Inan binndi kollooji inɗe maamiraaɓe Iisaa Almasiihu, dimaaɗo ley lenyol Daawda, taan Ibrahiima: Ibrahiima rimi Isiyaaka. Isiyaaka rimi Yaakuuba. Yaakuuba rimi Yahuuda e minyiraaɓe muuɗum. Yahuuda rimi Fares e Sera. Ɓeen ngoni ɓe o rimdi e Tamar. Fares rimi Hesruuna. Hesruuna rimi Aram. Aram rimi Aminadaabu. Aminadaabu rimi Naasuuna. Naasuuna rimi Salmon. Salmon rimi Bo'as, mo o rimdi e Rahabu. Bo'as rimi Obet, mo o rimdi e Ruttu. Obet rimi Yesa. Yesa rimi Daawda kaananke oon. Daawda rimi Suleymaana. Oon woni mo o rimdi e dee Uriya-no. Suleymaana rimi Robo'am. Robo'am rimi Abiya. Abiya rimi Asa. Asa rimi Yosafat. Yosafat rimi Yoram. Yoram rimi Usiya. Usiya rimi Yotam. Yotam rimi Akas. Akas rimi Hesekiya. Hesekiya rimi Manasa. Manasa rimi Amon. Amon rimi Yosiya. Yosiya rimi Yekoniya e minyiraaɓe muuɗum. Ɗum hawrii e jamaanu mo Alhuudiyankooɓe njaalanoo, njaaraa Baabiila. Caggal ɓe njaaraama Baabiila, Yekoniya rimi Seyaltiyel. Seyaltiyel rimi Sorobabel. Sorobabel rimi Abiihudu. Abiihudu rimi Eliyakim. Eliyakim rimi Asoro. Asoro rimi Sadok. Sadok rimi Akim. Akim rimi Eliyuda. Eliyuda rimi Eliyasar. Eliyasar rimi Mattan. Mattan rimi Yaakuuba. Yaakuuba rimi Yuusufi, jom suudu Mariyama. Mariyama woni inna Iisaa bi'eteeɗo Almasiihu oon. Ndelle ɗum hawrii e jamaanuuji sappo e nay illa Ibrahiima faa yottii Daawda. Illa e Daawda faa yottii nde Alhuudiyankooɓe konanoo njaaraa Baabiila ndeen fu, wo jamaanuuji sappo e nay hawrata. Wooɗi du, illa nde Alhuudiyankooɓe konanoo njaaraa Baabiila faa garol Almasiihu ndeen, wo jamaanuuji sappo e nay hawrata. Inan no Iisaa Almasiihu rimiraa: Mariyama inniiko oon wo kaɓɓanaaɗo Yuusufi. Ammaa fadde makko e suddeede, tawi o reedirii saabe baawɗe Ruuhu Ceniiɗo. Yuusufi kaɓɓanɗo mo oon wo neɗɗo ponnditiiɗo, yiɗaa semtinde mo, anniyake fiirtude kaɓɓal ngaal e suuraare. Nde o miilotonoo ɗum ndeen, maleyka Joomiraaɗo wari to makko ley koyɗol, wi'i mo: —Yuusufi, taan Daawda, taa hulu ɓaŋude Mariyama, sabo ɓinngel ngel saawi ngeel e Ruuhu Ceniiɗo ƴuuri. O riman ɓiɗɗo gorko. Inndiraa mo Iisaa, sabo wo kanko hisinta yimɓe makko e hakkeeji muɓɓen. Ɗum fuu, ɗum waɗii faa haala ka Laamɗo yottini annabaajo kaan tabita nde wi'unoo: «Surbaajo mo anndaa gorko reedan, rima ɓiɗɗo gorko. O inndirte Imanuwel.» Maanaa innde ndeen wo: «Laamɗo ina wondi e meeɗen». Nde Yuusufi finunoo ndeen, waɗi no maleyka Joomiraaɗo wi'iri ɗum noon. O ɓaŋi Mariyama, ammaa o wondaay e muuɗum faa rimi ɓiɗɗo gorko. Yuusufi inndiri ɓiɗɗo oon Iisaa. Iisaa rimaama Baytilaama ley leydi Yahuudiya e jamaanu laamu Hirudus. Jom'en anndal ƴuuri lettugal, ngari Urusaliima. Nde ɓe ngarnoo ndeen, ɓe mbi'i: —Toy kaananke Alhuudiyankooɓe dimaaɗo joonin oon woni? Min nji'ii hoodere makko ɓangii lettugal, min ngarii sujidande mo. Nde Hirudus kaananke oon nannoo ɗum fu, huli, kam e yimɓe Urusaliima fuu. O noddi hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta ɓeen fuu, o ƴami ɗum'en toy Almasiihu oon jeyi rimeede. Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Baytilaama ley leydi Yahuudiya, sabo inan ko annabaajo winndunoo: «Aan, Baytilaama, leydi Yahuudiya, tannyoral a wanaa wuro famaro hakkunde gure Yahuudiya mawɗe ɗeen. Sabo ardotooɗo ƴuuran e maaɗa, garoowo faa dura yimɓe am, Israa'iilankooɓe.» Ndeen Hirudus noddi jom'en anndal ɓeen e cuncukka, ƴami ɓe wakkati mo hoodere ndeen ɓangi. Ɓe paamini mo. Caggal ɗuum, o neli ɓe Baytilaama. O wi'ii ɓe: —Njehee, kumpitowoɗon kabaaru cukalel ngeel faa tannyoron. Si on nji'ii ngel fu, ngaron kumpiton kam faa miin du mi yaha, mi sujidanowa ngel. Nde ɓe nannoo ko kaananke oon haali ɗuum ndeen, ɓe ndilli. Hoodere nde ɓe njiinoo lettugal ndeen ardii ɓe yaade. Nde ardii ɓe faa nde yottii ɗo cukalel ngeel woni ɗoon, de nde darii. Ko ɓe nji'i hoodere ndeen ɗuum, ɓe ceyii seyo manngo sanne. Ɓe naati ley suudu nduun, ɓe nji'i cukalel ngeel e inniigel Mariyama. Ɓe kippii e leydi, ɓe cujidani ngel. Ɓe njaltini gineeji maɓɓe, ɓe teddiniri ngel kaŋŋe e sii uurdi mbelndi e ɗakke uurɗe bi'eteeɗe miiri. Caggal ɗuum, Laamɗo gongini ɓe ley koyɗol taa ɓe njeccoo to Hirudus. Ndelle ɓe kootiri leydi maɓɓe laawol gonngol. Nde jom'en anndal ɓeen ndillunoo fu, maleyka Joomiraaɗo wari e Yuusufi ley koyɗol, wi'i ɗum: —Umma, hooƴu cukalel ngel e inna muuɗum, ndoggaa njahaa Misira. Keddoɗaa toon faa nde mbi'oymaami ngartaa. Sabo Hirudus filoto cukalel ngel faa wara ngel. Yuusufi ummii jemma, hooƴi cukalel ngeel e inniigel, de ɓe ndilliri Misira. O heddii toon faa Hirudus maayi, faa haala ka Laamɗo yottini annabaajo kaan tabita nde wi'unoo: «Mi noddii ɓiyam wurtoo ley Misira.» Nde Hirudus faamunoo jom'en anndal ɓeen njambake ɗum ndeen, tikki sanne. O yamiri cukaloy ngoroy Baytilaama e ɗakkol muuɗum fuu mbaree, gilla keccoy faa ngaɗukoy duuɓi ɗiɗi. O waɗii ɗum fodde wakkatiiji ɗi jom'en anndal ɓeen kokki mo ɗiin. Noon haala ka annabi Yeremiya haalnoo kaan tabitiri nde wi'unoo: «Wullaango nanaama ley wuro Rama, bojji e uumaali ɗuuɗɗi: Rahiina ina woya cukaloy muuɗum, jaɓaay ɓerndem waaltinee, sabo koy keddaaki.» Caggal maayde Hirudus, maleyka Joomiraaɗo wari e Yuusufi to leydi Misira toon e ley koyɗol, wi'i ɗum: —Umma, hooƴu cukalel ngel e inna muuɗum, njeccoɗon leydi Israa'iila, sabo yiɗunooɓe warude suka oon ɓeen maayii. Yuusufi ummii, hooƴi cukalel ngeel e inniigel, ɓe kooti leydi Israa'iila. Ammaa o nanii Arkalaawu loomtii bammum Hirudus, laamake leydi Yahuudiya, de o huli yahude toon. O sappaa e ley koyɗol faa o yehi leydi Galili. O hoɗowi wuro wi'eteengo Nasaraatu. Noon ɗum laatorii faa ko annabaaɓe mbi'unoo ɗuum tabita: «O wi'ete Nasaraatuujo.» E jamaanu oon, Yaayaa lootoowo lootagal batisima ɓangi. Imo gooyna ley ladde Yahuudiya, imo wi'a: —Tuubee, sabo laamu Laamɗo ɓadake. Oon woni mo annabi Esaaya sappinoo, nde wi'unoo: «Daande ina ƴeewnoo ley ladde ina wi'a: Moƴƴinee laawol Joomiraaɗo, ndartinee ɗati makko!» Yaayaa ina ɓornii kaddungal canyiraangal leeɓi geelooɗi, ina haɓɓii kaɓɓorgol nguru. Nyaamdu makko wo baɓɓatti e njuumndi ladde. Yimɓe ƴuuri Urusaliima e leydi Yahuudiya e seraaji gooruwol Urdun fuu, ngari to makko. Iɓe kaalta hakkeeji maɓɓe, de Yaayaa ina loota ɓe lootagal batisima ley gooruwol Urdun. Ko o yi'i Farisa'en e Saduki'en heewɓe na ngara faa lootee lootagal batisima ɗuum, o wi'i ɗum'en: —Onon ɓiɓɓe bolle! Moy sappani on ndoggon tikkere Laamɗo waroore? Ngollee golleeji kawrooji e tuubugol. Taa kooloɗon on kisan saabe wo on taaniraaɓe Ibrahiima. Sabo miɗo wi'a on: Laamɗo ina waawi waylitinde kaaƴe ɗe laatoo ɓiɓɓe Ibrahiima! Joonin, jammbere ƴeptaama faa soppa ɗaɗi leɗɗe. Ndelle, lekki fuu ki rimataa ɓiɓɓe lobbuɓe, soppete, faɗɗee ley yiite. Miin, ndiyam lootirammi on batisima faa hollita on tuubii. Ammaa garoowo caggal am oon, kam ɓuri kam baawɗe. Mi fotaay fay ɓortude ɗum paɗe muuɗum. Oon lootirta on batisima Ruuhu Ceniiɗo e yiite. O segilake faa o ƴaroo nyaamri makko faa laaɓa. O hawrundura nyaamri makko ley beembal, de nyaande ndeen o wuldan ɗum yiite nge nyifataa. Wakkati oon, Iisaa ƴuuri Galili, wari gooruwol Urdun to Yaayaa, faa Yaayaa loota ɗum lootagal batisima. Ammaa Yaayaa muuyi salaade ɗum, wi'i mo: —Aan haani lootude kam. De noy ngardataa to am, miin, faa mi loote? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Accu ɗum laatoroo noon joonin, sabo noon kaanɗen hiɓɓinirde ko dartii fuu. Ndeen o jaɓi. Nde Iisaa lootanoo, ina wurtoo ndiyam ɗaam fu, wakkati oon pay kammu omtii. O yi'i Ruuhu Laamɗo ina jippoo hono wuugaandu, ina wara dow makko. Wakkati oon du, daande ƴuuri dow kammu, wi'i: —O woni Ɓiyam mo korsinmi, mo ceyortoomi. Wakkati oon, Ruuhu Laamɗo yaari Iisaa ley ladde, faa Ibiliisa jarriboo mo. Iisaa waɗi balɗe capanɗe nay ina suumii jemma e nyalooma fuu. Caggal ɗuum, o yolbi. Ndeen, Jarribotooɗo oon ɓattitii mo, wi'i mo: —Si a Ɓii Laamɗo, yamir kaaƴe ɗe laatoo nyaamdu. De Iisaa jaabii mo, wi'i: —Ina winndaa: «Wanaa e nyaamdu tan neɗɗo wuurdata. Ko neɗɗo wuurdata dey, wo e haala fuu ka Laamɗo haali.» Caggal ɗuum, Ibiliisa yaari mo Urusaliima ngalluure seniinde ndeen, darni mo dow to ɓuri toowde e suudu dewal mawndu, wi'i mo: —Si a Ɓii Laamɗo, fittu njippoɗaa e leydi. Sabo ina winndaa: «Laamɗo yamiran maleyka'en muuɗum njaɓɓe e juuɗe muɓɓen taa koyngal maa fiyoo e hayre.» Iisaa jaabii mo, wi'i: —Ina winndaa katin: «Taa ndaartinda Laamɗo, Joomiraaɗo maa.» Katin Ibiliisa yaari mo dow waamnde toownde sanne, holli mo laamuuji adunaaru fuu e darja muɓɓen, wi'i mo: —Mi hokkete ɗum ɗo fuu si a hippake, a sujidanii kam. Iisaa wi'i mo: —Woɗɗam Seyɗaani! Sabo ina winndaa: «Wo Laamɗo Joomiraaɗo maa kaanɗaa sujidande, kam tan kaanɗaa rewude.» Ndeen Ibiliisa seli mo. Wakkati oon, maleyka'en ngari to makko, ina ngollana mo. Nde Iisaa nannoo Yaayaa uddaama ley kasu ndeen, o yeccii leydi Galili. Ammaa o jooɗaaki Nasaraatu katin, de o hoɗowi Kafarnahum wuro ɗakkiingo maayo ley leydi Jabulon, kam e Naftali. Ɗum waɗii faa haala ka annabi Esaaya haalnoo kaan tabita nde wi'unoo: «Leydi Jabulon e leydi Naftali dow laawol jahoowol maayo manngo, caggal Urdun, ley leydi Galili, joonnde yimɓe ɓe nganaa Alhuudiya'en, yimɓe wonɓe e nimre nji'ii annoora mawɗo. Wuurɓe e ley leydi niɓɓundi nimre maayde, annoora yaynanii ɗum'en.» Gilla ndeen, Iisaa fuɗɗi waajaade ina wi'a: —Tuubee, sabo laamu Laamɗo ɓadake. Iisaa ina yaha hunnduko maayo Galili, de yi'i sakiraaɓe ɗiɗo, Simon bi'eteeɗo Piyeer e sakiike mum Andire. Iɓe paɗɗa fiiliiji maɓɓe ley maayo ngoon. Wo ɓe nanngooɓe liƴƴi. Iisaa wi'i ɓe: —Njokkee kam, mi waɗan on filotooɓe yimɓe. Wakkati oon ɓe njoppi fiiliiji maɓɓe ɗiin, ɓe njokki mo. O yehi yeeso, o yi'i katin sakiraaɓe ɗiɗo woɓɓe, Yaakuuba e Yuhanna, ɓiɓɓe Jebede. Kam'en e baaba muɓɓen Jebede ina ngoni ley laana, ina moƴƴintina fiiliiji muɓɓen. O noddi ɗum'en. Wakkati oon pay, ɓe njoppi laana kaan, ɓe njoppi baabiiɓe du, ɓe njokki mo. Iisaa yiiltii ley leydi Galili fuu. Imo waajoo e ley cuuɗi maɓɓe baajorɗi, imo gooyna Kabaaru Lobbo haala laamu Laamɗo, imo danna sii nyawuuji e male fuu. Kabaaru makko sankitii ley leydi Siiriya fuu. Yimɓe na ngadda nyawɓe nyawuuji feere feere e male fuu to makko. Woɓɓe wo wonduɓe e ginnaaji, woɓɓe jom'en dabidabiije, woɓɓe du wo jom'en ɓalli-mbaatuɗi. O danni ɗum'en. Jamaa keewɗo sanne jokki mo. Wo ɓe ƴuuruɓe Galili e leydi mbi'eteendi Galluuje Sappo e Urusaliima e Yahuudiya e caggal gooruwol Urdun. Iisaa yi'i jamaa keewɗo oon de ƴeeŋi dow waamnde, jooɗii. Taalibaaɓe muuɗum ɓeen ɓattitii ɗum. O fuɗɗi waajaade ɓe, o wi'i: —Barke woodanii annditinɓe yonkiiji muɓɓen ina lokkiɗi, sabo kamɓe njeyi laamu Laamɗo. Barke woodanii suniiɓe, sabo Laamɗo waaltinan ɓerɗe muɓɓen. Barke woodanii leeƴinkiniiɓe, sabo kamɓe ndonata adunaaru. Barke woodanii filotooɓe fonnditaare hono no yolbuɓe e ɗomɗuɓe pilortoo neema, sabo ɓe kaaran, ɓe ɗomɗitan. Barke woodanii yurmotooɓe, sabo Laamɗo yurmoto ɓe. Barke woodanii laaɓuɓe ɓerɗe, sabo ɓe nji'an Laamɗo. Barke woodanii waddooɓe jam, sabo ɓe noddirte ɓiɓɓe Laamɗo. Barke woodanii torraaɓe saabe fonnditaare, sabo kamɓe njeyi laamu Laamɗo. Barke woodanii on si yimɓe mbonkake on, torrii on, njowii on sii bonanda fuu saabe am. Ceyee, mbeltee, sabo mbarjaari mawndi ina doomi on dow kammu. Sabo hono noon annabaaɓe artiiɓe on ɓeen torriraa. —Onon, wo on lamɗam adunaaru ndu. Ammaa si lamɗam selii lamsude, ɗume lamsinta ɗam katin? Ɗam nafataa fay huunde! Ɗam faɗɗete yaasin, yimɓe njaaɓa ɗam. Wo on annoora adunaaru. Ngalluure nyiɓaande dow waamnde waawaa suuɗaade. Fay gooto huɓɓataa lampal, de hippa ɗum kaakol. Ko waɗata dey, ɓilan ngal, ngal yaynana gonɗo e suudu nduun fuu. Hono noon annoora mooɗon haani yaynirde yeeso yimɓe, faa nji'a golleeji lobbi ɗi ngaɗoton, de njetta Baaba mooɗon gonɗo dow kammuuli oon. —Taa cikkee mi warii faa mi itta jamirooje Tawreeta naa haala annabaaɓe. Mi waraay faa mi itta ɗum. Mi warii faa mi hiɓɓina ɗum. Goonga kaalanammi on: sini kammu e leydi ina keddii, fay toɓɓel maa masel tosataake ley Tawreeta faa ɗum fuu ɗum tabita. Ɗum le, boofuɗo ko ɓuri fuu famɗude e jamirooje ɗeen, de janngini woɓɓe faa ngaɗa noon, joomum laatoto ɓurɗo famɗude e laamu Laamɗo. Ammaa neɗɗo fuu jokkuɗo Tawreeta oon, de janngini woɓɓe ngaɗa noon, joomum laatoto mawɗo e laamu Laamɗo. Sabo miɗo haalana on: si on ɓuraay jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en fonnditaare fu, on naatataa e ley laamu Laamɗo. —On nanii maamiraaɓe meeɗen ɓeen mbi'anooma: «Taa waɗu war-hoore, gaɗuɗo war-hoore fuu ina haani sareede.» Miin kaa miɗo wi'a on: tikkanɗo sakiike muuɗum fuu, ina haani sareede. Bi'uɗo sakiike muuɗum wo cuubaaɗo fu, ina jeyi darneede yeeso sariya laamu. Katin du, neɗɗo fuu biiɗo mo wo o jiiɓiiɗo, ina haani naatude yiite jahannama. Ndelle, si a warii e hirsirde faa ngaɗa sadaka, de miccitiɗaa wakkati oon sakiike maa ina joganii maa ko metti, njoppaa sadaka maa oon ɗoon, njahaa njaafundurowaa e sakiike maa oon tafon, ndeen ngartaa ngaɗaa sadaka maa oon. Si a haɓii e goɗɗo, de oɗon njaada sariya fu, karoɗaa ndewritaa e joomum fadde mooɗon yottaade, taa o watte e juuɗe carotooɗo, de oon watte e junngo doomoowo kasu, de uddeɗaa e kasu. Goonga kaalanammi on: abada a wurtataako si a yoɓaay ko ndeweteɗaa ɗuum faa laaɓi. —On nanii wi'anooma: «Taa waɗu jeenu!» Miin kaa miɗo wi'a on: ƴeewruɗo debbo janano muuyo fuu, jeenii e ley ɓernde mum. Ndelle, si yitere maa nyaamre luttinte, ittu nde, paɗɗaa nde to woɗɗi! Ceedaa e tergal maa gootal ɓuri moƴƴande ma diina ɓanndu maa nduun fuu faɗɗee e jahannama. Si junngo maa nyaamo luttinte, taƴu ngo, paɗɗaa ngo to woɗɗi: ceedaa e tergal maa gootal ɓuri moƴƴande ma diina ɓanndu maa nduun fuu naata jahannama. —Wi'anooma katin: «Ceeruɗo deekum fuu, hokka ɗum talkuru ceergal.» Miin kaa miɗo wi'a on: neɗɗo fuu ceeruɗo deekum de tawi o wanaa jeenoowo, si o ɓaŋowaama, gorko ceeruɗo mo oon waɗii mo jeenoowo. Neɗɗo fuu ɓaŋuɗo debbo ceeraaɗo, kam du jeenii. —On nanii katin, maamiraaɓe meeɗen mbi'anooma: «Taa fiirtu hunayeere maa, tabintinaa nde yeeso Joomiraaɗo.» Miin kaa miɗo wi'a on: taa kunoɗon fey. Taa kunoroɗon kammu, sabo wo jooɗorgal Laamɗo. Taa kunoroɗon leydi, sabo wo njaaɓirdi koyɗe makko, naa Urusaliima, sabo wo ngalluure Kaananke mawɗo. Taa kunoroɗaa hoore maa, sabo a waawaa rawninde naa ɓawlinde fay leeɓol mayre gootol. Mbi'aa «ayyo» naa «a'aa» tan. Ko faltii ɗuum fuu, wo to Bonɗo oon ƴuuri. —On nanii wi'anooma: «Yitere yomnitorte yitere, nyiinde yomnitorte nyiinde.» Miin kaa miɗo wi'a on: taa njomnitee gaɗuɗo on ko boni. Si goɗɗo feenyii ma gere nyaamo fu, acca ɗum feenya gere nano oon du. Si goɗɗo wullake ma faa teeta forgo maa, accu ɗum yaada e saaya maa jaangol du. Si goɗɗo tilsinanii ma ronndaade donngal yaadu kilomeetere, ronnda ngal yaadu kilooji ɗiɗi. Si goɗɗo ŋaarake ma, hokku ɗum. Si goɗɗo wi'ii mbuƴoɗaa ɗum fu, taa salana ɗum. —On nanii wi'anooma: «Njiɗaa gondo maa, mbanyaa ganyo ma.» Miin kaa miɗo wi'a on: njiɗee wayɓe on, ndu'anoɗon torrooɓe on. Worrude hono noon hollata wo on ɓiɓɓe Baaba mooɗon gonɗo dow kammuuli. Sabo no o fuɗinirta naange makko dow bonɓe, noon du o fuɗinirta nge dow moƴƴuɓe. No o tomnirta dow fonnditiiɓe, noon du o tomnirta dow oonyiiɓe. Si yiɗuɓe on tan njiɗoton, mbarjaari ndiye keɓoton? Fay nanngooɓe lampo ɓeen du ina ngaɗira noon! Si sakiraaɓe mooɗon tan njowtoton, ɗume senndi on e woɓɓe? Fay heeferɓe ɓeen ina ngaɗira noon! Ndelle, laatoɗon hiɓɓuɓe, hono no Baaba mooɗon gonɗo dow kammuuli oon hiɓɓiri ni. —Tinnee taa ngaɗiron golleeji mooɗon lobbi faa yimɓe nji'a on. Si on ngaɗii ɗum fu, on keɓataa mbarjaari to Baaba mooɗon gonɗo dow kammuuli oon. Ndelle, si aɗa itta jakka, taa feeka faa yimɓe nji'e. Wo hono noon munaafiki'en ɓeen ngaɗata ley cuuɗi baajorɗi e dow laabi faa yimɓe mana ɗum'en. Goonga kaalanammi on, ɓe keɓii mbarjaari maɓɓe faa timmi. Aan kaa, si aɗa itta jakka fu, taa nano maa faama ko nyaamo maa waɗata. Ndeen jakka maa oon laatoto ko suuɗii, de Baabiraaɗo maa ji'oowo ko suuɗii oon yoɓe. —Si oɗon ndu'oo, taa ngaɗon no munaafiki'en ni. Kamɓe, iɓe njiɗi daraade ley cuuɗi baajorɗi e hakkunde to laabi kawrata, de ɓe ngaɗa du'aare yalla yimɓe fuu ina nji'a ɓe. Goonga kaalanammi on, ɓe keɓii mbarjaari maɓɓe faa timmi. Onon kaa, nde ndu'otoɗon fuu, naaton ley cuuɗi mon, ommbon dammbugal, de ŋaaroɗon Baaba mon e suuraare. Ndeen, Baaba mon ji'oowo ko suuɗii oon, yoɓan on. Si oɗon ndu'oo, taa kebbinee haalaaji ɓoli ɗi ngalaa nafaa hono no yimɓe ɓe anndaa Laamɗo ɓeen ngaɗata ni. Iɓe miilii Laamɗo jaabanto ɓe si ɓe kebbinii haala. Taa nyemmbitee ɓe, sabo Baaba mooɗon ina anndi ko kaajaɗon gilla on nyaagaaki ɗum. Onon le, inan no ndu'ortoɗon: Baaba amin gonɗo dow kammuuli, innde maa laatoo seniinde. Laamu maa wara. Muuyɗe maa ngaɗee dow leydi ɗo hono no ngaɗirtee dow kammuuli ni. Kokkaa min hannden nyaamdu heƴooru min. Njaafonoɗaa min hakkeeji amin, hono no min njaafortoo waɗooɓe min hakkeeji ni. Taa accu min njarribee, ammaa hisin min e Bonɗo oon. [Sabo laamu e baawɗe e teddeengal ina ngoodani maa faa abada. Aamiina.] Ndelle, si on njaafake waɗooɓe on hakkeeji, Baaba mooɗon gonɗo dow kammuuli oon du yaafoto on. Ammaa si on njaafataako toonyiiɓe on, Baaba mooɗon oon du yaafataako hakkeeji mooɗon. —Si on cuumake, taa njurminkinee hono munaafiki'en ɓeen: ɓe ɓalinto, yalla yimɓe fuu ina anndita ɓe suumiiɓe. Goonga kaalanammi on: ɓe keɓii mbarjaari maɓɓe faa timmi. Aan kaa, si a suumake, mbujaa hoore maa, culmaa yeeso maa, taa paamina yimɓe a cuumiiɗo. Baaba maaɗa gonɗo ley suuraare oon tan anndata. Wooɗi du Baaba maa ji'oowo ko ngaɗuɗaa e suuraare oon, yoɓete. —Taa ndesanon ko'e mon jawdi adunaaru, ɗo mooƴu e puundi mbonnata, ɗo wuyɓe kelata gampuuje de mbujja. Ndesanon ko'e mon jawdi dow kammu, ɗo fay huunde bonnataa, wanaa mooƴu wanaa puundi, ɗo wuyɓe kelataa gampuuje sakko mbujja. Sabo ɗo jawdi maa woni fuu, ɗoon ɓernde maa du wonata. —Gite ngoni lampal ɓanndu. Si gite maa ina mbooɗi, ɓanndu maa fuu heewan annoora. Ammaa si ɗe mbooɗaa, ɓanndu maa fuu heewan nimre. Ndelle, si ko hokkata ɓanndu maa annoora ɗuum laatake nimre fu, nimre ndeen na tekki koy! —Fay gooto waawaa gollande joomiraaɓe ɗiɗo, sabo joomum wanyan gooto, de yiɗa keddiiɗo oon, maa du nanngunduran e gooto, de yawa keddiiɗo oon. On mbaawaa gollande Laamɗo e jawdi fuu nde wootere. Ɗum le, miɗo wi'a on: taa kaɓɓu-ko'u wona e mooɗon e dow nguurndam mon - ko nyaamoton e ko njaroton. Taa ɓalli mooɗon du kaɓɓu on ko'e e ko ɓornotoɗon. Sabo nguurndam ina ɓuri nyaamdu, ɓanndu du ina ɓuri koltal, naa wanaa? Ndaaree pooli piirooji ɗi: ɗi aawataa, ɗi taƴataa, ɗi ndesataa faa'e, ammaa Baaba mooɗon gonɗo dow kammuuli oon ina nyaamna ɗi. Onon le, wanaa oɗon ɓuri pooli teddude to woɗɗi? Moy e mooɗon waawi ɓeydude balɗe muuɗum fay nyalooma gooto saabe ko haɓɓi ɗum hoore? Ko waɗi de kolte na kaɓɓi on ko'e? Ndaaree pinndiiji ladde no ɗi mawnirta: ɗi ngollataa, ɗi mottataa. Miɗo haalana on: fay Suleymaana e darja muuɗum fuu holtiraay hono gootel e majji ni. Si Laamɗo ina holtinira noon huɗo taweteeko ley ladde hannden, faɗɗeteeko e yiite jaango, wanaa o holtinan on faa ɓura noon, onon famɗuɓe hoolaare! Ndelle, taa ko'e mon kaɓɓoo faa mbi'on: «Ɗume nyaameten? Ɗume njareten? Ɗume ɓornotoɗen?» Sabo kulle ɗee fuu wo ko yimɓe ɓe anndaa Laamɗo pilotoo. Si goonga, Baaba mon gonɗo dow kammuuli oon ina anndi ɗum fuu iɗum tilsani on. Ndelle, piloɗon laamu Laamɗo tafon, kam e fonnditaare muuɗum. Ndeen ko heddii ɗuum fuu, on ɓeydante ɗum. Ndelle, taa jaango haɓɓa on ko'e, sabo jaango du wardan e ko muuɗum. Nyannde fuu, donngal muuɗum ina heƴa ɗum. —Taa kiitee, on kiitataake. Sabo no kiitortoɗon woɓɓe, noon onon du kiitorteɗon. Katin du ko etiranton woɓɓe, wo ɗuum etiranteɗon. Ko waɗi de aɗa yi'a kuɗol ley yitere sakiike maa, de aan le, a taykataako leggal gonngal e ley yitere maa ndeen? Noy mbaawruɗaa wi'ude sakiike maa: «Sakiike, accu mi ittane kuɗol gonngol e yitere maa ngol», de aan le, wo leggal woni ley yitere maa ndeen? Munaafiki, ittu leggal gonngal e yitere maa ngaal tafon. Ndeen jiiɗe maa laaɓan, faa keɓaa ittaa kuɗol gonngol e yitere sakiike maa ngool. Taa kokkee dawaaɗi ko senii, sabo ɗi njeccoto, ɗi ŋata on. Taa cankitee kaaƴe mooɗon dime yeeso girooji, sabo ɗi njaaɓan ɗe. —Ŋaaree, on keɓan. Pilee, on njiitan. Calminee, on omtante. Sabo ŋaariiɗo fuu heɓan. Piliiɗo fuu yiitan. Calminɗo fuu omtante. Moy e mooɗon hokkata ɓiyum hayre si ŋaarake ɗum buuru? Naa ŋaaroo ɗum liingu de hokka ɗum mboddi? No mbonirɗon ni fuu, oɗon anndi no kokkirton ɓiɓɓe mon kulle lobbe, sakko Baaba mooɗon gonɗo dow kammuuli oon. Imo hokka ŋaariiɗo mo fuu ko moƴƴi. Ndelle, ley huunde fuu, ngaɗanee woɓɓe ko njiɗɗon ɓe ngaɗana on. Sabo ɗum pay woni ko Tawreeta Muusaa e dewte annabaaɓe ɗeen njamiri. —Naatiree dammbugal paaɗungal! Sabo dammbugal naatirgal halkere ina yaaji, laawol muuɗum ngool ina hoyi, jokkooɓe ngol ɓeen du ina keewi. Ammaa dammbugal naatirgal nguurndam ngaal ina faaɗi, laawol muuɗum ngool ina ɓillii, yiitooɓe ɗum du wo seeɗa. —Tinnee e annabaaɓe fewreeɓe. Si ɓe ngarii to mooɗon fu, iɓe nga'i hono baali, de si goonga, wo ɓe cuuli jolbuɗi. Golle maɓɓe annditirton ɓe hono no lekki annditirtee ɓiɓɓe muuɗum ni. Cabiije ɓorataake e ngi'eehi, ƴibbe du ɓorataake e nyakkaɓere. Lekki lobbi fuu, wo ɓiɓɓe lobbuɓe rimata, de lekki mbonki kaa, wo ɓiɓɓe bonɓe rimata. Lekki lobbi waawataa rimude ɓiɓɓe bonɓe, wooɗi du lekki mbonki waawataa rimude ɓiɓɓe lobbuɓe. Lekki fuu ki rimataa ɓiɓɓe lobbuɓe soppete, faɗɗee e yiite. Ndelle, golle maɓɓe annditirton ɓe. —Wanaa wi'ooɓe kam «Joomam, Joomam» ɓeen fuu naatata e laamu Laamɗo. Ammaa wo waɗooɓe muuyɗe Baaba am gonɗo dow kammuuli oon, ɓeen ngoni naatooɓe. Nyannde darngal, heewɓe mbi'an kam: «Joomam, Joomam! Wanaa e innde maa min mbaajorii naa? Wanaa e innde maa min ndiiwri ginnaaji naa? Wanaa e innde maa min ngaɗiri kaayeefiiji keewɗi naa?» Ndeen mbi'ammi ɓe: «Abada mi anndaano on. Mboɗɗee kam, onon waɗooɓe ko boni!» —Ndelle, neɗɗo fuu kettindiiɗo haalaaji am ɗi de jokki ɗi, nanndan e jom hakkillo nyiɓuɗo suudu muuɗum dow hayre. Ƴuwoonde toɓi, gooruuji mbubbi, keni mawɗi mbifi e mayru. Ɗum fuu ndu saamaay, sabo ndu joƴƴinaama dow hayre. Ammaa neɗɗo fuu kettindiiɗo haalaaji am ɗi de jokkaay ɗi, ina nanndi e mo walaa hakkillo, nyiɓuɗo suudu muuɗum dow njaareendi. Ƴuwoonde toɓi, gooruuji mbubbi, keni mawɗi mbifi e mayru. Ndu saami faa ndu halki ndu fuu. Nde Iisaa tilinoo e haalaaji ɗiin ndeen, jama'aaje ɗeen kaaynaama sanne e waaju makko oon. Sabo o waajorake ɓe no jom baawɗe ni, wanaa hono jannginooɓe maɓɓe Tawreeta. Ko Iisaa jippii waamnde ndeen ɗuum, jamaa keewɗo jokki ɗum. Wakkati oon, gorko ceppinɗo ɓattitii ɗum, hippii yeeso muuɗum, wi'i: —Joomam, si a muuyii fu, aɗa waawi dannude kam faa mi laaɓa. Iisaa foorti junngo mum, meemi mo, wi'i: —Mi muuyii, daɗu. Wakkati oon pay, gorko oon daɗi ceppam muuɗum, laaɓi. Caggal ɗuum, Iisaa wi'i mo: —Tinna taa kaalanaa ɗum fay gooto. Ammaa yahu holloy hoore maa almaami, ngaɗaa sadaka mo Muusaa yamiri oon, faa faamina ɓe a daɗii. Nde Iisaa naatannoo Kafarnahum ndeen, hooreejo sordaasiiɓe ɓattitii ɗum, ŋaarii ɗum mballa, wi'i: —Moodibbo, golloowo am ina waalii ley suudu, sellaa faa junngo e koyngal fuu ɓantataako. Imo torrii sanne! Iisaa wi'i mo: —Mi waran, mi dannowa mo. Ammaa hooreejo sordaasiiɓe oon jaabii, wi'i: —Moodibbo, miin, mi hewtaay ko naataa ley suudu am. Ammaa si a haalii haala ngoota tan, golloowo am oon daɗan. Miin e hoore am, wo mi dawranaaɗo, de miɗo dawrana sordaasiiɓe du. Si mi wi'ii gooto maɓɓe yaha fu, yahan. Si mi wi'ii goɗɗo wara, waran. Si mi wi'ii maccuɗo am waɗa huunde, waɗan. Nde Iisaa nannoo ɗum ndeen, ɗum haaynii ɗum sanne, wi'i jokkuɓe ɗum ɓeen: —Goonga kaalanammi on, mi yi'aay goonɗinal hono ngal sellude e Israa'iilanke fay gooto. Miɗo haalana on, heewɓe ƴuuran lettugal e gorgal, njooɗodoo e Ibrahiima e Isiyaaka e Yaakuuba, ɓe nyaamda ley laamu Laamɗo. Ammaa haannooɓe naatude laamu ɓeen, paɗɗete ley nimre wonnde yaasin ndeen. Toon bojji e ŋerƴundurde nyiiƴe ngoni. Caggal ɗuum, Iisaa wi'i hooreejo sordaasiiɓe oon: —Hootu. Ɗum laatane hono no ngoonɗinirɗaa ni. Wakkati oon jaati, golloowo hooreejo sordaasiiɓe oon daɗi. Iisaa yehi galle Piyeer, tawi esoo Piyeer debbo ina fukkii wo jontaaɗo. Iisaa meemi junngo makko, de o daɗi e jontere makko. O ummii, o weerni Iisaa. Nde hiirnoo fu, Iisaa waddanaa yimɓe heewɓe ɓe ginnaaji ngoni e muɓɓen. Konngol makko tan o riiwri ɗi, o danni nyawɓe ɓeen fuu. Ɗum laatorake noon faa ko annabi Esaaya haalnoo ɗuum tabita nde wi'unoo: «O ittii tampiriiji meeɗen, o ronndake nyawuuji meeɗen.» Nde Iisaa yi'unoo jamaa oon ina fiilii ɗum ndeen, yamiri ɓe peƴƴita maayo ngoon. Jannginoowo Tawreeta gooto ɓattii, wi'i mo: —Moodibbo, to njahataa fuu mi jokkete. Iisaa wi'i mo: —Baagaaji ina njogii gayɗe, pooli du ina njogii cuuɗi, ammaa Ɓii Neɗɗo walaa fay nokku ɗo fukkina hoore muuɗum fowta. Goɗɗo, jeyaaɗo e taalibaaɓe ɓeen, wi'i mo: —Joomam, accu mi yaha mi uwowa baaba am tafon. O jaabii oon, o wi'i: —Jokkam, accu maayɓe uwa maayɓe muɓɓen. Ndeen Iisaa naati laana, taalibaaɓe muuɗum njokki ɗum. Wakkati gooto, ƴuwoonde ummodii e henndu mawndu dow maayo ngoon faa bempeƴƴe ina udda laana kaan. Tawi Iisaa kaa ina ɗaanii. Taalibaaɓe ɓeen ɓattii mo, pindini mo, iɓe mbi'a: —Joomii amin, dannu min! Inani miɗen kalka! O jaabii ɓe, o wi'i: —Ko waɗi de kulɗon? Onon famɗuɓe hoolaare! Wakkati oon, o ummii, o sappani henndu e bempeƴƴe maayo ɗeen e semmbe. Ɗum fuu ɗum deƴƴinii siw! Ɗum haaynii taalibaaɓe ɓeen! Iɓe mbi'a: —Gorko o wo moy de fay keni e ndiyam ina ɗowtanoo ɗum? Nde Iisaa feƴƴitinnoo maayo fu, heetti e leydi yimɓe Gadara. Ɗoon worɓe ɗiɗo wonduɓe e ginnaaji njalti ley caabeeje, kawri e makko. Iɓe nyanngunoo faa fay gooto suusaano rewude laawol ngool. Ɓe keddii iɓe nduka iɓe mbi'a: —Ɓii Laamɗo, ɗume njiɗɗaa waɗude min? Yalla a warii ɗo faa torraa min, gilla wakkati podaaɗo oon yottaaki naa? Coggal girooji manngal ina dura ɗakkol ɗoon. Ginnaaji ɗiin ŋaarii mo, mbi'i: —Si riiwude min njiɗɗaa, accu min naatowa e coggal girooji ngal. O wi'i ɗi: —Njehee! Ginnaaji ɗiin njalti, naatowi e girooji ɗiin. Wakkati oon, coggal ngaal fuu doggi, tellitii dow waamnde, saami ley maayo, halki. Durooɓe ɓeen ndoggi kooti ngalluure toon, kaalowi ko waɗi ɗuum fuu e kabaaru wondunooɓe e ginnaaji ɓeen du. Wakkati oon, yimɓe ngalluure ndeen fuu njalti, kawritowi to Iisaa. Nde ɓe nji'unoo mo ndeen, ɓe nyaagii mo o yalta leydi maɓɓe. Iisaa naati laana, feƴƴiti, warti wuro muuɗum. Yimɓe ngaddani ɗum gorko mo ɓanndu waatundu ina fukkinaa e daɗɗo. Nde o yi'unoo goonɗinal maɓɓe ngaal fu, o wi'i mo ɓanndu waatundu oon: —Ɓinngel am, sellin ɓernde maa. Hakkeeji maa njaafaama. Wakkati oon, jannginooɓe Tawreeta yogaaɓe miilii e ko'e muɓɓen: «Gorko o ina mbonkoo Laamɗo!» Iisaa faami miilooji maɓɓe, de wi'i ɓe: —Ɗume waɗi de oɗon miiloo miilooji bonɗi ɗi e ɓerɗe mooɗon? Ɗume ɓuri hoyude? Yalla wi'ude hakkeeji makko njaafaama, naa wi'ude o ummoo, o yaha? Ammaa, faa mi faamina on Ɓii Neɗɗo ina jogii baawɗe yaafaade hakkeeji ley adunaaru ndu... Ndeen, o wi'i mo ɓanndu waatundu oon: —Umma, hooƴu daɗɗo maa, kootaa suudu maa! Gorko oon ummii, hooti suudu muuɗum. Nde jama'aaje ɗeen njiinoo ɗum ndeen, kuli, ina njetta Laamɗo saabe ko hokki ɓii-Aadama baawɗe gaaɗe nii ɗe. Iisaa dilli ɗoon. E ley yaadu muuɗum, yi'i gorko bi'eteeɗo Matta ina jooɗii e suudu to lampo nanngetee. O wi'i ɗum: —Jokkam. Matta ummii, jokki mo. Caggal ɗuum, imo nyaama ley suudu Matta. Nanngooɓe lampo heewɓe e luttuɓe woɓɓe ngari njooɗii ina nyaamda e makko, kanko e taalibaaɓe makko. Farisa'en ɓeen nji'i ɗum, de na mbi'a taalibaaɓe makko ɓeen: —Ɗume waɗi de moodibbo mooɗon ina nyaamda e nanngooɓe lampo e luttuɓe woɓɓe? Iisaa nani ɗum, wi'i ɓe: —Wanaa celluɗo haajaa cawroowo. Wo nyawɗo haajaa cawroowo. Njehee, ekitee ko Dewtere Laamɗo wi'i: «Wo yurmeende njiɗumi, wanaa sadaka duppeteeɗo.» Sabo mi waraay faa mi nodda dartiiɓe. Wo luttuɓe ngarumi noddude. Wakkati oon, taalibaaɓe Yaayaa ngari to Iisaa, ƴami ɗum: —Ko waɗi de minen e Farisa'en miɗen cuumoo, de taalibaaɓe maa ɓeen kaa cuumataako? O jaabii ɓe, o wi'i: —Yalla warɓe ɓangal ina mbaawi sunaade si ɓaŋuɗo ina wondi e muɓɓen naa? Ammaa nyalaaɗe ngaran ɗe ɓaŋuɗo oon ittetee hakkunde maɓɓe. E balɗe ɗeen, ɓe cuumoto. Fay gooto fidataa tekkere heyre e kaddungal kiinngal. Sabo tekkere heyre ndeen fooɗan kaddungal kiinngal ngaal, de ceekol ngool ɓeydoo. Katin du cabijam kesam loowataake e sumalleeji kiiɗɗi. Si ɗuum waɗii, sumalleeji ɗiin pusan, cabijam ɗam rufa, de sumalleeji ɗiin mbona. Ndelle cabijam kesam e sumalleeji kesi loowetee, faa ɗum fuu ɗum reenoo. Nde Iisaa haalannoo ɗum ndeen, hooreejo suudu waajordu gooto yottii, hippii yeeso muuɗum, wi'i: —Ɓiyam debbo heddaaki joonin pay. Ammaa war, yowu junngo maa dow makko, ndeen o ummitoto. Iisaa ummii jokki mo, kam e taalibaaɓe muuɗum. E ley yaadu maɓɓe, debbo gooto mo ƴiiƴam muuɗum taccataa ko waɗata duuɓi sappo e ɗiɗi, ƴuuri gaɗa Iisaa, meemi kommbol saaya muuɗum. O waɗii noon sabo o miilake e ɓernde makko: «Si mi heɓii fay meemude saaya makko tan, mi daɗan.» Iisaa yeeƴii, yi'i mo, wi'i: —Banndam debbo, sellin ɓernde maa. Goonɗinal maa dannii ma. Wakkati oon pay, debbo oon daɗi. Nde Iisaa yottinoo suudu hooreejo waajordu oon fu, yi'i fuufooɓe cereeli wonɓe to maayɗo toon e yimɓe heewɓe woyooɓe. O wi'i ɗum'en: —Mburtee, sabo suka debbo o maayaay, wo ɗaani tan. De yimɓe ɓeen njalnorii mo. Nde ɓe njaltinanoo yaasin fu, o naati ley suudu nduun, o nanngi junngo suka debbo oon, de ummii. Kabaaru oon sankitii e leydi ndiin fuu. Nde Iisaa dillannoo toon ndeen, wumɓe ɗiɗo njokki ɗum, ina ƴeewnoo ina mbi'a: —Taan Daawda, yurma min! Nde o naatunoo suudu fu, wumɓe ɓeen ngari to makko. O ƴami ɗum'en, o wi'i: —Oɗon ngoonɗini miɗo waawi wallude on naa? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Joomii amin, miɗen ngoonɗini. Wakkati oon, o meemi gite maɓɓe, o wi'i: —Ɗum laatanoo on hono no ngoonɗinirɗon noon. Wakkati oon fu, ɓe mbumti. O gongini ɓe, o wi'i ɓe: —Taa kaalanee ɗum fay gooto. Ammaa ɓe njehi ɓe caakowi kabaaru Iisaa e leydi ndiin fuu. Wakkati mo wumtinaaɓe ɓeen ndillannoo oon, Iisaa waddanaa katin gorko mo ginnaaru muumɗini. O riiwi ginnaaru nduun tan, de muumo oon fuɗɗi haalude. Ɗum haaynii jama'aaje ɗeen fuu, ina mbi'a: —Hono ɗum yi'aaka e Israa'iila abada! Ammaa Farisa'en wonɓe ɗoon mbi'i: —Wo hooreejo ginnaaji oon hokki mo baawɗe riiwude ginnaaji. Iisaa ina yiiltoo e galluuje e gure fuu, ina waajoo e ley cuuɗi baajorɗi, ina gooyna Kabaaru Lobbo dow laamu Laamɗo. Imo danna nyawuuji e male fuu. Ko o yi'i yimɓe ɓeen ɗuum, o yurmii ɗum'en sanne, sabo wo tampuɓe, ɓilliiɓe hono baali ɗi ngalaa duroowo. Wakkati oon, o wi'i taalibaaɓe makko ɓeen: —Gese ɓennduɗe ina keewi, ammaa taƴooɓe keewaa. Ndelle, ŋaaree Jom tayri nulda taƴooɓe ley gese muuɗum ɗeen. Iisaa noddi taalibaaɓe muuɗum sappo e ɗiɗo ɓeen, hokki ɗum'en baawɗe riiwude ginnaaji e dannude sii nyawuuji e male fuu. Inan inɗe nulaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen: arano maɓɓe wo Simon bi'eteeɗo Piyeer e Andire minyum, Yaakuuba ɓii Jebede e Yuhanna minyum, Filipu e Bartolome, Tomaa e Matta nanngoowo lampo oon, Yaakuuba ɓii Alfaa, kam e Tadde, Simon kiranoowo suudu baaba e Yahuuda Isikariyotto jambotooɗo mo oon. Iisaa nuli ɓe sappo e ɗiɗo, wi'i ɓe: —Taa njehee to yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe. Katin du taa naatee galluuje Samariya. Ammaa njehee to suudu Israa'iila'en laatiiɓe hono baali majjuɗi. To njahaton fuu, ngooynon mbi'on «laamu Laamɗo ɓadake!» Ndannon nyawɓe, ummintinon maayɓe, ndannon seppinɓe, ndiiwon ginnaaji. On keɓirii moƴƴere nde wo dokkal, kokkitiron nde du wo dokkal. Taa kooƴee kaŋŋe naa cardi naa buuɗi ley jiibaaji mooɗon. Taa njaadee e fay mbasu naa saayaaji ɗiɗi. Taa njaadee e paɗe naa cabbi. Sabo dey, golloowo fuu ina haandi e nyaamdu muuɗum. Si tawii on ngarii ley ngalluure naa wuro, piloɗon beero lobbo, wooɗi keddoɗon to beero mon ɗoon faa nde ndilloton. Si oɗon naata ley galle, calminon. Si suudu nduun ina haandi e majjum, jam mooɗon wonda e mayru. Ammaa si ndu haandaa e majjum, jam mooɗon warta to mooɗon. Si ina woodi galle naa wuro ɗo on njaɓɓaaka naa on kettindanaaka fu, njalton to maɓɓe, piɗɗon sollaare maɓɓe wonnde e koyɗe mon. Goonga kaalanammi on: nyannde darngal, jukkungo wuro ngoon ɓuran ngo galluuje Sodoma e Gomoora bonde. —Kettindee! Miɗo nula on hono wo on baali hakkunde pobbi ni. Ndelle, ƴoƴiron hono bolle, wooɗi newroɗon hono buugaali du. Tinnoɗon e yimɓe ɓeen, sabo ɓe njaaran on to carorɗe, ɓe piyan on dorri ley cuuɗi maɓɓe baajorɗi. On njaarete yeeso sarotooɓe e kaanankooɓe saabe am, faa laatanoɗon kam seedeeɓe yeeso muɓɓen e yeeso lenyi ɗi nganaa Alhuudiya'en ɗiin. Si on ndarnaama e sarorde, taa mbemmbeɗon no kaaldoton naa ko kaaloton. Sabo on kokkete haalaaji ɗi kaanɗon haalude wakkati oon. Ko kaaloton ɗuum ƴuurataa e mooɗon, ammaa wo Ruuhu Baaba mooɗon oon haalata ley mooɗon. Neɗɗo hokkitiran sakiike mum waree, baaba du hokkitiran ɓiyum. Ɓiɓɓe ummanto saaraaɓe muɓɓen, ngaɗa faa ɓe mbaree. Yimɓe fuu mbanyan on saabe am. Ammaa tinnitiiɗo faa yottii timmoode fu, kam hisintee. Si on torraama e wuro wooto, ndogganee wonngo. Miɗo haalana on goonga: on timmintaa gure Israa'iila ɗeen fuu faa ɗo Ɓii Neɗɗo warti. Taalibbo ɓuraa moodibbom, maccuɗo du ɓuraa joomum. Ina heƴa ko taalibbo laatoo hono moodibbom, maccuɗo du laatoo hono joomum. Si ɓe inndirii kam, miin jom wuro «Beeljebul mawɗo ginnaaji» fu, tilay ɓe inndiran on, onon yimɓe wuro du noon. —Ndelle, taa kulee yimɓe. Walaa fuu ko suddii ko sudditataake, walaa ko suuɗii ko ɓangintaake. Ko kaalanammi on e nimre ɗuum, kaaltee ɗum e annoora. Ko nyo'anteɗon ɗuum, ngooynee ɗum faa dow cuuɗi. Taa kulee warooɓe ɓanndu, de mbaawanaa yonkiiji. Wo Laamɗo kaanɗon hulude. Kam woni baawɗo halkude ɓanndu e yonki fuu ley jahannama. Wanaa pooloy ɗiɗoy ina coottee mbuuɗu ngootu tan naa? Ammaa e noon fu, fay gootel e makkoy yanataa e leydi tawa wanaa e muuyɗe Baaba mooɗon oon. Wooɗi onon, fay leeɓi ko'e mon fuu wo limaaɗi. Ndelle, taa kulee, sabo onon le, oɗon ɓuri pooli keewɗi teddude. Neɗɗo fuu jaɓanɗo kam yeeso yimɓe, miin du, mi jaɓan ɗum yeeso Baaba am gonɗo dow kammuuli oon. Ammaa caliiɗo kam yeeso yimɓe fuu, miin du, mi saloto ɗum yeeso Baaba am gonɗo dow kammuuli oon. —Taa miilee jam ngardumi ley adunaaru. Mi wardaay jam. Wo kaafaahi ngardumi. Mi warii faa mi sennda ɓiɗɗo gorko e bammum, ɓiɗɗo debbo e inna mum, debbo ɓaŋaaɗo e esum debbo. Koreeji neɗɗo laatoto wayɓe ɗum. Korsinɗo inna mum naa bammum faa ɓuri kam fuu, fotaa laataade taalibbo am. Korsinɗo ɓiyum gorko naa debbo faa ɓuri kam fuu, fotaa laataade taalibbo am. Mo wakkaaki leggal muuɗum palaangal de jokki kam fu, fotaa laataade taalibbo am. Piliiɗo heɓtude yonki muuɗum fuu, mursan ki, ammaa mursuɗo ki saabe am fu, hewtan ki. —Jaɓɓiiɗo on fuu jaɓɓake kam, jaɓɓiiɗo kam fuu jaɓɓake Nulɗo kam oon du. Jaɓɓiiɗo annabaajo saabe o annabaajo fuu, heɓan mbarjaari ndi annabaajo fodanaa ndiin. Jaɓɓiiɗo neɗɗo ponnditiiɗo saabe o ponnditiiɗo fuu, heɓan mbarjaari ndi ponnditiiɗo fodanaa ndiin. Goonga kaalanammi on: neɗɗo fuu kokkuɗo ɓurɗo famɗude e taalibaaɓe am fay horde-loonde ndiyam peewɗam saabe wo o taalibaajo am fu, waasataa heɓude mbarjaari muuɗum. Nde Iisaa tilinoo yamirde taalibaaɓe muuɗum sappo e ɗiɗo ndeen, dilli ɗoon, yehi jannginoyde e waajowaade ley galluuje piiliiɗe ɗoon ɗeen. Yaayaa ina woni ley kasu. O nani ko Almasiihu gollata, de o nuli taalibaaɓe makko ɓeen to muuɗum. Ɓe njehi ɓe lamndii ɗum: —Yalla aan woni kaanɗo warude oon, naa min ndooman goɗɗo? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Njehee, kaalanowee Yaayaa ko nanɗon e ko njiiɗon: wumɓe ina mbumta, bonnguuɓe ina njaha e koyɗe muɓɓen, seppinɓe ina cellinee, faaɗuɓe ina paaɗita, maayɓe ina ummintinee, talkaaɓe du ina kaalanee Kabaaru Lobbo. Barke woodanii mo yoppaay goonɗinde kam. Nde nulaaɓe Yaayaa ɓeen ndillannoo ndeen, Iisaa fuɗɗi haalande jamaa oon haala Yaayaa, wi'i ɗum'en: —Ko njaaɗon ley ladde ɗuum, wo faa ndaarowon ɗume? Yalla huɗo ko henndu dimmbata naa? Ndelle, ɗume njaaɗon faa ndaarowon? Gorko nyaaƴoowo naa? Si goonga, nyaaƴooɓe wo ley galleeji kaanankooɓe tawetee. Ndelle, ɗume ndaaroyɗon? Annabaajo naa? Goonga! Miɗo haalana on, imo ɓuri annabaajo. Kanko woni mo Laamɗo haali kabaaru muuɗum ley Binndi, wi'i: «Ndaaree, mi ardinante nulaaɗo am moƴƴinane laawol.» Goonga kaalanammi on: dimoowo fuu rimaay ɓurɗo Yaayaa lootoowo lootagal batisima oon. Tawi le, ɓurɗo famɗude ley laamu Laamɗo oon na ɓuri mo teddude. Gilla Yaayaa lootoowo lootagal batisima fuɗɗi waajaade, laamu Laamɗo ina fooɗoroo yeeso, de laawol muuɗum na tiiɗi. Nyannguɓe du na kabda e maggu. Tawreeta Muusaa e annabaaɓe fuu cappake laamu nguun faa yottii jamaanu Yaayaa. Si oɗon njaɓa haala maɓɓe, Yaayaa woni annabi Iliyaasa mo garol muuɗum sappaa oon. Jom nowru fuu nana. Ɗume mbaawumi nanndinde yimɓe jamaanu o? Iɓe nanndi e sukaaɓe jooɗiiɓe e taliyaaje luumo, na nodda yigiraaɓe muɓɓen, na mbi'a: «Min puufanii on cereeli, de on mbamaay. Min mboyanii on jimi bojji, de on mboyaay.» Sabo Yaayaa warii, wo cuumotooɗo, yarataa doro, de yimɓe na mbi'a wo gonduɗo e ginnaaru. Ɓii Neɗɗo du warii ina nyaama, ina yara, de yimɓe na mbi'a: «Ndaar neɗɗo o, kakkilanɗo nyaamude e yarude tan, yigoo nanngooɓe lampo e luttuɓe woɓɓe!» Ammaa ko hakkillo Laamɗo gollata ɗuum ina holla wo ngo goonga. Caggal ɗuum, Iisaa fuɗɗi felude gure ɗe o ɓuri waɗude kaayeefiiji e ley muɓɓen ɗeen, sabo wonɓe ley gure ɗeen tuubaay. O wi'i: —Bone woodanii ma, aan Korasin! Bone woodanii ma, aan Baytisayda! Sabo si kaayeefiiji gaɗanooɗi e ley mooɗon ɗiin ngaɗanooma Tirus e Sidon fu, tawete wonɓe toon ɓeen tuubiino law. Tawete ɓe ɓornakeno tekke bootooji, ɓe njooɗakeno ley ndoondi faa ɓe kolla ɓe tuubii. Saabe ɗum, miɗo wi'a on: nyannde darngal, jukkungo mooɗon ɓuran ngo Tirus e Sidon ngoon bonde. Aan du Kafarnahum, aɗa miiloo a toownete faa yaha kammu naa? A leeƴinte faa kettaa ley maayɓe. Sabo si kaayeefiiji gaɗanooɗi e ley maaɗa ɗiin ngaɗanooma Sodoma fu, tawete wuro ngoon heddotono faa joonin. Saabe ɗum, miɗo wi'a on: nyannde darngal, jukkungo mooɗon ɓuran ngo Sodoma ngoon bonde. Wakkati oon, Iisaa adi haala, wi'i: —Baaba, jom kammu e leydi, mi yettii ma, sabo a suuɗii kulle ɗe jom'en hakkillo e jom'en anndal, de ɓanginanɗaa ɗe cukaloy. Ayyo, noon jaati Baaba, sabo ɗum weli maa. Baaba am wattii huunde fuu ley junngo am. Fay gooto anndaa Ɓiɗɗo oon si wanaa Baabiiwo. Fay gooto anndaa Baabiiwo du si wanaa Ɓiɗɗo, e mo Ɓiɗɗo oon muuyi ɓanginande. Onon tampuɓe, ronndiiɓe doŋle tedduɗe, on fuu ngaree to am faa mi fowtina on. Leeƴinee ko'e mon ley hoorewaaku am faa mi ɗowa on, accon mi janngina on. Sabo mi keesindiiɗo jom ɓernde leeƴunde, yonkiiji mooɗon keɓan powtiri. Sabo ko njamirammi on ɗuum ina hoyi ronndaade, donngal am du ina huyfi. Wakkati oon, Iisaa e taalibaaɓe muuɗum ina ceeka gese nyannde fowteteende. Taalibaaɓe makko njolbi, de na itta cammeeji alkama, ina ƴakka. Nde Farisa'en ɓeen nji'unoo ɗum ndeen, ina mbi'a mo: —Ndaaru, taalibaaɓe maa ɓeen ina ngolla ko haɗaa golleede nyalaande fowteteende! O jaabii ɓe, o wi'i: —Yalla on njanngaay ko Daawda waɗi nde yolbunoo, kam e yaadiraaɓe muuɗum naa? O naati e ley hukum ceniiɗo, kanko e yaadiraaɓe makko, de ɓe nyaami buuru cakkaaɗo. Wooɗi, ɓe ngalaano laawol nyaamude ɗum, almaami'en tan njeyi nyaamude ɗum. Maa du, on njanngaay e ley Tawreeta Muusaa no almaami'en ngollirta ley suudu dewal mawndu nduun fay nyannde fowteteende naa? Iɓe lutta yamiroore nyannde ndeen, de ɗum felataa ɓe. Miɗo wi'a on: ko ɓuri suudu dewal mawndu ina ɗo. Si on paamiino ko haala Laamɗo ka fiirtata: «Yurmeende njiɗumi, wanaa sadaka duppeteeɗo», on carataakono laaɓuɓe ɓe. Sabo Ɓii Neɗɗo kam jeyi nyannde fowteteende. Iisaa dilli ɗoon, naatowi suudu maɓɓe waajordu. Gorko mo junngo waanngo ina woni ɗoon. Wonɓe ɗoon ɓeen ina piloo ko pelira Iisaa, de ɓe ƴami ɗum: —Yalla dannude goɗɗo nyannde fowteteende haɗaaka naa? O jaabii ɓe, o wi'i: —Si gooto mooɗon ina jogii mbaalu ngootu, de ngu saamii ley luggere nyalaande fowteteende fu, wanaa joomum yaltinowan ngu naa? Oɗon anndi neɗɗo ina ɓuri mbaalu ɗo woɗɗi! Ndelle, ina daganii waɗande neɗɗo ko wooɗi nyannde fowteteende. Caggal ɗuum, o wi'i gorko oon: —Foortu junngo maa! O foorti ngo tan, ngo daɗi faa ngo warti hono no heddiingo ngoon noon. Farisa'en ɓeen njalti, kawriti faa ndawrida no mbarda Iisaa. Nde Iisaa nannoo ɗum ndeen, dilli nokku oon, de yimɓe heewɓe njokki mo. O danni nyawɓe ley muɓɓen fuu, o sappani ɗum'en taa kumpita fay gooto kabaaru makko. Ɗum waɗi faa ko annabi Esaaya haalnoo ɗuum tabita nde wi'unoo: «Inan golloowo am mo cuɓiimi. Miɗo horsini mo, Imo wela ɓernde am. Mi jippinan Ruuhu am dow makko, o gooynanan lenyi laawol fonnditaare. O waɗataa kalala, o dukataa. Daande makko nanataake dow laabi. O helataa fay ƴommbal oonyiingal, o nyifataa fay lampal ngal fooyre muuɗum famɗi faa ɗo o hokki fonnditaare jaalagol. Lenyi ɗiin fuu njowan jikke muɓɓen dow makko.» Ndeen, gorko mo ginnaaru wumni muumɗini waddaa to Iisaa, de danni ɗum faa na haala, na yi'a. Ɗum haaynii jama'aaje ɗeen fuu, de keddii ina mbi'a: —Ɗum le, wo taan Daawda oon woni ɗo naa? Ammaa nde Farisa'en ɓeen nannoo ɗum ndeen, mbi'i: —Si gorko o na riiwa ginnaaji fu, wo e baawɗe Beeljebul, hooreejo majji o riiwrata ɗi. Iisaa na anndi miilooji maɓɓe, de wi'i ɓe: —Laamu fuu pecciingu ina haɓa, halkan. Katin du, si wuro naa galle feccake ina haɓa fu, heddataako. Si Seyɗaani riiwii ginnaaji muuɗum, feccii hoore mum. Ndelle, noy laamu muuɗum heddortoo? Si tawii miin miɗo riiwra ginnaaji e baawɗe Beeljebul, jokkuɓe on ɓeen le, wo e baawɗe moy ndiiwrata ɗi? Ndelle golleeji maɓɓe jaati ina kolla on ngaldaa e goonga! Ammaa si Ruuhu Laamɗo ndiiwrammi ginnaaji, ɗum ina holla laamu Laamɗo warii to mooɗon. Iisaa ɓeydi, wi'i: —Fay gooto waawaa naatude galle gorko jom semmbe faa teeta jawdi muuɗum, sanaa artoo haɓɓa joomum tafon. Ndeen ina waawi hooƴude ko woni ley suudu muuɗum. Mo waldaa e am fuu wo ganyo am. Mo wallataa kam mi hawrundura fuu, wo cankitoowo. Saabe ɗuum, miɗo wi'a on: yimɓe ina mbaawi yaafeede hakkeeji muɓɓen e mbonkaaji muɓɓen fuu. Ammaa mbonkiiɗo Ruuhu Ceniiɗo fu yaafataake. Neɗɗo fuu kaalɗo ko boni e dow Ɓii Neɗɗo, ina waawi yaafeede. Ammaa neɗɗo fuu kaalɗo ko boni dow Ruuhu Ceniiɗo, yaafataake joonin, yaafataake wakkati garoowo. —Si lekki na wooɗi fu, ɓiɓɓe muuɗum mbooɗan. Si lekki wooɗaa du, ɓiɓɓe muuɗum mbooɗataa. Sabo lekki fuu, wo ɓiɓɓe mum annditirtee. Onon ɓiɓɓe bolle! Noy mbaawirton haalude ko wooɗi tawee on bonɓe? Sabo ko heewi e ley ɓernde fu, wo ɗuum hunnduko wurtinta. Neɗɗo moƴƴo, ko moƴƴi ko resii ley ɓernde muuɗum, ɗuum wurtinta. Neɗɗo bonɗo du, ko boni ko resii ley ɓernde muuɗum, ɗuum wurtinta. Miɗo wi'a on: nyannde darngal yimɓe kaaltan haalaaji laaliiɗi ɗi kaalnoo fuu. Sabo e haalaaji maaɗa carirteɗaa wo a ponnditiiɗo maa a jukketeeɗo. Caggal ɗuum, jannginooɓe Tawreeta woɓɓe, e Farisa'en mbi'i Iisaa: —Moodibbo, miɗen njiɗi kollaa min maande holloore Laamɗo nuli ma. O jaabii ɓe, o wi'i: —Wo jamaanu bonɗo, tuunɗo filotoo holleede maande. Ammaa maande fuu o hollataake si wanaa maande annabi Yuunusa ndeen. Sabo no Yuunusa waɗiri balɗe tati jemma e nyalooma ley reedu liingu manngu ni, hono noon Ɓii Neɗɗo du waɗirta balɗe tati jemma e nyalooma faa ley leydi. Nyannde darngal, worɓe Niniwe ummodoto e yimɓe jamaanu o, kiitodoo e muɓɓen, de liɓa ɗum'en. Sabo worɓe Niniwe tuubii nde nannoo waaju Yuunusa ndeen. Haya, ɓurɗo Yuunusa ina ɗo! Nyannde darngal, kaananke debbo leydi horɗoore oon ummodoto e yimɓe jamaanu o, hiitodoo e muɓɓen, de liɓa ɗum'en. Sabo o ƴuwii hoore leydi, o wari faa o hettindoo haalaaji Suleymaana kebbinaaɗi hakkilantaaku. Haya, ɓurɗo Suleymaana ina ɗo! —Si ginnaaru wurtake e neɗɗo fu, ndu yiiltoyto e nokkuuje joorɗe indu filoo ɗo ndu ŋootta, de ndu heɓataa. Ndeen ndu wi'a: «Mi yeccoto suudu am ndu eggunoomi e muuɗum nduun.» Nde ndu warti fu, ndu tawan suudu nduun wo ɓoldu, fiisaama, moƴƴinaama. Ndeen ndu yaha, ndu waddowa ginnaaji jeɗɗi ɓurɗi ndu bonde. Ɗi naata, ɗi koɗa ley toon. Nii cakitte neɗɗo oon ɓurdata arande muuɗum bonde. Nii du yimɓe jamaanu bonɗo o laatortoo. Nde Iisaa haaldannoo e jamaa oon ndeen, inna muuɗum e minyiraaɓe muuɗum worɓe njottii. Ɓe ndarii yaasin, iɓe njiɗi yi'ude mo. Goɗɗo wi'i mo: —Inan inna maa e minyiraaɓe maa ina ndarii yaasin, ina njiɗi yi'ude ma. O jaabii neɗɗo oon, o wi'i ɗum: —Moy woni inna am? Ɓeye ngoni minyiraaɓe am? O sappii taalibaaɓe makko ɓeen, o wi'i: —Inan inna am e minyiraaɓe am. Sabo wo gaɗoowo muuyɗe Baaba am gonɗo dow kammuuli oon, kam woni minyam gorko naa minyam debbo naa inna am. Ley nyalooma oon, Iisaa na wonnoo ley suudu de yalti, jooɗowii daande maayo. Jama'aaje keewɗe ngari, piilii mo faa o naati laana ndiyam, o jooɗii ley makka. Yimɓe ɓeen fuu ndarii to daande ndiyam ɗaam. O banndani ɓe banndi keewɗi. Imo wi'a: —Aawoowo yalti faa saaka aawdi. E ley aawugol ngool, aawdi ngondi ndiin saami e laawol, de pooli ngari cuɓi ndi. Yoga mayri saami e korokaaƴe ɗo leydi heewaa. Ndi fuɗi law sabo leydi ndiin ɗuuɗaa. Kaa nde naange wulnoo ndeen, ndi ɗayli, ndi yoori sabo ndi waɗaay ɗaɗi. Yoga mayri saami ɗo kebbe puɗata. Kebbe ɗeen mawni, ɓilli ndi. Yoga mayri saami e leydi lobbiri. Ndi fuɗi, ndi rimi: yoga ɓeydake kile hemre, yoga capanɗe jeegom, yoga capanɗe tati. Jom nowru fuu nana! Wakkati oon, taalibaaɓe ɓeen ɓattii Iisaa ƴami mo, mbi'i: —Ɗume waɗi de aɗa haalirana yimɓe banndi? O jaabii ɓe, o wi'i: —Onon, on kokkaama faamude ko suuɗii e kabaaru laamu Laamɗo. De kamɓe kaa, ɓe kokkaaka ɗum. Sabo neɗɗo fuu jogiiɗo paamal dow laamu Laamɗo, ɓeydante faa heewa. Ammaa mo walaa paamal oon, fay seeɗa ko jogii ɗuum, teetete. Ɗum waɗi de miɗo haalirana ɓe banndi, sabo iɓe ndaara, de ɓe nji'ataa, iɓe kettindoo du, de ɓe nanataa, ɓe paamataa. Noon ko annabi Esaaya haali ɗuum tabitiri dow maɓɓe nde wi'unoo: «On nanan faa wooɗa, de on paamataa. On ndaaran faa laaɓa, de on nji'ataa. Sabo yimɓe lenyol ngol na njoori ɓerɗe: Ɓe cukkii noppi maɓɓe, ɓe muɓɓii gite maɓɓe, taa gite maɓɓe nji'a, taa noppi maɓɓe nana, taa hakkillooji maɓɓe paama, taa ɓe tuuba, de mi danna ɓe.» Ammaa onon, barke woodanii on: gite mooɗon ina nji'a, noppi mooɗon du ina nana! Goonga kaalanammi on: annabaaɓe heewɓe e fonnditiiɓe heewɓe muuyiino yi'ude ko nji'oton ɗuum, de ɓe nji'aay. Ɓe muuyiino nanude ko nanoton ɗuum, de ɓe nanaay. —Ndelle, kettindee maanaa banndol aawoowo ngol. Neɗɗo fuu nanɗo haala laamu Laamɗo de tawi faamaay ɗum, bonɗo oon waran, itta ko aawaa e ɓernde muuɗum. Kabaaru neɗɗo oon ina nanndi e aawdi caamundi sera laawol ndiin. Kabaaru aawdi caamundi e korokaaƴe ndiin, ina nanndi e neɗɗo nanoowo konngol ngool de jaɓɓoroo ngol seyo wakkati oon. Ammaa ngol walaa ɗaɗi e neɗɗo oon. O nanngan ngol wakkati seeɗa tan. Nde ɓillaare naa torra hewti mo saabe konngol ngool fu, o yoppan ngol wakkati gooto. Kabaaru aawdi caamundi e kebbe ndiin, ina nanndi e neɗɗo nanoowo konngol ngool, de kaɓɓu-ko'u adunaaru e eytugol jawdi ɓilla ngol, ngol laatoo dimarol. Ammaa kabaaru aawdi caamundi e leydi lobbiri ndiin, ɓeen ngoni nanooɓe konngol ngool de paama ngol. Wakkati oon, ɓe ndiman ɓiɓɓe: yoga hemre, yoga capanɗe jeegom, yoga capanɗe tati. Iisaa haalani ɓe banndol gonngol, wi'i: —Inan no laamu Laamɗo nanndi: wo hono gorko aawuɗo aawdi lobbiri ley ngesa muuɗum. Ammaa nde yimɓe fuu ɗaaninoo ndeen, ganyo makko wari, aawi huɗo bonko e ley ngesa makko alkama ngaan, de dilli. Nde aawdi ndiin fuɗunoo faa rimi fu, huɗo bonko koon du ɓangi. Maccuɓe ɓeen njehi mbi'owi jom ngesa oon: «Joomii amin, wanaa aawdi lobbiri aawuɗaa e ngesa maa nga naa? Ndelle toy huɗo koon ƴuuri?» O jaabii ɓe, o wi'i: «Wo ganyo gomma waɗi ɗum.» De maccuɓe ɓeen ƴami mo, mbi'i: «Aɗa yiɗi min njaha min ɗoofowa huɗo koon naa?» Ammaa o jaabii ɓe, o wi'i: «A'aa. Si oɗon ɗoofa huɗo bonko koon fu, hasii on ɗoofidan e alkama oon du. Accidee ko e alkama oon faa tayri. Ndeen, mi wi'an taƴooɓe ɓeen ɗoofa ko tafon, ɓe ngaɗa ko kaɓɓe faa ko wulee. Si ɓe ngaɗii ɗum fuu, ɓe taƴa alkama oon. Ndeen ɓe kawrundura ɗum ley beembal am.» Iisaa haalani ɓe banndol gonngol, wi'i: —Laamu Laamɗo ina nanndi e gabbel lekki mutaari ngel neɗɗo hooƴi, de aawi ley ngesa muuɗum. Gabbel ngeel ɓuri gabbe fuu famɗude, ammaa si ngel fuɗii fu, ngel ɓuran leɗɗe sardiŋe fuu. Ngel laatoto lekki faa pooli ngara nyiɓa cuuɗi muɓɓen e licce makki. O banndani ɓe banndol gonngol, o wi'i: —Laamu Laamɗo ina nanndi e rabilla mo debbo hooƴi, diibunduri e etirɗe conndi tati mawɗe faa ɗum fuu ɗum ƴuufi. Ɗum fuu, Iisaa banndanii jama'aaje ɗeen. Walaa fuu ko o haalani yimɓe si wanaa e banndol. O waɗirii noon faa haala ka annabaajo haalnoo kaan tabita nde wi'unoo: «Mi haaldanan ɓe banndi, mi haalanan ɓe kulle cuuɗaaɗe gilla adunaaru joƴƴinaaka.» Caggal ɗuum, Iisaa yoppi yimɓe ɓeen, naati ley suudu. Taalibaaɓe muuɗum ɓeen ɓattii ɗum, mbi'i ɗum: —Fiirtan min banndol huɗo ley ngesa ngool. O jaabii ɓe, o wi'i: —Aawɗo aawdi lobbiri ndiin oon woni Ɓii Neɗɗo. Ngesa ngaan woni adunaaru ndu. Aawdi lobbiri ndiin wo ɓiɓɓe laamu Laamɗo. Huɗo bonko koon wo ɓiɓɓe bonɗo oon. Ganyo aawɗo huɗo bonko oon wo Ibiliisa. Tayri ndiin wo timmoode adunaaru, taƴooɓe ɓeen wo maleyka'en. Hono no huɗo bonko ittirtee faɗɗee e yiite ni, noon timmoode adunaaru laatortoo. Ɓii Neɗɗo nulan maleyka'en muuɗum, itta luttinooɓe woɓɓe e waɗooɓe ko boni fuu e ley laamu muuɗum. Ɓe paɗɗa ɗum'en e yiite jahannama. Toon bojji e ŋerƴundurde nyiiƴe ngoni. Ammaa wakkati oon, fonnditiiɓe ɓeen njalbiran hono naange e ley laamu Baaba muɓɓen. Jom nowru fuu, nana! —Laamu Laamɗo ina nanndi e jawdi cuuɗiindi e ley ngesa. Gorko gomma ukkii e mayri, de suuɗi ndi katin. E ley seyo makko, o yehi, o sonnowi ko o joginoo fuu, de o soodi ngesa ngaan. Laamu Laamɗo na nanndi katin hono luumotooɗo pilotooɗo kaaƴe dime. Si joomum yi'ii hayre rimre heewunde coggu, yahan sonna ko jogii fuu de sooda hayre ndeen. —Laamu Laamɗo ina wa'i katin hono fiil paɗɗaaɗo e maayo, de nanngi sii liƴƴi fuu. Nde fiil oon heewunoo fu, filotooɓe liƴƴi ɓeen pooɗiri ɗum to daande ndiyam. Ɓe njooɗii iɓe cennda liƴƴi ɗiin. Liƴƴi lobbi ina ngattee ley kandeeje, bonɗi ɗiin du ina paɗɗee. Hono noon timmoode adunaaru laatortoo. Maleyka'en ngaran cennda bonɓe e moƴƴuɓe. Ɓe paɗɗa bonɓe ɓeen e ley yiite jahannama. Toon bojji e ŋerƴundurde nyiiƴe ngoni. Iisaa ƴami ɓe, wi'i: —On paamii ɗum fuu naa? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Ayyo, min paamii. Caggal ɗuum, o wi'i ɓe: —Jannginoowo Tawreeta fuu laatiiɗo taalibbo ley laamu Laamɗo, ina nanndi e jom galle jaltinoowo kulle kese e kulle kiiɗɗe e ley resirde muuɗum. Nde Iisaa tilinoo e banndi ɗiin ndeen, dilli ɗoon, de hooti wuro ngo mawni ngoon. Imo waajoo e suudu maɓɓe waajordu. Ɗum haaynii yimɓe hettindotooɓe ɓeen sanne, keddii ina mbi'a: —Faa toy o heɓi hakkillo ngo? Noy o heɓiri baawɗe waɗude kaayeefiiji ɗi? Yalla wanaa kanko woni ɓii cehoowo leɗɗe oon naa? Wanaa Mariyama woni inniiko naa? Yalla o wanaa mawnoo Yaakuuba e Yuusufi e Simon e Yahuuda naa? Wanaa enen e minyiraaɓe makko rewɓe koddi? Ndelle, toy o heɓi ɗum fuu? Ɗum saabanii ɓe salaade mo. Caggal ɗuum, o wi'i ɓe: —Annabaajo ina teddinee e nokku fuu, si wanaa e ley wuro muuɗum, e ley suudu muuɗum. Iisaa waɗaay ɗoon kaayeefiiji keewɗi sabo ɓe ngoonɗinaay ɗum. Wakkati oon, Hirudus hooreejo leydi Galili oon nani kabaaru Iisaa ina haalee. O wi'i gollooɓe makko: —Ɗum wo Yaayaa lootoowo lootagal batisima! Wo kanko iirtii! Ɗum waɗi de imo jogii baawɗe waɗude kaayeefiiji. Tawi Hirudus yamiriino Yaayaa nanngee, haɓɓee, uddee ley kasu. O waɗii ɗum saabe debbo bi'eteeɗo Hirudiya, jom suudu mawniiko bi'eteeɗo Filipu. Sabo Yaayaa ina wi'annoo Hirudus: —Daganaaki ma teetaa Hirudiya, sabo o dee mawna. Hirudus na yiɗunoo warude mo ammaa suusaano yimɓe ɓeen, sabo ɓe fuu iɓe njogorii Yaayaa wo annabaajo. Ɗum le, nyannde miccitagol rimeede Hirudus, ɓii Hirudiya debbo wami yeeso noddaaɓe ɓeen. Hirudus weltii sanne, faa hunii hokkan mo huunde fuu ko o ŋaarii ɗum. Surbaajo oon jokki haala inna muuɗum, wi'i Hirudus: —Waddanam ɗo hoore Yaayaa lootoowo lootagal batisima oon e ley le'al! Ɗum metti ɓernde Hirudus. Ammaa saabe ko hunii ɗuum e saabe noddaaɓe ɓeen, yamiri surbaajo oon hokkee ko ŋaarii ɗuum. O nuli goɗɗo yaha taƴowa hoore Yaayaa ley kasu toon. Hoore ndeen taƴaa tummbaa ley le'al, de hokkaa suka debbo oon. Kam du hokkowi nde inna muuɗum. Taalibaaɓe Yaayaa ɓeen ngari kooƴi ɓanndu nduun, uwoyi. Caggal ɗuum, ɓe njehi, ɓe kaalanowi Iisaa ko waɗi ɗuum. Nde Iisaa nannoo kabaaru maayde Yaayaa ndeen, dilli ɗoon, naati laana ndiyam. O fonndii nokku perwuɗo, kanko tan. Nde yimɓe nannoo ɗum fu, njalti e galluuje ɗeen, takkii daande maayo ngoon, njokki mo. Nde o yaltunoo e laana kaan ndeen, o yi'i jamaa keewɗo. O yurmii ɗum'en sanne, o danni nyawɓe wonɓe ley muɓɓen. Nde hiirunoo ndeen, taalibaaɓe ɓeen ɓattitii Iisaa, mbi'i ɗum: —Joonin kaa hiirii. Nokku o du wo ladde. Mbi'aa jamaa oon yaha, naatowa gure faa coodowa ko nyaama toon. O jaabii ɓe, o wi'i: —Fotaa ko ɓe njaha. Onon e ko'e mooɗon, kokkee ɓe ko ɓe nyaama. Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Buuruuje joy e liƴƴi ɗiɗi tan min njogii. O wi'i ɓe: —Ngaddanee kam ɗum ga. O yamiri yimɓe ɓeen njooɗoo dow huɗo. O hooƴi buuruuje joy ɗeen e liƴƴi ɗiɗi ɗiin, de o tiggitii kammu, o yetti Laamɗo. O taƴi buuru oon, o hokki taalibaaɓe ɓeen kokka jamaa oon. Ɓe fuu ɓe nyaami faa ɓe kaari. Taalibaaɓe ɓeen kawrunduri kelte keddiiɗe ɗeen, kebbini kandeeje sappo e ɗiɗi. Nyaamuɓe ɓeen ina ngaɗa hono worɓe ujunaaje njoyo ko waldaa e rewɓe e sukaaɓe. Wakkati oon ni, o yamiri taalibaaɓe ɓeen naata laana kaan, ardoo peƴƴita maayo ngoon, faa o waynoo jamaa oon. Caggal o waynake jamaa oon, o ƴeeŋowi dow waamnde faa o waɗa du'aare kanko tan. Naange yanii, tawi kanko tan woni toon. Ndeen tawi laana kaan woɗɗowake ley ndiyam toon. Bempeƴƴe ina piya ka, sabo ika hawra e henndu. Nde ɓadinoo weetude ndeen, imo wara to taalibaaɓe ɓeen, imo yaha e koyɗe dow ndiyam ɗaam. Ammaa nde ɓe nji'unoo mo imo yaha dow ndiyam ɗaam fu, nesiiji maɓɓe taƴi, ɓe mbi'i: —Wo ɗum mbeelu! Ɓe mbaaydiri kulol. Wakkati oon fu, Iisaa wi'i ɓe: —Cellinee ɓerɗe mon! Wo miin. Taa kulee! Piyeer jaabii mo, wi'i: —Joomam, si wo aan fu, njamiraa kam mi wara to maa dow ndiyam ɗam. Iisaa jaabii mo, wi'i: —War! Piyeer yalti laana kaan, ina yaha dow ndiyam ɗaam, ina fonndii to Iisaa. Ammaa nde o yi'unoo henndu nduun sattii ndeen, o huli. O fuɗɗi yoolaade. O wulli, o wi'i: —Joomam, hisinam! Wakkati oon fu, Iisaa foorti junngo mum, nanngi mo, wi'i: —Hey pamɗuɗo goonɗinal. Ko waɗi cikkitirɗaa? Caggal ɗuum ɓe ɗiɗo fuu, ɓe naati laana kaan. Wakkati oon, henndu nduun darii. Ndeen taalibaaɓe wonɓe ley laana kaan ɓeen cujidani mo, mbi'i: —Tannyoral, aan woni Ɓii Laamɗo! Ɓe peƴƴiti maayo ngoon, ɓe njottii leydi Genesaret. Worɓe nokku oon annditi mo, kaalani leydi ndiin fuu garol makko. Yimɓe ɓeen ngaddani mo nyawɓe muɓɓen fuu. Ɓe nyaagii mo o acca nyawɓe ɓeen meema fay si wo kommbol saaya makko tan. Meemuɗo ngol du fuu daɗii. Farisa'en e jannginooɓe Tawreeta ƴuuri Urusaliima, ngari to Iisaa ƴami ɗum, mbi'i: —Ɗume waɗi de taalibaaɓe maa ɓeen ina lutta al'aadaaji maamiraaɓe meeɗen ɗiin? Sabo ɓe lootataa juuɗe maɓɓe fadde maɓɓe e nyaamude. Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Onon le, ɗume waɗi de oɗon lutta yamiroore Laamɗo ndeen faa njokkon al'aada mooɗon? Sabo Laamɗo wi'ii: «Teddin bammaa e inna maa.» O wi'i katin: «Kuɗuɗo bammum naa inna mum, wareede laatoo jukkungo muuɗum.» Ammaa onon le, oɗon mbi'a ina heƴa si neɗɗo wi'ii bammum naa inna mum: «Ko kaannoomi wallirde ma ɗuum wo ngeɗu Laamɗo». Ko mbi'oton noon ɗuum, oɗon kaɗa yimɓe teddinde saaraaɓe muɓɓen katin. Hono noon tosirton konngol Laamɗo, faa njokkon al'aada mooɗon! Onon munaafiki'en! Annabi Esaaya woofaay fey nde sappinoo on, wi'unoo: «Laamɗo wi'ii: Lenyol ngol ina teddina kam e kunnduɗe muɓɓen, ammaa ɓerɗe muɓɓen ina mboɗɗii kam. Ko ɓe ndewata kam ɗuum walaa nafaa fey. Si goonga, janndeeji ɗi ɓe njannginta ɗiin wo jamirooje yimɓe tan.» Wakkati oon, Iisaa noddi jamaa oon, wi'i ɗum: —Kettindee, paamee: wanaa ko naatata e hunnduko neɗɗo ɗuum tuuninta ɗum. Wo ko wurtotoo e hunnduko ɗuum tuuninta ɗum. Wakkati oon, taalibaaɓe ɓeen ɓattitii mo, mbi'i mo: —Yalla aɗa anndi haalaaji maa ɗiin metti Farisa'en ɓeen naa? O jaabii, o wi'i: —Funngo fuu ngo Baaba am gonɗo dow kammu oon aawaay, ɗoofete. Accee ɓe. Wo ɓe wumɓe ɗowooɓe wumɓe! Si bumɗo ɗowii bumɗo fu, ɓe ɗiɗo fuu ɓe caaman ley luggere. Piyeer jaabii, wi'i mo: —Fiirtan min haala tuundi kaan. Iisaa wi'i: —Onon du, faa joonin ɗum laaɓanaay on naa? On paamaay ko naati e hunnduko fuu yahan ley reedu, de ɗum yalta yaasin? Ammaa ko wurtoto e hunnduko ɗuum e ɓernde ƴuurata. Wo ɗuum jaati tuuninta neɗɗo. Sabo e ɓernde neɗɗo miilooji bonɗi e waɗude war-hoore e jeenu e fijirde e nguyka e seedaade fewre e mbonka fuu ƴuurata. Ɗum woni ko tuuninta neɗɗo. Ammaa nyaamude tawee lootaay juuɗe muuɗum no al'aada wi'iri ni tuunintaa neɗɗo. Caggal ɗuum, Iisaa dilli ɗoon, fonndii seraaji Tirus e Sidon. Debbo jeyaaɗo Kanaana koɗuɗo e leydi ndiin wari to makko, wulli, wi'i: —Joomam, taan Daawda, yurmam! Ɓiyam debbo ginnaaru ina woni e muuɗum, ina torra ɗum sanne! Ammaa Iisaa jaabaaki mo fay huunde. Taalibaaɓe makko ɓeen ɓattitii mo, mbi'i mo: —Riiwu mo. O jokku en, imo wulla tan. Iisaa jaabii, wi'i: —Mi nulaaka si wanaa e baali suudu Israa'iila majjuɗi ɗiin. Ammaa debbo oon wari, sujidi yeeso makko, wi'i: —Joomam, wallam! Iisaa jaabii, wi'i: —Hooƴude nyaamdu sukaaɓe, de faɗɗana dawaaɗi wooɗaa. Debbo oon wi'i: —Goonga, Joomam. De dawaaɗi du na nyaama nyaamdu ndu joom muɓɓen saamdinta nduun. Ndeen, Iisaa jaabii mo, wi'i: —Hey debbo, goonɗinal maa ngal ina mawni! Wo ɗum laatane hono no njiɗirɗaa noon. Wakkati oon jaati, ɓiyiiko debbo oon daɗi. Iisaa dilli ɗoon, takkii daande maayo Galili. O ƴeeŋi waamnde, o jooɗii toon. Yimɓe heewɓe ngari to makko, ngaddi bonnguuɓe e wumɓe e woyɓe e muumɓe, kam e nyawɓe woɓɓe heewɓe. Ɓe ɓattini ɗum'en yeeso makko, de o danni ɓe. Ɗum haaynii yimɓe ɓeen sanne nde nji'unoo muumɓe ina kaala, woyɓe ndaɗi, bonnguuɓe ina njaha e koyɗe muɓɓen, wumɓe ina nji'a. Yimɓe ɓeen ina njetta Laamɗo Israa'iila. Iisaa noddi taalibaaɓe muuɗum ɓeen, wi'i ɗum'en: —Yimɓe ɓe ina njurminii kam, sabo hannden woni balɗe tati iɓe ngondi e am, de ɓe ngalaa ko ɓe nyaama. Mi yiɗaa yoppude ɓe ndilla tawee ɓe nyaamaay, sabo hasii yolbere liɓowan ɓe dow laawol. Taalibaaɓe makko ɓeen mbi'i mo: —E ley ladde ɗo toy keɓeten ko nyaamnen jamaa hono o? O ƴami ɓe, o wi'i: —Buuruuje foti njogiɗon? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Jeɗɗi, kam e liƴƴoy seeɗa min njogii. Caggal ɗuum, o yamiri jamaa oon jooɗoo e leydi. O hooƴi buuruuje jeɗɗi ɗeen e liƴƴoy kooy. O yetti Laamɗo, o taƴi ɗe, o hokki taalibaaɓe ɓeen kokka ɗum jamaa oon. Ɓe fuu ɓe nyaami faa ɓe kaari. Taalibaaɓe ɓeen kawrunduri kedde ɗeen. Ɗe keewi kandeeje jeɗɗi. Nyaamuɓe ɓeen wo worɓe ujunaaje nayo, ko waldaa e rewɓe e sukaaɓe. Caggal Iisaa waynake yimɓe ɓeen, naati laana, yehi leydi Magadan. Farisa'en e Saduki'en ngari to Iisaa faa ndaartindoo ɗum. Ɓe ŋaarii ɗum holla ɓe maande ƴuuroore dow kammu. O jaabii ɓe, o wi'i: —Si naange yanii kammu ina wojji fu, on mbi'an welan. Fajiri du, si kammu ina wojji ina niɓɓi, on mbi'an ƴuwoonde toɓan. Oɗon mbaawi senndude alhaaliiji kammu, ammaa on mbaawaa senndude maandeeji wakkatiiji ɗiin! Wo jamaanu bonɗo, tuunɗo filotoo holleede maande. Ammaa maande fuu o hollataake, si wanaa maande annabi Yuunusa ndeen. Caggal ɗuum, o yoppi ɓe ɗoon, o dilli. Nde taalibaaɓe ɓeen peƴƴitannoo maayo ngoon ndeen, tawi njeggitii yooɓaade buuru. Iisaa wi'i ɓe: —Kakkilee, ndeentee e rabilla Farisa'en e Saduki'en oon. Taalibaaɓe ɓeen ina mbi'undura: —Wo saabe ko en njooɓaaki buuru ɗuum waɗi imo wi'a ni. Iisaa faami ko ɓe kaalata ɗuum, wi'i ɓe: —Ɗume waɗi de oɗon kaalda hakkunde mooɗon haala njooɓaari buuru? Onon famɗuɓe hoolaare! Yalla faa joonin on paamaay? Yalla on miccitaaki buuruuje joy ɗe peccanmi worɓe ujunaaje njoyo ɗeen, e kandeeje ɗe kebbinɗon kedde ɗeen? Yalla on miccitaaki katin buuruuje jeɗɗi ɗe peccanmi worɓe ujunaaje nayo ɗeen, e kandeeje ɗe kebbinɗon kedde ɗeen? Noy waɗi de on paamaay wanaa haala buuru kaalanammi on? Ndeentoɗon e rabilla Farisa'en e Saduki'en oon. Ndeen taalibaaɓe ɓeen paami o wi'aay ɓe ndeentoo e ko ƴuufinta buuru ɗuum, ammaa ɓe ndeentoo e ko Farisa'en e Saduki'en njannginta ɗuum. Iisaa yehi leydi Kaysariya Filipu. Toon o ƴami taalibaaɓe makko ɓeen, o wi'i: —Moy yimɓe mbi'ata Ɓii Neɗɗo oon woni? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Woɓɓe ina mbi'a wo a Yaayaa lootoowo lootagal batisima. Woɓɓe du ina mbi'a wo a annabi Iliyaasa. Woɓɓe katin du ina mbi'a wo a annabi Yeremiya naa gooto e annabaaɓe ɓeen. O wi'i ɓe: —Onon le, moy mbi'oton ngonumi? Simon Piyeer jaabii mo, wi'i: —Wo a Almasiihu, Ɓii Laamɗo buurɗo oon. Ndeen Iisaa wi'i mo: —Barke woodanii maa, aan Simon ɓii Yuunusa. Sabo wanaa ɓii-Aadama anndini ma ɗum, wo Baaba am gonɗo dow kammuuli oon anndini ma ɗum. Miin du, miɗo wi'e Piyeer (ɗum na fiirta «Hayre»). Dow hayre ndeen nyiɓammi kawrital am goonɗinɓe ngaal. Fay maayde e semmbe laakara fuu walaa ko waawi e maggal. Mi hokkete cokitirɗe laamu Laamɗo: huunde fuu ko kaɗuɗaa dow leydi, haɗete dow kammu. Huunde fuu ko njaɓuɗaa dow leydi, jaɓete dow kammu. Ndeen, Iisaa sappani taalibaaɓe muuɗum ɓeen taa kaalana fay gooto yalla kam woni Almasiihu. Gilla wakkati oon, Iisaa fuɗɗi anndinde taalibaaɓe muuɗum ɓeen ina tilsani ɗum yaha Urusaliima. Toon mawɓe yimɓe e hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta torran ɗum sanne, de ngaɗa waree. De nyannde tataɓerde ndeen o iirtoto. Ndeen Piyeer toowtini mo de fuɗɗi felude mo e haalaaji makko ɗiin, wi'i: —Wo Laamɗo reene Joomam! Ɗum hewtataako ma! De Iisaa kaa yeeƴii, wi'i Piyeer: —Woɗɗam aan Seyɗaani! Aɗa fergina kam e laawol am, sabo miilooji maa ɗiin ƴuuraay to Laamɗo, wo to yimɓe ɗi ƴuuri! Caggal ɗuum, o wi'i taalibaaɓe makko ɓeen: —Muuyɗo jokkude kam fuu, sela ndaarude hoore muuɗum, hooƴa leggal muuɗum palaangal, jokka kam. Sabo muuyɗo dannude yonki muuɗum fu, mursan ki. Ammaa mursuɗo ki saabe am fu, heɓtan ki. Ɗume heɓude adunaaru ndu fuu nafata neɗɗo, si mursii yonki muuɗum? Yalla ina woodi ko neɗɗo waawi hokkitirde faa danna yonki muuɗum naa? Sabo Ɓii Neɗɗo oon wardan e maleyka'en muuɗum e ley teddeengal Baaba muuɗum. Wakkati oon, o barjoto mono fuu ko fotata e golle muuɗum. Goonga kaalanammi on: yoga e wonɓe ɗo maayataa tawee nji'aay Ɓii Neɗɗo ina warda e laamu muuɗum. Balɗe jeegom caggal ɗuum, Iisaa yaadi e Piyeer e sakiraaɓe ɗiɗo Yaakuuba e Yuhanna, o toowtidi e muɓɓen dow waamnde toownde. Ɗoon alhaali makko waylitii yeeso maɓɓe. Yeeso makko ina jalba hono naange, kaddule makko du ndawni far hono annoora. Inan, Muusaa e Iliyaasa ɓangani ɓe, ina kaalda e makko. Piyeer wi'i Iisaa: —Joomam, gonal amin ɗo ina wooɗi. Si aɗa yiɗi fu, mi darnan hukumuuji tati: aan gooto, Muusaa gooto, Iliyaasa du gooto. O tilaaki e haalude, faa ruulde jalboore suddi ɓe. Daande ƴuuri ley ruulde ndeen, wi'i: —O woni Ɓiyam mo korsinmi, mo ceyortoomi. Kettindanee mo! Nde taalibaaɓe ɓeen nannoo daande ndeen fu, kippi geese muɓɓen e leydi. Ɓe kuli sanne. Iisaa ɓattitii, meemi ɓe, wi'i: —Ummee, taa kulee. Wakkati oon, ɓe ɓanti gite maɓɓe, de ɓe nji'aay fay gooto si wanaa Iisaa tan. E ley ko ɓe njippotoo waamnde ndeen ɗuum, Iisaa sappani ɓe, wi'i: —Taa kaalanee fay gooto ko nji'uɗon ɗuum faa wakkati nde Ɓii Neɗɗo ummitii e hakkunde maayɓe. Caggal ɗuum, taalibaaɓe ɓeen ƴami mo, mbi'i: —Ɗume waɗi de jannginooɓe Tawreeta ina mbi'a tilay annabi Iliyaasa artoo Almasiihu warude? O jaabii ɓe, o wi'i: —Goonga, Iliyaasa artoto warude, moƴƴintinoo huunde fuu. Ammaa miɗo wi'a on: Iliyaasa warii faa faltake, de ɓe annditaay ɗum, ɓe ngollii ɗum ko ɓe muuyi fuu. Hono noon ɓe torrirta Ɓii Neɗɗo oon du. Ndeen taalibaaɓe ɓeen paami wo haala Yaayaa lootoowo lootagal batisima o haalanta ɗum'en. Nde ɓe ngartunoo to jamaa oon ndeen, gorko gomma ɓattitii mo, hofii yeeso makko, wi'i: —Joomam, yurma ɓiyam gorko! O dabidabiyaajo, imo tampi sanne. Wakkatiiji keewɗi imo saama e yiite naa e ndiyam. Mi yaarii mo to taalibaaɓe maaɗa de ɓe kunngii dannude mo. Iisaa ɓattitii, wi'i: —Hey yimɓe jamaanu bonɗo mo walaa goonɗinal! Faa ndey ngondammi e mooɗon? Faa ndey keddotoomi munyande on? Ngaddanee kam suka o ɗo! O sappani ginnaaru nduun e semmbe. Ndu yalti suka oon. Wakkati oon ni, suka oon daɗi. Caggal ɗuum, taalibaaɓe ɓeen toowtidi e makko, ƴami mo, mbi'i: —Ɗume waɗi de min kunngii riiwude ginnaaru nduun? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Saabe oɗon pamɗi goonɗinal waɗi ɗum. Goonga kaalanammi on: si goonɗinal mooɗon fotii fay no gabbel lekki mutaari ni, si on mbi'ii waamnde nde: «Ƴuw ɗo, njahaa to», nde ƴuwan. Fay huunde on kunngataako waɗude. [ ] Caggal ɗuum, Iisaa e taalibaaɓe muuɗum kawri katin ley leydi Galili. Iisaa wi'i ɓe: —Ɓii Neɗɗo wattete e juuɗe yimɓe. Ɓe mbaran ɗum, de nyannde tataɓerde ndeen iirtoto. Haala kaan metti taalibaaɓe ɓeen sanne. Nde Iisaa e taalibaaɓe mum njottinoo Kafarnahum ndeen, nanngooɓe lampo suudu dewal mawndu ɓeen ɓattii Piyeer, mbi'i ɗum: —Yalla moodibbo mooɗon oon yoɓataa lampo suudu dewal mawndu naa? Piyeer jaabii, wi'i: —Imo yoɓa. Ko Piyeer naati suudu nduun ɗuum, fadde muuɗum heɓude haala, Iisaa wi'i: —Simon, ɗume miiliɗaa? Kaanankooɓe adunaaru ɓeen, moy ɓe ndoonyata? Moy ɓe njomnotoo lampo? Ɓiɓɓe laamu naa weerɓe? Piyeer jaabii, wi'i: —Wo weerɓe. Iisaa wi'i mo: —Ndelle, ɓiɓɓe laamu ɓeen wo rimɓe, njoɓataa. Ammaa, en njiɗaa mettinde ɓerɗe yimɓe ɓeen. Yahu to maayo toon, paɗɗaa jammbuure maa e ley ndiyam ɗaam. Liingu ngu artiɗaa nanngude fu, njaltinaa ɗum. Si a omtii hunnduko mum, a tawan toon mbuuɗu cardi kiɓɓinoowu lampo meeɗen. Ittaa ɗum, njoɓanowaa en, enen ɗiɗo. Wakkati oon, taalibaaɓe ɓeen ɓattitii Iisaa, ƴami ɗum, mbi'i: —Moy ɓuri teddude ley laamu Laamɗo? Iisaa noddi cukalel, darni ngel yeeso maɓɓe, wi'i: — Goonga kaalanammi on: sini on mbaylitaaki faa nanndon e cukaloy, on naatataa ley laamu Laamɗo. Leeƴinɗo hoorem faa nanndi e cukalel ngel, kam woni ɓurɗo teddude ley laamu Laamɗo. Neɗɗo fuu jaɓɓiiɗo cukalel gootel hono ngel e innde am, wo miin jaɓɓii. —Neɗɗo fuu luttinɗo gootel e cukaloy goonɗinkoy kam koy, ko ɓuri moƴƴande joomum hayre teddunde haɓɓee e daande mum, yoolee ley to ɓuri luggude e maayo manngo. Bone woodanii adunaaru ndu saabe kulle luttinooje yimɓe ɗeen! Tilay kulle ɗeen ngaɗa, ammaa bone woodanii laatiiɗo sabaabu majje! Si tawii junngo maa naa koyngal maa luttinte, taƴaa ɗum, paɗɗaa. Naatidaa e junngo wooto naa koyngal gootal ley nguurndam nduumiiɗam ɓuri moƴƴande ma diina faɗɗeede e yiite duumiinge tawee a kiɓɓuɗo. Si tawii yitere maa luttinte, ittu nde, paɗɗaa. Sabo naataa nguurndam nduumiiɗam a ɗokko, ɓuri moƴƴande ma diina paɗɗeɗaa e yiite jahannama a kiɓɓuɗo. —Ndeentee e yawude fay gootel e cukaloy koy. Sabo miɗo wi'a on: maleyka'en makkoy wonɓe dow kammuuli ɓeen, wakkati fuu ina ngoni yeeso Baaba am gonɗo dow kammuuli oon, ina nji'a ɗum. [ ] Ɗume miilotoɗon? Si neɗɗo ina jogii baali hemre de ngootu lalli, wanaa yoppan capanɗe jeenay e jeenay ɗiin ley ferro, de filowoo majjungu nguun naa? Goonga kaalanammi on: si o yiitii ngu, o seyorto ngu faa ɓura capanɗe jeenay e jeenay ɗi lallaay ɗiin. Hono noon Baaba mooɗon gonɗo dow kammuuli oon du yiɗiraa fay gootel e cukaloy koy majja. —Si sakiike maa toonyake ma, njahaa to muuɗum kollitaa ɗum toonya muuɗum oon tawee onon ɗiɗo tan. Si o jaɓanii ma, a hewtii sakiike maa. Ammaa si o jaɓaay, njaadaa e neɗɗo gooto naa yimɓe ɗiɗo, hono no Binndi ɗiin mbiiri: «haala fuu daroo dow seedaaku yimɓe ɗiɗo naa tato.» Si o jaɓanaay ma, kaalanaa ɗum kawrital goonɗinɓe ngaal. Si o salake jaɓande kawrital goonɗinɓe ngaal, njogoroɗaa mo keefeero naa nanngoowo lampo. Goonga kaalanammi on: huunde fuu ko kaɗuɗon dow leydi, haɗete dow kammu. Huunde fuu ko njaɓuɗon dow leydi, jaɓete dow kammu. Miɗo haalana on katin: si ɗiɗo mooɗon ndewrii ley adunaaru ga dow ko ŋaarotoo Laamɗo fuu, Baaba am gonɗo dow kammuuli waɗanan on ko ŋaariɗon ɗuum. Sabo nde ɗiɗo naa tato kawriti e innde am fuu, miin du, miɗo woni hakkunde muɓɓen ɗoon. Ndeen Piyeer ɓattitii Iisaa, ƴami ɗum: —Joomam, si banndam toonyake kam fu, kile foti kaanumi yaafaade ɗum? Yalla kile jeɗɗi naa? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Mi wi'aay ma kile jeɗɗi tan. Njaafoɗaa ɗum kile capanɗe jeɗɗi faa nde jeɗɗi. Iisaa ɓeydi wi'i: —Inan no laamu Laamɗo nanndi: wo hono kaananke gooto anniyiiɗo ƴamtude gollooɓe muuɗum nyamaande. Nde o fuɗɗunoo ƴamtude fu, o waddanaa golloowo gooto mo o rewata miliyooji. Gorko oon walaa ceede ko yoɓa mo. Ɗum le, kaananke oon yamiri o sonnee, kanko e deekiiko e sukaaɓe makko e ko o jogii fuu, faa yoɓa nyamaande ndeen. Golloowo oon hippii yeeso kaananke oon, nyaagii ɗum, wi'i: «Munyanam, mi yoɓete fuu!» Kaananke oon yurmii mo, yaafanii mo nyamaande ndeen, yoppi mo o dilli. Golloowo oon yalti, hawri e gollidoowo muuɗum joganiiɗo ɗum ceede seeɗa. O nanngi ɗum daande, imo ɗeɗɗa, o wi'i: «Yoɓam ceede am!» Gollidoowo makko oon hippii e leydi, nyaagii mo, wi'i: «Munyanam, mi yoɓete!» Ammaa o jaɓaay. O uddowi ɗum e kasu, faa ɗo yoɓi nyamaande ndeen fuu. Nde gollooɓe heddiiɓe ɓeen nji'unoo ɗum ndeen, mettaa sanne, njehi kaalanowi ɗum kaananke oon. Ndeen, kaananke oon noddi golloowo oon, wi'i ɗum: «A golloowo bonɗo! Nde nyaaginoɗaa kam ndeen, mi yaafanake ma ko ndewanmaami ɗuum fuu. Aan du, a haanaano yurmaade jaado maa oon hono no njurmorimaami ni naa?» Kaananke oon tikki sanne, watti mo e juuɗe jukkotooɓe, faa ɗo o yoɓi nyamaande ndeen faa laaɓi. Iisaa ɓeydi, wi'i: —Hono noon Baaba am gonɗo dow kammu oon waɗata neɗɗo fuu e mooɗon mo yaaforaaki sakiike mum ɓernde laaɓunde. Nde Iisaa tilinoo e waajuuji ɗiin ndeen, dilli Galili yehi leydi Yahuudiya, caggal gooruwol Urdun. Yimɓe heewɓe njokki mo. O danni toon nyawɓe muɓɓen. Farisa'en woɓɓe ngari to makko faa ndaartindoo mo, ƴami mo: —Yalla ina daganii gorko seerude deekum e sabaabu tawaaɗo fuu naa? O jaabii, o wi'i: —Yalla on njanngaay ko Binndi ɗiin mbi'i? E fuɗɗoode Laamɗo tagii ɓe, waɗii ɓe gorko e debbo. O wi'i: «Ɗum saabii de gorko yoppan inna mum e bammum, nanngundura e deekum, ɓe ɗiɗo fuu ɓe laatoo neɗɗo gooto.» Nii woni ɓe nganaa ɗiɗo katin, ɓe ɓanndu wooturu. Ndelle, taa neɗɗo sennda ko Laamɗo hawrunduri. Ɓe ƴami mo, ɓe mbi'i: —Ndelle ko waɗi de Muusaa yamiri gorko hokka deekum talkuru ceergal si na seera ɗum? O jaabii ɓe, o wi'i: —Wo saabe on yoorɓe ɓerɗe, ɗuum waɗi de Muusaa hokki on laawol ceeron rewɓe mooɗon. Ammaa ley fuɗɗoode, wanaa noon worrunoo. Miɗo wi'a on: si neɗɗo seerii deekum de wanaa saabe jeenu, si ɓaŋii debbo goɗɗo fu, jeenii. Taalibaaɓe makko ɓeen mbi'i mo: —Si wo nii hakkunde gorko e deekum worri, tawee neɗɗo ɓaŋaay ɗuum ɓuri wooɗude. Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Wanaa yimɓe fuu mbaawi jaɓude haala ka, sanaa ɓe Laamɗo hokki baawɗe majjum. Daliiliiji kaɗooji worɓe ɓaŋude ina ngoodi. Sabo woɓɓe ndimaama wo waatoraaɓe. Woɓɓe wo soortaaɓe. Woɓɓe du, kam'en kaɗi ko'e muɓɓen ɓaŋude faa ngollana laamu Laamɗo. Neɗɗo fuu jardiiɗo tindinoore ndeen, waɗa nde! Caggal ɗuum, woɓɓe ngaddi cukaloy to Iisaa faa yowa juuɗe muuɗum dow makkoy, de du'anoo koy. Ammaa taalibaaɓe ɓeen ndukani yimɓe ɓeen. Ndeen Iisaa wi'i: —Accee cukaloy koy ngara to am. Taa kaɗee koy, sabo wo nannduɓe e makkoy ɓeen njeyi laamu Laamɗo. O yowi junngo makko dow makkoy, o barkini koy. Ndeen o dilli ɗoon. Gorko gomma ɓattitii Iisaa, ƴami ɗum, wi'i: —Moodibbo, huunde lobbere ndeye kaanumi waɗude faa mi heɓa nguurndam nduumiiɗam? Iisaa wi'i mo: —Ko waɗi de lamndiɗaa kam dow huunde lobbere? Laamɗo tan woni lobbo! Si aɗa yiɗi naatude e nguurndam, jokku jamirooje. Gorko oon ƴami Iisaa, wi'i: —Jamirooje ɗeye njokkammi? Iisaa jaabii, wi'i: —Taa waɗu war-hoore, taa jeenu, taa wujju, taa seeda fewre, teddin inna maa e bammaa, njiɗiraa gondo maa no njiɗirɗaa hoore maa ni. Suka jokolle oon wi'i mo: —Miɗo haybi ɗum fuu. Ɗume heddii katin? Iisaa wi'i mo: —Si aɗa yiɗi hiɓɓude, yahu sonnoy ko njogiɗaa fuu, kokkaa ceede ɗeen talkaaɓe. Ndeen a heɓan mbarjaari dow kammu. De ngaraa, njokkaa kam. Nde suka jokolle oon nannoo haalaaji ɗiin ndeen, dillidi e mettorgal, sabo wo jom jawdi sanne. Ndeen, Iisaa wi'i taalibaaɓe muuɗum ɓeen: —Goonga kaalanammi on: naatugol jom jawdi ley laamu Laamɗo ina tiiɗi! Miɗo haalana on du: ngeelooba naata wudde battal ɓuri hoyude diina jom jawdi naata laamu Laamɗo. Nde taalibaaɓe ɓeen nannoo haala kaan ndeen, ɗum haaynii ɗum'en sanne. Iɓe mbi'a: —Ndelle, moy woni kisoowo? O ndaari ɓe, o wi'i: —Yimɓe mbaawanaa ɗum, ammaa walaa fuu ko Laamɗo waawanaa. Piyeer hooƴi haala, wi'i mo: —Minen, min njoppii fuu, min njokkii ma. Ɗume min keɓoyta? Iisaa wi'i ɓe: —Goonga kaalanammi on: si Ɓii Neɗɗo oon jooɗake e jooɗorgal laamu muuɗum teddungal ley adunaaru heyru, onon sappo e ɗiɗo jokkuɓe kam ɓee du, on njooɗoto dow jooɗorɗe laamu, caroɗon lenyi Israa'iila sappo e ɗiɗi ɗiin. Neɗɗo fuu joppuɗo suudu mum, naa sakiraaɓe mum worɓe e rewɓe, naa inna mum, naa bammum, naa sukaaɓe mum, naa gese mum saabe am fu, heɓan ko ɓuri ɗum kile hemre, katin du heɓan nguurndam nduumiiɗam. Ammaa ardiiɓe heewɓe laatoto gaɗaaɓe. Gaɗaaɓe heewɓe du laatoto ardiiɓe. —Inan no laamu Laamɗo nanndi: wo hono jom ngesa cabiije jaltuɗo gilla fajiri faa hooƴa gollooɓe ngolla ngesa muuɗum cabiije. O heɓi gollooɓe, o rewri e muɓɓen njobdi nyalooma, mbuuɗu cardi hono no woowri noon. O yaari ɓe ngesa makko. Wakkati nyawlal naange, o yalti katin. O yi'i woɓɓe ley luumo ɓe ngalaa golle. O wi'i ɓe: «Njehee onon du ngollowon to ngesa am cabiije toon. Mi yoɓan on ko haani yoɓeede.» Ɓeen du njehi toon. Jom ngesa oon yalti, waɗi noon katin hakkunde naange e caggal sallifana. Caggal ɗuum, o yalti katin wakkati laasara. O tawi woɓɓe ina keddii to luumo toon. O wi'i ɗum'en: «Ɗume waɗi de nyalluɗon ɗo on ngollaay fay huunde?» Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: «Fay gooto hooƴaay min golle.» O wi'i ɓe: «Njehee onon du ngollowon to ngesa am cabiije ngaan.» Nde hiirnoo fu, jom ngesa oon wi'i howruujo mum oon: «Noddu gollooɓe ɓeen de njoɓaa ɗum'en. Artoroɗaa sakitiiɓe waddeede ɓeen, de cakitoroɗaa artiiɓe ɓeen.» Waddaaɓe laasara ɓeen ngari, mono e muɓɓen fuu hokkaa mbuuɗu cardi. Artinooɓe ɓeen du ngari, cikki njoɓete ko ɓuri ɗum. Ammaa kam'en du, mono e muɓɓen fuu hokkaa mbuuɗu cardi. Nde ɓe njoɓanoo ɗum ndeen, iɓe ŋurŋurta jom ngesa oon. Iɓe mbi'a: «Ɓee ɗo seeɗa tan ngolli, de ɓe ponndaama e amin njobdi. Minen kaa, wo min nyallu, miɗen ngolla ley naange wulnge!» Jom ngesa oon jaabii gooto maɓɓe, wi'i: «Neɗɗo am, mi waɗaay ma fuu ko boni. Wanaa en ndewrii mi hooƴire mbuuɗu cardi nyalooma naa? Ndelle, jaɓu njobdi maa, njahaa. Mi muuyii hokkude cakitiiɗo oon ko kokkumaami ɗuum. Wanaa ko weli kam ngaɗammi ceede am naa? Naa a hirii saabe moƴƴere am?» Iisaa wi'i: —Hono nii gaɗaaɓe laatorto ardiiɓe, ardiiɓe du laatoto gaɗaaɓe. Iisaa e taalibaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen ina ƴeeŋa, ina njaha Urusaliima. E laawol ngool, Iisaa toowtini ɓe feere, wi'i: —Inani eɗen njaha Urusaliima. Ɗoon Ɓii Neɗɗo wattetee e juuɗe hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta. Ɓe caroo mo sariya maayde. Ɓe ngatta mo e juuɗe yimɓe ɓe nganaa Alhuudiya'en. Kam'en du njalnoroo mo, piya mo dorri, tonta mo e leggal palaangal faa o maaya. De nyannde tataɓerde ndeen o iirtoto. Ndeen, inna ɓiɓɓe Jebede ɓattini sukaaɓe muuɗum Iisaa. O sujidi yeeso Iisaa faa o ŋaaroo ɗum huunde. Iisaa wi'i mo: —Ɗume njiɗɗaa? Debbo oon jaabii mo, wi'i: —Miɗo yiɗi ngaɗaa faa ɓiɓɓe am worɓe ɗiɗo ɓe njooɗoo ɗakkol maa ley laamu maa, gooto gere nyaamo maa, gooto du gere nano maa. Iisaa jaabii, wi'i: —On anndaa ko ŋaarotoɗon. Yalla oɗon mbaawi yardude horde mettunde nde njardammi ndeen naa? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Miɗen mbaawi. O wi'i ɓe: —Goonga, on njardan nde. Ammaa jooɗaade gere nyaamo am naa nano am, wanaa miin yamirta ɗum. Jooɗorɗe ɗeen, wo ɓe Baaba am moƴƴinani ɓeen njeyi. Nde taalibaaɓe sappo heddiiɓe ɓeen nannoo ɗum ndeen, ɓernani sakiraaɓe ɗiɗo ɓeen. Ndeen Iisaa noddi ɓe fuu, wi'i ɓe: —Oɗon anndi laamiiɓe leyɗe adunaaru ina laamorii ɗum'en doole. Mawɓe ɓeen du ina kolla yimɓe ɓeen baawɗe. Onon kaa, ɗum waɗataa hakkunde mooɗon. Jiɗɗo laataade tedduɗo hakkunde mooɗon fuu, ina haani laataade golloowo mooɗon. Katin du, jiɗɗo ardaade e mooɗon fuu, ina haani laataade maccuɗo mooɗon. Noon du, Ɓii Neɗɗo waraay faa gollanee, ammaa warii faa gollana yimɓe, de hokka yonki muuɗum faa laatoo coottitaari ndimɗinoori heewɓe. Nde Iisaa e taalibaaɓe muuɗum njaltannoo Yeriko ndeen, jamaa keewɗo jokki ɗum. Wumɓe ɗiɗo ina njooɗii e sera laawol ngool. Ɓe nani Iisaa ina faltoo, de ɓe puɗɗi ƴeewnaade, iɓe mbi'a: —Taan Daawda, yurma min! Jamaa oon jawani ɓe, wi'i ɓe ndeƴƴinoo. Ammaa ɓe ɓeydi ƴeewnaade iɓe mbi'a: —Joomii amin, taan Daawda, yurma min! Iisaa darii, noddi ɓe, wi'i: —Ɗume njiɗuɗon mi waɗana on? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Joomii amin, min mbumta. Iisaa yurmii ɓe, meemi gite maɓɓe. Wakkati oon pay, ɓe mbumti. Ndeen ɓe njokki ɗum. Ko Iisaa e taalibaaɓe muuɗum ɓadii Urusaliima ɗuum, njottii Baytifaaji dow waamnde wi'eteende Jaytun. Iisaa nuli taalibaaɓe ɗiɗo, wi'i ɓe: —Njehee naatowee ngalluure wonnde yeeso mooɗon ndeen. Nde njottiɗon fu, on tawan toon araawa e mola muuɗum ina kaɓɓii. Kaɓɓiton ɗi, ngaddanon kam. Si won ko goɗɗo ƴami on e majjum, njaaboɗon ɗum joomii amin ina haajaa ɗi, de nultiran ɗi law. Ɗum waɗi faa ko annabaajo haalnoo ɗuum tabita nde wi'unoo: «Mbi'ee yimɓe ngalluure Siyona: Ndaaree, inan kaananke mooɗon ina wara to mooɗon, ina leeƴinkinii, ina waɗɗii mola, ɓii mbaɗɗeteenga.» Wakkati oon, taalibaaɓe ɓeen njehi ngaɗowi ko Iisaa yamiri ɗum'en. Ɓe ngaddi araawa ngaan e mola muuɗum. Ɓe njowi e majji saayaaji maɓɓe, de Iisaa waɗɗii. Ko ɓuri heewude e jamaa oon weerti saayaaji muɓɓen dow laawol. Woɓɓe kelti licce leɗɗe, mbeerti ɗe dow laawol ngool. Jama'aaje gonɗe yeeso Iisaa ɗeen e jokkuɗe caggal makko fuu ina ilina, ina mbi'a: —Jettooje ngoodanii Taan Daawda! Barke woodanii garɗo e dow innde Joomiraaɗo! Jettooje ngoodanii Laamɗo faa dow kammuuli! Nde o naatunoo Urusaliima fu, ngalluure ndeen fuu iirii, na saaƴa. Iɓe mbi'a: —Gorko o wo moy? Jamaa oon jaabii: —Wo annabi Iisaa, ƴuuruɗo Nasaraatu ley leydi Galili. Iisaa naati taliyaare suudu dewal mawndu nduun. Ɗoon o riiwi soodooɓe e soottooɓe wonɓe ley toon fuu. O liɓi taabaaje weccooɓe ceede e jooɗorɗe soottooɓe buugaali. Ndeen o wi'i ɓe: —Ley Binndi ɗiin Laamɗo wi'i: «Suudu am inndirte suudu waɗirdu du'aare.» Iisaa ɓeydi, wi'i: —Onon kaa, oɗon ngaɗa ndu «suuɗirdu yanooɓe!» Wumɓe e bonnguuɓe ngari to makko e ley suudu dewal mawndu nduun, de o danni ɗum'en. Hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta ɓeen nji'ii kulle kaayniiɗe ɗe o waɗata. Ɓe nani du sukaaɓe ina ilina e ley suudu dewal mawndu ina mbi'a: —Jettooje ngoodanii Taan Daawda! Ɗum fuu ɗum metti ɓe. Ɓe mbi'i Iisaa: —A nanii ko cukaloy koy mbi'ata ɗuum naa? O wi'i ɓe: —Mi nanii. Yalla abada on janngaay ɗum ɗo: «A waɗii faa kunnduɗe sukaaɓe famarɓe e musinooɓe ina njette»? Caggal ɗuum, o seedi e maɓɓe. O yalti ngalluure ndeen, o yehi Baytaniya, o waalowi toon. Gilla fajiri Iisaa ina yeccoo ngalluure toon, tawi ina yolbi. O haynii ƴibbi e sera laawol, o fanti ki. Ammaa o tawraay ki faa'e si wanaa haako. Wakkati oon, o wi'i ki: —Taa a rimu abada katin! Wakkati oon pay, ƴibbi kiin yoori koloŋ. Nde taalibaaɓe ɓeen nji'unoo ɗum fu, ɗum haaynii ɗum'en. Ɓe ƴami Iisaa, ɓe mbi'i: —Noy waɗi de ƴibbi ki yoordi wakkati gooto ni? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Goonga kaalanammi on: si oɗon ngoonɗini on cikkitiraay fu, on ngaɗan ko ɓuri ko ngaɗumi ƴibbi ki ɗuum. On mbaawan wi'ude fay waamnde nde: «Ɗoofa, saamoy ley maayo», de laatoroo noon. Si oɗon ngoonɗini, ko ŋaariɗon e ley du'aare fuu on keɓan ɗum. Iisaa naati suudu dewal mawndu nduun. Nde o waajotonoo ndeen, hooreeɓe almaami'en e mawɓe Alhuudiyankooɓe ɓeen ɓattii mo, ƴami, mbi'i: —Laamu nguye hokki ma baawɗe gollude ko ngollataa ɗum? Moy hokki ma laawol ngollaa ɗum? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Miin du, huunde wootere tan ƴamammi on. Si on njaabake kam, mi haalanan on kokkuɗo kam laawol mi golla ko ngollammi ɗuum. Toy lootagal batisima Yaayaa ngaal ƴuuri? To Laamɗo naa to yimɓe? Ndeen heddii iɓe ndawrida hakkunde maɓɓe, iɓe mbi'a: —Si en mbi'ii to Laamɗo fu, o ƴaman en ko waɗi de en ngoonɗinaay Yaayaa? Ammaa si en mbi'ii to yimɓe, kulen ko jamaa o waɗata en, sabo yimɓe ɓeen fuu ina njogorii Yaayaa wo annabaajo. Ɓe njaabii Iisaa, ɓe mbi'i: —Min anndaa. Iisaa du jaabii ɓe, wi'i: —Haya miin du, mi haalantaa on baawɗe ɗeye ngollirammi ko ngollammi ɗuum. Iisaa ɓeydi wi'i: —Ɗume miilotoɗon e banndol ngol: gorko gomma ina joginoo ɓiɓɓe worɓe ɗiɗo. O ɓattitii arandeejo oon, o wi'i ɗum: «Ɓinngel am, yahu golloy hannden to ngesa cabiije toon.» Ɓiɗɗo oon jaabii, wi'i yahataa. Ammaa caggal ɗuum, mimsiti yehi. Baabiiwo oon ɓattitii ɗiɗaɓo oon, wi'i ɗum ko wi'unoo arandeejo oon ɗuum. Oon kaa jaabii, wi'i: «Wooɗi Baaba», ammaa yahaay. Moy e maɓɓe waɗi ko bammum muuyi ɗuum? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Arandeejo oon. Ndeen, Iisaa wi'i ɓe: —Goonga kaalanammi on: nanngooɓe lampo e rewɓe woykuruuɓe ɓeen artoyto on naatude e laamu Laamɗo. Sabo Yaayaa warii to mooɗon, hollii on laawol fonnditaare, de on ngoonɗinaay ɗum. Ammaa nanngooɓe lampo e rewɓe woykuruuɓe ɓeen ngoonɗinii mo. Fay nde njiinoɗon ɗum ndeen, on mimsitaay ngoonɗinɗon ɗum. —Kettindee banndol gonngol: neɗɗo gomma darni ngesa cabiije, fiiltini nga hoggo, wasi luggere ɓoosirde cabijam. O nyiɓi suudu toowndu faa o haynoo ko warata e ngesa ngaan. Caggal ɗuum, o halfini nga remooɓe, de o waɗi jahaangal. Faa ɓoreede cabiije yottii, de o neli gollooɓe makko to remooɓe ɓeen toon, ɓe ngaddanowa mo ngeɗu makko e ɓiɓɓe cabiije ɗeen. Ammaa remooɓe ɓeen nanngi gollooɓe makko ɓeen, piyi gooto, mbari gooto, limni gooto kaaƴe. Jom ngesa oon neli e maɓɓe gollooɓe ɓurɓe arandeeɓe ɓeen heewude. Remooɓe ɓeen ngaɗi ɓe no ngaɗunoo arandeeɓe ɓeen noon. De sakitii o neli ɓiyiiko gorko to maɓɓe, o wi'i: «Ɓe njaagoto ɓiyam oon.» Ammaa nde remooɓe ɓeen nji'unoo ɓiyiiko oon ndeen, mbi'unduri hakkunde muɓɓen «O woni donoowo hoggo ngo. Ngaree mbaren mo, keddoroɗen ngesa nga!» Wakkati oon, ɓe nanngi mo, ɓe paɗɗi mo to gaɗa ngesa toon, ɓe mbari mo. Joonin le, si jom ngesa cabiije oon warii, noy o waɗata remooɓe ɓeen? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —O halkiran bonɓe ɓeen no boniri. O halfinan ngesa ngaan remooɓe woɓɓe hokkooɓe mo ngeɗu makko e ɓiɓɓe magga wakkati nga ɓoraa. Caggal ɗuum, Iisaa wi'i ɓe: —Yalla on njanngaay ko winndaa ley Binndi ɗiin ɗuum naa? «Hayre nde nyiɓooɓe ɓeen calii ndeen, wo kayre laatii hoore nyimngo ngoon. Ɗum wo golle Joomiraaɗo, wo ɗum haaynde e jiiɗe meeɗen!» Saabe ɗum, miɗo wi'a on: laamu Laamɗo ittete e mooɗon, hokkee yimɓe waɗooɓe ko haani e maggu. Caamuɗo dow hayre ndeen fuu, helan. Mo nde saami dow muuɗum du, ɗiggan. Nde hooreeɓe almaami'en e Farisa'en ɓeen nannoo banndi makko ɗiin, paamii wo kabaaru muɓɓen o banndi. Iɓe piloo no ɓe nanngira mo, ammaa ɓe kulii yimɓe, sabo yimɓe ɓeen ina njogorii mo annabaajo. Iisaa banndani ɓe katin, wi'i ɓe: —Inan no laamu Laamɗo nanndi: wo hono kaananke ɓaŋnoowo ɓiyum gorko, waɗani ɗum neema ɓangal. O neli maccuɓe makko noddowa yimɓe ɓangal ngaal, ammaa noddaaɓe ɓeen calii warude. O neli katin maccuɓe woɓɓe, o wi'i ɗum'en: «Mbi'ee noddaaɓe ɓeen nyaamdu nduun moƴƴinaama faa wooɗi. Mi hirsii ga'i e nyalbi payɗi. Fuu segilaama. Ɓe ngara, ɓe nootoo weltaare ɓangal nde.» Ammaa noddaaɓe ɓeen kiisaaki mo, naati haajuuji muɓɓen: o yehi ndaaroyde ngesa muuɗum, o du luumooji muuɗum. Heddiiɓe ɓeen nanngi maccuɓe ɓeen, torri ɓe, mbari ɓe. Kaananke oon tikki, neli sordaasiiɓe muuɗum mbarowi waruɓe nulaaɓe ɓeen, mbuli wuro muɓɓen. Caggal ɗuum, o wi'i maccuɓe makko ɓeen: «Nyaamdu ɓangal nduun moƴƴinaama, ammaa noddaaɓe ɓeen kaandaa e nyaamude ndu. Ɗum le, njehee dow laabi mawɗi ɗiin, noddon neɗɗo fuu mo kawruɗon wara nyaama nyaamdu ɓangal ndu.» Maccuɓe ɓeen njehi dow laabi ɗiin, noddi yimɓe ɓe kawri toon fuu gilla e bonɓe faa e moƴƴuɓe faa galle jom ɓangal oon heewi yimɓe. Nde kaananke oon naatunoo faa ndaara noddaaɓe ɓeen ndeen, o haynii gorko mo ɓornaaki kaddule ɓangal ngaal. O wi'i ɗum: «Neɗɗo am, noy naatirɗaa ɗo tawi a ɓornaaki kaddule ɓangal?» De oon deƴƴinii. Ndeen, kaananke oon wi'i gollooɓe ɓeen: «Kaɓɓee juuɗe makko e koyɗe makko, paɗɗon mo e ley nimre yaasin ndeen. Toon bojji e ŋerƴundurde nyiiƴe ngoni.» Iisaa heddii na wi'a: —Noddaaɓe ina keewi ammaa suɓaaɓe ina pamɗi. Farisa'en njehi ndawridowi no nanngira Iisaa e ley haala muuɗum. Ɓe neli yoga e taalibaaɓe maɓɓe e jokkuɓe Hirudus to Iisaa. Nulaaɓe ɓeen mbi'i mo: —Moodibbo, miɗen anndi a goongante: aɗa jannginira laawol Laamɗo ngol goonga. A hulataa fay gooto, sabo a ɓurdintaa yimɓe. Ndelle, haalan min ɗume miiliɗaa: yalla ina dagii min kokka kaananke Roma mawɗo oon lampo naa dagaaki? Ammaa Iisaa ina anndi anniyaaji maɓɓe bonɗi ɗiin. O wi'i ɓe: —Onon munaafiki'en! Ɗume waɗi de oɗon tuufina kam? Kollee kam mbuuɗu njoɓeteengu lampo. Ɓe ngaddani mo mbuuɗu cardi ngootu. O ƴami ɓe, o wi'i: —Natal moy e innde moy woni ɗo? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Kaananke Roma. O wi'i ɓe: —Ndelle, kokkee kaananke Roma oon ko jeyi, kokkon Laamɗo du ko jeyi. Nde ɓe nannoo jaabu oon fu, ɗum haaynii ɓe. Ɓe celi mo, ɓe ndilli. E ley nyalooma oon, woɓɓe ley waalde Saduki'en ngari to Iisaa. Kam'en ngoni yeddooɓe ummital. Ɓe ƴami mo, ɓe mbi'i: —Moodibbo, Muusaa wi'i: «Si neɗɗo maayii heɓaay ɓiɗɗo, minyum naa mawnum dewla debbo joppaaɗo oon, faa heɓana ɗum ɓeyngu.» Ina woodunoo hakkunde amin sakiraaɓe worɓe njeɗɗo. Arandeejo oon dewli, maayi heɓaay ɓiɗɗo. Minyiiko hooƴi debbo oon. Kam du maayi heɓaay ɓiɗɗo. Tataɓo oon du jokki, faa ɓe njeɗɗo fuu ɓe maayi. Caggal maɓɓe ɓe fuu, debbo oon du maayi. Ndelle nyannde ummital, moy e njeɗɗo ɓeen laatotoo goroo debbo oon? Sabo ɓe fuu ɓe ndewliino mo. Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —On woofuɓe, sabo on anndaa Binndi ɗiin, on anndaa baawɗe Laamɗo du. Sabo si maayɓe ummitake, worɓe ɓaŋataa, rewɓe ɓaŋataake. Ɓe laatoto hono maleyka'en wonɓe dow kammu ni. Wooɗi, e haala ummital maayɓe, yalla on njanngaay ko Laamɗo wi'i on ɗuum naa? O wi'i: «Miin woni Laamɗo Ibrahiima, Laamɗo Isiyaaka, Laamɗo Yaakuuba.» Laamɗo wo Laamɗo wuurɓe, wanaa Laamɗo maayɓe. Nde jamaa keewɗo oon nannoo waaju makko oon fu, ɗum haaynii ɗum'en sanne. Nde Farisa'en ɓeen nannoo Iisaa deƴƴinirii Saduki'en ɓeen e haala fu, ɓe kawriti. Gooto maɓɓe jannginoowo Tawreeta na yiɗi tuufinde mo, ƴami mo, wi'i: —Moodibbo, ndeye woni yamiroore ɓurnde fuu manngu e ley Tawreeta? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Yiɗir Laamɗo Joomiraaɗo maa e ɓernde maa fuu e yonki maa fuu e hakkillo maa fuu. Nde woni yamiroore arandeere, ɓurnde fuu manngu. Inan yamiroore ɗiɗaɓerde hono mayre: «Njiɗiraa gondo maa no njiɗirɗaa hoore maa ni.» Tawreeta Muusaa e dewte annabaaɓe ɗeen fuu e jamirooje ɗiɗi ɗeen njowii. Ko Farisa'en ɓeen kawriti toon ɗuum, Iisaa ƴami ɓe, wi'i: —Ɗume miiluɗon e Almasiihu oon? Wo o taan moy? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —O taan Daawda. O wi'i ɓe: —Ko Daawda haaliri baawɗe Ruuhu ɗuum, noy noddiri Almasiihu «Joomiraaɗo»? Sabo o wi'ii: «Joomiraaɗo wi'i Joomam: Jooɗa gere nyaamo am, faa mi waɗa njaaɓaa wayɓe ma.» Wooɗi, Daawda ina noddira mo «Joomam». Ndelle noy o laatortoo taanum? Ɓe fuu ɓe kunngii jaabaade mo faa'e. Caggal nyannde ndeen, fay gooto suusaay ƴamude mo ƴamɗe goɗɗe katin. Ndeen, Iisaa haalani jama'aaje ɗeen e taalibaaɓe muuɗum ɓeen, wi'i: —Jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en ɓeen kalfinaama njanngina Tawreeta Muusaa. Saabe ɗuum, oɗon kaani jaɓande ɓe, ngaɗon huunde fuu ko ɓe mbi'i on. Ammaa taa nyemmbiton golle maɓɓe, sabo ɓe ngaɗataa ko ɓe mbaajotoo ɗuum. Ɓe kaɓɓan doŋle tedduɗe, ɓe mbakkina yimɓe, ammaa ɓe njiɗaa meemirde ɗe fay e hoore honndu faa ɓe mballa ɗum'en. Huunde fuu ko ɓe ngaɗata, ɓe ngaɗiran ɗum faa ɓe nji'ee. Ɗum waɗi de iɓe kaɓɓa talki mawɗi, iɓe njuutina bukki saayaaji maɓɓe faa ina ndaasoo. Iɓe njiɗi jooɗorɗe ɓurɗe teddude si ɓe noddaama e nokkuuje nyaamdu tedduɗe. Iɓe njiɗi jooɗorɗe ɓurɗe teddude ley cuuɗi baajorɗi. Iɓe njiɗi jowteede jowtaali tedduɗi ley luumooji e noddireede «Moodibbo». Ammaa onon kaa, taa njaɓee noddireede «Moodibbo», sabo Moodibbo gooto tan njogiɗon. Onon, on fuu wo on sakiraaɓe. Taa mbi'ee fay gooto «Baabiiwo» e adunaaru. Sabo Baabiiwo gooto tan njogiɗon, gonɗo dow kammu oon. Taa njaɓee noddireede «Hooreejo». Sabo Hooreejo gooto tan njogiɗon, oon woni Almasiihu. Ɓurɗo teddude hakkunde mooɗon laatoo golloowo mooɗon. Toownuɗo hoore muuɗum fuu, leeƴinte. Leeƴinɗo hoore muuɗum fuu, toownete. Bone woodanii on onon jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en, munaafiki'en! Oɗon cokana yimɓe dammbugal laamu Laamɗo ngaal. On naatataa, on accataa naatooɓe naata. [ ] Bone woodanii on, onon jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en, munaafiki'en! Oɗon njiiloo e leyɗe, oɗon peƴƴita maayooji faa keɓon tuubuɗo gooto. Si on keɓii ɗum fu, oɗon ngaɗa ɗum ɓii jahannama faa bura on bonde kile ɗiɗi. Bone woodanii on, onon wumɓe ɗowooɓe yimɓe! Oɗon mbi'a: «Si neɗɗo hunorake suudu dewal mawndu nduun fu wo ɓolum, ammaa si hunorake kaŋŋe suudu dewal mawndu oon, hunayeere mum nanngan ɗum.» Majjuɓe, wumɓe! Ɗume ɓuri teddude: kaŋŋe oon naa suudu laaɓinooru kaŋŋe oon nduun? Oɗon mbi'a katin: «Si neɗɗo hunorake hirsirde ndeen fu wo ɓolum, ammaa si hunorake sadaka gonɗo dow mayre oon, hunayeere mum nanngan ɗum.» Wumɓe! Ɗume ɓuri teddude: sadaka oon naa hirsirde laaɓinoore sadaka oon ndeen? Ndelle, neɗɗo fuu kunoriiɗo hirsirde ndeen, hunorake nde, kayre e huunde fuu ko yowii e mayre. Neɗɗo fuu kunoriiɗo suudu dewal mawndu nduun, hunorake ndu, kayru e Laamɗo gonɗo ley mayru oon. Neɗɗo fuu kunoriiɗo kammu, hunorake jooɗorgal Laamɗo ngaal e Jooɗiiɗo e maggal oon. Bone woodanii on, onon jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en, munaafiki'en! Oɗon ittana Laamɗo jakka fay naanaa e haakorooji mooɗon goɗɗi, ammaa oɗon njeeboo ko ɓuri fuu teddude e Jamirooje ɗeen. Ɗum woni gollirde dartaare e yurmeende e goonɗinal. Wo kanjum kaannoɗon waɗude tawee on njoppaay ko heddii ɗuum. Onon wumɓe ɗowooɓe yimɓe! Si mbuubu saamii e njaram mooɗon, on ciiwan itton ɗum, de oɗon moɗa ngeelooba! Bone woodanii on, onon jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en, munaafiki'en! Oɗon lawƴa caggal kore e caggal kaake, de ley majje ina heewi ko hemraa nguyka e muuyo bonngo. Farisanke bumɗo! Lawƴu ley kore tafon, ndeen caggal toon du laaɓan. Bone woodanii on, onon jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en, munaafiki'en! Oɗon nanndi e caabeeje dawninaaɗe, ɗe dow muɓɓen wooɗi, tawee ley muɓɓen ina heewi ƴi'e maayɓe e ko tuuni fuu. Onon du, wo hono noon nannduɗon: e jiiɗe gite oɗon nanndi e fonnditiiɓe, ammaa ley mooɗon ina wi'i pet naafikaaku e oonyaare. Bone woodanii on, onon jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en, munaafiki'en! Oɗon moƴƴintinoo caabeeje annabaaɓe, oɗon ŋarɗina caabeeje fonnditiiɓe woɓɓe. Oɗon mbi'a: «Sini min kawriino e jamaanu maamiraaɓe amin, min ndufidataano e maɓɓe ƴiiƴam annabaaɓe.» Ndelle, oɗon ceedanoo ko'e mooɗon wo on ɓiɓɓe warannooɓe annabaaɓe ɓeen. Ndelle, njottinee ko maamiraaɓe mooɗon puɗɗunoo! Onon bolle, ɓiɓɓe poosoke! Walaa fuu no ndaɗiron halkere jahannama. Ɗum waɗi de miɗo nulda on annabaaɓe e jom'en hakkillo e jannginooɓe. On mbaran woɓɓe maɓɓe, tonton woɓɓe maɓɓe, piyon woɓɓe maɓɓe dorri e ley cuuɗi mon baajorɗi, ndiiwon ɗum'en hakkunde wuro e wuro. Njomnitaari ƴiiƴam fonnditiiɓe ndufaaɗam e adunaaru ndu ɗaam fuu yeccoto dow mooɗon, gilla yonki Haabiila ponnditiiɗo oon faa yonki Jakariyaa ɓii Barakiya mo mbarnoɗon hakkunde suudu dewal mawndu e hirsirde oon. Goonga kaalanammi on: jukkungo majjum fuu saaman dow yimɓe jamaanu o! —Kay Urusaliima, Urusaliima! Aɗa wara annabaaɓe, aɗa warda nulaaɓe to maa kaaƴe! Kile keewɗe njiɗumi hawrundurde ɓiɓɓe maa hono no cofal hawrundurta coppi muuɗum ley bippeele mum ni. De on njaɓaay. Paamon, Laamɗo yoppidii on e suudu mon, wo ndu winnde. Miɗo wi'a on: gilla joonin, on nji'ataa kam katin si wanaa faa wakkati mo mbi'oyton: «Barke woodanii garɗo e dow innde Joomiraaɗo!» Nde Iisaa yaltunoo suudu dewal mawndu ina yaha ndeen, taalibaaɓe muuɗum ɓattitii ɗum, kolli ɗum nyimngo ley galle mayru. O wi'i ɓe: —On nji'ii kujje ɗe fuu naa? Goonga kaalanammi on: fay hayre wootere heddataako ina yowii dow wonnde. Fuu wurjinte. Caggal ɗuum, Iisaa jooɗowii dow waamnde wi'eteende Jaytun. Taalibaaɓe muuɗum ngari to muuɗum kam'en tan, mbi'i ɗum: —Humpitin min nde ɗum waɗata. Maande ndeye hollata gartol maa, kam e timmoode adunaaru? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Ndeentee taa fay gooto wosina on e goonga. Sabo heewɓe ngardan e innde am, ina mbiitoo: «Miin woni Almasiihu oon.» Ɓe mbosinan yimɓe heewɓe. On nanan kabaaru bolwole gaɗaaɗe e anniyaaɗe, ammaa taa kulee! Ina tilsi ɗum waɗa, de ɗum wanaa timmoode tafon. Lenyol habdan e lenyol, laamu habdan e laamu. Rafooji ngaɗan, leydi dimmboto e nokkuuje feere feere. Ɗum kaa fuu wo hono fuɗɗoode ŋatawere ɓeynoowo ni. Ndeen, yimɓe njaaran on careɗon faa torreɗon, mbareɗon. Lenyi ɗiin fuu mbanyan on saabe am. Wakkati oon, heewɓe pergoto njoppa goonɗinal muɓɓen, ina njambundura, ina mbanyunduri. Annabaaɓe fewreeɓe heewɓe ɓangan, kiila heewɓe. Bonandaaji keewan faa njinngu yimɓe heewɓe ɓuytoo. Ammaa tinnitiiɗo faa yottii timmoode fu, kam hisintee. Kabaaru Lobbo haala laamu Laamɗo o gooynete e adunaaru ndu fuu, faa lenyi fuu keɓa seedaaku nguun. Ndeen adunaaru timmata. —On nji'an «huunde nyiddiniinde bonnoore» nde annabi Daniyiila haalnoo kabaaru muuɗum. Huunde ndeen darnete dow nokkuure seniinde ndeen. (Jannguɗo ɗum fuu, faama maanaa majjum.) Ndeen, tawaaɓe ley Yahuudiya fuu ndoggira baamle. Tawaaɗo dow suudu, taa wi'a jippoto hooƴa gineeji ley suudu muuɗum. Tawaaɗo ngesa, taa yeccoo faa hooƴowa saaya muuɗum. Kay, debereedu'en e musinteeɓe njaran torra ley balɗe ɗeen! Ŋaaree Laamɗo taa doggudu mooɗon laatoo wakkati dabbunde naa nyalaande fowteteende. Sabo ndeen, torra mawɗo waɗan mo hono muuɗum waɗaay gilla fuɗɗoode adunaaru faa joonin, wooɗi du hono muuɗum waɗataa abada katin. Sini tawiino balɗe ɗeen ndaɓɓinɗinaaka, fay gooto hisataano. Ammaa Laamɗo raɓɓinɗinii ɗe saabe suɓaaɓe muuɗum. Wakkati oon, si goɗɗo wi'ii on: «Ndaaree! Inan Almasiihu ɗo», naa «Inani mo to», taa ngoonɗinee. Sabo almasiihu'en fewreeɓe e annabaaɓe fewreeɓe ɓangowan, ngaɗa maandeeji mawɗi e kaayeefiiji faa majjina fay suɓaaɓe ɓeen, si na laatoo. Paamee wooɗa. Mi haalanii on gilla ɗum waraay. Si yimɓe mbi'ii on: «Inani mo ley ladde», taa njehee. Naa si ɓe mbi'ii: «Inani mo ley cuuɗi toon», taa ngoonɗinee. Si goonga, no maƴƴere yaynirta e kammu gilla lettugal faa gorgal ni, hono noon Ɓii Neɗɗo wardata. To ko saaɗi woni fuu, toon jigaaje kawritata. —Wakkati gooto, caggal torra balɗe ɗeen, naange niɓɓan, lewru selan yaynude, koode kammu caaman, kulle gonɗe dow kammu ɗeen ndimmboto. Wakkati oon, maande Ɓii Neɗɗo oon ɓangan dow kammu, lenyi adunaaru ɗiin fuu mboyan mettorgal. Ɓe nji'an Ɓii Neɗɗo oon, ina wara e duule, ina warda e baawɗe e teddeengal manngal. Buututal manngal fuufete, de o nula maleyka'en makko lettugal e gorgal, horɗoore e soɓɓiire, kawrundura suɓaaɓe makko ɓeen gilla to adunaaru fuɗɗi faa to haaɗi. Ekitee ko ƴibbi hollata: si licce makki keyɗitii, haakorooji makki du mbilitii fu, oɗon anndi ndunngu ɓadake. Noon du, si on nji'ii kulle ɗeen fuu, annditon wakkati oon ɓadake, imo woni e dammbugal galle. Goonga kaalanammi on: jamaanu o timmataa tawee kulle ɗeen fuu ngaɗaay. Kammu e leydi timman, de haalaaji am kaa timmataa abada. —Ammaa nyalaande ndeen e wakkati oon fay gooto anndaa ɗum, wanaa maleyka'en wonɓe dow kammuuli, wanaa Ɓiɗɗo oon. Walaa annduɗo ɗum si wanaa Baabiiwo oon. Hono no laatorinoo wakkati Nuuhu, noon du laatortoo si Ɓii Neɗɗo warii. E ley nyalaaɗe ɗeen fadde ilam tuufaandu ɗaam warude, yimɓe ina nyaama, ina njara, ina ɓaŋa, ina ɓaŋee, faa nyannde Nuuhu naati laana kaan. Ɓe paamaay faa'e faa ilam tuufaandu ɗaam wari, yooli ɓe fuu. Garol Ɓii Neɗɗo du, hono noon laatortoo. Wakkati oon, worɓe ɗiɗo tawdete ley ngesa. Gooto muɓɓen hooƴete, gooto du yoppee. Rewɓe ɗiɗo undooɓe tawete dow unirde. Gooto muɓɓen hooƴete, gooto du yoppee. Ndelle, kakkilon, sabo on anndaa wakkati mo Joomiraaɗo mon warata. Paamee ɗum ɗo: si jom galle ina anndunoo wakkati mo gujjo warata ley jemma, waalan hakkilde, yoppataano o naata suudu muuɗum. Ndelle, onon du cegilee, sabo Ɓii Neɗɗo waran e wakkati mo on miilaaki. —Ndelle, moy woni golloowo koolniiɗo, jom hakkillo? Oon woni mo joomum halfini gollooɓe muuɗum faa hokka ɗum'en nyaamdu muɓɓen e wakkati kaanɗo. Barke woodanii golloowo mo joomum warti, tawi ina waɗa no yamiraa noon. Goonga kaalanammi on: joomiiko oon halfinan mo jawdi muuɗum fuu. Ammaa si golloowo oon wo bonɗo, wi'ii ley ɓernde mum joomum ɓooyan wartaay, de fuɗɗi ina fiya banndiraaɓe muuɗum gollooɓe, ina nyaamda ina yarda e sulotooɓe, ndeen kaa, joomiiko wartan nyalooma mo o anndaa e wakkati mo o miilaaki. Joomiiko oon jukkoto mo jukkungo naawngo, watta mo hakkunde munaafiki'en. Toon bojji e ŋerƴundurde nyiiƴe ngoni. —Inan no laamu Laamɗo nanndi: wo hono surbaaɓe sappo hooƴuɓe fitillaaji muɓɓen de njehi faa njaɓɓowoo ɓaŋuɗo. Njoyo maɓɓe ngalaa hakkillo, njoyo maɓɓe du ina ngoodi hakkillo. Ɓe ngalaa hakkillo ɓeen kooƴi fitillaaji tawi njooɓaaki nebbam. Jom'en hakkillo ɓeen kaa njaadi paali nebbam e fitillaaji muɓɓen. Nde ɓaŋuɗo oon jenngunoo waraay ndeen, ɓe fuu ɓe ŋoŋi, ɓe ɗaanii. Faa hakkunde jemma, ƴeewnaango nanaa, wi'i: «Inan ɓaŋuɗo oon! Njaltee! Njaɓɓowee mo!» Ndeen surbaaɓe ɓeen fuu pini, ina moƴƴina fitillaaji muɓɓen. Surbaaɓe ɓe ngalaa hakkillo ɓeen mbi'i jom'en hakkillo ɓeen: «Njeɗee min nebbam mooɗon ɗaam, sabo inan fitillaaji amin ina nyifa.» Jom'en hakkillo ɓeen njaabii, mbi'i: «Gasataa, sabo ko min njogii ɗuum heƴataa en, en fuu. Njehee to sonnooɓe, coodowon!» Ko ɓe njehi faa ɓe coodowa nebbam ɗuum, ɓaŋuɗo oon yottii. Segilinooɓe ɓeen naatidi e makko e ley suudu weltaare nduun, de dammbugal ngaal ommbaa. Faa ɓooyi seeɗa, surbaaɓe heddiiɓe ɓe cegilaaki ɓeen ngarti, keddii ina nodda, ina mbi'a: «Joomii amin, joomii amin, omtan min!» Ammaa o jaabii ɓe, o wi'i: «Goonga kaalanammi on: mi anndaa on.» Iisaa sakitii wi'i: —Kakkilon ndelle, sabo on anndaa nyalaande naa wakkati mo Ɓii Neɗɗo wartata oon. —Laamu Laamɗo ina nanndi e gorko cegiliiɗo faa dilla, noddi maccuɓe mum, de halfini ɗum'en jawdi mum. O halfini gooto maɓɓe mutakal kaŋŋe keme joy, goɗɗo keme ɗiɗi, tataɓo oon hemre, mono fuu ko fotata e muuɗum. Caggal ɗuum, o dilli. Wakkati oon ni, kalfinaaɗo mutakal kaŋŋe keme joy oon yehi luumorii ɗum, heɓi mutakal keme joy goɗɗe. Jom keme ɗiɗi oon du waɗi noon, tinii kam du mutakal keme ɗiɗi goɗɗe. Ammaa jom mutakal hemre oon yehi wasowi ngayka, uwi toon ko joomum oon hokkunoo ɗum. Faa ɓooyi caggal majjum, joomii ɓe oon warti, noddi ɓe, faa ndaara hiisa ceede ɗeen. Kalfinaaɗo mutakal kaŋŋe keme joy oon wari, waddi mutakal keme joy goɗɗe, wi'i: «Joomam, a halfinii kam mutakal keme joy. Ndaar, mi tinorake ɗe mutakal keme joy goɗɗe.» Joomiiko oon wi'i mo: «Gasii. Wo a maccuɗo lobbo, koolniiɗo. Saabe a hoolnake e ko famɗi, mi halfinte ko heewi. War naatu faa ceyodoɗen!» Kalfinaaɗo mutakal keme ɗiɗi oon wari kam du, wi'i: «Joomam, a halfinii kam mutakal kaŋŋe keme ɗiɗi. Ndaar, mi tinorake ɗe mutakal keme ɗiɗi goɗɗe.» Joomiiko oon wi'i mo: «Gasii. Wo a maccuɗo lobbo, koolniiɗo. Saabe a hoolnake e ko famɗi, mi halfinte ko heewi. War naatu faa ceyodoɗen!» Kalfinaaɗo mutakal kaŋŋe hemre oon wari kam du, wi'i: «Joomam, miɗo anndunoo a gorko tiiɗuɗo alhaali: aɗa taƴa ko a aawaay, aɗa hawrundura to a sarkaay aawdi. Saabe ɗum, kulumi, njahumi iroymi kaŋŋe maa oon. Haya, inan giney maa.» Joomiiko jaabii mo, wi'i: «Maccuɗo bonɗo, jaayɗo! Aɗa anndunoo miɗo taƴa ko mi aawaay, miɗo hawrundura to mi saakaay aawdi. Ndelle, aɗa haannoo wattude kaŋŋe am oon to tinooɓe buuɗi, faa danya ko tinoriimi si mi wartii. Joonin, teetee mo mutakal hemre kaŋŋe oon, kokkon ɗum jom mutakal kaŋŋe keme joy oon. Sabo jogiiɗo fuu ɓeydante faa heewa. Ammaa mo walaa oon, fay seeɗa ko jogii ɗuum teetete. Maccuɗo jaayɗo oon kaa, paɗɗee ɗum yaasin e ley nimre ndeen. Toon bojji e ŋerƴundurde nyiiƴe ngoni.» —Nde Ɓii Neɗɗo wardi e teddeengal muuɗum, kam e maleyka'en fuu, jooɗoto e jooɗorgal laamu muuɗum teddungal ngaal. Yimɓe adunaaru ɓeen fuu kawrundurte yeeso makko, o sennda ɓe hono no duroowo senndirta baali e be'i ni: o heedina baali ɗiin e junngo makko nyaamo, o heedina be'i ɗiin e junngo makko nano. Ndeen Kaananke oon wi'ata wonɓe junngo mum nyaamo ɓeen: «Ngaree, onon ɓe Baaba am barkini, njaɓee laamu mo ndesanaɗon gilla e fuɗɗoode adunaaru ndu. Sabo mi yolbiino, de on nyaamnii kam. Mi ɗomɗiino, de on njarnii kam. Mi laatakeno beero, de on njaɓɓake kam. Mi holiino, de on koltinii kam. Mi nyawiino, de on cawrii kam. Mi uddanooma ley kasu, de on ndaarowii kam.» E wakkati oon, fonnditiiɓe ɓeen njaabotoo mo, mbi'a: «Joomiraaɗo, ndey min nji'i aɗa yolbi, de min nyaamni ma naa aɗa ɗomɗi, de min njarni ma? Ndey min nji'i a beero, de min njaɓɓii ma, naa a kolɗo, de min koltini maa? Ndey min nji'i a nyawɗo naa a uddaaɗo ley kasu, de min ngari ndaarude ma?» Kaananke oon jaaboto ɓe wi'a: «Goonga kaalanammi on: ko ngaɗanɗon gooto e ɓurɗo famɗude ley sakiraaɓe am ɓeen fu, wo miin ngaɗanɗon.» Caggal ɗuum, o wi'an wonɓe junngo makko nano ɓeen: «Mboɗɗee kam, onon huɗaaɓe Laamɗo! Njehee ley yiite duumiinge nge Laamɗo resani Ibiliisa e maleyka'en muuɗum ngeen! Sabo mi yolbiino, de on nyaamnaay kam. Mi ɗomɗiino, de on njarnaay kam. Mi weeriino, de on njippinaay kam. Mi holiino, de on koltinaay kam. Mi nyawiino, mi uddanooma, de on ngaraay ndaarude kam.» Ndeen, ɓe njaaboto mo kamɓe du, ɓe mbi'a: «Joomiraaɗo, ndey min nji'i aɗa yolbi naa aɗa ɗomɗi naa aɗa weeri naa aɗa holi naa aɗa nyawi naa aɗa ommbaa ley kasu, de min mballaay ma?» O jaaboto ɓe, o wi'a: «Goonga kaalanammi on: ko on ngaɗanaay gooto e ɓurɓe famɗude ɓee ɗo ɗuum, wo miin woni on ngaɗanaay.» Ndeen, ɓe njahan ley jukkungo duumiingo, de fonnditiiɓe ɓeen keɓa nguurndam nduumiiɗam. Nde Iisaa timminnoo waajuuji ɗiin fuu, wi'i taalibaaɓe muuɗum ɓeen: —Oɗon anndi balɗe ɗiɗi keddanii en e iidi Faltagol, de Ɓii Neɗɗo hokkitirte faa tontee e leggal palaangal. E wakkati oon, hooreeɓe almaami'en e mawɓe Alhuudiyankooɓe ɓeen kawritowi galle Almaami Mawɗo bi'eteeɗo Kayafas. Ɓe fuu ɓe ndawridi faa ɓe nanngira Iisaa hiila, ɓe mbara ɗum. Ammaa ɓe mbi'i: —Taa ngaɗen ɗum ley iidi ndi de yimɓe muurta. Tawi Iisaa ina woni ley Baytaniya to suudu Simon noddirteeɗo ceppinɗo. Debbo gomma ɓattitii ɗum ina jogii faandu nebbam uurɗam, tiiɗuɗam coggu sanne. O tawi Iisaa ina nyaama, o joori ɗam dow hoore muuɗum. Nde taalibaaɓe ɓeen nji'unoo ɗum ndeen, mettaa, ina mbi'a: —Ɗume saabii de nebbam ɗaam bonniraa ni? Iɗam waawnoo sonneede ceede keewɗe, de ceede ɗeen kokkee talkaaɓe. Iisaa faamii ko ɓe kaalata ɗuum, wi'i ɓe: —Ko waɗi de oɗon torra debbo o? O gollanii kam gollal lobbal. Si goonga, talkaaɓe ina tawdee e mooɗon wakkati fuu. De miin kaa, mi tawdataake e mooɗon wakkati fuu. O joorii nebbam uurɗam ɗam dow ɓanndu am faa o segilanoo kam uweede. Goonga kaalanammi on: ɗo Kabaaru Lobbo waajaa e adunaaru ndu fuu, ko debbo o waɗi ɗuum fillitete, faa o miccitee. Ndeen Yahuuda Isikariyotto, gooto e taalibaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen, yehi to hooreeɓe almaami'en, wi'i ɗum'en: —Ɗume kokkoton kam si mi waddanii on Iisaa? Ndeen ɓe njoɓi mo buuɗi cardi capanɗe tati. Gilla ndeen, Yahuuda ina filoo wakkati faa jamboo Iisaa. Nyalaande go'aɓerde iidi buuru mo wattaaka rabilla, taalibaaɓe ɓeen ngari, ƴami Iisaa, mbi'i ɗum: —Toy njiɗɗaa min cegilanowe hiraande iidi Faltagol ndeen? O jaabii ɓe, o wi'i: —Njehee ngalluure toon, naaton suudu maani, mbi'on ɗum: «Moodibbo wi'i wakkati muuɗum yonii. Wo to suudu maaɗa waɗata iidi Faltagol, kam e taalibaaɓe muuɗum.» Taalibaaɓe ɓeen ngaɗi ko Iisaa yamiri ɗum'en, cegilii hiraande ndeen. Nde hiirnoo fu, Iisaa jooɗodii e taalibaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen faa ɓe kiirtoo. Nde ɓe kiirtotonoo ndeen, o wi'i: —Goonga kaalanammi on: gooto mooɗon jamboto kam. Ɓe cunii sanne, heddii iɓe ƴamira mo gooto gooto, mono fuu ina wi'a: —Joomam, kori wanaa miin? O jaabii, o wi'i: —Cuuwidinɗo e am junngo muuɗum ley le'al ngal, oon jambotoo kam. Tilay Ɓii Neɗɗo yoppira adunaaru no haaliraa ley Binndi ɗiin ni. Ammaa bone woodanii jambotooɗo Ɓii Neɗɗo oon! Gorko oon, si rimaakano fey ɓuri woodde e muuɗum. Yahuuda jamboytooɗo mo oon hooƴi haala, ƴami mo, wi'i: —Moodibbo, kori wanaa miin? O jaabii ɗum, o wi'i: —Aan e hoore maa haali. Nde ɓe nyaamannoo ndeen, Iisaa hooƴi buuru, yetti Laamɗo, heltii, hokki taalibaaɓe muuɗum ɓeen, wi'i: —Njaɓee, nyaamee. Ɗum woni ɓanndu am. Caggal ɗuum, o hooƴi horde cabijam, o yetti Laamɗo, o hokki ɓe, o wi'i: —Njaree, on fuu. Ɗum woni ƴiiƴam am tabintinoojam amaana Laamɗo. Ɗam rufete saabe heewɓe faa hakkeeji muɓɓen njaafee. Miɗo haalana on: mi yarataa cabijam ɗam katin si wanaa nyannde nde njardowammi e mooɗon kesam ley laamu Baaba am. Caggal ɓe njimii Jabuura, ɓe njalti, ɓe njehi dow waamnde wi'eteende Jaytun. Wakkati oon, Iisaa wi'i ɓe: —Ley jemma o, on fuu on njoppan kam, sabo ina winndaa: «Mi fiyan duroowo piiɗe maayde, de coggal baali ngaal sankitoo.» Iisaa ɓeydi, wi'i: —Ammaa nde iirtinowaami fu, mi artoyto on Galili. Ndeen Piyeer hooƴi haala, wi'i mo: —Fay si ɓe fuu ɓe njoppi ma, miin kaa abada mi yoppataa ma. Iisaa jaabii mo, wi'i: —Goonga kaalanammaami: jemma o pay, fadde ndontoori joggude a wi'an a anndaa kam kile tati. Piyeer wi'i mo: —Fay si tilsi mi maaydan e maaɗa, abada mi wi'ataa mi anndaa ma. Taalibaaɓe ɓeen fuu mbi'i hono noon. Caggal ɗuum, Iisaa yottodii e maɓɓe nokku bi'eteeɗo Geccemane, wi'i ɓe: —Njooɗee ɗo, faa mi yaha mi waɗowa du'aare. O yaadi e Piyeer e ɓiɓɓe Jebede ɗiɗo ɓeen, ɓernde makko fuɗɗi maatude mettorgal e kaaɗeefi. Wakkati oon, o wi'i ɓe: —Mettorgal ina mawni e am sanne faa ina nesa warude kam. Keddee ɗo, ndoomidee e am, kakkilen. O toowti seeɗa, o hippi yeeso makko e leydi, imo du'oo, imo wi'a: —Baabiiwo, si tawii ina laatoo, woɗɗinam horde torra nde. Ammaa taa laatoroo no muuyirmi, laatoroo no muuyirɗaa aan. O warti, o tawi iɓe ɗaanii. O wi'i Piyeer: —On ngalaa semmbe faa ndoomidon e am fay haddi wawtu gooto naa? Kakkilee, ndu'ee, taa on njarribe. Sabo hakkillo ina heewi anniya lobbo, ammaa terɗe ina lokkiɗi. O yehi katin, o du'ii, o wi'i: —Baabiiwo, si tawii horde bone nde waawaa woɗɗineede si wanaa mi yara ɗum fu, muuyɗe maa laatoo. O warti, o tawi ɓe ɗaantake, sabo ɗoyngol maɓɓe na teddi sanne. O yehi katin, o du'ii tataɓerde hono no o du'orinoo ni. Caggal ɗuum, o warti to taalibaaɓe ɓeen, o wi'i ɗum'en: —On ɗaani, oɗon ŋootta naa? Ndaaree, wakkati o yottake! Ɓii Neɗɗo wattete e juuɗe luttuɓe. Ummee njehen! Inan jambotooɗo kam oon ina ɓattitii. O tilaaki haalude, faa Yahuuda, gooto e sappo e ɗiɗo ɓeen, yottii ina wondi e yimɓe heewɓe jogiiɓe kaafaaje e cabbi. Wo ɓe nulaaɓe hooreeɓe almaami'en e mawɓe Alhuudiyankooɓe. Jambotooɗo mo oon hokkiino ɓe filnde, wi'i: —Mo mucciimi fu, oon woni kanko. Nanngon ɗum. Wakkati oon pay, Yahuuda ɓattitii Iisaa, wi'i ɗum: —Foofoo Moodibbo! O muccii ɗum. Iisaa jaabii mo, wi'i: —Giɗo am, waɗu ko waddi maa ɗuum. Wakkati oon, ɓe ɓattitii Iisaa, ɓe nanngi ɗum, ɓe tiigii ɗum. Gooto e wonduɓe e Iisaa ɓeen soorti kaafaahi mum, soppi maccuɗo Almaami Mawɗo, taƴi nowru muuɗum. Ndeen, Iisaa wi'i mo: —Soornu kaafaahi maa ki e hulgo muuɗum, sabo kamreteeɗo kaafaahi fuu, kaafaahi halkata ɗum. Maa du aɗa miila joonin mi waawaa noddude Baaba am nulda kam ko ɓuri konuuji sappo e ɗiɗi maleyka'en naa? Ammaa si ɗum laatorake noon, noy ko winndaa e ley Binndi ɗiin ɗuum tabitirta? Ɗi mbi'ii sanaa ɗum laatoroo noon. E wakkati oon, o wi'i jamaa oon: —Ko waɗi de ngarduɗon e kaafaaje e cabbi faa nanngon kam hono wo mi gujjo? Nyannde fuu miɗo jooɗinoo ley suudu dewal mawndu nduun, miɗo janngina, de on nanngaay kam. Ammaa ɗum fuu waɗan faa Binndi annabaaɓe ɗiin tabita. Ndeen, taalibaaɓe ɓeen fuu njoppi mo, ndoggi. Nannguɓe Iisaa ɓeen njaari ɗum to Kayafas Almaami Mawɗo oon. Tawi jannginooɓe Tawreeta e mawɓe lenyol ɓeen kawritii toon. Piyeer le, ina jokki mo to toowti seeɗa, faa e taliyaare galle Almaami Mawɗo oon. O naati ley galle oon, o jooɗodii e doomooɓe ɓeen faa o yi'a no ɗum sakitortoo. Wooɗi, hooreeɓe almaami'en e jeyaaɓe e waalde Saahiiɓe ndeen fuu ina piloo fewre nde pelda Iisaa faa waree, de ɓe keɓaay. Fay ko heewɓe ngari seedanaade mo pene ɗuum, sabaabu baawɗo warude mo fuu walaa. Sakitii, worɓe ɗiɗo ngari, mbi'i: —Kanko wi'unoo imo waawi liɓude suudu dewal Laamɗo, de o nyiɓtoo ndu ley balɗe tati. Almaami Mawɗo oon ummii, wi'i Iisaa: Walaa ko njaabotoɗaa naa? Ko yimɓe ɓe ceedante ɗuum wo ɗume? Ɗum fuu imo deƴƴinii. Almaami Mawɗo oon wi'i mo: —Miɗo yamire e innde Laamɗo buurɗo, kaalanaa min si tawii aan woni Almasiihu, Ɓii Laamɗo oon. O jaabii ɗum, o wi'i: —Aan e hoore maa haali. Katin, miɗo wi'a on: gilla joonin, on nji'an Ɓii Neɗɗo ina jooɗii gere nyaamo Jom baawɗe oon. O warowan dow duule kammu. Haalaaji makko ɗiin metti Almaami Mawɗo oon faa seeki kaddule muuɗum, wi'i: —O mbonkake Laamɗo! Walaa fuu ko kaajaraɗen seedeeɓe katin! On narrii noppi mooɗon ko o mbonkii Laamɗo ɗuum. Ɗume miiliɗon? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Imo haani wareede. Caggal ɗuum, ɓe tutti e yeeso makko, ɓe culkii mo. Woɓɓe maɓɓe ina peenya mo, ina mbi'a: —Hey Almasiihu! Si a annabaajo, haalan min moy fiyi ma! Tawi Piyeer ina jooɗii yaasin suudu nduun ley taliyaare galle oon. Gooto e horɓe wonɓe ɗoon ɓattitii mo, wi'i: —Aan, aɗa wondunoo e Iisaa Galilinkeejo oon. O yeddi ɗum hakkunde yimɓe fuu, o wi'i: —Mi faamaay ko kaalataa ɗuum. Caggal ɗuum, o fonndii to dammbugal galle toon. Korɗo goɗɗo yi'i mo, wi'i wonɓe ɗoon ɓeen: —Gorko o ina wondunoo e Iisaa Nasaraatuujo oon. Piyeer yeddi katin, wi'i: —Mi hunake, mi anndaa gorko o. Faa ɓooyti seeɗa, dariiɓe ɗoon ɓeen ɓattii Piyeer, mbi'i ɗum: —Tannyoral, aan du wo a gooto maɓɓe, sabo ɗemngal maa ngal hollii to ƴuuruɗaa. E ley ɗuum, Piyeer fuɗɗi hunaade e huttaade, ina wi'a: —Mi anndaa gorko o! Wakkati oon pay, ndontoori joggi. De Piyeer miccitii ko Iisaa wi'unoo ɗuum: «Fadde ndontoori joggude, a wi'an a anndaa kam kile tati.» O wurtii yaasin, imo woya bojji cattuɗi. Gilla fajiri, hooreeɓe almaami'en e mawɓe lenyol ɓeen fuu kawriti, ndarni anniya warude Iisaa. Ɓe kaɓɓi mo, ɓe njaari mo, ɓe ngatti mo e juuɗe Pilaatu goforneer oon. Nde Yahuuda jambiiɗo Iisaa oon yi'unoo no Iisaa saroraa wo bareteeɗo fu, mimsiti. O wartiri buuɗi cardi capanɗe tati ɗiin to hooreeɓe almaami'en e mawɓe lenyol ɓeen. O wi'i ɗum'en: —Mi luttii ko njambiimi mo walaa feloore ɗuum! Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Ko jomi min? Wo aan ɗum woodani. Yahuuda faɗɗi ceede ɗeen ley suudu dewal mawndu nduun, dilli. Ndeen yehi, hooƴi ɓoggol, waritowii. Hooreeɓe almaami'en ɓeen kooƴi ceede ɗeen, mbi'i: —Dagaaki ceede ɗe ngattee ley keesu oon, sabo wo ɗum njobdi ƴiiƴam. Ɓe ndawridi dow majjum, de ɓe kooƴi ceede ɗeen, ɓe coodi ngesa mahoowo looɗe, ɓe ngaɗi nga caabeeje weerɓe. Ɗum waɗi de ngesa ngaan ina wi'ee «Ngesa Ƴiiƴam» faa hannden. Noon haala ka annabi Yeremiya haalnoo kaan tabintiniraa nde wi'unoo: «Ɓe kooƴii buuɗi cardi capanɗe tati, coggu mo yimɓe Israa'iila kiisorii yonki makko, ɓe coodi ɗum ngesa mahoowo looɗe, hono no Joomiraaɗo yamiri kam ni.» Iisaa darii yeeso goforneer oon. Oon ƴami mo, wi'i: —Aan woni kaananke Alhuudiyankooɓe oon naa? O jaabii, o wi'i: —Aan e hoore maa haali. Ammaa nde hooreeɓe almaami'en e mawɓe lenyol ɓeen pelannoo mo ndeen, o nootaaki fay huunde. Ndeen Pilaatu wi'i mo: —A nanataa ko ɓe ceedante ɗuum fuu naa? Ammaa o jaabaaki faa'e. Ɗum haaynii goforneer oon sanne. Wakkati Iidi Faltagol fuu, goforneer oon ina woowi yoofande yimɓe ɓeen kasuujo gooto mo njiɗi yoofaneede. Wakkati oon, ina woodi kasuujo jom innde, bi'eteeɗo Iisaa Barabas. E ley ko jamaa oon hawriti ɗuum, Pilaatu ƴami ɓe, wi'i: —Moy njiɗuɗon mi yoofana on: Iisaa Barabas naa Iisaa bi'eteeɗo Almasiihu oon? Si goonga, Pilaatu faamii wo kiram waɗi de ɓe kokkitiri Iisaa. Katin du, wakkati o jooɗinoo ley sarordu oon, jom suudu makko neli e makko, wi'i: —Celaa gorko ponnditiiɗo oon, sabo jemma hankin koyɗi makko tampinii kam sanne. Hooreeɓe almaami'en e mawɓe lenyol ɓeen ndunƴi jamaa oon nyaagoo Pilaatu yoofana ɓe Barabas, de wara Iisaa. Goforneer oon ƴamtindii ɓe: —Moy e ɗiɗo ɓeen njiɗuɗon mi yoofana on? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Barabas! Pilaatu ƴami ɓe, wi'i: —Ndelle, noy ngaɗammi Iisaa bi'eteeɗo Almasiihu oon? Ɓe fuu ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Tontu mo e leggal palaangal! O ƴami ɓe, o wi'i: —Ɗume o waɗi ko boni? De ɓe ɓeydi ƴeewnaade semmbe, iɓe mbi'a: —Tontu mo e leggal palaangal! Ndeen Pilaatu yi'i walaa ko waawi, tawi du muurtere ina ummoo. O hooƴi ndiyam, o looti juuɗe makko yeeso yimɓe ɓeen, o wi'i ɓe: —Miin kaa, baka am walaa e rufugol ƴiiƴam gorko o. Wo onon ɗum woodani. Ɓe fuu ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Ƴiiƴam makko ina yowii dow amin, minen e ɓiɓɓe amin! Ndeen, Pilaatu yoofani ɓe Barabas, de yamiri Iisaa fiyee dorri. Caggal ɗuum, o hokkitiri ɗum tontowee e leggal palaangal. Sordaasiiɓe goforneer ɓeen njaari Iisaa to galle laamorde ley huɓeere toon. Ɓe ngaddi fedde sordaasiiɓe ɓeen fuu piilii mo. Ɓe ɓorti mo kaddule makko, ɓe ɓorni mo saaya mboɗeeha. Caggal ɗuum, ɓe canyi taarde gi'e, ɓe kippi e hoore makko, ɓe ngatti loosol e junngo makko nyaamo. Ndeen ɓe kofii yeeso makko, iɓe njalnoroo mo, iɓe mbi'a: —Foofoo, kaananke Alhuudiyankooɓe! Ɓe tutti dow makko, ɓe kooƴi loosol ngool iɓe piya mo hoore. Nde ɓe tilinoo jalnoraade mo ndeen, ɓe itti saaya kaan, ɓe ɓorni mo kaddule makko. Ndeen ɓe njaari mo faa ɓe tontowa mo e leggal palaangal. Nde ɓe njaltannoo ngalluure ndeen fu, ɓe kawri e gorko jeyaaɗo Sireene bi'eteeɗo Simon. Sordaasiiɓe ɓeen ndoolɗi mo o wakkoo leggal Iisaa palaangal ngaal. Ɓe njottowii nokku bi'eteeɗo Golgata (maanaa majjum woni «Nokku Laalagal Hoore»). Ɓe kokki Iisaa cabijam njillunduraaɗam e kaankaanngel faa o yara. Nde o meeɗunoo ɗum ndeen, o salii yarude. Nde ɓe tontunoo mo e leggal palaangal ndeen, ɓe pecciri kaddule makko cumnal. Caggal ɗuum, ɓe njooɗii toon iɓe ndooma mo. Ɓe mbinndi sabaabu ko tonti mo, ɓe takki ɗum ɗo tiimtude hoore makko ɗoon. Binndi dow maggal na mbi'a: O wo Iisaa, Kaananke Alhuudiyankooɓe. Tawi du, yanooɓe ɗiɗo tontidaa e makko, gooto gere nyaamo makko, gooto du gere nano makko. Yimɓe faltotooɓe ɗoon ɓeen ina njenna mo, ina ndimmba ko'e muɓɓen, ina mbi'a: —Aan liɓoowo suudu dewal mawndu de nyiɓtoo ndu ley balɗe tati, dannu hoore maa! Si wo a Ɓii Laamɗo, jippa leggal palaangal ngal! Hono noon, hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta e mawɓe lenyol ɓeen fuu ina njalnoroo mo, ina mbi'a: —O dannii woɓɓe, de o waawaa dannude hoore makko. Wo o kaananke Israa'iila. Jonle, o jippoo leggal palaangal ngal, faa ngoonɗinen mo. O halfinii hoore makko Laamɗo. Laamɗo hisina mo joonin si na yiɗi mo. Sabo o wi'ii wo o Ɓii Laamɗo. Yanooɓe tontaaɓe ɗakkol makko ɓeen du ina mbonkoroo mo noon. Gilla hakkunde naange, nimre waɗi e leydi fuu faa wakkati yamnde tati kiiral naange. Wakkati yamnde tati kiiral naange, Iisaa feekii feekaango toowngo, wi'i: — Eli, Eli, lama sabaktani? (Ɗum na fiirta «Laamɗo am, Laamɗo am! Ɗume saabii de njoppuɗaa kam?») Nde woɓɓe dariiɓe toon ɓeen nannoo ɗum ndeen, mbi'i: —Wo annabi Iliyaasa o noddata! Wakkati oon ni, gooto doggi waddowi tekkere, suuwi nde e ndiyam lammuɗam, haɓɓi nde e loosol. De o fonndini hunnduko Iisaa faa muyta. Ammaa heddiiɓe ɓeen mbi'i: —Yoppu. Ndaaren yalla Iliyaasa waran danna mo. Caggal ɗuum, Iisaa feekii feekaango toowngo katin, de yoofi yonki muuɗum. Wakkati oon, lefol paliingol ley suudu dewal mawndu ngool seekii gilla dow faa ley, laatii taƴe ɗiɗi. Leydi dimmbii, kaaƴe ceekii. Caabeeje udditii, de seniiɓe maaynooɓe heewɓe iirtii. Caggal ko Iisaa iirtii ɗuum, ɓe njalti e caabeeje ɗeen, ɓe naati ngalluure seniinde ndeen. Yimɓe heewɓe nji'i ɓe. Sordaasiiɓe doomuɓe Iisaa ɓeen e hooreejo muɓɓen nji'ii no leydi dimmborii e ko waɗi ɗuum fuu. Ɓe kuli sanne, ɓe mbi'i: —Si goonga ni, o wo Ɓii Laamɗo! Rewɓe heewɓe ina ngoni to toowti, ina kaynoo. Wo ɓe jokkunooɓe Iisaa gilla Galili faa ɓe ngollana ɗum. Mariyama mo Magdala e Mariyama inna Yaakuuba e Yuusufi, kam e inna ɓiɓɓe Jebede ina ngoni hakkunde maɓɓe. Nde hiirnoo fu, gorko jom jawdi jeyaaɗo Arimatiya wari. Imo wi'ee Yuusufi. Kam du wo taalibaajo Iisaa. O yehi to Pilaatu, o ŋaarii ɗum ɓanndu Iisaa. Pilaatu yamiri o hokkee ndu. O hooƴi ɓanndu nduun, o fiili ɗum e kasanke keso. O watti ɗum e saabeere heyre nde o wasannoo hoore makko e hayre. Caggal ɗuum, o talliti hayre teddunde, o uddiri dammbugal saabeere ndeen, o dilli. Mariyama mo Magdala e Mariyama goɗɗo oon ina njooɗii ɗoon, ina kucciti e saabeere ndeen. Jaango majjum wo nyalaande fowteteende. Hooreeɓe almaami'en e Farisa'en kawriti to Pilaatu, mbi'i ɗum: —Joomii amin, min miccitake kiiloowo yimɓe oon wi'iino nde wuurnoo ndeen, balɗe tati caggal maayde muuɗum iirtoto. Ndelle, njamiraa saabeere ndeen doomee faa nyalooma tataɓo oon faltoo, taa taalibaaɓe makko ngara mbujja ɓanndu makko mbi'a yimɓe ɓeen o ummitake hakkunde maayɓe. Ndeen kaa, hiila cakitiika kaan ɓuran arandeeha kaan bonde. Pilaatu wi'i ɓe: —Inan sordaasi'en ndaarooɓe. Njehee, kooƴee ɗum'en, ndoomira saabeere ndeen no mbaawiri fuu. Ɓe njehi hayboyde saabeere ndeen: ɓe takki ommboode ndeen, ɓe ngaɗi maande dow mayre, ɓe ndarni ɗoon sordaasiiɓe ndaarooɓe. Nde nyalaande fowteteende ndeen faltinoo fu, gilla naange fuɗaay nyannde alan, Mariyama mo Magdala e Mariyama goɗɗo oon njehi ndaaroyde saabeere ndeen. De inan, leydi dimmbii semmbe. Maleyka Joomiraaɗo ƴuuri dow kammu jippii, talliti hayre ndeen jooɗii dow mayre. Imo jalbira hono maƴƴere, kaddule makko du ina ndawni far, hono jalbugol daandorgal ni. Doomooɓe ɓeen kuli sanne faa ina ndiwna, laatii hono maayɓe ni. Maleyka oon wi'i rewɓe ɓeen: —Onon kaa, taa kulee! Miɗo anndi Iisaa tontanooɗo oon pilotoɗon. O walaa ɗo, o ummitake hono no o wiirunoo ni. Ngaree, ndaaree nokku ɗo o waalinoo ɗo. De kenyoɗon, njahon, kumpitowon taalibaaɓe makko ɓeen o ummitake e maayde. Wooɗi, joonin o artoyto on Galili. Toon nji'oyton mo. Ɗum njoginoomi faa mi haalana on. Rewɓe ɗiɗo ɓeen kenyii, ndilli to saabeere toon, iɓe keewi kulol e seyo manngo. Ɓe ndoggi yaade faa ɓe kaalanowa taalibaaɓe makko ɓeen kabaaru o. Wakkati oon ni, Iisaa hawri e maɓɓe, wi'i ɓe: —Foofoo! Ɓe ɓattitii mo, ɓe nanngi koyɗe makko, ɓe cujidani mo. Ndeen, o wi'i ɓe: —Taa kulee! Njehee mbi'owee taalibaaɓe am ɓeen njaha Galili. Toon ɓe nji'oyta kam. Nde rewɓe ɓeen ndillannoo ndeen, woɓɓe e sordaasiiɓe ndaarooɓe saabeere ɓeen kooti ngalluure toon, kaalani hooreeɓe almaami'en ɓeen ko waɗi ɗuum fuu. Hooreeɓe almaami'en ɓeen kawriti e mawɓe yimɓe. Ɓe ndawridi faa ɓe kokka sordaasiiɓe ɓeen ceede keewɗe. Ɓe mbi'i ɗum'en: —Mbi'on taalibaaɓe makko ɓeen ngarii jemma tawi oɗon ɗaanii, de mbujji mo. Si goforneer oon nanii ɗum fu, min koomtan ɗum, min keedana on e torra fuu. Sordaasiiɓe ɓeen nanngi ceede ɗeen, ngaɗi no mbiiraa noon. Nii du haala kaan fillortee hakkunde Alhuudiyankooɓe faa hannden. Taalibaaɓe sappo e ngo'o ɓeen njehi Galili to dow waamnde nde Iisaa tindinnoo ɗum'en ndeen. Nde ɓe nji'unoo mo ndeen, ɓe cujidani mo, ammaa woɓɓe maɓɓe cikkitirii. O ɓattitii, o wi'i ɓe: —Mi hokkaama baawɗe fuu dow kammu e leydi. Ndelle, njehee to lenyi yimɓe fuu, ngaɗon ɗum'en taalibaaɓe am, lootiron ɓe lootagal batisima e innde Baabiiwo e Ɓiɗɗo e Ruuhu Ceniiɗo. Njannginon ɓe ɓe njokka ko njamirmi on ɗuum fuu. Anndee, miɗo wondi e mooɗon nyannde fuu faa ɗo adunaaru timmi. Ɗum woni fuɗɗoode Kabaaru Lobbo haala Iisaa Almasiihu Ɓii Laamɗo. Ina winndaa e dewtere annabi Esaaya: «Laamɗo wi'ii: Ndaaree, mi ardinante nulaaɗo am moƴƴinane laawol. Daande ina ƴeewnoo ley ladde na wi'a: Moƴƴinee laawol Joomiraaɗo, ndartinee ɗati makko.» Nulaaɗo oon woni Yaayaa lootoowo lootagal batisima. O ɓangii ley ladde, imo gooyna yimɓe tuuba, lootiree lootagal batisima faa hakkeeji muɓɓen njaafee. Yimɓe leydi Yahuudiya e yimɓe Urusaliima fuu ngari to makko. Iɓe kaalta hakkeeji maɓɓe, de Yaayaa ina loota ɓe lootagal batisima ley gooruwol Urdun. Yaayaa ina ɓornii kaddule gaɗiraaɗe leeɓi geelooɗi, ina haɓɓii kaɓɓorgol nguru, ina wuuri baɓɓatti e njuumndi ladde. Imo waajoroo daande toownde, imo wi'a: —Ɓurɗo kam baawɗe waran gaɗa am, mi fotaay fay turaade mi haɓɓita ɓoggi paɗe makko. Miin, ndiyam batisima lootirmi on, de kanko kaa, Ruuhu Ceniiɗo o lootirta on. Ley balɗe ɗeen, Iisaa ƴuuri Nasaraatu ley leydi Galili, wari, de Yaayaa looti mo lootagal batisima ley gooruwol Urdun. Wakkati mo o wurtotonoo ndiyam ɗaam oon, o yi'i kammu na udditii, o yi'i Ruuhu Ceniiɗo ina jippoo e makko hono no wuugaandu ni. Ndeen daande ƴuuri dow kammu, wi'i: —Aan woni Ɓiyam mo korsinmi, aan ceyortoomi. Wakkati oon fu, Ruuhu Laamɗo yaari mo ley ladde. O waɗi toon balɗe capanɗe nay, Seyɗaani ina jarriboo mo. Imo woni hakkunde kulle ladde, maleyka'en ina ngollana mo. Caggal uddeede Yaayaa ley kasu, Iisaa yehi Galili ina waajoo Kabaaru Lobbo haala Laamɗo, ina wi'a: —Wakkati warii, laamu Laamɗo ɓadake. Tuubee, ngoonɗinee Kabaaru Lobbo. Iisaa ina yaha hunnduko maayo Galili, ɗoon yi'i Simon e minyum Andire ina paɗɗa fiiliiji muɓɓen ley maayo ngoon. Wo ɓe nanngooɓe liƴƴi. Iisaa wi'i ɓe: —Njokkee kam, mi waɗan on filotooɓe yimɓe. Wakkati oon ɓe njoppi fiiliiji maɓɓe ɗiin, ɓe njokki mo. O yehi yeeso seeɗa, o yi'i Yaakuuba ɓii Jebede e minyum Yuhanna ley laana muɓɓen ina moƴƴintina fiiliiji. Wakkati oon fu, o noddi ɓe. Ɓe njoppi baabiiɓe Jebede, kam e gollooɓe muuɗum ley laana kaan, ɓe njokki mo. Caggal ɗuum, ɓe njehi ngalluure Kafarnahum. Nyannde fowteteende, Iisaa naati suudu waajordu, fuɗɗi waajaade. Tawaaɓe ɗoon ɓeen kaaynaa e waaju makko oon, sabo o waajorake ɓe no jom baawɗe ni, wanaa hono jannginooɓe Tawreeta. Gorko gonduɗo e ginnaaru ina woni e waajordu nduun, wulli, wi'i: —Aan Iisaa mo Nasaraatu, ɗume jomi ma e amin? A warii faa kalkaa min naa? Miɗo anndi ko ngonɗaa, a Ceniiɗo ƴuuruɗo to Laamɗo! Iisaa sappani ginnaaru nduun e semmbe, wi'i: —Deƴƴina, yaltu e makko! Ginnaaru nduun dimmbi gorko oon semmbe, feekii feekaango toowngo, yalti e makko. Jamaa oon fuu ɗum haaynii ɗum, heddii ina ƴamundura: —Ɗum wo ɗume? Ɗum wo anndal kesal koy! Imo yamira fay ginnaaji de iɗi ɗowtanoo mo. Wakkati gooto kabaaru makko sankitii ley leydi Galili fuu. Nde ɓe njaltunoo waajordu nduun ndeen, ɓe njehi wuro Simon e Andire. Yaakuuba e Yuhanna njaadi e maɓɓe. Esoo Simon debbo ina fukkii wo jontaaɗo. Iisaa yottii tan, haalanaa haala makko, ɓattitii mo, nanngi junngo makko, ummini mo. Wakkati oon o daɗi e jontere makko, de o weerni ɓe. Wakkati futuro nde naange yannoo fuu, yimɓe ngaddani Iisaa nyawɓe e wonduɓe e ginnaaji fuu. Ngalluure ndeen fuu hawriti to dammbugal ngaal. O danni nyawɓe heewɓe, nyawɓe nyawuuji ɗi kawtaa sii. O riiwi ginnaaji keewɗi, o accataa ɗi kaala, sabo iɗi anndi mo o woni. Jaango majjum, Iisaa hejji gilla law, yehi nokku perwuɗo ina waɗa toon du'aare. Simon e wonduɓe e muuɗum ina piloo mo. Nde ɓe njiinoo mo ndeen, ɓe mbi'i mo: —Yimɓe fuu ina pile. Iisaa wi'i ɓe: —En njaha ley gure ɓadiiɗe ɗeen faa mi waajoo toon du, sabo wo ɗuum waddi kam. O yehi ley leydi Galili fuu, imo waajoo ley cuuɗi maɓɓe baajorɗi, imo riiwa ginnaaji. Gorko ceppinɗo wari dikkinii yeeso makko, nyaagii mo, wi'i: —Si a muuyii fu, aɗa waawi dannude kam faa mi laaɓa. Iisaa yurmii mo, foorti junngo muuɗum, meemi mo, wi'i: —Mi muuyii, daɗu! Wakkati oon, ceppam ɗaam dilli e gorko oon, o daɗi. Wakkati oon fu, Iisaa yoppi mo de gongini mo, wi'i: —Tinna, taa humpitin fay gooto. Ammaa yahu holloy hoore maa almaami, ngaɗanaa laaɓugol maa ngol sadaka mo Muusaa yamiri oon, faa faamina ɓe a daɗii. Ammaa kanko, ko o dillu ɗoon fu, o fuɗɗi sankitinde kabaaru oon. Ɗum waɗi de Iisaa waawaa naatude galluuje si yimɓe paamanii ɗum. O heddii ladde, yimɓe ina ƴuura tatteeji fuu ina ngara to makko. Gaɗa balɗe seeɗa, Iisaa warti ngalluure Kafarnahum. Yimɓe nani o wartii imo woni ley suudu. Jamaa keewɗo hawriti ley suudu ɗoon faa nokkuure fuu heddaaki, fay yaasin dammbugal toon. Heddii imo waajoo ɓe konngol Laamɗo. Yimɓe ngari, ngaddani mo gorko mo ɓanndu waatundu. Worɓe nayo na ndonndii ɗum. De ɓe kunngii yottinde mo to Iisaa saabe jamaa oon. Ndelle ɓe ƴeeŋi dow suudu nduun, ɓe njuli dow ɗo fotata e Iisaa, de ɓe njippiniri ɗoon mo ɓanndu waatundu oon, tawi ina fukkinaa e daɗɗo. Nde Iisaa yiinoo goonɗinal maɓɓe ndeen, wi'i mo ɓanndu waatundu oon: —Ɓinngel am, hakkeeji maa njaafaama. Jannginooɓe Tawreeta jooɗinooɓe ɗoon ɓeen ina miiloo e ɓerɗe muɓɓen: «Ko waɗi gorko o na haalira hono ni? O mbonkake Laamɗo! Moy waawi yaafaade hakkeeji sanaa Laamɗo gooto oon?» Iisaa faami wakkati oon miilooji maɓɓe, wi'i ɓe: —Ɗume waɗi de oɗon miiloo miilooji gaaɗi ni e ɓerɗe mooɗon? Ɗume ɓuri hoyude? Yalla wi'ude mo ɓanndum waati hakkeeji muuɗum njaafaama, naa wi'ude ɗum ummoo, hooƴa daɗɗo muuɗum, yaha? Ammaa, faa mi faamina on Ɓii Neɗɗo ina jogii baawɗe yaafaade hakkeeji ley adunaaru ndu... Ndeen, o wi'i mo ɓanndu waatundu oon: —Miɗo haalane: umma, hooƴu daɗɗo maa, kootaa suudu maa. Wakkati oon gorko oon ummii, hooƴi daɗɗo mum, dilli yeeso yimɓe ɓeen fuu. Ɓe fuu ɗum haaynii ɓe, ɓe keddii iɓe njetta Laamɗo, iɓe mbi'a: —Min nji'aay hono ɗum abada! Iisaa yeccitii to maayo toon. Jamaa oon fuu tawi mo toon, imo waajoo ɗum'en. Nde o yahannoo ndeen, o yi'i Lewi ɓii Alfaa ina jooɗii e suudu to lampo nanngetee, o wi'i ɗum: —Jokkam! Lewi ummii, jokki mo. Nde Iisaa nyaamannoo e ley suudu Lewi ndeen, nanngooɓe lampo heewɓe e luttuɓe woɓɓe na njooɗii, ina nyaamda e makko, kanko e taalibaaɓe makko. Sabo yimɓe heewɓe ina njokki Iisaa. Jannginooɓe Tawreeta jeyaaɓe e waalde Farisa'en nji'i Iisaa ina nyaamda e yimɓe ɓeen, mbi'i taalibaaɓe makko ɓeen: —Ko waɗi de imo nyaamda e nanngooɓe lampo e luttuɓe woɓɓe? Nde o nannoo ɗum ndeen, o wi'i ɓe: —Wanaa selluɓe kaajaa cawroowo, wo nyawɓe kaajaa cawroowo. Mi waraay faa mi nodda dartiiɓe. Wo luttuɓe ngarumi noddude. Taalibaaɓe Yaayaa e Farisa'en ina cuumoo. E ley ɗuum, yimɓe ngari, ƴami Iisaa: —Ko waɗi de taalibaaɓe Yaayaa e taalibaaɓe Farisa'en ina cuumoo, de ɓe maa ɓeen cuumataako? O jaabii ɓe, o wi'i: —Yalla warɓe ɓangal ina mbaawi suumaade tawa ɓaŋuɗo oon ina wondi e muɓɓen naa? Mbaawaa. Sini ɓaŋuɗo oon ina wondi e maɓɓe, ɓe cuumataako. Ammaa balɗe ngaran ɗe ɓaŋuɗo oon ittetee e hakkunde maɓɓe. E balɗe ɗeen ɓe cuumotoo. Fay gooto fidataa tekkere heyre e kaddungal kiinngal. Si ɗum waɗii, tekkere heyre ndeen fooɗan kaddungal kiinngal ngaal, de ceekol ngool ɓeydoo. Katin du fay gooto loowataa cabijam kesam e sumalleeji kiiɗɗi. Si ɗum waɗii fu, cabijam ɗaam fusan ɗi, kanjam e sumalleeji ɗiin fuu mbona. Cabijam kesam e sumalleeji kesi loowetee! Waɗiino e nyalaande fowteteende wootere, Iisaa ina rewi ley gese. Taalibaaɓe muuɗum ina itta cammeeji alkama e laawol ngool. Ndeen Farisa'en mbi'i mo: —Ndaaru, ɗume waɗi de taalibaaɓe maa ɓe ina ngolla ko haɗaa golleede nyannde fowteteende? O jaabii ɓe, o wi'i: —Yalla on njanngaay ko Daawda waɗi nde yolbunoo na haajaa ko nyaametee, kam e yaadiraaɓe muuɗum naa? O naati hukum Laamɗo e ley jamaanu Almaami Mawɗo bi'eteeɗo Abiyatar, o nyaami buuru cakkaaɗo oon, o hokki yaadiraaɓe makko du. Tawi le, wo almaami'en tan njeyi nyaamude buuru oon. Iisaa wi'i ɓe katin: —Nyalaande fowteteende ndeen wo saabe neɗɗo waɗiraa, wanaa neɗɗo waɗiraa saabe nyalaande fowteteende ndeen. Ndelle fay nyannde fowteteende ndeen, Ɓii Neɗɗo woni joomum. Iisaa naati ley suudu waajordu nduun katin, o tawi toon gorko mo junngo waanngo. Yimɓe wonɓe ɗoon ɓeen na taykoo Iisaa, iɓe ndaara yalla dannan gorko oon ley nyalaande fowteteende ndeen, faa ɓe keɓa ko ɓe pelira ɗum. Iisaa wi'i mo junngo waanngo oon: —Umma, dara hakkunde maɓɓe! Caggal ɗuum, o ƴami ɓe: —Ɗume dagii nyannde fowteteende, gollude ko wooɗi naa gollude ko boni? Dannude neɗɗo naa warude ɗum? Ammaa ɓe njaabaaki. Iisaa ƴeewri ɓe tikkere, yoorgol ɓerɗe maɓɓe ngool woyni yonki makko. O wi'i gorko oon: —Foortu junngo maa! Oon foorti ngo tan, ngo daɗi. Wakkati oon, Farisa'en ɓeen njalti, njooɗodii e daraniiɓe Hirudus faa ndawrida no mbarda Iisaa. Caggal ɗuum, Iisaa e taalibaaɓe muuɗum dilli ɗoon, njehi maayo. Jamaa keewɗo ƴuuruɗo Galili jokki mo. Yimɓe heewɓe, ƴuuruɓe Yahuudiya e Urusaliima e Idumiya e leydi lettugal Urdun e seraaji Tirus e Sidon, nani ko o waɗata ɗuum, ngari to makko. Iisaa wi'i taalibaaɓe muuɗum ɓeen pilanoo ɗum laana taa jamaa oon ɓilla ɗum. Saabe ko o dannata heewɓe ɗuum waɗi de nyawɓe ɓeen fuu kenyanii mo faa meema mo. Wakkati mo ginnaaji nji'i mo fu, ina kippoo, ina ƴeewnoo, ina mbi'a: —Aan a Ɓii Laamɗo! Imo sappana ɓe sanne taa ɓe kumpita fay gooto kabaaru makko. Caggal ɗuum, Iisaa ƴeeŋowi dow waamnde, noddi ɓe muuyi, de ɓe ngari to muuɗum. O suɓii sappo e ɗiɗo, faa ngonda e makko, o nula ɗum'en mbaajowoo, wooɗi o hokka ɗum'en baawɗe riiwude ginnaaji. Inan inɗe sappo e ɗiɗo ɓe o suɓii ɓeen: Simon mo o innditiri Piyeer e Yaakuuba e minyum bi'eteeɗo Yuhanna, ɓiɓɓe Jebede ɓe o innditiri Bowanerges ɓeen, (maanaa majjum woni «Ɓiɓɓe Riggaango»), kam e Andire e Filipu e Bartolome e Matta e Tomaa e Yaakuuba ɓii Alfaa e Tadde e Simon kiranoowo suudu baaba e Yahuuda Isikariyotto jambotooɗo mo oon. Caggal ɗuum, o hooti. Jamaa hawriti dow makko katin faa kanko e taalibaaɓe makko ɓe kunngii heɓude no ɓe nyaamira. Nde sakiraaɓe makko nannoo ɗum ndeen, ngarani mo, sabo wi'aama hoore makko waylitake. Jannginooɓe Tawreeta ƴuurnooɓe Urusaliima ngari, mbi'i: —Beeljebul, hooreejo ginnaaji oon woni e makko. Wo kam hokki mo baawɗe riiwude ginnaaji ɗiin. De Iisaa noddi ɓe ɓe ngara to muuɗum, banndani ɓe, wi'i: —Noy Seyɗaani waawirta riiwude hoore muuɗum? Si laamu feccake ina habda fu, laamu nguun waawataa heddaade. Katin du si galle feccake ina habda fu, galle oon waawataa heddaade. Ndelle, si Seyɗaani feccake ina haɓa e hoore mum fu, waawataa heddaade, wo ɗum timmoode muuɗum. Iisaa jokkintini wi'i: —Fay gooto waawaa naatude ley galle gorko jom semmbe de hooƴa jawdi muuɗum. Sanaa artoo haɓɓa joomum tafon, ndeen ina waawi hooƴude ko woni ley suudu muuɗum. Goonga kaalanammi on: yimɓe ina mbaawi yaafeede hakkeeji muɓɓen fuu e mbonkaaji ɗi ɓe mbonkii Laamɗo fuu. Kaa mbonkiiɗo Ruuhu Ceniiɗo oon yaafataake abada. Hakke joomum heddoto dow muuɗum faa abada. Iisaa wi'irii noon saabe ko ɓe mbi'i imo wondi e ginnaaru ɗuum. Inna Iisaa e minyiraaɓe Iisaa worɓe ngari, ndarii yaasin suudu ɗoon, de neli o noddee. Ɗo jamaa oon fiilii mo ɗoon, ɓe mbi'i mo: —Inna maa e minyiraaɓe maa na ngoni yaasin, ina kaajaa ma. O jaabii, o wi'i: —Moy woni inna am e minyiraaɓe am? O ndaari jooɗiiɓe ina piilii mo ɓeen, o wi'i: —Inan inna am e minyiraaɓe am. Sabo gaɗoowo muuyɗe Laamɗo, kam woni minyam gorko naa minyam debbo naa inna am. Iisaa ina waajoo hunnduko maayo ngoon katin. Jamaa keewɗo fiilii mo faa o naati laana ndiyam, o jooɗii ley makka. Jamaa oon fuu ina woni hunnduko maayo ngoon. Imo waajoroo ɓe e banndi keewɗi, imo wi'a ɓe: —Kettindee! Aawoowo yalti faa saaka aawdi. E ley aawugol ngool, aawdi ngondi saami e laawol, de pooli ngari cuɓi ndi. Yoga mayri saami e korokaaƴe ɗo leydi heewaa, ndi fuɗi law, sabo leydi ndiin ɗuuɗaa. Ammaa nde naange wulnoo fu, ndi ɗayli, ndi yoori sabo ndi waɗaay ɗaɗi. Yoga mayri saami ɗo kebbe puɗata. Kebbe ɗeen mawni, ɓilli ndi, ndi rimaay. Yoga mayri saami e leydi lobbiri, fuɗi, mawni, rimi: yoga ɓeydake kile capanɗe tati, yoga capanɗe jeegom, yoga hemre. Caggal ɗuum, o wi'i: —Jom nowru nanooru fuu, nana! Nde Iisaa toowtunoo yimɓe ɓeen fu, taalibaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen e yimɓe fiiliiɓe mo ɓeen ƴami mo e dow banndi ɗiin. O wi'i ɓe: —Onon, on kokkaama faamude ko suuɗii e kabaaru laamu Laamɗo. De wonɓe yaasin ɓeen, huunde fuu sanaa mbanndanee. Ɗum waɗi de: «ina ndaara faa wooɗa tawa nji'ataa, ina nana faa laaɓa tawa paamataa, faa taa ɓe tuuba de ɓe njaafee.» O wi'i ɓe: —On paamaay banndol ngol naa? Noy paamirton banndi goɗɗi ɗiin fuu ndelle? Aawoowo oon wo konngol Laamɗo aawata. Aawdi caamundi sera laawol ndiin wo nanɓe konngol ngool, de wakkati oon fu Seyɗaani wara, itta ko aawaa e maɓɓe ɗuum. Aawaandi dow korokaaƴe ndiin woni nanɓe ngol, de njaɓɓorii ngol seyo wakkati gooto. Ammaa ngol walaa ɗaɗi e maɓɓe, wakkati seeɗa tan ngol wonata e maɓɓe. Nde ɓillaare naa torra hewti ɓe saabe konngol ngool fu, ɓe njoppan ngol wakkati gooto. Aawaandi ley kebbe ndiin woni nanɓe ngol, ammaa kaɓɓu-ko'u adunaaru e eytugol jawdi, kam e muuyɗe yonki goɗɗe naatan ɓe, ɓilla ngol, ngol laatoo dimarol. Kaa ɗo aawdi ndiin saami e leydi lobbiri ɗoon, ɓeen ngoni nanooɓe konngol ngool de njaɓa ngol. Ɓe ndiman: yoga sowoo kile capanɗe tati, yoga capanɗe jeegom, yoga hemre. Caggal ɗuum, Iisaa wi'i ɓe: —Yalla won fuu kuɓɓoowo lampal de hippa ɗum kaakol, naa soorna ɗum ley leeso naa? Wanaa ɓilan ngal naa? Walaa fuu ko suuɗii ko funtintaake, walaa ko waɗiraa suuraare ko wurtintaake yaasin. Jom nowru nanooru fuu nana! O wi'i ɓe katin: —Tinnee e no nanirton haalaaji am ɗi! Sabo ko etiranton woɓɓe, wo ɗuum etiranteɗon, wooɗi on ɓeydante du. Sabo neɗɗo fuu jogiiɗo paamal dow laamu Laamɗo ɓeydante. Ammaa mo walaa paamal oon, fay seeɗa ko jogii ɗuum teetete. O wi'i katin: —Laamu Laamɗo ina wa'i hono neɗɗo caakuɗo aawdi e ngesa muuɗum ni. Ɓaawo ɗum, imo ɗaanoo jemma imo ummoo nyalooma, no laatorii fuu aawdi ndiin fuɗan, mawna, tawa joomum anndaa no ndi mawniri. Leydi ndiin fuɗinta aawdi ndiin, ndi waɗa gulle, wutaandu jokka, de caggal ɗuum, wutaandu nduun waɗa gabbe. Si ko aawaa ɗuum ɓenndii, taƴee, sabo wakkati muuɗum yottake. O jokkintini o wi'i: —Ɗume nanndinten e laamu Laamɗo? Banndol ngole mbanndirten ngu? Laamu Laamɗo ina nanndi e gabbel lekki mutaari. Kam ɓuri gabbe fuu famɗude. De si ngel aawaama fu, ngel mawnan faa ngel ɓura leɗɗe sardiŋe fuu. Ki waɗan licce mawɗe ɗe ɗowki faa pooli mbaawa nyiɓude cuuɗi muɓɓen e majje. Iisaa waajorake yimɓe ɓeen konngol Laamɗo ngool e banndi keewɗi gaaɗi noon, haddi ko ɓe mbaawi faamude. Walaa fuu ko o haalani ɓe si wanaa e banndol. Ammaa nde o toowtidi e taalibaaɓe makko ɓeen fuu, imo fiirtana ɗum'en banndi ɗiin fuu. Kiiral naange nyalooma oon, Iisaa wi'i taalibaaɓe muuɗum ɓeen: —En peƴƴita, keedowen gere ooto maayo. Ɓe njoppi jamaa oon, ɓe tawti mo e laana ka o wonnoo e muuɗum kaan, ɓe ndunnyi. Laanaaji goɗɗi du ina njokki mo. Henndu sattundu ummii, bempeƴƴe ummii ina piya laana kaan, faa ka hesi heewude ndiyam. Iisaa ina ɗaanii gaɗa laana toon, imo wawlii wawlaare. Ɓe pindini mo, ɓe mbi'i mo: —Moodibbo, a hillaaka ko min kalkata ɗum naa? O ummii, o sappani henndu nduun e semmbe, o wi'i maayo ngoon: —Deƴƴina! Dara! Henndu nduun deƴƴinii, fuu waɗi siw. Caggal ɗuum, o wi'i ɓe: —Ko waɗi de kulɗon? Faa hannden on ngalaa hoolaare naa? Ɓe kuli kulol cattungol, heddii iɓe mbi'undura: —O wo moy de fay henndu e ndiyam ina ɗowtanoo ɗum? Caggal ɗuum, ɓe njottii gere ooto maayo ngoon, to leydi Gerasa'en. Nde Iisaa wurtinoo laana kaan ndeen, gonduɗo e ginnaaru ƴuuri ley caabeeje, hawri e makko. Ley caabeeje ɗeen o jooɗinoo. Fay gooto waawaa haɓɓude mo, sabo fay callali kaɓɓataa mo. Sabo imo woownoo geƴƴireede geƴƴelle e callali, ammaa imo taƴa callali ɗiin, imo hela geƴƴelle ɗeen. Fay gooto du semmbem hewtaay faa nannga mo. Nyannde fuu, jemma e nyalooma ley caabeeje e baamle o woni, imo wulla imo seekitoroo kaaƴe. Nde o haccinoo Iisaa faa to woɗɗi ndeen, o doggiri to muuɗum, o sujidani ɗum, o wulli faa toowi, o wi'i: —Iisaa Ɓii Laamɗo Toowɗo, ɗume njiɗɗaa waɗude kam? Hunanam saabe Laamɗo, a torrataa kam! O wi'ii noon sabo Iisaa wi'unoo mo: —Aan ginnaaru, yaltu e makko. Iisaa ƴami mo, wi'i: —Noy mbi'eteɗaa? Ndu jaabii, ndu wi'i: —Jamaa mbi'eteemi, sabo miɗen keewi. Ndu nyaagii Iisaa sanne, taa wurtina ɗi leydi ndiin. Coggal girooji manngal ina dura ɗoon e dow waamnde. Ginnaaji ɗiin ŋaarii mo o acca ɗum'en naata e ley girooji ɗiin. O jaɓani ɗi. Ginnaaji ɗiin njalti, naati e girooji ɗiin. Coggal ngaal fuu doggi, tellitii dow waamnde ndeen, saami ley maayo ngoon, yoolii. Iɗi ngaɗa hono ujunaaje ɗiɗi. Durooɓe ɓeen ndoggi kaalanowi ɗum yimɓe ngalluure ndeen e seraaji mum. Yimɓe ɓeen njehi faa ndaarowa ko waɗi ɗuum. Nde ɓe ngarnoo to Iisaa ndeen, ɓe nji'i gorko gondunooɗo e ginnaaji oon ina jooɗii ina ɓornii kaddule, hakkillo muuɗum du wartii. De kulol nanngi ɓe. Yiinooɓe ɗum ɓeen kaalani ɓe ko hewtinoo gondunooɗo e ginnaaji oon e girooji ɗiin. Ndeen ɓe puɗɗi nyaagaade Iisaa dillana ɓe leydi maɓɓe. Nde o naatannoo laana kaan ndeen, gondunooɗo e ginnaaji oon nyaagii mo o acca ɗum jokka mo. O salanii oon, o wi'i ɗum: —Hootu suudu maa to koreeji maa, kaalanaa ɓe ko Joomiraaɗo waɗani ma e no o yurmorii ma. O yehi imo gooyna e leydi mbi'eteendi Galluuje Sappo ndiin ko Iisaa waɗani mo. Ɓe fuu ɗum haaynii ɓe. Nde Iisaa naatunoo laana yeccii gere ooto maayo ndeen, jamaa keewɗo fiilii ɗum katin ɗakkol maayo ɗoon. Ndeen gooto e hooreeɓe suudu waajordu bi'eteeɗo Jayrus wari, yi'i Iisaa tan, hippii e koyɗe muuɗum. O nyaagii ɗum o haali faa heewi, o wi'i: —Ɓiyam debbo ina habda e yonki. War yowu junngo maa dow makko, faa o daɗa, o wuura! Iisaa yaadi e makko. Jamaa keewɗo jokki ɗum faa ina ɓilla ɗum. Ina woodi ɗoon debbo mo ƴiiƴam muuɗum taccataa ko waɗata duuɓi sappo e ɗiɗi. O tampii sanne, o yehii to sawrooɓe heewɓe faa jawdi makko timmi. Ɗum fuu samtanaay mo, nyawu nguun ɓeydoto tan. Wakkati oon ƴiiƴam makko darii, de o maati e terɗe makko o daɗii. Wakkati oon fu, Iisaa du maati won baawɗe ƴuuruɗe e muuɗum, yeeƴii hakkunde jamaa oon, wi'i: —Moy meemi saaya am? Taalibaaɓe makko ɓeen mbi'i mo: —A yi'ii inan jamaa ina ɓilli ma, de aɗa ƴama moy meemi ma? Kaa imo ƴeewa gereeji fuu, faa o yi'a meemuɗo mo oon. Debbo oon ina diwna no foti hulude sabo ina anndi ko waɗi, wari, hippii yeeso makko, haalani mo goonga. Iisaa wi'i mo: —Banndam debbo, goonɗinal maa dannii ma. Yahu e jam! A daɗii e nyawu maa! O tilaaki haalde, faa woɓɓe ƴuuruɓe to suudu Jayrus hooreejo waajordu oon mbi'i ɗum: —Ɓiya heddaaki. Haanaa tampinaa Moodibbo o katin! Kaa Iisaa hiisaaki haala maɓɓe, wi'i Jayrus: —Taa hulu, goonɗin tan! O accaay fay gooto yaada e makko si wanaa Piyeer e Yaakuuba e Yuhanna minyoo Yaakuuba oon. Ɓe njottii suudu hooreejo waajordu oon. O tawi ɗoon jamaa, yimɓe ina mboya, ina mbulla semmbe. Nde o naatunoo ndeen, o wi'i ɓe: —Ɗume woni bojji ɗi e duko ko? Suka o maayaay, wo o ɗaani tan. Ɓe njalnorii haala makko. Ndeen o wurtini ɓe fuu, o hooƴi baaba suka oon e inna muuɗum e taalibaaɓe makko tato ɓe o wondi, ɓe naati suudu to suka oon tawaa toon. O nanngi junngo mum, o wi'i: — Talita kuumii! (Ɗum na fiirta «Suka debbo, umma!») Wakkati oon fu suka oon ummii, ina yaha. Duuɓi makko wo sappo e ɗiɗi. Ɗum haaynii yimɓe ɓeen sanne. Iisaa tindini ɓe sanne taa ɓe paamina ɗum fay gooto. O wi'i ɓe kokka suka oon ko nyaametee. Iisaa dilli nokku oon, hooti wuro ngo mawni ngoon. Taalibaaɓe muuɗum njokki ɗum. Nde nyalaande fowteteende yottinoo ndeen, o fuɗɗi waajaade ley suudu waajordu nduun. Nanɓe waaju makko ɓeen, ɗum haaynii ɗum'en, heddii ina mbi'a: —Toy o heɓi ɗum? Noy o heɓiri hakkillo ngo? Ndaar! Noy neɗɗo waawiri waɗirde kaayeefiiji ɗi? Yalla wanaa kanko woni cehoowo leɗɗe, ɓii Mariyama naa? Wanaa o mawnoo Yaakuuba e Yuusufi e Yahuuda e Simon? Wanaa enen e banndiraaɓe makko rewɓe koddi naa? Ɗum saabanii ɓe salaade mo. Wakkati oon, o wi'i ɓe: —Annabaajo ina teddinee e nokku fuu si wanaa e ley wuro muuɗum e hakkunde rimdaaɓe muuɗum e ley suudu mum. Iisaa heɓaay waɗude ɗoon fay kaayeefi gooto, si wanaa ko yowi junngo muuɗum e nyawɓe seeɗa, danni ɗum'en. De ko ɓe ngoonɗinaay mo ɗuum haaynake mo. Caggal ɗuum, Iisaa yiiltii e gure piiliiɗe ɗoon ɗeen, ina waajoo. O noddi taalibaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen, o nuliri ɗum'en ɗiɗo ɗiɗo. O hokki ɓe baawɗe riiwude ginnaaji, o wi'i ɓe taa ɓe njaada e fay huunde si wanaa cabbi. Taa ɓe kooƴa buuru naa mbasu naa kaalisi e ley njiibaaji maɓɓe. O yamiri ɓe ɓe ɓornoo paɗe, de taa ɓe kooƴa saayaaji ɗiɗi. O wi'i ɓe katin: —Galle fuu mo njippiɗon, keddoɗon ɗoon faa nde ndilloton e nokku oon. Si on ngarii e nokkuure de yimɓe njaɓɓaaki on naa kettindanaaki on, ndillon toon, piɗɗon sollaare maɓɓe wonnde e koyɗe mon faa laatanoo ɓe seedee e dow bonanda maɓɓe. Ɓe njehi, ɓe mbaajii yimɓe ɓeen tuuba, ɓe ndiiwi ginnaaji keewɗi, ɓe ngatti nebbam dow ko'e nyawɓe heewɓe ɓe cellini ɗum'en. Hirudus, kaananke oon, nani haala Iisaa ina haalee, sabo innde Iisaa sankitake faa yaaji. Woɓɓe ina mbi'a wo o Yaayaa lootoowo lootagal batisima oon ummitii e maayde, ɗuum waɗi de imo jogii baawɗe waɗude kaayeefiiji. Woɓɓe ina mbi'a wo o annabi Iliyaasa. Woɓɓe du ina mbi'a wo o annabaajo hono annabaaɓe arandeeɓe ɓeen ni. Nde Hirudus nannoo ɗum ndeen, wi'i: —Yaayaa mo taƴunoomi hoore mum oon, kam iirtii! Tawi Hirudus yamiriino Yaayaa nanngee, haɓɓee, uddee ley kasu. O waɗii ɗum saabe Hirudiya jom suudu mawniiko bi'eteeɗo Filipu mo o ɓaŋunoo oon. Sabo Yaayaa ina wi'annoo mo: —Daganaaki ma teetaa jom suudu mawna. Hirudiya mettaa e Yaayaa faa ina yiɗi o waree, de heɓaay laawol, sabo Hirudus ina hulannoo Yaayaa, ina anndunoo o gorko ponnditiiɗo, ceniiɗo. Ɗum waɗi de imo haybannoo ɗum. Si o hettindake haala muuɗum fu, hakkillo makko jiiɓoto, wooɗi du imo yiɗi hettindanaade ɗum. Ammaa, Hirudiya heɓi laawol warude mo nyannde rimeede Hirudus wartunoo. Hirudus waɗani howruuɓe muuɗum e hooreeɓe sordaasiiɓe ɓeen e inndee-anndee'en Galili ɓeen fuu hiraande mawnde. Ɓii Hirudiya debbo naati ina wama. Ɗum weli Hirudus e jooɗodiiɓe e muuɗum fuu. O wi'i suka debbo oon: —Haalanam ko njiɗɗaa faa mi waɗane. O hunanii ɗum, o wi'i o hokkan ɗum huunde fuu ko nyaagii mo, fay si tawi wo feccere laamu makko. De suka debbo oon yalti, wi'i inna muuɗum: —Ɗume kaanumi nyaagaade mo? Inniiko oon jaabii mo, wi'i: —Nyaaga mo hoore Yaayaa lootoowo lootagal batisima oon! Suka debbo oon henyii, yeccii to kaananke oon, nyaagii ɗum, wi'i: —Ko njiɗumi, ngaddanaa kam joonin joonin wo hoore Yaayaa lootoowo lootagal batisima oon e ley le'al! Ɓernde Hirudus metti sanne. Ammaa saabe ko hunii ɗuum e saabe noddaaɓe ɓeen, o yiɗaa yaltude e konngol makko ngool. Wakkati oon o neli gooto e sordaasiiɓe doomooɓe mo ɓeen, o yamiri ɗum waddowa hoore Yaayaa. Sordaasi oon yeccii, naati ley kasu toon, taƴi hoore Yaayaa, tummbi ley le'al, waddi, hokki suka debbo oon. Suka debbo oon du hokki inna mum. Nde taalibaaɓe Yaayaa ɓeen nannoo ɗum ndeen, ngari kooƴi ɓanndu makko nduun, ngattowi ɗum e saabeere. Nulaaɓe ɓeen ngarti to Iisaa, kaalani ɗum ko ngaɗi ɗuum e ko mbaajii ɗuum fuu. O wi'i ɓe: —En njaha nokkuure ferwunde, keɓon fowtinaade seeɗa. Ko o wi'i noon ɗuum wo saabe yaha-warta yimɓe na heewi ɗoon, faa kanko e taalibaaɓe makko ɓeen, ɓe kunngii heɓude fay no ɓe nyaamira. Ɓe njehi ɓe naatowi laana, ɓe peƴƴiti, ɓe toowti kamɓe tan e nokku perwuɗo. Yimɓe heewɓe nji'ii iɓe njaha, annditi to ɓe ponndii. Heewɓe ƴuuri e gure ɗeen fuu, kenyanii to ɓe ponndii toon, arti ɓe yottaade. Nde o yaltunoo e laana kaan ndeen, o yi'i jamaa keewɗo. O yurmii ɓe sanne, sabo iɓe nga'i hono no baali ɗi ngalaa duroowo ni. O heddii imo waajoo ɓe kulle keewɗe. Nde hiirunoo ndeen, taalibaaɓe ɓeen ɓattitii mo, mbi'i: —Joonin hiirii, katin du nokku o wo ladde ɓolde. Mbi'aa jamaa o sankitoo e gure e nokkuuje ɓadiiɗe ɗo faa coodowa ko nyaama. O jaabii ɓe, o wi'i: —Onon e ko'e mooɗon, kokkee ɓe ko ɓe nyaama! Ndeen ɓe ƴami mo, ɓe mbi'i: —Ndelle aɗa yiɗi min kooƴa buuɗi cardi keme ɗiɗi min coodanowa ɓe buuru ko ɓe nyaama? Wakkati oon, o wi'i ɓe: —Noy foti buuruuje ɗe njogiɗon? Njehee ndaarowee! Nde ɓe njahunoo ɓe kumpitowii ndeen, ɓe mbi'i mo: —Buuruuje joy e liƴƴi ɗiɗi min njogii. O yamiri taalibaaɓe ɓeen njoƴƴinira jamaa oon feere feere dow huɗo hecco. Ɓe njooɗorii feere feere, hemre hemre, e capanɗe njoyo njoyo. O hooƴi buuruuje joy ɗeen e liƴƴi ɗiɗi ɗiin, o tiggitii kammu, o yetti Laamɗo. O heltii buuru oon, o hokki taalibaaɓe makko peccana yimɓe ɓeen. Hono noon liƴƴi ɗiɗi ɗiin du. Ɓe fuu ɓe nyaami faa ɓe kaari. Taalibaaɓe ɓeen kawrunduri kedde buuru e liƴƴi ɗeen, kebbini kandeeje sappo e ɗiɗi. Nyaamuɓe buuru oon ɓeen, fay worɓe tan ngaɗii hono ujunaaje njoyo. Wakkati oon fu, Iisaa yamiri taalibaaɓe muuɗum naata laana kaan, ardoo ɗum peƴƴita njaha Baytisayda gere ooto maayo ngoon. Kanko du, o waynoo jamaa oon tafon. Nde o seedunoo e jamaa oon ndeen, o ƴeeŋowi dow waamnde faa o waɗa du'aare. Nde jemma warnoo ndeen, tawi laana kaan ina woni hakkunde maayo toon, Iisaa tan heddii e leydi. O sooynii taalibaaɓe ɓeen ina cummba ko mbaawi fuu, sabo wo ɓe hawrooɓe e henndu. Nde ɓadinoo weetude ndeen, o wari to maɓɓe imo yaha e koyɗe dow ndiyam ɗaam, faa o hesi faltaade ɓe. Kaa nde ɓe njiinoo mo imo yaha e dow ndiyam ɗaam ndeen, ɓe cikki wo ɗum mbeelu, ɓe keddii iɓe mbaayda, sabo ɓe fuu, nde ɓe njiinoo mo ndeen, nesiiji maɓɓe taƴi. Wakkati oon Iisaa wi'i ɓe: —Cellinee ɓerɗe mon! Wo miin. Taa kulee! O naati laana kaan, o tawti ɓe, de henndu nduun darii. Ɗum haaynii ɓe sanne. Ɓe paamaayno haaynde nde Iisaa waɗiri buuru oon ndeen, sabo ɓe wumɓe ɓerɗe. Ɓe peƴƴiti maayo ngoon, ɓe njottii leydi Genesaret, ɓe ndarii ɗoon. Wakkati ɓe njalti e laana kaan ndeen, yimɓe ɓeen annditi mo, cankitii e seraaji ɗiin fuu, ina njowa nyawɓe muɓɓen e dow daɗɗooji, ina ngadda nokku fuu ɗo nani imo woni. Katin du ɗo Iisaa tawaa fuu, gilla e ley gure faa e galluuje faa e ladde, yimɓe ɓeen ngaddan nyawɓe muɓɓen e taliyaaje, ina ŋaaroo mo o acca ɓe meema fay si wo kommbol saaya makko. Meemuɗo ngol du fuu daɗii. Farisa'en e jannginooɓe Tawreeta woɓɓe ƴuuruɓe Urusaliima piilii Iisaa. Ɓe nji'i taalibaaɓe makko woɓɓe ina nyaamira juuɗe tuunɗe, ɗum woni tawa lootiraay no tawaangal maɓɓe worri ni. Sabo Farisa'en e Alhuudiyankooɓe fuu nyaamataa si lootaay juuɗe muɓɓen faa laaɓa, al'aada maamiraaɓe maɓɓe oon ɓe njokki. Si ɓe ngartii luumo, ɓe nyaamataa si ɓe lootaaki. Iɓe njogii al'aadaaji goɗɗi keewɗi ɗi ɓe njokki, ko wa'i hono lawƴude kore e potiije e taasaaje gaɗiraaɗe njamndi. Wakkati oon, Farisa'en e jannginooɓe Tawreeta ƴami Iisaa, mbi'i: —Ɗume waɗi de taalibaaɓe maa ɓeen ndewataa al'aadaaji maamiraaɓe meeɗen, ina nyaamira juuɗe tuunɗe? O jaabii ɓe, o wi'i: —Annabi Esaaya woofaay fey nde sappinoo on. Wo on munaafiki'en, hono no winndiraa: «Lenyol ngol ina teddina kam e kunnduɗe muɓɓen, ammaa ɓerɗe muɓɓen ina mboɗɗii kam. Ɓolum ɓe ndewata kam. Si goonga, janndeeji ɗi ɓe njannginta ɗiin wo jamirooje yimɓe tan.» Iisaa jokkintini, wi'i: —Oɗon acca jamirooje Laamɗo, de oɗon njokka al'aadaaji yimɓe. Oɗon calanoo yamiroore Laamɗo faa laaɓa, faa keɓon ndarnon al'aada mooɗon! Sabo Muusaa wi'i: «Teddin bammaa e inna maa.» O wi'i katin: «Kuɗuɗo bammum naa inna mum, wareede laatoo jukkungo muuɗum.» De onon le, oɗon mbi'a ina heƴa si neɗɗo wi'ii bammum naa inna mum: «Ko kaannoomi wallirde ma ɗuum wo Korbaan » (Korbaan ina fiirta «Sadaka Laamɗo»). Ko mbi'oton noon ɗuum, oɗon kaɗa yimɓe wallude baabiraaɓe muɓɓen naa inniraaɓe muɓɓen katin. Hono noon tosirton konngol Laamɗo e al'aadaaji ɗi ndonundurton ɗiin. Katin du oɗon ngaɗa kulle keewɗe gaaɗe noon. Caggal ɗuum, Iisaa nodditi jamaa oon, wi'i ɗum: —Kettindanee kam, on fuu, paamee: Fay huunde naatataa e neɗɗo de tuunina ɗum. De wo ko ƴuurata ley neɗɗo ɗuum tuuninta ɗum. [ ] Nde Iisaa seedunoo e jamaa oon de naatowi ley suudu ndeen, taalibaaɓe muuɗum ɓeen ƴami ɗum maanaa banndol ngol. O wi'i ɓe: —Onon du, on paamaay naa? On paamaay ko ƴuurata yaasin de naata e hunnduko neɗɗo ɗuum, wanaa ɗuum tuuninta joomum? Sabo ɗum naataay e ɓernde joomum. Wo reedu mum tan ɗum naati, wooɗi du ɗum yaltan. E haalaaji ɗiin Iisaa holliri nyaamdu fuu na laaɓi. O wi'i katin: —Ko wurtotoo e ley ɓernde neɗɗo ɗuum, wo kam tuuninta joomum. Sabo e ɓernde neɗɗo miilooji bonɗi ƴuurata, kam e fijirde e nguyka e war-hoore e jeenu e eelgal e bonanda e jamba e golleeji terɗe cemtiniiɗi e muuyɗe bonɗe e mbonka e mawninkinaare e majjere. Kujje bonɗe ɗeen fuu e ɓernde ƴuurata, de tuunina neɗɗo. Iisaa dilli ɗoon fonndii leydi Tirus. O jippii e suudu gomma. O yiɗaa fay gooto faama toon o woni, ammaa o waawaano suuɗaade. Wakkati oon, debbo gomma mo ɓinngel muuɗum dewel wondi e ginnaaru, nani haala makko ina haalee, wari hippii ɗakkol koyɗe makko. Debbo oon wanaa Alhuudiyanke, wo to Finiki ley leydi Siiriya o rimaa. O nyaagii Iisaa itta ginnaaru nduun e ɓiyiiko oon. Kaa Iisaa wi'i mo: —Accu sukaaɓe ɓeen kaara tafon. Sabo hooƴude nyaamdu sukaaɓe de faɗɗana dawaaɗi wooɗaa. Debbo oon jaabii mo, wi'i: —Goonga Joomam, ammaa dawaaɗi doomooji du ina nyaama ko sukaaɓe caamdinta ɗuum. Wakkati oon, Iisaa wi'i mo: —Saabe ko njaabiɗaa jaabu o, hootu, ginnaaru nduun wurtake e ɓiya oon. O hooti, o tawi ɓiyiiko oon ina fukkii dow leeso, ginnaaru nduun yaltii e muuɗum. Iisaa dilli leydi Tirus, rewi leydi Sidon, e leydi mbi'eteendi Galluuje Sappo ndiin, warti maayo Galili. O waddanaa gorko paho mo haala muuɗum laaɓaa, o nyaagaa o yowa junngo makko e dow muuɗum. Wakkati oon, Iisaa toowtini mo jamaa oon, watti kolli muuɗum e noppi makko, tutti, meemiri tutte ɗeen ɗemngal makko. Caggal ɗuum, o tiggitii kammu, o uumi, o wi'i paho oon: — Efata! (Ɗum na fiirta «Cukkitee!») Wakkati oon, noppi gorko oon cukkitii, ɗemngal muuɗum yoppaa, heddii ina haalira no wooɗiri. Iisaa yamiri yimɓe ɓeen taa ɓe kaalana huunde nde fay gooto. Ammaa fay ko o haɗata ɓe dow majjum, iɓe ɓeyda haalde ɗum. Ɗum haaynii ɓe faa yottii kaaddi, iɓe mbi'a: —Golleeji makko fuu na mbooɗi. Imo faaɗintina faaɗuɓe, imo muumɗintina muumɓe. Ley balɗe ɗeen, jamaa keewɗo hawriti katin. E ley ko ɓe ngalaa ko ɓe nyaama, Iisaa noddi taalibaaɓe muuɗum ɓeen, wi'i ɗum'en: —Yimɓe ɓe ina njurminii kam, sabo hannden woni balɗe tati iɓe ngondi e am, de ɓe ngalaa ko ɓe nyaama. Si mi yoppii ɓe koota tawee ɓe nyaamaay, yolbere liɓowan ɓe dow laawol. Sabo woɓɓe maɓɓe ƴuurii to woɗɗi. Taalibaaɓe makko ɓeen njaabii mo, mbi'i: —Toy neɗɗo heɓata ko nyaamnata yimɓe ɓe ley ladde nde? O ƴami taalibaaɓe makko ɓeen, o wi'i: —Noy foti buuruuje ɗe njogiɗon? Ɓe mbi'i mo: —Jeɗɗi. De o yamiri jamaa oon jooɗoo e leydi. O hooƴi buuruuje jeɗɗi ɗeen, o yetti Laamɗo, o heltii ɗe, o hokki taalibaaɓe makko ɓeen peccana jamaa oon. Ɓe ngaɗiri noon. Iɓe njogii katin liƴƴoy pamaroy seeɗa. Iisaa yetti Laamɗo dow makkoy, wi'i taalibaaɓe muuɗum ɓeen pecca koy, kankoy du. Ɓe nyaami faa ɓe kaari. Taalibaaɓe ɓeen kawrunduri kedde ɗeen. Ɗe keewi kandeeje jeɗɗi. Iɓe ngaɗa worɓe ujunaaje nayo. Caggal ɗuum, Iisaa yoppi ɓe, naatidi e taalibaaɓe muuɗum laana wakkati oon, feƴƴiti, yehi leydi Dalmanuuta. Farisa'en ɓeen ngari, puɗɗi yeddundurde e Iisaa. Ɓe ŋaarii mo o holla ɓe maande ƴuuroore dow kammu faa ɓe ndaartindoo mo. Iisaa uumi, wi'i: —Ɗume waɗi de yimɓe jamaanu hannden o ina piloo holleede maande? Goonga kaalanammi on: fay maande wootere on keɓataa! Caggal ɗuum, o seedi e maɓɓe, o naati laana kaan, o fonndii gere ooto maayo. Taalibaaɓe ɓeen njeggiti yooɓaade buuru, si wanaa buuruwal gootal tan ɓe njogii ley laana kaan. Wakkati oon, o tindini ɓe, o wi'i: —Kakkilee, ndeentee e rabilla Farisa'en e mo Hirudus oon. Taalibaaɓe ɓeen ina kaalda ina mbi'a ko njooɓaaki buuru ɗuum waɗi de o wi'iri noon. Iisaa annditi ko ɓe kaalata ɗuum, wi'i ɓe: —Ko waɗi de oɗon kaalda hakkunde mooɗon on njooɓaaki buuru? Yalla faa joonin on annditaay, on paamaay? Naa on wumɓe ɓerɗe? Oɗon njogii gite, de on nji'ataa naa? Oɗon njogii noppi, de on nanataa naa? Yalla on miccitaaki nde peccanmi worɓe ujunaaje njoyo buuruuje joy ndeen, kandeeje foti kebbinɗon kedde ɗeen? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Kandeeje sappo e ɗiɗi. O ƴami ɓe katin, o wi'i: —Nde peccanmi worɓe ujunaaje nayo buuruuje jeɗɗi ndeen, kandeeje foti kebbinɗon kedde ɗeen? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Kandeeje jeɗɗi. Ndeen o wi'i ɓe: —Faa joonin on paamaay naa? Ɓe njottii Baytisayda. Ɗoon yimɓe ngaddani Iisaa bumɗo, ɓe nyaagii ɗum meema mo. O nanngi junngo bumɗo oon, o yaari ɗum yaasin wuro ngoon. Caggal ɗuum, o tutti e gite muuɗum, o yowi juuɗe makko e muuɗum, o ƴami ɗum, o wi'i: —Won ko nji'ataa naa? Bumɗo oon feerti gite mum, wi'i: —Miɗo yi'a yimɓe, de iɓe nga'ani kam hono leɗɗe jahooje ni. Iisaa yowi juuɗe muuɗum e gite makko katin. Ndeen gorko oon feerti gite mum, tawi wumtii faa wooɗi, jiiɗe muuɗum na laaɓi. Iisaa wi'i mo: —Hootu, de taa njeccoɗaa ley wuro ngo. Caggal ɗuum, Iisaa e taalibaaɓe muuɗum ponndii gure gonɗe ɗakkol Kaysariya Filipu. Dow laawol ngool, o ƴami ɓe: —Moy yimɓe mbi'ata ngonumi? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Woɓɓe ina mbi'a wo a Yaayaa lootoowo lootagal batisima. Woɓɓe ina mbi'a wo a annabi Iliyaasa. Woɓɓe du ina mbi'a wo a gooto e ley annabaaɓe ɓeen. O ƴami ɓe, o wi'i: —Onon le, moy mbi'oton ngonumi? Piyeer jaabii mo, wi'i: —Wo a Almasiihu. Wakkati oon, o sappani ɓe sanne taa ɓe kaalana ɗum fay gooto. O fuɗɗi faaminde ɓe: —Ina tilsi Ɓii Neɗɗo torree torraaji keewɗi. Mawɓe yimɓe e hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta caloto mo. O warete, de gaɗa balɗe tati fuu o iirtoto. O haalani ɓe ɗum faa laaɓi, de Piyeer toowtini mo, fuɗɗi felude mo dow haalaaji makko ɗiin. Iisaa kaa, hucciti e taalibaaɓe muuɗum, ndaari ɓe, de feli Piyeer, wi'i: —Woɗɗam aan Seyɗaani! Sabo miilooji maa ɗiin ƴuuraay to Laamɗo, wo to yimɓe ɗi ƴuuri. Caggal ɗuum, o noddi jamaa oon e taalibaaɓe makko ɓeen, o wi'i ɗum'en: —Muuyɗo jokkude kam fuu, sela ndaarude hoore muuɗum, de hooƴa leggal muuɗum palaangal, jokka kam. Sabo muuyɗo dannude yonki muuɗum, mursan ki. Ammaa mursuɗo ki saabe am e saabe Kabaaru Lobbo oon fu, dannan ki. Ɗume heɓude adunaaru ndu fuu nafata neɗɗo si tawii mursii yonki muuɗum? Yalla ina woodi ko neɗɗo waawi hokkitirde faa danna yonki muuɗum naa? Cemtirɗo kam miin e haalaaji am e ley jamaanu tuunɗo luttuɗo Laamɗo o, miin, Ɓii Neɗɗo du, mi semtiran ɗum nde ngartidoymi e maleyka'en seniiɓe e ley teddeengal Baaba am. O wi'i ɓe katin: —Goonga kaalanammi on: yoga e wonɓe ɗo ɓe maayataa tawee nji'aay laamu Laamɗo ina warda e baawɗe. Balɗe jeegom caggal ɗuum, Iisaa yaadi e Piyeer e Yaakuuba e Yuhanna, o toowtidi e muɓɓen dow waamnde toownde, kam'en tan. Ɗoon alhaali makko waylitii yeeso maɓɓe. Kaddule makko njalbi, ndawni far, faa dawninoowo fay gooto waawaa rawninirde noon e adunaaru ndu. Iliyaasa e Muusaa ɓangani ɓe, ina kaalda e makko. Ndeen Piyeer wi'i mo: —Moodibbo, gonal amin ɗo ina wooɗi. Accu min ndarna hukumuuji tati: aan gooto, Muusaa gooto, Iliyaasa du gooto. O anndaa ko o haalata, sabo kulol manngol naatii ɓe, kamɓe taalibaaɓe ɓeen. Ruulde wari suddi ɓe. Daande ƴuuri e ley ruulde ndeen ina wi'a: —O woni Ɓiyam mo korsinmi. Kettindanee mo! Wakkati oon, taalibaaɓe ɓeen ƴeewi gereeji fuu, de nji'aay fay gooto si wanaa Iisaa tan. E ley ko ɓe njippotoo waamnde ndeen ɗuum, o yamiri ɓe taa ɓe kaalana fay gooto ko ɓe nji'i ɗuum faa wakkati nde Ɓii Neɗɗo iirtii e hakkunde maayɓe ndeen. Ɓe njaɓi konngol ngol, de ɓe keddii iɓe ƴamundura hakkunde maɓɓe ɗume woni maanaa iirtaade e hakkunde maayɓe. Caggal ɗuum, ɓe ƴami mo, ɓe mbi'i: —Ɗume waɗi de jannginooɓe Tawreeta ina mbi'a tilay annabi Iliyaasa artoo Almasiihu warude? O jaabii ɓe: —Goonga, Iliyaasa artoto warude tafon moƴƴintinoo huunde fuu. Ndelle ko waɗi de Binndi ɗiin mbi'i ina tilsi Ɓii Neɗɗo torree torraaji keewɗi, huyfinee? Miɗo haalana on: Iliyaasa wariino, de ɓe ngolli ɗum ko ɓe muuyi fuu, hono no haala makko haaliraa e Binndi ɗiin ni. Nde ɓe ngartunoo to taalibaaɓe heddinooɓe ɓeen fu, ɓe nji'i jamaa keewɗo ina fiilii ɗum'en, jannginooɓe Tawreeta ɓeen ina njeddundura e muɓɓen. Wakkati yimɓe ɓeen nji'unoo Iisaa fu, ɗum haaynii ɓe. Ɓe ndoggi ɓe njaɓɓowii mo. O ƴami ɓe, o wi'i: —Ɗume njeddundurton e maɓɓe? Gorko gooto ley jamaa oon jaabii mo, wi'i: —Moodibbo, mi gaddanɗo ma ɓiyam gorko mo ginnaaru muumɗini. Ɗo ginnaaru nduun ummorii mo fuu, liɓan mo e leydi, hunnduko makko ina wurtina nguufo, imo ŋerƴundura nyiiƴe makko, o yoora koloŋ. Mi nyaagake taalibaaɓe maa ɓeen ndiiwa ndu, de ɓe kunngii. Iisaa wi'i yimɓe ɓeen: —Hey onon yimɓe jamaanu hanndeejo ɓe ngalaa goonɗinal! Faa ndey ngondammi e mooɗon? Faa ndey keddotoomi munyande on? Ngaddanee kam suka oon! O waddanaa suka oon. Nde ginnaaru nduun yi'unoo Iisaa ndeen, dimmbi suka oon, liɓi ɗum, heddii suka oon ina talloo e leydi, hunnduko muuɗum ina wurtina nguufo. Iisaa ƴami baaba suka oon, wi'i: —Gilla ndey ɗum heɓi mo? Baaba oon jaabii, wi'i: —Gilla imo famɗi. Katin du wakkati fuu ginnaaru nduun ina liɓa mo ley yiite naa ley ndiyam faa halka mo. De si tawii won ko mbaawɗaa fu, njurmoɗaa min, mballaa min! Iisaa wi'i mo: —Si miɗo waawi mbiiɗaa? Huunde fuu ina waawi laatanaade goonɗinɗo. Wakkati oon, baaba suka oon ƴeewnii, wi'i: —Mi goonɗinii, de wallam, sabo goonɗinde ina tiiɗi kam! Nde Iisaa yi'unoo jamaa oon ina dogga warde ndeen, sappani ginnaaru nduun e semmbe, wi'i ndu: —Ginnaaru muumɗinooru faaɗinooru, miɗo yamire mburtoɗaa e suka o, taa naatu mo abada katin! Ginnaaru nduun feekii, dimmbi suka oon semmbe, de yalti e makko. Heddii imo wa'i hono maayɗo, faa ko heewi e wonnooɓe ɗoon ɓeen ina mbi'a o maayii. Ammaa Iisaa nanngi junngo makko, ummini mo tan, o darii. Caggal ɗuum Iisaa naati suudu de taalibaaɓe muuɗum ɓeen toowtidi e muuɗum, ƴami ɗum, mbi'i: —Ɗume waɗi de min kunngii riiwude ginnaaru nduun? O jaabii: —Ginnaaru nduun, sii muuɗum riiwirtaake si wanaa du'aare. Ɓe ndilli ɗoon, ɓe ceeki leydi Galili. O yiɗaa fay gooto faama ɗum, sabo imo waajoo taalibaaɓe makko ɓeen. Imo wi'a ɗum'en: —Ɓii Neɗɗo wattete e juuɗe yimɓe. Ɓe mbaran ɗum, de caggal balɗe tati fu, iirtoto. Ammaa taalibaaɓe ɓeen paamaay maanaa haala kaan, de kuli ƴamude mo du. Ɓe njottii Kafarnahum. Nde ɓe njippinoo suudu weerdude maɓɓe fu, o ƴami taalibaaɓe makko, o wi'i: —Ɗume njeddundurɗon dow laawol? Ɓe ndeƴƴinii, sabo ko ɓe njeddunduri dow laawol dey, wo moy woni ɓurɗo teddude hakkunde maɓɓe. Ndeen Iisaa jooɗii, noddi taalibaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen, wi'i ɗum'en: —Muuyɗo ardaade fuu, gaɗa heddiiɓe ɓeen heedata, laatoo golloowo maɓɓe ɓe fuu. Caggal ɗuum, o nanngi junngo cukalel gomma, o darni ngel yeeso maɓɓe, o mumbilii ngel, o wi'i ɓe: —Neɗɗo fuu jaɓɓiiɗo cukalel gootel hono ngel e innde am, wo miin jaɓɓii. Katin du jaɓɓiiɗo kam fuu, wanaa miin tan jaɓɓii, jaɓɓake Nulɗo kam oon du. Yuhanna wi'i mo: —Moodibbo, min nji'ii gorko gooto ina riiwra ginnaaji e innde maa, de min kaɗi mo, sabo o waldaa e meeɗen. Ammaa Iisaa wi'i: —Taa kaɗee mo ɗum, sabo fay gooto waawaa waɗirde kaayeefiiji e innde am, de sakitoo mbonkoo kam wakkati oon. Sabo mo salaaki en fuu ina wondi e meeɗen. Goonga kaalanammi on: neɗɗo fuu kokkuɗo on horde ndiyam saabe on yimɓe Almasiihu, waasataa heɓude mbarjaari muuɗum. Neɗɗo fuu luttinɗo gootel e cukaloy goonɗinkoy kam koy, ko ɓuri woodde e joomum wo hayre teddunde haɓɓee e daande mum, faɗɗee e maayo manngo. Si tawii junngo maa luttinte, taƴu ngo. Naataa e nguurndam nduumiiɗam a nyakuɗo ɓuri moƴƴande ma diina naatude e jahannama yiite nge nyifataa tawee a kiɓɓuɗo. [ ] Si tawii koyngal maa luttinte, taƴu ngal. Naataa ley nguurndam nduumiiɗam tawee wo a nyakuɗo ɓuri moƴƴande ma diina faɗɗeede e yiite duumiinge tawee a kiɓɓuɗo. [ ] Katin du si yitere maa luttinte, ittu nde. Sabo naataa e laamu Laamɗo a ɗokko ɓuri moƴƴande ma diina paɗɗeɗaa e jahannama a kiɓɓuɗo. Ɗoon, «gilɗi muuɗum mbaatataa, yiite muuɗum du nyifataa.» Yiite lamsinan mono fuu hono lamɗam ni. Lamɗam wo huunde lobbere, de si ɗam selii lamsude, noy lamsinirton ɗam katin? Hakkunde mooɗon laatoɗon hono lamɗam ni, ngondon e jam. Iisaa dilli ɗoon, yehi leydi Yahuudiya, de feƴƴiti yehi lettugal gooruwol Urdun. Yimɓe heewɓe piilii mo, de imo waajoo ɗum'en katin hono no o woowrunoo ni. Farisa'en woɓɓe ngari faa ndaartindoo mo, ƴami mo: —Yalla ina daganii gorko seerude deekum naa? O jaabii ɓe: —Ɗume Muusaa yamiri on? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Muusaa jaɓii si gorko na seera deekum fu, winnda talkuru ceergal de seera ɗum. Iisaa wi'i ɓe: —Wo saabe on yoorɓe ɓerɗe, ɗuum waɗi de Muusaa winndani on yamiroore nde. Kaa gilla e fuɗɗoode, «Laamɗo tagii ɓe, waɗii ɓe gorko e debbo. Ɗum waɗi de gorko yoppan inna mum e bammum, nanngundura e deekum, ɓe ɗiɗo fuu ɓe laatoo neɗɗo gooto.» Nii woni ɓe nganaa ɗiɗo katin, ɓe ɓanndu wooturu. Ndelle, taa neɗɗo sennda ko Laamɗo hawrunduri. Nde ɓe kootunoo ndeen, taalibaaɓe makko ɓeen ƴami mo haala majjum. O wi'i ɓe: —Si neɗɗo seerii deekum de ɓaŋi goɗɗo fuu, jeenii. Hono noon du, si debbo seedii e gorum, de gorko goɗɗo ɓaŋi ɗum, debbo oon du jeenii. Yimɓe ina ngadda cukaloy to Iisaa, faa meema koy, de taalibaaɓe ɓeen ndukani ɗum'en. Nde o yiinoo ɗum ndeen, o ɓerni, o wi'i taalibaaɓe ɓeen: —Accee cukaloy koy ngara to am. Taa kaɗee koy, sabo wo nannduɓe e makkoy ɓeen njeyi laamu Laamɗo. Goonga kaalanammi on: mo jaɓiraay laamu Laamɗo hono no cukalel ni fuu, naatataa ɗum. Caggal ɗuum, o mumbilii cukaloy koy, o yowi junngo makko e makkoy, o barkini koy. Nde Iisaa nanngunoo laawol fu, gorko gomma doggiri to makko, hofii yeeso makko, ƴami mo, wi'i: —Moodibbo lobbo, ɗume kaanumi waɗude faa mi heɓa nguurndam nduumiiɗam? Iisaa wi'i mo: —Ko waɗi de aɗa noddira kam lobbo? Lobbo walaa si wanaa gooto, oon woni Laamɗo. Aɗa anndi jamirooje: «Taa waɗu war-hoore, taa jeenu, taa wujju, taa seeda fewre, taa toonya, teddin inna maa e bammaa.» Gorko oon jaabii mo, wi'i: —Moodibbo, miɗo hayba ɗum fuu gilla e cukaaku am. Ndeen Iisaa ndaari mo, yiɗi mo, wi'i mo: —Huunde wootere ina nyakani maa: yahu sonnoy ko njogiɗaa ɗuum fuu, kokkaa ceede ɗeen talkaaɓe. Ndeen, a heɓan mbarjaari dow kammu. De ngaraa, njokkaa kam. Ammaa nde gorko oon nannoo haalaaji ɗiin ndeen, ɓalinii, dillidi e mettorgal, sabo o jom jawdi sanne. Iisaa ƴeewi gereeji fuu de wi'i taalibaaɓe mum ɓeen: —Naatugol joomiraaɓe jawdi ley laamu Laamɗo ina tiiɗi koy! Haalaaji ɗiin kaaynii taalibaaɓe ɓeen sanne. O ɓeydi katin, o wi'i ɓe: —Sukaaɓe am, naatude e laamu Laamɗo ina tiiɗi koy! Sabo ngeelooba naata wudde battal ɓuri hoyude diina jom jawdi naata laamu Laamɗo. Ɗum ɓeydi haaynaade taalibaaɓe ɓeen, keddii ina ƴamundura hakkunde muɓɓen ina mbi'a: —Ndelle, moy woni kisoowo? O ndaari ɓe, o wi'i: —Yimɓe mbaawanaa ɗum, ammaa Laamɗo ina waawi. Sabo walaa fuu ko Laamɗo waawanaa. Ndeen, Piyeer wi'i mo: —Ndaar, minen min njoppii huunde fuu min njokkii ma! O jaabii ɗum, o wi'i: —Goonga kaalanammi on: neɗɗo fuu joppuɗo suudu muuɗum, naa sakiraaɓe muuɗum worɓe e rewɓe, naa inna mum, naa bammum, naa sukaaɓe mum, naa gese muuɗum saabe am e saabe Kabaaru Lobbo heɓan ko ɓuri ɗum kile hemre e aduna mo ngonɗen e muuɗum joonin o: joomum heɓan cuuɗi e sakiraaɓe worɓe e sakiraaɓe rewɓe e inniraaɓe e sukaaɓe e gese, o torrete du. E ley wakkati garoowo oon du, joomum heɓan nguurndam nduumiiɗam. Ammaa ardiiɓe heewɓe laatoto gaɗaaɓe, gaɗaaɓe ɓeen du laatoto ardiiɓe. Iɓe ngoni e laawol faa ɓe njaha Urusaliima. Iisaa na ardii ɓe, tawi taalibaaɓe ɓeen ina mbemmbii, jokkuɓe ɗum'en ɓeen du kulii. O noddi taalibaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen, o fuɗɗi haalande ɗum'en ko hewtata mo. O wi'i ɓe: —Inani eɗen njaha Urusaliima. Ɗoon Ɓii Neɗɗo wattetee e juuɗe hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta. Ɓe caroto mo sariya maayde, de ɓe ngatta mo e juuɗe yimɓe ɓe nganaa Alhuudiya'en. Ɓeen njalnoroo mo, tutta dow makko, piya mo dorri, mbara mo. De balɗe tati caggal majjum, o ummitoto. Caggal ɗuum, Yaakuuba e Yuhanna ɓiɓɓe Jebede ɓeen ngari to Iisaa, mbi'i ɗum: —Moodibbo, won ko min njiɗi nyaagaade ma. Miɗen njiɗi ngaɗanaa min ɗum. O wi'i ɓe: —Ɗume njiɗuɗon mi waɗana on? Ɓe njaabii mo: —Nduŋanoɗaa min min njooɗodoo e maaɗa, gooto gere nyaamo maa, gooto du gere nano maa e ley darja laamu maaɗa. O jaabii ɓe, o wi'i: —On anndaa ko ŋaarotoɗon. Yalla oɗon mbaawi yardude horde mettunde nde njardammi ndeen, naa looteede lootagal batisima naawngal ngal looteteemi ngaal naa? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Miɗen mbaawi. O wi'i ɓe: —On njardan horde nde njardammi ndeen, on keɓan lootagal batisima ngal looteteemi ngaal. Ammaa jooɗaade gere nyaamo am naa gere nano am wanaa miin yamirta ɗum. Jooɗorɗe ɗeen, wo ɓe Laamɗo moƴƴinani ɓeen njeyi. Nde taalibaaɓe sappo heddiiɓe ɓeen nannoo ɗum ndeen, ɓernani Yaakuuba e Yuhanna. Iisaa noddi ɓe fuu, wi'i: —Oɗon anndi laamiiɓe leyɗe adunaaru ina laamorii ɗum'en doole. Mawɓe ɓeen du ina kolla yimɓe ɓeen baawɗe. Onon kaa, ɗum waɗataa hakkunde mooɗon. Jiɗɗo laataade tedduɗo hakkunde mooɗon fuu, ina haani laataade golloowo mooɗon. Katin du, jiɗɗo ardaade e mooɗon fuu, ina haani laataade maccuɗo mooɗon, on fuu. Sabo fay Ɓii Neɗɗo waraay faa gollanee, ammaa warii faa gollana yimɓe, de hokka yonki muuɗum faa laatoo coottitaari ndimɗinoori heewɓe. Ɓe njottii Yeriko. Nde Iisaa yaltannoo ngalluure ndeen, kam e taalibaaɓe muuɗum e jamaa keewɗo, ɓe tawi bumɗo bi'eteeɗo Bartime ɓii Time ina jooɗii ina garbina ɗakkol laawol ngool. Nde o nannoo wo Iisaa Nasaraatuujo oon faltotoo ɗoon ndeen, o fuɗɗi ƴeewnaade imo wi'a: —Iisaa, taan Daawda, yurmam! Yimɓe heewɓe ina njawana mo ina mbi'a o deƴƴinoo, ammaa o ɓeydi ƴeewnaade sanne, imo wi'a: —Taan Daawda, yurmam! Iisaa darii, wi'i: —Noddee mo. Ndeen, ɓe noddi bumɗo oon, ɓe mbi'i ɗum: —Sellin ɓernde maa, umma! O noddii ma. O gurbitii, o faɗɗi saaya makko, o wari to Iisaa. Iisaa ƴami mo, wi'i: —Ɗume njiɗɗaa mi waɗane? Bumɗo oon jaabii mo, wi'i: —Moodibbo, mi wumta. Iisaa wi'i mo: —Yahu, goonɗinal maa dannii ma. Wakkati oon o wumti, o jokki Iisaa, iɓe njaha dow laawol. Ko Iisaa e taalibaaɓe muuɗum ɓadii Urusaliima ɗuum, njottii Baytifaaji e Baytaniya dow waamnde wi'eteende Jaytun. Iisaa nuli taalibaaɓe muuɗum ɗiɗo, wi'i ɓe: —Njehee naatowee wuro wonngo yeeso mooɗon ngo. Wakkati oon fu, on tawan mola araawa nga fay gooto waɗɗaaki abada ina haɓɓii. Kaɓɓiton nga, ngaddon nga ɗo. Si goɗɗo ƴamii on ɗume ngaɗoton nga, njaaboɗon mbi'on Joomii amin ina haajaa nga, de nultiran nga law. Ɓe njehi, ɓe tawi mola ngaan ina haɓɓii yaasin ɗakkol dammbugal, ɓe kaɓɓiti nga. Yoga e darinooɓe ɗoon ɓeen ƴami ɓe: —Ɗume ngolloton ɗo? Ko waɗi oɗon kaɓɓita mola nga? Ɓe njaaborii ɓeen no Iisaa wiirunoo ɓe noon. Ɓeen njoppi ɓe. Ɓe njaarani Iisaa mola ngaan, ɓe njowi saayaaji maɓɓe dow magga, o waɗɗii. Yimɓe heewɓe mbeerti saayaaji muɓɓen dow laawol. Woɓɓe kelti licce leɗɗe ɗakkol toon, mbeerti ɗe e laawol ngool. Ardiiɓe mo e heeduɓe gaɗa makko ɓeen na ƴeewnoo na mbi'a: —Jettooje e barke ngoodanii garɗo e dow innde Joomiraaɗo! Barke woodanii laamu maami en Daawda, laamu ngaroowu nguun! Jettooje ngoodanii Laamɗo dow kammuuli! Iisaa hewti ley Urusaliima, naatowi suudu dewal mawndu nduun, de ndaari fuu ko woni ley mayru. Ammaa saabe hiirii, o yehi Baytaniya kanko e sappo e ɗiɗo ɓeen. Jaango majjum, caggal ɓe ndawii Baytaniya, tawi imo yolbi. O haccii ƴibbi mbilitinki, o yehi ƴeewoyde yalla imo tawra ki ɓiɓɓe. Nde o yottinoo ki ndeen, o tawaay e makki si wanaa haakorooji. Sabo wakkati oon wanaa wakkati rimugol ƴibbe. O wi'i ƴibbi kiin: —Taa fay gooto nyaama ɓiɓɓe maa abada katin! Taalibaaɓe makko ɓeen nani ɗum. Nde ɓe njottinoo Urusaliima fu, Iisaa naati taliyaare suudu dewal mawndu nduun, de fuɗɗi riiwude soodooɓe e soottooɓe wonɓe ley toon. O liɓi taabaaje weccooɓe ceede e jooɗorɗe soottooɓe buugaali. O accaay fay gooto rewi ley taliyaare suudu dewal mawndu nduun ina ronndii gineeji. Ndeen o waajii ɓe: —Yalla wanaa ina winndaa: «Suudu am inndirte suudu waɗirdu du'aare lenyi fuu!» Onon kaa, on ngaɗii ndu suuɗirdu yanooɓe. Hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta nani ɗum, pilii no mbardata mo. Ɓe kuli mo, sabo waaju makko oon naatii jamaa oo sanne. Nde hiirnoo fu, kanko e taalibaaɓe makko, ɓe njalti ngalluure ndeen. Fajiri jaango majjum, iɓe paltoroo to ƴibbi kiin toon, ɓe nji'i ki yoorii koloŋ faa yottii ɗaɗi. Piyeer miccitii, wi'i mo: —Moodibbo, ndaar! Ƴibbi ki kuɗunoɗaa kiin yoorii. Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Ngoonɗinee Laamɗo! Goonga kaalanammi on: neɗɗo fuu biiɗo waamnde nde: «Ɗoofa, saamoy ley maayo», si sikkitiraay ley ɓernde muuɗum, de goonɗini ko wi'i ɗuum laatoto fu, waɗante ɗum. Ɗum waɗi de miɗo wi'a on: ko ŋaariɗon e ley du'aare fuu, ngoonɗinee on keɓii ɗum, ndeen on ngaɗante ɗum. Nde ndariɗon faa ngaɗon du'aare fuu, si won gaɗunooɗo on huunde fu, njaafoɗon ɗum, faa Baaba mooɗon gonɗo dow kammu oon yaafanoo on hakkeeji mooɗon onon du. [ ] Ɓe ngarti Urusaliima katin. E ley ko o yiiltotoo ley suudu dewal mawndu ɗuum, hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta e mawɓe ɓattitii mo ƴami mo: —Laamu nguye hokki ma baawɗe gollude ko ngollataa ɗum? Moy hokki ma laawol ngollaa ɗum? Iisaa wi'i ɓe: —Mi ƴaman on huunde wootere. Njaaboɗon kam, de mi haalana on kokkuɗo kam laawol mi golla ko ngollammi ɗuum. Lootagal batisima Yaayaa ngaal, to Laamɗo ƴuuri naa to yimɓe? Njaabee kam! Ɓe ndawridi hakkunde maɓɓe, ɓe mbi'i: —Si en mbi'ii to Laamɗo, o ƴaman en ndelle ko waɗi de en ngoonɗinaay Yaayaa? Yalla en mbi'an to yimɓe naa? Iɓe kula yimɓe ɓeen sabo ɓe fuu iɓe njogorii Yaayaa wo annabaajo goongaajo. Ɓe njaabii Iisaa, ɓe mbi'i: —Min anndaa. Iisaa wi'i ɓe: —Haya miin du, mi haalantaa on baawɗe ɗeye ngollirammi ko ngollammi ɗuum. Iisaa fuɗɗi haalude, banndani ɓe, wi'i: —Neɗɗo gomma waɗii ngesa cabiije. O fiiltini nga hoggo, o wasi luggere ɓoosirde, o nyiɓi suudu toowndu faa o haynoo ko warata e ngesa ngaan. Caggal ɗuum, o halfini nga remooɓe, de o waɗi jahaangal. Nde ɓoreede cabiije yottinoo fu, o neli golloowo makko to remooɓe ɓeen toon, ɓe ngaddana mo ngeɗu makko e ɓiɓɓe cabiije ɗeen. Ɓe nanngi nelaaɗo oon, ɓe piyi ɗum, ɓe njeccini ɗum juuɗe ɓole. O neli e maɓɓe golloowo makko goɗɗo. Ɓe kuyfini ɗum, ɓe eli ɗum. O neli katin golloowo tataɓo, de ɓe mbari ɗum. Woɓɓe heewɓe nuliraama hono noon: ɓe piyi woɓɓe, ɓe mbari woɓɓe. Joonin kaa gooto tan o heddorii, ɓiyiiko korsuɗo oon. Sakitii o neli oon du e maɓɓe, o wi'i: «Ɓe njaagoto ɓiyam oon.» Ammaa remooɓe ɓeen mbi'unduri hakkunde muɓɓen: «O woni donoowo oon. Ngaree mbaren mo, faa kewten ngesa ngaan!» Ɓe nanngi ɓiɗɗo oon, ɓe mbari ɗum, ɓe paɗɗi ɗum to gaɗa ngesa toon. Joonin le, noy jom ngesa oon waɗata? O waran, o halka remooɓe ɓeen, o halfina ngesa ngaan woɓɓe. Yalla on njanngaay ko winndaa ley Binndi ɗiin ɗuum naa? «Hayre nde nyiɓooɓe ɓeen calii ndeen, wo kayre laatii hoore nyimngo ngoon. Ɗum wo golle Joomiraaɗo, wo ɗum haaynde e jiiɗe meeɗen!» Hooreeɓe Alhuudiyankooɓe pilii no nanngira Iisaa, sabo ɓe paamii banndol ngol wo kamɓe sappii. De ɓe cuusaay jamaa oon. Ɓe njoppi mo, ɓe ndilli. Hooreeɓe ɓeen neli e makko Farisa'en woɓɓe e daraniiɓe Hirudus faa keɓa tuufira mo e konngol makko. Ɓe ngari, ɓe mbi'i mo: —Moodibbo, miɗen anndi a goongante. A hulataa fay gooto, sabo a ɓurdintaa yimɓe, aɗa jannginira laawol Laamɗo ngol goonga. Yalla ina dagii min kokka kaananke Roma mawɗo oon lampo naa dagaaki? Min kokka mo naa taa min kokka mo? Ammaa Iisaa annditii naafikaaku maɓɓe. O wi'i ɓe: —Ɗume waɗi de oɗon tuufina kam? Ngaddanee kam mbuuɗu cardi faa mi yi'a ɗum. Ɓe ngaddani mo. O ƴami ɓe: —Natal moy e innde moy woni ɗo? Ɓe mbi'i mo: —Kaananke Roma. Ndeen o jaabii ɓe, o wi'i: —Ndelle kokkee kaananke Roma ko jeyi, kokkon Laamɗo du ko jeyi. Ko Iisaa jaabii ɗuum haaynii ɓe sanne. Saduki'en woɓɓe ngari to makko. Kam'en ngoni yeddooɓe ummital. Ɓe ƴami mo, ɓe mbi'i: —Moodibbo, Muusaa yamirii en si neɗɗo ɓaŋii debbo, maayii tawii heɓaay ɓiɗɗo fu, minyum naa mawnum dewla debbo joppaaɗo oon faa heɓana maayɗo oon ɓeyngu. Waɗii rimdaaɓe njeɗɗo. Arandeejo oon ɓaŋi debbo de maayi, heɓaay ɓiɗɗo. Ɗiɗaɓo oon dewli debbo oon, kam du maayi heɓaay ɓiɗɗo. Tataɓo oon du waɗi hono noon. Hono nii njeɗɗo ɓeen fuu ɓaŋiri mo, keɓaay ɓiɗɗo. Caggal maɓɓe ɓe fuu, debbo oon du maayi. Ndelle, nyannde ummital, moy e maɓɓe laatotoo goroo debbo oon? Sabo ɓe njeɗɗo fuu ɓe ɓaŋiino mo. Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —On woofuɓe, on anndaa Binndi ɗiin, on anndaa baawɗe Laamɗo du. Sabo si maayɓe ummitake fu, worɓe ɓaŋataa, rewɓe ɓaŋataake. Ɓe laatoto hono maleyka'en wonɓe dow kammu ɓeen ni. Wooɗi, ko maayɓe ummitotoo ɗuum, on njanngaay e dewtere Muusaa ley taariki wuumoore huɓɓoore, hono no Laamɗo haaldiri e makko, wi'i: «Miin woni Laamɗo Ibrahiima, Laamɗo Isiyaaka, Laamɗo Yaakuuba»? Laamɗo wo Laamɗo wuurɓe, wanaa Laamɗo maayɓe. On mboofii sanne. Jannginoowo Tawreeta gooto ɓattitii Iisaa, tawi naniino jeddi maɓɓe, e no o jaaborii Saduki'en ɓeen faa wooɗi, ƴami mo: —E jamirooje ɗeen fuu, ndeye ɓuri manngu? Iisaa jaabii mo: —Ɓurnde fuu manngu e jamirooje ɗeen wo nde ɗo: «Hettinda Israa'iila, Laamɗo Joomiraaɗo meeɗen oon tan woni Joomiraaɗo. Yiɗir Laamɗo Joomiraaɗo maa e ɓernde maa fuu e yonki maa fuu e hakkillo maa fuu e semmbe maa fuu.» Ɗiɗaɓerde ndeen wo hono mayre, kayre woni: «Njiɗiraa gondo maa no njiɗirɗaa hoore maa ni.» Walaa fuu yamiroore ɓurnde ɗiɗi ɗeen manngu. Nde Iisaa yi'unoo o jaaborake hakkilantaaku ndeen, wi'i mo: —A woɗɗaa e laamu Laamɗo. Caggal ɗuum, fay gooto suusaay ƴamude Iisaa ƴamɗe goɗɗe katin. Nde Iisaa waajotoo ley suudu dewal mawndu ndeen, wi'i: —Noy jannginooɓe Tawreeta ɓeen mbaawri wiide Almasiihu oon wo taan Daawda? Sabo Daawda e hoore muuɗum wi'irii Ruuhu Ceniiɗo: «Joomiraaɗo wi'i Joomam: Jooɗa gere nyaamo am, faa mi waɗa njaaɓaa wayɓe ma.» Daawda e hoore muuɗum ina noddira Almasiihu oon «Joomam». Ndelle, noy o laatortoo taanum? Jamaa keewɗo ina hettindanii Iisaa e seyo. E ley waajagol makko ngool, o wi'i ɓe: —Tinnee e jannginooɓe Tawreeta yiɗuɓe yiilodaade e saayaaji mawɗi e jowteede jowtaali tedduɗi ley luumooji, fooɗantooɓe jooɗorɗe ɓurɗe teddude ley cuuɗi baajorɗi e nokkuuje tedduɗe to nyaamduuji. Iɓe nyaama jawdi rewɓe talkaaɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi, de ɓe njuutina du'aawuuji maɓɓe faa ɓe nanndinkinoo e lobbuɓe. Kamɓe, jukkungo naawngo ɓurata jippineede dow muɓɓen. Iisaa jooɗii hucciti e keesu suudu dewal mawndu nduun, yi'i no jamaa oon wattirta kaalisi e keesu oon noon. Joomiraaɓe jawdi heewɓe ngatti kaalisi keewɗo ley keesu oon. Ndeen debbo talkaajo mo gorum maayi wari, watti buuɗi ɗiɗi. Iisaa noddi taalibaaɓe muuɗum ɓeen, wi'i ɗum'en: —Goonga kaalanammi on: ko debbo talkaajo o watti e ley keesu ɗuum ɓuri ko ɓeen fuu ngatti ɗuum. Sabo ɓe fuu, wo ko bonnantaa ɓe fay huunde tan ɓe ngatti. Ammaa debbo o kaa, e ley talkaaku muuɗum watti haddi ko joginoo faa wuurda ɗuum fuu. Nde o wurtotonoo suudu dewal mawndu ndeen, taalibaajo makko gooto wi'i mo: —Moodibbo, ndaar, kaaƴe ɗe e nyimngo ngo fuu no ŋarɗiri! Iisaa jaabii mo, wi'i: —A yi'ii nyimngo ngo no foti mawnude naa? Fay hayre wootere heddataako ɗo ina yowii dow wonnde. Fuu wurjinte. O jooɗowii dow waamnde wi'eteende Jaytun, o hucciti e suudu dewal mawndu nduun. Piyeer e Yaakuuba e Yuhanna e Andire toowtidi e makko, ƴami mo, mbi'i: —Anndin min nde ɗum waɗata. Maande ndeye hollata waɗugol kulle ɗeen fuu? Iisaa jaabii ɓe wi'i: —Ndeentee taa fay gooto wosina on e goonga. Heewɓe ngardan e innde am, ina mbiitoo: «Miin woni kanko.» Ɓe mbosinan yimɓe heewɓe. Si on nanii kabaaru woldeeji ɓadiiɗi, si on kaalanaama woldeeji boɗɗuɗi, taa kulee. Ina tilsi ɗum waɗa, de ɗum wanaa timmoode tafon. Lenyol habdan e lenyol, laamu habdan e laamu, leydi dimmboto e nokkuuje feere feere, rafooji du ngaɗan. Ɗum fuu laatoto hono fuɗɗoode ŋatawere ɓeynoowo ni. Ndeenee ko'e mooɗon, sabo yimɓe njaaran on to carorɗe, on piyete ley cuuɗi baajorɗi. Ɓe ndarna on yeeso hooreeɓe e kaanankooɓe saabe am, faa laatanoɗon kam seedeeɓe yeeso maɓɓe. Ina tilsi Kabaaru Lobbo oon waajee lenyi ɗiin fuu tafon. Nde ɓe njaarii on faa ɓe kokkitira on, taa mbemmbeɗon dow ko kaaloton. Nde wakkati majjum wari fuu, on keɓan ko kaalon. Sabo wanaa onon kaalata, wo Ruuhu Ceniiɗo haalata. Neɗɗo hokkitiran sakiike muuɗum waree, baabiiwo du hokkitiran ɓiyum. Ɓiɓɓe ummanto saaraaɓe muɓɓen, ngaɗa faa ɓe mbaree. Yimɓe fuu mbanyan on saabe am. Ammaa tinnitiiɗo faa yottii timmoode fu, kam hisintee. Wakkati waran nde nji'oton «huunde nyiddiniinde bonnoore» ina woni ɗo haanaa wonde. (Jannguɗo ɗum fuu, faama maanaa majjum.) Ndeen, tawaaɓe ley Yahuudiya fuu ndoggira baamle. Tawaaɗo dow suudu, taa jippoo fey de wi'a naatan faa hooƴa huunde ley suudu muuɗum. Tawaaɗo ngesa, taa yeccoo faa hooƴowa saaya muuɗum. Kay, debereedu'en e musinteeɓe njaran torra ley balɗe ɗeen! Ŋaaree Laamɗo taa ɗum waɗa wakkati dabbunde. Sabo ley balɗe ɗeen torra waɗan mo hono muuɗum waɗaay gilla fuɗɗoode adunaaru ndu Laamɗo tagi nduun faa joonin, wooɗi du hono muuɗum waɗataa abada katin. Sini Joomiraaɗo raɓɓinɗinaayno balɗe ɗeen, fay gooto hisataano. Ammaa o raɓɓinɗinirii ɗe saabe suɓaaɓe makko ɓeen. Wakkati oon, si goɗɗo wi'ii on: «Ndaaree! Inan Almasiihu ɗo», naa «Inani mo to», taa ngoonɗinee. Sabo almasiihu'en fewreeɓe e annabaaɓe fewreeɓe ɓangowan, ngaɗa maandeeji e kaayeefiiji faa majjina fay suɓaaɓe ɓeen, si na laatoo. Ndelle, kakkilon! Mi haalanii on huunde fuu gilla ɗum waraay. —Ammaa e ley balɗe ɗeen, caggal torra oon, naange niɓɓan, lewru selan yaynude, koode kammu caaman, kulle gonɗe dow kammu ɗeen ndimmboto. Wakkati oon, Ɓii Neɗɗo oon yi'ete ina wara e duule, ina warda e baawɗe mawɗe e teddeengal. O nulan maleyka'en makko lettugal e gorgal, horɗoore e soɓɓiire, kawrundura suɓaaɓe makko ɓeen gilla to adunaaru fuɗɗi faa to haaɗi. Ekitee ko ƴibbi hollata: si licce makki keyɗitii, haakorooji makki mbilitii, oɗon anndi ndunngu ɓadake. Noon du, si on nji'ii kulle ɗeen ina ngaɗa, annditon wakkati oon ɓadake, ina woni e dammbugal galle. Goonga kaalanammi on: jamaanu o timmataa tawee kulle ɗeen fuu ngaɗaay. Kammu e leydi timman, de haalaaji am kaa timmataa abada. Kaa nyalaande ndeen e wakkati oon fay gooto anndaa ɗum. Wanaa maleyka'en wonɓe dow kammu, wanaa Ɓiɗɗo oon. Walaa annduɗo ɗum si wanaa Baabiiwo oon. Kakkilee, tinnoɗon e majjum, sabo on anndaa wakkati mo o warata. Iɗum wa'i hono gorko cegiliiɗo faa dilla, yalti suudu muuɗum, hokki maccuɓe mum mono fuu golle mum, yamiri doomoowo dammbugal oon tinnoo dooma. Ndelle, kakkilon, sabo on anndaa nde jom galle oon wartata: ina waawi laataade kiiral naange, naa hakkunde jemma, naa wakkati nde dontooje njoggata, naa fajiri. Taa o juha on de o tawa oɗon ɗaanii! Ko kaalanammi on ɗuum, miɗo haalana yimɓe fuu: kakkilon! Balɗe ɗiɗi keddanii iidi Faltagol e iidi buuru mo wattaaka rabilla. Hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta pilii nanngirde Iisaa e hiila faa keɓa mbara ɗum. De ɓe mbi'i: —Taa ngaɗen ɗum ley iidi ndi de yimɓe muurta. Wakkati oon Iisaa ina woni ley Baytaniya, ɗo suudu Simon noddirteeɗo ceppinɗo oon. O jooɗii faa o nyaama. Debbo gomma naati ina jogii faandu nebbam laaɓuɗam, uurɗam, tiiɗuɗam coggu sanne. Debbo oon heli faandu nduun, joori nebbam ɗaam dow hoore makko. Yoga e wonnooɓe toon ɓeen mettaa, mbi'unduri hakkunde muɓɓen: —Ɗume saabii de nebbam ɗaam bonniraa ni? Iɗam waawnoo sonneede ko ɓuri buuɗi cardi keme tati, de hokkee talkaaɓe! Heddii iɓe pela debbo oon. Ammaa Iisaa wi'i: —Celee mo! Ko waɗi de oɗon torra mo? O gollanii kam gollal lobbal. Si goonga, talkaaɓe ina tawdee e mooɗon wakkati fuu, nde muuyɗon fuu oɗon mbaawi waɗande ɗum'en moƴƴere. De miin kaa, mi tawdataake e mooɗon wakkati fuu. O waɗii ko o waawi: o joorii nebbam uurɗam ɗam dow ɓanndu am faa mi segilanoo saabeere. Goonga kaalanammi on: ɗo Kabaaru Lobbo waajaa e adunaaru ndu fuu, ko debbo o waɗi ɗuum fillitete, faa o miccitee. Yahuuda Isikariyotto, gooto e taalibaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen, yehi to hooreeɓe almaami'en faa watta Iisaa e juuɗe muɓɓen. Nde ɓe nannoo ɗum ndeen, ɓe ceyii, ɓe aadii ɓe njoɓan mo ceede. Wakkati oon, imo fiya dabare no o jambortoo Iisaa. Nyannde arande iidi buuru mo wattaaka rabilla, nde ɓe kirsata dammuuli iidi Faltagol ndeen, taalibaaɓe Iisaa ƴami ɗum, mbi'i: —Toy njiɗɗaa min njaha min cegilanowe hiraande iidi Faltagol ndeen? O nuli taalibaaɓe makko ɗiɗo, o wi'i ɗum'en: —Njehee ngalluure toon, on kawran toon e gorko ina ronndii loonde ndiyam. Njokkon ɗum. Suudu ndu o naati fuu, mbi'on jom galle oon: «Moodibbo ƴamii suudu nduye nyaamdata e taalibaaɓe mum ɓeen hiraande iidi Faltagol?» O hollan on suudu sooro mawndu moƴƴinaandu. Wo dow toon cegilantoɗon en hiraande ndeen. Taalibaaɓe ɗiɗo ɓeen njehi, naatowi ngalluure ndeen, ɓe tawri hono no o wi'iri ɓe noon. Toon ɓe cegilanii hiraande iidi Faltagol ndeen. Nde hiirnoo fuu, Iisaa wardi e sappo e ɗiɗo ɓeen. Wakkati ɓe njooɗinoo iɓe nyaama fu, Iisaa wi'i: —Goonga kaalanammi on: gooto mooɗon jamboto kam, imo nyaamda e am joonin. Ɗum laatanii ɓe kaɓɓu-ko'u, ɓe puɗɗi ƴamirde mo gooto gooto, iɓe mbi'a: —Kori wanaa miin? O jaabii ɓe, o wi'i: —Wo gooto mooɗon, onon sappo e ɗiɗo ɓe, cuuwidinɗo e am junngo e le'al ngal. Tilay Ɓii Neɗɗo yoppira adunaaru no haaliraa ley Binndi ɗiin ni. Ammaa bone woodanii jambotooɗo Ɓii Neɗɗo oon! Gorko oon, si rimaakano fey ɓuri woodde e muuɗum! Nde ɓe nyaamannoo ndeen, Iisaa hooƴi buuru, yetti Laamɗo, heltii, hokki ɓe, wi'i: —Njaɓee, ɗum wo ɓanndu am. Caggal ɗuum, o hooƴi horde cabijam, o yetti Laamɗo, o hokki ɓe, ɓe fuu ɓe njari. O wi'i ɓe: —Ɗum wo ƴiiƴam am, tabintinoojam amaana Laamɗo, ndufeteeɗam saabe heewɓe. Goonga kaalanammi on: mi yarataa cabijam katin si wanaa nyannde njaroymi kesam e ley laamu Laamɗo. Caggal ɓe njimii Jabuura, ɓe njalti, ɓe njehi dow waamnde wi'eteende Jaytun. Iisaa wi'i ɓe: —On fuu on njoppan kam, sabo ina winndaa: «Mi fiyan duroowo piiɗe maayde, de baali ɗiin cankitoo.» Ammaa caggal mi iirtake, mi artoyto on Galili. Piyeer wi'i mo: —Fay si ɓe fuu ɓe njoppi ma, miin kaa mi yoppataa ma. Iisaa wi'i mo: —Goonga kaalanammaami: jemma hannden o pay, fadde ndontoori e joggude kile ɗiɗi a wi'an a anndaa kam kile tati. De Piyeer haali, tekkini daande, wi'i: —Fay si tilsi mi maaydan e maaɗa, abada mi wi'ataa mi anndaa ma. Taalibaaɓe ɓeen fuu mbi'i hono noon. Ɓe njottii nokku bi'eteeɗo Geccemane, de Iisaa wi'i taalibaaɓe muuɗum ɓeen: —Njooɗee ɗo, faa mi waɗowa du'aare. O yaadi e Piyeer e Yaakuuba e Yuhanna. Ɓernde makko fuɗɗi maatude kulol e kaaɗeefi. O wi'i ɓe: —Mettorgal ina mawni e am sanne faa ina nesa warude kam. Keddee ɗo, ndoomee, kakkilee. O toowti seeɗa, o hippii e leydi, o du'ii yalla imo daɗa e wakkati naawɗo oon si na laatoo. O wi'i: —Abba! Aɗa waawi huunde fuu, woɗɗinam horde torra nde. Ammaa taa laatoo ko muuyumi, ɗum laatoo ko muuyuɗaa. O warti, o tawi iɓe ɗaanii. O wi'i Piyeer: —Simon, a ɗaani naa? A walaa semmbe doomude fay haddi wawtu gooto naa? Kakkilee, ndu'ee, faa taa on njarribe. Sabo hakkillo ina heewi anniya lobbo, ammaa terɗe ina lokkiɗi. O yehi katin, o du'orii no arande ni. O warti, o tawi ɓe ɗaantake, sabo ɗoyngol maɓɓe na teddi sanne. Ɓe kunngii anndude ko ɓe njaabotoo mo. O warti tataɓerde, o wi'i ɓe: —Faa joonin on ɗaani, oɗon ŋootta naa? Heƴii. Wakkati oon warii. Joonin, Ɓii Neɗɗo wattete e juuɗe luttuɓe. Ummee njehen! Inan jambotooɗo kam oon ina ɓattitii. O tilaaki e haalde ɗum, de Yahuuda, gooto e sappo e ɗiɗo ɓeen, yottii ina wondi e yimɓe heewɓe jogiiɓe kaafaaje e cabbi. Wo ɓe nulaaɓe hooreeɓe almaami'en, e jannginooɓe Tawreeta, e mawɓe. Jambotooɗo mo oon hokkiino ɓe filnde, wi'i: —Mo mucciimi fu, oon woni kanko. Nanngon ɗum, njaaron ɗum kawjoɗon ɗum. Yahuuda yottii tan, ɓattitii Iisaa, wi'i ɗum: —Moodibbo! O muccii ɗum. Ndeen ɓe tuggi juuɗe maɓɓe dow Iisaa, ɓe nanngi ɗum. Gooto e darinooɓe ɗoon ɓeen, soorti kaafaahi muuɗum, soppi maccuɗo Almaami Mawɗo, taƴi nowru muuɗum. Iisaa wi'i ɓe: —On ngardii e kaafaaje e cabbi hono wo mi ardiiɗo muurtere naa? Nyannde fuu miɗo wondunoo e mooɗon ley suudu dewal mawndu nduun miɗo waajoo, de on nanngaay kam. Ammaa tilay ko Binndi ɗiin mbi'i ɗuum tabita. Ndeen, taalibaaɓe ɓeen fuu njoppi mo, ndoggi. Jokolle mo ɓornaaki na waanii disaare tan, jokki mo. Ɓe nanngi ɗum, de yoppi disaare ndeen, doggi ɓanndu ɓoldu. Ɓe njaari Iisaa to Almaami Mawɗo oon, tawi hooreeɓe almaami'en e mawɓe e jannginooɓe Tawreeta fuu ina kawriti. Piyeer ina jokki mo to toowti faa naati ley taliyaare galle Almaami Mawɗo. O jooɗodii e doomooɓe ɗakkol yiite, imo ƴuuloo. Wooɗi, hooreeɓe almaami'en e jeyaaɓe e waalde Saahiiɓe ndeen fuu ina piloo ko pelira Iisaa faa waree, de ɓe keɓaay. Heewɓe ina pela mo dow fewre, ammaa haalaaji muɓɓen ina luttunduri. Woɓɓe maɓɓe peli mo, mbi'i: —Min nanii imo wi'a: «Mi liɓan suudu dewal mawndu mahiraandu juuɗe nduun, de ley balɗe tati mi nyiɓa suudu dewal wonndu ndu mahiraaka juuɗe.» Kaa e ɗum du, pelooje maɓɓe ɗeen ina luttunduri. Almaami Mawɗo oon ummii, darii hakkunde jamaa oon, ƴami Iisaa: —Walaa ko njaabotoɗaa naa? Ko yimɓe ɓe ceedante ɗuum wo ɗume? Ɗum fuu imo deƴƴinii, o jaabaaki fay huunde. Almaami Mawɗo oon ina ƴama mo katin, ina wi'a: —Yalla aan woni Almasiihu, ɓii mo jettooje ngoodani oon naa? O jaabii, o wi'i: —Miin woni kanko. On nji'an Ɓii Neɗɗo ina jooɗii gere nyaamo Jom baawɗe oon, ina warda e duule kammu. Ɗuum metti Almaami Mawɗo oon faa seeki kaddule muuɗum, wi'i: —En kaajaaka seedeeɓe katin. On narrii noppi mooɗon ko o mbonkii Laamɗo ɗuum. Ɗume miiliɗon? Ɓe fuu ɓe mbi'i imo haani wareede. Woɓɓe maɓɓe puɗɗi tuttude dow makko. Ɓe cuddi yeeso makko, iɓe piya mo, iɓe mbi'a mo: —Hey annabaajo! Haalan min moy fiyi ma! Ndeen doomooɓe ɓeen du nanngi mo, ina peenya mo. E ley ko Piyeer woni ley taliyaare galle oon, gooto e horɓe Almaami Mawɗo oon yottii. Nde o yiinoo Piyeer ina ƴuuloo ndeen, o taykii ɗum, o wi'i: —Aan, aɗa wondunoo e Iisaa Nasaraatuujo oon. Piyeer yeddi mo, wi'i: —Miin kaa mi anndaa, mi faamataa ko kaalataa ɗuum. Caggal ɗuum, Piyeer yehi naatowi bolongal galle ngaal. [Ndeen ndontoori joggi.] Nde korɗo oon yiinoo mo katin fu, haalani dariiɓe ɗoon ɓeen, wi'i: —Oo wo gooto maɓɓe! Piyeer yeddi katin. Faa ɓooyti seeɗa, dariiɓe ɗoon ɓeen mbi'i Piyeer: —Tannyoral, a gooto maɓɓe, sabo a Galilinkeejo. Kanko du, o fuɗɗi hunaade e huttaade, imo wi'a: —Mi anndaa gorko mo kaaloton haala mum oon fey! Wakkati oon pay, ndontoori joggi ɗiɗaɓerde, de Piyeer miccitii ko Iisaa wi'unoo ɗuum: «Fadde ndontoori e joggude kile ɗiɗi, a wi'an a anndaa kam kile tati.» Ɓernde Piyeer metti dow majjum, heddii ina woya. Nde naange fuɗunoo fu, hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta e waalde Saahiiɓe ndeen fuu, tawti mawɓe du, ɓe fuu ɓe ndawridi. Ɓe kaɓɓi Iisaa, ɓe njaari ɗum, ɓe ngatti ɗum e juuɗe Pilaatu goforneer oon. Pilaatu ƴami mo, wi'i: —Aan woni kaananke Alhuudiyankooɓe oon naa? O jaabii, o wi'i: —Aan e hoore maa haali. Hooreeɓe almaami'en ɓeen ina pelda mo kulle keewɗe. Pilaatu ƴami mo katin: —Walaa ko njaabotoɗaa naa? A nanaay ko ɓe peldete ɗuum fuu naa? Ammaa Iisaa jaabaaki fay huunde, faa ɗum haaynii Pilaatu. Iidi Faltagol fuu, goforneer oon ina woowi yoofande yimɓe ɓeen kasuujo gooto mo cuɓii. Tawi gorko bi'eteeɗo Barabas muurtidiino e woɓɓe faa ɓe mbari neɗɗo. Wakkati oon, iɓe uddaa e kasu saabe ko ɓe ngaɗi ɗuum. Jamaa oon njehowi to Pilaatu woni toon, naati e nyaagaade ɗum waɗana ɓe ko woownoo waɗande ɓe ɗuum. O jaabii ɓe, o wi'i: —Oɗon njiɗi mi yoofana on kaananke Alhuudiyankooɓe oon naa? Sabo o faamii hooreeɓe almaami'en ɓeen kiram waɗi de kokkitiri mo. De hooreeɓe ɓeen ndunƴi jamaa oon nyaagoo Pilaatu yoofana ɓe Barabas, ɗum ɓurani ɓe yoofa Iisaa. Pilaatu jaabii katin, wi'i ɓe: —Ndelle, ɗume njiɗuɗon mi waɗa mo mbi'oton kaananke Alhuudiyankooɓe oon? Ɓe ƴeewnii, ɓe mbi'i: —Tontu mo e leggal palaangal! Pilaatu ƴami ɓe: —Ɗume o waɗi ko boni? De ɓe ɓeydi ƴeewnaade semmbe: —Tontu mo e leggal palaangal! Saabe Pilaatu ina yiɗi welnude ɓerɗe jamaa oon, yoofani ɗum'en Barabas. Caggal ɗuum, o yamiri Iisaa fiyee dorri, de o hokkitiri ɗum tontowee e leggal palaangal. Sordaasiiɓe ɓeen njaari mo nannowi mo ley galle laamorde toon, kawrunduri sordaasiiɓe heddiiɓe ɓeen fuu. Ɓe ɓorni mo saaya mboɗeeha, ɓe canyi taarde gi'e ɓe kippi e hoore makko. Ɓe puɗɗi salminde mo, iɓe mbi'a: —Foofoo, kaananke Alhuudiyankooɓe. Iɓe piira hoore makko loosol, iɓe tutta mo, iɓe ndikkinoo, iɓe cujidana mo. Nde ɓe tilinoo jalnoraade mo ndeen, ɓe itti saaya mboɗeeha kaan, ɓe ɓorni mo kaddule makko. Ndeen ɓe njaari mo yaasin faa ɓe tontowa mo e leggal palaangal. Gorko gooto bi'eteeɗo Simon, jeyaaɗo Sireene, baaba Alesandere e Rufus, ina ƴuura ley ladde ina faltoo ɗoon. Sordaasiiɓe ɓeen ndoolɗi mo o wakkoo leggal Iisaa palaangal ngaal. Ɓe njaari Iisaa nokku bi'eteeɗo Golgata (maanaa majjum woni «Nokku Laalagal Hoore»). Ɓe ngaddani mo cabijam njillunduraaɗam e ɗakke kaaɗuɗe faa o yara, de o jaɓaay. Ɓe tonti mo e leggal palaangal. Ɓe pecciri kaddule makko cumnal, ɓe ndaara ko mono fuu heɓata. Nde ɓe tontata mo ndeen, wo wakkati yamnde jeenay beetee. Ɓe mbinndi e alluwal tiimtude hoore makko sabaabu ko o tontiraa. Binndi dow maggal na mbi'a: Kaananke Alhuudiyankooɓe. Ɓe tontidi mo e yanooɓe ɗiɗo, gooto gere nyaamo makko, gooto du gere nano makko. [ ] Yimɓe faltotooɓe ɗoon ɓeen ina njenna mo, ina ndimmba ko'e muɓɓen, ina mbi'a: —Hey! Liɓoowo suudu dewal mawndu de nyiɓtoo ndu ley balɗe tati, dannu hoore maa, jippa leggal palaangal ngal! Hono noon, hooreeɓe almaami'en ɓeen du ina njalnoroo mo. Kamɓe e jannginooɓe Tawreeta, iɓe mbi'undura hakkunde maɓɓe: —O hisinii woɓɓe, de o waawaa hisinde hoore makko! Kanko woni Almasiihu kaananke Israa'iila oon. Jonle, o jippoo leggal palaangal ngal, faa nji'en de ngoonɗinen! Ɗiɗo tontidaaɓe e makko ɓeen du ina mbonkoroo mo noon. Wakkati hakkunde naange, nimre waɗi e leydi fuu faa wakkati yamnde tati kiiral naange. E ley yamnde tati kiiral naange ndeen, Iisaa feekii feekaango toowngo, wi'i: — Eloy, eloy, lama sabaktani? (Ɗum na fiirta «Laamɗo am, Laamɗo am! Ɗume saabii de njoppuɗaa kam?» ) Nde woɓɓe dariiɓe toon ɓeen nannoo ɗum ndeen, mbi'i: —Inan, imo nodda annabi Iliyaasa! Ndeen goɗɗo maɓɓe doggi, suuwowi tekkere ley ndiyam lammuɗam, haɓɓi nde e loosol. De o fonndini hunnduko Iisaa faa muyta, o wi'i: —En njoppa mo, ndaaren yalla Iliyaasa waran jippina mo! Caggal ɗuum, Iisaa feekii feekaango toowngo katin, de seedi e yonki. Lefol paliingol ley suudu dewal mawndu ngool seekii gilla dow faa ley, laatii taƴe ɗiɗi. Mawɗo sordaasiiɓe darinooɗo yeeso makko oon yi'i no o dilliri adunaaru ni, de wi'i: —Si goonga ni, neɗɗo o wo Ɓii Laamɗo! Rewɓe woɓɓe ina toowti, ina kaynoo. Mariyama mo Magdala e Salome e Mariyama inna Yaakuuba pamarel e Yuusufi ina ngoni hakkunde maɓɓe. Ɓeen njokkannoo mo ina ngollana mo nde o wonnoo Galili ndeen. Rewɓe woɓɓe heewɓe du ina ngoni ɗoon, yaadunooɓe e makko Urusaliima. Ko hiiri ɗuum, tawi hawrii e wakkati segilagol, sabo nyalaande fowteteende ɓadake naatude. Gooto tedduɗo e waaldeere Saahiiɓe, bi'eteeɗo Yuusufi mo Arimatiya, wari. Kanko du imo heɗii ɓangugol laamu Laamɗo. O hulaay yaade to Pilaatu o ŋaaroo ɗum ɓanndu Iisaa. Ko Iisaa maayi law ɗuum, haaynii Pilaatu, noddi mawɗo sordaasiiɓe, ƴami ɗum yalla wo goonga o maayii. Nde mawɗo sordaasiiɓe oon haalannoo ɗum Pilaatu ndeen, acci Yuusufi hooƴa ɓanndu nduun. Yuusufi soodi kasanke, jippini ɓanndu Iisaa nduun, fiili ɗum e kasanke oon, de watti ɗum e saabeere wasaande ley hayre. Caggal ɗuum, o talliti hayre, o uddiri dammbugal saabeere ndeen. Mariyama mo Magdala e Mariyama inna Yuusufi nji'i to o wattaa toon. Nde nyalaande fowteteende faltinoo ndeen, Mariyama mo Magdala e Salome e Mariyama inna Yaakuuba coodi nebbeele uurɗe faa njaha, ngatta e ɓanndu Iisaa. Nyannde go'aɓerde e jeɗɗiire ndeen, rewɓe ɓeen ngari to saabeere ndeen illa law, wakkati puɗal naange. Iɓe mbi'undura: —Moy tallitanta en hayre wonnde e dammbugal saabeere ndeen? Ammaa nde ɓe ɓantunoo gite maɓɓe ndeen, ɓe nji'i hayre ndeen tallitaama. Inde mawni sanne. Wakkati ɓe naatunoo e saabeere ndeen, ɓe nji'i jokolle ina jooɗii gere nyaamo ina ɓornii saaya ndaneeha, de ɓe kuli. O wi'i ɓe: —Taa kulee! Oɗon piloo Iisaa Nasaraatuujo tontanooɗo oon. O iirtake, o walaa ɗo. Inan nokku ɗo o wattanoo ɗoon. Joonin kaa, njehee, mbi'owee taalibaaɓe makko ɓeen e Piyeer o artoyto on Galili. Toon nji'oyton mo, hono no o wiirunoo on noon. Rewɓe ɓeen njalti saabeere ndeen, ndoggi. Iɓe ndiwna kulol, iɓe mbemmbii sanne. Ɓe kaalanaay fay gooto huunde ndeen no ɓe poti hulude. ———————————————— Illa fajiri nyannde go'aɓerde e jeɗɗiire, Iisaa iirtake. Caggal ko o iirtii ɗuum, o artii o ɓangi e Mariyama jeyaaɗo Magdala mo o riiwnoo ginnaaji jeɗɗi e muuɗum oon. Mariyama yehi humpitoyde kabaaru oon wondunooɓe e Iisaa ɓeen, tawi iɓe cunii iɓe mboya. Ammaa ko ɓe nani o iirtake e ko Mariyama yi'i mo ɗuum fu, ɓe ngoonɗinaay ɗum. Caggal ɗuum, o ɓangi e ɗiɗo maɓɓe e tagaadi ngonndi, iɓe nanngi laawol jahoowol ladde. Kamɓe du, ɓe ngarti ɓe kumpiti heddiiɓe ɓeen, de ɓeen ngoonɗinaay ɓe. Sakitii, o ɓangi e taalibaaɓe sappo e ngo'o ɓeen wakkati mo ɓe nyaamata. O feliri ɓe rafi goonɗinal maɓɓe e yoorde ɓerɗe maɓɓe, sabo ɓe ngoonɗinaay yiiɓe mo caggal ummitagol makko ɓeen. O wi'i ɓe: —Njehee ley adunaaru ndu fuu, mbaajoɗon tagaaɗo fuu Kabaaru Lobbo o. Goonɗinɗo de lootaa lootagal batisima fu, hisinte. Mo goonɗinaay jukkete. Kaayeefiiji ɗi ina ngoodani goonɗinɓe ɓeen: ɓe ndiiwran ginnaaji saabe am, ɓe kaalan ɗemle kese, ɓe nanngiran bolle e juuɗe maɓɓe. Fay si ɓe njari poson, fay huunde waɗataa ɓe. Ɓe njowan juuɗe maɓɓe e nyawɓe de cella. Gaɗa Iisaa Joomiraaɗo haaldii e maɓɓe, ƴeentinaa dow kammu, jooɗii gere nyaamo Laamɗo. De kamɓe kaa, ɓe njehi iɓe mbaajowoo ley nokkuuje fuu. Joomiraaɗo ina wondi e maɓɓe, tabintiniri konngol ngol e maandeeji kaayniiɗi jaadooji e maggol. Yimɓe heewɓe pilake fillitaade kulle tabitinɗe hakkunde meeɗen. Ɓe mbinndii ko seediiɓe gilla fuɗɗoode ɓeen kaalani en. Seediiɓe ɓeen ngoni halfinaaɓe faa anndina konngol ngool. Tawfilus tedduɗo, mi taykake kulle ɗeen fuu faa wooɗi gilla arande, mi tawii na hawrani kam miin du faa mi winndane, mi fiirtane ɗum faa laaɓa no ɗum waɗiri, faa keɓaa tannyoral jannde nde njannginaɗaa ndeen wo goonga. Wakkati jamaanu Hirudus, kaananke Yahuudiya, na woodi almaami gomma bi'eteeɗo Jakariyaa. Imo jeyaa e waaldeere Abiya, ɓii Haaruuna. Dee Jakariyaa du wo ƴuwdi Haaruuna, innde muuɗum wo Elisabet. Ɓe ɗiɗo fuu ɓe fonnditiiɓe to Laamɗo. Iɓe njokki jamirooje Joomiraaɗo e sariyaaji muuɗum fuu. Feloore fuu walaa e maɓɓe. Ɓe keɓaay ɓiɗɗo, sabo Elisabet wo dimaro. Ɓe ɗiɗo fuu ɓe naywii du. Nyannde gomma, Jakariyaa ina golla golle muuɗum yottinde sadakaaji yeeso Laamɗo, sabo wakkati oon wo waaldeere makko jeyti gollal ngaal. Ley al'aada almaami'en iɓe mboownoo waɗude cumnal. Wo nii Jakariyaa suɓiraa faa naata nokkuure seniinde wonnde ley suudu dewal mawndu, de ura toon ure. Jamaa oon fuu darii yaasin ina waɗa du'aare wakkati mo ure ɗeen mbuletee. Wakkati oon maleyka Joomiraaɗo ɓangani mo, ina darii gere nyaamo nokkuure urirde ndeen. Nde Jakariyaa yi'unoo maleyka oon ndeen, nesim taƴi, kulol nanngi ɗum. Maleyka oon wi'i mo: —Jakariyaa taa hulu, sabo du'aare maa jaabaama. Deeka Elisabet rimante ɓiɗɗo gorko, inndiraa ɗum Yaayaa. Ɓiɗɗo oon waddante seyo manngo, heewɓe ceyorto rimeede makko, sabo o laatoto tedduɗo yeeso Joomiraaɗo. O yarataa doro, o yarataa huunde fuu ko sulinta. O heewan Ruuhu Ceniiɗo gilla e ley reedu inniiko. O wartiran ɓiɓɓe Israa'iila heewɓe to Laamɗo Joomiraaɗo muɓɓen. O artoto Joomiraaɗo warde, o wonda e ruuhu e baawɗe ɗe annabi Iliyaasa heɓunoo, faa o wartira ɓerɗe baabiraaɓe to ɓiɓɓe muɓɓen, faa o wartira saliiɓe du e hakkillooji dartiiɓe, faa moƴƴinana yimɓe segilaniiɓe garol Joomiraaɗo. Jakariyaa ƴami maleyka oon, wi'i: —Noy paamirammi ɗum wo goonga? Sabo miin mi naywii, deekam oon du waɗi duuɓi. Maleyka oon jaabii mo, wi'i: —Miin woni Jibiriilu ɗakkiiɗo Laamɗo, mi nulaaɗo to maaɗa faa mi haalane kabaaru lobbo o. Ndelle joonin a muumɗan. A haalataa si wanaa wakkati mo ɗum tabiti, sabo a goonɗinaay haala am. Haala am ka tabitowan nde wakkati majjum wari. Tawi yimɓe ɓeen ina keɗii Jakariyaa, ina haaynii ɗum'en ko o ɓooyi ley suudu dewal mawndu ɗuum. Nde o wurtinoo ndeen, o hunngii haaldude e maɓɓe. Ɓe paami won ko o hollaa ley suudu dewal mawndu nduun. Imo haalda e maɓɓe muummumre, o heddii o waawaa haalde. Nde balɗe golle makko tilinoo ndeen, o hooti suudu makko. Caggal balɗe ɗeen, Elisabet deekiiko oon hooƴi reedu, dammbii haddi lebbi joy, ina wi'a: —Ɗum woni ko Joomiraaɗo waɗani kam. O taykake kam, o ittanii kam dukkuru hakkunde yimɓe. Ley lewru Elisabet jeegaɓurdu nduun, Laamɗo nuli maleyka Jibiriilu e wuro wi'eteengo Nasaraatu ley leydi Galili, to surbaajo mo taan Daawda bi'eteeɗo Yuusufi haɓɓani. Surbaajo oon ina wi'ee Mariyama. Maleyka oon naati ɗo Mariyama woni ɗoon, wi'i ɗum: —Aan e jam, keɓuɗo moƴƴere Joomiraaɗo. Joomiraaɗo ina wondi e maaɗa. Haala kaan wemmbi Mariyama sanne, ina miiloo ɗume jowtaango ngo fiirtata. De maleyka oon wi'i mo: —Taa hulu, Mariyama! Sabo a heɓii moƴƴere ƴuurunde e Laamɗo, a hooƴan reedu, ndimaa ɓiɗɗo gorko, inndiraa ɗum Iisaa. Ɓiɗɗo oon laatoto tedduɗo, o noddirte Ɓii Laamɗo Toowɗo. Laamɗo Joomiraaɗo hokkan mo laamu maamiiko Daawda. O laamoto ƴuwdi Yaakuuba faa abada, laamu makko walaa timmoode. Mariyama wi'i maleyka oon: —Noy ɗum laatortoo, sabo mi anndaa gorko? Maleyka oon jaabii mo, wi'i: —Ruuhu Ceniiɗo jippoto e maaɗa, baawɗe Laamɗo Toowɗo cuddete. Saabe ɗuum, ɓiɗɗo mo ndimataa oon inndirte Ceniiɗo, Ɓii Laamɗo. Ndaar, sakiike maa Elisabet du hooƴii reedu ley nayeewu muuɗum, o riman ɓiɗɗo gorko. Imo wi'enoo wo o dimaro, de joonin kaa imo wondi e reedu lewru jeegaɓurdu, sabo walaa fuu ko Laamɗo waawaa. Wakkati oon, Mariyama wi'i: —Inani kam, miin korɗo Joomiraaɗo, ɗum laatoranoo kam no mbiiruɗaa ni. Ndeen maleyka oon dilli to makko. E ley balɗe ɗeen, Mariyama ummii, yehi law to wuro gomma wonngo ley baamle Yahuudiya. O naati suudu Jakariyaa, o jowti Elisabet. Nde Elisabet nannoo jowtaango makko ndeen, ɓiɗɗo gonɗo e reedu muuɗum oon dimmbii. Ndeen Elisabet hebbinaa Ruuhu Ceniiɗo, ƴeewnii e daande toownde, wi'i: —A barkinaaɗo hakkunde rewɓe! Ɓiɗɗo mo ndeeduɗaa o du wo barkinaaɗo! Miin, wo mi ɗume faa inna Joomiraaɗo wari to am? Ndaar, nde jowtaango maa yottinoo nowru am ndeen, ɓiɗɗo gonɗo e reedu am oon dimmborake kuyam. Barke woodanii ma, aan goonɗinɗo ko Joomiraaɗo haalani maa ɗuum tabitan. Mariyama wi'i: —Yonki am ina mana Joomiraaɗo! Ɓernde am ina heewi seyo e dow Laamɗo Kisinoowo kam, sabo o yurmake kam, miin, korɗo makko leeƴuɗo. Gilla joonin jamaanuuji fuu noddiran kam barkinaaɗo. Sabo Jom baawɗe waɗanii kam kulle mawɗe! Innde muuɗum wo seniinde. Yurmeende muuɗum ina woni dow hulooɓe ɗum jamaanu dow jamaanu. O gollii golleeji mawɗi e semmbe junngo makko, o sankitii mawninkiniiɓe e anniyaaji muɓɓen. O saamdinii kaanankooɓe e laamuuji muɓɓen, o toownii leeƴuɓe. O haarnirii yolbuɓe kulle lobbe, o yoppii jom'en jawdi juuɗe ɓole. Mariyama waddi e Elisabet ko waɗata lebbi tati de yeccii suudu muuɗum. Wakkati ndimu Elisabet yottii, o rimi ɓiɗɗo gorko. Hoddiiɓe makko e sakiraaɓe makko nani yurmeende mawnde nde Joomiraaɗo waɗani mo ndeen, ceyodii e makko. Nde cukalel ngeel waɗunoo nyalaaɗe jeetati ndeen, ɓe ngari taadude ngel. Iɓe njiɗunoo inndirde ngel innde baabiigel Jakariyaa, ammaa inniigel jaɓaay, wi'i ngel inndiree Yaayaa. Ɓe mbi'i ɗum: —Yimɓe maa fuu walaa inndiraaɗo innde nde. Ɓe ƴami baabiigel e muummumre, noy yiɗi ɓiyum oon inndiree. Jakariyaa ƴamani alluwal, winndi dow maggal: «Yaayaa woni innde maggel.» Ɓe fuu ɗum haaynii ɓe. Wakkati oon pay, hunnduko Jakariyaa yoppaa, ɗemngal mum haɓɓitaa, ina haala, ina yetta Laamɗo. Kulol nanngi hoddiiɓe makko ɓeen fuu. Katin du yimɓe ley baamle Yahuudiya fuu ina kaala kabaaruuji ɗiin. Nanɓe ɗum ɓeen fuu ndesi ɗum e ley ɓerɗe muɓɓen, ina mbi'a: «Ndelle ɗume cukalel ngel laatoytoo?» Sabo ɓe nji'ii junngo Joomiraaɗo ina woni dow maggel. Jakariyaa, baaba cukalel ngeel, heewi Ruuhu Ceniiɗo, haaldi annabaaku, wi'i: —Jettooje ngoodanii Joomiraaɗo, Laamɗo Israa'iila, sabo warii walli yimɓe muuɗum, rimɗini ɗum'en. O waddanii en Kisinoowo jom semmbe ƴuwɗo e suudu Daawda, maccuɗo makko. Ɗum fuu ɗum laatorii hono no o haalirnoo e kunnduɗe annabaaɓe makko seniiɓe gilla arande - o wi'i o hisinan en e habdiiɓe men, e juuɗe wayɓe en fuu. Nii o yottiniri yurmeende nde o aadaninoo maamiraaɓe men ndeen, o miccitake amaana makko ceniiɗo, hunayeere nde o hunanii maammen Ibrahiima, o hokkan en danneede e juuɗe wayɓe en faa ngolliranen mo rafi kulol, ndewen mo ley senaare e dartaare yeeso makko haddi nguurndam meeɗen fuu. Aan du cukalel, a noddirte annabaajo Laamɗo Toowɗo, sabo a artoto Joomiraaɗo warde faa moƴƴinanaa mo laabi makko, faa anndinaa yimɓe makko laawol kisindam ley ko o yaafotoo hakkeeji muɓɓen. Saabe Laamɗo meeɗen wo keewɗo yurmeende, Jayngol ƴuurungol dow ina wara to meeɗen, faa yaynana wonɓe ley nimre e kulol maayde, de rewna koyɗe men dow laawol jam. Suka oon ina mawna, hakkillo muuɗum ina ɓeydoo. O jooɗii ley ladde faa wakkati mo o ɓanginaa e Israa'iila. E ley balɗe ɗeen, Agustus kaananke mawɗo yamiri limgal waɗee ley laamu Roma fuu. Kangal woni limgal arandeyal, kawrungal e laamu Kiriniyus goforneer leydi Siiriya. Yimɓe fuu njehi winndowaade, mono fuu e wuro muuɗum. Yuusufi du dilli Nasaraatu ley leydi Galili, faa yaha wuro Daawda wi'eteengo Baytilaama ley leydi Yahuudiya, sabo e lenyol Daawda jaati o ƴuuri. O yehi toon winndowaade, kanko e Mariyama kaɓɓanaaɗo makko, deeduɗo. E ley gonal maɓɓe toon, wakkati ndimu Mariyama yottii. O rimi afo makko, o saawi ɗum e kaddule, o fukkini ɗum ley akalawal, sabo ɓe keɓaay nokkuure ley jipporde ndeen. Durooɓe ina ngoni ley seraaji ɗiin, na ndooma dammuuli muɓɓen jemma. Maleyka Joomiraaɗo ɓangani ɓe, darja Joomiraaɗo ɗelkoowo fiilii ɓe. Kulol manngol nanngi ɓe. De maleyka oon wi'i ɓe: —Taa kulee! Sabo miɗo haalana on Kabaaru Lobbo laatantooɗo yimɓe fuu seyo manngo. Hannden on ndimanaama Kisinoowo ley wuro Daawda. Kanko woni Almasiihu, kanko woni Joomiraaɗo. Inan maande majjum: on tawan cukalel keccel ina saawaa e kaddule, ina fukkinaa ley akalawal. Wakkati gooto, maleyka'en heewɓe ƴuuri dow kammu, tawti maleyka artiiɗo oon, ina njetta Laamɗo, ina mbi'a: —Manngu woodanii Laamɗo faa dow kammuuli, dow leydi du jam woodanii yimɓe ɓe o horsini. Nde maleyka'en ɓeen ceedunoo e maɓɓe, de ƴeenti dow kammu ndeen, durooɓe ɓeen ina mbi'undura: —En njaha Baytilaama, ndaaren ko waɗi, ko Joomiraaɗo anndini en ɗuum. Ɓe karii, ɓe njehi, ɓe tawi toon Mariyama e Yuusufi e cukalel keccel ngeel, ingel fukkinaa ley akalawal. Nde ɓe njiinoo ngel ndeen, ɓe kaalti ko maleyka oon haalani ɓe dow maggel ɗuum. Nanɓe haala durooɓe ɓeen fuu, haaynde nanngi ɗum'en. De Mariyama kaa ina resi ɗum fuu e ɓerndem, ina miiloo ɗum. Durooɓe ɓeen njeccii, ina teddina Laamɗo, ina njetta ɗum saabe ko ɓe nani e ko ɓe nji'i fuu. Sabo ɗum fuu ɗum laatorake no maleyka oon wiirunoo ɓe noon. Nde cukalel ngeel waɗunoo nyalaaɗe jeetati ndeen, ngel taadaa, ngel inndiraa Iisaa. Ɗum woni innde nde maleyka oon haalannoo Mariyama gilla reedaay ndeen. Nde balɗe laaɓugol Mariyama yottinoo, hono no Tawreeta Muusaa yamiri, ɓe njaari suka oon Urusaliima faa ɓe kalfina mo Joomiraaɗo. Sabo wo hono noon winndiraa e Tawreeta Joomiraaɗo: «Ɓiɗɗo gorko afo fuu, Joomiraaɗo jeyi.» Ɓe ngaɗi du sadaka kirsamaari hono no Joomiraaɗo yamiri ni: ɓiɓɓe buugaali ɗiɗi naa nyaabe ɗiɗi. Gorko gomma ina wonnoo Urusaliima, ina wi'ee Simeyon. Ruuhu Ceniiɗo ina woni e makko. O gorko dartiiɗo, kulɗo Laamɗo, imo heɗii wakkati mo gonɗi Israa'iila mooytetee. Ruuhu Ceniiɗo anndinii mo o maayataa si o yi'aay Almasiihu Joomiraaɗo. Joonin Ruuhu nanni mo ley suudu dewal mawndu nduun wakkati mo saaraaɓe ɓeen ngaddi suka oon faa ngaɗana ɗum ko Tawreeta yamiri. Simeyon jaɓi mo, mumbilii mo, ina yetta Laamɗo, ina wi'a: —Joonin Joomiraaɗo, haala maaɗa kaan tabitii. Aɗa waawi hooƴude maccuɗo maaɗa e jam, sabo mi yiirii gite am kisindam maaɗa ɗam cegiliɗaa yeeso yimɓe fuu. Ɗam woni annoora jaynanoowo lenyi adunaaru fuu, annoora darjinoowo lenyol maa Israa'iila du. Ko haalaa dow makko ɗuum, haaynii baabiiko e inniiko. Simeyon barkini ɓe, wi'i Mariyama, inniiko: —Suka o warii faa laatoo sabaabu saamugol woɓɓe e ummagol woɓɓe ley Israa'iila. O laatoto maande nde yimɓe calotoo. Hono nii o ɓanginirta miilooji ɓerɗe heewɓe. Aan e hoore maa, mettorgal yuwan ɓernde maa hono kaafaahi. Annabaajo debbo bi'eteeɗo Anna ina ɗoon kam du. Wo o ɓii Fanuwel, jeyaaɗo e suudu Aser. O naywii sanne. O ɓaŋaama e surbaaku makko, o wondi e goriiko duuɓi jeɗɗi, de maayi. O heddii o walaa goriiwo. Joonin duuɓi makko ina ngaɗa capanɗe jeetati e nay. O dillataa suudu dewal mawndu nduun fey, imo rewra Joomiraaɗo suumayeere e du'aare, jemma e nyalooma fuu. E wakkati oon pay, kanko du o wari, imo yetta Laamɗo, imo haalana heɗiiɓe garol dimɗinoowo Urusaliima ɓeen fuu kabaaru suka oon. Nde ɓe njottinnoo huunde fuu ko Tawreeta Joomiraaɗo yamiri ndeen, ɓe njeccii wuro maɓɓe Nasaraatu ley leydi Galili. Suka oon ina mawna, semmbe muuɗum e hakkillo mum ina ɓeydoo. Moƴƴere Laamɗo ina woni e makko. Hitaande fuu, saaraaɓe Iisaa ina njaha Urusaliima wakkati iidi Faltagol. Nde Iisaa waɗunoo duuɓi sappo e ɗiɗi ndeen, ɓe njehi Urusaliima no ɓe mboowri noon. Nde iidi ndiin tilinoo ndeen, ɓe njeccii ɓe kooti, ammaa Iisaa ɓiyiiɓe oon heddake Urusaliima, tawi ɓe paamaay. Ɓe cikkii imo wondi e yaadiraaɓe maɓɓe ɓeen. Ɓe njehi nyalooma kiɓɓuɗo, iɓe piloo mo hakkunde yimɓe maɓɓe e anndaaɓe maɓɓe. Ammaa ɓe njiitaay mo, ɓe njeccitii Urusaliima filowaade mo. Balɗe tati gaɗa ɗum, ɓe tawi mo ley suudu dewal mawndu. Imo jooɗii hakkunde jannginooɓe, imo hettindanii ɗum'en, imo ƴamtindoo ɗum'en. Hettindaniiɓe mo ɓeen fuu kaaynaa hakkillo makko e jaabagol makko. Nde saaraaɓe makko nji'unoo mo ndeen, haaynde nanngi ɗum'en. Inniiko wi'i mo: —Ɓinngel, ko saabii ngaɗuɗaa min ni? Inan, miin e baaba maa fuu, filagol ma haɓɓii min ko'e. O jaabii ɓe, o wi'i: —Ko waɗi oɗon piloono kam? Yalla on paamaay ina tilsi mi wona ley suudu Baaba am naa? Ammaa ɓe paamaay haala ka o haalani ɓe kaan. Caggal ɗuum, o jippodii e maɓɓe. Ɓe koondi Nasaraatu, o ɗowtanii ɓe. Inniiko ina resi kulle ɗeen fuu e ɓernde muuɗum. Iisaa ina mawna, hakkillo muuɗum ina ɓeydoo, Laamɗo e yimɓe ina korsini mo. Yaayaa yiiltii e seraaji gooruwol Urdun fuu, ina gooyna yimɓe tuuba, lootiree lootagal batisima faa hakkeeji muɓɓen njaafee. Wo hono noon winndiraa ley dewtere haalaaji annabi Esaaya: «Daande ina ƴeewnoo ley ladde ina wi'a: Moƴƴinee laawol Joomiraaɗo, ndartinee laabi makko! Luggere fuu uwete, baamle e tile fuu leeƴinee, laabi oonyiiɗi fuu ndartinee, laabi bonɗi fuu moƴƴintinee! Neɗɗo fuu yi'an kisindam ƴuuruɗam to Laamɗo.» Yimɓe heewɓe ina ngara to Yaayaa faa lootiree lootagal batisima. De imo wi'a ɓe: —Onon ɓiɓɓe bolle! Moy sappani on ndoggon tikkere Laamɗo waroore? Ngollee golleeji kawrooji e tuubugol. Taa kooloɗon on kisan saabe wo on taaniraaɓe Ibrahiima. Sabo miɗo wi'a on, Laamɗo ina waawi waylitinde kaaƴe ɗe laatoo ɓiɓɓe Ibrahiima! Joonin jammbere ƴeptaama faa soppa ɗaɗi leɗɗe. Ndelle, lekki fuu ki rimataa ɓiɓɓe lobbuɓe, soppete, faɗɗee ley yiite. Yimɓe ɓeen ina ƴama mo: —Ndelle ɗume min njeyi waɗude? O jaabii ɓe, o wi'i: —Neɗɗo fuu jogiiɗo saayaaji ɗiɗi, hokka ngoota kaan mo walaa, neɗɗo fuu jogiiɗo nyaamdu du waɗa noon. Nanngooɓe lampo ngari kam'en du faa lootee lootagal batisima, mbi'i mo: —Moodibbo, ɗume min njeyi waɗude? O jaabii ɓe, o wi'i: —Taa paltinon ko njamiraɗon nanngon ɗuum. Sordaasiiɓe du ƴami mo kam'en du, mbi'i: —Minen le, ɗume min njeyi waɗude? O wi'i ɓe: —Taa njanee fay gooto, taa pewanon fay gooto, kennyitoroɗon njobdi mon. Tawi yimɓe fuu ina keɗii Almasiihu, mono fuu ina miiloo e ɓernde muuɗum yalla wanaa Yaayaa woni Almasiihu oon. Yaayaa jaabii ɓe fuu, wi'i: —Miin, ndiyam lootirammi on lootagal batisima, ammaa ɓurɗo kam baawɗe ina wara. Mi fotaay fay e haɓɓitinde ɓoggi paɗe makko. Kanko kaa, wo Ruuhu Ceniiɗo e yiite o lootirta on batisima. Imo jogii ƴarorgal e junngo makko faa o ƴaroo nyaamri makko faa laaɓa, o hawrundura nyaamri ndiin ley beembal makko, de nyaande ndeen o wuldan ɗum yiite nge nyifataa. Tawi Yaayaa tindinii yimɓe kulle keewɗe, ina waajoo ɗum'en Kabaaru Lobbo. Kaa Hirudus, laamiiɗo oon, imo felannoo ɗum sabo ɓaŋii Hirudiya, dee mawnum, ɗuum e kulle goɗɗe bonɗe fuu ɗe waɗannoo. Hirudus ɓeydi bone goɗɗo katin, uddi Yaayaa ley kasu. Ɗo yimɓe fuu lootaa lootagal batisima ɗoon, Iisaa du lootaa. Wakkati mo o du'otoo oon, kammu udditii, Ruuhu Ceniiɗo jippii dow makko ina wa'i hono wuugaandu. Daande ƴuuri dow kammu, wi'i: —Aan woni Ɓiyam mo korsinmi, aan ceyortoomi. Nde Iisaa fuɗɗannoo golle muuɗum ndeen, duuɓi muuɗum ina ngaɗa capanɗe tati. E ley miilooji yimɓe, Iisaa wo ɓii Yuusufi. Yuusufi du wo ɓii Eli, Eli ɓii Matat, Matat ɓii Lewi, Lewi ɓii Melki, Melki ɓii Yannay, Yannay ɓii Yuusufi, Yuusufi ɓii Matatiya, Matatiya ɓii Amos, Amos ɓii Nahum, Nahum ɓii Hesili, Hesili ɓii Naggay, Naggay ɓii Maata, Maata ɓii Matatiya, Matatiya ɓii Semey, Semey ɓii Yosek, Yosek ɓii Yahuuda, Yahuuda ɓii Yohanan, Yohanan ɓii Resa, Resa ɓii Jorobaabel, Jorobaabel ɓii Seyaltiyel, Seyaltiyel ɓii Neri, Neri ɓii Melki, Melki ɓii Addi, Addi ɓii Kasam, Kasam ɓii Elmadam, Elmadam ɓii Eri, Eri ɓii Iisaa, Iisaa ɓii Eliyeser, Eliyeser ɓii Yorim, Yorim ɓii Matat, Matat ɓii Lewi, Lewi ɓii Simeyon, Simeyon ɓii Yahuuda, Yahuuda ɓii Yuusufi, Yuusufi ɓii Yonam, Yonam ɓii Eliyakim, Eliyakim ɓii Meleya, Meleya ɓii Menna, Menna ɓii Matata, Matata ɓii Natan, Natan ɓii Daawda, Daawda ɓii Yesa, Yesa ɓii Obet, Obet ɓii Bo'as, Bo'as ɓii Salmon, Salmon ɓii Naasuuna, Naasuuna ɓii Aminadaabu, Aminadaabu ɓii Adamin, Adamin ɓii Aram, Aram ɓii Hesruuna, Hesruuna ɓii Fares, Fares ɓii Yahuuda, Yahuuda ɓii Yaakuuba, Yaakuuba ɓii Isiyaaka, Isiyaaka ɓii Ibrahiima, Ibrahiima ɓii Tara, Tara ɓii Nahor, Nahor ɓii Seruku, Seruku ɓii Reyu, Reyu ɓii Pelek, Pelek ɓii Eber, Eber ɓii Sala, Sala ɓii Kaynam, Kaynam ɓii Arfasada, Arfasada ɓii Sem, Sem ɓii Nuuhu, Nuuhu ɓii Lamek, Lamek ɓii Matusala, Matusala ɓii Henok, Henok ɓii Yaret, Yaret ɓii Maleliyel, Maleliyel ɓii Kaynam, Kaynam ɓii Enos, Enos ɓii Set, Set ɓii Aadama, Aadama mo Laamɗo. Iisaa ƴuuri gooruwol Urdun, ina heewi Ruuhu Ceniiɗo. Ruuhu oon yaari mo ley ladde. Ibiliisa ina wondi e makko toon balɗe capanɗe nay, ina jarriboo mo. Fay huunde o nyaamaay e ley nyalaaɗe ɗeen fuu. Caggal ɗuum, o yolbi. Ibiliisa wi'i mo: —Si a Ɓii Laamɗo, njamiraa hayre nde laatoo nyaamdu. Iisaa jaabii mo wi'i: —Ina winndaa: «Wanaa e nyaamdu tan neɗɗo wuurdata.» Ibiliisa yaari mo nokku toowɗo, holli mo laamuuji adunaaru fuu wakkati gooto, de wi'i mo: —Mi hokkete baawɗe dow ɗum fuu e darja mum, sabo miin hokkaa ɗum, miɗo waawi hokkude mo muuymi. Si a sujidanii kam, ɗum fuu wo aan jeyi. Iisaa jaabii mo, wi'i: —Ina winndaa: «Wo Laamɗo, Joomiraaɗo maa kaanɗaa sujidande, kam tan kaanɗaa rewude.» Ndeen Ibiliisa yaari mo Urusaliima, darni mo dow to ɓuri toowde e suudu dewal mawndu, wi'i mo: —Si a Ɓii Laamɗo, fittu njippoɗaa e leydi, sabo ina winndaa: «O yamiran maleyka'en makko ndeene.» Ina winndaa du: «Ɓe njaɓɓete e juuɗe maɓɓe, taa koyngal maa fiyoo e hayre.» Iisaa jaabii mo, wi'i: —Ina winndaa: «Taa ndaartinda Laamɗo, Joomiraaɗo maa.» Nde Ibiliisa tilinoo e jarribaade mo ndeen, seli mo faa wakkati goɗɗo. Iisaa yeccii leydi Galili, semmbe Ruuhu ina wondi e muuɗum, kabaaru muuɗum sankitii e leydi ndiin fuu. Imo waajoo ley cuuɗi Alhuudiyankooɓe baajorɗi, yimɓe fuu ina teddina mo. O yehi Nasaraatu to o mawni toon, o naati ley suudu waajordu nyannde fowteteende hono no o woowri noon. O ummii faa o jannga. O hokkaa dewtere annabi Esaaya. O weerti nde, o tawi nokkuure ina winndaa: «Ruuhu Joomiraaɗo ina woni e am, sabo o suɓake kam faa mi faamina talkaaɓe Kabaaru Lobbo. O nulii kam faa mi gooynana nanngaaɓe yoofeede muɓɓen, wumɓe du wumtineede muɓɓen, torraaɓe du yoppeede muɓɓen, faa mi gooyna hitaande nde Joomiraaɗo hollata moƴƴere muuɗum ndeen warii.» Caggal ɗuum, o taggi dewtere ndeen, o hokki nde golloowo ley suudu waajordu oon, o jooɗii. Wonɓe toon ɓeen fuu tufi mo gite. Ndeen o fuɗɗi wi'ude ɓe: —Hannden, Binndi ɗi nanɗon ɗiin tabitii. Ɓe fuu iɓe kaala haala makko lobba, katin du haalaaji lobbi jaltuɗi e hunnduko makko ɗiin ina kaaynii ɓe. Iɓe mbi'a: —Wanaa o woni ɓii Yuusufi oon? O wi'i ɓe: —Sikke fuu walaa on kaalanan kam banndol ngol: «Cawroowo, sawru hoore maa.» On mbi'an mi waɗa ko nanɗon mi waɗii Kafarnahum ɗuum e ley wuro am ɗo du. O wi'i katin: —Goonga kaalanammi on: annabaajo fay gooto jaɓantaake ley wuro muuɗum. Goonga kaalanammi on, rewɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi ina keewnoo ley Israa'iila e jamaanu annabi Iliyaasa, wakkati nde ƴuwoonde toɓaay e leydi ndiin faa waɗi duuɓi tati e lebbi jeegom. Ndeen rafo manngo waɗii e leydi ndiin fuu. Ammaa annabi Iliyaasa nulaaka e fay gooto maɓɓe, si wanaa e debbo gooto mo gorum maayi, jeyaaɗo Sarepta leydi Sidon. Katin du, seppinɓe ina keewnoo Israa'iila e jamaanu annabi Elisa, de fay gooto maɓɓe dannaaka, si wanaa Na'aman jeyaaɗo e leydi Siiriya. Nde yimɓe wonɓe e ley suudu waajordu nduun nannoo haala kaan ndeen, tikki sanne, ummii, mburtini Iisaa faa e gaɗa wuro, njaari ɗum faa sera waamnde ɗo huɓeere maɓɓe ndeen nyiɓaa ɗoon, faa paɗɗa mo ley. Ammaa o rewi hakkunde maɓɓe, o dilli. Iisaa yehi ngalluure Kafarnahum ley leydi Galili, imo waajoo yimɓe nyannde fowteteende. Ɓe kaaynaa sanne e waaju makko oon, sabo imo haalda e baawɗe. Gorko mo ginnaaru bonndu woni e muuɗum ina woni ley waajordu nduun, ƴeewnii faa toowi, wi'i: —Aan Iisaa mo Nasaraatu, ɗume jomi ma e amin? A warii faa kalkaa min naa? Miɗo anndi ko ngonɗaa, a Ceniiɗo ƴuuruɗo to Laamɗo! Iisaa sappani ginnaaru nduun e semmbe, wi'i: —Deƴƴina, yaltu e makko! Ndu liɓi neɗɗo oon hakkunde yimɓe fuu, ndu yalti e muuɗum, tawi ndu nawnaay ɗum fey. Ɓe fuu ɗum haaynii ɓe, iɓe ƴamundura hakkunde maɓɓe: —Ko woni haala ka? Ginnaaji bonɗi ɗiin, imo yamira ɗi baawɗe e semmbe, de iɗi mburtoo. Kabaaru Iisaa sankitii e seraaji ɗiin fuu. Nde o wurtinoo waajordu nduun ndeen, o naati suudu Simon. Esoo Simon debbo ina wondi e jontere naawnde. Ɓe ŋaarii mo o walla ɗum. O turii dow muuɗum, o sappani jontere ndeen e semmbe, de jontere ndeen yoppi ɗum. Wakkati oon ni, debbo oon ummii, jaɓɓii ɓe. Wakkati nde naange saamannoo, jogiiɗo nyawɗo fuu waddi ɗum to makko. Nyawɓe siyiiji nyawuuji fuu ngaddaa. O yowi juuɗe makko dow maɓɓe ɓe fuu gooto gooto, o danni ɓe. Ginnaaji bonɗi ina mburtoo e yimɓe heewɓe iɗi ƴeewnoo, iɗi mbi'a: —Aan woni Ɓii Laamɗo! Imo sappana ginnaaji ɗiin e semmbe, o accataa ɗi kaala, sabo iɗi anndi kanko woni Almasiihu. Nde weetunoo fu, Iisaa wurtii, yehi nokku perwuɗo. Jamaa oon ina filoo mo. Ɓe ngari to makko, iɓe tefa taa o seeda e maɓɓe fey. Ammaa o wi'i ɓe: —Ina tilsi mi ɓangina Kabaaru Lobbo dow laamu Laamɗo e galluuje goɗɗe. Sabo wo ɗuum nuliraami. O yehi, imo waajoo ley cuuɗi baajorɗi ley leydi Yahuudiya. Nyannde wootere Iisaa ina darii hunnduko maayo Genesaret, jamaa ina ɓillundura ɗakkol makko faa hettindoo haala Laamɗo. O yi'i laanaaji ɗiɗi ina ndarii ɗakkol maayo ngoon. Tawi nanngooɓe liƴƴi ɓeen mburtake ley majji, ina lonna fiiliiji muɓɓen. O naati ngoota laanaaji ɗiin, ka Simon kaan. O ŋaarii ɗum dirbina ka, ka naata ndiyam seeɗa. O jooɗii ley laana kaan, imo waajoo jama'aaje ɗeen. Nde o selnoo waajaade ndeen, o wi'i Simon: —Njehee to luggi, paɗɗee fiiliiji mon faa nanngon liƴƴi. Simon jaabii, wi'i: —Joomam, min mbaalii miɗen piloo liƴƴi, min keɓaay fay huunde. Ammaa saabe haala maa, mi faɗɗan fiiliiji ɗi. Nde ɓe paɗɗunoo ɗi ndeen, ɓe nanngi liƴƴi faa keewi, faa fiiliiji maɓɓe ina ceekoo. Ɓe noddi wondiiɓe maɓɓe wonɓe ley laana ngokka, ngara mballa ɓe. Ɓeen ngari, ɓe kebbini laanaaji ɗiɗi ɗiin fuu faa ɗi nesi yoolaade. Nde Simon Piyeer yi'unoo ɗum fu, dikkinii yeeso makko, wi'i mo: —Joomam, woɗɗam, sabo wo mi neɗɗo luttuɗo. O wi'ii ɗum sabo kanko e wondiiɓe makko ɓeen fuu, ɓe kaaynaama saabe keewal liƴƴi ɗi ɓe nanngi ɗiin. Hono noon Yaakuuba e Yuhanna ɓiɓɓe Jebede wonduɓe e Simon ɓeen du kaayniraa. Ammaa Iisaa wi'i Simon: —Taa hulu, gilla joonin a laatoto pilotooɗo yimɓe. Nde ɓe njottinnoo laanaaji maɓɓe leydi ndeen, ɓe njoppi ɗum fuu, ɓe njokki Iisaa. Wakkati Iisaa wonnoo ley ngalluure gomma, gorko ceppinɗo sanne wari. Gorko oon yi'i Iisaa, sujidi e leydi yeeso muuɗum, na ŋaaroo: —Joomam, si a muuyii fu, aɗa waawi dannude kam faa mi laaɓa. Iisaa foorti junngo mum, meemi mo, wi'i: —Mi muuyii, daɗu! Wakkati oon ceppam ɗam ƴuwi e makko. De Iisaa yamiri mo taa o haalana ɗum fay gooto, ammaa wi'i mo: —Yahu holloy hoore maa almaami, ngaɗanaa laaɓugol maa ngol sadaka mo Muusaa yamiri oon, faa faamina ɓe a daɗii. De fay ko Iisaa haɗi mo haalude ɗuum, kabaaru muuɗum ɓeydii sankitaade. Jama'aaje keewɗe ina ngara, ina kawrita faa kettindanoo mo, wooɗi du ndannee e nyawuuji muɓɓen. Ammaa imo toowta sera nokkuuje perwuɗe, imo waɗa du'aare. Nyannde gomma Iisaa ina waajoo. Farisa'en e jannginooɓe Tawreeta Muusaa, ƴuuruɓe gure Galili e Yahuudiya, kam e Urusaliima fuu, ina njooɗii. Baawɗe Joomiraaɗo ina ngoni e makko, imo danna nyawɓe. Wakkati oon, woɓɓe ngaddi gorko mo ɓanndu waatundu ina fukkinaa e daɗɗo, ina piloo nannude ɗum faa pukkina ɗum yeeso makko. Kaa nde ɓe kunnginoo nannude mo saabe jamaa oon, ɓe ƴeeŋi dow suudu nduun, ɓe njuli ndu, de ɓe njippini gorko oon e daɗɗo mum fuu hakkunde yimɓe ɓeen yeeso Iisaa. Nde o yi'unoo goonɗinal maɓɓe ndeen, o wi'i mo ɓanndu waatundu oon: —Gorko, hakkeeji maa njaafaama. Jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en ɓeen ina miiloo hakkunde muɓɓen ina mbi'a: «Oo wo moy kaaloowo karmuɗi? Moy waawi yaafaade hakkeeji si wanaa Laamɗo?» Iisaa faami miilooji maɓɓe, de jaabii ɓe, wi'i: —Ko waɗi oɗon miiloo miilooji gaaɗi ni e ɓerɗe mooɗon? Ɗume ɓuri hoyude? Wi'ude hakkeeji makko njaafaama, naa wi'ude o ummoo, o yaha? Ammaa faa paamon Ɓii Neɗɗo ina jogii baawɗe e adunaaru ndu yaafaade hakkeeji... Ndeen o wi'i mo ɓanndu waatundu oon: —Miɗo haalane: umma, hooƴu daɗɗo maa, kootaa suudu maa. Wakkati gooto, mo ɓanndu waatundu oon ummii yeeso yimɓe fuu, hooƴi daɗɗo muuɗum, hooti suudu mum, ina teddina Laamɗo. Haaynde nanngi yimɓe ɓeen fuu, iɓe teddina Laamɗo. Ɓe kuli sanne, ɓe mbi'i: —Hannden en nji'ii kaayeefiiji koy! Caggal ɗuum, Iisaa wurtii, yi'i nanngoowo lampo gooto ina wi'ee Lewi ina jooɗii e suudu nanngooɓe lampo. O wi'i ɗum: —Jokkam. Lewi yoppi ɗum fuu, ummii, jokki mo. Lewi waɗani mo weltaare mawnde ley suudu mum. Nanngooɓe lampo heewɓe e yimɓe woɓɓe ina nyaamda e maɓɓe. Farisa'en e jannginooɓe Tawreeta ɓeen ina mbuyka, ina mbi'a taalibaaɓe makko ɓeen: —Ko waɗi oɗon nyaamda, oɗon njarda e nanngooɓe lampo e luttuɓe woɓɓe? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Wanaa selluɓe kaajaa cawroowo, wo nyawɓe kaajaa cawroowo. Mi waraay faa mi nodda dartiiɓe. Wo luttuɓe noddammi faa tuuba. Ɓe mbi'i mo: —Taalibaaɓe Yaayaa ina cuumoo sanne ina ngaɗa du'aare, hono noon taalibaaɓe Farisa'en ɓeen du ngaɗata. Ammaa ɓe maa ɓeen ina nyaama ina njara. O wi'i ɓe: —Yalla oɗon mbaawi suuminde warɓe ɓangal, tawa ɓaŋuɗo oon ina wondi e muɓɓen naa? Ammaa balɗe ngaran nde ɓaŋuɗo oon ittetee hakkunde maɓɓe. E balɗe ɗeen ɓe cuumoto. O banndani ɓe banndol katin: —Fay gooto ittataa tayre e kaddungal kesal faa moƴƴinira kiinngal. Si ɗum waɗii, joomum bonnan kesal ngaal, tawee tayre ittaande ndeen yaadataa e kiinngal ngaal. Katin du, fay gooto loowataa cabijam kesam ley sumalleeji kiiɗɗi. Si ɗum waɗii, cabijam kesam ɗaam fusan ɗi, rufa, sumalleeji ɗiin mbona. Ndelle sanaa cabijam kesam loowee e ley sumalleeji kesi. Fay gooto muuyataa cabijam kesam si yarii kiiɗɗam, sabo wi'an kiiɗɗam ɗaam ɓuri welde. Waɗiino e nyannde fowteteende wootere, Iisaa ina rewi ley gese. Taalibaaɓe makko ina itta cammeeji alkama, ina molma ina ƴakka. Kaa Farisa'en woɓɓe mbi'i ɓe: —Ko waɗi oɗon ngolla ko haɗaa golleede nyannde fowteteende? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Yalla on njanngaay ko Daawda waɗi nde yolbunoo, kam e yaadiraaɓe muuɗum naa? O naati hukum Laamɗo, o nyaami buuru cakkaaɗo oon, o hokki yaadiraaɓe makko du. Tawi le, wo almaami'en tan njeyi nyaamude buuru oon. Iisaa wi'i ɓe katin: —Ɓii Neɗɗo kam jeyi nyannde fowteteende. Nyalaande fowteteende wonnde, o naati suudu waajordu imo waajoo. Gorko mo junngo muuɗum nyaamo waati na ɗoon. Jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en ina taykoo Iisaa. Iɓe ndaara yalla o dannan gorko oon nyannde fowteteende ndeen, faa ɓe keɓa ko ɓe pelira mo. Ammaa Iisaa annditii miilooji maɓɓe. O wi'i mo junngo waanngo oon: —Umma, dara hakkunde yimɓe! Gorko oon ummii, darii. Ndeen Iisaa wi'i ɓe: —Miɗo ƴama on: ɗume dagii nyannde fowteteende, gollude ko wooɗi naa gollude ko boni? Dannude neɗɗo naa halkude ɗum? Wakkati oon, o ndaari ɓe fuu, o wi'i mo junngom waati oon: —Foortu junngo maa! Oon foorti ngo tan, ngo daɗi. Ammaa yimɓe ɓeen tikkii sanne, iɓe ndawrida no ɓe ngaɗata Iisaa. E ley balɗe ɗeen, Iisaa wurtii, yehi dow waamnde faa du'oo. O waali imo haalda e Laamɗo. Nde weetunoo ndeen, o noddi taalibaaɓe makko ɓeen, o suɓii sappo e ɗiɗo hakkunde muɓɓen, o inndiri ɗum'en nulaaɓe. Kamɓe ngoni: Simon mo o inndiri Piyeer, Andire minyum, Yaakuuba, Yuhanna, Filipu, Bartolome, Matta, Tomaa, Yaakuuba ɓii Alfaa, Simon bi'eteeɗo Kiranoowo suudu baaba, e Yahuuda ɓii Yaakuuba, kam e Yahuuda Isikariyotto, jambotooɗo mo oon. O jippodii e maɓɓe, o darii e nokkuure yaajunde, kanko e taalibaaɓe makko heewɓe. Jamaa keewɗo ƴuurɗo nokkuuje leydi Yahuudiya fuu na ɗoon, kam e Urusaliima, e gure ɗakkol maayo manngo gilla Tirus faa e Sidon. Ɓe ngari faa ɓe kettindanoo mo, wooɗi du ɓe ndannee e nyawuuji maɓɓe. Ɓe ginnaaji bonɗi torri du, ndannaama. Yimɓe ɓeen fuu ina piloo meemude mo, sabo baawɗe ina mburtoo e makko ina ndanna yimɓe ɓeen fuu. Wakkati oon, o ɓanti gite makko o ndaari taalibaaɓe makko ɓeen, o wi'i: —Barke woodanii on, onon talkaaɓe, sabo onon njeyi laamu Laamɗo. Barke woodanii on, onon yolbuɓe joonin, sabo on kaaran. Barke woodanii on, onon woyooɓe joonin, sabo on mbeltoyto. Barke woodanii on si yimɓe mbanyii on, ndiiwii on, njennii on, mbonnii inɗe mon saabe Ɓii Neɗɗo. Ceyoɗon nyannde ndeen, pittiron seyo, sabo mbarjaari mawndi ina woodani on dow kammu. Hono noon maamiraaɓe maɓɓe ngaɗannoo annabaaɓe. Ammaa bone woodanii on, onon joomiraaɓe jawdi, sabo on keɓii mbelirka mon. Bone woodanii on, onon haarɓe joonin, sabo on njolban. Bone woodanii on, onon jalooɓe joonin, sabo on cunoyto, on mboyan. Bone woodanii on, si yimɓe fuu manii on, sabo hono noon maamiraaɓe maɓɓe ngaɗannoo annabaaɓe fewreeɓe. —Ammaa onon hettindaniiɓe kam ɓeen, miɗo wi'a on: njiɗee wayɓe on, ngaɗanon wanyuɓe on moƴƴere. Mbarkinee huɗooɓe on, ndu'anoɗon torrooɓe on du. Si goɗɗo feenyii ma, hokku ɗum feenya gere goɗɗo oon du. Si goɗɗo teetii ma saaya maa jaangol, taa haɗu ɗum forgo maa du. Ŋaariiɗo ma fuu, kokkaa ɗum. Teetuɗo ma gineeji maa, taa ƴamtu ɗum. Ngaɗanee woɓɓe ko njiɗɗon ɓe ngaɗana on. Si yiɗuɓe on tan njiɗoton, barke oye keɓoton? Fay luttuɓe ina njiɗi yiɗuɓe ɗum'en. Si waɗanooɓe on moƴƴere tan ngaɗanton moƴƴere, barke oye keɓoton? Fay luttuɓe ɓeen hono noon ngaɗata. Si ɓe miiliɗon hemrude tan nyamlotoɗon, barke oye keɓoton? Fay luttuɓe ina nyamloo luttuɓe hono muɓɓen, faa njoɓee nyamaande muɓɓen. Onon le, njiɗee wayɓe on, ngaɗon moƴƴere, nyamloɗon tawee on miilaaki yoɓeede fey. Ndeen, on keɓan mbarjaari mawndi, on laatoto ɓiɓɓe Laamɗo Toowɗo, sabo oon ina waɗana bonnooɓe moƴƴere, ina waɗana bonɓe du. Laatee yurmotooɓe, hono no Baaba mooɗon yurmortoo noon. —Taa kiitee, on kiitataake. Taa njukkee, on njukkataake. Njaafee, on njaafete. Kokkee, on kokkete etirgal lobbal, dimmbaangal de ɗibbaa faa ƴolii, ina rufa, saawee e kaddule mooɗon. Sabo etirgal ngal etirton, wo ngaal etiranteɗon. O banndani ɓe banndol du, o wi'i: —Bumɗo ina waawi ɗowude bumɗo naa? Si ɗum waɗii, wanaa ɓe ɗiɗo fuu, ɓe caaman ley luggere naa? Taalibbo ɓuraa moodibbom, de taalibbo kiɓɓuɗo laatoto hono moodibbom. Ko waɗi de aɗa yi'a kuɗol ley yitere sakiike maa, de aan le, a taykataako leggal gonngal e ley yitere maa ndeen? Noy mbaawrataa wiide sakiike maa: «Sakiike, accu mi ittane kuɗol gonngol e yitere maa ngol», tawee aan le, a yi'ataa leggal gonngal e ley yitere maa ndeen? Munaafiki, ittu leggal gonngal ley yitere maa ngaal tafon. Ndeen jiiɗe maa laaɓan, faa keɓaa ittaa kuɗol gonngol ley yitere sakiike maa ngool. —Lekki lobbi rimataa ɓiɓɓe bonɓe, lekki mbonki du rimataa ɓiɓɓe lobbuɓe. Sabo lekki fuu, wo ɓiɓɓe muuɗum annditirtee. Ƴibbe ɓorataake e ngi'eehi, cabiije du ɓorataake e kebbe. Neɗɗo moƴƴo, ko moƴƴi ko resii ley ɓernde muuɗum, ɗuum wurtinta. Neɗɗo bonɗo du, ko boni ko resii ley ɓernde muuɗum, ɗuum wurtinta. Sabo ko heewi ley ɓernde ɗuum, hunnduko wurtinta. —Ko waɗi oɗon noddira kam «Joomam, Joomam» de on ngaɗataa ko mbiimi? Neɗɗo fuu garɗo to am de hettindii haalaaji am, jokki ɗi, mi hollan on mo o nanndi: Joomum ina nanndi e neɗɗo nyiɓuɗo suudu, wasi leydi ndiin faa yottii hayre, joƴƴini ndu dow mayre. Ndeen ƴuwoonde mawnde toɓi faa gooruwol heewi, fiyi e suudu nduun, ammaa hunngii dimmbude ndu, sabo ndu nyiɓaama faa wooɗi. Kaa kettindiiɗo haala am, si jokkaay, ina nanndi hono nyiɓuɗo suudu dow leydi mo wasanaay ɗum joƴƴinirde. Gooruwol bubboowol fiyi e suudu nduun, de wakkati gooto ndu saami. Suudu nduun halki halkere mawnde sanne. Nde Iisaa selnoo waajaade hettindaniiɓe ɗum ɓeen fu, yehi Kafarnahum. Mawɗo sordaasi'en gooto, golloowo muuɗum korsuɗo nyawi faa ina habda e yonki. Mawɗo oon nani kabaaru Iisaa. O neli mawɓe Alhuudiyankooɓe to Iisaa, wara, danna golloowo makko oon. Ɓe ngari to makko, iɓe ŋaaroo mo sanne sanne, iɓe mbi'a: —Imo haani waɗaneede ɗum, sabo imo yiɗi lenyol men, katin du kanko nyiɓi suudu men waajordu. Iisaa ina yaada e maɓɓe faa ɓe ɓadii suudu mawɗo oon. Ndeen mawɗo oon neli yimɓe muuɗum to Iisaa, wi'i ɗum: —Moodibbo, taa tampin hoore maa, sabo miin, mi hewtaay ko naataa ley suudu am. Ɗum waɗi du miiliimi mi fotaay yaade to maa. Ammaa haalu haala maa tan, ndeen golloowo am oon daɗan. Miin e hoore am, wo mi laamaaɗo, de miɗo dawrana sordaasiiɓe du. Si mi wi'ii gooto maɓɓe yaha fu, yahan. Si mi wi'ii goɗɗo wara, waran. Si mi wi'ii maccuɗo am waɗa huunde, waɗan. Nde Iisaa nannoo haala kaan ndeen, ɗum haaynii ɗum, de hucciti e yimɓe jokkuɓe ɗum ɓeen, wi'i: —Miɗo haalana on, mi yi'aay hono ngal goonɗinal sellude fay ley Israa'iila'en. Nde nulaaɓe ɓeen njeccinoo wuro toon ndeen, tawi golloowo oon sellii. Gaɗa majjum, o yehi wuro wi'eteengo Nayin. Taalibaaɓe makko e yimɓe heewɓe ina njaada e makko. Nde o ɓattinoo dammbugal wuro ngoon ndeen, o hawri e maayɗo, ina wurtinee. Wo bajjo mo bammum maayi, inna mum ɓaŋaaka katin. Yimɓe wuro ngoon heewɓe ina njaada e inniiwo oon. Nde Iisaa yi'unoo inniiwo oon fu, yurmii ɗum sanne, wi'i: —Taa woy! Iisaa ɓattitii, meemi leggal kooƴirgal maayɓe ngaal. Tiigiiɓe ngal ɓeen ndarii. O wi'i: —Suka jokolle, miɗo wi'e: Umma! Maayɗo oon ummii jooɗii, fuɗɗi haalude. Iisaa hokkiti mo inniiko. Kulol nanngi yimɓe ɓeen fuu, iɓe teddina Laamɗo, iɓe mbi'a: —Annabaajo mawɗo ɓangii e ley meeɗen! Laamɗo warii ina walla yimɓe muuɗum. Kabaaru Iisaa oon sankitii e leydi Yahuudiya e seraaji muuɗum fuu. Taalibaaɓe Yaayaa kumpiti ɗum kabaaru oon fuu. Yaayaa noddi ɗiɗo muɓɓen, nuli ɗum'en to Iisaa, ƴamowa ɗum yalla kam woni kaanɗo warude oon, naa ɓe ndooman goɗɗo. Worɓe ɗiɗo ɓeen ngari to makko, mbi'i mo: —Yaayaa lootoowo lootagal batisima nuli min e maaɗa, min ƴame yalla aan woni kaanɗo warude oon, naa min ndooman goɗɗo? Wakkati oon pay, tawi o dannii yimɓe heewɓe e nyawuuji ɗi kawtaa sii, o riiwii ginnaaji bonɗi, o wumtinii wumɓe heewɓe. O jaabii ɓe, o wi'i: —Njehee kaaltanowee Yaayaa ko njiiɗon e ko nanɗon: wumɓe ina mbumta, bonnguuɓe ina njaha e koyɗe muɓɓen, seppinɓe ina cellinee, faaɗuɓe ina paaɗita, maayɓe ina ummintinee, talkaaɓe du ina kaalanee Kabaaru Lobbo. Barke woodanii mo yoppaay goonɗinde kam. Nde nulaaɓe ɓeen kootunoo ndeen, Iisaa fuɗɗi haalande jamaa oon haala Yaayaa, wi'i ɗum'en: —Ko njaaɗon ley ladde ɗuum, wo faa ndaarowon ɗume? Yalla huɗo ko henndu dimmbata naa? Ndelle ɗume njaaɗon faa ndaarowon? Gorko nyaaƴoowo naa? Si goonga, ɓornotooɓe kaddule lobbe de mbuura nguurndam lobbam ɓeen, ley cuuɗi kaanankooɓe tawetee. Ndelle, ɗume ndaaroyɗon? Annabaajo naa? Goonga! Miɗo haalana on, imo ɓuri annabaajo. Kanko woni mo Laamɗo haali kabaaru muuɗum ley Binndi, wi'i: «Ndaaree, mi ardinante nulaaɗo am moƴƴinane laawol.» Miɗo haalana on, dimoowo fuu rimaay ɓurɗo Yaayaa. Tawi le, ɓurɗo fuu famɗude ley laamu Laamɗo oon na ɓuri mo teddude. Yimɓe hettindaniiɓe mo ɓeen fuu, fay nanngooɓe lampo ɓeen, njaɓii konngol Laamɗo ko Yaayaa looti ɗum'en lootagal batisima ɗuum. Ammaa Farisa'en e jannginooɓe Tawreeta njoppii muuyo Laamɗo ko ɓe njaɓaay looteede e junngo Yaayaa ɗuum. Ndelle, ɗume nanndinammi yimɓe jamaanu o? Ɓeye o nanndi? Iɓe nanndi e sukaaɓe jooɗiiɓe ley taliyaare luumo, ina noddundura, ina mbi'a: «Min puufanii on cereeli, de on mbamaay. Min mboyanii on jimi bojji, de on mboyaay.» Sabo Yaayaa lootoowo lootagal batisima warii, nyaamataa ɓii jalo, yarataa doro du, de oɗon mbi'a ina wondi e ginnaaru. De Ɓii Neɗɗo warii, ina nyaama ina yara, de oɗon mbi'a, «Ndaar neɗɗo o, kakkilanɗo nyaamude e yarude tan, yigoo nanngooɓe lampo e luttuɓe woɓɓe.» Ammaa jaɓuɓe hakkillo Laamɗo ɓeen fuu ina laamni wo ngo goonga. Gooto e Farisa'en ɓeen noddi mo faa ɓe nyaamda. O naati suudu Farisaajo oon, o jooɗii faa o nyaama. Debbo pijoowo ina woni ley wuro ngoon. Ko o nani Iisaa ina woni ley suudu Farisaajo oon ina nyaama ɗuum, o waddi faandu nebbam uurɗam. O hetti caggal Iisaa ɗakkol koyɗe muuɗum, imo woya, imo leppinira koyɗe mum gonɗi makko, imo mooytira ɗe sukundu makko. Imo muccoo ɗe, imo joora nebbam ɗaam dow majje. Nde Farisaajo nodduɗo mo oon yiinoo ɗum ndeen, wi'i e ley ɓernde mum: «Si neɗɗo o wo annabaajo, o annditan moy woni debbo meemoowo mo oon, o faaman wo pijoowo.» Iisaa haaldi e Simon Farisaajo oon, wi'i: —Simon, miɗo woodi goɗɗum ko njiɗumi haalande ma. O jaabii: —Haal, Moodibbo! Iisaa wi'i: —Nyamlotooɗo gomma ina rewannoo yimɓe ɗiɗo, gooto oon buuɗi cardi keme joy, gooto du buuɗi cardi capanɗe joy. Kaa nde tawanoo ɓe ngalaa ko ɓe njoɓa mo ndeen, o yaafanii ɓe ɗiɗo fuu. Ndelle, moy e maɓɓe ɓuri yiɗude mo? Simon jaabii: —Miɗo miila mo o yaafanii kaalisi keewɗo oon. Iisaa wi'i mo: —A haalii goonga! Ndeen o hucciti e debbo oon, o wi'i Simon: —A yi'ii debbo o naa? Mi naatii suudu maa, a hokkaay kam ndiyam mi loota koyɗe am. Ammaa kanko kaa, o lootirii koyɗe am e gonɗi makko, de o mooytiri ɗe sukundu makko. Aan, a muccaaki kam, de kanko kaa, gilla naatumi, o selaay muccaade koyɗe am. A wattaay nebbam dow hoore am, de kanko kaa, o joorii nebbam uurɗam dow koyɗe am. Ɗum waɗi miɗo wi'e: hakkeeji makko no keewiri fuu njaafaama, ndelle njinngu makko ina mawni. De jaafanaaɗo seeɗa, njinngu muuɗum heewaa. Ndeen o wi'i debbo oon: —Hakkeeji maa njaafaama. Nyaamdooɓe e makko ɓeen puɗɗi ƴamundurde hakkunde muɓɓen: «Moy woni o neɗɗo, jottiiɗo faa yaafaade hakkeeji?» O wi'i debbo oon: —Goonɗinal maa hisinii ma. Yahu e jam. Caggal ɗuum, Iisaa ina yiiltoo ley galluuje e gure, ina gooyna, ina haala Kabaaru Lobbo dow laamu Laamɗo. Taalibaaɓe makko sappo e ɗiɗo ɓeen ina ngondi e makko, kam'en e rewɓe dannaaɓe e nyawuuji muɓɓen, e ɓe ginnaaji bonɗi du ndiiwaa e muɓɓen. Ɓeen ngoni Mariyama innditirteeɗo Magdala mo ginnaaji jeɗɗi mburtinaa e muuɗum, e Yowanna, dee howruujo Hirudus bi'eteeɗo Huja, kam e Susaana, e rewɓe woɓɓe heewɓe. Ɓe fuu ɓe mballirii Iisaa e taalibaaɓe mum jawdi maɓɓe. Yimɓe ƴuuri e gure ɗeen fuu ina ngara to makko. Nde jamaa keewɗo oon fiilinoo mo ndeen, o banndani ɓe banndol ngol, o wi'i: —Aawoowo wurtii faa saaka aawdi muuɗum. E ley aawugol ngool, aawdi ngondi saami e laawol, yaaɓaa, de pooli ngari, cuɓi ndi. Yoga mayri saami ley korokaaƴe, fuɗi, yoori, sabo nokku oon darnataa ndiyam. Yoga mayri saami to kebbe puɗata. Ndi mawnidi e majje, de kebbe ɗeen ɓilli ndi. Yoga mayri saami e leydi lobbiri, fuɗi, rimi, wabbere fuu ɓeydii kile hemre. Nde o haalnoo ɗum ndeen, o ɓanti daande makko, o wi'i: —Jom nowru nanooru fuu, nana! Taalibaaɓe makko ɓeen ƴami mo: —Ɗume banndol ngol fiirtata? O wi'i ɓe: —Onon, on kokkaama faamude ko suuɗii e laamu Laamɗo. De heddiiɓe ɓeen kaa, e banndi kaalirantee, faa «ndaara, tawa nji'ataa, nana, tawa paamataa.» Inan maanaa banndol ngol: aawdi ndiin wo konngol Laamɗo. Ngondi sera laawol ndiin woni nanooɓe ngol, de Ibiliisa wara, itta ngol e ɓerɗe muɓɓen taa ngoonɗina de kisa. Ngondi dow korokaaƴe ndiin woni nanooɓe ngol, njaɓɓoroo ngol seyo, de ɓe ngalaa ɗaɗi ley maggol. Wakkati seeɗa tan ɓe ngoonɗinta. Nde ndaartindagol wari fuu, ɓe njoppan. Caamundi ley kebbe ndiin woni nanooɓe konngol ngool, ammaa ley mawnugol muɓɓen ndeen kaɓɓu-ko'u e jawdi e mbelirka adunaaru ɓillan ɗum'en, kunngoo rimude. Ammaa ɗo aawdi ndiin saami e leydi lobbiri ɗoon, ɓeen ngoni nanirooɓe konngol ngool ɓerɗe belɗe laaɓuɗe. Ley tinnitaare ɓe tiigoo ngol faa ngol rima. —Fay gooto huɓɓataa lampal de hippa ɗum tummbude naa soorna ɗum ley leeso. Ko waɗata dey, ɓilan ngal faa ngal yaynana naatooɓe. Sabo walaa fuu ko suuɗii ko funtintaake, walaa ko suuɗii du ko annditataake, wurtinee yaasin. Ndelle, tinnee no nanirɗon ni, sabo neɗɗo fuu jogiiɗo paamal dow laamu Laamɗo, ɓeydante. Ammaa mo walaa paamal oon, fay ko miilata ina jogii ɗuum, teetete. Inna Iisaa e minyiraaɓe muuɗum ngari to muuɗum, de ɓe mbaawaay ɓattaade ɗum saabe jamaa. O haalanaa inniiko e minyiraaɓe makko ina ndarii yaasin, ina njiɗi yi'ude mo. De o jaabii, o wi'i: —Inna am e minyiraaɓe am wo nanooɓe haala Laamɗo, de ɗowtanoo ka ɓeen. Nyannde gomma Iisaa e taalibaaɓe muuɗum naati laana. O wi'i ɓe: —En peƴƴita, njehen gere ooto maayo ngo. Ɓe ndunnyi. Ko ɓe peƴƴitata ɗuum, o ɗaanii. Wakkati oon, henndu mawndu ummii dow maayo, ndiyam ina naata laana kaan faa ka nesi yoolaade. Ɓe ɓattitii, iɓe pindina mo iɓe mbi'a: —Joomii amin, joomii amin, inani miɗen kalka! O fini, o sappani henndu e bempeƴƴe ɗeen e semmbe, de ɗum fuu ɗum darii, ɗum deƴƴinii. Ndeen o wi'i ɓe: —Toy goonɗinal mon woni? Ɓe kuli, ɗum haaynii ɓe, iɓe mbi'undura: —O wo moy ndelle? Imo yamira fay keni e ndiyam de ɗum fuu iɗum ɗowtanoo mo! Gaɗa ɗuum ɓe njottowii leydi Gerasa'en, kuccundurndi e leydi Galili. Nde o jippinoo laana kaan ndeen, gorko gonduɗo e ginnaaji jeyaaɗo e wuro ngoon hawri e makko. Gorko oon wo joppuɗo kaddule muuɗum ko ɓooyi, o jooɗaaki ley wuro, imo woni ley caabeeje. Ko o yi'i Iisaa ɗuum, o halɓi, o hippii yeeso muuɗum, o haali faa toowi, o wi'i: —Iisaa, Ɓii Laamɗo Toowɗo, ɗume njiɗɗaa waɗude kam? Miɗo nyaage, taa torram. O wi'iri noon sabo Iisaa yamirii ginnaaru bonndu nduun wurtoo e makko. Kile keewɗe indu warti-wartinannoo e makko, indu nannga mo. Imo haɓɓirenoo callali, juuɗe e koyɗe fuu, de imo taƴa ɗi, ginnaaru nduun ina yaara mo ley ladde. Iisaa ƴami mo, wi'i: —Noy mbi'eteɗaa? O jaabii: —Miɗo wi'ee Jamaa. Sabo ginnaaji keewɗi ina ngoni e makko. Iɗi nyaagoo Iisaa taa yamira ɗi ɗi naatowa ley ɓunndu torra. Tawi coggal girooji manngal ina dura dow waamnde ɗoon. Ginnaaji ɗiin ŋaarii mo o acca ɗi ɗi naatowa e ley girooji ɗiin. O acci ɗi. Ɗi njalti e neɗɗo oon, ɗi naati e ley girooji ɗiin. Coggal ngaal fuu doggi, tellitii dow waamnde ndeen, naati maayo, yoolii. Nde durooɓe ɓeen njiinoo ko waɗi ɗuum fu, ɓe ndoggi, ɓe kaalanowi ɗum yimɓe ngalluure ndeen e seraaji muuɗum. Ɓeen ngari ndaarude ko waɗi ɗuum. Nde ɓe njottinoo Iisaa ndeen, ɓe tawi gondunooɗo e ginnaaji oon ina jooɗii ɗakkol makko, ina ɓornii kaddule, hakkillom wartii. De kulol nanngi ɓe. Yiinooɓe ɗum ɓeen kaalani yimɓe no gondunooɗo e ginnaaji oon danniraa. Yimɓe leydi Gerasa fuu ŋaarii Iisaa dillana ɗum'en leydi muɓɓen, sabo kulol manngol nanngii ɗum'en. O naati laana, o dilli. Mo ginnaaji ndiiwaa e muuɗum oon, ŋaarii Iisaa sanne, acca o jokka ɗum. Ammaa Iisaa yeccini mo, wi'i: —Hootu suudu maa, kaalanaa yimɓe maa ko Laamɗo waɗani maa. O yehi, o gooyni e wuro ngoon fuu ko Iisaa waɗani mo ɗuum. Nde Iisaa wartunoo ndeen, jamaa oon jakkitii ɗum, sabo yimɓe fuu ina ndoomunoo ɗum. Wakkati oon, gorko bi'eteeɗo Jayrus, hooreejo suudu waajordu, wari to makko, hippii ɗakkol koyɗe makko, ŋaarii mo o wara suudu mum. Ɓiyum debbo bajjo, ina habda e yonki. Duuɓi muuɗum na ngaɗa hono sappo e ɗiɗi. E ley ko Iisaa yahata toon ɗuum, yimɓe na ɓilli ɗum sanne. Debbo gooto, mo ƴiiƴam muuɗum taccataa ko waɗata duuɓi sappo e ɗiɗi, ina tawaa toon. O hantii jawdi makko fuu to sawrooɓe, ammaa fay gooto waawaay dannude mo. O ƴuuri gaɗa Iisaa, o meemi kommbol saaya mum. Wakkati oon ƴiiƴam makko tacci. Iisaa wi'i: —Moy meemi kam? Fay gooto jaabaaki, de Piyeer wi'i: —Joomam, hakkunde yimɓe ngonɗaa, iɓe ɓilli ma. Iisaa wi'i: —Goɗɗo meemii kam, sabo mi maatii baawɗe njaltii e am. Nde debbo oon annditinnoo ɗum suuɗataako fu, wari ina diwna, hippii yeeso makko, haali hakkunde yimɓe fuu ko waɗi de meemi mo, e no daɗiri wakkati gooto. Iisaa wi'i mo: —Banndam debbo, goonɗinal maa dannii ma. Yahu e jam. O tilaaki haalde, faa goɗɗo ƴuuri to wuro hooreejo suudu waajordu oon, wi'i ɗum: —Ɓiya heddaaki, taa tampin Moodibbo o katin. Ammaa nde Iisaa nannoo ɗum fu, wi'i hooreejo suudu waajordu oon: —Taa hulu, goonɗin tan, ɓiya oon daɗan. Nde o yottinoo suudu hooreejo oon fu, o accaay fay gooto naadda e makko, si wanaa Piyeer e Yuhanna e Yaakuuba e baaba suka oon e inna muuɗum. Yimɓe ɓeen fuu ina mboya suka oon, ina piira ɓerɗe muɓɓen mettorgal. O wi'i ɓe: —Taa mboyee sabo o maayaay, wo o ɗaani tan. Ndeen ɓe njalnorii mo, sabo iɓe anndi o maayii. Iisaa nanngi junngo suka oon, ɓanti daande muuɗum, wi'i: —Suka, umma! Yonki makko warti, o ummii wakkati oon pay. Iisaa yamiri ɓe kokka mo ko o nyaama. Ɗum haaynii saaraaɓe suka oon. O gongini ɓe taa ɓe kaalana fay gooto ko waɗi ɗuum. Iisaa noddi taalibaaɓe muuɗum sappo e ɗiɗo ɓeen, hokki ɗum'en semmbe e baawɗe riiwude ginnaaji e dannude nyawuuji. O nuli ɓe ɓe ngooyna kabaaru laamu Laamɗo, ɓe ndanna nyawɓe. O wi'i ɓe: —Taa njaadee e fay huunde, wanaa sawru, wanaa mbasu, wanaa nyaamdu, wanaa buuɗi. Katin du taa adon saayaaji ɗiɗi. Galle mo njippiɗon fuu, keddoɗon ɗoon faa nde ndilloton wuro ngoon. Wuro fuu ngo on njaɓɓaaka e muuɗum, si oɗon mburtoo ɗum, piɗɗon sollaare maɓɓe wonnde e koyɗe mon, faa laatanoo ɓe seedee e dow bonanda maɓɓe. Ɓe ndilli, iɓe ngaɗa wuro e wuro, iɓe mbaajoo Kabaaru Lobbo, iɓe ndanna nyawɓe wonɓe ley nokkuuje ɗeen fuu. Hirudus, laamiiɗo oon, nde nannoo ko Iisaa waɗi fuu, hakkillo mum jiiɓii. Sabo woɓɓe ina mbi'a Yaayaa lootoowo lootagal batisima oon ummitii e maayde, woɓɓe ina mbi'a annabi Iliyaasa ɓangi, woɓɓe katin ina mbi'a gooto e annabaaɓe arandeeɓe ɓeen ummitii. Hirudus wi'i: —Mi taƴii hoore Yaayaa. Moy woni o mo nanammi kabaaru muuɗum ga'uɗo hono noon? Imo filoo yi'ude ɗum. Nulaaɓe ɓeen ngarti. Ɓe kaalani Iisaa ko ɓe ngaɗi ɗuum fuu. O yaadi e maɓɓe wuro wi'eteengo Baytisayda, o toowtidi e maɓɓe. Jama'aaje ɗeen nani ɗum, njokki mo. O jakkitii ɓe, imo haalana ɓe kabaaru laamu Laamɗo, imo danna ley maɓɓe haajaaɓe danneede. Naange fuɗɗi hiirude. Sappo e ɗiɗo ɓeen ɓattitii mo, mbi'i mo: —Mbi'aa jamaa o yaha ley gure e nokkuuje ɓadiiɗe, faa keɓa to njippoo e to nyaama, sabo ɗo wo ladde ɓolde. Ammaa o wi'i ɓe: —Onon e ko'e mooɗon, kokkee ɓe ko ɓe nyaama! Ɓe mbi'i mo: —Buuruuje joy e liƴƴi ɗiɗi tan min njogii, si wanaa min njaha, min coodanowa yimɓe ɓe fuu nyaamdu. Sabo yimɓe ɓeen ina ngaɗa hono worɓe ujunaaje njoyo baka rewɓe e sukaaɓe ngalaa. O wi'i taalibaaɓe makko ɓeen: —Njoƴƴiniree ɓe feccere feccere, wootere fuu capanɗe njoyo. Ɓe ngaɗiri noon, ɓe njoƴƴini ɓe fuu. O hooƴi buuruuje joy ɗeen e liƴƴi ɗiɗi ɗiin, o tiggitii kammu, o yetti Laamɗo. O heltii buuru oon e liƴƴi ɗiin, o hokki taalibaaɓe ɓeen peccana jamaa oon. Ɓe fuu ɓe nyaami faa ɓe kaari. Taalibaaɓe ɓeen kawrunduri kelte keddiiɗe ɗeen, kebbini kandeeje sappo e ɗiɗi. Nyannde gomma imo toowtidi e taalibaaɓe makko, imo waɗa du'aare. O ƴami ɓe, o wi'i: —Moy jama'aaje mbi'ata ngonumi? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Woɓɓe ina mbi'a wo a Yaayaa lootoowo lootagal batisima. Woɓɓe du ina mbi'a wo a annabi Iliyaasa. Woɓɓe katin du ina mbi'a wo a gooto e annabaaɓe arandeeɓe ɓeen ummitii. O ƴami ɓe: —Onon le, moy mbi'oton ngonumi? Piyeer jaabii mo, wi'i: —Wo a Almasiihu Laamɗo! O sappani ɓe e semmbe taa ɓe kaalana ɗum fay gooto. O ɓeydi, o wi'i: —Ina tilsi Ɓii Neɗɗo torree torraaji keewɗi. Mawɓe yimɓe e almaami'en e jannginooɓe Tawreeta caloto mo. O warete, de nyannde tataɓerde o iirtoto. Gaɗa ɗum o wi'i ɓe fuu: —Muuyɗo jokkude kam fuu, sela ndaarude hoore muuɗum, hooƴa leggal muuɗum palaangal nyannde fuu, jokka kam. Sabo muuyɗo dannude yonki muuɗum, mursan ki. Ammaa mursuɗo ki saabe am, dannan ki. Ɗume heɓude adunaaru ndu fuu nafata neɗɗo si halkii yonki muuɗum naa mursii hoore muuɗum? Cemtirɗo kam, miin e haalaaji am fuu, miin Ɓii Neɗɗo du, mi semtiran ɗum nde ngartidoymi e teddeengal am e teddeengal Baaba am e maleyka'en seniiɓe. Goonga kaalanammi on: yoga e wonɓe ɗo ɓe maayataa, tawee nji'aay laamu Laamɗo. Hono balɗe jeetati gaɗa ko Iisaa haali haalaaji ɗiin, o yaari Piyeer e Yuhanna e Yaakuuba dow waamnde faa o waɗa du'aare. Nde o du'otonoo ndeen, yeeso makko waylitii, kaddule makko ndawni far faa ina njalba. Inan worɓe ɗiɗo ɓangi, ina kaalda e makko. Wo Muusaa e Iliyaasa. Ɓe ɓangidi e darja mawɗo, iɓe kaala dow dillugol makko adunaaru ngol o ɓadii tabintinde to Urusaliima ngool. Tawi Piyeer e wonduɓe e muuɗum ɓeen wo ɗaaniiɓe ɗoyngol teddungol. Kaa ɓe pinii, ɓe nji'i darja makko, ɓe nji'i worɓe ɗiɗo wonduɓe e makko ɓeen. Nde yimɓe ɗiɗo ɓeen ceedannoo e makko ndeen, Piyeer wi'i mo: —Joomam, gonal amin ɗo ina wooɗi. Accu min ndarna hukumuuji tati: aan gooto, Muusaa gooto, Iliyaasa du gooto. O anndaa ko o haalata. Nde o haalannoo ɗum ndeen, ruulde wari, suddi ɓe. Nde ruulde ndeen suddunoo ɓe fu, taalibaaɓe ɓeen kuli sanne. Daande ƴuuri e ley ruulde ndeen, wi'i: —O woni Ɓiyam cuɓaaɗo. Kettindanee mo! Nde daande ndeen tilinoo fu, Iisaa kam tan tawaa toon. Taalibaaɓe ɓeen cuuɗi kabaaru oon. Ley balɗe ɗeen, ɓe kaalanaay fay gooto ko ɓe nji'i ɗuum. Jaango majjum, nde ɓe njippinoo waamnde ndeen, jamaa keewɗo jakkitii mo. E ley jamaa oon, gorko gooto ƴeewnii, wi'i: —Moodibbo, miɗo nyaage, tinna ndaaranam ɓiyam gorko, sabo kam tan ngoodumi. Ginnaaru ina nannga mo, o feekoo wakkati gooto, imo diwna faa hunnduko makko wurtina nguufo. Ndu yoppataa mo si wanaa terɗe makko fuu nawnoo. Mi nyaagake taalibaaɓe maa ɓeen ndiiwa ndu, de ɓe kunngii. Iisaa jaabii, wi'i: —Hey jamaanu bonɗo mo walaa goonɗinal. Faa ndey ngondammi e mooɗon? Faa ndey keddotoomi munyande on? Waddanam suka maa o ɗo! Nde suka oon warannoo ndeen, ginnaaru nduun liɓi ɗum e leydi, heddii ina diwnina ɗum. Ndeen Iisaa sappani ginnaaru nduun e semmbe, danni suka oon, hokkiti ɗum baaba muuɗum. Ɗum haaynii yimɓe ɓeen fuu sanne saabe baawɗe Laamɗo mawɗe ɗeen. E ley ko jamaa oon fuu haaynaa e golle Iisaa ɗuum, o wi'i taalibaaɓe makko ɓeen: —Onon le, omtee noppi mon, nanon ko kaalammi: Ɓii Neɗɗo wattete e juuɗe yimɓe. Ammaa ɓe paamaay haala kaan, maanaa makka ina suuɗanii ɓe, faa ɓe kunngii annditinde ka. Ɓe kulii ƴamtindaade mo dow makka du. Ndeen taalibaaɓe ɓeen ina njeddundura moy ɓuri teddude hakkunde muɓɓen. Iisaa annditi ko ɓe miilotoo ley ɓerɗe maɓɓe. O hooƴi cukalel, o darni ngel ɗakkol makko, o wi'i ɓe: —Neɗɗo fuu jaɓɓiiɗo cukalel ngel e innde am, wo miin jaɓɓii. Jaɓɓiiɗo kam du, jaɓɓake Nulɗo kam. Sabo ɓurɗo famɗude hakkunde mooɗon fuu, kam woni tedduɗo. Yuhanna haali, wi'i: —Joomam, min nji'ii gorko gooto ina riiwra ginnaaji e innde maa, de min kaɗi mo, sabo o waldaa e meeɗen. Iisaa wi'i mo: —Taa kaɗee mo ɗum, sabo mo salaaki on fuu ina wondi e mooɗon. Nde wakkati ƴeentugol Iisaa dow kammu ɓadinoo fu, siini yahan Urusaliima, nuli nulaaɓe ardoo ɗum. Nulaaɓe ɓeen naati ley wuro Samariyankooɓe wooto faa cegilanoo mo weerdude. Ammaa wuro ngoon jaɓɓaaki mo, sabo Urusaliima o fa'i. Nde Yaakuuba e Yuhanna nji'unoo ɗum ndeen, mbi'i: —Joomii amin, yalla aɗa yiɗi min njamira yiite ƴuura dow kammu wula ɓe naa? Ndeen Iisaa hucciti e maɓɓe, feli ɓe. Caggal ɗuum ɓe njehi wuro wonngo. E ley jahaangal maɓɓe ngaal, goɗɗo wi'i mo: —To njahataa fuu mi jokkete. Iisaa wi'i mo: —Baagaaji ina njogii gayɗe, pooli du ina njogii cuuɗi, ammaa Ɓii Neɗɗo walaa fay nokku ɗo fukkina hoore muuɗum fowta. O wi'i goɗɗo katin: —Jokkam! Oon jaabii mo, wi'i: —Joomam, accu mi yaha mi uwowa baaba am tafon. Iisaa wi'i mo: —Accu maayɓe uwa maayɓe muɓɓen. Aan kaa, yahu mbaajoɗaa kabaaru laamu Laamɗo. Goɗɗo katin wi'i mo: —Joomam, mi jokkete, de accu mi waynowoo yimɓe am tafon. Iisaa jaabii mo, wi'i: —Neɗɗo fuu nannguɗo jalo sari de na yeeƴoo, walaa ko nafata ley laamu Laamɗo. Caggal ɗuum, Iisaa suɓii katin capanɗe njeɗɗo e ɗiɗo, nuldi ɓe ɗiɗo ɗiɗo, ɓe ardoo ɗum e wuro fuu e nokku fuu to o anniyii yaade, kanko e hoore makko. O wi'i ɓe: —Gese ɓennduɗe ina keewi, ammaa taƴooɓe keewaa. Ndelle, ŋaaree Jom tayri nulda taƴooɓe ley gese muuɗum ɗeen. Njehee. Si goonga miɗo nula on hono wo on ɓiɓɓe baali hakkunde pobbi. Taa kooƴee dannga, naa mbasu, naa paɗe. Taa njowton fay gooto e dow laawol. Galle mo naatoton fuu, njowton joomum tafon, mbi'on: «Wo jam wondu e galle o!» Si neɗɗo jom jam na woni ɗoon, du'aare mon hewtan ɗum. Ammaa si walaa, du'aare mon wartan e mooɗon. Njippoɗon e galle oon. Ko ɓe kokki on fuu nyaamon, njaron, sabo golloowo ina haandi e njobdi muuɗum. Taa ngaɗon naata-wurtoo ley galleeji. Wuro fuu ngo naatuɗon, si on njaɓɓaama, nyaamon ko kokkaɗon fuu. Ndannon nyawɓe wonɓe ɗoon, mbi'on yimɓe wuro ɓeen: «laamu Laamɗo ɓadake on.» Wuro fuu ngo naatuɗon, si on njaɓɓaaka ley maggo, mburtoɗon e laabi mum, mbi'on: «Min piɗɗanii on fay colla wuro mooɗon takkuɗo e koyɗe amin. Ammaa anndee: laamu Laamɗo ɓadake.» Miɗo haalana on: Nyannde darngal, jukkungo wuro ngoon ɓuran ngo Sodoma ngoon bonde. Bone woodanii ma, aan Korasin! Bone woodanii ma, aan Baytisayda! Sabo si kaayeefiiji gaɗanooɗi e ley mooɗon ɗiin ngaɗanooma Tirus e Sidon fu, tawete wonɓe toon ɓeen tuubiino law. Tawete ɓe ɓornakeno tekke bootooji, ɓe njooɗakeno ley ndoondi, faa ɓe kolla ɓe tuubii. Saabe ɗuum, nyannde darngal, jukkungo mooɗon ɓuran ngo Tirus e Sidon ngoon bonde. Aan du Kafarnahum, aɗa miiloo a toownete faa yaha kammu naa? A leeƴinte faa kettaa ley maayɓe. O haalani taalibaaɓe makko katin: —Kettindaniiɗo on fuu, miin hettindanii. Calaniiɗo on fuu, miin salanii. Calaniiɗo kam fuu, salanake Nulɗo kam oon du. Capanɗe njeɗɗo e ɗiɗo ɓeen ngartidi e seyo, mbi'i: —Joomii amin, fay ginnaaji bonɗi ɗiin ɗowtanake min saabe innde maa. O wi'i ɓe: —Mi yi'ii Seyɗaani ina ƴuura dow kammu, ina saama hono maƴƴere. Nanee, mi hokkii on baawɗe yaaɓude bolle e jahe, mi hokkii on jaalaade baawɗe ganyo fuu. Huunde fuu torrataa on fes. Ammaa taa ceyoree ko ginnaaji ɗowtanii on ɗuum. Ceyoree ko inɗe mon mbinndaa dow kammu ɗuum. Wakkati oon, Ruuhu Ceniiɗo hebbini Iisaa seyo. Iisaa wi'i: —Baaba, jom kammu e leydi, mi yettii ma, sabo a suuɗii kulle ɗe jom'en hakkillo e jom'en anndal, de ɓanginanɗaa ɗe cukaloy. Ayyo, noon jaati Baaba, sabo ɗuum weli maa. Baaba am wattii huunde fuu ley junngo am. Fay gooto anndaa Ɓiɗɗo si wanaa Baabiiwo. Fay gooto anndaa Baabiiwo du si wanaa Ɓiɗɗo, e mo Ɓiɗɗo oon muuyi ɓanginande. Ndeen Iisaa hucciti e taalibaaɓe ɓeen, haalani ɗum'en kam'en tan, wi'i: —Barke woodanii gite jiiɗe ko nji'oton ɗuum! Sabo miɗo wi'a on, annabaaɓe heewɓe e kaanankooɓe heewɓe na njiɗunoo yi'ude ko nji'oton ɗuum, de ɓe nji'aay. Iɓe njiɗunoo nanude ko nanoton ɗuum, de ɓe nanaay. Ndeen, jannginoowo Tawreeta gooto ummii faa ndaartindoo mo, wi'i: —Moodibbo, noy kaanumi waɗude faa mi heɓa nguurndam nduumiiɗam? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Ɗume winndaa ley Tawreeta? Ɗume njanngataa ley toon? Jannginoowo Tawreeta oon jaabii, wi'i: —Njiɗiraa Laamɗo, Joomiraaɗo maa e ɓernde maa fuu e yonki maa fuu e semmbe maa fuu e hakkillo maa fuu. Njiɗiraa gondo maa no njiɗirɗaa hoore maa ni. Iisaa wi'i mo: —Jaabu maa o wooɗii. Waɗu noon, ndeen a wuuran! Kaa jannginoowo Tawreeta oon ina yiɗi heedude e goonga, wi'i mo: —Moy woni gondo am? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Gorko gomma ƴuurii Urusaliima, ina yaha Yeriko, hawri e yanooɓe. Ɓe ɓorti mo, ɓe piyi mo faa ɓe mbayri mo imo ɓadii maayde. Tawi almaami gooto ina wara dow laawol ngool. Nde o yi'unoo janaaɗo oon ina waalii ɗoon fu, o wosii ɗum, o faltii. Noon Lewinke gomma du wari nokku oon. Nde yi'unoo mo fu, wosii mo, faltii. Ammaa Samariyanke jahoowo wari to makko, yi'i mo, yurmii mo, ɓattii mo, sawriri barme makko ɗeen nebbam e cabijam, fiili ɗum leppi. Caggal ɗuum, o waɗɗini ɗum araawa makko, o yaari ɗum nokkuure to weerɓe njippotoo, o hinnii ɗum. Jaango majjum, o itti buuɗi cardi ɗiɗi, o hokki jom weerdude oon, o wi'i ɗum: «Hinna mo. Si o nyaamii ko ɓuri ɗum, nde ngartumi fu, mi yoɓete.» Nde Iisaa hantunoo banndol ngol ndeen, wi'i: —E miilo maa, moy e tato ɓeen laatii gondo janaaɗo oon? Jannginoowo Tawreeta oon jaabii, wi'i: —Jurmiiɗo mo oon. Iisaa wi'i mo: —Aan du, yahu, waɗoy hono noon! E jahaangal maɓɓe ngaal, Iisaa fanti wuro wooto, de debbo bi'eteeɗo Marta jippini ɗum. Marta ina woodi minyiiwo bi'eteeɗo Mariyama. Oon ina jooɗii ɗakkol koyɗe Iisaa, ina hettindii haala muuɗum. De Marta le, golleeji muuɗum keewɗi ɗiin tan ngoni e hakkillo muuɗum, wari, wi'i: —Joomam, a hillaaka ko minyam o yoppidi kam e golleeji ɗi ɗuum naa? Wi'u mo, o walla kam! Iisaa jaabii mo, wi'i: —Marta, Marta, aɗa tampina hoore maa e kujje keewɗe, aɗa jiiɓa hakkillo maa. Ammaa huunde wootere tan woni ko haani. Ko Mariyama suɓii ɗuum wo ngeɗu lobbu, o teetataake ɗum du. Nyannde gomma, Iisaa ina du'oo e nokku gomma. Nde o tilinoo ndeen, gooto e taalibaaɓe makko ɓeen wi'i mo: —Joomii amin, janngin min no min ndu'ortoo, hono no Yaayaa jannginiri taalibaaɓe muuɗum noon. O wi'i ɓe: —Nde ndu'otoɗon fuu, mbi'on: «Baabiiwo, innde maa laatoo seniinde, laamu maa wara. Kokkoraa min nyannde fuu nyaamdu heƴooru min. Njaafonoɗaa min hakkeeji amin, sabo minen du miɗen njaafoo waɗooɓe min hakkeeji fuu. Taa accu min njarribee.» O wi'i ɓe katin: —Si gooto mon yehii to yigoo muuɗum hakkunde jemma, wi'ii ɗum: «Yigoo am, nyamlam buuruuje tati, sabo yigoo am gonɗo e laawol jippake wuro am, de mi walaa ko mi hokka ɗum», yalla yigoo maa oon jaabete ley galle toon, wi'e: «Taa torram, sabo dammbugal ngal sokaama, miin e sukaaɓe am du min pukkake, mi waawaa ummaade faa mi hokke fay huunde»? Miɗo wi'a on, fay si o ummaaki o hokkire saabe wo a yigiiko, o ummoto, o hokke haddi ko kaajaɗaa ɗuum, taa o hersa. Miin, miɗo wi'a on: ŋaaree, on keɓan. Pilee, on njiitan. Calminee, on omtante. Sabo ŋaariiɗo fuu heɓan. Piliiɗo fuu yiitan. Calminɗo fuu omtante. Moy e mooɗon woni baabiiwo mo ɓiyum ŋaarotoo liingu, de hokka ɗum mboddi? Naa ŋaaroo ɗum ɓoccoonde, de hokka ɗum yaare? Ndelle no mbonirɗon nii fuu, oɗon anndi no kokkirton ɓiɓɓe mooɗon kulle lobbe, sakko Baaba mooɗon gonɗo dow kammuuli. Ŋaariiɗo mo fuu, o hokkan ɗum Ruuhu Ceniiɗo. Nyannde gomma, Iisaa ina riiwa ginnaaru muumɗinndu goɗɗo. Nde ginnaaru nduun wurtinoo ndeen, muumo oon fuɗɗi haalude. Ɗum haaynii jama'aaje ɗeen. De woɓɓe maɓɓe ina mbi'a: —Wo e baawɗe Beeljebul, hooreejo ginnaaji oon, o riiwrata ginnaaji. Woɓɓe ŋaarii mo maande ƴuuroore dow kammu faa ndaartindoo mo. Kanko le, imo anndi miilooji maɓɓe, o wi'i ɓe: —Laamu fuu pecciingu ina habda, halkan. Katin du, si galle feccake na habda fu, cankitoto. Si Seyɗaani e hoore mum feccake fu, noy laamu mum heddortoo? Miɗo wi'a on ɗum saabe ko mbiiɗon wo e baawɗe Beeljebul ndiiwrammi ginnaaji ɗuum. Si tawii miin miɗo riiwra ginnaaji e baawɗe Beeljebul, jokkuɓe on ɓeen le, moy ndiiwrata ɗi? Ndelle golle maɓɓe jaati kollata on ngalaa e goonga! Ammaa si tawii junngo Laamɗo ndiiwrammi ginnaaji, ɗum ina holla laamu Laamɗo warii to mooɗon. Gorko jom semmbe tiigiiɗo kaɓitirɗe, si haybii galle mum, jawdi mum reenoto. Ammaa si ɓurɗo ɗum semmbe warii to muuɗum, jaalake ɗum fu, teetan ɗum kaɓitirɗe mum ɗe yownoo hoolaare muuɗum dow muɓɓen ɗeen, fecca jawdi muuɗum ndiin e woɓɓe. Mo waldaa e am fuu, wo ganyo am. Mo wallataa kam mi hawrundura fuu, wo cankitoowo. Si ginnaaru wurtake e neɗɗo fu, ndu yiiltoyto e nokkuuje joorɗe indu filoo ɗo ndu ŋootta, de ndu heɓataa. Ndeen ndu wi'an: «Mi yeccoto suudu am ndu eggunoomi e muuɗum nduun.» Nde ndu warti fu, ndu tawan suudu nduun fiisaama, moƴƴinaama. Ndeen, ndu yahan, ndu waddowa ginnaaji jeɗɗi ɓurɗi ndu bonde. Ɗi naata, ɗi koɗa ley toon. Nii cakitte neɗɗo oon ɓurdata arande muuɗum bonde. Nde o haalannoo ɗum ndeen, debbo gooto ley jamaa oon ƴepti daande muuɗum, wi'i: —Barke woodanii debbo deeduɗo ma mo muynuɗaa! Ammaa Iisaa jaabii, wi'i: —Nanooɓe haala Laamɗo de njokki ka ɓeen, kam'en ɓuri heɓude barke! Wakkati mo jama'aaje ɗeen ɓillunduri e makko ndeen, o fuɗɗi wi'ude: —Yimɓe jamaanu o ɓeen wo yimɓe bonɓe. Iɓe piloo maande, de ɓe kokkataake si wanaa maande annabi Yuunusa ndeen. Sabo no Yuunusa laatoranii Niniwenkooɓe maande ni, hono noon Ɓii Neɗɗo du laatorantoo yimɓe jamaanu o maande. Nyannde darngal, kaananke debbo leydi horɗoore ummodoto e worɓe jamaanu o, hiitodoo e muɓɓen, de liɓa ɗum'en. Sabo o ƴuwii faa hoore leydi, o warii faa o hettindoo haalaaji Suleymaana kebbinaaɗi hakkilantaaku. Haya, ɓurɗo Suleymaana ina ɗo! Yimɓe Niniwe du ummodoto e yimɓe jamaanu o nyannde darngal, kiitodoo e muɓɓen, liɓa ɗum'en. Sabo ɓe tuubii gilla nde ɓe nannoo waaju Yuunusa ndeen. De inan, ɓurɗo Yuunusa ina ɗo! —Fay gooto huɓɓataa lampal, de suuɗa ɗum naa hippa ɗum kaakol. Ko waɗata dey, ngal ɓilete, faa ngal yaynana naatooɓe. Gite maa ngoni lampal ɓanndu maa. Si gite maa ina mbooɗi, ɓanndu maa fuu heewan annoora. Ammaa si ɗe mbooɗaa, ɓanndu maa fuu heewan nimre. Ndelle, haybu, taa annoora gonɗo e maaɗa oon niɓɓa. Sabo si ɓanndu maa fuu heewii annoora, tawa faa'e e mayru walaa e nimre, ndu fuu ndu heewan annoora hono no lampal yaynirante noon. Nde Iisaa tilinoo haalde ndeen, Farisaajo gooto noddi ɗum faa wottodoo e muuɗum. O naatowi, o jooɗii faa o nyaama. Farisaajo oon, ɗum haaynii ɗum nde yi'unoo o fuɗɗii nyaamude tawi o lootaay juuɗe makko. De Iisaa wi'i mo: —Onon Farisa'en, oɗon lawƴa caggal kore e caggal kaake, tawee le, ɓerɗe mooɗon ina keewi nguyka e bonanda! Onon majjuɓe! Wanaa Taguɗo dow oon tagi ley du naa? Cakkee ko woni ley kore e kaake ɗeen. Ndeen, ko heddii ɗuum fuu laatanto on ko laaɓi. Bone woodanii on, onon Farisa'en! Sabo oɗon ittana Laamɗo jakka naanaa e jakka haako lekkoy ngokkoy e ko aawoton fuu. Kaa oɗon kuyfini dartaare, oɗon kuyfini yidde Laamɗo. Wo kanjum kaannoɗon waɗude tawee on njoppaay ko heddii ɗuum. Bone woodanii on, onon Farisa'en! Sabo oɗon njiɗi jooɗaade nokkuuje tedduɗe ley cuuɗi baajorɗi, oɗon njiɗi salmineede e nokkuuje ɗe yimɓe keewi. Bone woodanii on! Sabo oɗon nanndi hono caabeeje ɗe ngalaa maande, ɗe yimɓe njahata dow muɓɓen, tawee anndaa. Gooto e jannginooɓe Tawreeta jaabii Iisaa, wi'i: —Moodibbo, no kaalirtaa ni, na huyfina min, minen du. O jaabii, o wi'i: —Onon jannginooɓe Tawreeta du, bone woodanii on! Sabo oɗon ndonnda yimɓe doŋle tedduɗe, tawee onon e ko'e mon, on meemirtaa ɗe fay e hoore honndu mooɗon. Bone woodanii on, sabo oɗon moƴƴintinoo caabeeje annabaaɓe ɓe maamiraaɓe mon mbarnoo ɓeen. Ndelle oɗon ceedoo golle maɓɓe ɗeen ina mbeli on. Sabo kamɓe, ɓe mbarii annabaaɓe, onon du, oɗon moƴƴintinoo caabeeje muɓɓen! Ɗum le, Laamɗo hakkilanteejo wi'i: «Mi nuldan ɓe annabaaɓe e nulaaɓe, ɓe mbara yoga, ɓe torra yoga.» Ɗum waɗi de ƴiiƴam annabaaɓe ndufaaɗam gilla e fuɗɗoode adunaaru ɗaam, ina yomnitoree e yimɓe jamaanu o, gilla e ƴiiƴam Haabiila faa e ƴiiƴam Jakariyaa baraaɗo hakkunde hirsirde e suudu dewal mawndu nduun. Miɗo haalana on goonga: ɗum fuu ɗum yomnitorte e jamaanu o. Bone woodanii on, onon jannginooɓe Tawreeta! Sabo on teetii cokitirgal anndal. Onon e ko'e mon on naataay, de yiɗuɓe naatude ɓeen du, on accaay naata. Nde Iisaa dillunoo ɗoon, jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en ina ɓernani ɗum sanne sanne. Iɓe ƴama mo kulle keewɗe, heddii iɓe tuufa mo faa ɓe keɓa e hunnduko makko ko ɓe nanngira mo. Wakkati oon yimɓe ujunaaje sowre kawriti faa ina njaaɓundura. Ndeen Iisaa wi'i taalibaaɓe mum ɓeen: —Ndeentee e rabilla Farisa'en, ɗum woni naafikaare. Walaa fuu ko suddii ko sudditataake, walaa ko suuɗii ko ɓangintaake. Ɗum waɗi huunde fuu ko kaalɗon ley nimre nanete ley annoora. Katin du ko cowndiɗon ley cuuɗi ommbaaɗi fuu, gooynete faa dow cuuɗi. Miɗo haalana on, onon yigiraaɓe am: taa kulee warooɓe ɓanndu de walaa fuu ko mbaawi gaɗa ɗuum. Mi hollan on mo kaanɗon hulde: kulon baroowo neɗɗo, jogiiɗo baawɗe nannude ɗum ley jahannama. Goonga, miɗo wi'a on: oon kaanɗon hulude! Wanaa pooloy njoyoy ina coottee buuɗi ɗiɗi tan naa? Ammaa fay e noon, Laamɗo yeggitataa fay gootel e makkoy. Ko ɓuri noon du, fay ngaasa ko'e mooɗon fuu limaama faa laaɓi. Ndelle, taa kulee, sabo oɗon ɓuri pooli keewɗi teddude. Miɗo wi'a on: neɗɗo fuu jaɓanɗo kam yeeso yimɓe, miin Ɓii Neɗɗo du mi jaɓan ɗum yeeso maleyka'en Laamɗo. Ammaa caliiɗo kam yeeso yimɓe, salete yeeso maleyka'en Laamɗo. Neɗɗo fuu kaalɗo ko boni e dow Ɓii Neɗɗo, ina waawi yaafeede. Ammaa mbonkiiɗo Ruuhu Ceniiɗo yaafataake. Nde yimɓe njaari on to cuuɗi baajorɗi naa yeeso hooreeɓe naa laamiiɓe taa mbemmbeɗon ko njaabotoɗon, naa ko kaaloton, sabo Ruuhu Ceniiɗo anndinan on wakkati oon ko kaanɗon haalde. Goɗɗo ley jamaa oon wi'i: —Moodibbo, wi'u mawnam o hokka kam ngeɗu am e ndongu amin. O jaabii ɗum, o wi'i: — Hey gorko, moy waɗi kam carotooɗo mon naa peccoowo jawdi mon? O wi'i jamaa oon: —Tinnee ndeentee e eelgal jawdi fuu, sabo wanaa jawdi wuurnata neɗɗo, fay si tawaa wo jom jawdi. O banndani ɓe banndol, o wi'i: —Jom jawdi gomma, gese muuɗum mbooɗiino sanne. Imo miiloo e hoore makko: «Noy ngaɗammi? Sabo mi walaa fuu ɗo mi resa nyaamri am ndi. Ayyo, nii ngaɗammi: mi liɓan beembe am ɗeen, mi nyiɓa goɗɗe ɓurɗe ɗe manngu, mi resa nyaamri am ndi e jawdi am fuu toon. De mi wi'a e hoore am: A heɓii jawdi mbaawndi jogaade ma duuɓi keewɗi. Fowtu, nyaamaa, njaraa, mbeltoɗaa.» Ammaa Laamɗo wi'i mo: «Aan pamɗuɗo hakkillo! Yonki maa ittete e jemma o. Moy adata ko paggiɗaa ɗuum?» Nii woni sifa neɗɗo fuu pagganiiɗo hoore muuɗum jawdi, de wanaa jom jawdi yeeso Laamɗo. Ndeen o wi'i taalibaaɓe makko ɓeen: —Ɗum waɗi miɗo wi'a on: taa nguurndam mon haɓɓa on ko'e e ko nyaamoton. Taa ɓalli mon du kaɓɓa on ko'e e ko ɓornotoɗon. Sabo nguurndam ina ɓuri nyaamdu, ɓanndu du ina ɓuri koltal. Taykee dowdaake le: ɗe aawataa, ɗe taƴataa, ɗe ngalaa resirde, ɗe ngalaa beembe, ammaa Laamɗo ina nyaamna ɗe. Onon, oɗon ɓuri pooli ɗiin to woɗɗi! Moy e mooɗon waawi ɓeydude balɗe muuɗum fay nyalooma gooto saabe kaɓɓu-ko'u muuɗum? Ndelle, si tawii on mbaawaa waɗude fay hono ɗum e famɗude, ko waɗi oɗon kaɓɓi ko'e mon e dow ko heddii ɗuum? Ƴeewee pinndiiji no mawnirta. Ɗi tampataa, ɗi mottataa. Ammaa miɗo wi'a on, fay Suleymaana e darja muuɗum fuu holtiraay hono gootel e majji ni. Laamɗo ina holtinira ni huɗo wonko ley ladde hannden, faɗɗeteeko e yiite jaango, sakko onon, onon famɗuɓe hoolaare! Taa kilnee filaade ko nyaametee e ko yaretee, taa ɗum haɓɓa on ko'e! Sabo kulle ɗeen fuu, wo yimɓe adunaaru pilotoo ɗe. De Baaba mon ina anndi oɗon kaajaa ɗe. Ammaa piloɗon laamu Laamɗo, ndeen on ɓeydante ko heddii ɗuum. Taa kulee, onon coggal pamaral, sabo Baaba mooɗon ina seyorii hokkude on laamu muuɗum. Connee jawdi mon fuu, cakkon. Moƴƴinanee ko'e mon danngaaji ɗi mbonataa, njogoɗon jawdi ngonndi dow kammu ndi timmataa, ndi gujjo ɓadataako, mooƴu du bonnataa. Sabo ɗo jawdi mooɗon woni fuu, ɗoon ɓerɗe mooɗon du ngonata. —Kaɓɓee kaɓɓorɗi mon faa ngollon, kuɓɓee lampe mon. Laatee hono yimɓe segilaniiɓe jakkitaade jom muɓɓen nde wartata weltaare ɓangal, faa omtanon ɗum wakkati nde yottii salmini fu. Barke woodanii maccuɓe ɓe jom muɓɓen tawi ina kakkilani ɗum. Goonga kaalanammi on: o haɓɓoto kaɓɓorgol makko saabe golle, o joƴƴina ɓe faa ɓe nyaama, o wara o gollana ɓe. Si o wartii hakkunde jemma, naa hejjere fu, barke woodanii ɓe o tawri noon ɓeen. Paamee ɗum ɗo: si jom galle ina anndunoo wakkati mo gujjo warata, yoppataano o naata suudu muuɗum. Onon du, cegilee, sabo Ɓii Neɗɗo waran e wakkati mo on miilaaki. Piyeer wi'i mo: —Joomam, banndol ngol le, wo minen tan kaaldataa naa yimɓe fuu? Iisaa jaabii, wi'i: —Moy woni golloowo koolniiɗo, jom hakkillo, mo joomum halfinta gollooɓe mum faa hokka ɓe ngeɗu maɓɓe nyaamdu e wakkati kaanɗo? Barke woodanii golloowo mo joomum warti, tawi ina waɗa noon. Goonga kaalanammi on: joomiiko oon halfinan mo jawdi muuɗum fuu. Ammaa si golloowo oon wi'ii ley ɓernde mum joomum oon ɓooyii wartaay, de fuɗɗi ina fiya maccuɓe e horɓe, ina nyaama ina yara ina suloo, ndeen kaa, joomiiko wartan nyalooma mo o anndaa e wakkati mo o miilaaki. Joomiiko oon jukkoto mo jukkungo naawngo, watta mo hakkunde ɓe ngoonɗinaay. Golloowo annduɗo ko joomum yiɗi, de segilaaki, gollaay ko joomum yiɗi fu, fiyete ɓoggi keewɗi. Kaa mo anndaa ko joomum yiɗi, de waɗi ko jeyi fiyeede, fiyete ɓoggi seeɗa. Kokkaaɗo ko ɗuuɗi, ƴamete ko ɗuuɗi. Kalfinaaɗo ko heewi, ƴamete ko ɓuri heewde. —Mi warii faa mi faɗɗa yiite e leydi ndi. Miɗo heppi nge huɓɓa law! Ina woodi lootagal batisima naawngal ngal looteteemi. Miɗo torroo faa ɗum tabita! Oɗon miiloo wo jam ngardumi adunaaru naa? Wanaa! Miɗo wi'a on: ko ngardumi dey, wo senndude. Gilla joonin yimɓe njoyo wonduɓe ley wuro wooto ceedan, tato kabdan e ɗiɗo, ɗiɗo kabdan e tato. Baaba habdan e ɓiyum gorko, ɓiɗɗo gorko du habdan e bammum, inna habdan e ɓiyum debbo, ɓiɗɗo debbo du habdan e inna muuɗum, esiyo debbo habdan e dee ɓiyum, dee ɓiɗɗo du habdan e esum debbo. Iisaa wi'i jama'aaje ɗeen katin: —Si on nji'ii ruulde ina ƴuura gorgal tan, on mbi'an nde toɓan. Laatorto hono noon du. Si henndu horɗoore wifii, on mbi'an wulan jaw. Ɗum laatorto noon du. Onon munaafiki'en! Oɗon mbaawi senndude alhaali leydi e kammu. Ko waɗi de on mbaawaa senndude alhaaliiji jamaanu o? Ko waɗi on mbaawaa annditande ko'e mon ko fonnditii? Si aɗa yaada e kabdo maa faa cardowon, fila rewritinde e makko gilla e dow laawol, taa o yaare to carotooɗo, de carotooɗo oon hokke doomoowo kasu, de doomoowo oon du udde ley kasu. Miɗo haalane: abada a wurtataako, si a yoɓaay ko ndeweteɗaa ɗuum faa laaɓi. Wakkati oon, woɓɓe ngari kaalani Iisaa ko hewtii Galilinkooɓe woɓɓe. Ɓe mbi'i Pilaatu jillundurii ƴiiƴam maɓɓe e ƴiiƴam sadakaaji maɓɓe. Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Yalla oɗon miiloo kamɓe ɓuri luttude diina e Galilinkooɓe heddiiɓe ɓeen fuu naa? Oɗon miiloo wo saabe ɗuum waɗi de ɓe torriraa noon naa? Miɗo haalana on: wanaa noon. De si on tuubaay, on fuu hono noon kalkirton. Oɗon miccoo yimɓe sappo e njetto ɓe suudu Silowam toowndu nduun saami dow muɓɓen faa maayi ɓeen. Yalla oɗon miiloo kamɓe ɓuri yimɓe Urusaliima fuu junuuba naa? Miɗo haalana on: wanaa noon. De si on tuubaay, on fuu hono noon kalkirton. Ndeen o banndani ɓe banndol ngol, o wi'i: —Ƴibbi ngooti ina wonnoo ley ngesa neɗɗo gomma. O wari ɓorude ki, de o tawraay ki fay huunde. O wi'i golloowo ngesa oon: «Nii woni duuɓi tati miɗo wara filaade ɓiɓɓe ƴibbi ki, de mi tawaay. Soppu ki! Ko waɗi iki itta semmbe leydi ndi?» Golloowo oon wi'i mo: «Joomam, accu ki ɗo faa mawuuri. Ɗo e ndeen, mi reman mi fiiltina ki, mi watta birgi. Ina hasii ki riman ɗo e mawuuri. Si ki rimaay du, coppaa ki.» Nyannde fowteteende gomma, Iisaa ina waajoo ley suudu waajordu wooturu. Debbo gomma mo ginnaaru nyawni ko waɗi duuɓi sappo e jeetati ina tawaa ɗoon. O turiiɗo tan, o waawaa dartaade fey. Nde Iisaa yi'unoo mo ndeen, noddi mo, wi'i mo: —Banndam debbo, a daɗii nyawu maa ngu. Iisaa yowi juuɗe mum dow makko, de wakkati gooto o dartii cet, imo yetta Laamɗo. De hooreejo suudu waajordu nduun na mettaa ko Iisaa danni goɗɗo nyannde fowteteende ɗuum, wi'i yimɓe ɓeen: —Balɗe jeegom jeyɗe golleede ina ngoodi. E ley balɗe ɗeen kaanɗon warude ndanneɗon, wanaa nyannde fowteteende. Iisaa jaabii mo, wi'i: —Onon munaafiki'en! Wanaa mono e mooɗon fuu ina haɓɓita ngaari muuɗum naa araawa muuɗum nyannde fowteteende yarnowa ɗum naa? Debbo o wo taan Ibrahiima, mo Seyɗaani haɓɓiri duuɓi sappo e jeetati. Wanaa imo jeyi haɓɓiteede nyannde fowteteende naa? Nde o haalannoo ɗum ndeen, wayɓe mo ɓeen fuu cemti. De jamaa oon fuu ina ceyii e dow kaayeefiiji ɗi o waɗata ɗiin. Iisaa wi'i: —Noy laamu Laamɗo wa'i? Ɗume nanndinammi ɗum? Laamu Laamɗo ina nanndi e gabbel lekki mutaari ngel neɗɗo hooƴi, aawi ley sardiŋe muuɗum. Aawdi ndiin fuɗi, laatii lekki faa pooli piirooji nyiɓi cuuɗi muɓɓen e licce makki. O wi'i katin: —Ɗume nanndinammi e laamu Laamɗo? Ina nanndi e rabilla mo debbo hooƴi, diibunduri e etirɗe conndi tati mawɗe faa ɗum fuu ɗum ƴuufi. Iisaa ina rewa ley galluuje e ley gure fuu, ina waajoo, ina fonndii Urusaliima. Neɗɗo gomma ƴami mo: —Joomam, yimɓe seeɗa tan kisata naa? O wi'i ɓe: —Ndurwee naatiron dammbugal paaɗungal sabo miɗo wi'a on: heewɓe tefan naatude, de kunngoo. Si jom galle oon ummake, sokii dammbugal muuɗum, tawi onon oɗon keddii yaasin, oɗon calmina, oɗon mbi'a: «Joomii amin, omtan min», ndeen o jaaboto on: «Mi anndaa to njeyaɗon!» Ndeen, on puɗɗan wiide: «Min nyaamdii e maa, min njardii e maa, a waajake dow laabi amin.» Ndeen o jaaboto on: «Mi anndaa to njeyaɗon. Mboɗɗee kam, onon waɗooɓe ko boni!» On mboyan, on nyerƴunduran nyiiƴe nde nji'oton Ibrahiima e Isiyaaka e Yaakuuba, kam'en e annabaaɓe fuu ley laamu Laamɗo, tawa onon on faɗɗaaɓe yaasin. Yimɓe ƴuuran lettugal e gorgal, horɗoore e soɓɓiire, njooɗoo nyaamda ley laamu Laamɗo. Goonga ni, sakitiiɓe woɓɓe ardoto, ardiiɓe woɓɓe du cakitoto. Wakkati oon, Farisa'en woɓɓe ngari, mbi'i mo: —Dillu ɗo, njahaa e yaadu maa, sabo Hirudus kaananke oon ina muuyi warude ma. O wi'i ɓe: —Njehee mbi'owee baagayel ngeel: «Ndaar, mi riiwan ginnaaji, mi dannan nyawɓe hannden e jaango. De nyannde tataɓerde mi yottinan golle am. Ammaa ina tilsi mi yaha hannden e jaango e faɓɓi-jaango, sabo annabaajo haanaa maayde si wanaa ley Urusaliima.» Kay Urusaliima, Urusaliima! Aɗa wara annabaaɓe, aɗa warda nulaaɓe to maa kaaƴe! Kile keewɗe njiɗumi hawrundurde ɓiɓɓe maa hono no cofal hawrundurta coppi muuɗum ley bippeele muuɗum ni. De on njaɓaay. Paamon, Laamɗo yoppidii on e suudu mon. Miɗo wi'a on: on nji'ataa kam katin si wanaa faa wakkati mo mbi'oyton: «Barke woodanii garɗo e dow innde Joomiraaɗo!» Nyalaande fowteteende gomma, Iisaa naatii suudu hooreejo Farisa'en gooto faa nyaama. Wonɓe toon ɓeen ina taykoo mo. Gorko ɓuutuɗo ina tawaa yeeso makko ɗoon. Iisaa haaldi e jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en, wi'i ɗum'en: —Dannude nyawɗo nyalaande fowteteende, ina dagii naa dagaaki? De ɓe keddii iɓe ndeƴƴinii. Iisaa tuggi nyawɗo oon, danni ɗum, de yoppi ɗum dilli. Ndeen o wi'i ɓe: —Moy e mooɗon ɓiyum naa ngaari mum saamata ley ɓunndu de hunngoo wurtinde ɗum law law, fay si ɗum nyalaande fowteteende? Ɓe kunngii jaabaade fay huunde e dow majjum. Wakkati Iisaa yi'i noddaaɓe ɓeen ina cuɓoo nokkuuje ɓurɗe teddude, o banndani ɓe, o wi'i: —Si a noddaama ɓangal fu, taa jooɗa e joonnde ɓurnde teddude. Sabo ɓurɗo ma teddude ina waawi warude, de nodduɗo ma oon wara, wi'e: «Hokku ooɗo jooɗorgal ngal!» Ndeen a semtan, kooƴaa joonnde ɓurnde leeƴude ndeen. Ammaa si a noddaama ɓangal fu, njooɗoɗaa to leeƴi, faa nodduɗo ma oon wara, wi'e: «Yigoo am, hewtu dow to wooɗi toon!» Ndeen, ɗum laatante teddeengal yeeso jooɗodiiɓe maa ɓeen fuu. Sabo mawninkiniiɗo fuu, leeƴinte, leeƴinkiniiɗo du teddinte. O wi'i nodduɗo mo oon du: —Si aɗa nodda yimɓe mbottaari naa hiraande, taa noddu yigiraaɓe naa banndiraaɓe naa sakiraaɓe naa hoddiiɓe maa jogiiɓe jawdi. Hasii ɓe nodditete de ɗum laatoo njobdi maa. Jonkaa si a waɗii weltaare fu, noddaa talkaaɓe e woyɓe e bonnguuɓe e wumɓe. Ndeen, a barkinte, sabo ɓeen ngalaa ko njoɓire. A yoɓete nyannde dartiiɓe ummintinaa. Gooto e nyaamooɓe ɓeen, nde nannoo haala ka ndeen, wi'i mo: —Barke woodanii nyaamoowo ley laamu Laamɗo. Iisaa wi'i mo: —Gorko gomma waɗii nyaamdu mawndu, noddi yimɓe faa heewi. Wakkati nyaamdu nduun segilinoo fu, o neli maccuɗo makko to yimɓe ɓeen, wi'a: «Ngaree, nyaamduuji ɗiin cegilaama.» Ɓe fuu, ɓe puɗɗi saloraade gooto gooto. Goɗɗo maɓɓe wi'i: «Mi soodii ngesa, ina tilsi mi yaha mi ndaarowa nga, miɗo ŋaare njaafoɗaa kam.» Goɗɗo du wi'i: «Mi soodii ga'i demooji sappo. Mi yahan mi ndaarowa ɗi, miɗo ŋaare njaafoɗaa kam.» Goɗɗo katin wi'i: «Mi ɓaŋuɗo kesum, ɗuum waɗi de mi heɓataa warude.» Maccuɗo oon warti, haalani ɗum joomum. Oon ɓerni, wi'i mo: «Yahu law ley nokkuuje e dow laabi ngalluure nde, ngaddaa talkaaɓe e woyɓe e wumɓe e bonnguuɓe.» Maccuɗo oon warti, wi'i: «Joomam, ko mbiiɗaa ɗuum fuu waɗaama, de faa joonin nokkuure ina heddii.» Ndeen joomiiko oon wi'i mo: «Yahu dow laabi jaajuɗi e paaɗuɗi, ndoolɗaa yimɓe ngara naata, faa suudu am ndu heewa. Sabo miɗo wi'a on: fay gooto e ɓe noddunoomi ɓeen meeɗataa nyaamdu am ndu.» Yimɓe heewɓe ina njaada e Iisaa. O hucciti e maɓɓe, o wi'i ɓe: —Garɗo to am fuu, sanaa mi ɓurana ɗum bammum e inna muuɗum e jom suudu muuɗum e sukaaɓe muuɗum e minyiraaɓe mum e mawniraaɓe mum, mi ɓurana ɗum fay hoore muuɗum. Si wanaa noon fu, joomum waawaa laataade taalibaajo am. Katin du, mo wakkaaki leggal muuɗum palaangal de jokki kam fuu, waawaa laataade taalibaajo am. Si won muuyɗo e mooɗon nyiɓude suudu toowndu, wanaa joomum jooɗoto tafon, hiisoo ko haajaa, de ndaara yalla na jogii ko tannyata ndu naa? Si wanaa noon, si joomum joƴƴinii de waawaay tannyude, jiiɗo ndu fuu jalan ɗum, wi'a: «Neɗɗo o fuɗɗii nyiɓude, de hunngii tannyude!» Katin, si kaananke yehii faa habdowa e kaananke goɗɗo, wanaa o jooɗoto tafon o fonnda yalla worɓe makko ujunaaje sappo ɓeen ina mbaawi habdude e jogiiɗo worɓe ujunaaje noogayo? Si tawii o waawaa, o nulan yimɓe to joomum gilla ɓattaaki, faa jam waɗa hakkunde maɓɓe. Hono noon, fay gooto mooɗon waawaa laataade taalibaajo am si yoppaay ko jogii fuu. Lamɗam ina wooɗi, ammaa si ɗam selii lamsude, ɗume lamsinta ɗam katin? Walaa fuu ko ɗam nafata, wanaa e leydi, wanaa e birgi. Ɗam faɗɗete yaasin. Jom nowru nanooru fuu, nana. Nanngooɓe lampo e luttuɓe woɓɓe fuu ina ɓadii mo faa kettindanoo mo. Farisa'en e jannginooɓe Tawreeta ina ŋormoo, ina mbi'a: —Gorko o ina jaɓɓoo luttuɓe, ina nyaamda e muɓɓen! Ndeen o banndani ɓe banndol ngol, o wi'i: —Si gooto mooɗon ina jogii baali hemre, de ngootu lalli, wanaa yoppan capanɗe jeenay e jeenay ɗiin fuu ley ladde, de filowoo lallungu nguun faa yiita ɗum naa? Si o yiitii ɗum fu, o towiran ɗum seyo. Nde o warti galle makko fuu, o noddan yigiraaɓe makko e hoddiiɓe makko, o wi'a ɗum'en: «Ceyodee e am, sabo mi yiitii mbaalu am lallunoongu.» Miɗo haalana on: hono noon seyo laatortoo dow kammuuli si luttoowo gooto tuubii. Ingo ɓuri seyo capanɗe njeenayo e njeenayo dartiiɓe ɓe kaajaaka tuubude. —Katin du, si debbo ina jogii buuɗi cardi sappo, de ngootu lalli fu, wanaa o huɓɓan lampal, o fiisoo galle oon, o filoroo hakkillo faa o yiita ɗum naa? Nde o yiiti ɗum fu, o hawrunduran yigiraaɓe makko e hoddiiɓe makko, o wi'a: «Ceyodee e am, sabo mi yiitii mbuuɗu am lallunoongu.» Miɗo haalana on: hono noon maleyka'en Laamɗo ceyortoo, si luttuɗo gooto tuubii. Iisaa wi'i katin: —Gorko gomma ina woodunoo ɓiɓɓe worɓe ɗiɗo. Minyiiwo oon wi'i bammum: «Baaba, hokkam ngeɗu am e jawdi ndi.» Ndelle, baabiiko oon fecci jawdi muuɗum ndiin hakkunde maɓɓe. Faa waɗi balɗe seeɗa, minyiiwo oon hawrunduri ko jogii fuu, dilli, yehi leydi mboɗɗundi. Toon o bonniri ngeɗu makko nguun fuu e fijirde. Nde o hantunoo ndi fuu ndeen, rafo bonngo waɗi e leydi ndiin, o fuɗɗi tampude. O yehi o takkowii e gorko jeyaaɗo e leydi ndiin. Oon nuli mo gese mum faa o duranowa ɗum girooji muuɗum. Imo muuyi nyaamude fay nyaamdu girooji ɗiin, ammaa fay gooto hokkataa mo. Ndeen hakkillo makko warti, o wi'i e hoore makko: «Gollanooɓe baaba am nyaaman faa kedda, inani kam ɗo, miɗo maaya rafo. Mi ummoto, mi hoota to baaba am, mi wi'a ɗum: Baaba, mi toonyake jom kammuuli, mi toonyake ma aan du, mi haandaa e fay wi'eede ɓiya katin. Ndelle, jogoram hono wo mi gooto e gollooɓe maa ɓeen!» Jonle o ummii, o fonndii to baabiiko. Gilla imo woni to woɗɗi, baabiiko oon haccii mo, yurmii mo sanne, doggi, gorfi mo, muccii mo. Ɓiɗɗo oon wi'i mo: «Baaba, mi toonyake jom kammuuli, mi toonyake ma, mi haandaa e fay wi'eede ɓiya katin!» De baabiiko oon wi'i maccuɓe muuɗum: «Karee, ngaddowee saaya ɓurka fuu woodde ɓornon mo! Ngatton hootonnde e honndu makko, ngatton paɗe e koyɗe makko. Ngaddon ngaari payndi du, kirson ɗum faa nyaamen, mbeltoɗen! Sabo ɓiyam o, o maaynooɗo de o ummitii, o majjunooɗo de o yiitaa.» Nii ɓe puɗɗiri weltaare. Wakkati oon, ɓiɗɗo mawniiwo oon ina woni ley ngesa. Nde wartannoo faa ɓadii wuro ndeen, nani jimi fijo e dippaali. O noddi gooto e gollooɓe ɓeen, o ƴami ɗum ko woni duko ko. Oon wi'i mo: «Minya oon warti de bammaa hirsani mo ngaari payndi, sabo o wartii, imo reenii.» Ndeen mawniiwo oon tikki, salii naatude galle oon. Baabiiko oon wurtii, ina sura mo faa o naata. O jaabii baabiiko, o wi'i: «Ndaar, duuɓi keewɗi miɗo gollane, fay nde wootere mi salaaki yamiroore maa. Ammaa ɗum e laataade fuu, abada a hokkaay kam miin kaa fay damngel faa mi weltodoo e yigiraaɓe am. De ɓiya nyaamruɗo jawdi maa e rewɓe fijooɓe oon kaa, ko warti, a hirsanii ɗum ngaari payndi.» Baabiiko wi'i mo: «Ɓinngel am, abada enen ngondi, ko njeymi fuu, wo aan jeyi. Ina haani ceyoɗen, mbeltoɗen. Sabo minya oon, o maaynooɗo de o ummitii, o majjunooɗo de o yiitaa.» Iisaa wi'i taalibaaɓe mum ɓeen katin: —Jom jawdi gomma halfiniino howruujo muuɗum jawdi. O haalanaa howruujo oon ina bonna jawdi makko. O noddi ɗum, o wi'i: «Ko nanumi e maaɗa ɗuum wo ɗume? War, hiisa ko kalfinaɗaa ɗuum, sabo a waawaa halfineede katin.» Howruujo oon wi'i e hoore muuɗum: «Noy ngaɗammi? Sabo joomam ittan kam e golle. Mi walaa semmbe remude, miɗo semta ŋaaraade. Ayyo! Miɗo anndi no ngaɗammi, faa yimɓe njaɓɓitoo kam e ley cuuɗi muɓɓen si mi ɓortaama golle.» Jonle o noddi ɓe joomiiko rewata nyamaale ɓeen, gooto gooto. O wi'i arandeejo oon: «Noy foti joomam rewete?» Oon wi'i mo: «Paali hemre nebbam ndeweteemi.» Howruujo oon wi'i mo: «Hooƴu talkuru maa nyamaale, hara, jooɗa mbinndaa capanɗe joy.» O wi'i goɗɗo katin: «Aan le, noy foti ndeweteɗaa?» Oon wi'i mo: «Bootooji alkama hemre.» O wi'i oon: «Hooƴu talkuru maa nyamaale, mbinndaa bootooji capanɗe jeetati.» Jom howruujo oonyiiɗo oon mani ɗum saabe ƴoyre muuɗum. Sabo yimɓe adunaaru ɓeen ɓuri yimɓe annoora gollirde ƴoyre hakkunde muɓɓen. Miin, miɗo wi'a on: Pilanee ko'e mon yigiraaɓe, piloree ɓe jawdi adunaaru faa nde ndi hantii fu, njaɓɓiteɗon ley nguurndam nduumiiɗam. Koolniiɗo e ko famɗi, hoolnoto e ko mawni du. Mo laamnaay ko famɗi, laamnataa ko mawni du. Ndelle, si on kollaay hoolaare e jawdi adunaaru ndi, moy halfinta on jawdi ngoongalaari ndiin? Katin du si on kollaay hoolaare e jawdi njananndi, moy hokkata on ko njeyɗon ɗuum? Maccuɗo fay gooto waawaa gollande joomiraaɓe ɗiɗo. Sabo wanyan gooto, de yiɗa keddiiɗo oon, maa du nanngunduran e gooto, de yawa keddiiɗo oon. On mbaawaa gollande Laamɗo e jawdi fuu nde wootere. Farisa'en, yiɗuɓe ceede ɓeen, ina kettindii ɗum fuu, ina njala mo. Iisaa wi'i ɓe: —Onon le, oɗon moƴƴina ko'e mooɗon yeeso yimɓe, ammaa Laamɗo ina anndi ɓerɗe mon. Sabo ko yimɓe teddinta ɗuum, ina nyiddinii to Laamɗo. Tawreeta e annabaaɓe ina ngoodunoo faa warude wakkati Yaayaa. Gilla e Yaayaa Kabaaru Lobbo laamu Laamɗo ina ɓanginee. Mono fuu ina durwa naatude ley maggu. Ammaa e noon fu, timmugol kammu e leydi ɓuri hoyude diina ittude toɓɓel gootel e ley Tawreeta oon. Neɗɗo fuu ceeruɗo deekum de ɓaŋi goɗɗo, jeenii. Katin du neɗɗo fuu ɓaŋuɗo debbo ceeraaɗo, jeenii. —Ina woodunoo gorko gomma jom jawdi ɓornotooɗo kaddule boɗeeje ɗaatuɗe, buurduɗo nyannde fuu e weltaare e mbelirka. Talkaajo gomma keewɗo ɓuuye, bi'eteeɗo Laajaru, ina fukkoo dammbugal galle makko. Imo muuynoo nyaamude kedde jom jawdi oon. Fay dawaaɗi ina ngara ina metta ɓuuye makko ɗeen. Talkaajo oon maayi, maleyka'en njaari ɗum faa to Ibrahiima. Jom jawdi oon kam du maayi, uwaa. Ley nokkuure maayɓe imo torroo, o ɓanti gite makko, o haccii Ibrahiima to woɗɗi, Laajaru ina woni ɗakkol muuɗum. O ƴeewnii o wi'i: «Baaba am Ibrahiima, yurmam, nulu Laajaru, suuwa hoore honndu muuɗum ley ndiyam, de wara feewnana kam ɗemngal am. Sabo mi torrake sanne ley yiite nge.» Ammaa Ibrahiima wi'i: «Ɓinngel am, miccita a heɓii kulle lobbe e ley nguurndam maaɗa, Laajaru kaa wo bone tan heɓi. Joonin, kanko o heɓii hinneede ɗo, de aan torroɗaa. Ko ɓuri ɗum du fuu, luggere mawnde woni hakkunde amin e mooɗon. Ndelle si won yiɗuɓe ƴuurude to amin njaha to mooɗon, naa ƴuurude to mooɗon ngara to amin, tawan mbaawaa.» Jom jawdi oon wi'i: «Ndelle baaba, miɗo nyaage, nulu Laajaru suudu baaba am, sabo miɗo woodi sakiraaɓe worɓe njoyo, faa o gongina ɓe taa ɓe ngara e nokku torra o.» Ammaa Ibrahiima wi'i mo: «Iɓe njogii haala Muusaa e haalaaji annabaaɓe, accu ɓe kettindanoo ɗi.» O jaabii ɗum: «Wanaa noon, baaba am Ibrahiima! De si goɗɗo ƴuurii hakkunde maayɓe yehi to maɓɓe fu, ɓe tuuban.» Ibrahiima wi'i mo: «Si ɓe kettindanaaki Muusaa e annabaaɓe, fay si goɗɗo ummitii e maayɓe, ɓe ngoonɗintaa.» Iisaa wi'i taalibaaɓe muuɗum ɓeen: —Sikke walaa ko fergata yimɓe faa luttina ɗum'en waran, ammaa bone woodanii laatiiɗo sabaabu majjum. Hayre teddunde haɓɓee e daande joomum faɗɗee ley maayo manngo, ɗum ɓuri woodde diina luttinde gootel e cukaloy koy. Kaybee ko'e mooɗon: si sakiike maa luttii, pelaa ɗum. Si tuubii, njaafoɗaa ɗum. Si o toonyake ma kile jeɗɗi e ley nyalooma gooto, de o warti to maa kile jeɗɗi imo tuubane, njaafoɗaa mo. Nulaaɓe ɓeen mbi'i Iisaa: —Ɓeydan min goonɗinal. Iisaa jaabii, wi'i: —Si goonɗinal mooɗon fotii fay no gabbel lekki mutaari ni, si on mbi'ii lekki kiiɗo ɗoofoo, darowoo ley maayo, ki jaɓanan on. Moy e mooɗon maccuɗo muuɗum demoowo naa duroowo ƴuurata ladde, warta, de wi'a ɗum: «Hara jooɗa, nyaamu»? Walaa! A wi'an mo: «Waɗanam nyaamdu, haɓɓa kaddule maa de ngollanaa kam faa mi nyaama mi yara, de sakitoo aan du nyaamaa njaraa.» Wanaa noon worri naa? Yalla a yettan maccuɗo oon saabe waɗii ko njamirɗaa ɗuum naa? Onon du hono noon. Si on ngaɗii huunde fuu ko njamiraɗon, mbi'ee: «Min maccuɓe tan, ko min njeyi waɗude ni min ngaɗi.» Nde Iisaa yahannoo Urusaliima ndeen, rewi hakkunde leyɗe Samariya e Galili. O wari faa o naata wuro wonngo, de seppinɓe sappo ngari to makko, ndarii to toowti, ƴeewnii, mbi'i: —Iisaa, joomii amin, yurma min! Nde o yiinoo ɓe ndeen, o wi'i ɓe: —Njehee, kollowee ko'e mon almaami'en ɓeen. E ley yaadu maɓɓe nduun ɓe cellinaama. Gooto maɓɓe, nde yi'unoo daɗii ndeen, yeccii, ina teddina Laamɗo e daande toownde. O sujidi e leydi ɗakkol koyɗe Iisaa, imo yetta ɗum. Oon wo Samariyanke. Iisaa jaabii, wi'i: —Wanaa sappo ɓeen fuu ndaɗii naa? Toy njeenayo ɓeen le ngoni? Ndelle walaa fuu jecciiɗo faa teddina Laamɗo si wanaa janano o naa? Ndeen, o wi'i gorko oon: —Umma, yahu, goonɗinal maa dannii ma. Farisa'en ɓeen ƴami Iisaa ndey laamu Laamɗo warata. O jaabii ɓe, o wi'i: —No laamu Laamɗo wardata noon, yi'ataake. Fay gooto waawaa wiide inani ɗum naa inana ɗum, sabo anndee, laamu Laamɗo ina woni hakkunde mooɗon. Ndeen o wi'i taalibaaɓe makko: —Wakkati waran mo muuyoton yiide fay nyannde wootere e ley nyalaaɗe Ɓii Neɗɗo, de on nji'ataa. On mbi'ete: «inani o to» naa «inani o ga», de taa njehee, taa njokkee ɓe. Sabo hono no maƴƴere yaynirta illa hoore kammu ɗo faa yaade hoore kammu to, hono noon Ɓii Neɗɗo laatortoo nyannde gartol muuɗum. Ammaa ko artii ɗum, ina tilsi o torree torraaji keewɗi, yimɓe jamaanu o du caloto mo. Hono no laatorinoo wakkati Nuuhu oon, noon du nyalaaɗe Ɓii Neɗɗo laatortoo: yimɓe ina nyaama, ina njara, ina ɓaŋa, ina ɓaŋee, faa nyannde Nuuhu naati laana kaan. De ilam tuufaandu ɗaam wari, halki ɓe fuu. Laatoto hono no wakkati Luudu noon du, yimɓe ina nyaama, ina njara, ina cooda, ina conna, ina aawa, ina nyiɓa. Ammaa nyannde nde Luudu wurtinoo Sodoma ndeen, Laamɗo tomni yiite e sitti, halki ɓe fuu. Hono noon nyannde ɓangugol Ɓii Neɗɗo du laatortoo. Nyannde ndeen, si neɗɗo ina woni dow suudu, de gineeji mum ina ngoni ley suudu fu, taa wi'a jippanto ɗi. Tawaaɗo ngesa du, taa yeccoo faa hooƴa ko woni ley wuro. Miccitee dee Luudu oon. Neɗɗo fuu piliiɗo reenude yonki muuɗum, mursan ki, de neɗɗo fuu mursuɗo ki, reenan ki. Miɗo haalana on: ley jemma oon, yimɓe ɗiɗo fukkodiiɓe dow sekko wooto, gooto muɓɓen hooƴete, de gooto yoppee. Rewɓe ɗiɗo undooɓe, gooto muɓɓen hooƴete, de gooto yoppee. [ Worɓe ɗiɗo wonɓe ley ngesa ngoota, gooto muɓɓen hooƴete, de gooto yoppee.] Taalibaaɓe ɓeen njaabii, mbi'i mo: —Joomii amin, toy ɗum waɗata? O wi'i ɓe: —To ko saaɗi woni fuu, toon jigaaje kawritata. Iisaa banndani ɓe banndol faa hollita ɓe ina tilsi ɓe keddodoo e du'aare, taa ɓe njoppa saabe tampiri. O wi'i: —Ina woodunoo e wuro gomma carotooɗo mo hulataa Laamɗo, yaagataako fay gooto. Debbo mo gorum maayi ina woni ley wuro ngoon, ina wara to carotooɗo oon, ina wi'a: «Saranam hakkunde am e kabdo am.» Carotooɗo oon jaɓaay faa ɓooyi. De sakitii o wi'i e hoore makko: «Fay si taweede mi hulataa Laamɗo mi yaagataako fay gooto du, sabo debbo o na torra kam, mi saranto mo, faa o sela warude imo sukka noppi am.» Caggal ɗuum Iisaa wi'i: —On nanii ko carotooɗo bonɗo oon wi'i naa? De wanaa Laamɗo na walla suɓaaɓe muuɗum wullitotooɓe ɗum jemma e nyalooma ɓeen fuu faa ɓe keɓa sariya maɓɓe naa? O jaabataako ɓe law naa? Miɗo haalana on: o saranto ɓe law. Ammaa wakkati Ɓii Neɗɗo wartowi, yalla o tawan goonɗinɓe mo ley adunaaru naa? Iisaa banndani yimɓe jogoriiɓe ko'e muɓɓen wo dartiiɓe de njawi woɓɓe, haalani ɓe banndol ngol, wi'i: —Worɓe ɗiɗo naati suudu dewal mawndu faa ngaɗa du'aare. Gooto wo Farisaajo, gooto du wo nanngoowo lampo. Farisaajo oon darii ina du'oroo ley ɓernde muuɗum hono ni: «Laamɗo, mi yettii ma ko mi nanndaay e yimɓe woɓɓe laatiiɓe wuyɓe e bonɓe e jeenooɓe, e hono nanngoowo lampo o du. Miɗo suumoo e ley jeɗɗiire fuu kile ɗiɗi, miɗo itta jakka e huunde fuu ko keɓumi.» Nanngoowo lampo oon darii to toowti, suusaay fay tiggitaade kammu, ina guɓɓoo ɓerndem, na wi'a: «Laamɗo yurmam, mi jom hakke.» Miɗo wi'a on: kanko hooti wo o jaafaaɗo, wanaa ooto. Sabo mawninkiniiɗo fuu leeƴinte, leeƴinkiniiɗo du toownete. Ina woodi waddooɓe to Iisaa cukaloy, faa o meema koy. Nde taalibaaɓe ɓeen nji'unoo ɗum ndeen, ina ndukana yimɓe ɓeen. Ammaa Iisaa noddi koy, ina wi'a: —Accee cukaloy koy ngara to am. Taa kaɗee koy, sabo wo nannduɓe e makkoy ɓeen njeyi laamu Laamɗo. Goonga kaalanammi on: mo jaɓiraay laamu Laamɗo hono no cukalel ni fuu, naatataa ɗum! Gooto ley hooreeɓe Alhuudiyankooɓe ƴami mo, wi'i: —Moodibbo lobbo, ɗume kaanumi waɗude faa mi heɓa nguurndam nduumiiɗam? Iisaa wi'i mo: —Ko waɗi de aɗa noddira kam lobbo? Lobbo walaa si wanaa gooto, oon woni Laamɗo. Aɗa anndi jamirooje: «Taa jeenu, taa waɗu war-hoore, taa wujju, taa seeda fewre, teddin inna maa e bammaa.» Hooreejo oon jaabii, wi'i: —Miɗo hayba ɗum fuu gilla e cukaaku am. Nde Iisaa nannoo ɗum ndeen, wi'i mo: —Huunde wootere heddanii ma tafon: sonnu ko njogiɗaa ɗuum fuu, kokkaa ceede ɗeen talkaaɓe. Ndeen, a heɓan mbarjaari dow kammu. De ngaraa, njokkaa kam. Nde o nannoo ɗum ndeen, o sunii, sabo wo o jom jawdi keewndi. Iisaa ndaari mo, wi'i: —Naatugol joomiraaɓe jawdi ley laamu Laamɗo ina tiiɗi koy! Si goonga, ngeelooba naata wudde battal ɓuri hoyude diina jom jawdi naata laamu Laamɗo. Hettindaniiɓe mo ɓeen mbi'i: —Ndelle, moy woni kisoowo? Iisaa jaabii: —Ko yimɓe mbaawaa ɗuum, Laamɗo kaa na waawi. Ndeen Piyeer wi'i: —Ndaar, minen min njoppii ko min njogii ɗuum fuu, min njokkii ma. O wi'i ɓe: —Goonga kaalanammi on: joppuɗo wuro muuɗum, naa deekum, naa sakiraaɓe muuɗum, naa saaraaɓe mum, naa sukaaɓe mum saabe laamu Laamɗo, heɓan ɗum kile keewɗe e wakkati mo ngonɗen e muuɗum joonin o, heɓan nguurndam nduumiiɗam e ley wakkati garoowo oon du. Iisaa noddi taalibaaɓe muuɗum sappo e ɗiɗo ɓeen, wi'i ɗum'en: —Inani eɗen njaha Urusaliima. Ko annabaaɓe mbinndunoo e dow Ɓii Neɗɗo ɗuum fuu, tabitan. Sabo o wattete e juuɗe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe, ɓe njalnoroo mo, ɓe torra mo, ɓe tutta dow makko, ɓe piya mo dorri, ɓe mbara mo. De nyannde tataɓerde, o ummitoto. Taalibaaɓe ɓeen paamaay haala kaan fes. Maanaa makka na suuɗanii ɓe, ɓe annditaay ko o haali ɗuum. Nde Iisaa ɓattinoo Yeriko ndeen, tawi bumɗo ina jooɗii ɗakkol laawol ngool, ina garbina. O maati jamaa ina faltoo, de o ƴami ɗum wo ɗume. Ɓe mbi'i mo: —Iisaa mo Nasaraatu faltotoo. O ƴeewnii, o wi'i: —Iisaa, taan Daawda, yurmam! Ardiiɓe ɓeen ina njawana mo faa o deƴƴinoo. Ammaa o ɓeydi ƴeewnaade sanne, imo wi'a: —Taan Daawda, yurmam! Iisaa darii yamiri ɓe ngadda mo to muuɗum. Nde o ɓattinoo ndeen, Iisaa ƴami mo: —Ɗume njiɗɗaa mi waɗane? O wi'i: —Joomam, mi wumta! Iisaa wi'i mo: —Wumtu, goonɗinal maa dannii ma. Wakkati gooto o wumti, o jokki ɗum, imo teddina Laamɗo. Nde yimɓe ɓeen nji'unoo ɗum ndeen, njetti Laamɗo. Iisaa naati Yeriko, ina rewi ley wuro ngoon. Gorko bi'eteeɗo Jakayus ina woni ley toon. O hooreejo nanngooɓe lampo, wo o jom jawdi du. Imo filoo yiide moy woni Iisaa, de o hunngii saabe jamaa oon, sabo wo o daɓɓo. O doggi, o arditii, o ƴeeŋi lekki hono ƴibbi ɗo Iisaa rewata ɗoon faa o yi'a ɗum. Nde Iisaa yottinoo nokkuure ndeen, tiggitii, wi'i mo: —Jakayus, hara jippa, sabo ina tilsi mi weera wuro maa hannden. Jakayus harii jippii, jakkitorii mo seyo. Yiiɓe ɗum ɓeen fuu ina ŋurŋurta, ina mbi'a: —O weeranowii luttoowo. De Jakayus darii, wi'i Iisaa: —Joomam, hettina, mi hokkan feccere jawdi am fuu talkaaɓe. Si won mo teetumi huunde, mi yoɓan ɗum kile nay. Iisaa wi'i: —Hannden, kisindam naatii galle o, sabo kanko du wo o taan Ibrahiima! Sabo Ɓii Neɗɗo warii filaade majjuɓe faa hisina ɗum'en. Ko yimɓe ɓeen kettindii ɗuum, Iisaa ɓeydi haala, banndani ɓe banndol gonngol, sabo o ɓattake Urusaliima. Katin du yimɓe miilii laamu Laamɗo ɓangan joonin joonin. Ndelle, o wi'i: —Gorko dimo tedduɗo yehi leydi mboɗɗundi faa hokkee laamu, de gaɗa ɗuum warta. O noddi maccuɓe makko sappo, o hokki mono e maɓɓe fuu mbuuɗu kaŋŋe, o wi'i ɗum'en: «Ngolliree ɗum faa mi warta.» Ammaa yimɓe leydi ndiin njiɗaa mo, ɓe ummini nulaaɓe gaɗa makko, ɓe mbi'i: «Min njiɗaa o laamoo min.» Nde o hokkanoo laamu, o warti ndeen, o yamiri o noddanee maccuɓe ɓe o halfini jawdi ɓeen. Imo yiɗi faamude ko mono e maɓɓe fuu heɓi e ko golliri ɗuum. Arandeejo oon wari, wi'i: «Joomam, mbuuɗu maa nguun tinake buuɗi sappo.» O wi'i ɗum: «Gasii sanne, maccuɗo lobbo. Sabo a hoolnake e ko famɗi, a laamoto dow galluuje sappo.» Ɗiɗaɓo oon wari, wi'i: «Joomam, mbuuɗu maa tinake buuɗi joy.» O wi'i: «Aan du, a laamoto dow galluuje joy.» Caggal ɗuum keddiiɗo oon wari, wi'i: «Joomam, inan mbuuɗu maa, mi saawii ɗum e tekkere sabo miɗo hule. Sabo a gorko tiiɗuɗo alhaali, aɗa hooƴa ko a resaay, aɗa taƴa ko a aawaay.» O wi'i ɗum: «Dara! Haalaaji maa jaati carortomaami, aan maccuɗo bonɗo. Aɗa anndunoo mi gorko tiiɗuɗo alhaali, mi hooƴan ko mi resaay, mi taƴan ko mi aawaay. Ndelle ko waɗi a wattaay jawdi am ndi to tinooɓe buuɗi, faa nde ngartumi fu mi jaɓida ndi e tino mayri fuu?» Ndeen joomiiko oon wi'i tawaaɓe ɗoon ɓeen: «Teetee mo mbuuɗu ngu, de kokkon ɗum jom buuɗi sappo oon.» Ɓe mbi'i mo: «Joomii amin, kanko, imo jogii buuɗi sappo.» O wi'i: «Miɗo haalana on, jogiiɗo fuu ɓeydante. Ammaa mo walaa oon, fay seeɗa ko jogii ɗuum, teetete. De wayɓe kam ɓe njiɗaa mi laamoo ɗum'en ɓeen, ngaddee ɓe ɗo, mbaron ɓe yeeso am.» Nde Iisaa haalnoo ɗum ndeen, ardii, fonndii Urusaliima. Nde o ɓattinoo gure Baytifaaji e Baytaniya gonɗe dow waamnde wi'eteende Jaytun, o nuli taalibaaɓe makko ɗiɗo, o wi'i ɓe: —Njehee, naatowee wuro wonngo yeeso mon ngo, on tawan mola araawa nga fay gooto waɗɗaaki abada ina haɓɓii. Kaɓɓiton nga, ngaddon nga ɗo. Si goɗɗo ƴamii on, «Ko waɗi oɗon kaɓɓita nga?», mbi'on: «Joomii amin ina haajaa nga.» Nulaaɓe ɓeen njehi, tawri no o wi'iri ɗum'en noon. E ley haɓɓitingol maɓɓe mola nga, jeyɓe mola nga ɓeen mbi'i: —Ɗume kaɓɓitanton mola nga? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Joomii amin haajaa nga. Ɓe njaari nga to Iisaa, ɓe njowi saayaaji maɓɓe dow mola nga, ɓe mbaɗɗini Iisaa dow magga. No o yaarata noon, ɓe mbeerti saayaaji maɓɓe dow laawol ngool. Joonin o ɓadake Urusaliima to jippitorde waamnde Jaytun. Taalibaaɓe heewɓe ɓeen fuu ina keewi seyo, puɗɗi ina njetta Laamɗo e daaɗe toowɗe, saabe kaayeefiiji ɗi ɓe nji'unoo ɗiin fuu. Iɓe mbi'a: —Barke woodanii kaananke garɗo e dow innde Joomiraaɗo! Jam won dow kammu. Manngu woodanii Laamɗo faa dow kammuuli! Yoga e Farisa'en tawaaɓe ley jamaa oon ɓeen mbi'i mo: —Moodibbo, haɗu taalibaaɓe maa ɓeen dukude! O jaabii ɓe, o wi'i: —Miɗo haalana on, si kamɓe ɓe, ɓe ndeƴƴinake fu, wo kaaƴe ɗe ƴeewnotoo. Iisaa ɓattii ngalluure ndeen. Nde o ndaarunoo nde fu, o woyi nde, o wi'i: —Miɗo muuyi tawee hannden aɗa anndunoo aan du ko hokkete jam! De joonin kaa, ɗum suuɗaama e gite maa. Balɗe ngaran ɗe wayɓe ma ƴolata leydi ngaɗa ƴeeŋirɗe, piile, ɓille gereeji fuu, niise, kalke aan e ɓiɓɓe maa fuu. Ɓe njoppantaa ma fay hayre wootere dow wonnde, sabo a annditaay wakkati mo Laamɗo wari wallude ma. Iisaa naati ley suudu dewal mawndu nduun, fuɗɗi riiwude luumotooɓe. Imo wi'a ɗum'en: —Ina winndaa: «Suudu am laatoto waɗirdu du'aare». Onon kaa, on ngaɗii ndu suuɗirdu yanooɓe. Iisaa ina waajoo nyannde fuu ley suudu dewal mawndu nduun. Hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta e mawɓe lenyol ngool ɓeen ina piloo no mbardata mo, ammaa ɓe kunngake heɓude laawol sabo yimɓe ɓeen ina ngattani haalaaji makko ɗiin hakkillo sanne. E ley balɗe ɗeen nyannde gomma Iisaa ina janngina yimɓe ina waajoo Kabaaru Lobbo ley suudu dewal mawndu. Hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta e mawɓe yimɓe ngari to makko, mbi'i mo: —Haalan min: Laamu nguye hokki ma baawɗe gollude ko ngollataa ɗum? Moy hokki ma laawol ngollaa ɗum? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Miin du huunde wootere tan ƴamammi on. Njaaboɗon kam ɗum: lootagal batisima Yaayaa ngaal, wo to Laamɗo ƴuuri naa to yimɓe? Ɓe paamiri hakkunde maɓɓe, ɓe mbi'i: —Si en mbi'ii wo to Laamɗo, o ƴaman en ko waɗi de en ngoonɗinaay Yaayaa? De si en mbi'ii wo to yimɓe, yimɓe ɓe fuu limnan en kaaƴe, sabo ɓe fuu ɓe tannyorii Yaayaa wo annabaajo. Nii ɓe njaaborii ɓe mbi'i ɓe paamaay to lootagal batisima Yaayaa ƴuuri. Iisaa wi'i ɓe: —Haya miin du, mi haalantaa on baawɗe ɗeye ngollirammi ko ngollammi ɗuum. Iisaa fuɗɗi banndande yimɓe banndol ngol, wi'i: —Neɗɗo gomma darni ngesa cabiije, halfini nga remooɓe, de waɗi jahaangal, ɓooyi wartaay. Nde ɓoreede cabiije yottinoo fu, o nuli golloowo makko to remooɓe ɓeen toon faa jaɓa ngeɗu makko ɓiɓɓe cabiije ɗeen. Ndeen remooɓe ɓeen piyi nulaaɗo oon, njeccini ɗum juuɗe ɓole. O nuli to maɓɓe golloowo goɗɗo. Ɓe piyi oon du, ɓe kuyfini ɗum, ɓe njeccini ɗum juuɗe ɓole. O nuli katin golloowo tataɓo. Ɓe mbarmini ɗum, ɓe ndiiwi ɗum. Wakkati oon, jom ngesa oon wi'i: «Noy ngaɗammi? Mi nelan ɓiyam gorko mo korsinmi, hasii ɓe njaagoto mo!» Ammaa nde remooɓe ɓeen nji'unoo ɓiɗɗo oon ndeen, iɓe mbi'undura: «O woni donoowo oon. En mbara ɗum, kewten ngesa nga!» Ɓe paɗɗi mo faa gaɗa ngesa toon, ɓe mbari mo. Joonin le, noy jom ngesa oon waɗata ɓe? O waran, o halka remooɓe ɓeen, o halfina ngesa ngaan woɓɓe. Nde yimɓe ɓeen nannoo ɗum ndeen, mbi'i: —Taa ɗum laatoo! Iisaa ndaari ɓe, wi'i: —Ndelle, ɗume woni maanaa ko winndaa ɗuum: «Hayre nde nyiɓooɓe ɓeen calii ndeen, wo kayre laatii hoore nyimngo ngoon»? Caamuɗo dow hayre ndeen fuu, helan. Mo nde saami dow muuɗum du, ɗiggan. Jannginooɓe Tawreeta e hooreeɓe almaami'en paamii banndol ngol wo kam'en sappii. Ɓe pilii no ɓe nanngira Iisaa wakkati oon, ammaa ɓe kulii yimɓe. Ɓe taykii Iisaa. Ɓe nuli horooɓe nanndinkiniiɓe e lobbuɓe, yalla ina keɓira laawol no nanngirta mo e haala makko, faa ngatta mo ley juuɗe laamu, saroo mo. Ɓeen ƴami mo: —Moodibbo, miɗen anndi ko kaalataa ɗuum e ko mbaajotoɗaa ɗuum ina fonnditii, miɗen anndi a ɓurdintaa fay gooto, aɗa jannginira laawol Laamɗo ngol goonga. Yalla ina daganii min min kokka kaananke Roma mawɗo oon lampo naa dagaaki? Ammaa o annditii hiila maɓɓe ka, o wi'i ɓe: —Kollee kam mbuuɗu cardi! Natal moy e innde moy woni ɗo? Ɓe mbi'i: —Kaananke Roma! Ndeen o wi'i ɓe: —Ndelle kokkee kaananke Roma oon ko jeyi, kokkon Laamɗo du ko jeyi. Ɓe kunngii nanngirde mo e ko o haalata yeeso yimɓe ɗuum. Jaabu makko oon haaynii ɓe, ɓe ndeƴƴinii. Woɓɓe e Saduki'en ngari to makko. Ɓeen ngoni yeddooɓe ummital. Ɓe ƴami mo, ɓe mbi'i: —Moodibbo, Muusaa yamirii en, si neɗɗo ɓaŋii debbo, maayii, heɓaay ɓiɗɗo, minyum naa mawnum dewla debbo joppaaɗo oon faa heɓana maayɗo oon ɓeyngu. Ina woodunoo rimdaaɓe njeɗɗo. Arandeejo oon ɓaŋi debbo, maayi, heɓaay ɓiɗɗo. Ɗiɗaɓo oon dewli debbo oon, maayi, tataɓo oon jokkiti. Hono noon njeɗɗo ɓeen fuu ɓaŋiri mo, keɓaay ɓiɗɗo, maayi. De sakitii, debbo oon du maayi. Ndelle, nyannde ummital, moy e maɓɓe laatotoo goroo debbo oon? Sabo ɓe njeɗɗo fuu ɓe ɓaŋiino mo. Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Yimɓe jamaanu o ina ɓaŋa, ina ɓaŋee. Ammaa fotuɓe heɓude ummitagol e nguurndam garoojam ɓeen, ɓaŋataa, ɓaŋataake, sabo ɓe mbaawaa maayde katin. Ɓe laatake hono maleyka'en noon. Wo ɓe ɓiɓɓe Laamɗo, sabo ɓe ummintinaaɓe e maayde. Wooɗi ko maayɓe ummitotoo ɗuum, fay Muusaa sappake ɗum ley taariki wuumoore huɓɓoore. Sabo toon o noddiri Joomiraaɗo Laamɗo Ibrahiima e Isiyaaka e Yaakuuba. Laamɗo wanaa Laamɗo maayɓe, wo o Laamɗo wuurɓe. Sabo to makko yimɓe fuu wo wuurɓe. Woɓɓe e jannginooɓe Tawreeta, mbi'i: —Moodibbo, a haalii goonga. Caggal ɗuum ɓe cuusaay ƴamude mo ƴamɗe goɗɗe katin. Iisaa wi'i ɓe: —Noy ɓe mbaawri wiide Almasiihu wo taan Daawda? Daawda e hoore muuɗum wi'i ley dewtere Jabuura: «Joomiraaɗo wi'i Joomam: Jooɗa gere nyaamo am, faa mi waɗa njaaɓaa wayɓe ma.» Daawda ina noddira mo «Joomam». Ndelle, noy o laatortoo taanum? E ley ko yimɓe ɓeen fuu kettindanii mo, o wi'i taalibaaɓe makko ɓeen: —Ndeentee e jannginooɓe Tawreeta yiɗuɓe yiilodaade e saayaaji mawɗi e jowteede jowtaali tedduɗi ley luumooji, fooɗantooɓe jooɗorɗe ɓurɗe teddude ley cuuɗi baajorɗi e nokkuuje tedduɗe to nyaamduuji. Iɓe nyaama jawdi rewɓe talkaaɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi, de ɓe njuutina du'aawuuji maɓɓe faa ɓe nanndinkinoo e lobbuɓe. Kamɓe, jukkungo naawngo ɓurata jippineede dow muɓɓen. Iisaa ƴepti gite muuɗum, yi'i joomiraaɓe jawdi ina ngatta sadakaaji muɓɓen e keesu sadaka. O yi'i debbo talkaajo mo gorum maayi, kam du ina watta toon buuɗi ɗiɗi, de o wi'i: —Goonga kaalanammi on: debbo talkaajo o, ko watti ɗuum, ɓuri ko ɓe fuu ɓe ngatti. Sabo ɓe fuu, wo ko bonnantaa ɓe fay huunde tan ɓe ngattiri hono dokke. Ammaa debbo o kaa, e ley talkaaku muuɗum, watti haddi ko joginoo faa wuurda ɗuum fuu. Ina woodi woɓɓe ina kaala haala suudu dewal mawndu nduun, e no ndu ŋarɗiniraa kaaƴe e kulle cakkaaɗe. Ndeen Iisaa wi'i: —Ko nji'oton ɗuum, wakkati waran nde fay hayre wootere heddataako ɗo ina yowii dow wonnde. Fuu wurjinte. Ɓe ƴami mo, ɓe mbi'i: —Moodibbo, anndin min nde ɗum waɗata. Maande ndeye hollata kulle ɗeen ɓadake waɗude? O wi'i: —Ndeentee taa mbosineɗon e goonga. Heewɓe ngardan e innde am, ina mbiitoo: «Miin woni kanko», ina mbi'a du: «Wakkati oon ɓadake.» Taa njokkee ɓe. Nde nanoyɗon woldeeji e muurtereeji, taa kulee. Sabo tilay ɗum waɗa tafon, ammaa ɗum wanaa timmoode wakkati oon. O heddii imo wi'a ɓe: —Lenyol habdan e lenyol, laamu habdan e laamu. Dimmbanɗe leydi mawɗe ngaɗan, rafooji e nyawuuji bonɗi du ngaran e nokkuuje feere feere. Kulle kulɓiniiɗe e sifaaji mawɗi ƴuuran dow kammu. Ammaa gilla ɗum fuu waɗaay, yimɓe nanngan on, torreɗon, njaareɗon to cuuɗi baajorɗi e kasuuji. Ɓe ngadda on yeeso kaanankooɓe e hooreeɓe saabe innde am. Ɗum hokkan on laawol seedanaade kam. Piɓee anniya e ɓerɗe mon on miilataako ko njaabotoɗon. Sabo mi hokkan on waawde haala, mi hokkan on hakkilantaaku ko wayɓe on ɓeen fuu mbaawaa salaade naa yeddude. Fay saaraaɓe mon e sakiraaɓe mon e koreeji mon e yigiraaɓe mon njammboto on, mbara woɓɓe mooɗon. Yimɓe fuu mbanyan on saabe am, ammaa fay leembol ko'e mooɗon halkataa. Tinnitaare mooɗon ndannirton yonkiiji mon. —Nde nji'uɗon konuuji ina piiloo Urusaliima fuu, anndon halkeede mayre ɓadake. Wakkati oon, tawaaɓe leydi Yahuudiya fuu, ndoggira baamle. Tawaaɓe ley ngalluure nde fuu, njalta e mayre. Tawaaɓe ladde du, taa naata ngalluure ndeen. Sabo balɗe ɗeen wo balɗe yomnitagol, faa ko winndaa ɗuum fuu tabita. Kay, debereedu'en e musinteeɓe njaran torra ley balɗe ɗeen! Sabo torraaji mawɗi njanan e leydi ndi, tikkere Laamɗo jippoto e lenyol ngol. Ɓe camminirte kaafaahi, ɓe nanngee, ɓe njaaree hakkunde lenyi fuu. Lenyi ndampan Urusaliima faa nde wakkati dawrugol muɓɓen timmiri no fodoraa. Sifaaji ngaɗan dow naange e lewru e koode. Ley adunaaru du kulol waɗan e leyɗe ɗeen. Ɗe fuu ɗe mbemmboto saabe feekaango maayo manngo e bempeƴƴe muuɗum. Yimɓe pekkoran saabe kulol si miilake dow ko waroyta e adunaaru ndu, sabo fay baawɗe kammu ɗeen ndimmboto. Wakkati oon, yimɓe ɓeen nji'an Ɓii Neɗɗo ina wara e duule, ina warda e baawɗe e teddeengal manngal. Onon, si ɗum fuɗɗii waɗude, tiggitoɗon, ɓanton ko'e mooɗon, sabo Laamɗo ɓadake rimɗinde on. Caggal ɗuum, o banndani ɓe banndol ngol, o wi'i: —Ndaaree ƴibbi e leɗɗe goɗɗe ɗe fuu. Si on nji'ii ɗe mbilitii, oɗon anndi ndunngu ɓadake. Noon du, si on nji'ii kulle ɗeen ina ngaɗa, annditon laamu Laamɗo ɓadake. Goonga kaalanammi on: jamaanu o timmataa, tawee kulle ɗeen fuu ngaɗaay. Kammu e leydi timman, de haalaaji am kaa timmataa abada. —Ndeenee ko'e mon taa yidde fijo suloowo e sulargol doro e kaɓɓu-ko'u adunaaru njowoo dow ɓerɗe mon de nyannde ndeen juha on hono tuugol. Sabo inde wara dow yimɓe adunaaru fuu. Ndelle, kakkilon wakkati fuu, ngaɗon du'aare, faa keɓon daɗude e kulle gaɗooje ɗeen fuu, mbaawon daraade yeeso Ɓii Neɗɗo. Nyalooma fuu, Iisaa ina waajoo ley suudu dewal mawndu, de jemma, o wurtoo, o waalowa dow waamnde wi'eteende Jaytun. Yimɓe fuu ina njaha to suudu dewal mawndu illa fajiri faa kettindanoo mo. Wakkati iidi buuru mo wattaaka rabilla ndiin ɓadake. Ɗum woni iidi nyannde Faltagol. Hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta ɓeen ina piloo no mbarda Iisaa, de si goonga iɓe kula yimɓe ɓeen. Ndeen Seyɗaani naati Yahuuda bi'eteeɗo Isikariyotto, gooto e sappo e ɗiɗo ɓeen. O yehi o haaldowi e hooreeɓe almaami'en e doomooɓe suudu dewal mawndu no o wattirta Iisaa e juuɗe muɓɓen. Ɓe ceyii, ɓe ndewri ɓe kokkan mo ceede. O jaɓi, imo filoo wakkati mo o jambotoo Iisaa e cuncukka, tawa jamaa oon faamaay. Nyalaande iidi buuru mo wattaaka rabilla yottake. Wo nyalaande nde dammuuli iidi Faltagol njeyi hirseede. Iisaa nuli Piyeer e Yuhanna, wi'i ɗum'en: —Njehee cegilanee en hiraande iidi Faltagol faa nyaamen. Ɓe ƴami mo: —Toy njiɗɗaa min cegiloo nde? O wi'i ɓe: —Ndaaree, si on naatii ngalluure nde, on kawran toon e gorko, ina ronndii loonde ndiyam. Njokkon mo faa e suudu ɗo o naatata ɗoon, mbi'on jom galle oon: «Moodibbo na ƴame toy woni suudu ndu nyaamdata e taalibaaɓe mum ɓeen iidi Faltagol?» O hollan on suudu sooro mawndu moƴƴinaandu. Wo dow toon cegilotoɗon hiraande ndeen. Ɓe njehi, ɓe tawi hono no o wi'iri ɓe noon, ɓe cegilanii hiraande iidi Faltagol ndeen. Nde wakkati oon yottinoo ndeen, o jooɗii kanko e sappo e ɗiɗo ɓeen. O wi'i ɓe: —Miɗo muuyi nyaamdude e mooɗon hiraande iidi Faltagol nde sanne, gilla mi torraaka. Sabo miɗo wi'a on, mi nyaamataa nde katin faa nyannde nde ɗum tabiti ley laamu Laamɗo. O hooƴi horde, o yetti Laamɗo, o wi'i: —Njaɓee ɗum, peccee ɗum hakkunde mooɗon, sabo miɗo wi'a on, illa joonin mi yarataa cabijam katin faa nde laamu Laamɗo wari. Katin, o hooƴi buuru, o yetti Laamɗo, o heltii, o hokki ɓe, o wi'i: —Ɗum wo ɓanndu am hokkaandu saabe mooɗon. Ngaɗon ɗum faa miccitoɗon kam. Hono noon du, nde ɓe tilinoo e hiraande ndeen, o hooƴi horde cabijam, o hokki ɓe, o wi'i: —Horde nde woni amaana keso tabintiniraaɗo ƴiiƴam am ndufeteeɗam saabe mooɗon. Ammaa paamee, jambotooɗo kam oon ina nyaamda e am e le'al gootal. Tilay Ɓii Neɗɗo yoppira adunaaru hono no fodoranaa noon. Ammaa bone woodanii jambotooɗo mo oon! Ndeen ɓe puɗɗi ƴamundurde hakkunde maɓɓe moy e maɓɓe waɗata huunde ndeen. Jeddi ngaɗi hakkunde maɓɓe du e dow moy ɓuri teddude. Iisaa wi'i ɓe: —Kaanankooɓe leyɗe ina ndawrana jaalaaɓe muɓɓen. Jom'en doole dow yimɓe ɓeen du ina njiɗi noddireede wallooɓe. Onon kaa, wanaa hono noon. Sanaa ɓurɗo teddude e mooɗon laatoo hono cukalel, ardiiɗo du laatoo hono golloowo. Sabo moy ɓuri teddude, jooɗiiɗo faa nyaama naa golloowo gaddoowo nyaamdu? Wanaa nyaamoowo oon ɓuri naa? De miin kaa, miɗo woni hakkunde mooɗon hono golloowo oon. Onon ngoni heddodiiɓe e am ley torraaji am. Saabe ɗuum, miin du, mi hokkii on laamu hono no Baaba am hokkiri kam laamu ni, faa nyaamon, njaron to nyaamirde am ley laamu am. On njooɗoto dow jooɗorɗe laamu, caroɗon lenyi Israa'iila sappo e ɗiɗi ɗiin. Simon, Simon, Seyɗaani nyaagake heɓude on faa seɗa on hono no alkama seɗirtee ni. Ammaa mi du'anake ma taa goonɗinal maa mursee. Aan le, nde ngartoyɗaa to am, cemmbinɗinaa sakiraaɓe maa. Piyeer wi'i mo: —Joomam, miɗo segilii yaadude e maaɗa ley kasu e wardeede e maaɗa! De Iisaa wi'i: —Miɗo haalane, Piyeer, fadde ndontoori e joggude hannden tawan a wi'ii kile tati a anndaa kam. O wi'i ɓe katin: —Nde nulunoomi on ndeen, on kooƴaay dannga e mbasu e paɗe, won ko nyakani on naa? Ɓe mbi'i: —Walaa! O wi'i ɓe: —Joonin kaa, jogiiɗo dannga hooƴa, jogiiɗo mbasu hooƴa, mo walaa kaafaahi du, sootta saaya muuɗum sooda ngooti. Sabo ina winndaa, «O limaama ley bonɓe.» Miɗo haalana on: ina tilsi ɗum tabita dow am. Sabo ko winndaa dow am fuu tabitan. Ɓe mbi'i: —Joomii amin, inan kaafaaje ɗiɗi! O wi'i ɓe: —Heƴii! Iisaa wurtii, fonndii waamnde Jaytun no woowri noon. Taalibaaɓe makko ɓeen njokki mo. Nde o yottinoo nokkuure ndeen, o wi'i ɓe: —Ndu'ee faa taa naaton ley jarribe. Caggal ɗuum, o toowti ɓe ko waɗata hono limnere hayre. O hofii, imo waɗa du'aare, imo wi'a: —Baaba, si a muuyii, woɗɗinam horde torra nde. Ammaa taa ɗum laatoroo muuyo am, ɗum laatoroo muuyo maa aan! Wakkati oon, maleyka ƴuuruɗo dow kammu ɓangi e makko, semmbini mo. Ley mettorgal ɓernde makko o ɓeydi tekkinde du'aare makko, nguli makko laatii hono toɓɓe ƴiiƴam ina simta e leydi. Nde o hantunoo du'aare ndeen, o yeccii to taalibaaɓe makko ɓeen, o tawi iɓe ɗaanii saabe mettorgal ɓerɗe maɓɓe. O wi'i ɓe: —Ko waɗi de oɗon ɗaanii? Ummee ndu'ee, faa taa naaton ley jarribe! Imo woni e haala ka faa jamaa wari. Bi'eteeɗo Yahuuda, gooto e sappo e ɗiɗo ɓeen, ardii ɓe de ɓattitii Iisaa faa muccoo ɗum. De Iisaa wi'i mo: —Yahuuda, muccaango njammbortoɗaa Ɓii Neɗɗo naa? Nde wonduɓe e Iisaa ɓeen nji'unoo ko anniyii laataade fu, mbi'i: —Joomii amin, min coppa ɓe kaafaaje naa? Ndeen gooto maɓɓe soppi maccuɗo Almaami Mawɗo, taƴi nowru muuɗum nyaamru. Iisaa jaabii, wi'i: —Celdee ni. De o meemi nowru maccuɗo oon, o danni ɗum. Iisaa haalani warɓe faa nannga ɗum ɓeen, hooreeɓe almaami'en e doomooɓe suudu dewal mawndu e mawɓe Alhuudiya'en ɓeen, wi'i: —On ngardii e kaafaaje e cabbi hono wo mi gujjo! Nyannde fuu miɗo wondunoo e mooɗon ley suudu dewal mawndu, on njowaay junngo dow am. Ammaa joonin wo wakkati mon, joonin wo wakkati mo nimre laamii. Ɓe nanngi Iisaa, ɓe njaari ɗum faa ley galle Almaami Mawɗo. Piyeer ina jokki to toowti. Tawi yiite na huɓɓaa hakkunde taliyaare galle oon, Piyeer wari jooɗodii e ƴuulotooɓe ɗoon. Korɗo gooto yi'i imo hucciti e jayngol, ndaari mo faa wooɗi, wi'i: —O du na wondunoo e makko. De Piyeer yeddi mo, wi'i: —Hey debbo, mi anndaa mo. Nde ɓooytunoo seeɗa, goɗɗo yi'i mo, wi'i: —Aan du e maɓɓe njeyaɗaa! De Piyeer wi'i: —Hey gorko, mi wanaa! Faa waɗi yamnde wootere gaɗa ɗuum, goɗɗo katin siini dow haala kaan, wi'i: —Goonga ni, gorko o ina wondunoo e makko, sabo kam du wo Galilinkeejo. De Piyeer jaabii, wi'i: —Gorko, mi faamataa ko kaalataa ɗuum! O selaay haalude, faa ndontoori joggi. Iisaa hucciti e Piyeer, ndaari ɗum. Ndeen Piyeer miccitii haala ka Iisaa haalannoo ɗum kaan: «Fadde ndontoori e joggude hannden, a wi'an kile tati a anndaa kam.» O wurtii yaasin, imo woya bojji cattuɗi. Yimɓe nannguɓe Iisaa ɓeen ina njalnoroo ɗum, ina piya ɗum. Ɓe cuddi yeeso makko, iɓe ƴama mo, iɓe mbi'a: —Hey annabaajo! Haalan min moy fiyi ma! Heddii iɓe njenna mo jennooje goɗɗe keewɗe. Nde weetunoo ndeen, yimɓe Saahiiɓe ɓeen kawriti, ɓeen ngoni mawɓe lenyol maɓɓe e hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta. Iisaa waddaa yeeso maɓɓe. Ɓe mbi'i ɗum: —Si aan woni Almasiihu haalan min. O wi'i ɓe: —Fay si mbiimi on noon du, on njaɓataa. Si mi ƴamii on du, on njaabataako. Ammaa gilla joonin, Ɓii Neɗɗo jooɗoyto gere nyaamo Laamɗo, Jom baawɗe. Ɓe fuu ɓe mbi'i: —Ndelle aan woni Ɓii Laamɗo naa? O wi'i ɓe: —Onon e ko'e mon kaali, wo miin jaati. Jonle ɓe mbi'i: —En kaajaaka seedaaku katin, sabo ko o haali e hunnduko makko ɗuum, en fuu en nanii. Caggal ɗuum, yimɓe Saahiiɓe ɓeen fuu ummii, njaari Iisaa to Pilaatu hooreejo oon. Ɓe puɗɗi iɓe pela mo, iɓe mbi'a: —Gorko o min tawi ina wosina lenyol amin, ina haɗa ɗum'en yoɓude kaananke mawɗo oon lampo, ina wi'a hoore muuɗum wo Almasiihu, kaananke. Pilaatu ƴami mo, wi'i: —Aan woni kaananke Alhuudiyankooɓe naa? Iisaa jaabii, wi'i: —Aan e hoore maa haali. Pilaatu jaabii, wi'i hooreeɓe almaami'en e jamaa oon fuu: —Mi yi'aay fuu feloore e makko. Ammaa ɓe ciini e haala maɓɓe sanne, iɓe mbi'a: —Ko o waajotoo ɗuum ina waddundura yimɓe ley leydi Yahuudiya fuu, gilla Galili to o fuɗɗiri toon faa e ɗo. Wakkati Pilaatu nannoo ɗum, ƴami yalla gorko o wo Galilinkeejo. Nde o faamunoo Iisaa na ƴuura e ley laamu Hirudus ndeen, o nuldi ɗum Hirudus. Sabo ley balɗe ɗeen tawi Hirudus ina woni ley Urusaliima. Nde Hirudus yi'unoo Iisaa ndeen, ɓerndem weli sanne, sabo ɓooyii ko yiɗunoo yiide mo saabe ko nanannoo dow makko ɗuum. Katin du ina yeloo yiide mo imo waɗa ko haaynii. O ƴami ɗum ƴamɗe keewɗe, de Iisaa jaabaaki fay huunde. Hooreeɓe almaami'en e jannginooɓe Tawreeta na ndarii ɗoon, ina pelda mo no mbaawri fuu. Hirudus du huyfini mo, jalnorii mo, kam e sordaasiiɓe muuɗum, ɓorni mo saaya lobba, nultiri mo Pilaatu. Nyannde ndeen Pilaatu e Hirudus laatii yigiraaɓe, arande ɓe wanyundurnooɓe. Pilaatu noddi hooreeɓe almaami'en e mawɓe Alhuudiyankooɓe ɓeen e yimɓe fuu, wi'i ɗum'en: —On ngaddanii kam neɗɗo o hono wo o bosinoowo yimɓe. Ndaaree, mi ƴamii mo yeeso mon, de ley ko peloton mo ɗuum fuu, mi tawaay fuu sabaabu jukkotooɗo mo. Hirudus du yi'aay faa'e e makko, sabo yeccinii mo to meeɗen. Paamee, gorko o waɗaay fay huunde ko jeyi warude ɗum. Ndelle, mi fiyan mo, mi yoppa mo. Ina tilsi wakkati iidi Faltagol fuu Pilaatu yoofana ɓe kasunke gooto. Ɓe fuu ɓe ndukidi daande wootere, ɓe mbi'i: —War mo, njoofanaa min Barabas! Barabas le wo uddanooɗo e kasu saabe muurtere waɗunoonde e ngalluure ndeen, e saabe war-hoore. Pilaatu haaldi e maɓɓe ɗiɗaɓerde saabe muuyo muuɗum yoofude Iisaa. Ammaa ɓe keddii iɓe nduka, iɓe mbi'a: —Tontu mo! Tontu mo e leggal palaangal! Pilaatu wi'i ɓe tataɓerde: —Ɗume o waɗi ko boni? Mi tawaay e makko sabaabu fuu ko haani warude mo! Ndelle, mi fiyan mo, mi yoppa mo. Ammaa ɓe ɓeydi feekaade peekaali mawɗi, iɓe mbi'a o tontee. Peekaali maɓɓe ɗiin njaaltii Pilaatu. O hokki ɓe laawol faa ko ɓe ŋaarii ɗuum laatoo. O yoofani ɓe mo ɓe ŋaarii yoofaneede oon, kam woni uddanooɗo ley kasu saabe muurtere e war-hoore. De Iisaa kaa, o watti ɗum e muuyɗe maɓɓe. Nde ɓe njaarannoo mo ndeen, ɓe nanngi gorko jeyaaɗo Sireene bi'eteeɗo Simon, ƴuuruɗo ley ladde. Ɓe mbakkini ɗum leggal palaangal ngaal faa jokka caggal Iisaa, yaara ngal. Yimɓe heewɓe na njokki ɗum. Rewɓe du ina ngoni ley maɓɓe, ina mboya ina piira ɓerɗe muɓɓen mettorgal saabe majjum. Iisaa hucciti e rewɓe ɓeen, wi'i ɗum'en: —Rewɓe Urusaliima, taa mboyee kam, ammaa mboyee ko'e mooɗon e ɓiɓɓe mon! Sabo dey, balɗe ngaran nde yimɓe mbi'ata: «Barke woodanii rewɓe rimarɓe e ɓe ndeedaay e enɗi ɗi musinaaka.» Ndeen, yimɓe mbi'an baamle caama dow muɓɓen, mbi'a tile udda ɗum'en. Sabo si ɓe ngaɗii nii gilla liccal ngal wo keccal, noy laatoytoo si ngal yoorii? Ɓe njaaridi Iisaa e yimɓe ɗiɗo bonɓe. Ɓeen du wo wareteeɓe. Nde ɓe njottinoo nokkuure wi'eteende Laalagal Hoore ndeen, ɓe tonti mo e leggal palaangal, kanko e bonɓe ɗiɗo ɓeen, gooto gere nyaamo makko, gooto du gere nano makko. O wi'i: —Baaba, yaafa ɓe sabo ɓe anndaa ko ɓe ngaɗata. Ndeen ɓe pecciri kaddule makko cumnal. Yimɓe ndarii ɗoon ina ndaara. Hooreeɓe ɓeen du ndarii ina njalnoroo mo, ina mbi'a: —O hisinii woɓɓe, o hisina hoore makko si o Almasiihu, Cuɓaaɗo Laamɗo. Sordaasiiɓe ɓeen du njalnorii mo. Ɓe ɓattii, ɓe kokki mo ndiyam lammuɗam, iɓe mbi'a: —Si aan woni kaananke Alhuudiyankooɓe oon, hisin hoore maa! Tawi du alluwal takkaama dow hoore makko. Binndi dow maggal na mbi'a: O wo Kaananke Alhuudiyankooɓe. Gooto e bonɓe ɗiɗo tontidaaɓe e makko ɓeen ina mbonkoo mo, ina wi'a: —Wanaa aan woni Almasiihu naa? Hisin hoore maa, de kisinaa min minen du! Ammaa gooto oon feli oyo oon, wi'i: —A hulataa Laamɗo naa? Aan e makko fuu, on potu jukkungo. Enen, jukkungo meeɗen wo goonga jaati, sabo ko foti e ko ngolluɗen tan njoɓeteɗen. De kanko kaa, o waɗaay fay huunde ko boni. Ndeen o wi'i: —Iisaa, miccitoɗaa kam wakkati ngartoyɗaa e laamu maa. Iisaa wi'i mo: —Goonga kaalanammaami: hannden jaati a wondowan e am ley aljanna. Wakkati hakkunde naange, nimre waɗi e leydi fuu faa wakkati yamnde tati kiiral naange. Naange niɓɓi, lefol paliingol ley suudu dewal mawndu ngool seekii ceeke ɗiɗi. Iisaa feekii feekaango manngo, wi'i: —Baaba, mi wattii yonki am ki ley junngo maa. Gaɗa o haalii ɗum, o seedi e yonki. Caggal mawɗo sordaasi'en oon yi'ii ko laatii ɗuum, yetti Laamɗo, wi'i: —Goonga, neɗɗo o wo dartiiɗo! Jamaa garuɗo ndaarude mo oon fuu yi'ii ko waɗi ɗuum. Ɓe njeccii, iɓe piya ɓerɗe maɓɓe. Ammaa annduɓe mo ɓeen fuu, ina ndarii to toowti ina ndaara ɗum fuu. Rewɓe jokkunooɓe mo gilla leydi Galili ɓeen ina ngoni ley maɓɓe. Ina woodi gorko bi'eteeɗo Yuusufi jeyaaɗo e waaldeere Saahiiɓe ndeen, wo o gorko lobbo, dartiiɗo. Kanko o jaɓaay ko Saahiiɓe ɓeen kaali e ko ɓe ngolli. Imo ƴuura Arimatiya, ngalluure ley leydi Yahuudiya. Imo heɗii ɓangugol laamu Laamɗo. O yehi to Pilaatu, o ŋaarii ɗum ɓanndu Iisaa, o jippini ɗum e leggal ngaal, o fiili ɗum e kasanke, o watti ɗum ley saabeere wasaande ley hayre, ɗo fay gooto wattaaka. Ɗum hawrii e nyannde segilanteende tawi nyannde fowteteende ɓadake fuɗɗude. Rewɓe wondunooɓe e Iisaa gilla Galili ɓeen njokki Yuusufi, nji'i saabeere ndeen e no o wattiraa ley mayre. Ɓe kooti, ɓe moƴƴinowi nebbeele uurɗe e turaaje. Caggal ɗuum, ɓe powti nyannde fowteteende hono no yamiroore ndeen wi'iri. Gilla puɗal naange nyannde go'aɓerde e jeɗɗiire, rewɓe ɓeen ponndii to saabeere toon, ɓe kooƴii nebbeele uurɗe ɗe ɓe moƴƴinnoo ɗeen. Ɓe tawi hayre ndeen tallitaama, ittaama e dammbugal saabeere ndeen. Ammaa nde ɓe naatunoo ndeen, ɓe tawaay ɓanndu Iisaa, joomii ɓe. E ley no hakkillooji maɓɓe mbemmborii noon, inan worɓe ɗiɗo punti, ina ndarii yeeso maɓɓe, ina ɓornii kaddule jalbooje. Kulol nanngi ɓe, ɓe leeƴini geese maɓɓe e leydi. Wakkati oon worɓe ɓeen mbi'i ɓe: —Ko waɗi oɗon piloo buurɗo hakkunde maayɓe? O walaa ɗo, o ummitake. Miccitee ko o haalannoo on leydi Galili ɗuum nde o wi'unoo: «Ina tilsi Ɓii Neɗɗo wattee e juuɗe luttuɓe, de tontee e leggal palaangal, de ummitoo nyannde tataɓerde.» Ndeen ɓe miccii haala Iisaa kaan. Ɓe ƴuwi to saabeere toon, ɓe njeccii, ɓe kaalanowi ɗum sappo e ngo'o ɓeen e wonduɓe e muɓɓen fuu. Rewɓe ɓeen ngoni: Mariyama mo Magdala, e Yowanna, e Mariyama inna Yaakuuba e rewɓe wonduɓe e muɓɓen. Ɓe kaalani ɗum nulaaɓe ɓeen. Nulaaɓe ɓeen ndaardi haala maɓɓe kaan hono njiiɓiika, njaɓaay goonɗinde ɓe. De Piyeer kaa ummii, doggi, yehi saabeere toon. Nde o yuurninoo ley mayre ndeen, kasanke oon tan o yi'i. O yeccii wuro, imo wemmbii saabe ko waɗi ɗuum. Nyalooma oon pay, ɗiɗo e ley taalibaaɓe ɓeen kooƴi laawol wuro wi'eteengo Emayus. Hakkunde wuro ngoon e Urusaliima ina waɗa kilooji sappo e go'o. Iɓe pillodoo e dow ko waɗi ɗuum fuu. E ley filla maɓɓe ɗo ɓe kokkundurta hakkillooji ɗoon, Iisaa e hoore muuɗum hewti ɓe, ina yaada e maɓɓe. Ammaa gite maɓɓe uddaa taa ɓe anndita mo. O wi'i ɓe: —Ɗume pillotoɗon e jahaangal mooɗon ngal? Ɓe ndarii, ɓerɗe maɓɓe metti. Gooto maɓɓe bi'eteeɗo Kiliyopas jaabii mo, wi'i: —Ndelle hakkunde weerɓe Urusaliima wo aan tan woni mo faamaay ko waɗi toon ley balɗe ɗe naa? O wi'i ɓe: —Ɗume? Ɓe mbi'i mo: —Ko waɗi e Iisaa Nasaraatuujo oon. Wo o annabaajo, jom baawɗe ley haala makko e golle makko yeeso Laamɗo e yimɓe fuu. De hooreeɓe almaami'en e mawɓe meeɗen ngatti mo ley juuɗe laamu faa o jukkee jukkungo maayde, tonti mo e leggal palaangal. Min cikkiino kanko rimɗinta Israa'iila. Ammaa katin du, hannden woni nyalooma tataɓo ko ɗum waɗi. Wooɗi rewɓe amin woɓɓe du ngaɗii min kaayeefi. Ɓe njehii to saabeere toon illa fajiri, de ɓe tawaay ɓanndu makko toon. Ɓe ngarti, ɓe mbi'i maleyka'en ɓanganii ɓe, mbi'i imo wuuri. Caggal ɗuum, woɓɓe amin njehi to saabeere toon, tawri no rewɓe ɓeen mbiiri noon, de ɓe nji'aay mo kanko kaa. Ndeen Iisaa wi'i ɓe: —Hey onon famɗuɓe hakkillo! Ɓerɗe mooɗon njaawaa goonɗinde ko annabaaɓe kaali fuu! Wanaa ina tilsi Almasiihu torree de naata ley teddeengal muuɗum naa? Ndeen o faamini ɓe ko Binndi Ceniiɗi ɗiin fuu kaali dow makko, gilla e Tawreeta Muusaa faa e dewte annabaaɓe. Nde ɓe ɓattinoo wuro ngo ɓe ponndii ngoon ndeen, o waɗi hono o jiɗɗo faltaade. Ammaa ɓe nyaagii mo, ɓe mbi'i: —Heddoda e amin, sabo hiirii, jemma warii. O naati, o jippodii e maɓɓe. Nde ɓe njooɗinoo iɓe nyaama ndeen, o hooƴi buuru, o yetti Laamɗo, o heltii buuru oon, o hokki ɓe. Ndeen gite maɓɓe peertii, ɓe annditi mo. Wakkati oon o lalli e gite maɓɓe. Ndeen iɓe mbi'undura hakkunde maɓɓe: —Wanaa ɓerɗe men na mbeli, na muuyi nanude sanne nde o haaldannoo e meeɗen dow laawol ndeen, imo faamina en Binndi ɗiin naa? Wakkati oon, ɓe ummii ɓe njeccii Urusaliima. Ɓe tawtowi toon sappo e ngo'o ɓeen, ina kawriti e yaadiraaɓe muɓɓen. Ɓeen mbi'i ɓe: —Goonga, Iisaa Joomiraaɗo ummitake, o ɓanganii Simon. Ɗiɗo ɓeen du kaalani ɓe ko waɗi e laawol muɓɓen, e no ɓe annditiri Iisaa nde heltunoo buuru ndeen. Nde ɓe kaalannoo ɗum ndeen, Iisaa funti darii hakkunde maɓɓe, wi'i ɓe: —Jam wondu e mooɗon! Nesiiji maɓɓe taƴi, ɓe kuli, ɓe miilii ko ɓe nji'ata ɗuum wo mbeelu. De o wi'i ɓe: —Ɗume kulɗon? Ko waɗi oɗon cikkitira ley ɓerɗe mon? Ndaaree juuɗe am e koyɗe am, wo miin jaati. Meemee kam, ndaaron. Sabo mbeelu walaa teewu, walaa ƴi'e hono no njiiruɗon kam ni. Nde o haalunoo ɗum ndeen, o holli ɓe newe juuɗe makko e koyɗe makko. E ley ko ɓe kunngii goonɗinde saabe seyo maɓɓe e kaayeefi, o wi'i ɓe: —Oɗon ngoodi ɗo ko nyaametee naa? Ɓe ngaddani mo tayre liingu nduppaangu. O jaɓi nde, o nyaami yeeso maɓɓe. Caggal ɗuum, o wi'i ɓe: —Ko winndaa ley Tawreeta Muusaa e dewte annabaaɓe e Jabuura dow am ɗuum fuu, ina tilsi ɗum tabita. Kulle ɗeen jaati ngoni ko kaalannoomi on nde ngondunoomi e mooɗon ndeen. Wakkati oon, o omti hakkillooji maɓɓe faa ɓe paama Binndi ɗiin. O wi'i ɓe: —Ina winndaa Almasiihu torrete faa maaya, ummitoto hakkunde maayɓe nyannde tataɓerde, de tuubugol e yaafagol hakkeeji gooynete e lenyi fuu saabe innde makko. Ɗum fuɗɗan gilla Urusaliima. Onon ngoni seedotooɓe kulle ɗeen! Miin, mi nuldan on ko Baaba aadii ɗuum. Onon kaa, keddee ley ngalluure nde, faa nde baawɗe gonɗe dow ɗeen njippii e mooɗon. O yaari ɓe faa ɗakkol Baytaniya, o ƴepti juuɗe makko, o barkini ɓe. Wakkati mo o barkini ɓe oon, o seedi e maɓɓe, o ƴeentinaa dow kammu. Ɓe cujidani mo. Caggal ɗuum, ɓe njeccodii Urusaliima e seyo manngo. Wakkati fuu iɓe tawee ley suudu dewal mawndu, iɓe njetta Laamɗo. Gillama e fuɗɗoode bi'eteeɗo Konngol ina woni. Bi'eteeɗo Konngol oon ina wondi e Laamɗo, wo o Laamɗo du. Imo wondi e Laamɗo gilla fuɗɗoode. E makko Laamɗo tagiri huunde fuu. Fay huunde tagaaka si wanaa e makko. E makko nguurndam woni, nguurndam ɗaam laatanii yimɓe annoora. Annoora oon ina yayna ley nimre. Nimre ndeen du waawaay jaalaade o. Ina woodi neɗɗo mo Laamɗo nuli bi'eteeɗo Yaayaa. O warii faa o seedanoo annoora oon, faa yimɓe fuu ngoonɗinira saabe makko. Wanaa kanko woni annoora oon, de o warii faa o seedanoo annoora oon. Oon woni annoora goongalaajo garɗo ley adunaaru faa yaynana yimɓe fuu. Bi'eteeɗo Konngol oon ina woni ley adunaaru, wo e makko adunaaru ndu tagiraa, de adunaaru nduun kaa annditaay mo. O warii to jeydaaɓe makko, de jeydaaɓe makko ɓeen njaɓɓaaki mo. Ammaa jaɓɓiiɓe mo de ngoonɗini mo ɓeen, o hokkii ɗum'en baawɗe laataade ɓiɓɓe Laamɗo. Wo ɓe rimiraaɓe ko wanaa e ƴiiƴam, ko wanaa muuyo terɗe, ko wanaa muuyo gorko du, ammaa ɓe rimiraaɓe e baawɗe Laamɗo. Konngol ngool laatii neɗɗo jom terɗe de jooɗii hakkunde meeɗen. Min nji'ii darja makko, darja mo Bajjo hemrata Baabiiwo. Ley darja makko oon Baabiiwo ɓanginiri keewal hinney e goonga muuɗum. Yaayaa seedanake mo, ƴeewnii, wi'i: —Kanko woni mo kaalannoomi haala muuɗum oon nde mbi'unoomi: «Caggal am ardiiɗo kam waran, sabo imo woni gilla mi tagaaka.» No hinney makko foti heewude, en fuu en keɓii, hinney dow hinney. Saabe Muusaa keɓirɗen jamirooje, ammaa hinney e goonga wo saabe Iisaa Almasiihu heɓiraa. Fay gooto yi'aay Laamɗo abada. Ammaa Ɓiɗɗo bajjo gonduɗo e Baabiiwo oon, kam humpiti en mo. Alhuudiyankooɓe Urusaliima neli Lewinkooɓe e almaami'en to Yaayaa ƴama ɗum kam wo moy. O salaaki jaabaade ɓe, o haalani ɓe faa laaɓi: —Miin, mi wanaa Almasiihu. Ɓe ƴami mo, ɓe mbi'i: —Aan, wo a moy? A annabi Iliyaasa naa? O wi'i: —Mi wanaa. Ɓe mbi'i mo: —Wo a Annabaajo oon naa? O wi'i: —Mi wanaa! Ɓe mbi'i mo: —Wo a moy ndelle? Haalan min ko min kaaltanowa neluɓe min ɓeen. Moy mbi'ataa laatiɗaa? O jaabii, o wi'i: —Wo mi ƴeewnotooɗo ley ladde miɗo wi'a: «moƴƴintinee laawol Joomiraaɗo», hono no annabi Esaaya wi'iri ni. Ndeen nulaaɓe ƴuuruɓe to Farisa'en ɓeen ƴami mo: —Ko waɗi aɗa loota yimɓe lootagal batisima, si tawii a wanaa Almasiihu a wanaa Iliyaasa a wanaa Annabaajo oon? Yaayaa jaabii ɓe, wi'i: —Miin, miɗo loota lootagal batisima, de na woodi dariiɗo hakkunde mooɗon mo on anndaa. Kanko, o waran caggal am. Miin, mi fotaa fay haɓɓitinde ɓoggi paɗe makko. Ɗum fuu waɗii Baytaniya lettugal gooruwol Urdun, ɗo Yaayaa lootata yimɓe lootagal batisima ɗoon. Jaango majjum, Yaayaa yi'i Iisaa ina wara to muuɗum, wi'ii: —Inan jawgel Laamɗo donndotoongel hakkeeji adunaaru. Ɗum woni ko mbi'unoomi e makko: «Neɗɗo waran gaɗa am, ardiiɗo kam, sabo imo woni gilla mi walaa.» Miin, mi anndaano mo, ammaa mi warii miɗo loota lootagal batisima faa o ɓangana Israa'iilankooɓe. Yaayaa seedii, wi'i: —Mi yi'ii Ruuhu ina wa'i hono wuugaandu ina ƴuura dow kammu ina jippoo faa hoɗi dow makko. Miin, mi anndaano mo. Ammaa Nulɗo kam mi loota lootagal batisima oon, kam wi'i kam: «Mo nji'uɗaa Ruuhu ina jippoo dow muuɗum oon, kam woni lootoowo lootagal batisima e Ruuhu Ceniiɗo.» Miin, mi yi'ii, mi seedake kanko woni Ɓii Laamɗo. Jaango majjum katin Yaayaa ina darodii e taalibaaɓe muuɗum ɗiɗo. O yi'i Iisaa ina faltoo, o wi'i: —Inan jawgel Laamɗo! Taalibaaɓe ɗiɗo ɓeen nani ko o haali ɗuum, njokki Iisaa. Iisaa yeeƴii, yi'i iɓe njokki ɗum, wi'i ɓe: —Ɗume pilotoɗon? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: — Rabbi (ɗum na fiirta «Moodibbo»), toy njooɗiɗaa? O wi'i ɓe: —Ngaree ndaaree! Ndeen ɓe ngari, ɓe nji'i ɗo o jooɗii ɗoon. Wakkati oon wo yamnde nay laasara. Ɓe ngondi e makko ko heddii e nyalaande ndeen. Andire sakiike Simon Piyeer oon wo gooto e ɗiɗo nanɓe haala Yaayaa de njokki Iisaa. Ko Andire artii e waɗude fu wo filowaade sakiike muuɗum Simon oon. O wi'i ɗum: —Min nji'ii Almasiihu (ɗum na fiirta «Mo Laamɗo suɓii»). O yaari ɗum to Iisaa. Iisaa ndaari Simon, wi'i ɗum: —Aan Simon ɓii Yuhanna, caggal joonin a inndirte Kefas. (Kefas e Piyeer fuu wo gootum. Maanaa inɗe ɗeen wo «Hayre».) Jaango majjum, Iisaa anniyii yaade Galili. O hawri e Filipu, o wi'i ɗum: —Jokkam! Filipu ina jeyaa Baytisayda, ngalluure nde Andire e Piyeer fuu njeyaa e muuɗum ndeen. Filipu hawri e Natanayel, wi'i ɗum: —Min nji'ii mo haala muuɗum winndaa ley Tawreeta Muusaa e ley dewte annabaaɓe oon. Wo Iisaa Nasaraatuujo ɓii Yuusufi oon. Natanayel wi'i mo: —Yalla ko wooɗi ina waawi ƴuurude Nasaraatu naa? Filipu jaabii mo, wi'i: —War ndaar! Iisaa yi'i Natanayel ina fonndii ɗum, de haali haala makko wi'i: —Inan Israa'iilanke jaati, mo hiila fuu walaa e muuɗum. Natanayel wi'i mo: —Toy annduɗaa kam? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Mi yi'ii ma ley ƴibbi gilla Filipu noddaay ma. Natanayel jaabii, wi'i: —Moodibbo, wo a Ɓii Laamɗo, wo a kaananke Israa'iila! Iisaa jaabii mo, wi'i: —Saabe mi wi'ii mi yi'ii ma ley ƴibbi ɗuum tan ngoonɗinirɗaa naa? A yi'an ko ɓuri ɗum haaynaade. Ndeen o wi'i Natanayel: —Goonga kaalanammi on: on nji'an kammu ina udditoo, on nji'an maleyka'en Laamɗo ina ƴeeŋa ina njippoo dow Ɓii Neɗɗo. Balɗe ɗiɗi caggal ɗuum, ɓangal waɗi ley ngalluure wi'eteende Kaana ley leydi Galili. Inna Iisaa ina tawaa toon. Iisaa e taalibaaɓe muuɗum du noddaama ngara kawra e ɓangal ngaal. Nde cabijam maɓɓe timmunoo ndeen, inna Iisaa wi'i: —Ɓe ngalaa cabijam. Iisaa jaabii mo, wi'i: —Debbo, ɗume ɗum waɗata en? Wakkati am yonaay tafon. Inniiko wi'i gollooɓe ɓeen: —Ko o yamiri on fuu, ngaɗon. Ɗoon ina woodi looɗe kaaƴe jeegom, ndee fuu na hooƴa liitereeji capanɗe jeetati faa yottoo hemre e noogay. Looɗe ɗeen wo faa Alhuudiyankooɓe lootoroo saabe diina. Iisaa wi'i ɓe: —Kebbinee looɗe ɗeen ndiyam. Ɓe kebbini ɗe faa ɗe keewi. O wi'i ɓe: —Joonin kaa, nyeɗee ɗam njaaranee hooreejo ɓangal oon. Ɓe njaari. Nde hooreejo oon meeɗunoo ndiyam mbaylitaaɗam cabijam ɗaam ndeen, annditaay to ɗam ittaa. De gollooɓe nyeɗuɓe ndiyam ɗaam ɓeen kaa ina anndi. O noddi ɓaŋuɗo oon, o wi'i ɗum: —Yimɓe fuu cabijam mbelɗam mboowi artoraade. Nde yimɓe njari faa heewi fu, ndeen ɗam welaa ɗaam du yaretee. De aan kaa, aɗa resi mbelɗam ɗam faa joonin. Nii Iisaa golliri maande muuɗum haayniinde arandeere ley ngalluure Kaana ley leydi Galili. O ɓangini teddeengal makko, taalibaaɓe makko ɓeen ngoonɗini mo. Caggal ɗuum, o dilli Kaana, o yehi ngalluure wi'eteende Kafarnahum, kanko e inniiko e minyiraaɓe makko e taalibaaɓe makko. Ɓe ngoni toon balɗe seeɗa. Nde iidi Alhuudiyankooɓe mbi'eteendi Faltagol ɓadinoo ndeen, Iisaa yehi Urusaliima. To taliyaare suudu dewal mawndu toon o tawi luumotooɓe ga'i e baali e buugaali e weccooɓe ceede ina njooɗii. O sowi ɓoggi, o waɗi dorowol, o riiwi ɓe fuu ɓe mburtoo suudu dewal mawndu nduun, kamɓe e ga'i maɓɓe e baali maɓɓe. O sankiti ceede weccooɓe ɓeen, o hippi taabaaje maɓɓe. O wi'i soottooɓe buugaali ɓeen: —Ittee ɗum ɗo! Taa ngaɗon suudu Baaba am ndu suudu luumo! Taalibaaɓe makko ɓeen miccitii ko Binndi ɗiin mbi'i ɗuum: «Hirande suudu maa laatanake kam kaɓɓu-ko'u.» Ndeen hooreeɓe Alhuudiyankooɓe mbi'i mo: —Haaynde ndeye kollataa min aɗa foti waɗude ko ngaɗuɗaa ɗuum? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Liɓee suudu dewal ndu. Si on liɓii ndu, on nji'an miɗo nyiɓtoo ndu ley balɗe tati. Ɓe njaabii mo: —Suudu ndu nyiɓiraama duuɓi capanɗe nay e jeegom. De aan, a nyiɓtoto ndu ley balɗe tati naa? Ammaa ko Iisaa wi'i suudu nduun ɗuum, wo hoore muuɗum sappii. Nde Iisaa ummitinoo ndeen, taalibaaɓe muuɗum ɓeen miccitii ko haalnoo ɗum. Ɓe ngoonɗini ko Binndi ɗiin mbi'i ɗuum e haala ka o haalnoo kaan. Nde Iisaa wonnoo Urusaliima iidi Faltagol ndeen, heewɓe ngoonɗinii mo sabo nji'ii kaayeefiiji ɗi o waɗi ɗiin. Ammaa Iisaa hoolaaki ɓe faa hokkita ɓe hoore muuɗum, sabo imo anndi ɓe fuu. Walaa ko fay gooto seedanoo mo ko woni e ɓiɓɓe-Aadama, sabo imo anndi ko woni e muɓɓen. Ina woodi gorko Farisaajo bi'eteeɗo Nikodemu, gooto e hooreeɓe Alhuudiyankooɓe. Gorko oon yehi to Iisaa jemma, wi'i ɗum: —Moodibbo, miɗen anndi a jannginoowo ƴuuruɗo to Laamɗo, sabo fay gooto waawaa waɗude maandeeji kaayniiɗi ɗi ngaɗataa ɗiin si Laamɗo waldaa e muuɗum. Iisaa jaabii mo, wi'i: —Goonga kaalanammaami: fay gooto waawaa yi'ude laamu Laamɗo tawee rimtaaka katin. Nikodemu wi'i mo: —Noy mawɗo waawiri rimtireede? Imo waawi yeccaade e reedu inniiko, de o rimee katin naa? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Goonga kaalanammaami: si wanaa neɗɗo rimtiree ndiyam e Ruuhu fu waawaa naatude laamu Laamɗo. Ko ɓii-Aadama rimata ɗuum wo ɓii-Aadama. Ko Ruuhu oon du rimata wo ruuhu. Taa ɗum haayne saabe mi wi'ii ma sanaa ndimteɗon katin. Henndu ina wifira ɗo muuyri fuu. Aɗa nana bifi mayru, de a anndaa to ndu ƴuuri, a anndaa to ndu yahata. Hono noon dimraaɗo Ruuhu oon du worri. Nikodemu wi'i mo: —Noy ɗum laatortoo? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Wo a jannginoowo mawɗo ley Israa'iila de a anndaa ɗum naa? Goonga kaalanammaami: minen, ko min anndi min kaalata, ko min nji'i min ceedotoo, de onon le, on njaɓataa seedaaku amin. Si on ngoonɗintaa nde kaalanammi on haala kulle adunankooje fu, noy ngoonɗinirton si miɗo haalana on haala kulle dow kammu? Fay gooto ƴeeŋaay dow kammu, si wanaa ƴuuruɗo dow kammu oon, ɗum woni Ɓii Neɗɗo. Hono no Muusaa toowniri mboddi njamndi mboɗeeri ley ladde ni, sanaa Ɓii Neɗɗo du toowniree hono noon, faa goonɗinɗo mo fuu heɓa nguurndam nduumiiɗam. Sabo Laamɗo ina yiɗi yimɓe adunaaru faa hokkitiri Ɓiyum bajjo, faa goonɗinɗo oon fuu taa halka ammaa heɓa nguurndam nduumiiɗam. Laamɗo nuliraay Ɓiyum oon e adunaaru faa Ɓiyum oon saroo adunaaru ndu. Ko o nuliraa dey, faa yimɓe adunaaru kisira saabe makko. Goonɗinɗo mo fuu sarataake. Mo goonɗinaay mo fuu saraama gilla joonin, sabo goonɗinaay Ɓii Laamɗo bajjo oon. Inan sariya oon: annoora warii e adunaaru, de yimɓe cuɓii nimre dow annoora sabo golleeji muɓɓen wo bonɗi. Bonɗo tagu yiɗaa annoora, ɓattataako ɗum saabe hulde taa golleeji muuɗum bonɗi ɗiin ɓangu. Ammaa goongante waran e annoora faa golleeji ɗi waɗiri saabe Laamɗo ɗiin ɓanga. Caggal ɗuum, Iisaa yaadi e taalibaaɓe muuɗum leydi Yahuudiya. O ɓooytidi e maɓɓe toon, imo loota yimɓe lootagal batisima. Yaayaa du ina loota yimɓe lootagal batisima to Aynon toon ɗakkol Salim, sabo ndiyam ina heewi toon. Yimɓe ina ngara ina lootiree ndiyam ɗaam. Tawi Yaayaa nanngaaka wattaa ley kasu tafon. Taalibaaɓe Yaayaa ɓeen njeddunduri e Alhuudiyanke haala laaɓal. Ɓe njehi to Yaayaa, ɓe mbi'i ɗum: —Moodibbo, gorko gondunooɗo e maa gere ooto gooruwol Urdun mo ceedaniɗaa oon, kanko du imo loota yimɓe lootagal batisima, de yimɓe fuu ina njaha to makko. Yaayaa jaabii ɓe, wi'i: —Neɗɗo waawaa heɓude fay huunde si wanaa ko Laamɗo hokki ɗum. Onon e ko'e mon, on seedeeɓe am mi wi'ii mi wanaa Almasiihu, de miɗo artii mo nuleede. Gaddanaaɗo debbo ɓaŋaaɗo, kam woni ɓaŋuɗo. Dammbodiiɗo e gorko oon ina darii, ina hettindii. Si o nanii daande ɓaŋuɗo oon, o seyoto sanne. Nii seyo am ngoon hiɓɓiri. Na tilsi kanko o toowa, de miin le mi leeƴa. Ƴuuruɗo dow oon, kam woni dow huunde fuu. Ƴuuruɗo e leydi wo jeyaaɗo e leydi, ina haala haalaaji jeyaaɗo e leydi. Ƴuuruɗo dow kammu oon, kam woni dow huunde fuu. Ko o yi'i e ko o nani o seedotoo, de yimɓe kaa jaɓataa seedaaku makko. Jaɓuɗo seedaaku makko oon, laaɓinii Laamɗo wo goongante. Mo Laamɗo nuli oon, wo ko Laamɗo haali ɗuum haaltata, sabo Laamɗo hokkii mo Ruuhu mo walaa haddi. Baabiiwo oon ina yiɗi Ɓiɗɗo oon faa watti huunde fuu e junngo makko. Goonɗinɗo Ɓiɗɗo oon heɓii nguurndam nduumiiɗam. Mo goonɗinaay Ɓiɗɗo oon heɓataa ɗam, tikkere Laamɗo du ina heddii e muuɗum. Farisa'en nanii wi'aama Iisaa ina loota yimɓe lootagal batisima, ina heɓa taalibaaɓe faa ɓuri Yaayaa. Tawi Iisaa e hoore muuɗum kaa lootaay fay gooto, wo taalibaaɓe muuɗum. Nde Iisaa nannoo ko haalanoo e muuɗum fu, dilli leydi Yahuudiya, yeccii leydi Galili. Sanaa o rewa ley leydi Samariya. O yottii ngalluure Samariya wi'eteende Sikar ɗakkol ngesa nga Yaakuuba hokkunoo ɓiyum Yuusufi ngaan. Ɗoon ɓunndu Yaakuuba nduun woni. Tawi Iisaa tampii du e jahaangal ngaal, de jooɗii daande ɓunndu nduun faa fowta. Wakkati oon wo hakkunde naange. Samariyanke debbo wari ƴoogude. Iisaa wi'i mo: —Hokkam ndiyam, mi yara! Tawi taalibaaɓe makko ɓeen njehii ley ngalluure toon faa coodowa nyaamdu. Debbo oon wi'i Iisaa: —Noy waɗi de aan, Alhuudiyanke, aɗa ŋaaroo kam miin, Samariyanke, ndiyam faa njaraa? Sabo Alhuudiyankooɓe e Samariyankooɓe wo harmundurɓe. Iisaa jaabii mo, wi'i: —Si aɗa anndunoo no dokke Laamɗo poti, e bi'uɗo ma kokkaa ɗum ndiyam yara oon, a nyaagotono mo, o hokke ndiyam nguurndam njaraa. Debbo oon wi'i mo: —Joomam, a walaa cafirgal. Ɓunndu ndu ina luggi. Toy keɓataa ndiyam nguurndam ɗaam? Aan, aɗa ɓuri maama amin Yaakuuba kokkuɗo min ɓunndu ndu oon teddude naa? Kanko e ɓiɓɓe makko e daabaaji makko fuu, e mayru ɓe njaratano. Iisaa jaabii mo: —Neɗɗo fuu jarɗo ndiyam ɗam ɗomɗan katin, ammaa jarɗo ndiyam ɗam kokkammi ɗaam fuu, ɗomɗataa faa abada. Sabo ndiyam ɗam kokkammi ɗaam laatanto ɗum ndiyam iloojam mbuurnoojam ɗum nguurndam nduumiiɗam. Debbo oon wi'i: —Joomam, hokkam ndiyam ɗaam taa mi ɗomɗa katin, sakko mi wartana ƴoogude ɗo katin. Iisaa wi'i mo: —Yahu noddoy gora, ngardon! Debbo oon jaabii mo: —Mi walaa goriiwo. Iisaa wi'i mo: —A haalii goonga ko mbiiɗaa a walaa goriiwo ɗuum. A ɓaŋanooma worɓe njoyo. Mo ngonduɗaa joonin oon du, wanaa gora. A haalii goonga. Debbo oon wi'i mo: —Joomam, laaɓanii kam a annabaajo. Maamiraaɓe amin ndewii Laamɗo dow waamnde nde, de onon Alhuudiyankooɓe kaa, oɗon mbi'a to Urusaliima tan Laamɗo haani reweede. Iisaa wi'i mo: —Banndam debbo, goonɗinam: wakkati waran, nde ndewoton Baabiiwo tawee wanaa e waamnde nde, wanaa Urusaliima. Onon Samariyankooɓe, oɗon ndewa ko on anndaa, de minen Alhuudiyankooɓe, ko min anndi min ndewata, sabo kisindam to Alhuudiyankooɓe ƴuurata. Wakkati ina wara, yottake jaati, nde rewirooɓe Laamɗo goonga ɓeen ndewirta ɗum Ruuhu e goonga. Wo rewooɓe hono ɓeen Baabiiwo filotoo. Laamɗo wo Ruuhu. Rewooɓe mo ɓeen sanaa ndewira mo ruuhu e goonga. Debbo oon wi'i: —Miɗo anndi Cuɓaaɗo bi'eteeɗo Almasiihu oon wo garoowo. Nde o wari fu, o humpitan min huunde fuu. Iisaa wi'i mo: —Wo ɗum miin, mo kaaldataa oon. Wakkati oon fu, taalibaaɓe makko ɓeen njottii. Ko Iisaa haaldata e debbo oon ɗuum haaynii ɓe, de fay gooto maɓɓe ƴamaay mo ɗume o haajaa e debbo oon naa ko waɗi imo haalda e muuɗum. Ndeen debbo oon yoppi loonde muuɗum toon, fornyii wuro haalanowi yimɓe, wi'i: —Ngaree ndaaree gorko kaaltanɗo kam ko ngaɗunoomi fuu. Yalla wanaa kanko woni Almasiihu naa? Ɓe njalti ngalluure, ɓe ponndii to Iisaa. Wakkati oon, taalibaaɓe ɓeen nyaagii mo, ina mbi'a: —Moodibbo, tinna nyaamu! O jaabii ɓe, o wi'i: —Miɗo jogii ko mi nyaama ko on anndaa. Taalibaaɓe ɓeen ina ƴamundura: —Ɗum le, won gaddanɗo mo ko nyaametee naa? Iisaa wi'i ɓe: —Nyaamdu am wo waɗude muuyɗe Nulɗo kam oon e yottinde golle muuɗum. Onon, oɗon mbi'a: «Faa hannden lebbi nay de tayri wara.» De miin kaa miɗo wi'a on: ƴeptee gite mon, ƴeewee gese fuu ɓenndii, njonii taƴeede. Taƴoowo heɓan mbarjaari, resana nyaamri ndi nguurndam nduumiiɗam, faa aawuɗo e taƴuɗo fuu ceyodoo. Ɗum tabintinta banndol bi'oowol: «Goɗɗo ina aawa, goɗɗo ina taƴa.» Mi nulii on taƴowon ngesa nga on tampanaay. Woɓɓe tampi, de oɗon mbeltii e tampiri muɓɓen. Samariyankooɓe heewɓe ley ngalluure ndeen ngoonɗinii Iisaa saabe haala debbo ceediiɗo de wi'i: «O haaltanii kam ko ngaɗunoomi fuu.» Nde Samariyankooɓe ɓeen njottinoo Iisaa ndeen, nyaagii mo o wonda e muɓɓen. O waɗi ɗoon balɗe ɗiɗi. Yimɓe heewɓe ngoonɗini mo katin saabe konngol makko. Ɓe mbi'i debbo oon: —Joonin, wanaa saabe haalaaji maa ɗiin tan min ngoonɗiniri. Ko min ngoonɗiniri dey, minen e ko'e amin, min nanii konngol makko, min annditii kanko jaati woni Kisinoowo adunaaru. Caggal balɗe ɗiɗi ɗeen, o dilli ɗoon, o yehi Galili. Kanko e hoore makko o seedake: «Annabaajo teddintaake e ley wuro muuɗum.» Nde o yottinoo Galili ndeen, Galilinkooɓe njaɓɓorii mo juuɗe ɗiɗi, sabo kamɓe du ɓe njehiino iidi Urusaliima, ɓe nji'iino ko o gollunoo ley iidi ndiin ɗuum. Ndeen Iisaa warti Kaana ley leydi Galili, ɗo o waylitinnoo ndiyam o waɗi ɗam cabijam ɗoon. Ina woodi howruujo kaananke gomma mo ɓiyum sellaa ley Kafarnahum. Nde howruujo oon nannoo Iisaa ƴuurii Yahuudiya wartii Galili fu, yehi to Iisaa, nyaagii ɗum jippoo dannanowa ɗum ɓiyum ɓadiiɗo maayde. Iisaa wi'i mo: —Si on nji'aay maandeeji e kaayeefiiji fu, on ngoonɗintaa. Howruujo kaananke oon wi'i mo: —Joomam, en njaha gilla ɓiyam oon maayaay. Iisaa wi'i mo: —Hootu, ɓiya daɗii. Gorko oon goonɗini ko Iisaa wi'i ɗum, hooti. Ko o hootata ɗuum, gollooɓe makko kawrowi e makko dow laawol, kaalani mo, mbi'i: —Ɓiya oon daɗii. O ƴami ɓe wakkati oye suka o samtanaa. Ɓe mbi'i mo: —Yamnde go'o ɓadagol sallifana keeŋan jontere ndeen yoppi mo. Baaba suka oon annditi wakkati oon jaati Iisaa wi'unoo ɗum: «Ɓiya oon daɗii!» Nii kanko e koreeji makko fuu ɓe ngoonɗiniri Iisaa. Ɗum woni maande ɗiɗaɓerde nde Iisaa golli leydi Galili. O waɗii ɗum nde o ƴuurnoo leydi Yahuudiya. Caggal ɗuum, iidi Alhuudiyankooɓe ina waɗa. Iisaa yehi Urusaliima faa fota e iidi ndiin. Ley Urusaliima toon, ɗakkol dammbugal wuro bi'eteengal Dammbugal Baali ngaal, ina woodi luggere ndiyam. Inde wi'ee Baytijata e ibraninkoore. Danɗe joy ina piilii nde. Nyawɓe heewɓe ina pukkii ley danɗe ɗeen: wumɓe e bonnguuɓe e ɓe ɓalli muɓɓen fuu mbaati. [ ] Gorko nyawruɗo duuɓi capanɗe tati e jeetati ina woni ɗoon. Iisaa yi'i imo fukkii, annditi o ɓooydii e nyawu nguun, ƴami mo: —Aɗa yiɗi sellude naa? Nyawɗo oon jaabii mo, wi'i: —Joomam, mi walaa fay gooto balloowo kam naatude ley luggere nde wakkati ndiyam mayre iirii. Nde piliimi naatude fuu, tawan goɗɗo artake kam. Iisaa wi'i mo: —Umma, hooƴu daɗɗo maa, yahu! Wakkati oon fu, gorko oon daɗi, hooƴi daɗɗo mum fuɗɗiti yaade. Ɗum hawrii e nyalaande fowteteende. Saabe majjubm hooreeɓe Alhuudiyankooɓe mbi'i cellinaaɗo oon: —Hannden wo nyalaande fowteteende, daganaaki ma ndonndoɗaa daɗɗo maa. O jaabii ɓe, o wi'i: —Cellinɗo kam oon, kam wi'i kam mi hooƴa daɗɗo am mi yaha. Ɓe ƴami mo: —Moy woni biiɗo ma kooƴaa daɗɗo maa njahaa oon? Ammaa cellinaaɗo oon faamaay fuu wo moy, sabo tawii Iisaa soorake ley jamaa keewɗo gonɗo ɗoon oon, dilli. Caggal ɗuum, Iisaa hawri e dannaaɗo oon ley suudu dewal mawndu nduun, wi'i mo: —Ndaaru, joonin kaa, a daɗii. Taa luttu katin de ko ɓuri ɗum bonde heɓe. Gorko oon yehi haalanowi hooreeɓe Alhuudiyankooɓe ɓeen wo Iisaa woni cellinɗo ɗum oon. Ndeen hooreeɓe Alhuudiyankooɓe puɗɗi torrude Iisaa sabo waɗii ɗum nyalaande fowteteende. Iisaa wi'i ɓe: —Baaba am ina golla faa joonin, miin du, miɗo golla. Ndeen hooreeɓe Alhuudiyankooɓe ɓeydi filaade warude mo, wanaa saabe ko o lutti nyannde fowteteende ndeen ɗuum tan, ammaa ko o wi'i Laamɗo wo baabiiko ɗuum du. O fonndii hoore makko e Laamɗo. Iisaa wi'i ɓe: —Goonga kaalanammi on: Ɓiɗɗo waawaa gollude fay huunde kam tan, sanaa ko yi'i Baabiiwo ina golla. Sabo ko Baabiiwo oon gollata ɗuum, Ɓiɗɗo du gollata. Sabo Baabiiwo ina yiɗi Ɓiɗɗo oon, ina holla ɗum huunde fuu ko gollata. O hollan ɗum golleeji ɓurɗi ɗii ɗo fuu semmbe faa haaynoo on. Sabo hono no Baabiiwo ummintinirta maayɓe de hokka ɗum'en nguurndam ni, noon Ɓiɗɗo du hokkirta nguurndam mo muuyi hokkude. Baabiiwo, kam kaa sarataako fay gooto. O wattii sariya oon fuu e junngo Ɓiɗɗo, faa yimɓe fuu teddinira Ɓiɗɗo oon hono no teddinirta Baabiiwo oon ni. Neɗɗo fuu mo teddinaay Ɓiɗɗo oon, teddinaay Baabiiwo nulɗo mo oon du. Goonga kaalanammi on: nanɗo haala am de goonɗini Nulɗo kam oon heɓii nguurndam nduumiiɗam. O sarataake, o diwii maayde, o naatii nguurndam. Goonga kaalanammi on: wakkati ina wara, o yottake jaati, wakkati mo maayɓe nanata daande Ɓii Laamɗo oon. Nanɓe ɓeen mbuuran. Hono no Baabiiwo oon wuurniri hoore muuɗum nii, hono noon o hokkiri Ɓiɗɗo oon du baawɗe wuurnira hoore muuɗum. O hokkii ɗum baawɗe saraade, sabo wo Ɓii Neɗɗo. Taa ɗum haaynoo on. Wakkati waran mo maayɓe wonɓe ley caabeeje fuu nanata daande makko, de njalta. Golluɓe golleeji lobbi ummitanoo nguurndam, golluɓe golleeji bonɗi ummitanoo sariya. Miin, walaa fuu ko mbaawumi gollude e hoore am. Ko nanumi ɗuum carotoomi. Sariya am ina dartii, sabo mi filataako muuyɗe am, wo muuyɗe Nulɗo kam oon pilotoomi. —Si mi seedanake hoore am, seedaaku am sellataa. Ina woodi goɗɗo ceedantooɗo kam. Miɗo anndi seedaaku ngu o seedantoo kam nguun wo goonga. Onon, on neliino yimɓe to Yaayaa. Kam du seedake goonga. Miin kaa, mi haajaaka seedaaku ɓii-Aadama, de miɗo haalana on kabaaru seedaaku Yaayaa nguun faa kison. Yaayaa laatake lampal kuɓɓoowal, jaynoowal. On njaɓii weltaade e annoora makko faa ɓooyti seeɗa. Miin, miɗo jogii seedaaku ɓurngu ngu Yaayaa nguun semmbe: golleeji ɗi Baabiiwo yamiri kam mi golla ɗiin, kanji jaati ceedantoo kam Baabiiwo nuli kam. Katin du, Baabiiwo nulɗo kam oon, kam e hoorem seedantoo kam. Abada on nanaay daande makko, abada on nji'aay mo, haala makko du walaa e mooɗon, sabo on ngoonɗinaay mo o nuli oon. Oɗon taykoo Binndi sabo on miilii on keɓan e majji nguurndam nduumiiɗam. De wo kanji jaati ceedantoo kam. Ammaa on njaɓaay warude to am faa keɓon nguurndam. Mi filataako manooje yimɓe. De miɗo anndi on, miɗo anndi njinngu Laamɗo walaa e mooɗon. Miin, mi wardii saabe innde Baaba am, de on njaɓɓaaki kam. Kaa si goɗɗo wardii saabe hoore muuɗum fu, on njaɓɓoto ɗum. Oɗon manundura, de on pilataako manooje ƴuurooje to Laamɗo gooto. Ndelle noy mbaawruɗon goonɗinirde? Taa miilee wo miin felata on to Baabiiwo. Wo Muusaa mo njowuɗon jikke mooɗon dow muuɗum oon, kam felata on. Sini on ngoonɗiniino Muusaa, on ngoonɗinan kam miin du, sabo wo miin o sappii e binndi makko. De si on ngoonɗinaay ko Muusaa winndi ɗuum, noy ngoonɗinirton haala am? Caggal ɗuum, Iisaa feƴƴiti maayo Galili wi'eteengo Tiberiyas. Jamaa keewɗo ina jokki mo sabo ɓe nji'ii kaayeefiiji ɗi o waɗunoo nde o sellinnoo nyawɓe ɓeen ndeen. Iisaa ƴeeŋi dow waamnde, jooɗodii toon e taalibaaɓe muuɗum. Tawi iidi Alhuudiyankooɓe mbi'eteendi Faltagol ndiin ɓadake. Iisaa ɓanti gite muuɗum, haccii jamaa keewɗo ina wara to muuɗum. O wi'i Filipu: —Toy coodeten nyaamdu ko nyaamnata ɓee fuu? Tawi wo faa o ndaartindoo Filipu o wiirii noon, sabo imo anndi ko o anniyii gollude. Filipu jaabii mo: —Buuru buuɗi cardi keme ɗiɗi heƴataa ɓe faa mono e maɓɓe fuu heɓa seeɗa. Taalibbo makko goɗɗo, bi'eteeɗo Andire minyoo Simon Piyeer, wi'i mo: —Inan, suka gorko gooto ina jogii buuruuje joy e liƴƴi ɗiɗi, de ɗume ɗum nafirta yimɓe heewɓe hono ɓe? Iisaa wi'i: —Mbi'ee ɓe njooɗoo! Tawi nokku oon ina heewi huɗo. Ɓe njooɗii ɗoon, fay worɓe tan na ngaɗa hono ujunaaje njoyo. Iisaa hooƴi buuruuje ɗeen, yetti Laamɗo, hokki taalibaaɓe muuɗum ɓeen. Ɓeen du kokki jooɗiiɓe ɓeen. Noon o waɗi liƴƴi ɗiin du. Yimɓe fuu nyaami faa kaari. Nde ɓe kaarnoo ndeen, Iisaa wi'i taalibaaɓe muuɗum: —Kawrunduree kedde ɗe taa fay huunde bona. Ɓe kawrunduri kedde taƴe buuruuje joy ɗe nyaamnooɓe ɓeen keddi ɗeen, ɗe keewi kandeeje sappo e ɗiɗi. Nde yimɓe ɓeen njiinoo maande haayniinde nde Iisaa golli ndeen, mbi'i: —Kanko jaati woni Annabaajo cappanooɗo ina wara e adunaaru ndu! Iisaa annditi iɓe cegilii nanngirde ɗum doole faa ɓe ngaɗa ɗum kaananke. Ndelle dilli ɗoon, ƴeeŋi dow waamnde kam tan. Nde hiirnoo fu, taalibaaɓe Iisaa ndegii e maayo. Ɓe naati laana faa ɓe peƴƴita, ɓe njaha Kafarnahum. Jemma warii, tawi Iisaa hewtaay ɓe. Henndu mawndu ina wifa, bempeƴƴe ummii. Tawi ɓe ndorbake laana kaan faa ɓe keɓi hono kilooji joy naa jeegom. Wakkati oon, ɓe kaynii Iisaa ina wara e koyɗe muuɗum dow ndiyam ɗaam, ina ɓattii ɓe, de ɓe kuli sanne. Iisaa wi'i ɓe: —Wo miin. Taa kulee! Ndeen ɓe muuyi o naata laana kaan. De wakkati oon fu ka yottii nokku ɗo ɓe ponndinoo ɗoon. Jaango majjum, jamaa keddinooɗo gere ooto maayo ngoon oon paami laana ngoota tan wonnoo toon. Ɓe nji'ii du Iisaa naatidaay e taalibaaɓe muuɗum laana kaan. Ɓe nji'ii taalibaaɓe ɓeen tan ndillidi e makka. Laanaaji goɗɗi ƴuuruɗi Tiberiyas ngarii ɗakkol ɗo Iisaa yettunoo Laamɗo de nyaamni yimɓe buuru ɗoon. Nde jamaa oon yiinoo Iisaa e taalibaaɓe muuɗum fuu ngalaa ɗoon ndeen, ɓe naati laanaaji ɗiin, ɓe ponndii Kafarnahum faa ɓe pilowoo Iisaa. Nde ɓe tawnoo Iisaa gere ooto maayo ndeen, ɓe mbi'i ɗum: —Moodibbo, ndey ngarɗaa ɗo? Iisaa jaabii ɓe: —Goonga kaalanammi on: wanaa saabe ko njiiɗon maandeeji kaayniiɗi ɗuum pilortoɗon kam. Ko pilortoɗon kam dey, saabe on nyaamiino buuru faa kaarɗon. Taa ngollanee nyaamdu murseteendu. Ko kaanɗon gollande dey, nyaamdu heddotoondu wuurnooru yimɓe nguurndam nduumiiɗam. Nyaamdu nduun wo Ɓii Neɗɗo hokkata on. Sabo Laamɗo Baabiiwo oon waɗi maande muuɗum e makko. Ndeen ɓe ƴami mo: —Ɗume min ngaɗata faa min ngolla golleeji ɗi Laamɗo yiɗi? Iisaa jaabii ɓe: —Gollal ngal Laamɗo yiɗi ngaal woni ngoonɗinon mo o nuli. Ɓe njaabii mo: —Haaynde ndeye ngaɗataa faa min nji'a, de min ngoonɗine? Ɗume ngollataa? Maamiraaɓe amin nyaamii nyaamdu wi'eteendu «manna» ley ladde, hono no winndiraa ni: «O hokkii ɓe nyaamdu ƴuurundu dow kammu faa ɓe nyaama.» Iisaa jaabii ɓe: —Goonga kaalanammi on: wanaa Muusaa hokki on nyaamdu ƴuurundu dow kammu nduun. Wo Baaba am, kam woni kokkoowo on nyaamdu goongalaaru ƴuurundu dow kammu. Sabo nyaamdu ndu Laamɗo hokkata nduun woni ƴuurooru dow kammu, hokkooru yimɓe adunaaru nguurndam. Ɓe mbi'i mo: —Joomii amin, hokku min nyannde fuu nyaamdu nduun. Iisaa wi'i ɓe: —Miin woni nyaamdu wuurnooru. Garɗo to am fuu, yolbataa abada. Goonɗinɗo kam fuu ɗomɗataa abada. Mi wi'ii on: on nji'ii kam, de on ngoonɗinaay. Mo Baabiiwo hokki kam fuu, waran to am. Garɗo to am fuu, mi riiwataa ɗum. Sabo wanaa faa mi waɗa muuyɗe am ƴuurirmi dow kammu, wo faa mi waɗa muuyɗe Nulɗo kam oon. Inan muuyɗe Nulɗo kam oon: taa fay gooto ɓe o hokki kam ɓeen majja, de mi ummintinan ɗum'en nyalaande sakitotoonde. Inan muuyɗe Baaba am oon: neɗɗo fuu ndaarɗo Ɓiɗɗo oon de goonɗini ɗum heɓan nguurndam nduumiiɗam, mi ummintinan ɗum nyalaande sakitotoonde. Hooreeɓe Alhuudiyankooɓe ɓeen ina ŋormoo haala makko sabo o wi'ii «Miin woni nyaamdu ƴuurundu dow kammu nduun.» Ɓe mbi'i: —Oo le, wanaa Iisaa ɓii Yuusufi mo annduɗen inna muuɗum e bammum oon naa? Noy o wiirata wo dow kammu o ƴuuri? Iisaa wi'i ɓe: —Taa ŋormee hakkunde mooɗon! Fay gooto waawaa warude to am si Baabiiwo nulɗo kam oon fooɗaay ɗum. Garɗo to am fuu, mi ummintinan ɗum nyalaande sakitotoonde. Ina winndaa ley dewte annabaaɓe: «Ɓe fuu, Laamɗo anndinan ɓe.» Neɗɗo fuu kettindaniiɗo Baabiiwo oon de faami, waran to am. Fay gooto yi'aay Baabiiwo, si wanaa ƴuuruɗo to muuɗum oon. Kanko tan yi'i Baabiiwo. Goonga kaalanammi on: goonɗinɗo kam, heɓii nguurndam nduumiiɗam. Miin woni nyaamdu wuurnooru. Maamiraaɓe mooɗon nyaamiino «manna» ley ladde. Ɗum fuu ɗum haɗaay ɓe maayde. Ammaa ndu joonin ndu ɗo wo nyaamdu ƴuurundu dow kammu, faa si neɗɗo nyaamii ndu, maayataa. Miin woni nyaamdu wuurnooru ƴuurundu dow kammu. Si neɗɗo nyaamii nyaamdu nduun fu, wuuran faa abada. Nyaamdu ndu kokkammi nduun wo terɗe am, faa yimɓe adunaaru keɓa nguurndam. Ndeen Alhuudiyankooɓe puɗɗi dukidinde ko mbaawi fuu e dow haala kaan, ina mbi'a: —Noy o waawiri hokkude en terɗe makko faa nyaamen? Iisaa jaabii ɓe: —Goonga kaalanammi on: si on nyaamaay terɗe Ɓii Neɗɗo, on njaraay ƴiiƴam muuɗum, nguurndam walanaa on. Neɗɗo fuu nyaamɗo terɗe am de yari ƴiiƴam am heɓii nguurndam nduumiiɗam. Miin du mi ummintinan ɗum nyalaande sakitotoonde. Sabo terɗe am wo nyaamdu jaati, ƴiiƴam am du wo njaram jaati. Neɗɗo fuu nyaamɗo teewu am de yari ƴiiƴam am ina woni e am, miin du miɗo woni e muuɗum. Hono no Baabiiwo nulɗo kam oon laatorii buurɗo, de miin du miɗo wuuri saabe muuɗum, noon du nyaamɗo kam fuu wuurdata saabe am. Kayru woni nyaamdu ƴuurundu dow kammu: ndu waldaa e ndu maamiraaɓe mooɗon nyaamunoo de maayi nduun. Nyaamɗo nduun nyaamdu wuuran faa abada. Iisaa waajii waajuuji ɗi ley waajordu Kafarnahum. Nde taalibaaɓe makko ɓeen nannoo ɗum ndeen, heewɓe muɓɓen mbi'i: —Waajuuji ɗi njoorii sanne. Moy waawi hettindaade ɗi? Iisaa faamii e ley ɓernde muuɗum taalibaaɓe mum ɓeen ina ŋormoo ɗum, de wi'i ɓe: —Yalla ɗum fonnditanaaki on faa ina nesa wosinde on naa? Ndelle si on nji'ii Ɓii Neɗɗo ƴeeŋtii to wonnoo toon, noy ngaɗoton? Ruuhu, kam hokkata nguurndam. Terɗe ɓii-Aadama kaa nafataa fay huunde. Haalaaji ɗi kaalanmi on ɗiin, kanji ngoni ruuhu, kanji ngoni nguurndam. De ina woodi ley mooɗon ɓe ngoonɗinaay. Tawi Iisaa ina anndi gilla e fuɗɗoode ɓe ngoonɗintaa ɗum ɓeen e jambotooɗo ɗum oon. O ɓeydi, o wi'i: —Ɗum waɗi de mbiimi on: fay gooto waawaa warude to am si Baabiiwo hokkaay ɗum no warda. Caggal ɗuum, heewɓe e taalibaaɓe makko ɓeen ndilli, jokkiti mo. Ndeen Iisaa wi'i sappo e ɗiɗo ɓeen: —Onon du, oɗon njiɗi dillude naa? Simon Piyeer jaabii mo: —Joomam, to moy min njahata? Sabo wo haalaaji kokkooji nguurndam nduumiiɗam njogiɗaa. Min ngoonɗinii, miɗen anndi a Ceniiɗo ƴuuruɗo to Laamɗo. Iisaa wi'i: —Onon sappo e ɗiɗo ɓe, wanaa miin suɓii on naa? De gooto mooɗon wo seyɗaani. Haala ka o haali kaan wo Yahuuda ɓii Simon Isikariyotto. Oon woni jambotooɗo mo oon, gooto e sappo e ɗiɗo ɓeen. Caggal ɗuum, Iisaa yiilii ley Galili. O muuyaay yiiltaade ley Yahuudiya sabo hooreeɓe Alhuudiyankooɓe ina piloo faa mbara mo. Tawi iidi Alhuudiyankooɓe mbi'eteendi Hukumuuji ɓadake. Minyiraaɓe Iisaa worɓe mbi'i ɗum: —Dillu ɗo, njahaa Yahuudiya faa taalibaaɓe maa ɓeen nji'a golleeji ɗi ngollataa ɗiin. Fay gooto suuɗataa ko gollata si ina yiɗi anndeede. Si aɗa golla golleeji ɗiin, ɓanginan yimɓe fuu wo a moy. Tawi fay minyiraaɓe makko ɓeen du ngoonɗinaay mo. Iisaa wi'i ɓe: —Wakkati am waraay tafon, onon le, wakkati fuu wo wakkati mon. Yimɓe adunaaru mbaawaa wanyude on, de miin kaa iɓe mbanyi kam, sabo miɗo seedii golleeji maɓɓe ɗi mbooɗaa. Onon kaa, njehee iidi ndiin. Miin kaa mi yahataa ndi sabo wakkati am yottaaki tafon. O haalani ɓe ɗum tan, o heddii Galili. Nde minyiraaɓe Iisaa ɓeen njahunoo iidi ndiin ndeen, Iisaa du yehi toon, de o ɓanginaay hoore makko, o suuɗii. Hooreeɓe Alhuudiyankooɓe ina piloo mo ley jamaa iidi ndiin, ina mbi'a: —Toy o woni? Yimɓe heewɓe ina njeddundura dow haala makko. Woɓɓe ina mbi'a: —O neɗɗo lobbo! Woɓɓe du ina mbi'a: —O wanaa koy, o majjinoowo yimɓe. Ammaa fay gooto suusaay haalde haala makko faa nanee, sabo iɓe kula hooreeɓe Alhuudiyankooɓe. Nde iidi ndiin feccirnoo fu, tawi Iisaa fuɗɗii waajaade ley suudu dewal mawndu. Ɗum haaynii Alhuudiyankooɓe sanne, ɓe mbi'i: —Noy gorko mo janngaay o anndiri Binndi ɗiin ni? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Waaju mo mbaajotoomi o, ƴuurataa e am, wo to Nulɗo kam oon o ƴuurata. Si neɗɗo muuyii gollude muuyɗe Laamɗo, annditan yalla waajuuji am ɗi to Laamɗo ƴuuri, naa wo haala am tan. Baajortooɗo haalaaji ƴuurɗi e muuɗum oon ina filoo mawninde hoore muuɗum. Ammaa mawninoowo nulɗo ɗum oon wo goongalaajo, oonyaare walaa e muuɗum. Wanaa Muusaa hokkii on dewtere Tawreeta naa? Ammaa fay gooto mooɗon jokkataa jamirooje ɗeen. Ko waɗi de oɗon piloo warude kam? Yimɓe ɓeen njaabii mo: —Aan, a kaaŋaaɗo. Moy filotoo warude ma? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Huunde wootere tan ngaɗumi, de ɗum haaynake on, on fuu. Muusaa yamiri on taadagol. De ɗum ƴuuraay to Muusaa, wo to maamiraaɓe meeɗen ɗum ƴuuri. Oɗon taada neɗɗo fay nyalaande fowteteende. Sini neɗɗo ina taadee nyannde fowteteende faa taa lutton jamirooje Muusaa, ɗume tikkiranton kam saabe mi dannii neɗɗo faa laatoo kiɓɓuɗo nyalaande fowteteende? Taa cariree huunde e alhaali muuɗum, de cariree goonga. Woɓɓe ley yimɓe Urusaliima mbi'i: —Wanaa o woni mo ɓe pilotoo warude oon naa? Inani mo, imo waajoo yeeso yimɓe fuu de ɓe mbi'ataa mo fay huunde. Yalla mawɓe ɓeen tannyorii kanko woni Almasiihu jaati naa? Ooɗo kaa, eɗen anndi ɗo ƴuurata, ammaa nde Almasiihu oon warata, fay gooto anndataa to ƴuurata. Tawi Iisaa ina waajoo ley suudu dewal mawndu nduun. O ƴeewnii, o wi'i: —Oɗon anndi kam, oɗon anndi ɗo ƴuurammi? Wanaa miin waddi hoore am. Nulɗo kam oon wo goongaajo, de onon kaa, on anndaa ɗum. Miin kaa, miɗo anndi ɗum sabo to muuɗum ƴuurumi. Wo kam du nuli kam. Ndeen ɓe pilii nanngude mo, de fay gooto meemaay mo, sabo wakkati makko waraay tafon. Ammaa e noon fu, heewɓe ley jamaa oon ngoonɗinii mo, mbi'i: —Si Almasiihu warii fu, yalla gollan maandeeji kaayniiɗi ɓurɗi ɗi gorko o golli ɗiin naa? Farisa'en nani ko yimɓe ɓeen cifoto e dow Iisaa ɗuum. Hooreeɓe almaami'en e Farisa'en neli doomooɓe suudu dewal mawndu nduun nannga mo. Ndeen Iisaa wi'i: —Miin, miɗo wondi e mooɗon seeɗa tafon. Caggal ɗuum, mi fornyoto to Nulɗo kam oon. On piloto kam, de on njiitataa kam, sabo on mbaawaa yaade to ngonammi toon. Alhuudiyankooɓe ƴamunduri: —Toy o yahata faa tawee en mbaawaa yiitude mo? Yalla o yahan to yimɓe meeɗen ferduɓe ley yimɓe Geres, o waajoo ɗum'en naa? O wi'i en piloto mo, en njiitataa mo, sabo en mbaawaa yaade to o tawetee toon. Ɗume woni maanaa haala kaa? Nyalaande sakitotoonde teddunde e iidi, Iisaa darii, ƴeewnii, wi'i: —Neɗɗo fuu ɗomɗuɗo wara to am, yara. Neɗɗo fuu goonɗinɗo kam, bubbirɗi ndiyam mbuurnoojam ilan ley ɓernde muuɗum, hono no winndiraa e Binndi ɗi ni. Ko o haali ɗuum wo haala Ruuhu mo goonɗinɗo mo fuu heɓata. Ndeen Ruuhu waraay, sabo Iisaa teddinaaka to Laamɗo tafon. Nde keewal jamaa oon nannoo haala kaan ndeen, mbi'i: —Kanko jaati woni Annabaajo oon. Woɓɓe mbi'i: —Kanko woni Almasiihu. Woɓɓe katin mbi'i: —Almasiihu, wo Galili ƴuurata naa? Binndi ɗiin mbi'ii e lenyol Daawda Almasiihu ƴuurata, ley wuro Baytilaama ngo Daawda ƴuuri e muuɗum ngoon. Jamaa oon feccii saabe makko. Woɓɓe maɓɓe ina njiɗi nanngude mo, ammaa fay gooto yowaay junngom dow makko. Doomooɓe suudu dewal mawndu ɓeen ngarti to hooreeɓe almaami'en e Farisa'en. Ɓeen mbi'i doomooɓe ɓeen: —Ko waɗi de on ngaddaay mo? Doomooɓe ɓeen njaabii ɓe, mbi'i: —Abada fay gooto waajoraaki no gorko o waajortoo ni. Farisa'en njaabii ɓe, mbi'i: —Onon du on majjinaama naa? Yalla na woodi fuu goonɗinɗo mo hakkunde hooreeɓe Alhuudiyankooɓe maa Farisa'en naa? Yimɓe ɓe paamaay jamirooje Muusaa, wo ɓe huɗaaɓe. Gooto e Farisa'en bi'eteeɗo Nikodemu, jahunooɗo to Iisaa jemma oon, wi'i ɓe: —Yalla sariya meeɗen ina saroo neɗɗo tawee hettindanaaka ko wi'i, anndaaka ko golli naa? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Aan du, a Galilinkeejo naa? Tayka Binndi ɗiin, a yi'an annabaajo fuu ƴuurataa Galili. Caggal ɗuum, mono fuu hooti suudu muuɗum. Ndeen Iisaa ƴeeŋowi waamnde wi'eteende Jaytun. Gilla puɗal naange o warti ley suudu dewal mawndu. Jamaa oon fuu wari. O jooɗii, imo waajoo ɓe. Jannginooɓe Tawreeta e Farisa'en ngaddani mo debbo nanngaaɗo e jeenu. Ɓe ndarni ɗum hakkunde jamaa oon. Ɓe mbi'i Iisaa: —Moodibbo, debbo o wo nanngaaɗo ina jeena. Muusaa yamirii min ley Tawreeta min mbarda hono ɓeen rewɓe kaaƴe. Aan le, ɗume mbi'ataa? Ɓe kaaldi nii faa ɓe tuufina mo, faa ɓe keɓa ko ɓe pelda mo. Iisaa kaa turii, ina diidira honndu muuɗum leydi. Ɓe keddii iɓe ƴama mo. Ndeen Iisaa turtii, wi'i ɓe: —Neɗɗo mooɗon mo luttaay abada artoo limnude mo hayre. O turii katin, imo diida e leydi. Nde ɓe nannoo ɗum ndeen, ɓe ndilliri gooto gooto. Nayeeɓe ɓeen fuu artii dillude faa heddii Iisaa tan e debbo oon na darii hakkunde taliyaare ɗoon. Iisaa turtii, wi'i mo: —Banndam debbo, toy felooɓe ma ɓeen ngoni? Fay gooto jukkaaki ma naa? O jaabii, o wi'i: —Joomam, fay gooto. Iisaa wi'i mo: —Miin du, mi jukkataako ma. Yahu, taa luttaa katin. Iisaa waajii ɓe katin, wi'i: —Miin woni annoora adunaaru ndu. Jokkuɗo kam fuu heɓan annoora nguurndam, yahataa ley nimre. Ndeen Farisa'en mbi'i mo: —Aɗa seedanoo hoore maa, ndelle seedaaku maa sellataa. Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Fay si ceedaniimi hoore am, seedaaku am wo goonga, sabo miɗo anndi ɗo ƴuurumi, miɗo anndi to njahammi du. Onon le, on anndaa ɗo ƴuurumi, on anndaa to njahammi. Onon, no njiiruɗon yimɓe noon carortoɗon ɗum'en. Miin kaa, mi sarataako fay gooto. Fay si miɗo saroo, sariya am wo goonga, sabo mi sarataako miin tan, Baabiiwo nulɗo kam oon ina wondi e am. Ina winndaa e ley Tawreeta mooɗon: seedaaku yimɓe ɗiɗo wo goonga. Miin, miɗo seedanoo hoore am. Baabiiwo nulɗo kam oon du, ina seedanoo kam. Ɓe mbi'i mo: —Toy Baaba maa oon woni? Iisaa jaabii, wi'i: —On anndaa kam miin, sakko Baaba am. Si oɗon anndunoo kam, on anndanno Baaba am du. Iisaa haali haalaaji ɗiin nde waajotonoo ley suudu dewal mawndu, nokku ɗo keesuwal sadakaaji ngaal woni ɗoon. Fay gooto nanngaay mo, sabo wakkati makko yottaaki tafon. Iisaa wi'i ɓe katin: —Inan miɗo dilla, de on piloto kam, ammaa on maaydan e hakkeeji mooɗon. On mbaawaa yaade to njahammi toon. Ndeen Alhuudiyankooɓe mbi'i: —Ko o wi'i en mbaawaa yaade to o yahata toon, ɗum le, wo o bartoytooɗo naa? Iisaa wi'i ɓe: —Onon, wo ley njeyaɗon. Miin le, wo dow njeyaami. Onon, e adunaaru njeyaɗon, de miin kaa, mi jeyaaka e mayru. Ɗum waɗi de mbiimi on: on maaydan e hakkeeji mon. Sabo si on ngoonɗinaay miin woni mo ngonumi oon, on maaydan e hakkeeji mon. Ɓe mbi'i mo: —Aan wo a moy? Iisaa jaabii: —Ko mbi'unoomi on gilla arande ɗuum ngonumi. Miɗo joganii on ko heewi ko haaletee e ko saretee. Wooɗi Nulɗo kam oon wo goongante. Ko narrunoomi mo ɗuum kaalanammi yimɓe adunaaru. Ɓe paamaay wo haala Baabiiwo o haalanta ɓe. Ndeen Iisaa wi'i ɓe: —Nde Ɓii Neɗɗo toownaa fuu, ndeen paamoton miin woni mo ngonumi oon. On paaman du mi waɗirtaa fay huunde e hoore am, ammaa ko Baabiiwo anndini kam, wo ɗuum kaalammi. Nulɗo kam oon ina wondi e am, o yoppaay kam mi perwuɗo, sabo ko weli mo tan ngaɗammi wakkati fuu. Nde Iisaa haalannoo haalaaji ɗi ndeen, heewɓe ngoonɗinii ɗum. Ndeen Iisaa wi'i Alhuudiyankooɓe goonɗinɓe ɗum ɓeen: —Si oɗon keddii e konngol am, wo on taalibaaɓe am jaati. Ndeen anndoton goonga. Goonga oon du rimɗinan on. Ɓe njaabii mo: —Minen, min ƴuwdi Ibrahiima, abada fay gooto maraay min. Noy mbiirataa min ndimɗan? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Goonga kaalanammi on: luttoowo fuu wo maccuɗo luttal. Maccuɗo tabitataa ley wuro, de ɓiɗɗo tabitan ley maggo faa abada. Si Ɓiɗɗo rimɗinii on, on laatoto rimɓe laaɓuɓe tal. Miɗo anndi on ƴuwdi Ibrahiima, ammaa oɗon piloo warude kam sabo waaju am naataay on. Miin, ko njiirumi Baaba am mbaajotoomi. Onon, ko narruɗon baaba mooɗon ngaɗoton. Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Ibrahiima woni baaba amin. Iisaa wi'i ɓe: —Si wo on ƴuwdi Ibrahiima fu on ngollan golle Ibrahiima. De joonin oɗon piloo warude kam, miin kaalanɗo on goonga mo narrumi Laamɗo oon. Ibrahiima kaa waɗaayno hono ɗum. Onon le, wo golle baaba mooɗon ngolloton. Ɓe mbi'i mo: —Minen, min nganaa jaali. Baaba gooto min njogii, kam woni Laamɗo. Iisaa wi'i ɓe: —Si Laamɗo wonnoo baaba mooɗon fu, on njiɗanno kam, sabo to Laamɗo ƴuurumi, de ngarumi. Mi waddaay hoore am, wo kanko nuli kam. Ko waɗi de on paamataa haala am? Wo sabo on mbaawaa nanude ko kaalammi ɗuum. Onon, Ibiliisa woni baaba mooɗon. Muuyɗe baaba mooɗon ngolloton. O gaɗoowo bar-ko'e gilla fuɗɗoode. O walaa e goonga sabo goonga walaa e makko. Si o fenii fu, jikku makko tan o waɗi, sabo wo o penoowo, wo o baaba fewre du. De miin, saabe miɗo haala goonga waɗi de on ngoonɗinaay kam. Moy e mooɗon waawi felirde kam hakkeeji? Si mi haalii goonga, ko waɗi de on ngoonɗintaa kam? Neɗɗo Laamɗo hettintoo haala Laamɗo. Onon le, on kettintaako sabo on nganaa yimɓe Laamɗo. Alhuudiyankooɓe mbi'i mo: —Wanaa min kaalii goonga ko min mbi'i a Samariyanke, a gonduɗo e ginnaaru naa? Iisaa jaabii, wi'i: —Mi wanaa gonduɗo e ginnaaru, miɗo teddina Baaba am. Onon, oɗon kuyfina kam. Miin, mi filantaako hoore am teddeengal. Ina woodi pilantooɗo kam ngal. Oon woni carotooɗo. Goonga kaalanammi on: neɗɗo fuu jokkuɗo konngol am maayataa abada. Alhuudiyankooɓe mbi'i mo: —Joonin kaa laaɓanii min a gonduɗo e ginnaaru. Ibrahiima e annabaaɓe fuu maayii, de aan kaa, aɗa wi'a neɗɗo fuu jokkuɗo konngol maa, meeɗataa ɗeɗɗere maayde. Yalla aɗa ɓuri baaba amin Ibrahiima naa? Oon le maayii, annabaaɓe du maayii. Ɗume cikkuɗaa ngonɗaa? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Miin, si hoore am mawninammi, manngu am wo ɓolum. Baaba am mo mbi'oton Laamɗo mooɗon oon, kam mawninta kam. On anndaa mo. Miin kaa, miɗo anndi mo. Si mi wi'ii mi anndaa mo, mi laatake penoowo hono mooɗon. Miɗo anndi mo, miɗo jokki konngol makko. Baaba mooɗon Ibrahiima ina seyorinoo yi'ude nyalaande am. O yi'ii nde, wooɗi o seyake. Alhuudiyankooɓe mbi'i mo: —Fay duuɓi capanɗe joy a heɓaay tafon, de a yi'ii Ibrahiima naa? Iisaa jaabii ɓe: —Goonga kaalanammi on: gilla Ibrahiima tagaaka, miin, miɗo woni. Nde Iisaa wi'unoo ɗum fu, ɓe kooƴi kaaƴe faa ɓe limna ɗum. Ammaa o uddii ley yimɓe, o yalti suudu dewal mawndu nduun. Nde Iisaa yahannoo ndeen yi'i gorko dimdaaɗo e mbumndam. Taalibaaɓe makko ƴami mo: —Moodibbo, moy lutti de o rimdaa e mbumndam, kanko naa saaraaɓe makko? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Wanaa kanko lutti, wanaa saaraaɓe makko du. Ammaa ɗum waɗii faa baawɗe Laamɗo ɓanga e makko. Ɓaawo nyalooma ina heddii, ina haani ngollen golle Nulɗo kam, sabo jemma waran nde fay gooto waawaa gollude. E ley ko keddiimi e adunaaru ndu, miin woni annoora mayru. Nde o haalnoo ɗum ndeen, o tutti e leydi, o diibunduri tutte ɗeen e loope, o wuji e gite bumɗo oon. O wi'i ɗum: —Yahu sulmowa luggere wi'eteende Silowam (maanaa majjum woni «Nulaaɗo»). O sulmowii, o warti imo yi'a. Hoddiiɓe makko, kamɓe e yi'annooɓe mo imo garbina ɓeen, mbi'i: —Yalla wanaa oo woni jooɗinooɗo ina garbina oon naa? Woɓɓe maɓɓe mbi'i: —Ɗum kanko! Woɓɓe du mbi'i: —Wanaa! Wo nanndi makko! Gorko oon e hoore muuɗum wi'i: —Wo miin jaati! Ɓe mbi'i mo: —Noy mbumtirɗaa? O jaabii: —Gorko bi'eteeɗo Iisaa diibunduri loope, wuji e gite am, wi'i kam mi yaha luggere Silowam mi sulmowoo, de culmowiimi, mbumtumi. Ɓe mbi'i mo: —Toy gorko oon woni? O wi'i: —Mi anndaa. Ndeen ɓe njaari bumnooɗo oon to Farisa'en. Nde Iisaa diibundurnoo loope de wumtini mo ndeen, wo nyalaande fowteteende. Ndeen Farisa'en du ƴami mo: —Noy mbumtirɗaa? O wi'i ɓe: —O wujii loope e gite am, culmiimi de mbumtumi. Farisa'en woɓɓe mbi'i: —Gorko oon ƴuuraay to Laamɗo sabo o jokkaay yamiroore nyalaande fowteteende. Woɓɓe mbi'i: —Noy neɗɗo jom hakke waawiri waɗirde kaayeefiiji hono ɗi? Ndelle ɓe luuri dow majjum. Farisa'en ɓeen ƴami bumnooɗo oon katin: —Aan le, ɗume mbi'ataa dow makko, e ko o wumtini ma ɗuum? O jaabii ɓe, o wi'i: —Wo o annabaajo. Ammaa e ɗuum fuu hooreeɓe Alhuudiyankooɓe ɓeen njaɓaay wo o bumnooɗo de o wumtinaa faa ɓe noddi saaraaɓe makko. Ɓe ƴami ɗum'en: —Ooɗo wo ɓiɗɗo mooɗon naa? Mbiiɗon wo e mbumndam o rimdaa naa? Ndelle noy o wumtiri joonin? Saaraaɓe ɓeen njaabii, mbi'i: —Miɗen anndi o ɓii amin, e mbumndam du o rimdaa. Ammaa no o wumtiri joonin, min anndaa. Min anndaa du moy wumtini mo. Kanko du o mawɗo, ƴamee mo! Imo waawi jaabanaade hoore makko. Saaraaɓe makko mbi'ii noon sabo iɓe kula hooreeɓe Alhuudiyankooɓe. Sabo dey, tawi hooreeɓe ɓeen ndewrii mbi'i neɗɗo fuu biiɗo Iisaa woni Almasiihu oon, riiwete wurtoo waajordu. Ɗum waɗi de saaraaɓe makko ɓeen mbi'i: «O mawɗo, ƴamee mo!» Farisa'en nodditi bumnooɗo oon, mbi'i mo: —Teddin Laamɗo, haalu goonga! Minen kaa miɗen anndi gorko oon wo jom hakke. O jaabii ɓe, o wi'i: —Si o jom hakke du, miin kaa, mi anndaa. Gootel tan anndumi: mi bumnooɗo, de joonin mi wumtii. Ɓe mbi'i mo: —Ɗume o waɗi e maaɗa? Noy o wumtiniri ma? O jaabii ɓe: —Mi haalaniino on ɗum, de on njaɓaay. Ko waɗi de oɗon njiɗi hettindaade ɗum katin? Yalla onon du, oɗon njiɗi laataade taalibaaɓe makko naa? Ɓe njenni mo, de ɓe mbi'i mo: —Aan woni taalibaajo makko! Minen kaa, min taalibaaɓe Muusaa. Minen, miɗen anndi Laamɗo haaldii e Muusaa, de kanko kaa, min anndaa fay to o ƴuurata. Gorko oon jaabii ɓe, wi'i: —Hey, ko haaynii! O wumtinii kam. Onon, oɗon mbi'a on anndaa to o ƴuurata! Eɗen anndi Laamɗo jaabantaako luttuɓe, ammaa imo jaabanoo kulɗo mo, gaɗoowo muuyɗe makko. Abada nanaaka bumtinɗo dimdaaɗo e mbumndam. Si wanaa to Laamɗo gorko oon ƴuuri, o waawataa waɗude faa'e. Ɓe mbi'i mo: —Aan le, a fuu ley hakkeeji ndimeɗaa! De aɗa waajoo min naa? Ɓe mburtini mo yaasin. Iisaa nani ɓe mburtinii mo, yi'i mo katin, ƴami mo: —Aan le, aɗa goonɗini Ɓii Neɗɗo oon naa? O jaabii, o wi'i: —Joomam, moy woni oon faa mi goonɗina ɗum? Iisaa wi'i mo: —A yi'ii mo. Kaaldoowo e maaɗa oon woni kanko. O wi'i: —Joomam, miɗo goonɗini! O sujidani ɗum. Ndeen Iisaa wi'i mo: —Saraade waddi kam ley adunaaru ndu, faa wumɓe nji'a, yi'ooɓe du mbuma. Farisa'en tawanooɓe ɗoon ɓeen, nani haala kaan, de ƴami mo: —Minen le, min wumɓe naa? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Si on wumɓe, on ngalaano hakke. De ko mbiiɗon joonin oɗon nji'a ɗuum, hakke mooɗon heddake. —Goonga kaalanammi on: neɗɗo fuu naatuɗo hoggo baali de naatiraay dammbugal wo gujjo, wo janoowo. Ammaa naatirɗo dammbugal oon, kam woni duroowo baali ɗiin. Kayboowo dammbugal oon udditanan mo, baali ɗiin kettindoo daande makko. O noddira baali makko ɗiin, mbaalu fuu e innde muuɗum, o wurtina ɗi. Nde o wurtini ɗi fuu, o ardoto ɗi de ɗi njokka mo, sabo iɗi anndi daande makko. Ɗi njokkataa janano, ɗi ndoggan ɗum sabo ɗi anndaa daande muuɗum. Iisaa banndani ɓe banndol ngol, de ɓe paamaay ko o muuyiri ngol. Iisaa wi'i ɓe katin: —Goonga kaalanammi on, miin woni dammbugal hoggo baali. Artiiɓe kam warude ɓeen fuu wo wuyɓe, wo yanooɓe, ammaa baali ɗiin kettindanaaki ɓe. Miin woni dammbugal. Neɗɗo fuu naatirɗo kam, hisan, naatan, yaltan, heɓan durdude. Gujjo warataa si wanaa faa wujja, hirsa, bonna. Miin kaa, mi warii faa yimɓe keɓa nguurndam, ɓe mbuura nguurndam kiɓɓuɗam ɗam fay huunde nyakaay. Miin woni duroowo lobbo. Duroowo lobbo woni kokkoowo yonki muuɗum saabe baali muuɗum. Adaaɗo durngo le, walaa ko wonani ɗum e dammuuli ɗiin. Si yi'ii suundu fu, yoppan ɗi dogga. Suundu nduun nannga ko nanngata, keddiiɗi ɗiin du caakoo. Adaaɗo durngo oon doggan yoppa ɗi sabo o joɓeteeɗo tan, o hillaaka e majji. Miin woni duroowo lobbo. Miɗo anndi baali am, baali am du ina anndi kam. Hono noon du Baabiiwo anndiri kam, miin du miɗo anndi ɗum. Mi hokkitiran yonki am saabe baali am ɗiin. Miɗo jogii baali goɗɗi katin ɗi ngalaa ley hoggo ngoon. Ɗiin du sanaa mi wadda ɗi. Ɗi kettindoo daande am, ɗi fuu ɗi laatoo coggal gootal, duroowo gooto. Baabiiwo ina yiɗi kam sabo mi hokkan yonki am, de sakitoo mi hewta ki katin. Fay gooto ittantaa kam ki. Miin e hoore am hokkitirta ki. Miɗo jogii baawɗe hokkitirde ki. Miɗo jogii baawɗe wartirde ki. Yamiroore nde ƴuuri to Baaba am. Haalaaji ɗiin ɓeydi waddundurde Alhuudiyankooɓe. Heewɓe maɓɓe ina mbi'a: —Wo o gonduɗo e ginnaaru, wo o kaaŋaaɗo. Ko waɗi de oɗon kettindanoo mo? De woɓɓe du ina mbi'a: —Waajuuji ɗii le nganaa waajuuji gonduɗo e ginnaaru. Yalla ginnaaru ina waawi wumtinde bumɗo naa? Wakkati oon iidi miccinoori laamnugol suudu dewal mawndu waɗii Urusaliima. Ɗum hawrii e dabbunde. Ɗo suudu dewal mawndu ɗoon, Iisaa ina yiiltoo ley danki Suleymaana kiin. Ndeen Alhuudiyankooɓe piilii mo, mbi'i mo: —Faa ndey ittantaa min wemmbere? Haalan min faa laaɓa, aan woni Almasiihu naa? Iisaa jaabii ɓe: —Mi haalanii on, de on ngoonɗinaay. Golleeji ɗi ngollirmi e innde Baaba am ɗiin, kanji ceedantoo kam. Onon le, on ngoonɗinaay sabo on nganaa baali am. Baali am ina kettindoo daande am. Miɗo anndi ɗi, iɗi njokka kam. Miɗo hokka ɗi nguurndam nduumiiɗam, ɗi mbaatataa abada. Fay gooto ittataa ɗi e junngo am. Baabiiwo kokkuɗo kam ɗi oon ɓuri huunde fuu teddude. Fay gooto waawaa ittude ɗi e junngo Baaba am. Miin e Baabiiwo, wo min gootum. Alhuudiyankooɓe kooƴi kaaƴe katin faa paɗɗa mo. Iisaa wi'i ɓe: —Mi gollii yeeso mooɗon golleeji lobbi keewɗi ƴuuruɗi e Baabiiwo. E ley golleeji ɗiin, saabe oye e majji paɗɗirton kam kaaƴe? Alhuudiyankooɓe ɓeen njaabii mo: —Wanaa saabe golleeji lobbi min paɗɗirte kaaƴe, de wo saabe ko mbonkotoɗaa Laamɗo ɗuum. Aan wo a neɗɗo, de a waɗii hoore maa a Laamɗo. Iisaa jaabii ɓe: —Yalla winndaaka ley Dewtere mon toon: Laamɗo wi'ii «onon on laamɗo'en»? Laamɗo noddirii ɓe haaldi ɓeen laamɗo'en. Ko Binndi ɗiin mbi'i ɗuum sottataa. Baabiiwo suɓii kam, seni kam de nuli kam e adunaaru ndu. Ndelle noy mbiiroton mi mbonkake Laamɗo saabe ko mbiimi mi Ɓii Laamɗo? Si mi gollaay golleeji Baaba am, taa ngoonɗinee kam. De si miɗo golla ɗi, fay si on ngoonɗintaa kam, ngoonɗinee golleeji ɗi faa anndon, faa paamon Baabiiwo ina woni e am, miin du miɗo woni e muuɗum. Ɓe pilii nanngude mo katin de o hisi e juuɗe maɓɓe. O yehi gere ooto gooruwol Urdun nokku ɗo Yaayaa lootannoo lootagal batisima arande ɗoon katin, o ɓooyti toon. Yimɓe heewɓe ngari to makko, mbi'i: —Yaayaa waɗaay maande haayniinde fay wootere. De ko o haali e gorko oon ɗuum fuu goonɗii. Yimɓe heewɓe ngoonɗini Iisaa toon. Gorko nyawɗo bi'eteeɗo Laajaru ina woni wuro Baytaniya, kam e banndiraaɓe muuɗum rewɓe Mariyama e Marta. Mariyama oon woni joornooɗo nebbam uurɗam dow Joomiiwo de mooytiri koyɗe makko sukundu muuɗum. Laajaru nyawɗo oon wo sakiike makko gorko. Banndiraaɓe makko rewɓe ɓeen neli e Iisaa, mbi'i: —Joomii amin, yigoo maa mo korsinɗaa oon nyawii. Nde Iisaa nannoo ɗum ndeen, wi'i: —Nyawu ngu wanaa nyawu saate. Nyawu ngu wo tabintinoowu manngu Laamɗo, faa Ɓii Laamɗo mawninee saabe maggu. Iisaa ina horsini Laajaru e banndiraaɓe muuɗum rewɓe, Marta e Mariyama. Ko o nani Laajaru sellaa ɗuum fu, haɗaay mo jooɗaade ɗo o wonnoo ɗoon faa waɗi balɗe ɗiɗi. Caggal ɗuum, o wi'i taalibaaɓe makko: —En pornyoo Yahuudiya! Taalibaaɓe ɓeen njaabii mo, mbi'i: —Moodibbo, ɓooyaa fey ko Alhuudiyankooɓe pilii wardude ma kaaƴe toon, de a fornyoto toon katin naa? Iisaa jaabii, wi'i: —Wanaa wakkatiiji sappo e ɗiɗi ngoni ley nyalooma naa? Si neɗɗo ina yaha nyalooma fu, fergataako sabo ina yi'a annoora adunaaru ndu. Ammaa si neɗɗo ina yaha jemma fu, fergoto sabo annoora walaa e muuɗum. Gaɗa o haalii haalaaji ɗiin, o wi'i ɓe: —Yigoo men Laajaru ɗaanake, mi yahan mi findinowa mo. Taalibaaɓe ɓeen mbi'i: —Joomii amin, si tawii wo o ɗaani ni, o daɗan. Ammaa wo haala maayde Laajaru o haali. Kamɓe ɓe miilii wo haala ɗoyngol o haali. Iisaa laaɓinani ɓe: —Laajaru heddaaki! Mi seyorake saabe mooɗon ko mi tawaaka toon ɗuum faa ngoonɗinon. Wooɗi jonkaa, en njaha to makko. Ndeen Tomaa noddirteeɗo Funereejo oon wi'i taalibaaɓe woɓɓe ɓeen: —En njaada e Joomii en enen du faa maayden e muuɗum. Nde Iisaa yottinoo toon fu, tawi waɗii balɗe nay ko Laajaru uwiraa. Hakkunde Baytaniya e Urusaliima ɓuraa hono kilooji tati. Alhuudiyankooɓe heewɓe ngari to Mariyama e Marta faa mbaaltina ɓerɗe muɓɓen e maayde sakiike muɓɓen. Nde Marta nannoo Iisaa ina wara ndeen, yehi jakkitowii ɗum. Mariyama kaa heddii ley suudu toon na jooɗii. Marta wi'i Iisaa: —Joomam, sini aɗa wonnoo ɗo, minyam gorko oon maayataano. De fay joonin du miɗo anndi huunde fuu ko ŋaariɗaa Laamɗo, waɗante. Iisaa wi'i mo: —Minya gorko oon ummitoto. Marta wi'i: —Miɗo anndi o ummitoto nyannde ummital, nyalaande sakitotoonde. Iisaa wi'i mo: —Miin woni ummital, miin woni nguurndam. Neɗɗo fuu goonɗinɗo kam, fay si maayi, wuuran. Goonɗinɗo kam de heɓi nguurndam saabe am fu, maayataa abada. Aɗa goonɗini ɗum naa? O jaabii, o wi'i: —Ayyo Joomam! Miɗo goonɗini aan woni Almasiihu Ɓii Laamɗo bi'anooɗo waran ley adunaaru ndu oon. Nde Marta haalnoo ɗum fu, yehi noddowi minyum Mariyama, haalani ɗum, wi'i: —Moodibbo warii, imo nodde. Nde Mariyama nannoo ɗum ndeen, henyii law, nootowii. Tawi ɗum fuu Iisaa naataayno wuro ngoon tafon. Imo heddii ɗo Marta jakkitinoo mo ɗoon. Alhuudiyankooɓe ina ngondi e Mariyama ley suudu, ina mbaaltina ɓernde muuɗum. Ɓe nji'i o gurbitii, o yalti. Ɓe njokki mo. Ɓe miilii o woyowan dow saabeere toon. Mariyama yottii ɗo Iisaa woni ɗoon, yi'i mo tan, hippii ɗakkol koyɗe makko, wi'i mo: —Joomam, sini aɗa wonnoo ɗo, minyam gorko oon maayataano. Nde Iisaa yiinoo Mariyama e Alhuudiyankooɓe wonduɓe e muuɗum ɓeen ina mboya ndeen, ɓernde muuɗum hecciɗi sanne, torrii sanne. O wi'i: —Toy ndesuɗon mo? Ɓe njaabii: —Joomii amin, war ndaar! Iisaa woyi. Alhuudiyankooɓe ɓeen mbi'i: —Ndaaree no o foti horsinirde mo. Woɓɓe maɓɓe mbi'i: —Imo woodunoo baawɗe wumtinde bumɗo, de o waawaa haɗude Laajaru maayde naa? Ɓernde Iisaa hecciɗi katin, yehi tiimoyde saabeere ndeen. Saabeere ndeen wo loho uddiraako hayre. Iisaa wi'i: —Ittee hayre ndeen! Marta, sakiike maayɗo oon, wi'i mo: —Joomam, tawan o luuɓii joonin, sabo hannden woni balɗe nay ko o wattiraa toon. Iisaa jaabii mo: —Yalla mi wi'aay ma, si a goonɗinii, a yi'an manngu Laamɗo? Ɓe itti hayre ndeen. Iisaa tiggitii kammu, wi'i: —Baabiiwo, miɗo yettire ko njaabaniɗaa kam ɗuum. Miin kaa, miɗo anndi nyannde fuu aɗa jaabanoo kam. Ammaa wo saabe yimɓe fiiliiɓe kam ɓeen waɗi de kaaldirmi ni, faa ɓe ngoonɗina aan nuli kam. Caggal haalaaji ɗiin, o ƴeewnii semmbe, o wi'i: —Laajaru, wurta yaasin! Maayɗo oon wurtii, juuɗe muuɗum e koyɗe mum ina piilaa leppi, yeeso muuɗum du ina suddii. Iisaa wi'i ɓe: —Kaɓɓitee mo, njoppon mo o yaha! Heewɓe e Alhuudiyankooɓe warnooɓe to Mariyama ɓeen nji'i ko Iisaa waɗi ɗuum, de ngoonɗini ɗum. Ammaa woɓɓe maɓɓe njehi to Farisa'en, kaaltani ɗum'en ko Iisaa waɗi ɗuum. Ndeen Farisa'en e hooreeɓe almaami'en kawrunduri waalde Saahiiɓe ndeen, mbi'i: —Gorko o ina waɗa kaayeefiiji keewɗi. Noy ngaɗeten? Si en njoppirii mo nii fu, jamaa oon fuu goonɗinan mo. Ndeen kaa, Romankooɓe ngaran mbonna nokku meeɗen ceniiɗo e lenyol meeɗen ngol. Gooto maɓɓe bi'eteeɗo Kayafas, laatiiɗo Almaami Mawɗo e hitaande ndeen, wi'i ɓe: —Onon kaa on anndaa fay huunde. On anndaa neɗɗo gooto maayana yimɓe fuu ɓuri wooɗude e meeɗen diina lenyol meeɗen fuu halka. Tawi ko o haali ɗuum ƴuuraay e hoore makko, ammaa saabe wo o Almaami Mawɗo hitaande ndeen, o sappake sanaa Iisaa maayana lenyol ngool. De wanaa lenyol ngool tan o maayanta. Ko o maayanta dey wo ɓiɓɓe Laamɗo sankitiiɓe ɓeen fuu faa o hawrundura ɗum'en laatoo gootum. Gilla nyalooma oon, ɓe ndawridi faa ɓe mbara mo. Ɗum waɗi de Iisaa seli yiiltaade hakkunde Alhuudiyankooɓe. O ƴuwi ɗo o wonnoo ɗoon, o yehi ngalluure wi'eteende Efrayim hettunde e ladde. O jooɗodii toon e taalibaaɓe makko. Tawi iidi Alhuudiyankooɓe mbi'eteendi Faltagol ndiin ɓadake. Heewɓe e yimɓe leydi ndiin njehi Urusaliima faa laamna ko'e muɓɓen gilla iidi ndiin yottaaki. Iɓe piloo Iisaa. Iɓe keddii ley suudu dewal mawndu nduun, iɓe kaalda, iɓe mbi'a: —Oɗon miiloo o waran e iidi ndiin naa on miilaaki? Tawi hooreeɓe almaami'en e Farisa'en njamiriino neɗɗo fuu annduɗo to o woni haala faa o nanngee. Balɗe jeegom fadde iidi Faltagol yottaade, Iisaa yehi Baytaniya ɗo Laajaru mo o iirtinnoo e maayde oon jeyaa ɗoon. Ɓe ndefani mo nyaamdu ɗoon. Marta gollani ɓe, Laajaru du wo gooto e nyaamdooɓe e Iisaa ɓeen. Ndeen Mariyama hooƴi feccere liitere nebbam laaɓuɗam, uurɗam, tiiɗuɗam coggu, joori ɗam dow koyɗe Iisaa, mooytiri ɗe sukundu muuɗum. Suudu nduun fuu heewi uurngol nebbam ɗaam. Gooto e taalibaaɓe Iisaa ɓeen, ɗum woni Yahuuda Isikariyotto jambotooɗo mo oon, wi'i: —Ko waɗi de nebbam ɗam sonnaaka buuɗi cardi keme tati, hokkee talkaaɓe? O wiiraay noon saabe imo yurmoo talkaaɓe, ammaa saabe wo o gujjo waɗi de o wi'i noon. Kanko woni kawjotooɗo dannga jawdi maɓɓe, imo woowi wujjude ko resaa ley toon. Iisaa wi'i: —Celee debbo o. O resii ɗam faa nyannde ngatteteemi e saabeere. Si goonga, talkaaɓe ina tawdee e mooɗon wakkati fuu. De miin kaa, mi tawdataake e mooɗon wakkati fuu. Alhuudiyankooɓe heewɓe paami Iisaa ina woni Baytaniya, njehi toon. Wanaa saabe Iisaa tan ɓe njahani toon, wo faa ɓe nji'a Laajaru iirtinaaɗo oon du. Ndeen hooreeɓe almaami'en ndawridi mbaran Laajaru du, sabo Alhuudiyankooɓe heewɓe na cela jokkude ɓe ina ngoonɗina Iisaa saabe Laajaru. Jaango majjum, jamaa keewɗo wari hawrude e iidi ndiin nani Iisaa wo garoowo Urusaliima. Ɓe kooƴi licce tamarooje, ɓe njakkitowii mo. Iɓe ƴeewnoo, iɓe mbi'a: —Jettooje e barke ngoodanii garɗo e dow innde Joomiraaɗo oon! Jettooje ngoodanii mo, kanko kaananke Israa'iila! Iisaa heɓi molel araawa, waɗɗii ngel. Ɗum foti e ko Binndi ɗiin mbi'i: «Taa kulee onon yimɓe ngalluure Siyona! Ndaaree, kaananke mooɗon ina wara, ina waɗɗii molel araawa.» Wakkati oon taalibaaɓe makko ɓeen paamaayno ko ɗum woni. Ammaa gaɗa Iisaa teddinaama, ɓe miccitii ko sappanoo e dow makko ley Binndi ɗiin ɗuum e no ɗum fuu ɗum hawriri e ko yimɓe ɓeen ngaɗani mo. Jamaa tawdanooɗo e Iisaa nde noddunoo Laajaru e ley saabeere de iirtinii ɗum ndeen, kam'en du ina kumpita yimɓe kabaaru oon. Ɗuum waɗi de yimɓe heewɓe njehi njakkitowii mo sabo ɓe nanii o waɗii maande haayniinde ndeen. Ndeen Farisa'en mbi'unduri: —On nji'ii, walaa fuu ko mbaawanɗen mo. Ndaaree no aduna oo fuu jokkiri mo. Wooɗi, ina woodi ƴuuruɓe leydi Geres tawaaɓe hakkunde warɓe Urusaliima faa ndewa Laamɗo ley balɗe iidi ɗeen. Ɓe ɓattitii Filipu jeyaaɗo Baytisayda ley leydi Galili, ɓe mbi'i ɗum: —Joomii amin, miɗen njiɗi yi'ude Iisaa. Filipu yehi haalanowi Andire. Ɓe njottinowi haala kaan Iisaa. Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Wakkati mo Laamɗo hollata teddeengal Ɓii Neɗɗo oon yottake. Goonga kaalanammi on: si wabbere alkama uwake e leydi de nyolaay fu, heddoto wo wabbere wootere. Ammaa si nde uwake e leydi nde nyolii fu, nde riman faa heewa. Neɗɗo fuu jiɗɗo yonki muuɗum, mursan ki, ammaa jeebiiɗo yonki mum e adunaaru ndu, damman ki, heɓan nguurndam nduumiiɗam. Si neɗɗo ina yiɗi gollande kam fuu, jokka kam. Ɗo ngonumi fuu, ɗoon golloowo am du wonata. Baabiiwo teddinan gollanoowo kam. —Joonin ɓernde am torrake. Ɗume mbi'ammi? Mi wi'an Abba hisinam e wakkati o naa? Mi waawaa wi'ude noon sabo wakkati o ni waddi kam. Abba, mawnin innde maa. Ndeen daande ƴuuri dow kammu wi'i: —Mi mawninii nde, mi mawninan nde katin. Nde yimɓe darinooɓe ɗoon ɓeen nannoo daande ndeen, mbi'i ɗum wo riggaango kammu. Woɓɓe mbi'i: —Maleyka haaldi e makko! Iisaa wi'i ɓe: —Wanaa saabe am daande ndeen wardi, wo saabe mooɗon. Joonin adunaaru ndu sarete. Joonin laamiiɗo adunaaru bonɗo oon faɗɗete yaasin. Miin le, si mi toownaama e leydi ndi, mi fooɗan yimɓe fuu ngara to am. Tawi haalaaji ɗiin o sapporii no o maayrata. Yimɓe ɓeen njaabii mo, mbi'i: —Tawreeta oon anndinii min Almasiihu wo duumotooɗo. Noy aan mbiirataa sanaa Ɓii Neɗɗo oon toownee? Moy woni Ɓii Neɗɗo oon? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Annoora ina wondi e mooɗon wakkati seeɗa tafon. Njahon gilla annoora ina heddii e mooɗon, taa nimre hippoo on. Jahoowo ley nimre anndaa ɗo yahata. Ngoonɗinee annoora gilla imo wondi e mooɗon yalla oɗon laatoo ɓiɓɓe annoora. Iisaa haalu ɗum tan, yehi suuɗowii ɓe. Maandeeji kaayniiɗi ɗi o waɗi yeeso maɓɓe ɗiin fuu, waɗaay de ɓe ngoonɗini mo, faa haala annabi Esaaya kaan tabita: «Joomiraaɗo, moy goonɗini waaju amin oon? Moy ɓanginanaa baawɗe Joomiraaɗo?» Ɓe mbaawaano goonɗinde, sabo Esaaya wi'iino du: «Laamɗo wumnii gite maɓɓe, yoornii ɓerɗe maɓɓe, taa gite maɓɓe nji'a, taa ɓerɗe maɓɓe paama, taa ɓe tuuba, de o danna ɓe.» Esaaya wi'ii ɗum nde yiinoo darja Iisaa, de haali haala makko. Ammaa ɗum fuu e laataade, hooreeɓe Alhuudiyankooɓe heewɓe ngoonɗinii Iisaa. De wo saabe Farisa'en waɗi de ɓe kuli hollude ɓe ngoonɗinii taa ɓe mburtinee ley waajordu. Sabo yimɓe mana ɓe, ɗum ɓurani ɓe Laamɗo mana ɓe. Iisaa ƴeewnii, wi'i: —Goonɗinɗo kam, wanaa miin tan goonɗini, ammaa goonɗinii Nulɗo kam oon du. Neɗɗo fuu jiiɗo kam, yi'ii Nulɗo kam oon. Miin, mi warii ley adunaaru ndu wo mi annoora, faa goonɗinɗo kam fuu taa heddoo ley nimre. Si neɗɗo nanii waaju am de jokkaay ɗum fu, wanaa miin sarotoo ɗum. Sabo mi waraay faa mi saroo adunaaru, ammaa wo faa mi hisina ndu ngardumi. Caliiɗo kam de jaɓaay waajuuji am fu, ina jogii carotooɗo. Haala ka kaalumi kaan sarotoo ɗum nyalaande sakitotoonde. Sabo ko kaalumi ɗuum ƴuuraay e am. Baabiiwo nulɗo kam oon hokki kam yamiroore ko kaalammi e ko mbaajotoomi. Miɗo anndi yamiroore makko ina hokka nguurndam nduumiiɗam. Ɗuum waɗi de ko kaalumi ɗuum fuu, wo ko Baabiiwo wi'i kam mi haala. Gilla iidi Faltagol yottaaki, Iisaa ina anndi wakkati mo dillata adunaaru faa yeccoo to Baabiiwo oon warii. To adunaaru ga imo yiɗi yimɓe makko, imo yiɗi ɓe kaddi njinngu fuu. Wakkati mo ɓe kiirtotoo oon, Ibiliisa watti e ɓernde Yahuuda ɓii Simon Isikariyotto jambaade mo. Iisaa na anndi Baabiiwo wattii huunde fuu e junngo muuɗum, ina anndi to Laamɗo ƴuuri, to Laamɗo yeccotoo du. O ummii e hiraande ndeen, o ɓortii saaya makko, o hooƴi gudel, o fiili e makko. Ndeen o wayli ndiyam e kaakol lootorkol, o naati e lootude koyɗe taalibaaɓe makko, imo yiggira ɗe gudel ngel o fiilii ngeel. Nde o yottinoo Simon Piyeer ndeen, wi'i mo: —Joomam, aan lootata koyɗe am naa? Iisaa jaabii mo, wi'i: —A faamaay ko ngaɗammi ɗuum tafon, de a faamowan caggal joonin. Piyeer wi'i mo: —A lootataa koyɗe am abada! Iisaa jaabii mo, wi'i: —Si mi lootanaay ma koyɗe maa fu, a walaa ngeɗu to am. Simon Piyeer wi'i mo: —Joomam! Si wo noon, taa haaɗu e koyɗe am tan, lootu juuɗe am e hoore am du. Iisaa wi'i mo: —Lootiiɗo fuu wo laaɓuɗo. Walaa ko lootee si wanaa koyɗe muuɗum tan. Onon on laaɓuɓe, de wanaa on fuu. Tawi imo anndi jambotooɗo mo oon. Ɗum waɗi de o wi'i wanaa on fuu ngoni laaɓuɓe. Nde Iisaa lootunoo koyɗe maɓɓe ndeen, hooƴi saaya muuɗum, ɓornii, jooɗii katin, wi'i ɓe: —On paamii ko ngaɗumi on ɗuum naa? Oɗon noddira kam «Moodibbo», oɗon noddira kam «Joomam». Ko mbi'oton ɗuum wo goonga, sabo ɗuum ngonumi. Ndelle, miin Joomii on, miin Moodibbo, mi lootii koyɗe mon, tilay onon du lootunduron koyɗe. Ko ngaɗumi on ɗuum wo tindinoore faa onon du, ngaɗunduron hono ko ngaɗumi on ɗuum. Goonga kaalanammi on: maccuɗo ɓuraa joomum teddude, nulaaɗo du ɓuraa nulɗo ɗum. Joonin kaa on paamii ɗum. Sini on njokkirii noon fu, barke na woodanii on. Wanaa haala mon on fuu kaalumi. Miɗo anndi ɓe cuɓiimi ɓeen, de sanaa ko Binndi ɗiin mbi'i ɗuum tabita: «Nyaamduɗo e am oon, kam latiri kam teppere muuɗum.» Gilla joonin miɗo haalana on ɗum, fadde majjum e yottaade, faa nde ɗum yottii fuu, ngoonɗinon miin woni mo ngonumi. Goonga kaalanammi on: neɗɗo fuu jaɓɓiiɗo mo nulumi, jaɓɓake kam. Neɗɗo fuu jaɓɓiiɗo kam, jaɓɓake Nulɗo kam oon du. Caggal Iisaa haalii haalaaji ɗi fu, ɓernde muuɗum metti sanne, wi'i: —Goonga kaalanammi on: gooto mooɗon jamboto kam. Taalibaaɓe ɓeen ƴeewunduri. Ɓe paamaay mo o haalata haala mum. Gooto e taalibaaɓe ɓeen, mo Iisaa horsini oon, ina jooɗii ɗakkol muuɗum. Simon Piyeer tamƴani mo gite o ƴama Iisaa haala moy haalata. Taalibbo oon wahii ɗakkol makko, wi'i: —Joomam, ɗum wo moye mbi'ataa? Iisaa jaabii, wi'i: —Mo kokkammi lonngere nde cuuwammi nde oon. O suuwi nde, o hokki Yahuuda ɓii Simon Isikariyotto oon. Nde Yahuuda jaɓunoo lonngere ndeen, Seyɗaani naati ɗum. Iisaa wi'i mo: —Waɗu ko ngaɗataa ɗuum law! Tawi fay gooto e jooɗiiɓe ɗoon ɓeen faamaay ko Iisaa haalani mo ɗuum. Sabo ko Yahuuda tiigii dannga ceede maɓɓe ɗuum, yoga miilii Iisaa wi'i o somonowoo iidi, naa danya ko o hokki talkaaɓe. Nde Yahuuda nanngunoo lonngere ndeen fu, yalti wakkati oon pay. Wo ɗum jemma. Nde Yahuuda wurtinoo ndeen, Iisaa wi'i: —Joonin Ɓii Neɗɗo teddinaama, Laamɗo du teddiniraama saabe makko. Si Laamɗo teddiniraama saabe makko, kam du teddinan mo e hoore muuɗum, teddinan mo law. Sukaaɓe am, miɗo wondi e mooɗon seeɗa tafon. On piloto kam. Miɗo wi'a on joonin hono ko mbi'unoomi Alhuudiyankooɓe: on mbaawaa yaade to njahammi toon. Miɗo hokka on yamiroore heyre: njiɗunduree! Hono no njiɗirmi on ni, onon du njiɗunduron noon. Wo noon yimɓe fuu annditirta wo on taalibaaɓe am, ko njiɗundurɗon ɗuum. Simon Piyeer wi'i mo: —Joomam, toy njahataa? Iisaa jaabii mo: —To njahammi joonin toon, a waawaa jokkude kam. De caggal joonin a jokkowan kam! Piyeer wi'i mo: —Joomam, ko waɗi de mi waawaa jokkude ma joonin? Yonki am kokkitirammi saabe maaɗa. Iisaa jaabii mo: —Yalla a hokkitiran yonki maa saabe am naa? Goonga kaalanammaami: fadde ndontoori e joggude a wi'an a anndaa kam kile tati. Iisaa wi'i taalibaaɓe muuɗum ɓeen: —Taa umminee hakkillooji mon. Ngoonɗinee Laamɗo, ngoonɗinee kam miin du. Cuuɗi keewɗi ina ngoni ley wuro Baaba am. Si ɗum wanaano goonga mi haalantaa on ɗum. Mi yahan, mi moƴƴinanowa on nokku toon. Ndelle, si mi moƴƴinanowii on nokku, mi wartan katin mi hooƴa on faa onon du ngonon to ngonammi toon. Oɗon anndi laawol njahoowol to njahammi toon. Tomaa wi'i mo: —Joomii amin, min anndaa to njahataa, noy min anndirta laawol muuɗum? Iisaa jaabii mo: —Miin woni laawol, miin woni goonga, miin woni nguurndam. Fay gooto waawaa yahude to Baabiiwo si rewaay to am. Si oɗon anndi kam, on anndan Baaba am oon du. Gilla joonin oɗon anndi mo, on nji'ii mo du. Filipu wi'i mo: —Joomii amin, hollu min Baabiiwo, ɗuum ina heƴa min. Iisaa wi'i mo: —Filipu, no ngondirmi e mooɗon faa ɓooyi nii fuu, de faa hannden a anndaay kam naa? Jiiɗo kam fuu, yi'ii Baabiiwo. Noy mbiirataa: «Hollu min Baabiiwo»? Yalla a goonɗinaay miɗo woni e Baabiiwo, Baabiiwo du ina woni e am naa? Waajuuji ɗi mbaajiimi on ɗiin fuu, ƴuuraay e hoore am. Wo Baabiiwo gonɗo e am oon gollata golle muuɗum. Ngoonɗinee kam ko mbiimi miɗo woni ley Baabiiwo, Baabiiwo du ina woni ley am. Fay si on ngoonɗinaay haala ka, ngoonɗiniron kam saabe golleeji ɗiin. Goonga kaalanammi on: neɗɗo fuu goonɗinɗo kam, kam du gollan golleeji ɗi ngollammi ɗiin, gollan ko ɓuri ɗi, sabo mi yahan to Baaba am. Mi waɗanan on huunde fuu ko ŋaariɗon Laamɗo saabe am. Mi waɗan ɗum faa Baabiiwo teddiniree saabe Ɓiɗɗo oon. Si won ko ŋaariɗon Laamɗo saabe am, mi waɗanan on. —Si oɗon njiɗi kam, on njokkan jamirooje am. Mi nyaagoto Baabiiwo hokka on Ballo goɗɗo, wonda e mooɗon faa abada. Oon woni Ruuhu Goonga. Adunaaru waawaa jaɓude mo, sabo nji'ataa mo, anndaa mo. Onon le, oɗon anndi mo sabo imo wondi e mooɗon, o heddoto ley mooɗon du. Mi yoppataa on wo on atiime'en. Mi wartowan to mooɗon. Si ɓooytii seeɗa aduna oo yi'ataa kam katin. De onon kaa, on nji'an kam. Saabe miɗo wuuri, onon du on mbuuran. Nyannde ndeen on paaman miɗo woni ley Baabiiwo, oɗon ngoni e am, miɗo woni e mooɗon. Neɗɗo fuu tiigiiɗo jamirooje am de jokki ɗe, kam woni jiɗɗo kam. Jiɗɗo kam, Baaba am yiɗan ɗum. Miin du, mi yiɗan ɗum, mi ɓanginanan ɗum hoore am. Yahuuda, mo wanaa Yahuuda Isikariyotto oon, jaabii mo, wi'i: —Joomam, noy ɓanginirantaa min hoore maa, tawee a ɓanganaay adunaaru? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Si neɗɗo ina yiɗi kam, jokkan haala am. Baaba am du yiɗan ɗum. Miin e Baaba am oon min ngaran to muuɗum min njooɗodoo e muuɗum. Neɗɗo fuu mo yiɗaa kam, jokkataa haala am. Haala ka nanoton kaan, ka wanaa haala am, wo ka haala Baabiiwo nulɗo kam oon. Ɗum kaalanammi on gilla miɗo tawdaa e mooɗon. Ruuhu Ceniiɗo, Balloowo on mo Baabiiwo nuldata on e dow innde am oon, kam anndinta on kulle fuu. O miccintinan on ko mbaajinoomi on ɗuum fuu. Jam njoppidammi on, jam am kokkammi on. Miin, mi hokkirtaa on no aduna oo hokkirta on ni. Taa umminee hakkillooji mon, taa kulee. On nanii ko mbiimi on: «mi yahan, de caggal ɗuum mi warta to mooɗon.» Si on njiɗii kam fu, on ceyoto ko njahammi to Baabiiwo, sabo Baabiiwo ɓuri kam teddude. Mi haalanii on joonin gilla ɗum waraay, faa si ɗum warii fu, ngoonɗinon. Mi haaldataa e mooɗon ko heewi katin, sabo laamiiɗo adunaaru bonɗo oon ina wara. Fay huunde o waawanaa kam. Ammaa ko Baabiiwo yamiri kam, wo ɗuum ngaɗammi, faa adunaaru faama miɗo yiɗi ɗum. Ummee, ndillen ɗo! —Miin woni cabiihi ngoongalaahi, Baaba am woni jom ngesa cabiije. Liccal am dimaral fuu o taƴan ɗum. Dimoowal du fuu, o saltoto ɗum faa ɓeyda rimude. Onon du, gilla joonin on laaɓuɓe saabe waaju mo mbaajiimi on oon. Ngonee e am, miin du mi wonan e mooɗon. Hono no liccal cabiihi waawiraa rimude e hoore muuɗum sanaa tawee ingal woni e cabiihi ni, hono noon onon du, on mbaawaa rimude si on ngonaay e am. Miin woni cabiihi, onon ngoni licce. Neɗɗo fuu gonɗo e am, tawi miin du miɗo woni e muuɗum, riman faa heewa. On mbaawaa waɗude fay huunde si on ngalaa e am. Neɗɗo fuu mo wonaay e am, faɗɗete yaasin hono no liccal taƴaangal ni, de yoora. Licce joorɗe ɗeen kawrundurte, paɗɗee ley yiite, ɗe kuɓɓa. Si oɗon ngoni e am, waaju am du ina woni e mooɗon fu, nyaagee Laamɗo ko muuyɗon fuu on keɓan. Si on ndimii faa heewii, ɗuum hollan wo on taalibaaɓe am. Ndeen Baaba am mawninte. Hono no Baabiiwo yiɗiri kam noon, miin du njiɗirmi on. Ngonee ley njinngu am. Si on njokkii jamirooje am, on ngonan ley njinngu am hono no njokkirmi jamirooje Baaba am de ngonumi e njinngu muuɗum ni. Mi waajake on ɗum faa seyo am wona ley mooɗon, de seyo mon ngoon laatoo hiɓɓungo. Inan yamiroore am: njiɗunduree hono no njiɗirmi on ni. Huunde fuu ɓuraa njinngu ngu ɗo mawnude: neɗɗo hokkitira yonki muuɗum saabe yigiraaɓe muuɗum. Onon, wo on yigiraaɓe am, si on ngaɗii ko njamirmi on ɗuum. Mi noddirtaa on maccuɓe katin sabo maccuɗo anndaa ko joomum gollata. De mi noddirii on yigiraaɓe, sabo ko narrumi Baaba am ɗuum fuu, mi anndinii on. Wanaa onon cuɓii kam, wo miin suɓii on de yamiri on njahon ndimowon ɓiɓɓe, de ɓiɓɓe mooɗon keddoo, faa Baabiiwo hokka on huunde fuu ko nyaagoriɗon saabe am. Inan ko njamirammi on: njiɗunduree. —Si yimɓe adunaaru ɓeen ina mbanyi on fu, anndee, miin ɓe artii wanyude. Sini on laatakeno adunankooɓe fu, ɓe njiɗanno on. Ammaa on nganaa adunankooɓe. Mi suɓake on mi senndii on e yimɓe adunaaru. Ɗum saabanii ɓe wanyude on. Miccitee ko mbi'unoomi on ɗuum: «Maccuɗo ɓuraa joomum.» Si ɓe torrii kam, ɓe torran on, onon du. Si ɓe njokkii haala am, ɓe njokkan haala mooɗon kaan du. Ɓe ngaɗiranan on ɗum fuu saabe am, sabo ɓe anndaa Nulɗo kam oon. Si mi waraayno, mbaajiimi ɓe, ɓe ngalaano hakke. De joonin kaa mi warii, mi waajake ɓe, ɓe ngalaa geldol fuu e dow hakkeeji maɓɓe. Neɗɗo fuu banyuɗo kam, wanyii Baaba am oon du. Mi gollii golleeji yeeso maɓɓe ɗi fay gooto gollaay. Si mi gollaayno kujje ɗeen fu, ɓe ngalaano hakke. Ammaa joonin ɓe nji'ii ɗe fuu, de iɓe keddii iɓe mbanyi kam, miin e Baaba am. Ɗum waɗii faa tabintina ko winndaa ley Tawreeta maɓɓe: «Ɓe mbanyii kam ɓolum.» Ruuhu Goonga ƴuuroowo to Baabiiwo, Balloowo on mo nuldammi on oon, nde wari fu, kam seedantoo kam. Onon du, on ceedanto kam sabo oɗon ngondi e am gilla fuɗɗoode. —Mi waajake on ɗum faa taa njoppon goonɗinal. Ɓe mburtinan on cuuɗi baajorɗi. Wakkati warowan nde barɗo on fuu miilotoo waɗii ko weli Laamɗo. Ɓe ngaɗan ɗum sabo ɓe anndaa Baabiiwo oon, ɓe anndaa kam miin du. Mi waajake on ɗum, faa nde wakkati oon waroyi fu, miccoɗon mi haalaniino on ɗum. —Mi haalanaay on gilla arande sabo miɗo wondi e mooɗon. Joonin inan miɗo yeccoo to Nulɗo kam oon, de fay gooto mooɗon ƴamaay kam to njahammi. On cunake sanne saabe ko kaalanmi on ɗuum. Ɗum fuu e laataade, miɗo haalana on goonga: mi yaha ni ɓuri nafude on. Sabo si mi yahaay, Balloowo on oon warataa to mooɗon. De si mi yehii, mi nuldan on mo. Si o warii fu, o laaɓinanan yimɓe adunaaru dow hakkeeji muɓɓen e dow fonnditaare e sariya. Dow hakkeeji, sabo ɓe ngoonɗinaay kam. Dow fonnditaare, sabo miɗo yeccoo to Baabiiwo oon, on nji'ataa kam katin. Dow sariya du, sabo laamiiɗo adunaaru bonɗo oon saraama. Miɗo jogii ko heewi katin ko mi waajoo on, ammaa on mbaawtataa ɗum joonin. Nde Ruuhu Goonga oon wari fuu, ɗowan on faa paamon goonga fuu. Sabo ko o haalata ɗuum wanaa e makko ƴuurata. Wo ko o nani o haalanta on, o humpitan on ko waroyta. O teddinan kam, sabo o hooƴan ko njeymi ɗuum, de o humpita on. Ko Baabiiwo oon jogii fuu, miin jeyi. Ɗum waɗi mbiimi o humpitan on ko o heɓi e am ɗuum. —Si ɓooytii seeɗa, on nji'ataa kam, de si ɓooytowii seeɗa katin, on nji'owan kam. Yoga e taalibaaɓe makko ɓeen ƴamunduri, mbi'i: —Ɗume woni maanaa haala makko ko o wi'i «si ɓooytii seeɗa, on nji'ataa kam de si ɓooytowii seeɗa fu, on nji'owan kam katin»? Ɗume woni maanaa ko o wi'i «sabo mi yahan to Baabiiwo» ɗuum? Ɓe mbi'i: —«Si ɓooytii seeɗa», ɗume ɗum fiirtata? Min paamaay ko o wi'i ɗuum. Iisaa faamii iɓe njiɗi lamndaade ɗum, de wi'i ɓe: —Oɗon ƴamundura maanaa haala am ka: «Si ɓooytii seeɗa on nji'ataa kam, de si ɓooytowii seeɗa fu, on nji'owan kam katin.» Goonga kaalanammi on: on mboyan, on mboytoto, tawee yimɓe adunaaru ɓeen ina ceyii. On cunoto, ammaa cunu mooɗon waylitoto seyo. Si debbo na rima fu, ɓernde muuɗum mettan sabo wakkati muuɗum warii. Ammaa si cukalel ngel rimaama fu, o miccitataako naawalla ndimu makko saabe seyo ko o heɓi ɓiɗɗo ley adunaaru ɗuum. Onon du hono noon cunortoɗon joonin, ammaa mi yiitan on katin, de ɓerɗe mooɗon ceyoo sanne. Ndeen fay gooto waawaa bonnude seyo mooɗon. Nyannde ndeen, on ƴamataa kam fay huunde. Goonga kaalanammi on: huunde fuu ko nyaagiɗon Baabiiwo oon, hokkiran on saabe am. Faa joonin, walaa fuu ko nyaagoriɗon saabe am. Nyaagee, on keɓan, faa seyo mooɗon heewa. —Ko kaalanmi on joonin ɗuum wo haala kippaaka. De wakkati waran mo mi hippataa haala. Ndeen kaa mi haalanan on haala Baabiiwo faa laaɓa. Nyannde ndeen on nyaagorto Laamɗo saabe am. Mi wi'aay mi nyaaganto on Baabiiwo, sabo Baabiiwo e hoore muuɗum ina yiɗi on. O yiɗirii on saabe ko njiɗuɗon kam, on ngoonɗinii to Laamɗo ƴuurumi. Mi ƴuurii to Baabiiwo, mi warii e adunaaru. Joonin miɗo dilla adunaaru ndu, mi yeccoo to Baabiiwo. Taalibaaɓe makko mbi'i mo: —Joonin kaa, a haalii faa laaɓi, walaa fuu ko kippuɗaa. Joonin kaa, min paamii aɗa anndi huunde fuu, a haajaaka fay gooto ƴame. Saabe ɗuum waɗi de min ngoonɗini wo a ƴuuruɗo to Laamɗo. Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —Joonin, on ngoonɗinii naa? Wakkati ina wara, o warii joonin, ɗo on fuu caakotoɗon, mono fuu hoota suudu muuɗum, njoppon kam mi perwuɗo. Ammaa mi wanaa perwuɗo, sabo Baabiiwo oon ina wondi e am. Mi haalanii on ɗum, faa keɓon jam ley gondal am. Ley adunaaru ndu on keɓan torra, ammaa cemmbinee ɓerɗe mon, sabo miin, mi jaalake adunaaru ndu! Nde Iisaa waajinoo waajuuji ɗiin ndeen, tiggitii kammu, wi'i: —Baabiiwo, wakkati oon warii, teddin Ɓiya, faa Ɓiya oon du teddine. Sabo a hokkii mo baawɗe dow neɗɗo fuu, faa o hokka ɓe kokkuɗaa mo ɓeen fuu nguurndam nduumiiɗam. Nguurndam nduumiiɗam wo anndude ma, aan Laamɗo gooto goongaajo oon, e anndude Iisaa Almasiihu mo nulɗaa oon. Mi teddinii ma e dow leydi ndi, mi yottinii gollal ngal kokkuɗaa kam mi golla ngaal. Joonin kaa, Baabiiwo, teddinam yeeso maa darja mo ngoodunoomi to maaɗa gilla adunaaru ndu tagaaka. Yimɓe ɓe kokkuɗaa kam e adunaaru ndu ɓeen, mi ɓanginanii ɗum'en innde maa. Aan jeyi ɓe, a hokkii kam ɓe, iɓe njokki haala maa. Joonin kaa, ɓe anndii ko kokkuɗaa kam ɗuum fuu to maaɗa ƴuuri, sabo mi haaltanii ɓe haalaaji ɗi kokkuɗaa kam ɗiin. Ɓe njaɓii ɗi, ɓe keɓii tannyoral wo to maaɗa ƴuurumi, ɓe ngoonɗinii aan nuli kam. Miɗo nyaage saabe maɓɓe. Mi nyaagataako saabe adunaaru nduun, miɗo nyaagoo saabe ɓe kokkuɗaa kam ɓeen, sabo aan jeyi ɓe. Ɓe njeymi fuu, wo aan jeyi, ɓe njeyɗaa fuu, wo miin jeyi. Mi teddiniraama saabe maɓɓe. Joonin mi heddataako ley adunaaru katin. To maaɗa njahammi. De kamɓe kaa, ɓe keddoto e mayru. Aan Baabiiwo Ceniiɗo, reenir ɓe baawɗe innde maaɗa nde kokkuɗaa kam ndeen, faa ɓe laatoo gootum hono no meeɗen ni. Nde ngondunoomi e maɓɓe ley adunaaru ndu ndeen, mi reenirii ɓe baawɗe innde maa nde kokkuɗaa kam ndeen, mi tinnake e maɓɓe. Fay gooto halkaay si wanaa jeyɗo halkude oon, faa ko sappaa e Binndi ɗiin ɗuum tabita. Joonin kaa miɗo wara to maaɗa. Miɗo haala haalaaji ɗi gilla miɗo heddii e adunaaru ndu tafon, faa seyo am heewa ley maɓɓe. Mi yottinanii ɓe haala maa. Adunaaru ndu wanyii ɓe, sabo ɓe njeyaaka e mayru, hono no miin du mi jeyiraaka e mayru ni. Mi nyaagaaki ittaa ɓe e adunaaru ndu, de miɗo nyaage ndeenaa ɓe e bonɗo oon. Ɓe njeyaaka e adunaaru ndu, hono no miin du mi jeyiraaka e mayru ni. Ceniraa ɓe e goonga. Haala maa woni goonga. Hono no nulirɗaa kam e adunaaru ndu noon, miin du nulirmi ɓe e mayru. Miɗo senira hoore am saabe maɓɓe, faa kamɓe du ɓe laatoo seniraaɓe goonga. Wanaa saabe maɓɓe tan nyaagantomaami. Miɗo nyaaganoo du saabe goonɗinirɓe kam e waajuuji maɓɓe ɓeen. Miɗo nyaage faa ɓe fuu ɓe laatoo gootum. Hono no aan Baabiiwo ngonirɗaa e am noon, e miin du ngonirmi e maaɗa, kamɓe du ɓe ngona e meeɗen, faa adunaaru ndu goonɗina aan nuli kam. Mi hokkii ɓe teddeengal ngal kokkuɗaa kam ngaal, faa ɓe laatoo gootum, hono no laatoriɗen gootum ni, miin e maɓɓe, aan du e am. Ɗum wo faa ɓe laatodoo gooto kiɓɓuɗo. Ndeen adunaaru ndu faaman aan nuli kam, ndu faaman du aɗa yiɗi ɓe hono no njiɗirɗaa kam ni. Baabiiwo, miɗo yiɗi ɓe kokkuɗaa kam ɓeen ngonda e am nokku fuu ɗo tawaami, faa ɓe nji'a teddeengal ngal kokkuɗaa kam ngaal sabo a yiɗii kam gilla adunaaru ndu joƴƴinaaka. Baabiiwo ponnditiiɗo, adunaaru ndu anndaa ma, de miin kaa miɗo anndi ma. Ɓee ɗo du ina anndi aan nuli kam. Mi anndinii ɓe ko ngonɗaa, mi ɓeydan anndinde ɓe, faa njinngu ngu njiɗɗaa kam nguun wona e maɓɓe, miin du mi wona e maɓɓe. Nde Iisaa du'inoo ɗum fu, yaadi e taalibaaɓe muuɗum, peƴƴiti gooruwol bi'eteengol Kedoron. Toon na woodi nokku keewɗo leɗɗe. Ɓe naati toon. Yahuuda jambotooɗo mo oon ina anndi nokku oon, sabo Iisaa e taalibaaɓe muuɗum ina mboowi hawritinde toon. Yahuuda yaari oorngal sordaasiiɓe e gollooɓe ƴuuruɓe to hooreeɓe almaami'en e Farisa'en. Ɓe ngari toon, iɓe njogii fitillaaji e jaynorɗe e kaɓitirɗe. Iisaa ina anndi ko warata e muuɗum fuu, jakkitii ɓe, wi'i: —Moy pilotoɗon? Ɓe njaabii mo: —Iisaa Nasaraatuujo oon. O wi'i ɓe: —Wo miin. Yahuuda jambotooɗo mo oon du ina darii ɗoon ina wondi e maɓɓe. Nde Iisaa wi'unoo «Wo miin» ndeen, ɓe njaatiri gaɗa ɓe caami e leydi. Iisaa ƴami ɓe katin: —Moy pilotoɗon? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Iisaa Nasaraatuujo oon. Iisaa wi'i ɓe: —Mi wi'ii on, wo miin! Si wo miin pilotoɗon, accee ɓee kaa njaha. Noon ɗum laatorii, faa haala Iisaa kaan tabita: «Mi lallinaay fay gooto e ɓe kokkuɗaa kam ɓeen.» Simon Piyeer ina jogii kaafaahi, soorti ki, soppi maccuɗo Almaami Mawɗo nowru nyaamru faa ndu taƴi. Golloowo oon ina wi'ee Malkus. Ndeen Iisaa wi'i Piyeer: —Soornu kaafaahi maa ki e hulgo muuɗum. Aɗa miilii mi yardataa horde torra nde Baabiiwo hokki kam ndeen naa? Ɗoon sordaasiiɓe e mawɗo muɓɓen e gollanooɓe hooreeɓe Alhuudiyankooɓe nanngi Iisaa, kaɓɓi ɗum. Ɓe njaari ɗum to Annas tafon. Annas wo esoo Kayafas laatiiɗo Almaami Mawɗo ley hitaande ndeen. Tawi kanko Kayafas oon dawrannoo hooreeɓe Alhuudiyankooɓe dabare, tindini ɓe, wi'i: ko ɓuri woodde e yimɓe lenyol ngol, neɗɗo gooto maayana ɓe. Simon Piyeer e taalibaajo goɗɗo njokki Iisaa. Taalibaajo oon ina anndunduri e Almaami Mawɗo oon, ɗuum waɗi de o heɓi naaddude e Iisaa galle Almaami Mawɗo oon. Piyeer kaa darii yaasin to dammbugal toon. Taalibaajo anndundurɗo e Almaami Mawɗo oon, yalti haaldi e debbo doomoowo dammbugal ngaal oon, nanni Piyeer. Korɗo doomoowo dammbugal oon ƴami Piyeer: —Aan le, a wanaa gooto e taalibaaɓe gorko oon naa? Piyeer jaabii mo, wi'i: —Mi wanaa! Tawi gollooɓe e doomooɓe kuɓɓiino yiite ina ƴuuloo sabo jaangol ina woodi. Piyeer du na darodii e maɓɓe ina ƴuuloo. Ndeen Almaami Mawɗo oon ƴami Iisaa haala taalibaaɓe muuɗum e waaju mum. Iisaa jaabii mo, wi'i: —Mi ɓanginanii adunaaru ndu waaju am. Wakkati fuu miɗo waajoo ley cuuɗi baajorɗi e ley suudu dewal mawndu to Alhuudiyankooɓe fuu kawritata toon. Walaa fuu ko kaaldumi cuncukka. Ko saabii aɗa ƴama kam? Ƴamu hettindaniiɓe kam ɓeen. Kamɓe kaa, iɓe anndi ko mbaajiimi ɗuum. Nde Iisaa haalnoo ɗum ndeen, gooto e doomooɓe ɓeen feenyi ɗum, wi'i: —Nii njaabortoɗaa Almaami Mawɗo naa? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Si ko boni mbiimi, haalanam ko boni e majjum. Si tawii ko wooɗi mbiimi du, ko waɗi de piiɗaa kam? Ndeen Annas nuldi mo to Kayafas Almaami Mawɗo oon, imo haɓɓaa. Simon Piyeer ina darii toon ina ƴuuloo. Ɓe mbi'i mo: —Aan, a wanaa gooto e taalibaaɓe makko ɓeen naa? O yeddi, o wi'i: —Mi wanaa! Gooto e gollooɓe Almaami Mawɗo oon, sakiike mo Piyeer taƴunoo nowru muuɗum oon, wi'i: —Wanaa mi yiidii ma e makko ley nokku keewɗo leɗɗe toon naa? Piyeer yeddi katin, de wakkati oon pay, ndontoori joggi. Caggal ɗuum, ɓe itti Iisaa to Kayafas gilla fajiri kecco, ɓe njaari mo to laamordu goforneer oon. Yaaruɓe mo ɓeen naataay suudu nduun, sabo si ɓe naatiino fu, ɓe tuunan e ley diina, de ɓe mbaawaa nyaamude nyaamdu iidi Faltagol nduun. Pilaatu, goforneer oon, yalti yehi to maɓɓe yaasin toon, wi'i ɓe: —Ɗume peldoton gorko o? Ɓe njaabii mo: —Si o gollaayno ko boni, min ngaddataano mo to maaɗa. Ndeen Pilaatu wi'i ɓe: —Njaaree mo, caroɗon mo sariya mooɗon. Alhuudiyankooɓe ɓeen njaabii: —Laamu hokkaay min laawol warude fay gooto. Nii haala ka Iisaa haalnoo dow maayde muuɗum kaan tabitiri. Pilaatu yeccii naati laamordu nduun, noddi Iisaa, wi'i ɗum: —Aan woni kaananke Alhuudiyankooɓe oon naa? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Aan e hoore maa wi'i noon naa woɓɓe narruɗaa? Pilaatu jaabii mo: —Miin, mi Alhuudiyanke naa? Ɗume ngaɗuɗaa de lenyol maa e hooreeɓe almaami'en ngaddi ma to am? Iisaa jaabii, wi'i: —Laamu am jeyaaka e adunaaru ndu. Sini ingu jeyanoo e adunaaru ndu, gollooɓe am kaɓanno taa mi naata juuɗe hooreeɓe Alhuudiyankooɓe. De si goonga laamu am ƴuuraay e adunaaru ndu. Ndeen Pilaatu wi'i mo: —Ndelle, a kaananke naa? Iisaa jaabii, wi'i: —Aan e hoore maa haali, wo mi kaananke. Walaa fuu ko ndimiraami de ngarmi ley adunaaru ndu si wanaa faa mi seedoo goonga. Neɗɗo fuu jiɗɗo goonga, ina nana daande am. Pilaatu wi'i mo: —Goonga? Ɗume woni goonga? Nde Pilaatu ƴamunoo ɗum fu, yalti katin, tawtowi Alhuudiyankooɓe ɓeen to yaasin toon, wi'i ɓe: —Mi heɓaay feloore fay wootere e makko. Kaa ley al'aada mooɗon, iidi Faltagol fuu miɗo yoofana on kasunke gooto. Oɗon njiɗi mi yoofana on kaananke Alhuudiyankooɓe oon naa? Ɓe fuu ɓe peekii, ɓe mbi'i: —Wanaa oon, Barabas min njiɗi. Barabas le wo muurtunooɗo. Ndeen Pilaatu yamiri Iisaa nanngee, fiyee dorri. Sordaasiiɓe ɓeen canyi taarde gi'e, kippi e hoore makko, ɓorni mo saaya mboɗeeha. Ɓe ɓattitii mo, iɓe mbi'a: —Foofoo, kaananke Alhuudiyankooɓe! Iɓe peenya mo. Pilaatu yalti katin, wi'i Alhuudiyankooɓe ɓeen: —Mi wurtinan mo faa anndon mi heɓaay feloore fay wootere e makko. Ndeen Iisaa wurtinaa yaasin ina hippii taarde gi'e ndeen, ina ɓornii saaya mboɗeeha kaan. Pilaatu wi'i ɓe: —Inan gorko oo! Nde hooreeɓe almaami'en e gollooɓe muɓɓen ɓeen njiinoo mo ndeen, peekii mbi'i: —Tontu mo e leggal palaangal! Tontu mo e leggal palaangal! Pilaatu wi'i ɓe: —Nanngee mo onon tonton mo, sabo miin kaa, mi heɓaay feloore e makko. Alhuudiyankooɓe njaabii mo: —O luttii sariya amin. E ley sariya amin oon kaa tilay o waree, sabo o waɗii hoore makko o Ɓii Laamɗo. Nde Pilaatu nannoo haala kaan ndeen, kulol muuɗum ɓeydii. O naati suudu nduun katin o wi'i Iisaa: —Toy ƴuurataa? Iisaa jaabaaki mo fay huunde. Ndeen Pilaatu wi'i mo: —Yalla a haaldataa e am naa? Yalla a anndaa miɗo waawi yoppude ma, miɗo waawi tontude ma? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Si wanaa Laamɗo hokki ma baawɗe, a waawanaa kam fay huunde. Ɗuum waɗi de gattuɗo kam e junngo maaɗa oon ina ɓuri maa hakkeeji. Gilla ndeen Pilaatu ina filoo yoppude mo. Ɗum waɗi de Alhuudiyankooɓe ina peekoo, ina mbi'a: —Sini a yoppii mo, a wanaa yigoo kaananke Roma mawɗo oon. Neɗɗo fuu gaɗuɗo hoore muuɗum kaananke wo ganyo kaananke Roma. Nde Pilaatu nannoo haalaaji ɗiin ndeen, wurtini Iisaa, jooɗii dow jooɗorgal sariya, nokku bi'eteeɗo Kaaƴe Cehaaɗe (e ibraninkoore na wi'ee Gabbata). Ndeen wo nyannde segilanteende iidi Faltagol, wakkati hakkunde naange. Pilaatu wi'i Alhuudiyankooɓe: —Inan kaananke mooɗon! Ɓe ƴeewnii semmbe: —War mo! War mo! Tontu mo e leggal palaangal! Pilaatu jaabii, wi'i: —Mi tonta kaananke mooɗon oon naa? Hooreeɓe almaami'en ɓeen mbi'i: —Min ngalaa kaananke si wanaa kaananke Roma mawɗo oon. Ndeen o hokki ɓe Iisaa faa ɓe tontowa ɗum. Ndelle sordaasiiɓe ɓeen nanngi Iisaa, njaadi e muuɗum. Iisaa yalti ina ronndii leggal muuɗum palaangal faa yottii nokku bi'eteeɗo Laalagal Hoore (e ibraninkoore na wi'ee Golgata). Ɗoon ɓe tontidi mo e woɓɓe ɗiɗo: oo gere nano, oo du gere nyaamo, Iisaa ina tummbii. Pilaatu yamiri ɓe mbinnda e alluwal, ɓe takka ngal e leggal palaangal ngaal. Binndi dow maggal na mbi'a: Iisaa Nasaraatuujo, Kaananke Alhuudiyankooɓe. Alhuudiyankooɓe heewɓe njanngi binndi ɗiin sabo ɗo Iisaa tontaa ɗoon woɗɗaa ngalluure ndeen. Alluwal ngaal winndaama e ibraninkoore e geresankoore e romankoore. Ndeen hooreeɓe almaami'en ɓeen mbi'i Pilaatu: —Taa winndu: «Kaananke Alhuudiyankooɓe», winndu: «o wi'ii kanko woni kaananke Alhuudiyankooɓe». Pilaatu jaabii: —Ko mbinndumi ɗuum winndaama, tilake. Nde sordaasiiɓe ɓeen tilinoo tontude Iisaa ndeen, pecci kaddule makko pecce nay. Mono fuu hooƴi feccere muuɗum. Ɓe kooƴi saaya makko du. Saaya kaan walaa nyoogol. Ka fuu ka lefol gootol. Sordaasiiɓe ɓeen kaaldi: —Taa ceeken saaya ka. Ngaɗen ka cumnal, ndaaren moy heɓata ka. Ɗum waɗii, faa ko sappaa e Binndi ɗiin ɗuum tabita: «Ɓe peccii kaddule am hakkunde maɓɓe, ɓe ngaɗii saaya am cumnal.» Noon sordaasiiɓe ɓeen ngaɗi. Inna Iisaa, e sakiike inna muuɗum debbo, e Mariyama dee Kolopa, e Mariyama mo Magdala ina ndarii ɗakkol leggal ngal Iisaa tontaa e muuɗum ngaal. Iisaa yi'i inna muuɗum e taalibaajo muuɗum korsuɗo oon ina ndarodii, wi'i inna mum: —Inna, inan ɓiya! Ndeen o wi'i taalibaajo oon: —Inan inna maaɗa. Gilla wakkati oon taalibaajo oon yaari Mariyama wuro muuɗum. Caggal ɗuum, Iisaa anndi walaa fuu ko heddii. Faa tabintina ko Binndi ɗiin mbi'i ɗuum, o wi'i: —Mi ɗomɗii! Loongel keewngel ndiyam lammuɗam ina woni ɗoon. Ɓe cuuwi tekkere e ndiyam lammuɗam ɗaam, ɓe kaɓɓi e loosol lekki hisop, ɓe ɓattini e hunnduko makko. Nde Iisaa meeɗunoo ɗam ndeen, wi'i: —Tilake! O turi hoore makko, o yoofi yonki makko. Ndeen wo nyannde segilanteende iidi. Hooreeɓe Alhuudiyankooɓe nyaagii Pilaatu faa koyɗe tontaaɓe ɓeen kelee, de ɓe adee, taa terɗe ɗeen keddoo e leɗɗe ɗeen nyalaande fowteteende. Sabo nyannde ndeen wo teddunde. Ndelle sordaasiiɓe ɓeen ngari, keli korre worɓe ɗiɗo tontidanooɓe e Iisaa ɓeen. Ammaa nde ɓe njottinoo Iisaa ndeen, ɓe tawi o maayii. Ɗum waɗi de ɓe kelaay korre makko. De gooto e sordaasiiɓe ɓeen yuwi Iisaa labbo e wuttudu. Wakkati oon fu, ƴiiƴam e ndiyam njuppii. Neɗɗo ceediiɗo ɗum oon yi'i ɗum. Seedaaku makko du wo goonga. Kaalɗo oon ina anndi haalii goonga, faa onon du, ngoonɗinon. Ɗum fuu waɗii, faa ko Binndi ɗiin mbi'i ɗuum tabita: «Fay gootal e ƴi'e makko helataake.» Ɗi mbi'i katin: «Ɓe ndaaran mo ɓe njuwnoo oon.» Caggal ɗuum, Yuusufi Arimatiyanke nyaagii Pilaatu faa hooƴa ɓanndu Iisaa. Pilaatu jaɓani mo ɗum. O hooƴi ndu. Tawi Yuusufi oon wo taalibaajo Iisaa e cuncukka, sabo imo hula hooreeɓe Alhuudiyankooɓe. Nikodemu jaanooɗo to Iisaa jemma oon du wari, waddi urdiiji jillunduraaɗi bi'eteeɗi miiri e alowe. Teddeefi majjum wo hono kilooji capanɗe tati e ɗiɗi. Kamɓe ɗiɗo ɓe kooƴi ɓanndu Iisaa, ɓe piili ndu e kasanke gattaaɗo urdiiji ɗiin hono no Alhuudiyankooɓe mboowiri uwirde maayɓe muɓɓen ni. Ɗo Iisaa tontanoo ɗoon ina woodi nokku keewɗo leɗɗe. Ley nokku oon ina woodi saabeere heyre ɗo fay gooto wattaaka abada. Ɓe ngatti ɓanndu Iisaa ley saabeere ndeen sabo nyannde ndeen wo nyannde nde Alhuudiyankooɓe cegilantoo nyannde fowteteende, de saabeere ndeen ina ɓadii ɗo Iisaa tontanoo ɗoon. Nyannde alan, go'aɓerde e jeɗɗiire ndeen, Mariyama mo Magdala hejji, yehi to saabeere toon. O tawi hayre uddiranoonde saabeere ndeen tallitaama. O doggi, o yehi to Simon Piyeer e taalibaajo mo Iisaa horsinnoo oon, o wi'i ɓe: —Ɓe ittii Joomii en e saabeere ndeen, mi anndaa fuu ɗo ɓe ngatti mo. Piyeer e taalibaajo oon njalti, njehi to saabeere toon. Ɓe ɗiɗo fuu, iɓe ndogga. Taalibaajo oon daɗi Piyeer, artii ɗum e saabeere ndeen. O yuurnii, o yi'i kasanke oon wo ɓolo, de o naataay. Simon Piyeer, kam kaa nde yottinoo fu, naati, tawi kasanke oon ina waalii. Lefol piilanoongol e hoore Iisaa ngool tawdaaka e kasanke oon, ngol tawaama ingol sowii e feere maggol. Ndeen taalibaajo artinooɗo yottaade oon, kam du naati, yi'i, goonɗini. Tawi ɓe paamaayno tafon ko Binndi ɗiin mbi'i ina tilsi Iisaa ummitoo e maayde. Caggal ɗuum, taalibaaɓe ɗiɗo ɓeen kooti. Mariyama le ina darii ɗo dammbugal saabeere ɗoon, ina woya. O turii, o yuurnii ley saabeere ndeen. O yi'i maleyka'en ɗiɗo ɓe kaddule daneeje ina njooɗii ɗo ɓanndu Iisaa nduun wonnoo ɗoon, gooto faro hoore, gooto oon du faro koyɗe. Maleyka'en ɓeen mbi'i mo: —Banndam debbo, ɗume mboyataa? O jaabii ɓe, o wi'i: —Ɓe ittii Joomam ɗo, de mi anndaa fuu to ɓe ngattowi ɗum. Nde o haalnoo haala kaan ndeen, o waylitii, o yi'i Iisaa ina darii, de o annditaay ɗum. Iisaa wi'i mo: —Banndam debbo, ɗume mboyataa? Moy pilotoɗaa? Mariyama miilii wo golloowo nokku oon haaldata e muuɗum, wi'i mo: —Joomam, si aan itti mo ɗo, haalanam ɗo ngattuɗaa mo, faa mi hooƴa mo. Iisaa wi'i mo: —Mariyama! O yeeƴii, o wi'i e ibraninkoore: — Rabbunii! (ɗum na fiirta «Moodibbo»). Iisaa wi'i mo: —Taa meemam, sabo mi ƴeeŋaay to Baabiiwo tafon. Yahu to sakiraaɓe am, mbi'aa ɓe mi ƴeeŋan mi yaha to Baaba am, wo Baaba mooɗon du, to Laamɗo am, wo Laamɗo mooɗon du. Mariyama mo Magdala haalanowi taalibaaɓe ɓeen, wi'i ɓe: —Mi yi'ii Joomii en oon. O haalani ɓe ko Iisaa haalani mo ɗuum fuu. Nde kiiral naange alan warnoo ndeen, taalibaaɓe Iisaa ɓeen na ngoni ley suudu na cokitii saabe kulol hooreeɓe Alhuudiyankooɓe. Ndeen Iisaa wari darii hakkunde maɓɓe, wi'i ɓe: —Jam wondu e mooɗon! Nde o jowtunoo ɓe ndeen, o holli ɓe newe juuɗe makko e wuttudu makko. Taalibaaɓe ɓeen ceyii nde njiinoo Joomiraaɗo ndeen. Caggal ɗuum Iisaa wi'i ɓe katin: —Onon e jam! Hono no Baabiiwo nuliri kam ni, miin du nulirammi on. Nde o haalnoo haalaaji ɗiin ndeen, o fuufi dow maɓɓe, o wi'i: —Njaɓee Ruuhu Ceniiɗo! Mo njaafaniɗon hakkeeji muuɗum, yaafanaama ɗi. Mo on njaafanaaki hakkeeji muuɗum du, yaafantaake ɗi. De Tomaa noddirteeɗo Funereejo, gooto e sappo e ɗiɗo ɓeen, tawaaka ɗoon nde Iisaa ɓangunoo hakkunde maɓɓe ndeen. Taalibaaɓe ɓeen mbi'i mo: —Min nji'ii Joomii en! O jaabii ɓe: —Si mi yi'aay batite tontanɗe ɗeen e newe makko, de mi watta honndu am e majje, mi watta junngo am e wuttudu makko fu, abada mi goonɗintaa. Jeɗɗiire wootere caggal ɗuum, taalibaaɓe ɓeen kawriti katin. Tomaa ina wondi e maɓɓe. Gampuuje ɗeen fuu ina cokii. Iisaa ɓangi, darii hakkunde maɓɓe, wi'i: —Onon e jam! O wi'i Tomaa: —Wattu ɗo honndu maa, ndaar juuɗe am. Ɓattin junngo maa, wattu ngo e wuttudu am. Sel sikkitirde, goonɗin tan. Tomaa jaabii, wi'i mo: —Joomam, Laamɗo am! Iisaa wi'i mo: —Saabe ko njiiɗaa kam ɗuum waɗi de ngoonɗinɗaa. Barke woodanii ɓe nji'aay kam de ngoonɗini. Iisaa waɗi yeeso taalibaaɓe muuɗum maandeeji kaayniiɗi goɗɗi keewɗi ɗi mbinndaaka ley dewtere nde. Ɗi ɗo mbinndaama, faa ngoonɗinon Iisaa woni Almasiihu Ɓii Laamɗo, faa si on ngoonɗinii, keɓon nguurndam saabe makko. Caggal ɗuum, Iisaa ɓangani taalibaaɓe muuɗum ɓeen katin sera maayo Tiberiyas. Inan no o ɓangiri: Simon Piyeer e Tomaa noddirteeɗo Funereejo oon e Natanayel mo Kaana leydi Galili e ɓiɓɓe Jebede worɓe ɓeen e taalibaaɓe woɓɓe ɗiɗo, ɓe fuu iɓe tawdaa toon. Simon Piyeer wi'i ɓe: —Mi yahan nanngoyde liƴƴi. Ɓe mbi'i mo: —Minen du, min njaadan e maa. Ɓe njalti, ɓe naatowi laana ndiyam. Jemma oon, ɓe keɓaay fay huunde. Nde pooyngol feccinoo ndeen, tawi Iisaa na darii to hunnduko maayo ngoon, ammaa taalibaaɓe ɓeen annditaay yalla wo ɗum Iisaa. O wi'i ɓe: —Hey banndiraaɓe, yalla on keɓii ko nyaametee naa? Ɓe mbi'i: —Min ngalaa. O wi'i ɓe: —Paɗɗee fiil oon gere nyaamo laana ka, on keɓan. Ndelle ɓe paɗɗi fiil oon. Ɓe keɓi liƴƴi faa ɓe kunngii suuwtude o. Taalibaajo mo Iisaa horsini oon wi'i Piyeer: —Wo ɗum Joomiraaɗo! Nde Simon Piyeer nannoo ɗum wo joomiraaɗo ndeen, ɓornii saaya muuɗum, sabo o ɓortinooɗo ley laana toon. O fitti o fiyii e ndiyam ɗaam. Taalibaaɓe heddiiɓe ɓeen ngaddi laana kaan, ina ndaasa fiil keewɗo liƴƴi oon. Tawi ɓe mboɗɗaa e hunnduko ndiyam ɗaam ɓuraa hono piye keme ɗiɗi. Nde ɓe njippinoo laana kaan ndeen, ɓe nji'i liƴƴi ina njowii dow ƴulɓe yiite, ɓe nji'i buuru du. Iisaa wi'i ɓe: —Ngaddee yoga e liƴƴi ɗi nannguɗon joonin ɗiin. Simon Piyeer naati laana kaan, fooɗi fiil oon faa wurtini yaasin. O keewɗo liƴƴi mawɗi. Liƴƴi ɗiin wo hemre e capanɗe joy e tati. No ɗi poti heewude nii fuu, fiil oon seekaaki. Iisaa wi'i ɓe: —Ngaree, nyaamee! Fay gooto e taalibaaɓe ɓeen suusaay ƴamude mo «Aan wo a moy?» Ɓe fuu ɓe annditii wo ɗum Joomiraaɗo. Ndeen Iisaa wari, hooƴi buuru e liƴƴi, hokki ɓe. Ngol woni tataɓol ko Iisaa ɓangani taalibaaɓe muuɗum gaɗa ummitagol muuɗum. Nde ɓe tilinoo e fummude ndeen, Iisaa wi'i Simon Piyeer: —Simon ɓii Yuhanna, aɗa ɓuri ɓee ɗo yiɗude kam naa? O jaabii, o wi'i: —Goonga, Joomam, aɗa anndi miɗo yiɗi ma. Iisaa wi'i mo: —Nyaamnaa mbaaloy am kooy! Iisaa wi'i mo katin: —Simon, ɓii Yuhanna, aɗa yiɗi kam naa? O jaabii, o wi'i: —Goonga, Joomam, aɗa anndi miɗo yiɗi ma! Iisaa wi'i mo: —Nduraa baali am ɗiin! Iisaa wi'i mo katin: —Simon, ɓii Yuhanna, aɗa yiɗi kam naa? Piyeer sunii sabo joonin woni kilol tataɓol ko Iisaa wi'i mo «Aɗa yiɗi kam naa?» Piyeer wi'i mo: —Joomam, aɗa anndi huunde fuu, aɗa anndi miɗo yiɗi ma. Iisaa wi'i mo: —Nyaamnaa baali am ɗiin! Goonga kaalanammaami, e njokollaaku maa a ɓornake kaddule maa, a yehii to njiɗɗaa fuu. Ammaa si a naywii fu, a foortan juuɗe maa, de goɗɗo ɓorne ɗe, yaare to a yiɗaa. E haalaaji ɗiin Iisaa sapporii no Piyeer maayrata e no teddinirta Laamɗo. Nde o haalnoo ɗum ndeen, o wi'i ɗum: —Jokkam! Piyeer yeeƴii, yi'i taalibaajo mo Iisaa horsini oon ina jokki ɗum'en. Oon woni bahinooɗo ɗakkol Iisaa nde ɓe kirtotonoo ndeen, de wi'i: «Joomam, moy woni jambotooɗo ma oon?» Nde Piyeer yiinoo taalibaajo oon ndeen, wi'i Iisaa: —Joomam, noy oo le wattinirta? Iisaa jaabii mo, wi'i: —Si miɗo muuyani mo nguurndam faa nde ngartoymi, ɗume jomi ma e majjum? Aan kaa, jokkam tan. Ndelle haala ka sankitii hakkunde goonɗinɓe Iisaa ina mbi'a taalibaajo oon maayataa. Ammaa Iisaa wi'aay o maayataa, ko o wi'i dey: «Si miɗo muuyani mo nguurndam faa nde ngartoymi, ɗume jomi ma e majjum?» Oon woni taalibaajo ceediiɗo kulle ɗeen de winndi ɗe. Eɗen anndi du seedaaku makko oon wo goonga. Iisaa waɗi kulle goɗɗe keewɗe katin. Si ɗe mbinndiranooma gootel gootel, miɗo miiloo dewte ɗeen keƴidataano ley adunaaru ndu. Banndam Tawfilus, e ley dewtere am arandeere ndeen, mi winndii ko Iisaa fuɗɗi gollude e waajaade fuu, faa nyannde ƴeentinaa ndeen. Gilla nde o ƴeentinaakano ndeen o haaldii e nulaaɓe ɓe o suɓinoo ɓeen, o tindiniri ɗum'en e baawɗe Ruuhu Ceniiɗo. Caggal nde o torranoo ndeen, o hollitii ɓe hoore makko. O hollirii ɓe e daliiliiji keewɗi imo wuuri. O wondi e maɓɓe balɗe capanɗe nay, imo haalana ɓe kabaaru laamu Laamɗo. Nyannde gomma imo nyaamda e maɓɓe, o tindini ɓe taa ɓe mboɗɗoo Urusaliima, ammaa ɓe keɗoo aadi Baabiiwo ndi ɓe narri mo ndiin. O wi'i: —Yaayaa na lootirannoo yimɓe batisima e ndiyam, de onon, ley balɗe seeɗa, on lootirte batisima e Ruuhu Ceniiɗo. Ɓe fuu ɓe kawriti, iɓe ƴama mo, iɓe mbi'a: —Joomiraaɗo, wo joonin ngartirtaa laamu Israa'iila naa? Iisaa jaabii ɓe, wi'i: —On mbaawaa anndude jamaanuuji e wakkatiiji ɗi Baabiiwo darniri baawɗe muuɗum. Ammaa nde Ruuhu Ceniiɗo wari jippii e mooɗon fu, on keɓan baawɗe, de laatoɗon seedee'en humpitooɓe kabaaru am ley Urusaliima e ley leydi Yahuudiya fuu, kam e Samariya, faa to adunaaru haaɗi. Nde o haalnoo ɗum ndeen, o ƴeentinaa. Ɓe tiggitii, iɓe ndaara faa ruulde suddi mo. Ɗo ɓe tiggitotoo kammu iɓe ndaara imo ƴeentinee ɗoon, inan worɓe ɗiɗo ɓe kaddule daneeje punti, ndarodii e maɓɓe, mbi'i: —Galilinkooɓe, ko waɗi de ndariɗon, oɗon tiggitoo kammu? Iisaa ittaaɗo e mooɗon de ƴeentinaa dow kammu oon wartan. O wartiran hono no njiiruɗon imo ƴeentiniraa dow kammu noon. Ndeen nulaaɓe ɓeen ndilli waamnde wi'eteende Jaytun ɗoon, ɓe njeccii Urusaliima. Toon e Urusaliima na waɗa kilomeetere gooto. Nde ɓe njottinoo fu, ɓe ƴeeŋowi suudu dowuuru to ɓe mbeerunoo toon. Piyeer e Yuhanna e Yaakuuba e Andire e Filipu e Tomaa e Bartolome e Matta e Yaakuuba ɓii Alfaa e Simon kiranoowo suudu baaba e Yahuuda ɓii Yaakuuba fuu tawaama ɗoon. Ɓe fuu ɓe kawriti, ɓe laatii ɓernde wootere, iɓe tinnii e du'aare, kamɓe e minyiraaɓe Iisaa e Mariyama inna Iisaa e rewɓe woɓɓe. Ley balɗe ɗeen, goonɗinɓe ko waɗata hono hemre e noogay kawriti. Piyeer ummii, darii hakkunde maɓɓe, wi'i: —Sakiraaɓe, ina tilsi ko woni e Binndi ɗiin tabita dow Yahuuda, kolluɗo nannguɓe Iisaa laawol oon. Ruuhu Ceniiɗo haalii dow majjum e hunnduko Daawda. Yahuuda na hiisenoo e meeɗen, o heɓii ngeɗu makko e gollal ngal ngollanten Joomiraaɗo. Kaalisi mo o yeenanoo e gollal makko bonngal ngaal, o soodi ɗum ngesa. O boɓɓii ley magga, reedu makko seekii, teketti makko fuu mburtii, ndufi. Yimɓe Urusaliima fuu nani ɗum. Ɗum waɗi de ɓe inndiri ngesa ngaan Akeldama. E ley ɗemngal maɓɓe iɗum fiirta «Ngesa Ƴiiƴam». Si goonga du, dewtere Jabuura haalii e dow majjum, wi'i: «Wuro makko laatoo winnde, taa fay gooto hoɗa toon.» Ina winndaa du: «Goɗɗo loomta mo.» Wooɗi ndelle, tilay goɗɗo loomta mo, tawee wo gonduɗo e meeɗen ko juuti wakkati mo Joomiraaɗo men Iisaa wondunoo e meeɗen ndeen. Ɗum wo gilla nde Yaayaa lootunoo mo lootagal batisima faa yaade nyannde nde o ƴeentinaa dow kammu ndeen. Gorko oon laatodoto e meeɗen seedee ummitagol Iisaa. Ndeen ɓe ndarni worɓe ɗiɗo: Yuusufi bi'eteeɗo Barasaba coowirteeɗo Yustus, kam e Matiyas. Ɓe ndu'ii, ɓe mbi'i: —Joomiraaɗo, aan annduɗo ɓerɗe yimɓe fuu, faamin min mo cuɓiɗaa e ɓee ɗo ɗiɗo faa ronndoo gollal nulal, loomta Yahuuda joppuɗo ɗum de yehi nokku to jeyi yahude toon. Ɓe ngaɗi cumnal maɓɓe. Cumnal ngaal hawri e Matiyas. O hiisodaa e nulaaɓe sappo e ngo'o ɓeen. Nde iidi ɓenndal alkama warnoo ndeen, tawi goonɗinɓe Iisaa ɓeen fuu ina kawriti nokku gooto. Wakkati gooto, sawtu ga'uɗo hono henndu mawndu ƴuuri dow kammu, heewi suudu ɗo ɓe njooɗii ɗoon fuu. Ko wa'i hono ɗemle yiite ni ɓangani ɓe. Ɗe peccii, ɗe njowii dow mono e maɓɓe fuu. Ɓe fuu ɓe keewi Ruuhu Ceniiɗo, ɓe puɗɗi haalude ɗemle janane no Ruuhu oon hokkiri ɓe kaalda noon. Tawi worɓe Alhuudiyankooɓe hulɓe Laamɗo ƴuuruɓe e leyɗe adunaaru fuu ina njooɗii Urusaliima. Nde sawtu oon waɗunoo ndeen, jamaa oon fuu hawriti. Ɗum jiiɓii hakkillooji maɓɓe, sabo mono fuu nanii ɗemngal muuɗum ina haalee. Ɓe fuu ɓe mbemmbaa, ɗum haaynii ɓe, iɓe mbi'undura: —Haalooɓe ɓe fuu nganaa Galilinkooɓe naa? Ndelle, noy mono e meeɗen fuu nanirta ko ɓe kaalata e ɗemngal ngal muyni? En Partiyankooɓe e Mediyankooɓe e Elamiyankooɓe, en jooɗiiɓe Mesopotami, kam e Yahuudiya e Kapadokiya e Ponta e Aasiya e Firigiya e Pamfiliya e Misira e leyɗe sera Libiya ɗakkol Sireene. Woɓɓe meeɗen ƴuurii Roma. En Alhuudiyankooɓe, kam e naatuɓe diina Alhuudiyankooɓe. Woɓɓe katin ƴuurii Kereta, woɓɓe ƴuurii leydi Arabiya. Ammaa ɗum e laataade fuu, en fuu eɗen nana iɓe kaala haala golleeji mawɗi ɗi Laamɗo waɗi ɗiin. Iɓe kaala ɗum fuu e ɗemle meeɗen! Ɗum haaynii ɓe ɓe fuu, ɗum haɓɓi ɓe ko'e, iɓe ƴamundura: —Ɗume woni maanaa majjum? Woɓɓe ina njalnoroo goonɗinɓe ɓeen, ina mbi'a: —Ɓe kaaru doro de ɓe culii! Ndeen Piyeer darodii e sappo e ngo'o ɓeen, ɓanti daande muuɗum, de wi'i jamaa oon: —Onon Alhuudiyankooɓe e jooɗiiɓe Urusaliima fuu, kettinee haala am de paamon kabaaru gaɗuɗo oon. Yimɓe ɓe nganaa suliiɓe hono no miilortoɗon ni. Joonin fay yamnde jeenay beetee faltaaki, sakko neɗɗo yara faa suloo. Ammaa ɗum warii faa tabintina ko annabi Jowiila wi'i: «Laamɗo wi'ii: E ley balɗe cakitotooɗe ɗe mi jippinan Ruuhu am dow tagaaɓe fuu. Ɓiɓɓe mooɗon worɓe e rewɓe kaaliran annabaaku. Jokolɓe mooɗon nji'an holleede, nayeeɓe mooɗon koyɗinte. Wooɗi gollooɓe am worɓe e rewɓe du, mi jippinan Ruuhu am dow muɓɓen e ley balɗe ɗeen, ɓe kaaldan annabaaku. Mi waɗan kaayeefiiji dow kammu, mi waɗan maandeeji kaayniiɗi dow leydi, ɗi laatoo ƴiiƴam e yiite e cuurki. Fadde nyalaande gartol Joomiraaɗo mawnde teddunde ndeen warude, naange niɓɓinte, lewru du wojjan hono no ƴiiƴam ni. Ndeen, neɗɗo fuu nodduɗo innde Joomiraaɗo hisinte.» Piyeer wi'i katin: —Israa'iilankooɓe, kettinee haalaaji ɗi: Iisaa Nasaraatuujo oon wo neɗɗo mo Laamɗo laaɓinani on wo ƴuurɗo e muuɗum. Laamɗo hokki ɗum baawɗe, hokki ɗum waɗude kaayeefiiji e maandeeji kaayniiɗi hakkunde mooɗon, hono no onon e ko'e mon anndirɗon ni. Neɗɗo oon, Laamɗo muuynoo gilla arande wattee e juuɗe mon. Onon le, on nduŋanake mo yimɓe ɓe anndaa jamirooje, on tontii mo, on mbarii mo. Ammaa Laamɗo iirtinii mo, itti mo e naawalla maayde, sabo maayde ndeen waawaano tiigaade mo. Si goonga du, inan ko Daawda haali dow makko, wi'i: «Wakkati fuu miɗo yi'a Joomiraaɗo na wondi e am. Imo woni gere nyaamo am, faa taa mi diwna kulol. Saabe majjum ɓernde am seyake, ɗemngal am na mana, faa ɓanndu am du waaltoo dow jikke celluɗo, sabo a yoppataa yonki am hakkunde maayɓe, a accataa Ceniiɗo maa oon nyola. A anndinii kam laabi nguurndam, a hebbinan kam seyo sabo aɗa wondi e am.» Piyeer ɓeydi katin, wi'i: —Sakiraaɓe, miɗo haalana on laaɓal haala maami en Daawda: o maayii, o uwaama, saabeere makko ndeen ina woni ɗo meeɗen ɗo faa hannden. Ammaa wo o annabaajo, imo anndi Laamɗo hunanake mo gooto e taaniraaɓe makko loomtan laamu makko. O yi'ii ko warata, o haali haala ummitagol Almasiihu. O wi'i yonki muuɗum accataake hakkunde maayɓe, ɓanndu muuɗum du nyolataa. Oon woni Iisaa mo Laamɗo ummintini, min fuu miɗen ceedii. Laamɗo ɓantii mo, heedinii mo gere nyaamo muuɗum. O heɓi e Baabiiwo Ruuhu Ceniiɗo hono no aadorinoo noon, o saaki ɗum. Joonin oɗon nji'a ɗum, oɗon nana ɗum. Sabo Daawda meeɗaay ƴeentude dow kammu, ammaa wi'ii: «Joomiraaɗo wi'i Joomam: Jooɗa gere nyaamo am, faa mi waɗa njaaɓaa wayɓe ma.» Lenyol Israa'iila fuu tannyora: Iisaa mo tontuɗon e leggal palaangal oon, Laamɗo waɗii ɗum Joomiraaɗo, waɗii ɗum Almasiihu. Nde ɓe nannoo haala kaan ndeen, ka yuwi ɓerɗe maɓɓe sanne, ɓe mbi'i Piyeer e nulaaɓe heddiiɓe ɓeen: —Sakiraaɓe, ɗume min kaani waɗude? Piyeer jaabii ɓe, wi'i: —Tuubee, gooto mooɗon fuu lootiree lootagal batisima e innde Iisaa Almasiihu, faa lutti mooɗon njaafee. Ndeen Laamɗo hokkan on Ruuhu Ceniiɗo. Sabo Laamɗo waɗanii on aadi, onon e ɓiɓɓe mooɗon e yimɓe woɗɗuɓe fuu. Indi woodani neɗɗo mo Laamɗo Joomiraaɗo meeɗen noddi fuu. Caggal ɗuum, Piyeer gongini ɓe haalaaji goɗɗi keewɗi, ina waajoo ɓe, ina wi'a: —Ndeenee ko'e mon e yimɓe jamaanu oonyiiɗo o. Jaɓuɓe haala makko ɓeen lootaa lootagal batisima. Nyannde ndeen, yimɓe hono ujunaaje tato naati e kawrital goonɗinɓe ngaal. Iɓe tinnoo e waaju nulaaɓe ɓeen, iɓe nanngunduri e gondal goonɗinɓe ngaal, iɓe keltoo buuru, iɓe ngaɗida du'aawuuji. Kulol naati e mono fuu, sabo nulaaɓe ɓeen ina ngaɗa kaayeefiiji e maandeeji kaayniiɗi keewɗi. Goonɗinɓe ɓeen fuu na kawti. Ko ɓe njogii fuu, wo ɓe kawtu. Iɓe conna jawdi maɓɓe, iɓe kokka mono fuu ko haajaa. Nyannde fuu ɓe kawritan ley suudu dewal mawndu nduun, iɓe laatii ɓernde wootere. Iɓe keltoo buuru, iɓe nyaamda ley cuuɗi maɓɓe e seyo e ɓerɗe laaɓuɗe. Iɓe njetta Laamɗo, yimɓe fuu ina njiɗi ɓe. Nyannde fuu Joomiraaɗo ina ɓeydana kawrital ngaal hisinaaɓe. Piyeer e Yuhanna naaddi ley suudu dewal mawndu wakkati du'aare yamnde tati. Tawi gorko dimdaaɗo e bonngaaku ina yaaree to dammbugal suudu dewal mawndu bi'eteengal Dammbugal Lobbal. Nyannde fuu yimɓe makko ina njoƴƴina mo ɗoon faa o garbina naatooɓe suudu dewal mawndu ɓeen sadaka. Nde o yi'unoo Piyeer e Yuhanna ina naata ndeen, o garbini ɗum'en. Ɓe ndaari mo, de Piyeer wi'i: —Ndaaru min! Gorko oon ndaari ɓe faa wooɗi, sabo na miilii hemrude ɓe huunde. De Piyeer wi'i: —Mi walaa cardi, mi walaa kaŋŋe, ammaa mi hokkete ko njogiimi ɗuum: e dow innde Iisaa Almasiihu Nasaraatuujo oon, umma yahu! O nanngi junngo muuɗum nyaamo, o ummini ɗum. Wakkati gooto, koyɗe muuɗum e kolɓule mum celli. O gurbitii, o darii, imo yaha! O naatidi e maɓɓe ley suudu dewal mawndu nduun, imo yaha, imo fitta, imo yetta Laamɗo. Yimɓe ɓeen fuu nji'i mo, imo yaha, imo yetta Laamɗo. Ɓe annditi wo kanko jooɗotonoo to dammbugal bi'eteengal Lobbal ngaal ina garbina. Kaayeefi e wemmbere nanngi ɓe sanne saabe ko o heɓi ɗuum. Neɗɗo oon na takkii Piyeer e Yuhanna ɗoon sanne. Yimɓe ɓeen fuu ndoggi, kawriti e maɓɓe to danki mbi'eteeki danki Suleymaana no huunde nde foti haaynaade ɓe. Nde Piyeer yiinoo ɗum fu, wi'i yimɓe ɓeen: —Israa'iilankooɓe, ko waɗi de iɗum haaynii on? Ko waɗi de oɗon tufi min gite? Si goonga, wanaa baawɗe amin naa kulol amin Laamɗo waɗi de gorko o ina yaha e koyɗe muuɗum. Laamɗo Ibrahiima e Isiyaaka e Yaakuuba, Laamɗo maamiraaɓe meeɗen, teddini golloowo muuɗum Iisaa. Onon kaa, on ngattii mo e juuɗe laamu, on calake mo yeeso Pilaatu, fay si taweede Pilaatu ina yiɗi yoofude mo. Onon, on calake Ceniiɗo Ponnditiiɗo oon. On nyaagake njoppaneɗon gaɗɗo war-hoore. Jom Nguurndam oon mbaruɗon. Ammaa Laamɗo iirtini mo e maayde. Miɗen ceedii ɗum. Wo saabe goonɗinal Iisaa e baawɗe innde muuɗum waɗi de gorko o daɗi. Oɗon nji'a mo, oɗon anndi no o worrunoo du. Ayyo, hoolaare Iisaa ndeen waɗi de o laatii celluɗo kiɓɓuɗo. Wooɗi, sakiraaɓe, ko onon e hooreeɓe mooɗon ngaɗuɗon Almasiihu ɗuum, miɗo anndi wo saabe majjere tan. Ammaa hono noon Laamɗo tabintiniri ko annabaaɓe muuɗum fuu kaali ɗuum: Almasiihu torroto. Ndelle tuubee, ngarton, faa lutti mooɗon mooytee. Ndeen Joomiraaɗo waddanan on wakkatiiji powtiri e ndakam. O nuldan on Almasiihu mo o suɓanii on gilla arande, oon woni Iisaa. Ina tilsi o heddoo dow kammu faa nde Laamɗo heyɗintini kulle ɗeen fuu, no annabaaɓe seniiɓe ɓeen kaaldunoo haala majjum gilla arande noon. Sabo Muusaa wi'ii: «Laamɗo Joomiraaɗo mooɗon nuldan on annabaajo hono am, sakiike mooɗon. Njaɓon huunde fuu ko o haalanta on. Neɗɗo fuu mo jaɓanaay annabaajo oon, yaltinte e yimɓe Laamɗo, de halkee.» Gilla e Samuwiila faa e annabaaɓe warɓe caggal muuɗum, ɓe fuu ɓe kaalii haala nyalaaɗe ɗe. Onon ngoni ronooɓe annabaaɓe ɓeen, onon ngoni ronooɓe amaana mo Laamɗo nanngani maamiraaɓe men ɓeen nde wi'unoo Ibrahiima: «Wo e ƴuwdi maa lenyi adunaaru ndu fuu keɓirta barke.» Nde Laamɗo ummintinnoo Iisaa golloowo muuɗum oon fu, wo e mooɗon o artii nulde ɗum. O nuli ɗum faa o barkina on e ley ko o ooncata mono fuu yoppa golleeji muuɗum bonɗi. Nde Piyeer e Yuhanna kaaldannoo e yimɓe ɓeen ndeen, almaami'en e mawɗo ndaarooɓe suudu dewal mawndu, kam e Saduki'en, ngari to maɓɓe. Iɓe mettaa sabo Piyeer e Yuhanna ina njanngina yimɓe ina mbaajoo ɗum'en Laamɗo umminan maayɓe sabo iirtinii Iisaa. Ɓe nanngi ɓeen, ɓe ommbi ɗum'en e kasu faa jaango muuɗum, sabo tawii hiiriino. Ammaa yimɓe heewɓe e nanɓe waaju oon ɓeen ngoonɗinii, faa waɗi hono worɓe ujunaaje njoyo. Jaango majjum, hooreeɓe maɓɓe e mawɓe e jannginooɓe Tawreeta kawritowi Urusaliima. Almaami Mawɗo bi'eteeɗo Annas na tawaa toon, wooɗi du Kayafas e Yuhanna e Alesandere e ƴuwdi hooreeɓe almaami'en ndiin fuu na toon. Ɓe ndarni Piyeer e Yuhanna yeeso maɓɓe, ɓe ƴami ɗum'en e dow baawɗe ɗeye naa innde ndeye ɓe celliniri bonnguujo oon. Ndeen, Piyeer keewɗo Ruuhu Ceniiɗo wi'i ɓe: —Hooreeɓe yimɓe e mawɓe, si on ƴamtii min hannden moƴƴere nde min ngaɗani bonnguujo o fu, on ƴamii min no o danniraa, oɗon njeyi anndineede ɗum ɗo, onon e Israa'iilankooɓe fuu: Wo saabe Iisaa Almasiihu Nasaraatuujo gorko o darorii yeeso mooɗon wo daɗuɗo. On tontiino Iisaa oon, ammaa Laamɗo iirtinii ɗum. Kam woni mo Joomiraaɗo wi'i: «Hayre nde onon nyiɓooɓe caliɗon, wo kayre laatii hoore nyimngo ngoon.» Kisindam heɓirtaake e goɗɗo fay gooto. Laamɗo hokkaay yimɓe innde wonnde fuu ley adunaaru ndu faa keɓiren kisindam. Nde waalde Saahiiɓe yi'unoo cuusal Piyeer e Yuhanna fu, ɗum haaynii ɓe, sabo ɓe paamii ɓeen wo laddeeɓe, nganaa jannguɓe. Ɓe annditi ɓeen ina ngondunoo e Iisaa. Ammaa nde ɓe njiinoo gorko cellinaaɗo oon ina darii yeeso maɓɓe, walaa fuu ko ɓe mbaawi yeddude. Ɓe njamiri Piyeer e Yuhanna njalta sarorde ndeen. Iɓe ndawrida, iɓe mbi'a: —Ɗume ngaɗeten worɓe ɗiɗo ɓe? Si goonga, wonɓe Urusaliima fuu tabintinii ɓe ngaɗii maande haayniinde. Katin du en mbaawaa yeddude ɗum. Joonin kaa, ɗum haanaa sankitaade e ley yimɓe. Ndelle cappanen ɓe, kaɗen ɓe haalande fay gooto innde Iisaa ndeen. Ndeen ɓe nodditi ɗum'en katin, ɓe cappani ɗum'en taa mbaajoo, taa njanngina innde Iisaa fey. Ammaa Piyeer e Yuhanna njaabii ɓe, mbi'i: —Onon e ko'e mooɗon ndaaree ko ɓuri woodde yeeso Laamɗo, min ɗowtanoo on, naa min ɗowtanoo Laamɗo? Minen kaa, min mbaawaa selude haalde ko min njiiri gite amin e ko min naniri noppi amin. Ɓe cappani ɗum'en katin, de ɓe njoofi ɗum'en. Ɓe keɓaay fuu ko ɓe njukkoroo ɗum'en, sabo yimɓe ɓeen fuu na njetta Laamɗo dow ko waɗi ɗuum. Danniraaɗo haaynde ndeen oon, duuɓi muuɗum ina ɓuri capanɗe nay. Nde Piyeer e Yuhanna njoppanoo ndeen, njeccii to yimɓe muɓɓen, kaalani ɓe ko hooreeɓe almaami'en e mawɓe mbi'i ɗum'en fuu. Nde ɓe nannoo ɗum ndeen, ɓe ƴepti daaɗe maɓɓe to Laamɗo e ɓernde wootere, ɓe mbi'i: —Laamɗo Joomiraaɗo, aan tagi kammu e leydi e maayo manngo e ko woni e muɓɓen fuu. Aan du haaliri dow baawɗe Ruuhu Ceniiɗo e hunnduko maama amin Daawda, golloowo maa oon, de wi'i: «Ko saabii de lenyi na peekoroo mawnitaare? Ko saabii de yimɓe na miiloo miilooji ɓoli? Kaanankooɓe adunaaru ndaranake wolde, ardiiɓe kawriti faa kaɓa e Joomiraaɗo e Almasiihu muuɗum.» Ɗum wo goonga, sabo ley ngalluure ndeen Hirudus e Pontiyu Pilaatu nanngunduri e Israa'iilankooɓe e lenyi goɗɗi faa kaɓa e Iisaa, golloowo maa ceniiɗo mo cuɓiɗaa oon. Hono nii ɓe ngolliri ko podinoɗaa baawɗe maa e muuyɗe maa fuu. Joonin Joomiraaɗo, ndaar gidi maɓɓe ɗiin. Kokkaa gollooɓe maa waajoraade haala maa e cuusal manngal. Ɓangin baawɗe maa, ndannaa nyawɓe, ngaɗaa maandeeji kaayniiɗi e kaayeefiiji saabe Iisaa, golloowo maaɗa ceniiɗo oon. Nde ɓe tilinoo nyaagaade Laamɗo ndeen, nokkuure ɗo ɓe kawriti ɗoon dimmbii. Ɓe fuu ɓe kebbinaa Ruuhu Ceniiɗo, iɓe mbaajoo konngol Laamɗo e cuusal. Jamaa goonɗinɓe oon fuu wo ɓernde wootere, wo hakkillo wooto. Ko ɓe njogii fuu ɓe kawtu. Fay gooto maɓɓe wi'ataa fay huunde e jawdi muuɗum. Nulaaɓe ɓeen ina ceedoroo ummitagol Iisaa Joomiraaɗo e baawɗe mawɗe. Moƴƴere mawnde ina woni e maɓɓe ɓe fuu. Ina woodi ɗoon goɗɗo bi'eteeɗo Yuusufi, mo nulaaɓe ɓeen coowirannoo Barnabas (ɗum na fiirta «Ɓii cellinoowo ɓerɗe»). Wo o ƴuuruɗo e lenyol Lewi, dimaaɗo Kipirus. Imo woodunoo ngesa. O sonni nga, o waddi ceede ɗeen to nulaaɓe ɓeen. Gorko gomma bi'eteeɗo Ananiyas e deekum Safiira, kam'en du conni ngesa muɓɓen. O suuɗi feccere ceede ɗeen, tawi deekiiko oon ina anndi. O yaari ko heddii ɗuum, o hokki nulaaɓe ɓeen. Piyeer wi'i: —Ananiyas, ko waɗi de Seyɗaani heewi ɓernde maa faa penanɗaa Ruuhu Ceniiɗo, cuuɗuɗaa feccere coggu ngesa ngaan? Wo aan e hoore maa jeynoo nga. Ko connuɗaa nga ɗuum du, wo aan jeyi ceede ɗeen. Ndelle ko waɗi de anniyiɗaa waɗude ni? Wanaa yimɓe penanɗaa koy, wo Laamɗo penanɗaa! Nde Ananiyas nannoo haala kaan fu, saami, maayii. Ɗum laatanii nanɓe ɗum ɓeen fuu kulol manngol. Jokolɓe ummii, ngatti mo e kasanke, ndonndii mo, njaltini yaasin, uwi mo. Hono leeruuji tati caggal ɗuum, deekiiko naati, tawi nanaay ko waɗi ɗuum. Piyeer wi'i mo: —Haalanam yalla wo ɗum jaati connuɗon ngesa mooɗon ngaan naa? O wi'i: —Ayyo, nii foti. Ndeen Piyeer wi'i mo: —Noy de aan e gora dewruɗon faa ndaartindoɗon Ruuhu Joomiraaɗo? Inan, uwoyɓe gora ina ngara, faa ɓe njaare, aan du! De wakkati gooto, kanko du, o saami yeeso Piyeer, wo o maayɗo. Jokolɓe ɓeen naati, tawi o maayii. Ɓe ndonndii mo, ɓe njaltini yaasin, ɓe uwi mo ɗakkol goriiko. Kulol manngol nanngi kawrital goonɗinɓe e nanɓe ɗum fuu. Nulaaɓe ɓeen ina ngaɗa maandeeji kaayniiɗi e kaayeefiiji keewɗi hakkunde yimɓe. Tawi goonɗinɓe ɓeen fuu ina kawrita ley danki Suleymaana kiin, ɓe fuu ɓe ɓernde wootere. Yimɓe heddiiɓe ɓeen, fay gooto e muɓɓen suusaa hawtude e maɓɓe. Ammaa yimɓe ɗoon na teddina ɓe. Goonɗinɓe Joomiraaɗo ɓeen ina ɓeydoroo yimɓe heewɓe, worɓe e rewɓe. Faa ɗum hewtini yimɓe waddoyde nyawɓe, iɓe mburtina ɗum'en dow laabi, iɓe mballina ɗum'en e dow leese e daage, faa nde Piyeer waroyi fu, ɗowki muuɗum meema yoga maɓɓe. Yimɓe heewɓe ƴuuri e gure piiliiɗe Urusaliima, ngaddi nyawɓe e wonduɓe e ginnaaji. Ɓeen fuu ndannaa. Ndeen, Almaami Mawɗo e battaa'en muuɗum ɓeen, ɗum woni Saduki'en, keewi kiram. Ɓe nanngi nulaaɓe ɓeen, ɓe ommbi ɗum'en ley kasu. Ammaa e jemma oon, maleyka Joomiraaɗo gooto omti dammbuɗe kasu ɗeen, wurtini ɓe, wi'i: —Njehee ndarowee ley suudu dewal mawndu toon, mbaajoɗon yimɓe haala nguurndam goongalajam ɗam fuu. Nde ɓe nannoo ko maleyka oon wi'i fu, ɓe njehi, ɓe naatowi suudu dewal mawndu nduun gilla fajiri, iɓe njanngina. Ndeen Almaami Mawɗo oon e battaa'en muuɗum noddi waalde Saahiiɓe e mawɓe Israa'iila fuu batu. Ɓe njamiri nulaaɓe ɓeen ittowee to kasu toon, ngaddee. Ammaa nde doomooɓe ɓeen njottinoo ndeen, tawaay ɓe e ley kasu toon. Ɓe njeccii, ɓe kaaltani waalde Saahiiɓe ɓeen, ɓe mbi'i: —Min tawii kasu nguun ina uddii ina sokii, doomooɓe ɓeen ina keddii yaasin ina kuccunduri e dammbuɗe ɗeen, ammaa nde min udditinnoo ndeen, min tawaay fay gooto ley toon. Nde mawɗo doomooɓe suudu dewal mawndu oon e hooreeɓe almaami'en ɓeen nannoo ɗum fu, ɓe mbemmbaa, ɓe kunngii faamude fuu ko ɗum waawi laataade. Ndeen goɗɗo wari, humpiti ɓe, wi'i: —Inan, worɓe ɓe ommbunoɗon ley kasu ɓeen, ina ndarii ley suudu dewal mawndu, ina njanngina yimɓe! Ndeen, mawɗo doomooɓe oon yaadi e doomooɓe ɓeen, ngartiri nulaaɓe ɓeen. Ammaa ɓe ngaɗiraay ɗum doole sabo iɓe kula taa yimɓe paɗɗa ɓe kaaƴe. Nde ɓe ngartirnoo nulaaɓe ɓeen fu, ɓe ndarni ɗum'en yeeso waalde Saahiiɓe ndeen. Almaami Mawɗo oon ƴami ɓe, wi'i: —Min cappanii on sappannde sattunde, taa mbaajoɗon e innde gorko oon. De ndaaree ko ngaɗuɗon! On cankitii waaju mooɗon oon ley Urusaliima fuu. Katin du, oɗon njiɗi yowude dow amin wareede gorko oon. Piyeer e nulaaɓe ɓeen njaabii, mbi'i: —Ina tilsi neɗɗo ɗowtanoo Laamɗo, wanaa yimɓe. Laamɗo maamiraaɓe meeɗen iirtinii Iisaa mo tontuɗon e leggal de mbarɗon ɗum oon. Wo kanko Laamɗo teddini faa toowni, de joƴƴini mo gere nyaamo muuɗum. Laamɗo waɗi mo hooreejo, waɗi mo kisinoowo faa o hokka Israa'iilankooɓe no tuubira, faa keɓa yaafaneede lutti muɓɓen. Minen ngoni seedeeɓe kabaaruuji ɗiin. Ruuhu Ceniiɗo mo Laamɗo hokki ɗowtaniiɓe ɗum du na seedii ɗum. Nde waalde Saahiiɓe ɓeen nannoo ɗum ndeen, tikki sanne, anniyii warude ɓe. Ammaa ina woodi toon gorko jeyaaɗo e waalde Farisa'en bi'eteeɗo Gamaliyel, jannginoowo Tawreeta Muusaa, tedduɗo e yimɓe fuu. Gorko oon ummii, darii hakkunde waalde Saahiiɓe ndeen, yamiri nulaaɓe ɓeen njaltinee seeɗa. Caggal ɗuum, o wi'i ɓe: —Israa'iilankooɓe, ndeenee ko'e mon e yimɓe ɓe, e ko anniyiɗon waɗude ɗuum. Ɓooyaay ko Tewdas ɓangunoo. Imo jogorinoo hoore makko won ko o laatii. Ko waɗata yimɓe keme nayo ina njokkunoo mo. O waraama, jokkunooɓe mo ɓeen fuu cankitake, de ɗum fuu laatake ɓolum. Caggal makko, Yahuuda Galilinkeejo oon wariino wakkati limgal. Yimɓe heewɓe njokki ɗum. Kam du halkaa, jokkuɓe ɗum ɓeen fuu cankitii. Joonin, miɗo haalana on: accee yimɓe ɓeen, celon ɓe. Sabo si anniyaaji maɓɓe e golle maɓɓe to yimɓe ƴuuri fu, ɗum fiirtoto. Ammaa si tawii to Laamɗo ɗum ƴuuri du, on mbaawaa sakkaade ɗum. Kaybee, taa on kaɓu e Laamɗo! Waalde Saahiiɓe ndeen jaɓi dabare makko. Ɓe nodditi nulaaɓe ɓeen, ɓe piyi ɗum'en, ɓe cappani ɗum'en taa kaala e dow innde Iisaa katin, ɓe njoofi ɗum'en. Nulaaɓe ɓeen ndilli yeeso waalde Saahiiɓe ndeen. Ɓe ceyii sabo Laamɗo ndaardii ɓe iɓe poti huyfineede saabe innde Iisaa. Nyannde fuu ɓe njoppaay waajaade e jannginde Kabaaru Lobbo haala Iisaa Almasiihu kaan ley suudu dewal mawndu e ley galleeji. E balɗe ɗeen, tawi taalibaaɓe ɓeen ina ɓeydoo heewude. Alhuudiyankooɓe haalooɓe geresankoore mbuykani Alhuudiyankooɓe haalooɓe ibraninkoore, mbi'i kam'en kaa, rewɓe muɓɓen ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi ɓeen njeɗataake ko njeyi heɓude e neema nyannde fuu. Nulaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen noddi jamaa goonɗinɓe oon fuu, mbi'i: —Min kaanaa yoppude konngol Laamɗo faa min peccana yimɓe nyaamdu. Sakiraaɓe, cuɓee hakkunde mooɗon worɓe njeɗɗo anndiraaɓe ko wooɗi, heewɓe Ruuhu Ceniiɗo e hakkillo, faa min kalfina ɗum'en gollal ngaal. Minen kaa, accon min tinnoo e du'aare e waajaade konngol Laamɗo. Haala kaan weli goonɗinɓe ɓeen fuu. Ndeen ɓe cuɓii Etiyen, gorko keewɗo goonɗinal e Ruuhu Ceniiɗo, kam e Filipu e Porokor e Nikanor e Timon e Parmena e Nikolas, jeyaaɗo Antiyoki naatuɗo e diina Alhuudiyankooɓe oon. Ɓe ngaddi suɓaaɓe ɓeen yeeso nulaaɓe. Ɓeen njowi juuɗe muɓɓen e dow maɓɓe, ndu'anii ɓe. Konngol Laamɗo ina yaaja yaade. Taalibaaɓe ina ɓeydoo heewude sanne e ley Urusaliima. Almaami'en heewɓe ngoonɗini Iisaa. Etiyen, kebbinaaɗo moƴƴere e baawɗe Laamɗo oon, ina waɗa kaayeefiiji e maandeeji kaayniiɗi mawɗi hakkunde yimɓe. Ammaa yimɓe woɓɓe ngari ndukidi e Etiyen. Ɓeen ngoni jeyaaɓe e waajordu wi'eteendu waajordu rimɗinaaɓe. Ley maɓɓe ina woodi ƴuuruɓe Sireene e Alesandiri e Silisi e Aasiya. Ammaa ɓe kunngii jaalaade mo sabo imo haalda e maɓɓe hakkilantaaku e Ruuhu. Ndeen ɓe nyoƴƴi yimɓe mbi'a nanii imo mbonkoo Muusaa e Laamɗo. Nii ɓe umminiri hakkillooji jamaa oon e mawɓe ɓeen e jannginooɓe Tawreeta ɓeen. Ɓe ngari, ɓe nanngi Etiyen, ɓe njaari ɗum to waalde Saahiiɓe toon. Ɓe ngaddi seedeeɓe fewreeɓe, ina mbi'a: —Gorko o selataa wi'ude ko boni dow wuro seniingo ngo e Tawreeta Muusaa. Min nanii imo wi'a Iisaa Nasaraatuujo oon liɓan suudu ndu, de waylita al'aadaaji ɗi Muusaa yoppidi en ɗiin. Saahiiɓe jooɗiiɓe ɗoon ɓeen fuu ndaari Etiyen faa wooɗi, nji'i yeeso makko ina wa'i hono yeeso maleyka ni. Ndeen Almaami Mawɗo oon ƴami Etiyen: —Yalla ko ɓe mbi'i ɗuum, wo noon worri naa? Etiyen jaabii, wi'i: —Sakiraaɓe e baabiraaɓe, kettindanee kam! Laamɗo jom teddeengal oon ɓanganii maami en Ibrahiima nde wonnoo leydi Mesopotami, fadde muuɗum hoɗoyde Haran, wi'i ɗum: «Eggu e leydi maa e lenyol maa, njahaa e leydi ndi kollanmaami ndiin.» Ndeen Ibrahiima dilli leydi Kaldiya, yehi hoɗowi Haran. Caggal maayde bammum, Laamɗo eggini ɗum ɗoon, waddi ɗum e leydi ndi koɗuɗon e muuɗum joonin ndi. Laamɗo hokkaay mo e leydi ndi tafon, fay taaɓannde. Ammaa aadake hokkude mo ndi, ndi laatoo halal makko, kanko e ƴuwdi makko, fay si taweede o walaa ɓiɗɗo tafon. Inan ko Laamɗo wi'i: «ƴuwdi maa feran jooɗowoo leydi njananndi, maree, torree duuɓi keme nay. Ammaa leydi marundi ɓe ndiin, mi jukkoto ndi. Caggal ɗuum, ɓe njaltan leydi ndiin, ɓe teddina kam e nokku ooɗo.» Wo noon Laamɗo wi'i. Ndeen Laamɗo haɓɓidi e Ibrahiima amaana. Taadagol laatii maande amaana oon. Hono noon, ko Ibrahiima heɓi Isiyaaka ɗuum, taadi ɗum nde waɗunoo balɗe jeetati. Hono noon Isiyaaka taadiri Yaakuuba. Hono noon Yaakuuba du waɗiri ɓiɓɓe muuɗum sappo e ɗiɗo, laatiiɓe maamiraaɓe lenyi meeɗen sappo e ɗiɗi. Maamiraaɓe ɓeen kaasidii Yuusufi, conni ɗum Misira. Ammaa Laamɗo ina wondi e makko, hisini mo e torraaji ɗi o torraa fuu, hokki mo moƴƴere e hakkilantaaku yeeso Fira'awna kaananke Misira oon. Oon waɗi mo dawranoowo galle muuɗum e Misira fuu. Ndeen rafo waɗi ley Misira e Kanaana fuu. Ɓillaare mawni faa maamiraaɓe meeɗen kunngii nyaamdu. Nde Yaakuuba nannoo nyaamri ina woni ley Misira ndeen, neli toon maamiraaɓe meeɗen. Ɓe njehi, ɓe ngarti. Nde ɓe njeccinoo Misira ɗiɗaɓerde fu, Yuusufi anndintinii sakiraaɓe muuɗum ɓeen hoore mum. Suudu baaba Yuusufi du ɓangani Fira'awna. Ndeen Yuusufi neli noddanee bammum Yaakuuba e koreeji muuɗum fuu. Wo ɓe yimɓe capanɗe njeɗɗo e njoyo. Yaakuuba nootowii Yuusufi Misira. O maayi toon, kanko e maamiraaɓe meeɗen ɓeen. Ɓe njaaraa Sikem, ɓe uwaa e saabeere nde Ibrahiima soorunoo e ɓiɓɓe Hamor buuɗi cardi to Sikem toon. Nde amaana mo Laamɗo waɗannoo Ibrahiima ɓadinoo yottaade ndeen, Ibraninkooɓe keewi ley Misira. Wakkati oon, kaananke goɗɗo mo anndaano Yuusufi laamii Misira. Kaananke oon hiili lenyol meeɗen, torri maamiraaɓe meeɗen faa tilsinani ɓe ɓe njoppa cukaloy maɓɓe faa maaya. Ley wakkati oon, Muusaa rimaa, wo korsuɗo Laamɗo. O muyninaa lebbi tati ley galle baabiiko. Nde o yoppanoo ndeen, ɓii Fira'awna debbo hooƴi mo, jogorii mo ɓiyum. Hono noon Muusaa janngiri anndal Misirankooɓe fuu, o laatii barkinaaɗo e haalaaji e golle fuu. Nde Muusaa heɓunoo duuɓi capanɗe nay ndeen, muuyi wallude sakiraaɓe muuɗum ɓiɓɓe Israa'iila. O yi'i Misiranke ina toonyoo gooto maɓɓe. O yomnitanii neɗɗo makko oon ko toonyaa ɗuum, o fiyi Misiranke oon, o wari ɗum. Imo sikka sakiraaɓe makko ɓeen paaman Laamɗo ina hisinira ɗum'en e makko, de ɓe paamaay. Jaango majjum o tawdi ɗiɗo maɓɓe ina kaɓa. O tefi rewrintinde ɓe, o wi'i: «Yigiraaɓe am, onon, on sakiraaɓe! Ɗume waɗi de oɗon kaɓa?» Ndeen toonyiiɗo gondo muuɗum oon dunƴi mo, wi'i: «Moy waɗi ma hooreejo naa carotooɗo amin? Ɗum le a jiɗuɗo warude kam no mbardunoɗaa Misiranke oon keeŋan naa?» Muusaa doggi saabe konngol ngool, de laatowii janano ley leydi Madiyan. O heɓi toon ɓiɓɓe worɓe ɗiɗo. Nde o hiɓɓinnoo toon duuɓi capanɗe nay ndeen, maleyka ɓangi e makko e ley ɗemle yiite e wuumoore huɓɓoore, ley ladde ɗakkol waamnde wi'eteende Sinayi. Nde Muusaa yi'unoo ɗum ndeen, ɗum haaynii ɗum. Imo ɓattitoo faa o ndaara, de daande Joomiraaɗo wi'i: «Miin woni Laamɗo maamiraaɓe maaɗa, Ibrahiima e Isiyaaka e Yaakuuba.» De Muusaa na diwna, suusaa ndaarude toon katin. Joomiraaɗo wi'i mo: «Ɓorta paɗe maa, sabo nokkuure ɗo ndariɗaa ɗoon wo seniinde. Mi yi'ii torra kewtiiɗo yimɓe am ɓeen to Misira, mi nanii uumaali maɓɓe. Mi jippake faa mi ɓillita ɓe. Joonin le, war, mi nule Misira.» Muusaa mo ɓe calanii de ɓe mbi'i: «Moy waɗi ma hooreejo naa carotooɗo?», wo oon Laamɗo nuli. Laamɗo waɗi ɗum hooreejo e kisinoowo, waɗi ɗum e junngo maleyka ɓangannooɗo ɗum e ley wuumoore oon. Kanko wurtini ɓe, o waɗi kaayeefiiji e maandeeji kaayniiɗi ley leydi Misira e ley maayo Maaliya e ley ladde duuɓi capanɗe nay. Oon woni Muusaa biiɗo ɓiɓɓe Israa'iila: «Laamɗo nuldan on annabaajo hono am, sakiike mooɗon.» Nde ɓe kawritinnoo ley ladde ndeen, wo kanko wondi e maleyka kaaldunooɗo e makko to waamnde wi'eteende Sinayi. Kanko laatii jottinoowo ɗum fuu to maamiraaɓe meeɗen. Wo kanko heɓi haalaaji buurnooji faa o hokka en. Ammaa maamiraaɓe meeɗen njaɓaay ɗowtanaade mo. Ɓe calanii mo, hakkillooji maɓɓe pornyii Misira. Ɓe mbi'i Haaruuna: «Waɗan en tooruuji ardotooɗi en, sabo en anndaa ko hewtii Muusaa jaltinnooɗo en leydi Misira oon.» Ley balɗe ɗeen, ɓe tafi tooru nanndundu hono ga'el. Ɓe ngaɗani ndu kirsamaari, iɓe ngaɗa weltaare saabe golle juuɗe maɓɓe. Ndeen Laamɗo tottitii ɓe, yoppiri ɓe rewude koode kammu, hono no winndiraa e dewtere annabaaɓe: «Hey lenyol Israa'iila! Duuɓi capanɗe nay ɗi ngaɗuɗon ley ladde ɗiin, on ngaɗanii kam sadakaaji e kirsamaaji naa? On ngaɗaay. On ndonndake hukum ɗo tooru mooɗon Molok resaa, kam e tooru ndu ngaɗuɗon hoodere mon wi'eteende Refan, nate ɗe moƴƴinɗon faa cujidanon ɗum'en! Ɗum waɗi de miɗo eggina on, faa njaareɗon caggal Baabiila.» Etiyen ɓeydi katin: —Maamiraaɓe meeɗen ɓeen ina njoginoo hukum seedaaku ley ladde. Hukum oon moƴƴiniraama hono no Laamɗo tindiniri Muusaa, e sifa mo o holli ɗum. Maamiraaɓe meeɗen ndoni hukum oon. Ɓe eggidi e makko wakkati mo Yoosuwa ardinoo ɓe. Ɓe nanni ɗum leydi ndi ɓe teeti e lenyi ɗi Laamɗo riiwi ɗiin. Ɗum worri noon faa jamaanu Daawda. Daawda heɓi moƴƴere Laamɗo, o nyaagii ɗum faa yardoo o nyiɓana Laamɗo Yaakuuba joonnde. De wo Suleymaana, kam nyiɓi suudu nduun. Ammaa Laamɗo Toowɗo oon jooɗataako e cuuɗi ɗi yimɓe nyiɓi, hono no annabaajo wi'iri: «Joomiraaɗo wi'i: Kammu wo jooɗorgal am, leydi woni to koyɗe am njaaɓata. Suudu nduye nyiɓanton kam? E nokku oye powtintoomi? Wanaa miin tagiri kulle ɗeen fuu baawɗe am naa?» Etiyen ɓeydi katin, wi'i: —Onon sattuɓe, yoorɓe ɓerɗe, faaɗinkiniiɓe! Abada on celaay salanaade Ruuhu Ceniiɗo! On laatake hono maamiraaɓe mooɗon ɓeen ni. Moy woni annabaajo mo maamiraaɓe mooɗon torraay? Ɓe mbarii haalannooɓe haala garol Ponnditiiɗo. Joonin onon e ko'e mooɗon du, on njambake Ponnditiiɗo oon, on mbarii ɗum. On keɓii Tawreeta Muusaa mo maleyka'en njippini de on njokkaay ɗum. Nde Saahiiɓe ɓeen nannoo haalaaji ɗiin fu, ɓe tikkani mo sanne sanne faa iɓe nyerƴundura nyiiƴe maɓɓe. Ammaa kanko kebbinaaɗo Ruuhu Ceniiɗo oon, o tiggitii kammu, o yi'i manngu Laamɗo, o yi'i Iisaa ina darii gere nyaamo Laamɗo. O wi'i: —Ndaaree! Miɗo yi'a kammu ina udditii, Ɓii Neɗɗo ina darii gere nyaamo Laamɗo! Ɓe mbulli semmbe, ɓe cukki noppi maɓɓe, ɓe fuu ɓe ngurbitanii mo. Ɓe mburtini mo ngalluure ndeen, ɓe limni mo kaaƴe. Seedeeɓe ɓeen ɓortii saayaaji muɓɓen dowuuji, mballini ɗakkol koyɗe jokolle bi'eteeɗo Sool. Wakkati mo ɓe limnata Etiyen kaaƴe oon, du'ii, wi'i: —Iisaa Joomiraaɗo, inan yonki am, jaɓu ki! Ndeen, o hofii, o feekii faa toowi, o wi'i: —Joomiraaɗo, taa rewta ɓe e hakke o! Nde o haalnoo ɗum ndeen, o maayi. Sool ina yardii ko ɓe mbari Etiyen ɗuum. Nyalooma oon, torra mawɗo hewtii kawrital goonɗinɓe wonɓe Urusaliima toon. Ɓe fuu ɓe cankitii ley leyɗe Yahuudiya e Samariya, si wanaa nulaaɓe ɓeen. Worɓe hulɓe Laamɗo uwi Etiyen, mboyi ɗum bojji keewɗi. Sool kaa yehi na halka kawrital goonɗinɓe ngaal. Imo naata cuuɗi, imo nannga worɓe e rewɓe, imo daasa ɗum'en, imo uddowa ɗum'en ley kasu. Ammaa sankitiiɓe ɓeen naati e yiilaade ina mbaajoo Kabaaru Lobbo. Filipu du yehi ngalluure wonnde ley leydi Samariya, ina waajoo yimɓe kabaaru Almasiihu. Yimɓe toon heewɓe nani kabaaru maandeeji kaayniiɗi ɗi Filipu waɗi, wooɗi nji'i ɗum du. Ndelle ɓe kettindii waaju makko faa wooɗi. Wonduɓe e ginnaaji heewɓe, ginnaaji ɗiin njaltiri bullaali mawɗi. Heewɓe ɓe ɓalli muɓɓen mbaati ndaɗi, kam'en e bonnguuɓe. Ɗum laatanii ngalluure ndeen seyo manngo. Gorko bi'eteeɗo Simon ina wonnoo ley ngalluure ndeen. Imo gollannoo ndaggadaaku, imo haayninoo Samariyankooɓe sanne, imo wiitoo wo o neɗɗo mawɗo. Yimɓe ɓeen fuu ina njaɓani mo, gilla suka faa mawɗo. Ɓe mbi'i: —Gorko o jogii baawɗe Laamɗo bi'eteeɗe «Baawɗe mawɗe». Ɓe njokkii mo ko ɓooyi sabo imo haayninoo ɓe e dabare makko. Ammaa nde Filipu waajinoo ɓe Kabaaru Lobbo haala laamu Laamɗo e haala Iisaa Almasiihu ndeen, ɓe ngoonɗini. Worɓe e rewɓe du lootaa lootagal batisima. Simon e hoore muuɗum goonɗini, kam du. Nde o batisaa ndeen, o takkunduri e Filipu. O yi'i maandeeji kaayniiɗi e kaayeefiiji mawɗi gaɗaaɗi ɗiin, de ɗum haaynii mo. Nulaaɓe wonɓe Urusaliima ɓeen nani Samariyankooɓe ngoonɗinii konngol Laamɗo. Ɓe nuldi ɗum'en Piyeer e Yuhanna. Nde ɓeen njottinoo ndeen, ndu'anii ɓe faa ɓe keɓa Ruuhu Ceniiɗo, sabo Ruuhu Ceniiɗo jippaaki e dow fay gooto maɓɓe tafon. Wo dow innde Iisaa Joomiraaɗo oon tan ɓe mbatisiraa. Ndeen Piyeer e Yuhanna njowi juuɗe muɓɓen dow maɓɓe de ɓe keɓi Ruuhu Ceniiɗo. Nde Simon yi'unoo Piyeer e Yuhanna ina njowi juuɗe muɓɓen dow maɓɓe ina kokka ɓe Ruuhu Ceniiɗo ndeen, inndani ɓe ceede, wi'i: —Kokkee kam miin du baawɗe ɗe faa mo njowumi juuɗe am e dow muuɗum fuu heɓa Ruuhu Ceniiɗo. Ndeen Piyeer jaabii mo, wi'i: —Wo Laamɗo halke, aan e cardi maa, sabo a miilii dokkal Laamɗo na heɓiree ceede! A walaa ngeɗu ley golle amin, ɗum walanaa ma, sabo ɓernde maa fonnditaaki to Laamɗo. Tuubu, wurta e bonanda maa oon, nyaagoɗaa Joomiraaɗo yalla imo yaafe e anniya maa bonɗo oon. Sabo mi yi'ii ma a kaaɗuɗo ɓernde, hakke maa haɓɓii ma. Simon jaabii, wi'i: —Nyaaganee kam Joomiraaɗo taa fay huunde e ko mbiiɗon ɗuum hewtoo kam. Wooɗi, Piyeer e Yuhanna ceedanii Almasiihu, mbaajii konngol Joomiraaɗo toon. Caggal ɗuum, ɓe njeccii Urusaliima. Dow laawol ngool du, iɓe mbaajoo Kabaaru Lobbo oon e gure Samariya keewɗe. Maleyka Joomiraaɗo wi'i Filipu: —Umma, yaaru horɗoore, kooƴaa laawol jeewniingol ƴuuroowol Urusaliima ina fonndii Gaaja ngool. O ummii, o yehi. O hawri e gorko Etiyopiyanke. Gorko oon wo howruujo Kandasa. Maanaa Kandasa wo «laamiiɗo debbo Etiyopi». Wo o coortaaɗo, kayboowo beembal jawdi kaananke debbo oon. Tawi o yehiino Urusaliima sujidande Laamɗo. Ko o wartata ɗuum, imo jooɗii e dow torkooru makko puccu, imo jannga ley dewtere annabi Esaaya. Ruuhu wi'i Filipu: —Ɓatta, samnda torkooru nduun. Filipu doggi hewti ndu, nani imo jannga dewtere annabi Esaaya, de wi'i mo: —Ndelle aɗa faama ko njanngataa ɗuum naa? Gorko oon jaabii, wi'i: —Noy paamirammi si fay gooto fiirtanaay kam? O nyaagii Filipu ƴeeŋa jooɗodoo e makko. Inan aayaaje ɗe o janngi ley dewtere ndeen: «O yaaraama hono mbaalu kirsoyteengu ni. No baalel deƴƴinortoo yeeso kesoowo leeɓi muuɗum ni, hono noon o muɓɓiri hunnduko makko. Ɓe leeƴinii mo, ɓe carii mo sariya bonɗo. Moy waawi fillaade filla ƴuwdi makko? Sabo ɓe ittii yonki makko ley adunaaru ga.» Howruujo oon wi'i Filipu: —Miɗo ŋaare, haalanam dow moy annabaajo oon haalata haala ka. Wo dow hoore muuɗum naa wo goɗɗo? Ndeen Filipu fuɗɗi haalude dow aayaaje ɗeen, de waajii mo Kabaaru Lobbo haala Iisaa. Iɓe njokki laawol maɓɓe ngool faa ɓe nji'i ndiyam. Howruujo oon wi'i: —Inan ndiyam! Ɗume haɗata kam looteede lootagal batisima? [Filipu wi'i: —Si tawii aɗa goonɗini e ɓernde laaɓunde fu, walaa ko haɗete batiseede. O jaabii, o wi'i: —Miɗo goonɗini Iisaa Almasiihu woni Ɓii Laamɗo.] O yamiri torkooru nduun daroo. Ɓe ɗiɗo fuu ɓe njippii, ɓe naati ndiyam ɗaam. Filipu looti mo lootagal batisima. Nde ɓe mburtinoo ndiyam ɗam ndeen, Ruuhu Joomiraaɗo hooƴi Filipu. Howruujo oon yiitaay mo katin, jokki laawol muuɗum, ina seyii. Filipu tawowaa Ajootus. Gilla ɗoon faa Kaysariya, wuro fuu ngo o wari e muuɗum, o waajoto Kabaaru Lobbo. Sool ina heddii na haala haalaaji kulɓiniiɗi dow taalibaaɓe Joomiraaɗo ɓeen, na wi'a o waran ɗum'en. O yehi to Almaami Mawɗo. O ŋaarii ɗum ɗerewol yamiroore nannoore mo cuuɗi Alhuudiyankooɓe baajorɗi gonɗi Damas. Hono nii, si o tawii toon yimɓe jokkuɓe laawol Iisaa, gorko e debbo fuu, o nannga ɗum'en, o haɓɓa, o yaara Urusaliima. Nde o yahunoo faa o ɓattitii Damas ndeen, wakkati gooto annoora ƴuuri dow kammu fiilii mo. O saami e leydi, o nani daande ina wi'a mo: —Sool, Sool, ko waɗi de aɗa torra kam? Sool ƴami: —Aan wo a moy, joomam? Nde o ƴamunoo ɗum fu, jaabu wari e makko: —Miin, wo mi Iisaa mo torrataa oon. Umma naatu e ley ngalluure ndeen. Ɓe kaalante ko tilsi ngaɗaa. Worɓe wonduɓe e makko ɓeen nani daande ndeen ammaa nji'aay fay gooto. Ɓe ndarii, ɓe mbemmbaa faa ɓe muumɗi. Sool ummii e leydi, ina feerti gite muuɗum ammaa yi'ataa fay huunde. Ndeen o ɗowaa, o nannaa Damas. O waɗi balɗe tati o bumɗo. O nyaamaay, o yaraay. Ley Damas ɗoon ina woodi taalibaajo bi'eteeɗo Ananiyas. E ley holleede, Joomiraaɗo noddi ɗum, wi'i: —Ananiyas! O jaabii, o wi'i: —Naam, Joomiraaɗo. Joomiraaɗo wi'i mo: —Umma rewu laawol bi'eteengol Dartiingol, naataa galle Yahuuda, piloɗaa gorko bi'eteeɗo Sool, jeyaaɗo Tarsus, sabo joonin imo waɗa du'aare. O yi'i e ley holleede gorko bi'eteeɗo Ananiyas ina naata, ina yowa juuɗe muuɗum e makko faa o wumta. Ananiyas jaabii, wi'i: —Joomiraaɗo, mi narrii yimɓe heewɓe haala gorko o e torraaji keewɗi ɗi o waɗi seniiɓe maa wonɓe Urusaliima. O wardii ɗo e yamiroore hooreeɓe almaami'en, faa o haɓɓa noddooɓe innde maa fuu. Ammaa Joomiraaɗo wi'i mo: —Yahu waɗoy no mbiimi ni, sabo mi suɓake gorko o faa o gollana kam. O anndina lenyi e kaanankooɓe e ɓiɓɓe Israa'iila du innde am. Mi hollan mo na tilsi o torree torraaji keewɗi saabe am. Ndeen, Ananiyas yehi, naatowi suudu nduun, yowi juuɗe muuɗum e makko, wi'i: —Sakiike am Sool, Joomiraaɗo meeɗen Iisaa ɓangannooɗo ma e laawol nde ngarannoɗaa oon, nulii kam faa mbumtaa, keewaa Ruuhu Ceniiɗo. Wakkati oon fu, huunde wa'unde hono koɓolaaje nii hoɓɓitii e gite Sool. O wumti, o ummii, de o lootaa lootagal batisima. O nyaami, de semmbe makko warti. O heddodii e taalibaaɓe wonɓe Damas ɓeen balɗe seeɗa. Wakkati oon fu, Sool fuɗɗi waajaade ley cuuɗi baajorɗi. Imo wi'a Iisaa jaati woni Ɓii Laamɗo. Ɗum haaynii hettindaniiɓe mo ɓeen fuu, mbi'i: —Wanaa kanko wonnoo torrannooɗo goonɗinɓe Iisaa wonɓe ley Urusaliima oon naa? Wanaa faa o haɓɓa goonɗinɓe o yaara ɗum'en to hooreeɓe almaami'en waddi mo ɗo naa? De Sool ina heddii na ɓeydoroo semmbe e ley waaju muuɗum oon, faa ɗum jiiɓi Alhuudiyankooɓe wonɓe Damas ɓeen fuu. O laaɓinani ɓe Iisaa woni Almasiihu oon. Balɗe njehi, ngarti, Alhuudiyankooɓe ndawridi faa mbara Sool. Sool humpitii dabare maɓɓe ndeen. Yimɓe ina kayba dammbuɗe ngalluure ndeen jemma e nyalooma fuu, faa ɓe keɓa no ɓe mbarda mo. Jemma gooto taalibaaɓe makko kooƴi mo, ngatti mo e hanndeere, kaɓɓi ɓoggol, njaltiniri mo kokuwol piiliingol ngalluure ngool. Nde Sool warnoo Urusaliima ndeen, muuyi hawritinde e taalibaaɓe Iisaa ɓeen. Ammaa ɓe fuu iɓe kula mo, ɓe koolaaki yalla o laatake taalibbo Iisaa goonga goonga. Ndeen Barnabas yaari mo to nulaaɓe ɓeen, haalani ɗum'en no o yiiri Joomiraaɗo ina haalda e makko e laawol ngool, e no o waajorii haala Iisaa e cuusal ley Damas toon. Caggal ɗuum, Sool wondi e maɓɓe, ina naata ina wurtoo ley galleeji maɓɓe Urusaliima, ina waajoroo haala Joomiraaɗo e cuusal. Imo haalda e Alhuudiyankooɓe haalannooɓe geresankoore ɓeen, imo yeddundura e maɓɓe, de kamɓe kaa iɓe piloo warude mo. Nde sakiraaɓe makko goonɗinɓe ɓeen annditinnoo ɗum ndeen, njaari Sool Kaysariya. Caggal ɗuum, ɓe neli mo Tarsus. Ndeen kawrital goonɗinɓe ngaal heɓi jam ley Yahuudiya e Galili, kam e Samariya fuu. Ngal ɓeydi semmbe, ngal yehi yeeso e kulol Joomiraaɗo, ngal ɓeydii heewude saabe ballal Ruuhu Ceniiɗo. Piyeer ina yiiloo e ley leydi ndiin fuu. O jippanii seniiɓe wonɓe Lidda ɓeen du. O tawi toon gorko nyawɗo mo ɓanndu muuɗum fuu waati, bi'eteeɗo Eneya. O waɗii duuɓi jeetati imo waalii. Piyeer wi'i mo: —Eneya, Iisaa Almasiihu dannii ma! Umma, moƴƴin daɗɗo maa! Wakkati oon pay, o ummii. Wonɓe Lidda e ngenndi Saron fuu nji'i mo, de tuubani Joomiraaɗo. Ley wuro Joffe ina woodi taalibaajo debbo bi'eteeɗo Tabita (maanaa majjum woni «Lewla»). Ɗum woni Dorkas e geresankoore. Imo golla golleeji lobbi, imo waɗana talkaaɓe moƴƴere. E balɗe ɗeen o nyawi, o maayi. O lootaa, de o wallinaa ley suudu sooro tafon. Wuro Joffe ngoon woɗɗunduraa e Lidda, wooɗi du, taalibaaɓe ɓeen nani Piyeer ina woni to Lidda toon. Ndelle ɓe neli worɓe ɗiɗo ŋaaroo mo o yottoo ɗum'en law. Piyeer ummii, yaadi e maɓɓe. Nde ɓe njottinoo ndeen, ɓe njaari mo ley suudu sooro toon. Rewɓe talka'en ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi ɓeen fuu ɓattii ɗum ina mboya, ina kolla ɗum saayaaji e kaddule goɗɗe ɗe Dorkas nyo'unoo nde wondunoo e muɓɓen ndeen. Piyeer wurtini yimɓe ɓeen fuu, hofii, ina du'oo. Caggal ɗuum, hucciti e maayɗo oon, wi'i: —Tabita, umma! Ndeen Tabita feerti gite muuɗum, yi'i Piyeer, ummii jooɗii. Piyeer nanngi junngo makko, ummini mo. Caggal ɗuum, o noddi seniiɓe ɓeen e rewɓe talkaaɓe ɓeen, o holli ɗum'en Tabita wo buurɗo. Ɗum nanaama e ley Joffe fuu, heewɓe ngoonɗini Joomiraaɗo. Piyeer ɓooyti Joffe balɗe keewɗe to ceeloowo guri bi'eteeɗo Simon. Ley Kaysariya ina woodi gorko bi'eteeɗo Korneliyus. O mawɗo fedde sordaasi'en wi'eteende «fedde Italiyankooɓe». O tinniiɗo e diina, kanko e koreeji makko fuu ɓe hulɓe Laamɗo. Imo sakkana Alhuudiyankooɓe sadakaaji keewɗi, imo waɗa du'aare to Laamɗo wakkati fuu. Nyannde gomma wakkati yamnde tati, o yi'i e ley holleede maleyka ina naata suudu makko. Maleyka oon ina wi'a mo: —Korneliyus! O ndaari ɗum faa wooɗi, o huli, o wi'i ɗum: —Joomam, ɗume? Maleyka oon wi'i mo: —Du'aawuuji maa e sadakaaji ɗi ngaɗanɗaa talkaaɓe ɗiin ina mbeli Laamɗo. Laamɗo yeggitaay ma. Nulu joonin worɓe to wuro Joffe, faa noddowa Simon, bi'eteeɗo Piyeer. Imo jippii to ceeloowo guri bi'eteeɗo Simon, mo suudu muuɗum hetti e maayo manngo. Nde maleyka kaaldannooɗo e makko oon dillunoo ndeen, o noddi gollooɓe makko ɗiɗo e sordaasi gooto kulɗo Laamɗo jeyaaɗo e howruuɓe makko. O haalani ɓe ko maleyka oon wi'i ɗuum fuu, o neli ɓe Joffe. Jaango majjum, iɓe ngoni e laawol. Nde worɓe tato ɓeen ɓattinoo wuro ngoon ndeen, Piyeer ƴeeŋi dow suudu ɗo weeri ɗoon wakkati hakkunde naange faa waɗa du'aare. O yolbii sanne, imo yiɗi nyaamude. Nde ɓe moƴƴinanta o nyaamdu ndeen, Laamɗo holli mo. O yi'i kammu udditii, de huunde wa'unde hono disaare mawnde ina jippinee e leydi. Coɓɓuli muuɗum nay fuu ina kaɓɓaa. Sii daabaaji fuu ɗi koyɗe nay, e kulle ladooje, kam e sii pooli fuu ina ngoni e mayre. Daande wi'i mo: —Piyeer, umma, hirsu, nyaam! Piyeer wi'i: —A'aa, abada Joomiraaɗo! Abada mi nyaamaay ko harmi naa ko tuuni. Daande ndeen wi'i mo katin: —Taa harmin ko Laamɗo laaɓini. Ɗum waɗi noon kile tati. Ndeen disaare ndeen ƴeentinaa dow kammu. Piyeer ina wemmbii dow ko hollaa ɗuum, ko ɗum fiirtata. Tawi worɓe ɓe Korneliyus nelunoo ɓeen, ƴamiino galle Simon, de joonin ɓe ngari. Ɓe ndarii e dammbugal. Ɓe noddi, ɓe ƴami yalla Simon bi'eteeɗo Piyeer ɗoon jippii. Piyeer ina heddii na miiloo dow ko yi'i ɗuum, faa Ruuhu wi'i ɗum: —Worɓe tato ina pile. Umma, jippa, njaadaa e maɓɓe tawa a sikkitiraay, sabo miin nuli ɓe. Piyeer jippii, wi'i worɓe ɓeen: —Inani kam, miin woni mo pilotoɗon oon. Ɗume waddi on? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Korneliyus mawɗo sordaasi'en neli min. O gorko dartiiɗo, kulɗo Laamɗo, mo lenyol Alhuudiyankooɓe fuu seedanii moƴƴere. Maleyka ceniiɗo yamirii mo min nodde, ngaraa suudu makko, faa o nana waaju maaɗa. Piyeer silmini ɓe, weerni ɓe jemma oon. Jaango majjum, o ummii, o dillidi e maɓɓe. Sakiraaɓe woɓɓe jeyaaɓe Joffe njaadi e makko. Jaango majjum katin ɓe njottii ngalluure Kaysariya. Korneliyus ina heɗinoo ɓe, noddi sakiraaɓe muuɗum e yigiraaɓe muuɗum ɓadiiɓe. Nde Piyeer naatannoo ndeen, Korneliyus jaɓɓii ɗum, sujidani ɗum. De Piyeer ummini mo, wi'i: —Umma, sabo miin du mi neɗɗo tan. Piyeer ina haalda e makko, faa ɓe naati suudu nduun, tawi toon yimɓe heewɓe ina kawriti. O wi'i ɓe: —Oɗon anndi daganaaki Alhuudiyanke jokkundura e mo wanaa Alhuudiyanke, naa weerande ɗum. Ammaa Laamɗo hollii kam taa mi ndaarda fay gooto karmuɗo naa tuunɗo. Ɗum waɗi nde nelanɗon kam ndeen, mi warii, mi salaaki. Ɗum le, kaalanee kam, saabe ɗume noddirɗon kam? Korneliyus jaabii, wi'i: —Hannden woni balɗe nay, miɗo waɗa du'aare ley suudu am e wakkati hono o, yamnde tati ni, faa gorko mo kaddule jalbooje wari, darii yeeso am, wi'i: «Korneliyus, Laamɗo jaabanake ma du'aawuuji maa e sadakaaji maa. Joonin, nulu e wuro wi'eteengo Joffe, noddaneɗaa Simon, bi'eteeɗo Piyeer. Imo jippii to ceeloowo guri bi'eteeɗo Simon, mo suudu muuɗum hetti e maayo manngo.» Ɗum waɗi de nelumi noddoweɗaa wakkati oon. A gaynii ko ngarɗaa ɗuum. Joonin min fuu inani min yeeso Laamɗo faa min kettindoo ko Joomiraaɗo yamiri ma mbaajoɗaa min fuu. Ndeen Piyeer fuɗɗi haalude, wi'i: —Joonin mi yi'ii goonga jaati Laamɗo ɓurdintaa yimɓe. Neɗɗo kuloowo mo, gaɗoowo ko fonnditii, o jaɓan ɗum ko lenyol muuɗum laatii fuu. Oɗon anndi konngol ngol Laamɗo nuldi ɓiɓɓe Israa'iila ngool. Konngol lobbol ngool na holla jam na heɓiree saabe Iisaa Almasiihu, kam woni Joomiraaɗo yimɓe fuu. Oɗon anndi kabaaru o huuɓii leydi Yahuudiya fuu. Ɗum fuɗɗii gilla Galili, caggal ko Yaayaa waajii yimɓe loote batisima. Oɗon anndi no Laamɗo suɓorii Iisaa Nasaraatuujo oon, no jippiniri e muuɗum Ruuhu Ceniiɗo e baawɗe. Oɗon anndi no Iisaa yiilorii e nokkuuje fuu ina golla golleeji lobbi, ina danna ɓe Ibiliisa jaalii na torra fuu, sabo Laamɗo ina wondi e muuɗum. Minen, min seedeeɓe ko o golli Yahuudiya e ko o golli Urusaliima fuu. Ɓe ɓili o e leggal palaangal, ɓe mbari mo. Ammaa Laamɗo iirtinii mo nyannde tataɓerde, de ɓangini mo hakkunde amin. Kaa wanaa yimɓe fuu o ɓangani. O ɓanganii seedeeɓe ɓe Laamɗo artii suɓaade ɓeen, minen nyaamduɓe e makko de njardi e makko caggal iirtagol makko ɓeen. O yamirii min mbaajoo yimɓe, min ceedoo kanko woni mo Laamɗo waɗi carotooɗo wuurɓe e maayɓe. Kanko du woni mo annabaaɓe fuu ceedanii, mbi'i goonɗinɗo mo fuu heɓan yaafaneede hakkeeji muuɗum saabe innde makko. Wakkati Piyeer waajotoo waaju oon ndeen, Ruuhu Ceniiɗo jippii e hettindiiɓe ɓeen fuu. Alhuudiyankooɓe goonɗinɓe wardunooɓe e Piyeer ɓeen fuu ɗum haaynii ɗum'en, no dokkal Ruuhu Ceniiɗo ngaal saakorii e yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ni. Sabo iɓe nana yimɓe ɓeen ina kaala e ɗemle janane, na njetta Laamɗo. Ndeen, Piyeer jaabii, wi'i: —Yimɓe ɓeen keɓii Ruuhu Ceniiɗo hono no meeɗen ni. Moy waawi haɗude ɓe looteede lootagal batisima? O yamiri ɓe mbatisiree e innde Iisaa Almasiihu. Caggal ɗuum, ɓe nyaagii mo o wonda e maɓɓe balɗe seeɗa. Nulaaɓe e sakiraaɓe wonɓe Yahuudiya ɓeen nani yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe du keɓii konngol Laamɗo. Nde Piyeer ƴeentunoo Urusaliima fu, goonɗinɓe tilsinɓe taadagol ɓeen peli ɗum, mbi'i: —A jippanake yimɓe ɓe taadaaki, a nyaamdii e muɓɓen! Ndeen Piyeer haalani ɓe ko waɗi ɗuum gilla e fuɗɗoode faa e timmoode, wi'i: —Wuro Joffe ngonnoomi, miɗo du'oo faa nji'umi e ley holleede huunde ɓanganii kam. Huunde wa'unde hono disaare mawnde nde coɓɓuli muuɗum nay fuu kaɓɓaa, ina jippinee ƴuuwde e kammu warde to am. Taykiimi nde faa wooɗi, nji'umi daabaaji fuu ɗi koyɗe nay, e kulle ladde e ladooje e sii pooli fuu. Nanumi daande ina wi'a kam: «Piyeer, umma, hirsu, nyaam!» Mbiimi: «A'aa, abada Joomiraaɗo! Abada mi nyaamaay ko harmi naa ko tuuni.» Daande dow kammu ndeen jaabitii kam katin, wi'i: «Taa harmin ko Laamɗo laaɓini.» Ɗum waɗi noon kile tati. Caggal ɗuum, kulle ɗeen fuu ƴeentinaa dow kammu. De wakkati oon pay, worɓe tato nulaaɓe to am ƴuuruɓe Kaysariya ngari to suudu ɗo min ngonnoo ɗoon. Ruuhu Ceniiɗo wi'i kam mi yaada e maɓɓe taa mi sikkitira fay huunde. Sakiraaɓe njeegomo ɓee ɗo njaadi e am, de min naaddi suudu Korneliyus. O haalani min no o yiiri maleyka ina darii ley suudu makko ina wi'a mo: «Nulu e wuro wi'eteengo Joffe noddaneɗaa Simon bi'eteeɗo Piyeer. O haalante haalaaji kisinoowo ma, aan e koreeji maa fuu.» Nde puɗɗumi haalude ndeen, Ruuhu Ceniiɗo jippii e maɓɓe hono no jipporinoo e meeɗen arande ni. Ndeen, miccitiimi konngol ngol Joomiraaɗo wi'unoo: «Yaayaa batisirannoo ndiyam, ammaa onon, on mbatisirte Ruuhu Ceniiɗo.» Si Laamɗo fonndii en e maɓɓe, hokkii ɓe ko hokkunoo en ɗuum nde ngoonɗinnoɗen Joommen Iisaa Almasiihu ndeen, ndelle miin wo mi moy? Yalla miɗo waawi haɗude Laamɗo naa? Nde ɓe nannoo ɗum ndeen, ɓe ndeƴƴinii, iɓe njetta Laamɗo, iɓe mbi'a: —Laamɗo tuubinii yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe du faa keɓa nguurndam ngoongalajam. Nde Etiyen waranoo ndeen, goonɗinɓe torraama faa cankitii. Woɓɓe njehi faa Finisi e Kipirus e Antiyoki. Iɓe mbaajoo Alhuudiyankooɓe tan konngol ngool. Ammaa goonɗinɓe woɓɓe ƴuurooɓe Kipirus e Sireene naati Antiyoki ina mbaajoo Kabaaru Lobbo haala Iisaa Joomiraaɗo oon hakkunde Geresankooɓe. Baawɗe Joomiraaɗo ina ngondi e maɓɓe. Yimɓe heewɓe ngoonɗini, tuubi, ngarti to Joomiraaɗo. Kawrital goonɗinɓe wonɓe Urusaliima ngaal nani kabaaru gaɗuɗo Antiyoki oon, neli toon Barnabas. Nde oon yottinoo de yi'i e maɓɓe moƴƴere Laamɗo fu, seyii, tindini ɓe fuu ɓe tinnoo, ɓe tabita e Joomiraaɗo e ɓerɗe laaɓuɗe. Barnabas wo gorko lobbo, kebbinaaɗo Ruuhu Ceniiɗo e goonɗinal. Jamaa keewɗo goonɗini Joomiraaɗo saabe makko. Caggal ɗuum, Barnabas yehi Tarsus faa filowoo Sool. Nde o yiitunoo ɗum ndeen, o yaari ɗum Antiyoki. Ɓe ngondi e kawrital goonɗinɓe wonɓe toon ɓeen hitaande hiɓɓunde, ɓe njanngini yimɓe heewɓe. Taalibaaɓe wonɓe Antiyoki ɓeen artii fuu wi'eede Almasiyankooɓe. E balɗe ɗeen, annabaaɓe ley goonɗinɓe ƴuurii Urusaliima ngari Antiyoki. Gooto maɓɓe bi'eteeɗo Agabus, ummii, darii, holliri saabe Ruuhu rafo manngo waɗan ley laamu Roma fuu. (Wooɗi, rafo ngoon waɗii e laamu kaananke mawɗo bi'eteeɗo Kalawdiyus.) Taalibaaɓe ɓeen anniyii hawrundurde mballa, mono fuu ko waawi, faa ɓe nelda sakiraaɓe maɓɓe wonɓe Yahuudiya ɓeen. Ɓe ngaɗi ɗum, ɓe nuldi mballa kaan e juuɗe Barnabas e Sool faa kokkowa mawɓe kawrital Urusaliima. Wakkati oon, kaananke bi'eteeɗo Hirudus fuɗɗi torrude woɓɓe ley kawrital goonɗinɓe ngaal. O yamiri Yaakuuba sakiike Yuhanna oon wardee kaafaahi. Nde o yiinoo iɗum weli Alhuudiyankooɓe ndeen, o nanngi Piyeer du. Ɗum hawri e wakkati iidi buuru mo wattaaka rabilla. Nde o nanngunoo Piyeer ndeen, o ommbi ɗum ley kasu. O yamiri pecce sordaasiiɓe nay loomtundura e haybugol ɗum, fedde fuu yimɓe nayo. O anniyii yaarude ɗum yeeso yimɓe fuu, si iidi Faltagol tilake. Ɗum waɗi de Piyeer haybaa e ley kasu nguun, ammaa kawrital goonɗinɓe ngal selaay nyaaganaade mo Laamɗo. Nde Hirudus anniyinoo yaarude mo sariya ndeen, jemma oon imo ɗaanii hakkunde sordaasiiɓe ɗiɗo, imo haɓɓiraa callali ɗiɗi. Ndaarooɓe woɓɓe du ina kayba dammbugal kasu ɗoon. Wakkati oon, maleyka Joomiraaɗo wari to makko, annoora yayni ley suudu nduun. Maleyka meemi mo, findini mo, wi'i: —Umma law! Ndeen callali ɗiin kaɓɓitii, ƴuwi e juuɗe makko, caami. Maleyka oon wi'i mo: —Haɓɓa kaɓɓorgol maa, ɓorna paɗe maa. Piyeer waɗiri noon. Maleyka oon wi'i mo: —Waana suddamaare maa, njokkaa kam. Piyeer wurtii, jokki mo, de o faamaay ko maleyka oon waɗata ɗuum wo goonga. Imo miiloo wo o yi'u ɗum ley holleede. Ɓe paltii kayboowo arandeejo oon e ɗiɗaɓo fuu. Ɓe njottii dammbugal njamndi naarrugal ngalluure ndeen. Ngal omtanii hoore maggal yeeso maɓɓe. Ɓe njalti, ɓe njokki laawol ngool. Wakkati oon, maleyka oon seedi e makko. Hakkillo Piyeer warti, wi'i: —Joonin mi tannyorii Joomiraaɗo nuli maleyka muuɗum, faa hisina kam e junngo Hirudus e ko Alhuudiyankooɓe njelinoo faa mi waɗee fuu. Nde o faamunoo ko waɗi fu, o yehi suudu Mariyama, inna Yuhanna bi'eteeɗo Marku. Toon yimɓe heewɓe kawriti ina ngaɗa du'aare. Nde Piyeer gokkinoo dammbugal galle toon ndeen, golloowo debbo bi'eteeɗo Roda ɓattitii faa ndaara wo moy. Nde o annditinnoo daande Piyeer ndeen, o yeggiti omtude dammbugal ngaal no o foti seyaade. O doggi, o naatowi, o humpiti ɓe wo Piyeer darii dammbugal toon. Ɓe mbi'i mo: —A kaaŋaaɗo! Ammaa imo heddii siinude sikke walaa wo ɗum Piyeer. Ɓe mbi'i katin: —Ɗum wo maleyka makko. De ɗum fuu Piyeer ina heddii ina gokkoo. Nde ɓe udditinnoo, ɓe njiinoo mo ndeen, ɗum haaynii ɓe sanne. O huncani ɓe junngo faa ɓe ndeƴƴinoo, o fillanii ɓe no Joomiraaɗo yaltiniri mo kasu, o wi'i: —Kaalanee ɗum Yaakuuba, kam e sakiraaɓe woɓɓe ɓeen. Caggal ɗuum, o yalti, o yehi nokku goɗɗo. Nde weetunoo fu, fitina mawɗo ummii hakkunde sordaasiiɓe ɓeen. Iɓe ƴamundura noy Piyeer waɗi. Hirudus yamiri ɓe piloo ɓe nannga mo, ammaa ɓe njiitaay mo. Ndelle o ƴami ndaarooɓe ɓeen ko laatii, de o yamiri ɓe mbaree. Caggal ɗuum, Hirudus jippii Yahuudiya, yehi Kaysariya jooɗowii toon. Hirudus tikkani yimɓe Tirus e Sidon. De yimɓe ɓeen kaa muuyaay noon, sabo wo leydi makko ndiin ɓe keɓata nyaamdu. Ndelle ɓe ndawridi, ɓe nuli woɓɓe nyaagoo faa ɓe ndewra e makko. Ɓe paamiri e Bilastus dawranoowo gollooɓe kaananke. Ɓe itti nyalaande faa ɓe kaalda e Hirudus kaananke oon. Nde nyannde ndeen yottinoo fu, o ɓornii kaddule kaananke, o jooɗii dow jooɗorgal laamu, o haaldi e maɓɓe. Yimɓe ɓeen peekii, mbi'i: —Ɗum wo daande laamɗo, wanaa daande neɗɗo! Wakkati oon fu, maleyka Joomiraaɗo fiyi Hirudus, sabo o hokkitaay Laamɗo teddeengal muuɗum. O ƴumi gilɗi, o maayi. Ammaa konngol Laamɗo ngool ina yaara yeeso, ina ɓeyda sankitaade. Nde Barnabas e Sool tilinoo e golle muɓɓen Urusaliima fu, ɓe njeccodii e Yuhanna bi'eteeɗo Marku. Annabaaɓe e jannginooɓe ina ngoni ley kawrital goonɗinɓe gonngal Antiyoki ngaal. Kamɓe ngoni Barnabas e Simeyon noddirteeɗo Ɓaleejo e Lukiyus mo Sireene e Manahen, mawnidinɗo e Hirudus hooreejo leydi oon, kam e Sool. Nyannde gomma iɓe teddina Joomiraaɗo tawi iɓe ngondi e suumayeere, ndeen Ruuhu Ceniiɗo wi'i ɓe: —Cenndanee kam Barnabas e Sool saabe gollal ngal noddirmi ɓe ngaal. Caggal suumayeere e du'aare maɓɓe, ɓe njowi juuɗe maɓɓe e dow yimɓe ɗiɗo ɓeen, ɓe nuli ɗum'en. Nii Ruuhu Ceniiɗo nuliri ɓe. Ɓe njehi Selewkiya, ɓe naati laana maayo manngo ɓe ponndii ruunde Kipirus. Nde ɓe njottinoo Salamis dow ruunde ndeen, ɓe mbaajii konngol Laamɗo ley cuuɗi Alhuudiyankooɓe baajorɗi. Yuhanna bi'eteeɗo Marku ina wondi e maɓɓe, ina walla ɓe. Ɓe peƴƴiti ruunde ndeen faa ɓe njottii ngalluure wi'eteende Pafos. Toon ɓe tawi daggada Alhuudiyanke bi'eteeɗo Bar-Iisaa, biitotooɗo wo annabaajo. Wo o howruujo kaananke bi'eteeɗo Sergiya Pool. Oon wo jom hakkillo. O noddi Barnabas e Sool sabo imo yiɗi nanude konngol Laamɗo. Ammaa Elimas mo inndem fiirtata «daggada» oon salake ɓe. Imo filoo bonnitinde goonɗinal kaananke oon. Ndeen Sool bi'eteeɗo Pool, kebbinaaɗo Ruuhu Ceniiɗo, ndaari mo faa wooɗi, wi'i: —Ɓii Ibiliisa! Aan keewɗo jamba e hiila, ganyo ko laaɓi fuu! A selataa oonyude laabi Joomiraaɗo ponnditiiɗi naa? Joonin jukkungo Joomiraaɗo saaman e maaɗa, a wuman, a yi'ataa naange faa sarɗi oon yottoo. Wakkati oon ni, gite makko cuddini, ɗe niɓɓi. Imo memmemta, imo filoo ɗowoowo. Nde kaananke oon yi'unoo ko waɗi ɗuum ndeen, goonɗini Iisaa. Waaju haala Joomiraaɗo kaan haaynake ɗum. Pool e yaadiraaɓe muuɗum naati laana maayo manngo, ndilli Pafos, njottii Perge ley leydi Pamfiliya. Ɗoon Yuhanna bi'eteeɗo Marku seedi e maɓɓe, yeccii Urusaliima. Ɓe ndilli Perge, ɓe ngari Antiyoki ley leydi Pisidiya. Ɓe naati waajordu nyalaande fowteteende, ɓe njooɗii. Caggal janngeede Tawreeta Muusaa e dewte annabaaɓe, hooreeɓe waajordu nduun neli ɓe noddee ɓe ngara yeeso muɓɓen. Ɓe mbi'i: —Sakiraaɓe, si oɗon njogii haala cemmbinooha yimɓe ɗo fu, kaalee. Pool ummii, hunci junngo muuɗum faa ɓe kakkilana ɗum, wi'i: —Israa'iilankooɓe e hulɓe Laamɗo woɓɓe, kettinee: Laamɗo Israa'iilankooɓe oon suɓake maamiraaɓe meeɗen, teddinii lenyol maɓɓe nde ngol hoɗoynoo leydi Misira ndeen. O yaltiniri ɓe toon baawɗe makko. O munyanii ɓe ley ladde faa waɗi duuɓi capanɗe nay. Caggal ko o halki lenyi jeɗɗi e ley leydi Kanaana, o hokki ndi yimɓe makko ndona ndi. Ko ɓe ngoni ley Misira faa warde ko ɓe naati leydi Kanaana fu waɗii hono duuɓi keme nay e capanɗe joy. Caggal ɗuum, o hokki ɓe sarotooɓe faa jamaanu annabi Samuwiila. Nde ɗum faltinoo ndeen, ɓe nyaagii Laamɗo hokka ɓe kaananke. Laamɗo hokki ɓe Sawulu ɓii Kis ƴuuruɗo e lenyol Benyamin. Oon laamii ɓe duuɓi capanɗe nay. Ndeen Laamɗo ɓorti Sawulu, hokki Daawda laamu. O haali kabaaru muuɗum, o wi'i: «Mi heɓii Daawda ɓii Yesa gorko belnoowo ɓernde am, gaɗoowo muuyɗe am fuu.» E ƴuwdi makko Laamɗo wurtini Iisaa, kisinoowo Israa'iila no aadorinoo noon. Fadde Iisaa warude, Yaayaa waajake yimɓe Israa'iila fuu tuuba, lootee lootagal batisima. Katin, nde Yaayaa timminannoo golle muuɗum ndeen, wi'i ɓe: «Mi wanaa mo miiloton ngonumi oon. Ammaa ina woodi garoowo caggal am, mo mi fotaay fay e haɓɓitinde ɓoggi paɗe muuɗum.» Sakiraaɓe, onon ƴuwdi Ibrahiima e hulɓe Laamɗo woɓɓe, wo enen nuldaa kabaaru kisinoowo o. Sabo wonɓe Urusaliima ɓeen e hooreeɓe muɓɓen fuu annditaay Iisaa. Katin du ɓe paamaay haalaaji annabaaɓe janngeteeɗi nyalaande fowteteende fuu. Annabaaɓe ɓeen mbi'ii Iisaa sarete. Ko ɓe carii mo ɗuum, ɓe tabintinii haalaaji ɗiin. Fay si taweede ɓe keɓaay daliili fuu no ɓe mbarda mo, ɓe nyaagake Pilaatu o waree. Nde ɓe ngollunoo ko Binndi ɗiin mbi'i e makko ɗuum faa hiɓɓi ndeen, ɓe njippini mo e leggal palaangal, ɓe ngaɗi mo e saabeere. Ammaa Laamɗo iirtinii mo. Balɗe keewɗe o ɓangani wondunooɓe e makko ɓeen gilla Galili faa Urusaliima. Ɓeen ngoni seedantooɓe mo yeeso yimɓe joonin. Minen, miɗen ngaddana on Kabaaru Lobbo: ko Laamɗo aadaninoo maamiraaɓe meeɗen ɗuum, yottinanii en, enen taaniraaɓe muɓɓen. O waɗii ɗum e ley ko o iirtini Iisaa. Noon winndiraa ley jimol Jabuura suura ɗiɗi: «Wo a ɓiyam, hannden mi laatake Baaba maa.» Katin du, Laamɗo iirtinii mo e hakkunde maayɓe, accaay ɓanndu makko nyoli. Noon haaldunoo nde wi'unoo: «Mi hokkan on barkeeji ceniiɗi ɗi mbonataa, ɗi podaninoomi Daawda ɗiin.» Ɗum waɗi de o wi'i e Jabuura suura goɗɗo: «A accataa Ceniiɗo maa nyola.» Daawda gollii ko Laamɗo muuyi golla e jamaanu muuɗum. Caggal ɗuum, o maayi. Ɓanndu makko hawrunduraa e maamiraaɓe makko, ndu nyoli. Ammaa mo Laamɗo iirtini oon nyolaay. Sakiraaɓe, anndee wo saabe makko de mbaajaɗon yaafeede hakkeeji. Tawreeta Muusaa waawaa waɗude neɗɗo ponnditiiɗo. De kanko kaa, goonɗinɗo mo fuu, o ndaardan ɗum ponnditiiɗo. Ɗum le, kaybee taa ko annabaaɓe cappinoo ɗuum hewtoo on: «Onon jalnortooɓe golle am, ndaaree, de ɗum haaynoo on, de kalkon! Sabo mi waɗan goɗɗum e ley wakkati mooɗon, mo on ngoonɗintaa fay si neɗɗo haalannoo on.» Caggal Pool e Barnabas njaltii waajordu nduun, jamaa oon nyaagii ɓe ɓe ngarta fowteteende waroore, faa ɓe njaha yeeso e waaju maɓɓe. Caggal ko kawrital ngaal waɗi ɗuum, Alhuudiyankooɓe heewɓe e naatuɓe e diina muɓɓen njokki Pool e Barnabas. Ɓeen ɗiɗo fuu ina kaalda e maɓɓe, ina tindina ɓe ɓe keddoo e moƴƴere Laamɗo. Fowteteende jokkunde ndeen, yimɓe ngalluure ndeen fuu kawriti faa kettinoo konngol Laamɗo. Ammaa nde Alhuudiyankooɓe ɓeen njiinoo jamaa oon ndeen, kiram naati ɓe. Iɓe njedda ko Pool waajotoo ɗuum, iɓe njenna ɗum. Ndeen Pool e Barnabas kaaldirani ɓe tannyoral, mbi'i: —Waajibi onon min artotoo haalande konngol Laamɗo ngol. Ammaa saabe on paɗɗii ngol, on ndaardaay ko'e mooɗon oɗon poti heɓude nguurndam nduumiiɗam, min njahan to yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe. Sabo inan ko Joomiraaɗo yamiri min: «Mi darnii ma faa laatanoɗaa lenyi ɗiin annoora, faa kisinaa haddi adunaaru ndu fuu.» Nde yimɓe lenyi goɗɗi ɗiin nannoo haalaaji ɗiin ndeen, ceyii, teddini konngol Joomiraaɗo ngool. Ɓe Laamɗo suɓanii nguurndam nduumiiɗam ɓeen fuu ngoonɗini. Konngol Joomiraaɗo ngool sankitii e leydi ndiin fuu. Ammaa Alhuudiyankooɓe ɓeen ummini hakkillooji rewɓe rewooɓe Laamɗo saahiiɓe, kam e mawɓe ngalluure ndeen. Ɓe ummini torra dow Pool e Barnabas, ɓe ndiiwi ɗum'en leydi maɓɓe. Kam'en du piɗɗi colla koyɗe muɓɓen e maɓɓe, de njehi Ikoniya. Taalibaaɓe ɓeen kebbinaa seyo e Ruuhu Ceniiɗo. Ley Ikoniya du Pool e Barnabas naati e ley waajordu Alhuudiyankooɓe. Ley ko ɓe mbaajii ɗuum, Alhuudiyankooɓe e yimɓe lenyi goɗɗi heewɓe ngoonɗini. Ammaa Alhuudiyankooɓe saliiɓe goonɗinde ɓeen ummini hakkillooji lenyi goɗɗi, mbonni ɓerɗe muɓɓen faa mbanya sakiraaɓe goonɗinɓe ɓeen. Ammaa ɗum fuu haɗaay ɓe ɓooyude toon, iɓe mbaajoroo haala Joomiraaɗo cuusal, iɓe kolla hinney Joomiraaɗo. Yimɓe ɓeen annditii ko ɓe mbaajotoo ɗuum wo goonga, sabo Laamɗo hokki ɓe baawɗe waɗude maandeeji kaayniiɗi e golleeji kaayniiɗi. Yimɓe wuro ngoon peccii: woɓɓe keedani Alhuudiyankooɓe, woɓɓe du keedani nulaaɓe ɓeen. Yimɓe lenyi goɗɗi e Alhuudiyankooɓe e ardiiɓe muɓɓen anniyii torrude ɓe e wardude ɓe kaaƴe. Nde ɓe maatunoo ɗum ndeen, ɓe ndoggani Listara e Derbe e gure seraaji muɓɓen ley leydi Likoniya. Toon du iɓe mbaajoo Kabaaru Lobbo oon. Ley Listara ɗoon ina woodi gorko bonnguujo, dimdaaɗo e bonngaaku. Abada o yahaay e koyɗe makko. Imo hettinii waaju Pool. Pool ndaari mo, yi'i o goonɗinii faa imo waawi danneede, haali semmbe, wi'i: —Umma, dara e koyɗe maa! Gorko oon gurbitii, darii, ina yaha. Nde yimɓe ɓeen njiinoo ko Pool waɗi ɗuum ndeen, mbulli, mbi'i e ley haala Likoniya'en: —Alla'en njippake dow meeɗen, na nanndinkinii e yimɓe! Ɓe inndiri Barnabas «Jewus», ɓe inndiri Pool du «Hermes», sabo Pool wonnoo kaaloowo. Suudu tooru maɓɓe wi'eteendu Jewus ina woni yaasin ngalluure toon. Almaami oon ƴuuri toon waddi ga'i maysiniraaɗi pinndi to dammbuɗe narruɗe ngalluure toon. Kanko e yimɓe ɓeen ina njiɗi waɗude ɗi kirsamaaji. Ammaa nde Barnabas e Pool nannoo ɗum ndeen, ɗum metti ɗum'en faa ceeki kaddule muɓɓen, kenyanii jamaa oon ina peekoo, ina mbi'a: —Worɓe, ɗume ngaɗoton ɗo? Minen du min yimɓe hono mooɗon. Miɗen mbaajoo Kabaaru Lobbo oon faa tuubon, celon golleeji ɓoli ɗi, ngarton e Laamɗo buurɗo, taguɗo kammu e leydi e maayo manngo e ko woni e muɓɓen fuu. E jamaanuuji paltiiɗi ɗiin o accii lenyi fuu njokka laabi muɓɓen. E ɗum fuu, imo golla ko wooɗi faa ɗum seedanoo mbooɗirka makko. Imo tomnana on ƴuwoonde, imo ɓenndinana on nyaamri e wakkati muuɗum. Imo waaltinira hakkillooji mon nyaamdu e seyo. No Pool e Barnabas mbaajorii nii fu, faa hannden wo e semmbe kaɗiri jamaa oon hirsande ɗum'en ga'i ɗiin. Caggal ɗuum, Alhuudiyankooɓe ƴuuri Antiyoki e Ikoniya. Ɓe keɓi hakkillooji yimɓe ɓeen faa limni Pool kaaƴe. Ɓe ndaasi ɗum, ɓe njoppowi ɗum faa caggal wuro ngoon, sabo ɓe miilii wo maayɗo. Ammaa nde taalibaaɓe ɓeen ngarnoo piilii mo ndeen, o ummii, o soƴƴitii ley wuro ngoon. Jaango majjum, o yaadi e Barnabas wuro wi'eteengo Derbe. Nde ɓe mbaajinoo toon Kabaaru Lobbo fu, yimɓe heewɓe laatii taalibaaɓe Iisaa. Caggal ɗuum, ɓe njeccii Listara e Ikoniya, kam e Antiyoki. Iɓe ɓeydana taalibaaɓe semmbe, iɓe tindina ɗum'en keddoo e goonɗinal, iɓe mbi'a: —Sanaa tampen tampiriiji keewɗi fadde men e naatude laamu Laamɗo. E ley kawrite goonɗinɓe ɗeen fuu, ɓe cuɓanii ɗum'en mawɓe. Caggal ɗuum, ɓe cuumii, ɓe ndu'ii, ɓe kalfini ɗum'en Joomiraaɗo mo ɓe ngoonɗini oon. Nde ɓe ceekunoo leydi Pisidiya ndeen, ɓe ngari leydi Pamfiliya. Ɓe mbaajii konngol ngol ley wuro Perge. Caggal ɗuum, ɓe njippowii Ataliya. Toon ɓe naati laana maayo manngo, ɓe pornyii Antiyoki ɗo ɓe kalfinanoo moƴƴere Laamɗo faa ɓe ngolla gollal ngal ɓe tilii ngaal. Nde ɓe njottinoo ndeen, ɓe kawrunduri yimɓe kawrital goonɗinɓe ngaal, ɓe kaalani ngal no Laamɗo nawtorii ɓe, no o omtirani yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe dammbugal goonɗinal. Ɓe keddii ɗoon faa ɓooyti, iɓe ngondi e taalibaaɓe ɓeen. Yimɓe woɓɓe ƴuuri Yahuudiya ngari Antiyoki, ina njanngina sakiraaɓe ɓeen, ina mbi'a: —Si on taadiraaka hono no Muusaa wi'iri noon fu, on kisataa. Pool e Barnabas pooɗunduri e maɓɓe, ndukidi e maɓɓe faa tiiɗi. Ndelle ɓe tabintini nelde Pool e Barnabas e yimɓe woɓɓe faa Urusaliima, ɓe kaaldowa e nulaaɓe e mawɓe goonɗinɓe ɓeen dow majjum. Ndelle kawrital goonɗinɓe ngaal neli ɓe. Ɓe peƴƴiti leyɗe Finisi e Samariya, iɓe kaalana goonɗinɓe toon haala tuubugol yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe. Ɗum laatanii sakiraaɓe ɓeen fuu seyo manngo. Nde ɓe njottinoo Urusaliima ndeen, kawrital goonɗinɓe ngaal e nulaaɓe e mawɓe ɓeen njaɓɓii ɓe. Ɓe kaalani ɗum'en ko Laamɗo gollitiri ɓe. Ammaa woɓɓe ley goonɗinɓe jeyaaɓe e fedde Farisa'en ummii, mbi'i: —Waajibi ɓe taadee, ɓe njamiree jokkude Tawreeta Muusaa. Nulaaɓe e mawɓe ɓeen kawriti faa ndaara haala kaan. Caggal ko haalaaji ɗiin keewii, Piyeer ummii, wi'i ɓe: —Sakiraaɓe, oɗon anndi Laamɗo suɓake kam e ley mooɗon gilla ko ɓooyi. O suɓake kam faa mi waajoo Kabaaru Lobbo oon hakkunde yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe, faa ɓe nana, ɓe ngoonɗina. Laamɗo annduɗo ɓerɗe oon hollii jaɓanii ɓe, nde hokkunoo ɓe Ruuhu Ceniiɗo hono no meeɗen ni. Walaa fuu ko o senndiri en e maɓɓe, e ley ko o laaɓiniri ɓerɗe maɓɓe e goonɗinal. Joonin, ko waɗi de oɗon ndaartindoo Laamɗo? Oɗon njowa e taalibaaɓe ɓeen donngal ngal enen e maamiraaɓe meeɗen fuu en mbaawaay ronndaade. A'aa. Wo moƴƴere Joomiraaɗo meeɗen Iisaa de tannyorɗen hisineede. Hono noon kamɓe du. Kawrital ngaal fuu deƴƴinii siw, ina hettinii ko Barnabas e Pool pillotoo no Laamɗo hokkiri ɗum'en waɗude maandeeji kaayniiɗi e kaayeefiiji hakkunde lenyi goɗɗi. Nde ɓe kettinnoo haalaaji ɗiin faa wooɗi fu, Yaakuuba ɓeydi haala, wi'i: —Sakiraaɓe, kettinanee kam! Simon humpitii en no Laamɗo artorii hakkilande yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe, faa waɗa ɗum'en yimɓe muuɗum. Ɗum hawrii e haalaaji annabaaɓe ɗiin, hono no winndiraa ni: «Joomiraaɗo wi'i: Caggal ɗuum, mi wartan, mi nyiɓtoo suudu Daawda saamundu nduun, mi fonndita ko boni e mayru, mi darna ndu katin, faa yimɓe heddiiɓe fuu tewta Joomiraaɗo, lenyi ɗi noddammi fuu, faa laatoo yimɓe am. Joomiraaɗo tabintinɗo kulle ɗe anndunoo waɗan gilla arande, kam wi'i noon.» Ɗum saabii miin kaa ko nji'umi, taa tiiɗinanen lenyi goɗɗi tuubuɗi ngarti e Laamɗo ɗiin. Ammaa mbinndanen ɓe ɓe ndeentoo e ko tooruuji tuunini e jeenu e nyaamude ko saaɗi e nyaamude ƴiiƴam. Gilla e jamaanuuji ɓooyɗi, Tawreeta Muusaa ina jannginee ley gure ɗeen fuu, iɓe njannga ɗum nyalaande fowteteende fuu ley cuuɗi baajorɗi. Ndeen nulaaɓe ɓeen e mawɓe e kawrital goonɗinɓe ngaal fuu paamiri faa cuɓoo worɓe e ley muɓɓen faa nela ɗum'en Antiyoki, ɓe njaada e Pool e Barnabas. Ɓe cuɓii Yahuuda bi'eteeɗo Barasaba, kam e Silas. Ɗiɗo ɓeen fuu wo ardiiɓe ley sakiraaɓe goonɗinɓe. Inan ɓataaki ki ɓe kokki ɗum'en: Minen sakiraaɓe mooɗon nulaaɓe e mawɓe, miɗen njowta on, onon sakiraaɓe amin lenyi goɗɗi gonɗi Antiyoki e Siiriya e Silisi. Min nanii yimɓe ƴuuruɓe to amin mettinirii ɓerɗe mooɗon haalaaji, njiiɓii hakkillooji mooɗon. Minen le, min njamiraay ɓe. Min ndawridii, min paamiri min cuɓoo worɓe faa min nela ɗum'en to mooɗon, ɓe njaada e yigiraaɓe amin horsuɓe Barnabas e Pool, farritinɓe yonkiiji muɓɓen saabe Joommen Iisaa Almasiihu. Ɗum waɗi de min neli Yahuuda e Silas, paamina on ko min mbinndi e mooɗon ɗuum hunnduko e hunnduko. Minen e Ruuhu Ceniiɗo, min anniyake taa min njowa on doŋle tedduɗe si wanaa ko tilsi ɗuum: ndeentoɗon e kirsanaaɗi tooruuji e ƴiiƴam e ko saaɗi e jeenu. Si on ndeenii ko'e mooɗon e kujje ɗe, on ngaɗii ko wooɗi. Laamɗo reena en! Wooɗi, ɓe kokkaa laawol, ɓe njehi Antiyoki. Nde ɓe njottinoo ndeen, ɓe kawrunduri kawrital goonɗinɓe ngaal, ɓe kokki ngal ɓataaki kiin. Nde ɓeen janngunoo ki ndeen, ceyii sabo haalaaji ɗiin cemmbinii ɓerɗe muɓɓen. Yahuuda e Silas wo annabaaɓe. Ɓe mbaaltiniri ɓerɗe sakiraaɓe e haalaaji keewɗi, ɓe cemmbini ɗum'en. Nde ɓe ɓooytunoo toon seeɗa fu, ɓe ceedi e sakiraaɓe ɓeen e dow jam, ɓe njeccii to nelnooɓe ɓe toon. [ De Silas, kam kaa, heddii toon.] Pool e Barnabas keddii ley Antiyoki ɗoon. Kam'en e woɓɓe heewɓe ina njanngina ina mbaajoo konngol Joomiraaɗo. Caggal balɗe seeɗa, Pool wi'i Barnabas: —Njeccoɗen e gure ɗe mbaajinoɗen konngol Joomiraaɗo ɗeen fuu, njippanoɗen sakiraaɓe meeɗen ɓeen, ndaaren no ɓe ngorri. Barnabas ina yiɗi ɓe njaada e Yuhanna bi'eteeɗo Marku. De Pool kaa muuyaay ɓe njaada e gorko oon, sabo oon seediino e maɓɓe Pamfiliya, yaadaay e maɓɓe faa gollida e maɓɓe. Barnabas e Pool luuri faa ceedi. Mono e maɓɓe fuu suɓii neɗɗo goɗɗo. Barnabas yaadi e Marku, naati laana maayo, fonndii ruunde Kipirus. Pool du suɓii yaadude e Silas. Sakiraaɓe ɓeen kalfinii ɓe e hinney Joomiraaɗo de ɓe ndilli. Ɓe ndewi leyɗe Siiriya e Silisi, iɓe cemmbina kawrite goonɗinɓe ɗeen. Pool wari Derbe. Caggal ɗuum, o yottii Listara. Goonɗinɗo bi'eteeɗo Timote ina tawaa ɗoon. Inniiko wo Alhuudiyanke goonɗinɗo, de baabiiko wo neɗɗo ƴuuruɗo Geres. Sakiraaɓe wonɓe Listara e Ikoniya ɓeen ina ceedanoo mo wo o lobbo. Pool ina yiɗi faa o yaada e muɓɓen. Ndelle yaari mo faa o taadee tafon, sabo Alhuudiyankooɓe wonɓe e leyɗe ɗeen ɓeen fuu ina anndi baabiiko wo ƴuuruɗo Geres. Ley gure ɗe ɓe peƴƴiti ɗeen, iɓe njottinana goonɗinɓe jamirooje ɗe nulaaɓe e mawɓe wonɓe Urusaliima ɓeen kolli ɓe njokka. Hono noon, kawrite goonɗinɓe ɗeen ina ɓeydoo semmbe ley goonɗinal, ina ɓeydoo heewude nyannde fuu. Ruuhu Ceniiɗo haɗi ɓe waajaade konngol ngol ley Aasiya. Saabe majjum ɓe ndewi leydi Firigiya e leydi Galaatiya. Nde ɓe ngarnoo keerol Misiya ndeen, ɓe pilii yaade Bitiniya, ammaa Ruuhu Iisaa accaay ɓe naata. Saabe ɗuum, ɓe paltii Misiya, ɓe naati e wuro wi'eteengo Torowas. Jemma oon, Pool heɓi holleede. O yi'i gorko Makedoniyanke ina darii, ina nyaagoo mo ina wi'a: —Ngaraa Makedoniya, mballaa min! Nde Pool yiinoo ko hollaa ɗum ndeen, wakkati oon ni, filii yahude Makedoniya. Min tannyorii Laamɗo noddii min faa min mbaajoo ɓe Kabaaru Lobbo. Hono noon, min naati laana maayo ƴuuruka Torowas, min ponndii ruunde Samotaras. Jaango majjum, min ponndii Neyapolis. Min ƴuwi ɗoon, min ponndii Filipi. Filipi wo ngalluure mawnde e leydi Makedoniya nde Romankooɓe ndawranta. Min ngaɗi balɗe seeɗa ɗoon. Nyalaande fowteteende, min njaltiri wuro ngoon hedde daande maayo to min miili Alhuudiyankooɓe na mboownoo waɗude du'aare. Min tawi ɗoon rewɓe ina kawriti. Min njooɗii, min mbaajii ɓe. Gooto maɓɓe wo debbo jokkuɗo Laamɗo bi'eteeɗo Lidiya. Wo o connoowo kaddule boɗeeje, jeyaaɗo ngalluure wi'eteende Tiyatira. Imo hettindii waaju oon, de Joomiraaɗo omti ɓernde makko faa o jaɓa ko Pool waajotoo ɗuum. Kanko e koreeji makko fuu ɓe lootaa lootagal batisima. Caggal ɗuum, o nyaagii min, o wi'i: —Si oɗon tiigorii kam mi goonɗinɗo Joomiraaɗo fu, ngaree suudu am, mbeeranon kam. O tilsinani min faa min njaɓi. Nyannde wootere miɗen njaha to nokkuure waɗirde du'aare. Korɗo gonduɗo e ginnaaru hawriti e amin. Wo o ji'oowo ko warata. Joomiraaɓe makko keɓii kaalisi keewɗo e ndaggadaaku makko nguun. O jokki min, minen e Pool, imo feekoo, imo wi'a: —Yimɓe ɓe wo gollanooɓe Laamɗo Toowɗo! Iɓe mbaajoo on laawol kisindam! Balɗe keewɗe imo waɗa noon faa ɓernde Pool ummii, hucciti e makko, wi'i ginnaaru nduun: —Saabe Iisaa Almasiihu, yaltu e debbo o! Ginnaaru nduun yalti wakkati oon pay. Nde joomiraaɓe korɗo oon paamunoo laawol muɓɓen hemrude ceede e makko timmii fu, nanngi Pool e Silas, ndaasi ɗum'en ngaddi faa ley luumo yeeso sarotooɓe wuro ngoon. Ndeen ɓe njaari ɗum'en to hooreeɓe, ɓe mbi'i: —Worɓe ɗiɗo ɓe wo Alhuudiyankooɓe. Iɓe ngadda baasi e wuro meeɗen ngo. Iɓe mbaajoo al'aadaaji ɗi ndaganaaki en njaɓen naa ngollen, sabo en Romankooɓe. Jamaa oon ummanii ɓe. Hooreeɓe ɓeen njamiri ɓe ɓortee kaddule maɓɓe, de ɓe piiree loosi. Ɓe piyaa faa naawi, ɓe paɗɗaa ley kasu. Hooreeɓe ɓeen njamiri kayboowo kasu oon hayba ɓe faa wooɗa. Oon le, nde heɓunoo yamiroore ndeen fu, nanni ɓe e ley suudu kasu hakkundeeru. O geƴƴiri koyɗe maɓɓe geƴƴelle leɗɗe. Hakkunde jemma oon, Pool e Silas ina ngaɗa du'aare, ina njimana Laamɗo. Kasunkooɓe woɓɓe ɓeen du ina kettindanii ɓe. De wakkati gooto, leydi dimmbii dimmbagol manngol faa joƴƴinirɗe kasu ɗeen njergii. Wakkati oon du, dammbuɗe ɗeen fuu omtii, geƴƴelle kasunkooɓe ɗeen fuu kaɓɓitii. Nde kayboowo oon finnoo de yi'i dammbuɗe kasu ɗeen ina omtii fu, soorti kaafaahi muuɗum faa waritoo, miilii kasunkooɓe ɓeen ndoggii. Pool ƴeewnii faa toowi, wi'i mo: —Taa waɗu hoore maa ko boni, min fuu ɗo min ngoni! Ndeen kayboowo oon ŋaarii jaynorgol. O doggiri kasu to Pool e Silas ngoni toon, o hippii yeeso muɓɓen, heddii imo diwna. Caggal ɗuum, o wurtini ɓe, o wi'i ɓe: —Joomiraaɓe, noy kaanumi waɗude faa mi hisa? Ɓe njaabii mo, ɓe mbi'i: —Goonɗin Iisaa Joomiraaɗo, ndeen a hisan, aan e koreeji maa fuu. Ɓe mbaajii mo konngol Joomiraaɗo, kanko e koreeji makko fuu. Faa ɓooyti seeɗa, ley jemma oon o yaari ɓe, o lootowi barme maɓɓe. Wakkati oon du o lootaa lootagal batisima, kanko e koreeji makko fuu. O nanni Pool e Silas suudu makko, o hokki ɗum'en nyaamdu. Kanko e koreeji makko fuu ɓe ceyii sabo ɓe keɓii goonɗinde Laamɗo. Nde weetunoo ndeen, hooreeɓe Romankooɓe neli yimɓe laamu mbi'a kayboowo oon yoppa worɓe ɗiɗo ɓeen. Kayboowo oon haalanowi ɗum Pool, wi'i: —Hooreeɓe ɓeen nulii njoppeɗon. Mburtee joonin, njehee e jam. Ammaa Pool jaabii, wi'i: —Ɓe njamirii min piyee yeeso yimɓe tawa min caraaka, fay si min ɗiɗo fuu min Romankooɓe. Ɓe nanni min e kasu. Joonin ɓe njaltiniran min cuncukka naa? Ɗum kaa laatataako. Sanaa kamɓe e ko'e maɓɓe, ɓe ngara ɓe njaltina min! Yimɓe laamu ɓeen kaaltani hooreeɓe Romankooɓe ɓeen haala kaan. Ɓeen kuli nde nannoo Pool e Silas wo Romankooɓe ndeen. Ɓe njehi, ɓe curowi ɗum'en, ɓe mburtini ɗum'en kasu toon. Ɓe nyaagii ɗum'en ndilla wuro ngoon. Nde Pool e Silas njaltunoo e kasu ndeen, naati galle Lidiya. Ɓe nji'i sakiraaɓe ɓeen, ɓe cemmbini ɓerɗe muɓɓen. Caggal ɗuum, ɓe ndilli. Pool e Silas peƴƴiti Amfipolis e Apoloni faa njottii Tesaloniiki. Ina woodi waajordu Alhuudiyankooɓe toon du. Pool waɗi no woowri, naati ley waajordu nduun. Nyalaaɗe powteteeɗe tati imo liddundura e maɓɓe imo fiirtana ɓe Binndi ɗiin. O fiirtani ɓe, o holli ɓe ina tilsunoo Almasiihu oon torree, ummintinee e maayde. O wi'i ɓe: —Iisaa mo mbaajotoomi on haala muuɗum oon, kam woni Almasiihu. Woɓɓe maɓɓe tannyori ɗum goonga, njokki mo, kanko Pool, e Silas. Yimɓe Geresankooɓe rewooɓe Laamɗo heewɓe e rewɓe saahiiɓe ɗuuɗuɓe du njokki ɓe. Alhuudiyankooɓe ɓe nganaa goonɗinɓe ɓeen kiri Pool e Silas, nanngi yimɓe huyfuɓe yiilotooɓe ley luumo, kawrunduri ɗum'en. Ɓe njirkiti ngalluure ndeen fuu. Ɓe naati e galle Yason, iɓe piloo Pool e Silas faa ɓe njaara ɗum'en yeeso yimɓe wuro. Nde ɓe kunnginoo yiitude ɗum'en ndeen, ɓe ndaasi Yason e sakiraaɓe woɓɓe, ɓe ngaddi ɗum'en to sarotooɓe ngalluure ndeen, iɓe peekoo, iɓe mbi'a: —Yimɓe umminooɓe baasi e aduna o fuu ngarii ɗo. Yason weerni ɗum'en! Ɓe fuu ko ɓe ngaɗata ɗuum ina luttunduri e sariya kaananke Roma mawɗo oon. Iɓe mbi'a kaananke goɗɗo ina woodi, bi'eteeɗo Iisaa. Haalaaji ɗiin njirkiti jamaa oon e sarotooɓe ngalluure ndeen. Sarotooɓe ɓeen njomnii Yason e wonduɓe e muuɗum ɓeen, njaɓi buuɗi ɗiin, de njoofi ɗum'en. Jemma oon pay, sakiraaɓe ɓeen neli Pool e Silas Bereya. Nde ɓe njottinoo ndeen, ɓe njehi to waajordu Alhuudiyankooɓe. Yimɓe wonɓe ɗoon ina ɓuri Alhuudiyankooɓe wonɓe Tesaloniiki ɓeen jikku lobbo. Ɓe njakkitorii konngol Pool ngool e juuɗe ɗiɗi. Iɓe piloo ley Binndi ɗiin nyannde fuu faa ɓe ndaara yalla ko Pool waajii ɗuum wo goonga. Heewɓe e maɓɓe ngoonɗini, kam e rewɓe Geresankooɓe saahiiɓe e worɓe Geresankooɓe heewɓe. Nde Alhuudiyankooɓe Tesaloniiki paamunoo Pool waajake konngol Laamɗo ley Bereya ndeen, ɓe ngari toon, ɓe njirkiti jamaa oon, ɓe ummini hakkillooji muɓɓen. Wakkati oon fu, sakiraaɓe ɓeen neli Pool to maayo manngo faa hooƴa laana, de Silas e Timote keddii ɗoon. Ɗowtuɓe Pool ɓeen njaadi e muuɗum faa Ateena. Pool yeccini ɓe Bereya faa ɓe kaalana Silas e Timote ngara to muuɗum law. Pool ina doomi ɓe Ateena fadde maɓɓe warude. Ɓernde muuɗum naawi sanne ko yi'i no ngalluure ndeen foti heewde tooruuji noon. Ɗum waɗi de o haaldi e Alhuudiyankooɓe e rewooɓe Laamɗo wonɓe ley waajordu nduun. Nyannde fuu imo haalda e yimɓe wuro ngoon taliyaare to ɓe kawritata toon. Woɓɓe ley filotooɓe paamal wi'eteeɓe Epikuri'en e Sitoyko'en njaabunduri e makko. Woɓɓe ina mbi'a: —Ɗume borbortoowo o haalata? Woɓɓe du ina mbi'a: —Imo nanndi e baajotooɗo haala tooruuji janani. Walaa ko ɓe mbiiri noon si wanaa haala Iisaa e ummital maayɓe o waajinoo ɓe. Ndeen ɓe kooƴi Pool, ɓe njaari ɗum waamnde to kawrital Areyopagus waɗata. Ɓe mbi'i ɗum: —Miɗen njiɗi anndude diina keso mo mbaajotoɗaa oon. Si goonga, aɗa toɓɓa e noppi amin haalaaji ɗi min mboowaa nanude. Miɗen njiɗi anndude maanaa majji. Tawi Ateenankooɓe e jananɓe jooɗiiɓe toon ɓeen ngollataa huunde fuu si wanaa hettindaade huunde heyre naa fillitaade nde. Ndeen Pool darii hakkunde kawrital Areyopagus, wi'i: —Ateenankooɓe, mi yi'ii on yiɗuɓe diina mooɗon sanne. Sabo ko njiiltiimi e ngalluure mooɗon ɗuum, mi yi'ii cuuɗi mooɗon dewirɗi, mi tawii ina winndaa e ittirde sadaka wootere: «Saabe Alla mo anndaaka». Ndelle, Alla mo on anndaa oon, kam mbaajotoomi on. Laamɗo taguɗo adunaaru e ko woni e muuɗum fuu oon, kam woni jom kammu e leydi. O jooɗataako ley cuuɗi nyiɓiraaɗi juuɗe. O haajaaka yimɓe ngollana mo fay huunde, sabo kanko hokkata tageefo ngoon fuu nguurndam e foofaango e huunde fuu. E neɗɗo gooto Laamɗo wurtiniri lenyi ɗiin fuu, joƴƴini ɗum'en e adunaaru ndu. Gilla ɗum waɗaay, o darnii wakkatiiji e keeri koɗorɗe muɓɓen. Laamɗo waɗii ɗum faa ɓe piloo ɗum, ɓe memmemta faa ɓe njiita ɗum. E ɗum fuu o woɗɗaaki fay gooto e meeɗen. Kam waɗi de eɗen mbuura, eɗen njaha, eɗen ngoni ɗo. Hono noon du yimooɓe mooɗon woɓɓe mbi'i: «Enen du, en ƴuwdi makko.» Sabo en ƴuwdi makko, en kaanaa miilaade imo nanndi e tooru moƴƴiniraandu kaŋŋe naa cardi naa hayre sehaande, nde neɗɗo moƴƴinirta nyeenyal e hakkillo. Laamɗo rewtidaaki yimɓe nde ngonnoo ley majjere ndeen. Joonin, o yamirii yimɓe fuu tuuba ɗo tawaa fuu. Sabo o waɗii nyannde nde o sarotoo adunaaru ndu e fonnditaare. O sarortoo ɗum e neɗɗo mo o suɓii oon. O hollii yimɓe fuu ɗum wo goonga nde o ummintinnoo neɗɗo oon e maayde. Nde ɓe nannoo Pool ina waajoo haala ummital maayɓe ndeen, woɓɓe na njalnoroo mo, de woɓɓe na mbi'a: —Min kettindoto waaju maa o nyannde wonnde. Nii Pool wurtorii ley maɓɓe. Woɓɓe njokki mo, ngoonɗini. Gooto maɓɓe ina wi'ee Diyonisiyus, jeyaaɗo e kawrital Areyopagus. Kam e debbo bi'eteeɗo Damaris, e woɓɓe katin du ngoonɗini. Caggal ɗuum, Pool dilli Ateena, yehi Korintu. O tawi toon Alhuudiyanke bi'eteeɗo Akila, jeyaaɗo leydi mbi'eteendi Ponta. Ɓooyaay ko oon e deekum bi'eteeɗo Pirisilla ƴuuri Itali, sabo Kalawdiyus kaananke mawɗo oon yamiriino Alhuudiyankooɓe fuu mburtoo Roma. Pool yehi ndaarude ɓe. O wondi e maɓɓe ɗoon, imo gollida e maɓɓe sabo wo o gaɗoowo hukumuuji hono no maɓɓe ni. Nyalaande fowteteende fuu, Pool ina liddundura e Alhuudiyankooɓe e Geresankooɓe ley waajordu. Imo filoo faa ɓe ngoonɗina. Nde Silas e Timote ƴuurnoo Makedoniya njottii Korintu ndeen, Pool watti hakkillo muuɗum fuu e waajaade, ina seedanoo Alhuudiyankooɓe ɓeen Iisaa woni Almasiihu. Ammaa saabe ko ɓe calanii mo, iɓe njenna mo, o fiɗɗi kaddule makko, o wi'i ɓe: —Si Laamɗo jukkake on fu, wo feloore mooɗon! Miin kaa, mi walaa feloore. Gilla joonin mi yahan to ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe. O dilli ɗoon, o yehi to gorko jokkuɗo Laamɗo, bi'eteeɗo Tiitu Yustus, mo galle muuɗum takkii e waajordu nduun. Kirispus, hooreejo waajordu nduun oon, kam e koreeji muuɗum fuu ngoonɗini Joomiraaɗo. Heewɓe e Korintunkooɓe hettindiiɓe ɓeen ngoonɗini, de lootaa lootagal batisima. Jemma gooto Joomiraaɗo haaldi e Pool ley holleede, wi'i: —Taa hulu, taa deƴƴina. Waaja, sabo miɗo wondi e maaɗa. Fay gooto waawaa torrude ma. Miɗo woodi yimɓe heewɓe ley ngalluure nde. Pool jooɗii hakkunde maɓɓe hitaande e lebbi jeegom, ina janngina ɓe konngol Laamɗo. Nde Galliyo laaminoo leydi Akaya ndeen, Alhuudiyankooɓe paamiri, ummanii Pool, njaari ɗum suudu sariya, peli ɗum, mbi'i: —Gorko o na nannga hakkillooji yimɓe faa ndewra Laamɗo e laawol ngol wanaa Tawreeta Muusaa. Pool anniyii faa jaaboo ɓe, de Galliyo wi'i Alhuudiyankooɓe ɓeen: —Alhuudiyankooɓe, si tawii wo toonya naa gollal bonngal o waɗi on, mi jaɓanan on ko mbullitiɗon dow makko ɗuum. Ammaa wo ɗum jeddi dow haalaaji diina mooɗon e inɗe tan. Wo jeddi dow sariya mooɗon onon. Ndelle sanaa caroɗon onon e ko'e mooɗon. Miin kaa, mi sarataako kulle ɗeen! Caggal ɗuum, o wurtini ɓe suudu sariya nduun. Joonin le, ɓe fuu ɓe nanngi Sosteni, hooreejo waajordu nduun, ɓe piyi ɗum yeeso suudu sariya ɗoon. Ammaa e ɗum fuu Galliyo hillaaka fey. Pool ɓooyti ɗoon balɗe keewɗe. Caggal ɗuum, o waynunduri e sakiraaɓe ɓeen, o naati laana, o fonndii Siiriya, kanko e Pirisilla e Akila. Fadde makko naatude laana kaan, o laɓi hoore makko nokku bi'eteeɗo Kankiriya saabe ko o hunii Laamɗo. Ɓe njottii Efeesu. Pool yoppi ɗoon Pirisilla e Akila. Kam kaa naati waajordu ina liddundura e Alhuudiyankooɓe ɓeen. Ɓe nyaagii mo o wonda e maɓɓe, de o jaɓaay. Nde o waynundurannoo e maɓɓe ndeen, o wi'i: —Mi wartowan to mooɗon si Laamɗo jaɓii. O naati laana, o dilli Efeesu. O yehi faa o yottii Kaysariya, de o ƴeenti Urusaliima faa o jowta kawrital goonɗinɓe ngaal. Caggal ɗuum, o yehi Antiyoki. Pool ɓooyti toon seeɗa de dilli. O feƴƴiti leydi Galaatiya e leydi Firigiya, imo yaha imo semmbina ɓerɗe taalibaaɓe toon fuu. Alhuudiyanke bi'eteeɗo Apolos, dimaaɗo Alesandiri, wari Efeesu. Wo o baawɗo haala, annduɗo Binndi ɗiin, jannguɗo laawol Joomiraaɗo. Imo teeŋi e waaju sanne, imo janngina kabaaru Iisaa faa laaɓa. De wo lootagal batisima ngal Yaayaa waɗunoo ngaal tan o anndi. Imo waajoroo tannyoral e ley waajordu nduun. Nde Pirisilla e Akila kettindaninoo mo fu, njaari mo, piirtani mo laawol Laamɗo ngool, ɓeydani mo ko o anndaano. Nde Apolos anniyinoo yaade leydi Akaya ndeen, sakiraaɓe ɓeen mballi mo. Ɓe mbinndani taalibaaɓe wonɓe toon ɓeen ɓataaki njaɓɓoo mo faa wooɗa. Nde o yottinoo toon ndeen, o walli goonɗinɓe ɓeen e dow moƴƴere Laamɗo sanne. Sabo imo yedda Alhuudiyankooɓe imo liɓa haala muɓɓen hakkunde yimɓe, imo hollira ɗum'en ley Binndi Ceniiɗi wo Iisaa woni Almasiihu. Nde Apolos wonnoo Korintu ndeen, Pool jokki laawol ley baamle, yehi Efeesu. O tawi toon taalibaaɓe. O ƴami ɗum'en, o wi'i: —Nde ngoonɗinnoɗon ndeen yalla on keɓii Ruuhu Ceniiɗo naa? Ɓe njaabii mo: —Min nanaay yalla Ruuhu Ceniiɗo ina woodi du, sakko min keɓa. O ƴami ɓe, o wi'i: —Ndelle, lootagal batisima ngale keɓuɗon? Ɓe njaabii, ɓe mbi'i: —Lootagal batisima Yaayaa ngaal. Pool wi'i: —Yaayaa lootirii yimɓe batisima tuubugol hakke, ina wi'a yimɓe ɓeen ngoonɗina garoowo caggal muuɗum oon, ɗum woni Iisaa. Nde ɓe nannoo ɗum ndeen, ɓe lootaa lootagal batisima dow innde Iisaa Joomiraaɗo. Nde Pool yownoo juuɗe muuɗum dow maɓɓe fu, Ruuhu Ceniiɗo jippii e maɓɓe, iɓe kaalda ɗemle janane, iɓe kaalda annabaaku. Iɓe ngaɗa hono yimɓe sappo e ɗiɗo. Pool naati e ley waajordu nduun, ina waajoroo ɓe tannyoral haddi lebbi tati. Imo haalda e maɓɓe, imo liddundura e maɓɓe, imo filoo faaminde ɓe haala laamu Laamɗo. Ammaa yoorɓe ɓerɗe na ngoni ley maɓɓe, njaɓaay goonɗinde, ina mbonna laawol Joomiraaɗo ngool yeeso yimɓe fuu. Ɗum waɗi de Pool seedi e maɓɓe, yaari taalibaaɓe ɓeen feere, ina waajoo ɗum'en nyannde fuu e ley janngirde neɗɗo bi'eteeɗo Tiranus. O golliri noon faa hiɓɓi duuɓi ɗiɗi, faa jooɗiiɓe e leydi Aasiya ɓeen fuu nani konngol Joomiraaɗo ngool, gilla e Alhuudiyankooɓe faa e Geresankooɓe. Laamɗo hokki Pool waɗude kaayeefiiji mawɗi. Fay tekke e kaddule meemuɗe ɓanndu makko ina njaaree, njowee e dow nyawɓe. Nyawɓe ɓeen ndaɗa e nyawuuji muɓɓen, ginnaaji na mburtoo e muɓɓen. Woɓɓe ley Alhuudiyankooɓe na njiiloo faa ndiiwa ginnaaji. Ɓe pilii riiwrude ɗum'en e innde Iisaa, ɓe mbi'i: —E Innde Iisaa mo Pool waajotoo haala muuɗum oon, njaltee! Gooto e hooreeɓe almaami'en, Alhuudiyanke bi'eteeɗo Sikewa, ɓiɓɓe muuɗum worɓe njeɗɗo ngaɗii noon, faa ginnaaru jaabii ɗum'en, wi'i: —Miɗo anndi Iisaa, Pool du miɗo anndi haala muuɗum. De onon kaa, wo on ɓeye? Neɗɗo gonduɗo e ginnaaru oon hipporii ɓe semmbe faa jaalii ɓe, torri ɓe faa ɓe ndoggi. Ɓe njalti suudu nduun ɓalli ɓoli barmuɗi. Kabaaru majjum sankitii hakkunde Alhuudiyankooɓe e Geresankooɓe jooɗiiɓe Efeesu fuu. Kulol nanngi ɓe fuu, innde Iisaa Joomiraaɗo teddinaa. Heewɓe e goonɗinɓe ɓeen ngari, kaalti lutti ɗi ngaɗunoo. Dabarankooɓe heewɓe kawrunduri dewte muɓɓen, mbuli ɗe yeeso yimɓe fuu. Ɓe kiisii coggu majje, ɓe tawi ina waɗa buuɗi cardi ujunaaje capanɗe joy. Hono nii, haala Joomiraaɗo kaan ɓeydorii sankitaade e heewude semmbe. Caggal ɗuum, Pool siini feƴƴitinde Makedoniya e Akaya faa fonndoo Urusaliima. O wi'i: —Si mi tilake toon fu, tilay mi yaha Roma du. O neli gollidooɓe e makko ɗiɗo, Timote e Erasta, njaha Makedoniya. Kanko kaa, o heddii leydi Aasiya seeɗa. Wakkati oon, fitina mawɗo waɗi saabe laawol Joomiraaɗo ngool. Baylo tafoowo cardi bi'eteeɗo Demetirus ina tafa cuuroy cardi nanndukoy e suudu tooru wi'eteendu Artemis. Imo heɓa e majjum tino heewngo, kanko e gollooɓe makko. O hawrunduri ɗum'en, kam'en e gollooɓe golle juuɗe hono maɓɓe, o wi'i ɓe: —Yigiraaɓe, oɗon anndi wo e gollal ngal jawdi meeɗen fuu ƴuuri. Oɗon nji'a, oɗon nana no Pool oon heɓiri hakkillo yimɓe heewɓe, ina wosina ɗum'en, wanaa ley Efeesu ɗo tan, ley leyɗe Aasiya fuu. Imo wi'a ɓe kulle deweteeɗe ɗe yimɓe moƴƴiniri juuɗe muɓɓen ɗeen nganaa deweteeɗe. Si jokkirii nii fu, yimɓe mbonnan golle meeɗen. Wanaa ɗum tan, yimɓe ndaardan suudu tooru Artemis nduun du hono ɓolum. Yimɓe celan teddinde tooru meeɗen mawndu ndu wonɓe Aasiya e adunaaru ndu fuu ndewata nduun. Nde ɓe nannoo haalaaji ɗiin ndeen, ɓerɗe maɓɓe kuɓɓi, heddii iɓe peekoo, iɓe mbi'a: —Artemis Efeesunkooɓe wo mawɗo! Artemis Efeesunkooɓe wo mawɗo! Ngalluure ndeen fuu jiiɓii. Jamaa oon fuu doggiri taliyaare fijo ndeen. Ɓe ndaasi Gayus e Aristarka Makedoniyankooɓe, yaadiraaɓe Pool ɓeen. Pool ina yiɗi naatude hakkunde jamaa oon, ammaa taalibaaɓe ɓeen kaɗi mo. Woɓɓe ley hooreeɓe leydi Aasiya, yigiraaɓe makko, neli e makko ina nyaagoo mo taa o naata taliyaare toon. Wakkati oon, jamaa oon ina jiiɓii sanne. Ɓee ɗo ina mbullana ɗum, ɓee to ina mbullana ɗum ga. Ko ɓuri heewude e yimɓe ɓeen, anndaa fay ko waddi ɗum'en ɗoon. Yoga e jamaa oon kaaltani haala ka gorko bi'eteeɗo Alesandere mo Alhuudiyankooɓe ɓeen ngaɗi kaaloowo muɓɓen. Alesandere muuyi jakkanaade yimɓe muuɗum ɓeen, de huncani jamaa oon junngo faa haalda e muɓɓen. Ammaa nde ɓe annditinnoo wo o Alhuudiyanke ndeen, ɓe fuu ɓe keddii iɓe ƴeewnoo faa waɗi leeruuji ɗiɗi, iɓe mbi'a: —Artemis Efeesunkooɓe wo mawɗo! Ko sakitii, binndoowo ngalluure ndeen deƴƴini jamaa oon, wi'i: —Onon Efeesunkooɓe, ngalluure Efeesu nde woni hayboore suudu dewal Artemis deweteeɗo mawɗo oon, kam e natal muuɗum ƴuurungal dow kammu ngaal. Yimɓe fuu na anndi ɗum. Fay gooto waawaa yeddude ɗum. Ndelle oɗon njeyi jippinde hakkillooji mooɗon taa ngolliron fay huunde e henyaare. Worɓe ɓe ngadduɗon ɓeen, nganaa wujjooɓe kulle suudu dewal, nganaa yennooɓe deweteeɗo meeɗen oon. Si tawii Demetirus e tafooɓe cardi ɓeen ina ngoodi ko njiɗi wullitaade fu, nyalaaɗe careteeɗe ina ngoodi, sarotooɓe du na ngoodi. De si na woodi ko pilotoɗon ko ɓuri ɗum fu, wo to kawrital saahiiɓe ɗum saroytee. Eɗen mbaawi felireede muurtere waɗunde hannden ndeen, sabo fitina ga'uɗo nii walaa sabaabu fay gooto. Caggal haalaaji ɗiin, o yoofi jamaa oon sankitii. Nde fitina oon faltinoo ndeen, Pool hawrunduri taalibaaɓe ɓeen, de semmbiniri ɗum'en e haala. Caggal ɗuum, waynii ɗum'en, fonndii Makedoniya. O yiiltii ley leydi ndiin, imo semmbina yimɓe toon e waajuuji keewɗi. Caggal ɗuum, o yottii Geres. O waɗi toon lebbi tati. Nde o segilinoo faa o naata laana yaade Siiriya fu, o nani Alhuudiyankooɓe ndawridii faa mbara mo. Ndelle o anniyii yeccoraade laawol Makedoniya. Inan yaadiraaɓe makko: Sopater ɓii Pirrus jeyaaɗo Bereya, e Aristarka e Sekundus jeyaaɓe Tesaloniiki, e Gayus jeyaaɗo Derbe, e Timote. Wooɗi du Tikiku e Torofim jeyaaɓe leydi Aasiya. Ɓeen ardii min, ndoomowi min wuro wi'eteengo Torowas. Minen, min naati laana yaade Filipi caggal iidi buuru mo wattaaka rabilla. E ley balɗe joy min kewti ɓe Torowas, min ngaɗi ɗoon jeɗɗiire. Nyannde arandeere e jeɗɗiire, tawi miɗen kawriti faa min keltoo buuru. Pool ina waajoo yimɓe ɓeen, sabo imo anniyii dillude jaango majjum. O heddii e waaju oon faa hakkunde jemma. Lampe keewɗe ina ngoni e ley suudu dowuuru ndu min kawriti ley muuɗum nduun. Suka jokolle bi'eteeɗo Ewtikus ina jooɗii dow feneetere. Ko Pool juutini waaju muuɗum oon ɗuum, Ewtikus ŋoŋi, faa ɗaanii ɗoyngol teddungol. O saami ƴuuwde e feneetere sooro tataɓo ngoon. Nde ɓe kuncunoo mo ndeen, tawi o maayii. Ammaa Pool jippii, hippii e makko, hooƴi mo e juuɗe muuɗum, wi'i: —Mbaaltee! Yonki makko wartii! Ndeen Pool ƴeenti, heltii buuru, nyaami. Caggal ɗuum, o warti e waaju makko faa weeti, de o dilli. Suka jokolle oon hooraa ina wuuri. Ɗum waaltini ɓerɗe maɓɓe sanne. Minen, min artii yaade, min naati laana yaade Asos ɗo min njeyi nannude Pool, sabo imo anniyii yaarude toon koyɗe. Nde min tawunduri Asos ndeen, min nanni mo laana, min njottii Mitilene. Min ƴuwi ɗoon e laana, min njottowii jaango muuɗum yeeso ruunde Kiyos. Faɓɓi-jaango muuɗum min paltorii ɗakkol ruunde Samos, de faɓɓiti-janngo mum min njottii Miletus. Pool anniyii wosaade Efeesu, faa taa ɓooya ley leydi Aasiya ndiin. Imo henyanii yottaade Urusaliima nyannde iidi ɓenndal alkama si tawii na laatoo. Nde Pool wonnoo Miletus ndeen, nelani hooreeɓe kawrital goonɗinɓe Efeesu ɓeen. Nde ɓe ngarnoo ndeen, o wi'i ɓe: —Oɗon anndi no ngorrumi e mooɗon gilla nde koyngal am naatunoo e leydi Aasiya ndi faa warde hannden. Mi golliranii Joomiraaɗo leeƴinkinaare fuu, kam e gonɗi keewɗi e torraaji ɗi Alhuudiyankooɓe umminani kam ɗiin. Oɗon anndi mi suuɗaay on huunde fuu ko nafata on, mi waajake on, mi jannginii on hakkunde yimɓe e ley galleeji mooɗon. Mi tindinii Alhuudiyankooɓe e Geresankooɓe fuu tuubana Laamɗo, ngoonɗina Joomiraaɗo meeɗen Iisaa. Joonin, Ruuhu Ceniiɗo na yaara kam Urusaliima, mi anndaa ko hewtoytoo kam toon. Ko anndumi tan, Ruuhu Ceniiɗo oon na holla kam ley gure ɗeen fuu ina wi'a kam geƴƴelle e torraaji ina ndoomi kam. De miin kaa, mi hiisaaki nguurndam am e maayde am fuu si mi timminii daɗundurgol, mi heɓii yottinde gollal ngal Iisaa Joomiraaɗo halfini kam ngaal. Gollal ngaal woni seedaade Kabaaru Lobbo haala hinney Laamɗo. Mi yiilake hakkunde mooɗon, miɗo waajoo haala laamu Laamɗo. De joonin miɗo anndi on nji'oytaa kam katin. Ɗum waɗi de miɗo sappoo on hannden ɗum ɗo: si tawii gooto mooɗon halkii, wanaa feloore am. Sabo mi waajake on anniyaaji Laamɗo fuu, mi suuɗaay on fay huunde. Ndeenee ko'e mooɗon, ndeenon coggal ngal Ruuhu Ceniiɗo halfini on faa kaybon ngaal. Laatoɗon durooɓe kawrital goonɗinɓe Laamɗo, ngal soodiri ƴiiƴam ɓiyum. Miin, miɗo anndi caggal am yimɓe bonɓe cooroto e ley mooɗon hono no pobbi jolbuɗi, katin du ɗi accataa coggal ngaal. Fay e ley mooɗon danyan worɓe ummiiɓe ina mbaajoo waajuuji fewreeji faa pooɗa taalibaaɓe ɓeen njokka ɗum'en. Ɗum le, kakkilon! Miccitoɗon, jemma e nyalooma fuu faa waɗi duuɓi tati, mi selaay tindinirde gooto mooɗon fuu e gonɗi. Joonin, miɗo halfina on Laamɗo, e konngol hinney muuɗum. Konngol ngool ina waawi semmbinde on e ley goonɗinal mon, hokka on ko resani seniiɓe fuu. Abada mi muuyaay fay huunde e mooɗon, wanaa cardi, wanaa kaŋŋe, wanaa kaddule. Onon e ko'e mooɗon, oɗon anndi juuɗe am ɗe kumti haajuuji am e haajuuji wonduɓe e am. Mi hollii on e kabaaruuji ɗiin fuu, sanaa ngolliron noon, mballon tampuɓe. E ley ɗuum fuu, miccoɗon ɗii ɗo haalaaji ɗi Joomiraaɗo meeɗen Iisaa haali kam e hoorem: «Kokkuɗo ɓuri kokkaaɗo barke.» Nde Pool tilinoo haalde ɗum ndeen, kam e maɓɓe fuu ɓe kofii, ɓe ndu'ii. Ɓe fuu ɓe mboyi bojji mawɗi, ɓe kippii e Pool, ɓe muccii ɗum. Ko ɓuri mettude ɓe fu, ko o wi'i ɓe nji'ataa mo katin ɗuum. Caggal ɗuum, ɓe ɗowti mo faa o naata laana maayo. Nde min ceedunoo e maɓɓe ndeen, min naati laana maayo, min mbosaaki, min njehi ruunde Kos. Jaango majjum, min njehi ruunde Rodosa. Min ƴuwi ɗoon, min njottii wuro Patara. Min keɓi laana peƴƴitooha yaade leydi Finisi. Min naati, min ndunnyi. Nde min njahunoo faa min kaynii Ruunde Kipirus ɗakkol amin gere nano fu, min ponndii leydi Siiriya. Min njottii toon, min njippii wuro wi'eteengo Tirus. Wo ɗoon laana kaan jippinta gineeji muuɗum. Min tawi taalibaaɓe, min ngondi e muɓɓen ɗoon balɗe jeɗɗi. Iɓe mbiira Pool ley Ruuhu Ceniiɗo taa yaha Urusaliima. Nde jeɗɗiire ndeen hiɓɓunoo ndeen, min ndilli. Ɓe fuu ɓe ɗowti min faa min njalti wuro ngoon, kamɓe e rewɓe e sukaaɓe. Min kofii hunnduko maayo manngo, min ndu'ii. Nde min mbaynundurnoo ndeen, minen kaa min naati laana, kamɓe du ɓe njeccii cuuɗi maɓɓe. Nde min naatunoo laana Tirus min ndilli fu, min njehi Potolemayis. Min njowtowi sakiraaɓe toon, min nyallidi e maɓɓe, min mbaali. Jaango majjum, min ndilli ɗoon, min njehi Kaysariya. Min naatowi suudu Filipu baajotooɗo Kabaaru Lobbo oon, min njippanii ɗum. Wo o gooto hakkunde suɓaaɓe njeɗɗo Urusaliima ɓeen. Imo jogii ɓiɓɓe rewɓe nayo ɓe ɓaŋaaka, haaldooɓe annabaaku. Nde min ngaɗunoo ɗoon balɗe seeɗa fu, annabaajo bi'eteeɗo Agabus ƴuuri Yahuudiya, wari to amin. O hooƴi kaɓɓorgol Pool, o haɓɓi juuɗe makko e koyɗe makko. O wi'i: —Ruuhu Ceniiɗo wi'i: nii Alhuudiyankooɓe wonɓe Urusaliima ɓeen kaɓɓirta jeyɗo kaɓɓorgol ngol oon, ngatta ɗum e juuɗe yimɓe ɓe nganaa Alhuudiya'en. Nde min nannoo ɗum ndeen, minen e jeyaaɓe ɗoon ɓeen fuu, min nyaagii Pool taa yaha Urusaliima. Pool kaa jaabii, wi'i: —Ɗume waɗi de oɗon mboya, oɗon keccinɗina ɓernde am? Miin, miɗo segilanii ko wanaa haɓɓeede tan, miɗo segilanii fay maayde ley Urusaliima saabe innde Iisaa Joomiraaɗo. Nde min paamunoo min mbaawaay waylitinde anniya makko ndeen, min celi mo, min mbi'i: —Joomiraaɗo waɗa muuyɗe muuɗum! Nde waɗunoo balɗe seeɗa fu, min cegilii, de min ponndii Urusaliima. Taalibaaɓe Kaysariya woɓɓe njaadi e amin, njaari min galle gorko bi'eteeɗo Manason faa min njippanoo ɗum. Manason wo jeyaaɗo Kipirus, laatiiɗo taalibaajo gilla ko ɓooyi. Nde min njottinoo Urusaliima ndeen, sakiraaɓe ɓeen njaɓɓorii min seyo. Jaango majjum, min njaadi e Pool to Yaakuuba. Mawɓe kawrital goonɗinɓe ɓeen fuu ina tawaa toon. Caggal ko o jowti ɓe ɗuum, o fillitanii ɓe huunde fuu ko Laamɗo waɗani yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe saabe golle makko. Nde ɓe nannoo ɗum ndeen, ɓe njetti Laamɗo. Ɓe mbi'i Pool: —Sakiike amin, a yi'ii Alhuudiyankooɓe ujunaaje ngoonɗinii. Faa hannden iɓe tinnii e jokkude Tawreeta Muusaa. Ɓe kaalanaama aɗa janngina Alhuudiyankooɓe wonɓe hakkunde lenyi goɗɗi njoppa Tawreeta Muusaa, mbiiɗaa taa taada sukaaɓe muɓɓen katin, taa njokka al'aadaaji ɗiin katin. Ndelle, noy ngaɗeten? Sabo tannyoral ɓe nanan a warii. Waɗu ko min kaalante ɗuum. Miɗen njogii ɗo worɓe nayo waɗanɓe Laamɗo hunayeere. Yaadu e maɓɓe, de laamnidaa hoore maa e maɓɓe, njoɓaa ko ɓe kaani yoɓude ɗuum, faa ɓe laɓee. Ndeen yimɓe fuu anndan ko haaletee dow maaɗa ɗuum fuu wanaa goonga. Ɓe anndan aan e hoore maa aɗa jokki Tawreeta Muusaa. Goonɗinɓe ƴuuruɓe e lenyi goɗɗi ɓeen, min mbinndanii ɗum'en ndeentoo e ko hirsanaa tooruuji e ƴiiƴam e ko saaɗi, kam e jeenu. Pool hooƴi worɓe ɓeen, yaadi e muɓɓen. Jaango majjum, o laamnidaa e muɓɓen laaɓal diina. O naati suudu dewal mawndu nduun, o haalani almaami'en ɓeen. O wi'i si nyalaaɗe laamnugol ɗeen kiɓɓii fu, mono e maɓɓe fuu waɗanee sadaka. Nde balɗe jeɗɗi ɗeen ɓadinoo hiɓɓude ndeen, Alhuudiyankooɓe woɓɓe ƴuuruɓe leydi Aasiya nji'i Pool e ley suudu dewal mawndu nduun. Ɓe ummini hakkillooji yimɓe ɓeen fuu, ɓe nanngi mo. Iɓe peekoo, iɓe mbi'a: —Israa'iilankooɓe, mballee min! O woni gorko jannginoowo yimɓe e ley nokkuuje ɗeen fuu ina liddoo yimɓe lenyol meeɗen, ina liddoo Tawreeta meeɗen, ina liddoo nokku ceniiɗo o. Joonin kaa, o waddii fay Geresankooɓe e ley suudu dewal mawndu ndu. O tuuninii nokku ceniiɗo o! Walaa ko ɓe mbiiri noon si wanaa ko ɓe njiinoo Torofim Efeesunke oon ina wondi e Pool ley ngalluure ndeen. Iɓe cikka Pool nanniino mo e ley suudu dewal mawndu nduun. Jirkitaango ngoon huuɓi ngalluure ndeen. Yimɓe ina njaltira tatteeji ɗiin fuu. Ɓe nanngi Pool, ɓe ndaasi ɗum faa ɓe mburtini ɗum suudu dewal mawndu nduun, de ɓe ommbi dammbuɗe ɗeen wakkati oon law. Nde ɓe pilotonoo faa ɓe mbara Pool ndeen, tawi hooreejo sordaasiiɓe oon humpitake Urusaliima fuu jiiɓake. Wakkati oon, o hooƴi sordaasiiɓe e mawɓe muɓɓen, o doggani jamaa oon. Nde yimɓe ɓeen njiinoo mo kanko e sordaasiiɓe ɓeen ndeen, celi fiyude Pool. Hooreejo oon ɓattii Pool, yamiri Pool nanngee, haɓɓiree callali ɗiɗi. O ƴami, —Gorko o wo moy? Ɗume o waɗi? Jamaa oon ina feekoo. Ɓee ina ƴeewnoo ɗum, ɓee to ina ƴeewnoo ɗum to. Duko jiiɓiiko koon haɗi mo faamude. Ndelle o yamiri Pool yaaree ley suudu sooro sordaasiiɓe toon. Nde Pool warnoo faa ƴeeŋa kalikali sooro oon, sordaasiiɓe ɓeen ndonndii mo saabe nyanngere jamaa ndeen, sabo yimɓe heewɓe ina njokki mo ina peekoo, ina mbi'a: —Ittu yonki makko! Nde sordaasiiɓe ɓeen ngarnoo faa nanna Pool ley sooro muɓɓen ndeen, Pool wi'i hooreejo oon: —Ina daganoo kam mi haalda e maa naa? Oon wi'i mo: —Aa? Aɗa waawi geresankoore naa? Ndelle a wanaa Misiranke gaɗuɗo muurtere ko ɓooyaay oon naa? A wanaa garduɗo e waɗooɓe bar-ko'e ujunaaje nayo, de njaaruɗaa ɗum'en ley ladde naa? Pool jaabii, wi'i: —Miin, mi Alhuudiyanke dimaaɗo Tarsus ley leydi Silisi. Ngalluure ndeen wanaa nde anndaaka koy. Miɗo nyaage nduŋanoɗaa kam mi haalda e yimɓe ɓeen. Hooreejo oon duŋanii mo ɗum. Pool darii e dow ƴeentirde ndeen, ɓantani yimɓe ɓeen junngo. Nde ɓe ndeƴƴininoo ndeen, o haali e ibraninkoore, o wi'i: —Sakiraaɓe e baabiraaɓe, kettinee joonin faa mi seedanoo on mi jeyaa feloore nde njowuɗon dow am. Nde ɓe nannoo wo ibraninkoore o haaldata e maɓɓe fu, deƴƴinaare ndeen ɓeydii katin. O wi'i: —Wo mi Alhuudiyanke dimaaɗo Tarsus ley leydi Silisi. Ammaa Urusaliima ɗo mawnumi. Gamaliyel wonnoo moodibbo am. Kanko janngini kam Tawreeta maamiraaɓe meeɗen oon faa laaɓi tal. Miɗo jinngana Laamɗo hono no ngorruɗon hannden on fuu ni. Mi torrii jokkuɓe Laawol ngool faa maayi. Mi nanngii worɓe e rewɓe, mi uddii ɗum'en ley kasu. Almaami Mawɗo e waalde Saahiiɓe ɓeen fuu ina ceedanoo kam, kam'en du. Wo e muɓɓen keɓumi ɗerewol faa mi holla sakiraaɓe muɓɓen wonɓe Damas ɓeen. De njahumi faa mi haɓɓowa jokkuɓe laawol Iisaa wonɓe toon ɓeen, faa mi wadda ɗum'en Urusaliima faa njukkee. Wooɗi, miɗo yaha faa ɓadiimi Damas, wakkati hakkunde naange. Wakkati gooto annoora mawɗo ƴuuri dow kammu, yayni, fiilii kam. Caamumi e leydi, nanumi daande ina wi'a kam: «Sool, Sool, ko waɗi de aɗa torra kam?» Njaabiimi, mbiimi: «Aan wo a moy, joomam?» Nde mbi'unoomi noon fu, o wi'i kam: «Miin, wo mi Iisaa Nasaraatuujo mo torrataa oon.» Wonduɓe e am ɓeen nji'i annoora oon, ammaa ɓe nanaay daande haaldunde e am ndeen. Ndeen, mbiimi: «Joomiraaɗo, ɗume ngaɗammi?» Joomiraaɗo wi'i kam: «Umma, yahu Damas. A haalante toon ko Laamɗo anniyii ngaɗaa fuu.» Wonduɓe e am ɓeen ɗowi kam, njaari kam faa ley Damas, sabo ɗelkugol annoora ngool wumnii kam. Ananiyas wo gorko kulɗo Laamɗo, jokkuɗo Tawreeta Muusaa. Alhuudiyankooɓe wonɓe toon fuu ceedanii mo wo o moƴƴo. O wari, o darii yeeso am, o wi'i kam: «Sool, sakiike am, wumtu!» De wakkati oon ni, mbumtumi, njiimi mo. O wi'i: «Laamɗo maamiraaɓe meeɗen oon suɓake ma faa paama muuyɗe muuɗum, faa nji'aa Ponnditiiɗo oon, nanaa haala e hunnduko muuɗum. Sabo aan seedantoo mo yeeso yimɓe fuu ko njiiɗaa e ko nanuɗaa. Joonin, ɗume ndoomataa katin? Umma, looteɗaa lootagal batisima, de njaaforeɗaa lutti maa e noddude innde Joomiraaɗo.» Caggal mi yeccake Urusaliima, miɗo waɗa du'aare ley suudu dewal mawndu, de won ko njiimi e holleede. Ley holleede oon mi yi'ii Joomiraaɗo, wi'i kam: «Henya law, yaltu Urusaliima, sabo ɓe njaɓataa seedaaku ngu ceedantoɗaa kam nguun.» Njaabiimi, mbiimi: «Joomiraaɗo, iɓe anndi miɗo yahannoo ley cuuɗi baajorɗi ɗiin fuu, miɗo uddannoo miɗo fiyannoo goonɗinɓe ma ɓeen. Nde ƴiiƴam Etiyen seedee maaɗa oon yuppetenoo ndeen, miɗo darii, iɗum weli kam ko o waraa ɗuum. Miin haybannoo kaddule warɓe mo ɓeen.» Joomiraaɗo jaabii kam, wi'i: «Yahu, mi nulete to woɗɗi, to yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe.» Iɓe kettinanii mo faa o haali haala ka. Ndeen ɓe ƴepti daaɗe maɓɓe, ɓe mbi'i: —Ittu mo e adunaaru ndu! O haanaa wuurude katin! Iɓe peekoo, iɓe njiila saayaaji maɓɓe, iɓe mbicca leydi. Hooreejo oon yamiri Pool yaaree ley suudu sooro muɓɓen ɗoon, lamndoree piiɗe faa ɓe paama ko waɗi de jamaa oon ina wulla e makko hono ni. Nde ɓe kaɓɓannoo mo faa ɓe piya mo ndeen, o wi'i mawɗo sordaasiiɓe gonɗo ɗoon: —Yalla na daganoo on piyon Romanke, sakko mo saraaka naa? Nde mawɗo oon nannoo ɗum ndeen, yehi to hooreejo muɓɓen oon, wi'i: —Aɗa anndi ko nesuɗaa waɗude naa? Gorko oon wo Romanke! Ndeen hooreejo oon wari to Pool, ƴami ɗum, wi'i: —Haalanam, yalla a Romanke naa? Pool jaabii, wi'i: —Wo mi kam! Ndeen hooreejo oon jaabii, wi'i: —Miin kaa, ceede keewɗe njoɓumi de keɓumi laataade Romanke. Pool wi'i mo: —Miin, mi finii tawumi mi kam. Wakkati oon anniyiiɓe fiyude mo faa tilsinana mo haaltude ɓeen acciti. Hooreejo oon huli, sabo anndii Pool wo Romanke wooɗi haɓɓiino ɗum. Jaango majjum, hooreejo oon haɓɓiti Pool, sabo na yiɗi tannyorde ko Alhuudiyankooɓe ɓeen mbullitii ɗum. O yamiri hooreeɓe almaami'en e waalde Saahiiɓe ndeen fuu kawrita. Caggal ɗuum, o waddi Pool, o darni ɗum yeeso maɓɓe. Pool ndaari waalde Saahiiɓe ɓeen, wi'i: —Sakiraaɓe, wo ɓernde nde walaa feloore mbuurdumi yeeso Joomiraaɗo faa yottaade nyalooma hannden o. Ndeen Ananiyas, Almaami Mawɗo oon, yamiri darinooɓe ɗakkol makko ɓeen piya mo hunnduko. Ndeen, Pool wi'i mo: —Laamɗo fiyete, aan kokuwol dawninaangol nanndungol wo lobbol! Aɗa jooɗii faa caroroɗaa kam e Tawreeta Muusaa, de a luttii Tawreeta Muusaa ko njamirɗaa mi fiyee ɗuum. Darinooɓe ɗoon ɓeen mbi'i Pool: —Yalla a mbonkoto Almaami Mawɗo mo Laamɗo joƴƴini o naa? Pool jaabii, wi'i: —Sakiraaɓe, mi faamaayno yalla wo o Almaami Mawɗo. Si goonga, miɗo anndi ina winndaa: «Taa mbonka hooreejo lenyol maa!» Pool ina anndi woɓɓe ley Saahiiɓe ɓeen wo Saduki'en, woɓɓe muɓɓen du wo Farisa'en. Ndelle ƴeewnii semmbe hakkunde kawrital ɗoon, wi'i: —Sakiraaɓe, miin mi Farisanke, ɓii Farisanke. Wo saabe yowugol jikke e ummital maayɓe carorteemi! Nde o haalnoo ɗum ndeen, Farisa'en e Saduki'en ɓeen njeddunduri, kawrital ngaal feccii. Sabo Saduki'en ina mbi'a ummital walaa, maleyka'en ngalaa, ruuhuuji du ngalaa. Ammaa Farisa'en ina ngoonɗini ɗum fuu. Duko koon ɓeydii mawnude. Jannginooɓe Tawreeta woɓɓe heedanɓe Farisa'en ɓeen, na ngaɗa kalala mawɗo, ina mbi'a: —Walaa fuu ko boni ko min nji'i e gorko o! Ina waawi taweede ruuhu naa maleyka haaldi e makko! Jeddi ɗiin mawni faa hooreejo sordaasiiɓe oon huli taa ɓe ceeka Pool. Ɗum waɗi de o yamiri sordaasiiɓe njippoo to kawrital toon, itta Pool e juuɗe yimɓe ɓeen, njeccina ɗum to suudu sooro muɓɓen toon. Jemma jokkuɗo oon, Joomiraaɗo ɓangi e Pool, wi'i ɗum: —Sellin ɓernde maa! No ceedoraniɗaa kam Urusaliima noon, na tilsi ceedanoɗaa kam ley Roma du. Nde weetunoo ndeen, Alhuudiyankooɓe ɓeen mbati, kunii nyaamataa njarataa sanaa nde mbari Pool. Batidinɓe ɓeen ina ɓuri worɓe capanɗe nayo. Ɓe njehi to hooreeɓe almaami'en e mawɓe, ɓe mbi'i: —Min kunake hunayeere fay huunde min nyaamataa min njarataa gilla joonin, sanaa nde min mbari Pool. Joonin, onon e waalde Saahiiɓe ɓeen, mbi'ee hooreejo sordaasiiɓe oon waddana on Pool. Mbi'on oɗon njiɗi faamitaade ko o haalata ɗuum. Minen, miɗen cegilii faa min mbara mo gilla o yottaaki. Ɓii sakiike Pool debbo nani ko ɓe anniyii ɗuum, yehi to suudu sordaasiiɓe toon, naati, humpiti Pool. Pool noddi gooto e mawɓe sordaasiiɓe ɓeen, wi'i ɗum: —Yaaru suka gorko o to hooreejo toon, sabo won ko o yiɗi haalande ɗum. Mawɗo sordaasiiɓe oon yaari mo to hooreejo muuɗum toon, wi'i ɗum: —Pool ommbaaɗo oon noddi kam, nyaagii kam mi wadda suka gorko o to maa, sabo won ko o yiɗi haalande ma. Hooreejo oon nanngi junngo makko, toowtidi e makko, de ƴami mo: —Ɗume kaalantaa kam? Suka oon wi'i mo: —Alhuudiyankooɓe ndawridii. Ɓe nanndinkinto e yiɗuɓe faamitaade kabaaru Pool. Ɓe nyaagete jaango ngaddanaa ɓe Pool yeeso waalde Saahiiɓe ndeen. Taa njaɓanaa ɓe! Sabo ko ɓuri worɓe capanɗe nayo na ɗuppinanii mo, kunake nyaamataa njarataa si mbaraay mo. Ɓe cegilake, iɓe ndoomi yamiroore maa. Hooreejo oon wi'i suka gorko oon: —Taa haalan fay gooto yalla a faaminii kam ɗum. O yoppi ɗum dilli. Caggal ɗuum, o noddi mawɓe sordaasiiɓe makko ɗiɗo, o wi'i ɗum'en: —Kawrunduree worɓe keme ɗiɗo e waɗɗiiɓe pucci capanɗe njeɗɗo, kam e jom'en labbe keme ɗiɗo. On fuu, cegilanee yaade Kaysariya wakkati yamnde jeenay jemma. Cegilee pucci faa njaaron Pool e jam, to Filiki goforneer oon. Hooreejo oon winndi ɓataaki ki, wi'i: Miin, Kalawdiyus Lisiya, miɗo jowte, aan Filiki goforneer tedduɗo. Gorko mo neldumaami o, wo Alhuudiyankooɓe nanngunoo ɗum, anniyii warude ɗum. Nde kumpitinoomi o Romanke ndeen, naatumi, miin e fedde sordaasiiɓe ndeen, ittumi mo. Ngaddumi mo yeeso waalde Saahiiɓe maɓɓe, sabo miɗo yiɗi faamude ko ɓe peldi mo ɗuum. Tawumi wo dow sariya maɓɓe tan ɓe peldi mo, de ɗum wanaa huunde waawunde warude mo naa uddude mo. Caggal ɗuum, maatumi Alhuudiyankooɓe ndawridii faa mbara mo. Ɗum waɗi de neldumaami mo wakkati oon. Mi yamirii felooɓe mo ɓeen du njaha to maa, pela mo toon. Sordaasiiɓe ɓeen ngaɗi ko njamiraa ɗuum, kooƴi Pool ley jemma, njaari ɗum faa Antipatiri. Jaango majjum, sordaasiiɓe yaarannooɓe e koyɗe ɓeen njeccii to suudu muɓɓen Urusaliima. Ɓe njoppidi Pool e waɗɗiiɓe pucci ɓeen, njottinowa ɗum. Nde ɓeen njottinoo Kaysariya ndeen, kokki goforneer oon ɓataaki kiin, njoppi Pool e junngo makko. Nde goforneer oon janngunoo ɓataaki kiin fu, ƴami toy Pool jeyaa. Nde nannoo wo Silisi o jeyaa ndeen, wi'i mo: —Mi nanan haala maa si felooɓe ma ɓeen ngarii. O yamiri Pool doomowee to suudu Hirudus laamordu toon. Balɗe joy caggal ɗuum, Ananiyas Almaami Mawɗo oon yottii Kaysariya. Imo wondi e mawɓe woɓɓe, kam e jannguɗo sariya Roma'en bi'eteeɗo Tertulu. Ɓe peli Pool yeeso goforneer oon. Nde Pool noddanoo ndeen, Tertulu fuɗɗi felude mo yeeso kaananke oon, wi'i: —Filiki kaananke tedduɗo, wo saabe maaɗa de min keɓi jam ɓooyɗo. Wooɗi ko moƴƴinaa ley lenyol ngol du wo haybugol maaɗa waɗi. Min annditii fuu ko ngaɗuɗaa, yimɓe tatteeji fuu na njettire ɓerɗe belɗe. Mi yiɗaa joonnde ndeen juuta, de miɗo nyaage saabe moƴƴuki maa, kettindanoɗaa min seeɗa. Min tawii gorko o wo daaɓoowo bone sanne. Wo o gaddoowo fitina hakkunde Alhuudiyankooɓe wonɓe ley adunaaru fuu. O ardiiɗo laawol Nasaraatunkooɓe. O filake tuuninde suudu dewal mawndu nduun, de min nanngi mo. [ Miɗen njiɗi saraade mo sariya amin, tawi Lisiya hooreejo sordaasiiɓe oon ittirii mo semmbe e juuɗe amin, yamiri felooɓe mo ɓeen ngara yeeso maa.] Aan e hoore maa, lamndoɗaa mo, paamaa ko min peldi mo ɗuum fuu. Alhuudiyankooɓe tawaaɓe toon ɓeen keedani kaaloowo oon, mbi'i noon jaati worri. Ndeen Filiki, goforneer oon, hokki Pool laawol faa haala. Pool wi'i: —Miɗo anndi waɗii duuɓi aɗa saroo lenyol ngol. Ɗum waɗi de miɗo seyoroo jakkanaade hoore am. Ɓuraa balɗe sappo e ɗiɗi ko ngarumi Urusaliima faa mi sujidana Laamɗo. Si a taykake fu, a tawan hono noon worri. Fay gooto tawaay kam miɗo dukida e neɗɗo naa miɗo jirkita jamaa, wanaa e ley suudu dewal mawndu nduun, wanaa e ley cuuɗi baajorɗi, wanaa e ley ngalluure ndeen. Ɓe mbaawaa tabintinde ko ɓe peldi kam joonin ɗuum. Ammaa miɗo jaɓi yeeso maa: miɗo rewri Laamɗo maamiraaɓe meeɗen oon e laawol ngol ɓe mbi'ata feerewol ngool. Miɗo goonɗini ko winndaa e Tawreeta Muusaa ɗuum e ko winndaa e dewte annabaaɓe ɗuum fuu. Wooɗi, miɗo tannyori Laamɗo iirtinan fonnditiiɓe e bonɓe fuu, hono no Alhuudiyankooɓe du tannyori ni. Saabe ɗuum miɗo tinnoo wondude e ɓernde nde walaa feloore yeeso Laamɗo e yeeso yimɓe wakkati fuu. Caggal duuɓi keewɗi, mi wartii faa mi waɗana yimɓe am dokke, mi itta sadakaaji. Wakkati oon ɓe tawi kam e ley suudu dewal mawndu nduun caggal ko ngaɗumi al'aada senagol. Mi waldaa e jamaa, mi waldaa e duko. Alhuudiyankooɓe woɓɓe ƴuuruɓe leydi Aasiya wonnooɓe ɗoon, wo ɓeen kaannoo warude pela kam yeeso maa, si tawii won ko ngaɗumi. Yimɓe ɓee ɗo, sanaa kam'en e ko'e muɓɓen kaala boofi ɗi nji'i e am nde ndarinoomi yeeso waalde Alhuudiyankooɓe Saahiiɓe ndeen. Ɓe mbaawaa wiide mi waɗii faa'e si wanaa konngol gootol ngol ndariimi de ƴeewniimi: «Wo saabe ummital maayɓe waɗi de miɗo saree hannden!» Filiki oon, na anndi laawol Iisaa ngool, hanti haala, wi'i: —Si Lisiya hooreejo sordaasiiɓe oon warii fu, ndeen carotoomi haala mooɗon ka. O yamiri mawɗo sordaasiiɓe oon hayba Pool, de newnana ɗum, taa haɗa fay gooto e yigiraaɓe muuɗum ɓeen warude walla ɗum. Balɗe seeɗa caggal ɗuum, Filiki wardi e deekum Alhuudiyanke bi'eteeɗo Durusiila. O neli Pool waddowaa, o hettindanii ɗum ina haala haala goonɗinal Iisaa Almasiihu. Kaa nde Pool haalannoo haala fonnditaare e nanngitaare e sariya garoowo ndeen, Filiki huli, wi'i: —Joonin kaa heƴii! Yahu. Nde keɓindiimi fuu, mi nodditete. O miilii Pool hokkan mo ceede. Ɗum waɗi de imo nodda ɗum kile keewɗe faa ɓe njewtida. Nde waɗunoo duuɓi ɗiɗi fu, Porsiyus Festus loomti Filiki, laatii kaananke. Ammaa Filiki yoppi Pool e ley kasu ɗoon, sabo na yiɗi welnande Alhuudiyankooɓe ɓeen. Balɗe tati caggal ko Festus wari e ley leydi ndiin ɗuum, ƴuwi Kaysariya, yehi Urusaliima. Ɗoon, hooreeɓe almaami'en e ardiiɓe Alhuudiyankooɓe ngari to makko de peli Pool. Ɓe nyaagii mo semmbe o walla ɓe, o wadda Pool Urusaliima. Ko ɓe mbiiri mo noon dey, iɓe piloo ɗuppinanaade ɗum dow laawol faa ɓe mbara ɗum. Festus jaabii ɓe, wi'i: —Pool ina uddii ley kasu Kaysariya toon. Miin e hoore am du, mi yeccoto wuro ngoon law. Mawɓe mooɗon ngara njaada e am Kaysariya, pela gorko oon si tawii won ko waɗi. Festus waddaay e maɓɓe ko ɓuri balɗe jeetati naa sappo, de yeccii Kaysariya. Jaango majjum, o jooɗowii to sarorde toon, o yamiri Pool waddee. Nde Pool yottinoo ndeen, Alhuudiyankooɓe ƴuuruɓe Urusaliima ɓeen piilii ɗum, peldi ɗum kulle bonɗe keewɗe. Ammaa ɓe mbaawaay laaɓinde pelooje ɗeen. Ndeen Pool jakkanii hoore muuɗum, ina wi'a: —Mi waɗaay ko boni, wanaa e sariya Alhuudiyankooɓe oon, wanaa e suudu dewal mawndu nduun, wanaa e kaananke Roma mawɗo oon du. Festus ina yiɗi welnande Alhuudiyankooɓe ɓeen. Ndelle ƴami Pool, wi'i: —Aɗa jaɓa yaade Urusaliima faa mi sarowoo toon kabaaru maa oon naa? Nde o ƴamunoo ɗuum fu, Pool jaabii, wi'i: —Wo e sarorde kaananke Roma mawɗo ngonumi, wo ɗo kaanumi sareede. Mi waɗaay Alhuudiyankooɓe ɓeen fuu ko boni. Aan e hoore maa du, aɗa anndi. Si mi waɗii ko boni, ko foti warude kam fu, mi salataako wareede. Ammaa si fay huunde e ko ɓe peldi kam ɗuum wanaa goonga fu, fay gooto waawaa wattude kam e juuɗe maɓɓe. Sariya am faltake ɗo. Wo kaananke Roma mawɗo oon, kam sarotoo kam. Caggal nde Festus haaldunoo e tindinooɓe ɗum ndeen, jaabii Pool, wi'i: —Aɗa yiɗi kaananke Roma mawɗo sare, ndelle a yahan to kaananke Roma mawɗo oon! Balɗe seeɗa caggal ɗuum, Agirippa kaananke oon e Bereniika, sakiike mum debbo, ngari Kaysariya faa njowta Festus. Nde ɓe ɓooytunoo ɗoon balɗe seeɗa fu, Festus haalani kaananke oon haala Pool, wi'i: —Ina woodi gorko mo Filiki yoppi ɗo ley kasu. Nde njahunoomi Urusaliima ndeen, hooreeɓe almaami'en e mawɓe Alhuudiyankooɓe kaalanii kam haala makko, nyaagii kam mi saroo mo o jukkee. Njaabiimi ɓe: Al'aada Romankooɓe jaɓataa saraade neɗɗo si hawritaay e felooɓe ɗum ɓeen. Sanaa tawee ina fotti faa jaaboo ko feldaa ɗuum. Ndelle ɓe fuu ɓe ngarii ɗo. Miin le, mi neeɓinaay ɗum fes, sabo jaango majjum njooɗowiimi to sarorde toon, njamirmi gorko oon waddee. Felooɓe mo ɓeen ndarii, kaali, de ɓe ngaddaay fay feloore wootere ko nanndani kam wo bonanda. Ɓe peldii mo haala diina maɓɓe, kam e gooto bi'eteeɗo Iisaa maayɗo, mo Pool wi'ata ina wuuri. Wooɗi miin kaa, mi yi'aay fuu no njiitirammi goonga e haala kaan. Ɗum waɗi de lamndiimi mo yalla imo jaɓa saroweede Urusaliima. Ammaa o nyaagake kabaaru makko wattee e juuɗe kaananke mawɗo oon. Ndelle njamirmi o haybee faa mi heɓa neldude mo kaananke Roma mawɗo oon. Agirippa wi'i Festus: —Miɗo yiɗi hettindanaade gorko o, miin e hoore am. Festus wi'i: —A hettindanto mo jaango. Jaango majjum, Agirippa e Bereniika ngardi e ƴukkinaare mawnde, naati e ley sarordu nduun, kam'en e hooreeɓe sordaasiiɓe e mawɓe ngalluure ndeen. Festus yamiri Pool waddee. Nde waddanoo fu, Festus wi'i: —Agirippa kaananke e kawrital tawaaɓe ɗo! On nji'ii gorko o. Alhuudiyankooɓe fuu pelii mo to am ley Urusaliima e ɗo fuu. Iɓe ƴeewnoo, iɓe mbi'a o haanaa yoppeede o wuura. De miin e hoore am kaa, mi tawii o waɗaay fay huunde ko haani warude mo. Ammaa kanko e hoore makko, o nyaagake sariya makko yaaree faa to kaananke Roma mawɗo oon. Ndelle mi anniyake neldude mo toon. Ammaa mi walaa ko mi winndana kaananke oon dow kabaaru makko. Ɗum waɗi de ngaddumi mo yeeso mooɗon, e ko ɓuri ɗum fuu, yeeso maaɗa aan kaananke Agirippa. Hono nii, si en kettindake haala makko fu, mi heɓan ko mi winnda. Sabo hakkillo am jaɓaay neldude kasunke to kaananke tawee hollitaay ko nanngiraa. Agirippa wi'i Pool: —A hokkaama laawol. Haalu haala maa. Ndeen, Pool ɓanti junngom, jaabii, wi'i: —Agirippa kaananke, mi seyorake laamnude hoore am yeeso maa hannden ko Alhuudiyankooɓe peldi kam ɗuum fuu. Aɗa anndi al'aadaaji Alhuudiyankooɓe e haalaaji muɓɓen fuu. Saabe majjum miɗo nyaage, kettindanoɗaa kam e munyal. Alhuudiyankooɓe fuu ina anndi no mbuurdumi gilla mi cukalel. Iɓe anndi no ngorrunoomi e ley yimɓe leydi am e ley Urusaliima fuu. Iɓe anndi gilla arande, si ɓe njaɓii seedaade: miɗo jokki laawol diina amin ɓurngol tiiɗude ngol, miɗo hiisodaa e Farisa'en. Joonin, mi darake faa mi saree saabe mi yowii jikke am dow amaana mo Laamɗo waɗani maamiraaɓe meeɗen oon. Ƴuwdiiji meeɗen sappo e ɗiɗi ɗiin ina njowi jikke muɓɓen e tabintingol amaana oon, ina ndewira semmbe jemma e nyalooma. Kaananke, wo saabe jikke o Alhuudiyankooɓe peldi kam! Ko waɗi de miiliɗon Laamɗo waawaa iirtinde maayɓe? Miin e hoore am, ley ko faltii mi tannyoriino miɗo haani bonnude innde Iisaa Nasaraatuujo oon, no laatorii fuu. Wo ɗum pay ngaɗumi Urusaliima du. Hooreeɓe almaami'en ɓeen kokkii kam baawɗe mi udda seniiɓe heewɓe e kasu. Nde ɓe caranoo faa ɓe mbaree ndeen, mi yardake ɗum. Mi torrii ɓe kile keewɗe e cuuɗi baajorɗi ɗiin fuu. Miɗo tilsina ɓe njedda Almasiihu mo ɓe ngoonɗini oon. Tikkere am dow maɓɓe ina mawnunoo sanne, faa miɗo tewna ɓe ley gure janane, miɗo torra ɓe. Wo hono nii njaarumi Damas. Hooreeɓe almaami'en nelii kam, kokkii kam baawɗe nanngude goonɗinɓe toon. Kaananke, miɗo wonnoo dow laawol wakkati hakkunde naange, nji'umi annoora ina ƴuura dow kammu ina fiiloo kam, miin e yaadiraaɓe am ɓeen fuu. Annoora oon ina ɓuri fay naange jalbude. Min fuu, min caami e leydi. Wakkati oon, nanumi daande ina wi'a kam e ley ibraninkoore: «Sool, Sool, ko waɗi de aɗa torra kam? Si ndemoori wi'ii saloto tufirgel joomum fu, ɓeydan nawnaade.» Njaabiimi, mbiimi: «Aan wo a moy, joomam?» Joomiraaɗo wi'i: «Miin, wo mi Iisaa mo torrataa oon. Umma dara, sabo mi ɓanganii ma, mi suɓake ma faa ngollanaa kam. Wo faa ceedanoɗaa kam ley ko njiiɗaa joonin e ko nji'oytaa si mi ɓangii e maa caggal hannden. Mi reenete e Alhuudiyankooɓe e yimɓe lenyi goɗɗi ɓe nulammaami e muɓɓen joonin ɓeen. Mi nulete faa peertaa gite maɓɓe, ɓe ƴuwa e nimre, ɓe ngarta e annoora, ɓe ƴuwa e baawɗe Seyɗaani, ɓe ngarta e Laamɗo, ɓe keɓa yaafeede hakkeeji maɓɓe, ɓe ndonida e seniiɓe saabe ko ɓe goonɗini kam ɗuum.» Ndelle saabe majjum, kaananke Agirippa, mi salaaki ɗowtanaade ko nji'umi, ko ƴuurani kam dow kammu ɗuum. Ɓe artiimi waajaade wo yimɓe Damas e yimɓe Urusaliima e piilol Yahuudiya fuu. Caggal ɗuum, njokkinmi yimɓe lenyi goɗɗi tuuba, ngarta e Laamɗo, ngolla golleeji kollooji tuubii. Saabe ɗuum, Alhuudiyankooɓe nanngiri kam ley suudu dewal mawndu nduun, pilii warude kam. Ammaa Laamɗo wallii kam illa ndeen faa warde hannden. Miɗo seedanoo yimɓe fuu, gilla lo'uɓe faa e tedduɓe. Mi waajataako fay huunde si wanaa ko annabaaɓe e Tawreeta Muusaa mbi'i warowan ɗuum. Ɗum woni: Almasiihu torroto faa maaya, de artoo maayɓe ummitaade. De si ummitake fu, waajoto yimɓe meeɗen e lenyi goɗɗi fuu kisindam, ɗam laatanoo ɓe annoora. Nde Pool haalannoo ɗum ndeen, Festus feekii e semmbe, wi'i: —Pool, a haaŋaama! Heewgol maaɗa anndal ngol haaŋii ma! Pool jaabii, wi'i: —Festus tedduɗo, mi haaŋaaka. Ko kaalammi ɗuum wo haalaaji goongaaji, celluɗi. Agirippa kaananke oon ina anndi kulle ɗeen. Ɗum waɗi de miɗo hoolii haalude ɗum yeeso makko. Si goonga, miɗo tannyori ɗum fuu suuɗanaaki mo, sabo ɗum waɗaay e cuncukka. Kaananke! Aɗa goonɗini annabaaɓe naa? Miɗo anndi aɗa goonɗini! Agirippa wi'i Pool: —Aɗa miilii waɗude kam Almasiyankeejo law law hono nii naa? Pool jaabii, wi'i: —Nde yaawi e nde hanndii fuu, ɗum laatoo muuyɗe Laamɗo faa aan e hettindaniiɓe kam joonin fuu laatoɗon hono am, de tawee wanaa e callali gonɗi e am ɗi. Kaananke oon e goforneer oon e Bereniika e jooɗodinooɓe e muɓɓen fuu ummii. Nde ɓe njaltunoo suudu nduun ndeen, iɓe mbi'undura: —Gorko o waɗaay ko foti warude ɗum naa haɓɓude ɗum callali. Agirippa wi'i Festus: —Imo waawnoo yoofeede si o wi'aayno sariya makko faltiniree to kaananke Roma mawɗo oon. Nde yaareede amin Itali e laana tabitinnoo ndeen, Pool e kasunkooɓe woɓɓe ngattaa e junngo mawɗo sordaasiiɓe bi'eteeɗo Yuliyus. Oon wo jeyaaɗo e fedde sordaasiiɓe kaananke Roma mawɗo. Min naati laana maayo ƴuuruka Adaramati njahooha ina fanta gure ley leydi Aasiya. Min ndunnyi. Miɗen ngondi e Aristarka gorko Makedoniyanke ƴuuruɗo Tesaloniiki. Jaango majjum, min njottii Sidon. Yuliyus waɗani Pool hinney, duŋanii ɗum yaha to yigiraaɓe mum faa mballira ɗum ko haajaa. Nde min ƴuwunoo ɗoon ndeen, min ɓattitowii fonngo ruunde Kipirus, sabo min kawrii e henndu mawndu. Min peƴƴiti maayo manngo ngoon hedde Silisi e Pamfiliya, min njottii Mira ley leydi Lisiya. Ɗoon, mawɗo sordaasiiɓe oon tawi laana ƴuuruka Alesandiri ina fonndii Itali. O nanni min ley makka. Balɗe keewɗe laana amin kaan waɗi ina yaara heese. Semmbe e doole min njottorii wuro Kinidus. Henndu nduun na haɗa min yahude to min ponndii. Ndelle min takkii ruunde Kereta gere to henndu walaa, min panti Salmone. Miɗen takkii senngo, miɗen tampi e yaade. Faa min njottii nokku bi'eteeɗo Jipporde Lobbere nde woɗɗaa e wuro Lasiya. Min ɓooyi sanne faa wakkati iidi nyannde ittugol hakkeeji faltii. Wakkati dabbunde maayo ngoon ina hulɓinii sanne, na tiiɗi laana dilla ndeen. Pool tindini ɓe dow majjum. O wi'i: —Sakiraaɓe, mi yi'ii jahaangal ngal wo keewungal torra e mursey, wanaa laana ka e gineeji ɗi tan, ina waawi laataade yonkiiji meeɗen du. Ammaa mawɗo sordaasiiɓe oon, wo haala sofeere laana kaan e joomiika ɓuri jaɓude e dow haala Pool. Jipporde laanaaji nde ɓe ngoni e muuɗum ndeen, welaa dabbude. Ɗum waɗi de ɓurɓe heewude ley laana ɓeen mbi'i ɓe njaha ɓe piloo yottaade Fenika faa ɓe ndabba toon. Ɗum wo jipporde wonnde Kereta huccitinde horɗoore-gorgaare e soɓɓiire-gorgaare. Nde henndu seeɗa ƴuurundu horɗoore fuɗɗunoo wifude ndeen, ɓe cikki ɓe mbaawan yottaade to ɓe njiɗi toon. Ɓe ƴeentini jamɗe darnooje laana ɗeen, ɓe takkii e fonngo Kereta, iɓe njaha. Ammaa caggal ɗuum seeɗa, henndu mawndu wi'eteendu henndu soɓɓiire-lettugaare ƴuuri to ruunde toon, jippii. Henndu nduun faddii laana kaan. Min kunngii huccitinde e henndu nduun faa min njaha yeeso. Min acci ika roya. Nde min paltotonoo duungel bi'eteengel Kawda ndeen, min kawri e henndu seeɗa. E ley tampiri, min pooɗi laanayel pamarel ngel min ndaasannoo ngeel. Min ƴepti ngel, min njowi ngel dow laana mawka. Ndeen ɓe kooƴi ɓoggi, ɓe piilii laana mawka kaan. Ɓe njippini jamɗe darnooje laana ɗeen du, ɓe njoppi ika roya, sabo ɓe kulii taa ɓe njanoy e soɓɓundu ruunde Sirta. Henndu nduun ina heddii na wifa min semmbe. Saabe ɗuum, jaango majjum ɓe puɗɗi faɗɗude donngal laana kaan ley maayo manngo. E nyalooma tataɓo oon, ɓe kooƴi anniya, ɓe paɗɗi fay ginereeji jaarooji laana ley ndiyam ɗiin. Naange e koode du nji'ataake faa waɗi balɗe keewɗe. No henndu nduun foti mawnude, min taƴi jikke amin fuu e hisude. Nde ɓooynoo yimɓe ɓeen keɓaay ko nyaama fu, Pool darii hakkunde maɓɓe, wi'i: —Si on njaɓiino haala am, on ndillaayno Kereta fu, torraaji ɗi e mursey o hewtataakono en. Joonin, miɗo haalana on: cellinee ɓerɗe mon, sabo fay gooto mooɗon mursataa yonki muuɗum, laana ka tan mursetee. Jemma hankin, Laamɗo jeyɗo kam mo ndewammi oon nuli maleyka to am. Maleyka oon wi'i kam: «Pool, taa hulu, tilay a daroto yeeso kaananke Roma mawɗo oon. Laamɗo reenete, aan e yaadiraaɓe maa ɓeen fuu.» Ndelle, cellinee ɓerɗe mon, sabo miɗo hoolii ko Laamɗo haalani kam ɗuum, hono noon jaati worrata. Ammaa tilay en njanowan e ruunde wonnde ley maayo ngo. E ley jemma sappo e nayaɓo oon, miɗen ndoya ley maayo Adiriyati ngoon faa hannden. Wakkati hakkunde jemma, donnooɓe laana kaan ɓeen cikki ɓadake leydi. Ɓe paɗɗii ɓoggol ponndirgol, ɓe tawi luggeefi kiin wo haddi daranɗe noogay. Ɓe njehi yeeso seeɗa, ɓe paɗɗi katin, ɓe tawi luggeefi kiin wo haddi daranɗe sappo e joy. Ɓe kuli taa ɓe njanoy e kaaƴe. Ndelle ɓe njippini jamɗe nay darnooje laana ɗeen caggal laana kaan, iɓe keppi weetaay. Ndeen gollooɓe laana kaan ɓeen njippini laana pamara kaan e ndiyam, ina njiɗi faa ndilla kam'en tan. Ɓe mbi'i woɓɓe ɓe njippinowan jamɗe to yeeso laana kaan toon faa ndarna ka. Pool wi'i mawɗo oon e sordaasiiɓe ɓeen: —Si yimɓe ɓeen keddaaki e ley laana ka fu, onon, on ndaɗataa. Ndeen sordaasiiɓe ɓeen taƴi ɓoggi nanngunooɗi laana pamara kaan ɗiin, njoppi ngel dilli kangel tan. Nde ɓadinoo weetude ndeen, Pool nyaagii ɓe fuu ɓe nyaama, wi'i: —Hannden woni balɗe sappo e nay oɗon ndoomi on nyaamaay. Oɗon keddii on meeɗaay fay huunde. Ndelle miɗo nyaagoo on sanne, nyaamon. Oɗon kaajaa ɗum faa ndaɗon. Si goonga, fay gooto mooɗon leeɓol hoore muuɗum solataa de saama. Nde o haalnoo ɗum ndeen, o hooƴi buuru, o yetti Laamɗo yeeso maɓɓe ɓe fuu, o heltii, o fuɗɗi nyaamude. Ndeen ɓe fuu ɓerɗe maɓɓe cuusinaa, kamɓe du ɓe kooƴi, ɓe nyaami. Minen wonɓe ley laana kaan ɓeen, min yimɓe keme ɗiɗo e capanɗe njeɗɗo e njeegom. Nde ɓe nyaamnoo faa ɓe kaari ndeen, ɓe kooƴi bootooji alkama gonɗi e laana kaan ɗiin, ɓe paɗɗi ɗi ley maayo manngo faa ɗum huyfintina ka. Nde weetunoo ndeen, ɓe kaynii leydi, de ɓe annditaay ndi. Ɓe nji'i nokkuure njaareendi yaajunde seeɗa. Iɓe njiɗi yaarude toon laana kaan si ɓe mbaawii. Ɓe taƴi jamɗe ɗeen, ɓe njoppi ɗe ley maayo. Ɓe kaɓɓiti ɓoggi kaɓɓaaɗi e ooncirɗe ɗeen du. To hoore laana toon du, ɓe ƴeentini wudere dow, ɓe peerti nde faa henndu nduun dunƴira ka yeeso. Ɓe ponndii daande maayo ngoon. Ndeen laana kaan fiyii e tilde, nufi. Becce makka cokkii e ley njaareendi ndiin faa ka hunngii dimmbaade. Bempeƴƴe du keli caggal makka faa ɗiggi. Sordaasiiɓe ɓeen anniyii warude kasunkooɓe ɓeen taa fay gooto e muɓɓen yinoo de dogga. Ammaa mawɗo sordaasiiɓe oon ina yiɗi dannude Pool. Ndelle o haɗi ɓe waɗude anniya maɓɓe oon. O yamiri waawɓe yinaade ɓeen artoo njinoo mburtowoo, de heddiiɓe ɓeen du tiigoo kelte laana kaan naa goɗɗum ƴuurɗum e makka. Hono nii min fuu min njottorii leydi e jam. Nde min kisunoo ndeen, min nani ruunde ndeen Malta wi'etee. Jeyaaɓe ɗoon ɓeen njaɓɓorii min caahu mawɗo. Wakkati oon kammu ina toɓa, jaangol du na woodi. Ndelle ɓe kuɓɓani min yiite faa min ƴuuloo. Pool hawrunduri leɗɗe, watti e yiite ngeen. Nguleefi wurtini mboddi e majje, ndi soppi junngo makko. Nde jeyaaɓe ɗoon ɓeen njiinoo mboddi ndiin ina ɓilii e junngo Pool ndeen, mbi'unduri hakkunde muɓɓen: —Tannyoral, gorko o wo gaɗɗo war-hoore. Fay si o daɗi to maayo manngo toon du, sariya accataa mo o wuura. Ndeen o fiɗɗi mboddi ndiin ley yiite, ɗum torraay mo fay huunde. Ɓe miilii o ɓuutan naa o saaman wakkati oon, o maaya. Ammaa nde ɓe keɗinoo faa ɓooyi, ɓe nji'i ɗum torraay mo fay seeɗa fu, hakkillooji maɓɓe mbaylitii e makko. Ɓe mbi'i o wo gooto e alla'en. Pubiliyus, hooreejo ruunde ndeen oon, gese muuɗum ina ngoni sera nokkuure ndeen. O jaɓɓii min faa wooɗi, o weerni min faa haddi balɗe tati, o saahanii min. Tawi baaba Pubiliyus ina fukkii sellaa, wo jontaaɗo, reedu muuɗum du na dogga ƴiiƴam. Pool yehi to makko, du'ii, yowi juuɗe muuɗum e dow makko, danni mo. Nde ɗum waɗunoo ndeen, nyawɓe wonɓe e ruunde ndeen ɓeen ina ngara, na ndannee. Ɓe teddini min teddeengal manngal. Nde min cegilinoo faa min ndilla e laana ndeen, ɓe njooɓini min ko min kaajaa e jahaangal amin. Miɗen ngonnoo toon faa haddi lebbi tati. Ndeen min naati e laana ƴuuruka Alesandiri, ndabbunooka e ruunde ndeen. Min ndilli. Laana kaan ina ŋenyaa ŋenyi tooruuji funereeɓe. Min njottii wuro wi'eteengo Sirakus, min ngaɗi ɗoon balɗe tati. Min ƴuwi ɗoon, min takkii e daande maayo manngo faa Regiyus. Jaango majjum, henndu horɗoore wifi. E ley balɗe ɗiɗi min njottii Potiyoli. Min tawi toon sakiraaɓe, nyaagii min min ngonda e muɓɓen jeɗɗiire. Ndeen sakitii, min njottowii Roma. Nde sakiraaɓe wonɓe Roma ɓeen nannoo garol amin fu, ngari faa Luumo Abiya e nokku bi'eteeɗo Jipporɗe Tati faa njakkitoo min. Nde Pool yiinoo ɓe ndeen, yetti Laamɗo, ɓeydorii cuusal. Nde min njottinoo Roma ndeen, Pool hokkaa laawol jippoo e feere muuɗum. Sordaasiijo ina hayba ɗum. Balɗe tati caggal ɗuum, Pool noddi mawɓe Alhuudiyankooɓe. Nde ɓe kawritinnoo ndeen, o wi'i ɓe: —Sakiraaɓe! Mi waɗaay fay huunde ko luttundurta kam e yimɓe meeɗen naa aadiiji maamiraaɓe meeɗen. Ammaa mi nanngaama Urusaliima, mi wattaama e juuɗe Romankooɓe. Ɓeen du ƴamtindake kam, de iɓe muuyunoo yoppude kam, sabo ɓe tawraay kam fay sabaabu gooto kaanɗo warude kam. Ammaa saabe Alhuudiyankooɓe ɓeen calake mi yoppee, ɗum waddani kam nyaagaade sariya am faltiniree to kaananke Roma mawɗo oon. Mi walaa fuu ko mi felda lenyol am. Ɗum waɗi de noddumi on faa mi yi'a on, mi haalana on. Miɗo haɓɓorii callali ɗi saabe mo Israa'iilankooɓe keɗii garol muuɗum oon. Ɓe mbi'i mo: —Min keɓaay ɓataaki ƴuuruki Yahuudiya kaaloohi haala maa. Katin du fay gooto e sakiraaɓe ɓeen waraay humpiti min naa haalani min ko boni ko ngaɗuɗaa. Ammaa miɗen njiɗi kaalanaa min ko njiiɗaa e hakkillo maa, sabo miɗen anndi yimɓe nokkuuje fuu na njedda laawol ngol njokkuɗaa ngool. Ɓe kokkunduri nyalaande nde ɓe ngartoyta. Nyalaande ndeen yottii, heewɓe ngari kawriti to jipporde makko toon. Gilla fajiri faa caggal kiraaɗe imo fiirtana ɓe haala laamu Laamɗo, imo waajoo ɓe. Imo holla ɓe kabaaru Iisaa gonɗo ley Tawreeta Muusaa e ley dewte annabaaɓe. Woɓɓe maɓɓe njaɓi ko o haali ɗuum, woɓɓe njaɓaay. Nde ɓe cankitotonoo ndeen tawi ɓe ndewraay hakkunde maɓɓe. Ndeen Pool ɓeydi konngol gootol, wi'i: —Ruuhu Ceniiɗo haalii goonga nde haalnoo e hunnduko annabi Esaaya, wi'i maamiraaɓe mooɗon: «Yahu to lenyol ngol, mbi'aa ɗum: On nanan faa wooɗa, de on paamataa. On ndaaran faa laaɓa, de on nji'ataa. Sabo lenyol ngol ɓernde muuɗum yoorii. Ɓe cukkii noppi maɓɓe, ɓe muɓɓii gite maɓɓe. Si wanaa noon fu gite maɓɓe nji'an, noppi maɓɓe nanan, hakkillooji maɓɓe paaman. Ndeen ɓe ngartan ɓe ndewa kam de mi danna ɓe.» Pool ɓeydi katin, wi'i: —Anndee, kisindam Laamɗo nuldaama yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe. Kamɓe ɓe kettindoto! [ Nde Pool haalnoo haalaaji ɗiin ndeen, Alhuudiyankooɓe ɓeen ndilli ina njeddundura sanne hakkunde muɓɓen.] Pool jooɗii suudu to luwi toon duuɓi ɗiɗi kiɓɓuɗi. Imo jaɓɓoo warooɓe ndaarude mo ɓeen fuu. Imo waajoo laamu Laamɗo. Imo jannginira tannyoral kabaaru Iisaa Almasiihu Joomiraaɗo, walaa fuu ko haɗi mo. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Pool. Mi maccuɗo Iisaa Almasiihu, mi noddaaɗo faa mi laatoo nulaaɗo muuɗum. Wo mi cuɓaaɗo faa mi yottina Kabaaru Laamɗo Lobbo. Kabaaru Lobbo oon wo mo Laamɗo aadinoo gilla e annabaaɓe muuɗum ley Binndi ceniiɗi ɗiin. Kabaaru oon wo haala Ɓiyiiko haalata. Fodde neɗɗaaku muuɗum wo ƴuuruɗo e Daawda. Fodde Ruuhu ceniiɗo du, holliraama wo Ɓii Laamɗo jom baawɗe ko ummitii e maayde ɗuum. Oon woni Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Saabe makko min keɓiri moƴƴere laataade nulaaɓe faa yimɓe ƴuuruɓe e lenyi fuu ngoonɗina mo, ɗowtanoo mo, de innde makko teddinee. Onon du, oɗon njeyaa e maɓɓe, onon ɓe Laamɗo noddi faa kawton e Iisaa Almasiihu ɓeen. Miɗo jowta on fuu, onon wonɓe ley Roma ɓe Laamɗo horsini de noddi faa laatoo seniiɓe. Wo Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu kokku on moƴƴere e jam. Ko artii fuu, miɗo yetta Laamɗo e dow innde Iisaa Almasiihu saabe mooɗon on fuu, sabo haala goonɗinal mooɗon ina haalee ley adunaaru fuu. Laamɗo mo ndewammi e ɓernde am fuu e ko ngollanammi Kabaaru Lobbo haala Ɓiyum ɗuum, wo seedee miɗo miccoo on wakkati fuu e ley du'aawuuji am fuu. Miɗo ŋaaroo Laamɗo newnana kam laawol e ley muuyɗe muuɗum no mi warda to mooɗon. Sabo miɗo yiɗi yi'ude on sanne, faa mi yottinana on dokkal ƴuurungal e Ruuhu faa semmbinɗina on. Wooɗi, ko njiɗumi wi'ude wo faa cemmbunduren ley goonɗinal ngal kawtuɗen ngaal, goonɗinal am semmbina on, ngal mooɗon du semmbina kam. Sakiraaɓe, miɗo yiɗi paamon: kile keewɗe ngaɗumi anniya mi waran to mooɗon de miɗo faddaa faa hannden. Miɗo yiɗi warude faa danya ɓe keɓumi hakkunde mooɗon saabe Almasiihu hono no keɓirmi yimɓe hakkunde lenyi goɗɗi ni. Tilay mi yaha to yimɓe fuu, yimɓe ngallu e wonɓe ladde, to joomiraaɓe anndal e majjuɓe. Ɗum waɗi de miɗo yiɗi waajaade on Kabaaru Lobbo oon, onon yimɓe Roma du. Mi semtirtaa Kabaaru Lobbo oon, sabo wo o baawɗe Laamɗo faa hisina goonɗinɗo mo fuu: Alhuudiyankooɓe tafon, de caggal ɗuum, lenyi goɗɗi fuu. Sabo Kabaaru Lobbo oon ina ɓangina no Laamɗo fonnditorii, ina ɓangina wo e goonɗinal tan neɗɗo ndaardetee ponnditiiɗo yeeso Laamɗo, illa fuɗɗoode faa e timmoode. Wo noon Binndi ɗiin mbiiri: «Ponnditiiɗo wuurdan goonɗinal.» Tikkere Laamɗo ina ɓanga illa dow kammu ina jippoo dow luttugol yimɓe e oonyaare muɓɓen fuu. Iɓe kaɗa goonga ɓangude saabe oonyaare maɓɓe ndeen. Si goonga ko neɗɗo waawi anndude e Laamɗo ɗuum ina laaɓani ɓe, sabo Laamɗo hollii ɓe ɗum. Sabo gilla Laamɗo tagi adunaaru ndu faa hannden, golle muuɗum ina ɓangina sifa muuɗum mo yi'ataake oon faa laaɓa, ɗum woni baawɗe makko faa abada ɗeen e no o worri fuu. Saabe ɗuum, yimɓe ɓeen ngalaa ko ɓe njaaboo fey. Fay si taweede iɓe anndi Laamɗo, ɓe teddiniraay ɗum no foti teddinireede noon, ɓe njettaay mo du. Miilooji maɓɓe ɗiin laatake ɓoli, ɓerɗe maɓɓe puuyɗe ɗeen du niɓɓii. Iɓe njaara wo ɓe jom'en hakkillo, jako wo ɓe majjuɓe. Ɓe loomtinirii teddeengal Laamɗo duumiiɗo oon tooruuji nannduɗi e yimɓe maayooɓe e pooli e kulle ɗe koyɗe nay e daasotooɗe. Saabe ɗuum, Laamɗo yoppidi ɓe e muuyɗe yonkiiji maɓɓe tuunɗe faa ɓe kuyfini ɓalli maɓɓe hakkunde maɓɓe. Ɓe loomtinirii Laamɗo goongaajo oon e fewre, ɓe teddinii ko tagaa, ɓe ndewi ɗum, ɓe njoppi Taguɗo oon. Oon woni jetteteeɗo faa abada! Aamiina. Saabe ɗuum, Laamɗo yoppidi ɓe e muuyɗe terɗe maɓɓe cemtiniiɗe. Rewɓe maɓɓe ɓeen mbattiti ko haani waɗeede e ɓalli muɓɓen e ko haanaa. Hono noon worɓe ɓeen du njoppi wondude e rewɓe faa naati na muuyundura. Worɓe ina ngaɗundura ko semtinii, de ɓe njomnitoree ley ɓalli maɓɓe fodde majjere maɓɓe. Saabe ko ɓe miilinoo anndude Laamɗo walaa ko nafata ɗuum, Laamɗo yoppidi ɓe e majjere maɓɓe, faa ɓe ngaɗi ko neɗɗo haanaa waɗude. Iɓe keewi oonyaare e bonanda e eelgal e nganyaandi fuu. Iɓe keewi kiram e war-hoore e pooɗundural e jamba e anniya bonɗo. Wo ɓe nyo'ooɓe yimɓe, wo ɓe mbonkotooɓe, wanyuɓe Laamɗo. Wo ɓe huyfinooɓe yimɓe, wo ɓe mawninkiniiɓe, mantotooɓe. Iɓe piloo laabi kesi faa ɓe ngaɗa ko boni. Iɓe calanoo saaraaɓe maɓɓe. Ɓe ngalaa hakkillo, ɓe koolnaaki, ɓe yoorɓe ɓerɗe, ɓe ngalaa yurmeende. Iɓe anndi ko Laamɗo yamiri: gaɗoowo golleeji ɗi fuu ina haani maayde. Ammaa wanaa golleeji ɗiin tan ɓe ngaɗata, iɓe njardoo woɓɓe du ngaɗa ɗi. Ndelle, aan peloowo woɓɓe oon, mo laatiɗaa fuu a walaa ko njaaboɗaa. Sabo si a felii goɗɗo, aɗa liɓa hoore maa, sabo aan du aɗa waɗa ɗum. Eɗen anndi Laamɗo ina saroo waɗooɓe hono golleeji ɗiin fodde goonga. Aan peloowo waɗooɓe iri golleeji ɗiin tawee hono noon ngaɗirtaa, yalla aɗa sikki a daɗan jukkungo sariya Laamɗo ngoon naa? Naa a jawɗo moƴƴuki Laamɗo mawki kiin, kam e munyal muuɗum e heese muuɗum naa? Yalla a faamaay moƴƴuki muuɗum ina yaare faa tuubaa? Ammaa ko a joorɗo ɓernde, a caliiɗo tuubude ɗuum, aɗa waddana hoore maa tikkere Laamɗo nyannde Laamɗo ɓanginta tikkere muuɗum e sariya mum ponnditiiɗo oon. Sabo Laamɗo barjoto mono fuu golle muuɗum. Waɗooɓe ko wooɗi e ley munyal, filotooɓe darja e teddeengal e ko duumotoo ɓeen, keɓan nguurndam nduumiiɗam. Ammaa filotooɓe ko nafata ko'e muɓɓen, saliiɓe goonga de ina kaɓɓii e bonanda ɓeen, jukkungo naawngo keɓata. Torra e ɓillaare ngoodanii gaɗoowo ko boni fuu: Alhuudiyankooɓe tafon, de lenyi goɗɗi njokka. Ammaa darja e teddeengal e jam ngoodanii gaɗoowo ko wooɗi fuu, Alhuudiyankooɓe tafon, de lenyi goɗɗi njokka. Sabo Laamɗo ɓurdintaa yimɓe. Kala gaɗoowo hakke mo anndaa Tawreeta Muusaa halkan tawa saroraaka Tawreeta oon. Katin du gaɗoowo hakke tawi na anndi Tawreeta, sarorte Tawreeta oon. Yimɓe ndaardataake fonnditiiɓe yeeso Laamɗo e hettindanaade Tawreeta tan. Wo waɗooɓe ko Tawreeta wi'i ɓeen ndaardetee wo fonnditiiɓe. Ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen, e rafi muɓɓen anndude Tawreeta fuu, si ɓe ngaɗirii no Tawreeta oon wi'iri ni e ley muuyɗe ko'e maɓɓe, ɓe kollii iɓe njogii Tawreeta e ley hakkillooji maɓɓe fay si ɓe ngalaa Tawreeta Muusaa oon. Ɓe kollii ko Tawreeta Muusaa oon yamiri ɗuum ina winndaa e ɓerɗe maɓɓe. Ɓerɗe maɓɓe ina ceedanoo ɓe, wakkati wakkati miilooji maɓɓe na pela ɓe, wakkati gom du na laamna ɓe. Ɗum ɓangowan nyannde Laamɗo yamirta Iisaa Almasiihu saroo ko suuɗii ley ɓerɗe ɗuum, no fotirta e Kabaaru Lobbo mo mbaajotoomi oon. Aan, bi'uɗo wo a Alhuudiyanke, aɗa tuugii Tawreeta Muusaa, aɗa mantoroo kawtal maa e Laamɗo, aɗa anndi muuyɗe Laamɗo, aɗa waawi suɓaade ko wooɗi sabo a jannginaama Tawreeta oon. A tannyorii wo a ɗowoowo wumɓe, wo a annoora wonɓe e nimre ɓeen. Aɗa waajoo ɓe njanngaay ɓeen, aɗa janngina sukaaɓe saabe ko njogiɗaa anndal e goonga faa hiɓɓi e ley Tawreeta Muusaa oon ɗuum. Wooɗi ndelle, aɗa tindina woɓɓe, yalla a tindintaa hoore maa naa? Aɗa waajoo taa mbujjee, a wujjataa naa? Aɗa wi'a taa njeenee, a jeenataa naa? Aɗa harmina tooruuji, a wujjataa ley cuuɗi majji toon naa? Aan mantortooɗo Tawreeta, a huyfintaa innde Laamɗo e luttugol maa Tawreeta oon naa? Ɗum waɗi de Binndi ɗiin mbi'i: «Onon ngaɗi de yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen ina mbonkoo innde Laamɗo.» Wooɗi, si aɗa hayba jamirooje Tawreeta, taadagol Alhuudiyankooɓe ina waawi nafude ma. Ammaa si aɗa lutta jamirooje ɗeen, a laatake hono mo taadaaki ni. Si mo taadaaki haybii jamirooje Tawreeta, wanaa Laamɗo ndaardan joomum hono o taadiiɗo nii naa? Mo taadaaki de na hayba Tawreeta Muusaa oon, kam saroyte aan luttuɗo Tawreeta oon, fay si a taadiiɗo annduɗo Binndi ɗiin. Sabo wanaa ko yi'etee ɗuum waɗata neɗɗo Alhuudiyanke jaati, wanaa ko golletee e ɓanndu ɗuum woni taadagol. Wo ko yi'ataake ɗuum waɗata neɗɗo Alhuudiyanke jaati, taadagol du ley ɓernde muuɗum tawetee. Wo Ruuhu gollata ɗum, wanaa binndi. Manoore neɗɗo oon, wanaa to yimɓe ƴuurata, wo to Laamɗo nde ƴuurata. Ndelle, ɗume Alhuudiya'en ɓurdi lenyi goɗɗi? Ɗume woni nafaa taadagol? Ina heewi e alhaaliiji fuu. Ko artii fuu, Laamɗo halfinii ɓe konngol muuɗum. Goonga, woɓɓe maɓɓe koolnaaki. Yalla ɗum ina waawi bonnude ko Laamɗo wo koolniiɗo ɗuum naa? Ɗum waawaa koy! Fay si yimɓe fuu wo fewooɓe, tilay Laamɗo kaa annditee wo goongante. Wo hono noon winndiraa: «Fonnditaare maaɗa ina annditee e ko kaalataa ɗuum, si a sardaama du fu, a liɓan.» Ɗo mi haaldan hono no woɓɓe kaaldata ni: si oonyaare meeɗen ina ɓeyda hollude fonnditaare Laamɗo ndeen, noy mbi'eten? Yalla en mbi'an Laamɗo wo oonyiiɗo si jippinii tikkere muuɗum dow meeɗen naa? Fay seeɗa! Sabo si Laamɗo wo oonyiiɗo, noy o sarortoo adunaaru ndu? Goɗɗo na waawi wi'ude faa hannden: si fewre am ɓeydii hollude goongalaaku Laamɗo faa ɗum mawninii teddeengal muuɗum, ko waɗi miɗo saree hono wo mi luttoowo? Si neɗɗo na miilira nii fu, wi'an: «Ngaɗen ko boni faa ko wooɗi funta.» Won mbonkotooɓe ina mbi'a enen du eɗen mbiira noon. Yimɓe ɓeen kaa, jukkungo muɓɓen ina foti e golle muɓɓen. Ndelle, enen Alhuudiyankooɓe ɓeen, eɗen ɓuri yimɓe heddiiɓe naa? En ɓuraa koy. Sabo mi hollii Alhuudiyanke e mo wanaa Alhuudiyanke fuu e ley hakkeeji ngoni. Wo hono no winndiraa: «Walaa fuu ponnditiiɗo, fay gooto, fay gooto walaa paamal, fay gooto filataako Laamɗo. Yimɓe fuu mbosake laawol, fuu laatake ɓolɓe. Walaa fuu gaɗoowo ko wooɗi, fay gooto.» «Kunnduɗe maɓɓe ina nga'i hono caabeeje udditiiɗe ni, ɗemle maɓɓe ina kaala hiila. Toni maɓɓe ina caawi tooke bolle.» «Kunnduɗe maɓɓe ina keewi kuddi e haalaaji mettuɗi.» «Koyɗe maɓɓe ina njaawi rufude ƴiiƴam. Bonanda e mettorgal ina njokki ɓe to ɓe njahata fuu, ɓe anndaa laawol jam.» «Kulol Laamɗo walaa e ɓerɗe maɓɓe fey.» Eɗen anndi huunde fuu ko Tawreeta Muusaa oon wi'i, wo wonɓe e ley muuɗum ɓeen haaldi, faa kunnduɗe fuu ndeƴƴinoo, de yimɓe adunaaru fuu paama ina poti e hiiteede kiite Laamɗo. Sabo fay gooto ndaardataake ponnditiiɗo yeeso Laamɗo saabe haybude muuɗum Tawreeta Muusaa. Si goonga, golle Tawreeta oon haaɗii e anndinde yimɓe ko woni hakke. Ammaa joonin Laamɗo ɓanginii no fonnditaare muuɗum heɓirtee ko wanaa haybude Tawreeta Muusaa. Tawreeta oon e dewte annabaaɓe ɗeen kaaliino kabaaru majjum: o ndaardan goonɗinɓe ɓeen fuu wo fonnditiiɓe saabe goonɗinal muɓɓen Iisaa Almasiihu. Sabo walaa ko senndi yimɓe: yimɓe fuu luttii, kewtaay yottaade darja Laamɗo. Ammaa Laamɗo tiigorake ɓe fonnditiiɓe e dokkal saabe hinney muuɗum. O waɗirii ɗum e Iisaa Almasiihu dimɗinɗo ɓe oon. Wo kam Laamɗo waɗi kirsamaari ittoori hakkeeji, faa ittiri hakkeeji goonɗinɓe ɗiin e ƴiiƴam muuɗum. Hono noon Laamɗo holliri fonnditaare muuɗum, fay si jukkaakino luttuɓe arande saabe munyal muuɗum. O waɗirii ɗum faa o ɓangina fonnditaare makko ley jamaanu mo ngonɗen o, faa o holla wo o ponnditiiɗo, wooɗi du, neɗɗo fuu goonɗinɗo Iisaa, o ndaardan ɗum ponnditiiɗo. Ndelle, ɗume neɗɗo waawi mantoraade? Walaa! Haybude Tawreeta Muusaa oon waɗi ɗum naa? Wanaa! Goonɗinal tan waɗi ɗum! Sabo miɗen anndi neɗɗo ndaardete ponnditiiɗo saabe goonɗinal muuɗum, wanaa saabe haybugol muuɗum Tawreeta. Naa Laamɗo wo Laamɗo Alhuudiyankooɓe tan naa? Wanaa wo o Laamɗo lenyi goɗɗi ɗiin du naa? Goonga, wo o Laamɗo lenyi goɗɗi ɗiin du. Sabo Laamɗo gooto woodi, ndaardoowo taadiiɓe ɓeen fonnditiiɓe saabe goonɗinal muɓɓen, ɓe taadaaki ɓeen du o ndaardan ɗum'en fonnditiiɓe saabe goonɗinal muɓɓen. Ndelle, min ngaɗii Tawreeta Muusaa oon wo ɓolum saabe goonɗinal naa? Fay seeɗa! Min ɓolɗinaay mo, min tabintinii mo! Ɗume mbi'eten dow Ibrahiima maami en oon? Ɗume o ekitii dow kabaaru oon? Si tawiino o laatake ponnditiiɗo saabe golleeji makko ɗiin, ndeen imo waawunoo mantaade. De yeeso Laamɗo kaa o waawaa mantaade. Sabo Binndi ɗiin mbi'ii: «Ibrahiima goonɗinii Laamɗo, de Laamɗo hiisorii mo saabe majjum wo o ponnditiiɗo.» Wooɗi, si neɗɗo gollii fu, njobdi muuɗum hiisortaake hono moƴƴere, wo ko tilsi yoɓeede. Ammaa yeeso Laamɗo neɗɗo waawaa yowude jikke muuɗum dow golle mum. Sanaa o goonɗina Laamɗo baawɗo nanngirde bonɓe wo fonnditiiɓe oon, ndeen goonɗinal makko hiisete wo fonnditaare. Noon Daawda du haaliri dow barke neɗɗo mo Laamɗo hiisorii ponnditiiɗo baka golleeji ngalaa. O wi'ii: «Barke woodanii yimɓe ɓe lutti muɓɓen njaafaa, ɓe hakkeeji muɓɓen mooytaa. Barke woodanii neɗɗo fuu mo Joomiraaɗo hiisaaki hakkeeji muuɗum.» Yalla taadiiɓe ɓeen tan njeyi barke oon naa? Yalla ɓe taadaaki ɓeen ngalaa toon naa? En mbi'ii: wo saabe goonɗinal Laamɗo hiisorii Ibrahiima wo ponnditiiɗo. Ndelle, noy Ibrahiima worrunoo nde ndaardanoo wo ponnditiiɗo ndeen? O taadiiɗo naa o wanaa? Si goonga, o ndaardaama o ponnditiiɗo gilla o taadaaki. Taadagol makko du wo maande holloore fonnditaare makko saabe goonɗinal ngal o woodunoo gilla o taadaaki. Hono noon, o laatorii maama goonɗinɓe ɓe taadaaki ɓeen fuu, faa ɓeen du kiisoree wo fonnditiiɓe. Kanko woni baaba taadiiɓe du, de ɓe kaaɗaay e taadagol tan. Wo ɓe jokkuɓe laawol makko du, kanko baaba meeɗen Ibrahiima goonɗinɗo Laamɗo gilla taadaaki. Laamɗo aadake hokkude Ibrahiima e ƴuwdi muuɗum adunaaru ndu. Amaana oon daraaki dow ko Ibrahiima jokki Tawreeta oon, ammaa darake dow fonnditaare nde Ibrahiima heɓi saabe goonɗinal muuɗum ndeen. Sabo si amaana oon darake dow jokkugol Tawreeta fu, goonɗinal laatake ɓolal, wooɗi amaana oon du nafataa. Sabo jamirooje Tawreeta ɗeen wo jukkungo Laamɗo ngaddata. De si jamirooje ngalaa fu, lutti du ngalaa. Ndelle, amaana Laamɗo oon wo dow goonɗinal yowii, faa laatoo moƴƴere makko. O tabitan e ƴuwdi Ibrahiima fuu, wanaa hokkaaɓe Tawreeta tan, ammaa goonɗinirɓe no Ibrahiima goonɗiniri ni ɓeen fuu. Kanko woni maama meeɗen en fuu. Ɗum ina hawra e ko winndaa dow Ibrahiima: «Mi waɗii ma baaba lenyi keewɗi.» Wo noon ɗum laatorii yeeso Laamɗo mo Ibrahiima goonɗini, kokkoowo maayɓe nguurndam, jamiroowo ko walaa ɗuum laatoo. Fay si Ibrahiima walaa daliili dow ko yowa jikke muuɗum heɓude ƴuwdi katin, o heddii imo goonɗini. Wo nii o laatorii baaba lenyi keewɗi no Laamɗo wiirunoo mo ni: «Hono nii ƴuwdi maaɗa fotata.» Ibrahiima duuɓi muuɗum ina ngaɗa hono hemre, ammaa goonɗinal mum lokkiɗaay nde yi'unoo ɓanndu mum naywii, deekum Saaratu oon du naywii, faltake rimude. O sikkitiraay amaana Laamɗo oon. Ko laatii dey, goonɗinal makko ɓeydii semmbe, o teddini Laamɗo. O tannyorii Laamɗo ina waawi tabintinde amaana muuɗum. Saabe ɗuum, «Laamɗo hiisorii mo wo o ponnditiiɗo.» Ko Binndi ɗiin mbi'i «Laamɗo hiisorake mo wo o ponnditiiɗo» ɗuum, wanaa saabe makko tan winndiraa. Iɗum winndiraa saabe meeɗen enen du. Laamɗo hiisorto en fonnditiiɓe, enen goonɗinɓe Laamɗo iirtinii Joomiraaɗo meeɗen Iisaa e maayde oon. O hokkitiraama, o maayi saabe lutti men, de o iirtinaa faa ndaardeɗen fonnditiiɓe. Ko keɓuɗen ndaardeede fonnditiiɓe saabe goonɗinal ɗuum, waɗii jam hakkunde meeɗen e Laamɗo saabe Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. Kam udditani en dammbugal hinney Laamɗo mo ngonɗen joonin saabe goonɗinal meeɗen. Ley majjum eɗen ceyoroo jikke wondude e darja Laamɗo. Wanaa ɗum tan, eɗen ceyoroo torraaji meeɗen du sabo eɗen anndi torraaji ndimata munyal, munyal du rima ne'aaku, ne'aaku du rima jikke. Jikke oon du waasataake, sabo Ruuhu Ceniiɗo mo kokkaɗen oon hebbinii en njinngu Laamɗo. Sabo ley wakkati mo Laamɗo suɓii oon, nde tawanoo en ngalaano semmbe ndeen, Almasiihu maayani en, enen luttuɓe Laamɗo. Ina tiiɗi ko goɗɗo jaɓa maayande neɗɗo fay si wo ponnditiiɗo. Ina hasii goɗɗo suusa maayande lobbo. Ammaa Laamɗo hollii no yiɗiri en ko Almasiihu maayanii en gilla en luttuɓe. Joonin ko ndaardaɗen en fonnditiiɓe saabe ƴiiƴam makko ɗuum, tannyoral en ndaɗan tikkere Laamɗo du saabe makko. Sabo nde laatinoɗen wayɓe Laamɗo ndeen, Laamɗo rewrintinii en e muuɗum saabe maayde Ɓiyum. Ko ndewrintinaɗen e makko joonin ɗuum, sikke fuu walaa en kisinte saabe nguurndam Ɓiyiiko oon du. De wanaa ɗuum tan, ammaa eɗen ceyoroo Laamɗo saabe Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu, dewrintinɗo en e Laamɗo oon. Joonin le, wo saabe neɗɗo gooto de hakke naati e adunaaru, wooɗi hakkeeji ɗiin du ngaddi maayde. Noon maayde ndeen yottorii yimɓe fuu, sabo ɓe fuu ɓe luttii. Si goonga, gilla Tawreeta Muusaa oon jippinaaka, hakkeeji ina ngoodi e adunaaru ndu. De si jamirooje Tawreeta ngalaa, hakkeeji kiisataake. Gilla e Aadama faa e Muusaa, walaa fuu mo maayde jaalaaki, fay yimɓe ɓe ngaɗaay hakke iri mo Aadama waɗi nde luttunoo yamiroore Laamɗo. Aadama oon wo alhaali garoowo oon. Ammaa en kaanaa fonndude luttal Aadama e dokkal Laamɗo. Goonga, yimɓe heewɓe maayii saabe luttal neɗɗo gooto. Ammaa hinney Laamɗo, kam e dokkal ngal hokki yimɓe heewɓe saabe neɗɗo gooto ina ɓuri ɗum fuu manngu. Neɗɗo oon woni Iisaa Almasiihu. Katin du en kaanaa fonndude ko dokkal Laamɗo rimata ɗuum e ko luttal neɗɗo gooto rimata ɗuum. Sabo sariya waɗaama dow luttal gootal ngaal, de ɗum waddi jukkungo. Ammaa moƴƴere Laamɗo mawnde wari caggal lutti keewɗi, de ɗum waddi fonnditaare. Wo saabe luttal neɗɗo gooto maayde laamorii yimɓe. Ammaa ɗum waawaa fonndeede e laamagol heɓooɓe moƴƴere Laamɗo heewnde e dokkal fonnditaare ɓeen. Ɓeen laamortoo e nguurndam saabe neɗɗo gooto. Oon woni Iisaa Almasiihu. Ndelle, no luttal neɗɗo gooto waddirani yimɓe fuu jukkungo ni, hono noon du gollal ponnditiingal ngal neɗɗo gooto golli ina laatanoo yimɓe fuu fonnditaare e nguurndam. No salaare neɗɗo gooto waɗiri yimɓe heewɓe luttuɓe ni, hono noon ɗowtaare neɗɗo gooto du waɗiroyta heewɓe ndaardee fonnditiiɓe. Tawreeta naatii faa lutti ɓeyda annditeede. Ammaa fay ko lutti keewi ɗuum fu, hinney Laamɗo ɓuri heewude. Hono no luttal laamorii de waddi maayde ni, hono noon hinney Laamɗo oon du laamortoo saabe fonnditaare, faa yaara en to nguurndam nduumiiɗam saabe Iisaa Almasiihu Joomiraaɗo meeɗen. Ndelle, ɗume mbi'eten? En keddoto e hakkeeji yalla hinney Laamɗo ina ɓeydoo naa? Kayto! Ɗum waawaa laataade! En ceedii e hakkeeji faa laatoɗen maayɓe to majji. Ndelle noy mbuurdirten ley majji katin? Oɗon anndi lootagal meeɗen batisima kaɓɓungal en e Iisaa Almasiihu ngaal hawtii en e maayde muuɗum du. Ndelle, e ley lootagal batisima ngaal en maaydii e makko, en uwidaama e makko. Ndeen du, no Almasiihu iirtorii e hakkunde maayɓe saabe baawɗe Baabiiwo tedduɗe ɗeen, enen du en mbuurda noon nguurndam kesam. Sabo si en kawtii e makko ley maayde nanndunde e maayde makko, en kawtan e makko ummitagol nanndungol e ngol makko. Ndelle eɗen paami ɗum ɗo: tomottaaku meeɗen kiinngu nguun tontidaama e makko dow leggal palaangal, faa baawɗe ɓalli men luttooji ɗiin kalka, faa tawee en nganaa maccuɓe hakke katin. Sabo si neɗɗo maayii fu, yaltii e hawju hakke. Ko maayduɗen e Almasiihu ɗuum, eɗen koolii en mbuurdan e makko du. Sabo eɗen anndi ko Almasiihu iirtii e hakkunde maayɓe ɗuum, maayataa katin. Maayde walaa baawɗe dow makko katin. Ko o maayi ɗuum, wo saabe hakkeeji yimɓe nde wootere faa abada. Joonin ko o wuuri ɗuum, wo muuyɗe Laamɗo o wuurani. Hono noon, onon du, laatee maayɓe ɓe hakkeeji laamaaki, de laatanoɗon Laamɗo wuuruɓe e kawtal Iisaa Almasiihu. Ndelle, taa accee hakke laamoo ɓalli mooɗon maayooji ɗiin faa njokkon muuyɗe majji. Taa kokkitiree terɗe ɓalli mon hakke, taa ngaɗon ɗe kaɓitirɗe oonyaare. Kokkee ko'e mon Laamɗo, sabo on iirtinaama e maayde, oɗon mbuuri. Kokkee terɗe mooɗon Laamɗo faa ɗe laatoo kaɓitirɗe fonnditaare. Hakke laamataako on katin, sabo on ngalaa ley jamirooje Tawreeta. Wo ley hinney Laamɗo ngonɗon. Ndelle noy? Yalla en ngaɗan hakke sabo ley hinney ngonɗen wanaa ley Tawreeta naa? Kayto! Ɗum waawaa laataade! On paamaay naa? Si on kokkii goɗɗo ko'e mon faa ngollanon ɗum, ɗowtanoɗon ɗum fu, on laatake maccuɓe mo ɗowtantoɗon oon. Ndelle, naa on laatake maccuɓe hakke jaaroowo on e maayde, naa on ɗowtanake Laamɗo jaaroowo on e fonnditaare. Ammaa jettooje ngoodanii Laamɗo! Arande wo on maccuɓe hakke, de joonin on laatake jokkirɓe laawol ngol njannginaɗon ngool e ɓerɗe laaɓuɗe. On ndimɗinaama e hakke, on laatake maccuɓe fonnditaare. Miɗo haalda ɗo no yimɓe paamirta ni saabe lokkaaku mooɗon. Arande oɗon ngattunoo terɗe mon ley hawju tuundi e bonanda faa ko boni ɓeydoo. Joonin kaa, ngaɗiron ɗe noon ley hawju fonnditaare faa ngollon ko senii. Nde ngonnoɗon ley maccungaaku hakke ndeen, on laataakino gollooɓe ɗowtaniiɓe fonnditaare. Nafaa oye keɓuɗon e majjum wakkati oon? Fay huunde, si wanaa ko cemtirton hannden ɗuum, sabo cakitte majjum wo maayde. Ammaa joonin, on ndimɗinaama e maccungaaku hakke, on laatake maccuɓe Laamɗo. Nafaa mo keɓuɗon wo joonnde seniinde, de cakitte majjum du wo nguurndam nduumiiɗam. Sabo njobdi hakke wo maayde, ammaa dokkal Laamɗo wo nguurndam nduumiiɗam e ley kawtal Iisaa Almasiihu Joomiraaɗo meeɗen. Sakiraaɓe, miɗo haalana on onon annduɓe Tawreeta Muusaa. Oɗon anndi jamirooje Tawreeta na ndawrana neɗɗo haddi nguurndam muuɗum tan. Hono nii debbo ɓaŋaaɗo du, jamirooje kaɓɓiri ɗum e gorum oon si gorum oon ina wuuri. Ammaa si gorum oon maayii fu, o haɓɓitaama e jamirooje kaɓɓunooɗe mo ɗeen. Si goɗɗo ɓaŋii mo e ley nguurndam goriiko oon, wi'ete wo o jeenoowo. Ammaa si goriiko oon maayii, jamirooje ɗeen njoppan mo, o wi'ataake jeenoowo si o ɓaŋundurii e gorko goɗɗo. Sakiraaɓe am, onon du, fodde Tawreeta Muusaa, on laatake maayɓe. On ƴuwii e ley muuɗum saabe ɓanndu Almasiihu tontanaandu on nduun faa njeyaɗon e muuɗum. Kam woni mo Laamɗo iirtini e hakkunde maayɓe oon faa ngollen ko welata Laamɗo. Wakkati nde ngonnoɗen ley hawju muuyɗe terɗe ndeen, muuyɗe meeɗen bonɗe ɗe Tawreeta ummini ɗeen ina ngolla e ɓalli men faa njaara en to maayde. Ammaa joonin, en ndimɗinaama e Tawreeta. Fodde Tawreeta kaɓɓunooɗo en oon, en laatake maayɓe, faa mbaawen gollande Laamɗo dow laawol kesol ngol Ruuhu muuɗum hawjii, wanaa dow laawol kiinngol ngol binndi njamirnoo. Ndelle, ɗume mbi'eten? Tawreeta Muusaa oon wo hakke naa? Wanaa koy! Ammaa, si Tawreeta walaa fu, mi anndaano ko woni hakke. Sabo mi anndaano ko woni muuyude ko jeyaa si Tawreeta wi'aayno: «Taa muuyu ko a jeyaa!» Ammaa hakke adii ko jamirooje kaɗi ɗuum, de waɗi e am siyiiji muuyɗe terɗe fuu. Sabo si Tawreeta walaano fu, hakke wo huunde waatunde. Miin e hoore am, nde mi anndaano Tawreeta arande ndeen, miɗo wuurnoo, ammaa ko kaɗaaɗi ɗiin ngari ɗuum, hakkeeji laatii buurɗi, de miin du, maayumi. Jamirooje kaanunooɗe waɗande kam nguurndam ɗeen, laatii jaarooje kam to maayde. Sabo hakke adii kaɗaaɗi ɗiin, de hiili kam, wardi kam ɗi. Ndelle, Tawreeta Muusaa wo ceniiɗo, jamirooje ɗeen du wo ceniiɗe, wo ponnditiiɗe, wo moƴƴuɗe. Ndelle, yalla ko wooɗi waddanii kam maayde naa? Ɗum waawaa laataade! Wo hakke waɗi ɗum. Hono nii hakke annditirtee wo hakke jaati, sabo o nawtorake ko wooɗi faa rimana kam maayde. Ndelle, jamirooje ɗeen kolli hakke oon wo huunde bonnde faa faltii haddi. Eɗen anndi Tawreeta Muusaa oon to Ruuhu Ceniiɗo ƴuuri. De miin kaa, mi adunanke tan mo hakke dawrani. Sabo mi faamaay ko ngaɗammi ɗuum: ko njiɗumi waɗude ɗuum, mi waɗataa ɗum, de ko mbanyumi ɗuum, wo ɗuum ngaɗammi. Si miɗo waɗa ko mi yiɗaa waɗude ɗuum, ina holla mi jaɓii jamirooje Tawreeta ɗeen ina mbooɗi. Ndelle, wanaa miin waɗirta noon, wo hakke gonɗo ley am. Miɗo anndi e ley am, ɗum woni e ley ɓanndu am, ko wooɗi walaa e muuɗum. Yiɗude waɗude ko wooɗi ina woni e am, de mi waawaa waɗude ɗum. Mi waɗataa ko wooɗi ko njiɗumi ɗuum, wo ko boni ko mi yiɗaa ɗuum ngaɗammi. Ammaa si mi waɗii ko mi yiɗaa, wanaa miin gollirta noon, wo hakke gonɗo ley am oon. Ko taykiimi dey: wakkati fuu miɗo yiɗi waɗude ko wooɗi, de ko boni ina woni e am, ina haɗa kam. E ley ɓernde am miɗo seyoroo Jamirooje Laamɗo ɗeen. Ammaa miɗo maata al'aada bonɗo e ley ɓanndu am, ina haɓa e laawol ngol hakkillo am wi'i na wooɗi ngool. Al'aada bonɗo oon ina waɗa kam maccuɗo hakke gonɗo ley ɓanndu am oon. Kay, miɗo yurminii! Moy waawi dannude kam e ɓanndu yaarooru kam to maayde ndu? Jettooje ngoodanii Laamɗo saabe Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu! Ndelle miin, e ley hakkillo am wo mi maccuɗo jamirooje Laamɗo, ammaa e ɓanndu am wo mi maccuɗo laawol hakke. Joonin kaa, jukkungo fuu walaa e hawtuɓe e Iisaa Almasiihu ɓeen, sabo baawɗe Ruuhu kokkooje en nguurndam saabe Iisaa Almasiihu ɗeen ndimɗinii en e baawɗe hakke e maayde fuu. Ko Tawreeta Muusaa waawaayno waɗude saabe lokkaaku ɓalli men, wo ɗuum Laamɗo waɗi. O nuli Ɓiyiiko e ley tagaadi nanndundi e ɓiɓɓe-Aadama jom'en hakkeeji ɓeen faa itta hakke. E ley tagaadi ndiin o jukkii hakke golloowo e ley ɓalli men. Ɗum fuu wo faa laaɓal ngal Tawreeta yamiri ngaal hiɓɓa e dow meeɗen, enen jokkuɓe Ruuhu ɓe nganaa jokkuɓe muuyɗe terɗe ɓeen. Jokkuɓe muuyɗe terɗe ɓeen, muuyɗe terɗe na ndawrana hakkillooji muɓɓen. De jokkuɓe Ruuhu ɓeen, wo Ruuhu dawranta hakkillooji muɓɓen. Hakkillo jokkoowo muuyɗe terɗe muuɗum, na waddana joomum maayde. Hakkillo jokkoowo ko Ruuhu jeyi du, na waddana joomum nguurndam e jam. Sabo hakkillo jokkoowo muuyɗe terɗe muuɗum tan ina wanyi Laamɗo. Joomum ɗowtantaako Jamirooje Laamɗo ɗeen. Si goonga du, waawaa. Jokkuɓe muuyɗe terɗe ɓeen mbaawaa welude Laamɗo. De onon le, on njokkataa muuyɗe terɗe, ammaa oɗon njokka Ruuhu, si goonga fu Ruuhu Laamɗo ina woni ley ɓerɗe mooɗon. Neɗɗo fuu mo walaa Ruuhu Almasiihu oon, waldaa e Almasiihu. Kaa si Almasiihu ina woni e mooɗon, fay si taweede ɓalli mon wo maayɗi saabe hakke, yonkiiji mon kaa wo buurɗi saabe on ndaardaama on fonnditiiɓe. Si Ruuhu Laamɗo ina woni ley ɓerɗe mooɗon, Laamɗo buurtinɗo Iisaa Almasiihu e hakkunde maayɓe oon, hokkan ɓalli mon maayooji ɗiin nguurndam, hokkiran ɗum Ruuhu muuɗum gonɗo ley ɓerɗe mon oon. Ndelle, sakiraaɓe, won ko tilsani en, de ɗum wanaa jokkude muuyɗe terɗe. Sabo si on mbuurdii oɗon njokka muuyɗe terɗe, on maayan. Ammaa si on mbardii muuyɗe ɗeen Ruuhu Laamɗo fu, on mbuuran. Ɓe Ruuhu Laamɗo ɗowata fuu wo ɓiɓɓe Laamɗo. Laamɗo hokkaay on Ruuhu gaɗoowo on maccuɓe faa ngarton e kulol. O hokkii on Ruuhu gaɗoowo on ɓiɓɓe Laamɗo. Kam waɗata faa noddiren Laamɗo «Abba». Ruuhu oon e hoore muuɗum na hawta e ɓerɗe meeɗen faa laamna en wo en ɓiɓɓe Laamɗo. Si en ɓiɓɓe, wo en ronooɓe du. En ndonan ko Laamɗo aadinoo ɗuum, en ndondan e Almasiihu du. Sabo sini en njardi torra e makko fu, en keɓidan e makko teddeengal du. Mi hiisake torraaji wakkati joonin mbaawaa fonndeede e teddeengal ngal Laamɗo ɓanginanta en. Si goonga, tagoore fuu ina heppi nyannde nde Laamɗo ɓanginta ɓiɓɓe muuɗum ndeen. Sabo tagoore ndeen ina faddee hiɓɓinde ko nde jeyi gollude. Wanaa e muuyɗe mayre ɗum waɗaa, wo Laamɗo muuynoo ɗum. Ammaa jikke ina heddii, sabo tagoore ndeen rimɗinte e maccungaaku nyolngu, yaaree e ley ndimaaku e teddeengal ngal ɓiɓɓe Laamɗo ndesanaa. Sabo eɗen anndi, faa joonin tagoore ndeen fuu ina uuma ina tampi e naawalla ŋatawere. Wanaa ko tagaa tan uumata, enen heɓirɓe Ruuhu Laamɗo oon hono dokkal Laamɗo artiingal, enen du eɗen uuma. Eɗen keppi Laamɗo waɗaay en ɓiɓɓe muuɗum, de rimɗina ɓalli men. En kisinaama, de wo ley jikke dow ko warata tafon. De jikke keɓaaɗo selii laataade jikke, sabo neɗɗo yowataa jikke e dow ko heɓi. Ammaa si eɗen njowi jikke e dow ko en keɓaay tafon, en ndoomiran ɗum munyal. Katin du, Ruuhu waran na walla en e lokkaaku men. Sabo si goonga, en anndaa no kaanɗen waɗirde du'aare ni. Ammaa Ruuhu oon e hoore muuɗum nyaaganto en Laamɗo, nyaagoranoo en uumaali ɓurɗi haalaaji luggude. Laamɗo kumpitiiɗo ko woni ley ɓerɗe men oon du ina anndi anniya Ruuhu, sabo wo e muuyɗe makko Ruuhu oon nyaagirantoo seniiɓe ɓeen. Eɗen anndi Laamɗo ina gollira huunde fuu faa laatanoo yiɗuɓe ɗum ko wooɗi, ɓe o noddi fodde anniya makko. Sabo ɓe Laamɗo anndi gilla tagaaka ɓeen, o fodanake ɗum'en nanndude e Ɓiyiiko oon, faa Ɓiɗɗo oon laatoo afo ardiiɗo dow sakiraaɓe heewɓe. Katin du ɓe o fodanii ɓeen, o noddii ɗum'en, ɓe o noddi ɓeen, o tiigorake ɗum'en fonnditiiɓe, ɓe o tiigorii fonnditiiɓe ɓeen du, o hokkii ɗum'en ngeɗu muɓɓen e teddeengal makko. Caggal ɗuum fuu, ɗume mbi'eten? Si Laamɗo ina wondi e meeɗen, moy waawani en? Kanko, fay Ɓiyiiko oon e hoore muuɗum o haɗaay en, o hokkitirii ɗum saabe meeɗen en fuu. Si noon woni moƴƴere makko, wanaa o hokkidan en e muuɗum huunde fuu naa? Moy yaarata ɓe Laamɗo suɓii ɓeen sariya? Fay gooto, sabo Laamɗo tiigorake ɓe fonnditiiɓe! Moy waawi felude ɓe yeeso sariya? Fay gooto, sabo Iisaa Almasiihu maayii, ko ɓuri ɗum du, o iirtake. Imo jooɗii gere nyaamo Laamɗo, imo nyaaganoo en. Ɗume waawi senndude en e njinngu Almasiihu? Tiiɗallaaji naa, ɓillaare naa, torra naa, yolbere naa, kolndam naa, masiiba naa, maa kaafaahi naa? Wo hono no Binndi ɗiin mbiiri: «Saabe maaɗa miɗen nesa maayde nyannde fuu, miɗen ndaardee hono baali kirseteeɗi ni.» Ammaa e ley majjum fuu, saabe jiɗɗo en oon, eɗen ɓuri fay jaalotooɓe. Sabo miɗo tannyori, wanaa maayde, wanaa nguurndam, wanaa maleyka'en, wanaa laamu, wanaa ko wari joonin, wanaa ko waroyta, wanaa semmbe, wanaa ko woni faa dow, wanaa ko woni faa ley, huunde fuu ko tagaa waawaa senndude en e njinngu ngu Laamɗo waɗani en ley kawtal meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. Wo goonga kaalammi miin kawtuɗo e Almasiihu, mi fenataa. Ɓernde am nde Ruuhu Ceniiɗo ɗowata ndeen, ina seedanoo kam miɗo haala goonga. Ɓernde am ina woodi mettorgal cattungal, nde selataa naawude saabe Alhuudiyankooɓe ɓeen. Mi jaɓanno laataade kuɗaaɗo mi seeda e Almasiihu miin e hoore am si ina nafannoo sakiraaɓe am ɓe kawtumi ƴuwdi ɓeen. Ɓeen ngoni Israa'iila'en. Laamɗo waɗi ɓe ɓiɓɓe muuɗum, holli ɓe teddeengal muuɗum. Kamɓe njeyi aadiiji ɗiin e Tawreeta Muusaa oon. Wo kamɓe Laamɗo anndini no ɓe ndewirta ɗum, kamɓe Laamɗo waɗani amaanaaji muuɗum. Kamɓe ƴuuri e maamiraaɓe Israa'iila arandeeɓe ɓeen. Almasiihu du, neɗɗaaku muuɗum ƴuuri e lenyol ngool. Jettooje ngoodanii Laamɗo tiimuɗo huunde fuu faa abada! Aamiina. Ɗum fuu wanaa wi'ude konngol Laamɗo ngool hunngake laataade. Sabo wanaa ƴuuruɓe e Israa'iila ɓeen fuu ngoni Israa'iilankooɓe, wanaa ƴuuruɓe e Ibrahiima ɓeen fuu ngoni ɓiɓɓe muuɗum jaati. Sabo Laamɗo wi'ii Ibrahiima: «Wo faro Isiyaaka ƴuwdi maa hiisortee.» Inan ko ɗum yiɗi wi'ude: wanaa ɓiɓɓe Ibrahiima rimiraaɓe no yimɓe fuu ndimirtee nii ngoni ɓiɓɓe Laamɗo, ammaa wo rimiraaɓe saabe amaana ɓeen tiigoraa wo ƴuwdi makko. Sabo Laamɗo waɗii amaana e haalaaji ɗiin, wi'i, «Mi wartan e hono wakkati o mawuuri, de Saaratu heɓan ɓiɗɗo gorko.» Wanaa ɗum tan. Ndaaren no Rebeka hooƴiri reedu ɓiɓɓe ɗiɗo du. Baaba maɓɓe wo gooto, Isiyaaka, maami en oon. Wo noon Binndi ɗiin mbiiri: «Yaakuuba korsinmi, de Isuwa mbanyumi.» Ndelle, ɗume mbi'eten? Laamɗo wo oonyiiɗo naa? Kayto! Fay seeɗa! Inan ko o wi'i Muusaa: «Mi hinnoto mo muuyumi hinnaade, mi yurmoto mo muuyumi yurmaade.» Ndelle, suɓagol makko yowaaki e muuyɗe neɗɗo naa e tinnaare muuɗum, ammaa wo dow Laamɗo jurmotooɗo oon ngol yowii. Sabo e ley Binndi ɗiin, Laamɗo wi'ii Fira'awna: «Ko ngaɗirmaami kaananke dey, faa mi hollira baawɗe am e maaɗa, katin du faa innde am gooynee e adunaaru ndu fuu.» Ndelle, Laamɗo yurmoto mo muuyi, yoornan ɓernde mo muuyi. Ndelle on ƴaman kam: «Si wo noon worri fu, ɗume Laamɗo felirta yimɓe? Moy waawi salaade muuyɗe makko ɗeen?» Aan ɓii-Aadama oon, wo a moy faa njeddaa Laamɗo? Yalla loonde mahaande ina ƴama mahuɗo ɗum oon: «Ko waɗi de mahirɗaa kam ni?»? Mahoowo looɗe ina waawi waɗude e loope ɗeen ko yiɗi fuu: e loopal gootal o maha loonde gollirteende ko teddi, o maha wonnde du gollirteende ko heɓaa fuu. Wooɗi, fay si taweede Laamɗo muuyi ɓanginde tikkere muuɗum e baawɗe muuɗum, o munyanii ɓe o tikkani ɓeen munyal cattungal, ɗum woni haanduɓe e halkude ɓeen. O waɗirii noon du faa o ɓangina keewal darja makko dow ɓe o yurmotoo ɓeen, ɓe o segilanii gilla ko ɓooyi faa ngonda e darja makko. Ɗum woni enen ɓe o noddi ɓeen. De wanaa e ley Alhuudiyankooɓe tan, wo e ley lenyi goɗɗi ɗiin du. Ɗum woni ko Laamɗo wi'i e annabi Hoseya: «Yimɓe ɓe nganaa yimɓe am, mi noddiran ɓe yimɓe am, yimɓe ɓe korsinaaka ɓeen, mi noddiran ɓe yimɓe am horsuɓe. Katin du, nokku ɗo ɓe mbi'etee ɓe nganaa yimɓe am, ɗoon ɓe inndiroytee ɓiɓɓe Laamɗo buurɗo.» Annabi Esaaya du haalii haala Israa'iilankooɓe, wi'i: «Fay si ɓiɓɓe Israa'iila keewiri no njaareendi maayo ni, seeɗa maɓɓe tan hisintee, sabo Joomiraaɗo tabintinan konngol muuɗum dow adunaaru, hiɓɓinan ngol fuu law.» Katin du wo nii Esaaya wiirunoo gilla arande: «Sini Joomiraaɗo jom baawɗe fuu oon accidaayno en ƴuwdi, tawanno en laatake hono wuro Sodoma ni, en nanndii e wuro Gomoora.» Ndelle, ɗume mbi'eten? Inan ko mbi'eten: yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓe pilaakino fonnditaare ɓeen, ɓe keɓii fonnditaare, ɗum woni fonnditaare saabe goonɗinal. Ammaa Israa'iilankooɓe pilorake fonnditaare e jokkugol Tawreeta, de ɓe keɓaay fonnditaare ndeen. Ko waɗi? Sabo ɓe piloraaki ɗum goonɗinal, wo e golle maɓɓe ɓe pilorii ɗum. Ndelle ɓe pergake e «hayre fergoore ndeen» hono no Binndi ɗiin mbiiri ni: «Inan, mi joƴƴinan e Siyona hayre nde yimɓe pergotoo e muuɗum, tefaare liɓoore ɗum'en. De goonɗinɗo nde fuu semtintaake.» Sakiraaɓe, ko muuyumi ley ɓernde am e ko nyaagotoomi Laamɗo wo Israa'iilankooɓe kisinee. Miɗo seedanoo ɓe ɓe njinnganii Laamɗo sanne, de jinngi ɗiin ngaldaa e paamal. Ɓe paamaay fonnditaare nde Laamɗo hokkata ndeen, faa ɓe pilanii ko'e maɓɓe dabare laataade fonnditiiɓe. Ɗuum waɗi de ɓe ɗowtanaaki laawol ngol Laamɗo ndaardata neɗɗo wo ponnditiiɗo ngool. Sabo Almasiihu woni timmoode jamirooje Tawreeta faa goonɗinɗo ɗum fuu ndaardee ponnditiiɗo. Inan ko Muusaa winndi dow fonnditaare ƴuurunde e Tawreeta ndeen: «Neɗɗo gaɗoowo jamirooje Tawreeta, kam wuurdata saabe majje.» Ammaa inan ko haala Laamɗo wi'i dow fonnditaare ƴuurunde e goonɗinal ndeen: taa wi'u e ɓernde maa «Moy ƴeeŋata dow kammu?» Ɗum woni faa jippina Almasiihu, naa «Moy yahata laakara?» Ɗum woni faa ummintina Almasiihu e hakkunde maayɓe. Ndelle, ɗume Binndi ɗiin mbi'i? «Konngol Laamɗo ina ɓadii ma, ingol woni e hunnduko maa, ingol woni e ɓernde maa.» Konngol ngool woni kabaaru goonɗinal ngal min mbaajotoo ngaal. Si a wi'ii e hunnduko maa Iisaa wo Joomiraaɗo, de a goonɗinii e ɓernde maa Laamɗo iirtinii mo e maayde fu, a hisinte. Sabo wo e ɓernde neɗɗo goonɗinta, de Laamɗo ndaardan ɗum ponnditiiɗo. Wo e hunnduko neɗɗo haaldata ko goonɗini, de Laamɗo hisina ɗum. Wo hono Binndi ɗiin mbiiri: «Goonɗinɗo mo fuu semtintaake.» Joonin, walaa ko senndi Alhuudiyanke e mo wanaa Alhuudiyanke. Ɓe fuu Joomii ɓe wo gooto, kam woni kebbinoowo moƴƴereeji muuɗum e noddooɓe ɗum ɓeen fuu. Sabo «neɗɗo fuu nodduɗo innde Joomiraaɗo, hisinte.» Ammaa noy ɓe keɓirta noddude mo si ɓe ngoonɗinaay mo? Noy ɓe ngoonɗinirta mo si ɓe nanaay kabaaru makko? Noy ɓe nanirta kabaaru makko si baajotooɗo walaa? Noy yimɓe mbaajortoo du si nulaaka? Binndi ɗiin mbi'ii: «Ndaar, koyɗe jottinooje Kabaaru Lobbo na mbelna ɓernde koy!» De wanaa yimɓe fuu njaɓani Kabaaru Lobbo oon. Annabi Esaaya wi'ii: «Joomiraaɗo, moy goonɗini waaju amin?» Ndelle goonɗinal ina ƴuura e nanude waaju, waaju du ina ƴuura e konngol Almasiihu. De miɗo ƴama yalla Israa'iilankooɓe nanaay naa? Ɓe nanii koy! Aayaare wi'ii: «Daaɗe maɓɓe nanaama e adunaaru fuu, konngi maɓɓe njottake faa hoore leydi.» Miɗo ƴama katin: Israa'iilankooɓe paamaay naa? Gilla arande Muusaa winndii ko Laamɗo wi'i: «Mi waɗan faa kiron yimɓe ɓe nganaa ƴuwdi goongaari, mi waɗan faa tikkanon ƴuwdi ndi walaa hakkillo.» Ndeen kaa, annabi Esaaya hulaay wi'ude caggal ɗuum: «Yimɓe ɓe pilaakino kam ɓeen njiitii kam, yimɓe ɓe ƴamanaay kam ɓeen du, mi ɓanganii ɗum'en hoore am.» Ammaa to Israa'iila, Laamɗo wi'ii: «Fajiri faa futuro miɗo filoo jaɓɓaade yimɓe saliiɓe, sattuɓe.» Ndelle, miɗo ƴama yalla Laamɗo yoppii yimɓe muuɗum Israa'iilankooɓe ɓeen naa? O yoppaay! Sabo miin e hoore am wo mi Israa'iilanke, wo mi ƴuwdi Ibrahiima, wo e lenyol Benyamin njeyaami. Laamɗo yoppaay yimɓe muuɗum ɓe suɓinoo gilla arande ɓeen. Yalla on anndaa ko Binndi ɗiin mbi'i nde annabi Iliyaasa woyanannoo Israa'iilankooɓe ɓeen to Laamɗo naa? O wi'ii: «Joomiraaɗo, ɓe mbarii annabaaɓe maa, ɓe kalkii kirsirɗe maa sadaka. Miin tan heddii, de iɓe ndaara no ɓe mbarda kam.» Ammaa ɗume Laamɗo jaabii mo? O wi'ii: «Mi resanii hoore am worɓe ujunaaje njeɗɗo ɓe cujidanaay tooru wi'eteendu Ba'al.» Hono noon, hakkunde yimɓe hannden ɓeen, ina woodi yimɓe seeɗa ɓe Laamɗo suɓorii saabe hinney muuɗum. De si o suɓorake ɓe hinney fu, en anndan o suɓoraaki ɓe saabe golle maɓɓe. Si wo saabe golle maɓɓe fu, hinney Laamɗo oon heddataako laataade hinney katin. Ndelle, ɗume laatii? Ko laatii dey, Israa'iilankooɓe ɓeen keɓaay ko pilotonoo ɗuum, wo ɓe Laamɗo suɓii ɓeen ni keɓi ɗum. Heddiiɓe ɓeen, ɓerɗe muɓɓen njoornaa hono no winndiraa ni: «Laamɗo uddii hakkillooji maɓɓe, wumnii gite maɓɓe, faaɗinii noppi maɓɓe. Faa hannden noon worri.» Daawda du wi'ii: «Wo rewugol maɓɓe bonngol ngool laatanoo ɓe tuugol faa ɓe njana ley maggol, laatanoo ɓe fergere faa ɓe njukkee. Wo gite maɓɓe niɓɓinee taa ɓe nji'a, wo ɓaawe maɓɓe turee faa abada!» Ndelle, miɗo ƴama: ko Alhuudiyankooɓe ɓeen pergii ɗuum, yalla wo faa ɓe caama faa abada naa? Wanaa koy! De wo saabe lutti maɓɓe ɗiin, yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen keɓiri kisindam, faa Alhuudiyankooɓe ɓeen kira. Si lutti maɓɓe ɗiin laatanake yimɓe adunaaru barke, si mursey maɓɓe du laatanake ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen barke, barke oon ɓuran ɗum manngu sanne si Alhuudiyankooɓe ɓeen fuu tuubii. Joonin, wo onon yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen kaaldammi: ko laatiimi nulaaɗo e mooɗon ɗuum, miɗo mantoroo gollal ngal kokkaami ngaal de na hasii mi heɓan waddude kiram e ley lenyol am, faa mi hisina woɓɓe maɓɓe. Sabo si woɗɗineede Alhuudiyankooɓe waɗi de yimɓe adunaaru ndewrintinaa e Laamɗo fu, ɗume laatoytoo si ɓe njaɓɓowaama? Ɗum laatorto hono wo ɓe yaltuɓe e maayde! Si tamre arandeere sakkaama Laamɗo, tame keddiiɗe ɗeen du cakkaama. Si ɗaɗi lekki cakkaama Laamɗo, licce ɗeen du cakkaama. Joonin le, Israa'iilankooɓe ina nga'i hono no lekki jaytun ki licce muuɗum goɗɗe caltaa. Aan mo wanaa Alhuudiyanke nannduɗo e liccal jaytun laddeehi, a waddaama, a dobaama e jaytun kiin. Nii keɓirɗaa ngeɗu e ko ƴuurata e ɗaɗi jaytun kiin. Aɗa heɓa barke lekki kiin, aɗa mawnida e licce goɗɗe ɗeen. Saabe majjum, taa mantoɗaa yeeso licce caltaaɗe ɗeen. De si aɗa mantoo fu, miccoɗaa wanaa aan wuurni ɗaɗi ɗiin, wo ɗaɗi ɗiin mbuurni ma. Ina wooɗi tawee aɗa wi'a: «Ko waɗi de licce ɗeen caltaa dey, wo faa miin mi naata, mi dobee ɗo.» Goonga! Ammaa ko ɗe caltiraa dey, wo rafi goonɗinal majje. Aan aɗa heddii e dobeede saabe goonɗinal maa. Ndelle, taa mawninkina, ammaa hulu. Sabo si Laamɗo accaay licce arandeeje ɗeen fu, accataa ma aan du. Ndelle, taykita moƴƴuki Laamɗo e tikkere muuɗum fuu: tikkere makko na woni e saamuɓe ɓeen, de moƴƴuki makko na woni e maaɗa sini aɗa tabiti e moƴƴuki kiin. Si wanaa ɗuum fu, aan du a saltete. Israa'iilankooɓe du, si ɓe njoppii salaare maɓɓe de ɓe ngoonɗini fu, Laamɗo nannan ɓe katin hono no licce ndobirtee e lekki. Sabo Laamɗo ina jogii baawɗe dobude ɓe e lekki kiin katin. Ndelle aan ƴuuruɗo e lekki laddeehi oon, si a saltaama e makki a dobaama e lekki jaytun aawaaki kiin, haala fuu walaa licce ƴuurɗe e lekki aawaaki kiin, si caltanooma ina mbaawi dobeede e inna muɓɓen. Sakiraaɓe, mi yiɗaa ndullon ko suuɗi ɗum ɗo, heɓa taa ndaardon ko'e mon wo on jom'en hakkillo: Israa'iilankooɓe laatake yoorɓe ɓerɗe, de ɗum timman wakkati siyiiji yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe fuu ngoonɗini, naati laamu Laamɗo. Hono noon Israa'iilankooɓe ɓeen fuu kisinirtee, no Binndi ɗiin mbiiri ni: «Kisinoowo ƴuuran e Siyona, ittan luttal fuu e ƴuwdi Yaakuuba.» «Ɗum woni amaana am e maɓɓe wakkati nde mooytammi hakkeeji maɓɓe.» Ko Alhuudiyankooɓe ɓeen njaɓaay Kabaaru Lobbo oon ɗuum, ɓe laatorii wayɓe Laamɗo, ammaa wo ɗum saabe mooɗon faa keɓon Kabaaru oon. De ko Laamɗo suɓii ɓe ɗuum, ɓe laatake ɓe o yiɗi saabe maamiraaɓe maɓɓe. Wo noon, sabo Laamɗo waylitataa anniya dow mo moƴƴinani dokke muuɗum, e dow mo noddi. Onon yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe, arande on calakeno Laamɗo, de joonin kaa on keɓii yurmeende saabe sattere Alhuudiyankooɓe. Noon du, joonin wo ɓeen calii Laamɗo, de Laamɗo yurmii on. De ɗum laatake faa ɓeen du keɓa yurmeende makko. Sabo Laamɗo uddii yimɓe fuu e ley salaare, faa o yurmoo ɓe fuu. Hey barkeeji Laamɗo korsuɗi ina keewi! Hakkilantaaku makko e anndal makko ina luggi! Fay gooto waawaa anndude anniyaaji makko. Fay gooto waawaa faamude laabi no o gollirta. Wo hono noon winndiraa: «Moy anndi miilooji Joomiraaɗo? Moy laatii tindinoowo ɗum?» «Moy artii hokkude mo sakko o yoɓa ɗum?» Si goonga, huunde fuu e makko ƴuuri, huunde fuu wo kanko tiigii, huunde fuu wo kanko jeyi. Wo teddeengal woodan mo faa abada! Aamiina. Ndelle sakiraaɓe, miɗo nyaagoo on sanne saabe yurmeende Laamɗo, cakkee ko'e mon laatoɗon sadaka buurɗo, ceniiɗo, belɗo Laamɗo. Ɗum woni dewal ngal kaanɗon rewrude mo ngaal. Taa nyemmbitee adunaaru, ammaa accee Laamɗo heyɗintina hakkillooji mon faa ɓerɗe mooɗon mbaylitoo. Ndeen, on mbaawan anndude muuyɗe Laamɗo: ko wooɗi e ko weli mo e ko hiɓɓi. Saabe moƴƴere nde Laamɗo hokki kam ndeen, miɗo wi'a mono e mooɗon fuu: taa njaaree ko'e mooɗon to on njottaaki, ammaa ndaardon ko'e mon e miilooji hakkilantaaku, kawrooji e goonɗinal ngal Laamɗo etani on ngaal. Gooto e meeɗen fuu ina jogii terɗe keewɗe, de terɗe ɗeen fuu kawtaa golle. Hono noon, enen e keewal meeɗen fuu, wo en neɗɗo gooto e ley kawtal meeɗen e Almasiihu. En fuu eɗen njeydaa no terɗe fuu njeydiraa e ɓanndu ni. En kokkaama dokke ceeduɗe ɗe Laamɗo hokkiri en moƴƴere muuɗum. Si Laamɗo hokkii neɗɗo haaltude konngol ngol watti e muuɗum, haaltira ngol no fotiri e goonɗinal muuɗum. Mo Laamɗo hokki dokkal wallude woɓɓe, o walla ɓe. Mo o hokki dokkal jannginde, o janngina. Mo o hokki dokkal semmbinɗina yimɓe, o semmbinɗina ɗum'en. Mo o hokki dokkal moƴƴande woɓɓe du, o hokkira e yardaamuye. Mo o hokki dokkal ardaade, o ardoroo tinnaare. Mo o hokki dokkal yurmeende du, o yurmoroo woɓɓe e seyo. Njinngu mooɗon laatoo ngu waldaa e naafikaaku. Mbanyee ko boni, kaɓɓee e ko wooɗi. Njiɗunduree njinngu sakiraagu, mono fuu teddina banndum faa ɓurna ɗum hoore muuɗum. Taa accee tinnitaare mon feewa. Ngollanon Joomiraaɗo e ɓerɗe mon fuu. Mbeltee e ley jikke mooɗon, munyee torra, tinnee keddodoɗon e du'aare. Mballee seniiɓe Laamɗo e haajuuji muɓɓen, laatee jaɓɓotooɓe weerɓe. Mbarkinee torrooɓe on. Mbarkinon ɓe, taa kuɗon ɓe. Ceyodee e seyiiɓe, mboydee e woyooɓe. Laatodee miilo wooto. Taa pilee manngu ammaa kawtee ko'e mon e lokkaaɓe. Taa tiigoree ko'e mon on jom'en hakkillo. Si goɗɗo waɗii on ko boni, taa njomnitee ɗum. Kakkilanee waɗude ko yimɓe fuu ndaarata na ŋarɗi. Si na laatoo, ngondiree e yimɓe fuu e jam. Piloɗon ɗum haddi no mbaawruɗon. Sakiraaɓe horsuɓe, taa njomnitanee ko'e mon. Ko kaanɗon waɗude dey, accee tikkere Laamɗo ndeen yomnitanoo on. Sabo e ley Binndi ɗiin Joomiraaɗo wi'ii: «Miin woni jomnitotooɗo, miin yoɓoyta ɓe.» Ina winndaa katin: «Si ganyo ma yolbii fu, nyaamnaa ɗum, si ɗomɗii njarnaa ɗum. Si a waɗii nii fu, a waɗan o semta saabe ko o waɗi ko boni ɗuum.» Taa accu ko boni jaale, ammaa jaalora ko boni ɗuum e ko wooɗi. Mono fuu ɗowtanoo laamiiɓe, sabo laamu walaa si wanaa ƴuurungu to Laamɗo. Laamiiɓe fuu wo Laamɗo joƴƴini ɗum'en. Saabe ɗuum, neɗɗo fuu caliiɗo laamu leydi salake ko Laamɗo yamiri. Caliiɗo yamiroore Laamɗo du fooɗanan hoore muuɗum jukkungo. Gaɗoowo ko wooɗi walaa ko huldata hooreeɓe ɓeen, wo gaɗoowo ko boni hulata ɓe. Aɗa yiɗi tawee a hulataa laamiiɓe leydi naa? Ndelle, ngaɗaa ko wooɗi. Ndeen laamu yettete. Sabo laamiiɓe wo gollanooɓe Laamɗo faa nafe. Ammaa si tawii wo ko boni ngaɗataa, kulaa, sabo wanaa ɓolum laamiiɓe mbakkorii kaafaahi. Wo ɓe gollanooɓe Laamɗo faa ɓe tabintina jukkungo muuɗum dow gaɗoowo ko boni fuu. Ndelle, tilay ɗowtanoɗon laamiiɓe ɓeen, wanaa saabe hulde jukkeede tan, ammaa faa taa ɓerɗe mon pela on du. Ɗum waɗi de oɗon njoɓa lampo, sabo laamiiɓe ɓeen wo gollanooɓe Laamɗo, hokkuɓe wakkatiiji muɓɓen fuu faa laamoo. Kokkee mono fuu ko jeyi hokkeede. Kokkee lampo mo kaanɗon hokkude lampo, kokkon tino mo kaanɗon hokkude tino. Kulon mo kaanɗon hulude, teddinon mo kaanɗon teddinde. Taa njoganee fay gooto nyamaande. Huunde wootere tan haani laataade nyamaande, ɗum woni yiɗundurde. Sabo jiɗɗo gondo muuɗum fuu, tabintinii jamirooje Tawreeta. Oɗon anndi kaɗaaɗi ɗii ɗo: «Taa jeenu, taa waɗu war-hoore, taa wujju, taa muuyu ko a jeyaa». Kanji e jamirooje goɗɗe ɗeen fuu ina kawriti e yamiroore wootere. Ndeen woni: «Njiɗiraa gondo maa no njiɗirɗaa hoore maa ni.» Jiɗɗo gondo muuɗum waɗataa ɗum ko boni. Ndelle njinngu na tabintina Tawreeta oon. Taykee kujje ɗeen, sabo oɗon anndi wakkati mo ngonɗen e muuɗum. Wakkati mo kaanɗon finude oon yonii. Sabo joonin kisindam ɓuri ɓadaade en diina nde naatunoɗen e goonɗinal ndeen. Jemma ɓadake timmude, nyalooma ɓattake. Ndelle, celen gollude golle nimre, kooƴen kaɓitirɗe annoora. Mbuurden no haaniri, hono no wonɓe ley annoora nyalooma. Wanaa e ley fijirde bonnde e sulagol, wanaa e golleeji ɓalli tuunɗi e rafi semto, wanaa e pooɗundural e kiram. Ɓornoree Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu hono no kaddungal ni, taa kilnee muuyɗe terɗe mooɗon, taa nyaamnon ɗe. Njaɓɓee mo goonɗinal muuɗum lokkiɗi tawa on peldaay ɗum ko miilotoo. Hasii goɗɗo ina woodi goonɗinal faa na waawi nyaamude huunde fuu, tawee goɗɗo du goonɗinal muuɗum ina lokkiɗi faa nyaamataa teewu. Nyaamoowo teewu oon taa yawa mo nyaamataa teewu oon. Mo nyaamataa teewu oon taa fela nyaamoowo teewu oon, sabo Laamɗo jaɓɓake mo. Aan, wo a moy faa pelaa gollanoowo goɗɗo? Yalla imo darii faa wooɗi naa o saamii, ɗum fuu wo donngal joomiiko. O daroto faa wooɗa du, sabo Joomiraaɗo ina woodi baawɗe jogaade mo faa o daroo. Hasii goɗɗo ina jogorii nyalaande wootere ina ɓuri goɗɗe teddude, tawee goɗɗo du ina jogorii nyalaaɗe fuu wo potu. Mono fuu tannyora ko miilotoo ɗum e ley hakkillo muuɗum. Ɓurdinɗo nyalaande oon waɗirii ɗum saabe Joomiraaɗo. Katin du, nyaamoowo ko yiɗi fuu oon waɗirii ɗum saabe Joomiraaɗo, sabo imo yetta Laamɗo. Mo nyaamataa teewu oon du waɗirii ɗum saabe Joomiraaɗo, imo yetta Laamɗo kanko du. Sabo fay gooto e meeɗen wuurantaa hoore muuɗum, katin du fay gooto e meeɗen maayantaa hoore muuɗum. Si en mbuurii, wo Joomiraaɗo mbuuranɗen. Si en maayii du, wo Joomiraaɗo maayanɗen. Si en mbuurii naa si en maayii fu, wo Joomiraaɗo oon jeyi en. Sabo Almasiihu maayii, de ummii e maayde faa laatoo Joomiraaɗo wuurɓe e maayɓe fuu. Aan, ko waɗi de aɗa fela sakiike maa goonɗinɗo oon? Naa aan, ko waɗi de aɗa yawa sakiike maa goonɗinɗo oon? En fuu, en ndaroyto yeeso sarorde Laamɗo. Sabo ina winndaa: «Joomiraaɗo wi'ii: ‹Tannyoree, no tannyorɗon mi buurɗo: Koppi fuu kofanto kam, ɗemle fuu ceedoto miin woni Laamɗo.› » Ndeen mono e meeɗen fuu jaabanto hoore muuɗum yeeso Laamɗo. Ɗum le, taa pelunduren hakkunde meeɗen katin. Kooƴee anniya reentaade e huunde fuu ko waawi fergude sakiike mon naa ko liɓata ɗum. Saabe kawtal am e Joomiraaɗo men Iisaa miɗo tannyori nyaamdu fuu e hoore muuɗum harmaa. Ammaa si neɗɗo miilii goɗɗum wo karmuɗum, ɗum harmanan ɗum kam kaa. Si a torrii sakiike maa goonɗinɗo oon saabe ko nyaamuɗaa, a jokkaay laawol njinngu. Taa halku mo Almasiihu maayani dow ko nyaametee. Ndelle, ko ndaarɗon na wooɗi ɗuum, tinnee taa woɓɓe mbonkoo on saabe majjum. Sabo laamu Laamɗo wanaa kabaaru nyaamdu naa njaram, wo kabaaru fonnditaare e jam e seyo ley kawtal Ruuhu Ceniiɗo. Golliranoowo Almasiihu hono noon fuu, welan Laamɗo, yimɓe du teddinan ɗum. Ndelle, piloɗen ko ɓeydata jam hakkunde meeɗen. Mono fuu filoo ko semmbinɗinta banndum ley goonɗinal. Taa mbonnon golle Laamɗo saabe haala nyaamdu. Si goonga, nyaamdu fuu ina laaɓi, ammaa si nyaamdu ndu nyaamataa nduun ina ferga sakiike maa, nyaamude ndu wooɗaa. Ko wooɗi dey, wo taa nyaamon teewu naa njaron doro, naa ngaɗon huunde fuu ko fergata sakiike mooɗon. Huunde fuu ko ngoonɗinɗaa, njogoɗaa ɗum hakkunde maa e Laamɗo. Barke woodanii mo sikkitirtaa ko woni e hakkillo muuɗum. Ammaa si neɗɗo waɗii sikki-sakka de nyaami fu, jukkete, sabo joomum nyaamiraay goonɗinal. Huunde fuu ko waldaa e goonɗinal wo luttal. Enen selluɓe goonɗinal ɓeen, eɗen kaani wallude ɓe goonɗinal muɓɓen lokkiɗi ɓeen. Haanaa ngaɗen ko weli en tan. Gooto e meeɗen fuu filoo ko welata gondo muuɗum, faa nafa ɗum, de semmbinɗina ɗum ley goonɗinal. Sabo fay Almasiihu jokkaay mbelirka yonki muuɗum, ammaa laatake no winndiraa ni: «Mbonkaaji mbonkiiɓe ma ɗiin e am njani.» Ko winndanoo arande e ley Binndi ɗiin ɗuum, winndaama faa janngina en. Iɗi kolla en munyal, iɗi cellina ɓerɗe men, faa keɓen tannyoral ley jikke men. Laamɗo jom munyal, cellinoowo ɓerɗe oon, hokku on laataade jom'en miilo wooto hono no Iisaa Almasiihu anndiniri on ni. Noon teddinirton Laamɗo e anniya gooto e daande wootere. Oon woni Baaba Iisaa Almasiihu Joomiraaɗo men. Njaɓɓunduree no Almasiihu jaɓɓorii on ni, faa Laamɗo teddinee. Miɗo wi'a on: Almasiihu warii gollani Alhuudiyankooɓe. Ko o gollani ɓe ɗuum hollitii Laamɗo wo koolniiɗo, sabo tabintinii amaanaaji ɗi waɗannoo maamiraaɓe maɓɓe ɗiin. Wooɗi du, wo faa lenyi goɗɗi ɗiin teddina Laamɗo dow yurmeende muuɗum, hono no winndiraa: «Saabe ɗuum, mi yettete hakkunde lenyi, mi yimante faa teddina innde maa.» Ina winndaa katin: «Onon lenyi, mbeltodee e yimɓe Joomiraaɗo ɓeen.» Katin du: «Njettee Joomiraaɗo, onon lenyi fuu! Manee mo, onon siyiiji yimɓe fuu!» Annabi Esaaya du wi'ii: «ƴuuruɗo e lenyol Yesa warowan, oon ummoytoo faa laamoo lenyi adunaaru. Ɗi njowan jikke majji e makko.» Laamɗo jom jikke oon hebbin on seyo e jam fuu saabe ko ngoonɗinɗon mo, faa jikke mooɗon ɓeydoo heewude saabe baawɗe Ruuhu Ceniiɗo! Sakiraaɓe am, miɗo tannyori oɗon keewi mbooɗirka, oɗon keewi anndal, katin du mono fuu na waawi tindinde banndum. Ammaa ley ɓataaki ki miɗo suusi haalande on haalaaji goɗɗi faa laaɓa faa mi miccintina on ɗi. Mi haaldirii noon saabe moƴƴere nde Laamɗo hokki kam laataade gollanoowo Iisaa Almasiihu e ley yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe. Ko mbaajotoomi Kabaaru Lobbo oon ɗuum wo gollal ceniingal faa ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen laatoo sadaka belɗo Laamɗo mo Ruuhu Ceniiɗo senini. Ndelle, e kawtal am e Iisaa Almasiihu, miɗo waawi mantoraade golleeji ɗi ngollanmi Laamɗo ɗiin. Sabo walaa fuu ko cuusumi haalude si wanaa ko baawɗe Almasiihu tabintini e ley golle am faa waddana ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen ɗowtanaade Laamɗo. O waɗii ɗum ley haala am e ley golle am, e ley baawɗe maandeeji e kaayeefiiji, fuu dow baawɗe Ruuhu Laamɗo. Hono noon njottinirmi Kabaaru Lobbo haala Almasiihu oon nokkuuje fuu gilla Urusaliima e seraaji muuɗum faa leydi Illiriya. Katin du, gilla arande anniya am wo waajaade Kabaaru Lobbo ɗo innde Almasiihu yottaakino, faa taa mi nyiɓa dow nyimngo neɗɗo goɗɗo. De mi waɗa hono no winndiraa ni: «Ɓe kumpitaakano haala makko ɓeen nji'owan, ɓe nanaayno ɓeen du paamowan.» Wo gollal waajaade ngaal haɗi kam warude to mooɗon kile keewɗe. Joonin kaa, gollal ngaal huuɓii leyɗe ɗee ɗo. Katin du waɗii duuɓi keewɗi ko njiɗumi warude to mooɗon. Miɗo yiɗi fantude to mooɗon si miɗo yaha Espanya. Si mi ndaarii on de ceyodiimi e mooɗon fu, oɗon mbaawi wallude kam e jahaangal am faa mi yottowoo toon. De joonin kaa mi yahan Urusaliima faa mi walla seniiɓe wonɓe toon. Sabo kawrite goonɗinɓe gonɗe Makedoniya e Akaya ɗeen anniyake hawrundurde mballa faa kokka talkaaɓe jeyaaɓe e seniiɓe Urusaliima ɓeen. Ɓe anniyorii ɗum ɓerɗe belɗe, de na tilsani ɓe hono njobdi du. Sabo si Alhuudiyankooɓe ɓeen mballii lenyi goɗɗi ɗiin keɓa ngeɗu e barkeeji Ruuhu fu, lenyi ɗiin du ina kaani wallirde Alhuudiyankooɓe e kujje adunaaru. Si mi yottinii ɗum, mi hokkii ɓe ko hawrunduraa ɗuum fu, mi yahan Espanya, mi fantan to mooɗon. Miɗo anndi si mi warii to mooɗon fu, mi wardan e barke Almasiihu keewɗo. Sakiraaɓe, saabe Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu e saabe njinngu ngu Ruuhu oon hokkata nguun, miɗo nyaagoo on sanne: kawton e am e ley du'aawuuji mooɗon to Laamɗo saabe am. Ŋaaroɗon Laamɗo danna kam e yimɓe ɓe ngoonɗinaay wonɓe Yahuudiya ɓeen, katin du seniiɓe wonɓe Urusaliima ɓeen njaɓɓoo ballal ngal njaaranammi ɗum'en ngaal. Hono noon, mi yottorto on e ɓernde welnde saabe muuyɗe Laamɗo, de keɓden powtiri seeɗa. Laamɗo jom jam wondu e mooɗon, on fuu. Aamiina. Miɗo haalana on kabaaru sakiike meeɗen debbo bi'eteeɗo Febe, gollanoowo kawrital goonɗinɓe gonngal ley Kankiriya oon. Njaɓɓoroɗon mo ley innde Joomiraaɗo no seniiɓe ɓeen kaaniri njaɓɓoreede ni. Katin du mballee mo e huunde fuu ko o haajaa, sabo o wallii heewɓe, miin du o wallii kam. Njowtanon kam Pirisilla e Akila, gollidooɓe e am golle Iisaa Almasiihu ɓeen. Kamɓe nesi mursude yonkiiji maɓɓe faa ɓe ndanna yonki am. Wanaa miin tan yettata ɓe, kawrite goonɗinɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɗeen fuu ina njetta ɓe. Njowtanon kam goonɗinɓe hawrooɓe ley suudu maɓɓe ɓeen fuu. Njowton Epaynetus, giɗo am korsuɗo oon. Kanko artii goonɗinde Almasiihu ley leydi Aasiya fuu. Njowton Mariyama tampanɗo on sanne oon. Njowton Andoronika e Yuniya, banndiraaɓe ɓe uddidanoomi e kasu ɓeen. Wo ɓe nulaaɓe anndaaɓe sanne, katin du kamɓe artii kam goonɗinde Almasiihu. Njowton Ampiliyaatu mo korsinirmi saabe Joomiraaɗo oon. Njowton Urbaanu, gollidoowo e meeɗen golle Almasiihu oon, kam e Estaaki giɗo am korsuɗo oon. Njowton Apeles, tabintinaaɗo wo jokkuɗo Almasiihu e goonga. Njowton yimɓe galle Aristobul. Njowton Herodiyon banndam oon. Njowton yimɓe galle Narsisi hawtuɓe e Joomiraaɗo ɓeen. Njowton Tirifena e Tirifosa, rewɓe gollanooɓe Joomiraaɗo ɓeen. Njowton Persis mo korsinmi, oon wo debbo tampuɗo sanne e ley gollande Joomiraaɗo. Njowton Rufus mo Joomiraaɗo suɓii oon. Njowton inniiko mo ndaardumi wo inna am ni, miin du. Njowton Asinkiriti e Felegon e Hermes e Patorooba e Hermasa e goonɗinɓe Iisaa wonduɓe e maɓɓe ɓeen. Njowton Filoloogu e Yuliya, njowton Nere e sakiikem debbo, kam e Olimpa. Njowton seniiɓe wonduɓe e maɓɓe ɓeen fuu. Jowtunduron e jowtaali ceniiɗi. Kawrite goonɗinɓe Almasiihu fuu ina njowta on. Sakiraaɓe, miɗo ŋaaroo on sanne, kakkilon e waddooɓe ceedaagu. Iɓe perga yimɓe sabo ɓe calake jannde nde keɓuɗon ndeen. Mboɗɗee ɓe! Sabo yimɓe wa'uɓe hono noon ngollantaa Joomiraaɗo meeɗen Almasiihu. Ko ɓe ngollanta dey, wo deedi maɓɓe. Wo e haalaaji maɓɓe belɗi e manooje maɓɓe jaayɗe ɓe majjinirta hakkillooji yimɓe ɓe anndaa ɓeen. Onon le, kabaaru ɗowtaare mooɗon yottake yimɓe fuu. Saabe ɗuum miɗo weltoroo on, de miɗo muuyani on laatoɗon jom'en hakkillo e dow ko wooɗi, laatoɗon ɓe ngalaa feloore du e dow ko boni. Laamɗo jom jam oon waɗan niison Seyɗaani ley teppe mooɗon ko ɓooyataa. Hinney Joomiraaɗo meeɗen Iisaa wondu e mooɗon. Timote gollidoowo e am oon ina jowta on. Lukiyus e Yason e Sosipatoro banndiraaɓe am ɓeen ina njowta on. Miin, Tertiyu, binndanɗo Pool ɓataaki ki oon, miɗo jowta on saabe kawtal meeɗen e Joomiraaɗo. Gayus, beero am mo kawrital goonɗinɓe ngaal hawrata galle muuɗum oon, ina jowta on. Erasta kalfinaaɗo kaalisi ngalluure nde oon ina jowta on, kam e Kuwartus sakiike meeɗen oon. [ ] Jettooje ngoodanii Laamɗo baawɗo semmbinde on fodde Kabaaru Lobbo haala Iisaa Almasiihu mo mbaajiimi oon. Kabaaru Lobbo oon wo ɓangugol sirri Laamɗo cuuɗanooɗo gilla arande de joonin o ɓanginaama. Dewte annabaaɓe anndinii ɗum lenyi ɗiin fuu no Laamɗo duumiiɗo oon yamiri ni, faa ɗi ngoonɗina Laamɗo, ɗi ɗowtanoo ɗum. Laamɗo kam tan woni hakkilanteejo. Teddeengal woodan mo faa abada saabe Iisaa Almasiihu. Aamiina. Ɓataaki ki to amin ƴuuri, miin Pool, e sakiike meeɗen Sosteni. Miin Pool, mi noddaaɗo saabe muuyɗe Laamɗo faa mi laatoo nulaaɗo Iisaa Almasiihu. Miɗen njowta kawrital goonɗinɓe Laamɗo gonngal ngalluure Korintu. Laamɗo noddii on faa laatoɗon yimɓe muuɗum seniiɓe, seniraaɓe kawtal Iisaa Almasiihu. O noddii on, onon e noddooɓe innde Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu ɗo tawaa fuu. Oon woni Joomiraaɗo maɓɓe, wo Joomiraaɗo meeɗen du. Wo Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu kokku on moƴƴere e jam. Miɗo yetta Laamɗo saabe mooɗon wakkati fuu ko hokki on moƴƴere muuɗum ley kawtal Iisaa Almasiihu. Si goonga, ley kawtal muuɗum on keɓii ko wooɗi fuu e ley haala e ley anndal fuu. Seedaaku amin haala Almasiihu tabitii e mooɗon jaati. Ɗum waɗi de on nyakiraaka dokkal Laamɗo fay gootal e ley ko keɗiɗon gartol Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Kam hokkata on semmbe faa ɗo adunaaru haaɗi, yalla oɗon laatoo ɓe ngalaa feloore nyannde gartol Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. Laamɗo noɗɗuɗo on faa kawton e Ɓiyum Iisaa Almasiihu Joomiraaɗo meeɗen wo koolniiɗo. Sakiraaɓe, miɗo nyaagoo on sanne e innde Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu: tiigunduree, laatoɗon daande wootere. Taa peccoɗon, ammaa laatoɗon jogiiɓe hakkillo wooto e anniya gooto faa hiɓɓi. Sakiraaɓe am, si goonga mi narrii yimɓe suudu Kolowe pooɗundural ina woni hakkunde mooɗon. Ko njiɗumi wi'ude dey, woɓɓe mooɗon ina mbi'a wo Pool ngoodani, woɓɓe ina mbi'a wo Apolos ngoodani, woɓɓe du ina mbi'a wo Piyeer ngoodani, woɓɓe katin du ina mbi'a wo Almasiihu ngoodani. Yalla Almasiihu wo pecciiɗo naa? Yalla wo Pool maayani on dow leggal palaangal naa? Wo e innde Pool lootiraɗon lootagal batisima naa? Miɗo yetta Laamɗo ko mi lootaay fay gooto mooɗon lootagal batisima, si wanaa Kirispus e Gayus. Hono noon, fay gooto waawaa wi'ude wo e innde am lootiraɗon lootagal batisima. Ayyo, goonga, mi batisiino katin du galle Estefaana. Ko faltii ɗum, mi anndaa yalla mi batisii goɗɗo katin. Sabo Almasiihu nulaay kam mi batisa. Ko o nuldi kam dey, mi haala Kabaaru Lobbo oon, tawa wanaa dow haalaaji am nyeenyuɗi ɗum jooɗii, faa taa maayde makko dow leggal palaangal ndeen laatoo ɓolum. Si goonga, haala maayde Iisaa dow leggal palaangal wo puuyndam to halkooɓe ɓeen, ammaa to meeɗen enen hisinteeɓe ɓeen, wo ka baawɗe Laamɗo. Sabo ina winndaa: «Mi bonnan hakkilantaaku jom'en hakkillo, paamal faamuɓe du, mi jiiɓan ngal.» Ndelle won ko jom hakkillo woni naa? Won ko jannginoowo Tawreeta woni naa? Won ko baawɗo haala e jamaanu o woni naa? Walaa, sabo Laamɗo waylitii hakkilantaaku adunaaru ndu, waɗi ɗum puuyndam. Yimɓe adunaaru ndu e hakkilantaaku muɓɓen fuu annditaay no Laamɗo holliri hoore muuɗum e ley hakkilantaaku mum. Ɗuum waɗi de Laamɗo muuyi hisinirde goonɗinɓe ɗum ɓeen e waaju amin nannduɗo e puuyndam oon. Alhuudiyankooɓe ina piloo kaayeefiiji, Geresankooɓe du ina njiɗi hakkilantaaku. De enen kaa, kabaaru tonteede Almasiihu e leggal palaangal mbaajotoɗen. To Alhuudiyankooɓe wo ɗum haala cemtiniika mettuka, to lenyi goɗɗi du wo ɗum puuyndam. Ammaa to yimɓe ɓe Laamɗo noddi ley Alhuudiyankooɓe e ley lenyi goɗɗi, Almasiihu wo baawɗe Laamɗo, wo hakkilantaaku Laamɗo. Sabo ko nanndi e puuyndam Laamɗo ɗuum ina ɓuri hakkilantaaku ɓiɓɓe-Aadama. Katin du ko nanndi e lokkaaku Laamɗo ɗuum ina ɓuri semmbe ɓiɓɓe-Aadama. Ndaaree ko'e mooɗon, onon sakiraaɓe ɓe Laamɗo noddi: ɓe yimɓe njogorii wo jom'en hakkillooji keewaa e ley mooɗon, jom'en baawɗe keewaa e ley mooɗon, ƴuuruɓe e lenyi tedduɗi du keewaa e ley mooɗon. Ammaa Laamɗo suɓake ko adunaaru jogorii wo puuyndam faa huyfina jom'en hakkillo ɓeen. Laamɗo suɓake ko adunaaru jogorii wo lokkaaku faa huyfina ko jogii semmbe. O suɓake ko hoyi, ko yawnii, ko adunaaru ndu jogorii wo ɓolum ɗuum, faa o waɗa ko tayketee ɗuum laatoo ɓolum. O waɗii ɗum taa fay gooto mantoo yeeso makko. Kanko hawti on e Iisaa Almasiihu. Kam laatanii en hakkillo ƴuurungo to Laamɗo, laatanii en fonnditaare e senaare e rimɗineede. Wo hono nii faa ko Binndi ɗiin mbi'i ɗuum laatoo: «mantotooɗo fuu mantoroo Joomiraaɗo.» Sakiraaɓe, miin du, nde ngarnoomi to mooɗon faa mi waajoo on goonga Laamɗo tedduɗo ndeen, mi waajoraaki on haalaaji nyeenyal, mi waajoraaki on hakkilantaaku yimɓe. Sabo mi anniyakeno mi waajataako on fay huunde si wanaa haala Iisaa Almasiihu e tonteede muuɗum dow leggal palaangal. Nde ngondunoomi e mooɗon ndeen, miɗo lokkiɗi, miɗo huli sanne faa miɗo diwna. Haala am e waaju am yowaaki dow nyeenyal haala nanngooha hakkillo. Ko ɗum yowinoo dow muuɗum dey, wo baawɗe ɗe Ruuhu Ceniiɗo hollata ɗeen, taa goonɗinal mon yowoo dow hakkilantaaku yimɓe, ammaa yowoo dow baawɗe Laamɗo. De si goonga, wo hakkilantaaku min mbaajotoo hakkunde mawnuɓe e ley goonɗinal. Wanaa hakkilantaaku adunaaru ndu min mbaajotoo, maa hakkilantaaku jom'en baawɗe halketeeɓe e ley jamaanu o. Wo hakkilantaaku Laamɗo min mbaajotoo. Hakkilantaaku nguun wo goonga tedduɗo cuuɗaaɗo yimɓe mo Laamɗo fodanii en gilla adunaaru tagaaka faa teddineɗen. Fay gooto e laamiiɓe adunaaru ɓeen faamanaay hakkilantaaku nguun, sabo sini ɓe paamaniino ɗum fu, ɓe tontataano Joomiraaɗo tedduɗo oon. Ammaa ɗum laatake hono no winndiraa: «Yitere fuu yi'aay, nowru fuu nanaay, ɓernde fay gooto miilaaki, ko Laamɗo moƴƴinani yiɗuɓe ɗum.» Enen kaa, Laamɗo hollirii en ɗum Ruuhu muuɗum. Ruuhu oon ina tiima huunde fuu, fay ko luggi to Laamɗo. Moy waawi anndude miilooji neɗɗo si wanaa yonki ngonki e muuɗum kiin? Hono noon du, fay gooto anndaa miilooji Laamɗo si wanaa Ruuhu muuɗum oon. Enen le, en keɓii Ruuhu, de wanaa to adunaaru o ƴuuri, wo to Laamɗo o ƴuuri. En keɓii ɗum faa paamen moƴƴere nde Laamɗo waɗani en ndeen fuu. Si miɗen mbaajoo ɗum, min mbaajortaako haalaaji ɗi hakkilantaaku ɓiɓɓe-Aadama kokkata min. Ammaa min mbaajorto haalaaji ɗi Ruuhu oon hokkata min. Miɗen piirtira goongaaji Ruuhu ɗiin e haalaaji ɗi hokkata ɗiin. Ammaa mo heɓaay Ruuhu Laamɗo oon jaɓataa kulle Ruuhu ɗeen, sabo wo ɗe puuyndam to muuɗum. O waawaa faamude ɗe, sabo Ruuhu oon tan waawi hollude no kulle ɗeen carortee. De neɗɗo keɓuɗo Ruuhu oon ina waawi saraade huunde fuu ley hakkillo mum, de fay gooto waawaa saraade ɗum. Wo hono no Binndi ɗiin mbiiri: «Moy anndi miilooji Joomiraaɗo? Moy waawi jannginde ɗum?» De enen kaa, eɗen ngoodi miilo Almasiihu. Miin kaa, sakiraaɓe, mi waawaay haalirande on hono no kaaldirammi e jogiiɓe Ruuhu Ceniiɗo ni. Ammaa mi haaldiranii on hono wo on jokkuɓe muuyɗe terɗe, hono wo on cukaloy keccoy e ley goonɗinal Almasiihu. Wo ɓiraaɗam kokkumi on, wanaa nyaamdu tekkundu, sabo on mbaawanaano ndu. Fay joonin du, on mbaawanaa ndu, sabo wo muuyɗe terɗe mon tan njokkuɗon tafon. Ko kirundural bonngal e kalala woni hakkunde mooɗon ɗuum, wanaa ɗuum ina holla wo muuyɗe terɗe njokkuɗon naa? Ayyo, oɗon laatii hono jokkuɓe adunaaru tan. Si gooto mooɗon wi'ii Pool heedani, goɗɗo katin wi'ii Apolos heedani, wanaa ɗum ina holla miilooji adunaaru ndu njokkuɗon naa? Ɗume Apolos woni? Ɗume Pool woni? Min gollanooɓe Laamɗo tan, yaarooɓe on to goonɗinal. Mono fuu gollii ko Joomiraaɗo hokki ɗum. Miin, mi aawii, Apolos du wiccii, ammaa Laamɗo woni mawninoowo. Hono noon, aawuɗo oon e jarnuɗo oon fuu nganaa fay huunde. Laamɗo mawninoowo oon tan woni baawɗo. Aawuɗo e jarnuɗo fuu potu. Mono e muɓɓen fuu barjete ko fotata e tampiri muuɗum. Sabo minen, min gollidooɓe e Laamɗo. Onon wo on ngesa Laamɗo, wo on nyimngo Laamɗo. E dow moƴƴere nde Laamɗo waɗani kam ndeen, mi wasii joƴƴinirde hono no nyiɓoowo jom hakkillo waɗata ni. Joonin goɗɗo ina nyiɓa e dow mayre. Ammaa mono fuu hakkila no nyimrata. Fay gooto waawaa wasude joƴƴinirde wonnde, sabo arandeere ndeen tabitii. Kayre woni Iisaa Almasiihu. Wooɗi, neɗɗo na waawi nyiɓude dow joƴƴinirde ndeen kaŋŋe naa cardi naa kaaƴe dime. Imo waawi nyiɓude leɗɗe naa huɗo naa ƴommbe. De mono fuu, golle muuɗum ɓanginte nyannde gartol Almasiihu. Sabo ndeen, yiite ɓanginan golle mono fuu, hollan no golleeji ɗiin ngorri. Mo golle muuɗum heddii ina darii dow joƴƴinirde ndeen, heɓan mbarjaari. Ammaa mo yiite ngeen nyaami golle muuɗum, waasii mbarjaari mum. Kam e hoorem kaa hisinte, de na wa'i hono peƴƴitinɗo yiite ni. Yalla on anndaa wo on suudu Laamɗo, wooɗi Ruuhu Laamɗo oon ina woni e mooɗon naa? Ndelle, neɗɗo fuu kalkuɗo suudu Laamɗo nduun, Laamɗo halkan ɗum. Sabo suudu Laamɗo nduun wo seniindu. Wooɗi, onon ngoni suudu nduun. Taa fay gooto hiila hoore muuɗum. Si goɗɗo mooɗon miilake ina jogii ko yimɓe adunaaru ndaardata wo hakkillo ɗuum, joomum laatoo puuyɗo, faa heɓa hakkillo jaati. Sabo hakkilantaaku e adunaaru ndu wo puuyndam yeeso Laamɗo. Wo hono noon winndiraa: «Laamɗo nanngiran jom'en hakkillo ɓeen caral muɓɓen.» Ina winndaa katin: «Joomiraaɗo ina anndi miilooji jom'en hakkillo ɓeen, wo ɗi ɓoli.» Ndelle, taa fay gooto mantoroo yimɓe, sabo si goonga onon njeyi huunde fuu: Pool e Apolos e Piyeer, e adunaaru ndu, e nguurndam e maayde e ko woni joonin e ko warata - fuu onon njeyi. Onon du, Almasiihu jeyi on. Almasiihu du, Laamɗo jeyi ɗum. Ndelle, njogoree min wo min gollanooɓe Almasiihu, halfinaaɓe goongaaji Laamɗo cuuɗiiɗi ɗiin. Wooɗi, halfinaaɓe, ina haani tawee wo hoolniiɓe. Miin e hoore am, si on pelii kam, naa si mi darnaama e sarorde ɓiɓɓe-Aadama wi'ooɓe mi wanaa koolniiɗo fu, walanaa kam baasi. Mi sarataako hoore am du. Si goonga ni, ɓernde am feldaay kam fay huunde. Ammaa wanaa ɗuum waɗata kam ponnditiiɗo. Wo Joomiraaɗo, kam sarotoo kam. Ndelle, taa caree fay gooto illa wakkati oon yottaaki, illa Joomiraaɗo waraay. Kam yaltinta ko suuɗinoo e nimre, kam ɓanginta anniyaaji ɓerɗe yimɓe. Nyannde ndeen, mono fuu heɓan to Laamɗo jettooje ɗe foti heɓude. Sakiraaɓe, ko mbiimi dow amin, miin e Apolos, wo saabe mooɗon. Wo faa min ekintina on maanaa haala ka: «Taa ndiwton ko winndaa». Ndeen on mawnintaa neɗɗo gooto e dow heddiiɓe. Moy ɓurni on woɓɓe? Ko njogiɗon ɗuum, wanaa Laamɗo hokki on? Si wo noon worri, ko waɗi de oɗon mantoroo ɗum hono ɗum wanaa dokkal Laamɗo? Woy on kaarii, woy on keɓii jawdi! On laatake laamiiɓe, de ɗum fuu, min laamaaki! Haya, miɗen njiɗi laamoɗon jaati, faa minen du min laamodoo e mooɗon! Sabo miɗo miilii, minen nulaaɓe, Laamɗo heedinii min caggal hono no saraaɓe sariya wareede ni. Min laatake fijirteeɓe yeeso adunaaru ndu fuu: yeeso maleyka'en e yimɓe fuu. Minen, wo min fuuyɓe saabe Almasiihu, de onon kaa, wo on jom'en hakkillo ley kawtal Almasiihu. Minen, wo min lokkaaɓe, de onon, wo on jom'en semmbe. Onon, on teddinaaɓe, de minen, min huyfinaaɓe. Fay wakkati mo ngonɗen joonin o, min ceedaay e yolbere e ɗomka. Miɗen koli. Yimɓe na piya min. Min ngalaa ɗo min koota. Miɗen ngollira semmbe juuɗe amin faa min tampa. Si yimɓe njennii min, min mbarkinan ɗum'en. Si ɓe torrii min, min munyanan ɓe. Si ɓe mbonkake min du, min njaaborto ɓe haalaaji jam. Faa joonin miɗen njogoraa wo min mbuuwdi ley adunaaru ndu, hono tuundi ndi yimɓe fuu paɗɗata. Mi winndiraay ɗum faa mi hersina on. Ko mbinndirmi ɗum dey, faa mi tindinira on wo on sukaaɓe am horsuɓe ni. Fay si taweede e ley kawtal mon e Almasiihu oɗon njogii ɗowooɓe ujunaaje sappo, on keewaa baabiraaɓe kaa. Sabo ley kawtal Iisaa Almasiihu, miin laatii baaba mooɗon nde mbaajinoomi on Kabaaru Lobbo oon ndeen. Ndelle miɗo nyaagoo on, nyemmbiton kam. Wo saabe kulle ɗeen waɗi de nelumi Timote to mooɗon. Wo o ɓiyam korsuɗo, koolniiɗo ley kawtal Joomiraaɗo. O miccintinan on laabi ɗi njokkirmi saabe Almasiihu. Miɗo janngina laabi ɗiin nokku fuu e ley kawrite goonɗinɓe fuu. Woɓɓe mooɗon ina mawnitoo sabo iɓe miiloo mi warataa to mooɗon. Ammaa ɓooyataa de mi wara to mooɗon si Joomiraaɗo jaɓii. Ndeen mi faaman yalla mawninkiniiɓe ɓeen wo haalooɓe tan, naa iɓe njogii baawɗe. Sabo laamu Laamɗo wanaa haalaaji, wo baawɗe. Noy njiɗirɗon mi warda to mooɗon? Sawru naa njinngu e heese? Haya, haala jeenu hakkunde mooɗon nanaama nokku fuu. Tuundi hono ndiin waɗaay fay hakkunde heeferɓe: gooto mooɗon ina wondi e dee bammum. Katin du oɗon mantoroo ɗum! Ko haannoo dey, ɗum metta on, faa itton gaɗuɗo noon oon hakkunde mooɗon. Miin kaa, fay si ɓanndu am na woɗɗi on, ruuhu am ina wondi e mooɗon. Gilla joonin mi sarake gaɗuɗo ɗum oon hono wo toon tawaami. Mi sarake mo e dow innde Joomiraaɗo men Iisaa. Nde kawritinɗon fu, hakkillo am ina tawdee e mooɗon, ina wondi e baawɗe Joomiraaɗo meeɗen Iisaa - sanaa neɗɗo oon wattee e juuɗe Seyɗaani wakkati oon, faa ɓanndu muuɗum halkee, de yonki muuɗum heɓa hisinee nyannde gartol Joomiraaɗo. Ko mantortoɗon ɗuum wooɗaa! Yalla on anndaa rabilla seeɗa ina ƴuufina conndi ndiibaandi fuu? Laaɓinee ko'e mon, itton rabilla kiiɗɗo oon hakkunde mooɗon, faa laatoɗon conndi keyri ndi walaa rabilla. Wo ɗuum ngonɗon du, sabo jawgel meeɗen iidi Faltagol ngeel hirsaama, ɗum woni Almasiihu. Ndelle, teddinen iidi ndiin, de wanaa e rabilla kiiɗɗo mo hakke e bonanda oon teddinirten. Ammaa teddiniren ndi buuru mo walaa rabilla, buuru laaɓal e goonga. E ɓataaki ki mbinndannoomi on kiin, mi wi'ii on e ley makki taa ngondon e fijooɓe. Nde mbi'unoomi noon ndeen, wanaa haala fijooɓe wonɓe ley adunaaru ɓeen kaalumi, naa haasidi'en naa wuyɓe naa rewooɓe tooruuji. Sabo si wo haala ɓeen kaalannoomi fu, tilay mburtoɗon adunaaru ndu. De ko njiɗunoomi wi'ude on, taa ngondon e bi'oowo wo sakiike meeɗen de tawee wo pijoowo naa haasidi naa dewoowo tooruuji naa mbonkotooɗo yimɓe naa jaroowo doro naa gujjo. Taa fay nyaamdon e ga'uɗo hono noon du. Si woɓɓe mooɗon potaay fu, noy joomum'en cuusirta wullitaade sarotooɓe ɓe ngoonɗinaay ɓeen de njoppa yimɓe Laamɗo? Yalla on anndaa wo yimɓe Laamɗo ɓeen caroytoo adunaaru ndu naa? Ndelle, si onon yimɓe Laamɗo caroytoo adunaaru ndu, ɗume haɗata on saraade ko ɓuri famɗude ɗuum? Yalla on anndaa wo enen caroytoo maleyka'en ɓeen naa? Sakko ko woni ley nguurndam ɗam! Ndelle, si luural waɗii hakkunde mooɗon dow kulle adunaaru, ko waɗi de oɗon njaara ɗum to yimɓe ɓe kawrital goonɗinɓe ngaal hiisaaki ɓeen? Ko mbi'umi ɗuum na haani semtinoo on. Yalla on ngalaa fay jom hakkillo gooto baawɗo saraade sakiraaɓe mooɗon luuruɓe naa? Ee, goonɗinɗo na yaara goonɗinɗo banndum faa saroo ɗum, wooɗi du wo yeeso yimɓe ɓe ngoonɗinaay! Haya, fay ko cardoton hakkunde mooɗon ɗuum wo semteende bonnde. Ko waɗi de on cuɓaaki munyude toonya? Ko waɗi de on cuɓaaki munyude teeteede ko ngooduɗon? Ammaa wo onon e ko'e mon toonyotoo, wo onon teetata, fay sakiraaɓe mooɗon. Yalla on anndaa oonyiiɓe naatataa e ley laamu Laamɗo naa? Taa kiilon ko'e mon: fijooɓe e rewooɓe tooruuji, jeenooɓe e worɓe woykuruuɓe e luuɗunkooɓe, wuyɓe e haasidi'en, sulotooɓe e mbonkotooɓe e yanooɓe, fay gooto maɓɓe naatataa e laamu Laamɗo. Noon du woɓɓe mooɗon ngorrunoo. Ammaa joonin on lootaama, on cenaama, on ndaardaama fonnditiiɓe e dow innde Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu e Ruuhu Laamɗo men oon. Woɓɓe mooɗon ina mbi'a: «Huunde fuu ina daganii kam.» Ayyo, ammaa wanaa fuu nafata. Si goonga «huunde fuu ina daganii kam», ammaa mi jaɓataa huunde dawrana kam. Oɗon mbi'a: «Nyaamdu jeyi reedu, reedu du jeyi nyaamdu.» Ayyo, de Laamɗo halkan ɗi, ɗi ɗiɗi fuu. Ɓanndu ɓii-Aadama tagiraaka saabe fijirde. Ko ndu tagiraa dey, faa ndu rewa Joomiraaɗo. Joomiraaɗo du wo joomiiru. Laamɗo ummintinɗo Joomiraaɗo meeɗen e maayde oon, ummintiniran en, enen du e baawɗe muuɗum. Yalla on anndaa ɓalli mon ngoni terɗe Almasiihu? Ndelle, ina dagoo mi hooƴa terɗe Almasiihu ɗeen, de mi hawrundura ɗe e terɗe pijoowo naa? Abada koy! Yalla on anndaa kawtuɗo e pijoowo fuu, laatodake e muuɗum ɓanndu wooturu? Sabo na winndaa: «Ɓe ɗiɗo fuu ɓe laatoto gootum.» Ammaa kawtuɗo e Joomiraaɗo laatodake e muuɗum ruuhu gooto. Ndoggee fijirde! Hakkeeji goɗɗi ɗi neɗɗo waɗata fuu takkataa e ɓanndu muuɗum, sanaa fijirde. Pijoowo na waɗana ɓanndu mum hakke. Yalla on anndaa ɓanndu gooto mooɗon fuu wo suudu Ruuhu Ceniiɗo gonɗo e mooɗon mo Laamɗo hokki on oon? On njeyaa ko'e mooɗon, sabo Laamɗo soodii on coggu tiiɗungu. Ndelle, teddiniron ɗum e ɓalli mooɗon. Joonin kaa mi jaaboto ƴamɗe ɗe mbinndanɗon kam ɗeen. Goonga, si tawii gorko naaddaay e deekum fu, na wooɗi. Ammaa faa taa fijirde waɗa, gorko fuu na haani tawdee e deekum, debbo du tawdee e gorum. Gorko fuu wondira e deekum no haaniri, debbo du humtana gorum haaju muuɗum. Debbo dawrantaa ɓanndu muuɗum, wo gorum dawranta ndu. Gorko du dawrantaa ɓanndu muuɗum, wo deekum dawranta ndu. Taa fay gooto mooɗon salanoo banndum si wanaa e dow ko ndewruɗon wakkati seeɗa faa ngaɗon du'aare. Ammaa caggal ɗuum, keddodoɗon ngondon no haaniri ni, taa mbaason nanngitaade de Seyɗaani jarriboo on. Ko kaalanammi on joonin ɗuum, wanaa ko tilsi. Mi hollu on laawol lobbol ni. Ko ɓurumi yiɗude dey, yimɓe fuu laatoo hono am. Ammaa mono fuu no Laamɗo hokkiri ɗum: woɓɓe kokkiraa nii, woɓɓe du kokkiraa nii. To ɓe ɓaŋaay e ɓe ɓaŋaaka ɓeen, kam e rewɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi, miɗo wi'a si iɓe keddorii noon, hono no am ni, ɗum ɓuri woodde e maɓɓe. Ammaa si tawii ɓe mbaawaa nanngitaade fu, ɓe ɓaŋa, ɓe ɓaŋee. Sabo ɗum ɓuri jooɗoraade noon muuyo ina torra ɗum. Wonɓe e dewle ɓeen, miɗo yamira ɗum'en yamiroore nde ƴuuraay to am, wo to Joomiraaɗo nde ƴuuri: debbo haanaa seerude gorum. Si tawii o seerii ɗum fu, o heddoroo noon, maa du o warta e muuɗum. Gorko du haanaa seerude deekum. Onon heddiiɓe du, miin e hoore am haalanta on, wanaa Joomiraaɗo: si goonɗinɗo Iisaa ina jogii debbo mo goonɗinaay tawee debbo oon ina yardii wondude e makko fu, taa o seera ɗum. Naa si debbo goonɗinɗo dewlaama gorko mo goonɗinaay tawee gorko oon ina yardii wondude e makko fu, taa o seera ɗum. Sabo gorko mo goonɗinaay oon ina laamniree deekum. Katin du, debbo mo goonɗinaay oon ina laamniree gorum. Si wanaa noon, ɓiɓɓe mooɗon laatoto ɓe laaɓaa, tawee le ɓe seniiɓe. Ammaa mo goonɗinaay, si yiɗii seerude goonɗinɗo oon, seera. Goonɗinɗo oon, si wo debbo naa wo gorko, tilsinaaka e dewgal hono ngaal. Sabo Laamɗo noddii en faa mbuurden e jam. Aan debbo goonɗinɗo, a anndaa yalla aɗa waawi hisinde gora. Aan gorko goonɗinɗo du, a anndaa yalla aɗa waawi hisinde deeka. Ɗum le, mono fuu wuurda hono no Joomiraaɗo yeɗiri ɗum ni, no worrunoo nde Laamɗo noddi ɗum ndeen. Noon njamirammi kawrite goonɗinɓe fuu. Tawaaɗo wo taadiiɗo nde Laamɗo noddi ɗum ndeen, taa filoo wartude hono mo taadaaki. Noddaaɗo de tawi taadaaki wakkati oon, taa taadoo. Taadaade e rafi taadaade fuu walaa ko nafata. Ko nafata dey, wo jokkude jamirooje Laamɗo. Mono fuu heddoroo no worrunoo wakkati nde Laamɗo noddannoo ɗum ndeen. Nde noddaɗaa ndeen, si tawii a maccuɗo, taa ɗum laatane mettorgal. Ammaa si a heɓii laawol no ndimɗiraa fu, ndimɗaa. Sabo maccuɗo mo Joomiraaɗo noddi, laatake dimɗinaaɗo Joomiraaɗo. Dimo noddaaɗo du, laatake maccuɗo Almasiihu. On coodaama coggu tiiɗungu. Ndelle taa laatee maccuɓe yimɓe. Sakiraaɓe, mono fuu no worrunoo nde noddanoo ndeen, heddoroo noon yeeso Laamɗo. To yimɓe ɓe ndewlaay ɓeen, mi walanaa ɗum'en yamiroore ƴuurunde to Joomiraaɗo, de mi haalan ko woni miilo am, miin mo yurmeende Joomiraaɗo waɗi koolniiɗo oon: saabe torraaji joonin ɗiin, miɗo miiloo neɗɗo heddoroo no worri ni ɓuri woodde e muuɗum. Si dewgal ina woodi hakkunde maa e debbo, taa piloɗaa taƴude ngal. Si dewgal walaa hakkunde maa e debbo, taa piloɗaa debbo. Ammaa si a ɓaŋii du, a luttaay. Surbaajo du si ɓaŋaama, luttaay. Ammaa naatuɓe e ɓangal ɓeen ɓilloto e nguurndam muɓɓen. Miɗo yiɗi dannude on ɗum. Sakiraaɓe, inan ko njiɗumi wi'ude: wakkati o na raɓɓiɗi. Joonin, ɓaŋuɓe ɓeen ngaɗa hono ɓaŋaay ni, woyooɓe ngaɗa hono mboyaay, weltiiɓe ngaɗa hono mbeltaaki, soodooɓe ngaɗa hono njeyaa ko coodi, nawtortooɓe adunaaru ndu ngaɗa hono ndu nafaay ɗum'en. Sabo no adunaaru ndu worri joonin ni ina faltoo. Ko njiɗumi dey, ndaɗon e kaɓɓu-ko'u adunaaru. Mo dewlaay, hakkillo mum to kulle Joomiraaɗo ndaarata, wo ko welata Joomiraaɗo filotoo. Ammaa dewluɗo, hakkillo muuɗum to kulle adunaaru ndaarata, wo ko welata deekum filotoo. Ɓernde muuɗum feccitake. Debbo mo ɓaŋaaka e surbaajo fuu, ina kilnii kabaaru Joomiraaɗo, faa ɓe laatoo seniiɓe ley ɓalli maɓɓe e yonkiiji maɓɓe fuu. Ammaa ɓaŋaaɗo, ina hilnii kabaaru adunaaru, wo ko welata gorum filotoo. Wo faa nafa on mbiirumi noon, wanaa faa tonnga on. Miɗo yiɗi mbuurdon no haaniri, ngollanon Joomiraaɗo e ɓernde wootere e hakkillo wooto. Si muuyo mawnii e neɗɗo faa huli taa ronka nanngitaade e mo haɓɓani fu, ndeen kaa dewgal ngaal ina haani waɗeede. Ngal waɗiree no o yiɗiri noon, o luttaay. Ammaa ina waawi laataade gorko hooƴii anniya e ɓernde muuɗum ɓaŋataa, tawii wanaa tilay sabo na waawi nanngitaade. Si gorko oon anniyake ɓaŋataa debbo oon fu, waɗii ko wooɗi. Ndelle, ɓaŋuɗo mo haɓɓani waɗii ko wooɗi, mo ɓaŋaay mo haɓɓani du waɗii ko ɓuri wooɗude. Debbo ɓaŋaaɗo wo kaɓɓaaɗo sini gorum ina heddii na wuuri. Ammaa si gorum oon yawtii, ina waawi ɓaŋeede mo yiɗi. De sanaa tawee wo jokkuɗo laawol Joomiraaɗo. Ɗum le, si o heddake e ngortaalaaku fu, ndeen o ɓurata ɓernde welnde. Ɗum woni miilo am, de miɗo miiloo ko kollammi on ɗuum ƴuurii e Ruuhu Laamɗo. Joonin en ndaaran kabaaru teewu cakkanaangu tooruuji. Eɗen anndi «en fuu eɗen ngoodi anndal». Anndal le, waddan mawninkinaare. Wo njinngu semmbinɗinta goonɗinɓe. Neɗɗo fuu miiliiɗo na jogii anndal, anndaa tafon no haani anndirde. Ammaa neɗɗo fuu jiɗɗo Laamɗo, Laamɗo ina anndi ɗum. Ndelle e dow nyaamugol teewu cakkanaangu tooruuji, eɗen anndi «tooru fuu ley adunaaru wanaa fay huunde». Eɗen anndi du, «Laamɗo walaa si wanaa gooto oon». Yimɓe na mbi'a reweteeɓe ina ngoodi dow kammu e dow leydi. Si goonga, wi'eteeɓe «reweteeɓe» e «joomiraaɓe» na keewi. Ammaa to meeɗen, Laamɗo gooto tan woodi, Baabiiwo taguɗo huunde fuu mo mbuuranɗen oon. Wooɗi du, Joomiraaɗo gooto tan woodi, Iisaa Almasiihu mo huunde fuu laatorii saabe muuɗum, kokkoowo en nguurndam oon. Ammaa wanaa yimɓe fuu paami ɗum. Woɓɓe woownooɓe rewude tooruuji, faa hannden si ɓe nyaamii teewu cakkanaangu tooruuji fu, ɓe miiloto wo tooruuji jaati njeyi teewu nguun. Ndeen ɓerɗe maɓɓe pelan ɓe, mbona, sabo na lokkiɗi. De nyaamdu kaa ɓattintaa en Laamɗo. Si en nyaamii, ɓeydantaa en faa'e. Si en nyaamaay du, ɓuytantaa en faa'e. Goonga, on kokkaama laawol faa mbaawon nyaamude huunde fuu. Ammaa kakkilee taa laawol ngool liɓa ɓe tabitaay e ley goonɗinal ɓeen. Sabo aan bi'eteeɗo jom anndal, si lokkaajo yi'ii ma aɗa nyaama ley suudu tooru fu, wanaa ɗum suusinan ɓernde mum faa nyaama teewu cakkanaangu tooruuji kam du naa? Hono noon, sakiike men lokkaajo mo Almasiihu maayani oon, halkirta saabe anndal maa ngaal. Si on ngaɗii sakiraaɓe ɓe tabitaay e ley goonɗinal ɓeen hakke, si on nawnii ɓerɗe maɓɓe fu, on luttii Almasiihu. Ndelle, si tawii nyaamude teewu ina liɓa sakiike am fu, mi nyaamataa ngu katin abada, taa mi liɓa sakiike am. Mi jeyaa hoore am naa? Mi laataaki nulaaɗo naa? Mi yi'aay Joomiraaɗo meeɗen Iisaa naa? Wanaa saabe ko ngollanmi Joomiraaɗo ɗuum ngoonɗinirɗon naa? Fay si to woɓɓe mi wanaa nulaaɗo, to mooɗon kaa wo mi nulaaɗo, sabo ko ngoonɗinɗon Iisaa ɗuum ina seedoo faa laaɓi Joomiraaɗo nuli kam. Inan ko njaabotoomi felooɓe kam ɓeen: wanaa miɗen njeyi heɓude nyaamdu e njaram ley golle amin naa? Wanaa miɗen njeyi yaadude e debbo goonɗinɗo hono no nulaaɓe woɓɓe ɓeen naa? Hono no minyiraaɓe Joomiraaɗo ɓeen ni, e no Piyeer? Naa wo miin e Barnabas tan ngoni nulaaɓe jeyuɓe gollude faa mbuura? Moy e mooɗon yi'i sordaasi joɓoowo hoore muuɗum? Moy woni demoowo mo nyaamataa ko taƴi e ngesa muuɗum? Moy woni duroowo mo yarataa kosam kulle muuɗum? Ko kaalammi ɗuum, wanaa miilooji yimɓe tan. Tawreeta du haalii dow majjum. Inan ko winndaa e Tawreeta Muusaa: «Taa haɓɓu hunnduko ngaari wakkati ndi yaaɓata gawri faa sokkoo.» Ko Laamɗo taykii ɗo wo ga'i jaaɓooji naa? Wanaa wo saabe meeɗen o haaldata ɗo naa? Sikke walaa, wo enen mbinndanaa konngol ngol, sabo demoowo e cokkoowo fuu ina ngollira jikke heɓude ngeɗu muɓɓen. Min aawii e mooɗon barkeeji Ruuhu. Si min taƴii e mooɗon barkeeji adunaaru, yalla iɗum laatanii on huunde mawnde naa? Si woɓɓe na kaandi heɓude barke e juuɗe mooɗon, wanaa minen ɓuri haanude heɓude naa? Ammaa e ɗum fuu, min nawtoraaki laawol ngol. Miɗen munya huunde fuu taa min kaɗa Kabaaru Lobbo haala Almasiihu oon yaade yeeso. Yalla on anndaa gollooɓe e ley suudu dewal mawndu ɓeen ina mbuurdi e kulle ɗe yimɓe kokkata suudu nduun ɗeen naa? Yalla on anndaa halfinaaɓe golle hirsirde ɓeen ina keɓa ngeɗu muɓɓen e mayre naa? Hono noon du, Joomiraaɗo yamirii waajotooɓe Kabaaru Lobbo ɓeen mbuurda e Kabaaru Lobbo oon. De miin kaa, mi nawtoraaki fay gootel e kulle ɗeen. Ko mbinndammi e mooɗon joonin du, wanaa faa mi heɓa huunde. Maayde ɓurani kam diina nyaagaade huunde! Mi jaɓataa fay gooto itta mantagol am e majjum. Sabo waajaade Kabaaru Lobbo oon manataa kam, iɗum tilsani kam. Bone woodanii kam si mi waajaaki Kabaaru Lobbo oon! Sini miɗo gollannoo ɗum saabe muuyɗe am fu, ndeen kaa mi heɓanno njobdi. De si goonga, laatake tilay ngollirammi ɗum, wo gollal ngal kalfinaami. Ndelle ɗume woni njobdi am? Njobdi am woni heɓude waajaade Kabaaru Lobbo ɓolum, tawee du mi filataako heɓude ko baajotooɗo Kabaaru Lobbo foti heɓude. Sabo fay si mi dimo mo fay gooto dawrantaa, mi waɗii hoore am maccuɗo yimɓe fuu, yalla miɗo heɓa ko ɓuri heewude e muɓɓen. Hakkunde Alhuudiyankooɓe, mi waɗii hoore am Alhuudiyanke, faa mi heɓa ɗum'en. Hakkunde jokkuɓe Tawreeta Muusaa, mi waɗii hoore am jokkuɗo Tawreeta Muusaa, faa mi heɓa ɗum'en, fay si wanaa tilay mi jokka jamirooje ɗeen. Hakkunde yimɓe ɓe ngalaa e Tawreeta Muusaa ɓeen, mi waɗii hoore am hono mo walaa e Tawreeta oon, faa mi heɓa ɗum'en. Mi wi'aay mi jokkataa jamirooje Laamɗo ɗeen, sabo ley yamiroore Almasiihu ngonumi. E ley lokkaaɓe, mi waɗii hoore am mi lokkaajo, faa mi heɓa ɗum'en. Walaa fuu no mi waɗaay hoore am saabe yimɓe fuu, faa mi hisina woɓɓe muɓɓen no waawi laatoraade fuu. Miɗo waɗa ɗum fuu saabe Kabaaru Lobbo oon, faa mi heɓa barke muuɗum. Yalla on anndaa ley doggudu wo yimɓe heewɓe ndoggata, de gooto tan heɓata mbarjaari? Ndelle, ndoggee faa keɓon. Segilantooɓe daɗundurde fuu eeltan ɓalli muɓɓen eeltugol cattungol. Kamɓe, iɓe ngaɗira noon faa ɓe keɓa mbarjaari ndi duumataako. Enen le, wo faa keɓen mbarjaari nduumotoondi. Ndelle miin le, mi doggataa hono jiiltotooɗo mo anndaa ko dogganta. Mi nanndaa du hono culkotooɗo ɓolum. Ammaa miɗo ekintina ɓanndu am no naawiri faa mi dawrana ndu, taa mi waajoo woɓɓe Kabaaru Lobbo, de miin e hoore am mi laatoo mo heɓaay. Sakiraaɓe, mi yiɗaa ndullon ko hewtinoo maamiraaɓe meeɗen e jamaanu Muusaa ɗuum. Ɓe fuu iɓe ngonnoo ley ruulde, ɓe fuu ɓe peƴƴitiino maayo manngo. E ley ruulde ndeen e maayo ngoon, ɓe fuu ɓe keɓii lootagal batisima laatiiɓe jokkuɓe Muusaa. Katin du ɓe fuu ɓe nyaamdii nyaamdu wooturu ƴuurundu to Laamɗo. Ɓe fuu ɓe njardii njaram ngootam ƴuuruɗam to Laamɗo. Si goonga, iɓe njarannoo ɗam e tefaare Laamɗo yaadoore e maɓɓe. Tefaare ndeen woni Almasiihu. Ammaa ko ɓuri heewude e maɓɓe, mbelaay Laamɗo. Ɗum waɗi de ɓe maayi, ɓalli maɓɓe cankitaa ley ladde ndeen. Kulle ɗeen laatanii en misaalu, taa njokken muuyɗe terɗe bonɗe hono maɓɓe ni. Taa laatee rewooɓe tooruuji hono no woɓɓe maɓɓe ngaɗiri ni, hono no winndiraa: «Yimɓe ɓeen njooɗii ina nyaama ina njara, de ummii ina pija.» Taa naaten e fijirde hono no woɓɓe maɓɓe naatiri. Ko ɗum waɗi, yimɓe maɓɓe ujunaaje noogay e tato maayi nyannde wootere. Taa ndaartindoɗen Almasiihu hono no woɓɓe maɓɓe ngaɗi ni. Ko ɗum waɗi, bolle kalki ɗum'en. Taa ŋormee hono no woɓɓe maɓɓe ni. Ko ɗum waɗi, maleyka baroowo oon halkii ɓe. Kulle ɗeen fuu kewtake ɓe faa laatanoo en misaalu. Ɗum winndaama faa ɗum tindina en, enen wonɓe e cakitte jamaanuuji ɓeen. Ɗum le, miiliiɗo ina darii fuu, hakkila taa boɓɓoo. Walaa torra ndaartintooɗo on mo hewtataa ɓii-Aadama fuu. Wooɗi, Laamɗo wo koolniiɗo, accataa ndaartindeɗon ko ɓuri semmbe mon. Ley ndaartindaare ndeen o hokkan on laawol no mburtoroɗon nde faa mbaawon munyande nde. Saabe ɗuum, sakiraaɓe am horsuɓe, mboɗɗee dewal tooruuji. Miɗo haalana on hono wo on jom'en hakkillo ni. Ndelle caree onon e ko'e mon ko mbi'ammi ɗuum. Horde-loonde hiraande seniinde nde njetteten Laamɗo saabe muuɗum ndeen, si en njarii nde, en kawtii ƴiiƴam Almasiihu ɗaam. Buuru mo taƴeten oon, si en nyaamii ɗum, en kawtii ɓanndu Almasiihu nduun. Caggal buuru oon wo gooto, enen du, enen e heewude fuu, wo en ɓanndu wooturu, sabo eɗen njogii ngeɗu e buuru gooto oon. Taykee lenyol Israa'iila ngool: yimɓe maɓɓe nyaamooɓe kirsamaaji ɓeen laatake gootum e ley teddingol Laamɗo gaɗanaaɗo hirsirde oon. Mi wi'ataa teewu cakkanaangu tooruuji nguun wo huunde dagiinde hono noon. Mi wi'ataa du, tooruuji ɗiin, won ko ngoni. Ko njiɗumi wiide dey, kirsamaaji ɗi yimɓe ɓeen cakkata ɗiin, wo ginnaaji cakkantee, wanaa Laamɗo. Mi yiɗaa laatoɗon hawtuɓe e ginnaaji. On mbaawaa yardude horde Joomiraaɗo ndeen de njardon katin horde ginnaaji. On mbaawaa nyaamude e le'al Joomiraaɗo ngaal de nyaamron katin e le'al ginnaaji ɗiin. Naa umminde tikkere Joomiraaɗo kiroowo oon njiɗuɗen naa? Yalla en miilii eɗen ɓuri mo semmbe naa? Mbiiɗon: «Huunde fuu ina dagii.» Ayyo, ammaa wanaa fuu nafata. Si goonga, «huunde fuu ina dagii», ammaa wanaa huunde fuu semmbinta goonɗinal woɓɓe. Taa fay gooto filoo ko nafata hoore muuɗum tan, ammaa filoo ko nafata woɓɓe. Teewu cootteteengu luumo fuu, oɗon mbaawi nyaamirde ɗum ɓerɗe ɗe pelataa on tawa on ƴamaay yalla wo ɗum teewu cakkanaangu tooruuji naa wanaa. Sabo «leydi e ko woni e mayri fuu wo Joomiraaɗo jeyi.» Si neɗɗo mo goonɗinaay noddii on faa nyaamdon, de on njaɓii nootaade fu, nyaamon ko kokkaɗon fuu, tawa ɓerɗe mon pelataa on. Ammaa si goɗɗo wi'ii on: «Ɗum wo ko sakkanaa tooruuji», ndeen kaa, taa nyaamee ɗum, saabe biiɗo noon oon e saabe miiloo ɓernde mum feloore ɗum. Ko kaalammi haala miiloo ɓernde ɗuum, wanaa saabe ɓerɗe mooɗon onon, wo saabe ɓernde biiɗo noon oon. Sabo si goonga, walaa ko ɓernde neɗɗo goɗɗo saroo ndimaaku am. Si miɗo yetta Laamɗo e dow ko nyaamammi, ko waɗi de miɗo mbonkee saabe nyaamdu ndu njettirmi Laamɗo nduun? Ndelle, si oɗon nyaama maa oɗon njara, maa ko ngaɗoton fuu, ngaɗiree ɗum faa Laamɗo teddinee. Taa laatanee fay gooto fergere, wanaa Alhuudiyankooɓe, wanaa yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe, wanaa kawrital goonɗinɓe Laamɗo ngaal. Ngolliree hono am ni. Miɗo filoo ko welata yimɓe fuu e dow huunde fuu, tawee mi filaaki nafaa am miin tan. Wo ko nafata yimɓe heewɓe pilotoomi, faa ɓe kisinee. Nyemmbitee kam hono no nyemmbitirammi Almasiihu ni. Miɗo yetta on ko miccitiɗon kam e huunde fuu, e ko njokkuɗon al'aadaaji ɗi kollumi on ɗiin. Ammaa, miɗo yiɗi paamon Almasiihu woni hooreejo gorko fuu, gorko woni hooreejo deekum, katin du Laamɗo woni hooreejo Almasiihu. Ndelle, si gorko na du'oo maa na haalda konngol annabaaku de suddi hoorem fu, huyfinii hooreejo muuɗum oon. Ammaa si debbo na du'oo naa na haalda annabaaku de suddaay hoore muuɗum fu, huyfinii hooreejo muuɗum oon, sabo imo wa'i hono wo o toytiiɗo ni. Sabo dey, si debbo suddaay hoore muuɗum, ina haani taƴa sukundu mum fuu. Ammaa taƴude sukundu mum naa toytude ndu ina semtina debbo. Ndelle na haani sudda hoore muuɗum. Taa gorko kaa sudda hoorem, sabo gorko wo tagaadi Laamɗo, na holla darja muuɗum. Debbo kaa wo darja gorko. Sabo wanaa gorko ittaa e debbo, wo debbo ittaa e gorko. Katin du, wanaa gorko taganaa debbo, wo debbo taganaa gorko. Saabe ɗuum, e saabe nulaaɓe laamu fu, ina tilsani debbo sudda hoore muuɗum. Ɗum laatanto ɗum maande holloore ina woni ley hawju gorum. Ammaa ɗum e laataade fuu, ley tagaadi Joomiraaɗo, debbo ina haajaa gorko, gorko du ina haajaa debbo. Sabo no debbo ƴuuriri e gorko ni, hono noon gorko du ƴuurirta e debbo, rimee. De ɗuum fuu to Laamɗo ɗum ƴuuri. Caree onon e ko'e mon: si debbo na rewi Laamɗo tawi suddaay hoorem, yalla na fonnditii naa? Wanaa tagaadi ndiin e hoore muuɗum ina faamina on sukundu juutundu ina semtinii e gorko? Ammaa debbo kaa, si na woodi sukundu juutundu fu, wo darja muuɗum. Sabo o hokkiraama sukundu juutundu faa o sudda hoore makko. De si goɗɗo yeddii ɗum de jokki laawol gonngol fu, faama ɗum wanaa al'aada amin, ɗum wanaa al'aada kawrite goonɗinɓe Laamɗo ɗeen du. Won ko njiɗumi haalande on joonin, haala no kawritirton. Haala majjum mi waawaa yettude on, sabo nde kawritinɗon fu, wo ko boni ɓeydotoo, wanaa ko wooɗi. Ko artii fuu, mi nanii si on kawritii fu, luural ina woni hakkunde mooɗon. Miɗo miila du wo ɗum goonga. Ina tilsi pelle pelle ngaɗa hakkunde mooɗon, faa hoolniiɓe jaati wonɓe e ley mooɗon ɓeen annditee. Nde kawritinɗon fu, wanaa nyaamude hiraande Joomiraaɗo ndeen hawrunduri on. Sabo gooto mooɗon fuu henyoto nyaama hiraande muuɗum. Woɓɓe mooɗon ina njolba, woɓɓe mooɗon du ina culoo. Yalla on ngalaa cuuɗi ɗo kaanɗon nyaamude e yarude naa? Naa wo on njawu kawrital goonɗinɓe Laamɗo ngaal? Yalla oɗon njiɗi huyfinde ɓe ngalaa faa'e ɓeen naa? Ɗume mbi'ammi on? Mi yetta on naa? Mi waawataa yettude on e ɗum. Sabo miin, inan ko keɓumi e Joomiraaɗo de njottinmi on: ley jemma mo Joomiraaɗo meeɗen Iisaa jambaa oon, hooƴi buuru, yetti Laamɗo, heli buuru oon, wi'i: «Ɗum wo ɓanndu am hokkaandu saabe mooɗon. Ngaɗon ɗum faa miccitoɗon kam.» Hono nii du, nde ɓe tilinoo e hiraande ndeen, o hooƴi horde cabijam. O wi'i: «Horde nde woni amaana keso tabintiniraaɗo ƴiiƴam am. Nde njaroton fuu, miccitoɗon kam.» Sabo nde nyaamoton buuru oon e nde njardoton horde cabijam ndeen fu, oɗon kaala haala maayde Joomiraaɗo faa ɗo wartowi. Ndelle, neɗɗo fuu nyaamirɗo buuru Joomiraaɗo no fotiraay, yardi horde makko no fotiraay, waɗii hakke e ɓanndu Joomiraaɗo nduun e ƴiiƴam makko ɗaam fuu. Ndelle, mono fuu taykoo hoore muuɗum fadde muuɗum nyaamude buuru oon naa yardude horde ndeen. Sabo neɗɗo fuu nyaamuɗo buuru oon, yardi horde ndeen, de miilaaki wo ɗum ɓanndu Joomiraaɗo nduun fu, fooɗanan hoore muuɗum sariya no nyaamiri e no yariri noon. Ɗum waɗi de nyawɓe e lokkaaɓe ina keewi e mooɗon, woɓɓe mooɗon du njawtii. Sini en taykotono ko'e meeɗen, en carataakeno. Ammaa Joomiraaɗo ina saroo en faa dartina en, taa njukkodeɗen e adunaaru ndu. Ndelle sakiraaɓe am, si oɗon kawrita faa nyaamdon hiraande Joomiraaɗo ndeen, mono fuu njaɓɓoo banndum. Si goɗɗo yolbii fu, sanaa nyaama to suudu muuɗum. Ndeen kawrite mooɗon laatantaako on jukkungo. Wooɗi, ko heddii ɗuum mi biltan ɗum si mi warii. Joonin en ndaaran kabaaru dokke Ruuhu Ceniiɗo. Sakiraaɓe, mi yiɗaa tawee on paamaay. Nde on ngoonɗinaayno Joomiraaɗo ndeen, oɗon anndi tooruuji muumɗi ɗiin na ɗowa on, na majjina on. Saabe ɗuum miɗo yiɗi paamon: fay gooto waawaa wi'ude «Iisaa wo kuɗaaɗo» si Ruuhu Laamɗo ina woni e muuɗum. Katin du fay gooto waawaa wi'ude «Iisaa wo Joomiraaɗo» si Ruuhu Ceniiɗo walaa e muuɗum. Dokke ɗe Ruuhu Ceniiɗo hokkata en ɗeen ina ceedi sifa, de Ruuhu oon wo gooto. Golleeji ballooji kawrital ɗiin ina ceedi sifa, de Joomiraaɗo oon wo gooto. Ko golleeji ɗiin ndimata ina seedi sifa, ammaa Laamɗo gooto oon kam gollata ɗi fuu ley yimɓe ɓeen fuu. Mono fuu hokkaama dokkal ɓanginoowal Ruuhu faa ngal nafa kawrital fuu. Imo hokka ooɗo haala hakkilanteeha, o hokka ooto haala kebbinaaka anndal. Kanko Ruuhu gooto oon hokkata ooɗo goonɗinal luggungal, ooto dannude nyawɓe. O hokka ooɗo waɗude kaayeefiiji, ooto haaldude annabaaku. O hokka ooɗo senndude ko ƴuuri e Ruuhu e ko ƴuuri e ginnaaji, ooto haalude ɗemle ɗe anndaaka. O hokka goɗɗo du fiirtude ɗemle ɗeen. Wo Ruuhu gooto oon gollata ɗum fuu. Wo kam feccata, de hokka mono fuu dokkal ngal muuyi. Wooɗi ɓanndu du wo wooturu, de na jogii terɗe keewɗe. Fay si terɗe ɓanndu na keewi, ɓanndu kaa wo wooturu. Hono noon ɓanndu Almasiihu du worri. Sabo en fuu en mbatisiraama Ruuhu gooto faa laatoɗen ɓanndu wooturu, yalla wo en Alhuudiyankooɓe naa en nganaa, yalla wo en rimɓe naa en riimayɓe. Katin du en fuu en njarnaama Ruuhu gooto oon. Ɓanndu wanaa tergal gootal, wo terɗe keewɗe. Si koyngal wi'ii: «Caggal mi wanaa junngo, mi jeyaaka e ɓanndu», ɗum haɗataa ngal jeyeede e ɓanndu. Naa si nowru wi'ii: «Caggal mi wanaa yitere, mi jeyaaka e ɓanndu», ɗum haɗataa ndu jeyeede e ɓanndu. Si terɗe ɗeen fuu wo gite, noy neɗɗo oon nanirta? Naa si ɗe fuu wo ɗe noppi, noy neɗɗo oon maatirta ko uurata e ko luuɓata? Ammaa, Laamɗo hawrundurii terɗe ɗeen fuu e ɓanndu wooturu hono no muuyiri ni. Si tergal gootal tan woodunoo, ɗum kaa laatataako ɓanndu. Ndelle, terɗe ɗeen ina keewi, de ɓanndu nduun wo wooturu. Yitere waawaa wi'ude junngo: «Mi haajaaka ma.» Hoore du waawaa wi'ude koyɗe: «Mi haajaaka on.» Ammaa, terɗe ɓanndu nannduɗe e ɓurɗe lokkiɗinde, ɗeen ngoni ɗe kaajaɗen sanne. Terɗe ndaardeteeɗe wo kuyfuɗe, ɗeen ɓurɗen teddinde. Ɓurɗe semtinaade, ɗeen ɓurɗen haybude. De terɗe meeɗen goɗɗe ɓurɗe teddeengal ɗeen kaajaaka waɗeede noon. Laamɗo hawrunduri terɗe fuu, hokki terɗe lokkaaje ɗeen teddeengal faa ɓuri ɗeya ɗeen. O waɗii ɗum faa taa luural waɗa e ɓanndu nduun, ammaa faa terɗe ɗeen fuu kaybundura. Si tawii tergal gootal naawii, keddiiɗe ɗeen fuu naawdan e muuɗum. Si tergal gootal teddinaama, keddiiɗe ɗeen fuu mbeltodoto e muuɗum. Wooɗi onon, wo on ɓanndu Almasiihu, mono e mooɗon fuu wo tergal e ɓanndu makko nduun. Nii Laamɗo darniri kawrital goonɗinɓe ngaal: ko artii fuu o joƴƴini nulaaɓe, o ɓeydi katin haaldooɓe annabaaku, de o jokkintini jannginooɓe. Caggal ɗuum, o joƴƴini waɗooɓe kaayeefiiji e dannooɓe nyawɓe e wallooɓe e ardotooɓe e haalooɓe ɗemle ɗe anndaaka. Yalla yimɓe fuu wo nulaaɓe naa? Yalla ɓe fuu wo ɓe haaldooɓe annabaaku naa? Ɓe fuu wo ɓe jannginooɓe naa? Ɓe fuu iɓe ngaɗa kaayeefiiji naa? Yalla yimɓe fuu kokkaa dannude nyawɓe naa? Naa haalude ɗemle ɗe anndaaka? Naa fiirtude ɗemle ɗeen naa? Wanaa noon! Wooɗi ndelle, tinnee, pooɗanee dokke ɓurɗe heewude nafaa ɗeen. Joonin le, mi hollan on laawol ɓurngol fuu wooɗude ngol hono muuɗum walaa. Si mi haalirii ɗemle yimɓe, fay ɗemle maleyka'en, de njinngu walaa e am fu, wo mi lennguru senƴooru, naa wo mi duko jamɗe gokkundurteeɗe tan. Si miɗo woodi dokkal haaldude annabaaku, de mi faama sirriiji fuu e annde fuu, naa si mi tawraama goonɗinal faa mi dirna baamle, si njinngu walaa e am fu, mi wanaa fay huunde. Si mi hokkii ko njogiimi fuu talkaaɓe naa mi hokkitirii ɓanndu am duppee, de njinngu walaa e am fu, ɗum nafataa kam fay huunde. Njinngu ina jogii munyal, ina jogii moƴƴuki. Njinngu waldaa e kiram, mantataako, mawninkintaako. Njinngu waɗataa ko semtinii, filataako muuyɗe hoore muuɗum. Ngu yaawaa ɓernude, ngu saawataa tikkere. Njinngu seyortaako oonyaare, wo goonga seyortoo. Wakkati fuu njinngu ina sawrii, selataa hoolaade, de na heɗoo Laamɗo ley huunde fuu. Munyal muuɗum timmataa. Njinngu saamataa abada. Haaldude annabaaku timminte, ɗemle celan, anndal du timminte. Sabo anndal meeɗen ina nyaki, haala annabaaku du ina nyaki. Ammaa si ko hiɓɓi ɗuum warii fu, ko nyaki ɗuum fuu faltoto. Nde laatinoomi cukalel ndeen, miɗo haaldannoo hono cukalel, miɗo miilotonoo hono cukalel, miɗo yiirannoo du hono cukalel. De ko laatiimi mawɗo ɗuum, mi seedii e golle cukaaku. Ko nji'eten joonin ɗuum laaɓaay, wo hono yuurnaade daandorgal niɓɓungal ni. Ammaa ley ko warata ɗuum en njiiran gite men faa laaɓa. Ko anndumi joonin ɗuum hiɓɓaay, ammaa wakkati waran nde anndammi faa hiɓɓa, hono no Laamɗo anndiri kam faa hiɓɓi ni. Ndelle, kulle tati ngoni duumotooɗe: goonɗinal e jikke e njinngu. De ko ɓuri manngu hakkunde majje fuu wo njinngu. Ndelle, pooɗanoɗon njinngu no mbaawruɗon fuu. Eelon du dokke Ruuhu Ceniiɗo ɗeen. De ko ɓuri fuu, piloɗon haaldude annabaaku. Sabo kaaliroowo ɗemle ɗe anndaaka wo Laamɗo haaldata, wanaa yimɓe. Si goonga, fay gooto faamataa ko o haalata. Imo haalda sirriiji ley kawtal Ruuhu. Ammaa kaaloowo konngol annabaaku oon, wo yimɓe haaldata, faa semmbina goonɗinal muɓɓen, sellina ɓerɗe muɓɓen, de feewtina ɗe. Kaaliroowo ɗemle ɗe anndaaka, wo hoore muuɗum nafata. Ammaa kaaldoowo annabaaku, wo kawrital goonɗinɓe nafata. Miɗo yiɗi kaaliron ɗemle ɗe anndaaka on fuu, de ko ɓurani kam, kaaldon annabaaku. Sabo kaaldoowo annabaaku ɓuri kaaliroowo ɗemle ɗe anndaaka, si wanaa tawa neɗɗo ina waawi fiirtude, faa kawrital goonɗinɓe ngaal heɓa nafaa. Ndelle sakiraaɓe, si mi warii to mooɗon de miɗo haalirana on ɗemle ɗe anndaaka, ɗume ɗum nafata on? Si haala am waddanaay on ko Laamɗo ɓanginani kam ɗuum, naa anndal, naa konngol annabaaku, naa waaju fu, ɗum fuu ɗum nafataa on. Taykoɗen du fay ko walaa yonki hono sereendu naa hoddu. Si munkariiji ɗiin piyaaka faa laaɓi fu, noy annditirten ko sereendu nduun fuufata naa ko hoddu nduun hoɗata? Naa si puufoowo luwal wolde fuufaay faa laaɓi, moy segilantoo wolde ndeen? Hono noon, onon du, si on njottinirii kabaaru oon ɗemle ɗe anndaaka de ko faaminii fuu walaa, noy paamirteɗon? On paɗɗii haala mon ley henndu! Ina woodi ɗemle keewɗe ley adunaaru. De no ceediri fuu, walaa haala ka nanataake. Ammaa si neɗɗo haaldii e am ɗemngal ngal mi nanataa fu, mi laatanake ɗum janano, kam du laatanake kam janano. Hono noon, onon du e ley fooɗanagol mooɗon dokke Ruuhu ɗeen, tinnoɗon e heɓude dokke cemmbinooje kawrital goonɗinɓe ngaal e semmbe mooɗon fuu. Ndelle, kaaliroowo ɗemngal ngal anndaaka fuu ŋaaroo Laamɗo waawude fiirtude ngal. Sabo si miɗo waɗa du'aare e ɗemle ɗe mi anndaa fu, goonga, yonki am ina woni e du'aare, ammaa mi faamataa miin e hoore am. Ndelle, noy ngaɗammi? Mi waɗan du'aare e yonki am, ammaa mi waɗan nde e hakkillo am du. Mi yimiran yonki am, ammaa mi yimiran hakkillo am du. Si wanaa noon fu, si a yettirii Laamɗo e ley yonki maa tan, noy tawaaɗo toon mo woowaa ɗum waawirta wi'ude «Aamiina» e yettugol maaɗa ngool? Sabo joomum nanataa ko kaalataa ɗuum. Fay si yettugol maa ngool ina wooɗi sanne, ngol nafataa joomum fey. Miɗo yetta Laamɗo, ko kaaldammi ɗemle ɗe anndaaka faa ɓuri on on fuu. Ammaa e ley kawrital goonɗinɓe, haalude karfeeje joy paaminiiɗe faa janngina yimɓe, ɓurani kam haalirde karfeeje ujunaaje sappo ɗemle ɗe anndaaka. Sakiraaɓe, taa laatoɗon hono cukaloy e ley hakkillooji mooɗon. Laatoɗon ɓe ngalaa bonanda hono cukaloy, ammaa e ley hakkillooji mon laatoɗon mawɓe. Ina winndaa e Tawreeta: «Nde kaaldowammi e yimɓe am, wo e kunnduɗe yimɓe leyɗe goɗɗe, wo e ɗemle jananɓe kaalirammi. Ɗum fuu, ɓe kettindantaako kam.» Wo noon Joomiraaɗo wi'i. Hono noon, ɗemle ɗe anndaaka ɗeen wo maande sariya ɗo ɓe ngoonɗinaay, ɗe nganaa maande ɗo yimɓe goonɗinɓe. Haaldude annabaaku du wo maande ɗo goonɗinɓe, wanaa ɗo ɓe ngoonɗinaay. Ndelle, si goonɗinɓe fuu kawritii, ina kaalda ɗemle ɗe anndaaka, de yimɓe ɓe mboowaa ɗum naa yimɓe ɓe ngoonɗinaay ngarii fu, ɓe mbi'an wo on haaŋaaɓe. Ammaa si gooto e yimɓe ɓeen warii, de tawi yimɓe fuu ina kaalda annabaaku, ko o nanata ɗuum fuu ina faamina mo hakkeeji makko, ina saroo mo. Ko suuɗii ley ɓernde makko ɓangan. Ndeen o hippoto e leydi, o sujidana Laamɗo, o wi'a: «Si goonga ni, Laamɗo ina wondi e mooɗon.» Ndelle sakiraaɓe, noy ngaɗoton? Si on kawritii, de gooto mooɗon ina woodi jimol, goɗɗo du ina janngina, goɗɗo ina woodi ko Laamɗo ɓanginani ɗum, goɗɗo ina haala ɗemngal ngal anndaaka, goɗɗo du na fiirta ngal, sanaa fuu waɗiree faa semmbina kawrital goonɗinɓe ngaal. Si ɗemle ɗe anndaaka kaalirtee, taa ɓura yimɓe ɗiɗo naa tato. Ɓeen du, sanaa ɓe kaalira gooto gooto, de gooto mooɗon fiirta. Ammaa si piirtoowo walaa, joomum deƴƴinoo e ley kawrital ngaal, haalda e Laamɗo e ley ɓernde muuɗum. Haaldooɓe annabaaku du, ɗiɗo naa tato tan kaala, de heddiiɓe ɓeen kiinya haala maɓɓe kaan. De si won ko Laamɗo ɓanginani gooto e jooɗiiɓe ɓeen, kaaloowo arandeejo oon deƴƴinoo. Sabo on fuu, oɗon mbaawi haaldude annabaaku gooto gooto, faa yimɓe fuu keɓa paamal e ɓerɗe cellinaaɗe. Haaldooɓe annabaaku ɓeen ina mbaawi nanngitinde ko'e muɓɓen. Si goonga, Laamɗo waɗataa ko jiiɓii. Wo o Laamɗo gaddoowo jam. No worri e kawrite seniiɓe ɗeen fuu, sanaa rewɓe ndeƴƴinoo ley kawrite ɗeen, sabo ɓe ngalaa laawol haalude ley ɗoon. Ɓe ɗowtoroo no Tawreeta wi'iri noon. Si tawii won ko ɓe njiɗi faamtindaade, ɓe acca faa ɓe koota, ɓe ƴamowa jom'en cuuɗi maɓɓe. Sabo konngol debbo nanee ley kawrital ina semtinii. Naa oɗon miiloo konngol Laamɗo ngool to mooɗon ƴuuri naa? Wo onon tan keɓi ngol naa? Si neɗɗo ina miilii wo annabaajo maa ina miilii wo jogiiɗo baawɗe Ruuhu Ceniiɗo, ina haani annditinde ko mbinndanammi on ɗuum wo yamiroore Joomiraaɗo. Mo annditaay ɗum fuu, Laamɗo annditataa ɗum. Ndelle sakiraaɓe, pooɗanoɗon haaldude annabaaku, katin du taa kaɗon ɗemle ɗe anndaaka haaleede. Ammaa huunde fuu waɗiree no haaniri, tawee fuu ina fonnditii. Sakiraaɓe, miɗo miccintina on Kabaaru Lobbo mo mbaajinoomi on. On njaɓii ɗum, oɗon keddii oɗon kaɓɓii e majjum. Wo saabe Kabaaru oon kisinirteɗon, si tawii on tiigorake mo no kaaldanmi on ni. Si wanaa noon fu, goonɗinal mon laatoto ɓolum. Mi yottinanii on kabaaru mo keɓumi, ɓurɗo huunde fuu oon. Ɗum woni: Almasiihu maayii saabe hakkeeji meeɗen, no Binndi ɗiin mbiiri ni. O wattaama ley saabeere. O iirtake e nyalooma tataɓo, no Binndi ɗiin mbiiri ni. O ɓanganii Piyeer. Caggal ɗuum, o ɓangani taalibaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen. Caggal ɗuum, o ɓangani ko ɓuri sakiraaɓe keme njoyo ley wakkati gooto. Ko ɓuri heewude e maɓɓe ina mbuuri faa joonin, de woɓɓe maɓɓe paltake. Jokkiti katin, o ɓangani Yaakuuba, de o ɓangani nulaaɓe ɓeen fuu. Sakitii, o ɓangani kam miin ga'uɗo hono ɓinngel dimaangel gilla wakkati muuɗum yottaaki ni. Si goonga, miin ɓuri nulaaɓe ɓeen fuu famɗude. Mi fotaay fay noddireede nulaaɗo, sabo mi torriino kawrital goonɗinɓe Laamɗo. Joonin le, saabe moƴƴere Laamɗo ndeen laatoriimi ko ngonumi ɗuum. Moƴƴere nde o waɗani kam ndeen du rimaay ɓolum. Si goonga, miin ɓuri nulaaɓe ɓeen fuu gollude. De wanaa miin gollata, wo moƴƴere Laamɗo wonnde e am ndeen gollata. Ndelle nde wo miin, nde wo kamɓe, fuu fotu. Wo ɗuum min fuu min mbaajotoo, ɗuum du ngoonɗinɗon. Wooɗi, miɗen mbaajoo Almasiihu iirtake e maayde. Ndelle, noy woɓɓe mooɗon mbiirata maayɓe ummitataako? Sini ummital maayɓe walaa, Almasiihu e hoore muuɗum ummitaaki. De si Almasiihu ummitaaki, waaju amin wo ɓolum, goonɗinal mooɗon du wo ɓolal. Wooɗi si maayɓe ummitataako du, iɗum holla ko min ceedanii Laamɗo ɗuum wo fewre. Sabo min mbi'ii Laamɗo ummintinii Almasiihu, de ɗum wanaa goonga si maayɓe ummitataako. Si maayɓe ummitataako, Almasiihu e hoore muuɗum ummitaaki. Si Almasiihu ummitaaki, goonɗinal mooɗon wo ɓolal, oɗon ngoni ley hakkeeji mon faa joonin. Si wo noon du, maaynooɓe e ley goonɗinal Iisaa Almasiihu ɓeen kalkii. Si jikke meeɗen e Almasiihu wo ley nguurndam meeɗen ɗo tan nafannoo, eɗen ɓuri yimɓe fuu yurminaade. Ammaa si goonga, Almasiihu ummintinaama e maayde, laatake artiiɗo e ummitotooɓe. Sabo no maayde ƴuurdi e neɗɗo gooto, hono noon du ummital hakkunde maayɓe ƴuurdi e neɗɗo gooto. No yimɓe fuu maayirta saabe kawtal muɓɓen e Aadama, hono noon du yimɓe fuu ummintinirtee saabe kawtal muɓɓen e Almasiihu. Ammaa mono fuu e wakkati muuɗum ummitotoo. Almasiihu woni arandeejo oon. Ndeen si wartii fu, ɓe o jeyi ɓeen du ummitoto. Ndeen timmoode waran. Almasiihu halkan kaanankaaku e baawɗe e semmbe fuu, de hokkita Laamɗo Baabiiwo laamu. Sabo ina tilsi Almasiihu laamoo faa nde Laamɗo waɗi mo o yaaɓa wayɓe mo ɓeen fuu. Ganyo cakitotooɗo halkeede oon wo maayde, sabo ina winndaa: «Laamɗo wattii huunde fuu ley koyɗe makko.» Ammaa si wi'aama «huunde fuu wattaama ley koyɗe makko», na tannyoraa Laamɗo gaɗuɗo ɗum oon kaa naataay. Nde huunde fuu heedii ley baawɗe Almasiihu Bajjo oon ndeen, kam e hoore muuɗum heedan ley Laamɗo gaɗuɗo o dawrana huunde fuu, faa Laamɗo laamoo kala huunde fuu. Wooɗi, ina woodi jaɓooɓe lootireede lootagal batisima saabe maayɓe. Si tawii maayɓe ummitataakono, ɗume waɗi de yimɓe ina mbatisiree saabe maɓɓe? Minen e ko'e amin, ko waɗi de miɗen njardoo masiibaaji wakkati fuu faa miɗen nesa maayde? Sakiraaɓe, nyannde fuu miɗo nesa wareede. Tannyoron wo ɗum goonga, hono ko mantortoomi on yeeso Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu ɗuum du laatorii goonga. To Efeesu toon mi haɓaama wolde sattunde, hono wo daabaaji ladde bonɗi kaɓumi. Si mi goonɗinaayno ummintineede fu, ɗume ɗum nafata kam? Si maayɓe ummitataakono fu, ngaɗen no wiiraa ni: «Nyaamen, njaren, sabo jaango en maayan.» Taa kiilon ko'e mon: «Yaadude e bonɓe ina bonna needi lobbiri.» Ngartiree hakkillooji mon e ko fonnditii, celon waɗude hakke. Sabo woɓɓe mooɗon anndaa Laamɗo. Ko mbiirumi noon wo faa cemton. Ammaa hasii goɗɗo ƴaman: «Noy maayɓe ummitortoo? Noy ɓalli muɓɓen ngorrata?» Aan pamaro hakkillo! Aawdi ndi aawuɗaa fuu, sanaa waata, de sakitoo fuɗa. Aawdi ndi aawuɗaa du, si wo gawri naa wo aawdi feereeri, wo ndi wabbere tan. A aawataa wullere ndeen e hoore muuɗum. Caggal ɗuum, Laamɗo waɗata ndi sii wullere nde muuyi, aawdi fuu e sii wullere muuɗum. Kulle jogiiɗe yonki du kawtaa terɗe: ɓiɓɓe-Aadama e terɗe muɓɓen, daabaaji e terɗe muɓɓen, pooli e terɗe muɓɓen, liƴƴi du e terɗe muɓɓen. Ina woodi ɓalli kammunkooji e ɓalli leydinkooji. Kammunkooji ɗiin e darja muɓɓen, leydinkooji ɗiin du e darja muɓɓen. Naange e jalbugol muuɗum, lewru du e jalbugol muuɗum, koode e jalbugol muɓɓen. Fay hakkunde koode ɗeen, jalbugol muɓɓen ina seedi. Ummital maayɓe du hono noon worri. Ko iretee ɗuum ina nyola, ko ummitotoo ɗuum nyolataa. Ko iretee ɗuum ina lokkiɗi, ko ummitotoo ɗuum ina jogii teddeengal. Ko iretee ɗuum ina lokkiɗi, ko ummitotoo ɗuum ina jogii semmbe. Ko iretee ɗuum wo terɗe leydinkooje, ko ummitotoo ɗuum wo terɗe ruuhunkooje. Terɗe leydinkooje ina ngoodi, ndelle terɗe ruuhunkooje du ina ngoodi. Ɗum waɗi de na winndaa: «Neɗɗo arandeejo oon, ɗum woni Aadama, laatake yonki mbuurki.» Aadama cakitiiɗo oon kaa laatake Ruuhu kokkoowo nguurndam. Wanaa ko jeyaa e Ruuhu ɗuum artii warude. Wo ko jeyaa e leydi ɗuum artii, de ko jeyaa e Ruuhu ɗuum jokki. Neɗɗo arandeejo oon e sollaare leydi tagiraa. Neɗɗo ɗiɗaɓo oon e kammu ƴuuri. Yimɓe ƴuuruɓe e sollaare leydi ɓeen ina ngorri hono Aadama ƴuuruɗo e sollaare leydi oon. Yimɓe jeyaaɓe e kammu ɓeen ina ngorri hono ƴuuruɗo dow kammu oon. Hono no nanndirɗen e ƴuuruɗo e sollaare leydi oon ni, hono noon nanndirten e ƴuuruɗo dow kammu oon du. Sakiraaɓe, inan ko kaalammi ɗuum: teewu e ƴiiƴam mbaawaa naatude e laamu Laamɗo. Katin du ko nyolata waawaa heɓude ko nyolataa faa abada ɗuum. Ndaar, miɗo ɓanginana on sirri: wanaa en fuu maayata, ammaa en fuu en mbaylitete. Ɗum waɗan wakkati gooto, no tamƴaango yitere ni, si buututal cakitotoongal fuufaama. Sabo buututal ngaal fuufete, de maayɓe ɓeen ummodoo e ɓalli ɗi nyolataa. Enen du, en mbaylitete. Sabo si goonga, ina tilsi terɗe nyolooje ɗeen ɓornoo ko nyolataa, maayooje ɗeen du ɓornoo ko maayataa. Si terɗe nyolooje ɗeen ɓornake ko nyolataa, maayooje ɗeen ɓornake ko maayataa fu, ndeen konngol binndaangol ngol tabitan: «Maayde jaalaama, moɗaama.» «Maayde, toy jaalagol maa woni? Maayde, toy tooke maa ngoni?» Tooke pooɗooje maayde wo hakke. Hakke du hemrii baawɗe saabe jamirooje Tawreeta. Ammaa jettooje ngoodanii Laamɗo kokkiroowo en jaalagol saabe Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Ndelle sakiraaɓe am horsuɓe, laatee joottiiɓe ɓe ndimmbataako. Wakkati fuu ɓeydon tinnaade e golle Joomiraaɗo, sabo oɗon anndi ko ngolloton ley kawtal Joomiraaɗo ɗuum wanaa ɓolum. Joonin en ndaaran kabaaru hawrundurgol ceede faa walla seniiɓe wonɓe Urusaliima ɓeen. Ngaɗon ko njamirmi kawrite goonɗinɓe gonɗe leydi Galaatiya ɗeen. Alan fuu, mono e mooɗon fuu itta ko waawi, resa. Ndeen si mi warii, en pilataako hawrundurde ɗum katin. Nde ngarumi fu, mi hokkan ɓe cuɓiɗon ɓeen ɓataakiiji kollooji on cuɓake ɓe, ɓe njaara ballal mooɗon ngaal Urusaliima. Si na foti ko mi yaha miin du, min njaadan. Si mi feƴƴitii leydi Makedoniya fu, mi waran to mooɗon, sabo toon ndewammi. Hasii mi weeranan on seeɗa naa mi dabban to mooɗon. Ndeen oɗon mbaawi wallude kam faa mi yaha yeeso e jahaangal am. Sabo mi yiɗaa fantude to mooɗon joonin de mi dilla law. Miɗo yiɗi ɓooyude to mooɗon seeɗa si Joomiraaɗo jaɓii. Ammaa mi ɓooyan ley Efeesu ga faa iidi ɓenndal alkama hewta. Sabo mi heɓii ɗo laawol manngol no mi gollira gollal nafoowal. Wooɗi, wayɓe du na keewi. Si Timote warii to mooɗon fu, njakkitoɗon ɗum faa wooɗa taa hula, sabo wo Joomiraaɗo o gollanta hono am ni. Ndelle, taa fay gooto yawa mo. Mballon mo e laawol ngool faa o warta to am e jam. Sabo miɗo heɗii mo, kanko e sakiraaɓe ɓeen. Wooɗi, dow sakiike meeɗen Apolos, mi nyaagake mo sanne o yaada e sakiraaɓe ɓeen to mooɗon, de o muuyaay yahude joonin. Si o heɓii laawol fu, o waran. Kakkilon, ndaroɗon faa wooɗa ley goonɗinal. Laatoɗon suusuɓe, ɓeydoroɗon semmbe. Ko ngaɗoton fuu, ngaɗiron ɗum njinngu. Oɗon anndi Estefaana e koreeji muuɗum. Kam'en artii fuu goonɗinde ley leydi Akaya. Iɓe tinnii e gollande seniiɓe ɓeen. Sakiraaɓe, miɗo nyaagoo on sanne: njarranee yimɓe wa'uɓe hono noon, kam'en e gollidooɓe e muɓɓen, tinniiɓe e gollal ngaal fuu. Miɗo weltoroo garol Estefaana e Fortunaatu e Akayku ngool. Ɓe ngaɗanii kam ko onon on mbaawaa waɗande kam saabe on ngalaa ga. Ɓe mbaaltinii hakkillo am, kam e hakkillooji mooɗon fuu. Teddinee yimɓe hono maɓɓe. Kawrite goonɗinɓe gonɗe leydi Aasiya ɗeen ina njowta on. Akila e deekum Pirisilla e kawrital goonɗinɓe kawroowal galle maɓɓe ngaal ina njowta on sanne e innde Joomiraaɗo. Sakiraaɓe ɓeen fuu ina njowta on. Njowtunduron onon du e jowtaali ceniiɗi. Inan jowtaango am ngo mbinndirammi e junngo am: MIIN POOL. Neɗɗo fuu mo yiɗaa Joomiraaɗo, kuddi woodanii ɗum! Yaa Joomiraaɗo amin, war! Wo hinney Joomiraaɗo meeɗen Iisaa wondu e mooɗon. Njinngu am ina woni e mooɗon on fuu e ley kawtal meeɗen e Iisaa Almasiihu. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Pool e sakiike meeɗen Timote. Miin Pool, mi nulaaɗo Iisaa Almasiihu saabe muuyɗe Laamɗo. Miɗen njowta kawrital Laamɗo gonngal Korintu e seniiɓe wonɓe leydi Akaya fuu. Wo Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu kokku on moƴƴere e jam. Jettooje ngoodanii Laamɗo Baaba Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Oon woni Baabiiwo jom yurmeende, Laamɗo cellinoowo ɓerɗe e dow huunde fuu. Imo sellina ɓerɗe men e ley torraaji men fuu, faa enen du, mbaawen sellinde ɓerɗe wonɓe e sii torraaji fuu no o sellinirta ɓerɗe men ni. Sabo no keɓirɗen torraaji saabe Almasiihu faa keewi, noon du Almasiihu sellinirta ɓerɗe meeɗen faa heewa. Nde min torraa fuu, wo faa ɓerɗe mooɗon cellinee, wooɗi du faa kisineɗon. Nde ɓerɗe amin cellinaa du, wo faa ɓerɗe mooɗon peewa, de keɓon munyal munyude sii torraaji ɗi min torretee minen e ko'e amin ɗiin. Jikke amin e mooɗon ina selli, sabo miɗen anndi ko kawtuɗon e amin torraaji ɗuum, oɗon kawti e amin sellineede ɓerɗe du. Si goonga sakiraaɓe, min njiɗaa ndullon torraaji kewtiiɗi min e leydi Aasiya. Torraaji kewtiiɗi min toon ina paltii semmbe amin sanne faa min miilaaki wuurude katin. Ley ɓerɗe amin, miɗen maatannoo wo min saraaɓe sariya wareede. De ɗum waɗirii faa taa min njowa jikke amin dow ko'e amin, ammaa min njowa ɗe dow Laamɗo ummintinoowo maayɓe oon. Wo kam danni min e maayde ndeen, kam dannata min yeeso du. Wo dow makko min njowi jikke o dannan min katin. Oɗon mballira min e majjum du'aawuuji mon, onon du. Hono noon, moƴƴere nde o waɗanta min saabe du'aawuuji yimɓe heewɓe, waɗata faa heewɓe njetta Laamɗo saabe amin du. Inan ko min mantortoo: ɓerɗe amin ina ceedanoo min min mbuurdii e goonga e laaɓal ɓerɗe ƴuurungal to Laamɗo ley adunaaru ndu, sakko hakkunde mooɗon. Min ngaɗiraay ɗum hakkillooji ɓiɓɓe-Aadama, ammaa wo e moƴƴere Laamɗo. Sabo min mbinndantaa on faa'e si wanaa ko njanngoton de paamon. Miɗo yiɗi paamon faa laaɓa ko puɗɗuɗon faamude joonin ɗuum. Ndeen, nyannde Joomiraaɗo men Iisaa wartowi fu, on mantorto min hono no minen du min mantortoo on noon. Saabe hoolaare ndeen, mi anniyakeno warude to mooɗon arande faa ceyoɗon kile ɗiɗi. Ko njiɗunoomi dey, mi fanta to mooɗon, mi yaha leydi Makedoniya, de mi rewa to mooɗon katin nde ngartammi faa mballon kam mi yaha leydi Yahuudiya. Yalla nde mbi'ammi mi waran to mooɗon ndeen, mi tinnaaki naa? Si mi anniyake waɗude huunde, yalla miɗo sikkitira hono no yimɓe adunaaru anniyortoo, wi'ooɓe «ayyo» de wakkati gooto puɗɗita wi'ude «a'aa» naa? No tannyorɗen Laamɗo wo koolniiɗo ni, hono noon konngol ngol min kaalani on ngool wanaa ayyo e a'aa fuu nde wootere. Sabo Iisaa Almasiihu Ɓii Laamɗo oon wanaano ayyo e a'aa: wo ayyo tan woni e makko. Kanko woni mo miin e Silas e Timote min mbaajii kabaaru muuɗum to mooɗon oon. Goonga ni, amaanaaji Laamɗo fuu tabitii e ley makko, laatii «ayyo». Ndelle wo saabe makko de eɗen mbi'a «Aamiina» faa Laamɗo teddinee. Wooɗi, wo Laamɗo tabintinani min, minen e mooɗon fuu, kawtal meeɗen e Almasiihu. Kanko suɓii en. Katin kanko waɗi maande makko e meeɗen, o watti Ruuhu makko e ɓerɗe meeɗen laatoo maande laaɓinanoore en en keɓan moƴƴereeji garooji. Laamɗo na seedanoo kam, o jukkoo kam si mi fewii: wo faa taa mi haɓa e mooɗon waɗi de mi yeccaaki Korintu. Min pilataako dawrande goonɗinal mooɗon, de miɗen mballundura e mooɗon faa ceyoɗon, tawa on ndarake no wooɗiri ley goonɗinal. Ɗum le, mi waɗii anniya mi yeccataako to mooɗon, taa mi mettina ɓerɗe mon katin. Sabo si mi mettinii ɓerɗe mon, moy seynata kam si wanaa onon ɓe mettinanmi ɓeen? Ɗum waɗi mbinndumi no mbinndirmi ni e ley ɓataaki am kiin. Mi yiɗaano warude to mooɗon de haanuɓe seynude kam ɓeen mettina ɓernde am. Miɗo tannyorani on, nde ceyiimi fu, onon du on ceyoto. Ɓillaare e ɓernde mettunde e gonɗi keewɗi mbinndiranmi on. Ko mbinndumi ɗuum wanaa faa mi mettinana on, ammaa wo faa mi anndina on no njinngu am dow mooɗon foti mawnude. Si gooto mooɗon laatake sabaabu mettorgal fu, wanaa miin o mettinani, wo on fuu – naa woɓɓe mooɗon, taa mi faltoo goonga. Ko ɓurɓe heewude e mooɗon njukkii neɗɗo oon ɗuum heƴii. Joonin kaa, ko ɓuri woodde dey: njaafoɗon mo, cellinon ɓernde makko taa mettorgal ɓernde jaaloo mo. Ndelle, miɗo ŋaaroo on sanne tabintinon njinngu mooɗon e makko. Si goonga, wo saabe majjum mbinndiranmi on, faa mi fonnda on, mi ndaara yalla oɗon njokka haala am ley huunde fuu. Mo njaafiɗon fuu, miin du mi yaafake ɗum. Goonga ni, ko njaafiimi ɗuum – si ina woodi ko kaanumi yaafaade mo – mi yaafake ɗum yeeso Almasiihu faa nafa on taa Seyɗaani jamboo en, sabo eɗen anndi anniyaaji muuɗum. Nde njahunoomi Torowas faa mi waajoo Kabaaru Lobbo haala Almasiihu fu, mi tawii Joomiraaɗo omtanii kam laawol gollude toon. Ammaa hakkillo am fukkaaki, sabo mi tawaay toon sakiike am Tiitu. Wooɗi ndelle, mbayniimi sakiraaɓe ɓeen, de ponndiimi leydi Makedoniya. Ammaa jettooje ngoodanii Laamɗo kokkoowo en jaalagol wakkati fuu saabe kawtal meeɗen e Almasiihu. Laamɗo hokkii min saakude anndal Almasiihu nokku fuu hono no uurdi mbelndi ni. Sabo si goonga, wo min uurdi ndi Almasiihu sakkanta Laamɗo. Uurngol ngool yottake hisinteeɓe e halketeeɓe fuu. To halketeeɓe ɓeen, wo min luumngol maayde jaaroowol ɗum'en to maayde, ammaa to hisinteeɓe ɓeen, wo min uurngol nguurndam jaaroowol ɗum'en to nguurndam. Moy foti gollude gollal ngaal? Min nganaa julortooɓe konngol Laamɗo hono no heewɓe ngaɗata. Ammaa miɗen kaalda ɓerɗe laaɓuɗe yeeso Laamɗo. Miɗen kaalda hono nulaaɓe muuɗum e ley kawtal amin e Almasiihu. Yalla min puɗɗitii mantaade katin naa? Naa miɗen kaajaa ɓataakiiji kollooji ko min ngoni, maa ƴuuruɗi to mooɗon hono no woɓɓe kaajiraa naa? Wanaa. Onon jaati ngoni ɓataaki amin mbinndaaki e ɓerɗe amin. Oɗon kolla ko min ngoni, hono ɓataaki ki yimɓe fuu mbaawi anndude e janngude. Ina laaɓi, wo on ɓataaki Almasiihu saabe golle amin. Ɓataaki kiin winndiraaka dawa, wo Ruuhu Laamɗo buurɗo ki winndiraa. Ki winndaaka dow alluuje kaaƴe, wo e ɓerɗe yimɓe ki winndaa. Miɗen mbi'a noon sabo miɗen ngoodi hoolaare mawnde e Laamɗo saabe Almasiihu. Min ngalaa baawɗe faa min ngaɗa fay huunde e semmbe amin. Baawɗe amin wo to Laamɗo ƴuuri. Kam waɗi min fotuɓe laataade gollanooɓe amaana keso. Amaana oon yowaaki dow jamirooje binndaaɗe, wo dow Ruuhu yowii. Sabo jamirooje binndaaɗe ɗeen wo jaarooje to maayde, ammaa Ruuhu oon na hokka nguurndam. Jamirooje binndaaɗe e alluuje kaaƴe, jaarooje to maayde ɗeen, ina ngoodunoo darja faa Israa'iilankooɓe kunngii ndaarude yeeso Muusaa saabe annoora gonɗo e darja oon, fay si taweede darja oon wo nyifoowo. Ndelle, golle Ruuhu ɓuri darja oon, haala fuu walaa! Si ko fooɗata jukkungo ɗuum ina woodunoo darja, wanaa haala ko waddata fonnditaare ɗuum! Goonga ni, darja arandeejo oon walaa darja si fonndaama e darja garɗo joonin mo walaa ko nanndi oon. Si ko nyifata ɗuum waawii jogaade darja, haala fuu walaa ko heddotoo ɗuum ɓurata darja oon sanne. Ko jikke amin dow amaana keso oon teeŋi sanne, ɗuum waɗi de miɗen kaalda cuusal yeeso yimɓe. Min ngaɗataa hono no Muusaa ni, gattunooɗo suddaare e yeeso muuɗum taa Israa'iilankooɓe keddoo ina ndaara fay darja nyifoowo oon faa timma. Ammaa miilooji ɓerɗe maɓɓe ina njoori. Sabo faa hannden nde ɓe njanngata amaana kiiɗɗo oon fu, suddaare ndeen ina heddii e geese maɓɓe. Nde huncaaka tafon, sabo wo ley kawtal Almasiihu tan nde huncetee. Goonga, faa warde hannden, si Tawreeta Muusaa janngaama fu, suddaare ndeen ina heddii ina suddi ɓerɗe maɓɓe. Ammaa si neɗɗo wartii to Joomiraaɗo fu, suddaare ndeen huncete e ɓernde muuɗum. Wooɗi, Joomiraaɗo kam woni Ruuhu. To Ruuhu Joomiraaɗo woni fuu, ɗoon ndimaaku du woni. Enen ɓe geese muɓɓen cudditaa ɓeen fuu, eɗen tiima darja Joomiraaɗo hono ley daandorgal, ina yaynana en. Imo waylita en faa nannden e makko tagaadi, darja makko ina ɓeydana en yahude yeeso. Ɗum woni golle Joomiraaɗo, laatiiɗo Ruuhu oon. Laamɗo hokki min gollal ngaal saabe yurmeende muuɗum. Ndelle, min tampataa. Min calake kulle cuuɗiiɗe cemtinooje. Min kiilataa yimɓe, min mbaylitataa konngol Laamɗo. Ko min ngaɗata dey, miɗen ɓangina goonga yeeso Laamɗo, faa mono fuu annditira e ɓernde mum fuu wo min goongalaaɓe. De si Kabaaru Lobbo mo min mbaajii oon suuɗaama fu, wo halkooɓe tan o suuɗantee. Ɓeen le, ɓe ngalaa goonɗinal, sabo Ibiliisa wumnii hakkillooji maɓɓe taa nji'a annoora Kabaaru Lobbo. Kabaaru oon na holla darja Almasiihu jogiiɗo tagaadi Laamɗo. Sabo wanaa haala amin min mbaajotoo, ammaa wo haala Iisaa Almasiihu, Joomiraaɗo meeɗen oon min mbaajotoo. Ko min mbi'ata e dow ko'e amin tan, min maccuɓe mooɗon saabe makko. Sabo Laamɗo wi'ii: «annoora yaynu e ley nimre.» Kam yaynini annoora muuɗum e ley ɓerɗe amin, faa anndina min darja muuɗum jaynoowo, gonɗo e yeeso Almasiihu. Anndude darja oon laatanake min jawdi korsundi, ammaa miɗen njogorii ndi e ley amin hono no ley looɗe loope, faa anndee baawɗe mawɗe ɗe wo to Laamɗo ƴuuri, wanaa to amin. Miɗen ɓillee e huunde fuu, ammaa min pusaay. Miɗen ngoni e wemmbere wakkati fuu, ammaa min taƴaay jikke. Miɗen torree, ammaa Laamɗo yoppaay min. Miɗen paɗɗee e leydi, ammaa min kalkaaka. Wakkati fuu, maayde Iisaa ina woni e ɓalli amin, faa nguurndam Iisaa du yi'ee e ley majji. Si goonga, fay si miɗen mbuuri, miɗen nesa maayde wakkati fuu saabe Iisaa, faa nguurndam Iisaa du yi'ee e terɗe amin maayooje ɗeen. Ndelle, maayde na golla ley amin, de nguurndam na golla ley mooɗon. Ina winndaa: «Mi goonɗinii, ɗuum waɗi de mbaajiimi.» Minen du min goonɗinirii hono noon, ɗuum waɗi de miɗen mbaajoo. Sabo miɗen anndi iirtinɗo Joomiraaɗo meeɗen Iisaa e maayde oon iirtindinan min e Iisaa minen du, de wadda min yeeso muuɗum, minen e mooɗon fuu. Ko hewti min fuu wo saabe mooɗon faa moƴƴere Laamɗo yottoo yimɓe heewɓe. Hono noon yimɓe heewɓe njettirta Laamɗo faa Laamɗo ɓeyda teddineede. Ɗum waɗi de min tampataa. Fay si terɗe amin ɗeen na kalka, yonkiiji amin ɗiin ina keyɗintinee nyannde fuu. Sabo torraaji ɗi min torretee ɗiin ina kuyfiti, ina paltoo law. De ɗi cegilanto min teddeengal manngal ngal timmataa, ɓurngal torraaji ɗiin abada. Ndelle min taykataako ko yi'etee, wo ko yi'ataake min taykotoo. Sabo ko yi'etee ɗuum faltoto, ammaa ko yi'ataake ɗuum, heddoto faa abada. Eɗen anndi si terɗe meeɗen laatiiɗe suudu leydiiru ndu koɗuɗen e muuɗum joonin nduun halkii fu, Laamɗo moƴƴinanii en suudu dow kammu ndu junngo waɗaay, heddotoondu faa abada. Eɗen uuma ley adunaaru ɗo, sabo eɗen keppi naatude e ley suudu meeɗen dow kammu nduun, ɓornoroɗen ndu hono kaddungal kesal. Goonga ni, si en ɓornake ndu fu, en laatataako yonkiiji ɗi ngalaa ɓalli. Sabo ko ngonɗen ley suudu ndu tafon, eɗen uuma saabe tiiɗallaaji. Wooɗi, wanaa hono eɗen njiɗi laataade ɓortiiɓe, ammaa eɗen njiɗi ɓornaade ɓalli kesi dow kiiɗɗi, faa nguurndam moɗa ko halkata ley meeɗen. Wo Laamɗo kam segilanii en ɗum, hokki en Ruuhu muuɗum laatoo maande laaɓinanoore en moƴƴereeji garooji. Ndelle, eɗen njogii ɓerɗe pukkiiɗe wakkati fuu. Eɗen anndi sini eɗen keddii e ɓalli gonɗi ley adunaaru ɗiin, eɗen mboɗɗi to Joomiraaɗo tafon. Sabo wo e goonɗinal mbuurdeten, wanaa e ko njiireten gite. Ndelle eɗen njogii ɓerɗe pukkiiɗe, de ko ɓurani en ni, eggen e ɓalli ɗi faa njooɗoɗen to Joomiraaɗo. Ammaa ko ɓurɗen filaade fu, wo waɗude ko welata mo, heddaade ley ɓanndu ndu naa wurtaade e mayru fuu gootum. Sabo ina tilsi en fuu ndaroɗen yeeso Almasiihu faa careɗen, faa mono fuu heɓa mbarjaari golleeji muuɗum gaɗooji e ɓanndu ndu, nde wo ko wooɗi naa ko boni. Ndelle, ko min anndi no Joomiraaɗo huldetee ɗuum, min piloto heɓude hakkillooji yimɓe. Laamɗo ina anndi min. Miɗo hoolii on onon du, on annditii min e ley miilooji ɓerɗe mooɗon. Min kaalantaa on kabaaru amin lobbo katin. Ammaa miɗen piloo hokkude on daliili no mantoroɗon min, faa keɓon ko njaaboɗon mantortooɓe ko yi'etee tan, wanaa ko woni ley ɓernde. Si min njogoraama hono min haaŋaaɓe, wo ɗum saabe Laamɗo. Si min njogoraama min jom'en hakkillo du, wo ɗum saabe mooɗon. Njinngu Almasiihu na dawrana min, sabo min tannyorii, gooto maayanii yimɓe fuu, ndelle yimɓe fuu laatii maayɓe. O maayanii yimɓe fuu, faa wuurɓe ɓeen cela wuurande ko'e muɓɓen, ammaa mbuurana maayanɗo ɗum'en de iirtanii ɗum'en oon. Ndelle, gilla joonin, walaa fuu mo min ndaardata hono no ɓiɓɓe-Aadama ndaardata woɓɓe. Fay si miɗen ndaardunoo Almasiihu hono no ɓiɓɓe-Aadama ndaardata ɗum, min celii ndaardude ɗum noon. Neɗɗo fuu kawtuɗo e Almasiihu, tagitaama tagu keso. Ko hiiɗɗi ɗuum faltake. Ndaar, fuu heyɗintinaama! Ɗum fuu to Laamɗo ƴuuri. Kam nuli Almasiihu faa rewrintina en e muuɗum, de halfini min golle rewrintinde yimɓe e muuɗum. Ɗum woni, Laamɗo wonnoo e ley Almasiihu faa rewrintina yimɓe adunaaru e muuɗum. O hiisaaki hakkeeji muɓɓen katin. O halfini min du kabaaru rewrintingol ngool. Wooɗi ndelle, min daraniiɓe Almasiihu, ina nanndi hono Laamɗo ina haalda kunnduɗe amin faa nodda yimɓe to muuɗum. Miɗen nyaagoo on e innde Almasiihu: ngartee to Laamɗo! Almasiihu waɗaay hakke abada. Ammaa Laamɗo yowi hakkeeji meeɗen fuu dow makko, faa kawtal meeɗen e Almasiihu waɗa en fonnditiiɓe yeeso Laamɗo. Minen, saabe min gollidooɓe e Laamɗo, miɗen nyaagoo on taa accon moƴƴere Laamɗo nde keɓɗon ndeen laatanoo on ɓolum. Sabo o wi'ii: «Wakkati lobbo kettindanimaami, nyalaande kisindam mballumaami.» Ndaar, joonin jaati woni wakkati lobbo oon, joonin woni nyalaande kisindam. Min ngaɗataa fay huunde ko fergata yimɓe, faa taa feloore tawee e golle amin. Ammaa e huunde fuu, miɗen kolla min gollanooɓe Laamɗo goongalaaɓe, ley tinnitaare mawnde, ley torraaji, ley saƴƴa, ley ɓillaare, ley piiɗe, ley kasu, ley muurtere, ley tampiri, ley rafi ɗoyngol, ley rafo. Miɗen kolla min gollooɓe goongalaaɓe ley laaɓal amin, ley anndal amin, ley munyal amin, ley moƴƴuki amin. Miɗen ngoodi Ruuhu Ceniiɗo, miɗen ngoodi njinngu ngu waldaa e naafikaaku. Miɗen kaala goonga, miɗen ngoodi baawɗe Laamɗo. Juuɗe amin nane e nyaame fuu na tiigii kaɓitirɗe fonnditaare. Miɗen kolla min gollanooɓe Laamɗo ley teddeengal e ley koyeendam, ley ko yimɓe mbuykata min e ko njettata min, ley ko min ndaardetee hono majjinooɓe tawee min goongalaaɓe. Miɗen kolla ɗum ley ko min ndaardetee min anndaaka tawee min anndaaɓe, ley ko min ndaardetee min maayooɓe, de inani min, miɗen mbuuri. Miɗen ndaardee min jukkaaɓe tawee min mbaraaka. Miɗen ndaardee min suniiɓe tawee min seyiiɓe wakkati fuu. Miɗen ndaardee min talkaaɓe tawee miɗen ngaɗa heewɓe joomiraaɓe jawdi. Miɗen ndaardee min ngalaa fay huunde tawee miɗen njogii huunde fuu. Korintunkooɓe, min kaaldanii on laaɓal reedu, min njaajinanii on ɓerɗe amin. Minen, min paaɗinanaay on ɓerɗe amin, ammaa onon kaa on paaɗinanii min ɓerɗe mooɗon. Miɗo haalda e mooɗon hono wo on ɓikkoy am: ngaɗanee min no min ngaɗirani on - njaajinanee min ɓerɗe mooɗon! Taa kaɓɓunduron e ɓe ngoonɗinaay. Yalla ko fonnditii na waawi hawritinde e ko oonyii naa? Yalla annoora na waawi hawritinde e nimre naa? Yalla Almasiihu na waawi hawritinde e Ibiliisa naa? Yalla goonɗinɗo na waawi hawritinde e mo goonɗinaay naa? Yalla amaana ina woodi hakkunde suudu Laamɗo e tooruuji naa? Paamee, enen ngoni suudu Laamɗo buurɗo oon. Sabo Laamɗo wi'ii: «Mi hoɗidan e maɓɓe, mi yaada e maɓɓe, mi laatoo Laamɗo maɓɓe, kamɓe du, ɓe laatoo yimɓe am.» Ɗum waɗi de Joomiraaɗo wi'i: «Ƴuwee hakkunde maɓɓe! Ceedee e maɓɓe! Taa meemee ko tuuni! Ndeen, mi jaɓɓoto on. Mi laatanto on baaba, onon du, on laatanto kam ɓiɓɓe worɓe e rewɓe. Noon Joomiraaɗo jom baawɗe fuu wi'i.» Ndelle sakiraaɓe horsuɓe, saabe en ngaɗanaama amaanaaji ɗiin fu, laaɓinen ko'e meeɗen e ko tuuninta ɓalli men e yonkiiji men fuu. Tabintinen senaare men e ley kulol Laamɗo. Omtanee min ɓerɗe mooɗon! Min toonyaaki fay gooto, min mbonnanaay fay gooto, min nyaamaay jawdi fay gooto. Mi haaldaay ɗum faa laatanoo on jukkungo. Sabo mi haaliino gilla naanen: ɓerɗe amin na korsini on sanne, faa maayden naa mbuurden. Miɗo hoolii on faa wooɗi. Miɗo mantoroo on sanne. Ɓernde am sellinaama faa heewi, miɗo heewi seyo du e ley torraaji amin fuu. Si goonga, fay nde min njottinoo leydi Makedoniya ndeen, min powtinaaki fey. Torraaji tan min nji'i. Miɗen ngondi e luural yaasiyal, e kulol ley ɓerɗe. Ammaa Laamɗo cellinoowo ɓerɗe suniiɓe oon, sellinirii ɓerɗe amin e garol Tiitu. Wanaa garol makko tan sellini ɓerɗe amin. Ko cellinɗon ɓernde makko ɗuum sellinii hakkillooji amin. O haalanii min no njiɗirɗon yi'ude kam sanne, e no cunoriɗon ko waɗunoo, e no tinnoriɗon e jinngande kam. Ɗum fuu ɓeydii seyo am. Si ɓataaki am kiin mettiino on, mi mimsitataa ko mbinndumi ki. Goonga ni, miɗo mimsitinnoo, sabo mi yi'ii ɓataaki kiin mettiino on, fay si wo haddi wakkati seeɗa tan. Joonin kaa miɗo seyii, de wanaa saabe ko mettaɗon ɗuum, ammaa ko mettaɗon de tuubuɗon. Sabo mettorgal ngal maatuɗon ngaal, iri maggal hawri e muuyɗe Laamɗo. Hono noon, walaa ko min mbonnannoo on. Sabo mettorgal kawroowal e muuyɗe Laamɗo ina waɗa faa neɗɗo tuuba, de hisa, mimsugol du fuu walaa e majjum. Ammaa mettorgal adunaaru, wo maayde waɗata. Ndaaree mettorgal kawroowal e muuyɗe Laamɗo ngaal, ko waɗi e mooɗon: ngal waɗii faa ciinuɗon, faa du piliɗon laamnude ko'e mooɗon. Ngal waɗii faa mettaɗon e ko boni, faa du kuluɗon. Ngal waddanii on yeeweede kam, ngal waddanii on tinnaare. Ngal wallii on jukkaade ko boni. E huunde fuu on kollii oɗon laaɓi e kabaaru oon. Ndelle si mi winndanii on fu, ɗum wanaa saabe toonyiiɗo, wanaa saabe toonyaaɗo du. Ammaa wo faa ɓanginaneɗon ciinal ngal njoganiɗon min yeeso Laamɗo. Ɓerɗe amin mbaaltorake saabe majjum. Wooɗi, e dow waaltagol ɓerɗe amin du min keɓii seyo. Goonga ni, Tiitu seynii min sanne, sabo seyniraama ko mbaaltinɗon ɓernde muuɗum. Si mi mantorake on seeɗa yeeso makko du, on cemtinaay kam. Ammaa no min kaaldirani on goonga e huunde fuu ni, hono noon ko min mantorii on yeeso Tiitu ɗuum du laatorii goonga. Njinngu ɓernde makko ina ɓeydoo nde o miilotoo no ɗowtoraniɗon haala makko on fuu, e no njaɓɓoriɗon mo kulol e diwngol. Miɗo seyii ko mbaawumi hoolaade on ley huunde fuu. Sakiraaɓe, miɗen njiɗi anndinde on moƴƴere nde Laamɗo hokki kawrite goonɗinɓe Iisaa gonɗe leydi Makedoniya ɗeen. Ɓe ndaartindoraama torraaji cattuɗi, ammaa no seyo maɓɓe heewri noon waddanii ɓe hokkitirde ko heewi, fay si iɓe ngoni e talkaaku cattungu. Miɗo seedanoo ɓe: ɓe kokkitirii ko ɓe mbaawi fuu, fay ko ɓuri baawɗe maɓɓe. Yardaamuye ɓe kokkiri. Ɓe eeli min sanne ɓe keɓa laawol ɓe kawta e woɓɓe faa ɓe mballa seniiɓe wonɓe Urusaliima. Ɓe ngaɗii ko ɓuri miilo amin. Sabo ɓe artii, ɓe kokki ko'e maɓɓe Joomiraaɗo, de ɓe kokkiri min ko'e maɓɓe minen du saabe muuyɗe Laamɗo. Ɗum waɗi de min ŋaarii Tiitu walla on njottinon dokkal ngaal no puɗɗirnoɗon ngal ni. On joomiraaɓe jawdi e huunde fuu – goonɗinal e waaju e anndal, oɗon njogii tinnaare dow huunde fuu, oɗon korsini min du. Tinnoɗon faa ngaɗon kabaaru moƴƴere ndeen faa wooɗa du. Ko mbiimi ɗuum wanaa yamiroore. Ammaa, miɗo haalana on tinnaare woɓɓe faa hokka on laawol hollude njinngu mooɗon ina selli. Sabo oɗon anndi moƴƴere Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu: kam jom jawdi oon, waɗii hoore muuɗum talkaajo saabe mooɗon faa laatoroɗon joomiraaɓe jawdi talkaaku muuɗum nguun. Miɗo haalana on ko woni miilo am, wooɗi wo ko nafata on du. Gilla rawanin onon artii filaade wallude seniiɓe ɓeen, onon artii fuɗɗude ballal ngaal du. Joonin kaa, kiɓɓinee ɗum. No anniyiriɗon fiyude dabare oon ni, anniyoroɗon noon yottinde ɗum du. Kokkiron haddi baawɗe mooɗon. Sabo si neɗɗo anniyake waɗude moƴƴere fu, dokkal ngaal ina weli Laamɗo fodde baawɗe kokkoowo oon. Laamɗo ƴamataa neɗɗo ko walaa. Mi wi'aay naaton e ɓillaare faa ɓilliton woɓɓe ɓeen, de yimɓe fuu laatoo fotuɓe ni. No tawraɗon joonin e keewal mooɗon ni, oɗon mbaawi wallude wonɓe ley baasal muɓɓen. Caggal joonin, si tawii onon oɗon ngoni ley baasal fu, kamɓe e keewal maɓɓe, iɓe mbaawi wallude on. Hono noon yimɓe potirta, no winndiraa ni: «Kawrundurɗo ko heewi oon faltaaki ko haajaa, kawrundurɗo ko famɗi oon du nyakiraaka.» Jettooje ngoodanii Laamɗo gattuɗo e ɓernde Tiitu tinnaare wallude on hono nde min njoganii on ndeen. Wanaa saabe min nyaagake ɗum tan waɗi de jaɓi yahude to mooɗon. Wo tinnaare muuɗum waɗi de anniyii yahude to mooɗon. Miɗen nulda mo, kanko e sakiike meeɗen jetteteeɗo e kawrite goonɗinɓe fuu saabe waajagol muuɗum Kabaaru Lobbo oon. Wanaa ɗum tan, kawrite goonɗinɓe ɗeen cuɓii mo o yaada e amin, faa min njaara dokkal ngaal Urusaliima. Miɗen ndaranoo moƴƴere ndeen faa ɗum teddina Joomiraaɗo, ɗum holla anniya amin lobbo du. Miɗen ngaɗa ko min mbaawi fuu taa min keɓa feloore e jawdi keewndi ndi min ndaranii ndiin. Sabo miɗen piloo waɗude ko wooɗi, de wanaa yeeso Joomiraaɗo tan, ammaa yeeso yimɓe du. Miɗen nula sakiike meeɗen goɗɗo yaada e maɓɓe mo min taykitii tinnaare muuɗum wakkatiiji keewɗi e kulle keewɗe. Joonin o ɓuri tinnaade sanne e wallude saabe hoolaare mawnde nde o joganii on ndeen. Tiitu du wo kawtuɗo e am, gollidoowo am saabe mooɗon. Sakiraaɓe meeɗen yaadiraaɓe makko ɓeen wo nulaaɓe kawrite goonɗinɓe ɗeen, Almasiihu na teddiniree saabe maɓɓe. Wooɗi ndelle, kollee ɓe njinngu mooɗon. Hono nii laaɓinirton kawrite goonɗinɓe fuu miɗen njogii daliili mantoraade on. Walaa ko mi winndana on dow wallugol seniiɓe wonɓe Urusaliima ɓeen. Sabo miɗo anndi on muuyii wallude ɓe sanne. Mi mantorake on ɗum yeeso Makedoniyankooɓe, mbiimi ɓe onon yimɓe Akaya, on cegilake wallude gilla rawanin. Tinnaare mooɗon dow mballa oon umminii anniya ko ɓuri heewude e maɓɓe du. De miɗo nela to mooɗon sakiraaɓe ɓeen taa ko min mantorii on ɗuum laatoo ɓolum, ammaa tawee oɗon cegilii hono no mbiirumi ni. Si wanaa noon fu, si yimɓe Makedoniya ngardii e amin to mooɗon de tawi on cegilanaaki wallude, min cemtan ko min koolii on, onon du on cemtan. Ɗum le, ko nji'umi dey, ina tilsi mi ŋaaroo sakiraaɓe ɓeen artoo kam to mooɗon, ndaranoo ballal ngal aadiɗon waɗude ngaal. Ndeen si mi warii fu, mi tawan ingal hawriti, ngal laatii ballal yardaamuye ɓernde, tawee wanaa doole. Inan ko njiɗumi paamon: aawuɗo seeɗa, seeɗa taƴata. Aawuɗo ko heewi, ko heewi taƴata. Mono fuu hokka ko anniyii e ɓernde muuɗum, tawa wanaa e mettorgal, wanaa e doole. Sabo Laamɗo ina yiɗi kokkiroowo seyo. Laamɗo ina waawi hebbinande on siyiiji moƴƴere fuu. Hono noon keɓiron ko heƴata on wakkati fuu e ley huunde fuu, faa keddoroɗon ko heewi saabe gollal lobbal fuu. Wo hono noon winndiraa: «Imo saaka moƴƴere makko e ley talka'en, gollal makko moƴƴungal duumoto faa abada.» Laamɗo ina hokka aawoowo aawdi, ina hokka yimɓe nyaamdu faa neemina ɗum'en du. Hono noon o hokkiran on aawdi keƴoori on onon du. O funnan ndi faa ɗuuɗa. Ndeen moƴƴere mooɗon riman faa heewa. Noon du keɓal mon ɓeydorto e huunde fuu, faa mbaawon hokkirde yardaamuye wakkati fuu. Ndeen heewɓe njettan Laamɗo saabe ballal mon ngal min njaaranta ɓe. Sabo ballal ngaal, wanaa ngal humtanan haaju seniiɓe ɓeen tan, ammaa ingal waddana heewɓe yettude Laamɗo du. Si ɓe ndaarii ballal mooɗon ngaal, ɓe teddinan Laamɗo saabe ɗowtaare mooɗon holloore seedaaku mon Kabaaru Lobbo haala Almasiihu. Ɓe teddinan mo du saabe ko peccirɗon barkeeji mon e yardaamuye faa kokkon ɓe, kamɓe e yimɓe fuu. Ɓe kolliran korsa maɓɓe to mooɗon e du'aawuuji ɗi ɓe ndu'antoo on saabe moƴƴere mawnde nde Laamɗo waɗani on ndeen. Jettooje ngoodanii Laamɗo saabe dokkal muuɗum ngal waawaa sifeede! Miin Pool, bi'eteeɗo wo lokkaajo si miɗo woni hakkunde mooɗon de wo cuusuɗo si na woɗɗii on oon, miɗo waajoroo on heese e moƴƴuki Almasiihu, miɗo nyaagoo on: taa ngaɗee faa mi suusa hollude on semmbe nde ngarumi to mooɗon. Sabo miɗo heɗii faa mi holla woɓɓe semmbe am, wi'ooɓe miɗen ngollana muuyɗe tomottaaku ɓeen. Goonga, min ɓiɓɓe-Aadama tan, ammaa no min kaɓirtee ni wanaa no ɓiɓɓe-Aadama kaɓirtee. Sabo kaɓitirɗe ɗe min kaɓirtee ɗeen nganaa ɗe ɓii-Aadama. Ɓaawɗe majje wo to Laamɗo ƴuuri faa ɗe kalka nokkuuje cemmbiɗinɗe. Wo nii min kalkirta miilooji bonɗi, miɗen keɓa jaalorgal dow mawnitaare fuu haɗoore yimɓe anndude Laamɗo. Wooɗi du, miɗen nannga miilooji muɓɓen fuu, miɗen njaara ɗi faa ɗi ɗowtanoo Almasiihu. Si ɗowtaare mooɗon hiɓɓii fu, miɗen cegilanii jukkaade neɗɗo fuu mo ɗowtaaki. Ndaaree kulle ɗeen no ngorri ni – si goɗɗo mooɗon hiisake hoorem wo neɗɗo Almasiihu fu, inan ko haani miccitaade: no Almasiihu jeyri ɗum fu, noon du o jeyri min, minen du. Fay si mantoriimi baawɗe am faa faltii seeɗa, ɗum semtintaa kam. Joomiraaɗo meeɗen Iisaa hokkii min baawɗe ɗe faa min cemmbinɗina goonɗinal mon, wanaa faa min kalka ngal. Mi yiɗaa miiloɗon hono miɗo filoo hulɓinde on e ɓataakiiji am. Sabo ina wi'ee ɓataakiiji am ɗiin ina nyaaɗi, ina njogii semmbe, ammaa si miɗo woni hakkunde mooɗon, miɗo lokkiɗi, haala am ina yawnii. Neɗɗo fuu bi'oowo hono noon, faama ko min mbinndata si miɗen mboɗɗi on fu, ɗuum min ngollata si miɗen ngondi e mooɗon du. Min cuusaa fonndude ko'e amin e jinnganooɓe ko'e muɓɓen ɓeen. Min nanndaa e maɓɓe du. Kamɓe, iɓe ponnda ko'e maɓɓe e ponndirgal maɓɓe. Ko ɓe nanndinta ko'e maɓɓe e maɓɓe tan ɗuum, ina holla ɓe ngalaa hakkillo. Minen kaa, min mantataako faa faltoo keerol. Miɗen kaaɗa keerol gollal ngal Laamɗo halfini min ngaal, de onon du ley maggal ngonɗon. Ko min njottotoo to mooɗon ɗuum, min paltataako keerol golle amin. Sabo si goonga, wo minen artii waddude to mooɗon Kabaaru Almasiihu Lobbo oon. Min mantortaako golle woɓɓe ɗe ngalanaa min. Ammaa ko goonɗinal mooɗon ɓeydotoo ɗuum, miɗen njikka golle amin ɓeydorto noon hakkunde mooɗon faa heewa, tawee min paltaaki ko Laamɗo halfini min. Nii waɗata de min keɓa no min mbaajoroo Kabaaru Lobbo e nokkuuje gonɗe caggal mooɗon, min kaajaaka mantoraade golleeji ɗi woɓɓe ngaɗi ley gese muɓɓen. Ina winndaa: «Mantotooɗo fuu, mantoroo ko Joomiraaɗo golli.» Sabo wanaa jinnganoowo hoore muuɗum woni jaɓaaɗo, ammaa jaɓaaɗo woni mo Joomiraaɗo jinngani. Joonin kaa miɗo yiɗi munyanon kam faa mi haalda e mooɗon puuyndam seeɗa. Si goonga, munyanee kam. Miɗo joganii on kiram ƴuuruɗam to Laamɗo, sabo mi haɓɓii dewgal mooɗon e gorko gooto, ɗum woni Almasiihu. Miɗo yiɗi yaarude on to makko hono surbaajo laaɓuɗo. Ammaa miɗo hula taa hakkillooji mooɗon mbonnee, nanndon e Hawwaa mo mboddi ƴoƴundi hiili oon, de celon jokkude Almasiihu e laaɓal e ɓernde wootere. Miɗo hula ɗum, sabo si goɗɗo warii, waajake on Iisaa goɗɗo mo waldaa e mo min mbaajii on oon, oɗon njaɓana ɗum law. Si on keɓii ruuhu goɗɗo naa kabaaru lobbo mo waldaa e mo keɓunoɗon e amin oon, oɗon njaɓana ɗum du. De miɗo miiloo nulaaɓe mooɗon haliiɓe ɓeen, walaa fuu ko ɓurdi kam. Ina waawi tawa mi wanaa baawɗo haala, ammaa mi wanaa baasuɗo anndal. Wakkati fuu min kollii on ɗum faa laaɓi e ley huunde fuu. Mi haalanii on Kabaaru Laamɗo Lobbo ɓolum. Mi leeƴinii hoore am saabe teddinde on. Yalla mi woofii e ley majjum naa? Mi jaɓii ko mbuurdammi e kawrite goonɗinɓe goɗɗe. Mi teetirii ɗe ni, faa mi gollana on. Nde ngonnoomi to mooɗon tawi miɗo woodi haaju ndeen, mi yowaaki e dow fay gooto mooɗon. Sabo sakiraaɓe ƴuuruɓe Makedoniya ɓeen ngaddanii kam ko nyakannoo kam ɗuum. Mi jogake hoore am taa mi laatanoo on donngal. Noon worri faa hannden du. Wo goonga Almasiihu gonɗo e am oon kaalanammi on: ley leydi Akaya fuu fay gooto waawaa haɗude kam mantoraade ko mi laatanaaki on donngal ɗuum. Yalla miɗo haalira noon sabo mi yiɗaa on naa? Laamɗo ina anndi miɗo yiɗi on! Ko ngaɗammi ɗuum, mi heddoto e waɗude ɗum, faa mi haɗa mantortooɓe wo nulaaɓe ɓeen laawol wi'ude iɓe ngollira hono amin. Ɓeen wo nulaaɓe fewreeɓe, wo gollooɓe jambotooɓe, iɓe nanndina ko'e maɓɓe hono wo ɓe nulaaɓe Almasiihu. Ɗum haaynaaki, sabo fay Seyɗaani ina nanndina hoore mum hono wo maleyka jom annoora. Ndelle haaynaaki du si gollanooɓe Seyɗaani ina nanndina ko'e muɓɓen hono wo gollanooɓe fonnditaare. Ammaa jukkungo maɓɓe fotan e golle maɓɓe. Miɗo wi'a on katin: taa fay gooto mooɗon nanngira kam puuyɗo. Ammaa fay si oɗon tiigorii kam puuyɗo du, njaɓon kam faa miin du mi mantoo seeɗa. Ko mantortoomi ɗuum, wanaa hono Joomiraaɗo muuyi mi haalira noon. Iɗum nanndi hono puuyndam ni, de na yaada e tannyoral miɗo woodi goonga. Heewɓe ina mantoroo kulle adunaaru. Wooɗi, miin du, miɗo waawi mantoraade noon. Oɗon tiigorii ko'e mon wo on jom'en hakkillo. Hasii hakkillo mon saabii de munyanɗon fuuyɓe ɓeen hono iɓe mbeli on! Goonga, oɗon munyana nulaaɓe fewreeɓe ɓeen maccinɗina on, nyaama jawdi mooɗon, njana on, pamɗina on, peenya on. Miɗo semta wi'ude on minen kaa min ngalaa semmbe waɗude hono noon. Tawi le, si goɗɗo suusii mantoraade huunde fu, miin du miɗo suusi mantoraade ɗum. De ɗum wo puuyndam kaaldammi ni. Si ɓe Alhuudiyankooɓe, miin du mi Alhuudiyanke. Si ɓe Israa'iilankooɓe, miin du mi Israa'iilanke. Si ɓe ƴuwdi Ibrahiima, miin du mi ƴuwdi Ibrahiima. Si ɓe gollanooɓe Almasiihu, miin ɓuri ɓe fuu laataade ɗum – ina haani mi haaldira rafi semteende, hono wo mi kaaŋaaɗo ni! Miin ɓuri ɓe golleeji keewɗi, ɓuri ɓe ommbeede ley kasu, ɓuri ɓe fiyeede. Wakkati fuu, miɗo nesa maayde. Kile joy Alhuudiyankooɓe ina piya kam, kilol fuu dorri capanɗe tati e jeenay. Kile tati Romankooɓe ina piya kam cabbi. Mi faɗɗaama kaaƴe nde wootere. Kile tati laanaaji njoolodii e am ley maayo manngo. Wakkati gomma mi royii jemma e nyalooma ley maayo. Miɗo woni e laawol wakkati fuu. Miɗo farritoo e gooruuji e yanooɓe, miɗo farritoo e lenyol am e lenyi goɗɗi, miɗo farritoo e ley galluuje e ley ladde, miɗo farritoo ley maayo e ley sakiraaɓe fewreeɓe. Mi gollii sanne, faa mi tampii. Jemmaaji keewɗi mi ɗaanataako. Wakkatiiji keewɗi miɗo yolbi, miɗo ɗomɗi, miɗo suumoo, miɗo jaangee, miɗo holi. Mi limtataa ko heddii ɗuum si wanaa huunde wootere: nyannde fuu kabaaru kawrite goonɗinɓe fuu ina teddi e am, ina kaɓɓi kam hoore. Si goɗɗo lokkiɗii fu, miin du miɗo maata lokkaaku muuɗum. Si goɗɗo fergake du, ina naawa yonki am. Si ina tilsi mi mantoo fu, wo ko hollata lokkaaku am mantortoomi. Jettooje ngoodanii Laamɗo Baaba Iisaa Joomiraaɗo meeɗen faa abada. Kam anndi mi fenaay. Nde ngonnoomi Damas ndeen, kaananke bi'eteeɗo Aretas ina joginoo goforneer gomma. Goforneer oon joƴƴini yimɓe faa kayba ngalluure ndeen faa nannga kam. Ammaa tummbaami e ley hanndeere, mburtiniraami feneetere kokuwol piiliingol ngalluure ndeen, de njippinaami yaasin mayre. Noon kisirmi e junngo goforneer oon. Ina tilsi mi mantoo fay si nafataa faa'e. Ɗum e taweede fuu, mi haalan ko ɓangani kam, e ko Joomiraaɗo holli kam ɗuum. Ina foti duuɓi sappo e nay, gorko gooto mo anndumi, kawtuɗo e Almasiihu, ƴeentii faa dow kammu tataɓu. Mi anndaa yalla ɓanndu makko du ƴeentinaama naa ƴeentinaaka. Laamɗo ni anndi. Miɗo anndi gorko oon nannaama aljanna. Jonkaa yalla imo heddorii ɓanndu makko nduun naa o heddoraaki ndu? Mi anndaa, Laamɗo ni anndi. To aljanna toon o nani haala ɓurka hakkillo, ka ɓii-Aadama fotaa haaltude. Kanko mantortoomi, mi mantortaako hoore am si wanaa ko hollata lokkaaku am. Fay si mi muuyiino mantaade, mi wanaa puuyɗo, sabo goonga kaalammi. Ammaa mi waɗataa noon, taa yimɓe miiloo miɗo ɓuri ko nji'i e am naa ko naniri kam. Ko kollaami ɗuum ina ɓuri hakkillo. De taa mi mana hoore am e majjum, ko nanndi hono gi'al wattaama ley terɗe am. Ɗum laatanake kam nelaaɗo Seyɗaani, ina fiya kam faa taa mi mawnitoo. Kile tati miɗo ŋaaroo Joomiraaɗo ittana kam ɗum, ammaa o wi'i kam: «Hinney am oon heƴii ma, sabo baawɗe am wo ley lokkaaku kiɓɓirta.» Ndelle na weli kam mantoraade lokkaaku am, faa baawɗe Almasiihu ɗeen ngonda e am. Ɗum waɗi de miɗo seyoroo lokkaaku e jennooje e saƴƴaaji e torraaji e ɓillaare fuu saabe Almasiihu. Sabo nde lokkiɗimmi fuu, wo ndeen ngoodumi semmbe. Jonle, mi laatake hono puuyɗo, ko mantoriimi noon, de wo onon ndunƴi kam haaldude hono ni. Oɗon kaannoo jinngande kam, sabo fay si mi wanaa fay huunde du, nulaaɓe mooɗon haliiɓe ɓeen ɓurdaay kam fay seeɗa. Nde ngonnoomi to mooɗon ndeen, mi gollii maandeeji kaayniiɗi e kaayeefiiji e golleeji ɗi baawɗe. Mi gollirii ɗum haddi munyal fuu. Wooɗi, maandeeji ɗiin fuu na kolla mi nulaaɗo. Ɗume ngaɗanmi kawrite goonɗinɓe Iisaa goɗɗe ɗeen ko mi waɗanaay on, si wanaa ko mi yowaaki dow mooɗon ɗuum? Njaafanee kam gacce ɗeen! Joonin, mi segilake faa mi wara to mooɗon nde tataɓerde. Ndeen du mi yowataako e mooɗon, sabo wanaa jawdi mooɗon pilotoomi, wo onon e ko'e mooɗon pilotoomi. Sabo wanaa ɓiɓɓe kaani filanaade saaraaɓe muɓɓen jawdi, wo saaraaɓe kaani filanaade ɓiɓɓe muɓɓen jawdi. Miin le, mi seyorto hokkude on ko njogiimi fuu, fay si wo hoore am du, faa mi walla on. Si mi ɓeydii yiɗude on fu, yalla on ɓuytoto yiɗude kam naa? Ndelle na laaɓani en, mi yowaakino dow mooɗon. Kaa e noon fu, hasii goɗɗo wi'an mi jom ƴoyre, mi heɓirii on hiila. Yalla fay gooto hakkunde nelaaɓe am ɓe nelumi ɓeen nyaamii jawdi mooɗon naa? Mi nyaagake Tiitu yaha to mooɗon, de nelidinmi ɗum e sakiike meeɗen goɗɗo du. Yalla Tiitu nyaamii jawdi mooɗon naa? Miin e Tiitu, miɗen kawti miilo wooto e laawol gootol. Yalla oɗon miiloo ko ɓooyi wo min laaɓinooɓe ko'e amin yeeso mooɗon naa? Wanaa noon. Wo yeeso Laamɗo ley kawtal amin e Almasiihu min kaaldata. Sakiraaɓe horsuɓe, ko min ngaɗata fu, wo faa semmbinɗina on. Si mi warii to mooɗon fu, miɗo hula taa mi tawra on no mi muuyraay, onon du tawron kam no on muuyraay. Miɗo hula taa mi tawda on e kalala e kiram mbonɗam e tikkere e yidde hoorem tan e nyiŋundural e nyoore e mawninkinaare e muurtere. Si mi wartii to mooɗon fu, miɗo hula taa Laamɗo leeƴina kam hakkunde mooɗon, mi mettee saabe heewɓe luttunooɓe ɓe tuubaay e golleeji muɓɓen tuunɗi e fijirde muɓɓen e rafi semto muɓɓen. Miɗo wara to mooɗon joonin nde tataɓerde. Si mi warii fu, sey «haala fuu daroo dow seedaaku yimɓe ɗiɗo naa tato» hono no winndiraa ni. Mi haalaniino luttunooɓe nde ngonnoomi to mooɗon ɗiɗaɓerde ndeen, joonin du ko mi walaa to mooɗon ɗuum, inan ko kollanmi ɓe katin kamɓe e heddiiɓe ɓeen fuu: si mi wartii fu, mi yurmataako fay gooto. Noon kolliranmi on baawɗe ɗe piliɗon, sabo oɗon njiɗi heɓude tannyoral yalla Almasiihu kam haalirta hunnduko am. Almasiihu lokkiɗaay ley mooɗon, ammaa ina golla hakkunde mooɗon e semmbe. Goonga du, o tontiraama e leggal palaangal e ley lokkaaku makko, ammaa imo wuurdi baawɗe Laamɗo. E ley kawtal amin e makko, minen du min lokkaaɓe, ammaa min kollan on, miɗen mbuurda e makko e dow baawɗe Laamɗo. Wo onon e ko'e mooɗon njeyi taykaade ko'e mon faa ndaaron yalla oɗon ngondi e goonɗinal. Onon njeyi ndaartindaade ko'e mon. Si on tawaay Iisaa Almasiihu ina woni e mooɗon fu, on potaay ley ko ndaartindiɗon ɗuum. Ammaa miɗo hoolii on paaman min potii, minen kaa. Miɗen ŋaaroo Laamɗo taa ngaɗon fay huunde ko boni, de wanaa faa holla miɗen ngoni e goonga, ammaa faa ngollon ko moƴƴi, fay si miɗen ndaardee hono min potaay. Sabo min ngalaa baawɗe faa min kaɗa goonga, ammaa faa min ndaranoo ɗum. Fay si min lokkiɗi de tawi onon kaa oɗon njogii semmbe, miɗen ceyii e majjum. Wo ɗuum min nyaagotoo Laamɗo du, faa laatoɗon hiɓɓuɓe. Saabe ɗum, miɗo winndana on ɗum gilla mi waraay tafon, faa si mi warii to mooɗon fu, taa mi bonnana on e ley baawɗe ɗe Joomiraaɗo hokki kam ɗeen. Laamɗo hokkii kam baawɗe ɗeen faa semmbinɗina on, wanaa faa bonnana on. Wooɗi, ko cakitotoomi wi'ude sakiraaɓe, ceyoɗon. Kegintinee nguurndam mon faa wooɗa, njaɓee waajeede, njogee miilo wooto, mbuuree e jam. Ndeen, Laamɗo jom njinngu e jam wondan e mooɗon. Njowtunduron jowtaali ceniiɗi. Seniiɓe fuu ina njowta on. Hinney Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu e njinngu Laamɗo e kawtal Ruuhu Ceniiɗo ngona e mooɗon, on fuu. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Pool nulaaɗo. Wanaa yimɓe nuli kam, baawɗe neɗɗo fuu nulaay kam. Iisaa Almasiihu jaati nuli kam, kam e Laamɗo Baaba meeɗen ummintinɗo mo e maayde oon. Miin e sakiraaɓe wonduɓe e am ɓeen fuu, miɗen mbinnda ɓataaki ki yaade to mooɗon, onon kawrite goonɗinɓe Iisaa gonɗe leydi Galaatiya ɗeen. Wo on keɓu moƴƴere e jam to Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. Almasiihu hokkitirii hoore muuɗum saabe hakkeeji men, faa danna en e jamaanu bonɗo o. Nii o waɗiri muuyɗe Laamɗo Baaba meeɗen. Wo teddeengal woodan Laamɗo faa abada abadin! Aamiina. Ina haaynii kam sanne! Ɓooyaay faa'e de on puɗɗii yoppude Laamɗo, noddirɗo on e moƴƴere Almasiihu oon, de njokkuɗon kabaaru goɗɗo. Paamon: kabaaru lobbo goɗɗo fuu walaa, de woɓɓe ina mbemmba on, ina njiɗi waylitinde Kabaaru Lobbo haala Almasiihu oon. De si neɗɗo waajake on ko seedi e Kabaaru Lobbo mo min mbaajii on oon, fay si wo minen, naa maleyka ƴuuruɗo dow kammu, wo kuddi wonu e joomum. Min kaalaniino on ɗum, joonin du miɗo haaltana on: si neɗɗo waajake on ko seedi e Kabaaru Lobbo mo keɓɗon oon, wo kuddi wonu e muuɗum. Ɗum le, yardaamuye yimɓe pilotoomi naa yardaamuye Laamɗo? Yalla ko welata yimɓe pilotoomi naa? Si faa joonin wo mi pilotonooɗo ko welata yimɓe, mi laatataakono maccuɗo Almasiihu. Sakiraaɓe, miɗo yiɗi paamon: Kabaaru Lobbo mo mbaajotoomi oon, wanaa e neɗɗo ƴuuri. Sabo neɗɗo fuu hokkaay kam ɗum, jannginaay kam ɗum, wo Iisaa Almasiihu ɓanginani kam ɗum. On nanii no ngorrunoomi arande e ley diina Alhuudiyankooɓe. Mi torririi kawrital goonɗinɓe Iisaa ngaal no mbaawrumi fuu, mi siinii halkude ngal. Miɗo ɓurnoo heewɓe e waaldeeɓe am jokkuɓe diina Alhuudiyankooɓe, sabo miɗo jinnganannoo al'aadaaji maamiraaɓe amin faa faltii. Ammaa Laamɗo suɓake kam gilla mi rimaaka, noddi kam saabe moƴƴere muuɗum nde muuynoo ndeen. O ɓanginani kam Ɓiyiiko faa mi waajoo kabaaru muuɗum ley lenyi ɗi nganaa Alhuudiyankooɓe. Wakkati oon, mi ƴamaay fay gooto tindina kam. Mi yahaay Urusaliima to artiiɓe kam laataade nulaaɓe ɓeen, ammaa wakkati oon wo leydi Arabiya njahumi, de ngartumi Damas. Duuɓi tati caggal ɗuum, njahumi Urusaliima faa mi anndundura e Piyeer. Ngondumi e muuɗum balɗe sappo e joy. Mi yi'aay nulaaɗo goɗɗo fuu, si wanaa Yaakuuba minyoo Iisaa Joomiraaɗo oon. Ko mbinndanammi on ɗuum ɗo wo goonga, Laamɗo na seedii mi fenaay. Caggal ɗuum, njahumi leydi Siiriya e leydi Silisi. Wakkati oon, tawi kawrite kaɓɓiiɗe e Almasiihu gonɗe leydi Yahuudiya ɗeen njiiraay kam gite muɓɓen abada. Ɓe nananno tan ina wi'ee: «Neɗɗo torrannooɗo en arande oon, ina waajoo joonin diina ka siinunoo nyifude kaan.» Ndeen ɓe teddini Laamɗo saabe am. Duuɓi sappo e nay caggal ɗuum, njecciimi katin Urusaliima, miin e Barnabas. Tiitu du ina wondi e amin. Laamɗo ɓanginani kam sanaa mi yaha toon. Ɗuum waɗi de njahumi, kawritoymi toon e mawɓe kawrital goonɗinɓe, miin tan e maɓɓe. Mi anndinii ɓe Kabaaru Lobbo mo mbaajiimi yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe oon. Sabo mi yiɗaa ko ngollunoomi e ko ngollammi joonin fuu laatoo ɓolum. Ammaa fay Tiitu jaado am ƴuuruɗo Geres oon du, tilsinaaka taadeede, fay si tawi sakiraaɓe fewreeɓe coorake e kawrital goonɗinɓe ngaal. Ko ɓe pilii dey, wo horude no ngorruɗen e ndimaaku ngu keɓɗen e ley kawtal men e Iisaa Almasiihu, faa ɓe ngartira en e maccungaaku. Min njaɓanaay ɓe fay wakkati gooto, faa goonga Kabaaru Lobbo oon heddoo saabe mooɗon. Wooɗi, ɓe yimɓe njogorii wo mawɓe ɓeen, ko ɓe laatinoo ɗuum, miin kaa, walaa ko jomi kam e majjum, sabo Laamɗo ɓurdintaa yimɓe. Mawɓe ɓeen tilsinanaay min fay huunde. Ɓe paamii Laamɗo halfini kam waajaade Kabaaru Lobbo oon to yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe, hono no halfiniri Piyeer waajaade Alhuudiyankooɓe ɓeen ni. Sabo no Laamɗo waɗiri Piyeer faa laatii nulaaɗo to Alhuudiyankooɓe noon, o waɗiri kam miin du nulaaɗo to lenyi ɗi nganaa Alhuudiyankooɓe. Yaakuuba e Piyeer e Yuhanna, ndaareteeɓe hono bimmbeeje kawrite goonɗinɓe teddinaaɗe ɓeen, nji'ii moƴƴere nde Laamɗo hokki kam ndeen. Miin e Barnabas fuu, ɓe kokkii min juuɗe faa tabintina kawtal hakkunde amin. Ɓe paamiri e amin min njaha to lenyi ɗi nganaa Alhuudiyankooɓe, kamɓe du ɓe njaha to Alhuudiyankooɓe. Huunde wootere tan ɓe nyaagii min, min miccoo talkaaɓe. Mi tinnake e majjum jaati. Ammaa nde Piyeer warnoo e wuro Antiyoki fu, mi felii ɗum yeeso yimɓe sabo woofii. Si goonga, fadde nulaaɓe Yaakuuba ɓeen e warude, imo nyaamdannoo e goonɗinɓe Iisaa ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe. Ammaa nde ɓeen ngarnoo ndeen, o woɗɗii ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen, o seli nyaamdude e muɓɓen, saabe hulude jokkuɓe sariya taadagol ɓeen. Alhuudiyankooɓe goonɗinɓe Iisaa woɓɓe du tawti mo faa njaari fay Barnabas e naafikaaku muɓɓen. Nde njiinoomi no ɓe ngorri ni dartaaki, iɓe mbosii goonga gonɗo e Kabaaru Lobbo fu, mbiimi Piyeer yeeso yimɓe fuu: «Aan wo a Alhuudiyanke, de a worraa hono no Alhuudiyankooɓe ngorri ni, no lenyi goɗɗi ɗi ngorri noon ngorruɗaa. Noy mbaawruɗaa tilsinirde yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen sanaa laatoo hono Alhuudiyankooɓe?» Minen, min ƴuwdi Alhuudiyankooɓe, min njeyaaka e lenyi goɗɗi bosiiɗi. Tawi le, miɗen anndi neɗɗo ndaardataake ponnditiiɗo saabe jokkugol Tawreeta Muusaa, wo e goonɗinal muuɗum Iisaa Almasiihu ndaardetee ponnditiiɗo. Ɗum waɗi de minen du, min ngoonɗinii Iisaa Almasiihu, faa min ndaardee fonnditiiɓe saabe goonɗinal amin Almasiihu, tawee wanaa jokkugol Tawreeta Muusaa. Sabo fay gooto ndaardataake ponnditiiɗo saabe jokkugol Tawreeta Muusaa. Minen, miɗen piloo ndaardeede fonnditiiɓe saabe kawtal amin e Almasiihu. E ley majjum si min tawaama min luttuɓe minen du, yalla ɗum na holla Almasiihu wo daraniiɗo luttal naa? O wanaa koy! Sabo si mi wi'ii mi nyiɓtoto Tawreeta Muusaa mo liɓunoomi oon, ina holla wo mi luttoowo. Si goonga, miin kaa mi maayanii Tawreeta e sariyaaji muuɗum, kam jaati waɗi ɗum, faa mi wuura e gollande Laamɗo. Mi tontidaama e Iisaa Almasiihu dow leggal palaangal. Mi wuuraa miin e hoore am katin, wo Almasiihu wuuri ley am. Nguurndam neɗɗo ɗam mbuurammi joonin ɗam, e ley goonɗinal Ɓii Laamɗo mbuurammi ɗam, kanko jiɗɗo kam de hokkitiri hoore muuɗum saabe am oon. Mi huyfintaa moƴƴere Laamɗo. Sabo si tawii jokkude Tawreeta oon waɗata neɗɗo ponnditiiɗo fu, Almasiihu maayii ɓolum. Hey Galaatiyankooɓe, oɗon pamɗi hakkillo koy! Moy dabii on dabare nde? On cifanaama faa laaɓi tal no Iisaa Almasiihu tontiraa e leggal palaangal. Njaabee kam ɗum ɗo tan: wo saabe ko njokkuɗon Tawreeta Muusaa keɓirɗon Ruuhu Ceniiɗo oon, naa on keɓirii mo saabe on nanii Kabaaru Lobbo de ngoonɗinɗon? Ko saabii oɗon pamɗiri ni hakkillo? On puɗɗirii semmbe Ruuhu Laamɗo oon, de joonin kaa oɗon njiɗi timminirde e semmbe terɗe mon naa? Ko hewtii on ɗuum fuu laatake ɓolum naa? Ɗum waawaa laataade ɓolum. Kokkoowo on Ruuhu de na waɗa kaayeefiiji hakkunde mooɗon oon, na waɗa ɗum saabe on nanii Kabaaru Lobbo de ngoonɗinɗon, wanaa saabe on njokkii Tawreeta o waɗirta ɗum! Ina winndaa: «Ibrahiima goonɗinii Laamɗo, de Laamɗo hiisorii mo wo o ponnditiiɗo saabe majjum.» Ndelle anndee: goonɗinirɓe hono nii, kam'en jaati ngoni ƴuwdi Ibrahiima. Sappaama e ley Binndi, Laamɗo ndaardan yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen fonnditiiɓe saabe goonɗinal muɓɓen. Ɗum waɗi de Binndi ɗiin kumpiti Ibrahiima kabaaru lobbo oon gilla waɗaay tafon, ɗi mbi'i: «Lenyi ɗiin fuu keɓiran barke saabe maaɗa.» Ndelle, goonɗinɓe fuu keɓan barke no Ibrahiima goonɗinɗo oon heɓiri barke ni. Ammaa yowuɓe jikke muɓɓen e jokkude Tawreeta Muusaa ɓeen kuddi ina woni dow muɓɓen. Sabo ina winndaa: «Kuddi woodanii neɗɗo fuu mo jokkaay ko woni e dewtere Tawreeta ndeen faa hiɓɓi.» Tannyoral, fay gooto ndaardataake wo ponnditiiɗo yeeso Laamɗo saabe Tawreeta. Sabo ina winndaa: «Ponnditiiɗo wuurdan goonɗinal.» Tawreeta kaa yowaaki e goonɗinal, sabo ina winndaa: «Gaɗoowo jamirooje Tawreeta, kam wuurdata saabe majje.» Almasiihu soottitii en e kuddi ndi Tawreeta yowi dow meeɗen ndiin, e ley ko loomtanii en kuddi ndiin. Sabo ina winndaa: «Ɓilaaɗo e leggal palaangal fuu wo kuɗaaɗo.» Wo ɗuum Iisaa waɗi faa yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen du keɓa barke mo Ibrahiima heɓi oon saabe Iisaa Almasiihu, keɓiren Ruuhu mo Laamɗo aadii hokkude ley goonɗinal oon. Sakiraaɓe, miɗo sifanoo on ko woowi waɗude: si neɗɗo moƴƴinii talkuru ndongu faa sariya laamu jaɓii ɗum fu, fay gooto mooytataa ɗum, ɓeydataa ɗum fay huunde. Wooɗi, Laamɗo waɗanii Ibrahiima e ƴuuruɗo e muuɗum amaanaaji. Binndi ɗiin mbi'aay: «Ƴuuruɓe e muuɗum» hono wo heewɓe ɗi cappii, wo gooto ni ɗi cappii nde ɗi mbi'unoo: «Ƴuuruɗo e maaɗa». Oon woni Almasiihu. Inan ko njiɗumi wiide ɗuum: amaana mo Laamɗo haɓɓi oon, Tawreeta garɗo duuɓi keme nay e capanɗe tati caggal ɗuum oon haɓɓitataa ɗum, bonnataa amaana Laamɗo oon. Sabo si ndongu ngu Laamɗo aadinoo nguun wo dow Tawreeta oon yowinoo, ngu yowaakano dow amaana oon. Ammaa wo saabe amaana Laamɗo hokkiri Ibrahiima ndongu nguun. Ndelle, ɗume Tawreeta Muusaa nafata? O ɓeydaama dow amaana faa o ɓangina hakkeeji fadde ƴuuruɗo e Ibrahiima podanaaɗo amaana oon e warde. Laamɗo rewnii Tawreeta oon faro maleyka'en de ɓeen kokki curoowo waddana o yimɓe. Curoowo na holla wanaa neɗɗo gooto tan. Laamɗo kaa wo gooto. Ndelle, Tawreeta oon ina luttunduri e amaanaaji Laamɗo ɗiin naa? Luttunduraa koy! Sini yamiroore waawnde hokkude yimɓe nguurndam jippinanooma, ndaardeede ponnditiiɗo ƴuuranno e yamiroore ndeen jaati. Ammaa Binndi ɗiin mbi'ii hakke na dawrana huunde fuu, faa goonɗinɓe Iisaa Almasiihu ɓeen kokkee ko aadanaa ɗuum saabe goonɗinal muɓɓen. Fadde wakkati goonɗinal e warude, en kawjanooma ley hawju Tawreeta faa goonɗinal ngaal ɓanginaa. Hono noon Tawreeta oon laatorii ɗowoowo en faa wakkati mo Almasiihu wari oon, faa ndaardeɗen fonnditiiɓe saabe goonɗinal. Joonin ko wakkati goonɗinal ngaal wari ɗuum, en njaltii e maral ɗowoowo oon. Joonin on fuu wo on ɓiɓɓe Laamɗo saabe goonɗinal mooɗon Iisaa Almasiihu. Onon waɗaaɓe batisima ley kawtal Almasiihu on fuu, o laatanake on hono kaddungal ngal ɓorniɗon. Ndelle, walaa katin ko senndata Alhuudiyanke e mo wanaa Alhuudiyanke, naa dimo e diimaajo, naa gorko e debbo, sabo on fuu wo on gootum e ley kawtal mooɗon e Iisaa Almasiihu. Si tawii Almasiihu jeyi on, wo on ƴuwdi Ibrahiima, on ndonan ko Laamɗo aadinoo ɗuum. Inan ko njiɗumi wi'ude: sini donoowo wo cukalel, walaa fuu ko senndata ɗum e maccuɗo, fay si wo kam jeyi jawdi ndiin fuu. O heddoto ley hawju ndaarooɓe mo e dawranooɓe jawdi makko ɓeen faa sarɗi mo baabiiko hokki mo oon yottoo. Enen du, nde en sukaaɓe ndeen, wo en maccuɓe tindinooje adunaaru ɗeen. Ammaa nde sarɗi oon yottinoo ndeen, Laamɗo nuli Bajjo muuɗum mo debbo rimi, ɗowtaniiɗo Tawreeta Muusaa, faa o soottita maccuɓe Tawreeta ɓeen, faa keɓen laataade ɓiɓɓe Laamɗo. Saabe wo on ɓiɓɓe Laamɗo du, o nuli Ruuhu Ɓiyiiko oon e ley ɓerɗe meeɗen. Ruuhu oon waɗata de noddiren Laamɗo «Abba». Ndelle, en nganaa maccuɓe katin, wo en ɓiɓɓe! Saabe wo en ɓiɓɓe, Laamɗo du waɗii en ronooɓe ɗum. Nde on anndaano Laamɗo ndeen, oɗon ngonnoo e maral alla'en ɓe nganaa Laamɗo. De joonin kaa ko annduɗon Laamɗo ɗuum, naa miɗo haannoo wiide joonin ko Laamɗo anndi on ɗuum: noy mbaawirton yeccaade e tindinooje adunaaru lokkaaje ɗe ngalaa nafaa ɗeen? Ko waɗi de oɗon njiɗi laataade maccuɓe majje katin? Oɗon teddini balɗe goɗɗe e lebbi goɗɗi e wakkatiiji goɗɗi e kitaale goɗɗe. Miɗo hula taa ko ngollanmi on ɗuum fuu laatoo ɓolum. Sakiraaɓe, miɗo nyaagoo on, nga'ee hono am ni. Miin e hoore am, mi laatakeno hono mooɗon. On ngaɗaay kam fuu ko boni. Oɗon anndi rafi cellal waddani kam haalande on aranel fuu Kabaaru Lobbo oon. Nyawu am nguun torrii on, de ɗum fuu e laataade on kuyfinaay kam, on njawaay kam saabe nyawu nguun. Ko ngaɗuɗon dey, on njaɓɓorake kam hono no maleyka Laamɗo ni, naa hono wo mi Iisaa Almasiihu. Wakkati oon, oɗon keewnoo seyo sanne! Miɗo waawi seedanaade on: si oɗon mbaawnoo, on ɗoofanno gite mooɗon kokkon kam. Ndelle noy seyo mooɗon ngoon laatorii joonin? Mi laatake ganyo mooɗon saabe miɗo haalana on goonga naa? Yimɓe ɓeen na njoganii on anniyaaji, ammaa ɗi nganaa lobbi. Ko ɓe njiɗi dey, senndude on e am yalla oɗon ndaranoo ɓe. Sikke walaa, daranaade neɗɗo na wooɗi si wo faa wooɗa. Katin du tilay ɗum waɗee wakkati fuu, wanaa yeeso am tan. Sukaaɓe am, miɗo naawee sanne katin saabe mooɗon hono no ŋatawere ni, faa tagaadi Almasiihu tawee e mooɗon. Hey miɗo yiɗi tawdeede e mooɗon joonin faa mi heɓa haaldude e mooɗon ko wanaa no kaalirammi joonin, sabo kabaaru mon ina wemmbi kam sanne. Onon yiɗuɓe jokkude Tawreeta Muusaa, miɗo ƴama on: on nanaay ko Tawreeta wi'i naa? Ina winndaa: Ibrahiima ina woodunoo ɓiɓɓe worɓe ɗiɗo, gooto o heɓdi e korɗo, gooto du o heɓdi e dimo. Ɓii korɗo oon rimiraama no yimɓe fuu ndimirtee ni, de ɓii dimo oon kaa rimiraama saabe amaana Laamɗo. Ɗum wo banndol rewɓe ɗiɗo sapporaaɓe aadiiji ɗiɗi. Gooto, mo Haajara oon wo amaana waamnde wi'eteende Sinayi. Amaana oon, wo maccungaaku rimata. Haajara wo waamnde wi'eteende Sinayi wonnde Arabiya ndeen, inde sapporaa ngalluure Urusaliima hannden ndeen. Sabo Urusaliima e wonɓe e muuɗum ɓeen fuu e dawraneede ngoni. Ammaa Urusaliima gonɗo dow kammu oon wo dimo, kanko woni inna meeɗen. Sabo ina winndaa: «Aan dimaro mo rimaay abada, welta! Aan mo anndaa naawalla ŋatawere, ilina peekaali seyo! Sabo debbo jeebaaɗo heɓan sukaaɓe faa ɓura debbo kaybaaɗo gorum.» Ammaa onon sakiraaɓe, wo on ɓiɓɓe heɓaaɓe dow amaana Laamɗo oon hono no Isiyaaka ni. Wakkati oon dimiraaɗo no yimɓe ndimirtee oon ina torra dimiraaɗo Ruuhu Laamɗo oon. Fay hannden du noon worri. De ɗume Binndi ɗiin mbi'i? Ɗi mbi'ii: «Riiwu korɗo oon e ɓiyum, sabo ɓii korɗo oon rondataa e ɓii dimo oon abada.» Ndelle sakiraaɓe, en nganaa ɓiɓɓe korɗo oon, wo en ɓiɓɓe dimo oon. Almasiihu rimɗinii en faa ndimɗen faa laaɓa. Ɗum le, tinnee keddoroɗon noon, taa ngartee ley donngal maccungaaku katin. Kettindanee kam! Miin Pool, miɗo haalana on: si on pilake taadeede, Almasiihu nafataa on fay huunde. Katin miɗo haalana on neɗɗo fuu pilotooɗo taadeede: ina tilsani ɗum jokka haddi Tawreeta Muusaa oon fuu. Onon filotooɓe ndaardeede fonnditiiɓe saabe Tawreeta ɓeen, on ceedii e Almasiihu, on mboɗɗake moƴƴere Laamɗo ndeen. De minen kaa, saabe goonɗinal miɗen njowa jikke amin dow Laamɗo ndaardoowo en fonnditiiɓe oon. Wo Ruuhu Ceniiɗo hokki min jikke oon. Sabo kaɓɓiiɗo e Iisaa Almasiihu, taadagol e rafi taadagol fuu fotu. Ko nafata tan, goonɗinal golliroowal njinngu. On puɗɗirii no wooɗiri. Moy haɗi on jokkude goonga? Ko wayliti hakkillo mooɗon ɗuum ƴuuraay to Laamɗo nodduɗo on oon. Ina wi'ee: rabilla seeɗa ina ƴuufina conndi ndiibaandi fuu. Ɗum fuu e laataade Joomiraaɗo hokkii kam hoolaare e mooɗon, mi tannyorii miilo mooɗon seedataa e miilo am. Ammaa jiiɓoowo on oon, ko laatii fuu, jukkete. Miin le sakiraaɓe, si tawanooma faa hannden miɗo waajoo sanaa neɗɗo taadee, ko waɗi de miɗo torree faa joonin? Sini ɗum mbaajotonoomi, waaju am haala maayde Iisaa dow leggal palaangal mettataano fay gooto. Jiiɓooɓe on yiɗuɓe taadagol ɓeen, ɓe coortitoo! Sakiraaɓe, on noddaama faa ndimɗon. Joonin le, taa ngaɗon de ndimaaku mon laatanoo on sabaabu faa njokkon muuyɗe terɗe. Ko kaanɗon waɗude dey, mono fuu gollirana banndum e njinngu. Sabo Tawreeta oon fuu hawtaama e ley yamiroore wootere nde: «Njiɗiraa gondo maa hono no njiɗirɗaa hoore maa ni.» De si oɗon keddii oɗon ŋatundura, oɗon nyaamundura, tinnee taa kantunduron. Ndelle, miɗo wi'a on: accee Ruuhu Ceniiɗo ɗowa on, ndeen on njokkataa muuyɗe terɗe mon. Sabo muuyɗe terɗe ina kaɓa e Ruuhu oon. Ruuhu oon du ina haɓa e muuyɗe terɗe ɗeen. Ngela e majji fuu ina haɓa e gonngel faa mbaason gollude ko muuyɗon. Ammaa si wo Ruuhu ɗowata on, on ngalaa e ley Tawreeta Muusaa oon katin. Golleeji muuyɗe terɗe ina anndaa. Ɗum wo jeenu e ko nyiddini e muuyɗe cemtiniiɗe e dewal tooruuji e ndaggadaaku e nganyaandi e kalala e kiram e tikkere e yidde hoorem tan e luural e rafi kawral e haasidaaku e sulagol e fijirde bonnde e ko nanndi e muuɗum. Miɗo haalana on ɗum ɗo hono no kaalirannoomi on ɗum ni: gollooɓe kulle gaaɗe noon ɓeen naatataa ley laamu Laamɗo. Ammaa ko Ruuhu Ceniiɗo rimata e meeɗen ɗuum woni njinngu e seyo e jam e munyal e moƴƴuki e mbooɗirka e hoolnaare e leeƴinkinaare e nanngitaare. Sikke walaa, yamiroore fuu haɗataa kulle gaaɗe noon. Jeyaaɓe e Iisaa Almasiihu ɓeen ngaɗii hono ɓe tontidii terɗe maɓɓe e muuyɗe majje bonɗe fuu dow leggal palaangal ni. Wo saabe Ruuhu oon keɓirɗen nguurndam kesam ɗam. Ndelle njaaden e Ruuhu. Taa mawninkinoɗen, taa toonyunduren, taa haasidaaku tawee hakkunde meeɗen. Sakiraaɓe, si gooto mooɗon luttii fu, onon jogiiɓe Ruuhu ɓeen njeyi dartinde ɗum, tawee e ley heese. Ammaa mono e mooɗon fuu hayba hoore muuɗum taa jarribee kam du. Mballunduree ronndaade doŋle mooɗon tedduɗe, hono noon kiɓɓinirton yamiroore Almasiihu. Si neɗɗo miilii won ko woni, tawi walaa ko woni, hiilii hoore muuɗum. Mono fuu ndaara golle muuɗum. Ndeen si won ko waawi mantoraade fu, mantorto golle muuɗum jaati, hewtaay ko nanndina ɗum e golle goɗɗo. Sabo mono fuu donngal muuɗum ronndotoo. Jannginteeɗo konngol Laamɗo ngool ina haani ko heɓi ko wooɗi ɗuum fuu, feccida e jannginoowo ɗum. Taa kiilee ko'e mooɗon, Laamɗo jalnortaake. Ko neɗɗo aawi fuu, wo ɗuum taƴata. Aawɗo ko weli terɗe muuɗum, taƴan maayde. Ammaa aawɗo ko weli Ruuhu Ceniiɗo, taƴan nguurndam nduumiiɗam. Taa ndonken gollude ko wooɗi. Sabo si en ndonkaay, en taƴan si wakkati oon warii. Ndelle, wakkati keɓɗen laawol fuu, ngaɗanen yimɓe fuu moƴƴere, ɓurɓe fuu haandude wo sakiraaɓe men goonɗinɓe Iisaa Almasiihu ɓeen. Ndaaree binndi ɓutti ɗi mbinndirammi on e junngo am ɗiin. Tilsinanɓe on taadeede ɓeen wo filotooɓe faa manee. Walaa ko ɓe ngaɗiri noon si wanaa taa ɓe torriree saabe maayde Almasiihu dow leggal palaangal ngaal. Sabo fay kamɓe taadaaɓe ɓeen, ɓe njokkataa Tawreeta. Ko ɓe njiɗiri taadoɗon dey, wo faa ɓe mantoroo ɗum. Miin e hoore am kaa, taa mi mantoroo faa'e sanaa leggal Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu palaangal ngaal. Wo saabe maggal mi maayanii adunaaru, adunaaru du maayanii kam. Sabo taadaade naa rafi taadaade fu, walaa nafaa. Ko jogii nafaa dey, tagiteede tagu kesu. Jokkuɓe laawol ngol fuu, wo keɓu jam e hinney, hono no Israa'iilankooɓe Laamɗo goongalaaɓe ɓeen. Joonin kaa, fay gooto taa tampina kam, sabo terɗe am ngaɗii ɓatitanɗe saabe Iisaa. Sakiraaɓe, wo hinney Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu wondu e mooɗon. Aamiina. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Pool, nulaaɗo Iisaa Almasiihu saabe muuyɗe Laamɗo. Miɗo jowta seniiɓe hoolniiɓe e ley kawtal muɓɓen e Iisaa Almasiihu ɓeen. Wo on keɓu moƴƴere e jam to Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. Jettooje ngoodanii Laamɗo Baaba Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu! O waɗanii en barkeeji ɗi Ruuhu hokkata ɗiin fuu to dow kammu saabe kawtal men e Almasiihu. Sabo fadde adunaaru ndu e joƴƴineede, Laamɗo suɓake en saabe Almasiihu, faa laatoɗen seniiɓe ɓe ngalaa feloore yeeso makko. Saabe njinngu makko o fodoranii en gilla arande laatoɗen ɓiɓɓe makko saabe Iisaa Almasiihu. Ɗum wo muuyo makko, waɗude moƴƴere ndeen na weli mo, faa o yettiree moƴƴere makko mawnde nde walaa kaaddi! O hokkii en moƴƴere ndeen saabe Ɓiyiiko korsuɗo oon. E kawtal meeɗen e muuɗum en ndimɗinaama saabe ƴiiƴam muuɗum, en njaafanaama lutti meeɗen saabe keewal makko hinney. Hinney oon o wayli e meeɗen, o hokki en hakkilantaaku kiɓɓungu e anndal kiɓɓungal, o anndini en anniya makko cuuɗinooɗo oon. Gilla arande o anniyorii tabintinirde anniya oon e Almasiihu saabe moƴƴere makko. Anniya oon wo hawrundurde huunde fuu e hawju Almasiihu, wanaa ko woni dow kammu wanaa ko woni e leydi. Laamɗo yottinan ɗum si wakkati oon hiɓɓii. E ley kawtal men e Almasiihu du en cuɓaama faa laatoɗen ngeɗu Laamɗo. Laamɗo tabintiniroowo huunde fuu no muuyiri oon, fodake ɗum. Noon waɗata faa laatoɗen sabaabu mawninoowo teddeengal muuɗum, enen artuɓe yowude jikke men e Almasiihu ɓeen. Onon hawtuɓe e Almasiihu du, on nanii konngol goongawol ngool, ɗum woni Kabaaru Lobbo kisinɗo on oon. Nde ngoonɗinnoɗon Almasiihu ndeen, Laamɗo wattii e mooɗon maande muuɗum nde hokkunoo on Ruuhu Ceniiɗo mo aadaninoo on. Ruuhu Ceniiɗo oon wo maande laaɓinanoore en en keɓan moƴƴereeji ɗi ndesanaɗen, faa wakkati mo Laamɗo rimɗinta en, enen jeyaaɓe muuɗum. Jettooje ngoodani Laamɗo saabe teddeengal muuɗum! Saabe majjum, gilla nanumi kabaaru goonɗinal mooɗon Joomiraaɗo meeɗen Iisaa, e no njiɗirɗon seniiɓe ɓeen fuu, mi selataa yettude Laamɗo saabe mooɗon nde nyaagantoomi on Laamɗo fuu. Miɗo ŋaaroo Laamɗo Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu, Baabiiwo jom darja oon, hokka on Ruuhu muuɗum Ceniiɗo. Miɗo ŋaaroo faa Ruuhu oon waɗa on jom'en hakkillo, ɓanginana on Laamɗo faa anndon ɗum. Miɗo ŋaaroo Laamɗo uddita ɓerɗe mooɗon faa tannyoron cakitte mooɗon ɗe o noddiri on ɗeen, paamon no moƴƴereeji desanaaɗi seniiɓe ɗiin keewiri e no teddiri, paamon katin no baawɗe makko mawɗe ɗe ngalaa kaaddi ɗeen ngorri e meeɗen, enen goonɗinɓe. Baawɗe keewɗe semmbe ɗeen o hollii e ley Almasiihu nde o iirtini ɗum e maayde de o joƴƴini ɗum gere nyaamo makko dow kammu. Toon o ɓurni ɗum laamu e baawɗe e semmbe e kaanankaaku fuu, kam e inɗe fuu baawɗe inndeede, wanaa ley jamaanu o tan, wo e jamaanu garoowo du. Laamɗo wattii huunde fuu ley baawɗe Almasiihu, waɗi mo hooreejo kawrital goonɗinɓe, hokki mo ɓurde huunde fuu. Kawrital goonɗinɓe ngaal wo ɓanndu Almasiihu. Ngal hebbinaama mo, kanko kiɓɓinɗo huunde fuu kala no laatorii fuu. Onon, on maaynooɓe saabe lutti mooɗon e hakkeeji mooɗon, on jokkunooɓe laawol bonngol ngol adunaaru ndu jokki ngool, on ɗowtaninooɓe laamiiɗo baawɗe gonɗe dow mbeeyu oon. Laamiiɗo oon wo Ibiliisa golloowo faa hannden ley yimɓe saliiɓe Laamɗo ɓeen. En fuu e maɓɓe njeyanoɗen, e muuyɗe terɗe meeɗen ngonnoɗen. Eɗen njokkunoo muuyɗe meeɗen e miilooji meeɗen bonɗi. No ngorrunoɗen nii jaati, eɗen kaandunoo e jukkungo Laamɗo ngoon hono maɓɓe ni. Ammaa Laamɗo wo keewɗo yurmeende. Saabe njinngu manngu ngu o yiɗi en nguun, o iirtindinii en e Almasiihu, enen maaynooɓe saabe lutti meeɗen ɓeen. Goonga, saabe hinney Laamɗo oon kisiniraɗon. E ley kawtal meeɗen e Iisaa Almasiihu, Laamɗo iirtindinii en e makko, joƴƴindinii en e makko dow kammu toon. Hono nii o ɓanginirta no hinney makko ɓurdi huunde fuu mawnude. Jamaanuuji garooji ɗiin fuu nji'an moƴƴuki makko ki o waɗani en e Iisaa Almasiihu. Goonga, wo hinney Laamɗo oon kisiniraɗon, e dow ko kooliɗon Almasiihu. Kisindam ɗam, wanaa e golle mooɗon haɓɓii, wo ɗam dokkal Laamɗo. Ɗam wanaa njobdi golle neɗɗo taa fay gooto heɓa mantoraade ɗam. Sabo Laamɗo waɗi en ko ngonɗen joonin ɗuum: e ley kawtal meeɗen e Iisaa Almasiihu o tagiri en faa ngollen golleeji lobbi ɗi o segilanii en gilla arande. Ndelle miccitee ko ngonnoɗon arande, onon ƴuuruɓe e lenyi ɗi nganaa Alhuudiya'en. Mantortooɓe wo «taadiiɓe» ina kuyfina on, ina noddira on «yimɓe ɓe taadaaki» fay si taadagol maɓɓe ngool wo ko junngo ɓii-Aadama gollata e terɗe tan. Miccitee, wakkati oon, on ngalaano Almasiihu, wo on jananɓe woɗɗiiɓe lenyol Israa'iila ngol Laamɗo suɓii ngool, on ngaldaano e amaanaaji ɗi Laamɗo aadorinoo e haala muuɗum ɗiin. On mbuurdiino e rafi jikke, on ngaldaano e Laamɗo ley adunaaru ndu. De joonin kaa, e ley kawtal mooɗon e Iisaa Almasiihu, onon woɗɗunooɓe e Laamɗo arande ɓeen, on ɓattinaama saabe ƴiiƴam makko. Sabo kanko Almasiihu woni jam meeɗen ko o waɗi Alhuudiyankooɓe e lenyi goɗɗi fuu lenyol gootol ɗuum. Nde o hokkitinnoo hoore makko ndeen, o liɓi kokuwol paliingol hakkunde meeɗen ngool, ɗuum woni o ittii nganyaandi hakkunde lenyi ɗiin. O ittii jamirooje e kaɗaaɗi Tawreeta Muusaa fuu faa o waɗa Alhuudiyankooɓe e lenyi goɗɗi laatoo lenyol gootol kesol e ley kawtal maɓɓe e makko. Nii o waɗiri jam oon. E maayde makko dow leggal palaangal o ittiri nganyaandi ndiin, o hawrunduri lenyi ɗiin laatii ɓanndu wooturu, o rewrintini ɗi e Laamɗo. O warii waajaade on jam, onon woɗɗunooɓe e Laamɗo ɓeen, o warii waajaade ɓadinooɓe ɓeen du jam. Saabe ko Almasiihu waɗii ɗuum, en fuu keɓirten laawol yottaade Baabiiwo saabe en kawtii Ruuhu Ceniiɗo gooto. Ndelle, on nganaa jananɓe katin, on nganaa weerɓe du. Ko ngonɗon dey, wo on wonduɓe e seniiɓe, wo on jeyaaɓe e suudu Laamɗo. On mahaama e dow ko nulaaɓe e annabaaɓe nyiɓi, Iisaa Almasiihu e hoore muuɗum woni hayre arandeere nyimngo ngoon. Saabe muuɗum, nyimngo ngoon fuu nanngunduri, faa ngo toowa ngo laatoo suudu Joomiraaɗo seniindu. Ley kawtal mooɗon e makko on mahidaama faa laatiɗon suudu to Ruuhu Laamɗo jooɗii. Saabe majjum miɗo hofanoo Laamɗo, miin Pool uddaaɗo e kasu saabe Iisaa Almasiihu mo ngollanammi hakkunde mooɗon, onon yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe. Tannyoral on nanii Laamɗo halfinii kam golle e ley moƴƴere muuɗum faa nafa on. Sabo o ɓanginanii kam sirri makko. Mi winndanii on haala majjum no raɓɓiɗiri. Si on njanngii ɗum on paaman no potumi anndirde sirri dow haala Almasiihu oon. Sirri oon faaminaaka ɓiɓɓe-Aadama ley jamaanuuji paltiiɗi ɗiin, de joonin kaa Laamɗo ɓanginirii mo Ruuhu Ceniiɗo faa nulaaɓe muuɗum e annabaaɓe muuɗum seniiɓe fuu paami mo. Inan no sirri oon worri: saabe Kabaaru Lobbo oon, yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen keɓii ngeɗu e moƴƴereeji desaaɗi ɗiin no Alhuudiyankooɓe ɓeen keɓiri ni. Katin du ɓe kawtii e muɓɓen ɓanndu wooturu, ɓe kawtii e muɓɓen amaana mo Laamɗo waɗi saabe kawtal maɓɓe e Iisaa Almasiihu. Wo Kabaaru Lobbo oon laatiimi golloowo muuɗum saabe moƴƴere nde Laamɗo hokki kam. Laamɗo golliri moƴƴere ndeen ley am e baawɗe muuɗum. Miin ɓurɗo seniiɓe ɓeen fuu famɗude oon, mi hokkaama moƴƴere faa mi waajoo yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe barkeeji gonɗi e Almasiihu ɗi ngalaa haddu ɗiin. Mi hokkaama du faaminde yimɓe fuu no Laamɗo tabintinirta fodoore muuɗum. Laamɗo taguɗo huunde fuu oon suuɗunoo fodoore ndeen gilla jamaanuuji ɓooyuɗi. Noon waɗata de laamu e baawɗe gonɗe ley kammu ɗe nji'ataake ɗeen fuu paama no anndal Laamɗo yaajiri e huunde fuu, paamira ɗum saabe kawrital goonɗinɓe ngaal. Ɗum fuu wo saabe anniya ɓooyɗo mo Laamɗo tabintiniri e Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Saabe en ngoonɗinii Almasiihu, en kawtii e muuɗum, eɗen mbaawi ɓadoraade Laamɗo e hoolaare, eɗen anndi o jaɓanan en. Ɗum waɗi de miɗo ŋaaroo on taa taƴon jikke mooɗon saabe torraaji kewtotooɗi kam. Miɗo yardii ɗi saabe mooɗon, kanji ngoni teddeengal mooɗon. Saabe ɗuum fuu, miɗo hofanoo Baabiiwo. Lenyi gonɗi dow kammu e gonɗi e leydi fuu ƴuurii e makko, kanko woni baaba majji ɗi fuu. Miɗo ŋaaroo mo kanko jom teddeengal manngal oon o semmbinɗina ɓerɗe mooɗon saabe Ruuhu makko Ceniiɗo. Miɗo ŋaaroo Almasiihu wona e ley ɓerɗe mooɗon saabe ko ngoonɗinɗon ɗum. Miɗo ŋaaroo mo katin o darna on e ley njinngu, o tabintina on ley maggu. Faa paamon, onon e seniiɓe ɓeen fuu, njuuteefi e njaajeefi e tooweefi e luggeefi njinngu Almasiihu paltiingu haddi, de anndon ɗum faa keewon kiɓɓal Laamɗo. Teddeengal woodan Laamɗo gollirɗo ley meeɗen baawɗe mawɗe oon, baawɗo gollude ko ɓuri du'aawuuji men e miilooji men faa waawaa fonndeede! Wo teddeengal woodan mo ley kawrital goonɗinɓe, e saabe Iisaa Almasiihu ley jamaanuuji ɗiin fuu faa abada abadin! Aamiina. Miin uddaaɗo ley kasu saabe gollande Joomiraaɗo oon, miɗo ŋaaroo on sanne: mbuuron nguurndam njaadoojam e noddaango ngo Laamɗo noddi on to muuɗum ngoon, tawdeɗon e leeƴinkinaare e heese e munyal. Munyunduron e ley njinngu. Tinnee keddoɗon e ngootumbaaku ƴuurungu e Ruuhu Ceniiɗo. Ngaɗon ɗum fuu e ley jam kaɓɓundurɗo on. Wo on ɓanndu wooturu, oɗon njogii Ruuhu gooto. Jikke dow cakitte mo Laamɗo noddiri on oon du wo gooto. Katin Joomiraaɗo gooto woodi, goonɗinal gootal woodi, lootagal batisima gootal woodi, kam e Laamɗo gooto, Baaba yimɓe fuu. Wo gonɗo dow maɓɓe fuu, golloowo ley maɓɓe fuu, gonɗo e maɓɓe fuu. Mono e meeɗen fuu heɓii moƴƴere Laamɗo ko foti e no Almasiihu hokkiri ɗum. Sabo wo hono noon winndiraa: «O ƴeeŋii dow, o hooƴi honaaɓe heewɓe, o hokki yimɓe dokke.» Ɗume woni maanaa «o ƴeeŋii»? Iɗum holla o artakeno o jippii e nokkuuje ɓurɗe fuu leeƴude e leydi. Jippinooɗo oon, kam e hoore muuɗum woni ƴeeŋuɗo faa tiimi kammuuli ɗiin fuu, faa o heewa adunaaru ndu fuu. Wo kanko waɗi dokke ɗeen: o waɗi woɓɓe nulaaɓe, woɓɓe annabaaɓe, woɓɓe waajotooɓe, woɓɓe durooɓe yimɓe, kam e jannginooɓe. Ko o waɗiri noon, wo faa o segilanoo seniiɓe ɓeen faa ngolla ko njeyi gollude, faa semmbinɗina kawrital goonɗinɓe laatiingal ɓanndu Almasiihu ngaal, de laatoɗen daande wootere e ley goonɗinal meeɗen e anndugol meeɗen Ɓii Laamɗo, laatoɗen hiɓɓuɓe du, faa njottoɗen darnde Almasiihu hiɓɓunde ndeen. Ndelle, en laatataako sukaaɓe hooƴaaɓe hono no bempeƴƴe e keni kooƴirta laana ni. Jannde yimɓe yiɗuɓe yaarude woɓɓe ley majjere hiilataa en katin. Ko laatotoɗen dey, haalooɓe goonga e ley njinngu. Noon waɗata de mawnen e ley huunde fuu faro Almasiihu, laatiiɗo hooreejo oon. Kanko waddani ɓanndu nduun fuu nanngundurde faa wooɗa saabe jokkule ɗe ndu hokkaa ɗeen. Hono noon, si tergal fuu gollii golle muuɗum, ndeen ɓanndu nduun mawnan, yaha yeeso ley njinngu. Ndelle, ko jokkata ɗuum mbi'ammi on: miɗo ŋaaroo on e ley innde Joomiraaɗo, taa mbuurdon katin hono no yimɓe ɓe anndaa Laamɗo, sabo miilooji maɓɓe ɗiin wo ɓoli. Hakkillooji maɓɓe niɓɓii, ɓe njeyaaka e nguurndam ɗam Laamɗo hokkata saabe majjere maɓɓe e yoorugol maɓɓe ɓerɗe. Caggal ɓe cemtataa, ɓe ngaɗii ko'e maɓɓe jaahili'en, ɓe celataa gollude kulle nyiddiniiɗe. De onon kaa, wanaa noon njanngirɗon haala Almasiihu. Tannyoral, on nanii kabaaru makko, on njanngii goonga gonɗo e makko oon. Ndelle, ittee ko hiiɗɗi ko woni ley mooɗon ɗuum, njoppee nguurndam mooɗon arandejam ɗam muuyɗe kiilooje ɗaam. Accon yonkiiji mon e hakkillooji mon keyɗintinee. Njogitee neɗɗaaku kesu ngu Laamɗo tagi dow tagaadi muuɗum. Neɗɗaaku kesu nguun na golla ko fonnditii e ko senii. Golleeji ɗiin e goonga ƴuuri. Ndelle, celon fewre, mono fuu haalda e gondo muuɗum goonga, sabo mono e meeɗen fuu ina jeydaa e goɗɗo no terɗe neɗɗo gooto njeydiraa ni. Si on ɓernii fu, taa ngaɗee hakke. Taa janal naange tawdu on e tikkere. Taa kokkon Ibiliisa laawol e ley mooɗon. Wo gujjo selu wujjude, ko haani waɗude dey, gollira juuɗe muuɗum ko nafata, faa heɓa ko wallira nyakoraaɓe. Taa konngol bonngol yaltu e kunnduɗe mooɗon. Ko kaanɗon waɗude tan wo haalude haalaaji nafooji baawɗi semmbinde ɓerɗe yimɓe fodde haajuuji, faa ɗi ngaddana hettindantooɓe on ɓeen moƴƴere. Taa mettinanee Ruuhu Laamɗo Ceniiɗo, sabo Laamɗo waɗi maande Ruuhu oon e mooɗon saabe nyalaande nde Laamɗo rimɗinta on ndeen. Ittee mettorgal fuu e ɓerɗe mooɗon, celon konnaagu e tikkere e duko e nyoore, kam e ko boni fuu. Moƴƴunduree hakkunde mooɗon, njurmunduron, njaafunduron hono no Laamɗo yaaforii on saabe kawtal mooɗon e Almasiihu ni. Ndelle, laatee nyemmbitooɓe Laamɗo. Wo on ɓiɓɓe makko ɓe o horsini. Mbuurdon e yiɗundurde, no Almasiihu yiɗiri en de hokkitiri hoore muuɗum saabe meeɗen laatanii en kirsamaari, hono sadaka belɗo Laamɗo. Saabe wo on seniiɓe Laamɗo, on kaanaa fay haalde haala huunde fuu ko wartata e fijirde e ko tuuni e eelgal. Taa kaalee haalaaji bonɗi naa ɓoli naa nyiddiniiɗi, sabo hono majji kaanaa taweede e mooɗon. Ko kaanɗon waɗude dey, njetton Laamɗo. Paamee ɗum ɗo faa wooɗa: pijoowo e nyiddiniiɗo e muuyoowo ko jeyaa, ɗum woni dewoowo tooruuji, ɓeen ngalaa ngeɗu e laamu Almasiihu e Laamɗo. Taa fay gooto hiilira on haalaaji ɓoli, sabo hono majji caabotoo tikkere Laamɗo e dow saliiɓe ɗum ɓeen. Ndelle, taa njokkunduree e maɓɓe. Arande e nimre njeyanoɗon, de joonin kaa saabe kawtal mooɗon e Joomiraaɗo wo e annoora njeyaɗon. Ndelle mbuurdee no ɓiɓɓe annoora ni, sabo annoora rimata mbooɗirka e fonnditaare e goonga fuu. Piloɗon faamude ko welata Joomiraaɗo. Taa kawtee e golleeji ɗi ngalaa nafaa golleteeɗi e ley nimre, de ko haani dey, cuurton ɗi. Ko yimɓe ɓeen ngaɗata e cuncukka ɗuum, ina semtinii fay fillaade. Ammaa huunde fuu ko suurtaa ley annoora oon ɓanginte no worri, sabo huunde fuu ko ɓanginaa yaynan. Ɗum waɗi de na wi'ee: «Aan ɗaaniiɗo, finu! Umma e hakkunde maayɓe, Ndeen annoora Almasiihu yaynante.» Ndelle, ngaɗon hakkillo faa sanne no mbuurdoton, tawee wanaa no fuuyɓe ni, ammaa hono no jom'en hakkillo ni. Wakkati laatiiɗo fuu, ngaɗon ko nafata, sabo jamaanu hannden o wo bonɗo. Saabe ɗuum, taa laatee ɓe ngalaa hakkillo, ammaa piloɗon faamude ko woni muuyɗe Joomiraaɗo. Taa njaree doro faa culoɗon, sabo ɗum wo rafi nanngitaare. Ko haani dey, keewee Ruuhu, mbaajunduron jimi Jabuura e jettooje e jimi teddinooji Laamɗo. Njimanon Joomiraaɗo, njettiron mo ɓerɗe laaɓuɗe. Njetton Laamɗo Baaba meeɗen wakkati fuu dow huunde fuu e ley innde Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. Mono e mooɗon fuu ɗowtanoo banndum saabe teddinde Almasiihu. Onon rewɓe, ɗowtanoɗon goriraaɓe mooɗon hono no ɗowtorantoɗon Joomiraaɗo ni. Sabo gorko woni hoore deekum hono no Almasiihu laatorii hoore kawrital goonɗinɓe ngaal. Kam woni kisinoowo goonɗinɓe laatiiɓe ɓanndu muuɗum ɓeen. No kawrital goonɗinɓe ngaal ɗowtoranii Almasiihu noon, nii du debbo fuu haani ɗowtoranaade gorum e huunde fuu. Onon worɓe, njiɗiree deekiraaɓe mooɗon no Almasiihu yiɗiri kawrital goonɗinɓe ngaal de hokkitiri hoore muuɗum saabe maggal faa waɗi ngal ceniingal, gaɗa o laaɓinirii ngal ndiyam e haala makko. O waɗi ɗum faa o darna kawrital goonɗinɓe ngaal yeeso makko, ngal yaynira darja, ngal laatoo ceniingal, ngal walaa ko semtinii naa ko tuuni naa nyoofi-nyoofi naa ko boni fuu. Hono noon, ina tilsi e worɓe njiɗa deekiraaɓe muɓɓen hono no njiɗiri ɓalli muɓɓen ni. Neɗɗo fuu jiɗɗo deekum, wo hoore muuɗum yiɗi. Sabo fay gooto wanyaa ɓanndu muuɗum. Ko waɗata dey, nyaamnan ndu, hinnoo ndu hono no Almasiihu hinnortoo kawrital goonɗinɓe ngaal ni, sabo wo en terɗe ɓanndu makko nduun. Binndi ɗiin mbi'ii: «Ɗum waɗi de gorko yoppan inna muuɗum e bammum, de nanngundura e deekum, ɓe ɗiɗo fuu ɓe laatoo neɗɗo gooto.» Ɗum wo sirri lugguɗo. De miin, miɗo holla on, sirri oon wo kaaloowo no Almasiihu e kawrital goonɗinɓe ngondiri. No waawi laatoraade fuu, gorko fuu yiɗira deekum no yiɗiri hoore muuɗum ni. Debbo du teddina gorum. Onon ɓiɓɓe, ɗowtanoɗon saaraaɓe mooɗon saabe Joomiraaɗo, sabo ɗum woni ko dartii. «Teddin inna maa e bammaa.» Yamiroore nde woni arandeere nde amaana haɓɓii e muuɗum. Amaana o woni: «yalla aɗa heɓa moƴƴere, balɗe maa du njuuta e leydi ndi.» Onon saaraaɓe, taa ɓerninee ɓiɓɓe mon, ammaa ndartinon ɓe, tindinon ɓe, faa ɓe mawna dow laawol Joomiraaɗo. Onon maccuɓe, ɗowtanoɗon joomiraaɓe mooɗon dow kulol e diwngol tawee e ɓerɗe laaɓuɗe no ɗowtorantoɗon Almasiihu ni. Ɗowtanee ɓe tawee wanaa yeeso maɓɓe tan, hono no filotooɓe welude ɓiɓɓe-Aadama. Ko haani dey, ɗowtanee ɓe no maccuɓe Almasiihu ngaɗirta muuyɗe Laamɗo e ɓerɗe laaɓuɗe ni. Ngolliranee ɓe anniya lobbo hono wo Joomiraaɗo ngollanton, wanaa yimɓe. Sabo oɗon anndi neɗɗo fuu golluɗo ko wooɗi, si wo dimo naa diimaajo, Joomiraaɗo yoɓan ɗum haddi golle muuɗum. Onon joomiraaɓe, ngorree hono noon e maccuɓe mooɗon. Taa kulɓinee ɓe. Anndon Joomii on, onon e maɓɓe fuu, ina woni dow kammu, de kam kaa ɓurdintaa yimɓe. Walaa ko heddii si wanaa wiide on keewon semmbe e ley kawtal mooɗon e Joomiraaɗo, tiigoɗon baawɗe makko mawɗe ɗeen. Kooƴee kaɓitirɗe ɗe Laamɗo hokki on ɗeen fuu, faa mbaawon daraade de cakkoɗon dabareeji Ibiliisa. Sabo wanaa yimɓe kaɓeten, ko kaɓeten dey, wo laamuuji e baawɗe e hoorewaaku ley adunaaru niɓɓundu ndu, kam e seyɗaani'en bonɓe wonɓe hakkunde kammu e leydi ɓeen. Saabe majjum, kooƴee kaɓitirɗe ɗe Laamɗo hokki on ɗeen fuu, faa mbaawon dartaade nde nyalaande bonnde ndeen wari, tawee caggal haɓo mooɗon ngoon on keddoto on dartiiɓe. Ndelle, ndaroɗon wo on segiliiɓe. Goonga laatanoo on kaɓɓorgol, ɓornoɗon fonnditaare hono saaya ndeenaagu. Segilanaade waajaade Kabaaru Lobbo gaddoowo jam oon laatanoo on paɗe. Wakkati fuu wo goonɗinal laatanoo on wawaade nde mbaawɗon jakkoraade kure kuɓɓooje ɗe Bonɗo oon faɗɗata on ɗeen fuu. Wo kisindam laatanoo on kufune njamndi. Nanngon kaafaahi Ruuhu Ceniiɗo kiin, kanki woni konngol Laamɗo. Wakkati fuu ngaɗon du'aawuuji e nyaagundeeji e ballal Ruuhu Ceniiɗo. Kakkilee taa on celu waɗande seniiɓe ɓeen fuu du'aare. Nyaaganoɗon kam miin du Laamɗo hokka kam konngol, faa wakkati mo muɓɓitinmi hunnduko am fuu, mi haalira haala Kabaaru Lobbo cuuɗinooɗo oon e cuusal. Miɗo daranii Kabaaru Lobbo oon ley kasu e geƴƴelle. Nyaaganee kam faa mi waajoroo ɗum cuusal, no tilsirani kam ni. Tikiku, sakiike men korsuɗo gollanoowo Joomiraaɗo e hoolnaare oon, humpitan on ɗum fuu, faa onon du kumpitoɗon no ngorrumi e ko ngollammi. Mi nelii mo e mooɗon faa paamon no min ngorri de o waaltina hakkillooji mooɗon du. Sakiraaɓe, wo Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu ngaɗan on jam e njinngu ngondungu e goonɗinal. Yiɗuɓe Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu njinngu ngu timmataa ɓeen fuu, wo hinney Laamɗo wondu e muɓɓen. Miin Pool e Timote, maccuɓe Iisaa Almasiihu, mbinndani ɓataaki ki kawrital goonɗinɓe Almasiihu gonngal ngalluure Filipi. Miɗen njowta on, onon seniiɓe hawtuɓe e Iisaa Almasiihu ɓeen, onon e hooreeɓe e gollanooɓe kawrital ngaal fuu. Wo Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu kokku on moƴƴere e jam. Miɗo yetta Laamɗo nde miccitiimi on fuu. Wakkati ndu'antoomi on fuu, wo e seyo. Sabo gilla nyannde ngoonɗinɗon Kabaaru Lobbo haala Iisaa faa joonin oɗon ndarodii e am. Miɗo tannyori, Laamɗo puɗɗuɗo gollal lobbal e mooɗon oon, jokkan ɗum faa ɗum hiɓɓa nyalaande gartol Iisaa Almasiihu. Miɗo haani miilanaade on ɗum, sabo hakkillo am ina woni e mooɗon. E ley ko kaɓɓaami e ko ndaraniimi tabintinde Kabaaru Lobbo o ɗuum, on fuu on kawtu e am moƴƴere nde Laamɗo hokkata kam ndeen. Laamɗo ina seedii miɗo horsiniri on fuu korsa Iisaa Almasiihu. Inan ko nyaagantoomi on Laamɗo: wo njinngu mooɗon ɓeydoroo yeeso, wondude e anndal e paamal, faa mbaawon suɓaade ko ɓuri fuu moƴƴude. Ndeen on laatoto laaɓuɓe ɓe ngalaa feloore nyannde nde Iisaa Almasiihu wartowi. On laatoto du hebbinaaɓe golleeji ponnditiiɗi ƴuuruɗi e Iisaa Almasiihu, faa Laamɗo teddinee, yettee. Sakiraaɓe, ko njiɗumi anndon dey, torra keɓuɗo kam oon waddanii Kabaaru Lobbo oon yaarude yeeso. Si goonga doomooɓe laamordu ndu e heddiiɓe ɓeen fuu paamii wo saabe Iisaa Almasiihu kaɓɓiraami. Ko ɓuri heewude e sakiraaɓe du, geƴƴelle am ɗe ɓeydanii ɗum'en hoolaade Joomiraaɗo. Ɗum waɗi de iɓe mbaajoroo konngol Laamɗo ngol rafi kulol. Goonga, woɓɓe ina mbaajoo kabaaru Iisaa Almasiihu o saabe kiram e kalala, ammaa woɓɓe na ngoni e anniyaaji lobbi. Ɓeen ngolliranta Almasiihu njinngu, sabo iɓe anndi Laamɗo hokkii kam daranaade Kabaaru Lobbo oon. Ammaa ɓeya ɓeen mbaajorto kabaaru Almasiihu faa nafa ɗum'en kam'en tan. Anniyaaji maɓɓe mbooɗaa. Ko ɓe miilotoo dey, ɓeydande kam torra ley haɓɓeede am. Ɗum kaa bonnataa fay huunde! Ko waawi laataade fuu, si Iisaa Almasiihu inndaama tan ina heƴa. Nde laatii anniya bonɗo naa anniya lobbo fuu, miɗo seyii. Goonga, mi seyoto caggal muuɗum du sabo miɗo anndi ɗum fuu ɗum sakitanto kam kisindam saabe du'aawuuji mon e ballal Ruuhu Iisaa Almasiihu. Ko woni e hakkillo am e ko keɗiimi sanne, wo mi hersataa e dow fay huunde. Wooɗi du, mi heddodoo e cuusal faa ko hewtii kam fuu mawnina Almasiihu gilla joonin faa abada, nde mbuurumi e nde maayumi fuu. Sabo miin e hoore am, Almasiihu woni nguurndam am, maayde du wo tino am. Ammaa si miɗo heddii miɗo wuuri fu, ɗum waddanan kam gollude gollal nafoowal. Ndelle mi anndaa ko cuɓotoomi. Hakkillo am feccake pecce ɗiɗi: ko ɓurumi yiɗude, yahude mi jooɗodowoo e Almasiihu. Ɗuum ɓuri fuu woodde. Ammaa mi heddoo miɗo wuuri ɓuri nafude on, onon kaa. Miɗo tannyori ɗum, miɗo anndi mi heddoto e adunaaru mi wonda e mooɗon on fuu, faa njaaron yeeso e goonɗinal, de ceyoɗon ley maggal. Ndeen gartol am hakkunde mooɗon ɓeydanan on mantoraade Iisaa Almasiihu saabe ko waɗani kam. Ko laatii fuu, mbuuree nguurndam kawroojam e Kabaaru Lobbo haala Iisaa Almasiihu. Ndeen si mi warii mi ndaarii on, naa si mi waraay fu, mi nanan kabaaru mooɗon, mi faaman oɗon keddii e anniya gooto, oɗon ndarodii gootum e haɓɓaade e goonɗinal Kabaaru Lobbo oon. Ndeen du, tawan on accataa wayɓe kulɓina on e dow fay huunde. Ko tinnotoɗon ɗuum wo maande ɓe kalkan, de onon kaa, kison. Ɗum fuu, Laamɗo waɗata. Laamɗo waɗanii on moƴƴere saabe Almasiihu. Wanaa faa ngoonɗinon mo tan nde waɗiraa, wo faa torreɗon saabe makko du. Sabo si goonga, en kawtu haɓo ngo njiiɗon miɗo haɓee, e ngo nanoton miɗo haɓee faa hannden ngoon. Wanaa Almasiihu na sellina ɓerɗe mon naa? Wanaa njinngu muuɗum na waaltina hakkillo mon naa? Wanaa ko kawtuɗon e Ruuhu Ceniiɗo, on keɓii korsa e yurmeende naa? Si wo noon fu, laatoɗon hakkillo wooto, ngondon e njinngu ngootu e ɓernde wootere e anniya gooto. Ndeen on kiɓɓinan seyo am. Taa ngolliree huunde fuu saabe yidde hoorem naa saabe mawnitaare ɓolde. Ngolliree leeƴinkinaare, faa mono fuu ndaarda hoore muuɗum banndum ina ɓuri ɗum. Taa fay gooto mooɗon ndaarta ko nafata hoore muuɗum tan, ammaa ndaarta nafaa woɓɓe du. Ngorron hakkunde mooɗon hono no Iisaa Almasiihu worrunoo: Kanko, fay si taweede tagaadi Laamɗo ina woni e makko, o tiigaaki ɗum faa o heddoo fotude e Laamɗo, de o jippini hoore makko faa ley, o hooƴi tagaadi maccuɗo, o laatii hono ɓii-Aadama. O jogoraama wo o neɗɗo. O leeƴini hoore makko, o ɗowtanii Laamɗo faa o maayi, maayde dow leggal. Ɗuum waɗi de Laamɗo toownii mo sanne, hokki mo innde ɓurnde inɗe fuu, faa koppi fuu koforoo saabe innde makko to tawaa fuu, nde wo dow kammu, nde wo dow leydi, nde wo ley leydi, faa ɗemle fuu ceedoo, mbi'a Iisaa Almasiihu woni Joomiraaɗo, faa Laamɗo Baaba meeɗen teddinee. Saabe ɗuum, sakiraaɓe am horsuɓe, tinnoɗon e gollande Laamɗo saabe kisindam ɗam hokki on ɗaam faa ɗam rima nafaa. Ngaɗiron ɗum kulol e diwngol. Si goonga, on ɗowtanake mo wakkati mo ngondunoomi e mooɗon oon fuu. Ko mboɗɗiimi on joonin du, sanaa ɗowtanoɗon mo faa ɓura noon. Sabo Laamɗo e hoore muuɗum ina golla e mooɗon faa muuyon ko weli ɗum, de ngollon muuyɗe ɗeen. Ko ngolloton fuu, taa ŋurŋurton, taa ndukidon, faa laatoɗon laaɓuɓe ɓe ngalaa feloore, laatoɗon ɓiɓɓe Laamɗo ɓe ngalaa laru hakkunde yimɓe hannden oonyiiɓe bonɓe ɓeen. Sanaa njaynon hakkunde maɓɓe hono no koode njaynirta ley aduna ni, tawee oɗon tiigii konngol nguurndam ngool faa wooɗi. Si on ngaɗii noon fu, mi mantorto on nyannde nde Almasiihu wartowi. Sabo hollan mi doggaay doggudu ɓoldu, mi tampaay ɓolum. Ko ngollanton Laamɗo ko cakkoton ɗum yonkiiji mon ɗuum, na holla goonɗinal mooɗon. Fay si yonki am laatoto sadaka dufeteeɗo dow goonɗinal mooɗon ngaal, mi seyoto, mi weltodoto e mooɗon. Onon du ceyoree hono noon, faa mbeltodoɗen. Si Joomiraaɗo meeɗen Iisaa jaɓii, mi nelan Timote to mooɗon ko ɓooyataa. Ndeen si mi humpitake kabaaruuji mon ɗiin fu, miin du, ɓernde am waaltoto. Sabo kanko tan woni gonduɗo e am anniya gooto. Goonga, no ngorruɗon fuu ina woni e ɓernde makko. Heddiiɓe ɓeen fuu wo hakkilanɓe haajuuji muɓɓen tan, wanaa ɗi Iisaa Almasiihu. De Timote kaa, oɗon anndi no holliri neɗɗaaku muuɗum lobbu, sabo wallii kam e waajaade Kabaaru Lobbo hono no ɓiɗɗo wallirta bammum ni. Kanko anniyiimi nelude wakkati mo paamumi no joonnde am laatortoo fuu. Miɗo hoolii Joomiraaɗo du, miin e hoore am, mi waran to mooɗon ko ɓooyataa. Hono noon mi yi'ii na tilsi mi nela e mooɗon sakiike men Epaforodit, gollidoowo e am oon. O wallii kam haɓande Kabaaru Lobbo oon. Kanko woni mo nelunoɗon faa walla kam e haaju am. Imo yeewaa on fuu. Katin ko nanɗon o sellaano ɗuum, na metti ɓernde makko sanne. Tannyoral, o nyawiino faa o nesi maayde. Ammaa Laamɗo yurmake mo, yurmake kam miin du, taa mi heɓa kaɓɓu-ko'u dow kaɓɓu-ko'u. Ɗum waɗi de kenyiimi law faa mi nela mo e mooɗon, faa si on nji'ii mo fu, ceyoɗon, miin du kaɓɓu-ko'u am ɓuytoo. Ndelle, njaɓɓoree mo saabe Joomiraaɗo e seyo manngo. Teddinee yimɓe wa'uɓe noon fuu. Sabo kanko o nesii maayde saabe golle Almasiihu. O farriti yonki makko faa o waɗana kam ballal ngal ndonkunoɗon waɗande kam onon e ko'e mooɗon. Ko heddii fu, sakiraaɓe am, ceyoree Joomiraaɗo. Fay si miɗo winndana on ko mbinndannoomi on arande, ɗum tampintaa kam, wooɗi, iɗum reena ɓerɗe mooɗon onon du. Tinnoɗon e dawaaɗi – ɗum woni gollooɓe ko boni, doolɗooɓe taadagol ngol nafataa ɓeen! Sabo wo enen ngoni taadiiɓe jaati ɓeen, eɗen teddinira Laamɗo e ballal Ruuhu muuɗum, eɗen mantoroo Iisaa Almasiihu, en njowaay jikke men dow golleeji ɓanndu. Si goonga, miin kaa miɗo waawnoo yowude jikke am dow golleeji ɓanndu. Si goɗɗo miilii ina waawi yowude jikke muuɗum dow golleeji ɓanndum fu, miin ɓuri haandude e majjum. Mi taadaama illa nde kiɓɓinnoomi nyalaaɗe jeetati. Wo mi Israa'iilanke ƴuuruɗo e suudu Benyamin. Wo mi Alhuudiyanke ɓii Alhuudiyanke. Ley Tawreeta Muusaa du, miɗo jeyaa e waalde Farisa'en. Miɗo jinnganannoo Tawreeta oon sanne faa miɗo torrannoo kawrite goonɗinɓe Iisaa ɗeen. Fay gooto waawaano felude kam saabe fonnditanaade Tawreeta oon. Ɗuum fuu miɗo ndaardannoo wo tino am. Ammaa joonin saabe Almasiihu mi tawii wo ɗum mursey. Goonga, miɗo jogorii ɗum fuu wo mursey, sabo anndude Joomiraaɗo am Iisaa Almasiihu ɓuri kulle ɗeen fuu. Wo saabe makko njardoriimi mursude ko njogiimi. Miɗo jogorii huunde fuu wo tuundi faa mi heɓa Almasiihu, mi jeyee e muuɗum. Mi walaa fonnditaare nde mbaawumi heɓude e jokkugol am Tawreeta oon. Mi heɓii fonnditaare saabe ko kooliimi Almasiihu. Kayre woni fonnditaare nde Laamɗo hokki goonɗinɓe mo ɓeen. Miɗo muuyi anndude Almasiihu e wondude e baawɗe iirtagol muuɗum, mi hawta e muuɗum torra, mi laatoo hono muuɗum ley maayde mum. Hono nii, mi heɓan ummintineede hakkunde maayɓe nyannde darngal. Mi wi'aay mi heɓii ɗum gilla joonin naa mi kiɓɓuɗo, ammaa miɗo wondi e doggudu hono no daɗundurteeɗo ni, faa mi nannga ɗum. Sabo miin e hoore am, Iisaa Almasiihu artii, nanngi kam. Goonga sakiraaɓe, mi wi'aay mi heɓii ɗum. Kaa miɗo waɗa huunde wootere: miɗo yeggita ko faltii, miɗo fooɗanoo ko warata. Miɗo doggira to fonndetee, faa mi heɓa mbarjaari dow kammu ndi Laamɗo noddiri en to muuɗum saabe Iisaa Almasiihu. Enen ɓennduɓe ley goonɗinal ɓeen fuu, miiloroɗen hono noon. Si tawii miilooji mon potaay e dow goɗɗum katin du, Laamɗo ɓanginanan on ɗum. Ammaa e noon fu, ɗo kewtuɗen fuu, keddoɗen njokken laawol ngol njokkuɗen faa joonin ngool. Sakiraaɓe, on fuu nyemmbitee kam. Taykoɗon worruɓe no njiiɗon miɗen ngorri ni. Sabo heewɓe laatake wayɓe leggal Almasiihu palaangal. Mi haalanii on ɗum kile keewɗe, mi haaldanan on joonin du e bojji. Kamɓe, cakitte maɓɓe wo halkere. Deedi maɓɓe ngoni alla'en maɓɓe. Iɓe mantoroo ko ɓe njeyi semtirde. Adunaaru tan ɓe kaɓanta. De enen kaa, wo dow kammu njeyaɗen, eɗen keppi kisinoowo meeɗen ƴuuroowo toon. Oon woni Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. Kam waylitata ɓalli meeɗen lokkaaji ɗiin faa ɗi keɓa teddeengal hono ɓanndu makko nduun ni. Sabo imo jogii baawɗe faa o waɗa huunde fuu ɗowtanoo mo. Ndelle sakiraaɓe am horsuɓe, hono noon tabitee ley kawtal mooɗon e Joomiraaɗo. On njeewnii kam sanne, on laatake seyo am e kufune am darja. Miɗo waajoo Ewodi, kam e Sintis, ɓe laatoo daande wootere saabe Joomiraaɗo. Aan Sisigi, gollidoowo e am koolniiɗo du, miɗo ŋaare mballaa rewɓe ɗiɗo ɓeen, sabo ɓe mballii kam haɓande Kabaaru Lobbo oon, kamɓe e Keleman e gollidooɓe am woɓɓe. Inɗe maɓɓe mbinndaama e dewtere nguurndam nduumiiɗam. Ceyoree Joomiraaɗo wakkati fuu. Miɗo wi'a on katin, ceyee! Yimɓe fuu nji'a heesindaare mooɗon. Joomiraaɗo ina ɓadii. Taa fay huunde haɓɓa on ko'e, ammaa nyaagoroɗon Laamɗo haajuuji mooɗon fuu ley du'aare. Ngaɗiron ɗum e jettooje. Ndeen Laamɗo hokkan on jam faa ɓura huunde fuu ko waawi miileede. Jam oon reenan ɓerɗe mon e hakkillooji mon e ley kawtal Iisaa Almasiihu. Joonin kaa sakiraaɓe, miilooji mooɗon keddoo dow goonga, e ko teddi, e ko fonnditii, e ko senii, e ko foti yiɗeede, e ko leeɓi. Kakkilanee ko moƴƴi, e ko jeyi maneede fuu. Ngolliree ko paaminmi on e ko keɓɗon e am, ko narruɗon kam e ko njiiruɗon kam. Ndeen Laamɗo gaddoowo jam tawdete e mooɗon. Miɗo seyorii Joomiraaɗo seyo manngo sabo joonin on keyɗintinii ballal mooɗon to am. Tannyoral, hakkillooji mon ina ngonnoo e am, de on keɓaay yottinde ballal ngaal. Wanaa saabe won ko kaajaami waɗi de mbiimi noon. Sabo si goonga, mi woowtinii hoore am hennyitoraade no tawraami fuu. Miɗo waawi wuurdude e ko famɗi, miɗo waawi wuurdude e ko ɗuuɗi. No tawraami e no ngorrumi fuu, miɗo waawi yardaade ɗum. Mi ekitake hennyitoraade haarannde e yolbere, e keɓal e baasal. Miɗo waawi fuu e ley kawtal am e Iisaa Almasiihu kokkoowo kam semmbe oon. Ammaa e ɗum fuu, on ngaɗii ko wooɗi ko mballuɗon kam e ley torra am ɗuum. Filipiyankooɓe, oɗon anndi wakkati nde puɗɗumi waajaade on Kabaaru Lobbo de ndillumi leydi mon Makedoniya ndeen fu, kawrital goonɗinɓe fay gootal wallunduraay e am, si wanaa kawrital mooɗon ngaal. Nde ngonnoomi Tesaloniiki ndeen du, on neldii kam ko kaajaami, wanaa nde wootere tan. De wanaa dokkal pilotoomi. Wo faa tino gollal mon lobbal ngaal ɓeydoo pilotoomi. Ko nelduɗon e junngo Epaforodit ɗuum yottake faa wooɗi, humtii haajuuji am fuu. Mi heɓii faa heewi. Dokkal mon ngal laatake urdi mbelndi, hono sadaka belɗo jaɓaaɗo to Laamɗo. Laamɗo am jom goodal keewngal oon humtiran haajuuji mon fuu saabe Iisaa Almasiihu e teddeengal muuɗum. Teddeengal woodan Laamɗo Baaba meeɗen faa abada abadin! Aamiina. Njowtanee kam seniiɓe hawtuɓe e Iisaa Almasiihu fuu. Sakiraaɓe wonduɓe e am ɓeen ina njowta on. Seniiɓe fuu na njowta on. Ɓurɓe jowtude on wo wonɓe ley galle kaananke Roma mawɗo ɓeen. Hinney Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu wondu e mooɗon. Ɓataaki ki to am ƴuuri miin Pool nulaaɗo Iisaa Almasiihu e muuyɗe Laamɗo, miin e sakiike meeɗen Timote. Miɗen njowta on, onon seniiɓe wonɓe Koloosi, sakiraaɓe hoolniiɓe hawtuɓe e Almasiihu. Wo Laamɗo Baaba meeɗen hokku on moƴƴere e jam. Nde min nyaagantoo on Laamɗo, Baaba Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu fuu, min celataa yettude ɗum. Sabo min nanii kabaaru no ngoonɗinirɗon Iisaa Almasiihu e no njiɗirɗon seniiɓe fuu. Oɗon ngorri noon saabe jikke mooɗon celluɗo e ko Laamɗo resani on dow kammu ɗuum. On keɓii jikke oon nde nannoɗon konngol goonga ndeen, ɗum woni Kabaaru Lobbo. Kabaaru Lobbo oon yottake on no yottorii adunaaru ndu fuu ni, imo wa'i hono no lekki mawnoohi ndimoohi ɓiɓɓe muuɗum ni. Hono noon Kabaaru Lobbo oon worri hakkunde mooɗon onon du, gilla nyannde keɓɗon hettindaade haala hinney Laamɗo oon de paamuɗon no o wa'i jaati ni. Ɗum woni ko Epafara gollidoowo e amin korsuɗo oon waajii on. Kanko woni gollanoowo Almasiihu koolniiɗo hakkunde mooɗon. O haalanii min du njinngu mooɗon ƴuurungu e Ruuhu oon. Saabe ɗuum, minen du, gilla min nani ɗum, min celaay nyaaganaade on Laamɗo. Miɗen ŋaaroo mo o hebbina on hakkilantaaku e paamal ngal Ruuhu hokkata ngaal, faa paamon ko woni muuyɗe makko faa wooɗa. Hono noon, keɓon wuurude nguurndam mbeloojam Joomiraaɗo kawroojam e muuyɗe muuɗum e dow huunde fuu, tabiton e gollal lobbal fuu, ɓeydon anndude Laamɗo. Miɗen nyaaganoo on Laamɗo katin hokka on semmbe mawɗo fodde baawɗe muuɗum tedduɗe ɗeen, faa tawreɗon tinnitaare e munyal fuu. Njettiree Baabiiwo oon seyo, sabo o waɗii on fotuɓe heɓude ngeɗu e moƴƴereeji desanaaɗi seniiɓe gonɗi e annoora ɗiin. O wurtinii en e baawɗe nimre, de o nanni en e laamu Ɓiyiiko korsuɗo dimɗinɗo en, jaafaniiɗo en lutti meeɗen. Almasiihu oon woni tagaadi Laamɗo mo yi'ataake oon. Kanko woni afo ardiiɗo dow tagoore ndeen fuu. Sabo huunde fuu tagiraama saabe makko, ko woni dow kammu e ko woni e leydi fuu, ko yi'etee e ko yi'ataake, bimmbeeje laamu naa kaanankaaku, naa hoorewaaku naa baawɗe. Saabe makko ɗum fuu ɗum tagiraa, kanko du, ɗum taganaa. Imo woni gilla fay huunde walaa. Huunde fuu na tiigunduri saabe makko. Kanko woni hoore kawrital goonɗinɓe mo, laatiingal ɓanndu makko ngaal. Kanko woni fuɗɗoode, kanko woni arandeejo e iirtiiɓe hakkunde maayɓe, faa o laatoo ardiiɗo e ley huunde fuu. Sabo Laamɗo muuyii ko woni e muuɗum ɗuum fuu wona e makko, kanko Almasiihu, de rewrintiniri huunde fuu e muuɗum saabe Almasiihu, waɗi jam saabe ƴiiƴam makko ndufaaɗam dow leggal palaangal. Ko woni dow kammu e ko woni dow leydi fuu rewrintinaama e makko. Arande, on fuu on woɗɗinooɓe Laamɗo, on laatakeno wayɓe ɗum e ley miilooji mooɗon e golleeji mooɗon bonɗi. Joonin kaa, o rewrintinii on e makko saabe maayde nde Ɓiyiiko laatiiɗo ɓii-Aadama oon maayi ndeen. O waɗii ɗum faa o darna on yeeso makko tawee on seniiɓe, on ngalaa laru, on ngalaa feloore. Ammaa sanaa keddoɗon e goonɗinal, laatoɗon dartiiɓe ɓe ndimmbataako. Taa mbosee jikke mo keɓuɗon wakkati mo nanuɗon Kabaaru Lobbo oon. Kabaaru Lobbo oon le, tagoore adunaaru ndu fuu waajaama o. Kanko ngollanammi, miin Pool. Almasiihu yardake torraaji. Kawrital goonɗinɓe laatiingal ɓanndu muuɗum ngaal du tilay yardoo torraaji. Joonin, miɗo seyorii torraaji ɗiin saabe mooɗon, sabo ɗum woni ngeɗu am to torraaji Almasiihu. Mi laatake golloowo kawrital goondinɓe ngaal. Laamɗo halfinii kam gollal ngaal saabe mooɗon, faa mi waajoo haala muuɗum faa hiɓɓa. Haala kaan wo sirri cuuɗaninooɗo jamaanuuji gilla arande, de joonin kaa Laamɗo ɓanginanii seniiɓe muuɗum sirri oon. Sabo Laamɗo anniyake anndinde ɓe sirri muuɗum mo waɗanta lenyi fuu, no sirri oon teddiri e no horsiri ni. Inan sirri oon: Almasiihu ina woni ley mooɗon, ɗuum hokkata on tannyoral wonude ley darja Laamɗo garoowo. Wo kabaaru Almasiihu oon min mbaajotoo. Miɗen tindina yimɓe fuu, miɗen njannginira ɗum'en e hakkilantaaku fuu. Noon min ngaɗirta faa min njottina neɗɗo fuu yeeso Laamɗo, tawa wo kiɓɓuɗo e ley kawtal muuɗum e Almasiihu. Saabe ɗuum waɗi de miɗo golla, miɗo durwa haddi baawɗe makko gonɗe e am cemmbinooje kam ɗeen. Miɗo yiɗi anndon haɓo naawngo ngo kaɓeteemi saabe mooɗon, onon e yimɓe wonɓe Lawdikiya e woɓɓe ɓe njiiraay kam gite muɓɓen ɓeen fuu. Ɗum wo faa semmbina ɓerɗe mon, laatoɗon gooto saabe njinngu. Noon keɓirton baraaji hakkilantaaku kiɓɓungu, anndon sirri Laamɗo oon. Ɗum woni Almasiihu mo goodal Laamɗo korsungal fuu suuɗii e muuɗum oon. Goodal ngaal wo hakkilantaaku e anndal. Ko waɗi miɗo haalana on ɗuum dey, faa taa kiilireɗon e haalaaji belɗi. Sabo fay si taweede miɗo woɗɗiri on terɗe, hakkillo am kaa ina wondi e mooɗon, miɗo seyoroo gondal mon lobbal ngaal, miɗo seyoroo du no tinnoriɗon e goonɗinal mooɗon Almasiihu ngaal. Joonin, ko njaɓuɗon Iisaa Almasiihu laatoo Joomiraaɗo mooɗon ɗuum, njokkee mo. Tabiton e makko hono no ɗaɗi lekki ndarortoo ley leydi, ndarnon nguurndam mooɗon dow makko. Ɓeydon semmbe e ley goonɗinal hono no ekintiniraɗon. Njetton Laamɗo sanne. Tinnee taa fay gooto hiilira on haalaaji lugguɗi e haalaaji hiila ɓoli. Haalaaji ɗiin ƴuurii e al'aadaaji ɓiɓɓe-Aadama e tindinooje adunaaru, ɗe ƴuuraay e Almasiihu. Sabo ko woni e Laamɗo fuu ina tawaa e Almasiihu faa hiɓɓi, e ley ɓanndu muuɗum jaati. Onon du, nguurndam mooɗon fuu hiɓɓii saabe kawtal mooɗon e Almasiihu. Kanko woni hooreejo laamu e baawɗe fuu. E gondal makko on laatake taadiiɓe, de taadagol ngol wanaa hono ngol yimɓe ngaɗata ngool, wo ɗum taadagol ƴuurngol e Almasiihu. Taadagol ngool wo itteede e tomottaaku luttoowu. E ley ko lootaɗon lootagal batisima ɗuum, on uwidaama e makko, wooɗi du, on iirtodake e makko saabe on ngoonɗinii baawɗe Laamɗo iirtinɗo mo oon. On maaynooɓe saabe lutti mooɗon e saabe on laataakino yimɓe Laamɗo. Ammaa Laamɗo iirtindinii on e Almasiihu, yaafanake en lutti meeɗen fuu, tosii ɗerewol kiite pelooje en ɗeen, itti ngol, tonti ngol dow leggal palaangal, ɓortii laamuuji e baawɗe. Nde o jaalorinoo ɗum'en e maayde Almasiihu ndeen, o hersinii ɗum'en yeeso yimɓe fuu. Ndelle, taa fay gooto felda on dow ko nyaamoton e ko njaroton naa saabe teddingol nyalaaɗe goɗɗe e darɗe lewru e nyalaaɗe powteteeɗe. Ɗum fuu wo ɗum alhaali kolloowo ko warannoo tan, ammaa goonga oon e Almasiihu woni. Taa accon rewooɓe maleyka'en wattinkintooɓe wo leeƴinkiniiɓe pela on. Yimɓe ɓeen ina kaɓɓii e ko nji'i ley koyɗi, katin iɓe mawninkinii e dow ɓolum saabe miilooji maɓɓe adunankooji. Ɓe celii haɓɓaade e Almasiihu hooreejo oon. Oon hokkata ɓanndu nduun fuu ko haajaa, seŋira ndu jokkule e ɗaɗi. Katin du saabe makko ɓanndu nduun ina mawnira no Laamɗo muuyiri. On maaydii e Almasiihu, on mburtinaama e tindinooje adunaaru ndu ɗeen. Ndelle, ɗume waɗi de oɗon mbuurda no jeyaaɓe e adunaaru ndu ni? Ɗume waɗi de oɗon njaɓa tindineede: «Taa hooƴu ɗum, taa meeɗu ɗum, taa meemu ɗum»? Ɗum fuu ɗum nawtorteeɗum de ɗum hantoo. Kulle ɗeen fuu wo ɗe kaɗaaɗe dow ɓolum, wo ɗum waaju ƴuuruɗo e yimɓe tan. Si goonga, yimɓe ina miiloo kaɗaaɗe ɗeen wo hakkilantaaku, sabo ina wi'ee sanaa yimɓe ndewa diina haddu baawɗe muɓɓen, sanaa yimɓe leeƴinkinoo, sanaa yimɓe torra terɗe muɓɓen. Ammaa tawaama kaɗaaɗe ɗeen fuu mballataa yimɓe jaalaade muuyɗe terɗe. Ndelle, ko iirtindinaɗon e Almasiihu ɗuum, pilee kulle gonɗe dow kammu to Almasiihu jooɗii gere nyaamo Laamɗo toon. Ngattee hakkillooji mooɗon e kulle gonɗe dow kammu, taa ngattee ɗi e kulle gonɗe e leydi. Sabo on maayii, nguurndam ɗam keɓɗon joonin ɗaam ina suuɗidaa e Almasiihu to Laamɗo. Si Almasiihu laatiiɗo nguurndam mooɗon oon ɓangii fu, onon du on ɓangidan e muuɗum, on teddindinte e muuɗum. Ndelle, mbaree kulle adunankooje gonɗe e mooɗon ɗeen. Ɗuum woni fijirde e ko soɓi e muuyɗe terɗe e muuyooji bonɗi, kam e eelgal jawdi, sabo eelgal ngaal du wo rewude tooruuji. Saabe hakkeeji ɗiin tikkere Laamɗo jippoto e dow saliiɓe goonɗinde mo ɓeen. Onon du, hono noon ngorrunoɗon arande, hono noon mbuurdunoɗon e hakkeeji ɗiin. De joonin kaa, njoppee kulle ɗee ɗo fuu: tikkere e nyanngere e nganyaandi. Taa mbonkoɗon, taa kaalon haalaaji nyiddiniiɗi. Taa fay gooto mooɗon fenana banndum, sabo on ittii tomottaaku mooɗon kiinngu e golle muuɗum fuu, on naatii tomottaaku kesu. Laamɗo taguɗo tomottaaku kesu oon selataa heyɗintinde ngu faa ngu nannda e muuɗum, faa anndon ɗum faa wooɗa. Ndelle joonin, walaa ko senndi hakkunde Alhuudiyanke e mo wanaa, naa hakkunde taadiiɗo e mo taadaaki, naa mo janngaay, naa baanyaaru, naa diimaajo, naa dimo. Sabo Almasiihu woni fuu, kam woni e maɓɓe ɓe fuu. Ndelle, saabe Laamɗo suɓake on, waɗi on seniiɓe, horsinii on, keewon yurmeende e moƴƴuki, ngaɗon leeƴinkinaare e heese e munyal. Munyunduree. Si yoga mooɗon ina jogii ko felira banndum, njaafunduron. No Joomiraaɗo yaaforii on ni, njaafunduron. E ley ɗuum fuu, ɓerɗe mooɗon keewa njinngu, sabo njinngu wo kam haɓɓunduri huunde fuu faa wooɗi. Accon jam Almasiihu oon laamoo miilooji mooɗon, sabo Laamɗo noddii on faa ngondon e jam laatoɗon ɓanndu wooturu. Njetton Laamɗo. Accon konngol Almasiihu ngool heewa e mooɗon. Mono e mooɗon fuu janngina banndum, tindinira ɗum e hakkilantaaku. Njimanee Laamɗo e jettooje, njettiree mo Jabuura e manooje, kam e jimi teddinooji Laamɗo. Ko ngaɗoton fuu, nde wo haala nde wo golle, ngaɗiree ɗum fuu e ley innde Joomiraaɗo meeɗen Iisaa, njettiron Laamɗo Baaba meeɗen e innde makko. Onon rewɓe, ɗowtanoɗon goriraaɓe mooɗon hono no fotiri e Joomiraaɗo. Onon worɓe, njiɗee deekiraaɓe mooɗon, taa tinnanon ɓe. Onon sukaaɓe, ɗowtanoɗon saaraaɓe mooɗon e huunde fuu, sabo ɗum woni ko welata Joomiraaɗo. Onon saaraaɓe, taa tinnanee sukaaɓe mooɗon de ɓerɗe muɓɓen metta. Onon maccuɓe, ɗowtanoɗon joomiraaɓe mooɗon e huunde fuu, tawee wanaa wakkati mo ɓe nji'ata on tan hono filotooɓe weldude e ɓiɓɓe-Aadama. Ko haani dey, ɗowtoranee ɓe e ɓerɗe laaɓuɗe e ley kulol Joomiraaɗo. Huunde fuu ko ngolloton, ngolliron ɗum ɓerɗe laaɓuɗe, sabo wo Joomiraaɗo ngollanton, wanaa yimɓe. Anndon Joomiraaɗo barjoto on, hokkan on moƴƴereeji desanaaɗi yimɓe muuɗum. Sabo joomiiwo mo ngollanton oon wo Almasiihu. Gaɗoowo ko boni fuu heɓan mbarjaari gollal muuɗum bonngal ngaal, sabo Laamɗo ɓurdintaa yimɓe. Joomiraaɓe, njogoree maccuɓe mooɗon ɓeen jogaaɗe lobbe e dow fonnditaare, anndon onon du oɗon njogii joomiiwo dow kammu. Ciinee e du'aare, tawee oɗon kakkilana ɗum, oɗon njetta Laamɗo. Ndu'anee min minen du, yalla Laamɗo ina omtana min dammbugal faa min mbaajoo konngol muuɗum ngol, min keɓa saakude goonga tedduɗo kaaloowo haala Almasiihu oon. Saabe goonga oon jaati uddiraami joonin e ley kasu. Ŋaaree Laamɗo mi waajoroo goonga tedduɗo oon laaɓal no haaniri. Laatee hakkilante'en hakkunde yimɓe ɓe ngoonɗinaay ɓeen. Wakkati laatiiɗo fuu, tawdeɗon e seedaaku lobbu. Haala mooɗon ina haani laataade haala mbelka ngaɗaaka lamɗam, faa paamon no kaanɗon jaaboraade mono fuu. Tikiku humpitan on kabaaruuji am ɗiin fuu. Wo o sakiike meeɗen korsuɗo, gollidiiɗo am koolniiɗo e ley golle Joomiraaɗo. Ko waɗi de nelumi mo e mooɗon wo faa paamon no min ngorri, faa o waaltina hakkillooji mooɗon du. O wardan e Onesim, jeyaaɗo e mooɗon oon. Oon wo sakiike amin korsuɗo koolniiɗo. Kamɓe ɗiɗo, ɓe kumpitan on ko waɗi ga ɗuum fuu. Aristarka uddidaaɗo e am oon ina jowta on, kam e Marku sakiike Barnabas mo mbi'unoomi si warii to mooɗon njaɓɓoɗon ɗum oon. Iisaa bi'eteeɗo Yustus oon du ina jowta on. Kamɓe tan ngoni Alhuudiyankooɓe gollidooɓe e am kabaaru laamu Laamɗo oon. Ɓe peewnii ɓernde am sanne. Epafara, gollanoowo Iisaa Almasiihu oon, ina jowta on. Kanko du e mooɗon o jeyaa. Wakkati fuu imo tinnii e du'aare saabe mooɗon faa ndaroɗon, laatoɗon hiɓɓuɓe, faa tannyoron muuyɗe Laamɗo fuu, njokkon ɗe. Miɗo seedanoo mo imo tampani on, onon e wonɓe Lawdikiya e wonɓe Hiyerapolis fuu. Lukka dokotoro korsuɗo oon, kam e Demas ina njowta on. Njowtee sakiraaɓe meeɗen wonɓe Lawdikiya ɓeen, njowtee Nimfa e kawrital goonɗinɓe kawroowal suudu muuɗum ngaal. Nde njannguɗon ɓataaki ki fuu ngaɗon faa kawrital goonɗinɓe Lawdikiya ngaal jannga ki. Onon du, njanngon ɓataaki ki goonɗinɓe wonɓe ley Lawdikiya tiigii kiin. Mbi'ee Arkippa tinnoo e timminde gollal ngal Joomiraaɗo halfini ɗum ngaal. Inan jowtaango am ngo mbinndirammi e junngo am: MIIN POOL. Taa njeggitee miɗo woni ley kasu e geƴƴelle. Wo hinney Laamɗo wondu e mooɗon. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Pool, e Silas e Timote. Miɗen njowta kawrital goonɗinɓe gonngal Tesaloniiki kaɓɓiingal e Laamɗo Baaba meeɗen, e Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Moƴƴere e jam wondu e mooɗon. Miɗen njetta Laamɗo wakkati fuu saabe mooɗon on fuu. Min celataa miccitaade on e ley du'aawuuji amin. Miɗen miccoo on wakkati fuu yeeso Laamɗo Baaba meeɗen. Miɗen miccitoo golleeji ɗi ngollirɗon saabe goonɗinal, miɗen miccitoo tinnitaare mooɗon saabe njinngu, miɗen miccitoo munyal mooɗon saabe jikke mon e Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Sakiraaɓe amin ɓe Laamɗo yiɗi, miɗen anndi Laamɗo suɓake on. Sabo ko min mbaajii on Kabaaru Lobbo ɗuum laataaki haala ɓola tan. Kabaaru oon wardii to mooɗon e baawɗe e Ruuhu Ceniiɗo. O wardii e tannyoral kiɓɓungal wo ɗum goonga. Oɗon anndi du, sabo on seediiɓe no min ngorrunoo hakkunde mooɗon. Ɗum fuu wo saabe mooɗon. On nyemmbitii min, on nyemmbitii Joomiraaɗo, sabo fay ko torraɗon torraaji mawɗi ɗuum, on njaɓɓake konngol Laamɗo. On njaɓɓorake ngol e seyo ngo Ruuhu Ceniiɗo hokkata. Hono nii on kollii goonɗinɓe wonɓe ley leyɗe Makedoniya e Akaya fuu no kaani worrude. Si goonga, on kumpitii konngol Joomiraaɗo ngool, on cankitii ngol, wanaa ley leyɗe Makedoniya e Akaya tan - goonɗinal mon Laamɗo nanaama e nokkuuje ɗeen fuu. Walaa ko min ɓeyda haala kabaaru mooɗon katin. Sabo wo goonɗinɓe ɓeen jaati kumpitata min no njaɓɓoriɗon min arande, no njoppirɗon tooruuji de ngartuɗon to Laamɗo faa ngollanon Laamɗo buurɗo, goongaajo oon. Oɗon keɗii Ɓiyum ƴuuroowo dow kammu. Oon woni Iisaa mo o ummintini hakkunde maayɓe, kisinoowo en e jukkungo waroowo oon. Sakiraaɓe, oɗon anndi onon e ko'e mooɗon, ko min ngari to mooɗon ɗuum laataaki ɓolum. Fadde amin warude to mooɗon, min torraama, min kuyfinaama ley ngalluure Filipi. Ammaa oɗon anndi du, Laamɗo meeɗen hokkii min cuusal min mbaajoroo Kabaaru Lobbo oon semmbe, fay e ley haɓo manngo. Sabo waaju amin yowaaki dow majjere naa dow anniya bonɗo, ɗum wanaa hiila du. Ammaa Laamɗo yardake min faa halfini min Kabaaru Lobbo oon. Wo hono noon min mbaajortoo. Wanaa ko welata yimɓe min pilotoo. Ko welata Laamɗo kumpitiiɗo ɓerɗe amin oon min pilotoo. Hono no anndirɗon ni, abada min mbaajoraaki haalaaji belɗi, haalaaji amin du cuuɗaay eelgal. Laamɗo na seedii. Min pilaaki faa ɓiɓɓe-Aadama teddina min, wanaa onon, wanaa woɓɓe. Si goonga, miɗen mbaawnoo hollude on manngu amin saabe wo min nulaaɓe Almasiihu, ammaa min ngaɗaay noon. Min ngaɗii heese hakkunde mooɗon. Min kinnorake on hono no inna hinnortoo ɓiɓɓe muuɗum ni. Miɗen korsinnoo on sanne, wanaa Kabaaru Laamɗo Lobbo oon tan min njardii hokkude on. Miɗen njardii hokkude on fay yonkiiji amin du, sabo on laatake sakiraaɓe amin horsuɓe. Sakiraaɓe, nde min mbaajotonoo on Kabaaru Lobbo haala Laamɗo oon ndeen, oɗon miccoo min ngolliino sanne, faa min tampi. Min ngollii jemma e nyalooma fuu, taa min laatanoo fay gooto mooɗon donngal. Oɗon ceedanii min, Laamɗo du ina seedanii min, no min ngorri hakkunde mooɗon, onon goonɗinɓe. Miɗen cenii, miɗen ponnditii, min ngalaa feloore fuu. Oɗon anndi no min ngorrunoo hakkunde mooɗon, min ngolliranii gooto mooɗon fuu hono no baaba golliranta ɓiɓɓe muuɗum ni. Min mbaajake on, min cellinii ɓerɗe mon, min nyaagake on mbuuron nguurndam kawroojam e muuyɗe Laamɗo, nodduɗo on faa naaton laamu muuɗum e teddeengal muuɗum. Katin won ko saabanii min yettude Laamɗo wakkati fuu: nde nannoɗon konngol Laamɗo ngool e kunnduɗe amin ndeen, on njaɓɓoraaki ngol wo ngol konngol ɓii-Aadama. Ammaa on njaɓɓorake ngol wo ngol konngol Laamɗo. Wo kam jaati. Ingol golla e ley mooɗon, onon goonɗinɓe. Sakiraaɓe, on laatake hono kawrite goonɗinɓe Laamɗo gonɗe Yahuudiya kaɓɓiiɗe e Iisaa Almasiihu. Goonga, on munyii torraaji hono ɗi maɓɓe. On njarii bone e yimɓe lenyol mooɗon hono no kamɓe du ɓe njardi bone to Alhuudiya'en ni. Kam'en mbari Joomiraaɗo meeɗen Iisaa. Ɓe mbari annabaaɓe. Wooɗi, ɓe torrii min minen du. Iɓe ngolla ko welaa Laamɗo, wo ɓe wayɓe yimɓe fuu. Iɓe tinnii e haɗude min waajaade lenyi goɗɗi faa kisa. Wo hono nii ɓe kebbinirta hakkeeji maɓɓe wakkati fuu. Ammaa joonin jukkungo Laamɗo hewtake ɓe. De minen kaa, sakiraaɓe, min ceedii e mooɗon wakkati seeɗa. De fay si en njiidataa e gite, ɓerɗe men ina ngondi. Min tinnake sanne faa min nji'a on katin. Miɗen njeewaa on faa sanne. Saabe majjum, min muuyiino warude to mooɗon. Miin Pool, mi filake kile keewɗe, ammaa Seyɗaani haɗii min. Moy woni jikke amin e seyo amin e kufune amin darja mo min mantortoo yeeso Joomiraaɗo men Iisaa nde wartowi? Wo onon jaati! Si goonga, onon ngoni teddeengal amin e seyo amin. Ɗum waɗi nde min kunnginoo munyude ceedaagu meeɗen fu, min tawii heddaade ley ngalluure Ateena minen tan na samtani min. Min nulii sakiike amin Timote gollidoowo e Laamɗo sankitinde Kabaaru Lobbo haala Almasiihu oon. Min nulii mo faa o darna on e semmbe, o sellina ɓerɗe mon e ley goonɗinal mooɗon, faa taa fay gooto mooɗon dimmboroo sikki-sakka saabe torraaji ɗiin. Sabo oɗon anndi en fodanaaɓe ɗi. Si goonga, nde min ngondunoo e mooɗon ndeen, miɗen kaalanannoo on torraaji kewtooji en. Oɗon anndi wo noon ɗum laatorii du. Ndelle, mi waawaay munyude katin. Ɗum waɗi de nelumi Timote faa mi faama yalla oɗon tinnii e goonɗinal ngaal. Mi yiɗaano tawee jarribotooɗo oon jarribake on, de golle amin laatoo ɓolum. Ammaa joonin Timote ƴuurii to mooɗon, wartii to amin. O seynirii min kabaaru goonɗinal mon e njinngu mon. O haalanii min oɗon miccoroo min mbooɗirka wakkati fuu, oɗon njiɗi yi'ude min sanne, hono no minen du min njiɗiri yi'ude on ni. Sakiraaɓe, ko tawdeɗon e goonɗinal ɗuum, waaltinii ɓerɗe amin e ley ɓillaare amin e ley torra amin. Joonin min mbuurii katin sabo oɗon tabiti e Joomiraaɗo. Min mbaawaa yettude Laamɗo saabe mooɗon faa heƴa. Miɗen mbeltoroo seyo saabe mooɗon yeeso makko. Jemma e nyalooma miɗen nyaagoo Laamɗo e semmbe faa min nji'a on katin, faa min kiɓɓina ko nyaki e goonɗinal mon. Wo Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa omtan min laawol faa min ngara to mooɗon. Joomiraaɗo ɓeydu njinngu hakkunde mooɗon, hebbina ngu faa njiɗon yimɓe fuu, hono no minen du, min njiɗiri on ni. O semmbinɗina on faa laatoɗon yimɓe ɓe ngalaa feloore, laatoɗon wonɓe ley senaare yeeso Laamɗo Baaba meeɗen wakkati Joomiraaɗo men Iisaa warti, kam e seniiɓe muuɗum fuu. Caggal ɗuum, sakiraaɓe, min njannginii on no kaanɗon worrude faa wela Laamɗo. Oɗon ngaɗa ɗum du. Miɗen nyaagoo on saabe Joomiraaɗo men Iisaa, tinnoɗon, ɓeydon semmbe. Sabo oɗon anndi jamirooje ɗe min kokki on ƴuuruɗe e Joomiraaɗo men Iisaa ɗeen. Laamɗo na muuyi mbuurdon e senaare, mboɗɗoɗon jeenu. Imo muuyi mono e mooɗon fuu reena ɓanndu muuɗum, ekitoo reenirde ndu laaɓal e teddeengal, wanaa e muuyɗe terɗe hono no heeferɓe ɓe anndaa Laamɗo ngaɗirta noon. Fay gooto taa naata suudu banndum, taa waɗa ɗum ko boni. Sabo Joomiraaɗo woni jomnitotooɗo kulle ɗeen fuu. Min kaalanii on ɗum, min cappanii on. Laamɗo noddiraay en faa tuunen, ammaa noddii en faa mbuurden senaare. Ndelle, caliiɗo ko haalaa joonin ɗuum fuu, wanaa neɗɗo salanii. Wo Laamɗo, kokkuɗo on Ruuhu muuɗum Ceniiɗo oon, o salanii. Walaa ko min mbinndana on dow njinngu hakkunde sakiraaɓe, sabo onon e ko'e mooɗon, Laamɗo anndinii on no njiɗundurton. Si goonga, oɗon ngaɗira noon e sakiraaɓe wonɓe ley leydi Makedoniya fuu. Ammaa sakiraaɓe, miɗen nyaagoo on, ɓeydiron ɗum yeeso. Tinnoɗon ngondon e jam. Mono fuu hayba golle muuɗum tan, wuura e semmbe ɓanndu mum, hono no min tindinirnoo on ni. Ndeen on ngorran yeeso yimɓe ɓe ngoonɗinaay ɓeen no haaniri, on tampinirtaa goɗɗo fay huunde. Sakiraaɓe, min njiɗaa tawee on paamaay kabaaru maayɓe, min njiɗaa cunoroɗon hono no yimɓe ɓe ngalaa jikke ɓeen. Sini en ngoonɗinii Iisaa maayii de iirtii fu, ndelle en ngoonɗinii Laamɗo wartiran maayɓe goonɗinnooɓe ɓeen e makko. Miɗen kaalana on ko Joomiraaɗo wi'i: enen wuurɓe tawaaɓe e gartol Joomiraaɗo ɓeen, en artataako maayɓe ɓeen yaareede to makko. Sabo Joomiraaɗo e hoore muuɗum ƴuuran dow kammu, jippoo. Wakkati oon yamiroore ƴeewnete, hooreejo maleyka'en ƴeewnoto, buututal Joomiraaɗo fuufete. Ndeen maayɓe goonɗinnooɓe Almasiihu ɓeen artoto fuu ummitaade. Caggal ɗuum, enen wuurɓe heddinooɓe ɓeen, en fuu en ƴeentindinte e maɓɓe, njaarideɗen ley duule, faa kawren e Joomiraaɗo ley mbeeyu. Hono nii ngondirten e makko faa abada. Ndelle, mbaaltunduree ɓerɗe mon e haalaaji ɗi. Sakiraaɓe, walaa ko min mbinndana on haala jamaanuuji e wakkatiiji gartol Joomiraaɗo oon. Sabo onon e ko'e mon, oɗon anndi nyannde gartol Joomiraaɗo ndeen wardan hono no gujjo wardata ley jemma noon. Wakkati nde yimɓe miilata jam tan e ndeenaagu woodi, ndeen halkere ukkotoo e muɓɓen, hono no ŋatawere juhirta debereedu noon. Ɓe mbaawaa daɗude halkere ndeen fey. Ammaa sakiraaɓe, onon on ngalaa ley nimre faa nyalaande ndeen juha on hono no gujjo juhirta ni. On fuu wo on ɓiɓɓe annoora, wo on yimɓe nyalooma. En njeyaaka e jemma, en njeyaaka e nimre. Ndelle taa ɗaanoɗen hono no woɓɓe ni. Mbaalen hakkilde, nanngitoɗen. Ɗaanotooɓe ɓeen, wo jemma ɗaanotoo, sulotooɓe ɓeen du, wo jemma culotoo. Ammaa enen, wo en yimɓe nyalooma. Ndelle nanngitoɗen. Ɓornoɗen goonɗinal e njinngu, laatanoo en saaya ndeenaagu. Jikke heɓude kisindam du laatanoo en kufune ndeenaagu. Sabo Laamɗo fodanaaki en jukkungo muuɗum. Ko o fodanii en dey, keɓiren kisindam e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. O maayanii en faa mbuurden e makko, nde wo en wuurɓe, e nde wo en maayɓe. Ndelle mbaaltunduree ɓerɗe mon. Mono fuu walla banndum e yaade yeeso, hono no ngaɗirton ni. Sakiraaɓe, miɗen nyaagoo on, anndanon gollooɓe hakkunde mooɗon ɓeen. Iɓe ɗowa on e ley innde Joomiraaɗo, iɓe mbaajoo on. Teddinon ɓe faa sanne, njiɗiron ɓe saabe golle maɓɓe. Ngondon e jam hakkunde mooɗon. Miɗen nyaagoo on, sakiraaɓe, cappanon jaayɓe, mbaaltinon ɓerɗe hulɓe, mballon lokkaaɓe, tawdeɗon e munyal hakkunde yimɓe fuu. Tinnoɗon taa fay gooto yomnitoo ko boni dow ko boni. Wakkati fuu piloɗon waɗundurde ko wooɗi, ngaɗanon yimɓe fuu hono noon. Ceyoɗon wakkati fuu. Taa celon waɗude du'aare. Njetton Laamɗo no tawraɗon fuu. Ɗum woni ko Laamɗo muuyani on e kawtal mooɗon e Iisaa Almasiihu. Taa kaɗon Ruuhu Ceniiɗo gollude hakkunde mooɗon, taa koynon waaju annabaaɓe. Ammaa taykoɗon huunde fuu, nanngon ko wooɗi e muuɗum. Mboɗɗoɗon ko boni fuu. Wo Laamɗo jom jam oon e hoore muuɗum senu on senaare hiɓɓunde. O reena ɓerɗe mon e yonkiiji mon e ɓalli mon fuu, faa laatoɗon yimɓe ɓe ngalaa feloore nyannde nde Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu wartowi. Nodduɗo on oon wo koolniiɗo, o tabintinan ɗum du. Sakiraaɓe, miɗen ŋaaroo on du'aare. Njottinon sakiraaɓe ɓeen fuu jowtaali amin ceniiɗi. Miɗo yamira on saabe Joomiraaɗo, njannganon sakiraaɓe ɓeen fuu ɓataaki ki. Hinney Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu wondu e mooɗon. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Pool, e Silas e Timote. Miɗen njowta kawrital goonɗinɓe gonngal Tesaloniiki, kaɓɓiingal e Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. Wo on keɓu moƴƴere e jam to Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. Sakiraaɓe, tilay min njetta Laamɗo wakkati fuu saabe mooɗon. Iɗum haani, sabo goonɗinal mooɗon ina ɓeyda yahude yeeso. Katin du njinngu hakkunde mooɗon on fuu na ɓeydoroo yeeso. Ɗum waɗi de miɗen mantoroo on to kawrite goonɗinɓe Laamɗo ɗeen. Miɗen mantoroo on saabe munyal mooɗon e goonɗinal mooɗon e ley torraaji e ɓillaaje jowiiɗe dow mooɗon ɗeen fuu. Ɗum fuu na holla sariya Laamɗo na fonnditii. Laamɗo na waɗa on faa laatoɗon fotuɓe naatude laamu muuɗum. Wo saabe maggu de oɗon torree. Sabo si goonga, Laamɗo waɗan ko fonnditii, yoɓiran torruɓe on ɓeen torra. Ammaa onon torreteeɓe joonin ɓe, o hokkan on powtiri, onon e amin fuu. O waɗan ɗum si Joomiraaɗo men Iisaa gonɗo dow kammu oon wartii, ina wondi e maleyka'en jogiiɓe baawɗe muuɗum ɓeen. O ɓangan ley yiite nyanngunge faa o jukkoo ɓe anndaa Laamɗo, ɓe njaɓaay jokkude Kabaaru Lobbo Joomiraaɗo men Iisaa ɓeen. Jukkungo waroowo e maɓɓe ngoon wo halkere duumiinde. Ɓe mboɗɗinee Joomiraaɗo e baawɗe muuɗum mawɗe. Ɗum warowan nyannde Joomiraaɗo wartowi faa teddinee hakkunde seniiɓe muuɗum. O laatoo kaayniiɗo hakkunde goonɗinɓe mo fuu. Onon du, oɗon njeyaa e maɓɓe, sabo on ngoonɗinii waaju mo min mbaajii on oon. Saabe ɗuum, miɗen ndu'anoo on wakkati fuu. Miɗen ŋaaroo Laamɗo mo njokkuɗen waɗa on fotuɓe heɓude nguurndam ɗam noddiri on ɗaam. Miɗen ŋaaroo Laamɗo wallira on baawɗe muuɗum faa tabintina anniya mooɗon lobbo fuu e gollal ƴuurungal e goonɗinal mon fuu. Hono nii, innde Joomiraaɗo men Iisaa teddinirtee e ley mooɗon, onon du teddinireɗon saabe makko. Ɗum fuu laatoto saabe moƴƴere makko, kanko Laamɗo meeɗen e Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Sakiraaɓe, miɗen njiɗi haalande on haala gartol Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu e hawrundureede meeɗen to muuɗum. Miɗen nyaagoo on: taa accee hakkillooji mon njiiɓoo law saabe goɗɗo wi'ii nyannde gartol Joomiraaɗo ndeen yottake. Taa kulon fay si goɗɗo wi'i wo annabaaku haaldi ɗum, maa si goɗɗo waajake ɗum, maa wi'ii minen mbinndi ɗum e ɓataaki. Taa fay gooto hiilda on fay huunde. Sabo nyannde ndeen warataa sanaa wakkati mo yimɓe heewɓe muurtanta Laamɗo oon yottoo tafon. Wakkati oon Neɗɗo Bonɗo podanaaɗo halkere oon ɓangan. Wo o ganyo Laamɗo. O mawninan hoore makko e dow huunde fuu ko rewetee hono wo Laamɗo naa ko sujidantee, faa o jooɗowoo ley suudu Laamɗo. Noon o wiirata kanko e hoore makko wo o Laamɗo. Nde ngondunoomi e mooɗon ndeen, miɗo haalanannoo on ɗum. Yalla on miccitaaki ɗum naa? Oɗon anndi ko faddii Neɗɗo Bonɗo oon joonin, faa taa ɓanga illa wakkati muuɗum waraay. Sabo gilla joonin baawɗe Bonɗo cuuɗaaɗe ɗeen ina ngolla e adunaaru ndu. Ammaa paddiiɗo ɗe oon ina ɗo tafon. Si oon ƴuwii ɗo fu, Neɗɗo Bonɗo oon ɓangan. Ndeen Joomiraaɗo men Iisaa wardan mo henndu hunnduko muuɗum, halkira mo garol muuɗum ɗelkoowol. Neɗɗo Bonɗo oon wardan e baawɗe Seyɗaani, warda e semmbe mawɗo e maandeeji e kaayeefiiji fewreeji. O golliran siyiiji bonanda fuu faa o hiila halkooɓe ɓeen, sabo ɓe njaɓaay yiɗude goonga de ɓe kisinee. Saabe ɗuum, Laamɗo nuldan ɓe majjere mawnde, faa ɓe ngoonɗina fewre. Noon waɗata de yimɓe ɓe ngoonɗinaay goonga de ceyorii oonyaare ɓeen fuu njukkee. Sakiraaɓe ɓe Laamɗo horsini, minen kaa, tilay min njetta Laamɗo wakkati fuu saabe mooɗon, sabo Laamɗo suɓake on gilla fuɗɗoode faa hisina on. Ko o hisini on ɗuum, Ruuhu Ceniiɗo waɗi on seniiɓe, on ngoonɗini goonga oon. Wo ley majjum Laamɗo noddi on nde min mbaajinoo on Kabaaru Lobbo oon. O noddii on faa keɓon ngeɗu e darja Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Ndelle sakiraaɓe, tinnee, tabitee e ko min anndini on ɗuum, nde wo e haala amin nde wo e ɓataaki amin. Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu, kam e Laamɗo Baaba meeɗen njiɗi en, de cellini ɓerɗe men faa abada, kokki en jikke lobbo saabe moƴƴere muɓɓen. Ɓe cellina ɓerɗe mooɗon, ɓe kokka on semmbe faa ngollon golleeji lobbi, kaalon haalaaji lobbi fuu. Sakiraaɓe, ko keddiimi wi'ude, ndu'anoɗon min, yalla konngol Joomiraaɗo ngool ina yaawa sankitaade, katin du ngol teddinee hono no ngol teddiniraa to mooɗon ni. Ndu'anoɗon min du min kisa e yimɓe oonyiiɓe, bonɓe. Sabo wanaa yimɓe fuu ngoni goonɗinɓe. Ammaa Joomiraaɗo wo koolniiɗo, o hokkan on semmbe, o reena on e Bonɗo oon. Joomiraaɗo hokkii min hoolaade on, oɗon njokki jamirooje ɗe min kokki on ɗeen, wooɗi du on keddoto jokkude ɗe. Joomiraaɗo meeɗen waɗa ɓerɗe mon keewa njinngu Laamɗo, ɗe keewa munyal hono no Almasiihu heewiri munyal ni! Sakiraaɓe, miɗen njamira on e innde Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu, mboɗɗoɗon sakiraaɓe jaayɓe ɓe njokkaay waaju mo narrunoɗon min oon. Onon e ko'e mon, oɗon anndi no njeyɗon nyemmbitirde min. Nde min ngondunoo e mooɗon ndeen, min nganaa jaayɓe. Walaa fuu mo min nyaami nyaamdu muuɗum ɓolum. Jemma e nyalooma fuu min ngollii faa min tampi taa min laatanoo fay gooto mon donngal. Miɗen mbaawnoo nyaagaade on nyaamdu. Ammaa min ngaɗaay noon, faa min kolla on misaalu de nyemmbiton min. Si goonga, fay nde min ngonnoo to mooɗon ndeen, miɗen mbi'annoo on ɗum ɗo: mo jaɓataa gollude, taa nyaama. Miɗen mbi'a noon sabo min nanii woɓɓe mooɗon na njaasi, ngollataa fay huunde si wanaa naatude e ko walanaa ɗum'en. Miɗen njamira yimɓe ɓeen, miɗen mbaajoo ɗum'en e innde Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu, ɓe ngollira deƴƴinaare, ɓe mbuura e semmbe ɓalli maɓɓe. De onon kaa sakiraaɓe, taa tampee waɗude ko wooɗi. Si won caliiɗo jokkude ko min kaali e ɓataaki ki ɗuum fu, ngattanee joomum hakkillo, mboɗɗoɗon ɗum, yalla na semta. Ammaa, taa ndaardee joomum wo ganyo. De cappanee ɗum hono wo sakiike. Joomiraaɗo jom jam oon hokka on jam wakkati fuu e ley huunde fuu. Joomiraaɗo wondu e mooɗon, on fuu. Inan jowtaango am ngo mbinndirammi e junngo am: MIIN POOL. Ɗum woni maande ɓataaki am fuu. Wo nii mbinndirammi. Hinney Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu wondu e mooɗon, on fuu. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Pool. Mi laatake nulaaɗo Iisaa Almasiihu saabe yamiroore Laamɗo kisinoowo en e saabe Iisaa Almasiihu mo njowuɗen jikke dow muuɗum oon. Miɗo winndane aan Timote, ɓiyam goongaajo e ley goonɗinal. Laamɗo Baabiiwo e Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu njurme, kokke moƴƴere e jam. Timote, sey keddoɗaa wuro Efeesu hono no njamirmaami nde njahannoomi Makedoniya ndeen, faa kaɗaa woɓɓe jannginde ko hawtaay e waaju men. Sanaa ɓe cela fillitaade taali e limtude inɗe maamiraaɓe ɗe kantataako. Kulle ɗeen na ngadda jeddi tan, wanaa anniyaaji Laamɗo. Wo ley goonɗinal anndirɗen anniyaaji ɗiin. Ko waɗi mbi'umi njamiraa ɗum dey, wo faa njinngu laatoo - njinngu ƴuuroowu e ɓernde laaɓunde, nde feloore fuu walaa e muuɗum, kam e goonɗinal ngal waldaa e naafikaaku. Woɓɓe njoppii ɗum fuu, mbosii, de njokki haalaaji ɓoli. Iɓe njiɗi ndaardeede hono jannginooɓe Tawreeta Laamɗo, de ɓe paamataa ko ɓe kaalata, ɓe paamataa ko ɓe tilsinta. Eɗen anndi jamirooje Tawreeta ɗeen na mbooɗi si ngolliraama no njeyi gollireede. Paamen: jamirooje Laamɗo wanaa saabe fonnditiiɓe ngaɗiraa. Ɓe ɗe ngadiraa saabe muɓɓen dey, wo bonɓe e saliiɓe, yeddooɓe e luttuɓe. Ɗe ngaɗiraama saabe yawuɓe ko senii e yimɓe ɓe kulataa Laamɗo, saabe warooɓe saaraaɓe muɓɓen, e warooɓe woɓɓe e jeenooɓe e luuɗunkooɓe e soodooɓe yimɓe de cootta ɗum'en e fenooɓe e hunotooɓe fewre. Jamirooje ɗeen ngaɗiraama saabe huunde fuu ko luttunduri e tindinooje celluɗe. Tindinooje ɗeen ina kawra e Kabaaru Lobbo mo kalfinaami, ɓanginɗo teddeengal Laamɗo jom barkeeji oon. Miɗo yetta Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu kokkuɗo kam semmbe faa mi gollana ɗum. Miɗo yetta ɗum ko hiisorii kam mi koolniiɗo, de watti kam e golle muuɗum. Arande miɗo mbonkotonoo ɗum, miɗo torra yimɓe muuɗum, miɗo huyfina ɗum. Ammaa mi heɓii yurmeende, sabo wo majjere e rafi goonɗinal ngaɗirmi ɗum. Moƴƴere Joomiraaɗo heewii kam sanne, hokki kam goonɗinal e njinngu taweteengu e Iisaa Almasiihu. Inan haala koolniika ka yimɓe kaani yardaade e ɓerɗe muɓɓen fuu: Iisaa Almasiihu warii ley adunaaru ndu faa hisina luttuɓe, de miin woni ɓurɗo fuu bonde e ley maɓɓe. Ammaa inan ko waɗi de Laamɗo yurmii kam, miin ɓurɗo bonde o: wo faa Iisaa Almasiihu holla kam munyal muuɗum kiɓɓungal, de ɗum laatoo maande faaminoore goonɗinooɓe mo de keɓa nguurndam nduumiiɗam. Laamɗo duumiiɗo jamaanuuji fuu, mo waylitataako, mo yi'ataake - Laamɗo gonɗo kam tan - teddeengal e darja woodan mo faa abada abadin! Aamiina. Ɓiyam Timote, inan tindinoore nde kalfinammaami, fotunde e haalaaji annabaaku cappiiɗi ma arande ɗiin: tuugoɗaa ɗi faa kaɓaa hono no sordaasi cuusuɗo haɓirta ni. Tiigoɗaa goonɗinal e ɓernde nde walaa feloore. Woɓɓe njoppii ɗum, de goonɗinal muɓɓen boni faa halki. Himene e Alesandere ina njeyaa e maɓɓe. Mi wattii ɓe e junngo Seyɗaani faa ɓe paama ɓe kaanaa mbonkaade Laamɗo. Ndelle, inan ko artotoomi waajaade goonɗinɓe: ɓe ŋaaroo Laamɗo, ɓe ngaɗana yimɓe fuu du'aawuuji e nyaagundeeji e jettooje. Ndu'anoɗon kaanankooɓe e dawrooɓe du, faa mbuurden jam e hakkillo fukkiingo, tawee e ley kulol Laamɗo e needi ley huunde fuu. Ɗum na wooɗi, ina weli Laamɗo kisinoowo en, jiɗɗo yimɓe fuu kisa, keɓa anndude goonga. Sabo Laamɗo wo gooto. Curoowo hakkunde yimɓe e Laamɗo du wo gooto, oon woni Iisaa Almasiihu neɗɗo oon. Kam hokkiti hoore muuɗum faa rimɗina yimɓe fuu. Ley wakkati mo Laamɗo darnunoo, ɗum laatake seedaaku kolloowu Laamɗo na yiɗi yimɓe fuu kisa. Wo saabe kabaaru o Laamɗo waɗiri kam baajotooɗo e nulaaɗo faa mi faamina yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe ɓeen goonɗinal e goonga. Goonga kaalammi, mi fenaay. Ndelle, miɗo muuyi ɗo worɓe kawriti faa ngaɗa du'aare fuu, ɓantira juuɗe muɓɓen ɓerɗe laaɓuɗe, tawee tikkere e kalala fuu walaa. Miɗo muuyi du, rewɓe nyaaƴira kaddule dagiiɗe, tawee e needi e yaage. Taa ɓe coɗoroo moorli e kaŋŋe naa kaaƴe dime, taa ɓe nyaaƴira kaddule tiiɗuɗe coggu. Ammaa ɓe nyaaƴira golleeji lobbi. Sabo ɗum woni ko hawrata e rewɓe wi'ooɓe ina kula Laamɗo. Debbo fuu nanngita hunnduko muuɗum, tawree ɗowtaare hiɓɓunde wakkati nde janngintee ndeen. Mi jaɓanaay debbo janngina naa ardoo gorko. Ko tilsi e muuɗum dey, heddoo e deƴƴinaare. Sabo Aadama artii Hawwaa tageede. Katin du wanaa Aadama Ibiliisa hiili, wo debbo oon hiilaa de lutti yamiroore Laamɗo. De e ɗum fuu, debbo ina hisinee e ɓeyngu, si ina heddii e goonɗinal e njinngu e senaare e yaage. Haala kaan ina hoolnii: jiɗuɗo laataade ardiiɗo kawrital goonɗinɓe fuu, joomum na muuyii gollal lobbal jaati. Ndelle, ina tilsi ardiiɗo oon laatoo neɗɗo mo walaa feloore, jom deekiiwo gooto, nanngitiiɗo, hakkilante, jom needi, jippinoowo weerɓe, baawɗo jannginde. Taa o laatoo jaroowo doro, naa kaɓeteeɗo. De o laatoo newiiɗo, jom heese. O wanaa pilotooɗo ceede. O laatoo kawjiiɗo koreeji makko faa wooɗi, ne'uɗo ɓiɓɓe makko faa ɓe ɗowtanii mo e ley teddeengal. Sabo si neɗɗo waawaay hawjaade koreeji muuɗum, noy hinnortoo kawrital goonɗinɓe Laamɗo ngaal? Haanaa du tuubuɗo keso laatoo ardiiɗo, faa taa joomum mawnina hoore mum, de jukkoree no Ibiliisa jukkortee ni. Ina tilsi katin wonɓe yaasin ɓeen ceedanoo mo ko wooɗi, taa innde makko gaccee, de o saama ley tuugol Ibiliisa. Gollanooɓe kawrital du, ina kaani taweede wo teddinteeɓe, ngalaa ɓerɗe ɗiɗi, nganaa haajaaɓe doro, nyaamataa riba. Ina haani ɓe kaybira goonga tedduɗo gonɗo e goonɗinal oon e ɓerɗe ɗe ngalaa pelooje. Aranel fuu, ɓe taykee yalla ɓe ngalaa feloore. Si tawii ɓe ngalaa feloore fu, ndeen iɓe mbaawi naatude e gollande kawrital. Hono noon rewɓe du tawree teddeengal. Taa ɓe laatoo mbonkotooɓe yimɓe, de ɓe laatoo nanngitiiɓe, hoolniiɓe e ley huunde fuu. Gollanoowo kawrital taa dewla ko ɓuri debbo gooto. Ina haani tawee wo kawjiiɗo ɓiɓɓe muuɗum e wuro mum faa wooɗi. Sabo si goonga, gollanɓe kawrital goonɗinɓe faa wooɗi ɓeen keɓan teddeengal, katin du keɓan hoolaare mawnde ley goonɗinal muɓɓen Iisaa Almasiihu. Miɗo winndane haalaaji ɗi joonin, fay si miɗo yiɗi warude to maa ko ɓooyataa. Ndeen si mi heɓaay warude law fu, a faaman no kaanɗen worrude e ley suudu Laamɗo, laatiindu kawrital goonɗinɓe Laamɗo buurɗo. Kawrital ngaal woni bimmbeere tiigiinde goonga, wo ngal joƴƴinirde goonga. Sikke fuu walaa, sirri diina meeɗen oon ina luggi: O ɓangii ley ɓanndu ɓii-Aadama, o laamniraama ponnditiiɗo e baawɗe Ruuhu, maleyka'en nji'ii mo, o gooynaama ley lenyi, o goonɗinaama ley adunaaru, o ƴeentinaama, o naatowii teddeengal. Ruuhu Ceniiɗo haalii faa laaɓi, wi'i ley cakitte jamaanuuji woɓɓe njoppan goonɗinal de ɗowtanoo ginnaaji majjinooji, e ko ginnaaji njannginta. Wo fenooɓe cankitirta jannde nde e naafikaaku muɓɓen. Ɓerɗe muɓɓen njoornaama, ɗe mbaylitataako, ɗe maatataa pelooje. Iɓe karmina dewle. Iɓe kaɗa yimɓe nyaamude kulle goɗɗe, tawee le, Laamɗo tagii kulle ɗeen faa goonɗinɓe annduɓe goonga ɓeen nyaama ɗe, de njetta Laamɗo saabe majje. Si goonga, ko Laamɗo tagi fuu na wooɗi. Walaa fuu ko haani yoppeede, si jaɓiraama e jettooje. Sabo konngol Laamɗo e du'aare ina cena ɗum. Si a tindinii sakiraaɓe men kulle ɗeen, wo a gollanoowo Iisaa Almasiihu lobbo, sabo a wallirii yonki maa e haalaaji goonɗinal e tindinooje lobbe ɗe njokkuɗaa faa wooɗi ɗeen. Ammaa mboɗɗoɗaa haalaaji ɗi njaadaay e kulol Laamɗo, hono ɗi rewɓe nayeeɓe woɓɓe pillitotoo. Eltiraa hoore maa kulol Laamɗo. Eltude ɓanndu muuɗum ina nafa e kulle goɗɗe, ammaa kulol Laamɗo ina nafa e huunde fuu, sabo ina wondi e aadi nguurndam joonin e ngaroojam ɗaam fuu. Ɗum wo haala koolniika ka yimɓe kaani yardaade e ɓerɗe muɓɓen fuu. Saabe majjum eɗen ngolla, eɗen ndurwa, sabo eɗen njowi jikke meeɗen dow Laamɗo buurɗo, kisinoowo yimɓe fuu sakko goonɗinɓe ɗum. Njamiraa yimɓe haalaaji ɗi, njannginaa ɗi. Taa fay gooto yawe saabe njokollaaku maa. Ammaa laatanoɗaa goonɗinɓe alhaali lobbo e ley haala maa e nguurndam maa, ley njinngu maa e goonɗinal maa, e ley laaɓal maa. Fadde am warude, tinnoɗaa e janngande yimɓe Binndi ceniiɗi, mbaajoɗaa ɓe, paaminaa ɓe. Taa yeeba dokkal ƴuurungal e Ruuhu Ceniiɗo ngal keɓirɗaa haalaaji annabaaku, nde mawɓe njownoo juuɗe muɓɓen dow maaɗa ndeen. Tinnoɗaa e kulle ɗeen. Kokkaa hoore maa fuu e majje, faa yimɓe fuu nji'a no ɓeydortoɗaa yahude yeeso. Kakkilanaa hoore maa, kakkilanaa jannde maa ndeen. Keddodoɗaa e majjum fuu. Sabo si a waɗii noon fu, a hisinan hoore maa, a hisinan hettindantooɓe ma ɓeen du. Taa pelaa gorko mawɗo e semmbe, ammaa mbaajoroɗaa ɗum yaage hono wo bammaa ni. Jokolɓe du, mbaajoroɗaa ɗum'en hono wo sakiraaɓe maa. Mbaajoroɗaa rewɓe mawɓe hono wo inniraaɓe maa. Surbaaɓe du, mbaajoroɗaa ɗum'en hono wo sakiraaɓe maa rewɓe, tawee e ɓernde laaɓunde tal. Teddinaa rewɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi, ɓe ngalaa tiigotooɓe. De si debbo mo gorum maayi ina jogii ɓiɓɓe naa taaniraaɓe, ko ɓuri fuu tilsude e ɓiɓɓe ɓeen, ɓe paaminee no Laamɗo huldetee faa ɓe mbarjitoo saaraaɓe maɓɓe mbarjaari lobbiri ndi mbarjinoo ɓe. Sabo ɗum woni ko welata Laamɗo. Debbo mo gorum maayi mo walaa tiigotooɗo ɗum mo waldaa e fay gooto, halfinii hoore muuɗum Laamɗo. Imo heddoo e du'aare jemma e nyalooma, imo ŋaaroo Laamɗo. Ammaa debbo mo gorum maayi, pilotooɗo mbelirka adunaaru tan, wo maayɗo fay si wuuri. Njamiraa ɓe, ɓe njokka tindinooje ɗe taa ɓe keɓa feloore. Mo hinnaaki jeydaaɓe muuɗum, sakko koreeji muuɗum, yeddii ko goonɗini. Imo ɓuri fay mo goonɗinaay oon bonde. Mo kaanɗaa winndude innde muuɗum e ley rewɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi haanuɓe walleede, sanaa tawa joomum ina ɓuri duuɓi capanɗe jeegom, tawee du gorko gooto dewlunoo ɗum. O anndiree golleeji lobbi hono ne'ude sukaaɓe, jippinde weerɓe, lootude koyɗe seniiɓe, wallude ɓilliiɓe, wooɗi du tinnaade e golleeji lobbi fuu. Ammaa haabuuɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi ɓeen, taa winndu inɗe muɓɓen. Sabo si muuyooji maɓɓe ngartii e ɓaŋeede fu, ndeen kaa ɓe accan haɓɓagol maɓɓe e Almasiihu. Sariya Laamɗo doggan dow maɓɓe, sabo ɓe mbonnii aadi maɓɓe arandeeri ndiin. Katin du, iɓe mboowtina ko'e maɓɓe jaayre. Iɓe naata suudu ndu ɗo, ɓe mburtoo ɓe naata ndu to. De wanaa ɗuum tan, ammaa ɓe laatoto heewɓe haala du, haaltooɓe ko iidinta noppi. Iɓe kaala haalaaji ɗi ngalanaa ɓe. Ɗum waɗi de miɗo yiɗi haabuuɓe rewɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi ɓeen ɓaŋee, ndima, kayba cuuɗi muɓɓen, taa ganyo oon heɓa laawol no bonnira inɗe meeɗen. Sabo fay joonin woɓɓe maɓɓe mbosake, ina njokki Seyɗaani. Debbo goonɗinɗo mo rewɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi ngoni ley yimɓe muuɗum fu, sanaa walla ɗum'en, taa donngal ngaal tampina kawrital goonɗinɓe. Ndeen kawrital ngaal ina waawi wallude rewɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi ɓe ngalaa tiigotooɓe ɓeen. Mawɓe kawrital goonɗinɓe dawrooɓe faa wooɗi ɓeen ina kaani teddineede teddeengal manngal, sakko tinniiɓe e waajaade e jannginde ɓeen. Sabo Binndi ɗiin mbi'ii: «Taa haɓɓu hunnduko ngaari wakkati ndi yaaɓata gawri faa sokkoo.» Ɗi mbi'i katin: «Golloowo ina haandi e njobdi muuɗum.» Taa njaɓaa mawɗo kawrital goonɗinɓe felee si wanaa dow seedaaku yimɓe ɗiɗo naa tato. Pelaa waɗooɓe hakke yeeso yimɓe fuu, faa laatanoo heddiiɓe ɓeen kulol. Miɗo gongine yeeso Laamɗo e yeeso Iisaa Almasiihu e maleyka'en ɓe o suɓii ɓeen, kaybaa jamirooje ɗe, tawee a heedantaa fay gooto, a ɓurdintaa yimɓe. Taa karoɗaa yowude juuɗe maa dow hoore fay gooto faa kalfinaa ɗum golle kawrital, taa kawtiraa hono nii e hakkeeji woɓɓe. Njogoroɗaa hoore maa laaɓal. Taa yaru ndiyam ɓolam tan, ammaa njaraa cabijam seeɗa saabe reedu maa e nyawuuji ummotooɗi e maaɗa wakkati fuu ɗiin. Hakkeeji woɓɓe ina nji'ee faa laaɓi gilla caraaka. De hakkeeji woɓɓe kaa, nji'ataake si wanaa faa neeɓa. Hono noon du, golleeji lobbi njiirete faa laaɓa tal. Fay ɗi nji'ataake law ɗiin du mbaawaa heddaade e suuraare. Goonɗinɓe wonɓe e maccungaaku fuu, ndaara joomiraaɓe muɓɓen wo fotuɓe e teddeengal kiɓɓungal, taa innde Laamɗo e tindinooje diina fuu mbonkee. Jogiiɓe joomiiwo goonɗinɗo fuu, taa njawa mo saabe wo o sakiike. Ammaa ɓe ɓeyda ngollande mo e tinnaare, sabo keɓoowo nafaa oon wo goonɗinɗo, wo korsuɗo. Paaminaa kulle ɗeen, mbaajoɗaa ɗe. Si goɗɗo ina waajoo ko hawraay e jannde men ndeen, de salii haala Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu celluka kawrooha e kulol Laamɗo fu, oon wo mawninkiniiɗo mo anndaa fay huunde. Wo o cuunaaɗo kalala dow jannde diina, jiɗɗo jeddi tan. Ɗuum fuu ina wadda haasidaaku e kalala e mbonka e sikkitaare bonnde. Iɗum wadda dukooji ɗi ngalaa keerol hakkunde yimɓe ɓe hakkillooji bonɗi. Yimɓe ɓeen ngaldaa e goonga. Iɓe cikka kulol Laamɗo ina hokka jawdi. Goonga, kulol Laamɗo wo jawdi mawndi, si neɗɗo hennyitorake ko jogii. Goonga ni, fay huunde en ngardaay e adunaaru ndu. En mbaawaa dillidinde e fay huunde du. Ndelle, si en keɓii nyaamdu e koltal tan, ɗum heƴan en. Ammaa yiɗuɓe jawdi sanne ɓeen jarribete. Ɓe caaman e ley tuugol, e ley muuyɗe keewɗe laaliiɗe majjinooje, joolooje yimɓe e ley halkere mawnde. Sabo yidde jawdi woni ɗaɗol bonandaaji fuu. Ko woɓɓe pooɗanii jawdi ɗuum majjinii ɗum'en laawol goonɗinal, ngaddanii ko'e muɓɓen torraaji keewɗi. Aan neɗɗo Laamɗo kaa, doggu, mboɗɗoɗaa kulle ɗeen. Piloɗaa fonnditaare e kulol Laamɗo e goonɗinal e njinngu e munyal e leeƴinkinaare. Ndurwaa ley durwo nafoowo, ndaraniingo goonɗinal ngoon. Tiigoɗaa nguurndam nduumiiɗam ɗam noddiraɗaa. Wo saabe majjam du ceedaniɗaa Almasiihu no wooɗiri yeeso yimɓe heewɓe. Yeeso Laamɗo buurnoowo huunde fuu, e yeeso Iisaa Almasiihu ceediiɗo no wooɗiri yeeso Pontiyu Pilaatu oon, miɗo yamire: tinnoɗaa e ko njamiraɗaa ɗuum tawa tuundi e feloore fuu walaa, faa nyannde nde Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu ɓangata. O ɓangowan ley wakkati mo Laamɗo darni. Oon woni Jom barke, kam tan laamu woodani. Wo kaananke kaanankooɓe, Joomiraaɗo joomiraaɓe. Kam tan woni keddotooɗo, gonɗo ley annoora mo fay gooto waawaa ɓadaade. Neɗɗo fay gooto yi'aay ɗum, waawaa yi'ude ɗum du. Teddeengal e baawɗe duumiiɗe ngoodan mo. Aamiina. Njamiraa joomiraaɓe jawdi e adunaaru ndu taa mawninkinoo, taa njowa jikke muɓɓen e jawdi ndi hoolnaaki. Ammaa ɓe njowa jikke maɓɓe e Laamɗo kokkoowo en huunde fuu faa heewa faa ceyoroɗen ɗum. Sey ɓe ngolla ko wooɗi, ɓe keewa golleeji lobbi no jawdi maɓɓe heewiri noon. Ɓe laatoo moƴƴuɓe, yardiiɓe wallirde woɓɓe e jawdi maɓɓe. Noon ɓe ndesiranta ko'e maɓɓe jawdi ko waroyta, faa ɓe keɓa nguurndam goongalajam ɗaam. Timote, tinnoɗaa e ko kalfinaɗaa ɗuum. Mboɗɗoɗaa haalaaji ɓoli luttuɗi kulol Laamɗo, kam e miilooji bi'eteeɗi wo anndal de nganaa. Woɓɓe na mbiitoo wo jom'en anndal ngaal, faa njoppi goonɗinal. Hinney Laamɗo wondu e mooɗon. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Pool. Mi laatake nulaaɗo Iisaa Almasiihu saabe muuyɗe Laamɗo faa mi faamina yimɓe amaana nguurndam ngonɗam e Iisaa Almasiihu. Miɗo winndane aan Timote, ɓiyam mo korsinmi. Laamɗo Baabiiwo e Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu njurme, kokke moƴƴere e jam. Miɗo yetta Laamɗo mo ngollanammi oon. Miɗo gollirana mo ɓernde nde walaa feloore, hono no maamiraaɓe am ngaɗirnoo ni. Jemma e nyalooma fuu mi selataa miccitaade ma e ley du'aawuuji am, sabo miɗo miccoo gonɗi maaɗa. Miɗo yiɗi yi'ude ma sanne faa seyo am heewa. Miɗo miccoo goonɗinal maa laaɓungal ngal maammaa debbo Lowis e inna maa Enis njoginoo ngaal. Miɗo tannyori aan du aɗa jogii ngal. Ɗum waɗi de miɗo miccintine: heyɗintin dokkal ngal Laamɗo hokki ma nde njowunoomi juuɗe am dow maaɗa ndeen. Sabo Laamɗo hokkaay en Ruuhu faa kulen. Ammaa hokkii en Ruuhu faa keɓen semmbe e njinngu e nanngitaare. Ndelle, taa cemtaa seedanaade Joomiraaɗo meeɗen, taa cemtiraa ko uddiraami ley kasu saabe muuɗum du. De kawtaa e am torraaji saabe Kabaaru Lobbo, fodde baawɗe ɗe Laamɗo hokkata. Kam hisini en, noddi en faa laatoɗen yimɓe muuɗum seniiɓe. Wanaa saabe golle men o noddiri en, ammaa wo saabe anniya makko e hinney makko. O hokkirii en hinney oon e kawtal Iisaa Almasiihu gilla jamaanuuji puɗɗaay. De joonin moƴƴere ndeen ɓanginiraama e garol kisinoowo en, Iisaa Almasiihu. Wo kam halki maayde, de yaynani en laawol nguurndam e duumagol ley Kabaaru Lobbo oon. Wo saabe Kabaaru Lobbo oon Laamɗo waɗiri kam baajotooɗo e nulaaɗo e jannginoowo. Ɗuum waɗi de miɗo torree du. Ammaa mi semtaay, sabo miɗo anndi mo ngoonɗinmi oon. Miɗo tannyori du imo waawi reenude kam, ko kalfinmi mo hoore am ɗuum faa nyannde gartol makko. Kooƴaa sifa mo narruɗaa kam oon, tiigoɗaa haalaaji celluɗi ɗiin. Njokkaa ɗum e ley goonɗinal e njinngu taweteengu e Iisaa Almasiihu. Kabaaru korsuɗo mo kalfinaɗaa oon, ndeenaa ɗum e ballal Ruuhu Ceniiɗo. Aɗa anndi Aasiyankooɓe fuu celii kam. Fijela e Hermoogena ina njeyaa e maɓɓe. Joomiraaɗo hinnoo koreeji Onesifoora, sabo o feewnii ɓernde am kile keewɗe. O semtiraay kam du ko kaɓɓaami ɗuum. Wooɗi nde o wonnoo Roma ndeen du, o filorake kam tinnaare faa o yiiti kam. Joomiraaɗo yoɓu mo, yurmoo mo nyannde darngal. Wooɗi, ko o gollani kam ley ngalluure Efeesu ɗuum fuu, aɗa anndi ɗum sanne. Ndelle aan ɓiyam, ɓeydu semmbe ley moƴƴere wonnde e Iisaa Almasiihu ndeen. Ko kaalanmaami yeeso seedeeɓe heewɓe ɗuum, kalfinaa ɗum yimɓe hoolniiɓe waawɓe jannginde woɓɓe. Kawtaa e am torra no sordaasi Iisaa Almasiihu lobbo ni. Sordaasi fay gooto haajuuji wuro kaɓɓataa ɗum hoore, sabo ina filoo waɗude ko welata mawɗo muuɗum. Daɗundurteeɗo ley doggudu du heɓataa kufune darja, sanaa doggira no fotiri e ko yamiraa ɗuum. Wooɗi, demoowo golluɗo faa tampi, kam haani artaade heɓude ngeɗu artiingu e tayri. Miiloɗaa ko kaalanammaami ɗuum, sabo Joomiraaɗo hokkete hakkillo faa paamaa huunde fuu. Miccita Iisaa Almasiihu ummintinaaɗo e maayde, ƴuuruɗo e ƴuwdi Daawda. Ɗum woni Kabaaru Lobbo mo mbaajotoomi. Wo saabe kabaaru oon torriraami faa kaɓɓaami hono wo mi janoowo. Ammaa konngol Laamɗo ngool kaa haɓɓaaka. Ɗum waɗi de miɗo munya huunde fuu saabe suɓaaɓe Laamɗo ɓeen, faa kamɓe du ɓe keɓa kisindam ngonɗam e Iisaa Almasiihu, ɓe kawta e muuɗum teddeengal faa abada. Inan haala koolniika: Si en maaydii e makko, en mbuurdan e makko. Si eɗen munya torraaji, en laamodoto e makko. Si en mbi'ii en anndaa mo, kanko du, o wi'an o anndaa en. Si en nganaa hoolniiɓe, kanko kaa o heddoto wo o koolniiɗo, sabo o waawaa yeddude hoore makko. Wo kujje ɗeen kaanɗaa miccintinde goonɗinɓe. Cappanaa ɓe yeeso Laamɗo taa ɓe pooɗundura e haalaaji ɗi nafataa fay huunde si wanaa bonnande nanooɓe. Tinnoɗaa, faa laatoɗaa yeeso Laamɗo wo a jarraaɗo mo golle muuɗum semtinaay ɗum, dartiiɗo e anndinde konngol goonga. Mboɗɗoɗaa haalaaji ɓoli luttuɗi kulol Laamɗo, sabo iɗi ɓeydana yimɓe woɗɗaade Laamɗo. Haalaaji luttinooɓe yimɓe ɓeen ina lanyira hono ɓuure lanyoore. Himene e Filitus ina njeyaa e maɓɓe. Ɓe mbosake goonga. Iɓe mbi'a ummital faltake. Noon ɓe mbonnirta goonɗinal woɓɓe. Ammaa e ɗum fuu, joƴƴinirde Laamɗo sellunde tabitii. Ina winndaa dow mayre: «Joomiraaɗo ina anndi yimɓe muuɗum.» Ina winndaa katin: «Noddoowo innde Joomiraaɗo fuu woɗɗoo ko boni.» Wooɗi, ley suudu teddundu, wanaa ginereeji kaŋŋe e cardi tan ngoodi, moƴƴiniraaɗi leɗɗe e loope du ina ngoodi. Goɗɗi ina ngolliree golleeji tedduɗi, goɗɗi du ina ngolliree golleeji keɓaaɗi fuu. Ndelle, si neɗɗo laaɓinii hoore muuɗum e golleeji bonɗi ɗiin fuu, laatoto hono kaakol keertaangol, ceniingol nafoowol Joomum, cegilanaangol faa golliree gollal lobbal fuu. Doggu muuyɗe njokollaaku bonɗe. Piloɗaa fonnditaare e goonɗinal e njinngu e jam, aan e noddirooɓe Joomiraaɗo ɓerɗe laaɓuɗe ɓeen fuu. Mboɗɗoɗaa jeddi puuyɗi laaliiɗi. Aɗa anndi wo luural tan ɗi ngaddata. De maccuɗo Joomiraaɗo haanaa dukideede, ammaa ko haani tawee wo newaniiɗo yimɓe fuu, baawɗo jannginde, jom munyal. Sanaa o dartinira yeddooɓe mo jam-jam, sabo hasii Laamɗo hokkan ɓe no ɓe tuubira, de ɓe paama goonga. Ndeen kaa ɓe keɓtan hakkillo, ɓe kisa e tuugol Ibiliisa nannguɗo ɓe, ina gollina ɓe muuyɗe mum oon. Faamu ɗum ɗo: ley balɗe cakitotooɗe wakkatiiji tiiɗuɗi ngaɗan. Si goonga, yimɓe laatoto yiɗuɓe ko'e muɓɓen, yiɗuɓe jawdi, mantotooɓe, mawninkiniiɓe, mbonkotooɓe Laamɗo. Ɓe calanto saaraaɓe maɓɓe, ɓe mbonnan moƴƴere, ɓe teddintaa ko senii. Ɓe laatoto yoorɓe ɓerɗe. Ɓe njaafataako, ɓe mbonkoto yimɓe, ɓe nyakorete nanngitaare. Ɓe laatoto ɓawluɓe yonki, wanyuɓe ko wooɗi. Ɓe laatoto jambotooɓe, jom'en ɓerɗe, mawnitiiɓe, mbelirka adunaaru ina ɓurani ɓe Laamɗo. Ɓe nanndinkinto e huluɓe Laamɗo, ammaa iɓe njedda baawɗe muuɗum. Mboɗɗoɗaa ɓe. Woɓɓe maɓɓe ina naata cuuɗi faa keɓa hakkillooji rewɓe hoyɓe oonyude, ɓe hakkeeji njaalii ɗum'en. Muuyɗe terɗe muɓɓen na pooɗa ɗum'en. Wakkati fuu iɓe njannga, de abada ɓe njottataako anndude goonga. Worɓe naatooɓe cuuɗi ɓeen njeddii goonga hono no Yanes e Yamberes njeddirnoo Muusaa ni. Hakkillooji maɓɓe mbonii, goonɗinal maɓɓe du wanaa goonga. Ammaa ɓe njahataa yeeso e golle maɓɓe, sabo yimɓe fuu nji'an majjere maɓɓe hono no Yanes e Yamberes ni. Aan kaa a ndaarii janngingol am e alhaali am e anniyaaji am e goonɗinal am e munyal am e njinngu am e tinnitaare am. A ndaarii torraaji e tampiriiji kewtiiɗi kam Antiyoki e Ikoniya e Listara. A yi'ii no munyirmi torraaji ɗiin. De Joomiraaɗo biltii kam e majji ɗi fuu. Goonga ni, jiɗuɗo wuurdude e kulol Laamɗo ley kawtal Iisaa Almasiihu fuu, torrete. Ammaa bonɓe e hiilooɓe yimɓe ɓeen ɓeydorto ko boni. Iɓe majjina woɓɓe, iɓe majjina ko'e maɓɓe du. Aan kaa, keddodoɗaa e ko njannguɗaa de tannyorɗaa faa laaɓi ɗuum, sabo aɗa anndi jannginɓe ma ɓeen. Wooɗi du, gilla a suka aɗa anndi Binndi ceniiɗi. Kanji mbaawi faaminde ma laawol kisindam keɓirteeɗam goonɗinal Iisaa Almasiihu. Binndi ceniiɗi fuu ƴuurii e poofaali Laamɗo. Nafaa majji wo jannginde, e ɓanginde boofi, e dartinde e ekintinde neɗɗo dow laawol fonnditaare faa neɗɗo Laamɗo fuu hiɓɓa, segilanee gollal lobbal fuu. Miɗo gongine yeeso Laamɗo e yeeso Iisaa Almasiihu carotooɗo wuurɓe e maayɓe oon: saabe gartol makko e laamu makko, mbaajoɗaa konngol Laamɗo, nde hoyani maa e nde tiiɗani maa fuu. Kollitaa ɓe boofi maɓɓe, pelaa ɓe. Celliniraa ɓerɗe maɓɓe haddi munyal maa e waaju maa fuu. Sabo wakkati waran nde yimɓe munyataa janngineede jannde dartiinde, ɓe njokkan muuyooji maɓɓe faa ɓe kawrundurana ko'e maɓɓe jannginooɓe ko welata noppi maɓɓe. Ɓe tottitoo taa noppi maɓɓe nana goonga, de ɓe kuccita e taali. Aan kaa, nanngitoɗaa e huunde fuu, munyaa torra, mbaajoɗaa Kabaaru Lobbo, njottinaa golle maa fuu faa laaɓa. Miin le, ƴiiƴam am ɓadake laataade hono dokkal dufeteengal. Wakkati warii faa mi dilla adunaaru ndu. Mi durwii no mbaawrumi fuu ley durwo nafoowo, wooɗi du, mi yottake ɗo kaanumi haaɗude ley doggudu, mi haybii goonɗinal. Gilla joonin miɗo resanaa mbarjaari fonnditaare ndi Joomiraaɗo carotooɗo ponnditiiɗo oon hokkata kam nyannde darngal. Wanaa miin tan hokketee, de wo miin e heppuɓe gartol makko ɓeen fuu. Tinnoɗaa ngaraa to am law. Sabo Demas yoppii kam saabe yidde muuɗum adunaaru, yehi Tesaloniiki. Keresna yehii Galaatiya, Tiitu du yehi Dalmaatiya. Lukka tan wondi e am. Fantu Marku de ngardaa e muuɗum, sabo imo waawi wallude kam sanne e ley gollal ngaal. Tikiku le, mi nulii ɗum Efeesu. Si aɗa wara, ngaddanaa kam forgo am tekkuɗo mo njoppunoomi Torowas ley galle Karpo oon, kam e dewte ɗeen. De ko ɓurumi yiɗude, ngaddanaa kam dewte guri ɗeen. Alesandere baylo oon waɗii kam ko naawi kam sanne. Joomiraaɗo yoɓan mo ko fotata e golle makko. Reenta e makko, aan du, sabo o yeddii waaju amin sanne. Nyannde arandeere, nde ndarinoomi yeeso carotooɗo faa mi jaabanoo hoore am ndeen, fay gooto wallaay kam. Ɓe fuu ɓe njoppii kam. Taa Laamɗo hiisoroo ɓe ɗum! Ammaa Joomiraaɗo darodake e am, hokki kam semmbe faa mi gooyna waaju muuɗum faa yottoo, de lenyi fuu nana. Nii woni no kisiniraami e hunnduko laddeeru. Joomiraaɗo dannan kam e ko boni fuu, hisina kam faa mi hewta laamu muuɗum dow kammu. Wo kam jeyi teddeengal faa abada abadin! Aamiina. Njowtanaa kam Pirisilla e Akila, e koreeji Onesifoor. Erasta ina heddii Korintu. Torofim le, mi yoppii ɗum Miletus sabo wanaa celluɗo. Tinnoɗaa ngaraa gilla dabbunde waraay. Ebulus e Pudes e Lina e Kalawdiya e sakiraaɓe ɓeen fuu ina njowte. Joomiraaɗo wondu e maaɗa. Hinney muuɗum wondu e mooɗon. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Pool. Mi maccuɗo Laamɗo, mi nulaaɗo Iisaa Almasiihu faa mi waɗa suɓaaɓe Laamɗo ɓeen ngoonɗina ɗum, ɓe annda du goonga potuɗo e kulol Laamɗo. Goonɗinal e anndal ngaal na njowii dow jikke meeɗen heɓude nguurndam nduumiiɗam. Laamɗo, mo fenataa, mo bonnataa amaana oon, aadinoo hokkude nguurndam ɗaam gilla jamaanuuji puɗɗaay. Nde sarɗi makko oon yottinoo ndeen, kanko Laamɗo kisinoowo en oon, o ɓangini konngol makko, katin du o yamirii mi halfinee waajaade ngol. Tiitu, miɗo jowte. A ɓiyam jaati saabe goonɗinal Iisaa ngal kawtuɗen e muuɗum ngaal. Wo Laamɗo Baaba meeɗen e Iisaa Almasiihu kisinoowo en kokke moƴƴere e jam. Mi wayrii ma e ruunde Kereta faa ponnditaa golleeji keddiiɗi, faa njoƴƴinaa du mawɓe kawrital goonɗinɓe ley wuro fuu hono no njamirmaami ni. Tawee mawɗo oon walaa feloore, wo jom deekiiwo gooto, tawee ɓiɓɓe muuɗum du wo goonɗinɓe ɓe yimɓe mbaawaa feldude ɗum'en e rafi nanngitaare naa salaare. Sabo hooreejo kawrital goonɗinɓe, wo golle Laamɗo o halfinaa. Ndelle ina tilsi joomum tawee walaa feloore, wanaa mawninkiniiɗo, wanaa jaawɗo ɓernde, wanaa jaroowo doro, wanaa kaɓeteeɗo, wanaa nyaamoowo riba. Joomum ina haani laataade jippinoowo weerɓe, jiɗɗo ko wooɗi, hakkilanteejo, ponnditiiɗo, kulɗo Laamɗo, nanngitiiɗo. Sanaa tawee joomum ina haɓɓodii e konngol koolniingol ngol sanne, no ngol waajoraa ni. Hono noon joomum waawirta semmbinirde yimɓe e waaju celluɗo oon, katin du waawa liɓude yeddooɓe ɗum ɓeen. Sabo heewɓe calake jokkude goonga, laatake haalooɓe haalaaji ɓoli, hiilooɓe yimɓe. Ko ɓuri heewude wo hakkunde Alhuudiyankooɓe goonɗinɓe Iisaa. Ina tilsi kunnduɗe maɓɓe muɓɓee, sabo iɓe mbonnira galleeji keewɗi waaju mo haanaa waajeede, faa ɓe keɓira ɗum ceede no harmiri. E ley keretankooɓe, gooto maɓɓe mo ɓe njogorii wo annabaajo, wi'i: «Keretankooɓe wo fenooɓe wakkati fuu, wo ɓe daabaaji bonɗi, ɓe guugaaɓe jaayɓe.» Ko keretanke oon wi'i ɗuum wo goonga. Ɗum le, dartin ɓe e semmbe, faa ɓe keɓa goonɗinal cellungal, ɓe ŋootta jokkude taali Alhuudiyankooɓe, kam e jamirooje yimɓe yoppuɓe goonga ɓeen. Huunde fuu ina laaɓani laaɓuɓe. Ammaa tuunɓe ɓerɗe e ɓe nganaa goonɗinɓe ɓeen, fay huunde laaɓanaay ɗum'en, sabo hakkillooji maɓɓe e miilooji ɓerɗe maɓɓe fuu ina tuuni. Iɓe mbi'a iɓe anndi Laamɗo, ammaa golleeji maɓɓe ina kolla ɓe anndaa mo. Wo ɓe nyiddiniiɓe, saliiɓe, fay gollal lobbal gootal ɓe mbaawaa gollude. Aan kaa, mbaajoɗaa ko hawrata e waaju celluɗo oon. Worɓe nayeeɓe, mbi'aa ɓe laatoo reentiiɓe, ne'iiɓe, nanngitiiɓe, ɓe laatoo du selluɓe e ley goonɗinal e njinngu e munyal. Rewɓe nayeeɓe du mbuurda e senaare, taa ɓe laatoo mbonkotooɓe yimɓe, taa ɓe acca doro jaaloo ɓe. Ɓe laatoo faaminooɓe ko wooɗi, faa ɓe mbaajoo sukaaɓe rewɓe ɓeen yiɗude goriraaɓe muɓɓen e sukaaɓe muɓɓen. Ɓe mbaajoo ɓeen laatoo nanngitiiɓe, laaɓuɓe, hilniiɓe cuuɗi muɓɓen, lobbuɓe, ɗowtantooɓe goriraaɓe muɓɓen, faa taa konngol Laamɗo ngool mbonkee. Sukaaɓe worɓe du, mbaajoroɗaa ɗum'en noon faa ɓe laatoo hakkilɓe e huunde fuu. Aan e hoore maa, laatanoɗaa ɓe alhaali e ley gollal lobbal fuu. Mbaajoroɗaa ɓernde laaɓunde e teddeengal e haala celluka ka yeddataake, yalla wayɓe en ina cemta, kunngoo heɓude e meeɗen feloore. Maccuɓe du, mbaajoɗaa ɗum'en ɗowtanoo joomiraaɓe muɓɓen e huunde fuu, ɓe mbelna ɓerɗe muɓɓen, taa ɓe njedda ɗum'en. Taa ɓe mbujja ɗum'en, ammaa ɓe laatoo hoolniiɓe hiɓɓuɓe, faa ɓe ŋarɗina tindinoore haala Laamɗo kisinoowo en e ley huunde fuu. Sabo Laamɗo ɓanginii moƴƴere muuɗum, laawol kisindam saabe yimɓe fuu. Inde ekintina en no celirten huunde fuu ko Laamɗo wanyi, kam e muuyɗe adunaaru ndu. Inde ekintina en katin no laatortoɗen nanngitiiɓe, fonnditiiɓe, hulɓe Laamɗo ley adunaaru ndu, tawa eɗen ndoomi jikke belnoowo en hoore oon e wakkati mo Laamɗo mawɗo, Iisaa Almasiihu kisinoowo en oon ɓangidata e teddeengal muuɗum. Kam hokkitiri yonki muuɗum saabe meeɗen, faa rimɗina en e ko boni fuu, laamna en, laatoɗen lenyol muuɗum, tinniingol e gollude golleeji lobbi. Kulle limtanooɗe ɗeen, njannginaa ɗe, mbaajoɗaa ɗe, peliraa ɗe yimɓe haddi baawɗe maa fuu. Taa fay gooto huyfine. Miccintin goonɗinɓe ɗowtanoo kaanankooɓe e dawrooɓe, ɓe cegilanoo gollal lobbal fuu. Taa ɓe mbonkoo fay gooto. Sey ɓe laatoo jom'en heese, newiiɓe, ɓe kolla yimɓe fuu leeƴinkinaare hiɓɓunde. Sabo arande enen du en famɗunooɓe hakkillo, salinooɓe, majjunooɓe. En laatakeno maccuɓe muuyɗe yonki keewɗe e ko weli terɗe fuu. Eɗen ngondunoo e nganyaandiiji e haasidaaku, eɗen mbanyanoo, eɗen mbanyundurnoo. Ammaa nde Laamɗo kisinoowo en oon ɓanginnoo moƴƴuki muuɗum e njinngu muuɗum ndeen, o hisinii en. Wanaa saabe golleeji men lobbi o hisiniri en, wo saabe yurmeende makko. O hisinirii en lootagol rimteede, keyɗintiniroowol en saabe Ruuhu Ceniiɗo. O yuppii Ruuhu oon dow meeɗen saabe Iisaa Almasiihu kisinoowo en oon faa keewɗen. O waɗirii ɗum faa o ndaarda en fonnditiiɓe saabe hinney makko, ndonen nguurndam nduumiiɗam ɗam keɗiɗen ɗaam. Kaan woni haala koolniika. Miɗo yiɗi tilsinaa kulle ɗeen faa goonɗinɓe Laamɗo ɓeen tinnoo e golleeji lobbi. Ɗum woni ko wooɗi, ko nafata yimɓe. Ammaa mboɗɗoɗaa kalalaaji ɓoli e mantoragol lenyi e kalala e luural dow Tawreeta. Ɗiin golleeji ngalaa fayda, walaa ko ɗi nafata. Cenndoowo yimɓe fuu, sappan ɗum nde wootere naa nde ɗiɗi. Si joomum jaɓanaay ma, mboɗɗoɗaa ɗum. Anndaa ga'uɗo hono noon wo majjuɗo, wo luttoowo, joomum waddanii hoore muuɗum sariya. Tiitu, si mi nelii e maa Artema naa Tikuku fuu, tinnoɗaa ngaraa law tawaa kam Nikopolis, sabo toon anniyiimi dabbude. Tinnoɗaa mballaa Jenas jannguɗo sariya leydi oon, kam e Apolos e dow dillol muɓɓen ngool, taa fay huunde nyaka ɓe. Yimɓe meeɗen ɓeen du ekitoo gollude golleeji lobbi, ɓe mballa haajaaɓe walleede ɓeen taa nguurndam maɓɓe laatoo ɓolum. Wonduɓe e am ɓeen fuu ina njowte. Aan du njowtaa yiɗuɓe min goonɗinɓe Iisaa ɓeen fuu. Hinney Laamɗo wondu e mooɗon, on fuu. Ɓataaki ki to amin ƴuuri, miin Pool, uddiraaɗo e kasu saabe gollande Iisaa Almasiihu, e sakiike meeɗen Timote. Miɗen njowte, aan Filemon gollidoowo e amin korsuɗo. Miɗen njowta kawrital goonɗinɓe Iisaa gonngal galle maa ngal, kam e Appiya sakiike amin debbo oon e Arkippa balluɗo kam haɓɓanaade Kabaaru Lobbo oon. Wo Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu kokku on moƴƴere e jam. Filemon, wakkati nde miccitiimi on ley du'aare fu, miɗo yetta Laamɗo mo teddinammi. Sabo mi nanii no njiɗirɗaa seniiɓe ɓeen e no ngoonɗinirɗaa Joomiraaɗo meeɗen Iisaa. Miɗo ŋaaroo Laamɗo faa gonal maaɗa ley goonɗinal ɓeydana en faamude moƴƴere fuu nde keɓeten saabe Iisaa Almasiihu. Sakiike, mi seyake sanne, ɓernde am du sellinaama saabe njinngu ngonngu e maaɗa nguun, sabo a feewnii ɓerɗe seniiɓe ɓeen. Ndelle, si goonga miɗo jogii baawɗe saabe Iisaa Almasiihu yamirde ma ko tilsi ngaɗaa. Ammaa ko ɓurani kam ni, mi nyaage ɗum saabe njinngu. Miin Pool nayeejo oon, wooɗi du joonin wo mi uddaaɗo e kasu saabe Iisaa Almasiihu, miɗo nyaage e dow Onesim laatiiɗo ɓiyam e laawol Iisaa e ley ɗo kaɓɓaami ɗoon. Arande, walaano ko o nafata, ammaa joonin, imo nafa en sanne, miin e maaɗa fuu. Miɗo neltire mo, anndaa wo o feccere yonki am. Ko ɓurannoo kam, o heddoo ɗakkol am, o walla kam no kaannoɗaa wallirde kam ni e wakkati mo ngonumi ley kasu e geƴƴelle saabe Kabaaru Lobbo. De mi yiɗaa waɗude fay huunde tawa a yardaaki, sabo mi yiɗaa tilsinande ma waɗude moƴƴere. Ko njiɗumi dey, ngaɗiraa nde muuyɗe maaɗa. Hasii Onesim seedi e maaɗa seeɗa faa keɓtaa ɗum faa abada, tawa wanaa hono maccuɗo tan, de faa ɓura maccuɗo, hono sakiike meeɗen korsuɗo ni. Miin, miɗo horsini mo sanne, ammaa aan ɓuri horsinde mo, wanaa hono wo maccuɗo tan, de ko o laatii sakiike maa saabe Joomiraaɗo ɗuum. Ndelle, sini aɗa ndaardi kam kawto maa, jaɓɓora mo no kaanɗaa jaɓɓoraade kam miin ni. Si tawii won ko o waɗi ma, naa won ko ndewataa mo, yowu ɗum fuu e dow am. Miin Pool winndiri junngo am mi yoɓete, miin e hoore am. En kaalataa dow ko njeyuɗaa yoɓude kam fay nguurndam maaɗa. Goonga sakiike, miɗo ŋaare moƴƴere ndee ɗo saabe Joomiraaɗo: peewniraa ɓernde am kawtal men e Iisaa Almasiihu. Miɗo winndane sabo miɗo tannyori ɗowtaare maa, miɗo anndi a waɗan ko ɓuri ko nyaagimaami ɗuum du. Katin du, moƴƴinanam jipporde, sabo miɗo sikka njaabaneɗon du'aawuuji mooɗon mi wara to mooɗon. Epafara uddidaaɗo e am saabe Iisaa Almasiihu oon ina jowte. Gollidiiɓe am ɓeen ɗoon ina njowte: Marku e Aristarka e Demas e Lukka. Wo hinney Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu wondu e mooɗon. Gilla arande Laamɗo haalaniino maamiraaɓe meeɗen wakkatiiji keewɗi e sifaaji keewɗi, haaldanii ɓe e kunnduɗe annabaaɓe. Ammaa e ley nyalaaɗe cakitiiɗe ɗe o haaldanii en e Ɓiyiiko mo o tagiri adunaaru ndu fuu. O waɗi ɗum donoowo huunde fuu. Ɓiyiiko oon na yaynira teddeengal Laamɗo. Alhaali makko ina foti e Laamɗo jaati. Imo heɓindorii huunde fuu e konngol makko jogiingol semmbe. Caggal ko o tilii laaɓinde hakkeeji yimɓe ɗuum, o jooɗii gere nyaamo Laamɗo jom manngu to dow kammu toon. Ndelle ɓiɗɗo oon laatake ɓurɗo maleyka'en manngu, hono no innde nde Laamɗo hokki mo ndeen ɓurdi inɗe maɓɓe faa waawaa fonndideede. Si goonga, fay gooto e maleyka'en ɓeen Laamɗo wi'aay: «Wo a ɓiyam, hannden mi laatake Baaba maa.» Naa katin: «Miin, mi laatanto o Baaba, kanko du o laatanoo kam Ɓiɗɗo.» Katin du, nde o ɓadinoo nulude afo ardiiɗo oon ley adunaaru ndeen, o wi'i: «Maleyka'en Laamɗo fuu cujidana ɗum.» Laamɗo wi'ii dow maleyka'en ɓeen: «O waɗi maleyka'en makko keni, o waɗi maccuɓe makko ɗemle yiite.» Ammaa dow Ɓiɗɗo oon, o wi'i: «Laamu maa, aan Laamɗo, heddoto faa abada abadin! Potal woni sawru ndu laamortoɗaa. Aɗa yiɗi fonnditaare, aɗa wanyi oonyaare. Saabe ɗuum, Laamɗo Joomiraaɗo maa suɓii ma joori nebbam kaanankaaku dow maaɗa, hokki ma seyo ɓurngo ngo banndiraaɓe maa fuu.» O wi'i katin: «Aan Joomiraaɗo, illa fuɗɗoode a joƴƴinii adunaaru, e juuɗe maa tagirɗaa kammuuli ɗiin. Kanji ɗi timman. Aan kaa, a heddoto. Ɗi fuu ɗi kiiɗɗiran hono kaddule ni. A sowiran ɗi hono saaya, ɗi mbattitorto no neɗɗo wattitirta saayaaji muuɗum ni. Aan kaa, a waylitataako, nguurndam maa du walaa timmoode.» Fay nde wootere, Laamɗo wi'aay gooto e maleyka'en: «Jooɗa gere nyaamo am, faa mi waɗa njaaɓaa wayɓe ma.» Ɗume woni maleyka'en? Ɓe fuu wo ɓe ruuhuuji gollanooji Laamɗo ɗi o nulata faa ngollana heɓooɓe kisindam ɓeen. Ndelle, eɗen kaani wattude hakkillooji meeɗen sanne e ko nanɗen ɗuum, taa mbosoɗen goonga. Nulal Laamɗo ngal maleyka'en njottini ngaal tabitii. Luttuɓe ngal naa yedduɓe ngal fuu, keɓii jukkungo ngo kaandi. Si wo hono nii, noy ndaɗirten enen si en njeebake kisindam mawɗam hono ɗam? Kisindam ɗam, Joomiraaɗo artii haalude haala majjam, de hettindantooɓe mo ɓeen laamni haala makko. Laamɗo ɓeydi e dow seedaaku maɓɓe oon katin maandeeji e kaayeefiiji e golleeji mawɗi. O yeɗiri dokke Ruuhu Ceniiɗo du no o muuyiri. E ley ɗuum, wanaa maleyka'en ɓeen Laamɗo hokki laamaade adunaaru warooru ndu kaaleten haala muuɗum nduun. Won ɗo Binndi ɗi ceedii dow mo o hokki laamaade oon. Ɗi mbi'i: «Neɗɗo wo ɗume faa ngattanaa ɗum hakkillo? Ɗume ɓii-Aadama laatii faa kaybaa ɗum? A leeƴinii mo wakkatiyel seeɗa e ley maleyka'en. A fiilii mo lefol darja e teddeengal, a wattii huunde fuu e ley hawju makko.» Ko Laamɗo watti huunde fuu e ley hawju makko ɗuum, ina holla imo laamii huunde fuu. Fay huunde heddaaki nde ɗowtanaaki mo. Kaa si goonga, en nji'aay kulle ɗeen fuu na ɗowtanii mo tafon. E wakkatiyel seeɗa Iisaa leeƴinaama ley maleyka'en. Ammaa joonin en nji'ii imo fiilaa darja e teddeengal saabe ko o yari torra maayde. Goonga ni, o maayanii yimɓe fuu saabe hinney Laamɗo. Sabo Laamɗo taguɗo huunde fuu mo huunde fuu woodani oon anniyake wattude yimɓe heewɓe e darja muuɗum. Ndelle o tawi na haani o yaara Iisaa ley torra faa o waɗa ɗum ardiiɗo kiɓɓuɗo, potuɗo omtande yimɓe ɓeen laawol kisindam. Sabo dey, Iisaa cenoowo yimɓe oon e seniiɓe ɓeen wo ƴuwdi ngootiri. Ɗum saabii de Iisaa semtirtaa noddirde ɓe sakiraaɓe muuɗum. Imo wi'a Laamɗo: «Mi anndinan sakiraaɓe am ɓeen innde maa, mi manete hakkunde kawrital maɓɓe.» O wi'i katin: «Mi yowan hoolaare am dow Laamɗo.» Katin du o wi'i: «Inani kam, miin e sukaaɓe ɓe Laamɗo hokki kam ɓeen.» Ndelle, ko tawaa sukaaɓe ɓeen wo teewu e ƴiiƴam, Iisaa du hawti e maɓɓe tagaadi ndiin. O waɗii noon faa maayde makko jaaloo jogiiɗo baawɗe maayde oon, ɗum woni Ibiliisa, de o rimɗina yimɓe ɓe kulol maayde haɓɓunoo ɓeen haddi nguurndam muɓɓen fuu. Ina laaɓi wanaa wallude maleyka'en waddi mo, ammaa wallude ƴuwdi Ibrahiima waddi mo. Ndelle ina tilsi o laatoo hono sakiraaɓe makko ɓeen e huunde fuu, faa o laatanoo ɓe Almaami Mawɗo jom yurmeende koolniiɗo e ley golle Laamɗo. Ɗum o waɗi faa o itta ɓe e jukkungo ngo ɓe kaandi saabe hakkeeji maɓɓe. Kanko e hoore makko, o ndaartindoraama torraaji. Saabe ɗuum, imo waawi wallude ndaartindeteeɓe ɓeen. Sakiraaɓe seniiɓe, Laamɗo noddii on faa kawton e muuɗum dow kammu. Ngatton hakkillooji mooɗon e Iisaa Almasiihu. Wo o nulaaɗo, wo o Almaami Mawɗo mo ceedantoɗen. O hoolnake e Laamɗo cuɓiiɗo mo oon, hono no Muusaa hoolnorii ley suudu Laamɗo fuu noon. De si goonga, nyiɓoowo na ɓuri nyimngo muuɗum manngu. Hono noon du, Iisaa ɓurdi Muusaa manngu. Suudu fuu na woodi nyiɓoowo ɗum, de nyiɓoowo huunde fuu oon wo Laamɗo. Muusaa wonnoo koolniiɗo e suudu Laamɗo nduun fuu. Wo o gollanoowo Laamɗo faa o sappoo ko Laamɗo wi'ata caggal makko. Ammaa Almasiihu wo ɓiɗɗo koolniiɗo. Kam woni hooreejo dow suudu Laamɗo nduun. Enen ngoni suudu makko nduun, si tawii en tinnake e hoolaare, en keddake e jikke ko mantortoɗen ɗuum. Saabe ɗuum, no Ruuhu Ceniiɗo wi'iri ni: «Hannden, si on nanii daande makko, taa njoornee ɓerɗe mooɗon hono no maamiraaɓe mon ngaɗirnoo de muurti ni, nyannde ɓe ndaartindinoo Laamɗo ley ladde ndeen. Ɓe ndaartindake kam toon faa ɓe ndaara munyal am, fay ko ɓe nji'i golleeji am haddi duuɓi capanɗe nay. Saabe ɗuum tikkiranmi yimɓe jamaanu oon, mbiimi: wakkati fuu ɓerɗe maɓɓe ina ndunƴa ɓe e majjere, ɓe anndaa laabi am fey! Faa kuniimi ley tikkere am, mbiimi: Ɓe naatataa ley fowtere am abada.» Ndelle sakiraaɓe, kaybee taa fay gooto mooɗon tawree ɓernde bonnde nde walaa goonɗinal, de sela Laamɗo buurɗo. Ammaa cemmbunduron ɓerɗe mon nyannde fuu haddi na wi'ee «hannden» taa luttal hiila on, de yoorna ɓerɗe mon. Sabo dey, si eɗen tinnoo e hoolaare nde keɓuɗen gilla fuɗɗoode faa yaha timmoode fu, ndeen kaa en kawtii e Almasiihu. Wo hono no Binndi ɗiin mbiiri: «Hannden, si on nanii daande makko, taa njoornee ɓerɗe mon hono no maamiraaɓe mooɗon ngaɗirnoo de muurti ni.» Ɓeye ngoni muurtuɓe fay si tawaa nanii daande Laamɗo? Ɓe fuu wo ɓe yimɓe ɓe Muusaa wurtinnoo leydi Misira. Ɓeye ngoni ɓe Laamɗo tikkani ko foti duuɓi capanɗe nay? Wo luttuɓe de maayi kantii ley ladde ɓeen. Ɓeye ngoni ɓe o hunanii naatataa e leydi ndi o hokkata fowtere makko ɓeen? Wo saliiɓe mo ɓeen ni. Wooɗi, en nji'ii du, ɓe keɓaay naatude e fowtere makko sabo ɓe ngoonɗinaay. Laamɗo na heddii na hokka en amaana naatude fowtere muuɗum. Ndelle sanaa kulen taa fay gooto e meeɗen hunngoo naatude. Sabo enen du, en nanii kabaaru lobbo hono no yimɓe ley ladde ɓeen naniri ni. De kamɓe kaa, ko ɓe nannoo ɗuum nafaay ɓe sabo ɓe kettindoraaki ɗum goonɗinal. Kaa enen goonɗinɓe ɓeen, en naatan e fowtere Laamɗo ndeen. Kayre woni nde o wi'i: «Ley tikkere am kuniimi, mbiimi: Ɓe naatataa ley fowtere am abada!» Ɗum e taweede fuu, o yottinii fowtere ndeen gilla nde o joƴƴinnoo adunaaru ndeen. Sabo nokku gooto e ley Binndi ɗiin haalii haala nyalaande jeɗɗaɓerde ndeen, wi'i: «Laamɗo fowtii e golle muuɗum fuu e ley nyannde jeɗɗaɓerde ndeen.» O wi'i katin: «Ɓe naatataa ley fowtere am abada.» Woɓɓe kaa keɓan naatude ley fowtere ndeen. Artiiɓe nanude kabaaru lobbo oon ɓeen naataay e ley fowtere ndeen sabo ɓe calake ko Laamɗo wi'i. Ndelle Laamɗo waɗi sarɗi goɗɗo bi'eteeɗo «hannden». O haaliri ɗum e hunnduko Daawda caggal duuɓi keewɗi katin. Ɗum woni aayaare nde njannguɗen naanen ndeen: «Hannden, si on nanii daande makko, taa njoornee ɓerɗe mon.» Sabo si goonga, si Yoosuwa yaariino yimɓe to fowtere fu, Laamɗo haalataano caggal ɗuum haala sarɗi goɗɗo. Ɗum na holla yimɓe Laamɗo ina ndesanaa fowtere hono nde Laamɗo fowti nyannde jeɗɗaɓerde ndeen. Sabo naatuɗo e fowtere Laamɗo, kam du fowtiran no Laamɗo fowtiri e golle muuɗum ni. Ndelle, tilay tinnitoɗen no mbaawruɗen fuu faa naaten e fowtere Laamɗo ndeen taa fay gooto saamira no salaniiɓe Laamɗo ɓeen caamiri noon. Konngol Laamɗo ina wuuri, ina gollira baawɗe. Ingol ɓuri kaafaahi mbelnaaki kunnduɗe ɗiɗi fuu welude. Ingol yuwa faa ngol sennda ɓernde e yonki, faa ngol sennda ƴi'e e mbusam. Ingol saroo miilooji e anniyaaji gonɗi e ɓernde. Tageefo fuu suuɗanaaki Laamɗo. Huunde fuu na ɓangi yeeso makko, na yi'ee. Wo yeeso makko njaabantoɗen ko'e meeɗen. Ndelle kaɓɓoɗen e ko ngoonɗinɗen ɗuum faa wooɗa. Sabo en keɓii Almaami Mawɗo jaaɗo dow kammu to yeeso Laamɗo, ɗum woni Iisaa Ɓii Laamɗo oon. Almaami Mawɗo meeɗen oon, wanaa neɗɗo mo waawaa yurmaade en e lokkaaku meeɗen. O jarribaama no heɓiraa fuu no njarriboraɗen ni, ammaa o waɗaay hakke. Ndelle, en kooloo ɓattaade jooɗorgal Jom moƴƴere, faa keɓen yurmeende e moƴƴere, ɗum walla en nde kaajaɗen fuu. Kala Almaami Mawɗo ina suɓee hakkunde yimɓe de halfinee gollande Laamɗo saabe maɓɓe. Sanaa o yottina sadakaaji nyaamri e kirsamaaji saabe hakkeeji. Joomum ina waawi yurmaade yimɓe ɓe anndaa laawol Laamɗo de majji ɓeen, sabo kam e hoore muuɗum wo lokkaajo hono no maɓɓe ni. De saabe kam e hoore muuɗum wo lokkaajo, tilay yottina sadakaaji saabe hakkeeji muuɗum du, wanaa saabe hakkeeji yimɓe tan. Fay gooto waawaa hokkude hoore mum darja laataade Almaami Mawɗo. Sanaa tawa Laamɗo suɓii ɗum hono no suɓorii Haaruuna ni. Almasiihu du, wanaa kam hokki hoore muuɗum darja laataade Almaami Mawɗo. Wo Laamɗo suɓanii mo ɗum. Kam wi'i mo: «Wo a ɓiyam, hannden mi laatake Baaba maa.» O wi'i e ley nokku goɗɗo: «Wo a almaami faa abada e sii almaamaaku Malkisedek.» Nde Iisaa wonnoo e leydi ndiin ndeen, waɗirii du'aawuuji e bullaali cattuɗi e gonɗi, nyaagake Laamɗo baawɗo hisinde ɗum e maayde oon. Laamɗo jaɓanii mo saabe ko o ɗowtanii ɗum. Fay si taweede kanko woni Ɓiɗɗo oon, o ekitake ɗowtanaade Laamɗo e ley torraaji ɗi o yari. Saabe ko o hiɓɓiniraa hono nii ɗuum, imo waawi hokkude ɗowtaniiɓe mo ɓeen fuu kisindam nduumiiɗam. Laamɗo waɗii mo Almaami Mawɗo hono no Malkisedek. Miɗen njogii haalaaji keewɗi e kabaaru o, de fiirtande on ɗum ina tiiɗi sabo on paamataa law. Oɗon kaannoo laataade jannginooɓe gilla ko ɓooyi, ammaa faa hannden sanaa goɗɗo janngina on jannde arandeere hono abajadda ley Haala Laamɗo. Oɗon kaannoo taweede nyaamdu tekkundu nyaamoton, ammaa faa joonin e muynam ngonɗon. Muynoowo fuu wo kecco tafon, faamataa kabaaru fonnditaare. Ammaa nyaamdu tekkundu wo mawɓe njeyi. Ɓeen kaa marii hakkillooji muɓɓen, ɓe mboownii ko'e maɓɓe senndude ko wooɗi e ko boni. Ndelle, njaaren yeeso dow anndude Almasiihu faa njottoɗen kiɓɓal. Taa keddoɗen e jannde arandeere ndeen. Walaa ko ngarten e haala tuubude e golleeji jaarooji en to maayde, e haala goonɗinde Laamɗo. Walaa ko ngarten e haala lootagal batisima, e hono yowugol juuɗe dow neɗɗo, e ummital maayɓe, e jukkungo duumiingo. Njaaren yeeso. Noon ngaɗeten du si Laamɗo jaɓii. Si goonga, wurtiiɓe e laawol Laamɗo ɓeen mbaawaa soƴƴaade de tuuba katin. Ɓe keɓiino annoora Laamɗo, ɓe meeɗii moƴƴere Laamɗo, ɓe keɓii ngeɗu e Ruuhu Ceniiɗo. Ɓe meeɗii haala Laamɗo moƴƴuka kaan. Ɓe meeɗii du baawɗe wakkati garoowo oon. Caggal ɗuum fu, ɓe njoppii. Ɓe mbaawaa tuubineede katin. Ina nanndi hono kamɓe e ko'e maɓɓe iɓe tonta Ɓii Laamɗo oon dow leggal palaangal katin, iɓe cemtina ɗum. Taykoɗen leydi: si ndi haarii ƴuwoole, si ndi funnii aawitirdi nafoori remooɓe ɓeen, ndi heɓan barke ƴuuruɗo to Laamɗo. Ammaa si ndi funnii kebbe e tuppe fu, ndi walaa nafaa, ɓooyataa ndi huɗee, de sakitoo ndi duppee. De onon kaa, sakiraaɓe am horsuɓe, fay si min kaaldi nii, miɗen tannyori wo e laawol lobbol ngonɗon, ɗum woni laawol kisindam ngool. Sabo Laamɗo wanaa oonyiiɗo sakko yeggita golle mooɗon naa njinngu ngu kolluɗon ɗum nde ngollanɗon seniiɓe ɓeen ndeen e no ngaɗoton faa joonin du. De miɗen muuya mono e mooɗon fuu siina jokkude faa yaha timmoode, faa jikke mooɗon hiɓɓa, tabita. Min njiɗaa laatoɗon jaayɓe. Ko min njiɗi dey, nyemmbiton ronooɓe ko Laamɗo aadii hokkude ɗum'en saabe goonɗinal muɓɓen e munyal muɓɓen. Ko Laamɗo waɗanannoo Ibrahiima amaana ɗuum, wo hoore muuɗum hunorii, sabo walaa fuu potuɗo e muuɗum manngu faa hunoroo ɗum. O wi'i: «Mi hunake, mi waɗan e maa barke, mi hebbinan ƴuwdi maa faa heewa!» Wooɗi, Ibrahiima munyi faa heɓi ko Laamɗo aadinoo hokkude ɗum ɗuum. Yimɓe ina kunoroo ɓurɗo ɗum'en manngu, de hunayeere ndeen ina tabintina haala muɓɓen, ina itta jeddi gonɗi hakkunde muɓɓen ɗiin fuu. Nde Laamɗo aadinoo ɗum ndeen, na yiɗi heɓooɓe amaana oon paama faa laaɓa anniya muuɗum waylitataako fey. Ɗum waɗi de o ɓeydi hunayeere e dow amaana makko oon. Kulle ɗiɗi ɗe, ɗum woni hunayeere ndeen e amaana oon, mbaylitataako abada, sabo Laamɗo fenataa. Ndelle, ɗum fuu na semmbinɗina ɓerɗe meeɗen, enen doggirɓe to Laamɗo faa njogoɗen jikke mo kokkaɗen oon. Jikke oon wo tonteere sellunde hoolniinde, tiigiinde yonkiiji meeɗen. Imo ɗowa en faa paltoɗen lefol paliingol e nokku ɓurɗo fuu senaade to dow kammu toon. Iisaa artii en, naati toon saabe meeɗen. O laatanake en Almaami Mawɗo faa abada hono Malkisedek. Malkisedek oon laatakeno kaananke ngalluure wi'eteende Salaam. Wo o almaami mo Laamɗo Toowɗo suɓii. Kanko hawroynoo e Ibrahiima wakkati wartannoo wolde nde jaalinoo kaanankooɓe, o barkini ɗum. Ibrahiima hokki mo sappoɓerde e huunde fuu ko heɓoynoo e wolde ndeen. Maanaa innde Malkisedek woni: «kaananke ponnditiiɗo». Katin du wo o kaananke Salaam. Ɗum na fiirta «kaananke jam». Binndi ɗiin cifaaki baabiiko naa inniiko naa maamiraaɓe makko fey. Ɗi kaalaay haala rimeede makko naa maayde makko. Imo wa'i hono Ɓii Laamɗo oon: o heddoto wo o almaami faa abada. Ndaaree no teddeengal Malkisedek foti mawnude, sabo fay Ibrahiima maami en oon hokkii mo sappoɓerde ko heɓunoo e wolde ndeen fuu. Katin du, almaami'en ƴuuruɓe e Lewi ɓeen njamiraa e ley sariya nanngude sappoɓerde e Israa'iila'en fuu, fay si taweede kam'en du wo ƴuuruɓe e Ibrahiima. Ammaa fay ko Malkisedek jeyaaka e ƴuwdi Lewi, jaɓii sappoɓerde jawdi Ibrahiima, de barkini ɗum, kam keɓuɗo amaanaaji Laamɗo oon. Sikke fuu walaa, barkinoowo ina ɓuri barkinteeɗo teddude. Katin du, ƴuuruɓe e Lewi, jaɓooɓe sappoɓerde ɓeen, na maaya. Ammaa Malkisedek wo buurɗo hono no Binndi ɗiin ceedorii noon. Eɗen mbaawi fay wi'ude: ko Ibrahiima hokki sappoɓerde ɗuum, Lewi mo ƴuwdi muuɗum jaɓata sappoɓerde oon, kam du hokkii nde. Sabo fay si taweede Lewi oon rimaaka tafon, e ɓanndu maammum Ibrahiima wonnoo nde Malkisedek jakkitinoo Ibrahiima ndeen. Laamɗo hokkii Israa'iila'en Tawreeta, joƴƴinii ɗum dow almaamaaku Lewinkooɓe. Joonin le, si tawiino almaamaaku nguun hiɓɓiino fu, ndeen garol almaami goɗɗo hono Malkisedek mo ƴuuraay e Haaruuna, walaa nafaa. Wooɗi du, si almaamaaku waylitake fu, tilay jamirooje du mbaylitoo. Kulle ɗeen ina kaala haala Joomiraaɗo meeɗen. O jeyaaka e ƴuwdi Lewi. Wo e lenyol gonngol o jeyaa, ngol fay gooto muɓɓen gollaay golle almaami hirsirde abada. Sabo en fuu en anndii, Joomiraaɗo men oon e lenyol Yahuuda ƴuuri, de Muusaa kaa haalaay e dow lenyol ngool nde haalnoo haala almaamaaku. Kabaaru o ɓeydan laaɓude du si almaami goɗɗo ɓanguɗo oon nanndii e Malkisedek. O laataaki almaami saabe yamiroore dow lenyol makko. Ko o laatorii almaami dey, wo saabe baawɗe gonɗe e nguurndam ɗam halkataake. Sabo Binndi ɗiin mbi'ii: «Wo a almaami faa abada e sii almaamaaku Malkisedek.» Ndelle yamiroore arandeere ndeen ittaama sabo walaa semmbe, nafaay. Si goonga, ley Tawreeta Muusaa oon fay gooto laataaki kiɓɓuɗo. Joonin kaa en njowii jikke men e ko ɓuri Tawreeta Muusaa oon. E jikke oon keɓirten ɓattaade Laamɗo. Katin du, Laamɗo waɗii hunayeere muuɗum. Lewinkooɓe ɓeen le, Laamɗo hunanaaki ɗum'en. Ammaa Iisaa laatorake almaami e dow hunayeere. Laamɗo wi'i mo: «Miin Joomiraaɗo hunii, waylitataa ko anniyii du, wi'i: Wo a almaami faa abada.» Hono nii Iisaa laatorii tolma kokkoowo en hoolaare wondunde e amaana ɓurɗo woodde oon. Ko jokkiti katin, almaami'en ɓeen ina keewnoo sabo maayde na haɗa ɓe heddodaade e golle maɓɓe. Ammaa Iisaa woni duumiiɗo faa abada, almaamaaku muuɗum du walaa kaaddi. Saabe ɗuum, imo waawi hisinde ɓattoriiɓe Laamɗo saabe makko ɓeen kisindam kiɓɓuɗam. Imo waawi hisinde ɓe sabo imo wuuri faa abada, imo surana ɓe to Laamɗo. Ndelle, Iisaa woni Almaami Mawɗo mo kaajaɗen: wo o ceniiɗo, o walaa feloore, laru fuu walaa e makko. O senndaama e waɗuɓe hakke. Katin du, o toownaama dow huunde fuu to dow kammu. O nanndaay e almaami'en mawɓe woɓɓe. Ɓeen kaa, nyannde fuu sanaa ɓe artoo ɓe ngaɗana ko'e maɓɓe kirsamaari saabe hakkeeji maɓɓe. Caggal ɗuum, ɓe ngaɗa saabe hakkeeji yimɓe. Ammaa Iisaa hokkitirii hoore muuɗum laatoo kirsamaari, de nii ittiri hakkeeji yimɓe nde wootere heƴoore yimɓe jamaanuuji fuu. Tawreeta Muusaa oon ina darna yimɓe lokkaaɓe faa laatoo Almaami'en Mawɓe. Ammaa hunayeere nde Laamɗo hunii caggal Tawreeta ndeen darnii Ɓiɗɗo kiɓɓinaaɗo faa abada oon. E ley ko kaaleten ɗuum, inan haala ɓurka manngu: eɗen ngoodi Almaami Mawɗo, oon woni jooɗiiɗo gere nyaamo jooɗorgal Jom manngu dow kammu. Imo golla golle makko e ley nokkuure seniinde. Ɗum woni hukum goongaajo mo Joomiraaɗo darni, wanaa mo neɗɗo darni. Almaami fuu ina suɓoraa faa yottina to Laamɗo sadakaaji nyaamri e kirsamaaji. Ɗum le, tilay Iisaa laatantooɗo en Almaami Mawɗo oon du heɓa huunde faa yottina. Sini to leydi ga o wonnoo fu, o laatataako almaami, sabo dey, ina woodi almaami'en waddooɓe dokke kawrooje e Tawreeta Muusaa. To almaami'en ɓeen ngollata toon na holla en ko woni dow kammu. Nokku maɓɓe oon wo sifa tan. Nde Muusaa ɓadinoo darnude hukum seedaaku oon ndeen, Laamɗo sappani mo, wi'i: «Tinnoɗaa, ngaɗiraa huunde fuu dow sifa mo kollumaami dow waamnde oon.» Ammaa joonin, Almasiihu halfinaama gollal dewal ɓurngal ngal maɓɓe ngaal woodde, sabo wo curanoowo yimɓe ley amaana ɓurɗo woodde oon. Amaana oon waldaa e arandeejo oon, o yowaama dow haalaaji gonɗi e amaana ɓurɗi woodde. Sini amaana arandeejo oon laatakeno kiɓɓuɗo fu, walaa fuu ko ɗiɗaɓo nafata. Ammaa Laamɗo wo felu yimɓe muuɗum, wi'i: «Miin Joomiraaɗo miɗo wi'a nyalaaɗe ina ngara ɗe ngaɗammi amaana keso e yimɓe Israa'iila e yimɓe Yahuudiya. O nanndataa e amaana mo ngaɗidinnoomi e maamiraaɓe maɓɓe nde ɗowunoomi ɗum'en faa mi wurtina ɗum'en leydi Misira ndeen. Ko kamɓe e ko'e maɓɓe ɓe mbonni amaana am ɗuum, miin du mi tottitake ɓe. Noon mbiimi, miin Joomiraaɗo.» Joomiraaɗo wi'i: «Inan amaana mo ngaɗidammi e Israa'iilankooɓe caggal balɗe ɗeen: Mi wattan jamirooje am e hakkillooji maɓɓe, mi winnda ɗe e ɓerɗe maɓɓe, mi laatoo Laamɗo maɓɓe, ɓe laatoo yimɓe am. Katin walaa fuu ko neɗɗo tindina gondo muuɗum, maa sakiike mum faa wi'a ɗum: ‹Hey, anndu Joomiraaɗo›, sabo yimɓe fuu anndan kam, gilla lo'uɓe faa e tedduɓe. Sabo mi yaafoto lutti maɓɓe, mi ittan hakkeeji maɓɓe e hakkillo am fey.» Ko o haali kabaaru amaana keso oon ɗuum, o hiiɗɗini amaana arandeejo oon. Joonin kaa, ko naywi faa nyoofii ɗuum ɓadake lallineede. Amaana arandeejo oon ina joginoo jamirooje kawjiiɗe dewal Laamɗo, kam e nokkuure dewal seniinde wonnde to leydi ga. Nokku oon wo hukum mo cuuɗi ɗiɗi: arandeeru nduun wo suudu seniindu inndirtee. Ɗoon joƴƴinirɗe fitilla e taabawal gondungal e buuru cakkaaɗo ngonnoo. Yeesooru nduun woni caggal lefol paliingol ngool. Innde mayru wo nokkuure ɓurnde fuu senaade. Ley mayru urirde waɗiraande kaŋŋe e keesuwal amaana mooytiraangal kaŋŋe ngonnoo. Ley keesuwal ngaal ina woodi loongel kaŋŋe goodungel nyaamdu wi'eteendu «manna», kam e sawru Haaruuna wilitinnoondu nduun e alluuje ɗe amaana oon winndaa e muɓɓen ɗeen. To dow keesuwal toon na woodi nate maleyka'en ɗiɗo wi'eteeɓe keruba'en, wo ɓe maande teddeengal Laamɗo. Bippeele maɓɓe ina kuuri nokku ɗo ƴiiƴam ɗaam rufetee faa hakkeeji njaafee ɗoon. Ammaa en mbaawaa sifaade kulle ɗeen faa laaɓa e wakkati o. Noon kulle ɗeen fuu moƴƴiniraa. Nyannde fuu almaami'en ɓeen ina naata, ina mburtoo to suudu arandeeru toon faa ngolla golle muɓɓen. Ammaa ley suudu yeesooru nduun, Almaami Mawɗo oon tan naatata e mayru hitaande fuu nde wootere. Katin du tilay o naadda e ƴiiƴam kirsamaaji faa o itta hakkeeji makko, e hakkeeji yimɓe ɗi anndaano ɗiin. Inan ko Ruuhu Ceniiɗo sappii e kulle ɗeen: si suudu arandeeru na heddii fu, nokku ɓurɗo fuu senaare oon naatataake. Ɗum fuu wo ɗum maande ko woni hannden: sadakaaji nyaamri e kirsamaaji fuu mbaawaa laaɓinde gaɗoowo ɗum'en faa tawa ɓernde mum felataa ɗum. Dewal ngaal ina haɓɓaa e jamirooje haala nyaamdu e njaram e lootaade lootaali feere feere. Jamirooje ɗeen fuu na kaɓɓaa e ɓanndu tan wanaa e ɓernde, iɗe njokkee faa nyannde Laamɗo tabintini huunde heyre. Ammaa joonin, Almasiihu ɓangii, wo Almaami Mawɗo gaɗanɗo en moƴƴereeji. O naatii e hukum ɓurɗo teddude ɓurɗo hiɓɓude, mo junngo ɓii-Aadama darnaay, mo jeyaaka e adunaaru tagaandu ndu. O naatii ley nokkuure ɓurnde fuu senaade ndeen. O naaddaay e ƴiiƴam ndamkoy e nga'oy, wo e ƴiiƴam makko jaati o naaddi. Hono nii o rimɗiniri en nde wootere faa abada. E ley Tawreeta Muusaa, si ƴiiƴam damɗi e ga'i e ndoondi nyale duppaange wiccaama e neɗɗo tuunɗo fu, laaɓinan joomum ley diina. Ndelle walaa ko haali haala ƴiiƴam Almasiihu ɗaam! E baawɗe Ruuhu duumiiɗo oon, Almasiihu hokkii hoore muuɗum Laamɗo no kirsamaari ndi walaa laru. Ɗum waɗi de ƴiiƴam makko laaɓinan miilooji ɓerɗe meeɗen e golleeji jaarooji en to maayde, faa ndewen Laamɗo buurɗo oon. Saabe ɗuum, o laatii curoowo hakkunde yimɓe e Laamɗo ley amaana keso oon, faa yimɓe ɓe Laamɗo noddi ɓeen keɓa ndongu nduumiingu ngu Laamɗo aadii hokkude nguun. Ɗum fuu ɗum waɗii sabo goɗɗo maayii, faa rimɗina woofuɓe e ley amaana arandeejo oon. Kabaaru ndongu, na tilsi laamnee joomum maayii. Tilay ndongu tabita caggal maayde, sabo ngu tabitataa sanaa tawa joomum maayii. Ɗum waɗi de fay amaana arandeejo oon tabitaay si wanaa ƴiiƴam rufaa. Nde Muusaa hollitinnoo yimɓe ɓeen jamirooje gonɗe e Tawreeta ɗeen fuu ndeen, hooƴi ƴiiƴam nga'oy e ndamkoy, jillunduri ɗam e ndiyam, de suuwiri toon leeɓi baali boɗeeji e licce hisop, de wicci dewtere Tawreeta ndeen e yimɓe ɓeen fuu. O wi'i: «Ɗum woni ƴiiƴam tabintinoojam amaana mo Laamɗo yamiri on njokkon oon.» Hono noon katin, o wicciri ƴiiƴam e dow hukum ceniiɗo oon, kam e gineeji dewruɗi Laamɗo ɗiin fuu. Si goonga, ko ɓuri heewude ley Tawreeta fu, wo ƴiiƴam laaɓinta ɗum. Si wanaa ƴiiƴam rufaa fu, hakke yaafataake. Kulle ɗeen ngoni nate kollitooje kulle gonɗe dow kammu ɗeen, iɗe kaajaa laaɓinireede ƴiiƴam daabaaji. Ammaa kulle kammunkooje ɗeen, kam'en kaa ina kaajaa sadakaaji ɓurɗi noon woodde. Sabo Almasiihu naataay e nokkuure dewal seniinde nde ɓiɓɓe-Aadama nyiɓi, nanndunde e goongaare wonnde dow kammu ndeen. Ammaa, to kammu toon pay o naati faa o heedana en joonin yeeso Laamɗo. Almaami Mawɗo na naata hitaande faa hitaande e ley nokkuure ɓurnde fuu senaade ndeen, na yaada e ƴiiƴam daaba. Ammaa Almasiihu naatiraay hono noon faa o ittana hoore makko sadaka kile keewɗe. Si tawiino noon fu, Almasiihu torreteno kile keewɗe gilla e fuɗɗoode adunaaru faa joonin, ammaa ɗum laatoraaki noon. O ɓangii nde wootere tan faa abada faro timmoode wakkatiiji, faa o itta hakkeeji yimɓe saabe ko o hokkitiri hoore makko hono no kirsamaari ni. Cakitte ɓii-Aadama wo maayde nde wootere, caggal ɗuum, saree. Hono noon, Almasiihu du hokkitiri hoore muuɗum hono no kirsamaari ni nde wootere faa ronndoo hakkeeji yimɓe heewɓe. O ɓangan ɗiɗaɓerde, de wanaa faa o ronndoo hakkeeji, ammaa wo faa o waddana yimɓe doomuɓe garol makko ɓeen kisindam. Tawreeta Muusaa oon wo sifa moƴƴereeji garooji ɗiin, wanaa tagaadi majji pay. Jokkuɓe Tawreeta ɓeen na ndewra Laamɗo kirsamaaji wakkatiiji fuu ley hitaande fuu. Ammaa Tawreeta oon waawaa hiɓɓinde ɓattoriiɓe Laamɗo kirsamaaji ɓeen. Si imo waawnoo hiɓɓinde ɓe, yottingol sadakaaji yoppeteno. Sabo dey, si rewooɓe ɓeen laaɓinaama nde wootere fu, ɓerɗe maɓɓe pelataa ɓe saabe hakkeeji katin. De wanaa noon laatorii. Kirsamaaji hitaande faa hitaande ɗiin miccintinan yimɓe hakkeeji muɓɓen. Sabo ƴiiƴam ga'i e damɗi ɗaam waawaa ittude hakkeeji fey. Ɗum waɗi, wakkati mo Almasiihu naati adunaaru oon, wi'i Laamɗo: «Wanaa kirsamaaji muuyuɗaa, wanaa sadakaaji nyaamri muuyuɗaa, ammaa a waɗanii kam ɓanndu. Sadakaaji duppamaaji e sadakaaji saabe hakke du, mbelataa ma.» Ndeen, o wi'i: «Inani kam, mi warii faa mi waɗa muuyɗe maaɗa, aan Laamɗo, no winndiraa ley dewtere Tawreeta dow am ni.» O wi'i tafon: «A yiɗaa sadakaaji kirsaaɗi, a yiɗaa sadakaaji nyaamri kam e sadakaaji duppamaaji e sadakaaji saabe hakkeeji. Ɗi mbelataa ma.» O wi'ii ɗum fay si sadakaaji ɗiin ina kokkiree hono no Tawreeta yamiri ni. Caggal ɗuum, o wi'i: «Inani kam, mi warii faa mi waɗa muuyɗe maa.» Noon Laamɗo ittiri sadakaaji arandeeji ɗiin de tabintini sadaka keso oon. Ko Iisaa Almasiihu waɗi muuyɗe Laamɗo ɗuum, laaɓinii en e hakkeeji. Sabo dey, o hokkii ɓanndu makko laatanoo en sadaka, o hokkii ndu nde wootere faa abada. No gollal sadaka aranal ngaal worri, almaami fuu wo daraniiɗo golle muuɗum nyannde fuu, ina yottina sadakaaji ɗiin wakkati fuu, ammaa ɗi mbaawaa ittude hakkeeji. Ammaa Almasiihu hokkirii hoore muuɗum wo sadaka ittoowo hakkeeji nde wootere faa abada. Caggal ɗuum, o jooɗii gere nyaamo Laamɗo. Ɗoon o doomata faa Laamɗo waɗa o yaaɓa wayɓe mo. Ndelle, ko o laatii kirsamaari ɗuum, o hiɓɓinii yimɓe ɓe hakkeeji muɓɓen laaɓintee ɓeen faa abada. Ruuhu Ceniiɗo du na seedanoo en ɗum. Sabo o wi'ii tafon: «Joomiraaɗo wi'i: Inan amaana mo ngaɗidammi e maɓɓe e ley balɗe garooje: Mi wattan jamirooje am e ɓerɗe maɓɓe, mi winnda ɗe e hakkillooji maɓɓe.» O jokkintini katin, o wi'i: «Mi ittan hakkillo am e hakkeeji maɓɓe e bonandaaji maɓɓe fey.» Wooɗi ndelle, ɗo hakkeeji njaafaa fu, sadaka ittoowo hakkeeji walaa katin. Saabe ɗuum sakiraaɓe, ƴiiƴam Iisaa ndufaaɗam ɗaam hokkii en laawol naatude e nokkuure ɓurnde fuu senaade ndeen e ɓerɗe baaltiiɗe. O udditanii en laawol kesol buurngol, naatirteengol lefol paliingol ngool, kangol woni ɓanndu makko nduun. Eɗen njogii Almaami mawɗo ardinaaɗo suudu Laamɗo nduun. Ndelle, ɓattitoroɗen Laamɗo ɓerɗe goongaaje e goonɗinal ngal sikkitiraaka. Sabo ɓerɗe meeɗen laamnaama, pelataa en dow ko boni, ɓalli meeɗen du lootiraama ndiyam laaɓuɗam. Tiigoɗen jikke mo kaaleten haala muuɗum faa wooɗa, sabo Laamɗo wo koolniiɗo, waɗan ko aadii. Ndaaren hakkunde meeɗen no pooɗundurten njinngu e golleeji lobbi. Taa celen hawritinde no woɓɓe ngaɗata ni. Ammaa sanaa cemmbunduren ɓerɗe, sakko ko nji'oton nyalaande Joomiraaɗo ndeen ina ɓadoo warude. Sabo si goonga, si eɗen kensoo eɗen ngaɗa hakkeeji caggal ko annduɗen goonga faa laaɓi fu, sadaka ittoowo hakkeeji heddaaki katin. Ko heddii dey, doomugol kulɓiniingol nyannde kiite, kam e yiite mannge nyaamoowe yedduɓe Laamɗo ngeen. Si neɗɗo salake Tawreeta Muusaa oon fu, waraama e dow seedaaku yimɓe ɗiɗo naa tato, yurmataake. Ndelle miilee, sabo ina haani neɗɗo jukkee jukkungo ɓurngo noon manngu si yaaɓirii Ɓii Laamɗo yawaara, huyfinii ƴiiƴam amaana cenuɗam ɗum ɗaam, mbonkake Ruuhu gaddoowo moƴƴere oon. Sabo eɗen anndi Laamɗo wi'ii: «Wo miin jeyi njomnitaari, wo miin yoɓoyta.» O wi'i katin: «Joomiraaɗo saroto yimɓe muuɗum.» Hey, saamude e juuɗe Laamɗo buurɗo oon ina hulɓinii! Miccitee nyalaaɗe mooɗon arane ɗeen, caggal nde Laamɗo yaynunoo hakkillooji mooɗon. On ndurwii ley torraaji keewɗi e munyal. Wakkatiiji oɗon kuyfiniree jennooje e toonya yeeso yimɓe, wakkatiiji oɗon njaɓa wondude e woɓɓe waɗaaɓe noon. Si goonga du, on cunodake e uddaaɓe ley kasu, wooɗi on njaɓii teeteede ko njogiɗon ɗuum fuu. On njaɓirii ɗum seyo, sabo on anndii oɗon njogii ko ɓuri ɗuum fuu wooɗude, ko tabitata faa abada. Ndelle, taa njoppee hoolaare mon, sabo inde jogii mbarjaari mawndi. Wo munyal kaanduɗon. Ndeen si on ngaɗii muuyɗe Laamɗo fu, on keɓan ko aadanii on. Sabo ina winndaa: «Si waɗii seeɗa fu, kaanɗo warude oon waran, o hanndataako.» Laamɗo wi'ii: «Ponnditaniiɗo kam wuurdan goonɗinal, ammaa si yeccitake, ɓernde am yardataako ɗum.» Enen kaa, en njeyaaka e yeccotooɓe de kalkee ɓeen. Ɓe njeyaɗen e muɓɓen dey, goonɗinɓe faa yonkiiji muɓɓen ndannee ɓeen. Goonɗinal wo tannyorde heɓan ko yowi jikke e muuɗum, wo tannyorde ko yi'aay ɗuum ina woodi. Saabe maggal, Laamɗo jaɓiri maamiraaɓe meeɗen. Saabe goonɗinal, paamirɗen Laamɗo tagirii adunaaru ndu e ko woni e kammu fuu e konngol muuɗum. Ko yi'etee, fuu tagiraama e ko yi'ataake. Saabe goonɗinal, Haabiila ittiranii Laamɗo sadaka ɓurɗo mo Kayiinu oon. Goonɗinal waɗi de Laamɗo hiisorii mo o ponnditiiɗo nde jaɓannoo mo sadakaaji makko. Katin, fay ko o maayi ɗuum, imo heddii waajaade en faa joonin saabe goonɗinal makko. Saabe goonɗinal, Henok ƴeentiniraa dow kammu, meeɗaay maayde fey. Fay gooto yi'aay mo katin sabo Laamɗo ƴeentinii mo. Si goonga du, Binndi ceedanake mo, mbi'i illa o ƴeentinaaka, imo weli Laamɗo. Si neɗɗo walaa goonɗinal, waawaa welude Laamɗo. Sabo garɗo to Laamɗo fuu, tilay goonɗina imo woodi, goonɗina o barjoto filotooɓe mo ɓeen. Saabe goonɗinal, Nuuhu sehiri laana faa danna koreeji muuɗum. O ɗowtanii Laamɗo cappanɗo mo ko warata, ko yi'aaka tafon ɗuum. Noon o sarorii adunaaru ndu fuu. Laamɗo du hiisorii mo o ponnditiiɗo saabe goonɗinal makko ngaal. Saabe goonɗinal, Ibrahiima nootorii noddaango Laamɗo, yehi to leydi ndi Laamɗo aadanii ɗum heɓan. De o dilli tawi le o anndaa fuu to o fonndii. Saabe goonɗinal, o jooɗii hono janano e leydi ndi o aadanaa ndiin. Isiyaaka e Yaakuuba du njooɗodake e makko e ley hukumuuji. Kam'en du ngoni heɓidooɓe e makko amaana gooto oon. Ibrahiima waɗii ɗum sabo na heɗinoo ngalluure yowiinde dow joƴƴinirde duumiinde nde Laamɗo diidi de nyiɓi ndeen. Saabe goonɗinal, Ibrahiima hokkiraa heɓude ƴuwdi, fay si taweede o naywiino, jom suudu makko Saaratu du wo dimaro-no. O heɓii ƴuwdi ndiin sabo o hoolake Laamɗo yottinan aadi muuɗum. Ndelle neɗɗo gooto nayeejo faa ɓaɗii maayde heɓi ƴuwdi potundi e koode kammu heewude. Hono njaareendi maayo du, ndi limataako. Yimɓe ɓeen fuu maaydii e goonɗinal muɓɓen tawi ko Laamɗo aadanii ɗum'en ɗuum tabitaay tafon. Ammaa ɓe kaynake ɗum to woɗɗi, de ɓe kuyani ɗum. Ɓe cemtaay wi'ude wo ɓe hoɓɓe du, wo ɓe weerɓe e adunaaru ndu. Ko ɓe kaaldi noon ɗuum, hollii faa laaɓi iɓe pilanoo ko'e maɓɓe leydi ndi ɓe njeyi. Katin du si hakkillooji maɓɓe ina ngonnoo e leydi ndi ɓe njaltunoo ndiin, iɓe mbaawnoo yeccaade toon. Kaa si goonga, iɓe pooɗanoo leydi ɓurndi woodde, ɗum woni ngonndi dow kammu ndiin. Saabe ɗuum, Laamɗo semtiraay noddireede Laamɗo maɓɓe, moƴƴinanii ɓe ngalluure. Saabe goonɗinal, nde Laamɗo ndaartindinoo Ibrahiima ndeen, jaɓiri hokkude Isiyaaka faa laatoo kirsamaari. Si goonga, o segilanake hokkude ɓiyiiko korsuɗo oon hono sadaka, fay si Laamɗo na aadanii mo lenyol keewngol. O waɗii ɗum fay ko Laamɗo wi'i mo: «Wo faro Isiyaaka ƴuwdi maa hiisortee.» Ibrahiima ina jogorii Laamɗo ina waawi ummintinde ɓiyum Isiyaaka e maayde. Saabe hoolaare ndeen, o wartiranaa ɓiyiiko hono wo ummitiiɗo e maayde. Saabe goonɗinal, Isiyaaka barkiniri Yaakuuba e Isuwa. O faami ko o barkini ɓe ɗuum tabitan jaango. Saabe goonɗinal, nde Yaakuuba ɓadinoo maayde ndeen, barkiniri ɓiɓɓe Yuusufi ɗiɗo ɓeen gooto gooto. O tuugii sawru makko, imo teddina Laamɗo. Saabe goonɗinal, nde Yuusufi ɓadinoo maayde du, sapporii wurtagol ɓiɓɓe Israa'iila leydi Misira. E ley majjum, o tindinii ɓe ɓe kooƴa ƴi'e makko. Saabe goonɗinal, saaraaɓe Muusaa cuuɗiri ɗum lebbi tati caggal rimeede muuɗum. Ɓe nji'ii o cukalel lobbel, de ɓe cuusii salaade yamiroore kaananke ndeen. Saabe goonɗinal, nde Muusaa mawnunoo ndeen, salii inndireede taan Fira'awna ɓii ɓiyum debbo. O suɓake wondude e yimɓe Laamɗo ɓeen e ley torraaji muɓɓen diina weltoraade wakkatiyel seeɗa ley hakke. Imo hiisorii huyfineede saabe Almasiihu ɓuri woodde diina jawdi Misira ndiin, sabo hakkillo makko na woni dow mbarjaari ngaroori ndiin. Saabe goonɗinal, o yaltiri leydi Misira tawi o hulaay tikkere kaananke oon. O siini yahude hono imo yi'a Laamɗo mo yi'ataake oon ni. Saabe goonɗinal, o waɗi iidi Faltagol. O yamiri ƴiiƴam wujee e dammbuɗe cuuɗi taa maleyka baroowo oon meema ɓiɓɓe Israa'iilankooɓe artiiɓe rimeede ɓeen. Saabe goonɗinal, Israa'iilankooɓe peƴƴitiri Maayo Maaliya ngoon dow leydi njoorndi. Ammaa Misirankooɓe tefunooɓe feƴƴitirde noon ɓeen fuu njoolake. Saabe goonɗinal, lalgaaje mawɗe deenuɗe Yeriko ɗeen caamiri ko Israa'iilankooɓe ngaɗi balɗe jeɗɗi ina piiltoo ɗe ɗuum. Saabe goonɗinal, Rahabu debbo woykuuru oon daɗiri halkideede e luttuɓe Laamɗo ɓeen, sabo o jaɓɓake Israa'iilankooɓe horooɓe leydi makko ɓeen e dow jam. Ɗume mbi'ammi katin? Wakkati o heƴataa kam faa mi haala kabaaru Gideyon e Barak e Samson e Yefta e Daawda e Samuwiila, kam e annabaaɓe heddiiɓe. Yimɓe ɓeen fuu, wo goonɗinal waɗi ɓe njaalii kaanankooɓe, ɓe laamorii fonnditaare, ɓe keɓi ko Laamɗo aadii ɗuum. Kangal waɗi de ɓe muɓɓi kunnduɗe dawaaɗi ladde, ɓe nyifi giiteeli ul'ultooji, ɓe ndaɗi e mbelndi kaafaahi. Ɓe tampii de ɓe keɓi semmbe. Ɓe laatii suusuɓe ley wolde, ɓe ndiiwi konuuji garɗi to maɓɓe ɗiin. Saabe goonɗinal, rewɓe woɓɓe keɓiri maayɓe muɓɓen ummintinaa. De yimɓe woɓɓe le, torraama faa maayi saabe goonɗinal ngaal. Ɓe njaɓaay heeforɗinde faa ɓe ndannee, sabo iɓe pooɗanoo iirtagol ɓurngol woodde. Woɓɓe katin njalnoraa, piyaa dorri. Woɓɓe ngeƴƴaa, ngattaa ley kasu. Woɓɓe maɓɓe paɗɗaa kaaƴe faa maayi. Woɓɓe taƴiraa garjaaje. Woɓɓe mbardaa kaafaaje. Iɓe njiiloo iɓe ɓornii guri be'i e baali, ɓe talkaaɓe, ɓe torraaɓe, ɓe waɗaaɓe ko boni. Wo ɓe yiilotooɓe ley laddeeji e ley baamle, ley lohi e ley gayɗe. Yimɓe ɓeen le, adunaaru ndu haandaano e muɓɓen. Yimɓe ɓeen fuu, Laamɗo jaɓii ɗum'en saabe goonɗinal muɓɓen. Ɗum fuu e taweede, ɓe keɓaay ko Laamɗo aadinoo ɗuum. Ɓe keɓaay ɗum sabo Laamɗo anniyake hokkude en ko ɓuri ɗum. O muuyaay ɓe laatoo hiɓɓuɓe si wanaa ɓe tawdee e meeɗen. Ndelle enen, sini seedeeɓe dow goonɗinal fotuɓe nii heewude ina piilii en, en njoppa doŋle tedduɗe en fuu e hakke jiiɓuɗo en oon fuu no hoyiri. Njaaren yeeso dow munyal hono no daɗundurteeɗo ni. Ngatten hakkillooji meeɗen dow Iisaa. Kam omtani en laawol goonɗinal, kam tabintinta goonɗinal ngaal du. Kanko, saabe ko o yi'i seyo ina heɗii mo ɗuum, o munyii maayde dow leggal palaangal ngaal, o yawi semteende maggal. Joonin, imo jooɗowii gere nyaamo jooɗorgal laamu Laamɗo. Ɗum le, miiloɗon mo, kanko munyanɗo nganyaandi luttuɓe. Miiloɗon mo faa taa on tampu, taa ɓerɗe mooɗon njoppa hoolaare muɓɓen. Oɗon caloo hakke oɗon kaɓa e muuɗum, ammaa on kaɓaaka faa ƴiiƴam doggi tafon. Yalla on njeggitii haala cemmbinooha ka Laamɗo haaldi e mooɗon kaan, onon ɓiɓɓe muuɗum naa? O wi'ii: «Ɓiyam, nde Joomiraaɗo dartini ma fuu, taa yaw ɗum. Taa ɓernde maa metta si o felii ma. Sabo Joomiraaɗo dartinan mo horsini, fiyan mo nanngiri ɓiyum fuu.» Munyee dartaare ndeen. Inde holla Laamɗo nanngirii on ɓiɓɓe muuɗum. Ɓiɗɗo moy woni mo bammum dartintaa ɗum? Si on ngalaa ley dartaare nde ɓiɓɓe ɓeen fuu ndartintee ndeen fu, on nganaa ɓiɓɓe goongalaaɓe, on nganaa ɓiɓɓe halal. Wooɗi du, ko Baabiraaɓe meeɗen adunaaru ɓeen ndartinannoo en ɗuum, en teddinii ɓe. Sakko Baaba meeɗen jom yonkiiji oon! Wanaa eɗen kaani jaɓande ɗum faa ɓura noon de mbuuren naa? Baabiraaɓe meeɗen ina ndartinannoo en no miilorii ina wooɗi faa ɓooyti seeɗa tan. Ammaa Laamɗo na dartina en faa kawten e muuɗum ley senaare muuɗum. Wo ɓeydaari meeɗen dartinirta en. Wakkati dartingol fuu, ndakam walaa. Naawalla tan woodi. Ammaa caggal ɗuum, ingol waddana jaɓuɓe dartineede ɓeen fonnditaare e jam. Ndelle tinnee, cemmbinɗinon juuɗe mooɗon tampuɗe ɗeen e koppi mon ɗi ngalaa semmbe ɗiin. Moƴƴinanee koyɗe mon laabi dartiiɗi, faa taa koyngal laƴoowal seelta, ammaa ngal daɗa. Tinnee, piloɗon wondude e yimɓe fuu dow jam. Piloɗon senaare, sabo si on ngalaa nde, on nji'ataa Joomiraaɗo. Kilnee taa fay gooto yeccoo gaɗa de hunngoo moƴƴere Laamɗo ndeen. Kilnee taa neɗɗo mooɗon laatoo hono ɗaɗol kaaɗungol. Sabo si yaltii fu, na raaɓira yimɓe heewɓe tooke muuɗum. Kilnee taa fay gooto mooɗon laatoo jaahili naa mo walaa kulol Laamɗo hono Isuwa ni. Kam sonni mawniraagu muuɗum faa heɓa ko nyaama nde wootere tan. Oɗon anndi caggal ɗuum, nde o yiɗunoo baabiiko barkina mo ndeen, o jaɓaaka. O waawaay waylitinde ko o waɗunoo ɗuum fay si o filorii ɗum e bojji. Onon, on ngaraay to huunde waawnde meemeede hono no yimɓe Israa'iila ngardunoo to waamnde Sinayi. Ɓeen kaa ngarii to yiite nyanngunge e to cuddi tekkundi e nimre e henndu mawndu. Ɓe nanii fuufaango buututal e daande ƴuurunde dow kammu. Nanuɓe daande ndeen ɓeen nyaagii taa ɓeydanee fay konngol gootol no poti hulude. Sabo dey, ɓe kunngake waawtude ko Laamɗo yamiri toon ɗuum nde wi'unoo: «Ko meemi waamnde ndeen fuu, fay si wo daaba, wardee kaaƴe.» Goonga du, ko ɓe nji'ata ɗuum ina hulɓinii faa Muusaa e hoore muuɗum wi'i: «Mi hulii sanne faa miɗo diwna.» Ammaa onon, on ngarii waamnde Siyona. On ngarii ngalluure Laamɗo buurɗo oon, ɗum woni Urusaliima gonɗo dow kammu, to maleyka'en ujunaaje ujunaaje kawriti ina mbeltodoo. On ngarii e kawrital ɓiɓɓe arandeeɓe ɓe inɗe muɓɓen mbinndaa dow kammu ɓeen. On ngarii to Laamɗo carotooɗo yimɓe fuu oon, on ngarii e yonkiiji fonnditiiɓe laatiiɓe hiɓɓuɓe ɓeen. On ngarii to Iisaa curoowo hakkunde yimɓe e Laamɗo ley amaana keso oon. On ngarii to ƴiiƴam makko mbiccaaɗam, ngadduɗam kabaaru ɓurɗo kabaaru ƴiiƴam Haabiila njuppiiɗam ɗaam woodde. Ndelle tinnee taa calanoɗon Kaaldoowo e mooɗon oon. Sabo salinooɓe cappanɗo ɗum'en dow leydi ga ɓeen ndaɗaay, sakko enen si en calanake cappanoowo en gonɗo dow kammu oon. Arande, daande makko dimmbii leydi ndiin. Joonin kaa, o fodake ɗum ɗo, o wi'i: «Mi dimmban ndi katin. De wanaa leydi tan, ammaa kammu e leydi fuu.» Ko o wi'i «kilol gonngol katin» ɗuum ina holla ko tagaa fuu dimmbete ittee, faa ko dimmbataako ɗuum heddoo kam tan. Ndelle wo laamu ngu dimmbataako keɓeten. Saabe ɗuum, njetten Laamɗo, ndewren mo no weldata mo tawee e leeƴinkinaare e kulol. Sabo Laamɗo meeɗen na wa'i hono yiite halkoowe. Keddoɗon e yiɗundurde, sabo on sakiraaɓe. Taa njeebee jippinde weerɓe, sabo woɓɓe ngaɗii noon mbeerni maleyka'en tawi anndaa yalla wo kam'en. Miccitee uddaaɓe hono wo on uddida e muɓɓen. Miccitee torraaɓe du hono wo on torrida e muɓɓen. Yimɓe fuu teddina dewgal. Tilay aadi dewgal jogoree laaɓal. Sabo Laamɗo saroto fijooɓe wonɓe e dewgal e ɓe ngalaa e dewgal fuu. Cenndon ko'e mon e yidde buuɗi. Kennyitoroɗon ko njogiɗon, sabo Laamɗo wi'ii: «Abada mi yoppataa ma, abada mi yeebataako ma!» Saabe majjum, eɗen mbaawi haalude ɗum ɗo dow hoolaare: «Joomiraaɗo woni balloowo kam, mi hulataa. Ɗume neɗɗo waawata waɗude kam?» Miccitee ardiiɓe on, haalanɓe on konngol Laamɗo ɓeen. Miiloɗon dow no ɓe njooɗorii e nguurndam maɓɓe faa ɓe ngaɗi nafaa, nyemmbiton goonɗinal maɓɓe ngaal. Iisaa Almasiihu waylitataako: no worrunoo keeŋan ni, worri hannden, noon du worrata faa abada. Taa njaɓee waajuuji feere ɗi on mboowaa nanude mbosina hakkillooji mon. Ko ɓuri woodde, semmbe ɓerɗe mon ƴuura e moƴƴere Laamɗo, wanaa e jamirooje dow nyaamdu. Jamirooje ɗeen nafaay jokkuɓe ɗum'en. Eɗen njogii hirsirde teddinirteende Laamɗo. Almaami'en gollooɓe ley hukum ceniiɗo ɓeen ngalaa laawol nyaamude ko woni dow mayre. Sabo ley Tawreeta Muusaa, Almaami Mawɗo na wadda ƴiiƴam kirsamaaji ley nokkuure ɓurnde fuu senaade faa ɗam laatoo sadaka saabe hakkeeji. Ammaa teewuuji majji ɗiin, wo yaasin hoɗorde toon mbuletee. Ɗum waɗi de Iisaa du maayowi yaasin wuro faa senira yimɓe ƴiiƴam muuɗum. Ndelle, njalten tawowen mo yaasin wuro toon, ndonndoɗen semteende nde yimɓe ndonndi mo ndeen! Sabo to adunaaru ga en ngalaa ngalluure duumotoonde, ammaa eɗen piloo ngalluure waroore ndeen. Ndelle, ko Iisaa rewrintini en e Laamɗo ɗuum, manen Laamɗo wakkati fuu. Manoore ndeen wo sadaka jettooje, wo toni ɗi cemtirtaa innude innde muuɗum. Ammaa taa njeebee waɗude ko wooɗi. Peccon ko njogiɗon. Sabo sadakaaji ɗiin ina mbela Laamɗo. Ɗowtanoɗon ardiiɓe on, njaɓanon ɗum'en, sabo iɓe kaybi yonkiiji mon. Ɓe kaaltanowan Laamɗo golle maɓɓe fuu. Accee ɓe ngollira golleeji ɗiin e seyo, wanaa e mettorgal. Sabo si ɓe ngaɗirii ɗum mettorgal fu, nafataa on. Miɗen ŋaaroo on du'aare. Miɗen tannyori ɓerɗe amin pelaay min. Si goonga, muuyɗe amin woni yaarude no wooɗiri e huunde fuu. Miɗo ŋaaroo on sanne ndu'anoɗon kam, yalla Laamɗo ina hokka kam laawol mi warta e mooɗon law. Laamɗo jom jam, kam iirtini Joomiraaɗo meeɗen Iisaa, duroowo baali mawɗo oon, iirtinii mo saabe ƴiiƴam makko tabintinoojam amaana duumiiɗo oon. Laamɗo baawɗo ɗum oon, hokku on ko wooɗi fuu, faa ngaɗon muuyɗe muuɗum. O waɗa e meeɗen ko welata mo saabe Iisaa Almasiihu. Teddeengal woodan mo faa abada abadin! Aamiina. Sakiraaɓe, miɗo nyaagoo on kettindoree waajuuji ɗiin munyal, sabo ko mbinndanmi on ɗo ɗuum juutaa sanne. Miɗo anndina on sakiike meeɗen Timote yoppaama. Si o yaawii yottaade ga, mi wardan e makko to mooɗon, min nji'a on. Njowtee ardiiɓe on e seniiɓe ɓeen fuu. Sakiraaɓe ƴuuruɓe Itali ɓeen du ina njowta on. Hinney Laamɗo wondu e mooɗon, on fuu. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Yaakuuba maccuɗo Laamɗo, maccuɗo Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Miɗo jowta on, onon laatiiɓe lenyi sappo e ɗiɗi cankitiiɗi ley adunaaru. Sakiraaɓe am, nde tiiɗallaaji ɗi kawtaa sii ngari ndaartindaade on fu, tiigoree ɗum fuu seyo manngo. Sabo oɗon anndi si goonɗinal mooɗon ndaartindaama fu, ɗum riman munyal. Ammaa, sanaa munyal mon yottoo faa laatoɗon hiɓɓuɓe, selluɓe e goonɗinal ɓe huunde fuu nyakaay. Ndelle, si gooto mooɗon hakkillo muuɗum nyakii fu, ŋaaro Laamɗo, heɓan. Sabo Laamɗo wo kokkoowo yimɓe fuu faa wooɗa, tawa feldaay joomum ko ŋaarii ɗuum. Ammaa sey joomum ŋaaroroo goonɗinal tawee sikkitiraay, sabo cikkitiiɗo ina nanndi e bempeƴƴe ɗe henndu hooƴata, ina soggi yaade. Taa neɗɗo ga'uɗo hono nii miiloo heɓan fay huunde to Joomiraaɗo. Wo o neɗɗo jom ɓerɗe ɗiɗi. O anndaa ko o jokkata: hannden to, jaango ga. Sakiike goonɗinɗo si tawii wo talkaajo fu, mantoroo ko Laamɗo toowni ɗum. Jom jawdi du, mantoroo ko Laamɗo leeƴini ɗum. Sabo jom'en jawdi paltorto hono pinndi ley ngesa. Si naange fuɗii, wulii fu, yoornan funngo ngoon. Pinndi ndiin saaman, ŋari mayri fuu ƴuwa. Hono noon du jom jawdi oon ɗaylirta, golleeji ɗi jokki fuu mbona. Barke woodanii neɗɗo fuu munyuɗo ley tiiɗallaaji ndaartindotooɗi ɗum. Sabo nde o ndaardaa o jarraaɗo ndeen, o teddinirte kufune mo Laamɗo aadii hokkude yiɗuɓe ɗum, ɗum woni nguurndam nduumiiɗam. Si neɗɗo jarribaama, taa wi'a: «Laamɗo jarribii kam.» Sabo fay gooto waawaa jarribaade Laamɗo, wooɗi kam du, jarribataako fay gooto. De ko woni dey, neɗɗo ina jarribee si muuyɗe muuɗum bonɗe pooɗii ɗum, eytii ɗum. Caggal ɗuum, si muuyɗe bonɗe aawaama fu, ndiman hakke. De si hakke mawnii fu, riman maayde. Sakiraaɓe am horsuɓe, taa accee mbosineɗon. Moƴƴere lobbere e dokkal kiɓɓungal fuu, to dow kammu ƴuurata, to Baabiiwo taguɗo annooraaji kammu, mo waylitataako. O nanndaa e ɗowkiiji baylitotooɗi. Saabe muuyɗe makko o waɗiri en ɓiɓɓe makko, o rimtiniri en konngol makko goongawol faa laatoɗen artiiɓe e ko o tagi. Sakiraaɓe am horsuɓe, paamon: neɗɗo fuu yaawa hettindaade, de taa yaawa haalude, taa yaawa tikkude. Sabo tikkere ɓii-Aadama gollataa ko fonnditii yeeso Laamɗo. Ndelle, njoppee huunde fuu ko tuuni e ko boni, njaɓɓoroɗon konngol ngol Laamɗo aawi e ɓerɗe mooɗon ngool e leeƴinkinaare. Ingol waawi hisinde yonkiiji mooɗon. Wooɗi, taa kaaɗee e hettindanaade konngol ngool tan, ammaa ngaɗon ko ngol wi'i. Si wanaa noon, on kiilii ko'e mooɗon. Sabo kettintooɗo konngol de jokkaay ko ngol wi'i, ina wa'i hono ƴeewoowo hoore muuɗum e daandorgal de yi'a no yeeso mum worri. Imo ƴeewa hoore makko, de si o dillii fu, wakkati gooto o yeggitan no o wa'i. Ammaa neɗɗo fuu taykotooɗo yamiroore hiɓɓunde rimɗinoore ndeen, si heddake e mayre fu, laatoto hono golliroowo konngol ngool, wanaa hono nanoowo tan de yeggita. Wo oon neɗɗo barkintee e golle muuɗum. Neɗɗo fuu jogoriiɗo hoore muuɗum wo diinanke lobbo, si tawii dawrantaa ɗemngal muuɗum fu, hiilii hoore mum. Neɗɗo oon le, walaa fuu ko nafata e diina muuɗum. Diina laaɓuka ceniika yeeso Laamɗo Baaba meeɗen kam woni: wallude rewɓe talkaaɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi e atiime'en ley ɓillaare muɓɓen, e haybude hoore muuɗum e tuundi adunaaru. Sakiraaɓe am, onon goonɗinɓe Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu Jom teddeengal, taa ɓurdinee ɓiɓɓe-Aadama. Si jom jawdi gattuɗo hootonnde kaŋŋe e kaddule lobbe naatii kawrital mon, de talkaajo ɓorniiɗo kaddule tuunɗe kam du naatii, noy ngaɗoton? Si on teddinii ɓorniiɗo kaddule lobbe oon, on mbi'ii ɗum «Jooɗa, inan joonnde lobbere», de mbi'uɗon talkaajo oon «Dara toon» naa «Jooɗa e leydi ɗakkol koyɗe am», si on ngaɗirii noon fu, wanaa on cenndii hakkunde mooɗon naa? On laatake sarotooɓe ɓe miilooji bonɗi. Sakiraaɓe am horsuɓe, kettindee! Talkaaɓe adunaaru ndu ɓeen, wanaa Laamɗo suɓake ɓe faa ɓe laatoo danyuɓe goonɗinal, ɓe naata e laamu Laamɗo mo Laamɗo aadii hokkude yiɗuɓe ɗum naa? De onon kaa, on kuyfinii talkaaɓe ɓeen. Wanaa joomiraaɓe jawdi ɓeen torrata on naa? Wanaa kam'en njaarata on yeeso sariya naa? Wanaa kam'en mbonkotoo Iisaa mo njogiɗon innde muuɗum lobbere oon naa? Goonga, on ngaɗii ko wooɗi si tawii on njokkii yamiroore laamu Laamɗo mawnde no Binndi mbiiri nde mbi'unoo: «Njiɗiraa gondo maa no njiɗirɗaa hoore maa ni.» Ammaa si on ɓurdinii ɓiɓɓe-Aadama, on ngaɗii hakke. Yamiroore ndeen du na fela on ko mboofuɗon. Goonga ni, si neɗɗo jokkii jamirooje fuu, de woofi gootel majje tan, luttii jamirooje ɗeen fuu. Sabo Laamɗo biiɗo «Taa jeenu», kam wi'i katin «Taa waɗu war-hoore.» Si a waɗaay jeenu, de a waɗii war-hoore, a laatake boofuɗo jamirooje ɗeen. Ndelle, kaaldon, ngolliron hono no yimɓe sardeteeɓe yamiroore rimɗinoore kaani waɗude ni. Sabo si goonga, nde Laamɗo sarotoo fu, yurmataako neɗɗo mo hollaay woɓɓe yurmeende. De jom yurmeende kaa, walaa fuu ko huldata sariya. Sakiraaɓe am, si goɗɗo wi'ii ina jogii goonɗinal de golle makko hollaay o goonɗinii fu, ɗume ɗum nafata? Goonɗinal ngaal waawaa hisinde mo. Si tawii aɗa jogii sakiike gorko naa debbo de wo kolɗo naa wo jolbuɗo, si gooto mooɗon wi'ii ɗum: «Yahu e jam! Laamɗo holtine, nyaamne faa kaaraa,» tawee o hokkaay ɗum ko haajaa ɗuum, ɗume ɗum nafata? Goonɗinal e hoore muuɗum du wo noon worri: si ngal walaa golleeji kollooji ngal fu, ngal waatii. De si goɗɗo wi'ii ma: «Aan, wo a jom goonɗinal, miin, mi jom golle», ndeen, mi jaaboto joomum, mi wi'a: «Hollam goonɗinal maa tawee waldaa e golleeji lobbi si aɗa waawi. Miin du mi hollirte golle am wo mi goonɗinɗo.» Aɗa goonɗini Laamɗo wo gooto naa? Gasii! De fay ginnaaji ina ngoonɗini ɗum de na ndiwna kulol! Aan pamɗuɗo hakkillo! Aɗa haajaa holleede no goonɗinal ngal waldaa e golle fuu nafataa faa'e. A miccitaaki no maami en Ibrahiima ndaardiraa wo ponnditiiɗo saabe golle muuɗum, nde yowunoo ɓiyum Isiyaaka e hirsirde ndeen naa? A yi'ii goonɗinal Ibrahiima e golle muuɗum fuu ina hawri. Wooɗi du, golle makko hiɓɓini goonɗinal makko. Hono noon Binndi ɗiin tabitiri nde mbi'unoo: «Ibrahiima goonɗinii Laamɗo, de Laamɗo hiisorii mo saabe majjum wo o ponnditiiɗo», faa o noddiraa giɗo Laamɗo. Ndelle on nji'ii, wo e golle neɗɗo ndaardetee wo ponnditiiɗo, wanaa e goonɗinal muuɗum tan. Hono noon Rahabu, debbo woykuuru oon du. O ndaardaa wo o ponnditiiɗo saabe golleeji ɗi o gollunoo, nde o jakkitinoo nulaaɓe ɓeen, de o walli ɗum'en njaltiri laawol gonngol de ndaɗi. Goonga ni, hono no ɓanndu ndu walaa yonki maayiri noon, goonɗinal ngal walaa golle du waatiri. Sakiraaɓe am, taa heewɓe e mooɗon piloo laataade jannginooɓe. Sabo oɗon anndi minen jannginooɓe, sariya boofi amin ɓuran sariya heddiiɓe fuu naawude. En fuu eɗen mboofa e laabi keewɗi. Si tawii ina woodi mo woofataa e ley haala muuɗum, oon laatii neɗɗo kiɓɓuɗo, baawɗo dawrande ɓanndu muuɗum fuu. Si en ngaɗii labaale e kunnduɗe pucci faa ɗi ɗowtanoo en fu, en ndawranan ɓalli majji fuu. Ndaaree kabaaru laanaaji maayo du. Fay si iɗi mawni sanne, wooɗi keni nyannguɗi ina kooƴa ɗi fu, wo ooncirgel pamarel tan oonyata ɗi, dorbotooɗo oon ina waawi yaarude ɗi ɗo muuyi fuu. Noon ɗemngal du worri. Wo tergal pamaral e ɓanndu neɗɗo, de ingal mantoroo kulle mawɗe. Ndaaree! Doccel yiite, no foti famɗude ni, ina waawi wulude ladde mawnde fuu. Ɗemngal du wo yiite. Ingal tummbii hakkunde ɓanndu, ingal heewi bonanda, ingal tuunina ɓanndu fuu. Ingal huɓɓiree yiite jahannama, ingal wula nguurndam meeɗen fuu. Ɓiɓɓe-Aadama ina mbaawi dawrande sii daabaaji fuu. Ɓe ndawranii kulle ladde e pooli, faa e kulle ladooje e ko woni ley ndiyam fuu. Ammaa ɗemngal, fay gooto waawaa dawrande ɗum. Ɗemngal dawrantaako, wo ngal baasi bonɗo. Ingal heewi tooke barooje. Kangal njettirten Joomiraaɗo Baaba meeɗen, kangal du kuɗirten yimɓe tagaaɓe dow alhaali Laamɗo. Hunnduko wooto yaltinta jettooje e kuddi fuu. Sakiraaɓe am, ɗum haanaa worrude noon. Yalla ildude wootere ina waawi wurtinde ndiyam mbelɗam e kaaɗuɗam fuu naa? Sakiraaɓe: yalla ƴibbi ina waawi rimude ɓiɓɓe jaytun naa? Yalla cabiihi ina waawi rimude ƴibbi naa? Waawaa. Noon du ildude haaɗunde waawaa yaltinde ndiyam mbelɗam. Si jom hakkillo e paamal ina woni hakkunde mooɗon fu, hollira ɗum joonnde saahiinde e golleeji gaɗiraaɗi heese e hakkilantaaku. Kaa si tawii kiram kaaɗɗam naa yidde hoorem tan woni e ɓerɗe mooɗon, taa mantoroɗon on jom'en hakkillo. Ɗum woni yeddude goonga. Hakkillo ngo ƴuuraay to Laamɗo. Wo ley adunaaru ɗo e muuyɗe yonki e to Seyɗaani ngo ƴuuri. Sabo ɗo kiram mbonɗam e yidde hoorem tan ngoni fu, ɗoon jiiɓaare e siyiiji bonanda fuu tawetee. Ammaa hakkillo ƴuurungo to Laamɗo, arande fuu, wo ngo laaɓungo. Wooɗi du, ingo wadda jam. Ingo heewi heese, ingo heewi newaare, ingo heewi yurmeende, ingo rima ko wooɗi. Ngo ɓurdintaa yimɓe. Naafikaaku walaa e maggo. Waɗooɓe jam ina aawa jam, de wo fonnditaare laatantoo ɓe tayri. Toy bolwole e kalalaaji gonɗi ley mooɗon ɗiin ƴuuri? Wanaa e muuyɗe mooɗon bonɗe kaɓooje e ley ɓerɗe mooɗon ɗi ƴuuri naa? Si on muuyii huunde de on keɓaay, ɗum saabii oɗon ngaɗa war-hoore. Oɗon kaasidoo de on keɓataa muuyɗe mooɗon, ɗum saabii oɗon ndukida oɗon kaɓa. On keɓaay, sabo on nyaagaaki Laamɗo. Oɗon ŋaaroo de mbaason heɓude, sabo anniyaaji mooɗon wo bonɗi. Oɗon piloo heɓude muuyɗe yonki mooɗon tan. Onon jeenooɓe! Yalla on anndaa yiɗude adunaaru wo wanyude Laamɗo naa? Ndelle, anniyiiɗo laataade giɗo adunaaru fuu, waɗii hoore muuɗum ganyo Laamɗo. Taa miilee Binndi ɗiin wo ɓolum kaalata nde mbi'unoo: «Laamɗo ina hirana ruuhu mo waɗi e meeɗen oon sanne.» Ammaa, Laamɗo ina ɓeydana en moƴƴere ɓurnde mawnude katin. Ɗuum waɗi de Binndi ɗiin ina mbi'a: «Laamɗo na salanoo mawninkiniiɓe, de na hokka leeƴinkiniiɓe moƴƴere.» Ndelle, njaɓanee Laamɗo. Calanoɗon Ibiliisa, ndeen dillan to mooɗon law. Ɓattee Laamɗo, ndeen kam du ɓadoto on. Onon luttuɓe, laaɓinee juuɗe mon. Onon waɗuɓe ɓerɗe ɗiɗi, laaɓinee ɓerɗe mon! Mettinee ɓerɗe mon, cunee, mboyee. Ngaɗon jaleeɗe mooɗon bojji, weltaare mooɗon du laatoo cunu. Leeƴinkinee yeeso Joomiraaɗo, ndeen toownan on. Sakiraaɓe, taa fay gooto mooɗon mbuyka banndum. Neɗɗo fuu mbuykuɗo banndum naa sarii ɗum, mbuykii jamirooje Laamɗo ɗeen, sarake jamirooje ɗeen. Si a sarake jamirooje du, a ɗowtantaako ɗe, a waɗii hoore maa carotooɗo. Gooto tan woni kokkoowo jamirooje, gooto woni Carotooɗo: kam tan waawi hisinde e halkude. Aan, wo a moy faa caroɗaa gondo maa? Joonin kettindee, onon wi'ooɓe: «Hannden naa jaango, min njahan ngalluure maaniire e maaniire, min ngaɗa toon hitaande miɗen luumoo, min keɓa tino.» Si goonga, on anndaa ko laatotoo jaango. Ɗume woni nguurndam mooɗon? Wo ɗum cuurki ɓanguki wakkatiyel gootel tan de majji. Inan ko kaannoɗon wi'ude: «Si Joomiraaɗo muuyii, min mbuuran, min ngolla huunde maani e huunde maani.» De joonin, oɗon mawninkinoo, oɗon mantoo. Mantoraade hono nii fuu ina boni. Ndelle, si neɗɗo faamii ko wooɗi ko haani waɗeede, de waɗaay ɗum fu, waɗii hakke. Joonin kettindee onon joomiraaɓe jawdi, mboyee, ngaɗon wullaango saabe mettallaaji kewtotooɗi on. Jawdi mooɗon nyolii, kaddule mooɗon mooƴii. Kaŋŋe mooɗon e cardi mooɗon fuunii. Puundi ndiin laatantoo on seedaaku bonanda mooɗon, nyaama terɗe mooɗon hono no yiite ni. On ndesanii ko'e mooɗon jawdi ley balɗe cakitotooɗe. On calake yoɓude gollooɓe gese mooɗon njobdi muɓɓen. Inan, kettindee bullaali maɓɓe! Joomiraaɗo jom baawɗe fuu oon nanii bullaali taƴooɓe gese mon ɓeen. On mbuurdii e muuyooji mooɗon, on mbeltake ley adunaaru ndu. On paynii ɓalli mooɗon hono kulle, faa nyannde kirsetee. On carake fonnditiiɓe de mbarɗon ɗum'en. Fay si kamɓe kaa, ɓe nganaa yeddooɓe on. Wooɗi, sakiraaɓe, munyee faa Joomiraaɗo wara. Miilee dow demoowo, no heɗortoo faa leydi hokka ɗum tayri korsundi. Imo munya faa o heɓa ƴuwoonde arandeere e sakitotoonde. Onon du munyee. Cemmbinɗinee ɓerɗe mon, sabo gartol Joomiraaɗo ɓadake. Sakiraaɓe, taa pelunduree, faa ndaɗon sariya. Miccitee, Carotooɗo oon ina ɓadii sanne, imo darii e dammbugal! Sakiraaɓe, miccitee annabaaɓe haaldunooɓe e innde Joomiraaɗo ɓeen. Munyal maɓɓe ley torra ina laatanii on alhaali, faa onon du munyiron noon. Eɗen mbi'a barke woodanii tinniiɓe ɓeen. On nanii haala tinnaare Ayuuba, wooɗi du on nji'ii e ley ɗum fuu no Joomiraaɗo fodoranii mo cakitte lobbe, sabo Joomiraaɗo wo keewɗo yurmeende, jom hinney. Ammaa aranel fuu, sakiraaɓe am, taa kunee: wanaa hunoraade kammu, wanaa hunoraade leydi, wanaa huunde wonnde. Ammaa wi'ude «Ayyo» naa «A'aa» tan ina heƴa, taa caamon ley sariya Laamɗo. Yalla won torriiɗo e mooɗon naa? O waɗa du'aare. Yalla won ceyiiɗo e mooɗon naa? O yettira Laamɗo jimi. Yalla won nyawɗo e mooɗon naa? O nodda mawɓe kawrital goonɗinɓe, de ɓe ndu'anoo mo, ɓe ngatta nebbam dow hoore makko e innde Joomiraaɗo. Du'aare du'oraande e goonɗinal dannan nyawɗo oon, Joomiraaɗo umminan ɗum. Si joomum waɗiino hakke du, yaafete. Ndelle, kaalton hakkeeji mooɗon hakkunde mooɗon, ngaɗunduron du'aare, yalla oɗon cellinee. Du'aare neɗɗo ponnditiiɗo ina jogii baawɗe waɗude kulle mawɗe. Annabi Iliyaasa wo neɗɗo hono meeɗen. O waɗirii du'aare e tinnaare taa kammu toɓa. De ƴuwoonde toɓaay e leydi faa waɗi duuɓi tati e lebbi jeegom. Caggal ɗuum, o waɗi du'aare katin ƴuwoonde toɓa. De Laamɗo jippini ƴuwoonde, leydi du fuɗini ko taƴetee. Sakiraaɓe am, si gooto mooɗon wosake laawol goonga, de goɗɗo wartirii ɗum fu, paamon gartirɗo mo e laawol oon hisinan yonki makko e maayde, mooytan hakkeeji makko keewɗi. Miin Piyeer nulaaɗo Iisaa Almasiihu winndi ɓataaki ki ɗo yaade to mooɗon, onon ɓe Laamɗo suɓii, laatiiɓe jananɓe e ley adunaaru ndu, sankitiiɓe e leyɗe Ponta e Galaatiya e Kapadokiya e Aasiya e Bitiniya. Laamɗo Baaba meeɗen suɓake on, anniyake laatoɗon yimɓe muuɗum toon. Ruuhu muuɗum ina golla e mooɗon faa laatoɗon seniiɓe, faa ɗowtanoɗon Iisaa Almasiihu, laamnireɗon ƴiiƴam muuɗum mbiccaaɗam e mooɗon. Laamɗo ɓeydan on moƴƴere e jam. Jettooje ngoodanii Laamɗo Baaba Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. Dow yurmeende makko mawnde o hokki en rimteede kesum saabe ummitagol Iisaa Almasiihu e hakkunde maayɓe, faa keɓen jikke celluɗo. Saabe jikke oon eɗen keɗii ndongu ngu Laamɗo resani en dow kammu. Ndongu nguun mbonataa, tuunataa, ɓuytataako. Baawɗe Laamɗo na reeniri on saabe goonɗinal mooɗon faa hisina on. O segilake ɓanginde kisindam ɗaam e wakkati cakitte adunaaru ndu. Ley majjum oɗon keewi seyo, fay si tilsi ɓerɗe mon metta joonin ley wakkati seeɗa saabe torraaji feere feere. Torraaji ɗiin kollata goonɗinal mooɗon na selli. Hono no kaŋŋe taaynirtee e yiite faa ndaaree yalla wo dimo, onon du hono noon ndaartinorteɗon. Goonɗinal mooɗon du ina ɓuri kaŋŋe sabo kaŋŋe heddataako. Caggal oɗon munyi torra, on njettete, on keɓan darja e teddeengal nyannde Iisaa Almasiihu ɓangi. On nji'aay ɗum de oɗon njiɗi ɗum. On nji'ataa mo joonin, ammaa oɗon ngoonɗini mo. Ɗum hebbini on seyo manngo faltiingo haaleede. Oɗon ceyorii noon sabo on keɓan ko keɗiɗon ley goonɗinal, ɗum woni kisindam yonkiiji mooɗon. Annabaaɓe pilake faamude kabaaru kisindam ɗam, ɓe ƴamtindii dow majjam faa wooɗi. Ɓe cappake moƴƴere nde Laamɗo fodii hokkude on ndeen. Ruuhu Almasiihu gonɗo e maɓɓe oon anndinii ɓe torraaji kewtotooɗi Almasiihu e teddeengal jokkitoowal ngaal gilla wakkati majjum waraay. Annabaaɓe ɓeen pilake faamude moy warata e ndey ɗum waɗata. Ammaa Ruuhu oon hollii ɓe ko ɓe mbaajotoo ɗuum wanaa ko'e maɓɓe ɓe mbaajantonoo, wo onon ɓe mbaajantoo. Joonin du, waajotooɓe Kabaaru Lobbo njottinii on kabaaru oon dow baawɗe Ruuhu Ceniiɗo ƴuuruɗo dow kammu. Fay maleyka'en ina njiɗi faamude kabaaru oon sanne. Saabe majjum, pindinon hakkillooji mon faa cegilanoɗon golle, nanngitoɗon! Njowon jikke mooɗon fuu dow moƴƴere nde Laamɗo hokkoyta on nyannde Iisaa Almasiihu ɓangowi ndeen. Laatoɗon ɓiɓɓe ɗowtaniiɓe Laamɗo, taa njeccee e muuyɗe yonki ɗe ngonnoɗon e muuɗum arande ɗeen. Ndeen, on anndaano goonga. Joonin kaa, laatee seniiɓe e huunde fuu ko ngaɗoton, hono no Laamɗo nodduɗo on oon senorii ni. Sabo Binndi ɗiin mbi'ii: «Laatee seniiɓe, sabo miin du wo mi ceniiɗo.» Oɗon noddira Laamɗo Baaba mooɗon. Kanko woni carortooɗo mono fuu e golle muuɗum, o ɓurdintaa yimɓe. Ndelle kulee mo ley ko ngaɗoton fuu, faa ɗo mbeerka mooɗon haaɗi e adunaaru. Oɗon anndi on kaɓɓitaama e nguurndam mon ɓolam ɗam tawruɗon baabiraaɓe mooɗon. Coottitaari ndimɗindi on ndiin wanaa huunde timmoore hono cardi naa kaŋŋe. Almasiihu wo laatiiɗo jawgel kiɓɓungel, ngel walaa malal. Oon soottitiri on ƴiiƴam muuɗum tedduɗam. Laamɗo suɓake Almasiihu gilla joƴƴinaay adunaaru, ammaa e cakitte jamaanuuji ɗiin Laamɗo ɓanginii mo saabe mooɗon. Wo saabe makko ngoonɗinirɗon Laamɗo. Laamɗo ummintinii mo e maayde de hokki mo teddeengal. Ndelle goonɗinal mon e jikke mon fuu ina njowii e Laamɗo. Ɗowtaare mooɗon goonga laamnii ɓerɗe mooɗon heɓa njiɗon sakiraaɓe mon goonɗinɓe, tawee naafikaaku fuu walaa. Ndelle njiɗunduree njinngu manngu dow ɓerɗe laaɓuɗe. Laamɗo waɗi aawdi e mooɗon de ndimtaɗon kesum. Aawdi ndiin wanaa timmoori, ndi timmataa abada. Kayri woni konngol Laamɗo buurngol, duumiingol ngool. Sabo, «Ɓii-Aadama wo huɗo, dawla muuɗum du wo pinndi. Huɗo yooran, pinndi du solan, ammaa konngol Joomiraaɗo ngool duumoto faa abada.» Konngol ngool woni Kabaaru Lobbo mo mbaajaɗon oon. Saabe majjum, njoppon ko boni fuu: jamba e naafikaaku e haasidaaku e nyoore fuu. No cukaloy keccoy muuyirta kosam enɗi inniraaɓe muɓɓen ni, hono noon onon du haani muuyiron konngol Laamɗo laaɓungol ngool, faa mawnon ley kisindam mon saabe maggol. Sabo Binndi ɗiin mbi'ii: «on meeɗii hinney Joomiraaɗo.» Ngaree to Joomiraaɗo. Kanko woni hayre wuurnde nde yimɓe calii. Ammaa Laamɗo suɓake hayre nde, ina horsini nde. Onon du oɗon nga'i hono no kaaƴe buurɗe nyiɓirteeɗe suudu seniindu ni. Wo on almaami'en seniiɓe, waddanooɓe Laamɗo sadakaaji teddinooji ɗum. Laamɗo na jaɓira ɗi saabe Iisaa Almasiihu. Sabo Binndi ɗiin mbi'ii: «Mi yowan hayre joƴƴinirde ley Siyona, hayre suɓaande, horsunde. Katin du goonɗinɗo nde fuu semtintaake abada.» Onon goonɗinɓe, hayre ndeen ina horsi e mooɗon. Ammaa ɓe ngoonɗinaay ɓeen, Binndi ɗiin mbi'ii ɓe: «Hayre nde nyiɓooɓe ɓeen calii ndeen, wo kayre laatii hoore nyimngo ngoon. Hayre ndeen na ferga yimɓe, na saabanoo ɗum'en boɓɓaade.» Iɓe pergoo e mayre sabo ɓe calake rewude konngol ngool. Wo noon ɓe podoranaa. De onon kaa, wo on lenyol cuɓaangol, wo on almaami'en gollanooɓe Kaananke oon, wo on lenyol ceniingol, wo on yimɓe ɓe Laamɗo suɓanii hoore muuɗum. O suɓake on faa kaalon kabaaru moƴƴuki makko, kanko nodduɗo on ƴuuwde e nimre warude e annoora makko kaayniiɗo oon! Arande on nganaano yimɓe Laamɗo, de joonin wo on yimɓe muuɗum. On keɓaayno yurmeende makko, joonin kaa on keɓii. Sakiraaɓe am horsuɓe, wo on hoɓɓe, yimɓe jananɓe ley adunaaru ndu. Saabe majjum, miɗo waajoo on, mboɗɗoɗon muuyɗe yonki, sabo wakkati fuu iɗe piloo halkude yonkiiji mooɗon. Ngaɗee needi hakkunde yimɓe ɓe ngoonɗinaay ɓeen. Si on ngaɗii noon fu, fay si ɓe peldi on ko boni, ɓe nji'an golleeji mooɗon lobbi, de ɓe teddina Laamɗo nyannde ɓangani ɓe. Njaɓanee kaanankooɓe ɓeen fuu saabe Joomiraaɗo, gilla e kaananke ɓurɗo toowde, faa e hooreeɓe nelaaɓe muuɗum. Sabo kaananke nelii ɓe faa jukkoo waɗooɓe ko boni, de yetta waɗooɓe ko wooɗi. Sabo ko woni muuyɗe Laamɗo dey, muɓɓiron kunnduɗe fuuyɓe majjuɓe e golleeji mooɗon lobbi. On ndimɗinaama, ammaa kaybee taa ndimaaku mooɗon saabanoo on gollude ko boni. Ngorron no maccuɓe Laamɗo ni. Teddinee yimɓe fuu, njiɗee sakiraaɓe goonɗinɓe ɓeen, kulee Laamɗo, teddinee kaananke mawɗo oon. Maccuɓe, ɗowtanee joomiraaɓe mooɗon, teddinon ɗum'en, wanaa joomiraaɓe mooɗon lobbuɓe newiiɓe ɓeen tan, ammaa fay oonyiiɓe ɓeen du. Sabo neɗɗo mo toonyaaki, si torraama de munyiri saabe miilaade Laamɗo fu, waɗii ko wooɗi. Si tawii a toonyiiɗo de munyuɗaa piiɗe fu, teddeengal fuu walaa e majjum. Ammaa si on ngollii ko wooɗi de munyuɗon torraaji saabe ɗuum fu, Laamɗo ina yiɗi ɗum. Ɗum Laamɗo noddiri on, sabo Almasiihu torriraama saabe mooɗon. O hollii on laawol faa njokkon koyɗe makko. Abada o luttaay, abada hunnduko makko du wurtinaay fewre. Nde ɓe njennunoo mo ndeen, o yennitaaki ɓe. Nde ɓe torrunoo mo ndeen, o yomnitaaki ɓe e haala. O heɗorake ɓe Laamɗo carortooɗo laaɓal oon. Almasiihu e hoore muuɗum ronndorake hakkeeji meeɗen e ɓanndu muuɗum dow leggal palaangal, faa maayanen hakkeeji, mbuuranen fonnditaare. On ndannaama saabe barme makko. Arande, wo on baali majjuɗi, joonin kaa on ngartii to Duroowo kayboowo yonkiiji mooɗon. Hono noon onon rewɓe du, ɗowtanee goriraaɓe mooɗon. Ndeen si woɓɓe maɓɓe nganaa jokkuɓe konngol Laamɗo fu, golle mon ina waawi waylitinde ɓe, tawee fay haala waɗaay. Ɓe nji'an no ngorruɗon e laaɓal e yaage. Taa nyaaƴo mooɗon laatoo nyaaƴo yi'eteengo: moorli, soɗaade e ɓornaade kaddule ŋarɗuɗe. Tinnee e soɗagol cuuɗiingol faa ɓerɗe mon coɗoroo jam e heese, ɗum woni soɗagol ngol timmataa. Ngool woni soɗagol korsungol to Laamɗo. Arande, wo noon rewɓe seniiɓe nyaaƴirannoo, yowuɓe jikke muɓɓen e Laamɗo ɓeen. Ɓe njaɓanii goriraaɓe maɓɓe, hono no Saaratu ɗowtoranii gorum Ibrahiima faa ina noddira ɗum joomum ni. Si on ngollii ko wooɗi de on accaay fay huunde hulɓina on fu, on laatake ɓiɓɓe makko, kanko Saaratu. Onon worɓe du, ko ngondoton e deekiraaɓe mon fu, paamon debbo fotaa e gorko semmbe. Teddinee ɓe sabo onon e maɓɓe fuu on kawtu moƴƴere, ɗum woni nguurndam ngoongalajam. Ngaɗiron noon, taa fay huunde haɗa du'aawuuji mon njaabeede. Ko jokkiti dey, on fuu laatee hakkillo wooto, moƴƴunduron, njiɗunduron njinngu sakiraagu, njurmunduree, leeƴinkinoɗon. Taa njomnitoɗon ko boni, taa njennitee jennuɗo on. Ammaa mbarkinon joomum, sabo wo ɗuum Laamɗo noddiri on, faa hokka on barke. Sabo Binndi ɗiin mbi'ii: «Jiɗuɗo heddoraade nguurndam lobbam e nyalaaɗe belɗe fuu, nanngita ɗemngal muuɗum e ko boni, nannga hunnduko muuɗum e pene, woɗɗoo ko boni, waɗa ko moƴƴi, filoo jam de tinnoo e majjam. Sabo Joomiraaɗo ina ndaara fonnditiiɓe, ina hettindoo du'aawuuji muɓɓen, de na salanoo waɗooɓe ko boni ɓeen.» Ɗum le, moy waɗata on ko boni si on tinnake e ko wooɗi? Ammaa si tawii on torraama saabe fonnditaare fu, barke na woodani on. Taa kulee yimɓe ɓeen, taa hakkillooji mooɗon mbemmboo. Teddinee Almasiihu e ɓerɗe mooɗon: wo o ceniiɗo, wo o Joomiraaɗo meeɗen. Wakkati fuu, tawa oɗon cegilanii jaabaade neɗɗo fuu ƴamuɗo on sabaabu jikke mo ngonɗon e muuɗum oon. Njaaboroɗon ɓe heese e yaage, tawee walaa fuu ko ɓerɗe mooɗon peldata on. Ndeen yimɓe buykooɓe golleeji mooɗon lobbi saabe Almasiihu ɓeen cemtan dow majjum. Torreede e ley golleeji lobbi, si tawii wo ɗum muuyɗe Laamɗo, ɓuri torreede e ley golleeji bonɗi. Sabo Iisaa Almasiihu e hoore muuɗum maayii saabe hakkeeji yimɓe jamaanuuji fuu nde wootere faa abada. Ponnditiiɗo oon maayanii ɓe ponnditaaki ɓeen, faa o yaara en to Laamɗo. Fodde ɓanndu, wo o baraaɗo, de o ummitiiɗo e Ruuhu. Wo e baawɗe Ruuhu oon du Iisaa yaari waajowii yonkiiji uddaaɗi ley kasu. Yonkiiji ɗiin luttii Laamɗo e jamaanu Nuuhu. Tawi Laamɗo munyanii ɗi sanne, nde Nuuhu sehannoo laana muuɗum mawka kaan ndeen. Yimɓe seeɗa naati de kisi e ndiyam ɗaam, njeetato tan. Ɗum fuu ɗum waɗii faa ɗum holla lootagal batisima gilla waraay. E ley maggal on kisii saabe ummitagol Iisaa Almasiihu. Lootagal batisima ngaal wanaa ittude tuundi ɓanndu, ammaa wo amaana mo neɗɗo nanngidi e Laamɗo e ɓernde laaɓunde. O ƴeentowii dow kammu, imo jooɗii gere nyaamo Laamɗo. Imo laamii maleyka'en e kaanankooɓe e jogiiɓe baawɗe fuu. Almasiihu yarii torra ley ɓanndu muuɗum. Ndelle onon du kooƴon anniya hono no makko ni, cegilanoɗon torra. Sabo si neɗɗo torraama ley ɓanndu fu, seedii e hakkeeji. Ndeen selan jokkude muuyɗe terɗe, de jokka muuyɗe Laamɗo haddi nguurndam muuɗum fuu. Nguurndam mooɗon paltiiɗam ɗaam heƴii on, on ngaɗiino ko yimɓe ɓe anndaa Laamɗo ɓeen njiɗi fuu. On mbuurdii e rafi semto e muuyɗe terɗe e sulagol e fijirde bonnde e yarngo bonngo e dewal tooruuji nyiddiniingal. Ko celuɗon tawdeede e maɓɓe e ley golleeji cemtiniiɗi cattuɗi ɗuum haaynake ɓe sanne, ɗuum waɗi de iɓe mbonkoo on. Ammaa ɓe ndaroyto yeeso Laamɗo, cegilaniiɗo saraade wuurɓe e maayɓe fuu oon. Ɗum waɗi de fay maayɓe ɓeen kaalanaa Kabaaru Lobbo oon. Ndeen, fay si ɓe caraa sariya maayde hono no yimɓe fuu, ɓe mbuuran ley ruuhu hono no Laamɗo wuurdi ni. Timmoode huunde fuu ɓadake. Ndelle, kakkilon, nanngitoɗon, faa keddoɗon e du'aare. Ko artii ɗum fuu, njiɗunduron sanne, sabo njinngu na sudda hakkeeji keewɗi. Mono fuu jaɓa weeraneede tawee on ŋormaaki dow majjum. Mono e mooɗon fuu heɓii dokke feere feere. Ngolliron dokke ɗeen faa nafon woɓɓe, hono no kawjotooɗo lobbo, kalfinaaɗo moƴƴere Laamɗo heewnde sifa. Kaaloowo ley kawrital fuu, ina haani haalude haalaaji Laamɗo. Golloowo fuu, ina haani gollirde semmbe mo Laamɗo hokki ɗum oon. Ɗum fuu wo faa Laamɗo teddinee e ley huunde fuu, teddiniree saabe Iisaa Almasiihu. Wo teddeengal e baawɗe ngoodan Iisaa Almasiihu faa abada abadin! Aamiina. Sakiraaɓe am horsuɓe, taa torra ndaartindotooɗo on naawɗo hono no yiite oon haaynoo on, hono wo ɗum huunde nde haanaa laataade. Ammaa ceyee sabo ko kawtuɗon e Iisaa Almasiihu torraaji joonin ɗuum, faa ceyoɗon sanne ley ilinaali nde teddeengal makko ɓangi. Si on kuyfinaama saabe innde Almasiihu, barke na woodani on. Sabo Ruuhu tedduɗo, ɗum woni Ruuhu Laamɗo, ina woni dow mooɗon. Taa fay gooto mooɗon torree saabe waɗii war-hoore maa wujjii maa waɗii ko boni maa naatii ko walanaa ɗum. Ammaa si gooto mooɗon torraama saabe wo Almasiyankeejo fu, taa semtira ɗum, njettee Laamɗo saabe innde ndeen. Joonin wakkati mo Laamɗo fuɗɗata saraade yimɓe yottake. To yimɓe rewooɓe mo ɓeen o fuɗɗirta. Si sariya oon fuɗɗirii en enen, noy timmirta e dow ɓe njokkaay Kabaaru Laamɗo Lobbo ɓeen? Binndi ɗiin mbi'ii: «Si hisinde fonnditiiɓe tiiɗii, ɗume hewtotoo yedduɓe Laamɗo e luttuɓe?» Ndelle si wo nii ɗum worri, neɗɗo fuu torraaɗo ley muuyɗe Laamɗo halfina hoorem e Taguɗo koolniiɗo oon, heddoo e waɗude ko wooɗi. Miɗo waajoo mawɓe wonduɓe e mooɗon ɓeen ɗum ɗo, sabo miin du mi mawɗo, mi seedakeno torraaji Iisaa Almasiihu, mi tawdete e teddeengal ɓanginoyteengal ngaal du. Nduron coggal ngal Laamɗo halfini on ngaal. Kaybon ngal. Taa ndurdon ngal tilay, ammaa ndurdon ngal yardaamuye no Laamɗo yiɗiri ni. Taa ndurdon ngal faa keɓon kaalisi tan, ndurdon ngal e semmbe ɓerɗe mon. Taa ndoolɗee coggal ngal Laamɗo halfini on ngaal, ammaa ngaɗon alhaali lobbo e maggal faa ngal jokka. Ndeen si Duroowo mawɗo oon ɓangowii, on keɓan kufune teddeengal mo bonataa abada. Hono noon onon jokolɓe, njaɓee yamiroore mawɓe. On fuu, ngondon e leeƴinkinaare hakkunde mooɗon, sabo Binndi ɗiin mbi'ii: «Laamɗo na salanoo mawninkiniiɓe, de na hokka leeƴinkiniiɓe moƴƴere.» Ndelle, leeƴinkinanee Laamɗo jom semmbe oon, faa toowna on si wakkati cuɓaaɗo oon yottake. Paɗɗee kaɓɓu-ko'uuji mooɗon ɗiin fuu yeeso Laamɗo, sabo imo hakkilani on. Ndeentee, kakkilon! Sabo ganyo mooɗon Ibiliisa ina waɗa yaha-warta hono no laddeeru yolbundu ni, ina filoo mo nyaama. Kabdon e mayru, tinnoɗon e goonɗinal mooɗon, sabo oɗon anndi sakiraaɓe mooɗon sankitiiɓe e adunaaru ndu ɓeen, kam'en du ina ngondi e torraaji ɗiin. Nde torraɗon faa ɓooyti seeɗa fu, Laamɗo jom hinney fuu, nodduɗo en faa ngonden e teddeengal muuɗum duumiingal ley kawtal Iisaa Almasiihu, kam hiɓɓinta on. Kam darnata on, sellina ɓerɗe mon, tabintina on. Wo baawɗe ngoodan mo faa abada! Aamiina. Silas mo tiigoriimi wo sakiike koolniiɗo walli kam winndande on ɓataaki ndaɓɓi ki, faa mi sellina ɓerɗe mon, mi hokka on tannyoral: kabaaru mo mbinndumi oon wo hinney Laamɗo goongaajo. Keddodee e majjum! Kawrital goonɗinɓe gonngal Baabiila, ngal Laamɗo suɓii no suɓorii on ni, ingal jowta on. Marku ɓiyam oon du ina jowta on. Njowtunduron jowtaali gonduɗi e njinngu. Jam wondu e mooɗon, onon hawtuɓe e Iisaa Almasiihu ɓeen fuu. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Simon Piyeer. Mi maccuɗo Iisaa Almasiihu, mi nulaaɗo muuɗum. Miɗo jowta on, onon heɓuɓe goonɗinal korsungal hono ngal amin ngaal saabe fonnditaare Iisaa Almasiihu, Laamɗo meeɗen kisinoowo en oon. Laamɗo hebbin on moƴƴere e jam e ley ko annduɗon mo ɗuum, e ko annduɗon Joomiraaɗo meeɗen Iisaa ɗuum. E baawɗe Joomiraaɗo keɓirɗen huunde fuu ko kaajaɗen, faa mbuurden e kulol Laamɗo. En keɓirii ɗum saabe ko annduɗen Laamɗo, noddirɗo en teddeengal muuɗum e moƴƴuki muuɗum oon. E ley teddeengal makko e moƴƴuki makko o hokkii en amaanaaji korsuɗi, mawɗi sanne. O waɗanii on ɗi faa ndaɗon bonanda kalkoowo mo muuyɗe bonɗe ndimi gonɗo e adunaaru ndu, de kawton e Laamɗo alhaali. Saabe ɗuum, tinnoɗon faa wooɗa, ɓeydon e dow goonɗinal mooɗon ngaal moƴƴuki, e dow moƴƴuki kiin anndal, e dow anndal ngaal nanngitaare, e dow nanngitaare ndeen munyal, e dow munyal ngaal kulol Laamɗo, e dow kulol Laamɗo ngool yiɗugol sakiraaɓe, e dow yiɗugol sakiraaɓe ngool, njinngu kuuɓungu. Si sifaaji lobbi ɗi ina ngoni e mooɗon, wooɗi na ɓeydoo, ɗi kaɗan on laataade waatuɓe ɓerɗe ɓe nafataa e ley anndugol mooɗon Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. Sabo neɗɗo fuu mo sifaaji ɗiin ngalaa e muuɗum wo bumɗo naa pamɗuɗo jiiɗe, sabo yeggitii Laamɗo laaɓinii ɗum e hakkeeji muuɗum paltiiɗi ɗiin. Ndelle sakiraaɓe, onon kaa, tinnoree no mbaawruɗon fuu e tabintinde noddaango ngo Laamɗo noddi on to muuɗum ngoon, e ko o suɓii on ɗuum du. Sabo si on ngaɗii ɗum on pergataako abada! Hono nii Laamɗo jaɓɓortoo on e teddeengal manngal de naaton laamu Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu kisinoowo en nduumiingu. Ndelle, fay si tawi oɗon anndi kulle ɗeen, oɗon keddii e goonga mo keɓuɗon oon, mi miccintinan on ɗe wakkati fuu. Mi yi'ii ina tilsi mi findina hakkillooji mooɗon faa miccitoɗon ɗum si miɗo heddii miɗo foofa. Sabo miɗo anndi mi ɓooyataa e adunaaru katin, dow no Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu holliri kam ni. Ndelle mi waɗan ko mbaawumi fuu, faa si mi dillii adunaaru fu, oɗon mbaawa miccitaade kulle ɗeen wakkati fuu. Nde min anndinnoo on garol Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu e baawɗe muuɗum ndeen, min njokkaay fillaaji nyeenyuɗi. Gite amin jaati min njiiri manngu makko! Laamɗo Baabiiwo hokkii mo teddeengal e darja. Wakkati oon daande Laamɗo jom darja mawɗo oon hewtii mo, de wi'i: «O wo Ɓiyam mo korsinmi, mo ceyortoomi.» Daande ndeen ƴuurii dow kammu. Minen e ko'e amin, min nanii nde, sabo wakkati oon miɗen ngondi e makko dow waamnde seniinde toon. Ɗum fuu ɓeydanii min katin tannyorde ko annabaaɓe ɓeen kaalnoo ɗuum. Ndelle sanaa ngatton hakkillooji mooɗon e dow majjum, sabo haalaaji maɓɓe ina nga'i hono lampal jaynoowal ley nimre, faa pooyngol yayna, de hoodere fajiri jalba ley ɓerɗe mooɗon. Aranel fuu, paamon ko winndaa ley dewte annabaaɓe ɗuum fuu ƴuuraay e ko'e muɓɓen. Sabo fay nde wootere konngol annabaaɓe ƴuuraay e muuyɗe ɓii-Aadama, ammaa wo Ruuhu Ceniiɗo waɗi de annabaaɓe ɓeen kaalti konngol ƴuurungol to Laamɗo ngool. No annabaaɓe fewreeɓe ngorrunoo e ley lenyol Israa'iila ngool ni, hono noon waajotooɓe fewreeɓe ngorroyta e ley mooɗon. Ɓe cornan e ley mooɗon jannde fewreere halkoore. Ɓe njeddan fay Joomii ɓe cooduɗo ɓe oon. Hono noon ɓe pooɗiranta ko'e maɓɓe halkere yaawunde. Heewɓe njokkan e rafi semto maɓɓe ngoon. Saabe maɓɓe laawol goonga ngool mbonkete. Eelgal maɓɓe waddanan ɓe haalde pene faa ɓe luumtoroo on. Ammaa jukkungo maɓɓe saraama ɓooyii, halkere maɓɓe ina doomi ɓe. Miccitoɗon, Laamɗo accaay maleyka'en luttunooɓe ɓeen. Ko o waɗi dey, o geƴƴirii ɓe callali, o faɗɗi ɓe ley nimre jahannama faa nyannde darngal. Miccitoɗon du, o accaay adunaaru arandeeru nduun. Ko o waɗi dey, o reenii Nuuhu baajotooɗo fonnditaare oon e yimɓe njeɗɗo woɓɓe, de o wayli ilam tuufaandu faa halki adunaaru yeddundu mo nduun. Laamɗo sarii gure ɗiɗi Sodoma e Gomoora. O halkirii ɗum'en yiite faa laatii ndoondi, faa ɗe laatanoo yeddooɓe mo warooɓe fuu maande ko hewtata ɗum'en. E ley majjum, o dannii Luudu ponnditiiɗo oon. Ɓernde muuɗum metti saabe golleeji bonɓe ɓeen cemtiniiɗi. Wo o koɗuɗo hakkunde bonɓe ɓeen, o ponnditiiɗo. Ɓernde makko laaɓunde ndeen ina metta nyalooma pinɗo fuu saabe golleeji maɓɓe bonɗi ɗi o yi'ata e ɗi o nanata. Ɗum fuu ina holla Joomiraaɗo ina waawi reenude ɗowtaniiɓe ɗum ɓeen e ndaartindooje, ina waawi katin resande oonyiiɓe ɓeen jukkungo faa nyannde darngal, sakko doggooɓe caggal muuyɗe terɗe tuunɗe, huyfinɓe hoorewaaku Joomiraaɗo ɓeen. Waajotooɓe fewreeɓe ɓeen cemtataa, ina mawnitoo, ɓe kulataa mbonkaade tedduɓe wonɓe dow kammu. Ammaa maleyka'en ina ɓuri ɓe semmbe e baawɗe, de fay e noon mbonkataako tedduɓe ɓeen faa kiitoo ɗum'en yeeso Joomiraaɗo. De yimɓe ɓeen kaa, iɓe nanndi hono daabaaji ladde ɗi ngalaa hakkillo, jokkooji taguuji muɓɓen, dimiraaɗi faa nanngee, mbaree. Iɓe mbonkoo ko ɓe anndaa. Laamɗo halkiran ɓe hono no daabaaji ladde ɗiin kalkirtee ni. Ɓe torrii woɓɓe, wooɗi kamɓe du ɓe keɓan torra faa laatoo njobdi maɓɓe. Iɓe ceyoroo muuyɗe terɗe maɓɓe bonɗe fay ley nyalooma. Si ɓe njooddake e mooɗon e ley kawrital nyaamdu, iɓe ceyoroo jamba maɓɓe. Iɓe laatanii on gacce e laru. Ɓe tampataa ƴeewude rewɓe woɓɓe, ɓe celataa waɗude junuuba. Mo goonɗinal muuɗum walaa semmbe fuu, ɓe nanngiran ɗum e eytooje. Ɓerɗe maɓɓe wo boowɗe eelgal. Wo ɓe ɓiɓɓe huɗaaɓe. Ɓe celii laawol ponnditiingol ngool, ɓe majjii saabe ko ɓe njokki laawol Balaama ɓii Bosora, jiɗuɗo yoɓeede faa waɗa ko boni. Ammaa annabaajo oon felaama dow hakke muuɗum, sabo araawa mum haaldii e muuɗum e daande neɗɗo de haɗi ɗum waɗude puuyndam. Waajotooɓe fewreeɓe ɓeen wo ɓulli ɗi ngalaa ndiyam, wo ɓe duule ɗe henndu soggata, nimre ɓurnde fuu niɓɓude ɓe ndesanaa. Iɓe piloo jarribaade yimɓe e dow haalaaji mawɗi ɓoli. Iɓe nawtoroo muuyɗe terɗe cemtiniiɗe faa ɓe eyta yaltuɓe ko ɓooyaay hakkunde majjuɓe. Iɓe aadanoo ɗum'en ndimaaku, tawee kamɓe e ko'e maɓɓe, wo ɓe maccuɓe bonanda. Sabo mono fuu wo maccuɗo ko jaalii ɗum. Ina waawi taweede ɓe ndaɗirii e tuundi adunaaru saabe anndude Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu kisinoowo en oon. Ammaa si ɓe njeccake e mayri katin faa ndi jaalii ɓe fu, cakitte maɓɓe ɓuran arane maɓɓe bonde. Si ɓe anndaano laawol fonnditaare ngool faa'e fu, ɗuum ɓuri ko ɓe anndi ngol faa wooɗi de ɓe tottitii yamiroore seniinde nde ɓe keɓunoo. Ko hewti ɓe ɗuum laamnii banndol ngol: «Rawaandu nyaamtan tuure muuɗum.» Wi'aama katin: «Ngiroowu lootaangu talloto e loope.» Sakiraaɓe am horsuɓe, ɓataaki ki woni ɗiɗaɓi ki mbinndanammi on. E ley ɗiɗi ɗiin fuu, miɗo filoo miccinde on kabaaru o, faa hakkillooji mooɗon ɓeydoo miilaade ko laaɓi. Miɗo yiɗi miccinde on haalaaji ɗi annabaaɓe seniiɓe kaalnoo arande, kam e yamiroore Joomiraaɗo meeɗen kisinoowo en nde nulaaɓe mon njanngini on. Artee anndude ɗum ɗo: e balɗe cakitotooɗe ɗeen, jalnortooɓe yimɓe jokkuɓe muuyɗe terɗe muɓɓen ngarowan. Ɓe njalnorto on, ɓe mbi'a: «Noy amaana gartol makko oon laatorii? Sabo gilla maamiraaɓe men maayi faa joonin, huunde fuu ina worri e alhaali muuɗum hono no worrunoo gilla e fuɗɗoode adunaaru ni.» Iɓe anniyii yeggitinde Laamɗo tagirii kammu e leydi fuu konngol muuɗum. Illa ko ɓooyi o tagirii leydi ndi ndiyam, ndi yaltii ley ndiyam. Katin du, Laamɗo halkirii adunaaru ndu ndiyam nde waɗunoo ilam tuufaandu. Wo e konngol makko ngool du, kammu e leydi ɗo ngonɗen e muuɗum joonin ndesanaama yiite faa nyannde darngal. Wakkati oon yedduɓe Laamɗo ɓeen kalkete. Sakiraaɓe am horsuɓe, taa njeggiton goonga gooto o: to Joomiraaɗo, nyalooma gooto ina wa'i hono no duuɓi ujunere ni, de duuɓi ujunere du ina nga'ani mo hono no nyalooma gooto ni. Joomiraaɗo hanndintaa tabintinde amaana muuɗum no yimɓe woɓɓe miilortoo ni. Wo o munyanɗo on tan, sabo o yiɗaa fay gooto halka. Ko o yiɗi dey, yimɓe fuu ngarta to makko, tuuba. Ammaa nyannde gartol Joomiraaɗo ndeen juhan en hono no gujjo juhirta ni. Wakkati oon, kammu o timmiran sawtu mawɗo. Kulle kammunkooje fuu kalkan ley yiite. Leydi ndi e golleeji gonɗi e muuɗum fuu ɓanginte, caree. Ndelle si tawii ɗum fuu hono noon ɗum halkirta, ina tilsi njokkon laawol ceniingol, mbuurdon e kulol Laamɗo! Ina tilsi laatoɗon heɗiiɓe nyalaande Laamɗo ndeen, laatoɗon filotooɓe nde wara law! Nyannde ndeen, kammu huɓɓan halka, kulle kammunkooje fuu taayan ley yiite. Ammaa eɗen keɗii ko Laamɗo aadii: kammu keso e leydi keyri ɗo fonnditaare tawetee. Ndelle, sakiraaɓe am horsuɓe, e ley ko keɗiɗon kulle ɗeen ɗuum, tinnee faa Joomiraaɗo tawa on e jam, tawa on ngalaa tuundi, on ngalaa laru. Paamon munyal Joomiraaɗo meeɗen ngaal ina hokka on laawol heɓude kisindam. Noon sakiike meeɗen Pool korsuɗo oon winndirani on, no Laamɗo hokkiri mo hakkilantaaku ni. Ley ɓataakiiji makko ɗiin fuu, imo winndira hono nii dow haala kaan. Ɓataakiiji makko ɗiin ina njogii haalaaji ɗi maanaa muɓɓen tiiɗi faamude, ɗi yimɓe famɗuɓe jannde e ɓe ngalaa semmbe ley goonɗinal mbaylitata maanaa muuɗum. Wo hono noon du ɓe ngaɗirta e nokkuuje goɗɗe ley Binndi ɗiin. Ɓe ngaddanan ko'e maɓɓe halkere. Ammaa onon sakiraaɓe am horsuɓe, sabo on kumpitaama ɗum gilla joonin, ndeentee taa bonɓe ɓeen njaara on e majjere muɓɓen de ceedon e semmbe mon ley goonɗinal. Mawnon e anndude Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu kisinoowo en, mawnon e moƴƴuki muuɗum. Teddeengal woodan mo gilla joonin faa abada! Aamiina. Miɗen mbinndana on e dow gonɗo gilla fuɗɗoode oon. Min nanii haala makko, min njiirii mo gite amin, min taykake mo, min meemirii mo juuɗe amin. Kanko woni Konngol kokkoowol nguurndam. Nguurndam ɗaam ɓanginaama, min nji'ii ɗam, miɗen ceedoo haala majjam. Nguurndam nduumiiɗam ngonɗam ɗo Baabiiwo ɗam min ɓanginanaa, wo ɗam min kaalanta on haala muuɗum. Ndelle, ko min nji'i e ko min nani ɗuum min kaalanta on onon du, faa kawton e amin e ley kawtal Baabiiwo e Ɓiyum Iisaa Almasiihu. Ɗum min mbinndanta on, faa seyo meeɗen hiɓɓa. Inan kabaaru mo min narri Almasiihu, mo min kaalanta on haala muuɗum oon: Laamɗo wo annoora, nimre fuu walaa e muuɗum. Si en mbi'ii en kawtu e makko, de tawee e nimre ngonɗen, en penii, goonga walaa e golle meeɗen. Ammaa si e annoora mbuurɗen hono no o worri e annoora kanko e hoore makko ni fu, ndeen eɗen ngoodi kawtal hakkunde meeɗen. Katin du ƴiiƴam Ɓiyiiko Iisaa na laaɓina en e hakkeeji fuu. Si en mbi'ii en ngalaa hakkeeji, en kiilii ko'e meeɗen, en ngaldaa e goonga. Ammaa si en kaaltanii Laamɗo hakkeeji men, o yaafoto en, o laaɓina en e hakkeeji fuu. Sabo kanko, wo o koolniiɗo, ponnditiiɗo. Si en mbi'ii en ngaɗaay hakke, en ngaɗii Laamɗo wo penoowo, konngol makko du naataay e meeɗen. Ɓikkoy am, mi winndanii on ɗum faa taa ngaɗon hakke. Ammaa si goɗɗo waɗii hakke, eɗen ngoodi curoowo to Baabiiwo, oon woni Iisaa Almasiihu ponnditiiɗo oon. Kanko laatii kirsamaari ittoori hakkeeji meeɗen. Wanaa hakkeeji meeɗen enen tan, de wo hakkeeji yimɓe adunaaru fuu. Ko hollata en eɗen anndi Laamɗo dey, wo haybude jamirooje muuɗum. Biiɗo «miɗo anndi mo» tawa haybataa jamirooje makko, joomum wo penoowo, walaa e goonga. Ammaa kaybuɗo konngol Laamɗo ngool, njinngu Laamɗo ina hiɓɓi e muuɗum jaati. Nii annditirten eɗen ngoni e makko. Biiɗo ina woni e makko, ina haani wuurda no Almasiihu wuurdunoo ni. Sakiraaɓe am horsuɓe, ko ngonumi miɗo winndana on ɗuum wanaa yamiroore heyre. Wo yamiroore ɓooynde nde keɓɗon gilla arande. Yamiroore ɓooynde ndeen woni konngol ngol nanɗon ngool. Ɗum e taweede fuu, yamiroore ɓooynde nde mbinndanammi on ndeen, wo nde heyre du. Goonga mayre ina ɓanga e Almasiihu, ina ɓanga e mooɗon, onon du. Sabo nimre ina timma, annoora goongaajo oon du ina yayna illa joonin. Biiɗo e annoora woni, tawi ina wanyi sakiike muuɗum fu, e nimre woni faa hannden. Jiɗɗo sakiike muuɗum e annoora woni, walaa ko fergata ɗum. Banyuɗo sakiike muuɗum e nimre woni, ina yaada e nimre. O anndaa to o yahata sabo nimre wumnii mo. Sukaaɓe, miɗo winndana on sabo hakkeeji mooɗon njaaforaama saabe Almasiihu. Baabiraaɓe, miɗo winndana on sabo oɗon anndi Gonɗo gilla e fuɗɗoode oon. Jokolɓe, miɗo winndana on sabo on njaalake Ibiliisa bonɗo oon. Sukaaɓe, ko mbinndanammi on dey, sabo oɗon anndi Baabiiwo. Baabiraaɓe, ko mbinndanammi on dey, sabo oɗon anndi Gonɗo gilla e fuɗɗoode oon. Jokolɓe, ko mbinndanammi on dey, sabo oɗon njogii semmbe, konngol Laamɗo ngool ina woni e mooɗon, katin du on njaalake Bonɗo oon. Taa njiɗee adunaaru ndu e ko woni e mayru fuu. Sabo jiɗɗo adunaaru fu, njinngu Baabiiwo walaa e muuɗum. Sabo ko woni e adunaaru wo muuyɗe terɗe e muuyɗe yitere e mantoraade dow jawdi. Ɗum fuu jeyaaka e Baabiiwo. Wo e adunaaru ɗum jeyaa. Adunaaru e muuyooji muuɗum fuu na timma, ammaa gaɗoowo muuyɗe Laamɗo duumoto faa abada. Sukaaɓe am, timmoode adunaaru ndu ɓadake. On nanii ganyo-Almasiihu waran. Haya, joonin wayɓe-Almasiihu heewɓe ngari. Ɗum anndirɗen timmoode ndeen. Ɓe njaltii hakkunde meeɗen, ammaa ɓe njeyaakano e meeɗen. Sabo kamɓe, sini e meeɗen ɓe njeyanoo, ɓe keddodotono e meeɗen. De ɗum na holla kamɓe ɓe fuu ɓe njeyaakano e meeɗen. Onon kaa, Ceniiɗo hokkii on Ruuhu Laamɗo paaminoowo on goonga, ndelle on fuu oɗon anndi goonga. Miɗo winndana on wanaa saabe on anndaa goonga, ammaa wo saabe oɗon anndi goonga. Katin du oɗon anndi fewre fuu walaa e goonga. Ndelle, moy woni penoowo? Jedduɗo Iisaa wo Almasiihu, kam woni penoowo. Jedduɗo Baabiiwo e Bajjo oon fuu wo ganyo-Almasiihu. Sabo jedduɗo Bajjo oon jeydaaka e Baabiiwo. De mo semtaay inndude Bajjo oon fuu, ina jeyda e Baabiiwo. Wooɗi onon le, tinnee e ko nanɗon gilla arande ɗuum. Haala ka nanɗon gilla arande kaan, si ka woni e mooɗon fu, onon du on ngonan e Bajjo oon, on ngonan e Baabiiwo oon du. Wooɗi du, ko Almasiihu aadanii en ɗuum wo nguurndam nduumiiɗam. Mi winndanii on ɗum dow yimɓe majjinooɓe on. De onon kaa, Ruuhu paaminoowo on goonga mo o hokki on oon, ina woni e mooɗon, hewtaay ko njanngineɗon. Sabo Ruuhu oon jannginta on huunde fuu. Wo goonga o jannginta on, wanaa fewre. Ndelle, ngonee e Almasiihu hono no Ruuhu muuɗum oon jannginiri on ni. Joonin sukaaɓe am, keddee, ngonee e Almasiihu, faa ndaroɗen yeeso makko tawa eɗen ngoodi hoolaare, taa cemten nyannde gartol makko. Si on anndii Almasiihu wo ponnditiiɗo, tannyoree du golloowo ko fonnditii fuu wo ɓinngel Laamɗo. Ndaaree no Laamɗo Baabiiwo foti yiɗirde en, faa noddirii en ɓiɓɓe muuɗum. Wo en ɓiɓɓe muuɗum jaati. Ko haɗi adunaaru ndu anndude en dey, ndu anndaa Baabiiwo. Sakiraaɓe am horsuɓe, joonin wo en ɓiɓɓe Laamɗo. Ko laatoytoɗen ɗuum, ɓanginaaka tafon. De eɗen anndi nde Almasiihu ɓangowi fu, en nanndan e muuɗum, sabo en nji'an mo kanko e hoore makko no o worri. Dekuɗo jikke muuɗum dow makko fuu, laaɓiniran hoore muuɗum no Almasiihu laaɓiri ni. Golluɗo ko boni fuu, luttii jamirooje Laamɗo. Sabo gollude ko boni wo luttude jamirooje. Oɗon anndi Almasiihu ɓangirii faa itta hakkeeji. Kam kaa, hakkeeji ngalaa e muuɗum. Gonɗo e makko fuu, heddataako ley hakkeeji. Keddiiɗo ley hakke fuu, yi'aay mo, anndaa mo. Sukaaɓe am, taa fay gooto majjina on! Golloowo ko fonnditii wo ponnditiiɗo, hono no Almasiihu worri wo ponnditiiɗo ni. Kaa luttoowo wo neɗɗo Ibiliisa, sabo Ibiliisa wo luttoowo gilla e fuɗɗoode. Saabe majjum Ɓii Laamɗo oon wardi faa halka golle Ibiliisa. Laatiiɗo ɓii Laamɗo fuu heddataako e luttude, sabo aawdi Laamɗo ina woni e muuɗum. Joomum waawaa heddaade e luttude, sabo wo ɓii Laamɗo. Inan ko hollata ɓiɓɓe Laamɗo e ɓiɓɓe Ibiliisa: mo gollataa ko fonnditii fuu, wanaa neɗɗo Laamɗo. Mo yiɗaa sakiraaɓe muuɗum du, hono noon worri. Inan kabaaru mo nanɗon gilla arande oon: njiɗunduren. En kaanaa wa'ude hono Kayiinu jokkuɗo Ibiliisa bonɗo, baruɗo minyum oon. Ɗume waɗi de o wari ɗum? O wardii ɗum saabe golleeji makko wo bonɗi, de golleeji minyiiko ɗiin kaa wo lobbi. Ndelle sakiraaɓe, ko adunaaru ndu wanyi on ɗuum, taa ɗum haaynoo on. Ko njiɗuɗen sakiraaɓe meeɗen ɗuum hollii en en njaalake maayde, en naatii e nguurndam. Mo yiɗaa sakiike muuɗum fuu, heddake wo maayɗo. Neɗɗo fuu banyuɗo sakiike muuɗum na waɗa war-hoore. Oɗon anndi nguurndam nduumiiɗam walanaa gaɗoowo war-hoore. Inan no anndirten ko woni njinngu: Almasiihu hokkitirii yonki muuɗum saabe meeɗen. Ndelle enen du, eɗen njeyi hokkitirde yonkiiji meeɗen saabe sakiraaɓe men. Si jogiiɗo jawdi yi'ii sakiike muuɗum na ɓillii de yurmaaki ɗum, noy njinngu Laamɗo waawri wonirde e muuɗum? Sukaaɓe am, taa njinngu meeɗen laatoo haala ɓola tan, ammaa njiɗiren golle e goonga. Ndelle sakiraaɓe am horsuɓe, sini ɓerɗe meeɗen pelaay en, en tawdete e hoolaare daraade yeeso Laamɗo. O hokkan en ko nyaagiɗen mo fuu, sabo en kaybii jamirooje makko, eɗen ngaɗa ko weli mo. Yamiroore makko wo goonɗinde Iisaa Almasiihu Ɓiyiiko oon, e yiɗundurde hono no o yamiri en ni. Kayboowo jamirooje Laamɗo fuu, ina woni e Laamɗo, Laamɗo du ina woni e muuɗum. Ruuhu mo o hokki en oon, kam anndinta en imo woni e meeɗen. Sakiraaɓe am horsuɓe, waajotooɓe wi'ooɓe Ruuhu Laamɗo ina woni e muɓɓen, taa ngoonɗinee ɗum'en fuu, ammaa koron ɓe yalla Ruuhu Laamɗo jaati woni e maɓɓe naa wanaa. Sabo annabaaɓe fewreeɓe heewɓe caakake e adunaaru ndu. Inan no paamirton Ruuhu Laamɗo ina woni e goɗɗo: jaɓuɗo Iisaa Almasiihu warii laatake neɗɗo fuu, Ruuhu Laamɗo ina woni e muuɗum. Ammaa jedduɗo Iisaa fuu, Ruuhu Laamɗo walaa e muuɗum. Wo e ganyo-Almasiihu ƴuuri. Ganyo mo nanɗon ina wara oon ina woni ley adunaaru gilla joonin. Sukaaɓe am, onon le, wo on yimɓe Laamɗo, on njaalake annabaaɓe fewreeɓe ɓeen. Sabo Ruuhu Laamɗo gonɗo e mooɗon oon ɓuri gonɗo e adunaaru oon semmbe. Annabaaɓe fewreeɓe ɓeen wo adunankooɓe. Saabe majjum wo haalaaji adunaaru ɓe kaalata, adunaaru ndu ina hettindanoo ɓe. Enen le, wo en yimɓe Laamɗo, annduɗo Laamɗo fuu hettinanto en. Mo wanaa neɗɗo Laamɗo hettindantaako en. Nii cenndirten Ruuhu goonga e ruuhu majjere. Sakiraaɓe am horsuɓe, njiɗunduren, sabo njinngu e Laamɗo ƴuuri. Mo njinngu woni e muuɗum fuu wo ɓii Laamɗo, ina anndi Laamɗo. Mo njinngu walaa e muuɗum oon anndaa Laamɗo, sabo Laamɗo wo njinngu. Inan no Laamɗo ɓangirani en njinngu muuɗum: o nuli Ɓiyiiko Bajjo ley adunaaru ndu faa keɓiren nguurndam saabe muuɗum. Wanaa ko njiɗuɗen Laamɗo ɗuum anndinta en njinngu. Ko anndinta en njinngu dey, wo ko Laamɗo yiɗi en. O nulii Ɓiyiiko faa hokkitira yonki muuɗum faa hakkeeji meeɗen njaafee. Sakiraaɓe am horsuɓe, ko Laamɗo yiɗiri en nii ɗuum, enen du, eɗen njeyi yiɗundurde. Fay gooto yi'aay Laamɗo abada. Si en njiɗundurii fu, Laamɗo ina woni e meeɗen, katin du njinngu muuɗum hiɓɓii e meeɗen. Noy paamirten eɗen ngoni e makko, kanko du imo woni e meeɗen? Wo ko o hokki en Ruuhu makko ɗuum paamirten. Minen e ko'e amin, min nji'ii Bajjo oon, miɗen ceedoo Baabiiwo oon nuli mo faa o hisina adunaaru ndu. Jaɓuɗo Iisaa wo Ɓii Laamɗo fuu, Laamɗo wonan e muuɗum, kam du wonan e Laamɗo. Enen du, eɗen anndi njinngu ngu Laamɗo yiɗi en, en koolake ngu. Laamɗo wo njinngu. Gonɗo ley njinngu fuu, e Laamɗo woni. Laamɗo du wonan e muuɗum. No Almasiihu wa'i ni, hono noon enen du laatoriɗen ley adunaaru ndu. Nii woni no njinngu nguun hiɓɓiri e meeɗen, faa ndaroroɗen hoolaare nyannde darngal. Kulol walaa ley njinngu. Ko woni dey, njinngu kiɓɓungu na itta kulol. Sabo kulol wo jukkungo doomi, katin du gonduɗo e kulol fuu, njinngu Laamɗo hiɓɓaay e muuɗum. Enen le, eɗen njiɗunduri sabo kanko artii yiɗude en. Si goɗɗo wi'ii, «miɗo yiɗi Laamɗo» de tawi ina wanyi sakiike muuɗum fu, wo penoowo. Sabo mo yiɗaay sakiike muuɗum mo yi'ata, waawaa yiɗude Laamɗo mo yi'aay. Jiɗɗo Laamɗo fuu yiɗa sakiike muuɗum du. Yamiroore ndee ɗo wo Almasiihu hokki en ɗum. Goonɗinɗo Iisaa woni Almasiihu fuu laatake ɓii Laamɗo. Jiɗɗo saaraa fuu, yiɗan ɓiyum du. No anndirten eɗen njiɗi ɓiɓɓe Laamɗo dey, ko njiɗuɗen Laamɗo de njokkuɗen jamirooje muuɗum ɗuum. Sabo haybude jamirooje makko woni yiɗude mo. Jamirooje makko nganaa donngal, sabo laatiiɗo ɓii Laamɗo fuu jaaloto muuyɗe adunaaru. Wo goonɗinal meeɗen njaalortoɗen ɗe. Moy jaalotoo adunaaru? Walaa fuu jaalotooɗo ndu si wanaa goonɗinɗo Iisaa woni Ɓii Laamɗo. Oon woni Iisaa Almasiihu garduɗo e ndiyam e ƴiiƴam. Wanaa e ndiyam tan o wardi. O wardii e ndiyam e ƴiiƴam fuu. Wo Ruuhu seedotoo ɗum, sabo Ruuhu oon woni goonga. Sabo kulle tati ina kolla Iisaa woni Almasiihu, ɗum woni Ruuhu e ndiyam e ƴiiƴam. Seedaaku majje oo du wo gooto. Eɗen njaɓa seedaaku yimɓe, ammaa seedaaku Laamɗo ɓuri semmbe. Sabo kangu woni ngu Laamɗo seedanii Ɓiyum oon. Goonɗinɗo Ɓii Laamɗo, heɓii seedaaku nguun e ley ɓernde muuɗum. Mo goonɗinaay Laamɗo waɗii Laamɗo wo penoowo, sabo jaɓaay seedaaku ngu Laamɗo haali haala Ɓiyum. Inan seedaaku nguun: Laamɗo hokkii en nguurndam nduumiiɗam, nguurndam ɗam ina woni e Ɓiyiiko oon. Jeydaaɗo e Ɓii Laamɗo fuu, heɓii nguurndam ɗam. Mo jeydaaka e muuɗum du, heɓaay ɗam. Onon goonɗinɓe Ɓii Laamɗo ɓeen, mi winndanii on ɗum, faa tannyoron on keɓii nguurndam nduumiiɗam. Eɗen njogii hoolaare to makko: si en ndu'orake huunde haddi muuyɗe makko, o jaabanto en. Eɗen anndi en keɓii ko ndu'iɗen ɗuum, sabo eɗen anndi imo jaabanoo en du'aawuuji meeɗen. Ndelle, si won jiiɗo sakiike muuɗum ina waɗa hakke mo waddantaa ɗum maayde, o nyaaganoo ɗum Laamɗo, Laamɗo du hokkan ɗum nguurndam. De na woodi hakke gaddoowo maayde. Mi wi'aay nyaagoroɗon saabe hakke oon. Oonyaare fuu wo hakke, de wanaa hakke fuu waddata maayde. Eɗen anndi laatiiɗo ɓii Laamɗo fuu heddataako e hakkeeji, sabo Almasiihu Ɓii Laamɗo oon ina hayba neɗɗo oon, Bonɗo oon du meemataa mo. Eɗen anndi wo en yimɓe Laamɗo, de adunaaru le fuu ina woni e maral Bonɗo oon. Eɗen anndi Ɓii Laamɗo warii, hokkii en hakkillo ngo anndiren Deweteeɗo goongaajo oon. Joonin eɗen njeyaa e goongaajo oon, sabo eɗen ngoni e Ɓiyum Iisaa Almasiihu. Kanko woni Laamɗo goongaajo oon, kanko woni nguurndam nduumiiɗam. Ɓikkoy am, ndeenee ko'e mooɗon e ɗowtanteeɓe woɓɓe. Miin mawɗo kawrital goonɗinɓe winndi ɓataaki ki yaade to debbo mo Laamɗo suɓii. Miɗo jowte, aan e ɓiɓɓe maa fuu, onon ɓe njiɗirmi goonga. Wanaa miin tan yiɗi on, wo annduɓe goonga ɓeen fuu ina njiɗi on saabe goonga gonɗo ley meeɗen, duumotooɗo e meeɗen faa abada oon. Laamɗo Baaba men e Iisaa Almasiihu Ɓiyum oon, njurmoto en, kokkan en moƴƴere e jam faa mbuurden e majjum ley goonga e njinngu. Mi seyake sanne ko tawumi ɓiɓɓe maa woɓɓe ina njokka goonga, no Baabiiwo yamiri en ni. Joonin, debbo tedduɗo, miɗo ŋaare, njiɗunduren. Mi winndantaa ma ɗum hono wo ɗum yamiroore heyre, wo ɗum yamiroore nde keɓuɗen gilla fuɗɗoode. Ko woni njinngu dey, jokkude jamirooje Laamɗo. On nanii yamiroore nde gilla fuɗɗoode. Oɗon kaani jokkude nde no nanirɗon ni. Sabo majjinooɓe heewɓe caakake e adunaaru ndu. Ɓe njaɓaay Iisaa Almasiihu warii laatake ɓii-Aadama. Gaaɗo no maɓɓe nii fuu wo majjinoowo, wo ganyo-Almasiihu. Kaybee ko'e mooɗon, taa ko min ngollani on ɗuum bona, faa keɓon mbarjaari kiɓɓundi. Sabo mo heddodaaki e laawol Almasiihu de ɓeydi ko jeyaaka e maggol fuu, jeydaaka e Laamɗo. Keddodiiɗo e maggol fuu ina jeyda e Baabiiwo e Bajjo. Si won garɗo to mooɗon ina waajoo ko waldaa e laawol ngol, taa njakkitee ɗum e ley galleeji mooɗon, taa fay njowton ɗum. Sabo jowtuɗo mo fuu hawtu e makko golleeji bonɗi. Ko kaanumi haalande on ɗuum ina heewi, de mi yiɗaa winndande on ɗum fuu e ɗerewol. Ammaa miɗo yeloo warde to mooɗon, kaalden hunnduko e hunnduko, faa seyo meeɗen hiɓɓa. Ɓiɓɓe sakiike maa debbo mo Laamɗo suɓii oon ina njowte. Miin mawɗo kawrital goonɗinɓe winndi ɓataaki ki yaade to Gayus sakiike am korsuɗo mo njiɗirmi goonga. Sakiike am korsuɗo, miɗo yeloo faa tawee huunde fuu na wooɗi e maaɗa, aɗa wondi e cellal du hono no hakkillo maa selliri ni. Mi seyake sanne nde sakiraaɓe woɓɓe ngari kaalani kam no tinnoriɗaa e goonga e no njokkirɗaa ɗum ni. Seyo fuu ɓuranaa kam ko nanumi ɓiɓɓe am ina njokki goonga. Sakiike am korsuɗo, ko mballataa sakiraaɓe men ɗuum, fay si wo ɓe jananɓe to maaɗa, ina hollita wo a koolniiɗo. Ɓe kaalii haala njinngu maaɗa yeeso kawrital goonɗinɓe. A waɗan ko wooɗi si a wallirii ɓe e ko haani e jahaangal maɓɓe, no hawrirta e muuyɗe Laamɗo ni. Sabo kamɓe, wo saabe Almasiihu ɓe ummorii jahaangal ngaal. Ɓe pilaaki yimɓe ɓe ngoonɗinaay ɓeen mballa ɓe fay huunde. Ndelle, enen goonɗinɓe Iisaa, eɗen njeyi wallude hono yimɓe ɓeen, faa laatoɗen gollidooɓe e maɓɓe e ley yaajinde goonga. Won ko mbinndanmi kawrital goonɗinɓe, ammaa Diyotoref, jiɗuɗo ardinde hoore muuɗum oon, ina heddii salanaade kam. Saabe ɗuum, si mi warii fu, mi hollan ko o waɗata ɗuum e no o mbonkortoo min ni. Wanaa ɗum tan: o jaɓɓataako sakiraaɓe jananɓe ɓeen, katin du yiɗuɓe jaɓɓaade ɓe ɓeen, o haɗan ɗum'en, o riiwa ɗum'en e kawrital goonɗinɓe. Sakiike am korsuɗo, taa nyemmbitin ko boni, nyemmbitaa ko wooɗi. Gaɗoowo ko wooɗi fuu wo neɗɗo Laamɗo. Gaɗoowo ko boni anndaa Laamɗo. Demetirus wo neɗɗo lobbo sabo imo wondi e goonga. Yimɓe fuu ina kaala haala makko lobba. Minen du, miɗen njaɓi ɗum, de aɗa anndi seedaaku amin wo goonga. Ko kaanumi haalande ma ɗuum ina heewi, de mi yiɗaa winndude ɗum fuu e binndirgal. Miɗo yeloo yiide ma ko ɓadii, kaalden hunnduko e hunnduko. Yigiraaɓe maa wonɓe ɗo ɓeen ina njowte. Njowtanaa kam yigiraaɓe ɓeen fuu gooto gooto. Jam wondu e maaɗa. Ɓataaki ki to am ƴuuri, miin Yahuuda maccuɗo Iisaa Almasiihu. Mi minyoo Yaakuuba. Miɗo jowta on, onon ɓe Laamɗo Baaba meeɗen noddi, horsini, ɓe Iisaa Almasiihu reenata. Laamɗo hebbin on yurmeende e jam e njinngu. Sakiraaɓe am horsuɓe, miɗo yiɗunoo faa sanne winndande on dow kisindam ɗam kawtuɗen. Ammaa joonin mi yi'ii ina tilsi mi winnda faa mi suusina on ndaranoɗon goonɗinal kalfinaangal seniiɓe nde wootere faa abada. Sabo bonɓe woɓɓe ina coorii e kawrite goonɗinɓe tawee taykaaka. Jukkungo muɓɓen winndaama gilla ko ɓooyi. Ɓe kulataa Laamɗo. Iɓe oonya moƴƴere Laamɗo faa ɓe keɓa gollude muuyɗe ɓalli cemtiniiɗe. Iɓe njedda Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu Joomii en gooto oon. Joonin, miɗo yiɗi miccintinde on ko annduɗon faa laaɓi: Joomiraaɗo dannii yimɓe muuɗum to leydi Misira toon. De sakitii o halki ɓe ngoonɗinaay e ley maɓɓe ɓeen. Miccitoɗon du no maleyka'en woɓɓe muurtiri, keddaaki ley keerol baawɗe ɗe Laamɗo darnannoo ɗum'en, de njoppi joonnde muɓɓen. Saabe ɗum, Joomiraaɗo watti ɓe ley nimre faa kiite nyannde darngal, geƴƴirii ɓe geƴƴelle duumiiɗe. Hono noon du, Sodoma e Gomoora e gure piiliiɗe ɗum'en ngaɗiri jeenu no maleyka'en ɓeen ngaɗiri ni, ɗe mbuurdiino e muuyɗe terɗe ɗe kaanaa waɗeede. De ɗum laatanii yimɓe fuu sappangol jukkungo yiite duumiinge ngeen. Wooɗi, wo hono noon sooriiɓe e mooɗon ngaɗirta. Ko ɓe nji'ata ley koyɗi maɓɓe na nanna ɓe ley tuuninde terɗe maɓɓe. Iɓe kuyfina hoorewaaku, iɓe mbonkoo tedduɓe wonɓe dow kammu. Fay Miikaa'iilu, mawɗo maleyka'en oon, jaɓaay mbonkaade Ibiliisa hono noon. Nde kanko e Ibiliisa ngaɗidinnoo jeddi dow mooɓeede ɓanndu Muusaa ndeen, o jaɓaay saraade ɗum, de ko o wi'i ɗum tan wo: «Joomiraaɗo fele.» De yimɓe ɓeen kaa ina mbonkoo kulle ɗe anndaa. Ɓe ummodake e muuyɗe terɗe maɓɓe, nga'uɗe hono muuyɗe daabaaji ladde ni, de ɗuum woni ko halkata ɓe. Halkere woodanii ɓe koy! Ɓe njokkii laawol Kayiinu. Ɓe majjinii ko'e maɓɓe hono no Balaama majjiri faa ɓe keɓa jawdi. Iɓe kalka e muurtugol maɓɓe no Koora halkiri ni. Iɓe laatii masiiba wakkati kawroton faa nyaamdon ley njinngu, sabo iɓe nanndi hono tefaaje gonɗe ley maayo kalkooje laanaaji. Ɓe cemtataa ko ɓe njeyaaka ley ɗoon. Wooɗi du, ko'e maɓɓe tan ɓe killaa. Wo ɓe duule ɗe ngalaa ndiyam ɗe keni coggata. Wo ɓe leɗɗe ƴaamnde ɗe ngalaa ɓiɓɓe ɓoreteeɓe, ɗoofaaɗe, baatuɗe fey. Wo ɓe bempeƴƴe maayo manngo nyannguɗe, iɓe ƴuufinira noon nguufo golleeji maɓɓe cemtiniiɗi. Wo ɓe koode jiilotooɗe. Nimre ɓurnde fuu niɓɓude ɓe ndesanaa faa abada. Henok, taaniiyo njeɗɗaɓo ley ƴuwdi Aadama oon, sappakeno kabaaru maɓɓe gilla ko ɓooyi, wi'i: «Ndaaree, Joomiraaɗo ina warda e maleyka'en muuɗum seniiɓe ujunaaje ujunaaje faa saroo yimɓe fuu. O hollitan bonɓe ɓeen golle muɓɓen fuu no foti bonde, o hollitan ɓe haalaaji nyaaɗuɗi ɗi luttooɓe yeddooɓe Laamɗo ɓeen kaali dow muuɗum fuu.» Yimɓe ɓeen wo ŋurŋurtooɓe. Iɓe nji'a boofi woɓɓe e huunde fuu. Iɓe njokka muuyɗe terɗe maɓɓe. Daaɗe maɓɓe na mawnitoroo ƴukkinaare. Iɓe mana woɓɓe faa ɓe keɓa ko ɓe njiɗi. Ammaa onon sakiraaɓe am horsuɓe, miccitee haalaaji ɗi nulaaɓe Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu ɓeen cappinoo ɗiin. Ɓe mbi'ii on: «E cakitte jamaanu, jalnortooɓe yimɓe, jokkuɓe muuyɗe terɗe muɓɓen bonɗe ngarowan.» Kamɓe ngoni senndooɓe yimɓe. Wo adunaaru tan ɓe miilotoo. Ruuhu Laamɗo walaa e maɓɓe. De onon kaa sakiraaɓe am horsuɓe, nyiɓee nguurndam mooɗon dow goonɗinal mooɗon ceniingal faa sanne ngaal. Ngonee e ŋaaraade Laamɗo dow baawɗe Ruuhu Ceniiɗo. Keddee e njinngu Laamɗo tawa oɗon ndoomi yurmeende Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu yaaroore on to nguurndam nduumiiɗam. Njurmee yimɓe wonɓe e ley sikki-sakka. Ndippitee, mburtinee woɓɓe e yiite, ndannon ɗum'en. Woɓɓe du, njurmee ɗum'en tawee oɗon kulana ko'e mooɗon. Nyiddon fay saayaaji ɗiin, taa muuyɗe ɓalli maɓɓe tuunɗe ɗeen ndaaɓa on. Laamɗo ina waawi reenude on e fergaade, ina waawi waddude on faa ndaroɗon yeeso teddeengal muuɗum, tawee feloore fuu walaa e mooɗon, wo on weltiiɓe. Teddeengal e manngu e semmbe e laamu ngoodan mo, kanko Laamɗo gooto kisinirɗo en Iisaa Almasiihu Joomiraaɗo meeɗen oon, gilla fuɗɗoode, faa joonin, faa abada abadin! Aamiina. Dewtere nde ina hawrunduri kulle ɗe Iisaa Almasiihu ɓangini. Laamɗo ɓanginani mo kulle ɗe faa o holla maccuɓe muuɗum ko ɓadii laataade. Iisaa nuli maleyka muuɗum to maccuɗo muuɗum Yuhanna, de humpiti ɗum kulle ɗe. Yuhanna du seedake konngol Laamɗo, kam e goonga mo Iisaa Almasiihu waddi. O haali ko o yi'i fuu. Barke woodanii neɗɗo fuu jannguɗo dewtere annabaaku nde. Barke du woodanii neɗɗo fuu kettindaniiɗo nde de jokki ko winndaa e mayre ɗuum, sabo wakkati mo kulle ɗeen ngaɗata oon ɓadake. Miin Yuhanna, miɗo winndana kawrite goonɗinɓe jeɗɗi gonɗe e leydi Aasiya. Wo on keɓu moƴƴere e jam ƴuuruɗe to Laamɗo gonɗo, gonnooɗo, gonoowo oon, e ƴuuruɗe to ruuhuuji jeɗɗi gonɗi yeeso jooɗorgal laamu makko ɗiin. Wo on keɓu moƴƴere e jam ƴuuruɗe to Iisaa Almasiihu, seedee koolniiɗo, artiiɗo iirtineede hakkunde maayɓe, dawranoowo kaanankooɓe adunaaru ndu. Kam yiɗi en de haɓɓiti en e hakkeeji meeɗen saabe ƴiiƴam muuɗum ndufaaɗam. O hokki en laamu, o waɗi en almaami'en faa ngollanen Laamɗo Baabiiko oon! Teddeengal e baawɗe ngoodan Iisaa faa abada! Aamiina. Ndaaree, imo wara e duule. Yitere fuu yi'an mo, fay yuwnooɓe mo ɓeen. Lenyi adunaaru fuu mboyran mettorgal saabe makko. Wo ɗum laatoro noon! Aamiina. Laamɗo Joomiraaɗo, gonɗo, gonnooɗo, gonoowo, Jom baawɗe fuu oon, wi'i: —Miin woni arandeejo, miin woni cakitotooɗo. Miin Yuhanna, wo mi sakiike mooɗon, kawtuɗo e mooɗon torraaji, kawtuɗo e mooɗon laamu Iisaa Almasiihu, munyidinɗo e mooɗon munyal makko. Mi riiwaama ruunde wi'eteende Patamos saabe ko mbaajiimi konngol Laamɗo e seedaaku ngu Iisaa waddi. E ley Nyalaande Joomiraaɗo ndeen, Ruuhu heewi kam, de nanumi caggal am daande toowunde hono daande buututal ni ina wi'a: —Ko nji'ataa ɗuum, waɗu ɗum dewtere, de nuldaa nde kawrite goonɗinɓe jeɗɗi ɗeen: kawrite gonɗe Efeesu e Simirna e Pergamon e Tiyatira e Sardis e Filadelfi e Lawdikiya. Njeeƴiimi yalla miɗo yi'a kaaldoowo e am oon. Nde njeeƴinoomi ndeen, mi yi'ii fitillaaji kaŋŋe jeɗɗi. Hakkunde fitillaaji ɗiin ina woodi goɗɗo nannduɗo e ɓii-Aadama, ina ɓornii saaya njuutuka, ina haɓɓi kaɓɓorgol kaŋŋe e becce muuɗum. Leeɓi hoore makko ndawni far hono haabu, naa hono jalbugol daandorgal ni. Gite makko na njayna hono ɗemle yiite. Koyɗe makko ina ɗelkira no njamndi mboɗeeri jalbirta si waɗaama e yiite faa wojji coy ni. Katin du daande makko ina wa'i hono duko ndiyeele keewɗe. Imo jogorii junngo makko nyaamo ngoon koode jeɗɗi. Kaafaahi ki kunnduɗe muuɗum ɗiɗi fuu mbeli ina wurtoo e hunnduko makko. Yeeso makko ina ɗelkira hono naange yayniroowe haddi baawɗe muuɗum fuu. Nde nji'unoomi mo ndeen, caamumi yeeso makko hono wo mi maayɗo. Ammaa o yowi junngo makko nyaamo dow am, o wi'i: —Taa hulu! Miin woni arandeejo, miin woni cakitotooɗo, miin woni buurɗo oon. Mi maayiino, ammaa inani kam miɗo wuuri faa abada. Miɗo tiigii baawɗe dow maayde e laakara fuu. Ndelle, winndu ko nji'uɗaa ɗuum, ko waɗata joonin ɗuum e ko waroyta yeeso. Inan maanaa sirri koode jeɗɗi ɗe nji'uɗaa e junngo am nyaamo ɗe, kam e fitillaaji kaŋŋe jeɗɗi: koode jeɗɗi ɗeen wo maleyka'en kawrite goonɗinɓe jeɗɗi ɗeen. Fitillaaji kaŋŋe jeɗɗi ɗiin wo kawrite goonɗinɓe jeɗɗi ɗeen. —Winndan maleyka kawrital goonɗinɓe gonngal Efeesu, mbi'aa: «Inan haalaaji jogiiɗo koode jeɗɗi e junngo muuɗum nyaamo, jahoowo hakkunde fitillaaji kaŋŋe jeɗɗi: Miɗo anndi golle maa e no tinnoriɗaa ley tampiri. Miɗo anndi munyal maa. Miɗo anndi a munyantaa bonɓe, a ndaartindake wiitotooɓe wo nulaaɓe ɓeen, de tawuɗaa ɓe fenooɓe. A jom munyal, a ronndake tiiɗallaaji saabe innde am, de ɗum fuu, a selaay jokkude goonga. Ammaa miɗo felire ɗum ɗo: a yoppii njinngu maa ngu njoginoɗaa arande nguun. Ndelle miccita no ngorrunoɗaa gilla a saamaay. Tuubu, ngolliraa no ngollirtaano arande ni! Si wanaa ɗuum, si a tuubaay, mi waran to maa mi itta fitilla maa e nokku muuɗum. Ammaa miɗo yardorii maa ɗum ɗo: aɗa wanyi golleeji jokkuɓe Nikolay hono no mbanyirmi ɗi, miin du. Jom nowru fuu, nana ko Ruuhu haalanta kawrite goonɗinɓe ɗuum! Jaaliiɗo fuu, mi hokkan ɗum nyaamude ɓiɓɓe lekki nguurndam ndariiki ley aljanna Laamɗo kiin.» —Winndan maleyka kawrital goonɗinɓe gonngal Simirna, mbi'aa: «Inan haalaaji arandeejo e cakitotooɗo, maaynooɗo de iirtii oon: Miɗo anndi torra maaɗa e talkaaku maaɗa, tawee le a jom jawdi. Miɗo anndi no wiitotooɓe wo Alhuudiya'en de nganaa ɓeen mbonkortoo on. Wo ɓe kawrital rewooɓe Seyɗaani. Taa hulu torra ɓadiiɗo hewtude ma. Ndaar, Ibiliisa ɓadake faɗɗude woɓɓe maaɗa ley kasu faa filoo jarribaade ma. A torrete balɗe sappo. Laatoɗaa koolniiɗo faa e maayde, de mi hokke nguurndam nduumiiɗam laatane kufune jaalorgal. Jom nowru fuu, nana ko Ruuhu haalanta kawrite goonɗinɓe ɗuum! Jaaliiɗo fuu, maayde ɗiɗaɓerde ndeen meemataa ɗum.» —Winndan maleyka kawrital goonɗinɓe gonngal Pergame, mbi'aa: «Inan haalaaji jogiiɗo kaafaahi ki kunnduɗe muuɗum ɗiɗi fuu mbeli: Miɗo anndi nokku ɗo koɗuɗaa, ɗo Seyɗaani laamii ɗoon. E noon fu, aɗa tinnii e innde am. A yankiraay goonɗinde kam fay wakkati nde Antipas seedee am koolniiɗo oon waranoo ley maaɗa ndeen. Wo ɗo Ibiliisa jooɗii. Ammaa ina woodi pelooje seeɗa ɗe njoganimaami: aɗa munyana yimɓe wonɓe hakkunde maaɗa haɓɓiiɓe e jannde Balaama. Kam janngini Balak ferginde Israa'iilankooɓe, ɓe nyaama teewuuji cakkanaaɗi tooruuji, ɓe njeena du. Woɓɓe maaɗa du na njokka yimɓe Nikolay. Jannde maɓɓe fuu wo fotu bonde. Ndelle tuubu. Si wanaa ɗum, mi waran to maa joonin, mi haɓira e maɓɓe kaafaahi ngonki e hunnduko am ki. Jom nowru fuu, nana ko Ruuhu haalanta kawrite goonɗinɓe ɗuum! Jaaliiɗo fuu, mi hokkan ɗum nyaamdu suuɗiindu wi'eteendu ‹manna›. Mi hokkan ɗum kaaƴel danewel du. Dow kaaƴel ngeel innde heyre ina winndaa nde fay gooto anndaa si wanaa kokkaaɗo ɗum.» —Winndan maleyka kawrital goonɗinɓe gonngal Tiyatira, mbi'aa: «Inan haalaaji Ɓii Laamɗo mo gite muuɗum njalbirta hono ɗemle yiite, mo koyɗe muuɗum ɗelkirta hono njamndi mboɗeeri ciiwaandi ni: Miɗo anndi golleeji maa e njinngu maa e goonɗinal maa e ballal ngal ngaɗanɗaa woɓɓe, kam e munyal maa. Miɗo anndi golleeji maa cakitiiɗi ɓuri arandeeji ɗiin heewude. Ammaa miɗo felire ɗum ɗo: aɗa munyana Yesabel, debbo biitotooɗo wo annabaajo oon. Imo wosina maccuɓe am, imo janngina ɗum'en fijirde e nyaamude teewuuji cakkanaaɗi tooruuji. Mi hokkii mo wakkati no o tuubira, ammaa o yiɗaa tuubude e fijirde makko ndeen. Saabe majjum mi faɗɗan mo dow leeso naawalla. Fijidooɓe e makko ɓeen du, si tuubaay e golle makko, mi torran ɗum'en torraaji mawɗi. Mi halkan ɓiɓɓe makko du. Ndeen kawrite goonɗinɓe ɗeen fuu anndan miin woni ndaartintooɗo hakkillooji e ɓerɗe. Katin du mi yoɓan gooto mooɗon fuu haddi golle muuɗum. Ammaa onon yimɓe Tiyatira heddiiɓe ɓe njokkaay laawol ngol ɓeen, ɓe ngolliraay ko woɓɓe mbi'ata ‹sirriiji Seyɗaani lugguɗi›, miɗo wi'a on: mi yowataa dow mooɗon donngal gonngal si wanaa tinnoɗon e ko njogiɗon ɗuum faa nde ngarumi. Jaaliiɗo – ɗum woni gaɗoowo muuyɗe am faa yehi timmoode oon – mi hokkan ɗum baawɗe dow laamorɗe adunaaru. Jaaliiɓe ɓeen ndurdan ɗe e sawru njamndi, pusiran ɗe hono no looɗe pusirta ni. Mi hokkan ɗum'en baawɗe, hono no Baaba am hokkiri kam miin du. Mi hokkan ɓe hoodere fajiri ndeen du. Jom nowru fuu, nana ko Ruuhu haalanta kawrite goonɗinɓe ɗuum!» —Winndan maleyka kawrital goonɗinɓe gonngal Sardis, mbi'aa: «Inan haalaaji jogiiɗo ruuhuuji Laamɗo jeɗɗi e koode jeɗɗi: Miɗo anndi golle maa. Aɗa wi'ee a buurɗo, tawee le a maayɗo. Hakkil! Cemmbinɗinaa seeɗa mo njogiɗaa oon gilla waataay, sabo mi tawaay golle maa ina kiɓɓi yeeso Laamɗo am. Ndelle, miccita no keɓirɗaa e no nanirɗaa Kabaaru Lobbo oon. Tuubu, de ngolliraa ɗum. Si a hakkilaay, mi wardan hono no gujjo ni, de a anndataa wakkati mo ngarammi maɓɓude ma. Ammaa, aɗa woodi ɗo Sardis ɗoon yimɓe ɓe tuuninaay kaddule muɓɓen. Ɓe ɓornoto kaddule daneeje ɓe njaada e am, sabo iɓe poti e majjum. Hono noon jaaliiɗo fuu ɓornortoo kaddule daneeje. Abada mi tosataa innde muuɗum e dewtere nguurndam ndeen. Mi seedoto imo jeydaa e am yeeso Baaba am e maleyka'en muuɗum. Jom nowru fuu, nana ko Ruuhu haalanta kawrite goonɗinɓe ɗuum!» —Winndan maleyka kawrital goonɗinɓe gonngal Filadelfi, mbi'aa: «Inan haalaaji ceniiɗo goongante, tiigiiɗo cokitirgal Daawda. Si o omtii, fay gooto ommbataa. Si o ommbii, fay gooto omtataa. Miɗo anndi golle maa. Ndaar, mi omtii dammbugal yeeso maa ngal fay gooto waawaa ommbude. Aan e famɗude semmbe fuu, a haybii konngol am, a yankiraay innde am. Haya, mi neldete jeyaaɓe e kawrital rewooɓe Seyɗaani wiitotooɓe wo Alhuudiyankooɓe tawee ɓe fenooɓe, ɓe nganaa. Mi doolɗan ɓe ɓe ngara ɓe cujidowa to koyɗe maa. Ndeen ɓe paaman mi yiɗii ma. A haybii ko njamirmaami ɗuum, a munyii sanne. Saabe ɗum, mi reenete e wakkati nde ɓillaare warata hora adunaaru faa ndaartindoo yimɓe fuu. Mi ɓadake warude. Tinna e ko njogiɗaa ɗuum taa fay gooto teeta kufune maa jaalorgal. Jaaliiɗo fuu, mi waɗan ɗum bimmbeere ley suudu Laamɗo am seniindu. O wurtataako e mayru abada. Mi winndan e dow makko innde Laamɗo am e innde ngalluure muuɗum. Ngalluure ndeen wo Urusaliima keso ƴuuroowo dow kammu to Laamɗo am de jippoo. Mi winndan e dow makko innde am heyre ndeen. Jom nowru fuu, nana ko Ruuhu haalanta kawrite goonɗinɓe ɗuum!» —Winndan maleyka kawrital goonɗinɓe gonngal Lawdikiya, mbi'aa: «Inan haalaaji bi'eteeɗo Aamiina oon, seedaaku koolniiɗo goongante, mo tageefo oon fuu laatorii saabe muuɗum: Miɗo anndi golle maa, a feewaa a wulaa. Wo a laato peewuɗo naa bulɗo! Saabe ko tawaa a feewaa a wulaa ɗuum, hunnduko am tuutete. Aɗa wi'a: ‹Mi jom jawdi, mi hawrundurii jawdi, mi haajaaka fay huunde.› Tawi le, a anndaa wo a mettuɗo hoore, a jurminiiɗo, a talkaajo, a bumɗo, a kolɗo! Miɗo tindine, coodaa to am kaŋŋe laaɓiniraaɗo yiite, faa keɓaa jawdi ngoongalaari. Coodaa to am du kaddule daneeje ɓornoɗaa, faa cuuraa ɓanndu maa ɓoldu nduun e semteende. Katin du, coodaa to am nebbam faa mbujaa gite maa de keɓaa nji'aa. Miin, miɗo fela yimɓe ɓe njiɗumi, miɗo dartina ɗum'en. Ndelle, tinnoɗaa, tuubaa! Inani miɗo darii e dammbugal, miɗo salmina. Neɗɗo fuu nanɗo daande am de omti dammbugal, mi naatan to muuɗum, mi nyaamda e muuɗum, kam du nyaamda e am. Jaaliiɗo fuu, mi hokkan ɗum jooɗodaade e am dow jooɗorgal am laamu, hono no miin du njaaloriimi de njooɗodiimi e Baaba am dow jooɗorgal muuɗum ni. Jom nowru fuu, nana ko Ruuhu haalanta kawrite goonɗinɓe ɗuum!» Caggal ɗuum, ƴeewumi, de nji'umi dammbugal ina omtii dow kammu. Daande nde nanunoomi arande wa'unde hono buututal ina haalda e am ndeen, ina wi'a: —Ƴeeŋu ngaraa ɗo, faa mi holle ko haani laataade caggal joonin. Wakkati gooto Ruuhu heewi kam, de nji'umi jooɗorgal laamu dow kammu. Goɗɗo ina jooɗii dow maggal. Jooɗiiɗo oon, tagaadi muuɗum ina jalbira hono no hayre yaspa, ina wojjitira hono no hayre sardis. Ciiɓociiɓongal ina fiilii jooɗorgal ngaal, ina jalbira hono no hayre emerooda ni. Jooɗorgal ngaal, jooɗorɗe laamu noogay e nay ina piilii ngal. Mawɓe noogayo e nayo ina njooɗii dow majje, ina ɓornii kaddule daneeje, kufuneeje gaɗiraaɗe kaŋŋe ina ngoni e ko'e maɓɓe. Maƴƴe e sawtuuji e diggaali ina njalta e jooɗorgal laamu ngaal. Yeeso maggal ɗoon ina woodi docce jeɗɗi kuɓɓooje. Ɗeen ngoni ruuhuuji Laamɗo jeɗɗi ɗiin. Ko wa'i hono maayo laaɓungo tal nanndungo e daandorgal ina weertii yeeso maggal. Ɗakkol jooɗorgal laamu ngaal ina woodi kulle nay buurɗe. Iɗe piilii ngal, iɗe keewi gite yeeso e caggal fuu. Huunde wuurnde arandeere ndeen ina wa'i hono laddeeru. Ɗiɗaɓerde ndeen ina wa'i hono ngaari. Tataɓerde ndeen, yeeso muuɗum ina wa'i hono yeeso ɓii-Aadama. Nayaɓerde ndeen ina wa'i hono ciilal piiroowal. Kulle buurɗe nay ɗeen, gootel fuu ina woodi bippeele jeegom. Bippeele ɗeen ina keewi gite ley e dow fuu. Jemma e nyalooma fuu ɗe celataa yimude, iɗe mbi'a: «Ceniiɗo, Ceniiɗo, Ceniiɗo, wo Laamɗo Joomiraaɗo jom baawɗe fuu, gonnooɗo, gonɗo, gonoowo oon!» Kulle buurɗe nay ɗeen ina ndarjina, ina teddina, ina njetta jooɗiiɗo dow jooɗorgal laamu, buurɗo faa abada oon. Nde ɓe ngaɗata ɗum fuu, mawɓe noogayo e nayo ɓeen kippoto e leydi yeeso jooɗiiɗo e jooɗorgal oon, cujidana buurɗo faa abada oon. Iɓe njoƴƴina kufuneeje maɓɓe yeeso jooɗorgal ngaal, iɓe mbi'a: «Joomiraaɗo amin, Laamɗo amin, aɗa foti heɓude darja e teddeengal e baawɗe, sabo aan tagi huunde fuu. Wo saabe muuyɗe maa ɗum laatorii, wo saabe muuyɗe maa tagirɗaa ɗum.» Caggal ɗuum, nji'umi e junngo nyaamo jooɗiiɗo dow jooɗorgal laamu oon dewtere taggaande. Gereeji mayre ɗiɗi fuu ina mbinndaa. Inde ommbiraa takkanɗe maandinaaɗe jeɗɗi. Ndeen nji'umi maleyka jom semmbe ina ƴeewnoo daande toownde, ina wi'a: —Moy foti e takkitinde takkanɗe takkaaɗe ɗeen, de omta dewtere taggaande nde? Ammaa fay gooto walaa dow kammu, walaa dow leydi, walaa ley leydi baawɗo omtude dewtere taggaande ndeen naa ndaarude ley mayre. Mboyumi bojji cattuɗi, sabo heɓaaka potuɗo omtude dewtere ndeen naa ndaarude ko woni e mayre. Ndeen gooto e mawɓe ɓeen wi'i kam: —Taa woy! Inan, laddeeru jeyaandu e lenyol Yahuuda, ƴuurndu e Daawda nduun, jaalake. Kayru waawi omtude takkanɗe takkaaɗe jeɗɗi ɗeen, de omta dewtere ndeen. Ndeen nji'umi Jawgel ina darii hakkunde jooɗorgal ngaal. Kulle nay buurɗe ɗeen e mawɓe ɓeen ina piilii ngel. Ingel nanndi e kirsanoongel. Ingel woodi luwe jeɗɗi e gite jeɗɗi. Ɗeen ngoni ruuhuuji Laamɗo jeɗɗi nuleteeɗi e adunaaru ndu fuu. Jawgel ngeel yehi, jaɓowi dewtere taggaande ndeen e junngo nyaamo jooɗiiɗo dow jooɗorgal oon. Ko ngel jaɓi dewtere ndeen ɗuum, kulle nay buurɗe ɗeen e mawɓe noogayo e nayo ɓeen kippii e leydi yeeso maggel. Mono fuu ina woodi hoddu e urdude kaŋŋeere heewnde uurdi, ɗum woni du'aawuuji seniiɓe ɓeen. Heddii iɓe njima jimol kesol, iɓe mbi'a: «Aɗa foti e jaɓude dewtere ndeen de takkitaa takkanɗe uddiraaɗe nde, sabo a hirsanooma. E ƴiiƴam maa coottirɗaa ƴuuruɓe e lenyi fuu e ɗemle fuu e siyiiji yimɓe fuu e laamorɗe fuu faa ɓe njeydaa e Laamɗo. A waɗii ɓe jeyaaɓe e laamu e almaami'en gollanooɓe Laamɗo meeɗen. Ɓe laamoto adunaaru.» Caggal ɗuum nji'umi ley holleede, de nanumi daaɗe maleyka'en heewɓe. Iɓe ngaɗa ujunaaje ujunaaje ɗuuɗɗe. Iɓe piilii jooɗorgal ngaal e kulle buurɗe ɗeen e mawɓe ɓeen, iɓe njimira daaɗe toowɗe, iɓe mbi'a: «Jawgel kirsanoongel ngel ina foti e heɓude baawɗe e jawdi e hakkilantaaku e semmbe e teddeengal e darja e manoore!» Ndeen nanumi tageefo wonngo dow kammu fuu e ko woni dow leydi e ko woni ley leydi e ko woni dow maayo e ko woni e muɓɓen fuu, ina mbi'a: «Manoore e teddeengal e darja e baawɗe ngoodanii jooɗiiɗo dow jooɗorgal ngaal oon e Jawgel ngeel faa abada!» Kulle nay buurɗe ɗeen njaabii: —Aamiina. Mawɓe ɓeen du, kippii e leydi, cujidi. Ndeen nji'umi Jawgel ngeel takkitii wootere e takkanɗe takkaaɗe jeɗɗi ɗeen. Nanumi wootere e kulle nay buurɗe ɗeen ina iidina daande muuɗum hono riggaango, ina wi'a: —War! Ƴeewumi, nji'umi puccu ndaneewu. Baɗɗiiɗo ngu oon ina tiigii kalawal laanyal. O hokkaa kufune laamu. Wo o jaaliiɗo, de o wurtii faa o ɓeyda jaalorgal. Nde Jawgel ngeel takkitinnoo takkande ɗiɗaɓerde ndeen, nanumi huunde wuurnde ɗiɗaɓerde ndeen ina wi'a: —War! Ndeen puccu gonngu, mboɗeewu yalti. Baɗɗiiɗo ngu oon hokkaa laawol faa itta jam e adunaaru, faa yimɓe mbarundura. O hokkaa kaafaahi mawki. Nde Jawgel ngeel takkitinnoo takkande tataɓerde ndeen, nanumi huunde wuurnde tataɓerde ndeen ina wi'a: —War! Nji'umi puccu ɓaleewu. Baɗɗiiɗo ngu oon ina tiigii etirgal e junngo muuɗum. Nanumi ko nanndi e daande neɗɗo ƴuurii hakkunde kulle nay buurɗe ɗeen, ina wi'a: —Kiloo alkama wo ceede golle nyalooma soodete. Kilooji tati gawri du wo ceede golle nyalooma coodete. De taa bonnu nebbam e cabijam. Nde Jawgel ngeel takkitinnoo takkande nayaɓerde ndeen, nanumi daande huunde wuurnde nayaɓerde ndeen, ina wi'a: —War! Ƴeewumi, nji'umi puccu oolu. Baɗɗiiɗo ngu oon ina wi'ee Maayde, laakara ina jokki mo. Ɓe kokkaa baawɗe dow nayaɓerde adunaaru faa ɓe mbarda yimɓe kaafaahi e rafo e baasiiji e kulle ladde. Nde Jawgel ngeel takkitinnoo takkande joyaɓerde ndeen, nji'umi to ley hirsirde rewreteende Laamɗo toon yonkiiji wardanooɓe saabe ɗowtanaade konngol Laamɗo e seedaaku ngu ɓe ceedii nguun. Ɓe ƴeewnii faa toowi, ɓe mbi'i: —Joomiraaɗo ceniiɗo goongante, faa ndey ndoomuɗaa faa caroɗaa yimɓe wonɓe e adunaaru ndu ɓeen? Ndeye njomnitotoɗaa ɓe rufugol ƴiiƴam amin? Mono e maɓɓe fuu hokkaa saaya ndaneeha. Ɓe mbi'aa ɓe powta seeɗa tafon, faa limgal gollidiiɓe maɓɓe, sakiraaɓe maɓɓe fodanaaɓe wareede hono maɓɓe ɓeen, kiɓɓa. Ndeen nji'umi Jawgel ngeel takkitii takkande jeegaɓerde ndeen. Wakkati oon leydi dimmbi dimmbagol manngol. Naange ɓawliri faa nanndi hono kaasa ɓaleewa, lewru du fuu wojjiri hono ƴiiƴam. Koode kammu ɗeen caami e leydi hono no ɓiɓɓe ƴibbi kecce caamirta si henndu mawndu wifii. Kammu oon du dilli, taggiraa hono no daago taggirtee ni. Baamle e duuɗe fuu ɗoofaa e nokkuuje muɓɓen. Ndeen kaanankooɓe adunaaru e yimɓe tedduɓe e hooreeɓe sordaasiiɓe e joomiraaɓe jawdi e jom'en semmbe e rimɓe e riimayɓe fuu cuuɗii ley lohi baamle e hakkunde tefaaje baamle. Heddii iɓe mbi'a baamle e tefaaje ɗeen: —Caamee dow amin! Cuuɗon min e yeeso jooɗiiɗo dow jooɗorgal laamu oon! Cuuɗon min e tikkere Jawgel ngeel! Sabo nyannde tikkere maɓɓe mawnde ndeen yottake. Moy waawi daɗude? Caggal ɗuum, mi yi'ii maleyka'en nayo ina ndarii e jihaaji adunaaru nay. Iɓe paddii keni adunaaru nay ɗiin, taa ɗi mbifa, wanaa dow leydi, wanaa dow maayo, wanaa dow lekki. Nji'umi katin maleyka goɗɗo ƴuuruɗo funnaange ina tiigii gaɗirgal maande Laamɗo buurɗo. O ƴeewnii daande toownde to maleyka'en nayo hokkaaɓe baawɗe torrude leydi e maayo ɓeen. O wi'i ɓe: —Taa mbonnee leydi naa maayo naa leɗɗe ɗe tafon, faa min ngaɗa maande e tiiɗe maccuɓe Laamɗo meeɗen ɓeen. Ndeen nanumi limgal waɗaaɓe maande e tiiɗe muɓɓen ɓeen: iɓe ngaɗa ujunaaje hemre e capanɗe nayo e nayo (144 000). Wo ɓe maandinaaɓe ƴuuruɓe e lenyi Israa'iilankooɓe ɗiin fuu: ƴuuruɓe e Yahuuda ujunaaje sappo e ɗiɗo (12 000), ƴuuruɓe e Ruuben, ujunaaje sappo e ɗiɗo, ƴuuruɓe e Gada, ujunaaje sappo e ɗiɗo, ƴuuruɓe e Aser, ujunaaje sappo e ɗiɗo, ƴuuruɓe e Naftali, ujunaaje sappo e ɗiɗo, ƴuuruɓe e Manasa, ujunaaje sappo e ɗiɗo, ƴuuruɓe e Simeyon, ujunaaje sappo e ɗiɗo, ƴuuruɓe e Lewi, ujunaaje sappo e ɗiɗo, ƴuuruɓe e Isakar, ujunaaje sappo e ɗiɗo, ƴuuruɓe e Jabulon, ujunaaje sappo e ɗiɗo, ƴuuruɓe e Yuusufi, ujunaaje sappo e ɗiɗo, ƴuuruɓe e Benyamin, ujunaaje sappo e ɗiɗo. Lenyi ɗiin fuu ngaɗanaama maande. Caggal ɗuum, ƴeewumi, nji'umi jamaa keewɗo mo limataako ƴuuruɗo e laamorɗe fuu e lenyi fuu e siyiiji yimɓe fuu e ɗemle fuu. Iɓe ndarii yeeso jooɗorgal laamu ngaal e Jawgel ngeel. Iɓe ɓornii saayaaji daneeji, licce tamarooje ina ngoni e juuɗe maɓɓe. Iɓe ilina, iɓe mbi'a: —Kisindam to Laamɗo meeɗen jooɗiiɗo dow jooɗorgal laamu ngaal ƴuurata, kam e Jawgel ngeel. Maleyka'en ɓeen fuu ina ndarii, ina piilii jooɗorgal ngaal e mawɓe ɓeen e kulle nay buurɗe ɗeen. Ɓe fuu ɓe kippi geese maɓɓe e leydi, iɓe cujidana Laamɗo. Iɓe mbi'a: «Aamiina. Manoore e darja e hakkilantaaku e yettoore e teddeengal e baawɗe e semmbe, fuu ngoodanii Laamɗo meeɗen faa abada! Aamiina.» Ndeen gooto e mawɓe ɓeen ƴami kam: —Ɓeye ngoni yimɓe ɓorniiɓe saayaaji daneeji ɓe? Faa toy ɓe ƴuuri? Mbi'umi mo: —Joomam, aan woni annduɗo. O jaabii kam, o wi'i: —Kamɓe ngoni ƴuuruɓe e torra mawɗo. Ɓe lonnii saayaaji maɓɓe, ɓe ndawninirii ɗi ƴiiƴam Jawgel ngeel. Ɗum saabii de ɓe keddoto yeeso jooɗorgal laamu Laamɗo ngaal, ɓe ndewa mo jemma e nyalooma ley suudu makko seniindu nduun. Jooɗiiɗo dow jooɗorgal laamu oon huuran ɓe hukum muuɗum. Ɓe njolbataa katin, ɓe ɗomɗataa katin. Ɓe naangataake, nguleefi fuu tappataa ɓe katin. Sabo Jawgel gonngel hakkunde jooɗorgal laamu ngeel duran ɓe, yaara ɓe to ilduɗe ndiyam kokkoojam nguurndam. Laamɗo mooytan gonɗi gite maɓɓe fuu. Nde Jawgel ngeel takkitinnoo takkande jeɗɗaɓerde ndeen, kammu oon deƴƴinii siw faa waɗi hono feccere yamnde wootere. Ndeen nji'umi maleyka'en njeɗɗo dariiɓe yeeso Laamɗo. Ɓe kokkaa buutute jeɗɗi. Maleyka goɗɗo jogiiɗo urdude kaŋŋeere darowii ɗakkol hirsirde rewreteende Laamɗo. O hokkaa uurdi keewndi faa o sakkida ɗum e du'aawuuji seniiɓe, o yottina ɗi dow hirsirde kaŋŋeere wonnde yeeso jooɗorgal laamu ndeen. Cuurki uurdi ndiin e du'aawuuji seniiɓe ɗiin ƴuuri e junngo maleyka oon de ƴeenti to Laamɗo. Maleyka oon hooƴi urdude ndeen, hebbini nde yiite e ley hirsirde ndeen, de faɗɗi nde e leydi. Ndeen diggaali e dukooji ngaɗi, maƴƴe maƴƴi, leydi du dimmbii. Caggal ɗuum, maleyka'en njeɗɗo jogiiɓe buutute jeɗɗi ɓeen cegilanii fuufude ɗe. Maleyka arandeejo oon fuufi buututal muuɗum, de marmalluuje e yiite jillunduraange e ƴiiƴam paɗɗaa dow leydi. Feccere tataɓerde leydi ndiin wulaama, feccere tataɓerde leɗɗe ɗeen wulaama, huɗo hecco koon du fuu wulaama. Maleyka ɗiɗaɓo oon fuufi buututal muuɗum, de ko wa'i hono waamnde mawnde huɓɓoore faɗɗaa e ley maayo. Tataɓerde maayo ngoon laatii ƴiiƴam, tataɓerde kulle buurɗe gonɗe e maayo ngoon mbaati, tataɓerde laanaaji ndiyam du kalkii. Maleyka tataɓo oon fuufi buututal muuɗum, de hoodere mawnde huɓɓiroore hono no doccal ni ƴuuri dow kammu, saami e tataɓerde gooruuji e ilduɗe ndiyam. Hoodere ndeen «Kaaɗeefi» wi'etee. Nde haaɗinii feccere tataɓerde diyeele ɗeen. Yimɓe heewɓe maayi saabe ndiyam ɗaam haaɗinaama rok. Maleyka nayaɓo oon fuufi buututal muuɗum. Ndeen feccere tataɓerde naange e feccere tataɓerde lewru e feccere tataɓerde koode piyaa, faa gootel fuu tataɓerde muuɗum niɓɓi. Jemma e nyalooma fuu mbaasa tataɓerde annoora muɓɓen. Caggal ɗuum, nji'umi ciilal ina fiira dow, nanumi inde ƴeewnoo e daande toownde, inde wi'a: —Yoo yoy! Yoo yoy! Bone woodanii yimɓe adunaaru nde maleyka'en tato heddiiɓe ɓeen puufii buutute muɓɓen! Maleyka njoyaɓo oon fuufi buututal muuɗum. Nji'umi hoodere ƴuuri dow kammu, saami e leydi. Nde hokkaa cokitirgal ɓunndu ndu luggeefi mum walaa ɗo haaɗi. Nde sokiti ɓunndu nduun, de cuurki yalti e mayru hono no duppirde mawnde ni. Cuurki kiin niɓɓini naange e mbeeyu fuu. Baɓɓatti njalti e cuurki kiin, cankitii e leydi. Ɗi kokkaama baawɗe torrude hono jahe ni. Ɗi njamiraa taa ɗi mbonna huɗo naa leɗɗe naa huunde fuu ko fuɗata e leydi, ammaa ɗi torra yimɓe ɓe maande Laamɗo walaa e tiiɗe muɓɓen ɓeen tan. Ɗi kokkaa torrude yimɓe ɓeen faa naawa haddi lebbi joy, ammaa ɗi kokkaaka warude ɓe. Torra majji ina nanndi e torra mo yaare fiɗi. Ley lebbi ɗiin, yimɓe piloto maayde de keɓataa. Ɓe muuyan maayde, ammaa maayde doggan ɓe. Baɓɓatti ɗiin ina nanndi e pucci cegilaniiɗi wolde. Dow ko'e majji ina ngoodi ko nanndi e kufuneeje gaɗiraaɗe kaŋŋe. Geese majji ina nga'i hono geese yimɓe. Iɗi njogii cukuli hono cukuli rewɓe. Nyiiƴe majji ina nga'i hono nyiiƴe dawaaɗi ladde. Ko wa'i hono jamɗe ina ngoni e becce majji. Sawtu bippeele majji ina wa'i hono torkooji ɗi pucci keewɗi ndaasata ina ndoggana wolde. Iɗi ngoodi lacce jogiiɗe kure hono jahe. Ley lacce ɗeen ina ngoodi baawɗe torrude yimɓe haddi lebbi joy. Kaananke majji woni maleyka kawjotooɗo ɓunndu ndu luggeefi muuɗum walaa ɗo haaɗi oon. Innde makko e ibraninkoore wo Abadon, e ley geresankoore wo Apoliyon (ɗum na fiirta «Kalkoowo»). Bone arandeejo oon faltake. Ndaar, bonandaaji ɗiɗi ina ngara caggal majjum. Maleyka njeegaɓo oon fuufi buututal muuɗum, de nanumi daande ƴuurunde to luwe nay gonɗe e coɓɓuli hirsirde kaŋŋeere wonnde yeeso Laamɗo ndeen. Daande ndeen ina wi'a maleyka njeegaɓo jogiiɗo buututal oon: —Haɓɓitin maleyka'en nayo haɓɓaaɓe to maayo manngo wi'eteengo Efarata. Ndeen maleyka'en nayo ɓeen kaɓɓitaa faa mbara tataɓerde yimɓe adunaaru. Laamɗo na segilaninoo ɓe saabe wakkati o, saabe hitaande nde e lewru ndu e nyalooma o e yamnde nde. Mi nanii limgal konunkooɓe waɗɗiiɓe pucci: wo ɓe ujunaaje noogay kile ujunaaje sappo. Inan no njiirumi pucci ɗiin e waɗɗiiɓe ɓeen e ley holleede am: iɓe ɓornii kaddule jamɗe boɗeeje coy hono yiite, kam e bulabulaaje hono kammu e oole hono sitti. Ko'e pucci ɗiin ina nga'i hono ko'e dawaaɗi ladde. Yiite e cuurki e sitti ina mburtoo e kunnduɗe majji. Masiibaaji tati ɗiin, ɗum woni yiite ngeen e cuurki kiin e sitti oon, njalti e kunnduɗe pucci ɗiin de mbari tataɓerde yimɓe adunaaru. Baawɗe pucci ɗiin ina ngoni e kunnduɗe majji, fay e lacce majji du. Lacce majji ɗeen ina nanndi e bolle. Iɗe ngoodi ko'e, e ko'e ɗeen ɗi mbarminirta yimɓe. Yimɓe heddiiɓe ɓe masiibaaji ɗiin mbaraay ɓeen tuubaay e golle juuɗe muɓɓen. Ɓe njoppaay sujidande ginnaaji, kam e tooruuji gaɗiraaɗi kaŋŋe e cardi e njamndi mboɗeeri e kaaƴe e leɗɗe. Iɓe cujidana tooruuji ɗi nji'ataa, ɗi nanataa, ɗi njahataa. Ɓe tuubaay e waɗude bar-ko'e, ɓe tuubaay e ndaggadaaku maɓɓe e fijirde maɓɓe e nguyka maɓɓe. Caggal ɗuum, nji'umi maleyka goɗɗo jom semmbe ina ƴuura dow kammu ina jippoo. Ruulde ina fiili ɗum, ciiɓociiɓongal ina tiimti hoore muuɗum. Yeeso muuɗum ina ɗelka hono naange, koyɗe mum du ina nga'i hono bimmbeeje yiite. Imo tiigii dewtel taggitiingel e junngo makko. O darni koyngal makko nyaamal dow maayo, o darni nanal dow leydi. O ƴeewnii daande toownde hono no laddeeru ubbirta ni. Nde o ƴeewninoo ndeen, diggaali jeɗɗi njaaborii mo e hoolo muɓɓen, kam'en du. Nde diggaali jeɗɗi ɗiin tilinoo haalude ndeen, nesumi winndude, ammaa nanumi daande ƴuuri dow kammu, ina wi'a kam: —Taa winndu ko diggaali jeɗɗi ɗiin mbi'i ɗuum, accu ɗum laatoo kumpa! Ndeen maleyka mo nji'umi ina darii dow maayo e dow leydi oon hunci junngo muuɗum nyaamo faa dow, hunorii Buurɗo duumiiɗo faa abada, taguɗo kammu e ko woni e muuɗum, e leydi e ko woni e muuɗum, e maayo e ko woni e muuɗum. Maleyka oon wi'i: —Wakkati heddaaki katin! Ammaa e ley balɗe ɗe buututal maleyka njeɗɗaɓo ngal fuufata ɗeen, Laamɗo tabintinan anniya muuɗum cuuɗinooɗo. Ɗum laatorto hono no o wiirunoo annabaaɓe maccuɓe makko ɓeen ni. Ndeen daande ƴuurannoonde kam dow kammu ndeen haaldi e am katin, wi'i: —Yahu jaɓoy dewtel taggitiingel, gonngel e junngo maleyka dariiɗo dow maayo e leydi ngeel. Njahumi to maleyka oon, mbiimi ɗum hokka kam dewtel ngeel. O wi'i kam: —Jaɓu ngel, moɗaa! Ngel haaɗan ley reedu maa rok, ammaa ngel welan e hunnduko maa hono no njuumndi ni. Njaɓumi dewtel ngeel e junngo maleyka oon, moɗumi ngel. Ngel weli e hunnduko am hono njuumndi, ammaa nde moɗunoomi ngel fu, ingel haaɗi e ley reedu am rok! Caggal ɗuum, mbi'aami: —Ina tilsi mbaajoɗaa annabaaku katin e dow siyiiji yimɓe heewɓe e laamorɗe e ɗemle keewɗe e kaanankooɓe heewɓe. Ndeen kokkaami sawru fonndirdu, mbi'aami: —Umma, fonndoy suudu Laamɗo seniindu e hirsirde ndeen, kiisoɗaa rewooɓe wonɓe ɗoon ɓeen. Ammaa taa fonndu taliyaare mayru. Accu nde, sabo nde hokkaama laamorɗe adunaaru. Ɗe njaaɓan ngalluure seniinde ndeen faa waɗa lebbi capanɗe nay e ɗiɗi. Mi hokkan seedeeɓe am ɗiɗo mbaajoo annabaaku haddi balɗe ujunere e keme ɗiɗi e capanɗe jeegom, iɓe ɓornii tekke bootooji. Seedeeɓe ɗiɗo ɓeen ngoni leɗɗe jaytun ɗiɗi e fitillaaji ɗiɗi dariiɗi yeeso Joomiraaɗo jom adunaaru ndu. Neɗɗo fuu jiɗuɗo torrude ɓe, yiite yaltan e kunnduɗe maɓɓe, halka ɗum. Jiɗuɗo torrude ɓe fuu, tilay halkiree noon. Iɓe njogii baawɗe haɗude kammu toɓude haddi balɗe annabaaku maɓɓe ɗeen. Iɓe njogii baawɗe waylitinde diyeele laatoo ƴiiƴam. Nde ɓe muuyi fuu, iɓe mbaawi jippinde e adunaaru sii masiiba fuu. Nde ɗiɗo ɓeen tilinoo e seedaaku muɓɓen nguun fuu, ndaabaawa mbonnga njeyaanga e ɓunndu ndu luggeefi muuɗum walaa ɗo haaɗi ngaan yaltan de yana e maɓɓe, jaaloo ɓe, wara ɓe. Ɓalli maɓɓe mbaaloto e dow laawol ngalluure mawnde, ɗo Joomiraaɗo maɓɓe tontanoo e leggal palaangal ɗoon. Ngalluure ndeen ina nanndi e Sodoma naa Misira. Siyiiji yimɓe fuu e lenyi fuu e ɗemle fuu e laamorɗe fuu nji'an ɓalli maɓɓe ko fotata e nyaloomaaji tati e feccere nyalooma. Ɓe caloto ɗi ngattee ley saabeere. Yimɓe adunaaru ceyorto saabe maayde maɓɓe ndeen. Ɓe mbeltoto, ɓe kokkundura dokke dow weltaare, sabo annabaaɓe ɗiɗo ɓeen torriino ɓe sanne. Ammaa caggal nyaloomaaji tati e feccere ɗiin, foofaango nguurndam ƴuuri to Laamɗo naati annabaaɓe ɗiɗo ɓeen, de ummitii, ndarii. Kulol manngol nanngi ndaarannooɓe ɗum'en ɓeen fuu. Daande toownde ƴuuri dow kammu, ina wi'a ɓe: —Ƴeeŋee ga! Ɓe ƴeeŋi dow kammu e ley ruulde. Wayɓe ɓe fuu keddii ina ndaara ɓe. Wakkati oon, leydi dimmbii semmbe, de feccere sappoɓerde ngalluure ndeen saami. Yimɓe ujunaaje njeɗɗo kalkii. Heddiiɓe ɓeen kuli, mawnini Laamɗo jom kammu oon. Bone ɗiɗaɓo oon faltake. Ndaar, bone tataɓo oon ina wara law. Maleyka njeɗɗaɓo oon fuufi buututal muuɗum. Ndeen daaɗe toowɗe nanaa dow kammu, ina mbi'a: —Laamu adunaaru ndu fuu laatake laamu Joomiraaɗo meeɗen e Almasiihu muuɗum. O laamoto faa abada abadin! Mawɓe noogayo e nayo jooɗiiɓe dow jooɗorɗe yeeso Laamɗo ɓeen kippi geese muɓɓen e leydi, cujidani Laamɗo. Iɓe mbi'a: «Miɗen njette, Laamɗo Joomiraaɗo jom baawɗe fuu, gonɗo, gonnooɗo oon miɗen njette, sabo a gollirii baawɗe maa mawɗe ɗeen, a tabintinii laamu maa. Laamorɗe adunaaru ɗeen wo tikkuɗe, ammaa tikkere maa warii. Wakkati warii faa caroɗaa maayɓe. Wakkati warii faa mbarjoɗaa annabaaɓe maccuɓe maa, seniiɓe hulɓe innde maa ɓeen, tedduɓe e lo'uɓe fuu. Wakkati warii faa kalkaa halkooɓe adunaaru ɓeen du.» Ndeen suudu Laamɗo seniindu wonndu dow kammu nduun omtaa, keesuwal amaana ngaal ɓangi e ley mayru. Maƴƴe maƴƴi, dukooji e diggaali ngaɗi, leydi dimmbii, marmalluuje ɓutte caami. Maande haayniinde ɓangi dow kammu. Debbo ina ɓornii naange. Lewru ina woni ley njaaɓirdi muuɗum. Hoore muuɗum na fiila taarde koode sappo e ɗiɗi. Wo o debereedu, imo wulla saabe naawalla ŋatawere. Ndimu nguun ina tiiɗi mo. Ndeen maande wonnde ɓangi dow kammu. Ina woodi kuungal boɗewal manngal nanndungal e mboddi. Ingal woodi ko'e jeɗɗi e luwe sappo, hoore fuu ina woodi kufune laamu. Laasi maggal wuuwi feccere tataɓerde koode kammu, faɗɗi ɗe e leydi. Ngal darii yeeso debbo jom ŋatawere oon faa si rimii fu, ngal moɗa ɓiyum oon. Ndeen o rimi ɓiɗɗo gorko, durdoowo laamorɗe adunaaru fuu e sawru njamndi. Ɓiɗɗo oon dippitaa, yaaraa to Laamɗo e jooɗorgal muuɗum laamu. Debbo oon doggiri ley ladde, yehi nokku ɗo Laamɗo segilaninoo ɗum. O haybowaa toon balɗe ujunere e keme ɗiɗi e capanɗe jeegom (1 260). Wolde waɗi dow kammu toon. Maleyka bi'eteeɗo Miikaa'iilu e maleyka'en muuɗum kawriti, kaɓi e kuungal ngaal. Kuungal ngaal e maleyka'en muuɗum du kaɓi e maɓɓe. Ammaa Miikaa'iilu'en njaalake ngal, kangal e maleyka'en maggal, de ɓe mursi nokku maɓɓe gonɗo dow kammu oon. Kuungal manngal ngaal riiwaama. Kangal woni mboddi arandeeri mbi'eteendi Ibiliisa naa Seyɗaani, njarribotoondi adunaaru ndu fuu. Ndi faɗɗaama e leydi, kayri e maleyka'en mayri fuu. Ndeen nanumi daande toownde ƴuurunde dow kammu, ina wi'a: «Joonin kisindam Laamɗo meeɗen yottake! Semmbe e laamu muuɗum njottake! Laamu ina woni e hawju Almasiihu! Sabo peloowo sakiraaɓe meeɗen, peloowo ɓe to Laamɗo jemma e nyalooma oon, riiwaama dow kammu. Sakiraaɓe meeɗen ɓeen njaalorake mo ƴiiƴam Jawgel ngeel, e seedaaku ngu ɓe ngaɗi dow maggel. Ɓe pilaaki reenude yonkiiji maɓɓe e maayde. Ndelle, kammu e wonɓe dow muuɗum fuu mbeltee! Ammaa bone woodanii leydi e maayo! Sabo Ibiliisa jippake to mooɗon. Ina tikki tikkere mawnde, sabo ina anndi wakkati seeɗa tan heddanii ɗum.» Nde kuungal nanndungal e mboddi ngaal faamunoo faɗɗaama e leydi ndeen, ngal tewni debbo dimɗo ɓiɗɗo gorko oon. Debbo oon hokkaa bippeele ciilal manngal, faa fiirda yaha nokkuure nde segilanaa ley ladde ndeen. Toon o haybetee haddi wakkati e wakkatiiji ɗiɗi e feccere wakkati, faa o reenoo e mboddi ndiin. Ndeen mboddi ndiin tuuti ndiyam, ɗam ili caggal debbo oon hono maayo faa ɗam hooƴa mo. Ammaa, leydi ndiin wallii debbo oon, ndi aari hunnduko mayri, ndi moɗi ndiyam ɗam kuungal ngaal tuuti ɗaam. Kuungal manngal ngaal tikkani debbo oon sanne, yehi haɓoyde e heddiiɓe e ƴuwdi debbo oon. Ɓeen ngoni ɗowtaniiɓe jamirooje Laamɗo de tiigii seedaaku ngu Iisaa waddi nguun. Kuungal ngaal ina darii dow njaareendi daande maayo. Caggal ɗuum, nji'umi ndaabaawa njogiinga luwe sappo e ko'e jeɗɗi ina wurtoo e maayo ngoon. Luwal fuu ina woodi kufune laamu. Inɗe mbonkorɗe Laamɗo ina mbinndaa e dow ko'e ɗeen fuu. Ndaabaawa nga nji'umi ngaan ina nanndi e cirgu. Koyɗe magga ina nga'i hono koyɗe huunde wi'eteende ursu. Hunnduko magga ina wa'i hono no hunnduko laddeeru ni. Kuungal nanndungal e mboddi ngaal hokki nga semmbe muuɗum, e jooɗorgal muuɗum laamu ngaal, e baawɗe mawɗe. Hoore wootere e ko'e ndaabaawa ngaan ina wa'i hono ko barminanoo barmere waawnoonde warude ɗum, ammaa barmere ndeen dannaama. Ɗum haaynii yimɓe adunaaru fuu, njokki ndaabaawa ngaan. Ɓe cujidani kuungal nanndunngal e mboddi ngaal sabo ngal hokkii ndaabaawa nanndunga e cirgu ngaan baawɗe laamu maggal. Katin du, ɓe cujidani ndaabaawa nanndunga e cirgu ngaan, iɓe mbi'a: —Moy nanndi e ndaabaawa nga? Moy waawi haɓude e magga? Ndaabaawa nanndunga e cirgu ngaan hokkaa haalude haalaaji mantorɗi mbonkotooɗi Laamɗo. Nga hokkaa baawɗe gollude lebbi capanɗe nay e ɗiɗi. Ndaabaawa ngaan fuɗɗi mbonkaade Laamɗo, ina mbonkoo innde muuɗum e suudu muuɗum. Nduun woni jooɗiiɓe dow kammu toon ɓeen. Nga hokkaama baawɗe faa nga haɓa e seniiɓe ɓeen, nga jaaloo ɗum'en. Nga hokkaa baawɗe laamaade lenyi fuu e siyiiji yimɓe fuu e ɗemle fuu e laamorɗe fuu. Yimɓe wonɓe e adunaaru ndu ɓeen fuu cujidanan ndaabaawa nanndunga e cirgu ngaan. Ɓeen ngoni yimɓe ɓe inɗe muɓɓen tawaaka ina mbinndii gilla fuɗɗoode adunaaru ley dewtere nguurndam ndeen, dewtere Jawgel kirsanoongel ngeel. Jom nowru fuu, nana! Neɗɗo fuu podanaaɗo haɓɓeede yaaree e maccungaaku, haɓɓete yaaree. Neɗɗo fuu podanaaɗo wardeede kaafaahi, wardete kaafaahi. Ɗum le, tilay yimɓe Laamɗo ngonda e munyal e hoolaare. Caggal ɗuum, nji'umi ndaabaawa ngonnga ina wurtoo e ley leydi. Inga woodi luwe ɗiɗi nannduɗe e luwe ɓii mbaalu, ammaa inga haalda hono no kuungal nanndungal e mboddi ngaal ni. Nga golliri baawɗe ndaabaawa arandeya, nga barmere muuɗum nesunoo warude ɗum de dannaa ngaan. Nga golli ɗum yeeso arandeya ngaan. Nga doolɗi yimɓe adunaaru ɓeen cujidana arandeya ngaan. Ndaabaawa ɗiɗaɓa ngaan waɗii kaayeefiiji mawɗi. Nga waɗii faa nga jippini yiite ƴuurunge e kammu faa yottii leydi yeeso yimɓe fuu. Nga hiiliri yimɓe adunaaru kaayeefiiji ɗi nga hokkaa waɗude ley baawɗe ndaabaawa arandeya ngaan. Inga tindina yimɓe adunaaru moƴƴina tooru nanndundu e ndaabaawa barminiranoonga kaafaahi faa nesi waatude ammaa ina wuuri ngaan. Nga hokkaa baawɗe faa nga waɗani tooru nduun yonki faa indu haala. Nga waɗi faa neɗɗo fuu mo sujidanaay nga waree. Ndaabaawa ngaan doolɗi yimɓe fuu keɓa maande e juuɗe muɓɓen nyaame naa e tiiɗe muɓɓen, tedduɓe e lo'uɓe, joomiraaɓe jawdi e talkaaɓe, rimɓe e riimayɓe fuu. Fay gooto waawaa soodude maa sonnude si tawraaka maande ndeen. Maande ndeen wo innde ndaabaawa ngaan naa limoore innde magga. Ɗo kaa, tilay neɗɗo waɗa hakkillo e kabaaru o: neɗɗo jogiiɗo paamal fuu hiisoo limoore innde ndaabaawa ngaan, sabo limoore ndeen wo innde neɗɗo. Limoore magga wo keme jeegom e capanɗe jeegom e jeegom (666). Ƴeewumi, de nji'umi Jawgel ina darii dow waamnde Siyona, ina wondi e yimɓe ujunaaje hemre e capanɗe nayo e nayo (144 000). Innde muuɗum e innde Baaba muuɗum na mbinndaa e tiiɗe maɓɓe. Nanumi daande ƴuuri dow kammu wa'unde hono sawtu diyeele keewɗe, hono riggaango manngo ni. Daande nde nanumi ndeen ina wa'i hono sawtu fiyooɓe kolli. Yimɓe ɓeen fuu ina njima jimol kesol yeeso jooɗorgal Laamɗo ngaal e yeeso kulle nay buurɗe ɗeen e yeeso mawɓe ɓeen. Fay gooto waawaano ekitaade jimol ngol si wanaa yimɓe ujunaaje hemre e capanɗe nayo e nayo (144 000) soottitaaɓe e adunaaru ɓeen. Ɓeen ngoni ɓe tuunniraay ko'e muɓɓen rewɓe, sabo ɓe laaɓuɓe. Iɓe njokki Jawgel ngeel ɗo ngel yahata fuu. Wo ɓe soottitaaɓe e ley yimɓe adunaaru, faa ɓe laatoo artiiɓe fuu sakkeede Laamɗo e Jawgel ngeel. Fewre meeɗaay yaltude e kunnduɗe maɓɓe, ɓe ngalaa feloore. Wakkati oon nji'umi maleyka goɗɗo ina fiira dow, ina jogii Kabaaru Lobbo duumiiɗo oon. Imo waajoo ɗum yimɓe adunaaru, ƴuuruɓe e laamorɗe fuu e lenyi fuu e ɗemle fuu e siyiiji yimɓe fuu. Imo ƴeewnoo e daande toownde, imo wi'a: —Kulee Laamɗo! Mawninon ɗum! Sabo wakkati mo o sarotoo oon warii. Cujidanee taguɗo kammu e leydi e maayo e ilduɗe ndiyam oon! Maleyka goɗɗo ɗiɗaɓo jokki mo, ina wi'a: —Baabiila halkii! Baabiila ngalluure mawnde ndeen halkii! Nde yarnii leyɗe fuu fijirde mayre nyaaɗunde. Maleyka goɗɗo, tataɓo, jokki ɓe ina ƴeewnoo daande toownde, ina wi'a: —Neɗɗo fuu cujidanɗo ndaabaawa arandeya ngaan e tooru nanndundu e magga nduun, de heɓi maande magga e tiinde naa e junngo, tilay joomum yara cabijam tikkere Laamɗo ɗaam, mbaylaaɗam e ley horde-loonde tikkere makko tawi jillaaka fay huunde. Joomum jukkete e ley yiite e sitti yeeso maleyka'en seniiɓe ɓeen e yeeso Jawgel ngeel. Cuurki ƴuuruki e jukkungo maɓɓe ina ƴeeŋa faa abada. Jemma e nyalooma fuu fowtere walanaa sujidanooɓe ndaabaawa ngaan e tooru magga e heɓuɓe maande innde magga. Ɗum le, tilay yimɓe Laamɗo ngonda e munyal. Ɓeen ngoni haybuɓe jamirooje Laamɗo de kaybi goonɗinal Iisaa ɓeen. Wakkati oon nanumi daande ƴuurunde dow kammu, ina wi'a: —Winndu ɗum ɗo: gilla joonin, barke woodanii maayooɓe hawtuɓe e Joomiraaɗo ɓeen. Ruuhu oon wi'i: —Goonga! Ɓe powtinoyte e tampiri maɓɓe, sabo barke golle maɓɓe jokkan ɓe. Ƴeewumi, de nji'umi ruulde raneere. Dow ruulde ndeen nannduɗo e ɓii neɗɗo ina jooɗii. Kufune gaɗiraaɗo kaŋŋe ina woni e dow hoore makko. Imo tiigii wawdu welndu e junngo makko. Maleyka goɗɗo yalti e suudu Laamɗo seniindu, ina ƴeewnoo daande toownde, ina wi'a jooɗiiɗo dow ruulde oon: —Jippin wawdu maa nduun de taƴaa, sabo wakkati tayri yottake. Adunaaru ɓenndii, yonii taƴeede! Ndeen jooɗiiɗo e ruulde oon yiili wawdu muuɗum dow leydi, de adunaaru fuu taƴaa. Maleyka goɗɗo yalti e suudu Laamɗo seniindu wonndu dow kammu nduun. Kam du ina tiigii wawdu welndu. Ndeen maleyka goɗɗo yalti e ley hirsirde rewreteende Laamɗo ndeen. Oon woni kawjotooɗo yiite. O ƴeewnii daande toownde, o wi'i maleyka tiigiiɗo wawdu welndu oon: —Jippin wawdu maa nduun, kawrunduraa ɓiɓɓe cabiije dow leydi, sabo ɗe ɓenndii. Maleyka oon yiili wawdu muuɗum dow leydi, hawrunduri ɓiɓɓe cabiije ɗeen, de faɗɗi ɗe ley ɓoosirde mawnde. Ɓoosirde ndeen woni tikkere Laamɗo mawnde. Ɓiɓɓe cabiije ɗeen ɓoosaa caggal ngalluure toon. Ƴiiƴam yalti e ɓoosirde ndeen faa hewti labaale pucci, ɗam ili ko fotata e kilooji keme tati njuuteefi. Caggal ɗuum, nji'umi dow kammu maande wonnde mawnde haayniinde. Nji'umi maleyka'en njeɗɗo ina njogii masiibaaji jeɗɗi. Wo ɗi masiibaaji cakitotooɗi. E majji tikkere Laamɗo timmata. Nji'umi maayo nanndungo e daandorgal ina jillunduri e yiite. Jaalinooɓe ndaabaawa ngaan ɓeen ina keddii ɗakkol maggo. Ɓeen ngoni jaalinooɓe nga, kanga e tooru nanndundu e magga nduun e limoore innde magga ndeen. Iɓe njogii kolli ɗi Laamɗo hokki ɓe ɗiin. Iɓe njima jimol Muusaa maccuɗo Laamɗo oon e jimol Jawgel ngeel, iɓe mbi'a: «Laamɗo Joomiraaɗo jom baawɗe fuu, golleeji maa wo mawɗi, wo kaayniiɗi! Laabi maa wo ponnditiiɗi, goongaaji, aan laamiiɗo laamorɗe fuu! Moy woni hulataa ma, Joomiraaɗo, mo mawnintaa innde maa? Sabo aan tan woni gooto Ceniiɗo. Leyɗe fuu ngaran cujida yeeso maa, sabo ɓe nji'ii golleeji maa ponnditiiɗi.» Caggal ɗuum, nji'umi suudu Laamɗo seniindu dow kammu ina omti. Ɗum woni hukum seedaaku oon. Maleyka'en njeɗɗo jogiiɓe masiibaaji jeɗɗi ɓeen njalti e mayru, ina ɓornii kaddule laaɓuɗe tal jalbooje, ina kaɓɓi kaɓɓorɗi kaŋŋe e becce muɓɓen. E kulle nay buurɗe ɗeen, wootere hokki maleyka'en njeɗɗo ɓeen kaake kaŋŋeeje jeɗɗi keewɗe tikkere Laamɗo buurɗo faa abada oon. Suudu nduun heewi cuurki saabe annoora Laamɗo e baawɗe muuɗum. Fay gooto waawaa naatude ley mayru, si wanaa nde masiibaaji jeɗɗi ɗi maleyka'en njeɗɗo ngaddi ɗiin timmi. Ndeen nanumi daande toownde ƴuuri to suudu seniindu toon, ina wi'a maleyka'en njeɗɗo ɓeen: —Njehee, njuppowee dow adunaaru kaake tikkere Laamɗo jeɗɗi ɗeen! Maleyka arandeejo oon yehi, yuppi kaakol muuɗum dow leydi. Ɓuuye bonɗe naawɗe ngaɗi dow yimɓe tawraaɓe maande ndaabaawa ngaan e sujidanooɓe tooru nanndundu e magga ɓeen. Maleyka ɗiɗaɓo oon yuppi kaakol muuɗum e maayo. Maayo ngoon waylitii, laatii hono ƴiiƴam maayɗo. Kulle buurɗe gonɗe ley maggo fuu mbaati. Maleyka tataɓo oon yuppi kaakol muuɗum ley gooruuji e ilduɗe, de diyeele ɗeen fuu mbaylitii ƴiiƴam. Ndeen nanumi maleyka kawjotooɗo diyeele oon, ina wi'a: —Aan Ceniiɗo, gonɗo, gonnooɗo, wo a ponnditiiɗo, sabo a sarake goonga. Saabe ko ɓe ndufi ƴiiƴam seniiɓe e ƴiiƴam annabaaɓe ɗuum, aan du, kokkuɗaa ɓe ƴiiƴam ɓe njara! Iɓe kaandi e majjum. Ndeen nanumi daande ƴuurii to hirsirde rewreteende Laamɗo toon, ina wi'a: —Goonga! Laamɗo Joomiraaɗo jom baawɗe fuu, sariyaaji maa wo goongaaji, wo ponnditiiɗi! Ndeen maleyka nayaɓo oon yuppi kaakol muuɗum e dow naange, de nge hokkaa sumirde yimɓe nguleefi magge. Yimɓe ɓeen cumiraa nguleefi cattuki. Ndeen ɓe mbonkii innde Laamɗo mo baawɗe ngoodani dow masiibaaji oon. Ɓe tuubaay, ɓe mawninaay ɗum. Maleyka njoyaɓo oon yuppi kaakol muuɗum dow jooɗorgal ndaabaawa ngaan. Ɗo nga laamii ɗoon niɓɓinaa tiki, de yimɓe ina ŋata ɗemle muɓɓen saabe naawalla. Ɓe mbonkii Laamɗo jom kammu oon saabe ɓuuye maɓɓe e naawalla maɓɓe. Ammaa ɗuum fuu, ɓe tuubaay e golleeji maɓɓe bonɗi ɗiin. Maleyka njeegaɓo oon yuppi kaakol muuɗum dow maayo manngo wi'eteengo Efarata. Ndiyam maggo ɓeeɓi faa yoori, faa kaanankooɓe ƴuurooɓe lettugal ɓeen keɓa laawol ndewa toon. Ndeen nji'umi ginnaaji tati bonɗi nannduɗi e paaɓi. Wooturu ina wurtoo e hunnduko kuungal nanndungal e mboddi ngaal, wooturu ina wurtoo e hunnduko ndaabaawa ngaan, wooturu du ina wurtoo e hunnduko annabaajo peneejo oon. Ginnaaji bonɗi ɗiin wo waɗooɓe kaayeefiiji. Iɓe njaha to kaanankooɓe adunaaru fuu faa ɓe kawrundura ɗum'en saabe wolde nyannde darngal, nyalaande Laamɗo jom baawɗe fuu. Joomiraaɗo wi'i: —Kakkilee! Inani miɗo warda hono no gujjo ni. Barke woodanii doomuɗo kakkilɗo, ina tiigii kaddule muuɗum faa taa yaha ɓanndu ɓoldu de semta yeeso yimɓe. Ginnaaji ɗiin kawrunduri kaanankooɓe ɓeen e nokku bi'eteeɗo e ibraninkoore Harmagedon. Maleyka njeɗɗaɓo oon yuppi kaakol muuɗum e mbeeyu. De daande toownde yalti e suudu seniindu to jooɗorgal laamu toon, ina wi'a: —Timmii! Maƴƴe maƴƴi, dukooji e diggaali ngaɗi, dimmbagol leydi manngol waɗi. Dimmbagol leydi hono ngool waɗaay e adunaaru ndu gilla yimɓe tagaa, no ngol sattiri mawnude! Ngalluure mawnde ndeen feccaa pecce tati. Galluuje laamorɗe adunaaru fuu caami. Laamɗo miccitii bonanda ngalluure mawnde wi'eteende Baabiila, de yarni nde horde cabijam heewnde tikkere muuɗum. Duuɗe maayo fuu kalkii. Baamle fuu majji. Marmalluuje ɓutte ƴuuri kammu, caami dow yimɓe, wootere fuu teddeefi muuɗum ina waɗa kilooji capanɗe nay. Yimɓe ɓeen mbonkii Laamɗo saabe masiiba marmalluuje oon, sabo masiiba oon sattii bonde sanne. Caggal ɗuum, gooto e maleyka'en njeɗɗo jogiiɓe kaake jeɗɗi ɓeen wari, haaldi e am, wi'i: —War faa mi holle jukkungo debbo woykuuru anndaaɗo sanne, jooɗiiɗo dow diyeele keewɗe oon. Kaanankooɓe adunaaru ɓeen pijidii e muuɗum. Yimɓe adunaaru ɓeen du culii e fijirde muuɗum. Ndeen Ruuhu heewi kam, maleyka oon yaari kam faa ley ladde. Nji'umi toon debbo ina waɗɗii ndaabaawa mboɗeewa keewnga inɗe mbonkorɗe Laamɗo. Inga woodi ko'e jeɗɗi e luwe sappo. Debbo oon ina ɓornii kaddule ciiɗe e boɗeeje, ina soɗii kaŋŋe e kaaƴe dime e hayre luulu. Imo jogorii junngo makko horde-loonde kaŋŋe heewnde ko nyiddini sanne, heewnde tuundi fijirde makko. Dow tiinde makko innde ina winndaa nde maanaa muuɗum suuɗii: «Baabiila ngalluure mawnde, inna woykuuji, inna ko nyiddini fuu ley adunaaru». Nji'umi debbo oon sulake saabe ƴiiƴam seniiɓe e ƴiiƴam seedantooɓe Iisaa ɗam o yari. Ko nji'umi mo ɗuum, ɗum haaynii kam sanne. Ammaa maleyka oon wi'i kam: —Ko waɗi de iɗum haaynii ma? Mi fiirtante maanaa cuuɗiiɗo oon, maanaa debbo oon e ndaabaawa nga o waɗɗii njogiinga ko'e jeɗɗi e luwe sappo ngaan. Ndaabaawa nga njiiɗaa ngaan, inga wonnoo, ammaa nga heddaaki joonin. Inga haani yaltude e ɓunndu ndu luggeefi muuɗum walaa ɗo haaɗi nduun, nga halkowaa. Yimɓe adunaaru ɓe inɗe muɓɓen mbinndaaka e dewtere nguurndam gilla fuɗɗoode adunaaru ɓeen, si nji'ii ndaabaawa ngaan na yalta fu, kaayeefi nanngan ɗum'en. Sabo inga wonnoo, nga heddaaki joonin, de nga ɓangowan katin. Ɗo kaa, tilay neɗɗo tawree hakkilantaaku faa faama kabaaru o: ko'e jeɗɗi ɗeen wo baamle jeɗɗi ɗe debbo oon jooɗii dow muɓɓen ɗeen. Iɗe cappoo katin kaanankooɓe njeɗɗo: njoyo paltake, njeegaɓo oon ina woni joonin, njeɗɗaɓo oon waraay tafon, ammaa si o warii, wakkatiyel seeɗa o laamotoo. Ndaabaawa ngonnoonga de heddaaki joonin ngaan wo gooto e njeɗɗo ɓeen. Nga wartan de nga laatoo kaananke njeetataɓo, ammaa cakitte magga wo halkere. Luwe sappo ɗe njiiɗaa ɗeen wo kaanankooɓe sappo ɓe keɓaay laamu tafon, ammaa ɓe keɓowan baawɗe laamaade no kaanankooɓe ni haddi wakkatiyel gootel, kamɓe e ndaabaawa ngaan. Ɓe fuu ɓe anniya gooto, iɓe kokka ndaabaawa ngaan semmbe maɓɓe e baawɗe maɓɓe. Ɓe kaɓan e Jawgel ngeel, ammaa Jawgel ngeel jaaloto ɓe sabo kangel woni Joomiraaɗo joomiraaɓe e Kaananke kaanankooɓe. Wonduɓe e maggel ɓeen wo noddaaɓe, suɓaaɓe, hoolniiɓe. Maleyka oon wi'i kam katin: —Diyeele ɗe njiiɗaa debbo woykuuru oon ina jooɗii dow muɓɓen ɗeen, kanje ngoni siyiiji yimɓe e jama'aaje e laamorɗe e ɗemle. Luwe sappo ɗe njiiɗaa ɗeen, kam e ndaabaawa ngaan, mbanyan debbo woykuuru oon, ɓolɗina ɗum faa laaɓa de heddoo ɓanndu ɓoldu, nyaama teewu muuɗum, de nduppa ko heddii ɗuum e yiite. Sabo Laamɗo wattii e ɓerɗe maɓɓe waɗude anniya muuɗum, ɓe laatoo daande wootere, ɓe kokka ndaabaawa ngaan laamu maɓɓe, faa nde haalaaji Laamɗo ɗiin fuu tabiti. Debbo pijoowo mo njiiɗaa oon, kam woni ngalluure mawnde laamiinde kaanankooɓe adunaaru. Caggal ɗuum, nji'umi maleyka goɗɗo keewɗo baawɗe ina ƴuura dow kammu ina jippoo. Darja makko jalbini adunaaru. O ƴeewnii faa toowi, o wi'i: «Baabiila halkii! Baabiila ngalluure mawnde ndeen halkii! Nde laatake joonnde ginnaaji, suuɗorde ruuhuuji tuunuɗi fuu e foondu tuunundu wanyaandu fuu! Sabo leyɗe ɗeen fuu culirii cabijam, caamii saabe fijirde mayre nyaaɗunde. Kaanankooɓe adunaaru ɓeen njeenii e mayre. Luumotooɓe e adunaaru ɓeen fuu keɓii jawdi saabe danyal mayre keewngal faa wittii ngaal.» Ndeen nanumi daande wonnde ƴuuri dow kammu, ina wi'a: —Onon yimɓe am, njaltee e mayre! Faa taa on kawtu e mayre hakkeeji, faa taa masiibaaji mayre kewta on! Sabo hakkeeji mayre ɗuuɗi, ɗi njowundurii faa ɗi njottake kammu, Laamɗo du yeggitaay golleeji mayre bonɗi ɗiin. Ngaɗee nde hono no nde waɗiri on ni! Njoɓtoɗon nde kile ɗiɗi e ko nde waɗi on! Ko nde siiwani on ley horde mayre ɗuum, ciiwanee nde kile ɗiɗi! Torron nde, kebbinon mettorgal mayre faa haddi no nde teddiniri hoore mayre, faa fota e no nde wuurdi mbelirka. Sabo inde wi'a e ɓernde mayre: «Inan miɗo jooɗii, wo mi kaananke debbo, mi wanaa debbo mo gorum maayi, abada mettorgal cuddu hewtataa kam.» Saabe no nde worri noon, masiibaaji mayre caaman dow mayre: maayde e mettorgal e rafo. Nde wuldete yiite, sabo Laamɗo Joomiraaɗo carotooɗo nde wo Jom semmbe. Kaanankooɓe adunaaru wonduɓe e mayre jeenu de kawti e mayre danyal ɓeen nji'an cuurki ngulu mayre. Wakkati oon, ɓe mboyan, ɓe piiran ɓerɗe maɓɓe mettorgal. Ɓe ndaroto to toowti, sabo iɓe kula jukkungo mayre. Iɓe mbi'a: —Yoo yoy! Yoo yoy! Baabiila, ngalluure mawnde nde, ngalluure jogiinde semmbe nde! Nde jukkaama wakkati gooto tan! Luumotooɓe e adunaaru ɓeen mboyan, cunanto nde, sabo fay gooto soodataa gineeji maɓɓe katin. Gineeji maɓɓe wo kaŋŋe e cardi e kaaƴe dime e kaaƴe luulu e kaddule ɗaatuɗe e kaddule ciiɗe e kaddule hariiri tiiɗuɗe e kaddule boɗeeje e leɗɗe uurooje goɗɗe e gineeji moƴƴiniraaɗi nyiiƴe nyiibi e gineeji moƴƴiniraaɗi leɗɗe tiiɗuɗe coggu e jamɗe boɗeeje e jamɗe ɓaleeje e hayre wi'eteende marba. Gineeji maɓɓe katin wo funngooji belnirɗi e uurnirɗi e gowe e nebbam uurɗam e uurdi miira e uurdi cuurtinteendi e cabijam e nebbam ɓiɓɓe jaytun e conndi alkama e aawdi alkama e na'i e baali e pucci e torkooji e maccuɓe e yonkiiji yimɓe. Luumotooɓe ɓeen mbi'i ngalluure ndeen: —Ko njiɗunoɗaa heɓude fuu woɗɗake ma: keewal mbelirka maa e dawla maa fuu halkii, a hewtataa ɗum abada katin. Luumotooɓe heɓuɓe jawdi e mayre ɓeen ndaroto to toowti, sabo ina kula jukkungo mayre. Ɓe mboyan, ɓe cunoto, ɓe mbi'an: —Yoo yoy! Yoo yoy! Ngalluure mawnde nyaaƴiroore kaddule ɗaatuɗe e kaddule ciiɗe e kaddule boɗeeje, soɗortoonde kaŋŋe e kaaƴe dime e kaaƴe luulu! E ley wakkati gooto tan, jawdi ndiin fuu halkaa! Dawranooɓe laanaaji ndiyam e yahooɓe ley majji e dogginooɓe ɓeen, kam e heɓooɓe neema muɓɓen e luumagol dow maayo ɓeen, ɓe fuu ɓe toowtan ɓe ndaroo. Wakkati mo ɓe nji'ata cuurki ngulu mayre, ɓe mbullan, ɓe mbi'a: —Ngalluure ndeye nanndunoo e ngalluure mawnde nde? Ɓe ndufan leydi dow ko'e maɓɓe no ɓe poti metteede. Ɓe mboyan, ɓe cunoo, ɓe mbulla, ɓe mbi'a: —Yoo yoy! Yoo yoy! Ngalluure mawnde ndeen, nde keewal danyal muuɗum hokki jogiiɓe laanaaji e ley maayo fuu jawdi, e ley wakkati gooto tan, nde halkii! Kammu, welta e halkeede mayre! Seniiɓe e nulaaɓe e annabaaɓe, onon du mbeltee! Sabo Laamɗo sarake nde ko nde waɗi on ɗuum! Wakkati oon, maleyka jom semmbe hooƴi kaaƴal nanndungal e niisirde mawnde, de faɗɗiri ɗum semmbe ley maayo, wi'i: —Nii Baabiila ngalluure mawnde ndeen faɗɗirtee, nde yi'ataake abada katin! Katin du, fay gooto nanataa ley mayre kolli hoɗooɓe gaaci naa yimooɓe naa fuufooɓe cereeli e barguuji. Golloowo nyeenyuɗo fay gooto yi'ataake katin e ley mayre. Duko unduɗe nanataake katin e ley mayre. Annoora lampal yaynataa ley mayre katin. Sawtu ɓaŋuɗo e ɓaŋaaɗo nanataake e mayre katin. Bone oon fuu hewtan Baabiila sabo luumotooɓe mayre ɓurnoo adunaaru fuu baawɗe. Wooɗi du, nde hiildii leyɗe fuu e ndaggadaaku mayre. Katin du, ƴiiƴam annabaaɓe e seniiɓe e waraaɓe ley adunaaru ɓeen fuu tawaama e mayre. Caggal ɗuum, nanumi sawtu jamaa keewɗo dow kammu, ina ƴeewnoroo daaɗe toowɗe, ina wi'a: «Haleluuya! Kisindam e manngu e baawɗe ngoodanii Laamɗo meeɗen! Sabo sariyaaji makko wo goongaaji, wo ponnditiiɗi! O sarake debbo woykuuru anndaaɗo sanne, bonnirɗo adunaaru fijirde muuɗum oon. O yomnake ɗum ƴiiƴam maccuɓe makko ɗam rufi.» Ɓe toowni ɗaaɗe katin, ɓe mbi'i: «Haleluuya! Cuurki ngulu ina ƴuura to ngalluure ndeen ina ƴeeŋa faa abada!» Mawɓe noogayo e nayo ɓeen e kulle nay buurɗe ɗeen, kippii e leydi cujidani Laamɗo jooɗiiɗo e jooɗorgal laamu oon, ina mbi'a: —Aamiina. Haleluuya! Daande ƴuuri to jooɗorgal toon, ina wi'a: —Njettee Laamɗo meeɗen, onon maccuɓe muuɗum fuu, onon hulooɓe ɗum, tedduɓe e lo'uɓe! Ndeen nanumi daande nanndunde e sawtu jamaa keewɗo, hono sawtu diyeele keewɗe ni, hono diggaali mawɗi ni, ina wi'a: «Haleluuya! Sabo Laamɗo Joomiraaɗo meeɗen Jom baawɗe fuu oon tabintinii laamu muuɗum. Mbeltoɗen, ceyoɗen, mawninen mo, sabo ɓangal Jawgel ngeel yottake, ɓaŋeteeɗo oon du segilake. O hokkaama kaddule o ɓornoo, leppi ɗaatuɗi, jalbooji, laaɓuɗi.» Kaddule ɗeen ngoni golleeji seniiɓe moƴƴuɗi ɗiin. Maleyka oon wi'i kam: —Winndu: Barke woodanii noddaaɓe e nyaamduuji ɓangal Jawgel ɓeen! O wi'i kam katin: —Haalaaji ɗiin ngoni haalaaji Laamɗo goongaaji. Kippiimi e leydi to koyɗe makko faa mi sujidana mo, ammaa o wi'i kam: —Taa waɗu! Miin du wo mi maccuɗo hono maaɗa, aan e sakiraaɓe maa tiigiiɓe seedaaku ngu Iisaa waddi nguun. Sujidan Laamɗo! Sabo seedaaku ngu Iisaa waddi nguun, ɗum pay laatii annabaaku. Caggal ɗuum, nji'umi kammu ina omtii, de puccu ndaneewu ɓangi. Baɗɗiiɗo ngu oon ina wi'ee Koolniiɗo, ina wi'ee Goongante. Wo e fonnditaare o sarortoo, e fonnditaare du o honirta. Gite makko ina nga'i hono ɗemle yiite ni. Kufuneeje laamu keewɗe ina ngoni e hoore makko. Innde ina winndaa e makko nde fay gooto anndaa si wanaa kanko. Imo ɓornii saaya cuuwaaka e ƴiiƴam. Innde makko wo: «Konngol Laamɗo.» Konuuji kammu ina njokki mo ina ɓornii kaddule ɗaatuɗe, daneeje, laaɓuɗe, ina mbaɗɗii pucci daneeji. Kaafaahi mbelki ina wurtoo e hunnduko makko. E kanki o soppirta laamorɗe adunaaru, de o laamoroo ɗe sawru njamndi. O dampan e ɓoosirde cabiije yaltinoore tikkere Laamɗo jom baawɗe mawnde. Inan innde winndaande e saaya makko e busal makko: «Kaananke kaanankooɓe e Joomiraaɗo joomiraaɓe». Ndeen nji'umi maleyka ina darii dow naange. O ƴeewnii faa toowi, o wi'i pooli piirooji dow fuu: —Ngaree, kawritee to nyaamdu weltaare mawndu ndu Laamɗo waɗi nduun, faa nyaamon teewu kaanankooɓe e teewu hooreeɓe sordaasiiɓe e teewu jom'en semmbe e teewu pucci e waɗɗiiɓe ɗum'en e teewuuji yimɓe fuu – rimɓe e riimayɓe, tedduɓe e lo'uɓe! Ndeen nji'umi ndaabaawa mannga ngaan e kaanankooɓe adunaaru ɓeen e konunkooɓe muɓɓen ina kawriti faa kaɓa e baɗɗiiɗo puccu ndaneewu oon e konu muuɗum. Ndaabaawa ngaan nanngaa, kanga e annabaajo fewreejo gaɗannooɗo kaayeefiiji yeeso magga oon. E kaayeefiiji ɗiin o hiildunoo heɓuɓe maande ndaabaawa ngaan ɓeen, sujidannooɓe tooru nanndundu e magga ɓeen. Ɓe ɗiɗo fuu, ɓe paɗɗaa iɓe mbuuri e weendu yiite huɓɓirteendu sitti nduun. Heddiiɓe ɓeen kalkiraa kaafaahi mburtotooki e hunnduko baɗɗiiɗo puccu ndaneewu oon. Pooli ɗiin fuu ngari nyaami teewuuji maɓɓe faa kaari. Caggal ɗuum, nji'umi maleyka ina ƴuura dow kammu ina jippoo, ina jogorii junngo muuɗum cokitirgal ɓunndu ndu luggeefi muuɗum walaa ɗo haaɗi nduun, kam e callalol manngol. O nanngi kuungal manngal ngaal, ɗum woni mboddi arandeeri mbi'eteendi Ibiliisa naa Seyɗaani ndiin. O haɓɓi ɗum duuɓi ujunere. O faɗɗi ndi e ley ɓunndu ndu luggeefi muuɗum walaa ɗo haaɗi nduun, o ommbi ndi ley mayru, o takki ndu, taa ndi hiila lenyi faa nde duuɓi ujunere ɗiin kiɓɓi. Caggal ɗuum, ina tilsi ndi haɓɓitee wakkati seeɗa. Ndeen nji'umi jooɗorɗe laamu. Jooɗiiɓe e majje ɓeen kokkaama baawɗe saraade. Nji'umi katin yonkiiji ɓe ko'e muɓɓen taƴanoo saabe ko ɓe mbaajii seedaaku ngu Iisaa waddunoo, kam e konngol Laamɗo ngool. Ɓe cujidanaayno ndaabaawa ngaan e tooru nanndundu e muuɗum nduun, ɓe keɓaay maande magga e tiiɗe naa e juuɗe maɓɓe. Ɓeen iirtii, laamodii e Almasiihu duuɓi ujunere. Ɗum woni ummital arandeyal ngaal. Maayɓe heddiiɓe ɓeen iirtaaki faa nde duuɓi ujunere ɗiin kiɓɓi. Barke e senaare ngoodanii jeyaaɓe e ummital arandeyal ɓeen! Maayde ɗiɗaɓerde ndeen walaa ko waawani ɓe. Ɓe laatanto Laamɗo e Almasiihu almaami'en, ɓe laamodoo e Almasiihu duuɓi ujunere. Si duuɓi ujunere ɗiin kiɓɓii, Seyɗaani haɓɓitete e kasu muuɗum, yoppee. O wurtoto, o hiilowa lenyi gonɗi e coɓɓuli adunaaru nay ɗiin, ɗum woni Yaajuuju e Maajuuju. O hawrunduran yimɓe lenyi ɗiin faa naata wolde. Iɗi keewi sanne hono njaareendi maayo. Ɗi ƴuuri e gereeji fuu ley adunaaru, ɗi piilii ngalluure horsunde ndeen, ɗo seniiɓe ɓeen koɗi ɗoon. Ammaa yiite ƴuuri dow kammu, halki ɗi. Ibiliisa kiilannooɗo ɓe oon faɗɗaa e weendu yiite e sitti nduun, ɗo ndaabaawa ngaan e annabaajo peneejo oon ngoni ɗoon. Ɓe njukketee ɗoon jemma e nyalooma faa abada. Caggal ɗuum, nji'umi jooɗorgal laamu manngal danewal e jooɗiiɗo dow maggal. Kammu e leydi fuu ndoggi ndilli yeeso makko, ɗi nji'ataake katin. Nji'umi maayɓe, tedduɓe e lo'uɓe, ina ndarii yeeso jooɗorgal laamu ngaal. Dewte ina peertee. Dewtere wonnde du ina feertee, kayre woni dewtere nguurndam. Maayɓe ɓeen cariraa golleeji muɓɓen binndaaɗi e dewte ɗeen, mono fuu haddi golle muuɗum. Maayo ngoon hokkiti maayɓe muuɗum, maayde e laakara kokkiti maayɓe muɓɓen, mono e muɓɓen fuu saroraa haddi golle muuɗum. Maayde e laakara fuu paɗɗaa e weendu yiite nduun. Weendu nduun woni maayde ɗiɗaɓerde ndeen. Neɗɗo fuu mo innde muuɗum tawaaka ina winndaa e dewtere nguurndam ndeen, faɗɗaama e weendu yiite nduun. Caggal ɗuum, nji'umi kammu keso e leydi keyri, sabo kammu arandeejo oon e leydi arandeeri ndiin fuu ndillii, maayo du walaa. Nji'umi Ngalluure Seniinde ndeen – ɗum woni Urusaliima keso oon – ina ƴuura dow kammu to Laamɗo ina jippoo. Nde nyaaƴinaama hono no ɓaŋeteeɗo nyaaƴirta faa segiloo yaha to gorum ni. Nanumi daande toownde ƴuurunde to jooɗorgal laamu toon, ina wi'a: —Inan, joonnde Laamɗo na woni hakkunde yimɓe: o jooɗoto hakkundee maɓɓe, ɓe laatoo lenyol makko. Laamɗo e hoore muuɗum wondan e maɓɓe, laatoo Laamɗo maɓɓe. O mooytan gonɗi gite maɓɓe fuu. Maayde e mettorgal e bullaali e naawalla keddataako, sabo kulle kiiɗɗe ɗeen fuu paltake. Jooɗiiɗo e jooɗorgal ngaal oon wi'i: —Inan, miɗo heyɗintina huunde fuu! O wi'i kam: —Winndu haalaaji ɗiin. Wo ɗi koolniiɗi, wo ɗi goongaaji. O wi'i kam katin, —Huunde fuu timmii! Miin woni arandeejo, miin woni cakitotooɗo. Miin woni fuɗɗoode, miin woni timmoode. Neɗɗo fuu ɗomɗuɗo, mi hokkan ɗum ndiyam nguurndam ƴuuruɗam e ildude ndeen ɓolum tawa yoɓaay faa'e. Neɗɗo fuu jaaliiɗo heɓan ɗum fuu, mi laatoto Laamɗo muuɗum, kam du laatoo ɓiyam. Ammaa waatuɓe ɓerɗe e ɓe ngalaa goonɗinal e gollooɓe ko nyiddini e warooɓe yimɓe e fijooɓe e dabarankooɓe e rewooɓe tooruuji e fenooɓe ɓeen fuu, weendu yiite e sitti huɓɓooru nduun woni ngeɗu muɓɓen. Ɗum woni maayde ɗiɗaɓerde ndeen. Caggal ɗuum, gooto e maleyka'en njeɗɗo tiigiiɓe kaake jeɗɗi keewɗe masiibaaji jeɗɗi cakitotooɗi ɗiin wari, haaldi e am, wi'i: —War faa mi holle ɓaŋaaɗo, jom suudu Jawgel ngeel. Ndeen keewumi Ruuhu, maleyka oon yaari kam faa dow waamnde mawnde toownde. O holli kam Urusaliima ngalluure seniinde ndeen ina ƴuura dow kammu to Laamɗo ina jippoo. Inde wondi e darja Laamɗo faa inde jalbira hono no hayre rimre ni, hono no hayre yaspa laaɓunde hono daandorgal ni. Kokuwol tekkungol toowngol ina fiilii nde. Ingol woodi dammbuɗe sappo e ɗiɗi, dammbugal fuu ina woodi maleyka. Lenyi ɓiɓɓe Israa'iila sappo e ɗiɗi ɗiin, inɗe muɓɓen ina mbinndaa e dammbuɗe ɗeen: dammbuɗe lettugaaje ɗeen wo tati, gorgaaje ɗeen wo tati, soɓɓiireeje ɗeen wo tati, horɗooreeje ɗeen du wo tati. Kokuwol ngalluure ngool ina woodi kaaƴe joƴƴinirɗe sappo e ɗiɗi. Dow majje inɗe nulaaɓe Jawgel sappo e ɗiɗo ɓeen mbinndaa. Maleyka kaaldoowo e am oon ina tiigii sawru kaŋŋe fonndirdu faa fonnda ngalluure ndeen e dammbuɗe mayre e kokuwol mayre. Tatteeji mayre nay ɗiin fuu potu, njuuteefi mayre e njaajeefi mayre wo potu. O fonndiri nde sawru nduun, nde laatii estadiiji ujunaaje sappo e ɗiɗi (12 000), njuuteefi mayre e njaajeefi mayre e tooweefi mayre fuu wo potu. O fonndi kokuwol ngool, ngol hawri e piye hemre e capanɗe nay e nay (144), piye ɗe yimɓe piyata ɗeen maleyka oon fiyirta. Kokuwol ngool nyiɓiraama hayre yaspa. Ngalluure ndeen du nyiɓiraama kaŋŋe dimo, ga'uɗo hono no daandorgal laaɓungal ni. Rotere kokuwol ngalluure ngool ina nyaaƴiniraa sii kaaƴe dime fuu: arandeere ndeen yaspa, ɗiɗaɓerde ndeen safiir, tataɓerde ndeen agate, nayaɓerde ndeen emerooda, joyaɓerde ndeen onikis, jeegaɓerde ndeen sarduwaan, jeɗɗaɓerde ndeen kirisoliita, jeetataɓerde ndeen beril, jeenaɓerde ndeen topaas, sappoɓerde ndeen kirisoparaas, sappo e go'aɓerde ndeen yasente, sappo e ɗiɗaɓerde ndeen ameetis. Dammbuɗe sappo e ɗiɗi ɗeen wo kaaƴe luulu daneeje sappo e ɗiɗi. Dammbugal fuu wo hayre luulu wootere. Balangol ngalluure ndeen wo kaŋŋe dimo, jalbiroowo hono no daandorgal ni. Mi yi'aay suudu dewal e ley ngalluure ndeen, sabo Laamɗo Joomiraaɗo jom baawɗe fuu oon e Jawgel ngeel ngoni suudu dewal mayre. Ngalluure ndeen haajaaka naange naa lewru yaynana ɗum, sabo darja Laamɗo yaynata nde. Jawgel ngeel woni lampal mayre. Lenyi adunaaru njahan ley annoora mayre. Kaanankooɓe adunaaru ɓeen ngaddanan nde darja muɓɓen. Dammbuɗe mayre ɗeen ommbataako nyalooma. Ɗe ommbataako fey, sabo jemma walaa e mayre. Darja e teddeengal lenyi adunaaru waddete ley mayre. Ko tuuni fuu naatataa e mayre, naa gollooɓe ko nyiddini, naa fenooɓe. Ammaa naatooɓe e mayre ɓeen ngoni ɓe inɗe muɓɓen mbinndaa e dewtere nguurndam nde Jawgel ndeen. Caggal ɗuum, maleyka oon holli kam maayo ngo ndiyam muuɗum hokkata nguurndam, njalbiroojam hono daandorgal. Iɗam ƴuura to jooɗorgal laamu Laamɗo e Jawgel ngeel toon. Iɗam ila hakkunde laawol dewoowol ley ngalluure ndeen. Gereeji maayo ngoon ɗiɗi fuu, lekki kokkoohi nguurndam ina woni e muuɗum, ndimoohi kile sappo e ɗiɗi, lewru fuu nde wootere. Haakorooji makki wo safaare dannoore lenyi adunaaru. Ko Laamɗo huɗi fuu tawataake ley ngalluure ndeen katin. Jooɗorgal laamu Laamɗo e Jawgel ngeel ina ngoni ley mayre. Maccuɓe Laamɗo ndewan ɗum. Ɓe nji'an yeeso muuɗum. Innde muuɗum du wonan e tiiɗe maɓɓe. Jemma walaa katin. Ɓe ngalaa haaju e annoora lampal naa annoora naange, sabo Laamɗo Joomiraaɗo yayniranan ɓe annoora muuɗum. Ɓe laamoto faa abada abadin. Maleyka oon wi'i kam: —Haalaaji ɗiin wo koolniiɗi, wo goongaaji. Laamɗo Joomiraaɗo, gattuɗo konngol muuɗum ley annabaaɓe oon, nuli maleyka muuɗum faa holla maccuɓe muuɗum ko ɓadii warude. Iisaa wi'i: —Ndaaree, mi waran ko ɓooyataa! Barke woodanii neɗɗo fuu kaybuɗo ko dewtere annabaaku nde wi'i. Wo miin, Yuhanna, woni nanuɗo, ji'uɗo kulle ɗeen fuu. Caggal ko nanumi e ko nji'umi ɗuum, kippiimi e leydi to koyɗe maleyka kollannooɗo kam oon faa mi sujidana ɗum. Ammaa o wi'i kam: —Taa waɗu! Miin du wo mi maccuɗo Laamɗo hono maaɗa, aan e sakiraaɓe maa annabaaɓe ɓeen, kam'en e haybooɓe haalaaji dewtere nde. Sujidan Laamɗo! O wi'i kam katin: —Taa suuɗu haalaaji annabaaku gonɗi e dewtere nde ɗiin, sabo wakkati mo ɗum laatotoo oon ɓadake. Gaɗoowo ko boni heddoo e bonanda muuɗum, tuunɗo golle heddoo e golleeji muuɗum tuunɗi ɗiin, moƴƴo heddoo e moƴƴuki muuɗum, ceniiɗo heddoo e senaare muuɗum! Iisaa wi'i: —Ndaaree, mi waran ko ɓooyataa. Miɗo wadda mbarjaari faa mi barjoo mono fuu haddi golle muuɗum. Miin woni arandeejo e cakitotooɗo, miin woni fuɗɗoode e timmoode. Barke woodanii lonnooɓe saayaaji muɓɓen faa mbaawa nyaamude ɓiɓɓe lekki nguurndam kiin, ɓe ndewa dammbuɗe, ɓe naata ngalluure ndeen. Ammaa wonɓe caggal mayre ɓeen wo dawaaɗi e dabarankooɓe e fijooɓe e warooɓe yimɓe e rewooɓe tooruuji e yiɗuɓe fewre e waɗooɓe hiila. Miin Iisaa, mi nulii maleyka am faa seedoo kulle ɗe e ley kawrite goonɗinɓe ɗeen. Miin woni ɗaɗol Daawda, wo mi ƴuwdi Daawda du. Miin woni hoodere fajiri jalboore ndeen! Ruuhu e ɓaŋeteeɗo oon ina mbi'a: —War! Neɗɗo fuu nanɗo ɗum wi'a: «War!» Neɗɗo fuu ɗomɗuɗo wara, jiɗuɗo yarude ndiyam kokkoojam nguurndam fuu jaɓa yara ɗam ɓolum tawa yoɓaay faa'e. Miin Yuhanna, miɗo sappana neɗɗo fuu nanɗo haalaaji annabaaku gonɗi e dewtere nde ɗiin: si neɗɗo ɓeydii e majji huunde, Laamɗo ɓeydanan ɗum masiibaaji cifaaɗi e ley dewtere nde. Si neɗɗo ittii goɗɗum e haalaaji dewtere annabaaku nde, Laamɗo ittan ngeɗu muuɗum e lekki nguurndam cifaaki e mayre kiin, kam e ngalluure seniinde sifaande e mayre ndeen. Ceedantooɗo kulle ɗeen oon wi'i: —Tannyoral, mi waran ko ɓooyataa! Aamiina. War Iisaa Joomiraaɗo! Hinney Joomiraaɗo meeɗen Iisaa wondu e mooɗon on fuu.