔ k'a kɛ tilenninya be see sɔrɔ. Siyaw bɛɛ bena u jigi la a kan.» O kɔ, mɔgɔw tagara ni jinatɔ dɔ ye Yezu fɛ. Fiɲɛntɔ ni bobo tun lo. Yezu ye jina gwɛn fɔɔ cɛɛ sera ka kuma, a ɲaa fana yɛlɛla. Jama bɛɛ kabakoyara. U ko: «An be masacɛ Dawuda dencɛ min kɔnɔna, kɔni ale lo te nin ye?» Nga * Fariziɲɛw y'o kuma mɛn tuma min na, u y'a fɔ ko: «Jinaw kuntigi Belezebuli le be see dir'a ma ka jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la.» Yezu y'u ka miiriya lɔn minkɛ, a y'a fɔ u ye ko: «Ni jamana min mɔgɔw be ɲɔgɔn kɛlɛ, o jamana nin te se ka ɲa. Ni dugu, walima somɔgɔ minw be ɲɔgɔn kɛlɛ, o be ci. Ni Sutana b'a yɛrɛ ka mɔgɔw gwɛn, a b'a yɛrɛ kɛlɛ, a ka masaya bena taga ɲa cogo di? Ni ne be jinaw gwɛn Belezebuli barika la, o tuma na, aw ka kalandenw b'u gwɛn jɔn le barika la? Olu yɛrɛ bena kɛ aw jalakibagaw ye. Nga ni ne be jinaw gwɛn Ala ka Nii barika la, o b'a yira ko Ala ka masaya sera aw ma. Mɔgɔ be se ka don cɛɛ barikaman ka soo kɔnɔ k'a bololafɛnw cɛ cogo di n'a m'o cɛɛ minɛ k'a siri fɔlɔ? N'a y'a siri, o tuma na, a be se k'a ka sokɔnɔfɛnw bɛɛ cɛ. Mɔgɔ min te ne ɲiin ye, o ye ne jugu le ye. Mɔgɔ min te ne dɛmɛ ka ɲani kɛ, o tigi be cɛnni le kɛ. «O le y'a to ne b'a fɔ aw ye ko Ala bena mɔgɔw ka hakɛw bɛɛ yafa n'u ka Ala tɔgɔcɛnkumaw bɛɛ. Nga ni mɔgɔ min ye Nii Senuman tɔgɔ cɛn, Ala tena yafa o tigi ma. Ni mɔgɔ min ye Mɔgɔ Dencɛ tɔgɔ cɛn, o tigi bena o yafa sɔrɔ. Nga ni mɔgɔ min ye Nii Senuman tɔgɔ cɛn, o tigi tena o yafa sɔrɔ bii, a ten'a sɔrɔ sini fana. «Yiriɲuman deen ka di, nga yirijugu deen man di, bari yiri be lɔn a deen fɛ. Aw minw ka jugu i n'a fɔ fɔnfɔnni, aw be se ka kumaɲuman fɔ cogo di, bari aw ka jugu. Mɔgɔ dusu fanin be fɛɛn min na, a daa b'o le fɔ. Mɔgɔɲuman be fɛnɲuman bɔ a ka nafoloɲuman na. Mɔgɔjugu be fɛnjuguw bɔ a ka nafolojugu la. Ne b'a fɔ aw ye ko Ala bena mɔgɔw kiti loon min na, u ye kuma kuntan minw bɛɛ fɔ, a bena u ɲininga u fɔkun na. Ala bena i kiti ka kɛɲɛ n'i ka dalakuma ye. O sababu la, Ala be joo d'i ma, walima a b'i jalaki.» O kɔ, sariya karamɔgɔ dɔw, ni * Fariziɲɛ dɔw y'a fɔ Yezu ye ko: «Karamɔgɔ, an b'a fɛ i ka kabako dɔ kɛ an b'o ye.» Yezu y'u jaabi ko: «Bii mɔgɔw ka jugu, u murutira Ala ma. U b'a fɛ ne ka kabako kɛ u ɲana, nga kabako si tena kɛ k'a yira u la ni kira Zonasi ta ɲɔgɔn tɛ. Jigɛba ye Zonasi kunu a ye tile saba ni suu saba kɛ a kɔnɔ cogo min na, Mɔgɔ Dencɛ fana bena tile saba, ni suu saba kɛ kaburu kɔnɔ ten. Ala bena mɔgɔw kiti loon min na, Ninivukaw ni bii mɔgɔw bena kunun ɲɔgɔn fɛ. Ninivukaw ka kɛwali bena kɛ sababu ye Ala be bii mɔgɔw jalaki, bari Zonasi tagara Ninivukaw waaju tuma min na, u nimisara ka faran u ka kojuguw la. Mɔgɔ be yan min lɔyɔrɔ ka bon ni Zonasi ta ye. Ala bena mɔgɔw kiti loon min na, muso min tun kɛra masa ye Saba jamana na, bii mɔgɔw n'o muso bena kunun ɲɔgɔn fɛ. A ka kɛwali bena kɛ sababu ye Ala be bii mɔgɔw jalaki, bari a bɔra yɔrɔjan ka taga a tulo malɔ Solomani ka hakilitigiya kuma na. Mɔgɔ be yan min lɔyɔrɔ ka bon ni Solomani ta ye. «Ni jina bɔra mɔgɔ la tuma min na, a be taga yɔrɔlakolon yaala ka lafiɲɛyɔrɔ wɛrɛ ɲini. N'a m'o sɔrɔ, a b'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Ne bɔra yɔrɔ min na, ne bena segi ka taga yen.› N'a segira tuma min na, a be taga o yɔrɔ lakolon sɔrɔ, a labɛnnin lo kosɔbɛ. O tuma na, a be segi ka taga jina wolonwula wɛrɛw wele minw ka jugu n'ale yɛrɛ ye, ka na n'u ye. U be sigi yen ɲɔgɔn fɛ. O tuma na, cɛɛ ka bana be wili, ka juguya ka tɛmɛ fɔlɔta kan. O ɲɔgɔn le bena kɛ bii mɔgɔw la.» Yezu tun be kumana jama fɛ. K'a to o la, a bamuso n'a dɔgɔninw sera. U lɔra kɛnɛma. U tun b'a fɛ ka kuma a fɛ. Mɔgɔ dɔ sɔrɔla k'a fɔ Yezu ye ko: «I bamuso n'i dɔgɔninw lɔnin be kɛnɛma, u mako b'i la.» Yezu y'a fɔ o tigi ye ko: «Jɔn ye ne bamuso ye? Jɔn ni jɔn le ye ne dɔgɔninw ye?» O kɔ, a y'a bolo sin a ka kalandenw ma k'a fɔ ko: «Ne bamuso ni ne dɔgɔninw filɛ yan, bari mɔgɔ min be ne Faa Ala sago kɛ, o tigi le ye ne dɔgɔcɛ, walima ne dɔgɔmuso, ani ne bamuso ye.» O loon nin na, Yezu bɔra ka taga sigi bada la. Jamaba tagara lajɛn a kɔrɔ fɔɔ a donna kurun kɔnɔ ka sigi. Jama bɛɛ tun be bada la. A ye koo caaman fɔ u ye talen na. A ko: «Sɛnɛkɛla dɔ bɔra ka taga suman seri. K'a to serili la, kisɛ dɔw tagara ben sirada la. Kɔnɔw nana olu kunu. Dɔw fana tagara ben farayɔrɔ la, bɔgɔ bɛrɛ tun te yen. U falenna joona bari u ma don dugumakolo la ka se yɔrɔjan. Nga tile fariyara tuma min na, u jɛnina ka ja bari lili ɲanaman tun t'u la. Dɔw fana tagara ben ŋɔni yɔrɔ la, u ni ŋɔni falenna ɲɔgɔn fɛ. Ŋɔni wilila k'u degun. Nga dɔw tagara ben dugukoloɲuman na. O yɔrɔ suman ɲana kosɔbɛ. Dɔw ye deen kɛmɛ sɔrɔ, dɔw ta bi wɔɔrɔ, dɔw ta bi saba. Tulo be min fɛ, o ka mɛnni kɛ.» O kɔ, Yezu ka kalandenw gwɛrɛla a la k'a ɲininga ko: «Mun na i be to ka kuma mɔgɔw fɛ talen na?» A y'u jaabi ko: «Aw kɛra Ala ka masaya gundo lɔnbagaw ye, nga a lɔnniya ma di tɔw ma, bari fɛɛn be min fɛ, dɔ bena fara o ta kan kosɔbɛ. Nga fɛɛn te min fɛ, hali dɔɔni min b'a fɛ, o bena bɔsi a la. O le y'a to ne be talen la u ye, bari u be filɛli kɛ, nga, u te foyi ye, u b'u tulo malɔ, nga, u te foyi faamu. A kɛra ten, kira Ezayi ye kuma min fɔ, o be dafana. A tun ko: ‹U bena u tulo malɔ, u tena foyi faamu. U bena filɛli kɛ ka ɲa, u tena foyi ye. Bari u tulo ka gwɛlɛ, u te miiri, u t'a fɛ ka yeli kɛ, u t'a fɛ ka mɛnni kɛ. N'u tun ye yeli kɛ ka mɛnni kɛ, u tun bena nimisa ka faran u ka kojuguw la. Ne tun bena u kɛnɛya.› «Aw kɔni dagamunin lo bari aw ɲaa yɛlɛnin lo, aw tulo be mɛnni kɛ. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko aw be koo minw yera, kira caaman ni mɔgɔtilennin caaman tun b'a fɛ k'u ye, nga u ɲaa ma la u kan. Aw be min mɛnna, u tun b'a fɛ k'u mɛn, nga u m'o mɛn. «Ne ye serilikɛla ka koo fɔ talen min na, aw k'aw tulo malɔ o talen kɔrɔ la. Minw be Ala ka kuma mɛn n'u t'a faamu, olu bɔnin be sirada fɛ, kisɛ benna yɔrɔ min na. U man'a mɛn dɔrɔn, Sutana be na o bɔ u kɔnɔ. Mɔgɔ min bɔnin be farayɔrɔ fɛ kisɛ benna min na, o ye mɔgɔ ye min b'o kuma mɛn ka sɔn a ma o yɔrɔnin bɛɛ ni nisɔndiya ye. Nga o kuma te sigiyɔrɔ sɔrɔ a kɔnɔ, a te muɲuli kɛ. Ni gwɛlɛya nana, walima ni mɔgɔ b'a tɔɔrɔ o kuma kosɔn dɔrɔn, a be sin ka ban Ala ma. Min bɔnin be ŋɔni yɔrɔ fɛ, o ye mɔgɔ ye min b'o kuma mɛn, nga, diɲɛ hamiko, ni nafoloko b'o kuma nagasi fɔɔ nafa dɔɔni yɛrɛ te sɔrɔ a la. Min bɔnin be dugukoloɲuman fɛ, o ye mɔgɔ ye min be kuma nin mɛn, k'o faamu. Dɔ be kisɛ kɛmɛ kɛ, dɔ ta be se bi wɔɔrɔ, dɔ ta bi saba.» Yezu ye talen wɛrɛ la u ye. A ko: « * Sankolo masaya be i ko cɛɛ dɔ min ye sumansi ɲanaman dan a ka foro la. Ka mɔgɔ bɛɛ to sinɔgɔ la sufɛ, a jugu tagara binjugukisɛ seri * bile cɛma ka tɛmɛ n'a yɛrɛ ye. U nana falen, u y'a daminɛ ka kuun bɔ tuma min na, binjugu lɔnna ka bɔ suman na. Forotigi ka baaradenw tagar'a fɔ a ye ko: ‹I tun ma sumansi ɲanaman le dan i ka foro la wa? Binjugu nin do bɔra min?› A y'u jaabi ko: ‹Ne jugu dɔ le y'o baara kɛ.› Baaraden nunu tilara k'a ɲininga ko: ‹I b'a fɛ an ka taga binjugu nin bɔn ka bɔ yen wa?› A y'u jaabi ko: ‹Ayi. Aw kana taga bɔn, bari aw be se ka fili ka bile dɔ bɔn. Aw k'a to u ka wili ɲɔgɔn fɛ fɔɔ sumantigɛtuma ka se. N'o tuma sera, n ben'a fɔ sumantigɛlaw ye k'u ka binjugu nin tigɛ fɔlɔ, k'a siri, k'a jɛni, u ka sɔrɔ ka bile tigɛ k'a kɛ n ka bondo kɔnɔ.› » Yezu ye talen wɛrɛ la u ye tugu. A ko: « * Sankolo masaya be i ko mutaridikisɛ, cɛɛ dɔ y'e min ta k'a dan a ka foro la. Mutaridikisɛ ka dɔgɔ ni fɛɛn bɛɛ kisɛ ye. Nga, n'a falenna, a be boɲa ka tɛmɛ nankɔ fɛɛn sɛnɛta tɔw bɛɛ kan. A be kɛ yiri ye, kɔnɔw b'u ka ɲaga la a bolow kan.» O kɔ, Yezu ye talen wɛrɛ la u ye ko: « * Sankolo masaya be i ko burufununan, muso dɔ ye min ta k'a kɛ mugu fiyɛ ɲaa kelen na k'a nɔɔni, k'a bila fɔɔ a bɛɛ fununa.» Yezu y'o kuma bɛɛ fɔ jama ye talen na. A tun te kuma u fɛ n'a ma talen la u ye. A tun b'a kɛ ten janko kira tun ye min fɔ, o ka dafa. A tun y'a fɔ ko: «N bena kuma u fɛ talenw na. Mɔgɔw ma koo minw lɔn kabini diɲɛ dantuma, ne bena olu fɔ u ye.» Yezu bɔra jama kɔrɔ ka taga soo tuma min na, a ka kalandenw gwɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «I ye talen min la ko mɔgɔ dɔ tagara binjugu kisɛ seri a jugu ka foro la, o talen kɔrɔ fɔ an ye.» Yezu y'u jaabi ko: «Mɔgɔ min ye sumansi nin dan, o ye Mɔgɔ Dencɛ ye. Foro nin, o ye diɲɛ ye. Sumansi, o ye Ala ka mɔgɔw ye. Binjugu nin, o ye Sutana ka mɔgɔw ye. Jugu min ye binjugu kisɛ seri foro nin kɔnɔ, o ye Sutana yɛrɛ ye. Sumantigɛtuma, o ye diɲɛ laban tuma ye. Sumantigɛlaw ye mɛlɛkɛw ye. U be binjugu tigɛ k'a jɛni cogo min na, o koo ɲɔgɔn bena kɛ diɲɛ laban tuma na. Mɔgɔ Dencɛ ben'a ka mɛlɛkɛw ci. Mɔgɔ minw bɛɛ be kojugu kɛ ka tɔw fana nigɛ k'u bila a la, u bena olu woloma k'u bɔ Ala ka mɔgɔw cɛma. Mɛlɛkɛw bena o mɔgɔjugu nunu fili tasuma kɔnɔ. U bena kasi ka kule yen. O kɔ, mɔgɔ minw be Ala sago kɛ, olu bɛɛ bena boɲa sɔrɔ ka manamana i n'a fɔ tile, u Faa Ala ka masaya yɔrɔ la. Tulo be min fɛ, o ka mɛnni kɛ. « * Sankolo masaya be i ko nafolo dogonin, foro dɔ la. Cɛɛ dɔ tagara o sɔrɔ k'a ta k'a dogo tugu. A nisɔn diyara kosɔbɛ, fɔɔ a tagar'a bololafɛn bɛɛ feere ka segi ka taga foro nin san. « * Sankolo masaya be i ko jagokɛla dɔ, min be kɔnɔkisɛɲuman ɲini. A nana dɔ ye min ka ɲi, a tagar'a bololafɛn bɛɛ feere k'o kɔnɔkisɛ nin san. « * Sankolo masaya be i ko jɔɔ, mɔnikɛla dɔ ye min fili baji la, ka jigɛ sifa bɛɛ minɛ. A fanin kɔ, a y'a sama ka bɔ jii la ka sigi ka jigɛw woloma. Jigɛ minw ka ɲi, a ye olu kɛ minan kɔnɔ. Jigɛ minw ma ɲi, a ye olu fili. O koo ɲɔgɔn bena kɛ diɲɛ laban tuma na. Mɛlɛkɛw bena na mɔgɔjuguw woloma k'u bɔ mɔgɔɲumanw na. U bena o mɔgɔjuguw fili tasuma kɔnɔ. O yɔrɔ la, u bena kasi ka kule.» O kɔ, Yezu y'u ɲininga n'u y'o talenw bɛɛ faamu. U y'a jaabi ko ɔnhɔn. A y'a fɔ u ye tugu ko: «Ayiwa. Sariya karamɔgɔ min kalanna kosɔbɛ * sankolo masaya koo la, a be i ko sotigi min be fɛnkura ni fɛɛn kɔrɔman sɔrɔ a ka nafolo la.» Yezu y'o talenw la ka ban tuma min na, a bɔra yen ka taga ka dugu la. O yɔrɔ la, a donna zuwifuw ka kalanso kɔnɔ ka mɔgɔw kalan. Mɔgɔ minw tun be yen, u bɛɛ kabakoyara. U tora k'a fɔ ko: «Haan! A bɔra ni hakilitigiya nin ye min? A be kabako nunu kɛ cogo di? Miniziye ka deen nin tɛ wa? Mariyamu t'ale lo bamuso ye wa? A dɔgɔcɛ te Zaki ni Yusufu ni Simɔn ani Zude ye wa? A dɔgɔmusow te dugu nin kɔnɔ yan wa? A do ye hakilitigiya ni kabakokɛ see nin sɔrɔ min?» O miiriya le y'a to u ma la Yezu la. O la, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Kira be boɲa sɔrɔ yɔrɔ bɛɛ, fɔɔ a ka dugumɔgɔw n'a ka somɔgɔw cɛma.» Yezu ma kabako caaman kɛ yen bari u ma la Ala la. O waati la, Galile mara masacɛ * Erɔdi ye Yezu koo mɛn. A y'a fɔ a ka baaradenw ye ko: «Zan batizelikɛla yɛrɛ yɛrɛ lo. Ale lo kununna. O le y'a to a be se ka kabakow kɛ.» Tiɲɛ na, Erɔdi tun ye Zan minɛ k'a siri k'a don kaso la a dɔgɔcɛ Filipu ka muso Erodiyadi kama, bari Zan tun b'a fɔ a ye ko: «I man kan k'a furu.» Erɔdi tun b'a fɛ ka Zan faga, nga a tun be siran zuwifuw ɲa, bari u bɛɛ tun be Zan jati kira ye. O bɛɛ la, Erɔdi ka wololon sanyɛlɛma ɲanagwɛ la, Erodiyadi ka denmuso wilila ka dɔɔn kɛ ɲanagwɛ dumunikɛlaw ɲana. O diyara Erɔdi ye kosɔbɛ, fɔɔ a kalila ko n'a ye fɛɛn min daali ale fɛ, ko ale bena o d'a ma. A bamuso ye kuma min fɔ a ye, a y'o le ta k'a fɔ Erɔdi ye ko: «Zan batizelikɛla kuun di ne ma minan dɔ kɔnɔ.» Masacɛ ɲaa sisira. Nga a kalila minkɛ mɔgɔ weleninw ɲana, a sɔnna. O la, a ye mɔgɔ dɔ ci ko ka taga Zan kuun tigɛ kasobon na ka na n'a ye. U ye Zan kuun tigɛ k'a bila minan dɔ kɔnɔ ka n'a di sunguru nin ma. Ale fana y'a ta ka taga di a bamuso ma. Zan ka kalandenw tagar'a suu ta k'a don. O kɔ, u tagar'a ɲafɔ Yezu ye. Yezu ye Zan fagako mɛn tuma min na, a bɔra o yɔrɔ la. A kelen donna kurun kɔnɔ ka taga yɔrɔlakolon dɔ la. Nga, mɔgɔw bɔra a taatuma kala ma, u bɔra duguw kɔnɔ ka ta'a fɛ u seen na. Yezu bɔra kurun kɔnɔ tuma min na, ka jamaba ye, u hinɛ donna a la, a y'u ka banabagatɔw kɛnɛya. Wulafɛ, kalandenw gwɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «Suu be ɲini ka ko, yan do ye yɔrɔlakolon ye, e te sira di jama ma u ka taga dafɛduguw la ka dumuni san u yɛrɛw ye wa?» Yezu y'u jaabi ko: «A daganin te u ka taga yɔrɔ dɔ la, aw yɛrɛ ka dumuni d'u ma.» U y'a fɔ a ye ko: «Burukun duuru ni jigɛ deen fila le b'an fɛ yan.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ye na n'u ye yan.» O kɔ, a y'a fɔ jama ye k'u ka sigi biin kan. A ye burukun duuru ni jigɛ deen fila nunu ta, k'a ɲaa kɔrɔta sanfɛ ka barika la Ala ye, ka burukun nunu karikari k'u di a ka kalandenw ma, kalandenw y'u tilan jama cɛ. U bɛɛ ye dumuni kɛ fɔɔ ka fa, u ye dumuni tɔɔ cɛ ka segi tan ni fila fa n'o ye. Mɔgɔ minw ye dumuni kɛ, cɛɛw tun ye mɔgɔ waa duuru ɲɔgɔn ye, musow ni denmisɛnw ma jati. O koo kɛnin kɔ dɔrɔn, Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko u ka don kurun kɔnɔ ka taga ale ɲa baa kɔfɛ, sanni ale be sira di jama ma u ka taga. Yezu ye sira di ka ban jama ma waati min na, a yɛlɛla kulu kan waasa ka Ala daali. Suu kora k'a sɔrɔ a kelen tun be o yɔrɔ la. O y'a sɔrɔ kurun yɔrɔ tun jaɲana ka ban dugukolo la. Kalandenw tun te se ka kurun boli jikuru fɛ, bari fɔɲɔ tun b'u kunbɛnna. Dugu tun be ɲini ka gwɛ waati min na, Yezu taamana baji kan ka taga u faan fɛ. Kalandenw ye Yezu taamatɔ ye jii kan, u jaa tigɛra fɔɔ u b'a fɔra ko suja lo, u y'a daminɛ ka kule. O yɔrɔnin bɛɛ, Yezu kumana u fɛ k'a fɔ ko: «Aw k'aw jaa gwɛlɛya, ne lo, aw kana siran.» Piyɛri y'a fɔ Yezu ye ko: «Matigi, ni ele lo tiɲɛ na, a fɔ ko ne ka na e fɛ yen jii kan.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Na.» Piyɛri bɔra kurun kɔnɔ ka taama jii kan n'a be tagara Yezu fɛ. Nga Piyɛri y'a ye ko fɔɲɔ fanga ka bon minkɛ, siranya y'a minɛ. A daminɛna ka jigi jii jukɔrɔ, o la, a kulera ko: «Matigi, n dɛmɛ.» O yɔrɔnin kelen, Yezu y'a minɛ k'a fɔ a ye ko: «I ma la ne la wa? Mun na i sigasigara?» U donna kurun kɔnɔ tuma min na, fɔɲɔ lɔra. Kalanden tɔɔ minw tun be kurun kɔnɔ, olu y'u kunbiri gwan Yezu kɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ na, i ye Ala Deen ye.» U ye baa tigɛ ka se Zenezarɛti mara la. O yɔrɔ mɔgɔw ye Yezu lɔn minkɛ, u ye mɔgɔw ci ka taga yɔrɔ bɛɛ la, k'a fɔ ko Yezu nana. U y'u ka banabagatɔw bɛɛ ta ka na n'u ye a fɛ. U ye Yezu daali ko a ka sɔn u be maga a ka fani dakun dama na. Minw bɛɛ magara o la, olu kɛnɛyara. O kɔ, * Fariziɲɛ ni sariya karamɔgɔ dɔw bɔra Zeruzalɛmu ka na Yezu ɲininga ko: «Mun na i ka kalandenw te an faaw ka landa bato? Bari u be dumuni kɛ n'u te u tigɛ ko ka ɲa.» Yezu y'olu ɲininga fana ko: «Aw do, mun na aw be Ala ka sariya cɛn aw ka landaw kosɔn? Bari Ala y'a fɔ ko i k'i baa n'i faa boɲa, ko ni mɔgɔ min y'a faa, walima a baa nɛni, k'o tigi ka kan ka faga. Nga aw b'a fɔ ko ni mɔgɔ dɔ y'a fɔ a faa, walima a baa ye ko ale tun ka kan k'a dɛmɛ ni fɛɛn min ye, ko a y'o di Ala ma, a kɛra ten wajibi tɛ o tigi ma k'a faa n'a baa dɛmɛ tugu. Aw be Ala ka kuma kɛ kumafu ye aw ka landaw kosɔn. Filakanfɔ nunu! Ezayi ye kirayakuma min fɔ aw ka koo la, o bɛnna kosɔbɛ. A ko: ‹Mɔgɔ nunu be ne boɲa u daa dama le la, nga u dusu yɔrɔ ka jan ne la. U be ne bato gwansan, bari u be ɲɔgɔn kalan koo minw na, o ye adamadenw ka sariyaw dama le ye.› » Yezu ye jama wele k'a fɔ u ye ko: «Aw k'aw tulo malɔ ka n ka kuma faamu. A ma kɛ i n'a fɔ ko mɔgɔ be fɛɛn min dumu, o le b'a nɔgɔ, nga a kɔnɔnako le b'a nɔgɔ.» A ka kalandenw gwɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «I m'a lɔn ko i ka kuma nin digira * Fariziɲɛw na k'u hakili ɲagami wa?» Yezu y'u jaabi ko: «Ne Faa min be sankolo la ma yiri o yiri tutu, olu bena bɔn ka bɔ yen. Aw y'u ye k'u to yen, fiɲɛntɔw lo. Ni fiɲɛntɔ ye a tɔɲɔgɔn ka bere minɛ, u fila bɛɛ bena kori ka ben dingɛ kɔnɔ.» Piyɛri ye kuma ta, k'a fɔ Yezu ye ko: «Talen nin kɔrɔ fɔ an ye.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw fana ye hakilitanw ye halibi wa? Aw m'a lɔn ko mɔgɔ be fɛɛn o fɛɛn don a daa la, k'o be don a kɔnɔ na, o kɔ, a be taga o fili banakɔ wa? Nga mɔgɔ daa be fɛɛn min fɔ, o be bɔ a dusu la le. Olu le be mɔgɔ nɔgɔ. Bari miiriyajuguw be bɔ mɔgɔ dusu le la, ani mɔgɔfaga, ni ɲamɔgɔya, kakalaya, soɲali, galontigɛ, ani nɛnili. O koo nunu le be mɔgɔ nɔgɔ, nga ka dumuni kɛ n'i ma i tigɛ ko, o te mɔgɔ nɔgɔ.» Yezu bɔra o yɔrɔ la ka taga Tiri ni Sidɔn mara la. Muso dɔ tun b'o yɔrɔ la, zuwifu tun tɛ. Ale nana Yezu fɛ ka pɛrɛn ko: «Dawuda dencɛ, makari ne la Matigi, ne denmuso tɔɔrɔnin lo kosɔbɛ, jina b'a la.» Nga Yezu m'a jaabi. A ka kalandenw gwɛrɛla a la k'a daali ko a ka muso nin ɲafilɛ, ko n'o tɛ, a be tugura u kɔ n'a ka mankan ye. Yezu y'a fɔ ko: «Ne cira Isirayɛlidenw dama ma, minw be i n'a fɔ saga tununinw.» Nga muso nin nana a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ k'a fɔ ko: «Matigi, n dɛmɛ.» Yezu y'a jaabi ko: «A daganin te ka denmisɛnw ka dumuni ta k'a di wuludenninw ma.» Muso y'a fɔ Yezu ye ko: «O ye tiɲɛ ye Matigi, nga wulutigi ka dumuni murumuru minw be ben, wuluw b'o dumu.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Muso, i lara ne la kosɔbɛ. I be min fɛ, o ka kɛ i ye.» O waati kelen na, a denmuso kɛnɛyara. Yezu bɔra o yɔrɔ la ka taga Galile baa daa la. A yɛlɛla kulu dɔ kan ka sigi yen. Jamaba tun nan'a fɛ n'u ka banabagatɔw ye. O banabagatɔ dɔw tun ye senkelenninw ye, ni fiɲɛntɔw, ani murukuw, ni bobow, ani banabagatɔ sifa wɛrɛw. U tun be na n'u ye Yezu fɛ, n'a b'o kɛnɛya. Mɔgɔw y'a ye ko bobow be kumana, ni murukuw be kɛnɛyara, ani senkelenninw be taamana ka ɲa, ni fiɲɛntɔw be yeli kɛra, u kabakoyara kosɔbɛ, fɔɔ u y'a daminɛ ka Isirayɛli ka Ala tanu. Yezu y'a ka kalandenw wele k'a fɔ u ye ko: «Jama nin hinɛ be ne la, bari, u be ni ne ye, a tile saba ye bii ye, foyi t'u fɛ k'a dumu. N t'a fɛ ka sira d'u kɔngɔtɔman, u barika bena dɛsɛ sira la.» Kalandenw y'a ɲininga ko: «Anw bena se ka dumuni sɔrɔ yɔrɔ jumɛn kongokolon nin kɔnɔ ka jama nin ɲɔgɔn fa?» A y'u ɲininga ko: «Burukun joli le b'aw fɛ?» U ko burukun wolonwula ni jigɛmisɛn damani. A y'a fɔ jama ye k'u ka sigi duguma. A ye burukun wolonwula ni jigɛ nunu ta ka barika la Ala ye k'o karikari k'o di kalandenw ma, olu y'o tilan jama ye. Mɔgɔw ye dumuni kɛ fɔɔ ka fa, u ye dumuni tɔɔ cɛ ka segi wolonwula fa n'a ye. Mɔgɔ minw y'o dumuni kɛ, cɛɛw dama tun ye mɔgɔ waa naani ye, musow ni denmisɛnw ma jati. Yezu ye sira di ka ban jama ma waati min na, a donna kurun kɔnɔ ka taga Magadan mara la. * Fariziɲɛ ni * Saduseɲɛ dɔw gwɛrɛla Yezu la waasa k'a kɔrɔbɔ. U y'a ɲini Yezu fɛ ko a ka kabako dɔ kɛ ka bɔ sankolo la. Yezu y'u jaabi ko: «Wuladafɛ ni tilekun be ɲini ka don tuma min na, aw b'a fɔ ko suu bena diya, bari sankolo wulennin lo. Sɔgɔmadafɛ fana, aw b'a fɔ ko bii tena diya bari yɔrɔ ɲaa ma ɲi. Aw be se ka sankolo filɛ ka waati cogoya faamu, nga koo minw be kɛra waati nin na, aw te sera k'olu faamu. Bii mɔgɔw ka jugu, u murutira Ala ma, u b'a fɛ ko ne ka kabako dɔ kɛ u ɲana, nga kabako si tena kɛ k'a yira u la ni kira Zonasi ta ɲɔgɔn tɛ.» O kɔ, a y'u lɔnin to yen ka tɛmɛ n'a ka sira ye. Tuma min na u tun be tagara baa kɔfɛ, kalandenw tun ɲinɛna ka buru ta. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi * Fariziɲɛ ni * Saduseɲɛw ka burufununan ma.» Kalandenw tora ka miiri u yɛrɛ kɔnɔ k'olu ma buru ta minkɛ, k'o la Yezu ye kuma nin fɔ. Nga Yezu y'u ka miiriya lɔn, k'a fɔ u ye ko: «Jigi t'aw fɛ wa? Mun na aw be miiri ten, ko aw ɲinɛna buru kɔ? Aw te faamuli kɛ halibi wa? Ne ye cɛɛ waa duuru balo ni burukun duuru ye waati min na, aw ye segi daa min cɛ dumuni tɔɔ la, aw hakili te o la wa? Ani ne ye cɛɛ waa naani balo ni burukun wolonwula ye tuma min na, aw tun ye segi daa min fa dumuni tɔɔ la, aw hakili t'o fana na wa? Ne tun b'aw ladira Fariziɲɛ ni Saduseɲɛw ka burufununan koo la tuma min na, mun na aw tun m'a faamu ko ne tun te kumana buru koo la?» O tuma na, u y'a faamu ko a tun te kumana u fɛ burufununan yɛrɛ koo la, nga ko a tun be kumana u fɛ Fariziɲɛ ni Saduseɲɛw ka kalan le koo la. Yezu n'a ka kalandenw sera Filipu, Sezare mara la. A y'a ka kalandenw ɲininga ko: «Mɔgɔw b'a fɔra ko Mɔgɔ Dencɛ ye jɔn ye?» U y'a jaabi ko: «Dɔw ko Zan batizelikɛla lo, dɔw ko Eli, dɔ wɛrɛw ko Zeremi, walima kira dɔ wɛrɛ.» Yezu y'u ɲininga ko: «Aw do, aw b'a miiri ko ne ye jɔn ye?» Simɔn Piyɛri y'a jaabi ko: «I ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, Ala Dencɛ.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Zonasi dencɛ Piyɛri, i dagamunin lo, bari mɔgɔ si ma nin fɔ i ye, nga ne Faa min be sankolo la, o le y'o lɔnniya d'i ma. I ye Piyɛri ye, o kɔrɔ ko fara, ne bena n ka jama senu sigi min kan, saya tena se ka foyi kɛ a la. Ne bena * sankolo masaya konnigɛ d'i ma. N'i ye fɛɛn o fɛɛn siri dugukolo kan, o bena siri sankolo la. I mana fɛɛn o fɛɛn foni dugukolo kan, o bena foni sankolo la.» O kɔ, Yezu y'a fɔ k'a gwɛlɛya a ka kalandenw ye k'u kana sɔn k'a fɔ mɔgɔ si ɲana ko ale ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye. K'a ta o waati ma Yezu y'a daminɛ k'a fɔ ka gwɛ a ka kalandenw ye, ko: «Ne ka kan ka taga Zeruzalɛmu, cɛkɔrɔbaw ni sarakalasebagaw kuntigiw ani sariya karamɔgɔw bena ne tɔɔrɔ yen kosɔbɛ. U bena ne faga. Nga tile sabanan loon ne faganin kɔ, ne bena kunun.» Piyɛri tagara n'a ye gɛrɛn na k'a daminɛ k'a jalaki. A y'a fɔ a ye ko: «Matigi, Ala k'i kisi o koow ma. O tena i sɔrɔ.» Yezu y'a ɲaa yɛlɛma k'a fɔ Piyɛri ye ko: «E Sutana nin, taga ka bɔ n kɔrɔ. E be ne ka koow cɛnyɔrɔ le ɲinina. I ka miiriya ni Ala ta te kelen ye, i be miiri i n'a fɔ adamaden tɔw.» Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka tugu ne kɔ, o tigi kana miiri a yɛrɛ ka nafa la. A k'a ka gwengwenlɔgɔ ɲun ka tugu ne kɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a fɛ k'a nii tanga, o tigi bena bɔnɔ a la. Nga ni mɔgɔ min bɔnɔna a nii la ne kosɔn, o tigi bena tila k'a sɔrɔ. A be mun ɲa mɔgɔ ye ka diɲɛ fɛɛn bɛɛ sɔrɔ n'a bɔnɔna a nii na? Walima mɔgɔ be se ka mun di Ala ma min b'a nii sɔngɔ bɔ? Ayiwa, Mɔgɔ Dencɛ bena na n'a ka mɛlɛkɛw ye a Faa ka sebagaya la, o la a bena mɔgɔ kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'u ka kɛwaliw ye. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko aw minw be yan, aw dɔw tena sa n'u ma Mɔgɔ Dencɛ natɔ ye n'a ka masaya ye.» Tile wɔɔrɔ o kɔ, Yezu tagara ni Piyɛri ni Zaki n'a dɔgɔcɛ Zan ye kulujan dɔ kan u danna. O yɔrɔ la, Yezu cogo yɛlɛmana u ɲana, a ɲada tun be manamana i n'a fɔ tile, a ka fani tun gwɛra parapara. O yɔrɔnin kelen, kalanden saba nunu ye Musa ni Eli ye n'u be kumana ni Yezu ye. O la, Piyɛri y'a fɔ Yezu ye ko: «Matigi, a ka ɲi an ka to yan. N'i sɔnna, ne bena bugu saba lɔ yan: e ta kelen, Musa ta kelen, Eli ta kelen.» Ka Piyɛri t'o kuma na, sankaba manamananin dɔ jigira k'u datugu. Kumakan dɔ bɔra o sankaba nin kɔnɔ k'a fɔ ko: «Nin ye ne Dencɛ kanunin ye. Ne sagoladen lo, aw ka mɛnni kɛ a fɛ.» Kalanden saba nunu y'o kuma mɛn minkɛ, u lara k'u ɲaa biri duguma, bari u tun siranna kosɔbɛ. Yezu gwɛrɛla u la, ka magamaga u la k'a fɔ ko: «Aw kana siran, aw ye wili.» U y'u ɲaa kɔrɔta tuma min na, u ye Yezu dama le ye yen. U jigitɔ ka bɔ kulu kan, a ye kangari la u ye ko: «Aw ye koo minw ye kulu kan, aw kana o lakali mɔgɔ si ye, fɔɔ ni Mɔgɔ Dencɛ kununna a sanin kɔ.» Yezu ka kalandenw y'a ɲininga ko: «Mun na sariya karamɔgɔw ko Eli ka kan ka na kisibaga ɲa?» A y'u jaabi ko: «Tiɲɛ na, Eli ka kan ka na fɛɛn bɛɛ labɛn fɔlɔ. Ne b'a fɔ aw ye ko Eli nana ka ban, nga u m'a lɔn, mɔgɔw y'u yɛrɛ sago kɛ a la. O cogo kelen la, u bena Mɔgɔ Dencɛ fana tɔɔrɔ.» Kalandenw y'a faamu ko a be kumana Zan batizelikɛla le koo la. Yezu n'a ka kalanden saba nunu sera jama yɔrɔ la waati min na, cɛɛ dɔ nana a kunbiri gwan a kɔrɔ k'a fɔ ko: «Matigi, makari ne deen na, bari kirikirimasiɲɛ b'a la. Tuma o tuma a be wili a la k'a ta k'a ben, a y'a ben tasuma na ani jii la siɲɛ caaman. Ne nana n'a ye i ka kalandenw fɛ, nga u ma se k'a kɛnɛya.» Yezu y'a fɔ ko: «Aw bii mɔgɔw kɔni, aw ka jugu, aw te la Ala la. Ne bena to n'aw ye k'aw ka koo muɲu fɔɔ tuma jumɛn? Aw ye na ni deen nin ye yan.» Yezu ye kuma gwɛlɛya jina ma k'a gwɛn ka bɔ deen nin na, o yɔrɔnin bɛɛ a kɛnɛyara. O kɔ, Yezu ka kalandenw gwɛrɛla a la u danna, k'a ɲininga ko: «Mun na an ma se ka jina nin gwɛn?» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw te la ne la kosɔbɛ minkɛ, o lo. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye, ko n'aw ka lanaya boɲa tun be mutaridikisɛ ta bɔ, aw tun be se k'a fɔ kulu nin ye ko a ka wili ka bɔ yan ka taga lɔ yen fɛ. O tun bena kɛ. Fɛɛn te yen n'aw tena se ka min kɛ. [ Nga nin jina nin ɲɔgɔn te se ka gwɛn ka bɔ mɔgɔ la n'i ma suun don ka Ala daali.]» Loon dɔ, kalandenw ye ɲɔgɔn lajɛn Galile, Yezu y'a fɔ u ye ko: «U bena Mɔgɔ Dencɛ don mɔgɔjuguw bolo, k'a faga, tile sabanan loon a faganin kɔ, a bena kunun.» U bɛɛ hakili ɲagamina kosɔbɛ. Yezu n'a ka kalandenw sera Kafaranamu tuma min na, bolomafara min be di Alabatosoba koo la, mɔgɔ minw tun be to k'o minɛ, olu nana Piyɛri ɲininga ko: «Aw ka karamɔgɔ nin te to ka bolomafara di wa?» Piyɛri y'u jaabi ko: «Ɔnhɔn, a be to k'a di.» Piyɛri sera soo tuma min na, Yezu kɔnna k'a ɲininga ko: «Simɔn, ele ka miiriya ye jumɛn ye koo nin na? Mɔgɔ jumɛnw le ka kan ka wusuru, walima lɛnpo sara faamaw ye? U deenw wa, walima mɔgɔ wɛrɛw?» Piyɛri y'a jaabi ko: «Mɔgɔ wɛrɛw lo.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «O kɔrɔ k'u deenw lafoninin be kɛ! Nga waasa miiriyajugu kana don mɔgɔ nunu kuun na, o kama, i ka dulen ta ka taga baa la k'a fili yen. N'i kɔnna ka jigɛ min minɛ, i k'a daa yɛlɛ ka filɛ yen. I bena wari sɔrɔ yen min be i ka bolomafara ni ne ta bɔ. I ka taga o di.» O waati la, Yezu ka kalandenw gwɛrɛla a la k'a ɲininga ko * sankolo masaya la, jɔn le ye mɔgɔbaba ye? Yezu ye denmisɛn dɔ wele k'o lɔ u cɛma, k'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ na, n b'a fɔ aw ye ko n'aw m'aw sɔɔn yɛlɛma k'a kɛ i n'a fɔ denmisɛnw ta, aw tena don sankolo masaya la. O la, mɔgɔ min b'a yɛrɛ majigi ka kɛ i n'a fɔ denmisɛn nin, o tigi bena kɛ mɔgɔbaba ye sankolo masaya la. Ni mɔgɔ min be denmisɛn nin ɲɔgɔn minɛ ka ɲa ne kosɔn, o tigi be ne le minɛ ka ɲa. «Denmisɛn minw lara ne la, ni mɔgɔ dɔ kɛra sababu ye k'olu dɔ kunna cɛn, sanni a tigi k'o kɛ, ni kabakuru belebeleba tun sirila a kaan na, k'a fili kɔgɔji kɔnɔ, o tun ka fisa a ma. Diɲɛ mɔgɔ minw kɛra sababu ye ka mɔgɔ caaman kunna cɛn, bɔnɛ ye olu ta ye. Wajibi lo dɔw kunna bena cɛn, nga mɔgɔ min bena kɛ o dɔ sababu ye, bɔnɛ y'o tigi ta ye. N'i bolo kelen, walima n'i seen kelen be kɛ sababu ye k'i don kojugu la, a tigɛ k'a fili yɔrɔjan. I ka don arijana na n'i bolo kelen, walima n'i seen kelen ye, o ka fisa i ma, i ka fili tasuma fagabali yɔrɔ la n'i bolo fila, walima n'i seen fila ye. N'i ɲaa be kɛ sababu ye k'i don kojugu la, a wɔgɔbi k'a fili yɔrɔjan. I ka don arijana na n'i ɲaden kelen ye, o ka fisa i ma, ɲaa fila ka to i fɛ, i ka fili jahanama na. «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, aw si kana denmisɛn nunu dɔ dɔgɔya, bari ne b'a fɔ aw ye k'olu ka mɛlɛkɛw be n Faa ɲakɔrɔ arijana na tuma bɛɛ. [ Mɔgɔ Dencɛ nana ka mɔgɔ tununinw kisi.] Aw ka miiri la, ni saga kɛmɛ be mɔgɔ dɔ fɛ, ni olu dɔ tununa, sagatigi nin tena saga bi kɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn to kulu kan ka taga kelen nin yaala wa? Ne b'a fɔ aw ye ko n'a y'a ye, a nisɔn bena diya ale kosɔn ka tɛmɛ bi kɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn nunu kan. O cogo kelen la, aw Faa min be sankolo la, a t'a fɛ denmisɛn nunu dɔ ka tunu. «N'i balima ye hakɛ kɛ, ta'a fɛ k'a ladi i kelen ale kelen. N'a sera k'i faamu ka sɔn a la, e y'i balima tanga. Nga n'a banna k'i lamɛn, i ka mɔgɔ kelen, walima fila fara i kan ka ta'a fɛ tugu, waasa mɔgɔ fila, walima mɔgɔ saba k'o koo ɲanabɔ. N'a ma sɔn olu ka fɔta ma, i k'o koo fɔ Ala ka jama ye. N'a ma sɔn olu ka fɔta ma fana, i k'a jati Alalɔnbali, walima lɛnpominɛla ye. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko aw mana fɛɛn o fɛɛn siri dugukolo kan, o bena siri sankolo la. N'aw ye fɛɛn o fɛɛn foni dugukolo kan, o bena foni sankolo la. «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye tugu ko ni mɔgɔ fila bɛnna aw cɛma ka Ala daali fɛɛn o fɛɛn na k'u to dugukolo kan yan, ne Faa min be sankolo la bena o d'u ma. Bari ni mɔgɔ fila walima mɔgɔ saba mana ɲɔgɔn lajɛn yɔrɔ o yɔrɔ ne tɔgɔ la, ne b'u cɛma.» Piyɛri gwɛrɛla Yezu la k'a ɲininga ko: «Matigi, ni n balima be to ka ne hakɛ ta tuma bɛɛ, ne ka kan ka yafa a ma siɲɛ joli? Fɔɔ ka taga se siɲɛ wolonwula wa?» Yezu y'a jaabi ko: «Ayi, ne t'a fɔ i ye siɲɛ wolonwula dɛ, nga siɲɛ wolonwula sigiyɔrɔman bi wolonwula. «Bari * sankolo masaya be i ko masacɛ dɔ ta. Ale tun b'a fɛ k'a ka nafolo jati minɛ n'a ka baaradenw ye. K'a to jatili la, u nana ni baaraden dɔ ye min tun ka kan ka wari caaman sara. Masacɛ nin y'a ye ko a tena se k'a bɛɛ sɔrɔ k'a sara minkɛ, a k'u ka baaraden nin, n'a ka muso, n'a ka denmisɛnw, n'a bololafɛn bɛɛ feere, waasa juru nin ka se ka sara. Baaraden nin y'a kunbiri gwan a kuntigi kɔrɔ k'a daali ko a ka muɲu ale kɔrɔ dɔɔni, ko ale bena juru nin bɛɛ sara. A kuntigi makarila a la, ka yafa a ma juru nin la. O baaraden nin bɔra a kuntigi ka soo waati min na, a y'a tɔɲɔgɔn dɔ ye min tun ka kan ka wari dɔɔni d'ale ma. A y'a minɛ k'a kaan dɛrɛ kosɔbɛ fɔɔ a ninakili degunna, k'a fɔ a ye ko: ‹N ka wari sara.› A tɔɲɔgɔn nin y'a yɛrɛ majigi a kɔrɔ k'a daali ko: ‹muɲu ne kɔrɔ, ne ben'a sara.› Nga baaraden nin ma sɔn, a y'a don kaso la, k'a fɔ ko ni ale ka juru ma sɔrɔ, ko a te bɔ. A tɔɲɔgɔn dɔw fana y'u ye minkɛ, olu nii tɔɔrɔla kosɔbɛ. Olu tagara o fɔ u kuntigi ye. O tuma na, u kuntigi k'u ka taga baaraden nin wele ka na. U tagar'a wele, a nana tuma min na, a kuntigi y'a fɔ a ye ko: ‹Baaradenjugu, ne tun yafara i ma juru nin la, bari i ye ne daali. Ne makarila i la cogo min na, ele fana tun ka kan ka makari i tɔɲɔgɔn na ten.› A kuntigi dimina kosɔbɛ, a ye baaraden nin don kaso la, a ko ni juru nin bɛɛ ma sara, ko a te bɔ.» O kɔ, Yezu ye nin fɔ k'a la a kan ko: «Ne Faa min be sankolo la, o bena aw kɛ ten, n'aw te sɔn ka yafa aw tɔɲɔgɔn ma aw dusu bɛɛ la.» Yezu tilara kuma na tuma min na, a bɔra Galile mara la ka taga Zude mara yɔrɔ dɔ la, Zurudɛn baji kɔfɛ. O yɔrɔ la jamaba tugura a kɔ, a y'olu ka banabagatɔw kɛnɛya. * Fariziɲɛ dɔw nana Yezu darabɔ k'a filɛ. U y'a ɲininga ko: «A daganin be cɛɛ k'a muso furu sa koo sugu bɛɛ la wa?» Yezu y'u jaabi ko: «Aw m'a mɛn Ala ka kuma na, ko Ala ye diɲɛ dan tuma min na, a ye cɛɛ ni muso dan wa? A y'a fɔ fana k'o le kosɔn cɛɛ ben'a faa n'a baa to yen ka nɔrɔ a ka muso la, u fila bɛɛ bena jɛn ka kɛ kelen ye. A kɛra ten, u tena kɛ mɔgɔ fila ye tugu, fɔɔ kelen. Ala ye min jɛn ka kɛ kelen ye, mɔgɔ si kana o faran.» U ye Yezu ɲininga ko: «Mun na Musa y'a fɔ ko wajibi lo n'an b'a fɛ ka muso furu sa, ko an ka kan ka furusasɛbɛ d'a ma?» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ka dusugwɛlɛya le y'a to Musa sɔnna ko aw be se k'aw ka muso bila, n'o tɛ, fɔlɔfɔlɔ a tun te ten. Ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a ka muso furu sa, ni ɲamɔgɔya sababu tɛ, ka dɔ wɛrɛ ta, o tigi ye kakalaya kɛ.» Yezu ka kalandenw y'a fɔ a ye ko: «Ni nin le kɛra furu cogo ye, o tuma na, kuun t'a la mɔgɔ ka furu.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ bɛɛ te se k'o kɛ, fɔɔ ni Ala y'a see di mɔgɔ min ma. Nga mɔgɔ dɔw be wolo ni furubaliya ye. Dɔw kɛra cɛgwanaw ye mɔgɔ wɛrɛ sababu la. Dɔw fana banna furu ma * sankolo masaya kosɔn. Mɔgɔ min be se ka sɔn furubaliya ma, o tigi ka sɔn.» Mɔgɔw nana Yezu fɛ ni denmisɛnw ye, waasa a k'a bolo la u kan ka Ala daali u ye. Nga kalandenw sɔngɔra u kunna. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ka denmisɛnw to u ka na ne fɛ, aw kana u bali, bari * sankolo masaya ye olu bɔɲɔgɔnw le ta ye.» A y'a bolo la u kan, o kɔ, a tagara. Cɛɛ dɔ gwɛrɛla Yezu la k'a ɲininga ko: «Karamɔgɔ, ne ka kan ka koɲuman jumɛn le kɛ ka nii banbali sɔrɔ?» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Mun na i be ne ɲininga koɲuman koo? Fɛɛn kelen dama le ka ɲi. N'i b'a fɛ ka nii banbali sɔrɔ, i ka Ala ka sariyaw bato.» Cɛɛ nin ye Yezu ɲininga ko: «O ye sariya jumɛn ye?» Yezu y'a fɔ a ye ko: « ‹I kana mɔgɔ faga, i kana kakalaya kɛ, i kana soɲali kɛ, i kana galon seereya kɛ. E k'i faa n'i baa boɲa. Ani k'i mɔgɔɲɔgɔn kanu i n'a fɔ i yɛrɛ.› » Kanbelen nin y'a jaabi ko ale sera k'o bɛɛ bato, ko mun b'ale jɛn tugu. Yezu y'a fɔ a ye ko: «N'i b'a fɛ i ka koow bɛɛ ka dafa, taga k'i bololafɛnw feere k'o wari tilan fantanw cɛ, o la, i bena nafolo sɔrɔ sankolo la. O kɔ, na tugu ne kɔ.» Nga kanbelen nin y'o kuma mɛn tuma min na, a dusu kasinin le tagara, bari nafoloba tun b'a fɛ. Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko nafolotigi donko ka gwɛlɛ * sankolo masaya la. Ne b'a fɔ aw ye tugu ko ɲɔgɔmɛ donko ka nɔgɔ miseli woo fɛ ka tɛmɛ nafolotigi donko kan Ala ka masaya la.» Kalandenw y'o kuma mɛn minkɛ, u kabakoyara kosɔbɛ. Olu tun b'a fɔra k'o tuma na, jɔn le be se ka kisi? Yezu y'u filɛ k'a fɔ u ye ko: «Adamadenw kɔni te se k'o kɛ, nga Ala be se koo bɛɛ la.» Piyɛri ye Yezu ɲininga ko: «A filɛ, an ye fɛɛn bɛɛ to yen ka tugu e kɔ. An ta bena kɛ cogo di?» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni diɲɛ nana kɛ diɲɛkura ye tuma min na, Mɔgɔ Dencɛ bena sigi a ka masasigilan kan. Aw minw tugura a kɔ, aw fana bena sigi masasigilan tan ni fila kan, ka Isirayɛli ka deen tan ni fila kɔmɔgɔw kiti. Ani mɔgɔ o mɔgɔ min y'a ka soo to, walima a balimacɛw, n'a balimamusow, a faa n'a baa, a deenw, an'a ka foro ne kosɔn, o tigi bena o ɲɔgɔn caaman sɔrɔ, ani ka nii banbali sɔrɔ. Nga ɲamɔgɔ caaman bena kɛ kɔmɔgɔw ye, kɔmɔgɔ caaman bena kɛ ɲamɔgɔw ye. « * Sankolo masaya bɔnin be forotigi dɔ fɛ. A bɔra sɔgɔma joona ko a be sɛnɛkɛlaw ta k'u ci a ka foro kɔnɔ. A kɔnna ka minw sɔrɔ, a bɛnna n'olu ye ko a bena warigwɛ deen kelen d'u ma tile kɔnɔ, min ye tile kelen baara sara ye, ka sɔrɔ k'u ci a ka foro la. Tile gwanna dɔɔni, forotigi bɔra tugu ka dɔ wɛrɛw siginin ye yiriba kɔrɔ, u tun te baara la. A y'a fɔ olu fana ye ko: ‹Aw ye taga ne ka foro la ka baara kɛ, ni tile banna, ne bena aw sara.› Olu tagar'a ka foro la. Tilefɛ, forotigi nin bɔra tugu ka mɔgɔ dɔw sɔrɔ, n'u te baara la, tile sumana dɔɔni, a ye dɔ wɛrɛw sɔrɔ fana, k'u bɛɛ ci a ka foro la. Tile banna tuma min na, a ye mɔgɔ dɔ wɛrɛw ye tugu minw tun te baara la. A y'a fɔ olu ye ko: ‹Mun n'aw ye tile bɛɛ ban yan n'aw ma taga baara la?› U y'a jaabi k'u ma baara sɔrɔ mɔgɔ si fɛ. A y'a fɔ olu ye k'u ka taga baara kɛ ale ka foro la. Baara jigira tuma min na, forotigi y'a fɔ a ka baarakuntigi ye ko a ka baarakɛla nunu wele k'u ka sara d'u ma, k'a daminɛ minw tagara laban na fɔɔ ka taga bila fɔlɔ taw ma. Mɔgɔ minw tagara o y'a sɔrɔ tile banna, olu gwɛrɛla, a ye warigwɛ deen kelen kelen di olu bɛɛ ma. Mɔgɔ minw tagara sɔgɔmadafɛ, olu nana gwɛrɛ. U tun b'a miiri k'u bena sɔrɔli kɛ ka tɛmɛ dɔ nunu kan. Nga u kelen kelen bɛɛ ye warigwɛ deen kelen kelen le sɔrɔ. Olu y'u ka sara minɛ tuma min na, u tun be ŋunuŋunu forotigi kama. U tun b'a fɔra ko: ‹Nunu nana kɔfɛ, u yɛrɛ ma tile kelen baara kɛ ani u ma sigɛn i n'a fɔ anw. U ye baara kɛ waati dɔɔni dɔrɔn. Ele y'olu ka sara kɛ kelen ye n'an ta ye.› Forotigi y'a fɔ u kelen ye ko: ‹N teri, ne ma i tɔɲɔ. An tun ma bɛn a la ko ne bena i sara ni warigwɛ deen kelen ye wa? E k'i ka sara minɛ ka tɛmɛ ka bɔ yan. Mɔgɔ minw tagara baara la kɔfɛ, ne bena e ka sara ɲɔgɔn di olu bɛɛ ma. O tuma na, ne man kan ka n sago kɛ ni n ka wari ye wa, walima ne ye koɲuman min kɛ, o ɲagoya le b'i la?› » Yezu tilara k'a fɔ ko: «O cogo kelen la, kɔmɔgɔw bena kɛ ɲamɔgɔw ye, ani ɲamɔgɔw bena kɛ kɔmɔgɔw ye.» Yezu n'a ka kalandenw tun be tagara Zeruzalɛmu. K'u to sira kan, a ye kalanden tan ni fila nunu wele u danna k'a fɔ u ye ko: «Ayiwa, an be tagara Zeruzalɛmu. O yɔrɔ la, u bena Mɔgɔ Dencɛ don sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw bolo. U ben'a fɔ ko a ka kan ka faga. U ben'a don siya wɛrɛw bolo, olu bena yɛlɛ a ma, k'a bugɔ ni golokami ye, k'a gwengwen lɔgɔ kan. Nga tile sabanan loon a bena kunun.» O kɔ, Zebede ka muso nana Yezu fɛ n'a dencɛw ye. A y'a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ waasa k'a daali. Yezu y'a ɲininga ko: «E be mun le fɛ?» A y'a jaabi ko: «N'i sigira i ka masaya la tuma min na, a to n deen fila nunu ka sigi i kɔrɔ, mɔgɔ kelen i kinibolo fɛ, kelen i numanbolo fɛ.» Yezu y'u jaabi ko: «Aw be fɛɛn min daali, aw t'o lɔn. Tɔɔrɔ min bena ne sɔrɔ, aw be se k'o ɲɔgɔn muɲu wa?» U y'a fɔ ko: «An be se.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw kɔni bena o tɔɔrɔ muɲu. Nga ka sigi ne kinibolo, walima ne numanbolo fɛ, ne t'o latigɛbaga ye. N Faa y'o yɔrɔw labɛn minw ye, u bena di olu le ma.» Kalanden tan nunu y'o mɛn minkɛ, u dimina mɔgɔ fila nunu kɔrɔ. Yezu y'u wele k'a fɔ u ye ko: «Aw b'a lɔn ko diɲɛ kɔnɔ, siyaw ɲamɔgɔw be kuntigiya kɛ tɔw kan, mɔgɔbabaw be fanga yira u la. A man kan ka kɛ ten aw cɛma. Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka kɛ mɔgɔba ye aw cɛma, o tigi ka kan k'a yɛrɛ kɛ aw ka baaraden ye. Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka kɛ ɲamɔgɔ ye aw cɛma, o ka kan ka kɛ aw ka jɔɔn ye. O cogo la, Mɔgɔ Dencɛ ma na waasa mɔgɔw ka baara kɛ a ye. Nga, a nana ka mɔgɔw mako ɲa, ani k'a yɛrɛ nii di ka kɛ mɔgɔ bɛɛ nii kunmabɔ sara ye.» Yezu n'a ka kalandenw tun be bɔra Zeriko tuma min na, jamaba tun tugura a kɔ. Fiɲɛntɔ fila dɔ tun siginin be sira daa la, olu y'a mɛn tuma min na ko Yezu le be tɛmɛna, u y'a daminɛ k'a fɔ ko: «Matigi, Dawuda dencɛ, makari an na!» Jama sɔngɔra u kunna k'u ka je, nga u pɛrɛnna ka tɛmɛ fɔlɔta kan. U ko: «Matigi, Dawuda dencɛ, makari an na!» Yezu lɔra k'u wele, k'u ɲininga ko: «Aw b'a fɛ ne ka mun kɛ aw ye?» U y'a jaabi ko: «Matigi, an b'a fɛ i k'an ɲaa yɛlɛ.» U hinɛ donna Yezu la minkɛ, a magamagara u ɲaa na. O yɔrɔnin bɛɛ, u ye yeli kɛ, u tugura Yezu kɔ. Yezu n'a kɔfɛmɔgɔw surunyana Bɛtifaze la, Olivuyirikulu gɛrɛfɛ. U yɔrɔ tun man jan Zeruzalɛmu na tugu. A ye kalandenw fila ci k'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga ɲafɛ dugu nin na. Aw bena falimuso n'a deen sirinin sɔrɔ yen. Aw k'a foni ka na n'u ye. Ni mɔgɔ dɔ y'aw ɲininga, aw k'a fɔ a tigi ye ko Matigi mako le b'u la, o yɔrɔnin bɛɛ, a bena aw to aw be na n'u ye.» O koo kɛra ten waasa kira tun ye kuma min fɔ, o ka dafa. A tun ko: «Aw y'a fɔ * Siyɔnkaw ye k'u ka masacɛ be nana, a y'a yɛrɛ majigi ka yɛlɛ faliden kan.» Kalanden nunu tagar'a kɛ i ko Yezu tun y'a fɔ u ye cogo min na. U nana ni falimuso n'a deen ye, k'u ka faniw la u kan. Yezu sigira faniw kan. Mɔgɔ caaman y'u ka faniw lala sira kan, dɔw tun be yiri furaburu tigɛ k'o lala sira kan fana. Jama min tun be taama Yezu ɲafɛ, ani minw tun b'a kɔfɛ, olu bɛɛ tun be pɛrɛnna k'a fɔ ko: «An b'i tɔgɔ tanu Dawuda dencɛ! E min be nana Matigi tɔgɔ la, Ala ka barika don i la. Ala tɔgɔ ka tanu arijana na.» Yezu donna Zeruzalɛmu kɔnɔ tuma min na, dugu bɛɛ ɲagamina, u tun be ɲɔgɔn ɲiningana ko cɛɛ nin ye jɔn ye. U tun be ɲɔgɔn jaabi ko kira Yezu lo ka bɔ Nazarɛti, Galile mara la. Yezu donna Alabatosoba kɔnɔ waati min na, a ye feerekɛlaw, ni sannikɛlaw gwɛn ka bɔ yen, ka warifalenbagaw ka tabaliw ni tubani feerebagaw ka sigilanw ɲɔti k'u benben duguma. O kɔ, a y'a fɔ u ye ko a fɔra Ala ka kuma na ko: «Ne ka soo bena kɛ daalilikɛyɔrɔ ye. Nga aw kɔni y'a kɛ soonw ka yɔrɔ ye.» Fiɲɛntɔw ni senkelenninw tagara Yezu fɛ Alabatosoba kɔnɔ. Yezu y'u kɛnɛya. Sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw y'o kabako kɛninw ye tuma min na, ani denmisɛnw tun be pɛrɛn n'u b'a fɔra ko: «An b'i tanu Dawuda dencɛ,» u dimina kosɔbɛ. U ye Yezu ɲininga ko: «I ma denmisɛn nunu ka kuma mɛn wa?» Yezu y'u jaabi ko: «Ɔnhɔn, aw fana ma deli k'a kalan Ala ka kuma na wa ko: ‹E y'e tanuli kuma don denmisɛnw ni denɲɛninw daa la.›?» A y'o kuma fɔ ka ban, a y'u to yen ka bɔ dugu kɔnɔ ka taga sii Betani. Sɔgɔmadafɛ Yezu tun be kɔsegira ka taga Zeruzalɛmu, kɔngɔ y'a minɛ. A ye torosun dɔ ye sira daa la minkɛ, a gwɛrɛla a la k'a filɛ, nga a ma foyi sɔrɔ a la furaburu kɔ. Yezu y'a fɔ yiri nin ye ko: «A banna, ele kɔni tena deen kɛ tugu!» O waati yɛrɛ la yiri nin jara. Kalandenw y'o ye minkɛ, u kabakoyara kosɔbɛ. U y'a ɲininga ko a kɛra cogo di torosun nin jara yɔrɔnin kelen. Yezu y'u jaabi ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko n'aw lara ne la, n'aw te sigasiga fewu, ne ye min kɛ torosun na, aw bena se k'o ɲɔgɔn kabakow kɛ. Aw bena dɔ wɛrɛw yɛrɛ kɛ ka tɛmɛ a kan. Hali n'aw y'a fɔ kulu nin ye ko: ‹Wili ka bɔ yan ka taga ben kɔgɔji kɔnɔ,› o bena kɛ. N'aw lara ne la, n'aw ye fɛɛn o fɛɛn daali Ala fɛ, a bena o d'aw ma.» Yezu tagara Alabatosoba kɔnɔ. K'a to mɔgɔw kalan na, sarakalasebagaw kuntigiw ni zuwifu ka cɛkɔrɔbaw nana k'a ɲininga ko: «I be koo minw kɛ, jɔn le y'o sira d'i ma? Jɔn le y'o kɛ see d'i ma?» Yezu y'u jaabi ko: «Ne fana bena aw ɲininga koo kelen dɔrɔn na. N'aw ye ne jaabi, o tuma na, min ye sira di ne ma ka koo nunu kɛ, ne bena o fɔ aw ye. Jɔn le tun ye Zan ci ka na mɔgɔw batize, Ala lo wa, walima mɔgɔw lo?» Nga u tora ka ɲɔgɔn sɔsɔ gɛrɛfɛ k'a fɔ ko: «N'an y'a jaabi ko Ala lo, a bena an ɲininga ko mun na an ma la a la. Nga n'an y'a fɔ ko mɔgɔw lo fana, an ka kan ka siran jama ɲa, bari mɔgɔ bɛɛ lar'a la ko Zan tun ye kira ye.» O la, u ye Yezu jaabi ko: «An t'a lɔn.» Ale fana y'a fɔ u ye ko: «N'o lo, mɔgɔ min ye sira di ne ma ka koo nunu kɛ, ne fana tena o fɔ aw ye.» Yezu y'u ɲininga tugu ko: «Aw be mun le miiri nin na? Deen fila tun be cɛɛ dɔ fɛ. A y'a fɔ deen fɔlɔ ye ko: ‹Bii, ne b'a fɛ i ka taga baara kɛ foro kɔnɔ.› Deen fɔlɔ nin y'a jaabi ko: ‹Ne tena se ka taga.› Dɔɔni a nimisara, a ye sira minɛ ka taga foro la. Facɛ nin tagara deen filanan fɛ, k'a fɔ ale ye fana, deen ko: ‹Ɔnhɔn baba, ne bena taga.› Nga a ma taga. O deen fila nunu cɛma, jumɛn le ye a facɛ sago kɛ?» U y'a jaabi ko deen fɔlɔ kɛ. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Ne b'a fɔ aw ye tiɲɛ na ko lɛnpominɛlaw ni kakalamusow bena kɔn ka don aw ɲa Ala ka masaya kɔnɔ. Bari Zan nana aw fɛ ka taamacogoɲuman yira aw la. Aw ma sɔn o ma, nga lɛnpominɛlaw ni kakalamusow sɔnna o ma. Aw y'o ye, aw ma sɔn k'aw dusu yɛlɛma ka la a la.» Yezu y'a fɔ u ye tugu ko: «Aw y'aw tulo malɔ talen dɔ wɛrɛ la. Forotigi dɔ ye * ɛrɛzɛnforo bɔ. A ye kogo kɛ k'a lamini, ka dingɛ sogi ka ɛrɛzɛn nin jii bɔyɔrɔ dilan, ka sangaso lɔ a kɔlɔsibagaw ye. A y'a don baarakɛla dɔw bolo. O kɔ, a tagara taama na. Ɛrɛzɛn mɔna tuma min na, a y'a ka jɔɔnw ci baarakɛla nunu fɛ k'u ka taga ale niyɔrɔ minɛ. Baarakɛla nunu y'o jɔɔnw minɛ, ka kelen bugɔ kosɔbɛ, ka kelen faga ani ka tɔ kelen nin bon ni kabakuruw ye. Forotigi y'a ka jɔɔn dɔ wɛrɛw ci minw cayara ni fɔlɔtaw ye. Baarakɛla nunu y'olu minɛ k'u kɛ i n'a fɔ u tun ye fɔlɔtaw kɛ cogo min na. A laban na, a y'a dencɛ ci u ma, a tun be miiri ko: ‹U bena n dencɛ boɲa.› Nga baarakɛlaw y'o ye tuma min na, u y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: ‹Nin le ye cɛntala ye. Aw ye na an k'a faga ka cɛɛn nin kɛ an ta ye.› U y'a minɛ ka taga n'a ye waga kɔnɔ k'a faga.» Yezu y'u ɲininga ko: «Sisan ni forotigi nana tuma min na, a bena mun le kɛ o baarakɛlaw la?» U y'a jaabi ko: «Wajibi lo, a tena makari o mɔgɔjugu nunu na, a bena u faga, k'a ka foro kalifa baarakɛla dɔ wɛrɛw ma, minw ben'a niyɔrɔ d'a ma ɛrɛzɛnmɔtuma na.» O kɔ, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Min fɔra Ala ka kuma na, aw m'o mɛn ka ye wa? Ko: ‹Bonlɔlaw tun banna kabakuru min na, o nana kɛ kabakuru barikaman ye, boon nɔnkɔn ta. O koo bɔra Matigi le fɛ, a kɛra kabako ye an ɲana.› » Yezu y'a fɔ u ye tugu ko: «Ne b'a fɔ aw ye k'o cogo kelen la, Ala ka masaya bena bɔsi aw la, ka di siya wɛrɛw ma. Olu bena kɛwaliɲuman kɛ. [ Ni mɔgɔ min benna o kabakuru nin kan, o tigi kolow bena karikari, nga n'o kabakuru nin benna mɔgɔ min kan, a bena o tigi ɲɔɲɔ.]» Sarakalasebagaw ani * Fariziɲɛw ye Yezu ka talen nunu mɛn ka ban tuma min na, u y'a faamu ko Yezu tun be kuma olu le koo la. U tun be cogoya ɲinina waasa ka Yezu minɛ, nga u tun be siran jama ɲa, bari olu bɛɛ tun be Yezu jati kira ye. Yezu kumana u fɛ talen na tugu k'a fɔ ko: « * Sankolo masaya be i ko masacɛ dɔ ta, min y'a deen ka kɔɲɔya dumuni labɛn. A tun y'o dumuni koo fɔ minw ye, a y'a ka baaradenw ci k'u ka taga olu wele, nga olu tun t'a fɛ ka na. O kɔ, a y'a ka baaraden dɔ wɛrɛw ci tugu k'u ka taga fɔ mɔgɔ nunu ye ko: ‹Ne ye dumuni bɛɛ labɛn ka ban. Ne ye n ka turaw ani n ka begɛn tulɔninw faga ka ban. Fɛɛn bɛɛ labɛnna, aw ye na o dumu.› Nga minw welela, olu ma miiri u welekun na. U tagara u ɲana taw la: Dɔ tagar'a ka foro la, dɔ fana tagar'a ka jago kɛyɔrɔ la. Tɔɔ nunu ye baaradenw minɛ k'u tɔɔrɔ kosɔbɛ ani k'u faga. Masacɛ dimina kosɔbɛ, a y'a ka sɔlidasiw ci ka taga o mɔgɔfagala nunu halaki ani ka u ka dugu jɛni. O kɔ, a y'a fɔ a ka baaraden dɔ wɛrɛw ye ko: ‹Kɔnyɔya dumuni labɛnna ka ban, nga minw tun welela, olu tun man kan n'a ye. Aw ye taga sirabaw daa la, n'aw ye mɔgɔ o mɔgɔ sɔrɔ, aw k'u wele, u ka na dumuni nin dumu.› Baaraden nunu tagara sira daaw la. U ye mɔgɔ o mɔgɔ sɔrɔ yen, u y'u wele, a ɲumaman fara jugumanw kan, fɔɔ kɔɲɔya dumuni labɛnna soo min kɔnɔ, o fara. Masacɛ donna ko a be mɔgɔ welenin nunu filɛ waati min na, a ye cɛɛ dɔ ye kɔɲɔya fani tun te min kaan na. A y'a fɔ o cɛɛ nin ye ko: ‹N teri, ele kɛra cogo di ka don yanni kɔɲɔya fani t'i kaan na?› Cɛɛ nin lɔra, a ma se ka kuma. Masacɛ y'a fɔ a ka baaradenw ye ko: ‹Aw k'a seen n'a bolow siri, k'a ta k'a fili kɛnɛma dibi la. A bena kasi ka kule yen.› Ala be mɔgɔ caaman wele waasa u ka don a ka masaya yɔrɔ la, nga minw be se ka don, olu man ca.» * Fariziɲɛw tagara ɲɔgɔn ye kɛ, waasa ka cogo ɲini ka se ka Yezu minɛ n'a yɛrɛ dalakuma ye. U y'u ka kalanden dɔw, ni * Erɔdi ka mɔgɔ dɔw ci, waasa u k'a fɔ Yezu ye ko: «Karamɔgɔ, an y'a lɔn ko i be tiɲɛ fɔ, an'i be mɔgɔ kalan ni tiɲɛ ye Ala ka sira la. I fana te siran mɔgɔ si ɲa ka sɔn o tigi ta ma, i te mɔgɔ bɔ mɔgɔ la. I ka miiriya fɔ an ye, a daganin be ka nisɔngɔ sara Ɔrɔmu masacɛ ye wa, walima a daganin tɛ?» Nga Yezu bɔra u ka miiriyajugu kala ma minkɛ, a y'a fɔ u ma ko: «Namaramɔgɔw, mun na aw be ne dakɔrɔbɔ? Aw be lɛnpo sara ni wari min ye, aw k'o dɔ yira ne la.» U ye warigwɛ deen kelen yira a la. A y'u ɲininga ko: «Jɔn jaa n'a bulonɔn ye nin ye a kan?» U y'a jaabi ko: «Masacɛ ta lo.» O kɔ, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Fɛɛn min ye masacɛ ta ye, aw k'o di masacɛ ma, ka Ala ta di Ala ma.» U y'o kuma mɛn minkɛ, u kabakoyara kosɔbɛ, o kɔ, u tagara k'a to yen. * Saduseɲɛw le tun b'a fɔ ko suuw tena kunun. O loon kelen na, u dɔw tagara Yezu fɛ k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, Musa y'a fɔ ko ni cɛɛ dɔ sara k'a sɔrɔ a ma deen sɔrɔ, ko a dɔgɔcɛ ka kan ka firiyamuso nin ta janko ka deen sɔrɔ a kɔrɔcɛ ye. Nga an fɛ, dencɛ wolonwula tun be cɛɛ dɔ fɛ. Kɔrɔcɛman ye muso furu, a sara k'a muso to yen, a ma deen sɔrɔ n'a ye. A kɛra ten, dɔgɔcɛ fɔlɔ ye muso nin ta, o kɔ, filanan fana y'a ta, ani sabanan. Olu si ma deen sɔrɔ ni muso nin ye, fɔɔ u mɔgɔ wolonwula bɛɛ ta kɛra ten. Olu bɛɛ sanin kɔ, muso nin fana sara. Ayiwa, suuw bena kunun loon min na, o muso nin bena kɛ jɔn ta ye mɔgɔ wolonwula nunu cɛma? Bari u bɛɛ y'a furu ka ye.» Yezu y'u jaabi ko: «Aw filila, bari aw te Ala ka kuma faamu, aw te Ala ka sebagaya lɔn fana. N'o tɛ, suuw bena kunun waati min na, furu tena kɛ. Mɔgɔw bɛɛ bena kɛ i n'a fɔ mɛlɛkɛw sankolo la. Min ye suuw ka kununko ye, aw ma deli k'o kalan Ala ka kuma na wa? A ko: ‹Ne ye Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba ka Ala ye.› Ala te suuw ka Ala ye, nga ɲanamanw ka Ala lo.» Jamaba y'a ka kuma nin mɛn, olu bɛɛ kabakoyara kosɔbɛ. * Fariziɲɛw y'a mɛn ko Yezu ye * Saduseɲɛw minɛ kuma na minkɛ, olu ye ɲɔgɔn lajɛn. U dɔ, min tun ye sariya karamɔgɔ ye, ale tun b'a fɛ ka Yezu dakɔrɔbɔ. O la, a y'a ɲininga ko: «Karamɔgɔ, sariya kɔnɔ, cii jumɛn le koo ka gwɛlɛ?» Yezu y'a jaabi ko: « ‹I ka Matigi i ka Ala kanu n'i dusu bɛɛ ye, an'i kɔnɔ bɛɛ ye, n'i hakili bɛɛ ye.› O le ye cii fɔlɔ ye, ani o koo le ka gwɛlɛ fana. A filanan be yen min koo ka gwɛlɛ i n'a fɔ fɔlɔ. O ye ko: ‹I k'i mɔgɔɲɔgɔn kanu i n'a fɔ i yɛrɛ.› Sariya ni kiraw ka kalan bɛɛ bɔra nin cii fila nunu la.» Ka * Fariziɲɛw lajɛnnin to, Yezu y'u ɲininga ko: «Aw ka miiri la, Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye jɔn ye? Jɔn ka deen lo?» U y'a jaabi ko Dawuda dencɛ lo. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Nii Senuman barika la, Dawuda ye Krista wele ko a Matigi, bari a y'a fɔ ko: ‹Matigi Ala y'a fɔ ne Matigi ye ko: Sigi ne kinibolo fɛ fɔɔ ne k'i juguw cɔnkɔn i seen kɔrɔ.› Ni Dawuda y'a wele Matigi, a do be se ka kɛ a deen dama ye cogo di?» U mɔgɔ si ma se k'a jaabi. K'a ta o loon na, mɔgɔ si ma sɔn k'a ɲininga tugu. Yezu tun be kumana a ka kalandenw ni jama fɛ. A tun y'a fɔ u ye ko: «Ala ye sariya min di Musa ma, sariya karamɔgɔw ni * Fariziɲɛw le ka kan ka mɔgɔw kalan o la. N'u y'aw kalan ni sariya koo min ye, aw k'o kɛ. Nga aw kana u ka kɛwali filɛ, bari u be min fɔ, u t'o kɛ. U be doni gwiliman siri k'o la mɔgɔw kuun na, nga olu yɛrɛ te sɔn k'u dɛmɛ haali dɔɔni. U ka koo bɛɛ kɛra tɔgɔɲini ye. O le y'a to u be sɛbɛ minw bɛɛ siri u teen na, ani u bolo la, u bɛɛ ka bonbon. U b'u ka faniw kalan ka masirifɛn kɛ u la. A ka d'u ye ka sigi ɲafɛ dumuni kɛyɔrɔw la ni kalansow kɔnɔ. Forobayɔrɔw la, u b'a fɛ mɔgɔw k'u fo, ani k'u wele karamɔgɔ. Nga aw kɔni, aw kana sɔn u b'aw wele karamɔgɔ, bari aw bɛɛ ye balimaw ye, aw bɛɛ ka karamɔgɔ ye kelen ye. Aw kana mɔgɔ si wele ko aw facɛ dugukolo kan, bari aw Facɛ ye kelen ye, Ala min be sankolo la. Aw kana sɔn u b'aw wele ko kuntigi, bari aw kuntigi ye kelen ye, o ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye. Mɔgɔ min ye mɔgɔbaba ye aw cɛma, o ka kan ka kɛ aw ka baaraden ye. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a yɛrɛ boɲa, o tigi bena majigi. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a yɛrɛ majigi, o tigi bena boɲa sɔrɔ. «Bɔnɛ y'aw ta ye, aw sariya karamɔgɔw ni * Fariziɲɛ namaramɔgɔw, bari aw be * sankolo masaya donda tugu, aw tena don, minw b'a fɛ ka don fana, aw t'a to olu ka don. [ Bɔnɛ y'aw ta ye, aw sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛ namaramɔgɔw, bari aw be firiyamusow bololafɛnw bɛɛ bɔsi u la, o kɔ, aw be mɛn Aladali la janko mɔgɔw k'aw filɛ mɔgɔɲumanw ye. O la, aw ka jalaki tɔɔrɔ bena juguya kosɔbɛ.] Bɔnɛ y'aw ta ye, aw sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛ namaramɔgɔw, aw be kɔgɔji tigɛ ka taga dugukolo faan bɛɛ la ka tuubiden ɲini. Ni dɔ sɔrɔla, aw b'a kɛ jahanamaden ye ka tɛmɛ aw yɛrɛ kan fɔɔ siɲɛ fila. Aw sirayirabaga fiɲɛntɔw, bɔnɛ y'aw ta ye. Aw b'a fɔ ko ni mɔgɔ dɔ kalila Alabatosoba la, k'o te jati, nga ko ni mɔgɔ min kalila Alabatosoba kɔnɔ sanu na, k'o le be jati. Naloman ni fiɲɛntɔw, jumɛn le ka fisa u fila la: sanu wa, walima Alabatosoba? Aw b'a fɔ fana ko ni mɔgɔ kalila sarakabɔlan na, k'o te jati, nga ko saraka min b'a kan, ko ni mɔgɔ kalila o la, k'o le be jati. Fiɲɛntɔ nunu, jumɛn ka fisa u fila la: saraka wa, walima sarakabɔlan? Ayiwa, mɔgɔ min be kali sarakabɔlan na, o tigi kalila a sanfɛ saraka fana na. Mɔgɔ min be kali Alabatosoba la, o tigi kalila Ala fana na. Mɔgɔ min be kali sankolo la, o tigi kalila Ala ka masasigilan na, ani Ala min siginin be o kan. Bɔnɛ b'aw ye, aw sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛ namaramɔgɔw, aw be nanaye, ani nanfuraburu sifa bɛɛ jaka bɔ. Nga sariya koo minw ka gwɛlɛ, i n'a fɔ tilenninya, ni makari ani kantigiya, aw te olu bato. Aw tun ka kan ka olu le kɛ ka dɔ nunu fara o kan. Sirayirabaga fiɲɛntɔw, aw b'aw ka minji sɛnsɛn ka limɔgɔmisɛnw bɔ, ka sɔrɔ k'o min, k'a sɔrɔ aw be ɲɔgɔmɛ kunu. Bɔnɛ b'aw ye, aw sariya karamɔgɔw ani Fariziɲɛ namaramɔgɔw, aw be jifilen ni tasa kɔfɛlaw ko k'o gwɛ, k'a sɔrɔ benkanni ni miirijuguw le fanin be aw kɔnɔ. Fariziɲɛ fiɲɛntɔ, i ka filen kɔnɔ ko fɔlɔ, ka sɔrɔ k'a kɔfɛla ko. Bɔnɛ b'aw ye, aw sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛ namaramɔgɔw, aw minw be i n'a fɔ kaburu, u ye min dilan k'a kɛ gwɛman ye. Kɛnɛmala filɛ ka di ɲaa na, nga a kɔnɔna bɛɛ fanin lo kolo, ni ɲamaɲama sifa bɛɛ la. Aw fana be ten, kɛnɛma aw kɛra mɔgɔɲumanw ye, nga namara, ani juguya fanin be aw kɔnɔ. «Bɔnɛ y'aw ta ye, aw sariya karamɔgɔw ni * Fariziɲɛ namaramɔgɔw, aw minw be kiraw ka kaburuw lalaga k'u lɔ. Mɔgɔ minw tun kɛra mɔgɔtilenninw ye Ala sira la, aw be olu ka kaburuw masiri ni feerenɲumanw ye. Aw be sɔrɔ k'a fɔ ko n'aw tun be yen aw bɛmaw ka waati la, ko aw tun tena sɔn k'u dɛmɛ ka kira nunu faga. O cogo la, aw b'a yira aw yɛrɛ ma ko aw kɛra kira nunu fagabagaw deenw ye. O ka ɲi, aw ka taga ɲa ka aw bɛmaw ka kɛwali tɔɔ dafa. Aw be i n'a fɔ saaw, fɔnfɔnniden nunu, aw ben'a kɛ cogo jumɛn na ka tila jahanama tasuma ma? Ayiwa, aw ye mɛnni kɛ. Ne bena n ka cidenw ci aw ma, hakilitigiw ani mɔgɔkalanninw. Aw bena dɔw faga ka dɔw gwengwen lɔgɔ kan, ka dɔw bugɔ ni golokami ye kalansow kɔnɔ, ani aw bena tugu dɔw kɔ ka taga u tɔɔrɔ dugu wɛrɛw la. Mɔgɔtilennin minw fagara, olu fagako jalaki bena ben aw kan, k'a ta Abɛli ma, ale min tun ye mɔgɔtilennin ye, fɔɔ ka na se Barasi dencɛ Zakari ma, aw tun ye min faga Alabatosoba yɔrɔ senuman ni sarakabɔyɔrɔ cɛ. Ne b'a fɔ aw ye tiɲɛ na k'olu fagako kunkow bena la bii mɔgɔw kan.» Yezu y'a fɔ ko: «Zeruzalɛmukaw, Zeruzalɛmukaw, aw minw be kiraw faga, ka Ala ka cidenw bon ni kabakuru ye k'u faga, siɲɛ joli ne tun b'a fɛ k'aw lajɛn n kɔrɔ, i n'a fɔ sisɛ b'a deenw lajɛn a gaman kɔrɔ cogo min na, aw ma sɔn. Ayiwa, aw ka boon lakolon bena to aw fɛ. O la, ne b'a fɔ aw ye ko aw tena ne ye tugu, fɔɔ loon min na aw ben'a fɔ ko: ‹Mɔgɔ min be nana Matigi tɔgɔ la, Ala ka barika don o la.› » Yezu tun bɔra Alabatosoba kɔnɔ, n'a be tagara, a ka kalandenw gwɛrɛla a la ka kuma a fɛ Alabatosoba lɔcogo koo la. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ɲaa be soo nin lɔcogo la kɛ? Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko loon dɔ, kabakuru si tena to a tɔɲɔgɔn kan yan, u bɛɛ bena walaka.» Yezu tagara sigi Olivuyirikulu kan. A ka kalandenw gwɛrɛla a la u danna k'a fɔ a ye ko: «Koo nunu bena kɛ tuma jumɛn? Taamasiɲɛ jumɛn bena i nako, ni diɲɛ laban koo yira?» Yezu y'u jaabi ko: «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi janko mɔgɔ si kana aw fili. Bari, mɔgɔ caaman bena na ne tɔgɔ la k'a fɔ k'olu ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye ka mɔgɔ caaman fili. Aw bena kɛlɛw kibaru, ani kɛlɛw mankan mɛn. Aw hakili kana ɲagami. Wajibi lo o koow ka kɛ, nga o te diɲɛ laban ye. Siya dɔ bena wili siya wɛrɛ kama. Jamana dɔ bena wili jamana wɛrɛ kama. Kɔngɔ bena don yɔrɔ dɔw la, dugukolo bena yɛrɛyɛrɛ yɔrɔ dɔw la fana. O koow bɛɛ bena kɛ tɔɔrɔw daminɛ ye, i n'a fɔ muso ka tiin daminɛ. U bena tɔɔrɔ la aw kan, u bena aw faga, Alalɔnbaliw bɛɛ bena aw kɔniya ne tɔgɔ kosɔn. O waati la, mɔgɔ caaman bena Alasira bila, u bena ɲɔgɔn janfa ka ɲɔgɔn kɔniya. Mɔgɔ caaman bena wili ka galon tigɛ k'olu ye kiraw ye, u bena mɔgɔ caaman fili. Kojugu bena fanga sɔrɔ fɔɔ mɔgɔ caaman tena Ala, n'u tɔɲɔgɔnw kanu tugu. Nga ni mɔgɔ min muɲuna fɔɔ ka taga se a laban ma, o tigi bena kisi. Ala ka kibaru diman bena fɔ diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la, waasa Alalɔnbaliw bɛɛ k'a koo mɛn. O kɔ, diɲɛ laban be sɔrɔ ka se. «Kira Daniyɛli tun ye fɛnjugu cɛnnikɛla min koo fɔ, n'aw y'o ye Alabatosoba yɔrɔ senuman na tuma min na, (mɔgɔ min be nin kalan, a ka kan k'a faamu), o tuma na, mɔgɔ minw be Zude mara la, olu ka boli ka taga kuluyɔrɔw la. N'o kɛra ka mɔgɔ min sɔrɔ a ka boon kunna, o tigi kana jigi k'a ka boon kɔnɔnafɛnw ta. N'o y'a sɔrɔ ni min be foro la, o tigi kana kɔsegi ka na a ka foroca ta. O waati la, musokɔnɔmanw ani minw deen be siin min, olu bena tɔɔrɔ kosɔbɛ. Aw ka Ala daali waasa o boli nin kana kɛ nɛnɛjugu tuma na, walima lafiɲɛlon na. O bena kɛ tɔɔrɔba ye, min ɲɔgɔn ma kɛ ka ye kabini diɲɛ dantuma, fɔɔ ka na se bii ma, ani o tɔɔrɔ ɲɔgɔn fana tena kɛ tugu abada. Ni dɔ tun tena bɔ o tɔɔrɔ waati nin la, mɔgɔ si tun tena kisi. Nga a ye minw woloma k'u kɛ a yɛrɛ taw ye, olu kosɔn, dɔ bena bɔ a la. Ni mɔgɔ dɔ y'a fɔ aw ye o tuma na ko: ‹Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin be yan›, walima n'a ko: ‹A be yen fɛ›, aw kana la a la, bari mɔgɔ dɔw bena galon tigɛ, k'olu ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye. Dɔw fana bena galon tigɛ k'a fɔ k'olu ye kira ye. U bena kabakobabaw kɛ ka mɔgɔw fili n'o ye. Ala ye mɔgɔ minw woloma k'u kɛ a yɛrɛ taw ye, n'u tun be se, u tun bena olu fana fili. Koo minw bena kɛ, ne y'o fɔ aw ye ka ban. «N'u y'a fɔ aw ye ko Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin be kongokolon kɔnɔ, aw kana taga yen. N'u y'a fɔ aw ye ko a be yɔrɔ dogonin dɔ la, aw kana la o la. Saan be manamana kɔrɔn fɛ ka ye tileben fɛ cogo min na, Mɔgɔ Dencɛ bena kɛ ten fana a nalon na. Fɛnsu be yɔrɔ o yɔrɔ, dugaw be ɲɔgɔn lajɛn yen. «N'o waati tɔɔrɔ tɛmɛna dɔrɔn, tile bena fin, kalo tena yeelen bɔ tugu, lolow bena bɔ sankolo la ka ben, ani sankolo fangatigiw bena yɛrɛyɛrɛ. O tuma na, Mɔgɔ Dencɛ taamasiɲɛ bena bɔ sankolo la ka ye dugukolo kan. Mɔgɔw bɛɛ bena kasi kosɔbɛ, u bena Mɔgɔ Dencɛ natɔ ye sankaba kan ni sebagaya ni nɔɔrɔ ye. A ben'a ka mɛlɛkɛw ci ni buru fiyɛta belebele ye. A ye mɔgɔ minw woloma k'u kɛ a taw ye, u bena taga diɲɛ faan bɛɛ la k'olu lajɛn. «Aw ka koo nunu faamu ka kɛɲɛ ni torosun cogo ye. N'a bolow nugura tuma min na ka furaburu bɔ, aw b'a lɔn ko samiɲa surunyana. O cogo kelen na, aw mana o koow bɛɛ kɛtɔ ye tuma min na, aw k'a lɔn ko Mɔgɔ Dencɛ natuma sera ka ban, a be sira la. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko bii mɔgɔ nunu bɛɛ tena sa, ni koo nunu bɛɛ ma kɛ. Sankolo ni dugukolo bena tɛmɛ, nga ne ka kuma tena tɛmɛ. «Mɔgɔ si t'o loon n'o waati lɔn. Hali mɛlɛkɛw ni Ala Dencɛ t'a lɔn, fɔɔ Faa Ala kelenpe. Koo min tun kɛra Nuhun ka tile la, o ɲɔgɔn bena kɛ fana Mɔgɔ Dencɛ natuma la. Bari sanni jiba ka na, mɔgɔw tun be dumunibabaw kɛ ka minni kɛ, ani ka furu fɔɔ ka taga se Nuhun donlon ma kurunba kɔnɔ. O tun te miiri foyi la, fɔɔ jiba nana u halaki. Mɔgɔ Dencɛ ka nako bena kɛ ten fana. Cɛɛ fila bena sɔrɔ foro kelen kɔnɔ, u bena kelen ta ka kelen to yen. Muso fila bena to sinni la, u bena kelen ta ka kelen to yen. O la, aw labɛnnin ka to, bari aw t'aw ka Matigi nalon lɔn. Aw b'a lɔn ko ni sotigi tun be soon nawaati lɔn sufɛ, a tun bena to ɲana k'a bali ka don a ka soo kɔnɔ. O kosɔn, aw fana labɛnnin ka kan ka to, bari aw te miiri waati min koo la, o waati la Mɔgɔ Dencɛ bena na. «Baaraden tilennin hakiliman jumɛn be yen, n'a kuntigi y'a sigi a ka baaraden tɔw kunna waasa a ka dumuni d'u ma a diwaati la? N'a kuntigi nin kɔsegira ka n'a sɔrɔ a b'o baara nin na, baaraden nin bena boɲa sɔrɔ. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko a kuntigi ben'a ka nafolo bɛɛ ɲamɔgɔya don a bolo. Nga n'o baaraden nin kɛra baaradenjugu ye, n'a y'a miiri ko a kuntigi bena mɛn ka sɔrɔ ka na, o la, n'a y'a daminɛ ka to k'a tɔɲɔgɔnw bugɔ, ka to dumunibaba la ni ka minni kɛ ni dɔrɔtɔw ye, o baaraden nin te miiri loon min, ani waati min la, o loon yɛrɛ le la, a kuntigi bena na. A bena o baaraden nin bɔ yen k'a tɔɔrɔ namaramɔgɔw tɔɔrɔcogo la. A bena kasi ka kule yen. « * Sankolo masaya donko bena kɛ i n'a fɔ sunguru tan dɔw ka koo. U tun y'u ka fitinɛw ta k'u be taga kɔɲɔcɛ kunbɛn. Mɔgɔ duuru tun ye hakilitanw ye, duuru tun ye hakilitigiw ye. Minw tun ye hakilitanw ye, olu y'u ka fitinɛw ta, u ma tulu dɔ ta minan wɛrɛw kɔnɔ. Nga hakilitigiw y'u ka fitinɛw ta, ka tila ka tulu dɔ ta minan wɛrɛw kɔnɔ. Kɔɲɔcɛ mɛnna a tun te nana minkɛ, sinɔgɔ ye sunguru tan nunu minɛ, u bɛɛ sinɔgɔra. Dugutilama, pɛrɛnkan dɔ bɔra ko: ‹Kɔɲɔcɛ filɛ, a be nana, aw ye bɔ ka taga kunbɛn.› O tuma na, sunguru tan nunu wilila k'u ka fitinɛw labɛn. Hakilitan nunu y'a fɔ hakilitigiw ye ko: ‹Aw y'an sɔn ni tulu dɔɔni dɔɔni ye, bari an ka fitinɛw b'a fɛ ka faga.› Hakilitigi nunu y'a fɔ u ye ko: ‹Ayi, bari an ka tulu tena se k'an bɛɛ labɔ. Min ka fisa, aw ye taga tulufeerebagaw fɛ, ka dɔ san aw yɛrɛ ye.› Hakilitan nunu tagara tulu sanyɔrɔ la tuma min na, kɔɲɔcɛ sera. Hakilitigiw donna ni kɔɲɔcɛ ye kɔɲɔbon na. U ye daa tugu. O kɔ, hakilitan nunu kɔsegira ka na tuma min na, u ye daa kɔkɔ k'a fɔ ko: ‹Matigi, Matigi, daa yɛlɛ an ye.› Nga kɔɲɔcɛ y'u jaabi ko: ‹Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye, ne te aw lɔn.› O la, aw labɛnnin ka to, bari aw t'o loon n'a waati lɔn. «A bena kɛ i n'a fɔ cɛɛ dɔ, min tun be tagara taama na. A y'a ka baaradenw wele k'a ka nafolo kalifa u ma. A ye sanukuru kɛmɛ duuru di kelen ma, ka kɛmɛ fila di kelen wɛrɛ ma, ani ka kɛmɛ di tɔ kelen nin ma, ka kɛɲɛ n'u kelen kelen bɛɛ seko ye. O kɔ, a tagar'a ka taama na. Baaraden min tun ye sanukuru kɛmɛ duuru sɔrɔ, ale tagara jago kɛ ka kɛmɛ duuru wɛrɛ sɔrɔ tɔnɔ ye. Min tun ye kɛmɛ fila sɔrɔ, ale fana tagara ka jago kɛ ka kɛmɛ fila wɛrɛ sɔrɔ tɔnɔ ye. Nga baaraden min tun ye sanukuru kɛmɛ sɔrɔ, ale tagara dingɛ sogi k'a kuntigi ka wari nin dogo yen. Baaraden nunu kuntigi mɛnna kosɔbɛ, o kɔ, a nana k'u wele waasa u ka na n'a ka nafolo ye a k'a jati. Baaraden min tun ye sanukuru kɛmɛ duuru sɔrɔ, ale gwɛrɛla ni kɛmɛ duuru wɛrɛ ye, k'a fɔ ko: ‹Matigi, e tun ma sanukuru kɛmɛ duuru le di ne ma wa? A filɛ, ne ye kɛmɛ duuru wɛrɛ sɔrɔ tɔnɔ ye.› A kuntigi y'a fɔ a ye ko: ‹O ɲana, i ye baaradenɲuman ani mɔgɔsɔbɛ ye. I kɛra mɔgɔsɔbɛ ye kofitini nin na, o la, ne bena koo caaman kalifa i ma. Na, an ka nisɔndiya ɲɔgɔn fɛ.› Min tun ye kɛmɛ fila sɔrɔ, ale fana gwɛrɛla k'a fɔ ko: ‹Matigi, e tun ma sanukuru kɛmɛ fila le kalifa ne ma wa? A filɛ, ne ye kɛmɛ fila wɛrɛ sɔrɔ tɔnɔ ye.› A kuntigi y'a fɔ a ye ko: ‹A ɲana, mɔgɔɲuman ani mɔgɔsɔbɛ. I kɛra mɔgɔsɔbɛ ye kofitini nin na, o la, ne bena koo caaman kalifa i ma. Na, an ka nisɔndiya ɲɔgɔn fɛ.› Ayiwa, baaraden min tun ye sanukuru kɛmɛ sɔrɔ, ale fana gwɛrɛla k'a fɔ ko: ‹Matigi, ne tun y'a lɔn ko e ka koo ka gwɛlɛ, e ma danni kɛ foro min na, e b'o yɔrɔ suman tigɛ, e ma serili kɛ yɔrɔ min na, e b'o yɔrɔ suman ladon. Ne siranna, n tagara i ka wari dogo dingɛ kɔnɔ, i ka wari filɛ, a minɛ.› A kuntigi y'a jaabi ko: ‹Baaradenjugu, salabagatɔ, e tun y'a lɔn ko ne ma danni kɛ foro min na, ne b'a fɛ o suman ka kɛ n ta ye, k'a lɔn fana ko ne ma serili kɛ yɔrɔ min na, ne b'a fɛ o suman ka kɛ n ta ye, o la, e tun ka kan ka ne ka wari di jagokɛlaw ma. Ne tun bena segi ka na n ka nafolo n'a tɔnɔ sɔrɔ. Aw ye sanukuru nunu bɔsi a la k'a di sanukuru waa tan tigi ma, bari fɛɛn be mɔgɔ min fɛ, dɔ bena d'o tigi ma ka fara a ta kan k'a caya, nga fɛɛn te min fɛ, hali dɔɔni min b'a fɛ, o bena bɔsi a la. Baaradenjugu nin kɔni, aw y'ale minɛ k'a fili kɛnɛma dibi la. A bena kasi ka kule yen.› «Tuma min na Mɔgɔ Dencɛ bena na a ka nɔɔrɔ la ni mɛlɛkɛw ye, a bena sigi a ka masasigilan kan. Siyaw bɛɛ bena lajɛn a ɲafɛ, a bena mɔgɔw faran k'u bɔ ɲɔgɔn na i n'a fɔ sagadɛndɛbaga be sagaw faran ka bɔ baaw la cogo min na. A bena mɔgɔtilenninw bila a kinibolo la, ka mɔgɔjuguw bila a numanbolo la. O kɔ, a ben'a fɔ a kinibolo la taw ye ko: ‹Aw ye na ne Faa ka dubadenw, ka don a ka masaya la min tun labɛnna aw ye kabini diɲɛ dantuma. Bari kɔngɔ tun be ne la, aw ye dumuni di ne ma, minnɔgɔ tun be ne la, aw ye jii di ne ma. Ne tun ye lonan ye, aw ye jigiyɔrɔ di ne ma. Fani tun te ne fɛ, aw ye fani di ne ma. Ne tun bananin lo, aw y'aw janto ne la. Ne tun be kaso la, aw nana ne filɛ yen.› Mɔgɔtilenninw ben'a fɔ ko: ‹Matigi, an y'i ye tuma jumɛn ni kɔngɔ b'i la, n'an ye dumuni d'i ma? An y'i ye tuma jumɛn ni minnɔgɔ b'i la n'an ye jii d'i ma? An y'i lonanman ye tuma jumɛn ka jigiyɔrɔ d'i ma, ani k'i fari lakolon ye n'an ye fani d'i ma? Tuma jumɛn an y'i ye n'i bananin be, walima n'i be kaso la n'an tagara bɔ i ye k'i dɛmɛ?› A bena u jaabi ko: ‹Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye, ko aw y'o koo nunu kɛ ne balima o balima ye, aw y'o kɛ ne le ye.› O kɔ, a ben'a fɔ a numanbolo la mɔgɔw ye ko: ‹Aw ye taga ka bɔ ne kɔrɔ, mɔgɔjuguw. Aw ye taga jahanama na, min labɛnna Sutana n'a kɔmɔgɔw ye, bari kɔngɔ tun be ne la, aw ma dumuni di ne ma. Minnɔgɔ tun be ne la, aw ma jii di ne ma. Ne tun ye lonan ye, aw ma jigiyɔrɔ di ne ma. Ne fari lakolon tun lo, aw ma fani di ne ma. Ne bananin tun lo ani ne tun be kaso la, aw ma na bɔ ne ye ka ne mako ɲa.› Olu fana ben'a jaabi ko: ‹Matigi, an tun y'i ye tuma jumɛn ni kɔngɔ b'i la, walima minnɔgɔ, walima n'i ye lonan ye, walima ni fani t'i fɛ, walima n'i bananin lo, walima kaso la, n'an m'i mako ɲa?› A bena u jaabi ko: ‹Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye, ko aw banna k'o koo nunu kɛ mɔgɔw la dɔgɔmani dɔ ye minkɛ, aw banna k'o kɛ ne yɛrɛ le ye.› » Yezu y'o kuma laban ko: «O mɔgɔjugu nunu bena taga tɔɔrɔ banbali yɔrɔ la, mɔgɔtilenninw bena don Ala ka hɛrɛ banbali yɔrɔ la.» Yezu tilanin kɔ a ka kuma na, a y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Aw b'a lɔn ko yanni tile fila, * Hɔrɔnya ɲanagwɛ bena se, u bena Mɔgɔ Dencɛ don mɔgɔjuguw bolo, waasa u k'a gwengwen lɔgɔ kan.» O waati la yɛrɛ, sarakalasebagaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw tun ye ɲɔgɔn lajɛn sarakalasebagaw kuntigiba ka luu kɔnɔ, min tɔgɔ tun ko Kayifu. Olu bɛnn'a la k'u bena Yezu minɛ dogo la k'a faga. U tun b'a fɔra k'u man kan k'a minɛ ɲanagwɛ tuma na, ko n'o tɛ, mɔgɔw bena muruti. Ka Yezu to farisogobanatigi Simɔn ka soo Betani, muso dɔ gwɛrɛla a la, daga cɛɲumanin dɔ tun b'a bolo. O daga nin tun dilannin be ni kabakuru ye min be wele alabatiri. A fanin tun be tulu kasadiman dɔ la min sɔngɔ ka gwɛlɛ. Ka Yezu to dumuni na, a ye tulu nin bɔn a kuun na. Kalandenw y'o ye minkɛ, u dimina k'a fɔ ko: «Mun na a ye tulu kasadiman nin cɛn ten? A tun be se ka feere sɔngɔgwɛlɛn na k'a wari di fantanw ma.» Yezu y'o kuma mɛn u fɛ minkɛ, a y'a fɔ u ye ko: «Mun na aw b'a dusu kasi? A ye koɲuman le kɛ ne ye ten. Aw bena to ni fantanw ye tuma bɛɛ. Nga ne tena to n'aw ye tuma bɛɛ. Muso nin ye tulu nin bɔn ne fari kan, waasa ka ne fari labɛn ne suu donlon kama. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko kibaru diman nin mana fɔ diɲɛ yɔrɔ o yɔrɔ, muso nin ye min kɛ ne ye, a tɔgɔ bena fɔ, mɔgɔw hakili be to a la.» O tuma na, Yezu ka kalanden tan ni fila la kelen, min tɔgɔ ko Zuda Isikariyɔti, ale tagara sarakalasebagaw kuntigiw fɛ, k'a fɔ u ye ko: «Aw bena mun le di ne ma, ni ne y'aw dɛmɛ ka Yezu minɛ?» Olu ye warigwɛ bi saba d'a ma. Kabini o waati la Zuda tun be cogoɲuman ɲinina waasa ka Yezu don u bolo. * Buru funubali ɲanagwɛ loon fɔlɔ, Yezu ka kalandenw y'a ɲininga ko: «I b'a fɛ an ka taga * Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni labɛn i ye yɔrɔ jumɛn?» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga dugu kɔnɔ, karimasina fɛ, k'a fɔ a ye ko karamɔgɔ ko ale taawaati sera, ko ale n'a ka kalandenw bena Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni kɛ a fɛ.» Kalandenw y'a kɛ i ko Yezu tun y'a fɔ u ye cogo min na. U ye Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni labɛn yen. Sufɛ, Yezu n'a ka kalanden tan ni fila nunu tun siginin be dumuni na. K'u to dumuni na, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko aw dɔ bena ne don mɔgɔjuguw bolo.» Kalandenw dusu kasira kosɔbɛ, fɔɔ u be Yezu ɲininga kelen kelen ko: «Ne lo wa, Matigi?» Yezu y'u jaabi ko: «Mɔgɔ min y'a bolo don ni ne ye minan kɔnɔ, ale lo bena ne don mɔgɔjuguw bolo. Mɔgɔ Dencɛ bena sa i ko a fɔra Ala ka kuma na a ka koo la cogo min na. Nga min bena Mɔgɔ Dencɛ don mɔgɔjuguw bolo, bɔnɛ bena o tigi sɔrɔ. N'a tigi yɛrɛ tun ma wolo, o tun ka fisa a ma.» Zuda min tun b'a la k'a janfa, ale y'a ɲininga ko: «Ne lo wa, karamɔgɔ?» Yezu y'a jaabi ko: «E yɛrɛ le y'a fɔ.» Ka Yezu n'a ka kalandenw to dumuni na, a ye buru ta ka barika la Ala ye. O kɔ, a y'a karikari k'a di a ka kalandenw ma, k'a fɔ u ye ko: «Aw k'a minɛ k'a dumu, nin ye ne fari ye.» O kɔ, a ye duvɛn ta ka barika la Ala ye, k'a d'u ma k'a fɔ ko: «Aw bɛɛ k'a min, bari nin ye ne joli ye, joli min be Ala ka layidu dafa, joli min bena bɔn mɔgɔ bɛɛ ka hakɛw yafa kosɔn. Ne b'a fɔ aw ye ko ne tena duvɛn min tugu, fɔɔ loon min na ne bena duvɛnkɛnɛ min n'aw ye ne Faa ka masaya la.» U ye dɔnkiliw la Ala ye ka ban tuma min na, u bɔra ka taga Olivuyirikulu kan. O kɔ, Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Bii suu nin na, aw bɛɛ bena boli ka ne to, bari a fɔra Ala ka kuma na ko: ‹Ni bena sagadɛndɛbaga bugɔ, sagaw be jɛnsɛn.› » Yezu tagara ɲa ni kuma ye k'a fɔ ko: «Ni ne kununna n sanin kɔ tuma min na, ne bena bila aw ɲa Galile mara la.» Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «Hali ni bɛɛ bolila k'i to, ne kɔni tena boli abada.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ i ye ko bii suu nin na yɛrɛ, sanni dondo ka kasi, i ben'a fɔ siɲɛ saba ko i te ne lɔn.» Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «Hali ni ne ka kan ka sa n'i ye, ne kɔni ten'a fɔ ko n t'i lɔn fewu.» Kalanden tɔ nunu fana ko ten. Yezu n'a ka kalandenw tagara yɔrɔ dɔ la u be min wele ko Zɛtisemane. A y'a fɔ u ye ko: «Aw ye sigi yan, ne bena taga ɲafɛ ka Ala daali.» A tagara ni Piyɛri ni Zebede dencɛ fila nunu ye. A dusu daminɛna ka kasi, a kɔnɔ gwanna. A y'a fɔ u ye ko: «Dusukasi bena n faga. Aw ye to yanni ne ye, aw kana sinɔgɔ.» A tagara ɲafɛ dɔɔni k'a kunbiri gwan k'a ɲaa biri duguma, ka Ala daali ko: «N Faa, ne kisi tɔɔrɔ nin ma n'a be se ka kɛ. Nga o kana kɛ ne sago la fɔɔ e sago.» O kɔ, a segira ka na kalanden saba nunu fɛ, ka u sɔrɔ sinɔgɔ la. A y'a fɔ Piyɛri ye ko: «Aw ma se ka to ɲaa na ni ne ye hali waati dɔɔni yɛrɛ wa? Aw ye to ɲana ka Ala daali waasa aw kana don kɔrɔbɔli la. Koɲumankɛ miiriya be mɔgɔw kɔnɔ, nga a kɛ see t'u ye.» A bɔra u kɔrɔ tugu siɲɛ filanan na ka taga Ala daali ko: «N Faa, n'a kɛra ko ne te se ka kisi o tɔɔrɔ nin ma, e sago ka kɛ.» A kɔsegira tugu ka n'a sɔrɔ u be sinɔgɔra, bari sinɔgɔ tun b'u la kosɔbɛ. Yezu y'u to yen ka kɔsegi ka taga Ala daali a siɲɛ sabanan na n'o kuma kelen ye. O kɔ, a kɔsegira a ka kalandenw yɔrɔ la, k'a fɔ u ye ko: «Aw be sinɔgɔra ka lafiɲɛ halibi wa? Ayiwa, waati surunyana. U bena Mɔgɔ Dencɛ don hakɛkɛlaw bolo. Aw ye wili an ka taga. Min be ne donna u bolo, ale natɔ filɛ.» Ka Yezu t'o kuma na, Zuda min tun ye kalanden tan ni fila nunu dɔ ye, ale sera ni jamaba ye. Murujanjan ni berew tun b'u bolo. Sarakalasebagaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw le tun y'u ci. Yezu janfabaga Zuda tun y'a fɔ jama ye ko: «Ne bena cɛɛ min fo ka n bolo meleke a kaan na, o le ye Yezu ye. Aw k'a minɛ.» O yɔrɔnin kelen, Zuda sinna Yezu ma k'a fɔ a ye ko: «I ni suu, karamɔgɔ.» O kɔ, a y'a bolo meleke Yezu kaan na. Yezu y'a fɔ a ye ko: «N teri, i b'a fɛ ka koo min kɛ, o kɛ.» Mɔgɔ nunu gwɛrɛla ka Yezu minɛ. Mɔgɔ minw tun be ni Yezu ye, olu dɔ y'a ka murujan bɔ ka sarakalasebagaw kuntigiba ka baaraden tulo tigɛ. Yezu y'a fɔ o tigi ye ko: «I ka murujan don a nɔɔ na, bari mɔgɔ minw be kɛlɛ kɛ ni murujan ye, murujan le bena u faga fana. E m'a lɔn ko ne be se k'a fɔ n Faa ye ko a ka n dɛmɛ wa? O yɔrɔnin bɛɛ fana, a be se ka mɛlɛkɛ waa caaman ci ka na n dɛmɛ. N'o kɛra, Ala ka kuma min b'a fɔ k'o koow ka kan ka kɛ, o bena dafa cogo di?» O kɔ, Yezu y'a fɔ jama ye ko: «Aw nana ni murujanjan ni berew ye ka ne minɛ, i n'a fɔ ne ye benkannikɛla ye. Ne tun be to ka sigi Alabatosoba kɔnɔ loon bɛɛ ka mɔgɔw kalan, aw ma ne minɛ Nga, o koo bɛɛ kɛra waasa min fɔra kiraw ka sɛbɛw kɔnɔ, o ka dafa.» O la, kalandenw bɛɛ bolila k'a to. Mɔgɔ minw tun ye Yezu minɛ, olu tagara ni Yezu ye sarakalasebagaw kuntigiba Kayifu ka luu kɔnɔ. Sariya karamɔgɔw ni cɛkɔrɔbaw tun ye ɲɔgɔn lajɛn o yɔrɔ la. Piyɛri tugura a kɔ ka furancɛba to u ni ɲɔgɔn cɛ fɔɔ ka se sarakalasebagaw kuntigiba ka luu kɔnɔ. A donna ka sigi ni yɔrɔ kɔlɔsibagaw ye k'a filɛ, koo nin bena laban cogo min na. O y'a sɔrɔ sarakalasebagaw kuntigiw ni zuwifuw ka kititigɛlaw bɛɛ tun be galon dɔ ɲinina k'a la Yezu kan, waasa ka se k'a faga. Mɔgɔ caaman nana galon tigɛ ka la a kan, nga u ma se k'a jalakita sɔrɔ. O kɔ, mɔgɔ fila dɔ nana, olu y'a fɔ ko: «Cɛɛ nin tun y'a fɔ ko ale be se ka Alabatosoba ci, ka tila k'a lɔ tile saba kɔnɔ.» Sarakalasebagaw kuntigiba wilila ka Yezu ɲininga ko: «Mɔgɔ nunu be kuma min fɔra i koo la, i te foyi fɔ o la wa?» Nga Yezu jera, a ma foyi fɔ. Sarakalasebagaw kuntigiba y'a fɔ a ye ko: «Ni ele lo ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin, ni Ala Dencɛ ye, a fɔ an ye Ala kosɔn.» Yezu y'a jaabi ko: «Ele yɛrɛ le y'a fɔ, nga ne b'a fɔ aw ye ko k'a ta sisan ma, aw bena Mɔgɔ Dencɛ siginin ye Setigi Ala kinibolo fɛ, o kɔ, aw ben'a natɔ ye sankaba kan.» Sarakalasebagaw kuntigiba dimina fɔɔ a y'a ka fani faran k'a fɔ ko: «A ye Ala tɔgɔ cɛn! An mako te mɔgɔ la tugu k'a jalaki. Aw ye Ala tɔgɔ cɛnkuma mɛn a daa la kɛ! Aw be mun le miiri o la?» U y'a jaabi ko: «A ka kan ka faga.» O kɔ, dɔw y'u daji tu a ɲaa na, k'a bugɔ ni bolokuruw ye. Dɔw y'a tulo ci n'u b'a fɔra ko: «Ala ka Mɔgɔ wolomanin, jɔn y'i bugɔ?» Piyɛri tun siginin be kɛnɛma luu kɔnɔ. Sarakalasebagaba ka baaraden musoman dɔ gwɛrɛla Piyɛri la k'a fɔ a ye ko: «Ele fana tun be ni Galileka Yezu ye.» Nga Piyɛri y'a sɔsɔ u bɛɛ ɲana ko: «E be min fɔra, ne t'o lɔn.» Piyɛri bɔra o yɔrɔ la ka taga luda faan fɛ. Sarakalasebagaba ka baaraden musoman dɔ wɛrɛ nana tugu. Ale y'a fɔ o yɔrɔ mɔgɔw ye ko: «Cɛɛ nin tun be ni Nazarɛtika Yezu ye.» Piyɛri y'a fɔ tugu ko: «Ala kama, n te cɛɛ nin lɔn.» Yanni dɔɔni mɔgɔ minw tun b'o yɔrɔ la, olu gwɛrɛla Piyɛri la k'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ na, ele ye mɔgɔ nunu dɔ ye. Hali i ka kuma yɛrɛ b'a yira.» Nga Piyɛri ko: «Ni ne be galon tigɛra, Ala kana n to, ne te cɛɛ nin lɔn fewu.» O yɔrɔnin bɛɛ, dondo kasira. O tuma na, Piyɛri hakili jigira Yezu ka kuma na a tun ye min fɔ a ye ko: «Sanni dondo ka kasi, i ben'a fɔ siɲɛ saba ko i te ne lɔn.» Piyɛri bɔra luu kɔfɛ ka kasi kosɔbɛ. Dugu gwɛra tuma min na, sɔgɔmadafɛ, sarakalasebagaw ni cɛkɔrɔbaw ye ɲɔgɔnye kɛ ka bɛn a la k'u bena Yezu faga. U ye Yezu siri ka taga di masacɛ ka lasigiden Pilati ma. Zuda min tun ye Yezu don bolo la, a y'a mɛn ko Yezu bena faga minkɛ, a nimisara kosɔbɛ ka taga ni warigwɛ bi saba nunu ye sarakalasebagaw ni cɛkɔrɔbaw fɛ, k'a fɔ u ye ko: «Ne ye hakɛ kɛ ka mɔgɔ jalakibali don aw bolo n'a bena faga.» Olu y'a jaabi ko: «O te an ka sira la, o y'i ka koo ye.» Zuda ye wari nin fili Alabatosoba kɔnɔ ka tɛmɛ ka taga a yɛrɛ kaan don juru la. Sarakalasebagaw ye wari nin cɛ k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «A daganin te an ka nin wari nin ɲɔgɔn don Alabatosoba kɛsu la, bari mɔgɔ dɔ nii sɔngɔ lo.» O kɔ, u bɛnn'a la k'u bena o wari ta ka taga dagadilanbaga ka foro san n'a ye, waasa o yɔrɔ ka kɛ lonanw suu donyɔrɔ ye. O le y'a to, fɔɔ ka na se bii ma, u b'o yɔrɔ nin wele ko Nisɔngɔ foro. O cogo la, kira Zeremi tun ye min fɔ, o dafara. A tun ko: «U ye warigwɛ bi saba ta, min kɛra mɔgɔtilennin nii sɔngɔ ye, Isirayɛlidenw bɛɛ tun sɔnna min na. U y'o wari di dagadilanbaga ma a ka foro sɔngɔ ye, i ko Matigi tun y'a latigɛ cogo min na.» Yezu lɔra masacɛ ka lasigiden ɲafɛ. Lasigiden y'a ɲininga ko: «I ye zuwifuw ka masacɛ ye wa?» Yezu y'a jaabi ko: «E ko ten.» Sarakalasebagaw ni cɛkɔrɔbaw tun be galon minw lara a kan waasa k'a jalaki, a ma sɔn ka foyi fɔ o koo la. Pilati y'a fɔ a ye ko: «Mɔgɔ nunu be minw fɔra i ka koo la, i t'o mɛnna wa?» Nga Yezu ma sɔn k'a jaabi. O la masacɛ ka lasigiden kabakoyara kosɔbɛ. * Hɔrɔnya ɲanagwɛ o ɲanagwɛ la, masacɛ ka lasigiden Pilati tun be deli ka kasoden dɔ labila, ka kɛɲɛ ni jama ka laɲini ye. O waati la, cɛɛ dɔ tun be kaso la, min tɔgɔjugu tun bɔra kosɔbɛ, a tɔgɔ ko Barabasi. Pilati ye jama ɲininga ko: «Aw b'a fɛ ne ka Barabasi labila wa, walima Yezu, u ko Ala ye min woloma?» Bari a tun y'a lɔn ko ɲagoya le y'a to u y'a minɛ ka na n'a ye ale fɛ. K'a to kiti tigɛyɔrɔ la, a ka muso ye cii bila k'a fɔ a ye ko: «I kana i niin don mɔgɔtilennin nin ka koo la, bari kunun sufɛ ne ye sikojugu kɛ a ka koo la.» Sarakalasebagaw ni cɛkɔrɔbaw ye jama kɔnɔnasu, waasa u ka Pilati daali ko a ka Barabasi labila ka Yezu faga. A y'u ɲininga tugu ko: «U mɔgɔ fila la, aw b'a fɛ ne ka jɔn le labila?» U y'a jaabi ko Barabasi. A y'u ɲininga ko: «Ne ka mun kɛ Yezu la u be min wele Ala ka Mɔgɔ wolomanin?» U y'a jaabi ko: «A ka kan ka gwengwen lɔgɔ kan.» A y'u ɲininga ko: «A ye kojugu jumɛn le kɛ min kosɔn a ka kan ka faga?» U pɛrɛnna kosɔbɛ ko: «A ka kan ka gwengwen lɔgɔ kan.» Pilati y'a ye ko jama be murutira ka taga minkɛ, ko ale tena se ka foyi kɛ, a ye jii ɲini k'a tigɛ ko u bɛɛ ɲana, k'a fɔ u ye ko: «Ne seen te mɔgɔtilennin nin ka fagako la, o y'aw yɛrɛ ka koo ye.» Jama bɛɛ y'a fɔ ko: «An kɔni n'an deenw be lɔ n'a ka saya kunko ye.» O kɔ, a ye Barabasi labila, ka sira di k'u ka Yezu bugɔ, ka sɔrɔ ka taga gwengwen lɔgɔ kan. Masacɛ ka lasigiden ka sɔlidasiw tagara ni Yezu ye a ka luu kɔnɔ, ka sɔlidasi tɔw bɛɛ wele k'a lɔ u cɛma. U y'a ka fani bɔ a kaan na ka fani wuleman dɔ don a la. U ye ŋɔni tigɛ k'o meleke k'o kɛ i n'a fɔ masafugulan, k'a don a kuun na. U ye bere dɔ don a bolo, n'u be to k'u kunbiri gwan a kɔrɔ, ka to ka yɛlɛ a ma, k'a fɔ a ye ko: «I dansɛ, zuwifuw ka masacɛ,» ka to k'u daji tu a kan, ani ka bere nin minɛ a fɛ k'a bugɔ a kuun na. U y'a lɔgɔbɔ ka ban tuma min na, u ye delekewulen nin bɔ a kaan na, k'a ka fani don a ye. O kɔ, u tagara n'a ye gwengwenyɔrɔ la. U taatɔ, u ye cɛɛ dɔ kunbɛn min tun ye Sirɛnika ye ka bɔ Libi jamana na, a tɔgɔ ko Simɔn. U y'ale karaba ka Yezu ka gwengwenlɔgɔ ta. U tagara se yɔrɔ dɔ la u be min wele ko Gɔligota, o kɔrɔ ko kungolo yɔrɔ. U ye duvɛn ɲagami ni kunakuna ye, k'u b'o di Yezu ma waasa a k'a min. Yezu y'o nɛnɛ tuma min na, a ma sɔn k'a min. U y'a gwengwen ka ban tuma min na, u ye kala la k'a ka faniw tilan. U bɛɛ tun sigira n'u b'a kɔlɔsira. U tun y'a fagakun sɛbɛn k'o gwengwen a kuun sanfɛ. A tun sɛbɛnna ko: «Nin ye Yezu ye, zuwifuw ka masacɛ.» Benkannikɛla mɔgɔ fila tun gwengwenna a gɛrɛfɛ fana. Kelen tun b'a kinibolo la, tɔɔ kelen a numanbolo la. Mɔgɔ minw tun be tɛmɛna, olu tun be Yezu nɛni ka to k'u kuun kɔmikɔmi. U tun b'a fɔra ko: «E min be se ka Alabatosoba ci, ani ka tila k'a lɔ tile saba kɔnɔ, e k'i yɛrɛ kisi. N'i ye Ala Deen ye, i ka jigi ka bɔ gwengwenlɔgɔ kan.» Sarakalasebagaw ni sariya karamɔgɔw ani cɛkɔrɔbaw tun b'a lɔgɔbɔra fana ko: «A ye mɔgɔ dɔw kisi, nga a te se k'a yɛrɛ kisi. N'a ye Isirayɛli masacɛ ye, a ka jigi ka bɔ gwengwenlɔgɔ kan. O la, an bena la a la. A y'a jigi bɛɛ la Ala kan k'a fɔ ko ale ye Ala Deen ye. An k'a filɛ sisan ni Ala ben'a kisi.» O cogo kelen la, benkannikɛla minw tun gwengwenna a gɛrɛfɛ, olu tun b'a nɛni fana. Tilegwangwanfɛ, dibi donna yɔrɔ bɛɛ la, fɔɔ ka taga se tile sumawaati ma. Tile sumana tuma min na, Yezu pɛrɛnna k'a fɔ ko: «Eli, Eli, lamasabakitani», o kɔrɔ ko: «Ne ka Ala, ne ka Ala, mun na i ye ne bila?» Mɔgɔ minw tun lɔnin be yen, olu dɔw y'o mɛn minkɛ, u y'a fɔ ko a be kira Eli welela. Olu dɔ bolila ka taga fuu ta, k'a don vinɛgiri la k'a siri kalajan dɔ la, ko a bena o d'a ma a k'a min. A tɔɲɔgɔnw y'a fɔ a ye ko: «A to yen, an ben'a filɛ ni Eli bena n'a kisi.» O kɔ, Yezu kulera kosɔbɛ ka sɔrɔ ka sa. O yɔrɔnin bɛɛ, Alabatosoba cɛtigɛfani faranna fila ye, k'a ta a sanfɛ fɔɔ duguma. Dugukolo yɛrɛyɛrɛla, kabakuruw cicira. Kaburuw daa yɛlɛla. Ala ka mɔgɔ minw tun sara, olu caaman kununna. Olu bɔra kaburuw la ka don dugu senuman kɔnɔ Yezu kununnin kɔ. Mɔgɔ caaman y'u ye. Sɔlidasi kuntigi min tun be Yezu kɔlɔsira n'a ka sɔlidasiw ye, olu ye dugukolo ye a yɛrɛyɛrɛla, ani koo minw kɛra o waati la, u y'o bɛɛ ye, u siranna kosɔbɛ. U y'a fɔ ko tiɲɛ na, cɛɛ nin tun ye Ala Deen ye. Muso caaman tun lɔra yɔrɔjan ka to k'o filɛ. O muso nunu tun tugura Yezu kɔ ka bɔ Galile mara la, waasa k'a dɛmɛ. O muso nunu cɛma, Magidalaka Mariyamu tun be yen, ni Zaki ani Yusufu bamuso Mariyamu, ni Zebede muso. Wuladafɛ, nafolotigi dɔ nana, Arimateka tun lo, a tɔgɔ ko Yusufu. Ale fana tun ye Yezu ka kalandenw dɔ ye. O cɛɛ nin tagara Pilati fɛ ka Yezu suu daali. Pilati k'u k'a d'a ma. Yusufu tagara Yezu suu ta k'a meleke fanikura gwɛman kɔnɔ, ka taga don a yɛrɛ ka kaburu kɔnɔ, a tun ye min bɔ fara la a yɛrɛ suturali kama. A ye kabakuru belebele dɔ kolonkolon ka kaburu datugu n'o ye, ka sɔrɔ ka taga. O y'a sɔrɔ, Mariyamu ka bɔ Magidala, ni Mariyamu dɔ nin tun be yen. Olu tun siginin be kaburu ɲafɛ. O dugusagwɛ, n'o ye lafiɲɛlon ye, sarakalasebagaw ni * Fariziɲɛw ye ɲɔgɔn lajɛn ka taga Pilati fɛ. U y'a fɔ a ye ko: «An hakili jigira a la ko galontigɛla nin tun y'a fɔ ko n'ale sara, ko ale bena kunun a tile sabanan loon. O la, an b'a fɛ i ka sira di kaburu daa ka kɔlɔsi fɔɔ ka taga se tile saba, bari an be siran, a ka kalandenw kana taga a suu bɔ, ka tila k'a fɔ jama ye ko a kununna. O galon bena juguya ka tɛmɛ fɔlɔta kan.» Pilati y'a fɔ u ye ko: «Kɔlɔsilikɛbaga be aw fɛ fana. Aw ye taga ka kaburu daa kɔlɔsi ka kɛɲɛ n'aw seko ye.» U tagara taamasiɲɛ kɛ kabakuru kan. O kɔ, u ye kɔlɔsilikɛbagaw bila k'olu ka kaburu kɔlɔsi. Lafiɲɛlon tɛmɛna, lɔgɔkun daminɛlon sɔgɔmadafɛ, Mariyamu ka bɔ Magidala ni Mariyamu dɔ nin tagara kaburu yɔrɔ la. O yɔrɔnin bɛɛ, dugukolo yɛrɛyɛrɛla kosɔbɛ. Ala ka mɛlɛkɛ dɔ jigira ka kabakuru kolonkolon k'a bɔ kaburu daa la, ka sigi a kan. Mɛlɛkɛ nin ɲada tun be manamana i n'a fɔ saan manamanatɔ, a ka fani tun gwɛnin lo parapara. Kɔlɔsilikɛbagaw siranna kosɔbɛ fɔɔ u yɛrɛyɛrɛla ka kirin. Mɛlɛkɛ y'a fɔ muso nunu ye ko: «Aw kana siran, bari ne y'a lɔn ko aw be Yezu le yɔrɔ ɲinina, u tun ye min gwengwen lɔgɔ kan. A te yan tugu, bari a kununna i n'a fɔ a tun y'a fɔ cogo min na. Aw ye na a layɔrɔ filɛ. Aw ye teliya ka taga fɔ a ka kalandenw ye ko a kununna, a ko a be taga aw ɲa Galile mara la. Aw bena taga sɔrɔ o yɔrɔ la. Koo min tun be ne fɛ k'a fɔ aw ye, o le ye nin ye.» Musow sirannin n'u nisɔndiyanin teliyara ka bɔ kaburu la. U bolila ka taga o kibaru fɔ Yezu ka kalandenw ye. O yɔrɔnin bɛɛ, Yezu y'u kunbɛn k'a fɔ u ye ko: «Aw dansɛ.» U gwɛrɛla a la k'u kunbiri gwan a kɔrɔ, k'a bato. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw kana siran, aw ye taga fɔ n balimaw ye k'u ka taga Galile, k'u bena n ye o yɔrɔ le la.» Ka muso nunu to sira la, kɔlɔsilikɛbaga nunu dɔw tagara dugu kɔnɔ, k'o koow bɛɛ lakali sarakalasebagaw ye. Olu ni cɛkɔrɔbaw ye ɲɔgɔnye kɛ, ka bɛn a la, ka wari caaman di kɔlɔsilikɛbagaw ma, k'a fɔ u ye ko: «Aw ka to k'a fɔ ko k'aw to sinɔgɔ la sufɛ, a ka kalandenw nan'a suu bɔ ka taga n'a ye. O koo mana se masacɛ ka lasigiden ma tuma min na, an bena koo bɛɛ kɛ k'a dusu suma, waasa a kana kojugu kɛ aw la.» Kɔlɔsilikɛbagaw y'o wari minɛ, k'a daminɛ k'o kibaru jɛnsɛn i n'a fɔ u tun y'a ɲini u fɛ cogo min na. A kɛra ten, o kibaru sera yɔrɔ bɛɛ la zuwifuw cɛma fɔɔ ka na se bii ma. Yezu ka kalanden tan ni kelen nunu tagara Galile, A tun ye kulu min koo fɔ u ye, u tagara ale kan. U ye Yezu ye tuma min na, u y'a bato, nga u dɔw sigasigara. Yezu gwɛrɛla u la k'a fɔ u ye ko: «Ala ye sebagaya bɛɛ di ne ma sankolo la ani dugukolo kan. O la, aw ye taga siyaw bɛɛ kɛ ne ka kalandenw ye k'u batize Faa, ni Dencɛ ni Nii Senuman tɔgɔ la, k'u kalan, waasa u ka ne ka kuma bato. Ne kɔni bena to n'aw ye loon o loon fɔɔ ka taga diɲɛ wili.» Kibaru diman min be Ala Dencɛ Yezu Krista koo fɔ, o be daminɛ yan. Kira Ezayi ye kitabu min sɛbɛn, a fɔra o kɔnɔ ko: «A filɛ, ne bena n ka ciden ci i ɲa, a bena i ka sira labɛn. Mɔgɔ dɔ be pɛrɛnna kongokolon kɔnɔ ko: ‹Aw ka Matigi ka sira dilan, aw k'a ka tɛmɛyɔrɔw tilen.› » Zan batizelikɛla y'a yɛrɛ yira kongokolon kɔnɔ. A tun be mɔgɔw waaju k'u ka nimisa ka faran u ka kojuguw la ka batize, janko Ala k'u ka hakɛ yafa. Zude mara mɔgɔw ani Zeruzalɛmukaw bɛɛ tun be bɔ ka taga sɛgɛrɛ. U tun be lɔ u ka hakɛw la, o kɔ, Zan tun b'u batize Zurudɛn baji la. Zan ka fani tun ye ɲɔgɔmɛsi ye, a ka cɛsirilan tun ye golo ye. A tun b'a yɛrɛ balo ni tɔɔn ni lii ye. A tun b'a fɔ mɔgɔw ye ko: «Min bena na ne kɔ, o ka sebagaya ka bon ni ne ta ye. Hali ka biri k'a ka sanbara juru foni, ne kuun ka dɔgɔ o ma. Ne y'aw batize ni jii ye, nga ale bena aw batize ni Nii Senuman ye.» O tuma na, Yezu bɔra Nazarɛti, Galile mara la ka taga Zan sɛgɛrɛ. Zan y'a batize Zurudɛn baji la. Yezu bɔtɔ jii la, a ye sankolo dayɛlɛnin ye ka Nii Senuman jigitɔ ye a kan i n'a fɔ tuganin. Kumakan dɔ bɔra sankolo la k'a fɔ ko: «I ye ne Dencɛ kanunin ye, i koo ka di ne ye haali.» O yɔrɔnin kelen, Nii Senuman y'a kɛ Yezu tagara kongokolon kɔnɔ. A ye tile bi naani kɛ kongokolon kɔnɔ. Kongosogow dama tun b'o yɔrɔ la. K'a to yen, Sutana y'a kɔrɔbɔ. Mɛlɛkɛw tun b'a mako ɲa. Zan bilanin kɔ kaso la, Yezu tagara Ala ka kibaru diman fɔ Galile mara la. A tun b'a fɔ ko: «Ala tun ye waati min latigɛ, o sera. Ala ka masaya waati surunyana. Aw ye nimisa ka faran aw ka kojuguw la ka la kibaru diman na.» Yezu tɛmɛtɔ Galile bada la, a ye Simɔn n'a dɔgɔcɛ Andere ye. U tun be jɔɔ filila baji la, mɔnikɛlaw tun lo. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ye tugu ne kɔ, ne bena aw kɛ diɲɛ mɔlaw ye ka mɔgɔw sɔrɔ.» O yɔrɔnin kelen, u y'u ka jɔɔw to yen ka tugu a kɔ. A tagara ɲafɛ dɔɔni, a ye Zebede ka deenw ye, Zaki n'a dɔgɔcɛ Zan. U tun b'u ka jɔɔw lalagara kurun kɔnɔ. O yɔrɔnin bɛɛ, a y'u wele. U y'u faa Zebede ni baaradenw to yen kurun kɔnɔ ka tugu a kɔ. Yezu n'a ka kalandenw sera Kafaranamu dugu la. Lafiɲɛlon na, a donna kalanso kɔnɔ ka mɔgɔw kalan. U kabakoyara a ka mɔgɔ kalancogo la, bari a tun t'u kalan i n'a fɔ sariya karamɔgɔw b'u kalan cogo min na, nga a tun b'u kalan i n'a fɔ fanga be mɔgɔ min bolo. O waati yɛrɛ la, jinatɔcɛ dɔ tun be yen, o pɛrɛnna ko: «Mun be an ni e cɛ, Nazarɛtika Yezu? I nana k'an halaki wa? I ye mɔgɔ min ye, ne b'o lɔn. I ye Ala ka ciden senuman ye.» Yezu sɔngɔra a kunna k'a fɔ a ye ko: «I daje ka bɔ cɛɛ nin na!» Jina ye cɛɛ yuguyugu kosɔbɛ ka bɔ a la ni kulekan ye. Mɔgɔ bɛɛ kabakoyara fɔɔ u tun b'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Nin ye kabako ye dɛ. A be kuma barikaman fɔ ka fɛnkura ɲaa yira mɔgɔw la. Hali jinaw be sɔn a ta ma.» O sababu fɛ, Yezu tɔgɔ bɔra joona Galile mara bɛɛ la. O kɔ, Yezu ni Zaki ani Zan bɔra kalanso kɔnɔ ka taga Simɔn ni Andere ka soo. Simɔn biranmuso lanin tun be farigwan bolo. Yezu sera dɔrɔn, u y'o muso koo fɔ a ye. Yezu gwɛrɛla a la k'a bolo minɛ ka wili, farigwan banna. A wilila k'u mako ɲa. Tilekun donnin kɔ, mɔgɔw tagara Yezu sɛgɛrɛ ni jinatɔw ani banabagatɔw bɛɛ ye. Dugu kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ y'u lajɛn boon daa la. A ye banabagatɔ sifa caaman kɛnɛya ka jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔ caaman na. A tun te sɔn jinaw ka kuma, bari olu tun b'a lɔn. O dugusagwɛ sɔgɔma joona, sanni kɛnɛ ka bɔ, Yezu kununna. A bɔra ka taga Ala daali kongo kɔnɔ. Simɔn n'a tɔɲɔgɔnw kununna tuma min na, u tagar'a yɔrɔ ɲini. U y'a ye tuma min na, u y'a fɔ a ye ko: «Mɔgɔ bɛɛ b'i yɔrɔ ɲinina.» A y'u jaabi ko: «An ka taga gɛrɛfɛduguw la, ne bena Ala ka kuma fɔ o yɔrɔw la fana, bari ne nana diɲɛ na o le kama.» O la, a tagara Galile mara faan bɛɛ la ka Ala ka kuma fɔ zuwifuw ka kalansow kɔnɔ ani ka jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la. Farisogobana tun be mɔgɔ dɔ la, ale gwɛrɛla k'a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ k'a daali ko: «N'i sɔnna, i be se ka ne kɛnɛya.» A hinɛ donna Yezu la minkɛ, a magara a la k'a fɔ a ye ko: «N sɔnna, kɛnɛya.» O yɔrɔnin bɛɛ, cɛɛ kɛnɛyara. O kɔ, sanni Yezu k'a fɔ a ye ko a ka taga, a y'a gwɛlɛya a ma kosɔbɛ ko: «I yɛrɛ kɔlɔsi, i kan'a fɔ mɔgɔ si ye ko ne le y'i kɛnɛya dɛ! Nga taga i yɛrɛ yira sarakalasebagaw la. Musa tun ye saraka min koo fɔ farisogobanatigi ka saniyali koo la, i k'o bɔ k'a yira mɔgɔw la ko i kɛnɛyara.» O n'a ta bɛɛ, cɛɛ tagara tuma min na, koo min tun kɛra a ye, a y'a daminɛ k'o lakali fɔɔ Yezu tun te se ka don dugu si kɔnɔ tugu mɔgɔw ɲana. A tun be to kongokolon kɔnɔ. Mɔgɔw tun be bɔ faan bɛɛ la ka ta'a sɛgɛrɛ yen. Tile dama tɛmɛnin kɔ, Yezu segira ka taga Kafaranamu. Mɔgɔw y'a mɛn ko a be soo kɔnɔ minkɛ, jamaba tagara lajɛn a fɛ fɔɔ lɔyɔrɔ dɛsɛra, hali kɛnɛma boon daa la. Yezu tun be Ala ka kuma fɔra u ye. O tuma na, mɔgɔ naani tagar'a fɛ ni muruku dɔ ye. U tun te se ka gwɛrɛ Yezu la jama kosɔn minkɛ, a tun be boon kɔnɔ yɔrɔ min na, u yɛlɛla k'o yɔrɔ sanfɛla walaka ka muruku jigi ni juru ye o woo fɛ k'a lanin to dilan kan. Yezu y'a ye k'o mɔgɔw nunu lara ale la minkɛ, a y'a fɔ muruku nin ye ko: «N teri, i ka hakɛw yafara.» O y'a sɔrɔ sariya karamɔgɔ dɔw siginin tun be yen. U y'a daminɛ ka miiri ko mun na cɛɛ nin be kuma ten, ko a be Ala tɔgɔ cɛn, ko jɔn le be se ka mɔgɔ ka hakɛw yafa ni Ala kelen tɛ. O yɔrɔnin kelen, Yezu y'u ka miiriya lɔn a yɛrɛ ma, a y'a fɔ u ye ko: «Mun na aw be miiri ten? K'a fɔ muruku ye ko: ‹I ka hakɛw yafara›, walima k'a fɔ a ye ko: ‹Wili k'i ka dilan ta ka taama›, o kuma fila la, jumɛn fɔ ka nɔgɔ? Nga n b'a fɛ aw k'a lɔn ko see be Mɔgɔ Dencɛ ye ka mɔgɔ ka hakɛw yafa k'a to diɲɛ na.» O kɔ, a y'a fɔ muruku ye ko: «N b'a fɔ i ye, wili k'i ka dilan ta ka taga soo.» O yɔrɔnin bɛɛ, cɛɛ nin wilila k'a ka dilan ta ka bɔ u bɛɛ ɲana. U bɛɛ kabakoyara fɔɔ u tun be Ala tanu n'u b'a fɔ ko: «An ma nin ɲɔgɔn ye abada!» Yezu bɔra ka taga Galile bada la tugu. Jama bɛɛ tagar'a fɛ yen. A y'u kalan. A tɛmɛtɔ, a ye Alife dencɛ Levi siginin ye lɛnpominɛlaw ka baarakɛyɔrɔ la. Yezu y'a fɔ a ye ko: «Tugu ne kɔ.» Levi wilila ka tugu a kɔ. O kɔ, ka Yezu n'a ka kalandenw to dumuni na Levi ka soo, ni hakɛkɛla caaman tun sigira n'u ye ka dumuni kɛ, bari olu ɲɔgɔn caaman tun be to ka tugu Yezu kɔ. Sariya karamɔgɔ minw ye * Fariziɲɛw ye, olu dɔw y'a ye ko Yezu n'o mɔgɔw be dumuni kɛra ɲɔgɔn fɛ minkɛ, u y'a ka kalandenw ɲininga ko: «Mun na a be dumuni kɛ ni lɛnpominɛlaw ani hakɛkɛlaw ye?» Yezu y'u ka kuma mɛn minkɛ, a y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ minw ka kɛnɛ, olu mako te furakɛla la, banabagatɔw le mako b'a la. Ne ma na mɔgɔtilenninw wele, nga ne nana hakɛkɛlaw le wele.» Loon dɔ, Zan ka kalandenw ni * Fariziɲɛw tun be suun na. Mɔgɔ dɔw tagara Yezu ɲininga ko: «Mun na Fariziɲɛw ka kalandenw ni Zan taw be suun don k'a sɔrɔ e taw te suun don?» Yezu ye talen la u ye a yɛrɛ ka koo la ko: «Kɔɲɔcɛ teriw be se ka suun don k'u ni kɔɲɔcɛ to ɲɔgɔn fɛ wa? K'u ni kɔɲɔcɛ to ɲɔgɔn fɛ, u te se ka suun don. Nga, loon dɔ bena se, kɔɲɔcɛ bena bɔsi u la, u bena suun don o loon na. «Mɔgɔ si te fani kunkurunkura bari fani kɔrɔman na. N'o kɛra, fani kunkurunnin kuraman nin bena fani kɔrɔman sama k'a faran. A faranyɔrɔ bena boɲa ni fɔlɔta ye. Mɔgɔ si te duvɛnkɛnɛ don foroko kɔrɔman kɔnɔ. N'o kɛra, duvɛnkɛnɛ bena foroko faran, foroko bena cɛn, duvɛn bena bɔn. Nga duvɛnkɛnɛ ka kan ka don forokokuraw le kɔnɔ.» Lafiɲɛlon dɔ la, Yezu n'a ka kalandenw tɛmɛtɔ foro dɔw furancɛ la, a ka kalandenw y'a daminɛ ka suman dɔw tigɛ. * Fariziɲɛw ye Yezu ɲininga ko: «A filɛ u be min kɛra lafiɲɛlon na! O daganin tɛ!» Yezu y'u jaabi ko: «Kɔngɔ ye Dawuda n'a kɔmɔgɔw minɛ tuma min na k'a sɔrɔ dumunifɛn tun t'u fɛ, a ye min kɛ, aw m'o kalan ka ye wa? A donna Ala ka soo kɔnɔ sarakalasebagaw kuntigiba Abiyatari ka tile la. Buru minw tun bilanin be Ala ye, a ye olu dɔ dumu ka tila ka dɔ d'a kɔmɔgɔw ma, k'a sɔrɔ mɔgɔ si tun man kan k'olu dumu fɔɔ sarakalasebagaw dɔrɔn.» O kɔ, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Ala ye lafiɲɛlon sigi mɔgɔ nafa kosɔn, a ma mɔgɔ dan lafiɲɛlon kosɔn. O le y'a to Mɔgɔ Dencɛ ye lafiɲɛlon fana kuntigi ye.» Waati wɛrɛ, Yezu segira ka don kalanso kɔnɔ. Cɛɛ bolofaganin dɔ tun be yen. Mɔgɔ minw tun be yen, u tun be Yezu kɔlɔsira yala n'a bena o cɛɛ kɛnɛya lafiɲɛlon na, janko u ka se k'a jalaki. Yezu y'a fɔ cɛɛ bolofaganin ye ko: «Wili ka na lɔ yan mɔgɔw bɛɛ ɲafɛ.» O kɔ, Yezu y'u ɲininga ko: «A daganin be ka koɲuman kɛ lafiɲɛlon na wa, walima ka kojugu kɛ? Ka mɔgɔ kisi wa, walima k'a faga?» U m'a jaabi. Yezu diminin y'u filɛfilɛ, a ɲaa sisira u ka tulogwɛlɛya kosɔn. A y'a fɔ cɛɛ ye ko: «I bolo jan.» A y'a jan, a kɛnɛyara. O yɔrɔnin bɛɛ, * Fariziɲɛw bɔra ka taga ɲɔgɔn ye ni masacɛ * Erɔdi kɔmɔgɔw ye ka Yezu fagacogo ɲini. Yezu n'a ka kalandenw bɔra o yɔrɔ la ka taga Galile bada la. Jamaba tugura a kɔ. U dɔw bɔra Galile mara yɛrɛ la, dɔw bɔra Zude mara la, dɔw bɔra Idume mara la. Dɔw bɔra Zeruzalɛmu, dɔw bɔra Zurudɛn baji kɔfɛ, dɔw fana bɔra Tiri ni Sidɔn gɛrɛfɛduguw la. O jamaba tagara Yezu sɛgɛrɛ, bari u tun y'a ka kɛwaliw kibaru mɛn. A y'a fɔ a ka kalandenw ye k'u ka kurunfitini dɔ labɛn ale ye, janko jama kana na ale ɲɔtiɲɔti. Yezu tun be mɔgɔ caaman kɛnɛya, o kama banabagatɔ bɛɛ tun be girin a nɔɔ fɛ, janko u ka se ka maga a la. Ni jinatɔw y'a ye tuma o tuma, u tun b'u kunbiri gwan a kɔrɔ ka pɛrɛn ko: «I ye Ala Dencɛ ye.» Nga Yezu tun b'a gwɛlɛya u ma k'u kana ale koo fɔ mɔgɔ si ye. O kɔ, Yezu yɛlɛla kulu dɔ kan k'a sagolamɔgɔw wele. U tagar'a fɛ. A ye mɔgɔ tan ni fila woloma olu cɛma k'u kɛ cidenw ye, janko u ka kɛ a taamaɲɔgɔnw ye an'a ka to k'u ci ka taga waajuli kɛ. A ye see d'u ma ka jinaw gwɛn. A ye mɔgɔ tan ni fila minw woloma, olu tɔgɔ filɛ: Simɔn, Yezu y'o tɔgɔ la ko Piyɛri, o kɔrɔ ko fara, ani Zebede ka dencɛ fila, Zaki n'a dɔgɔcɛ Zan, Yezu ye olu tɔgɔ la ko Bowanɛrizɛsi, o kɔrɔ ko mɔgɔ minw ka fari i n'a fɔ sanpɛrɛn, Andere ni Filipu, Baritelemi ni Matiyo, Toma ni Alife dencɛ Zaki, Tade ni Simɔn u be min wele Fasodenŋana, ani Zuda Isikariyɔti min ye Yezu don a juguw bolo. O kɔ, Yezu tagara soo. Jamaba tagara lajɛn yen tugu fɔɔ Yezu n'a ka kalandenw tun te se ka waati yɛrɛ sɔrɔ ka dumuni kɛ. Yezu ka somɔgɔw y'o kibaru mɛn minkɛ, u tagara k'u b'a minɛ bari u tun be miiri ko a kuun wilila. Sariya karamɔgɔ minw bɔra Zeruzalɛmu ka taga yen, olu ko: «Jinaw kuntigi Belezebuli b'a fɛ.» Ani ko: «Ale lo be see dir'a ma ka jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la.» Yezu y'u wele ka talen la u ye. A ko: «Sutana be se k'a yɛrɛ gwɛn cogo di? Ni jamana min ka mɔgɔw be ɲɔgɔn kɛlɛ, o jamana nin te se ka ɲa. Ni somɔgɔ minw be ɲɔgɔn kɛlɛ, o soo nin be ci. O la, ni Sutana tun be wili a yɛrɛ kama, a ka masaya tun bena nagasi. O masaya tun tena se ka mɛn, o tun bena ban joona. «Mɔgɔ si te se ka don cɛɛ barikaman ka soo kɔnɔ k'a bololafɛnw cɛ n'a m'o cɛɛ minɛ k'a siri fɔlɔ. N'a y'a siri, o tuma na, a be se k'a ka sokɔnɔfɛnw bɛɛ cɛ. «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔw ka hakɛ bɛɛ, n'u ka Ala tɔgɔcɛn kuma bɛɛ be se ka yafa, nga ni mɔgɔ o mɔgɔ ye Nii Senuman tɔgɔ cɛn, Ala tena yafa o tigi ma fewu. O tigi ye hakɛ yafabali kɛ.» Yezu y'o fɔ bari sariya karamɔgɔw tun ko jina b'a fɛ. Yezu baa n'a dɔgɔninw tagara lɔ kɛnɛma. U ye mɔgɔ bila ka taga Yezu wele. Mɔgɔ caaman siginin tun be yen ka Yezu lamini. Dɔ y'a fɔ a ye ko: «Hakɛ to. I baa n'i dɔgɔninw lɔnin be kɛnɛma, u b'a fɛ k'i ye.» Yezu y'a jaabi ko: «Jɔn ye ne baa ye? Jɔn ni jɔn ye ne dɔgɔninw ye?» O kɔ, mɔgɔ minw siginin tun be yen k'a lamini, a ye olu filɛ k'a fɔ ko: «Ne baa ni ne dɔgɔninw filɛ yan. Mɔgɔ o mɔgɔ be Ala sago kɛ, o tigi ye ne dɔgɔcɛ, walima ne dɔgɔmuso, walima ne baa ye.» Siɲɛ wɛrɛ, Yezu y'a daminɛ ka mɔgɔw kalan tugu bada la. Mɔgɔw tagara lajɛn a kɔrɔ. Jama nana boɲa fɔɔ a donna kurun dɔ kɔnɔ ka sigi. Jama bɛɛ lɔra bada la. A y'u kalan koo caaman na ni talenw ye. A y'a fɔ u ye a ka kalan na ko: «Aw ka lamɛnni kɛ. Sɛnɛkɛla dɔ bɔra ka taga sumansi seri. K'a to serili la, kisɛ dɔw tagara ben sira daa la. Kɔnɔw nana olu kunu. Kisɛ dɔw fana tagara ben farayɔrɔ la, bɔgɔ bɛrɛ tun te yen. U falenna joona bari u ma don dugumakola la ka se yɔrɔjan. Nga tile fariyara tuma min na, u jɛnina ka ja bari lili ɲanaman tun t'u la. Kisɛ dɔw fana tagara ben ŋɔni yɔrɔ la. Ŋɔni wilila k'u degun fɔɔ u ma ɲa hali dɔɔni. Nga kisɛ dɔw tagara ben dugukoloɲuman na. U falenna ka boɲa ka ɲa kosɔbɛ. U dɔw ye deen bi saba kɛ, dɔw bi wɔɔrɔ, dɔw fana kɛmɛ.» O kɔ, Yezu y'a fɔ ko: «Tulo be min fɛ ka mɛnni kɛ, o ka mɛnni kɛ.» Yezu bɔra jama kɔrɔ tuma min na, a kɔfɛmɔgɔw n'a ka kalanden tan ni fila y'a ɲininga o talen nin kɔrɔ la. A y'u jaabi ko: «See dira aw ma ka Ala ka masaya gundo lɔn, nga tiɲɛ bɛɛ be fɔ mɔgɔ tɔw ye talen na. O cogo la, ‹u bena filɛli kɛ ka ɲa, u tena foyi ye, u bena u tulo malɔ, u tena foyi faamu. N'u tun b'a faamu, u tun bena nimisa ka faran u ka kojuguw la, Ala tun bena yafa u ma. Nga u te miiri o la.› » Yezu tagara ɲa ni kuma ye k'a fɔ u ye ko: «Aw ma talen nin faamu wa? Aw do bena talen tɔw bɛɛ faamu cogo di? Serilikɛla be Ala ka kuma le seri. Kuma serituma na, mɔgɔ dɔw be i n'a fɔ sirada. N'u y'o kuma mɛn dɔrɔn, Sutana be na k'o kuma bɔ u kɔnɔ. O cogo la, fana mɔgɔ dɔw bɔnin be farayɔrɔ fɛ. N'u y'o kuma mɛn, o yɔrɔnin bɛɛ, u be sɔn a ma ni nisɔndiya ye. Nga o kuma te sigiyɔrɔ sɔrɔ u kɔnɔ. U te muɲu, ni gwɛlɛya nana, walima ni mɔgɔw b'u tɔɔrɔ o kuma kosɔn dɔrɔn, u be sin ka ban Ala ma. Mɔgɔ dɔw fana be i n'a fɔ ŋɔni yɔrɔ. Ni olu y'o kuma mɛn, diɲɛ hamikow, ni nafoloko, ani fɛɛn wɛrɛw nigɛ b'o kuma nagasi fɔɔ nafa dɔɔni yɛrɛ te sɔrɔ a la. Mɔgɔ dɔw fana bɔnin be dugukoloɲuman fɛ. Ni olu y'o kuma mɛn, u be sɔn a ma. U be deen kɛ Ala ye. Dɔw b'u ɲɔgɔn bi saba kɛ, dɔw bi wɔɔrɔ, dɔw kɛmɛ.» O kɔ, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ si te fitinɛ mana k'a bila gongo jukɔrɔ, walima kalaka jukɔrɔ. A t'a bila fɛɛn dɔ le kan wa? Koo o koo dogonin be, Ala bena o yira. Gundo si te yen ni Ala ten'a bɔ kɛnɛ kan. Ni tulo be min fɛ ka mɛnni kɛ, o ka mɛnni kɛ.» Yezu y'a fɔ u ye tuguni ko: «Aw be kuma min mɛn, aw k'aw janto o la kosɔbɛ. Ala bena aw sɔn ka kɛɲɛ n'aw ka lamɛnni kɛcogo ye. A bena dɔ fara aw ta kan yɛrɛ, bari fɛɛn be min fɛ, dɔ bena fara o kan, nga fɛɛn te min fɛ, hali dɔɔni min b'a fɛ, o bena bɔsi a la.» Yezu y'a fɔ tuguni ko: «Ala ka masaya be cogo min na, o filɛ nin ye. A be i n'a fɔ cɛɛ dɔ min ye sumansi seri a ka foro la. O kɔ, cɛɛ be to ka sinɔgɔ sufɛ ka kunun sɔgɔma. O waati la, kisɛ be falencogo min na ka boɲa k'a sɔrɔ cɛɛ m'a falen n'a boɲacogo lɔn. Kisɛ be falen a yɛrɛ ma ka bɔ dugukolo la. A be wili dɔɔni dɔɔni fɔɔ ka na kuun bɔ, o kɔ, a be fa ni kisɛ ye. Ni suman mɔna dɔrɔn, cɛɛ b'a tigɛ ni wɔrɔsɔ ye, bari suman tigɛtuma sera.» Yezu y'a fɔ tugu ko: «An be se ka Ala ka masaya suma ni mun ye tugu? A bɔnin be mutaridikisɛ fɛ. O kisɛ nin ka dɔgɔ ni diɲɛ kɔnɔ dannifɛnw bɛɛ ye. Nga n'a serila ka ban, a be falen ka boɲa ka tɛmɛ nankɔ fɛɛn sɛnɛta tɔw bɛɛ kan. A bolow be boɲa fɔɔ kɔnɔw be se k'u ka ɲagaw la a suma na.» Yezu tun be mɔgɔw kalan n'o bɔɲɔgɔnko talen caaman ye ka kɛɲɛ n'a lamɛnbagaw ka faamuli danyɔrɔ ye. A tun te kuma mɔgɔw fɛ n'a ma talen la u ye. Nga ni Yezu n'a ka kalandenw b'u danna, a b'o talenw bɛɛ kɔrɔ fɔ olu ye. O loon yɛrɛ wulafɛ, Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «An ka taga baa kɔ.» U tagara ka jama to yen. Yezu tun be kurun min kɔnɔ, a ka kalandenw tagara n'a ye o kɔnɔ. Kurun dɔ wɛrɛw tun b'u kɔ. U taatɔ, fɔɲɔba wilila. Jikuruw tun be ben kurun kɔnɔ fɔɔ kurun tun be ɲini ka fa jii la. Yezu tun be sinɔgɔra kurun kɔfɛla la, a kuun lanin tun be piti kan. A ka kalandenw y'a kunun k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, an bena halaki jii la, i te hami o la wa?» Yezu kununna ka kuma fɔɲɔ kunna, k'a fɔ baji ye ko a ka mankan dabila. Fɔɲɔ lɔra, yɔrɔ malara tɔntɔntɔn. O kɔ, a y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Mun na aw be siran ten? Aw ma la ne la halibi wa?» U siranna kosɔbɛ fɔɔ u ye ɲɔgɔn ɲininga ko: «Cɛɛ nin ye jɔn ye? Hali fɔɲɔ ni baji be sɔn a ta ma.» Yezu n'a ka kalandenw sera baa kɔ Gadare mara la. Kabini a jigira ka bɔ kurun kɔnɔ, jinatɔcɛ dɔ bɔra kaburutu la ka n'a kunbɛn. Kaburutu tun kɛra o cɛɛ nin sigiyɔrɔ ye. Mɔgɔ si tun te se k'a minɛ k'a siri tugu, hali n'u y'a siri ni jɔrɔkɔ ye, a b'o tigɛ. Siɲɛ caaman u y'a seenw n'a bolow siri ni jɔrɔkɔ ye, nga a y'o tigɛtigɛ. Mɔgɔ si ma se k'a kolo. A tun be yaalayaala kaburutu la ani kuluw kan suu ni tile ka to ka kule ani k'a yɛrɛ mandimi ni kabakuruw ye. A ye Yezu ye k'a to yɔrɔjan minkɛ, a bolila ka taga kunbiri gwan a kɔrɔ. A pɛrɛnna ko: «Mun b'an cɛ, Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala Dencɛ Yezu? N b'i daali Ala kama, i kana n tɔɔrɔ.» A y'o kuma fɔ, bari Yezu tun b'a fɔra jina ye ko a ka bɔ cɛɛ la. O tuma na, Yezu y'a ɲininga ko: «I tɔgɔ be di?» A y'a jaabi ko: «Jamaba, bari an ka ca.» A ye Yezu daali kosɔbɛ ko a kana u gwɛn ka bɔ o mara kɔnɔ. O y'a sɔrɔ lɛkuluba dɔ tun be dumuni kɛra kulu gɛrɛfɛ. Jinaw ye Yezu daali ko: «Sabali k'an bila ka taga don lɛɛ nunu na.» Yezu sɔnna. Jinaw bɔra cɛɛ la ka taga don lɛɛw la. Lɛkulu girinna ka jigi kulu jigijigijugu fɛ ka taga don baji la. O lɛɛw tun be waa fila ɲɔgɔn bɔ, u sara jii la. U dɛndɛbagaw bolila ka taga o kibaru fɔ dugu kɔnɔ ni dafɛduguw la. Koo min kɛra, mɔgɔw bɔra ka taga o filɛ. Jina caaman tun be cɛɛ min na, mɔgɔw sera Yezu fɛ k'o jinatɔkɔrɔ siginin ye. Sisan fani b'a kaan na, a ɲamalɔnin lo. U siranna. Koo min kɛra jinatɔkɔrɔ ye, ani min kɛra lɛɛw la, mɔgɔ minw y'o ye, u y'o lakali tɔw ye. O koow mɛnnin kɔ, mɔgɔw y'a ɲini Yezu fɛ ko a ka taga ka bɔ u ka mara la. Yezu dontɔ kurun kɔnɔ, jinatɔkɔrɔ nin y'a daali ko a ka sɔn ale ka taga n'a ye. Yezu ma sɔn, nga a y'a fɔ a ye ko: «Taga soo. Matigi Ala hinɛna i la ka koba min kɛ i ye, i ka taga o lakali i ka somɔgɔw ye.» Yezu ye koba min kɛ a ye, a tagara o kibaru jɛnsɛn Dugu Tan mara la. O koo mɛnbagaw bɛɛ kabakoyara. Yezu kɔsegira kurun kɔnɔ ka taga baa kɔ. Mɔgɔ caaman tagara lajɛn a kɔrɔ bada la. Kalanso dɔ kuntigi tagara yen. A tɔgɔ tun ko Zayirisi. A ye Yezu ye tuma min na, a y'a kunbiri gwan a kɔrɔ, k'a daali kosɔbɛ ko: «N denmuso be ɲini ka sa. Sabali ka na i bolo la a kan janko a ka kɛnɛya ka to nii na.» U ye Zayirisi ka soo sira ta. Jamaba tugura Yezu kɔ k'a degun. O y'a sɔrɔ muso dɔ tun be jama cɛma min ka koli tun b'a sigɛnna kabini saan tan ni fila, joli te lɔ ka ye. A tun tɔɔrɔla kosɔbɛ furakɛla caaman bolo. A bololafɛn bɛɛ banna. O n'a ta bɛɛ, a ka bana ma nɔgɔya, nga a tun be juguya ka taga. A ye Yezu kibaru mɛn minkɛ, a donna jama cɛma Yezu kɔfɛ ka maga a ka fani na. A tun y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Ni n sera ka maga a ka fani dɔrɔn na, n bena kɛnɛya.» A magara Yezu ka fani na tuma min na, o yɔrɔnin bɛɛ, joli lɔra, a y'a lɔn ko a ka bana banna. O yɔrɔnin kelen, Yezu y'a lɔn a yɛrɛ ma ko sebagaya dɔ bɔra ale la. A y'a ɲaa yɛlɛma jama cɛma k'a fɔ ko: «Jɔn le magara n ka fani na?» A ka kalandenw y'a jaabi ko: «I ɲaa b'a la jama y'i degun, i be tila k'a fɔ tugu ko jɔn magara i la.» Yezu y'a daminɛ k'a gɛrɛfɛmɔgɔw filɛ janko a k'o kɛbaga ye. Muso nin tun be yɛrɛyɛrɛla siranya bolo, bari koo min kɛr'a yɛrɛ la, a y'o lɔn. A tagar'a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ ka tiɲɛ bɛɛ fɔ a ye. Nga Yezu y'a fɔ a ye ko: «N balimamuso, i kisira i ka lanaya barika la. Taga hɛrɛ la, i kɛnɛyanin ka to.» Ka Yezu to o kuma na, mɔgɔ dɔw bɔra kuntigi Zayirisi ka soo ka n'a fɔ a ye ko: «I denmuso banna. Mun na i be karamɔgɔ sigɛn tugu?» Nga Yezu ma u ka kuma jati, a y'a fɔ Zayirisi ye ko: «I kana siran, la Ala la dɔrɔn.» O kɔ, a ma sɔn mɔgɔ si ka taga n'a ye Zayirisi ka soo, fɔɔ Piyɛri ni Zaki ani Zaki dɔgɔcɛ Zan. U sera kalanso kuntigi nin ka soo tuma min na, Yezu y'a ye ko mankanba be yen. Mɔgɔw tun be kasira ka kule. Yezu donna soo kɔnɔ k'a fɔ u ye ko: «Nin ye mun mankan ye? Mun na aw be kasi? Deen ma sa, a be sinɔgɔra le.» U yɛlɛla Yezu ma. O tuma na, a ye mɔgɔ bɛɛ bɔ kɛnɛma. Deen suu lanin tun be boon min kɔnɔ, a donna yen ni deen faa n'a baa an'a yɛrɛ ka kalanden saba ye. A y'a bolo minɛ k'a fɔ a ye u ka kaan na ko: «Talita kumi,» o kɔrɔ ko: «Sungurunin, n b'a fɔ i ye, wili!» O yɔrɔnin bɛɛ, sungurunin wilila ka taama. A sii tun ye saan tan ni fila ye. U kabakoyara ka dama tɛmɛ. Yezu y'a fɔ u ye k'a gwɛlɛya k'u kan'a fɔ mɔgɔ si ye. O kɔ, a y'a fɔ u ye k'u ka dumuni d'a ma. Yezu bɔra yen ka ta'a ka dugu la. A ka kalandenw tugura a kɔ. Lafiɲɛlon sera minkɛ, a donna kalanso kɔnɔ ka mɔgɔw kalan. A lamɛnbagaw bɛɛ kabakoyara kosɔbɛ. U tora k'a fɔ ko: «Haan! A bɔra ni nin ye min? Hakili min b'a fɛ, a y'o sɔrɔ min? A be kabako minw kɛ, a b'o kɛ cogo di? Miniziye tɛ wa? Mariyamu dencɛ nin tɛ wa? A dɔgɔcɛw te Zaki ni Zoze ni Zude ani Simɔn ye wa? A dɔgɔmusow t'an fɛ yan wa?» O miiriya le y'a to u ma la a la. Nga Yezu y'a fɔ u ye ko: «Kira be boɲa sɔrɔ yɔrɔ bɛɛ, fɔɔ a ka dugumɔgɔw n'a balimaw an'a ka somɔgɔw cɛma.» Yezu y'a bolo la banabagatɔ dɔw kan k'u kɛnɛya. A ma se ka kabako si kɛ yen ka fara o kan. U ma la Ala la minkɛ, o y'a kabakoya. O kɔ, a tagara u lamini duguw la ka mɔgɔw kalan. Yezu y'a ka kalanden tan ni fila wele k'u ci fila fila. A ye see d'u ma ka jinaw gwɛn. A y'a fɔ u ye ko: «Aw kana fɛɛn si ta bere dama kɔ. K'a ta dumuni ma, ni dugutagaminan, ani wari, aw kana taga n'o si ye. Aw ka sanbara don nga aw kana deleke fila don.» A y'a fɔ u ye fana ko: «N'aw sera dugu o dugu la, n'aw jigira mɔgɔ min fɛ, aw ka to o tigi fɛ fɔɔ aw ka bɔ o dugu nin la. Ni yɔrɔ dɔ mɔgɔw banna ka jigiyɔrɔ d'aw ma, n'u ma sɔn k'aw ka kuma lamɛn, aw ka bɔ o dugu la. Aw bɔtɔ, aw k'aw sennabuguri furanfuran. O bena kɛ lasɔmiko ye u fɛ.» Kalanden tan ni fila tagara mɔgɔw waaju k'u ka nimisa ka faran u ka kojuguw la. U ye jina caaman gwɛn ka bɔ mɔgɔw la ka tulu bɔn banabagatɔ caaman kuun na k'u kɛnɛya. O waati la, masacɛ * Erɔdi fana ye Yezu koo mɛn, bari Yezu tɔgɔ tun bɔra yɔrɔ bɛɛ la. Mɔgɔ dɔw tun b'a fɔ ko: «Zan batizelikɛla le kununna a sanin kɔ. O le y'a to a be se ka kabakow kɛ.» Dɔw tun ko kira Eli lo. Dɔw fana tun ko fɔlɔfɔlɔ kiraw ɲɔgɔn lo. Nga Erɔdi y'o mɛn tuma min na, a y'a fɔ ko: «Ne tun ye Zan min kuun tigɛ, ale lo kununna.» Bari Erɔdi tun ye Zan minɛ k'a siri k'a don kaso la a dɔgɔcɛ Filipu ka muso Erodiyadi kama, Erɔdi tun ye min furu. Zan tun be to k'a fɔ Erɔdi ye o tuma na ko: «I man kan k'i dɔgɔcɛ ka muso furu.» O kuma kosɔn, Erodiyadi tun dimina Zan kɔrɔ kosɔbɛ. A tun b'a fɛ Erɔdi ka Zan faga nga a dɛsɛra Erɔdi kɔrɔ, bari Erɔdi tun be siran Zan ɲa. Erɔdi tun y'a lɔn ko Zan ye mɔgɔɲuman ni mɔgɔtilennin ye. A tun be Zan tanga kojugu ma. N'a ye Zan ka kuma lamɛn tuma o tuma, a hakili be ɲagami. O n'a ta bɛɛ, a tun ka d'a ye k'a lamɛn. Erɔdi y'a wololon sanyɛlɛma ɲanagwɛ kɛ loon min na, o kɛra Erodiyadi ka lonɲuman ye. O loon nin na, Erɔdi y'a kɔfɛmɔgɔw ni sɔlidasi kuntigiw ani Galile mara mɔgɔbabaw wele ka dumuniba d'u ma. K'u to dumuni na, Erodiyadi denmuso donna u fɛ ka dɔɔn kɛ. O diyara Erɔdi n'a ka mɔgɔ weleninw ye, Erɔdi y'a fɔ sunguru nin ye ko: «I be fɛɛn min fɛ, o fɔ ne ye, ne bena o d'i ma.» Erɔdi kalil'a ye ko: «I mana fɛɛn o fɛɛn daali ne fɛ, ne bena o d'i ma, hali ne ka jamana tilancɛ.» Sunguru bɔra ka taga bamuso ɲininga ko: «I b'a fɛ ne ka mun daali?» A y'a jaabi ko: «Zan batizelikɛla kuun.» O yɔrɔnin bɛɛ, sunguru teliyara ka kɔsegi ka taga masacɛ fɛ k'a fɔ a ye ko: «N b'a fɛ i ka Zan batizelikɛla kuun di n ma minan dɔ kɔnɔ sisan sisan.» Masacɛ ɲaa sisira. Nga a kalila minkɛ mɔgɔ weleninw ɲana, a tun te se ka ban. O yɔrɔnin kelen, a ye sɔlidasi dɔ ci ko a ka taga Zan kuun tigɛ ka na n'a ye. Sɔlidasi nin tagara Zan kuun tigɛ kasobon na, k'a bila minan dɔ kɔnɔ, ka n'a di sunguru nin ma. O fana tagar'a d'a bamuso ma. Zan ka kalandenw y'o mɛn tuma min na, u tagar'a suu ta k'a don. Yezu tun ye mɔgɔ minw ci, olu kɔsegira ka taga lajɛn a kɔrɔ. U ye mɔgɔw kalan fɛɛn minw na ka koo minw kɛ, u y'o bɛɛ lakali a ye. A y'a fɔ u ye ko: «Aw ye na an ka taga danna yɔrɔ dɔ la janko aw ka lafiɲɛ dɔɔni.» A y'o fɔ bari mɔgɔ caaman tun be taga u fɛ, dɔw be taga ni dɔw be segi fɔɔ Yezu n'a ka kalandenw tun te waati yɛrɛ sɔrɔ ka dumuni kɛ. U donna kurun kɔnɔ k'u be taga u danna yɔrɔlakolon dɔ la. Mɔgɔ caaman y'u taatɔ ye k'u lɔn. Mɔgɔw bɔra dafɛdugu bɛɛ la ka boli ka kɔn u ɲa u taayɔrɔ la. Yezu bɔra kurun kɔnɔ tuma min na, ka jamaba ye, u hinɛ donna a la, bari u tun be i ko sagaw, dɛndɛbaga te minw na. A y'a daminɛ k'u kalan fɛɛn caaman na. A ka kalandenw gwɛrɛla a la wuladafɛ k'a fɔ a ye ko: «Suu be ɲini ka ko, yan do ye yɔrɔlakolon ye. Sira di jama ma u ka taga dafɛduguw la ka dumuni san u yɛrɛ ye.» A y'u jaabi ko: «Aw yɛrɛ ka dumuni d'u ma.» U y'a ɲininga ko: «O tuma na, i b'a fɛ an ka taga buru san ni kalo seegi baara wari ye ka n'a d'u ma wa?» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Burukun joli b'aw fɛ? Aw ka taga lajɛ.» U tagar'a filɛ minkɛ, u segira ka taga fɔ a ye ko: «Burukun duuru ni jigɛ deen fila.» A y'a fɔ u ye ko: «Aw ka mɔgɔw tilantilan k'u sigi binkɛnɛ kan.» U dɔw sigira mɔgɔ kɛmɛ kɛmɛ, u dɔw bi duuru duuru. Yezu ye burukun duuru ni jigɛ deen fila nunu ta, k'a ɲaa kɔrɔta sanfɛ ka barika la Ala ye, ka burukun nunu karikari k'u di a ka kalandenw ma, k'u k'u tilan mɔgɔw cɛ. A ye jigɛ deen fila fana tilan u bɛɛ cɛ. U bɛɛ ye dumuni kɛ fɔɔ ka fa. Buru ni jigɛ tɔɔ min tora, kalandenw y'o cɛ ka segi tan ni fila fa n'o ye. Mɔgɔ minw tun y'o dumuni kɛ, cɛɛw tun ye mɔgɔ waa duuru ye. O yɔrɔnin bɛɛ, Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye k'u ka don kurun kɔnɔ ka taga ale ɲa baa kɔ Bɛtisayida faan fɛ, yanni ale be sira di jama ma u ka taga. Yezu y'a fɔ jama ye k'u ka taga soo. O kɔ, a tagara yɛlɛ kulu dɔ kan ka Ala daali. Suu kora ka kalandenw to kurun kɔnɔ baji cɛmancɛ la. O waati la, Yezu kelenpe tun be duguma. A y'a ye ko a ka kalandenw tɔɔrɔnin be kurun boli fɛ, bari fɔɲɔ tun b'u kunbɛnna. Dugu tun be ɲini ka gwɛ waati min na, a taamana baji kan ka taga u faan fɛ. A tun be ɲini ka tɛmɛ u kan. U y'a taamatɔ ye baji kan minkɛ, u y'a miiri ko suja lo. U kulera, bari u bɛɛ tun y'a ye, ani u jaa tun tigɛra. O yɔrɔnin bɛɛ, Yezu kumana u fɛ k'a fɔ ko: «Aw k'aw jaa gwɛlɛya, ne lo, aw kana siran.» A sɔrɔla ka don u fɛ kurun kɔnɔ. Fɔɲɔ lɔra. U kabakoyara ka dama tɛmɛ, bari Yezu tun ye kabako min kɛ ni burukunw ye, u tun m'o faamu, u hakili tun ka dɔgɔ o faamuli ma. U ye baa tigɛ ka se Zenezarɛti mara la. U y'u ka kurun lɔ bada la. U bɔra kurun kɔnɔ dɔrɔn, mɔgɔw ye Yezu lɔn. U bolila ka taga fɔ yɔrɔ bɛɛ. Ni mɔgɔw y'a mɛn ko Yezu be yɔrɔ o yɔrɔ, u be banabagatɔw ta lafɛn dɔw kan ka ta'a fɛ. Yezu mana taga yɔrɔ o yɔrɔ, dugubabaw, wala dugudenninw na, walima togodaw la, mɔgɔw tun be taga ni banabagatɔw ye kɛnɛgwɛ yɔrɔw la k'a daali ko a ka sɔn u be maga a ka fani dakun dama na. Minw bɛɛ magara o la, olu kɛnɛyara. * Fariziɲɛw ni sariya karamɔgɔ dɔw bɔra Zeruzalɛmu ka taga lajɛn Yezu kɔrɔ. U y'a ye ko a ka kalanden dɔw be dumuni kɛra n'u tigɛ nɔgɔninw ye, bari u tun m'u tigɛw ko ka kɛɲɛ ni Fariziɲɛw ka landa ye. Tiɲɛ na, Fariziɲɛw ni zuwifu tɔw si te dumuni kɛ n'u m'u tigɛw ko ka ɲa ka kɛɲɛ n'u faaw ka landa ye. Hali n'u kɔsegira ka bɔ lɔgɔ la, u te dumuni kɛ n'u ma ko fɔlɔ. U be landa caaman bato fana i n'a fɔ jifilenw kocogo, ani duunw ni nigɛdagaw kocogo. O le y'a to Fariziɲɛw ni sariya karamɔgɔw ye Yezu ɲininga ko: «Mun na e ka kalandenw te an bɛmaw ka landa bato? Mun na u be dumuni kɛ n'u tigɛ nɔgɔninw ye?» Yezu y'u jaabi ko: «Filakanfɔ nunu! Ezayi ye kirayakuma min fɔ aw koo la, o bɛnna kosɔbɛ. A y'a sɛbɛn ko Ala y'a fɔ ko: ‹Mɔgɔ nunu be ne boɲa u daa dama le la, nga u dusu yɔrɔ ka jan ne la. U be ne bato gwansan, bari u be ɲɔgɔn kalan koo minw na, o ye adamadenw ka sariya dama le ye.› » Yezu y'a fɔ u ye k'u be Ala ka sariyaw to yen ka mɔgɔw ka landaw bato. A y'a fɔ u ye tugu ko: «Aw be sababu sɔrɔ ka ban Ala ka sariya la k'aw ka landaw kɛ. Musa y'a fɔ ko mɔgɔ k'a baa n'a faa boɲa, ko ni mɔgɔ min y'a faa, walima a baa nɛni, k'o tigi ka kan ka faga. Nga aw b'a fɔ ko ni mɔgɔ dɔ y'a fɔ a faa, walima a baa ye ko ale tun ka kan k'a dɛmɛ ni fɛɛn min ye, ko a y'o di Ala ma, aw b'a kɛ o tigi t'a faa, walima a baa dɛmɛ n'a bololafɛn si ye tugu. O cogo la, aw be ɲɔgɔn kalan landa minw na, aw be Ala ka kuma kɛ kumafu ye olu kosɔn. Aw b'o bɔɲɔgɔnko caaman kɛ.» Yezu ye jama wele tugu k'a fɔ u ye ko: «Aw bɛɛ k'aw tulo malɔ ka n ka kuma faamu: Mɔgɔ be fɛɛn o fɛɛn don a daa la, o te se k'a nɔgɔ, nga min be bɔ a dusu la, o le b'a nɔgɔ. [ Ni tulo be min fɛ ka mɛnni kɛ, o ka mɛnni kɛ.]» Yezu bɔra jama kɔrɔ ka taga don soo kɔnɔ tuma min na, a ka kalandenw y'a ɲininga o kuma kɔrɔ la. A y'u jaabi ko: «Aw fana ye hakilitanw ye wa? Aw m'a lɔn ko mɔgɔ be fɛɛn o fɛɛn don a daa la, k'o te se k'a nɔgɔ wa? Bari o te don a dusu la, nga o be don a kɔnɔ la, o kɔ, a be taga banakɔ.» O cogo la, Yezu y'a yira a ka kuma fɛ ko dumunifɛn bɛɛ be se ka dumu. A y'a fɔ u ye fana ko: «Fɛɛn minw be bɔ mɔgɔ dusu la, olu le b'a nɔgɔ. Miiriyajuguw be bɔ mɔgɔ dusu le la, ani kakalaya, ni soɲali, ani mɔgɔfaga, ɲamɔgɔya, wasabaliya, juguya, namara, mɔgɔkolonya, ɲagoya, nɛnili, yɛrɛboɲa, ani miiribaliya. Kojugu nunu bɛɛ be bɔ mɔgɔ dusu la, olu le b'a nɔgɔ.» O kɔ, Yezu bɔra zuwifuw ka mara la ka taga Tiri gɛrɛfɛdugu dɔ la. A jigira mɔgɔ dɔ ka soo. A tun t'a fɛ mɔgɔ si k'a lɔn ko ale b'o soo nin kɔnɔ, nga mɔgɔw nana bɔ a kala ma. Muso dɔ tun be yen, jina tun b'a denmuso la. A ye Yezu kibaru mɛn dɔrɔn, a tagar'a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ. O muso tun te zuwifu ye. A wolola Siri gɛrɛfɛ jamana dɔ la min tɔgɔ ko Fenisi. A ye Yezu daali ko a ka jina gwɛn ka bɔ a denmuso la. Nga Yezu ye talen la a ye ko: «A to denmisɛnw ka dumuni kɛ fɔlɔ bari a daganin tɛ ka denmisɛn ka dumuni ta k'a fili wuluw ye.» A ye Yezu jaabi ko: «Matigi, o ye tiɲɛ ye, nga ka denmisɛnw to dumuni na, dumuni murumuru minw be ben, wuluw b'o dumu.» O tuma na, Yezu y'a fɔ a ye ko: «I ka kuma nin kosɔn, jina bɔra i denmuso la ka ban. Segi ka taga soo.» Muso segira ka taga soo. A tagara deen lanin sɔrɔ kalaka kan. Jina tun bɔra a la ka ban. Yezu bɔra Tiri mara la ka taga tɛmɛ Sidɔn, ka Dugu Tan mara cɛɛ tigɛ ka sɔrɔ ka taga Galile baa faan fɛ. Mɔgɔ dɔw tagar'a sɛgɛrɛ ni cɛɛ tulogweren dɔ ye. A tun te se ka kuma ka ɲa fana. U ye Yezu daali ko a k'a bolo la cɛɛ kan k'a kɛnɛya. O la, Yezu tagara n'a ye a danna. A y'a bolokunnadenw don cɛɛ tulo la k'a daji mɔ a nɛnkun na. O kɔ, Yezu y'a ɲaa kɔrɔta sanfɛ ka ninakili ni fanga ye k'a fɔ a ye u ka kaan na ko: «Efata!» O kɔrɔ ko i tulo ka yɛlɛ. O yɔrɔnin bɛɛ, cɛɛ tulo yɛlɛla, a nɛnjuru fonina, a y'a daminɛ ka kuma ka ɲa. Yezu y'a fɔ u ye k'a gwɛlɛya k'u kan'a fɔ mɔgɔ si ye. Nga a tora k'a gwɛlɛya u ma cogo min na, u tora ka koo nin kibaru jɛnsɛn ten. Mɔgɔw kabakoyaninba tun b'a fɔra ko: «A be koo minw kɛ, o bɛɛ ka ɲi kosɔbɛ! A be tulogwerenw yɛrɛ tulo yɛlɛ, k'a kɛ bobow be kuma.» Loon dɔ la, jamaba lajɛnnin tun be Yezu kɔrɔ tugu. Foyi tun te jama fɛ k'a dumu minkɛ, a y'a ka kalandenw wele k'a fɔ u ye ko: «Jama nin hinɛ be ne la, bari, u be ni ne ye, a tile saba ye bii ye, foyi t'u fɛ k'a dumu. Ni ne ye sira d'u kɔngɔtɔlaman ma, u barika bena dɛsɛ sira la, bari u dɔw bɔyɔrɔ ka jan.» A ka kalandenw y'a jaabi ko: «Anw bena se ka dumuni sɔrɔ yɔrɔ jumɛn yan kongokolon nin kɔnɔ ka mɔgɔ nunu fa?» Yezu y'u ɲininga ko: «Burukun joli le b'aw fɛ?» U ko burukun wolonwula. A y'a fɔ jama ye k'u ka sigi duguma. A ye burukun wolonwula ta ka barika la Ala ye. O kɔ, a y'o karikari k'u d'a ka kalandenw ma k'u k'a tilan. U y'a tilan jama cɛ. Jigɛmisɛn damani tun b'u fɛ fana. Yezu ye barika la Ala ye o la, k'a fɔ a ka kalandenw ye k'u k'o fana tilan jama cɛ. U ye dumuni kɛ fɔɔ ka fa. U ye dumuni tɔɔ cɛ ka segi wolonwula fa n'a ye. Mɔgɔ minw tun y'o dumuni kɛ, olu tun be mɔgɔ waa naani ɲɔgɔn bɔ. O kɔ, Yezu y'a fɔ u ye k'u ka taga soo. O yɔrɔnin bɛɛ, Yezu n'a ka kalandenw donna kurun kɔnɔ ka taga Dalimanuta mara la. * Fariziɲɛw tagara Yezu sɛgɛrɛ ka sɔsɔli daminɛ n'a ye. U tun b'a fɛ k'a kɔrɔbɔ minkɛ, u y'a ɲini a fɛ ko a ka kabako dɔ kɛ ka bɔ sankolo la. Yezu ninakilila ni fanga ye k'a fɔ ko: «Mun na bii mɔgɔ nunu b'a fɛ ne ka kabako dɔ kɛ? Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko kabako si tena kɛ k'a yira u la.» O kɔ, Yezu bɔra u kɔrɔ ka taga don kurun kɔnɔ tugu ka taga baa kɔ. Kalandenw tun ɲinɛna ka buru ta. Foyi tun t'u fɛ kurun kɔnɔ fɔɔ burukun kelenpe. Yezu y'u ladi ko: «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi * Fariziɲɛw ka burufununan ni * Erɔdi ta ma.» Kalandenw y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Buru t'an fɛ minkɛ, o le y'a to Yezu be kuma ten.» Yezu bɔra u ka kuma kala ma, a y'u ɲininga ko: «Mun na aw b'a fɔra ɲɔgɔn ye ko: ‹Buru t'an fɛ minkɛ,› k'o le y'a to ne be kuma ten? Aw te faamuli kɛ halibi wa? Aw hakili ka dɔgɔ wa? Ɲaa b'aw fɛ, aw do te yeli kɛ. Tulo b'aw fɛ, aw do te mɛnni kɛ. Ne ye burukun duuru karikari k'a di cɛɛ waa duuru ma tuma min na, aw hakili t'o la wa? Aw ye segi joli fa n'a tɔɔ ye?» U y'a jaabi ko segi tan ni fila. A y'u ɲininga tugu ko: «Ne ye burukun wolonwula tilantilan k'u di mɔgɔ waa naani ma tuma min na, aw ye segi joli fa n'a tɔɔ ye?» U y'a jaabi ko segi wolonwula. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw te koo faamu halibi wa?» Yezu n'a ka kalandenw tagara Bɛtisayida. Mɔgɔ dɔw tagara Yezu sɛgɛrɛ ni fiɲɛntɔ dɔ ye. U ye Yezu daali ko a ka sabali ka maga o fiɲɛntɔ nin na k'a kɛnɛya. A y'a bolo minɛ ka bɔ n'a ye dugu kɔnɔ. O kɔ, a y'a daji mɔ fiɲɛntɔ nin ɲaa na k'a bolo la a kan k'a ɲininga ko: «I ɲaa be fɛɛn dɔ la wa?» Fiɲɛntɔ y'a ɲaa yɛlɛ k'a fɔ ko: «Ne ɲaa be mɔgɔw la, u be i n'a fɔ yiriw nga u be taamana.» Yezu y'a bolo la cɛɛ ɲaa kan tugu. O kɔ, cɛɛ y'a ɲaa yɛlɛ, a ye fɛɛn bɛɛ ye ka ɲa. O tuma na, Yezu y'a fɔ a ye ko: «Tilen ka taga soo, i kana taga bɔ dugu nin kɔnɔ yɛrɛ.» Yezu n'a ka kalandenw tagara Filipu ka Sezare dafɛduguw la. K'u to sira kan, a y'a ka kalandenw ɲininga ko: «Mɔgɔw b'a fɔra ko ne ye jɔn ye?» U y'a jaabi ko: «Dɔw ko i ye Zan batizelikɛla ye, dɔw ko i ye Eli ye, dɔw fana ko i ye kiraw dɔ ye.» Yezu y'u ɲininga tugu ko: «Aw do, aw b'a miiri ko ne ye jɔn ye?» Piyɛri y'a jaabi ko: «I ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye.» O la, Yezu y'a fɔ k'a gwɛlɛya u ye k'u kana o fɔ mɔgɔ si ye. O kɔ, Yezu ye kuma ta k'a ka kalandenw kalan. A y'a fɔ u ye ko: «Wajibi lo Mɔgɔ Dencɛ ka tɔɔrɔ kosɔbɛ. Cɛkɔrɔbaw ni sarakalasebagaw kuntigiw, ani sariya karamɔgɔw bena ban a la, u ben'a faga, nga tile sabanan loon a faganin kɔ, a bena kunun.» A y'o kuma nin fɔ u ye k'a gwɛ. O la, Piyɛri tagara n'a ye gɛrɛn na k'a daminɛ k'a jalaki. Nga Yezu y'a ɲaa yɛlɛma k'a ka kalanden tɔw filɛ k'a fɔ Piyɛri ye ko: «E Sutana nin, taga ka bɔ n kɔrɔ, bari i ka miiriya ni Ala ta te kelen ye, i be miiri i n'a fɔ adamaden tɔw.» O kɔ, Yezu y'a ka kalandenw ni jama wele k'a fɔ u ye ko: «Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka tugu ne kɔ, o tigi kana miiri a yɛrɛ ka nafa koo la. A k'a ka gwengwenlɔgɔ ɲun ka tugu ne kɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a fɛ k'a nii kisi, o tigi bena bɔnɔ a la. Nga ni mɔgɔ min bɔnɔna a nii na ne ni kibaru diman kosɔn, o tigi ben'a nii kisi. A be mun ɲa mɔgɔ ye ka diɲɛ fɛɛn bɛɛ sɔrɔ n'a bɔnɔna a nii na? Mɔgɔ be se ka mun di Ala ma min b'a nii sɔngɔ bɔ? Bii mɔgɔw banna Ala la, u be hakɛ kɛ. Ni mɔgɔ min maloyara olu ɲana ka ne koo fɔ, ne bena na n Faa ka sebagaya la tuma min na ni mɛlɛkɛ senumanw ye, Mɔgɔ Dencɛ fana bena maloya k'a fɔ k'o tigi ye a ka kalanden ye.» A y'a fɔ u ye tugu ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko aw minw be yan, aw dɔw tena sa n'u ma Ala ka masaya natɔ ye ni fanga ye.» Tile wɔɔrɔ o kɔ, Yezu tagara ni Piyɛri ni Zaki ani Zan ye kulu jamanjan dɔ kan u danna. A cogo yɛlɛmana u ɲana. A ka faniw gwɛra parapara ka manamana cogo dɔ la fɔɔ mɔgɔ si te dugukolo kan min be se ka fani ko, a ka gwɛ k'o bɔ. Kalanden saba nunu ye Eli ni Musa ye. U fila tun be kumana ni Yezu ye. O la, Piyɛri ye kuma ta k'a fɔ Yezu ye ko: «Karamɔgɔ, a ka ɲi an ka to yan. Anw bena bugu saba lɔ, e ta kelen, Musa ta kelen, Eli ta kelen.» Piyɛri tun ka kan ka min fɔ, a m'o lɔn bari olu kalandenw tun siranna kosɔbɛ. Sankaba dɔ jigira k'u datugu. Kumakan dɔ bɔra o sankaba la k'a fɔ ko: «Nin ye ne Dencɛ kanunin ye, aw ka mɛnni kɛ a fɛ.» O yɔrɔnin bɛɛ, kalanden nunu y'u gɛrɛfɛlaw filɛ, nga u ma mɔgɔ si ye tugu ni Yezu kelen tɛ. U jigitɔ ka bɔ kulu kan, Yezu y'a fɔ u ye k'a gwɛlɛya k'u ye koo min ye, k'u kana o lakali mɔgɔ si ye, fɔɔ ni Mɔgɔ Dencɛ kununna a sanin kɔ. U y'o kuma nin bato, nga u tora ka ɲɔgɔn ɲininga ko ka kunun i sanin kɔ, k'o kɔrɔ ye mun ye. U ye Yezu ɲininga ko: «Mun na sariya karamɔgɔw ko Eli ka kan ka na kisibaga ɲa?» A y'u jaabi ko: «Tiɲɛ lo. Eli ka kan ka na fɛɛn bɛɛ labɛn fɔlɔ, nga mun na a fɔra Ala ka kuma na ko Mɔgɔ Dencɛ ka kan ka tɔɔrɔ kosɔbɛ, ko mɔgɔw bena ban a la? Ayiwa, ne b'a fɔ aw ye ko Eli nana ka ban, ko mɔgɔw y'u yɛrɛ sago kɛ a la i ko a fɔra Ala ka kuma na a ka koo la cogo min na.» Yezu ni Piyɛri ni Zaki ani Zan kɔsegira kalanden tɔw fɛ tuma min na, u tagar'a sɔrɔ jamaba y'u lamini. Sariya karamɔgɔ dɔw tun be sɔsɔli kɛra ni kalandenw ye. Yezu tagara bari jama na. Mɔgɔw y'a ye dɔrɔn, u girinna ka taga fo. Yezu y'a ka kalandenw ɲininga ko: «Aw ni sariya karamɔgɔw be ɲɔgɔn sɔsɔra mun lo la?» Cɛɛ dɔ tora jama cɛma k'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, jina be n dencɛ la. A y'a kɛ bobo ye, o le y'a to, n nana n'a ye i fɛ. N'a wilila a kan yɔrɔ o yɔrɔ, a b'a ta k'a ben duguma, a daa be kanga, a b'a ɲiiw ɲimi, a be ja kankan. Ne y'i ka kalandenw daali k'u ka jina gwɛn ka bɔ a la, nga u ma se.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw bii mɔgɔ minw te la Ala la, ne bena to aw fɛ fɔɔ tuma jumɛn? Aw ka na n'a ye.» U tagara n'a ye Yezu fɛ. Jina ye Yezu ye dɔrɔn, a ye kanbelen nin yuguyugu kosɔbɛ. Kanbelen nin benna duguma ka kolonkolon. A daa kangara. Yezu ye kanbelen nin faa ɲininga ko: «Kabini tuma jumɛn jina nin b'a tɔɔrɔ ten?» A y'a jaabi ko: «Kabin'a denmisɛn tuma. Siɲɛ caaman, jina y'a ta k'a ben tasuma na ani jii la janko a ka faga. Nga n'i be se ka fɛɛn dɔ kɛ, hinɛ an na k'an dɛmɛ.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Mun na i ko: ‹N'i be se›? Ni mɔgɔ min lara Ala la, Ala be se ka fɛɛn bɛɛ kɛ o tigi ye.» O yɔrɔnin bɛɛ, kanbelen nin faa pɛrɛnna ko: «Ne lara Ala la. Ne dɛmɛ janko ne kana sigasiga.» Yezu y'a ye ko jama be girinna ka na u kɔrɔ minkɛ, a ye kuma gwɛlɛya jina ma k'a fɔ a ye ko: «E min be mɔgɔ kɛ bobo ni tulogweren ye, n b'a fɔ i ye, bɔ kanbelen nin na, i kana don a la tugu.» Jina kulera ka kanbelen nin yuguyugu kosɔbɛ ka bɔ a la. Kanbelen nin benna ka kirin ka kɛ i n'a fɔ suu fɔɔ mɔgɔ bɛɛ tun ko a sara. Nga Yezu ye kanbelen nin bolo minɛ k'a wili. A wilila ka lɔ. Yezu tagara soo tuma min na, k'a to n'a ka kalandenw ye u danna, u y'a ɲininga ko: «Mun na anw ma se ka jina nin gwɛn?» A y'u jaabi ko: «Mɔgɔ te se ka jina nin ɲɔgɔn gwɛn cogo si la n'a ma Ala daali.» Yezu n'a ka kalandenw wilila ka bɔ o yɔrɔ la ka taga tɛmɛ Galile mara la. Yezu tun t'a fɛ mɔgɔw ka bɔ u tɛmɛtɔ kala ma, bari a tun b'a ka kalandenw kalanna. A tun b'a fɔra ko: «U bena Mɔgɔ Dencɛ don mɔgɔjuguw bolo, k'a faga, tile saba a faganin kɔ, a bena kunun.» Nga kalandenw tun t'o kuma faamu, u tun be siran k'a ɲininga o kuma kɔrɔ la fana. Yezu n'a ka kalandenw sera Kafaranamu. U donna soo kɔnɔ tuma min na, a y'u ɲininga ko: «Aw tun be mun sɔsɔli lo la sira kan?» Nga u jera, bari u tun be ɲɔgɔn sɔsɔra sira kan ko jɔn le ye kuntigi ye u cɛma. O tuma na, Yezu sigira k'a fɔ u mɔgɔ tan ni fila bɛɛ ye ko: «Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka kɛ ɲamɔgɔ ye, o tigi ka kan ka kɛ bɛɛ kɔmɔgɔ ye ani bɛɛ ka baaraden ye.» A ye denmisɛn dɔ minɛ k'o lɔ u cɛma. O kɔ, a y'a ta a disi la k'a fɔ u ye ko: «Ni mɔgɔ min ye denmisɛn nin ɲɔgɔn minɛ ka ɲa ne kosɔn, o tigi ye ne le minɛ ka ɲa. Mɔgɔ min ye ne minɛ ka ɲa, o tigi ma o kɛ ne ye, nga a ye ne cibaga le minɛ ka ɲa.» Zan y'a fɔ Yezu ye ko: «Karamɔgɔ, an ye cɛɛ dɔ ye, a be jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la i tɔgɔ la. An y'a bali k'o kɛ, bari an dɔ tɛ.» Yezu y'a jaabi ko: «Aw kan'a bali, sabu, mɔgɔ si te se ka kabako kɛ ne tɔgɔ la ka tila ka ne tɔgɔjugu fɔ o yɔrɔnin bɛɛ. Mɔgɔ min te an jugu ye, o ye an ɲiin ye. Mɔgɔ o mɔgɔ mana filen ɲaa kelen jii minta d'aw ma bari aw ye ne ta ye, tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye k'o tigi tena bɔnɔ o tɔnɔ na. «Denmisɛn minw ye lanaya sɔrɔ, ni mɔgɔ dɔ kɛra sababu ye k'olu dɔ kunna cɛn, yanni a tigi k'o kɛ, ni kabakuru belebeleba tun sirila a kaan na k'a fili kɔgɔji kɔnɔ, o tun ka fisa a ma. N'i bolo be kɛ sababu ye k'i don kojugu la, a tigɛ k'a bɔ i la. I ka don arijana na n'i bolo kelen ye, o ka fisa bolo fila ka to i fɛ, i ka taga jahanama tasuma fagabali la. [ Tumu minw be don mɔgɔ la o yɔrɔ la, olu te sa. O yɔrɔ tasuma te faga.] N'i seen be kɛ sababu ye k'i don kojugu la, a tigɛ k'a bɔ i la. I ka don arijana na n'i seen kelen ye, o ka fisa seen fila ka to i fɛ, i ka fili jahanama na. [ Tumu minw be mɔgɔ tɔɔrɔ o yɔrɔ la, olu te sa. O yɔrɔ tasuma fana te faga fewu.] N'i ɲaa be kɛ sababu ye k'i don kojugu la, a wɔgɔbi. I ka don Ala ka masaya la n'i ɲaden kelen ye, o ka fisa ɲaa fila ka to i fɛ, i ka fili jahanama na. Tumu minw be don mɔgɔ la o yɔrɔ la, olu te sa. O yɔrɔ tasuma fana te faga. U tun be kɔgɔ kɛ sarakafɛn dɔw la cogo min na k'u mara, u te cɛn, tɔɔrɔ bena kɛ tasuma ye mɔgɔ bɛɛ ma k'u dusu saniya, k'u mara Ala ye ten. «Kɔgɔ ye fɛnɲuman ye, nga n'a ka timiya bɔra a la, aw ben'a timiya ni mun ye? Aw ka kɔgɔ dɔn aw yɛrɛ la, ka to hɛrɛ la aw ni ɲɔgɔ cɛ.» Yezu wilila ka bɔ o yɔrɔ la ka taga Zude mara la, Zurudɛn baji kɔ. Jamaba tagara lajɛn a kɔrɔ tugu. A ye kuma ta k'u kalan i n'a fɔ a tun be to k'a kɛ cogo min na ka kɔrɔ. * Fariziɲɛ dɔw gwɛrɛla a la k'a ɲininga ko: «A daganin be cɛɛ k'a muso furu sa wa?» U y'o fɔ k'a kɔrɔbɔ. Yezu fana y'u ɲininga ko: «Musa ye sariya jumɛn sigi aw ye o koo la?» U y'a jaabi ko: «Musa sɔnna ko cɛɛ ka furusasɛbɛ dilan ka sɔrɔ k'a muso bila.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ka dusugwɛlɛya le y'a to Musa y'o sariya sigi aw ye. N'o tɛ, diɲɛ daminɛtuma na, ‹Ala ye cɛɛ ni muso dan.› O le kosɔn, cɛɛ ben'a faa n'a baa to yen ka nɔrɔ a ka muso la. U fila be jɛn ka kɛ kelen ye. O cogo la, u te fila ye tugu, nga kelen. O la, Ala ye fɛɛn min jɛn k'a kɛ kelen ye, mɔgɔ si kana o faran.» Yezu n'a ka kalandenw kɔsegira soo tuma min na, u y'a ɲininga o koo la tugu. A y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ y'a muso furu sa ka dɔ wɛrɛ ta, o tigi be kakalaya kɛ, a b'a muso fɔlɔ hakɛ ta. Ni muso min bɔra a cɛɛ fɛ ka taga furu dɔ wɛrɛ fɛ, o fana be kakalaya kɛ.» Mɔgɔw tagara Yezu sɛgɛrɛ ni denmisɛn dɔw ye ko a k'a bolo la u kan ka duba kɛ u ye, nga a ka kalandenw sɔngɔra u kunna. Yezu y'o ye minkɛ, a dimina kalandenw kɔrɔ k'a fɔ u ye ko: «Aw k'a to denmisɛnw ka na ne fɛ, aw kana u bali, bari Ala ka masaya ye olu bɔɲɔgɔnw le ta ye. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ min ma sɔn Ala ka masaya ma i n'a fɔ denmisɛn b'a kɛ cogo min na, o tigi tena se ka don a la fewu.» O kɔ, Yezu ye denmisɛn nunu ta kelen kelen k'a bolo la u kan ka duba kɛ u ye. Yezu taatɔ dugu wɛrɛ la, cɛɛ dɔ bolila ka taga kunbiri gwan a kɔrɔ k'a ɲininga ko: «Karamɔgɔɲuman, ne ka kan ka mun kɛ ka nii banbali sɔrɔ?» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Mun na i be ne wele karamɔgɔɲuman? Mɔgɔɲuman si te yen ni Ala kelen tɛ. I be Ala ka sariyaw lɔn: ‹I kana mɔgɔ faga, i kana kakalaya kɛ, i kana soɲali kɛ, i kana galon seereya kɛ, i kana mɔgɔ si tɔɲɔ, i faa n'i baa boɲa.› » Cɛɛ y'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, ne ye olu bɛɛ bato kabini n denmisɛn tuma.» O la, Yezu y'a filɛ, a koo diyara a ye. A y'a fɔ a ye ko: «Fɛɛn kelen b'i jɛn. Taga i bololafɛnw feere k'o wari tilan fantanw cɛ, o la, i bena nafolo sɔrɔ sankolo la. O kɔ, na tugu ne kɔ.» O kuma ye cɛɛ ɲaa sisi. A dusu kasinin tagara, bari nafoloba tun b'a fɛ. Kalandenw tun ye Yezu lamini. A y'u filɛ k'a fɔ u ye ko: «Nafolotigiw donko ka gwɛlɛ Ala ka masaya la!» O kuma ye kalandenw kabakoya. Yezu ye kuma ta tugu k'a fɔ u ye ko: «N balimaw, minw jigi be nafolo kan, olu donko ka gwɛlɛ Ala ka masaya la dɛ! Ɲɔgɔmɛ donko ka nɔgɔ miseli woo fɛ ka tɛmɛ nafolotigi donko kan Ala ka masaya la.» Kalandenw kabakoyara tugu ka dama tɛmɛ fɔɔ u tun b'a fɔra ɲɔgɔn ye ko: «O tuma na, jɔn le bena se ka kisi?» Yezu y'u filɛ k'a fɔ ko: «Koo dɔw be yen, adamadenw te se ka min kɛ, nga Ala be se k'o kɛ, bari Ala be se fɛɛn bɛɛ la.» Piyɛri y'a fɔ Yezu ye ko: «A filɛ, an ye fɛɛn bɛɛ to yen ka tugu e kɔ.» Yezu y'a jaabi ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a ka dugu to, walima a balimacɛw, walima a balimamusow, walima a faa, walima a baa, walima a deenw, walima a ka forow to yen, ne ni kibaru diman kosɔn, siga t'a la, o tigi bena olu bɛɛ ɲɔgɔn kɛmɛ kɛmɛ sɔrɔ diɲɛ nin na. A bena duguw sɔrɔ, ka dɔgɔ ni kɔrɔw sɔrɔ, ka baaw sɔrɔ, ka deenw sɔrɔ, ka forow sɔrɔ. A bena tɔɔrɔ fana sɔrɔ, nga a bena nii banbali sɔrɔ sini. Ɲamɔgɔ caaman bena kɛ kɔmɔgɔw ye, kɔmɔgɔw bena kɛ ɲamɔgɔw ye.» Yezu n'a ka kalandenw tun be sira kan ka taga Zeruzalɛmu. A tun be u ɲafɛ. Kalandenw hakili ɲagaminin tun lo. Mɔgɔ minw tun b'u kɔ, siranya tun be olu la. Yezu tagara n'a ka kalanden tan ni fila ye u danna tuguni. Koo min ben'a sɔrɔ, a y'o fɔ u ye. A y'a fɔ ko: «A filɛ, an be tagara Zeruzalɛmu. O yɔrɔ la, u bena Mɔgɔ Dencɛ don sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw bolo. U ben'a fɔ ko a ka kan ka faga. O kɔ, u ben'a don siya wɛrɛw bolo. U bena yɛlɛ a ma, k'u daji tu a kan, k'a bugɔ ni golokami ye, k'a faga, nga tile saba a faganin kɔ, a bena kunun.» O kɔ, Zebede ka dencɛ fila, Zaki ni Zan, gwɛrɛla Yezu la k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, an bena fɛɛn min ɲini i fɛ, an b'a fɛ i k'o kɛ an ye.» Yezu y'u ɲininga ko: «Aw b'a fɛ ne ka mun kɛ aw ye?» U y'a jaabi ko: «I bena sigi masaya la ni nɔɔrɔ ye tuma min na, i ka sɔn an kelen ka sigi i kinibolo fɛ, kelen ka sigi i numanbolo fɛ.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw be fɛɛn min daali, aw t'o lɔn. Tɔɔrɔ min bena ne sɔrɔ, aw be se k'o ɲɔgɔn muɲu wa? Ne bena batize cogo min na, aw bena sɔn o ɲɔgɔn na wa?» U y'a jaabi ko: «An bena se.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Tɔɔrɔ ni sigɛn min bena ne sɔrɔ, o ɲɔgɔn bena aw fana sɔrɔ, nga, ka sigi ne kinibolo fɛ, walima ne numanbolo fɛ, ne t'o latigɛbaga ye. O yɔrɔw labɛnna minw ye, u bena di olu le ma.» Kalanden tɔw y'o mɛn minkɛ, u dimina Zaki ni Zan kɔrɔ. Yezu y'u wele k'a fɔ u ye ko: «Aw b'a lɔn ko diɲɛ kɔnɔ, siya ɲamɔgɔw be kuntigiya kɛ tɔw kan, mɔgɔbabaw be fanga yira u la. A man kan ka kɛ ten aw cɛma. Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka kɛ mɔgɔbaba ye aw cɛma, o tigi ka kan ka kɛ aw ka baaraden ye. Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka kɛ ɲamɔgɔ ye aw cɛma, o ka kan ka kɛ aw bɛɛ ka jɔɔn ye, bari Mɔgɔ Dencɛ ma na waasa mɔgɔw ka baara kɛ a ye, nga a nana ka mɔgɔw mako ɲa, ani k'a yɛrɛ nii di ka kɛ mɔgɔ bɛɛ kunmabɔ sara ye.» Yezu n'a ka kalandenw ni jamaba sera Zeriko. U bɔtɔ o dugu kɔnɔ, Time dencɛ Baritime min kɛra fiɲɛntɔ ye, o tun siginin be sira daa la ka daalili kɛ. A y'a mɛn ko Nazarɛtika Yezu be tɛmɛna minkɛ, a y'a daminɛ ka pɛrɛn ko: «Masacɛ Dawuda dencɛ Yezu, makari ne la.» Mɔgɔ caaman sɔngɔra a kunna ko a ka je, nga a pɛrɛnna ka tɛmɛ fɔlɔta kan ko: «Dawuda dencɛ, makari ne la.» Yezu lɔra k'a fɔ ko: «Aw k'a wele n ye.» O la, u ye fiɲɛntɔ wele k'a fɔ a ye ko: «I hakili sigi. Wili, a ko i ka na.» A y'a ka foroca fili ka pan ka lɔ. A taamana ka taga Yezu fɛ. Yezu y'a ɲininga ko: «I b'a fɛ ne ka mun kɛ i ye?» A y'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, ne ka yeli kɛ tugu.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Taga. I kɛnɛyara i ka lanaya kosɔn.» O yɔrɔnin bɛɛ, a ye yeli kɛ, a tugura Yezu kɔ. Yezu n'a kɔfɛmɔgɔw surunyana Bɛtifaze ni Betani na Olivuyirikulu gɛrɛfɛ. U yɔrɔ tun man jan Zeruzalɛmu na tugu. A y'a ka kalandenw fila ci k'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga aw ɲafɛ dugu nin na. Aw dontɔ, aw bena faliden dɔ sirinin ye, mɔgɔ si ma deli ka yɛlɛ min kan fɔlɔ. Aw k'a foni ka na n'a ye. Ni mɔgɔ dɔ y'aw ɲininga ko mun na aw b'a foni, aw k'o tigi jaabi ko aw ka Matigi mako le b'a la, ko yanni dɔɔni, ko a bena mɔgɔ bila ka segi n'a ye.» O la, u tagara faliden nin sirinin sɔrɔ boon dɔ daa la sira gɛrɛfɛ. U y'a daminɛ k'a foni. Mɔgɔ minw tun b'o yɔrɔ la, u dɔw y'u ɲininga ko: «Mun na aw be faliden nin fonina?» Kalandenw y'u jaabi i ko Yezu tun y'a fɔ u ye cogo min na. O mɔgɔ nunu sɔnna k'u ka taga ni faliden nin ye. U tagara ni faliden ye Yezu fɛ. U y'u ka faniw la a kɔɔ kan. Yezu yɛlɛla a kan. Mɔgɔ caaman y'u ka faniw la sira kan, dɔw ye furaburuw tigɛ waga kɔnɔ k'u lala sira kan fana. Mɔgɔ minw tun be Yezu ɲafɛ ani minw tun b'a kɔfɛ, olu tun be pɛrɛn ko: «An be Ala tanu! Mɔgɔ min be nana Matigi tɔgɔ la, Ala ka barika don o la! An faa Dawuda ka masaya ɲɔgɔn min bena sigi, Ala ka barika don o la. An be Ala tanu!» Yezu donna Zeruzalɛmu kɔnɔ tuma min na, a tagara don Alabatosoba kɔnɔ ka fɛɛn bɛɛ filɛ. O kɔ, tilekun tun be ɲini ka don minkɛ, a n'a ka kalanden tan ni fila bɔra ka taga Betani. O dugusagwɛ, Yezu n'a ka kalandenw bɔtɔ Betani, kɔngɔ y'a minɛ. K'a to yɔrɔjan, a ye torosun dɔ ye, furaburu tun b'a la. A tagar'a filɛ yala n'a bena deen sɔrɔ a la. Nga a gwɛrɛla a la tuma min na, a ma foyi sɔrɔ a la furaburu kɔ, bari toro denwaati tun tɛ. Yezu y'a fɔ yiri nin ye ko: «Mɔgɔ si tena i deen dumu tugu abada.» A ka kalandenw y'o kuma mɛn. Yezu n'a ka kalandenw sera Zeruzalɛmu tuma min na, a donna Alabatosoba kɔnɔ. Jagokɛla ni sannikɛla minw tun be yen, a y'a daminɛ k'olu gwɛn, ka warifalenbagaw ka tabaliw ni tubani feerebagaw ka sigilanw ɲɔti k'u benben. A ma sɔn tugu mɔgɔ si ka tɛmɛ Alabatosoba luu kɔnɔ ni feerefɛn ye. O kɔ, a ye mɔgɔw kalan ko: «A fɔra Ala ka kuma na ko: ‹Ne ka soo bena kɛ siyaw bɛɛ ka daalilikɛyɔrɔ ye.› Nga aw kɔni y'a kɛ soonw ka yɔrɔ ye.» Sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw y'o mɛn tuma min na, u y'a daminɛ ka fɛɛrɛ ɲini Yezu fagako la. U siranna Yezu ɲa, bari a ka kalan tun diyara mɔgɔ caaman ye. Tilekun donnin kɔ, Yezu n'a ka kalandenw bɔra dugu kɔnɔ. O dugusagwɛ sɔgɔma, Yezu n'a ka kalandenw tɛmɛtɔ torosun danganin nin yɔrɔ la, u ye torosun nin ye. A jara fɔɔ ka se a liliw ma. Yezu tun ye kuma min fɔ, Piyɛri hakili jigira o la minkɛ, a y'a fɔ Yezu ye ko: «Karamɔgɔ, a filɛ, i tun ye torosun min danga, a jara.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ye la Ala la. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ dɔ y'a fɔ kulu nin ye ko: ‹Wili ka bɔ yan ka taga ben kɔgɔji kɔnɔ,› n'o tigi ma sigasiga a dusu la, n'a lara a la ko a ye min fɔ, k'o bena kɛ, o bena kɛ a ye. O le y'a to, ne b'a fɔ aw ye ko n'aw ye fɛɛn o fɛɛn daali Ala fɛ, aw ka la a la ko aw bena o sɔrɔ, aw ben'a sɔrɔ. K'aw lɔnin to Ala daalili la, n'o y'a sɔrɔ dɔ ye aw hakɛ ta, aw ka yafa o ma janko aw Faa min be sankolo la, o k'aw ka hakɛw yafa fana. [ Nga n'aw ma yafa tɔw ma, aw Faa min be sankolo la, o tena aw ka hakɛw yafa fana.]» Yezu n'a ka kalandenw segira Zeruzalɛmu tuguni. Ka Yezu to yaalayaala la Alabatosoba kɔnɔ, sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw ani cɛkɔrɔbaw tagar'a sɛgɛrɛ. U y'a ɲininga ko: «I be koo minw kɛ, jɔn le y'o sira d'i ma? Jɔn y'o kɛ see d'i ma?» Yezu y'u jaabi ko: «Ne bena aw ɲininga koo kelen dɔrɔn na. N'aw ye ne jaabi, o tuma na, min ye sira di ne ma ka koo nunu kɛ, ne bena o fɔ aw ye. Jɔn le ye Zan ci ko a ka mɔgɔw batize, Ala lo wa, walima mɔgɔw lo? Aw ka ne jaabi.» O tuma na, u y'u ka miiriya fɔ ɲɔgɔn ye ko: «N'an y'a jaabi ko Ala lo, a bena an ɲininga ko mun na an ma la a la. N'an y'a fɔ ko mɔgɔw lo fana, haya!» U tun be siran jama ɲa, bari mɔgɔ bɛɛ tun be Zan jati kira tigitigi ye. O la, u ye Yezu jaabi ko: «An t'a lɔn.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «N'o lo, mɔgɔ min ye sira di ne ma ka koo nunu kɛ, ne fana tena o fɔ aw ye.» O kɔ, Yezu y'a daminɛ ka talen la zuwifuw ka ɲamɔgɔw ye ko: «Cɛɛ dɔ ye * ɛrɛzɛnforo bɔ. A ye kogo lɔ k'a lamini, ka dingɛ sogi ka ɛrɛzɛn nin jii bɔyɔrɔ dilan, ka sangaso lɔ a kɔlɔsibagaw ye. A y'a don baarakɛla dɔw bolo. O kɔ, a tagara taama na. Ɛrɛzɛn mɔna tuma min na, a y'a ka jɔɔn dɔ ci baarakɛla nunu fɛ ko a ka taga ale niyɔrɔ minɛ. U y'o jɔɔn nin minɛ k'a bugɔ k'a bololakolon bila ka taga. Forotigi ye jɔɔn wɛrɛ ci u fɛ. U y'o fana bugɔ a kuun na k'a nɛni. Forotigi ye jɔɔn wɛrɛ bila ka taga, u y'o faga. O kɔ, a ye jɔɔn caaman ci u fɛ tugu, u ye dɔw bugɔ ka dɔw faga. Mɔgɔ kelen min tora forotigi fɛ sisan, o y'a dencɛ ye. A tun b'o kanu kosɔbɛ. A y'o fana ci u fɛ a laban na. A tun be miiri ko: ‹U bena n dencɛ boɲa.› Nga baarakɛlaw y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: ‹Nin le ye cɛntala ye, aw ye na an k'a faga, cɛɛn nin bena kɛ an ta ye.› U y'a minɛ k'a faga k'a suu fili waga kɔnɔ. «Forotigi bena mun kɛ sa? A bena segi ka taga o baarakɛlaw faga ka baarakɛla dɔ wɛrɛw ta k'u bila foro kɔnɔ. Siga t'a la, aw ye yɔrɔ dɔ kalan Ala ka kuma na min b'a fɔ ko: ‹Bonlɔlaw tun banna kabakuru min na, o nana kɛ kabakuru barikaman ye, boon nɔnkɔn ta. Matigi le y'o kɛ. O ye kabako ye an ɲana.› » Zuwifuw ka ɲamɔgɔw y'a faamu ko Yezu ka talen nin ɲaa sinna olu yɛrɛ ma. U tun be cogo ɲinina waasa ka Yezu minɛ, nga u tun be siran jama ɲa minkɛ, u tagara k'a to yen. Zuwifuw ka ɲamɔgɔw ye * Fariziɲɛ dɔw ni * Erɔdi kɔmɔgɔ dɔw ci Yezu fɛ, janko u ka se k'a minɛ a yɛrɛ dalakuma fɛ. U tagar'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, an y'a lɔn ko i be tiɲɛ fɔ. I fana te siran mɔgɔ si ɲa ka sɔn o tigi ta ma, bari i te mɔgɔ bɔ mɔgɔ la. I be mɔgɔw kalan Alasira la ni kuma minw ye, o bɛɛ ye tiɲɛ ye. An b'i ɲininga ni a daganin be ka nisɔngɔ sara Ɔrɔmu masacɛ ye, walima a daganin tɛ? An ka kan k'a sara, walima an man kan k'a sara?» Yezu y'a lɔn ko filakanfɔlaw lo. O la, a y'a fɔ u ye ko: «Mun na aw be ne dakɔrɔbɔ? Aw ye warigwɛ deen kelen di yan, n b'a filɛ.» U ye wari dɔ yira a la. A y'u ɲininga ko: «Jɔn jaa n'a bulonɔn ye nin ye a kan?» U y'a jaabi ko: «Ɔrɔmu masacɛ ta lo.» O tuma na, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Fɛɛn min ye masacɛ ta ye, aw k'o di masacɛ ma, ka Ala ta di Ala ma.» O kuma nin y'u kabakoya kosɔbɛ. * Saduseɲɛw le tun b'a fɔ ko suuw tena kunun. U dɔw tagara Yezu fɛ k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, Musa y'a fɔ an ye ko ni cɛɛ dɔ sara k'a ka muso to k'a sɔrɔ a muso ma deen sɔrɔ, a dɔgɔcɛ ka kan k'o muso nin ta ka deen sɔrɔ a kɔrɔcɛ ye. Ayiwa, dencɛ wolonwula tun be cɛɛ dɔ fɛ. Kɔrɔcɛman ye muso furu. A sara k'a muso to yen n'a ma deen sɔrɔ. Filanan y'o muso kelen nin ta. O fana sara, a ma deen sɔrɔ ni muso nin ye. A sabanan fana kɛra ten. U wolonwula la, mɔgɔ si ma deen sɔrɔ ni muso nin ye. U bɛɛ sanin kɔ, muso fana sara. Suuw bena kunun loon min na, n'o mɔgɔw nunu kununna, muso nin bena kɛ u jumɛn ta ye, bari u mɔgɔ wolonwula bɛɛ y'a furu ka ye.» Yezu y'u jaabi ko: «Aw filila, bari aw te Ala ka kuma faamu, aw te Ala ka sebagaya lɔn fana. N'o tɛ, suuw bena kunun waati min na, furu tena kɛ. Mɔgɔw bɛɛ bena kɛ i n'a fɔ mɛlɛkɛw sankolo la. Suuw ka kununko faan fɛ, tasuma tun wilila yiritunin min na, aw ma deli k'o koo kalan Musa ka kitabu la wa? Ala y'a fɔ Musa ye ko: ‹Ne ye Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba ka Ala ye.› » O kɔ, Yezu y'a fɔ u ye tugu ko: «Ala te suuw ka Ala ye, nga ɲanamanw ka Ala lo. O la, n b'a fɔ aw ye ko aw filila kosɔbɛ.» Sariya karamɔgɔ dɔ tun y'a tulo malɔ Yezu ni * Saduseɲɛw ka kuma na. A y'a ye ko Yezu y'u jaabi ka ɲa minkɛ, a gwɛrɛla Yezu la k'a ɲininga ko: «Ala ka sariya jumɛn koo ka gwɛlɛ a ma ka tɛmɛ tɔw bɛɛ kan?» Yezu y'a jaabi ko: «Sariya min koo ka gwɛlɛ Ala ma ka tɛmɛ tɔw bɛɛ kan, o filɛ nin ye: ‹Isirayɛlidenw, aw ka mɛnni kɛ. Matigi, an ka Ala ye Matigi kelenpe le ye. I ka Matigi i ka Ala kanu n'i dusu bɛɛ ye, an'i kɔnɔ bɛɛ ye, n'i hakili bɛɛ ye, an'i barika bɛɛ ye.› Min be tugu o la, o filɛ nin ye: ‹I k'i mɔgɔɲɔgɔn kanu i n'a fɔ i yɛrɛ.› Sariya wɛrɛ si koo man gwɛlɛ Ala ma k'olu fila bɔ.» Sariya karamɔgɔ nin y'a fɔ Yezu ye ko: «Cɔ! Karamɔgɔ, i ye tiɲɛ fɔ. Ala kelenpe le be yen, dɔ wɛrɛ si te yen n'ale tɛ. Ka Ala kanu i dusu la, i hakili la n'i barika bɛɛ ye, ani k'i mɔgɔɲɔgɔn kanu i n'a fɔ i b'i yɛrɛ kanu cogo min na, o ka fisa ni saraka sifa bɛɛ ye, saraka jɛnitaw fara jɛnibaliw kan.» Yezu y'a ye ko a kumana ni hakilitigiya ye minkɛ, a y'a fɔ a ye ko: «Fɛɛn bɛrɛ t'i jɛn ka don Ala ka masaya la.» O kɔ, mɔgɔ si m'a jaa gwɛlɛya ka Yezu ɲininga foyi la tugu. Ka Yezu to mɔgɔw kalan na Alabatosoba kɔnɔ, a y'u ɲininga ko: «Sariya karamɔgɔw be se k'a fɔ cogo di ko Ala bena mɔgɔ min woloma k'a ci, k'o ye Dawuda ka deen dama ye? Dawuda yɛrɛ y'a fɔ Nii Senuman barika la ko: ‹Matigi Ala y'a fɔ ne Matigi ye ko: Sigi ne kinibolo fɛ fɔɔ ne k'i juguw cɔnkɔn i seen kɔrɔ.› Dawuda yɛrɛ b'a wele ko ale Matigi, a do be se ka kɛ Dawuda ka deen dama ye cogo di?» Jamaba tun b'a lamɛnna ni nisɔndiya ye. Ka Yezu to mɔgɔw kalan na, a y'a fɔ u ye ko: «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi sariya karamɔgɔw la. A ka d'u ye ka forocaw don ka yaala. U b'a fɛ mɔgɔw k'u fo forobayɔrɔw la. A ka d'u ye fana ka sigi ɲafɛ kalansow kɔnɔ ani dumuni kɛyɔrɔw la. Olu le be firiyamusow bololafɛnw bɛɛ bɔsi u la. O kɔ, u be mɛn Aladali la janko mɔgɔw k'u filɛ mɔgɔɲumanw ye. Olu ka jalaki tɔɔrɔ bena juguya kosɔbɛ.» Wari tun be don kɛsu min na Alabatosoba kɔnɔ, Yezu sigira k'a ɲaa sin o ma. A tun be mɔgɔw ka wari doncogo filɛ. Nafolotigi caaman ye wari caaman don o kɛsu kɔnɔ. Firiyamuso dɛsɛbagatɔ dɔ nana ka warimisɛn deen fila don yen. O wari hakɛ tun te tɛmɛ tama kelen ɲɔgɔn kan. O tuma na, Yezu ye muso nin yira kalandenw na k'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko firiyamuso dɛsɛbagatɔ nin ye wari min don kɛsu kɔnɔ, o ka ca ni mɔgɔ tɔw bɛɛ ta ye. Mɔgɔ tɔw ye dɔɔni dɔrɔn bɔ u ka nafolo la k'a di, nga ale kɔni n'a ka fantanya bɛɛ, a y'a cɛɛn bɛɛ di. A ma foyi to a kun ka kɛ dumuni sɔngɔ ye k'a sɔrɔ dumunifɛn si t'a fɛ.» Yezu bɔtɔ Alabatosoba kɔnɔ, a ka kalandenw kelen y'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, soba nin lɔcogo filɛ ni kabakurubabaw ye dɛ!» Yezu y'a fɔ a ye ko: «I ɲaa be sobaba nunu na kɛ? Kabakuru si tena to a tɔɲɔgɔn kan, u bɛɛ bena walaka.» Yezu tagara sigi Olivuyirikulu kan k'a ɲaa sin Alabatosoba ma. K'a to yen, Piyɛri ni Zaki ni Zan ani Andere tagar'a ɲininga u danna ko: «Koo nunu bena kɛ tuma jumɛn? Taamasiɲɛ jumɛn bena yira k'o koow bɛɛ laban tuma sera?» Yezu ye kuma ta k'a fɔ u ye ko: «Aw k'aw yɛrɛw kɔlɔsi janko mɔgɔ si kana aw fili. Mɔgɔ caaman bena na ne tɔgɔ la k'a fɔ k'olu ye ne yɛrɛ ye ka mɔgɔ caaman fili. N'aw ye kɛlɛw kibaru, ani kɛlɛw mankan mɛn tuma min na, aw hakili kana ɲagami. Wajibi lo o koow ka kɛ, nga o tena kɛ a laban ye fɔlɔ. Siya dɔ bena wili siya dɔ wɛrɛ kama. Jamana dɔ bena wili jamana dɔ wɛrɛ kama. Dugukolo bena yɛrɛyɛrɛ yɔrɔ dɔw la, kɔngɔ fana bena don. O koow bena kɛ tɔɔrɔw daminɛ ye, i n'a fɔ muso ka tiin daminɛ. «Aw k'aw yɛrɛw kɔlɔsi. U bena aw don kititigɛlaw bolo. U bena aw bugɔ kalansow kɔnɔ. U bena taga n'aw ye jamanatigiw ni masacɛw fɛ ne kosɔn. O bena kɛ sababu ye aw be ne koo fɔ u ye. Sanni laban tuma ka se, wajibi lo kibaru diman ka fɔ siyaw bɛɛ ye fɔlɔ. N'u y'aw minɛ ka taga aw don kititigɛlaw bolo tuma o tuma, aw kɔnɔ kana gwan ko aw bena mun fɔ. Kuma min bena bila aw hakili la o waati yɛrɛ la, aw k'o fɔ. Bari aw tena kuma aw yɛrɛw ma, nga aw bena kuma Nii Senuman lo barika la. Fakelendenw bena kɛ sababu ye u b'u dɔ faga. Faaw bena o ɲɔgɔn kɛ u deenw na. Deenw bena kɛ sababu ye u b'u wolobagaw faga. Mɔgɔ bɛɛ bena aw kɔniya ne tɔgɔ kosɔn, nga ni mɔgɔ min muɲuna fɔɔ ka taga se a laban ma, o tigi bena kisi. «Fɛnjugu cɛnnikɛla man kan ka ye yɔrɔ min na, aw bena o siginin ye o yɔrɔ la. (Mɔgɔ min be nin kalan, o ka kan k'a faamu.) O tuma na, mɔgɔ minw be Zude mara la, olu ka boli ka taga kuluyɔrɔw la. N'o kɛra k'a sɔrɔ mɔgɔ min be boon kunna, o tigi kana jigi ka don a ka soo kɔnɔ ka fɛɛn dɔ ta. N'o y'a sɔrɔ ni min be foro la, o kana kɔsegi ka na a ka foroca ta. O waati la, musokɔnɔmanw ani minw deen be siin min, olu bena tɔɔrɔ kosɔbɛ. Aw ka Ala daali k'o boli kana kɛ nɛnɛjugu tuma na, bari o loon tɔɔrɔ bena boɲa kojugu. O tɔɔrɔ ɲɔgɔn ma sɔrɔ fɔlɔ kabini Ala ye diɲɛ dan fɔɔ ka na se bii ma. O tɔɔrɔ ɲɔgɔn fana tena kɛ tugu abada. Ni Matigi tun tena dɔ bɔ o tɔɔrɔ waati la, mɔgɔ si tun tena kisi. Nga, a ye mɔgɔ minw woloma k'u kɛ a yɛrɛ taw ye, olu kosɔn a bena dɔ bɔ a la. «Ni mɔgɔ dɔ y'a fɔ aw ye o tuma na ko: ‹A filɛ, Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin be yan›, walima n'a ko: ‹A be yen fɛ›, aw kana la a la. Mɔgɔ dɔw bena galon tigɛ k'olu ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye. Dɔw fana bena galon tigɛ k'olu ye kiraw ye. U bena kabakow kɛ ka mɔgɔw fili n'o ye. Ala ye mɔgɔ minw woloma k'u kɛ a yɛrɛ taw ye, n'u tun be se, u tun bena olu fana fili. O la, aw kɔni k'aw yɛrɛw kɔlɔsi! Koo minw bena kɛ, ne y'o bɛɛ fɔ aw ye ka ban. «Nga o waati la n'o tɔɔrɔ tɛmɛna, tile bena fin, kalo tena yeelen bɔ tugu. Lolow bena bɔ sankolo la ka ben, sankolo fangatigiw bena yɛrɛyɛrɛ. O tuma na, mɔgɔw bena Mɔgɔ Dencɛ natɔ ye sankabaw cɛma ni sebagaya ni nɔɔrɔ ye. A ye mɔgɔ minw woloma k'u kɛ a yɛrɛ taw ye, a bena mɛlɛkɛw ci diɲɛ faan bɛɛ la ka taga olu lajɛn, k'a ta dugukolo daan na fɔɔ ka taga bila sankolo daan na. «Aw ka koo nunu faamu ka kɛɲɛ ni torosun cogo ye. N'a bolow nugura tuma min na, aw b'a lɔn ko samiɲa surunyana. O cogo kelen na, aw mana o koow kɛtɔ ye tuma min na, aw k'a lɔn ko Mɔgɔ Dencɛ natuma sera ka ban, a be sira la. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko bii mɔgɔw bɛɛ tena sa ka ban ni koo nunu bɛɛ ma kɛ. Sankolo ni dugukolo bena tɛmɛ, nga ne ka kuma tena tɛmɛ. «Mɔgɔ si t'o loon n'a waati lɔn. Hali mɛlɛkɛw ni Ala Dencɛ t'a lɔn, fɔɔ Faa Ala kelenpe. Aw k'aw yɛrɛw kɔlɔsi, aw kana ɲinɛ, bari aw t'a waati lɔn. Ayiwa, a bena kɛ i n'a fɔ cɛɛ dɔ ta. A tagara taama na. Sanni a ka taga, a y'a ka soo kalifa a ka baaradenw ma, ka baara di u kelen kelen bɛɛ ma. A y'a fɔ soda kɔlɔsibaga ye ko a ka to ka daa kɔlɔsi ka ɲa. O la, aw labɛnnin ka to, bari sotigi bena segi ka na waati min na, aw t'o lɔn. A bena kɛ wulafɛ, walima dugutilama, wala dondo kasituma na, walima sɔgɔma, aw t'o lɔn. Aw ye to ɲana janko a kana na bari aw la k'aw sɔrɔ sinɔgɔ la. Ne be min fɔra aw ye, mɔgɔ bɛɛ seen b'a la: Aw labɛnnin ka to.» A tun tora tile fila * Hɔrɔnya ɲanagwɛ ni * Buru funubali ɲanagwɛ ka se. O y'a sɔrɔ sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw tun bena se ka Yezu minɛ dogo la cogo min na k'a faga, u tun b'o cogo le ɲinina. U tun b'a fɔra k'u man kan k'a minɛ ɲanagwɛ tuma na, ko n'o tɛ, mɔgɔw bena muruti. Ka Yezu to dumuni na farisogobanatigi Simɔn ka soo Betani, muso dɔ donna ni daga cɛɲumanin dɔ ye. Daga nin tun dilannin be ni kabakuru dɔ ye min be wele alabatiri. A fanin tun be tulu kasadiman dɔ la min sɔngɔ ka gwɛlɛ kosɔbɛ. A y'a daa yɛlɛ ka tulu nin bɔn Yezu kuun na. Mɔgɔ minw tun be yen, olu dɔw dimina k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Mun na a ye tulu kasadiman nin cɛn ten? A tun be se ka feere ka warigwɛ deen kɛmɛ saba ni kɔ sɔrɔ k'o di fantanw ma.» U dimina muso nin kɔrɔ kosɔbɛ k'a kɔrɔfɔ. Nga Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw k'a to yen. Mun na aw b'a dusu kasi? A ye koɲuman le kɛ ne ye ten. Aw bena to ni fantanw ye tuma bɛɛ. N'aw b'a fɛ ka koɲuman kɛ u ye tuma o tuma, aw be se k'a kɛ u ye. Nga ne tena to n'aw ye tuma bɛɛ. A y'a seko le kɛ. A kɔnna ka ne fari kasa diya ni tulu nin ye ne suu donko kama. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko kibaru diman mana fɔ diɲɛ yɔrɔ o yɔrɔ, muso nin ye min kɛ, a tɔgɔ bena fɔ mɔgɔw hakili be to a la.» Zuda Isikariyɔti, n'o tun ye kalanden tan ni fila dɔ ye, o tagar'a fɔ sarakalasebagaw kuntigiw ye ko ale b'a fɛ ka Yezu don u bolo. A ka kuma diyara u ye kosɔbɛ. U bɛnn'a la k'u bena wari hakɛ dɔ d'a ma. Zuda bena cogoɲuman min sɔrɔ ka Yezu don u bolo, a y'a daminɛ k'o ɲini. * Buru funubali ɲanagwɛ loon fɔlɔ, sagaden tun be faga loon min na ka kɛ * Hɔrɔnya ɲanagwɛ saraka ye, Yezu ka kalandenw y'a ɲininga ko: «I b'a fɛ an ka taga Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni labɛn i ye yɔrɔ jumɛn?» O la, Yezu y'a ka kalandenw fila ci. A y'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga dugu kɔnɔ. Aw ni cɛɛ dɔ bena ɲɔgɔn kunbɛn, duun fanin be jii la a kuun na, aw ye tugu a kɔ. O cɛɛ bena taga don luu min kɔnɔ, aw k'a fɔ o lutigi ye ko karamɔgɔ ko a n'a ka kalandenw bena Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni kɛ boon min kɔnɔ, k'o be min. A bena bonba dɔ yira aw la sangaso kɔnɔ min labɛnnin lo. An mako bena se fɛɛn minw ma, o bɛɛ b'a kɔnɔ. Aw ka Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni labɛn an ye o yɔrɔ la.» O kalanden nunu tagara don dugu kɔnɔ. Yezu tun y'a fɔ u ye cogo min na, a kɛra ten fana. U ye Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni labɛn yen. Sufɛ, Yezu n'a ka kalanden tan ni fila tagara don o boon kɔnɔ. K'u siginin to dumuni na, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko aw minw be dumuni kɛra ni ne ye, aw dɔ bena ne don mɔgɔjuguw bolo.» Kalandenw dusu kasira. U y'a ɲininga kelen kelen ko: «Ne lo wa?» A y'u jaabi ko: «Aw mɔgɔ tan ni fila nunu dɔ lo. A tigi b'a bolo donna minan kelen kɔnɔ ni ne ye. Mɔgɔ Dencɛ bena sa i ko a fɔra Ala ka kuma na a ka koo la cogo min na, nga min ben'a don mɔgɔw bolo, bɔnɛ bena o tigi sɔrɔ. N'o tigi yɛrɛ tun ma wolo, o tun ka fisa a ma.» Ka Yezu n'a ka kalandenw to dumuni na, a ye buru ta ka barika la Ala ye. O kɔ, a y'a karikari k'a di a ka kalandenw ma, k'a fɔ u ye ko: «Aw k'a minɛ, nin ye ne fari ye.» O kɔ, a ye duvɛn ta ka barika la Ala ye, k'a d'u ma. U bɛɛ ye dɔ min. A y'a fɔ u ye ko: «Nin ye ne joli ye, joli min be Ala ka layidu dafa, joli min bena bɔn mɔgɔ bɛɛ kosɔn. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ne tena duvɛn min tugu, fɔɔ loon min na ne bena duvɛnkɛnɛ min Ala ka masaya la.» U ye dɔnkiliw la Ala ye ka ban tuma min na, u bɔra ka taga Olivuyirikulu kan. Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Aw bɛɛ bena boli ka ne to, bari a fɔra Ala ka kuma na ko: ‹Ne bena sagadɛndɛbaga bugɔ, sagaw be jɛnsɛn.› » Yezu tagara ɲa ni kuma ye k'a fɔ ko: «Ni ne kununna n sanin kɔ tuma min na, ne bena bila aw ɲa Galile mara la.» Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «Hali ni bɛɛ bolila, ne kɔni tena boli fewu.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ i ye ko bii suu nin na yɛrɛ, sanni dondo ka kasi siɲɛ fila, i ben'a fɔ siɲɛ saba ko i te ne lɔn.» Nga, Piyɛri y'a daa gwɛlɛya k'a fɔ Yezu ye ko: «Hali ni ne ka kan ka sa n'i ye, ne kɔni ten'a fɔ ko n t'i lɔn fewu.» Tɔw bɛɛ fana y'a fɔ ten. Yezu n'a ka kalandenw tagara dugu kɔfɛ yɔrɔ dɔ la min tɔgɔ ko Zɛtisemane. A y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Aw ye sigi yan, ne be taga Ala daali.» A tagara ɲafɛ dɔɔni ni Piyɛri ni Zaki ani Zan ye. A hakili daminɛna ka ɲagami. A kɔnɔ gwanna. A y'a fɔ u ye ko: «Dusukasi bena n faga. Aw ye to yan yɔrɔ la, aw kana sinɔgɔ.» A tagara ɲafɛ dɔɔni k'a kunbiri gwan ka Ala daali k'o waati tɔɔrɔ kana ale sɔrɔ n'a ma kɛ wajibi ye. A ko: «Ne Faa, i be se fɛɛn bɛɛ la. Ne kisi tɔɔrɔ nin ma. Nga ne sago kana kɛ, fɔɔ e sago.» O kɔ, a segira ka na kalanden saba nunu fɛ ka u sɔrɔ sinɔgɔ la. A y'a fɔ Piyɛri ye ko: «Simɔn, i be sinɔgɔ wa? I ma se ka to ɲaa na hali waati dɔɔni yɛrɛ wa? Aw ye to ɲaa na ka Ala daali waasa aw kana don kɔrɔbɔli la. Koɲumankɛ miiriya be mɔgɔw kɔnɔ, nga a kɛ see t'u ye.» A bɔra u kɔrɔ tugu ka taga Ala daali fɔlɔta cogo la. A kɔsegira tugu ka n'a sɔrɔ u be sinɔgɔra, bari sinɔgɔ tun b'u la kosɔbɛ. U kununna, u m'a lɔn u bena kuma min fɔ a ye. A siɲɛ sabanan, a segira u fɛ tuma min na, a y'a fɔ u ye ko: «Aw be sinɔgɔra ka lafiɲɛ halibi wa? A banna. Waati sera. U bena Mɔgɔ Dencɛ don hakɛkɛlaw bolo. Aw ye wili an ka taga. Min be ne don u bolo, ale natɔ filɛ.» Ka Yezu to kuma na, Zuda min tun ye kalanden tan ni fila nunu dɔ ye, ale sera o yɔrɔnin bɛɛ ni jama ye. Murujanjan ni berew tun b'u bolo. Sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw ani cɛkɔrɔbaw le tun y'u ci. Yezu janfabaga Zuda tun y'a fɔ jama ye ko: «Ne bena cɛɛ min fo ka n bolo meleke a kaan na, o le ye Yezu ye. Aw k'a minɛ ka taga n'a ye. Aw taatɔ, aw b'a kɔlɔsi ka ɲa.» Zuda sera dɔrɔn, a sinna Yezu ma k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ!» O kɔ, a y'a bolo meleke Yezu kaan na. O tuma na, mɔgɔ nunu ye Yezu minɛ. Yezu ka kalanden dɔ y'a ka murujanjan bɔ ka sarakalasebagaw kuntigiba ka baaraden tulo tigɛ. Yezu ye kuma ta k'a fɔ jama ye ko: «Aw nana ni murujan ni berew ye ka ne minɛ, i n'a fɔ ne ye benkannikɛla ye. Ne tun b'aw cɛma loon o loon Alabatosoba kɔnɔ ka mɔgɔw kalan, aw ma ne minɛ. Nga a kɛra ten janko min fɔra ne ka koo la Ala ka kuma na, o ka dafa.» Kalandenw bɛɛ bolila k'a to. Kanbelen dɔ tun be Yezu nɔɔ fɛ, a tun ye birifani dɔrɔn meleke a yɛrɛ la. Mɔgɔ dɔw bɔra jama cɛma k'a minɛ. Nga, a y'a yɛrɛ fosi ka birifani to u bolo ka boli ka tunu n'a farilakolon ye. Mɔgɔ minw tun ye Yezu minɛ, u tagara n'a ye sarakalasebagaw kuntigiba ka soo. Sarakalasebagaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw ani sariya karamɔgɔw bɛɛ tagara lajɛn yen. Piyɛri tun tugura a kɔ ka furancɛba to u ni ɲɔgɔn cɛ, fɔɔ ka taga don sarakalasebagaw kuntigiba ka luu kɔnɔ. A sigira ni yɔrɔ kɔlɔsibagaw ye tasuma gɛrɛfɛ k'a fari ja. O y'a sɔrɔ, sarakalasebagaw kuntigiw ni zuwifuw ka kititigɛlaw bɛɛ tun be seereya ɲinina Yezu kama janko ka se k'a faga. Nga u ma foyi sɔrɔ. Mɔgɔ caaman ye galon tigɛ ka la a kan, nga, u kaan ma kɛ kelen ye. Dɔw wilila ka galon tigɛ ka la a kan ko: «An y'a mɛn a daa la ko mɔgɔw ye nin Alabatosoba min lɔ, ko ale bena o ci ka dɔ wɛrɛ lɔ tile saba kɔnɔ, ko mɔgɔw tena o lɔ.» Nga, hali o kuma nin faan fɛ, u kaan ma kɛ kelen ye. O tuma na, sarakalasebagaw kuntigiba wilila ka taga lɔ jama cɛma ka Yezu ɲininga ko: «Mɔgɔ nunu be kuma min fɔra i ka koo la, i te foyi fɔ o la wa?» Nga Yezu jera, a ma foyi fɔ. Sarakalasebagaw kuntigiba y'a ɲininga tugu ko: «Ele lo ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye wa, Nɔɔrɔtigi Ala Dencɛ?» Yezu y'a jaabi ko: «Ɔnhɔn. Ne lo. Aw bena Mɔgɔ Dencɛ siginin ye Setigi Ala kinibolo fɛ. O kɔ, aw ben'a natɔ ye sankabaw cɛma.» Sarakalasebagaw kuntigiba dimina fɔɔ a y'a kannadeleke faran k'a fɔ ko: «An mako te mɔgɔ la tugu k'a jalaki. Aw ye Ala tɔgɔ cɛnkuma mɛn a daa la kɛ! Aw be mun miiri?» U bɛɛ y'a fɔ ko a ka kan ka faga. Dɔw y'a daminɛ k'u daji tu Yezu kan. U y'a ɲaa siri ka sɔrɔ k'a bugɔ ni bolokuruw ye k'a ɲininga ko: «Jɔn y'i bugɔ?» O kɔ, Alabatosoba kɔlɔsibagaw y'a minɛ k'a tulo fata, k'a fata. Ka Piyɛri to luu kɔnɔ duguma, muso dɔ sera. O muso nin tun be baara kɛ sarakalasebagaw kuntigiba fɛ. A ye Piyɛri ye n'a b'a fari jara tasuma na. A ye Piyɛri ɲada filɛ ka ɲa k'a fɔ a ye ko: «I fana tun be ni Nazarɛtika Yezu ye.» Piyɛri y'a sɔsɔ. A ko: «N t'a lɔn. Ne m'i ka kuma faamu.» Piyɛri bɔra ka taga lɔ luu daa la. Dondo kasira. O kɔ, o muso kelen nin ye Piyɛri ye tugu k'a fɔ o yɔrɔ mɔgɔw ye ko: «Cɛɛ nin ye u dɔ ye.» Piyɛri y'a sɔsɔ tugu. Waati dɔɔni o kɔ, o yɔrɔ mɔgɔw y'a fɔ Piyɛri ye tugu ko: «Siga t'a la, i ye u dɔ ye, bari i fana ye Galileka ye.» O tuma na, Piyɛri kalila ko: «Ni ne ye galon tigɛ aw ye, Ala kana n to! Aw be kuma cɛɛ min koo la, ne t'o lɔn.» O yɔrɔnin bɛɛ, dondo kasira a siɲɛ filanan. Yezu tun y'a fɔ Piyɛri ye ko: «Sanni dondo ka kasi siɲɛ fila, i ben'a fɔ siɲɛ saba ko i te ne lɔn.» Piyɛri hakili jigira o kuma na. A y'a daminɛ ka kasi. Sɔgɔma joona, sanni tile ka bɔ, sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw ni cɛkɔrɔbaw, ani zuwifuw ka kititigɛlaw bɛɛ ye ɲɔgɔn ye Yezu ka koo la. U y'a siri ka taga don Pilati bolo. Pilati y'a ɲininga ko: «I ye zuwifuw ka masacɛ ye wa?» Yezu y'a jaabi ko: «I yɛrɛ y'a fɔ.» Sarakalasebagaw kuntigiw y'a jalaki kosɔbɛ. Pilati y'a ɲininga tugu ko: «I te foyi fɔ wa? U b'i jalakira koo minw bɛɛ la, i m'o mɛn wa?» Nga Yezu ma foyi fɔ tugu. O ye Pilati kabakoya. Saan o saan * Hɔrɔnya ɲanagwɛ tuma na, Pilati tun be kasoden dɔ bila ka kɛɲɛ ni jama ka laɲini ye. O y'a sɔrɔ cɛɛ dɔ tun be yen min tɔgɔ ko Barabasi. O tun be kaso la n'a murutiɲɔgɔnw ye o waati la, bari u tun ye mɔgɔ dɔ faga tuma min na u murutira Ɔrɔmu faamaw ma. Jama tagara Pilati fɛ k'a daali ko: «I be to ka koo min kɛ an ye saan o saan Hɔrɔnya ɲanagwɛ tuma na, o kɛ an ye.» Pilati y'u ɲininga ko: «Aw b'a fɛ ne ka zuwifuw ka masacɛ le bila wa?» Pilati tun y'a lɔn ko ɲagoya le y'a to sarakalasebagaw kuntigiw ye Yezu don ale bolo. Nga sarakalasebagaw kuntigiw ye jama kɔnɔnasu k'u ka Pilati daali ko a ka Barabasi bila. Pilati y'u ɲininga tugu ko: «O tuma na, aw be min wele zuwifuw ka masacɛ, aw b'a fɛ ne ka mun kɛ o la?» U pɛrɛnna ko: «A gwengwen lɔgɔ kan!» Pilati y'u ɲininga tugu ko: «Mun na? A ye kojugu jumɛn kɛ?» U pɛrɛnna ka tɛmɛ fɔlɔta kan ko: «A gwengwen lɔgɔ kan!» Pilati tun b'a fɛ ka jama sago kɛ minkɛ, a ye Barabasi bila. A ye mɔgɔ bila ka Yezu bugɔ ni golokami ye, ka sɔrɔ k'a don sɔlidasiw bolo k'u ka taga gwengwen lɔgɔ kan. Sɔlidasiw tagara ni Yezu ye Zude mara kuntigi ka luu kɔnɔ. U ye sɔlidasi tɔw bɛɛ wele k'u lajɛn yen. U ye deleke wuleman don a kaan na, ka ŋɔni dan k'a la a kuun na i ko masafugulan. O kɔ, u tora k'a fɔ ko: «I dansɛ, zuwifuw ka masacɛ», ka to k'a bugɔ a kuun na ni bere ye, k'u daji tu a kan, ani k'u kunbiri gwan a kɔrɔ i n'a fɔ u b'a boɲa. U yɛlɛla a ma ka ban tuma min na, u ye deleke wuleman nin bɔ a kaan na, k'a yɛrɛ ka deleke ta k'a don a la. U bɔra ka taga n'a ye a gwengwenyɔrɔ la. U taatɔ ni Yezu ye a gwengwenyɔrɔ la, u ye cɛɛ dɔ tɛmɛtɔ ye ka bɔ kongo la. Sirɛnika tun lo min tɔgɔ ko Simɔn. Alɛkisandiri ni Urufusi facɛ lo. Sɔlidasiw y'a karaba ka Yezu gwengwenlɔgɔ ta. U tagara ni Yezu ye yɔrɔ dɔ la u be min wele u ka kaan na ko Gɔligota, o kɔrɔ ko kungolo yɔrɔ. U ye fura dɔ ɲagami duvɛn na k'u b'a d'a ma a k'a min, nga a banna. O kɔ, u y'a gwengwen lɔgɔ kan. U ye kala la ka Yezu ka faniw tilan ɲɔgɔn cɛ. U ye kala la waasa k'a lɔn min ka kan ka min sɔrɔ. U y'a gwengwen lɔgɔ kan tuma min na, o y'a sɔrɔ tilekun bɔra a be lɛrɛ saba bɔ. U y'a gwengwen kuun min na, u y'o sɛbɛn walaka dɔ kan ko: «Zuwifuw ka masacɛ.» U ye benkannikɛla fila gwengwen lɔgɔ dɔw kan Yezu gɛrɛfɛ. Kelen tun b'a kinibolo fɛ, kelen tun b'a numanbolo fɛ. [ O cogo la, min sɛbɛnnin be Ala ka kuma na ko: «U y'a jati kojugukɛlaw dɔ ye», o dafara.] Mɔgɔ minw tun be tɛmɛna, u tun b'u kuun karikari ka Yezu nɛni ko: «Anhaan! E min be se ka Alabatosoba ci k'a lɔ kura ye tile saba kɔnɔ, jigi ka bɔ gwengwenlɔgɔ kan k'i yɛrɛ kisi.» O cogo kelen na, sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw tun be yɛlɛ Yezu ma n'u b'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «A ye mɔgɔ wɛrɛw kisi, nga a te se k'a yɛrɛ kisi. N'a ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, Isirayɛli ka masacɛ, a ka jigi ka bɔ gwengwenlɔgɔ kan sisan. N'an ye o ye, an bena la a la.» U tun ye mɔgɔ minw gwengwen lɔgɔ kan Yezu gɛrɛfɛ, olu fana tun b'a nɛnina. Tilegwangwan fɛ, dibi donna yɔrɔ bɛɛ fɔɔ ka lɛrɛ saba kɛ. Tile sumana tuma min na, Yezu pɛrɛnna u ka kaan na ko: «Eloyi, Eloyi, lamasabakitani?» O kɔrɔ ko: «Ne ka Ala, ne ka Ala, mun na i ye ne bila?» Mɔgɔ minw tun be yen, u dɔw y'o pɛrɛnkan mɛn minkɛ, u y'a fɔ ko: «Aw k'aw tulo malɔ. A be kira Eli welela.» U dɔ bolila ka taga fuu ta, k'a don vinɛgiri la, k'a bila bere jamanjan dɔ kunna, ko a b'a di Yezu ma a k'a min. O cɛɛ nin y'a fɔ ko: «Aw ye lɔ. An ben'a filɛ yala ni Eli bena na a bɔ gwengwenlɔgɔ nin na.» Yezu kulera ka sɔrɔ ka sa. O tuma na, Alabatosoba cɛtigɛfani faranna fila ye k'a daminɛ sanfɛ fɔɔ duguma. Sɔlidasi kɛmɛ kuntigi min tun lɔnin be Yezu ɲafɛ, o y'a ye ko a sara ten minkɛ, a y'a fɔ ko: «Siga t'a la, cɛɛ nin tun ye Ala Deen ye.» Muso dɔw fana lɔnin tun be yɔrɔjan k'o koow filɛ. Magidala Mariyamu, Zaki fitini ni Zoze bamuso Mariyamu, ani Salome tun b'o musow cɛma. Yezu tun be Galile mara la tuma min na, olu tun be to ka tugu a kɔ k'a dɛmɛ. Muso caaman tun b'u cɛma fana minw tun tagara ni Yezu ye Zeruzalɛmu. Lafiɲɛlon labɛnlon wuladafɛ tun lo. O dugusagwɛ tun bena kɛ lafiɲɛlon ye. Arimateka Yusufu y'a jaa gwɛlɛya ka taga Pilati sɛgɛrɛ ka Yezu suu daali a fɛ janko lafiɲɛlon koow kana ɲagami. Yusufu tun ye mɔgɔbaba ye zuwifuw ka kititigɛlaw cɛma. Ale fana tun be Ala ka masaya waati kɔnɔna. Pilati y'a mɛn ko Yezu sara joona ten minkɛ, o y'a kabakoya. A ye sɔlidasi kuntigi wele k'a ɲininga yala ni Yezu satuma mɛnna. A ye kunnafoni sɔrɔ ka bɔ sɔlidasi kuntigi fɛ tuma min na, a sɔnna Yusufu ka taga Yezu suu ta. Yusufu tagara bagi san. O kɔ, a tagara Yezu suu bɔ gwengwenlɔgɔ kan ka bagi nin meleke a la. U tun ye kaburu min sogi farakulu la, a y'a suu don o kɔnɔ. O kɔ, a ye kabakuru belebeleba dɔ kolonkolon ka kaburu datugu n'a ye. Magidala Mariyamu ani Zoze bamuso Mariyamu ye Yezu suu donyɔrɔ filɛ. Lafiɲɛlon banna tuma min na, Magidala Mariyamu ni Zaki bamuso Mariyamu, ani Salome ye tulu kasadiman san k'u bena taga mɔ Yezu suu la. Lɔgɔkun loon fɔlɔ, u ye kaburu sira ta sɔgɔma, tilekun bɔtuma. U taatɔ, u tun be ɲɔgɔn ɲininga ko: «Jɔn le bena kabakuru nin kolonkolon ka bɔ kaburu daa la an ye?» U surunyana kaburu la tuma min na, u y'u kuun kɔrɔta k'a ye ko dɔ tun ye kabakuru nin kolonkolon ka bɔ a daa la, k'a sɔrɔ kabakuru nin tun ka bon kosɔbɛ. U donna kaburu kɔnɔ ka kanbelen dɔ siginin ye u kinibolo fɛ ni foroca gwɛman ye a kaan na. U siranna kosɔbɛ. Kanbelen nin y'a fɔ u ye ko: «Aw kana siran. U tun ye Nazarɛtika Yezu min gwengwen lɔgɔ kan, aw b'o le yɔrɔ ɲinina. A te yan. A kununna. A suu tun lara yɔrɔ min na, o filɛ nin ye. Aw ka taga fɔ kalandenw ye ani Piyɛri ye kɛrɛnkɛrɛnniya la ko Yezu bena bila u ɲa Galile mara la, k'u ben'a ye o mara la i ko a tun y'a fɔ u ye cogo min na.» U yɛrɛyɛrɛla siranya bolo, u bɔra kaburu kɔnɔ ka boli. U ma foyi fɔ mɔgɔ si ye, bari u tun siranna. [ Lɔgɔkun loon fɔlɔ sɔgɔma joona, Yezu kununna a sanin kɔ. A tun ye jina wolonwula gwɛn ka bɔ Magidala Mariyamu min na, a y'a yɛrɛ yira o la fɔlɔ. Mariyamu tagara o kibaru fɔ Yezu ka kalandenw ye. Olu ɲaa sisinin tun be kosɔbɛ, u tun be kasira. Mariyamu y'a fɔ u ye tuma min na ko Yezu be nii na, ko ale y'a ye, u ma la o kuma na. O kɔ, kalanden fila taatɔ dugudennin dɔ la, Yezu y'a yɛrɛ yira olu la cogo wɛrɛ la. Olu fana segira ka taga o fɔ tɔw ye. U ma la olu la fana. O kɔ, ka kalanden tan ni kelen to dumuni na, Yezu y'a yɛrɛ yira u la. A y'u jalaki k'u ma la ale ka kuma na, k'u tulo ka gwɛlɛ, bari mɔgɔ minw tun y'a fɔ u ye ko a kununna, k'olu y'a ye, u tun ma la olu ka kuma na. A tilara k'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga diɲɛ yɔrɔ bɛɛ ka kibaru diman fɔ mɔgɔ bɛɛ ye. Ni mɔgɔ min lara a la ka batize, o tigi bena kisi, nga ni mɔgɔ min ma la a la, o tigi tena kisi. Mɔgɔ minw bena la a la, u bena olu lɔn taamasiɲɛ minw fɛ, olu filɛ: U bena jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la ne tɔgɔ la, u bena kuma kaan wɛrɛw la. Hali n'u ye saa minɛ, hali n'u ye baga min, a tena foyi kɛ u la. N'u y'u bolo la banabagatɔ minw kan ka Ala daali u ye, olu bena kɛnɛya.» Matigi Yezu kumana kalandenw fɛ ka ban tuma min na, Ala y'a ta ka taga n'a ye sankolo la. A sigira Ala kinibolo fɛ. Kalandenw tagara kibaru diman fɔ yɔrɔ bɛɛ. Matigi Yezu tun be n'u ye u ka baara bɛɛ la. A ye see d'u ma ka kabakow kɛ k'a yira k'u ka waajuli kuma ye tiɲɛ ye.] Koo minw kɛra an fɛ, mɔgɔ dɔw y'a daminɛ ka olu kibaru sɛbɛn. O koow kɛra minw ɲana kabini u daminɛtuma, n'u nana kɛ Ala ka kuma fɔbagaw ye, olu y'o koow lakali an ye cogo min na, u sɛbɛnbagaw y'o sɛbɛn ka kɛɲɛ ni olu ka seereya ye. Ne fana ye sɛgɛsɛgɛli kɛ kosɔbɛ o koow bɛɛ la kabini u daminɛtuma, o le y'a to, ne miirila ko a ka ɲi ne fana k'o koow sɛbɛn k'u tugutugu ɲɔgɔn na e ye, kɔrɔ Tewofili, waasa i k'a lɔn ko u y'i kalan koo minw na, ko tiɲɛ yɛrɛyɛrɛ lo. Zude mara masacɛ * Erɔdi ka tile la, sarakalasebaga dɔ tun be yen min tɔgɔ ko Zakari. Abiya tɔgɔ lara sarakalasebaga minw ka jɛnkulu la, olu dɔ tun lo. A muso buruju bɔra sarakalasebagaw kuntigi Arɔn la. A tɔgɔ tun ko Elizabɛti. U fila bɛɛ tilennin tun be Ala ɲakɔrɔ, u tun be Matigi ka sariyaw bɛɛ bato a ɲaa ma. Deen si tun t'u fɛ, bari Elizabɛti tun ye muso wolobali ye, ka fara o kan, u fila bɛɛ tun kɔrɔla. Loon dɔ, Zakari tun be sarakalasebaga baara la n'a ka jɛnkulu mɔgɔw ye Alabatosoba kɔnɔ, bari u ka baarakɛlon tun lo. Ka kɛɲɛ ni sarakalasebagaw ka landa ye, u tun be to ka mɔgɔ kelen woloma, ale be don Matigi ka yɔrɔ senuman na ka wusulan jɛni, o wolomani kɛɲɛna Zakari ma. Ka Zakari to wusulan jɛni na, jama bɛɛ tun be Ala daalili la Alabatosoba lukɛnɛ na. Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'a yɛrɛ yira Zakari la, o mɛlɛkɛ lɔnin tun be kinibolo ɲafan fɛ wusulan jɛniyɔrɔ la. Zakari y'a ye tuma min na, a hakili ɲagamina, a siranna kosɔbɛ. Nga mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye ko: «Zakari, kana siran, bari i ka daalili minɛna. I ka muso bena dencɛ wolo i ye, i k'a tɔgɔ la ko Zan. A woloko bena kɛ nisɔndiya dafanin ye i fɛ, ani mɔgɔ caaman nisɔn bena diya a koo la. A bena kɛ mɔgɔbaba ye Matigi ɲakɔrɔ. A tena duvɛn, walima minnifɛn fariman si min. A bena fa Nii Senuman na kabini a wolotuma na. A bena kɛ sababu ye Isirayɛlidenw caaman be segi ka sɔn Matigi u ka Ala ma. A bena taama Ala ɲakɔrɔ ni sebagaya ye, min ɲɔgɔn tun dira kira Eli ma, waasa ka bɛɛn don faaw n'u deenw cɛ. A bena mɔgɔmurutininw hakili yɛlɛma k'a kɛ mɔgɔtilenninw hakili ye. A bena jama labɛn k'a bila Matigi ye.» Zakari ye mɛlɛkɛ ɲininga ko: «Ne be se ka la o la cogo di? Bari ne ni n muso bɛɛ kɔrɔla.» Mɛlɛkɛ y'a jaabi ko: «Ne ye Gabiriyɛli ye. Ne le be lɔ Ala ɲakɔrɔ k'a ka ciiw lamɛn. A ye ne ci ka na nin kibaru diman nin fɔ i ye. Ayiwa, i bena kɛ bobo ye, fɔɔ ka taga se nin koow kɛwaati ma, bari i ma la ne ka kuma na, k'a sɔrɔ o koow bena kɛ n'u kɛlon sera.» O y'a sɔrɔ jama tun be Zakari kɔnɔna. U tun kabakoyara, bari a mɛnna ka tɛmɛ Alabatosoba yɔrɔ senuman na. Nga Zakari nana bɔ tuma min na, a ma se ka kuma u fɛ. U y'a faamu ko a ye yelifɛn dɔ ye Alabatosoba yɔrɔ senuman kɔnɔ. A kumana u fɛ n'a bolo ye. A tora boboya la. Zakari ka baarakɛlonw dafara loon min na, a segira ka taga soo. O koow tɛmɛnin kɔ, Zakari muso ye kɔnɔ ta. Nga, a y'o kɔnɔ dogo fɔɔ kalo duuru. A tun b'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Matigi ye koo min kɛ ne ye, a filɛ: A ye ne yɔrɔ filɛ sisan ka ne ka maloyako bɔ n kunna mɔgɔw bɛɛ ɲana.» Elizabɛti kɔnɔ kalo wɔɔrɔnan la Ala ye mɛlɛkɛ Gabiriyɛli ci Galile mara dugu dɔ la min tɔgɔ ko Nazarɛti. A y'a ci yen sunguru dɔ fɛ min tɔgɔ tun ko Mariyamu. A maminɛnin tun be Yusufu ye min buruju bɔra masacɛ Dawuda la. Mɛlɛkɛ ser'a fɛ k'a fɔ a ye ko: «Nisɔndiya, Mariyamu! I koo diyara Ala ye, Matigi Ala b'i fɛ.» O kuma nin ye Mariyamu hakili ɲagami, a y'a yɛrɛ ɲininga k'o foli sifa kɔrɔ ye mun ye. Mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye ko: «Kana siran, Mariyamu, bari i koo diyara Ala ye. A filɛ, i bena kɔnɔ ta ka dencɛ wolo, i k'a tɔgɔ la ko Yezu. A bena kɛ mɔgɔbaba ye, a bena wele Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala Dencɛ. Matigi Ala ben'a kɛ masa ye i n'a fɔ a faa Dawuda. A bena sigi masaya la Isirayɛlidenw kunna fɔɔ tuma bɛɛ, a ka masaya tena ban abada.» Mariyamu ye mɛlɛkɛ ɲininga ko: «Ne bena se ka kɔnɔ ta cogo di? K'a sɔrɔ ne ma cɛɛ lɔn fɔlɔ.» Mɛlɛkɛ y'a jaabi ko: «Nii Senuman bena jigi i kan, Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala ka sebagaya bena kɛ i kan. O kama, i bena Deen senuman min wolo, a bena wele Ala Dencɛ. A filɛ, i balimamuso Elizabɛti fana ye kɔnɔ ta a n'a ka kɔrɔya bɛɛ, a kalo wɔɔrɔnan ye nin ye. A bena dencɛ wolo, ale min tun be jati muso wolobali ye. Ala te dɛsɛ foyi la.» O la, Mariyamu y'a fɔ a ye ko: «Ne ye Matigi ta ye, i y'a fɔ cogo min na, Ala k'a kɛ ne ye ten.» O kɔ, mɛlɛkɛ bɔra a kɔrɔ ka taga. O tile fila nin na, Mariyamu wilila ka teliya ka taga dugu dɔ la Zude mara la, kuluw ka ca yɔrɔ min na. A tagara don Zakari ka soo kɔnɔ ka Elizabɛti fo. Elizabɛti ye Mariyamu ka folikan mɛn tuma min na, deen lamagara a kɔnɔ. A fara Nii Senuman na, ka kaba k'a fɔ ko: «I ye nɛɛma sɔrɔ Ala fɛ ka tɛmɛ musow bɛɛ kan, ani deen min b'i kɔnɔ, o fana ye nɛɛma sɔrɔ. Ne ye jɔn ye fɔɔ ne Matigi bamuso yɛrɛ be na bɔ ne fɛ? A filɛ, ne y'i ka folikan mɛn tuma min na, ne deen lamagara nisɔndiya fɛ ne kɔnɔ. I dagamunin lo, bari mɛlɛkɛ ye Matigi ka kuma min fɔ i ye, i lara a la.» O la, Mariyamu ko: «Ne be Matigi boɲa n dusu la, ne nisɔn diyanin be n Kisibaga Ala kosɔn, bari, a y'a hakili to a ka jɔnmuso majiginin na. Kabini sisan, mɔgɔw ben'a fɔ waati bɛɛ ko ne dagamunin lo, bari Setigi ye kobabaw kɛ ne ye, a tɔgɔ ka senu. Ala be makari a ɲasiranbagaw la waati bɛɛ. A ye kabakow kɛ n'a ka sebagaya ye, a ye yɛrɛboɲalaw hakili ɲagami. A ye fanga bɔsi faamaw na ka dɛsɛbatɔw kɛ mɔgɔbabaw ye. A ye fɛnɲuman caaman di kɔngɔtɔw ma ka fɛntigiw bololakolon bila ka taga. A nana ni dɛmɛ ye Isirayɛli jama ma, min y'a ka baarakɛlaw ye, k'a hakili to a ka ɲumanya la Ibrayima n'a kɔmɔgɔw faan fɛ, i ko a tun y'a daa di an faaw ma cogo min na.» Mariyamu tora Elizabɛti fɛ ka kalo saba ɲɔgɔn kɛ, o kɔ, a segira ka taga soo. Elizabɛti jigilon nana se, a ye dencɛ wolo. A sigiɲɔgɔnw n'a ka mɔgɔw y'a mɛn minkɛ ko Matigi y'a ka makari boɲa a faan fɛ, u nisɔn diyara ka fara Elizabɛti kan. A tile seegi, deen kɛnɛkɛnɛlon sera. U nan'a kɛnɛkɛnɛ, u tun b'a fɛ k'a facɛ tɔgɔ la a la ko Zakari. Nga a bamuso y'a fɔ ko: «Ayi, a tɔgɔ bena la ko Zan.» U y'a jaabi ko: «I ka mɔgɔ si tɔgɔ te ten.» U ye deen faa ɲininga bobow ka kumacogo la ko a b'a fɛ tɔgɔ jumɛn ka la a deen kan. Zakari ye walaka ɲini u fɛ k'a sɛbɛn o kan ko: «A tɔgɔ ko Zan.» U bɛɛ kabakoyara. O yɔrɔnin bɛ, Zakari ka boboya banna, a y'a daminɛ ka kuma ka Ala tanu. U ka mara mɔgɔw bɛɛ siranna, Zude mara kuluyɔrɔ bɛɛ mɔgɔw tun be o koow lakali ɲɔgɔn ye. Mɔgɔ minw mana o kibaru mɛn, u bɛɛ tun be miiri a la k'u yɛrɛ ɲininga ko: «O tuma na, deen nin bena kɛ mun le ye sa?» Tiɲɛ na, Matigi Ala tun b'a fɛ. Deen facɛ Zakari fara Nii Senuman na, ka kirayakuma fɔ ko: «Tanuli ka kɛ Matigi ye, Isirayɛli ka Ala, bari a y'a janto a ka mɔgɔw la k'u hɔrɔnya. A ye kisibaga barikaman lawili an ye, a y'a bɔ a ka baarakɛla Dawuda buruju la, i ko a tun ye o kuma don a ka fɔlɔfɔlɔ kiraw daa la cogo min na ko a bena an kisi an juguw ma, k'an tila ka bɔ an kɔniyabagaw bɛɛ bolo. O cogo la, a makarila an faaw la, a y'a hakili to a ka layidu la. A tun ye layidu ta an Faa Ibrayima ye, tiɲɛ na, ko a bena an tila an juguw la, waasa an jaa gwɛlɛyanin ka baara kɛ ale ye, a k'an jati mɔgɔ senumanw ni mɔgɔtilenninw ye an sii bɛɛ la. E kɔni, ne deen, i bena wele Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala ka kira, bari i bena taama Matigi ɲakɔrɔ k'a ka sira labɛn. I bena kisili sira yira a ka mɔgɔw la u ka hakɛw yafali seen fɛ, an ka Ala ka makari n'a ka ɲumanya barika la. A bena kɛnɛ ci an ye ka bɔ sanfɛ i ko tile bɔtɔ kɛnɛ, ka yeelen bɔ dibilamɔgɔw ye, ni minw be siran saya ɲa, ani k'an bila hɛrɛ sira kan.» Ayiwa, Zan tun be kɔgɔra, n'a hakili be boɲa ka taga. A tora kongokolon kɔnɔ fɔɔ ka taga se a yɛrɛ yiralon ma Isirayɛlidenw la. O waati la, Ɔrɔmu masacɛ Ogusiti tun b'a fɛ k'a ka mɔgɔw daa lɔn. O la, a ye cii bila ko a ka jamana mɔgɔw bɛɛ tɔgɔ ka sɛbɛn. O tɔgɔsɛbɛn fɔlɔ kɛra ka Kiriniyusi sɔrɔ Siri mara kun na. Mɔgɔw bɛɛ tagara u ka dugu la waasa u tɔgɔ ka sɛbɛn yen. Yusufu fana bɔra Nazarɛti, Galile mara la, ka taga Zude mara dugu dɔ la min tɔgɔ ko Bɛtilehɛmu, o ye masacɛ Dawuda ka dugu ye, bari a buruju tun bɔra Dawuda la. A tagara yen n'a maminɛmuso Mariyamu ye, waasa u tɔgɔ ka sɛbɛn yen. Mariyamu kɔnɔman tun lo. K'u to Bɛtilehɛmu, Mariyamu jigilon nana se. A jigira dencɛ la, o tun y'a deen fɔlɔ ye. A ye fani meleke a la k'a la kolokolo kɔnɔ, bari u tun ma yɔrɔ sɔrɔ lonanjigisow kɔnɔ. Sagadɛndɛbaga dɔw tun be o mara la, u tun be si ɲana kongo kɔnɔ k'u ka sagaw kɔlɔsi. Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'a yɛrɛ yira u la. O yɔrɔnin bɛɛ, Matigi ka nɔɔrɔ manamanana k'u lamini. U siranna kosɔbɛ. Nga mɛlɛkɛ y'a fɔ u ye ko: «Aw kana siran, bari ne nana kibaru diman dɔ fɔ aw ye min bena aw ka jamana mɔgɔw bɛɛ nisɔn diya. A filɛ, bii suu nin na, Kisibaga wolola aw ye Dawuda ka dugu la, ale lo ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, an Matigi lo. Aw ben'a lɔn taamasiɲɛ min fɛ, o filɛ: Aw bena denɲɛnin dɔ lanin ye kolokolo dɔ kɔnɔ, fani melekenin b'a la.» O yɔrɔnin bɛɛ, mɛlɛkɛ caaman bɔra sankolo la ka na fara mɛlɛkɛ dɔ nin kan. U tun be Ala tanu ko: «Ala ka tanu sanfɛ yɔrɔjan na, hɛrɛ ka kɛ dugukolo kan a diyanamɔgɔw ye.» Mɛlɛkɛw segira ka taga sankolo la tuma min na, sagadɛndɛbagaw y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «An ka taga Bɛtilehɛmu, mɛlɛkɛ ye koo min kibaru fɔ an ye ka bɔ Matigi fɛ, an ka taga o filɛ.» U teliyara ka taga. U tagara Mariyamu ni Yusufu ani denɲɛnin sɔrɔ yen. Denɲɛnin lanin tun be kolokolo dɔ kɔnɔ. Denɲɛnin yenin kɔ, kuma min tun fɔra u ye deen nin ka koo la, u y'o lakali. Minw bɛɛ ye sagadɛndɛbagaw ka kuma mɛn, u bɛɛ kabakoyara. Nga Mariyamu tun b'o koow bɛɛ mara a hakili la ka miiri u la. O kɔ, sagadɛndɛbagaw kɔsegitɔ u ka yɔrɔ la, u tun ye koo minw bɛɛ mɛn ka koo minw bɛɛ ye, u tun be Ala boɲa k'a tanu o bɛɛ kosɔn, bari a bɛɛ kɛra i ko a tun fɔra u ye cogo min na. Deen wolola, a tile seeginan, a kɛnɛkɛnɛlon sera minkɛ, a tɔgɔ lara ko Yezu i ko mɛlɛkɛ tun y'a fɔ cogo min na sanni a baa k'a kɔnɔ ta. Saniyali min ka kan ka kɛ ka kɛɲɛ ni Musa ka sariya ye, o loon dafara minkɛ, Yusufu ni Mariyamu tagara ni Yezu ye Zeruzalɛmu k'a kalifa Matigi ma, bari a fɔra Matigi ka sariya la ko ni deen fɔlɔ min kɛra cɛɛ ye, k'o ka kan k'a di Matigi ma, ani ka tuganin fila, walima jɛnɛtuba fila bɔ saraka ye i n'a fɔ Matigi y'a ɲini cogo min na. O y'a sɔrɔ cɛɛ dɔ tun be Zeruzalɛmu min tɔgɔ ko Simeyɔn. O cɛɛ nin tun ye mɔgɔɲuman ye, a tun be Ala ka sariyaw bɛɛ bato. A tun be Isirayɛli ka kunmabɔbaga nali kɔnɔna. Nii Senuman tun b'a fɛ. Nii Senuman tun y'a yira a la ko a tena sa n'a ɲaa ma la Matigi ka Mɔgɔ wolomanin kan. Nii Senuman ka sebagaya y'a to Simeyɔn tagara Alabatosoba kɔnɔ. Yezu wolobagaw tagara n'a ye o yɔrɔ la waasa k'a kalifa Ala ma, ani k'o sarakaw bɔ ka kɛɲɛ ni sariya ye. Simeyɔn y'a ta a bolo la ka Ala tanu k'a fɔ ko: «Matigi, i ye min fɔ, o kɛra. I be se k'i ka kalifa minɛ ne la sisan, ne ka taga hɛrɛ la, bari i ye kisili sababu min ci, ne ɲaa lara o kan, i ye min labɛn mɔgɔw bɛɛ ye. A bena yeelen bɔ diɲɛ mɔgɔw bɛɛ ye k'i yira u la. A bena boɲa la an Isirayɛlidenw kan, an minw ye i ka mɔgɔw ye.» Simeyɔn ye kuma minw fɔ Yezu koo la, deen facɛ n'a bamuso kabakoyara olu la. Simeyɔn ye duba kɛ u ye. O kɔ, a y'a fɔ a bamuso Mariyamu ye ko: «A filɛ, deen nin bena kɛ sababu ye Ala bena Isirayɛliden caaman jalaki, ka sɔn caaman fana na. A bena kɛ taamasiɲɛ ye, mɔgɔw bena ɲɔgɔn sɔsɔ min koo la. O cogo la, mɔgɔ caaman kɔnɔnako bena bɔ kɛnɛ kan. E kɔni, i nii bena tɔɔrɔ i n'a fɔ u y'i sɔgɔ ni muru ye.» Muso dɔ fana tun be Zeruzalɛmu, a tɔgɔ ko Anɛ, kira tun lo. A facɛ Fanuwɛli buruju bɔra Azɛri la. Anɛ tun kɔrɔla kosɔbɛ. A sunguruman furunin kɔ, saan wolonwula, a cɛɛ sara. A tora firiya la fɔɔ a sii nana se saan bi seegi ni naani ma. Tuma o tuma a tun be to ka taga Alabatosoba kɔnɔ. A tun be suun don ka Ala daali tuma bɛɛ. O cogo la, a tun be Ala bato suu ni tile. Yezu kalifatuma Ala ma, o waati yɛrɛ la Anɛ fana donna Alabatosoba kɔnɔ. A y'a daminɛ ka barika la Ala ye. Mɔgɔ minw tun be Zeruzalɛmu kunmabɔbaga nali kɔnɔna, a ye Yezu koo fɔ olu bɛɛ ye. Yezu wolobagaw ye Matigi ka sariya bato ka ban tuma min na, u segira n'a ye Nazarɛti, Galile mara la, bari u siginin tun be yen. Dɔ tora ka fara deen kundama n'a barika kan ka taga. Hakilitigi tun lo, a koo tun ka di Ala ye. Yezu wolobagaw tun be to ka taga * Hɔrɔnya ɲanagwɛ la Zeruzalɛmu saan o saan. Yezu ye saan tan ni fila sɔrɔ tuma min na, u bɛɛ tagara ɲɔgɔn fɛ Zeruzalɛmu ka kɛɲɛ ni ɲanagwɛ landa ye. Ɲanagwɛ banna loon min na, mɔgɔw ye soo siraw ta. Nga Yezu tora Zeruzalɛmu, a wolobagaw ma bɔ a kala ma. U tun y'a miiri ko a be u taamaɲɔgɔnw fɛ sira kan. U ye tile kelen taama kɛ, ka sɔrɔ k'a daminɛ k'a yaala u balimaw ni u lɔnbagaw cɛma. U ma Yezu ye yɔrɔ si fɔɔ u segira ka ta'a yaala Zeruzalɛmu. Tile saba, ɲanagwɛ bannin kɔ, u tagar'a sɔrɔ Alabatosoba kɔnɔ. A siginin tun be sariya karamɔgɔw cɛma k'u lamɛn ani k'u ɲininga koo dɔw la. A lamɛnbagaw bɛɛ kabakoyara a ka hakilitigiya n'a ka jaabili cogo la. A wolobagaw y'a ye tuma min na, u kabakoyara. A bamuso y'a ɲininga ko: «N deen, mun y'a to i ye nin kɛ an na ten? A filɛ, ne n'i facɛ hakili ɲagaminin tun b'i yɔrɔ ɲinina.» A y'u jaabi ko: «Mun na aw tun be ne yɔrɔ ɲini? Aw tun m'a lɔn ko ne ka kan ka sɔrɔ n Faa ka soo kɔnɔ wa?» Nga a ye kuma min fɔ u ye, u m'o faamu. O kɔ, u segira ka taga ɲɔgɔn fɛ Nazarɛti. A tun b'u boɲa kosɔbɛ. A bamuso tun b'o koow bɛɛ mara a hakili la. Dɔ tora ka fara Yezu kundama n'a hakili kan. A koo diyara Ala ni mɔgɔw ye. Ɔrɔmu masacɛ Tibɛri ka masaya saan tan ni duurunan na, o y'a sɔrɔ Pɔnsi Pilati tun be Zude mara kunna, * Erɔdi tun be Galile mara kunna, a balimacɛ Filipu tun be Iture ni Tarakoniti maraw kunna, ani Lizaniyasi tun be Abilɛni mara kunna. O waati kelen na, Anɛ ni Kayifu tun ye sarakalasebagaw kuntigibaw ye. O tuma na, Ala kumana Zakari dencɛ Zan fɛ k'a to kongokolon kɔnɔ. O la, Zan ye Zurudɛn baji dafɛ duguw bɛɛ yaala ka mɔgɔw waaju ko u ka nimisa ka faran u ka kojuguw la ka batize waasa u ka hakɛw ka yafa. O kɛra i n'a fɔ kira Ezayi tun y'a sɛbɛn a ka kitabu kɔnɔ cogo min na ko: «Mɔgɔ dɔ be pɛrɛnna kongokolon kɔnɔ ko: ‹Aw ka Matigi ka sira dilan, aw k'a ka tɛmɛyɔrɔw tilen. Dingɛw bɛɛ bena fa, kuluw ni tintinw bɛɛ bena ci ka dakɛɲɛ. Tɛmɛyɔrɔ gɔngɔrɔninw bena tilen, sirajuguw bena dilan. Ala be adamadenw kisi cogo min na, bɛɛ bena o ye.› » Jamaba min tun be taga Zan fɛ ko a k'u batize, a tun b'a fɔ u ye ko: «Aw fɔnfɔnnidenw, jɔn y'aw lasɔmi ko aw ka boli Ala ka kiti nata ɲa? Aw ka kɛwaliɲumanw kɛ k'a yira ko aw nimisara ka faran aw ka kojuguw la. Aw kana miiri ko Ala bena aw kisi bari Ibrayima ye aw faa ye. Ne b'a fɔ aw ye ko Ala be se ka kabakuru nunu yɛlɛma k'u kɛ Ibrayima deenw ye. Jende labɛnna ka ban yiriw tigɛ kama. Yiri o yiri te denɲuman kɛ, o bɛɛ bena tigɛ ka fili tasuma na.» Jama tun b'a ɲininga ko: «O tuma na, an ka kan ka mun kɛ?» A tun b'u jaabi ko: «Ni deleke fila be mɔgɔ min fɛ, deleke te min fɛ, a ka kelen di o ma. Ni dumunifɛn be mɔgɔ min fɛ, a k'o tilan ni kɔngɔtɔ ye.» Lɛnpominɛla dɔw fana tagara Zan fɛ ko a k'u batize. Olu y'a ɲininga ko: «Karamɔgɔ, anw ka kan ka mun kɛ?» A y'u jaabi ko: «Wari hakɛ min fɔra aw ye, aw k'o dama minɛ, aw kana dɔ wɛrɛ minɛ ka fara o kan.» Sɔlidasi dɔw fana y'a ɲininga ko: «Anw do, anw ka kan ka mun kɛ?» A y'u jaabi ko: «Aw kana mɔgɔ si ka wari minɛ fanga la, aw kana mɔgɔ si tɔɲɔ fana, nga aw ka sara ka aw wasa.» Mɔgɔw tun be kisibaga nali makɔnɔna minkɛ, u bɛɛ tun b'u yɛrɛ ɲiningana yala ni Zan le te Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye. O la, Zan y'a fɔ u bɛɛ ye ko: «Ne b'aw batize ni jii ye, nga min bena na ne kɔ, o ka sebagaya ka bon ni ne ta ye. K'a ka sanbara juru foni, ne kuun ka dɔgɔ o ma. Ale bena aw batize ni Nii Senuman ni tasuma ye. A ka sumanfiyɛminan b'a bolo. A ben'a ka * bile gosinin fiyɛ k'a kisɛ don a ka bondo kɔnɔ k'a ɲaga jɛni tasuma fagabali la.» Zan tun be mɔgɔw ladi n'o kuma ɲɔgɔn caaman ye. O cogo la, a tun be kibaru diman fɔ mɔgɔw ye. Nga Zan ye Zude mara kuntigi Erɔdi kɔrɔfɔ, bari a tun y'a balimacɛ muso Erodiyadi bɔsi a la k'a kɛ a yɛrɛ ta ye. A tun ye kojugu wɛrɛw kɛ fana. A m'a dan olu ma, a ye Zan yɛrɛ minɛ k'a don kaso la. Zan ye mɔgɔw bɛɛ batize, ka Yezu fana batize. Ka Yezu to Aladali la, sankolo dayɛlɛla, Nii Senuman y'a yɛrɛ kɛ i n'a fɔ jɛnɛtuba, ka jigi a kan. Kumakan dɔ bɔra sankolo la ko: «I ye ne Dencɛ kanunin ye, i koo ka di ne ye haali.» Yezu y'a ka baara daminɛ tuma min na, a sii tun be saan bi saba ɲɔgɔn bɔ. Mɔgɔw tun be miiri ko Yezu ye Yusufu deen ye. Yusufu tun ye Eli deen ye. Eli tun ye Matati deen ye, Matati fana tun ye Levi deen ye, Levi fana tun ye Mɛliki deen ye, Mɛliki fana tun ye Zannayi deen ye, Zannayi fana tun ye Yusufu deen ye. Yusufu fana tun ye Matatiyasi deen ye, Matatiyasi fana tun ye Amɔsi deen ye, Amɔsi fana tun ye Nawumu deen ye, Nawumu fana tun ye Ɛsili deen ye, Ɛsili fana tun ye Nagayi deen ye. Nagayi fana tun ye Maati deen ye, Maati fana tun ye Matatiyasi deen ye, Matatiyasi fana tun ye Semeyini deen ye, Semeyini fana tun ye Zozɛki deen ye, Zozɛki fana tun ye Zoda deen ye. Zoda fana tun ye Zowanan deen ye, Zowanan fana tun ye Ereza deen ye, Ereza fana tun ye Zorobabɛli deen ye, Zorobabɛli fana tun ye Salatiyɛli deen ye, Salatiyɛli fana tun ye Neri deen ye. Neri fana tun ye Mɛliki deen ye, Mɛliki fana tun ye Adi deen ye, Adi fana tun ye Kozamu deen ye, Kozamu fana tun ye Ɛlimadan deen ye, Ɛlimadan fana tun ye Ɛri deen ye. Ɛri fana tun ye Zozuwe deen ye, Zozuwe fana tun ye Eliyezɛri deen ye, Eliyezɛri fana tun ye Zoramu deen ye, Zoramu fana tun ye Matati deen ye, Matati fana tun ye Levi deen ye. Levi fana tun ye Simeyɔn deen ye, Simeyɔn fana tun ye Zuda deen ye, Zuda fana tun ye Yusufu deen ye, Yusufu fana tun ye Zonamu deen ye, Zonamu fana tun ye Eliyakimu deen ye. Eliyakimu fana tun ye Meleya deen ye, Meleya fana tun ye Mɛnna deen ye, Mɛnna fana tun ye Matata deen ye, Matata fana tun ye Natan deen ye, Natan fana tun ye Dawuda deen ye. Dawuda fana tun ye Zese deen ye, Zese fana tun ye Zobɛdi deen ye, Zobɛdi fana tun ye Boozi deen ye, Boozi fana tun ye Sala deen ye, Sala fana tun ye Naasɔn deen ye. Naasɔn fana tun ye Aminadabu deen ye, Aminadabu fana tun ye Adimɛn deen ye, Adimɛn fana tun ye Aramu deen ye, Aramu fana tun ye Ɛsirɔn deen ye, Ɛsirɔn fana tun ye Pɛrɛti deen ye, Pɛrɛti fana tun ye Zuda deen ye. Zuda fana tun ye Yakuba deen ye, Yakuba fana tun ye Isiyaka deen ye, Isiyaka fana tun ye Ibrayima deen ye, Ibrayima fana tun ye Tera deen ye, Tera fana tun ye Nawɔri deen ye. Nawɔri fana tun ye Serugi deen ye, Serugi fana tun ye Arago deen ye, Arago fana tun ye Falɛki deen ye, Falɛki fana tun ye Ebɛri deen ye, Ebɛri fana tun ye Sala deen ye. Sala fana tun ye Kayinan deen ye, Kayinan fana tun ye Aripakisadi deen ye, Aripakisadi fana tun ye Sɛmu deen ye, Sɛmu fana tun ye Nuhun deen ye, Nuhun fana tun ye Lamɛki deen ye. Lamɛki fana tun ye Matusalɛmu deen ye, Matusalɛmu fana tun ye Enɔki deen ye, Enɔki fana tun ye Yerɛdi deen ye, Yerɛdi fana tun ye Maleleyɛli deen ye, Maleleyɛli fana tun ye Kayinan deen ye. Kayinan fana tun ye Enɔsi deen ye, Enɔsi fana tun ye Sɛti deen ye, Sɛti fana tun ye Adama deen ye, Adama fana tun ye Ala deen ye. Yezu fanin tun be Nii Senuman na. A bɔra Zurudɛn baji daa la ka taga kongokolon kɔnɔ. Nii Senuman tun b'a taayɔrɔ yira a la. Sutana y'a kɔrɔbɔ tile bi naani kɔnɔ. A ma dumuni si kɛ o tile bi naani kɔnɔ. O loonw tɛmɛnin kɔ, kɔngɔ y'a minɛ. O tuma na, Sutana y'a fɔ a ye ko: «N'i ye Ala Deen ye, a fɔ ko kabakuru nin ka yɛlɛma ka kɛ buru ye.» Yezu y'a jaabi ko: «A fɔra Ala ka kuma na ko: ‹Mɔgɔ te balo ni dumunifɛn dama ye.› » O kɔ, Sutana tagara n'a ye kulu jamanjan dɔ kan ka diɲɛ jamanaw bɛɛ yira a la yɔrɔnin kelen, k'a fɔ a ye ko: «Ne bena nin bɛɛ kuntigiya n'a nafolo d'i ma. Ni ne b'a fɛ k'a di mɔgɔ min ma, ne b'a di o tigi ma, bari a bɛɛ ye ne ta ye. O la, ni e kɔni y'i kunbiri gwan ne kɔrɔ ka ne bato, a bɛɛ bena kɛ i ta ye.» Yezu y'a jaabi ko: «A fɔra Ala ka kuma na ko: ‹I ka Matigi i ka Ala bato, ka baara kɛ ale kelenpe ye.› » A laban na, Sutana tagara n'a ye Zeruzalɛmu Alabatosoba kuun na, k'a fɔ a ye ko: «N'i ye Ala Deen ye, pan ka cun duguma, bari a fɔra Ala ka kuma na ko: ‹A bena cii di a ka mɛlɛkɛw ma i koo la ko u ka janto i la.› A fɔra yen fana ko: ‹U bena i ta u bolo la janko i seen kana gosi kabakuru la.› » Yezu y'a jaabi ko: «A fɔra Ala ka kuma na fana ko: ‹I kana Matigi i ka Ala kɔrɔbɔ.› » Sutana y'a nigɛ cogo bɛɛ la ka dɛsɛ tuma min na, a tagara k'a to fɔlɔ. Yezu segira ka taga Galile mara la ni Nii Senuman ka sebagaya ye. A tɔgɔ bɔra o mara yɔrɔ bɛɛ la. A tun be mɔgɔw kalan zuwifuw ka kalansow kɔnɔ, mɔgɔw bɛɛ tun b'a boɲa. Yezu tagara Nazarɛti a mɔna dugu min na. Lafiɲɛlon, a donna kalanso kɔnɔ i n'a fɔ a tun be to k'a kɛ cogo min na. A wilila waasa ka kitabu kalan. Kira Ezayi ye kitabu min sɛbɛn, o dira a ma. A y'a dayɛlɛ ka yɔrɔ dɔ kalan. A sɛbɛnnin be yen ko: «Matigi ka Nii be ne fɛ, bari a ye ne woloma ka kibaru diman fɔ fantanw ye. A ye ne ci ko n k'a fɔ jɔɔnw ye k'u bena hɔrɔnya, ko n k'a fɔ fiɲɛntɔw ye k'u ɲaa bena yɛlɛ, ko n ka mɔgɔtɔɔrɔninw bɔ u juguw bolo k'u bila, Matigi ben'a ka ɲumanya kɛ saan min na, ko n k'o fɔ mɔgɔw ye.» O kɔ, Yezu ye kitabu datugu k'a di kalanso kɔlɔsibaga ma ka sigi. Mɔgɔ minw tun be yen, u bɛɛ y'u ɲaa basa a la. O tuma na, a ye kuma ta k'a fɔ u ye ko: «Aw ye kitabu nin kɔnɔnakuma minw mɛn sisan, o koow kɛra ka dafa bii.» U bɛɛ tun b'a tɔgɔɲuman fɔ. Yezu ka kumaɲuman ye u bɛɛ kabakoya, fɔɔ u tun b'a fɔ ko: «Nin te Yusufu dencɛ ye wa?» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Siga t'a la, aw bena talen nin la ne ye ko: ‹Furakɛla, i yɛrɛ kɛnɛya sa.› Aw bena a fɔ ne ye fana ko: ‹I ye koo minw bɛɛ kɛ Kafaranamu, an y'o mɛn, i k'o ɲɔgɔnw kɛ yan fana i yɛrɛ ka dugu la.› «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko kira si te minɛ ka ɲa a yɛrɛ ka dugu la.» O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «Ne b'a fɔ aw ye ko kira Eli ka tile la, sanji banna ka na saan saba ni tilan kɔnɔ, tuma min na kɔngɔba tun donna jamana yɔrɔ bɛɛ la. Firiyamuso caaman tun be Isirayɛli jamana na, nga Ala ma kira Eli ci u si fɛ. A y'a ci firiyamuso dɔ fɛ Sarɛpita, Sidɔn mara la. Farisogobana tun be mɔgɔ caaman na Isirayɛli, kira Elize ka tile la fana, nga u si ma kɛnɛya, fɔɔ Naman ka bɔ Siri jamana na.» Kalanso kɔnɔ mɔgɔw y'o kuma nunu mɛn tuma min na, u dimina kosɔbɛ. U wilila ka Yezu minɛ ka bɔ n'a ye dugu kɔnɔ ni fanga ye. U ka dugu siginin be kulu min gɛrɛn na, u tagara n'a ye o kunna. U tun b'a fɛ k'a ɲɔti ka ben fɔɔ duguma. Nga Yezu kɔni tɛmɛna u furancɛ la ka taga. Yezu tagara Galile mara dugu dɔ la, min tɔgɔ ko Kafaranamu. A tun be mɔgɔw kalanna lafiɲɛlon na yen. U kabakoyara a ka mɔgɔ kalancogo la, bari a tun be kuma i n'a fɔ fanga be mɔgɔ min bolo. Jinatɔ dɔ tun be u fɛ kalanso kɔnɔ. O cɛɛ nin pɛrɛnna kosɔbɛ ko: «Ee! Mun be an ni e cɛ? Nazarɛtika Yezu, i nana k'an halaki wa? I ye mɔgɔ min ye, ne b'o lɔn. I ye Ala ka ciden senuman ye.» Yezu jamana a kunna k'a fɔ a ye ko: «I daje! Bɔ cɛɛ nin na.» Jina ye cɛɛ ta k'a ben duguma u cɛma ka bɔ a la. Nga foyi ma kɛ cɛɛ la. Mɔgɔ bɛɛ kabakoyara fɔɔ u tun be ɲɔgɔn ɲininga ko: «Haan! Nin ye mun kuma ye? A be kuma jinaw fɛ ni fanga ni setigiya ye. U be bɔ mɔgɔw la fana.» O sababu fɛ, Yezu tɔgɔ bɔra o mara yɔrɔ bɛɛ la. Yezu bɔra kalanso kɔnɔ ka taga Simɔn ka soo. Simɔn biranmuso tɔɔrɔnin tun be farigwan bolo kosɔbɛ. U ye Yezu daali ko a k'a kɛnɛya. Yezu tagara biri a kunna k'a fɔ ko a ka kɛnɛya. Farigwan banna. A wilila o yɔrɔnin bɛɛ k'u mako ɲa. Tilekun donnin kɔ, mɔgɔw tagara Yezu sɛgɛrɛ n'u ka banabagatɔw bɛɛ ye. A y'a bolo la u kelen kelen bɛɛ kan k'u kɛnɛya. Jinaw fana bɔra mɔgɔ caaman na. U bɔtɔ, u tun be pɛrɛn ko: «I ye Ala Dencɛ ye.» Nga Yezu ye kangari la u ye. A tun te sɔn u ka kuma, bari olu tun b'a lɔn ko Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin lo. Dugu gwɛra dɔrɔn, Yezu bɔra ka taga yɔrɔmalanin dɔ la. Jama y'a daminɛ k'a yɔrɔ ɲini. U tagar'a ye tuma min na, u y'a daali ko a ka to u kɔrɔ, ko a kana taga yɔrɔjan. Nga a y'a fɔ u ye ko: «Ne ka kan ka Ala ka masaya kibaru diman fɔ dugu tɔw la fana, bari ne cikun ye o le ye.» O la, a tun be waajuli kɛ kalansow kɔnɔ Zude mara la. Loon dɔ la, ka Yezu to Zenezarɛti baa daa la, jama tun y'a lamini n'u be ɲɔgɔn ɲɔtiɲɔtira waasa ka Ala ka kuma lamɛn. A ye kurun fila ye bada la. Mɔnikɛlaw tun bɔra u kɔnɔ, u tun be u ka jɔɔw kora. Yezu donna o kurun nunu kelen kɔnɔ min tun ye Simɔn ta ye. A y'a ɲini Simɔn fɛ ko a ka taga ni kurun ye jii cɛmancɛ la dɔɔni. O kɔ, k'a siginin to kurun kɔnɔ, a y'a daminɛ tugu ka mɔgɔw kalan. A tilara kuma na tuma min na, a y'a fɔ Simɔn ye ko: «Jii ka dun yɔrɔ min na, taga ni kurun ye o yɔrɔ la k'aw ka jɔɔ fili.» Simɔn y'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, an ye baara kɛ ka dugu gwɛ, an ma foyi sɔrɔ. Nga i ka kuma kosɔn, ne bena jɔɔ fili jii la.» O la, u ye jɔɔ fili. U ka jɔɔ ye jigɛ caaman minɛ fɔɔ jɔɔ daminɛna ka faranfaran. U y'u bolo kɛ ka u tɔɲɔgɔnw wele kurun dɔ nin kɔnɔ ko u ka na u dɛmɛ. Olu tagara, u ye kurun fila nunu bɛɛ fa jigɛ la fɔɔ kurunw tun be ɲini ka jigi jii jukɔrɔ. Simɔn Piyɛri y'o ye minkɛ, a y'a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ k'a fɔ ko: «Matigi, kana gwɛrɛ n na, bari ne ye hakɛkɛla ye.» A y'o fɔ bari a tun siranna. Ale ni minw tun be ɲɔgɔn fɛ kurun kɔnɔ, u bɛɛ tun siranna bari u ye jigɛ caaman sɔrɔ. Zebede dencɛw, Zaki ni Zan tun ye Simɔn baarakɛɲɔgɔnw ye, olu fana tun siranna. Nga Yezu y'a fɔ Simɔn ye ko: «Kana siran. Kabini sisan, i bena mɔgɔw le ɲini Ala ye.» O tuma na, u segira ka na u ka kurunw bila bada la, k'u ka fɛɛnw bɛɛ to yen ka tugu Yezu kɔ. Ka Yezu to dugu dɔ la, cɛɛ dɔ fana tun be yen, farisogobana diginin tun b'a la. A ye Yezu ye tuma min na, a tagara biri a kɔrɔ k'a daali ko: «Matigi, n'i sɔnna, i be se ka ne kɛnɛya.» Yezu magara a la, k'a fɔ ko: «N sɔnna, kɛnɛya.» O yɔrɔnin bɛɛ, cɛɛ kɛnɛyara. O kɔ, Yezu y'a gwɛlɛya a ma kosɔbɛ ko: «Kan'a fɔ mɔgɔ si ye ko ne le y'i kɛnɛya dɛ. Nga taga i yɛrɛ yira sarakalasebaga la. Musa ye saraka min koo fɔ saniyali faan fɛ, i k'o bɔ k'a yira mɔgɔw la ko i kɛnɛyara.» O bɛɛ n'a ta, Yezu tɔgɔ bɔra ka taga ɲa fɔɔ mɔgɔ caaman tun be to ka taga u lajɛn a kɔrɔ waasa k'a ka kuma lamɛn, walima a k'u kɛnɛya. Yezu tun be to ka taga kongo kɔnɔ a kelen ka Ala daali yen. Loon dɔ, ka Yezu to mɔgɔw kalan na, * Fariziɲɛw ni sariya karamɔgɔ dɔw siginin tun be yen. U tun nana ka bɔ Galile ni Zude mara dugudenninw bɛɛ la, ani Zeruzalɛmu. Matigi Ala ka sebagaya tun be Yezu fɛ n'a be banabagatɔw kɛnɛya. Cɛɛ dɔw tagara ni muruku dɔ ye o yɔrɔ la. A lanin tun be dilan kan. U tun be cogo ɲinina ka don n'o cɛɛ ye soo kɔnɔ k'a bila Yezu ɲakɔrɔ. U ma cogo sɔrɔ ka don n'a ye jama kosɔn. O la, u yɛlɛla soo kunna k'o yɔrɔ dɔ walaka. Ka muruku nin to a ka dilan kan, u y'a jigi o woo fɛ jama cɛma ni juru ye Yezu ɲakɔrɔ. Yezu y'a ye k'o mɔgɔw lara ale la minkɛ, a y'a fɔ ko: «Cɛɛ, i ka hakɛw yafara.» Sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛw y'a daminɛ ka miiri ko: «Nin ye jɔn ye n'a be Ala tɔgɔ cɛn ten? Jɔn le be se ka mɔgɔ ka hakɛw yafa a ma ni Ala kelen tɛ?» Nga Yezu y'u ka miiriya lɔn k'a fɔ u ye ko: «Mun na aw be miiri ten? K'a fɔ muruku ye ko: ‹I ka hakɛw yafara,› walima k'a fɔ a ye ko: ‹Wili ka taama,› o kuma fila la, jumɛn fɔ ka nɔgɔ? Nga ne b'a fɛ aw k'a lɔn ko see be Mɔgɔ Dencɛ ye ka mɔgɔ ka hakɛw yafa k'a to diɲɛ na.» O la, a y'a fɔ muruku ye ko: «N b'a fɔ i ye, wili k'i ka dilan ta ka taga soo.» O yɔrɔnin bɛɛ, cɛɛ nin wilila mɔgɔw ɲana k'a ka dilan ta ka taga soo. A tun be Ala tanu n'a be taga. U bɛɛ kabakoyara. U ye Ala tanu. U siranninba y'a fɔ ko: «An ye kabako ye bii dɛ!» O kɔ, Yezu bɔra yen, a ye lɛnpominɛla dɔ ye min tɔgɔ ko Levi, a siginin tun be lɛnpominɛlaw ka baarakɛyɔrɔ la. Yezu y'a fɔ a ye ko: «Tugu ne kɔ.» Levi y'a ka baara to yen ka wili ka tugu a kɔ. O kɔ, Levi ye dumuniba labɛn a ka soo Yezu ye. Lɛnpominɛlaw ni mɔgɔ wɛrɛw tun be yen caaman. U tun be dumuni kɛra ni Yezu n'a kɔmɔgɔw ye. * Fariziɲɛw n'u ka sariya karamɔgɔw tun be ŋunuŋununa. U ye Yezu ka kalandenw ɲininga ko: «Mun na aw be dumuni kɛ ka minni kɛ ni lɛnpominɛlaw ani hakɛkɛlaw ye?» Yezu ye kuma ta k'u jaabi ko: «Mɔgɔ minw ka kɛnɛ, olu mako te furakɛla la, banabagatɔw le mako b'a la. Ne ma na mɔgɔtilenninw wele, nga ne nana hakɛkɛlaw le wele waasa u ka nimisa ka faran u ka kojuguw la.» Mɔgɔ dɔw y'a fɔ Yezu ye ko: «Zan ka kalandenw ni * Fariziɲɛw ka kalandenw be suun don tuma caaman ka Ala daali, k'a sɔrɔ e taw be dumuni kɛ ka minni kɛ.» Yezu y'u jaabi ko: «Yala aw be se ka kɔɲɔcɛ teriw wajibiya ka suun don k'u ni kɔɲɔcɛ to ɲɔgɔn fɛ wa? Nga loon dɔ bena se, kɔɲɔcɛ bena bɔsi u la, u bena suun don o loon na.» Yezu ye talen nin la u ye fana ko: «Mɔgɔ si te fanikura faran ka fani kɔrɔman bari n'a ye. N'o kɛra, fanikura cɛnna, kunkurunnin nin fana tena bɛn ni fani kɔrɔman ye. Mɔgɔ si te duvɛnkɛnɛ don foroko kɔrɔman kɔnɔ. N'o kɛra, duvɛnkɛnɛ bena foroko faran, foroko bena cɛn, duvɛn bena bɔn. Duvɛnkɛnɛ ka kan ka don forokokuraw le kɔnɔ. Ni mɔgɔ min delila duvɛnkɔrɔ min na, o tigi te duvɛnkɛnɛ fɛ, bari a b'a fɔ ko duvɛnkɔrɔ le ka di.» Lafiɲɛlon dɔ la, Yezu n'a ka kalandenw tun be tɛmɛna * bileforo dɔw kɔnɔ. A ka kalandenw ye suman dɔw tigɛ k'u tereke u tigɛw la k'u ɲimi. * Fariziɲɛ dɔw y'a fɔ u ye ko: «Koo min daganin te lafiɲɛlon na, mun na aw b'o kɛ?» Yezu y'u jaabi ko: «Kɔngɔ ye Dawuda n'a kɔmɔgɔw minɛ tuma min na, a ye min kɛ, aw m'o kalan ka ye wa? A donna Ala ka soo kɔnɔ, buru minw tun bilanin be Ala ye ni mɔgɔ si man kan k'olu dumu fɔɔ sarakalasebagaw dɔrɔn, a ye olu ta ka dɔ dumu ka tila ka dɔ di a kɔmɔgɔw ma.» Yezu y'a fɔ u ye fana ko: «Mɔgɔ Dencɛ ye lafiɲɛlon kuntigi ye.» Lafiɲɛlon dɔ wɛrɛ la, Yezu donna kalanso kɔnɔ k'a daminɛ ka mɔgɔw kalan. O y'a sɔrɔ cɛɛ dɔ tun be yen min kinibolo faganin lo. Sariya karamɔgɔw ni * Fariziɲɛw tun be Yezu kɔlɔsira yala n'a bena mɔgɔ dɔ kɛnɛya lafiɲɛlon na, waasa u ka se k'a jalaki. Nga Yezu tun y'u ka miiriya lɔn, o la, a y'a fɔ cɛɛ bolofaganin ye ko: «Wili ka lɔ mɔgɔw cɛma yan.» A wilila ka lɔ. O kɔ, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Ne b'aw ɲininga, a daganin be ka koɲuman kɛ lafiɲɛlon na wa, walima ka kojugu kɛ? Ka mɔgɔ kisi wa, walima k'a faga?» A y'u bɛɛ filɛfilɛ ka sɔrɔ k'a fɔ cɛɛ ye ko: «I bolo jan.» A y'a jan, a kɛnɛyara. U dimina kosɔbɛ, u tora ka ɲɔgɔn ɲininga ko yala u bena se ka mun le kɛ Yezu la. Loon dɔ la, Yezu tagara kulu dɔ kan ka Ala daali. A sira ɲana Ala daalili la. Dugu gwɛra tuma min na, a y'a ka kalandenw wele, ka mɔgɔ tan ni fila woloma u cɛma k'olu tɔgɔ la ko cidenw. O cidenw tɔgɔ filɛ: Simɔn, Yezu ye min tɔgɔ la ko Piyɛri, n'a dɔgɔcɛ Andere, Zaki ni Zan, Filipu ni Baritelemi, Matiyo ni Toma, Alife dencɛ Zaki ni Simɔn u be min wele Fasodenŋana, Zaki dencɛ Zuda ani Zuda Isikariyɔti min kɛra janfamɔgɔ ye. Yezu jigitɔ n'a ka cidenw tan ni fila ye ka bɔ kulu kan, a sera kɛnɛba dɔ la ka lɔ yen. Jamaba tun be o yɔrɔ la. A ka kalandenw tun ka ca u cɛma. Dɔw tun bɔra Zeruzalɛmu ni Zude mara bɛɛ la. Dɔw fana tun bɔra kɔgɔjida la dugubabaw la, Tiri ani Sidɔn. U tun nana waasa ka Yezu ka kuma lamɛn ani a ka u kɛnɛya. Minw tɔɔrɔnin tun be jinaw bolo, olu fana kɛnɛyara. Jama bɛɛ tun be cogo ɲini ka maga Yezu la, bari sebagaya dɔ tun be bɔ a la k'u bɛɛ kɛnɛya. O tuma na, Yezu y'a ka kalandenw filɛ, k'a fɔ ko: «Aw minw ye fantanw ye, aw dagamunin lo, bari Ala ka masaya y'aw ta ye. Kɔngɔ be aw minw na sisan, aw dagamunin lo, bari aw bena fa. Aw minw be kasira sisan, aw dagamunin lo, bari aw bena yɛlɛko. Ni mɔgɔw b'aw kɔniya ka ban aw la, k'aw nɛni ani k'aw tɔgɔjugu fɔ Mɔgɔ Dencɛ kosɔn, o tuma na, aw dagamunin lo. N'o be kɛ tuma min na, aw ka ɲanagwɛ ka panpan nisɔndiya fɛ, bari aw bena tɔnɔba sɔrɔ sankolo la. U faaw fana tun ye kiraw tɔɔrɔ ten. Nga bɔnɛ ye aw nafolotigiw ta ye, bari aw ye aw ka ɲasuma sɔrɔ ka ban. Aw minw be dumuni kɛ ka fa sisan, bɔnɛ ye aw ta ye, bari kɔngɔ bena aw minɛ. Aw minw be yɛlɛ sisan, bɔnɛ ye aw ta ye, bari aw ɲaa bena sisi, aw bena kasi. Ni mɔgɔ bɛɛ be aw tɔgɔɲuman fɔ, bɔnɛ ye aw ta ye, bari u faaw tun be kira galontigɛlaw boɲa ten. «Ayiwa aw minw be n lamɛnna, ne b'a fɔ aw ye ko aw k'aw juguw kanu, ka koɲuman kɛ aw kɔniyabagaw ye. Aw ka duba kɛ aw dangabagaw ye, ka Ala daali aw tɔɔrɔbagaw ye. Ni mɔgɔ dɔ y'i tulo kelen ci, i ka tɔ kelen nin sin a ma fana. Ni dɔ y'i ka foroca bɔsi i la, i kan'a bali k'i ka deleke fana ta. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye fɛɛn dɔ daali i fɛ, i k'o d'a ma. Ni mɔgɔ dɔ y'i ka fɛɛn dɔ minɛ i fɛ, i kan'a koo ɲininga. Aw b'a fɛ mɔgɔ tɔw ka koo min kɛ aw ye, aw k'o ɲɔgɔn kɛ u ye. «N'aw b'aw kanubagaw dɔrɔn kanu, aw bena tɔnɔ jumɛ sɔrɔ o la? Bari, hakɛkɛlaw fana b'o ɲɔgɔn kɛ. Mɔgɔ minw be koɲuman kɛ aw ye, ni aw be koɲuman kɛ olu dɔrɔn ye, aw bena tɔnɔ jumɛ sɔrɔ o la? Bari, hakɛkɛlaw fana b'o ɲɔgɔn kɛ. Aw jigi be mɔgɔ minw kan ko u bena aw ka juru sara, ni aw be juru don olu dɔrɔn na, aw bena tɔnɔ jumɛ sɔrɔ o la? Bari, hakɛkɛlaw fana be juru don ɲɔgɔn na k'u hakili to a ɲɔgɔn sɔrɔli la kɔfɛ. Nga, aw k'aw juguw kanu ka koɲuman kɛ u ye. Aw ka juru don mɔgɔw la, ka ɲinɛ o kɔ. O la, aw bena tɔnɔba sɔrɔ. Aw bena kɛ Fɛɛn bɛɛ kuntigi deenw ye, bari, ale be ɲuman kɛ ɲumanlɔnbaliw ni mɔgɔjuguw ye. Aw ka makari mɔgɔw la i n'a fɔ aw Faa be makari cogo min na. «Aw kana tɔw kiti, Ala tena aw kiti. Aw kana tɔw jalaki, Ala tena aw jalaki. Aw ka yafa tɔw ma, Ala bena yafa aw ma. Aw ka tɔw sɔn, Ala bena aw sɔn. A bena minan ɲanaman ta k'aw ta suma k'a digidigi k'a yuguyugu k'a fa fɔɔ a ka bɔn, k'o yɛlɛma aw ka fani daa la. Bari aw be tɔw ta suma ni sumanikɛfɛn min ye, a bena aw ta suma n'o le ye.» Yezu ye talen la u ye fana ko: «Fiɲɛntɔ be se ka fiɲɛntɔ wɛrɛ ka bere minɛ wa? U fila bɛɛ tena ben dingɛ kɔnɔ wa? Kalanden si man fisa n'a ka karamɔgɔ ye. Nga kalanden o kalanden kalanna ka se a daan na, a be kɛ i n'a fɔ a ka karamɔgɔ. «Kalafitini min b'i balima ɲaa na, mun na i b'o filɛ k'a sɔrɔ lɔgɔkuru min b'i ta la, i t'o ye wa? I do be se k'a fɔ i balima ye cogo di ko: ‹Balima, kala b'i ɲaa na, a to n k'a bɔ.› K'a sɔrɔ lɔgɔkuru min b'i ta la, i t'o yera. Namaramɔgɔ, lɔgɔkuru min b'i ta la, o bɔ fɔlɔ. O la, i bena yeli kɛ ka ɲa, ka kala bɔ i balima ɲaa na. «Yiriɲuman si te denjugu kɛ, yirijugu si fana te denɲuman kɛ. Yiri bɛɛ be lɔn a deen fɛ. Toro te bɔ ŋɔniyiri kan, * ɛrɛzɛn fana te bɔ sɛgɛnɛyiri kan. Mɔgɔɲuman be fɛnɲuman bɔ nafoloɲuman na min b'a dusu la. Mɔgɔjugu be fɛnjugu bɔ a ka nafolojugu la. Mɔgɔ dusu fanin be fɛɛn min na, a daa b'o le fɔ. «Mun na aw be ne wele Matigi, Matigi, k'a sɔrɔ ne be min fɔ aw ye, aw t'o kɛ? «Mɔgɔ o mɔgɔ be na ne fɛ ka ne ka kuma lamɛn k'a bato, o bɔnin be min fɛ, ne bena o fɔ aw ye. O bɔnin be bonlɔla dɔ fɛ min ye dugukolo sogi k'a duɲa fɔɔ ka se fara ma, k'a ka boon juu sigi o kan. Baa nana fa jii la tuma min na, a karila, jii woyora ka taga gosi o boon nin na, nga a ma se k'a yuguyugu, bari cɛɛ nin tun y'a ka boon lɔ ka ɲa. Nga mɔgɔ min be ne ka kuma lamɛn n'a te o bato, o tigi bɔnin be bonlɔla dɔ fɛ min ma dugukolo sogi ka sɔrɔ k'a ka boon juu sigi. Baji sera o boon nin ma tuma min na, a benna ka mugumugu o yɔrɔnin bɛɛ.» Yezu kumana jama fɛ ka ban minkɛ, a donna Kafaranamu dugu kɔnɔ. Sɔlidasi kuntigi dɔ tun be yen min ka baaraden tun man kɛnɛ, fɔɔ a tun be ɲini ka sa. Baaraden nin koo tun ka di a kuntigi ye kosɔbɛ. O cɛɛ ye Yezu koo mɛn minkɛ, a ye dugu cɛkɔrɔba damani ci a fɛ k'a daali ko a ka na ale ka baaraden kɛnɛya. Olu sera Yezu fɛ, u y'a daali k'a daali kosɔbɛ ko: «Cɛɛ nin ka kan n'i ka dɛmɛli ye, bari an ka siya koo ka d'a ye. Ale lo lɔra n'an ka kalanso lɔli musakaw ye.» O la, Yezu tagara n'u ye. U surunyana sɔlidasi kuntigi nin ka soo la tuma min na, a y'a teri dɔw ci k'u ka taga fɔ Yezu ye ko: «Matigi, kana i yɛrɛ sigɛn, bari i ka don ne ka soo kɔnɔ, ne man kan n'o ye. O kosɔn, ne yɛrɛ ma taga i fɛ. Nga kuma kelen fɔ, ne ka baaraden bena kɛnɛya, bari kuntigi dɔw be ne fɛ, ne fana be sɔlidasi dɔw kunna. N be se k'a fɔ kelen ye ko: ‹Taga yan fɛ›, a be taga. K'a fɔ dɔ wɛrɛ fana ye: ‹Na yan›, a be na. K'a fɔ n ka jɔɔn ye ko: ‹Nin kɛ ten›, a b'o kɛ.» Yezu y'o kuma mɛn tuma min na, a kabakoyara. A y'a ɲaa yɛlɛma k'a fɔ a kɔfɛmɔgɔw ye ko: «Ne b'a fɔ aw ye ko hali Isirayɛli mɔgɔw fɛ, ne ma lanaya nin ɲɔgɔn ye.» Sɔlidasi kuntigi nin ka ciden nunu kɔsegira ka ta'a sɔrɔ baaraden nin kɛnɛyara. O kɔ, Yezu tagara dugu dɔ la min tɔgɔ ko Nayin. A ka kalandenw ni jamaba tun tagara n'a ye. U surunyana dugu donda la, u ye mɔgɔ dɔw kunbɛn n'u be tagara ni suu ye kaburutu la. Firiyamuso dɔ ka dencɛ kelenpe tun lo. Jamaba tun be yen. Matigi ye muso nin ye minkɛ, a hinɛ donn'a la kosɔbɛ. A y'a fɔ a ye ko a kana kasi tugu. O kɔ, a gwɛrɛla ka maga sukɛsu la. Suu tabagaw lɔra. Yezu y'a fɔ kanbelen suu ma ko a ka wili. Suu nin kununna, a wilila ka sigi k'a daminɛ ka kuma. Yezu y'a fɔ muso ye ko a k'a deen minɛ ka taga. Mɔgɔ bɛɛ kabakoyara, u tun be Ala tanu k'a fɔ ko: «Kiraba wilila an cɛma, Ala sɔnna k'a ka jama ɲafilɛ.» O kuma jɛnsɛnna Zude faan bɛɛ la, ani a lamini maraw bɛɛ la. Zan ka kalandenw ye Yezu ka koo kɛnin bɛɛ lakali a ye. O la, a y'a ka kalandenw mɔgɔ fila wele k'u ci Matigi fɛ k'u ka ta'a ɲininga ko: «Ala ka Mɔgɔ wolomanin min ka kan ka na, ale lo wa? Walima an ka kan ka mɔgɔ wɛrɛ kɔnɔ?» Olu sera Yezu fɛ k'a fɔ a ye ko: «Zan batizelikɛla y'an ci ko an ka na i ɲininga ko Ala ka Mɔgɔ wolomanin min ka kan ka na, ko ele lo wa? Walima an ka kan ka mɔgɔ dɔ wɛrɛ kɔnɔ?» O waati yɛrɛ la, Yezu ye banabagatɔ caaman kɛnɛya ka jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la, ka fiɲɛntɔ caaman ɲaa yɛlɛ. O kɔ, a ye cidenw jaabi ko: «Aw ye min ye, ani aw ye min mɛn, aw ye taga o lakali Zan ye, ko fiɲɛntɔw be yeli kɛra, murukuw be taama, farisogobanatigiw be kɛnɛyara, tulogwerenw be mɛnni kɛra, suuw be kununna, kibaru diman be fɔra fantanw ye. Ni mɔgɔ min kunna ma cɛn ne kosɔn, o tigi dagamunin lo.» Zan ka cidenw taanin kɔ, Yezu y'a daminɛ ka kuma jama fɛ Zan koo la. A y'u ɲininga ko: «Aw tun tagara mun le filɛ kongokolon kɔnɔ? Fɔɲɔ be biin min lamaga wa? Aw tagara mun le filɛ? Dakamana fanitigi wa? Nga minw be dakamana faniw don ka faamadumuni kɛ, olu be sɔrɔ masaluw le kɔnɔ. Aw tagara mun le filɛ? Kira lo wa? Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko a tɛmɛna kira yɛrɛ kan! Ciden min koo fɔra Ala ka kuma na, o ciden nin ye Zan ye. A fɔra ko: ‹A filɛ, ne be n ka ciden ci i ɲa, a bena i ka sira labɛn.› » Ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ si ma wolo diɲɛ na min kɛra mɔgɔbaba ye ka tɛmɛ Zan kan. Nga Ala ka masaya la, mɔgɔ min lɔyɔrɔ ka dɔgɔ n'u bɛɛ ye, o tigi ka bon ni Zan ye. «Mɔgɔ minw ye Zan lamɛn, hali lɛnpominɛlaw, u bɛɛ y'a lɔn ko Ala tilennin lo. O le y'a to u sɔnna Zan y'u batize. Nga * Fariziɲɛw ni sariya karamɔgɔw ma sɔn Ala ka koo latigɛninw ma. O la, u ma sɔn Zan k'u batize.» Yezu y'a fɔ tugu ko: «Ne bena bii mɔgɔw suma ni jɔn ye? U bɔnin be jɔn fɛ? U bɔnin be denmisɛnw fɛ minw siginin be kɛnɛba la ka to k'u kaan sama ɲɔgɔn ma ko: ‹Anw ye fɔli kɛ aw ye, aw ma dɔɔn kɛ. Anw ye sanga dɔnkili la, aw ma kasi fana.› Bari, Zan batizelikɛla nana, a tun te dumuni kɛ, a tun te duvɛn min. Aw ko jina b'a la. Mɔgɔ Dencɛ nana, a be dumuni kɛ ka minni kɛ, aw ko: ‹Cɛɛ nin ye nugubagatɔ ni dɔrɔtɔ ye. Lɛnpominɛlaw ni hakɛkɛlaw teri lo.› Nga lɔnniya deenw bɛɛ b'a lɔn ko lɔnniya tilennin lo.» * Fariziɲɛ dɔ ye Yezu wele dumuni na. Yezu tagara o ka soo ka sigi dumuni na. O dugu nin na, muso hakɛkɛla dɔ tun be yen. A y'a mɛn ko Yezu be dumuni na Fariziɲɛ nin ka soo minkɛ, a tagara ni daga cɛɲumanin dɔ ye. O daga nin tun dilannin be ni kabakuru dɔ ye min be wele alabatiri. A fanin tun be tulu kasadiman na. A sera minkɛ, a tora Yezu kɔfɛ ka biri a seen kɔrɔ ka kasi daminɛ. A kasira fɔɔ a ɲaji ye Yezu seen ɲigi. O kɔ, a y'a kunsigi kɛ k'o jɔsi n'a b'o saalo, ka tila ka tulu kasadiman bɔn u kan. Fariziɲɛ min tun ye Yezu wele dumuni na, ale y'o ye minkɛ, a y'a miiri ko: «Ni cɛɛ nin tun ye kirasɔbɛ ye, a tun ben'a lɔn ko muso min be magar'a la, ko hakɛkɛla lo.» O la, Yezu ye kuma ta k'a fɔ a ye ko: «Simɔn, kuma be n fɛ k'a fɔ i ye.» Simɔn y'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, a fɔ.» Yezu ko: «Cɛɛ dɔ ka juru tun be mɔgɔ fila dɔ la. Kelen ka juru tun ye warigwɛ deen kɛmɛ duuru ye, tɔ kelen ta tun ye warigwɛ deen bi duuru. U fila si tun te sera k'u ka juru sara minkɛ do, cɛɛ y'u wele k'a fɔ u ye ko: ‹Ne yafara aw ma juru nunu la.› » O kɔ, Yezu ye Simɔn ɲininga ko o cɛɛ koo bena diya jurumantigi fila nunu jumɛn ye ka tɛmɛ. A y'a jaabi ko: «Ne ka miiri la, min ka juru tun ka ca.» Yezu ko: «I ye tiɲɛ fɔ.» O kɔ, Yezu y'a ɲaa yɛlɛma ka muso nin filɛ ka sɔrɔ k'a fɔ Simɔn ye ko: «I ɲaa be muso nin na kɛ, ne nana i ka soo, i ma senkoji di ne ma. Nga ale ye ne seen ko n'a ɲaji ye k'a jɔsi n'a kunsigi ye. I ma ne fo ka n fari saalo, nga ale, kabini ne nana i fɛ, a ma ne seen saalo dabila. I ma tulu bɔn ne kuun na, nga ale ye tulu kasadiman le bɔn ne seen kan. O kama, kanuyasɔbɛ min b'a dusu la, ne b'a fɔ i ye k'o kosɔn, a ka hakɛw bɛɛ yafara a ma. U ma mɔgɔ min ka hakɛw bɛɛ yafa, kanuyasɔbɛ tena kɛ o dusu la.» O kɔ, Yezu y'a fɔ muso nin ye ko: «Ne y'i ka hakɛw yafa.» Yezu ni minw tun be dumuni na ɲɔgɔn fɛ, olu y'a daminɛ k'a fɔ u kɔnɔ ko: «Nin ye jɔn ye fɔɔ a be hakɛw yafa mɔgɔ ma?» Nga Yezu y'a fɔ muso nin ye tugu ko: «I kisira i ka lanaya kosɔn, taga hɛrɛ la.» O kɔ, Yezu tun be yaala duguba ni dugudenninw na ka waajuli kɛ ka Ala ka masaya kibaru diman fɔ. A ka kalanden tan ni fila tun be n'a ye, ani muso damani fana, Yezu tun ye jina gwɛn ka bɔ minw dɔw la, ka dɔw kɛnɛya: Magidalaka Mariyamu, Yezu tun ye jina wolonwula gwɛn ka bɔ min la, ni Zaani min ye * Erɔdi ka nafolo kɔlɔsibaga Suza muso ye, ni Suzani, ani muso wɛrɛw, minw tun be Yezu n'a ka kalandenw dɛmɛ n'u bololafɛnw ye. Jamaba tagara lajɛn, mɔgɔw tun be bɔ duguw bɛɛ la ka taga Yezu sɛgɛrɛ. A ye talen la ko: «Sɛnɛkɛla dɔ bɔra ka taga ka suman seri. K'a to serili la, kisɛ dɔw tagara ben sira daa la. Tɛmɛbagaw y'u dɔn, kɔnɔw y'u kunu. Dɔw fana tagara ben farayɔrɔ la. U falenna dɔrɔn, u sara bari sumaya tun te u kɔrɔ. Dɔw fana tagara ben ŋɔni yɔrɔ la, u falenna, u ni ŋɔni wilila ɲɔgɔn fɛ, ŋɔni y'u degun. Dɔ wɛrɛw tagara ben dugukoloɲuman na. U falenna ka wili ka kisɛ kɛ. Olu y'u ɲɔgɔn kɛmɛ kɛmɛ sɔrɔ.» O kuma fɔnin kɔ, Yezu pɛrɛnna ko: «Tulo be min fɛ ka mɛnni kɛ, o ka mɛnni kɛ.» Yezu ye talen min la, a ka kalandenw y'a ɲininga o kɔrɔ la. A y'u jaabi ko: «See dira aw ma ka Ala ka masaya gundow lɔn. Nga a koo be fɔ tɔw ye talen le la, waasa u filɛli kɛtɔ, u kana foyi ye, u mɛnni kɛtɔ, u kana foyi faamu. «N ye talen min la, o kɔrɔ filɛ nin ye: Sumansi, o ye Ala ka kuma le ye. Mɔgɔ dɔw bɔnin be sirada fɛ, kisɛ benna yɔrɔ min na. U mana Ala ka kuma mɛn, Sutana be na o kuma bɔ u kɔnɔ, janko u kana la a la ka kisi. Mɔgɔ dɔw fana bɔnin be farayɔrɔ fɛ. N'u y'o kuma mɛn, u be sɔn a ma ni nisɔndiya ye. Nga a te sigiyɔrɔ sɔrɔ u kɔnɔ, u be la o kuma na tumanin kelen dɔrɔn, ni kɔrɔbɔli nana, u be ban a kuma la. Mɔgɔ dɔ wɛrɛw fana bɔnin be ŋɔni yɔrɔ fɛ. Olu mana kuma mɛn, hamikow, ni nafoloko, ni diyanakow b'o kuma nagasi fɔɔ nafa te sɔrɔ a la. Dɔw fana bɔnin be dugukoloɲuman fɛ. Olu mana kuma mɛn, u b'a minɛ ni dusuɲuman ye fɔɔ nafa be sɔrɔ a la.» Yezu y'a fɔ tugu ko: «Mɔgɔ si te fitinɛ mana k'a bila gongo jukɔrɔ, walima kalaka jukɔrɔ. Nga o b'a bila fɛɛn dɔ kan, janko mɔgɔ minw be don soo kɔnɔ, u ka yeli kɛ. «Fɛɛn o fɛɛn dogonin be, o bɛɛ bena ye. Gundo si te yen min tena bɔ kɛnɛ kan. «Aw k'aw ka mɛnni kɛcogo kɔlɔsi, bari fɛɛn be min fɛ, dɔ bena fara o ta kan, nga fɛɛn te min fɛ, hali a be miiri ko min b'a fɛ, o bena bɔsi a la.» Yezu tun be yɔrɔ min na, a baa n'a dɔgɔninw tagara yen. Nga u tun te sera ka gwɛrɛ a la minkɛ jama kosɔn, dɔ y'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, i baa n'i dɔgɔninw lɔnin be kɛnɛma k'u mako b'i la.» Nga Yezu ye o tigi jaabi ko: «Mɔgɔ minw be u tulo malɔ Ala ka kuma na k'a sira taama, olu le ye ne baa ni ne dɔgɔninw ye.» Loon dɔ la, Yezu donna kurun kɔnɔ n'a ka kalandenw ye. A y'a fɔ u ye ko: «An ka taga baa kɔ.» K'u to baa cɛma kurun boli la, Yezu sinɔgɔra. Fɔɲɔba dɔ wilila, fɔɔ kurun tun be ɲini ka fa jii la. U tun be farati la. O la, a ka kalandenw gwɛrɛl'a la k'a kunun k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, karamɔgɔ, an satɔ filɛ!» Yezu kununna ka kuma fɔɲɔ ni jii kunna. Fɔɲɔ lɔra, jii malara, yɔrɔ malara. O kɔ, Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Aw jigi be min?» Kalandenw kabakoyara fɔɔ siranya donna u la n'u be ɲɔgɔn ɲininga Yezu koo la ko: «Cɛɛ nin ye jɔn ye? Hali fɔɲɔ ni baji be sɔn a ta ma?» Yezu n'a ka kalandenw sera Gadare mara la. Baa y'o mara ni Galile ta danfara bɔ. Yezu jigira ka bɔ kurun kɔnɔ dɔrɔn, jinatɔcɛ dɔ nan'a kunbɛn. Kabini tumajan, a tun te fani don. A tun te si dugu kɔnɔ tugu fɔɔ kaburutu la. Cɛɛ ye Yezu ye minkɛ dɔrɔn, a pɛrɛnna kosɔbɛ ka taga kunbiri gwan Yezu kɔrɔ k'a kaan bɔ ko: «Mun b'an cɛ, Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala Dencɛ Yezu? Ne b'i daali, i kana ne tɔɔrɔ.» Cɛɛ nin y'o fɔ, bari Yezu tun b'a fɔra ko jina ka bɔ a la. Jina nin tun b'a tɔɔrɔ tuma caaman, mɔgɔw tun b'a bolo n'a seenw bɛɛ siri ni jɔrɔkɔw ye k'a bila. Nga a tun be to k'u tigɛtigɛ, jina be taga n'a ye kongo kɔnɔ. Ayiwa, Yezu ye cɛɛ ɲininga ko a tɔgɔ be di. A y'a jaabi ko Jinakulu. A y'o fɔ bari jina caaman tun b'a la. Jina nunu ye Yezu daali kosɔbɛ ko a kana olu gwɛn ka taga u ɲagwanyɔrɔ la. O y'a sɔrɔ lɛkuluba dɔ tun be dumuni kɛra kulu kan. Jina nunu ye Yezu daali ko a k'a to u ka taga don o lɛɛw la. Yezu sɔnna. Jinaw bɔra cɛɛ la ka taga don lɛɛw la. Lɛkulu girinna ka bɔ kulu kan ka taga don baji la ka sa. U dɛndɛbagaw y'o koo ye minkɛ, u bolila ka taga o kibaru fɔ dugu kɔnɔ ni dafɛduguw la. Koo min kɛra, mɔgɔw bɔra ka taga o filɛ. U sera Yezu fɛ. U y'a ye ko jina tun bɔra cɛɛ min na, ale siginin be Yezu seen kɔrɔ, fani b'a kaan na, a ɲamalɔnin lo. U siranna kosɔbɛ. Cɛɛ kɛnɛyara cogo min na, minw y'o ye, olu y'o lakali mɔgɔw ye. O la, u bɛɛ y'a ɲini Yezu fɛ ko a ka bɔ u ka mara la, bari a siranya boɲana u fɛ. Yezu donna kurun kɔnɔ ko a be taga, cɛɛ y'a ɲini a fɛ ko ni ale be se ka taga n'a ye. Nga Yezu y'a jaabi ko: «Segi ka taga i ka soo, Ala ye koba min kɛ i ye, i ka o bɛɛ lakali.» Yezu ye koba min kɛ cɛɛ ye, a tagara o lakali dugu nin bɛɛ kɔnɔ. Yezu kɔsegira ka bɔ baa kɔ tuma min na, mɔgɔw bɛɛ y'a kunbɛn ni nisɔndiya ye, bari u bɛɛ tun b'a makɔnɔna. O tuma na, cɛɛ dɔ sera min tɔgɔ ko Zayirisi. Kalanso kuntigi tun lo. A tagar'a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ, k'a daali ko a ka sabali ka taga ale ka soo, bari ale denmuso man kɛnɛ, ko a be ɲini ka sa, k'o denmuso nin dɔrɔn le ye ale deen ye. Deen nin sii tun be saan tan ni fila ɲɔgɔn. Yezu taatɔ o yɔrɔ la, mɔgɔw tun b'a digidigi fɔɔ k'a degun. O y'a sɔrɔ, muso dɔ tun b'u cɛma, min ka koli tun te banna n'a kɛra a ma bana ye kabini saan tan ni fila. A bololafɛn bɛɛ banna, bari a tun tagara furakɛla caaman fɛ. Nga a ka bana ma nɔgɔya. A gwɛrɛla Yezu la jama cɛma ka maga a ka fani dakun na a kɔfɛ. O yɔrɔnin bɛɛ, a ka koli lɔra. Yezu ye ɲiningali kɛ ko: «Jɔn magara ne la?» Mɔgɔ si ma sɔn k'a fɔ ko ale lo. Piyɛri ye kuma ta k'a fɔ ko: «Karamɔgɔ, i ɲaa b'a la ko mɔgɔw b'i digidigira fɔɔ k'i degun.» Nga Yezu ko: «Mɔgɔ dɔ magara ne la, bari ne y'a lɔn ko ne ka fanga ye kabako dɔ kɛ sisan sisan.» Muso nin y'a lɔn ko koo nin tena se ka dogo tugu minkɛ, a yɛrɛyɛrɛtɔ tagar'a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ. A magara a la kuun min na, ani a kɛnɛyara yɔrɔnin kelen cogo min na, a y'o bɛɛ lakali Yezu ye mɔgɔw bɛɛ ɲana. Yezu y'a fɔ a ye ko: «N balimamuso, i kisira i ka lanaya kosɔn. Taga hɛrɛ la.» Ka Yezu to o kuma na, mɔgɔ dɔ bɔra kuntigi Zayirisi ka soo ka na a fɔ a ye ko: «I denmuso banna, kana karamɔgɔ sigɛn tugu.» Yezu y'o kuma mɛn minkɛ, a y'a fɔ Zayirisi ye ko: «Kana siran, la Ala la dɔrɔn, i denmuso bena kisi.» U sera Zayirisi ka soo tuma min na, Yezu ma sɔn mɔgɔ si ka don n'a ye boon kɔnɔ fɔɔ Piyɛri, ni Zan, ni Zaki, ani sungurunin faa n'a baa dɔrɔn. Mɔgɔ bɛɛ tun be kasira ka kule sungurunin ka saya koo la. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw kana kasi, sungurunin ma sa, nga a be sinɔgɔra le.» Mɔgɔw y'a lɔn ko sungurunin sara tiɲɛ na minkɛ, u yɛlɛla Yezu ma. A donna ka sungurunin suu minɛ a bolo ma k'a fɔ a ye ko: «Sungurunin, wili.» O yɔrɔnin bɛɛ, deen nii segir'a ma, a wilila. Yezu y'a fɔ u ye k'u ka dumuni d'a ma. Deen wolobagaw kabakoyara kosɔbɛ. Nga Yezu y'a fɔ u ye k'a gwɛlɛya k'u kana o koo nin ɲafɔ mɔgɔ si ye. Yezu y'a ka kalanden tan ni fila lajɛn ka sebagaya ni fanga d'u ma ka jinaw gwɛn, ani ka banabagatɔw kɛnɛya. O kɔ, a y'u ci ka taga Ala ka masaya koo fɔ, ka banabagatɔw kɛnɛya. A y'a fɔ u ye ko: «Aw kana fɛɛn si ta, bere, dugutagaminan, dumuni, hali wari, aw kana o si ta. Aw kana deleke fila don. N'aw ye jatigila sɔrɔ yɔrɔ o yɔrɔ, aw ye to yen fɔɔ aw bɔtuma ka se o dugu kɔnɔ. Ni dugu dɔ mɔgɔw banna ka jigiyɔrɔ d'aw ma, aw ye bɔ yen, k'aw sennabuguri furanfuran. O bena kɛ taamasiɲɛ ye k'u lasɔmi.» Kalandenw tagara yaala duguw la ka Ala ka kibaru diman fɔ ani ka banabagatɔw kɛnɛya o yɔrɔw bɛɛ la. Galile mara masacɛ * Erɔdi ye kokɛnin nunu bɛɛ kibaru mɛn minkɛ, a hakili ɲagamina, bari dɔw tun ko Zan batizelikɛla le kununna. Dɔw fana ko kira Eli le segira ka na. Dɔ wɛrɛw ko kirakɔrɔw dɔ le kununna. Nga Erɔdi ko: «Ne y'a to u ye Zan kuun tigɛ. Ne do be min ka koo kɛnin kibaru mɛnna ten, o ye jɔn ye?» O la, a tun b'a fɛ a ɲaa ka la Yezu kan. Cidenw kɔsegira tuma min na, u ye koo minw kɛ, u y'o bɛɛ lakali Yezu ye. A tagara n'u ye danna dugu dɔ faan fɛ min tɔgɔ ko Bɛtisayida. Nga jama nana a lɔn minkɛ, u tagar'a fɛ. Yezu y'u kunbɛn ni nisɔndiya ye, ani ka u kalan Ala ka masaya koo la. Minw tun be kɛnɛyali fɛ, a y'olu kɛnɛya. Tile tun be ɲini ka ban minkɛ, a ka kalandenw gwɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «Sira di jama ma u ka taga dafɛduguw la ka dumuni ani layɔrɔ ɲini bari an be yɔrɔlakolon na yan.» Nga Yezu ko: «Aw yɛrɛ ka dumuni d'u ma.» U y'a fɔ a ye ko: «Foyi t'an fɛ ni burukun duuru ani jigɛ deen fila dɔrɔn tɛ. Fɔɔ n'an tagara dumuni san ka n'a di o jama ma.» Bari cɛɛw tun ye mɔgɔ waa duuru ɲɔgɔn ye. Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye k'u k'a fɔ mɔgɔw ye k'u ka sigi mɔgɔ bi duuru duuru. Kalandenw y'a kɛ ka kɛɲɛ n'a ka kuma ye, jama bɛɛ sigira. Yezu ye burukun duuru ni jigɛ deen fila nunu ta, k'a ɲaa kɔrɔta sanfɛ ka barika la Ala ye, k'u karikari k'u di a ka kalandenw ma k'u k'u tilan jama cɛ. U bɛɛ ye dumuni kɛ fɔɔ ka fa, u ye dumuni tɔɔ cɛ ka segi tan ni fila fa n'o ye. Loon dɔ, ka Yezu to Aladali la a kelen, a ka kalandenw tun b'a gɛrɛfɛ. A tilara tuma min na, a y'u ɲininga ko: «Mɔgɔw b'a fɔra ko ne ye jɔn ye?» U y'a jaabi ko: «Dɔw ko i ye Zan batizelikɛla ye. Dɔw ko i ye Eli ye. Dɔw fana ko i ye kirakɔrɔw dɔ ye min kununna.» Yezu ko: «Aw do, aw b'a miiri ko ne ye jɔn ye?» Piyɛri y'a jaabi ko: «I ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye.» Yezu y'a fɔ k'a gwɛlɛya u ma k'u kana o fɔ mɔgɔ si ye. A y'a fɔ u ye tugu ko: «Mɔgɔ Dencɛ ka kan ka tɔɔrɔ kosɔbɛ. Cɛkɔrɔbaw ni sarakalasebagaw kuntigiw ani sariya karamɔgɔw bena ban a la. U ben'a faga, nga tile sabanan loon a faganin kɔ, a bena kunun.» O kɔ, a y'a fɔ jama ye ko: «Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka tugu ne kɔ, o tigi kana miiri a yɛrɛ ka nafa la. A k'a yɛrɛ gwengwenlɔgɔ ɲun loon o loon ka tugu ne kɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a fɛ k'a nii kisi, o tigi bena bɔnɔ a la. Nga ni mɔgɔ min bɔnɔna a nii la ne kosɔn, o tigi ben'a nii kisi. A be mun ɲa mɔgɔ ye ka diɲɛ fɛɛn bɛɛ sɔrɔ n'a bɔnɔna a nii la, walima n'a yɛrɛ halakira? Ni mɔgɔ min maloyara, a ma sɔn ne ni n ka kuma ma, Mɔgɔ Dencɛ mana na tuma min na a ka sebagaya la, n'a Faa ta, ani mɛlɛkɛ senumanw ta la, a fana tena sɔn o tigi ma. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko aw minw be yan, aw dɔw tena sa n'u ma Ala ka masaya ye.» Tile seegi ɲɔgɔn o kuma nunu fɔnin kɔ, Yezu tagara ni Piyɛri ni Zan ani Zaki ye kulu jamanjan dɔ kan ka Ala daali. Ka Yezu to daalili la, a ɲada yɛlɛmana, a ka fani gwɛra parapara fɔɔ a be manamana. O yɔrɔnin bɛɛ, cɛɛ fila dɔ tun be kumana n'a ye. Musa ni Eli tun lo. Nɔɔrɔ tun b'u la. Yezu bena taga Zeruzalɛmu ka sa cogo min na k'a ka baara dafa, u tun b'o kuma le la. Sinɔgɔ tun be Piyɛri n'a tɔɲɔgɔnw na, u sinɔgɔra. U nana kunun tuma min na, u ye Yezu ka Alaya nɔɔrɔ ye, ani cɛɛ fila nunu a gɛrɛfɛ. Cɛɛ fila nunu taatɔ ka bɔ Yezu kɔrɔ, Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «Matigi, a ka ɲi an ka to yan. Anw be bugu saba lɔ, e ta kelen, Musa ta kelen, Eli ta kelen.» Piyɛri tun be min fɔra, a tun m'a lɔn. Ka Piyɛri to o kuma na, sankaba dɔ jigira k'u datugu. Kalanden saba nunu y'o ye minkɛ, u siranna. Kumakan dɔ bɔra sankaba nin la k'a fɔ ko: «Nin ye ne Dencɛ ye ne ye min ci aw ma, aw k'a lamɛn.» Kumakan nin bɔtuma na, kalandenw ma mɔgɔ si ye tugu Yezu kelen kɔ. Olu ye min ye, u y'o mara u kɔnɔ, u m'o lakali mɔgɔ si ye o waati la. O dugusagwɛ, u jigitɔ ka bɔ kulu nin kan, jamaba dɔ tagara Yezu kunbɛn. Cɛɛ dɔ tora jama cɛma ka pɛrɛn ko: «Karamɔgɔ, ne b'i daali, i ka n dencɛ cogoya filɛ, bari ale dama le ye n deen ye. Jina dɔ be to ka wili a la, n'a wilila a la, a be bari ka kule, a b'a yuguyugu kosɔbɛ fɔɔ a daa be kanga. A b'a tɔɔrɔ kosɔbɛ, a te bɔ a la joona. Ne y'i ka kalandenw daali ko u k'a gwɛn ka bɔ a la, nga u ma se.» Yezu y'a fɔ ko: «Aw bii mɔgɔw kɔni, aw ka jugu, aw te la Ala la. Ne bena to n'aw ye k'aw ka koo muɲu fɔɔ tuma jumɛn?» A y'a fɔ deen faa ye ko: «Na n'i dencɛ ye yan.» Deen gwɛrɛtɔ, jina y'a ta k'a ben duguma k'a yuguyugu kosɔbɛ. Nga Yezu ye kuma gwɛlɛya jina ma k'a gwɛn. Deen kɛnɛyara, a y'a d'a faa ma. Mɔgɔw bɛɛ kabakoyara Ala ka sebagaya nin kosɔn. Yezu ka kokɛninw bɛɛ tun be mɔgɔw kabakoya minkɛ, a y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «N bena kuma min fɔ sisan, aw k'o lamɛn ka ɲa: U bena Mɔgɔ Dencɛ don mɔgɔjuguw bolo.» Nga olu m'o kuma faamu, a kɔrɔ dogonin tora u ma ten waasa u kan'a faamu. U tun be siran k'a ɲininga o kuma kɔrɔ la. Kalandenw tun be miiri ko jɔn le bena kɛ mɔgɔbaba ye. Yezu y'u ka miiriya lɔn minkɛ, a ye denmisɛn dɔ ta k'a lɔ a gɛrɛfɛ, k'a fɔ u ye ko: «Ni mɔgɔ min ye nin denmisɛn ɲɔgɔn minɛ ka ɲa ne kosɔn, o tigi ye ne le minɛ ka ɲa. Mɔgɔ min ye ne minɛ ka ɲa, o tigi ye ne cibaga le minɛ ka ɲa. Aw te mɔgɔ min jati aw cɛma, o tigi le ye mɔgɔbaba ye.» Zan ye kuma ta k'a fɔ Yezu ye ko: «Karamɔgɔ, an ye cɛɛ dɔ ye min be jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la n'i tɔgɔ ye. An tun b'a fɛ k'a bali, bari an dɔ tɛ.» Yezu y'a jaabi ko: «Aw kan'a bali, bari mɔgɔ min te aw jugu ye, o ye aw ɲiin ye.» Yezu tun ka kan ka ta ka bɔ diɲɛ na waati min na, o surunyana minkɛ, a y'a ŋaniya ta ko a be taga Zeruzalɛmu. O la, a ye cidenw bila ka taga yɛrɛ ɲa. Olu tagara don Samari mara dugu dɔ kɔnɔ ka jatigiso ɲini Yezu ye. Nga o dugu mɔgɔw ma sɔn ka Yezu ladon, bari a tun be tagara Zeruzalɛmu. A ka kalanden dɔw, Zaki ni Zan y'o mɛn minkɛ, u y'a fɔ Yezu ye ko: «Matigi, i b'a fɛ an b'a kɛ tasuma be jigi ka bɔ sankolo la k'u halaki wa?» Yezu y'a ɲaa yɛlɛma k'u jalaki. O kɔ, u tɛmɛna ka taga dugu wɛrɛ la. K'u to sira kan, cɛɛ dɔ y'a fɔ Yezu ye ko: «I mana taga yɔrɔ o yɔrɔ, ne bena tugu i kɔ.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Dingɛ be kongowuluw fɛ, ɲaga be kɔnɔw fɛ, nga layɔrɔ te Mɔgɔ Dencɛ tɔgɔ la.» Yezu fana y'a fɔ cɛɛ dɔ ye ko: «Tugu ne kɔ.» Nga o cɛɛ ko: «Matigi, a to ne be taga n facɛ suu don fɔlɔ.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «A to suuw k'u ka suuw don. E kɔni, e ka taga Ala ka masaya koo fɔ.» Cɛɛ wɛrɛ y'a fɔ Yezu ye ko: «Ne bena tugu i kɔ, Matigi. Nga i b'a to ne be taga sara n ka somɔgɔw la fɔlɔ.» Yezu y'a jaabi ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ be misidaba minɛ ko a be sɛnɛ kɛ, n'a be filɛli kɛ a kɔfɛ, o tigi man kan ni Ala ka masaya ye.» O kɔ, Matigi ye kalanden bi wolonwula ni fila wɛrɛ woloma. A yɛrɛ tun ka kan ka taga duguba ni dugudennin minw na, a y'u ci ka taga o yɔrɔw la a yɛrɛ ɲa mɔgɔ fila fila. A y'a fɔ u ye ko: «Suman tigɛta ka ca, nga baarakɛlaw man ca. Aw ka forotigi daali a ka baarakɛlaw ci ka taga ka suman tigɛ. Ayiwa, aw ka taga! Ne b'aw ci i n'a fɔ sagadenw, waraw cɛma. Aw kana wari ta, ni dugutagaminan, ni sanbara. Aw kana lɔ mɔgɔ si fɛ sira kan foli kama. N'aw sera dugu min na ka don luu min kɔnɔ, aw ka kɔn k'a fɔ ko hɛrɛ ka kɛ luu nin kɔnɔ mɔgɔw ye. N'o y'a sɔrɔ ni mɔgɔ dɔ be luu nin kɔnɔ n'a be hɛrɛ ɲinina, o tigi bena aw ka hɛrɛ foli duba sɔrɔ. N'o tɛ, aw ka hɛrɛ foli n'a duba bena segi aw ma. Aw ka to o luu kɔnɔ. U mana fɛɛn o fɛɛn d'aw ma, aw k'o dumu, bari baarakɛla ka kan n'a ka sara ye. Aw kana bɔ jatigiso dɔ la ka yɛlɛma dɔ wɛrɛ la. N'aw donna dugu min na, n'u y'aw ladon ka ɲa, u mana dumunifɛn min d'aw ma, aw k'o dumu. Aw k'o dugu banabagatɔw kɛnɛya, k'a fɔ dugu mɔgɔw ye ko: ‹Ala ka masaya tuma sera aw fɛ.› N'aw donna dugu min na, n'u m'aw ladon ka ɲa, aw ka bɔ ka lɔ u ka forobayɔrɔ la k'a fɔ u ye ko: ‹Hali aw ka dugu buguri min nɔrɔla an seen na, an b'o furanfuran ka bɔ an seen na k'a to aw ye. Nga aw k'a lɔn ko Ala ka masaya waati sera.› «Ne b'a fɔ aw ye k'o loon na, Sodɔmukaw ka tɔɔrɔ bena nɔgɔya ka tɛmɛ o dugu mɔgɔ nunu ta kan. «Aw Korazɛnkaw ni Bɛtisayidakaw, bɔnɛ bena kɛ aw ta ye, bari ne ye kabako minw kɛ aw fɛ, ni olu tun kɛra Tirikaw ni Sidɔnkaw fɛ, bii tun y'a sɔrɔ u ye dusukasifani don, ka bugurigwɛ mɔn u yɛrɛ la k'u sɔɔn yɛlɛma. Tiɲɛ na, kiti loon na, Tirikaw ni Sidɔnkaw ka tɔɔrɔ bena nɔgɔya ka tɛmɛ aw ta kan. Aw Kafaranamukaw, aw ka dugu bena taga ɲa wa? Abada! A bena halaki pewu.» O kɔ, a y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Mɔgɔ minw mana aw lamɛn, o tigiw be ne yɛrɛ le lamɛn. Mɔgɔ minw mana ban k'aw ladon, u banna ka ne yɛrɛ le ladon. Ni mɔgɔ minw banna ka ne ladon, o be banna ne cibaga le la.» Kalanden bi wolonwula ni fila nunu segira ni nisɔndiya ye ka n'a fɔ Yezu ye ko: «Matigi, i tɔgɔ barika la, hali jinaw tun te se ka ban an ka fɔta ma.» A y'a fɔ u ye ko: «Ne ye Sutana bentɔ ye ka bɔ sankolo la i ko sanmanamana. N kɔni ye see d'aw ma ka taama saaw ni bunteniw kan, ani ka see d'aw ma k'aw jugu Sutana ka sebagaya nagasi. Fɛnjugu si ka dabari tena se aw kɔrɔ. Aw kana nisɔndiya bari jinaw tun te se ka ban aw ka fɔta ma. Nga aw ka nisɔndiya bari Ala y'aw tɔgɔ sɛbɛn a fɛ sankolo la.» O waati yɛrɛ la, Yezu nisɔndiyara kosɔbɛ Nii Senuman barika la k'a fɔ ko: «N be barika la i ye n Faa, sankolo ni dugukolo masa, bari, i ye koo minw dogo lɔnnikɛlaw ni hakilitigiw la, i ye olu yira denmisɛnw na. I y'a kɛ ten bari a diyara i ye tiɲɛ na.» O kɔ, a y'a fɔ mɔgɔw ye ko: «N Faa ye fɛɛn bɛɛ di ne ma. Mɔgɔ si te Dencɛ lɔn n'a Faa dɔrɔn tɛ, mɔgɔ si te Faa fana lɔn, fɔɔ Dencɛ kelenpe. Ni Dencɛ b'a fɛ ko mɔgɔ min k'a Faa lɔn, o tigi ben'a lɔn.» O kɔ, a y'a ɲaa yɛlɛma ka sin a ka kalandenw ma k'a fɔ u dɔrɔn ye ko: «Koo minw be kɛra nin ye, aw minw be olu yera, aw dagamunin lo. Bari aw be koo minw yera, ne b'a fɔ aw ye ko kira caaman ni masacɛ caaman tun b'a fɛ k'o ye, nga u ma se k'o ye. Aw be min mɛnna, u tun b'a fɛ k'o mɛn, nga u m'o mɛn.» Sariya karamɔgɔ dɔ tun b'a fɛ ka Yezu kɔrɔbɔ. O la, a wilila k'a ɲininga ko: «Karamɔgɔ, ne ka kan ka mun kɛ ka nii banbali sɔrɔ?» Yezu fana y'ale ɲininga ko: «Mun lo fɔra sariyasɛbɛ kɔnɔ? N'i b'a kalan, i b'o faamu cogo di?» A y'a jaabi ko: «I ka Matigi i ka Ala kanu n'i dusu bɛɛ ye, an'i kɔnɔ bɛɛ ye, n'i fanga bɛɛ ye, an'i hakili bɛɛ ye. I k'i mɔgɔɲɔgɔn kanu i n'a fɔ i yɛrɛ.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «I ka jaabili ɲana. A kɛ o cogo la, i bena hɛrɛ banbali sɔrɔ.» Nga sariya karamɔgɔ nin tun b'a fɛ ka joo di a yɛrɛ ma. O la, a ye Yezu ɲininga ko: «Jɔn le ye ne mɔgɔɲɔgɔn ye?» Yezu y'a jaabi ko: «Cɛɛ dɔ tun bɔra Zeruzalɛmu n'a be tagara Zeriko. Benkannikɛlaw girinn'a kan, k'a ka faniw n'a bololafɛnw bɛɛ bɔsi a la, ka tila k'a bugɔ fɔɔ k'a kirin ka taga k'a to sira kan. O y'a sɔrɔ sarakalasebaga dɔ tun b'o sira kelen kan ka na. A ye cɛɛ mandiminin ye tuma min na, a faranna ka tɛmɛ sira faan dɔ fɛ. Levi kɔmɔgɔw dɔ fana nana se o cɛɛ ma, a y'a ye ka tɛmɛ sira faan dɔ fɛ. Nga Samarika dɔ dugutagatɔ nana se cɛɛ nin ma, a y'a ye minkɛ, a hinɛ donn'a la kosɔbɛ. A gwɛrɛl'a la k'a ka jolidaw ko, ka fura kɛ u la, k'u siri. O kɔ, a y'a ta k'a la a ka fali kan ka taga n'a ye lonan jigiyɔrɔ dɔ la, k'a janto a la yen. O dugusagwɛ, a ye warigwɛ deen fila di jatigicɛ ma k'a fɔ a ye ko a k'a janto a la. Ko n'a ye musaka minw kɛ ka tɛmɛ wari hakɛ nin kan, ko n'ale kɔsegira tuma min na, ale bena o sara a ye.» Yezu sɔrɔla ka sariya karamɔgɔ nin ɲininga ko: «Benkannikɛlaw ye cɛɛ min mandimi wo, e ka miiri la, mɔgɔ saba nunu na, jumɛn y'o cɛɛ mɔgɔɲɔgɔn ye?» A y'a jaabi ko: «A hinɛ donna min na.» Yezu ko a ma: «I fana ka taga o ɲɔgɔn kɛ.» K'u to taama na, Yezu sera dugu dɔ kɔnɔ n'a ka kalandenw ye. U jigira muso dɔ fɛ min tɔgɔ ko Marita. Marita dɔgɔmuso tun be yen n'o tɔgɔ ko Mariyamu. Ale tagara sigi Matigi gɛrɛfɛ ka to k'a ka kalan lamɛn. Gwabaaraw kɛnin tun be ka Marita degun. A nan'a fɔ Yezu ye ko: «Matigi, n dɔgɔmuso be sigi ka ne kelen to baara la, o ka ɲi wa? I t'a fɔ a ye ko a ka wili ka na n dɛmɛ wa?» Nga Matigi y'a jaabi ko: «Marita, Marita, i be boliboli k'i hakili ɲagami koo caaman na gwansan, k'a sɔrɔ mɔgɔ mako be fɛɛn kelen dama le la. Mariyamu y'o le ta, mɔgɔ si tena se ka min bɔsi a la.» Loon dɔ, Yezu tun be Ala daalila yɔrɔ dɔ. A tilara tuma min na, a ka kalandenw la kelen y'a fɔ a ye ko: «Matigi, an dege Aladali la i n'a fɔ Zan y'a taw dege cogo min na.» A y'a fɔ u ye ko: «N'aw be Ala daali tuma min na, aw k'a fɔ ko: ‹An Faa, i tɔgɔ ka boɲa. I ka masaya ka na. An ka makoya dumuni d'an ma loon o loon. I k'an ka hakɛw yafa an ma, bari an fana be yafa tɔw ma n'u filila anw ma. Kan'a to kɔrɔbɔli ka se an ma.› » Yezu y'a fɔ u ye tugu ko: «Ni aw dɔ tagar'a tericɛ fɛ dugutilama k'a fɔ a ye ko: ‹N teri, ɲa ne ma ni burukun saba ye, bari ne tericɛ dɔ bɔra dugu la ka na n fɛ, dumunifɛn foyi te n fɛ k'a d'a ma,› n'a teri nin tora soo kɔnɔ k'a jaabi ko: ‹Kana n tɔɔrɔ, daa sɔgɔra ka ban, ne ni n deenw lara fana, ne te se ka wili ka buru d'i ma,› ne b'a fɔ aw ye ko n'a ma wili k'a d'a ma teriya kosɔn, a bena wili k'a makoyafɛn bɛɛ d'a ma, bari a tericɛ b'a sigɛnna. «Ayiwa, ne b'a fɔ aw ye ko aw k'aw ka makoyafɛn daali Ala fɛ, a bena o d'aw ma. Aw mako be fɛɛn min na, aw k'o ɲini, aw ben'o sɔrɔ. Aw ka daa kɔkɔ, daa bena yɛlɛ aw ye, bari mɔgɔ o mɔgɔ man'a makoyafɛn daali Ala fɛ, Ala ben'a di o tigi ma. Min man'a makoyafɛn ɲini, o tigi b'o sɔrɔ. Daa bena yɛlɛ daa kɔkɔbaga ye. Denfa jumɛn be sɔn ka saa di a deen ma, k'a sɔrɔ a ye jigɛ daali a fɛ? Walima denfa jumɛn be sɔn ka bunteni di a deen ma, k'a sɔrɔ deen ye sisɛfan le daali a fɛ? Aw minw ka jugu, n'aw be sɔn ka fɛnɲumanw di aw deenw ma, aw Faa min be sankolo la, ale tena Nii Senuman di a daalibagaw ma ka tɛmɛ aw ka fɛɛn ditaw kan wa?» Yezu ye cɛɛ dɔ kɛnɛya jina tun ye min kɛ bobo ye. Jina bɔra cɛɛ la tuma min na, a y'a daminɛ ka kuma fɔɔ jama kabakoyara. Nga u dɔw y'a fɔ ko: «A be jinaw gwɛn jinaw kuntigi Belezebuli le barika la.» Dɔw tun b'a fɛ ka Yezu kɔrɔbɔ, o la, u y'a fɔ a ye ko a ka kabako dɔ kɛ min bena kɛ taamasiɲɛ ye k'a yira ko a ka sebagaya be bɔ Ala fɛ. Yezu y'u ka miiriya lɔn minkɛ, a y'a fɔ u ye ko: «Ni jamana min mɔgɔw be ɲɔgɔn kɛlɛ, o jamana nin te se ka ɲa. U ka soow bena ci. O tuma na, ni Sutana y'a yɛrɛ kɛlɛ, a ka masaya bena taga ɲa cogo di? Bari aw b'a fɔra ko jinaw kuntigi Belezebuli le be see dira ne ma ka se ka jinaw gwɛn. Ni ne be jinaw gwɛn Belezebuli barika la, o tuma na, aw ka kalandenw b'u gwɛn jɔn le barika la? Olu yɛrɛ bena kɛ aw jalakibagaw ye. Nga ni ne be jinaw gwɛn Ala barika la, o b'a yira ko Ala ka masaya sera aw fɛ. «Ni maramafɛn be cɛɛ barikaman bolo n'a b'a ka soo kɔlɔsira, a ka soo kɔnɔ fɛɛnw be sutara la. Nga ni cɛɛ wɛrɛ cunna ale kan min fanga ka bon n'a ta ye, o b'a ka maramafɛn bɔsi a la, a jigi lanin tun be min kan. O la, a b'a ka soo kɔnɔ fɛɛnw bɛɛ cɛ k'u di mɔgɔ wɛrɛw ma. «Mɔgɔ min te ne ɲiin ye, o ye ne jugu le ye. Mɔgɔ min te ne dɛmɛ ka ɲani kɛ, o tigi be cɛnni le kɛ. «Ni jina gwɛnna ka bɔ cɛɛ dɔ la, a be taga yaalayaala kongo kɔnɔ, janko ka lafiɲɛyɔrɔ ɲini yen. N'a m'o sɔrɔ, a b'a fɔ ko ale bena segi a bɔyɔrɔkɔrɔ la. N'a segira tuma min na, a be taga o yɔrɔ sɔrɔ a labɛnnin lo i n'a fɔ mɔgɔ ye boon furan ka kɛ cogo min na. O la, a be taga jina wolonwula wele, minw ka fari n'ale ye. U be na don o tigi la. A cogo bena juguya ka tɛmɛ a ka fɔlɔta kan.» Yezu y'o kuma nunu fɔ ka ban minkɛ, muso dɔ y'a kaan kɔrɔta jama cɛma k'a fɔ a ye ko: «Muso min y'i wolo, o dagamunin lo.» Nga Yezu y'a jaabi ko: «Mɔgɔ min be Ala ka kuma lamɛn, k'a bato, o le dagamunin lo.» Jama tun be cayara Yezu kɔrɔ minkɛ, a y'a fɔ u ye ko: «Bii mɔgɔw ka jugu. U be kabako le fɛ. Nga kabako si tena kɛ k'a yira u la ni kira Zonasi ta ɲɔgɔn tɛ. Zonasi kɛra taamasiɲɛ ye Ninivukaw fɛ cogo min na, Mɔgɔ Dencɛ fana bena kɛ taamasiɲɛ ye bii mɔgɔw fɛ ten. Kiti tigɛlon na, worodugu ɲafan fɛ masamuso bena bii mɔgɔw jalaki, bari a bɔra fɔɔ dugukolo daan na ka na Solomani ka hakilitigiyakumaw lamɛn. Ayiwa, mɔgɔ be yan min hakili ka bon ni Solomani ta ye. Kiti tigɛlon na, Ninivukaw bena bii mɔgɔw jalaki, bari Zonasi ye waajuli min kɛ Ninivu dugu kɔnɔ, Ninivukaw sɔnna o ma. U nimisara ka faran u ka kojuguw la. A filɛ, mɔgɔ be yan min ka bon ni Zonasi ye. «Mɔgɔ si te fitinɛ mana k'a bila yɔrɔdogonin na, walima gongo jukɔrɔ, nga a b'a bila fɛɛn dɔ kan janko mɔgɔ minw be don soo kɔnɔ, u ka yeli kɛ. «Mɔgɔ ɲaa kɛra i n'a fɔ a fari fitinɛ. N'i ɲaa ma cɛn, i be yeli kɛ. Nga n'i ɲaa cɛnna, i te yeli kɛ. O la, i ka kɔlɔsili kɛ k'a filɛ, yeelen min b'i la, n'o ma kɛ dibi ye. N'i yɔrɔ bɛɛ be yeelen na, ni dibi si te yen, a bena to yeelen na i n'a fɔ fitinɛ be yeelen bɔ cogo min na.» Yezu tilara a ka kuma na tuma min na, * Fariziɲɛ dɔ y'a ɲini a fɛ ko a ka taga dumuni kɛ ale ka soo. A tagara se, a sigira dumuni na. Fariziɲɛ nin y'a kɔlɔsi minkɛ ko Yezu m'a tigɛ ko ka kɛɲɛ n'u ka landa ye ka sɔrɔ ka sigi dumuni na, o y'a kabakoya. Matigi y'a fɔ a ye ko: «Aw Fariziɲɛw kɔni be ten. Aw be jifilenw ni tasaw kɔfɛlaw ko k'u gwɛ, k'a sɔrɔ benkanni ani juguya le fanin be aw kɔnɔ. Naloman nunu! Ala min ye kɛnɛmala dilan, o tuma na, ale ma kɔnɔna fana dilan wa? Fɛɛn min b'aw ka minanw kɔnɔ, aw y'o di dɛsɛbagatɔw ma, o la, aw ka koo bɛɛ bena saniya. «Aw, Fariziɲɛw, bɔnɛ ye aw ta ye, bari aw be jija ka nanaye ni nanfuraburu sifa bɛɛ jaka bɔ. Ala be tilenninya ni kanuya minw fɛ, aw b'olu to yen. Aw tun ka kan ka olu le kɛ ka dɔ nunu fara o kan. «Aw, Fariziɲɛw, bɔnɛ ye aw ta ye, bari aw be sigiyɔrɔɲumanw le fɛ kalansow kɔnɔ, aw b'a fɛ mɔgɔw k'aw fo forobayɔrɔw la. Bɔnɛ ye aw ta ye, bari aw kɛra i n'a fɔ kaburuw, minw te ye, mɔgɔw be taama u kan n'u t'a kala ma.» O la, sariya karamɔgɔ dɔ y'a fɔ Yezu ye ko: «Karamɔgɔ, n'i kumana ten, i be don anw fana gasi la.» A y'a jaabi ko: «Bɔnɛ ye aw sariya karamɔgɔw fana ta ye, bari aw be mɔgɔw bila doni gwiliman ɲun na, k'a sɔrɔ aw t'u dɛmɛ hali dɔɔni yɛrɛ a ɲunni na. Aw faaw ye kira minw faga, aw minw be u ka kaburuw lalaga k'u lɔ sisan, bɔnɛ ye aw ta ye. Aw b'a yira ten ko aw faaw tun ye min kɛ, k'o bɛnna aw ma, bari, olu ye kiraw faga, aw be u ka kaburuw lɔ. O le y'a to Ala tun y'a fɔ a ka lɔnniya la ko ale bena kiraw ni cidenw ci aw ma. Ko aw bena u dɔw faga, k'u dɔw bila tɔɔrɔ la. O seen fɛ, bii mɔgɔw bena kiti kiraw joli bɔnninw kama, joli min bɔnna kabini diɲɛ daminɛtuma na, k'a ta Abɛli joli bɔnnin ma fɔɔ ka na se Zakari ta ma, u ye min faga Alabatosoba yɔrɔ senuman ni sarakabɔyɔrɔ cɛ. Tiɲɛ na, n b'a fɔ aw ye ko bii mɔgɔw bena ɲininga o bɛɛ la. «Aw sariya karamɔgɔw, bɔnɛ ye aw ta ye, bari aw b'aw yɛrɛ jati tiɲɛ lɔnbagaw ye k'a sɔrɔ aw t'a lɔn. Minw b'a fɛ ka tiɲɛ lɔn, aw t'a to olu fana k'a lɔn.» Yezu bɔra o yɔrɔ la tuma min na, sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛw dimina a kɔrɔ kosɔbɛ. U tun b'a ɲinina ni dabari sifa bɛɛ ye. O la, u tun b'a ɲininga koo caaman na, janko n'a ka jaabili ma ɲa, u k'a sɔrɔ. O tuma na, jamaba tagara lajɛn fɔɔ u tun be ɲɔgɔn seen dɔn cayakojugu fɛ. Yezu y'a daminɛ k'a fɔ a ka kalandenw ye fɔlɔ ko: «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi * Fariziɲɛw ka burufununan ma, min ye filankafɔya ye. Fɛndogonin si te yen min tena ye. Gundo si te yen min tena bɔ kɛnɛ kan, bari aw mana fɛɛn o fɛɛn fɔ dogo la, o bena mɛn kɛnɛ kan. Aw mana fɛɛn o fɛɛn fɔ ɲɔgɔn ye tulo kɔrɔ soo kɔnɔ, o wango bena la sanbon kan. «Aw minw ye ne teriw ye, ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ minw be mɔgɔ faga n'u te se ka dɔ wɛrɛ kɛ a la o kɔ, aw kana siran olu ɲa. Aw ka kan ka siran min ɲa, ne bena o fɔ aw ye. See be min ye ka mɔgɔ nii minɛ, o kɔ, a be se k'a fili jahanama kɔnɔ, aw ka siran ale lo ɲa. «Mɔgɔ te kɔnɔnin duuru feere pɔpɔrɔ fila la wa? K'a sɔrɔ Ala te ɲinɛ olu si kɔ. Hali aw kunsigi yɛrɛ, Ala b'o bɛɛ daa lɔn. O la, aw kana siran. Aw ka fisa ni kɔnɔninw ye. «Ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ min y'a fɔ mɔgɔw ɲana ko ale ye ne ka mɔgɔ ye, Mɔgɔ Dencɛ fana ben'a fɔ Ala ka mɛlɛkɛw ɲana k'o tigi ye a ka mɔgɔ ye. Nga ni mɔgɔ min banna ne la mɔgɔw ɲana, ne fana bena ban o tigi la Ala ka mɛlɛkɛw ɲana. «Mɔgɔ o mɔgɔ mana Mɔgɔ Dencɛ tɔgɔ cɛn, o tigi bena o yafa sɔrɔ. Nga ni mɔgɔ min ye Nii Senuman tɔgɔ cɛn, o tigi kɔni tena o yafa sɔrɔ. «N'u y'aw minɛ tuma min na ka taga n'aw ye kalansow kɔnɔ, walima kititigɛlaw fɛ, walima faamaw ɲafɛ, aw bena min kɛ k'u jaabi, walima aw bena min fɔ ka tiɲɛ sɔrɔ, aw hakili kana ɲagami o la. Nii Senuman bena aw ka fɔta don aw daa la o yɔrɔnin bɛɛ.» Cɛɛ dɔ y'a kaan to Yezu ma jama cɛma ko: «Karamɔgɔ, a fɔ n kɔrɔcɛ ye ko a k'a to an b'an faa cɛɛn tilan.» Yezu y'a jaabi ko: «Cɛɛ, jɔn ye ne sigi ka kɛ aw ka koow kititigɛla ye? Walima ka kɛ aw ka cɛɛn tilanbaga ye?» O kɔ, Yezu y'a fɔ jama ye ko: «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi nafoloko hamikojugu ma, bari hali ni nafolo ka ca mɔgɔ fɛ cogo o cogo, o te se ka kɛ a tigi nii suturanin ye.» O la, a ye talen la u ye ko: «Nafolotigi dɔ tun be yen, a ka foro ɲana kosɔbɛ. A y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Ne bena n ka suman don yɔrɔ min na, o te yen. Ne do bena mun kɛ?› O kɔ, a y'a fɔ ko: ‹Ne bena min kɛ, ne y'o lɔn. N bena n ka bondow ci, ka belebelebaw lɔ. O la, ne bena n ka suman ni n ka bololafɛnw bɛɛ lajɛn olu kɔnɔ. O kɔ, n be lafiɲɛ, ka dumuni kɛ, ka minni kɛ, ka n nisɔn diya, bari saan damani dumunifɛn be n fɛ ka ban.› Nga Ala y'a fɔ a ye ko: ‹I naloman, bii suu nin na yɛrɛ, n bena n ka kalifa minɛ i la. O tuma na, i ye nafolo min bɛɛ lajɛn ka sɔrɔ, o bena kɛ jɔn ta ye?› » Yezu y'a fɔ ko: «Mɔgɔ min be nafolo lajɛn a yɛrɛ ye ka Ala to yen, o ɲɔgɔn le ben'a tigi sɔrɔ.» O kɔ, Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «O kama, n b'a fɔ aw ye ko aw kana hami aw ka baloko la ko aw bena mun dumu? Aw kana hami aw ka fɛɛrɛbɔko la, ko aw bena mun don? Bari aw nii koo ka gwɛlɛ ni dumuniko ye, fari koo ka gwɛlɛ ni faniko ye. Aw ye kaankaanw ka koo jati k'a filɛ. U te danni kɛ, u te suman tigɛ. Bondo t'u fɛ. Nga Ala b'u balo. Aw man fisa ni kɔnɔw ye pewu wa? Aw la, jɔn be se ka tile kelen dama fara a sii kan hami fɛ? Ayiwa, min ye kofitini ye, n'aw te se k'o kɛ, mun na aw be hami koo tɔw la? Aw ka binfeerenw ka cɛɲa filɛ. U te baara kɛ, u te kɔɔri fana parata. Ne b'a fɔ aw ye ko masacɛ Solomani n'a ka faamaya bɛɛ, a ma fani sɔrɔ min ka cɛɲa ye feeren nunu ta bɔ. Biin min be kongo kɔnɔ, ni tasuma ben'a jɛni sini, ni Ala b'a janto o la ten, a ten'a janto aw la ka tɛmɛ o kan wa? Jigitan nunu! «Aw bena fɛɛn min dumu, walima aw bena fɛɛn min min, aw kana aw hakili ɲagami o sɔrɔko la. Alalɔnbaliw le be o fɛɛnw bɛɛ ɲini. Nga aw Faa b'aw makoyafɛnw lɔn. Aw ka Ala ka masaya ɲini fɔlɔ, n'o kɛra, Ala bena fɛɛn tɔw d'aw ma. «Aw kɛra i n'a fɔ sagakulufitini. O n'a ta bɛɛ, aw kana siran, bari a diyara aw Faa ye k'a ka masaya d'aw ma. «Aw k'aw bololafɛnw feere k'a wari tilan fantanw cɛ. Nafolo min be Ala fɛ sankolo la, aw k'o ɲini. O nafolo nin te cɛn ka ye, a te ban, soonw te se yen, bagabaga te se k'a cɛn. Aw ka nafolo be yɔrɔ min na, aw ka miiriya be o yɔrɔ la fana. «Aw k'aw cɛɛ siri, k'aw ka fitinɛ mananin minɛ aw bolo. Aw ka kɔnɔni kɛ i n'a fɔ baaraden dɔw, minw b'u kuntigi kɔsegitɔ kɔnɔna ka bɔ kɔɲɔya la. N'a kɔsegira tuma o tuma ka daa gosi, u be daa yɛlɛ a ye. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko, ni baaraden minw kuntigi kɔsegitɔ nana u sɔrɔ kɔnɔni na, u ka kuntigi yɛrɛ bena baarakɛfaniw don ka dumuniko ɲanabɔ u ye. N'u kuntigi kɔsegira dugutilama, walima dondo kasituma na ka n'u sɔrɔ kɔnɔni na, u bena nisɔndiya. Aw b'a lɔn ko ni sotigi tun be soon nawaati lɔn, a tun ben'a bali ka don a ka soo kɔnɔ. Aw fana labɛnnin ka kan ka to, bari aw te miiri waati min koo la, o waati la, Mɔgɔ Dencɛ bena na.» O tuma na, Piyɛri ye Yezu ɲininga ko: «Matigi, i ka talen nin ɲaa sinnin be anw kalandenw le ma wa, walima mɔgɔ bɛɛ lo?» Matigi y'a jaabi ko: «Baaraden tilennin hakiliman jumɛn be yen, n'a kuntigi y'a sigi a ka baaraden tɔw kunna waasa a ka dumuni d'u ma a diwaati la? N'a kuntigi kɔsegira ka n'a sɔrɔ a b'o baara nin na, baaraden nin bena boɲa sɔrɔ. Tiɲɛ na, n b'a fɔ aw ye ko a kuntigi ben'a ka nafolo bɛɛ ɲamɔgɔya don a bolo. Nga ni baaraden nin miirila ko a kuntigi tena kɔsegi joona, o la, n'a y'a daminɛ ka to ka baaraden tɔw bugɔ, ka to dumunibaba la, ani ka to dɔrɔbaba min na, o baaraden te miiri loon min, ni waati min koo la, o loon yɛrɛ le la, a kuntigi bena na. A bena o baaraden nin bɔ yen k'a tɔɔrɔ mɔgɔ tilenbaliw tɔɔrɔcogo la. «Baaraden min b'a kuntigi sago lɔn, n'a te jija k'o kɛ, a kuntigi ben'a bugɔ kosɔbɛ. Nga ni baaraden min t'a kuntigi sago lɔn, n'a ye kokolon dɔ kɛ min b'a bugɔkun bɔ, a kuntigi ben'a bugɔ dɔɔni dɔrɔn. O la, Ala ye fɛɛn caaman di mɔgɔ min ma, a bena caaman ɲini o tigi fɛ. A ye fɛɛn caaman kalifa min ma, a bena caaman koo ɲininga o tigi fɛ. «Ne nana ni tasuma le ye diɲɛ na. N b'a fɛ o tasuma nin ka mana kabini sisan. Ne ka kan ka tɛmɛ batizeli dɔ fɛ. Ne kɔrɔtɔnin b'o tɔɔrɔ nin kɔnɔna. «Aw ɲana ko ne nana ni hɛrɛ ye wa? Ayi! Ne b'a fɔ aw ye ko ne nana faranni don mɔgɔw cɛ. O le y'a to kabini sisan, soo min kɔnɔ mɔgɔw ye duuru ye, u bena faran. Mɔgɔ saba bena wili mɔgɔ fila kama. Mɔgɔ fila bena wili mɔgɔ saba kama. Faa bena wili a dencɛ kama, dencɛ bena wili a faa kama. Baa bena wili a denmuso kama, denmuso bena wili a baa kama. Bamuso bena wili a yɛrɛ dencɛ muso kama, dencɛ muso bena wili a biranmuso kama.» Yezu y'a fɔ jama ye fana ko: «Ni aw ye sankaba wilitɔ ye kɔrɔn fɛ, aw b'a fɔ o yɔrɔnin bɛɛ ko saan bena na. A do bena na tiɲɛ na. Ni fɔɲɔ be fiyɛra ka bɔ kɔgɔdugu ɲafan fɛ, aw b'a fɔ ko yɔrɔ bena wusu. A do bena kɛ tiɲɛ na. Aw be se ka dugukolo ni sankolo filɛ ka waati cogoya faamu. Ala be koo minw kɛra aw cɛma sisan, mun na aw te olu faamu? Naloman nunu! «Mun na aw te miiri aw yɛrɛ ma ka koɲuman kɛ? Ni koo dɔ be e ni mɔgɔ dɔ cɛ, n'o tigi b'a fɛ ka taga n'i ye faamaso, e k'i jija ka bɛɛn ɲini n'a ye n'aw ma se faamaw fɛ, janko a kana taga i don faamaw bolo, olu kana i don polisiw bolo, polisiw kana i don kaso la. N b'a fɔ i ye ko i tena bɔ kaso la n'e m'i ka juru nin bɛɛ sara.» O waati la, Pilati tun ye Galileka dɔw nii bɔ k'u to begɛnw faga la Ala ye. Mɔgɔ dɔw nana o lakali Yezu ye. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw be miiri k'o Galileka nunu sara ten bari u tun be hakɛ kɛ ka tɛmɛ Galileka tɔw bɛɛ kan wa? Ne b'a fɔ aw ye ko tiɲɛ tɛ. Ni aw ma nimisa ka faran aw ka kojuguw la, aw bɛɛ bena halaki fana. Silowe ciin sangaso benna mɔgɔ tan ni seegi minw kan k'u faga, aw be miiri k'olu tun ye kojugukɛlaw ye ka tɛmɛ Zeruzalɛmuka tɔw bɛɛ kan wa? Ne b'a fɔ aw ye ko tiɲɛ tɛ. Ni aw ma nimisa ka faran aw ka kojuguw la, aw bɛɛ bena halaki fana.» O kɔ, Yezu ye talen nin la u ye ko: «Torosun tun be cɛɛ dɔ fɛ a ka foro la. Loon dɔ, a tagara toro ɲini a kan, nga a ma foyi sɔrɔ. O loon nin na, a y'a fɔ a ka baaraden ye ko: ‹Ne saan saba filɛ nin ye, ne be na toro ɲini torosun nin na, ne te foyi sɔrɔ a la. A tigɛ. Kuun t'a la a ka to foro kɔnɔ gwansan.› Nga baaraden y'a jaabi ko: ‹A to ɲinan tugu. Ne bena dingɛ sogi k'a lamini ka nɔgɔ kɛ a kɔrɔ. Ni o kɛra, n'a sɔrɔ a bena deen kɛ saan wɛrɛ. N'a ma deen kɛ, i ben'a tigɛ.› » Lafiɲɛlon dɔ la, Yezu tun be mɔgɔw kalanna kalanso dɔ kɔnɔ. Muso dɔ tun be o yɔrɔ la, jinabana tun b'a la kabini saan tan ni seegi. Bana nin tun y'a kɔɔ kuru, a tun te se ka tilen ka lɔ. Yezu y'a ye tuma min na, a y'a wele k'a fɔ a ye ko: «Muso, i kɛnɛyatɔ filɛ nin ye.» A y'a bolo la muso kan. O yɔrɔnin bɛɛ, a kɔɔ tilenna, a y'a daminɛ ka Ala tanu. Nga kalanso kuntigi dimina bari Yezu ye mɔgɔ kɛnɛya lafiɲɛlon na. A ye kuma ta k'a fɔ jama ye ko: «An ka kan ka baara kɛ tile wɔɔrɔ kɔnɔ. Aw ka na o loonw na, a k'aw kɛnɛya. Aw kana na lafiɲɛlon na.» Matigi y'a fɔ ko: «Aw ye filakanfɔlaw le ye! Lafiɲɛlon na, aw kelen kelen bɛɛ te aw ka misi, walima aw ka fali foni ka taga u sɔn jii la wa? Muso nin min buruju bɔra Ibrayima na, ni Sutana tun y'a siri ni bana ye kabini saan tan ni seegi, a tun ma daga k'o muso kɛnɛya lafiɲɛlon na wa?» Yezu ye kuma nin fɔ tuma min na, a juguw bɛɛ maloyara. Jama bɛɛ nisɔn tun ka di Yezu ka kabako kɛninw kosɔn. Yezu y'a fɔ tugu ko: «Ala ka masaya bɔnin be mun fɛ? Ne ben'a kɛɲɛ ni mun ye? A be i ko mutaridikisɛ, cɛɛ dɔ ye min ta k'a dan a ka nankɔ la. A falenna ka boɲa ka kɛ yiri ye. Kɔnɔw b'u ka ɲagaw la a bolow kan.» Yezu tagara ɲa ni kuma ye k'a fɔ ko: «Ne bena Ala ka masaya ni mun kɛɲɛ tugu? A be i ko burufununan muso dɔ ye min ta k'a kɛ mugu fiyɛ ɲaa kelen na k'a nɔɔni, k'a bila fɔɔ a bɛɛ fununa.» Yezu taatɔ Zeruzalɛmu, a tun be duguba ni dugudenninw cɛɛ tigɛ, an'a be mɔgɔw kalanna. Mɔgɔ dɔ y'a ɲininga ko: «Matigi, mɔgɔ caaman tena kisi wa?» A y'a jaabi ko: «Aw ye jija ka don ni dafitini ye bari ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ caaman bena cogo ɲini ka don, nga u tena se. «Ni sotigi wilila ka daa sɔgɔ tuma min na k'aw to kɛnɛma, aw ben'a daminɛ ka daa kɔkɔ k'a fɔ ko: ‹Matigi, daa yɛlɛ an ye.› A bena aw jaabi ko a t'aw bɔyɔrɔ lɔn. «O tuma na, aw ben'a fɔ a ye ko aw ye dumuni kɛ n'a ye, ko a y'aw kalan aw ka dugu forobayɔrɔw la. A ben'a fɔ aw ye tugu ko ale t'aw bɔyɔrɔ lɔn, ko aw kojugukɛlaw bɛɛ ka bɔ n kɔrɔ. «O yɔrɔ la, n'aw ye Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba ani kiraw bɛɛ ye Ala ka masaya la tuma min na, k'a sɔrɔ aw tonin be kɛnɛma, o tuma na, aw bena kasi ka kule. Mɔgɔ dɔw bena na ka bɔ kɔrɔn, ni tileben, ani kɔgɔdugu ɲafan, ni worodugu fɛ. U bena sigi dumuni na Ala ka masaya la. «O tuma na, kɔmɔgɔ dɔw bena kɛ ɲamɔgɔw ye, ɲamɔgɔ dɔw bena kɛ kɔmɔgɔw ye.» O tuma na, * Fariziɲɛ dɔw gwɛrɛla Yezu la k'a fɔ a ye ko: «Taga yɔrɔ wɛrɛ ka yan bila, bari * Erɔdi b'a fɛ k'i faga.» Yezu y'u jaabi ko: «Aw ka taga fɔ o namaramɔgɔ nin ye ko ne be jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la, ka banabagatɔw kɛnɛya bii ni sini, ani a tile sabanan loon, ne bena tila n ka baara la. Nga wajibi lo ne ka taga ni n ka sira ye bii ni sini ani sinikɛnɛ, bari a bɛnnin te kira ka faga yɔrɔ wɛrɛ Zeruzalɛmu kɔ. «Zeruzalɛmukaw, Zeruzalɛmukaw, aw minw be kiraw faga, ka Ala ka cidenw bon ni kabakuruw ye k'u faga, siɲɛ joli ne tun b'a fɛ k'aw lajɛn n kɔrɔ i n'a fɔ sisɛ b'a deenw lajɛn a gaman kɔrɔ cogo min na, nga aw ma sɔn! Ayiwa, aw ka boon lakolon bena to. Ne b'a fɔ aw ye ko aw tena ne ye tugu fɔɔ loon min na aw ben'a fɔ ko: ‹Mɔgɔ min be nana Matigi tɔgɔ la, Ala ka barika don a la.› » Lafiɲɛlon dɔ la, Yezu tagara * Fariziɲɛw ka kuntigi dɔ ka soo ka dumuni kɛ. Mɔgɔ minw tun be yen, olu tun b'a kɔlɔsira. Cɛɛ dɔ tun be Yezu ɲafɛ, funubana tun b'a la. Yezu ye kuma ta ka sariya karamɔgɔw ni Fariziɲɛw ɲininga ko: «A daganin bɛ ka banabagatɔ kɛnɛya lafiɲɛlon na wa, walima a daganin tɛ?» Nga u m'a jaabi. O tuma na, Yezu magara banabagatɔ nin na k'a kɛnɛya. O kɔ, a y'a fɔ a ye ko a be se ka taga. A sɔrɔla k'a fɔ u ye ko: «Jɔn le be yan aw cɛma n'a dencɛ, walima a ka misi benna kɔlɔn kɔnɔ lafiɲɛlon na, n'a tena o bɔ joona?» U ma se ka o ɲiningali jaabi. Ka Yezu to o dumunikɛyɔrɔ nin na, mɔgɔ minw tun welela yen fana, a ye ladili di olu ma, bari a tun y'a kɔlɔsi k'a ye ko mɔgɔ nunu be sigiyɔrɔɲuman le ɲinina. O la, a y'a fɔ u ye ko: «Ni mɔgɔ dɔ y'i wele kɔɲɔdumuni na, kana taga sigi sigiyɔrɔɲuman na. E b'a sɔrɔ tuma dɔ ko mɔgɔ wɛrɛ welela min ka fisa i ye. Mɔgɔ min y'aw fila bɛɛ wele, ni ale nana k'a fɔ i ye ko i ka wili ka sigiyɔrɔ nin d'a ma, o tuma na, i bena wili ni maloya ye, ka taga sigi mɔgɔ bɛɛ kɔfɛ. Nga n'i welela o ɲɔgɔn na, taga sigi kɔfɛ waasa n'i welebaga nana tuma min na, a k'a fɔ i ye ko: ‹N teri, na sigi ɲafɛ.› O cogo la, i bena kunkɔrɔta sɔrɔ i dumunikɛɲɔgɔnw ɲana. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a yɛrɛ boɲa, o tigi bena majigi. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a yɛrɛ majigi, o tigi bena boɲa sɔrɔ.» Min tun ye Yezu wele dumuni na, a y'a fɔ o fana ye ko: «N'i ye dumuniba labɛn mɔgɔw ye, kana i teriw wele, walima i badenw, n'i balimaw, an'i sigiɲɔgɔn nafolotigiw. Bari u fana be se k'i wele dumuni na k'i ka juru sara. Nga, n'i bena dumuniba di mɔgɔw ma, i ka fantanw ni senkelenninw ni namaraw ani fiɲɛntɔw wele. N'i y'o kɛ, i bena duba sɔrɔ, bari olu te se k'i ka juru sara, nga Ala bena i sara sini.» Dumunikɛlaw kelen ye kuma nin mɛn minkɛ, a y'a fɔ Yezu ye ko: «Mɔgɔ minw bena dumuni kɛ Ala ka masaya la, olu nisɔn bena diya dɛ!» Yezu y'a jaabi ko: «Cɛɛ dɔ tun ye dumuniba labɛn ka mɔgɔ caaman wele. Dumunikɛwaati sera tuma min na, a y'a ka baaraden ci ka taga fɔ mɔgɔweleninw ye ko: ‹Aw ka na bari dumuni bɛɛ labɛnna ka ban.› Nga u bɛɛ ye yafa daali a fɛ kelen kelen. U fɔlɔ y'a fɔ baaraden ye ko: ‹Ne ye foro dɔ san, ne ka kan ka taga o filɛ. Ne b'i daali, taga fɔ a ye ko a ka yafa ne ma.› Mɔgɔ wɛrɛ y'a fɔ a ye ko: ‹Ne ye sɛnɛkɛmisi tan san, ne be tagara baara kɛ n'u ye k'a filɛ. Ne b'i daali, taga fɔ a ye ko a ka yafa ne ma.› Dɔ wɛrɛ fana y'a fɔ a ye ko: ‹Ne ye muso furu sisan sisan, o le y'a to ne te se ka taga.› «Baaraden kɔsegira ka taga o bɛɛ ɲafɔ a kuntigi ye. A kuntigi dimina k'a fɔ a ye ko: ‹Teliya ka taga dugu forobayɔrɔw la, ani siradaw la, ka fantanw ni namaraw ni fiɲɛntɔw ani senkelenninw wele ka na n'u ye yan.› Baaraden nin y'o kɛ ka ban tuma min na, a tagar'a fɔ a kuntigi ye ko: ‹I ye min fɔ, ne y'o kɛ, nga soo ma fa halibi.› O la, a kuntigi y'a fɔ a ye ko: ‹Bɔ ka taga dugu dafɛ nankɔw la, i mana mɔgɔ minw sɔrɔ yen, i ka koo bɛɛ kɛ u ka na, waasa ne ka soo ka fa. Ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ minw tun welela, olu si tena ne ka dumuni nin nɛnɛ tugu.› » O kɔ, Yezu taatɔ dugu dɔ la, jamaba tun tugunin b'a kɔ. A lɔra k'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ be na ne fɛ, n'a ma ne fisaya n'a faa ye, n'a baa, n'a muso, n'a deenw, n'a balimacɛw, n'a balimamusow, n'a yɛrɛ fana ye, o tigi te se ka kɛ ne ka kalanden ye. Ni mɔgɔ min m'a ka gwengwenlɔgɔ ɲun ka tugu ne kɔ, o tigi te se ka kɛ ne ka kalanden ye. «Aw cɛma ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka sangaso jamanjan lɔ, a te sigi fɔlɔ k'a lɔsɔngɔ jati k'a filɛ yala n'a ka wari bena se k'o baara laban wa? N'o tɛ, n'a y'o sangaso juu sigi, n'a ma se k'a laban, mɔgɔ minw bɛɛ bena o ye, u bena yɛlɛ a ma, k'a fɔ ko: ‹Cɛɛ nin ye soo lɔli daminɛ, nga a ma se k'a laban.› «Ni masacɛ dɔ b'a fɛ ka taga masacɛ dɔ wɛrɛ kɛlɛ, a be sigi fɔlɔ ka miiri k'a filɛ n'a be se ni mɔgɔ waa tan (10 000) ye k'a jugu mɔgɔ waa mugan (20 000) tigi kunbɛn. N'a te se, a be lasigidenw ci ka taga kɛlɛ bancogo ɲini a jugu nin fɛ k'a to yɔrɔjan. N'aw dɔ b'a fɛ ka kɛ ne ka kalanden ye fana, fɔɔ aw k'aw ka bololafɛn bɛɛ to yen. «Kɔgɔ ye fɛnɲuman ye, nga ni kɔgɔ ka timiya bɔra a la, mun bena se k'a timiya tugu? O tuma na, a te se ka kɛ nɔgɔ ye ka foyi ɲa dugukolo ye. A be fili le. Tulo be min fɛ ka mɛnni kɛ, o ka mɛnni kɛ.» Lɛnpominɛlaw ni hakɛkɛlaw bɛɛ tun be to ka gwɛrɛ Yezu la k'a ka kuma lamɛn. * Fariziɲɛw ni sariya karamɔgɔw tun be to ka ŋunuŋunu. U tun b'a fɔ ko: «Cɛɛ nin be hakɛkɛlaw minɛ ka ɲa ka dumuni yɛrɛ kɛ n'u ye.» O la, Yezu ye talen nin la u ye ko: «Ni saga kɛmɛ be aw dɔ fɛ, ni kelen tununa, a ten'a tɔɔ bi kɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn nunu to kongo kɔnɔ ka taga kelen nin yaala fɔɔ k'a ye wa? N'a y'a ye tuma min na, a b'a ta k'a bila a kaan na ni nisɔndiya ye. N'a kɔsegira ka se soo tuma min na, a b'a teriw n'a sigiɲɔgɔnw wele k'a fɔ u ye k'u ka nisɔndiya ɲɔgɔn fɛ, bari ko ale y'a ka sagatununin ye. Ne b'a fɔ aw ye ko ni hakɛkɛla kelen nimisara ka faran a ka kojuguw la, mɛlɛkɛw bena nisɔndiya sankolo la o tigi kosɔn, o cogo la fana. Mɔgɔtilennin bi kɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn minw mako te nimisali la, nisɔndiya min be kɛ olu kosɔn, o te se mɔgɔ kelen nin ta ma. «Ni warigwɛ deen tan be muso dɔ fɛ, ni kelen tununa, a tena fitinɛ mana ka soo furan k'a yaala ka ɲa fɔɔ k'a ye wa? N'a y'a ye tuma min na, a b'a teriw n'a sigiɲɔgɔnw wele k'a fɔ u ye k'u ka nisɔndiya ɲɔgɔn fɛ, bari ko ale ka warigwɛ deen kelen min tun tununa, ko a y'a ye. Ne b'a fɔ aw ye ko ni hakɛkɛla kelen nimisara ka faran a ka kojuguw la, nisɔndiya be kɛ Ala ka mɛlɛkɛw fɛ o tigi kosɔn o cogo la.» Yezu y'a fɔ tugu ko: «Dencɛ fila tun be cɛɛ dɔ fɛ. Dɔgɔman y'a fɔ a facɛ ye ko: ‹N Faa, ne bena min sɔrɔ i cɛɛn na, o di ne ma.› O tuma na, facɛman y'a ka nafolo tilan u cɛ. Tile damani tɛmɛnin kɔ, dɔgɔman nin ye fɛɛn minw sɔrɔ cɛɛn na, a y'u feere ka taga n'a wari ye jamanajan dɔ la, k'o bɛɛ cɛn kakalaya la. A ka wari bɛɛ banna tuma min na, kɔngɔba donna o jamana na, a ka dumuni dɛsɛra. A tagara don baara la dugulen dɔ fɛ, ale y'a bila ka taga lɛɛw dɛndɛ a ka forow la. A tun b'a fɛ ka lɛɛw ka dumuni dumu kɔngɔ kosɔn, nga mɔgɔ si tun t'o d'a ma. A miirila o tuma na k'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Baaraden caaman be n faa fɛ, u be dumuni kɛ fɔɔ k'a tɔɔ to, ne do be halakira kɔngɔ bolo yan.› Ne bena wili ka taga n faa fɛ k'a fɔ a ye ko: ‹N faa, ne y'i hakɛ ta, ne donna Ala gasi la. Ne man kan ka wele ko i deen tugu. I ka ne minɛ i n'a fɔ i ka baaraden.› A wilila k'a faso sira ta. «K'a to yɔrɔjan, a faa y'a ye, a hinɛ donna a la. A bolila ka taga bolo meleke a dencɛ kaan na. Deen y'a fɔ a faa ye ko: ‹N faa, ne ye Ala hakɛ ta k'i fana hakɛ ta. Ne man kan ka wele ko i deen tugu.› Nga a faa y'a fɔ a ka baaradenw ye ko: ‹Aw ka teliya ka na ni foroca ye, min ka ɲi tɔw bɛɛ ye, a b'o don. Aw ka bololanigɛ don a bolo la ka sanbara d'a ma, a b'o don. Aw ka na ni misiden tulɔnin ye k'a faga ka dumuni tobi. An b'o dumu ka ɲanagwɛ, bari ne deen min filɛ nin ye, a tun tununa, a yera. A kɛra i n'a fɔ a sara ka kunun.› U ye ɲanagwɛ daminɛ. «O waati la, cɛɛ nin dencɛ fɔlɔ tun be foro la. Ale segitɔ, a surunyana soo la tuma min na, a ye fɔlifɛnw ni dɔnsen mankan mɛn. A ye baaradenw kelen wele k'a ɲininga ko mun le kɛra soo. Baaraden nin y'a jaabi ko: ‹I dɔgɔcɛ segira ka na, i faa ye misiden tulɔnin faga, bari a segira kɛnɛya la.› «O la, dencɛ fɔlɔ dimina, a tun t'a fɛ ka don soo. A faa bɔra ka taga daali ko a ka don. O tuma na, a y'a fɔ a faa ye ko: ‹A filɛ, ne saan caaman ye nin ye, ne be baara kɛra i ye. Ne ma ban i ta ma tuma si. O n'a ta bɛɛ, i ma deli ka hali baden yɛrɛ di ne ma waasa ne ni n teriw ka ɲanagwɛ ɲɔgɔn fɛ. Nga i deen min filɛ nin ye, a y'i ka nafolo bɛɛ cɛn ni sunguru ye. A segira ka na tuma min na, i ye misiden tulɔnin faga a ye.› Nga a faa y'a fɔ a ye ko: ‹N deen, i be ne fɛ tuma bɛɛ, fɛɛn minw bɛɛ be ne fɛ, o bɛɛ ye i ta ye. Nga an ka kan ka nisɔndiya ka ɲanagwɛ, bari i dɔgɔnin min filɛ nin ye, a kɛra i n'a fɔ a sara ka kunun, a tun tununa, nga a yera.› » Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Cɛɛ nafolotigi dɔ tun be yen. A tun ye mɔgɔ dɔ ta k'a bila a ka nafolo kunna. Mɔgɔw y'a kɔrɔfɔ a kuntigi ye ko a b'a ka nafolo cɛn. A kuntigi y'a wele k'a fɔ a ye ko: ‹Ne be min mɛnna i ka koo la, o man di. I ye baara kɛ cogo min na, o ɲafɔ ne ye, bari i tena se ka to ne ka nafolo kunna tugu.› O kuma mɛnnin kɔ, a y'a miiri ko: ‹Ne bena mun kɛ sa? Bari ne kuntigi bena n bɔ a ka nafolo kunna. Ne te se ka sɛnɛ kɛ. Ka daalili kɛ, o bena kɛ maloya ye ne ma. Ni ne gwɛnna ka bɔ baara nin na tuma min na, ne bena min kɛ mɔgɔ dɔw ka se ka ne dɛmɛ, ne y'o lɔn.› «O tuma na, mɔgɔ minw ye juru ta a kuntigi fɛ, a y'u wele kelen kelen. Min kɔnna ka na, a y'ale ɲininga ko: ‹Ne kuntigi ka juru min b'i la, joli lo?› O y'a jaabi ko: ‹Tulu daga kɛmɛ.› A y'a fɔ o ye ko: ‹I ka juru sɛbɛ filɛ nin ye, sigi ka tulu daga bi duuru sɛbɛn joona joona.› O kɔ, a y'a fɔ dɔ wɛrɛ ye ko: ‹E do, joli b'i la?› O y'a jaabi ko: ‹ * Bile bɔɔrɔ kɛmɛ.› A y'a fɔ o ye ko: ‹I ka juru sɛbɛ filɛ nin ye, bɔɔrɔ bi seegi sɛbɛn.› «Cɛɛ namaratɔ nin kuntigi y'a tanu a ka cekuya kosɔn. Tiɲɛ na, nin diɲɛ mɔgɔw be koow kɛ ni cekuya ye u ni ɲɔgɔn cɛ ka tɛmɛ Alalɔnbagaw kan.» Yezu tagara ɲa ni kuma ye k'a fɔ ko: «Ne b'a fɔ aw ye ko aw ka teriw ɲini ni diɲɛ nafolo ye, waasa n'o nana ban tuma min na, olu ka se k'aw kunbɛn arijana na. Mɔgɔ min ye mɔgɔsɔbɛ ye kofitini na, o ye mɔgɔsɔbɛ ye koba la fana. Min ye janfamɔgɔ ye kofitini na, o ye janfamɔgɔ ye koba la fana. N'aw ma kɛ mɔgɔsɔbɛw ye nin diɲɛ nafolo koow la, jɔn le bena nafolosɔbɛ kalifa aw ma? N'aw ma kɛ mɔgɔsɔbɛw ye mɔgɔ wɛrɛ ka nafolo koo la, min bena kɛ aw ta ye, jɔn ben'a d'aw ma? «Mɔgɔ si te se ka baara kɛ kuntigi fila ye, bari a bena kelen kɔniya ka kelen kanu, walima a bena nɔrɔ kelen na k'a mako bɔ kelen na. Aw te se ka nafolo kanu, ka baara kɛ Ala ye fana.» Nafolo koo ka di * Fariziɲɛw ye minkɛ, u y'o kuma bɛɛ mɛn tuma min na, u tun be yɛlɛla Yezu ma. A y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔw ɲana, aw kɔni b'aw yɛrɛw kɛ mɔgɔtilenninw ye, nga min b'aw dusu la, Ala b'o lɔn, bari adamadenw be fɛɛn min jati fɛnba ye, o ye fɛɛn nafatan ye Ala ɲana. «Kabini fɔlɔfɔlɔ, u tun be mɔgɔw kalan ni Ala ka sariya, ni kiraw ka kuma ye fɔɔ ka na se Zan batizelikɛla ka waati ma. K'a ta o ma, Ala ka masaya kibaru diman be fɔra mɔgɔw ye. Bɛɛ be jijara fana ka don o masaya la. «Sankolo ni dugukolo ka wili ka bɔ u nɔɔ na, o ka nɔgɔ ni sariya kuma fɔnin dakuru ɲaa kelen cɛnni ye. «Mɔgɔ o mɔgɔ y'a muso furu sa ka dɔ wɛrɛ ta, o tigi be kakalaya kɛ. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye muso furusanin furu, o tigi be kakalaya kɛ fana. «Nafolotigi dɔ tun be yen, a tun be dakamana fani don ka faamadumuni kɛ ka ɲanagwɛ loon o loon. Fantan dɔ fana tun be yen min tɔgɔ ko Lazari. A fari yɔrɔ bɛɛ tun ye joli ye. A tun be la nafolotigi ka soo daa la. Dumuni murumuru minw tun be ben nafolotigi fɛ, a tun b'a fɛ ka olu dumu, nga a tun t'o sɔrɔ. Ka fara o kan, wuluw tun be na k'a ka jolidaw nɛɛmu. «Fantan nin nana sa, mɛlɛkɛw y'a ta ka taga sigiyɔrɔ d'a ma Ibrayima gɛrɛfɛ arijana na. Nafolotigi nin fana nana sa, u y'a suu don. A tun be tɔɔrɔba la jahanama na, a y'a ɲaa kɔrɔta ka Ibrayima ye yɔrɔjan ni Lazari b'a gɛrɛfɛ. O tuma na, a pɛrɛnna ko: ‹Ne faa Ibrayima, makari ne la. A fɔ Lazari ye ko a ka taga bolokunnaden sun jii la ka na ne kaan ɲigi n'a ye, bari ne tɔɔrɔnin be kojugu tasuma nin kɔnɔ.› «Nga Ibrayima y'a fɔ a ye ko: ‹N deen, e yɛrɛ y'a lɔn ko k'i to diɲɛ na, i tun be ɲasuma na, ni Lazari be sigɛn na. Sisan, Lazari fana be ɲasuma na, e be sigɛn na. Hali n'o tɛ, dingɛbelebeleba be an ni aw cɛ. O la, ni mɔgɔ min b'a fɛ ka bɔ yan ka taga aw fɛ, a kana se, ani mɔgɔ fana kana se ka bɔ aw fɛ ka na yan.› Nafolotigi y'a fɔ ko: ‹O tuma, ne faa, ne b'i daali, i ka Lazari bila ka taga ne ka somɔgɔw fɛ, bari dɔgɔcɛ duuru be ne fɛ. A ka taga u lasɔmi waasa olu fana kana na nin tɔɔrɔ yɔrɔ la.› «Ibrayima y'a jaabi ko: ‹Ala ka sariya ni kiraw ka sɛbɛw be u bolo, u ka olu kɔnɔnakuma bato.› Nafolotigi ko: ‹Ayi, o te labɔli kɛ ne faa Ibrayima, nga ni mɔgɔ min sara ka ban, n'ale kununna ka taga kuma u fɛ, u bena nimisa ka faran u ka kojuguw la.› Ibrayima tilara k'a fɔ a ye ko: ‹N'u ma Ala ka sariya ni kiraw ka sɛbɛw kɔnɔnakuma bato, hali ni mɔgɔ sanin dɔ kununna ka taga kuma u fɛ, u tena la o la.› » Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Wajibi lo sababu bena sɔrɔ min b'a to mɔgɔw kunna be cɛn, nga mɔgɔ min bena kɛ o sababu nin ye, bɔnɛ be o tigi ye. Ni mɔgɔ dɔ kɛra sababu ye ka denmisɛn nunu dɔ kunna cɛn, yanni a tigi k'o kɛ, ni kabakuru belebeleba tun sirila a kaan na k'a fili kɔgɔji kɔnɔ, o tun ka fisa a ma. Aw k'aw yɛrɛw kɔlɔsi o koow la. «N'i balima y'i hakɛ ta, i k'a ka filiyɔrɔ fɔ a ye. N'a nimisara, yafa a ma. N'a y'i hakɛ ta siɲɛ wolonwula tile kelen kɔnɔ, n'a segira i fɛ a siɲɛ wolonwula bɛɛ la ko i ka yafa ale ma, i ka yafa a ma.» Cidenw y'a fɔ Matigi ye ko: «Matigi, dɔ fara an ka lanaya kan.» A y'a fɔ u ye ko: «N'aw tun be la ne la dɔɔni dɔrɔn, hali n'o lanaya boɲa tun be mutaridikisɛ bɔ, aw tun bena se k'a fɔ yiriba nin ye ko a ka bɔn ka bɔ yan ka taga yɛrɛ tutu kɔgɔji la. A tun bena sɔn aw ta ma. «Ni baaraden b'aw dɔ fɛ, n'a be sɛnɛ kɛ, walima n'a be begɛnw le kɔlɔsi, n'a segira ka bɔ kongo la tuma min na, a tigi ben'a fɔ a ye ko a ka teliya ka na aw be dumuni kɛ wa? Ayi. A ben'a fɔ o baaraden ye ko a k'a cɛɛ siri ka dumuni labɛn k'a d'a ma. Ko ni ale tilara dumuni na tuma min na, o kɔ a fana be sɔrɔ ka dumuni kɛ ka minni kɛ. Yala a bena barika la o baaraden ye bari a y'a ka baara kɛta kɛ wa? N ma la o la. O cogo la, baara min kalifara aw fana ma, n'aw y'o dama kɛ, aw k'a fɔ aw yɛrɛ ye ko aw te foyi ɲa.» Yezu tun be tagara Zeruzalɛmu, a ye Galile ni Samari mara cɛɛ tigɛ. A tun be ɲini ka don dugu dɔ kɔnɔ, farisogobanatigi mɔgɔ tan tagar'a kunbɛn. U lɔra yɔrɔjan ka furancɛ dɔɔni to u ni Yezu cɛ. U y'u kaan kɔrɔta k'a fɔ ko: «Karamɔgɔ Yezu, makari an na.» Yezu y'u ye, a y'a fɔ u ye k'u ka taga u yɛrɛw yira sarakalasebagaw la. K'u to o sira kan, u bɛɛ kɛnɛyara. U dɔ y'a ye ko a kɛnɛyara minkɛ, a segitɔ ka taga Yezu fɛ, a tora ka Ala tanu kosɔbɛ. A sera Yezu fɛ, a y'a kunbiri gwan a kɔrɔ k'a ɲaa biri duguma ka barika la a ye, k'a sɔrɔ o cɛɛ tun ye Samarika ye. O tuma na, Yezu y'a fɔ ko: «Mɔgɔ tan bɛɛ ma kɛnɛya wa? U tɔɔ kɔnɔntɔn nunu be min? U si ma kɔsegi ka na Ala tanu ni lonancɛ nin kelen tɛ!» O kɔ, a y'a fɔ cɛɛ nin ye ko: «I kisira i ka lanaya barika la. Wili ka taga.» * Fariziɲɛw ye Yezu ɲininga ko Ala ka masaya bena na tuma jumɛn. A y'u jaabi ko: «O tena kɛ i n'a fɔ mɔgɔw ta be ye cogo min na. U ten'a fɔ fana ko: ‹A filɛ yan› walima: ‹A filɛ yen fɛ›, bari Ala sigira a ka masaya la aw cɛma ka ban.» O kɔ, a y'a fɔ kalandenw ye ko: «Loon dɔ bena se, a bena diya aw ye ka Mɔgɔ Dencɛ ye, nga aw ten'a ye. «Mɔgɔw ben'a fɔ aw ye ko: ‹A be yan,› walima: ‹A be yen fɛ.› Aw kana tugu u kɔ dɛ! Saan be manamana ka kɛnɛ bɔ sankolo faan kelen na ka ye a faan dɔ la cogo min na, Mɔgɔ Dencɛ fana bena kɛ ten a nalon na. Nga sanni o loon ka se, wajibi lo a ka tɔɔrɔ kosɔbɛ ani bii mɔgɔw ka ban a la. «Koo min tun kɛra Nuhun ka tile la, o ɲɔgɔn bena kɛ fana Mɔgɔ Dencɛ natuma na. Mɔgɔw tun be dumunibabaw kɛ ka minni kɛ, ani ka furu fɔɔ ka taga se Nuhun donlon ma kurunba kɔnɔ. O tuma na, sanjiba nana k'u bɛɛ halaki. A bena kɛ o cogo kelen na i n'a fɔ Lɔti ka waati la. Mɔgɔw tun be dumunibabaw kɛ, ka minni kɛ, ka sanni ni feereli kɛ, ka sɛnɛ kɛ, ka soow lɔ. Nga Lɔti bɔra Sodɔmu dugu kɔnɔ loon min na, Ala y'u bɛɛ halaki ni tasuma ni kiribi ye ka bɔ sankolo la. Mɔgɔ Dencɛ bena segi loon min na, a bena kɛ ten fana. «O loon na, n'o kɛra ka mɔgɔ min sɔrɔ a ka boon kunna, n'a ka minanw be soo kɔnɔ, a kana jigi k'u ta. N'o y'a sɔrɔ ni min be foro la, o tigi kana kɔsegi tugu. Koo min kɛra Lɔti ka muso la, aw k'aw hakili jigi o la. Mɔgɔ min b'a fɛ k'a nii kisi, o tigi bena bɔnɔ a la. Nga ni min bɔnɔna a nii la, o tigi ben'a nii kisi. Ne b'a fɔ aw ye k'o loon sufɛ, ni mɔgɔ fila be dilan kelen kan, u bena kelen ta ka kelen to yen. Muso fila bena to sinni na yɔrɔ kelen, u bena kelen ta ka kelen to yen. [ Cɛɛ fila bena sɔrɔ foro kelen kɔnɔ, u bena kelen ta ka kelen to yen.]» Kalandenw y'a ɲininga ko: «O bena kɛ yɔrɔ jumɛn, Matigi?» A y'u jaabi ko: «Ni fɛnsu be yɔrɔ min na, dugaw be lajɛn o yɔrɔ le la.» Yezu ye talen dɔ la kalandenw ye k'a yira u la ko mɔgɔ ka kan ka Ala daali tuma bɛɛ, a kan'a fari faga. A ko: «Kititigɛla dɔ tun be dugu dɔ la. Kititigɛla nin tun te siran Ala ɲa, a tun te mɔgɔ si boɲa. O dugu kelen nin kɔnɔ, firiyamuso dɔ tun be yen min tun be to ka taga fɔ a ye ko fɛɛn min be ale n'a kɛlɛɲɔgɔn cɛ, a k'o ɲanabɔ ale ye. Muso mɛnna o la. Kititigɛla nin tun t'a fɛ k'a ɲanabɔ. A nana se waati dɔ la, a y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Ne te siran Ala ɲa ani ne te mɔgɔ si boɲa, o ye tiɲɛ ye. Nga ne bena firiyamuso nin ka koo ɲanabɔ a ye, n'o tɛ, a bena to ka na ne nii tɔɔrɔ tuma bɛɛ.› » O la, Matigi ko: «Aw ka kititigɛla tiɲɛfɔbali nin ka kuma lajɛ. Ayiwa, Ala ye minw woloma k'u kɛ a ta ye, ni olu be dɛmɛ ɲini a fɛ suu ni tile, yala a bena mɛn k'u dɛmɛ wa? Ne b'a fɔ aw ye ko a bena u ka koo ɲanabɔ joona. Nga Mɔgɔ Dencɛ bena segi tuma min na, yala a bena na lanaya sɔrɔ dugukolo kan wa?» Mɔgɔ minw tun b'u yɛrɛ jati mɔgɔtilenninw ye, n'u be tɔw lɔgɔbɔ, Yezu ye talen nin la olu koo la. A y'a fɔ ko: «Loon dɔ, cɛɛ fila tagara Alabatosoba kɔnɔ ka Ala daali. Kelen tun ye * Fariziɲɛ ye, kelen tun ye lɛnpominɛla ye. «Fariziɲɛ nin lɔra ka Ala daali a yɛrɛ kɔnɔ ko: ‹Ala, ne be barika la i ye, bari ne te i n'a fɔ mɔgɔ tɔw, olu minw be benkanni kɛ, u be tilenbaliyakow kɛ, ka kakalaya kɛ, ani n te i n'a fɔ nin lɛnpominɛla nin. Ne be suun don siɲɛ fila lɔgɔkun o lɔgɔkun. Ne be fɛɛn o fɛɛn sɔrɔ, ne b'o bɛɛ jaka bɔ.› «Lɛnpominɛla nin lɔnin tun be kɔfɛ yɔrɔjan. A ma sɔn k'a ɲaa kɔrɔta sanfɛ yɛrɛ, nga a tora k'a disi gosi dusukasi bolo, ka to k'a fɔ ko: ‹Ala, makari ne la, ne ye hakɛkɛla ye.› » Yezu y'o kuma kuncɛ k'a fɔ ko: «Ne b'a fɔ aw ye ko Ala ye lɛnpominɛla nin jati mɔgɔtilennin ye sanni a ka segi soo. Nga a ma Fariziɲɛ nin jati mɔgɔtilennin ye, bari mɔgɔ o mɔgɔ b'a yɛrɛ boɲa, o tigi bena majigi. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a yɛrɛ majigi, o bena boɲa sɔrɔ.» Mɔgɔw tun be taga ni denɲɛninw fana ye Yezu fɛ waasa a k'a bolo la u kan ka duba kɛ u ye. A ka kalandenw y'o ye minkɛ, u sɔngɔra u kunna. Yezu ye denmisɛnw wele k'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Aw k'a to denmisɛnw ka na ne fɛ, aw kana u bali, bari Ala ka masaya ye olu bɔɲɔgɔnw le ta ye. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ min ma sɔn Ala ka masaya ma i n'a fɔ denmisɛn o tigi tena se ka don a la fewu.» Zuwifuw ka kuntigi dɔ ye Yezu ɲininga ko: «Karamɔgɔɲuman, ne ka kan ka mun kɛ ka nii banbali sɔrɔ?» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Mun na i be ne wele karamɔgɔɲuman? Mɔgɔɲuman si te yen ni Ala kelen tɛ. I be Ala ka sariyaw lɔn: ‹I kana kakalaya kɛ, i kana mɔgɔ faga, i kana soɲali kɛ, i kana galon seereya kɛ, i faa n'i baa boɲa.› » A ye Yezu jaabi ko: «Ne y'o sariyaw bɛɛ bato kabini ne denmisɛnman.» Yezu y'a ka kuma mɛn minkɛ, a y'a fɔ a ye ko: «Fɛɛn kelen b'i jɛn halibi. Taga i bololafɛn bɛɛ feere k'o wari tilan fantanw cɛ, o la, i bena nafolo sɔrɔ sankolo la. O kɔ, na tugu ne kɔ.» Nga a y'o mɛn tuma min na, a dusu kasira, bari nafolobatigi tun lo. Yezu y'a ye ko a dusu kasira minkɛ, a ko: «A ka gwɛlɛ nafolotigi ma ka don Ala ka masaya la. Ɲɔgɔmɛ donko ka nɔgɔ miseli woo fɛ ka tɛmɛ nafolotigi donko kan Ala ka masaya la.» Yezu lamɛnbagaw y'a fɔ ko: «O tuma na, jɔn le be se ka kisi?» A y'u jaabi ko: «Adamaden te se ka min kɛ, Ala be se k'o kɛ.» Piyɛri y'a fɔ o tuma na ko: «A filɛ, an y'an bololafɛnw to yen ka tugu e kɔ.» Yezu ko a ma: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a ka soo to, walima a muso, n'a balimaw, n'a wolobagaw, an'a deenw, Ala ka masaya kosɔn, o tigi bena olu ɲɔgɔn caaman sɔrɔ diɲɛ nin na. A bena nii banbali fana sɔrɔ sini.» Yezu tagara n'a ka cidenw tan ni fila ye u danna k'a fɔ u ye ko: «A filɛ, an be tagara Zeruzalɛmu. O yɔrɔ la, kiraw tun ye minw sɛbɛn Mɔgɔ Dencɛ ka koo la, o bɛɛ bena kɛ i ko u y'a fɔ cogo min na. U ben'a don siya wɛrɛ bolo, olu bena yɛlɛ a ma, k'a tɔɔrɔ, k'u daji tu a kan, k'a bugɔ ni golokami ye ka sɔrɔ k'a faga. Nga tile saba a faganin kɔ, a bena kunun.» A ka kalandenw m'o kuma faamu. O kɔrɔ tun dogonin be u ma. O la, u ma se k'o lɔn. Yezu surunyana Zeriko la tuma min na, o y'a sɔrɔ fiɲɛntɔ dɔ tun siginin be sira daa la n'a be daalili kɛ. Fiɲɛntɔ nin ye jama mankan mɛn n'u be tɛmɛna minkɛ, a ye dɔw ɲininga ko: «Mun le kɛra?» U y'a fɔ a ye ko Nazarɛtika Yezu le be tɛmɛna. O tuma na, a pɛrɛnna ko: «Dawuda dencɛ Yezu, makari ne la!» Minw tun be ɲafɛ, olu sɔngɔra ko a ka je, nga a pɛrɛnna ka tɛmɛ fɔlɔta kan ko: «Dawuda dencɛ, makari ne la!» Yezu lɔra k'a fɔ k'u k'a minɛ ka na n'a ye. A gwɛrɛla Yezu la tuma min na, Yezu y'a ɲininga ko: «I b'a fɛ ne ka mun kɛ i ye?» A y'a jaabi ko: «Matigi, ne ka yeli kɛ tugu.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «I lara ne la minkɛ, i kisira. Ayiwa, yeli kɛ tugu.» O yɔrɔnin bɛɛ, a ye yeli kɛ, a tugura Yezu kɔ n'a be Ala tanu. Jama bɛɛ y'o ye minkɛ, u ye Ala tanu. Yezu sera Zeriko. A tun be dugu cɛtigɛra tuma min na, lɛnpominɛlaw ka kuntigi dɔ tun be yen, a tɔgɔ ko Zase. Nafolobatigi tun lo. A tun b'a fɛ k'a ɲaa la Yezu kan k'a lɔn, nga a tun te se k'a ye jama kosɔn, bari ale Zase tun ka surun. A dɛsɛra ka boli ka taga yɛlɛ torosun dɔ kan ɲafɛ waasa a ka se ka Yezu ye, bari a tun ka kan ka tɛmɛ yen. Yezu sera o yɔrɔ la tuma min na, a y'a ɲaa kɔrɔta k'a fɔ a ye ko: «Zase, jigi joona joona. Wajibi lo ne ka jigi i ka soo bii.» Zase jigira joona joona ka taga n'a ye a ka soo ni nisɔndiya ye. Mɔgɔ minw bɛɛ ye u taatɔ ye, u tun be ŋunuŋunu ko: «Cɛɛ nin be tagara jigi hakɛkɛla fɛ.» Nga Zase y'a fɔ Matigi ye ko: «Matigi, sisan ne bena n ka nafolo tilancɛ di fantanw ma, ni ne ye mɔgɔ min namara, ne bena o ɲɔgɔn naani segi a tigi ma.» O la, Yezu ko: «Kisili sera soo nin kɔnɔ bii, bari ale fana ye Ibrayima ka deen dɔ ye. Mɔgɔ Dencɛ nana ka mɔgɔ tununinw lo yaala k'u kisi.» Mɔgɔ minw tun be Yezu lamɛnna, olu kɔni tun be miirila ko Ala ka masaya tun bena yira o waati yɛrɛ la. O y'a sɔrɔ, a tun surunyana Zeruzalɛmu na, o la, Yezu ye talen la u ye ko: «Masacɛ dɔ ka deen tagara jamanajan dɔ la masacɛw bɛɛ kuntigi fɛ k'a fɔ a ye ko n'a ye sira di, ale b'a fɛ ka sigi a facɛ nɔɔ na masaya la. N'a ye sira sɔrɔ o yɔrɔ la, a be kɔsegi a yɛrɛ ka dugu la ka sigi masaya la. Sanni a ka taga, a y'a ka baaradenw mɔgɔ tan wele ka sanukuru kelen kelen di u kelen kelen bɛɛ ma k'a fɔ u ye k'u ka jago kɛ n'o ye fɔɔ ale ka taga ka na. Nga a koo tun man di a ka jamana mɔgɔw ye. A taanin kɔ, olu ye mɔgɔw bila ka taga fɔ masacɛba ye k'olu t'a fɛ cɛɛ nin be kɛ u ka masa ye. «O n'a ta bɛɛ, masacɛba sɔnna ko a ka kɛ masacɛ ye. O kɔ, a segira ka ta'a ka jamana na. A tun ye sanukuru di a ka baaraden minw ma, a ye mɔgɔ bila ka taga olu wele. U ye tɔnɔ minw sɔrɔ, a tun b'a fɛ k'o lɔn. Baaraden min kɔnna ka na, ale y'a fɔ masacɛ ye ko: ‹I ye sanukuru min di ne ma, ne y'a ɲɔgɔn tan sɔrɔ tɔnɔ ye.› Masacɛ y'a fɔ a ye ko: ‹O ɲana, i ye baaradenɲuman ye. I kɛra mɔgɔsɔbɛ ye kofitini na minkɛ, n b'i sigi dugu tan kunna.› Baaraden min tugura, ale y'a fɔ masacɛ ye ko: ‹I ye sanukuru min di ne ma, ne ye a ɲɔgɔn duuru sɔrɔ tɔnɔ ye.› Masacɛ y'a fɔ o fana ye ko: ‹N b'i sigi dugu duuru kunna.› «Dɔ wɛrɛ nana k'a fɔ masacɛ ye ko: ‹I ye sanukuru min di ne ma, o filɛ nin ye. Ne tun y'a don kɔɔrimugu la k'a mara ka ɲa. Ne tun be siran i ɲa bari i ka koo ka gwɛlɛ. I ma fɛɛn min kalifa mɔgɔ ma, i b'o le koo ɲininga a tigi fɛ. I ma danni kɛ foro min na, i b'o yɔrɔ lo suman tigɛ.› Masacɛ y'a fɔ a ye ko: ‹Baaradenjugu, ne bena i kiti ka kɛɲɛ n'i yɛrɛ ka kuma ye. I tun y'a lɔn ko ne ka koo ka gwɛlɛ, ko ne ma fɛɛn min kalifa, ko n b'o lo koo ɲininga, ko ne ma danni kɛ foro min na, ko n b'a fɛ o suman be kɛ n ta ye. Mun na i ma ne ka sanu kalifa warimaralaw ma? N'i tun y'o kɛ, ne tun bena segi ka na n ka sanu n'a tɔnɔ sɔrɔ.› «O kɔ, minw tun be yen, masacɛ y'a fɔ olu ye k'u ka sanukuru nin bɔsi a la, k'a di tantigi ma. U y'a fɔ masacɛ ye ko: ‹O sanukuru nin ɲɔgɔn tan b'ale bolo ka ban!› Masacɛ y'u jaabi ko: ‹Ne b'a fɔ aw ye ko fɛɛn be mɔgɔ min fɛ, dɔ bena d'o tigi ma ka fara a ta kan, nga fɛɛn te min fɛ, hali dɔɔni min b'a fɛ, o bena bɔsi a la. Sisan, ne jugu minw tun t'a fɛ ne ka kɛ u ka masacɛ ye, aw ka na ni olu ye yan k'u faga ne ɲana.› » Yezu kumana ten ka ban tuma min na, a tɛmɛna u ɲa, u ye sira minɛ ka taga Zeruzalɛmu. Yezu n'a kɔfɛmɔgɔw surunyana Bɛtifaze ni Betani la Olivuyirikulu gɛrɛfɛ. A ye kalandenw fila ci k'a fɔ u ye ko: «Aw ye taga ɲafɛ dugu nin na. Aw dontɔ, aw bena faliden dɔ sirinin ye, mɔgɔ si ma deli ka yɛlɛ min kan fɔlɔ. Aw k'a foni ka na n'a ye. Ni mɔgɔ dɔ y'aw ɲininga ko mun na aw b'a foni, aw k'o tigi jaabi ko Matigi mako le b'a la.» Ciden nunu tagara faliden sɔrɔ i ko Yezu tun y'a fɔ u ye cogo min na. U k'u b'a foni, falitigiw y'u ɲininga ko: «Mun na aw be faliden nin fonina?» U y'u jaabi ko Matigi mako le b'a la. O kɔ, u tagara ni faliden ye Yezu fɛ. U y'u ka faniw la a kɔɔ la, Yezu ka sɔrɔ ka yɛlɛ a kan. Yezu taatɔ, mɔgɔw tun b'u ka faniw lala sira kan k'a boɲa. K'u to kulu nin kan, u surunyana a jigijigi la tuma min na, a ka kalandenw bɛɛ lajɛnnin nisɔn diyara k'a daminɛ ka Ala tanu kosɔbɛ a ka kabako kɛninw bɛɛ kosɔn. U tun b'a fɔ ko: «Masacɛ min be nana Matigi tɔgɔ la, Ala ka barika don o la. Hɛrɛ ka kɛ sankolo la, tanuli ka kɛ Ala ye fɔɔ ka se sankolo la!» * Fariziɲɛ dɔw tora jama cɛma k'a fɔ Yezu ye ko: «Karamɔgɔ, a fɔ i ka kalandenw ye k'u ka mankan dabila.» Yezu y'u jaabi ko: «Ne b'a fɔ aw ye ko hali n'u jera, kabakuruw bena mankan kɛ.» Yezu surunyana ka Zeruzalɛmu ye tuma min na, a kasira. A y'a fɔ ko: «Zeruzalɛmukaw, koo min be se ka hɛrɛ d'aw ma, n'aw tun b'o lɔn bii yɛrɛ, o tun bena ɲa. Nga, aw te foyi lɔnna o la. Loon dɔ bena se, aw juguw bena dogoyɔrɔw lalaga k'aw lamini, k'aw dɛrɛ faan bɛɛ la. U bena aw ka dugu n'aw yɛrɛ bɛɛ halaki, u bena boonw bɛɛ ci. O koow bɛɛ bena aw sɔrɔ, bari Ala tun b'a fɛ k'aw dɛmɛ waati min na, aw ma sɔn.» Yezu tagara don Alabatosoba kɔnɔ, a y'a daminɛ ka jagokɛlaw gwɛn ka bɔ yen. A ko u ma: «A fɔra Ala ka kuma na ko: ‹Ne ka soo bena kɛ daalilikɛyɔrɔ ye.› Nga, aw kɔni y'a kɛ soonw ka yɔrɔ ye.» Yezu tun be mɔgɔw kalan loon o loon Alabatosoba kɔnɔ. Sarakalasebagaw ni sariya karamɔgɔw ani zuwifuw ka mɔgɔbabaw tun b'a fagacogo ɲinina. Nga, u tun ben'a kɛ cogo min na, u m'o lɔn, bari a dalakan tun ka di jama bɛɛ ye. Loon dɔ la, Yezu tun be mɔgɔw kalanna Alabatosoba kɔnɔ ka kibaru diman fɔ u ye. Sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw ani dugu cɛkɔrɔbaw tagar'a sɔrɔ, k'a ɲininga ko: «I be koo minw kɛ, jɔn le y'o sira d'i ma? Jɔn le y'o fanga d'i ma?» A y'u jaabi ko: «Ne fana bena aw ɲininga koo kelen na. Jɔn le ye Zan ci ko a ka na mɔgɔw batize, Ala lo wa, walima mɔgɔw lo?» O tuma na, olu ye ɲɔgɔn ye, k'u ka miiriyaw fɔ ɲɔgɔn ye ko: «N'an y'a jaabi ko Ala lo, a bena an ɲininga ko mun na an ma la a la. N'an y'a fɔ ko mɔgɔw lo fana, mɔgɔw bena an bon ni kabakuru ye k'an faga, bari u lara a la ko Zan tun ye kira ye.» O le y'a to u ye Yezu jaabi k'u t'a lɔn. Yezu y'a fɔ u ye ko: «N'o lo, mɔgɔ min ye sira di ne ma ka koo nunu kɛ, ne fana tena o fɔ aw ye.» O kɔ, Yezu y'a daminɛ ka talen nin la jama ye. A ko: «Cɛɛ dɔ ye * ɛrɛzɛnforo bɔ k'a don baarakɛla dɔw bolo, ka taga mɛn jamana wɛrɛ la. Ɛrɛzɛn mɔna tuma min na, a y'a ka jɔɔn dɔ ci baarakɛla nunu fɛ ko a ka taga ale niyɔrɔ minɛ. Nga baarakɛla nunu y'a minɛ k'a bugɔ k'a bololakolon bila ka taga. Forotigi ye jɔɔn wɛrɛ ci u fɛ. U y'o fana nɛni k'a bugɔ k'a bololakolon bila ka taga. A ye jɔɔn sabanan ci, u y'ale fana bugɔ fɔɔ k'a mandimi k'a ta k'a fili waga kɔnɔ. Forotigi sɔrɔla k'a fɔ ko: ‹Ne bena mun kɛ? N dencɛ min koo ka di n ye, n bena o ci, n'a sɔrɔ, u bena ale boɲa.› Nga ɛrɛzɛn baarakɛlaw ɲaa lara a kan tuma min na, u y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: ‹Nin le ye cɛntala ye, an k'a faga janko cɛɛn nin ka kɛ an ta ye.› U y'a minɛ ka taga n'a ye waga kɔnɔ k'a faga.» Yezu ye jama ɲininga ko: «Forotigi bena mun kɛ u la? A bena taga o baarakɛlaw faga ka dɔ wɛrɛw ta k'u bila foro kunna.» Mɔgɔw y'o mɛn tuma min na, u ko: «Ala k'an kisi o ma.» Nga Yezu y'u filɛ k'a fɔ u ye ko: «Min fɔra Ala ka kuma na, o kɔrɔ bena kɛ mun ye sa? A ko: ‹Bonlɔlaw banna kabakuru min na, o nana kɛ kabakuru barikaman ye, boon nɔnkɔn ta.› Ni mɔgɔ min benna o kabakuru nin kan, o tigi kolow bena karikari. N'o kabakuru nin benna mɔgɔ min kan, a bena o tigi ɲɔɲɔ.» Sariya karamɔgɔw ni sarakalasebagaw kuntigiw tun be cogo ɲinina waasa ka Yezu minɛ o waati yɛrɛ la, bari u tun y'a faamu ka ɲa ko Yezu ka talen nin ɲaa sinnin tun be olu le ma. Nga u tun be siran jama ɲa. Sariya karamɔgɔw ni sarakalasebagaw kuntigiw y'a daminɛ ka Yezu kɔlɔsi kosɔbɛ. O la, u ye nafigi dɔw ci a fɛ. Olu y'u yɛrɛw kɛ mɔgɔtilenninw ye waasa ka Yezu minɛ a yɛrɛ dalakuma fɛ ni ɲiningali dɔ ye. U tun b'a fɛ ka sababu dɔ sɔrɔ ka Yezu don Ɔrɔmu masacɛ ka lasigiden bolo. Nafigi nunu tagar'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, an y'a lɔn ko i ka kuma n'i ka kalan tilennin be, i te mɔgɔ bɔ mɔgɔ la, Alasira ka kan ka taama cogo min na, i be mɔgɔw kalan o la tiɲɛ na. A daganin be an ka lɛnpo sara Ɔrɔmu masacɛ ma wa, walima a daganin tɛ?» Nga Yezu bɔra u ka nafigiya kala ma. O la, a y'a fɔ u ye ko: «Aw ka warigwɛ dɔ di yan n k'a filɛ.» A ko: «Jɔn jaa n'a bulonɔn le b'a kan?» U ko masacɛ. O tuma na, a y'a fɔ u ye ko: «Fɛɛn min ye masacɛ ta ye, aw k'o di masacɛ ma, ka Ala ta di Ala ma.» U ma se ka Yezu minɛ a yɛrɛ dalakuma dɔ fɛ jama ɲana, nga a ka jaabili y'u kabakoya fɔɔ u jera. * Saduseɲɛw le tun b'a fɔ ko suuw tena kunun. U dɔw gwɛrɛla Yezu la k'a ɲininga ko: «Karamɔgɔ, Musa y'a fɔ an ye ko: ‹Ni cɛɛ furunin dɔ sara n'a ma deen sɔrɔ, a dɔgɔcɛ ka kan k'a muso ta ka deen sɔrɔ a kɔrɔcɛ ye.› Ayiwa, dencɛ wolonwula tun be cɛɛ dɔ fɛ. Kɔrɔcɛman ye muso furu. A sara n'u ma deen sɔrɔ. Filanan y'o muso kelen nin ta, o kɔ, sabanan y'a ta. O cogo la, dencɛ wolonwula nunu bɛɛ sara ten, u si ma deen sɔrɔ muso nin ma. A laban, muso nin fana sara. Ayiwa, suuw bena kunun loon min na, muso nin bena kɛ u jumɛn ta ye? Bari o mɔgɔ wolonwula bɛɛ y'a furu ka ye.» Yezu y'u jaabi ko: «Bii bii nin na, diɲɛ kɔnɔ, mɔgɔw be furu ɲɔgɔn ma. Nga Ala ye mɔgɔ minw jati mɔgɔɲumanw ye n'a bena u kunun u sanin kɔ, ani ka sini hɛrɛ di u ma, olu tena furu. Olu tena sa tugu, bari u bena kɛ i n'a fɔ mɛlɛkɛw. Ala bena u jati a deenw ye bari a y'u kunun u sanin kɔ. Ayiwa, suuw bena kunun. Musa yɛrɛ fana tun y'o fɔ ka gwɛ yiritunin yɔrɔ la. A ye Matigi wele ko Ibrayima ka Ala, ni Isiyaka ka Ala, ani Yakuba ka Ala. Ala te suuw ka Ala ye, nga ɲanamanw ta lo, bari Ala fɛ, u sanin tɛ, u ɲanaman lo.» Sariya karamɔgɔ dɔw y'a fɔ Yezu ye ko: «Karamɔgɔ, i ka kuma ɲana.» O kɔ, mɔgɔ si m'a jaa gwɛlɛya ka Yezu ɲininga foyi la tugu. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔw be se k'a fɔ cogo di ko Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye Dawuda ka deen dama ye? Dawuda yɛrɛ y'a fɔ Ala tanuli dɔnkiliw la ko: ‹Matigi Ala y'a fɔ ne Matigi ye ko: Sigi ne kinibolo fɛ fɔɔ ne k'i juguw cɔnkɔn i seen kɔrɔ.› Dawuda yɛrɛ y'a wele ko Matigi, a do be se ka kɛ Dawuda ka deen dama ye cogo di?» Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye jama ɲana ko: «Aw ka aw yɛrɛw kɔlɔsi sariya karamɔgɔw la. Ka forocaw don ka yaala, o ka d'u ye, u b'a fɛ fana ko mɔgɔw k'u fo i n'a fɔ mɔgɔbabaw, jamayɔrɔ la. Ka sigi ɲafɛ, mɔgɔbabaw ka sigiyɔrɔ la, kalansow kɔnɔ ani jama ka dumunikɛyɔrɔw la, o fana ka d'u ye. Olu le be firiyamusow bololafɛnw bɛɛ bɔsi u la. O kɔ, u be mɛn Ala daalili la janko mɔgɔw k'u filɛ mɔgɔɲumanw ye. Olu ka jalaki tɔɔrɔ bena juguya kosɔbɛ.» Ka Yezu to Alabatosoba kɔnɔ, a ye nafolotigiw ye n'u be wari donna Alabatosoba kɛsu kɔnɔ. A ye firiyamuso dɛsɛbagatɔ dɔ fana ye n'a be tama fila donna yen. O tuma na, Yezu y'a fɔ ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko firiyamuso dɛsɛbagatɔ nin ye wari min don kɛsu kɔnɔ, o ka ca ni tɔw bɛɛ ta ye, bari olu mako te se u ka nafolo min ma, u ye dɔ bɔ o le la k'o don, nga ale kɔni n'a ka fantanya bɛɛ, min tun b'a kun ka kɛ dumunisɔngɔ ye, a y'o bɛɛ don.» O kɔ, mɔgɔ dɔw tun be kumana Alabatosoba koo la, ko a lɔra ni dakamana kabakuruw ye, ko a masirinin be ni fɛnɲumanw ye, mɔgɔw tun ye minw di ka Ala boɲa n'o ye. O la, Yezu ko: «Aw ɲaa be fɛɛn min na, loon dɔ bena se, o kabakuru si tena to a tɔɲɔgɔn kan, u bɛɛ bena walaka.» U ye Yezu ɲininga ko: «Karamɔgɔ, koo nunu bena kɛ tuma jumɛn? Taamasiɲɛ jumɛn ben'a yira k'o bena kɛ?» Yezu y'u jaabi ko: «Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi janko mɔgɔ si kana aw fili. Bari caaman bena na ne tɔgɔ la k'a fɔ k'olu ye ne yɛrɛ ye, ko diɲɛ laban tuma surunyana. Aw kana tugu u kɔ. N'aw ye kɛlɛw ni jama murutiko mɛn tuma min na, aw kana siran. Wajibi lo o koow ka kɛ fɔlɔ, nga o tena kɛ diɲɛ laban ye o yɔrɔnin kelen.» O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «Siya dɔ bena wili siya dɔ wɛrɛ kama. Jamana dɔ bena wili jamana dɔ wɛrɛ kama. Dugukolo bena yɛrɛyɛrɛ kosɔbɛ yɔrɔ dɔw la. Fɔɲɔbanaw ni kɔngɔ bena don yɔrɔ dɔw la fana. Jatigɛkow ni taamasiɲɛbabaw bena ye sankolo la. «Nga sanni o koow bɛɛ ka kɛ, mɔgɔw bena aw minɛ k'aw tɔɔrɔ kosɔbɛ. U bena aw don kalanso kuntigiw bolo k'aw don kaso la. U bena taga n'aw ye masacɛw ni jamanatigiw fɛ ne kosɔn. O bena kɛ sababu ye, aw be ne koo fɔ u ye. Aw k'aw hakili to a la ko aw man kan ka jɔɔrɔ aw ka fɔta la u ɲakɔrɔ, bari ne yɛrɛ bena hakilitigiya kuma don aw daa la fɔɔ aw jugu si tena se k'aw sɔsɔ, walima k'aw ka kuma kɔɔ kari. Hali aw wolobagaw, n'aw badenw, n'aw balimaw, an'aw teriw yɛrɛ, olu bena aw don aw juguw bolo k'aw dɔw faga. Mɔgɔ bɛɛ bena aw kɔniya ne tɔgɔ kosɔn. Nga hali aw kunsigiden kelen tena tunu. Aw ka muɲuli ben'a to aw bena hɛrɛ sɔrɔ Ala fɛ sini. «N'aw y'a ye ko Zeruzalɛmukaw juguw ka kɛlɛbolo ye dugu lamini tuma min na, aw k'a lɔn ko a halakituma sera. O tuma na, mɔgɔ minw be Zude mara la, olu ka boli ka taga kuluyɔrɔw la. N'o ye minw sɔrɔ Zeruzalɛmu kɔnɔ, olu ka boli ka bɔ. Minw be kongo kɔnɔ, u kan'a fɔ k'u bena u yɛrɛ sutara Zeruzalɛmu kɔnɔ, bari a waati bena kɛ kojuguw juru sarawaati ye. Kiraw tun ye min fɔ, o bɛɛ bena kɛ, hali foyi ten'o jɛn. O waati la, musokɔnɔmanw ani minw deen be siin min, olu bena tɔɔrɔ kosɔbɛ, o tɔɔrɔ nin bena se Isirayɛli jamana mɔgɔw ma, bari Ala ben'a yira u la ko a dimina u kɔrɔ. U bena dɔw faga ni murujanjan ye, ka dɔw minɛ ka taga u kɛ jɔɔnw ye siya wɛrɛw cɛma. Siya minw te siran Ala ɲa, olu bena Zeruzalɛmu halaki pewu fɔɔ sarati min tun dira u ma, o ka dafa. «Tile, ni kalo, ani lolow bena kɛ cogo dɔ la. Kɔgɔji bena mankanba kɛ, siyaw kɔnɔ bena gwan, u dabari bena ban. Mɔgɔ caaman bena sa jatigɛkojugu bolo, kabako miiri kosɔn minw be nana kɛ dugukolo kan. Sankolofɛnw bena ɲagami ɲɔgɔn na. O tuma na, mɔgɔw bena Mɔgɔ Dencɛ natɔ ye sankabaw cɛma ni sebagaya ni nɔɔrɔ ye. N'o koow daminɛna ka kɛ tuma min na, aw ka dɔ fara aw jigi n'aw ka jagwɛlɛya kan, bari aw hɔrɔnyali waati sera.» O kɔ, Yezu ye talen dɔ la u ye ko: «Aw ka torosun ni yiri tɔw bɛɛ filɛ. N'aw y'a ye u bolow daminɛna ka nugu tuma min na, aw b'a lɔn ko samiɲa surunyana. O cogo kelen la, aw mana o koow kɛtɔ ye tuma min na, aw k'a lɔn ko Ala ka masaya waati surunyana. «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko bii mɔgɔw bɛɛ tena sa ni o koow bɛɛ ma kɛ. Sankolo ni dugukolo bena tɛmɛ, nga ne ka kuma tena tɛmɛ. «Aw k'aw yɛrɛw kɔlɔsi, aw kan'a to nugubagatɔya, ni dɔrɔtɔya, ani diɲɛ hamikow k'aw hakili ɲagami, n'o tɛ, laban loon bena bari aw la, bari o loon bena cun diɲɛ mɔgɔw bɛɛ kan i n'a fɔ jɔɔ be fɛɛn minɛ cogo min na. Aw ye jija ka Ala daali tuma bɛɛ, ka kɛ mɔgɔ timinadiyaninw ye, waasa aw ka se ka kisi o koo nataw bɛɛ ma, ani aw ka se ka lɔ Mɔgɔ Dencɛ ɲakɔrɔ.» Loon o loon tile kɔnɔ, Yezu tun be mɔgɔw kalan Alabatosoba kɔnɔ. Ni suu kora, a tun be bɔ ka taga si Olivuyirikulu yɔrɔ la. Sɔgɔmada joona, mɔgɔ bɛɛ tun be taga sɛgɛrɛ Alabatosoba kɔnɔ k'a lamɛn. * Buru funubali ɲanagwɛ, min tɔgɔ ko * Hɔrɔnya ɲanagwɛ fana, o tun surunyana. Sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw bena se ka Yezu faga cogo min na ni jama ma bɔ a kala ma, u tun b'o cogo ɲinina bari u tun be siran ko jama bena muruti. O tuma na, Zuda min be wele Isikariyɔti n'o ye kalanden tan ni fila nunu dɔ ye, Sutana y'a daminɛ k'o hakili yɛlɛma. A tagar'a fɔ sarakalasebagaw kuntigi ni Alabatosoba kɔlɔsibagaw kuntigiw ye ko cogo b'ale fɛ ka Yezu don u bolo. O diyara u ye kosɔbɛ. U bɛnn'a la k'u bena wari hakɛ dɔ d'a ma. Zuda sɔnna. A y'a daminɛ ka cogoɲuman ɲini waasa k'a don u bolo ni jama ma bɔ a kala ma. * Buru funubali ɲanagwɛ loon nana se. Sagaden tun ka kan ka faga o loon ka kɛ * Hɔrɔnya ɲanagwɛ saraka ye. Yezu y'a fɔ Piyɛri ni Zan ye k'u ka taga Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni labɛn u ye. U y'a ɲininga ko: «I b'a fɛ an k'o labɛn yɔrɔ jumɛn?» A y'u jaabi ko: «Aw dontɔ dugu kɔnɔ, aw ni cɛɛ dɔ bena ɲɔgɔn kunbɛn, duun fanin be jii la a kunna. Aw ka tugu o cɛɛ nin kɔ. N'a donna luu min kɔnɔ, aw ye don yen, k'a fɔ o lutigi ye ko karamɔgɔ ko a n'a ka kalandenw bena Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni kɛ boon min kɔnɔ, k'o be min. A bena bonba dɔ yira aw la sangaso la. An mako bena se fɛɛn minw ma, o bɛɛ b'a kɔnɔ. Aw ka ɲanagwɛ dumuni nin labɛn o yɔrɔ la.» Piyɛri ni Zan tagara. Yezu tun y'a fɔ u ye cogo min na, a kɛra ten fana. U ye Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni labɛn yen. Dumuni kɛtuma sera minkɛ, Yezu n'a ka ciden tan ni fila sigira dumuni na. A y'a fɔ u ye ko: «Ne tun b'a fɛ kosɔbɛ ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ nin dumuni kɛ n'aw ye sanni ne be tɔɔrɔ, bari ne b'a fɔ aw ye ko ne tena Hɔrɔnya ɲanagwɛ wɛrɛ dumuni kɛ tugu fɔɔ a dumukun ka dafa Ala ka masaya kɔnɔ.» O tuma na, a ye duvɛn ta ka barika la Ala ye k'a fɔ ko: «Aw k'a minɛ k'a min, bari ne b'a fɔ aw ye ko ne tena duvɛn min tugu ni Ala ka masaya ma se.» O kɔ, Yezu ye buru ta ka barika la Ala ye. A y'a tilantilan k'a d'u ma k'a fɔ ko: «Nin ye ne fari ye [min bena kɛ saraka ye aw ka nafa kosɔn. Aw ye to ka nin kɛ k'aw hakili to ne la.» Dumuni kɛnin kɔ, a ye duvɛn fana ta ka barika la Ala ye. A y'a di u ma k'a fɔ ko: «Nin ye ne joli ye, Ala be jɛnɲɔgɔnyakura sigi ni min ye. O joli nin bena bɔn aw ka nafa kosɔn.] «Mɔgɔ min bena ne don mɔgɔjuguw bolo, o tigi be dumuni kɛra ni ne ye. Tiɲɛ lo, Mɔgɔ Dencɛ bena sa i n'a fɔ a latigɛra cogo min na, nga min ben'a don u bolo, bɔnɛ bena o tigi sɔrɔ.» Kalandenw y'a daminɛ ka ɲɔgɔn ɲininga k'o bena kɛ jɔn ye u cɛma. Kalandenw y'a daminɛ ka ɲɔgɔn sɔsɔ kosɔbɛ, bari u tun b'a fɛ k'a lɔn ni mɔgɔ min ye ɲamɔgɔ ye u cɛma. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Siyaw ka masacɛw be kuntigiyakow kɛ tɔw la, ani fanga be minw bolo, olu b'a fɛ u k'u tɔgɔɲuman fɔ. Nga aw ta man kan ka kɛ ten. Mɔgɔ min ye mɔgɔbaba ye aw cɛma, o tigi k'a yɛrɛ kɛ i n'a fɔ aw bɛɛ la dɔgɔ. Fanga be min bolo, o tigi k'a yɛrɛ kɛ aw ka baaraden ye. Mɔgɔ min be dumuni labɛnna an'a be di min ma wo, jɔn le ye mɔgɔbaba ye u fila cɛma? Dumuni be di min ma, o tɛ wa? Ayiwa, ne be aw cɛma i n'a fɔ jɔɔn. «Aw kɔni muɲuna ka to ne fɛ n ka sigɛnw waati la. O le y'a to, ne Faa ye masaya di ne ma cogo min na, ne fana b'a di aw ma ten, janko aw ka dumuni kɛ ka minni kɛ ne ka masaya la, ani ka sigi masasigilanw kan ka Isirayɛli ka deen tan ni fila kɔmɔgɔw kiti.» Yezu y'a fɔ ko: «Simɔn, Simɔn, Sutana ye sira ɲini waasa k'i yuguyugu i n'a fɔ mɔgɔ be mugu tɛntɛn cogo min na, nga, ne ye Ala daali i ye waasa i ka lanaya kana cɛn. N'i segira ne ma tuma min na, e k'i tɔɲɔgɔnw dɛmɛ.» Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «Matigi, hali ni ne ka kan ka fara i kan u k'an don kaso la, walima u k'an faga, ne be sɔn.» Nga Yezu y'a fɔ a ye ko: «Piyɛri, ne b'a fɔ i ye ko dondo tena kasi bii n'i m'a fɔ ko i te ne lɔn fɔɔ siɲɛ saba.» O kɔ, Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Ne y'aw ci tuma min na k'a fɔ aw ye ko aw kana taga ni wari ni dugutagaminan ani sanbara ye, fɛɛn dɔ ye aw dɛsɛ wa?» U y'a jaabi ko foyi m'u dɛsɛ. A y'a fɔ u ye tugu ko: «Nga sisan, ni wari be min fɛ, a k'a ta. O cogo kelen la fana, ni dugutagaminan be min fɛ, a k'a ta. Ni murujan te min fɛ, a k'a ka nɛnɛdeleke feere ka dɔ san. Ne b'a fɔ aw ye, Ala ka kuma ye min fɔ ne ka koo la ko: ‹U y'a jati kojugukɛlaw dɔ ye,› wajibi lo o ka kɛ. Ayiwa, o tuma surunyana.» Kalandenw y'a fɔ a ye ko: «Matigi, murujan fila filɛ.» A y'u jaabi k'o ka ɲi ten. Yezu bɔra ka taga Olivuyirikulu kan i n'a fɔ a tun be deli ka taga cogo min na. A ka kalandenw tugura a kɔ. A sera o yɔrɔ la tuma min na, a y'a fɔ u ye ko: «Aw ka Ala daali waasa aw kana don kɔrɔbɔli la.» O kɔ, a bɔra u kɔrɔ dɔɔni ka se bɛrɛ filiko kelen jaɲa ma. A y'a kunbiri gwan k'a daminɛ ka Ala daali ko: «Ne Faa, n'i b'a fɛ, i ka ne kisi tɔɔrɔ nin ma, nga ne sago kana kɛ fɔɔ e sago.» [ O tuma na, mɛlɛkɛ dɔ bɔra sankolo la k'a yɛrɛ yira a la, ka barika don a la. Yezu nii tɔɔrɔnin tun bɛ. A ye dɔ fara Ala daali kan. A wasiji ɲaa kɛra i n'a fɔ joli n'o be tɔnitɔni duguma.] A ye Ala daali ka ban tuma min na, a wilila ka segi ka na kalanden nunu fɛ ka u sɔrɔ sinɔgɔ la ɲanafinkojugu bolo. A y'a fɔ u ye ko: «Mun na aw be sinɔgɔ? Aw ye wili ka Ala daali waasa aw kana don kɔrɔbɔli la.» Ka Yezu to kuma na, Zuda min tun ye kalanden tan ni fila nunu dɔ ye, ale bilara jama ɲa ka na. A gwɛrɛla Yezu la ko a b'a fo. Nga Yezu y'a fɔ a ye ko: «Zuda, i be Mɔgɔ Dencɛ don mɔgɔjuguw bolo ni foli le ye wa?» Mɔgɔ minw tun be ni Yezu ye, koo min bena kɛ, olu y'o faamu minkɛ, u ye Yezu ɲininga ko: «Matigi, an ka murujanjanw ta u kama wa?» U dɔ ye sarakalasebagaw kuntigiba ka baaraden kinibolo tulo caron. Nga Yezu y'u jaabi ko: «Aw k'a dan nin ma.» A magara o jɔncɛ tulo la k'a kɛnɛya. O kɔ, sarakalasebagaw kuntigiw ni Alabatosoba kɔlɔsibagaw kuntigiw ani cɛkɔrɔba minw tun tagara k'u b'a minɛ, a y'a fɔ olu ye ko: «Aw nana ne kama ni murujanjan ni berew ye i n'a fɔ ne ye benkannikɛla ye. Ne tun be n'aw ye loon o loon Alabatosoba kɔnɔ waati min na, aw ma ne minɛ, nga sisan ye aw ka waati ni dibi ka setigiya tuma ye.» U ye Yezu minɛ ka taga n'a ye sarakalasebagaw kuntigiba ka luu kɔnɔ. Piyɛri tugura u kɔɔ ka furancɛba to u ni ɲɔgɔn cɛ. Mɔgɔw tun ye tasuma mana luu cɛmancɛ la ka sigi a daa la. Piyɛri tagara sigi olu cɛma. Ka Piyɛri siginin to tasuma daa la, jɔnmuso dɔ y'a ye, a y'a ɲaa basa a la k'a fɔ ko: «Cɛɛ nin fana tun be ni Yezu ye.» Piyɛri ye muso sɔsɔ k'a fɔ ko: «Ne t'a lɔn.» Waati dɔɔni o kɔ, cɛɛ dɔ fana y'a ye k'a fɔ a ye ko: «Ele fana ye u dɔ ye.» Nga Piyɛri ye cɛɛ jaabi ko: «Ne te u dɔ ye.» Lɛrɛ kelen ɲɔgɔn tɛmɛnin kɔ, cɛɛ dɔ wɛrɛ segira k'a fɔ ko: «Siga t'a la, cɛɛ nin tun be ni Yezu ye bari Galileka lo.» Nga Piyɛri y'a jaabi ko: «E be min fɔra, ne t'o faamu.» K'a to o kuma na, o yɔrɔnin bɛɛ dondo kasira. Matigi y'a ɲaa yɛlɛma ka Piyɛri filɛ. Piyɛri hakili jigira a ka kuma na, a tun ye min fɔ a ye ko: «Sanni dondo bɛ kasi bii, i ben'a fɔ fɔɔ siɲɛ saba ko i te ne lɔn.» Piyɛri bɔra kɛnɛma ka kasi kosɔbɛ. Yezu kɔlɔsibagaw tun be yɛlɛ a ma n'u b'a bugɔ. U tun y'a ɲaa siri ka sɔrɔ ka to k'a bugɔ, ani k'a ɲininga ko: «Jɔn y'i bugɔ?» U ye kumajugujugu wɛrɛw fɔ a ma. Dugu gwɛra tuma min na, dugu cɛkɔrɔbaw, ni sariya karamɔgɔw ani sarakalasebagaw kuntigiw ye ɲɔgɔn lajɛn. U tagara ni Yezu ye u ka kititigɛlaw fɛ waasa k'a kiti. U y'a fɔ a ye ko: «N'i ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, a fɔ an ye.» Yezu y'u jaabi ko: «Ni ne y'a fɔ aw ye, aw tena la a la. Ni ne y'aw ɲininga fana, aw tena ne jaabi. Nga, kabini sisan, Mɔgɔ Dencɛ bena sigi Setigi Ala kinibolo fɛ.» U bɛɛ y'a fɔ ko: «O tuma na, e ye Ala Dencɛ ye wa?» A y'a fɔ u ye ko: «Aw yɛrɛ y'a fɔ ko ne lo.» U y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «An mako te mɔgɔ ka seereya la tugu ka sɔrɔ k'a jalaki, bari an yɛrɛw y'a dalakuma mɛn.» O tuma na, kititigɛlaw bɛɛ sinna ka wili ka taga ni Yezu ye Pilati fɛ. U y'a daminɛ ka Yezu jalaki ko: «An y'a ye ko cɛɛ nin b'an ka siya kunnacɛnna. A b'u bali ka lɛnpo sara Ɔrɔmu masacɛ ma. A ko ale ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, ko ale ye masa ye.» Pilati y'a ɲininga ko: «I ye zuwifuw ka masa ye wa?» Yezu y'a jaabi ko: «E ko ten.» Pilati y'a fɔ sarakalasebagaw kuntigiw ni jama ye ko: «Ne ma kuun ye cɛɛ nin be se ka jalaki min na.» Nga u segira k'a fɔ ko: «A be mɔgɔw kalan an ka jamana yɔrɔ bɛɛ la. O le b'a to mɔgɔw be muruti. A y'a daminɛ Galile mara la fɔɔ ka na se yan Zude mara la.» Pilati ye Galile tɔgɔ mɛn mɔgɔw daa la minkɛ, a ye ɲiningali kɛ ko yala ni Yezu ye Galileka ye. A y'a lɔn ko Yezu bɔra * Erɔdi ka mara la tuma min na, a y'a fɔ u ye k'u ka taga n'a ye Erɔdi fɛ, bari Erɔdi fana tun be Zeruzalɛmu o loon nin na. Erɔdi ye Yezu ye minkɛ, o diyara a ye kosɔbɛ. A tun b'a fɛ ka Yezu ye kabini tumajan bari a tun y'a ka koo mɛn. A tun be miiri fana ko Yezu bena kabako dɔ kɛ ale ɲana. A ye Yezu ɲininga koo caaman na, nga Yezu m'a jaabi. Sarakalasebagaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw tun be yen. U tun b'a la ka kumajugu fɔ waasa k'a ka koo juguya. Erɔdi n'a ka sɔlidasiw ye Yezu lɔgɔbɔ kosɔbɛ ka delekeɲuman dɔ don a kaan na. O kɛnin kɔ, a y'u bila ka segi ni Yezu ye Pilati fɛ. O loon nin na, Pilati ni Erɔdi kɛra teriw ye k'a sɔrɔ u tun ye ɲɔgɔn juguw ye fɔlɔ la. Pilati ye sarakalasebagaw kuntigiw, ni zuwifuw ka kuntigiw ani jama wele k'a fɔ u ye ko: «Aw le nana ni cɛɛ nin ye k'a fɔ ne ye ko a be mɔgɔw kunnacɛn. Ayiwa, ne y'a ɲininga aw ɲana. Aw ye koo minw fɔ k'olu y'a jalakikun ye, ne y'a ye ko jalakita tɛ. * Erɔdi fana m'a jalakikun ye, bari a segira k'a bila ka na anw fɛ. O la, ne ma koo si ye cɛɛ nin ka kan ka faga min kama. O la, ne ben'a to u b'a bugɔ ni golokami ye. O kɔ, ne ben'a bila ka taga.» [ Saan o saan, * Hɔrɔnya ɲanagwɛ tuma, Pilati tun ka kan ka kasoden dɔ labila.] U bɛɛ pɛrɛnna ko: «Cɛɛ nin faga, ka Barabasi labila.» Barabasi tun donna kaso la murutili ni mɔgɔfaga kosɔn. O murutili tun kɛra dugu kɔnɔ. Pilati tun b'a fɛ ka Yezu bila minkɛ, a kumana jama fɛ tugu. Nga u pɛrɛnna ko: «A gwengwen lɔgɔ kan! A gwengwen lɔgɔ kan!» Pilati kumana u fɛ a siɲɛ sabanan na ko: «A ye kojugu jumɛn kɛ? A ye koo min kɛ n'o b'a fagakun bɔ, ne m'o ye. O la, ne ben'a to u b'a bugɔ ni golokami ye. O kɔ, ne ben'a to a be taga.» Nga u tora ka pɛrɛn ko Pilati ka Yezu gwengwen lɔgɔ kan. U ka mankan boɲana fɔɔ ka see sɔrɔ. O tuma na, Pilati y'a fɔ ko u ye min daali, k'o bena kɛ u ye. Barabasi min tun donna kaso la murutili ni mɔgɔfaga kosɔn, a y'ale labila i n'a fɔ u y'a ɲini cogo min na. Nga a ye Yezu don u bolo waasa u k'u sago kɛ a la. U taatɔ ni Yezu ye, u ye cɛɛ dɔ kunbɛn min tun bɔr'a ka foro la. Sirɛnika tun lo, a tɔgɔ tun ko Simɔn. U y'ale karaba ko a ka Yezu gwengwenlɔgɔ ɲun ka tugu a kɔ. Jamaba tugunin tun be Yezu kɔ. Muso caaman ɲaa sisinin tun be, ani u tun b'u disi gosi dusukasi bolo Yezu ka tɔɔrɔ kosɔn. Nga Yezu y'a ɲaa yɛlɛma k'a fɔ u ye ko: «Zeruzalɛmu musow, aw kana kasi ne kosɔn. Aw ye kasi aw yɛrɛw n'aw ka deenw kosɔn, bari loon dɔ bena se, mɔgɔw ben'a fɔ ko: ‹Muso minw ma deen sɔrɔ ka ye, ni minw te se ka deen sɔrɔ, ani minw ma siin di deen ma ka ye, olu dagamunin lo.› O tuma na, mɔgɔw ben'a daminɛ k'a fɔ kuluw ye ko: ‹Aw ka ben an kan!› U ben'a fɔ tintinw ye ko: ‹Aw k'an datugu!› Ne be kuma ten bari aw yɛrɛ y'a ye u be nin kɛra yirikɛnɛ na, yiri jalan ta bena kɛ cogo di?» U tun be tagara ni kojugukɛla fila fana ye k'olu ni Yezu faga ɲɔgɔn fɛ. U tagara se kulunin dɔ kan, u be min wele ko Kungolokolo. U ye Yezu gwengwen lɔgɔ kan yen, ka kojugukɛla fila nunu fana gwengwen lɔgɔ dɔw kan, kelen a kinibolo fɛ, kelen a numanbolo fɛ. Nga Yezu y'a fɔ ko: «N Faa, yafa u ma bari u be min kɛra, u m'o lɔn.» U ye kala la ka Yezu ka faniw tilan ɲɔgɔn cɛ. Mɔgɔw tun lɔra n'u be filɛli kɛ. Zuwifuw ka kuntigiw kɔni tun be yɛlɛla Yezu ma. U ko: «A ye mɔgɔ wɛrɛw kisi, a k'a yɛrɛ kisi sa. N'a ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye tigitigi, a k'a yɛrɛ kisi.» Sɔlidasiw fana tun be yɛlɛla a ma. U gwɛrɛla a la k'u be vinɛgiri d'a ma. U y'a fɔ ko: «N'i ye zuwifuw ka masa ye, i yɛrɛ kisi.» U y'a sɛbɛn fɛɛn dɔ kan k'a dulon gwengwenlɔgɔ la Yezu kunna ko: «Nin ye zuwifuw ka masa ye.» Kojugukɛla minw tun gwengwenna fana, olu kelen tun b'a nɛnina ko: «I te Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye wa? I yɛrɛ kisi k'an fana kisi kɛ!» Nga kojugukɛla tɔ kelen nin ye dɔ nin sɔngɔ ko: «E min b'o tɔɔrɔ ɲɔgɔn na, i te siran Ala ɲa! An kɔni ka kan ni tɔɔrɔ nin ye bari an ye kojugu kɛ, nga ale ma kojugu si kɛ.» O kɔ, a y'a fɔ Yezu ye ko: «Matigi, n'i nana sigi i ka masaya la tuma min na, i k'i hakili to ne la.» Yezu y'a jaabi ko: «Tiɲɛ na, ne b'a fɔ i ye, i bena kɛ ne fɛ arijana na bii yɛrɛ.» Tilegwangwanfɛ, dibi donna yɔrɔ bɛɛ fɔɔ ka lɛrɛ saba kɛ. Alabatosoba cɛtigɛfani faranna fila ye. Yezu pɛrɛnna kosɔbɛ ko: «N Faa, ne be n nii segi i ma.» A y'o fɔ ka ban tuma min na, a nii bɔra. Sɔlidasiw kuntigi ye koo nunu ye ten, a ye Ala boɲa k'a fɔ ko: «Siga t'a la, cɛɛ nin tun ye mɔgɔɲuman ye.» Koo minw tun kɛra, mɔgɔ minw tun tagara olu filɛ, u kɔsegitɔ tun b'u disi gosi dusukasi bolo. Yezu lɔnbagaw bɛɛ lɔnin tun be yɔrɔjan k'o koow filɛ. Muso minw tun tugura Yezu kɔ ka bɔ Galile mara la, olu fana tun b'u cɛma. Cɛɛ dɔ fana tun be yen, a tɔgɔ ko Yusufu, zuwifuw ka kititigɛlaw dɔ tun lo. Mɔgɔɲuman tun lo, a tun te sɔn ka mɔgɔ tɔɲɔ. A tun ma sɔn a tɔɲɔgɔnw ka koo latigɛli ani u ka kɛtaw ma. A tun bɔra zuwifu ka dugu dɔ la min tɔgɔ ko Arimate. A tun be Ala ka masaya waati kɔnɔna. A tagara Pilati sɛgɛrɛ ka Yezu suu daali a fɛ. O kɔ, Yusufu tagara Yezu suu bɔ lɔgɔ kan k'a kasange ni bagi gwɛman ye, k'a don kaburu dɔ kɔnɔ. O kaburu soginin tun be fara la. Mɔgɔ si suu tun ma don yen fɔlɔ. Jumalon tun lo. Lafiɲɛlon tun be ɲini ka daminɛ. Muso minw tun tugura Yezu kɔ ka bɔ Galile mara la, olu tagara ni Yusufu ye Yezu suu donyɔrɔ la. U ye kaburu nin ye ka Yezu suu doncogo bɛɛ filɛ. O kɔ, u segira ka taga dugu kɔnɔ. U ye wusulan ni tulu kasadiman labɛn. U ye lafiɲɛlon bato i ko a fɔra cogo min na Ala ka sariya la. Lɔgɔkun loon fɔlɔ sɔgɔma joona, muso nunu tun ye wusulan min labɛn, u wilila ka taga n'o ye kaburu la. Kabakuru belebeleba min tun kɛra ka kaburu datugu, u tagar'a sɔrɔ kabakuru nin te kaburu daa la. U donna kaburu kɔnɔ, u ma Matigi Yezu suu ye. K'u hakili ɲagaminin to o koo la, u barila ka cɛɛ fila dɔ ye. U ka faniw tun be manamana haali. Muso nunu siranna k'u ɲaa biri duguma minkɛ, cɛɛ nunu y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ min be nii na, aw do b'o tigi yaala suuw cɛma mun na? A te yan, a kununna ka ban. A tun ye kuma min fɔ aw ye k'a to Galile mara la, aw k'aw hakili jigi o la. A tun y'a fɔ ko wajibi lo Mɔgɔ Dencɛ ka don hakɛkɛlaw bolo, u k'a gwengwen lɔgɔ kan, ko tile sabanan a faganin kɔ, a bena kunun.» O tuma na, muso nunu hakili jigira Yezu ka kuma na. U bɔra kaburu la ka taga o koow bɛɛ lakali kalanden tan ni kelen nunu ye, ani k'a lakali tɔw bɛɛ ye fana. O koo nunu lakalibagaw tun ye Zaki bamuso Mariyamu ye, ni Zaani, ani Mariyamu ka bɔ Magidala. Muso wɛrɛ minw tun be n'u ye, olu fana ye koo nunu lakali kalandenw ye ten. Kalandenw ma la muso nunu ka kuma na, u tun b'o jati nalomanyakuma ye. O n'a ta bɛɛ, Piyɛri wilila ka boli ka taga kaburu la. A sera, a ye filɛli kɛ kaburu kɔnɔ, a ye bagi gwɛman dɔrɔn lanin ye duguma. Koo minw tun kɛra, olu y'a kabakoya, a segira ka taga soo. O loon na yɛrɛ, Yezu ka kalandenw mɔgɔ fila tun be tagara dugu dɔ la min tɔgɔ ko Emayusi. O dugu ni Zeruzalɛmu cɛ tun ye kilo tan ni kelen ɲɔgɔn ye. Koo minw bɛɛ tun kɛra, u tun be olu baro la ɲɔgɔn fɛ. K'u to baro ni sɔsɔli la, Yezu yɛrɛ nana fara u kan ka taama n'u ye, nga a kɛra i n'a fɔ u ɲaa tun sirinin be, u ma se ka Yezu lɔn. Yezu y'u ɲininga ko: «Aw be mun baro la ɲɔgɔn fɛ?» O tuma na, u lɔra. U ɲaa sisinin tun bɛ. Mɔgɔ kelen min tɔgɔ ko Kilewopasi, ale y'a jaabi ko: «Koo minw kɛra tile fila nin na, mɔgɔ si te Zeruzalɛmu min te o koow kala ma fɔɔ e dɔrɔn kɛ?» Yezu y'u ɲininga ko: «O ye mun ye?» U y'a jaabi ko: «Nazarɛtika Yezu ka koo kɛ! A tun kɛra kira ye, a ye kabakow kɛ, ani ka setigiyakumaw fɔ Ala ni mɔgɔw bɛɛ ɲakɔrɔ. Nga sarakalasebagaw kuntigiw n'an ka dugu ɲamɔgɔw y'a don mɔgɔjuguw bolo waasa u k'a faga. Olu y'a gwengwen lɔgɔ kan. An kɔni jigi tun b'a kan ko mɔgɔ min ka kan ka Isirayɛlidenw kunmabɔ, ko ale tun lo. Nga, koo nunu kɛra, a tile saba ye bii ye. An kalandenw cɛma, musow be yen. Olu dɔw tun tagara sɔgɔma joona kaburu la, ka segi ka na an kabakoya ko u m'a suu ye. U y'a fɔ an ye ko mɛlɛkɛ dɔw y'u yɛrɛ yira u la k'a fɔ u ye ko a be nii na. An tɔɲɔgɔn dɔw tagara kaburu la k'a lajɛ fana. Musow y'a fɔ cogo min na, u tagar'a sɔrɔ ten nga u ma a yɛrɛ ye.» O tuma na, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ye hakilitanw ye dɛ! Aw te la kiraw ka kuma fɔnin na joona fana. Wajibi tun lo Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin tun ka tɔɔrɔ ten ka sɔrɔ ka boɲa sɔrɔ Ala fɛ.» O kɔ, Ala ka kuma ye min fɔ a ka koo la, a ye olu bɛɛ fɔ k'a gwɛya u ye, k'a ta Musa ye kuma min sɛbɛn fɔɔ ka n'a bila kiraw bɛɛ ka sɛbɛnninw ma. U tun be tagara dugu min na, u surunyana o la tuma min na, Yezu y'a kɛ i n'a fɔ a b'a fɛ ka taga k'u to yen. Nga u y'a daali ko a ka to u fɛ bari tile be ɲini ka ban. O la, a tora u fɛ u ka jatigiso kɔnɔ. Dumunikɛtuma, Yezu sigira n'u ye dumuni na, a ye buru ta ka barika la Ala ye, k'a tilantilan k'a d'u ma. O tuma na, u ɲaa yɛlɛla, u y'a lɔn, nga a tununa ka bɔ u ɲakɔrɔ. U y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «A tun be kumana an fɛ sira kan tuma min na ka to ka Ala ka kuma ɲafɔ an ye ka gwɛ, an nisɔndiyanin tun tɛ wa?» O yɔrɔnin bɛɛ, u wilila ka segi ka taga Zeruzalɛmu. U tagara ciden tan ni kelen ni kalanden tɔw lajɛnnin sɔrɔ yen. Olu y'a fɔ mɔgɔ fila nunu ye ko Matigi kununna tiɲɛ na, u ko a y'a yɛrɛ yira Simɔn na. O tuma na, olu fila ye Yezu ye sira kan cogo min na, ani k'a lɔn cogo min na dumuni kɛtuma na, u y'o lakali kalanden tɔw ye. Ka kalanden fila nunu to o kuma na dɔrɔn, u barila ka Yezu ye u cɛma. A y'a fɔ u ye ko: «Ala ka hɛrɛ kɛ aw ye.» U siranna kosɔbɛ bari u tun be miiri ko suja dɔ lo. Nga Yezu y'a fɔ u ye ko: «Mun na aw be siran? Mun y'a to aw be sigasiga ten? Aw ka ne tigɛ ni n seenw filɛ, ne yɛrɛ lo tigitigi. Aw ye maga ne la k'a filɛ, aw ben'a ye ko farisogo ni kolo be ne la k'a sɔrɔ olu te suja la.» O fɔnin kɔ, a y'a tigɛ n'a seenw yira u la. U nisɔn diyara kosɔbɛ, ka kabakoya, o le y'a to u ma l'a la ko Yezu lo. O la, Yezu y'u ɲininga ko: «N be dumunifɛn dɔ sɔrɔ aw fɛ yan wa?» U ye jigɛwusunin kunkurun dɔ d'a ma. A y'a minɛ k'a ɲimi u ɲana. O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «Tuma min na ne tun ma sa ban, koo minw fɔra Musa ka sariya, ni kiraw ka kitabuw, ani Dɔnkiliw Ala ye kitabu la ne ka koo la, ne tun y'a fɔ aw ye ko wajibi lo o bɛɛ ka kɛ.» O tuma na, a ye hakili d'u ma waasa u ka se ka Ala ka kuma faamu. A y'a fɔ u ye ko: «A fɔra Ala ka kuma na ko mɔgɔw bena Ala ka Mɔgɔ wolomanin tɔɔrɔ, k'a faga, a bena kunun a tile sabanan loon. A ka kibaru ka kan ka fɔ siyaw bɛɛ ye waasa u ka nimisa ka faran u ka kojuguw la, u ka hakɛw ka yafa. O ka kan ka daminɛ Zeruzalɛmu. Aw ka kan ka kɛ o koow lakalibagaw ye, bari aw y'o ye. Ne Faa y'a daa di ko a bena fɛɛn min d'aw ma, ne yɛrɛ bena o ci aw ma. Aw kɔni ka to dugu nin kɔnɔ fɔɔ aw ka sebagaya sɔrɔ ka bɔ Ala fɛ.» O kɔ, Yezu tagara ni kalandenw ye fɔɔ Betani faan fɛ. A y'a bolow kɔrɔta ka duba kɛ u ye. K'a to duba kɛli la u ye, a bɔra u kɔrɔ, ka yɛlɛ sankolo la. Kalandenw birila k'a bato. O kɔ, u segira Zeruzalɛmu ni nisɔndiyaba ye. O yɔrɔ la, u tun be to ka taga Alabatosoba kɔnɔ tuma bɛɛ ka Ala tanu. Fɔlɔfɔlɔ, sanni diɲɛ ka dan, Kuma tun be yen. O Kuma nin tun be ni Ala ye, o Kuma nin tun ye Ala ye. A tun be ni Ala ye fɔlɔfɔlɔ. Fɛɛn bɛɛ danna ale barika la. Fɛɛn si te yen min ma dan a barika la. Nii tun be sɔrɔ ale barika la. Ale tun be yeelen bɔ adamadenw ye. O yeelen nin bɔra dibi la. Nga dibi ma sɔn a ma. Ala ye cɛɛ dɔ ci min tɔgɔ tun ko Zan. Ale nana waasa ka kɛ yeelen nin seere ye k'a koo fɔ mɔgɔw ye janko u bɛɛ ka la yeelen nin na ale sababu la. Ale Zan tun te yeelen nin ye, nga a nana waasa ka yeelen le koo fɔ. O yeelen nin tun ye yeelen yɛrɛ yɛrɛ ye, min nana diɲɛ na ka kɛnɛ bɔ mɔgɔw bɛɛ ye. A tun be diɲɛ na, ale lo ye diɲɛ dan, nga diɲɛ mɔgɔw bann'a la. A nan'a ka siya mɔgɔw fɛ, a ka siya mɔgɔw bann'a la. Nga minw sɔnn'a ma, ka l'a la, a ye see di olu ma ka kɛ Ala deenw ye. O deen nunu ma sɔrɔ adamadenw sago la. Nga u sɔrɔla Ala ka sebagaya le la. O kuma nin kɛra mɔgɔ ye, ka na sigi n'an ye. An y'a ka nɔɔrɔ ye, dencɛ kelen be min sɔrɔ a Faa fɛ. Ale lo ye tiɲɛtigi ni nɛɛmatigi ye. Zan y'a koo fɔ ko: «Ne tun ye min koo fɔ ko a bena na ne kɔfɛ, ale lo ye nin ye. A ka bon ni ne ye, bari sanni ne ka wolo, ale tun be yen.» Anw bɛɛ ye duba caaman sɔrɔ a ka nɛɛma barika la. Ala ka sariya sɔrɔla Musa sababu la. Nga Yezu Krista le nana ni Ala ka nɛɛma, n'a ka tiɲɛ ye. Mɔgɔ si ma deli ka Ala ye abada, nga a Deen kelenpe, min fana ye Ala ye, ale n'a Faa Ala be ɲɔgɔn fɛ, ale lo nana Ala cogo yira an na. Zuwifuw tun ye sarakalasebaga dɔw ni Levi kɔmɔgɔ dɔw ci ka bɔ Zeruzalɛmu ka taga Zan sɛgɛrɛ tuma min na, u y'a ɲininga ko: «E ye jɔn ye?» Zan y'u jaabi. A ma sigasiga, a y'a fɔ ka gwɛ u ye ko: «Ne te Ala ka Mɔgɔ wolomanin ye dɛ.» U y'a ɲininga ko: «O tuma na, e ye jɔn ye? E ye Eli ye wa?» A y'u jaabi ko: «Ne te Eli ye.» U ko: «E ye kiraba nin ye wa?» A ko ayi. O tuma na, u y'a fɔ a ye ko: «E ye mɔgɔ min ye, o fɔ an ye, waasa an ka se ka taga o fɔ an cibagaw ye. Ɔnhɔn. O tuma na, e ye jɔn ye?» A ye kira Ezayi ka kuma ta k'u jaabi ko: «Mɔgɔ min be pɛrɛnna kongokolon kɔnɔ ko: ‹Aw ka siratilennin labɛn Matigi ye,› » a ko o y'ale Zan ye. Ciden nunu tun ye * Fariziɲɛw ye. U ye Zan ɲininga tugu ko: «Ni e te Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, ni e te Eli ye, walima kiraba, e do be mɔgɔw batize mun na?» A y'u jaabi ko: «Ne kɔni be mɔgɔw batize jii la. Nga mɔgɔ dɔ b'aw cɛma, aw t'ale lɔn, ale be na ne kɔ, ne ka dɔgɔ k'a ka sanbara juru foni.» O koo nunu bɛɛ kɛra Betani faan fɛ Zurudɛn baji kɔfɛ, Zan tun be mɔgɔw batizera yɔrɔ min na. O dugusagwɛ, Zan ye Yezu natɔ ye a fɛ, a y'a fɔ ko: «Ala ka Sagaden filɛ min be mɔgɔw ka hakɛw ban. N tun be ale lo koo fɔra ko mɔgɔ dɔ bena na ne kɔ min ka bon ni ne ye, bari sanni ne ka wolo, ale tun be yen. Ne yɛrɛ tun t'a lɔn, ne nana ka to ka mɔgɔw batize jii la, waasa Isirayɛlidenw k'a lɔn.» Zan y'a fɔ tugu ko: «Ne ye Nii Senuman jigitɔ ye a kan ka bɔ sankolo la, i n'a fɔ tuganin, ka to a kan. Ne tun t'a lɔn, nga min ye ne ci ka na mɔgɔw batize jii la, ale y'a fɔ n ye ko ni ne ye Nii Senuman jigitɔ ye ka sigi min kan, k'o tigi lo bena mɔgɔw batize ni Nii Senuman ye. Ne y'o ye, o la ne ko ale lo ye Ala Deen ye.» O dugusagwɛ, Zan tun b'o yɔrɔ kelen nin na, n'a ka kalandenw mɔgɔ fila ye. A ye Yezu tɛmɛtɔ ye, a y'a fɔ ko: «Ala ka Sagaden filɛ nin ye.» A ka kalanden fila nunu y'o mɛn minkɛ, u tugura Yezu kɔ. Yezu y'a ɲaa yɛlɛma k'u ye a kɔ, a y'u ɲininga ko: «Aw be mun le ɲinina?» U y'a jaabi ko: «Arabi, e ka yɔrɔ be min?» (Arabi kɔrɔ ko karamɔgɔ.) A ko: «Aw ye na, aw ben'a ye.» U tagara n'a ye k'a ka yɔrɔ ye. Wuladafɛ tun lo. U tora n'a ye o loon na. Mɔgɔ fila minw tun ye Zan ka kuma mɛn ka tugu Yezu kɔ, u kelen tun ye Simɔn Piyɛri dɔgɔcɛ Andere ye. A sinna ka taga fɔ a kɔrɔcɛ Simɔn ye ko: «Anw ye Krista ye», o kɔrɔ ko Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin. U tagara Yezu fɛ. Yezu y'a filɛ furututu k'a fɔ a ye ko: «E ye Zan dencɛ Simɔn ye. An bena i wele ko * Sefasi», girɛkikan na, o ye Piyɛri ye. O dugusagwɛ, Yezu y'a ŋaniya ta ko a be taga Galile mara la. A ye Filipu ye, k'a fɔ a ye ko: «Tugu ne kɔ.» Filipu ni Andere ani Piyɛri nunu bɛɛ tun ye Bɛtisayidakaw ye. Filipu ye Natanayɛli kunbɛn k'a fɔ a ye ko: «Mɔgɔ min koo fɔnin be Musa ka sariya sɛbɛ ni kiraw ka sɛbɛw kɔnɔ, anw y'a ye. Nazarɛtika Yezu lo, Yusufu dencɛ.» Natanayɛli ko: «Ka bɔ Nazarɛti? Fɛnɲuman be se ka bɔ Nazarɛti wa?» Filipu y'a jaabi ko: «E ka na sa, e ben'a ye.» Yezu ye Natanayɛli natɔ ye a fɛ, a y'a fɔ ko: «Nin ye Isirayɛliden yɛrɛ ye tigitigi. Namaramɔgɔ tɛ.» Natanayɛli ko: «I ye ne lɔn min?» Yezu y'a jaabi ko: «Sanni Filipu k'i wele, ne ɲaa tun b'i la torosun kɔrɔ.» Natanayɛli y'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, i ye Ala Deen ye, i ye Isirayɛli ka masa ye.» Yezu ko a ma: «Ne y'a fɔ ko ne y'i ye torosun kɔrɔ minkɛ, o la, i lara ne la kɛ. I bena fɛɛn wɛrɛw ye minw bena tɛmɛ nin kan.» Yezu y'a fɔ tugu ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, aw bena sankolo dayɛlɛnin ye ka Ala ka mɛlɛkɛw yɛlɛtɔ n'u jigitɔ ye Mɔgɔ Dencɛ kan.» Tile fila tɛmɛnin kɔ, kɔɲɔya dɔ tun be kɛra Kana, Galile mara la. Yezu bamuso tun be yen. Yezu n'a ka kalandenw fana tun welela yen. Duvɛn banna minkɛ, Yezu baa tagar'a fɔ a ye ko: «U ka duvɛn banna.» Nga Yezu y'a jaabi ko: «Muso! E ko ne ka mun kɛ? Ne ka waati ma se fɔlɔ.» A baa tagar'a fɔ baaradenw ye ko: «N'a ye fɛɛn o fɛɛn fɔ aw ye, aw k'o kɛ.» Daga wɔɔrɔ tun be o yɔrɔ la, olu bilanin tun be zuwifuw ka yɛrɛ saniyali kosɔn ka kɛɲɛ n'u ka landa ye, o kelen kelen bɛɛ be litiri kɛmɛ ɲɔgɔn bɔ. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ka daga nunu fa jii la.» U y'u fa. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ka dɔ bɔ sisan ka taga di ɲamɔgɔ ma.» U ye dɔ bɔ ka taga d'a ma. A ye jii nin nɛnɛ, jii min tun yɛlɛmana ka kɛ duvɛn ye. Cɛɛ m'o duvɛn bɔyɔrɔ lɔn. Nga baaradenw kɔni tun b'a lɔn, bari olu yɛrɛw le tun ye dagaw fa jii la. Ɲamɔgɔ ye kɔɲɔcɛ wele k'a fɔ a ye ko: «O ɲɔgɔn na, mɔgɔ bɛɛ be bɔ ni duvɛn diman le ye fɔlɔ. Ni mɔgɔ weleninw be ɲini ka fa tuma min na, u be sɔrɔ ka bɔ ni duvɛn kumunin ye. Nga ele kɔni ye duvɛn diman mara fɔɔ sisan!» Yezu y'a ka kabako fɔlɔ kɛ ten le Kana, Galile mara la. A y'a ka sebagaya yira ten a ka kalandenw na, u lar'a la. O kɔ, a tagara Kafaranamu n'a bamuso, n'a dɔgɔninw n'a ka kalandenw ye. Nga u ye tile damani dɔrɔn le kɛ yen. Zuwifuw ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ tun surunyana, Yezu tagara Zeruzalɛmu. A donna Alabatosoba kɔnɔ ka misiw ni sagaw ni tuganin feerebagaw, ani warifalenbagaw sɔrɔ yen. A ye juru kɛ busan ye k'u bɛɛ gwɛn ka bɔ Alabatosoba kɔnɔ, misiw ni sagaw bɛɛ. A ye warifalenbagaw ka tabaliw ɲɔti k'u benben k'u ka wariw yɛrɛkɛ! A y'a fɔ tuganin feerebagaw ye ko: «Aw ye nunu ta ka bɔ yan! Aw kana n Faa ka soo kɛ jago kɛyɔrɔ ye.» O la, a ka kalandenw hakili jigira a la ko a fɔra Ala ka kuma na ko: «E ka soo hami be ne tɔɔrɔ n dusu la kosɔbɛ.» O tuma na, zuwifuw y'a ɲininga ko: «I ye koo min kɛ sisan, i be se ka kabako jumɛn kɛ min b'a yira an na ko i ka kan ka nin kɛ?» Yezu y'u jaabi ko: «Aw ka Alabatosoba nin ci, ne ben'a lɔ tile saba kɔnɔ.» Zuwifuw y'a jaabi ko: «I ko di? Soo nin lɔra saan bi naani ni wɔɔrɔ kɔnɔ, e ko i bena o lɔ tile saba kɔnɔ kɛ!» Yezu tun be Alabatosoba min ma, o tun ye a yɛrɛ ye. Yezu sara ka kunun tuma min na, a ka kalandenw hakili sɔrɔla ka jigi a ka kuma fɔnin na. O tuma na, u lara Ala ka kuma na, ka la Yezu ka kuma fɔninw fana na. Ka Yezu to Zeruzalɛmu * Hɔrɔnya ɲanagwɛ la, a ye kabako minw kɛ mɔgɔw ɲana, caaman lara a la olu kosɔn. Nga Yezu kɔni tun ma la olu la, bari a tun b'u bɛɛ kɔnɔnakow lɔn. Ka mɔgɔw ka koo ɲafɔ a ye, a mako tun te o la, bari a be adamaden n'a kɔnɔnako bɛɛ lɔn. * Fariziɲɛ dɔ tun be yen, a tɔgɔ ko Nikodɛmu. Zuwifuw ka mɔgɔbaba dɔ tun lo. Ale nana Yezu sɔrɔ sufɛ k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, anw y'a lɔn ko Ala le y'i ci. Bari i be kabako minw kɛ, ni Ala te e mɔgɔ min fɛ, e te se k'o kɛ.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ i ye ko ni mɔgɔ min ma segi ka wolo tugu, o tigi te se ka don Ala ka masaya la.» Nikodɛmu ko: «Ni mɔgɔ kɔrɔla ka ban, o tigi be se ka segi ka wolo tugu cogo di? A be se ka segi ka don a baa kɔnɔ ka wolo tugu wa?» Yezu y'a jaabi ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ i ye ko ni mɔgɔ min ma wolo jii, ani Nii Senuman barika la, o tigi te se ka don Ala ka masaya la. Mɔgɔ min wolola adamaden barika la, o tigi ye adamaden ye. Mɔgɔ min wolola Nii Senuman barika la, o tigi ye Ala deen ye. Ne y'a fɔ ko fɔɔ mɔgɔ ka segi ka wolo, e kan'a to o b'i dabari ban. Yɔrɔ min ka di fɔɲɔ ye, a be taga o yɔrɔ la. I b'a mankan mɛn, i t'a bɔyɔrɔ n'a taayɔrɔ lɔn. Ala ka baara lo, adamaden te se ka min faamu. Mɔgɔ min wolola Nii Senuman barika la, o fana be ten.» Nikodɛmu y'a fɔ ko: «Uun! O koow be se ka kɛ cogo di?» Yezu y'a jaabi ko: «E min ye Isirayɛli karamɔgɔ dɔ ye, e ma o lɔn wa? Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ i ye ko an be koo min lɔn, an b'o le fɔ. An ye koo min ye, an be lɔ n'o le seereya ye. Aw do te sɔn o ma. Ne be diɲɛ koow fɔra aw ye, aw te lara o la. Ni ne ye arijana koow fɔ aw ye, aw bena la o la cogo di? Mɔgɔ si ma yɛlɛ ka taga arijana na fɔɔ Mɔgɔ Dencɛ min bɔra o yɔrɔ la. «Musa ye saa nigɛlaman kɔrɔta sanfɛ lɔgɔ kan cogo min na kongokolon kɔnɔ, fɔɔ Mɔgɔ Dencɛ fana kɔrɔ ka ta ten, waasa ni mɔgɔ min y'a jigi la a kan, o tigi ka nii banbali sɔrɔ. Ala ye diɲɛ kanu haali, fɔɔ a y'a Deen kelenpe ci mɔgɔw ma, waasa ni mɔgɔ min y'a jigi la a kan, o tigi kana halaki, nga o ka nii banbali sɔrɔ. Ala m'a Dencɛ ci diɲɛ na waasa ka mɔgɔw jalaki, nga waasa k'u kisi. Ni mɔgɔ min y'a jigi la a kan, o tigi kisira kiti ma, nga ni min m'a jigi la a kan, o tigi jalakira ka ban bari a ma sɔn ka la Ala Dencɛ kelenpe la. U jalakira ka ban bari yeelen bɔra diɲɛ mɔgɔw ye. O bɛɛ n'a ta, dibi koo diyara u ye ka tɛmɛ yeelen kan. Bari u ka kɛwaliw ma ɲi. O ye wajibi ye, yeelen koo man di kojugukɛla ye, a be siran k'a ka kɛwaliw kɛ kɛnɛ kan, bari, u ben'a ye. Nga mɔgɔɲuman b'a ta kɛ yeelen na, waasa mɔgɔw k'a ka kɛwaliɲumanw ye, a be minw kɛ Ala sago la.» O tɛmɛnin kɔ, Yezu n'a ka kalandenw nana to Zude mara la. A tun be mɔgɔw batize. Zan fana tun be mɔgɔw batizera Ayinɔn, o ni Salimu man jan. Jii tun ka ca o yɔrɔ la. Mɔgɔw tun be na batize yen. O y'a sɔrɔ u ma Zan minɛ k'a don kaso la fɔlɔ. Loon dɔ la, sɔsɔli wilila Zan ka kalanden dɔw ni zuwifu dɔ cɛ ka taga saniyako faan fɛ ka kɛɲɛ ni landa ye. U tagara Zan sɛgɛrɛ k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, cɛɛ min tun be n'i ye Zurudɛn baji kɔfɛ, fɔɔ e tun ye min koo fɔ, a b'a la fana ka mɔgɔw batize, bɛɛ be tagara ale kɔ.» Zan y'u jaabi ko: «Adamaden te se ka foyi sɔrɔ ni Ala m'a d'a ma. Ne y'a fɔ tuma min na ko ne te Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, ko ne cira a ɲa le, aw ye ne seerew ye. Kɔnyɔmuso ye kɔɲɔcɛ ta le ye. Nga kɔɲɔcɛ tericɛ be lɔ gɛrɛfɛ, ka to ka mɛnni kɛ a fɛ. A nisɔn be diya bari a be mɛnni kɛra kɔɲɔcɛ fɛ. O nisɔndiya ɲɔgɔn le be n na. N nisɔn ka di kosɔbɛ. Wajibi lo, ale ka kunkɔrɔta sɔrɔ, ne ka dɔgɔya. «Mɔgɔ min bɔra sankolo la, o tigi be fɛɛn bɛɛ kunna. Min be dugukolo kan, o ye diɲɛ mɔgɔ le ye, o be diɲɛ koow le fɔ. Mɔgɔ min bɔra arijana na, a ye min ye, ka min mɛn, a b'o le fɔ. Nga adamadenw te sɔn o le ma. Ni mɔgɔ min lara a ka kuma fɔninw na, o tigi b'a yira ko Ala ye tiɲɛtigi ye. Ala ye mɔgɔ min ci, o tigi be Ala ka kuma yɛrɛ le fɔ bari Ala be Nii Senuman d'a ma, daan te min dili la. Faa b'a Deen kanu fɔɔ a ye fɛɛnw bɛɛ don a bolo. Ni mɔgɔ min y'a jigi la Ala Deen kan, o tigi ye nii banbali sɔrɔ ka ban. Nga ni mɔgɔ min ma sɔn k'a jigi la a Deen kan, o tigi tena nii banbali sɔrɔ, Ala ben'a tɔɔrɔ kosɔbɛ.» Yezu bɔra a kala ma ko * Fariziɲɛw y'a mɛn ko ale ye kalanden caaman sɔrɔ ka tɛmɛ Zan kan ani ka to ka mɔgɔw batize ka tɛmɛ a kan fana. K'a sɔrɔ Yezu yɛrɛ tun te mɔgɔw batizera. A ka kalandenw le tun be mɔgɔw batize. O la, Yezu bɔra Zude mara la ka segi ka taga Galile. Sanni a ka se Galile mara la, fɔɔ a ka Samari mara cɛtigɛ. A sera Samari dugu dɔ la min tɔgɔ ko Sikari. Yakuba tun ye foro min di a deen Yusufu ma, o n'o dugu nin man jan. Yakuba ka kɔlɔn tun b'o yɔrɔ la. Yezu sigɛnna taama fɛ, a tagara sigi o kɔlɔn nin daa la. O y'a sɔrɔ tile tun gwanna. Samari muso dɔ nana jii bɔyɔrɔ, Yezu y'a fɔ a ye ko: «N sɔn jii la n b'a min.» O y'a sɔrɔ a ka kalandenw tun tagara dumuni sanyɔrɔ la dugu kɔnɔ. Muso nin y'a jaabi ko: «Uun! E min ye zuwifu ye, i be sɔn ka jii daali ne Samarika fɛ wa?» Tiɲɛ na, bɛɛn tun te Samarikaw ni zuwifuw cɛ. Yezu y'a jaabi ko: «Ala be min di mɔgɔ ma, n'i tun be o lɔn, ani mɔgɔ min ko i k'ale sɔn jii la, n'i tun b'o fana lɔn, e yɛrɛ le tun bena kɔn k'ale daali. A tun bena jii d'i ma min bena nii banbali d'i ma.» Muso y'a jaabi ko: «Juru t'i bolo, kɔlɔn fana ka dun. I bena o jiɲuman nin bɔ min? O tuma na, an bɛma Yakuba min ye kɔlɔn nin sogi an ye, e ka fisa o ye wa? Ale n'a deenw n'a ka begɛnw bɛɛ y'a jii min.» Yezu y'a jaabi ko: «Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye kɔlɔn nin jii min, minnɔgɔ bena o tigi minɛ tugu. Nga jii min be ne fɛ, ni ne y'o di mɔgɔ min ma k'a min, minnɔgɔ tena o tigi minɛ tugu fewu. Ne bena jii min d'o tigi ma, o bena kɛ jii woyota ye min bena woyo a kɔnɔ tuma bɛɛ, min be nii banbali di.» Muso nin y'a fɔ a ye ko: «Matigi, o jii nin di ne ma waasa minnɔgɔ kana n minɛ tugu ani n kana na yan jita kama tugu.» Yezu y'a fɔ muso nin ye ko: «Taga i cɛɛ wele ka na.» Muso y'a jaabi ko: «Cɛɛ te n fɛ.» Yezu ko: «I ye tiɲɛ fɔ ko cɛɛ t'i fɛ. Bari i furula cɛɛ duuru fɛ ka tɛmɛ. E ni min be ɲɔgɔn fɛ sisan, i cɛɛ tɛ, o ye tiɲɛ ye.» Muso ko: «Matigi, ne y'a lɔn, i ye kira le ye. An faaw ye Ala bato kulu nin kan, nga aw zuwifuw ko fɔɔ Zeruzalɛmu.» Yezu y'a jaabi ko: «Muso, la a la ko loon bena se, mɔgɔw tena na Faa Ala bato kulu nin kan ani Zeruzalɛmu tugu. Aw be min batora, aw t'o lɔn. Nga anw b'an ka batofɛn lɔn, bari Kisibaga bena bɔ an zuwifuw le cɛma. Ayiwa, loon bena se, a yɛrɛ sera ka ban. Ala batobagasɔbɛw bena na Faa Ala bato u dusu la ni tilenninya ye. Bari Faa b'o mɔgɔw ɲɔgɔn le fɛ. Ala ye Nii le ye, mɔgɔ minw b'a bato, u ka kan k'a bato n'u dusu bɛɛ ye tilenninya la.» Muso ko: «Ne y'a lɔn ko Ala ka Mɔgɔ wolomanin ka kan ka na, min be wele ko Krista. N'ale nana, a bena koo bɛɛ fɔ an ye.» Yezu y'a jaabi ko: «Ale lo be kumana n'i ye ten.» K'u to kuma na, a ka kalandenw sera. Olu kabakoyara ka Yezu barokɛtɔ ye ni muso ye. Nga u si ma se k'a ɲininga ko: «A kɛra di?» Walima ko: «Mun na i be kuma a fɛ?» Muso y'a ka duun filinin to o yɔrɔ la ka boli ka n'a fɔ dugu kɔnɔ ko: «Ee! Aw ye bɔ ka na cɛɛ dɔ filɛ! N ye koo minw bɛɛ kɛ n sii la, a y'a bɛɛ fɔ n ye. N'a sɔrɔ Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin lo!» Mɔgɔw bɔra dugu kɔnɔ n'u be tagara Yezu sɛgɛrɛ. O tuma na, a ka kalandenw y'a daminɛ k'a daali ko a ka dumuni kɛ. U tun b'a fɔ ko: «An karamɔgɔ, sabali ka dumuni kɛ sa.» Nga a y'u jaabi ko: «Dumuni be ne fɛ aw te min lɔn.» A ka kalandenw tora ka ɲɔgɔn ɲininga ko: «Mɔgɔ dɔ nana dumuni d'a ma le wa?» O la, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Ka n cibaga sago kɛ, o le ye n ka dumuni ye. Ne ka kan k'a ka baara kɛ fɔɔ ka se a daan na. N ko aw be to k'a fɔ ko yanni kalo naani ko suman tigɛtuma be se. Ayiwa, ne b'a fɔ aw ye ko aw k'aw kuun kɔrɔta ka filɛli kɛ. Sumanw mɔnin lo kongo kɔnɔ. Mɔgɔ min y'o tigɛbaga ye, o tigi be sumankisɛ lajɛn sini kama. A b'a ka sara sɔrɔla ka ban. Min ye nii banbali ye. O be kɛ, waasa sumantigi ni sumantigɛbaga bɛɛ ka jɛn ka nisɔndiya ɲɔgɔn fɛ. Talen dɔ ko: ‹Dɔ be suman dan, dɔ wɛrɛ b'a tigɛ.› O ye tiɲɛ yɛrɛ le ye. Ne y'aw ci ko aw ka taga suman tigɛ foro dɔ la aw ma min sɛnɛ. Dɔw le sigɛnna a sɛnɛ na, aw ye nafa sɔrɔ olu barika la.» Dugu nin mɔgɔw caaman lara Yezu la. Bari muso nin tun y'a fɔ u ye ko ale ye koo min bɛɛ kɛ a sii la, ko a y'o bɛɛ fɔ ale ye. O Samarika nunu nana se Yezu fɛ fana, u y'a daali ko a ka to n'u ye. A ye tile fila kɛ u fɛ. Mɔgɔ caaman lar'a la a ka kuma kosɔn ka tɛmɛ muso ta kan. U tora k'a fɔ muso nin ye ko: «K'i ka kuma yɛrɛ bɔ a la, anw lara a la bari an y'a yɛrɛ lamɛn. An lanin b'a la ko nin le ye diɲɛ kisibaga yɛrɛ yɛrɛ ye.» Tile fila tɛmɛnin kɔ, Yezu bɔra o yɔrɔ la ka taga Galile mara la. A yɛrɛ tun y'a fɔ ka kɔrɔ ko kira si te boɲa sɔrɔ a yɛrɛ ka dugu la. A sera Galile tuma min na, u y'a minɛ ka ɲa. Bari a ye koo minw bɛɛ kɛ ɲanagwɛ tuma na Zeruzalɛmu, u y'o bɛɛ ye, bari u bɛɛ tun tagara yen ɲanagwɛ la. Yezu tun ye jii yɛlɛma k'a kɛ duvɛn ye dugu min na n'o ye Kana ye Galile mara la, a segira ka taga yen. Masacɛ ka baarakɛlaw kuntigi dɔ tun be yen, a deen tun man kɛnɛ Kafaranamu. A y'a mɛn ko Yezu segira ka bɔ Zude ka na minkɛ, a tagara bɔ a fɛ k'a daali ko a ka sabali ka taga ale deen kɛnɛya, ko a be ɲini ka sa. Yezu y'a fɔ a ye ko: «N'aw ma kabakobabaw kɛnin ye, aw te la ne la fewu.» Cɛɛ ko: «Matigi, an ka taga ni n deen ma sa.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Taga, i deen kɛnɛyara.» Cɛɛ lara Yezu ka kuma na, a ye sira ta. K'a to sira kan, a ka baaradenw tun y'a kɔɔ gwɛn, u nan'a kunbɛn sira kan k'a fɔ a ye ko a deen kɛnɛyara. A y'u ɲininga ko a nɔgɔyara waati jumɛn. U ko kunun tilefɛ lo, a ka farigwan banna. Cɛɛ y'a ye k'o waati yɛrɛ lo Yezu tun y'a fɔ ale ye ko: «Taga, i deen kɛnɛyara.» O la, ale n'a ka somɔgɔw bɛɛ lara Yezu la. Yezu y'o kabako filanan nin kɛ Galile mara la, a seginin kɔ ka bɔ Zude mara la. O tɛmɛnin kɔ, zuwifuw ka ɲanagwɛ dɔ tun be kɛra Zeruzalɛmu. Yezu tagara yen. O be don ni sagaw ye daa min fɛ dugu kɔnɔ, o gɛrɛfɛ, jii lɔyɔrɔ dɔ tun be yen, o b'o yɔrɔ nin wele eburukan na ko Bɛtizata. O y'a yɔrɔ nin lɔ ka bulonda duuru kɛ a la. O bulon nunu kɔnɔ, banabagatɔw tun be la yen caaman: fiɲɛntɔw, senkelenninw, ani murukuw. [U tun be la yen ka jii magamagatuma kɔnɔ. Bari tuma dɔ, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ tun be jigi ka jii lamaga. Ni banabagatɔ min kɔnna ka jigi jii la a lamaganin kɔ, o tigi be kɛnɛya, hali n'a ka bana tun be cogo o cogo.] Cɛɛ dɔ tun be yen, ale saan bi saba ni seegi tun lo a ka bana na. Yezu ye cɛɛ lanin ye, k'a lɔn ko a banatuma mɛnna kosɔbɛ. A y'a ɲininga ko: «I b'a fɛ ka kɛnɛya wa?» A y'a jaabi ko: «Matigi, mɔgɔ te n fɛ n'a be n ta ka n jigi jii la a magamagawaati la. Sanni ne b'a fɔ ko n be dɛmɛdɛmɛ ka jigi, dɔ be kɔn ka jigi ne ɲa.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Wili k'i ka dilan ta ka taama.» O yɔrɔnin bɛɛ, cɛɛ kɛnɛyara, a wilila k'a ka dilan ta ka to ka taga. O loon nin tun ye lafiɲɛlon ye. O la, zuwifuw y'a fɔ cɛɛ ye ko: «Cɛɛ, bii ye lafiɲɛlon ye, a ma daga k'i ka dilan ta ka taga.» Nga a y'u jaabi ko: «Cɛɛ min ye ne kɛnɛya, ale lo ko ne ka n ka dilan ta ka taga dɛ!» U y'a ɲininga ko: «Jɔn le y'a fɔ i ye ko i k'i ka dilan ta ka taga?» Nga mɔgɔ min tun ye cɛɛ kɛnɛya, a tun m'o lɔn. Bari Yezu yɔrɔ tun janfara o yɔrɔ jama na. O kɔ, Yezu ye cɛɛ kunbɛn Alabatosoba kɔnɔ, a y'a fɔ a ye ko: «Ayiwa, i kɛnɛyara sisan, i kana kojugu wɛrɛ kɛ tugu waasa o sara kana juguya ni fɔlɔta ye.» Cɛɛ tagar'a fɔ zuwifuw ye ko a kɛnɛyabaga ye Yezu le ye. Kabini o tuma na, zuwifuw tun be Yezu darabɔ, bari a tun ye koo nin kɛ lafiɲɛlon na. Nga Yezu y'a fɔ u ye ko: «N Faa be baara la halibi, o la, ne fana b'a kɛ.» O kama, zuwifuw tun b'a ɲini jagoya la janko k'a faga. Lafiɲɛlon batobaliya dama tun t'a kuun ye. Nga u ko a be Ala wele ko a Faa, ani ko a b'a yɛrɛ suma ni Ala ye. O la, Yezu ye kuma ta k'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko Deen te se ka foyi kɛ a yɛrɛ ma. A b'a Faa ka kɛta le filɛ. Ni Faa ye fɛɛn o fɛɛn kɛ, Deen fana b'o ɲɔgɔn kɛ. Bari Deen koo ka di a Faa ye, o la a b'a ka koo kɛta bɛɛ yira a la. A bena dɔ wɛrɛw yɛrɛ yira a la minw be tɛmɛ nunu kan fɔɔ aw yɛrɛ bena kabakoya. N Faa be suuw kunun ka nii di u ma cogo min na, o cogo kelen na, a Deen fana be nii di a diyanamɔgɔw ma. N Faa tena mɔgɔ si kiti. Bari a ye kitiko bɛɛ to a Deen bolo, waasa bɛɛ k'a Deen boɲa i n'a fɔ u be Faa boɲa cogo min na. Ni mɔgɔ min m'a Deen boɲa, o tigi ma Faa fana boɲa, min y'a cibaga ye. Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ min ye n ka kuma lamɛn ka la n cibaga la, o tigi ye nii banbali sɔrɔ. A tena kiti, a niin bɔra saya la ka don hɛrɛ la ka ban. Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko waati dɔ bena se. A yɛrɛ sera ka ban. Suuw bena mɛnni kɛ n fɛ. N'o minw ye n ka kuma mɛn, Ala bena nii d'u ma. N Faa ye nii tigi ye, o la, a ye nii diko see di a Dencɛ fana ma. A ye kiti tigɛko see d'a ma, bari Mɔgɔ Dencɛ lo. Ayiwa, o kana aw kabakoya. Waati dɔ bena se, suuw bena ne kaan mɛn. U bena kunun. Minw tun be ɲuman kɛ, olu bena kunun ka balo banbali sɔrɔ. Kojugukɛlaw bena kunun kiti kama. Ne te se ka foyi kɛ n yɛrɛ ma. Ne be min mɛn, ne be kiti tigɛ ka kɛɲɛ n'o le ye. Ne ka kiti fana tilennin lo. Bari ne te n yɛrɛ sago kɛra fɔɔ ne cibaga sago.» Yezu y'a fɔ ko: «N'a tun kɛra ko ne yɛrɛ le be n yɛrɛ koo fɔra, o tiɲɛ yɔrɔ tun te lɔn. Nga mɔgɔ wɛrɛ le ye ne seere ye. Ale be min fɔ n ka koo la, o ye tiɲɛ yɛrɛ le ye. Aw tun ye mɔgɔw ci Zan fɛ k'a ɲininga. A ye tiɲɛ fɔ aw ye ne ka koo la. A ma kɛ ko ne mako be adamaden ka seereya la. Nga ne be kuma ten waasa aw ka kisi. Zan kɛra fitinɛ ye min be yeelen bɔ. Aw tun b'a fɛ ka nisɔndiya a ka yeelen fɛ waatinin kɔnɔ. Ayiwa, seere wɛrɛ be ne la, min ka seereya ka bon ni Zan ta ye. N Faa ye baara minw di ne ma, ne be minw kɛ, o le b'a yira ko Faa ye ne ci. N Faa min ye n ci, ale fana be ne koo fɔ. Nga aw ma deli k'a kumakan lamɛn, ani min b'a yira aw la, aw t'o lɔn. A ka kuma sigiyɔrɔ te aw dusu la fana, bari a ye min ci, aw lanin te ale la. Aw be Ala ka kuma kalan kosɔbɛ bari aw be miiri ko aw bena nii banbali sɔrɔ o kalan fɛ. K'a sɔrɔ o kuma nunu be ne le koo fɔ. Aw do t'a fɛ ka la ne la waasa ka nii sɔrɔ. Ne ka boɲa sɔrɔ, o te bɔ adamadenw fɛ. Ne b'aw lɔn, aw te Ala kanu. Ne nana n Faa Ala tɔgɔ la, nga aw ma sɔn ne ma. Ni mɔgɔ dɔ nana a yɛrɛ tɔgɔ la sisan, aw be sɔn ale ma. Aw be se ka la ne la cogo di? Aw minw b'aw ka boɲa sɔrɔ aw adamaden ɲɔgɔnw fɛ, sanni aw k'o ɲini Ala kelen fɛ. Aw kan'a miiri ko ne lo bena aw jalaki kiti tigɛlon na n Faa ɲakɔrɔ dɛ! Aw jalakibaga ye Musa le ye, aw y'aw jigi la min kan. N'aw tun lara Musa la, aw tun bena la ne la. Bari Musa ye ne le koo fɔ a ka sɛbɛ kɔnɔ. A ye min sɛbɛn, n'aw ma la o la, ne be min fɔra, aw bena se ka la o la cogo di?» O kɔ, Yezu tɛmɛna Galile baa faan dɔ fɛ, min be wele fana ko Tiberiyadi baa. Jamaba tugur'a kɔ bari u tun b'a ye n'a be kabakow kɛ ka banabagatɔw kɛnɛya. O la, Yezu yɛlɛla kulu kan ka sigi n'a ka kalandenw ye. O y'a sɔrɔ * Hɔrɔnya ɲanagwɛ tun surunyana, min ye zuwifuw ka ɲanagwɛ ye. Yezu ko a be filɛli kɛ, a ye jamaba natɔ ye a fɛ. A y'a fɔ Filipu ye ko: «Filipu, an bena taga dumuni san min k'a di jama nin ma waasa u bɛɛ ka se ka fa?» A kumana ten waasa ka Filipu kɔrɔbɔ. N'o tɛ, ale tun bena min kɛ, a tun b'o lɔn. Filipu y'a jaabi ko: «Hali n'an tagara kalo seegi baara wari buru san, u bɛɛ tena dɔɔni dɔɔni sɔrɔ.» Simɔn Piyɛri dɔgɔcɛ Andere a ka kalandenw dɔ, ale y'a fɔ a ye ko: «Cɛdennin dɔ be yanni burukun duuru ni jigɛ deen fila ye. Nga o be mun ɲa nunu ma?» Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye k'u k'a fɔ mɔgɔw ye u ka sigi. Biin tun ka ca yɔrɔ nin la. U sigira, cɛɛw tun ye mɔgɔ waa duuru ɲɔgɔn ye. O tuma na, Yezu ye buru nunu ta ka barika la Ala ye k'u tilan mɔgɔw cɛ. A ye jigɛ nunu fana kɛ ten. U bɛɛ ye sɔrɔli kɛ fɔɔ ka wasa. U bɛɛ fara minkɛ, Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Aw ye buru tɔɔ bɛɛ tɔmɔ a si kana cɛn.» O la, u ye buru tɔɔ cɛ ka segi tan ni fila fa n'o ye. Mɔgɔw y'o kabako nin ye minkɛ, u ko: «Kiraba min ka kan ka na diɲɛ na dɛ, nin yɛrɛ lo!» Nga, Yezu y'a lɔn k'u b'a fɛ k'ale minɛ ka sigi masaya la minkɛ, a dogora ka segi ka yɛlɛ kulu kan a kelen. Suu kora, Yezu ka kalandenw jigira jida la. U ye kurun dɔ ta k'u kuun sin Kafaranamu faan fɛ. Suu tun kora ka ban nga Yezu tun ma kɔsegi u fɛ. Fɔɲɔba dɔ wilila, jii tora ka kurukuru. U tun ye kilo duuru, walima wɔɔrɔ ɲɔgɔn taama ka ban ni kurun ye. U ye Yezu taamatɔ ye jii kan ka gwɛrɛ u ka kurun na. U siranna kosɔbɛ. Nga Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw kana siran, ne lo.» U k'u b'a ta dɔrɔn, u y'a ye k'u sera baa dakun na u tun be tagara yɔrɔ min na. O dugusagwɛ, ka jama to baa kɔ, u nana bɔ a kala ma ko kurun kelen dama le tun be yen, kalandenw dɔrɔn le tun donna o kɔnɔ ka taga. Yezu tun ma taga n'u ye. Matigi ye barika la Ala ye ka buru caya k'a di mɔgɔw ma yɔrɔ min na, kurun dɔw bɔra Tiberiyadi ka na se o yɔrɔ. Jama nan'a ye ko Yezu n'a ka kalandenw si te o kurun nunu kɔnɔ. O la, u donna u kɔnɔ ka taga Yezu yɔrɔ ɲini Kafaranamu. U tagar'a ye baa kɔ tuma min na, u y'a ɲininga ko: «Karamɔgɔ, i sera yan tuma jumɛn?» Yezu y'u jaabi ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ne ye kabako minw kɛ aw ɲana, aw te ne yɔrɔ ɲinina olu kosɔn, nga aw be ne yɔrɔ ɲinina bari aw ye buru sɔrɔ k'a ɲimi fɔɔ ka fa a la. Aw kana baara kɛ dumuni tolita kosɔn dɛ! Nga dumuni min te cɛn, aw ye baara kɛ o le kosɔn, min be nii banbali di. O dumuni nin, Mɔgɔ Dencɛ bena o d'aw ma. A Faa Ala y'a ka taamasiɲɛ bila ale kan.» U y'a ɲininga ko: «An ka kan ka mun le kɛ, waasa ka Ala sago kɛ?» Yezu y'u jaabi ko: «Ala ye min ci, fɔɔ aw ka la ale la. O le ye Ala sago ye.» Olu y'a ɲininga ko: «I be se ka kabako jumɛn kɛ k'a yira an na, waasa an be la i la? I bena mun kɛ? An faaw ye maanɛ dumu kongokolon kɔnɔ, i ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na ko: ‹A ye dumuni di u ma ka bɔ sankolo la.› » Yezu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko min ye dumuni di aw ma ka bɔ sankolo la, o te Musa ye. N Faa le b'a yɛrɛ yɛrɛ di aw ma ka bɔ sankolo la. Bari Ala be dumuni min di, o bɔra sankolo la ale lo be nii kura don diɲɛ mɔgɔw la.» U y'a fɔ Yezu ye ko: «Matigi, to k'o dumuni nin di an ma tuma bɛɛ kɛ!» Yezu ko u ma: «Ne le ye dumunifɛn ye min be nii kura don mɔgɔ la. Ni mɔgɔ min sɔnna ne ma, kɔngɔ t'o tigi minɛ tugu. Ni min lara ne la, minnɔgɔ t'o tigi minɛ tugu. Ne tun kɔnna k'a fɔ aw ye, aw y'a ye nga aw ma la ne la. Ni n Faa ye mɔgɔ o mɔgɔ di ne ma, o bena la ne la, ne fana tena ban o tigi la. Ne bɔra sankolo la ka na diɲɛ na n cibaga sago kɛli kama, n'o tɛ ne ma na n yɛrɛ sago kama. Ne cibaga sago ye jumɛn ye? A ye mɔgɔ minw di ne ma, ne kan'a to u si ka tunu. Nga ko ne k'u bɛɛ kunun diɲɛ labanlon na. N Faa ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ye ne ye k'a jigi la ne kan, k'o tigi bena nii banbali sɔrɔ. Ne fana ben'a kunun labanlon na.» K'a ta o tuma na, zuwifuw tora ka ŋunuŋunu a ka koo la, bari a tun ko ale ye dumunifɛn ye min bɔra sankolo la. U tora k'a fɔ ko: «O tuma na, Yusufu dencɛ Yezu tɛ wa? An b'a faa lɔn, k'a baa lɔn! A be se k'a fɔ sisan cogo di ko ale bɔra sankolo la?» Yezu ye kuma ta tugu k'a fɔ u ye ko: «Aw ye ŋunuŋunu dabila aw ni ɲɔgɔn cɛ. Mɔgɔ si te se ka sɔn ne ma ni n Faa sababu tɛ. Ne fana bena o tigi kunun labanlon. A sɛbɛnnin be kiraw ka kitabuw kɔnɔ ko: ‹Ala bena u bɛɛ ladi.› Ayiwa, mɔgɔ o mɔgɔ ye mɛnni kɛ Faa Ala fɛ ka sɔn a ta ma, olu bɛɛ be la ne la. Mɔgɔ si ɲaa ma deli ka la Faa Ala kan, fɔɔ min bɔr'a fɛ ka na, ale lo y'a ye. Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni min lara ne la, o tigi ye nii banbali sɔrɔ. Ne ye dumunifɛn ye min be nii banbali di mɔgɔw ma. Aw faaw ye maanɛ dumu kongokolon kɔnɔ, u bɛɛ ma sa wa? Nga dumuni min be bɔ sankolo la, ni min y'o dumu, o tigi te sa abada. «Dumuni ɲanaman min bɔra sankolo la, ne lo. Ni min y'o dumu, o tigi be to nii na tuma bɛɛ. Ne bena dumuni min di, o ye ne fari yɛrɛ le ye. Ne be n yɛrɛ di waasa diɲɛ ka se ka nii banbali sɔrɔ.» Zuwifu nunu tora ka ɲɔgɔn sɔsɔ kosɔbɛ ka to k'a fɔ ko: «Nin be se k'a fari di anw ma cogo di k'a dumu?» O tuma na, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko n'aw ma Mɔgɔ Dencɛ farisogo dumu k'a joli min, aw tena nii banbali sɔrɔ. Ni mɔgɔ min ye ne farisogo dumu ka ne joli min, o tigi bena nii banbali sɔrɔ, ne b'o tigi kunun labanlon na. Bari ne farisogo ye dumunifɛnsɔbɛ ye, ne joli ye minnifɛnsɔbɛ ye. Ni mɔgɔ min ye ne farisogo dumu ka ne joli min, ne be to o tigi fɛ, o tigi fana be to ne fɛ. N Faa ye n ci, ale ye nii tigi ye, ne be nii na ale barika la, o la, ni min ye ne dumu, o tigi fana bena to nii na ne barika la. Dumuni min bɔra sankolo la, ne lo. Aw faaw ye dumuni min kɛ kongokolon kɔnɔ, u bɛɛ nana sa, ne n'olu ta te kelen ye. Ni min ye ne dumu, o tigi be to nii na tuma bɛɛ.» Yezu ye mɔgɔw kalan ni kuma nunu ye kalanso dɔ kɔnɔ Kafaranamu. O kuma nunu mɛnnin kɔ, a ka kalandenw caaman y'a daminɛ k'a fɔ ko: «A ka kuma nunu ka gwɛlɛ dɛ! Jɔn be se ka sɔn o ma?» Yezu y'a lɔn ko a ka kalandenw be ŋunuŋununa a ka kuma la minkɛ, a y'u ɲininga ko: «O ka gwɛlɛ aw fana ma wa? Aw bena kɛ cogo di n'aw ye Mɔgɔ Dencɛ yɛlɛtɔ ye a bɔyɔrɔ la? Nii Senuman le b'a to mɔgɔ be barika sɔrɔ, n'o tɛ, n'a danna farisogo ta ma, o te foyi ye. Ne ye kuma minw fɔ aw ye, o be bɔ Nii Senuman fɛ ka nii don mɔgɔ la. Nga dɔw be aw cɛma minw te lara ne la.» Kabini koow daminɛwaati la, Yezu tun b'o tigiw lɔn. Min tun ben'a don mɔgɔjuguw bolo fana, a tun b'o fana lɔn ka ban. Yezu y'a fɔ tugu ko: «O le y'a to ne tun y'a fɔ aw ye ko mɔgɔ si te se ka sɔn ne ma ni n Faa sababu tɛ.» Kabin'o tuma, a ka kalandenw caaman segira kɔ, u tun te tugur'a kɔ tugu. O la, a y'a ka ciden tan ni fila nunu ɲininga ko: «Aw fana b'a fɛ ka taga wa?» Simɔn Piyɛri y'a jaabi ko: «An bena taga jɔn fɛ? Mɔgɔ be nii banbali sɔrɔ ele ka kuma barika la. Anw kɔni lara e la, an y'a lɔn fana ko i ye Ala ka mɔgɔɲuman ye a ye min ci.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Ne m'aw mɔgɔ tan ni fila woloma wa? O bɛɛ n'a ta, mɔgɔ kelen b'aw cɛma min ye Sutana ye.» O kuma nin ɲasinnin tun be Simɔn Isikariyɔti deen Zuda le ma, ale min tun ye ciden tan ni fila nunu dɔ ye, min tun bena Yezu don mɔgɔjuguw bolo. O kɔ, Yezu tora ka Galile mara yaalayaala. A tun t'a fɛ ka taga Zude mara yaala, bari o yɔrɔ zuwifuw tun b'a fɛ k'a faga. O bɛɛ n'a ta, zuwifuw ka Sumanladon ɲanagwɛ tun surunyana ka ban, a dɔgɔninw y'a fɔ a ye ko: «Bɔ yan ka taga Zude, waasa i ka kalandenw k'i ka kabako kɛtaw ye fana. N'i b'a fɛ mɔgɔw k'i lɔn, e t'i ka kɛwaliw kɛ dogo la. I be kabakow kɛ cogo min na, taga i yɛrɛ yira diɲɛ na.» O y'a sɔrɔ a dɔgɔninw yɛrɛ tun ma la a la. Yezu y'u jaabi ko: «Ne ka waati ma se ban. Aw kɔni, waati bɛɛ ka ɲi aw fɛ. Adamadenw kɔni te se k'aw kɔniya. Nga u be ne kɔniya, bari ne be to k'a fɔ k'u ka kɛwaliw ka jugu. Aw yɛrɛ ka taga o ɲanagwɛ nin na, ne kɔni tena taga, bari ne ka waati ma se fɔlɔ.» A y'o kuma nunu fɔ ka ban, a tora Galile. Nga a dɔgɔninw taanin kɔ ɲanagwɛ la Zude, a fana ye sira ta, a ma sɔn mɔgɔ k'a ye. A tagara dogo la. Zuwifuw tun be Yezu yɔrɔ ɲinina ɲanagwɛ tuma na. U tun b'a fɔ ko: «A yɛrɛ be min le sa?» Mɔgɔw tun be ɲɔgɔn sɔsɔra kosɔbɛ a ka koo la. Dɔw ko mɔgɔɲuman lo, nga dɔw ko jama kunnacɛnbaga lo. Nga mɔgɔ si tun te se k'a koo fɔ u kunfɛ ten, bari u tun be siran zuwifuw ɲa. K'u to ɲanagwɛ la a tile naaninan ɲɔgɔn, Yezu tagara Alabatosoba kɔnɔ k'a daminɛ ka mɔgɔw kalan. Zuwifuw kabakoyara kosɔbɛ, u tora k'a fɔ ko: «A kɛra cogo di ka kɛ lɔnnikɛla ye ten, a do ma kalan mɔgɔ si fɛ.» Yezu y'u jaabi ko: «Ne be mɔgɔw kalan koo minw na, u ma bɔ ne fɛ, u bɔra ne cibaga le fɛ. Mɔgɔ min b'a fɛ ka Ala sago kɛ, o tigi ben'a lɔn ko ne ka kalan be bɔ Ala fɛ, ko ne yɛrɛ ka kuma tɛ. Mɔgɔ min b'a yɛrɛ koo fɔ, o b'a yɛrɛ tanuyɔrɔ le ɲini. Nga min b'a cibaga koo fɔ, janko ka boɲa l'a kan, ale ye tiɲɛfɔla ye, dibidibi foyi t'o tigi ka kuma na. Musa le ma sariya di aw ma wa? K'a sɔrɔ aw si t'o sariya bato. Mun na aw b'a fɛ ka ne faga?» Mɔgɔw y'a jaabi ko: «E ye jinatɔ le ye. Jɔn le b'a fɛ k'i faga?» Yezu y'u jaabi ko: «Ne ye koo kelen kɛ, o y'aw bɛɛ dabari ban. Musa ye kɛnɛkɛnɛ sariya fɔ aw ye (k'a sɔrɔ a ma daminɛ ale ma, nga a bɔra an faaw le la). Ayiwa, aw be deenw kɛnɛkɛnɛ lafiɲɛlon na. Ka mɔgɔ kɛnɛkɛnɛ lafiɲɛlon na, n'o te Musa ka sariya cɛn, mun na aw be dimi ne kɔrɔ ko ne ye mɔgɔ kɛnɛya lafiɲɛlon na? Aw kana koo yeta dama filɛ ka mɔgɔ jalaki. Nga, aw k'o kɛ ni tilenninya ye.» Zeruzalɛmuka dɔw tun b'a fɔra ko: «U te cɛɛ nin le fagayɔrɔ ɲinina wa? A ye n'a be kumana kɛnɛ kan u do te foyi fɔra a ye. Yala an ka siya ɲamɔgɔw y'a lɔn sisan ko ale lo ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye wa? Anw kɔni be nin bɔyɔrɔ lɔn. K'a sɔrɔ ni Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin nana, mɔgɔ ten'a bɔyɔrɔ lɔn.» O y'a sɔrɔ Yezu tun be mɔgɔw kalanna Alabatosoba kɔnɔ, a y'u jaabi ko: «Tiɲɛ na, aw be ne lɔn, aw be n bɔyɔrɔ fana lɔn! K'a sɔrɔ ne ma na n yɛrɛ ma. Ne cibaga ye tiɲɛtigi ye, aw te ale lɔn. Nga ne be ale lɔn bari n bɔra ale lo fɛ, ale lo ye ne ci fana.» O tuma na, u tun b'a fɛ k'a minɛ, nga mɔgɔ si ma se ka maga a la, bari a ka waati tun ma se fɔlɔ. O bɛɛ n'a ta, jama cɛma, caaman lar'a la, u tora k'a fɔ ko: «Ni Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin nana tuma min na, yala a bena kabako dɔ wɛrɛw kɛ ka tɛmɛ cɛɛ nin ta kan wa?» Mɔgɔw tun be Yezu ka koo ŋunuŋununa jama cɛma fɔɔ ka taga bila * Fariziɲɛw tulo la. Olu ni sarakalasebagaw kuntigiw ye Alabatosoba kɔlɔsibagaw ci k'u ka taga Yezu minɛ. Yezu y'a fɔ jama ye ko: «Waati dɔɔni le tora ne bena min kɛ n'aw ye, o kɔ, ne be segi n cibaga fɛ. Aw bena ne yɔrɔ ɲini ka dɛsɛ, aw tena ne ye. Bari ne bena to yɔrɔ min na, aw tena se ka na yen.» Zuwifuw tora k'a fɔ u ni ɲɔgɔn cɛ ko: «Nin bena se ka taga yɔrɔ jumɛn n'anw ben'a yɔrɔ ɲini ka dɛsɛ? An ka siya minw jɛnsɛnnin be siya wɛrɛw cɛma, a bena taga olu le fɛ ka siya wɛrɛw kalan wa? A y'a fɔ ko an bena ale yɔrɔ ɲini ka dɛsɛ, ko an tena ale ye. Ani ko ale bena to yɔrɔ min na, ko an tena se ka taga yen. O kɔrɔ ye mun ye?» Sumanladon ɲanagwɛ labanlon na, n'o y'a lonba ye, Yezu lɔra k'a fɔ jama ye ko: «Ni minnɔgɔ be mɔgɔ min na, o tigi ka na ne fɛ ka jii min. Ni mɔgɔ min lara ne la, o tigi bena kɛ jiɲuman buyiyɔrɔ ye i ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na.» Mɔgɔ minw bena la a la, olu bena Nii Senuman min sɔrɔ, a tun be o le koo fɔra ten. Nii Senuman tun ma di fɔlɔ bari Yezu tun ma boɲa sɔrɔ fɔlɔ. Dɔw ye Yezu ka kuma nunu mɛn minkɛ, u tora k'a fɔ jama cɛma ko: «Tiɲɛ na, nin le ye kiraba nin ye.» Dɔw ko: «Ala ka Mɔgɔ wolomanin lo.» Nga dɔw ko: «A ka kan ka bɔ Galile wa? A ma fɔ Ala ka kuma na ko Ala ka Mɔgɔ wolomanin buruju bena bɔ masacɛ Dawuda la wa? N'o ka dugu ye Bɛtilehɛmu ye.» Jama daa fɔnna ɲɔgɔn kɔ Yezu kosɔn. U dɔw tun b'a fɛ k'a minɛ, nga o si ma se ka maga a la. Alabatosoba kɔlɔsibaga nunu kɔsegira ka taga sarakalasebagaw kuntigiw ni * Fariziɲɛw fɛ. U y'u ɲininga ko: «Mun na aw ma na n'a ye?» U y'u jaabi ko: «Ii! Mɔgɔ ka kuma te ɲa ka tɛmɛ nin ta kan!» Fariziɲɛw y'u ɲininga ko: «Aw fana y'a to a sera aw kɔrɔ kɛ? An ka siya ɲamɔgɔw, walima Fariziɲɛw cɛma, jɔn le lar'a la? Ni jama nin tɛ, olu te Musa ka sariya lɔn do! U danganinw lo.» Nikodɛmu min tun tagara Yezu fɛ loon dɔ, n'ale ye Fariziɲɛ nunu dɔ ye, ale y'a fɔ ko: «Ka kɛɲɛ ni sariya ye, an be se ka mɔgɔ jalaki n'a tigi darakan ma mɛn wa? N'a ka kɛwali ma lɔn wa?» U y'ale jaabi ko: «E fana ye Galileka ye wa? Ala ka kuma sɛgɛsɛgɛ kosɔbɛ, i ben'a ye ko kira si te bɔ Galile mara la.» [ Mɔgɔ nunu bɛɛ tɛmɛna k'u ka soo siraw ta. O kɔ, Yezu tagara Olivuyirikulu kan. Sɔgɔmada joona dɔrɔn, a segira ka na Alabatosoba kɔnɔ. Jama tun be nan'a fɛ minkɛ, a sigira ka to k'u kalan. Sariya karamɔgɔw ni * Fariziɲɛw ye muso dɔ minɛ kakalaya kɛyɔrɔ la ka na n'a ye k'a lɔ jama cɛma ka Yezu ɲininga ko: «Karamɔgɔ, muso nin minɛna kakalaya la ni cɛɛ dɔ ye. Sariya la, Musa y'a fɔ an ye ko an k'o muso sugu bon k'a faga ni kabakuruw ye. Ele do, e ko di?» U ye jaan la n'u ka kuma ye waasa ka se ka Yezu jalaki. Nga Yezu birila ka to ka sɛbɛnni kɛ duguma n'a bolokunnaden ye. U tora k'a ɲininga minkɛ, Yezu wilila k'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ min b'aw cɛma n'a ma hakɛ kɛ ka ye, o tigi ka kɔn ka muso nin bon.» A birila tugu ka to ka sɛbɛnni kɛ duguma. O fɔra u ye minkɛ, u bɛɛ bɔra kelen kelen, fɔɔ ka taga ban, k'a daminɛ u bɛɛ kɔrɔw ma, ka muso nin to a kelen ni Yezu ye. Yezu wilila, k'a fɔ a ye ko: «Muso, u be min do? Mɔgɔ si m'i jalaki kɛ?» A y'a jaabi ko: «Mɔgɔ si, Matigi.» Yezu ko: «Ne fana tena i jalaki. Taga, nga i kana hakɛ kɛ tugu.»] Yezu kumana jama fɛ tugu ko: «Ne ye diɲɛ ka yeelen ye. Ni mɔgɔ min sɔnna ne ma, o tigi tena taama dibi la. A bena to yeelen na min be taga don sini hɛrɛ yɔrɔ la.» O la, * Fariziɲɛw y'a fɔ a ye ko: «E b'i yɛrɛ koo fɔra sisan kɛ, tiɲɛ te i ka fɔta nin na.» Yezu y'u jaabi ko: «Ayiwa, ne be n yɛrɛ koo fɔ, ne be tiɲɛ le fɔra, bari ne be n bɔyɔrɔ lɔn ka n taayɔrɔ lɔn. K'a sɔrɔ aw te ne bɔyɔrɔ lɔn, aw te n taayɔrɔ lɔn fana. Aw kɔni be mɔgɔw jalaki ka kɛɲɛ ni adamadenya ye. Ne te mɔgɔ si jalaki. Nga ni ne be mɔgɔ jalaki, n b'a kɛ ni tilenninya ye. Bari ne kelen t'o kɛ. Ne ni n cibaga le b'o kɛ. A yɛrɛ fɔra aw ka sariya la ko ni mɔgɔ fila ka seereya bɛnna ɲɔgɔn ma, o ye tiɲɛ tigitigi ye. Ne be n yɛrɛ koo fɔ, ani Faa min ye ne ci, ale ye ne seere ye fana.» U y'a ɲininga ko: «E Faa nin be min?» Yezu y'u jaabi ko: «Aw te ne lɔn, aw te n Faa fana lɔn. N'aw tun be ne lɔn, aw tun bena n Faa fana lɔn.» Alabatosoba yɔrɔ min be wele ko Nafolo marayɔrɔ, a ye kuma nunu fɔ o yɔrɔ le la, o y'a sɔrɔ a be mɔgɔw kalanna. Mɔgɔ si ma se ka maga a la, bari a ka waati tun ma se fɔlɔ. Yezu y'a fɔ jama ye tugu ko: «Ne be taga, aw bena ne yɔrɔ ɲini ka dɛsɛ, aw bena sa aw ka hakɛw la. Ne be tagara yɔrɔ min na, aw te se ka taga yen.» O la, zuwifuw y'a fɔ ko: «N'a sɔrɔ a b'a fɛ k'a yɛrɛ faga le, bari a b'a fɔra ko ale bena taga yɔrɔ min na, ko an te se ka taga yen.» Yezu y'u jaabi ko: «Aw ye dugukolo kan mɔgɔw ye, nga ne bɔra sankolo la. Aw ye diɲɛ nin mɔgɔw ye. Nga, ne te yan mɔgɔ ye. O kama lo ne y'a fɔ aw ye ko aw bena sa aw ka hakɛw la. Ne ko ne ye min ye, n'aw ma la o la, aw bena sa aw ka hakɛw la sɔbɛ la.» O la, u y'a ɲininga ko: «E ye jɔn ye?» Yezu y'u jaabi ko: «Kabini a daminɛ na, n m'o fɔli dabila. Kuma caaman be n fɛ k'o fɔ aw ka koo la, k'aw jalaki. Ne cibaga ye tiɲɛtigi ye, ne ye min mɛn ale fɛ, ne b'o le fɔ mɔgɔw ye.» U ma se k'a faamu ko a be Faa Ala le koo fɔra u ye. O la, Yezu y'a fɔ u ye ko: «N'aw ye Mɔgɔ Dencɛ kɔrɔta sanfɛ ka ban tuma min na, ne ye min ye, aw bena o lɔn, ko ne te foyi kɛ n yɛrɛ ma. N Faa ye min fɔ n ye, ne b'o le fɔ. Ne cibaga be ni ne ye. A ma ne to n kelen, bari min ka d'a ye, ne be o le kɛ tuma bɛɛ.» A tun be kumana ten minkɛ, mɔgɔ caaman lara a la. Zuwifuw ɲamɔgɔ minw lara Yezu la, a y'a fɔ olu ye ko: «N'aw ye ne ka kuma bato, aw be kɛ n ka kalandenw ye tiɲɛ na. O la, aw bena tiɲɛ lɔn, o tiɲɛ le bena aw kɛ hɔrɔnw ye.» U y'a jaabi ko: «Anw ye Ibrayima deenw ye. An ma deli ka kɛ mɔgɔ si ka jɔɔn ye. I be se k'a fɔ cogo di ko an bena kɛ hɔrɔnw ye?» Yezu y'u jaabi ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, mɔgɔ o mɔgɔ be hakɛ kɛ, o tigi ye hakɛ ka jɔɔn le ye. Jɔɔn te jati a kuntigi ka somɔgɔw dɔ ye, nga a kuntigi deen jatinin lo tuma bɛɛ. Ayiwa, n'o Deen nin y'aw hɔrɔnya, a be kɛ hɔrɔnya dafanin ye. Ne y'a lɔn ko aw ye Ibrayima deenw ye. Nga ne ka kuma te donna aw dusu la, o kama aw be ne fagayɔrɔ ɲinina. Ne ye min ye n Faa Ala fɛ, ne b'o le fɔ. K'a sɔrɔ aw ye min mɛn aw faa fɛ, aw b'o le kɛ.» U y'a jaabi ko: «Anw faa ye Ibrayima le ye.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «N'aw faa ye Ibrayima ye, aw k'a ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ. Aw t'o kɛ. Ne ye tiɲɛkuma min mɛn Ala fɛ, ne y'o bɛɛ fɔ aw ye. Nga aw be ne fagayɔrɔ le ɲini, k'a sɔrɔ Ibrayima m'o ɲɔgɔn kɛ. Aw b'aw faa ka kɛwaliw le kɛ.» U y'a jaabi ko: «A ma kɛ i n'a fɔ ko anw ye ɲamɔgɔdenw ye dɛ! Faa kelen le be an fɛ: o ye Ala ye.» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Ni Ala tun ye aw Faa ye, ne koo tun bena diya aw ye, bari ne bɔra Ala le fɛ ka na. Ne ma na n yɛrɛ ma. Ale lo ye ne ci. Ne be minw fɔ aw ye, mun na aw t'o faamu? Bari aw ma sɔn ka mɛnni kɛ. Aw faa ye Sutana le ye. Aw do b'a fɛ k'ale sago le kɛ. Kabini diɲɛ daminɛtuma na, ka mɔgɔ nii bɔ, o le kɛra a sago ye. A ma sɔn ka tiɲɛ fɔ ka ye, bari tiɲɛtigi tɛ. N'a be kuma o kuma fɔ, o bɛɛ be kɛ galon ye, bari, ale yɛrɛ le ye galon faa ye. Ne kɔni, ne be tiɲɛ fɔra minkɛ, o kama lo aw te lara ne la. Aw la jɔn be se k'a disi gosi ko ne ye hakɛ kɛ? Ne be tiɲɛ fɔ aw ye, mun na aw te la ne la? Mɔgɔ min ye Ala ka mɔgɔ ye, o tigi be mɛnni kɛ Ala fɛ. Aw te Ala ka mɔgɔw ye minkɛ, o kama aw te sɔn ka mɛnni kɛ ne fɛ.» Zuwifu nunu y'a jaabi ko: «An ye min fɔ, tiɲɛ yɛrɛ lo. I ye Samarika ye, i ye jinatɔ ye.» Yezu y'u jaabi ko: «Ne te jinatɔ ye dɛ, ne be kunkɔrɔta di n Faa le ma, k'a sɔrɔ aw b'a la ka ne dɔgɔya. O n'a ta bɛɛ, ne te n yɛrɛ ka boɲa ɲinina. Ne boɲabaga be yen, min be boɲa la ne kan, a be kiti tigɛ fana. Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ min ye ne ka kuma bato, o tigi te sa abada!» O la, zuwifuw nunu y'a fɔ a ye ko: «Sisan kɔni, an y'a lɔn ko i ye jinatɔ ye tiɲɛ na! Ibrayima sara, kiraw fana sara. E ko ni mɔgɔ min ye ele ka kuma bato, k'o tigi tena sa abada! An faa Ibrayima min sara, e ka fisa n'o ye wa? Kiraw fana sara. E b'i yɛrɛ jati mun le ye?» Yezu y'u jaabi ko: «Ni ne be n yɛrɛ tanu, o tanuli nin te foyi ɲa. Ne Faa le be n tanu. Aw k'o min y'aw ka Ala ye. K'a sɔrɔ aw do t'a lɔn. Ne kɔni b'a lɔn. Ni ne y'a fɔ ko n t'a lɔn, an bɛɛ be kɛ kelen ye, ne fana be kɛ galontigɛla ye. Nga, ne b'a lɔn, n b'a ka kuma bato fana. Aw faa Ibrayima nisɔn tun diyara, bari a miirila ko a bena ne ka tile ye. A do y'a ye, o nisɔndiya nin y'a wasa.» Zuwifu nunu ko: «E yɛrɛ sii ma saan bi duuru bɔ fɔlɔ, e ko i ye Ibrayima ye!» Yezu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko sanni Ibrayima ka wolo, ne tun be yen.» O la, u ye kabakuruw cɛ k'u be Yezu bon, nga a dogora ka bɔ Alabatosoba kɔnɔ. Yezu tɛmɛtɔ ye cɛɛ dɔ ye min fiɲɛntɔman wolola. Kalandenw ye Yezu ɲininga ko: «Karamɔgɔ, mun na cɛɛ nin fiɲɛntɔman wolola? Ale yɛrɛ ka hakɛ kosɔn wa, walima a wolobagaw ta?» Yezu y'u jaabi ko: «Ale ka koo tɛ, a somɔgɔw fana ka koo tɛ. Nga nin kɛra, waasa Ala ka sebagaya ka yira o sababu la. Tile be yen tuma min na, an ka kan ka n cibaga ka baara kɛ o waati la le. Yanni dɔɔni, ni suu kora, baara te se ka kɛ tugu. Ka ne to diɲɛ na, ne le ye diɲɛ ka yeelen ye.» Yezu y'o kuma nunu fɔ ka ban minkɛ, a y'a daji tu duguma ka bɔgɔ nɔɔni n'o ye k'a mɔ fiɲɛntɔcɛ ɲaa na k'a fɔ a ye ko: «Taga ko Silowe jii la.» (Silowe kɔrɔ ko ciden.) Fiɲɛntɔ nin tagara ko yen, a kɔsegitɔ, a tun be yeli kɛra. A sigiɲɔgɔn minw tun b'a lɔn ka kɔrɔ saraka daali la, olu nan'a ye, u y'a fɔ ko: «Min tun be sigi yan ka daalili kɛ, ale tɛ wa?» Dɔw ko ale yɛrɛ lo. Dɔw ko ale tɛ, ko u bɔra ɲɔgɔn ma le. Nga cɛɛ ko: «Ne yɛrɛ yɛrɛ lo.» U y'a ɲininga ko: «Ɔnhɔn, i ɲaa do yɛlɛla cogo di?» A y'u jaabi ko: «U be cɛɛ min wele ko Yezu, ale lo ye bɔgɔ kɛ ka n ɲaa mɔ n'a ye ko n ka taga ko Silowe jii la. Ne tagara ko, ne ɲaa yɛlɛla.» U y'a ɲininga ko: «A be min?» A y'u jaabi ko ale m'a lɔn. Cɛɛ min tun ye fiɲɛntɔ ye, u y'ale minɛ ka taga n'a ye * Fariziɲɛw fɛ. K'a sɔrɔ lafiɲɛlon tun lo Yezu ye bɔgɔ nɔɔni ka cɛɛ ɲaa yɛlɛ n'a ye. Fariziɲɛw fana ye cɛɛ ɲininga ko a ɲaa yɛlɛla cogo di. A y'u jaabi ko: «A ye bɔgɔ mɔ n ɲaa na, n ye n ɲaa ko, n be yeli kɛ sisan.» Fariziɲɛ nunu dɔw y'a fɔ ko: «Ale cɛtɔgɔ nin te lafiɲɛlon bato. O tuma na, a ma bɔ Ala fɛ.» Nga dɔw ko: «Hakɛkɛla be se ka kabako nin ɲɔgɔn kɛ wa?» O yɔrɔ la, u daa fɔnna ɲɔgɔn kɔ. U ye cɛɛ ɲininga tugu ko: «Cɛɛ min y'i ɲaa yɛlɛ nin, ele be mun le fɔ a ka koo la?» A y'u jaabi ko: «Cɛɛ nin ye kira le ye.» O bɛɛ n'a ta, zuwifuw ma sɔn ka l'a la ko cɛɛ nin tun ye fiɲɛntɔ ye ka kɔrɔ, fɔɔ u y'a ka somɔgɔw le wele k'u ɲininga ko: «Cɛɛ nin y'aw ka woloden ye wa? Aw ko a fiɲɛntɔman le wolola! A do kɛra di a be yeli kɛ sisan?» A wolobagaw y'u jaabi ko: «Anw kɔni y'a lɔn ko an deen lo, a fana fiɲɛntɔman le wolola. A ɲaa yɛlɛko, an te dɔ lɔn o la. Aw k'a yɛrɛ ɲininga o la, denmisɛn tɛ, a ka kan ka se k'o ɲafɔ aw ye.» A wolobagaw y'o fɔ bari u tun be siran u ka siya ɲamɔgɔw ɲa. U bɛnnin tun b'a la ko ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a fɔ ko Yezu ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, k'o tigi seen tena don kalanso kɔnɔ tugu. O kama, a wolobagaw y'a fɔ k'u k'a yɛrɛ ɲininga, ko denmisɛn tɛ. Fariziɲɛw ye cɛɛ wele tugu k'a fɔ a ye ko: «Anw y'a lɔn ko i ɲaa yɛlɛbaga nin ye hakɛkɛla ye. Tiɲɛ fɔ an ye Ala kama.» A y'u jaabi ko: «Ne kɔni m'a lɔn ni hakɛkɛla lo dɛ! Ne be koo kelen dama lɔn, ne tun ye fiɲɛntɔ ye, nga sisan ne be yeli kɛ.» U y'a ɲininga ko: «A ye mun le kɛ i la? A y'i ɲaa yɛlɛ cogo di?» Cɛɛ y'u jaabi ko: «Ne tun kɔnna k'o ɲafɔ aw ye, aw m'aw tulo malɔ n fɛ. Mun na aw b'a fɛ k'o kuma kelen nin lamɛn tugu? Kɔni aw fana t'a fɛ ka kɛ a ka kalandenw ye dɛ!» Fariziɲɛw y'a daminɛ ka cɛɛ nɛni, u y'a fɔ a ye ko: «E le y'a ka kalanden ye. Anw kɔni ye Musa ka kalandenw ye. An y'a lɔn ko Ala kumana Musa fɛ. Nga nin do, an t'a bɔyɔrɔ lɔn.» Cɛɛ y'a fɔ u ye ko: «Aa, nin le ye kabako nin ye. Aw m'a bɔyɔrɔ lɔn k'a sɔrɔ a ye ne ɲaa yɛlɛ. An kɔni b'a lɔn ko Ala te hakɛkɛla ka daalili jaabi. Nga mɔgɔ min be siran Ala ɲa n'a b'a sago kɛ, a b'ale lo jaabi. An m'a mɛn ka ye fɔlɔ ko mɔgɔ min fiɲɛntɔman wolola, ko dɔ y'o ɲaa yɛlɛ. Ni cɛɛ nin tun ma bɔ Ala fɛ, a tun tena se ka foyi kɛ.» U y'a fɔ a ye ko: «Ele ye hakɛkɛla ye kabini e wolotuma, e be na lɔ yan ko i b'an kalan!» U y'a gwɛn ka bɔ kɛnɛma. Yezu y'a mɛn k'u y'a gwɛn minkɛ, a nan'a kunbɛn. A y'a ɲininga ko: «I lara Mɔgɔ Dencɛ la wa?» Cɛɛ y'a jaabi ko: «Kɔrɔ, jɔn lo, waasa ne ka l'a la?» Yezu ko: «I y'a ye ka ban. Ale lo be kumana i fɛ ten jaati.» Cɛɛ ko: «Ne lara e la Matigi.» A y'a kunbiri gwan Yezu kɔrɔ. O kɔ, Yezu ko: «Ne nana diɲɛ nin na kiti le kama. O la, minw ɲaa te yeli kɛ, olu ɲaa ka yɛlɛ. Minw be yeli kɛ, olu ka fiɲɛn.» Fariziɲɛ minw tun be n'a ye o yɔrɔ la k'a ka kuma nin mɛn, olu y'a ɲininga ko: «Anw fana ye fiɲɛntɔw ye wa?» Yezu y'u jaabi ko: «N'aw tun fiɲɛnnin lo, hakɛ tun tena sɔrɔ aw kan. Nga aw b'a fɔ minkɛ ko aw be yeli kɛ, o kama, aw ka hakɛ b'aw kan.» Yezu ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ min ma don ni wɛɛrɛ daa ye, fɔɔ ka pan ka don ni faan wɛrɛ ye, o tigi ye soon ye, benkannikɛla lo. Nga min be don ni wɛɛrɛ daa ye, ale lo ye saga nunu dɛndɛbaga ye. Daa kɔlɔsibaga be daa yɛlɛ a ye. Sagaw be mɛnni kɛ a fɛ, minw y'a taw ye, a b'u tɔgɔw wele kelen kelen ka bɔ n'u ye kɛnɛma. N'a bɔra n'a ta nunu bɛɛ ye kɛnɛma ka ban, a be bila u ɲa, u be tugu a kɔ, bari u b'a kaan lɔn. U tena tugu mɔgɔ wɛrɛ kɔ fewu, u bena boli a ɲa yɛrɛ, bari u te ale kaan lɔn.» Yezu y'o talen nin la u ye. Nga, u m'a famu. Yezu y'a fɔ tugu ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko sagaw be don ni daa min ye wɛɛrɛ kɔnɔ, ne lo. Minw bɛɛ kɔnna ne ɲa, olu bɛɛ ye soonw ni benkannikɛlaw le ye. Nga sagaw ma mɛnni kɛ u fɛ. Ne le ye donda ye. Ni mɔgɔ min donna n'o daa ye, o tigi bena kisi. A bena don, ka bɔ, k'a ka dumuni sɔrɔ. Soon kɔni te na foyi kama ni soɲali ni fagali ni cɛnni tɛ. Ne nana waasa mɔgɔw ka kisi ani u ka hɛrɛ ka sabati. Ne ye sagaw dɛndɛbagaɲuman ye. Sagaw dɛndɛbaga ɲanaman b'a nii di a ka sagaw kosɔn. Nga min b'u dɛndɛ a yɛrɛ ka nafa kosɔn n'a ta te sagaw ye, n'ale ye wara natɔ ye, a be sagaw to, ka boli. Wara be minɛni kɛ, sagaw be jɛnsɛn. A be boli bari wariɲinila dama lo, a mako te sagaw fagako la. Ne ye sagaw dɛndɛbaga ɲanaman ye. Ne be n ka sagaw lɔn, n ka sagaw fana be n lɔn. O la, ne be n Faa lɔn, n Faa fana be n lɔn. Ne be n nii di n ka sagaw kosɔn. Saga dɔ wɛrɛw be ne fɛ minw te wɛɛrɛ nin kɔnɔ. Fɔɔ n ka na n'u ye. U bena na n kaan mɛn. U bɛɛ be kɛ kulu kelen ye, ani dɛndɛbaga kelen u kɔ. N Faa be n kanu, bari, ne be n nii saraka janko ka tila k'a sɔrɔ tugu. Mɔgɔ si te ne nii bɔ dɛ, ne yɛrɛ le b'a di. See be ne ye k'a di, see be ne ye k'a minɛ tugu. N Faa y'o le ɲini n fɛ.» O kuma nunu nana ni farali ye zuwifuw cɛma tugu. U caaman tun b'a fɔra ko: «Jinatɔ lo, a kuun wilila, a lamɛnkun?» Dɔw ko: «A ka kuma nunu te jinatɔ kumaw ye han! Jina be se ka fiɲɛntɔ ɲaa yɛlɛ wa?» Alabatosoba saniya ɲanagwɛ tun be kɛra Zeruzalɛmu, nɛnɛ tuma na. Alabatosoba donda yɔrɔ min be wele ko Solomani ka bulonda, Yezu tun be yalaya la yen. Zuwifuw tagar'a lamini k'a ɲininga ko: «I be waati jumɛn le kɔnɔ ka sɔrɔ ka tiɲɛ fɔ an ye? N'o y'a sɔrɔ i ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, a fɔ an ye ka gwɛ.» Yezu y'u jaabi ko: «Ne y'a fɔ aw ye ka ban, nga aw te lara ne la. O bɛɛ n'a ta, ne be kɛwali minw kɛ n Faa tɔgɔ la, o be ne ka koo yira fana. Aw te la ne la bari aw te n ka sagaw dɔw ye. Ne be n ka sagaw lɔn, u be mɛnni kɛ n fɛ, u be tugu n kɔ. Ne fana be nii banbali di u ma. U tena halaki abada, mɔgɔ si fana te se k'u bɔsi n na. N Faa min y'u di n ma, ale ka bon ni fɛɛn bɛɛ ye. Mɔgɔ te yen min be se ka fɛɛn bɔsi n Faa bolo. Ne ni n Faa ye kelen ye.» Zuwifu nunu wilila tugu ka kabakuruw cɛ k'u b'a bon. O la, Yezu y'a fɔ u ye ko: «Ne ye koɲuman caaman kɛ n Faa barika la, aw y'u ye. Aw b'a fɛ ka ne bon olu jumɛn lo kama?» U y'a jaabi ko: «Anw m'a fɔ ko an b'i bon koɲuman kɛnin kama, nga anw b'a fɛ k'i bon bari i ye kuma fɔbali fɔ. Ele adamadentɔ, i b'a fɔ ko i ye Ala ye!» Yezu y'u jaabi ko: «Ala ko: ‹Aw ye batofɛn dɔw ye.› O ma sɛbɛn aw ka sariyasɛbɛ kɔnɔ wa? Ala ye min fɔ, o ye kuma yɛlɛmabali ye. A tun be kumana mɔgɔ le fɛ, n'a y'a fɔ u ye ko: ‹Aw ye ala dɔw ye.› Ala ye mɔgɔ min woloma k'a ci diɲɛ na, aw ko ale ma: ‹I ye kuma fɔbali fɔ.› Bari ne y'a fɔ ko ne ye Ala Deen ye. N'o y'a sɔrɔ ni ne te n Faa ka kɛwaliw kɛ, aw kana la ne la. Nga ne b'o kɛra, o bɛɛ n'a ta, aw te lara ne la. Ayiwa, n be baara minw kɛra, aw ye la olu la, janko aw ka se k'a lɔn ko n Faa be ni ne ye, ko ne be ni n Faa ye.» O la, u tun b'a fɛ k'a minɛ tugu nga a sera k'a yɛrɛ bɔsi u bolo. Zan tun ye mɔgɔ batizeli daminɛ Zurudɛn baji kɔ yɔrɔ min na, Yezu segira ka taga to o yɔrɔ la. Mɔgɔ caaman tagar'a fɛ. U tun be to k'a fɔ ko: «Zan kɔni ma kabakow kɛ, nga a ye min bɛɛ fɔ cɛɛ nin ka koo la, a bɛɛ kɛra tiɲɛ ye.» Mɔgɔ caaman y'u jigi la Yezu kan o yɔrɔ la. Cɛɛ dɔ bananin tun be Betani, Mariyamu n'a kɔrɔmuso Marita ka dugu la, a tɔgɔ ko Lazari. Ale Mariyamu le tun ye tulu kasadiman bon Matigi seen kan ani k'a kunsigi kɛ k'a jɔsi, ale balimacɛ Lazari le tun man kɛnɛ. U ye mɔgɔ bila ka taga fɔ Yezu ye ko: «Matigi, i tericɛ man kɛnɛ.» Yezu y'u ka kuma mɛn ka ban tuma min na, k'a fɔ ko: «Bana nin t'a fagata ye, nga a kɛra janko boɲa ka la Ala n'a Dencɛ kan.» Marita, n'a dɔgɔmuso, ni Lazari koo tun ka di Yezu ye. A ye Lazari ka bana koo mɛn tuma min na, a tun be yɔrɔ min na, a ye tile fila kɛ yen. O kɔ, a y'a fɔ a ka kalandenw ye k'u ka to u be kɔsegi Zude mara la. A ka kalandenw y'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, zuwifuw tun b'a fɛ k'i bon ni kabakuru ye a ma mɛn, e do ko an ka segi ka taga Zude mara la.» Yezu y'u jaabi ko: «Lɛrɛ tan ni fila te tile kelen kɔnɔ wa? Ni mɔgɔ min be taama tilefɛ, a te talon, bari a be yeli kɛ tile barika la, nga, ni mɔgɔ dɔ be taama sufɛ, a be talon, bari yeelen te yen.» O kuma bɛɛ fɔnin kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «An tericɛ Lazari be sinɔgɔra, nga ne be taga kunun.» Kalandenw y'a fɔ a ye ko: «Matigi, n'a be sinɔgɔra, o kɔrɔ ko a bena kɛnɛya.» Yezu tun be Lazari ka sayako le fɔra, nga kalandenw tun b'a miiri ko a tun be kumana sinɔgɔ yɛrɛ koo la. O kɔ, Yezu y'a fɔ k'a gwɛ u ye ko: «Lazari sara. Ne tun te yen minkɛ, o diyara ne ye, aw kosɔn, janko aw ka se ka jigi sɔrɔ. An ka taga fɛ.» O la, Toma min tɔgɔ ko Filanin, ale y'a fɔ kalanden tɔ nunu ye k'u k'a to u be taga yen u bɛɛ ka sa ɲɔgɔn fɛ. Yezu sera tuma min na, o y'a sɔrɔ Lazari suu tun ye tile naani kɛ kaburu la. Betani ni Zeruzalɛmu furancɛ tun te tɛmɛ kilo saba ɲɔgɔn kan. Zuwifu caaman tun tagara Betani janko u ka se ka Marita ni Mariyamu jigi tugu u balimacɛ ka sayako la. Marita y'a mɛn tuma min na ko Yezu be nana, a tagar'a kunbɛn. O y'a sɔrɔ Mariyamu tun siginin be soo kɔnɔ. Marita y'a fɔ Yezu ye ko: «Matigi, ni e tun be yan, ne balimacɛ tun tena sa. Nga hali sisan ne lanin b'a la ko e mana fɛɛn o fɛɛn daali Ala fɛ, a bena o kɛ e ye.» Yezu y'a jaabi fana ko: «I balimacɛ bena kunun.» Marita y'a fɔ a ye tugu ko: «Ne y'a lɔn ko a bena kunun diɲɛ labanlon na.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Ne le be suuw kunun, ne be nii di, ni mɔgɔ min lara ne la hali n'o tigi sara, a bena kunun. Ani ka mɔgɔ o mɔgɔ to nii na, n'a lara ne la, a tena sa fewu. I lara o la wa?» A y'a jaabi ko: «Ɔnhɔn Matigi, ne lanin b'a la ko e le ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, Ala Dencɛ, min ka kan ka na diɲɛ na.» A y'o kuma nunu fɔ ka ban dɔrɔn, a tagara Mariyamu wele dogo la k'a fɔ ale ye ko: «Karamɔgɔ nana, a ko i ka na.» Mariyamu y'o mɛn dɔrɔn, a sinna ka wili ka taga Yezu fɛ. O y'a sɔrɔ Yezu ma don dugu kɔnɔ fɔlɔ. Marita tun y'a kunbɛn yɔrɔ min na, a tun b'o yɔrɔ la halibi. Zuwifu minw tun be ni Mariyamu ye soo kɔnɔ k'a jigi tugu, olu y'a ye a sinna ka wili ka bɔ dɔrɔn, olu tugura a kɔ. U tun b'a miiri ko a be tagara kaburu yɔrɔ la ka kasi. Mariyamu sera Yezu fɛ dɔrɔn, a y'a kunbiri gwan a kɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Matigi, ni e tun be yan, ne balimacɛ tun tena sa.» Yezu y'ale ni zuwifuw kasitɔ ye, o y'a dusu kasi, u makari y'a minɛ. A y'u ɲininga ko: «Aw y'a suu don yɔrɔ jumɛn?» U ko: «Matigi, na taga o yɔrɔ filɛ.» Yezu kasira. O la, zuwifu minw tun be yen, olu y'a fɔ ko a koo tun ka d'a ye dɛ. Nga dɔw y'a fɔ ko: «Ale min tun ye fiɲɛntɔ ɲaa yɛlɛ, a tun te se ka Lazari bali saya ma wa?» Yezu dusu kasira tugu, a tagara kaburu yɔrɔ la. Kaburu nin tun ye farawo ye, u ye kabakuru kɛ k'a datugu. Yezu y'a fɔ ko u ka kabakuru bɔ kaburuda la. Cɛɛ min banna, ale balimamuso Marita y'a fɔ a ye ko: «Matigi, a kasa ka kan ka bɔ sisan, bari a suu donna bii y'a tile naani ye.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Ne tun m'a fɔ i ye ko ni lanaya b'i la, ko i bena Ala ka sebagaya ye wa?» U ye kabakuru bɔ yen, o kɔ Yezu y'a ɲaa kɔrɔta sanfɛ k'a fɔ ko: «N Faa, ne be barika la i ye bari i ye ne jaabi. Ne y'a lɔn ko i be ne jaabi tuma bɛɛ, nga ne b'o fɔra janko mɔgɔ minw be ne lamini na, olu ka l'a la ko ele le ye ne ci.» A y'o kuma fɔ ka ban tuma min na, a pɛrɛnna ko: «Lazari, wili ka bɔ.» Lazari min tun sara, a kununna ka bɔ kaburu la. Fani melekenin tun b'a bolo n'a seen na, ani dɔ tun kɛnin be k'a ɲaa siri. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw k'a foni k'a to a ka taga.» Zuwifu minw tun nana Mariyamu fɛ, u ye Yezu ka koo kɛnin ye minkɛ, u caaman lara a la. Nga dɔw tagara * Fariziɲɛw fɛ, Yezu ye koo min kɛ, k'o lakali u ye. Sarakalasebagaw ni Fariziɲɛw ye ɲɔgɔnye kɛ k'a fɔ ko: «An bena mun le kɛ? Bari cɛɛ nin be kabako caaman kɛ. N'an y'a to n'a tagara ɲa, mɔgɔ bɛɛ bena l'a la, o seen fɛ, Ɔrɔmukaw bena na k'an ka yɔrɔ senuman n'an ka siya halaki.» Sarakalasebagaw kuntigiba min tun be yen o saan na, a tɔgɔ ko Kayifu, ale y'a fɔ u ye ko: «Aw te foyi faamu. Aw fana m'a lɔn ko mɔgɔ kelen ka sa jama kosɔn janko an ka siya bɛɛ kana halaki, k'o ka fisa wa?» O kuma nin ma bɔ a yɛrɛ la, o saan nin na, ale lo tun ye sarakalasebagaw kuntigiba ye, a tun ye kirayakuma le fɔ ten ko Yezu ka kan ka sa zuwifu siya kosɔn. O fana tun te kɛ u ka siya dama kosɔn, nga Ala deenw minw jɛnsɛnnin be, a ka se k'olu lajɛn. Kabini o loon, u bɛnn'a la k'u ben'a faga. O le kosɔn Yezu tagara kongokolon faan fɛ dugudennin dɔ la min tɔgɔ ko Efarayimu. A n'a ka kalandenw tora o yɔrɔ la. A tun te sɔn ka taga zuwifuw cɛma tuma bɛɛ. O waati la, zuwifuw ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ loon tun sera ka ban. A tɔɔ tun tora tile damani, mɔgɔ caaman tun be bɔ dugudenninw na ka na Zeruzalɛmu janko k'u yɛrɛ saniya ka kɛɲɛ n'u ka landa ye. Olu tun be Yezu yɔrɔ yaalala. K'u to Alabatosoba kɔnɔ, u b'a fɔra ɲɔgɔn ye k'o tuma na, a tena na ɲanagwɛ nin na wa? Sarakalasebagaw ni * Fariziɲɛw tun y'a fɔ ko ni mɔgɔ min ye Yezu yɔrɔ lɔn, k'u k'a yɔrɔ yira olu la, u be taga minɛ. * Hɔrɔnya ɲanagwɛ tun tora tile wɔɔrɔ, Yezu tagara Betani, Lazari ka dugu la a tun ye Lazari min sanin kunun. O yɔrɔ la, u ye dumuni labɛn Yezu ye. Marita le tun be dumuni dira u ma. Lazari fana tun be dumunikɛlaw cɛma. Mariyamu ye daganin dɔ ta, o fanin tun be tulu kasadiman ɲanaman na, min sɔngɔ ka gwɛlɛ kosɔbɛ. A y'o bɔn Yezu seenw kan ka tila k'a kunsigi kɛ k'a seenw jɔsi, soo bɛɛ fara a kasa la. Zuda Isikariyɔti, n'o ye kalandenw la dɔ ye, ale min ben'a don bolo la, ale y'a fɔ ko mun na u ma tulu kasadiman nin feere warigwɛ deen kɛmɛ saba la, janko k'o wari di fantanw ma. A tun y'o kuma nin fɔ, a ma kɛ ko fantanw makari le tun b'a la dɛ, nga soon tun lo. Ale lo tun b'u ka wari mara, ni wari min dira a ma ko a k'a mara, a b'o dumu. Yezu y'a fɔ a ye ko: «Muso nin to ɲasuma na, a ye tulu kasadiman nin kɛ ne kan, ne suu donlon kama. Aw bena to ni fantanw ye tuma bɛɛ, nga ne tena kɛ n'aw ye tuma bɛɛ.» Zuwifuw caaman tun y'a mɛn ko Yezu be Betani minkɛ, u y'a daminɛ ka na yen, u tun te na Yezu dama kama, nga Lazari fana kama, a tun ye min kunun. O la, sarakalasebagaw y'a latigɛ ko Lazari fana ka kan ka faga. Bari Lazari kosɔn zuwifuw caaman bɔra olu kɔ ka la Yezu la. O dugusagwɛ, jamaba min tun nana ɲanagwɛ nin na, olu y'a mɛn ko Yezu be nana Zeruzalɛmu. U ye tenfuraburuw tigɛ ka bɔ ka taga kunbɛn, u tun be pɛrɛn k'a fɔ ko: «An b'i tanu! E min be nana Matigi tɔgɔ la, Isirayɛli ka masacɛ, Ala ka barika don i la.» Yezu ye faliden dɔ sɔrɔ ka yɛlɛ o kan i ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na ko: « * Siyɔnkaw, aw kana siran, aw ka masacɛ natɔ filɛ, a be faliden kan.» O koo nin kɛtuma na, kalandenw tun ma kɔn k'o faamu, nga Ala ye Yezu boɲa tuma min na, u hakili sɔrɔla ka jigi a la k'o kuma nunu tun sɛbɛnna ale lo koo la. O fana le kɛra a ye. Yezu ye Lazari kunun k'a wele ka bɔ kaburu kɔnɔ jama min ɲana, olu y'a koo fɔ mɔgɔw ye. Jama tun b'a kunbɛnna bari u tun y'a mɛn ko a y'o kabako kɛ. * Fariziɲɛw tora k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko u tena se ka foyi ɲa tugu, ko mɔgɔ bɛɛ le be tugur'a kɔ. Girɛki dɔw tun nana ɲanagwɛ nin seen fɛ janko u ka Ala bato. U tagara Filipu fɛ min be bɔ Bɛtisayida, Galile mara la, k'a fɔ a ye ko: «N tericɛ, an b'a fɛ ka Yezu ye.» Filipu tagar'a fɔ Andere fana ye, u fila bɛɛ jɛnna ka ta'a fɔ Yezu ye. Yezu y'u jaabi ko: «Mɔgɔ Dencɛ ka kan ka boɲa sɔrɔ waati min na, o le sera sisan. Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni sumankisɛ ma toli dugukolo la, a be to a kelen, nga n'a tolila, o tuma na a be se ka kisɛ caaman kɛ. Mɔgɔ min b'a fɛ k'a nii kisi, o tigi bena bɔnɔ, ni mɔgɔ min t'a nii jati diɲɛ kɔnɔ, o tigi bena nii banbali sɔrɔ. Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka baara kɛ ne ye, o tigi ka tugu ne kɔ, ne be yɔrɔ min na, ne ka baarakɛlaw fana bena kɛ o yɔrɔ le la. Ni mɔgɔ min be baara kɛ ne ye, n Faa bena boɲa la o tigi kan. Sisan ne nii tɔɔrɔnin lo, ne bena mun le fɔ? N Faa, k'a fɔ ko i ka ne kisi nin waati tɔɔrɔ ma wa? Nga ne nakun le y'o ye. N Faa, i k'i yɛrɛ tɔgɔ boɲa!» O waati yɛrɛ la, kumakan dɔ bɔra sankolo la, k'a fɔ ko: «Ne y'a boɲa, ne bena tila k'a boɲa tugu.» Jama min tun be yen, olu y'a fɔ ko saan le pɛrɛnna, dɔw ko mɛlɛkɛ dɔ le kumana a fɛ. Yezu y'a fɔ u ye tugu ko: «Kumakan min mɛnna, o ma kɛ ne kosɔn, a kɛra aw le kosɔn. Diɲɛ kitiwaati sera sisan yɛrɛ, diɲɛ nin kuntigi bena gwɛn ka bila kɛnɛma. Ne kɔni, ni ne kɔrɔtara sanfɛ tuma min na, ne bena mɔgɔ bɛɛ sama ka na n fɛ.» A tun b'a yɛrɛ ka sacogo le fɔra o kuma nin na. Jama y'a fɔ a ye ko: «An y'a mɛn sariya la ko Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin bena to yen kudayi, e do b'a fɔ cogo di ko Mɔgɔ Dencɛ ka kan ka kɔrɔta sanfɛ? Jɔn le y'o Mɔgɔ Dencɛ ye?» Yezu y'u jaabi ko: «Yeelen b'aw cɛma yanni dɔɔni halibi. Tuma min na o yeelen b'aw cɛma, aw ka banba ka taama o yeelen nin na, janko suu kana ko ka bali aw la, bari mɔgɔ min be taama dibi la, o tigi t'a taayɔrɔ lɔn. Tuma min na yeelen b'aw cɛma, aw k'aw jigi la a kan, janko aw ka se ka kɛ mɔgɔ kɔnɔgwɛninw ye.» Yezu y'o kuma nunu fɔ u ye ka ban tuma min na, a bɔra u cɛma ka taga yɛrɛ dogo u la. Yezu ye kabako caaman kɛ u ɲana, o bɛɛ la u ma l'a la. O cogo la, kira Ezayi ye kuma min fɔ, o kɛra. A tun ko: «Matigi, jɔn le lara an ka fɔta la? Matigi y'a ka sebagaya yira jɔn na?» U tun te se ka l'a la kuun min na, Ezayi y'o fɔ fana ko: «Ala y'u kɛ fiɲɛntɔw ye janko u kana yeli kɛ. A y'u kɛ hakilitanw ye janko u kana faamuli kɛ. O la, Ala ko: ‹U te nimisa ka faran u ka kojuguw la, ne k'u kɛnɛya.› » Ezayi y'o kuma fɔ bari a tun ye Yezu ka nɔɔrɔ ye, o la a kumana ale koo la. O bɛɛ n'a ta, kuntigi caaman lara a la, nga * Fariziɲɛw ɲasiran kosɔn u tun te sɔn k'u yɛrɛ yira, u tun be siran ko u bena u niin bɔ kalanso koo la. Bari u mako tun be adamaden ka boɲa la ka tɛmɛ Ala ta kan. O tuma na, Yezu pɛrɛnna ko: «Ni mɔgɔ min lara ne la, o tigi ma la ne dama na, nga Ala min ye n ci, a lara ale la, ani mɔgɔ min ye ne ye, o tigi ye n cibaga fana ye. Ne nana diɲɛ na i n'a fɔ yeelen, janko mɔgɔ o mɔgɔ lara ne la, o tigi kana to dibi la. Ni mɔgɔ min ye ne ka kuma mɛn, n'a ma sɔn k'o bato, a ma kɛ ko ne le b'o tigi kitira, bari n ma na janko ka adamadenw kiti, nga waasa k'u kisi. Mɔgɔ min banna ne la ani a ma sɔn n ka kuma ma, o tigi kitibaga be yen, n ye kuma min fɔ, o le ben'a tigi kiti diɲɛ labanlon na. Ne ma kuma n yɛrɛ ma, nga n Faa min ye n ci ka na, ne ka kan ka kuma minw fɔ, ale lo y'o fɔ n ye. Ani ne b'a lɔn ko nii banbali be sɔrɔ o kuma nin barika la. O le y'a to n Faa ye koo nunu fɔ n ye cogo min na, n fana b'o fɔ ten.» * Hɔrɔnya ɲanagwɛ tun ma se fɔlɔ, Yezu tun y'a lɔn ko ale ka bɔwaati sera diɲɛ na ka ta'a Faa fɛ. A ka mɔgɔ minw tun be diɲɛ na, olu koo tun ka d'a ye, a y'u kanu fɔɔ ka taga se a daan na. K'u to dumuni na, ale n'a ka kalandenw, o y'a sɔrɔ Sutana tun ye Simɔn deen Zuda Isikariyɔti kɔnɔ fa ka ban ni Yezu janfako ye. Yezu tun y'a lɔn ko a Faa ye koo bɛɛ don ale bolo, ani ko ale bɔra Ala fɛ, ani a ka kan ka segi Ala fɛ tugu. A wilila ka bɔ dumuni kunna k'a ka foroca bɔ, ka fani wɛrɛ ta k'a cɛɛ siri n'o ye. O kɔ, a ye jii don minan dɔ kɔnɔ, k'a daminɛ k'a ka kalandenw seen ko, k'a cɛsirifani kɛ k'u jɔsi. A sera Simɔn Piyɛri ma tuma min na, Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «Matigi, ele bena ne seen ko wa?» Yezu y'a jaabi ko: «Ne be koo min kɛra ten, e t'o faamuna sisan, nga kɔfɛ, i bena o faamu.» Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «E tena ne seen ko abada!» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Ni ne m'i seen ko, i tena niyɔrɔ sɔrɔ ne fɛ.» A y'a fɔ Yezu ye ko: «A kana dan n seen dama ma, nga n bolo ni n kuun fana ko.» Yezu y'a fɔ a ye tugu ko: «Ni mɔgɔ min kora ka ban, o tigi mako t'a la ka ko tugu fɔɔ k'a seen dama le ko, bari a fari saniyanin lo ka ban. Aw gwɛnin lo, nga aw bɛɛ tɛ.» Mɔgɔ min tun ben'a don mɔgɔjuguw bolo, a tun b'o tigi lɔn. O le y'a to a ko: «Aw bɛɛ gwɛnin tɛ.» A y'u seen ko ka ban tuma min na, a y'a ka faniw ta k'u don ka sigi dumuni kunna tugu k'a fɔ u ye ko: «Ne ye koo min kɛ aw ye, aw y'o faamu wa? Aw be ne wele ko karamɔgɔ ani Matigi, o bɛnnin lo, bari ne y'o le ye. Ni ne y'aw seen ko, ne min ye aw ka Matigi ni karamɔgɔ ye, aw fana ka kan ka ɲɔgɔn seen ko ten. Ne y'o kɛ janko k'o ɲaa yira aw la. Ne ye fɛɛn min kɛ aw ye, aw k'o ɲɔgɔn kɛ aw mɔgɔɲɔgɔnw ye. Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko baaraden man fisa n'a kuntigi ye, walima ciden man fisa n'a cibaga ye. Sisan aw y'o koo lɔn, n'aw y'o koo nin kɛ, aw dagamuna. Ne te kumana aw bɛɛ koo la dɛ. Ne ye minw woloma, ne be olu lɔn, nga min fɔra Ala ka kuma na, fɔɔ o ka kɛ. A tun fɔra ko: ‹Min tun be dumuni kɛ ni ne ye, ale lo wilila ne kama.› Ne be kɔn k'o fɔ aw ye yann'o ka se, janko n'o kɛra loon min na, ne ko ne ye min ye, aw ka l'a la ko ne y'o le ye. Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ min ye ne ka ciden minɛ ka ɲa, o tigi ye ne le minɛ ka ɲa. Ni min ye ne minɛ ka ɲa, o tigi fana ye ne cibaga le minɛ ka ɲa.» Yezu y'o kuma nunu fɔ ka ban dɔrɔn, a hakili ɲagamina kosɔbɛ, a y'a fɔ ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko, aw dɔ bena ne don mɔgɔjuguw bolo.» Kalandenw tora ka ɲɔgɔn filɛfilɛ, u tun m'a lɔn ko a be mɔgɔ min koo fɔra. Kalanden nunu cɛma, min koo tun ka di Yezu ye kosɔbɛ, ale tun siginin b'a gɛrɛfɛ. Simɔn Piyɛri y'a bolo kɛ k'a fɔ ale ye ko a k'a ɲininga ni mɔgɔ min lo. O kalanden nin y'a yɛrɛ jɛngɛ Yezu faan fɛ, k'a ɲininga ko: «Matigi, jɔn lo?» Yezu y'a jaabi ko: «Ne bena lɔgɔma nin sun k'a di mɔgɔ min ma, ale lo.» A ye lɔgɔma nin sun k'a di Simɔn deen Zuda Isikariyɔti ma. A ye lɔgɔma nin di tuma min na, o waati yɛrɛ la Sutana y'a daminɛ ka baarajugu kɛ Zuda dusu la. Yezu y'a fɔ a ye ko: «E b'a fɛ ka fɛɛn min kɛ, i ka banba k'o kɛ.» Kalanden tɔw si ma kuma nin kuun lɔn. Dɔw tun b'a miiri ko Yezu y'a fɔ a ye ko a k'u ka makoyafɛn dɔ san ɲanagwɛ kama, walima ko a ka taga fɛɛn dɔ di fantanw ma, bari ale lo tun y'u ka warimarabaga ye. Zuda y'o lɔgɔma nin minɛ k'a dumu ka ban tuma min na dɔrɔn, a wilila ka bɔ, o y'a sɔrɔ suu tun kora kosɔbɛ. Zuda bɔra ka ban dɔrɔn, Yezu y'a fɔ ko: «Sisan kɔni Mɔgɔ Dencɛ ye boɲa sɔrɔ, Ala fana ye boɲa sɔrɔ a barika la. Ni Ala ye boɲa sɔrɔ a barika la, Ala fana ben'a kɛ a be boɲa sɔrɔ, a bena o kɛ sisan yɛrɛ. Ne deenw, ne be n'aw ye yanni waati dɔɔni dɔrɔn. O kɔ, aw bena ne yɔrɔ ɲini. Ne tun kɔnna k'a fɔ zuwifuw ye cogo min na k'u tena se ka na ne taayɔrɔ la, ne b'o koo kelen le fɔ aw ye fana. «Ne be cikura di aw ma ko: aw ka ɲɔgɔn kanu, ne y'aw kanu cogo min na, aw fana ka ɲɔgɔn kanu ten. Mɔgɔ bɛɛ ben'a lɔn o seen fɛ ko aw kɛra ne ka kalandenw ye, ni aw be ɲɔgɔn kanu.» Simɔn Piyɛri y'a ɲininga ko: «Matigi, i be taga min?» A y'a jaabi ko: «Ne be taga yɔrɔ min na, e te se ka tugu ne kɔ ka taga o yɔrɔ la fɔlɔ, nga yanni waati dɔ, e bena se ka tugu ne kɔ.» Piyɛri y'a fɔ a ye tugu ko: «Mun na ne te se ka tugu i kɔ sisan? Ne bena n nii d'i kosɔn.» Yezu y'a jaabi ko: «I bena i nii di ne kosɔn. Nga tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ i ye ko sanni dondo ka kasi, i ben'a fɔ siɲɛ saba ko i te ne lɔn.» Yezu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Aw hakili kana ɲagami. Aw lara Ala la, aw ye la ne fana na. Boon caaman be n Faa ka luu kɔnɔ, n'o te ne tun ten'a fɔ ko ne be taga yɔrɔ labɛn aw ye. Ni n tagar'a labɛn ka ban, n bena kɔsegi ka n'aw ta ka taga n'aw ye, janko ne be yɔrɔ min na, aw fana ka kɛ yen. Aw be ne taayɔrɔ sira lɔn.» Toma y'a fɔ a ye ko: «Matigi, an t'i taayɔrɔ lɔn, an fana bena kɛ di k'a sira lɔn?» Yezu y'a jaabi ko: «Ne le ye sira, ni tiɲɛ, ani nii dibaga ye. Mɔgɔ si te se n Faa fɛ ni ne sababu tɛ. N'aw be ne lɔn, aw bena n Faa fana lɔn, sisan aw yɛrɛ y'a lɔn ka ban, aw y'a ye fana.» Filipu y'a fɔ a ye ko: «I Faa yira an na, o b'an wasa.» Yezu y'a fɔ Filipu ye ko: «Ne be n'aw ye kabini tumajan, o bɛɛ n'a ta, e ma ne lɔn wa Filipu? Ni mɔgɔ min ɲaa lara ne kan, o tigi ye n Faa fana ye, mun na e b'a fɔ ko ne ka n Faa yira aw la? I lanin t'a la ko ne ni n Faa bɛɛ ye kelen ye wa? Ne be kuma minw fɔ, ne t'o fɔ n yɛrɛ ma, n Faa min ni ne ye kelen ye, ale lo b'a ka baara kɛ. Aw ye la ne la, ne ni n Faa bɛɛ ye kelen ye. N'aw ma la ne ka kuma na, aw ka la u la kɛwali nunu kosɔn. Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ min lara ne la, o tigi bena se ka ne ka kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ. A yɛrɛ bena koo dɔw kɛ minw ka bon ni ne taw ye, bari ne be taga n Faa fɛ. Aw mana fɛɛn o fɛɛn daali ne tɔgɔ la, ne bena o kɛ, janko ka boɲa la Faa kan, a Dencɛ barika la. N'aw ye fɛɛn min ɲini ne tɔgɔ la, ne bena o kɛ.» «N'aw be ne kanu, aw bena ne ka kuma bato. Ne bena n Faa Ala daali a be dɛmɛbaga wɛrɛ ci aw ma, janko ale ka to ni aw ye tuma bɛɛ. Ale lo ye Nii Senuman ye, Tiɲɛtigi. Diɲɛ mɔgɔw te se ka sɔn a ma bari u t'a yera, u fana m'a lɔn. Aw kɔni b'a lɔn, bari a be n'aw ye, a bena sigi aw kɔnɔ. Ne tena aw to aw kelen na, ne bena segi ka na aw fɛ. Yanni waati dɔɔni diɲɛ mɔgɔw tena ne ye tugu, nga aw bena ne ye. Ne be nii na min kɛ, o la, aw fana bena to nii na. O loon na, aw ben'a lɔn ko ne ni n Faa bɛɛ ye kelen ye, ko aw ni ne fana ye kelen ye. Mɔgɔ min ye ne ka kuma mɛn k'a bato, o tigi le be ne kanu. Mɔgɔ min be ne kanu, n Faa fana bena o tigi kanu, ne fana bena o tigi kanu ka ne yɛrɛ yira a la.» Zude, min be danna Zuda Isikariyɔti la, ale y'a fɔ Yezu ye ko: «Matigi, mun na e bena i yɛrɛ yira anw dama na n'i t'i yɛrɛ yira mɔgɔ tɔw la?» Yezu y'a jaabi ko: «Ni mɔgɔ min be ne kanu, o tigi bena ne ka kuma bato, n Faa bena o tigi kanu fana, anw bena na o tigi fɛ ka to n'a ye. Mɔgɔ min te ne kanu, o tigi fana te ne ka kuma bato. Aw be kuma min mɛnna ne fɛ, o tɛ ne yɛrɛ ka kuma ye, nga n Faa min ye n ci, ale ta lo. Ne y'o koo bɛɛ fɔ aw ye ka ne to aw cɛma. Nga Dɛmɛbaga, min ye Nii Senuman ye, n Faa bena min ci n tɔgɔ la, ale ben'aw kalan koo bɛɛ la, ani ne ye koo minw bɛɛ fɔ aw ye, a ben'aw hakili jigi o bɛɛ la. Ne be hɛrɛ le di aw ma, hɛrɛ min be bɔ ne fɛ, ne be o le di aw ma, ne t'a dira i n'a fɔ diɲɛ mɔgɔw b'a kɛ cogo min na. Aw hakili kana ɲagami, aw kana siran. Aw y'a mɛn ka ban ne fɛ ko ne be taga, o kɔ n bena kɔsegi ka na aw fɛ. N'aw tun be ne kanu, aw tun bena nisɔndiya, bari ne be taga n Faa fɛ, ale ka bon ni ne ye. Ne y'o fɔ aw ye kabini sisan, n'o ma kɛ fɔlɔ, janko n'o kɛra tuma min na, aw ka la ne la. K'a ta sisan ma, ne tena kuma caaman fɔ aw ye tugu, bari diɲɛ nin kuntigi be nana. A te se ne kɔrɔ. Nga diɲɛ mɔgɔw ka kan k'a lɔn ko ne be n Faa kanu, o la, a ye min fɔ ne ye, ne b'o le kɛ. Aw ye wili an ka bɔ yan.» A y'a fɔ tugu ko: «Ne le ye * ɛrɛzɛnsunsɔbɛ ye, n Faa le y'a tigi ye. Bolo minw bɛɛ te deen kɛ, a bena olu tigɛ k'o bɔ yen. Ni bolo min be deen kɛ, a bena olu gɛrɛfɛ bolo misɛmanw bɔ, janko a ka se ka deen caaman kɛ ka tɛmɛ fɔlɔ kan. Aw saniyara ka ban ne ka kuma kosɔn ne ye o min fɔ aw ye. Aw ye to ni ne ye i n'a fɔ ne be n'aw ye cogo min na. Yiribolo te se ka tigɛ ka to a kelen na ka se ka deen kɛ cogo min na a yɛrɛ ma, o cogo kelen na fana, n'aw ma to ne fɛ, aw te se ka foyi kɛ. Ne ye ɛrɛzɛnsun ye, aw y'a bolow ye. Ni mɔgɔ min tora ne fɛ, ni ne fana be a tigi fɛ, o tigi bena se ka baara caaman kɛ. Ala ye, bari ni ne sababu tɛ, aw te se ka foyi kɛ aw yɛrɛ ma. Ni mɔgɔ min ma sɔn ka to ne fɛ, o tigi kɛra i n'a fɔ yiribolo tigɛnin, u b'a fili kɛnɛma a be ja, u b'a ta k'a don tasuma na a be jɛni. N'aw tora ne fɛ, ani ne ka kuma tora aw kɔnɔ, aw be fɛɛn min fɛ, aw k'o daali aw bena o sɔrɔ. Ni aw ye baara caaman kɛ, o le ben'a to n Faa be boɲa sɔrɔ, ani aw fana be kɛ ne ka kalandenw ye. N Faa ye n kanu cogo min na, ne fana ye aw kanu ten. Aw ye to o kanuya kelen na. N'aw be ne ka ciiw bato, aw fana be to ne ka kanuya la, i n'a fɔ ne be n Faa ka ciiw bato cogo min na ka to a ka kanuya la. Ne y'o koo nunu fɔ aw ye janko aw ka nisɔndiya sɔrɔ ne fɛ, ani aw ka nisɔndiya kosɔbɛ. «Ne ka cii ye nin ye, aw ka ɲɔgɔn kanu i n'a fɔ ne y'aw kanu cogo min na. K'i yɛrɛ nii di i teriw kosɔn, kanuya wɛrɛ te yen min ka fisa n'o ye. Aw ye ne teriw ye ni aw be sɔn ka ne ka cii bato. Ne t'aw wele tugu ko baaradenw, bari baaraden t'a kuntigi ka koo kala ma. Ne b'aw wele n teriw, bari ne ye fɛɛn min bɛɛ mɛn n Faa fɛ, ne y'o bɛɛ yira aw la. A ma kɛ ko aw le ye ne woloma, ne le y'aw woloma k'aw bila janko aw ka taga baara caaman kɛ, ani o baara nafa ka to, janko aw mana fɛɛn o fɛɛn daali n Faa fɛ ne tɔgɔ la, a k'o di aw ma. Ne be min ɲini aw fɛ o ye nin ye: aw ka ɲɔgɔn kanu.» «N'aw y'a ye ko diɲɛ mɔgɔw b'aw kɔniya, aw ka l'a la ko u kɔnna ka ne le kɔniya. N'aw tun ye diɲɛ ta ye, diɲɛ mɔgɔw tun bena aw kanu, nga aw te diɲɛ ta ye. Ne le y'aw woloma ka bɔ diɲɛ mɔgɔw la, o le kama, diɲɛ mɔgɔw b'aw kɔniya. Aw y'aw hakili jigi ne ka kuma nin na. N tun y'a fɔ aw ye ko baaraden man fisa n'a kuntigi ye. N'u ye ne tɔɔrɔ, u bena aw fana tɔɔrɔ. N'u ye ne ka kuma bato, u bena aw fana ta bato. U bena o bɛɛ kɛ aw la ne kosɔn bari u ma ne cibaga lɔn. Ni ne tun ma na ka kuma u fɛ, u tun tena jati hakɛkɛlaw ye, nga sisan yɛrɛ u ka hakɛ jatira ka ban. Mɔgɔ min be ne kɔniya, o tigi be n Faa fana kɔniya. Mɔgɔ wɛrɛ ma se ka koo minw kɛ, ni ne tun ma na k'o ɲɔgɔn kɛ u cɛma, u ka hakɛ tun tena kɛ u kunna, nga u y'o bɛɛ ye, o bɛɛ n'a ta, u be ne ni n Faa kɔniya tugu. Nga kuma min fɔra u ka sariyasɛbɛ kɔnɔ, fɔɔ o ka kɛ. A fɔra ko: ‹U ye ne kɔniya ni kuun t'a la.› Ne bena Dɛmɛbaga min sɔrɔ n Faa fɛ k'a ci aw ma, ale min ye Tiɲɛtigi ye, n'a nana tuma min na, a bena ne koo fɔ aw ye. Nii min be bɔ Ala fɛ. Aw fana, aw bena ne koo fɔ, bari aw tun be ni ne ye kabini ne ka baara daminɛ na. Ne ye koo bɛɛ fɔ aw ye janko aw kunna kana cɛn. U bena aw gwɛn ka bɔ kalansow kɔnɔ, waati dɔ bena se, mɔgɔ minw bena aw faga, olu bena miiri k'u ye Ala sago le kɛ. U bena o baara sugu nunu kɛ bari u te ne lɔn, u te n Faa fana lɔn. Ne y'o koo fɔ aw ye janko, n'a waati mana se, aw hakili ka jigi a la ko ne tun y'o fɔ aw ye ka kɔrɔ. Ne ma kɔn k'o fɔ aw ye kabini a daminɛ, bari ne tun be n'aw ye. «Sisan ne be taga ne cibaga fɛ, aw si ma ne ɲininga ko ne be taga min. Aw hakili ɲagamina ne ka kuma nin kosɔn. Nga ne ye tiɲɛ le fɔ aw ye. Aw kama lo ne be taga, ni ne ma taga, Dɛmɛbaga tena na aw fɛ, nga ni ne tagara, ne ben'a ci aw ma. Ni ale nana tuma min na, a bena hakɛko ni tilenninyako, ani Ala ka kitiko gwɛya diɲɛ mɔgɔw ye, k'a yira u la k'u filila o koo nunu na. Min ye hakɛ ye, u filila bari u ma la ne la. Min ye tilenninyako ye, u filila, bari ne be taga n Faa fɛ aw tena ne ye tugu. Min ye kitiko ye, a ben'a yira u la ko Ala ye diɲɛ nin kuntigi kiti ka ban. Koo caaman be ne fɛ k'o fɔ aw ye, nga aw tena se k'o bɛɛ faamu sisan. Nii Senuman min be Ala ka tiɲɛ yira mɔgɔw la, n'ale nana tuma min na, a ben'a to aw be tiɲɛ bɛɛ lɔn, bari a tena kuma a yɛrɛ barika la. Nga a mana fɛɛn o fɛɛn mɛn, ani koo min bɛɛ bena kɛ, a bena o fɔ aw ye fana. A bena boɲa la ne kan, bari a mana fɛɛn min sɔrɔ ne fɛ, a bena o le fɔ aw ye. Fɛɛn min ye n Faa ta ye, o bɛɛ ye ne ta ye fana, o la ne y'a fɔ ko a mana fɛɛn min sɔrɔ ne fɛ, a bena o le fɔ aw ye.» «Yanni waati dɔɔni aw tena ne ye, o kɔ waati dɔɔni tugu aw bena tila ka ne ye.» A ka kalanden dɔw tun be ɲɔgɔn ɲininga ko: «A tun b'a fɛ ka mun le fɔ an ye? Ko yanni waati dɔɔni an ten'a ye, o kɔ waati dɔɔni tugu an bena tila k'a ye. A ko tugu ko ale be ta'a Faa fɛ.» U y'a fɔ k'olu ma yanni waati dɔɔni kɔrɔ faamu, a k'o kɔfɛ waati dɔɔni tugu. K'olu m'a lɔn n'a tun b'a fɛ ka fɛɛn min fɔ. Yezu tun y'a lɔn k'u b'a fɛ k'ale ɲininga minkɛ, a y'a fɔ u ye ko: «Aw be ɲɔgɔn ɲiningana ne ka kuma le kɔrɔ la wa? Ne y'a fɔ minkɛ ko yanni waati dɔɔni aw tena ne ye, ani ko yanni waati dɔɔni tugu aw bena ne ye. Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko, aw bena kasi fɔɔ ka kɛ makaritɔw ye, k'a sɔrɔ diɲɛ mɔgɔw be nisɔndiya la. Aw dusu bena kasi nga, aw ka dusukasi bena yɛlɛma ka kɛ nisɔndiya ye. Ni muso be jigira deen na tuma min na, a nii be tɔɔrɔ, bari a ka tɔɔrɔwaati le sera, nga n'a jigira ka ban, a hakili te to o tɔɔrɔ la tugu deen sɔrɔ nisɔndiya fɛ. Aw dusu kasinin be sisan fana, nga an bena ɲɔgɔn ye tugu, o tuma na aw bena nisɔndiya, mɔgɔ si te se ka nisɔndiya nin cɛn aw fɛ. O loon yɛrɛ la, aw tena ne ɲininga foyi si la tugu. Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko ni aw ye fɛɛn dɔ daali n Faa fɛ ne tɔgɔ la, a bena o di aw ma. Fɔɔ ka na se sisan ma, aw ma foyi daali ni ne tɔgɔ ye fɔlɔ. Aw ka daalili kɛ, aw bena sɔrɔli kɛ, janko aw ka nisɔndiya ka dafa.» «Ne kumana aw fɛ talenw na, waati dɔ be na se, ne tena kuma aw fɛ talenw na tugu, nga ne bena n Faa koo fɔ aw ye kuma gwɛninw na. O loon na, aw bena Ala daali ni ne tɔgɔ ye, nga ne m'a fɔ aw ye ko ne ben'a daali aw ye dɛ. N Faa yɛrɛ fana b'aw kanu, bari aw ye ne kanu, ka l'a la ko ne bɔra Ala fɛ. Ne bɔra Faa fɛ ka na diɲɛ na, sisan fana ne be segira n Faa fɛ tugu.» A ka kalandenw y'a fɔ a ye ko: «Ɔnhɔn, sisan, e be kuma gwɛnin fɔra an ye, i te kumana an fɛ talen na tugu. Sisan, an y'a lɔn ko i be koo bɛɛ lɔn ka ban, bari hali ni mɔgɔ m'a kɔnɔnako fɔ i ye, i b'o lɔn. O le y'a to an lar'a la ko i bɔra Ala fɛ.» Yezu y'u jaabi ko: «Aw lara ne la sisan wa? Ayiwa, waati dɔ bena se, o waati nin yɛrɛ sera ka ban, aw bena jɛnsɛn, bɛɛ n'a taayɔrɔ, ka ne kelen to, nga ne tena to n kelen bari n Faa be ni n ye. Ne y'o fɔ aw ye janko aw ka to ni ne ye ka hɛrɛ sɔrɔ. K'aw to diɲɛ na, dusukasi le be aw kan, nga aw k'aw jaa gwɛlɛya, ne ye see sɔrɔ diɲɛ kan ka ban.» Yezu y'o kuma nin fɔ ka ban dɔrɔn, a y'a ɲaa kɔrɔta sanfɛ k'a fɔ ko: «N Faa, waati sera sisan i ka boɲa la i Deen kan, janko ne fana ka boɲa la e kan, bari i ye kuntigiya di ne ma adamaden bɛɛ kan, ka nii banbali di ne ka mɔgɔw bɛɛ ma i ye minw di ne ma. Nii banbali sɔrɔko be bɔ ele lɔnko la, e min ye Ala kelenpe ye, ani ka ne Yezu Krista lɔn, e ye ne min ci. Ne y'i boɲa ka ban dugukolo kan, i tun ye baara minw di ne ma, ne y'olu bɛɛ kɛ ka ban. Sisan n Faa, boɲa min tun be ne kan i gɛrɛfɛ fɔlɔfɔlɔ sanni diɲɛ ka dan, i k'o ɲɔgɔn la ne kan ne ka to i gɛrɛfɛ tugu. I ye mɔgɔ minw woloma k'u bɔ diɲɛ mɔgɔw cɛma k'u di ne ma, ne y'i ka koo yira u la. U tun y'i taw ye, e tun y'u di ne ma, olu fana y'i ka kuma bato. Sisan u y'a faamu ko i ye fɛɛn minw di ne ma, k'u bɛɛ bɔra ele fɛ, ne ye kuma min bɛɛ fɔ u ye, u lara o la ko ele le y'o fɔ ne ye, u sɔnna o ma, u fana y'a faamu sɔbɛ la ko ne bɔra e fɛ, u lar'a la ko ele le ye ne ci. Ne t'i daali diɲɛ mɔgɔw bɛɛ ye dɛ. Nga i ye minw di ne ma, ne b'i daali olu le ye, bari u kɛra i ta ye. Fɛɛn o fɛɛn ye ne ta ye, o fana ye ele ta ye i n'a fɔ min ye i ta ye, o ye ne ta ye cogo min na, ne ye boɲa sɔrɔ olu sababu la. Ne tena to diɲɛ kɔnɔ tugu. Olu bena to diɲɛ na, ne do be tagara e fɛ. N Faɲuman, ne b'i daali i k'u mara i tɔgɔ kosɔn i ye min di ne ma, janko u ka se ka kɛ kelen ye i n'a fɔ ne ni ele ye kelen ye cogo min na. Ka ne to n'olu ye yan, i ye minw woloma k'o di ne ma, ne y'o bɛɛ mara i barika la, k'u tanga juguman ma, fɔɔ min tun latigɛra halaki ma. O fana kɛra janko min fɔra i ka kuma na, o ka kɛ. Sisan ne be tagara e fɛ, ne be nin kuma nin fɔ u ye diɲɛ na, janko u ka ne ka nisɔndiya dafanin sɔrɔ. Ne ye i ka kuma fɔ u ye, o la diɲɛ mɔgɔw be u kɔniya, bari u te diɲɛ mɔgɔw ye, i n'a fɔ ne fana te diɲɛ mɔgɔ ye cogo min na. Ne te i daali ko i k'u ta ka bɔ diɲɛ na, nga i k'u tanga juguman ma. U te diɲɛ mɔgɔw ye i n'a fɔ ne fana te diɲɛ mɔgɔ ye cogo min na. I k'o saniya i ka tiɲɛ barika la. I ka kuma le ye tiɲɛ ye. E ye ne ci diɲɛ na cogo min na, o cogo la fana ne b'u ci diɲɛ kɔnɔ. Ne fana be ne yɛrɛ di u kosɔn, janko u fana ka se k'u yɛrɛ d'i ma sɔbɛ la. Ne t'i daali olu dama ye dɛ, nga minw bena la ne la u ka kuma barika la, ne b'i daali olu fana ye, janko u bɛɛ ka kɛ kelen ye, n Faa, i n'a fɔ ne ni e ye kelen ye cogo min na. Olu fana ka kɛ kelen ye ten n'an ye, janko diɲɛ mɔgɔw ka l'a la ko e ye ne ci. I ye boɲa min di ne ma, ne y'o di u ma, janko u ka se ka kɛ kelen ye i n'a fɔ an fana ye kelen ye cogo min na. Ne ka to u fɛ, i n'a fɔ e be ne fɛ cogo min na, janko u ka se ka bɛn ka kɛ kelen ye, ani diɲɛ mɔgɔw k'a lɔn ko e ye ne ci ani ko i y'u kanu i n'a fɔ i ye ne kanu cogo min na. N Faa, e ye minw woloma k'o di ne ma, ne b'a fɛ ne be yɔrɔ min na, olu fana ka kɛ o yɔrɔ la, i ye boɲa min la ne kan, u ka se k'o ye, bari e ye ne kanu kabini fɔlɔfɔlɔ sanni diɲɛ ka dan. N Faa, e min ka ɲi, diɲɛ mɔgɔw ma e lɔn, ne y'i lɔn. Nunu fana y'a lɔn ko e lo ye ne ci. Ne y'i koo fɔ u ye, ani n bena tila k'a fɔ u ye tugu, janko i ye ne kanu cogo min na, o kanuya ɲɔgɔn ka don u dusu la, ani ne fana ka kɛ olu fɛ.» Yezu y'o kuma nunu fɔ ka ban tuma min na, a n'a ka kalandenw tagara Sedirɔn kɔɔ kɔfɛ, nankɔ dɔ tun b'o yɔrɔ la, u donna o kɔnɔ. Zuda, min tun ben'a janfa, ale tun b'o nankɔ nin yɔrɔ lɔn, bari Yezu n'a ka kalandenw tun be deli ka ɲɔgɔn lajɛn yen tuma caaman. Sarakalasebagaw kuntigiw ani * Fariziɲɛw ye Alabatosoba kɔlɔsibaga dɔw ni sɔlidasi dɔw ci. Zuda bilara u ɲa ka taga, fitinɛ ni kala mananinw ani kɛlɛkɛminanw tun b'u fɛ. Koo minw tun bena kɛ, Yezu tun b'o bɛɛ lɔn minkɛ, a gwɛrɛla u la k'a fɔ u ye ko: «Aw be jɔn le yɔrɔ ɲinina?» U y'a jaabi ko Nazarɛtika Yezu lo. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Ne lo.» Zuda, min tun b'a donna mɔgɔjuguw bolo la, ale tun be n'u ye. Yezu y'a fɔ u ye tuma min na ko: «Ne lo,» u girinna ka taga kɔfɛ, u bɛɛ benna duguma. O kɔ, a y'u ɲininga tugu ko: «Aw be jɔn le yɔrɔ ɲinina?» U y'a jaabi ko Nazarɛtika Yezu. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Ne y'a fɔ aw ye ko ne lo. N'aw be ne le yɔrɔ ɲinina, aw ye nunu to u ka taga.» A y'o fɔ janko a tun ye kuma min fɔ, o ka kɛ. A tun ko: «E tun ye minw bɛɛ di ne ma, ne ye olu bɛɛ mara, o si kunna ma cɛn.» Murujan tun be Simɔn Piyɛri fɛ, a y'o bɔ ka sarakalasebagaw kuntigiba ka baaraden kinibolo tulo caron. O baaraden nin tɔgɔ tun ko Malikusi. O la, Yezu y'a fɔ Piyɛri ye ko: «I ka murujan don a foroko la yen. N Faa ye tɔɔrɔ min latigɛ ne ye, ne bena ban o la wa?» Sɔlidasi nunu n'u kuntigi ani Alabatosoba kɔlɔsibagaw zuwifuw tun ye minw ci, olu ye Yezu minɛ k'a siri. U tagara n'a ye Anɛ fɛ, ale tun ye Kayifu birancɛ ye, Kayifu le tun ye sarakalasebagaw kuntigiba ye o saan na. Ale Kayifu le tun y'a fɔ zuwifuw ye ko a ka fisa mɔgɔ kelen ka sa mɔgɔ bɛɛ kosɔn. Simɔn Piyɛri ni kalanden wɛrɛ tun tugura Yezu kɔ. Sarakalasebagaw kuntigiba tun be o kalanden nin lɔn, ale ni Yezu donna sarakalasebagaw kuntigiba ka luu kɔnɔ. Nga Piyɛri tora luda la. Sarakalasebagaw kuntigiba tun be kalanden min lɔn, ale kɔsegira ka bɔ ka kuma luda kɔlɔsibaga fɛ, Piyɛri donna. Muso min tun be luda kɔlɔsira, ale y'a fɔ Piyɛri ye ko: «E fana te cɛɛ nin ka kalanden dɔ ye fewu?» A y'a jaabi ko: «Ne t'u dɔ ye.» Baarakɛlaw ni sɔlidasiw tun ye tasuma mana luu kɔnɔ, bari nɛnɛ tun be yen, u tun b'u yɛrɛ jara. Piyɛri fana tun lɔra u cɛma n'a b'a yɛrɛ jara. Sarakalasebagaw kuntigiba ye Yezu ɲininga a ka kalandenw ka koo la ani a ka kalan la. Yezu y'a jaabi ko: «Ne kumana mɔgɔw fɛ kɛnɛ kan, ne ye mɔgɔw kalan kalansow kɔnɔ ani Alabatosoba kɔnɔ, zuwifu bɛɛ be ɲɔgɔn lajɛn yɔrɔ minw na, ne ma foyi fɔ dogo la. Mun na i be ne ɲininga o la? Mɔgɔ minw tun ye ne lamɛn i ka olu ɲininga ne ye fɛɛn min fɔ, u b'o lɔn.» Yezu ye o kuma fɔ dɔrɔn, sɔlidasicɛ dɔ y'a tulo ci, k'a fɔ a ye ko: «E be sarakalasebagaw kuntigiba le jaabi ten wa?» Yezu y'a fɔ o sɔlidasicɛ nin ye ko: «Ni ne ye kumajugu fɔ, i ka ne ka kuma nin juguyayɔrɔ fɔ. N'o tɛ, mun na i be ne bugɔ?» Anɛ y'a sirinin to k'a ci sarakalasebagaw kuntigiba Kayifu ma. O y'a sɔrɔ, Simɔn Piyɛri tun b'a yɛrɛ jara tasuma kɔrɔ. Dɔ y'a fɔ a ye ko: «E fana te a ka kalandenw dɔ ye fewu?» Piyɛri ko ale te u dɔ ye. Piyɛri tun ye sarakalasebagaw kuntigiba ka baaraden min tulo kelen caron Yezu minɛtuma na, ale balimacɛ dɔ y'a fɔ Piyɛri ye ko: «Ne m'i ye nankɔ kɔnɔ ni Yezu ye wa?» Piyɛri y'a fɔ tugu ko ale t'a lɔn. O yɔrɔnin bɛɛ, dondo kasira. O kɔ, u bɔra ni Yezu ye Kayifu fɛ ka taga n'a ye, lasigiden ka luu kɔnɔ. O y'a sɔrɔ dugu tun gwɛra. U yɛrɛ ma sɔn ka don luu kɔnɔ, janko u kana u yɛrɛ nɔgɔ ka kɛɲɛ ni landa ye, u ka se ka * Hɔrɔnya ɲanagwɛ dumuni dumu. Pilati bɔra ka taga u fɛ k'u ɲininga ko: «Aw be cɛɛ nin jalaki mun le kama?» U ye Pilati jaabi ko: «N'a tun te kojugukɛla ye, an tun ten'a minɛ ka na n'a ye e fɛ.» O la, Pilati y'a fɔ u ye ko u k'a minɛ ka taga n'a ye k'a kiti u yɛrɛ ma ka kɛɲɛ ni zuwifuw ka sariya ye. U ye Pilati jaabi ko sira ma di u ma ka mɔgɔ faga. Nin bɛɛ kɛra janko Yezu tun y'a ka sayako fɔ cogo min na, o ka kɛ. Pilati donna luu kɔnɔ ka Yezu wele k'a ɲininga ko: «E le ye zuwifuw ka masacɛ ye wa?» Yezu y'a jaabi ko: «Nin kuma nin bɔra e yɛrɛ le la wa? Walima i y'o mɛn mɔgɔ dɔw le fɛ?» Pilati y'a jaabi tugu ko: «Ne ye zuwifu ye wa? E ka siya n'u ka sarakalasebagaw kuntigiw le nana n'i ye ne fɛ, i ye mun le kɛ?» Yezu y'a jaabi ko: «Ne ka masaya te diɲɛ nin ta ye. Ni ne ka masaya tun ye diɲɛ ta ye, ne kɔmɔgɔw tun bena kɛlɛ kɛ ne kosɔn, janko zuwifuw kana ne minɛ, nga ne ka masaya te diɲɛ nin ta ye.» Pilati y'a fɔ a ye ko: «E ye masa ye kɛ?» Yezu y'a jaabi ko: «Ele lo b'a fɔra ko ne ye masa ye. Ne wolola o le kama. Kana diɲɛ na janko ka tiɲɛ fɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ, min lɔnin be tiɲɛ kan, o tigi be mɛnni kɛ ne fɛ.» Pilati y'a fɔ a ye ko: «Mun le ye tiɲɛ ye?» Pilati y'o kuma fɔ ka ban tuma min na, a kɔsegira ka bɔ zuwifuw fɛ, k'a fɔ u ye ko: «Ne ma jalakiyɔrɔ ye cɛɛ nin na. Nga a do kɛra delinako ye aw fɛ ne be to ka mɔgɔ kelen labila aw ye Hɔrɔnya ɲanagwɛ la, aw b'a fɛ ne ka zuwifuw ka masacɛ le labila wa?» U tora ka pɛrɛn ko: «Ayi, kana ale bila, nga i ka Barabasi labila.» K'a sɔrɔ Barabasi tun ye benkannikɛla ye. Pilati ye Yezu di k'u k'a bugɔ. Sɔlidasiw ye ŋɔni tigɛ k'o meleke k'o kɛ i n'a fɔ masafugulan ye, k'o biri a kuun na, ka faniba wuleman biri a kan, ka to ka gwɛrɛ k'a fɔ a ye ko: «I ni sɛ zuwifuw ka masacɛ.» U tun be to k'a bugɔ. Pilati kɔsegira ka bɔ tugu k'a fɔ zuwifuw ye ko ale bena bɔ n'a ye kɛnɛma janko u k'a faamu ko ale ma jalakiyɔrɔ ye cɛɛ nin na. Yezu bɔra kɛnɛma tuma min na, o ŋɔni fugulan tun birinin be a kuun na, ani faniwulen nin fana tun birinin be a kan. Pilati y'a fɔ zuwifuw ye ko: «Cɛɛ filɛ nin ye.» Sarakalasebagaw kuntigiw n'u ka mɔgɔw y'a ye dɔrɔn, u y'a daminɛ ka pɛrɛn ko: «A ka gwengwen lɔgɔ kan! A ka gwengwen lɔgɔ kan!» Pilati y'a fɔ u ye ko: «Aw yɛrɛ k'a minɛ k'a gwengwen, ne kɔni ma jalakiyɔrɔ si ye a la.» Zuwifu nunu y'a fɔ ko sariya be olu fɛ, k'olu ka sariya la a ka kan ka faga, bari a y'a yɛrɛ kɛ Ala Deen ye. Pilati y'o kuma mɛn tuma min na, a siranna kosɔbɛ. A kɔsegira ka don ka Yezu ɲininga ko a bɔra min. Nga Yezu m'a jaabi. Pilati y'a fɔ a ye ko: «I te ne jaabi wa? I m'a lɔn ko ne be se k'i gwengwen lɔgɔ kan, walima k'i labila wa?» Yezu y'a jaabi ko: «See min b'i fɛ k'a yira ne la, i m'o sɔrɔ i yɛrɛ ma, Ala le ye o see d'i ma, o la do, mɔgɔ min ye ne don i bolo, o tigi le ye hakɛba kɛ ka tɛmɛ e kan.» Pilati y'o kuma mɛn dɔrɔn, a tun be cogo ɲinina ka Yezu labila, nga zuwifuw tora ka pɛrɛn ko: «N'i y'a bila, i te Ɔrɔmu masacɛ teri ye tugu. Bari mɔgɔ min b'a yɛrɛ kɛ masa ye, o tigi be wili masacɛ le kama.» Pilati y'o kuma nunu mɛn tuma min na, a ko u ka bɔ ni Yezu ye luu kɔnɔ ka taga sigi kiti tigɛyɔrɔ la, min dilanna ni kabakuru ye n'a be wele Gabata eburukan na. O tun ye * Hɔrɔnya ɲanagwɛ labɛnlon ye. Tilegwan tuma na, Pilati y'a fɔ zuwifuw ye ko: «A ye aw ka masacɛ filɛ.» Nga u y'a jaabi ko a ka faga, a ka faga lɔgɔ kan! Pilati y'a fɔ u ye ko: «Ne k'aw ka masacɛ faga lɔgɔ kan wa?» Sarakalasebagaw kuntigiw y'a jaabi ko masacɛ wɛrɛ te olu fɛ Ɔrɔmu masacɛ kɔ. A ye sira di k'u ka taga Yezu gwengwen lɔgɔ kan, u y'a minɛ ka taga n'a ye. Yezu y'a ka gwengwenlɔgɔ ɲun. U tagara se yɔrɔ dɔ la min tɔgɔ ko Kungolo yɔrɔ, u b'a wele eburukan na ko Gɔligota. O yɔrɔ la, u y'a gwengwen ani mɔgɔ fila wɛrɛ fana, kelen a kinibolo fɛ, kelen a numanbolo fɛ, Yezu tora cɛmancɛ la. Pilati tun ye sɛbɛ dɔ kɛ k'o gwengwen Yezu kuun sanfɛ, a sɛbɛnnin tun be ko: «Nazarɛtika Yezu, zuwifuw ka masacɛ.» Zuwifu caaman tun ye o sɛbɛ nin kalan, bari Yezu tun gwengwenna yɔrɔ min na, o yɔrɔ tun man jan dugu la, ani o kuma nin tun sɛbɛnna eburukan na, ni latɛnkan, ani girɛkikan na. Sarakalasebagaw y'a fɔ Pilati ye ko a kan'a sɛbɛn «Zuwifuw ka masacɛ», nga a k'a sɛbɛn ko «Cɛɛ nin ko ale ye zuwifuw ka masacɛ ye.» Pilati y'a fɔ u ye ko ale ye min sɛbɛn ka ban, ko ale y'o sɛbɛn. Sɔlidasiw ye Yezu gwengwen ka ban tuma min na, u y'a ka faniw tilan sigiyɔrɔ naani, u kelen kelen bɛɛ n'u ta. O kɔ, u y'a ka foroca ta, kalannɔ tun te min na, k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «An kan'a faran, an ka kala la n'a bena kɛ mɔgɔ min ta ye, o ka lɔn.» O kɛra janko min fɔra Ala ka kuma na, o ka kɛ. A ko: «U ye ne ka faniw tilan ɲɔgɔn cɛ, u ye kala la janko ka ne ka foroca sɔrɔbaga lɔn.» Sɔlidasiw y'o le kɛ. Yezu bamuso, n'a bamuso dɔgɔmuso, ani Kulopasi ka muso Mariyamu, ni Magidala Mariyamu, olu lɔnin tun be Yezu ka gwengwenlɔgɔ gɛrɛfɛ. Yezu y'a bamuso, n'a ka kalanden dɔ nin ye, min koo tun ka d'a ye, u tun be ɲɔgɔn kɔrɔ. A y'a fɔ a bamuso ye ko: «Muso, i deen filɛ nin ye.» O kɔ, a y'a fɔ kalanden nin fana ye ko: «I bamuso filɛ nin ye.» K'a ta o waati ma, kalanden nin y'a ladon a fɛ. O bɛɛ kɛnin kɔ, Yezu tun y'a lɔn ko koo bɛɛ dafara, ani janko min fɔra Ala ka kuma na, o ka kɛ, a y'a fɔ ko: «Minnɔgɔ be ne la.» Daga dɔ tun be yen, min fanin be vinɛgiri la. Dɔ ye fuu ta k'o don vinɛgiri nin na, k'a siri * izɔpikala dɔ la, k'o wili k'a gwɛrɛ Yezu daa la. Yezu ye vinɛgiri nin nɛnɛ tuma min na, a y'a fɔ ko: «Koo bɛɛ dafara.» O kɔ, a y'a kuun biri duguma, a nii bɔra. O kɛra * Hɔrɔnya ɲanagwɛ labɛnlon na minkɛ, zuwifuw tun be siran ko mɔgɔ minw gwengwenna, k'u suuw kana to lɔgɔ kan fɔɔ ka se lafiɲɛlon ma, o lafiɲɛlon ni tɔɔ nunu fana tun te kelen ye. O la, u tagar'a ɲini Pilati fɛ, ko a ka sira d'u ma ka mɔgɔ nunu seenw karikari k'u jigi ka bɔ yen. Sɔlidasiw nana mɔgɔ kelen nin seenw kari, ka kelen dɔ nin fana ta kari. U sera Yezu ma, u y'a ye ko a sara ka ban, o la, u m'ale seenw kari tugu. Nga sɔlidasicɛ kelen y'a gɛrɛn sɔgɔ ni taman ye, joli ni jii bɔra ka woyo. Mɔgɔ min y'o ye, ale lo b'o seereya fɔra, ani a ka seereya ye tiɲɛ ye. A fana lanin b'a la, ko ale be min fɔ, k'o ye tiɲɛ ye, janko aw fana ka se ka l'a la. O koo nunu bɛɛ kɛra, janko min fɔra Ala ka kuma na, o ka dafa. A tun fɔra ko: «A kolo si tena kari.» A fɔra Ala ka kuma na fana ko: «U ye min sɔgɔ, u bena ale filɛ.» O koo nunu bɛɛ kɛra ka ban tuma min na, Yusufu min tun bɔra Arimate, ale fana tun ye Yezu ka kalanden ye dogo la, bari a tun be siran zuwifuw ɲa. Ale tagara Yezu suu daali Pilati fɛ, Pilati ye sira d'a ma, a nana Yezu suu jigi ka bɔ lɔgɔ kan. Nikodɛmu min tun tagara Yezu fɛ loon dɔ sufɛ, ale fana nana ni tulu kasadiman ɲagaminin ye, min tun be se kilo bi saba ma. U ye Yezu suu meleke fani na, ani ka wusulan kɛ a kan ka kɛɲɛ ni zuwifuw ka suu doncogo ye. Yezu tun gwengwenna yɔrɔ min na, nankɔ dɔ tun be yen. Kaburukura dɔ tun b'o kɔnɔ, mɔgɔ si suu tun ma don ka ye o kɔnɔ fɔlɔ. U ye Yezu suu don o kaburu nin kɔnɔ, bari zuwifuw tun be lafiɲɛlon labɛnna, ani kaburu nin fana yɔrɔ tun ka surun. Lɔgɔkun loon fɔlɔ, Mariyamu ka bɔ Magidala wilila sɔgɔmada joona, mɔgɔ tun te yeli kɛ kosɔbɛ fɔlɔ, ka taga kaburu yɔrɔ la, a tagar'a sɔrɔ kabakuru tun te kaburu daa la tugu. A kɔsegira ka boli ka na Simɔn Piyɛri ni kalanden dɔ nin fɛ, min koo tun ka di Yezu ye. A y'a fɔ olu ye ko: «U ye Matigi suu bɔ kaburu kɔnɔ, an m'a bilayɔrɔ lɔn.» Piyɛri ni kalanden dɔ nin bɔra ka taga kaburu yɔrɔ la. U mɔgɔ fila ye boli ta ɲɔgɔn fɛ, nga kalanden dɔ nin seen teliyara ka tɛmɛ Piyɛri ta kan, ale kɔnna ka se kaburu daa la. A y'a kuun biri ka filɛli kɛ kaburu kɔnɔ ka fani nunu bilanin ye, nga a ma don. Simɔn Piyɛri sera dɔrɔn, a donna kaburu kɔnɔ, a ye fani nunu ye duguma. U tun ye fani min meleke Yezu kuun na, ale melekenin tun lo ka bila danna, a tun ma fara fani dɔ nin kan. Kalanden min kɔnna ka se, ale fana donna kaburu kɔnɔ, a y'u bɛɛ ye, a lar'a la. O y'a sɔrɔ, min tun fɔra Ala ka kuma na Yezu ka kununko la, u tun ma o faamu fɔlɔ. Kalanden nunu kɔsegira ka taga u ka yɔrɔ la. Nga Mariyamu lɔnin tora kɛnɛma kaburu daa la n'a be kasira. K'a to kasi la, a ko a be biri ka filɛli kɛ kaburu kɔnɔ. A ye mɛlɛkɛ fila ye fani gwɛman b'u kaan na, u tun siginin be Yezu suu layɔrɔ la. Kelen tun sigira a kuun layɔrɔ la, kelen b'a seen layɔrɔ la. Mɛlɛkɛ nunu y'a ɲininga ko: «Muso, mun na i be kasira?» A y'u jaabi ko: «Dɔw ye ne Matigi suu ta ka bɔ a layɔrɔ la, ne m'a lɔn u y'a bila yɔrɔ min na.» K'a to o kuma na, a ko a be yɛlɛma ka filɛ, a ye Yezu lɔnin ye, nga a tun m'a lɔn ko ale lo. Yezu y'a fɔ a ye ko: «Muso, mun na i be kasira? I be jɔn le yɔrɔ ɲinina?» Mariyamu tun be miiri ko nankɔ kɔlɔsibaga lo, o la a y'a fɔ a ye ko: «Baba, ni ele lo y'a ta, e k'a bilayɔrɔ fɔ n ye n be taga ta.» Yezu y'a wele ko: «Mariyamu!» A y'a ɲaa yɛlɛma, k'a fɔ Yezu ye eburukan na ko: «Arabuni,» o kɔrɔ ko karamɔgɔ. Yezu y'a fɔ a ye ko: «Kana maga ne la, bari ne ma yɛlɛ n Faa fɛ fɔlɔ, nga i ka taga ne balimaw fɛ, k'a fɔ u ye ko ne be yɛlɛ n Faa, ni n ka Ala fɛ, a fana y'aw Faa n'aw ka Ala ye.» Mariyamu ka bɔ Magidala tagara kalandenw fɛ, k'a fɔ u ye ko ale ye Matigi ye, ko a ye nin le fɔ ale ye. O loon kelen wulafɛ, min tun ye lɔgɔkun daminɛlon ye, zuwifuw ɲasiranya kosɔn, kalandenw tun be boon min kɔnɔ, u tun y'o daaw tugu k'u sɔgɔ. K'o daa nunu sɔgɔnin to, Yezu nana lɔ u cɛma k'a fɔ u ye ko: «Hɛrɛ ka kɛ aw ye.» K'a to o kuma na, Yezu y'a tigɛ n'a gɛrɛn yira u la. Kalandenw y'a lɔn tuma min na, u nisɔn diyara kosɔbɛ. Yezu y'a fɔ u ye tugu ko: «Hɛrɛ ka kɛ aw ye. N Faa ye ne ci cogo min na, ne fana be aw ci o cogo kelen le la.» A ye o kuma nunu fɔ ka ban tuma min na, a y'a dafiɲɛ kɛ u kan k'a fɔ u ye ko: «Nii Senuman ka to aw fɛ. Aw mana mɔgɔ minw ka hakɛw yafa, o tigiw ka hakɛ bena yafa, aw mana ban ka minw ta yafa, o tigiw ta fana tena yafa.» Yezu tun nana kalandenw fɛ tuma min na, Toma min be wele Filanin, ni ale tun ye kalanden tan ni fila nunu dɔ ye, ale tun te yen. Kalanden tɔw y'a fɔ a ye k'olu ye Matigi ye. Nga a y'a fɔ u ye ko n'ale ma puwɛnti nɔɔ ye a tigɛ la, k'a bolokunnaden don o woo la, k'a don a gɛrɛn ta la, ko ale tena la o la. Lɔgɔkun kelen o kɔ, Yezu ka kalandenw tun be soo kɔnɔ, o loon na, Toma tun be n'u ye. U tun ye daaw bɛɛ tugu k'u sɔgɔ, o bɛɛ n'a ta, Yezu nana lɔ u cɛma k'a fɔ u ye ko: «Hɛrɛ ka kɛ aw ye.» O kɔ, a y'a fɔ Toma ye ko: «N tigɛ mɔmɔ k'a filɛ, an'i bolo don n gɛrɛn na, i kana sigasiga tugu, nga i ka la ne la.» Toma y'a fɔ a ye ko: «Ne Matigi ni n ka Ala!» Yezu y'a fɔ a ye ko: «I ye ne ye, o le y'a to i lar'a la. Mɔgɔ minw ma ne ye, ani u fana be l'a la, olu dagamuna.» Yezu ye kabako caaman wɛrɛw kɛ a ka kalandenw ɲana, minw ma sɛbɛn yan. Nga minw sɛbɛnna, olu sɛbɛnkun ye nin ye, janko aw ka se ka l'a la ko Yezu ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin nin ye, Ala Dencɛ, n'aw lara o la, aw ka se ka nii banbali sɔrɔ a barika la. O kɔ fana, Yezu y'a yɛrɛ yira a ka kalandenw na tugu, Tiberiyadi bada la. A y'a yɛrɛ yira cogo min na, o filɛ. Simɔn Piyɛri ni Toma min tɔgɔ ko Filanin, ani Natanayɛli ka bɔ Kana, Galile mara la, ni Zebede deenw, ani Yezu ka kalanden mɔgɔ fila wɛrɛw, u tun be ɲɔgɔn fɛ. Simɔn Piyɛri y'a fɔ u ye ko ale be taga mɔni kɛ. Olu y'a fɔ fana k'olu be taga n'a ye. U bɔra ka taga don kurun kɔnɔ, u y'o suu nin bɛɛ kɛ u ma jigɛ si minɛ. Dugu gwɛra tuma min na, Yezu nana bada la, nga kalanden nunu tun m'a lɔn. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Hee! N teriw, jigɛ te aw fɛ wa?» U y'a jaabi ko ayi. A y'a fɔ u ye ko: «Aw ka jɔɔ fili kurun kinibolo fɛ, aw bena sɔrɔli kɛ.» U y'a fili yen, u yɛrɛ tun te se k'u ka jɔɔ sama jigɛ cayakojugu fɛ. Kalanden min koo tun ka di Yezu ye, ale y'a fɔ Piyɛri ye ko: «Matigi lo!» Kabini Simɔn Piyɛri y'a mɛn ko Matigi lo, a y'a ka fani ta k'a don ka sɔrɔ ka jigi jii kɔnɔ ka taga. Kalanden tɔw tun be nana ni kurun ye n'u be jɔɔ nin samana a fanin jigɛ la, bari u yɔrɔ tun man jan baa dakun na, u furancɛ tun be ɲini ka mɛtɛrɛ kɛmɛ bɔ. U bɔra baa kɔnɔ tuma min na, u ye tasuma mananin sɔrɔ yen ni jigɛ lanin b'a kan, ani buru. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ye jigɛ minw sɔrɔ sisan sisan, aw ye na n'u ye.» Simɔn Piyɛri donna kurun kɔnɔ, ka jɔɔ sama ka na n'a ye bada la. A tun fanin be jigɛbaba kɛmɛ ni bi duuru ni saba la, jɔɔ n'a fako bɛɛ, a ma faran. Yezu y'a fɔ u ye ko: «Aw ye na an ka dumuni kɛ.» Kalanden si ma se k'a ɲininga ko ale ye jɔn le ye. U tun b'a lɔn ko Matigi lo. Yezu gwɛrɛla ka buru ta, ka dɔ di u ma, a ye jigɛ fana di u ma. O le tun kɛra Yezu siɲɛ sabanan ye n'a b'a yɛrɛ yira a ka kalandenw na kabini a kununna ka bɔ suuw cɛma. U ye dumuni kɛ ka ban tuma min na, Yezu y'a fɔ Simɔn Piyɛri ye ko: «Zan dencɛ Simɔn, i be ne kanu ka tɛmɛ nunu kan wa?» A y'a jaabi ko: «Ɔnhɔn Matigi, e yɛrɛ y'a lɔn ko ne b'i kanu.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Ne ka sagaw dɛndɛ.» O kɔ, a y'a fɔ a ye tugu a siɲɛ filanan na ko: «Zan dencɛ Simɔn, ne koo ka di i ye wa?» Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «Ɔnhɔn Matigi, e yɛrɛ y'a lɔn ko ne b'i kanu.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Ne ka sagaw kɔlɔsi.» O kɔ, a y'a fɔ a ye a siɲɛ sabanan na ko: «Zan dencɛ Simɔn, ne koo ka d'i ye wa?» Piyɛri hakili ɲagamina bari Yezu y'a ɲininga fɔɔ siɲɛ saba ko ale koo ka d'a ye wa. A y'a jaabi ko: «Matigi, e yɛrɛ be koo bɛɛ lɔn, e b'a lɔn ko e koo ka di ne ye.» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Ne ka sagaw dɛndɛ.» A ko: «Tiɲɛ tiɲɛ na, ne b'a fɔ i ye ko e tun ye kanbelen ye tuma min na, e tun b'i yɛrɛ cɛɛ siri. N'i tun b'a fɛ ka taga yɔrɔ min na, i tun be taga yen. Nga i mana kɛ mɔgɔkɔrɔba ye tuma min na, i bena i bolo jan mɔgɔ wɛrɛ bena i cɛɛ siri, ka taga n'i ye yɔrɔ la i t'a fɛ ka taga yɔrɔ min na.» Piyɛri tun bena sa cogo min na ka boɲa la Ala kan, a tun b'a fɛ k'o le fɔ a ye. O kɔ, a y'a fɔ a ye ko: «Tugu ne kɔ.» Piyɛri y'a ɲaa yɛlɛma, kalanden min koo tun ka di Yezu ye kosɔbɛ, a y'o ye, min tun y'a yɛrɛ jɛngɛ ka la Yezu disi kan dumuni tuma na, k'a ɲininga ko: «Matigi, jɔn le b'i donna bolo la?» Piyɛri y'ale ye tuma min na, a ye Yezu ɲininga ko: «Nin do Matigi, mun le bena kɛ ale la?» Yezu y'a fɔ a ye ko: «Hali ni ne b'a fɛ ale ka to yen fɔɔ ne ka kɔsegi ka na, e ka mun le b'o la? Ele kɔni, e ka tugu ne kɔ.» O kuma le kosɔn, kalandenw tora k'a fɔ ɲɔgɔn ye k'o kalanden nin tena sa tugu, nga Yezu tun m'a fɔ ko kalanden nin tena sa. A tun ko: «Hali ni ne b'a fɛ a ka to yen fɔɔ ne ka kɔsegi ka na, e ka mun le b'o la?» O kalanden kelen kelen le b'o koo nin fɔra aw ye, ale fana le y'o sɛbɛn. An fana do y'a lɔn ko a ka fɔta nunu ye tiɲɛ ye. Yezu ye koo caaman dɔ wɛrɛw kɛ, n'u kelen kelen bɛɛ tun sɛbɛnna, ne ma l'a la k'o sɛbɛ nunu marayɔrɔ tun be sɔrɔ diɲɛ na. Tewofili, n ka sɛbɛ fɔlɔ kɔnɔ, Yezu ye koo minw bɛɛ kɛ, ka mɔgɔw kalan koo minw bɛɛ la, k'a ta o daminɛ ma fɔɔ ka taga se a kɔrɔtalon ma ka taga arijana na, n y'o bɛɛ lakali o kɔnɔ. Yanni a ka yɛlɛ ka taga arijana na, a tun ye mɔgɔ minw woloma k'u kɛ a ka cidenw ye, a ye kangari la u ye Nii Senuman barika la. Yezu sanin kɔ, ka kunun, a y'a yɛrɛ yira a ka cidenw na cogo caaman ani siɲɛ caaman na tile bi naani kɔnɔ janko u k'a lɔn ko ale kununna. A tora n'u ye n'a b'u kalan Ala ka masaya sigiko la. K'u to ɲɔgɔn fɛ dumuni na loon dɔ, a y'a fɔ u ye k'a gwɛlɛya ko: «Aw kana aw yɔrɔ jaɲa Zeruzalɛmu na, n Faa tun y'a daa di koo min na, aw ye to yen k'o makɔnɔ. Ne tun y'o kuma fɔ aw ye ko Zan ye mɔgɔw batize ni jii ye, nga yanni tile damani, aw bena batize ni Nii Senuman ye.» Kalandenw lajɛnnin tun be Yezu kɔrɔ. U y'a ɲininga ko: «Matigi, sisan lo i bena Isirayɛli ka masaya sigi kura ye wa?» A y'u jaabi ko: «O masaya nin koo ɲanabɔli t'aw ka sira la, o koow be n Faa kelenpe le bolo. Nga ni Nii Senuman jigira aw kan tuma min na, aw bena fanga sɔrɔ ka se ka n ka koow fɔ Zeruzalɛmu, ni Zude mara bɛɛ la, ani Samari mara la, fɔɔ ka taga se diɲɛ faan bɛɛ la.» Yezu y'o kuma nunu fɔ ka ban minkɛ, a kɔrɔtara u ɲakɔrɔ ka taga arijana na. K'u to filɛli la, sankaba dɔ donna u cɛ k'a dogo u la. K'u ɲaa basanin to sankolo la, u barila ka cɛɛ fila dɔ ye u gɛrɛfɛ fanigwɛ be u kaan na. Cɛɛ fila nunu y'u kaan to u ma ko: «Galilekaw! A kɛra di aw lɔnin be ka sankolo filɛ ten? Aw ye Yezu min yɛlɛtɔ ye arijana na, a bena segi ka na ten ka bɔ o yɔrɔ la.» O tuma na, cidenw jigira ka bɔ kulu nin kan, min tɔgɔ ko Olivuyirikulu, ka taga Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ, o furancɛ ye kilo kelen ɲɔgɔn ye. U sera dugu kɔnɔ tuma min na, u tun be sangaso min kɔnɔ ka kɔrɔ, u yɛlɛla yen. Minw tun be yen, u tɔgɔw filɛ: Piyɛri, ni Zan, ni Zaki ani Andere, Filipu, ni Toma, Baritelemi ani Matiyo, Alife dencɛ Zaki, ni Simɔn u be min wele Fasodenŋana, ani Zude min faa tɔgɔ ko Zaki. U bɛɛ ka miiri tun ye kelen ye. U lajɛnnin tun be jɛn ɲɔgɔn fɛ tuma bɛɛ ka Ala daali. Muso dɔw tun be n'u ye. Yezu baa Mariyamu tun be u cɛma, ani Yezu dɔgɔninw. O loonw na, kalanden mɔgɔ kɛmɛ ni mugan ɲɔgɔn lajɛnnin tun be yen. Piyɛri wilila ka lɔ u cɛma k'a fɔ ko: «N balimaw, Ala ka kuma kɔnɔ Nii Senuman tun ye kuma min don Dawuda daa la Zuda ka koo la, wajibi tun lo o ka kɛ. Ale Zuda le nana kɛ sababu ye u ye Yezu minɛ. Zuda tun ye an dɔ ye. Baara min kalifara an ma, o ɲɔgɔn le tun kalifara a ma fana. A ye baarajugu kɛ k'o sara ta ka taga foro san. A do benna o le kɔnɔ ka halaki. Zeruzalɛmukaw bɛɛ y'o kibaru mɛn fɔɔ u ye foro nin tɔgɔ la u ka kaan na ko Akɛlidama. O kɔrɔ ko Joli foro. Kitabu min be wele Dɔnkiliw Ala ye kitabu, a sɛbɛnnin be o kɔnɔ ko: ‹A ka soo ka kɛ tomo ye. Mɔgɔ si kana sigi yen.› A sɛbɛnnin be yɔrɔ wɛrɛ fana ko: ‹Mɔgɔ wɛrɛ k'a nɔɔ ta.› «O kama, mɔgɔ minw tun tugunin b'an kɔ kabini Matigi Yezu be n'an ye, k'a ta Yezu batizelon ma Zan fɛ, fɔɔ ka taga bila a kɔrɔtalon ma ka bɔ an cɛma ka taga arijana na, wajibi lo, olu dɔ ka Zuda nɔɔ ta, ka kɛ an dɔ ye ka Yezu koo fɔ.» U ye mɔgɔ fila bɔ, kelen tɔgɔ ko Yusufu dɔw b'a wele ko Barisabasi, dɔw fana b'a wele ko Zusitusi. Tɔɔ kelen tɔgɔ ko Matiyasi. O kɔ, u ye Ala daali ko: «Matigi, e min be mɔgɔ bɛɛ kɔnɔnako lɔn, n'i b'a fɛ mɔgɔ fila nunu na min ka kɛ i ka baarakɛla ye, o yira an na. Zuda tagar'a yɛrɛ kunfɛ ka cidenya baara min to, o tigi ka se k'o kɛ.» U ye kala la, min y'a yira ko Matiyasi lo. O la, ale farala ciden tan ni kelen nunu kan. * Pantekɔti loon na, kalandenw bɛɛ lajɛnnin tun be boon kelen na. Mankanba dɔ barila ka bɔ sankolo la. Mankan nin tun be i n'a fɔ fɔɲɔba mankan. U tun be boon min kɔnɔ, o bɛɛ fara mankan nin na. U ye fɛɛn dɔw ye i n'a fɔ tasuma, a tilantilanna ka jigi u kelen kelen bɛɛ kuun na. U bɛɛ fara Nii Senuman na. U y'a daminɛ ka siyakan wɛrɛw fɔ Nii Senuman barika la. O y'a sɔrɔ, zuwifu minw tun be siran Ala ɲa kosɔbɛ, olu caaman nanin tun be Zeruzalɛmu, ka bɔ diɲɛ faan bɛɛ. U ye mankan mɛn minkɛ, u girinna ka taga yɔrɔ fa. U kabakoyara kosɔbɛ, bari Yezu ka cidenw tun be kuma minw fɔra, u bɛɛ tun b'o mɛnna u yɛrɛ ka kaan na. U kabakoyara fɔɔ k'a dama tɛmɛ n'u be ɲɔgɔn ɲininga ko: «Mɔgɔ minw be kumana wo, u bɛɛ te Galilekaw ye wa? A do kɛra di n'an bɛɛ b'u ka kuma mɛnna an ka kaan na? An dɔw bɔra Pariti jamana na, dɔw bɔra Mɛdi, ni Elamu, ni Mezopotami ani Zude. Dɔw bɔra Kapadɔsi, ni Pɔn, ni Azi, ni Firizi ani Panfili. Dɔw bɔra Ezipiti, ni Libi, ni Sirɛni faan fɛ ani Ɔrɔmuka minw be yan. Zuwifuw ani minw y'u yɛrɛ kɛ zuwifuw ye, ani Kɛrɛtikaw, ni arabuw, an bɛɛ be Ala ka koba kɛninw mɛnna an ka kaanw na!» O y'u kabakoya fɔɔ u hakili ɲagamina n'u be ɲɔgɔn ɲininga ko: «Nin kɔrɔ ye mun ye?» Nga dɔw tun b'u lɔgɔbɔ ka to k'a fɔ ko: «Ayi! Ayi! Nunu fanin lo duvɛn na.» O la, Piyɛri tor'a tɔɲɔgɔn tan ni kelen nunu cɛma k'a kaan kɔrɔta ka kuma jama fɛ ko: «Aw zuwifuw, ani aw minw bɛɛ siginin be Zeruzalɛmu, a y'aw tulo malɔ ka ɲa ka n ka kuma lamɛn. Aw be min fɔra ko nunu fanin lo duvɛn na, u ma fa duvɛn na dɛ, bari tile ma gwan fɔlɔ. Nga kira Zowɛli tun ye kuma min fɔ, o le be kɛra. A tun y'a fɔ ko: Matigi ko: ‹Ni laban tuma sera, n bena n ka Nii di bɛɛ ma. Aw dencɛw n'aw denmusow bɛɛ bena kiraya kɛ. Aw ka kanbelenninw bena yelifɛnw ye. Aw ka cɛkɔrɔbaw bena sikow kɛ. Tiɲɛ na, o waati la n bena n ka Nii di n ka baarakɛlaw ma, cɛɛ fara musow kan. U bena kiraya kɛ. N bena kabakow kɛ sankolo la, ka taamasiɲɛw kɛ dugukolo kan, joli, tasuma ani sisi. Tile bena dibi, kalo bena wulen i ko joli, sanni Matigi ka loon ka se. Lonba lo min ɲɔgɔn te yen. O tuma na, mɔgɔ o mɔgɔ mana Matigi tɔgɔ wele, o tigi bena kisi.› «Ayiwa, Isirayɛli jama, n bena kuma minw fɔ sisan, aw ye u lamɛn dɛ! Ala ye Nazarɛtika Yezu ci aw fɛ, ka see d'a ma ka kabakow kɛ aw ɲana. Aw yɛrɛ y'o lɔn. Ala tun y'a ka koo latigɛ cogo min na, a kɛra ten fana. Aw y'a don kojugukɛlaw bolo janko u k'a faga, olu y'a gwengwen lɔgɔ kan k'a faga. Nga Ala y'a kunun a faganin kɔ ka bɔ saya tɔɔrɔ la, bari a tun man kan ka to saya bolo. Masacɛ Dawuda yɛrɛ tun y'a koo fɔ ko: ‹Ne ɲaa be Matigi la tuma bɛɛ n ɲafɛ. A be ne fɛ minkɛ, n hakili tena ɲagami. O la, ne nisɔn diyanin be ka to ka dɔnkili la. Ne jigi siginin bena lafiɲɛ. Bari e tena ne to lahara. Ne min y'i ka mɔgɔ senuman ye, i ten'a to ne suu be toli. Mɔgɔ be to nii na sira min kan, i y'o don ne seen kɔrɔ. I be ne nisɔn diya kosɔbɛ i ɲakɔrɔ.› «Ayiwa n balimaw, ne ka kan ka an bɛmacɛ Dawuda ka koo ɲafɔ aw ye ka gwɛ. A sara, u y'a suu don, halibi a suturayɔrɔ lɔnnin lo. Kira tun lo. A tun y'a lɔn ko Ala y'a daa di ko a ben'a ka deen dɔ sigi a nɔɔ na masaya la. A tun kɔnna ka Ala ka Mɔgɔ wolomanin kununko lɔn, o la a y'a fɔ ko Ala m'a to lahara, ko a suu ma toli. Ala ye Yezu kunun a sanin kɔ, anw kɔni y'a ye. A y'a wele k'a sigi a yɛrɛ kɔrɔ masaya la. A tun y'a daa di ko a bena Nii Senuman di. A y'o sɔrɔ a Faa fɛ k'o di anw ma. Aw b'o le ka sebagaya kuma mɛnna, ani k'a ka seko ye. Masacɛ Dawuda ma yɛlɛ sankolo la, nga a tun ye Krista koo le fɔ ko: ‹Matigi Ala y'a fɔ ne Matigi ye ko a ka sigi ale kinibolo fɛ, ko fɔɔ a k'a juguw cɔnkɔn a seen kɔrɔ.› Ayiwa, aw Isirayɛli jama, aw k'a faamu kosɔbɛ ko aw ye Yezu min faga lɔgɔ kan, Ala y'ale lo woloma k'a kɛ an Matigi ye.» Jama ye Piyɛri ka kuma nunu lamɛn minkɛ, u hakili ɲagamina. U ye Piyɛri n'a tɔɲɔgɔn cidenw ɲininga ko: «Balimaw, an ka kan ka mun kɛ?» Piyɛri y'u jaabi ko: «Aw ye nimisa ka faran aw ka hakɛw la, an b'aw batize Yezu Krista tɔgɔ la janko aw k'aw ka hakɛw yafa sɔrɔ. O la, aw bena Nii Senuman sɔrɔ, bari Matigi y'a daa di aw, n'aw deenw ma, ani Matigi an ka Ala bena mɔgɔ minw bɛɛ wele ka bɔ yɔrɔjan na.» Piyɛri y'a fɔ u ye fana ko: «Aw ye jija k'aw ka kɛwaliw yɛlɛma janko aw ni mɔgɔjugu nunu kana kɛ kelen ye.» A ye kuma wɛrɛw fɔ k'u jaa gwɛlɛya. Olu lara Piyɛri ka kuma na o tuma na. U y'u batize. Minw farala kalandenw kan o loon na, u tun be mɔgɔ waa saba bɔ. Kalandenw tun be taga cidenw ka kalan lamɛn tuma bɛɛ. U tun be jɛn k'u ka koo bɛɛ kɛ balimaya la. U tun be dumuni senuman tilantilan ɲɔgɔn fɛ, ka Ala daali. Cidenw tun be kabako caaman kɛ, o siranya tun ye mɔgɔ bɛɛ minɛ. Mɔgɔ minw bɛɛ tun lara Yezu la, u tun jɛnnin be k'u ka fɛɛn bɛɛ kɛ foroba ye, k'u bololafɛnw ni u ka forow feere k'o sɔngɔ tilan ka kɛɲɛ n'u kelen kelen bɛɛ ka makoyako ye. U tun be taga Alabatosoba kɔnɔ loon o loon ka Ala bato. U tun be dumuni senuman tilantilan ɲɔgɔn fɛ soo kɔnɔ, ka to ka dumuni kɛ ni ɲɔgɔn ye nisɔndiya la. U si tun t'u yɛrɛ boɲa. U tun be Ala tanu, mɔgɔ bɛɛ tun b'u filɛ ni ɲaɲuman ye. Matigi tun ye mɔgɔ minw kisi, a tun be olu ladon jɛnkulu nin kɔnɔ loon o loon. Loon dɔ, Piyɛri ni Zan tun be tagara Alabatosoba kɔnɔ wulafɛ batoli la. Cɛɛ dɔ tun be yen, muruku tun lo kabini a wolotuma. Mɔgɔw tun b'a ta ka taga bila loon o loon Alabatosoba daa dɔ la, u be min wele ko Daa cɛɲuman, janko a ka daalili kɛ donbagaw fɛ. A ye Piyɛri ni Zan ye tuma min na, u tun be ɲini ka don Alabatosoba kɔnɔ. A ye daalili kɛ u fɛ. Piyɛri ni Zan ye cɛɛ filɛ, k'a fɔ a ye ko: «An filɛ ka ɲa.» Cɛɛ y'a ɲaa basanin to u kan, a ka miiri la ko a bena fɛɛn dɔ sɔrɔ u fɛ. O la Piyɛri y'a fɔ a ye tugu ko: «Sanu te n fɛ, wari te n fɛ, nga fɛɛn min be n fɛ, ne b'o le d'i ma: Nazarɛtika Yezu Krista tɔgɔ barika la, wili ka taama.» Piyɛri y'a minɛ a kinibolo ma k'a wili. O yɔrɔnin kelen, cɛɛ seenw kɛnɛyara, a senfasaw ye barika sɔrɔ. A panna ka cun! A taamana ka don n'u ye Alabatosoba kɔnɔ. A tora ka taama ka panpan, ka barika la Ala ye. Mɔgɔ bɛɛ y'a taamatɔ ye ka to ka Ala tanu. U y'a lɔn ko ale lo tun be sigi Alabatosoba Daa cɛɲuman kɔrɔ ka daalili kɛ. O ye mɔgɔw kabakoya ka dama tɛmɛ fɔɔ k'u hakili ɲagami. Cɛɛ ma sɔn ka bɔ Piyɛri ni Zan kɔ, mɔgɔw hakili ɲagaminin girinna k'u lamini yɔrɔ dɔ la, u be min wele ko Solomani ka bulonda. Piyɛri y'o ye minkɛ, a y'a kaan to ko: «Isirayɛlidenw, koo min kɛra ten, mun na o b'aw kamanagwan k'aw ɲaa coron anw na ka kɛ i n'a fɔ anw ka sebagaya le ye cɛɛ kɛnɛya, walima an ka Ala ɲasiranya kosɔn le? Nga Ibrayima, ni Isiyaka, ani Yakuba ka Ala, ani an bɛmaw ka Ala le ye nɔɔrɔ la a ka baarakɛla Yezu kan, aw banna ale min na k'a don mɔgɔjuguw bolo. Pilati tun b'a fɛ k'a bila, aw ko fewu. Aw banna Mɔgɔsɔbɛ ni Mɔgɔɲuman na, min y'a yɛrɛ di Ala ma a sago kosɔn. Aw banna ale la ko fɔɔ Pilati ka mɔgɔfagala dɔ le labila. Aw y'a to u ye nii dibaga faga, nga Ala y'a kunun. Anw y'a ye. An lara Yezu tɔgɔ la minkɛ, o le y'a to a ye cɛɛ nin kɛnɛya, aw ɲaa be min na, aw b'a lɔn fana ka kɔrɔ. Tiɲɛ na, anw lara Yezu la minkɛ, o le y'a kɛnɛya aw ɲakɔrɔ ten. «Sisan n balimaw, ne y'a lɔn ko aw, n'aw ka ɲamɔgɔw ye koo nin kɛ, sabu aw tun m'a lɔn. N'o tɛ, Ala tun y'a fɔ a ka kiraw barika la kabini fɔlɔ, ko a bena mɔgɔ min woloma k'a bila ka na, k'o bena tɔɔrɔ. A do kɛra ten. O tuma na, aw ye nimisa ka faran aw ka hakɛw la ka segi Ala ma, janko a k'aw ka hakɛw yafa. Aw k'a kɛ ten, o la, yɛlɛmani bena don, lafiya bena sɔrɔ. O seen fɛ Matigi bena segi k'a ka Mɔgɔ wolomanin Yezu ci aw ma tugu, i n'a fɔ a y'a latigɛ cogo min na. Nga sanni o waati ka se, a siginin bena to Ala kɔrɔ fɔlɔ yanni yɛlɛmani ka don diɲɛ koow bɛɛ la, ka kɛɲɛ ni Ala ka kiraw ka kuma ye, min fɔra kabini tumajan. Musa tun kɔnna k'a fɔ ko: ‹Matigi i ka Ala bena ne bɔɲɔgɔn kira dɔ wili aw balimaw cɛma. A mana kuma o kuma fɔ aw ye, aw ka kan ka mɛnni kɛ a fɛ. Ni mɔgɔ min banna ka mɛnni kɛ o kira nin fɛ, o tigi bena halaki.› Kira minw tɛmɛna ka kɔrɔ, k'a ta Samuyɛli ma, ani minw tugur'a kɔ, olu bɛɛ fana y'an ka bii tile koo fɔ ka tɛmɛ. Aw ye kiraw ka deenw ye. Ala tun ye bɛɛn min kɛ n'aw faaw ye Ibrayima barika la, aw y'o deenw ye. A tun ko: ‹Gwasow bɛɛ bena duba sɔrɔ i kɔmɔgɔ barika la.› Ala y'a ka baarakɛla ci aw le ma fɔlɔ, janko a ka hɛrɛ kɛ aw kelen kelen bɛɛ ye k'aw faran ka bɔ aw ka kɛwalijuguw la.» Ka Piyɛri ni Zan to kuma na jama fɛ, sarakalasebagaw ni Alabatosoba ɲamɔgɔ, ani * Saduseɲɛ dɔw sera. U y'a ye ko mɔgɔ fila nunu be jama kalanna Yezu ka koow, ani suuw kununko la minkɛ, o ma diya u ye. U y'u minɛ ka taga u datugu kaso la fɔɔ a dugusagwɛ, bari tile tun banna. O bɛɛ n'a ta, mɔgɔ minw tun ye ciden fila nunu ka kuma lamɛn, olu caaman lara Yezu la. Dɔ farala kalandenw kan. Cɛɛw bɛɛ lajɛnnin tagara se mɔgɔ waa duuru ɲɔgɔn ma. O dugusagwɛ, zuwifuw ka kititigɛla minw be Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ, olu ye ɲɔgɔn lajɛn: cɛkɔrɔba fara sariya karamɔgɔw kan. Sarakalasebagaw kuntigiba Ana n'a ka somɔgɔw bɛɛ tun be yen, ni Kayifu, ni Zan ani Alɛkisandiri. O tuma na, u nana ni Piyɛri ni Zan ye u cɛma. U y'u ɲininga ko: «Aw ye muruku nin kɛnɛya ni see jumɛn ye, walima aw y'a kɛnɛya tɔgɔ jumɛn barika la?» O tuma na, Piyɛri tun fanin be Nii Senuman na, a y'u jaabi ko: «An ka cɛkɔrɔbaw, n'an ɲamɔgɔw, aw y'anw wele kiti la bii, bari an ye koɲuman kɛ. Aw b'an ɲiningana ko an ka muruku nin kɛnɛyacogo fɔ. O la, aw y'aw tulo malɔ ka ɲa ani k'a faamu, Isirayɛli jama bɛɛ fana k'a faamu ko Yezu Krista Nazarɛtika nin barika lo, aw tun ye min gwengwen lɔgɔ kan. Ala y'a kunun. Ale barika la cɛɛ nin kɛnɛyara. Aw bonlɔlaw banna kabakuru min na, o nana kɛ kabakuru barikaman ye, boon nɔnkɔn ta. O ye Yezu ye. Kisili te se ka sɔrɔ yɔrɔ si n'ale fɛ tɛ. Bari Ala ma mɔgɔ wɛrɛ ci diɲɛ na, adamaden be se ka kisi min tɔgɔ barika la.» Kititigɛla nunu y'a ye ko Piyɛri ni Zan hakili siginin lo u ka kuma na. U kabakoyara bari u y'u jati mɔgɔ fufafu ye minw ma kalan bɛrɛ kɛ. O kɔ, u nan'a lɔn ko Yezu kɔmɔgɔ dɔw lo. U ye cɛɛ filɛ u gɛrɛfɛ, a dafaninba, fɔta ma sɔrɔ u fɛ. O la, u y'a fɔ u ye ko u ka bɔ kɛnɛma. U dama ye ɲɔgɔn ye koo nin na. U y'a fɔ ko: «An bena mun le kɛ mɔgɔ nunu na? Tiɲɛ kɔni na, u ye koba kɛ. Zeruzalɛmukaw bɛɛ b'a kala ma. A gwɛnin lo, an te se ka ban a ma. Nga, n'an t'a fɛ koo nin kibaru ka jɛnsɛn ka taga ɲa, an ka kan k'u bali, k'u bagabaga k'u kana Yezu tɔgɔ fɔ mɔgɔ si ɲana tugu.» O la, u ye Piyɛri ni Zan wele ka kangari la u ye ko Yezu tɔgɔ kana mɛn u daa la loon si, walima ka mɔgɔw kalan n'a ka koow ye. Nga Piyɛri ni Zan y'u jaabi ko: «Jumɛn ka di Ala ye koo fila nunu na: k'a ka fɔta bato, walima k'aw ka fɔta bato? Aw yɛrɛ k'o jaabi ɲini aw yɛrɛ ma. «Anw kɔni fɛ, anw ye min ye, ka min mɛn, anw te se ka to o fɔbali ye.» U ma bolo layɔrɔ sɔrɔ k'u tɔɔrɔ minkɛ, u sɔngɔna u kan kosɔbɛ, ka sɔrɔ k'u bila. U y'o kɛ jama ɲasiran kosɔn, bari mɔgɔ bɛɛ tun be Ala tɔgɔ tanura u ka kokɛnin nin kama. Cɛɛ min ka kɛnɛya kɛra kabako ye, o sii tun tɛmɛna saan bi naani kan. Piyɛri ni Zan bilanin kɔ, sarakalasebagaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw ye kuma min bɛɛ fɔ, u segira ka n'o bɛɛ ɲafɔ u tɔɲɔgɔnw ye. Olu y'u ka kuma mɛn. O kɔ, u y'u kaan kɛ kelen ye ka Ala daali ko: «Matigi, e le ye sankolo ni dugukolo ani kɔgɔji, n'u kɔnɔnafɛnw bɛɛ dan. E le y'a kɛ i ka baarakɛla an bɛma Dawuda ye kuma nin fɔ Nii Senuman barika la, ko: ‹Mun na siyaw murutira? Mun na u ye ŋaniyafu ta ten? Masacɛw wilila, jamana ɲamɔgɔw y'u kaan bɛn, ka Matigi n'a ka Mɔgɔwolomanin kɛlɛ.› Tiɲɛ na, Pɔnsi Pilati, ni * Erɔdi, ni Isirayɛli jama ani siya wɛrɛw ye ɲɔgɔn lajɛn dugu nin kɔnɔ i ka baarakɛla senuman Yezu kama i ye min kɛ diɲɛ kisibaga ye. Ayiwa, i tun ye koo minw bɛɛ latigɛ, u y'o bɛɛ kɛ. Sisan kɔni Matigi, i janto u ka bagabagaliw la, a to i ka baarakɛlaw k'i ka kuma fɔ mɔgɔw ye ni jagwɛlɛya ye. A to an ka se ka mɔgɔw kɛnɛya, ka kabakow kɛ Yezu tɔgɔ barika la, min y'i ka baarakɛla senuman ye.» U tun be yɔrɔ min na, daalili bantɔ, o yɔrɔ nin yɛrɛyɛrɛla. U bɛɛ fara Nii Senuman na, ka to ka Ala ka kuma fɔ ni jagwɛlɛya ye. Mɔgɔ minw tun lara Yezu la, u bɛnnin tun lo kosɔbɛ, miiriya kelen le tun b'u bɛɛ fɛ. U si tun t'a fɔ ko: «N ta.» Nga u ka fɛɛn bɛɛ tun ye foroba ye. Cidenw tun be kobabaw kɛ k'a yira ko Matigi Yezu kununna. Ala ka ɲumanya tun be u bɛɛ kan. O la fana, dɛsɛ tun te u si kan, bari forow, walima soow tun be minw fɛ, u tun b'u feere ka n'u bɛɛ sɔngɔ di cidenw ma. U tun b'o tilan ka kɛɲɛ n'u kelen kelen bɛɛ ka makoya ye. O la, Levi kɔmɔgɔ dɔ tun be yen min tɔgɔ ko Yusufu ka bɔ Sipɔrɔ jamana na, cidenw y'a tɔgɔ la ko Barinabasi, o kɔrɔ ko min be mɔgɔ jaa gwɛlɛya. Foro dɔ tun be ale fɛ fana. A y'a feere ka n'a wari di cidenw ma. Nga cɛɛ dɔ tun be yen min tɔgɔ tun ko Ananiyasi. A ka muso tɔgɔ tun ko Safira. U bɛnna k'u ka foro dɔ feere, ka dɔ bɔ a sɔngɔ la ka sɔrɔ ka taga tɔɔ di cidenw ma. O la, Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «Ananiyasi, a kɛra di i y'a to Sutana sera i kɔrɔ fɔɔ i be galon tigɛ Nii Senuman ye? Mun na i ye foro nin sɔngɔ dɔ dogo? E tun te se ka foro nin feereko to yen wa? Hali n'i y'a feere fana, e tun te se ka to n'a sɔngɔ ye i yɛrɛ sago la wa? A kɛra di miiriyajugu nin donna i dusu la? I ma galon tigɛ mɔgɔw ye dɛ, i y'a tigɛ Ala le ye.» Ananiyasi y'o kuma mɛn dɔrɔn, a benna ka sa. Mɔgɔ minw y'o kibaru mɛn, siranyaba ye olu bɛɛ minɛ. Kanbelenw nan'a suu koɲa kɛ, ka ta'a suu don. Lɛrɛ saba ɲɔgɔn tɛmɛnin kɔ, Ananiyasi ka muso sera o yɔrɔ la, nga a tun ma bɔ koo nin kala ma. Piyɛri y'a ɲininga ko: «Tiɲɛ fɔ n ye. Aw y'aw ka foro feere o daa nin lo la wa?» Muso y'a jaabi ko ɔnhɔn. O la, Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «Mun na aw bɛnna ka Matigi ka Nii darabɔ? Ayiwa, mɔgɔ minw tagara i cɛɛ suu don, u segitɔ filɛ nin ye. U bena taga n'i fana suu ye.» O yɔrɔnin bɛɛ, muso nin benna Piyɛri kɔrɔ ka sa. Kanbelen nunu donna k'a sanin sɔrɔ. U y'a ta k'a taga suu don a cɛɛ ka kaburu gɛrɛfɛ. Siranya ye Krista ka jama minɛ kosɔbɛ, mɔgɔ minw bɛɛ fana y'o kibaru mɛn, olu bɛɛ siranna kosɔbɛ. Cidenw tun be kabako caaman kɛ jama ɲana. U be Alabatosoba donda min wele ko Solomani ka bulonda, kalandenw bɛɛ tun be to ka ɲɔgɔn lajɛn yen ni miiriya kelen ye. Nga mɔgɔ tɔw si tun te sɔn ka taga jɛn n'u ye. O bɛɛ n'a ta, jama tun b'u tanu. Cɛɛ ni muso caaman tun be lara Matigi la ka fara kalandenw ka jɛnkulu kan. Mɔgɔw tun be bɔ n'u ka banabagatɔw yɛrɛ ye ka na u lala siradaw la dɛbɛ ni kalakaw kan, janko Piyɛri tɛmɛtɔ suma ka kɛ u dɔ kan waasa u ka kɛnɛya. Mɔgɔw tun be bɔ hali Zeruzalɛmu dafɛ duguw la, k'u ka banabagatɔw ni jinatɔw ta ka na. U bɛɛ fana tun be kɛnɛya. O la, sarakalasebagaw kuntigiba n'a ka dakɔrɔsigiw minw ye * Saduseɲɛw ye, u bɛɛ dimininba wilila ka ciden nunu minɛ jama ɲana k'u don kaso la. Nga Matigi y'a ka mɛlɛkɛ ci sufɛ ka na kasobon daa yɛlɛ ka bɔ ni ciden nunu ye k'a fɔ u ye ko u ka taga Alabatosoba kɔnɔ, ka kisili kuma fɔ mɔgɔw ye. U ye mɛlɛkɛ ka kuma bato. Sɔgɔma joona, u sera Alabatosoba kɔnɔ k'a daminɛ ka mɔgɔw kalan. O tuma na, sarakalasebagaw kuntigiba n'a ka dakɔrɔsigiw tagara u ka ɲɔgɔnyeyɔrɔ la. U ye zuwifuw ka kititigɛlaw bɛɛ lajɛn, ka sɔlidasiw bila k'u ka taga cidenw bɔ kaso la ka na n'u ye. Nga u tagara se, u ma cidenw sɔrɔ kasobon kɔnɔ. U segira ka taga o ɲafɔ ko: «An tagara se ka daa yɛlɛ ka don, an ma mɔgɔ si sɔrɔ yen. K'a sɔrɔ dakɔlɔsibagaw tun be daa la, a fana tun sɔgɔnin lo ka ɲa.» Alabatosoba kɔlɔsibagaw ɲamɔgɔ, ni sarakalasebagaw kuntigiw y'o kibaru nin mɛn, u bɛɛ kɔnɔnafilila kosɔbɛ. U tora ka ɲɔgɔn ɲininga ko koo nin laban bena kɛ cogo di. K'u t'o la, mɔgɔ dɔ nan'a fɔ u ye ko: «A filɛ, aw ye mɔgɔ minw don kaso la, u b'a la ka jama kalan Alabatosoba kɔnɔ.» O tuma na, Alabatosoba kɔlɔsibagaw ɲamɔgɔ n'a ka mɔgɔw tagara yen ka cidenw wele. Nga u m'u jagoya, bari u tun be siran ko jama kana na u bon ni kabakuruw ye. U nana ni cidenw ye u ka kiti tigɛyɔrɔ la. Sarakalasebagaw kuntigiba y'u ɲininga ko: «An tun ma kangari la aw ye ko aw kana mɔgɔw kalan a ka koo la wa? Nga aw ye Zeruzalɛmukaw tulo fa n'aw ka kalan ye. O tuma na, aw b'a fɛ cɛɛ nin fagako hakɛ ka ben anw kan le wa?» O la, Piyɛri ni ciden tɔw y'u jaabi ko: «Anw te se ka ban Ala sago la ka adamadenw ta kɛ. Aw tun ye Yezu min gwengwen k'a faga lɔgɔ kan, an bɛmaw ka Ala y'a kunun, k'a kɛ mɔgɔbaba ye, k'a sigi a yɛrɛ kinibolo la masaya la, ani k'a kɛ kisibaga ye, janko ale sababu la, Isirayɛlidenw ka nimisa ka faran u ka kojuguw la, Ala k'u ka hakɛw yafa. Ala ye koo minw kɛ, an y'o seerew ye ani Nii Senuman, Ala ye min di a sagokɛlaw ma.» Cidenw ka kuma nunu ye kititigɛlaw dusu gwan fɔɔ u y'a fɔ k'u ka kan ka faga. Nga * Fariziɲɛ dɔ tun be kititigɛlaw cɛma, a tɔgɔ tun ko Gamaliyɛli, sariya karamɔgɔ tun lo. Bɛɛ tun be boɲa la a kan. Ale wilila k'a fɔ ko cidenw ka bɔ kɛnɛma fɔlɔ. O kɔ, a ko: «Eyi! Isirayɛlidenw, aw bena koo min kɛ mɔgɔ nunu na, aw y'a jati minɛ ka ɲa! A ma mɛn kosɔbɛ, Tedasi wilila ko ale ye mɔgɔbaba ye. Mɔgɔw tugura a kɔ fɔɔ ka se mɔgɔ kɛmɛ naani ɲɔgɔn ma. U y'a faga tuma min na, a kɔmɔgɔw bɛɛ ma jɛnsɛn ka tunu wa? O kɔ, Ɔrɔmukaw tun be jamanadenw jatira tuma min na, Zuda ka bɔ Galile wilila n'a kɔmɔgɔ caaman ye ka muruti. U y'ale fana faga, a kɔmɔgɔw bɛɛ jɛnsɛnna. Ayiwa, ne b'a fɔ aw ye, aw kana mɔgɔ nunu ka koo nin ta aw kuun na tugu, aw y'u to. N'o y'a sɔrɔ n'u ka ŋaniya, walima u ka baara bɔra adamadenw na, a bena na cɛn. Nga n'o y'a sɔrɔ ni Ala nɔɔ lo, aw tena se ka foyi kɛ u la. An k'an yɛrɛ kɔlɔsi an kana kɛ Ala juguw ye.» Ayiwa, u sɔnna Gamaliyɛli ka kuma na. U ye cidenw wele k'u bugɔ ni golokamiw ye ka ban, u ye kangari la u ye k'u kana Yezu tɔgɔ wele abada. U y'u bila ka taga. Cidenw nisɔn diyanin bɔra kiti tigɛyɔrɔ la, bari Ala ye boɲa la u kan min kɛra u lɔgɔbɔko ye Yezu tɔgɔ kosɔn. Loon o loon, Yezu min ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin ye, cidenw tun be to ka taga ale ka kibaru diman fɔ mɔgɔw ye Alabatosoba kɔnɔ, ani u yɛrɛ ka soow kɔnɔ. Kalandenw tora ka caya. Waati dɔ la, zuwifu minw bɔra yɔrɔ wɛrɛ, n'u be girɛkikan fɔ, olu tora ka tɔw kɔrɔfɔ k'u te to k'u mako don olu ka firiyamusow la kosɔbɛ dumuni tilantuma na loon o loon. O la, ciden tan ni fila nunu ye kalandenw bɛɛ lajɛnnin wele k'a fɔ u ye ko: «Anw man kan ka to dumuni tilanko la, ka Ala ka kuma fɔko bila gɛrɛfɛ. O kama balimaw, aw yɛrɛ ka mɔgɔ wolonwula woloma aw cɛma minw sɔɔn ka ɲi, ni hakili b'u fɛ, ni Nii Senuman. O la, anw bena dumuni tilanko don olu bolo. Anw kɔni bena to ka Ala ka kuma fɔ, ani ka bila Ala daaliko ɲafɛ.» O kuma nin diyara jama ye. O tuma na, u ye mɔgɔw woloma, olu tɔgɔw filɛ nin ye: Etiyɛni, min jigi tun be Ala kan kosɔbɛ Nii Senuman tun b'a fɛ, ni Filipu, ani Porokɔri, Nikanɔri ni Timɔn, ni Parimenasi, ani Nikola ka bɔ Antiyɔsi, min donna zuwifuya la. O y'u yira cidenw na, olu y'u bolo la u kuun na kelen kelen ka Ala daali u ye. Ala ka kuma tora ka jɛnsɛn, kalandenw tora ka caya kosɔbɛ Zeruzalɛmu kɔnɔ. Sarakalasebaga caaman sɔnna ka la Yezu la. Barika tun be Etiyɛni na, Ala ka nɛɛma tun b'a kan kosɔbɛ. A tora ka kabakobabaw kɛ mɔgɔw ɲana. O bɛɛ kama, kalanso min be wele ko Jɔnhɔrɔnyaninw ka kalanso, o mɔgɔ dɔw nana sɔsɔli daminɛ ni Etiyɛni ye. Sirɛnikaw ni Alɛkisandirikaw ni Silisikaw, ani Azikaw fana niin tun b'o la. Nga u tun te sera Etiyɛni kɔrɔ, bari a tun be kuma ni hakilitigiya ye Nii Senuman barika la. O la, u ye mɔgɔ dɔw kɔnɔnasu k'u k'a fɔ ko a tun be Ala ni Musa tɔgɔ cɛnna. O kama, cɛkɔrɔbaw ni sariya karamɔgɔw ani jama bɛɛ murutira Etiyɛni kama ka girin k'a minɛ ka taga n'a ye u ka kititigɛlaw fɛ. U tagara n'u ka galontigɛla dɔw fana ye o yɔrɔ la. Olu y'a fɔ ko: «Cɛɛ nin be to k'a dajugu la an ka yɔrɔ senuman ni sariya kan. An y'a mɛn a daa la ko Nazarɛti Yezu tɔgɔla nin bena yɔrɔ senuman nin ci, sariya min sigira Musa ka waati la, k'o yɛlɛma.» O tuma na, kititigɛlaw bɛɛ ɲaa basanin tun be Etiyɛni kan. A ɲaa kɛra i n'a fɔ mɛlɛkɛ ta u ɲakɔrɔ. Sarakalasebagaw kuntigiba ye Etiyɛni ɲininga ko: «Mɔgɔ nunu b'i jalakila koo minw kuun kan, tiɲɛ lo wa?» Etiyɛni y'a jaabi ko: «N faaw, n balimaw, a y'aw tulo malo ka n ka kuma lamɛn. Sanni an faa Ibrayima ka bɔ Mezopotami ka taga sigi Karan, Ala nɔɔrɔtigi le tun y'a yɛrɛ yira a la k'a fɔ a ye ko: ‹Bɔ i ka jamana na, faran i ka mɔgɔw la, ka taga jamana dɔ la, ne bena min yira i la.› O le y'a to Ibrayima bɔra Kalide jamana na ka taga sigi Karan. A facɛ bannin kɔ, Ala y'a kɛ a bɔra Karan, ka na sigi yan, an be yɔrɔ min na bii. Nga Ala ma foyi di Ibrayima ma o jamana nin kɔnɔ, hali seen layɔrɔ yɛrɛ. Nga a y'a daa di Ibrayima ma ko ale bena yan jamana tigiya don ale n'a kɔmɔgɔw bolo, k'a sɔrɔ deen tun t'a fɛ. Ala tun y'a fɔ a ye fana ko a kɔmɔgɔw bena kɛ lonanw ye jamana wɛrɛ la, k'u bena u kɛ jɔɔnw ye k'u tɔɔrɔ saan kɛmɛ naani kɔnɔ. Nga, ko siya min bena u kɛ jɔɔnw ye, ko ale bena olu ɲagwan! K'o kɔ, u bena bɔ ka na ale bato yan yɔrɔ la. O fɔnin kɔ, Ala y'a ka bɛɛn taamasiɲɛ fɔ a ye, o kɛra deen cɛmanw kɛnɛkɛnɛko ye. O la, Ibrayima nana Isiyaka sɔrɔ, a y'a kɛnɛkɛnɛ a wolonin tile seeginan loon. Isiyaka fana y'a dencɛ Yakuba kɛ ten. Yakuba fana y'a dencɛ tan ni fila nunu fana kɛ ten, minw ye an bɛmaw ye. «Nga, an bɛma nunu y'u dɔgɔcɛ Yusufu kɔniya, k'a feere Ezipiti taabaga dɔw ma. Nga, Ala tun b'a fɛ. A y'a kunmabɔ tɔɔrɔw bɛɛ la. Ala ye Yusufu dɛmɛ, ka hakilitigiya d'a ma, a koo diyara Ezipiti masacɛ ye fɔɔ ale y'a kɛ masacɛlankan ye Ezipiti jamana bɛɛ kunna, ani k'a kɛ a yɛrɛ ka soo ɲamɔgɔ ye. O tuma na, kɔngɔ nana don Ezipiti ani Kanaan jamana bɛɛ la. Tɔɔrɔ boɲana. Balofɛn foyi tun te sɔrɔla an bɛmaw fɛ tugu. Yakuba y'a mɛn minkɛ ko suman be sɔrɔ Ezipiti jamana na, a y'an bɛmaw bila ka taga dɔ ɲini o yɔrɔ la. U taako filanan na, Yusufu y'a yɛrɛ yira a balimaw la janko u k'a lɔn. O kɛra sababu ye fana Ezipiti masacɛ ye Yusufu bɔyɔrɔ lɔn. O tuma na, Yusufu y'u bila ka taga facɛ Yakuba n'a ka denbaya bɛɛ wele ka n'a fɛ yen. U bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ bi wolonwula ni duuru ye. Yakuba n'an bɛmaw bɛɛ sara yen le. Ibrayima tun ye suu donyɔrɔ min san Emɔri deenw fɛ, Sisɛmu dugu kɔnɔ, u tagara u bɛɛ suu don o yɔrɔ la. «Ala tun y'a daa di Ibrayima ma min na, o kɛtuma surunyana minkɛ, an ka mɔgɔw cayara kosɔbɛ Ezipiti jamana kɔnɔ. Waati dɔ nana se, masacɛ dɔ wɛrɛ sigira fanga na min tun ma Yusufu lɔn. Juguya kosɔn, o masacɛ nin y'an ka mɔgɔw tɔɔrɔ, ka to ka wolobagaw wajibiya k'u ka denɲɛninw fili janko u ka sa. O waati lo, Musa wolola, a tun cɛɛ ka ɲi kosɔbɛ. A wolobagaw y'a balo dogo la kalo saba. Nga, u nan'a fili tuma min na, Ezipiti masacɛ denmuso y'a ta k'a balo i n'a fɔ a yɛrɛ woloden. Lɔnniya min bɛɛ be Ezipiti, u ye Musa kalan n'o bɛɛ ye. A tun be se kuma ni kɛwali la. «A ye saan bi naani sɔrɔ tuma min na, a y'a ŋaniya ta ko a be taga bɔ a baden Isirayɛlidenw fɛ. A tagar'a ye ko Ezipitika dɔ tun b'ale Musa badenw dɔ bugɔra. A baden nin tɔɔrɔko ma diya a ye. A tun b'a fɛ k'a mɔnɛ bɔ minkɛ, a ye Ezipitika nin bugɔ k'a faga. A tun b'a miiri ko a badenw ben'a faamu ko ale sababu la Ala bena u kunmabɔ. Nga olu m'o faamu. O dugusagwɛ, a tagar'a sɔrɔ Isirayɛlidenw mɔgɔ fila be kɛlɛ la. A tun b'a fɛ k'u sabali. O la, a y'a fɔ u ye ko: ‹N balimaw, aw bɛɛ ye fɛɛn kelen ye, mun na aw be ɲɔgɔn tɔɔrɔla?› Nga min tun b'a tɔɔ kelen nin tɔɲɔna, ale y'a kaan to Musa ma ko: ‹Jɔn y'i bila anw kunna, k'i kɛ anw kitibaga ye? I b'a fɛ ka ne faga i n'a fɔ i ye Ezipitika nin faga cogo min na kunu wa?› O kuma nin kosɔn, Musa bolila ka taga sigi Madiyan jamana na, a ye muso ta yen ka deen fila wolo o yɔrɔ la. «Saan bi naani tɛmɛnin kɔ, mɛlɛkɛ dɔ y'a yɛrɛ yira a la kongokolon kɔnɔ yiritunin dɔ cɛma tasuma tun be min na Sinayi kulu gɛrɛfɛ. Musa y'o ye, a kabakoyara. A tun be gwɛrɛla janko k'a filɛ ka ɲa minkɛ, a ye Matigi kumakan mɛn ko: ‹Ne ye i bɛmaw ka Ala ye: Ibrayima, ni Isiyaka, ni Yakuba ka Ala.› Musa yɛrɛyɛrɛtɔ tun te sɔnna ka filɛli kɛ yen tugu. O tuma na, Matigi y'a fɔ a ye tugu ko: ‹I ka sanbara bɔ, bari i lɔnin be yɔrɔ min na, o ye yɔrɔ senuman ye. Ne ye n ka jama ka tɔɔrɔ ye Ezipiti jamana na, k'u ŋunankan mɛn. O la, ne jigira waasa k'u kisi. O la, n b'i ci Ezipiti.› «Ayiwa, o Musa kelen kelen nin, Isirayɛlidenw tun banna min na k'a fɔ a ye ko: ‹Jɔn y'i bila anw kunna, k'i kɛ anw kitibaga ye?› Ala y'ale lo ci u ma ka kɛ u kuntigi n'u kunmabɔbaga ye mɛlɛkɛ sababu la, min tun y'a yɛrɛ yira a la yiritunin cɛma. Musa ye kabako ni taamasiɲɛw kɛ Ezipiti jamana kɔnɔ, ka Isirayɛlidenw bɔ, ka Buruku kɔgɔji cɛtigɛ n'u ye, ka to ka kabako ni taamasiɲɛw kɛ u ɲana fɔɔ saan bi naani, kongokolon kɔnɔ. Ale Musa le y'a fɔ Isirayɛlidenw ye ko Ala bena ale bɔɲɔgɔn kira dɔ wili u balimaw cɛma. Ka Isirayɛlidenw kafonin to kongokolon kɔnɔ, ale Musa le tun b'u ka koow ɲafɛ. Ale lo tun ye mɛlɛkɛ ka dalaminɛ ye an bɛmaw ka ɲɔgɔn lajɛnwaatiw la Sinayi kulu gɛrɛfɛ, ka Ala ka kuma fɔ an ye min be nii di. «Nga, an bɛmaw ma sɔn ka mɛnni kɛ a fɛ, u banna a yɛrɛ la, k'u ka miiriyaw ɲasin Ezipiti koow ma. O la, u y'a fɔ Arɔn ye ko: ‹I ka batofɛn dɔw dilan an ye minw bena sira yira an na an ka taama nin na. Bari Musa tɔgɔla min y'a kɛ an bɔra Ezipiti jamana na, an te ɲaa yera ale ka koo la.› O tuma na, u ye fɛɛn dɔ lalaga k'a kɛ i n'a fɔ misiden. U y'o kɛ u ka joo ye k'a sɔn. Olu yɛrɛ bolo ye fɛɛn min dilan, u y'o bato ni nisɔndiyaba ye. O la, Ala y'a kɔɔ sin u ma, u tora lolow batoli la, i n'a fɔ a sɛbɛnnin be kiraw ka kitabu kɔnɔ cogo min na ko: ‹Isirayɛlidenw, aw ye begɛnw faga ka saraka bɔ ne ye saan bi naani kongokolon kɔnɔ wa? Ayi, joo min tɔgɔ ko * Milikɔmu, ani min tɔgɔ ko Erefan, aw tun ye olu ta. Aw yɛrɛ ye o fɛɛn nunu lalaga k'u kɛ batofɛnw ye. O kama, n ben'a to u bena aw minɛ ka taga n'aw ye fɔɔ Babilɔni kɔfɛ.› «Ayiwa, Ala ka sariya sɛbɛnnin tun be walaka minw kan, olu tun be kɛsu kɔnɔ k'a bila fanibugu kɔnɔ an bɛmaw fɛ kongokolon kɔnɔ, min tun b'a yira ko Ala b'u cɛma. Musa tun ye o bugu lɔ i n'a fɔ Ala yɛrɛ tun y'a yira a la cogo min na. An bɛmaw y'a ta ka na n'a ye ka jamana nin minɛ ka siyaw gwɛn Ala barika la. Zozuwe le tun ye u ka ɲamɔgɔ ye o tuma na. Fanibugu nin tora o yɔrɔ la fɔɔ ka na se Dawuda ka tile ma. Ala ka nɛɛma tun be masacɛ Dawuda kan. Dawuda y'a ɲini Ala fɛ, ko a k'a to a be boon lɔ a ye, ale min ye Yakuba ka Ala ye. A deen Solomani le nana kɛ boon nin lɔbaga ye. Nga, mɔgɔw ka boon lɔnin te se ka kɛ Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala sigiyɔrɔ ye, i ko kira tun y'a fɔ cogo min na ko: ‹Matigi ko: Sankolo ye n ka masasigilan ye, dugukolo ye n seen bilayɔrɔ ye. Aw do bena boon sifa jumɛn lɔ ne ye? Yɔrɔ jumɛn bena kɛ ne ka lafiɲɛyɔrɔ ye? Ne yɛrɛ le ma fɛɛn bɛɛ dan wa?› «Tulogwɛlɛnw! Alalɔnbaliw! Aw t'aw tulo yɛlɛ ka mɛnni kɛ Ala fɛ dɛ! Halibi aw be ban Nii Senuman ma. Aw faaw tun be cogo min na, aw fana be ten. Kira jumɛn tɛmɛna n'aw faaw m'a tɔɔrɔ? Minw ye Mɔgɔsɔbɛ nin nako fɔ, u ye olu faga. Aw fana ye mɔgɔsɔbɛ nin kɔniya k'a faga a ma mɛn. Ala y'a ka mɛlɛkɛw ci k'a ka sariya fɔ aw ye, nga aw m'a bato.» Etiyɛni ka kuma nunu digira kititigɛlaw la fɔɔ k'u ɲaa wulen. Nga Etiyɛni fanin Nii Senuman na y'a ɲaa basa sankolo la ka Ala ka nɔɔrɔ ye, ani Yezu lɔnin Ala kinibolo fɛ. Etiyɛni pɛrɛnna ko: «Ne ɲaa be sankolo dayɛlɛnin na, Mɔgɔ Dencɛ lɔnin be Ala kinibolo fɛ.» U y'a daminɛ ka kule ani k'u tulow datugu, ka girin ɲɔgɔn fɛ Etiyɛni kan, k'a talontalon ka bɔ n'a ye dugu dafɛ, k'a daminɛ k'a bon ni kabakuruw ye. A fagabagaw tun y'u ka faniw kalifa kanbelen dɔ ma min tɔgɔ ko Sɔli. Mɔgɔw tun be Etiyɛni bonna tuma min na, a ye Matigi daali ko: «Matigi Yezu, ne be n nii segi i ma.» O kɔ, a y'a kunbiri gwan ka pɛrɛn ko: «Matigi, kana u ka hakɛ nin jati u kun.» A y'o fɔ ka ban minkɛ, a nii bɔra. Etiyɛni fagako tun diyara Sɔli ye. O loon kelen yɛrɛ la, u y'a daminɛ ka Krista ka jama tɔɔrɔ kosɔbɛ. U bɛɛ ye dugu bila jagoya la, ka jɛnsɛn dugudenninw na, Zude mara, ani Samari mara la, fɔɔ cidenw dɔrɔn. Mɔgɔɲuman dɔw ye Etiyɛni suu don k'a sanga kɛ kosɔbɛ. Nga Sɔli kɔni, ale tun tora ka Krista ka jama tɔɔrɔ dɔrɔn, ka to ka taga u minɛ soow kɔnɔ, cɛɛ fara musow kan, ka taga u don kaso la. Minw tun bolila ka bɔ Zeruzalɛmu, ni olu sera yɔrɔ o yɔrɔ, u tun be Yezu ka kibaru diman fɔ o yɔrɔ la. O cogo la, Filipu fana sera dugu dɔ la Samari mara la, ka Ala ka Mɔgɔ wolomanin koo fɔ u ye. Mɔgɔw ye Filipu ka kabakokɛninw kibaru mɛn ani k'u ye fana, u bɛɛ jɛnna k'a lamɛn kosɔbɛ. Jinatɔ caaman ka jinaw tun be bɔ u la ni kulekan ye. Namaraw, ni senkelennin caaman kɛnɛyara. Dugu mɔgɔw nisɔn diyara kosɔbɛ. Cɛɛ dɔ tun be Samari mara la, min tɔgɔ tun ko Simɔn. A tun be jinamoriya kɛ ka mɔgɔw bɛɛ kabakoya, k'a yɛrɛ kɛ mɔgɔbaba ye. Mɔgɔw bɛɛ, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔbaw kan, u bɛɛ tun be mɛnni kɛ Simɔn fɛ, ani k'a boɲa. U tora k'a fɔ ko: «Nin cɛɛ nin ye Ala ka sebagaya ye, min be wele sebagayaba.» Mɔgɔw tun be mɛnni kɛ a fɛ, bari a tun b'u dabari ban n'a ka jinamoriya ye kabini tumajan. Nga, Filipu nana Yezu ka kibaru diman ni Ala ka masaya sigiko fɔ u ye minkɛ, u lara Yezu la. Filipu y'u batize, cɛɛ fara musow kan. Ale Simɔn yɛrɛ fana lara Yezu la ka batize. O kɔ, a ma sɔn ka bɔ Filipu kɔ tugu. Filipu tun be kabakobaba minw kɛ, olu tun ye Simɔn dabari ban. Cidenw tora Zeruzalɛmu k'a mɛn ko Samarikaw sɔnna Ala ka kuma ma minkɛ, u ye Piyɛri ni Zan ci u fɛ. Olu tagara yen, ka Ala daali u ye, janko u ka se ka Nii Senuman sɔrɔ, bari u tun batizera Matigi Yezu tɔgɔ la dɔrɔn. Nii Senuman tun ma jigi u si kan fɔlɔ. O tuma na, Piyɛri ni Zan y'u bolo la u kelen kelen kuun na, u bɛɛ ye Nii Senuman sɔrɔ. Simɔn y'a ye ko cidenw y'u bolo la mɔgɔ nunu kuun na n'u ye Nii Senuman sɔrɔ minkɛ, a tun b'a fɛ ka wari d'u ma, a y'a fɔ u ye ko: «Aw ka sebagaya nin dɔ di ne ma, waasa ni ne ye n bolo la mɔgɔ min kuun na, o tigi ka Nii Senuman sɔrɔ.» Nga Piyɛri y'a jaabi ko: «E n'i ka wari bɛɛ ka halaki, bari i ka miiri la ko Ala ka sebagaya be se ka san. Ayiwa, niyɔrɔ t'i fɛ koo nin na, lɔyɔrɔ tena d'i ma, bari i kɔnɔ gwɛnin te Ala ɲakɔrɔ. I ka nimisa ka yafa daali Matigi fɛ i ka miirijugu nin kosɔn, n'a sɔrɔ a bena yafa i ma. N'o tɛ, i sɔɔn ka jugu, halibi i kɛnin be kojugu ka jɔɔn ye.» O la, Simɔn ko: «Aw yɛrɛ ka Matigi daali ne ye, waasa aw ye min fɔ, o kana n sɔrɔ.» Piyɛri ni Zan tun be min lɔn Yezu ka koo la, u y'o fɔ mɔgɔw ye ka ban, u kɔsegitɔ Zeruzalɛmu, u tora ka Yezu ka kibaru diman fɔ Samari mara dugu caaman na. Matigi ka mɛlɛkɛ kumana Filipu fɛ ko: «Filipu, i labɛn ka taga worodugu ɲafan fɛ. Sira min be bɔ Zeruzalɛmu ka taga Gaza, i k'o minɛ, a taamabagaw man ca.» O la, Filipu wilila k'o sira minɛ. A tagara Etiyopika dɔ sɔrɔ sira kan, min tun bɔra Ala batoyɔrɔ la Zeruzalɛmu. O cɛɛ nin tun ye Etiyopi jamana ka masamuso Kandasi ka baaraɲamɔgɔw dɔ ye. Ale tun be masamuso ka nafolo bɛɛ kunna. A segitɔ, a tun siginin be a ka wotoro kɔnɔ ka to ka kira Ezayi ka kitabu kalan. Nii Senuman y'a fɔ Filipu ye ko a ka gwɛrɛ wotoro nin na. Filipu bolila ka gwɛrɛ, k'a ye ko cɛɛ be kira Ezayi ka kitabu kalanna. A y'a kaan to a ma ko: «I be yɔrɔ min kalanna ten wo, i b'a kɔrɔ lɔn wa?» A y'a jaabi ko: «N be se k'a kɔrɔ lɔn cogo di ni mɔgɔ ma n dɛmɛ?» O la, a y'a ɲini Filipu fɛ ko a ka yɛlɛ ka sigi ale gɛrɛfɛ. A tun be yɔrɔ min kalanna, o filɛ nin ye: «A kɛra i ko saga, u be tagara ni min ye fagayɔrɔ la. A jera i ko sagaden, a sii tigɛbaga bolo, a ma foyi fɔ. Yɛrɛmajigi fɛ, a ma joo sɔrɔ. Jɔn ben'a tɔgɔ wele tugu? Bari a ye diɲɛ to a ma sii sɔrɔ, k'a bila a kɔ.» Cɛɛ nin y'a fɔ Filipu ye ko: «O tuma na, kira nin be kuma jɔn le koo la? Sabali k'o fɔ ne ye. A yɛrɛ koo lo wa, walima mɔgɔ wɛrɛ ta?» O la, Filipu y'a bolo tintin o yɔrɔ nin kan, ka Yezu ka kibaru diman fɔ cɛɛ ye. K'u to sira kan, u sera jii dɔ yɔrɔ la. Cɛɛ ko: «Jii filɛ nin ye, mun be se k'i bali ka ne batize?» [ Filipu y'a jaabi ko: «N'i lara Yezu la kosɔbɛ, ne be se k'i batize.» Cɛɛ ko: «Ne lara a la ko Yezu Krista ye Ala Deen ye.»] A y'a fɔ ko wotoro bolibaga ka wotoro lalɔ. Ale ni Filipu jigira ka don jii kɔnɔ, Filipu y'a batize. U bɔra jii kɔnɔ tuma min na, Matigi ka Nii ye Filipu ta ka bɔ yen. Cɛɛ m'a ye tugu. Nga a nisɔn diyanin tagara n'a ka sira ye. Filipu nan'a ye ko ale be Azɔti. A tora ka taga duguw la, ka kibaru diman fɔ o yɔrɔw la, fɔɔ ka na se Sezare. O y'a sɔrɔ Sɔli tun b'a la ka Matigi ka kalandenw bagabaga n'u ka fagako ye dɔrɔn. A tagara seereyasɛbɛ minɛ sarakalasebagaw kuntigiba fɛ loon dɔ, janko a ka taga bɔ zuwifuw ka kalansow kɔnɔ Damasi, waasa n'a tagara Matigi ka sira taamabaga minw sɔrɔ yen, cɛɛ fara musow kan, a k'u minɛ k'u siri ka na n'u ye Zeruzalɛmu. K'a to sira kan, a surunyana Damasi la tuma min na, yeelenba dɔ bɔra sanfɛ ka n'a lamini. A bɔra ka ben. Kumakan dɔ bɔra ko: «Sayuli, Sayuli, mun na i be ne tɔɔrɔla ten?» A y'a jaabi ko: «E ye jɔn ye, Matigi?» Kumakan nin ko: «Ne Yezu lo i be min tɔɔrɔla. Nga, wili ka don dugu kɔnɔ, i ka kan ka min kɛ, u bena o fɔ i ye.» Sɔli taamaɲɔgɔn bɛɛ tun kirinna ka lɔ siranya fɛ. U tulo kɔni tun be kumakan nin na, nga u tun te mɔgɔ si yera. Sɔli wilila ka bɔ duguma, a y'a ɲaa yɛlɛ, nga a tun te se ka yeli kɛ tugu. U y'a bolo minɛ le ka don n'a ye Damasi. Sɔli ye tile saba kɛ fiɲɛntɔya la, a ma dumuni ani minni kɛ. Kalanden dɔ tun be Damasi, a tɔgɔ ko Ananiyasi. Matigi y'a yɛrɛ yira ale la k'a fɔ a ye ko: «Ananiyasi!» A ko: «Naamu, Matigi.» Matigi ko: «U be sira min wele ko Siratilennin, i labɛn ka taga yen. N'i sera, i be cɛɛ dɔ koo ɲininga Zuda ka soo, a tɔgɔ ko Sɔli, Tarasika lo. A be Ala daalila nin waati la. K'a to o Ala daali nin na, a ye ele Ananiyasi ye. I donn'a ka soo k'i bolo la a kuun na, janko a ka yeli kɛ.» Ananiyasi ye Matigi jaabi ko: «Matigi! O cɛɛ nin ye kojugu minw kɛ i ka mɔgɔw la Zeruzalɛmu, mɔgɔ caaman y'o lakali. Ne y'o mɛn. A nana yan Damasi dugu kɔnɔ ni dalilu ye a bolo, a ye min sɔrɔ sarakalasebagaw kuntigiw fɛ. Mɔgɔ minw bɛɛ b'i tɔgɔ tanu, a ka olu minɛ ka jɔrɔkɔ don u la.» Nga Matigi ko Ananiyasi ma: «Taga, bari ne ye cɛɛ nin woloma waasa a ka ne tɔgɔ fɔ siya wɛrɛw n'u ka masaw, ani Isirayɛlidenw ye, u ka ne lɔn. A ka kan ka tɔɔrɔ minw bɛɛ kɛ ne kosɔn, ne yɛrɛ bena o bɛɛ yira a la.» O la, Ananiyasi tagara, a sera soo nin kɔnɔ, a y'a bolo la Sɔli kuun na k'a fɔ a ye ko: «N balima Sɔli, Matigi Yezu min y'a yɛrɛ yira i la sira kan i natɔ yan, ale lo ye n ci i fɛ, waasa i ɲaa ka yɛlɛ, i ka fa Nii Senuman na.» O yɔrɔnin kelen, fɛɛn dɔw bɔra Sɔli ɲadenw na ka benben, olu bɔnin tun be jigɛfaraw ma. A ye yeli kɛ, o yɔrɔnin bɛɛ, a sɔnna u y'a batize. O kɔ, a ye dumuni kɛ, ka fanga sɔrɔ. A kɛra ten, Sɔli ye tile damani kɛ ni Damasi kalandenw ye. O yɔrɔnin bɛɛ, Sɔli y'a daminɛ ka mɔgɔw kalan kalansow kɔnɔ ko Yezu ye Ala Deen ye. Mɔgɔ minw bɛɛ man'a lamɛn, u bɛɛ be kabakoya fɔɔ u be to ka ɲɔgɔn ɲininga ko: «Cɛɛ min be Yezu ka kalandenw tɔɔrɔ kosɔbɛ Zeruzalɛmu, ale tɛ wa? U ko a nana yan janko ka u dɔw minɛ ka siri ka taga u di sarakalasebagaw kuntigiw ma le!» O n'a ta bɛɛ, Sɔli kɔni tun be barika sɔrɔla ka taga ɲa. A tun be waajuli kɛ ko Yezu ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin ye fɔɔ ka Damasi zuwifuw dabari ban, u m'a lɔn u bena min fɔ a ye. Waatijan tɛmɛnin kɔ, Damasi zuwifuw ye Sɔli fagako laɲini. U tun be dugu bɔdaw bɛɛ kɔlɔsi suu ni tile, janko u ka se k'a faga. Nga o kuma nin bilara Sɔli tulo la. O la, loon dɔ sufɛ, a ka kalandenw y'a dogo sinsinba dɔ la k'a jigi ni juru ye dugu laminikogo fɛ. Sɔli segira Zeruzalɛmu tuma min na, a tun b'a fɛ ka jɛn ni kalanden tɔw ye, nga olu bɛɛ tun be siran a ɲa, bari u ma la a la n'a kɛra kalanden ye sɔbɛ la. O la, Barinabasi ye Sɔli ladon cidenw fɛ k'a fɔ u ye ko Matigi tun y'a yɛrɛ yira Sɔli la Damasi sira kan, ka kuma a fɛ, ko a ye Matigi ka kokɛninw wango la yen ni hakilisigi ye. K'a ta o loon ma, Sɔli tora ka taga n'u ye Zeruzalɛmu faan bɛɛ ka to ka Matigi ka kibaru diman fɔ mɔgɔw ye ni hakilisigi ye. Zuwifu minw be girɛkikan fɔ, Sɔli tun be baro kɛ, ka sɔsɔli kɛ n'olu fana ye. Nga olu kɔni tun b'a fagayɔrɔ le ɲinina. Balimaw y'o kibaru mɛn, u bɔra n'a ye k'a bila sira Sezare. K'a to o yɔrɔ la, u y'a bila ka taga Tarisi. O tuma na, Krista ka jama tun be hɛrɛ la Zude, ni Galile ani Samari mara nunu bɛɛ la. U ka lanaya tun be taga ɲa. U tun be Matigi boɲa. Nii Senuman barika la, u tun be caya ka taga. O y'a sɔrɔ Piyɛri tun be jamana yɔrɔw bɛɛ yaala. O cogo la, Krista ka jama min be Lida, a tagara bɔ olu fɛ. A tagara cɛɛ dɔ sɔrɔ yen min tɔgɔ ko Ene. A tun murukunin lo ka la kabini saan seegi. Piyɛri y'a fɔ a ye ko: «Ene, Yezu Krista k'i kɛnɛya. Wili k'i ka dilan ta i yɛrɛ ma.» O yɔrɔnin bɛɛ, Ene wilila. Lidakaw, ani minw siginin be Sarɔn, u ye koo nin ye, u bɛɛ sɔnna Matigi ma. Zope kalandenw cɛma, muso dɔ tun be yen, a tɔgɔ tun ko Tabita, girɛkikan na, u ko Dɔrɔkasi, o kɔrɔ ko sinɛ. Mɔgɔɲuman tun lo, ka fantanw dɛmɛ, o tun y'a ka baara ye. Waati dɔ la, a banana, nga bana ma kun a la. U y'a suu ko ka ban tuma min na, u y'a la sangaso dɔ kɔnɔ. Zope ni Lida man jan ɲɔgɔn na minkɛ, kalandenw y'a mɛn ko Piyɛri b'o yɔrɔ la. U ye mɔgɔ fila ci ka taga fɛ k'a daali ko a ka teliya ka na bɔ u fɛ Zope joona joona. O yɔrɔnin bɛɛ, Piyɛri tugura u kɔ ka taga. U sera tuma min na, u yɛlɛla ni Piyɛri ye sangaso kan. Dɔrɔkasi tun ye fani minw dan k'a to nii na, firiyamusow bɛɛ tun be to ka kasi n'u b'o yira Piyɛri la. Piyɛri ko mɔgɔw bɛɛ ka bɔ kɛnɛma. O kɔ, a y'a kunbiri gwan ka Ala daali. O kɔ, a y'a ɲaa yɛlɛma suu faan fɛ k'a fɔ ko: «Tabita, wili.» A y'a ɲaa yɛlɛ ka Piyɛri ye minkɛ, a wilila ka sigi. Piyɛri y'a bolo minɛ k'a wili, a sɔrɔla ka Krista ka jama ni firiyamusow wele k'a yira u la. Zopekaw bɛɛ ye kibaru nin mɛn, u caaman lara Matigi la. Piyɛri ye waatijan kɛ Zope, golobaarakɛla dɔ fɛ min tɔgɔ ko Simɔn. Cɛɛ dɔ tun be Sezare, a tɔgɔ ko Kɔrinɛyi. Sɔlidasi kuntigi tun lo, a tun be sɔlidasikulu min kunna, o tɔgɔ ko Itali. A tun be Ala ka sariyaw bato a ɲaa ma, ale n'a ka somɔgɔw bɛɛ tun be siran Ala ɲa, k'a bato tuma bɛɛ. A tun be zuwifuw dɛmɛ kosɔbɛ. Loon dɔ tile sumanin kɔ dɔɔni, Kɔrinɛyi ye Ala ka mɛlɛkɛ dɔ ye ka gwɛ kosɔbɛ. Mɛlɛkɛ nin donna a fɛ k'a fɔ a ye ko: «Kɔrinɛyi!» Siranya fɛ, Kɔrinɛyi y'a ɲaa basa a la, k'a jaabi ko: «Mun kɛra Matigi?» Mɛlɛkɛ y'a jaabi ko: «I be Ala bato minkɛ, an'i be dɛmɛ min kɛ fantanw ye, o diyara Ala ye. A hakili b'i la. Sisan, i ka mɔgɔw ci Zope, ka taga cɛɛ dɔ wele, a tɔgɔ ko Simɔn, u b'a wele ko Piyɛri fana. A ka jatigicɛ fana tɔgɔ ko Simɔn, o ye golomɔla dɔ ye, a ka soo be kɔgɔji daa la.» Mɛlɛkɛ ye kuma nunu fɔ ka ban ka taga dɔrɔn, Kɔrinɛyi y'a ka baarakɛlaw la mɔgɔ fila wele, ani a ka sɔlidasi kelen min mɛnna a fɛ. O sɔlidasi nin tun be siran Ala ɲa. Koo min tun kɛra, Kɔrinɛyi y'o bɛɛ fɔ u ye, ka sɔrɔ k'u ci Zope. A dugusagwɛ, k'u to sira kan, u yɔrɔ tun man jan Zope la tugu. O tuma na, Piyɛri yɛlɛla sanbon kan tilegwangwanfɛ, ka Ala daali. Kɔngɔ y'a minɛ. O y'a sɔrɔ u tun be dumuni tobira a ye. A ye fɛɛn dɔ ye. Sankolo daa tun yɛlɛla, fɛɛn dɔ be jigira ka bɔ yen. O bɔnin tun be fanibelebeleba dɔ fɛ. Dakun naani tun b'a la. Sogo sifa bɛɛ tun b'a la: sennaanifɛnw ni minw be fofo, ani kɔnɔw. O tuma na, Piyɛri ye kumakan dɔ mɛn ko: «Piyɛri, wili ka nunu dɔ faga k'a ɲimi.» Nga Piyɛri y'a jaabi ko: «Abada! Matigi, fɛɛn min man kan ka dumu, fɛnnɔgɔnin, ne ma deli k'o don n daa la ka ye.» Kan nin y'a fɔ a ye tugu ko: «Ala ye fɛɛn min saniya, i kan'a fɔ k'o ma ɲi ka dumu.» A y'o fɔ fɔɔ siɲɛ saba. O yɔrɔnin bɛɛ, fɛnbelebeleba nin fosira ka yɛlɛ sankolo la. Koo nin ye Piyɛri dabari ban, a tun b'a yɛrɛ ɲininga a kɔrɔ la. K'a to o la, Kɔrinɛyi ka cidenw ye Simɔn ka soo yɔrɔ ɲini furutututu ka na lɔ luda la. U ye ɲiningali kɛ n'o y'a sɔrɔ, u be Simɔn min wele ko Piyɛri, n'a jiginin be yan. Piyɛri kɔni tun b'a la ka miiri a ka fɛɛn yenin kɔrɔ la dɔrɔn, Nii Senuman y'a fɔ a ye ko: «Mɔgɔ saba b'i yɔrɔ ɲinina. Jigi, ka tugu u kɔ, i kana sigasiga, bari ne le y'u ci.» Piyɛri jigira o mɔgɔ nunu fɛ k'a fɔ u ye ko: «Aw be mɔgɔ min yɔrɔ ɲinina, ne lo. Aw ye dɔ di.» U y'a jaabi ko: «Sɔlidasi kuntigi Kɔrinɛyi le y'an ci e fɛ. Mɔgɔtilennin lo, a be siran Ala ɲa, zuwifu jama bɛɛ b'a tɔgɔɲuman fɔ. Ala ka mɛlɛkɛw dɔ y'a yɛrɛ yira a la, k'a fɔ a ye ko a ka cii sama i ma, waasa i ka na a ka soo, kuma min b'i fɛ, i k'o fɔ a ye.» Piyɛri ye lonan nunu minɛ kosɔbɛ o loon sufɛ. A dugusagwɛ, a tugura u kɔ ka taga. Balima minw tun be Zope, olu mɔgɔ damani y'a bila sira. O loon dugusagwɛ, u sera Sezare. O y'a sɔrɔ Kɔrinɛyi tun y'a ka somɔgɔw n'a terisɔbɛw lajɛn n'u b'u kɔnɔna. Tuma min na Piyɛri tun be ɲini ka don luu kɔnɔ, Kɔrinɛyi tagar'a kunbɛn daa la k'a kunbiri gwan a ɲafɛ. Nga Piyɛri y'a minɛ ka wili k'a fɔ ko: «Wili, bari ne fana ye mɔgɔ lo ye.» K'a to kuma na n'a ye, u donna k'a sɔrɔ mɔgɔ caaman lajɛnnin be yen. Piyɛri y'a fɔ u ye ko: «Aw b'a lɔn ko a daganin te zuwifu ka taga siya wɛrɛ yɔrɔ filɛ, walima u ka jɛn ka koo dɔ kɛ ɲɔgɔn fɛ. Nga Ala y'a yira ne la, ko ne man kan ka mɔgɔ si jati tugu ko mɔgɔnɔgɔnin. O le y'a to ne ma ban ka na aw ka weleli la. O la do, ne b'aw ɲininga, aw ye ne wele kuun jumɛn na?» Kɔrinɛyi y'a jaabi ko: «A tile saba tɛmɛnin filɛ nin ye, nin waati yɛrɛ ɲɔgɔn na, ne tun be Ala daalila n ka soo wulafɛ. Ne barila ka cɛɛ dɔ ye n ɲakɔrɔ, a kannafani gwɛnin tun lo parapara. A y'a fɔ ko: ‹Kɔrinɛyi, Ala y'i ka daaliliw jaabi, i ye dɛmɛ min kɛ dɛsɛbagatɔw ye, o diyara a ye. I ka mɔgɔw ci Zope, ka taga cɛɛ dɔ wele, a tɔgɔ ko Simɔn, u b'a wele ko Piyɛri fana. A ka jatigicɛ fana tɔgɔ ko Simɔn, golomɔla lo, a ka soo be kɔgɔji daa la.› O le y'a to n ye mɔgɔw ci ka taga i wele. I fana ye ɲuman kɛ, i nana. O la do, anw bɛɛ filɛ nin ye i ɲafɛ, Matigi ye cii min don i bolo, i k'o fɔ an ye.» O tuma na, Piyɛri ye kuma ta k'a fɔ ko: «Ne y'a lɔn sisan ko Ala te mɔgɔ bɔ mɔgɔ la, i mana kɛ siya o siya ye, n'i be siran Ala ɲa ka to ka tilenninyakow kɛ, i koo be diya a ye. Kibaru diman, min ye hɛrɛ sɔrɔ kuma ye, Ala y'o fɔ Isirayɛlidenw ye Yezu Krista sababu la, ale min ye mɔgɔw bɛɛ ka Matigi ye. K'a ta Zan ka batizeli wango latuma na, koo minw daminɛna Galile mara la fɔɔ ka n'a bila Zude mara la, aw b'o lɔn. Ala ye Nii Senuman ni sebagaya di ale Nazarɛtika Yezu ma, ka jamana bɛɛ munumunu ka to ka koɲuman kɛ mɔgɔw ye, ka mɔgɔw kɛnɛya minw bɛɛ tun be Sutana bolo, bari Ala tun b'a fɛ. A ye koo minw bɛɛ kɛ Zeruzalɛmu, ani zuwifuw ka jamana tɔɔ bɛɛ la, anw y'o bɛɛ seere ye. U y'a gwengwen lɔgɔ kan k'a faga. Nga, a tile sabanan loon, Ala y'a kunun waasa a k'a yɛrɛ yira. Nga a m'a yɛrɛ yira bɛɛ la, fɔɔ Ala yɛrɛ ye minw woloma k'u kɛ o seerew ye. O ye anw ye, anw minw ye dumuni kɛ n'a ye, ka minni kɛ n'a ye, a kununnin kɔ ka bɔ kaburu la. O kɔ, a ye cii don an bolo ko an k'a fɔ jama ye ani k'a yira u la ko Ala ye ale lo sigi ka kɛ ɲanamanw ni suuw kitibaga ye. Kiraw bɛɛ tun ye ale Yezu le koo fɔ, ko ni mɔgɔ min lar'a la, k'o tigi ka hakɛ bena yafa.» Ka Piyɛri to kuma na, Nii Senuman jigira a ka kuma lamɛnbagaw bɛɛ kan. Zuwifu minw tun lara Yezu la n'u nana Piyɛri bila sira, olu kabakoyara bari u y'a ye ko Ala ye Nii Senuman di siya wɛrɛw fana ma. Bari mɔgɔ nunu y'a daminɛ ka siyakan wɛrɛw fɔ, ani ka to ka Ala tanu. O la, Piyɛri y'a fɔ ko: «Mɔgɔ be se ka nunu bali k'u te batize ni jii ye wa? Bari anw ye Nii Senuman sɔrɔ cogo min na, olu fana y'a sɔrɔ ten.» Piyɛri ye sira di a bilasirabagaw ma k'u ka mɔgɔ nunu batize Yezu Krista tɔgɔ la. O kɔ, u y'a daali ko a ka tile fila kɛ u fɛ. Cidenw, ni balima minw tun be Zeruzalɛmu, olu y'a mɛn ko siya wɛrɛw fana sɔnna Ala ka kuma ma. Piyɛri kɔsegira Zeruzalɛmu tuma min na, zuwifu minw tun lara Yezu la, olu ye Piyɛri jalaki ko: «I tagara don kɛnɛkɛnɛbaliw ka soo, fɔɔ ka dumuni kɛ n'u ye.» O la, koo nin kɛra cogo min na, Piyɛri y'a daminɛ k'a bɛɛ ɲafɔ u ye kelen kelen, ko: «N tun be Ala daalila Zope dugu kɔnɔ, a ye fɛɛn dɔ yira n na. O fɛɛn nin tun bɔnin be fanibelebeleba dɔ ma n'a be jigira ka bɔ sankolo la fɔɔ ka na se ne kɔrɔ. Juru sirinin tun b'a dakun naani nunu na. N y'a filɛ furutututu, n ma sɔn ka n ɲaa bɔ a kan. N ye sogow ye a kɔnɔ: sennaanifɛnw, ni kongosogow, ni minw be fofo, ani kɔnɔw. O tuma na, n ye kumakan dɔ mɛn ka bɔ sankolo la ko: ‹Piyɛri, wili ka nunu dɔ faga k'a ɲimi.› Ne y'a jaabi ko: ‹Abada, Matigi, fɛɛn min man kan ka dumu, fɛnnɔgɔnin, ne ma deli k'o don n daa la ka ye.› A y'a fɔ tugu ko Ala ye fɛɛn min saniya, ko n kan'a fɔ k'o ma kan ka dumu. A y'o fɔ fɔɔ siɲɛ saba. O kɔ, fɛnbelebeleba nin fosira ka yɛlɛ sankolo la. O waati yɛrɛ la, an tun be luu min kɔnɔ, ciden mɔgɔ saba nana lɔ o daa la. Mɔgɔ dɔ le tun y'u ci ne fɛ ka bɔ Sezare. Nii Senuman y'a fɔ n ye ko ne kana sigasiga ka taga n'u ye. Mɔgɔ wɔɔrɔ nunu fana ye n bila sira Sezare. An sera ka don cɛɛ ka soo. A y'a fɔ an ye ko mɛlɛkɛ dɔ y'a yɛrɛ yira ale la a ka soo k'a fɔ ale ye ko a ka mɔgɔ ci Zope, ka taga cɛɛ dɔ wele min tɔgɔ ko Simɔn, k'u b'a wele ko Piyɛri fana. Ko a bena kuma dɔw fɔ a ye min bena kɛ sababu ye, a n'a ka somɔgɔw bɛɛ ka kisi. Ne y'a daminɛ ka kuma n'u ye dɔrɔn, Nii Senuman jigira u kan i n'a fɔ a tun jigira anw kan koow daminɛtuma na cogo min na. O tuma na, ne hakili jigira Matigi ka kuma nin na ko: ‹Zan ye aw batize ni jii ye, nga aw bena batize ni Nii Senuman ye.› Ni Ala yɛrɛ ye Nii Senuman d'u ma i n'a fɔ anw, bari an lara Matigi Yezu Krista la, ne ye jɔn ye, ni ne bena Ala sɔsɔ o la?» Kuma nunu y'u dusu suma. U y'a daminɛ ka Ala tanu ka to k'a fɔ ko: «Tiɲɛ na, Ala ye sira di siya wɛrɛw fana ma u ka nimisa ka faran u ka kojuguw la ka kisi.» Tɔɔrɔ min tun daminɛna Etiyɛni fagalɔn na, o tun kɛra sababu ye kalanden dɔw tagara Fenisi ni Sipɔrɔ jamana na, ani Antiyɔsi dugu kɔnɔ. Nga u tun te Yezu ka kibaru diman fɔ siya wɛrɛw ye fɔɔ zuwifuw dɔrɔn. O bɛɛ n'a ta, kalandenw dɔw bɔra Sipɔrɔ, ni Sirɛni ka taga Matigi Yezu ka kibaru diman fɔ siya wɛrɛw ye. Ala y'a ka sebagaya d'u ma fɔɔ mɔgɔ caaman lara Matigi la ka sɔn a ma. Krista ka jama min tun be Zeruzalɛmu, olu y'o kibaru mɛn, u ye Barinabasi ci u fɛ Antiyɔsi. Ala y'a ka ɲumanya yira mɔgɔ nunu la cogo min na, Barinabasi sera yen k'o ye, a nisɔn diyara. A y'u jaa gwɛlɛya k'u ka banba ka nɔrɔ Matigi kelen na. Barinabasi tun ye mɔgɔɲuman ye, a tun fanin be Nii Senuman na, a lanin tun be Yezu la kosɔbɛ. Mɔgɔ caaman lara Matigi la o la. O tuma na, Barinabasi tagara Sɔli yɔrɔ ɲini Tarasi. A y'a ye, u nana ɲɔgɔn fɛ Antiyɔsi. U ye saan kelen kɛ ɲɔgɔn fɛ o yɔrɔ la ni Krista ka jama ye. U ye mɔgɔ caaman kalan ni Ala ka kuma ye. Ka Yezu ka kalandenw wele kretinyɛw, o daminɛna Antiyɔsi le. O waati la, kira dɔw bɔra Zeruzalɛmu ka taga Antiyɔsi. U dɔ tɔgɔ tun ko Agabusi, o wilila k'a fɔ Nii Senuman barika la ko kɔngɔ bena don diɲɛ yɔrɔ bɛɛ. Tiɲɛ na, o kɔngɔ nin donna masacɛba Kulodi ka tile la. Antiyɔsi kalandenw ye ŋaniya ta k'u bolo farafara ɲɔgɔn kan ka kɛɲɛ n'u bɛɛ seko ye, k'u b'o ci u balima Zudekaw ma. U y'a kɛ ten. U y'o bolomafara nunu don Barinabasi ni Sɔli bolo k'u ka taga u di Krista ka jama ɲamɔgɔw ma Zude mara la. O waati la, masacɛ * Erɔdi ye Krista ka jama mɔgɔ dɔw minɛ k'u tɔɔrɔ. A ye Zan kɔrɔcɛ Zaki kuun tigɛ. A y'a ye k'o diyara zuwifuw ye minkɛ, a ye Piyɛri fana minɛ. (O kɛra * Buru funubali ɲanagwɛ waati la.) Piyɛri minɛnin kɔ, Erɔdi ye sɔlidasikulu naani bila a kɔlɔsili la, kulu kelen kelen bɛɛ mɔgɔ naani naani. Erɔdi tun ko ni * Hɔrɔnya ɲanagwɛ tɛmɛna, a tun bena bɔ ni Piyɛri ye k'a kiti jama ɲana. Ka Piyɛri datugunin to kaso la, Krista ka jama kɔni tun be Ala daalil'a ye dɔrɔn. * Erɔdi tun bena Piyɛri kiti sini ɲɔgɔn. Sufɛ Piyɛri tun be sinɔgɔra sɔlidasi fila cɛma, jɔrɔkɔw tun donnin b'a la, k'o siri sɔlidasi nunu na. O y'a sɔrɔ kɔlɔsilikɛbaga dɔw fana tun be daa la. O tuma na, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ donna, o yɔrɔnin bɛɛ, kasobon kɔnɔna bɛɛ sinna ka kɛ yeelenba ye. Mɛlɛkɛ ye Piyɛri gosi a gɛrɛn na ko a ka wili joona. Jɔrɔkɔ nunu tigɛra ka bɔ a bolow la o yɔrɔnin bɛ. Mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye ko a k'a cɛɛ siri k'a ka sanbara don. Piyɛri sɔnna k'o kɛ. Mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye tugu k'a k'a ka fani don ka tugu ale kɔ. A bɔra ka tugu mɛlɛkɛ kɔ. Koo min tun be kɛra, Piyɛri tun ma la a la k'o ye tiɲɛ ye. A ɲana ko ale be sikora le. U nana tɛmɛ kɔlɔsilikɛbaga fɔlɔw, ni filananw na, nigɛkon be daa min na n'o sinnin be dugu kɔnɔna ma, u sera o ma, a yɛlɛla a yɛrɛ ma. U bɔra, u tagara se sirakun dɔ la, mɛlɛkɛ tununa Piyɛri la. Piyɛri ye hakili sɔrɔ tuma min na, a y'a fɔ ko: «Sisan, ne y'a lɔn ko tiɲɛ lo Matigi y'a ka mɛlɛkɛ dɔ ci ka na ne bɔsi Erɔdi la, ka ne kisi zuwifuw daa ma.» Zan min be wele ko Mariki, Piyɛri ɲaa yɛlɛla, a tagara o bamuso ka soo. Mɔgɔ caaman lajɛnnin tun be yen n'u be Ala daalila. A ye bulonda kɔkɔ, sunguru dɔ tɔgɔ ko Ɔrɔdi, ale tagar'a filɛ. A ye Piyɛri kumakan lɔn. Nisɔndiya fɛ, a yɛrɛ ma daa yɛlɛ, a bolila ka taga fɔ soo kɔnɔ mɔgɔw ye ko Piyɛri lo be bulonda la. U ko a ma: «Faa le b'i la wa?» O bɛɛ n'a ta, sunguru nin ma sɔn. U ko n'o lo, Piyɛri mɛlɛkɛ lo. Piyɛri kɔni tora ka daa kɔkɔ. U dɛsɛra ka taga daa yɛlɛ, k'a ye ko Piyɛri lo. U ma la a la ni tiɲɛ lo. Piyɛri y'a bolo kɛ k'u ka je. U jera, Matigi y'a bɔ kaso la cogo min na, a y'o bɛɛ ɲafɔ u ye. O kɔ, a y'a fɔ u ye k'u ka taga o kibaru fɔ Zaki, ni balima tɔw ye. A y'o fɔ ka ban, a bɔra ka taga yɔrɔ dɔ la. Dugu nana gwɛ, a kɛra hakiliɲagami ye sɔlidasiw fɛ. Piyɛri kɛra cogo min na, u m'a lɔn. Erɔdi ye mɔgɔw bila ka Piyɛri yɔrɔ ɲini ka dɛsɛ. A nana dɛsɛ ka kasobon daa kɔlɔsibagaw le kiti, o kɔ, k'u k'u faga. O bɛɛ kɔ, ale Erɔdi bɔra Zude ka taga tile fila kɛ Sezare. Kɛlɛjugu dɔ tun be * Erɔdi ni Tiri ni Sidɔnkaw cɛ. Olu bɛnn'a la k'u be taga Erɔdi daali. O la, u ye Erɔdi ka sibon labɛnbaga kɛ u teri ye fɔlɔ, o tɔgɔ tun ko Bilasitusi. U ka sɔrɔ ka taga bɛɛn ɲini. Fɔɔ bɛɛn tun ka ɲini bari olu ka jamana ka balofɛn caaman tun be bɔ Erɔdi ka jamana le kɔnɔ. Loon min sigira, o nana se. Erɔdi y'a ka masafaniw don ka na sigi a ka masasigilan kan ka kuma daminɛ. Mɔgɔw tora ka pɛrɛn ko: «Nin te mɔgɔ kumakan ye, batofɛn kumakan lo.» Erɔdi sɔnna u y'a boɲa i n'a fɔ Ala minkɛ, o le y'a to Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ nan'a gosi. Tumu donna a la, a sara. Ala ka kuma tun be jɛnsɛn ka taga dɔrɔn. Cii min tun donna Barinabasi ni Sɔli bolo k'a kɛ Zeruzalɛmu, u tilara o la tuma min na, u kɔsegira Antiyɔsi. U kɔsegitɔ, u tagara ni Zan ye, o be min wele ko Mariki. Kira ni karamɔgɔw tun be Krista ka jama cɛma Antiyɔsi. Olu tun ye: Barinabasi, ni Simeyɔn, min be wele ko Nizɛri, ani Lusiyusi ka bɔ Sirɛni, ni Manayɛn, min ni * Erɔdi ye denmisɛnya kɛ ɲɔgɔn fɛ. Sɔli ka fara u kan. K'u to sundon ni Matigi batoli la loon dɔ, Nii Senuman y'a fɔ u ye ko: «Ne ye n bolo la Barinabasi ni Sɔli kan baara min kama, aw k'u fila bɔ danna waasa u k'o kɛ.» U ye suun don, ka Ala daali, o kɔ, u y'u bolo lala Barinabasi ni Sɔli kuun na, u sɔrɔla ka taga Matigi ka baara la. Nii Senuman ye Barinabasi ni Sɔli bila cidenya la. Olu tagara Selesi, u bɔra o yɔrɔ la ka baa tigɛ ka taga dugukolonin dɔ kan kɔgɔji cɛma min tɔgɔ ko Sipɔrɔ. U bɔra yen ka na se Salaminɛ, u ye Ala ka kuma fɔ zuwifuw ka kalansow kɔnɔ. Zan Mariki tun be n'u ye ka to k'u dɛmɛ. U y'o dugukolo nin cɛtigɛ fɔɔ a daan na ka taga bɔ dugu dɔ kan, min tɔgɔ ko Pafɔsi. Jinamoricɛ dɔ tun be yen, o tɔgɔ ko Barizezu, ko ale ye kira ye. Zuwifu tun lo. A tun be masacɛlankan ka luu kɔnɔ, o tɔgɔ tun ko Serijusi Pɔlusi, o tun ye hakilitigi ye. Ale tun ye Barinabasi ni Sɔli wele, bari a tun b'a fɛ u ka Ala ka kuma fɔ a ye. Jinamoricɛ Barizezu, n'u b'a tɔgɔ wele ko Elimasi, girɛkikan na, ale wilila ka muruti Barinabasi ni Sɔli ma. A tun t'a fɛ masacɛlankan ka la Yezu la. O tuma na, Sɔli, n'u b'a wele fana ko Pɔli, ale fanin Nii Senuman na, ye jinamoricɛ filɛ, k'a fɔ a ye ko: «E ye mɔgɔjugu ni galontigɛla ye, Sutanamɔgɔ, koɲuman y'i tana ye. E b'a fɛ tuma o tuma ka Matigi ka kokɛtaw nagasi. O la do, Matigi bolo bena se i ma sisan yɛrɛ. I bena kɛ fiɲɛntɔ ye fɔɔ waati dɔ, i tena tile ye.» O yɔrɔnin bɛɛ, Elimasi kɛra fiɲɛntɔ ye. A tora ka munumunu faan bɛɛ, janko ka mɔgɔ ɲini min ben'a bolo minɛ. Ayiwa, koo min kɛra, masacɛlankan y'o ye, an'a ye kuma min mɛn Matigi ka koo la, a kabakoyara haali. A lara Yezu la. Pɔli n'a taamaɲɔgɔn, ye kurun ta ka taga ɲa, ka baa tigɛ ka se Pɛrize, Panfili jamana na. K'u to o yɔrɔ la, Zan Mariki kɔsegira Zeruzalɛmu. Olu kɔni tora Pɛrize ka taga ɲafɛ ka se Antiyɔsi, min be Pisidi jamana na. Lafiɲɛlon sera, u tagara don kalanso kɔnɔ ka sigi. O yɔrɔ mɔgɔw dɔ ye sariyasɛbɛ ni kiraw ka sɛbɛ kalan ka ban, kalanso ɲamɔgɔw y'a fɔ Pɔli ni Barinabasi ye ko: «Balimaw, ni kuma dɔ b'aw fɛ k'a lase jama ma k'u ladi, kuma b'aw bolo.» Pɔli wilila k'a bolo kɛ k'u ka je. A ye kuma daminɛ ko: «Isirayɛlidenw, ani aw siya wɛrɛ minw bɛɛ be siran Ala ɲa, aw ye mɛnni kɛ. Ala y'an zuwifuw bɛmaw koo diya a yɛrɛ ye. A y'a kɛ u cayara Ezipiti jamana na. O kɔ, a y'a ka setigiya yira, a y'an bɛmaw bɔ o yɔrɔ la. K'u to kongokolon kɔnɔ, a y'u mako ɲa fɔɔ saan bi naani ɲɔgɔn. O kɔ, a ye siya wolonwula halaki Kanaan jamana na, ka olu ka dugukolo di an bɛmaw ma. O koo nunu bɛɛ kɛra saan kɛmɛ naani ni bi duuru ɲɔgɔn kɔnɔ. O bɛɛ kɔ, a sɔrɔla ka cɛfariw bɔ u cɛma, a kɛra ten fɔɔ ka na se kira Samuyɛli ka waati ma. Nga waati dɔ nana se, u k'olu be masa fɛ. Ala ye Kiisi dencɛ Sayuli kɛ u ka masa ye fɔɔ saan bi naani. A buruju tun bɔra Bɛnzamɛn la. Ala ye masaya bɔ ale bolo, ka Dawuda kɛ u ka masa ye. Ala tun y'a fɔ Dawuda ka koo la ko: ‹Zese dencɛ Dawuda koo diyara ne ye, ale bena ne sago bɛɛ kɛ ka ɲa.› Ala ye Dawuda deen dɔ lawili k'a kɛ Isirayɛlidenw kisibaga ye. O ye Yezu ye. Ala yɛrɛ tun y'a daa di o koo la. Sanni Yezu ka na, Zan ye wango la ka mɔgɔw labɛn k'u ka nimisa ka faran u ka kojuguw la ka batize. Zan tun be ɲini ka tila a ka baara la tuma min na, a tun b'a fɔra mɔgɔw ye ko: ‹Aw b'a miiri ko ne ye mɔgɔ min ye, ne te o ye, bari ale bena na ne kɔ, ne ka dɔgɔ k'a ka sanbara bɔ a seen na.› «Ayiwa n balimaw, aw minw buruju bɔra Ibrayima na, ani aw siya wɛrɛ minw bɛɛ be siran Ala ɲa, Ala ka hɛrɛ sɔrɔ kuma nin ye an le ta ye. Zeruzalɛmukaw ni dugu ɲamɔgɔw ma Yezu nakun lɔn diɲɛ na, u y'a jalaki waasa kiraw ye min fɔ, o ka kɛ, min be kalan lafiɲɛlonw na. Yezu ye koo min kɛ n'o tun b'a fagakun bɔ, o ma sɔrɔ. O bɛɛ n'a ta, u y'a ɲini Pilati fɛ ko a ka kan ka faga. Koo min bɛɛ tun sɛbɛnna Yezu ka koo la, u y'o bɛɛ kɛ ka ban tuma min na, u y'a jigi ka bɔ lɔgɔ la k'a sutura kaburu dɔ kɔnɔ. Nga Ala y'a kunun. Minw tun y'a bila sira ka bɔ Galile mara la ka taga Zeruzalɛmu, a kununnin kɔ, a y'a yɛrɛ yira olu la tile damani kɔnɔ. Olu le fana kɛnin be o koow seerew ye Isirayɛli jama ɲana. «Anw fana b'o kibaru diman nin fɔ aw ye ko Ala tun y'a daa di an bɛmaw ma koo min na, ko a y'o koo nin kɛ an ye sisan, an minw y'u ka deenw ye, bari, a ye Yezu kunun a sanin kɔ. A kɛra ten, kitabu min be wele Dɔnkiliw Ala ye kitabu, a sɛbɛnnin be o dɔnkili filanan na ko: ‹I ye ne Dencɛ ye, ne le y'i wolo bii.› Ala tun kɔnna k'a fɔ ko a ben'a kunun a sanin kɔ. Ko a tena sa tugu abada. A y'o fɔ ko: ‹N tun ye n daa di fɛnɲuman minw na Dawuda ye, n bena o di aw ma tiɲɛ tiɲɛ na.› O le y'a to a sɛbɛnnin be fana Ala ka kuma na yɔrɔ wɛrɛ ko: ‹I ten'a to i ka mɔgɔ senuman suu be toli.› «K'a sɔrɔ, Dawuda ka tile la, a ye Ala sago kɛ. O kɔ, a sara, u y'a suu don a bɛmaw sudonyɔrɔ la. A suu tolila. Nga, Ala ye Yezu kunun a sanin kɔ, ale suu ma sɔrɔ ka toli. N balimaw, aw k'a lɔn ko hakɛ yafako min kuma be fɔra aw ye, o be kɛra Yezu le barika la. Aw ma se k'o yafa min sɔrɔ Musa ka sariya batoli barika la, mɔgɔ o mɔgɔ mana la Yezu la, o tigi kunmabɔra. O la, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi janko kiraw ye min fɔ, o kana aw sɔrɔ. U ko: ‹Aw yɛrɛboɲalaw, aw ye filɛli kɛ, ka kabakoya ka dama tɛmɛ. N bena koo dɔ kɛ aw ɲana, ni mɔgɔ b'o lakali aw ye, aw tena la o la.› » U bɔra kalanso kɔnɔ ka ban, mɔgɔw ye Pɔli ni Barinabasi daali, ko lafiɲɛlon nata, k'u ka segi o kuma kelen nin kan. Jama jɛnsɛnnin kɔ, zuwifuw caaman, ani minw tuubira ka kɛ zuwifuw ye, olu caaman tugura Pɔli ni Barinabasi kɔ. Pɔli ni Barinabasi y'u ladi k'u ka jija k'u jigi la Ala kan a ka nɛɛma barika la. Lafiɲɛlon dɔ wɛrɛ nana se, dugumɔgɔw bɛɛ tagara lajɛn waasa k'u tulo malɔ Ala ka kuma na. Zuwifuw y'o ye dɔrɔn, keliya y'u minɛ. U y'a daminɛ ka Pɔli sɔsɔ, ka to k'a nɛni. Pɔli ni Barinabasi hakili sigininba y'a fɔ u ye ko: «Ala ka kuma ka kan ka fɔ aw zuwifuw le ye fɔlɔ. Nga aw do be bann'a la, o b'a yira ko aw man kan ni nii banbali ye. N'o lo, an b'an ɲaa sin siya wɛrɛw ma, bari, Matigi y'o le fɔ ko: ‹Ne y'i kɛ siya wɛrɛw ka yeelen ye, janko i ka taga fɔɔ diɲɛ daan na ka kisili kuma lase.› » Siya wɛrɛ minw tun be yen, olu nisɔn diyara kosɔbɛ. U ye Matigi tanu a ka kuma kosɔn. Minw tun ka kan ni nii banbali ye, olu bɛɛ lara Yezu la. O la, Matigi ka kuma yiriwara o mara bɛɛ la. Muso kantigi minw tun be Ala bato, zuwifuw wilila ka olu ni dugu ɲamɔgɔw kɔnɔnasu k'u bila Pɔli ni Barinabasi la. O y'u tɔɔrɔ, k'u gwɛn ka bɔ u ka mara la. U bɔtɔ, Pɔli ni Barinabasi y'u seen furanfuran ka buguri bɔ a la ka taga Ikoniyɔmu. Kalanden minw tora u kɔ, u fanin tun be Nii Senuman na, u nisɔn tun ka di. Pɔli ni Barinabasi sera Ikoniyɔmu, u donna zuwifuw ka kalanso kɔnɔ fana ka mɔgɔw waaju, fɔɔ zuwifuw ni siya wɛrɛw caaman lara Yezu la. Nga zuwifu minw tun ma la a la, olu ye siya wɛrɛw kɔnɔnasu k'u bila balimaw la. O le y'a to Pɔli ni Barinabasi ye dɔ fara u ka lafilabɔ kan yen. U jigi tun be Matigi kan. A tun be see d'u ma ka kabako ni taamasiɲɛw kɛ k'a yira k'u ka waajuli ye tiɲɛ ye, o ye a ka nɛɛma koo ye. Dugu mɔgɔw tilanna, dɔw tugura zuwifuw kɔ, dɔw tugura cidenw kɔ. Zuwifuw ni siya wɛrɛw, ani u ka ɲamɔgɔw labɛnnin tun lo ka Pɔli ni Barinabasi bon ni kabakuruw ye k'u faga. Pɔli ni Barinabasi bɔra u ka namara kala ma minkɛ, u dɛnna ka taga Lisitɔrɔ ni Dɛribe ani u lamini na Likawɔni mara la. U y'a daminɛ ka Matigi ka kibaru diman fɔ o yɔrɔ nunu na. O y'a sɔrɔ cɛɛ dɔ tun be Lisitɔrɔ, muruku tun lo kabini a wolotuma. Cɛɛ tun b'a tulo malɔra Pɔli ka waajuli la. Pɔli y'a filɛ! A y'a lɔn ko lanaya be cɛɛ la min be se k'a kɛnɛya. O la, a y'a kaan kɔrɔta k'a fɔ a ye ko: «Wili ka lɔ i seen kan!» Cɛɛ panna ka lɔ, ka taama. Mɔgɔw ye Pɔli ka koo kɛnin nin ye minkɛ, u pɛrɛnna likawɔnikan na ko: «Batofɛnw y'u yɛrɛ yɛlɛma mɔgɔw ye ka jigi an fɛ.» U ye Barinabasi tɔgɔ la ko Zusi, ka Pɔli tɔgɔ la ko Ɛrimɛsi, bari ale lo tun be to ka kuma. Zusi batoso min tun be dugu donda la, o murutigi y'a ɲini jama fɛ ko u ka na ni turaw ani yirifeerenw ye o soo daa la. Bari murutigi ni jama tun b'a fɛ ka saraka bɔ Barinabasi ni Pɔli ye. Ciden Barinabasi ni Pɔli y'o faamu tuma min na, u y'u ka faniw faran dusukasi bolo ka pɛrɛn ka boli k'u sɛgɛrɛ k'a fɔ u ye ko: «Aw be mun le kɛra yan ten? Anw t'aw ɲɔgɔn mɔgɔw ye wa? Anw nana kibaru diman fɔ aw ye, janko aw ka faran kofufafu nunu na, k'aw ɲaa sin Nitigi Ala ma, min ye sankolo, ni dugukolo, ani kɔgɔji n'u kɔnɔnafɛnw bɛɛ dan. Fɔlɔfɔlɔ, Ala tun ye siyaw bɛɛ to yen, u y'u sago kɛ. O bɛɛ n'a ta, a tun b'a yɛrɛ cogoya yira u la, n'a ka koɲumanw ye. A be sanjiɲuman di aw ma, suman be sɔrɔ, aw dusu be diya.» Ciden fila nunu ka kuma n'a ta bɛɛ, a kɛra baara ye ka sɔrɔ ka se ka mɔgɔ nunu bali k'u kana olu sɔn i n'a fɔ joo. Zuwifu dɔw nana ka bɔ Antiyɔsi, ani Ikoniyɔmu o tuma na, olu ye jama hakili yɛlɛma fɔɔ u ye Pɔli bon ni kabakuruw ye, o kɔ, u y'a kooro ka taga fili dugu kɔfɛ, u tun b'a miiri ko a sara. Nga kalandenw nana lɔ k'a lamini tuma min na, a wilila ka don n'u ye dugu kɔnɔ. O dugusagwɛ, ale ni Barinabasi tagara Dɛribe. Pɔli ni Barinabasi ye kibaru diman fɔ Dɛribekaw ye, ka kalanden caaman sɔrɔ. O kɔ, u segira ka taga Lisitɔrɔ, ka bɔ yen ka taga Ikoniyɔmu, ani Antiyɔsi. U tun be to ka kalandenw jaa gwɛlɛya k'u ka banba k'u jigi la Yezu kan kosɔbɛ. U tun b'a fɔ kalandenw ye ko: «Wajibi lo fɔɔ an ka tɔɔrɔ kosɔbɛ ka sɔrɔ ka don Ala ka masaya la.» U ye ɲamɔgɔw bɔ ka sɔrɔ ka suun don ka Ala daali, k'u kalifa Matigi ma, u jigi lanin be min kan, k'u sigisigi dugu kelen kelen bɛɛ Krista ka jama kunna. O kɔ, u ye Pisidi jamana cɛtigɛ ka se Panfili jamana na, ka Ala ka kuma fɔ Pɛrizekaw ye. O kɔ, u tagara Atali ka kurun ta o yɔrɔ la ka taga Antiyɔsi, u tun ye Ala daali yɔrɔ min na ko a ka ɲumanya k'u bila sira, ka sɔrɔ ka taga baara nin kɛ. U sera yen tuma min na, u ye Krista ka jama lajɛn. Ala y'u dɛmɛ ka koo min bɛɛ kɛ, a ye sira di siya wɛrɛw ma cogo min na u ka la Matigi la, u y'o bɛɛ ɲafɔ u ye. U ye waati dɔ kɛ o yɔrɔ kalandenw fɛ. Mɔgɔ dɔw nana Antiyɔsi ka bɔ Zude mara la k'a fɔ balimaw ye ko n'u ma kɛnɛkɛnɛ i ko Musa y'a fɔ cogo min na, k'u tena se ka kisi. Mankanba wilila o mɔgɔw ani Pɔli ni Barinabasi nunu cɛ. U ye ɲɔgɔn sɔsɔ kosɔbɛ. O kɔ, u ye ŋaniya ta ko Pɔli, ni Barinabasi, ani Antiyɔsi kalanden dɔw ka taga Zeruzalɛmu ka koo nin ɲafɔ cidenw, ni Krista ka jama ɲamɔgɔw ye. Krista ka jama min tun be Antiyɔsi, olu y'u dɛmɛ o taama nin na kosɔbɛ. U taatɔ, u ye Fenisi, ni Samari mara cɛtigɛ. Siya wɛrɛw nimisara ka faran u ka kojuguw la cogo min na, u tora k'o lakali ka taga. O kibaruya ye balimaw bɛɛ nisɔn diya. U sera Zeruzalɛmu, Krista ka jama n'u ɲamɔgɔw ani cidenw y'u kunbɛn. Ala y'u dɛmɛ ka min bɛɛ kɛ, u y'o ɲafɔ. Nga, kalanden minw tun ye * Fariziɲɛw ye ka kɔrɔ, u dɔw wilila k'a fɔ ko wajibi lo siya wɛrɛw ka kɛnɛkɛnɛ, ani u ka Musa ka sariya bato. O tuma na, cidenw ni Krista ka jama ɲamɔgɔw ye ɲɔgɔn ye ka koo nin jati minɛ. U ye ɲɔgɔn sɔsɔ ka mɛn. O kɔ, Piyɛri wilila k'a fɔ ko: «N balimaw, aw y'a lɔn ko Ala tun ye ne lo woloma aw cɛma kabini a daminɛtuma, ka kibaru diman fɔ siya wɛrɛw ye, janko u ka la Yezu la. Ala min be mɔgɔ bɛɛ kɔnɔnako lɔn, a sɔnna ka Nii Senuman jigi olu kan i n'a fɔ a jigira anw kan cogo min na. A ma danfara kɛ an zuwifuw ni olu cɛ, bari u lara a la minkɛ, a y'u dusu saniya o lanaya lo kosɔn. Mun le do y'a to sisan aw be Ala darabɔ? Bari aw be doni lara kalandenw kuun na k'a sɔrɔ anw, n'an faaw fanga ma se min kɔrɔ k'a ta. O yɛrɛ ka bɔ a la, anw, ni olu, an bɛɛ lanin b'a la, ko an kisira Matigi Yezu ka nɛɛma le barika la.» O tuma na, jama bɛɛ jera fana ka Barinabasi ni Pɔli lamɛn. Ala y'u dɛmɛ ka kabako ni taamasiɲɛ minw kɛ siya wɛrɛw fɛ, u y'o bɛɛ lakali u ye. U kumana ka ban tuma min na, Zaki ye kuma ta k'a fɔ ko: «N balimaw, aw ye ne lamɛn. Kabini a daminɛ, Ala y'a janto siya wɛrɛw la cogo min na, Simɔn y'o ɲafɔ sisan. Ala ye siya dɔ woloma u cɛma k'o kɛ a tɔgɔla ta ye. Koo min kɛra, o ni kiraw ka kuma bɛɛ bɛnna. Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: ‹Ne Matigi bena segi ka na nin kɔ, Dawuda ka soo min benna, k'o lɔ kura ye. N bena tomo nin wili ka lɔ. O la, mɔgɔ tɔw bena ne Matigi yɔrɔ ɲini, ne tɔgɔ lara siyaw minw bɛɛ kan. Ne Matigi min be n ka ŋaniyakow bɛɛ kɛ, ne le ko ten, bari o koo lɔnnin lo kabini fɔlɔ.› «O kama, ne Zaki ka miiri la, siya wɛrɛ minw be sɔnna Ala ka koow ma, an man kan ka koo gwɛlɛman la u kan. An ka sɛbɛ ci u ma k'a fɔ u ye k'u kana josɔnsogo ɲimi, u k'u yɛrɛ tanga kakalaya ma, sogo min kaan ma tigɛ, u kana o ɲimi, u kana sogo joli dumu. Bari, kabini fɔlɔfɔlɔ, dugu kelen kelen bɛɛ la, mɔgɔw be sɔrɔ kalansow kɔnɔ n'u be Musa ka sariya sɛbɛ kalan k'a kɔrɔ fɔ mɔgɔw ye lafiɲɛlon bɛɛ la.» O tuma na, Krista ka jama bɛɛ sɔnna. A ɲamɔgɔw ni cidenw bɛnn'a la, k'u bena mɔgɔw bɔ u cɛma ka fara Pɔli ni Barinabasi kan ka taga Antiyɔsi. U ye Zude, min be wele ko Barisabasi, ani Silasi bɔ. U fila bɛɛ tun ye kantigiw ye balimaw cɛma. U ye sɛbɛ min don olu bolo, a sɛbɛnnin tun b'o la ko: «Aw kalanden minw te zuwifuw ye n'aw siginin bɛ Antiyɔsi, Siri jamana na, ani minw be Silisi jamana na, aw balima cidenw, ni Krista ka jama ɲamɔgɔw b'aw fo. «An y'a mɛn ko mɔgɔ dɔw bɔra anw fɛ Zeruzalɛmu, ka taga aw hakili ɲagami ni kumafu ye, k'a sɔrɔ an m'u ci. O kama, anw bɛnn'a la, ka cidenw bɔ k'u fara an teri Barinabasi ni Pɔli kan k'u ci aw fɛ. U tun be ɲini ka bɔnɔ u nii na an Matigi Yezu Krista ka baara kosɔn. An be min fɔ aw ye sɛbɛ nin kɔnɔ, an ye Zude ni Silasi ci aw fɛ waasa aw k'o kuma kelen nin mɛn olu fana daa la. «Anw ka ŋaniya, ani Nii Senuman ta bɛɛ bɛnna kelen ma ko an tena koo gwɛlɛman ɲini aw fɛ, fɔɔ ni min ye wajibi ye. Ayiwa, aw kana josɔnsogo ɲimi, aw kana sogo joli dumu, sogo min kaan ma tigɛ, aw kana o ɲimi, aw k'aw yɛrɛ tanga kakalaya ma. N'aw ye nunu bato, aw ka kɛwali bena ɲa. Ala k'an bɛn.» U ye sira di ciden nunu ma tuma min na, u tagara Antiyɔsi. U sera yen, u ye kalandenw bɛɛ lajɛn ka sɛbɛ nin don u bolo. U y'a kalan. A kɔnɔnakuma y'u bɛɛ nisɔn diya ka jagwɛlɛya d'u ma. Zude ni Silasi tun ye kiraw ye fana. U ye baro diman kɛ ni balimaw ye fɔɔ ka mɛn, ka dɔ fara u ka jagwɛlɛya kan. Zude ni Silasi ye tile damani kɛ yen. O kɔ, balimaw ye sira d'u ma, janko u ka segi u cibagaw fɛ, ka duba kɛ u ye ko Ala ka se n'u ɲuman ye. [ Nga Silasi y'a ŋaniya ko ale bena to Antiyɔsi. Zude kelen tagara.] Pɔli ni Barinabasi kɔni tora Antiyɔsi. Olu ni mɔgɔ wɛrɛw tun be tɔw kalan ani ka to ka Matigi ka kibaru diman fɔ u ye. Waati dɔ tɛmɛnin kɔ, Pɔli y'a fɔ Barinabasi ye ko: «An ye Matigi ka kuma fɔ mɔgɔw ye dugu minw bɛɛ la, an ka taga bɔ o yɔrɔ balimaw ye k'a filɛ u ka koo be cogo min na.» Barinabasi tun b'a fɛ Zan ka taga n'u ye, u be min wele ko Mariki. Nga, o tun man di Pɔli ye bari ale Zan Mariki tɔgɔla nin tun faranna olu la Panfili jamana na, a ma sɔn ka baara nin laban n'u ye. Pɔli ni Barinabasi ye ɲɔgɔn sɔsɔ kosɔbɛ. A laban, u faranna ɲɔgɔn na. Barinabasi ye Mariki minɛ, u ye kurun ta ka taga Sipɔrɔ. Pɔli fana, ale ye Silasi ta. Balimaw ye Ala daali ko Matigi ka ɲumanya k'u bila sira. O kɔ, u tagara. U ye Siri ni Silisi jamana yaala ka to ka Krista ka jama ladi k'u jaa gwɛlɛya. Pɔli nunu sera Dɛribe, ka taga Lisitɔrɔ. Kalanden dɔ tun b'o yɔrɔ la, a tɔgɔ ko Timote. A bamuso tun ye zuwifu ye, ka na la Yezu la. Nga a facɛ tun ye girɛki ye. Balima minw tun be Lisitɔrɔ ani Ikoniyɔmu, u tun b'a tɔgɔɲuman fɔ. Pɔli tun b'a fɛ k'a kɛ a taamaɲɔgɔn dɔ ye. O la, a y'a kɛnɛkɛnɛ o mara zuwifuw kama. Bari, bɛɛ tun b'a lɔn ko Timote facɛ ye girɛki ye. Cidenw ni Krista ka jama ɲamɔgɔ minw tun be Zeruzalɛmu, olu tun ye koo minw ŋaniya, Pɔli ni Silasi tun mana se dugu min na, u b'o ɲafɔ o yɔrɔ kalandenw ye, k'a ɲini u fɛ k'u k'o kuma nunu bato. Dugu o dugu la, Krista ka jama jigi tun be sabatira ka taga ɲa. Loon o loon, dɔ tun be fara u kan. Nii Senuman ye Pɔli ni Silasi bali ka Ala ka kuma fɔ Azi mara la. U tɛmɛna ka taga Firizi ni Galati maraw yaala. U sera Mizi mara faan fɛ, u tun b'a fɛ ka tɛmɛ ka taga Bitini mara la, nga Yezu ka Nii ma sira d'u ma. O la, u ye Mizi mara cɛtigɛ ka taga Torowasi. Loon dɔ sufɛ, Pɔli ye Maseduwanika dɔ ye siko la. Cɛɛ nin ye Pɔli daali kosɔbɛ ko a ka sabali ka na bɔ olu fɛ Maseduwani ka olu dɛmɛ. O kɔ, an y'a laɲini o yɔrɔnin bɛɛ ko an be taga Maseduwani, bari an lanin tun b'a la ko Ala le b'an welela o yɔrɔ la, waasa k'a ka kibaru diman fɔ. An ye kurun ta Torowasi k'an kuun sin Samotarasi mara la. O dugusagwɛ, an sera Neyapolisi. An bɔra o yɔrɔ la ka taga Filipi. Filipi le tun ye Maseduwani mara duguba ye. Ɔrɔmukaw le tun siginin be yen. An ye tile damani kɛ yen. Lafiɲɛlon sera, an bɔra dugu kɔfɛ ka taga kɔɔ dɔ faan fɛ. An y'a miiri ko an bena zuwifuw ka Ala batoyɔrɔ sɔrɔ yen. An tagara muso dɔw lajɛnnin sɔrɔ, an sigira k'u waaju. Muso dɔ tun be u cɛma, a tɔgɔ ko Lidi, jagokɛla tun lo. A tun be fani sɔngɔgwɛlɛnw le feere. Tiyatirika tun lo, a tun be siran Ala ɲa. Matigi barika la, a y'a tulo malɔ Pɔli ka kuma na ka ɲa. Ale n'a ka somɔgɔw bɛɛ batizenin kɔ, a y'a fɔ an ye ko ni an y'a lɔn ko ale lanin be Matigi la tiɲɛ na, an ka sɔn ka na jigi ale ka luu kɔnɔ. A laban, an sɔnna a ta ma. Loon dɔ, an tun be tagara Ala batoyɔrɔ la, jɔnmuso dɔ y'an kunbɛn. Jinatigi tun lo. A ka jina ka yeli tun kɛra sababu ye ka to ka nafoloba don a kuntigiw fɛ. A tugura an ni Pɔli kɔ ka to ka pɛrɛn ko: «Mɔgɔ nunu ye Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala ka baarakɛlaw ye, u be kisili sira le yirala aw la.» A tora o la fɔɔ tile damani. A laban, Pɔli ma se k'a muɲu. O la, a y'a ɲaa yɛlɛma k'a fɔ muso nin ka jina ye ko: «Yezu Krista tɔgɔ barika la, ne b'a fɔ i ye, bɔ muso nin na.» O yɔrɔnin bɛɛ, jina bɔra muso la. Jinatigi nin kuntigiw y'a ye k'u ka dumuniyɔrɔ nagasira minkɛ, u ye Pɔli ni Silasi minɛ ka taga n'u ye u ka jama kafoyɔrɔ la, u ka ɲamɔgɔw fɛ, k'a fɔ olu ye ko: «Mɔgɔ nunu b'an ka dugu ɲagamira. Zuwifuw lo fana. U be mɔgɔw kalanna u ka landaw le la fana. An Ɔrɔmukaw fɛ, an man kan k'o mɛn, an man kan k'o sira taama.» O la, jama murutira Pɔli nunu ma. Faamaw ko k'u ka faniw bɔ k'u bugɔ ni golokamiw ye. U y'u bugɔ ka ban tuma min na, u y'u don kaso la. U y'a fɔ kasobon kɔlɔsibaga ye ko a k'u kɔlɔsi ka ɲa kosɔbɛ. O kuma nunu kosɔn, ale y'u bila kasobon juguman kɔnɔ ka tila k'u seenw dɛrɛ ni lɔgɔ ye. Dugutilama, Pɔli ni Silasi tun be dɔnkili lara ka Ala tanu. Kasoden tɔw tulo malɔnin tun be u fɛ. O yɔrɔnin bɛɛ, dugukolo yɛrɛyɛrɛla, boon bɛɛ lamagara, daa nunu bɛɛ yɛlɛla, kasodenw bɛɛ ka jɔrɔkɔw tigɛra ka bɔ u seenw na. Kasobon kɔlɔsibaga kununna ka daa nunu yɛlɛnin ye minkɛ, a y'a miiri ko kasodenw bolila. A y'a ka murujan sama ka bɔ ko a b'a yɛrɛ faga. Nga Pɔli pɛrɛnna ko a kana foyi kɛ a yɛrɛ la, ko u bɛɛ be yen. A ye fitinɛ mana ka boli ka don n'a be yɛrɛyɛrɛ, ka taga kunbiri gwan Pɔli ni Silasi kɔrɔ. A bɔra n'u ye kɛnɛma k'u ɲininga ko: «Kɔrɔw, ne ka kan ka mun kɛ janko ka kisi?» U y'a jaabi ko: «E ka la Matigi Yezu la, e n'i ka somɔgɔw bɛɛ bena kisi.» U ye Matigi ka kuma fɔ ale n'a ka somɔgɔw bɛɛ ye. A tagara u ka joliw furakɛ o suu nin bɛɛ la. O kɔ, ale n'a ka somɔgɔw bɛɛ batizera. A ye dumuni d'u ma a ka soo. Ale n'a ka somɔgɔw bɛɛ nisɔn diyara, bari u lara Ala la. Dugu nana gwɛ tuma min na, kititigɛlaw ye cidenw bila ka taga fɔ a ye ko kasoden minw dira a ma kunu, ko a k'u bila. A fana tagara o fɔ Pɔli nunu ye ko: «Kititigɛlaw ka kira nana ko n k'aw bila. O la, aw ye bɔ ka taga hɛrɛ la.» Nga Pɔli y'a fɔ u ye ko: «U y'an bugɔ jama ɲana k'an don kaso la k'a sɔrɔ an ye Ɔrɔmukaw ye. Jalakikun fana ma sɔrɔ an na. Sisan, u b'a fɛ k'an bɔ dogodogo la. O te kɛ! Fɔɔ olu yɛrɛ ka na an bɔ.» Ciden nunu tagara o kuma nunu fɔ faamaw ye. Olu bɛɛ kɔnɔ gwanna bari u ko Ɔrɔmukaw lo. U nana hakɛto ɲini Pɔli nunu fɛ, k'u daali k'u ka dugu bila. Pɔli ni Silasi bɔra kaso la tuma min na, u tagara Lidi ka soo. U ye balimaw ladi k'u jaa gwɛlɛya. O kɔ, u sɔrɔla ka taga. Pɔli ni Silasi bɔra ka tɛmɛ Anfipoli ani Apoloni, ka se Tesaloniki. Kalanso tun b'o yɔrɔ zuwifuw fɛ. Pɔli tagara u fɛ lafiɲɛlon na, i n'a fɔ a tun be deli k'a kɛ yɔrɔ tɔw la cogo min na. A ye lɔgɔkun saba kɛ u fɛ, ka to ka ɲɔgɔn sɔsɔ ka Ala ka kuma fɔ u ye lafiɲɛlon o lafiɲɛlon. A y'o kɔrɔ fɔ u ye, k'a gwɛ ko Ala tun ka kan k'a ka Mɔgɔ wolomanin min ci ka na, k'o ye Yezu le ye. Ko ale Pɔli be min ka koo fɔra u ye, ko ale lo. Ko wajibi tun lo, a tun ka tɔɔrɔ, ka sa, ka kunun. Zuwifuw mɔgɔ damani, ani girɛki minw be siran Ala ɲa, olu caaman, ni faamamuso dɔw lara kuma nunu na. Olu nɔrɔla Pɔli ni Silasi la. Nga, o ma diya zuwifu tɔw ye. Olu wilila ka bɛn ni mɔgɔkolon dɔw ye waasa ka dugu ɲagami. U wilila ka mankan daminɛ ka dugu bɛɛ ɲagami, ka taga Zasɔn ka soo k'u be Pɔli ni Silasi minɛ ka taga n'u ye kiti tigɛyɔrɔ la. U ma Pɔli ni Silasi sɔrɔ yen minkɛ, u ye Zasɔn ni balima dɔw minɛ ka taga n'u ye u ka ɲamɔgɔw fɛ, k'a fɔ ko: «Mɔgɔ minw ye diɲɛ bɛɛ ɲagami, u sera an fɛ yan. Zasɔn le y'u ka jatigi ye. O mɔgɔ nunu si te an ka Ɔrɔmu masacɛba ka sariyaw fɛ. U ko masacɛba wɛrɛ be yen, k'o tɔgɔ ko Yezu.» O mankan nin ye kititigɛlaw ni jama bɛɛ hakili ɲagami. U ye wariba la Zasɔn n'a tɔɲɔgɔnw kunna. U y'o di, u sɔrɔla k'u bila. O loon kelen sufɛ, balima minw tun be Tesaloniki, olu bɔra ni Pɔli ni Silasi ye k'u ka taga Bere. U sera yen tuma min na, u tagara zuwifuw ka kalanso kɔnɔ. Olu ka koo tun ka di ni Tesaloniki zuwifuw ta ye. U sɔnna Ala ka kuma ma ni dusuɲuman ye. Loon o loon, u tun be ɲɔgɔn fɛ ka to ka Ala ka kuma sɛgɛsɛgɛ k'a filɛ ni Pɔli ka kuma nunu ye tiɲɛ ye. Zuwifu caaman lara Yezu la, ani faamamuso caaman, ni cɛɛ caaman lara a la girɛkiw cɛma. Nga Tesaloniki zuwifuw y'a mɛn ko Pɔli tagara Ala ka kuma fɔ Berekaw ye dɔrɔn, u wilila ka taga yen. U ye jama kɔnɔnasu, janko mankan ka wili. O yɔrɔnin bɛɛ, o yɔrɔ balimaw fana ye Pɔli bila sira fɔɔ kɔgɔji daa la. Nga, Silasi ni Timote tora a kɔ. Mɔgɔ minw tun y'a bila sira, olu sera n'a ye fɔɔ Atɛni dugu kɔnɔ. Olu kɔsegituma, a y'a fɔ u ye k'u ka taga fɔ Silasi ni Timote ye k'u ka banba ka na ale sɔrɔ Atɛni joona. Ka Pɔli to a tɔɲɔgɔnw kɔnɔni na Atɛni, a ye joo caaman ye dugu nin kɔnɔ, a dusu cɛnna. O la, a y'a daminɛ ka kuma ni zuwifuw ni mɔgɔtuubininw ye kalanso kɔnɔ. Loon o loon, a tun be taga forobayɔrɔ la ka kuma jama fɛ. Lɔnnikɛla dɔw tun be yen, o be u dɔw wele ko Epikiriyɛn, ka dɔw wele ko Etoyisiyɛn, olu yɛrɛ y'a daminɛ ka kuma ni Pɔli ye. Nga dɔw ko: «Kuma caaman tigi nin fana ko di?» Dɔw ko: «Nin be Alasira kuraman dɔ le koo fɔra cɔ!» Bari Pɔli tun be Yezu ni suuw ka kununko le fɔra. O la, u y'a minɛ k'a sama ka taga n'a ye u ka koo ɲanabɔyɔrɔ la. U y'a ɲininga ko: «I be mɔgɔw kalanna Alasira kuraman jumɛn na ten? Bari i be mɔgɔw kalanna ni koo kuraman minw ye, an ma deli o la. An b'a fɛ e k'a ɲafɔ an ye.» Tiɲɛ na, Atɛnikaw n'u ka lonanw caaman tun be u ka waati bɛɛ kɛ koo kuramanw kibaru lamɛnni n'a fɔli dama na tuma bɛɛ. Pɔli lɔnin tora jama cɛma k'u jaabi ko: «Atɛnikaw, ne y'a lɔn ko aw banbanin lo batoli koo la kosɔbɛ. Bari, ne yaalatɔ aw ka dugu kɔnɔ, aw be batoli kɛ yɔrɔ minw na, ne y'o caaman ye. N y'a sɛbɛnnin ye sɔnni kɛyɔrɔ dɔ yɛrɛ kan ko: ‹Batofɛn min cogo lɔnnin tɛ.› Aw be fɛɛn batora, aw te min cogo lɔn, ayiwa, ne nana o le cogo fɔ aw ye. Ala min ye diɲɛ n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ dan, ale min ye sankolo ni dugukolo masa ye, adamadenw ka boon lɔnin te se ka kɛ a sigiyɔrɔ ye. «A m'a fɔ ko a mako be adamaden ka bololafɛn na k'a yɛrɛ mako ɲa n'a ye fana. Bari ale lo be nii, ani sii, ani fɛɛn tɔɔ bɛɛ di adamaden ma. Siyaw bɛɛ bɔra mɔgɔ kelen na a ye min dan. A ye siya nunu bɛɛ ka sigiyɔrɔw daan tigɛ, k'u sii sabaticogo fana daan tigɛ. A y'o kɛ, waasa u ka se ka ale Ala yɔrɔ ɲini cogo bɛɛ la, n'u be se k'a ye. Ala do yɔrɔ man jan an si la. An tonin be nii na, ka sii sɔrɔ, ka kɛwaliw kɛ Ala barika la. Aw ka lɔnnikɛla dɔw yɛrɛ b'a fɔ ten, ko: ‹An ye a deenw ye yɛrɛ.› Ayiwa, an kɛra Ala deenw ye minkɛ, an man kan k'a miiri ko Ala bɔnin be joo sanulaman fɛ, walima warigwɛlaman, walima kabakuruɲuman lɛsɛnin fɛ! O fɛɛn nunu bɛɛ ye an adamadenw ka miiriya, n'an bulonɔ ye! Adamadenw ye kolɔnbaliya minw kɛ ka tɛmɛ, Ala te o si jatira tugu. Nga, a b'a ɲini mɔgɔw fɛ yɔrɔ bɛɛ, k'u ka nimisa ka faran u ka kojuguw la. O kama, a ye loon dɔ sigi. O loon nin sera, a ye mɔgɔ dɔ woloma ka ban, a bena o tigi bila ka diɲɛ mɔgɔw kiti ni tilenninya ye. A y'o tigi kunun a sanin kɔ janko k'a yira bɛɛ la, ko ale lo bena mɔgɔ bɛɛ kiti.» Pɔli ye suu kununko kuma fɔ minkɛ, dɔw y'a daminɛ k'a lɔgɔbɔ. Dɔw ko: «An bena mɛnni kɛ i fɛ siɲɛ wɛrɛ.» O la, Pɔli tɛmɛna k'u to yen. O bɛɛ n'a ta, mɔgɔ damani lara Yezu la, ka nɔrɔ Pɔli la. Olu cɛma, Denisi tun be yen, kititigɛlaw dɔ tun lo. Muso dɔ fana tun be yen, o tɔgɔ ko Damarisi, ani mɔgɔ wɛrɛw. O kɔ, Pɔli bɔra Atɛni ka taga Korɛnti. A ye zuwifu dɔ kunbɛn, min tɔgɔ ko Akilasi, a tun be bɔ Pɔn mara la, n'a muso, ale tɔgɔ ko Pirisili. U bɔtɔ tun lo Itali jamana na bari Ɔrɔmu masacɛ Kulodi tun y'a ŋaniya ta ka zuwifuw bɛɛ gwɛn ka bɔ Ɔrɔmu dugu kɔnɔ. Pɔli sigira u fɛ ka jɛn n'u ye, ka baara kɛ, bari u bɛɛ tun ye fanibugudilanbagaw ye. Lafiɲɛlon o lafiɲɛlon, Pɔli tun be mɔgɔw waaju kalanso kɔnɔ. A tun be jija waasa ka se zuwifuw ni girɛkiw kɔrɔ. Silasi ni Timote nana yen ka bɔ Maseduwani tuma min na, Pɔli y'a ka baara bɛɛ kɛ Yezu koo fɔli dama ye, k'a yira zuwifuw la ko Yezu le ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin ye. Zuwifuw tun te sɔnna Pɔli ka kuma na. U tora k'a nɛni. O la, Pɔli tora k'a ka faniw furanfuran k'a fɔ u ye ko: «N daa t'aw ka koo la tugu. N'aw halakira sini, o y'aw kunko ye. Ne kɔni niin t'o la tugu. Ayiwa, ne bena taga siya wɛrɛw le waaju sisan.» A bɔra yen ka taga jigi cɛɛ dɔ fɛ min tɔgɔ ko Titusi Zusitusi. Ale tun be Ala bato. A ka soo gunnin tun be kalanso la. O kalanso kuntigi tɔgɔ tun ko Kiripusi, ale n'a ka somɔgɔw bɛɛ lara Matigi la. Korɛntika minw tun be Pɔli lamɛn, u caaman lara Matigi la, u batizera. Loon dɔ, Matigi y'a yɛrɛ yira Pɔli la sufɛ k'a fɔ a ye ko: «Pɔli, kana siran. To ka ne koo fɔ, kan'a dabila. Bari ne be n'i ye. Mɔgɔ si tena se ka kojugu kɛ i la, bari mɔgɔ caaman be ne fɛ dugu nin kɔnɔ.» Pɔli tora yen ka mɔgɔw kalan Ala ka kuma na saan kelen ni kalo wɔɔrɔ. Galiyɔn tun ye Akayi mara masacɛlankan ye tuma min na, zuwifuw wilila Pɔli kama. U y'a minɛ ka taga n'a ye kititigɛlaw fɛ k'a fɔ ko: «Cɛɛ nin b'a fɛ ka mɔgɔw bila Ala batocogokura la min ni sariya te bɛn.» Pɔli tun b'a fɛ ka dɔ fɔ o kuma nin na. Galiyɔn ye kuma ta k'a fɔ zuwifuw ye ko: «N'a tun kɛra ko cɛɛ nin tun ye kojuguba dɔ kɛ, ne tun bena sɔn aw zuwifuw ka kuma nin na. Nga nin ye zuwifuw dama ka koo ye, bari aw be ɲɔgɔn sɔsɔra kalanko ni tɔgɔ koow ani sariya koow le la. Aw y'o ɲanabɔ aw ni ɲɔgɔn cɛ. Ne te se ka o koo nunu ɲɔgɔn kiti tigɛ.» A y'u gwɛn ka bɔ kiti tigɛyɔrɔ la. Sɔsitɛni tun ye kalanso kuntigi ye o waati la. U jɛnna a kan k'a bugɔ kititigɛlaw ɲana. Nga Galiyɔn ma foyi fɔ. Pɔli tora Korɛnti ka waatijan kɛ. O kɔ, a ye sira ɲini o yɔrɔ balimaw fɛ, ale ni Akilasi n'a ka muso Pirisili ye kurun ta k'u kuun sin Siri jamana ma. Pɔli tun y'a kuun li Sankere bari a tun ye dajuru ta Ala ye. U sera Efɛzi tuma min na, a y'a taamaɲɔgɔnw to yen ka ta'a kelen kalanso kɔnɔ ka baro kɛ ni zuwifuw ye. Olu y'a ɲini a fɛ ko a ka lafila kɛ olu fɛ. A ma sɔn o la. Nga a ye sira sɔrɔ u fɛ tuma min na, a y'a fɔ u ye ko ni Ala sɔnna, ale bena segi ka na u filɛ. O kɔ, a bɔra Efɛzi, ka kurun ta. A sera Sezare tuma min na, a tagara bɔ Zeruzalɛmu ka Krista ka jama fo. A sɔrɔla ka bɔ o yɔrɔ la ka taga Antiyɔsi. A ye waati dɔɔni kɛ yen. O kɔ, a bɔra ka Galati ni Firizi mara nunu yaalayaala k'a ka kalandenw ladi k'u jaa gwɛlɛya. Zuwifu dɔ nana Efɛzi, a tɔgɔ tun ko Apolɔsi, a wolola Alɛkisandiri. A daa tun ka di kosɔbɛ, a tun be Ala ka kuma lɔn. A kalannin tun lo Matigi ka sira koo la dɔɔni fana. A tun be mɔgɔw kalan Yezu ka koo la ni timinadiya ye, k'a sɔrɔ a tun be Zan ka batizeli dɔrɔn le lɔn. A hakili sigininba ye kuma daminɛ kalanso kɔnɔ. Akilasi ni Pirisili y'a lamɛn ka ban tuma min na, u y'a wele danna. A tun te min lɔn Ala ka sira koo la, u y'o fɔ a ye k'a gwɛ. Apolɔsi tun b'a fɛ k'a kuun sin Akayi minkɛ, balima minw tun be Efɛzi, olu ye sɛbɛ ci u badenw ma, ko ni Apolɔsi sera, k'u k'a minɛ ka ɲa. A sera o yɔrɔ la tuma min na, a ye dɛmɛ don u ye kosɔbɛ Ala barika la. A bolo lanin tun be Ala ka kuma kan kosɔbɛ. O sababu fɛ, a tun be zuwifuw ka kuma kɔɔ kari jama ɲana ko Yezu le ye Ala ka Mɔgɔ wolomanin ye. Ka Apolɔsi to Korɛnti, Pɔli ye Azi jamana kuluyɔrɔ cɛtigɛ ka taga se Efɛzi. A ye kalanden dɔw sɔrɔ yen. A y'u ɲininga ko: «Aw lara Yezu la tuma min na, aw ye Nii Senuman sɔrɔ wa?» U y'a jaabi ko: «Nii Senuman wa? An m'ale koo mɛn ka ye.» Pɔli y'u ɲininga tugu ko: «O tuma na, aw batizera cogo di?» U ko: «Zan tun be mɔgɔw batize cogo min na, an ta fana kɛra ten.» O la, Pɔli ko: «Mɔgɔ minw sɔnna ka nimisa ka faran u ka kojuguw la, Zan tun be olu batize. A tun b'a ɲini jama fɛ ko mɔgɔ min bena na ale kɔ, ko u k'u jigi la ale kan. O ye Yezu ye.» U ye Pɔli lamɛn ka ban tuma min na, u batizera Matigi Yezu tɔgɔ la. Pɔli y'a bolo lala u kuun na, Nii Senuman jigira u kan, u y'a daminɛ ka siyakan wɛrɛw fɔ, ani ka kirayakuma fɔ. Olu tun be mɔgɔ tan ni fila ɲɔgɔn bɔ. O kɔ, Pɔli tora ka taga kalanso kɔnɔ, ka to yen n'a be mɔgɔw kalan Ala ka masaya koo la fɔɔ kalo saba. A tun be jija waasa ka se a lamɛnbagaw kɔrɔ. O bɛɛ n'a ta, dɔw tun ye tulogwɛlɛnw ye jama cɛma, olu y'a daminɛ ka to ka Matigi ka sira lɔgɔbɔ mɔgɔ bɛɛ ɲana. O la, Pɔli ye olu ye k'u to yen ka taga n'a ka kalandenw ye danna ka to k'u kalan loon o loon Tiranɔsi ka kalanso kɔnɔ. A y'a kɛ ten saan fila fɔɔ Azi jamana mɔgɔw bɛɛ, zuwifu fara girɛkiw kan, u bɛɛ ye Matigi ka kibaru diman mɛn. Ala tun be Pɔli dɛmɛ ka kabakow kɛ kosɔbɛ, fɔɔ mɔgɔw tun be na ni musɔrɔw, walima faniw ye waasa k'o maga Pɔli la, ka taga o maga banabagatɔw la, u be kɛnɛya. Ni jinatɔ lo, jina be bɔ. Zuwifu dɔw tun be yaalayaala k'olu be jinaw gwɛn ka bɔ mɔgɔw la, u tun b'a fɛ ka jina gwɛn ka bɔ mɔgɔ dɔw la ni Matigi Yezu tɔgɔ ye. U y'a fɔ jinaw ye ko: «Pɔli be Yezu min koo fɔ, ale barika la, an b'a fɔ aw ye ko aw ka bɔ mɔgɔ nunu na.» Mɔgɔ minw y'o kɛ, olu tun ye sarakalasebaga Seva ka dencɛ wolonwula ye. Nga jina y'u jaabi ko: «Ne be Yezu lɔn, n be Pɔli fana lɔn. Nga aw do? Aw ye jɔnw ye?» Jinatɔ nin girinna u kan, a fanga sera u bɛɛ kɔrɔ. A y'u mandimi fɔɔ u bɛɛ lakolon bɔra ka boli. Efɛzikaw bɛɛ y'o kibaru mɛn, zuwifu fara girɛkiw kan. U bɛɛ siranna. O seen fɛ, mɔgɔw ye boɲa la Matigi Yezu tɔgɔ kan. Mɔgɔ minw tun lara Yezu la Efɛzi, u caaman tun be na u ka kojugukɛninw fɔ jama ɲana k'a yira k'u te o kɛ tugu. Minw tun be jinamoriya kɛ, olu caaman nana n'u ka sɛbɛ ye k'u jɛni jama bɛɛ ɲana. U y'o sɛbɛ nunu sɔngɔ jati, k'a ye ko a be warigwɛ deen waa bi duuru bɔ. Matigi ka kuma tun be yiriwa a yɛrɛ ka sebagaya fɛ ten. O kɛnin kɔ, Pɔli y'a ŋaniya ta ko a be taga Maseduwani ani Akayi mara la, ka sɔrɔ ka segi Zeruzalɛmu. A tun ko n'ale tagara o yɔrɔ nunu na ka ban, ko a ka kan ka se Ɔrɔmu fana. A y'a dɛmɛbaga fila ci Maseduwani mara la. Olu tun ye Timote ni Erasiti ye. Nga ale Pɔli tora Azi mara la ka lafila kɛ tugu. O waati yɛrɛ la, mankanba wilila Matigi ka sira koo la. Cɛɛ dɔ le tun be yen, a tɔgɔ ko Demetiriyusi, numu tun lo. Efɛzikaw ka joba min tɔgɔ ko Aritemi, ale tun b'o batoso jaa fitinimanw dilan ni warigwɛ ye. Minw tun b'o baara nin na a fɛ, u tun be nafa sɔrɔ kosɔbɛ. A ye baaraden nunu lajɛn, ani minw bɛɛ tun b'o baara nin ɲɔgɔn kɛ dugu kɔnɔ, k'a fɔ u ye ko: «N badenw, aw yɛrɛ b'a lɔn ko an ka hɛrɛ be bɔ baara nin le la. Nga Pɔli tɔgɔla nin be min fɔra, ani a be min kɛra, aw b'o mɛnna, aw b'o yera fana. A ko adamadenw be fɛɛn minw lalaga n'u bolo ye, k'olu te batofɛn ɲanamanw ye. A jijara fɔɔ ka mɔgɔ caaman kuun yɛlɛma n'o ye. Efɛzi kɔnɔ yan dɔrɔn tɛ! Nga a be ɲini ka Azi mara bɛɛ sɔrɔ! O bena kɛ sababu ye k'an ka baara nagasi, a tena dan o dɔrɔn ma, nga a bena kɛ sababu ye fana k'an ka joba Aritemi sanga burun. K'a sɔrɔ Azi mara bɛɛ, ani diɲɛ bɛɛ b'a bato.» Mɔgɔ nunu y'o mɛn dɔrɔn, u dimininba y'a daminɛ ka to ka pɛrɛn ko: «An Efɛzikaw ka Aritemi bɔɲɔgɔnko joba te sɔrɔ!» Mankan nin boɲana fɔɔ ka dugu bɛɛ ɲagami. Mɔgɔw tora ka mankan ci ka girin ka dugu ɲɔgɔnlajɛnyɔrɔba sɛgɛrɛ. U ye Pɔli taamaɲɔgɔn fila dɔ minɛ ka taga n'u ye. O tun ye Gayusi ani Arisitaraki ye. Maseduwanikaw tun lo. O la, Pɔli tun b'a fɛ ka taga yɛrɛ di, nga kalandenw y'a bali. Hali mara nin mɔgɔbaba minw tun ye Pɔli teriw ye, u ye cii sama a ma ko a kana taga ɲɔgɔnlajɛnyɔrɔba nin na, ko farati b'a la. Mɔgɔ ka fɔtaw tun te kelen ye. Mankan boɲana haali! Caman yɛrɛ ma ɲɔgɔnlajɛn nin kuun lɔn. Zuwifuw ye Alɛkisandiri tɔgɔ dɔ bila u ɲafɛ janko a ka dɔ fɔ u ye. Alɛkisandiri nana a bolo kɛ, k'u ka je. A y'a daminɛ ko a be kuma jama fɛ, mɔgɔw nana a lɔn ko zuwifu lo minkɛ, u ye mankan daminɛ tugu. Bɛɛ tora ka pɛrɛn ko: «An Efɛzikaw ka Aritemi bɔɲɔgɔnko joba te sɔrɔ!» U tora k'o kaan kelen nin fɔ fɔɔ lɛrɛ fila ɲɔgɔn. Cɛɛ min tun be to ka dugu ɲɔgɔnyebaw kunnafoniw sɛbɛn, ale sera ka mɔgɔw mala u jera. A ye kuma ta k'a fɔ ko: «N badenw, an ka joba, min ye Aritemi ye, mɔgɔ jumɛn be yen n'a t'a lɔn ko a juu maranin tɛ an Efɛzikaw fɛ? A jaa min bɔra sankolo la ka ben an fɛ yan, jɔn t'o kala ma Efɛzi? Ni bɛɛ b'o lɔn, n'o sɔsɔbaga te yen, aw y'aw dusu suma, an kana koo dɔ kɛ an ma miiri min na. Aw ye mɔgɔ nunu minɛ ka na n'u ye yan ka sɔrɔ u ma cɛnni kɛ an ka jobonw si kɔnɔ, u ma kumajugu fɔ an ka joo koo la fana. Ni koo dɔ le be Demetiriyusi n'a ka baarakɛɲɔgɔnw ni mɔgɔ dɔ cɛ, kiti tigɛlon be yen, faamaw be yen, u ka kan ka taga u ka koo ɲanabɔ olu le fɛ. Ni kuma wɛrɛ le do be aw fɛ n'an ka kan k'o ɲanabɔ, aw be na an ka ɲɔgɔnyeba kɛlon na. N'an m'an yɛrɛ minɛ, u bena an jalaki bii koo nin kama, bari, kuun te an ka ɲɔgɔnlajɛn nin na, n'a ɲaa be se ka fɔ mɔgɔ ye.» A y'o kuma fɔ ka ban minkɛ, a ko jama ka jɛnsɛn. Mankanba nin nɔgɔyara tuma min na, Pɔli ye kalandenw lajɛn ka ladili d'u ma, k'u jaa gwɛlɛya. O kɔ, a ye sira ɲini u fɛ, ka taga Maseduwani mara la. A y'o mara nin bɛɛ yaala ka to ka kalandenw ladi kosɔbɛ. A tora o la fɔɔ ka taga se Girɛsi mara la, ka kalo saba kɛ o yɔrɔ la. A bɔtɔ yen, a ko a be kurun ta ka taga Siri mara la. A y'a mɛn ko zuwifu nunu ye janfa siri a la k'u b'a faga. O la, a kɔsegira ka taga bɔ Maseduwani faan fɛ. Mɔgɔ minw tun b'a bilara sira, olu tɔgɔw filɛ: Pirusi dencɛ Sopatɔrɔsi ka bɔ Bere, ni Arisitaraki ani Segundusi ka bɔ Tesaloniki, Gayusi ka bɔ Dɛribe, ni Timote, ni Tisiki, ani Torofimu ka bɔ Azi mara la. O jɛnkulu nin tun kɔnna ka sira ta anw ɲa, ka taga anw kɔnɔ Torowasi. Anw ye * Buru funubali ɲanagwɛ kɛ Filipi, ka sɔrɔ ka bɔ. An ye tile duuru kɛ jii kan ka sɔrɔ ka se an taamaɲɔgɔnw fɛ Torowasi, ka tile wolonwula kɛ yen. Lɔgɔkun loon fɔlɔ, an lajɛnnin tun be n'an be dumuni senuman tilantilanna ɲɔgɔn fɛ. Pɔli tun ka kan ka bɔ Torowasi o dugusagwɛ. O kama, a kumana ka mɛn fɔɔ ka se dugutilama. An tun lajɛnna sangaso min na, fitinɛ caaman mananin tun be yen. Kanbelennin dɔ siginin tun be fenɛtiri la, a tɔgɔ ko Etiki. Pɔli ka kuma jaɲana minkɛ, sinɔgɔ ye kanbelen nin minɛ. A porokotora ka bɔ sangaso sabanan fenɛtiri la ka ben. U jigira k'a ta, o y'a sɔrɔ a sara. Pɔli jigira ka taga kanbelen suu ta a disi la k'a fɔ mɔgɔw ye ko: «Aw y'aw hakili sigi, a be nii na.» Pɔli yɛlɛla tuma min na, a ye dumuni senuman nin dɔ tigɛ k'a dumu, ka kuma daminɛ tugu fɔɔ ka dugu gwɛ, ka sɔrɔ k'a ka sira minɛ. Kanbelen nin ka koo kɔni kɛra dususaaloko daan ye. Mɔgɔw nisɔn diyaninba segira ni kanbelen ɲanaman ye. An ye kurun ta ka bila Pɔli ɲa ka taga Asɔsi. An tun ka kan ka taga ɲɔgɔn sɔrɔ yen k'ale Pɔli ta, bari a tun ko ale be taga seen na. A sera Asɔsi tuma min na, an y'a ta, an tagara Mitilɛni. O dugusagwɛ, an ye kurun ta ka se Siyo gɛrɛfɛ. O dugusagwɛ tugu, an sera Samɔsi, ka bɔ o yɔrɔ la ka taga lɔ Toroziyɔn, o kɔ, an ye tile ni suu kɛ ka sɔrɔ ka se Mile. Pɔli tun t'a fɛ ka mɛn Azi mara la, o kama, a tun t'a fɛ an ka tɛmɛ Efɛzi. A kɔrɔtɔnin tun be ka se Zeruzalɛmu, waasa ka * Pantekɔti ɲanagwɛ kunbɛn yen. Pɔli tora Mile ka cira sama Krista ka jama ɲamɔgɔw ma Efɛzi k'u ka na. U nan'a fɛ, a y'a fɔ u ye ko: «Kabini ne seen donna Azi mara la yan, ne ye n yɛrɛ minɛ cogo min na, aw yɛrɛ b'o lɔn. Zuwifuw ye tɔɔrɔ ni dusukasi minw lase ne ma, ne y'o bɛɛ muɲu ka to ka Matigi ka baara kɛ ni yɛrɛmajigi ye. Fɛɛn minw bɛɛ tun be se k'aw nafa, ne ma olu si dogo aw la. Ne y'o bɛɛ fɔ aw ye k'aw kalan n'o ye fana forobayɔrɔw la, ani aw ka soow kɔnɔ. N y'a fɔ zuwifuw, ni siya wɛrɛw ye, k'u ka nimisa ka faran u ka kojuguw la k'u ɲasin Ala ma, ka la an Matigi Yezu la. Ayiwa sisan, Nii Senuman be ne jagoyara ka taga Zeruzalɛmu. Ne m'a lɔn fɛɛn min bena taga ne sɔrɔ yen. N kɔni be min lɔn, n mana se dugu o dugu la, Nii Senuman b'a fɔ ne ye ko u bena jɔrɔkɔ kɛ ne la, ko n bena tɔɔrɔ. Ne ka bɔnɔ n nii na, o te foyi ye ne ɲana. A daan ye Matigi Yezu ye baara min don ne bolo, ne k'o kɛ ka ban. Fɔɔ ne ka se ka Ala ka nɛɛma kibaru diman nin fɔ mɔgɔw ye le. «Ayiwa, ne tɛmɛtuma na aw fɛ, ne ye Ala ka masaya koo fɔ aw ye. Ne do y'a lɔn sisan ko aw si ɲaa tena la ne kan tugu. O kama, ne b'a fɔ aw ye bii, ko ni aw dɔ halakira, o te ne kunko ye, bari, ne ma Ala ka kolatigɛnin dogo aw la. Aw ka janto aw yɛrɛ la. Nii Senuman ye jama min kalifa aw ma, aw ka olu fana kɔlɔsi. Krista ka jama min kɛra Ala ta ye a joli sababu la, aw y'aw janto o la. Ne y'a lɔn ko ne taanin kɔ, mɔgɔ dɔw bena na don aw seen kɔrɔ ka fariya Krista ka jama ma i n'a fɔ suruku ka fari baa ma cogo min na. Dɔw fana bena wili aw yɛrɛ cɛma ka to ka galon tigɛ, waasa ka kalandenw caaman sama ka tugu u yɛrɛ kɔ. Aw k'aw hakili to a la ko ne tun be aw kelen kelen bɛɛ ladi ni ɲaji ye loon o loon saan saba kɔnɔ. O la, aw y'aw yɛrɛ kɔlɔsi. «Ayiwa, sisan kɔni, ne b'aw kalifa Ala n'a ka nɛɛmakuma ma, see be kuma min ye k'aw sabati, ka siniɲasigi labɛn k'a bila Ala ka mɔgɔw bɛɛ ye. Ne ma n ɲaa bɔ aw si ka wari fɛ, walima sanu, walima fani. Ne ni n taamaɲɔgɔnw mako tun be fɛɛn minw na, ne ye baara kɛ ni n bolow ye k'olu sɔrɔ. Aw yɛrɛ b'o lɔn. Ne y'a yira aw la cogo bɛɛ la ko an ka kan ka sigɛn ten, ka se ka dɛsɛbagatɔw dɛmɛ. O la, an hakili be to Matigi Yezu yɛrɛ ka dalakuma nin na ko: ‹Nisɔndiya be mɔgɔ sɔnni na ka tɛmɛ sɔrɔli kan.› » Pɔli y'o kuma fɔ ka ban minkɛ, u bɛɛ y'u kunbiri gwan ka Ala daali. U kasira kosɔbɛ. U tora k'u bolo melekemeleke a kaan na k'a fo. O kɔ, u tagar'a bila sira kurun daa la. U bɛɛ dusu kasinin tun lo, bari a tun y'a fɔ u ye k'u si ɲaa tena la ale kan tugu. An y'an yɛrɛ sɔrɔ ka bɔ u bolo tuma min na, an donna kurun kɔnɔ ka tilen Kɔsi, o dugusagwɛ, an tagara Orodɛsi, ka bɔ yen ka taga Patara. An ye kurun dɔ sɔrɔ yen min tun be tagara Fenisi jamana na. An donna o kɔnɔ ka se Sipɔrɔ masurun na, an tun b'a dugukolo yera yɛrɛ, an tɛmɛna a worodugu ɲafan fɛ, k'an kuun sin Siri jamana ma. An tagara bɔ Tiri, kurun kɔnɔna minanw tun ka kan ka jigi o yɔrɔ la. An ye kalanden dɔw sɔrɔ o yɔrɔ la, an ye tile wolonwula kɛ ni olu ye. Nii Senuman barika la, olu tun b'a fɔ Pɔli ye ko a kana taga Zeruzalɛmu. O bɛɛ n'a ta, an ye lɔgɔkun kelen nin kɛ ka ban tuma min na, an y'an ka sira ta. Cɛɛw, musow fara denmisɛnw kan, u bɛɛ y'an bila sira. An taamana ka bɔ dugu kɔfɛ ka se kɛnɛba dɔ la bada la. An bɛɛ y'an kunbiri gwan yen, ka Ala daali. O kɔ, an ye foliw didi ɲɔgɔn ma, olu segira soo, anw ye kurun ta. An bɔra Tiri, ka taga Potolemayisi, k'o yɔrɔ balimaw fo. An ye tile kelen kɛ olu fɛ. O dugusagwɛ, an bɔra k'an kuun sin Sezare. An sera yen, an jigira kibaru diman fɔbaga Filipu fɛ. Cidenw tun ye mɔgɔ wolonwula minw woloma, olu la kelen tun lo. Sunguru mɔgɔ naani tun b'a fɛ. Olu bɛɛ tun ye kiraw ye. An ye tile damani kɛ yen, kira dɔ bɔra Zude mara la ka na an sɔrɔ yen, a tɔgɔ tun ko Agabusi. A nana an sɔrɔ minkɛ, a ye Pɔli ka cɛsirilan ta k'a yɛrɛ seen n'a bolow siri n'a ye, k'a fɔ ko: «Mɔgɔ min ta ye cɛsirilan nin ye, zuwifuw ben'a tigi minɛ k'a siri ten Zeruzalɛmu k'a don siya wɛrɛw bolo. Nii Senuman le ko ten.» Anw n'o yɔrɔ mɔgɔw ye kuma nin mɛn minkɛ, an ye Pɔli daali kosɔbɛ ko a kana taga Zeruzalɛmu. Nga a y'an jaabi ko: «Mun na aw be kasira ten, n'aw b'a fɛ ka ne jigi tigɛ? Ka ne siri, o te foyi ye ne fɛ. Ne ka sa yɛrɛ Zeruzalɛmu, Matigi Yezu tɔgɔ kosɔn, ne labɛnnin lo o kama.» An dɛsɛra a kɔrɔ minkɛ, an ko Matigi b'a fɛ ka min kɛ, a k'o kɛ. O tile damani tɛmɛnin kɔ, an y'an yɛrɛ labɛn ka taga Zeruzalɛmu. Sezare kalanden dɔw tagara an bila sira ka jatigila di an ma. An tun jigira fɔlɔ kalandenw dɔ fɛ min tɔgɔ ko Munazɔn, Sipɔrɔka tun lo. An sera Zeruzalɛmu minkɛ, balimaw y'an kunbɛn ka ɲa ni nisɔndiya ye. O dugusagwɛ, Pɔli tagara n'an ye Zaki ka soo. An tagar'a sɔrɔ Krista ka jama ɲamɔgɔw bɛɛ tun lajɛnnin be yen. A ye foli di u ma ka ban tuma min, Ala y'a dɛmɛ ka koo minw bɛɛ kɛ siya wɛrɛw cɛma, a y'o bɛɛ lakali u ye kelen kelen. A lamɛnbagaw bɛɛ ye barika la Ala ye. O kɔ, u y'a fɔ a ye ko: «An balimacɛ, i ɲaa b'a la ko zuwifuw caaman be yan minw lara Yezu la. U be Musa ka sariyaw bato kosɔbɛ. Mɔgɔw be ŋunuŋunukan min fɔ i ka koo la, u y'o mɛn. Mɔgɔw ka fɔ la, ko i b'a fɔra zuwifuw ye, minw siginin be jamana kɔɔ kan siya wɛrɛw cɛma, k'olu kana u deenw kɛnɛkɛnɛ, k'u kana Musa ka sariya bato. Ko i b'u bali ka landaw bato. Ayiwa, an bena mun kɛ? Siga t'a la, u ben'a mɛn ko i nana. O tuma na, an bena min fɔ i ye, sɔn k'o kɛ. Cɛɛ naani be yan dajuru be minw na. I ka taga n'u ye ka fara u kan aw be saniyali sarakaw bɔ. E yɛrɛ ka lɔ n'a kunko ye, waasa u ka se k'u kuunw li, u ka dajuru ka ban. O la, mɔgɔw ben'a lɔn u be ŋunuŋununakan min fɔra i ka koo la, k'o te tiɲɛ ye. U ben'a lɔn ko i fana be Musa ka sariyaw bato. Siya wɛrɛ minw lara Yezu la, an tun ye sɛbɛ ci u ma k'an ka ŋaniyata fɔ u ye: k'u kana josɔnsogo ɲimi, ani sogo min kaan ma tigɛ, k'u kana sogo joli dumu, ko u k'u yɛrɛ tanga kakalaya ma.» O dugusagwɛ, Pɔli tagara ni mɔgɔ nunu ye. A farala u kan ka saniyali landa kɛ. O kɔ, a tagara Alabatosoba kɔnɔ k'o saniyali labanlon fɔ, u kelen kelen bɛɛ ka saraka ka kan ka bɔ loon min na. Saniyali be kɛ tile wolonwula minw kɔnɔ, o tun be ɲini ka dafa. Azi mara zuwifu dɔw nana Pɔli ye Alabatosoba kɔnɔ, ka jama kɔnɔnasu ka bila Pɔli la, u y'a minɛ. U tun b'a la ka pɛrɛn ko: «Aw ye ɲa an ma Isirayɛli jama! Cɛɛ min be to ka Isirayɛlidenw mafiɲɛya yɔrɔ bɛɛ la, a filɛ nin ye. A be to k'an ka sariyaw n'an ka Alabatosoba nin tɔgɔjugu fɔ mɔgɔ bɛɛ ye. O bɛɛ kɔ, a donna ni siya wɛrɛw ye a kɔnɔ k'o yɔrɔ senuman nin nɔgɔ.» Tiɲɛ na, u kɔni tun ye Pɔli ni Efɛzika Torifini ye ɲɔgɔn fɛ dugu kɔnɔ. U y'a miiri ko a donna n'a ye Alabatosoba kɔnɔ. Mankan boɲana fɔɔ ka se dugu faan bɛɛ la. Mɔgɔw girinna ka bɔ faan bɛɛ. U ye Pɔli sama ka bɔ n'a ye ka daaw tugu. U tun be Pɔli fagayɔrɔ ɲinina minkɛ, dɔw tagar'a fɔ sɔlidasi kuntigi ye ko Zeruzalɛmu dugu ɲagaminin lo. O yɔrɔnin bɛɛ, ale y'a ka sɔlidasi dɔw cɛ ka girin ka se o yɔrɔ la. Jama ye sɔlidasiw natɔ ye minkɛ, u ye Pɔli bugɔli dabila. O tuma na, sɔlidasi kuntigi gwɛrɛla ka Pɔli minɛ, ko a ka sɔlidasiw k'a siri ni jɔrɔkɔ fila ye. O kɔ, a ye ɲiningali kɛ ko yala jɔn lo, ani ko a ye mun kɛ. Mɔgɔw tora ka pɛrɛn, bɛɛ n'a ka fɔta. Sɔlidasi kuntigi tun te sera ka foyi faamu minkɛ, a ko sɔlidasiw ka taga ni Pɔli ye u ka yɔrɔ barikaman na. U sera yɛlɛyɛlɛnanw ma tuma min na, sɔlidasiw dɛsɛra le ka Pɔli ɲun jama ka fariya kosɔn, bari u bɛɛ tun b'a la ka pɛrɛn sɔlidasiw kɔfɛ ko: «Aw y'a faga! Aw y'a faga!» U tun be ɲini ka don ni Pɔli ye u ka yɔrɔ barikaman na tuma min na, Pɔli ye sɔlidasi kuntigi ɲininga ko: «N be se ka kuma i fɛ wa?» Sɔlidasi kuntigi y'a jaabi ko: «I be girɛkikan mɛn wa? Yala, Ezipiti kanbelen min kɛra sababu ye kɔsa nin na jama murutira fɔɔ a tagara ni kɛlɛden waa naani ye a fɛ kongokolon kɔnɔ, e te o ye wa?» Pɔli y'a jaabi ko: «Ne ye zuwifu ye ka bɔ Tarisi, Silisi mara la. N ka dugu te dugu dogonin ye. Ne b'i daali, a to n be dɔ fɔ jama ye.» Sɔlidasi kuntigi ye sira d'a ma. O la, a lɔra yɛlɛyɛlɛnan nunu kan k'a bolo kɛ ko mɔgɔw ka je. Mɔgɔw jera tuma min na, a kumana u fɛ eburukan na. A ko: «N faaw, ani n balimaw, n bena min fɔ sisan waasa ka n yɛrɛ ka koo gwɛ aw ye, aw k'aw tulo malɔ o la ka ɲa.» U y'a ye ko Pɔli be kumana u fɛ eburukan na minkɛ, yɔrɔ sumana tɛtɛtɛ fɔɔ ka ɲa. A ko: «Ne ye zuwifu ye, n wolola Tarisi, Silisi mara la, nga n lamɔna dugu nin kɔnɔ yan. Gamaliyɛli le ye n kalan kosɔbɛ an faaw ka sariyaw la. N ka Alako tun ka gwɛlɛ kosɔbɛ, i n'a fɔ aw fana ta be cogo min na bii. Ne tun be sirakura nin taamabagaw tɔɔrɔ, ka dɔw faga, cɛɛ fara musow kan, ne tun b'u minɛ ka jɔrɔkɔ kɛ u la, k'u don kaso la. Sarakalasebagaw kuntigiba ni cɛkɔrɔbaw ka jɛnkulu be se k'a fɔ ni galon lo, walima ni tiɲɛ lo. Loon dɔ la, ne ye sɛbɛ sɔrɔ olu fɛ ko n ka taga di an balimaw ma Damasi, ka Yezu kɔmɔgɔw minɛ ka na n'u ye Zeruzalɛmu k'u tɔɔrɔ. «Ka n to sira kan, n tun surunyana Damasi la tilegwan fɛ, yeelenba dɔ bɔra sanfɛ ka na ne lamini. N bɔra ka ben, kumakan dɔ bɔra, k'a fɔ n ye ko: ‹Sayuli, Sayuli, mun na i be ne tɔɔrɔla ten?› Ne ye kumakan nin jaabi ko: ‹E ye jɔn ye, Matigi?› Kumakan nin ko: ‹Ne Nazarɛtika Yezu lo i be min tɔɔrɔla.› N taamaɲɔgɔn nunu kɔni tun ye yeelen nin ye nga u ma kumakan nin mɛn. Ne ko: ‹N ka kan ka mun kɛ Matigi?› A ye ne jaabi ko: ‹Wili ka taga Damasi, e ka kan ka min kɛ, u bena o fɔ i ye.› Yeelen nin boɲa kojugu fɛ, n ɲaa bɔsira n na, n taamaɲɔgɔnw le ye n bolo minɛ ka taga Damasi. «Cɛɛ dɔ tun b'o yɔrɔ la, a tɔgɔ tun ko Ananiyasi, a tun be Ala ka sariyaw bato kosɔbɛ, a tɔgɔɲuman tun be zuwifuw bɛɛ daa la o yɔrɔ la. Ale nana ne sɔrɔ, k'a fɔ ne ye ko: ‹N balima Sayuli, i ɲaa ka yɛlɛ.› O yɔrɔnin bɛɛ ne ɲaa yɛlɛla. A y'a fɔ ne ye ko: ‹An faaw ka Ala y'i woloma k'i kɛ a ta ye, janko i k'a sago lɔn, i ɲaa ka la a ka Mɔgɔɲuman kan, ka mɛnni kɛ ale yɛrɛ daa la, bari a b'a fɛ ko i ɲaa ye min ye, an'i tulo ye min mɛn ale fɛ, i ka kɛ ale seere ye k'o lakali mɔgɔw bɛɛ ye. I be mun le kɔnɔ tugu? Wili an b'i batize i ka hakɛw ka yafa ale Yezu barika la.› «Ayiwa, ne tun segira ka na Zeruzalɛmu. Ka ne to Aladali la loon dɔ Alabatosoba kɔnɔ, ne ye fɛɛn dɔ ye. Matigi tun lo, a y'a fɔ n ye ko: ‹Teliya ka Zeruzalɛmu dugu bila, bari i be min fɔra mɔgɔw ye ne ka koo la, u tena la o la.› Ne y'a jaabi ko: ‹Matigi, u b'a lɔn ko ne tun be taga kalansow kɔnɔ k'i kɔmɔgɔw minɛ ka taga u don kaso la ka dɔw bugɔbugɔ ni golokamiw ye. I tericɛ Etiyɛni fagatuma na, ne tun be n'u ye, o tun diyara n ye fana. Ne le tun b'a fagabagaw ka faniw kɔlɔsira.› A y'a fɔ ne ye ko ale bena ne ci ka taga yɔrɔjan siya wɛrɛw fɛ.» Jama ye Pɔli lamɛn fɔɔ ka na se o kuma nunu ma minkɛ, u pɛrɛnna ka to k'a fɔ ko: «O mɔgɔ sifa nunu ka kan ka faga, a man kan ka to nii na.» Mankan boɲana, u tora k'u ka faniw fili sanfɛ, ka to ka buguri cɛ k'a fili sanfɛ. Sɔlidasi kuntigiba y'a fɔ k'u ka don ni Pɔli ye a ka yɔrɔ la kan kɔnɔ, k'u k'a bugɔ, waasa a ka jama murutikun fɔ. U ye Pɔli siri k'u b'a bugɔ tuma min na, a y'a fɔ sɔlidasi kuntigi ye ko: «Sira dinin b'aw ma waasa ka Ɔrɔmuka bugɔ ka sɔrɔ a ma kiti wa?» Sɔlidasi kuntigi nin y'o mɛn minkɛ, a tagara o ɲafɔ sɔlidasi kuntigiba ye ko cɛɛ nin ye Ɔrɔmuka ye. O fana nana Pɔli ɲininga ko: «I ye Ɔrɔmuka ye tiɲɛ na wa?» Pɔli y'a jaabi ko ɔnhɔn. Sɔlidasi kuntigiba ko ale ye wariba le sara ka sɔrɔ ka jati Ɔrɔmuka ye. Pɔli y'a jaabi ko ale ye Ɔrɔmuka ye kabini a wololon. O tuma na, mɔgɔ minw tun ka kan k'a bugɔ, olu bɛɛ y'a ye k'a to yen. Sɔlidasi kuntigiba nin nan'a lɔn ko ale ye Ɔrɔmuka le siri ten minkɛ, a siranna kosɔbɛ. Dugu gwɛra, zuwifuw be Pɔli jalakila kuun min na, sɔlidasi kuntigiba nin tun b'a fɛ k'o lɔn. O la, a ye Pɔli foni ka sarakalasebagaw kuntigiw ni zuwifuw ka kititigɛlaw bɛɛ wele ɲɔgɔnye la. O kɔ, a y'a to Pɔli nana lɔ u cɛma. Pɔli lɔra ka kititigɛla nunu filɛ k'a fɔ ko: «N balimaw, ne ye n ka kɛtaw bɛɛ kɛ ni kɔnɔgwɛ ye Ala ɲana fɔɔ ka na se bii ma.» Sarakalasebagaw kuntigiba Ananiyasi y'a fɔ ko Pɔli gɛrɛfɛmɔgɔw k'a daa gosi. Pɔli y'a fɔ a ye ko: «E kogogwɛ nin, Ala le bena e fana gosi! I be sigi yan ko i be ne kiti ka kɛɲɛ ni sariya ye, k'a fɔ ko u ka ne gosi, o do ma fɔ sariya la.» A gɛrɛfɛmɔgɔw y'a fɔ a ye ko: «I be Ala ka sarakalasebagaw kuntigiba le nɛni wa?» Pɔli ye olu jaabi ko: «N balimaw, ne m'a lɔn ko sarakalasebagaw kuntigiba lo. Bari a fɔra Ala ka kuma na, ko i man kan k'i ka siya ɲamɔgɔ nɛni.» Ayiwa, Pɔli y'a lɔn ko kititigɛlaw faan kelen ye * Saduseɲɛw ye, faan dɔ ye * Fariziɲɛw ye minkɛ, a pɛrɛnna ko: «N balimaw, ne faa ye Fariziɲɛ ye, ne yɛrɛ ye Fariziɲɛ ye. An jigi be suuw kununko min na, o jigi nin kama u ye ne minɛ.» Pɔli y'o kuma nin fɔ tuma min na, mankan wilila Fariziɲɛ ni Saduseɲɛw cɛ. Jama tilanna fila ye. Saduseɲɛw kɔni ko suuw tena kunun, ko mɛlɛkɛ te yen, ko jina koo ye galon ye fana. Nga Fariziɲɛw lanin b'o bɛɛ la. Mankan nin boɲana haali. Sariya karamɔgɔ minw tun ye Fariziɲɛw ye, olu dɔw wilila k'a fɔ ko: «An ma jalakiyɔrɔ si ye cɛɛ nin na, n'a sɔrɔ jina, walima mɛlɛkɛ dɔ le kumana a fɛ.» Mankan nin boɲana fɔɔ sɔlidasi kuntigi siranna ko mɔgɔ nunu bena Pɔli halaki, a ko a ka sɔlidasiw ka Pɔli minɛ ka taga n'a ye u ka yɔrɔ barikaman na. Suu nana ko, Matigi y'a yɛrɛ yira Pɔli la k'a fɔ a ye ko: «I jaa gwɛlɛya, i ye ne koo fɔ Zeruzalɛmukaw ye ka ban, fɔɔ i ka taga ne koo fɔ Ɔrɔmukaw ye fana.» Dugu gwɛra tuma min na, zuwifu dɔw bɛnna Pɔli fagako la. U kalila k'u tena dumuni kɛ, k'u tena minni kɛ n'u ma Pɔli sɔrɔ k'a faga. Mɔgɔ minw bɛnna o la, u tun ka ca ni mɔgɔ bi naani ye. U tagar'a fɔ sarakalasebagaw kuntigiw, ni cɛkɔrɔbaw ye ko: «An ye dajuru ta ko n'an ma Pɔli sɔrɔ k'a faga, an tena dumuni kɛ abada. O la do, aw ye bɛn ni kititigɛla tɔw ye, k'a ɲini sɔlidasi kuntigi fɛ ko a ka Pɔli sama aw ma waasa aw k'a ka koo jatiminɛ kosɔbɛ. Anw bena labɛn k'a faga sira la n'a ma se aw fɛ.» Pɔli belenden y'o kuma nin mɛn, a tagara kan kɔnɔ ka Pɔli lasɔmi. O la, Pɔli ye sɔlidasiw ɲamɔgɔ dɔ wele k'a fɔ o ye ko a ka kanbelen nin bila sira sɔlidasi kuntigi fɛ, ko kuma b'a fɛ k'a fɔ a ye. Sɔlidasi nin ye kanbelen nin bila sira u ka kuntigi fɛ k'a fɔ a ye ko: «Kasoden Pɔli y'a ɲini n fɛ ko n ka kanbelen nin bila sira i fɛ, ko kuma b'a fɛ k'a fɔ i ye.» Sɔlidasi kuntigi ye kanbelen nin bolo minɛ ka bɔ n'a ye kɔfɛ k'a ɲininga ko: «Mun b'i fɛ k'a fɔ n ye?» Kanbelen nin y'a jaabi ko: «Zuwifuw bɛnn'a la k'u bena Pɔli daali e fɛ sini, janko kititigɛlaw ka se k'a ka koo jatiminɛ kosɔbɛ. Kana sɔn k'a d'u ma, bari mɔgɔ bi naani ni kɔ labɛnnin lo waasa k'a faga sira kan. U kalila k'u tena dumuni kɛ, k'u tena minni kɛ n'u ma Pɔli sɔrɔ k'a faga. Olu kɔni y'u ka ŋaniya bɛɛ ta ka ban, u be ele lo kɔnɔna.» Sɔlidasi kuntigi y'a fɔ kanbelen ye ko: «Kan'a fɔ mɔgɔ si ye ko i ye koo nin lakali ne ye dɛ!» O kɔ, a ye sira d'a ma ko a ka taga. O tuma na, sɔlidasi kuntigi y'a ka sɔlidasiw ɲamɔgɔ fila wele k'a fɔ u ye ko: «Aw ye sɔlidasi kɛmɛ fila, ni sobolila bi wolonwula, ani tamantigi kɛmɛ fila labɛn. Surafana dumuni kɔ, n bena aw ci Sezare. Aw ye soo dɔw labɛn fana k'u kɛ Pɔli ka yɛlɛtaw ye, k'a bila sira ka taga don masacɛ ka lasigiden Felikisi bolo Sezare, foyi kan'a sɔrɔ.» A ye bataki sɛbɛn k'a don u bolo. A y'a fɔ o kɔnɔ ko: «Ne Kulodi Liziyasi be sɛbɛ nin ci ele kɔrɔ Felikisi ma. E min ye masacɛ ka lasigiden ye, n b'i fo. Zuwifuw tun ye cɛɛ nin minɛ, u tun b'a fɛ k'a faga, ne nan'a mɛn ko Ɔrɔmuka lo, ne ni n ka sɔlidasiw sera k'a bɔsi u bolo. N tun b'a fɛ k'a minɛkun lɔn u fɛ minkɛ, n y'a ɲini u ka kititigɛlaw fɛ k'u k'a kiti. Ayiwa, n y'a faamu o seen fɛ, ko a minɛkun ye olu yɛrɛ ka landakow ye, o do t'a fagakun bɔ, a te se ka kɛ kasoden ye fana. U nana n lasɔmi ko zuwifu nunu b'a fɛ halibi k'a faga dogo la. O kama, ne y'a sama i ma teliya la k'a yira a jalakibagaw la ko n'u mako b'a la, u ka taga i fɛ.» Sɔlidasi nunu kuntigi y'u ladi cogo min na, u y'a kɛ ten. Sufɛ, u tagara ni Pɔli ye Antipatirisi. O dugusagwɛ, sɔlidasi minw tun be seen na, olu kɔsegira kan kɔnɔ, sotigiw tagara ni Pɔli ye Sezare. U sera yen dɔrɔn, u ye sɛbɛ nin di lasigiden ma ka Pɔli fana yira a la. A ye sɛbɛ nin kalan ka ban tuma min na, a ye Pɔli ɲininga ko a be bɔ mara jumɛn na. Pɔli ko ale be bɔ Silisi mara la minkɛ, lasigiden ko: «Ayiwa, n'i jalakibagaw nana tuma min na, n bena mɛnni kɛ i fɛ.» * Erɔdi tun ye masaso min lɔ yen, a k'u ka taga Pɔli mara o kɔnɔ. Tile duuru tɛmɛnin kɔ, sarakalasebagaw kuntigiba Ananiyasi ni cɛkɔrɔba damani nana Sezare. Cɛɛ dɔ tun b'u fɛ min be mɔgɔ dɛmɛ kiti la, a tɔgɔ ko Tɛritilusi. U tagara masacɛ ka lasigiden fɛ waasa ka Pɔli jalaki. U ye Pɔli wele ka bɔ. Tɛritilusi ye kuma daminɛ, a ko lasigiden ma: «Lasigidenɲuman, an be hɛrɛba min na jamana kɔnɔ bii, e le barika lo. E ka hakilitigiya baara kosɔn, yɛlɛmani caaman kɛra. An be hɛrɛ min sɔrɔ yɔrɔ bɛɛ ni tuma bɛɛ, an b'i waleɲuman lɔn o la, kɔrɔ Felikisi. An ka kuma kuntaga man jan, o la ne b'i daali, i ka sabali ka mɛnni kɛ an fɛ dɔɔni. «Ayiwa, an y'a ye ko cɛɛ nin kɛra i n'a fɔ fɔɲɔbana. A be zuwifuw kuun gosi ɲɔgɔn na diɲɛ faan bɛɛ la. Nazarɛtika ka dinakura ɲamɔgɔ dɔ lo. A tun b'a fɛ k'an ka Alabatosoba nɔgɔ yɛrɛ, o le y'a to an y'a minɛ. [An tun b'a fɛ k'a kiti ka kɛɲɛ n'an ka sariya ye, nga sɔlidasi kuntigi Liziyasi nan'a bɔsi an bolo fanga na ko a jalakibagaw ka na ele fɛ.] N'i ye ale Pɔli yɛrɛ ɲininga, a ben'a jalakikun fɔ i ye, i ben'a lɔn ko an be min fɔra, ko tiɲɛ lo.» Zuwifu nunu ye cɛɛ ka kuma tintin ko tiɲɛ yɛrɛ lo. Lasigiden ye sira di Pɔli ma ko a ka kuma. O la, Pɔli ye kuma ta k'a fɔ ko: «Ne y'a lɔn ko ele Felikisi le ye an ka siya kititigɛbaga ye kabini saan damani. O la, ne tena siran ka n ka kuma fɔ. I be se ka ɲiningali kɛ k'a lɔn ko tiɲɛ lo, bari a ma tɛmɛ tile tan ni fila kan fɔlɔ, ne tun tagara Zeruzalɛmu ka Ala bato. A mɔgɔ te yen min be se k'a disi gosi k'a fɔ ko a ye ne ye sɔsɔli la ni mɔgɔ dɔ ye Alabatosoba kɔnɔ, walima kalansow dɔ kɔnɔ, walima dugu kɔnɔ. N ma kɛ sababu ye ka mɔgɔw bila ɲɔgɔn na fana. Mɔgɔ nunu ko ne ye min kɛ, fɛɛn min b'a yira ko tiɲɛ lo, u k'o fɔ. Ayiwa, ne kɔni be min lɔn, o filɛ nin ye: olu k'o sira nin te siraɲuman ye, ne be baara kɛra an bɛmaw ka Ala ye ka kɛɲɛ n'o sira ye. Min bɛɛ fɔra sariya la, ani kiraw ye minw sɛbɛn, ne b'o bɛɛ bato. Ne ni olu bɛɛ jigi be Ala kan ko a bena mɔgɔɲumanw ni mɔgɔjuguw bɛɛ kunun loon dɔ. O kama ne banbanin lo waasa n ka kɛ mɔgɔ kɔnɔgwɛnin ye Ala ni mɔgɔw ɲana. «Ne ye saan damani kɛ n tun te Zeruzalɛmu. O kɔ, n segira ka na dɛmɛfɛn di n ka siya ma, ani ka saraka bɔ Ala ye. O waati la, dɔw ye ne ye Alabatosoba kɔnɔ, nga mankan tun te ne ni mɔgɔ si cɛ, ne tun be n yɛrɛ saniyara le. Zuwifu dɔw tun be yen ka bɔ Azi mara la. Olu le tun ka kan ka kɛ yan ka ne jalaki n'o y'a sɔrɔ ni ne ye koo kɛ. Walima, minw be yan n'u tun be ne kitiyɔrɔ la Zeruzalɛmu, u k'a fɔ ni jalakiyɔrɔ tun sɔrɔla n na. N tun pɛrɛnna siɲɛ kelen u cɛma, k'a fɔ ko: ‹Suuw kununko kama lo aw be ne kitira bii kɛ.› K'o niin bɔ a la, n ye mun kɛ?» Felikisi tun be koo caaman faamu sira nin koo la minkɛ, a y'a fɔ u ye ko: «Ni sɔlidasi kuntigi Liziyasi nana yan tuma min na, ne bena koo nin ɲafilɛ.» A y'a fɔ Pɔli kɔlɔsibaga ye ko a ka taga ni Pɔli ye i n'a fɔ kasoden, nga ko a k'a to a ka lafiya sɔrɔ. Ko a kana Pɔli ka mɔgɔw si bali k'a dɛmɛ. Tile damani tɛmɛnin kɔ, Felikisi n'a muso Durusiyi nana. A muso tun ye zuwifu ye. A ko ka Pɔli wele, a ka dɔ fɔ ale ye Yezu Krista ka koo la. Pɔli kumana ka taga tilenninyako faan fɛ, ni yɛrɛminɛko, ani Ala ka kiti nata faan fɛ minkɛ, Felikisi siranna kosɔbɛ, a y'a fɔ Pɔli ye ko: «A ka ɲi ten, taga, n bena i wele siɲɛ wɛrɛ.» Felikisi tun b'a miiri ko Pɔli bena na wari di ale ma, o kama, a tun be Pɔli wele filafila ka baro kɛ n'a ye. Saan fila tɛmɛna, mɔgɔ wɛrɛ nana Felikisi nɔɔ ta lasigidenya la. O tigi tɔgɔ tun ko Pɔsiyusi Fɛsitusi. Felikisi tun b'a fɛ zuwifuw k'ale tɔgɔɲuman fɔ minkɛ, a tagara ka Pɔli to kaso la. Fɛsitusi sigira lasigidenya la Sezare. Tile saba a senin kɔ, a tagara bɔ Zeruzalɛmu. Sarakalasebagaw kuntigiw ni zuwifuw ka mɔgɔbabaw tagar'a ye Pɔli ka koo la. U y'a daali kosɔbɛ ko a ka sabali ka Pɔli bila ka na Zeruzalɛmu. K'a sɔrɔ u y'o dabari nin siri waasa ka se ka Pɔli faga sira kan. Nga Fɛsitusi y'a fɔ u ye ko Pɔli be kaso la Sezare, ko hali n'o tɛ, ko ale yɛrɛ tena mɛn u fɛ. Ko n'u ka ɲamɔgɔ dɔw b'a fɛ, k'u ka tugu ale kɔ ka taga Pɔli jalaki yen. Fɛsitusi ma mɛn u fɛ ka tɛmɛ tile seegi, walima tile tan kan. A segira loon min na, o dugusagwɛ bɛɛ, a sigir'a ka kititigɛyɔrɔ la k'u ka na ni Pɔli ye. A nana tuma min na, zuwifu minw bɔra Zeruzalɛmu, olu wilila a kama ka to ka kumajugujuguw fɔ ka l'a kan. Nga dalilu si tun te u bolo min b'a yira k'u ka fɔta ye tiɲɛ ye. Pɔli ye kuma ta k'a yɛrɛ ka koo fɔ ka gwɛ ko: «Ne ma fili zuwifuw ka sariya ma, n ma fili Alabatosoba ma, n ma fili Ɔrɔmu masacɛ fana ma.» Fɛsitusi tun b'a fɛ zuwifuw k'ale tɔgɔɲuman fɔ minkɛ, o la, a y'a fɔ Pɔli ye ko: «I b'a fɛ an ka taga n'i ye Zeruzalɛmu u k'i kiti yen ne yɛrɛ ɲana wa?» Pɔli y'a jaabi ko: «Ne minɛnin lo ka lɔ Ɔrɔmu masacɛ ka kititigɛyɔrɔ la. Ne ka koow ka kan ka ɲanabɔ yen le. Ne ma kojugu si kɛ zuwifuw la, e yɛrɛ b'o lɔn. N'o y'a sɔrɔ ne ye koo dɔ kɛ min be ne fagakun bɔ, ne ma ban o saya ma. Nga nunu be minw fɔra ka la n kan, ni tiɲɛ t'a si la, mɔgɔ si te se ka n saraka u ma. Ne b'a fɛ Ɔrɔmu masacɛ yɛrɛ le ka ne kiti sisan.» Fɛsitusi n'a ka dakɔrɔsigiw ye ɲɔgɔn ye. O kɔ, a ye Pɔli jaabi ko: «I m'a fɔ ko i b'a fɛ Ɔrɔmu masacɛ le ka i kiti wa? An bena taga n'i ye a fɛ.» Tile damani tɛmɛnin kɔ, masacɛ Agiripa n'a dɔgɔmuso Berenisi nana Sezare ka Fɛsitusi fo. U tun bena tile damani kɛ yen minkɛ, Fɛsitusi ye Pɔli ka koo lakali a ye ko: «Felikisi tagara ka kasoden dɔ to yen. Ne tun tagara tile fila kɛ Zeruzalɛmu tuma min na, sarakalasebagaw kuntigiw, ni zuwifuw ka cɛkɔrɔbaw nan'a ɲini ne fɛ ko fɔɔ kasoden nin ka faga. Nga ne y'u jaabi ko Ɔrɔmukaw ka landa la, kiti le be kɛ fɔlɔ, kasoden ɲaa ye, a jalakibagaw ɲaa ye. Sira be di kasoden ma k'a jalakibagaw ka kuma jaabi. N'o ma kɛ, Ɔrɔmukaw te sira di ko mɔgɔjalakinin ka faga. U dɔw tun nana ni ne ye yan. Ne fana m'a koo bila ka suma, n nanin dugusagwɛ bɛɛ, n sigira n ka kititigɛ sigilan kan, k'a fɔ k'u ka na ni cɛɛ ye an be kiti daminɛ. Ayiwa, ne tun y'a miiri ko a bena kɛ cogo min na, a ma kɛ ten. A jalakibagaw ma se k'a ben ni kuma si ye. A jalakikun tun y'u yɛrɛ ka Alasirako le ye. Ko Yezu tɔgɔla dɔ koo lo. U ko a sara, nga Pɔli ko a be nii na. Ne ma kuun ye koo nin na kosɔbɛ minkɛ, ne ye Pɔli ɲininga ko a be sɔn ka taga u be koo nin kiti tigɛ Zeruzalɛmu wa. Nga Pɔli banna o la, a ko ale b'a fɛ Ɔrɔmu masacɛ le k'ale ka koo ɲanabɔ. O le y'a to n k'u k'a mara kaso la, n be cogoya ɲini k'a sama masacɛ ma.» Agiripa y'a fɔ Fɛsitusi ye o tuma na ko: «Ne b'a fɛ k'o cɛɛ nin lamɛn.» Fɛsitusi y'a jaabi ko: «I ben'a lamɛn sini yɛrɛ.» A dugusagwɛ, Agiripa ni Berenisi nana don ɲɔgɔnkunbɛnyɔrɔ la mɔgɔbaya la. Sɔlidasi kuntigiw ni dugu ɲamɔgɔw tun y'u bila sira. Fɛsitusi y'a fɔ k'u ka na ni Pɔli ye. U nana n'a ye. O kɔ, Fɛsitusi ye kuma ta ko: «Masa Agiripa, ani aw minw bɛɛ be yan, aw ye hakɛ to. Zuwifuw bɛɛ lajɛnnin tun nana ne fɛ Zeruzalɛmu, ani yan fana, ka muruti ko cɛɛ min lɔnin ye aw ɲafɛ, ko a man kan ka to nii na. Ne kɔni fɛ, ne ma fɛɛn ye, a ye min kɛ n'o b'a fagakun bɔ. Nga a tun y'a fɔ ko ale b'a fɛ Ɔrɔmu masacɛ le k'ale kiti. O la, n fana ko n ben'a sama ka taga yen. Ayiwa, ne ben'a ka koo kuun ɲafɔ cogo min na masacɛ ye sɛbɛ kɔnɔ, ne m'o lɔn. O kama, ne nana n'a ye aw cɛma, waasa ele masa Agiripa k'a lamɛn ka dɔ lɔn a ka koo la, janko n ka se ka sɛbɛ nin ci. N'o tɛ, n y'a ye ko ka kasoden sama ten n'i m'a jalakikun fɔ ka l'a kan, o ma daga.» O tuma na, Agiripa y'a fɔ Pɔli ye ko kuma b'a bolo. Pɔli y'a bolo wili k'a fɔ ko: «Masa Agiripa, ne b'a fɔ ko ne dagamuna bari ne sera ka lɔ ele ɲafɛ bii ka n ka koow ɲafɔ i ye. Zuwifuw ye minw bɛɛ fɔ ka la ne kan, n bena o ɲafɔ i ye. N dagamuna bari e b'an zuwifuw ka landaw bɛɛ lɔn, sɔsɔli minw b'an cɛ Alasira koo la, i b'o bɛɛ lɔn. O la, ne b'i daali e ka muɲu ka ne lamɛn. «Ayiwa, zuwifuw bɛɛ be ne jogo lɔn kabini ne kanbelenman n ka siya cɛma, ani Zeruzalɛmu. An ka Alasira la, * Fariziɲɛw le ka Alabatocogo ka gwɛlɛ. Olu yɛrɛ b'a lɔn a mɛnna ko ne tun ye Fariziɲɛŋana ye. U be se k'a fɔ ni tiɲɛ, walima galon lo. Ala y'a daa di an faaw ma koo min na, ne jigi b'o kan minkɛ, o kama lo ne be kitira bii. An ka siya bɛɛ jigi b'a kan ko Ala y'a daa di koo min na k'o bena kɛ. O kama u jijanin be ka to ka Ala bato suu fara tile kan. Masa Agiripa, jigi min be ne fɛ, o kama zuwifuw be ne jalakira. Aw zuwifuw be se k'a fɔ cogo di ko Ala te se ka suuw kunun? «Ne kɔni tun y'a miiri ko ne tun ka kan ka koo bɛɛ kɛ waasa Nazarɛtika Yezu tɔgɔ ka tunu. Ne tun y'o baara daminɛ Zeruzalɛmu. Ne yɛrɛ tun ye mɔgɔ caaman minɛ k'u don kaso la, bari sarakalasebagaw kuntigiw tun y'o see di ne ma. O kasoden nunu fagako tun ka di ne ye fana. Tuma caaman, ne tun be taga u tɔɔrɔ kalansow kɔnɔ, ka caaman wajibiya u k'a fɔ k'u ma la Yezu la. Dimi kosɔn, n tun be taga hali dugu wɛrɛw la k'ale Yezu kɔmɔgɔw tɔɔrɔ. «Ne tun be tagara Damasi loon dɔ la. Sarakalasebagaw kuntigiw le tun y'o sira di n ma. Masa Agiripa, ka ne to sira kan tilegwan fɛ, ne ye yeelenba dɔ bɔtɔ ye sanfɛ ka na ne ni n taamaɲɔgɔnw bɛɛ lamini. Yeelen nin tun ka bon ka tɛmɛ. An bɛɛ benna. Ne ye kumakan dɔ mɛn eburukan na ko: ‹Sayuli, Sayuli, mun na i be ne tɔɔrɔla ten? I man'a kɛ cogo o cogo, i te se ka bɔsi ne la, i n'a fɔ misi te se ka bɔsi a tigi la cogo min na.› Ne ye kumakan nin jaabi ko: ‹E ye jɔn ye, Matigi?› A ko: ‹Ne Yezu lo i be min tɔɔrɔla. Nga, wili ka lɔ i seen kan. Ne ye n yɛrɛ yira e la waasa e ka kɛ ne ka baarakɛla ye, n ye koo min yira i la, i k'o lakali mɔgɔ tɔw ye, ani e bena min ye kɔfɛ fana, i k'o bɛɛ lakali. Ne bena i kisi zuwifuw, ni siya wɛrɛw ma. Bari ne b'a fɛ k'i ci olu le fɛ, k'u ɲaa yɛlɛ u ka dibidibikow dabila, k'u sama ka bɔ Sutana bolo k'u ɲasin Ala ma. N'u lara ne la, u ka hakɛw bena yafa, u bena sigiyɔrɔ sɔrɔ Ala ka mɔgɔw cɛma.› «Ayiwa masa Agiripa, kabini o waati, yelifɛn min yirala ne la ka bɔ sankolo la, ne ma se k'o sɔsɔ. Ne y'a daminɛ ka Damasikaw waaju fɔlɔ, ani Zeruzalɛmukaw, ka Zude mara bɛɛ waaju, ani siya wɛrɛw. N y'u waaju k'a fɔ u ye k'u ka kan ka nimisa ka faran u ka kojuguw la ka segi Ala ma, ka kɛwaliɲumanw kɛ minw b'a yira k'u nimisara ka faran u ka kojugu la. O kama lo zuwifu dɔw nana n sɔrɔ Alabatosoba kɔnɔ ka n minɛ, u tun b'a fɛ ka n faga. Nga Ala ka dɛmɛ sababu la, halibi ne be yen, ka se ka tiɲɛ fɔ setigiw ni fantanw ye. Kiraw ni Musa nunu tun y'a fɔ ko min bena kɛ, ne ma dɔ fɔ ka tɛmɛ olu ta kan. U ko Ala ka Mɔgɔ wolomanin bena tɔɔrɔ ka sa, ko ale lo bena kɛ suu fɔlɔ ye ka kunun ka an zuwifuw ka siya, ani siya tɔw kisi.» Ka Pɔli to a ka kuma ɲafɔ la, Fɛsitusi pɛrɛnna a kan ko: «E kuun te yen wa? I ye kalan kɛ fɔɔ ka taga kɛ fatɔ ye kɛ!» Pɔli y'a jaabi ko: «Kɔrɔ Fɛsitusi, faa te n na. N be kuma minw fɔra, tiɲɛkumaw lo. Fatɔkumaw tɛ. Ne b'o koow fɔra masa min ye, a b'o lɔn, hali a kelen ma dogo a ma, n lanin b'o la. Bari o koow ma kɛ yɔrɔdogonin na. Masa Agiripa, e lanin be kiraw ka kuma fɔninw na wa? Ne y'a lɔn ko i lanin b'u la.» Agiripa ko a ma: «A tora dɔɔni i be ne kɛ Krista ka mɔgɔ ye.» Pɔli y'a jaabi ko: «A kɛra waatisurun ye wo, a kɛra waatijan ye wo, ne kɔni b'a ɲini Ala fɛ, a kana dan e kelen ma, nga minw bɛɛ be ne lamɛnna bii, ko ne be cogo min na ten, aw bɛɛ ka kɛ ten. Nga jɔrɔkɔ kana kɛ aw la.» Masacɛ wilila, ani lasigiden, ni Berenisi ani mɔgɔ minw bɛɛ tun siginin be ni olu ye. U tagara kɔfɛ ka to k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Cɛɛ nin ma foyi kɛ min b'a fagakun bɔ, walima k'a don kaso la.» Agiripa y'a fɔ Fɛsitusi ye ko: «Cɛɛ nin ko Ɔrɔmu masacɛ niin ka don koo nin na minkɛ, o lo. N'o tɛ, a ka kan ka bila.» U y'a ŋaniya ta ko an ka kan ka taga Itali jamana na kurun kɔnɔ loon min na, u ye Pɔli ni kasoden damani don sɔlidasi ɲamɔgɔ Ziliyusi bolo. O sɔlidasikulu tɔgɔ tun ko Ogusiti. An donna Adaramisiyɔmu kurun dɔ kɔnɔ, ale tun be tagara Azi mara gɛrɛfɛ. Arisitaraki tun be n'an ye. Ale tun ye Tesalonika ye Maseduwani mara la. A dugusagwɛ, an sera Sidɔn. Pɔli minɛcogo tun ka ɲi Ziliyusi fɛ. O la, a ye sira d'a ma ko a be se ka ta'a lɔnbagaw yɔrɔ filɛ dugu kɔnɔ, k'a makoyafɛn sɔrɔ u fɛ. An bɔra o yɔrɔ la ka tɛmɛ Sipɔrɔ jamana kɔfɛ, min be kɔgɔji cɛma, bari fɔɲɔ tun b'an tɔɔrɔla. An ye Silisi ni Panfili kɔgɔji cɛtigɛ ka taga se Mira, Lisi mara la. Sɔlidasi ɲamɔgɔ nin ye Alɛkisandiri kurun dɔ sɔrɔ yen, min tun be tagara Itali jamana na. A y'an don o kɔnɔ. An ye tile damani kɛ kurunboli la. An sigɛnna kosɔbɛ ka sɔrɔ ka se Sinidi gɛrɛfɛ. Fɔɲɔ tun b'an balila ka taga n'o sira ye minkɛ, an y'an ɲa sin Salimone faan fɛ ka taga tɛmɛ Kɛrɛti jamana kɔfɛ. An m'an yɔrɔ jaɲa dugukolo la. An jijara fɔɔ ka se kurunlɔyɔrɔ dɔ la, min tɔgɔ ko Kurunlɔyɔrɔɲuman. O ni Lazaya man jan ɲɔgɔn na. Waatijan tun tɛmɛna, kurunboli tun be kɛra faratiko ye fana. Bari suun donlon tun tɛmɛna ka ban. O la, Pɔli y'a fɔ u ye ko: «N balimaw, ne y'a lɔn ko n'an tagara n'an ka taama ye ɲafɛ, farati bena sɔrɔ a la. Kurun n'a kɔnɔna minanw, hali an yɛrɛw nii bena se ka to a la.» Sɔlidasi ɲamɔgɔ nin bolo lanin tun be kurun bolila n'a tigi le kan. A ma Pɔli ka ladili jati. O kurunlɔyɔrɔ nin tun ma ɲi samiɲa tuma na minkɛ, u caaman y'a fɔ k'u ka bɔ yen ka banba n'u be se ka se Fenikisi. O kurunlɔyɔrɔ nin donyɔrɔ dɔ tun be sɔrɔ jamana nin kɔgɔdugu ɲafan ni tileben furancɛ la, dɔ tun be worodugu ɲafan ni tileben furancɛ la. O dugu nin tun ye Kɛrɛti jamana kurunlɔyɔrɔ dɔ ye. U ko n'an sera yen, ko an be samiɲa kɛ yen. Fɔɲɔ diman dɔ daminɛna ka bɔ worodugu ɲafan fɛ. U y'a miiri k'olu ye min ŋaniya, k'o bena se ka kɛ. O la, u ye sira ta. U tun t'a fɛ u yɔrɔ be jaɲa Kɛrɛti dugukolo la kosɔbɛ. Nga dɔɔni dɔrɔn, fɔɲɔba dɔ wilila an kama min tɔgɔ ko Erakilɔn. A ye kurun ta. An tun te se ka kurun boli fɔɲɔ fɛ fewu. O la, an dɛsɛra k'a to fɔɲɔ ta ma. An ni karama tɛmɛna dugukolonin dɔ kɔfɛ min tɔgɔ ko Koda. O kɛra sababu ye an sera ka kurundennin don kurunba kɔnɔ ni sigɛn ye k'a siri. Kurun bolilaw y'a don ka ban tuma min na, u ye jurukisɛ kɛ ka kurun siri kosɔbɛ. U tun be siranna ko fɔɲɔ kana taga kurun halaki Libi jamana cɛncɛn na. O la, u ye kurun lalɔfɛn bila jii la, fɔɲɔ ka tɛmɛ n'an ye sisan. O dugusagwɛ, fɔɲɔ ka tɔɔrɔ kosɔn, u y'a daminɛ ka kurun kɔnɔ minanw fili jii la. A dugusagwɛ tugu, u ye kurun yɛrɛ minanw dɔw bɔ k'u fili jii la. An ye tile damani kɛ, an te tile ye, an te lolo ye. Fɔɲɔ fana tun b'a nɔkɔrɔ la. An tun ma la a la ko an bena kisi tugu. Kurun kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ tun be kɔngɔ la o mɛnna. O la, Pɔli wilila ka lɔ u cɛma k'a fɔ u ye ko: «N balimaw, ne tun y'a fɔ aw ye ko an ka to Kɛrɛti, n'aw tun sɔnna ne ta ma, an be faratiko ni bɔnɛ min na, o tun tena an sɔrɔ. Nga aw bɛɛ k'aw jaa gwɛlɛya. Mɔgɔ si nii tena to a la, nga an bena bɔnɔ kurun le la, bari ne be baara kɛ n ka Ala min ye, ale ka mɛlɛkɛ dɔ y'a yɛrɛ yira ne la kunu sufɛ k'a fɔ n ye ko: ‹I kana siran Pɔli, wajibi lo fɔɔ i ka se Ɔrɔmu masacɛ fɛ k'i ka koow ɲafɔ a ye. Ayiwa, Ala ka ɲumanya kosɔn, a ko i sababu la, i taamaɲɔgɔn nunu si nii tena to jii la.› Ayiwa n balimaw, o tuma na, aw k'aw jaa gwɛlɛya. Ne lanin be Ala la, a y'a fɔ n ye cogo min na, a bena kɛ ten. Wajibi lo, an bena se dugukolo ma.» Fɔɲɔ y'an talontalon ka se Kɔgɔjiba la. A tile tan ni naaninan loon dugutilama, kurun bolilaw y'a jatiminɛ k'a ye ko an surunyanin be dugukolo dɔ la. O la, jii duɲa be suma ni fɛɛn min ye, u y'o bila jii la. U y'a ye ko jii duɲa te tɛmɛ mɛtɛrɛ bi saba ni wolonwula kan. U janfara dɔɔni, u y'a suma tugu, a duɲa tun ye mɛtɛrɛ mugan ni seegi ye. U siranna kosɔbɛ ko an ka kurun nin kana taga kabakuru dɔ susu. O la, u ye kurun lalɔfɛn naani siri a kɔfɛ k'olu bila jii la, ka to ka Ala daali ka dugugwɛ makɔnɔ. Kurun bolilaw ye kurundennin jigi jii la k'a kɛ i n'a fɔ u b'a fɛ ka lalɔfɛn dilan kurun ɲafɛ le, k'a sɔrɔ u tun be boliyɔrɔ le ɲinina. O la, Pɔli y'a fɔ sɔlidasiw n'u ɲamɔgɔ ye ko: «Ni mɔgɔ nunu ma to kurun kɔnɔ, aw si tena kisi.» Juru min tun kɛnin be ka kurun fila nunu siri ɲɔgɔn na, sɔlidasiw y'o tigɛ ka kurundennin to a tagara. Sanni dugu ka gwɛ, Pɔli y'a ɲini u fɛ ko bɛɛ ka dumuni kɛ. A k'u ma: «A tile tan ni naani filɛ nin ye aw bɛɛ hakili ɲagaminin lo, aw si te dumuni kɛra. O la, ne b'a ɲini aw fɛ, aw bɛɛ ka dumuni kɛ waasa mɔgɔ si kana sa. N b'a fɔ aw ye tugu ko kojugu tena mɔgɔ si sɔrɔ.» A y'o kuma fɔ ka ban minkɛ, a ye buru ta ka barika la Ala ye k'a karikari, k'a daminɛ k'a ɲimi. Tɔw jaa nana gwɛlɛya, u bɛɛ ye dumuni kɛ. An bɛɛ lajɛnnin tun ye mɔgɔ kɛmɛ fila ni bi wolonwula ni wɔɔrɔ ye. Bɛɛ fara tuma min na, u ye suman fili jii la waasa kurun ka fiɲɛya. Dugu gwɛra tuma min na, kurun bolilaw ma dugukolo kɔlɔsi, nga olu ye jisira dɔ le ye ni cɛncɛn b'a daa la. U tun b'a fɛ ka taga lɔ o yɔrɔ la. Nigɛbaba minw be kurun lalɔ, u ye olu juruw tigɛ k'u to jii la. Lɔgɔ minw be kurun ɲatilen, u y'o juruw fana foni. O kɔ, u ye fani siri kurun ɲafɛla la waasa fɔɲɔ k'u ɲɔti ka se cɛncɛnyɔrɔ nin ma. Nga kurun tagara bali jii kunbɛnyɔrɔ cɛncɛn dɔ la jii jukɔrɔ. Kurun ɲafɛla tununa o kɔnɔ fɔɔ a tun te se ka magamaga. Jii fanga y'a kɔfɛla halaki. Sɔlidasiw tun y'a miiri ko kasoden nunu bena boli. O la, u tun b'a fɛ k'u bɛɛ faga. Nga sɔlidasi ɲamɔgɔ nin tun b'a fɛ ka Pɔli kunmabɔ minkɛ, a ma sɔn sɔlidasiw k'o kɛ. A ko minw be jii lɔn, k'olu ka kɔn ka jigi ka dugukolo sɛgɛrɛ. Ko tɔɔ nunu bena jija ni lɔgɔw ye, walima kurun lɔgɔ cininw. A kɛra ten u bɛɛ bɔra, foyi m'u si sɔrɔ. An kisira faratiko nin ma k'an yɛrɛ sɔrɔ ale dugukolonin min kan, u y'a fɔ an ye ko a tɔgɔ ko Maliti. O yɔrɔ mɔgɔw y'an minɛ ka ɲa. U ye tasumaba mana an ye, bari sanji tun nana ka nɛnɛ kɛ. Pɔli ko a be tasuma lalaga funteni kosɔn, fɔnfɔnni dɔ bɔra lɔgɔ la k'a cin a bolo la. Dugulenw ye saa nin dulonnin ye Pɔli bolo la minkɛ, u tora k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko cɛɛ nin be sɔrɔ mɔgɔfagala dɔ ye. Ko a kɔni ma se ka sa jii la, nga Ala ka kiti t'a fɛ a ka to nii na. Nga Pɔli m'a lɔn ko koo kɛra yɛrɛ. A ye saa yuguyugu k'a fili tasuma na. Olu kɔni tun be Pɔli bolo ka funu le kɔnɔna dɔrɔn, walima a ka ben ka sa. Nga u ye kɔnɔni kɛ fɔɔ ka mɛn, foyi ma kɛ Pɔli la minkɛ, u yɛlɛmana ka to k'a fɔ ko Pɔli ye batofɛn dɔ le ye. Jamanatigi ka soo tun man jan o yɔrɔ nin na, ale ye anw ladon a ka soo ka ɲa, an ye tile saba kɛ yen. A tɔgɔ tun ko Pubiliyusi. O y'a sɔrɔ a facɛ lanin tun lo tɔgɔtɔgɔni bolo. Pɔli tagara k'a bolo l'a kuun na, ka Ala daali a ye, a kɛnɛyara. A laban, o mara banabagatɔw bɛɛ nana, u bɛɛ kɛnɛyara fana. U y'an boɲa kosɔbɛ. An bɔwaati o yɔrɔ la, an mako tun be fɛɛn o fɛɛn na taama nin kosɔn, u y'an boɲa n'o bɛɛ ye. Kalo saba le tun tɛmɛna an sɔrɔla ka bɔ Maliti. An ye Alɛkisandiri kurun dɔ le ta, joo tɔgɔ tun be min kan ko Filaninw. O kurun nin tun ye nɛnɛ tuma bɛɛ kɛ o yɔrɔ la. An sera Sirakuzi ka tile saba kɛ yen. An bɔra o yɔrɔ la, an ma sɔn k'an yɔrɔ jaɲa baa dakun na, an sera Ereziyo. A dugusagwɛ, fɔɲɔ bɔra worodugu ɲafan fɛ k'an ɲɔti. Tile fila dɔrɔn, an sera Puzɔli, ka taga balima dɔw sɔrɔ yen. Olu y'a ɲini an fɛ ko an ka lɔgɔkun kelen kɛ n'u ye. A kɛra cogo min na an sera Ɔrɔmu, o le ye nin ye. Balima minw be Ɔrɔmu, olu tun y'an kibaru mɛn n'an ma se yen ban. U dɔw bɔra ka n'an kunbɛn fɔɔ Apiyusi lɔgɔfiyɛ la, dɔw nana an kunbɛn dugu dɔ la min tɔgɔ ko Lonan jigiyɔrɔ saba. Pɔli y'olu ye tuma min na, a ye barika la Ala ye, dɔ farala a ka jagwɛlɛya kan. An sera Ɔrɔmu tuma min na, u sɔnna Pɔli ka boon ta a yɛrɛ ye. Sɔlidasi kelen tun b'a kɔlɔsi. Pɔli senin tile saba, a ye Ɔrɔmu zuwifu ɲamɔgɔw bɛɛ wele. U nana lajɛn tuma min na, a y'a fɔ u ye ko: «N balimaw, n ma koo kɛ an ka siya la, n ma koo kɛ min n'an ka sariya te bɛn. Nga u ye ne minɛ Zeruzalɛmu ka n don Ɔrɔmu faamaw bolo. Faamaw ye n ka koo sɛgɛsɛgɛ k'a ye ko ne ma foyi kɛ min be n fagakun bɔ. U tun bena n bila. Nga zuwifu nunu ma sɔn. N fana dɛsɛra, n ko n'o lo, fɔɔ Ɔrɔmu masacɛ le ka koo nin ɲanabɔ. N y'o fɔ, a ma kɛ i n'a fɔ ko n b'a fɛ ka n ka siya kuun don koo la, o tɛ! O le y'a to ne y'aw wele ka kuma n'aw ye. Isirayɛli jigi be min kan, o kama lo ne sirinin be ni jɔrɔkɔ ye.» U y'a jaabi ko: «Zudekaw ma sɛbɛ foyi ci an ma i ka koo la. Balima minw bɔra o yɔrɔ la ka na, o si ma foyi fɔ an ye ko i ye koo dɔ kɛ. Anw b'a ɲini e fɛ, e k'a bɛɛ ɲafɔ an ye. An kɔni b'a lɔn ko yɔrɔ bɛɛ mɔgɔw te sɔn e ka diina nin ma.» U bɛnna loon wɛrɛ la. O loon, zuwifu nunu nana caaman Pɔli ka soo. K'a ta sɔgɔma fɔɔ wulafɛ, Pɔli ye Ala ka masaya koo fɔ u ye. A jijanin tun be ka Yezu ka koo don u dusu la. O kama, a tun be Musa ka sariya ani kiraw ka kitabuw kɔnɔnakumaw ɲafɔ u ye. A ka kuma sera dɔw kɔrɔ. Nga dɔw ma l'a la. Olu ma bɛn u ni ɲɔgɔn cɛ. Sanni u ka faran, Pɔli ye kuma kelen fɔ ko: «Nii Senuman ye kira Ezayi ci ka na min fɔ aw faaw ye, o ye tiɲɛ ye kosɔbɛ. A tun y'a fɔ a ye ko: ‹Tag'a fɔ jama nin ye k'u bena u tulo malɔ, k'u tena foyi faamu, k'u bena filɛli kɛ kosɔbɛ, k'u tena foyi ye. Jama nin tulo ka gwɛlɛ. U y'u tulo datugu, k'u ɲaa tugu, waasa u kana yeli kɛ, u kana mɛnni kɛ, janko u kana faamuli kɛ. N'u tun y'a faamu, u tun bena u sɔɔn yɛlɛma. O la, ne Ala tun bena u kɛnɛya.› «Ayiwa, ne Pɔli b'a fɔ aw ye ko Ala ka kuma bena fɔ siya wɛrɛw le ye sisan. Olu ben'a lamɛn, ka kisi.» [ Pɔli y'o fɔ ka ban tuma min na, zuwifuw tora ka ɲɔgɔn sɔsɔ kosɔbɛ n'u be tagara soo.] Pɔli tun ye boon min ta, a ye saan fila dafanin kɛ o kɔnɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ tun be taga bɔ a fɛ, a tun b'u bɛɛ kunbɛn ka ɲa. A tun be Ala ka masaya koo fɔ u ye, ka mɔgɔw kalan Matigi Yezu Krista ka koow la ni jagwɛlɛya ye, mɔgɔ si tun t'a bali. Ne Pɔli min ye Yezu Krista ka jɔɔn ye, ne welela ka kɛ ciden ye, ne wolomana ka kɛ Ala ka kibaru diman fɔbaga ye. Ala yɛrɛ tun y'o kibaru diman nin koo fɔ a ka kuma na a ka kiraw barika la, o y'a Dencɛ ka koo ye, ale min wolola Dawuda kɔmɔgɔw fɛ ka kɛɲɛ ni adamadenya ye. Nii Senuman y'a yira ko an Matigi Yezu Krista ye Ala Dencɛ ye, o sebagaya lɔnna a kununni fɛ a sanin kɔ. Ne ye nɛɛma sɔrɔ ale lo barika la ka kɛ ciden ye, waasa ka siya wɛrɛw dɛmɛ u k'u jigi la Krista kan ka mɛnni kɛ a fɛ, janko a tɔgɔ ka boɲa. Yezu Krista ye minw wele, aw fana ye u dɔw ye. Ala ye aw minw wele ka kɛ a ka jama ye, n'aw koo ka d'a ye n'aw be Ɔrɔmu dugu kɔnɔ, ne be bataki nin ci aw bɛɛ ma. An Faa Ala n'an Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. Ne be n ka Ala fo Yezu Krista barika la, aw bɛɛ kosɔn, bari aw tɔgɔ sera yɔrɔ bɛɛ la ko aw lara Krista la. Ne be baara kɛ Ala min ye ni n dusu ye k'a Dencɛ koo fɔ, o min ye kibaru diman ye, ale ye ne seere ye ko ne be to k'aw ka koo miiri ne ka daalili la tuma bɛɛ. N b'a ɲini a fɛ ko n'a kɛra a sago ye, a ka sira di ne ma ka se ka taga aw fɛ sisan. Bari ne b'a fɛ kosɔbɛ k'aw ye, ka Nii Senuman ka seko dɔ fɔ aw ye waasa aw ka se ka fanga sɔrɔ, walima, ka ɲɔgɔn jaa gwɛlɛya an jigi barika la. N badenw, ne t'a fɛ k'aw to o lɔnbaliya la, ko siɲɛ caaman ne y'a latigɛ ko ne bena taga aw fɛ, waasa ka se ka baara sabatinin kɛ aw cɛma i n'a fɔ n b'a kɛ siya wɛrɛw cɛma cogo min na, nga ne te sira sɔrɔla. Ne ka kan ka baara kɛ mɔgɔw cɛma minw ɲaa yɛlɛla, ni minw ta ma yɛlɛ, ani kolɔnbagaw ni kolɔnbaliw cɛma. O la, a ka di ne ye kosɔbɛ ka kibaru diman fɔ aw Ɔrɔmukaw ye fana. Ne te maloya ka kibaru diman fɔ, bari Ala ka sebagaya koo lo, mɔgɔ minw be l'a la, kisili ye olu ta ye, k'a daminɛ zuwifu ma fɔlɔ, o kɔ siya wɛrɛw. Kibaru diman le b'a yira ko Ala be mɔgɔ jati mɔgɔtilennin ye a jigi kosɔn, a be to o tilenninya la jigi barika la, i ko a fɔra cogo min na Ala ka kuma na ko: «Mɔgɔtilennin bena kisi lanaya barika la.» Ka Ala to sankolo la, a be dimi mɔgɔw fɛ minw te siran a ɲa, n'u be tilenbaliyako kɛ ka tiɲɛ dogo. Bari adamaden be se ka Ala ka koo minw faamu, olu yirala u la ka gwɛ: Ala yɛrɛ le y'o yira u la. Tiɲɛ na, k'a ta diɲɛ dantuma na, adamadenw be Ala ka koo yebaliw ye ka gwɛ a ka baara fɛ, o min ye a ka sebagaya banbali n'a ka Alaya ye. O la, tiɲɛ sɔrɔsira t'u fɛ tugu. Bari u ye Ala lɔn, nga u ma sɔn k'a bato i n'a fɔ Ala, ani u ma sɔn ka barika la a ye a cogo la. U filila u ka miiriyaw la ka kɛ nalomanw ye ka tunu dibi la. U b'u yɛrɛ jati kolɔnbagaw ye nga u ye nalomanw ye. Nɔɔrɔtigi Ala min te sa, u m'ale bato fɔɔ adamaden min be sa, ale jaa ni kɔnɔw, ni sennaanifɛnw ni fɛɛn minw be fofo duguma. O le y'a to Ala y'u to u ka nigɛjuguw la, fɔɔ u be kakalaya kɛ k'u yɛrɛ dɔgɔya u ni ɲɔgɔn cɛ. U ye Ala ka tiɲɛ to yen, ka tugu galon kɔ, ka danfɛnw le bato ka baara kɛ u ye, u ma Danbaga bato, ale min ka kan ka boɲa tuma bɛɛ. Amiina. O le y'a to, Ala y'u to yen nigɛjuguw la min ye malobaliyako ye. U ka musow te cɛko kɛ n'a ɲaa ye tugu. Olu yɛrɛ be la ni ɲɔgɔn ye. O cogo kelen na, cɛɛw te musow ɲini tugu fɔɔ u b'u cɛɲɔgɔnw. O le ka di u ye. U be malobaliyako kɛ, k'o sara sɔrɔ u yɛrɛ ma, min bɛnnin bɛ u ka fili ma. U ma sɔn ka Ala lɔn minkɛ, Ala fana y'u to u ka miiriyajugu la. A kɛra ten, u man kan ka min kɛ, u b'o le kɛ. Tilenbaliyako sifa bɛɛ b'u kɔnɔ: u be kojugu kɛ, u kɛra wasabaliw ni mɔgɔjuguw ye, ɲagoya fana b'u la, ɲɔgɔnfagako le b'u kɔnɔ, ni kɛlɛko, ni benkanni, ni juguya, ani u be galon la mɔgɔw kan k'u jalaki. U be ɲɔgɔn tɔgɔjugu fɔ, Ala juguw lo, u b'u yɛrɛ boɲa ka kɛlɛw tigɛ, u daa ka ca, u be se kojugu la kosɔbɛ, u murutinin be u wolobagaw ma. U kɛra nalomanw ye, u te lɔ kelen kan, u ka koo ka gwɛlɛ, u fana te makari ɲɔgɔn na. U be Ala ka koo latigɛnin lɔn, ko ni mɔgɔ min b'o koo ɲɔgɔn kɛ, o tigi ka kan ni saya ye. O bɛɛ n'a ta, u be to k'o kɛ, ka sɔn o kɛbagaw ta ma fana. E kɛra mɔgɔ o mɔgɔ ye, tiɲɛ t'i fɛ k'i tɔɲɔgɔn jalaki, bari e b'i tɔɲɔgɔn jalaki koo minw na, e yɛrɛ b'o ɲɔgɔn kɛ. O la, e b'e yɛrɛ jalakila. Minw b'o ɲɔgɔn kɛ, an y'a lɔn ko Ala b'o tigi kiti ka kɛɲɛ ni tiɲɛ ye. E min b'o koow kɛbaga nunu jalaki, k'a sɔrɔ ele fana b'o koow ɲɔgɔn kɛ, e be miiri ko i bena kisi Ala ka kiti ma wa? Walima e te Ala ka ɲumanya dafanin n'a ka muɲuli, n'a ka timinadiyali jati foyi ye wa? K'a sɔrɔ a b'i dɛmɛ a ka ɲumanya barika la ka nimisa ka faran i ka kojugu la. E ka dusugwɛlɛya n'i ka murutili kosɔn, e be dɔ fara Ala ka dimi kan, sanni o dimi nin kiti tilennin loon ka se. Ale lo bena mɔgɔ kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'u ka kɛtaw ye. Mɔgɔ minw jijanin lo ka baaraɲuman kɛ n'u be boɲa, ni kunkɔrɔta ani nii banbali le ɲinina, a bena nii banbali di olu ma. Nga minw be sɔsɔli kɛ ka muruti tiɲɛ ma ka to tilenbaliya la, a ben'a ka dusubɔ n'a ka dimi yira olu la. Mɔgɔ minw be kojugu kɛ, k'a ta zuwifu ma fɔlɔ, o kɔ siya tɔw, tɔɔrɔ ni dusukasi bena kɛ olu bɛɛ ta ye. Minw be koɲuman kɛ, k'a ta zuwifu ma fɔlɔ, o kɔ siya tɔw, olu bɛɛ bena boɲa ni kunkɔrɔta ani hɛrɛ sɔrɔ. Bari Ala te mɔgɔ bɔ mɔgɔ la. Mɔgɔ o mɔgɔ ye hakɛ kɛ ni u te Musa ka sariya lɔn, olu bena halaki ni sariya niin t'o la. A be minw fɛ, n'u ye hakɛ kɛ, olu fana bena kiti ka kɛɲɛ ni sariya ye. A ma kɛ ko mɔgɔ minw be sariya kuma lamɛn, k'olu le ye mɔgɔtilenninw ye Ala fɛ, mɔgɔ minw b'a sira taama, olu le bena jati mɔgɔtilenninw ye. Ala ka sariya te siya wɛrɛ minw fɛ, olu be sariya sira taama u ka cogo la, k'a sɔrɔ u te Ala ka sariya lɔn. U kɛra u yɛrɛ ka sariya ye. O b'a yira ko u ka kan ka min kɛ, u b'o lɔn. N'u be u yɛrɛ jalaki, ani ka tiɲɛ di u yɛrɛ ma, u b'a yira ten ko sariya koo b'u hakili la. Ka kɛɲɛ ni ne ka kibaru diman ye, o le bena ye loon min na Ala bena mɔgɔw kiti u ka koo dogoninw kama, Yezu Krista barika la. E min b'i yɛrɛ wele ko zuwifu, k'i jigi la sariya kan, ani ka to k'i yɛrɛ boɲa i ka Ala koo la, e min be Ala sago lɔn, ani e min be koɲuman lɔn sariya barika la, e min y'a fɔ ko e ye fiɲɛntɔw ka bere minɛbaga ye, ko mɔgɔ minw be dibi la, e be olu dɛmɛ k'u ɲaa yɛlɛ, ko i ye nalomanw ni kolɔnbaliw ka karamɔgɔ ye, bari lɔnniyasɔbɛ ni tiɲɛ yɛrɛyɛrɛ be sɔrɔ sariya barika la. Ayiwa, e min be mɔgɔ wɛrɛw kalan, e t'i yɛrɛ kalan! E b'a fɔ k'u kana soɲali kɛ, e do b'a kɛra. E min b'a fɔ k'u kana kakalaya kɛ, k'a sɔrɔ e yɛrɛ b'a kɛ! I ko joko man d'i ye fewu, e do be jobon kɔnɔfɛnw soɲa. E min b'i yɛrɛ boɲa sariya kosɔn, e be Ala tɔgɔ cɛn i ka sariya batobaliya sababu la. Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Ala tɔgɔ cɛnna aw sababu la siya wɛrɛw cɛma.» Kɛnɛkɛnɛko ka ɲi n'i be sariya bato, nga n'i te sariya bato, i ka kɛnɛkɛnɛko te jati tugu, i be jati kɛnɛkɛnɛbali ye. Ni kɛnɛkɛnɛbali be sariya sira taama, a tena jati mɔgɔkɛnɛkɛnɛnin ye wa? E min be sariya cɛn, kɛnɛkɛnɛbali min be sariya bato, ale bena i jalaki. K'a sɔrɔ a sɛbɛ b'i bolo, i kɛnɛkɛnɛni lo fana. Ka kɛ zuwifu ye, o te siyako dama ye, kɛnɛkɛnɛko fana ma kɛ farisogo yɔrɔ dɔ tigɛko dama ye. Nga zuwifuya yɛrɛ yɛrɛ ye kɔnɔnako ye, kɛnɛkɛnɛkoɲuman ye dusulako ye Nii Senuman barika la, o te sariyako ye. O zuwifu ɲɔgɔn ka boɲako te bɔ mɔgɔ fɛ, nga Ala fɛ. O tuma na, ka kɛ zuwifu ye, o tɔnɔ be min sa? Kɛnɛkɛnɛko tɔnɔ ye jumɛn ye? O tɔnɔ ka bon cogo bɛɛ la. Ala ka kuma kalifara zuwifuw le ma. Ayiwa, ni u dɔw ma kɛ mɔgɔsɔbɛw ye, Ala ka tilenninya be se ka tunu o kosɔn wa? Ayi dɛ! Hali ni adamadenw be galon tigɛ, Ala be tiɲɛ fɔ, i ko a fɔra cogo min na ko: «O la, tiɲɛ ka sɔrɔ i fɛ i kuma waati la, i ka see sɔrɔ i ka kiti la.» Nga ni Ala ka tilenninya be lɔn an ka tilenbaliya barika la, an bena mun le fɔ sa? O kɔrɔ ko ni Ala dimina an kɔrɔ, o ye kojugu ye wa? N be kumana adamadenw kumacogo le la. Ayi dɛ! N'a kɛra ten, Ala ben'a kɛ cogo di ka diɲɛ kiti? Ni ne ye galon tigɛ, o min barika la Ala ka tiɲɛ be lɔn kosɔbɛ ani boɲa be la a kan fana, mun na ne be jalaki i n'a fɔ hakɛkɛla? O la, dɔw b'a fɔ ko: «An ka kojugu kɛ waasa koɲuman ka sɔrɔ o la.» Mɔgɔ dɔw be ne tɔgɔ cɛn ko ne b'o le fɔ. O mɔgɔ nunu ka jalakili ka ɲi. Nga, mun lo sa? An zuwifuw ka fisa ni tɔw ye wa? Abada, bari ne y'a fɔ ka ban ko zuwifu ni siya wɛrɛw bɛɛ be hakɛ ka fanga kɔrɔ. I ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na ko: «Mɔgɔtilennin si te yen, hali mɔgɔ kelen. Hakili te o si fɛ, o si te Ala yɔrɔ ɲini fana. U bɛɛ filinin lo, u bɛɛ kɛra mɔgɔjuguw ye. U si te koɲuman kɛ, hali mɔgɔ kelen. U gɔnɔ ye kaburu dayɛlɛnin ye, u be mɔgɔw lafili n'u daa ye, u ka kuma be i ko fɔnfɔnni ka baga. Danga ni kumajugu le fanin b'u daa la. U ka teli ka mɔgɔ faga. U be tɛmɛ yɔrɔ o yɔrɔ, u be cɛnni ani bɔnɛ le to yen. U te hɛrɛ sira lɔn. U te siran Ala ɲa fewu.» An y'a lɔn ko sariya be fɛɛn minw bɛɛ fɔ, a b'o fɔ mɔgɔw ye minw b'a ka fanga kɔrɔ, janko mɔgɔ si kana se ka foyi fɔ, ani mɔgɔ bɛɛ ka jalaki Ala ɲakɔrɔ. O le y'a to mɔgɔ si te se ka kɛ mɔgɔtilennin ye a ɲakɔrɔ sariya batoli barika la, bari an be hakɛ lɔn sariya le barika la. Nga sisan, Ala y'a yira ko ale bena mɔgɔw jati mɔgɔtilenninw ye sababu min na, sariya seen t'o la. Sariya ni kiraw ye o le fɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ lara Yezu Krista la, Ala be olu bɛɛ jati mɔgɔtilenninw ye, wolomani t'o la. Bari mɔgɔ bɛɛ ye hakɛ kɛ, u yɔrɔ jaɲana Ala ka nɔɔrɔ la. Nga Ala ye nɛɛma kɛ u ye k'u jati mɔgɔtilenninw ye Yezu Krista sababu la, ale min y'u kunmabɔ. Mɔgɔ minw lar'a la ko a sara olu kosɔn, Ala y'a kɛ hakɛ yafa saraka ye, waasa k'ale Ala yɛrɛ ka tilenninya yira, bari mɔgɔ minw tun ye hakɛ kɛ fɔlɔfɔlɔ, a ma olu jalaki a ka muɲuli waati la. O la, Ala y'a ka tilenninya yira sisan. Mɔgɔ minw lara Yezu la, a ye olu kɛ mɔgɔtilenninw ye, janko a ka tilenninya ka ye. Adamaden ka yɛrɛboɲayɔrɔ be yen tugu wa? Ayi, a te yen. Mun le ye o kɛ? A ka sariya batoli wa? Ayi, a ka lanaya kosɔn lo. Bari an b'a miiri ko adamaden be jati mɔgɔtilennin ye a jigi le barika la. Sariya batoko seen t'o la. Walima Ala ye zuwifuw dama ka Ala ye wa? Siya wɛrɛw ka Ala tɛ fana wa? Ɔnhɔn, siya wɛrɛw ta lo fana. Bari Ala kelenpe le be yen ale min bena mɔgɔkɛnɛkɛnɛninw jati mɔgɔtilenninw ye u jigi barika la, ka kɛnɛkɛnɛbaliw jati mɔgɔtilenninw ye o jigi kelen barika la. A ma kɛ ko an b'a fɛ ka sariya sanga ben jigi kama. Ayi! An b'a fɛ sariya koo ka taga ɲa kosɔbɛ. An bena mun le fɔ an bɛma Ibrayima ka koo la? A ye mun le sɔrɔ adamadenya barika la? Ni Ibrayima jatira mɔgɔtilennin ye a ka kɛwaliw barika la, a be se k'a yɛrɛ boɲa, nga a te se k'o kɛ Ala ɲakɔrɔ. Tiɲɛ na, a fɔra Ala ka kuma na ko: «Ibrayima lara Ala la, o la, a jatira mɔgɔtilennin ye.» Mɔgɔ min ye baara kɛ, ale ka sara te jati boɲafɛn ye, a ka kan n'a ye le. Nga mɔgɔ min ma kɛwaliɲuman kɛ, k'a sɔrɔ a y'a jigi la Ala kan, ale min be sɔn ka mɔgɔjugu jati mɔgɔtilennin ye, a bena o tigi jati mɔgɔtilennin ye a ka lanaya kosɔn. Ala be mɔgɔ min jati mɔgɔtilennin ye n'a ma o tigi ka kɛwali jati, masacɛ Dawuda b'o tigi ka dagamuko fɔ ko: «Mɔgɔ minw ka filiw yafara, n'u ka hakɛw t'u kan tugu, olu dagamunin lo. Matigi te mɔgɔ min ka hakɛ jati tugu, o tigi dagamunin lo.» Dagamu min koo fɔra, ale te dan zuwifuw dama ma, siya wɛrɛw fana niin b'a la. An y'a fɔ ka ban ko Ibrayima lara Ala la, o la, a jatira mɔgɔtilennin ye. A jatira mɔgɔtilennin ye tuma jumɛn? A tun ma kɛnɛkɛnɛ tuma min na wa, walima a kɛnɛkɛnɛni kɔ? O ma kɛ a kɛnɛkɛnɛnin kɔ, o kɛra n'a ma kɛnɛkɛnɛ fɔlɔ. O kɔ, kɛnɛkɛnɛko nana d'a ma ka kɛ taamasiɲɛ ye, k'a yira ko a lara Ala la minkɛ, Ala y'a jati mɔgɔtilennin ye o kosɔn k'a to a ka kɛnɛkɛnɛbaliya la. O cogo la fana, kɛnɛkɛnɛbali minw bɛɛ lara Ala la ni olu fana jatira mɔgɔtilenninw ye Ala fɛ, Ibrayima kɛra u bɛɛ faa ye. A kɛra mɔgɔkɛnɛkɛnɛninw faa ye fana, olu minw ma kɛnɛkɛnɛ dɔrɔn, nga u y'u jigi la Ala kan i n'a fɔ an faa Ibrayima y'a kɛ cogo min na k'a sɔrɔ a tun ma kɛnɛkɛnɛ fɔlɔ. Ala y'a daa di Ibrayima ma ko a bena diɲɛ di ale n'a kɔmɔgɔw ma ka kɛ u ta ye. O ma kɛ sariya batoli kosɔn dɛ, nga Ala y'a jati mɔgɔtilennin ye bari Ibrayima lar'a la. N'o koo tun be sɔrɔ sariya batoli fɛ, jigiko tun bena kɛ fuu ye, dadili fana tun bena kɛ fuu ye. Bari dusudimi be sɔrɔ sariya sababu la. Sariya siginin te yɔrɔ min na, sariya cɛnko fana te fɔ o yɔrɔ la. Ayiwa, Ala y'a daa di koo min na, o be sɔrɔ jigi le barika la, janko o ka kɛ nɛɛmako ye, Ibrayima kɔmɔgɔw bɛɛ ka se k'u niyɔrɔ sɔrɔ o la. Mɔgɔ minw be sariya bato, olu dama ka koo tɛ, nga mɔgɔ minw b'u jigi la Ala kan i n'a fɔ an bɛɛ faa Ibrayima, olu fana ta lo. A fɔra Ala ka kuma na ko: «Ne y'i kɛ siya caaman faa ye.» Ala ɲakɔrɔ, an faa lo a y'a jigi la Ala min kan, ale lo be suuw kunun. Fɛɛn minw tun te yen fɔlɔ, ale lo b'olu dan. Mɔgɔ tun te se k'a jigi la fɛɛn min kan, a y'a jigi la o kan. O la, a kɛra siya caaman faa ye, ka kɛɲɛ ni Ala ka fɔta ye a ye ko: «I kɔmɔgɔw bena caya ten.» A tun kɔrɔla kosɔbɛ, a sii tun sera saan kɛmɛ ɲɔgɔn ma, a ka muso Sara fana sii tun tɛmɛna denwolo ma. O bɛɛ n'a ta a jigi ma tigɛ, k'a sɔrɔ a tun surunyana saya ma. Ala ka dadili faan fɛ, a jigi ma tigɛ fewu, nga jigi barika la, a ye fanga sɔrɔ ka boɲa la Ala kan. A lanin tun b'a la kosɔbɛ ko Ala y'a daa di koo min na, ko see b'a ye k'o kɛ. O la, «a jatira mɔgɔtilennin ye.» A fɔra Ala ka kuma na ko: «O le y'a to a jatira,» o kuma nin ma fɔ ale dama kosɔn dɛ. Nga an fana niin b'o la, Ala bena an minw jati mɔgɔtilenninw ye bari an lara Ala la ale min y'an Matigi Yezu kunun a sanin kɔ. Yezu fagara an ka hakɛw kosɔn, nga a kununna janko k'an kɛ mɔgɔtilenninw ye. An jatira mɔgɔtilenninw ye jigi barika la, o la, hɛrɛ donna an ni Ala cɛ an Matigi Yezu Krista barika la. Ale Yezu barika la fana, an ye niyɔrɔ sɔrɔ nɛɛma nin na an jigi sababu la. An be nisɔndiya Ala ka nɔɔrɔ koo la, bari an jigi b'a la ko an bena o ɲɔgɔn sɔrɔ. O dama tɛ, an be nisɔndiya an ka tɔɔrɔkow la, bari an b'a lɔn ko tɔɔrɔ be na ni muɲuli ye. Muɲuli be na ni sesɔrɔli ye kɔrɔbɔli kan, ni see sɔrɔla, jigi fana be sɔrɔ. Jigi do te taga ka mɔgɔ to bololakolon, bari Ala y'an kanu cogo min na, o b'an dusu la Nii Senuman barika la, a y'ale min d'an ma. Tiɲɛ na, tuma min na barika tun te an na, Krista sara mɔgɔjuguw kosɔn o waati latigɛnin na. A ka gwɛlɛ mɔgɔ dɔ ka sɔrɔ min be sɔn ka sa mɔgɔtilennin kosɔn, nga n'a sɔrɔ dɔ be sɔn ka sa mɔgɔɲuman dɔ kosɔn. Nga Ala y'a yira an na ko a b'an kanu. K'an to an ka hakɛ la, Krista sara an kosɔn. An jatira mɔgɔtilenninw ye Krista ka saya barika la minkɛ, siga t'a la, an bena kisi Ala ka dimi ma fana ale kelen barika la. Bari an tun ye Ala juguw ye tuma min na, Ala sɔnna anw ka bɛn n'ale ye a Dencɛ ka saya barika la. An bɛnnin kɔ n'a ye, siga t'a la, an bena kisi a Deen barika la bari a be nii na. O dama tɛ, an be nisɔndiya Ala kosɔn an Matigi Yezu Krista barika la, ale min sababu la, anw ni Ala cɛ bɛnna. Hakɛ daminɛna mɔgɔ kelen le sababu la diɲɛ na, saya fana nana hakɛ sababu la. O cogo la fana, saya sera mɔgɔ bɛɛ ma bari bɛɛ ye hakɛ kɛ. K'a ta o waati la ka na se sariya sɔrɔwaati ma, hakɛ tun be yen, nga ni sariya te yen, hakɛkɛla te jalaki. O bɛɛ n'a ta, k'a ta Adama ka waati ma fɔɔ ka na se Musa ka tile ma, mɔgɔw tun be sa, hali min ma hakɛ kɛ Adama ta cogo la, ale min banna ka Ala ka kuma bato. Mɔgɔ min tun ka kan ka na, Adama tun ye o tigi jaa ye. Nga hakɛ min kɛra, o ni Ala ka nɛɛma te se ka suma, bari, ni mɔgɔ kelen ka hakɛ kɛnin kosɔn mɔgɔ caaman sara, Ala ka nɛɛma ta te se ka fɔ a y'o min kɛ mɔgɔ caaman ye mɔgɔ kelen barika la, min ye Yezu Krista ye. Ala ka nɛɛma ni mɔgɔ kelen nin ka hakɛ ka baara te kelen ye, bari mɔgɔ kelen ka kojugu kosɔn, Ala ye kiti tigɛ ka jalaki ben mɔgɔw kan, nga kojugu caaman kɛnin kɔ, Ala makarila u la ka cogo di u ma u ka se ka jati mɔgɔtilenninw ye. Ni mɔgɔ kelen ka kojugu kosɔn, saya ye see sɔrɔ, mɔgɔ minw sɔnna Ala ka nɛɛma ma n'a y'u jati mɔgɔtilenninw ye, olu bena to nii na ka see sɔrɔ Yezu Krista kelenpe barika la. Ayiwa, mɔgɔ kelen ka kojugu kosɔn, jalaki sera mɔgɔ bɛɛ ma. O cogo la fana, mɔgɔ kelen ka koɲuman sababu la, mɔgɔ caaman be jati mɔgɔtilenninw ye ka nii sɔrɔ. Mɔgɔ caaman kɛra hakɛkɛlaw ye, mɔgɔ kelen ka murutili kosɔn, o cogo la fana mɔgɔ kelen ye Ala sago kɛ minkɛ, mɔgɔ caaman bena jati mɔgɔtilenninw ye. Sariya sigira janko kojugu ka barika sɔrɔ, nga hakɛ barika boɲana yɔrɔ min na, Ala y'a ka nɛɛma boɲa o yɔrɔ la. Hakɛ tun ye fanga sɔrɔ mɔgɔw kan saya barika la cogo min na, o cogo la fana, tilenninya barika la, Ala ka nɛɛma be fanga sɔrɔ ka nii banbali di mɔgɔw ma an Matigi Yezu Krista barika la. An ka mun le fɔ sa? An ka kan ka to hakɛ la janko Ala ka nɛɛma be boɲa wa? Ayi dɛ! An minw kɛra i n'a fɔ suu, hakɛ ta faan fɛ, an be se ka to hakɛ la cogo di? Yala aw m'a lɔn ko an minw bɛɛ batizera Yezu Krista tɔgɔ la, ko an batizera ka jɛn n'a ye a ka saya la fana wa? An batizera ka jɛn n'a ye a ka saya la minkɛ, an fana suu donna n'a ye janko Krista kununna Faa Ala ka sebagaya barika la cogo min na, an fana jogo ka yɛlɛma ka kɛ kura ye. Bari n'an jɛnna n'ale ye sɔbɛ la a ka saya la, an fana bena kunun n'a ye. An ka nin faamu kosɔbɛ, ko an jogokɔrɔ korila ka gwengwen ɲɔgɔn fɛ ni Krista ye, janko o daa ka bila, an fana kana kɛ hakɛ ka jɔɔnw ye tugu. Bari ni mɔgɔ min sara, o tigi daa te hakɛ la. N'an jɛnna ni Krista ye ka sa, an be l'a la ko an bena to nii n'a fɛ. Tiɲɛ na, an y'a lɔn ko Krista kununna, ale te sa tugu, saya te se a kɔrɔ tugu. Bari a sara tuma min na, a sara janko ka hakɛ nagasi tuma bɛɛ, sisan a ɲanaman lo Ala ye. O cogo la, aw fana k'aw yɛrɛ jati i n'a fɔ suu, hakɛ ta faan fɛ, ka kɛ mɔgɔ ɲanaman ye Ala ta faan fɛ Yezu Krista barika la. O la, aw farisogo min bena toli, aw kana sɔn hakɛ ka kuntigiya kɛ ale la tugu. Aw kana sɔn nigɛjugu ma. Aw kana aw farikolo yɔrɔ si kɛ kojugukɛfɛn ye ka to hakɛ la. Nga aw k'aw yɛrɛ di Ala ma. Aw ka kɛ i n'a fɔ mɔgɔ min sara ka kunun, k'aw farikolo yɔrɔ bɛɛ kɛ koɲumankɛ ta ye. Hakɛ tena see sɔrɔ aw kan tugu. Bari aw te sariya kɔrɔ tugu, nga aw be nɛɛma le kɔrɔ. O tuma na, an ka to ka hakɛ kɛ bari an te sariya kɔrɔ tugu fɔɔ nɛɛma wa? Ayi dɛ! Yala aw m'a lɔn ko n'aw y'aw yɛrɛ di fɛɛn min ma ka kɛ i n'a fɔ a ka jɔɔn, ka to ka mɛnni kɛ a fɛ, aw be kɛ o fɛɛn nin ka jɔɔn ye wa? N'a kɛra hakɛko ye, o laban ye halakili ye. Nga Ala sago kɛli be na ni tilenninya ye. An be barika la Ala ye bari aw tun ye hakɛ ka jɔɔnw ye, nga sisan u y'aw kalan min na, aw sɔnna o la n'aw dusu bɛɛ ye, k'aw yɛrɛ sɔrɔ ka bɔ hakɛ bolo ka kɛ tilenninya ka jɔɔnw ye. Ne be kuma adamaden ka kuma cogo la, bari aw barika ka dɔgɔ. Aw tun y'aw yɛrɛ kɛ konɔgɔninw ni koferekeninw ka jɔɔnw ye, ka muruti Ala ma. Sisan aw ka kɛ tilenninya ka jɔɔnw ye, ka kɛ Ala ta ye pepewu. Tuma min na aw tun ye hakɛ ka jɔɔnw ye, tilenninyako tun te aw ka sira la. Aw ye mun le sɔrɔ o koow la, ni maloya tɛ bii nin na? Bari u laban ye halakili ye. Nga sisan aw y'aw yɛrɛ sɔrɔ ka bɔ hakɛ bolo ka kɛ Ala ka jɔɔnw ye. Aw be fɛɛn min sɔrɔ o la, o ye dusu saniyako ye min laban ye nii banbali ye. Bari hakɛ sara ye halakili ye, nga Ala ka nilifɛn ye nii banbali ye an Matigi Yezu Krista barika la. N balimaw, n y'a lɔn ko aw be sariyaw lɔn. O la, n be nin kuma fɔ aw ye. Aw b'a lɔn ko ni mɔgɔ be nii na, o tuma na dɔrɔn le, a be sariya kɔrɔ. O cogo kelen na, muso min furula, sariya be yen min b'a wajibiya ka to a cɛɛ fɛ n'o be nii na, nga n'a cɛɛ sara, muso nin b'a yɛrɛ sɔrɔ ka bɔ sariya nin kɔrɔ. N'a cɛɛ be nii na n'a tagara furu cɛɛ wɛrɛ fɛ, u ben'a wele ko kakalamuso. Nga n'a cɛɛ sara a ka sɔrɔ ka taga furu, o sariya nin t'a kan tugu, a fana ma kakalaya kɛ. N balimaw, aw fana be ten, aw y'aw yɛrɛ sɔrɔ ka bɔ sariya kɔrɔ bari aw ye Krista farisogo yɔrɔ dɔw ye. Aw kɛra a ta ye sisan, ale min kununna, janko an ka baara sabatinin kɛ Ala ye. An fana, tuma min na nigɛjugu tun ye see sɔrɔ an kan, kojugu nigɛ tun b'an minɛ sariya barika la. An ye baarajugu kɛ o min be laban ni saya ye. Nga fɛɛn min tun y'an kɛ jɔɔn ye, an hɔrɔnyara ka bɔ ale bolo. Sisan, an be se ka baara kɛ Ala ye cogokura la Nii Senuman barika la, o te kɛ cogokɔrɔ la tugu, min fɔra sariya la. An ka mun le fɔ sa? O tuma na, sariya kɛra hakɛ ye wa? Ayi dɛ! Ne ye hakɛko faamu sariya le barika la. N'a tun ma fɔ sariya la ko: «I ɲaa kana bɔ i mɔgɔɲɔgɔn ka fɛɛn fɛ.» Ne tun ten'a lɔn ko n'i ɲaa bɔra i tɔɲɔgɔn ka fɛɛn dɔ fɛ, ko o ye kojugu ye. A kɛra ten, hakɛ ye sira sɔrɔ ka banba ka nigɛjugu sifa bɛɛ don ne dusu la sariya barika la. Bari ni sariya siginin te yen, hakɛ fana te yen. Fɔlɔfɔlɔ, Ala ka sariya tun ma sigi tuma min na, ne tun be nii na, nga a nana sigi tuma min na, hakɛ ye fanga sɔrɔ, ne sara. O cogo la, sariya min ka kan ka hɛrɛ kɛ mɔgɔ ye, ale kɛra ne fagafɛn ye. Bari hakɛ ye sira sɔrɔ sariya barika la k'a kɛ ne filila ka sa. O la, sariya ka ɲi, Ala ye min fɔ, o fana ka ɲi ani a tilennin lo. O tuma na, fɛɛn min ka ɲi, ale lo kɛra ne fagafɛn ye wa? Ayi dɛ! Nga hakɛ lo, fɛɛn min ka ɲi, hakɛ ye cogo ɲini o le sababu la ka ne faga, janko a ka se k'a yɛrɛ yira k'a gwɛ kosɔbɛ ko ale ka fari sariya barika la. An y'a lɔn ko sariya bɔra Ala fɛ, nga ne do ye barikatan ye, ne be hakɛ bolo i n'a fɔ jɔɔn. Ne be min kɛ, ne t'o faamuna. Fɛɛn min ka di ne ye, ne t'o kɛ, nga fɛɛn min man di ne ye, ne b'o le kɛ. Fɛɛn min man di ne ye, ni ne b'o le kɛ, o tuma na, ne sɔnna ko sariya ye fɛnɲuman ye. O la do, fɛɛn min be kɛra, o te ne nɔɔ ye, kojugu min be ne dusu la, ale nɔɔ lo. Bari ne y'a lɔn ko fɛɛn min be ne dusu la, o ma ɲi. Koɲumankɛ nigɛ be ne la, nga n te se. Ne b'a fɛ ka koɲuman min kɛ, ne t'o kɛ, fɔɔ kojugu, ne t'o min fɛ. Fɛɛn min man di ne ye, ni ne b'o le kɛ, o b'a yira k'o te ne nɔɔ ye, nga o ye kojugu nɔɔ ye ale min be ne dusu la. Ne y'a kɔlɔsi k'a ye ko tuma min na ne b'a fɛ ka koɲuman kɛ, n te se k'o kɛ, fɔɔ kojugu. Ne dusu la kɔni, Ala ka sariya koo ka di ne ye. Nga n y'a ye, koo min ka di ne ye ni ne b'a fɛ k'o kɛ, fɛɛn dɔ be ne bali k'o kɛ. Ale lo b'a kɛ hakɛ be fanga sɔrɔ ne kan. Ne ye sigɛnbagatɔ ye! N farisogo min ye saya ta ye, jɔn bena ne kisi o ma? Ne be barika la Ala ye ale min b'o kɛ an Matigi Yezu Krista sababu la! Ne sɔnnin be ka Ala ka sariya bato, nga farisogo ka barikatanya le ye ne kɛ hakɛ ka jɔɔn ye. Sisan kɔni, mɔgɔ minw be ni Yezu Krista ye, jalakiyɔrɔ si te olu la. Bari Nii Senuman min be hɛrɛ di Yezu Krista ka jɛnɲɔgɔnya barika la, ale ka see kɛra sababu ye ka ne hɔrɔnya ka bɔ hakɛko ni saya la. Sariya siginin tun te se ka koo min kɛ, farisogo ka barikatanya kosɔn, Ala y'o kɛ, a y'a yɛrɛ Dencɛ ci, ale nana wolo i n'a fɔ hakɛkɛla, ka kɛ saraka ye hakɛ sara kosɔn. A ye hakɛ ka baga faga, janko sariya be tilenninya min fɛ, an ka se k'ale kɛ, an minw te taama ka kɛɲɛ ni farisogo sago ye tugu, nga an be taama ka kɛɲɛ ni Nii Senuman sago ye. Tiɲɛ na, mɔgɔ min be taama ka kɛɲɛ ni farisogo sago ye, o tigi ka miiriya be to o le kan, nga min be taama ka kɛɲɛ ni Nii Senuman sago ye, o tigi ka miiriya be to Ala ka koo le kan. Ka sɔn farisogo ka koo ma, o laban ye saya ye, nga ka sɔn Nii Senuman ta ma, o ye balo ni hɛrɛ ye. Adamadenw ka nigɛjuguw sera mɔgɔ minw kɔrɔ, u ye Ala juguw ye. U te sɔn Ala ka sariya ma, u fana te se k'o kɛ. Bari ka mɔgɔ to a yɛrɛ bolo, a koo te se ka diya Ala ye. Aw kɔni, aw t'aw yɛrɛ sago kɛ tugu, aw be Nii Senuman sago le kɛ, bari Ala ka Nii be aw fɛ. Ni Krista ka Nii te mɔgɔ min fɛ, o tigi te Krista ta ye. Aw farisogo bilanin be saya ye hakɛ sababu la, nga ni Krista b'aw dusu la, Nii Senuman b'a kɛ aw be balo bari Ala y'aw jati mɔgɔtilenninw ye. Ala min ye Yezu Krista kunun a sanin kɔ, n'ale ka Nii b'aw la, ale kelen le bena nii don aw farisogo tolita la, a ka Nii Senuman barika la ale min b'aw la. O la n balimaw, an ka kan ka fɛɛn min kɛ, o te farisogo ka baara ye. Bari n'aw be taama ka kɛɲɛ ni farisogo sago ye, aw bena sa, nga n'aw y'aw jogo yɛlɛma pepewu Nii Senuman barika la, aw bena balo. Mɔgɔ minw be taama ka kɛɲɛ ni Ala ka Nii sago ye, olu ye Ala deenw ye. Aw ye Nii min sɔrɔ, ale t'aw bila jɔnya ni siranya la, Nii Senuman lo. Ale lo barika la aw kɛra Ala ka deenw ye, ani ale barika la an b'a fɔ Ala ye ko Baba, an Faa. O Nii Senuman nin b'a yira an na ko an kɛra Ala deenw ye. N'an kɛra Ala deenw ye, an bena niyɔrɔ fana sɔrɔ Ala fɛ, an ni Krista bena o sɔrɔ ɲɔgɔn fɛ, bari n'an y'a ka tɔɔrɔ ɲɔgɔn sɔrɔ, an fana ben'a ka boɲa ɲɔgɔn sɔrɔ. Ne ka miiri la, boɲa min bena la an kan sini, o te se ka suma ni bii tɔɔrɔ ye. Bari Ala bena boɲa la a ka deenw kan loon min na, diɲɛ kɔrɔtɔnin be k'o loon makɔnɔ. Diɲɛ kɛra fuu ye, o te a yɛrɛ sago ye, nga a Danbaga sago lo. O bɛɛ n'a ta, jigi layɔrɔ be yen. Ala ben'a bɔ cɛnni bolo, k'a niin don a ka deenw ka yɛrɛsɔrɔ n'u ka boɲa na. An y'a lɔn ko halibi diɲɛ bɛɛ be ŋunanna i n'a fɔ muso min be jigira. Diɲɛ dama tɛ, nga Ala y'an minw sɔn ni Nii Senuman ye min ye a ka difɛn fɔlɔ ye, an fana kɔnɔ gwannin lo k'an ka kunmabɔli kɔnɔ ka kɛ Ala ka deenw ye. Bari an kisira, nga o ye jigiko ye. N'an ɲaa lara fɛɛn kan ka sɔrɔ k'an jigi la o kan, o te jigi ye. E ɲaa be fɛɛn na ka ban, e ben'a fɔ k'o ye jigiko ye cogo di? Nga an ɲaa ma la fɛɛn min kan fɔlɔ, n'an y'an jigi la o kan, an bena jija k'o fɛɛn nin makɔnɔ. O cogo la fana, Nii Senuman b'an dɛmɛ an ka dɛsɛyɔrɔw la, bari an te daalili cogo lɔn, nga Nii Senuman yɛrɛ le be daalili kɛ an nɔɔ na ni ŋunankan ye min te se ka fɔ. Ala min be adamaden dusulako lɔn, ale b'a lɔn Nii Senuman be fɛɛn min fɛ, bari Nii Senuman be daalili kɛ Ala ka mɔgɔw ye ka kɛɲɛ ni Ala sago ye. An y'a lɔn ko Ala be baara kɛ ni fɛɛn bɛɛ ye a kanubagaw ka makoɲa kama, a y'o minw wele ka kɛɲɛ n'a ka koo latigɛnin ye. Ala kɔnna ka mɔgɔ minw woloma kabini fɔlɔfɔlɔ, a kɔnna k'a latigɛ fana k'olu cogo ka kɛ i n'a fɔ a Dencɛ ta, janko a Dencɛ nin ka kɛ mɔgɔ caaman kɔrɔ ye. A kɔnna ka minw ka koo latigɛ, a ye olu wele, a ye minw wele, a ye olu jati mɔgɔtilenninw ye, a ye minw jati mɔgɔtilenninw ye, a ye boɲa la olu kan. An be mun fɔ tugu? Ni Ala b'an fɛ, jɔn be wili an kama tugu? Ale min ma ban k'a yɛrɛ Dencɛ di ka sa an bɛɛ kosɔn, a be kɛ cogo di n'a tena fɛɛn bɛɛ di an ma ka fara a Dencɛ kan? Ala ye mɔgɔ minw woloma, jɔn bena se ka olu jalaki? Ala yɛrɛ le y'u jati mɔgɔtilenninw ye. Jɔn bena u jalaki? Bari Yezu Krista sara, o dama tɛ fana, a kununna, a siginin be Ala kinibolo fɛ, ka to ka Ala daali an ye. Mun le be se k'an faran ka bɔ Krista ka kanuya la? Sigɛn, walima hakiliɲagami? Tɔɔrɔ, walima kɔngɔ? Dɛsɛ, walima farati? Walima n'u b'an faga wa? Ka kɛɲɛ ni Ala ka kuma ye, a ko: «E kosɔn, u be tile k'an faga, u b'an jati i ko saga fagataw.» Nga o bɛɛ n'a ta, an kɛra sesɔrɔlaw ye kosɔbɛ, Krista barika la, ale min y'an kanu. Bari ne jigi b'a la ko hali saya yɛrɛ, walima sijan, walima mɛlɛkɛw, walima jinaw, walima fɛɛn minw be diɲɛ na bii, walima minw bena kɛ yen sini, walima setigiw, hali fangatigi minw be sanfɛ, walima minw be dugukolo jukɔrɔ, walima danfɛn wɛrɛw, fɛɛn si te yen min be se k'an faran ka bɔ Ala ka kanuya la min yirala an Matigi Yezu Krista sababu la. Krista ka jɛnɲɔgɔnya barika la ne be min fɔ, o ye tiɲɛ ye, galon tɛ, Nii Senuman yɛrɛ b'a yira ne la ko ne be min fɔ, ko tiɲɛ lo. Dusukasi be ne la kosɔbɛ, ne nii tɔɔrɔnin lo tuma bɛɛ. Bari ne yɛrɛ b'a fɛ n niin ka bɔ Ala ka koo la ka n faran ka bɔ Krista la, ne balimaw kosɔn, ne ni minw ye siya kelen ye, olu minw ye Isirayɛlidenw ye. Ala ye olu minw minɛ k'o kɛ a ka deenw ye, k'a yɛrɛ yira u la, ka bɛn n'u ye siɲɛ caaman, ka sariya sigi u ye k'a yɛrɛ batocogo yira u la, k'a daa di u ma. Ibrayima ni Isiyaka ani Yakuba le ye u faaw ye. Krista ni olu ye siya kelen ye, a wolola u ka deen dɔ fɛ. Ala be fɛɛn bɛɛ kunna, a ka tanu tuma bɛɛ! Amiina. O bɛɛ la, Ala ka kuma dafara, hali ni siya min bɔra Yakuba la, o bɛɛ ma kɛ Isirayɛlidensɔbɛw ye. Siya min bɔra Ibrayima la, olu bɛɛ ma wele ko a deenw, bari Ala tun y'a fɔ a ye ko: «Isiyaka le kɔmɔgɔw bena wele i deenw.» O kɔrɔ te ko deen minw wolola ka kɛɲɛ ni farisogo ye, olu ma kɛ Ala deenw ye dɛ. Ayi, fɔɔ deen minw sɔrɔla ka kɛɲɛ ni Ala ka dadili ye, olu le ye Ala deenw ye. Bari Ala y'a daa di ko: «Saan wɛrɛ ne bena segi nin waati nin ɲɔgɔn na ka n'a sɔrɔ ni dencɛ be Sara bolo.» O dama tɛ, Erebɛka fana, ye dencɛ fila sɔrɔ an bɛma Isiyaka fɛ. Ala tun b'a fɛ a ka koo latigɛnin ka kɛ a ka mɔgɔ wolomani koo la minkɛ, o la, o deen nunu tun ma wolo fɔlɔ, u tun ma sɔrɔ ka koɲuman, walima kojugu kɛ fɔlɔ, a y'a fɔ Erebɛka ye a deen nunu ka koo la ko: «Kɔrɔcɛma bena baara kɛ dɔgɔcɛma ye.» A y'a yira ten ko ale te mɔgɔ woloma ka kɛɲɛ n'o tigi ka kɛwali ye, fɔɔ a yɛrɛ sago. I ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na ko: «Yakuba koo diyara ne ye, Ezawu koo man di ne ye.» An bena mun fɔ sa? O tuma na, Ala ka koo tilennin tɛ wa? Ayi dɛ! Tiɲɛ na, a y'a fɔ Musa ye ko: «Ne b'a fɛ ka makari mɔgɔ min na, ne bena makari o tigi la, ne b'a fɛ ka hinɛ mɔgɔ min na, ne bena hinɛ o la.» A kɛra ten, o te sɔrɔ mɔgɔ sago la, walima mɔgɔ ka jijali sababu la, nga fɔɔ Ala ka makari. A kɛra ten fana, Ala y'a fɔ Ezipiti masacɛ ye a ka kuma na ko: «Ne y'i sigi masaya la kuun min na, o ye janko ne ka se ka n ka sebagaya yira, ani ne tɔgɔ ka fɔ diɲɛ faan bɛɛ la.» O le kosɔn, ni Ala b'a fɛ ka makari mɔgɔ min na, a be makari o tigi la, n'a b'a fɛ ka mɔgɔ min dusu gwɛlɛya, a b'o tigi ta gwɛlɛya fana. Dɔw be se k'a fɔ ne ye ko: «Mun na Ala b'an jalaki tugu? Bari mɔgɔ te se ka ban Ala ta ma.» E adamaden, e ye mun ye n'i be sɔsɔli kɛ ni Ala ye? Daga be se k'a fɔ a dilanbaga ye ko: «Mun na e ye n dilan ten wa?» Bɔgɔmana te dagadilanbaga ta ye wa? A be se k'o bɔgɔ kelen nin ta ka dagaɲuman dilan n'a ye, a be se k'o bɔgɔ kelen nin ta ka daga wɛrɛ dilan n'a ye, min ma ɲi kosɔbɛ. Ala tun b'a fɛ k'a ka sebagaya n'a ka dimi yira, nga a muɲuna o daga nunu kɔrɔ, minw ka kan ka cɛn. A y'o kɛ janko k'a ka ɲumanya dafanin yira dagaw la, a makarila minw na. A tun kɔnna ka olu minw labɛn boɲa kama. O kɔrɔ ko a ye an minw wele, a ma weleli kɛ ka bɔ zuwifuw dama cɛma, nga a ye dɔw fana wele ka bɔ siya wɛrɛw cɛma. I ko a fɔra cogo min na Oze ka kitabu kɔnɔ ko: «Mɔgɔ minw tun te ne Ala ka mɔgɔw ye, ne bena olu kɛ n ka mɔgɔw ye, ani minw koo tun man di ne ye, ne bena olu koo diya n yɛrɛ ye. Yɔrɔ min na a tun fɔra u ye ko: ‹Aw te ne ka mɔgɔw ye›, o yɔrɔ kelen na, u bena wele ko Nitigi Ala deenw.» Kira Ezayi fana y'a fɔ Isirayɛlidenw ka koo la ko: «Hali ni Isirayɛlidenw cayara i ko kɔgɔjida la cɛncɛn, u tɔɔ dama le bena kisi. Bari Matigi ye kuma min fɔ, a bena o bɛɛ kɛ ka dafa teliya la dugukolo kan.» I n'a fɔ Ezayi tun kɔnna k'a fɔ cogo min na ko: «Ni Matigi, Setigi tun ma dɔɔni to o ka kɛ an sii ye, an tun bena halaki i ko Sodɔmu, an tun bena halaki i ko Gɔmɔri.» An bena mun le fɔ? Siya wɛrɛ minw tun ma tilenninya ɲini, olu y'a sɔrɔ, jigi min be la Ala kan, o tilenninya be sɔrɔ o barika la. Isirayɛlidenw, tun be cogo ɲinina waasa Ala k'u jati mɔgɔtilenninw ye sariya barika la, nga u ma o sɔrɔ. Mun le y'o kɛ? Bari yanni olu ka tilenninya nin ɲini n'u jigi lanin be Ala kan, u y'a ɲini ni kɛwali ye. O la, u talonna kabakuru la. A fɔra Ala ka kuma na ko: «Ne be talonkabakuru bila * Siyɔn, kabakuru min be mɔgɔ ben, ne y'o bila yen. Ni min lar'a la, o tigi tena maloya.» N balimaw, min be ne dusu la, ani n be min ɲini Ala fɛ Isirayɛlidenw ye, o ye u ka kisiliko ye. Bari ne be se k'a fɔ k'u jijanin be kosɔbɛ Ala koo la, u jijanin be kɔni, nga lɔnniyasɔbɛ t'u fɛ. Tilenninya min be sɔrɔ Ala fɛ, u m'o koo faamu, o la, o tun be tilenninya nin ɲini u yɛrɛ ka fanga la. O le y'a to tilenninya min be sɔrɔ Ala fɛ, u ma se k'u yɛrɛ majigi Ala ye ka mɛnni kɛ o koo la. Tiɲɛ na, sariya dafanin ye Krista ye, janko ni mɔgɔ min lara Krista la, Ala k'o tigi jati mɔgɔtilennin ye. Musa fana y'a sɛbɛn tilenninya koo la min be sɔrɔ sariya batoli barika la ko: «Ni mɔgɔ min be sariya sira taama, o tigi bena balo o barika la.» Tilenninya min be sɔrɔ jigi barika la, ale b'a ɲini i fɛ: «I kana miiri ko: ‹Jɔn le bena yɛlɛ sankolo la?› N'i y'o miiri, i b'a fɛ Krista ka kɔsegi ka na le. Walima ‹Jɔn bena jigi dingɛ dibiman kɔnɔ?› » O ye Krista ka kununko ye tugu. Mun le be fɔ tugu? «Kuma nin b'i tulo kɔrɔ, a b'i daa la ani a b'i kɔnɔ.» An be kuma min fɔra, o ye jigi koo ye. N'i sɔnna k'a fɔ ko Yezu ye Matigi ye ani ka l'a la ko Ala y'a kunun a sanin kɔ, e bena kisi. Tiɲɛ na, n'i lar'a la i dusu la, Ala b'i jati mɔgɔtilennin ye, n'a bɔra i daa la, i be kisi. Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Ni mɔgɔ min lara Ala la, o tigi tena maloya.» O la, danfara te zuwifuw ni siya wɛrɛw cɛ, u bɛɛ ka Matigi ye kelen ye, min man'a daali, a be o tigi ta ɲa kosɔbɛ. Bari: «Mɔgɔ o mɔgɔ mana Matigi tɔgɔ wele, o tigi bena kisi.» U be se ka kɛ cogo di ka Matigi daali, n'u ma l'a la? U fana be se ka l'a la cogo di, n'u m'a koo mɛn? U fana be se k'a koo mɛn cogo di, ni mɔgɔ m'a fɔ u ye? Mɔgɔ fana be se k'a koo fɔ cogo di, n'u ma ci? O la, a fɔra Ala ka kuma na ko: «Mɔgɔ minw be kibaru diman fɔ,» ko: «Olu yenin be mɔgɔ nisɔndiya!» Nga mɔgɔ bɛɛ ma sɔn kibaru diman ma, o le kosɔn Ezayi y'a fɔ ko: «Matigi, jɔn le lara an ka waajuli la?» O la, mɔgɔ be waajuli mɛn ka sɔrɔ ka la Krista la, waajuli le ye Krista ka koo ɲafɔli ye. O la, ne be n yɛrɛ ɲininga ko u m'o mɛn wa? U kɔni y'o mɛn. A fɔra Ala ka kuma na ko: «Waajulikɛlaw kaan do mɛnna yɔrɔ bɛɛ la, u ka kuma sera fɔɔ diɲɛ daan na.» Ne be n yɛrɛ ɲininga tugu ko: «Isirayɛlidenw tun ma nin faamu wa?» Musa kɔnna ka Ala ka kuma nin fɔ ko: «Siya min te foyi ye, ne bena olu kɛ ka keliya don aw la. Hakili te siya min fɛ, ne ben'a kɛ aw be dimi olu kosɔn.» Ezayi tagara ɲa k'a fɔ yɛrɛ ko Ala y'a fɔ ko: «Mɔgɔ minw tun te ne yɔrɔ ɲinina, olu ye ne ye. Mɔgɔ minw tun te foyi ɲinina ne fɛ, ne ye n yɛrɛ yira olu la.» Nga Isirayɛlidenw koo la, a y'a fɔ ko Ala ko: «Ne tilera ka n bolo di siya murutinin nin ma, olu minw tulo ka gwɛlɛ.» Ne be n yɛrɛ ɲininga k'o tuma na, Ala y'a ka Isirayɛli jama fili wa? Ayi dɛ! Ne fana y'u dɔ ye, Ibrayima deen dɔ, ka bɔ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw la. Ala m'a ka jama bila. N'aw be Ala ka kuma kalan Eli koo fɔra yɔrɔ min na, a ye Ala daali Isirayɛlidenw ye cogo min na, aw m'o faamu wa? A ko: «Matigi, u y'i ka kiraw faga k'i ka sarakabɔyɔrɔw bɛɛ cɛn, ne kelenpe le tora, u fana b'a fɛ ka ne faga.» Nga Ala y'a jaabi ko di? A y'a fɔ a ye ko: «Ne ye mɔgɔ waa wolonwula (7 000) mara ne yɛrɛ ye, olu minw ma u kunbiri gwan * Baali kɔrɔ.» O cogo la, bii fana dɔw be yen minw kɛra u tɔɔ ye, Ala ye nɛɛma kɛ minw ye k'u woloma. Nga ni wolomani nin be kɛ Ala ka nɛɛma barika la, kɛwali niin t'o la tugu, n'o tɛ, o te kɛ nɛɛmako ye tugu. An bena mun le fɔ? Isirayɛlidenw tun be fɛɛn min ɲinina, u m'a sɔrɔ, nga minw wolomana, olu y'a sɔrɔ, tɔɔ nunu dusu gwɛlɛyara ka kɛɲɛ ni Ala ka kuma ye ko: «Ala y'u kɛ hakilitanw ye, ka ɲaa d'u ma, u te se ka yeli kɛ ni minw ye, ka tulo d'u ma, u te se ka mɛnni kɛ ni minw ye fɔɔ ka na se bii ma.» Masacɛ Dawuda fana y'a fɔ ko: «U ka dumuni ka kɛ jaan ye u fɛ, a ka kɛ u minɛjɔ ye. A ka kɛ u ka seen talonfɛn ye, ka kɛ u ka baarajugu sara ye!» Ko: «U ɲaaw ka dibi, u kana yeli kɛ. A kɛ u birinin be to tuma bɛɛ.» Ne be n yɛrɛ ɲininga tugu ko Isirayɛlidenw talonna ka ben minkɛ, u bena to ten wa? Ayi dɛ! Nga u filila, o le y'a to siya wɛrɛw sera ka kisili sɔrɔ, o fana kɛra sababu ye ka keliya don Isirayɛlidenw dusu la. N'u ka filiko kɛra diɲɛ ka hɛrɛ sɔrɔ sababu ye, ani u ka dɛsɛko ka kɛ siya wɛrɛw ka nafa ye, n'u nana segi Ala ma pepewu, o bena kɛ hɛrɛ ye kosɔbɛ. Ne b'o fɔ aw siya wɛrɛw ye, ne cira ka baara kɛ aw le ye, ne be boɲa la o baara nin kan, waasa ka keliya wili ne ka siya dusu la, janko dɔw ka se ka kisi u cɛma. Ala y'u bila gɛrɛfɛ minkɛ, n'o le kɛra sababu ye diɲɛ mɔgɔw sera ka bɛn ni Ala ye, u ka kɔsegiko ka bɛn ni Ala ye, o tena kɛ i n'a fɔ mɔgɔ le sara ka kunun wa? Sumankun fɔlɔ min mɔna, n'o dira Ala ma, o b'a yira ko a tɔɔ bɛɛ be kɛ Ala ta ye. Ni yiri lili ka ɲi, yiri bolow ka ɲi. Isirayɛlidenw be i n'a fɔ olivuyiri min tutunin bɛ foro kɔnɔ, aw siya wɛrɛw be i n'a fɔ waga kɔnɔ ta. U ye foro kɔnɔ ta bolo dɔw tigɛ, k'aw ta ka nɔrɔ o nɔɔ na janko aw ka nɛɛma sɔrɔ o juu fɛ. O kama, i kana i yɛrɛ boɲa, ka bolo tigɛninw lɔgɔbɔ bari i te yiri juu ye, i ye bolo le ye. I be se k'a fɔ fana ko bolo dɔ nunu tigɛra waasa i ka se ka nɔrɔ juu la. O ye tiɲɛ ye, olu tigɛra u ka lanabaliya le kama, aw nɔrɔla lanaya le barika la. O la, aw kana aw yɛrɛ boɲa, aw ka siran le. Bari ni Ala ma se ka makari yiribolo kɔrɔman nunu na, aw ta tena kɛ ten fana wa? Aw ka Ala ka ɲumanya n'a ka fariyako filɛ, a fariyara Isirayɛlidenw ma olu minw benna, ani a ɲana aw ma. Fɔɔ aw nɔrɔnin ka to a la, n'o tɛ aw bena tigɛ i n'a fɔ dɔ nunu. Olu fana, n'u ma to u ka lanabaliya la, u niin bena don tugu, bari see be Ala ye k'u niin don. Aw minw ye siya wɛrɛw ye, n'aw niin donna, minw tun ye siya nin yɛrɛ ye n'u niin bɔra, olu ka kɔsegi ka don, o be kɛ baasi ye wa? N balimaw, ne t'a fɛ aw ka to kodogonin nin faamubaliya la, janko aw kana aw yɛrɛ jati kolɔnbagaw ye. Isirayɛliden dɔw bena to u ka dusugwɛlɛya la fɔɔ siya tɔw ka donyɔrɔ sɔrɔ Ala fɛ. O cogo la fana, Isirayɛlidenw bɛɛ bena kisi, i ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na ko: «Min bena mɔgɔw hɔrɔnya, ale bena bɔ * Siyɔn dugu kɔnɔ, a ben'a kɛ Yakuba kɔmɔgɔw be siran Ala ɲa.» «Ni ne y'u ka hakɛw yafa u ma tuma min na, o le ben'a yira ko ne bɛnna ni olu ye.» Kibaru diman faan fɛ, u kɛra Ala juguw ye, o kɛra aw siya wɛrɛw ka dagamu ye, nga Ala ka wolomani faan fɛ, u koo ka di Ala ye u faaw kosɔn, bari ni Ala ye fɛɛn min di, a t'o minɛ tugu, n'a ye weleli kɛ, a t'o yɛlɛma. Fɔlɔfɔlɔ, aw tun te Ala ka kuma bato, sisan olu t'a bato, o le y'a to Ala makarila aw la. Olu banna k'a ka kuma bato sisan, o le y'a to a makarila aw la. A makarila aw la cogo min na, a bena makari olu la ten fana. Bari Ala ye mɔgɔ bɛɛ to u ka murutili la, janko a ka se ka makari u bɛɛ la. Ala dafanin lo, hakilitigiya ni lɔnniya la! Mɔgɔ te se k'a ka kolatigɛninw faamu, a ka koo fana te se ka faamu. A fɔra Ala ka kuma na ko: «Jɔn le ye Matigi ka miiriya lɔn? Walima jɔn le kɛr'a ladibaga ye?» Walima: «Jɔn le kɔnna ka Ala sɔn, a ka sɔrɔ k'o sara?» Bari fɛɛn bɛɛ bɔra ale lo la, ale lo y'u bɛɛ dan, u kɛra a ta ye. Boɲa ka la ale kan tuma bɛɛ la! Amiina. N balimaw, ne b'aw daali Ala ka makari kosɔn ko aw k'aw yɛrɛ kɛ saraka ɲanaman ye, min saniyanin lo, n'a ka di Ala ye: o le bena kɛ aw ka batoli ɲanaman ye. Aw kana aw yɛrɛ kɛɲɛ ni bii diɲɛ ye, nga aw ye hakilikura min sɔrɔ, aw jogo ka yɛlɛma ka kɛɲɛ n'o ye, janko aw ka se ka Ala sago lɔn, o min ye koɲuman ye, min ka di Ala ye, n'a dafanin be. Ala ye nɛɛma min kɛ ne ye, o kosɔn, ne b'a fɔ aw bɛɛ ye ko aw kana aw yɛrɛ boɲa k'a dama tɛmɛ, aw k'aw yɛrɛ majigi ka kɛɲɛ ni jigi ye, Ala ye min di aw ma. Yɔrɔ caaman b'an farisogo la, u bɛɛ ka baara te kelen ye fana. O cogo la, an minw lara Krista la, an n'an ka caya bɛɛ, an jɛnna ka kɛ farisogo kelen ye. Ala ye nɛɛma kɛ an ye ka seko minw d'an ma, an bɛɛ ta te kelen ye. Kiraya le dira dɔ ma wa? O tigi k'o kɛ ka kɛɲɛ n'a ka lanaya ye. Baara kɛ see le dira dɔ ma wa? O tigi ka banba k'o kɛ. Mɔgɔ kalan see le dira dɔ ma wa? O tigi ka banba ka mɔgɔw kalan. Mɔgɔ ladi see dira min ma, o tigi k'o kɛ. Ka mɔgɔw sɔn fɛɛn na, o see dira mɔgɔ min ma, o tigi k'o kɛ, a kana sigasiga. Ka kɛ ɲamɔgɔ ye, o see dira min ma, o tigi ka banba k'o kɛ. Mɔgɔ min be makari, o tigi k'o kɛ ni nisɔndiya ye. Kanuyasɔbɛ ka sɔrɔ aw dusu la. Aw ka kojugu dabila, ka koɲuman kɛ kosɔbɛ. Kanuya min be badenya la, o sababu la, aw ka ɲɔgɔn minɛ, k'aw tɔɲɔgɔnw jati k'u ka fisa n'aw ye. Aw ye jija, aw kana kɛ salabagatɔw ye, aw ka banba ka baara kɛ Matigi ye. Jigi min b'aw la, aw ka nisɔndiya o kosɔn, tɔɔrɔ tuma, aw ka muɲu, aw ye jija ka Ala daali. Aw ye banba ka Ala ka mɔgɔw dɛmɛ u dɛsɛyɔrɔ la, ka mɔgɔ wɛrɛw ladon. Mɔgɔ minw b'aw tɔɔrɔ, aw ka duba kɛ o tigiw ye, aw ka duba kɛ dɔrɔn, aw kana dangali kɛ. Mɔgɔ minw be nisɔndiya la, aw ye nisɔndiya ni olu ye, minw be kasi, aw ye kasi ni olu ye fana. Bɛɛn ka sɔrɔ aw ni ɲɔgɔn cɛ. Aw kana aw yɛrɛ boɲa, k'aw yɛrɛ jati kolɔnbagaw ye, aw k'aw yɛrɛ majigi. Aw kana kojugu juru sara, aw ye jija ka koɲuman kɛ mɔgɔw bɛɛ ye. Aw k'aw seko bɛɛ kɛ ka to hɛrɛ la ni mɔgɔ bɛɛ ye, n'o be se ka kɛ. Ne teriw, aw kana aw mɔnɛ bɔ, aw k'o to Ala ma, bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Mɔnɛbɔko ye ne ta ye, ne le be juru sara.» Matigi ko ten. Nga: «Ni kɔngɔ b'i jugu la, dumuni d'a ma. Ni minnɔgɔ b'a la, jii d'a ma. N'i y'o kɛ, a bena kɛ i ko i be takami le bon a kunna.» I kan'a to kojugu ka se i kɔrɔ, nga i ka see kojugu kɔrɔ koɲuman barika la. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ k'a yɛrɛ majigi faamaw kɔrɔ olu minw b'an kunna, bari fangatigiya bɔra Ala fɛ, faama minw siginin be yen, Ala le ye olu bɛɛ sigi. O la, mɔgɔ min be ban faama ta ma, o tigi fana banna Ala ka fɔta le ma, o tigi fana be jalaki ben a yɛrɛ kan. Ni mɔgɔ min be koɲuman kɛ, o tigi man kan ka siran kititigɛlaw ɲa, min be kojugu kɛ, ale lo be siran. E b'a fɛ e kana siran faama ɲa wa? Banba ka koɲuman kɛ, faama bena tila k'i tɔgɔɲuman fɔ. Bari a be yen Ala ka baara le kama janko k'i seen bila siraɲuman na, nga n'i ye kojugu kɛ i ka siran, bari a sigikun ka maramafɛn d'a ma te dɔ wɛrɛ ye, ka kojugukɛlaw jalaki. N'a b'o kɛ tuma min na, a be Ala ka baara le kɛra k'a ka dimiko yira o tigi la. O la do, a kɛra wajibi ye mɔgɔ k'a yɛrɛ majigi faamaw kɔrɔ, o kana kɛ ko u bena i jalaki dama, nga janko i dusu kana i jalaki. O le kama, aw be nisara di, bari mɔgɔ minw b'a minɛna, olu ye Ala ka baarakɛlaw ye. Fɛɛn min ka kan ka di mɔgɔ min ma, aw k'o di o tigi ma, nisara, ni wusuru ka kan ka di min ma, o ka di o tigi ma. Aw ka kan ka siran mɔgɔ min ɲa, aw ka siran o tigi ɲa, min ka kan ni boɲa ye, aw k'o boɲa. Foyi kana sɔrɔ i n'i mɔgɔɲɔgɔn cɛ fɔɔ ɲɔgɔnkanuya, bari mɔgɔ min y'a mɔgɔɲɔgɔn kanu, o tigi ye sariya bɛɛ bato. Sariya kuma minw b'a yira ko: «I kana kakalaya kɛ, i kana mɔgɔ faga, i kana soɲali kɛ, i ɲaa kana bɔ i tɔɲɔgɔn ka fɛɛn na,» ani o tɔɔ nunu bɛɛ be taga kɛ kuma kelen nin ye ko: «I k'i tɔɲɔgɔn kanu i n'a fɔ i yɛrɛ.» Kanuya be mɔgɔ min dusu la, o tigi te kojugu kɛ a mɔgɔɲɔgɔn na, o la sariya be se ka bato kanuya barika la. An be waati min na, aw b'o lɔn. Sisan aw sinɔgɔbagatɔw, aw ye wili ka banba, an kisiwaati surunyana bii yɛrɛ ka tɛmɛ an y'an jigi la Krista kan waati min na. Dugu tilara ka ban, kɛnɛ be ɲini ka ci. O la, an ka dibidibiko dabila ka kogwɛnin kɛ. An ka taama tilenninya la i n'a fɔ mɔgɔ be taama cogo min na tilefɛ. An kana kɛ nugubatɔw ni dɔrɔtɔw ye. An k'an yɛrɛ kɔlɔsi kakalaya sifa bɛɛ ma, an kana kɛ kɛlɛtigɛlaw ye, ani keliya kana sɔrɔ an dusu la. Aw k'a to Matigi Yezu Krista ka koo ka sigi aw kɔnɔ, aw kana miiri farisogo koo la ka tɛmɛ janko nigɛjugu kana se aw kɔrɔ. Mɔgɔ min barika ka dɔgɔ Krista ka sira la, aw k'ale minɛ ka ɲa, aw kana to a kɔrɔfɔli la. Ni jigi be mɔgɔ dɔ fɛ kosɔbɛ o le kosɔn a be fɛɛn bɛɛ dumu, ni mɔgɔ min barika ka dɔgɔ Krista ka sira la, n'ale te fɛɛn bɛɛ dumu fɔɔ nankɔfɛn dama, mɔgɔ min be fɛɛn bɛɛ dumu, ale man kan ka dɔ nin dɔgɔya, ani min te fɛɛn bɛɛ dumu, ale fana kan'a tɔɲɔgɔn nin jalaki, bari Ala sɔnn'a ma. E min be mɔgɔ wɛrɛ ka baaraden jalaki, e ye jɔn ye? A ye baaraɲuman kɛ wo, a m'a kɛ wo, o t'i ka sira la, o ye a tigi ka koo ye. A do bena baaraɲuman kɛ, bari see be Matigi ye k'o kɛ. Mɔgɔ be yen min be loonw jatiminɛ, dɔ fɛ loon bɛɛ ye kelen ye. A daan ye u jigi ka to u ka miiriya kan. Mɔgɔ min be loonw jatiminɛ, o tigi b'o kɛ Matigi le kosɔn, min fana be fɛɛn bɛɛ dumu, o tigi fana b'o kɛ Matigi le kosɔn, a fana be barika la Ala ye. Min te fɛɛn bɛɛ dumu, o tigi fana b'o kɛ Matigi le kosɔn, a fana be barika la Ala ye. Tiɲɛ na, mɔgɔ si te to sii la a yɛrɛ kosɔn, n'a fana sara, a ma sa a yɛrɛ kosɔn. An be sii la wo, an be yen Matigi le kosɔn, n'an sara wo, an sara Matigi le kosɔn. O la, an tora sii la wo, an sara fana wo, an ye Matigi ta ye. Krista sara ka kunun janko a ka kɛ mɔgɔ ɲanamanw ni suuw ka Matigi ye. Ele, mun na i b'i balima jalaki? Mun na i b'i balima dɔgɔya? An bɛɛ le bena lɔ Ala ka kiti tigɛyɔrɔ la. Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Ne Matigi ɲanaman lo, mɔgɔ bɛɛ ben'a kunbiri gwan ne ɲakɔrɔ, ani mɔgɔ bɛɛ bena Ala tanu.» O cogo la, an kelen kelen bɛɛ bena lɔ n'an kunko ye Ala ɲakɔrɔ. O la, an ka ɲɔgɔn jalakiko dabila sa. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi aw kana kɛ sababujugu ye aw balima dɔ ma. Ne lanin b'a la kosɔbɛ Matigi Yezu barika la ko fɛɛn si te yen min nɔgɔnin be. Nga n'i ye min jati ko a nɔgɔnin lo, ale nɔgɔnin lo i fɛ. I be dumuni min dumu, n'ale b'i balima nii tɔɔrɔ, o kɔrɔ ko i t'i ka koo kɛ kanuya la tugu. O la do, i k'i yɛrɛ kɔlɔsi, Krista sara i balima min kosɔn, i kana kɛ sababu ye k'ale kunnacɛn dumuni kama. Fɛɛn min ka d'i ye, o kana kɛ sababu ye i tɔgɔ ka cɛn. Bari Ala ka masaya te dumuni, walima minnifɛn koo ye, nga tilenninya ni hɛrɛ ani nisɔndiya koo lo Nii Senuman barika la. Bari mɔgɔ min be baara kɛ Krista ye ten, o tigi le koo ka di Ala ye, mɔgɔw fana b'a tɔgɔɲuman fɔ. O la sa, an ka banba ka to hɛrɛ la ɲɔgɔn fɛ ani ka ɲɔgɔn dɛmɛ ka barika sɔrɔ Krista ka sira la. Aw man kan ka Ala ka baara cɛn dumuni kama. Fɛɛn bɛɛ ka ɲi, nga fɛɛn min be kɛ kunnacɛnfɛn ye ne balima fɛ, o dumu ma ɲi. Fɛɛn min ka fisa, i kana josɔnsogo ɲimi, i kana dɔrɔ min, fɛɛn o fɛɛn min be se ka kɛ sababu ye k'i balima kunnacɛn, i kana o kɛ. Jigi min b'i fɛ o la, i k'o to i ni Ala cɛ. Mɔgɔ min te siga a ka kɛtaw la, o tigi dagamunin lo. Nga ni mɔgɔ min be sigasiga ni fɛɛn dɔ dumuko ye, n'o tigi y'o dumu, Ala b'o tigi jalaki, bari a m'o koo kɛ ni jigisɔbɛ ye. Koo min ma kɛ ni jigi lanin ye Ala kan, o bɛɛ ye hakɛ ye. Fanga b'an minw na, an ka kan ka barikatanw dɛmɛ, an kana an diyanakow dama kɛ. An kelen kelen bɛɛ k'an tɔɲɔgɔn diyanakow kɛ a ka ɲa kama, janko ka se k'a dɛmɛ a ka taga ɲa. Fɛɛn min tun ka di Krista ye, a m'o kɛ, i ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na ko: «I nɛnibagaw ka nɛnili le sera ne ma.» Koo minw bɛɛ tun fɔra Ala ka kuma na kabini fɔlɔfɔlɔ, o fɔra ka hakili d'an ma, janko an jaa ka gwɛlɛya ani ka muɲu, ka jigi sɔrɔ o barika la. Ala min be muɲuli di mɔgɔ ma ani k'a jigi tugu, ale k'aw ka miiriya kɛ kelen ye i n'a fɔ Yezu Krista b'a ɲini cogo min na, janko aw kɔnɔ ka kɛ kelen ye, ka jɛn ka Ala tanu ale min ye an Matigi Yezu Krista Faa ye. Aw ka ɲɔgɔn minɛ kosɔbɛ i n'a fɔ Krista y'aw minɛ cogo min na, janko boɲa ka la Ala tɔgɔ kan. Ne b'a fɔ tiɲɛ na ko Ala ka kantigiya kosɔn, Krista ye baara kɛ zuwifuw ye, janko Ala tun y'a daa di koo minw na an faaw ye, o ka kɛ. A nakun fana ye nin ye: janko siya wɛrɛw ka Ala boɲa a ka makari kosɔn, ka kɛɲɛ ni Ala ka kuma ye min fɔra ko: «O le y'a to ne bena i tanu siya wɛrɛw cɛma. Ne bena dɔnkili la k'i tɔgɔ boɲa.» Ani a fɔra tugu ko: «Siya wɛrɛw, aw ye nisɔndiya n'a ka jama ye.» A fɔra tugu ko: «Siya wɛrɛw bɛɛ, aw ka Matigi tanu. Jama bɛɛ, aw k'a boɲa.» Kira Ezayi fana y'a fɔ ko: «Zese kɔmɔgɔ dɔ bena wili, ale bena sigi siyaw kunna. Siyaw bena u jigi la ale kan.» Ala min be mɔgɔ jigi tugu, ale k'a kɛ aw be nisɔndiya kosɔbɛ, ka hɛrɛ kɛ aw ye aw ka lanaya kosɔn, janko aw ka jigisɔbɛ sɔrɔ Nii Senuman barika la. N balimaw, aw yɛrɛ ta faan fɛ kɔni, ne jigi b'a la ko aw ye mɔgɔɲumanw ye, lɔnniyadafanin b'aw la, aw be se ka ɲɔgɔn ladi. Ne be sɛbɛ min cira aw ma, ne ye o yɔrɔ dɔw sɛbɛn ni jagwɛlɛya ye koo dɔw kama, janko ka se k'aw hakili jigi kotɛmɛnin na Ala ka nɛɛma barika la, a ye min kɛ ne ye ka ne kɛ Yezu Krista ka baarakɛla ye siya wɛrɛw cɛma. Ne be Ala ka kibaru diman fɔ u ye, janko olu fana ka kɛ saraka diman ye Ala fɛ, min saniyanin be Nii Senuman barika la. O la, ne be se ka ne yɛrɛ boɲa Yezu Krista barika la, Ala ka baara kosɔn. Krista ye ne dɛmɛ ka baara min kɛ ka siya wɛrɛw dɛmɛ ka mɛnni kɛ Ala fɛ, ne te foyi fɔ n'o tɛ. Ne y'u dɛmɛ ni kuma ni kɛwali ye, ani kabako sifa caaman ye Nii Senuman barika la. A kɛra ten, k'a ta Zeruzalɛmu fɔɔ ka taga se Iliri mara la, ne ye Krista ka kibaru bɛɛ fɔ o yɔrɔw la. Nga ne ka ŋaniya tun ye ka kibaru diman fɔ yɔrɔ la, Krista tɔgɔ tun ma fɔ yɔrɔ min na fɔlɔ, janko ne kana ne ka baara kɛ k'a la mɔgɔ dɔ ka baarakɔrɔ kan. A kɛra ten, ne ka baara bɛnna Ala ka kuma ma min b'a fɔ ko: «A koo ma fɔ mɔgɔ minw ye, olu ben'a ye. Mɔgɔ minw m'a koo mɛn ka ye, olu ben'a ka koo faamu.» O le ye ne bali tuma caaman ka taga aw fɛ. Nga a saan damani filɛ nin ye, ne tun b'a fɛ ka se aw fɛ. Sisan ne ka baara nɔgɔyara o mara nunu na. Ni ne be taga Ɛsipaɲɛ tuma min na, ne b'a fɛ ka lɔ aw fɛ o tuma na k'aw filɛ ka waati dɔɔni kɛ n'aw ye, ne taatɔ aw ka ne dɛmɛ. Nga sisan ne be taga Zeruzalɛmu ka dɛmɛ kɛ Ala ka mɔgɔw ye. Bari Krista kɔmɔgɔ minw be Maseduwani mara ni Akayi mara la, olu b'a fɛ ka Ala ka mɔgɔw dɛmɛ Zeruzalɛmu, bari u dɛsɛnin be. U y'o latigɛ, u fana tun ka kan k'o kɛ. Bari ni olu siya tɔw ye niyɔrɔ sɔrɔ u ka Ala koo la, olu fana ka kan k'u dɛmɛ ni u bololafɛnw ye. O la, ni ne nana tila o koo la tuma min na, ni n tagara o dɛmɛ nin di ka ban, ne bena tɛmɛ aw fɛ ka taga Ɛsipanyɛ jamana na. Ne lanin b'a la ko ne bena se aw fɛ tuma min na, n bena se ni Krista ka duba ye aw fɛ. Ne b'aw daali n balimaw, an Matigi Yezu Krista kosɔn ni Nii Senuman ka kanuya kosɔn, ko aw ka ne dɛmɛ kɛlɛ nin na, n'aw ka Aladali ye aw be minw kɛ ne ye, janko ne ka se ka kisi Zude mara Alaɲasiranbaliw ma, ani ne be taga ni dɛmɛ min ye Zeruzalɛmu, o koo ka se ka diya Ala ka mɔgɔw ye o yɔrɔ la. O cogo la, ne bena se aw fɛ ni nisɔndiya ye, Ala sago la, ani ka se ka lafiɲɛ dɔɔni aw fɛ. Hɛrɛtigi Ala ka to aw bɛɛ fɛ! Amiina. Ne b'an balimamuso Febe kalifa aw ma, ale min be baara kɛ Krista ka jama cɛma Sankere. Aw k'a minɛ ka ɲa i n'a fɔ Ala ka mɔgɔw be mɔgɔ minɛ cogo min na, n'a mako be aw ka dɛmɛli la koo minw na, aw k'a dɛmɛ o la. Bari a ye mɔgɔ caaman dɛmɛ kosɔbɛ, hali ne yɛrɛ. Aw ka Pirisili ni Akilasi fo, olu ye ne baarakɛɲɔgɔn dɔw ye Yezu Krista ka baara la. Olu tun y'u yɛrɛ nii di janko ne ka se ka kisi saya ma. Ne dama te barika la u ye dɛ, Krista ka jama bɛɛ min be siya wɛrɛw cɛma, olu fana be barika la u ye. Krista ka jama min be lajɛn u ka soo, aw ka olu fo fana. Aw ka Epenɛti fo, ale min koo ka di ne ye, ale lo kɔnna ka la Krista la Azi mara la. Aw ka Mariyamu fo ale min jijara aw ka koo la kosɔbɛ. Aw ka Anduronikusi ani Zuniyasi fo, olu minw ye ne ka mɔgɔw ye, ne ni olu bɛɛ ye kaso kɛ ɲɔgɔn fɛ. Cidenw lo minw lɔnnin lo kosɔbɛ, u kɔnna ka Krista lɔn ne ɲa. Aw ka Anpiliyasi fo, ale koo ka di ne ye Matigi kosɔn. Aw ka Urubɛn fo, ale ye ne ka baarakɛɲɔgɔn dɔ ye Krista ka baara la, ani aw ka ne teriɲuman Sitasisi fo. Aw ka Apɛlɛsi fo, ale min sɔnna tɔɔrɔ ma Krista kosɔn. Minw be Arisitobuli ka soo, aw ka olu fo. Aw ka ne balimacɛ Erodiyɔn fo, ani Krista kɔmɔgɔ minw be Narisisi ka soo. Aw ka Tirifɛni ni Tirifɔsi fo, o muso fila nunu ye baara kɛ Matigi ye kosɔbɛ. Aw ka ne terimuso Pɛrisi fo, ale fana y'a yɛrɛ di ka baara kɛ Matigi ye. Aw ka Urufusi fo, ale min ye Matigi ka baarakɛlaɲuman ye, ani a bamuso, ne bamuso lo fana. Aw ka Asɛnkiriti, ni Filegɔn, ani Ɛrimɛsi, ni Patorobasi, ni Ɛrimasi fo, ani balima minw be n'u ye. Aw ka Filologi ani Zuli, ni Nere n'a balimamuso, ni Olɛnpasi fo ani Ala ka mɔgɔ minw bɛɛ b'u fɛ yen. Aw ka ɲɔgɔn fo kosɔbɛ ni kɔnɔgwɛ ye. Krista ka jamakuluw bɛɛ b'aw fo. N balimaw, mɔgɔ minw be faranni kɛra, ani ka ban an ka kalan na, ne b'aw daali ko aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi olu la. Aw kana jɛn n'u ye. O mɔgɔ nunu te baara kɛra an Matigi Krista ye, nga janko u kɔnɔbara ka fa. Fanga te mɔgɔ minw na, o b'olu kunnacɛn n'u ka kuma diman, ani u ka namarakuma ye. Aw kɔni, aw sɔnna Ala ta ma cogo min na, mɔgɔ bɛɛ b'o kala ma, o la, ne be nisɔndiya aw kosɔn. Halibi, ne b'a fɛ aw ka hakili sɔrɔ ka se ka koɲuman kɛ, aw kana kojugu kɛ. Hɛrɛtigi Ala bena Sutana ben aw ɲafɛ yanni dɔɔni. An Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ka kɛ aw ye! Ne ka baarakɛɲɔgɔn Timote b'aw fora, ani Lusiyusi, ni Zasɔn, ani Sosipatɔrɔsi, olu minw ye ne ka mɔgɔw ye. Matigi tɔgɔ la ne Teritiyusi min ye nin bataki sɛbɛn ne b'aw fo. Ne ka jatigicɛ Gayusi, Krista ka jama be to ka lajɛn ale min fɛ, b'aw fo. Erasiti, ale min ye dugu bɛɛ ka nafolo kɔlɔsibaga ye, ale fana b'aw fora, n'an balima Karitusi fana. [ An Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ka kɛ aw bɛɛ kan, amiina.] An ka Ala fo, ale min be se ka barika don aw la Yezu Krista ka kibaru diman kosɔn, ne be min fɔ ka kɛɲɛ ni tiɲɛ ye an y'o min lɔn, o min tun kɛra gundo ye kabini fɔlɔfɔlɔ. Nga sisan a yirala kɛnɛ kan, siya wɛrɛw bɛɛ be se k'a lɔn kiraw ka sɛbɛ barika la, ka kɛɲɛ ni waati bɛɛ Ala ka cii ye, janko u ka se ka la Ala la ka mɛnni kɛ a fɛ. Ala kelenpe ye hakilitigi ye. Boɲa ka la a kan Yezu Krista barika la tuma bɛɛ la. Amiina. Ne Pɔli min welela ka kɛ Yezu Krista ka ciden ye Ala sago la, ani an balimacɛ Sɔsitɛni, be bataki nin ci Korɛntikaw ma minw lara Ala la, Yezu Krista ye minw wele k'u saniya k'u kɛ Ala ta ye. A cira mɔgɔ bɛɛ ma fana, minw be yɔrɔ bɛɛ la n'u be an Matigi Yezu Krista bato. Olu ka Matigi lo, ani an fana ta lo. An Faa Ala n'an Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. Ne be barika la Ala ye tuma bɛɛ aw kosɔn, bari a ye nɛɛma kɛ aw ye Yezu Krista barika la. Ale barika la, aw kɛra fɛɛn bɛɛ tigiw ye, aw be kuma lɔn kosɔbɛ, lɔnniya fana b'aw fɛ. Bari Krista koo min fɔra aw ye, o ye sigiyɔrɔ sɔrɔ aw kɔnɔ. K'aw to an Matigi Yezu Krista nalon makɔnɔni na, Ala be seko minw di, aw ma dɛsɛ o si la. Ala kelen le be barika don aw la fɔɔ ka taga se an Matigi Yezu Krista nalon ma, jalakiyɔrɔ kana sɔrɔ aw la o loon na. Ala ye kantigi ye. A y'aw wele ka kɛ a Dencɛ an Matigi Yezu Krista jɛnɲɔgɔnw ye. Ne b'aw daali n balimaw, an Matigi Yezu Krista tɔgɔ kosɔn ko aw k'aw daa kɛ kelen ye, farali kana sɔrɔ aw cɛma. Aw ka miiri ka kɛ kelen ye aw ka kolatigɛnin bɛɛ la. Bari n balimaw, ne y'a mɛn Kulowe ka somɔgɔw fɛ, ko bɛnbaliya be aw ni ɲɔgɔn cɛ. O kɔrɔ ko aw dɔw b'a fɔ k'olu ye Pɔli ka kalandenw ye, dɔ wɛrɛw k'olu ye Apolɔsi taw ye, dɔw fana k'olu ye Piyɛri taw ye, dɔ wɛrɛw fana k'olu ye Krista taw ye. A kɛra ten, Krista tilannin lo wa? Yala Pɔli lo gwengwenna lɔgɔ kan aw kosɔn wa? Aw batizera Pɔli lo tɔgɔ la wa? Ne be Ala tanu bari ne ma mɔgɔ si batize aw cɛma, fɔɔ Kirisipusi ani Gayusi. O cogo la, mɔgɔ si te se k'a fɔ ko aw batizera ne tɔgɔ la. Aa! Ne ye Sitefana ka somɔgɔw batize fana, o kɔfɛ sa, ne hakili t'a la ni ne ye mɔgɔ wɛrɛ batize tugu. Bari Krista ma ne ci ka mɔgɔ batize, a ye ne ci ka kibaru diman le fɔ, ne kana o kɛ ni ne yɛrɛ ka hakilitigiyakuma ye, janko Krista ka saya gwengwenlɔgɔ kan kana kɛ gwansan ye. N'u be Krista ka saya koo fɔ gwengwenlɔgɔ kan, o ye fatɔyakuma ye mɔgɔ dɔw fɛ minw be halaki sira kan. An minw be kisili sira kan, an fɛ kɔni, Ala ka sebagayako lo. Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Ne bena lɔnnikɛlaw ka lɔnniya cɛn, ka hakilitigiw ka hakilitigiya ban.» Lɔnnikɛla be min? Kalanfa be min? Bii diɲɛ nin lɔnniya ɲinibagaw be min? Ala ma diɲɛ nin ka lɔnniya yɛlɛma k'o kɛ nalomanya ye wa? Tiɲɛ lo, diɲɛ n'a ka lɔnniya bɛɛ, a ma se ka Ala lɔn a ka lɔnniya barika la. O la, minw lara Ala la, a diyara a ye ka olu kisi, waajuli barika la, o min kɛra nalomanyako ye diɲɛ mɔgɔw fɛ. Zuwifuw, olu mako be kabako kɛli la, girɛkiw, olu be lɔnniya le ɲinina. An be Krista gwengwenko fɔra. O kɛra kunnacɛnko ye zuwifuw fɛ, ka kɛ nalomanyako ye siya wɛrɛw fɛ. Nga Ala ye mɔgɔ minw wele, a kɛra zuwifu, wala girɛki ye wo, olu fɛ kɔni, Krista ye Ala ka sebagaya n'a ka lɔnniya le ye. Bari Ala ka nalomanya ka fisa ni mɔgɔ ka hakilitigiya ye, Ala ka barikatanya fanga ka bon ni adamaden ka barikatigiya ye. Aw k'aw yɛrɛ filɛ n balimaw, aw minw ye Ala ka weleli mɛn ka sɔn a ma, adamaden ka miiriya la, lɔnnikɛla caaman te aw cɛma, ni fangatigiw, ani mɔgɔbabaw. Nga koo min kɛra nalomanyako ye diɲɛ mɔgɔw fɛ, Ala y'o le ta ka hakilitigiw malo n'a ye. Barika te fɛɛn minw na diɲɛ na, Ala ye olu le woloma ka fangatigi dabari ban n'o ye. Adamadenw te fɛɛn minw jati, ani u be minw dɔgɔya, o minw te foyi ye u ɲana, Ala ye olu le woloma ka fɛɛn jatitaw kɛ fɛɛn gwansan ye, waasa adamaden si kana se k'a yɛrɛ boɲa Ala ɲakɔrɔ. Nga ale lo barika la aw kɛra Yezu Krista jɛnɲɔgɔnw ye, an ye lɔnniya sɔrɔ ale barika la ka bɔ Ala fɛ, ale fana sababu la, an kɛra mɔgɔtilenninw ye Ala ɲakɔrɔ ka kɛ a ta ye, ani mɔgɔhɔrɔnyaninw. A kɛra ten, «ni min be wanso, o ka wanso Matigi barika la,» i ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na. N balimaw, ne tun tagara aw fɛ tuma min na, ne ma taga Ala ka tiɲɛ dogonin koo fɔ aw ye ni kuma faamubali ye, walima ni lɔnniyakuma damatɛmɛnin ye. Ka ne to aw cɛma, n tun t'a fɛ aw ka fɛɛn wɛrɛ lɔn, fɔɔ Yezu Krista dama, n'a gwengwenko lɔgɔ kan. Ne sera aw fɛ tuma min na, ne tun ye mɔgɔ barikatan ye, n tun siranna, ka yɛrɛyɛrɛ kosɔbɛ. Ne ka kuma ni ne ka waajuli tun te lɔnnikɛla ka kuma ye, nga Ala ka Nii Senuman le y'a ka sebagaya yira, janko aw jigi kana la adamaden ka lɔnniya kan, fɔɔ Ala ka sebagaya. Mɔgɔ minw tagara ɲa Krista ka koo la, an kɔni be olu kalan ni lɔnniya ye. O lɔnniya nin te diɲɛ ta ye, walima nin diɲɛ kuntigiw ta, minw ye halakitaw ye. Lɔnniya min bɔra Ala fɛ, an be mɔgɔw kalan o le la, o min tun dogonin be fɔɔ ka na se bii ma. Ala tun ye min latigɛ an ka boɲa kama kabini diɲɛ tun ma dan fɔlɔ. Diɲɛ kuntigiw si m'o lɔn, n'u tun y'o lɔn, u tun tena sɔn ka Nɔɔrɔtigi gwengwen lɔgɔ kan. Nga, a fɔra ten Ala ka kuma na ko: «Mɔgɔ ɲaa ma fɛɛn min ye ka ye, n'a tulo ma min mɛn ka ye, ni fɛɛn min miiriya ma don ka ye mɔgɔ kɔnɔ, Ala y'o le labɛn a kanubagaw ye.» Ala y'o koo dogoninw yira an na Nii Senuman barika la, bari Nii Senuman be koo bɛɛ sɛgɛsɛgɛ kosɔbɛ fɔɔ ka taga se Ala ka koo dogoninw ma. Mɔgɔ jumɛn le be mɔgɔ kɔnɔnakow lɔn, n'a ma kɛ o tigi yɛrɛ ye? O cogo la fana, mɔgɔ te se ka Ala ka koo lɔn, ni Ala ka Nii Senuman tɛ. An kɔni, an ye hakili min sɔrɔ, o te diɲɛ ta ye, nga an ye Ala ka Nii lo sɔrɔ, waasa Ala ye nilifɛn minw di an ma, an ka se k'o lɔn. An te kuma ka kɛɲɛ ni adamaden ka lɔnniya ye, an be fɛɛn min fɔra, o ye Ala ka koo ye Nii Senuman ye min yira. An b'o fɔ mɔgɔw ye Nii Senuman be min fɛ. Ka adamaden to a kelen, a te se ka sɔn Ala ka Nii ta ma, o ye fatɔyako ye a ɲana, a te se k'o faamu, bari mɔgɔ be se k'o danfara bɔ Ala ka Nii barika le la. Ala ka Nii be mɔgɔ min fɛ, ale be se ka koo bɛɛ faranfasi, mɔgɔ si te se k'ale jalaki, bari: «Jɔn be Matigi ka miiriya lɔn, n'a be se ka hakili d'a ma?» An kɔni, Krista ka miiriya be an kɔnɔ. N balimaw, ne tun ma se ka kuma aw fɛ i n'a fɔ mɔgɔ minw tagara ɲa Krista ka koo la, nga n kumana aw fɛ i ko mɔgɔ minw ma taga ɲa kosɔbɛ, ani i n'a fɔ denmisɛnw Krista ka koo la. O la, ne ma dumuni gwiliman d'aw ma, fɔɔ nɔnɔ, bari aw tun te se ka dumuni gwiliman dumu fɔlɔ, halibi aw te se fana. Ni keliya ni kɛlɛ b'aw cɛma, aw k'a lɔn ko halibi adamadenya b'aw la, aw ni mɔgɔ tɔw bɛɛ ye kelen ye. N'aw dɔ y'a fɔ ko ale ye Pɔli ka kalanden ye, ani dɔ fana ko ale ye Apolɔsi ta ye, o te adamadenya ye wa? Apolɔsi ye jɔn ye, ani Pɔli ye jɔn ye? Baarakɛlaw dama lo, minw sababu la aw sɔnna Matigi ma. U kelen kelen bɛɛ y'u ka baara kɛ, Matigi ye min d'u ma. Ne ye tutuli kɛ, Apolɔsi y'o sɔn jii la, Ala le kɛra sababu ye u boɲana. A kɛra ten, mɔgɔ min ye tutuli kɛ, ale te foyi ye, ani min b'u sɔn jii la, ale fana te foyi ye. Ala kelenpe le be kɛ sababu ye u be boɲa. Ale lo be jati. Mɔgɔ min be tutuli kɛ ani min be u sɔn jii la, olu bɛɛ ka kan. U kelen kelen bɛɛ bena u ka sara sɔrɔ ka kɛɲɛ n'u ka baara ye, bari anw kɛra baarakɛɲɔgɔnw ye Ala ka baara la, aw ye Ala ka foro, n'a ka soo ye a be min lɔra. Ala ka nɛɛma barika la a ye min kɛ ne ye, ne kɛra solɔlaɲuman ye, ne ye soo juu sigi, mɔgɔ dɔ wɛrɛ be lɔli kɛ a kan, nga mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka kan k'a ka lɔcogo kɔlɔsi, bari mɔgɔ si te se ka soo juu wɛrɛ sigi min be danna fɔlɔta la min ye Yezu Krista ye. Ni mɔgɔ dɔ mana lɔli kɛ o juu nin kan ni sanu, ani warigwɛ, ni kabakuru sɔngɔgwɛlɛn ye, walima lɔgɔ, ni biin, ani kalaw ye, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka baara cogoya bena lɔn laban loon na. Tasuma bena u bɛɛ cogoya yira, bari mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka baara bena sɛgɛsɛgɛ ni tasuma ye. Ni mɔgɔ min ta ma jɛni, o tigi ben'a sara sɔrɔ. Ni mɔgɔ min ta jɛnina, o tigi ten'a sara sɔrɔ, a kɔni bena kisi, i n'a fɔ mɔgɔ min bolila ka bɔ tasuma kɔnɔ. Aw m'a lɔn ko aw kɛra Ala sigiyɔrɔ ye wa, ani ko Ala ka Nii siginin be aw kɔnɔ wa? Ni mɔgɔ dɔ ye Ala ka sigiyɔrɔ cɛn, Ala fana bena o tigi halaki, bari Ala ka sigiyɔrɔ saniyanin lo, o sigiyɔrɔ nin ye aw ye. Mɔgɔ si kan'a yɛrɛ nigɛ. Ni mɔgɔ dɔ b'aw cɛma min b'a yɛrɛ jati hakilitigi ye diɲɛ na, o tigi ka sɔn fatɔya ma fɔlɔ ka sɔrɔ ka kɛ hakilitigi ye, bari diɲɛ nin hakilitigiya ye fatɔya ye Ala ɲakɔrɔ. A fɔra Ala ka kuma na ko: «A be hakilitigiw minɛ u ka cekuya la.» A fɔra tugu ko: «Matigi b'a lɔn ko hakilitigiw ka miiriya ye fufafu le ye.» O la, mɔgɔ si kan'a yɛrɛ boɲa adamadenw ka koo la, bari koo bɛɛ y'aw ta ye. Pɔli, Apolɔsi, ni Piyɛri, walima diɲɛko wo, ka to nii na, walima ka sa, fɛɛn minw be diɲɛ na yan bii, walima fɛɛn min be na sini wo, olu bɛɛ y'aw ta ye. Nga aw ye Krista ta ye ani Krista fana ye Ala ta ye. O la, mɔgɔw ka kan k'anw jati Krista ka baaradenw ye, ani mɔgɔ minw be Ala ka koo dogoninw ɲa yira. N'u ye baara dɔ kalifa mɔgɔ ma, u be min ɲini a fɛ, o ye tilenninya ye. Ne kɔni fɛ, hali n'aw lo, walima kititigɛla dɔw, ye ne jalaki, o te foyi ye ne ɲana. Ne te n yɛrɛ jalaki fana. Hali ni ne dusu te ne jalaki, a ma kɛ k'o le kosɔn ne ye jalakibali ye, nga ne jalakibaga ye Matigi ye. O le kosɔn aw kana kɔn ka mɔgɔ jalaki waati latigɛnin ɲa, aw k'a to, Matigi ben'a ka koo dogonin bɛɛ bɔ kɛnɛma, ani ka mɔgɔw bɛɛ kɔnɔnakow yira. O waati la, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka kan ni boɲa min ye, a bena o sɔrɔ Ala fɛ. Ne balimaw, aw le kosɔn, ne ye kuma nin yɛlɛma k'a fɔ aw ye cogo wɛrɛ la, k'o kɛɲɛ ne ni Apolɔsi taamacogo ye, waasa n'aw ye anw cogo filɛ, aw kana se k'aw yɛrɛ boɲa, ka nɔrɔ mɔgɔ kelen na ka tɔɔ kelen kɔniya. Jɔn le y'a kɛ i fisayara ni tɔw ye? Mun le b'i fɛ ni Ala m'o d'i ma? N'i do y'o sɔrɔ Ala fɛ, mun na e b'i yɛrɛ boɲa i n'a fɔ i yɛrɛ seko lo? Aw wasara ka ban, aw kɛra fɛntigiw ye, aw ye faamaw ye k'a sɔrɔ anw te o ye! Ne b'a fɛ aw ka banba ka kɛ faamaw ye janko anw fana ka kɛ faamaw ye n'aw ye. Bari ne be miiri ko Ala y'an cidenw kɔni bila mɔgɔ bɛɛ kɔfɛ, i n'a fɔ mɔgɔ minw ka kan ka faga. O la, an kɛra diɲɛ bɛɛ ka tolonkɛfɛn ye, k'a ta mɛlɛkɛw ma fɔɔ ka taga bila adamadenw ma. An kɛra fatɔw ye Krista kosɔn, nga aw kɛra hakilitigiw ye Krista barika la! An kɛra barikatanw ye, aw kɛra fangatigiw ye! Aw be boɲa sɔrɔ, an ta ye dɔgɔya ye! Waati nin yɛrɛ la halibi, kɔngɔ b'an na, minnɔgɔ b'an na, fani yɛrɛ t'an fɛ, u b'an tɔɔrɔla, an be taamatagamana yɔrɔ bɛɛ la. An yɛrɛ le be baara kɛ ka sɛgɛn ka sɔrɔ k'an ka balo sɔrɔ. U b'an nɛni, an be duba kɛ an nɛnibagaw ye, u b'an tɔɔrɔ, an b'o muɲu. N'u b'an tɔgɔ cɛn, an b'u ladi ni kumaɲuman ye. Halibi u b'an jati ɲamaɲama ye diɲɛ na, ani fɛɛn kasagoman. Ne ma nin fɔ aw ye waasa k'aw maloya, nga ne b'a fɛ k'aw lasɔmi i n'a fɔ n ka deenw. Hali ni kalanfa waa tan le be aw fɛ, k'aw to Krista ka sira la, aw faa te mɔgɔ caaman ye. Ne lo ye kibaru diman fɔ aw ye, aw ka sɔrɔ ka la Yezu Krista la. Ne b'aw daali ko aw ka kɛ ne ladegebagaw ye. O le kosɔn, n deen min koo ka di n ye n'o ye Timote ye, n y'o ci aw fɛ. Mɔgɔsɔbɛ lo Matigi ka sira la. Ale bena aw hakili jigi ne ka taamacogo la Krista ka sira la, i n'a fɔ ne be Krista ka jamakuluw kalan yɔrɔ bɛɛ cogo min na. Mɔgɔ dɔw b'aw cɛma minw b'a miiri ko ne tena na aw fɛ tugu, o le y'a to u b'u yɛrɛ boɲa. Nga ne bena na aw fɛ yanni dɔɔni, ni Matigi sɔnna. O la, ne bena se ka yɛrɛboɲala nunu ka kɛwali yɛrɛ ye, a kana dan u ka kuma ma, bari Ala ka masaya te kuma dama ye, nga a b'a yira kɛwali la fana. Mun le ka di aw ye? Ne ka taga aw fɛ ni bere ye wa, walima ni kanuya, ni dususuma ye? A be fɔra yɔrɔ bɛɛ ko kakalaya dɔ kɛra aw cɛma, o min ɲɔgɔn te sɔrɔ Alalɔnbaliw yɛrɛ fɛ. Mɔgɔ dɔ b'aw cɛma min y'a facɛ ka muso bɔsi. Aw do b'aw yɛrɛ boɲa! Aw dusu ma kasi o koo la, ka se k'o koo kɛbaga nin gwɛn ka bɔ aw cɛma kɛ? Ne kɔni fɛ, ne t'aw cɛma yen, nga ne be n'aw ye miiriya la, ne y'o kojugukɛla nin jalaki ka ban i n'a fɔ n b'o yɔrɔ la. N'an ka miiriya nana kɛ kelen ye n'aw mana ɲɔgɔn lajɛn an Matigi Yezu Krista tɔgɔ kosɔn, an'a ka sebagaya barika la, o mɔgɔ sugu nin ka kan ka bila gɛrɛfɛ Sutana ye, waasa a ka halaki, a nii ka se ka kisi Matigi kɔsegilon na. Aw ka yɛrɛboɲako ma kɛ a ɲanaman ye! Aw m'a lɔn ko burufununan fitini be se ka mugu caaman funu wa? Aw kɛra mɔgɔɲumanw ye minkɛ, aw k'o kojugu nin bɔ aw cɛma, waasa aw ka kɛ mɔgɔɲumanw yɛrɛ yɛrɛ ye, bari Krista min kɛra saraka ye k'an hɔrɔnya, ale fagara o kosɔn. O tuma na, an k'an ka ɲanagwɛ kɛ ni buru ye, fununan te min na, o kɔrɔ, juguya ni mɔgɔkolonya kana kɛ aw cɛma, nga aw k'o kɛ ni kɔnɔgwɛ ani tilenninya ye. Ne y'a fɔ aw ye n ka bataki kɔnɔ ko aw kana jɛn ni kakalaw ye. Ne kaan te diɲɛ kakalaw ma, walima sɔnjuguw, walima soonw, walima josɔnlaw ma dɛ, bari o te se ka kɛ n'aw ma bɔ diɲɛ na. Ne ye min fɔ aw ye bataki nin kɔnɔ, o ye nin ye, ko: ni mɔgɔ min b'a yɛrɛ kɛ aw dɔ ye, k'a sɔrɔ o tigi ye kakala ye, sɔnjugu, josɔnla, walima mɔgɔ tɔgɔcɛnbaga, walima dɔrɔtɔ, ani soon ye, aw kana jɛn n'o tigi ye fewu, hali ka dumuni yɛrɛ kɛ n'a ye. Aw ɲana, ne ka kan ka mɔgɔ wɛrɛw le jalaki wa? Aw m'a lɔn ko aw ka kan k'an ka mɔgɔw le jalaki wa? Ala yɛrɛ le bena mɔgɔ wɛrɛw kiti. «Aw ka mɔgɔjuguw bɔ aw cɛma,» i ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na. Ni koo donna dɔ n'a balima cɛ, mun na aw te taga n'o koo ye Ala ka mɔgɔw fɛ fɔɔ faamaw fɛ minw te siran Ala ɲa? Aw m'a lɔn ko Ala ka mɔgɔw le bena diɲɛ mɔgɔw kiti wa? Ni aw le bena diɲɛ mɔgɔw kiti, aw be se ka dɛsɛ ka kofitiniw ɲanabɔ wa? Aw m'a lɔn ko an bena mɛlɛkɛw kiti wa? Sankofɛrɛ diɲɛ koo! O la, n'o koo ɲɔgɔn b'aw fɛ min ka kan ka ɲanabɔ, Ala ka jama te mɔgɔ minw jati, aw be taga o tigiw fɛ k'o koo nin ɲanabɔ. Aw yɛrɛ te malo, o tuma na, mɔgɔ si te aw cɛma min be koo lɔn ka se ka balima fila ka koo ɲanabɔ wa? Fɔɔ balima fila be ɲɔgɔn wele faamaw fɛ, olu k'u ka koo ɲanabɔ, olu minw ma la Yezu la. N'aw ye ɲɔgɔn wele kiti la ka ban, o ye aw ka dɛsɛyɔrɔ dɔ ye. Mun na aw te sɔn ka tilenbaliyakow muɲu, ani ka sɔn mɔgɔ ka ben aw kan? Nga aw le be tilenbaliyakow, ni benkanni kɛ mɔgɔ tɔw la, o minw ye aw ka balimaw ye. Aw m'a lɔn ko mɔgɔ minw be tilenbaliyakow kɛ, olu tena Ala ka masaya sɔrɔ wa? Aw kana aw yɛrɛ nigɛ. Ɲamɔgɔyakɛlaw, walima josɔnlaw, kakalaw, cɛ minw b'o cɛɲɔgɔn kɛ musow ye, walima soonw, sɔnjuguw, dɔrɔtɔw, mɔgɔ tɔgɔcɛnlaw, walima benkannikɛlaw, olu si tena Ala ka masaya sɔrɔ. Aw dɔw tun be ten fana, nga aw saniyara ka kɛ Ala taw ye, ani ka kɛ mɔgɔtilenninw ye, an Matigi Yezu Krista tɔgɔ la ani an ka Ala ka Nii Senuman barika la. Dɔw ko mɔgɔ be se ka koo bɛɛ kɛ. Nga koo bɛɛ te mɔgɔ mako ɲa. Tiɲɛ lo, ne be se ka koo bɛɛ kɛ. Nga ne t'a fɛ ka kɛ fɛɛn si ka jɔɔn ye. U fana ko dumunifɛn dilanna kɔnɔbara kama, kɔnɔbara fana be yen dumuni kama. Nga Ala do bena u fila bɛɛ halaki. Mɔgɔ farisogo ma kɛ kakalaya kama, o ye Matigi ta ye ani Matigi be janto a la. Ala min ye Matigi kunun k'a bɔ kaburu la, ale fana le bena anw kunun a ka sebagaya barika la. Aw m'a lɔn ko aw farisogo ye Krista fari yɔrɔ dɔ ye wa? N be sɔn ka Krista fari yɔrɔ dɔ ta k'o kɛ kakalayakɛfɛn ye wa? Ayi, o te se ka kɛ. Aw m'a lɔn fana ko ni mɔgɔ dɔ be jɛn ni kakala ye, u fila be kɛ kelen ye wa? Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «U fila bɛɛ bena jɛn ka kɛ kelen ye.» Nga mɔgɔ min sɔnna Matigi ma, o tigi ni Matigi be jɛn ka kɛ kelen ye miiriya la. Aw ka kakalaya dabila, mɔgɔ be kojugu minw bɛɛ kɛ, o si te se a farisogo ma fɔɔ kakalaya. Min be kakalaya kɛ, o tigi b'a yɛrɛ hakɛ le ta. Aw m'a lɔn ko aw farisogo ye Nii Senuman sigiyɔrɔ lo ye wa? Min be aw fɛ ni Ala y'a d'aw ma. Aw m'a lɔn ko aw te aw yɛrɛ ta ye tugu wa? Ala le y'aw kunmabɔ, o la, aw ka boɲa la Ala tɔgɔ kan sisan n'aw farisogo ye. Aw ye ɲiningali min kɛ aw ka bataki kɔnɔ, an k'o filɛ sisan. O la, min ka fisa cɛɛ ma, a kana muso furu. Nga, kakalaya kosɔn, a ka ɲi cɛɛ kelen kelen bɛɛ ka muso furu, muso kelen kelen bɛɛ ka sigi cɛɛ fɛ. Cɛɛ ka kan k'a ka kɛtaw kɛ a ka muso faan fɛ, ani muso fana k'a ka kɛtaw kɛ a ka cɛɛ faan fɛ. Muso t'a yɛrɛ farisogo kunna fɔɔ a cɛɛ. O cogo la fana, cɛɛ t'a yɛrɛ farisogo kunna fɔɔ a muso. Aw kana ban ɲɔgɔn ma, fɔɔ n'aw fila bɛɛ bɛnn'a la ko aw bena waati dɔɔni kɛ ka Ala daali. O kɔ, aw ka segi ɲɔgɔn ma tugu, waasa aw ka se k'aw yɛrɛ minɛ Sutana ka nigɛli tuma na. Ne ye kuma min fɔ aw ye, o te sariya ye n ye min sigi aw ye, nga sira lo, n ye min yira aw la. Ni mɔgɔ bɛɛ tun be se ka kɛ i n'a fɔ ne, o ka di ne ye. Nga Ala ye seko min di bɛɛ ma, o te kelen ye. Dɔ ta ye nin ye, dɔ wɛrɛ ta ye fɛɛn wɛrɛ ye fana. Minw ma furu fɔlɔ ni firiyamusow, ne be min fɔ u ye, a ka fisa u ka to ten n'u ma furu i n'a fɔ ne. Nga ni min y'a lɔn ko a te se k'a yɛrɛ minɛ, o tigi ka furu. O ka fisa a ma a be tɔɔrɔ o nigɛ fɛ. Minw furunin bɛ, ne b'a ɲini olu fɛ, nga ne tɛ dɛ, Matigi le ko ten, ko muso kana bɔ a cɛɛ fɛ. Nga ni muso min banna a cɛɛ la, a kana furu cɛɛ wɛrɛ fɛ tugu, walima a ka kɔsegi ka taga bɛn n'a cɛɛ ye. Cɛɛ fana kan'a muso bila. Ne be min fɔ tɔw ye, o ye ne yɛrɛ ka kuma ye, Matigi ta tɛ. N'aw balima dɔ ka muso ma la Yezu la, n'o muso nin y'a latigɛ ko a be to a fɛ, a kan'a bila. N'aw balimamuso dɔ cɛɛ ma la Yezu la, n'o cɛɛ nin y'a latigɛ k'u bena to ɲɔgɔn fɛ ten, muso nin kana bɔ a fɛ. Bari cɛɛ min ma la Yezu la, ale saniyanin be a muso barika la, muso min ma la Yezu la, ale fana saniyanin be a cɛɛ barika la. N'o tɛ, u ka deenw tena kɛ deen saniyaninw ye, k'a sɔrɔ u ye deen senumanw ye. Mɔgɔ min kɛra Krista ta ye, n'o tigi ka muso, walima a cɛɛ min ma la Yezu la b'a fɛ ka faran a la, o te baasi ye, bari Ala y'aw wele ka to hɛrɛ la. E min ye muso ye, i t'a lɔn n'i bena kɛ sababu ye i cɛɛ ka kisi. Cɛɛ, e fana t'a lɔn n'i bena kɛ sababu ye i muso ka kisi. Matigi ye see min di mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ma, bɛɛ jogo ka kan ka bɛn n'o le ye. Sanni Ala k'i wele, i tun be cogo min na, i ka to ten. Ne b'o le ɲinina Ala ka jamakuluw bɛɛ fɛ. Ala ye mɔgɔ dɔ wele n'a kɛnɛkɛnɛni lo wa? A ka to ten. A ye dɔ wele n'a ma kɛnɛkɛnɛ wa? O tigi kan'a yɛrɛ kɛnɛkɛnɛ tugu. Kɛnɛkɛnɛko t'a kuun ye, kɛnɛkɛnɛbaliya fana t'a kuun ye. A kuun ye nin ye: i ka Ala ka sariyaw bato. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ, sanni Ala k'a wele, a tun be cogo min, a ka to ten. A y'i wele k'i to jɔnya la wa? I hakili kana ɲagami, nga n'i be se ka hɔrɔnya, i ka banba. Bari Ala ye mɔgɔ min wele k'o tigi to jɔnya la, ale kɛra hɔrɔn ye Matigi fɛ. O cogo la, a ye mɔgɔ min wele n'o tigi tun ye hɔrɔn ye, ale be kɛ jɔɔn ye Krista fɛ. Ala le y'aw kunmabɔ sɔngɔ di, aw kana tila ka kɛ adamadenw ka jɔɔnw ye tugu. N balimaw, min ka fisa, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ tun be cogo min na sanni Ala k'a wele, a ka to o cogo kelen na Ala ɲakɔrɔ. Sisan, minw ma furu fɔlɔ, n kaan be olu le ma. Matigi ka kuma tɛ, nga ne yɛrɛ ka miiriya lo, n be min fɔ u ye. Matigi ka makari barika la, mɔgɔ be se k'a jigi la a kan. Ka kɛɲɛ ni waati ka gwɛlɛya ye, ne be miiri ko ni mɔgɔ tora ten, o ka fisa. Muso b'i fɛ wa? I kana ban a la. I ma muso furu fɔlɔ wa? I kana dɔ ɲini. Nga n'i ye muso furu, i ma hakɛ kɛ. Ni sunguru furula fana, ale ma hakɛ kɛ. Nga mɔgɔ minw ye furu kɛ ka ban, olu bena tɔɔrɔba sɔrɔ. Ne b'a fɛ k'aw dɛmɛ ka kisi o ma. Ayiwa n balimaw, n b'a fɔ aw ye ko waati caaman t'an bolo. Kabini sisan, cɛɛ minw furunin be, olu ka kɛ i n'a fɔ muso t'u fɛ. Mɔgɔ minw be kasira, olu ka kɛ i n'a fɔ u te kasira. Minw be nisɔndiyara, olu ka kɛ i n'a fɔ u te nisɔndiyara. Minw be sanni kɛra, olu ka kɛ i n'a fɔ u te foyi sɔrɔla. Mɔgɔ minw be diɲɛ nin tɔnɔ dumuna, olu ka kɛ i n'a fɔ u te foyi sɔrɔla, bari diɲɛ be cogo min na, a tena mɛn tugu a be ban. Ne b'a fɛ aw kana aw hakili ɲagami. Mɔgɔ min ma furu, ale ka hamiko ye ka Matigi ka baara kɛ, a b'a fɛ ka Matigi sago kɛ. Nga min ye muso furu, ale ka hamiko ye diɲɛ ta ye, a be cogoya ɲini k'a ka muso ladiya. O la, a ka miiriya be tilan ka kɛ fila ye. Cɛɛ te min fɛ ani sunguru, olu ka hami ye ka Matigi ka baara kɛ, waasa u ka se k'u yɛrɛ di Matigi ma koo bɛɛ la. Nga muso min furula, ale ka hamiko ye diɲɛko ye. A be cogoya ɲini k'a cɛɛ ladiya. Ne be nin fɔ aw ye, a ma kɛ ko ne b'a fɛ k'aw tɔɔrɔ, nga aw ka tɔnɔ kosɔn lo, n b'a fɛ aw ka kobɛnnin kɛ, ani aw ka se ka nɔrɔ Matigi la ni miiriya kelen ye. Ni kanbelen dɔ y'a ye ko a te se k'a yɛrɛ minɛ a ka maminɛmuso faan fɛ, a k'a furu ka kɛɲɛ n'a yɛrɛ ka miiriya ye, o te hakɛ ye. Nga ni kanbelen min y'a latigɛ a yɛrɛ dusu la, ni degunyɔrɔ t'a la fewu, n'a be se a yɛrɛ kɔrɔ fana, k'a latigɛ a yɛrɛ kɔnɔ ko a tena se a ka maminɛmuso ma fewu, ale be baaraɲuman kɛ. O la, mɔgɔ min be furu, o tigi ye koɲuman kɛ. Min ma furu fana, o tigi ye koɲuman kɛ kosɔbɛ. Ka muso cɛɛ to sii la, muso nin sirinin b'a la. Nga ni cɛɛ nin sara, muso lafoninin be. A be se ka furu cɛɛ wɛrɛ ma nga fɔɔ ale ka kɛ mɔgɔ ye min lara Krista la. O bɛɛ n'a ta, n'a tora ten, o tun ka fis'a ma kosɔbɛ. O ye ne ka miiriya ye. N be miiri fana ko Ala ka Nii be n la. Min ye josɔnsogo koo ye, an y'a lɔn ko an bɛɛ be koo lɔn. Nga lɔnniya be mɔgɔ don yɛrɛboɲa na, kanuya b'an dɛmɛ ka taga ɲa. Ni mɔgɔ dɔ be miiri ko ale ye koo lɔn, o tigi ma lɔnniya sɔrɔ i n'a fɔ a ka kan k'a sɔrɔ cogo min na. Ala koo ka di mɔgɔ min ye, Ala b'o tigi lɔn. Min ye josɔnsogo ɲimiko ye, an y'a lɔn ko joo te foyi ye diɲɛ na, an y'a lɔn fana ko Ala ye kelen ye. Hali n'u be miiri ko dugukolo kan jinaw ni sankolo taw kɛra batofɛnw ye k'a kɛ i n'a fɔ batofɛn caaman ni matigi caaman be yen tiɲɛ na, an kɔni fɛ, Ala kelen le be yen. Ale lo y'an Faa ye, koo bɛɛ be bɔ ale fɛ, an fana be taga ale fɛ, ani Matigi kelenpe le be yen, o ye Yezu Krista ye, ale min barika la fɛɛn bɛɛ be yen, anw fana be yen ale barika la. Nga bɛɛ t'o lɔn. Dɔw be yen minw delila joko la kosɔbɛ, n'u b'o sogo nunu ɲimi tuma min na, u b'o jati i n'a fɔ josɔnsogo lo. O kɛra ten, u ka barikatanya kosɔn, u be miiri ko u ye kojugu kɛ. A ma kɛ ko dumunifɛn le b'an gwɛrɛ Ala la, hali n'an m'o dumu, foyi te bɔ an na. N'an fana y'o dumu, foyi te fara an kan. Nga aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, aw ka yɛrɛsagokɛ kana barikatanw dɔ kunna cɛn. N'o be ele ye, n'i be dumuni kɛra jobon na, e min b'o koo faamuna, o koo miiri ten'a ɲɔti k'a don josɔnsogo ɲimi na wa? O cogo la, i balima min barika ka dɔgɔ, Krista sara min kosɔn, ale bena halaki ele ka lɔnniya barika la. N'aw be to k'aw balimaw hakɛ ta ten ani k'o hakili cɛn, aw be Krista fana le hakɛ ta. O la, ni dumuni dɔ be kɛ sababu ye ne balima kunna be cɛn, ne be ban o sogo la pewu waasa n kan'a kunna cɛn. Ne te n yɛrɛ ta ye wa? Ne te ciden ye wa? Ne ma an Matigi Yezu ye wa? Aw te ne ka baara nɔɔ ye Matigi Yezu barika la wa? Hali ni mɔgɔ dɔw te ne lɔn ko n ye ciden ye, aw ka kan ka ne lɔn bari aw kɛra ne ka cidenya baara nɔɔ ye Matigi barika la. O le ye ne ka kuma ye k'o fɔ n jalakibagaw ye. An man kan ka dumuni kɛ ani ka minni kɛ fana wa? An man kan ka balimamuso dɔ ta a k'an bila sira an ka taamaw na wa, i n'a fɔ Matigi dɔgɔcɛw ni Piyɛri ani ciden tɔw? Walima ne ni Barinabasi dama ka kan ka baara kɛ janko k'an daladumuni sɔrɔ wa? Mɔgɔ jumɛn le be yen n'a be sɔlidasiya kɛ n'a te sara sɔrɔ? Mɔgɔ jumɛn be yiriforo bɔ n'o tigi t'a deenw nɛnɛ? Walima mɔgɔ jumɛn be begɛnw mara n'o tigi t'o nɔnɔ sɔrɔ ka min? Aw kan'a miiri k'o ye adamaden miiriya dama ye, Ala ka sariya t'o koo kelen fɔ fana wa? Bari a fɔra Musa ka sariyasɛbɛ la ko: «Ni misi be suman gosira, kan'a daa siri.» Ala be hami misi koo la fana wa? Kuma min fɔra, o ma fɔ anw le kosɔn wa? Ɔnhɔn, o koow sɛbɛnna an le kosɔn, bari sɛnɛkɛla ka kan ka l'a la ko a ben'a niyɔrɔ sɔrɔ, ani sumangosibaga fana be l'a la ko a ben'a niyɔrɔ sɔrɔ. N'an ye Ala ka baara kɛ aw cɛma, n'anw b'o baara nin tɔnɔ sɔrɔla aw fɛ tuma min na, o ye kojugu ye wa? Ni mɔgɔ dɔw b'o tɔnɔ minɛna aw fɛ, anw do? Anw ka kan n'o ye ka tɛmɛ olu kan, nga anw m'o jati. Anw be koo bɛɛ muɲu, waasa sababu dɔ kana Krista ka kibaru diman ɲataga bali. Aw b'a lɔn ko mɔgɔ minw be baara kɛ Alabatosoba kɔnɔ, olu ka dumuni be bɔ o yɔrɔ la le, ani minw ye sarakalasebagaw ye, olu niyɔrɔ be bɔ sarakaw la. O cogo la fana, Matigi y'a fɔ ko mɔgɔ minw be kibaru diman fɔ, olu ka balo kibaru diman barika la. Nga ne kɔni m'o tɔnɔ nin si sɔrɔ. A fana ma kɛ ko ne b'a fɛ k'o sɔrɔ aw fɛ, k'o le y'a to ne be nin koo sɛbɛn aw ye dɛ. Yanni ne b'o koo ɲini, ne ka sa o ka fisa n ma, bari kibaru diman fɔko te tɔgɔɲiniko ye ne fɛ, wajibiko lo ne ma. Bɔnɛ ye ne ta ye ni ne ma kibaru diman fɔ. Ni ne y'o baara kɛ ni dusudiya ye, n bena o sara sɔrɔ, nga ni ne b'o kɛ ni jagoya ye, o ye karabako ye n ma. Ne ka tɔnɔ ye jumɛn ye sa? O ye nin ye: ne ka kibaru diman fɔ gwansan n kana miiri a tɔnɔ na. Ne te jɔɔn ye mɔgɔ si fɛ, nga ne ye n yɛrɛ kɛ jɔɔn ye mɔgɔ bɛɛ faan fɛ, waasa ne ka se ka mɔgɔ caaman sɔrɔ u ka sɔn kibaru diman ma. Ka ne to zuwifuw cɛma, ne tun kɛra i n'a fɔ olu, waasa ne ka se ka zuwifuw sɔrɔ. Ni ne be ni Ala ka sariya sira taamabagaw ye, n kɛra i n'a fɔ olu, waasa n ka se ka olu sɔrɔ fana k'a sɔrɔ n t'u dɔ ye. Ka ne to siya wɛrɛw cɛma, Ala ka sariya te minw fɛ, ne tun kɛra i n'a fɔ olu, waasa n ka se k'olu sɔrɔ. Nga a ma kɛ i n'a fɔ ne te Ala ka sariya kɔrɔ! Krista le ye ne ka sariya ye. Barika te mɔgɔ minw na, ka ne to olu cɛma, ne tun be n yɛrɛ kɛ barikatan ye, waasa ka olu sɔrɔ. Ne ye n yɛrɛ kɛ bɛɛ ka mɔgɔ ye waasa cogo o cogo n ka se ka dɔw kisi. Ne b'o bɛɛ kɛ kibaru diman kosɔn, waasa ne ka se ka n niyɔrɔ sɔrɔ. Aw b'a lɔn ko mɔgɔ minw be ɲɔgɔndanboli kɛ farikolo tolonkɛyɔrɔ la, u bɛɛ be boli, nga mɔgɔ kelen le be sara nin sɔrɔ dɛ. Aw ka boli ten fana ka o sara nin sɔrɔ. Farikolo tolonkɛlaw b'u yɛrɛ tanga fɛɛn caaman ma, waasa u ka se ka sara sɔrɔ min bena ban, nga an kɔni b'a kɛ sara kosɔn min te ban ka ye. O le y'a to ne fana b'o boli nin na, nga ne te boli n kunfɛ. N be i n'a fɔ bolokuru tolonkɛla, n te bugɔli kɛ fu. Nga ne be sɔn ka n yɛrɛ farikolo tɔɔrɔ ani ka n yɛrɛ minɛ waasa ni ne ye kibaru diman fɔ ka ban mɔgɔ wɛrɛw ye, o kɔ, Ala kana ban ne yɛrɛ la. N balimaw, ne t'a fɛ aw ka to koo nin lɔnbaliya la. Sankaba y'an faaw bila sira, u bɛɛ sera ka tɛmɛ Kɔgɔjiwulen na. U bɛɛ jɛnna ni Musa ye ka tɛmɛ kɔgɔji kɔnɔ a ka dɛmɛ fɛ. U bɛɛ fana ye dumuni kelen sɔrɔ ka bɔ Ala fɛ k'o dumu. U bɛɛ fana ye jii sɔrɔ ka bɔ Ala fɛ, k'o min, u y'o sɔrɔ ka bɔ kabakuru la min bɔra Ala fɛ, min tun be tugura u kɔ, ale tun ye Krista ye. Nga u caaman ka koo ma se ka diya Ala ye, o la, u sara kongokolon kɔnɔ. O koo nunu kɛra ka yira an na, waasa an fana kana miiri kojugu kɛli la tugu, i n'a fɔ olu. Aw kana kɛ josɔnlaw ye i n'a fɔ u dɔw y'a kɛ cogo min na. A fɔra ten Ala ka kuma na ko: «Jama sigira ka dumuni kɛ ani ka minni kɛ, ka sɔrɔ ka wili ka ɲanagwɛ.» An kana kɛ kakalaw ye, i n'a fɔ u dɔw tun y'a kɛ cogo min na. O la, loon kelen pewu, mɔgɔ waa mugan ni saba (23 000) sara u cɛma. An kana Matigi kɔrɔbɔ, i n'a fɔ u dɔw y'a kɛ cogo min na, saaw y'u faga. Aw kana ŋunuŋunu fana, i n'a fɔ u dɔw ŋunuŋununa cogo min na, ni halakilikɛfɛn y'u faga. O koo nunu sera u ma, waasa ka koo dɔ ɲaa yira, ani u sɛbɛnna waasa k'an kalan, an minw be waati laban na. O la, ni mɔgɔ min be miiri ko ale lɔnin b'a seen kan, o tigi k'a yɛrɛ kɔlɔsi a kana ben! Kɔrɔbɔli minw y'aw sɔrɔ, o bɛɛ ɲɔgɔn delila ka adamaden sɔrɔ. Ala ye kantigi ye, ale tena sɔn aw ka kɔrɔbɔ fɔɔ ka taga tɛmɛ aw barika danyɔrɔ kan. Ni kɔrɔbɔli sera, a bena bɔyɔrɔ d'aw ma ani ka barika don aw la ka se k'o muɲu. O le y'a to n balimaw, aw ka faran josɔn la. Ne be kumana aw fɛ ten bari aw ye hakilitigiw ye. Aw k'o kuma kɔrɔ sɛgɛsɛgɛ aw yɛrɛ ma. An be barika la Ala ye filen dubaman min kosɔn, ka sɔrɔ k'a min, ale t'an jɛn ni Krista ye a joli bɔnko la wa? An be buru min tilantilan, o fana t'an jɛn ni Krista farisogo ye wa? Buru ye kelen ye, an minw ye mɔgɔ caaman ye, an kɛra farisogo kelen ye, bari an bɛɛ be kori o buru kelen le kan. Aw ka Isirayɛlidenw ka koo filɛ, mɔgɔ minw be sarakafɛnw dumu, jɛɛn be olu ni Ala cɛ, bari sarakabɔyɔrɔ ye a ta ye. Ne t'a fɛ k'a fɔ ko josɔnfɛnw ni joow ye fɛɛn ɲanamanw ye dɛ. Ayi, olu be saraka minw bɔ, u b'o bɔ jinaw ye, u t'o bɔ Ala ye, o la, ne t'a fɛ aw ka jɛnɲɔgɔnya sɔrɔ ni jinaw ye. Aw te se ka minni kɛ ni Matigi ka filen ye, ka tila ka minni kɛ ni jinaw ta ye fana. Aw fana te se ka Matigi ka dumuni kɛ ka tila ka jinaw ta kɛ. Walima an b'a fɛ ka keliya don Matigi la wa? See b'an ye ka tɛmɛ ale kan wa? Dɔw ko mɔgɔ be se ka koo bɛɛ kɛ. Nga o bɛɛ ma ɲi. Tiɲɛ lo, fɛɛn bɛɛ be se ka kɛ. Nga o bɛɛ te se ka mɔgɔ dɛmɛ. Mɔgɔ si kan'a yɛrɛ nafa ɲini, nga mɔgɔ kelen kelen bɛɛ k'a tɔɲɔgɔn ta le ɲini. Fɛɛn minw bɛɛ be feere lɔgɔ la, aw k'o bɛɛ dumu, aw kana sigasiga ka ɲiningali caaman kɛ. Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Dugukolo ye Matigi ta ye ani fɛɛn minw bɛɛ b'a kan.» Mɔgɔ min ma la Yezu la, n'a y'i wele dumuni na a fɛ, n'i tagara, n'o ye dumuni fɛɛn o fɛɛn sigi i kɔrɔ, i k'a dumu, i kana sigasiga ka ɲiningali caaman kɛ, nga ni mɔgɔ dɔ y'a fɔ i ye ko josɔnfɛn lo, i kan'a dumu o tigi kosɔn, n'a ka miiriya kosɔn. Ne te kumana e yɛrɛ ka koo la dɛ, nga ne be kumana mɔgɔ dɔ nin ka koo le la. Mɔgɔw le b'a fɔ ko: «Mun na mɔgɔ wɛrɛ bena ne jalaki ne ka hɔrɔnya kosɔn? Ni ne be barika la Ala ye ka sɔrɔ ka dumuni kɛ, mun na mɔgɔ dɔ bena ne tɔgɔ cɛn o fɛɛn nunu kosɔn?» Ayiwa, aw be dumuni kɛra wo, aw be minni kɛra wo, aw be fɛɛn o fɛɛn kɛ, aw k'o bɛɛ kɛ ka boɲa la Ala kan. Aw kana kɛ sababu ye ka mɔgɔ si kunnacɛn, a kɛra siya wɛrɛ ye wo, zuwifu ye wo, minw lara Ala la, aw kana kɛ sababu ye u si ma. O la fana, ne be jija koo bɛɛ la waasa ne ka se ka mɔgɔ bɛɛ ladiya. Ne te n yɛrɛ nafa ɲini, nga mɔgɔ caaman ta, waasa olu ka se ka kisi. Aw ka kɛ ne ladegebagaw ye, i n'a fɔ ne fana kɛra Krista ladegebaga ye cogo min na. Ne be barika la aw ye bari aw hakili be ne la waati bɛɛ, ne ye koo minw bɛɛ fɔ aw ye, aw y'o bato ka ɲa. Ne b'a fɛ aw ka nin faamu kosɔbɛ: cɛɛ kelen kelen bɛɛ kuntigi, o ye Krista ye, muso fana kuntigi y'a cɛɛ ye, Krista kuntigi ye Ala ye fana. Cɛɛ o cɛɛ be Ala daali walima n'a be kiraya kɛra, ni fugulan b'a kuun na, a b'a kuntigi le dɔgɔya. Nga muso o muso be Ala daali, walima n'a be kiraya kɛra, n'a ma fani biri a kuun na, o muso nin b'a kuntigi le dɔgɔya. A kɛra i n'a fɔ a y'a kuun le li. Ni muso min te fani biri a kuun na, ale ka kan k'a kunsigi tigɛ. K'i kunsigi tigɛ walima k'a li, n'o kɛra maloyako ye muso ma, a ka fani biri a kuun na. Cɛɛ man kan ka fugulan biri a kuun na, bari ale ye Ala jaa, n'a boɲafɛn ye, nga muso, ale y'a cɛɛ boɲafɛn ye. Bari mɔgɔ dantuma na, cɛɛ ma bɔ muso la, nga muso le bɔra cɛɛ la. Cɛɛ ma dan muso kama, muso le danna cɛɛ kama. Mɛlɛkɛw kosɔn, muso ka kan ka fani biri a kuun na min b'a yira ko a ye mɔgɔ dɔ ta ye. O bɛɛ n'a ta, muso te se ka faran ka bɔ cɛɛ la, ani cɛɛ fana te se ka faran ka bɔ muso la, Matigi ɲakɔrɔ. Muso bɔra cɛɛ la cogo min na, o cogo kelen na fana, muso be cɛɛ wolo. O bɛɛ be bɔ Ala la. Aw yɛrɛ ka nin koo nin sɛgɛsɛgɛ aw yɛrɛ ma, a daganin lo muso ka Ala daali n'a m'a kuun datugu wa? Adamaden ka kɛcogo yɛrɛ t'a yira ko cɛɛ min b'a kunsigi to a be jaɲa, o tigi b'a yɛrɛ maloya wa? Nga muso fɛ, a kɛra boɲafɛn ye, bari kunsigi dir'a ma ka kɛ a kuun datugufɛn ye. Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka sɔsɔli kɛ o koo la, anw, ni Ala ka jamakuluw ma deli o la. Ni ne ko n be n daa don koo tɔw la, n te se k'aw tanu, bari aw ka ɲɔgɔnlajɛn t'aw nafa, fɔɔ k'aw cɛn. A fɔlɔ, ne b'a mɛnna ko n'aw ye ɲɔgɔn lajɛn tuma min na, aw be faranfaran ka kɛ danna danna. N be miiri ko a be se ka kɛ tiɲɛ ye, ko aw tilannin lo. Tilanni yɛrɛ ka kan ka kɛ aw cɛma, janko mɔgɔsɔbɛw ka se ka lɔn. N'aw be ɲɔgɔn lajɛn dumuni senuman kɛtuma na, aw t'a kɛ a kɛcogo la. N'aw b'a dumu tuma min na, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ b'a ta ta k'a dumu fɔlɔ, dɔ be minni kɛ ka fa, k'a sɔrɔ a tɔɲɔgɔn be kɔngɔ la. O tuma na, soo t'aw fɛ n'aw be se ka dumuni, ani minni kɛ yen wa? Walima minw lara Ala la aw b'a fɛ ka olu ni fantanw lo dɔgɔya wa? Ne ka kan ka mun fɔ aw ye tugu? K'aw tanu wa? Ayi, ne te se k'aw tanu nin koo nin ɲɔgɔn na. Ne ye min sɔrɔ Matigi fɛ, k'aw kalan n'a ye, o filɛ: Suu min na u ye Matigi Yezu don mɔgɔjuguw bolo, a ye buru ta, ka barika la Ala ye k'a tilantilan. O kɔ, a y'a fɔ ko: «Nin ye ne farisogo ye, o min dira aw kosɔn, aw k'o dumu k'aw hakili jigi ne la.» O cogo kelen na, dumuni bani kɔ, a ye duvɛn mina ta, k'a fɔ ko: «Nin ye ne joli ye, Ala ka bɛnkura tara ni min ye. Tuma o tuma n'aw b'o min, aw k'aw hakili jigi ne la.» Bari tuma o tuma n'aw y'o buru nin dumu k'o duvɛn nin min, aw be Matigi ka saya le koo fɔ, fɔɔ a ka kɔsegi ka na. O le y'a to ni mɔgɔ dɔ ye Matigi ka buru dumu, k'a ka duvɛn min cogo bɛnbali la, o tigi b'a yɛrɛ jalakiko le kɛ. O la, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ k'a yɛrɛ sɛgɛsɛgɛ, ka sɔrɔ ka buru nin dumu ani ka duvɛn nin min, bari mɔgɔ min b'o dumuni nin kɛ k'o minni nin kɛ, n'o tigi m'a jati ko Matigi farisogo lo, a b'a yɛrɛ jalakiko le kɛra. O le y'a to mɔgɔ caaman farikolo cɛnnin be aw cɛma, ni banabagatɔ caaman, ani mɔgɔ dɔw sara fana. N'anw b'anw ka koow sɛgɛsɛgɛ an yɛrɛ ma, anw tena kiti tugu. Nga Matigi b'anw ladi, waasa anw ni diɲɛ kana kori ka jalaki ɲɔgɔn fɛ. O la ne balimaw, n'aw be ɲɔgɔn lajɛn k'o dumuni nin kɛ tuma min na, aw k'aw tɔɲɔgɔnw kɔnɔ. Ni kɔngɔ be mɔgɔ dɔ la, o tigi ka dumuni kɛ a fɛ soo, waasa aw kana ɲɔgɔn lajɛn k'aw yɛrɛ jalakiko kɛ. Ka taga koo tɔw faan fɛ, ni n nana yen, n bena olu ɲanabɔ. N balimaw, Nii Senuman ye see minw di mɔgɔw ma, ne t'a fɛ aw ka kɛ kolɔnbaliw ye olu faan fɛ. Aw y'a lɔn ko aw tun te Ala lɔn tuma min na, aw tun be tugura joow kɔ dɔrɔn minw te se ka kuma yɛrɛ. O le y'a to ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ si te se k'a fɔ Ala ka Nii barika la ko: «Yezu danganin lo,» ani mɔgɔ si te se k'a fɔ fana ko: «Yezu ye Matigi ye» n'o ma kɛ Nii Senuman barika la. See sifa caaman be yen, nga Nii Senuman kelen le b'o di. Baara sifa caaman fana be yen, nga Kuntigi kelen le b'o la. Koo kɛcogo caaman be yen, nga ale Ala kelen lo b'o bɛɛ kɛcogo di bɛɛ ma. Nii Senuman be seko di mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ma, mɔgɔ bɛɛ ka makoɲa kama. Nii Senuman ye see di dɔ ma ka kuma ni hakilitigiya ye, ka see di dɔ wɛrɛ ma ka koo fɔ ni lɔnniya ye. O Nii Senuman nin ye jigi di dɔ ma, ka banabagatɔw kɛnɛyali see di dɔ wɛrɛ ma. A ye kabako kɛ see di dɔ ma, ka dɔ wɛrɛ kɛ kira ye, ani ka see di dɔ ma a ka se ka Nii Senuman ka kɛwali faranfasi ka bɔ jinaw ta la. A ye see di dɔ ma ka kaan wɛrɛw fɔ, ka see di dɔ wɛrɛ ma k'o kɔrɔ fɔ. Nga Nii Senuman kelen le b'o koo bɛɛ kɛ see di mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ma ka kɛɲɛ n'a yɛrɛ sago ye. Yɔrɔ caaman be mɔgɔ farikolo la, o bɛɛ n'a ta, u bɛɛ lajɛnnin le ye farikolo kelen ye, hali u n'u caya bɛɛ. Krista be o cogo la fana, bari an bɛɛ batizera Nii Senuman kelen le barika la, an ka se ka kɛ farikolo kelen ye, k'a ta zuwifu ma wo, walima siya wɛrɛ, jɔɔn, walima hɔrɔn, o Nii Senuman kelen lo be an bɛɛ la. Farikolo yɔrɔw ka ca, yɔrɔ kelen dama tɛ. Ni seen tun y'a fɔ ko ale te bolo ye, o la, ko ale te farikolo yɔrɔ dɔ ye, o be se k'a niin bɔ farikoloya la wa? Ni tulo tun y'a fɔ ko ale tɛ ɲaa ye, o la, k'ale te farikolo yɔrɔ dɔ ye, o be se k'a niin bɔ farikoloya la wa? Ni farikolo bɛɛ tun ye ɲaa ye, a tun bena to ka mɛnni kɛ cogo di? Walima n'a bɛɛ tun ye tulo ye, a tun bena kasa mɛn cogo di? Nga Ala ye farikolo yɔrɔ kelen kelen bɛɛ sigi a la, ka kɛɲɛ n'a yɛrɛ sago ye. Ni mɔgɔ farikolo tun kɛra yɔrɔ kelen ye, a tun te na kɛ fɛɛn dafanin ye. Yɔrɔ caaman be farikolo la, nga farikolo kelen lo. Ɲaa te se k'a fɔ bolo ye k'ale mako te bolo la, ani kungolo fana te se k'a fɔ seenw ye k'ale mako te olu la. Nga farikolo yɔrɔ minw be jati k'u ka dɔgɔ, olu le koo ka gwɛlɛ fana. Farikolo yɔrɔ minw te foyi ye, an be olu le jati kosɔbɛ. Minw koo yɛrɛ te se ka fɔ, an be olu minɛ ni cogoɲuman ye kosɔbɛ, k'a sɔrɔ boɲa ka kan ka la minw kan, olu t'a sɔrɔ. Ala ye farikolo dilan ka boɲa di a yɔrɔw ma minw man kan n'a ye, waasa farali kana sɔrɔ farikolo la, nga farikolo yɔrɔ kelen kelen bɛɛ ka janto ɲɔgɔn na. Ni farikolo yɔrɔ dɔ be tɔɔrɔla, tɔɔ nunu fana be tɔɔrɔ n'a ye. Ni kelen ye boɲa sɔrɔ, tɔw fana be jɛn n'a ye ka nisɔndiya. Aw kɛra Krista farikolo ye, aw y'a farikolo yɔrɔw ye, kelen kelen bɛɛ n'a ta. Ala ye mɔgɔ minw sigi a ka jama cɛma, o ye nunu ye: a fɔlɔ, cidenw, a filanan, kiraw, a sabanan, karamɔgɔw, o kɔ, kabako kɛli see dira minw ma, ani banabagatɔw kɛnɛyali, ni mɔgɔ dɛmɛli, ni ɲamɔgɔya, ani see dira minw ma ka kaan wɛrɛw fɔ. Mɔgɔ bɛɛ le ye cidenw ye wa? U bɛɛ le ye kiraw ye wa? U bɛɛ le ye karamɔgɔw ye wa? Walima u bɛɛ le be se ka kabakow kɛ wa? U bɛɛ le be se ka banabagatɔw kɛnɛya wa? U bɛɛ le be se ka kuma kaan wɛrɛw la wa? Walima u bɛɛ le be se k'o kaan wɛrɛw kɔrɔ fɔ wa? Ala ka seko minw ka fisa, aw k'o ɲini. Sisan, ne bena sira dɔ yira aw la min ka fisa. Hali ni ne be se ka kaan wɛrɛw fɔ, minw ye adamadenw ta ani mɛlɛkɛw taw ye, ni kanuya te ne dusu la, ne be mankan fu kɛ, ne ye gongokolon ye. Hali ni ne ye kiraya kɛ see sɔrɔ, ka kodogoninw, ni fɛɛn bɛɛ lɔnniya sɔrɔ, hali ni ne lara Ala la kosɔbɛ, fɔɔ ka se ka kuluw wili k'u bɔ u lɔyɔrɔ la, ni kanuya te ne dusu la, o bɛɛ ye gwansan ye. Hali ni ne ye n bololafɛnw bɛɛ di k'o kɛ fantanw ka dumuni ye, hali ni ne sɔnna u ka ne jɛni yɛrɛ, ni kanuya te ne dusu la, o tena foyi ɲa ne ye. Kanuya be mɔgɔ min dusu la, o tigi be muɲuli kɛ, a be koɲuman kɛ, keliya t'a dusu la. A t'a yɛrɛ yira, a t'a yɛrɛ boɲa fana. A te malobaliyako kɛ, a t'a yɛrɛ dama nafa ɲini, a dusu te bɔ, a te dimi mara. A te nisɔndiya tilenbaliyako la, a be nisɔndiya tiɲɛko le la. A be koo bɛɛ yafa, a be la bɛɛ la, a be la koo bɛɛ la, a be koo bɛɛ muɲu. Daan te kanuya la. Kiraya bena ban, kaan wɛrɛ fɔ bena dabila, lɔnniya fana bena ban. Bari daan b'an ka lɔnniya la, daan b'an ka kiraya fana na. Nga ni fɛɛn dafanin mana na tuma min na, fɛɛn dafabali bena ban. Ne tun ye denmisɛn ye tuma min na, n tun be kuma i n'a fɔ denmisɛn, ka miiri i n'a fɔ denmisɛn, ka koo faamu i n'a fɔ denmisɛn. N ɲana tigɛra tuma min na, n ye denmisɛnya dabila. Sisan an be koo minw yera, a kɛra i n'a fɔ an b'u yera dubalen na le, u te ye ka ɲa. Nga an bena u ye ɲaa ni ɲaa. Sisan, daan be ne ka lɔnniya la, nga ne bena koo lɔn i n'a fɔ Ala be ne lɔn cogo min na. Sisan fɛɛn saba nunu le be yen: lanaya, jigi, ani kanuya, nga o fɛɛn saba nunu na, kanuya le be ɲafɛ. Aw ka jija ka ɲɔgɔn kanu, Ala be seko minw di, aw k'olu ɲini fana, sanko kirayako, bari mɔgɔ min be kuma kaan wɛrɛ la, o tigi te kumana adamaden fɛ, nga a be kuma Ala le fɛ. Tiɲɛ na, mɔgɔ si t'o kaan nin mɛnna, a be kodogonin le fɔ Nii Senuman barika la. Nga mɔgɔ min be kiraya kɛ, o tigi be kumana mɔgɔw fɛ, a be olu dɛmɛ k'u ladi ani k'u jaa gwɛlɛya. Mɔgɔ min be kaan wɛrɛ fɔ, o tigi b'a yɛrɛ le dɛmɛna, nga min be kiraya kɛ, o tigi be Krista ka jama le dɛmɛna. A ka di ne ye aw bɛɛ ka kaan wɛrɛw fɔ, nga mɔgɔ min be kiraya kɛ, o le ka di ne ye ka tɛmɛ. Min be kiraya kɛ, o tigi ka fisa ni kaan wɛrɛ fɔla ye, fɔɔ n'o tigi ye kuma nin kɔrɔ fɔ, waasa Krista ka jama ka se ka dɛmɛ sɔrɔ. N balimaw, n'a kɛra ko ne tun nana aw fɛ ka kuma aw fɛ kaan wɛrɛ la, min te koo dɔ yira, n'a te lɔnniya d'aw ma, ni kirayakuma t'o la, n'a t'aw kalan fana, o bena mun le ɲa aw ye? An ka fɔlikɛminanw ka koo filɛ, i n'a fɔ file ani gɔni. Ni olu mankan te danna danna, mɔgɔ bena se k'a faamu cogo di ko filen be nin le fɔra, walima kolonjo be nin le fɔra? Ni buru fiyɛta ma kangwɛnin fɔ, mɔgɔ jumɛn le ben'a yɛrɛ labɛn kɛlɛ kama? Aw fana, n'aw ka kuma ma kɛ kumagwɛnin ye, mɔgɔw ben'a kɛ cogo di k'aw ka kuma mɛn? Aw ka kuma be kɛ gwansan ye. Ne y'a lɔn ko kaan caaman be diɲɛ kɔnɔ, o bɛɛ be n'u kɔrɔ ye. Ni mɔgɔ min be kumana ne fɛ ni ne t'ale ka kaan mɛnna, o tigi be kɛ siya wɛrɛ ye ne fɛ, ne fana be kɛ siya wɛrɛ ye o tigi fɛ. Aw kɔni, Nii Senuman be see minw di, olu nigɛ b'aw la kosɔbɛ, o ka kɛ Krista ka jama ka ɲataga kosɔn. O le kosɔn, mɔgɔ min be kaan wɛrɛ fɔ, o tigi ka Ala daali waasa a k'o kuma nin kɔrɔ fɔli see d'a ma. Ni ne be Ala daali kaan wɛrɛ la, ne dusu lo be daalili kɛ, nga ne hakili te foyi kala ma. Ne ka kan ka mun le kɛ sa? Ne bena to ka daalili kɛ ni n nii ye, ka daalili kɛ ni n hakili ye fana. N bena to ka dɔnkili la ni n nii ye, ka dɔnkili la ni n hakili ye fana. N'i be Ala daalila n'i nii dama ye, mɔgɔ minw siginin be k'i lamɛn, olu ben'a kɛ cogo di ka amiina fɔ i ka daalili bannin kɔ, bari e be min fɔra, ale t'o mɛnna. Tiɲɛ lo, e be barika lara Ala ye sɔbɛsɔbɛ la, nga i tɔɲɔgɔn ma foyi sɔrɔ. Ne be barika la Ala ye, ne be kaan wɛrɛ fɔ ka tɛmɛ aw bɛɛ kan. Nga lajɛn yɔrɔ la, a ka di ne ye ka dakuru ɲaa duuru dama fɔ minw kɔrɔ lɔnnin lo mɔgɔ fɛ, sanni ne ka dakuru ɲaa waa tan fɔ kaan wɛrɛ la. N balimaw, aw ka miiricogo la, aw kana kɛ denmisɛnw ye tugu. Kojugu faan fɛ, ɔnhɔn, aw ka kɛ i n'a fɔ denmisɛnw, nga aw ka miiriya la, aw ka kɛ mɔgɔkɔrɔbaw ye. A fɔra sariyasɛbɛ kɔnɔ ko: «N bena tɛmɛ siya wɛrɛw fɛ ka kuma siya nin fɛ. N bena kuma u fɛ lonanw barika la. O bɛɛ n'a ta, u tena ne lamɛn.» Matigi ko ten. O la, kaan wɛrɛ fɔko kɛra taamasiɲɛ ye Alalɔnbaliw fɛ, taamasiɲɛ tɛ Krista ka mɔgɔw fɛ. Kiraya fana kɛra taamasiɲɛ ye Krista ka mɔgɔw fɛ, taamasiɲɛ tɛ mɔgɔw fɛ minw ma la Yezu la. N'a kɛra ko Krista ka jama bɛɛ ye ɲɔgɔn lajɛn, ni bɛɛ tora ka kaan wɛrɛ fɔ, ni mɔgɔ gwansan walima mɔgɔ min ma la Yezu la dɔ nana don aw cɛma, ale ten'a fɔ ko aw kɛra fatɔw ye wa? Nga n'a kɛra ko bɛɛ be kiraya le kɛra, o mɔgɔ min ma la Yezu la, walima mɔgɔ gwansan nin ben'a yɛrɛ cogoya lɔn, ko ale ye kojugukɛla ye. O tigi ka koo dogonin bena ye, fɔɔ a ben'a kunbiri gwan ka Ala bato ani k'a fɔ ko: «Tiɲɛ na, Ala be n'aw ye!» Ne ka mun le fɔ sa n balimaw? N'aw be lajɛnni na, ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka dɔnkili la, o k'o la. Ni kalan be dɔ wɛrɛ fɛ, ale ka mɔgɔw kalan. Ni koo yirata be dɔ wɛrɛ fɛ ka bɔ Ala fɛ, o k'o fɔ. Dɔ b'a fɛ ka kuma kaan wɛrɛ la wa? O tigi k'o kɛ. Ni mɔgɔ dɔ be se k'o kɔrɔ fɔ, o tigi k'o fɔ. O koo bɛɛ ka kan ka kɛ waasa mɔgɔ bɛɛ ka taga ɲa. Ni mɔgɔ dɔw be kaan wɛrɛ fɔra, mɔgɔ fila k'o fɔ, walima mɔgɔ saba, o ka fisa, nga u ka kuma kelen kelen, mɔgɔ dɔ k'o kɔrɔ fɔ. N'o kuma kɔrɔfɔbaga te yen, o tigi ka je. A ka to ka kuma a yɛrɛ kɔnɔ Ala fɛ. Min kɛra kirayako ye, mɔgɔ fila, walima saba ka kirayakuma fɔ, tɔw k'o kɔrɔ sɛgɛsɛgɛ. Ni Ala ye fɛɛn dɔ yira mɔgɔ dɔ la, mɔgɔ min be kumana, o tigi ka je. Aw bɛɛ be se ka kirayakuma fɔ kelen kelen ten, waasa mɔgɔ bɛɛ ka faamuli sɔrɔ ani ka jagwɛlɛya sɔrɔ. Ka kira to a ka kiraya la, a be se k'a yɛrɛ minɛ. N'u b'a fɛ ka koo dɔ faamu, u ka kan k'u cɛɛw ɲininga soo kɔnɔ. N'o tɛ, a daganin te muso ka kuma Krista ka jama cɛma. O tuma na, Ala ka kuma sɔrɔla aw fɛ le wa? Walima aw dama le y'a sɔrɔ k'a mɛn? Ni mɔgɔ dɔ b'a miiri ko ale ye kira ye, walima ko a ye see dɔ sɔrɔ Nii Senuman barika la, ne be koo minw fɔra aw ye, o tigi ka sɔn o ma ko Matigi ka sariya lo. Ni mɔgɔ min banna o la, Ala banna o tigi la. O la ne balimaw, aw ka kiraya le ɲini, aw fana kana kaan wɛrɛ fɔko bali. Nga koo bɛɛ ka kan ka kɛ ka ɲa ani ka kɛɲɛ n'o kɛcogo ye. N balimaw, sisan ne b'a fɛ k'aw hakili jigi kibaru diman la, ne ye min fɔ aw ye, aw sɔnna min ma k'aw jigi bɛɛ la a kan. Aw bena kisi ale barika la, n'aw y'a minɛ i ko ne y'a fɔ aw ye cogo min na. N'o tɛ, aw y'aw jigi la a kan fu. Ne kɔnna k'a fɔ aw ye i n'a fɔ ne fana tun y'a sɔrɔ cogo min na, ko Krista sara an ka hakɛw kosɔn, ka kɛɲɛ ni Ala ka kuma ye. U y'a suu don, a tile sabanan loon, a kununna, ka kɛɲɛ ni Ala ka kuma ye. A y'a yɛrɛ yira Piyɛri la, o kɔ, a y'a yɛrɛ yira a ka ciden tan ni fila la fana. O kɔ, yɔrɔnin kelen a y'a yɛrɛ yira an balimaw na minw tun be tɛmɛ mɔgɔ kɛmɛ duuru kan. Olu dɔw sara, nga u caaman be nii na halibi. O kɔ fana, a y'a yɛrɛ yira Zaki la, ani cidenw bɛɛ la. O bɛɛ kɔfɛ, a y'a yɛrɛ yira ne la, ne min kɛra u bɛɛ kɔmɔgɔ ye, i n'a fɔ deen min wolo waati ma se, a wolo la. Bari ne ye cidenw bɛɛ la fitini ye, ne man kan ka wele ko ciden yɛrɛ, bari minw lara Ala la ne ye olu tɔɔrɔ. Nga ne be yɔrɔ min na sisan, o ye Ala ka nɛɛma nɔɔ ye. O nɛɛma nin te gwansan ye ne faan fɛ. Ne ye baara kɛ ka tɛmɛ olu bɛɛ kan. O te ne yɛrɛ seko ye, o ye Ala ka nɛɛma nɔɔ ye. A kɛra ne ye wo, walima olu wo, an be min fɔra, o lo, ani aw sɔnna o le ma fana. Ni Krista ka kununko waajuli be kɛ, mun na mɔgɔ dɔw b'a fɔ aw cɛma ko suu tena kunun? Ni suuw tena kunun, o kɔrɔ ko Krista fana ma kunun. Ni Krista do ma kunun, an ka waajuli ye fu ye ani aw jigi be min kan, o be kɛ fu ye fana. Ka fara o kan, ni suuw ka kununbaliya ye tiɲɛ ye, o kɔrɔ ko an be galon tigɛra k'a la Ala kan, bari an b'a fɔra ko Ala ye Krista kunun a sanin kɔ k'a sɔrɔ o ma kɛ. Ni suuw tena kunun, Krista fana ma kunun. Ni Krista do ma kunun, aw jigi lanin be min kan, o ye fu ye, aw ka hakɛw ma yafa. O la, mɔgɔ minw sara k'u jigi lanin to Krista kan, olu ta cɛnna. N'a kɛra ko an jigi be Krista kan an ka diɲɛlatigɛ dama kosɔn, an kɛra makaritɔw ye ka tɛmɛ mɔgɔ tɔw kan. Nga tiɲɛ na, Krista kununna. K'a yira k'a gwɛya ko mɔgɔ minw sara, olu bena kunun. Saya sera an ma mɔgɔ kelen barika la minkɛ, o cogo la fana, mɔgɔ kelen barika la, suuw bena kunun. Mɔgɔ bɛɛ be sa Adama barika la cogo min na, o cogo kelen na, mɔgɔ bɛɛ fana bena kunun Krista barika la. Nga o bena kɛ bɛɛ n'a lɔyɔrɔ: Krista le kɛra fɔlɔ ye, o kɔ, mɔgɔ minw kɛra a ta ye. A be kɛ ten a natuma na. O kɔ, koo bɛɛ laban bena se. Krista bena kuntigi yebaliw bɛɛ ka kuntigiya cɛn, ni fangatigiw ta, ani setigiw ta, ka sɔrɔ ka masaya di Faa Ala ma. Bari a ka kan ka kuntigiya kɛ fɔɔ k'a juguw bɛɛ ben ka bɔ a ɲa fɛ. A jugu laban min bena cɛn, o ye saya ye. Bari «Ala ye fɛɛn bɛɛ majigi a ye.» N'a fɔra ko fɛɛn bɛɛ majigir'a ye, Ala min ye fɛɛn bɛɛ majigi a ye, ale niin t'o fɛɛn nunu la dɛ. Ni fɛɛn bɛɛ majigira Krista ye ka ban, o tuma na ale min ye Dencɛ ye, a ben'a yɛrɛ majigi Ala ye ale min ye fɛɛn bɛɛ majigi a ye. O la, Ala bena kuntigiya kɛ fɛɛn bɛɛ kunna. N'a tun te ten, mɔgɔ minw b'u yɛrɛ di n'u b'o batize suuw tɔgɔ la, olu be mun le ɲinina? Ni suuw tena kunun fewu, mun na olu b'u yɛrɛ di u k'u batize suuw tɔgɔ la? Mun na anw be kojugu ɲakɔrɔ tuma bɛɛ la? Loon bɛɛ ne be saya sira kan, o ye tiɲɛ ye n balimaw, aw kɛra ne ka yɛrɛboɲa sababu ye an Matigi Yezu Krista barika la. Ne ye tɔɔrɔ min sɔrɔ mɔgɔjuguw bolo Efɛzi dugu kɔnɔ, n'o tun kɛra adamaden sago ye, o bena mun ɲa ne ye sa? Ni suuw tena kunun, o tuma na: «An ka dumuni kɛ ka minni kɛ, bari sini an bena sa,» i ko u b'a fɔ cogo min na. Aw kana aw yɛrɛ nigɛ. Tagamaɲɔgɔnjugu b'a taamaɲɔgɔnɲuman cogo cɛn. Aw k'aw ɲaa yɛlɛ ka taama tilenninya la. Aw kana to ka hakɛ kɛ tugu. Aw dɔw te Ala lɔn tiɲɛ na, ne y'o fɔ waasa aw ka maloya. Mɔgɔ dɔ bena ɲiningali kɛ ko suuw bena kɛ cogo di ka kunun? U bena kunun ni farisogo sifa jumɛn ye? Naloman, e be sumansi min dan, n'a ma don dugukolo kɔrɔ ka ɲigi, a be falen wa? I te kala dan, nga kisɛ lo, ɲɔkisɛ, walima kisɛ dɔ wɛrɛ. Ala le b'a kɛ kisɛ be falen ka kala sɔrɔ ka kɛɲɛ n'a yɛrɛ sago ye, ale lo be kɛ suman sifa bɛɛ be falen ka kala sɔrɔ ka kɛɲɛ n'u cogo ye. Fɛɛn ɲanaman bɛɛ cogo te kelen ye. Adamaden farisogo be yen, sennaanifɛnw ta fana be yen, ni kɔnɔw ta fana, ani jigɛw ta. Sankololafɛnw be yen, dugukolo kan fɛɛnw fana be yen. Sankololafɛnw nɔɔrɔ be danna ni dugukolo kan ta ye. Tile yeelen be danna ni kalo ta ye. Lolo ta fana be danna. Lolo dɔ yeelen be tɛmɛ dɔ ta kan. O cogo kelen na fana, suuw kununko bena kɛ ten. Farisogo tolita be don, a ɲanaman be kunun. A cɛjuguman be sutara, a ɲumaman be kunun. A be sutara barikatanya la, ka kunun ni fangaba ye. A be sutara ni farisogo gwansan ye ka kunun ni nii ka farisogo ye. Ni farisogo gwansan be yen kɔni, nii ka farisogo fana be yen. A fɔra Ala ka kuma na ko Adama min kɛra mɔgɔ fɔlɔ ye, ale kɛra nimanfɛn ye, Adama laban fani be Nii Senuman na min be nii di. Min kɛra fɔlɔ ye, o ye farisogo ye, o kɔ, nii ka sɔrɔ ka tugu. Mɔgɔ min kɔnna ka dan, ale bɔra dugukolo la. Mɔgɔ filanan, ale bɔra sankolo la. Mɔgɔ min bɔra dugukolo la, a kɔmɔgɔw kɛra i n'a fɔ ale, mɔgɔ min bɔra sankolo la, ale fana kɔmɔgɔw bena kɛ i n'a fɔ ale. Mɔgɔ min bɔra dugukolo la, an ye ale cogo ta cogo min na, o cogo kelen na fana, mɔgɔ min bɔra sankolo la, an bena ale fana cogo ta. Ne be min fɔ n balimaw, o ye nin ye, ko adamaden gwansan te se ka Ala ka masaya sɔrɔ, fɛɛn min ye tolita ye, o fana te se ka tolibaliya sɔrɔ fewu. Ne be kodogonin dɔ fɔ aw ye ko an bɛɛ tena sa, nga an bɛɛ cogo bena yɛlɛma le, yɔrɔnin kelen dɔrɔn, ɲaa tugu n'a yɛlɛ cɛ, buru laban fiyɛtuma. Ni buru fiyɛra, suuw bena kunun ni farisogoɲuman ye, an bɛɛ cogo bena yɛlɛma. Bari farisogo min be toli, ale ka kan ka kɛ fɛɛn tolibali ye, min be sa ale ka to sabaliya la. Farisogo min be toli, n'o sera ka kɛ fɛɛn tolibali ye tuma min na, min be sa, n'o sera ka sabaliya sɔrɔ, o waati la, min fɔra Ala ka kuma na, o bena kɛ. A ko: «See sɔrɔla saya kan. Saya, e ka see be min? Saya, e ka fariyayɔrɔ be min?» Saya ka fariyayɔrɔ ye hakɛ ye, hakɛ ka fanga sɔrɔyɔrɔ ye sariya ye fana. An ka barika la Ala ye, ale min be kɛ an be see sɔrɔ an Matigi Yezu Krista barika la. O kosɔn, ne balima kanunlenw, aw ye jija kosɔbɛ, aw kana siran, aw ye taga ɲa Matigi ka baara la tuma bɛɛ, ka l'a la ko aw be baara min kɛra Matigi ye, k'o tena kɛ gwansan ye. Min kɛra bolomafara koo ye, min be kɛ ka ci Ala ka jama ma min be Zeruzalɛmu, ne ye min fɔ Krista ka jamakuluw ye Galati mara la, aw k'o kɛ fana. Lɔgɔkun loon fɔlɔ bɛɛ, mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka fɛɛn dɔ bɔ a ka sɔrɔta la k'o mara gɛrɛfɛ. Aw kana ne kɔnɔ, ni ne nana tuma min na, an ka sɔrɔ k'o bolomafara minɛ. Ni ne sera aw fɛ yen, n bena bataki sɛbɛn k'o di aw ka jigilamɔgɔw ma aw ye minw woloma, k'u ci ka taga ni bolomafara nin ye Zeruzalɛmu. N'a kɛra fɛɛn ye min be ne taakun bɔ fana, ne bena taga n'u ye. Ne bena tɛmɛ Maseduwani mara la ka sɔrɔ ka na aw fɛ yen. Bari ne ka kan ka tɛmɛ o yɔrɔ la. N'a sɔrɔ n bena waati dɔɔni kɛ aw fɛ, walima n bena samiɲa bɛɛ kɛ n'aw ye, janko aw ka se ka ne dɛmɛ, ne ka se ka n ka taama bɛɛ kɛ. Ne t'a fɛ ka kɛ tɛmɛbaga dama ye aw fɛ sisan. Ne jigi b'a kan ka to aw fɛ waati dɔɔni, ni Matigi sɔnna. Nga n bena to Efɛzi fɔɔ * Pantekɔti ka se, bari n y'a ye ko n be se ka baara caaman kɛ, n juguw fana ka ca. Ni Timote nana se aw fɛ tuma min na, aw ka koo bɛɛ kɛ k'a jaa gwɛlɛya aw cɛma, bari ale fana ye Matigi ka baarakɛla dɔ ye i n'a fɔ ne. Mɔgɔ si kan'a dɔgɔya. Aw k'a dɛmɛ a ka se ka segi ka na ne fɛ yan hɛrɛ la. Ne n'an balima tɔw b'a kɔnɔna. Min ye an balima Apolɔsi ciko ye, ne y'a ɲini a fɛ kosɔbɛ ko a ka taga aw fɛ n'an balimaw ye. A ma sɔn taali ma sisan fewu, nga n'a nana waati sɔrɔ tuma min na, a bena taga aw fɛ. Aw labɛnnin ka to, aw ye jija aw jigi ka to Ala kan kosɔbɛ, aw ka kɛ mɔgɔ jagwɛlɛnw ye, ani ka barika don aw yɛrɛ la. N'aw be fɛɛn o fɛɛn kɛ, aw k'o kɛ ni kanuya ye. Aw b'a lɔn ko Sitefana n'a ka somɔgɔw le kɔnna ka sɔn Krista ma Akayi mara la, ko u y'u yɛrɛ di ka Ala ka mɔgɔw dɛmɛ. Ne b'a ɲini aw fɛ ko aw ka mɛnni kɛ o mɔgɔ suguw fɛ, ani mɔgɔ minw bɛɛ be baara kɛ ka sigɛn n'u ye. Ne nisɔn diyanin be Sitefana ni Fɔritunatusi ani Akayikusi nunu ka nako la ne fɛ, olu ye ne dɛmɛ aw nɔɔ na. Bari u ye ne jigi tugu k'aw fana jigi tugu. O la, aw k'o mɔgɔ sifa nunu tɔgɔɲuman fɔcogo lɔn. Krista ka jamakulu minw be Azi mara la, olu b'aw fo. Akilasi ni Pirisili ani Krista ka jama min be ɲɔgɔn lajɛn u fɛ, u bɛɛ b'aw fo kosɔbɛ Matigi tɔgɔ kosɔn. N balimaw bɛɛ b'aw fo, aw ka ɲɔgɔn fo kosɔbɛ ni kɔnɔgwɛ ye. Ne Pɔli yɛrɛ le be foli kuma nin sɛbɛnna aw ye. Ni Matigi ka koo man di mɔgɔ dɔ ye, o tigi danganin lo. Maranata. An Matigi be na. An Matigi Yezu ka nɛɛma ka kɛ n'aw ye. Yezu Krista barika la, aw bɛɛ koo ka di ne ye. Ne Pɔli min ye Yezu Krista ka ciden ye Ala sago la, n'an balimacɛ Timote, an be bataki nin ci aw Korɛntikaw ma minw lara Ala la, ani minw bɛɛ be Akayi mara la. An Faa Ala n'an Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. Ne be Ala tanu, ale min ye an Matigi Yezu Krista Faa ye, makaritigi lo, ale lo be mɔgɔ bɛɛ jigi tugu. Ale lo b'an jigi tugu an ka tɔɔrɔ bɛɛ la, waasa an fana ka se k'an tɔɲɔgɔnw jigi tugu an y'o min sɔrɔ Ala fɛ. An be Krista ka tɔɔrɔ ɲɔgɔn caaman sɔrɔ cogo min na, o cogo kelen na fana, Krista b'an jigi tugu kosɔbɛ. Ni tɔɔrɔ b'an sɔrɔ, o be kɛ waasa aw jigi ka tugu, ani ka se ka kisi. N'an jigi tugura, o be kɛ waasa aw jigi ka tugu ka se ka tɔɔrɔ muɲu an be tɔɔrɔ minw ɲɔgɔn na. An jigi b'aw kan kosɔbɛ, bari an y'a lɔn ko n'an ye tɔɔrɔ sɔrɔ ɲɔgɔn fɛ, an fana bena jigitugu sɔrɔ ɲɔgɔn fɛ. Tɔɔrɔ min y'an sɔrɔ Azi mara la, an t'a fɛ k'aw to o lɔnbaliya la. O tun digira an na fɔɔ ka se an barika daan ma, fɔɔ an yɛrɛ tun t'a miiri ko an bena to nii na. Tiɲɛ na, an yɛrɛ tun y'a lɔn ko an bena sa wajibi. O le y'a to, an y'an jigi bɔ an yɛrɛ kan, k'a la Ala kan, ale min be suuw kunun. Ale lo y'an kisi o sayajugu nin ma, a bena an kisi tugu. An jigi b'a kan, ko a bena an kisi halibi. Aw fana b'aw niyɔrɔ ta n'aw ka daalili ye anw ko koo la. O la, an bena o nɛɛma nin sɔrɔ mɔgɔ caaman ka Aladali sababu la, mɔgɔ caaman bena barika la Ala ye o kosɔn. An ka kunkɔrɔta ye min ye: o ye an ka taamacogo ye, aw cɛma, ani yɔrɔ bɛɛ, an y'o min kɛ ni kɔnɔgwɛ ye Ala ɲasiran na. O ma kɛ adamaden ka lɔnniya sababu la, nga Ala ka nɛɛma nɔɔ lo. An te koo si sɛbɛn k'o ci aw ma n'aw te se ka minw kalan ani k'o faamu. Ne lanin b'a la ko aw bena se k'an faamu kosɔbɛ. Bari aw y'an ka koo faamu dɔɔni k'a lɔn ko an kɛra aw ka kunkɔrɔtafɛn ye, i n'a fɔ aw fana bena kɛ an ka kunkɔrɔtafɛn ye cogo min na an Matigi Yezu kɔsegilon na. N lanin tun b'o la minkɛ, o la, ne tun b'a fɛ ka taga aw fɛ fɔlɔ, waasa aw ka se ka nisɔndiya tugu kosɔbɛ. Ne tun b'a fɛ ka tɛmɛ aw fɛ fɔlɔ ka sɔrɔ ka taga Maseduwani mara la, ka bɔ Maseduwani ka na aw fɛ tugu, waasa aw ka se ka ne dɛmɛ ne ka taama la ka taga Zude mara la. O tuma na, ne tun y'o koo latigɛ waati min na, ne tun m'o jati koba ye wa? Walima ne ka koo latigɛtaw ye adamaden ka miiriya dama ye, ni n be kaan fila fɔ wa? K'a fɔ ɔnhɔn ka tila k'a fɔ ayi. Ala ye ne seere ye, an ye kuma min fɔ aw ye, o te ten. Bari ne ni Silivɛn ani Timote, anw ye Ala Dencɛ Yezu Krista min ka kibaru fɔ aw ye, o te ɔnhɔn, ni ayi koo ye, nga o ye Ala ka tiɲɛ ye. Ala ka dadili bɛɛ kɛra tiɲɛ ye Yezu Krista barika la, o la fana, an b'a fɔ «amiina» ka boɲa la Ala tɔgɔ kan. Ale Ala le be barika don anw ni aw la Krista sababu la. Ale fana le y'an woloma, k'a ka taamasiɲɛ la an kan, ani ka Nii Senuman don an na min b'a ka ɲumanya nata yira an na. Ala le ye ne seere ye ni ne be galon tigɛra. Ne tun b'a fɛ k'aw kuun bɔ koo la le, o le y'a to, ne ma segi Korɛnti tugu. A ma kɛ ko anw b'a fɛ ka koo dɔ wajibiya aw kunna lanaya faan fɛ dɛ, nga an b'aw dɛmɛna le janko aw ka nisɔndiya, bari aw banbanin lo lanaya la. Ne y'a latigɛ ko ne tena kɔsegi aw fɛ k'aw dusu kasi. Ni ne y'aw dusu kasi, ne bena nisɔndiya sɔrɔ min, n'aw fɛ tɛ? Ne ye bataki ci aw ma waasa ni ne nana se aw fɛ, ne dusu kana kasi aw kosɔn aw minw ka kan ka ne nisɔn diya. Ne fana lanin b'a la ko ne ka nisɔndiya, o le y'aw bɛɛ ka nisɔndiya ye. Ne tun b'o bataki cira aw ma tuma min na, ne y'o ci ni hakiliɲagami, ani dusucɛn ye, ne tun kasira kosɔbɛ. O ma kɛ k'aw dusu kasi dɛ, nga waasa aw ka se k'a lɔn ko ne b'aw kanu kosɔbɛ. Ni mɔgɔ dɔ ye dusukasiko dɔ kɛ, a ma ne dusu kasi, a y'aw bɛɛ le dusu kasi, walima aw dɔw. Jama ye min kɛ a la ka ban, o b'a bɔ. Sisan, aw ka yafa a ma k'a jigi tugu, waasa dusukasi kan'a sɔrɔ fɔɔ a hakili be ɲagami ka dama tɛmɛ. O la, ne b'aw daali ko aw ka banba k'a yira a la ko a koo ka d'aw ye. Ne y'o koo sɛbɛn k'o ci aw ma, k'a filɛ n'aw be se ka mɔgɔ ka kuma bɛɛ bato. N'aw yafara mɔgɔ dɔ ma, ne fana be yafa o tigi ma. N'aw y'a ye ne y'o ɲɔgɔn kɛ, ne y'o kɛ aw le kosɔn, Krista ɲakɔrɔ, waasa an kana sira di Sutana ma a ka see an kɔrɔ bari an b'a ka miiriya lɔn. Ne sera Torowasi tuma min na ko n bena Krista ka kibaru diman fɔ yen, Matigi tun ye cogo di ne ma ka se ka baara kɛ kosɔbɛ. O n'a ta bɛɛ, ne hakili tun ma sigi, bari ne ma n balimacɛ Titi sɔrɔ yen. O la, ne ye sira daali u fɛ ka taga Maseduwani mara la. Barika ka la Ala ye ale min b'a to an be niyɔrɔ sɔrɔ Krista ka sesɔrɔko la tuma bɛɛ, ale lo b'an ta ka baara kɛ n'an ye ka Krista yira yɔrɔ bɛɛ, i n'a fɔ wusulan min kasa be taga yɔrɔ bɛɛ. Mɔgɔ minw be kisili sira kan, ani minw be halaki sira kan, olu fɛ an kɛra i ko wusulan kasadiman Krista be min di Ala ma. Ala ye mɔgɔ minw kisi an kɛra kasadiman ye olu ye min be nii di. Minw be halaki sira kan, an kɛra kasagoma ye min be na ni saya ye. Mɔgɔ caaman be Ala ka kuma kɛ jagokun ye. An te i n'a fɔ olu. Ala le y'an ci, o la, an be kuma a ɲakɔrɔ ni kɔnɔgwɛ ye Krista barika la. An bena an yɛrɛ koo fɔ aw ye tugu wa? Walima an mako be sɛbɛ dɔ la min b'an koo fɔ wa? Wala aw ta, i n'a fɔ mɔgɔ dɔw b'a kɛ cogo min na wa? Aw le y'an ka sɛbɛ ye. A sɛbɛnnin be an dusu la, mɔgɔ bɛɛ b'a ye, ani k'a lɔn. Aw kɛra Krista ka bataki ye, o min cira an barika la. A m'a sɛbɛn ni sɛbɛnnikala ye, nga a sɛbɛnna Nitigi Ala ka Nii le barika la, a fana ma sɛbɛn walaka kabakurulaman kan, nga adamaden dusu la. An y'o jigi sɔrɔ Krista barika la Ala ɲakɔrɔ. An te miiri ko an sera ka fɛɛn minw kɛ, k'o bɔra an yɛrɛ la dɛ, o bɔra Ala le la. Ale lo ye see d'an ma ka bɛnkura koo fɔ mɔgɔw ye, o te sariyako ye, nga Nii Senuman koo lo. Sariya be na ni saya ye, nga Nii Senuman be na ni nii ye. Sariya min ka koo laban ye saya ye, o tun sɛbɛnna walaka kabakurulaman kan tuma min na, ni Ala ka nɔɔrɔ yera o waati la fɔɔ Isirayɛlidenw tun te se ka Musa ɲada filɛ, o nɔɔrɔ kosɔn min tun kɛra fɛɛn tɛmɛta ye, min kɛra Nii Senuman ka baara ye, ale ka nɔɔrɔ man kan ka boɲa wa? Baara min laban ye halakili ye, n'o ye boɲa sɔrɔ, baara min be mɔgɔw kɛ mɔgɔtilenninw ye, ale ka boɲa tena tɛmɛ o ta kan wa? Fɛɛn min tun ye boɲa sɔrɔ, ale ka boɲa ma kɛ boɲa ye sisan ta ɲana, sisan ta ka barika boɲa kosɔn. Fɛɛn min tun kɛra fɛɛn tɛmɛta ye, n'ale ye boɲa sɔrɔ, fɛɛn min te tɛmɛ abada, ale ta ka bon. O jigi le b'an fɛ, o le y'a to an hakili siginin lo. An t'a kɛ i n'a fɔ Musa tun b'a kɛ cogo min na, ale min tun be to ka fani biri a ɲada kan, waasa Isirayɛlidenw kana nɔɔrɔ tɛmɛta daan ye. Nga u ma se ka foyi faamu, i n'a fɔ fani birinin be u ɲada kan. Hali ka na se bii yɛrɛ, n'u be bɛnkɔrɔ kalan tuma min na, u te foyi faamu, bari o fani nin be bɔ Krista le barika la. Hali ka na se bii, n'u be Musa ka kitabu kalan, o fani nin b'u hakili kan. Ni min sɔnna Matigi ma, fani nin be bɔ o tigi ɲada kan. Matigi min koo be fɔra yan, o ye Nii Senuman ye. Matigi ka Nii Senuman be yɔrɔ min na, yɛrɛsɔrɔ le b'o yɔrɔ la. An minw ka fani bɔra, an be Matigi ka nɔɔrɔ yira. O la, an be yɛlɛma ka kɛ i n'a fɔ ale, ka nɔɔrɔ sɔrɔ kosɔbɛ min be to ka boɲa tuma bɛɛ Matigi barika la, min ye Nii Senuman ye. Ala ka ɲumanya kosɔn a ye baara nin kalifa an ma, o la, an jigi te tigɛ fewu. An banna dibidibiko ma maloya be min na, an te koo kɛ ni namara ye, an fana te Ala ka kuma kɔrɔ yɛlɛma fewu. An kɔni, an be tiɲɛ yɛrɛ yɛrɛ le fɔ, janko mɔgɔw k'u jigi la an kan Ala ɲakɔrɔ. Halibi anw be kibaru diman min fɔ, n'ale gwɛnin tɛ mɔgɔ minw fɛ, olu be halaki sira kan. Minw te la Ala la, diɲɛ kuntigi Sutana ye olu hakili dibi waasa u ka na se ka kibaru diman yeelen ye min be Krista ka nɔɔrɔ yira, ale min ye Ala jaa ye. An t'an yɛrɛ koo fɔra aw ye dɛ, Yezu Krista min ye Matigi ye, an be ale lo koo fɔra. Anw kɔni be baara kɛ aw ye Yezu kosɔn. Bari Ala min tun y'a fɔ ko kɛnɛ ka bɔ dibi cɛma, ale kelen le ye yeelen bɔ an dusu la, waasa mɔgɔw k'a ka nɔɔrɔ ye, min be manamana Krista ɲada kan. Nga o baara nafaman dira an ma, an minw fanga ka dɔgɔ i n'a fɔ bɔgɔdaga, waasa mɔgɔw k'a lɔn k'o sebagaya kabakoman nin ma bɔ an na, fɔɔ Ala. An dɛrɛnin be tɔɔrɔw fɛ faan bɛɛ la, o bɛɛ n'a ta, an be yen. An hakili ɲagaminin be, nga an jigi ma tigɛ. U y'an tɔɔrɔ kosɔbɛ, nga Ala m'an bila. U y'an bugɔ k'an ben, nga an tɔɔ ma laban. Tuma o tuma Yezu ka tɔɔrɔ ɲɔgɔn b'an kan, an be sɔn ka sa. K'an to nii na, an kɔni labilanin lo saya kama tuma bɛɛ Yezu kosɔn. O la Yezu nii be yira farisogo sara la. O la, saya be n'an ye, nii be n'aw ye. A fɔra Ala ka kuma na ko: «Ne lar'a la, o le y'a to ne kumana.» O jigi kelen nin le y'a to an fana lar'a la, o le y'a to an be kuma. An lanin b'a la ko ale min ye an Matigi Yezu kunun, ale fana bena an kunun ni Yezu ye, ani k'an bɛɛ jɛn ɲɔgɔn fɛ a ɲakɔrɔ. O koo nunu bɛɛ kɛra aw le kosɔn, o la, Ala be nɛɛma kɛ mɔgɔ caaman ye, waasa u k'a tanu ani ka boɲa la a kan. O le y'a to an jigi te tigɛ fewu, hali n'an yɛrɛ farisogo be cɛn ka taga, an nii be lakuraya loon o loon. Waati dɔɔni tɔɔrɔ minw b'an sɔrɔ, o te foyi ye. An bena boɲa min sɔrɔ o tɔɔrɔ nin kosɔn, o ka bon haali. An ka miiriya te fɛɛn yetaw kan, fɔɔ fɛɛn yebaliw. Fɛɛn minw be ye, olu be tɛmɛ, nga fɛɛn yebaliw te tɛmɛ abada. An farikolo, min ye an nii ka soo ye dugukolo kan, o bena cɛn. Nga, an b'a lɔn ko Ala ye dɔ wɛrɛ labɛn an ye arijana na, min te cɛn abada, o ma dilan adamaden barika la. Sisan an be ŋunan, an b'a fɛ kosɔbɛ ka sankolo ta sɔrɔ, n'an y'o sɔrɔ, an fari lakolon tena to yen. Bari k'an to nii na, an be ŋunan. An dɛrɛnin lo, a ma kɛ ko an b'a fɛ ka sa dɔrɔn dɛ, nga an b'a fɛ ka farisogo sɔrɔ ka bɔ Ala fɛ fana waasa nii ka see sɔrɔ saya kan. Ala le y'an labɛn o kosɔn, ale lo ye Nii Senuman d'an ma min b'a ka ɲumanya nata yira an na. O le y'a to, jigi b'an fɛ tuma bɛɛ. An lanin b'a la ko k'an to farisogo la kɔni, an yɔrɔ ka jan Matigi la. An be sɔn o koo bɛɛ la lanaya le barika la, nga an ɲaa ma la o kan. Jigi b'an fɛ kosɔbɛ, a ka di an ye kosɔbɛ ka bɔ farisogo nin na, ka taga to Matigi gɛrɛfɛ yen. O le y'a to an kɔni fɛ, an sara wo, an ma sa wo, min ka di an ye, o ye ka Matigi sago kɛ, bari an bɛɛ ka kan ka lɔ Krista ɲakɔrɔ a k'an kiti, waasa mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ye baara min kɛ k'u to diɲɛ na, a kɛra baaraɲuman ye wo, baarajugu lo wo, u k'o sara sɔrɔ. Matigi ɲasiran b'an dusu la minkɛ, o la, an be banba ka mɔgɔw dɛmɛ u k'a lɔn. Ala b'an lɔn kosɔbɛ, ne be miiri ko aw fana b'an lɔn ten. An t'an yɛrɛ koo fɔ aw ye tugu, nga an be cogoya le d'aw ma aw ka se k'aw yɛrɛ boɲa an kosɔn, waasa mɔgɔ minw b'u yɛrɛ boɲa fɛɛn yetaw kosɔn ka sɔrɔ foyi t'u kɔnɔ, aw ka se ka olu jaabi. N'a kɛra ko an ta kɛra fatɔya ye, o kɛra Ala kosɔn, nga n'an ta te fatɔya ye, o kɛra aw kosɔn. Bari Krista ka kanuya sera an kɔrɔ, an minw lar'a la ko ale kelen le sara bɛɛ kosɔn, o kɔrɔ ko bɛɛ fana sara. A sara mɔgɔ bɛɛ le kosɔn, waasa mɔgɔ minw be nii na, olu kana taama u yɛrɛ sago la tugu, nga u k'o kɛ ale kosɔn, min sara ka kunun u ka nafa kosɔn. O la, an te mɔgɔ si jati adamadenw ka jaticogo la tugu. Hali n'an tun ye Krista lɔn ten, sisan an t'a lɔn o cogo la tugu. Ni mɔgɔ min jɛnna ni Krista ye, o tigi kɛra danfɛnkura ye. Kokɔrɔw bɛɛ tɛmɛna, kokuraw lo be yen. O koo bɛɛ bɔra Ala fɛ, ale lo bɛnna n'an ye Krista barika la, ka tila k'o cɛlaben baara kalifa an ma, bari a ma mɔgɔw ka hakɛ jati, a tun be cogoya ɲini ka bɛn n'u ye Krista barika la. A y'o kuma fɔko baara d'an ma. An kɛra Krista ka lasigidenw ye aw cɛma, a kɛra i n'a fɔ Ala yɛrɛ le b'aw wele an barika la. An b'aw daali Krista tɔgɔ kosɔn, ko aw ka sɔn ka bɛn ni Ala ye. Krista min ma kojugu kɛ, Ala y'a kɛ a sigɛnna an ka hakɛ kosɔn waasa an ka kɛ mɔgɔtilenninw ye ale ɲakɔrɔ Krista barika la. An be baara kɛra ni Ala ye, o le kosɔn an b'aw daali ko Ala ye nɛɛma min kɛ aw ye, aw kan'a to o be kɛ gwansan ye, bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Waati bɛnnin na, ne y'i lamɛn. Kisili loon na, ne y'i dɛmɛ.» Ayiwa, o waati bɛnnin ye sisan le ye, kisili loon le ye bii ye. An t'a fɛ mɔgɔ si k'an ka baara lɔgɔbɔyɔrɔ sɔrɔ, o la, an t'a fɛ ka mɔgɔ si kunna cɛn koo si la. An kɔni b'a yira koo bɛɛ la ko an ye Ala ka baarakɛlaw ye. An be tɔɔrɔ caaman ni hakiliɲagamikow ani dusucɛnko muɲu. U y'an bugɔ, u y'an don kaso la, u ye mɔgɔw kɔnɔnasu an kama, an ye baara gwɛlɛmanw kɛ, sinɔgɔ m'an labɔ, kɔngɔ y'an minɛ. An y'an yɛrɛ yira a ka baarakɛlaw ye an ka mɔgɔsɔbɛya fɛ, n'an ka lɔnniya, n'an ka muɲuli, n'an ka ɲumanya fɛ, Nii Senuman barika la, ani an ka kanuyasɔbɛ fɛ, an ka tiɲɛ fɔli, ni Ala ka sebagaya fɛ. An be kotilennin ta k'o kɛ i n'a fɔ an ka maramafɛn, ka kɛlɛ kɛ n'o ye ani k'an yɛrɛ mara n'o ye fana. N ye n yɛrɛ yira Ala ka baarakɛla ye n boɲatuma ni n dɔgɔyatuma na. U b'an tɔgɔjugu fɔ, k'an tɔgɔɲuman fana fɔ. U be miiri ko an ye galontigɛlaw ye, k'a sɔrɔ an ye tiɲɛfɔlaw ye. U b'a jati ko mɔgɔ t'an lɔn, k'a sɔrɔ an lɔnnin lo, u b'a jati ko an sanin lo, k'a sɔrɔ an be nii na, u b'an ɲaa gwan, nga u t'an faga. U b'an dusu cɛn, nga an be nisɔndiya sɔrɔ tuma bɛɛ. U b'an jati fantanw ye, nga an be mɔgɔ caaman kɛ fɛntigiw ye. U be miiri ko foyi t'an fɛ, k'a sɔrɔ fɛɛn bɛɛ b'an fɛ. Korɛntikaw, an y'an kɔnɔ gwɛ aw ye, ka kuma aw fɛ ni kɔnɔgwɛ ye. An kɔni, an m'an kɔnɔ dogo aw la, aw le y'aw kɔnɔ dogo an na. Ne be kumana aw fɛ i n'a fɔ ne ka deenw, an y'aw minɛ cogo min na, aw fana k'aw kɔnɔ gwɛ an ye ten. Minw ma la Krista la, aw kana jɛn ni olu ye u ka koo si la. Bɛɛn sifa jumɛn le be se ka sɔrɔ tilenninya ni kojugu cɛ? Yeelen ni dibi be se ka bɛn wa? Bɛɛn jumɛn le be sɔrɔ Krista ni Sutana cɛ? Min lara Krista la ni min ma l'a la, jɛnɲɔgɔnya jumɛn bɛ sɔrɔ olu ni ɲɔgɔn cɛ? Bɛɛn jumɛn le be sɔrɔ Ala ka soo ni joow cɛ? Bari an ye Nitigi Ala ka soo ye i ko Ala yɛrɛ y'a fɔ cogo min na, a ko: «Ne bena sigi u cɛma ka to n'u ye. Ne bena kɛ u ka Ala ye, u bena kɛ ne ka mɔgɔw ye.» Matigi ko: «Aw ye bɔ u cɛma, ka faran u la, aw kana maga fɛɛn nɔgɔnin si la, ne bena aw ladon n fɛ.» Matigi, min ye Setigi ye, ale tun y'a fɔ ko ale bena kɛ aw Faa ye, aw fana bena kɛ a dencɛw n'a denmusow ye. Ne teriw, dadili nin kɛra an ye minkɛ, o kama, an k'an yɛrɛ saniya ka bɔ nɔgɔ sifa bɛɛ la, farisogo ta, ni dusu ta. An ka kɛ mɔgɔdafaninw ye Ala ɲasiran barika la. Aw k'aw dusu yɛlɛ an ye. An ma mɔgɔ si hakɛ ta, an ma mɔgɔ si mako sa, an fana ma mɔgɔ si ka fɛɛn namara. Ne t'o kuma fɔ k'aw jalaki, bari ne tun y'o fɔ ka tɛmɛ ko an be nii na o, an sara o, aw ko ka d'an ye. Ne jigi b'aw kan kosɔbɛ, ne fana be n yɛrɛ boɲa aw kosɔn kosɔbɛ, k'an to tɔɔrɔ la ne jigi tugunin lo, ne fana be nisɔndiya kosɔbɛ. An sera Maseduwani mara la tuma min na, an ma lafiɲɛyɔrɔ sɔrɔ tɔɔrɔ sifa bɛɛ bolo. An tun be kɛlɛ kɛ ni dɔw ye, ani siranya tun be anw na. Nga Ala min be sigɛnbagatɔw jigi tugu, ale lo y'an jigi tugu Titi ka nali kosɔn. A ma kɛ ko an jigi tugura Titi ka nali dama kosɔn, nga ale yɛrɛ ye jigitugu min sɔrɔ aw fɛ, o kosɔn lo fana. Ne ɲanafin b'aw la cogo min na, n'aw ka hami, a y'o le fɔ an ye, ani ne koo b'aw dusu la cogo min na, fɔɔ ne nisɔn diyara kosɔbɛ tugu. Ne ye bataki min ci aw ma, n'o ye aw dusu cɛn, a ma kɛ ko ne be nimisara o la dɛ. Ne kɔni tun nimisara, o kɛra bari ne y'a ye ko bataki nin y'aw ɲanasisi waati dɔɔni kɔnɔ. Sisan ne be nisɔndiya, ne te nisɔndiya aw ka dusukasi kosɔn dɛ. Nga aw ka dusukasi nin y'aw dɛmɛ ka nimisa, k'aw sɔɔn yɛlɛma, bari aw ka dusukasi nin kɛra Ala sago ye. O la, an ma kojugu si kɛ mɔgɔ si la. Bari dusukasi min be bɔ Ala fɛ, ale be mɔgɔ dɛmɛ ka nimisa ka kisi, «tun ka lɔn» te ale kɔfɛ. Dusukasi min kɛra diɲɛ ta ye, ale be na ni saya ye. Dusukasi min y'aw sɔrɔ ka bɔ Ala fɛ. Ale ye baara min kɛ, aw y'o ye, o le y'a to aw siranna Ala ɲa. Ka sin ka koo nin ta ni sɔbɛ ye, k'a yira ko a tun man d'aw ye fana, fɔɔ aw dimina. Ne koo donna aw kɔnɔ kosɔbɛ, ani aw banbana kosɔbɛ ka kojugukɛla nin jalaki. Aw y'a yira cogo bɛɛ la ko aw seen tun te o koo la fana. Ni ne y'o sɛbɛ ci aw ma, mɔgɔ min ye kojugu nin kɛ, ne m'a ci ale kosɔn, a y'a kɛ min na, ne m'a ci ale fana kosɔn, nga ne y'o ci waasa aw k'a lɔn Ala ɲakɔrɔ ko aw jijanin be anw ka koo la. O le y'an jigi tugu, ka fara o kan, an nisɔn diyara kosɔbɛ Titi ka nisɔndiya kosɔn, aw ye ale min hakili sigi kosɔbɛ. Ne ye n yɛrɛ boɲa aw kosɔn ale ɲana ka ye, ne kɔni ma maloya sɔrɔ o la. An delila ka tiɲɛ fɔ aw ye tuma bɛɛ cogo min na, o cogo kelen na fana, an y'aw koo fɔ Titi ye. Ale fana tagara o sɔrɔ ten. Aw y'a kunbɛn ka ɲa ni siranya ye fɔɔ aw yɛrɛyɛrɛla, ani aw bɛɛ ye mɛnni kɛ a fɛ cogo min na, n'a miirila o la tuma min na, aw koo be diya a ye kosɔbɛ. Ne be nisɔndiya bari ne be se ka n jigi la aw kan koo bɛɛ la. Ne balimaw, Ala ye nɛɛma min kɛ Krista ka jama ye Maseduwani mara la, an b'a fɛ aw k'o lɔn. K'u to tɔɔrɔba la, u n'u ka fantanyajugu bɛɛ, u nisɔndiyaninba y'u tigɛ yɛlɛ kosɔbɛ. Ne y'u seere ye ko a diyara u ye, u ye dili kɛ n'u seko ye, ani fɔɔ ka tɛmɛ u seko yɛrɛ kan. U y'an daali kosɔbɛ ko an ka sira d'u ma fana u ka se k'u niyɔrɔ ta Ala ka mɔgɔw dɛmɛko la o min be Zude mara la. U kɔnna k'u yɛrɛ di Matigi ma, ka mɛnni kɛ an fana fɛ ka kɛɲɛ ni Ala sago ye, fɔɔ u sera ka koo kɛ an yɛrɛ ka miiriya tun ma se min ma. O cogo la fana, an ye Titi daali ko a ye baaraɲuman min daminɛ aw cɛma, a ka taga ɲa k'o laban. Aw ka ɲi: jigi b'aw fɛ, aw fana be se kuma na, aw be koo lɔn, aw fana jijanin lo kosɔbɛ, ani an koo ka d'aw ye. O la, anw b'a fɛ aw k'aw sɔnɲuman yira dɛmɛko nin na. A ma kɛ ko ne b'a fɔ aw ye ko wajibi lo aw k'a kɛ o cogo la dɛ, nga ne b'aw tɔɲɔgɔnw ka jijali fɔ aw ɲana, janko aw ka se k'a yira ko kanuya b'aw la tiɲɛ na. Bari aw b'an Matigi Yezu Krista ka ɲumanya lɔn, ale min tun ye fɛntigi ye, a y'a yɛrɛ kɛ fantan ye aw kosɔn, waasa aw ka se ka kɛ fɛntigiw ye. Nin ye ne ka miiriya ye o la, a fana be bɛn aw ma, kabini salon, aw minw kɛra fɔlɔ ye k'o koo ŋaniya ta, o dama tɛ, aw y'aw bolo don o baara la fana. Sisan aw ye taga ɲa k'o baara nin laban. Aw y'o ŋaniya ni timinadiya min ye, aw ye taga ɲa k'a laban k'o kɛ ni seko damayira ye. Bari see min b'i ye, n'i y'i yɛrɛ di ka sɔnni kɛ ka kɛɲɛ n'o ye, o le ka ɲi. Ni fɛɛn t'i bolo, baasi tɛ. A ma kɛ ko an b'a fɛ aw k'aw tɔɲɔgɔnw dɛmɛ, ka tila ka nimisa dɛ, nga an b'a fɛ aw bɛɛ ka kɛ kelen ye. O la, aw ye sɔrɔli caaman min kɛ, aw k'o kɛ ka dɛsɛbagatɔw dɛmɛ. N'aw nana dɛsɛ loon dɔ la, olu fana ka se k'aw dɛmɛ n'u ta ye, o la aw bɛɛ ka koo be kɛ kelen ye, i ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na ko: «Mɔgɔ min ye caaman cɛ, ale ta ma tɛmɛ a daan kan. Min ye dɔɔni cɛ, ale ta fana ma dɛsɛ.» An be Ala tanu bari a y'aw koo diya Titi ye i n'a fɔ anw. Bari a sɔnna an ka daalikan ma. A diyara a ye kosɔbɛ, a sɔnna ka taga aw fɛ tugu. An balimacɛ min tɔgɔ bɔra Krista ka jama cɛma kibaru diman fɔli baara kosɔn, an y'ale fara Titi kan k'u ci aw fɛ. Krista ka jama dɔw y'a woloma k'a fara an kan, a ka kɛ an taamaɲɔgɔn ye baaraɲuman nin na, an be min kɛra Matigi tɔgɔ boɲa kama, ani an ka dusuɲuman kosɔn. An b'o kɛ janko an kana tɔgɔcɛn sɔrɔ baaraɲuman nin kɛli la min ye bolomafara ye. An t'a fɛ ka tilenninya kɛ Matigi dama ɲakɔrɔ, an b'a fɛ k'a kɛ mɔgɔw ɲakɔrɔ fana. Mɔgɔ minw wolomana ka ci aw ma, an y'an balimacɛ nin fana fara u kan, an y'ale min lɔn mɔgɔ timinadiyanin ye baara caaman seen fɛ. A fana y'o yira an na sisan tugu, bari a y'a jigi la aw kan kosɔbɛ. Titi kɔni, ale kɛra ne taamaɲɔgɔn ani baarakɛɲɔgɔn ye aw cɛma. An balima minw be n'a ye, olu ye Krista ka jama ka cidenw ye, minw kɛra Krista ka boɲafɛnw ye. Aw k'olu minɛ ka ɲa ni kanuya ye, janko Krista ka jamakuluw k'o ye k'a lɔn ko tiɲɛ b'an fɛ n'an y'an yɛrɛ boɲa aw kosɔn. Min ye bolomafarako ye, min be kɛra Ala ka mɔgɔ kosɔn, kuun t'a la ne ka bataki ci aw ma o la. Ne b'a lɔn ko aw sɔnnin lo, o le y'a to ne ye n yɛrɛ boɲa aw kosɔn Krista ka jamakuluw cɛma minw be Maseduwani mara la. Ne y'a fɔ u ye ko aw Akayikaw ka bolomafara labɛnna ka ban kabini salon. O la, aw ka jijali y'a kɛ Krista ka jama caaman banbana. Ne y'an balima nunu ci aw fɛ, janko an b'an yɛrɛ boɲa aw kosɔn koo minw na, o kana kɛ gwansan ye, ani aw labɛnnin ka sɔrɔ i ko ne tun y'a fɔ cogo min na. Ne be siran ni Maseduwanika dɔw tagara ni ne ye aw fɛ, u kana taga sɔrɔ n'aw labɛnnin tɛ, o bena kɛ maloya ye an fɛ, n t'a fɛ k'aw ta fɔ. Ne y'a ye ko a ka fisa ne k'an balima nunu daali u be taga an ɲa aw fɛ. Aw y'aw daa di bolomafara min la, aw k'o labɛn an ɲafɛ, janko a kana kɛ i n'a fɔ jagoyako ye, nga diyanako. Aw k'a lɔn ko ni mɔgɔ min ye danni kɛ dɔɔni dɔrɔn, o tigi bena suman dɔɔni le sɔrɔ. Ni min ye danni kɛ caaman, ale be suman caaman sɔrɔ fana. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka dili kɛ a yɛrɛ sago la, u kan'a kɛ ni nisɔngoya ye, a kana kɛ jagoyako ye, bari mɔgɔ min be sɔnni kɛ ni nisɔndiya ye, o tigi koo le ka di Ala ye. See be Ala ye ka fɛɛn bɛɛ d'aw ma aw mako be minw na, n'aw y'olu sɔrɔ, aw ka se ka jija ka baaraɲuman sifa bɛɛ kɛ tuma bɛɛ, i ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na ko: «A y'a ka fɛɛn caaman tilan fantanw cɛ, a ka tilenninya te ban abada.» Ala min be sumansi di sɛnɛkɛla ma, ale min be dumuni di, ale kelen le bena aw sɔn fana k'a caya, ani k'aw ka baaraɲuman nin sabati. Ale lo bena aw kɛ fɛntigiw ye tuma bɛɛ, o min sababu la, an bena se ka ɲumanya kɛ, mɔgɔ caaman ka barika la Ala ye aw ka bolomafara barika la. Bari aw be baara min kɛ, o te dan Ala ka mɔgɔw ka makoɲa dama ma, o fana be kɛ sababu ye mɔgɔ caaman be barika la Ala ye. N'u y'aw ka dɛmɛ nin ye tuma min na, u ben'a lɔn ko aw ye mɔgɔ sifa min ye, o la, u bena Ala tanu aw kosɔn, bari aw sɔnna Krista ka kibaru diman ma ka mɛnni kɛ a fɛ, ani aw ka timinadiya kosɔn, aw sɔnna ka olu dɛmɛ ani tɔ nunu bɛɛ. Olu fana bena Ala daali aw ye, ani k'u ka kanuya yira aw la, Ala ka nɛɛmaba kosɔn, a ye min kɛ aw ye. An be Ala tanu a ka nɛɛma kosɔn min ɲɔgɔn tɛ. U b'a fɔ ko ne Pɔli kɛra mɔgɔmajiginin ye ni ne be aw cɛma, nga ni n te aw cɛma, n ka fari. Ne yɛrɛ le b'aw daali Krista ka makari n'a ka ɲumanya kosɔn, ko aw kan'a to ne be fariya aw ma ni n sera aw fɛ tuma min na, bari, mɔgɔ minw b'a miiri ko an be adamadenya baara le kɛra dɔrɔn, ne be se ka fariya olu ma. Hali k'an t'o adamadenya la, an te kɛlɛ kɛ adamaden cogo la. An ka kɛlɛkɛminanw te adamaden ta ye, Ala ta lo, barika b'u la ka juguw ka fanga cɛn k'u ka miirijuguw cɛn, ani yɛrɛboɲala minw be muruti Ala sago ma, ne be olu bɛɛ majigi. An be mɔgɔw ka miiri bɛɛ yɛlɛma k'o sin Krista ma u k'a ka kuma bato. N'aw sɔnna ka mɛnni kɛ an fɛ tuma min na, an labɛnnin lo ka murutibagaw bɛɛ jalaki. An be koow filɛ o kɔɔ kan dama. Ni mɔgɔ dɔ lanin b'a la ko ale ye Krista ta ye, o tigi ka kan k'a lɔn fana ko ni ale ye Krista ta ye, an fana ye a taw ye. Matigi ye see min d'an ma k'aw dɛmɛ ka taga ɲa, o ma d'an ma aw ka makosa kama. Hali ni ne ye n yɛrɛ boɲa o kosɔn ka tɛmɛ dɔɔni, ne te maloya n'o ye. A ma kɛ ko ne b'a fɛ ka siranya bila aw la ni ne ka batakiw ye dɛ, bari u b'a fɔra ko ne Pɔli be kuma gwɛlɛmanw n'a farimanw le fɔ n ka batakiw kɔnɔ, nga ko ni ne yɛrɛ le nana, fanga te n ka kuma na ani ko mɔgɔ be se k'o kɔɔ kari. Mɔgɔ min b'o kuma ɲɔgɔn fɔ, o tigi k'a faamu fana ko k'an to yɔrɔ wɛrɛ la, an ka kuma be bataki kɔnɔ cogo min na, o cogo la fana n'an b'aw cɛma, an ka kɛwali be ten. An tena an ka koo suma, walima k'o kɛɲɛ ni mɔgɔ dɔ wɛrɛw ta ye, olu minw b'u yɛrɛ koo fɔ. Nalomanw lo, u b'u yɛrɛ ka koo suma ani k'o kɛɲɛ n'u yɛrɛ ye. An kɔni, an t'an yɛrɛ boɲa ka tɛmɛ an lɔyɔrɔ kan, nga Ala ye lɔyɔrɔ min d'an ma, min kɛra sababu ye, an sera aw fɛ, an b'an yɛrɛ boɲa ka kɛɲɛ n'o ye. An sera aw fɛ ka Krista ka kibaru diman dama fɔ aw ye, an ma tɛmɛ an lɔyɔrɔ kan i n'a fɔ a latigɛra cogo min na. An te tɛmɛ an lɔyɔrɔ kan. An t'an yɛrɛ boɲa mɔgɔ wɛrɛ ka baara kosɔn. Nga an b'a fɛ aw ka taga ɲa Krista ka koo la, an ka se ka baara caaman dɔ wɛrɛw kɛ aw cɛma, ka kɛɲɛ ni lɔyɔrɔ ye min dira an ma janko an ka se ka taga ɲa ni kibaru diman fɔko ye fɔɔ ka tɛmɛ aw la ka taga yɔrɔ wɛrɛ la. An tena an yɛrɛ boɲa mɔgɔ wɛrɛ ka baara kosɔn. A fɔra ko: «Ni min be wanso, o ka wanso Matigi barika la.» A ma kɛ ko mɔgɔ min b'a yɛrɛ koo fɔ, k'o tigi ta le ye tiɲɛ ye, nga mɔgɔ min koo ka di Matigi ye. Ayiwa, n'aw tun be se ka ne ka fatɔyakuma muɲu dɔɔni tugu. Aw be se k'o muɲu. Ne be keliya aw kosɔn, o keliya nin bɔra Ala fɛ, bari aw kɛra i n'a fɔ sungurusɔbɛ, ne ye min maminɛ cɛɛ kelen ye, o ye Krista ye. Nga ne be siran ko aw hakili kana ɲagami, k'aw yɔrɔ jaɲa Krista ka kɔnɔgwɛ la, i n'a fɔ saa ye Awa namara n'a ka cekuya ye cogo min na. Mɔgɔ wɛrɛ be na ka Yezu wɛrɛ koo fɔ aw ye, a ka fɔta be danna an ta la, aw be sɔn o ma, ka sɔn nii wɛrɛ ma, min be danna Nii Senuman na, ka sɔn kibaru diman wɛrɛ ma, min be danna ni aw tun sɔnna min na. Ne ka miiri la, ne k'o cidenbaba nunu man fisa ni ne ye foyi si la. Hali ni ne te se kuma na, lɔnniya faan fɛ kɔni, ne be se, an y'o bɛɛ yira aw la ka gwɛ tuma bɛɛ, koo bɛɛ la. Ne tun ye n yɛrɛ majigi ka kibaru diman fɔ aw ye gwansan waasa aw mako ka ɲa, o tuma na ne ye hakɛ kɛ wa? Ne ye Krista ka jama dɔw bololafɛnw le minɛ ka sɔrɔ ka baara kɛ aw cɛma. Tuma min na ne tun b'aw fɛ yen, ni fɛɛn dɔ makoya tun be ne la, ne tun t'o minɛ aw si fɛ, bari an balima minw bɔra Maseduwani mara la ka na, olu le lɔra ni ne ka koo ye. Ne banbana janko ne kana kɛ aw si ka doni ye koo si la, a fana tena kɛ aw ta ye. Krista ka tiɲɛ kosɔn, ne b'a fɔ ko boɲa min be ne kan, o tena bɔ ne kan Akayi mara la fewu. Mun na ne y'o fɔ aw ye? Bari ne t'aw kanu wa? Ayi, Ala yɛrɛ b'o lɔn. Ne ye baara min kɛ, ne bena o ɲɔgɔn kɛ tugu, janko minw be cogoya ɲini k'u yɛrɛ boɲa k'a fɔ k'olu b'an ka baara ɲɔgɔn le kɛra, u kana se k'o kɛ. O mɔgɔ nunu be galon tigɛ k'olu ye cidenw ye, u kɛra galontigɛlaw ye, k'u yɛrɛ kɛ Krista ka cidenw ye. O te kabako ye, bari, hali Sutana b'a yɛrɛ kɛ i n'a fɔ mɛlɛkɛɲuman. O la, n'a ka baaradenw fana b'u yɛrɛ kɛ i n'a fɔ koɲumankɛlaw, o te kabako ye. Nga u ka koo bɛɛ bena laban ka kɛɲɛ n'u ka baara ye. Ne b'a fɔ tugu ko mɔgɔ si kana miiri ko ne ye fatɔ ye. Nga n'o be dɔ kɔnɔ, o tuma na, aw ka ne kɛ fatɔ ye, ne ka se ka n yɛrɛ boɲa dɔɔni fana. Ne be kuma min fɔra sisan, o te Matigi sago ye, nga sababu le y'a to, ne be n yɛrɛ boɲa, o la, ne be kuma i n'a fɔ fatɔ. Mɔgɔ dɔw b'u yɛrɛ boɲa ka kɛɲɛ ni adamadenya ye minkɛ, o la, ne fana be n yɛrɛ boɲa. Aw minw ɲamalɔnin bɛ, aw be sɔn ka fatɔw ka koo muɲu! Aw be sɔn u b'aw minɛ i n'a fɔ jɔɔnw, ani u ka ben aw kan k'aw tɔɲɔ, ani k'aw dɔgɔya, hali n'u b'aw tulo ci, aw b'o bɛɛ muɲu. Ne yɛrɛ be maloya ka kuma nin fɔ, a kɛra i n'a fɔ an ye barikatanw ye. Ni mɔgɔ wɛrɛw b'u jaa gwɛlɛya k'u yɛrɛ boɲa, ne fana be sɔn k'o ɲɔgɔn kɛ, ne be kumana i n'a fɔ fatɔ. Olu ye eburu ye kɛ? Ne fana ye dɔ ye. Olu ye Isirayɛlidenw ye wa? Ne fana ye dɔ ye! U ye Ibrayima ka deenw ye. Ne fana ye dɔ ye! U ye Krista ka baarakɛlaw ye. Ne bena kuma i n'a fɔ ne fatɔyara le. Ne tɛmɛna olu kan o baara la yɛrɛ, ne donna kaso la ka tɛmɛ olu kan, u ye ne bugɔ ka tɛmɛ olu kan fana. Waati caaman na ne tun be ɲini ka sa, Zuwifuw ye ne minɛ ka golokami ɲaa bi saba ni kɔnɔntɔn bɔ ne la, siɲɛ duuru bɛɛ. U ye ne bugɔ ni bere ye siɲɛ saba, ka ne bon ni kabakuruw ye siɲɛ kelen, kurun cɛnna ni ne ye siɲɛ saba. Ne ye suu kelen ni tile kelen kɛ jii kɔnɔ. Ne ye n ka taama caaman kɛ seen na. Ka ne to taama na, waati caaman na gwɛlɛya sera ne ma, baji tun be ɲini ka n ta, benkannikɛlaw fana fɛ, gwɛlɛya sera ne ma, ne ka siya yɛrɛ ye gwɛlɛya lase ne ma, ani siya wɛrɛw fana, ne ye gwɛlɛya sɔrɔ dugubabaw kɔnɔ, ani kongo kɔnɔ fana, gwɛlɛya fana sera ne ma kɔgɔji kan, ani ne balimajuguw y'a kɛ gwɛlɛya sera ne ma fana. Ne sigɛnna baara gwɛlɛman bolo, ne ma sinɔgɔ siɲɛ caaman, ne tɔɔrɔla kɔngɔ ni minnɔgɔ bolo, tuma caaman ne tun te dumuni sɔrɔ, ne tɔɔrɔla nɛnɛ bolo kosɔbɛ, ne tun te fani sɔrɔ k'a don fana. Ka fara o bɛɛ kan, loon o loon ne be hami ni Krista ka jamakuluw bɛɛ ka koo ye. Ni mɔgɔ dɔ dɛsɛra, a be kɛ ne kɔnɔ i n'a fɔ ne yɛrɛ le dɛsɛra. Ni dɔ ye kojugu kɛ, ne hakili bɛɛ be cɛn. Ni ne ka kan ka n yɛrɛ boɲa, ne bena n yɛrɛ boɲa ne ka dɛsɛyɔrɔ le la. Ala min ye an Matigi Yezu Faa ye, ale min tɔgɔ ka kan ka boɲa tuma bɛɛ, ale b'a lɔn ko ne te galon tigɛra. Ka ne to Damasi dugu kɔnɔ, masacɛ Aretasi ka lasigiden ye sira di k'u ka dugu dondaw bɛɛ kɔlɔsi, waasa u ka ne minɛ. Nga n balimaw ye n dɛmɛ ka n jigi ni kogo woo ye dugu kɔfɛ sinsin kɔnɔ. A kɛra ten, ne kisira u ma. Ne ka kan ka ne yɛrɛ boɲa, hali n'o ma ɲi. O n'a ta bɛɛ, Matigi ye fɛɛn minw yira ne la ani ne ye koo minw ye, ne bena olu koo fɔ. Ne be mɔgɔ dɔ lɔn min lara Krista la, a saan tan ni naani filɛ nin ye, o tigi nin tara ka taga fɔɔ sankolo dan na. A yɛrɛ le yɛlɛla yen wa, walima fɛɛn yirata lo wa, ne kɔni m'o lɔn, Ala kelen le b'o lɔn. Tiɲɛ lo, ne y'a lɔn k'o mɔgɔ nin tun tara ka taga yen, a yɛrɛ yɛrɛ le tara ka taga wa, walima fɛɛn yirata lo wa, ne m'o lɔn, Ala kelen le b'o lɔn. O tigi nin tara ka yɛlɛ fɔɔ arijana na. O yɔrɔ la, a ye kuma dɔ mɛn, min te se ka segi ka fɔ tugu, ani mɔgɔ man kan k'a min baro bɔ. Ne be se ka n yɛrɛ boɲa o mɔgɔ sugu le kosɔn, nga ne kɔni, ne te n yɛrɛ boɲa n yɛrɛ ka kɛta kosɔn, fɔɔ ne ka dɛsɛ kosɔn. Ni ne tun b'a fɛ ka n yɛrɛ boɲa, ne tun tena jati fatɔ ye, bari ne tun bena tiɲɛ dama le fɔ. Nga ne banna k'o kɛ min kama, o ye nin ye, ne t'a fɛ mɔgɔ si ka ne boɲa fɛɛn wɛrɛ la ni ne ka kuma ni n ka kɛwali tɛ. Balabu dɔ ye ne sɔrɔ, a nana i n'a fɔ Sutana ka ciden waasa ne ye kabako minw ye, ne kana se ka ne yɛrɛ boɲa olu kosɔn. O balabu nin kosɔn ne ye Matigi daali siɲɛ saba ko a ka ne kɛnɛya. Nga a ye ne jaabi ko: «N ka nɛɛma b'i wasa, ne be n ka sebagaya yira i ka dɛsɛwaati la.» O le y'a to ne bena n yɛrɛ boɲa ne ka tɔɔrɔkow le la, waasa Krista ka sebagaya ka to ne fɛ. O le kosɔn, ne be nisɔndiya ne ka dɛsɛ koow la, u be ne nɛnina wo, ne dusu kasira wo, u be ne tɔɔrɔla wo, ne be nisɔndiya hali ni nisɔngoyako lo Krista kosɔn, bari ne y'a lɔn ko waati min na ne barika dɛsɛra, o waati yɛrɛ la ne be fanga sɔrɔ. Aw k'a filɛ, ne be kumana i n'a fɔ ne kuun wilila, o bɔra aw le la. Aw le tun ka kan ka kuma ne nɔɔ na. Bari hali ni ne te foyi ye, aw ka cidenbaba nunu man fisa ni ne ye. Kɛwali minw b'a yira ko ne ye ciden ye, olu bɛɛ yera aw cɛma. Ne ye kabako sifa bɛɛ kɛ. Ka fara o kan, ne muɲuna koo bɛɛ la. Ne ma se k'aw minɛ ka ɲa koo jumɛn le la, ni ne y'o ɲɔgɔn kɛ Krista ka jama tɔw ye? Ne ma sɔn aw ka lɔ ni ne ka kunko ye minkɛ, n'o dɔrɔn tɛ. Aw ye yafa ne ma o fili nin la. Ayiwa, nin le bena kɛ a sabanan ye, ne labɛnnin lo ka taga aw fɛ. Ne kunko tena la aw kan, bari ne mako b'aw yɛrɛ le la, ne mako te aw ka bololafɛnw la. Facɛman le b'a deenw ka sini ɲasigi labɛn, deenw te facɛ ta labɛn. Ne kɔni fɛ, ne labɛnnin lo ka n bololafɛnw bɛɛ ban aw kosɔn, ka tila ka n yɛrɛ di k'aw dɛmɛ. Ni ne y'aw kanu ten, o le ben'a to aw te ne kanu sɛbɛ la wa? Aw y'a lɔn ko ne ma dɛmɛ sɔrɔ aw fɛ. Nga dɔw b'a fɔ ko ne ka cekuya kosɔn, ne ye namara kɛ ka dɔ sɔrɔ sira wɛrɛ fɛ. Ne ye mɔgɔ minw ci aw fɛ, ne ye tɔnɔ dɔ sɔrɔ aw kun olu dɔ barika la wa? Ne ye Titi daali k'a ci aw fɛ n'an balimacɛ ye, ne ye min koo fɔ ka tɛmɛ. O tuma na, Titi y'a ka doni dɔ la aw kan wa? Ne ni Titi jogo n'an ka miiriya te kelen ye wa? Aw be miiri kabini tumajan, ko an be tiɲɛ le ɲinina, o tɛ wa? Ayi dɛ, ne terisɔbɛw, an b'a fɛ aw ka se ka taga ɲa le. O le y'a to Krista barika la, an b'an ka kuma fɔ Ala ɲakɔrɔ. Ne be siran ko ni ne sera aw fɛ waati min na, ne b'aw jati cogo min na, ne kana taga aw sɔrɔ cogo wɛrɛ la, aw tun be ne jati cogo min na, aw fana kana ne ye cogo wɛrɛ la. N be siran ko kɛlɛ ni keliya, ni dimi, ni sɔnjuguya ni ɲɔgɔnnɛni, ni kumakolonfɔ, ni yɛrɛboɲa ni koferekenin kana sɔrɔ aw cɛma. Ne be siran fana ko ne mana se aw fɛ tuma min na, ne ka Ala kana ne majigi aw cɛma. Mɔgɔ minw tun ye hakɛ kɛ n'u ma sɔn ka nimisa ka faran u ka kakalaya la, n'u ka mɔgɔkolonya n'u ka malobaliya la, ne dusu kana kasi olu kosɔn. Nin taama nin bena kɛ ne taako sabanan ye aw fɛ. «Koo o koo minw be yen, u bena latigɛ, ka kɛɲɛ ni mɔgɔ fila, walima mɔgɔ saba ka seereya ye» i ko a fɔra Ala ka kuma na cogo min na. Mɔgɔ minw ye hakɛ kɛ fɔlɔfɔlɔ, ne be olu ni tɔɔ nunu lasɔmina, ne tun y'a fɔ olu ye ka kɔrɔ ne tɛmɛko filanan na aw fɛ, ne be tila k'a fɔ u ye tugu, hali ni ne t'aw cɛma yen. Ni ne sera aw fɛ tuma min na, ne tena makari mɔgɔ si la tugu, bari aw ko aw mako b'a la ka koo ye min b'a yira ko ne be kuma Krista le barika la. See be Krista ye aw cɛma. A b'a ka sebagaya le kɛra aw cɛma. Hali ni Krista sara lɔgɔ kan barikatanya la, a ɲanaman lo Ala ka sebagaya barika la bii. An fana, halibi, an ye barikatanw ye i n'a fɔ ale tun be cogo min na, nga Ala barika la k'an to n'ale ye, Ala b'an kɛ setigiw ye aw faan fɛ. Aw k'aw yɛrɛ sɛgɛsɛgɛ k'a filɛ yala n'aw lanin be Yezu Krista la sɔbɛ la. Walima aw t'a lɔn ko Krista be n'aw ye wa? N'o tɛ, sigasigako nin b'aw le la. Ne lanin b'a la ko aw b'a lɔn ko sigasiga te an ka koo la. An be Ala daali ko aw kana kojugu si kɛ, an t'o kɛra janko k'a yira ko see b'an ye. An b'o kɛ janko an k'aw ye n'aw be koɲuman le kɛ, hali n'a be kɛ i n'a fɔ anw dɛsɛra. Bari an te se ka tiɲɛ bali, an b'a kɔ le. Ni an be dɛsɛ, aw be fanga sɔrɔ, o tuma na an be nisɔndiya. An be Ala daali ko aw ka se ka taga ɲa ka kɛ mɔgɔdafaninw ye. O le y'a to ne be to yɔrɔjan na, ka sɛbɛ ci aw ma, waasa ni ne sera aw fɛ, ne kana fariya aw ma ni kuntigiya ye Matigi ye min di ne ma. A y'o di waasa ne k'aw dɛmɛ ka taga ɲa, a m'o di ne ma k'aw mako sa. Sisan n balimaw, aw ka to nisɔndiya la, ka jija ka kɛ mɔgɔdafaninw ye, ka ɲɔgɔn jaa gwɛlɛya, ka bɛn kosɔbɛ, ani ka to hɛrɛ la ɲɔgɔn fɛ. N'o kɛra, kanuyatigi Ala, min ye hɛrɛtigi ye, ale bena to n'aw ye. Aw ka ɲɔgɔn fo kosɔbɛ ni kɔnɔgwɛ ye. Ala ka mɔgɔ bɛɛ b'aw fora. An Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ni Ala ka kanuya, ani Nii Senuman ka jɛnɲɔgɔnya ka kɛ aw bɛɛ fɛ. Ne Pɔli min ye ciden ye, o ma kɛ mɔgɔw sababu la, walima adamaden dɔ barika la, nga o ye Yezu Krista sago ye n'a Faa Ala min y'a kunun a sanin kɔ. Ne n'an balima minw bɛɛ be yan, an le be bataki nin cira Krista ka jamakulu ma minw be Galati mara la. An Faa Ala n'an Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. Ale Krista min y'a yɛrɛ nii di k'an kunmabɔ an ka hakɛw la, waasa k'an tila ka bɔ bii diɲɛ juguman nin bolo, ka kɛɲɛ n'an Faa Ala sago ye. Boɲa ka la ale kan waati bɛɛ la. Amiina. Ala min y'aw wele Krista ka nɛɛma barika la, aw banna ale la joona joona, ka tugu kibaru diman wɛrɛ kɔ, o ye ne kabakoya kosɔbɛ. Tiɲɛ lo, kibaru diman wɛrɛ te yen, nga mɔgɔ dɔw be sɔrɔ aw cɛma minw b'aw ɲagami. U b'a fɛ ka Krista ka kibaru diman yɛlɛma. Ni mɔgɔ dɔ, hali anw yɛrɛ, walima Ala ka mɛlɛkɛ dɔ, ye kibaru diman wɛrɛ fɔ aw ye, min be danna an ka fɔlɔta la, o tigi danganin lo. An tun y'o fɔ ka kɔrɔ, ne fana b'a fɔ tugu ko ni mɔgɔ dɔ ye kibaru diman wɛrɛ fɔ aw ye, n'o ma kɛ kelen ye n'an ka fɔlɔta ye aw tun sɔnna min ma, o tigi danganin lo. O tuma na, sisan a fɔra ko ne b'a fɛ ne koo ka diya mɔgɔ ye wa, walima Ala ye? Walima ne b'a fɛ ka mɔgɔ diyanako le kɛ? Ni ne tun b'a fɛ k'o kɛ, ne tun tena kɛ Krista ka baarakɛla ye. N balimaw, ne b'a fɛ aw k'a lɔn ko ne ye kibaru diman min fɔ aw ye, o ma bɔ adamaden na. Ne m'o sɔrɔ mɔgɔ si fɛ, mɔgɔ si fana ma ne kalan o la, nga Yezu Krista yɛrɛ le y'o yira ne la. Ne tun be cogo min na fɔlɔfɔlɔ, zuwifu ka Alasira taama na, aw y'o mɛn! Minw lara Ala la ne tun be olu tɔɔrɔ kosɔbɛ. Hali ne tun b'a fɛ o koo ka dabila pewu. Zuwifuw ka Alasira taamako faan fɛ, ne fana tun tɛmɛna n tɔɲɔgɔn caaman kan, bari ne jijanin tun be ne faaw ka landakow la kosɔbɛ. Sanni ne baa ka ne wolo, Ala ye ne woloma ka bila, a diyara a ye ka ne wele fana a ka nɛɛma barika la. A y'a Dencɛ yira ne la, waasa ne k'a koo fɔ siya wɛrɛw ye. O la, o yɔrɔnin bɛɛ, ne ma adamaden ka ladili kɔnɔ. N fana ma taga Zeruzalɛmu, ka ciden fɔlɔw ye. Ne ye sira minɛ ka taga Arabi jamana na fɔlɔ, o kɔ, n segira ka na Damasi tugu. O kɔ, saan saba tɛmɛna ne ka sɔrɔ ka taga Zeruzalɛmu, waasa n ka se ka Piyɛri lɔn. Ne ye tile tan ni duuru dama kɛ n'a ye. Ni ale tɛ, ne ma ciden wɛrɛ ye tugu, n'a ma kɛ Matigi dɔgɔcɛ Zaki dama ye. Ne be koo minw bɛɛ fɔra aw ye, Ala b'a lɔn ko ne te galon tigɛra. O kɔ, n tɛmɛna ka taga Siri ni Silisi jamana na. Krista ka jamakulu minw tun be Zude mara la, olu tun te ne lɔn. U tun y'a mɛn dɔrɔn ko mɔgɔ min tun be olu tɔɔrɔla fɔlɔfɔlɔ n'a tun b'a fɛ o koo ka dabila pewu, ko ale fana b'o koo fɔra sisan. A kɛra ten, u tun be Ala tanu ne kosɔn. Saan tan ni naani tɛmɛna, ne ni Barinabasi sɔrɔla ka taga Zeruzalɛmu tugu. Titi fana tagara n'an ye. Ala tun ye koo dɔ yira ne la, o seen fɛ ne tun tagara yen. Ne tun be kibaru diman min fɔ siya wɛrɛw cɛma, ne y'o koo fɔ u ye. Ne y'o ɲafɔ fana ɲamɔgɔw ye danna, janko ne ye baara minw kɛ ka ban, ani ne be minw kɛra, o kana kɛ gwansan ye. Nga n taamaɲɔgɔn Titi min ye siya wɛrɛ ye, wajibi tun tɛ ale ka kɛnɛkɛnɛ. Nga an balimakolon dɔw le tun b'a fɛ a ka kɛnɛkɛnɛ, olu minw farala an kan namara kosɔn. An ye hɔrɔnyali min sɔrɔ Yezu Krista fɛ, u tun b'a fɛ k'o cogo lɔn, k'an bɔ o la k'an don jɔnya la. An ma sɔn o mɔgɔ nunu ka fɔta ma tuma si waasa kibaru diman min ye tiɲɛ ye, o kana yɛlɛma aw kosɔn. Hali mɔgɔ minw tun be jati ɲamɔgɔw ye, o n'u ka ɲamɔgɔya bɛɛ, ne tun t'o jati, bari Ala fana te adamadenya jati. O ɲamɔgɔ nunu ma foyi fɔ ne ye fana. Nga olu y'a faamu ko Ala ye kibaru diman fɔ baara kalifa ne ma siya wɛrɛw cɛma, i n'a fɔ a y'a kalifa Piyɛri fana ma cogo min na zuwifuw cɛma. Bari Ala min tun ye Piyɛri kɛ ciden ye zuwifuw cɛma, ale Ala kelen le ye ne fana kɛ ciden ye siya wɛrɛw cɛma. Zaki ni Piyɛri ani Zan olu minw tun be jati kosɔbɛ, olu fana y'a lɔn ko Ala ye nɛɛma kɛ ne ye. U y'u bolo don ne ni Barinabasi bolo la, k'a yira ko an bɛɛ kɛra baarakɛɲɔgɔnw ye, waasa an ka taga siya wɛrɛw fɛ, olu ka taga zuwifuw fɛ. U y'a ɲini an fɛ ko an ka kan k'an janto dɛsɛbagatɔw la Krista ka jama cɛma, ne y'o le kɛ fana. Piyɛri nana Antiyɔsi tuma min na, ne y'a jalaki mɔgɔ bɛɛ ɲana, bari a tun ye koo dagabali le kɛ. Yanni Zaki ka cidenw ka na, ale Piyɛri tun be to ka dumuni kɛ ni siya wɛrɛw ye. Nga o ciden nunu sera dɔrɔn, a faranna u la zuwifuw ɲasiran kosɔn. Zuwifu minw lara Krista la, olu fana tugura ale kɔ a ka namaratɔya la, ani Barinabasi fana. Ne y'a ye tuma min na k'u te taamana ka kɛɲɛ ni kibaru diman ye, min ye tiɲɛ ye, ne tilenna k'a fɔ Piyɛri ye mɔgɔ bɛɛ ɲana ko: «E min ye zuwifu yɛrɛ yɛrɛ ye, e do y'i yɛrɛ minɛ i n'a fɔ siya wɛrɛ, mun na e be tila ka siya wɛrɛw karaba k'olu ka kɛ i n'a fɔ zuwifu?» An kɔni, an wolola zuwifuya la, an te siya wɛrɛw ye minw be jati hakɛkɛlaw ye. An b'a lɔn ko mɔgɔ si te se ka jati mɔgɔtilennin ye sariya batoli fɛ, nga fɔɔ ni min lara Yezu Krista la. O la, an lara Yezu Krista la fana, waasa an ka se ka jati mɔgɔtilenninw ye o lanaya barika la, a kana kɛ sariya batoli barika la, bari mɔgɔ si te se ka jati mɔgɔtilennin ye sariya batoli barika la. K'an to tilenninya ɲini na Krista barika la, n'a sɔrɔla ko an ye hakɛkɛlaw ye, o b'a yira k'o bɔra Krista la wa? Ayi dɛ! Bari ni ne yɛrɛ ye fɛɛn dɔ cɛn ka tila k'a lalaga, ne yɛrɛ le b'a yira ko ne ye sariya cɛn. Ne kɔni, sariya faan fɛ ne sanin lo ale sariya yɛrɛ sababu la, waasa ne ka kɛ mɔgɔ ɲanaman ye Ala faan fɛ. Ne ni Krista an fila bɛɛ sara ɲɔgɔn fɛ lɔgɔ kan. Hali n'aw y'a ye ko ne be nii na halibi, o te ne yɛrɛ ye tugu, Krista le nii be ne la. Bari n'aw y'a ye ko ne ɲanaman lo farisogo la, o kɛra Ala Dencɛ barika la, ne ye n jigi la min kan. A ye ne kanu fɔɔ k'a yɛrɛ di ne kosɔn. N'a kɛra ko mɔgɔ be se ka jati mɔgɔtilennin ye sariya batoli fɛ, o tuma na Krista ka saya kɛra gwansan ye. Ne tena ban Ala ka nɛɛma na. Aw Galatika nalomanw, mɔgɔ jumɛn le y'aw ɲaa ɲini ten? K'a sɔrɔ Yezu Krista ka sayako lɔgɔ kan fɔra ka gwɛ aw ye kosɔbɛ. Ne b'a fɛ ka fɛɛn min faamu aw fɛ, o ye nin ye: Aw ye Nii Senuman sɔrɔ aw ka sariya batoli barika la wa, walima aw sɔnna kibaru diman ma minkɛ, o kosɔn lo? Aw ka nalomanya nin sera o bɛɛ ma wa? Aw daminɛna ni Nii Senuman ye, aw b'a fɛ k'o koo laban adamadenya la wa? Aw y'o koo ye k'o lɔn gwansan wa? N'o ye gwansan ye, Ala min b'a ka Nii Senuman d'aw ma ani ka kabakow kɛ aw cɛma, ale b'o kɛ aw ka sariya batoli le kama wa? Walima aw sɔnna kibaru diman ma minkɛ, o le kosɔn? A fɔra Ala ka kuma na ko: «Ibrayima lara Ala la, o la, a y'a jati mɔgɔtilennin ye.» Aw k'a lɔn ko mɔgɔ minw lara Yezu la, olu le ye Ibrayima deenw ye. O la, Ala tun kɔnna ka kibaru diman nin fɔ ko: «Siyaw bɛɛ bena hɛrɛ sɔrɔ e le barika la,» bari Ala tun y'a latigɛ ko a bena siya wɛrɛw jati mɔgɔtilenninw ye jigi barika la. Ibrayima lara Ala la, o la, a ye duba sɔrɔ. O cogo la, mɔgɔ o mɔgɔ mana la Ala la, o tigi be duba sɔrɔ fana. Mɔgɔ minw jigi be sariya kan, olu bɛɛ danganin lo. Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Mɔgɔ minw te sariya bɛɛ bato, olu bɛɛ danganin lo.» A fana gwɛnin lo ko Ala ɲakɔrɔ mɔgɔ si te se ka jati mɔgɔtilennin ye sariya barika la, bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Mɔgɔtilennin bena kisi lanaya barika la.» Nga sariya ta, ni jigi ta te kelen ye. A fana fɔra Ala ka kuma na ko: «Mɔgɔ min be sariya bɛɛ bato, o tigi be balo o barika la.» A fɔra Ala ka kuma na ko ni mɔgɔ o mɔgɔ dulonna yiri la, k'o tigi ye dangaden ye. Krista yɛrɛ sɔnna ka kɛ dangaden ye an kosɔn, waasa k'an kisi sariya ka danga ma. A kɛra ten, Ala tun ye hɛrɛ min koo fɔ Ibrayima ye, o ka se ka kɛ siya wɛrɛw ye Yezu Krista barika la, ani Ala tun y'a daa di Nii Senuman min koo la, an k'o sɔrɔ jigi barika la. N balimaw, ne be nin koo nin kɛɲɛ ni adamadenya ye. Ni mɔgɔ dɔ y'a ka koo dɔ latigɛ ka ɲa sanni a ka sa, mɔgɔ wɛrɛ te se k'o cɛn, walima ka dɔ fara o kan. Ala tun y'a daa di Ibrayima n'a kɔmɔgɔ le ma. O kɔmɔgɔ nin ye Krista le ye. O la, a tun y'a fɔ ko: «E n'i kɔmɔgɔ.» A m'a fɔ ko: «E n'i kɔmɔgɔw.» Ne b'a fɛ ka fɛɛn min fɔ, o ye nin ye: Ala ye dadili min kɛ o tena yɛlɛma. Saan kɛmɛ naani ni bi saba tɛmɛnin kɔ sariya min nana sigi, ale te se ka dadili nin yɛlɛma fewu. Bari Ala b'a daa di koo min na, n'ale be sɔrɔ sariya batoli barika la, o te dadili ye tugu. Nga Ala ka dadili kosɔn, a ye nɛɛma kɛ Ibrayima ye. Sariya do sigira mun le kama? A sigira janko filiw ka lɔn, yanni Ibrayima Kɔmɔgɔ ka na. Dadili tun kɛra min ye. Mɛlɛkɛw le y'o sariya nin di soronanikɛla dɔ le barika la. Nga ni soronanikɛla koo be fɔ yɔrɔ min na, o te mɔgɔ kelen koo ye tugu, Ala do ye kelen ye. O tuma na, sariya ni Ala ka dadili be ɲɔgɔn kɛlɛ wa? Ayi, ni sariya tun dira min be se k'a to mɔgɔ be kisi, o tuma na mɔgɔ fana tun be se ka jati mɔgɔtilennin ye sariya barika la. A fɔra Ala ka kuma na ko mɔgɔ bɛɛ be hakɛ ka fanga kɔrɔ, waasa mɔgɔ minw lara Yezu Krista la, olu ka Ala ka dadili nɛɛma sɔrɔ. Mɔgɔw k'u jigi la Krista kan, yanni o waati ka se, an tun be sariya bolo fɔlɔ, k'o waati makɔnɔ. O le y'a to, sariya tun kɛra an kɔlɔsibaga ye, ka Yezu Krista makɔnɔ, waasa an ka se ka jati mɔgɔtilenninw ye jigi barika la. Sisan lanaya waati le be yen, an te kɔlɔsibaga nin bolo tugu. Bari aw minw lara Yezu Krista la, aw bɛɛ ye Ala deenw ye jigi barika la. Aw minw bɛɛ batizera waasa ka jɛn ni Krista ye, aw sɔnna ka jɛn n'a ye ka kɛ kelen ye. Danfara te zuwifu ni siya wɛrɛ cɛ tugu, jɔɔn ni hɔrɔn cɛ, cɛɛ ni muso cɛ. Bari aw bɛɛ kɛra kelen ye Yezu Krista barika la. N'aw kɛra Krista ta ye, aw ye Ibrayima kɔmɔgɔw ye, aw fana bena niyɔrɔ sɔrɔ Ala ka dadili la. Ne b'a fɛ ka min fɔ, o ye nin ye: Ni deen min ka kan k'a facɛ cɛɛn ta, k'a to denmisɛnya la, ale ni jɔɔn bɛɛ ka kan, hali ni fɛɛn bɛɛ y'a ta ye cogo o cogo. A be to a marabagaw bolo, fɔɔ ka taga se a facɛ ka waati latigɛnin ma. Anw fana, an tun be i n'a fɔ denmisɛnw waati min na, an tun be tugura diɲɛ koow kɔ, ka kɛ u ka jɔɔnw ye. Nga Ala ka waati latigɛnin dafara tuma min na, a y'a Dencɛ ci, muso y'a wolo sariya kɔrɔ, waasa mɔgɔ minw tun be sariya bolo, a k'olu hɔrɔnya janko an ka se ka kɛ Ala deenw ye. Aw ye Ala deenw ye sɔbɛ la. Ala yɛrɛ y'a Dencɛ Nii don an na, ale min b'a to an b'a fɔ ko: «Baba, an Faa.» A kɛra ten, e te jɔɔn ye tugu, nga Ala deen. E y'a deen ye, o la, Ala bena niyɔrɔ d'i ma i n'a fɔ a b'a di a ka deen tɔw ma cogo min na fana. Fɔlɔfɔlɔ, aw tun te Ala lɔn tuma min na, aw tun be fɛɛn wɛrɛw bato minw te Ala ye ka kɛ u ka jɔɔnw ye. Nga sisan aw ye Ala lɔn, walima Ala le y'aw lɔn. Fɛɛn minw te foyi ɲa, a kɛra di aw be kɔsegi ka kɛ olu ka jɔɔnw ye tugu? Aw be janto loonw, ni kalow la, ani waatiw ni saanw na kosɔbɛ ka olu bato. Sisan, ne be siran ko ne ye baara min kɛ aw cɛma, o kana kɛ gwansan ye. N balimaw, ne b'aw daali ko aw k'aw yɛrɛ kɛ i n'a fɔ ne be cogo min na, bari ne ye n yɛrɛ kɛ i ko aw be cogo min na. Aw ma kojugu si kɛ ne la. Aw y'a lɔn ko ne ka bana koo le kɛra sababu ye ne ka sɔrɔ ka kibaru diman fɔ aw ye. Ka ne to o bana bolo, o tun ye kɔrɔbɔli ye aw ma, nga o bɛɛ n'a ta, ne nigɛ ma bɔ aw la, aw ma ne dɔgɔya fana. Nga aw ye ne minɛ i n'a fɔ mɛlɛkɛ, walima Yezu Krista yɛrɛ. Aw minw tun nisɔndiyara kosɔbɛ, aw ka nisɔndiya nin tora min? Ne ba fɔ tiɲɛ na ko n'aw tun be se k'aw ɲaa wɔgɔbi k'o di ne ma, aw tun bena o kɛ. Sisan ne kɛra aw jugu ye bari ne be tiɲɛ fɔra aw ye wa? Mɔgɔ nunu jijanin be aw kosɔn cogo min na, u ka miiri ma ɲi, u b'a fɛ k'aw faran ka bɔ ne la, waasa u ka se k'u yɛrɛ diya bɔ. N'aw be jija koɲuman kɛli kama tuma bɛɛ, o ka ɲi. A kana kɛ ne ɲanako dama ye. Ne deenw halibi, ne be tɔɔrɔ muɲuna aw kosɔn, tɔɔrɔ min ni muso jigibagatɔ ta ye kelen ye, janko Krista ka sigiyɔrɔ sɔrɔ aw kɔnɔ. A tun ka di ne ye ka sɔrɔ aw cɛma sisan yɛrɛ, ka se ka ne ka kuma fɔcogo yɛlɛma, bari ne hakili ɲagaminin lo aw kosɔn. Aw minw b'a fɛ ka to sariya kɔrɔ tugu, aw ka ne jaabi. Min fɔra Ala ka kuma na, aw m'o mɛn wa? A fɔra Ala ka kuma na ko Ibrayima tun ye deen fila sɔrɔ, kelen sɔrɔla jɔnmuso fɛ, kelen fana sɔrɔla hɔrɔnmuso fɛ. Deen min sɔrɔla jɔnmuso fɛ, ale sɔrɔla adamaden sago la, nga deen min sɔrɔla hɔrɔnmuso fɛ, ale tun ye dadili dafa deen ye. Kɔrɔ b'o koo nin na, bari muso nunu kɛra bɛɛn fila dafananw ye. Bɛɛn min sɔrɔla Sinayi kulu kan, ale be mɔgɔ kɛ jɔɔn ye. O ye Agari ye. Agari ye Sinayi kulu ye min be Arabi jamana na. Agari fana be i n'a fɔ Zeruzalɛmu min be yen bii, bari ale n'a deenw ye jɔɔnw ye. Nga Zeruzalɛmu min be sankolo la, ale ye hɔrɔn ye, ale lo y'an bamuso ye. Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «E muso wolobali, e ka nisɔndiya. Ele min ma denwolo tɔɔrɔ lɔn, e ka nisɔndiya kosɔbɛ, bari gwalemuso deenw bena caya ka tɛmɛ baaramuso taw kan.» N balimaw, aw kɔni, aw ye dadili deenw ye i n'a fɔ Isiyaka. Deen min sɔrɔla adamaden sago la, ale tun be Nii Senuman deen tɔɔrɔ cogo min na, a b'o cogo kelen na sisan fana. Nga Ala ka kuma ye mun le fɔ? A ko: «Jɔnmuso n'a dencɛ gwɛn, bari jɔnmuso deen ni hɔrɔnmuso deen tena jɛn cɛɛn kan.» O le y'a to ne balimaw, an te jɔnmuso ka deenw ye, nga hɔrɔnmuso ka deenw. Krista y'an hɔrɔnya janko an ka kɛ hɔrɔnw ye sɔbɛ la, o la, aw ye jija, aw kana tila ka don jɔnya la tugu. Ayiwa, ne Pɔli yɛrɛ b'a fɔ aw ye ko n'aw ye aw yɛrɛ kɛnɛkɛnɛ, Krista tena foyi ɲa aw ye tugu. Ne be tila k'a fɔ tugu ko ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a yɛrɛ kɛnɛkɛnɛ, a kɛra wajibi ye o tigi ma ka sariya bɛɛ bato. Aw minw b'a fɛ ka tilenninya sɔrɔ Ala ɲakɔrɔ sariya barika la, aw faranna ka bɔ Krista la. Ala ka nɛɛma t'aw kan tugu. An kɔni jigi b'a la ko Nii Senuman barika la, Ala bena an jati mɔgɔtilenninw ye, an b'o le kɔnɔna. N'an lanin be Yezu Krista la, i kɛnɛkɛnɛna wo, i ma kɛnɛkɛnɛ wo, o si te foyi ye. Min ye koo kuun ye, o ye jigi ye, min b'a to an be koo kɛ kanuya la. Aw ka koo tun ɲana. Jɔn le y'aw bɔ tiɲɛsira kan? U ye fɛɛn min kɛ k'aw bali n'a ye, o ma bɔ aw welebaga Ala fɛ. Kofitini le be koba wili. Ne kɔni, ne jigi be Matigi kan aw ka koo la ko cogo o cogo, aw tena miiriya wɛrɛ ta, nga mɔgɔ min b'aw ɲagami, a kɛra mɔgɔ o mɔgɔ ye, o tigi ben'a ta ye. N balimaw, n'a tun kɛra ko ne be kɛnɛkɛnɛko le waajuli kɛra halibi, k'a fɔ k'o ye wajibi ye, mun na u be ne tɔɔrɔ tugu? Tiɲɛ na, ni ne tun be kɛnɛkɛnɛko waajuli le kɛra, Krista ka sayako lɔgɔ kan tun tena kɛ baasi ye. Mɔgɔ minw b'aw ɲagami, olu kana dan kɛnɛkɛnɛni dama ma, u k'u ta bɛɛ tigɛ! N balimaw, aw welela hɔrɔnyali le kama. O hɔrɔnyali nin kana kɛ sababu ye aw b'aw farikolo sago kɛ. Nga aw ka ɲɔgɔn kanu ka ɲɔgɔn dɛmɛ. Bari sariya kuma bɛɛ be sɔrɔ kuma kelen nin le la ko: «E k'i tɔɲɔgɔn kanu i n'a fɔ i yɛrɛ.» Nga n'aw tora ɲɔgɔnɲimi na ni ɲɔgɔnmandimini na i n'a fɔ kongosogow, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi. N'o tɛ, aw bena ɲɔgɔn ban. Ne b'a fɔ aw ye ko aw ka taama Nii Senuman sago la. O la, aw tena farisogo sago kɛ tugu. Bari farisogo sago, ni Nii Senuman be ɲɔgɔn kɛlɛ. U te bɛn. O kama, n'aw b'a fɛ ka koo min kɛ, aw te se k'o kɛ. Ni Nii Senuman le be baara kɛ i kɔnɔ, e te kɛ sariya bolo tugu. Farisogo sago ye min ye, an b'o lɔn, o ye: ɲamɔgɔya, nɔgɔtɔya, ni kakalaya, josɔn, ni subagaya, ani juguya, kɛlɛ ni keliya, dimi ni sɔsɔli, ani tilanni, ani ka faran ka kɛ jɛnkuluw ye, wasabaliya, dɔrɔtɔya, ni nugubatɔya, ani o ɲɔgɔnna koow. Ne be kɔn k'o fɔ aw ye, i n'a fɔ n delila k'a fɔ aw ye cogo min na ko mɔgɔ minw b'o koow kɛ, k'olu tena Ala ka masaya sɔrɔ fewu. Nga Nii Senuman be fɛɛn minw di, o ye nin ye: kanuya, nisɔndiya, hɛrɛ, muɲuli, ɲumanya, hinɛ, tilenninya, sabali, ni yɛrɛminɛ. Sariya t'o koo nunu kɛlɛ. Mɔgɔ minw ye Krista ta ye, olu ye farisogo n'a diyanako bɛɛ gwengwen lɔgɔ kan. N'an be balo Nii Senuman barika la, an ka taama Nii Senuman sago la. An kana kɛ tɔgɔɲinilaw ye gwansan, ka to k'an tɔɲɔgɔnw darabɔ. An ɲaa kana bɔ an tɔɲɔgɔnw ka fɛɛnw na. N balimaw, ni mɔgɔ minɛna fili dɔ la, Nii Senuman be aw minw na, aw k'o tigi dɛmɛ ni dusuɲuman ye a ka kɔsegi siraɲuman kan. Nga aw kelen kelen bɛɛ k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, janko a ɲɔgɔn kana aw sɔrɔ. Aw ka ɲɔgɔn doni ta. O la, aw bena Krista ka sariya bato. Bari ni mɔgɔ dɔ be miiri ko ale ka fisa, k'a sɔrɔ a te foyi ɲa, a b'a yɛrɛ nigɛra le. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ k'a yɛrɛ sɛgɛsɛgɛ, n'i ye koo dɔ ye n'i be se k'i yɛrɛ boɲa o la, e k'i yɛrɛ boɲa, o ka kɛ i yɛrɛ ka koo la, mɔgɔ si kan'a ta kɛɲɛ n'a tɔɲɔgɔn ta ye ka sɔrɔ k'a yɛrɛ boɲa. Bari mɔgɔ kelen kelen bɛɛ bena lɔ n'a yɛrɛ kunko ye. Ni mɔgɔ dɔ b'i kalan Ala ka koo la, o tigi ka kan k'a niyɔrɔ sɔrɔ i bololafɛnw na. Aw kana aw yɛrɛ nigɛ. Mɔgɔ te se ka yɛlɛ Ala ma. Mɔgɔ o mɔgɔ mana fɛɛn min dan, a bena o le tigɛ. Mɔgɔ min y'a ka koo bɛɛ kɛ farisogo koo ye, o tigi bena halaki. Nga min ta kɛra Nii Senuman ka koo ye, o tigi bena nii banbali sɔrɔ. An kana sigɛn koɲuman kɛli la, bari n'an ma dɛsɛ k'o dabila, an ben'a tɔnɔ sɔrɔ n'a waati sera tuma min na. O la, ni koɲumankɛ see b'an ye tuma min na, an k'o kɛ mɔgɔ bɛɛ ye kɛrɛkɛrɛ ni y'a la Krista kɔmɔgɔw. Aw k'a filɛ yan yɔrɔ sɛbɛnɔ ka bonbon cogo min na, ne yɛrɛ bolo le y'o sɛbɛn. Yɛrɛyirabagaw le b'a fɛ aw ka kɛnɛkɛnɛ wajibi. U ka koo bɛɛ kuun ye nin ye: waasa u kana tɔɔrɔ sɔrɔ Krista kosɔn. Bari minw kɛnɛkɛnɛna, olu yɛrɛ te sariya bato. Nga u b'a fɛ aw ka kɛnɛkɛnɛ janko u ka tɔgɔ sɔrɔ aw kosɔn. Ne yɛrɛ ta faan fɛ kɔni, ne be n yɛrɛ boɲa an Matigi Yezu Krista ka saya koo le la lɔgɔ kan. Ne kɔni fɛ, Krista ka saya barika la, diɲɛ te foyi ye ne fɛ, ani ne fana te foyi ye diɲɛ fɛ. Kɛnɛkɛnɛko, walima kɛnɛkɛnɛbaliya, o si te foyi ye. Min ye fɛɛn ye, o ye i ka kɛ danfɛnkura ye. Mɔgɔ minw bɛɛ b'o koo nin sira taama, Ala ka makari ni hɛrɛ kɛ olu ye, an'a ka mɔgɔw bɛɛ ye. Ayiwa, mɔgɔ si kana ne tɔɔrɔ tugu, bari jolinɔ minw be ne fari la, olu b'a yira ko ne ye Yezu ka baarakɛla ye. N balimaw, an Matigi Yezu Krista ka nɛɛma kɛ aw ye. Amiina. Ne Pɔli min kɛra Yezu Krista ka ciden ye ka kɛɲɛ ni Ala sago ye, ne be bataki nin ci Ala ka mɔgɔw ma, minw be Efɛzi dugu kɔnɔ. Aw minw kɛra mɔgɔsɔbɛw ye Yezu Krista ka jɛnɲɔgɔnya barika la, an Faa Ala, ni an Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. An ka barika la Ala ye, ale min ye an Matigi Yezu Krista Faa ye. A y'an ta ɲa k'a ka sankolo ɲumanya bɛɛ kɛ an ye Krista barika la. Bari, ale Krista le barika la Ala y'an woloma kabini diɲɛ ma dan fɔlɔ, waasa an ka kɛ mɔgɔɲumanw ye a ɲakɔrɔ, jalakiyɔrɔ te minw na kanuya barika la. Ala tun kɔnna k'a latigɛ k'an kɛ a ka deenw ye Yezu Krista barika la, ka kɛɲɛ n'a yɛrɛ diyanako ye. An ka Ala tanu a ka nɛɛma kosɔn a ye min kɛ an ye, a Deen kanunin barika la. Ale Krista ka saya barika la an kunmabɔra, an ka filiw yafara ka kɛɲɛ ni Ala ka nɛɛma dafanin ye. Ala y'o kɛ an ye fɔɔ ka ɲa ka lɔnniya dafanin ani hakilitigiya d'an ma. A tun y'o koo dogonin latigɛ kabini fɔlɔfɔlɔ, sisan a y'o yira an na. A tun y'o koɲuman nin latigɛ ka kɛ Krista barika la. A y'a latigɛ n'o koo kɛwaati sera tuma min na, a ka fɛɛn bɛɛ lajɛnnin, minw be sankolo la ani minw be dugukolo kan, Krista ka kɛ u bɛɛ kuntigi ye. Ale Krista barika la, anw ye niyɔrɔ sɔrɔ a fɛ. Ala y'o latigɛ kabini fɔlɔfɔlɔ la. Ale be koo bɛɛ kɛ ka kɛɲɛ n'a yɛrɛ sago ye. A y'an woloma, an minw kɔnna k'an jigi la Krista kan, waasa an k'a tanu. Aw ye tiɲɛkuma nin mɛn tuma min na, o min ye kibaru diman ye, aw fana lar'a la ka kisi o barika la, ka Nii Senuman sɔrɔ, min ye taamasiɲɛ ye an kan, Ala tun y'a daa di min na. Ale lo b'a yira an na ko an bena niyɔrɔ sɔrɔ Ala fɛ n'an kunmabɔra pepewu loon min na, janko Ala ka tanu! O le y'a to, kabini ne y'a mɛn ko aw jigi lanin bɛ Matigi Yezu kan ani ko aw be Ala ka mɔgɔw bɛɛ kanu, ne ka Ala daali waatiw la, ne be to k'a dali aw ye ka barika la a ye tuma bɛɛ aw kosɔn. An Matigi Yezu Krista ka Ala, min ye Faa Nɔɔrɔtigi ye, n b'ale daali a ka Nii Senuman di aw ma, min bena lɔnniya di aw ma, k'a ka koo gwɛ aw ye aw ka se k'o lɔn kosɔbɛ, ani k'aw hakili yɛlɛ, aw welela fɛɛn min kama, aw ka se k'o faamu. A ye fɛnɲuman min labɛn a ka mɔgɔw ye, aw k'o nafa lɔn, k'a ka sebagaya kabakoman fana lɔn an faan fɛ, an minw lara Yezu la. O sebagaya kelen nin barika la a ye Krista kunun, ani ka sigiyɔrɔ d'a ma arijana na a kinibolo fɛ. A siginin be fangatigi yebaliw ni kuntigiw ani setigiw ni masaw bɛɛ kunna, ani tɔgɔ wɛrɛ min be se ka wele bii diɲɛ, ani diɲɛ nata la, a b'u bɛɛ kunna. Ala ye fɛɛn bɛɛ majigi a ye, k'a sigi a ka jama kunna, min ye ale Krista yɛrɛ fari ye. Krista yɛrɛ dafanin be sɔrɔ ale lo la. Ala be ale Krista min na. Aw minw tun be i n'a fɔ suuw Ala fɛ aw ka kojuguw n'aw ka hakɛw kosɔn, aw tun be minw kɛ fɔlɔfɔlɔ, ka kɛɲɛ ni adamadenya ye, ani sanfɛ jinaw kuntigi ta ye fana, min be baara kɛ ni mɔgɔmurutininw ye halibi. An fana, an bɛɛ tun kɛra i ko olu, an tun b'an ta farisogo nigɛlakow fɛ, k'a sago kɛ, ani k'an yɛrɛ ka miiriya kɛ. Ka kɛɲɛ n'an cogo ye, Ala tun be dimi an kɔrɔ i n'a fɔ tɔw fana. Nga Ala ka makari te ban, an koo diyar'a ye kosɔbɛ. O la, an minw tun sara an ka kojuguw kosɔn, Ala y'an kunun ni Krista ye. Aw kisira nɛɛma le barika la. Ala y'an kunun ni Yezu Krista ye k'an kɛ kuntigiw ye n'a ye a ka mara la. O le y'a to, a tun y'a latigɛ k'a ka nɛɛma dafanin kɛ waati nataw la an faan fɛ, min ɲɔgɔn tɛ, a ka ɲumanya kosɔn Yezu Krista barika la. Aw lar'a la minkɛ, o le y'a to aw kisira nɛɛma barika la, o te aw yɛrɛ seko ye, o ye Ala ka nili ye. O ma kɛ aw ka kɛwali sababu la, janko mɔgɔ si kana se k'a yɛrɛ boɲa. An ye Ala bulonɔ ye, a y'an dan Yezu Krista barika la kɛwaliɲumanw kama, Ala ye minw latigɛ kabini fɔlɔfɔlɔ janko an k'o kɛ. Aw tun be cogo min na fɔlɔ la, aw k'aw hakili jigi n'o ye. Aw te zuwifuw ye. Zuwifuw b'aw wele ko kɛnɛkɛnɛbaliw, k'u yɛrɛ wele ko kɛnɛkɛnɛninw, k'a sɔrɔ u ka kɛnɛkɛnɛko kɛra adamaden bulonɔ ye. O waati la, aw tun te Krista lɔn, niyɔrɔ tun te aw fɛ Isirayɛlidenw cɛma. Ala tun y'a daa di bɛɛn min la, aw niin tun t'o la. Aw tun be yen ten, jigi layɔrɔ tun t'aw fɛ, aw tun te Ala lɔn fana. Aw yɔrɔ tun ka jan Ala la, nga sisan, aw gwɛrɛla a la Yezu Krista kosɔn a joli barika la. Bari ale lo y'an ka hɛrɛ ye, ale min ye zuwifuw ni siya tɔw jɛn k'u kɛ kelen ye, ani ɲɔgɔnkɔniya min tun kɛra kogo ye u cɛ, a y'a yɛrɛ di k'o ci. A y'a kɛ sariya n'a ka ladiliw bɔra seen kan. A kɛra ten, a y'a latigɛ ka zuwifuw ni siya wɛrɛw jɛn k'u kɛ kelen ye a ka jɛnɲɔgɔnya barika la, ka hɛrɛ don u ni ɲɔgɔn cɛ, k'u fila bɛɛ jɛn ka kɛ kelen ye, k'u bɛn ni Ala ye, a ka saya sababu la lɔgɔ kan. O yɔrɔ la, a ye see sɔrɔ ɲɔgɔnkɔniya kan k'o ban. A nana hɛrɛkuma fɔ aw yɔrɔjan mɔgɔw, ani yɔrɔsurun mɔgɔw ye. Ale sababu la, an kelen kelen bɛɛ be se ka se an Faa Ala fɛ, Nii Senuman kelen barika la. A kɛra ten, aw te lonanw ye tugu, walima jamana wɛrɛ mɔgɔw, nga aw ye Ala ka mara mɔgɔw le ye, Ala ka somɔgɔw. Kiraw ni cidenw ye soo juu min sigi, ni Yezu Krista le y'o juu nin kabakuru barikaman ye, boon nɔnkɔn ta, aw lɔra o le kan i n'a fɔ boon. Ale Yezu Krista barika la, kogo tɔɔ be lɔ ka ɲa, ani ka kɛ Matigi Ala ka soo ye. Ale sababu la, aw fana ni tɔw sera ka lɔ ka kɛ Ala ka boon ye Nii Senuman barika la. O le y'a to ne Pɔli min be kaso la Yezu Krista kosɔn aw siya wɛrɛw kama, Ala ye nɛɛma kɛ ne ye ka baara min kalifa ne ma aw ka hɛrɛ kama, aw y'o koo mɛn. A y'a ka koo dogonin yira ne la. N y'o koo fɔ aw ye dɔɔni ka tɛmɛ. N'aw b'o kalan tuma min na, aw ben'a ye ko ne be Krista ka koo dogonin nin lɔn. O koo dogonin ma se ka yira adamaden si la waati tɛmɛninw na, i n'a fɔ a yirala Ala ka cidenw, n'a ka kiraw la cogo min na sisan Nii Senuman barika la. O kɔrɔ ko siya wɛrɛw ye Isirayɛlidenw ka niyɔrɔ ɲɔgɔn sɔrɔ Ala ka koo, ni dadili koo la, ani ka jɛn ka kɛ kelen ye, kibaru diman kosɔn Yezu Krista barika la. Ala ye nɛɛma kɛ ne ye a ka sebagaya barika la, ka ne kɛ kibaru diman nin fɔbaga ye. Ne min ye Ala ka mɔgɔw bɛɛ la kɔmɔgɔ ye. O bɛɛ n'a ta, Ala ye nɛɛma kɛ ne ye waasa ne ka Krista ka ɲumanya fɔ siya wɛrɛw ye, daan te ɲumanya min na. Ala min ye fɛɛn bɛɛ dan, ale ye koo min dogo kabini waatijan, ne k'o koo kɛcogo fɔ ka gwɛ. O la, sankolo kɔnɔ fangatigiw ni setigiw na se ka Ala ka hakilitigiya cogo bɛɛ lɔn, Krista ka jama barika la bii, ka kɛɲɛ n'a ka koo latigɛnin ye kabini fɔlɔfɔlɔ, a ye min kɛ an Matigi Yezu Krista barika la. N'an lara ale la ka jɛn n'a ye, sira dinin b'an ma ka gwɛrɛ Ala la ni jigi ye. O la, ne b'aw daali ko aw kana aw jigi tigɛ ne ka tɔɔrɔko kosɔn, ne be minw kɛ aw kama, o le ye aw ka yɛrɛboɲa sababu ye. O le kosɔn, ne be n kunbiri gwan Faa Ala ɲakɔrɔ, sankololafɛn ni dugukolo kan fɛɛnw bɛɛ b'u tɔgɔ sɔrɔ ale min fɛ. A ka ɲumanya ka bon. O la, ne b'a daali a ka fanga di aw ma k'aw jaa gwɛlɛya a ka Nii Senuman barika la, janko Krista ka koo ka se ka sigi aw kɔnɔ jigi barika la, kanuyasɔbɛ ka se ka sɔrɔ aw kɔnɔ fɔɔ ka ɲa. O la, daan te Krista ka kanuya min na, aw ni Ala ka mɔgɔw bɛɛ bena se k'o faamu. Krista ka kanuya min tɛmɛna lɔnniya bɛɛ kan, aw bena se k'o faamu, ka fa Ala la. An be fɛɛn minw daali, walima ka miiri minw la, Ala min be se k'o d'an ma, hali ka tɛmɛ o kan yɛrɛ, a ka sebagaya barika la min be baara kɛ an kɔnɔ, boɲa ka la ale kelen kan, a ka jama cɛma Yezu Krista kosɔn, waati bɛɛ la! Amiina! Ne b'aw daali, ne min be kaso la Matigi kosɔn, ko aw taamacogo ka bɛn n'aw welekun ye, k'aw yɛrɛ majigi koo bɛɛ la ka kɛ mɔgɔsabalininw ye, ka muɲuli kɛ, ka ɲɔgɔn dɛmɛdɛmɛ kanuya la. Bɛɛn min be sɔrɔ Nii Senuman fɛ, aw ka banba ka to o la hɛrɛ kosɔn. Farisogo kelen ni Nii kelen le be yen, i n'a fɔ aw welela jigi kelen kama cogo min na. Matigi kelen le be yen, lanaya kelen fana le be yen, ani batizeli kelen le be yen. Ala kelen fana le be yen, ale lo ye bɛɛ Faa ye, a be bɛɛ kunna, a be baara kɛ bɛɛ kɔnɔ, ani a be ni bɛɛ ye. Nga a ye nɛɛma kɛ an kelen kelen bɛɛ ye ka kɛɲɛ ni seko ye Krista ye min d'an ma. A fɔra Ala ka kuma na ko: «A yɛlɛtɔ sanfɛ, a ye dɔw kɛ kasodenw ye, ani ka boɲafɛnw di mɔgɔw ma.» N'a fɔra ko a yɛlɛla, o kɔrɔ ko a tun jigira fɔɔ dugukolo jukɔrɔ. Ale min jigira, ale kelen le yɛlɛla ka taga fɔɔ sankolo daan na, janko a ka koo ka se ka koo bɛɛ dafa. Ale Krista kelen le ye mɔgɔw boɲa ka seko d'u ma, dɔw ka kɛ cidenw ye, dɔw ka kɛ kiraw ye, dɔw ka kɛ a ka kibaru diman fɔbagaw ye, dɔw fana ka kɛ Krista ka jama kɔlɔsibagaw ni karamɔgɔw ye. A y'o kɛ waasa k'a ka mɔgɔw labɛn u ka se ka baara kɛ, janko Krista farisogo ka barika sɔrɔ. A kɛra ten, an bɛɛ be se ka jɛn ka kɛ kelen ye an jigi barika la ani Ala Dencɛ lɔnniya barika la, ka kɛ mɔgɔkɔrɔbaw ye, ka kɔgɔ fɔɔ ka kɛ mɔgɔdafaninw ye i n'a fɔ Krista. O la, aw tena kɛ i n'a fɔ denmisɛnw tugu, minw te se ka lɔ kelen kan, kalanjugu sifa bɛɛ ni namara be se ka minw hakili yɛlɛma k'u kunna cɛn, i n'a fɔ kurundennin be cogo min na jii kan. Nga n'an be tiɲɛ fɔ kanuya la, an bena se ka taga ɲa fɔɔ ka se ka jɛn ni Krista ye kosɔbɛ, ale min ye Kuntigi ye. Ale barika la, farikolo yɔrɔ bɛɛ be ɲɔgɔn minɛ ka ɲa, ka kɛ kelen ye. Bɛɛ n'a ka baara, o la a farisogo bɛɛ lajɛnnin be boɲa ka barika sɔrɔ kanuya la. Ne be min fɔ aw ye k'a gwɛlɛya Matigi barika la, o ye nin ye: ko aw kana taama i n'a fɔ Alalɔnbaliw be taama cogo min na u ka miiriya fufafu fɛ. U be dibi la, Ala be hɛrɛ min kɛ, u te o lɔn u ka faamubaliya n'u ka dusugwɛlɛya kosɔn. Maloya yɔrɔ ka jan u la, fɔɔ u y'u yɛrɛ bila kakalaya sifa bɛɛ la, u te wasa. Nga aw ma Krista ka koo lɔn o cogo la dɛ. Aw kɔni y'a koo mɛn, aw kalanna o la ka kɛɲɛ n'a ka tiɲɛ ye. O la, aw k'aw jogokɔrɔ bila, min tun ye juguya ni nigɛjuguw ye, olu sababu la, aw tun be fili. Aw ka kan k'aw ka miiriya yɛlɛma, ka jogokura ta, ka kɛ Ala jaa ye, ka kɛ mɔgɔtilenninw ni mɔgɔɲumanw ye, minw be sɔrɔ Ala ka tiɲɛ barika la. O kama, aw ka galontigɛ dabila! Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka tiɲɛ fɔ ɲɔgɔn ye, bari an kɛra farisogo kelen ye. N'aw dimina, aw kana hakɛ kɛ, aw kana dimi mara fɔɔ ka tilekun don. Aw kana donyɔrɔ di Sutana ma. Mɔgɔ min be soɲali kɛ, o tigi kana soɲali kɛ tugu, nga o tigi ka baara kɛ ka ɲa, janko a ka se ka sɔrɔli kɛ ka dɔ di dɛsɛbagatɔw ma. Kumajugu kana bɔ aw si daa la, fɔɔ kumaɲuman, min be se k'a mɛnbagaw dɛmɛ ani k'u mako ɲa cogo dɔ la. Aw kana Ala ka Nii Senuman dusu kasi, ale min ye taamasiɲɛ ye aw kan, k'an ka kisilon kɔnɔ. Aw ka kɔnɔnajuguya dabila, aw kana dimi mara, aw dusu kana bɔ. Aw ka mankan caaman dabila, ka tɔgɔcɛn dabila, ani juguya sifa bɛɛ. Aw ye hinɛ ɲɔgɔn na ka koɲuman kɛ ɲɔgɔn ye, ka yafa ɲɔgɔn ma i n'a fɔ Ala fana yafara aw ma cogo min na Krista barika la. Aw ka banba ka Ala ladege, bari aw y'a deenw ye minw koo ka d'a ye. Aw ka koo bɛɛ kɛ ni kanuya ye, i n'a fɔ Krista, ale min y'an kanu k'a yɛrɛ di ka kɛ saraka ye an kosɔn min diyara Ala ye i n'a fɔ wusulan. Kakalaya, walima mɔgɔkolonya, ani wasabaliya, o koo si kana mɛn aw cɛma, bari Ala ka mɔgɔw man kan k'o kɛ. Malobaliyakuma, ni kumakolon ani kumanɔgɔnin fana ma ɲi. Aw ka to ka Ala tanu dɔrɔn. Aw k'a faamu kosɔbɛ ko kakalaw ni mɔgɔnɔgɔninw, ni wasabaliw tena don Krista ni Ala ka masaya la. Wasabaliya ni josɔn bɛɛ ye kelen ye. Aw kana sɔn mɔgɔ si k'aw ɲagami n'a ka kuma fufafu ye, bari o ɲɔgɔn le b'a to Ala be dimi a ka kuma batobaliw fɛ. Aw kana jɛn n'u ye fewu. Fɔlɔfɔlɔ, aw kɔnɔ tun finnin lo, sisan aw kɔnɔ gwɛnin lo Matigi barika la. Mɔgɔ minw kɔnɔ gwɛnin lo, aw ka taama i n'a fɔ olu, bari mɔgɔ minw kɔnɔ gwɛnin lo, olu ka kɛwaliw ye nin ye: ɲumanya, tilenninya, ani tiɲɛko. Fɛɛn min ka di Matigi ye, aw ka banba k'o lɔn. Aw kana dibidibiko kɛ, tɔnɔ te o la. Aw ka ban o ma k'o koo fɔ ka gwɛ mɔgɔw ye, bari u be koo minw kɛ dogo la, o fɔko yɛrɛ ye maloya ye. Nga ni fɛɛn o fɛɛn bɔra kɛnɛ kan, o be faamu. Bari ni koo o koo bɔra kɛnɛ kan ka ban, o be faamu. O le y'a to a fɔra ko: «Wili, e min be sinɔgɔ la, wili ka bɔ suuw cɛma, Krista ben'a ka yeelen bɔ i ye.» Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi kosɔbɛ, aw kana kɛ nalomanw ye, nga hakilitigiw. Waati min b'aw bolo, aw ka banba ka koɲuman kɛ, n'o tɛ, juguya ye fanga sɔrɔ bii tile la. O la, aw kana kɛ kolɔnbaliw ye, nga aw ka Matigi sago ɲini k'o lɔn. Aw kana fa duvɛn na, o be mɔgɔ mako sa, aw ka fa Nii Senuman na. Aw ka ɲɔgɔn jija ni Ala tanuli dɔnkiliw ye minw be Ala ka kuma kɔnɔ, ni dɔnkili wɛrɛw ye, ani Nii Senuman ye minw d'aw ma. Aw ka dɔnkili la, ka barika la Matigi ye n'aw dusu bɛɛ ye. Aw ka barika la an Faa Ala ye an Matigi Yezu Krista tɔgɔ kosɔn, waati bɛɛ ani koo bɛɛ la. Krista ɲasiran kosɔn, aw k'aw yɛrɛ majigi ɲɔgɔn ye. O la, musow, aw k'aw yɛrɛ majigi aw cɛɛw ye, i n'a fɔ aw b'a kɛ Matigi ye cogo min na. Bari cɛɛ le y'a ka muso kuntigi ye, i n'a fɔ Krista ye a ka jama kuntigi ye cogo min na, min y'a farisogo ye, a kɛra min kisibaga ye. Krista ka jama b'a yɛrɛ majigi Krista ye cogo min na, o cogo kelen na, muso ka kan k'a yɛrɛ majigi a cɛɛ ye koo bɛɛ la. Cɛɛw, aw k'aw ka musow kanu, i n'a fɔ Krista ye a ka jama kanu cogo min na, fɔɔ k'a nii di a kosɔn, waasa k'a saniya batizeli barika la jii kɔnɔ ni kuma ye, a ka jama dafanin ka sɔrɔ a yɛrɛ ɲakɔrɔ, nɔɔ si kana ye a kan, ni kurukuruyɔrɔ ani dɛsɛyɔrɔ si kana ye a la. A b'a fɛ a ka jama ka kɛ a ɲanaman ye, jalakiyɔrɔ kana sɔrɔ a la. O cogo kelen na, cɛɛw ka kan k'u ka musow kanu i n'a fɔ u yɛrɛ farisogo. Cɛɛ min b'a ka muso kanu, o tigi b'a yɛrɛ le kanu, bari mɔgɔ si t'a yɛrɛ kɔniya fewu, nga a b'a yɛrɛ balo ani k'a yɛrɛ mara ka ɲa, i n'a fɔ Krista b'a ka jama kɛ cogo min na, bari an ye Krista farisogo yɔrɔ dɔ ye. «O le y'a to, cɛɛ ben'a faa n'a baa to yen ka nɔrɔ a ka muso la, u fila bena jɛn ka kɛ kelen ye.» O koo nin kɔrɔ ka bon kosɔbɛ, ne ye kuma min fɔ, o ɲasinnin be Krista n'a ka jama ka koo ma. O kɔ, aw kɔni, aw kelen kelen bɛɛ k'a ka muso kanu i n'a fɔ aw yɛrɛ, musow fana k'u ka cɛɛw boɲa. Matigi ɲasiran kosɔn denmisɛnw, aw k'aw wolobagaw boɲa, o le ka ɲi. «I k'i faa n'i baa boɲa,» (o le ye sariya fɔlɔ ye dadili tara ka la min kan), «janko i ka se ka hɛrɛ ni sijan sɔrɔ dugukolo kan.» Wolobagaw, aw fana, aw kana fariya aw deenw ma fɔɔ u be muruti, nga aw k'u kolo k'u ladi, ani k'u kalan ka kɛɲɛ ni Matigi sago ye. Jɔɔnw, aw k'aw kuntigiw boɲa kosɔbɛ ni kɔnɔgwɛ ye, ka siran u ɲa i n'a fɔ aw b'a kɛ Krista ye cogo min na. Aw kana o kɛ u ɲana dɔrɔn k'aw koo diya u ye, nga aw k'o kɛ i n'a fɔ Krista ka jɔɔnw, ka Ala sago kɛ sɔbɛ la. Aw ka baara kɛ u ye ni dusuɲuman ye, i n'a fɔ aw be Matigi ka baara kɛ cogo min na. Aw kan'a kɛ i n'a fɔ aw b'o kɛra mɔgɔ ye, bari aw b'a lɔn ko mɔgɔ kelen kelen bɛɛ bena u ka baaraɲuman tɔnɔ sɔrɔ Matigi fɛ, jɔɔn fara hɔrɔnw kan. Kuntigiw, aw fana k'o koo ɲɔgɔn kɛ u ye. Aw kana fariya u ma, bari aw b'a lɔn k'u Kuntigi n'aw fana ta ye kelen ye min be sankolo la, ani ale te mɔgɔ woloma ka bɔ mɔgɔ la. Ayiwa, aw k'aw jija Matigi ka koo la a ka sebagaya dafanin barika la. Aw ka Ala ka kɛlɛkɛminanw bɛɛ ta waasa aw ka se ka lɔ ka ɲa ka Sutana ka namaraw kunbɛn. Bari an te kɛlɛ kɛ ni adamadenw ye, nga an be kɛlɛ kɛ ni diɲɛjugu kuntigiw ye, ni sanfɛ fangatigiw, ni setigi minw be dibi la, ani nijugu minw be sankolo la. O la, aw ka Ala ka kɛlɛkɛminanw bɛɛ ta waasa ni lonjugu sera, aw ka se ka lɔ kelen kan fɔɔ ka se a laban ma. Aw ye jija ka tiɲɛ kɛ aw ka cɛsirilan ye, ani tilenninya ka kɛ aw ka nigɛkunbɛnnan ye. Aw ye jija ka kibaru diman fɔ, min ye hɛrɛkuma ye, o ka kɛ i n'a fɔ aw ka sennasanbara. Lanaya min b'aw la, aw k'o kɛ i n'a fɔ kɛlɛden ka nigɛkunbɛnnan, ka se ka Sutana ka biɲɛ tasumaman bɛɛ faga n'o ye. Aw ka kisili nigɛfugulan biri, ani ka Nii Senuman ka murujan ta min ye Ala ka kuma ye. Aw ka Ala daali kosɔbɛ tuma bɛɛ Nii Senuman barika la ni daalili sifa bɛɛ ye. Aw ye jija o la kosɔbɛ ka daalili kɛ Ala ka mɔgɔw bɛɛ ye. Aw ka Ala daali ne fana ye, waasa ni ne b'a fɛ ka kibaru diman fɔ tuma min na, ne ka se ka jagwɛlɛya sɔrɔ k'a fɔ ka gwɛ, min kosɔn ne kɛra Krista ka lasigiden ye ni n be kaso la. Aw ka Ala daali ne ye, waasa ne ka se k'a ka koo fɔ ni jagwɛlɛya ye i n'a fɔ ne ka kan k'a fɔ cogo min na. An balimacɛ Tisiki, min koo ka di ne ye kosɔbɛ, ani a kɛra Matigi ka baarakɛlasɔbɛ ye, ale bena ne ka koo bɛɛ fɔ aw ye, janko aw fana k'o faamu. O le kosɔn, ne b'a ci aw fɛ, janko a k'an ka kibaruya fɔ aw ye, ani k'aw jigi tugu. An Faa Ala n'an Matigi Yezu Krista ka hɛrɛ, ni kanuya ani jigi di an balimaw ma. An Matigi Yezu Krista koo ka di mɔgɔ minw ye, n'u b'a kanu kanuya banbali la, Ala ka nɛɛma kɛ olu bɛɛ ye. Ne Pɔli ani Timote, Yezu Krista ka jɔɔnw, an be nin sɛbɛ nin ci aw ma, aw minw ye Ala ka mɔgɔw ye Filipi dugu kɔnɔ Yezu Krista barika la, an b'a ci aw ka ɲamɔgɔw n'u dɛmɛbagaw ma fana. An Faa Ala, n'an Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. Tuma o tuma ni ne hakili jigira aw kɔ, ne be barika la n ka Ala ye. Ni ne be Ala daali aw ye tuma min na, ne b'o kɛ ni nisɔndiya ye tuma bɛɛ, bari kabini ne y'a daminɛ ka kibaru diman fɔ aw fɛ, fɔɔ ka na se bii ma, aw be ne dɛmɛna k'aw niyɔrɔ ta o baara la. Ne lanin b'a la ko Ala min ye baaraɲuman nin daminɛ aw dusu la, ko ale bena taga ɲa k'aw dɛmɛ o la fɔɔ ka taga se Yezu Krista kɔsegilon ma. Tiɲɛ be ne fɛ ka miiri aw la tuma bɛɛ, bari aw koo be ne dusu la. Ka ne to kaso la, walima ne tun be kibaru diman fɔra ka gwɛ mɔgɔw ye tuma min na, janko u k'u jigi l'a kan kosɔbɛ, Ala ye boɲa min la ne kan, aw y'aw niyɔrɔ ta o baara la. Ala yɛrɛ b'a lɔn ko aw bɛɛ koo ka di ne ye i n'a fɔ aw koo ka di Yezu Krista ye cogo min na. Ne be Ala daali aw ye ko a ka dɔ fara aw ka kanuya kan tuma bɛɛ, o ka kɛ lɔnniya ni hakilitigiya la, waasa aw ka se ka koɲuman lɔn, ka kɛ mɔgɔɲuman jalakibaliw ye Krista kɔsegilon na, ani janko aw ka kɛwaliɲuman kɛ sɛbɛ la, min see be sɔrɔ Krista barika la, waasa boɲa ni tanuli ka kɛ Ala ye. Ne balimaw, ne b'a fɛ aw ka min faamu, o filɛ nin ye: koo minw ye ne sɔrɔ, o kɛra sababu ye kibaru diman tagara ɲa. A kɛra ten, sɔlidasi minw be masacɛ ka lasigiden ka luu kɔnɔ, ani mɔgɔ tɔw bɛɛ, olu bɛɛ y'a lɔn ko ne be kaso la Krista ka baara kosɔn. Ne minɛko kɛra sababu ye an balimaw caaman ye jagwɛlɛya sɔrɔ Matigi barika la. Olu be tagara ɲa ka Ala ka kuma fɔ ni siranya t'o la. Tiɲɛ na, mɔgɔ dɔw be Krista ka kibaru fɔ ni keliya ani kɔnɔnajuguya ye, nga dɔw kɔni b'a fɔra ni kɔnɔgwɛ ye. Olu b'o kɛ ni kanuya ye, bari u y'a lɔn ko ne be yan kibaru diman fɔli kosɔn. Nga minw kɔnɔ gwɛnin tɛ, n'u be Krista ka kibaru fɔra ni kɔnɔnajuguya ye, olu b'a fɛ ka dɔ fara ne ka sigɛn kan kaso la. Hali n'u b'a kɛra ni kɔnɔnajuguya ye, walima ni kɔnɔgwɛ ye wo, o si te baasi ye. Ne kɔni be nisɔndiya bari Krista ka kibaru diman be fɔra cogo bɛɛ la, o la, ne bena taga ɲa ni n ka nisɔndiya ye. Bari ne lanin b'a la ko aw ka Ala daali, ni Yezu Krista ka nii barika la, o koo bɛɛ laban na, Ala bena ne kunmabɔ. Ne jigi be min kan kosɔbɛ, ni n b'a makɔnɔna sɔbɛ sɔbɛ la, ale kama ne tena maloya fɔɔ ne be jagwɛlɛya sɔrɔ le. K'a ta sisan ma ani tuma bɛɛ, ne be nii na wo, ne sara wo, ne b'a fɛ ka boɲa la Krista tɔgɔ kan, bari ni ne be nii na, ne be nii na Krista ka baara kosɔn, nga ni ne sara, o fana ye ne ka tɔnɔ ye. Nga ka ne to nii na, ni ne bena se ka baaraɲuman kɛ tugu, o la ne kɔni m'a lɔn ne bena min ta. Ne ka miiriya be a faan fila bɛɛ la, nga min ka fisa kosɔbɛ ne fɛ, o ye ne ka bɔ nin diɲɛ na ka taga to Krista fɛ. Nga ni ne tora nii na, o le ka fisa aw ma kosɔbɛ, o la, ne lanin b'a la ko ne bena to nii na aw gɛrɛfɛ, k'aw bɛɛ dɛmɛ ka taga ɲa ani ka nisɔndiya sɔrɔ aw ka lanaya la Yezu la. Ni ne kɔsegira aw fɛ tuma min na, aw bena se k'aw yɛrɛ boɲa Krista barika la ne kosɔn. Min ka gwɛlɛ, o ye nin ye: Aw ka taamacogo ka kan ka bɛn Krista ka koo ma, waasa hali ni ne nana aw fɛ, walima ne ma se ka na wo, ne k'a mɛn ko aw jijanin lo, ka bɛn ka baara kɛ ni miiriya kelen ye ani dusu kelen ye kibaru diman kosɔn aw y'aw jigi la min kan. Aw kana sɔn aw juguw ka siranya bila aw la cogo si la. Ni aw jaa ma tigɛ fewu, u ben'a lɔn ko olu ta ye halakili ye, ani ko aw ta ye kisili ye min bɔra Ala fɛ. Aw minw kɛra Krista ta ye, Ala ye nɛɛma min kɛ aw ye, o ye nin ye: A y'a kɛ aw y'aw jigi la a kan, o dama tɛ, aw be sigɛn sɔrɔ a kosɔn fana. O sigɛn min b'aw kan, aw ye ne ye o le la, aw b'a lɔn ko halibi, n b'o la fana. Ni jigitugu be sɔrɔ Krista fɛ, ni jagwɛlɛya be sɔrɔ a ka kanuya la, ni jɛnɲɔgɔnya be aw ni Nii Senuman cɛ, ni ɲumanya ni hinɛ be sɔrɔ a la, aw k'aw ka miiriya kɛ kelen ye kanuya la, ani k'aw kɔnɔ kɛ kelen ye ka bɛn koo bɛɛ la, o la, ne ka nisɔndiya be taga ɲa kosɔbɛ. Aw kana foyi kɛ ni kɔnɔnajuguya ye, ani yɛrɛboɲa ye, nga aw k'aw yɛrɛ majigi k'aw tɔɲɔgɔn filɛ ko a ka fisa n'aw ye. Aw la, mɔgɔ si kana miiri a yɛrɛ la dɔrɔn, aw ka miiri aw tɔɲɔgɔn na fana. Sɔɔn min tun be Yezu Krista la, o ɲɔgɔn ka sɔrɔ aw fana na. Ale min ni Ala ye kelen ye, a ma sɔn k'o jati. Nga a sɔnna k'o bɛɛ to yen, ka na jɔɔn cogo ta, ka kɛ i n'a fɔ mɔgɔ, mɔgɔw y'a jati adamaden dama ye. A sɔnna k'a yɛrɛ majigi ka Ala sago kɛ fɔɔ ka taga se saya ma lɔgɔ yɛrɛ kan. O le y'a to, Ala ye boɲa la a kan kosɔbɛ, tɔgɔ min ka fisa ni tɔgɔ bɛɛ ye, a y'o d'a ma, waasa Yezu tɔgɔ kosɔn, fɛɛn minw be sankolo kɔnɔ, ni dugukolo kan ani dugukolo jukɔrɔ, olu bɛɛ k'u kunbiri gwan, ani bɛɛ k'a fɔ ko Yezu Krista ye Matigi ye, ka boɲa la an Faa Ala tɔgɔ kan. Ne teriw, aw tun be ne ka kuma bato ka ne to aw fɛ, halibi aw ka taga ɲa ka dɔ fara o kan, aw ka jija ka baara kɛ aw ka kisili kosɔn ni Alaɲasiran ye kosɔbɛ. Bari Ala ye koɲuman min latigɛ, a be aw dɛmɛna tuma bɛɛ k'o kɛli nigɛ don aw la k'a kɛ see di aw ma. Aw ka koo bɛɛ kɛ, ŋunuŋunu ni sɔsɔli kana sɔrɔ a si la, waasa aw ka kɛ mɔgɔ jalakibaliw ni mɔgɔɲumanw, ani Ala deenw ye, juguya te minw kɔnɔ fewu diɲɛ mɔgɔw cɛma, olu minw ka jugu ani u tilennin tɛ. Aw ka kɛ yeelen ye u cɛma i n'a fɔ lolow. U be se ka kisi kuma min barika la, aw k'o fɔ u ye. N'o kɛra, o bena kɛ ne fɛ kunkɔrɔta ye Krista nalon na, o la, ne ye baara min kɛ ani ka sigɛn minw muɲu, o tena kɛ fuu ye. Hali ni ne joli ka kan ka bɔn ka kɛ saraka ye ka fara aw jigi ta kan, o be diya ne ye, ani o be ne nisɔndiya n'aw bɛɛ ye. O la, aw fana ka nisɔndiya kosɔbɛ ni ne ye. N'a kɛra an Matigi Yezu sago ye, ne jigi b'a la ko ne bena Timote ci aw fɛ, waasa n'a kɔsegira ka na tuma min na, ne ka se ka nisɔndiya aw ka kibaruya kosɔn. Ale kelen le be hami aw ka koo la i n'a fɔ ne. Mɔgɔ tɔɔ nunu, olu bɛɛ be miiri u yɛrɛ ka koo la dama, u te miiri Yezu Krista ka koo la. A y'a ka mɔgɔsɔbɛya yira cogo min na, aw b'o lɔn. A y'a yɛrɛ di ka baara kɛ ni ne ye, kibaru diman ka ɲataga kosɔn, i n'a fɔ deen be baara kɛ n'a faa ye cogo min na. Ni ne nana ɲaa ye ne ka koo la tuma min na, ne jigi b'a la k'ale ci aw fɛ, ne jigi be Matigi kan ko yanni dɔɔni ne yɛrɛ fana bena na aw fɛ. Ne y'a miiri ko a ka fisa ne ka n balimacɛ Epaforaditi ci aw fɛ, ale min kɛra ne tɔɲɔgɔn ye baara nin na ani bondori nin na. Aw tun y'a ci ka na ne dɛmɛ, o kɛra koɲuman ye ne ma. A b'a fɛ ka aw bɛɛ ye teliya la, bari a hakili ɲagaminin lo ko aw y'a ka bana koo mɛn. Tiɲɛ na, a tun banana kosɔbɛ fɔɔ a tun be ɲini ka sa, nga Ala makarila a la. A ma kɛ ko a makarila ale kelen dɔrɔn na dɛ, a makarila ne la fana, waasa dɔ kana fara ne ka dusukasi kan. Ne kɔrɔtɔnin le b'a ci, waasa n'aw segira k'a ye, aw ka nisɔndiya, ani dɔ ka bɔ ne ka dusukasi la. Aw k'a minɛ ni nisɔndiya ye balimaya la Matigi kosɔn. A daganin lo aw ka o mɔgɔ sugu nin ɲɔgɔn minɛ ka ɲa, bari a tun be ɲini ka sa Krista ka baara kosɔn, a m'a yɛrɛ nii jati fɛɛn ye, aw tun te se ka dɛmɛ min ɲɔgɔn kɛ ne ye, a y'o le kɛ ne ye. Ayiwa n balimaw, sisan kɔni aw ka nisɔndiya Matigi kosɔn. Ne ye koo minw fɔ aw ye, a ma gwɛlɛ ne ma ka kɔsegi olu kan. O be aw fana dɛmɛ kosɔbɛ. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi wulu nunu na, baarakolonkɛlaw, minw ka kɛnɛkɛnɛko te sɔbɛ koo ye. Bari mɔgɔ minw kɛnɛkɛnɛna sɔbɛ la, o ye anw le ye, an minw be Ala bato a ka Nii barika la, k'an ka boɲa sɔrɔ Yezu Krista barika la, an minw t'an jigi la an yɛrɛ kan. Ni mɔgɔ dɔ be miiri ko ale be se k'a jigi la a yɛrɛ kan, ne fana be se k'a fɔ ko ne be se k'o kɛ ka tɛmɛ o tigi kan, bari cogoya bɛɛ la, ne be se ka n jigi la n yɛrɛ kan. Ne wolola, a tile seeginan loon, n kɛnɛkɛnɛna. Ne ye Isirayɛliden ye ka bɔ Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw la. Ne ye eburu ye, ne wolobagaw bɛɛ ye eburuw ye. Ala ka sariya batoli faan fɛ, ne ye * Fariziɲɛ ye. Ne jijanin tun be fɔɔ ka kɛ Krista ka jama tɔɔrɔbaga ye. Ka taga tilenninya faan fɛ, ne ye sariya bato fɔɔ jalakiyɔrɔ tun te ne la. O fɛɛn nunu bɛɛ tun kɛra tɔnɔ ye ne fɛ, nga sisan ne be olu filɛ fɛnfu ye Krista kosɔn. Tiɲɛ na, ne sera ka n Matigi Yezu Krista lɔn minkɛ, n'o ye koba ye, o le kama, ne b'o koo bɛɛ filɛ fuu ye. Ale lo kosɔn ne sɔnna ka fɛɛn bɛɛ ye k'o to yen. Ani ne be fɛɛn bɛɛ filɛ i n'a fɔ ɲamaɲama, waasa ne ka Krista sɔrɔ, ka jɛn n'a ye. A ma kɛ ko ne tilennin be Ala ɲakɔrɔ sariya batoli kosɔn. Nga ne tilennin be a ɲakɔrɔ bari ne ye n jigi la Krista kan. O tilenninya nin be sɔrɔ jigi barika la Ala fɛ. Ne be min ɲini, o ye nin ye: ka Krista lɔn, ani k'a ka kununni sebagaya lɔn fana, ka tɔɔrɔ i n'a fɔ ale tɔɔrɔla cogo min na, ani a y'a nii di cogo min na, ne fana ka n nii di ten ka sa, waasa ne fana ka se ka kunun. A ma kɛ ko ne sera koo bɛɛ daan na ka sara sɔrɔ, ka kɛ mɔgɔdafanin ye dɛ, nga ne be n jija ka taga ɲa, waasa ne ka se ka kɛ mɔgɔdafanin ye, bari o le kama Yezu Krista ye ne wele. N balimaw, ne te miiri ko ne ye mɔgɔdafanin ye ka ban, nga ne be fɛɛn kelen dama le kɛ: ne tɛmɛna fɛɛn minw kan, ne be ne hakili bɔ olu bɛɛ la, ka jija ka taga ɲafɛ. Ne be boli fɔɔ ka se boli daan na, waasa ne ka sini sara sɔrɔ Ala b'an wele min kosɔn Yezu Krista barika la. An minw ye faamuli sɔrɔ ka taga ɲa Krista ka sira la, an bɛɛ ka kan ka miiri ten. N'a kɛra ko aw ka miiriya be cogo wɛrɛ la fɛɛn dɔ la, Ala bena o gwɛya aw ye. Cogo o cogo, an ye koo minw kɛ fɔɔ ka na se sisan ma, an ka banba ka taga ɲa n'o koow ye. N balimaw, aw ka kɛ ne ladegebagaw ye, anw ye cogoɲuman min yira aw la, aw ka tugu o kɔ i n'a fɔ tɔw. Ne ye nin fɔ ka ban aw ye siɲɛ caaman, ne be kɔsegi k'a fɔ aw ye tugu ni ɲaji ye, ko Krista ka saya kuun lɔgɔ kan, mɔgɔ caaman taamacogo ma bɛn o ma. Olu laban ye halakili ye. U kɔnɔbara le ye u ka Ala ye. Koo minw be maloya lase u ma, o le kɛra u ka yɛrɛboɲako ye. U be miiri koo minw na, o ye diɲɛ koo dama ye. Nga an kɔni, an faso be sankolo la. An kisibaga, Matigi Yezu Krista bena bɔ o yɔrɔ la ka na, an be ale min ɲanafilɛla. Ale lo bena an farikolo dɛsɛnin yɛlɛma, k'a kɛ farisogo ye nɔɔrɔ be min kan i n'a fɔ ale ta ɲɔgɔn. A bena o kɛ n'a ka sebagaya ye, min barika la a be see sɔrɔ fɛɛn bɛɛ kan. O le kosɔn n balimaw, ne be aw minw kanu, ani ne b'a fɛ ka aw minw ye tugu, aw minw be kɛ sababu ye ne be nisɔndiya ni kunkɔrɔta sɔrɔ, aw ka jija kosɔbɛ Matigi barika la, ne teriw. Ne be Evɔdi ani Sɛtisi daali sɛbɛ la k'u ka bɛn i n'a fɔ balimamusow, Matigi kosɔn. E min kɛra ne baarakɛɲɔgɔnsɔbɛ ye, ne b'i daali ko i ka u dɛmɛ, bari olu ni ne sigɛnna ɲɔgɔn fɛ kibaru diman baara la. Ani Kilema fana ani ne baarakɛɲɔgɔn tɔw bɛɛ, olu minw tɔgɔ be sɔrɔ nii banbali sɛbɛ kɔnɔ. Aw ka nisɔndiya tuma bɛɛ Matigi kosɔn. Halibi ne be kɔsegi k'a fɔ aw ye ko aw ka nisɔndiya. Aw ka kɛ mɔgɔsabalininw ye tuma bɛɛ. Matigi natuma surunyana. Aw hakili kana ɲagami koo si la, nga aw ye Ala daali ani ka barika la a ye, k'aw makoyako bɛɛ fɔ a ye. O la, Ala ka hɛrɛ min tɛmɛna mɔgɔw ka faamuyali ma, o le bena aw tanga hamikojugu ma, Yezu Krista barika la. O bɛɛ kɔ, n balimaw, koo minw kɛra tiɲɛko ye, boɲa be sɔrɔ min na, ni tilenninya, ni koo gwɛnin, ni koo diman, ani kunkɔrɔtako, ni sɔnɲuman min be na ni tɔgɔɲuman ye, o dama ka kɛ aw ka miiri ye. Aw ye koo minw dege ne ka kuma ni n ka kɛwaliw la, aw ka jija k'olu kɛ. O la, Hɛrɛtigi Ala bena to n'aw ye. Aw sera k'a yira ne la sisan ko aw be janto ne la, o la, ne nisɔn diyara kosɔbɛ Matigi barika la. A ma kɛ ko ne b'o fɔra ko aw tun te janto ne la dɛ, aw tun be janto ne la, nga seko tun te aw fɛ fɔlɔ. A ma kɛ ko fɛɛn le te ne fɛ, k'o le y'a to ne be kumana ten dɛ. Ka ne to cogo o cogo, ne wasanin lo, bari ne y'o dege. Ne be se ka n yɛrɛ minɛ dɛsɛ waati la, ani nɔgɔya waati la. Koo bɛɛ la ani cogo bɛɛ la, ne wasanin be, dumu ka fa tuma na ani kɔngɔ tuma na. Fɛɛn be n fɛ wo, fɛɛn te n fɛ wo, n wasanin be. Krista min be see di ne ma, ale barika la ne be se ka o koow bɛɛ kɛ. Nga, aw ye koɲuman kɛ kosɔbɛ, aw y'aw niyɔrɔ ta ne ka sigɛn na ni dɛmɛli ye. Aw Filipikaw b'a lɔn kosɔbɛ ko kibaru diman fɔli daminɛwaati la, aw dama le ye ne dɛmɛ n ka baara kosɔn Ala ka jama cɛma n bɔtuma na Maseduwani mara la. Ka ne to Tesaloniki, aw ye ne mako ɲa, bari aw ye ne dɛmɛ siɲɛ caaman. A ma kɛ ko ne be dɛmɛli le ɲinina dɛ, ne b'a fɛ dɔ le ka fara aw ka kɛwaliɲuman sara kan. Sisan ne makoyafɛn bɛɛ be ne fɛ yɛrɛ, fɔɔ a tɛmɛn'a daan kan. Tuma min na Epaforaditi nana aw ka dɛmɛ di ne ma, o tuma na o cayara ka tɛmɛ yɛrɛ, min kɛra sarakaɲuman ye Ala sɔnna min na, a diyar'a ye fana. Ne ka Ala bena aw mako ɲa, ka kɛɲɛ n'a ka fɛntigiya dafanin ye Yezu Krista barika la. An Faa Ala tɔgɔ ka tanu tuma bɛɛ. Amiina. Mɔgɔ minw lara Yezu Krista la, aw ka olu kelen kelen bɛɛ fo. An balima minw be ni ne ye yan, olu be aw fo fana. Krista kɔmɔgɔw minw be yan, olu bɛɛ b'aw fo, nga aw fɔbaga tigitigiw, o ye minw be masacɛ ka soo kɔnɔ. Matigi Yezu Krista k'a ka nɛɛma kɛ aw ye. Ne Pɔli min kɛra Yezu Krista ka ciden ye ka kɛɲɛ ni Ala sago ye, ani an balimacɛ Timote, an be bataki nin ci Krista ka jama ma Kɔlɔsi dugu kɔnɔ, aw minw kɛra balimasɔbɛw ye Krista barika la, an Faa Ala ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. An be Ala daali aw ye tuma o tuma, ka barika la a ye ale min ye an Matigi Yezu Krista Faa ye. Bari an y'a mɛn ko aw fana lara Yezu Krista la ani ko aw be Ala ka mɔgɔw kanu. Aw jigi lanin be fɛɛn min kan arijana na, aw ye o jigi nin sɔrɔ kibaru diman barika la, min ye tiɲɛkuma ye, aw kɔnna k'o le mɛn. O le sera diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la, n'a be baara kɛra yen kosɔbɛ, i n'a fɔ a b'a kɛra aw fɛ cogo min na. Kabin'a sera aw fɛ, aw sɔnn'a ma, o le y'aw dɛmɛ ka Ala ka nɛɛma lɔn sɔbɛ la. An baarakɛɲɔgɔn Epafarasi, min koo ka gwɛlɛ an ma, n'ale ye Krista ka baarakɛlaɲuman ye anw fɛ aw cɛma, ale lo y'aw kalan o koo la. Aw be ɲɔgɔn kanu cogo min na Nii Senuman barika la, ale lo y'o fɔ an ye. O le y'a to, kabini an ye aw koo mɛn, an be Ala daali aw ye tuma bɛɛ. An b'a daali ko a ka hakilitigiya di aw ma Nii Senuman barika la, janko aw ka se k'a sago lɔn kosɔbɛ. O la, aw taamacogo ka se ka bɛn ni Matigi sago ye, ani aw koo ka diya a ye tuma bɛɛ, aw ka se ka baaraɲuman sifa bɛɛ kɛ, ani ka Ala lɔn kosɔbɛ. An b'a daali ko a ka fanga d'aw ma kosɔbɛ a ka sebagayaba barika la, o la, aw bena se k'aw jija ka koo bɛɛ muɲu ni nisɔndiya ye. Aw ka barika la Faa ye ale min y'a kɛ aw be se ka niyɔrɔ sɔrɔ, min labɛnnin be Ala ka mɔgɔw ye yeelen yɔrɔ la. A y'an tila ka bɔ dibi ka fanga bolo, ani k'an don a Deen ka masaya la, deen min koo ka di a ye kosɔbɛ. Deen min barika la, an ka hakɛw yafara, an kisira. Ale lo ye Ala jaa ye, an te se ka Ala min ye. Ale fana le kɔnna danfɛn bɛɛ ɲa, ani a ka bon n'u bɛɛ ye. Bari fɛɛn bɛɛ danna ale lo barika la. Sankololafɛnw ni dugukolo kan fɛɛnw, danfɛn minw be se ka ye, ani minw te se ka ye, a masaya fara a kuntigiw kan, a fangatigi fara a setigiw kan, o bɛɛ lajɛnnin danna ale lo barika la, ani u danna ale lo kosɔn. Ale lo kɔnna fɛɛn bɛɛ ɲa, fɛɛn bɛɛ fana be yen ale lo barika la. Ale lo ye Krista ka jama kuntigi ye, min y'a farisogo ye. A daminɛna ni ale ye, ale lo kɛra suu fɔlɔ ye ka kunun, waasa a ka kɛ bɛɛ ɲafɛ. Bari a diyara Ala ye k'a yɛrɛ ka Alaya dafanin dɔn a la. Ani ka bɛn ni danfɛnw bɛɛ ye a deen nin barika la, dugukolo kan fɛɛnw, ni sankololataw, ka hɛrɛ kɛ a deen nin ka saya barika la lɔgɔ kan. Aw minw yɔrɔ tun ka jan Ala la fɔlɔfɔlɔ, ani aw tun ye Ala juguw ye aw ka miiriya, n'aw ka kɛwalijuguw kosɔn, sisan Ala bɛnna n'aw ye a Dencɛ ka saya barika la, waasa aw saniyanin, n'aw jalakibali ka se ka lɔ a ɲakɔrɔ. Nga aw ka jija ka l'a la kosɔbɛ, fɛɛn si kana aw ka miiriya ɲagami k'aw jigi bɔ kibaru diman kan aw ye min mɛn, ale min fɔra danfɛnw bɛɛ ye diɲɛ kɔnɔ. Ne Pɔli kɛra min baarakɛla ye. Ne be nisɔndiya n ka tɔɔrɔkow la aw kosɔn, Krista ka sigɛn tɔɔ min tun tora, ne b'o la Krista ka jama kosɔn min y'a farisogo ye. Ne kɛra jama nin ka baarakɛla ye, ka kɛɲɛ ni Ala ka weleli ye aw dɛmɛ kama. A ye ne wele k'a ka kuma fɔ ka ɲa kosɔbɛ. O ye Ala ka koo dogonin ye, a tun dogora kabini waatijan, mɔgɔw ye. Nga sisan Ala y'a yira a ka mɔgɔw la. A b'a fɛ ka o koo dogonin ɲumanya yira siyaw cɛma, min ye nin ye: Krista be aw cɛma, ale kɛra aw jigi ye ko aw bena nɔɔrɔ sɔrɔ sini. An be ale Krista le koo fɔra mɔgɔ bɛɛ ye, k'u ladi, ani k'u kalan ni hakilitigiya bɛɛ ye, waasa an ka se ka mɔgɔ kelen kelen bɛɛ labɛn u dafanin ka lɔ Ala ɲakɔrɔ Krista barika la. O le kosɔn ne be baara kɛ, ani ne be bondori kɛ n'a ka fanga ye, min be baara kɛra ne kɔnɔ kosɔbɛ. Ne b'a fɛ aw k'a faamu ko ne be bondorigwɛlɛn lo kɛra aw ni Lawodisekaw fana kosɔn ani mɔgɔ minw ɲaa ma la ne kan ka ye, waasa olu ka se ka jigitugu sɔrɔ, ani u ka se ka kɛ kelen ye kanuya la, fɛɛn min dogonin tun be Ala fɛ, ka hakili ɲanaman sɔrɔ ka se k'o lɔn, o min ye Krista ye. Mɔgɔ be se ka koo min bɛɛ lɔn Ala faan fɛ, Krista ye o le yira. Ne ye kuma nin fɔ aw ye janko mɔgɔ si kana aw lafili ni manamanakuma ye. Tiɲɛ lo, ne te aw cɛma, nga ne hakili be aw la, ne nisɔndiyanin be k'a ye ko aw bɛnnin lo kosɔbɛ, ani ko aw jijanin lo ɲɔgɔn fɛ k'aw jigi la Krista kan. Aw lara an Matigi Yezu Krista la cogo min na, aw ka taama ka kɛɲɛ n'ale sago ye. Aw k'aw yɛrɛ d'a ma, ka nɔrɔ a la, ka jija k'aw jigi la a kan ka kɛɲɛ ni kalan ye aw ye min kɛ, ani aw ka barika la Ala ye kosɔbɛ. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi mɔgɔ si kana aw kunna cɛn n'a ka lɔnniyafu ye u be min sɔrɔ adamaden ka landa la, ani diɲɛ setigiw ta, o lɔnniya nin te Krista ta ye. Bari alaya dafanin le be ale farisogo la. Fɛɛn bɛɛ b'aw fɛ ale lo barika la, ale lo be setigi ni fangatigi yebaliw bɛɛ kunna. Ale barika la aw kɛnɛkɛnɛna. O kɛnɛkɛnɛ nin ma kɛ mɔgɔ sababu la, nga o kɛra Krista ta ye, o kɔrɔ ko aw jogojugu yɛlɛmana. Aw batizera tuma min na, o waati la aw suu donna n'a ye, ani ka kunun n'a ye, aw jigi lanin kosɔn setigi Ala kan, ale min y'a kunun. Aw minw tun ye suuw ye aw ka kojugu kosɔn, ani aw ka kɛnɛkɛnɛbaliya kosɔn, Ala y'aw kunun n'a ye. A y'an ka kojugu bɛɛ yafa. Sariya min tun sigira an kama n'a be jalaki ben an kan, a y'o ta ka bɔ yen. A y'o ban a ka saya barika la lɔgɔ kan. Ala ye fangatigiw, ni setigi yebaliw ka sebagaya cɛn, k'u minɛ ka kɛ jɔɔnw ye k'u yira kɛnɛ kan bɛɛ ɲakɔrɔ, a ye see sɔrɔ u kan Krista ka saya barika la lɔgɔ kan. Aw kan'a to mɔgɔ si k'aw jalaki dumuniko ni minnifɛnko la, walima sankura ni kalokura ɲanagwɛko la, ani lafiɲɛlonko la. Olu ye koo nataw jaaw ye, nga u yɛrɛ yɛrɛ be Krista le la. Mɔgɔ minw b'a kɛ i n'a fɔ u majiginin lo ani minw be to ka mɛlɛkɛw bato, aw kan'a to u si k'aw ɲagami. U jijanin lo u ka fɛɛn yetaw fɔko la. U b'u yɛrɛ boɲa ni adamaden ka miiriya dama ye. Olu ma sɔn ka nɔrɔ Krista la ale min kɛra kungolo ye, ale min barika la farisogo be kɛ kelen ye k'a ka makoɲafɛnw sɔrɔ fasajuru ni joli siraw fɛ, ka sɔrɔ ka boɲa ka kɛɲɛ ni Ala sago ye. N'aw sara ni Krista ye ɲɔgɔn fɛ ka faran diɲɛ setigiw ka koow la, olu minw be diɲɛ kunna, mun na aw be sɔn k'u ka landaw bato tugu i n'a fɔ aw ye diɲɛ ta ye? U ko aw kana nin dumu, aw kan'a nɛnɛ, aw kana maga a la yɛrɛ. O fɛɛn nunu bɛɛ be laban ni cɛnni ye, ani u fana juu sigira adamadenw ka landa n'u ka ladili le kan, o kɛra i n'a fɔ u ka ɲi. Ka batoli kɛ u yɛrɛ sago la, k'u yɛrɛ majigi, ka tɔɔrɔ la u farisogo kan, u b'o koo nunu boɲa, k'a sɔrɔ u man kan ni boɲa ye, olu ye adamaden diyanako dama le ye. N'aw ni Krista korila ka kunun ɲɔgɔn fɛ, fɛɛn minw be sɔrɔ arijana na, aw ka olu le ɲini, Krista siginin be yɔrɔ min na Ala kinibolo fɛ. Aw ka arijana kɔnɔfɛnw koo miiri, aw kana miiri diɲɛ kɔnɔfɛnw na, bari a kɛra i n'a fɔ aw sara diɲɛ faan fɛ, aw nii be ni Krista ye Ala fɛ. Krista min kɛra aw ka nii ye, n'ale y'a yɛrɛ yira tuma min na, aw fana bena ye o tuma na ni nɔɔrɔ ye. Koo minw ye dugukolo kan koow ye, aw ka olu bɛɛ dabila, i n'a fɔ kakalaya, ni mɔgɔkolonya, ani miirijugu, ni kojugu nigɛ, ani wasabaliya, min ni josɔn bɛɛ ye kelen ye. O koo nunu ɲɔgɔn le kosɔn, Ala be dimi mɔgɔmurutininw kɔrɔ. Tuma min na aw tun be to ka hakɛw kɛ, aw tun be o ɲɔgɔnw le kɛ. Nga sisan aw ka nin koow bɛɛ dabila, o ye dimi, dusubɔ, juguya, ni mɔgɔ tɔgɔcɛn, ani malobaliya kuma ye minw bɛɛ be se ka bɔ aw daa la. Aw kana galon tigɛ ɲɔgɔn ye tugu, bari, aw ye aw jogokɔrɔ bɛɛ dabila ka ban, ka jogokura ta, min be sabati tuma bɛɛ Ala ka lɔnniya barika la, ka kɛ i n'a fɔ aw danbaga. O la, danfara te siya wɛrɛ ni zuwifu cɛ, kɛnɛkɛnɛninw ni kɛnɛkɛnɛbaliw cɛ, lonanw ni siyajuguw cɛ, jɔɔnw ni hɔrɔnw cɛ. Krista ye fɛɛn bɛɛ ye, a be bɛɛ la. Ala ye aw woloma k'aw kɛ a ka mɔgɔw ye ani aw koo ka d'a ye kosɔbɛ. O la, aw ka kɛ mɔgɔɲumanw ye, minw be makari. Aw k'aw yɛrɛ majigi, ka kɛ mɔgɔsabalininw ye, minw be muɲuli kɛ. N'a sɔrɔla ko dɔ ye koo dɔ kɛ min ma bɛn a tɔɲɔgɔn ma, aw ka yafa ɲɔgɔn ma tuma bɛɛ ka ɲɔgɔn dɛmɛdɛmɛ. Krista yafara aw ma cogo min na, aw fana ka yafa ɲɔgɔn ma ten. Koo bɛɛ la, kanuya ka sɔrɔ aw kɔnɔ, ale sababu la, aw bena se ka ɲɔgɔn minɛ kosɔbɛ. Krista ka hɛrɛ ka kɛ n'aw ye, aw welela min kama ka kɛ farisogo kelen ye, ani aw ka kɛ ɲumanlɔnbagaw ye. Krista ka kuma ka se ka sigi aw kɔnɔ kosɔbɛ. Aw ka ɲɔgɔn kalan ani ka ɲɔgɔn ladi ni hakilitigiya bɛɛ ye. Aw ka Ala tanu ka barika la a ye ni dɔnkiliw ye minw be sɔrɔ Ala ka kuma kɔnɔ, ani dɔnkili wɛrɛw, ni dɔnkili minw be sɔrɔ Nii Senuman barika la. N'aw be fɛɛn o fɛɛn kɛ, walima ka fɛɛn o fɛɛn fɔ, aw k'o bɛɛ kɛ Matigi Yezu tɔgɔ la, ka barika la an Faa Ala ye. Musow, aw k'aw yɛrɛ majigi aw cɛɛw ye i n'a fɔ a bɛnnin be Matigi ka mɔgɔw fɛ cogo min na. Cɛɛw, aw k'aw ka musow kanu, aw kana fariya u ma. Denmisɛnw, koo bɛɛ la aw k'aw wolobagaw boɲa, bari o le ka di Matigi ye. Wolobagaw, aw fana kana aw deenw degun kojugu fɔɔ u be dimi, waasa o jigi kana tigɛ. Jɔɔnw, aw ka mɛnni kɛ aw kuntigiw fɛ koo bɛɛ la ka kɛɲɛ ni adamadenya ye, aw kana baara kɛ aw kuntigiw ɲana dɔrɔn janko k'aw koo diya u ye, nga o ka kɛ ni dusu gwɛnin ye Matigi ɲasiran kosɔn. Aw be baara o baara kɛ, aw k'o kɛ ni dusuɲuman ye, i n'a fɔ Matigi ka baara lo, aw kan'a kɛ i n'a fɔ mɔgɔ ta lo. Aw ka l'a la ko aw bena niyɔrɔ sɔrɔ Matigi fɛ min ye aw ka sara ye. Aw ka Matigi, o ye Krista ye, aw be baara kɛra ale lo ye. Ni mɔgɔ min ye baarajugu kɛ, o tigi bena o sara le sɔrɔ, Ala te mɔgɔ woloma ka bɔ mɔgɔ la. Kuntigiw, koo minw ka ɲi ani minw bɛnnin lo, aw fana k'o kɛ aw ka jɔɔnw ye, aw ka l'a la ko kuntigi dɔ be aw fana fɛ arijana na. Aw ka jija Aladali la, ka barika la a ye kosɔbɛ. Aw ka Ala daali an ye fana, janko an ka waajuli ka se ka sabati, an ka se ka Krista ka koo dogonin fɔ ne be kaso la min kosɔn, ne ka se k'o fɔ ka gwɛ. Minw ma la Matigi la, aw ka taama ni hakilitigiya ye olu cɛma, n'aw ye sababuɲuman sɔrɔ, aw ka banba ka Matigi koo fɔ u ye. Aw k'aw ka kuma fɔcogo ɲa tuma bɛɛ, a ka diya bɛɛ ye, waasa aw ka se ka mɔgɔ bɛɛ jaabi ka ɲa. Ne balimacɛ Tisiki, baarakɛlasɔbɛ lo. A koo ka di ne ye kosɔbɛ. A kɛra ne jɛnɲɔgɔn ye Matigi ka baara la. Ale bena an ka kibaruya bɛɛ fɔ aw ye. Ne b'a ci aw fɛ o le kosɔn, janko aw ka se k'an ka koow faamu, k'aw jigi tugu. Ne b'a ci, ale n'an balimacɛ mɔgɔsɔbɛ Onezimu, ale min koo fana ka di ne ye kosɔbɛ. A kɛra aw dɔ ye. Olu bena yan kibaruya fɔ aw ye. Arisitaraki min ye ne tɔɲɔgɔn ye kaso kɔnɔ, ale b'aw fo, ani Barinabasi belenden Mariki fana, ale min koo tun fɔra aw ye ka ban, n'a nana se aw fɛ tuma min na, aw k'a kunbɛn ka ɲa. Yezu, o be min wele ko Zusitusi, ale b'aw fo. Olu dama le ye zuwifu ye minw be baara kɛra ni ne ye yan Ala ka masaya kosɔn, ani olu le ye ne jigi tugulaw ye. Epafarasi b'aw fo, ale min ye aw balima dɔ ye, min kɛra Yezu Krista ka baarakɛla ye. A be to ka Ala daali aw ye tuma bɛɛ, waasa aw ka se ka kɔgɔ Ala koo la ani ka sɔn a sago ma kosɔbɛ. Ne b'a tanu, a banbanin lo kosɔbɛ aw ka koo la ani balima minw be Lawodise, ni minw be Iyerapoli. An teri dɔgɔtɔrɔcɛ Luka b'aw fora, ani Demasi fana. Aw ka an balima Lawodisekaw fo, ka Nɛnfa fo, ani Ala ka jama min be ɲɔgɔn lajɛn a ka soo. Ni bataki nin nana se aw ma, n'aw y'a kalan ka ban, aw k'a ci Krista ka jama ma Lawodise janko olu fana k'a kalan. Ni min fana bɔra olu fɛ ka na di aw ma, aw k'o kalan fana. Aw k'a fɔ Arisipi ye ko Matigi ye baara min kalifa a ma, ko a ka banba k'o kɛ ka ɲa. Ne Pɔli b'aw fo, yan sɛbɛn nɔɔ nin ye ne yɛrɛ bulonɔ ye. Aw kana ɲinɛ ko ne be kaso la. Ala ka nɛɛma kɛ aw ye. Ne Pɔli ni Silivɛn ani Timote be bataki nin ci Ala ka jama ma, min be Tesaloniki, aw minw jigi be an Faa Ala, ani Matigi Yezu Krista kan, Ala ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. An be to ka barika la Ala ye tuma bɛɛ aw kosɔn, ani k'a daali aw ye an ka daalili tuma na. Aw lara Ala la ka jija ka baara kɛ a ye, baara gwɛlɛman, kanuya kosɔn cogo min na, ani aw be muɲuna cogo min na Matigi Yezu Krista kosɔn, an hakili b'o bɛɛ la an Faa Ala ɲakɔrɔ. N balimaw, aw minw koo diyara Ala ye, an y'a lɔn ko a ye aw woloma. An be kibaru diman min fɔra, an m'o fɔ aw ye i n'a fɔ kuma gwansan dama, nga an y'a fɔ ni Nii Senuman ka sebagaya ye. An ye fɛɛn minw kɛ aw ka ɲa kama, aw b'o lɔn. Aw kɔni, aw ye an cogo dege ni Matigi ta fana, aw sɔnna Ala ka kuma ma ni nisɔndiya ye min ye Nii Senuman ta ye, k'aw to tɔɔrɔba cɛma. A kɛra ten, mɔgɔ minw lara Yezu la Maseduwani ni Girɛsi mara la, aw ka koo kɛra ladegeta ye olu bɛɛ fɛ. Ala ka koo boɲana aw fɛ fɔɔ o tagara mɛn Maseduwani ni Girɛsi maraw la. O dama fana tɛ, aw jigi be Ala kan cogo min na, o sera yɔrɔ bɛɛ, fɔɔ kuun t'a la an yɛrɛ ka kuma a la. Bari an tun sera aw fɛ tuma min na, aw y'an ladon cogo min na, ani ka josɔn dabila cogo min na ka Nitigi Ala kelen bato, mɔgɔ bɛɛ b'o fɔra. Aw y'o kɛ ka to ka Ala dencɛ Yezu kɔsegitɔ makɔnɔ, a y'ale min kunun a sanin kɔ. Yezu le b'an kunmabɔ Ala ka dimi nata ma. Ne balimaw, aw yɛrɛ y'a lɔn ko an ka taali aw fɛ, o ma kɛ gwansan ye. Sanni an ka se aw fɛ Tesaloniki, u y'an tɔɔrɔ k'an nɛni kosɔbɛ Filipi, aw yɛrɛ y'o lɔn. An ye jagwɛlɛya sɔrɔ Ala fɛ, k'an ka Ala ka kibaru diman fɔ aw ye gwɛlɛya caaman cɛma. An be kuma min fɔra mɔgɔw ye, o te galon ye, walima namarakow ye, an fana te mɔgɔ si lafili. Nga Ala yɛrɛ y'a ye ko an be se, o la, a y'o kibaru diman fɔko kalifa an ma, an fana b'a fɔ a cogo la. An te mɔgɔ diyanako ɲinina, nga Ala min b'an kɔnɔnakow lɔn, an be ale ta le kɛ. A kɛra ten, aw b'a lɔn ko an ka kuma ma kɛ namarakuma ye fewu. An fana m'o fɔ aw ye an yɛrɛ ka tɔnɔ kosɔn. Ala yɛrɛ b'o lɔn. An ma boɲa ɲini mɔgɔ si fɛ, an m'a ɲini aw fɛ, walima mɔgɔ wɛrɛw fɛ. An tun be se ka kuntigiya kɛ aw kan, bari an ye Krista ka cidenw ye. Nga an ka koo tun ka di k'an to aw cɛma yen, i n'a fɔ muso b'a deen mara cogo min na. Aw ka koo tun ka gwɛlɛ an ma kosɔbɛ, o le y'a to, an tun labɛnnin lo ka Ala ka kibaru diman fɔ aw ye, hali k'an yɛrɛ nii di aw kosɔn. Bari aw koo tun b'an dusu la kosɔbɛ. N balimaw, an ye baara min kɛ k'o sigɛn muɲu, aw hakili b'o la. K'an to aw cɛma n'an be Ala ka kibaru diman fɔ aw ye, an ye baara kɛ suu fara tile kan waasa an ka doni kana la aw dɔ kan. Aw yɛrɛ b'a lɔn ni Ala fana, ko aw minw lara Yezu la, an taamacogo tun ka ɲi aw cɛma, a tilennin tun lo, jalakiyɔrɔ tun te an na. Aw b'a lɔn fana ko an y'aw kelen kelen bɛɛ minɛ i n'a fɔ faa b'a deenw minɛ cogo min na. An y'aw ladi, k'aw jaa gwɛlɛya, ani an y'a ɲini aw fɛ kosɔbɛ ko aw k'aw taamacogo bɛn ni Ala sago ye, ale min b'aw wele janko aw ka don a ka masaya la, ani k'a nɔɔrɔ sɔrɔ. O kama, an be barika la Ala ye tuma bɛɛ, bari, an ye Ala ka kuma min fɔ aw ye, aw m'o minɛ i n'a fɔ mɔgɔ dalakuma, nga i ko Ala ka kuma yɛrɛ yɛrɛ, a do ye o le ye tiɲɛ na, min be baara kɛ aw kɔnɔ, aw minw lara Yezu la. N balimaw, Krista ka jama minw be Zude mara la minw fana ye Yezu Krista ta ye, aw ni olu tɛmɛna sira kelen kan, bari aw ye tɔɔrɔ sɔrɔ kosɔbɛ aw balimaw bolo, i n'a fɔ olu fana tɔɔrɔla zuwifuw bolo cogo min na. O zuwifu nunu le ye Matigi Yezu ani kiraw faga, ani olu le y'an tɔɔrɔ fana, o koo man di Ala ye, mɔgɔ bɛɛ le ye olu jugu ye. Olu le b'an bali janko an kana kibaru diman fɔ siya wɛrɛw ye, min be se ka kɛ u be kisili sɔrɔ. A kɛra ten, u be dɔ farala u ka hakɛw kan. Nga a laban na, Ala dimina u kɔrɔ kosɔbɛ. An kɔni fɛ balimaw, kabini an faranna ɲɔgɔn na waati dɔɔni nin kɔnɔ, an kɔni t'aw cɛma, nga an be miiri aw koo la. An ye cogo bɛɛ ɲini, janko ka segi ka taga aw fɛ, bari an b'a fɛ k'aw ye. O le y'a to an b'a fɛ ka taga aw fɛ. Ne Pɔli yɛrɛ y'o ŋaniya ta siɲɛ damani, nga Sutana y'an bali. N'an Matigi Yezu segira ka na tuma min na, an jigi be jɔn le kan, an bena nisɔndiya jɔn le kosɔn, jɔn le bena kɛ an ka sesɔrɔjala ye an bena an yɛrɛ boɲa min kosɔn, aw tɛ wa? Tiɲɛ na, an b'an yɛrɛ boɲa ani ka nisɔndiya aw le kosɔn. Tuma min na an tun te se ka muɲuli kɛ tugu, an y'a miiri ko ni an tora an kelen Atɛni, o ka fisa. O le y'a to, an ye an balimacɛ Timote ci aw fɛ, ale ye Ala ka baarakɛla ye Krista ka kibaru diman fɔli kosɔn, an y'a ci waasa ale ka taga aw dɛmɛ, ani k'aw ladi aw jigi koo la, waasa aw, mɔgɔ si fari kana faga tɔɔrɔ kosɔn minw y'aw sɔrɔ sisan, bari aw yɛrɛ b'o lɔn ka ban ko wajibi lo, o k'an sɔrɔ. An tun b'aw cɛma tuma min na, an tun b'a fɔra aw ye ko an ka kan ka tɔɔrɔ. O le kɛra, aw yɛrɛ b'o lɔn. Ne tun te se ka muɲuli kɛ tugu, o la ne ye Timote ci, waasa ale ka taga aw filɛ yala n'aw jigi be Ala kan tugu, janko a ka kɔsegi ka na n'o kibaruya ye. Ne tun be siran ko Sutana kana aw nigɛ k'an ka baara kɛ fu ye. Sisan, Timote bɔra aw fɛ ka na se yan an fɛ. A ye kibaruɲuman fɔ aw koo la. A ko jigiɲuman be aw fɛ, ko aw be ɲɔgɔn kanu. An ka koo be aw kɔnɔ cogo min na, a y'o fɔ, ko aw b'a fɛ k'an ye kosɔbɛ, i n'a fɔ an fana b'a fɛ k'aw ye cogo min na. O le y'a to, n balimaw, k'an to an ka sigɛn n'an ka tɔɔrɔ la, an y'a ye tuma min na ko aw jigi lanin be Matigi kan halibi, an ye nisɔndiya sɔrɔ. Sisan an be se ka ninakili ka ɲa bari aw jijanin lo ka to Matigi ka jɛnɲɔgɔnya la. An ye nisɔndiya min sɔrɔ aw kosɔn, an m'a lɔn an bena Ala fo o la cogo min na. N'an be Ala daali tuma min na, suu fara tile kan, an b'a ɲini a fɛ kosɔbɛ ko a ka sira di an ma, waasa an ka se ka taga aw filɛ ani k'aw dɛmɛ tugu k'aw jigi sabati. An b'a ɲini ale an Faa Ala fɛ ani an Matigi Yezu fɛ, u ka sira di an ma loon dɔ waasa ka taga aw fɛ. Kanuya min be aw ni ɲɔgɔn cɛ, ani mɔgɔ wɛrɛw faan fɛ, Matigi k'o sabati kosɔbɛ i n'a fɔ an b'aw kanu cogo min na. A ka barika don aw la, aw ka kɛ mɔgɔɲumanw ni jalakibaliw ye an Faa Ala ɲakɔrɔ, an Matigi Yezu kɔsegituma na n'a ka mɔgɔw bɛɛ ye. Ayiwa n balimaw, aw ka kan ka taama cogo min na aw koo ka sɔrɔ ka diya Ala ye, an y'o yira aw la ka ban. Aw yɛrɛ b'o kɛra ka ban, nga an b'aw daali kosɔbɛ tugu an Matigi Yezu tɔgɔ la ko aw ka taga ɲa ka dɔ fara o kan. An y'aw ladi koo minw na Matigi Yezu barika la, aw be olu lɔn. Ala be min fɛ, o ye aw dusu saniyako ye, aw kana kakalaya kɛ. Aw kelen kelen bɛɛ ka to n'aw muso ye cogo bɛnnin na Ala ɲakɔrɔ ani ka kɛ mɔgɔsɔbɛw ye. Aw kana aw yɛrɛ to nigɛjugu bolo i n'a fɔ Alalɔnbaliw b'a kɛ cogo min na. Mɔgɔ si kan'a tɔɲɔgɔn namara o koo la k'a hakɛ ta fana. Bari Matigi b'o koo sifa nunu juru sara, i n'a fɔ an delila k'a fɔ ka gwɛlɛya aw ye cogo min na. Ala m'an wele kakalaya kama, nga a y'an wele ka kɛ mɔgɔ senumanw le ye. O le y'a to ni mɔgɔ min ma sɔn o ladili ma, o tigi ma ban mɔgɔ ka kuma na, nga a banna Ala le la, min b'a ka Nii Senuman d'aw ma. Kuun t'a la tugu ka sɛbɛ ci aw ma ɲɔgɔnkanuko la, bari aw y'o dege ka ban Ala barika la. Aw b'o la aw balimaw faan fɛ, minw be Maseduwani mara bɛɛ la. Nga an b'a ɲini aw fɛ ko aw ka dɔ fara a kan tugu. Aw ka jija ka hɛrɛ ɲini, aw ka janto aw yɛrɛ ka koow la, ani ka baara kɛ aw yɛrɛ ma, i n'a fɔ an tun y'a ɲini aw fɛ cogo min na, janko aw taamacogo ka bɛn mɔgɔ wɛrɛw cɛma waasa olu k'aw tɔgɔɲuman fɔ. O la, aw tena kɛ mɔgɔ si ka doni ye. N balimaw, mɔgɔ minw sara, an t'a fɛ aw ka to olu ka koo lɔnbaliya la, waasa aw dusu kana kasi i n'a fɔ mɔgɔ tɔw, jigi te minw fɛ. N'an lanin b'a la tiɲɛ na ko Yezu sara ka kunun, o cogo la mɔgɔ minw sara k'u jigi lanin to Yezu kan, Ala bena olu kunun fana u ka to ni Yezu ye. An be min fɔ aw ye, an y'o sɔrɔ Matigi ka kuma na. An minw bena to na fɔɔ ka taga se Matigi ka kɔsegi ma, mɔgɔ minw sara, an tena kɔn ka taga olu ɲa. Ni sira dira, mɛlɛkɛ kuntigi ka pɛrɛnkan fɛ ani Ala ka buru kaan fɛ, Matigi yɛrɛ bena bɔ sankolo la ka jigi. O tuma na, mɔgɔ minw tun lara Krista la ka sɔrɔ ka sa, olu be kunun fɔlɔ. O kɔ, an minw tora nii na, an bena kori ka kɔrɔta ɲɔgɔn fɛ ni olu ye sankaba kan ka taga Matigi kunbɛn. An bena to n'a ye tuma bɛɛ. Aw ka to ka ɲɔgɔn jigi tugu n'o kuma ye. N balimaw, o koo nunu bena kɛ waati min na, aw mako t'a la an ka sɛbɛ ci aw ma o la. Aw yɛrɛ b'a lɔn sɛbɛ la ko Matigi bena na loon min na, o bena bali mɔgɔw la i ko soon be na sufɛ cogo min na. Tuma min na mɔgɔw ben'a fɔ ko hɛrɛ ni jigisigi be yen, o tuma na, tɔɔrɔ bena ben u kan fɔɔ u te se ka bɔyɔrɔ sɔrɔ, i n'a fɔ muso ka tiin be cun a kan cogo min na. Nga n balimaw, aw te dibilamɔgɔw ye, n'o loon be na bali aw la i n'a fɔ soon. Aw bɛɛ ye yeelen mɔgɔw ye, kɛnɛ kan mɔgɔw. An te dibilamɔgɔw ye. O la, an man kan ka sinɔgɔ i n'a fɔ mɔgɔ tɔɔ nunu. An k'an yɛrɛ kɔlɔsi an labɛnnin ka to ɲana tuma bɛɛ, bari mɔgɔ be sinɔgɔ sufɛ le, dɔrɔtɔw fana b'u ka dɔrɔtɔya kɛ sufɛ le. Nga an minw ye kɛnɛ kan mɔgɔw ye, an k'an yɛrɛ labɛn, ka jigi ni kanuya kɛ i n'a fɔ nigɛkunbɛnnan, k'o don an kaan na, ani k'an jigi la an ka kisili kan i n'a fɔ nigɛfugulan. Bari Ala m'a latigɛ ko a ka dimi ka se an ma, nga a y'a latigɛ ko an ka kisi an Matigi Yezu Krista barika la le, ale min sara an kosɔn, janko k'an to nii la, walima n'an sara, an ka se ka to n'ale ye. O la aw ka ɲɔgɔn jigi tugu, ani ka ɲɔgɔn dɛmɛ, i n'a fɔ aw b'a kɛra ka ban cogo min na. N balimaw, mɔgɔ minw b'aw ɲafɛ Matigi ka sira la, n'u be jija k'aw ladi, an b'aw daali ko aw ka olu jati kosɔbɛ. Aw k'u koo diya aw ye, k'u boɲa kosɔbɛ, u ka baara kosɔn. Hɛrɛ ka to aw ni ɲɔgɔn cɛ. An b'a ɲini aw fɛ n balimaw, ko aw ka mɔgɔkolonw ladi, ka siranbagatɔw jaa gwɛlɛya, ka barikatanw dɛmɛ, ani ka muɲu bɛɛ kɔrɔ. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi, aw la mɔgɔ si kana kojugu juru sara ni juguya ye, aw ka koɲuman kɛ tuma bɛɛ ɲɔgɔn ye ani tɔw ye. Aw ka nisɔndiya tuma bɛɛ. Aw kana Aladali dabila. Koo bɛɛ la, aw ka barika la Ala ye, bari o le ye Ala sago ye aw faan fɛ, k'aw to Yezu Krista ka jɛnɲɔgɔnya la. Aw kana Nii Senuman ka baara bali. Aw kana kirayakuma lɔgɔbɔ. Nga aw ka koo bɛɛ sɛgɛsɛgɛ, koo minw ka ɲi aw ka sɔn olu ma. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi kojugu sifa bɛɛ ma. Hɛrɛtigi Ala yɛrɛ k'aw kɛ mɔgɔ senumanw ye, juguya si kana sɔrɔ aw la, aw farisogo faan fɛ, n'aw dusu, ani aw hakili la, a k'aw bɛɛ mara jalakiyɔrɔ kana sɔrɔ aw la an Matigi Yezu Krista nalon na. Ala min y'aw wele, ale ye kantigi ye, ale lo bena o kɛ. N balimaw, aw ka to ka Ala daali an ye. Aw ka balimaw bɛɛ fo kosɔbɛ ni kɔnɔgwɛ ye. Ne b'a ɲini aw fɛ kosɔbɛ Matigi tɔgɔ la ko bataki nin ka kalan balimaw bɛɛ ɲana. An Matigi Yezu Krista ka nɛɛma kɛ aw ye. Ne Pɔli ni Silivɛn, ani Timote be bataki nin ci Ala ka jama ma Tesaloniki, aw minw ye an Faa Ala n'an Matigi Yezu Krista ta ye. An Faa Ala, n'an Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. N balimaw, an ka kan ka barika la Ala ye tuma bɛɛ aw kosɔn la, o ka ɲi. Bari aw jigi lanin lo Matigi kan kosɔbɛ ani kanuya min be aw ni ɲɔgɔn cɛ, o be boɲana ka taga ɲa, fɔɔ an b'an yɛrɛ boɲa Krista ka jama cɛma aw ka jijali, n'aw ka lanaya kosɔn, hali k'aw to nin tɔɔrɔ ni kɔrɔbɔli bɛɛ la. O ye Ala ka kiti tilennin taamasiɲɛ ye, o kɛkun ye nin ye: waasa k'aw kɛ mɔgɔw ye minw ka kan ni Ala ka masaya ye aw be tɔɔrɔla min kosɔn. A bɛnnin lo Ala k'aw tɔɔrɔbagaw tɔɔrɔ fana. O la, aw minw be tɔɔrɔ la, a ka hɛrɛ kɛ aw ye i n'a fɔ anw. O bena kɛ an Matigi Yezu kɔsegituma na n'a ben'a yɛrɛ yira ka bɔ sankolo la n'a ka mɛlɛkɛ setigiw ye. A bena na ni tasuma ye, ka mɔgɔw ɲaa gwan minw ma Ala lɔn ani minw ma sɔn an Matigi Yezu ka kibaru diman ma. U ta bena cɛn pewu, u yɔrɔ bena jaɲa Matigi n'a ka nɔɔrɔ la. Mɔgɔ minw y'u jigi la a kan, a bena na o loon na janko olu k'a boɲa, ani u ka nisɔndiya a ka koo la, aw fana do sɔnna an ka kuma ma. O le y'a to an b'an ka Ala daali aw ye tuma bɛɛ, waasa, Ala y'aw wele kuun min na, aw k'o ɲa. Ani ka see d'aw ma, aw jigi kosɔn, aw b'a fɛ ka koɲuman min kɛ, aw ka se k'o kɛ. O la, an Matigi Yezu tɔgɔ bena boɲa aw kosɔn, ani aw fana ka boɲa sɔrɔ ale kosɔn, ka kɛɲɛ n'an ka Ala, n'an Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ye. Min y'an Matigi Yezu Krista ka kɔsegiko ye, ani an lajɛnko ye a fɛ, n balimaw, an b'aw daali ko aw kan'a to mɔgɔ si k'aw hakili ɲagami, ani ka siranya bila aw la, ko ale ye kirayakuma sɔrɔ, ka kuma dɔ fɔ aw ye, walima n'u dɔ ye bataki koo fɔ aw ye k'o bɔra an fɛ, n'u b'a fɔ aw ye ko Matigi ka kɔsegituma sera. Aw kana la u la, bari murutili bena kɛ Ala ma fɔlɔ, mɔgɔjugu k'a yɛrɛ yira, ale min labɛnnin be halakili kama. Ale bena wili batofɛnw bɛɛ kama k'a yɛrɛ boɲa ka taga sigi Alabatosoba kɔnɔ k'a yɛrɛ kɛ Ala ye. Ne tun y'o koo fɔ aw ye tuma min na ka ne to aw fɛ yen, aw hakili t'o la wa? Fɛɛn min b'a bali sisan n'a te se k'a yɛrɛ yira, n'a waati ma se, aw b'o lɔn. Bari fɛnjugu dogonin y'a ka baara daminɛ ka ban, a tora fɛɛn min b'a bali, o ka bɔ a ɲa dɔrɔn. O la, mɔgɔjugu nin b'a yɛrɛ yira, an Matigi Yezu ben'a halaki a dalafɔɲɔ fɛ, k'a kɛ a be tunu pewu n'a ka nali nɔɔrɔ ye. O juguman nin bena na ni Sutana ka fanga ye, ka kabako sifa bɛɛ kɛ fɔɔ ka mɔgɔw namara ni dɔw ye. A bena kojugu sifa bɛɛ kɛ janko mɔgɔ minw be halaki sira kan, a ka olu lafili. Olu bena halaki bari u ma sɔn tiɲɛ koo ka diya u ye, u tun be se ka kisi min barika la. O le y'a to Ala y'a kɛ u filila kosɔbɛ. A kɛra ten, mɔgɔ minw ma sɔn tiɲɛ ma, ani kojugu ka di u ye, olu ka jalaki. N balimaw, aw minw koo ka di Matigi ye, an ka kan ka barika la Ala ye aw kosɔn tuma bɛɛ, bari a y'aw woloma kabini fɔlɔfɔlɔ, waasa aw ka kisi, aw jigi barika la, min be tiɲɛ kan, ani Nii Senuman barika la, ale min b'aw kɛ Ala ta ye. A y'aw wele o le kama an ka kibaru diman fɔli barika la, janko aw k'an Matigi Yezu Krista ka nɔɔrɔ sɔrɔ. O la n balimaw, an ye aw kalan koo minw na, an ye min fɔ aw ye n'an daa ye, walima an ye minw kɛ bataki ye k'o ci aw ma, aw ka jija k'o minɛ ka ɲa kosɔbɛ. An Matigi Yezu Krista yɛrɛ, n'an Faa Ala, min y'an kanu n'a b'an jaa gwɛlɛya tuma bɛɛ, ani ka jigiɲuman d'an ma, a ka nɛɛma kosɔn, olu k'aw jaa gwɛlɛya, ani ka barika don aw la koo bɛɛ la, baara ni kuma na. Ayiwa n balimaw, an b'a ɲini aw fɛ ko aw ka Ala daali an ye, waasa Matigi ka kuma ka se yɔrɔ bɛɛ teliya la, ani ka boɲa sɔrɔ, i n'a fɔ a tun kɛra aw cɛma cogo min na, ani Ala k'an kisi mɔgɔjugu ni mɔgɔkolonw ma, bari mɔgɔ bɛɛ ma sɔn kibaru diman ma. Nga Matigi ye kantigi ye, a bena jagwɛlɛya d'aw ma ani k'aw tanga juguman ma. Matigi barika la, an jigi b'aw kan ko an ye koo minw ɲini aw fɛ, aw b'o kɛra, ani aw fana bena to k'o kɛ. Matigi k'a to aw ka ɲɔgɔn kanu i n'a fɔ Ala be mɔgɔ kanu cogo min na, ani aw ka se ka muɲuli kɛ i ko Krista y'a kɛ cogo min na. N balimaw, an b'aw daali an Matigi Yezu Krista tɔgɔ la ko aw ka faran ka bɔ aw balimakolonw na, minw te taama ka kɛɲɛ n'an ka kalan ye. Aw ka kan k'an ladege cogo min na, aw yɛrɛ b'o lɔn, bari an tun ma kɛ salabagatɔw ye aw cɛma. K'an to aw cɛma, an m'a ɲini mɔgɔ si fɛ ko a k'an balo, an yɛrɛ le tun be baara kɛ ka sigɛn suu ni tile, waasa an kana kɛ mɔgɔ si ka doni ye. A ma kɛ ko an tun man kan n'o ye. An tun ka kan n'a ye, nga an tun b'a fɛ ka koo le ɲayira aw la. K'an to aw fɛ yen, an tun b'a fɔ aw ye tuma bɛɛ ko mɔgɔ min te sɔn baara ma, o tigi kana dumuni kɛ fana. An y'a mɛn ko mɔgɔ dɔw b'aw cɛma minw ye salabagatɔw ye, u te sɔn ka foyi kɛ fɔɔ kokolonw. An b'a ɲini o mɔgɔ nunu fɛ ani an b'u ladi an Matigi Yezu Krista tɔgɔ la, k'u hakili siginin ka baara kɛ dɔrɔn k'u yɛrɛ ka dumuni sɔrɔ. Aw kɔni, n balimaw, aw kana koɲuman kɛli dabila. Ni mɔgɔ min ma sɔn k'an ka bataki nin kɔnɔnakuma bato, aw k'o tigi to yen, aw kana jɛnɲɔgɔnya kɛ n'a ye tugu, janko a ka maloya. O n'a ta bɛɛ, aw kan'a minɛ i n'a fɔ aw jugu, nga aw k'a ladi i n'a fɔ aw balima. Hɛrɛtigi ka hɛrɛ kɛ aw ye tuma bɛɛ ni cogo bɛɛ la. Matigi ka to n'aw bɛɛ ye. Ne Pɔli le be foli kuma nin sɛbɛnna n yɛrɛ ma. N be to ka n bulonɔ bila ten n ka batakiw bɛɛ la. N be to k'o sɛbɛn ten. An Matigi Yezu Krista ka nɛɛma kɛ aw bɛɛ ye. Ne Pɔli min kɛra Yezu Krista ka ciden ye an Kisibaga Ala sago barika la ani Yezu Krista barika la, min kɛra an jigi ye, ne be bataki nin ci Timote ma, e min kɛra ne deen tigitigi ye lanaya barika la. An Faa Ala, n'an Matigi Yezu Krista ka makari i la, ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ i ye. Ne taatɔ Maseduwani mara la, ne tun y'a ɲini e fɛ ko i ka to Efɛzi, waasa kalanjugu be minw daa la, i k'a fɔ u ye k'u k'o dabila. U be fɔlɔfɔlɔko minw fɔ u kunfɛ ani mɔgɔw buruju fɔko, i k'a fɔ u ye k'u k'o dabila, o be sɔsɔli le caya. Ala sago te se ka kɛ ten, a be se ka kɛ lanaya le barika la. O ladikun ye min ye, o ye ka kanuya sɔrɔ min be bɔ dusu gwɛnin na, ni miiriɲuman na, ani jigisɔbɛ la. Mɔgɔ dɔw jɛngɛna ka bɔ o sira kan k'u yɛrɛ lafili ni kuma fufafu ye. U b'u yɛrɛ kɛ sariya karamɔgɔw ye, nga u be kuma min fɔra, n'u lanin be u yɛrɛ la o kuma nin la, u t'o faamu. An b'a lɔn ko sariya ka ɲi ni mɔgɔw b'a bato ka ɲa. An k'a faamu fana ko sariya ma sigi mɔgɔɲumanw kama, nga a sigira banbagaw le kama, ni mɔgɔmurutininw, mɔgɔjuguw, hakɛkɛlaw, Alaɲasiranbaliw, ani minw be Ala tɔgɔ cɛn, ni minw be u faa, walima u baaw faga, ni mɔgɔfagalaw, kakalaw, ani cɛɛ minw be ɲɔgɔn ɲini i n'a fɔ cɛɛ ni muso, mɔgɔjagolaw, galontigɛlaw, minw be kali fu, ani mɔgɔ minw ka kɛta te bɛn ni kalanɲuman ye. O kalan nin be sɔrɔ nɔɔrɔtigi Ala ka kibaru diman kɔnɔ, a y'o min fɔko kalifa ne ma. Ne be barika la an Matigi Yezu Krista ye, ale min ye fanga di n ma. A ye ne jati mɔgɔsɔbɛ ye ka n don a ka baara la. Fɔlɔfɔlɔ ne min tun b'a tɔgɔ cɛn, ka Alaɲasiranbagaw tɔɔrɔ, ani ne tun ka fari, nga o bɛɛ n'a ta a makarila ne la, bari ne ka lanabaliya ni kolɔnbaliya le kosɔn, ne tun be o kɛra. An Matigi ye nɛɛma kɛ ne ye kosɔbɛ, ka lanaya ni kanuya di ne ma min be sɔrɔ Yezu Krista ka jɛnɲɔgɔnya fɛ. Nin kuma ye tiɲɛ ye mɔgɔ bɛɛ ka kan ka sɔn min ma: Yezu Krista nana diɲɛ na waasa ka hakɛkɛlaw kisi. Ne tun ka jugu olu bɛɛ cɛma. Ne min tun ka jugu u bɛɛ cɛma, ni Ala hinɛna ne la, a b'a fɛ Yezu Krista k'a ka ɲumanya le yira k'o kɛ taamasiɲɛ ye mɔgɔw fɛ, olu minw bena la ale la ka nii banbali sɔrɔ. Boɲa ni tanuli ka kɛ tuma bɛɛ waati bɛɛ Masa Ala yebali ye, ale min te sa, ale min kelen ye Ala ye. Amiina. Ne dencɛ Timote, ne b'a gwɛlɛya i ma ko i ka jija ka baaraɲuman kɛ ka kɛɲɛ ni kirayakuma ye min tun fɔra i ka koo la ka tɛmɛ. I k'o kɛ ni lanaya, ni dusuɲuman ye. Mɔgɔ dɔw dɛsɛra o la, o kama u benna. Imene ni Alɛkisandiri seen b'o la, ne ye olu minw to Sutana bolo waasa u k'a faamu k'u man kan ka Ala tɔgɔ cɛn. Ne fɛ, ne be fɛɛn fɔlɔ min ɲini mɔgɔw fɛ, o ye nin ye: ko u ka Ala daali ni daalili sifa bɛɛ ye, ani ka barika la Ala ye mɔgɔ bɛɛ kosɔn, ka daalili kɛ masaw ni fangatigiw ye, waasa an ka se ka to ɲasuma ni hɛrɛ la, ka se ka kɛ mɔgɔsɔbɛw ye Ala ni mɔgɔw ɲana. O le ka ɲi, an'a ka di an Kisibaga Ala ye, ale min b'a fɛ mɔgɔ bɛɛ ka kisi ani ka se ka tiɲɛ lɔn. Bari Ala kelen le be yen, ani soronanikɛla kelen dama le be yen Ala ni mɔgɔw cɛ. O ye Yezu Krista ye, min ye mɔgɔ ye. A y'a yɛrɛ saraka mɔgɔ bɛɛ kunmabɔli kosɔn. Ala y'o yira waati latigɛnin na. O le kosɔn, ne welela ka kɛ ciden ani waajulikɛla ye, ka siya wɛrɛw kalan u ka la Yezu la, ani ka tiɲɛ lɔn. Ne be tiɲɛ le fɔra, ne te galon tigɛra. O la, ne b'a fɛ cɛɛw ka Ala daali yɔrɔ bɛɛ, k'u bolo kɔrɔta sanfɛ ka Ala daali ni dusugwɛ ye, dimi ni sɔsɔli kana sɔrɔ u kɔnɔ. O cogo kelen na fana, ne b'a ɲini musow fɛ ko u k'u yɛrɛ masiri cogo bɛnnin na, ka fani don minw b'u sutura. O ɲaji kana caya u ka masirifɛnw la, i n'a fɔ u kunsigi labɛncogo, walima ka sanu don, ani kɔnɔkisɛ ani fani sɔngɔgwɛlɛnw. Nga u ka masirifɛnw ka kɛ koɲuman kɛli ye, i n'a fɔ a bɛnnin be musow fɛ cogo min na olu minw ko u be siran Ala ɲa. Musow ka kan k'u yɛrɛ majigi ka je ka mɛnni kɛ kalan na. Ne te sira di muso ma ka mɔgɔw kalan, walima ka kuntigiya kɛ cɛɛ kan, a ka kan ka je, bari Adama le kɔnna ka dan fɔlɔ, o kɔfɛ, Awa sɔrɔla ka dan. Adama fana ma kɔn ka sɔn nigɛli ma, nga muso le kɔnna ka sɔn a ma ka ban Ala ka fɔta ma. O bɛɛ n'a ta, muso bena kisi a ka denwolo kosɔn, n'a jigi tora Ala kan, ka to kanuya la, ani k'a taamacogo bɛn Ala sago ma. Nin kuma nin ye tiɲɛ ye: ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka kɛ Ala ka jama ɲamɔgɔ ye, o tigi ye baaraɲuman le woloma. Ɲamɔgɔ ka kan ka kɛ mɔgɔɲuman ye, jalakiyɔrɔ man kan ka sɔrɔ a la, musokelentigi, hakilitigi, mɔgɔ min b'a ka koo bɛɛ kɛ ka kɛɲɛ. A ka kɛ mɔgɔ ye min be lonanw ladon, ani ka se ka mɔgɔw kalan. A man kan ka kɛ dɔrɔtɔ ye, walima mɔgɔ fariman, nga mɔgɔsabalinin. A kana kɛ kɛlɛtigɛla ye, walima mɔgɔ ye min be wari kanu. A ka kan ka kɛ mɔgɔ ye min be se k'a yɛrɛ ka soo mara, ani k'a deenw kolo n'u be mɛnni kɛ a fɛ koo bɛɛ la. Bari mɔgɔ min te se k'a yɛrɛ ka somɔgɔw mara, minw lara Ala la o tigi bena se k'olu mara cogo di? A kana kɛ tuubidenkura ye fana Krista ka jama cɛma, waasa yɛrɛboɲa kana don a la ka kɛ sababu ye Sutana ka jalaki ɲɔgɔn ka se a ma. A ka kɛ mɔgɔ ye min tɔgɔɲuman be fɔ mɔgɔ wɛrɛw fɛ, waasa a kana dɔgɔya sɔrɔ ka ben Sutana ka jɔɔ la. Krista ka jama ɲamɔgɔw dɛmɛbagaw ka kan ka kɛ mɔgɔsɔbɛw ni kumakelentigiw ye, u man kan ka kɛ dɔrɔtɔw ye, walima mɔgɔ minw be tɔnɔ ɲini tilenbaliya la. Tiɲɛ min be lɔn lanaya barika la, u ka kan ka to o kan ni hakiliɲuman ye. A bɛnnin be k'u sɛgɛsɛgɛ fɔlɔ. Ni jalakiyɔrɔ ma sɔrɔ u la, o tuma na, u be se ka don o baara la. Muso minw b'a fɛ k'o baara ɲɔgɔn kɛ fana, olu ka kan ka kɛ mɔgɔsɔbɛw ye. U kana kɛ mɔgɔ tɔgɔcɛnbagaw ye. U ka kan k'u yɛrɛ kɔlɔsi kosɔbɛ ani ka tilenninya kɛ koo bɛɛ la. Krista ka jama ɲamɔgɔw dɛmɛbaga ka kan ka kɛ musokelentigi ye, min be se k'a ka soo mara ani a ka denbaya. Mɔgɔ min b'o baara kɛ ka ɲa, o tigi be tɔgɔɲuman sɔrɔ a ka ɲamɔgɔya la, ani a be jagwɛlɛya sɔrɔ ka jigi koo fɔ, an be min sɔrɔ Yezu Krista fɛ. Ne be bataki nin ci i ma, ne hakili b'a la ka na bɔ i fɛ yanni dɔɔni. Hali ni ne mɛnna fana, e bena se k'i yɛrɛ minɛcogo lɔn Ala ka somɔgɔw cɛma, min ye Krista ka jama ye, min kɛra tiɲɛ juu sigiyɔrɔ n'a tintinyɔrɔ ye. Alaɲasiran ye gundoba ye! A y'a yɛrɛ kɛ mɔgɔ ye ka na, Nii Senuman y'a ka tilenninya yira, mɛlɛkɛw y'a ye. A ka kibaru fɔra siya wɛrɛw cɛma, ani mɔgɔw lar'a la diɲɛ kɔnɔ, Ala y'a ta ka taga n'a ye a ka nɔɔrɔ la. Mɔgɔ si te se k'o sɔsɔ. Nii Senuman b'a fɔ k'a gwɛ ko laban tuma na, mɔgɔ dɔw bena u jigi bɔ Yezu Krista kan. U bena mɛnni kɛ namaramɔgɔw fɛ, ani ka sɔn jinaw ka kalan ma. U bena u yɛrɛ to namaramɔgɔ galontigɛlaw b'u nigɛ, olu minw dusu finnin lo. O mɔgɔ nunu b'a fɔ ko a daganin te ka furu. U be mɔgɔw bali dumuni dɔw la k'u man kan k'o dumu. K'a sɔrɔ Ala y'o dumunifɛn nunu dan, minw lara Yezu la, n'u b'o dumuni nunu kɛ, olu minw ye tiɲɛ lɔn, u ka barika la Ala ye o dumuwaati la. Ala ye fɛɛn minw dan, o bɛɛ ka ɲi. Foyi man kan ka fili olu la, nga a daan ye an ka barika la Ala ye k'o dumu, bari Ala ka kuma ni Aladali, y'u saniya. N'i be i balimaw kalan n'o koo ye, i bena kɛ Yezu Krista ka baarakɛlaɲuman ye. Min labɛnna jigiɲuman ni kalanɲuman barika la. Nga i ka ban siirinkolonw ni kumakolonw ma, minw ni Ala ka koo te bɛn. I jija Ala ɲasiranya la. Bari ka jija farikolo tolon na, nafa dɔɔni b'o la, nga nafa be Ala ɲasiran na kosɔbɛ. Sii ni nii banbali bɛɛ be sɔrɔ o la. Nin kuma nin ye tiɲɛ ye, mɔgɔ bɛɛ ka kan ka sɔn min ma. O le y'a to an be baara kɛ ka sigɛn ani ka banba, bari Nitigi Ala ye mɔgɔ bɛɛ kisibaga ye, janko minw lar'a la. I ka kan ka o le ɲini mɔgɔw fɛ, ani k'u kalan n'o ye. Kan'a to mɔgɔ si k'i dɔgɔya i ka denmisɛnya kama, nga siraɲuman yira u la, i ka kumacogo, n'i ka taamacogo fɛ, i ka mɔgɔ kanucogo, n'i ka lanaya, an'i ka senuya fɛ. Sanni ne ka na, jija ka Ala ka kuma fɔ jama cɛma, k'u waaju, k'u kalan fana. Ala ye see min d'i ma kirayakuma fɔwaati la, Ala ka jama ɲamɔgɔw y'u bolo la i kan tuma min na, i kana farati o la. I ka kan ka olu to i dusu la, k'o minɛ ka ɲa kosɔbɛ. O la, mɔgɔw bɛɛ ben'a ye ko i jijanin lo. I yɛrɛ minɛ ani k'i ka mɔgɔ kalancogo kɔlɔsi fana. E k'i jija o la, n'o kɛra, i bena i yɛrɛ kisi ani k'i lamɛnbagaw fana kisi. N'i be cɛkɔrɔba ladi tuma min na, i kana kuma gwɛlɛman fɔ a ye. Nga i k'a ladi i n'a fɔ i faa. I ka kanbelenw ladi i n'a fɔ i kɔrɔw, walima i dɔgɔw. Muso minw kɔrɔla, i ka olu ladi i n'a fɔ i bamusow, muso minw ma kɔrɔ, ka olu ladi i n'a fɔ i kɔrɔmusow, walima i dɔgɔmusow, cogo bɛnnin na. Mɔgɔ te firiyamuso minw fɛ, i ka olu minɛ ni boɲa ye. Nga ni deenw, walima mamadenw be firiyamuso min fɛ, o deen nunu le ka kan k'a dɛmɛ u ka Alaɲasiran kosɔn. O la, u ben'a yira u wolobagaw la k'olu le ka kan ka lɔ n'u ka koo ye, bari o le ka di Ala ye. Min kɛra firiyamuso ye sɔbɛ la, mɔgɔ te a fɛ ka janto a la, ale b'a jigi bɛɛ la Ala kan. A be Ala daali ka dɛmɛ ɲini suu fara tile kan. Nga firiyamuso min be miiri farisogo nisɔndiya dama la, ale sara ka ban hali k'a to nii na. I ka kan ka min fɔ u ye waasa u ka se ka to jalakibali ye, o filɛ nin ye. Mɔgɔ o mɔgɔ te janto a ka somɔgɔw la, o tigi banna lanaya la. Mɔgɔ min ma la Ala la, ale yɛrɛ ka fisa n'a ye. I ka kan ka firiyamuso min jati k'a fara firiyamusow kan k'a tɔgɔ sɛbɛn, ale ka kan ka saan bi wɔɔrɔ ɲɔgɔn sɔrɔ, ani a ka kɛ muso ye min tun furula cɛɛ kelen dama fɛ. Ani a tɔgɔɲuman ka fɔ a ka kɛwaliɲuman kosɔn, a ka kɛ muso ye min y'a deenw lamɔ ka ɲa, ka kɛ lonan ladonbaga ye. A ka kɛ Ala ka mɔgɔw dɛmɛbaga ye. A ka kɛ mɔgɔ ye min y'a hakili to dɛsɛbagatɔw la k'u dɛmɛ, ani ka kɛwaliɲuman sifa bɛɛ kɛ. Nga firiyamuso minw ma kɔrɔ fɔlɔ, i ka ban olu la, bari ni cɛko y'u minɛ tuma min na, u te Krista ka koo jati tugu, u b'a fɔ k'u be furu. Ani u b'u yɛrɛ bila jalaki la, bari u y'u ka dadili fɔlɔ cɛn. Ani ka fara o kan, u be kɛ salabagatɔw ye, ka to ka yaalayaala sodaw la. O dama tɛ, u daa ka ca, u daa be don mɔgɔ ka koow la, u man kan k'u daa don minw na. O le y'a to, ne b'a fɔ firiyamusow ye, minw ma kɔrɔ, k'u ka furu ka deenw sɔrɔ ani u ka janto u ka somɔgɔw la, waasa u kana yɔrɔ di an jugu ma a ka se ka kumajugu fɔ an koo la, bari firiyamuso dɔw ye siraɲuman bila, ka tugu Sutana kɔ. Muso min lara Yezu la, n'a kɛra ko firiyamusow be ale ka mɔgɔw cɛma, ale yɛrɛ k'a janto olu la, a kana u to u ka kɛ Krista ka jama kunnadoni ye waasa olu ka se ka firiyamusow dɛmɛ, mɔgɔ te minw fɛ. Krista ka jama ɲamɔgɔ minw b'u ka baara kɛ ka ɲa, olu ka kan ni boɲa ye kosɔbɛ, janko minw be waajuli kɛ ani minw be mɔgɔw kalan. Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Ni misi be suman gosira, kan'a daa siri,» ani «Baarakɛla ka kan n'a ka sara ye.» I kana sɔn ka Krista ka jama ɲamɔgɔ jalaki, n'i m'a ka koo kɛnin mɛn seere fila, walima mɔgɔ saba daa la. Ni mɔgɔ min ye hakɛ kɛ, i k'o tigi jalaki mɔgɔ bɛɛ ɲana waasa ni tɔɔ nunu y'o ye, olu be siran. Ne b'i daali Ala ni Yezu Krista ɲana, ani mɛlɛkɛw, ko i ka koo nunu bɛɛ kɛ, i kana mɔgɔ bɔ mɔgɔ la. I kana teliya k'i bolo la mɔgɔ si kan, k'o tigi don Ala ka baara la. I kana jɛn ni mɔgɔ si ye ka hakɛ kɛ. Ele ka to k'i yɛrɛ saniya. I kana to ka jii dama min tugu, i ka to ka duvɛn min dɔɔni dɔɔni i ka kɔnɔdimimisɛnw n'i ka banamisɛnw kosɔn. Mɔgɔ dɔ ka hakɛ be lɔn sanni kiti ka tigɛ, nga dɔw ta be lɔn kɔfɛ le. Kɛwaliɲuman fana be ye joona, hali minw yeli ka gwɛlɛ, u si te se ka to dogo la. Jɔɔnw k'u kuntigiw boɲa ka ɲa, waasa mɔgɔ si kana sababu sɔrɔ ka Ala tɔgɔ cɛn, ani ka kumajugu fɔ an ka kalan koo la. Jɔɔn minw kuntigiw lara Yezu la, olu kana ban k'u boɲa bari u balimaw lo, nga u ka baara kɛ u ye kosɔbɛ, bari mɔgɔ minw b'u ka baara nunu tɔnɔ sɔrɔ, olu kɛra Yezu kɔmɔgɔw ye aw yɛrɛ be minw kanu. E ka mɔgɔw kalan ni o koo nin ye ani ka u ladi. Ni mɔgɔ dɔ be mɔgɔw kalan ni koo wɛrɛ ye, n'o tigi ka kuma ni an Matigi Yezu Krista ka kuma ɲanaman ma kɛ kelen ye, ani n'o te bɛn Alasira taamacogo ma, ani kalan min be bɛn ni Alaɲasiran ye, o tigi ye yɛrɛboɲala dama ye. A te foyi lɔn. Sɔsɔli ka d'a ye kosɔbɛ ani a be kuma samasama, min be na ni ɲagoya ni kɛlɛ ye, ani tɔgɔ cɛnni, ni ŋaniyajugu. A fana be na ni sɔsɔli caaman ye hakilitanw cɛma. O mɔgɔ nunu te tiɲɛ lɔn tugu. U be miiri ko u bena nafolo sɔrɔ Alasira taama barika la, ka kɛ fɛntigiw ye. Mɔgɔ min ka sɔrɔ b'a wasa, tiɲɛ na, Alasira taamako kɛra dɛmɛyɔrɔ ye ale fɛ. An ma na ni foyi ye diɲɛ na, an tena taga ni foyi ye fana. O la, n'an b'an daladumuni sɔrɔ ani ka fani sɔrɔ fana, olu ka kan k'an wasa. Nga mɔgɔ minw b'a fɛ ka kɛ fɛntigiw ye, olu nigɛra ka sɔrɔ miirijugu fɛ, minw be mɔgɔw cɛn ani k'u bila halakili la, bari wari nigɛ ye kojugu sifa bɛɛ bɔyɔrɔ ye. Mɔgɔ dɔw tugur'a nɔɔ fɛ k'u jigi bɔ Krista kan, ka tɔɔrɔ la u yɛrɛ kan. Nga e kɔni, Ala ka mɔgɔ, i k'i yɛrɛ tanga o fɛɛnw bɛɛ ma, ka to ka tilenninyakow kɛ, ka siran Ala ɲa, k'i jigi la a kan, k'a kanu, ka muɲuli kɛ, ani ka to ka ɲumanya kɛ mɔgɔw ye. I jija lanaya la i ko sɔlidasiɲuman, kɛlɛkɛyɔrɔ la, ka nii banbali sɔrɔ, bari Ala y'i wele o le kama, i n'a fɔ i tun ye seereyaɲuman kɛ cogo min na, seere caaman ɲana. Ala min be nii don fɛɛn bɛɛ la ani Yezu Krista min lɔra Pɔnsi Pilati ɲakɔrɔ ka seereyaɲuman kɛ, n b'a fɔ i ye olu ɲana ko baara min dira i ma, i ka jija k'o kɛ, jalakiyɔrɔ kana sɔrɔ i la, fɔɔ ka taga se an Matigi Yezu Krista nalon ma. Ala kelenpe min ye setigi ye, ni dubatigi, masaw ka Masa, matigiw ka Matigi, bena o kɛ a ka waati latigɛnin na. Ale kelen le te sa, a be kɛnɛ na mɔgɔ si te se ka gwɛrɛ min la. Mɔgɔ ma Ala ye, mɔgɔ te se k'a ye fana. Boɲa ni sebagaya ye ale ta ye tuma bɛɛ. Amiina. A fɔ bii fɛntigiw ye k'u kana u yɛrɛ boɲa, ani u kana u jigi la o fɛɛn tɛmɛta nunu kan, nga u k'u jigi la Ala kan, ale min be fɛɛnw bɛɛ di an ma caaman, waasa an ka nisɔndiya. A fɔ u ye k'u ka koɲuman kɛ, kɛwaliɲuman ka kɛ u ka nafolo ye. U k'u tigɛw dayɛlɛ ka mɔgɔ wɛrɛw dɛmɛ. O la, u bena nafolo sɔrɔ sini waasa ka nii banbali sɔrɔ. Timote, koo minw kalifara i ma, i ka olu mara kosɔbɛ. I k'i yɛrɛ tanga kuma fufafu ma minw ni Alasira te bɛn, min be jati lɔnniya ye, k'a sɔrɔ lɔnniyasɔbɛ tɛ. Mɔgɔ dɔw y'o lɔnniya nin ɲɔgɔn sɔrɔ, o le y'a to u ye Alasira bila. Ala ka nɛɛma kɛ aw ye. Ne Pɔli min kɛra Yezu Krista ka ciden ye Ala sago la, a ye ne ci ka nii banbali koo fɔ, a y'a daa di min la, n'o be sɔrɔ Yezu Krista barika la. Ne be nin bataki nin ci Timote ma, ele min kɛra ne ka deen ye ne be min kanu haali. An Faa Ala n'an Matigi Yezu Krista ka makari e la, ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ i ye. Ne be barika la Ala ye, ne be baara kɛ min ye ni kɔnɔgwɛ ye i n'a fɔ ne y'o sɔrɔ n bɛmaw fɛ cogo min na. Ne be to ka Ala daali i ye suu ni tile. Ni ne hakili jigira i kasiko la tuma min na, o waati la, ne b'a fɛ k'i ye teliya la waasa ne ka se ka nisɔndiya. Ne hakili b'i ka jigisɔbɛ la. Jigi min tun be i mamamuso Loyisi an'i bamuso Unisi fɛ, ne lanin b'a la k'o ɲɔgɔn b'i fɛ fana. Ne ye n bolo la i kan tuma min na, Ala ye see min d'i ma, ne b'i hakili jigi n'o ye, ko i k'o minɛ ka ɲa kosɔbɛ. Bari Ala ye Nii Senuman min d'an ma, o ma d'an ma waasa an ka kɛ siranbagatɔw ye, o be fanga le d'an ma, ka kanuya don an dusu la, k'an kɛ yɛrɛminɛlaw ye. I kana maloya k'an Matigi koo fɔ, i kana maloya ni ne fana ka koo ye, ne min be kaso la ale kosɔn. Nga i ka sɔn tɔɔrɔ ma i n'a fɔ ne, kibaru diman kosɔn, Ala barika la. Ale min y'an kisi ani k'an wele ka kɛ a ka siya ye, o ma kɛ an ka kɛwaliɲuman sababu la, nga ale yɛrɛ ka koo latigɛnin, n'a ka nɛɛma sababu lo. A y'o nɛɛma labɛn an ye Yezu Krista barika la kabini diɲɛ ma dan fɔlɔ. O nɛɛma nin kɛra an ye sisan an Kisibaga Yezu Krista ka nali barika la. An b'a lɔn kibaru diman barika la ko Yezu Krista ye saya mako sa ka nii banbali sira yira an na. Ala ye ne wele o kibaru diman nin fɔli kama ka n kɛ ciden ni karamɔgɔ ye. O le kosɔn, ne be tɔɔrɔ nunu muɲuna. Nga o ma kɛ maloyako ye ne fɛ, bari ne ye n jigi la min kan, ne b'ale lɔn, ani ne lanin b'a la ko ne jigi be min kan, see b'a ye k'o mara n ye fɔɔ laban loon na. Ne ye kumaɲuman minw fɔ i ye, i k'i yɛrɛ cogo kɛɲɛ ni olu ye. Jigi ka to i fɛ, ani kanuya, an y'o min sɔrɔ Yezu Krista ka jɛnɲɔgɔnya fɛ. I ye koɲuman minw sɔrɔ, i ka olu minɛ kosɔbɛ Nii Senuman barika la, min be an kɔnɔ. E y'a lɔn ko Krista kɔmɔgɔ minw be Azi mara la, olu bɛɛ banna ne la. Fizɛli ani Ɛmozɛni niin b'o la. Matigi k'a ka ɲumanya kɛ Onezifɔri ka somɔgɔw ye, bari a ye ne jigi tugu siɲɛ caaman na. Ne kɛra kasoden ye, o bɛɛ n'a ta, a ma maloya ni ne ka koo ye. O le y'a to a sera Ɔrɔmu tuma min na, a jijara ka ne yɔrɔ ɲini fɔɔ ka ne ye. Matigi ka makari a la laban loon na. A ye dɛmɛ min kɛ ne ye k'an to Efɛzi, ele yɛrɛ b'o kala ma ka tɛmɛ bɛɛ kan. Ele kɔni, ne deen, e ka barika don i yɛrɛ la Yezu Krista ka nɛɛma barika la. I ye fɛɛn min mɛn ne fɛ seere caaman ɲana, i k'o kalifa mɔgɔsɔbɛw ma minw be se ka mɔgɔ wɛrɛw kalan n'o ye. E ka sɔn tɔɔrɔ ma i n'a fɔ Yezu Krista ka sɔlidasiɲuman. Ni mɔgɔ min donna sɔlidasiya la, n'a b'a fɛ k'a kuntigi sago kɛ, a be jija o baara la, a t'a niin don baara wɛrɛ la. Farikolo tolonkɛla fana te jala sɔrɔ abada, n'a ma sariya bato. Sɛnɛkɛla min be sɔn ka baara kɛ, ale lo be kɔn ka suman tigɛ. Ne be koo minw fɔra i ye, i ka miiri olu la k'u faamu, bari Matigi bena hakili d'i ma o koo bɛɛ la. I hakili jigi Yezu Krista la, min sara ka kunun, ale min kɛra Dawuda deen ye, ne b'ale kibaru le fɔ. O kibaru diman fɔli kosɔn, ne be sigɛn na, u ye ne siri ni jɔrɔkɔ ye, i n'a fɔ kojugukɛla. Nga mɔgɔ si te se ka Ala ka kuma fɔli bali. O le y'a to ne be koo bɛɛ muɲu Ala ka mɔgɔ wolomaninw kosɔn, waasa olu fana ka kisi Yezu Krista barika la, ani ka boɲa sɔrɔ daan te min na. Nin kuma nin ye tiɲɛ ye: N'an sɔnna ka sa ni Matigi ye, an fana bena kunun ka to n'a ye. N'an jijara ka tɔɔrɔ muɲu n'a ye, an bena kuntigiya kɛ n'a ye. N'an banna ale ka koo ma, ale fana bena ban an na. N'an kɛra janfaciw ye, ale be to a ka kantigiya la, bari ale te se ka ban a yɛrɛ la. Mɔgɔw hakili jigi o koow la Ala ɲakɔrɔ k'a gwɛlɛya u ma k'u ka u yɛrɛ kɔlɔsi sɔsɔli gwansan ma. O te foyi ɲa fɔɔ k'u lamɛnbagaw nigɛ dɔrɔn. I jija ka kɛ mɔgɔsɔbɛ ye Ala ɲakɔrɔ, baarakɛlasɔbɛ min te maloya fewu, min be tilen ka tiɲɛ fɔ. I yɛrɛ kɔlɔsi kuma caaman ma, o ma ɲi. Bari mɔgɔ minw b'o kɛ, o tigiw be don tilenbaliya la. O tigiw ka kuma be cɛnni kɛ i n'a fɔ jolijugu be farisogo cɛn cogo min na. Imene ni Filɛtɔsi y'o mɔgɔ nunu dɔw ye. Olu minw ye tiɲɛ to yen, n'u b'a fɔ ko suuw kununna ka ban. U ye mɔgɔ dɔw jigi tigɛ, u te la Ala la tugu. O bɛɛ n'a ta, Ala ye koo min dabɔ, o be to a nɔɔ na. Kuma nin le kɛra o taamasiɲɛ ye, ko: «Minw ye Matigi ta ye, a b'olu lɔn,» ani «Mɔgɔ minw bɛɛ be Matigi bato, olu ka faran tilenbaliya koo la.» A ma kɛ ko minan minw dilanna ni sanu ye, walima ni warigwɛ ye, k'olu dama le be soo kɔnɔ, nga minw dilanna ni yiri ye, ani bɔgɔ ye, olu fana be yen. Dɔw kɛra baara saniyanin kama, dɔw fana kɛra ɲamaɲamacɛ ta ye. Ni mɔgɔ min ye a yɛrɛ saniya, k'a yɛrɛ tanga koo nunu ma, ne ye minw fɔ, o tigi bena kɛ dagaɲuman ye min saniyanin be. A b'a Kuntigi mako ɲa, a labɛnnin be koɲuman sifa bɛɛ kɛli kama. I yɛrɛ kɔlɔsi nigɛjugu ma, min be sɔrɔ kanbelenya la, to ka tilenninyakow kɛ, k'i jigi la Matigi kan, k'a kanu, ani ka hɛrɛ ɲini ni mɔgɔw ye, minw y'u jigi la Matigi kan ni kɔnɔgwɛ ye. I ka ban sɔsɔli gwansanw ma, i b'a lɔn k'olu be kɛlɛw wili dɔrɔn. Bari Matigi ka baarakɛla man kan ka kɛlɛ kɛ, a ka kan ka mɔgɔ bɛɛ koo diya a yɛrɛ ye, ani ka kɛ mɔgɔ ye, min be se mɔgɔw kalan na ni muɲuli ye. Mɔgɔ minw te sɔn a ka kalan ma, a ka kan k'olu minɛ ni dususuma ye. N'a sɔrɔ Ala bena u dɛmɛ u ka nimisa ka faran u ka kojuguw la waasa u ka tiɲɛ lɔn. O la, u bena u yɛrɛ sɔrɔ ka bɔ Sutana ka jɔɔ la, min tun y'u minɛ janko a ka to k'a sago kɛ n'u ye. I hakili ka to a la ko laban tuma na, waati bena gwɛlɛya. Mɔgɔw bena kɛ sɔnjuguw ye, wari koo bena diya u ye kosɔbɛ, u bena kɛ yɛrɛboɲalaw ye. U bena Ala tɔgɔ cɛn, u tena mɛnni kɛ u wolobagaw fɛ, u bena kɛ ɲumanlɔnbaliw ye, u tena Ala ka koow jati. U bena kɛ mɔgɔ kogwɛlɛnw ye, makari tena sɔrɔ u la, u bena kɛ mɔgɔ tɔgɔcɛnbagaw ye, ni mɔgɔ farimanw, ani mɔgɔjuguw. Koɲuman tena diya u ye. U bena kɛ janfaciw ni dusutigiw ye. U bena kɛ mɔgɔw ye yɛrɛboɲa bena fanga sɔrɔ minw kan. Diɲɛ koo bena diya u ye ka tɛmɛ Ala kan. U bena u yɛrɛ kɛ Ala ɲasiranbagaw ye, nga o te sɔn tiɲɛ ma min ye see sɔrɔyɔrɔ ye. E k'i yɛrɛ kɔlɔsi o mɔgɔ sugu nunu na. O mɔgɔ nunu dɔw be don soow kɔnɔ, ka musow nigɛ ka olu sɔrɔ. O muso nunu kɛra hakɛ ka jɔɔnw ye, nigɛjugu b'u sama k'u bali koo sifa bɛɛ la. U be fɛɛn caaman kalan tuma bɛɛ, nga u te se ka tiɲɛ lɔn. Zannɛsi ni Zanbɛrɛsi murutira Musa ma cogo min na, o cogo kelen la, mɔgɔ nunu be ban tiɲɛ ma. U ka miiriya ma ɲi, u jigi te Matigi kan sɔbɛ la. Nga u tena se ka taga ɲa. Zannɛsi ni Zanbɛrɛsi ta kɛra cogo min na, o cogo kelen na, bɛɛ bena o mɔgɔ nunu ka nalomanya ye. E kɔni be ne ka kalan kala ma, ni n ka taamacogo, ani n ka koo latigɛninw, ne lara Matigi la cogo min na, i be o kala ma. Ne muɲuna, ka mɔgɔw kanu, ani n jijara cogo min na fana, ka tɔɔrɔ ka sigɛn Antiyɔsi ni Ikoniyɔmu ani Lisitɔrɔ, e be o bɛɛ kala ma. O tɔɔrɔ nunu ye ne sɔrɔ, nga Matigi ye ne tila ka bɔ o bɛɛ la. Mɔgɔ minw bɛɛ b'a fɛ ka jɛn ni Yezu Krista ye ka kɛ Alaɲasiranbagaw ye sɔbɛ la, olu bena tɔɔrɔ sɔrɔ. Mɔgɔ minw ka jugu ani namaramɔgɔw, olu bena juguya ka taga ɲa. U bena mɔgɔ tɔw kɛ u be fili ani k'u yɛrɛ fili fana. E kɔni kalanna koo minw na, ani ka sɔn u ma, jija k'o minɛ ka ɲa, bari i ye o koo kalan mɔgɔ min fɛ, i b'o tigi lɔn. Kabini i denmisɛn tuma, i ye Ala ka kuma lɔn, min be se ka hakilitigiya d'i ma, min barika la mɔgɔ b'a jigi la Yezu Krista kan ka kisi. Ala ka kuma bɛɛ sɛbɛnna Ala yɛrɛ ka sebagaya barika la. Nafaba b'o la ka mɔgɔw kalan n'a ye, ani ka galon ban, ani ka mɔgɔw bila siraɲuman kan, k'u tilen, waasa Ala ka baarakɛla ka kɛ mɔgɔdafanin ye ka se ka koɲuman sifa bɛɛ kɛ. Krista ka nali n'a ka masaya kosɔn, ne b'a ɲini e fɛ Ala ni Yezu Krista ɲakɔrɔ, min bena na ɲanamanw ni suuw kiti, ko i ka Ala ka kuma fɔ tuma bɛɛ, waati nɔgɔman ni waatigwɛlɛn na. Mɔgɔ minw filila, i k'olu jalaki k'u ka filiyɔrɔ yira u la, k'u ladi ni muɲuli ye u kalanwaati la. Waati dɔ bena se mɔgɔw tena sɔn kalansɔbɛ ma, nga olu yɛrɛ ka miirijugu ben'a kɛ u be kalanfa caaman ta u yɛrɛ ye, u be koo minw fɛ, olu bena o fɔ u ye. U tena sɔn tiɲɛ ma k'a lamɛn, siirin lamɛnni le bena diya u ye. Nga ele kɔni, i k'i yɛrɛ minɛ kosɔbɛ koo bɛɛ la. I ka sigɛn muɲu, k'i ka baara kɛ ka ɲa min ye kibaru diman fɔli ye. Ne yɛrɛ kɔni, ne kɛra saraka ye Ala ma ka ban, waati sera ne ka bɔ diɲɛ na. Ne ye baara kɛ ka ɲa i ko sɔlidasiɲuman, kɛlɛkɛyɔrɔ la. Ne sera ne ka boli danyɔrɔ ma, n jigi lanin tora Matigi kan. Sisan yɛrɛ, ne ka see sɔrɔli sara be ne makɔnɔna, o ye tilenninya sara ye, Matigi min kɛra kititigɛla tilennin ye, a bena o di ne ma laban loon na. A tena o di ne kelen dama ma dɛ, nga mɔgɔ minw b'a ka nali makɔnɔna ni nisɔndiya ye, a ben'a di olu bɛɛ ma fana. I ka banba ka na ne fɛ joona. Demasi faranna ne la bari a ye diɲɛ kanu ka tɛmɛ, a tagara Tesaloniki. Keresan tagara Galati mara la, Titi fana tagara Dalimati mara la. Luka kelen le be ni ne ye yan. N'i be na, i ka na ni Mariki ye. Ale be se ka ne dɛmɛ baara la. Ne ye Tisiki ci Efɛzi. N'i be na, i ka ne ka foroca ta ka na n'o ye, ne ye min to Karipisi fɛ Torowasi. I ka na ni kitabuw fana ye, ne be minw fɛ yɛrɛ, o ye gololamanw ye. Numucɛ Alɛkisandiri ye kojugu caaman kɛ ne la dɛ, Matigi le ben'a sara ka kɛɲɛ n'a ka kɛtaw ye. Ele, i k'i yɛrɛ kɔlɔsi a la, bari a y'an sɔsɔ kosɔbɛ an ka waajuli kɛtuma na. Ne ka kiti fɔlɔ loon na, mɔgɔ si ma sɔn ka foyi fɔ ka ne dɛmɛ, u bɛɛ bolila ka ne to. Ne be Ala daali a ka yafa u ma. Nga Matigi yɛrɛ le tora ne fɛ ka fanga di ne ma, fɔɔ a kɛra ten, ne sera ka Ala ka kuma fɔ u ye ka gwɛ. A kɛra ten, siya tɔw bɛɛ y'o mɛn, ani ne kisira jara daa ma. Matigi bena ne kisi kojugu sifa bɛɛ ma, ka n don arijana na. Boɲa ka la ale kan tuma bɛɛ. Amiina. Pirisili ni Akilasi, ani Onezifɔri ka somɔgɔw fo. Erasiti tora Korɛnti, ne ye Torofimu to Mile, bari a tun man kɛnɛ. Banba ka na sanni samiɲa ka don. Ebilisi, ni Pidansi, ani Linisi, ni Kulodiya, ani an balimaw bɛɛ b'i fora. Matigi ka to i fɛ, Ala ka nɛɛma kɛ aw bɛɛ ye. Ne Pɔli min ye Ala ka barakɛla, ani Yezu Krista ka ciden ye, ne welela waasa ka Ala ka mɔgɔ wolomaninw dɛmɛ u ka se ka la Ala la, ani ka tiɲɛ lɔn min be bɛn ni Alaɲasiran ye. O jigi nin be nii banbali kan, Ala tiɲɛtigi y'a daa di min na kabini diɲɛ ma dan fɔlɔ. A ka waati latigɛnin sera tuma min na, a y'o yira a ka kuma barika la. An kisibaga Ala le y'o baara kalifa ne ma. Ne be bataki nin ci Titi ma min ye ne deen ye tigitigi lanaya kelen barika la, anw be min kɔ. Faa Ala ni Yezu Krista an kisibaga ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ i ye. Ne y'i to Kɛrɛti mara la min kama, o ye i ka Krista ka jama ka koo tɔw ɲanabɔ ka ɲamɔgɔw sigi jama kunna dugu kelen kelen bɛɛ la, k'o kɛɲɛ ni n ka ladili ye. O ɲamɔgɔ nunu ka kan ka kɛ mɔgɔ jalakibaliw ye, ani musokelentigiw. U deenw ka kɛ mɔgɔw ye lanaya be minw na, minw tɔgɔjugu te fɔ u ka taamacogo kosɔn, walima u ka murutili kama. Krista ka jama ɲamɔgɔ, min ye a marabaga ye, o ka kan ka kɛ mɔgɔ ye jalakiyɔrɔ te min na. A kana kɛ yɛrɛboɲanla ye, a kana kɛ dusutigi ye fana, walima dɔrɔtɔ, walima mɔgɔ fariman ye, ani a kana kɛ mɔgɔ ye min be namara kɛ ka tɔnɔ sɔrɔ. A tigi ka kan ka kɛ mɔgɔ ye min be lonanw ladon, koɲuman ka di a ye, miiriɲumantigi, mɔgɔsɔbɛ, mɔgɔsaniyanin, ani yɛrɛminɛla. Lanaya be sɔrɔ Ala ka kuma min barika la, u nɔrɔnin ka to o la, min bɛnnin be n'an ka kalan ye. O la, u bena se ka mɔgɔw ladi ni kalansɔbɛ ye, minw b'u sɔsɔ, ka olu ka filiyɔrɔ yira u la. Mɔgɔ caaman be yan, minw te u yɛrɛ majigi, u kɛra kumakolon fɔbagaw ni mɔgɔlafilibagaw ye. U caaman ye zuwifu ye minw sɔnna Krista ma. I ka kan k'u bali u kana kuma. U be se ka faaw n'u deenw kunna cɛn, n'u ka kalanjugu ye u be min kɛ tɔnɔjugu kama. Kɛrɛtika dɔ, min tun kɛra u ka kira dɔ ye, ale tun ye kuma nin fɔ ko: «Kɛrɛtikaw ka galontigɛ ka ca, u ka fari i ko kongosogow, nugubatɔw ni salabagatɔw lo.» Kuma nin kɛra tiɲɛ ye, o le y'a to i k'a gwɛlɛya u ma, janko u ka se ka lanaya sɔbɛ sɔrɔ. I b'a fɔ u ye ko u kana nɔrɔ zuwifuw ka siirinw na tugu, ani mɔgɔ minw banna tiɲɛ na, ko u kana sɔn olu ka fɔta ma. Mɔgɔ minw saniyanin be Ala ɲakɔrɔ, fɛɛn bɛɛ saniyanin lo olu fɛ, nga mɔgɔ minw banna Ala la n'u saniyanin tɛ, olu fɛ, fɛɛn bɛɛ saniyanin tɛ, bari u ka miiri n'u dusu bɛɛ finnin lo. U b'u yɛrɛ kɛ Alalɔnbagaw ye, nga u ka kɛwaliw b'a yira k'u te sɔn Ala ma. U kɛra fɛnjuguw ye, u te mɛnni kɛ, u te se ka koɲuman si kɛ. Ele kɔni, mɔgɔw ladi ka kɛɲɛ ni kalanɲuman ye. A fɔ cɛkɔrɔbaw ye k'u ka kɛ mɔgɔsɔbɛw ye, u be minw jati minw ka miiriya ka ɲi, jigi be minw fɛ kosɔbɛ, ni kanuya ni muɲuli. O cogo kelen na fana, i k'a fɔ musokɔrɔbaw ye k'olu taamacogo ka bɛn ni mɔgɔsɔbɛya ye Ala faan fɛ. U kana kɛ mɔgɔ tɔgɔcɛnlaw ye, ani u fana kana kɛ dɔrɔtɔw ye. Olu ka mɔgɔw dege koɲuman kɛli la. O la, muso minw ma kɔrɔ fɔlɔ, u b'u dɛmɛ u k'u cɛɛ n'u deenw kanu. U ka kɛ musosɔbɛw ye minw ɲamalɔnin lo, minw jijanin be u ka sokɔnɔbaaraw la, ani minw sɔɔn ka ɲi, ani u b'u yɛrɛ majigi u cɛɛw ye, waasa mɔgɔw kana se ka Ala ka kuma lɔgɔbɔ. O cogo kelen na fana, i ka kanbelenw ladi k'olu ka kɛ mɔgɔsɔbɛw ye fɛɛn bɛɛ la. I ka cogoɲuman yira u la, n'i b'u kalana i kɔnɔgwɛ ka o kɛ ni ɲamalɔ ye. I ka kuma ka kɛ kuma ye, mɔgɔ te se ka min sɔsɔ waasa an juguw kana fɔta sɔrɔ an kama, u ka to maloya la. I ka jɔɔnw ladi ko olu ka kan ka u yɛrɛ majigi k'u koo diya u kuntigiw ye koo bɛɛ la, u kana u sɔsɔ, ani u kana u soɲa cogo si la. U k'u ka mɔgɔsɔbɛya dafanin yira u la tuma bɛɛ. O la, u bena an kisibaga Ala ka koo boɲa. Bari Ala y'a ka ɲumanya yira kɛnɛ kan adamaden bɛɛ be se ka kisi min barika la. Ale min b'a yira an na ko an ka siran Ala ɲa ani ka ban nin diɲɛ nigɛjuguw la, waasa k'an to bii diɲɛ na, an ka se k'an yɛrɛ minɛ ka taama tilenninya la Ala ɲakɔrɔ. K'an to nisɔndiya loon makɔnɔni na, min ye Setigi Ala an kisibaga Yezu Krista ka nɔɔrɔ loon ye. Ale lo y'a yɛrɛ di an kosɔn, waasa k'an kunmabɔ tilenbaliyakow bɛɛ la, ani k'an saniya k'an kɛ a yɛrɛ ka jama ye, k'an kɛ mɔgɔw ye minw labɛnnin be koɲuman kɛli kama. I ka kan ka mɔgɔw kalan, k'u ladi, k'u filiyɔrɔ fɔ u ye ni kuntigiya ye ten. Kan'a to mɔgɔ si k'i dɔgɔya fana. A fɔ bɛɛ ye ko u k'u yɛrɛ majigi kuntigiw ni faamaw ye, k'u boɲa, ani u labɛnnin ka to koɲuman sifa bɛɛ kɛli kama. U kana mɔgɔ si tɔgɔ cɛn, u kana kɛlɛ kɛ, u k'u yɛrɛ kɛ mɔgɔsɔbɛw ye, ka muɲu bɛɛ kɔrɔ tuma bɛɛ. Bari fɔlɔfɔlɔ, an fana tun ye hakilitanw ye, mɔgɔmurutininw, an tun filila, nigɛjugu sifa bɛɛ, tun y'an kɛ jɔɔn ye, an tun be juguya, ni sɔnjuguya la. An koo fana tun man di ɲɔgɔn ye. Nga an kisibaga Ala y'a ka ɲumanya n'a ka kanuya yira mɔgɔw la tuma min na, a y'an kisi. O ma kɛ an ka kɛwaliɲuman kosɔn, nga a ka makari le kosɔn a y'o kɛ, an ye niikura sɔrɔ jii kɔnɔ koli fɛ Nii Senuman barika la, sisan an ɲanaman lo Ala faan fɛ. A ye Nii Senuman d'an ma fɔɔ ka ɲa an kisibaga Yezu Krista barika la, janko Ala ye an minw kɛ mɔgɔtilenninw ye a ka nɛɛma barika la, an ka nii banbali sɔrɔ an jigi be min kan. Nin kuma ye tiɲɛ ye. Ne b'a fɛ i ka to o kan k'a fɔ ka gwɛlɛya, waasa mɔgɔ minw lara Ala la, olu k'u yɛrɛ bila koɲuman kɛli la, o le ka ɲi ani nafa b'o la mɔgɔw fɛ. Nga e k'i yɛrɛ kɔlɔsi kumakolon, ni mɔgɔ buruju fɔko, ani sɔsɔli ni sariya koo mankan ma. U te foyi ɲa, o ye gwansan ye. Mɔgɔ min be farali kɛ, i k'o tigi lasɔmi fɔɔ siɲɛ fila. O kɔ, i k'o tigi niin bɔ aw fɛ. I k'a lɔn k'o mɔgɔ sifa nin ye sira tilennin bila ka ban ani a ka hakɛ ye jalaki ben a kan. Ni ne ye Aritimasi, walima Tisiki ci i fɛ tuma min na, i ka banba ka na ne kunbɛn Nikopolisi, bari ne y'a latigɛ ka samiɲa kɛ o yɔrɔ la. I ka koo bɛɛ kɛ waasa Zenasi min ye mɔgɔ dɛmɛbaga ye kiti la, ani Apolɔsi nunu ka taama be ɲa, u kana fɔn foyi la. An ka mɔgɔw fana ka kan ka koɲuman kɛli dege, waasa u ka se ka koo gwanninmanw ɲanabɔ, o la, u tena to gwansan. Mɔgɔ minw be ni ne ye, olu bɛɛ b'i fora, i k'an teriw fo, minw kɛra Krista taw ye. Ala ka nɛɛma kɛ aw bɛɛ ye. Ne Pɔli min kɛra kasoden ye Yezu Krista ka baara kosɔn, ne, ani an balimacɛ Timote, be bataki nin ci an tericɛɲuman, n'an baarakɛɲɔgɔn Filemɔn ma, ani an balimamuso Afiya ma, ni Arisipi min b'an dɛmɛ kɛlɛ la Ala ye. An Faa Ala ni an Matigi Yezu Krista ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. Ne ka Ala daali waatiw la ne be to ka barika la Ala ye i kosɔn bari, i be Krista kɔmɔgɔw kanu cogo min na, ani i lanin be Matigi Yezu la cogo min na, ne y'o mɛn. Ne be Ala daali janko balimaya min be an ni ɲɔgɔn cɛ Krista barika la, o ka se ka taga ɲa kosɔbɛ. An ka kan ka ɲumanya min bɛɛ kɛ Krista kosɔn, i k'o yira mɔgɔw la. Ne balimacɛ, i ka kanuya ye ne nisɔn diya kosɔbɛ, ka jagwɛlɛya di ne ma, bari i ye Krista kɔmɔgɔw jigi tugu. Krista barika la, ne be se k'i karaba ka koo dɔ kɛ. Nga kanuya kosɔn, ne Pɔli b'i daali, ne min kɛra cɛkɔrɔba ye, ni kasoden ye, Yezu Krista ka baara kosɔn. Ne b'i daali ne ka deen Onezimu ka koo la, ne ye min sɔrɔ Krista ye ka ne to kaso la. Waati tɛmɛnin, a tun te se k'i mako ɲa, nga sisan a be se k'i mako ɲa ani ka ne fana ta ɲa. Ne be kɔsegi k'a ci i ma, ale min kɛra i n'a fɔ ne yɛrɛ faan kelen. A tun ka di ne ye k'a to ne gɛrɛfɛ, a ka to ka ne dɛmɛ i nɔɔ na kaso la, ne be min kɔnɔ kibaru diman kosɔn. Nga ne t'a fɛ k'o kɛ n'i ma sɔn, waasa koɲuman nin kana kɛ i karabako ye, ne b'a fɛ i k'o kɛ ni dusudiya ye. N'a sɔrɔ Onezimu tun faranna i la yanni waati dɔɔni dɔrɔn waasa i ka se k'a sɔrɔ ka to n'a ye fɔɔ tuma bɛɛ. A te i n'a fɔ jɔɔn dama ye tugu, nga a tɛmɛna jɔɔn kan, balima lo min koo ka gwɛlɛ ne ma. A koo fana ka kan ka gwɛlɛya e ma ka tɛmɛ ne kan, adamadenya ani balimaya la Matigi barika la. N'i be ne jati i balima ye Krista kosɔn, i k'a minɛ i n'a fɔ i be ne le minɛna. N'a ye koo dɔ kɛ i la min ma daga, walima n'a ka kan ka fɛɛn dɔ kɔsegi i ma, i b'o bɛɛ to ne kunna. Ne Pɔli yɛrɛ le be koo nin sɛbɛnna n yɛrɛ ma, ko ne bena juru nin sara, nga e k'a lɔn ko ne ka juru b'e fana na, o ye e yɛrɛ nii ye. O la, ne b'i daali sɔbɛ la ne balimacɛ, ko i ka ne wasa Matigi kosɔn koo nin na, i ka ne dusu diya i n'a fɔ i balima Krista barika la. Ne jigi b'a la ko i kɛra mɔgɔsɔbɛ ye. O la, ne be koo nin sɛbɛn k'a ci i ma, ka l'a la ko i bena o kɛ fɔɔ ka tɛmɛ ne ka fɔta kan. Ani ka fara o kan, i ka jigiyɔrɔ dɔ labɛn ne ye, bari ne lanin b'a la ko aw ka Aladali barika la, ne bena sira sɔrɔ ka taga aw fɛ. Epafarasi, min be kaso la ni ne ye Yezu Krista ka baara kosɔn, ale b'i fo. Mariki b'i fo fana, ni Arisitaraki ani Demasi ni Luka, olu minw kɛra ne baarakɛɲɔgɔnw ye. An Matigi Yezu Krista ka nɛɛma kɛ aw ye. Fɔlɔfɔlɔ, Ala kumana an faaw fɛ kiraw barika la siɲɛ caaman ni cogo caaman na. Nga a kumana an fɛ laban waati nin na a Dencɛ barika la, a ye min kɛ fɛɛn bɛɛ kuntigi ye, ani a ye diɲɛ dan min barika la. Ala ka dawula n'a jaa tigitigi yɛrɛ lo. Diɲɛ be seen kan ale ka kuma barikaman sababu la. A y'a yɛrɛ saraka mɔgɔw ka hakɛw yafa kosɔn ka ban tuma min na, a yɛlɛla ka taga sigi Setigi Ala kinibolo fɛ arijana na. Ala Dencɛ lɔyɔrɔ ka bon ni mɛlɛkɛw ta ye, fɔɔ a ye tɔgɔ d'a ma min ka bon n'u ta ye pewu. Ala delila k'a fɔ a ka mɛlɛkɛw jumɛn ye ko: «I ye ne Dencɛ ye, ne y'i wolo bii.» Ala ma deli k'a fɔ mɛlɛkɛ si ye fana ko: «Ne bena kɛ i Faa ye, i bena kɛ ne Deen ye.» Nga, a Dencɛ min kɔnna danfɛnw bɛɛ ɲa, ale wolola tuma min na diɲɛ na, a y'a fɔ ko: «Mɛlɛkɛw bɛɛ k'u kunbiri gwan a ɲakɔrɔ.» A fɔra mɛlɛkɛw ka koo la ko: «A b'a ka mɛlɛkɛw kɛ fɔɲɔ ye, a b'a ka baarakɛlaw kɛ tasuma ye.» Nga a y'a fɔ a Deen ka koo la ko: «Ala, e ka masaya be to seen kan kudayi! I ka masabere ye tilenninya ta ye. Tilenninya ka d'i ye, kojugu man d'i ye. O la, Ala, i ka Ala y'i woloma k'i nisɔn diya ka tɛmɛ i tɔɲɔgɔnw kan.» Ala y'a fɔ tugu ko: «Ele Matigi le ye dugukolo dan kabini fɔlɔfɔlɔ, sankolo ye i bulonɔ ye. Olu bena ban, nga ele be to. U bena kɔrɔ i ko fani. Mɔgɔ be deleke kuru cogo min na, i bena u kɛ ten. Fani donta be yɛlɛma cogo min na, u bena yɛlɛma ten. Nga e kɔni be to i cogo la, e sii te ban ka ye.» Ala delila k'a fɔ mɛlɛkɛw jumɛn ye ko: «Sigi ne kinibolo fɛ fɔɔ ne k'i juguw cɔnkɔn i seen kɔrɔ?» Mɛlɛkɛ bɛɛ te baara kɛra Ala le ye wa? Mɔgɔ minw bena kisi, a te to k'u ci ka olu dɛmɛ wa? O le kosɔn, n'an t'a fɛ ka halaki sira kan, an ye tiɲɛkuma min mɛn, fɔɔ an k'o minɛ ni sɔbɛ ye. Mɛlɛkɛw tun ye kuma min fɔ, o jatira fɛnba ye. Minw tun m'o bato, tɔɔrɔ min tun ka kan n'u ye, o y'o sɔrɔ. Matigi kɔnna ka kisili min koo fɔ, n'o mɛnbagaw nana o gwɛya an ye, min ye koba ye, n'an m'o jati, an bena se ka kisi cogo di? Ala yɛrɛ y'a yira k'o mɔgɔ nunu ka kuma ye tiɲɛ ye taamasiɲɛw ni kabako sifa bɛɛ fɛ, ani seko dɔw fɛ a ye minw di mɔgɔw ma Nii Senuman barika la, ka kɛɲɛ n'a yɛrɛ sago ye. An be sini min koo fɔra, Ala m'o kuntigiya di mɛlɛkɛw ma do. Nga a fɔra Ala ka kuma yɔrɔ dɔ la ko: «Mɔgɔ ye mun ye n'i b'i hakili to a la? Adamaden ye mun ye n'i b'i janto a la? I y'a kɛ a lɔyɔrɔ ma se mɛlɛkɛw ta ma waati kunkurunnin kɔnɔ. I ye nɔɔrɔ ni boɲa la a kan, i ye fɛɛn bɛɛ majigi a ye.» O kɔrɔ k'o fɛɛn te yen min t'a ka kuntigiya kɔrɔ. K'a sɔrɔ an b'a ye bii ko a ka kuntigiya ma se fɛɛnw bɛɛ ma fɔlɔ. An y'a kɔlɔsi k'a ye ko Ala ye Yezu majigi mɛlɛkɛw ye waati kunkurunnin kɔnɔ. A sɔnna ka tɔɔrɔ ka sa mɔgɔw bɛɛ kosɔn, Ala ka nɛɛma barika la. Sisan a ye kunkɔrɔta ni nɔɔrɔ sɔrɔ. Ala min ye fɛɛn bɛɛ dan a yɛrɛ ye, a tun ka kan ka Kisibaga nakun dafa tɔɔrɔ barika la ka mɔgɔ caaman sama ka se a ka nɔɔrɔ yɔrɔ la. Yezu min be mɔgɔw saniya Ala ɲakɔrɔ, a te siga k'o mɔgɔsaniyaninw wele ko a badenw, bari u bɛɛ bɔra yɔrɔ kelen na. O la, a tun y'a fɔ ko: «Ne bena i koo fɔ n balimaw ye, ne bena i tanu jama cɛma.» Ko: «Ne bena n jigi la ale lo kan.» A y'a fɔ fana ko: «Ala ye deen minw di ne ma.» O la, Yezu ye farisogo ta, ka na wolo i n'a fɔ mɔgɔ tɔw bari deen nunu ye adamadenw ye. A y'o kɛ janko a ka saya sababu la, a ka se ka Sutana ka koo nagasi min ye saya bɔyɔrɔ ye, ani minw tun kɛra i n'a fɔ jɔɔnw, saya ka ɲasiran kosɔn, a k'olu kunmabɔ. A ma kɛ ko a be mɛlɛkɛw dɛmɛna, a be Ibrayima kɔmɔgɔw le dɛmɛna. O kama, a tun ka kan ka kɛ a badenw bɔɲɔgɔnko ye koo bɛɛ la, janko a ka kɛ sarakalasebagaw kuntigiba kantigi ye min be makari mɔgɔw la, ka baara kɛ Ala ye, ani ka kɛ sababu ye mɔgɔw ka hakɛw ka yafa. Yezu yɛrɛ ye tɔɔrɔ ni kɔrɔbɔli sɔrɔ, o la, minw be kɔrɔbɔli la, a be se k'u dɛmɛ. O kosɔn, n badenw, Ala ye aw minw wele k'aw kɛ a taw ye, aw ka Yezu filɛ, min ye Ala ka ciden, ni sarakalasebagaw kuntigiba ye Ala ka sira la an be min koo fɔ. Yezu kɛra kantigi ye Ala ɲakɔrɔ a ka baara bɛɛ la i n'a fɔ Musa tun kɛra kantigi ye a ka baara bɛɛ la Ala ka soo kɔnɔ cogo min na. Bonlɔbaga be tɔgɔ sɔrɔ ka tɛmɛ a ka boon lɔnin kan cogo min na, o cogo kelen na, Yezu lɔyɔrɔ ka bon ni Musa ta ye. Ayiwa, boon bɛɛ n'a lɔbaga lo, nga fɛɛn bɛɛ lajɛnnin danbaga ye Ala le ye. Musa kɔni kɛra baarakɛla kantigi ye koo bɛɛ la Ala ka soo kɔnɔ. Ala ka dalaminɛ tun lo. Nga Krista min ye Ala Dencɛ ye, ale kɛra kantigi ye Ala ka soo kunna. An y'an jigi la fɛɛn min kan, n'an y'an jaa gwɛlɛya ka la o la kosɔbɛ, anw be kɛ a ka somɔgɔw ye. O kama, Nii Senuman y'a fɔ ko: «N'aw y'a kaan mɛn bii, aw kana aw dusu gwɛlɛya i ko muruti waati la, kɔrɔbɔlilon na kongokolon kɔnɔ. O yɔrɔ la, aw faaw murutira ne Ala ma ka n kɔrɔbɔ. K'a sɔrɔ ne ye koo min bɛɛ kɛ saan bi naani kɔnɔ, u y'o ye. O le y'a to ne dimina u kɔrɔ, n y'a fɔ ko nunu kɔni be to fili la tuma bɛɛ, u ma ne ka sira lɔn fɔlɔ. Dimikojugu fɛ, ne y'a fɔ k'a gwɛlɛya ko u tena sɔrɔ ka don n ka lafiɲɛyɔrɔ la.» O tuma na n badenw, aw bɛɛ k'aw yɛrɛ minɛ aw si kana kɛ mɔgɔjugu ye, lanabaliya kan'a kɛ aw be ban Nitigi Ala la. Nga aw ka ɲɔgɔn ladi loon o loon hali n'o ka kan ka kɛ waatijan koo ye, min be fɔ ko bii, janko hakɛ kana mɔgɔ si bila tulogwɛlɛya la. An daminɛna ni jigi min ye, n'an tora o kan fɔɔ a daan na, o tuma na, an ye Krista taamaɲɔgɔnw ye. A fɔra Ala ka kuma na ko: «N'aw ye Ala kumakan mɛn bii, aw kana aw dusu gwɛlɛya i ko aw faaw murutira Ala ma cogo min na.» Mɔgɔ jumɛnw le ye Ala kumakan mɛn ka muruti? Musa bɔra ni minw bɛɛ ye Ezipiti jamana na, olu lo. Ala dimina jɔnw le kɔrɔ saan bi naani kɔnɔ? Minw ye hakɛ kɛ n'u suuw tora kongokolon kɔnɔ, olu lo. A ko jɔnw le tena don ale ka yɔrɔ labɛnnin na ka lafiɲɛ? Olu mɔgɔmurutininw tɛ wa? O la, an b'a yera fana k'u ka lanabaliya kosɔn, u ma se ka don. Ala y'a daa di ko an bena se ka don ka lafiɲɛ a ka yɔrɔ labɛnnin kɔnɔ. O dadili nin be seen kan halibi. O la, an k'an yɛrɛ minɛ waasa mɔgɔ si kana to kɔfɛ. Anw ye Ala ka kuma min mɛn, olu fana tun y'o mɛn. Nga o ma foyi ɲa u ye bari u ma u jigi la a kan. An minw y'an jigi la a kan, an bena don o lafiɲɛyɔrɔ nin na, Ala y'a fɔ min koo la ko: «Dimikojugu fɛ, ne y'a fɔ k'a gwɛlɛya ko u tena sɔrɔ ka don n ka lafiɲɛyɔrɔ la.» Ayiwa, koo bɛɛ tun labɛnna ka ban diɲɛ dantuma na. A fɔra lɔgɔkun laban loon koo la Ala ka kuma na ko: «Ala tilara a ka baara bɛɛ la, ka lafiɲɛ a tile wolonwulanan loon.» A fɔra ka tɛmɛ ko: «U tena sɔrɔ ka don n ka lafiɲɛyɔrɔ la.» Ayiwa, minw tun kɔnna ka Ala ka kuma mɛn, olu ma se ka don o lafiɲɛyɔrɔ nin na kuma nin batobaliya kosɔn. O la, dɔ wɛrɛw bena don yen. Ala tun ye waati wɛrɛ latigɛ k'o wele ko Bii, a mɛnna, Dawuda tun y'a fɔ Ala barika la i ko a fɔra kɔfɛ cogo min na ko: «N'aw ye Ala kumakan mɛn bii, aw kana aw dusu gwɛlɛya.» Ni Isirayɛlidenw tun donna lafiɲɛyɔrɔ nin na Zozuwe sababu la, Ala tun tena lafiɲɛlon wɛrɛ kuma fɔ tugu. Ayiwa, lafiɲɛlon ɲanaman maranin be Krista ka jama ye. Bari, min donna Ala ka lafiɲɛyɔrɔ la, o fana be lafiɲɛna a ka baara la i n'a fɔ Ala, lafiɲɛlon na. An ka jija o tuma na ka don o lafiɲɛyɔrɔ nin na. An k'an yɛrɛ minɛ waasa mɔgɔ si kana dɛsɛ o yɔrɔ donko la i n'a fo minw ma sɔn ka mɛnikɛ. Ala ka kuma ɲanaman lo, fanga b'a la. A ka fari ni muru faan fila dadiman ye. A be don mɔgɔ dusu la fɔɔ ka nii faran ka bɔ adamadenya la, ani ka kolo ni sɛnmɛ bɔ ɲɔgɔn na. A be mɔgɔ ka miiri, n'a kɔnɔnako bɛɛ sɛgɛsɛgɛ k'u lɔn. O danfɛn te yen Ala ɲaa te min ye. U bɛɛ b'a ɲakɔrɔ, u si dogonin te a ma. An bena an ka koow bɛɛ ɲafɔ ale lo ye. Ayiwa, sarakalasebagaw kuntigiba ɲanaman b'an fɛ minkɛ, n'o ye Ala Dencɛ Yezu ye, ale ye sankolo cɛtigɛ ka se Ala fɛ. O la, an jigi be min kan, an k'a to o kan. Bari, see b'an ka sarakalasebagaw kuntigiba nin ye k'an faamu an ka dɛsɛyɔrɔ la. A ye kɔrɔbɔli sifa bɛɛ sɔrɔ i n'a fɔ anw, nga a ma hakɛ kɛ. O tuma na sa, an k'an jigi la a kan, ka gwɛrɛ a ka masasigilan yɔrɔ la ni hakilisigi ye, a ka nɛɛma kosɔn janko a ka makari an na, ka nɛɛma kɛ an ye, k'an dɛmɛ an dɛsɛ tuma na. Sarakalasebagaw kuntigiba be woloma ka bɔ jama cɛma ka sigi ka jama ni Ala cɛ koow ɲanabɔ, ani ka sarakaw ni sɔnnifɛnw di Ala ma hakɛw yafako la. Mɔgɔ minw te foyi lɔn n'u be to ka fili, a be se k'olu dɛmɛcogo lɔn. Bari ale fana be dɛsɛ. O kama, a ka kan ka sarakaw bɔ Ala ye, ale ni jama ka hakɛw kosɔn. Mɔgɔ t'o tɔgɔ nin sɔrɔ a yɛrɛ ma, nga Ala le b'o d'a ma i n'a fɔ Arɔn ta kɛra cogo min na. O la, a ma kɛ i n'a fɔ ko Krista le ye sarakalasebagaw kuntigibaya tɔgɔ la a yɛrɛ kan dɛ. Nga Ala min y'a fɔ a ye ko: «I ye ne Dencɛ ye, ne le y'i wolo bii,» ale lo y'a d'a ma. Ala y'a fɔ fana ko: «Ele, i kɛra sarakalasebaga ye waati bɛɛ Mɛlikisedɛki cogo la.» Yezu tun be diɲɛ na tuma min na, Ala min be se k'a kisi saya ma, a ye ale dali kosɔbɛ ni mankanba ni ɲaji ye. A ka yɛrɛmajigi kosɔn, a ka dalili minɛna. A n'a ka Aladenya bɛɛ, a sɔnna Ala sago ma a ka tɔɔrɔ seen fɛ. O le y'a to a ka koo bɛɛ dafara ten tuma min na, mɔgɔ minw bɛɛ be mɛnni kɛ a fɛ, a kɛra olu bɛɛ kisibaga ye tuma bɛɛ. Bari Ala yɛrɛ le y'a kɛ sarakalasebagaw kuntigiba ye i n'a fɔ Mɛlikisedɛki. Koo caaman be yen k'a fɔ sarakalasebagaw kuntigiba nin ka koo la. Nga a bena fɔ cogo min na, n'aw b'a faamu, o le ka gwɛlɛ, bari aw te koo faamu joona. Kabini tumajan, aw tun ka kan ka kɛ tɔw kalanbagaw ye. Nga Ala ka koo minw faamu man gwɛlɛ, aw b'a fɛ mɔgɔ k'aw kalan n'o ye halibi. Aw kɛra denɲɛninw ye minw be siin min. Aw te se dumuni gwiliman kɔrɔ! Sinminbaga ye denmisɛn ye, a te se ka koɲuman ni kojugu lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na. Nga mɔgɔkɔrɔbaw be dumuni gwiliman dumu. U delila o la minkɛ, u ye hakili sɔrɔ ka ɲumaman ni juguman lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na. O la do, Krista ka koo minw faamu man gwɛlɛ, an kana to o kalan na halibi, nga an ka jija ka taga ɲa. An kana segi kalan kɔrɔman nunu kan minw ye: an ka nimisa ka faran kojuguw la minw te foyi ɲa mɔgɔ ye, ani jigi lako Ala kan, ni batizeliko, ani ka bolo la mɔgɔ kan ka Ala dali, ni suuw kununko, ani laban kitiko. An kana segi olu kan tugu. An ben'a kɛ ten le sisan, ni Ala sɔnna. Mɔgɔ minw ye Ala ka yeelen sɔrɔ, ka Ala ka nɛɛma sɔrɔ, ka kɛ Nii Senuman jɛnɲɔgɔnw ye, olu minw y'a ye ko Ala ka kuma ka ɲi, ani ka sini fangatigiya nɛnɛ, nga o bɛɛ n'a ta, u murutira. Olu kɔni, ka nimisa ka segi ka faran u ka kojugu la, o te se ka kɛ. Bari u ka kɛwali b'a yira k'u be Ala Dencɛ gwengwenna lɔgɔ kan tugu, ani k'a di a nɛnibagaw ma. Ni sanji benna dugukolo kan ka ɲa, ni sɛnɛkɛla ye suman sɔrɔ dugukolo nin be Ala ka nɛɛma sɔrɔ. Nga, n'i dugukolo ye ŋɔni, ani sigɛn dama le falen, a te foyi ɲa, a yɔrɔ man jan danga la. A laban be jɛni. Ayiwa, ne teriɲumanw, an ye kuma minw fɔ ten, a ma kɛ ko aw ka koo lo, bari an lanin b'a la ko aw be siraɲuman kan, min ye kisili sira ye. Aw ye baara min kɛ, ka koɲuman minw kɛ ka tɛmɛ, ani aw be minw kɛra sisan ka Ala ka mɔgɔw dɛmɛ, k'a yira Ala la ko a koo ka di aw ye, Ala ka ɲi, a tena ɲinɛ o si kɔ. Ayiwa, anw b'a fɛ, aw kelen kelen bɛɛ ka banba ka to timinadiya la fɔɔ ka taga se a laban ma, janko aw jigi be min kan, aw ka se k'o sɔrɔ. O la, aw fari tena faga. Ala y'a daa di koo min na, minw be la Ala la, ka muɲu fɔɔ k'o sɔrɔ, aw ka olu ladege. Ala y'a daa di Ibrayima ma tuma min na, a kalila n'a yɛrɛ tɔgɔ ye bari fɛɛn wɛrɛ te yen min ka bon n'ale yɛrɛ ye n'a be se ka kali ni min ye. A tun ko: «Ne bena hɛrɛ kɛ i ye, k'i kɔmɔgɔw caya kosɔbɛ.» Ayiwa, Ibrayima muɲuna ka kɔnɔni kɛ. Ala y'a daa d'a ma koo min na, a y'o sɔrɔ. Ni adamadenw k'u be kali, fɛɛn min ka bon n'u yɛrɛ ye, u b'o le tɔgɔ wele ka kɛ u seere ye, waasa u y'u daa di koo min na, sigasiga kana sɔrɔ o la. O la, Ala kalila a ka dadili nin na, k'a yira ka gwɛ o sɔrɔbagaw la ko siga t'a la, o bena kɛ. O kobaba fila nunu na, Ala te se ka galon tigɛ an ye cogo si la. O kama, an minw jigi b'o kan, o ka kan ka barika don an na kosɔbɛ k'o koo minɛ ka ɲa. Jigi min b'an fɛ, barika b'o la. O b'a kɛ an be lɔ ka ɲa, a b'an dɛmɛ ka tɛmɛ cɛtigɛ fanin na ka taga se Ala fɛ. Yezu kɔnna an ɲa o yɔrɔ la an kosɔn. Ale kɛra waati bɛɛ sarakalasebagaw kuntigiba ye Mɛlikisedɛki cogo la. Mɛlikisedɛki tun ye Salɛmu dugu masa ye, ani Fɛɛn bɛɛ kuntigi Ala ka sarakalasebaga. Ibrayima kɔsegitɔ ka bɔ masa dɔw kɛlɛyɔrɔ la, o y'a sɔrɔ kɛlɛ diyara a la, Mɛlikisedɛki y'a kunbɛn ka duba kɛ a ye. Ibrayima ye fɛɛn minw bɛɛ sɔrɔ kɛlɛ kɛyɔrɔ la, a y'u jaka d'a ma. Mɛlikisedɛki kɔrɔ ko «masatilennin.» Salɛmu masa tun lo, o kɔrɔ ko «hɛrɛ masa.» Faa t'a fɛ, baa t'a fɛ, buruju t'a fɛ, wololon t'a fɛ, a ma sa fana. Sarakalasebaga lo tuma bɛɛ i n'a fɔ Ala Dencɛ. Mɔgɔba lo dɛ! An faa Ibrayima ye fɛɛn minw sɔrɔ kɛlɛkɛyɔrɔ la, a y'o bɛɛ jaka d'a ma! Sarakalasebagaya dira Levi kɔmɔgɔw ma, sariya ko u ka jaka minɛ jama fɛ, minw ye u badenw ye. K'a sɔrɔ u bɛɛ bɔra Ibrayima la. Mɛlikisedɛki ye jaka nin minɛ Ibrayima fɛ k'a sɔrɔ Levi kɔmɔgɔ dɔ tɛ. O kɔ, a ye duba kɛ Ibrayima ye, Ala y'a daa di min ma. Siga t'a la ko dubakɛbaga ka bon ni dubasɔrɔbaga ye. Levi kɔmɔgɔ minw be jakaw minɛ, olu be sa. Nga jaka min minɛna Ibrayima fɛ, a fɔra k'o minɛbaga ma sa. Levi kɔmɔgɔ minw be jaka minɛ, olu yɛrɛ tun ye jaka bɔ u bɛma Ibrayima barika la, n'a be se ka fɔ ten. Bari Levi tuma wolo fɔlɔ tuma min na Mɛlikisedɛki tagara a bɛma Ibrayima kunbɛn. Sariya min sigira Isirayɛlidenw ye, o juu siginin tun be Levi kɔmɔgɔw ka sarakalasebagaya ka koo kan. N'u ka baara tun dafanin lo, kuun tun t'a la sarakalasebaga wɛrɛ ka na tugu, min te i n'a fɔ Arɔn, nga min be i n'a fɔ Mɛlikisedɛki. Ayiwa, ni yɛlɛmani donna sarakalasebagaw ka baara la, wajibi lo fɔɔ yɛlɛmani ka don sariya la fana. Sarakalasebaga min koo fɔnin be yan, ale faaw si ma deli ka kɛ sarakalasebaga ye. A gwɛnin lo ko an Matigi buruju bɔra Zuda la. K'a sɔrɔ Musa ka sɛbɛ nunu si t'a yira k'o soo mɔgɔw niin be sarakalasebagaya la. Ayiwa, n'a fɔra ko sarakalasebaga wɛrɛ be yen min be i n'a fɔ Mɛlikisedɛki, a gwɛnin lo ko ale ma sigi o baara la a bɛmaw barika la. Nga a kɛra o ye bari see b'a ye ka to nii la tuma bɛɛ. Tiɲɛ na, a fɔra Ala ka kuma na ale ka koo la ko: «Ele, i kɛra waati bɛɛ sarakalasebaga ye Mɛlikisedɛki cogo la.» O b'a yira ko fɔlɔfɔlɔ ka koo kɛcogo nunu te jati tugu, k'u benna. Bari barika tun t'u la, u tun te foyi ɲa. Sariya ma se k'an dɛmɛ ka kɛ mɔgɔdafaninw ye, nga sisan, an jigi be fɛɛn min kan, o ka fisa, o sababu la an be se ka gwɛrɛ Ala la. Ka fara o kan, Ala y'a daa di fana. Tɔɔ nunu kɛra sarakalasebagaw ye k'a sɔrɔ Ala m'a daa di u si ma. Nga Yezu kɛra sarakalasebaga ye Ala ka dadili seen fɛ, a ko: «Matigi y'a fɔ k'a gwɛlɛya, a tena yɛlɛma. Ele, i kɛra waati bɛɛ sarakalasebaga ye.» O kama, Yezu ye bɛɛn min sigi anw ni Ala cɛ, o ka fisa ni fɔlɔta ye. Ayiwa, danfara wɛrɛ be yen. Sarakalasebaga caaman tɛmɛna, bari u tun be sa. Nga Yezu te sa abada, o la, a ka sarakalasebagaya ye tuma bɛɛ ta ye. O kama, mɔgɔ minw be gwɛrɛ Ala la ale sababu la, see b'a ye k'olu kisi bii ani sini, bari a be yen tuma bɛɛ ka Ala dali u ye. O sarakalasebagaw kuntigi ɲɔgɔn le be se k'an mako ɲa. A ka ɲi, jalakiyɔrɔ t'a la, a ka koo gwɛnin lo, a daan bɔnin be hakɛkɛlaw la, a kɔrɔtara fɔɔ ka taga sankolo daan na. Sarakalasebagaw kuntigiba tɔw tun be saraka lase loon o loon, u tun be kɔn k'u yɛrɛ ka hakɛw yafa saraka bɔ fɔlɔ, ka sɔrɔ ka jama ta lase. Nga Yezu y'a yɛrɛ saraka jama ka hakɛw kosɔn siɲɛ kelenpe, saraka wɛrɛ man kan ka bɔ tugu. Musa ka sariya ye adamaden barikatanw le kɛ sarakalasebagaw kuntigibaw ye. O kɔ, Ala y'a daa di koo min na, a y'o kɛ k'a Dencɛ kɛ sarakalasebagaw kuntigiba ye, ale ka koow bɛɛ dafanin lo tuma bɛɛ. Ayiwa, an ye min bɛɛ fɔ ka tɛmɛ sisan, a kunba filɛ nin ye: an k'a lɔn k'o sarakalasebagaw kuntigiba ɲɔgɔn le b'an fɛ. A tagara sigi Setigi Ala kinibolo la sankolo la. A b'a ka baara kɛ Ala ka yɔrɔ senuman na, a sigiyɔrɔ yɛrɛ la. Mɔgɔ bolo m'a min lɔ, fɔɔ Matigi Ala. Sarakalasebagaw kuntigibaw bɛɛ sigira ka sɔnnifɛn ni sarakaw di Ala ma. O la, fɔɔ Yezu fana ka dɔ sɔrɔ k'o di Ala ma. N'a tun be diɲɛ na, a yɛrɛ tun te se ka kɛ sarakalasebaga ye do, bari sarakalasebagaw be yen ka kɛɲɛ ni Musa ka sariya ye. Olu be baara min kɛra ten diɲɛ na, o ye arijana ta jaa ye. Min be kɛra yan, o te foyi ye ni Musa ka tile ta tɛ. O kosɔn, sanni Musa ka fanibugu fɔlɔ lɔ, Ala y'a fɔ a ye ko: «Ne ye cogo min yira i la kulu kan, e jija a bɛɛ ka kɛ ten.» Nga baara min dira Yezu ma sisan, o ka bon ni sarakalasebaga tɔɔ nunu ta ye. Bari Yezu ye Ala ni mɔgɔ ka bɛɛn lakuraya, min ka fisa ni fɔlɔta ye, min juu sigira dadili kan minw fana ka fisa ni fɔlɔta ye. Bɛɛn min tun be Ala n'a ka jama cɛ, ni fiɲɛ tun ma don o la, Ala tun ten'a lakuraya. Ala tun y'a ka mɔgɔw jalaki. O la, ko: «Loon dɔ bena se, ne Matigi le ko ten. Ne bena n ka bɛɛn lakuraya ni Isirayɛli mara mɔgɔw ani Zuda mara mɔgɔw ye. O ni kɔrɔman nin tena kɛ kelen ye, n y'e min sigi n'u faaw ye loon min na ne y'u minɛ ka bɔ n'u ye Ezipiti jamana na. Nga, u ma ne ka bɛɛn bato minkɛ, o la, ne fana ye n mako bɔ u la. Ne Matigi le ko ten. O loonw tɛmɛnin kɔ, n bena bɛɛn min sigi ni Isirayɛlidenw ye, o filɛ nin ye. Ne Matigi le ko ten. Ne yɛrɛ bena n ka sariya don u dusu la, n koo ka to u kɔnɔ. Ne bena kɛ u ka Ala ye, olu bena kɛ ne ka mɔgɔw ye. O tuma na, u si tena na u baden, walima u tɔɲɔgɔn kalan ne ka koo la tugu. Bari, u bɛɛ bena ne lɔn, k'a ta denmisɛnw ma fɔɔ ka taga bila mɔgɔkɔrɔbaw ma. Ne bena u ka hakɛw bɛɛ to u ye. Ne tena u ka kojuguw koo to n dusu la tugu.» Ni Ala ye bɛnkura koo fɔ, o b'a yira ko fɔlɔta nin te jati tugu. Ni fɛɛn min do te jati, o bantuma sera. Batoli kɛyɔrɔ ni Ala batocogo tun be yen bɛn fɔlɔ waati la. Ayiwa, fanibugu tun lɔra. A tilannin tun lo, a yɔrɔ fɔlɔ tɔgɔ ko Yɔrɔ Senuman. Fitinɛ tun be bila o yɔrɔ la, ani tabali, Ala ka buru be bila min kan. A yɔrɔ filanan daan bɔnin tun be ni fani ye. O yɔrɔ tɔgɔ ko Yɔrɔ Senumanw ka Senuman. Wusulandaga sanulaman, ani Ala ka bɛɛn taamasiɲɛ kɛsu tun be ale kɔnɔ, o kɛsu nin yɔrɔ bɛɛ tun ye sanu ye. Daga sanulaman tun b'a kɔnɔ maanɛ be min na, ani Arɔn ka bere, min feerenna, ani walaka kabakurulamanw, Ala ka sariya tun be minw kan. * Serubɛn jaa dɔw tun lɔnin be kɛsu sanfɛ minw b'a yira ko Ala be yen. Olu gamanw tun kɛnin be ka suma kɛ kojuguw yafa saraka bɔyɔrɔ kan. O koo nunu bɛɛ ɲafɔtuma te sisan ye. Ayiwa, o bɛɛ labɛnna ka ban tuma min na, sarakalasebagaw tun be don bugu nin yɔrɔ fɔlɔ la tuma o tuma k'u ka baara kɛ. Nga sarakalasebagaw kuntigiba kelenpe le tun be don batoli yɔrɔ faan filanan nin kɔnɔ siɲɛ kelenpe saan kɔnɔ. A be don yen ni begɛn joli le ye k'o di Ala ma ale ni jama ka fili kosɔn. Nii Senuman y'a yira ko ni fanibugu kɔrɔman nin be yen, ko Yɔrɔ Senumanw ka Senuman sira ma dayɛlɛ. U tun be sɔnnifɛn ni saraka minw dira Ala ma, o do tun te se ka Ala batobagaw dusu saniya. O ye taamasiɲɛ dama le ye k'an ka bii koo yira. A dumuniko, minnifɛnko, yɛrɛsaniyako sifa dɔw, olu bɛɛ tun kɛra landaw le ye fɔɔ ka n'a bila yɛlɛmani waati ma. Ayiwa, Krista nana ka kɛ sarakalasebagaw kuntigiba ɲanaman ye, an nafa kama. Ale donna k'a ka baara kɛ fanibugu min na, o ka bon, a dafanin lo, o ni adamadenw ka lɔta te kelen ye. O kɔrɔ ko diɲɛ nin ta tɛ. Krista ma don o Yɔrɔ senumanw ka senuman na ka bakɔrɔnin joli, walima misiden joli di Ala ma dɛ. Nga a y'a yɛrɛ joli le di Ala ma siɲɛ kelenpe k'anw hɔrɔnya pewu! Sarakalasebagaw be bakɔrɔninw, ni turaw joli, ani misimuso bugurigwɛ kɛ ka mɔgɔnɔgɔninw saniya. N'a be ten Krista joli ma fisa ni begɛn ta ye wa bari Nii Senuman barika la, Krista y'a yɛrɛ kɛ saraka dafanin ye ka di Ala ma. An ka kɛwaliw minw te foyi ɲa, a joli b'an dusu saniya ka bɔ o la janko ka se ka Nitigi Ala bato. Krista kɛra Ala ni mɔgɔw cɛ, ka bɛnkura sigi janko Ala y'a daa di cɛɛn banbali min la, a ka mɔgɔ weleninw ka se k'o sɔrɔ Krista ka saya kosɔn. A ye min kɛ k'u tila u ka kojuguw la, u ye minw kɛ bɛnkɔrɔ tile la. Cɛntigi ka sayako be gwɛ fɔlɔ, u be sɔrɔ ka kuma cɛntasɛbɛ koo la. Cɛntasɛbɛ te se ka jati ni cɛntigi be nii na, bari a be sa fɔlɔ u be sɔrɔ ka cɛntasɛbɛ jati. O le y'a to, hali bɛnkɔrɔ fana sigira ni joli ye. Musa ye Ala ka sariya kelen kelen bɛɛ fɔ jama ye ka ban tuma min na, a ye misidenw ni bakɔrɔninw joli ni jii ta, ka sagasi wuleman siri * izɔpikala la k'o kɛ ka joli ni jii nin seriseri sariyasɛbɛ kan, ani jama bɛɛ kan k'a fɔ ko: «Nin ye bɛɛn joli ye Ala ko aw ka min bato.» O kɔ, a y'a seriseri fana fanibugu nin kan, ani a kɔnɔna baarakɛminanw bɛɛ kan. A fɔra sariyasɛbɛ kɔnɔ k'u tun be joli le kɛ ka fɛɛn caaman saniya. Ni joli ma bɔn, kojugu te yafa. Fɛɛn minw be arijana na, n'olu jaaw ka kan ka saniya ni kɛwali nunu ye, o tuma na, o fɛɛn nunu yɛrɛ yɛrɛ ka saniyako ka kan ni saraka wɛrɛw ye minw ka fisa ni fɔlɔtaw ye. Tiɲɛ na, mɔgɔw bolo ye Alabatoso min lɔ k'a kɛ i n'a fɔ sankolo ta, a ma kɛ i ko Krista donna o le kɔnɔ dɛ! Krista donna arijana yɛrɛ le la, ka lɔ Ala ɲafɛ anw ka hɛrɛ kosɔn. Sarakalasebagaw kuntigiba be to ka don Yɔrɔ senumanw ka senuman na cogo min na saan o saan ni begɛn joli ye, Krista m'a kɛ ten. A m'a yɛrɛ saraka siɲɛ caaman. N'a tun be ten, a tun bena tɔɔrɔ siɲɛ caaman kabini diɲɛ dantuma. Nga a nana laban tuma na sisan le ka tɔɔrɔ siɲɛ kelenpe k'a yɛrɛ kɛ saraka ye ka hakɛ fanga cɛn. Adamadenw be sa siɲɛ kelenpe cogo min na, Ala be sɔrɔ k'u kiti, o cogo kelen na, Krista y'a yɛrɛ saraka siɲɛ kelen, ka mɔgɔ bɛɛ ka hakɛw yafa. O kɔ, a bena segi ka na, o tena kɛ hakɛw yafako kama tugu, nga mɔgɔ minw b'a makɔnɔna, olu kisili kosɔn lo. Musa ka sariya tun ye fɛnɲuman nata taamasiɲɛ le ye. A te se k'a batobagaw kɛ mɔgɔdafaninw ye Ala ɲakɔrɔ saraka bɔtaw barika la, u be minw kɛ tuma o tuma ni saan o saan, daan t'a la. N'o tun be fɛɛn ɲa, u tun tena to k'o kɛ tugu. Bari n'a kuun ye u saniyako ye, n'u tun y'o bɔ ka ban, minw tun b'o kɛ ka Ala bato, olu hakili tun tena jigi u ka hakɛw la tugu do. Nga, saan o saan, saraka nunu be to k'u hakili jigi u ka hakɛw la. Bari turaw ni bakɔrɔninw joli te se ka mɔgɔ ka hakɛw yafa abada. O kama Krista natuma diɲɛ na, a y'a fɔ Ala ye ko: «E ko i te saraka ni sɔnnifɛn fɛ, nga i ye farisogo di ne ma. Ka begɛn faga k'a jɛni, walima k'a joli bɔn hakɛ yafa kosɔn, o si ma i ɲaa fa. O la, ne y'a fɔ ko n filɛ nin ye n ka Ala, ne nana janko k'i sago kɛ ka kɛɲɛ ni min fɔra kitabu kɔnɔ ne ka koo la.» Krista kɔnna k'a fɔ ko: «Saraka, ni sɔnnifɛn, ni begɛn jɛnita, ani hakɛ yafa saraka, i tun t'o si fɛ, o si ma diya i ye.» K'a sɔrɔ o koo nunu tun be kɛ ka kɛɲɛ ni sariya ye. O kɔ, a y'a fɔ ko: «Ne filɛ, ne nana janko k'i sago kɛ.» A kɛra ten, Krista be landakɔrɔ bɔ yen ka landakura sigi. A ye Ala sago kɛ k'a yɛrɛ saraka siɲɛ kelenpe minkɛ, min ɲɔgɔn tena kɛ tugu, anw saniyara o le barika la. Sarakalasebagaw be to u seen kan loon o loon k'u ka baara kɛ ka to k'o saraka kelen nunu bɔ. O te se cogo si la ka hakɛw yafa. Nga Krista kɔni, ale y'a yɛrɛ di siɲɛ kelenpe hakɛw yafa kosɔn, ka sɔrɔ ka taga sigi Ala kinibolo la kudayi, yanni Ala k'a juguw majigi a kɔrɔ. A be mɔgɔ minw saniya, a y'olu kɛ mɔgɔdafaninw ye a ka saraka kelen barika la, u fana be to ten tuma bɛɛ. Nii Senuman fana b'o le fɔ ka gwɛ an ye ko: «Ne bena bɛɛn min sigi n'u ye o loonw tɛmɛnin kɔ, o filɛ nin ye, ne Matigi le ko ten. Ne bena n ka sariya don u dusu la, n koo ka to u kɔnɔ. Ne tena u ka hakɛw n'u ka filikow to n dusu la tugu.» O la do, ni hakɛw yafara, saraka bɔkun te yen tugu. O kosɔn, n badenw, sira dinin b'an ma ka don Yɔrɔ senumanw ka senuman na Yezu joli bɔnin sababu la. A ye sirakura ɲanaman dayɛlɛ an ye, cɛtigɛ fani cɛma min y'a yɛrɛ farisogo ye. Sarakalasebagaw kuntigiba b'an fɛ Ala ka soo kunna. O la, an ka miirijuguw bɔ an kɔnɔ, k'an yɛrɛ saniya ni jiɲuman ye, ka gwɛrɛ Ala la ni lanaya dafanin ye. An ko jigi min b'an fɛ, an kana an fari faga o koo la. Bari Ala min y'a daa di, kantigi lo. An ka jija ka ɲɔgɔn dɛmɛ ka kanuya sira taama, ka koɲuman kɛ. An kana ban ka taga an ka ɲɔgɔnlajɛnyɔrɔ la, i n'a fɔ dɔw be to k'a kɛ cogo min na. Nga an ka ɲɔgɔn jaa gwɛlɛya, bari aw yɛrɛ ɲaa b'a la ko Matigi ka loon surunyana ka ban. An minw be tiɲɛ lɔn ka ban, n'an be to ka tugu ka hakɛ kɛ, saraka wɛrɛ te yen min be se ka hakɛw yafa. Siranyako le tora sisan, o ye kiti ni tasumaba ye minw bena Ala juguw halaki. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye Musa ka sariya cɛn, ni seere fila, walima saba, sɔrɔla k'a fɔ ko tiɲɛ lo, o tigi ka kan ka faga, u man kan ka makari a la yɛrɛ. Nga min ka jugu n'o ye, o ye ka Ala Dencɛ dɔgɔya, walima k'a fɔ ko Yezu joli min ye bɛɛn kɛ Ala ni mɔgɔ cɛ, k'o ye fu ye. K'a sɔrɔ o joli nin le ye o tigi saniya. Walima ka Nii Senuman tɔgɔjugu fɔ, min ye makaritigi ye. O tigi ka sara ka jugu ka tɛmɛ. Bari, min y'a fɔ ko: «Ne le ka kan ka mɔnɛ bɔ, ne bena u sara,» an b'o tigi lɔn. A y'a fɔ tugu ko: «Ne Matigi le bena n ka mɔgɔw kiti.» Ka don Nitigi Ala bolo, o ye jatigɛko ye. Aw k'aw hakili jigi aw ka lanaya daminɛtuma na. Aw ye Ala ka yeelen sɔrɔ dɔrɔn, tɔɔrɔ jugumanw daminɛna, nga aw jijara. Yɔrɔ dɔ, u tun b'aw nɛni k'aw tɔɔrɔ jama ɲana. Yɔrɔ wɛrɛ, aw le jijanin be ka tɔɔrɔbagaw dɛmɛ. Aw sigɛnna ni kasodenw ye u ka tɔɔrɔw la. Aw sɔnna k'aw ka bololafɛnw to u bɔsibagaw bolo ni nisɔndiya ye. Bari, aw ko nafolo wɛrɛ b'aw fɛ min ka fisa n'o ye n'a te ban abada. Aw jigi kana tigɛ, bari a nafa ka bon. O la, fɔɔ aw ka jija janko n'aw ye Ala sago kɛ ka ban tuma min na, a y'a daa di min na, aw k'o sɔrɔ. Tiɲɛ na, a fɔra Ala ka kuma na ko: «A tora dɔɔni dɔrɔn, min ka kan ka na, a bena na. A tena mɛn ka na. Ne ka mɔgɔtilennin bena kisi lanaya barika la. Nga n'a segira kɔ, a nigɛ be bɔ n na.» Minw bena segi kɔ ka halaki, anw te olu dɔw ye. Anw ye jigitigiw ye minw bena kisi. Lanaya ye min ye, o ye nin ye: i be la fɛɛn dɔ la, k'i jigi la a kan k'a sɔrɔ i m'a ye ka ye. Fɔlɔfɔlɔ mɔgɔw ye tɔgɔɲuman sɔrɔ Ala fɛ u ka lanaya kosɔn. An lara Ala la minkɛ, o sababu la, an y'a lɔn ko diɲɛ danna Ala ka kuma seen fɛ. O la, an be fɛɛn minw yera, an b'a lɔn k'olu juu bɔra fɛɛn wɛrɛ la an te se ka min ye. Abɛli lara Ala la minkɛ, o le y'a to a ye saraka bɔ min diyara Ala ye ka tɛmɛ a kɔrɔcɛ Kayɛn ta kan. A lara Ala la minkɛ, o le y'a to, Ala y'a jati mɔgɔtilennin ye ka sɔn a ka saraka ma. Abɛli ka lanaya kosɔn, a ka kuma be seen kan halibi k'a sɔrɔ a yɛrɛ te nii na. Enɔki lara Ala la minkɛ, Ala y'a ta ka bɔ diɲɛ na, waasa a kana sa. Mɔgɔ si ɲaa ma la Enɔki kan tugu, bari Ala tun y'a ta. A fɔra Ala ka kuma na ko sanni Ala k'a ta, a koo tun ka di Ala ye. Mɔgɔ koo te se ka diya Ala ye n'o tigi ma l'a la. Bari mɔgɔ min b'a fɛ ka gwɛrɛ Ala la, fɔɔ a ka l'a la ko a be yen, ani ko a b'a yɔrɔ ɲinibagaw wasa. Nuhun lara Ala la minkɛ, o le y'a to koo min ma kɛ ka ye, Ala y'a lasɔmi o la tuma min na, a siranna Ala ɲa ka kurunba dilan k'a ka soo kisi, diɲɛ halakira. A ka lanaya sababu la, Ala y'a jati mɔgɔtilennin ye. Ala y'a fɔ Ibrayima ye ko a ka bɔ ka taga jamana dɔ la, ko ale bena o tigiya d'a ma. Ibrayima lara Ala la minkɛ ka sɔn a ta ma, a wilila ka taga k'a sɔrɔ a tun t'a tagayɔrɔ lɔn. O lanaya nin barika la, a nana sigi lonanya la jamana nin kɔnɔ, Ala tun y'a daa di min koo la. A tora faniso kɔnɔ yen, ani Isiyaka ni Yakuba. Ala tun y'a daa di olu fana ma o koo kelen nin na. Bari Ibrayima tun b'a fɛ ka dugu sɔrɔ, min lɔra ka ɲa, Ala yɛrɛ be kɛ min taamasiɲɛ kɛbaga n'a lɔbaga ye. O lanaya kelen kosɔn, Sara fana sera ka deen sɔrɔ a n'a ka musokɔrɔninya bɛɛ. Bari a lar'a la ko Ala y'a daa di koo min na, ko a b'o kɛ. O cogo kelen na, cɛɛ kelen min tun sera saya ma ka ban yɛrɛ, ale sababu la, jamaba sɔrɔla, minw ka ca i n'a fɔ lolow, u daa te lɔn i n'a fɔ bada la cɛncɛn. Ala y'a daa di koo min na, u bɛɛ lara o la fɔɔ ka taga sa n'u ma o sɔrɔ. U ɲaa y'a ye yɔrɔjan ka nisɔndiya a koo la. U y'a lɔn ten k'olu ye lonanw ye, k'u tɛmɛtɔ lo diɲɛ na. Mɔgɔ minw be kuma ten, a be lɔn ko u b'u faso ɲinina. U bɔra yɔrɔ min na ka kɔrɔ, n'u hakili tun jigira o yɔrɔ la, u tun be se ka segi yen. Nga u ka miiri be fasoɲuman kan, n'o ye arijana ye. O kama, n'u be Ala wele k'u ka Ala, a te maloya. Bari a ye yɔrɔ labɛn u ye. Ala ye Isiyaka ɲini Ibrayima fɛ saraka ye waasa k'a kɔrɔbɔ. Lanaya kosɔn, a ma ban k'a deen kelenpe nin kɛ saraka ye. K'a sɔrɔ Ala tun y'a daa di a ma k'a fɔ a ye ko a kɔmɔgɔw bena jati k'a ta Isiyaka le ma. Ibrayima lanin tun b'a la ko Ala be se ka suu kunun. O la, an be se k'a fɔ ko Ala ye Isiyaka bɔsi saya la k'a di Ibrayima ma. Isiyaka fana ka lanaya kosɔn, a ye duba kɛ a deen Yakuba ni Ezawu ye, u ka siniɲasigi kama. Yakuba ka lanaya kosɔn, a tun be ɲini ka sa tuma min na, a ye duba kɛ Yusufu deenw kelen kelen bɛɛ ye, ka sɔrɔ ka tintin a ka bere kan ka Ala fo. Yusufu ka lanaya kosɔn, a satuma surunyana tuma min na, a y'a fɔ ko Isirayɛlidenw bena na bɔ Ezipiti jamana kɔnɔ loon dɔ. O la, a ye kangari la u ye a kolow koo la. Lanaya kosɔn, Musa wolobagaw ma siran masacɛ ka sariya ɲa. U ye Musa denɲɛninman dogo fɔɔ kalo saba, bari a tun cɛɛ ka ɲi kosɔbɛ. Musa kɔgɔra tuma min na, a ka lanaya kosɔn, a banna k'u kana ale wele ko Ezipiti masacɛ denmuso ka deen. A sɔnna ka tɔɔrɔ ni Ala ka mɔgɔw ye sanni a ka to lafiya la waati dɔɔni hakɛ la. A banna Ezipiti nafolo la ka sɔn dɔgɔya ma i n'a fɔ Krista, bari a ɲaa tun be tɔnɔ nata la min ka fisa. Musa ka lanaya kosɔn, a ma siran masacɛ ɲa ka bɔ Ezipiti jamana na. A jijara kosɔbɛ i n'a fɔ a ɲaa be Ala la, mɔgɔ ɲaa te min na. A ka lanaya kosɔn, a ye * Hɔrɔnya ɲanagwɛ labɛn ka joli seriseri bondaw la waasa deen fɔlɔ fagabaga kana se Isirayɛlidenw ma. Isirayɛlidenw ye Buruku kɔgɔji tigɛ u seen na, u ka lanaya barika la. Nga Ezipitikaw k'u b'a tigɛ, olu tununa jii la. Isirayɛlidenw ka lanaya kosɔn, u tagamana ka Zeriko lamini tile wolonwula dɔrɔn, a laminikogo benna. Kakalamuso Araabu ka lanaya kosɔn, a ye Isirayɛlidenw ka cidenw dogo. O la, minw banna Ala la, ale ma sɔrɔ ka sa ni olu ye. N ka mun fɔ tugu? N tena se ka Zedeyɔn ni Baraki ni Samusɔn ni Zɛfite ni Dawuda ni Samuyɛli ani kiraw ka koow bɛɛ ɲafɔ kelen kelen. U ka lanaya kosɔn, u sera jamana wɛrɛw kɔrɔ k'u mara, ka tilenninya sigi. Ala y'a daa di min na, u y'o sɔrɔ. U ye jaraw daaw siri, tasuma dɛsɛra u kɔrɔ, u kisira murujan ma, u ye barika sɔrɔ bana sɔrɔnin kɔ. U kɛra kɛlɛdenŋanaw ye, u y'u juguw gwɛn. Muso dɔw ka lanaya kosɔn, u ka mɔgɔ saninw kununna. Dɔw fana sɔnna tɔɔrɔ ma waasa Ala k'u kunun sini. Dɔw fana sɔnna dɔgɔya ni bugɔli ma. U ye dɔw siri ni jɔrɔkɔw ye k'u don kaso la. U ye dɔw bonbon ni bɛrɛ ye, ka dɔw cɛtigɛ ni kakanan ye, ka dɔw faga ni murujan ye. Dɔw tun be munumunu ni sagagolo, walima bagolo ye u kaan na. U dɛsɛra, u tɔɔrɔla kosɔbɛ. Diɲɛ tun te se ka bɛn n'u ye, bari u tun man kan n'u ye. O la, u tora ka yaalayaala kongokolon kɔnɔ ni kuluw kan, ka la farawow la, ani dingɛw kɔnɔ. Ala y'u bɛɛ tɔgɔɲuman fɔ u ka lanaya barika la. Nga a y'a daa di min na, u si m'o sɔrɔ. Bari Ala ye fɛnɲuman labɛn an ye min ka fisa. A tun t'a fɛ o bɛɛ ka kɛ an kɔ. Ayiwa, an lamininin be ni seere caaman ye minkɛ, koo o koo b'an ka boli nin nagasi, an k'o bɛɛ dabila. Hakɛ min ka teli ka see an kɔrɔ, an k'o dabila. Boli min b'an seen kɔrɔ, an kana sigɛn o la. An k'an ɲaa lɔnin to Yezu kan ale min ye an ka lanaya bɔyɔrɔ ye, n'a laban ye. A sɔnna ka tɔɔrɔ gwengwenlɔgɔ kan, a ma maloya yɛrɛ jati, bari nisɔndiya min tun b'a kɔnɔna, a ɲaa tun b'o la. Sisan, a siginin be Ala kinibolo la. O la do, ale min ye tɔɔrɔ caaman muɲu hakɛkɛlaw bolo, aw k'aw hakili to ale la janko aw kana sigɛn, aw fari be faga. Aw be bondori min kɛ hakɛ kosɔn, o ma se jolibɔn ma fɔlɔ do. Aw ɲinɛna denfaw ka ladili nin na wa? A ko: «N deen, kana ban Matigi ka ladili ma. N'a b'i ladira, kana i fari faga. Bari mɔgɔ min koo ka di Matigi ye, a b'o le ladi. A sɔnna ka min kɛ a deen ye, a b'o le ɲaa gwan.» Aw ka hɛrɛ kosɔn lo aw be tɔɔrɔla. Ala b'aw minɛ i n'a fɔ a deenw. Deen jumɛn be yen n'a faa t'a ladi? Ala b'a ka deenw bɛɛ ladi. N'a t'aw ladi, o tuma na aw te a deenw ye, aw ye ɲamɔgɔdenw le ye. An wolofaw y'an ladi, an sɔnna u ta ma. An Faa Ala min ye nii tigi ye, mun na an tena sɔn o ta ma ka to nii na? An wolofaw ka ladili ye waati dɔɔni koo ye, u tun b'an ladi ka kɛɲɛ n'u ka miiriya ye. Nga Ala b'an ladi an ka ɲa kosɔn waasa an ka kɛ mɔgɔɲumanw ye i n'a fɔ ale. N'u b'i ladi tuma min na, a man di dɛ! O be digi i la. Nga kɔfɛ, ladili nafa ye hɛrɛ ni tilenninya ye, a tigi be min sɔrɔ. O kama, aw k'aw bolo faganin nunu kɔrɔta, aw seen minw be yɛrɛyɛrɛ, k'o lɔ ka ɲa, ka siratilennin tagama, o la, minw seen kelen ma ɲi, u seen kana mugu, nga a ka suma. Aw ka banba, hɛrɛ ka sɔrɔ aw ni mɔgɔw bɛɛ cɛ. Aw ka saniya fana, n'o te mɔgɔ si tena Matigi ye. Aw k'aw yɛrɛ minɛ waasa mɔgɔ si kana muruti ka ban Ala ka nɛɛma na. Lili si kana kɛ yirijugu ye ka wili aw cɛma ka ɲagami don ka mɔgɔ caaman halaki. Mɔgɔ si kana kɛ kakala ye, walima Alaɲasiranbali ye, i n'a fɔ Ezawu, min y'a ka kɔrɔya falen dumuni na. Aw b'a lɔn k'o kɔfɛ, a tun b'a fɛ u faa be duba nin kɛ ale ye, nga o banna. A ye dalili kɛ ka kasi nga o m'a ɲa. Fɔlɔfɔlɔ mɔgɔw gwɛrɛla Ala ka kulu la cogo min na, mɔgɔ be se ka maga min na, aw ma gwɛrɛ a la ten. Olu ye tasuma ye, ni kabafin, ni dibiba, ni sanfɔɲɔjugu, ka buru fiyɛkan ni kumakanba mɛn. O mɛnbagaw ma se, u ko Ala yɛrɛ kana kuma olu fɛ tugu. Bari sariya min tun sigira, u tun te se o kɔrɔ. A tun fɔra ko: «Mɔgɔ si man kan ka yɛlɛ kulu nin kan, hali begɛn. Ni fɛɛn o fɛɛn yɛlɛla, o ka kan ka bon ka faga.» Koo nin siranya tun ka bon haali, fɔɔ Musa y'a fɔ ko: «Ebe! Ne be yɛrɛyɛrɛla siranyakojugu fɛ.» Nga aw kɔni, aw gwɛrɛla * Siyɔn kulu ni Nitigi Ala ka dugu la, n'o ye sankolo Zeruzalɛmu ye, ka gwɛrɛ mɛlɛkɛ caaman caaman na n'u be ɲanagwɛ la. Mɔgɔ fɔlɔ minw tɔgɔ sɛbɛnnin be arijana na, aw gwɛrɛla olu la, ka gwɛrɛ Ala la, adamadenw bɛɛ kitibaga. Mɔgɔtilennin minw y'u nakun dafa, aw gwɛrɛla olu la. Yezu min ye bɛnkura sindibaga ye, aw gwɛrɛla ale la, a joli min bɔnna, aw gwɛrɛla o la. O joli nin be fɛnɲuman d'an ma ka tɛmɛ Abɛli ta kan. Min be kumana aw fɛ, aw ye jija, aw kana ban a ka kuma na. Bari fɔlɔ mɔgɔw banna Ala ka kuma fɔbaga ma, min tun b'u cɛma dugukolo kan. O la, u ma kisi ɲagwan ma. Min be to arijana na ka kuma an fɛ, n'an banna ale la, an ka ɲagwan tena tɛmɛ fɔlɔ mɔgɔw ta kan wa? Min kumakan tun ye dugukolo yɛrɛyɛrɛ, sisan ale ko: «Ne ben'a to dugukolo be yɛrɛyɛrɛ siɲɛ kelen tugu, nga a tena dan o ma, sankolo fana niin bena sɔrɔ a la.» N'a fɔra ko «siɲɛ kelen tugu,» o kɔrɔ ko fɛɛn minw bena yɛrɛyɛrɛ, olu bena tunu. Minw te yɛrɛyɛrɛ, olu be to yen. Ayiwa, Ala bena sigiyɔrɔ d'an ma min te se ka cɛn, o la, an k'a fo k'a bato, ka kɛɲɛ n'a yɛrɛ sago ye, ni yɛrɛmajigi ni siranya ye. Bari, an ka Ala ye tasuma ye min be cɛnikɛ. Ɲɔgɔnkanuya ka barika sɔrɔ aw cɛma. Aw hakili ka to a la ko aw ka kan ka lonanw ladon. Lonanladon sababu la, dɔw ye mɛlɛkɛw ladon k'a sɔrɔ u m'a lɔn ko mɛlɛkɛw lo. Aw k'aw hakili to kasodenw na, k'a kɛ i n'a fɔ aw fana be kaso la n'u ye. U be minw tɔɔrɔla, aw k'aw hakili to u la, i n'a fɔ aw yɛrɛ tun be tɔɔrɔla. Mɔgɔ bɛɛ ka furu boɲa, kakalaya kana kɛ furu kɔnɔ. Bari Ala bena ɲamɔgɔyakɛlaw ni kakalaw kiti. Wari ɲiniko kana fiɲɛ don aw si tagamacogo la. Min b'aw bolo, o k'aw wasa. Bari Matigi yɛrɛ le ko: «Ne tena i to i kelen, n tena i bila abada.» Anw b'an jigi la a kan o tuma na k'a fɔ ko: «Matigi ye ne dɛmɛbaga ye, ne tena siran foyi ɲa. Adamaden be se ka mun kɛ ne la?» Aw k'aw hakili jigi aw ɲamɔgɔw la. Minw ye Ala ka kuma fɔ aw ye. U sii labanna cogo min na, aw k'o jati k'u ka lanaya ɲɔgɔn kɛ. Yezu Krista tun be cogo min na kunun, a b'o cogo kelen le la bii, a bena kɛ ten fana tuma bɛɛ. Aw kan'a to mɔgɔ si k'aw kuun ɲagami ni kalan wɛrɛ ye. Ayiwa, a ka ɲi an ka jagwɛlɛya sɔrɔ Ala ka nɛɛma barika la. O kana kɛ landa dumuni dɔw barika la, min ma deli ka nafa di u dumubagaw ma ka ye. Mɔgɔ minw tun be baara kɛ fanibugu kɔnɔ, olu te se k'u niyɔrɔ sɔrɔ an ka sarakabɔyɔrɔ dumuni na. Sarakalasebagaw kuntigiba be don ni begɛn min joli ye Yɔrɔ senumanw ka senuman na, hakɛw yafali kama, o sogo nin be jɛni dugu kɔfɛ le. O kama, Yezu bɔra dugu kɔfɛ k'a yɛrɛ saraka ka mɔgɔw saniya k'u bɔ u ka kojuguw la n'a yɛrɛ joli ye. O tuma na, n'an b'a fɛ ka tag'a kunbɛn, an ka sɔn dɔgɔya ma ka bɔ dugu kɔfɛ i n'a fɔ ale. Bari diɲɛ te an ka soo ye. Nga an be sini soo le ɲinina. O la, an ka Ala fo Yezu sababu la tuma o tuma, min ye an ka saraka ye. O kɔrɔ ko an k'a tɔgɔ tanu n'an daa ye. Aw kana ɲinɛ ka ɲumanya kɛ, ani ka ɲɔgɔn dɛmɛ. O saraka nunu ɲɔgɔn le ka di Ala ye. Aw ka mɛnni kɛ aw ɲamɔgɔw fɛ, aw k'aw yɛrɛ majigi u ye. Bari olu le be janto aw la Alasira la, Ala bena u ɲiniga aw ka koo la. Aw ka sɔn u ta ma waasa u dusu ka diya u ka baara la. N'u dusu ma diya, o y'aw ka bɔnɛ ye. Aw ka Ala dali anw ye. Anw kɔni lanin b'a la ko an kɔnɔ gwɛnin lo, ko an b'a fɛ an tagamacogo ka ɲa tuma bɛɛ. N b'a ɲini aw fɛ kosɔbɛ ko aw ka Ala dali waasa ne ka se ka segi aw fɛ joona. Hɛrɛ tigi Ala min ye bɛɛn cɛnbali sigi n'an Matigi Yezu joli ye, ale min y'a sanin kunun k'a kɛ a ka jama kɔlɔsibaga ye, a yɛrɛ ka barika don aw la, aw ka se ka koɲuman sifa bɛɛ kɛ, k'a sago kɛ. Koo min ka di a yɛrɛ ye, a k'o kɛ an ye Yezu Krista barika la. Boɲa ka la ale kan tuma bɛɛ. Amiina. N badenw, ne b'aw dali, aw ka ladilikuma nunu lamɛn kosɔbɛ, bari a man ca. Ayiwa, n b'a fɔ aw ye ko u y'an badencɛ Timote labila. N'a sera n fɛ yan joona, an bena na ɲɔgɔn fɛ aw fɛ. Ne b'aw ɲamɔgɔw bɛɛ fo, ka Krista ka jama bɛɛ fo. Italikaw b'aw fo. Ala ka nɛɛma kɛ aw bɛɛ ye. Ne Zaki min ye Ala ni Matigi Yezu Krista ka baarakɛla ye, n be bataki nin ci aw Isirayɛlidenw ma minw jɛnsɛnnin be diɲɛ faan bɛɛ la, k'aw fo. N badenw, kɔrɔbɔli sifa o sifa mana se aw ma, aw k'aw yɛrɛ jati mɔgɔdagamuninw ye. Bari aw b'a lɔn ko tɔɔrɔ minw be sɔrɔ Yezu kosɔn, k'o be kɛ sababu ye aw be kɛ muɲubagaw ye. Nga o muɲuli nin ka dafa, waasa aw ka kɛ mɔgɔdafaninw ye, ani fiɲɛ kana sɔrɔ aw la fewu. N'o y'a sɔrɔ n'aw dɔ dɛsɛnin lo hakilitigiya la, o tigi k'a daali Ala fɛ, a ben'a d'a ma. A tigɛ man gwɛlɛ, a be mɔgɔ bɛɛ sɔn ka ɲa. A t'an sɔngɔ ka sɔrɔ k'an sɔn. Nga o tigi k'a jigi la Ala kan k'a daali, a kana sigasiga hali fitini. Bari mɔgɔ min be sigasiga, o tigi bɔnin be baji fɛ, fɔɲɔ be min lamaga ka taga n'a ye faan bɛɛ. O tigi kan'a miiri ko a bena fɛɛn dɔ sɔrɔ Matigi fɛ. Bari a hakili te kelen kan, a be siga a ka kokɛtaw bɛɛ la. Aw minw ye fantanw ye, aw ye nisɔndiya, bari Ala b'aw kɔrɔta. Minw wasanin be, ni olu dɔ nagasira, a ka nisɔndiya o la, bari a bena sa i n'a fɔ binfeeren. Tile be fariya ka biin ja, a feeren ka cɛɲa be ban ka tila ka ben cogo min na, o cogo kelen na, mɔgɔwasaninw bena ben u ka baara la. Mɔgɔ min be jija ka sigɛn muɲu, o tigi dagamunin lo. Bari n'a sera ka sigɛn nunu muɲu, a bena nii banbali sɔrɔ a ka tɔnɔ ye. Ala tun y'a daa di a kanubagaw ma, ko u bena min sɔrɔ. Ni kojugukɛ nigɛ donna min na, o tigi kan'a fɔ ko Ala nɔɔ lo. Bari kojugu nigɛ te Ala minɛ fewu. A fana te mɔgɔ si nigɛ ka don kojugu la. Nga mɔgɔ kelen kelen bɛɛ kɔnɔnako le be kojugukɛ nigɛ don a la. Ayiwa, ni kojugu nigɛ jiidira mɔgɔ kɔnɔ, a be na ni hakɛ ye. Ni hakɛ ye fanga sɔrɔ a kan, a be na ni saya ye. N badenw, aw minw koo ka di ne ye, aw kana aw yɛrɛ nigɛ dɛ! An be fɛnɲuman minw bɛɛ sɔrɔ n'o dafanin lo, o be bɔ Ala le fɛ min ye tile ni kalo ani lolow dan. A te yɛlɛma, dibidibi te a ka koo si la. A diyara Ala ye, a y'an dan a ka tiɲɛkuma barika la, waasa an ka kɛ a ka danfɛnw bɛɛ ɲamɔgɔw ye. N badenw, aw minw koo ka di ne ye, aw k'a lɔn kosɔbɛ ko mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka kan ka lamɛnni kɛ ka ɲa, nga a kana teliya ka kuma, a kana dimi joona. Bari mɔgɔ min dusu gwannin lo, o tigi te kotilennin kɛ Ala ɲakɔrɔ. O kama, koo o koo be mɔgɔ nɔgɔ Ala ɲana, ani juguya bɛɛ, aw k'o bɛɛ dabila. Ala ka kuma min b'aw kɔnɔ, aw ka sɔn o ma ni yɛrɛmajigi ye. O kuma nin, be se k'aw kisi. Aw kana aw yɛrɛ nigɛ fana ko aw be to ka Ala ka kuma lamɛn. Nga aw k'o lamɛn, k'a bato. Mɔgɔ min be Ala ka kuma lamɛn n'a t'a bato, o tigi bɔnin be mɔgɔ fɛ min b'a yɛrɛ filɛ dubalen kɔnɔ. A b'a yɛrɛ filɛ, n'a bɔra yen, a be ɲinɛ a yɛrɛ cogo kɔ. Nga, mɔgɔ min be sariya sɔbɛsɔbɛ kɔnɔnakuma lamɛn, ka ɲa k'a janto a la, n'a te ɲinɛ a kɔ, ani ka to k'a bato, o tigi kɔni bena hɛrɛ sɔrɔ a ka kɛwaliw la. O kuma nin le be mɔgɔ kɛ hɔrɔnw ye. Ni min y'a miiri ko ale be Alasira tagama k'a sɔrɔ a t'a kumacogo kɔlɔsi, o tigi b'a yɛrɛ nigɛ, kuun te o tigi ka Alasira koo la. Alasira taamacogo min tilennin be, ni fiɲɛ t'a la an Faa Ala ɲakɔrɔ, o filɛ: e k'i janto falatɔw ni firiyamusow la u ka tɔɔrɔ tuma na. Ani e k'i yɛrɛ tanga diɲɛ koo nɔgɔninw bɛɛ ma. N badenw, aw minw lanin be an Matigi Yezu Krista nɔɔrɔtigi la, aw kana mɔgɔw woloma k'u fisaya ɲɔgɔn ye. Ni mɔgɔ fila nana don aw cɛma aw ka lajɛnyɔrɔ la, ni dakamana fani be kelen kaan na, ni sanu donnin b'a bolo, k'a sɔrɔ dɔ nin ka faniw faranfarannin lo, n'aw y'aw janto dakamana fanitigi la k'a fɔ a ye ko a ka na sigi yɔrɔɲuman na, k'a fɔ fantan nin ye ko a ka lɔ sanfɛ, walima ko a ka sigi duguma aw seen kɔrɔ, n'aw y'o kɛ, aw ma wolomani kɛ wa? Aw be mɔgɔw bɔ ɲɔgɔn na ni ŋaniyajugu ye. N badenw, aw minw koo ka di ne ye, aw ye mɛnni kɛ, minw be jati fantanw ye diɲɛ kɔnɔ, Ala m'u woloma k'u kɛ fɛntigiw ye lanaya la, ani k'u ladon a ka masaya la wa? A tun y'a daa di a kanubagaw ma min la. Nga aw kɔni, aw be fantanw le dɔgɔya. Nafolotigiw le t'aw tɔɔrɔ k'aw minɛ ka taga n'aw ye faamaso wa? U b'aw wele ni tɔgɔɲuman min ye, olu le te o cɛnbagaw ye wa? Sariya min fɔra Masa Ala ka kuma na ko: «E k'i tɔɲɔgɔn kanu i n'a fɔ i yɛrɛ.» N'aw b'o bato, o tuma na, aw ka kɛwali ka ɲi. Nga n'aw be wolomani kɛ ka mɔgɔw fisaya ni ɲɔgɔn ye, aw be hakɛ kɛ, Ala ka sariya b'aw minɛ bari aw m'a bato. Ni min ye sariya kelen cɛn, o tigi ye sariya bɛɛ le cɛn, hali n'a ye tɔ nunu bɛɛ bato. Bari min y'a fɔ ko: «I kana kakalaya kɛ,» ale lo y'a fɔ fana ko: «I kana mɔgɔ faga.» Ayiwa, e te kakalaya kɛ, nga i be mɔgɔ faga, sariya y'i minɛ. Sariya min b'aw hɔrɔnya, aw bena kiti ka kɛɲɛ n'o le ye. O kama, aw kumacogo n'aw ka kɛwaliw ka bɛn o ma. Bari mɔgɔ min te makari tɔw la, kiti tigɛlon na, Ala fana tena makari o tigi la. Nga minw be makari, olu te siran kiti ɲa. N badenw, ni mɔgɔ dɔ y'a fɔ ko ale jigi be Ala kan, k'a sɔrɔ o te ye a ka kɛwaliw la, a be mun ɲa sa? O jigi nin be se k'a kisi wa? N'aw balimacɛ dɔ, walima aw balimamuso dɔ fari lakolon lo, ni bii dumuni fana t'a fɛ, n'aw dɔ y'a fɔ a ye ko: «Taga hɛrɛ la, Ala k'i dɛmɛ,» k'a sɔrɔ a mako be fɛɛn min na, aw m'o d'a ma, aw ye duba min kɛ, o be mun ɲa sa? Ayiwa, ni min ko ale jigi be Ala kan, k'a sɔrɔ o te ye a ka kɛwaliw la, o jigi nin ye fuu ye. O la, dɔ be se k'a fɔ ko: «I ko i jigi be Ala kan, ne kɔni be kɛwaliɲumanw le kɛ. E k'i jigi yira ni kɛwali niin t'a la, ne bena n ta yira ni kɛwali ye.» I lanin b'a la ko Ala ye kelenpe ye kɛ! O ka ɲi. Jinaw fana lanin b'o la, u be siran fɔɔ ka yɛrɛyɛrɛ. Naloman! K'a fɔ ko i jigi be Ala kan k'a sɔrɔ o te ye i ka kɛwaliw la, i b'a fɛ k'a lɔn k'o ye fuu ye wa? An bɛma Ibrayima ta filɛ kɛ. A y'a dencɛ Isiyaka di Ala ma sarakabɔyɔrɔ kan minkɛ, o la, Ala y'a jati mɔgɔtilennin ye a ka kɛwali kosɔn. I y'a ye wa? A jigi tun be Ala kan, a fana tun ye kɛwaliw kɛ. A ka kɛwaliw y'a yira ko a jigi dafanin lo. O la, min fɔra Ala ka kuma na, o kɛra tiɲɛ na ko: «Ibrayima lara Ala la, o kosɔn, Ala y'a jati mɔgɔtilennin ye,» k'a wele ko a tericɛ. Aw m'a ye wa? Mɔgɔ ka kɛwaliɲumanw le b'a to Ala b'a jati mɔgɔtilennin ye. Jigi koo dama tɛ. O cogo kelen na, Ala ye kakalamuso Araabu jati mɔgɔtilennin ye a ka kɛwali kosɔn. Bari a ye Isirayɛli ka cidenw ladon ka sɔrɔ ka sira wɛrɛ don u seen kɔrɔ. Ayiwa, ni mɔgɔ nii bɔra, a be kɛ suu ye cogo min na, o cogo kelen na, n'i ko i lanin be Ala la k'a sɔrɔ o te ye i ka kɛwaliw la, o fana ye jigifu ye. N badenw, aw caaman kana kɛ karamɔgɔw ye. Bari an b'a lɔn ko karamɔgɔw ka kiti bena gwɛlɛya. An bɛɛ be fili cogo caaman na. Mɔgɔ min te fili kuma na, o tigi ye mɔgɔdafanin ye, a be se k'a yɛrɛ minɛ fana. An be karafe don soo daa la waasa a ka sɔn an ta ma. N'an ko a ka taga faan min na, a be taga yen. Walima aw ye kurunbabaw filɛ. Hali n'u dɔ boɲana cogo o cogo hali ni fɔɲɔba b'a ɲotira cogo o cogo, ni kurunbolila b'a fɛ a ka taga yɔrɔ min na, a be taga yen a ɲatilenfɛnfitini barika la. O cogo kelen na, mɔgɔ nɛɛn fana y'a fari yɔrɔfitini dɔ ye min be se k'a yɛrɛ boɲa haali. Takamifitini fana be ten. A be se ka tuu belebeleba bɛɛ halaki. Mɔgɔ nɛɛn fana be i n'a fɔ tasuma. Fɛnjugu lo. An fari yɔrɔ dɔ lo, ale lo be fari yɔrɔ tɔw bɛɛ don koo la. O tasuma ye jahanama ta ye. Kongosogow, ni kɔnɔw, saaw, ani jikɔnɔfɛnw sifa bɛɛ, adamaden be se ka olu kolo. Nga mɔgɔ si te se ka nɛnden mara. Balawufɛn lo min te to yɔrɔ kelen. Baga yɛrɛ lo, min be mɔgɔ faga. An be Matigi, ni an Faa tanu n'an nɛɛn ye, ka tila ka mɔgɔ danga n'o le ye. Ala do ye mɔgɔ dan i n'a fɔ a yɛrɛ. Duba ni danga ka bɔ daa kelen na, n badenw, o daganin tɛ! Jii diman, ani jii kunaman be se ka bɔ kɔlɔn kelen kɔnɔ wa? N badenw, toro be se ka tigɛ olivuyiri kan wa? Walima * ɛrɛzɛnsun be se ka den toro la wa? Jii diman te se ka bɔ kɔgɔji la. Jɔn ye hakilitigi ye aw cɛma? O tigi k'a yira a ka kɛwaliɲumanw fɛ a be minw kɛ ni yɛrɛmajigi ani hakilitigiya ye. Nga ni min kɔnɔ ka jugu, ni keliya be min na, o tigi kan'a yɛrɛ wanso k'a ka galon kɛ ka tiɲɛ datugu. O hakilitigiya ɲɔgɔn te bɔ Ala fɛ, nga o ye diɲɛ ta ye, adamaden ni Sutana ta. Kɔnɔnajuguya ni keliya be yɔrɔ min na, koɲagaminin ni kojugu sifa bɛɛ be sɔrɔ o yɔrɔ la fana. Nga hakilitigiya min be Ala fɛ, o be mɔgɔ kɛ mɔgɔɲuman ye, hɛrɛmɔgɔ, hinɛbaga, min ka koo ka di, a ka kɛwaliw ka ɲi kosɔbɛ. A be makari kosɔbɛ. A te wolomani kɛ. A te kuma fila fɔ. Mɔgɔ minw be hɛrɛ ɲinina, olu be tilenninya nafa sɔrɔ hɛrɛ kɔnɔ. Kɛlɛ ni sɔsɔli minw be wili aw cɛma wo, olu be bɔ min le? O be bɔ nigɛjuguw la minw b'aw ɲɔtiɲɔtira. Fɛɛn dɔw nigɛ b'aw la, nga aw t'o sɔrɔ, aw be mɔgɔ faga ka kɔnɔnajuguya kɛ, nga aw be min fɛ, aw te se k'o sɔrɔ. Kɛlɛ ni sɔsɔliw be wili aw cɛma. Aw te foyi sɔrɔ bari aw t'a daali Ala fɛ. Aw man'a daali fana, aw te foyi sɔrɔ bari aw ka miiriya ma ɲi. Aw b'a daali aw yɛrɛ ka nigɛla dama kosɔn. Aw tilenbali nunu! Aw m'a lɔn ko ni mɔgɔ min ye diɲɛ koo diya a yɛrɛ ye, k'o tigi ni Ala te bɛn wa? Ayiwa, ni mɔgɔ min be diɲɛ koo diya a yɛrɛ ye, o tigi b'a yɛrɛ kɛ Ala jugu ye. A fɔra Ala ka kuma na ko: «A ye nii min don aw la, a be keliya o le la.» Aw ka miiri la k'o ye kumafu ye wa? A be koo bɛɛ kɛ k'a ka nɛɛma yira. O la, a fɔra Ala ka kuma na ko: «A be nɛɛma kɛ mɔgɔmajigininw ye, ka fariya yɛrɛboɲalaw ma.» Aw k'aw yɛrɛ majigi Ala ye ka ban Sutana ma. O la, a bena aw ye k'aw to yen. Aw ye gwɛrɛ Ala la, ale fana bena gwɛrɛ aw la. Hakɛkɛla nunu! Aw y'aw bolo n'aw dusu saniya. Kɔnɔ fila tigi nunu! Aw ye nimisa ka kasi kosɔbɛ, aw k'aw ka yɛlɛko kɛ kasi ye, k'aw ka nisɔndiya yɛlɛma ka kɛ dusukasi ye. Aw k'aw yɛrɛ majigi Matigi ye, a bena kunkɔrɔta di aw ma. N balimaw, aw kana ɲɔgɔn tɔgɔjugu fɔ, ni min y'a tɔɲɔgɔn tɔgɔjugu fɔ, walima k'a jalaki, o tigi be kumajugu fɔ Ala ka sariya la, k'a dɔgɔya. K'a sɔrɔ mɔgɔ min be sariya dɔgɔya, o tigi te sariya batobaga ye, nga a b'a dɔgɔya le. Sariyasigibaga ni kititigɛbaga ye Ala kelenpe ye, ale min be se ka mɔgɔ kisi, walima k'a halaki. E min b'i tɔɲɔgɔn jalaki, e ye jɔn ye? Ayiwa, aw minw b'a fɔ ko: «Bii, walima sini, an bena taga dugu nin na ka jago kɛ saan kelen ka wari sɔrɔ.» K'a sɔrɔ aw m'a lɔn ni sini bena kɛ cogo min na aw fɛ, bari aw be i n'a fɔ komiji. Nga aw ka kan k'a fɔ ko ni Matigi sɔnna, ko aw bena nin ni nin kɛ. Aw b'aw yɛrɛ boɲa n'aw ka kuma fufafu ye. K'a sɔrɔ o ɲɔgɔn ma ɲi. Ayiwa, mɔgɔ min be koɲuman lɔn n'a t'a kɛ, o tigi ye hakɛ kɛ. Sisan, n kaan be aw nafolotigiw le ma. Aw ka kasi kosɔbɛ, bari bɔnɛ bena kɛ aw ta ye. Aw k'a lɔn ko aw ka nafolo tolinin lo, bagabagaw y'aw ka faniw ɲimiɲimi. Aw ka sanu n'aw ka wari bɛɛ sɔnnin lo. O soon nin bena aw ka tigɛgwɛlɛya yira, a bena aw halaki i n'a fɔ tasuma. Aw ye nafolo lajɛn aw yɛrɛw ye waati laban nin na. Baaraden minw ye baara kɛ aw ka foro kɔnɔ, aw ma olu ka saraw di u ma. Matigi, Setigi y'o baaraden nunu kasikan mɛn. Diɲɛ na, aw ye faamadumuni kɛ k'aw diyanakow kɛ, ka tulɔ i n'a fɔ begɛn fagata, k'aw salon kɔnɔ. Aw ye mɔgɔtilenninw jalaki k'u faga. U ma aw sɔsɔ. N badenw, aw ye muɲu fɔɔ ka se Matigi kɔsegilon ma i n'a fɔ sɛnɛkɛla be muɲu cogo min na. Ni sanji fɔlɔ benna, a be muɲu fɔɔ ka se sanji laban ka ben ma, a be sɔrɔ k'a ka baara nafa sɔrɔ. O cogo kelen na, aw fana ka muɲu, ka jija bari Matigi kɔsegituma surunyana. N badenw, aw kana dimi mara ka to ka ɲɔgɔn kɔrɔfɔ janko Ala kana aw kiti. A labɛnnin lo kiti kama dɛ. N balima kira minw kumana Matigi tɔgɔ la, olu ye tɔɔrɔ muɲu cogo min na, aw ka olu ladege. Mɔgɔ minw be muɲu fɔɔ ka se a daan ma, anw k'olu dagamunin lo. Zɔbu muɲuna cogo min na, n ko aw y'o mɛn kɛ. Matigi nana min kɛ a ye laban na, aw b'o lɔn. Matigi ye ɲumanya ni makaritigi ye. N badenw, aw kana kali abada. Aw kana kali sankolo la, walima dugukolo la. Aw kana kali cogo si la. Aw k'a fɔ ko ɔnhɔn ni ɔnhɔn lo, k'a fɔ ayi ni ayi lo, waasa Ala ka kiti kana ben aw kan. N'aw dɔ be tɔɔrɔ la, a ka Ala daali. Min nisɔn ka di, o ka Ala tanu ni dɔnkiliw ye. N'aw dɔ man kɛnɛ, o tigi ka Krista ka jama ɲamɔgɔw wele, u ka daalili kɛ a ye ka tulu kɛ a kuun na Matigi tɔgɔ la. O daalili min be kɛ k'u jigi to Matigi kan, o bena banabagatɔ kisi, Matigi ben'a kɛnɛya. N'o y'a sɔrɔ a ye hakɛ kɛ, a bena o yafa sɔrɔ. O la sa, aw ye hakɛ minw kɛ, aw ka olu fɔ ɲɔgɔn ye ka Ala daali ɲɔgɔn ye waasa aw be kɛnɛya. Barika be mɔgɔtilennin ka daalili la kosɔbɛ. Kira Eli tun ye anw bɔɲɔgɔnko adamaden ye. A y'a jigi la Ala kan k'a daali ko sanji kana na. Sanji fana ma na fɔɔ saan saba ni kalo wɔɔrɔ. O kɔ, a ye daalili kɛ tugu, sanji nana, sumanw ɲana. N badenw, n'aw dɔ filila ka tiɲɛ sira bila, ni min kɛra sababu ye k'a kɔsegi, aw k'a lɔn ko ni mɔgɔ min ye hakɛkɛla kɔsegi ka bɔ a ka filisira kan, o tigi be kɛ sababu ye k'a tɔɲɔgɔn kisi, hakɛ caaman be yafa. Ne Piyɛri, Yezu Krista ka ciden, be bataki nin ci aw ma, Ala ye aw minw woloma n'aw be lonanya la Pɔn mara la, ni Galati, ani Kapadɔsi, ni Azi ani Bitini mara la. Faa Ala y'aw woloma kabini fɔlɔ, k'aw kɛ a taw ye Nii Senuman barika la, waasa aw ka mɛnni kɛ Yezu Krista fɛ ani ka saniya a joli bɔnnin na. Ala ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye tuma bɛɛ. An ka barika la Ala ye, min ye an Matigi Yezu Krista Faa ye! A makarila an na kosɔbɛ k'an kɛ danfɛnkura ye ka jigi ɲanaman di an ma Yezu Krista ka kununni barika la ka bɔ kaburu la, ani ka niyɔrɔ d'an ma, min te cɛn, a te nagasi, nɔgɔ te se a ma ka ye. A maranin b'aw ye arijana na, Setigi Ala be aw minw mara aw jigi kosɔn fɔɔ ka taga se kisili loon yɛrɛ yɛrɛ ma. Ala y' min latigɛ n'o bena kɛ diɲɛ laban tuma na. O la, hali k'aw to dusukasi la waati dɔɔni nin yɛrɛ kɔnɔ tɔɔrɔ sifa caaman na, aw ka nisɔndiya kosɔbɛ. Sanu min ye banta ye, ale be sɛgɛsɛgɛ tasuma na cogo min na, o cogo kelen na, aw jigi be sɛgɛsɛgɛ tɔɔrɔ nunu bolo, ale min ka fisa ni sanu ye, janko aw ka tanuli ni boɲa ani karama sɔrɔ Yezu Krista kɔsegilon. Aw ɲaa ma la a kan, nga a koo do diyara aw ye. Aw y'aw jigi la a kan, k'a sɔrɔ aw m'a ye fɔlɔ, ka nisɔndiya kosɔbɛ nisɔndiya min te se ka lakali. Bari aw kisira aw jigi kosɔn. Aw tun ka kan ka kisili min sɔrɔ, kiraw kumana o nɛɛma koo la, ani u ka miiriya bɛɛ tun be sinna o le ma. Krista tun bena tɔɔrɔ ni boɲa min sɔrɔ, a ka Nii min tun be u fɛ, ale tun b'o koo yira u la, olu tun b'a fɛ k'o waati n'a kɛcogo lɔn. Ala y'a yira u la k'u ka koo te o ye, nga u tun b'o kuma fɔra ka bila aw le ye. Aw y'o kira nunu ka kumaw mɛn sisan kibaru diman fɔbagaw fɛ, Nii Senuman barika la, min cira ka bɔ sankolo la ka jigi u kan. O diyara mɛlɛkɛw ye fɔɔ u tun b'a fɛ ka koo nin ye. Ayiwa, aw labɛnnin ka to baara kama, k'aw yɛrɛ minɛ. Yezu Krista bena nɛɛma kɛ aw ye a kɔsegilon cogo min na, aw k'aw jigi la o kan kosɔbɛ. Aw ka mɛnni kɛ Ala fɛ i n'a fɔ denɲumanw. Aw kana taama nigɛlafɛnw kɔ i n'a fɔ aw tun b'a kɛ cogo min na k'aw to kolɔnbaliya la. Nga aw ka kɛ mɔgɔɲumanw ye aw ka kokɛtaw bɛɛ la i n'a fɔ aw Welebaga. Bari a fɔra Ala ka kuma yɔrɔ dɔ la ko: «Aw ka kɛ mɔgɔ senumanw ye bari ne ka senu.» Ɔnhɔn, aw ka dalili la, aw be Ala wele ko aw Faa. A te wolomani kɛ, a be mɔgɔ bɛɛ kiti kelen kelen u ka kɛwaliw kosɔn. O tuma na sa, aw ka taama Alaɲasiran na, k'aw to diɲɛ na. Aw b'a lɔn ko aw kuun ma bɔ aw faaw ka koo fufafuw la ni wari ye, walima ni sanu ye min ye banta ye. Nga aw kunmabɔra ni joli ɲanaman le ye, Krista joli, min kɛra i n'a fɔ sagaden, fiɲɛ ni nɔɔ te min na, min tun labɛnna o kama kabini diɲɛ ma dan fɔlɔ. Nga o koo kɛra sisan laban tuma nin na aw le kama. Ala min ye Krista kunun a sanin kɔ, ka nɔɔrɔ d'a ma, aw lara ale la Krista yɛrɛ sababu la. Aw be la Krista la cogo min na, aw jigi be Ala kan ten. Aw sɔnna Ala ka tiɲɛkuma ma minkɛ, o le y'aw dusu saniya, waasa aw ka se ka ɲɔgɔn kanu badenya la ni kɔnɔgwɛ ye. Aw ka ɲɔgɔn kanu kosɔbɛ n'aw dusu bɛɛ ye. Bari aw kɛra danfɛnkuraw ye min ma bɔ fɛɛn tolita la, fɔɔ fɛɛn tolibali. O kɛra Ala ka kuma barika la, kuma ɲanaman lo tuma bɛɛ, bari: «Adamadenw bɛɛ be i ko biin. U ka dawula bɛɛ be i ko binfeeren. Biin be ja, a feeren be ben. Nga Matigi ka kuma be to seen kan kudayi.» O kuma nin le nana fɔ aw ye. O la, aw ka namarakow bɛɛ dabila, ni kɔnɔ fila fila koo, ni ɲagoya, ani kumajugu, ni kojugu sifa bɛɛ. Aw ka faran o bɛɛ la. Siin ka di denɲɛnin ye cogo min na, Ala ka kuma fana ka kɛ aw fɛ ten janko aw ka kɔgɔ ka kisi, «bari aw y'a ye ko Matigi ka ɲi.» Aw ye gwɛrɛ Matigi la ale min ye Kabakuru ɲanaman ye. Mɔgɔw banna ale min na i n'a fɔ bonlɔbagaw be ban kabakuru dɔ la cogo min na. Nga Ala y'a woloma, a koo ka gwɛlɛ a ma. O la, aw be kɛ a bɔɲɔgɔnko kabakuru ɲanamanw ye, minw bena kɛ ka Nii Senuman ka soo lɔ, ani ka kɛ sarakalasebagaw ye, k'aw yɛrɛ di Ala ma Yezu Krista barika la. O ka d'a ye. Bari a fɔra Ala ka kuma yɔrɔ dɔ la ko: «Ne Ala yɛrɛ ye kabakuru barikaman min woloma, n b'o bila * Siyɔn. Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a jigi la o kan, o tigi tena malo abada!» Ayiwa, aw minw lara Yezu la, ale kɛra kabakuru nafaman ye aw fɛ. Nga minw ma la a la, olu fɛ, «bonlɔlaw banna kabakuru min na, o nana kɛ kabakuru barikaman ye, boon nɔnkɔn ta,» ani «a kɛra u talonkabakuru ye, ani u ben farakuru.» U be talon a la, bari u ma la a ka kuma na. O le tun ka kan n'u ye. Nga aw kɔni, aw wolomana ka kɛ Setigi Ala ka sarakalasebagaw, ni siya senuman ye. A y'aw sama ka bɔ dibi la k'aw bila a ka kɛnɛba la janko aw k'a ka ɲumanya koo fɔ. Fɔlɔ la, aw tun te Krista ka jama ye, nga sisan, aw kɛra a ka jama ye. A tun te makari aw la ka kɔrɔ, nga sisan, a makarila aw la. Ne teriɲumanw, aw minw ye tɛmɛbagaw ye diɲɛ na, n b'a ɲini aw fɛ, ko aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi nigɛjuguw ma minw ni Ala ka koo te bɛn dɛ! O la, aw taamacogo ka ɲa Alalɔnbaliw cɛma, waasa hali n'u ko u bena aw tɔgɔ cɛn, aw ka kɛwaliɲumanw ka kɛ sababu ye u be Ala tanu a nalon na. Aw k'aw yɛrɛ majigi diɲɛ faamaw bɛɛ ye Matigi kosɔn. Aw k'aw yɛrɛ majigi jamanatigi ye bari jamana ka koo be ale lo bolo. An'a ka lasigidenw ye, bari olu ye see sɔrɔ a fɛ ka kojugukɛlaw ɲaa gwan, ka koɲumankɛlaw kunnawolon. Ala sago ye nin ye: Aw ka koɲuman kɛ, o la, kofaamubaliw tena kumayɔrɔ sɔrɔ. Aw ka taama hɔrɔn taamacogo la, aw kana aw ka juguya dogo o hɔrɔnya nin jukɔrɔ. Nga aw ka kɛ Ala ka baarakɛlaw ye. Aw ka mɔgɔ bɛɛ boɲa, k'aw balimaw kanu, ka siran Ala ɲa, ka masa boɲa. Ayiwa baaradenw, aw k'aw yɛrɛ majigi sɔbɛ la aw kuntigiw ye. Kuntigi minw ye mɔgɔɲumanw ye ni minw sabalinin lo, aw kana aw yɛrɛ majigi olu dama ye, nga minw ka fari, aw k'aw yɛrɛ majigi olu fana ye. Mɔgɔ man kan ni tɔɔrɔ min ye, n'a b'o muɲu, o ka ɲi kosɔbɛ Ala ɲakɔrɔ. N'u b'i bugɔra bari i ye hakɛ kɛ, kunkɔrɔta jumɛn le b'o tɔɔrɔ muɲuli la? Nga n'u b'i tɔɔrɔla k'a sɔrɔ i ye koɲuman kɛ, i do be o muɲuna Ala kosɔn, o ka ɲi kosɔbɛ. Ala y'aw wele o yɛrɛ le kama. Bari Krista fana tɔɔrɔla aw kosɔn. A ye wale yira aw la, aw ka kan k'a nɔɔ ta. «A ma hakɛ kɛ ka ye, namarakuma si ma bɔ a daa la ka ye.» U tun y'a nɛni tuma min na, a ma sɔn k'u nɛni. U tun b'a tɔɔrɔla tuma min na, a ma kumajugu fɔ u ye. Nga, a y'a ta to Ala ma dɔrɔn, ale min be kiti tigɛ ka tilen. A y'an ka hakɛw bɛɛ ta a yɛrɛ kunna lɔgɔ kan, waasa anw kana kɛ hakɛw ka bila la tugu, an ka taamacogokura ta min tilennin lo. Bari aw kɛnɛyara a ka jolidaw sababu la. Bari aw tun be i ko sagaw, minw be yaalala u kunfɛ, nga sisan, aw ɲaa yɛlɛmana ka sin aw dɛndɛbaga ma, min ye aw Kɔlɔsibaga ye. Musow, aw fana k'aw yɛrɛ majigi aw cɛɛw ye waasa hali ni dɔw be ban Ala ka kuma na, u ka sɔn a ma aw taamacogo sababu la, o kana kɛ kuma sababu la. Bari u ben'a ye ko aw taamacogo ka ɲi, ko aw be mɔgɔ boɲa. Aw kana aw ka cɛɲa yira ni masirifɛnw ye, i n'a fɔ k'i kunsigi lalaga ɲanaman, ka sanu don ka fani ɲanaman don. Nga, aw ka kɛ sɔnɲumantigiw ye, hakili siginin, minw ka koo ka nɔgɔ. O le ka di Ala ye haali. Muso minw jigi tun be Ala kan fɔlɔfɔlɔ, olu sɔɔn tun be ten. U majiginin tun be u furucɛw ye, i n'a fɔ Sara. A y'a yɛrɛ majigi Ibrayima ye fɔɔ ka to k'a wele ko: «N matigi.» N'aw be koɲuman kɛ, n'aw te siran fewu, aw be kɛ Sara denmusow ye. Cɛɛw, aw fana k'aw ka musow minɛ ka ɲa ni hakilitigiya ye bari aw barika ka bon n'u ta ye. Aw k'u boɲa bari nɛɛma kelen le bena kɛ aw bɛɛ ye. Aw ka to k'a kɛ ten, waasa aw be dalili minw kɛ, koo si kana na o bali. Ayiwa, aw bɛɛ ka ɲɔgɔn minɛ ka ɲa ni miiriya kelen ye. Aw ka ɲɔgɔn kanu i n'a fɔ balimaw, ka ɲɔgɔn dɛmɛ, ka makari ɲɔgɔn na, k'aw majigi ɲɔgɔn ye. Aw kana juguya sara ni juguya ye, walima ka dɔ ka nɛnili segi a ma. Nga e ka duba le kɛ. Bari Ala ye aw minw wele, janko aw k'a ka duba sɔrɔ. «Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka sii sɔrɔ, ani ka to hɛrɛ la, o tigi k'a yɛrɛ minɛ kumajugu fɔli, ani namarakuma ma. A ka kojugu dabila ka koɲuman kɛ, ka banba ka hɛrɛ ɲini. Bari Matigi be janto mɔgɔtilenninw na, a b'a tulo malɔ u ka dalilikan na. Nga a be wili kojugukɛlaw kama.» Jɔn be se ka kojugu kɛ aw la, n'aw ye koɲumankɛlaw ye? Hali n'aw be tɔɔrɔ sɔrɔ aw ka koɲuman kosɔn, dagamu ye aw ta ye. Aw kana siran mɔgɔ si ɲa, aw hakili kana ɲagami. Aw k'a lɔn aw dusu la ko aw Matigi Krista ye senu ye. Aw jigi min lanin b'a kan, ni dɔ kɛra aw ɲiningabaga ye, aw labɛnnin ka sɔrɔ tuma bɛɛ k'a tigi jaabi o la. Nga o jaabili nin ka kan ka kɛ ni dususuma, ni boɲa ye. Aw be kɛwaliɲuman minw kɛ Krista barika la, aw k'o kɛ ni kɔnɔgwɛ ye, waasa aw tɔgɔ cɛnbagaw ka maloya. Ka tɔɔrɔ koɲuman kosɔn, n'o ye Ala sago ye, o ka fisa ka tɔɔrɔ kojugu kosɔn. Krista sara adamadenw ka hakɛw kosɔn siɲɛ kelenpe, a banna. Ale mɔgɔtilennin sara mɔgɔ tilenbaliw kosɔn, waasa k'aw kɛ Ala taw ye. U y'a faga kɔni, nga a kununna Nii Senuman barika la. A tagara lahara kɔnɔ mɔgɔw waaju, ale Nii Senuman barika la. Olu minw tun murutira Ala ma, a muɲuna, Nuhun ye kurunba lalaga, mɔgɔ damani le kisira o kɔnɔ, mɔgɔ seegi dɔrɔn. O jii nin tun kɛra batizeli taamasiɲɛ ye, min b'aw kisi bii. O te fari saniyako ye. Nga ŋaniyaɲuman lo an be min ta Ala faan fɛ. A b'aw kisi Yezu Krista ka kununni barika la a sanin kɔ, ale min tagara arijana na ka to Ala kinibolo la. Mɛlɛkɛw ni setigiw, ani fangatigi minw b'o yɔrɔ la, u bɛɛ majiginin be ale ye. Krista tɔɔrɔla minkɛ, aw fana ka kɛ n'o miiriya ye. Bari mɔgɔ min tɔɔrɔla, o tigi seen te hakɛ la tugu. O la, k'a to diɲɛ na, a bena Ala sago dama kɛ, a tena to nigɛjuguw la. Aw y'aw yɛrɛ nigɛlako minw kɛ ka tɛmɛ, o b'aw bɔ, i n'a fɔ kakalaya, nigɛjuguw, dɔrɔtɔya, nugubatɔya, dɔrɔminkojugu, ani subagaya i n'a fɔ Alalɔnbaliw b'a kɛ cogo min na. Alalɔnbaliw be kabakoya, bari aw te jɛn n'u ye u ka koo fufafu nunu na tugu, o la, u b'aw tɔgɔ cɛn. U bena na o bɛɛ ɲafɔ Ala ye, ale min labɛnnin lo ka suuw ni ɲanamanw bɛɛ kiti. O kama, kibaru diman tun fɔra suuw yɛrɛ ye, janko u ka kiti i n'a fɔ mɔgɔ tɔw. U ye kibaru diman nin mɛn waasa u ka to nii la Ala sago la Nii Senuman barika la. Fɛɛnw bɛɛ banwaati surunyana. O la, aw ka kɛ hakilitigiw ye, aw labɛnnin ka to waati bɛɛ, waasa ka se ka Ala dali. Ayiwa, a fɔlɔ, aw ka ɲɔgɔn kanu kosɔbɛ. Bari kanuya sababu la, hakɛ caaman be yafa. Aw ka ɲɔgɔn ladon ka ɲa, ŋunuŋunu kana sɔrɔ a la. Aw kelen kelen bɛɛ ye seko min sɔrɔ Ala fɛ, minw be danna danna, aw k'o kɛ ka tɔw mako ɲa. O la, aw bena baaraɲuman kɛ ni Ala ka nɛɛma ye. Ni mɔgɔ min be waajuli kɛ, o tigi ka kuma ka kɛ Ala ka kuma ye. Min be baara dɔ kɛ tɔw ye, o tigi k'o kɛ ni Ala ka barika ye, waasa Yezu Krista sababu la, boɲa ka la Ala kan koo bɛɛ la. Boɲa ni sebagaya ye ale min ta ye tuma bɛɛ. Amiina! Ne terisɔbɛw, gwɛlɛya min b'aw kan i n'a fɔ tasuma, o kana aw kabakoya. O te kobɛnbali ye aw kan. Nga aw ka nisɔndiya bari aw y'aw niyɔrɔ sɔrɔ Krista ka tɔɔrɔ la. O la, ni Krista nana n'a ka nɔɔrɔ ye tuma min na, aw ka se ka nisɔndiya kosɔbɛ. Ni mɔgɔw b'aw nɛni bari aw ye Krista taw ye, aw dagamunin lo. Bari Ala ka Nii be n'aw ye, min ye nɔɔrɔ Nii ye. Aw si tɔɔrɔkun kana kɛ mɔgɔfagako ye, walima soɲali, walima juguya, walima ka daa don mɔgɔ wɛrɛ ka koo la. Nga n'aw dɔ be tɔɔrɔla bari a ye Krista ta ye, o kana kɛ maloya ye a fɛ, a ka barika la Ala ye o tɔgɔ nin kosɔn. Kiti tigɛtuma sera. A do bena daminɛ Ala ka mɔgɔw ma. Ni kiti be daminɛ anw le ma, minw be ban ka la Ala ka kibaru diman na, olu ta bena kɛ cogo di sa? Ala ka kuma b'a fɔ ko: «Ni mɔgɔɲumanw kisiko ye baara ye, o tuma na, Alaɲasiranbali ni hakɛkɛla ta bena kɛ cogo di sa?» Ayiwa, minw ka tɔɔrɔ ye Ala sago ye, olu k'u yɛrɛ kalifa Danbaga Ala ma, minw ye kantigi ye, ka taga ɲa n'u ka koɲuman kɛli ye. Minw ye Krista ka jama ɲamɔgɔw ye aw cɛma, n kaan be olu le ma sisan. Ne fana ye ɲamɔgɔ dɔ ye, Krista ye tɔɔrɔ min sɔrɔ, ne y'o seere ye. A bena na ni nɔɔrɔ min ye, n bena dɔ sɔrɔ o la. Ne b'a ɲini aw fɛ ko Ala y'a ka sagakulu min kalifa aw ma, aw k'o kɔlɔsi ka ɲa ni dusuɲuman ye ka kɛɲɛ ni Ala sago ye. Nga o kana kɛ jagoyako ye. Aw k'o baara nin kɛ ni timinadiya ye, tɔnɔɲini kana sɔrɔ a la. Minw kalifara aw ma, aw kana kuntigiya digi u la dɛ! Nga aw ka siraɲuman yira u la. O la, n'aw Kuntigiba nana, a bena masafugulan cɛnbali d'aw ma, nɔɔrɔ be min na. Ayiwa, denmisɛnw, aw k'aw yɛrɛ majigi mɔgɔkɔrɔbaw ye. Aw bɛɛ k'aw yɛrɛ majigi ɲɔgɔn ye. Bari a fɔra Ala ka kuma na ko: «Yɛrɛboɲala ka koo man di Ala ye. Nga a be nɛɛma kɛ mɔgɔmajigininw ye.» Aw k'aw yɛrɛ majigi Setigi Ala ye waasa n'aw kɔrɔtatuma sera a fɛ, a k'aw kɔrɔta. Aw k'aw ka haminakow bɛɛ to a bolo, bari a be janto aw la. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi dɛ! Aw labɛnnin ka to. Bari aw jugu Sutana be munumununa i n'a fɔ jara, a b'a fɛ ka dɔ le minɛ k'a ɲimi. Aw ka jija k'aw jigi to Matigi kan kosɔbɛ, waasa a kana se aw kɔrɔ. Aw k'a lɔn k'o tɔɔrɔ nin ɲɔgɔn b'aw baden tɔw kan yɔrɔ wɛrɛw la. Nga tɔɔrɔ dɔɔni tɛmɛnin kɔ, Nɛɛmatigi Ala min y'aw wele waasa aw k'ale ka nɔɔrɔ banbali ɲɔgɔn sɔrɔ Krista barika la, ale lo bena barika don aw la, ka fanga di aw ma, k'aw lɔ ka ɲa. Sebagaya ka kɛ ale ta ye tuma bɛɛ. Amiina! Ne ka kuma damani nunu n be minw cira aw ma, Silivɛn le y'o sɛbɛn. N b'a jati n badensɔbɛ ye. N b'a fɛ k'aw ladi, k'a yira aw la ko Ala ka nɛɛma tigitigi lo ne ye min koo fɔ aw ye, aw bolo lanin be min kan. Ala ye minw woloma n'u be Babilɔni, u b'aw fo. N dencɛ Mariki fana b'aw fo. Aw ka ɲɔgɔn fo kosɔbɛ. Aw minw bɛɛ kɛra Krista taw ye, a ka hɛrɛ kɛ aw bɛɛ ye. Ne Simɔn Piyɛri min ye Yezu Krista ka ciden, n'a ka baaraden ye, ne be bataki nin ci aw ma, aw minw ye an ka jigi ɲanaman ɲɔgɔn sɔrɔ anw ka Ala n'an kisibaga Yezu Krista ka tilenninya kosɔn. An ka Ala n'an Matigi Yezu lɔnko kama, u ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye kosɔbɛ. Tiɲɛ na, an mako be fɛɛn min na, an ka se ka taama Alaɲasiran na, Matigi y'o bɛɛ d'an ma a ka setigiya barika la, ale min y'an wele k'a ka nɔɔrɔ ni sebagaya d'an ma, waasa an ka se k'ale lɔn kosɔbɛ. Olu kama, Ala tun y'a daa di koo minw na, n'u nafa ka bon kosɔbɛ, an sera k'o sɔrɔ. O barika la, an be jɛn ni Ala ye ka kɛ kelen ye, ani ka kisi diɲɛ n'a kɔnɔ nigɛjugu bɛɛ ma. O kama, aw ye jija, jigi min b'aw fɛ, aw ka ɲumanya fara o kan, ka lɔnniya fara ɲumanya kan, ka yɛrɛminɛ fara lɔnniya kan, ka muɲu fara yɛrɛminɛ kan, ka Alaɲasiran fara muɲu kan, ka ɲɔgɔnkanuya fara Alaɲasiran kan, kanuya ka jiidi aw cɛma. Bari, ni koo nunu b'aw dusu la kosɔbɛ, aw tena kɛ mɔgɔ farifaganinw ni nafatanw ye an Matigi Yezu Krista lɔnko la. Nga ni koo nunu te mɔgɔ min na, o tigi kɛra i n'a fɔ fiɲɛntɔ, ka to ka kurutukurutu dibi la. Bari a ɲinɛna ko Ala y'a ka fɔlɔfɔlɔ hakɛw yafa. N badenw, o la sa, aw k'aw timinadiya, Ala y'aw woloma k'aw wele min kama, o ka sabati aw bolo. N'aw tora k'a kɛ ten, aw tena ben hakɛ la abada. O la, aw bena se ka kunbɛn koɲuman sɔrɔ an Matigi n'an Kisibaga Yezu Krista ka masaya la min te cɛn ka ye. N bena to k'aw hakili jigi o koo nunu la tuma bɛɛ, hali n'aw b'o koo nunu lɔn ka ban, n'aw nɔrɔnin b'o tiɲɛkuma nin na fana kosɔbɛ. Ne y'a ye ko a bɛnnin lo, ka ne to nii na, ne ka kan ka to k'aw hakili jigi tuma bɛɛ. Bari n y'a lɔn a tora dɔɔni ne be diɲɛ to, an Matigi Yezu Krista le y'o yira ne la. Nga sanni o ka se, n bena banba ka kuma aw fɛ waasa n taanin kɔ, n y'aw kalan minw na, o ka to aw hakili la. An ye Yezu Krista, an Matigi ka setigiya n'a ka nako min fɔ aw ye, o te siirin koo ye dɛ! Nga anw yɛrɛ ɲaa lara a ka nɔɔrɔ kan. Tuma min na Faa Ala ye kunkɔrɔta ni nɔɔrɔ d'a ma, a tora a ka masaya la, k'a fɔ a ye ko: «Nin ye ne Dencɛ ye, a koo ka di ne ye haali!» K'an to kulu senuman nin kan n'a ye, an ye kumakan nin mɛn ka bɔ sankolo la. An bolo lanin be kiraw ka kuma fɔninw kan fana. O kuma nin kɛra i n'a fɔ fitinɛ mananin, min be yeelen bɔ sufɛ fɔɔ ka taga se dugugwɛ ma, dugugwɛdafɛ lolo ka yeelen bɔ aw ye. Ayiwa, aw k'a lɔn kosɔbɛ ko ka adamaden to a yɛrɛ ma, a te se ka Ala ka kuma kɔrɔ lɔn. A ma kɛ i n'a fɔ kirayakuma bɔra mɔgɔw fɛ, nga Nii Senuman yɛrɛ le y'a don u daa la u tora ka kuma Ala tɔgɔ la. Ayiwa, fɔlɔ la, kirajuguw tun be mɔgɔw cɛma. O cogo kelen na, karamɔgɔjuguw bena bɔ aw fana cɛma ka mɔgɔw kalan ni galon dɔrɔn ye min be cɛnni kɛ fɔɔ u be taga ban u Matigi la, min y'u kunmabɔbaga ye. O tuma na sa, u bena bari ka halaki. Mɔgɔ caaman bena sɔn u ka kakalaya ma, o bena kɛ sababu ye mɔgɔw bena tiɲɛsira tɔgɔ cɛn. U ka wariɲini kojugu kosɔn, u bena galon labɛn k'aw ɲagami n'o ye tɔnɔ kama. U kitibaga labɛnnin lo a mɛnna. U halakiwaati tɔɔ man jan. Mɛlɛkɛ minw ye hakɛ kɛ, Ala ma olu yɛrɛ to, nga a y'u siri ni jɔrɔkɔw ye k'u bila dingɛba kɔnɔ dibi la ka kitilon kɔnɔ. Ala ma hinɛ fɔlɔfɔlɔ mɔgɔw la fana. A ye jiba bila ka na Alaɲasiranbaliw bɛɛ halaki k'a tɔɔ to Nuhun, min tun be tilenninyako fɔ, ani mɔgɔ wolonwula. A ye kiti ben Sodɔmu ni Gɔmɔri dugu kan k'u jɛni k'u kɛ bugurigwɛ ye, k'a yira ko Alaɲasiranbaliw bena kɛ ten le. Lɔti min tun ye mɔgɔɲuman ye, a tɔɔrɔnin tun be a sigiɲɔgɔnw ka kɛwalijuguw kosɔn. Ala y'ale kelenpe kunmabɔ. A tun tɔɔrɔla u cɛma, bari mɔgɔtilennin tun lo, a tun be mɔgɔw yera u ka kɛwalijuguw la, ani ka to k'u ka kuma mɛn loon o loon. O cogo kelen na, Matigi be se ka mɔgɔtilenninw kisi tɔɔrɔ ma ka mɔgɔjuguw mara kitilon kama. Minw be boliboli u ka nigɛlakow kɔ, n'u te Setigi Ala boɲa, u jaa ka gwɛlɛ, u daa ka bon. Ka arijana kɔnɔ fɛɛnw nɛni, o te foyi ye olu fɛ. K'a sɔrɔ, mɛlɛkɛw lɔyɔrɔ n'u ka sebagaya ka bon n'u ta ye, olu yɛrɛ te sɔn ka lɔ Matigi ɲana ka arijana fɛɛn nunu si dɔgɔya. O mɔgɔ nunu ka kɛwaliw ni begɛnw ta kɛra kelen ye. U laban ni begɛnw ta bena kɛ kelen ye. U bena halaki. U te fɛɛn min lɔn, u be kumajugu fɔ o le koo la. Tɔɔrɔ le bena kɛ u sara ye. Bari olu kɛra dɔw tɔɔrɔko sababu ye. Ka kakalaya kɛ tilefɛ, o le ka di u ye. N'aw be dumuniba kɛ n'u ye tuma min na, u b'u ka maloyakow kɛ, ka nisɔndiya. Kakalaya nigɛ te bɔ u la, u be hakɛ kɛ tuma bɛɛ. Fanga te minw na, u be olu kunna cɛn. Wariko ka di u ye kojugu. U danganin lo. U ye siraɲuman bila ka Bozɔri deen Balamu ka koo ɲɔgɔn kɛ. A tun diyara min ye ka tilenbaliyako kɛ waasa ka wari sɔrɔ, a do y'o sara sɔrɔ. Fali kumana a fɛ waasa a k'a ka nalonmanya dabila. O mɔgɔ nunu be i n'a fɔ kɔlɔnw, jii te minw kɔnɔ, ani sankabaw, fɔɲɔ be taga ni minw ye. Olu kɔni niyɔrɔ ye dibijugu ye. U be kumababa nafatanw fɔ! Minw sera ka bɔ kojugukɛlaw ka jɛɛn na sisan sisan, u be olu nigɛ k'u ben n'u farisogo nigɛlakow ye. U b'a fɔ olu ye k'u bena hɔrɔnya sɔrɔ. K'a sɔrɔ olu kɛra u yɛrɛ ka nigɛlakow ka jɔɔnw ye. Bari fɛɛn min fanga ka bon n'i ta ye, i y'o ka jɔɔn le ye. Ayiwa, ni minw y'u yɛrɛ sɔrɔ ka bɔ diɲɛ nin ka kojugu la an Matigi n'an kisibaga Yezu Krista lɔnko barika la, n'o tigi segira ka don o la, ka kɛ o ka jɔɔn ye, a ka koo tɔɔ be juguya ni fɔlɔta ye. N'u tun ma tilenninya sira lɔn, o bele tun ka fisa u ma n'u banko ye Ala ka sariya nin na, min koo tun fɔra u ye. U ta kɛra i n'a fɔ talen nunu b'a fɔ cogo min na ko: «Wulu be segi k'a fɔɔnɔ dumu.» Ani ko: «Lɛɛ kotɔ, a nɔgɔtɔ.» N teriw, n ka bataki ciko filanan le ye nin ye aw ma. O sɛbɛ fila nunu bɛɛ la, ne kɔni b'aw hakili jigi ka miiriyaɲuman d'aw ma. Kiraw ye kuma minw fɔ ka tɛmɛ, aw k'aw hakili to o la, an'an Matigi, n'an kisibaga ka ciiw la, a ka cidenw y'e minw lase aw ma. Aw k'a lɔn ko diɲɛ labanwaati la, dɔw bena wili ka to k'u diyanakow kɛ k'u ɲaa don aw la, k'a fɔ ko: «A m'a fɔ ko a bena kɔsegi ka na wa? A do be min? An faaw bɛɛ sara ka ban. Halibi koow b'u cogokɔrɔ le la kabini diɲɛ dantuma.» A kɛra ten, u b'a fɛ k'u hakili bɔ a la ko fɔlɔfɔlɔ, Ala ye sankolo dan, ka dugukolo dan ka bɔ jii la, ka to ɲɔgɔn fɛ a ka kuma barika la. O cogo kelen na, jii fana le ye dugukolo kan fɛɛn bɛɛ dumu. Ayiwa, an be sankolo ni dugukolo minw yera, u maranin be o kuma kelen le barika la ni tasuma ka kan k'o mana loon dɔ. Nga u be yen ka Alaɲasiranbaliw kitilon n'u halakilon le kɔnɔ. N teriw, koo kelen be yen, aw kana ɲinɛ o kɔ dɛ! Matigi fɛ, tile kelen be i n'a fɔ saan waa kelen. Saan waa kelen be i n'a fɔ tile kelen. Matigi y'a daa di koo min na, dɔw ko a ka suma o kɛko la. K'a sɔrɔ a man suma. Nga a be muɲu aw le kɔrɔ, a t'a fɛ mɔgɔ si ka halaki, a b'a fɛ bɛɛ ka se ka nimisa ka faran a ka kojuguw la. Matigi nalon bena bari mɔgɔw la i n'a fɔ soon. O loon na, sankolo bena tunu ni mankanba ye. Sankolofɛnw bɛɛ bena halaki ni tasuma ye pewu! Diɲɛ n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ bena ban. Ayiwa, n'o fɛɛn nunu bɛɛ ka kan ka ban ten, aw taamacogo ka kan ka kɛ di sa? Aw ye siran Ala ɲa, aw taamacogo ka ɲa, ka Ala ka loon makɔnɔ ka jija a ka se joona. O loon yɛrɛ lo sankolo bena jɛni ka ban pewu, a kɔnɔnafɛnw bɛɛ bena yelen. A y'a daa di sankolokura ni dugukolokura min koo la, an be olu makɔnɔna. Tilenninyako dama le bena kɛ o yɔrɔ la. Ayiwa, n teriw, o kama, aw labɛnnin ka to o makɔnɔni na, aw ye jija jalakiyɔrɔ kana sɔrɔ aw la Ala fɛ, aw ni Ala ka bɛn. N'aw y'a ye ko Matigi te kɔsegira ka na joona, o kɛra aw ka kisili kosɔn le. An balimacɛ n'an tericɛ Pɔli ye sɛbɛ ci aw ma o la. Ala ye lɔnniya min d'a ma, a y'o kɛ k'aw ladi. A ye bataki minw sɛbɛn, o le fɔra u bɛɛ kɔnɔ. O sɛbɛ nunu yɔrɔ dɔw kɔni faamu ka gwɛlɛ. Kolɔnbaliw ni barikatan dɔw be tintin o yɔrɔ nunu kan k'u kɔrɔ yɛlɛma i n'a fɔ u be deli ka to ka Ala ka kuma tɔw kɛ cogo min na. U b'u yɛrɛ halakiko le kɛra. Ayiwa, n teriw, aw kɔni lasɔmina ka ban. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi Alaɲasiranbaliw si kana aw kuun ɲagami. Aw kan'a to u b'aw jigi tigɛ ka bɔ fuu la. Nga aw ye jija ka taga ɲa an Matigi n'an kisibaga Yezu Krista ka nɛɛma la ani k'ale Yezu lɔn kosɔbɛ. Boɲa ka la ale kan sisan ani tuma bɛɛ. Amiina! Fɛɛn min tun be yen k'a sɔrɔ fɛɛn si ma dan fɔlɔ, n'anw y'a mɛn, n'anw ɲaa lar'a kan k'a filɛ kosɔbɛ, n'anw bolo magar'a la, o ye kuma ye min be nii don mɔgɔ la. A y'a yɛrɛ yira, anw y'a ye. Anw b'a seereya kɛ, anw be nii banbali koo fɔ aw ye, ale min tun be ni Faa ye, ale min y'a yɛrɛ yira an na. Anw ye min ye, ka min mɛn, an b'o le fɔ aw ye, waasa aw fana ka jɛn ni anw ye. Ayiwa, anw kɔni n'an Faa Ala n'a Dencɛ Yezu Krista jɛnnin lo. An b'o sɛbɛn k'o ci aw ma waasa an ka nisɔndiya kosɔbɛ! Ayiwa, an ye min mɛn a fɛ, an b'o le fɔra aw ye, ko Ala ye yeelen ye, dibi t'a la fewu. N'an ko an ni Ala jɛnnin lo k'a sɔrɔ an be dibidibiko kɛ, o tuma na, an kɛra galontigɛlaw ye, an te tiɲɛko kɛ. Nga n'o y'a sɔrɔ n'an ka koow bɛɛ gwɛnin lo i n'a fɔ ale yɛrɛ be cogo min na, o tuma na, jɛɛn be kɛ an bɛɛ ni ɲɔgɔn cɛ, a Dencɛ Yezu joli b'an ka hakɛw bɛɛ bɔ an na. N'an y'a fɔ ko an ma hakɛ kɛ, an b'an yɛrɛ nigɛ, an te kɛ tiɲɛtigiw ye. Nga n'an sɔnna ka lɔ an ka hakɛw la, o tuma na, an be se k'an jigi la Ala kan a ka kantigiya n'a ka tileniya kosɔn. A bena an ka hakɛw yafa k'an saniya an ka tilenbaliyakow bɛɛ la. Nga n'an y'a fɔ ko an ma hakɛ kɛ, an be Ala kɛ galontigɛla ye, a ka kuma te an dusu la. Ne deenw, ne be sɛbɛ nin cira aw ma, waasa aw kana hakɛ kɛ. Nga ni min nan'a kɛ, soronanikɛla b'an fɛ Faa Ala kɔrɔ n'o ye Yezu Krista ye, mɔgɔtilennin lo. Bari ale lo y'a yɛrɛ saraka k'an ka hakɛw yafa. A ma dan an dama ka hakɛw yafako ma dɛ, nga diɲɛ mɔgɔw bɛɛ ta lo fana. Ayiwa, n'an be Ala ka kuma bato, o la, an b'a lɔn ko an be Ala lɔn. Ni mɔgɔ min y'a fɔ ko ale be Ala lɔn k'a sɔrɔ a t'a ka kuma bato, o tigi ye galontigɛla le ye, tiɲɛ man d'a ye. Nga ni min b'a ka kuma bato, o tigi b'a yira ko Ala koo ka d'a ye kosɔbɛ daan te min na. O la, an b'a lɔn ko an ye Ala taw ye. Ni mɔgɔ min y'a fɔ ko a ye Ala ta ye, o tigi ka kan ka Yezu taamacogo ladege. N terisɔbɛw, ne te cikura sɛbɛnna k'a ci aw ma, nga cii kɔrɔman lo, min fɔra aw ye kabini a daminɛtuma na. Aw y'o mɛn ka kɔrɔ. O n'a ta bɛɛ, cikura lo ni ne b'a sɛbɛnna aw ye. Krista y'o yira ko tiɲɛ lo, ani aw fana. Bari, dibi be tagara, kɛnɛsɔbɛ be bɔra. Ni mɔgɔ min ko ale kɔnɔ gwɛnin lo k'a sɔrɔ a mɔgɔɲɔgɔn koo man d'a ye, o tigi ye dibi kɔnɔ mɔgɔ le ye halibi. Nga ni mɔgɔ min b'a mɔgɔɲɔgɔn kanu, o tigi gwɛnin lo, a te kɛ sababu ye k'a tɔɲɔgɔn bila kojugu la. Ni mɔgɔ min b'a mɔgɔɲɔgɔn kɔniya, o tigi ye dibi kɔnɔ mɔgɔ ye, n'a be taamana o dibi nin kɔnɔ, a t'a kuun tilenyɔrɔ lɔn. Bari a te yeli kɛ. Ne deenw, n be nin sɛbɛn k'a ci aw ma ko aw ka hakɛw yafara Yezu tɔgɔ le sababu la. Ne be nin sɛbɛn k'a ci aw denfaw ma, ko mɔgɔ min be yen kabini fɛɛn si ma dan fɔlɔ, aw b'o lɔn. Ne be nin sɛbɛn k'a ci aw kanbelenw ma ko aw ye see sɔrɔ Fɛnjugu kan. Ne deenw, ne y'a sɛbɛn k'a ci aw ma ko aw be Faa Ala lɔn. Ne y'a sɛbɛn k'a ci aw denfaw ma ko mɔgɔ min be yen kabini fɛɛn si ma dan fɔlɔ, aw b'o lɔn. Ne y'a sɛbɛn k'a ci aw kanbelenw ma, ko fanga b'aw la, Ala ka kuma jiidinin be aw dusu la. Ani ko aw sera Fɛnjugu kɔrɔ. Aw kana diɲɛ n'a kɔnɔnafɛnw koo diya aw yɛrɛ ye. Ni mɔgɔ min be diɲɛ koo diya a yɛrɛ ye, Faa Ala koo te se ka diya o tigi ye. Bari farisogo nigɛlakow, ɲadenw ka miyɛntɔya, jigimafakojugu, o koo nunu si te bɔ Faa Ala fɛ do, o bɛɛ be bɔ diɲɛ na le. Mɔgɔw be boli diɲɛ n'a kɔnɔnafɛn minw kɔ, olu do ye banta le ye. Nga ni mɔgɔ min be Ala sago kɛ, o tigi ka koo tena ban. Ne deenw, diɲɛ labantuma surunyana. Aw y'a mɛn ko Krista jugu ka kan ka na. K'a sɔrɔ a juguw yɛrɛ ka ca bii nin na. An b'a lɔn o le fɛ ko diɲɛ labantuma surunyana. U bɔra anw cɛma le, nga u tun t'an dɔw ye bɛrɛbɛrɛ, ni an dɔw tun lo, u tun be to n'an ye. Nga a kɛra ten waasa a k'a yira ko an dɔ te u ye tiɲɛ na. Aw kɔni, Nii Senuman y'aw woloma ka jigi aw kan. Aw bɛɛ b'a lɔn, a ma kɛ ko aw te tiɲɛ lɔn, k'o le y'a to ne ye sɛbɛ nin ci aw ma, ne y'a ci aw ma bari aw be tiɲɛ lɔn. Aw b'a lɔn ko galon ni tiɲɛ te kelen ye. Mɔgɔ min b'a fɔ ko Yezu te Ala ka mɔgɔ wolomanin ye, o tigi le ye galontigɛla ye. Krista jugu le be ban Faa Ala n'a Dencɛ la. Ni mɔgɔ min banna Ala Dencɛ la, o tigi te Faa Ala fɛ fana. Ni min sɔnna a ma, o tigi be Faa Ala fɛ fana. Aw kɔni, min fɔra fɔlɔ la n'aw y'a mɛn, aw k'o mara ka ɲa aw dusu la. Aw ye min mɛn kabini fɔlɔ la, n'o tora aw dusu la, Faa Ala n'a Dencɛ bena to n'aw ye. Krista y'a daa di an ma koo min na, o ye nii banbali ye. Mɔgɔ minw b'a fɛ k'aw lafili, ne be sɛbɛ nin cira aw ma olu ka koo la. N'o tɛ aw kɔni, aw ye Krista ka Nii Senuman min sɔrɔ, o b'aw fɛ. Aw be koo lɔn, kalankun t'aw la. Nii Senuman b'aw kalan koo bɛɛ la. A b'aw kalan ni min ye, galon si t'o la. Aw ye l'a la ɲanaman ka nɔrɔ Krista la. Ayiwa, ne deenw, aw ye nɔrɔ ka ɲa Krista la waasa a bena kɔsegi loon min na, o k'a sɔrɔ jigi b'an fɛ, an kana maloya sɔrɔ. Aw b'a lɔn ko Krista ka koo tilennin lo. Ayiwa, aw k'a lɔn fana ko ni mɔgɔ o mɔgɔ be kotilennin kɛ, k'o tigi ye Ala deen ye. Aw m'a ye an koo diyara Faa Ala ye cogo min na wa, fɔɔ an be wele yɛrɛ ko Ala deenw. An ye Ala deenw ye tiɲɛ na! O kama, Ala juguw t'an lɔn, bari u te Ala lɔn. Ne terisɔbɛw, k'a ta sisan ma, an ye Ala deenw ye. Nga an bena kɛ fɛɛn min ye tigitigi, o le ma gwɛ fɔlɔ. An be min lɔn, ni Krista segira ka na tuma min na, ale be cogo min na, an fana bena kɛ ten. Bari an ben'a ye ten. Mɔgɔ o mɔgɔ jigi b'a kan, o tigi b'a yɛrɛ saniya i n'a fɔ Yezu Krista yɛrɛ be cogo min na. Mɔgɔ o mɔgɔ be hakɛ kɛ, o tigi te Ala ka sariya bato, bari sariya batobaliya, o le ye hakɛ ye. Aw b'a lɔn ko Yezu nana janko ka mɔgɔw ka hakɛw yafa, a ma hakɛ si kɛ. Ayiwa, ni mɔgɔ o mɔgɔ nɔrɔnin be Krista la, o tigi te hakɛ kɛ tugu, nga ni min be hakɛ kɛ, o tigi te Krista ye, a t'a lɔn fana. Ne deenw, aw kan'a to mɔgɔ si b'aw lafili. Mɔgɔ o mɔgɔ be tilenninya sira taama, o tigi ye mɔgɔtilennin ye i n'a fɔ ale Yezu Krista. Min be to ka hakɛ kɛ, o tigi ye Sutana ka mɔgɔ ye, bari Sutana ye hakɛkɛla ye kabini fɔlɔfɔlɔ. Ala Dencɛ nana, waasa ka Sutana ka kɛwaliw cɛn. Mɔgɔ o mɔgɔ kɛra Ala deen ye, o tigi te hakɛ kɛ tugu. Bari Ala y'a Faa ye. A te se ka to hakɛkɛ la tugu bari Ala deen lo. Ala deenw ni Sutana ka mɔgɔw be lɔn ka bɔ ɲɔgɔn na kɛwali nunu le fɛ. Mɔgɔ o mɔgɔ te tilenninya sira taama, ani n'a t'a mɔgɔɲɔgɔn kanu, o tigi te Ala ta ye. An ka kan ka ɲɔgɔn kanu. Aw y'o le mɛn kabini koow daminɛtuma na. An man kan ka Kayɛn ladege, min kɛra Sutana ka mɔgɔ ye k'a dɔgɔnin faga. Mun na a y'a faga? A y'a faga bari ale Kayɛn tun ye baarajugukɛla ye, k'a sɔrɔ a dɔgɔnin tun ye mɔgɔɲuman ye. N badenw, ni mɔgɔw b'aw kɔniya, o kana aw dabari ban. An b'a lɔn ko an bɔra saya la ka don ɲanamanya la, bari an b'an mɔgɔɲɔgɔn kanu. Mɔgɔ min te a mɔgɔɲɔgɔn kanu, o tigi be i n'a fɔ suu. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a mɔgɔɲɔgɔn kɔniya, o tigi ye mɔgɔfagala le ye. Aw b'a lɔn ko mɔgɔfagala si te se ka nii banbali sɔrɔ. Yezu Krista y'a nii saraka anw kosɔn. An be kanuya lɔn o le fɛ. An fana ka kan k'an nii saraka an mɔgɔɲɔgɔn kosɔn. Fɛɛn be mɔgɔ min bolo n'a te dɛsɛbagatɔ dɛmɛ, o tigi be se k'a fɔ cogo di ko ale be Ala kanu? Ne deenw, an kan'a fɔ an daa la dɔrɔn ko an tɔɲɔgɔn koo ka di an ye. Nga an k'a yira tiɲɛ na n'an ka kɛwaliw ye. N'an mɔgɔɲɔgɔnw koo ka d'an ye, an b'a lɔn o le fɛ ko an be tiɲɛ kan. Ani an hakili be sigi Ala ɲakɔrɔ. N'an kɔnɔnako b'an jalaki, Ala ka bon n'an kɔnɔnako ye. Ale be koo bɛɛ lɔn. Ne terisɔbɛw, n'an kɔnɔnako t'an jalaki, an be se ka Ala daali ni hakilisigi ye. An mana fɛɛn o fɛɛn daali a fɛ, an b'o sɔrɔ bari an b'a ka sariya bato k'a sago kɛ. A ka sariya filɛ nin ye, ko an ka la a Deen Yezu Krista la, ani ka ɲɔgɔn kanu. Ale yɛrɛ le y'o cii nin don an bolo. Ni mɔgɔ min b'a ka sariya nin bato, Ala b'o tigi fɛ, o tigi ye Ala ta ye. An b'a lɔn o fɛ ko Ala b'an fɛ, a ka Nii Senuman barika la a ye min d'an ma. Ne terisɔbɛw, mɔgɔ minw ko Nii Senuman b'u fɛ, aw kana la olu bɛɛ la. Nga aw k'u sɛgɛsɛgɛ fɔlɔ k'a filɛ ni Ala ta lo. Bari kirakolon caaman be diɲɛ na sisan. Aw be se ka Ala ka Nii lɔn nin cogo la: Ni mɔgɔ o mɔgɔ b'a fɔ ko Yezu Krista nana ka adamaden cogo yɛrɛ lo ta, o tigi ye Ala ta ye. Nga ni min be ban o ma, o tigi te Ala ta ye, Krista jugu lo, aw ye min nako mɛn ka kɔrɔ. Ayiwa, kabini sisan, a be diɲɛ kɔnɔ ka ban. Ne deenw, aw kɔni ye Ala taw ye. Aw sera kira nunu kɔrɔ bari Nii Senuman be ni aw ye. Ale fanga ka bon ni Sutana ta ye, min be diɲɛ kɔnɔ. Olu kɔni ye diɲɛ nin taw ye. O la, u ka kuma ye diɲɛ ta ye, diɲɛ mɔgɔw le be mɛnni kɛ u fɛ fana. Anw kɔni, anw ye Ala taw ye. Mɔgɔ o mɔgɔ min be Ala lɔn, o tigi be mɛnni kɛ anw fɛ. Nga ni min te Ala ta ye, o te mɛnni kɛ an fɛ. A kɛra ten, Nii Senuman min ye tiɲɛtigi ye, an be se k'ale lɔn ka bɔ galontigɛla la. Ne terisɔbɛw, aw ye ɲɔgɔn kanu bari n'i ko Ala, i ko ɲɔgɔn kanuya. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a mɔgɔɲɔgɔn kanu, o tigi ye Ala deen ye, a be Ala lɔn. Nga ni min t'a mɔgɔɲɔgɔn kanu, o tigi te Ala lɔn. Bari n'i ko Ala, i ko kanuya le. Dencɛ kelenpe min be Ala fɛ, a y'o ci diɲɛ na waasa an ka balo ale barika la. Ala y'a ka kanuya yira an na ten le. Kanuya filɛ nin ye. A ma kɛ i n'a fɔ anw ye Ala kanu! Ale lo y'an kanu k'a Dencɛ ci an ma. An ka hakɛw yafara ale ka yɛrɛ saraka barika la. Ne terisɔbɛw, ni Ala y'an kanu ten, an fana ka kan ka ɲɔgɔn kanu dɛ! Mɔgɔ si ɲaa ma deli ka la Ala kan ka ye. Nga n'an be ɲɔgɔn kanu, o b'a yira ko Ala b'an fɛ. Ni Ala b'an fɛ, a ye kanuya min don an dusu la, o be kɛ ko dafanin ye. An b'a lɔn ko Ala b'an fɛ, ani ko anw kɛra a taw ye, bari a y'a yɛrɛ Nii le di an ma. Faa Ala y'a Dencɛ ci diɲɛ na, waasa ka mɔgɔw kisi. Anw ɲaa lara o kan, anw b'o seereya kɛ. Ni mɔgɔ o mɔgɔ y'a fɔ ko Yezu ye Ala deen ye, o tigi ye Ala ta ye, ani Ala b'o tigi fɛ. Ala b'an kanu cogo min na, anw kɔni b'o lɔn, ani anw lara o la. N'i ko Ala, i ko kanuya. Ni mɔgɔ min b'a mɔgɔɲɔgɔn kanu, o tigi nɔrɔnin be Ala la, Ala fana be n'o tigi ye. Ni kanuya dafanin be an dusu la, an hakili bena sigi Ala ka kiti tigɛlon na. Bari Yezu Krista n'a Faa be ɲɔgɔn fɛ cogo min na, k'anw to diɲɛ nin kɔnɔ, an fana be ten. Kanuya be yɔrɔ min na, siranya te yen. Kanuyasɔbɛ be siranya ban. Bari ni siranya koo be fɔ yɔrɔ min na, o be jalakiko yira. Mɔgɔ min be siran, kanuyasɔbɛ te o tigi la. Anw kɔni, kanuya b'an na, bari Ala le kɔnna k'an kanu. Ni mɔgɔ min y'a fɔ ko Ala koo ka di a ye k'a sɔrɔ a b'a mɔgɔɲɔgɔn kɔniya, o tigi ye galontigɛla ye. A ɲaa be a mɔgɔɲɔgɔn min na, n'a t'o kanu, a te se ka Ala kanu, a ɲaa te min na. Ayiwa, Krista ye cii min d'an ma, o filɛ nin ye, a ko: Ni Ala koo ka di mɔgɔ min ye, o tigi ka kan k'a mɔgɔɲɔgɔn fana kanu. Ni mɔgɔ o mɔgɔ lar'a la ko Yezu le ye Ala ka mɔgɔ wolomanin ye, o tigi ye Ala deen ye. Mɔgɔ o mɔgɔ be denfa kanu, o tigi b'a deen fana kanu. N'an be Ala kanu k'a ka ciiw bato, o tuma na, an b'a lɔn ko an b'a deenw kanu. K'a fɔ ko Ala koo ka d'i ye, o be bɔ a ka ciiw batocogo la. A ka ciiw batoli fana man gwɛlɛ, bari mɔgɔ min ye Ala deen ye ka ban, o tigi sera diɲɛ kɔrɔ. Lanaya min b'an na, o le b'a to an be se diɲɛ kɔrɔ. Mɔgɔ min lanin b'a la ko Yezu ye Ala Dencɛ ye, o tigi le sera diɲɛ kɔrɔ. Yezu Krista nana jii ni joli barika la. A batizera, a joli bɔnna. A ma kɛ i n'a fɔ a batizera dɔrɔn. A batizera, a fana sara. Ayiwa, Nii Senuman le b'o tiɲɛ yira an na, bari ale ye tiɲɛtigi ye. Seere saba le b'o tiɲɛ nin yira: Nii Senuman, jii ani joli. O seere nunu be fɛɛn kelen le fɔ. N'an be sɔn adamaden ka seereya ma, Ala ka seereya ka fisa ni adamaden ta ye. Ala y'a yira an na ko ale y'a Deen seere ye. Ni mɔgɔ min lara Ala Dencɛ la, Ala ye seereya min kɛ a ka koo la, o tigi b'o seereya nin mara a dusu la. Nga ni min ma la Ala la, o tigi ye Ala kɛ galontigɛla ye. Bari Ala ye seereya min kɛ a Dencɛ ka koo la, o tigi ma la o la. O seereya nin filɛ: ko Ala ye nii banbali d'an ma, min be sɔrɔ a Dencɛ sababu la. Ala Dencɛ be mɔgɔ min fɛ, o tigi ben'o hɛrɛ nin ye. Nga ni Ala Dencɛ te mɔgɔ min fɛ, o tigi te n'a ye. N ye nin sɛbɛn k'a ci aw ma, aw minw lanin be Ala Dencɛ la, waasa aw k'a lɔn ko nii banbali y'aw ta ye. Ayiwa, n'an ye fɛɛn o fɛɛn daali Ala fɛ, n'o kɛra a sago ye, an jigi b'a la ko a be mɛnni kɛ an fɛ. An lanin b'a la ko Ala b'an ka daalili lamɛn, an lanin b'a la fana ko an ye fɛɛn min daali, ko an y'o sɔrɔ ka ban. Ayiwa, hakɛ min te mɔgɔ faga, ni dɔ y'a ye ko a balima dɔ y'o kɛ, a ka Ala daali o tigi nin ye. Ala ben'a kisi o saya nin ma, n'o y'a sɔrɔ n'o hakɛ nin t'a faga. Hakɛ kelen le be yen min be mɔgɔ faga, n m'a fɔ ko aw ka daalili kɛ o kɛbagaw ye dɛ! Tilenbaliyako bɛɛ ye hakɛ ye. Nga hakɛw bɛɛ te na ni saya ye. An b'a lɔn ko mɔgɔ o mɔgɔ ye Ala deen ye, o tigi te to hakɛ la, bari Ala Deen b'a tanga. Sutana fanga te se a kɔrɔ. Anw y'a lɔn ko anw ye Ala deenw ye. Nga diɲɛ kɔnɔ fɛɛn tɔw bɛɛ be Sutana sago kɔrɔ. Anw y'a lɔn fana ko Ala Dencɛ nana diɲɛ na ka hakili d'an ma waasa an ka Tiɲɛtigi lɔn, ale min ye Ala ye. Anw ni Ala yɛrɛ be ɲɔgɔn fɛ a Dencɛ Yezu Krista barika la, ale lo ye Ala ye tigitigi min be nii banbali di. Ne deenw, aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi joko ma. Muso, Ala ye e min woloma, ne min ye a ka jama ɲamɔgɔ ye, ne be bataki nin ci ele n'i deenw ma. Aw koo ka di ne ye tiɲɛ na. A ma kɛ i n'a fɔ aw koo ka di ne dama ye dɛ, mɔgɔ o mɔgɔ be tiɲɛ lɔn, aw koo ka di olu bɛɛ ye. Tiɲɛ kama, aw koo ka d'an ye, tiɲɛ do b'an kɔnɔ, a bena to an kɔnɔ tuma bɛɛ. Faa Ala n'a Dencɛ Yezu Krista ka makari an na, ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ anw ye tiɲɛ ni kanuya kosɔn. Faa Ala ye cii min d'an ma, ne y'i ka deen dɔw ye, minw be taamana tiɲɛ sira kan ka kɛɲɛ n'o ye. O ye ne nisɔn diya kosɔbɛ. Ayiwa Muso, sisan ne b'a ɲini e fɛ ko an ka ɲɔgɔn kanu. O te cikura ye ni ne b'o fɔra i ye. Nga kɔrɔman lo, an ye min sɔrɔ kabini a daminɛtuma na. N'an be Ala ka ciiw bato, an be kanuya sira taama. Aw y'o cii le mɛn kabini a daminɛtuma na, ko aw ka ɲɔgɔn kanu. Bari galontigɛla caaman be diɲɛ na sisan. U b'a fɔ ko Yezu Krista tun te mɔgɔ yɛrɛ yɛrɛ ye. Min be ban ten, o le ye galontigɛla ni Krista jugu ye. Aw k'aw yɛrɛ kɔlɔsi waasa aw ka baara kana kɛ fuu ye. Nga aw ka se k'a nafa sɔrɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ te Krista ka kalan bato, fɔɔ ka to ka koo wɛrɛ kɛ, Ala te o tigi fɛ. Mɔgɔ min b'a ka kalan bato, Faa Ala n'a Dencɛ b'o tigi fɛ. Ni mɔgɔ dɔ nana aw fɛ n'a ka kalan ni Krista ta te kelen ye, aw kana sɔn o tigi ka don aw ka soo kɔnɔ. Aw kan'a fo yɛrɛ. Ni mɔgɔ min y'a fo, o tigi niin be don a ka kɛwali juguw la. Kuma caaman be n fɛ k'a fɔ aw ye. Nga n t'a fɛ k'o kɛ bataki ye. Bari ne yɛrɛ b'a fɛ ka na bɔ aw fɛ k'o fɔ aw ye ni n daa ye, waasa an ka nisɔndiya kosɔbɛ. Ala y'i Balimamuso min woloma fana, ale deenw b'i fo. Ne min ye Krista ka jama ɲamɔgɔ ye, ne be bataki nin ci ele Gayusi ma. I koo ka di ne ye tiɲɛ na. Ne teriɲuman, ne b'a fɛ i ka to kɛnɛya la, i ka koo bɛɛ ka sabati i n'a fɔ i be taga ɲa Ala ka koo la cogo min na. An balima dɔw nana i tagamacogo lakali ne ye. U ko i taamacogo bɛnnin be. O ye ne nisɔndiya kosɔbɛ. Ni ne y'a mɛn ko n deenw tagamacogo bɛnnin lo ni Ala ka tiɲɛ ye, o le ka di n ye ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan. N teri, ko i be mɔgɔɲumanya yira an balimaw na kosɔbɛ, minw ye lonanw ye. Kanuya min b'i dusu la, u y'o lakali Krista ka jama ɲana. Ayiwa, taga n'i ka dɛmɛ ye ɲafɛ, o ka kɛ Ala sago la, waasa u ka se k'u ka taama kɛ. Bari u bɔra Krista le tɔgɔ la. O le y'a to u ma sɔn ka Alalɔnbaliw ka dɛmɛ foyi minɛ. O la, an ka kan k'o mɔgɔ nunu ɲɔgɔn minɛ ka ɲa, waasa an niin ka don o tiɲɛ baara la. N ye dakuruɲa damani sɛbɛn ka ci Krista ka jama ma aw fɛ, nga Diyotɛrɛfu min ko ale ye koo bɛɛ ɲamɔgɔ ye, ale te sɔn o kɔnɔna kuma ma. O kama, ni n nana aw fɛ tuma min na, a be min kɛra an na, a ka kumajugu kɔni, n bena o bɛɛ lakali. A te danna o fana ma. A be to ka ban k'an balimaw lonanw ladon. Ni mɔgɔ minw ko u b'u ladon fana, a te sɔn, a be tila ka olu niin bɔ Krista ka jama na. N teriɲuman, i kana mɔgɔ ka kojugu ladege fɔɔ a ka koɲuman. Mɔgɔ min be koɲuman kɛ, o tigi ye Ala ta ye. Nga kojugukɛla kɔni ɲaa te na la Ala kan. Demetiriyusi kɔni, mɔgɔ bɛɛ b'ale tɔgɔɲuman fɔra. U do be tiɲɛ le fɔra. Anw fana b'a tɔgɔɲuman fɔ. I b'a lɔn ko an be min fɔ, ko tiɲɛ lo. Kuma caaman be n fɛ k'a fɔ i ye. Nga n t'a fɛ ka sɛbɛnnikɛnan ta o kama. Bari ne yɛrɛ b'a fɛ k'i ye yanni dɔɔni an ka kuma ɲɔgɔn fɛ. Ala ka hɛrɛ kɛ i ye. I teriw b'i fo. An ka foli lase an teriw kelen kelen bɛɛ ma fana. Ne Zude, Zaki dɔgɔcɛ, ne min ye Yezu Krista ka baaraden ye, n be bataki nin ci Ala ka mɔgɔ weleninw ma, aw minw koo ka di Faa Ala ye, ani aw minw maranin be Yezu Krista ye. Ala ka makari ni kanuya ani hɛrɛ ka kɛ aw ye kosɔbɛ. Ne teriw, ne tun y'a laɲini kosɔbɛ ka sɛbɛ ci aw ma an bɛɛ ka kisili koo la. Ne y'a ye k'o kɛra wajibi ye ne ma k'o kɛ waasa ka ladili di aw ma, ko aw ka jija janko lanaya kana cɛn. Ala y'e min di a ka jama ma siɲɛ kelen, o ɲɔgɔn tena kɛ tugu. Bari namaramɔgɔ dɔw donna aw cɛma minw ka jalakiko fɔra Ala ka kuma na kabini tumajan. O Alaɲasiranbali nunu be an ka Ala ka nɛɛma koo ta k'o kɛ kokolon kɛli ye, ani u bɛɛ be ban an Matigi Yezu Krista la, ale min kelenpe ye an kuntigi ye. Aw be koo nin bɛɛ lɔn kosɔbɛ, nga ne b'a fɛ k'aw hakili jigi a la, ko Matigi ye a ka jama Isirayɛli kisi k'u bɔ Ezipiti jamana na tuma min na, mɔgɔ minw tun ma l'a la, ale yɛrɛ ye olu faga. Mɛlɛkɛ minw ma se ka wasa u ka lɔyɔrɔw la n'u bɔra yen, Ala ye olu siri ni jɔrɔkɔ tigɛbali ye k'u mara dibi kɔnɔ sini kitiba kama. O cogo kelen na fana, Sodɔmu ni Gɔmɔri ani u dafɛduguw mɔgɔw tun kɛra i n'a fɔ o mɛlɛkɛ nunu, u tun y'u yɛrɛ bila kakalaya la. Hali koo minw tun te bɛn adamaden cogo ma, u tun be o kɛ. O la, olu jɛnina ni tasuma fagabali ye, ka kɛ ɲayira fɛɛnw ye. A kɛra ten fana, o mɔgɔ nunu b'o koow kɛ k'u yɛrɛ nɔgɔ ka ban Ala ta ma ka mɛlɛkɛw nɛni nɔɔrɔ be minw kan. O ye koo ye, hali mɛlɛkɛw ɲamɔgɔ Misɛli ma sɔn k'a min kɛ. Tuma min na, a tun be sɔsɔli kɛra ni Sutana ye Musa suu koo la, a y'a yɛrɛ minɛ, a ma sɔn ka Sutana nɛni. Nga a y'a fɔ ko: «Ala bena i sara.» O mɔgɔ nunu te fɛɛn minw lɔn, u be olu le lɔgɔbɔ. Lɔnniya min b'u fɛ, o ye adamaden ta ye, o ni kongosogo bɛɛ ta ka kan, o le b'u bila halakili la. Bɔnɛ y'u ta ye, bari u ye Kayɛn ka sirajugu ɲɔgɔn taama. U ye tiɲɛ sira bila sara kama i n'a fɔ Balamu tun y'a kɛ cogo min na. U ta cɛnna murutili kama i n'a fɔ Kore halakira cogo min na. Olu le be koo caaman ɲagami aw ka balimaya dumuni kɛtuma na, u te malo, u te mɔgɔ si jati, u b'a fɛ olu dama ka fa. U kɛra i n'a fɔ sankaba gwɛmanw, fɔɲɔ be minw ta ka yaala n'u ye. U be i n'a fɔ yiri denbaliw, yiri minw juuw bɔnna, u fagara pewu. U kɛra i n'a fɔ jikuruw kɔgɔji kan, u ka kɛta be i n'a fɔ jii kanga min b'u maloya. U be i n'a fɔ lolo minw be bɔ sankolo la ka ben. Ala y'u mara dibiba kama min te tɛmɛ. Enɔki min ye wolokun wolonwulanan ye k'a ta Adama ma, ale ye kirayakuma fɔ u ka koo la ko: «A filɛ. Matigi bena na n'a ka mɛlɛkɛ senuman waa caaman ye. A bena bɛɛ kiti. A bena Alaɲasiranbali hakɛkɛlaw bɛɛ jalaki u ka kojugu sifa bɛɛ la, ani u ka kumajugu fana u ye minw fɔ a ka koo la.» O mɔgɔ nunu dusu man di, u be ŋunuŋunu, u be taama ka kɛɲɛ n'u yɛrɛ ka nigɛjugu dama ye. U dalakuma bɛɛ ye yɛrɛboɲa kuma ye, u be mɔgɔw nigɛ u yɛrɛ ka nafa kama. Ne teriw, aw k'aw hakili to an Matigi Yezu Krista ka cidenw ka kuma fɔninw na. Olu tun y'a fɔ aw ye ko: «Waati laban na, kolɔgɔbɔbagaw bena sɔrɔ. U bena taama ka kɛɲɛ n'u ka nigɛjugu ye.» O mɔgɔ nunu yɛrɛ yɛrɛ lo, olu le be mɔgɔw bila ɲɔgɔn na, u ka koo bɛɛ ye adamadenya ye, Ala ka Nii te u fɛ. Nga aw kɔni, ne teriw, aw ka jija ka taga ɲa aw jigi ka to Ala kan sɔbɛ la, ani ka Ala daali Nii Senuman barika la. Aw ka to Ala ka kanuya la, k'aw jigi la an Matigi Yezu Krista ka makari kan, ka nii banbali kɔnɔ. Mɔgɔ minw be sigasiga, aw ye makari u la, k'u kisi ka bɔ tasuma na, ka makari tɔɔ nunu na fana, nga o ka kɛ ni siranya ye. U ka kɛwalijuguw koo ka goya aw ye i n'a fɔ u ka faniw minw nɔgɔra u ka kɛwalijuguw fɛ. Ala min be se k'aw tanga aw kana ben, ani k'aw kɛ jalakibaliw ye ka nisɔndiya di aw ma kosɔbɛ a ɲakɔrɔ, ale kelenpe min y'an Kisibaga ye an Matigi Yezu Krista barika la, nɔɔrɔ ni boɲa ani sebagaya ni kuntigiya ka kɛ ale ye k'a ta a daminɛ na, ka se sisan ma ni tuma bɛɛ. Amiina. Koo minw ka kan ka kɛ yanni dɔɔni, Ala ye sira di Yezu Krista ma, a k'olu yira a ka baarakɛlaw la. O la, ale y'a ka mɛlɛkɛ ci Zan fɛ k'o yira a la. Ala ye kuma minw fɔ, ani Yezu ye koo minw kɛ, Zan min ɲaa lara o bɛɛ kan, ale b'olu le ɲafɔra yan. Ni sɛbɛ nin kalanbaga, walima a kɔnɔna kirayakuma lamɛnbaga min y'a bato, o tigi dagamunin lo. Bari o koow kɛwaati surunyana. Krista ka jamakulu wolonwula minw be Azi mara la, ne Zan be sɛbɛ nin ci aw ma. Ala min be yen, ale tun be yen, ani ale lo bena na. Ale n'a ka nii wolonwula minw be masasigilan ɲakɔrɔ, olu ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. Yezu Krista min ye Ala ka seeresɔbɛ ye, n'ale lo kɛra suu fɔlɔ ye ka kunun, n'a ye masaw ka Masa ye, ale ka nɛɛma ni hɛrɛ kɛ aw ye. An koo diyar'a ye, a y'an ka hakɛ yafa a joli bɔnnin sababu la, k'an kɛ masadenw ni sarakalasebagaw ye, a Faa Ala ɲakɔrɔ. O tuma na, see ye ale ta ye, boɲa ka la a tɔgɔ kan waati bɛɛ. Amiina. Ayiwa, a bena na sankaba kan. Mɔgɔ bɛɛ ben'a ye. Hali minw tun y'a sɔgɔ, u ben'a ye. Siyaw bɛɛ bena kasi ale kosɔn. Ɔnhɔn, a bena kɛ ten. Amiina. Matigi Ala ko ale ye Alifa ni Omega ye, ale min ye Setigi ye, n'a be yen, n'a tun be yen, a fana bena na. An minw kɛra masadenw ye n'an be tɔɔrɔ muɲuna Yezu kosɔn, ne Zan, aw baden, ne tun be jamanadennin dɔ la kɔgɔji cɛma min tɔgɔ ko Patimɔsi, Ala ka kuma ni Yezu seereya kama. Matigi ka loon dɔ la, Nii Senuman barika la, ne ye kumakan dɔ mɛn n kɔfɛ, i n'a fɔ buru fiyɛkan. A y'a fɔ ko: «I be min yera, o sɛbɛn k'a ci Ala ka jama ma dugu wolonwula nunu kɔnɔ: Efɛzi ni Simirini, ani Pɛrigamu, Tiyatiri, ni Saadi ni Filadɛlifi ani Lawodise.» Ne ye n ɲaa yɛlɛma ko n be kumabaga nin filɛ, ne ye sanu fitinɛ wolonwula ye. Fɛɛn dɔ tun be fitinɛ nunu cɛma, o fɛɛn nin bɔnin tun be adamaden fɛ. Foroca tun b'a kaan na, sanu cɛsirilan tun b'a disi la. A kunsigi tun gwɛra parapara. A ɲadenw tun be i n'a fɔ tasuma. A seenw tun be manamana i n'a fɔ u ye zira min ko k'a jɔsi. A kumakan tun be i n'a fɔ jiba woyokan. Lolo wolonwula tun b'a kinibolo la. Murujan min daa fila bɛɛ ka di tun b'a daa la. A ɲada tun be manamana i n'a fɔ tile. Ne ɲaa lara a kan tuma min na dɔrɔn, ne benn'a kɔrɔ ka kirin. Nga a y'a kinibolo la ne kan k'a fɔ ko: «Kana siran, ne le ye fɔlɔ ani laban ye. Ne ɲanaman lo. N tun sara, nga sisan n be nii na. N bena to nii na kudayi! Saya ani lahara konnigɛ be ne bolo. Ayiwa, i ye min ye ka tɛmɛ, o sɛbɛn. Min be kɛra sisan, ani min bena na kɔfɛ, o fana sɛbɛn. I tun ye lolo wolonwula minw ye n bolo, ani sanu fitinɛ wolonwula nunu u kɔrɔ filɛ: Lolo nunu ye Ala ka jamakulu wolonwula ka mɛlɛkɛw ye. Fitinɛ nunu ye u yɛrɛw ye. «Sɛbɛ ci Krista ka jama ka mɛlɛkɛ ma Efɛzi k'a fɔ u ye ko: Lolo wolonwula nunu be min kinibolo la, n'a be taamana sanu fitinɛ wolonwula nunu cɛma, ale ko: Ne b'aw taama cogo lɔn. Aw be baara min kɛra, ani aw muɲunin lo cogo min na, ne b'o bɛɛ lɔn. Ne y'a lɔn ko aw te sɔn mɔgɔjuguw ka koo la. Minw k'olu ye cidenw ye k'a sɔrɔ cidenw tɛ, aw ye olu kɔrɔbɔ, k'a ye ko galontigɛlaw lo. Aw tɔɔrɔla ne tɔgɔ kosɔn nga aw muɲuna, aw m'aw fari faga. O n'a ta bɛɛ, ne b'aw jalaki. Bari aw tun be ne kanu cogo min na fɔlɔ la, aw te ne kanu ten tugu. Aw tun be cogo min na fɔlɔfɔlɔ, ka na yɛlɛma, aw ye miiri o la kosɔbɛ ka nimisa, k'aw ka fɔlɔfɔlɔ kɛwaliw ɲɔgɔn kɛ. N'aw m'o kɛ, ne bena na aw kama, k'aw ka fitinɛ ta ka bɔ a nɔɔ na. Nga koo kelen b'aw la, o ka di ne ye. Nikola kɔmɔgɔw koo ka go ne ye cogo min na, u koo ka go aw fana ye ten. Nii Senuman be min fɔra Krista ka jama ye, ni min b'a fɛ ka faamuli kɛ o la, o tigi k'a tulo malɔ a fɛ ka ɲa. Ni min ye see sɔrɔ, yiri min be arijana na, n'a be nii don mɔgɔ la, ne b'o deen dɔ d'a tigi ma k'a dumu. «Sɛbɛ ci Krista ka jama ka mɛlɛkɛ ma Simirini k'a fɔ u ye ko: Min ye Fɔlɔ ni Laban ye, min tun sara ka kunun, ale ko: Ne b'aw ka tɔɔrɔ n'aw ka fantanya lɔn. Nga n b'a fɔ ko aw ye nafolotigiw ye. Minw k'olu ye zuwifuw ye k'a sɔrɔ zuwifuw tɛ, olu be tɔgɔcɛn min lara aw kan, ne b'o lɔn. Olu kɛnin be Sutana kɔmɔgɔw le ye. Tɔɔrɔ min bena aw sɔrɔ, aw kana siran o ɲa. Ayiwa, aw cɛma, mɔgɔ damani bena kaso kɛ Sutana sababu la. A bena o kɛ k'aw kɔrɔbɔ. Aw bena tɔɔrɔ tile tan kɔnɔ. Aw ka kɛ kantigiw ye fɔɔ ka taga se saya ma, n'o kɛra, aw bena nii banbali sɔrɔ ne barika la. Nii Senuman be min fɔra Krista ka jama ye, ni min b'a fɛ ka faamuli kɛ o la, o tigi k'a tulo malɔ a fɛ ka ɲa. Ni min muɲuna ka see sɔrɔ, o tigi tena sini tɔɔrɔ sɔrɔ, min ye saya filanan ye. «Sɛbɛ ci Krista ka jama ka mɛlɛkɛ ma Pɛrigamu k'a fɔ u ye ko: Murujan be min fɛ n'a daa fila bɛɛ ka di, ale ko: Aw be dugu min na, ne y'a lɔn ko Sutana ka masasigilan b'o yɔrɔ la. O n'a ta bɛɛ, aw nɔrɔnin bɛ ne la, aw ma tigɛ ne la. U ye ne ka seereɲuman Antipasi faga aw fɛ loon min na, hali o waati la, aw m'aw jigi bɔ ne kan k'aw to Sutana ka sigiyɔrɔ nin na. O n'a ta bɛɛ, ne b'aw jalaki koo dɔw la. Bari aw cɛma, dɔw nɔrɔnin be Balamu ka kalan na, ale min tun be Balaki kɔnɔnasu waasa a ka Isirayɛlidenw nigɛ k'u bila josɔnsogo ɲimi na, ani ka kakalaya kɛ. Dɔw b'aw cɛma fana minw sɔnna Nikola kɔmɔgɔw ka kalan ma. Ayiwa, o tuma na, aw ye nimisa ka faran aw ka kojuguw la. N'o tɛ, n be na aw fɛ sisan. Murujan min be ne daa la, n bena o kɛ k'u kɛlɛ. Nii Senuman be min fɔra Krista ka jama ye, ni min b'a fɛ ka faamuli kɛ o la, o tigi k'a tulo malɔ a fɛ ka ɲa. Ni min muɲuna ka see sɔrɔ, ne bena * maanɛ dogonin dɔ di o tigi ma, ka kabakuru gwɛman dɔ d'a ma fana, tɔgɔ dɔ b'o kan, mɔgɔ si te o tɔgɔkura min lɔn n'o kabakuru sɔrɔbaga tɛ. «Sɛbɛ ci Krista ka jama ka mɛlɛkɛ ma Tiyatiri k'a fɔ u ye ko: Ala Dencɛ, min ɲadenw be i n'a fɔ tasuma, n'a seenw be i n'a fɔ zira konin, ale ko: Aw be min kɛra, ne b'o lɔn. Ne koo ka d'aw ye cogo min na, ani aw jigi be ne kan cogo min na, ne b'o lɔn, n'aw ka baara kɛcogo, ani aw ka muɲuli, ne b'o bɛɛ lɔn. Aw be baara min kɛ sisan, o ka ca ni fɔlɔta ye. O bɛɛ n'a ta, ne b'aw jalaki, bari aw be Zezabɛli ka kɛwaliw diyara a la. O muso nin ko ale ye kira ye, k'a sɔrɔ kira tɛ. A be n ka mɔgɔw lafilila n'a ka kalan ye, k'u bila kojugukɛ ni josɔnsogo ɲimi na. N y'a to fɔlɔ waasa a k'a sɔɔn yɛlɛma. Nga a do t'a fɛ k'a ka kakalaya dabila. Ayiwa, n ben'a kɛ a be la bana bolo ka tɔɔrɔ. A ni minw jɛnna ka kakalaya kɛ, n bena tɔɔrɔba lase olu fana ma, fɔɔ ni u y'u ka kakalaya dabila. N bena saya lase a deenw ma, o la Krista ka jama bɛɛ ben'a lɔn ko ne le be mɔgɔ bɛɛ kɔnɔnako n'u ka ŋaniyaw lɔn. N bena aw kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'aw ka kɛwaliw ye. Aw tɔw, aw minw be Tiyatiri n'aw ma sɔn ka kɛ a kɔmɔgɔw ye, aw minw ma Sutana ka gundo ɲini k'a lɔn, aw kɔni, n tena koo wɛrɛ la aw kan. Nga aw y'aw jigi la ne kan cogo min na, aw k'aw yɛrɛ minɛ ka ɲa ten fɔɔ ne ka kɔsegi ka na. Ni min y'a yɛrɛ minɛ ka ɲa, ka ne ka fɔtaw bɛɛ kɛ fɔɔ ka se u daan na, ne bena siya wɛrɛw ka kuntigiya di o tigi ma. A bena u mara ni nigɛbere ye k'u ci, i n'a fɔ mɔgɔ be daga ci cogo min na. Ne yɛrɛ y'o fanga nin sɔrɔ n Faa fɛ. Loloba min be bɔ dugugwɛdafɛ, ne bena o d'a ma fana. Nii Senuman be min fɔra Krista ka jama ye, ni min b'a fɛ ka faamuli kɛ o la, o tigi k'a tulo malɔ a fɛ ka ɲa. «Sɛbɛ ci Krista ka jama ka mɛlɛkɛ ma Saadi k'a fɔ u ye ko: Ala ka Nii wolonwula ni lolo wolonwula be min fɛ, ale ko: Ne b'aw ka kɛwaliw lɔn. U b'a miiri ko aw ɲanaman lo, k'a sɔrɔ aw ye suuw ye Ala ɲana. Aw k'aw yɛrɛ minɛ, waasa barika dɔɔni min b'aw la, o fana kana nagasi. Bari aw ka kɛwaliw si ma ne ka Ala ɲaa fa. Aw ye kuma min mɛn ka sɔn a ma, aw k'aw hakili jigi o la, k'aw sɔɔn yɛlɛma k'o kuma nin minɛ ka ɲa. N'o tɛ, ne bena na bari aw la i n'a fɔ soon, aw tena ne natuma lɔn. Mɔgɔ damani kɔni b'aw fɛ Saadi minw ma nɔgɔ. Olu bena fani gwɛmanw don ka n bila sira, bari u ka kan n'o ye. Ayiwa, ni min ye see sɔrɔ, o tigi fana bena fani gwɛman don. N ten'a tɔgɔ jɔsi ka bɔ nii banbali sɛbɛ kɔnɔ. Nga n bena sɔn k'a yira n Faa n'a ka mɛlɛkɛw la, k'o tigi ye ne ta ye. Nii Senuman be min fɔra Krista ka jama ye, ni min b'a fɛ ka faamuli kɛ o la, o tigi k'a tulo malɔ a fɛ ka ɲa. «Sɛbɛ ci Krista ka jama ka mɛlɛkɛ ma Filadɛlifi k'a fɔ u ye ko: Dawuda ka konnigɛ be min bolo, ale ye Senuman ye tigitigi, ale min be daa yɛlɛ ni mɔgɔ si te se k'a tugu, n'a y'a tugu, mɔgɔ si te se k'a yɛlɛ, ale ko: Ne b'aw ka kɛwaliw lɔn. Ayiwa, ne ye daa dɔ yɛlɛ aw ɲa, mɔgɔ si te se ka min tugu. Fanga bɛrɛ t'aw la, nga aw ye ne ka kuma bato, aw ma bɔ ne kɔ. Ayiwa, n bena Sutana batobagaw karaba aw ye, olu minw k'u ye zuwifuw ye k'a sɔrɔ zuwifuw tɛ, galontigɛlaw lo. N bena u wajibiya ka na u kunbiri gwan aw kɔrɔ. O la, u ben'a lɔn ko aw koo ka di ne ye. Aw banbana ka ne ka kuma bato. O la, ne fana bena aw kɔlɔsi tɔɔrɔ tuma na, min bena don diɲɛ mumɛ bɛɛ kɔnɔ ka mɔgɔw kɔrɔbɔ. N be na yanni dɔɔni. Aw ye jija k'aw yɛrɛ kɔlɔsi waasa mɔgɔ si kana na aw ka sara bɔsi aw la. Ni min ye see sɔrɔ, n ben'a kɛ o tigi be to n ka Ala batoso kɔnɔ i n'a fɔ samasen. A bena to yen kudayi. Ne bena n ka Ala n'a ka dugu tɔgɔ sɛbɛn a kan, o dugu nin ye Zeruzalɛmu kura ye min bena jigi ka bɔ Ala fɛ arijana na. Ne bena n tɔgɔkura fana sɛbɛn a kan. Nii Senuman be min fɔra Krista ka jama ye, ni min b'a fɛ ka faamuli kɛ o la, o tigi k'a tulo malɔ a fɛ ka ɲa.» «Sɛbɛ ci Krista ka jama ka mɛlɛkɛ ma Lawodise k'a fɔ u ye ko: Min tɔgɔ ko Amiina, ale min ye Seere tilennin tigitigi ye, Ala ka danfɛnw bɛɛ bɔra ale min na, a ko: Ne b'aw ka kɛwaliw lɔn. Aw ma suma i n'a fɔ jisuma, aw gwannin te i n'a fɔ jigwannin. N'aw tun kɛra nunu fila la dɔ ye, o tun ka fisa. Aw gwannin tɛ, aw sumanin tɛ fana, aw walawalanin be, o tuma na ne bena aw fɔɔnɔ. Aw b'a miiri ko aw ye fɛntigiw ye, ko fɛɛn bɛɛ b'aw fɛ, ko aw wasara, k'a sɔrɔ aw m'a lɔn ko aw ye dɛsɛbagatɔw ni makaritɔw, fantanw, ni fiɲɛntɔw ani fɛɛrɛtɔw ye. Ayiwa, ne b'aw ladi. Aw ye na sanu yɛrɛ yɛrɛ san ne fɛ, fɛɛn min b'a to aw be kɛ fɛntigiw ye. Aw ye na fanigwɛ san k'aw ka maloya bɔ, ani ka ɲadimifura minɛ ne fɛ k'aw yɛrɛ furakɛ waasa aw ka yeli kɛ. Minw koo ka di ne ye, ne be olu ladi k'u kolo. Ayiwa, aw ye jija, ka nimisa ka faran aw ka kojugu la. Ne lɔnin be aw ka daaw la ka daa kɔkɔ. Ni min ye n kaan mɛn ka daa yɛlɛ, ne be don o tigi fɛ, an be dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ. Ni min ye see sɔrɔ, o tigi bena sigi ni ne ye n ka masaya la, i n'a fɔ ne ye see sɔrɔ ka sigi ni n Faa ye a ka masaya la cogo min na. Nii Senuman be min fɔra Krista ka jama ye, ni min b'a fɛ ka faamuli kɛ o la, o tigi k'a tulo malɔ a fɛ ka ɲa.» O kɔ, ne ye daa dɔ yɛlɛnin ye sankolo la: Ne tun ye kumakan min mɛn fɔlɔ la i n'a fɔ buru fiyɛkan, o kumakan nin ko ne ma: «Yɛlɛ ka na yan, n bena koo nataw yira i la.» O yɔrɔnin bɛɛ, Nii Senuman jigira ne kan. Ne ye masasigilan dɔ ye arijana kɔnɔ. Mɔgɔ dɔ tun siginin b'a kan. O tigi tun be manamana i n'a fɔ dakamana kabakuru binkɛnɛman ni wulemanw. Sanmuru kɛnin tun be ka masasigilan lamini. O ɲaa bɔnin tun be dakamana kabakuru binkɛnɛman dɔ fɛ. Sigilan mugan ni naani bilanin tun be ka masasigilan lamini. Cɛkɔrɔba fanigwɛtigiw tun siginin b'u kan. Sanufugulan tun b'u bɛɛ kuun na. Saan tun be pɛrɛn ani ka manamana ka bɔ masasigilan yɔrɔ la. Kumakanw tun be bɔ yen fana. Fitinɛ wolonwula mananin tun be masasigilan ɲafɛ. Olu ye Ala ka Nii wolonwula nunu ye. Fɛɛn dɔ tun be masasigilan ɲafɛ. A kɛra i n'a fɔ baji. O ɲaa tun ka ɲi kosɔbɛ. Nimanfɛn barikaman naani tun be masasigilan faan bɛɛ la. Olu yɔrɔ bɛɛ tun ye ɲadenw ye. Nimanfɛn fɔlɔ bɔnin tun be jara fɛ. A filanan bɔnin tun be tura fɛ. A sabanan ɲaa bɔnin tun be mɔgɔ ɲada fɛ. A naaninan bɔnin tun be sɛgɛn lerutɔ fɛ. O nimanfɛn naani nunu bɛɛ tun be ni gaman wɔɔrɔ wɔɔrɔ ye, ɲadenw tun be u fari yɔrɔ bɛɛ la. Suu ni tile, u b'a fɔ ko: «Senuman, senuman, senuman ye Matigi Ala ye, Setigi! Min tun be yen! Min be yen! Min be na!» Min siginin be masasigilan nin kan, n'a bena to nii na kudayi, ni nimanfɛn nunu y'a makiri tuma min na, cɛkɔrɔba mugan ni naani nunu be to k'u ka fugulan fili a ɲafɛ k'u kunbiri gwan k'a bato, ale min be yen tuma bɛɛ, ka to k'a fɔ ko: «An Matigi n'an ka Ala, i ka kan ni boɲa ni tanuli ye, k'i ka sebagaya koo fɔ! Bari, e le ye fɛɛn bɛɛ dan, a diyara i ye, e y'u bɛɛ dan.» O tuma na, min siginin be masasigilan kan, ne ye sɛbɛ melekenin dɔ ye ale kinibolo la. A ɲaa n'a kɔɔ bɛɛ sɛbɛnnin tun lo. A datugunin tun be ni taamasiɲɛ wolonwula ye. O kɔ, ne ye mɛlɛkɛ setigi dɔ ye, ale y'a kaan kɔrɔta k'a fɔ ko: «Ka taamasiɲɛ nunu walaka ka sɔrɔ ka sɛbɛ nin dayɛlɛ, jɔn ka kan n'o ye?» Mɔgɔ ma sɔrɔ yɔrɔ si la min be se ka sɛbɛ nin yɛlɛ k'a filɛ, sankolo la, ni dugukolo kan, ani dugukolo jukɔrɔ. Ne kasira kosɔbɛ, bari mɔgɔ si ma sɔrɔ min be se ka sɛbɛ nin yɛlɛ ani k'a filɛ. Cɛkɔrɔba nunu kelen y'a kaan to ne ma ko: «I kana kasi. Zuda kɔmɔgɔw ka jara, Dawuda ka dencɛ nin kɛ! Ale lo ye see sɔrɔ. O la, a be se ka sɛbɛ nin yɛlɛ.» O tuma na, ne ye Sagaden dɔ ye, a wilila ka lɔ. Nimanfɛn naani nunu ni cɛkɔrɔbaw tun kɛnin be k'a lamini. A kɛra i n'a fɔ a tun fagara. Gɔɔn wolonwula tun b'a la, ani ɲaden wolonwula, minw ye Ala ka Nii wolonwula ye, a be to ka minw ci diɲɛ faan bɛɛ la. Min tun siginin be masasigilan kan, Sagaden gwɛrɛla ka sɛbɛ nin minɛ ale fɛ. A y'a minɛ minkɛ, nimanfɛn naani nunu, ani cɛkɔrɔba mugan ni naani nunu bɛɛ y'u kunbiri gwan a kɔrɔ. Gɔni, ani sanudagaw tun b'u bɛɛ bolo minw fanin tun be wusulan na. O fɛɛn nunu tun ye Ala ka mɔgɔɲumanw ka daaliliw taamasiɲɛ ye. U tun be dɔnkilikura dɔ lara ko: «E ni wale, ele le be se ka sɛbɛ nin minɛ k'a taamasiɲɛ nunu walaka. Bari u tun y'i faga. I joli min tun bɔnna, o kɛra sababu ye i ye mɔgɔ dɔw kunmabɔ k'u kɛ Ala taw ye ka bɔ siyaw bɛɛ cɛma, ani jamanaw bɛɛ la. E y'u kɛ masaw ni sarakalasebagaw ye dugukolo kan Ala ɲakɔrɔ.» Ne tun be filɛli kɛra halibi, ne ye mɛlɛkɛ caaman kaan mɛn, u tun ka ca haali, fɔɔ u te se ka jati ka daa lɔn. U lɔnin tun be ka masasigilan ni nimanfɛnw ni cɛkɔrɔba nunu lamini. U tun be to k'u kaan kɔrɔta k'a fɔ ko: «U tun ye Sagaden min faga, ale ka kan ni setigiya ye. Nafolotigiya, ani lɔnniya, ni fanga ni kunkɔrɔta ni boɲa, ani tanuli y'a ta ye!» Sankolo kɔnɔ fɛɛnw, ni dugukolo kan taw, ni dugukolo jukɔrɔ taw, ni jii kɔnɔ fɛɛnw, danfɛnw mumɛ bɛɛ y'a daminɛ ka dɔnkili la ko: «Min siginin be masasigilan kan, ale ni Sagaden tɔgɔ ka tanu. Nɔɔrɔ ni boɲa, ani setigiya ka kɛ u ta ye tuma bɛɛ!» Nimanfɛn naani nunu be to k'u laminɛ ko: «Amiina!» Cɛkɔrɔba nunu be to k'u kunbiri gwan k'u bato. Ayiwa, tuma min na ne y'a ye Sagaden ye taamasiɲɛ fɔlɔ bɔ sɛbɛ nin kan, ne ye nimanfɛn naani nunu kelen pɛrɛnkan mɛn i n'a fɔ sanpɛrɛn. A y'a fɔ ko: «Na yan!» Ne ko n be filɛli kɛ, ne ye soo gwɛman dɔ ye. Mɔgɔ min tun siginin b'a kan, kala tun b'o bolo. A gwɛrɛla, u ye masafugulan d'a ma. A bɔra ni setigiya ye, a bena see sɔrɔ. O kɔ, Sagaden ye taamasiɲɛ filanan bɔ, ne ye nimanfɛn filanan pɛrɛnkan mɛn ko: «Na yan!» O tuma na, soo wɛrɛ bɔra, ale wulennin tun lo. Mɔgɔ min tun yɛlɛnin b'a kan, see dira ale ma ko a ka balawu le wili diɲɛ na waasa mɔgɔw ka ɲɔgɔn faga. Murujan dir'a ma. Sagaden ye taamasiɲɛ sabanan bɔ tuma min na, ne ye nimanfɛn sabanan pɛrɛnkan mɛn ko: «Na yan.» Ne ye filɛli kɛ, n y'a ye soo finman bɔra. Mɔgɔ min tun b'a kan, kilo tun b'o bolo. N ye kumakan dɔ mɛn ka bɔ nimanfɛn naani nunu cɛma ko: « * Bile kilo kelen sɔngɔ ye tile kelen baara wari ye. * Orizi kilo saba sɔngɔ fana ye tile kelen baara wari ye. I kana maga tulu ni duvɛn na.» Sagaden ye taamasiɲɛ naaninan bɔ tuma min na, ne ye nimanfɛn naaninan pɛrɛnkan mɛn ko: «Na yan.» N ye filɛli kɛ, n y'a ye soo binkɛnɛman bɔra. Mɔgɔ min tun b'a kan, ale tɔgɔ ko Saya. Lahara tugunin tun b'a kɔ. See dira olu ma waasa ka diɲɛ mɔgɔw tilan naaninan faga ni murujan ye, ni kɔngɔ, ni banajuguw, ani kongosogo farimanw ye. Sagaden ye taamasiɲɛ duurunan bɔ tuma min na, u tun ye mɔgɔ minw faga Ala ka kuma, n'u ka seereya kosɔn, ne ye olu ye sarakabɔlan jukɔrɔ. Olu y'u kaan kɔrɔta k'a fɔ ko: «Matigiɲuman, e min tilennin lo, ani e be tiɲɛ fɛ, e be waati jumɛn le kɔnɔna ka diɲɛ mɔgɔw kiti k'u ɲaa gwan? Bari u tun ye anw faga.» O la, fani gwɛman dira u kelen kelen bɛɛ ma, k'a fɔ u ye k'u ka muɲu dɔɔni, sanni u baarakɛɲɔgɔnw, n'u balimaw bɛɛ ka na, u bena minw faga i n'a fɔ olu. Sagaden ye taamasiɲɛ wɔɔrɔnan bɔ tuma min na, dugukolo yɛrɛyɛrɛla kosɔbɛ. Tile finna kirikiri. Kalo wulenna i n'a fɔ joli. Lolow burunna duguma i n'a fɔ fɔɲɔba be yiriden burun cogo min na. Sankolo sinna ka meleke ka bɔ yen i n'a fɔ mɔgɔ be dɛbɛ meleke cogo min na. Kuluw ni kɔgɔji cɛma dugukoloninw bɛɛ tununa ka bɔ u nɔɔ na. Ayiwa, masaw ni dugutigiw ni sɔlidasi kuntigiw, ani nafolotigiw, ni setigiw ani adamaden tɔw bɛɛ, jɔɔn fara hɔrɔnw kan, bɛɛ be bolila ka dingɛ ni kuluwow yɔrɔ ɲini, ka to k'a fɔ kuluw ni faraw ye ko: «Aw ye ben an kan, aw ye an sutura waasa min siginin be masasigilan kan, o kana an ye, ani an ka kisi Sagaden ka dimi ma! O lonba le sera, jɔn yɛrɛ be se ka lɔ?» O kɔ, n ye mɛlɛkɛ naani ye. U lɔnin be kelen kelen dugukolo faan naani la. Olu tun ye fɔɲɔ siri ka lɔ waasa fɔɲɔ kana fiyɛ dugukolo ni kɔgɔji, ani yiriw kan. N ye mɛlɛkɛ wɛrɛ bɔtɔ ye kɔrɔn fɛ. Nitigi Ala ka taamasiɲɛ tun b'a bolo. See tun dira mɛlɛkɛ naani minw ma k'u ka dugukolo ni kɔgɔji halaki, ale mɛlɛkɛ nin pɛrɛnna k'a fɔ olu ye ko: «Aw kana dugukolo ni kɔgɔji, ani yiriw halaki fɔlɔ. Mɔgɔ minw be an ka Ala sago kɛ, aw k'a to an b'a ka taamasiɲɛ kɛ olu teen na fɔlɔ.» Taamasiɲɛ kɛra minw teen na, ne y'olu daa mɛn. U tun ye mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi naani ni naani (144 000) ye. U bɔra Isirayɛlidenw ka kɔmɔgɔw bɛɛ la. Zuda kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila (12 000) ye. Urubɛn kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila ye. Gadi kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila ye. Azɛri kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila ye. Nɛfutali kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila ye. Manase kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila ye. Simeyɔn kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila ye. Levi kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila ye. Isakari kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila ye. Zabulɔn kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila ye. Yusufu kɔmɔgɔw tun ye waa tan ni fila ye. Bɛnzamɛn kɔmɔgɔw ta tun ye waa tan ni fila ye. O tɛmɛnin kɔ, ne ko n be filɛli kɛ tugu, ne ye jamaba dɔ ye, mɔgɔ si te se ka minw jati k'u daa lɔn. Jamanaw bɛɛ mɔgɔw tun b'a la, ni siya bɛɛ. U lɔnin tun be masasigilan ni Sagaden ɲafɛ. Fanigwɛ tun b'u kaan na, tenfuraburu minɛnin tun b'u bolo la. U tun be to k'u kaan kɔrɔta k'a fɔ ko: «An ka Ala min be masasigilan kan, anw kisira ale ni Sagaden sababu la.» Mɛlɛkɛ minw bɛɛ tun be masasigilan lamini na, ni cɛkɔrɔba nunu, ani nimanfɛn naani nunu bɛɛ y'u kunbiri gwan masasigilan ɲafɛ ka Ala bato, ka to k'a fɔ ko: «Amiina! Tanuli, nɔɔrɔ, ani hakilitigiya, o y'an ka Ala ta ye. Barika ka la a ye. Boɲa ni setigiya ani fangatigiya y'a ta ye tuma bɛɛ la. Amiina!» O kɔ, cɛkɔrɔba nunu kelen ye ne ɲininga ko: «Fani gwɛman be minw kaan na, jɔnw lo? U bɔra min?» N y'a jaabi ko: «E le b'o lɔn matigi.» A ko ne ma: «Minw bɔra tɔɔrɔba nin na, n'u y'u ka faniw ko ka gwɛ Sagaden joli la, olu lo. O kama, u lɔnin be Ala ka masasigilan ɲafɛ ka to k'a bato a ka soo kɔnɔ suu ni tile. Ayiwa, min siginin be masasigilan kan, ale bena u tanga. Kɔngɔ ni minnɔgɔ tena u minɛ tugu, tile tena u jɛni, funteni fana tena u tɔɔrɔ tugu. Bari Sagaden min be masa ka sigiyɔrɔ cɛmancɛ la, ale lo bena kɛ u dɛndɛbaga ye. A bena taga n'u ye jii ɲanaman yɔrɔw la, u be min. Ala bena u ɲaji bɛɛ cɛ.» Sagaden ye taamasiɲɛ wolonwulanan bɔ tuma min na, arijana bɛɛ sumana, fɔɔ ka taga se lɛrɛ tilancɛ ɲɔgɔn ma. Ne ye mɛlɛkɛ wolonwula ye minw be lɔ Ala ɲafɛ, buru fiyɛta wolonwula dira u ma. Mɛlɛkɛ wɛrɛ nana lɔ sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ. Wusulandaga sanulaman tun b'ale bolo. U ye wusulan caaman d'a ma, waasa a k'o ni Krista ka jama ka daaliliw jɛn k'u kɛ saraka ye sarakabɔyɔrɔ sanulaman kan, min be masasigilan ɲafɛ. Mɛlɛkɛ ye wusulan min jɛni, o sisi wilila ni Ala ka jama ka daaliliw ye Ala ɲakɔrɔ. O kɔ, mɛlɛkɛ ye wusulandaga nin fa takami na sarakabɔyɔrɔ kan, k'a fili ka jigi dugukolo kan. Saan daminɛna ka pɛrɛn, ka manamana, mankan cayara, dugukolo yɛrɛyɛrɛla. Buruw tun be mɛlɛkɛ wolonwula minw bolo, u y'u yɛrɛw labɛn waasa k'u fiyɛ. Fɔlɔ nin y'a ta fiyɛ, sanbɛrɛ ni takami, ni joli ɲagaminin bɔra ka bɔn dugukolo kan. Dugukolo tilan sabanan jɛnina, yiriw tilan sabanan fana jɛnina, ani binkɛnɛ bɛɛ. Filanan nin y'a ta fiyɛ. O tuma na, fɛɛn dɔ min be i n'a fɔ kulu belebeleba tasumalaman bɔra ka jigi kɔgɔji kɔnɔ. Kɔgɔji tilan sabanan yɛlɛmana ka kɛ joli ye. Jii kɔnɔ fɛɛnw tilan sabanan jɛnina, kurunw tilan sabanan halakira. Mɛlɛkɛ sabanan y'a ta fiyɛ, lolo belebeleba dɔ benna baji kɔnɔ ani jii bɔyɔrɔw kan k'u tilan sabanan minɛ. O lolo nin tun be i n'a fɔ tasuma. A tɔgɔ tun ko Kunanya. Jii bɛɛ tilan sabanan kunanyara. Jii ka kunanya kojugu fɛ, mɔgɔ caaman sara. Naaninan y'a ta fiyɛ, tile tilan sabanan dibira, ni kalo, ani lolow. O la, yeelen bɛrɛ tun te yen tilefɛ, suu dibira kosɔbɛ. O tuma na, ne tun be filɛli kɛra, ne ye sɛgɛn dɔ tɛmɛtɔ pɛrɛnkan mɛn fɔɔ sankolo la. A tun b'a fɔra ko: «Mɛlɛkɛ saba minw tora, olu bena buru minw fiyɛ sisan, bɔnɛ! Bɔnɛ! Bɔnɛ ye diɲɛ mɔgɔw ta ye, o buru nunu fiyɛli kama.» O kɔ, mɛlɛkɛ duurunan y'a ka buru fiyɛ, n ye lolo dɔ ye min bɔra ka ben dugukolo kan. Dingɛjugu daa konnigɛ dira ale ma. A y'a dayɛlɛ, sisiba dɔ bɔra i n'a fɔ waga jɛnitɔ sisi. O sisi nin ye tile ɲaa bɛɛ dibi, ka yɔrɔ bɛɛ fin. Tɔɔnw bɔra o sisi nin na ka dugukolo bɛɛ fa. U ka fariya ni bunteni ta bɛɛ ye kelen ye. A fɔra u ye k'u kana maga biin ni yiriw la. Ko fɛɛn o fɛɛn be furaburu bɔ, k'u kana foyi kɛ o si la. Ko Ala ka taamasiɲɛ te mɔgɔ minw teen na, k'u ka sin olu le ma. A fɔra u ye fana, k'u kana u faga, ko k'u tɔɔrɔ dɔrɔn kalo duuru kɔnɔ. N'u ye mɔgɔ cin, o dimi ni bunteni ta bɛɛ ye kelen ye. O waati la, mɔgɔw bena saya ɲini ka dɛsɛ. U bena koo bɛɛ kɛ janko u be sa, nga u tena sa. Tɔɔn nunu bɔnin be soow fɛ, u ye minw labɛn kɛlɛ kama. A kɛra i n'a fɔ sanufugulan le b'u kuun na. U ɲada bɔnin be mɔgɔ ta fɛ. U kunsigi be i n'a fɔ muso ta. U ɲiin be i n'a fɔ jara ta. A kɛra i n'a fɔ nigɛ le donnin be u disi la. U gamanw mankan bɔnin be kɛlɛkɛso caaman bolikan fɛ ni wotorow ye. Kuu b'u la, o kuuw bɔnin be bunteni ta fɛ. Mɔgɔw tɔɔrɔfɛn b'o kuu nunu kɔnɔ, min be se ka tɔɔrɔ lase mɔgɔw ma kalo duuru kɔnɔ. Mɛlɛkɛ min ye Dingɛjugu nin kuntigi ye, ale lo y'u ka masacɛ ye. A tɔgɔ ko Abadɔn eburukan na. Girɛkikan na, a tɔgɔ ko Apoliyɔn. O kɔrɔ ko Halakibaga. Ayiwa, bɔnɛ fɔlɔ tɛmɛna, fila wɛrɛ le bena na sisan. O kɔ, mɛlɛkɛ wɔɔrɔnan y'a ka buru fiyɛ. Sarakabɔlan sanulaman min be Ala ɲafɛ, ne ye kumakan dɔ mɛn o nɔnkɔnw na n'a b'a fɔra mɛlɛkɛ nin ye, buru be min bolo ko: «Mɛlɛkɛ naani minw sirinin be Efarati baji daa la, u foni ka bila.» O mɛlɛkɛ nunu tun labɛnna ka bila o waati nin kama, o loon nin na, o kalo kelen nin kɔnɔ, o saan nin na, waasa ka mɔgɔw tilan sabanan faga. U labilara. Ne y'u ka kɛlɛbolo mɔgɔda mɛn, k'u ye sotigi miliyɔn kɛmɛ fila ye. O sotigi nunu ka nigɛkunbɛnnan minw tun be u la, u wulennin tun lo fɔɔ ka kɛ bulaman ni nɛrɛmuguman ye. Soo nunu kungolow tun be i n'a fɔ jara ta, tasuma ni sisi ani kiribi le tun be bɔ u daaw la. Tasuma, ni sisi ani kiribi min tun be bɔ u daaw la, o balawu nunu ye adamadenw tilan sabanan bɛɛ faga. Soo nunu ka sebagaya be bɔ u daaw, n'u kuuw le kɔnɔ. O kuu nunu tun be i n'a fɔ saaw. O b'u kuunw le kɛ ka adamadenw tɔɔrɔ. Mɔgɔ minw tora n'u ma sɔrɔ ka sa balawu nin na, sanni u ka nimisa k'u ka kɛwalijuguw dabila, u tora ka jinaw bato, ka joow sɔn. O joow tun ye sanu ye, dɔw warigwɛ, dɔw zira, dɔw kabakuru, dɔw lɔgɔkuru, k'a sɔrɔ o batofɛn nunu te yeli kɛ, u te mɛnni kɛ, u te se ka taama. Mɔgɔ nunu ma sɔn k'u ka mɔgɔfaga ni subagaya ani kakalaya ni soɲaliw dabila. O kɔ, ne ye mɛlɛkɛ fangatigi wɛrɛ jigitɔ ye ka bɔ sankolo la. Sankaba tun kɛnin be k'a lamini, sanmuru tun b'a kuun na. A ɲada tun be manamana i n'a fɔ tile, a seenw ɲaa be i n'a fɔ tasuma. Kitabufitini dɔ dayɛlɛnin tun b'a bolo. A y'a kinibolosen la kɔgɔji kan, k'a numanbolota la dugukolo kan. A ŋunana kosɔbɛ, i n'a fɔ jara. A ŋunana ten minkɛ, saan pɛrɛnna siɲɛ wolonwula k'a jaabi. Saan pɛrɛnna siɲɛ wolonwula minkɛ, u ye min fɔ, n ko n b'o sɛbɛn nga kumakan dɔ bɔra sankolo la ko: «Kana saan pɛrɛnkan wolonwula nunu darakan sɛbɛn, o to i kɔnɔ.» O tuma na, n tun ye mɛlɛkɛ min lɔnin ye n'a seen kelen be kɔgɔji kan ni kelen be dugukolo kan, ale y'a kinibolo kɔrɔta sanfɛ. Ala min be yen tuma bɛɛ, ale min ye sankolo, ni dugukolo ani kɔgɔji n'u kɔnɔnafɛnw bɛɛ dan, mɛlɛkɛ nin kalila n'o tɔgɔ ye ko: «Kɔnɔni t'a la tugu! Nga ni mɛlɛkɛ wolonwulanan y'a ka buru fiyɛ loon min na, Ala ben'a ka koo dogonin dafa o loon na, i n'a fɔ a tun ya fɔ a ka kiraw ye cogo min na.» N tun ye kumakan min mɛn ka bɔ sankolo la, o tigi kumana n fɛ tugu ko: «Mɛlɛkɛ min lɔnin be kɔgɔji ni dugukolo kan, taga bolola kitabufitini nin minɛ.» N tagara mɛlɛkɛ nin daali ko a ka kitabu nin di yan. A ko n ma: «Hɔn, a minɛ k'a ɲimi, a bena diya i daa la i n'a fɔ lii, nga a bena kunanya i kɔnɔ.» Ayiwa, n ye kitabu nin minɛ mɛlɛkɛ nin bolo k'a ɲimi. A tun ka di n daa la i n'a fɔ lii, nga a ye n kɔnɔ bɛɛ kunanya. O la, u y'a fɔ n ye ko: «I ka kan ka kiraya kɛ tugu, ka Ala ka kuma fɔ siya caaman ye, ni jamanaw, ani masa caaman ye.» O kɔ, u ye sumanikɛfɛn dɔ don ne bolo, a bɔnin tun be bere fɛ. U y'a fɔ ne ye ko: «Wili ka Alabatosoba ni sarakabɔyɔrɔ suma, Ala batobaga minw be yen, ka olu jati. Nga i kana Alabatosoba lukɛnɛ suma, i b'o to yen, bari o yɔrɔ dira siya wɛrɛw ma, minw bena dugu senuman halaki kalo bi naani ni fila kɔnɔ. Nga n bena sira di n ka seere fila ma, u bena dusukasifani don u kaan na ka waajuli kɛ tile waa kelen ni kɛmɛ fila ni bi wɔɔrɔ kɔnɔ.» O seere nunu ye olivuyiri fila ye, ani fitinɛ fila, minw be dugukolo masacɛ ɲafɛ. Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka kojugu kɛ u la, tasuma bena bɔ u daa la, k'o juguw jɛni. Ayiwa, u ɲinibagaw bɛɛ bena sa ten. See b'u ye ka sanji minɛ ka lɔ, waasa sanji kana ben u ka waajuli tuma na. See b'u ye fana ka jii bɛɛ yɛlɛma k'a kɛ joli ye. Ni waati o waati y'u diya, tɔɔrɔ sifa o sifa y'u diya, u be se k'o lase dugukolo mɔgɔw ma. N'u tilanna u ka seereya la tuma min na, sogo dɔ bena bɔ Dingɛjugu kɔnɔ k'u kɛlɛ. A bena se u kɔrɔ k'u faga. U suuw bena to sirada la dugu kɔnɔ, u tun ye u ka Matigi gwengwen lɔgɔ kan yɔrɔ min yɛrɛ la. U b'o dugu nin wele ni miiriya dɔ ye ko Sodɔmu, walima Ezipiti. Sira tena sɔrɔ ka di waasa u suuw ka don. Mɔgɔw bena u suuw filɛ fɔɔ tile saba ni tilan. Siya bɛɛ bena sɔrɔ o filɛlikɛla nunu na, ni jamana bɛɛ. Adamadenw nisɔn bena diya u fagako la, fɔɔ u bena to k'u ka bololafɛnw didi ɲɔgɔn ma, bari kira fila nunu tun y'u tɔɔrɔ kosɔbɛ. O kɔ, tile saba ni tilan nunu tɛmɛnin kɔ, n y'a ye Ala ye nii don u la. O tuma na, siranyaba y'u filɛbagaw minɛ. U ye kumakan dɔ mɛn ka bɔ sankolo la ko: «Aw ye yɛlɛ yan.» U yɛlɛla sankolo la sankaba dɔ kɔnɔ u juguw ɲana. O waati yɛrɛ la, dugukolo yɛrɛyɛrɛla kosɔbɛ. Dugu nin tilan tannan benna. Mɔgɔ waa wolonwula nii tora o kabako nin na. Minw ma sɔrɔ ka sa, olu jaa tigɛra kosɔbɛ, u tora ka Ala tanu. Ayiwa, bɔnɛ filanan tɛmɛna, a sabanan le bena na sisan. Mɛlɛkɛ wolonwulanan y'a ka buru fiyɛ, kumakanbabaw bɔra sankolo la ka to k'a fɔ ko: «Sisan, diɲɛ ka masaya kɛra an Matigi n'a ka Mɔgɔ wolomanin ta ye. A bena to masaya la tuma bɛɛ.» Cɛkɔrɔba mugan ni naani minw siginin be Ala ɲafɛ, olu y'u kunbiri gwan ka Ala bato, n'u b'a fɔ ko: «An be barika la i ye Matigi Ala, Setigi. E min be yen, ani e min tun be yen, bari e y'i ka sebagayaba yira, k'i ka masaya sigi n'o ye. Siyaw dusu tun dimina. Nga e dimi waati le sera sisan. Suuw kitiwaati sera. E ka kiraw n'i ka mɔgɔw ani minw bɛɛ be siran e ɲa, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔbaw kan, olu saratuma sera. Mɔgɔjuguw halakituma sera.» O kɔ, Alabatoso dayɛlɛla arijana na, ne ye Ala ka bɛn taamasiɲɛ kɛsu ye o soo nin kɔnɔ. O tuma na, saan tora ka pɛrɛn, ka manamana, kumakanbabaw bɔra. Sanbɛrɛ tora ka jigi ni fanga ye, dugukolo yɛrɛyɛrɛla. O kɔ, ne ye kabakoba dɔ ye sankolo la. Muso dɔ tun lo, tile tun nɔrɔnin b'a kan, a seen lanin tun be kalo kan, lolo tan ni fila kɛnin tun be k'a kuun lamini. A kɔnɔman tun lo. A be kulera a ka tiin bolo. Ne ye kabako wɛrɛ ye yen tugu. O tun ye Sogojugu wuleman piyanpiyan belebeleba dɔ ye, a bɔnin be banba fɛ. A kungolo ye wolonwula ye, a gɔɔn ye tan ye. Masafugulan b'a kuun nunu bɛɛ la. A kuu ye lolow tilan sabanan bɛɛ furan ka jigi duguma. A lɔnin tun be muso ɲafɛ, waasa ni muso jigira, a k'a deen nin bɔsi k'a ɲimi. Ayiwa, muso nin jigira dencɛ la, min ka kan ka nigɛbere ta ka siyaw bɛɛ kolo n'o ye. Ala ye deen nin ta ka taga bila a yɛrɛ gɛrɛfɛ a ka masasigilan kan. Muso bolila ka taga kongokolon kɔnɔ yɔrɔ dɔ la, Ala tun ye min labɛn a ye ani a daradumuni bɛɛ. A bena to yen fɔɔ tile waa kelen ni kɛmɛ fila ni bi wɔɔrɔ (1 260). O tuma na, kɛlɛ wilila sankolo la. Misɛli n'a ka mɛlɛkɛw ye Sogojugu nin n'a kɔmɔgɔw kɛlɛ. Nga olu ma see sɔrɔ, o la, u ma se ka sigi arijana na tugu. Misɛli ye Sogojuguba nin n'a kɔmɔgɔw gwɛn ka jigi dugukolo kan. U b'ale Sogojugu nin le wele fana ko sakɔrɔ, jinaw kuntigi, Sutana, diɲɛ ɲagamibaga. O kɔ, pɛrɛnkan dɔ bɔra arijana na ko: «K'a ta bii ma, an ka Ala ka kisili n'a ka sebagaya n'a ka masaya waati sera. Ala ka Mɔgɔ wolomanin ka setigiya waati lo, bari an badenw jalakibaga ka fanga nagasira. Ale lo tun b'u jalaki suu ni tile k'u lɔ kiti la Ala ɲafɛ. Nga an badenw sera a kɔrɔ Sagaden ka joli bɔnnin, n'u ka seereya kosɔn, bari u ma ban k'u nii saraka. O kama, sigiyɔrɔ b'aw minw fɛ arijana na, aw ka nisɔndiya. Nga bɔnɛ ye aw diɲɛ mɔgɔw ni kɔgɔji kɔnɔ fɛɛnw ta ye, bari Sutana dimininba jigira aw fɛ. A b'a lɔn ko a halakilon tɔɔ man jan tugu.» Sogojugu nin y'a lɔn tuma min na k'u y'ale gwɛn ka jigi dugukolo kan, a y'a daminɛ ka deen nin bamuso kɔɔ gwɛn. Nga Ala ye gaman di muso ma, ko a ka van ka taga kongokolon kɔnɔ yɔrɔ dɔ la, min tun labɛnna a ye. A bena to yen n'a b'a daradumuni sɔrɔ fɔɔ saan saba ni tilan. Ale ni saa yɔrɔ jaɲanin bena to ɲɔgɔn na. O la, saa nin y'a daji seri muso nɔɔ fɛ, waasa o jii ka muso ta. O jii tun be i n'a fɔ baji. Nga dugukolo ye muso dɛmɛ. Sogojugu nin tun ye jiba min seri ka bɔ a daa la, dugukolo dayɛlɛla k'o bɛɛ min. Sogojugu nin tun te sera ka muso nin sɔrɔ minkɛ, a dimina a kɔrɔ kosɔbɛ, ka kɛlɛ nin yɛlɛma k'a sin a deenw ma, minw be Ala ka kuma batora n'u sɔnnin be Yezu ka kuma ma. O kɔ, a tagara lɔ kɔgɔjida la. N ye Sogo dɔ bɔtɔ ye kɔgɔji la, a kungolo ye wolonwula ye, a gɔɔn ye tan ye. Masafugulan b'a gɔɔn nunu kelen kelen bɛɛ la. Ala tɔgɔcɛn kuma sɛbɛnnin b'a kuun kelen kelen bɛɛ kan. O Sogo nin bɔnin be waraninkala fɛ. A seenw tun be i n'a fɔ surukuwulen ta. A dakala be i n'a fɔ jara ta. Sogojugu nin y'a ka sebagaya n'a ka masaya ani fangaba d'a ma. Sogo nin kungolo kelen mandiminin tun lo kosɔbɛ i n'a fɔ a bena sa. Nga a kuun nin nana suma. Adamadenw kabakoyara kosɔbɛ ka tugu a kɔ. U ye Sogojugu nin bato bari a ye sebagaya di Sogo dɔ nin ma. U tora ka Sogo dɔ nin bato n'u b'a fɔ ko: «Batofɛn jumɛn ni Sogo nin ka kan? Jɔn be se ka lɔ a ɲa kɛlɛ la?» Daa dir'a ma waasa ka to k'a yɛrɛ wanso ani ka Ala tɔgɔ cɛn. Fanga dir'a ma waasa a k'a seko kɛ kalo bi naani ni fila kɔnɔ. A y'a daminɛ ka Ala tɔgɔ cɛn, ka arijana lɔgɔbɔ, min ye Ala sigiyɔrɔ ye, ka to ka arijana mɔgɔw bɛɛ nɛni. Sira dir'a ma ko a ka Krista ka jama kɛlɛ, ani ka se u kɔrɔ. Fanga dir'a ma waasa ka siyaw bɛɛ mara, ni jamanaw bɛɛ. U tun ye Sagaden min faga kabini diɲɛ dantuma, mɔgɔ minw tɔgɔ te nii banbali sɛbɛ kɔnɔ, olu bɛɛ bena sogo nin bato. «Ni min b'a fɛ ka faamuli kɛ, o k'a tulo malɔ ka ɲa. Mɔgɔ min danna jɔnya kama, o tigi bena jɔnya kɛ. Ni min ka kan ka faga ni murujan ye, o tigi bena faga ten. O la, Krista ka jama ka kan ka kɛ muɲubagaw ni jigitigiw ye.» O kɔ, n ye Sogo wɛrɛ ye min be bɔra dugukolo la. Gɔɔn fila tun b'a la i n'a fɔ saga ta. A be kuma i n'a fɔ sogojugu. A ye diɲɛ mɔgɔw bɛɛ karaba k'u kɛ Sogo fɔlɔ nin batobagaw ye, Sogo fɔlɔ nin barika la, min tun mandiminin b'a kuun na. O Sogo nin ye kabakobabaw kɛ, a ye tasuma yɛrɛ jigi ka bɔ sankolo la mɔgɔ bɛɛ ɲana. Sebagaya min dir'a ma, a y'o ta ka kabakow kɛ ka mɔgɔ caaman lafili Sogo fɔlɔ nin ɲana. A y'a fɔ mɔgɔw ye k'u ka Sogo fɔlɔ nin jaa dilan k'a boɲa, Sogo min tun mandimina n'a ma sɔrɔ ka sa. Sira dir'a ma ko a ka nii don jaa nin na, waasa a ka kuma, ni mɔgɔ min banna k'ale jaa nin bato, a k'o tigi faga fana. Sogo nin ye mɔgɔw bɛɛ wajibiya ka taamasiɲɛ dɔ bila u kinibolo kan walima u teen na: denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔbaw kan, nafolotigiw ni fantanw, jɔɔnw ni hɔrɔnw bɛɛ. Ni Sogo nin ka taamasiɲɛ, min y'a tɔgɔ ye, walima nimɔrɔ min be bɛn a tɔgɔ ma, n'o te mɔgɔ min kan, o tigi te se ka foyi san, a te se ka foyi feere. Fɔɔ i ka kɛ hakilitigi ye yan. Nimɔrɔ min be bɛn Sogo nin tɔgɔ ma, ni min ye lɔnnikɛla ye, o tigi k'o jati minɛ. O nimɔrɔ be bɛn mɔgɔ tɔgɔ ma. O ye kɛmɛ wɔɔrɔ ni bi wɔɔrɔ ni wɔɔrɔ ye. O kɔ, ne ko n be filɛli kɛ, n ye Sagaden nin lɔnin ye * Siyɔn kulu kan. Mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi naani ni naani (144 000) tun be n'a ye. A tɔgɔ, n'a Faa tɔgɔ sɛbɛnnin b'u bɛɛ teen na. Kumakan dɔ bɔra sankolo la. Kumakan nin tun bɔnin be jiba woyokan fɛ, walima saan pɛrɛnkan fɛ. Kumakan nin bɔnin tun be gɔnifɔla ka kolonjo kaan fɛ. Mɔgɔ nunu tun be masasigilan ɲafɛ, ni nimanfɛn naani nunu, ani cɛkɔrɔbaw ɲafɛ. U tun be dɔnkilikura dɔ lara, mɔgɔ si te min lɔn fɔɔ mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi naani ni naani nunu dɔrɔn. Ala tun ye minw kunmabɔ dugukolo kan. O mɔgɔ nunu tun ma sɔn k'u yɛrɛ nɔgɔ ni musoko ye. Olu kɔni, hakɛ t'u kan. Ni Sagaden tagara yɔrɔ o yɔrɔ, u be tugu a kɔ. Olu kisira ka kɛ saraka fɔlɔw ye adamadenw cɛma ka kɛ Ala ni Sagaden ta ye. Galon ma bɔ u daa la ka ye. Olu ye jalakibaliw ye. O kɔ, ne ye mɛlɛkɛ dɔ tɛmɛtɔ ye fɔɔ sankolo la. Kibaru diman min ye waati bɛɛ ta ye, o b'a bolo k'a lase diɲɛ mɔgɔw bɛɛ ma, jamanaw kɔnɔ siyaw bɛɛ ma. O kibaru nin tena nagasi abada. Mɛlɛkɛ nin tun be pɛrɛnna ka to k'a fɔ ko: «Aw ye siran Ala ɲa, aw y'a boɲa, bari a ka kiti waati sera. Ale min ye sankolo ni dugukolo dan, ka kɔgɔji ni kɔɔw dan, aw k'ale bato.» Mɛlɛkɛ wɛrɛ tugura fɔlɔ nin kɔ, n'a b'a fɔra ko: «A halakira! Babilɔni duguba nin halakira! Ale min kɛra sababu ye ka siyaw bɛɛ bila a ka kakalaya la.» Mɛlɛkɛ wɛrɛ tugura fila nunu kɔ, n'a be pɛrɛnna k'a fɔ ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ be Sogo nin, n'a jaa bato, a ka taamasiɲɛ be mɔgɔ o mɔgɔ teen na, walima a bolo kan, olu kɔni bena duvɛn jalan min, min ye Ala ka dimi ta ye. U bena tɔɔrɔ kosɔbɛ tasuma ni kiribi kɔnɔ mɛlɛkɛ senumanw ni Sagaden ɲana. U jɛnitasuma tena faga abada. Mɔgɔ minw bɛɛ tun ye Sogo nin n'a jaa bato, ni minw y'a tɔgɔ taamasiɲɛ sɔrɔ, olu si tena lafiɲɛ sɔrɔ sufɛ, walima tilefɛ abada.» O kama Ala ka mɔgɔ minw b'a ka kuma bato ani k'u jigi to Yezu kan, olu ka jijawaati sera. O kɔ, kumakan dɔ bɔra sankolo la. A ko ne ma: «A sɛbɛn ko: mɔgɔ minw be sa k'u jigi lanin to Matigi kan kabini sisan, olu dagamunin lo.» Nii Senuman ko: «U bena lafiɲɛ, bari u ye kɛwaliɲumanw kɛ.» O kɔ, ne ye sankaba gwɛman dɔ ye. Mɔgɔ min tun siginin b'a kan, o bɔnin be mɔgɔ dencɛ fɛ. Masafugulan sanulaman tun b'a kuun na, wɔrɔsɔ dadiman dɔ tun b'a bolo. Ayiwa, mɛlɛkɛ dɔ wɛrɛ bɔra Alabatosoba kɔnɔ, k'a kaan kɔrɔta k'a fɔ sankaba kan sigibaga ye ko: «Kanni kɛ n'i ka wɔrɔsɔ ye, bari dugukolo suman mɔna, a kantuma sera.» O tuma na, mɔgɔ min siginin tun be sankaba kan, a y'a ka wɔrɔsɔ kɛ ka dugukolo suman bɛɛ kan. O kɔ, mɛlɛkɛ wɛrɛ bɔra arijana Alabatoso kɔnɔ, wɔrɔsɔ dadiman tun b'ale fana bolo. Mɛlɛkɛ wɛrɛ bɔra sarakabɔyɔrɔ gɛrɛfɛ o ye tasumatigi ye. A y'a kaan kɔrɔta k'a fɔ wɔrɔsɔtigi ye ko: «I ka wɔrɔsɔ kɛ ka * ɛrɛzɛn nunu tigɛ, bari u mɔna.» O mɛlɛkɛ nin y'a ka wɔrɔsɔ kɛ ka ɛrɛzɛn nunu bɛɛ tigɛ. A y'a bɛɛ don duvɛn lalagayɔrɔ la. O ye Ala ka dimi ye. U y'a nɔɔni n'u seen ye dugu kɔɔ kan. A jii nin kɛra joli ye ka woyo fɔɔ ka see kilo kɛmɛ saba ma, min duɲa be mɛtɛrɛ kelen ni tilan ɲɔgɔn bɔ. O kɔ, n ye kabako dɔ wɛrɛ ye arijana na. O tun ye mɛlɛkɛ wolonwula ye, balawutigiw. O le ye tɔɔrɔ laban ye, bari Ala ben'a ka mɔnɛ laban bɔ n'o le ye. O kɔ, n ye fɛɛn dɔ ye min bɔnin be baji fɛ, a ɲaa tun ka ɲi kosɔbɛ, a kɛra i n'a fɔ takami ɲagaminin tun b'a la. Mɔgɔ minw ye see sɔrɔ Sogo nin kan, n'u ma sɔn k'a jaa bato, n'a tɔgɔ taamasiɲɛ ma sɔrɔ ka ci u la, olu lɔnin tun b'o baji nin kan ni Ala ka gɔniw b'u bolo, n'u be Ala ka baaraden Musa ni Sagaden ka dɔnkili la ko: «Matigi Ala, Setigi! E ka kokɛtaw ɲɔgɔn tɛ! I ka koo latigɛninw tilennin lo, u bɛɛ ye tiɲɛ ye, siyaw ka masa! Jɔn le tena siran i ɲa, Matigi? Jɔn le tena i tɔgɔ boɲa? I kelen le ka ɲi. Siyaw bɛɛ bena na e bato, bari e y'i ka tilenninya yira kɛnɛ kan.» O tɛmɛnin kɔ, Ala ka bɛɛn taamasiɲɛ kɛsu tun be Alabatoso min kɔnɔ arijana na, o daa yɛlɛla. Mɛlɛkɛ wolonwula minw tun ye balawutigiw ye, olu bɔra yen. Fani gwɛman parapara tun b'u kaan na, n'u be manamana. Sanu cɛsirilanw tun b'u cɛɛ la. Nimanfɛn naani nunu dɔ ye sanudaga wolonwula di mɛlɛkɛ nunu ma. Ala min be yen tuma bɛɛ, ale bena tɔɔrɔ min lase a ka dimi kosɔn, o daga nunu fanin b'o le la. O tuma na, Alabatoso fara sisi la, min ye Ala ka nɔɔrɔ n'a ka setigiya taamasiɲɛ ye. Mɔgɔ si tun te se ka don soo nin kɔnɔ ni mɛlɛkɛ wolonwula nunu ka tɔɔrɔ ma tɛmɛ. O kɔ, kumakanba dɔ bɔra Alabatoso kɔnɔ. O kumakan nin tun b'a fɔra mɛlɛkɛ wolonwula nunu ye ko: «Ala ka dimi be daga wolonwula minw kɔnɔ, aw ye taga olu bɔn dugukolo kan.» Mɛlɛkɛ fɔlɔ nin tagar'a ta yɛlɛma dugukolo kan. Sogo nin ka taamasiɲɛ tun be mɔgɔ minw bɛɛ kan, olu minw tun b'a jaa bato, jolijugu bɔra olu bɛɛ kan. Mɛlɛkɛ filanan y'a ta yɛlɛma kɔgɔji kɔnɔ. Jii kɛra i n'a fɔ u ye mɔgɔ kaan tigɛ a kɔnɔ. Jii kɔnɔ fɛɛnw bɛɛ sara. Sabanan y'a ta yɛlɛma baaw ni kɔɔw kɔnɔ. U bɛɛ yɛlɛmana ka kɛ joli ye. Mɛlɛkɛ min be jii kunna, ale ko: «Ele Ala min be yen, ni ele min tun be yen, ele min ka ɲi, i ka kiti tilennin lo. I y'a kɛ ten, o bɛnna kosɔbɛ. U ye i ka mɔgɔw ni kiraw joli bɔn, o la, i ye joli di u ma minji ye, o ka kan!» O kɔ, kumakan dɔ bɔra sarakabɔyɔrɔ la ko: «Jaati! Matigi Ala, Setigi, i ka kiti tilennin lo, o ka ɲi!» Mɛlɛkɛ naaninan y'a ta yɛlɛma tile kan. Dɔ farala tile fanga kan waasa ka adamadenw jɛni. Tile y'u tɔɔrɔ kosɔbɛ. O n'a ta bɛɛ, yanni u ka nimisa ka Ala boɲa, u tora k'a nɛni le k'a sɔrɔ see be Ala ye o tɔɔrɔ nunu koo la. Mɛlɛkɛ duurunan y'a ta yɛlɛma Sogo nin ka masasigilan kan. Sogo nin be yɔrɔ o yɔrɔ mara, o bɛɛ dibira. Mɔgɔw tora k'u daa cin tɔɔrɔ kojugu bolo. U tora ka Ala nɛni k'a tɔgɔjugu fɔ u ka tɔɔrɔ bɛɛ kosɔn. U ma nimisa ka faran u ka kɛwaliw la dɛ. Mɛlɛkɛ wɔɔrɔnan y'a ta yɛlɛma Efarati baji kɔnɔ, a jara ka tɛmɛsira di kɔrɔn ɲafan masaw ma. O kɔ, n ye jina saba ye, u bɔnin tun be tɔrisenjan fɛ. Kelen bɔra Sogojugu nin daa la, kelen bɔra Sogo dɔ nin daa la, ani kelen bɔra kira galontigɛla daa la. O jina nunu ye Sutana ta ye minw be kabakow kɛ. U bena taga diɲɛ kɔnɔ masaw lajɛn ɲɔgɔn kan waasa ka kɛlɛ wili Setigi Ala ka lonba loon na. O la, Matigi ko: «Ni mɔgɔ min tora ɲana ani k'a ka fani mara, o tigi bena dagamu. Ni taatuma sera, a suturanin ka taga, a kana maloya. Bari ne bena na i n'a fɔ soon.» Jina nunu y'u ka kɛlɛbolo lajɛn yɔrɔ dɔ la, min tɔgɔ ko Arimagedɔn eburukan na. O kɔ, mɛlɛkɛ wolonwulanan y'a ta yɛlɛma fɔɲɔ na. Kumakanba dɔ bɔra masasigilan yɔrɔ la Alabatoso kɔnɔ ko: «A bɛɛ dafara sisan.» O tuma na, kumakan cayara, saan tora ka pɛrɛn, ka manamana. Dugukolo yɛrɛyɛrɛla kosɔbɛ, o yɛrɛyɛrɛ nin bɔɲɔgɔnko ma deli ka kɛ ka ye kabini adamaden danna k'a bila dugukolo kan. O ye duguba nin tilan saba. Dugu tɔw bɛɛ cira. Ala hakili ma bɔ Babilɔni duguba nin kɔ. A y'a ka duvɛn jalan nin di Babilɔnikaw ma, u y'a min. A y'u tɔɔrɔ kosɔbɛ k'a mɔnɛ bɔ. Dugukolonin minw be kɔgɔji cɛma, olu bɛɛ tununa. Kuluw si ma ye tugu. Sanbɛrɛ gwilimanw daminɛna ka ben mɔgɔw kan. Sanbɛrɛ nunu ka tɔɔrɔ kosɔn, adamadenw tora ka Ala tɔgɔ cɛn, bari o tɔɔrɔ ka bon haali. O tuma na, mɛlɛkɛ wolonwula minw tun be ni dagaw ye u bolo, olu kelen gwɛrɛla k'a fɔ ne ye ko: «Kakalamuso min tɔgɔ bɔra kosɔbɛ n'a siginin be baaw cɛma, ale bena tɔɔrɔ cogo min na a ka kojugu kosɔn, na yan n bena o yira i la. Masaw jɛnna n'ale lo ye ka kakalaya kɛ. A y'a kɛ diɲɛ mɔgɔw bɛɛ kɛra kakalaw ye.» O tuma na, Nii Senuman jigira ne kan, mɛlɛkɛ ye ne ta ka taga ni ne ye fɔɔ kongokolon dɔ la. O yɔrɔ la, ne ye muso dɔ siginin ye sogo wuleman dɔ kan. Sɛbɛli tun b'a yɔrɔ bɛɛ la, minw ye Ala tɔgɔcɛn kuma ye. A kuun tun ye wolonwula ye, gɔɔn tan. Fani wuleman dɔ tun be muso nin kaan na min ka ɲi kosɔbɛ. A masirinin tun be ni sanu ye, ni kabakuru sifa dɔ ye i n'a fɔ luluu, ani kɔnɔkisɛ sɔngɔgwɛlɛnw. Filen sanulaman dɔ tun b'a bolo, o fanin tun be fɛnjuguw la, a ka kakalaya tɔnɔ. Tɔgɔ dɔ sɛbɛnnin tun b'a teen na min kɔrɔ dogonin lo. A sɛbɛnnin tun be ko: «Babilɔni duguba, kakalaw ni diɲɛ kɔnɔ ɲamaɲamaw bamuso.» Ne y'a ye ko muso nin tun fanin lo Ala ka mɔgɔw ni Yezu seerew joli la. O tun ye ne kabakoya fɔɔ ka tɛmɛ. Nga, mɛlɛkɛ y'a fɔ ne ye ko: «Mun na i kabakoyanin lo ten? N bena muso nin ka koo kɔrɔ fɔ i ye. A yɛlɛnin bɛ sogo min kan, n'o kungolo ye wolonwula ye, ani gɔɔn tan, n bena o fana kɔrɔ fɔ i ye. I ye sogo min ye, a tun be yen fɔlɔ la, nga sisan a te yen tugu, A bena na bɔ dingɛjugu la ka taga halakiyɔrɔ. Kabini diɲɛ dantuma, adamaden minw tɔgɔ te Ala ka sɛbɛ kɔnɔ, olu bɛɛ bena sogo nin ye, ka kabakoya a ka koo la, bari a tun be yen fɔlɔ la, nga sisan a te yen tugu. O n'a ta bɛɛ, a bena na tugu. «Fɔɔ i ka kɛ hakilitigi ni lɔnnikɛla ye yan. Sogo nin kuun wolonwula nunu kelen kelen bɛɛ ye kuluw ye, muso nin siginin b'o minw kan. Masa wolonwula lo fana. O masa nunu na, duuru benna, wɔɔrɔnan b'a ka masaya la, wolonwulanan ma sigi fɔlɔ. Nga n'ale sigira tuma min na, a tena mɛn a ka masaya la. Sogo min tun be yen fɔlɔ la n'a te yen tugu, o ye masa nunu seeginan ye, nga a jatinin be masa wolonwula nunu cɛma. A be tagara halakiyɔrɔ le. «I ye gɔɔn tan minw ye, olu ye waati wɛrɛ masaw ye. Sogo nin bena masaya d'u ma. U bena masaya dumu waati dɔɔni dɔrɔn ni sogo nin ye. O masa nunu ka ŋaniya bɛɛ ye kelen ye, ka se k'u ka sebagaya, n'u fanga kɛ ɲɔgɔn kan ka baara kɛ sogo nin ye. U bena Sagaden nin kɛlɛ. Nga Sagaden bena se u kɔrɔ, bari ale ye matigiw ka Matigi ye, ani masaw ka Masa. Sagaden n'a ka mɔgɔ weleninw, n'a ka wolomaninw, ni kantigiw, u bɛɛ bena see sɔrɔ.» Mɛlɛkɛ y'a fɔ n ye tugu ko: «Kakalamuso nin siginin be jii min kan, o ye jamanaw n'u kɔnɔna siyaw ye. Sogo nin, ani a gɔɔn tan nunu bena wili kakalamuso nin kama k'a kɔniya. U ben'a walaka k'a to lakolon, u ben'a sogo ɲimi. A tɔɔ min bena to, u bena o jɛni. Bari, Ala le ye ŋaniya kelen d'u ma waasa u k'u ka fanga fara ɲɔgɔn kan ka baara kɛ sogo nin ye fɔɔ Ala ka kuma fɔnin bɛɛ ka dafa. «Ayiwa, i ye muso min ye, o ye duguba nin ye, ale min be dugukolo masaw bɛɛ kunna.» O kɔ, ne ye mɛlɛkɛ wɛrɛ jigitɔ ye ka bɔ sankolo la. Sebagayaba tun b'a bolo. A ka nɔɔrɔ ye yeelen bɔ dugukolo faan bɛɛ la. A pɛrɛnna ko: «A halakira! Babilɔni duguba nin halakira. A kɛra fɛnnɔgɔninw ka yɔrɔ ye: jinaw, ani kɔnɔw ni sogo minw koo ka go. Bari ale lo kɛra sababu ye, ka siyaw bɛɛ bila kakalaya la. Masaw jɛnna n'ale lo ye ka kakalaya kɛ. Jagokɛlaw kɛra nafolotigiw ye ale ka masirifɛnw sababu la.» O kɔ, n ye kumakan wɛrɛ mɛn ka bɔ arijana na ko: «N ka jama, aw ye bɔ dugu nin na janko aw kana fara u kan ka hakɛ kɛ a ka tɔɔrɔ dɔ kana se aw ma. Bari a ka hakɛ kɛnin farafarala ɲɔgɔn kan fɔɔ ka se sankolo la. Ala ma ɲinan a ka kɛwalijuguw kɔ. A ye aw minɛ cogo min na, aw fana k'a minɛ ten. A ye min kɛ aw la, aw ye o ɲɔgɔn fila kɛ a la. A ye dɔrɔjugu min labɛn aw ye, min ka fari n'o ye siɲɛ fila, aw y'o don a ka dɔrɔfiyɛ la. A ye fɛnɲumanw ni nafolo kɛ k'a yɛrɛ boɲa cogo min na, aw ka tɔɔrɔ ni dusukasi lase a ma ten. Bari a b'a miiri ko a kɛnin be i n'a fɔ masamuso min cɛɛ be nii na, ko sanga tena bɔ ale fɛ ka ye. O kama, dugu mɔgɔw bena tɔɔrɔ dɔw sɔrɔ tile kelen kɔnɔ. U bena banajugu sɔrɔ, sanga bena bɔ u fɛ, kɔngɔ bena don u fɛ. Tasuma bena dugu jɛni. O bɛɛ bena kɛ bari Matigi Ala min b'a ɲaa gwanna, see b'o ye.» Masa minw nana kakalaya ni nafolotigiya kɛ dugu nin kɔnɔ, ni olu ye dugu sisi wilinin ye tuma min na, u bena kasi kosɔbɛ. Siranya fɛ, u bena lɔ yɔrɔjan waasa a ka balawu dɔ kana se u ma. U bena to k'a fɔ ko: «Ebe! Bɔnɛ o bɔnɛ! Duguba nin! Babilɔni duguba! Cɛfaridugu! I ɲagwanko ma kɛ baara ye, lɛrɛ kelen dɔrɔn y'o ɲa.» Jagokɛlaw bena kasi a ka bɔnɛ la kosɔbɛ. Mɔgɔ si tena ɲini a ka jagofɛnw na tugu: sanu, ni warigwɛ, ani luluu, kɔnɔkisɛ sɔngɔgwɛlɛnw, faniwulen sɔngɔgwɛlɛnw, fani sɔngɔgwɛlɛn sifa wɛrɛw, wusulanyiriw, samaɲinw, yiriɲuman be kɛ ka fɛɛn sɔngɔgwɛlɛn minw dilan, ziraw, nigɛw, kabakuru min tɔgɔ ko maaburu, kanɛlifara ni kasadimanfɛn dɔ wɛrɛ, tulu kasadiman, wusulanw, duvɛn, tulu, mugu, suman, misiw, sagaw, soow, wotorow, ani jɔɔn feeretaw. U bena to k'a fɔ ko: «Ebe! Bɔnɛ o bɔnɛ! Duguba nin! I do masirinin tun be sa! Ni lɛnfani ye, ni faniwulen sɔngɔgwɛlɛn ye, ni sanu ni luluu, ani kɔnɔkisɛ sɔngɔgwɛlɛnw ye. Ebe! O nafolo nunu bɛɛ halakiko ma kɛ baara ye fɔɔ lɛrɛ kelen dɔrɔn.» Kurun kuntigiw, ni kurunbolilaw, ni minw bɛɛ be to ka taga o yɔrɔ la, ani minw bɛɛ b'u daradumuni sɔrɔ kɔgɔji kan, olu bɛɛ bena lɔ yɔrɔjan ka to ka kaba ka dugu nin sisi yɛlɛtɔ filɛ k'a fɔ ko: «Dugu si tun te se ka suma n'o duguba nin ye.» U bena kule, ka ŋuna, ka buguri kɛ u kuun na dusukasi fɛ, k'a fɔ ko: «Ebe! Bɔnɛ o bɔnɛ! Duguba nin! Min ka dakamanafɛnw tun be kuruntigiw bɛɛ kɛ nafolotigiw ye, e halakiko ma kɛ baara ye, lɛrɛ kelen dama kɔnɔ i kɛra tomo ye! «Arijana mɔgɔw, ni mɔgɔ senumanw, ni Yezu ka cidenw ani kiraw, aw ye nisɔndiya dugu nin ka tɔɔrɔ koo la. Bari Ala y'a ɲaa gwan k'aw mɔnɛ bɔ.» O tuma na, mɛlɛkɛ setigi dɔ ye kabakuru dɔ ta min boɲa be wugu belebeleba dɔ bɔ, k'a fili kɔgɔji la k'a fɔ ko: «N ye kabakuru nin bon ni fanga min ye, Babilɔni duguba nin bena bari ka tunu yɔrɔnin kelen ten, a tena ye tugu. Gɔni fɔkan tena mɛn yen. Dɔnkililabagaŋanaw, ni file, ani buru, u si kaan tena mɛn Babilɔni tugu. Bololabaarakɛla si tena sɔrɔ yen. Wugu kaan tena mɛn yen fana. Fitinɛ yeelen tena bɔ yen, kɔɲɔcɛ n'a muso tena sɔrɔ yen tugu, bari Babilɔni jagokɛlaw le tun ye diɲɛ kɔnɔ mɔgɔbabaw ye. A ka kirisikow ye siyaw bɛɛ lafili. «Kiraw, ni mɔgɔ senumanw, ani mɔgɔ minw bɛɛ fagara dugukolo kan, olu bɛɛ joli bɔnnin yera dugu nin le kɔnɔ.» O kɔ, ne ye jamaba dɔ kumakan mɛn arijana na ko: «Aleluya! Sebagaya ye an ka Ala ta ye! Adamadenw kisiko y'a ka baara ye! Boɲa y'a ta ye. A ka kiti tigɛcogo tilennin lo ani a ka kan! A ye kakalamuso nin halaki, ale min tun be mɔgɔw bɛɛ bila kakalaya la dugukolo kan. A ye Ala ka baarakɛla minw faga, Ala ye o le juru sara a la ten.» U tilara k'a fɔ tugu ko: «Aleluya! Kakalamuso nin sisi bena to ka bɔ tuma bɛɛ.» Cɛkɔrɔba mugan ni naani nunu, ani nimanfɛn naani nunu tora k'u kunbiri gwan duguma ka Ala bato k'a siginin to a ka masasigilan kan, k'a fɔ ko: «Jaati! Aleluya! Amiina!» O kɔ, kumakan dɔ bɔra masasigilan yɔrɔ la ko: «Aw minw be siran Ala ɲa, fantan fara faama kan, aw ye Ala tanu.» O tuma na, ne ye kumakanba dɔ mɛn, i n'a fɔ jamaba kumakan, walima jiba woyokan, walima saan pɛrɛnkan. O kumakan nin ko: «Aleluya! Bari an Matigi, Setigi Ala sigira a ka masasigilan kan. An ka nisɔndiya, ka ɲanagwɛ! An ka barika la a ye bari Sagaden ka kɔɲɔya sera. A ka kɔɲɔmuso labɛnna, sira dir'a ma ko a ka dakamana fani don, fani min be manamana.» O dakamana fani ye mɔgɔ senumanw ka kɛwaliɲumanw ye. Mɛlɛkɛ y'a fɔ n ye ko: «A sɛbɛn ko: ‹Mɔgɔ minw welela Sagaden ka kɔɲɔya dumuni na, olu dagamuna.› » O kɔ, a ko n ma: «Nin ye Ala yɛrɛ ka kuma ye.» Ayiwa, ne birila a kɔrɔ ko n b'a bato, nga a y'a fɔ ne ye ko: «Ayi! Kana o kɛ, bari ne fana ye Ala ka baarakɛla le ye i n'a fɔ e n'i tɔɲɔgɔnw, minw ye Yezu ka kuma minɛ ka ɲa. I ka kan ka Ala le bato.» Yezu ye tiɲɛko min fɔ, kiraw tun ye o sɔrɔ Nii Senuman barika la. O tuma na ne ye arijana daa yɛlɛnin ye, ka mɔgɔ dɔ siginin ye soo gwɛman dɔ kan. O tigi tɔgɔ ko Mɔgɔtilennin, ani Tiɲɛtigi. A be kiti tigɛ. A be kɛlɛ kɛ ni tilenninya ye. A ɲadenw tun be i n'a fɔ takami, masafugulan caaman tun b'a kuun na. Tɔgɔ dɔ tun sɛbɛnnin b'a kan mɔgɔ si tun te se ka min kalan fɔɔ ale kelen. Fani min tun b'a kaan na, o tun donna joli la. A tɔgɔ ko Ala ka Kuma. Arijana mɔgɔw ka kɛlɛbolo tugunin tun b'a kɔ, soo gwɛmanw kan, fana dakamana fani gwɛman parapara tun b'u kaan na. Murujan dadiman dɔ tun b'ale daa la. O ye adamadenw halakifɛn ye. Ale lo bena siyaw kolo ni nigɛbere ye a bolo, ka duvɛn dilandaga dɔn min ye Setigi Ala ka dimi ye. Tɔgɔ dɔ tun b'a ka fani n'a woto kan ko: «Masaw ka Masa, ni matigiw ka Matigi.» O tuma na, ne ye mɛlɛkɛ dɔ lɔnin ye tile kan. A y'a kaan kɔrɔta k'a fɔ dugaw ye ko: «Aw ye ɲɔgɔn lajɛn ka na Ala ka dumuniba la. Aw ye na masaw sogo dumu, ni sɔlidasi kuntigiw, ni fangatigiw, ani sotigiw, n'u ka soow dumu. Aw ye na adamadenw sogo dumu: jɔɔnw ni hɔrɔnw, barikatanw ni barikatigiw, u bɛɛ.» O tuma na, n ye Sogo nin, ani dugukolo kan masaw ani u ka kɛlɛbolo bɛɛ ye, u lajɛnnin tun lo. U k'u be taga sotigi n'a ka kɛlɛbolo kama. Nga u ye Sogo nin kɛlɛ k'a minɛ, ka kira galontigɛla minɛ. Ale min tun be to ka kabakow kɛ a ɲana ka mɔgɔw lafili ka di Sogo nin ma, k'a kɛ Sogo nin ka taamasiɲɛ bilara mɔgɔw kan, n'u y'a bato. U ye Sogo nin, ani kira galontigɛla minɛ k'u fili jahanama na. Tasuma ni kiribi le mananin be yen. Murujan min be sotigi nin daa la, a y'o kɛ ka kɛlɛden tɔw bɛɛ faga. Dugaw y'u suuw dumu ka fa. O kɔ, ne ye mɛlɛkɛ dɔ jigitɔ ye ka bɔ sankolo la ni jɔrɔkɔ barikaman ye, Dingɛjugu konnigɛ b'a bolo. A ye Sogojugu nin minɛ, min ye sakɔrɔ nin ye, n'o ye Sutana ye fana. A y'a minɛ ka jɔrɔkɔ kɛ a la, a ka kan ka saan waa kelen kɛ jɔrɔkɔ la. Mɛlɛkɛ y'a ta k'a fili Dingɛjugu nin kɔnɔ k'a datugu, k'a sɔgɔ waasa a kana se ka bɔ ka mɔgɔ si lafili ni saan waa kelen nin ma tɛmɛ. N'o tɛmɛna, a bena bɔ ka waati dɔɔni kɛ. O kɔ, ne ye masasigilanw ye. Mɔgɔ minw nana sigi u kan, see dira olu ma ka kiti tigɛ. Mɔgɔ minw tun fagara Yezu ni Ala ka kuma kosɔn, ani minw tun banna ka Sogo nin taamasiɲɛ bila u teen, walima u bolo kan, k'a jaa bato, ne ye olu bɛɛ fana kununnin ye, u sigira ni Krista ye masaya la saan waa kelen. Nga suu tɔw ma se ka kunun fɔɔ saan waa kelen nin ka tɛmɛ. O ye suuw kununko fɔlɔ ye. Mɔgɔ minw bena kɛ o fɔlɔ mɔgɔw ye, olu bena saniya, u bena dagamu bari saya filanan tena se olu ma. Olu bena kɛ Ala ni Krista ka sarakalasebagaw ye ka sigi masaya la n'a ye saan waa kelen nin kɔnɔ. Saan waa kelen nin tɛmɛnin kɔ, Sutana bena bila ka bɔ a ka kaso la ka taga adamadenw lafili dugukolo faan bɛɛ, o ye Gɔgi ni Magɔgi ye. A ben'a ka kɛlɛdenw lajɛn. U ka ca i n'a fɔ kɔgɔji daa la cɛncɛn. U bena dugukolo bɛɛ minɛ, ka jama senuman ni Ala ka diyana dugu lamini. Nga tasuma bena bɔ sankolo la k'u bɛɛ halaki. O tuma na, u ye adamadenw lafilibaga minɛ, n'o ye Sutana ye, k'a fili jahanama kɔnɔ, kiribi mananin be min kɔnɔ. A tagara Sogo nin n'a yɛrɛ ka kira sɔrɔ yen. U bena tɔɔrɔ yen tuma bɛɛ, u tena bɔ abada. O kɔ, ne ye masasigilan belebeleba gwɛman dɔ ye ka mɔgɔ dɔ siginin ye a kan. Sankolo ni dugukolo bɛɛ ye kɛnɛ minɛ ka tunu. O kɔ, ne ye suuw ye, u bɛɛ kununna, denmisɛn fara mɔgɔkɔrɔbaw kan, u tagara lɔ masasigilan ɲafɛ. Ayiwa, sɛbɛ dɔw dayɛlɛla. Nii banbali sɛbɛ fana dayɛlɛla. O tuma na, u ye mɔgɔw kiti ka kɛɲɛ n'u ka kɛwaliw ye. Jii tun ye minw dumu, dugukolo tun ye minw datugu, minw tun be lahara, u bɛɛ le bɔra. U bɛɛ kitira ka kɛɲɛ n'u ka kɛwaliw ye. O tuma na, u ye saya ni lahara fifa ka jigi jahanama kɔnɔ. O le bena kɛ saya filanan ye. Mɔgɔ minw bɛɛ tɔgɔ ma sɔrɔ Ala ka sɛbɛ kɔnɔ, u ye olu bɛɛ fifa ka jigi jahanama kɔnɔ. O kɔ, ne ye sankolokura ni dugukolokura ye. Bari sankolo fɔlɔ ni dugukolo fɔlɔ nunu tun tununa. Kɔgɔji tun te yen tugu. Zeruzalɛmukura, min ye dugu senuman ye, n y'a jigitɔ ye ka bɔ Ala fɛ arijana na. A labɛnnin be, i n'a fɔ kɔɲɔmuso labɛnnin be tagar'a cɛso la. O waati yɛrɛ la, ne ye kumakanba dɔ mɛn ka bɔ masasigilan yɔrɔ la ko: «Ala sigiyɔrɔ filɛ nin ye adamadenw cɛma. A bena to u cɛma, u bena kɛ a ka mɔgɔw ye, ale bena kɛ u ka Ala ye. A bena u ɲaji bɛɛ cɛ. Saya kɔni, o te yen tugu. Mɔgɔ tena sa, mɔgɔ tena kasi, mɔgɔ tena tɔɔrɔ tugu. Bari, diɲɛkura lo, kɔrɔman n'a kɔnɔnafɛnw bɛɛ tununa bugubugu.» Mɔgɔ min siginin be masasigilan kan, ale y'a fɔ o tuma na ko: «N be fɛɛn bɛɛ kɛ kura ye.» O kɔ, a y'a fɔ ne ye ko a bena min fɔ, ko n k'o sɛbɛn, bari, tiɲɛ kuma lo, mɔgɔ ka kan k'a jigi la min kan. A y'a fɔ tugu ko: «A bɛɛ dafara sisan. Ne le ye Alifa ni Omega ye. Ne le ye koo bɛɛ daminɛ ni laban ye. Ni minnɔgɔ be min na, jii min be nii banbali di mɔgɔ ma, ne bena o di o tigi ma, sara te min na. Min mana see sɔrɔ, n bena o kɛ k'o tigi sara, ani ka kɛ a ka Ala ye, a fana ka kɛ n deen ye. Nga siranbagatɔw kɔni, ani lanabaliw, ni mɔgɔjuguw, ni mɔgɔfagalaw, kakalaw, lagwɛlikɛlaw, josɔnlaw, ani galontigɛlaw bɛɛ, olu kɔni niyɔrɔ ye jahanama le ye. O le ye saya filanan ye.» O tuma na, mɛlɛkɛ wolonwula minw tun be ni tɔɔrɔ sifa wolonwula nunu ye u bolo dagaw kɔnɔ, o kelen nan'a fɔ ne ye ko: «Na yan n be Sagaden ka maminɛmuso yira i la, a ka muso.» Nii Senuman jigira ne kan, mɛlɛkɛ ye ne ta ka taga ni ye ye kulu jamanjanba dɔ kan. Mɛlɛkɛ ye Zeruzalɛmu dugu senuman nin yira ne la, a jigitɔ ka bɔ Ala fɛ arijana na. Ala ka nɔɔrɔ tun b'a kan. A tun be manamana kosɔbɛ. Kogo jamanjan tun kɛnin bɛ k'a lamini. Donda tan ni fila b'a la, mɛlɛkɛ kelen kelen tun lɔnin bɛ daa nunu bɛɛ la. Isirayɛli deen tan ni fila tɔgɔw sɛbɛnnin be daa nunu kan. Dugu nin donda saba tun sinnin be kɔrɔn ma, saba be tileben fɛ, saba be kɔgɔdugu ɲafan fɛ, saba be worodugu ɲafan fɛ. Kogo nin juu siginin be kabakuru tan ni fila le kan. Sagaden ka ciden tan ni fila tɔgɔw sɛbɛnnin b'o kabakuru nunu kan kelen kelen. Mɛlɛkɛ min tun be kumana ni ne ye, sumanikɛnan dɔ minɛnin tun b'a bolo, o tun be i n'a fɔ sanubere. A tun ka kan ka dugu nin boɲa suma, k'a dondaw n'a lamini kogo suma. Dugu nin tun ye nɔnkɔn naani ye. A nɔnkɔnw bɛɛ jaɲa ye kelen ye. A y'a suma ni bere nin ye, nɔnkɔn kelen kelen bɛɛ ye kilo waa tan ni fila (12 000) ye, ka lɔ ka wili sanfɛ, o n'a nɔnkɔn jaɲa bɛɛ ye kelen ye. O kɔ, a y'a lamini kogo fana suma ni adamadenw ka sumanikɛnan ye. O jaɲa kɛra mɛtɛrɛ bi wɔɔrɔ ni duuru ye ka wili sanfɛ. Dugu lamini kogo tun lɔnin be ni kabakuru binkɛnɛman le ye, dugu yɛrɛ lɔnin be ni sanu le ye, a be manamana kosɔbɛ. Dugu lamini kogo juu bɛɛ tun ye dakamana kabakuru sifa bɛɛ ye. Kabakuru fɔlɔ tun ye binkɛnɛman ye, a filanan ye bulaman ye, a sabanan ɲɛgɛnin tun lo, a naaninan ye binkɛnɛman ɲagaminin ni bulaman ye, a duurunan ye wuleman ye, a wɔɔrɔnan ye wuleman piyanpiyan ye, a wolonwulanan ye binkɛnɛman ɲaa faganin ye, a seeginan ye wuleman ɲaa faganin ye, a kɔnɔntɔnnan ye nɛrɛmuguman ye, a tannan ye binkɛnɛman ɲagaminin ni nɛrɛmuguman ye, a tan ni kelennan ye wuleman cɔncɔn ɲaa faganin ye, a tan ni filanan ye kɔlɔbolaman ye. Dugu donda koon nunu tun kɛnin be ni kɔnɔkisɛ sɔngɔgwɛlɛn tan ni fila ye. Koon kelen kelen bɛɛ ye kɔnɔkisɛ kelen kelen le ye. Dugu nin kɛnɛba ye sanu le ye, n'a be manamana i n'a fɔ luluu. N ma Alabatoso ye dugu nin na. Matigi Ala, Setigi Ala, ale ni Sagaden le ye dugu Alabatoso ye. Dugu nin mako te tile ni kalo yeelen na, bari Ala ka nɔɔrɔ y'a yeelen ye, Sagaden y'a fitinɛ ye. Adamadenw bena taama a yeelen fɛ. Masaw bena na n'u ka boɲa ye. Dugu nin dondaw yɛlɛnin bena to tuma bɛɛ, bari suu tena ko yen tugu abada. U bena na ni adamadenw ka boɲafɛnw n'u ka dawulafɛnw bɛɛ ye a kɔnɔ. Fɛnnɔgɔnin si tena don dugu nin kɔnɔ. Kojugukɛla, walima galontigɛla si tena don yen. Nga minw tɔgɔ sɛbɛnnin be Sagaden ka sɛbɛ kɔnɔ, olu dama le bena kɛ yen. O kɔ, mɛlɛkɛ ye baji dɔ yira ne la min be nii don mɔgɔ la. A tun be manamana i n'a fɔ luluu. A tun be woyora ka bɔ Ala ni Sagaden ka masasigilan yɔrɔ la, ka dugu nin siraba cɛmancɛ ta. Yiri min be nii di mɔgɔ ma, o tun be baa nin daa faan bɛɛ la. O yiri nin be deen kɛ siɲɛ tan ni fila saan kɔnɔ, denko kelen kalo o kalo. A furaburuw be kɛ ka adamadenw furakɛ. Mɔgɔ danganin tena kɛ dugu nin kɔnɔ. Ala ni Sagaden ka sigiyɔrɔ bena to dugu nin kɔnɔ, Ala batobagaw ben'a bato. U bena Ala ye n'u ɲaa ye, a tɔgɔ bena sɛbɛn u teen na. Suu tena ko yen tugu. Olu mako tena kɛ fitinɛ na, walima tile la, bari Matigi Ala ben'a ka yeelen bɔ u ye. U bena to masaya la tuma bɛɛ. O kɔ, mɛlɛkɛ y'a fɔ ne ye ko: «Kuma nunu ye tiɲɛ kuma ye, mɔgɔ ka kan k'a jigi la min kan. Koo minw bena kɛ sisan sisan, Matigi Ala min be lɔnniya di a ka kiraw ma, ale lo y'a ka mɛlɛkɛ ci ka na o koow yira a ka baarakɛlaw la.» Yezu ko: «N be na yanni dɔɔni. Kirayakuma min be kitabu nin kɔnɔ, ni mɔgɔ min y'o bato, o tigi bena dagamu!» Ne Zan le tulo ye kuma nunu mɛn, ani k'a koow bɛɛ ye ni n ɲaa ye. Ne y'o bɛɛ mɛn k'o ye tuma min na, mɛlɛkɛ min y'o yira ne la, ne ye n kunbiri gwan a kɔrɔ ko n b'a bato. Nga a y'a fɔ ne ye ko: «Ayi! Kana o kɛ, ne fana ye Ala ka baarakɛla le ye i n'a fɔ e n'i tɔɲɔgɔn kiraw, ani minw bɛɛ be kitabu nin kɔnɔna kuma bato. I ka kan ka Ala le bato.» A y'a fɔ ne ye tugu ko: «Kana kitabu nin kɔnɔna kuma kɛ gundoko ye dɛ, bari a koow kɛtuma surunyana ka ban. Ayiwa, mɔgɔ min ye tilenbali ye, o ka jija ka to a ka tilenbaliya la. Mɔgɔ min nɔgɔlen be, o ka taga ɲa ka yɛrɛ nɔgɔ. Mɔgɔ min be ɲumanya kɛ, o tigi ka dɔ fara o kan. Mɔgɔ min y'a yɛrɛ di Ala ma, o tigi ka jija ka nɔrɔ Ala la. Ayiwa, n be na yanni dɔɔni. N be na ni bɛɛ ka sara ye n bolo, ka mɔgɔ kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'u ka baara ye. Ne le ye Alifa ni Omega ye, fɔlɔ ani laban. Ne le ye koo bɛɛ daminɛ n'a laban ye.» Mɔgɔ minw b'u ka faniw ko, janko u ka don dugu nin kɔnɔ n'a dondaw ye, ka niyɔrɔ sɔrɔ yiri la, min be nii di mɔgɔ ma, olu bena dagamu. Nga mɔgɔkolonw, ni lagwɛlikɛlaw, ni kakalaw, ni mɔgɔfagalaw, ni josɔnlaw ani galontigɛlaw, olu kɔni bena to dugu kɔɔ fɛ. «Ne Yezu ye n ka mɛlɛkɛ ci ka na koo nunu bɛɛ fɔ Ala ka jama ye. Ne Dawuda dencɛ lo. Loloba min be manamana dugugwɛdafɛ, ne lo.» Nii Senuman ni Krista ka jama min ye Krista ka maminɛmuso ye, olu ko: «Na.» Ni mɔgɔ min ye nin mɛn, o tigi k'a fɔ ko: «Na.» Ni minnɔgɔ be min na, o tigi ka na. Jii min be nii don mɔgɔ la, ne bena o d'a tigi ma a te foyi sara. Ayiwa, kirayakuma minw be kitabu nin kɔnɔ, mɔgɔ minw b'o lamɛnna, ne Zan be kangari la olu ye ko: Ni mɔgɔ o mɔgɔ ye dɔ fara o kan, tɔɔrɔ minw koo fɔra kitabu nin kɔnɔ, Ala bena o la a tigi kun. Ni min ye dɔ bɔ a la, o tigi tena don dugu senuman nin kɔnɔ, yiri min be nii di mɔgɔ ma, a tena o deen nɛnɛ fana, minw koo fɔnin be kitabu nin kɔnɔ. Min b'a yira ko kuma nunu bɛɛ ye tiɲɛ ye, ale ko: «Tiɲɛ na, n be na yanni dɔɔni.» Amiina! Na Matigi Yezu. An Matigi Yezu ka nɛɛma kɛ aw bɛɛ ye.